کاربرد برنامهریزی چندهدفی در تعیین الگوی بهینه ی کشت در شهرستان مرودشت با تأکید بر محدودیت آب
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
حمید محمدی
1
(استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد جهرم)
فردین بوستانی
2
(استادیار مهندسی آب دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد مرودشت)
کلید واژه: استان فارس, الگوی کشت بهینه, محدودیت آب, الگوهای ریسکی,
چکیده مقاله :
هدف از این مطالعه تدوین الگوی کشت در شرایط ریسکی ، با در نظر گرفتن کاهش مصرف آب در شهرستان مرودشت استان فارس بوده است . برای این منظور رهیافت برنامهریزی چندهدفی بکار گرفته شد . هدف های بالا با توجه به تمایلات بهرهبرداران مبنی بر حفظ سطح مشخصی از درآمد مورد توجه قرار گرفت . الگوهای ریسکی شامل تارگت - موتاد و واریانس درآمد بود . از روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای از 50 بهره بردار ، برای جمع آوری داده ها استفاده شد و با توجه به تعدد پاسخهای ارایه شده در الگوی واریانس درآمد ، با استفاده از تحلیل خوشهای پاسخهای بهینه انتخاب شدند . این انتخاب با استفاده از معیار ترکیبی که سه هدف کاهش مصرف آب ، کاهش ریسک و افزایش بازدهی را در بر می گرفت ، صورت پذیرفت . یافتههای پژوهش نشان داد که میان هدف های یاد شده تبادل وجود دارد . در الگوهای منتخب سطح زیر کشت گندم با افزایش سطح ریسک دارای روند افزایشی بود . همچنین در این الگوها سطح زیرکشت ذرت و سبزی بیشتر از مقدار الگوی فعلی بدست آمد ، اما از کشت جو کاسته شد . سطح زیرکشت باقلا نیز نزدیک به سطح فعلی آن بود . همچنین نتایج نشان داد که با افزایش ریسک فاصله ی میان الگوی فعلی با الگوهای بهینه افزایش مییابد
The objective of this study was to develop a risk-based cropping pattern for Marvdasht district in Fars province. In addition, lowering water consumption was also considered. To achieve objectives of the study, Multi-Objective Programming approach was applied. The mentioned objectives were followed by considering the farmers preferences to reach a certain level of income. The Target MOTAD and Income Variance models were used. Desired solutions were selected using Cluster Analysis since several solutions were obtained by Income Variance model. The selection was carried out based on integrated criterion containing three goals, namely, reduced amount of water usage, reduced risk, and increased gross margin. The results showed that there was a trade off among the goals. In selected patterns wheat tended to increase by increasing risk. The selected patterns had more cultivated area under wheat and lesser under barely, maize and vegetables. The cultivated area under broad beans was remained unchanged compare to current pattern. It was also revealed that with increasing risk, the gap between the existing and optimal cropping patterns would increase.
