بررسی پتانسیل و علل خورندگی یا رسوب گذاری منابع آب شرب روستاهای شهرستان ورامین و تهیه مدل پراکنش آن در سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS

محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

علی مهماندوست ¹ , امیرحسام حسنی ² , همایون احمدپناهی ³ , رضا پوررجب ⁴

1 - دانش آموخته دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران- ایران
2 - دانشیار دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران- ایران
3 - دانشیار دانشکده شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران- ایران
4 - مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی استان تهران - ایران

تاریخ دریافت : 1397/10/09 تاریخ پذیرش : 1397/03/22 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: GIS, خوردگی, آب شرب, رسوب گذاری, اندیس خورندگی و رسوبگذاری,

چکیده مقاله :

مسئله خورندگی و رسوب گذاری در بحث کنترل کیفیت شیمیایی منابع تأمین آب آشامیدنی از نقطه نظر اثر بر شبکه انتقال و توزیع آب آشامیدنی، چه از جنبه های اقتصادی و چه از جنبه های بهداشتی می تواند حائز اهمیت بسزایی باشد. در این تحقیق، تعیین پتانسیل خورندگی و رسوب گذاری آب شرب شهرستان ورامین توسط اندیس اشباع لانژلیه (LSI) و اندیس پایداری رایزنر (RSI) برای 10 حلقه چاه اصلی شهرستان ورامین در تابستان 1394 و 1395 انجام شد و اطلاعات به دست آمده در سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS، پهنه بندی گردید. جهت محاسبه اندیس های فوق و همچنین ریشه یابی علل بروز شرایط حاکم، متغیرهای کیفی آب نظیر: قلیائیت، سختی کل، هدایت الکتریکی، کل جامدات محلول، منیزیم، کلسیم، سدیم، پتاسیم، کلراید، سولفات، فلوراید، بیکربنات و pH مطابق استاندارد متد اندازه گیری شدند. نتایج آنالیزهای شیمیایی و محاسبات شاخص های خورندگی نشان داد که میانگین LSI چاه های منطقه در سال 1394 برابر 0169/0- و در سال 1395 برابر 3038/0- که تعادل متمایل به خورندگی را با روند افزایشی نشان می دهد. میانگین RSI در این منطقه در سال 1394 برابر با 2428/7 و در سال 1395 برابر 0097/8 بود که صحت شاخص LSI را با روند منطقی تایید می‌نماید. نظر به اینکه در شرایط فعلی وضعیت پایداری رو به تغییر به وضعیت خورندگی است بنابراین به منظور حفظ و ارتقاء بهداشت شهروندان و همچنین افزایش عمر مفید تجهیزات لوله کشی باید عملیات تثبیت آب صورت پذیرد تا خاصیت خورندگی آن کاهش یابد و در حد مطلوب حفظ گردد.

چکیده انگلیسی:

The problem of corrosion and Scaling in the discussion of chemical quality control of drinking water supply sources can be important due to the point of view that its effect on the network of drinking water transmission and distribution, both from the economic and health aspects. In this study, determining the potential of corrosion and scaling of Varamin city drinking water using Langelier saturation Index (LSI) and stability index Ryznar (RSI) for 10 main wells of Varamin City in the summer of 1394 and 1395 was done and the obtained data has been zoned on the Geographical information system (GIS). In order to calculate the above index as well as rooting the causes of the situation, water quality parameters such as: alkalinity, hardness, conductivity, total dissolved solids, magnesium, calcium, sodium, potassium, chloride, sulfate, fluoride, bicarbonate and pH was measured according to the book of “ Standard Method”. The results of chemical analysis and calculation of corrosive indices showed that the average LSI of the wells in the area in 1394 was equal to -0.01699 and in 1395 was equal to -0.3038, which shows a corrosive balance with increasing trend. The average RSI in this area in the year 1394 was 7.2428 and in 1395 was 8.0097 that confirmed the validity of the LSI index with a rational trend. Regarding that in the present situation, the stability situation is changing to corrosive state, Therefore in order to maintain and improve the health of citizens and also to increase the useful life of the plumbing equipment, the operation of water stabilization should be done in order to decrease its corrosive properties and maintain on its desired level.