استفاده از مفهوم ردپای آب مجازی در تولیدات دامی برای حفاظت منابع آب

محورهای موضوعی : مدیریت آب در مزرعه با هدف بهبود شاخص های مدیریتی آبیاری

احسان موحدنژاد ¹ , هادی رمضانی اعتدالی ² , علیرضا شکوهی ³

1 - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد منابع آب، دانشگاه بین‌المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران
2 - هیات علمی گروه علوم و مهندسی آب داشگاه بین المللی امام خمینی (ره)
3 - عضو هیئت علمی دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، دانشکده فنی و مهندسی، گروه مهندسی آب

تاریخ دریافت : 1397/10/07 تاریخ پذیرش : 1397/11/28 تاریخ انتشار : 1398/02/01

کلید واژه: مدیریت منابع آب, شیر, گوشت گاو, تجارت آب مجازی,

چکیده مقاله :

ردپای‌آب کشاورزی بیش از 90 درصد از منابع آب شیرین کشور را شامل می‌شود که 30 درصد آن به عنوان تغذیه برای دام مورد استفاده قرار می‌گیرد. صنعت دامداری یکی از صنعت‌های آب‌بر جهان و به‌خصوص در ایران محسوب می‌شود. در این تحقیق متوسط تغذیه گاو در سه استان تهران، البرز و قزوین برآورد و سپس با بکارگیری روش مکانن و هوکسترا ردپای آب‌مجازی محاسبه گردید. سپس با متوسط ردپای آب کشورهای جهان (هلند، آمریکا، روسیه، مکزیک، هند و متوسط جهان) مقایسه شده است. میزان ردپای آب‌مجازی به‌ترتیب در استان‌های تهران، البرز و قزوین برای تولید گوشت گاو برابر با 49/44، 18/45 و 51/45 مترمکعب در کیلوگرم و در تولید شیر نیز برابر با 24/2، 25/2 و 43/2 مترمکعب در لیتر برآورد گردید. این در حالی است که متوسط آب مورد نیاز برای تولید هر کیلوگرم گوشت گاو در سطح دنیا 4/15 مترمکعب بر کیلوگرم و برای هر لیتر شیر، 1 مترمکعب بر لیتر گزارش شده است. نتایج کلی این مطالعه ردپای آب مجازی در تولیدات دام در ایران نسبت به متوسط جهانی بسیار بیشتر است. علت این امر در درجه اول بالا بودن ردپای آب مجازی در تولید علوفه حیوانات و در مرحله دوم ناشی از مدیریت‌ ضعیف دامداری‌ها در ایران می‌باشد. پیشنهاد می-شود با توجه به سهم بالای تغذیه در ردپای بالای گوشت گاو و شیر، یا ردپای آب در تولید علوفه داخلی کاهش یابد یا سهم قابل توجهی از علوفه مصرفی از طریق واردات تامین شود.

چکیده انگلیسی:

Agricultural water footprint is more than 90 percent of fresh water resources in Iran. About 30 percent of it is used as feed for livestock. The livestock industry is one of the world's most water-based industries, especially in Iran. In this study, the mean livestock feed in the three provinces of Tehran, Alborz and Qazvin were estimated and then, using the Mekonnen and Hokkstra method, the water footprint was calculated. Then these values compared to the average water footprint in other countries (Netherlands, USA, Russia, Mexico, India and the world average). The values of virtual water footprint for producing beef were estimated 44.49, 45.18 and 45.51 m3/kg in milk production were estimated 2.24, 2.25 and 2.43 m3/Lit in Tehran, Alborz and Qazvin provinces respectively. The global average water footprints of beef and milk are 14.4 m3/kg and 1 m3/Lit. This comparision shows that the virtual water footprint in cattle production in Iran is higher than the global average. Based on the results of this study, the high water footprint in animal feed production and poor management of livestock farms are the main reseans of the high water footprint in Animal Production. Reducing water footprint in domestic forage production or forage imports is suggested due to the high contribution of nutrition to the high water footprint of beef and milk.