الأسطورة والرمز وتوظیفهما فی منظومة بانوگشسب‌نامه

محورهای موضوعی : النقد الادبي

محمود طاووسی ¹ (أستاذ بجامعة آزاد الإسلامیة فی رودهن، إیران.)
خدیجة بهرامی‌رهنما ² (طالبة دکتوراه بجامعه آزاد الإسلامیة فی رودهن، إیران.)

تاریخ دریافت : 1392/10/20 تاریخ پذیرش : 1393/06/18 تاریخ انتشار : 1393/07/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

تکشف الأساطیر عن الحلقات الخفیة للاوعی الجماعی عند البشر، وهی تحمل فیطیاتها الکثیر من المفاهیم الرمزیة والمفعمة بالأسرار عند کل أمة. إنّ منظومة بانوگشسب نامه منظومة أسطوریة یشاهد القارئ فیها ألواناً من التوظیف الأسطوری للنماذج العلیامن المرأة البطلة والمقاتلة. ویشیر تقریر اعتماد المرأة علی ذاتها فی المنظومة إلی فترة ازدهار دور المرأة فی عصر الزراعة، العصر الذی یدعی عصر زعامة المرأة. تحاول المرأة فی هذه المنظومة البدیعة أن تعبر عن قدراتها وماهیتها. وبناء علی ما تقدم، تسعی هذه المقالة إلی إظهار شخصیة بانوگشسب فی هذه المنظومة وتسلیط الضوء علی توظیفات أسطوریة أخری، مثل: التحول الجسدی الذی یعدّ من القضایا المهمة فی هذه المنظومة، کما تدرس موضوع رمزیة الماء من خلال إطار نظری یحاول تحلیل التوظیفات الأسطوریة المذکورة أعلاه.

چکیده انگلیسی:

Myths show the layers of human being's collective unconsciousness and include a  nations' symbolic and mysterious conceptions. BanugoshasbNameh is a mythic verse book including mythic functions. In BanugoshasbNameh, Banugoshasb is a warring and heroic archetype. Her functions remind the glory of   women's role in agricultural era, the era which is famed for its matriarchy and in all the verses, it has been tried to show her power and nature. This article tries to show Banugoshasb's character and pays attention to mythic functions such as  transformation, and water symbolism. The theoretical framework of this research is archetypal criticism which will be applied to Banugoshabnameh.

منابع و مأخذ:

آیدنلو، سجاد. (2005م). «مهین دخت، بانوگشسب سوار». کتاب ماه ادبیات و فلسفه. العدد 93.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (2006م). «ارتباط اسطوره و حماسه». مجله مطالعات ایرانی. السنة 5. العدد 10.

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (2008م). «پهلوان بانو». مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان. السنة 7. العدد 13.

اشرف زاده، رضا. (2007). فرهنگ بازیافته­های ادبی از متون پیشین. مشهد: سخن گستر و معاونت پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد.

الیاذة، میرچا. (1983م). چشم اندازهای اسطوره. ترجمه جلال ستاری. تهران: توس.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (1997م). رساله در تاریخ ادیان. ترجمه جلال ستاری. تهران: سروش.

اوستا. (1996م). ترجمه جلیل دوستخواه. تهران: مروارید.

ایونس، ورونیکا. (1994م). اساطیر هند. ترجمه باجلان فرّخی. تهران: أساطیر.

بازرگان، محمد نوید. (2009م). «آب و افراسیاب». پژوهش نامه فرهنگ و ادب. السنة 5. العدد8.

باستید، روجیه. (1991م). دانش اساطیر. ترجمه جلال ستاری. تهران: توس.

بانوگشسب نامه. (2003م). تصحیح روح انگیز کراچی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

بولن، شینودا. (1994م). نمادهای اسطوره­ایی و روان­شناسی زنان. ترجمه آذر یوسفی. تهران: روشنگران.

بهار، مهرداد. (2007م). پژوهشی در اساطیر ایران. تهران: آگاه.

حسام پور، سعید. (2010م). «بانوگشسب در حماسه­های ملّی». مجله مطالعات ایران. السنة 9. العدد 18.

دادگی، فرنبغ. (1990م). بندهشن. ترجمه مهرداد بهار. تهران: توس.

دلاشو، م. لوفلر. (1985م). زبان رمزی افسانه ها. ترجمه جلال ستاری. تهران: توس.

دورانت، ویل. (1998م). تاریخ تمدّن، مشرق زمین گاهواره تمدّن. تهران: اقبال.

رستگار فسایی، منصور. (2009م). پیکر گردانی در اساطیر. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

روتون، ک.ک. (1999م). اسطوره. ترجمه ابوالقاسم اسماعیل پور. تهران: مرکز.

ریاحی زمین، زهرا و جباره ناصرو، عظیم. (2011م). «آمیزش اسطوره و حماسه در روایتی دیگر از بانوگشسب نامه». ادب پژوهی.العدد 18.

زرّین کوب، عبدالحسین. (1978م). در قلمرو وجدان. تهران: سروش.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ. (1983م). یادداشت­ها و اندیشه­ها. تهران: جاویدان.

سرکاراتی، بهمن. (1999م). مجموعه مقاله­های سایه­های شکار شده. تهران: قطره.

صفا، ذبیح الله. (2008م). حماسه سرایی در ایران. تهران: فردوس.

فرای، نورتروپ. (1995م). ادبیات و اسطوره. از مجموعه مقاله­های اسطوره و رمز. ترجمه جلال ستاری. تهران: سروش.

فردوسی، ابوالقاسم. (2008م). شاهنامه. به کوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره.

کامبل، جوزف. (2010م). قهرمان هزار چهره. ترجمه شادی خسرو پناه. مشهد: گل آفتاب.

کویاجی، جهانگیر کوروجی. (2001م). بنیادهای اسطوره و حماسه ایران. گزارش و ویرایش جلیل دوستخواه. تهران: آگه.

گیرشمن، رومن. (1989م). ایران از آغاز تا اسلام. ترجمه محمد معین. تهران: علمی و فرهنگی.

لاهیجی، شهلا و کار، مهرانگیز. (1992م). شناخت هویّت زن ایرانی در گستره پیش تاریخ و تاریخ. تهران: روشنگران.

فیرجیل. (2011م). انه­اید. ترجمه میرجلال الدین کزازی. تهران: قطره.

ویو، ج. (1996م). فرهنگ اساطیر مصر. ترجمه ابوالقاسم اسماعیل پور. تهران: فکر روز.

هینلز، جان راسل. (2004م). شناخت اساطیر ایران. ترجمه با جلال فرّخی. تهران: اساطیر.

یاحقی، محمدجعفر. (2007م). فرهنگ اساطیر و داستان واره ها در ادبیات فارسی. تهران: فرهنگ معاصر.