بررسی تاثیر پلی‌آمین پوترسین بر برخی صفات گیاه دارویی آویشن (Thymus vulgaris L .) در شرایط کمبود آب

محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

محجوبه صفاری ¹ , میثم اویسی ² , رضا ضرغامی ³

1 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، ایران.
2 - گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، ایران
3 - بخش بیوتکنولوژی، موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، کرج - ایران.

تاریخ دریافت : 1394/02/06 تاریخ پذیرش : 1394/08/21 تاریخ انتشار : 1394/12/01

کلید واژه: پرولین, تنش کم آبی, آویشن, تیمول, پوترسین,

چکیده مقاله :

این تحقیق به منظور ارزیابی برخی صفات گیاه دارویی آویشن، تحت شرایط کمبود آب در چهار رژیم آبیاری و اعمال چهار سطح هورمون پوتریسین به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در بهار سال 1393 در مزرعه تحقیقـاتی دانشکـده کشـاورزی ورامین انجام شد. عامل اصلی شامل تنش خشکـی (140، 110، 80، 50) میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیـر کلاس A و عامل فـرعی شامل چهـار تیمار هورمـون پوتریسین (2، 1، 5/0، صفـر) میلی مولار در لیتر بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی بر صفات وزن خشک برگ، وزن تر برگ، تیمول اسانس، اسانس، پرولین در سطح یک درصد معنی دار شد. اعمال هورمون پوترسین بر صفات وزن خشک و وزن تر اندام رویشی گیاه آویشن در سطح پنج درصد و در دیگر صفات در سطح یک درصد معنی دار شد. اثر متقابل بین تنش خشکی و هورمون پوترسین بر هیچ یک از صفات مورد ارزیابی معنی دار نشد. بیش ترین مقدار وزن خشک (45/8 گرم) و وزن تر (77/74 گرم) اندام رویشی در شرایط عدم تنش خشکی مشاهده شد. همچنین بیش ترین مقدار تیمول (05/58 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و اسانس (57/4 درصد) از تیمار 110 میلی لیتر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش شدید) و بیش ترین مقدار پرولین (55/54 میکرو مول بر گرم برگ تازه) نیز از تیمار 140 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش خیلی شدید) مشاهده شد. همچنین بیش ترین مقدار تیمول (72/58 میکرو گرم بر گرم برگ تازه)، اسانس (63/4 درصد) و پرولین (95/42 میکرو مول بر گرم برگ تازه) در شرایط محلول پاشی پوتریسین در سطح دو میلی مولار مشاهده شد. بیش ترین مقدار وزن خشک (55/7 گرم) و وزن تر (69/62 گرم) اندام رویشی نیز در شرایط محلول پاشی در سطح یک میلی مولار مشاهده شد. کم ترین مقدار وزن خشک (02/6 گرم) و وزن تر (72/44 گرم) از تیمار 140 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر (تنش خیلی شدید) و کم ترین مقدار تیمول (20/45 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و پرولین (52/24 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و میزان اسانس (08/4 درصد) از تیمار50 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر (شاهد) مشـاهده شد.کم ترین مقـدار وزن خشک (88/6 گرم) و وزن تر (22/56 گرم) و کم ترین مقـدار تیمول (45/46 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و پرولین (02/37 میکرو گرم بر گرم وزن تازه برگ) و میزان اسانس (18/4 درصد) در شرایط عدم محلول پاشی پوتریسین مشاهده شد. با توجه به بحـران شدید کم آبی در کشـور و تغییرات آب و هوایی درکره ی زمین، به کارگیری هورمون پوترسین می تواند از نظر اقتصادی، کشاورزی و زیست محیطی برای افزایش تحمل نسبت به تنش خشکی در گیاه آویشن توجیه داشت به طور کلی پوترسین نقش دفاعی را در گیاه در برابر تنش به عهده دارد و از تنش و پیری جلوگیری می کند.

چکیده انگلیسی:

This study was conducted to evaluate the herb thyme traits under water shortage conditions in the four irrigation regimes and apply for four levels of putrescine split plot in a randomized complete block design with three Recur spring 1393 was conducted in Varamin city. The main cause of stress (140,110,80,50) mm evaporation from evaporation pan class A and subplots consisted of four treatments putrescine (2,1,0.5,0) m.mol per liter respectively. The results showed that drought stress on leaf dry weight, fresh weight, thymol essential oils, essential oils, proline was significant at the one percent level. Putrescine hormone acts on the dry weight and fresh weight at the level of five percent vegetative thyme and other traits was significant at the one percent level. The interaction between stress hormones and putrescine on any of the evaluated traits was not significant. Most dry weight (8.45 grams) and weight (74.77 g), the growth in non-drought conditions were observed. The highest amount of thymol (558.05 microgram per gram of fresh leaf weight) and essential oils (4.57%) for 110 ml evaporation (high tension) and the most proline (54.55 micromoles per gram of fresh leaf) also treated to 140 mm evaporation stress (severe) were observed. The highest amount of thymol (58.72 microgram per gram of fresh leaf), essential oils (4.63%) and proline (42.95 micromoles per gram of fresh leaf) in terms of putrescine sprayed at 2 m.M, respectively. The greatest amount of weight (7.55 g) and dry (62.69 mg) also in vegetative organs sprayed at a m.M, respectively. The dry weight (6.02 g) and weight (44.72 g) the treatment of 140 mm evaporation (severe stress) and the least amount of thymol (45.20 microgram per gram of fresh leaf weight) and proline (24.52 microgram per gram of fresh leaf weight) and essential oil content (4.08%) for the treatment of 50 mm evaporation (control) was observed. The dry weight (6.88 g) and weight (56.22 g) and the least amount of thymol (46.45 microgram per gram of fresh leaf weight) and proline (37.02 microgram per gram of fresh leaf weight) and essential oil content (18.4 percent) was observed in the absence of putrescine sprayed. Due to the severe crisis of water scarcity and climate change in Korea of land, the use of hormone putrescine can be in terms of economic, ecological agriculture and for increased resistance to drought Thyme is justified. In general, putrescine role in plant defense against stress is to prevent aging and stress