تحلیل چالش‌های سازمانی در توسعه کاربرد سامانه‌های نوین آبیاری با تأکید بر سامانه نوسازی شده آبیاری کم‌فشار

محورهای موضوعی : پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی

آرزو مختاری حصاری ¹ , علیرضا نعمتی ²

1 - استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - استادیار گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1401/11/18 تاریخ پذیرش : 1402/05/08 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: چالش‌های سازمانی, آبیاری کم‌فشار, مدیریت اثربخش منابع آب,

چکیده مقاله :

مدیریت بهینه منابع آب در پاسخ به افزایش فشار بر منابع آب محدود در سراسر جهان یک ضرورت محسوب می‌شود، این امر تا حدود زیادی با به‌کارگیری فناوری‌هایی که منجر به افزایش بهره‌وری آب می‌شوند، ممکن خواهد شد. با توجه به این‌که توسعه فناوری‌های بهبوددهنده بهره‌وری آب با موانع متعددی روبروست، این پژوهش، با هدف تحلیل چالش‌های سازمانی در توسعه کاربرد سامانه‌‌های نوین آبیاری به‌ویژه سامانه آبیاری کم‌فشار در استان آذربایجان شرقی انجام گرفت. داده‌های تحقیق با استفاده از فن مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و گفتگو با کارشناسان بخش‌های آب و خاک و ترویج کشاورزی به‌صورت هدفمند جمع‌آوری شد. به-منظور اطمینان از روایی پژوهش از روش بازبینی توسط اعضا استفاده گردید. داده‌ها به کمک روش نظریه پایه‌ور و با استفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودا10، طی مراحل کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس تحلیل‌های صورت گرفته، تعداد هشت مقوله اصلی، 24 مقوله فرعی و 165 واحد مفهومی معنادار به‌دست آمد. نتایج این پژوهش نشان داد که چالش‌های سازمانی به‌عنوان عوامل بازدارنده در توسعه کاربرد سامانه آبیاری کم‌فشار نقش دارند که به‌ترتیب اولویت شامل شامل موانع زیرساختی (82/21درصد)، موانع اقتصادی (21/21 درصد)، نقص در نظارت و ارزیابی (97/16 درصد)، موانع شناختی آموزشی (33/13 درصد)، سطح پایین مشارکت و همکاری (70/9 درصد)، موانع سیاسی (09/9 درصد)، ضعف در تحقیقات (06/6 درصد) و عدم انگیزه کارکنان(82/1 درصد) می‌باشد از نظر پاسخگویان، کافی نبودن بودجه اختصاص یافته به توسعه فناوری ، عدم نظارت مناسب بر فعالیت شرکت‌های خصوصی و ضعف تمکن مالی کشاورزان، بیشترین فراوانی را داشتند.

چکیده انگلیسی:

Optimal management of water resources is a necessity in response to increased pressure on limited water resources around the world. This will be possible to a large extent by using technologies that increase water productivity. Due to the development of technologies to improve water productivity faces several challenges, so the current study aimed to determine and analyze organizational challenges in Development of Application of Low Pressure Irrigation System in East Azerbaijan Province. Data collection was performed using semi structured interview method. We conduct an interview with experts of irrigation, soil and agricultural extension sectors as well as famers who had a purposeful use of technics. In order to achieving appropriate research validity, we applied triangulation -data sources and monitored them by the experts. Statistical analysis was performed using MAXQDA software version 10 based on basic theory including open, oriented and optional coding stage. The result indicates that based on there were 8 main categories, 24 sub-categories as well as 165 conceptual units. Organizational challenges were infrastructural barriers (21/82%), economic barriers(21/21%), difect in monitoring and evaluation(16/97%), cognitive-educational barriers(13/33%), low levels of participation and cooperation(9/70%), political barriers(9/09%), poor research(6/06%), and lack of employee motivation(1/82%). According to the respondents, the most frequency was related to insufficient allocated budget, lack of supervision over private companies and farmers' financial weakness.