دور

دسترسی آزاد مقاله

1 - بررسی شاخص خشکسالی مبتنی بر تصاویر ماهواره ای و رابطه آن با کاهش سطح زیر کشت برنج مطالعه موردی: (استان غماص، عراق)
علی نیک عهد واثق احمد المطلک علی ابراهیمی

مقدمه: با استفاده از شاخص‌های مبتنی بر سنجش از دور می‌توان خشکسالی را از طریق آثاری که بر گیاهان زراعی دارد مطالعه کرد و نتایج دقیق‌تر و مؤثرتری دریافت. شرایط شدید خشکسالی در کل کشور عراق سبب شده است جوامع کشاورز برای دهمین سال متوالی شاهد کاهش برداشت برنج ، سبزیجات و م چکیده کامل

مقدمه: با استفاده از شاخص‌های مبتنی بر سنجش از دور می‌توان خشکسالی را از طریق آثاری که بر گیاهان زراعی دارد مطالعه کرد و نتایج دقیق‌تر و مؤثرتری دریافت. شرایط شدید خشکسالی در کل کشور عراق سبب شده است جوامع کشاورز برای دهمین سال متوالی شاهد کاهش برداشت برنج ، سبزیجات و میوه باشند. بنابراین کشاورزان مجبورند سطح زمین‌هایی زیر کشت را کاهش دهند که این امر موجب کاهش سطح درآمد و محصولات آن‌ها می‌باشد. استان غماص در کشور عراق یکی از مناطقی است که دارای زمین‌های کشت برنج می‌باشد و دچار خشکسالی شده است. لذا این پژوهش به بررسی روند تغییرات پوشش سطح زیرکشت برنج در این استان و رابطه آن با دمای سطح زمین به منظور بررسی خشکسالی پرداخته است مواد و روش‌ها: در این پژوهش جهت مطالعه روند تغییرات پوشش گیاهی از شاخص پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) مربوط به سنجنده مودیس استفاده شد. داده‌های ماهواره‌ای سنجنده مودیس برای منطقه مورد مطالعه طی سال‌های 2010 تا 2022 تهیه و گردآوری شدند. در ادامه از سه شاخص سنجش از دوری NDVI، شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI) و شاخص دمای سطح زمین (LST) به منظور بررسی سطح زیر کشت برنج و نیز دمای سطح زمین و شدت خشکسالی استفاده گردید. نتایج و بحث: بر اساس نتایج به دست آمده سطح زیر کشت محصولات کشاورزی طی این دوره در منطقه مورد مطالعه افزایش یافته است بطوریکه در سال 2010 مساحت سطح زیر کشت بر اساس شاخص‌های VCI و NDVI به ترتیب 11875 هکتار و 10337 هکتار می‌باشدکه در سال 2022 به ترتیب به 14775 هکتار و 13275 هکتار افزایش یافت. نتایج نشان داد که بر اساس شاخص NDVI پوشش گیاهی با شیبی ملایم روندی افزایشی را طی این دوره داشته درصورتیکه بر اساس شاخص LST دمای سطح زمین طی این دوره کاهش یافته است. این موضوع نشان‌دهنده آن است که با افزایش پوشش گیاهی، دمای سطح زمین کاهش یافته است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که بر اساس شاخص NDVI پوشش گیاهی روندی افزایشی را طی این دوره داشته درصورتیکه بر اساس شاخص LST دمای سطح زمین طی این دوره کاهش یافته است. این نشان می‌دهد که با افزایش پوشش گیاهی، دمای سطح زمین کاهش یافته است. بااین حال، بر اساس شاخص VCI، منطقه مورد مطالعه در وضعیت غیرخشکسالی می‌باشد. لذا با توجه به نتایج بدست آمده افزایش پوشش گیاهی بر اساس NDVI و افزایش شاخص VCI و مقایسه ان با دمای منطقه مورد نظر ، نشان از کاهش دمای سطح زمین در طی این 10سال دارد. هر چه دمای سطح زمین کاهش یابد، نشان‌دهنده افزایش پوشش گیاهی و سطح زیر کشت برنج می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تحلیل فراوانی دومتغیره سیلاب با استفاده از توابع مفصل، مطالعه موردی: سیلاب‌های ورودی به سد زاینده‌رود
فاطمه ولائی اصفهانی زهرا ولائی اصفهانی مهران ایرانپور

تحلیل فراوانی سیل و اطلاع داشتن از احتمال وقوع و دوره بازگشت این پدیده در چگونگی بهره‌برداری از مخزن حائز اهمیت است. این پدیده، ذاتا چند متغیره است و استفاده از توابع چند متغیره کلاسیک برای تحلیل این پدیده با محدودیت همراه است. بنابراین توصیه شده است که از توابع کاپولا چکیده کامل

تحلیل فراوانی سیل و اطلاع داشتن از احتمال وقوع و دوره بازگشت این پدیده در چگونگی بهره‌برداری از مخزن حائز اهمیت است. این پدیده، ذاتا چند متغیره است و استفاده از توابع چند متغیره کلاسیک برای تحلیل این پدیده با محدودیت همراه است. بنابراین توصیه شده است که از توابع کاپولا جهت تحلیل فراوانی چند متغیره سیلاب استفاده کرد. این توابع با در نظر گرفتن نوع همبستگی متغیرها از تابع توزیع تک متغیره تابع توزیع توأم می‌سازد. معمولا برای تحلیل فراوانی این پدیده از متغیرهای دبی اوج، حجم و تداوم سیلاب استفاده می‌شود. این مطالعه بر روی ۵۲ سال داده آماری ورودی سد زاینده‌رود واقع در استان اصفهان انجام شده است. بر اساس معیارهای نیکویی برازش بر روی متغیرهای دبی‌اوج، حجم و تداوم سیلاب به ترتیب توابع گوسین، نمایی، پارتو برازش داده شده است. ابتدا همبستگی هر جفت متغیر محاسبه شده است و تابع کاپولا بر اساس معیار آکائیکه، NSE و RMSE انتخاب شده است. برای دبی پیک-حجم سیلاب تابع کاپولا جو و برای دبی پیک- تداوم و حجم سیلاب-تداوم تابع علی-میکائیل-حق انتخاب شده است. پس از آن دوره بازگشت تک متغیره و توأم به دست آمده با هم مقایسه شده و نمایش داده شده است از این نتایج می‌توان برای برآورد ریسک سیلاب استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - واکاوی عوامل فرهنگی وهویتی در شهرسازی و معماری دوره پهلوی (مطالعه موردی:شهر اهواز)
دکتراحمد رضا کابلی

فرهنگ یک مرزو بوم بر روی شهرسازی و معماری آن بسیار تاثیرگذار بوده و با محفوظ داشتن عوامل بنیادی، فرهنگي و هنری در بناها یک اثربخشی ویژه‌ای به جا می‌گذارد. غرب‌گرایی در شهرسازی و معماری دوره پهلوی مشهود است تاجایی‌که تحولات زیادی در فرم پلان‌ها دراین‌دوره شاهدهستیم. روش چکیده کامل

فرهنگ یک مرزو بوم بر روی شهرسازی و معماری آن بسیار تاثیرگذار بوده و با محفوظ داشتن عوامل بنیادی، فرهنگي و هنری در بناها یک اثربخشی ویژه‌ای به جا می‌گذارد. غرب‌گرایی در شهرسازی و معماری دوره پهلوی مشهود است تاجایی‌که تحولات زیادی در فرم پلان‌ها دراین‌دوره شاهدهستیم. روش اين پژوهش، از نظر هدف کاربردي و بر اساس روش تحقیق پیمایشی با تاکید بر پرسشنامه می باشد. هدف اصلی تحقیق ارزیابی ارتباط عوامل فرهنگی (نما و پلان) در شهرسازی و معماری در شهر اهواز و به طور متمرکز بر روی سه بنا از بناهای مهم ساخته شده دوره پهلوی از جمله بنای دانشکده سه گوش، ساختمان سیلو و هتل قو با معماری عصر مدرنسیم اروپایی می باشد. داده های تحقیق براساس پرسشنامه گردآوری و برای ارزیابی پایایی ابزار پژوهش، از روش کرونباخ استفاده شده است. تعداد و نوع نمونه گیری از طریق روش گلوله برفی(41 نفر از کارشناسان خبره) بوده است. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS وآزمون های کلموگروف – اسمیرنوف(KS) و علامت(Sing Test) انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد، بر اساس آزمون (KS) مقدار سطح معناداری آزمون در تمامی موارد کمتر از 05/0 شده است. بنابراین فرض نرمال بودن داده‌ها رد شده است. همچنین براساس آزمون علامت میزان ارتباط شاخص نما با مقدار 739/1 و سطح معناداری 082/0 وشاخص پلان با مقدار 562/1 و سطح معناداری 118/0 در سه بنای مورد مطالعه معنادار نبوده و استفاده از هر دو شاخص (نما و پلان) در معماری دوره پهلوی نسبت به معماری مدرنیسم اروپایی یک اندازه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - بررسی تطبیقی تعیین میزان دریافت تابش انرژی خورشیدی در جبهه شمالی مدارس دوره قاجار شیراز (به روش قانون کسینوس و نقاله خورشیدی)
حامد عیالی

در این پژوهش سعی بر آن است که نظام قانون¬مند مسلط بر معماری ایرانی که نمودی فاخر از انطباق کالبد بنا با شرایط اقلیمی و استفاده حداکثری از میزان دریافت انرژی خورشیدی ورای آن¬چه که به عنوان اصول پایداری در معماری سنتی مدارس ایران مطرح می¬شود، بیان گردد. هدف از این پژوهش، چکیده کامل

در این پژوهش سعی بر آن است که نظام قانون¬مند مسلط بر معماری ایرانی که نمودی فاخر از انطباق کالبد بنا با شرایط اقلیمی و استفاده حداکثری از میزان دریافت انرژی خورشیدی ورای آن¬چه که به عنوان اصول پایداری در معماری سنتی مدارس ایران مطرح می¬شود، بیان گردد. هدف از این پژوهش، بررسی کالبدی حیاط مرکزی مدارس دوره قاجار شیراز با توجه به میزان دریافت تابش انرژی خورشیدی و تاثیر سایه بر میزان تابش است. در این راستا پژوهش پیش رو به این سوال پاسخ خواهد داد که: میزان دریافت تابش انرژی خورشیدی چه تاثیری بر جهت¬گیری مدارس ثبت شده دوره قاجار در شیراز داشته است؟ روش تحقیق در این پژوهش، ترکیبی از ارزیابی نمونه¬های موردی ثبت شده و موجود با شیوه جمع¬آوری اطلاعات از مطالعات اسناد کتابخانه¬ای و مشاهده¬¬های میدانی است. در این پژوهش مدارس ثبت شده دوره قاجار مورد بررسی قرار گرفته و سپس نقد و تجزیه و تحلیل گردیده¬اند. سپس با توصیف¬های تحلیلی، استنتاجی و طبقه¬بندی آن¬ها احکام لازم صادر گردید. نتایج تحقیق نشان می¬دهد که مناسب¬ترین جهت¬گیری مدارس دوره قاجار شیراز از نظر دریافت میزان تابش انرژی خورشیدی در جبهه شمالی حیاط مرکزی مدارس، محدوده زاویه 25 درجه چرخش نسبت به شمال است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - اثر تنش خشکی بر مراحل رشد لاین های پیشرفته گندم دوروم
ورهرام رشیدی

به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر مراحل رشد گندم دوروم، تحقیقی به صورت آزمایش کرت¬های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1386 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. فاکتور اصلی مراحل تنش در پنج سطح(a0: بدون تنش، a1: تنش در چکیده کامل

به منظور مطالعه اثر تنش خشکی بر مراحل رشد گندم دوروم، تحقیقی به صورت آزمایش کرت¬های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1386 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. فاکتور اصلی مراحل تنش در پنج سطح(a0: بدون تنش، a1: تنش در مرحله پنجه زنی، a2: تنش در مرحله ساقه روی،:a3 تنش در مرحله گلدهی و a4: تنش در مرحله دانه بندی) و فاکتور فرعی شامل 8 لاین گندم دوروم بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تنش خشکی روی کلیه صفات اثر معنی دار داشت. همچنین معنی دار بودن اثر متقابل لاین × مرحله تنش خشکی برای اکثر صفات به جز بیوماس نشان دهنده رفتار متفاوت لاین¬ها در مراحل مختلف تنش از نظر آن صفات بود. برآورد همبستگی بین صفات مورد مطالعه نشان داد که صفت عملکرد دانه با شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی دار داشت. از شاخص¬های مقاومت به خشکی محاسبه شده در این پژوهش STI و GMP مناسب ترین شاخص¬ها شناخته شدند و بر اساس این شاخص¬ها لاین¬های 1 و 2 پرمحصول ترین و متحمل ترین لاین¬ها نسبت به تنش خشکی بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - پردازش الگوی مدیریت مهارت آموزی در دوره ابتدایی، در نظام تعلیم و تربیت
بهاره تقی‌دخت مریم صفرنواده علیرضا عراقیه ناهید شفیعی Esfandiar Doshmanziari

تحقیق حاضر، میزان توجه برنامه درسی دوره ابتدایی به مهارت‌آموزی را مورد کاوش و بررسی قرار داده است. داده های مورد مطالعه بر اساس پژوهش کمی از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شده است. حجم نمونه را 196 نفر از معلمان دوره ابتدایی مدارس دولتی منطقه 10 تهران و 30 نفر تشکیل دادند. تحلی چکیده کامل

تحقیق حاضر، میزان توجه برنامه درسی دوره ابتدایی به مهارت‌آموزی را مورد کاوش و بررسی قرار داده است. داده های مورد مطالعه بر اساس پژوهش کمی از طریق پرسشنامه جمع‌آوری شده است. حجم نمونه را 196 نفر از معلمان دوره ابتدایی مدارس دولتی منطقه 10 تهران و 30 نفر تشکیل دادند. تحلیل داده‌ها از طریق تحلیل عاملی صورت گرفت. نتایج نشان داد میزان توجه برنامه درسی دوره ابتدایی به مولفه‌های مهارت‌آموزی (خودشناسی - جرات مندی - کنترل هیجانات عاطفی و رفتاری - همدلی - رابطه با همسالان – همکاری- مولفه کلام (گفتگو) - شنود موثر - صداقت و راستگویی – امانتداری - حسادت نکردن - تفکر خلاق - تفکر نقاد - فهم مسئله - تصمیم‌گیری - مدیریت زمان - سخت‌افزار و نرم‌افزار - شبکه جهانی اینترنت - دوستدار محیط زیست - مصرف بهینه انرژی - مدیریت پسماند - کارآفرینی - مدیریت مالی - تغذیه سالم - پوشش مناسب - آگاهی از بیماری‌ها) مناسب نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بررسی اثرات تراکم کاشت و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد پروتئین گندم دوروم رقم آریا
مجتبي احمدی همزیان

به منظور بررسی اثرات تراکم کاشت و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد پروتئین گندم دوروم رقم آریا آزمایشی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه ای در جنوب غربی شهرستان خوی انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل 5×3 در3 تکرار انجام گرفت که در آن تراکم به عنوان فاکتور اول در چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات تراکم کاشت و کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد پروتئین گندم دوروم رقم آریا آزمایشی در سال زراعی 87-1386 در مزرعه ای در جنوب غربی شهرستان خوی انجام گرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل 5×3 در3 تکرار انجام گرفت که در آن تراکم به عنوان فاکتور اول در 3 سطح (300، 400 و500 بذر در متر مربع) و کود نیتروژن به عنوان فاکتور دوم در 5 سطح (0، 50، 100، 150 و 200 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) انتخاب شدند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تراکم کاشت به¬جز تعداد برگ و شاخص برداشت بر سایر صفات آزمایش تأثیر معنی داری داشت. مقایسه میانگین انجام شده بر اساس آزمون دانکن نشان داد که بیشترین عملکرد دانه با 2/659 گرم در مترمربع در تراکم 500 بوته در مترمربع به دست آمد. سطوح مختلف کود نیتروژن نیز به جز صفات تعداد برگ و شاخص برداشت تأثیر معنی داری بر روی سایر صفات مورد مطالعه داشت. بیشترین عملکرد دانه با 8/711 مترمربع در تیمار 200 کیلوگرم کود نیتروژنه در هکتار بدست. اثرات متقابل تراکم × نیتروژن نیز فقط بر صفت درصد پروتئین دانه تأثیر معنی داری داشت. بیشترین درصد پروتئین (36/15 درصد) در تیمار 200 کیلوگرم کود نیتروژن دار در تراکم 300 بوته در متر مربع به دست آمد. بیشترین همبستگی عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک با ضریب همبستگی947 R2≤مشاهده شد و در بین اجزای عملکرد دانه نیز تعداد سنبله در متر مربع با 947 R2≤بالاترین همبستگی مثبت را با عملکرد دانه در واحد سطح داشت. با توجه به نتایج این آزمایش گندم دوروم آریا با تراکم 500 بوته در متر مربع و 200 کیلوگرم کود نیتروژن خالص بیشترین توان تولیدی را در منطقه نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی و تحلیل نقش آینده‌نگری در پیشرفت سازمان با تفسیرپردازی از سیره‌ی مدیریتی حضرت علی(ع)
مهدی اکبرنژاد منور فتاحی راضیه فتاحی

آینده‌نگری از مهم‌ترین اصول مدیریت راهبردی و از جمله‌ی وظایف خطیر و حیاتى مدیران است. مدیران ارشد و عالی‌مقام سازمان با تکیه بر این اصل، به بررسى جوانب و زوایاى گوناگون آینده پرداخته و با شناسایی و طراحی افق-های برنامه‌ها‌ و اتخاذ تصمیمات روزآمد، زمینه‌ی پیشرفت و موفقیت چکیده کامل

آینده‌نگری از مهم‌ترین اصول مدیریت راهبردی و از جمله‌ی وظایف خطیر و حیاتى مدیران است. مدیران ارشد و عالی‌مقام سازمان با تکیه بر این اصل، به بررسى جوانب و زوایاى گوناگون آینده پرداخته و با شناسایی و طراحی افق-های برنامه‌ها‌ و اتخاذ تصمیمات روزآمد، زمینه‌ی پیشرفت و موفقیت سازمان‌ها را فراهم می‌نمایند. با توجّه به جایگاه‌ ویژه و والای آینده‌نگری و فعالیت‌های آینده‌نگرانه در ادبیات و فرهنگ اسلامی، بخصوص سیره و روش مدیریتی حضرت علی(ع)، در این تحقیق تلاش شده است با استنباط و بهره‌گیری از آموزه‌های مکتب علوی، و با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و پیمایش مراحل سه‌گانه‌ی توصیف، تحلیل و تبیین، نقش و کارکردهای مدیریتی آینده‌نگری در پیشرفت سازمان مورد بررسی قرار گیرد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که آینده‌نگری با ایجاد انگیزه، ایجاد آرامش روان، موفقیت در تصمیم‌گیری، کاهش خطای در برنامه‌ریزی، متمرکز کردن فعالیت‌ها، حلّ مشکلات و معضلات سازمان، استفاده‌ی بهینه از امکانات و فرصت‌ها و افزایش اثربخشی و بهره‌ورى از منابع و امکانات، زمینه‌ی پیشرفت و اعتلای سازمان را فراهم می‌آورد. از این‌رو، شاید بتوان ادعا کرد عامل دیگری نتواند به اندازه‌ی آینده‌نگری در پیشرفت و شکوفایی سازمان مؤثر باشد. همچنانکه، عدم توجّه به این مسأله‌ی مهم، مى‌تواند پیامدهاى ناگوارى براى سازمان به دنبال داشته باشد؛ و چنانچه در امور مهم و سرنوشت‌ساز سازمان این بى‌توجهى وجود داشته باشد، عواقبی همچون ناکامى و شکست و حتّی فروپاشی سازمان غیرقابل اجتناب خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - گسترش عملکرد کیفیت (QFD) در ایجاد آینده مطلوب در حوزه پزشکی از راه دور و اینترنت اشیاء به کمک شبکه پیش انتشار فازی
معصومه امیدوار محمدعلی افشارکاظمی

10.30495/jmfr.2022.59534.2425

زمینه: چالش اصلی شرکتها تحقق خدمات و برآورده کردن انتظارات مشتریان است. استقرار گسترش عملکرد کیفیت (QFD) به استخراج ویژگی های خدمات از خواسته های مشتری کمک می کند. ، هدف: با توجه به کاربرد اینترنت اشیاء در پزشکی از راه دور، این پژوهش دو هدف را دنبال می کند، هدف اول شناس چکیده کامل

زمینه: چالش اصلی شرکتها تحقق خدمات و برآورده کردن انتظارات مشتریان است. استقرار گسترش عملکرد کیفیت (QFD) به استخراج ویژگی های خدمات از خواسته های مشتری کمک می کند. ، هدف: با توجه به کاربرد اینترنت اشیاء در پزشکی از راه دور، این پژوهش دو هدف را دنبال می کند، هدف اول شناسایی پارامترهای موثر بر ادغام دو سیستم اینترنت اشیاء و پزشکی از راه دور با نگرش گسترش عملکرد کیفیت است و در هدف دوم استفاده از شبکه های عصبی مصنوعی در پیشبینی رفتار ماتریس QFD می باشد. روش ها: جهت نیل به هدف اول از روش تحلیل مهندسی ارزش و نمودار FAST مشتری گرا استفاده شد و پس از بدست آمدن پارامتر ها شامل ندای مشتری، ویژگی خدمت و الزامات عملیات، جهت هدف دوم از شبکه پیش انتشار فازی استفاده گردید. یافته ها: پس از بدست آوردن پارامترهای موثر بر ادغام دو سیستم اینترنت اشیاء و پزشکی از راه دور با نگرش گسترش عملکرد کیفیت، تعداد 50 ماتریس QFD جمع آوری و داده های آن در شبکه پیش انتشار فازی معرفی شد. که از این میزان 80 درصد برای آموزش شبکه ، 15 درصد برای آزمایش و 5 درصد برای اعتبارسنجی نتایج پیش بینی شده استفاده شد. در نهایت مقدار میانگین مربعات خطا (MSE) برای بخش اعتبار سنجی MSE = 0.015584 بدست آمد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که روش شبکه پیش انتشار فازی مناسب برای پیش بینی گسترش عملکرد کیفیت در ادغام دو سیستم اینترنت اشیاء و پزشکی از راه دور می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - تاثیر دورکاری بر عملکرد کاری کارکنان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
غلامرضا معمارزاده طهران فاطمه السادات ابوالمعالی

امروزه در آغاز هزاره سوم با معنای جدیدی از کار که معنایی متفاوت با واژه قرن بیستم دارد به نام دورکاری که در واقع نقطه عزیمت از شرایط کاری استاندارد، سنتی به سمت رویه های انعطاف پذیر به واسطه به استفاده از فنآوری اطلاعات و ارتباطات است و راه حلی نوین برای دستیابی به اهدا چکیده کامل

امروزه در آغاز هزاره سوم با معنای جدیدی از کار که معنایی متفاوت با واژه قرن بیستم دارد به نام دورکاری که در واقع نقطه عزیمت از شرایط کاری استاندارد، سنتی به سمت رویه های انعطاف پذیر به واسطه به استفاده از فنآوری اطلاعات و ارتباطات است و راه حلی نوین برای دستیابی به اهداف سازمان و برآورده ساختن نیازهای منابع انسانی می باشد رو به رو هستیم. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر دورکاری بر عملکرد کاری کارکنان در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی می باشد. که از نظر نتیجه کاربردی و از نظر هدف توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را کارکنان دورکار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که 630 نفر هستند تشکیل می دهند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه است. روایی پرسش نامه با راهنمایی اساتید راهنما و مشاور و 10 نفر از خبرگان مورد تایید قرار گرفت وبرای پایایی سوال های پرسش نامه از روش آلفای کرونباخ استفاده شد که آلفای به دست آمده در مرحله مقدماتی 0/924 و در مرحله اصلی 0/926 است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t، همبستگی پیرسون، آزمون فریدمناستفاده شده است.یافته های این پژوهش نشان می دهد که دورکاری با مولفه های عملکرد(تعهد سازمانی، صرفه جویی در هزینه ها، انگیزش، ارتقا، رضایت شغلی، تمرکز) ارتباط مثبت دارد و به واسطه انعطاف پذیریسبب افزایش عملکرد کارکنان شده است.نتایج این پژوهش نشان داد که عوامل مدل با هم هم ارز نیستند و تعهد سازمانی با بالا ترین میانگین رتبه ای 4/8 مهمترین عامل و ارتقا با کمترین میانگین رتبه ای 2/55 کم اهمیت ترین عامل در دورکاری شناخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - بررسی میزان تأثیر مؤلفه های فرهنگی بر تقاضای بیمه عمر با تاکید بر آینده نگری مورد مطالعه: بیمه مرکزی ایران
نیلوفر میر سپاسی حاجیه رجبی فرجاد

تحقیق حاضر با هدف بررسی "میزان تأثیر مؤلفه های فرهنگی بر تقاضای بیمه عمراز دیدگاه کارکنان بیمه مرکزی ایران" به روش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری، کارکنان بیمه مرکزی ایران در سال 1393 می باشد که حجم آنها 513 نفر می باشد. از جامعه آماری پژوهش نمونه ای به حجم چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف بررسی "میزان تأثیر مؤلفه های فرهنگی بر تقاضای بیمه عمراز دیدگاه کارکنان بیمه مرکزی ایران" به روش توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری، کارکنان بیمه مرکزی ایران در سال 1393 می باشد که حجم آنها 513 نفر می باشد. از جامعه آماری پژوهش نمونه ای به حجم 220 نفر با به کارگیری فرمول نمونه گیری کوکران انتخاب شد. به منظور نمونه گیری نیز پس از برآورد حجم نمونه از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده گردید. برای سنجش مؤلفه های فرهنگی مؤثر بر تقاضای بیمه عمر از پرسشنامه ای که محقق تدوین کرده است، با همین عنوان استفاده شد. جهت تحلیل داده ها از آزمون همبستگی پیرسون وتحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین مؤلفه های فرهنگی با تقاضای بیمه عمر رابطه مستقیم و مثبتی وجود دارد, و همچنین نشان می دهد که، مؤلفه‌ی آینده نگری با تقاضای بیمه عمر رابطه مستقیم و مثبتی وجود دارد . به عبارت دیگر وجود آینده نگری منجر به افزایش تقاضای بیمه عمرمی شود. همچنین بین مؤلفه ی آگاهی با تقاضای بیمه عمر رابطه مستقیم و مثبتی وجود دارد. در ادامه نیز مشخص شد که بین مؤلفه ی خردورزی با تقاضای بیمه عمر رابطه مستقیم و مثبتی وجود دارد به عبارت دیگر وجود خردورزی منجر به افزایش تقاضای بیمه عمر می شود. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که مولفه های خردورزی، آینده نگری و آگاهی پیش بینی کننده افزایش تقاضای بیمه عمر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - آینده‏نـگاریِ «واگذاری فرآیندهای صدور مجـوزهای ساختمانی در شهـرداری‏های ایران» با استفاده از «تصمیم‏گیـری چند معیاره مبتنی بر چهارچوب کارت امتیازی متـوازن»
مریم قلعه نوی فرشید عبدی کاوه خلیلی دامغانی

مدتی است شهرداری های ایران برای بازآفرینی نظام اداری و فرآیندهای کسب و کار خود، راهبرد واگذاری در حوزة فرآیندهای صدور مجوز های ساختمانی را در پیش گرفته اند. لیکن بسیاری از مدیران و سیاست گذاران ذی ربط برای تصمیم گیری در خصوص راهکار صحیح و اصولیِ واگذاری آن حوزه از فعالی چکیده کامل

مدتی است شهرداری های ایران برای بازآفرینی نظام اداری و فرآیندهای کسب و کار خود، راهبرد واگذاری در حوزة فرآیندهای صدور مجوز های ساختمانی را در پیش گرفته اند. لیکن بسیاری از مدیران و سیاست گذاران ذی ربط برای تصمیم گیری در خصوص راهکار صحیح و اصولیِ واگذاری آن حوزه از فعالیت ها و دست یابی به آینده ای مطلوب، در سایه ابهامات و تردیدها هستند. امروزه فعالیت های آینده نگاری به عنوان روشی مناسب برای مقابله با پیچیدگی و عدم اطمینان در تصمیم گیری ها، مورد توجه قرار گرفته است؛ از این رو پژوهش حاضر متناسب با فرآیند آینده نگاری و با مشارکت گروهی از صاحب نظران و خِبرگان به شناسایی و بررسی راهکارهای بدیل برای واگذاری فرآیندهای صدور مجوزهای ساختمانی پرداخته تا بتواند راهکار برتر را مشخص نماید. بدین منظور با استفاده از روش تحلیل چند معیارة مبتنی بر کارت امتیازی متوازن، عملکرد آتی شهرداری ها در صورت به کارگیری هریک از آن راهکار ها بررسی شد. یافته ها مبنی بر این است که شهرداری ها در صورت بهره گیری از مدل توسعه یافتة هوشمندسازی و واگذاری فرآیندهای صدور مجوزهای ساختمانی با سیماک(سامانه یکپارچه مدیریت املاک) به عنوان راهکار برتر، مسیر لازم جهت نوسازی و تحول در مدیریت و نظام اداری و شکل گیری آینده ای مطلوب برای آن حوزه از فعالیت ها را طی خواهند نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - توسعه الگوریتم فوردیس و وبستر برای حل مسائل سفارشات دورهای با هزینههای فازی
دکتر ناصر حمیدی پروانه سموئی مهدی اقبالی

یکی از الگوریتم هایی بسیار مفیدی که در کنترل کارآمد موجودی و تعیین سیاست سفارش دهی مناسب برای حل مسائلسفارشات دوره ای استفاده می شود، الگوریتم فوردیس و وبستر است . اما با وجود تمام کاراییهایی که این الگوریتم داراست، تنهامیتواند زمانی مورد استفاده قرار گیرد که هزینه های چکیده کامل

یکی از الگوریتم هایی بسیار مفیدی که در کنترل کارآمد موجودی و تعیین سیاست سفارش دهی مناسب برای حل مسائلسفارشات دوره ای استفاده می شود، الگوریتم فوردیس و وبستر است . اما با وجود تمام کاراییهایی که این الگوریتم داراست، تنهامیتواند زمانی مورد استفاده قرار گیرد که هزینه های موجودی مقادیری قطعی هستند. این در حالی است که در دنیای واقعیعوامل زیادی نظیر تغییرات نرخ ارز و تورم باعث ایجاد نوسان در هزینه های موجودی می گردند. لذا در این مقاله سعی می شودبه دلیل مزایا یی این الگوریتم ، توسعه ای از آن را برای شرایطی که هزینه های خرید، سفارش دهی و نگهداری از نوع اعداد فازیمثلثی هستند، صورت گیرد . برای نشان دادن الگوریتم پیشنهادی جدید یک مثال عددی نیز بیان گردیده است . نتایج نشانمیدهد که الگوریتم پیشنهادی جدید، از قابلیت انعطاف زیادی برخوردار میباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - وسایل روشنایی در دوره قاجار و تأثیر تجددگرایی بر تحول آنها
خاطره فهیمی مهتاب مبینی

طراحى و تولید وسائل روشنایى در ایران با روندى یکنواخت از دوران باستان به دوره اسلامى رسید. هنرمندانایرانى در این دوره چند صد ساله با بهره گیرى از تجارب پیشینیان وسایل مجهزتر و زیباترى ابداع کردند. با تأسیس دولت قاجار که مقارن رودرویى جامعه سنتى ایران با مظاهر تمدن و پدی چکیده کامل

طراحى و تولید وسائل روشنایى در ایران با روندى یکنواخت از دوران باستان به دوره اسلامى رسید. هنرمندانایرانى در این دوره چند صد ساله با بهره گیرى از تجارب پیشینیان وسایل مجهزتر و زیباترى ابداع کردند. با تأسیس دولت قاجار که مقارن رودرویى جامعه سنتى ایران با مظاهر تمدن و پدیده‌هاى صنعتى اروپا بود، این وسائل دست‌خوش تحول و تکامل گردید؛ به‌ویژه با راهیابى نیروى گاز و برق اغلب وسائل روشنایى یا از زندگى مردم به درشد یا به ابزارهایى تزیینى بدل گشت. در این تحقیق بر پایه منابع اصیل و تحقیقات جدید و مطالعات میدانى، خاصه دو گنجینه آستان قدس رضوى و آستانه قم، پیشینه انواع این وسائل، سیر تداوم و تحول آنها و برخى آداب و رسوم مرتبط با آنها در عصر قاجار بررسى شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - فتوحات و مشروعیت خلفای راشدین
مصطفی گوهری فخر آباد

10.30495/jhcin.2019.14718

مشروعیت خلفای نخستین با توجه به عدم اجماع امت بر آنها و وجود رقبای قوی با تردیدهای جدی مواجه بود. از سوی دیگر اولین اقدام ابوبکر پس از رهایی از مشکل مرتدین به راه انداختن فتوحات بود که ثروت و رفاه زیادی در پی داشت. به نظر می‌رسد ارتباط وثیقی میان راه‌اندازی فتوحات و کسب چکیده کامل

مشروعیت خلفای نخستین با توجه به عدم اجماع امت بر آنها و وجود رقبای قوی با تردیدهای جدی مواجه بود. از سوی دیگر اولین اقدام ابوبکر پس از رهایی از مشکل مرتدین به راه انداختن فتوحات بود که ثروت و رفاه زیادی در پی داشت. به نظر می‌رسد ارتباط وثیقی میان راه‌اندازی فتوحات و کسب وجهه برای خلفا وجود داشته باشد. در این پژوهش نخست نقش فتوحات در مشروعیت بخشی به حکومت سه خلیفه نخست بررسی شده و سپس از تعطیل آن در زمان خلافت امام علی(ع) و تأثیر آن در بروز مشکلات حکومتی سخن به میان آمده است. یافته های این پژوهش حاکی از آنست که فواید مادی بسیار غنایم حاصل از فتوحات، نقش عمده‌ای در جلب رضایت اعراب از حکومت خلفا داشته، ولی از هنگامی که غنایم تنها به خویشان عثمان رسید و سپس فتوحات در زمان خلافت امام علی(ع) تعطیل شد، مشکلات و مسائل حکومتی روزافزون گشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - کاغذ بغدادی در قرون نخستین اسلامی، بازخوانی یک انگاره
مهدی مجتهدی

یکی از مهم‌ترین رویدادهایی که بر پویش های فرهنگی مسلمانان تأثیر بی بدیل و پایدار نهاد آشنایی آنان با کاغذ و صنعت کاغذسازی از سال های میانین سده دوم هجری بود. در بسیاری از تحقیقات جدید، چنین ادعا شده که ایجاد صنعت کاغذسازی در بغداد و تولید کاغذ بغدادی با چند دهه نخستین ت چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین رویدادهایی که بر پویش های فرهنگی مسلمانان تأثیر بی بدیل و پایدار نهاد آشنایی آنان با کاغذ و صنعت کاغذسازی از سال های میانین سده دوم هجری بود. در بسیاری از تحقیقات جدید، چنین ادعا شده که ایجاد صنعت کاغذسازی در بغداد و تولید کاغذ بغدادی با چند دهه نخستین تولد این شهر هم زمان بوده است. بر پایه این تحقیقات که بر گزارش هایی از منابع نسبتا متأخر استوار شده، چندسالی پس از ساخت کاغذ در سمرقند (حدود 179ﻫ)، تولید کاغذ در بغداد به دستور فضل بن یحیی برمکی، وزیر هارون الرشید (حک. 170-193)، آغاز شد. در مقاله پیش رو، با استدلال بر متأخربودن نسبی منابع مورد استنادِ این دست از تحقیقات و نیز با ذکر شواهدی چون انحصار تولید کاغذ در چین و سمرقند و نیز اتکای بغداد به واردات کاغذ از این سرزمین ها تا سده ششم هجری، معلوم شده که قدمت وجود کاغذ بغدادی از سده هفتم که یاقوت حموی از وجود آن در بغداد خبر داده فراتر نمى‌رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - دست‌اندازی‌ بر زمین‌های وقفی مصر در عصر ممالیک: پیامدها و واکنش‌ها
قدریه تاج بخش

بررسی زمین های وقفی مصر در عصر ممالیک موضوعی است که پژوهش حاضر بدان پرداخته است؛ در دوره ممالیک سپهسالاران نظامی به دلیل سلطه مطلق بر نواحی اقطاعی و نیز درآمدهای فراوان آن نوعی استبداد نظامی پدید آوردند و همواره قدرت سلاطین را محدود می‌کردند. پیامد منفی این اقدام آن بود چکیده کامل

بررسی زمین های وقفی مصر در عصر ممالیک موضوعی است که پژوهش حاضر بدان پرداخته است؛ در دوره ممالیک سپهسالاران نظامی به دلیل سلطه مطلق بر نواحی اقطاعی و نیز درآمدهای فراوان آن نوعی استبداد نظامی پدید آوردند و همواره قدرت سلاطین را محدود می‌کردند. پیامد منفی این اقدام آن بود که امرای قدرتمند به درآمد اراضی و سهم خویش بسنده نکردند بلکه به اراضی موقوفه نیز دست‌اندازی نمودند و برای افزایش ثروت و قدرت خویش از برخی ابزارهای سیاسی- اقتصادی مثل رشوه دادن به ناظر اوقاف نیز بهره جستند. در مقابل، سلاطین مملوکی با هدف مهار قدرتِ افسار گسیخته امیران و ممانعت از تعدی آنان سیاست‌های مختلفی اتخاذ کردند؛ خارج ساختن اوقاف و احباس از دست شافعیان، نظارت مستقیم سلطان و نایب السلطنه یا یکی از سران معتمد حکومتی مثل دوادار کبیر بر آن، تفکیک وظایف دیوان احباس و اوقاف با هدف اشراف بیشتر بر زمین‌های وقفی و انتصاب ناظر اوقاف به دستور شخص سلطان از جمله اقداماتی بود که تباهی بسیاری از زمین‌های وقفی و شورش‌های اجتماعی را در پی داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - صادرات فرش ایران به آمریکا در دوره قاجاریه؛ زمینه‌ها و چالش‌ها
فرشته جهانی

10.30495/jhcin.2022.20104

ادغام اقتصاد ایرانِ قاجاری در اقتصاد جهانی باعث شد تا تجارت خارجی به ویژه صادرات صنایع دستی همچون فرش رشد چشمگیری پیدا کند. در چنین شرایطی آمریکا به عنوان یکی از مهم‌ترین کشورهای هدف، فرش صادراتی ایران در نظر گرفته شد، اما این صادرات با فراز و نشیب‌های همراه بود. مقاله چکیده کامل

ادغام اقتصاد ایرانِ قاجاری در اقتصاد جهانی باعث شد تا تجارت خارجی به ویژه صادرات صنایع دستی همچون فرش رشد چشمگیری پیدا کند. در چنین شرایطی آمریکا به عنوان یکی از مهم‌ترین کشورهای هدف، فرش صادراتی ایران در نظر گرفته شد، اما این صادرات با فراز و نشیب‌های همراه بود. مقاله حاضر با تکیه بر مطبوعات و اسناد منتشر نشده درصدد پاسخ گویی به این پرسش‌ است که چه عواملی حضور فرش ایرانی در بازار ایالات متحده را تسریع بخشید و چالش‌های پیش‌روی صادرات فرش چه بود؟ یافته‌های پژوهش حکایت از آن دارد که به دنبال بازتاب برگزاری نمایشگاه‌های تجاری و بازرگانی در مطبوعات دوره قاجاریه و تلاش‌های دیپلمات‌های ایرانی در واشنگتن، زمینه‌هایی در آمریکا و عواملی در ایران روند صادرات فرش ایرانی را سرعت بخشیدند. هر چند در برخی از مواقع به دلایلی چند وقفه کوتاهی در صادرات فرش به آمریکا به وجود آمد، اما این موانع با تلاش‌های دیپلمات‌ها برداشته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - مزدوران مسیحی و نقش آنان در حکومت مرینیان (591-869ﻫ)
سید حسن مهدیخانی سروجهانی هادی عالم زاده یونس فرهمند

مرینیان که در اندلس درگیری های مستمری با مسیحیان داشتند، بنا بر گزارش های مورخان مسلمان، به وفور نیروهای مزدور مسیحی را در جنگ ها و نیز در برخی دیگر از امور دیوانی و حکومتی به کار می گرفته اند. این پژوهش بر آن است تا با بررسی و تحلیل این گزارش ها، به دلایل و علل استخدا چکیده کامل

مرینیان که در اندلس درگیری های مستمری با مسیحیان داشتند، بنا بر گزارش های مورخان مسلمان، به وفور نیروهای مزدور مسیحی را در جنگ ها و نیز در برخی دیگر از امور دیوانی و حکومتی به کار می گرفته اند. این پژوهش بر آن است تا با بررسی و تحلیل این گزارش ها، به دلایل و علل استخدام مسیحیان توسط مرینیان بپردازد و با تبیین نقش و جایگاه آنان در حکومت مرینی، تأثیر آنها را در حوادث این دوره ارزیابی نماید. مرینیان از یک سو به سبب بی اعتمادی به بربرها و اعراب، و از دیگر سو به علت نیازشان به مهارت‌های جنگی مسیحیان ، با اعطای امتیازات ویژه، آنها را در امور سپاه و دربار به خدمت گرفتند. این مزدوران با ارائه خدماتی چون شرکت در نبردها، محافطت از سلطان و سرکوبی مخالفان به تدریج به جایگاه مهمّی در حکومت مرینی دست یافتند و درواقع با نفوذ در دربار و دخالت در منازعات میان شاهزادگان، زمینه ساز ضعف و انحطاط و سرانجام فروپاشی مرینیان شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - پیامد حمله مغول و حاکمیت ایلخانان بر سنت علمی در ایران
امیر دهقان نژاد محسن رحمتی عبدالرسول عمادی

10.30495/jhcin.2019.13925

از یورش مغول و حاکمیت آنان بر ایران همواره به عنوان یکی از علل افول دانش در این سرزمین یاد شده است. این پژوهش بر آن است که با استفاده از رویکرد توصیفی- تحلیلی، تأثیر حمله مغول و حاکمیت ایلخانان را بر سنت علمی در ایران مطالعه و بررسی کند و بدین پرسش پاسخ دهد که در این دو چکیده کامل

از یورش مغول و حاکمیت آنان بر ایران همواره به عنوان یکی از علل افول دانش در این سرزمین یاد شده است. این پژوهش بر آن است که با استفاده از رویکرد توصیفی- تحلیلی، تأثیر حمله مغول و حاکمیت ایلخانان را بر سنت علمی در ایران مطالعه و بررسی کند و بدین پرسش پاسخ دهد که در این دوره سنت علمی نسبت به ادوار گذشته چه تغییراتی کرده و علل و پیامدهای حاصل از این تغییرات چه بوده است؟ نتیجه این بررسی نشان می‌دهد با حاکمیت ایلخانان، سنت علمی در ایران تحت تأثیر عوامل متعددی نظیر تسامح مذهبی ایلخانان و استیلای عقل‌گرایان بر نهادهای علمی و آموزشی تغییر یافت. از همین رو در کنار علوم دینی، علوم عقلی در کانون توجه دانشمندان این دوره قرار گرفت؛ چنان که یکی از ادوار پررونق تاریخ ایران به لحاظ ساخت مراکز علمی و آموزشی و احیای دوباره فعالیت‌های علمی به‌ویژه در حوزه علوم عقلی رقم زده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - نسبت دوره فاطمیان و تاریخ تمدن اسلامی: تأملی نظری
زینب فضلی

10.30495/jhcin.2023.22304

دوره فاطمیان (297-567ه&zwj;) در تاریخ تمدن اسلامی چه جایگاهی دارد؟ با آن‌که در تاریخ سیاسی و مذهبی اسلام این دوره کم‌وبیش دوره‌ای مهم محسوب می‌گردد، در مطالعات تمدن اسلامی جایگاه چندان روشن و برجسته‌ای برای آن در نظر گرفته نمی‌شود. در واقع، تمرکز بر دوره و سرزمینی خاص د چکیده کامل

دوره فاطمیان (297-567ه&zwj;) در تاریخ تمدن اسلامی چه جایگاهی دارد؟ با آن‌که در تاریخ سیاسی و مذهبی اسلام این دوره کم‌وبیش دوره‌ای مهم محسوب می‌گردد، در مطالعات تمدن اسلامی جایگاه چندان روشن و برجسته‌ای برای آن در نظر گرفته نمی‌شود. در واقع، تمرکز بر دوره و سرزمینی خاص در مطالعات تمدنی و به صورت مشخص عراق عصر عباسی مانع از ترسیم جایگاه تمدنی مراکز دیگر هم‌عصر با آن یا تمدن‌واره‌های مهم ذیل تمدن اسلامی از جمله تمدن دوره فاطمیان شده‌است. ازاین روی شایسته است نسبت این دوره با تاریخ تمدن اسلامی بازخوانی و تبیین شود. برای انجام این مهم در این مطالعه از روش تبیین تاریخی با رویکرد نظری‌-‌مفهومیِ تکثرگرایی مراکز تمدنی استفاده شده‌است. با توجه به تطبیق روزگار فاطمیان با اهم الزامات یک دوره تمدنی به مانند استقرار دولتی قدرتمند به‌عنوان اداره کننده و حافظ امنیت جامعه، قلمرو سیاسی و تمدنی گسترده از مغرب تا شام، به‌انضمام حجاز و یمن با مرکزیت و محوریت مصر به‌عنوان بستر جغرافیایی مطلوب و نیز جامعه انسانی فعال و مولد ثروت مادی و معنوی می‌توان از دوره‌ای موسوم به تمدن اسلامی در دوره فاطمیان سخن گفت. همچنین به‌واسطه کوشش‌های حاکمان فاطمی در عرصه تمدن‌سازی و ارتقاء جایگاه مصر به‌عالی‌ترین جایگاه از نظر فرهنگی و تمدنی در دوره اسلامی حتی می‌توان از تمدن عصر فاطمی یا تمدن فاطمیان نیز یاد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - رساله های اوفاق و رمل در سفینه تبریز
پریسا قربان نژاد

10.30495/jhcin.2022.19371

سفینه تبریز، مجموعه ای خطی، مشتمل بر 209 عنوان رساله، منظومه، جدول، نامه و گزیده کتاب است که در ثلث اول قرن هشتم هجری، ابوالمجد تبریزی به خط خویش به رشته کتابت درآورد. در این مقاله رساله‌های علم اوفاق و رمل در سفینه بررسی شده است. دو رساله الموجز فی علم اعداد وفق و خو چکیده کامل

سفینه تبریز، مجموعه ای خطی، مشتمل بر 209 عنوان رساله، منظومه، جدول، نامه و گزیده کتاب است که در ثلث اول قرن هشتم هجری، ابوالمجد تبریزی به خط خویش به رشته کتابت درآورد. در این مقاله رساله‌های علم اوفاق و رمل در سفینه بررسی شده است. دو رساله الموجز فی علم اعداد وفق و خواص اعداد وفق به علم اوفاق پرداخته و سه رساله اشکال رمل، کتاب فی علم الرمل، التحفه فی علم الرمل در باب علم رمل نگاشته شده است. رساله الموجز فی علم اعداد وفق نسبت به رساله های رایج عصر خود، فصل بندی متفاوتی دارد، به‌طوری‌که یک فصل برای وفق اعداد بوده و دارای بخش مربعات فرد، زوج الفرد و زوج الزوج بوده و فصل دیگر به روش‌های رایج در وفق اسامی و اذکار اختصاص داده شده‌است. در رساله خواص اعداد وفق، خواص مربعات تا مرتبه 9*9 نوشته شده در حالی که در رساله های این دوره معمولا به مرتبه های بیشتری اشاره شده‌است. رساله های رمل در سفینه تبریز به صورت منتخب و در کنار هم، مجموعه کاملی از آثار رمل را تشکیل داده اند. اثر اول به صورت شعر، اثر دوم به صورت جدول و دارای نوآوری و ساختاری کاملا متفاوت نسبت به آثار دیگر در این دوره بود و به نظر تأثیرپذیری کمتری از آثار دیگر داشته و در نهایت رساله التحفه که دارای ساختار متفاوت با آثار مشابه در عصر خود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - تأثیر جنگ‌های مرزی شاه عباس اول صفوی بر پراکندگی بازرگانان در ایران
اصغر رحمتی محسن رحمتی جهانبخش ثواقب

10.30495/JHCIN.2020.16721

جنگ ها از عوامل مؤثر بر ایجاد یا تغییر مسیرهای تجاری اند. در عهد شاه عباس اول صفوی (حک. 996- 1038هـ)، جنگ با عثمانی، اوزبکان و پرتغالی ها عاملی تأثیرگذار بر پراکندگی بازرگانان بود. این جنگ ها باعث شد که مسیر تجاری شمال به جنوب ایران اهمیت بیشتری پیدا کند و بازرگانان نیز چکیده کامل

جنگ ها از عوامل مؤثر بر ایجاد یا تغییر مسیرهای تجاری اند. در عهد شاه عباس اول صفوی (حک. 996- 1038هـ)، جنگ با عثمانی، اوزبکان و پرتغالی ها عاملی تأثیرگذار بر پراکندگی بازرگانان بود. این جنگ ها باعث شد که مسیر تجاری شمال به جنوب ایران اهمیت بیشتری پیدا کند و بازرگانان نیز در شهرهایی اجتماع کنند که در این مسیر قرار داشت. در این پژوهش به روش مطالعه کتابخانه ای و شیوه توصیفی تحلیلی، به دنبال پاسخ به این پرسش ایم که جنگ های مرزی شاه عباس صفوی چه تأثیراتی بر پراکندگی بازرگانان در ایران عصر صفویه داشته است؟ یافته پژوهش نشان می دهد که این جنگ ها سبب شد تا مسیرهای تجاری تغییر کند و بیشترین تمرکز بر مسیر شمالی- جنوبی قلمرو صفویه باشد و بازرگانان متناسب با این تغییر مسیر، دچار پراکندگی منظمی در شهرهایی شوند که در کنار این مسیر قرار داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - بررسی تأثیر سنت‌های ایرانی در تشکیلات اداری سلاطین دهلی
فردین محرابی کالی محسن معصومی

در دوره سلاطین دهلی (602-932ﻫ/1206-1526م)، روابط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میان ایران و هند، گسترده تر شد. از این رو تأثیر ایرانیان در حوزه‌های گوناگون چون سیاست، فرهنگ، اقتصاد و تشکیلات اداری در قلمرو سلاطین دهلی افزایش یافت. غلامان ترک به عنوان بنیان‌گذاران سلطنت دهلی چکیده کامل

در دوره سلاطین دهلی (602-932ﻫ/1206-1526م)، روابط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی میان ایران و هند، گسترده تر شد. از این رو تأثیر ایرانیان در حوزه‌های گوناگون چون سیاست، فرهنگ، اقتصاد و تشکیلات اداری در قلمرو سلاطین دهلی افزایش یافت. غلامان ترک به عنوان بنیان‌گذاران سلطنت دهلی، که خود در دربار پادشاهان غزنوی و غوری بالیده بودند، پیش از اعلام استقلال در دهلی، با نظام اداری و تشکیلاتی ایرانیان به خوبی آشنا شده بودند. به علاوه بسیاری از دیوانسالاران ایرانی در این دوره از ایران و ماوراءالنهر به دهلی مهاجرت کردند و در کارهای اداری و دیوانی اشتغال یافتند. از این رو تشکیلات اداری در دوره سلاطین دهلی به شدت متأثر از سنت‌های ایرانی و اسلامی بود که با سنت‌های محلی و بومی هند، درآمیخته بود. این مقاله به بررسی تأثیرات دیوانسالاری ایرانی بر تشکیلات اداری سلاطین دهلی پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - تاریخ نگاری در عصر صفوی: مطالعه ای درباره نقاوة الآثار فی ذکر الاخیار افوشته‌ای‌ نطنزی
محمد شورمیج

10.30495/jhcin.2021.18217

در این مقاله نقاوة الآثار فی ذکر الاخیار افوشته‌ای ‌نطنزی (زنده در 1007ﻫ.)، یکی از تواریخ مهم عصر صفوی، بررسی شده تا روش و نگرش او در تاریخ نگاری روشن گردد. همچنین برای ارزیابی جایگاه نقاوة الآثار در سنت تاریخ نگاری آن روزگار این کتاب با پنج کتاب تاریخی آن دوره مقایسه و چکیده کامل

در این مقاله نقاوة الآثار فی ذکر الاخیار افوشته‌ای ‌نطنزی (زنده در 1007ﻫ.)، یکی از تواریخ مهم عصر صفوی، بررسی شده تا روش و نگرش او در تاریخ نگاری روشن گردد. همچنین برای ارزیابی جایگاه نقاوة الآثار در سنت تاریخ نگاری آن روزگار این کتاب با پنج کتاب تاریخی آن دوره مقایسه و سنجیده شده‌است. افوشته‌ای ‌نطنزی، در تاریخ نگاری از روش هایی چون انسجام متن، پیوستگی روایات و استفاده از گزاره‌های ارجاعی برای توصیف بهتر متن بهره برده که بر ارزش تاریخ او افزوده‌است. تاریخ نگاری افوشته ای متأثراز نگرش شاهی‌آرمانی ‌ایرانشهری‌ و نگرش تأویلی است. وی همچنین به نسبت مورخان دوره شاه عباس اول به خاطر تسلط بر آیات، احادیث و مضامین شعری، از نگرش تأویلی بیشتری در تفسیر رویدادها برخوردار است. نویسنده با وجود این نگرش‌، در صدد انعکاس واقعیت تاریخی بوده و تا حدودی نیز در بیان آن موفق بوده‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - کنیزان: وضع اجتماعی- حقوقی در دورۀ مغول- ایلخانی
فریبا کاظم نیا

برای شناخت جامعۀ ایران در اعصار گذشته لازم است لایه های مختلف این جامعه وکنش های گروه های اجتماعی بررسی شود و این شناخت کامل نخواهد بود مگر اینکه بهتعمق در وضعیت بندگان اعم از غلامان و کنیزان که به فراوانی دراین جامعهحضورداشتند، نگریسته شود . نوشتار حاضر در نظر دارد با چکیده کامل

برای شناخت جامعۀ ایران در اعصار گذشته لازم است لایه های مختلف این جامعه وکنش های گروه های اجتماعی بررسی شود و این شناخت کامل نخواهد بود مگر اینکه بهتعمق در وضعیت بندگان اعم از غلامان و کنیزان که به فراوانی دراین جامعهحضورداشتند، نگریسته شود . نوشتار حاضر در نظر دارد با نگاهی به وضعیت این گروهاجتماعی در دوره مغول ایلخانان و با بررسی راه های تحصیل کنیزان، موقعیت وپیشه های خا ص آنان، کارکردشان در جامعۀ ایران آن دوره، احکام و قوانین فقهی مربوطبه آنان و طرق دستیابی شان به آزادی به این مسئله پاسخ گوید که آیا کنیزان در دورهمورد بحث از پایگاه اجتماعی قابل تغییری برخوردار بودند؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - تنوع و تکامل پرتابه های جنگی در دوره اسلامی
محمد نورمحمدی حسین بیاتلو

شیوه های متفاوت نبرد در طول تاریخ اسلام، استفاده از جنگ افزارهای مختلف را ایجاب می کرد. درسده های میانه اسلامی بیشتر شهرها دارای دیوارهای دفاعی به دور خود بودند؛ ازاین رو، نبردهایمحاصره ای شیوه رایج جنگها به حساب می آمد. در اینگونه نبردها، سلاح های سنگین پرتابی به ویژهم چکیده کامل

شیوه های متفاوت نبرد در طول تاریخ اسلام، استفاده از جنگ افزارهای مختلف را ایجاب می کرد. درسده های میانه اسلامی بیشتر شهرها دارای دیوارهای دفاعی به دور خود بودند؛ ازاین رو، نبردهایمحاصره ای شیوه رایج جنگها به حساب می آمد. در اینگونه نبردها، سلاح های سنگین پرتابی به ویژهمنجنیق کارایی بسیار داشت؛ اما افزون بر سلاح، نوع پرتابه های جنگ افزارها نیز در دستیابی به موفقیتتأثیری بسزا می گذاشت. پرتابه های منجنیق که در ابتدا سنگی بود، با گذشت زمان تحول و تکامل یافت.در دوره های بعد پرتابه های انفجاری با قدرت تخریبی چشمگیرتر ابداع شد که می توانست حصار شهرهارا در هم بکوبد. در این مقاله، پس از مروری کوتاه بر تحولات پرتابههای منجنیق، به انواع این پرتابه ها وعملکردشان می پردازیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - بازرگانی دریایی سیراف در سده های نخستین اسلامی
داوود یحیایی

بندر سیراف با هدف گسترش بازرگانی و امنیت خلیج فارس در دورۀ ساسانی پدید آمدو به زودی چون اُبُلّه اهمیت بسیار یافت . پس از اسلام، خصوصا در قرون سوم و چهارمهجری، زمینه ها و عواملی باعث شدند تا سیراف به بندری طراز اول در خلیج فا رسمبدل شود و دوره ای از رونق و شکوفایی را تجر چکیده کامل

بندر سیراف با هدف گسترش بازرگانی و امنیت خلیج فارس در دورۀ ساسانی پدید آمدو به زودی چون اُبُلّه اهمیت بسیار یافت . پس از اسلام، خصوصا در قرون سوم و چهارمهجری، زمینه ها و عواملی باعث شدند تا سیراف به بندری طراز اول در خلیج فا رسمبدل شود و دوره ای از رونق و شکوفایی را تجربه کند . از این عوامل ، تنزّل بصره بهسبب آشوب های سیاسی، موقعیت مساعد جغرافیایی سیراف و عمق مناسب سواحل آن،تجارب و تلاش های دریانوردان و تاجران سیرافی و از همه مهم تر عنایت ویژهپادشاهان آل بویه به این بندر و پس کرانه های آن در فارس در خور بررسی است .سیراف در دورۀ شکوفایی خود با بنادر و مناطق گوناگونی در چین، هند و سیلان ؛دریای سرخ و آفریقای شرقی و سواحل جنوبی و شمالی خلیج فارس ارتباط بازرگانیمؤثّر منطقه ای و بین قاره ای داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - معضلات اجتماعی عهد ناصری در رساله قانون قزوینی با تأکید برشاخص سرقت
حسین بیاتلو

10.30495/jhcin.2020.15552

از اواسط دوره ناصری و در پی مواجهه های فکری و سیاسی بیشتر ایران با کشورهای اروپایی، اندیشه اصلاح و نوگرایی در میان متفکران و نواندیشان این دوره شتاب بیشتری گرفت. در این دوران رساله ها و متون انتقادی فراوانی در واکنش به اوضاع آشفته سیاسی و اجتماعی ایران به نگارش درآمد. د چکیده کامل

از اواسط دوره ناصری و در پی مواجهه های فکری و سیاسی بیشتر ایران با کشورهای اروپایی، اندیشه اصلاح و نوگرایی در میان متفکران و نواندیشان این دوره شتاب بیشتری گرفت. در این دوران رساله ها و متون انتقادی فراوانی در واکنش به اوضاع آشفته سیاسی و اجتماعی ایران به نگارش درآمد. در نگارش این رساله ها علاوه ‌بر روشنفکران این دوره، برخی از مردم عادی و پیشه وران و بازاریان نیز مشارکت داشته و دست به تألیفاتی زده اند. نمونه بارز این نوع رساله های انتقادی، قانون قزوینی اثر محمد شفیع قزوینی است. نگاه او به معضلات اجتماعی عهد ناصری و به ویژه پدیده سرقت از آن رو که توسط یک فرد بازاری و پیشه ور و نه یکی از روشنفکران نوشته شده شایسته مطالعه است. در نوشتار حاضر سعی بر آن است تا معضلات و مشکلات مهم اجتماعی عهد ناصری از نظر محمد شفیع قزوینی بازنمایی گردد. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که قزوینی بنیان‌های اقتصادی و امنیتی را از عوامل مهم تشدید معضلات اجتماعی قلمداد کرده است. در بخش نخست این نوشتار تأثیر اقتصاد بر تشدید معضلات اجتماعی و در بخش دوم تأثیر عدم امنیت لازم بر تشدید پدیده سرقت از دیدگاه قزوینی بررسی می‌شود. روش تحقیق در این نوشتار توصیفی- تحلیلی است و سعی خواهد شد تا با توجه به گفته‌های قزوینی و تطبیق آنها با شرایط عصر ناصری تبیینی از اوضاع اجتماعی و اقتصادی ارائه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - بازسازی آثار معماری در دوره تیموریان
ولی الله کاوسی

بازسازی بناهای دوره های پیشین وجهی بارز از معماری دوره تیموریان است. آغازگر این جریان شخصتیمور بود. او مال بسیاری صرف ساخت و ساز کرد و برخی بناهای بازمانده از پیش را هم از نو ساخت.شاهرخ، پسر و جانشین تیمور، بیش از پدر به بازسازی آثار توجه کرد. در زمان او، شاهزادگان و در چکیده کامل

بازسازی بناهای دوره های پیشین وجهی بارز از معماری دوره تیموریان است. آغازگر این جریان شخصتیمور بود. او مال بسیاری صرف ساخت و ساز کرد و برخی بناهای بازمانده از پیش را هم از نو ساخت.شاهرخ، پسر و جانشین تیمور، بیش از پدر به بازسازی آثار توجه کرد. در زمان او، شاهزادگان و درباریانهم برای احداث و بازسازی بناها تا حدی اختیار یافتند. پس از شاهرخ، جریان تعمیر آثار همچنان تداومیافت و میرزا اب والقاسم بابر و سلطان اب وسعید در این زمینه کوشش هایی کردند. سپس سلطان حسین بایقراو وزیرش، عل یشیر نوایی، برخی از آثار پیشین را بازسازی کردند. همچنین بسیاری از صاح بمنصبان وحتی توانگران ناوابسته به دربار، با ساخت و سازهای گونه گون بر شمار بناها افزودند. اگر چه از آثار بازسازیشده عهد تیموریان جز اندک نمونه هایی باقی نمانده است، روایت مورخان این دوره کمبود آگاهی را تاحدی جبران م یکند. به نظر می رسد این بخش از معماری آن عصر از دید پژوهشگران معاصر پنهان مانده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - تحلیل سبک روایتگری اعتضادالسلطنه در اکسیرالتواریخ
محبوبه طاهری عباس سرافرازی محمد باغستانی کوزه گر اردشیر اسدبیگی محمدنبی سلیم

10.30495/JHCIN.2020.16722

بررسی سبک روایتگری در منابع تاریخی از بایسته ترین نکات در تاریخ نگاری است که موجب شناخت بخش های سازنده یک اثر نظیر دیدگاه، ساختار زبانی، تکنیک های روایی و پرداخت هنری می شود. تحلیل سبک روایتگری در برخی از آثار تاریخی دوره قاجار نیزمی تواند به درک تاریخ نگری مورخان قاجا چکیده کامل

بررسی سبک روایتگری در منابع تاریخی از بایسته ترین نکات در تاریخ نگاری است که موجب شناخت بخش های سازنده یک اثر نظیر دیدگاه، ساختار زبانی، تکنیک های روایی و پرداخت هنری می شود. تحلیل سبک روایتگری در برخی از آثار تاریخی دوره قاجار نیزمی تواند به درک تاریخ نگری مورخان قاجار یاری رساند، زیرا نویسندگان آن آثار به مثابه راوی، با به کارگیری عناصر روایی ویژه، ضمن بیان رخ دادهای تاریخی کارکرد نهاد قدرت را به تصویر کشیده اند. پژوهش حاضربا روش توصیفی- تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که ویژگی های روایت پردازانه اکسیرالتواریخ نوشته علیقلی میرزااعتضادالسلطنه درجهت نمایش تأثیرات متقابل شرایط اجتماعی- سیاسی و شخصیت های تاریخی، تا چه اندازه این اثر را در بین آثار تاریخ نگارانه دوره قاجار متمایز ساخته است؟ با توجه به ضرورت بررسی عناصر درون متنی و عوامل مرتبط با خاستگاه و شرایط اجتماعی راوی، تبیین روایتگری نویسنده نشان می دهد که روایت پردازی او با رویکرد روایت خطی به تاریخ، برخاسته از فضای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و ادبی عصر خود از یک سو و ساختار اجتماعی و نحوه ادراک تاریخی مؤلف ازسویی دیگر بوده است. هم چنین، ساختار روایت با استفاده از زبان گزارشگرانه و زیباشناختی به گونه ای شکل گرفته که با رمزگشایی روایت های اثر، می توان به تأثیر قدرت بر زبان روایت تاریخی در عصر قاجار پی برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - رساله های تاریخی سفینۀ تبریز
هادی عالم زاده

سفینه تبریز مجموعه ای است خطّی مشتمل بر 209 عنوان کتاب، رساله، گزیدۀ کتاب،قصیده، منظومه، جدول و نامه که ابوالمجد محمّد بن مسعود تبریزی در سال های723-721 ه آن ها را گزینش، تلخیص یا تألیف و به خطّ خویش کتابت کرده است . 12اثر از این مجموعه را کتاب ها، رساله ها، خلاصه ها، ن چکیده کامل

سفینه تبریز مجموعه ای است خطّی مشتمل بر 209 عنوان کتاب، رساله، گزیدۀ کتاب،قصیده، منظومه، جدول و نامه که ابوالمجد محمّد بن مسعود تبریزی در سال های723-721 ه آن ها را گزینش، تلخیص یا تألیف و به خطّ خویش کتابت کرده است . 12اثر از این مجموعه را کتاب ها، رساله ها، خلاصه ها، نامه ها و جدول هایی در برمی گیردکه می توان آن ها را در زمرۀ تاریخ یا حاوی موادّ تاریخی به شمار آورد . در این مقالهضمن بررسی این آثار به ارزیابی اجمالی آن ها پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - واکنش ایرانیان به ورود و رواج «عینک»: مطالعه‌ای برپایه نامه‌های دوستانه دوره صفویه
سارا زبان فهم نصیری حسن الهیاری

10.30495/jhcin.2022.21025

یکی از مهم‌ترین اختراعات اروپاییان که در دوره صفویه با اقبال فراوان روبه‌رو شد عینک بود. ورود و رواج استفاده از عینک واکنش‌های بسیاری را از سوی مردم به همراه داشت. به‌رغم سکوت منابع رسمی، می‌توان این واکنش‌ها را در منابع غیررسمی ازجمله دیوان‌های شعر، شهرآشوب‌ها و به ویژ چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین اختراعات اروپاییان که در دوره صفویه با اقبال فراوان روبه‌رو شد عینک بود. ورود و رواج استفاده از عینک واکنش‌های بسیاری را از سوی مردم به همراه داشت. به‌رغم سکوت منابع رسمی، می‌توان این واکنش‌ها را در منابع غیررسمی ازجمله دیوان‌های شعر، شهرآشوب‌ها و به ویژه نامه‌های دوستانه (اخوانیات) مشاهده و پی جویی کرد. این پژوهش می کوشد با بهره‌گیری از نامه‌های اخوانی عصر صفوی واکنش ایرانیان به پدیده عینک در این دوره و علل این واکنش‌ها را بررسی نماید. واکنش‌ها به پدیده عینک در این دوره نخست کنجکاوانه و سپس تمایل شدید به تملک آن و حتی چشم‌وهم‌چشمی بوده و موضوع نیاز واقعی یا تجویز چشم‌پزشک چندان مطرح نبوده‌است. اشتیاق جالب‌توجه ایرانیان به استفاده از عینک نیز تحت تأثیر عادات و خلق‌وخو، ویژگی‌های فرهنگی و اعتقادی، اشعار شاعران و تحولات و شرایط نوظهور جامعه آن روزگار بوده‌است. حضور اروپاییان در بسیاری از شهرها و استفاده آنان از ابزار و اختراعات جدید و نقش سفرای سیاسی، تجار و روحانیون در ترویج عینک نیز انکارناپذیر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - ارزیابی عملکرد بلدیه تهران در نظارت بر قیمت نان در دوره پهلوی اول
جعفر آقازاده محسن پرویش

10.30495/jhcin.2023.21784

رضاشاه پهلوی پس از دستیابی به قدرت با سیاست‌های تمرکزگرایانه و تجددآمرانه دست به اصلاحات سیاسی، اداری و اجتماعی زد. مدیریت امور شهری و شهرداری ها از جمله حوزه هایی بود که در آن اصلاحات ساختاری و اداری صورت گرفت. یکی از وظایف بلدیه ها در آن دوره نظارت بر قیمت نان بود. چکیده کامل

رضاشاه پهلوی پس از دستیابی به قدرت با سیاست‌های تمرکزگرایانه و تجددآمرانه دست به اصلاحات سیاسی، اداری و اجتماعی زد. مدیریت امور شهری و شهرداری ها از جمله حوزه هایی بود که در آن اصلاحات ساختاری و اداری صورت گرفت. یکی از وظایف بلدیه ها در آن دوره نظارت بر قیمت نان بود. احتکار غلات و آرد و کمبود و گران‌شدن نان در تهران وضع نابسامانی به‌وجود آورده بود. این مقاله، با تکیه بر منابع مکتوب و به ویژه اسناد رسمی، به این پرسش پاسخ داده که بلدیه تهران برای رفع مشکل کمبود نان و نظارت بر قیمت آن چه راهکاری در پیش گرفت و دست به چه اقداماتی زد؟ حکومت پهلوی کوشید با برگزیدن فردی نظامی، سرهنگ کریم خان بوذرجمهری، به ریاست بلدیه تهران امور شهری به ویژه مسئله نان را مدیریت کند. این اقدام مؤثر افتاد و بلدیه تهران تا حد زیادی اختیار امور را در دست گرفت و دست به اصلاحاتی اساسی زد. اصلاحاتی که شامل صدور دفترچه بهداشت، بازرسی از دکاکین نانوایی، تعیین ساعات کار نانوایی‌ها، کاهش قیمت و نوشتن آیین‌نامه کیفر گران‌فروشان و تصویب و اعمال نظام نامه‌های صنفی و ارزاقی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - میرزا ابوتراب نطنزی و رویکردی بدیع به مسألة تثلیث زاویه
هادی عال مزاده فاطمه دوست قرین

در دوران قاجار که مقارن بود با تحولات بزرگ فرهنگی و اجتماعی درایران از جمله انتقال علوم دقیقه از حوزه به مدرسه، به دانشمندی جامع بهنام میرزا ابوتراب برمی خوریم. وی به مسألة تثلیث زاویه پرداخته و در رسالةدر معرفت وتر ثلث قوس معلومة الوتر، راهی نوین برای حل آن گشودهاست. م چکیده کامل

در دوران قاجار که مقارن بود با تحولات بزرگ فرهنگی و اجتماعی درایران از جمله انتقال علوم دقیقه از حوزه به مدرسه، به دانشمندی جامع بهنام میرزا ابوتراب برمی خوریم. وی به مسألة تثلیث زاویه پرداخته و در رسالةدر معرفت وتر ثلث قوس معلومة الوتر، راهی نوین برای حل آن گشودهاست. مقالة حاضر درصدد روشن نمودن شرایط زندگی و شخصیت میرزاابوتراب و نیز معرفی رساله و تبیین راه حل اوست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - تعارض منافع در بانک شاهی و آثار آن بر اقتصاد ایران
خشایار سیدشکری

10.30495/jhcin.2022.19585

بانک شاهی/ شاهنشاهی مهم ترین نهاد مالی خارجی در ایران عصر قاجار بود که با اعطای امتیاز توسط ناصرالدین شاه در سال 1306ق/1889م تأسیس شد. این بانک در 60 سال فعالیت خود در ایران همواره به طور جدی با مسئله تعارض منافع روبه رو بود. بررسی سیاست های بانک در مواجهه با این م چکیده کامل

بانک شاهی/ شاهنشاهی مهم ترین نهاد مالی خارجی در ایران عصر قاجار بود که با اعطای امتیاز توسط ناصرالدین شاه در سال 1306ق/1889م تأسیس شد. این بانک در 60 سال فعالیت خود در ایران همواره به طور جدی با مسئله تعارض منافع روبه رو بود. بررسی سیاست های بانک در مواجهه با این منافع متضاد به منظور درک دقیق تر بخش مهمی از تاریخ مالی عصر قاجار موضوع اصلی این مقاله است. این مقاله در پی پاسخ به این پرسش است که آیا بانک شاهی توانست وظایف متعدد خود را به‌نحو کارآمدی انجام دهد؟ مقاله نتیجه‌گیری می کند که بانک نه سودآوری قابل توجهی برای سهام دارانش داشت و نه وظایف بانک دولتی را به نحو شایسته ای انجام داد؛ حتی نتوانست اهداف استعماری دولت بریتانیا را نیز محقق سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - تجلی مضامین عرفانی در نقش‌مایه های هندسی در مکتب تبریز: گنبد سلطانیه
رعنا کوره پز لیدا بلیلان

10.30495/jhcin.2023.21787

معماری آذربایجان در سده هفتم هجری نمود شکوه هنر اسلامی در ایران بوده که با وقوع تحولات سیاسی و مذهبی در دوره‌ ایلخانی و تغییر در اسلوب‌های پیشین به‌ویژه در آرایه‌پردازی و تزئینات ابنیه، با زیبایی و غنای بیشتری بروز یافته‌است. این مقاله در پی شناخت این تغییرات و مفاهیم ن چکیده کامل

معماری آذربایجان در سده هفتم هجری نمود شکوه هنر اسلامی در ایران بوده که با وقوع تحولات سیاسی و مذهبی در دوره‌ ایلخانی و تغییر در اسلوب‌های پیشین به‌ویژه در آرایه‌پردازی و تزئینات ابنیه، با زیبایی و غنای بیشتری بروز یافته‌است. این مقاله در پی شناخت این تغییرات و مفاهیم نهفته در آن است که با مطالعه آرایه‌های هندسی، به عنوان تزئینات غالب در ابنیه این دوره، در یکی از بناهای شاخص مکتب‌ تبریز، یعنی گنبد سلطانیه صورت ‌پذیرفته‌است. بررسی مضامین عرفانی نهفته در آرایه‌های هندسی، نشان‌دهنده‌ تأثیرپذیری آرایه‌های هندسی گنبد‌سلطانیه از عرفان است. افزون بر مفاهیم نمادین متجلی در نقوش‌ هندسی، همراهی این نقوش با اسماء الهی و نام انبیاء و اولیا و مضامین قرآنی، گواه دیگری بر تأیید نقش عرفان در آرایه‌پردازی‌های این اثر معماری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - ایقاع و اصول در رساله‌ موسیقی کلیات یوسفی
بابک خضرائی

رساله موسیقی موسوم به کلیات یوسفی منسوب به ضیاءالدین یوسف، در دوره فتحعلی‌شاه قاجار(حکـ: 1212-1250ﻫ.) نوشته شده است. این رساله کوتاه، با وجود تکراری بودن برخی مطالب آن، از آن رو که تداوم نگارش رسالات موسیقی را در دوران قاجار نشان می‌دهد، اهمیت دارد. اشاره به نام دواز چکیده کامل

رساله موسیقی موسوم به کلیات یوسفی منسوب به ضیاءالدین یوسف، در دوره فتحعلی‌شاه قاجار(حکـ: 1212-1250ﻫ.) نوشته شده است. این رساله کوتاه، با وجود تکراری بودن برخی مطالب آن، از آن رو که تداوم نگارش رسالات موسیقی را در دوران قاجار نشان می‌دهد، اهمیت دارد. اشاره به نام دوازده دستگاه در این رساله نیز نکته مهمی را در روند تاریخی مفهوم دستگاه روشن می‌کند. مفهوم وزن در موسیقی(ایقاع) که در این رساله، چون بیشتر رسالات موسیقی دوران صفوی و پس از آن، با نام “اصول” شناخته می‌شود، آخرین فصل این رساله است. بخش اول این فصل که با تاثیر از رساله ی موسیقی میرصدرالدین قزوینی(د. 1008 ﻫ.) نوشته شده، با تعریف اصول و نَقره آغاز، و در ادامه از 5 دور متقدم و سپس هفده دور متأخّر یاد می‌شود، سپس مولف به اصناف تصانیف(انواع یا ژانرهای موزون موسیقی) می‌پردازد؛ در بخش دوم که احتمالاً تأثیر گرفته از رساله بهجت‌الروح است، بیست و چهار دور ایقاعی شرح داده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - انجمن بلدیه بوشهر در دوره مشروطه و علل و عوامل ناکامى آن
زهرا مروتی علی اکبر خدری زاده محمد کلهر

 10.30495/JHCIN.2020.16723

انجمن بلدیه بوشهر یکی از نهادهای مدنی برخاسته از انقلاب مشروطه بود که با هدف مشارکت مردم در عرصه‌های شهری و اجتماعی به ویژه ایجاد نظم و انضباط در زندگی شهری به وجود آمد. در این مقاله با بهره گیری از منابع تاریخی، به ویژه مطبوعات و اسناد آن دوره، روند شکل گیری بلدیه بوشه چکیده کامل

انجمن بلدیه بوشهر یکی از نهادهای مدنی برخاسته از انقلاب مشروطه بود که با هدف مشارکت مردم در عرصه‌های شهری و اجتماعی به ویژه ایجاد نظم و انضباط در زندگی شهری به وجود آمد. در این مقاله با بهره گیری از منابع تاریخی، به ویژه مطبوعات و اسناد آن دوره، روند شکل گیری بلدیه بوشهر، وظایف و علمکرد آن بررسی شده است.. انجمن بلدیه بوشهر با چه موانع و مشکلاتی روبه رو شد و چه علل و عواملی مانع از تداوم فعالیت های آن گردید؟ پرسشی است که این مقاله در پی پاسخ بدان برآمده است. بنابر یافته های این پژوهش، علل و عواملی چون اختلاف نظر میان حکمرانان بوشهر با اعضای انجمن بلدیه، کمبود بودجه مالی بلدیه، بی اعتمادی و بدبینی مردم نسبت به نهادهای دولتی، درگیری‌های ایلی و عشیره ای در منطقه و ناامنی و ناآرامی‌های سیاسی ـ اجتماعی سراسری، از عوامل اصلی در ناکامی انجمن بلدیه در اجرای وظایف و دستیابی به اهداف و موانع عمده در تداوم فعالیت های آن بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - تاریخ قبچاق خانی، تاریخ عمومی ناشناخته‌ای از قرن دوازدهم هجری
اسماعیل چنگیزی اردهایی

چکیده دوره دوم تیموریان هند (1118-1274هـ) از جمله دوره‌هایی است که تألیف کتب تاریخی در آن رونق داشته و به لحاظ کمی، بسیار پرشمار است. کتاب تاریخ قبچاق خانی به دست قبچاق خان، از امرای نظامی دستگاه تیموری/بابُری، در همین دوره نوشته شده و در بردارنده اطلاعاتی نو از رویداده چکیده کامل

چکیده دوره دوم تیموریان هند (1118-1274هـ) از جمله دوره‌هایی است که تألیف کتب تاریخی در آن رونق داشته و به لحاظ کمی، بسیار پرشمار است. کتاب تاریخ قبچاق خانی به دست قبچاق خان، از امرای نظامی دستگاه تیموری/بابُری، در همین دوره نوشته شده و در بردارنده اطلاعاتی نو از رویدادهای روزگار اوست. کتاب در زمره تاریخ‌های عمومی است و سبکی ساده، روان و بی تکلف دارد و به زبان فارسی نگاشته شده است. نویسنده تلاش کرده است با مختصرنویسی، چکیده‌ای از تمامی تاریخ بشری را در یک مجموعه تاریخی تک جلدی بگنجاند. در تاریخ پس از اسلام، نگاه او بیشتر به شرق معطوف است و به‌ویژه رویدادهای سه منطقه همسایه، یعنی، ایران، آسیای میانه و هند، پر اهمیت‌تر به شمار می‌رود. از این کتاب، اطلاعاتی مفید درباره قزاقان، قرقیزها و ازبکان به دست می‌آید. مخصوصا، با توجه به قلت منابع در باره حکومت شیبانیان، گزارش‌های دقیق قبچاق خان از دو شعبه ایشان (ابوالخیریان و عربشاهیان/جانیان) که در ماوراء النهر حکمرانی داشتند، اهمیت تاریخی بسیاری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - شناسایی خط مشی های اثر بخش هوشمند سازی مدارس بر کیفیت یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی استان تهران
شهرزاد کمال خانی علیرضا عصاره مرتضی سمیعی زفرقندی

10.30495/ijpa.2022.67866.10928

زمینه : هوشمند سازی مدارس نیاز بشر در قرن جدید است و توسعه دادن آن گره گشای اغلب مشکلات نظام آموزش و پرورش است. برخی شکاف ها در سازمان ناشی از کاستی های اجرای خط مشی های اثر بخش هوشمند سازی مدارس در عصر جدید است.هدف : این پژوهش با هدف شناسایی خط مشی های اثر بخش هوشمند س چکیده کامل

زمینه : هوشمند سازی مدارس نیاز بشر در قرن جدید است و توسعه دادن آن گره گشای اغلب مشکلات نظام آموزش و پرورش است. برخی شکاف ها در سازمان ناشی از کاستی های اجرای خط مشی های اثر بخش هوشمند سازی مدارس در عصر جدید است.هدف : این پژوهش با هدف شناسایی خط مشی های اثر بخش هوشمند سازی مدارس بر کیفیت یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی استان تهران بود.روش شناسی پژوهش : پژوهش حاضر از نوع کاربردی نیمه آزمایشی و در گروه تحقیقات کمی است جامعه آماری 60 نفر از دانش‌آموز دختر و پسر به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه را دریافت نمودند. سپس به‌طور تصادفی ساده 4 مدرسه (دخترانه و پسرانه) انتخاب شد که 30 نفر در کلاس های هوشمند و 30 نفر در کلاس های که به صورت سنتی تدریس می شد قرار گرفتند. گروه آزمایش در یک ماه جلسات 45 دقیقه‌ای مفید در کلاس های هوشمند آموزش دیدند، در حالی که گروه کنترل در طی این مدت برنامه روزانه خود را دنبال می‌کردند.پس از اجرای برنامه آموزشی، مجددا پرسشنامه بر روی هر دو گروه اجرا گردید. برای سنجش پیشرفت تحصیلی میانگین دو نیمسال1398 و 1399 دانش اموزان مد نظر قرار گرفته است. برای سنجش یادگیری از پرسشنامه رحمانی (1389) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل نتایج با استفاده از نرم افزار spss نسخه 21 و از آزمون های تحلیل کواریانس استفاده شد.یافته ها : طبق نتایج در خصوص فرضیه اصلی، شرکت در کلاس‌های مدارس هوشمند بر کیفیت یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی استان تهران سال تحصیلی 1400-1399 تاثیر دارد و در خصوص فرضیه های فرعی نیز، شرکت در کلاس‌های مدارس هوشمند بر متغیرهای نگرش ها وادراکات، اکتساب و درهم تنیدن دانش، استفاده معنا دار از دانش و عادت های ذهنی تاثیردارد ومعناداری کمتر از 0.05 است ولی متغیر بسط و اصلاح بیشتر از درجه معناداری 0.050 است و برابر 0.0104 است و معنادار نیست و شرکت در کلاس‌های مدارس هوشمند بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی استان تهران سال تحصیلی 1400-1399 تاثیر دارد زیرا درجه معناداری کمتر از 0.05 است.نتیجه گیری : نتایج نشان می‌دهد که شناسایی خط مشی های اثر بخش هوشمند سازی مدارس بر کیفیت یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تأثیر مثبت و معنا دار داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - رابطه فناوری های نوین اطلاعاتی و توسعه مدیریت منابع انسانی الکترونیکی
اسماعیل کاوسی سید محمود هاشمی

با پیدایش اینترنت و فراگیری آن در دهه نود میلادی، مدیریت منابع انسانی نیز مانند سایرحوزههای سازمان تحت تاثیر شدید این پدیده قرار گرفت. از این طریق بسیاری از وظایف روزمرهمدیریت منابع انسانی به کارکنان واگذار شده و از کاغذ بازیها و درگیر شدن کارکنان حوزه منابعانسانی در وظ چکیده کامل

با پیدایش اینترنت و فراگیری آن در دهه نود میلادی، مدیریت منابع انسانی نیز مانند سایرحوزههای سازمان تحت تاثیر شدید این پدیده قرار گرفت. از این طریق بسیاری از وظایف روزمرهمدیریت منابع انسانی به کارکنان واگذار شده و از کاغذ بازیها و درگیر شدن کارکنان حوزه منابعانسانی در وظایف اداری و روزمره و بروز تاخیرهای زیاد در انجام فعالیت ها جلوگیری شده است.مدیریت منابع انسانی الکترونیکی ضمن پشتیبانی از مدیران و کارکنان در انجام وظایف معمول خود،فرآیند تغییرات و دگرگونیهای سازمانی را تسهیل می کند. در این مقاله در راستای تبیین تاثیرفناوری های نوین اطلاعاتی بر مدیریت منابع انسانی ازدانشجویان رشته ی ارتباطات دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران شرق نظرسنجی به عمل آمده و پس از آزمون فرضیهها نتایج حاصله ارائه شدهاست. تعداداعضای جامعه آماری در این تحقیق حدودا 200 نفر بوده و به دلیل موجود بودن اطلاعات،کل جامعه آماری بدون انجام نمونه گیری مورد بررسی قرار میگیرد روش گردآوری اطلاعات ، روشمیدانی و روش تجزیه و تحلیل داده ها استفاده توامان از آمار توصیفی و استنباطی می باشد دادههایحاصله نشان می دهد که بین کاربرد فناوری های نوین اطلاعاتی وتوسعه مدیریت منابع انسانیالکترونیکی دردانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق رابطه معناداری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - بررسی موانع موجود در عدم تحقق تحول در جامعه اطلاعاتی
حسن گیوریان

تحول در فناوری اطلاعات و ورود به جامعه اطلاعاتی، همچون گذر از جامعه کشاورزی به جامعهصنعتی ، تمامی جنبه های حیات بشری را تحت تأثیر قرار داده و عرصه های سیاسی،اجتماعی،اقتصادی وفرهنگی را با انبوهی از فرصتها و چالش های اساسی مواجه ساخته است. در این تحقیق،فقدان برنامه های من چکیده کامل

تحول در فناوری اطلاعات و ورود به جامعه اطلاعاتی، همچون گذر از جامعه کشاورزی به جامعهصنعتی ، تمامی جنبه های حیات بشری را تحت تأثیر قرار داده و عرصه های سیاسی،اجتماعی،اقتصادی وفرهنگی را با انبوهی از فرصتها و چالش های اساسی مواجه ساخته است. در این تحقیق،فقدان برنامه های منظم ، عدم آگاهی مدیران از اهمیت فناوری اطلاعات ، عدم بستر سازی فرهنگی وعدم وجود زیر ساخت های مخابراتی بعنوان موانع وچالش های پیاده سازی فناوری واطلاعات در قالبچهار فرضیه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. روش تحقیق بصورت توصیفی بوده و جامعه آماریشامل 80 نفر از کارشناسان فناوری اطلاعات ادارات و سازمانهای دولتی استان لرستان بوده که از میانآنان 51 نفر انتخاب شدند.فرضیات این تحقیق با استفاده از آزمون خی دو مورد بررسی قرار گرفته وهر چهار فرضیه تحقیق مورد تأیید واقع شدند.در پایان به منظور ایجاد تحول در روند پیاده سازی واستقرار فناوری اطلاعات پیشنهادات کاربردی ارایه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - تاملی بر نشانه‌شناسی فضاهای ورودی خانه‌های دوره قاجار شهر قزوین از دیدگاه فردینان‌دو سوسور، چارلز سندرس پیرس و امبرتو اکو
نوشین سخاوت دوست فریبا البرزی

نشانه‌شناسی رویکردی علمی برای مطالعه و تفسیر نشانه‌ها است. پژوهش از دیدگاه علم نشانه‌شناسی و با کاربست نظریات‌ فردینان‌دو سوسور، چارلز سندرس پیرس و امبرتو اکو به بررسی مفهوم عناصر به‌کاررفته در فضای ورودی خانه‌های قاجار قزوین می‌پردازد. فرض ‌است که در بررسی هر جز از فضا چکیده کامل

نشانه‌شناسی رویکردی علمی برای مطالعه و تفسیر نشانه‌ها است. پژوهش از دیدگاه علم نشانه‌شناسی و با کاربست نظریات‌ فردینان‌دو سوسور، چارلز سندرس پیرس و امبرتو اکو به بررسی مفهوم عناصر به‌کاررفته در فضای ورودی خانه‌های قاجار قزوین می‌پردازد. فرض ‌است که در بررسی هر جز از فضای ورودی خانه، آنچه تبدیل به نشانه گشته حاصل ساختارهای ذهن انسان و متأثر از ساختارهای اجتماعی و فرهنگی بوده‌است. بدین ترتیب لزوم تفسیر معنا و تحلیل‌های اجتماعی به‌عنوان شالوده اصلی ایفای‌‌ نقش‌ کرده و با تکیه‌بر این موارد روش تحقیق از نوع کیفی، به روش توصیفی تحلیلی انتخاب شده‌است. نتیجه پژوهش ضمن بررسی علل عملکردی و مفهومی عناصر فضای ورودی از منظر نشانه شناسانه، تأثیرگذارترین عامل در بررسی نشانه‌ها را در ارجاع به مؤلفه‌های ذهنی و مفهومی دانسته که در قالب ساختارهای فرهنگی، اجتماعی مذهبی و رفتاری با در نظر داشتن ویژگی‌های کالبدی درنهایت به ایجاد فرمی معنادار منجر شده‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - تبیین ارتباط حضور آسمان در فضای معماری و نگارگری دوره صفوی از منظر ساحت‌های حیات انسان
سیدغلامرضا اسلامی زهراالسادات حسینی

10.30495/hoviatshahr.2021.17454

انسان معاصر به دلیل احاطه شدن در دنیای مدرن، تحت تأثیر فضای معماری خودساخته‌ای است که به دلیل حذف مظاهر طبیعی ازجمله آسمان، انواع بیماری‌های جسمی و روانی را متحمل می‌گردد. از طرفی طبق نظریه اندیشمندان، نیازهای انسان در پاسخ به ساحت‌های مادی، روانی و معنوی او دسته‌بندی گ چکیده کامل

انسان معاصر به دلیل احاطه شدن در دنیای مدرن، تحت تأثیر فضای معماری خودساخته‌ای است که به دلیل حذف مظاهر طبیعی ازجمله آسمان، انواع بیماری‌های جسمی و روانی را متحمل می‌گردد. از طرفی طبق نظریه اندیشمندان، نیازهای انسان در پاسخ به ساحت‌های مادی، روانی و معنوی او دسته‌بندی گردیده و فعالیت‌های او را در تمام دوران زندگی‌اش تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. پژوهش نظری حاضر با رویکردی کیفی، به شیوه توصیفی تحلیلی و استدلال منطقی با شواهدی از منابع کتابخانه‌ای و آثار گرافیکی منتشرشده (شاهنامه شاه‌تهماسبی و خمسه نظامی)، با پاسخ به این سؤال که حضور آسمان در نگاره‌های بارز دوره صفوی به چه میزان ظاهر گردیده و به کدام‌یک از ساحت‌های انسانی توجه بیشتری داشته، تدوین‌شده است. نتایج، نشان می‌دهد که وسعت آسمان در نگارگری‌های مکتب اصفهان، با سهم عمده در ایجاد انگیزه در انسان جهت برقراری ارتباط با عالم بالا، باعث تأمین نیازهای معنوی انسان‌ها در عصر صفوی و شکوفایی هنر معنوی این دوره شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - تأثیر هجوم مغولان بر مفهوم و ساختار شهر ایرانی در روزگار ایلخانان
محمد حسن خادم زاده شهاب الدین تصدیقی

10.30495/hoviatshahr.2021.15937

تهاجم مغولان تخریب سازمان یافته ی بسیاری از شهرهای کشور را در پی داشت. سکونت گسترده‌ی کوچ‌نشینان مغول در کنار فروپاشی نظام اداری و اقتصادی سابق، باعث افول ساختار شبکه‌ و حیات شهری در آن شد. هدف پژوهش پاسخگویی به این سؤال است که کمرنگ شدن شهرنشینی در ابتدای این دوره‌ و ز چکیده کامل

تهاجم مغولان تخریب سازمان یافته ی بسیاری از شهرهای کشور را در پی داشت. سکونت گسترده‌ی کوچ‌نشینان مغول در کنار فروپاشی نظام اداری و اقتصادی سابق، باعث افول ساختار شبکه‌ و حیات شهری در آن شد. هدف پژوهش پاسخگویی به این سؤال است که کمرنگ شدن شهرنشینی در ابتدای این دوره‌ و زایش مجدد آن در ادامه‌، چه تأثیراتی بر مفهوم و ساختار شهر نسبت به‌پیش از آن گذاشت؟ بدین منظور ابتدا با روش تفسیری تاریخی، ضمن بازخوانی متون تاریخی برجای‌مانده از آن دوره و تحلیل های پژوهشگران امروزی، احوال این عصر بررسی‌شده، سپس با استفاده از روش استدلال منطقی، نمونه های شهرسازی، ویژگی های شهری و تفاوت هایشان با دوران پیشامغولی مورد مداقه قرار می‌گیرد. با آشفتگی‌های زمانه‌ی ایلخانان و ویرانی شهرها و پهنه‌های زیستی اطرافشان، روابط سابق درون‌شهری و بیرون شهری و مفاهیم شهر، شهرستان و ربض تغییرات زیادی کرد و در مواردی ساختار جدیدی از شهرها که بعضاً لایه‌لایه و چندهسته‌ای هستند پدید آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - واکاوی تاریخ‌گرایی در کتب تألیفی دهۀ 80 ه.ش. حوزۀ معماری معاصر ایران
علیرضا جزء پیری مهرداد متین

10.30495/hoviatshahr.2020.14594

موضوع پژوهش، پردازش تاریخ‌گرایی در معماری معاصر ایران است. نشانه‌های تاریخی در معماری، بارزترین مشخصۀ تاریخ‌گرایی در حوزۀ معاصر است. سؤال پژوهش چگونگی نمود تاریخ همچنین نشانه‌های تاریخ‌گرایی در دوره بندیهای تألیفات معماری معاصر؟ و فرضیه عینیت یافتن نشانه‌های تاریخی همچن چکیده کامل

موضوع پژوهش، پردازش تاریخ‌گرایی در معماری معاصر ایران است. نشانه‌های تاریخی در معماری، بارزترین مشخصۀ تاریخ‌گرایی در حوزۀ معاصر است. سؤال پژوهش چگونگی نمود تاریخ همچنین نشانه‌های تاریخ‌گرایی در دوره بندیهای تألیفات معماری معاصر؟ و فرضیه عینیت یافتن نشانه‌های تاریخی همچنین امکان دوره بندی آثار معاصر بر اساس شاخصه‌های تاریخ‌گرایی هستند. پژوهش پس از پردازش مفاهیم تاریخ‌گرایی و جایگاهش در تألیفات، الگویی برای بررسی آثار ارائه می‌دهد. پژوهش کیفی است با راهبرد تفسیری که با روش تاریخی- انتقادی پس‌زمینۀ تاریخِ معماری را بازنمائی و با استفاده از فرایند تاریخ‌گرایی هِگِل که از روش‌های تحقیق تاریخی است، دوره بندیهای معاصر را ارزیابی کرده و پس از استنتاج مدلی 3 گانه برای تاریخ‌گرایی، در راستای پاسخ به سؤالات تحقیق برمی‌آید. نتیجه اینکه، مجموعاً شش نوع دوره بندی در تألیفات دهۀ 80 هجری شمسی قابل‌استخراج است. پنج اثر تألیفی تاریخ‌گرایی سمبولیک و تنها یک اثر تاریخ‌گرایی فلسفی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - تحلیل های اقتصادی و ارزیابی میزان مصرف انرژی بر اساس نوع و نسبت پنجره ها با استفاده از مدلهای شبیه سازی (مورد مطالعه: یک واحد مسکونی نمونه در شهر تهران)
علیرضا کریم پور داراب دیبا ایرج اعتصام

بسیاری ازساختمانهای امروزی بعلت عدم تطابق بااستانداردهای مصرف،ناگزیر ازمصرف بیش ازحدانرژی برای ایجادشرایط آسایش حرارتی بوده وموجب اتلاف منابع انرژی وافزایش هزینه ها میشوند.پنجره ها بعنوان یکی ازمهمترین اجزای پوشش حرارتی ساختمان،کارآمدی انرژی و آسایش محیطی را تحت تأثیرقر چکیده کامل

بسیاری ازساختمانهای امروزی بعلت عدم تطابق بااستانداردهای مصرف،ناگزیر ازمصرف بیش ازحدانرژی برای ایجادشرایط آسایش حرارتی بوده وموجب اتلاف منابع انرژی وافزایش هزینه ها میشوند.پنجره ها بعنوان یکی ازمهمترین اجزای پوشش حرارتی ساختمان،کارآمدی انرژی و آسایش محیطی را تحت تأثیرقرارداده ودرعین حال بزرگترین عناصر اتلاف حرارتی نیزمحسوب میگردند.دراین پژوهش نخست یک ساختمان مسکونی نمونه درشهر تهران چندین بار با ویژگیهای یکسان وتنها باتفاوت درنوع ونسبت پنجره شبیه سازی گردید و پنجره بهینه ازنظرمیزان کارآمدی انرژی مشخص شد.درگام بعد،هزینه های انرژی،دوره بازگشت سرمایه و نرخ بهره وری داخلی،یکبار درمدل ساختمانی نمونه و باردیگر درحالتیکه پنجره بهینه برروی آن ساختمان شبیه سازی شده بود،محاسبه گردید.نتایج نشان میدهد که تنها با استفاده از پنجره هایی با کارایی بالا و نسبت بهینه،مصرف انرژی تا 20/3 %کاهش می یابد.همچنین باتوجه به قیمت فعلی سوخت درایران ودوره زمانی 17/8ساله برای بازگشت سرمایه که ازتحلیلهای اقتصادی حاصل شد،هزینه های اولیه اضافی با اعمال سیاستهای پیشنهادی جبران خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - مقایسه تطبیقی مؤلفه‌های غنای حسی دوره گذار باغ به پارک در تهران(مطالعه موردی: باغ ایرانی و پارک نیاوران)
صدف سرمدی آزاده شاهچراغی لیلا کریمی فرد

10.30495/hoviatshahr.2020.15022

شناخت و تجربه انسان از حضور در منظر از طریق دریافت های حسی متعدد مانند، بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی، لمسی و حواس وابسته به ذهن صورت می گیرد. تنوع تجربیات حسی کیفیتی را ایجاد می نماید که غنای حسی نامیده می شود. این پژوهش سعی در متناسب ساختن رابطه محیط کالبدی پارک های م چکیده کامل

شناخت و تجربه انسان از حضور در منظر از طریق دریافت های حسی متعدد مانند، بینایی، شنوایی، بویایی، چشایی، لمسی و حواس وابسته به ذهن صورت می گیرد. تنوع تجربیات حسی کیفیتی را ایجاد می نماید که غنای حسی نامیده می شود. این پژوهش سعی در متناسب ساختن رابطه محیط کالبدی پارک های معاصر با نیاز و رفتار کاربران و افزایش غنای حسی آن از طریق شناسایی و اولویت بندی دریافت های حسی متنوع در منظر دارد. پژوهش حاضر با ماهیت آمیخته و هدف کاربردی به روش مقایسه تطبیقی بوده و پس از گردآوری اطلاعات پیشینه به روش کتابخانه ای، روش گردآوری و تحلیل اطلاعات در مطالعه میدانی، ترکیبی از دو روش، پیاده روی حسی و یادداشت برداری حسی است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که غنای حسی در باغ ایرانی بیشتر از پارک نیاوران بوده و در هر دو نمونه به ترتیب حس بینایی و شنوایی بالاترین تحریک حسی و حس چشایی کمترین تحریک را داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - گونه‌شناسی فضای معماری ایستگاه‌های راه‌آهن شمال غرب ایران (مطالعه موردی: دوره قاجار تا عصر حاضر)
حبیب شاه حسینی فاطمه اسدزاده

10.30495/hoviatshahr.2022.65278.12147

راه‌آهن به‌عنوان دروازه‌ای برای ورود به شهر و دستاوردی از تکنولوژی، نشان‌دهنده ویژگی‌های فرهنگی هر جامعه بوده که در معماری ایستگاه-های آن نیز نمایان گشته، بااین‌وجود گونه‌شناسی فضای معماری ایستگاه‌های قدیمی راه‌آهن در ایران کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از چکیده کامل

راه‌آهن به‌عنوان دروازه‌ای برای ورود به شهر و دستاوردی از تکنولوژی، نشان‌دهنده ویژگی‌های فرهنگی هر جامعه بوده که در معماری ایستگاه-های آن نیز نمایان گشته، بااین‌وجود گونه‌شناسی فضای معماری ایستگاه‌های قدیمی راه‌آهن در ایران کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. با استفاده از روش تحلیلی-توصیفی با جمع‌آوری اطلاعات از اسناد و مشاهده میدانی از شاخص‌های فضای معماری 116 ایستگاه راه‌آهن شمال غرب ایران در چهار دوره (قاجار تا جمهوری اسلامی) شاخص‌های کالبدی هر دوره تحلیل شده است. نتایج حاکی از کاهش تنوع شاخص‌های به کار رفته در گذشت زمان می‌باشد، به گونه‌ای که به‌غیراز تعداد طبقات، نوع مصالح، سقف، تیپ، تناسبات پلان و میزان تزئینات تنوع خود را در دوره‌ی جمهوری اسلامی از دست داده و ساختار ایستگاه‌های راه‌آهن در این دوره به سمت سقف‌های تخت، یک تیپ پلانی و عموماً بدون تزئینات گسترش‌یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - تحلیل تحولات کالبدی خانه های گرگان در دوران قاجار
بهنام قلیچ خانی ایرج اعتصام سید مصطفی مختاباد امرئی

معماری قاجار بخشی مهم از تاریخ معماری ایران است و این اهمیت به واسطه ی شکل گیری جریان برجسته ی تحول و تغییر در فضای اجتماعی و همچنین در مفهوم کالبد و فضا است. خانه های این دوران را نیز می توان به لحاظ کمی و کیفی مهمترین دسته از خانه های تاریخی ایران به حساب آورد. این پژ چکیده کامل

معماری قاجار بخشی مهم از تاریخ معماری ایران است و این اهمیت به واسطه ی شکل گیری جریان برجسته ی تحول و تغییر در فضای اجتماعی و همچنین در مفهوم کالبد و فضا است. خانه های این دوران را نیز می توان به لحاظ کمی و کیفی مهمترین دسته از خانه های تاریخی ایران به حساب آورد. این پژوهش به تحلیل تحولات کالبدی خانه های گرگان در عهد قاجار پرداخته است و در پی آن است که چیستی این تحولات را در فن ساختمان و کیفیات معماری پیگیری نموده و تاثیرپذیری احتمالی تحولات معماری این خانه ها را از تحولات بیرونی نمایان ساخته است. روش تحقیق تفسیری-تاریخی بوده و به شواهد و مستنداتی از بناها و خارج از آنها استناد شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که تحولات معماری این خانه ها عمدتا در گرایش به برونگرایی و افزایش ارتباط با محیط رخ داده است و این تحولات با سبک زندگی، فضای اجتماعی و همچنین سلائق روزگار پیوستگی داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - مقایسۀ گستردگی شهر تبریز در دوره‌های ایلخانی، صفوی و قاجار با استناد بر مستندات تاریخی
لیدا بلیلان اصل داریوش ستارزاده

شهر تبریز در بخشی از تاریخ سلسله ایلخانی و صفوی به عنوان پایتخت و در دورۀ قاجار به عنوان ولیعهد نشین به لحاظ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین معماری در سطح کشور از اهمیت و جایگاه منحصر به فردی برخوردار بوده است که متأسفانه سوانح طبیعی و مصنوع اعم از زلزله‌های پی چکیده کامل

شهر تبریز در بخشی از تاریخ سلسله ایلخانی و صفوی به عنوان پایتخت و در دورۀ قاجار به عنوان ولیعهد نشین به لحاظ سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و همچنین معماری در سطح کشور از اهمیت و جایگاه منحصر به فردی برخوردار بوده است که متأسفانه سوانح طبیعی و مصنوع اعم از زلزله‌های پی در پی و جنگ با کشورهای قدرتمند همسایه باعث زیرورو شدن ساختار این شهر گردیده و امروزه ابعاد شهر تبریز در دوره‌های مذکور، مخصوصا دوره‌های ایلخانی و صفوی در‌هاله ای از ابهام قرار گرفته است. از این‌رو مقالۀ حاضر در پی بررسی چگونگی گستردگی شهر تبریز در دوره‌های ایلخانی، صفوی و قاجار است تا از این طریق به این سؤال که شهر تبریز در کدام دوره از عظمت و گستردگی بیشتری برخوردار بوده است، پاسخ دهد. این مهم از طریق مقایسۀ ابعاد باروی شهر در دوره‌های مختلف امکان پذیر خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - جایگاه اقلیم در ترکیب بندی بناهای معاصر (مطالعه موردی: خانه‌های دوران قاجار در شهر دزفول)
محمدجواد مهدوی نژاد مجید منصورپور مصطفی مسعودی نژاد

خانه‌‌‌‌های دوران قاجار در شهر دزفول، نمونه‌ای ارزشمند از معماری معاصر ایران به شمار می آیند که به خوبی توانسته‌اند با شرایط خاص اقلیمی خوزستان هماهنگ شوند. هدف از این پژوهش شناسایی الگوی مسکن قاجاری دزفول و چگونگی تاثیرپذیری آن از اقلیم، به عنوان عنصر هدایت کننده فراین چکیده کامل

خانه‌‌‌‌های دوران قاجار در شهر دزفول، نمونه‌ای ارزشمند از معماری معاصر ایران به شمار می آیند که به خوبی توانسته‌اند با شرایط خاص اقلیمی خوزستان هماهنگ شوند. هدف از این پژوهش شناسایی الگوی مسکن قاجاری دزفول و چگونگی تاثیرپذیری آن از اقلیم، به عنوان عنصر هدایت کننده فرایند طراحی معماری است. از این رو با بررسی یازده نمونه از خانه های دورة قاجاریه دزفول و همچنین استفاده از تحلیل داده های حاصل از پرسش‌نامه های جمع آوری شده از متخصصان آشنا با معماری منطقه، مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که بسیاری از ویژگی‌های خانه های دزفول به نحوی با متغییرهای فرهنگی، اعتقادی، زیباشناختی، اقتصادی و اجتماعی هماهنگ بوده‌اند؛ و تمامی آنها بر نقش ممتاز اقلیم در جهت دهی و شکل گیری معماری تأکید می‌نماید؛ و نشان می‌دهد که اقلیم چگونه به عنوان بخشی از فرایند طراحی معماری سبب ارتقاء کیفیت مسکن معاصر دزفول شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - ریشه یابی و شناخت عوامل دگرگون ساز روح معماری گذشته ایران در گذر زمان، اصالت گذشته، تازگی اکنون
مازیار آصفی الناز ایمانی

با گذر جامعه ایران از دوران کهن به نوین، مرحله متفاوتی در تاریخ این سرزمین آغاز گشته و درست یا نادرست تاکنون نیز ادامه یافته است. هدف این پژوهش، شناخت ریشه ای علل تحولات ایجاد شده و چگونگی تأثیرآنها در معماری معاصر ایران است. از این‌رو با تحلیل عوامل سیاسی-اقتصادی، اجت چکیده کامل

با گذر جامعه ایران از دوران کهن به نوین، مرحله متفاوتی در تاریخ این سرزمین آغاز گشته و درست یا نادرست تاکنون نیز ادامه یافته است. هدف این پژوهش، شناخت ریشه ای علل تحولات ایجاد شده و چگونگی تأثیرآنها در معماری معاصر ایران است. از این‌رو با تحلیل عوامل سیاسی-اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و ویژگی های معماری دوران تحول تاکنون، شاخص های ایجاد این تغییرات بی‌سابقه در روح معماری گذشته ایران شناسایی شده تا با نظرسنجی از افراد متخصص و آزمون داده های پرسشنامه ها با نرم افزارSPSS، چگونگی تأثیر آنها در معماری معاصر ایران بررسی گردد. نتیجه تحقیق آن است که معماری معاصر ایران به جای پاسخگویی به شرایط متغیر جامعه معاصر، در گستردگی امکانات و نگرش‌های جهانی غرق شده و حاصل چیزی جز تقلید، ساده‌اندیشی کودکانه و پراکندگی محض در شهرهای ایران نیست. جهت دستیابی به والایی در معماری معاصر باید دانش، توانایی و سطح فرهنگی تک تک عناصر جامعه معاصر نیز افزایش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - تأثیر شمنیسم مغولان بر معماری دوره ایلخانان در ایران
سهیل میری نژاد نفیسه سلجی نسیم شهلا شبنم شکوری پرتوی سید مجتبی میرفردوس

پس از ورود مغولان به ایران، آنها به مرور تحت تأثیر فرهنگ ایرانی اسلامی شروع به آبادانی نموده، در تعامل با فرهنگ ایرانی مستحیل شدند. نظریه تداوم تاریخی فرهنگ ایران1 در عین اهمیتش، باعث نادیده گرفتن تأثیرات اقوام بیگانه بر فرهنگ ایرانی شده‌است. لذا قصد آن است با بررسی فره چکیده کامل

پس از ورود مغولان به ایران، آنها به مرور تحت تأثیر فرهنگ ایرانی اسلامی شروع به آبادانی نموده، در تعامل با فرهنگ ایرانی مستحیل شدند. نظریه تداوم تاریخی فرهنگ ایران1 در عین اهمیتش، باعث نادیده گرفتن تأثیرات اقوام بیگانه بر فرهنگ ایرانی شده‌است. لذا قصد آن است با بررسی فرهنگ مغولان، تأثیراتی را که به نظر می‌رسد این فرهنگ بر معماری ایرانی گذاشته با روش تفسیری از طریق مطالعات کتابخانه ای و بررسی دو نمونه معماری، مورد مداقه قرار گیرد. در این رابطه پس از بررسی آراء محققان بر این امر که معماری ایران در عصر ایلخانان بسیار وامدار معماری ایرانی قبل از خود بوده، تاکید شده است و تنها تأثیر مغولان را می‌توان در به‌کارگیری مقیاس کلان و بی سابقه ای دانست که ناشی از جنبه های آیینی و نمادین فرهنگ آنها بوده و در این نوشتار برای اولین بار به آنها اشاره شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - گونه‌شناسی خانه دوره قاجار در اصفهان
مریم قاسمی سیچانی غلامحسین معماریان

امروزه در شهر اصفهان چند صد خانه شاخص تاریخی وجود دارد، بررسیها نشان میدهد تاکنون با وجودنقش، تنوع و ویژگیهای خاص، مطالعات کاملی درباره آنها صورت نگرفته است، اما به واسطه وجود نمونه های باارزش از دورههای مختلف تاریخی، در معرض تخریب قرارگرفتن آنها به واسطه تغییر شیوه زند چکیده کامل

امروزه در شهر اصفهان چند صد خانه شاخص تاریخی وجود دارد، بررسیها نشان میدهد تاکنون با وجودنقش، تنوع و ویژگیهای خاص، مطالعات کاملی درباره آنها صورت نگرفته است، اما به واسطه وجود نمونه های باارزش از دورههای مختلف تاریخی، در معرض تخریب قرارگرفتن آنها به واسطه تغییر شیوه زندگی، تعدد مالکین،مهاجرت و به طور کلی از دست دادن جذابیتها برای زندگی امروز، بررسی این خانهها ضروری است. به دلیلآنکه بیشترین تعداد خانههای تاریخی موجود اصفهان، قاجاری می باشند در این مقاله به گونه شناسی خانههایدوره قاجار اصفهان پرداخته شد. روش تحقیق مورد استفاده ترکیبی بود. نتایج حاصل از مطالعه نشان دادندخانههای اصفهان با مشخصات معماری اقلیم نیمه گرم و خشک، عمدتاً درونگرا ساخته شدهاند و آنها را براساسویژگیهای فضای معماری، سازه و تزیینات میتوان به سه گونه دوره اول، دوم و سوم تقسیم کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - شفاف سازی کنش بین اندیشه(ذهن) و اثر(عین) در معماری دوره ساسانیان
نسیم اشرافی محمد نقی زاده

در حرکت اندیشه به اثر (آفرینش) و بالعکس از اثر به اندیشه (شناخت)، چرخه‌ای ایجاد می‌شود که تمدن ظهور می‌کند. در طول تاریخ ایران، اندیشه دینی اسطوره‌ای به عنوان اندیشه کل با راهبری سایر اندیشه‌ها یعنی اندیشه فلسفی، عرفانی و سیاسی، خلق صورت‌های یک تمدن را سبب می‌شده است. چکیده کامل

در حرکت اندیشه به اثر (آفرینش) و بالعکس از اثر به اندیشه (شناخت)، چرخه‌ای ایجاد می‌شود که تمدن ظهور می‌کند. در طول تاریخ ایران، اندیشه دینی اسطوره‌ای به عنوان اندیشه کل با راهبری سایر اندیشه‌ها یعنی اندیشه فلسفی، عرفانی و سیاسی، خلق صورت‌های یک تمدن را سبب می‌شده است. پژوهش حاضر سعی بر این دارد با تکیه بر رویکرد تحلیلی- توصیفی دوره ساسانیان، روح زمان دوره را بر اساس کنش بین اندیشه های مذکور مشخص نماید و نقش هر اندیشه را در صورت دهی به معماری نظم‌گرا و قطب محور مورد تبیین قرار دهد به طوری‌که روح زمان در جامعه ساسانی را احیاء تفکر ایران‌شهری و صورت تاریخی آن را بازگشت به هویت ایرانی بیان کرده و آنچه که بیش از هر چیز از اهمیت بالایی در این دوره برخوردار است تقدم اندیشه بر اثر است که منجر به خلق نوآوری معماری گشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - تحلیلی از فضا‌های شهری از تبریز ایلخانی تا اصفهان صفوی (بررسی زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی)
منوچهر فروتن

این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که چه تحولاتی در فضاهای شهری از دورة ایلخانی تا ظهور مکتب اصفهان در دوره صفوی صورت گرفت و زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این تحولات چه بود؟ برای پاسخ به این سؤال با رویکردی تفسیری- تاریخی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای، تح چکیده کامل

این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که چه تحولاتی در فضاهای شهری از دورة ایلخانی تا ظهور مکتب اصفهان در دوره صفوی صورت گرفت و زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این تحولات چه بود؟ برای پاسخ به این سؤال با رویکردی تفسیری- تاریخی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای، تحولات شهرسازی در شهرهای واجد آثار شهرسازی این دوره با تحلیل تأثیرات تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بررسی گردید. این دگرگونی‌ها از زمان ایلخانان زمینه تحولات شهرسازی و شکل‌گیری فضا‌های شهری جدید در شهرسازی ایران را فراهم نموده است. تأسیس حکومت صفویه و به‌ویژه اقدامات شاه عباس، زمینه‌ساز ایجاد مکتب شهرسازی اصفهان شد. به این ترتیب عناصر و فضا‌های شهریی که در دوره‌های پیشین شکل گرفته بود، تکامل یافتند و با هم ترکیب شدند. همچنین در مکتب اصفهان، ارسن‌های تجاری ـ خدماتی یا مذهبی تشیع رسمی به جای ارسن‌های مذهبی صوفیه، هسته‌های گسترش و توسعة شهری شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - خروجی های با تاخیر زمانی در فرآیندهای تولیدی: روشی مبتنی بر تحلیل پوششی داده ها
سهیلا سیدبویر مهناز مقبولی فاطمه مترود

در مدل های کلاسیک تحلیل پوششی داده ها، مجموعه ای از داده ها با موقعیت مشخص به عنوان ورودی یا خروجی داده می شود. اما در بسیاری موارد عملی،یک شاخص می تواند برای بعضی از واحدهای تصمیم گیرنده به عنوان ورودی و برای بعضی دیگر به عنوان خروجی عمل نماید. برای مثال در فعالیت های چکیده کامل

در مدل های کلاسیک تحلیل پوششی داده ها، مجموعه ای از داده ها با موقعیت مشخص به عنوان ورودی یا خروجی داده می شود. اما در بسیاری موارد عملی،یک شاخص می تواند برای بعضی از واحدهای تصمیم گیرنده به عنوان ورودی و برای بعضی دیگر به عنوان خروجی عمل نماید. برای مثال در فعالیت های دانشگاه همیشه با این سوال مواجه هستیم که درآمد حاصل از تحقیقات را به عنوان ورودی یا خروجی در نظر بگیریم؟ در حالت وجود چنین شاخص هایی سوال اصلی این است که چگونه در مورد نقش هر شاخص به عنوان ورودی یا خروجی تصمیم بگیریم. در برخی از ساختارهای مورد مطالعه، چنین متغیرهایی در قالب نقش دوگانه عمل می کند. یعنی در دوره ی اول زمانی به عنوان خروجی و در دوره ی زمانی دوم به عنوان ورودی عمل میکنند . چنین متغیرهایی را متغیرهای با تاخیر زمانی می نامند. در این مقاله این متغیرها را در قالب متغیرهایی با ساختار نقش دوگانه مورد بررسی قرار میدهیم و کارایی سیستم را با استفاده از تکنولوژی موسوم به تکنولوژی بهم پیوسته مورد ارزیابی قرار میدهیم. همچنین کارایی سیستم را با توجه به هر دوره زمانی با توجه به اینکه متغیر با تاخیر زمانی یکبار نقش ورودی و بار دیگر نقش خروجی را دارد مورد ارزیابی قرار می دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - شاخص‌سازی فضاهای متری $S$-هاسدورف و قضایای جفت نقطه ثابت~قوی برای نگاشتهای انقباضی جفتی
قربان خلیل زاده رنجبر محمداسماعیل سامعی

در مطالعه نقاط ثابت یک نگاشت، مفاهیم کلی تر، یعنی جفت نقطه ثابت مفید است. در این مقاله ما با استفاده از مفهوم متر جزئی، یک فضای متریک $S$-هاسدورف روی مجموعه شامل زیرمجموعه‌های بسته و کراندار $X$ را معرفی می‌کنیم. سپس نتایج نقطه ثابت نگاشتهای چند مقداری پیوسته و پوشا را چکیده کامل

در مطالعه نقاط ثابت یک نگاشت، مفاهیم کلی تر، یعنی جفت نقطه ثابت مفید است. در این مقاله ما با استفاده از مفهوم متر جزئی، یک فضای متریک $S$-هاسدورف روی مجموعه شامل زیرمجموعه‌های بسته و کراندار $X$ را معرفی می‌کنیم. سپس نتایج نقطه ثابت نگاشتهای چند مقداری پیوسته و پوشا را ارائه می‌کنیم. علاوه بر آن اثباتی بر قضیه انقباضی نادلر برای نگاشتهای چند مقداری در این فضای متری ارائه می‌دهیم. در ادامه، با بیان نگاشتهای نوع جفتی شبه-باناخ، شرایط وجود جفت نقطه ثابت قوی منحصربفرد را در این نگاشتها بررسی می‌کنیم. نگاشت انقباضی چاترجا، $F$ از $X \times X $ به $X $ در نامساوی \[d\left( F(x, y), F(u, v) \right) \leq k \max \left\{ d\left( x, F(u, v)\right), d\left( F(x, y), u\right) \right\} \] نسبت به زیرمجموعه‌های $A$ و $B$ از $X$ صدق می‌کند که در آن $x$ و $v$ متعلق به $A$، $y$ و $u$ متعلق به $B$ و $0 < k < \frac{1}{2}$ هستند. همچنین برخی نامساویهای انقباضی از نوع شبه-باناخ و شبه-چاترجا را تعریف می‌کنیم. بعلاوه قضایایی درباره جفت نقاط ثابت اثبات خواهیم کرد. سرانجام برای درک نتایج حاصل مثالهای متعددی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - وجود بهترین نقطه تقریبی سه گانه برای یک انقباض‌ دوری جمعی مییر-کییلر از مرتبه 3
اکرم صفری هفشجانی

فرض کنیم A و B و C زیرمجموعه هایی غیر تهی از یک فضای متریک (X,d) باشند. نگاشت دوری T روی اجتماع مجموعه های A و B و C را در نظر بگیرید. در این مقاله ابتدا یک مساله بهینه سازی جدید که بهترین جواب آنرا بهترین نقطه تقریبی سه گانه T می‌نامیم، را معرفی می کنیم. سپس به معرفی ی چکیده کامل

فرض کنیم A و B و C زیرمجموعه هایی غیر تهی از یک فضای متریک (X,d) باشند. نگاشت دوری T روی اجتماع مجموعه های A و B و C را در نظر بگیرید. در این مقاله ابتدا یک مساله بهینه سازی جدید که بهترین جواب آنرا بهترین نقطه تقریبی سه گانه T می‌نامیم، را معرفی می کنیم. سپس به معرفی یک انقباض‌ دوری جمعی مییر-کییلر از مرتبه 3 به عنوان تعمیمی از یک انقباض‌ دوری جمعی از مرتبه 3 پرداخته و بعد از آن به بررسی شرایطی برای وجود بهترین نقطه تقریبی سه‌گانه برای این دسته از نگاشت‌ها در فضاهای متریک با خاصیت UC می‌پردازیم. نتایجی که بدست می‌آوریم برای یک انقباض‌ دوری جمعی مییر-کییلر از مرتبه دلخواه n هم درست خواهد بود که ما فقط برای ساده‌تر شدن اثبات‌ها با مرتبه 3 کار می‌کنیم. توجه کنید که نتایج اصلی این مقاله تعمیمی از برخی از قضایای موجود با اثباتهای ساده‌تر و کوتاه‌تر می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - تعمیم نامساوی کارلمان با استفاده از ماتریس های پایین مثلثی نامتناهی
غلامرضا طالبی علی ابراهیمی میمند

فرض کنیدH_μ=(h_(n,k) )_(n,k≥0) ماتریس هاسدورف وابسته به اندازه بورل احتمال باشد. گراهام بنت در سال1996 نامساوی [sumlimits_{n = 0}^infty {prodlimits_{k = 0}^n {{{left| {{x_k}} right|}^{{h_{n,k}}}}} } le {e^{int_0^1 {|log theta |dmu (theta )} }}sumlimits_{n = 0}^inf چکیده کامل

فرض کنیدH_μ=(h_(n,k) )_(n,k≥0) ماتریس هاسدورف وابسته به اندازه بورل احتمال باشد. گراهام بنت در سال1996 نامساوی [sumlimits_{n = 0}^infty {prodlimits_{k = 0}^n {{{left| {{x_k}} right|}^{{h_{n,k}}}}} } le {e^{int_0^1 {|log theta |dmu (theta )} }}sumlimits_{n = 0}^infty {left| {{x_n}} right|} .]را به عنوان تعمیمی از نامساوی کارلمان معرفی کرد. در این مقاله نشان می دهیم که ماتریس هاسدورف در نامساوی فوق را می توان با هر ماتریس پایین مثلثی [A = {left( {{a_{n,k}}} right)_{n,k ge 0}}]با مجموع سطرهای واحد جایگزین نمود، به شرط آنکه ثابت سمت راست در این نامساوی با[left( {mathop {inf }limits_{p > 1} left| A right|_p^p} right)]جایگزین شود. به عنوان نتیجه، نامساوی های جدیدی را که به واسطه ماتریس های پایین مثلثی خاص مانند نورلوند و میانگین وزن دار به دست می آیند، معرفی می کنیم. همچنین نشان می دهیم که برابر واحد بودن مجموع درایه های هر سطر ماتریس یک شرط اساسی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - بردارهای نوع مزدوج و احتمال جابجایی در یک گروه متناهی
کیوان مرادی پور

در این مقاله ابتدا 2- گروه‌های متادوری ناجابه‌جایی و پوچ‌توان بورل از رده دو و رده حداقل سه را معرفی می‌کنیم. سپس، تمامی نمایش‌های این گروه‌ها را به‌صورت یک 2-گروه دو مولدی متناهی مانند Ɠ طوری تعریف می‌کنیم که همه حالات ممکن رده‌بندی‌های معرفی‌شده را پوشش دهد. هم‌چنین، چکیده کامل

در این مقاله ابتدا 2- گروه‌های متادوری ناجابه‌جایی و پوچ‌توان بورل از رده دو و رده حداقل سه را معرفی می‌کنیم. سپس، تمامی نمایش‌های این گروه‌ها را به‌صورت یک 2-گروه دو مولدی متناهی مانند Ɠ طوری تعریف می‌کنیم که همه حالات ممکن رده‌بندی‌های معرفی‌شده را پوشش دهد. هم‌چنین، مرکزسازها، اندازه‌های آن‌ها و بردارهای نوع مزدوج گروه Ɠ را به دست می‌آوریم. سرانجام به‌عنوان کاربرد مستقیمی از نتایج به‌دست‌آمده، فرمول‌های دقیقی برای امین درجه جابجایی Ɠ ارائه می‌دهیم. در پایان، نتیجه می‌گیریم اندازه تمام مرکز سازهای 2- گروه‌های متادوری نا آبلی و امین درجه جابجایی آن‌ها یکسان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - مدل سازی ریاضی چندهدفه در یک سیستم‌ آموزشی با در نظر گرفتن دوره‌های حضوری و مجازی در دوران پاندمی کرونا
محمدساویز اسدی لاری مریم عباس‌قربانی رضا توکلی مقدم

10.30495/jnrm.2022.70606.2351

برنامه‌ریزی صحیح و مطلوب سیستم آموزشی امری ضروری است که دستاورد‌های فعلی و آینده‌ی هر کشوری را تضمین می‌کند. در سال‌های اخیر به سبب پاندمی بیماری کرونا بسیاری از سازمان‌ها و مؤسسات علمی تصمیم گرفتند که دوره‌های آموزشی، پژوهشی و غیره را برای فراگیران به صورت دوره‌های الک چکیده کامل

برنامه‌ریزی صحیح و مطلوب سیستم آموزشی امری ضروری است که دستاورد‌های فعلی و آینده‌ی هر کشوری را تضمین می‌کند. در سال‌های اخیر به سبب پاندمی بیماری کرونا بسیاری از سازمان‌ها و مؤسسات علمی تصمیم گرفتند که دوره‌های آموزشی، پژوهشی و غیره را برای فراگیران به صورت دوره‌های الکترونیکی برگزار کنند. سپس با گذشت زمان و واکسینه شدن جمعیت قابل قبولی از جوامع تصمیم سازمان‌ها و مؤسسات مذکور بر آن شد که دوره‌ها به صورت تلفیقی از دوره‌های الکترونیکی و دوره‌های حضوری اجرا گردند. در مقاله‌ی حاضر با توجه به مسئله‌ی ذکر شده، مدل‌سازی ریاضی مبتنی بر چگونگی برنامه‌ریزی سیستم آموزشی با هدف کمینه‌سازی هزینه‌یابی چندهدفه مرتبط با این سیستم صورت گرفت. در بخش‌هایی از مدل‌سازی که مرتبط با دوره‌های حضوری است، عناصری چون هزینه‌های تأمین امکانات، تجهیزات، فضای برگزاری دوره‌ها با توجه به رعایت نکات مرتبط با بیماری کووید -۱۹ مد نظر قرار گرفته است. به جهت پیچیدگی ساختار مسئله مدل شده، مسئله حاضر جز مدل‌های NP-hard محسوب می‌گردد؛ لذا جهت حل آن در ابعاد کوچک از نرم‌افزار گمز و برای دستیابی به مجموعه جواب پارتو در ابعاد متوسط و بزرگ از الگوریتم فراابتکاری ژنتیک و دسته‌ی میگوها بهره گرفته شده است. در نهایت نتایج مستخرج از حل مدل‌سازی ریاضی با استراتژی‌های منتخب، دستیابی به جواب‌های بهینه در زمان کمتر و سریع‌تر با به‌کارگیری الگوریتم‌های فراابتکاری نسبت به روش دقیق و کارایی مطلوب الگوریتم‌های مذکور را نشان داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - حلپذیری معادلات انتگرال-دیفرانسیل تابعی در فضای سوبولوف W^(k,∞) (R^n)
معصومه حسینی فرهی محمود حسنی رضا الهیاری

در سال 1930، کراتوسکی مفهوم اندازه نا فشردگی را معرفی کرد. سپس، بنس وگوبل این مفهوم را تعمیم دادند که کارایی بیشتری دارد. کاربرد اصلی اندازه‌های نافشردگی در نظریه نقطه ثابت، در قضیه نقطه ثابت داربو است. این یک ابزار برای بررسی وجود و رفتار جواب تعدادی معادلات انتگرال ما چکیده کامل

در سال 1930، کراتوسکی مفهوم اندازه نا فشردگی را معرفی کرد. سپس، بنس وگوبل این مفهوم را تعمیم دادند که کارایی بیشتری دارد. کاربرد اصلی اندازه‌های نافشردگی در نظریه نقطه ثابت، در قضیه نقطه ثابت داربو است. این یک ابزار برای بررسی وجود و رفتار جواب تعدادی معادلات انتگرال مانند انواع ولترا ، فردهولم و اورایسون است. روش اندازه‌های‌نافشردگی‌اغلب‌درچندین شاخه‌آنالیزغیرخطی‌قابل‌اجرااست. به ویژه، این روش به عنوان ابزاری بسیار مفید برای چندین نوع از انواع معادلات انتگرالی و انتگرال-دیفرانسیلی است. علاوه بر این، اندازه نافشردگی در معادلات تابعی، معادلات دیفرانسیل جزئی کسری، معادلات دیفرانسیل معمولی و جزئی، نظریه عملگر و نظریه کنترل بهینه نیز استفاده می شود. هدف این مقاله معرفی یک اندازه نافشردگی جدید در فضای سوبولف W^(k,∞) (R^n) است. نتایج بدست آمده در حل معادلات انتگرال-دیفرانسیلی بکار می رود. در پایان نیز با ارائه یک مثال کارایی نتایج حاصل می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - یک مدل راسل توسعه یافته برای اندازه گیری کارایی تجمیعی سیستم‌های تولید چند دوره‌ای
محمد نجاری الموتی محسن خون سیاوش رضا کاظمی متین زهره مقدس

ارزیابی عملکرد سیستم‌های تولید با در نظر گرفتن داده‌های مربوط به دوره‌های زمانی مختلف یکی از مهمترین مسائل نظریه تولید است. در این مقاله یک روش جدید برای اندازه گیری کارایی تجمیعی سیستم‌های تولید چند دوره‌ای با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها ارائه می‌شود. رویکرد ارا چکیده کامل

ارزیابی عملکرد سیستم‌های تولید با در نظر گرفتن داده‌های مربوط به دوره‌های زمانی مختلف یکی از مهمترین مسائل نظریه تولید است. در این مقاله یک روش جدید برای اندازه گیری کارایی تجمیعی سیستم‌های تولید چند دوره‌ای با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها ارائه می‌شود. رویکرد ارائه شده را می‌توان به عنوان توسعه‌ای از روش‌های شعاعی در ادبیات در نظر گرفت. یک مدل مبتنی بر راسل توسعه یافته برای اولین بار برای اندازه گیری کارایی تجمیعی با در نظر گرفتن بازه‌های زمانی مراحل تولید ارائه می‌شود. یکی از ویژگی‌های مفید مدل پیشنهادی این است که ناکارایی رویکرد تجمیعی موجود در یک مرحله بدون نیاز به در نظر گرفتن مرحله دوم برای بهینه سازی متغیرهای کمکی، قابل تشخیص است. ویژگی‌ها و مزایای مدل جدید بحث می‌شوند. در پایان، برای نشان دادن قابلیت اجرای رویکرد جدید، دو مثال کاربردی بررسی و تحلیل می‌شوند. نتایج، عملکرد خوب روش پیشنهادی را نشان می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - نزدیکترین و دورترین نقاط در فضاهای نیم ضرب داخلی غیر خطی
حمید مظاهری تهرانی محمد جعفر صالحی سعید علیخانی

10.30495/jnrm.2022.48788.1768

در این مقاله ابتدا نزدیکترین نقاط و دورترین نقاط در فضاهای نرم دار را معرفی می‌کنیم، سپس فضاهای نیم ضرب داخلی غیرخطی، مجموعه دوگان منفی و مجموعه خورشیدی را معرفی می‌کنیم. قضایایی در ارتباط با این مفاهیم بیان و اثبات می‌کنیم. مفهوم عمود بودن نسبت به نیم ضرب داخلی غیر خطی چکیده کامل

در این مقاله ابتدا نزدیکترین نقاط و دورترین نقاط در فضاهای نرم دار را معرفی می‌کنیم، سپس فضاهای نیم ضرب داخلی غیرخطی، مجموعه دوگان منفی و مجموعه خورشیدی را معرفی می‌کنیم. قضایایی در ارتباط با این مفاهیم بیان و اثبات می‌کنیم. مفهوم عمود بودن نسبت به نیم ضرب داخلی غیر خطی را تعریف کرده و خواص آن را بیان خواهیم نمود. در پایان، نزدیکترین و دورترین نقاط را در فضاهای خطی آورده ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - گراف همسایه مشترک
سمانه حسین‌زاده علی ایرانمنش اسما حمزه محمدعلی حسین‌زاده

فرض کنید &lrm;G یک گراف ساده با مجموعه رأس‌های &lrm;است. گراف همسایه مشترک که با  &lrm; نشان داده می‌شود، گرافی است با مجموعه رأس‌های&lrm;  و دو رأس در آن مجاورند اگر دست کم یک همسایه مشترک داشته باشند. در این مقاله گراف همسایه مشترک تعدادی گراف‌های ترکیبی را چکیده کامل

فرض کنید &lrm;G یک گراف ساده با مجموعه رأس‌های &lrm;است. گراف همسایه مشترک که با  &lrm; نشان داده می‌شود، گرافی است با مجموعه رأس‌های&lrm;  و دو رأس در آن مجاورند اگر دست کم یک همسایه مشترک داشته باشند. در این مقاله گراف همسایه مشترک تعدادی گراف‌های ترکیبی را محاسبه می‌کنیم. همچنین به بررسی رابطه همیلتونی بودن گراف و  پرداخته و کران پایینی برای عدد خوشه گراف &lrm;  برحسب عدد خوشه گراف  به دست می‌آوریم. در ادامه نشان می‌دهیم عدد رنگی کلی گراف &lrm;  به وسیله عدد رنگی&lrm;  محدود می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - ابطال اسناد رسمی ناشی از وقوع جرایم و تخلفات و نحوه آن
مصطفی پوررحیم قورقچی

چکیده اعتبار اسناد رسمی از مهمترین آثار آن است و مقنن، شرایط، نحوه، اشخاص صلاحیت‌دار و در مواردی تشریفاتی برای تنظیم این قبیل اسناد مشخص نموده است؛ اما ناگزیر در پاره‌ای از موارد امکان عدول از این ارزش و اعتبار اسناد رسمی را از طریق تقاضای ابطال آنها از مراجع ‌صلاحیت‌دا چکیده کامل

چکیده اعتبار اسناد رسمی از مهمترین آثار آن است و مقنن، شرایط، نحوه، اشخاص صلاحیت‌دار و در مواردی تشریفاتی برای تنظیم این قبیل اسناد مشخص نموده است؛ اما ناگزیر در پاره‌ای از موارد امکان عدول از این ارزش و اعتبار اسناد رسمی را از طریق تقاضای ابطال آنها از مراجع ‌صلاحیت‌دار تجویز نموده است. نظر به اینکه قوانین و مقررات و ضوابط شکلی و ماهوی در تنظیم اسناد رسمی گسترده و پراکنده می‌باشند و نقض آنها از روی قصور یا تقصیر حسب مورد می‌تواند تخلف یا جرم تلقی گردد؛ لیکن وقوع هر جرم یا تخلفی را نمی‌توان از موارد ابطال اسناد رسمی محسوب کرد. جعل در اسناد رسمی و صدور اسناد مالکیت معارض از زمره اعمال و در عین حال از مهمترین موارد ابطال اسناد رسمی به شمار می‌آیند؛ اما باید توجه داشت که اشخاص ذی‌نفع در ابطال چنین اسنادی زمانی به نتیجه دلخواه می‌رسند که با اتکاء بر رویه عملی مناسب و با در نظر گرفتن آثار ابطال اسناد رسمی، اقدام شود. در پژوهش حاضر در پی شناساندن یکی از مهمترین موارد ابطال اسناد رسمی یعنی وقوع برخی از جرائم و تخلفات و همچنین بیان نحوه و چگونگی آنها در راستای نیل به اهداف اصل سرعت و دقت در رسیدگی‌های قضایی و اداری هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - آیین و آثار ابطال اسناد رسمی مالکیت معارض
مصطفی پوررحیم قورقچی منصور امینی

همانطور می‌دانیم اعتبار سند رسمی مهمترین اثر آن است؛ اما ناگزیر در پاره‌ای از موارد برای حفظ حقوق اشخاص، قانونگذار امکان عدول از این ارزش و اعتبار سند رسمی را تجویز نموده است. نظر به اینکه قوانین، مقررات و ضوابط شکلی و ماهوی در تنظیم اسناد رسمی گسترده و پراکنده می‌باشند چکیده کامل

همانطور می‌دانیم اعتبار سند رسمی مهمترین اثر آن است؛ اما ناگزیر در پاره‌ای از موارد برای حفظ حقوق اشخاص، قانونگذار امکان عدول از این ارزش و اعتبار سند رسمی را تجویز نموده است. نظر به اینکه قوانین، مقررات و ضوابط شکلی و ماهوی در تنظیم اسناد رسمی گسترده و پراکنده می‌باشند که نقض آنها از روی اشتباه، قصور و تقصیر علاوه بر اینکه می‌تواند تخلف یا جرم باشد، موجبات ابطال سند رسمی را نیز باعث شود. اما باید توجه داشت وقوع هر تخلفی را نمی‌توان از موارد ابطال اسناد رسمی محسوب کرد. از بارزترین مواردی که می‌تواند منجر به ابطال اسناد رسمی شود، صدور اسناد مالکیت معارض است؛ که ناشی از اشتباه یا تخلف اشخاص صلاحیتدار می‌باشد. هرچند تشریفات قانونی تنظیم اسناد رسمی مشخص است؛ اما آیین و آثار ابطال این اسناد برای اشخاص ذی‌نفع و مراجع مرتبط مبهم است. این ابهام موجبات صرف هزینه و وقت، سردرگمی، اختلاف نظر و طولانی شدن فرآیند رسیدگی را به دنبال دارد. بر همین اساس در این مقاله عناصر و ویژگیهای اسناد مالکیت معارض، آیین ابطال و آثار آن با ذکر نمونه آراء مستند و مستدل از هیات نظارت، شورای عالی ثبت و مراجع قضایی برای شناساندن رویه عملی مطلوب، بررسی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - نقد و بررسی تبصرۀ 2 مادۀ 295 قانون مجازات اسلامی
رامین پورسعید مریم محمدی نوقی زاده

قتل نفس از جرایمی است که در همه نظا مهای حقوقی، با واکنش شدید، از نظر مجازات روب هروست. بدیهی مهدورالدم است این امر به لحاظ حرمت خون انسان هاست. از سوی دیگر در فقه اسلام از افرادی تحت عنوانیاد شده که ب هلحاظ زوال حرمت خون این افراد، ریختن خونشان مباح است. فتاوی که در ا چکیده کامل

قتل نفس از جرایمی است که در همه نظا مهای حقوقی، با واکنش شدید، از نظر مجازات روب هروست. بدیهی مهدورالدم است این امر به لحاظ حرمت خون انسان هاست. از سوی دیگر در فقه اسلام از افرادی تحت عنوانیاد شده که ب هلحاظ زوال حرمت خون این افراد، ریختن خونشان مباح است. فتاوی که در این خصوص آمده،مبنای موادی از قانون مجازات اسلامی از جمله تبصرۀ 2 مادۀ 295 قانون مجازات اسلامی م یباشد.از صلاحیت انحصاری دستگاه قضایی در تعقیب، محاکمه، مجازات مجرمین و از اصل قانونی بودن جرم ومجازات، اصل برائت و داشتن حق دفاع، نتیجه م یشود که هیچک‌س حق ندارد شخصی را ب هاعتقاد مهدورالدمبودن به قتل برساند و اگر چنین کند، مستوجب قصاص است و تبصرۀ 2 مادۀ 295 ق.م.ا. نیز منحصر ب همواردخطای اعتقاد در موضوع م یباشد و می توان با حذف یا اصلاح این تبصره از تفسیر موردی آن و سرایت ب همواردخطای در حکم جلوگیری نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - تعویق صدور حکم، مداخله حداقلی؛ فردی کردن مجازات با رویکرد تطبیقی
حسین فتح آبادی محمد علی مهدوی ثابت محمد آشوری نسرین مهرا

مدیریت عدالت کیفری با رویکرد حقوق بشری و مشارکتی ضمن حفظ جلوه های ترمیمی در فرآیند کنترل جرم به دنبال کاهش جمعیت کیفری، تراکم پرونده ها و هزینه های عدالت کیفری می‌باشد. لذا زمانی که تعقیب، صدور حکم یا اجرای مجازات ضرورت نداشته، اعطای فرصتی به بزهکار جهت اصلاح و بازپروری چکیده کامل

مدیریت عدالت کیفری با رویکرد حقوق بشری و مشارکتی ضمن حفظ جلوه های ترمیمی در فرآیند کنترل جرم به دنبال کاهش جمعیت کیفری، تراکم پرونده ها و هزینه های عدالت کیفری می‌باشد. لذا زمانی که تعقیب، صدور حکم یا اجرای مجازات ضرورت نداشته، اعطای فرصتی به بزهکار جهت اصلاح و بازپروری مناسب باشد و عمل ارتکابی نیز از جرائم مهم (جنایی) نباشد سیاست، مداخله حداقلی و مدارا پیش می‌گیرد. کشور ما در این رهگذر از تغییر و تحول دور نمانده با اقتباس از کشورهای فرانسه و انگلستان ملهم از ضرورت ها و یافته های حقوق جنایی منجمله جایگزین‌های مجازات (بالاخص حبس کوتاه مدت) در تصویب قوانین کیفری به نهادهای ارفاقی و فرصت بخش از جمله تعلیق تعقیب توجه نموده، در سیر تحول تقنینی با تصویب قانون مجازات اسلامی و آیین دادرسی کیفری1392 علاوه بر تغییرات در نهاد تعلیق اجرای مجازات ضمن توجه به نهادهایی همچون تعویق، تعلیق یا ترک تعقیب، با رویکرد رواداری کیفری نهادهای جدیدی مثل تعویق صدور حکم، بایگانی کردن پرونده و... را تاسیس نموده است. نهاد تعویق قبل و بعد از تعیین مجازات با بسیاری از مفاهیم سیاست جنایی مانند: کرامت انسانی، فردی کردن عدالت کیفری، مصلحت گرایی، کیفرزدایی، عدالت ترمیمی، بزهکار و بزهدیده مداری و... ارتباط دارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - بررسی کیفیت زیر جواب های تحلیلی بهینه سبد سهام چند دوره ای با محدودیت هزینه معاملاتی وعدم امکان فروش استقراضی
سلمان ابراهیمی امام قیسی سیدمحمدرضا داودی

پژوهش حاضر بعنوان یک پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی تحلیلی، ضمن بررسی یک پورتفوی چند دوره ای ،کیفیت زیر جواب های بهینه محاسبه شده به فرم تحلیلی اسکاف و بوید(2009) را برای مدل های با محدودیت هزینه های معاملاتی و با عدم امکان فروش استقراضی در بورس اوراق بهادار تهران بررسی چکیده کامل

پژوهش حاضر بعنوان یک پژوهش کاربردی و از نوع توصیفی تحلیلی، ضمن بررسی یک پورتفوی چند دوره ای ،کیفیت زیر جواب های بهینه محاسبه شده به فرم تحلیلی اسکاف و بوید(2009) را برای مدل های با محدودیت هزینه های معاملاتی و با عدم امکان فروش استقراضی در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می کند. اگر چه کمینه کردن ریسک و بیشینه نمودن بازده ی سرمایه به نظر ساده می رسد، اما در عمل روش های متعددی برای تشکیل پرتفوی بهینه به کار رفته است. در این پژوهش ابتدا 30 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران که دارای بالاترین رتبه ها در نقد شوندگی در بازه 1390 تا 1395 انتخاب شده وسپس با تکنیک تحلیل پوششی داده ها و با استفاده از ورودی های شامل 1-حقوق صاحبان سهام، 2-مجموع دارایی ها و 3-بهای تمام شده کالای فروش رفته و خروجی های شامل 1-فروش خالص و 2-سود خالص، 8 شرکت کارا از بین 30 شرکت انتخاب گردید.نتیجه پژوهش نشان می دهد زیر جواب های بهینه از کیفیت مناسبی برخوردار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - تاثیر اطلاعاتی سود بر قیمت و بازده دوره نگهداری سهام
فرزین رضایی سکینه سلیمانی راد

سرمایهگذاران از طریق سرمایهگذاری در سهام سایر شرکت ها برای کسب سود بیشتر تلاش میکنند وبیشتر تمایل به سرمایهگذاری در صنایع با بازده بیشتر و ریسک کمتر دارند. تصمیمگیری بهینه برایسرمایه گذاری در واحدهای تجاری مستلزم وجود اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه است. سودحسابداری و ا چکیده کامل

سرمایهگذاران از طریق سرمایهگذاری در سهام سایر شرکت ها برای کسب سود بیشتر تلاش میکنند وبیشتر تمایل به سرمایهگذاری در صنایع با بازده بیشتر و ریسک کمتر دارند. تصمیمگیری بهینه برایسرمایه گذاری در واحدهای تجاری مستلزم وجود اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه است. سودحسابداری و اجزای مربوط به آن از جمله اطلاعاتی محسوب میشود که در هنگام تصمیمگیری توسطافراد در نظر گرفته میشود. با توجه به اینکه محتوای اطلاعاتی سود کسب شده توسط شرکتها می تواند برتصمیمات خرید، فروش و یا حفظ سهام توسط سرمایهگذاران تاثیرگذار باشد، تحقیق حاضر با هدفتعیین نقش اطلاعاتی سود بر قیمت و بازده دوره نگهداری سهام صورت گرفت. بدین منظور در اینتحقیق تاثیر متغیرهای اطلاعاتی سود بر عملکرد 60 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طیدوره زمانی 1383 لغایت 1388 بررسی شد. روش تحقیق مورد استفاده همبستگی می باشد. برای تحلیل ازروش تحلیل رگرسیون چندگانه با الگوی داده های ترکیبی (تابلویی) استفاده شد. نتایج نشان میدهدمحتوای اطلاعاتی سود بر قیمت سهام، بازده، بازده غیرعادی و بازده غیرعادی انباشته شده دوره نگهداریسهام تاثیر مستقیم و معنادار دارد. یعنی قیمت و بازده سهام تحت تاثیر سود قرار میگیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - بررسی اثر خودشیفتگی مدیران بر خطر سقوط قیمت سهام: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران
شکراله خواجوی محسن رحمانی

خودشیفتگی به ‌عنوان یک ساختار شخصیتی است که دارای علائمی چون نفوذ خواسته‌های شخصی، پاسخ‌خواهی از دیگران و تعصب پردازش شناختی مطرح است. در بیش‌تر حالات مدیران خودشیفته در پی دستیابی به دستاوردهای بزرگ در شرکت هستند. آنان، به سمت‌وسوی اجرای اقدامات جسورانه، استراتژیکی عمل چکیده کامل

خودشیفتگی به ‌عنوان یک ساختار شخصیتی است که دارای علائمی چون نفوذ خواسته‌های شخصی، پاسخ‌خواهی از دیگران و تعصب پردازش شناختی مطرح است. در بیش‌تر حالات مدیران خودشیفته در پی دستیابی به دستاوردهای بزرگ در شرکت هستند. آنان، به سمت‌وسوی اجرای اقدامات جسورانه، استراتژیکی عملیاتی و انجام کسب و کارهای مخاطره‌آمیز سوق پیدا کرده، به نحوی که این تصمیم‌ها منتهی به سود یا زیان فراوان در پایان سال مالی خواهد شد. در همین راستا این پژوهش به بررسی اثر خودشیفتگی مدیران بر خطر سقوط قیمت سهام 52 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1389 تا 1393 پرداخته است. جهت سنجش خودشیفتگی مدیران از دو شاخص هورمون تستوسترون و پاداش نقدی و جهت سنجش خطر سقوط قیمت سهام از دو شاخص نوسانات پایین به بالا و دوره سقوط قیمت سهام استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که دو شاخص هورمون تستوسترون مدیران و پاداش نقدی اختصاص یافته به مدیران تاثیر مثبتی بر نوسان پایین به بالا (به‌ عنوان معیار خطر سقوط قیمت سهام) دارند. همچنین دو شاخص هورمون تستوسترون مدیران و پاداش نقدی اختصاص یافته به مدیران تاثیر منفی بر دوره سقوط قیمت سهام (به‌عنوان معیار خطر سقوط قیمت سهام) دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - رابطه بین دوره نگهداری سهام با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام، ارزش بازار شرکت و نوسانات بازده در بورس اوراق بهادار تهران
علی جعفری مهسا هنرمند حمید ذوالفقاری امیر رسائیان

درک و اندازه گیری عوامل موثر بر دوره نگهداری سهام، در ارزیابی ساختارهای مختلف بازار سرمایه ازاهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار است. نتایج برخی از پژوهش های خارجی بیانگر وجود رابطه بین دورهنگهداری سهام با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام و نوسانات بازده سهام و ارزش بازا چکیده کامل

درک و اندازه گیری عوامل موثر بر دوره نگهداری سهام، در ارزیابی ساختارهای مختلف بازار سرمایه ازاهمیت قابل ملاحظه ای برخوردار است. نتایج برخی از پژوهش های خارجی بیانگر وجود رابطه بین دورهنگهداری سهام با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام و نوسانات بازده سهام و ارزش بازار شرکتاست. هدف این پژوهش نیز بررسی رابطه بین دوره نگهداری سهام با اختلاف قیمت پیشنهادی خرید وفروش سهام و نوسانات بازده سهام و ارزش بازار شرکت در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.در راستای این هدف تعداد 110 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران که89 ) در دسترس بود، انتخاب گردید . در این - اطلاعات مورد نیاز آن ها برای دوره 9 ساله مورد تحقیق ( 81پژوهش دوره نگهداری سهام به عنوان متغیر وابسته و اختلاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام ونوسانات بازده سهام و ارزش بازار شرکت به عنوان متغیرهای مستقل مورد بررسی قرار گرفتند . برای آزمونفرضیه ها از رگرسیون چند متغیره و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش داده های تابلویی استفاده شده است.یافته های پژوهش بیانگر وجود رابطه مثبت بین ارزش بازار و دوره نگهداری سهام می باشد. همچنینتجزیه و تحلیل داده ها بیانگر آن است که هیچ گونه رابطه معنی داری بین نوسانات بازده سهام و اختلاف قیمتپیشنهادی خرید و فروش سهام با دوره نگهداری سهام شرکتهای نمونه در دوره مورد بررسی وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - بررسی سودمندی راهبرد سرمایه گذاری معکوس برای کسب بازده و تحلیل حساسیت شاخص های مالی با استفاده از آزمون توکی در بورس اوراق بهادر تهران
محمود معین الدین شهناز نایب زاده رسول زارع مهرجردی علی فاضل یزدی

چکیدهدر ادبیات بازارهای سرمایه و مالیه رفتاری، با توجه به واکنش های متفاوت سرمایه گذاران و به منظورافزایش بازده حاصل از سرمایه و کسب بازده مازاد بر بازده مورد انتظار، راهبردهای سرمایه گذاری مختلفیمعرفی و توصیه شده است، یکی از این راهبردها، راهبرد سرمایه گذاری معکوس می ب چکیده کامل

چکیدهدر ادبیات بازارهای سرمایه و مالیه رفتاری، با توجه به واکنش های متفاوت سرمایه گذاران و به منظورافزایش بازده حاصل از سرمایه و کسب بازده مازاد بر بازده مورد انتظار، راهبردهای سرمایه گذاری مختلفیمعرفی و توصیه شده است، یکی از این راهبردها، راهبرد سرمایه گذاری معکوس می باشد، این راهبرد بر اساسفرضیۀ واکنش بیش از اندازه سرمایه گذاران می باشد. با این وجود اطلاع از نحوه کاربرد راهبرد سرمایه گذاریمعکوس می تواند به سرمایه گذاران در انتخاب سهام مناسب جهت رسیدن به حداکثر بازدهی کمک کند. اینتحقیق به بررسی کسب بازده با استفاده از راهبرد سرمایه گذاری معکوس و تحلیل حساسیت شاخص های مالیدر بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. به منظور اجرای تحقیق، ابتدا دوره زمانی تحقیق به 16 دوره تشکیل ونگهداری تقسیم شده و در دوره تشکیل بر اساس 11 متغیر تحقیق(فروش، سودعملیاتی، جریان وجوه نقد عملیاتی،بازده سهام، نسبت فروش به دارایی ها، نسبت سودعملیاتی به سرمایه گذاری، نسبت جریان نقد عملیاتی بهسرمایه گذاری، بازده دارایی ها، بازده حقوق صاحبان سهام، سود هر سهم و نسبت سودخالص به فروش) شرکتها به دو پرتفوی برنده و بازنده تقسیم می شوند و سپس در دوره نگهداری، بازده پرتفوی های برنده و بازندهمحاسبه و مورد مقایسه قرار می گیرد. نتایج آزمون فرضیات تحقیق نشان می دهد که با استفاده از راهبرد سرمایهگذاری معکوس می توان در بورس اوراق بهادار تهران بازده کسب کرد و همچنین سرمایه گذاران در هر دورهتشکیل و نگهداری مختلف به متغیرهای خاصی واکنش بیش از اندازه نشان می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - بررسی مقایسه ای بین شاخصهای سنتی نقدینگی و شاخصهای نوین نقدینگی در بورس اوراق بهادار تهران – صنعت خودرو
عباس طالب بیدختی فریده فرجی

هدف اصلی این مقاله بررسی مقایسه ای بین شاخص های سنتی و شاخصهای نویننقدینگی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (صنعت خودر و) میباشد تا بدین وسیله استفاده کنندگان از صورتهای مالی را در جهت اخذ تصمیمات بهینهیاری نماید. جامعه آماری این پژوهش، شرکتهای پذیرفته چکیده کامل

هدف اصلی این مقاله بررسی مقایسه ای بین شاخص های سنتی و شاخصهای نویننقدینگی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (صنعت خودر و) میباشد تا بدین وسیله استفاده کنندگان از صورتهای مالی را در جهت اخذ تصمیمات بهینهیاری نماید. جامعه آماری این پژوهش، شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (صنعت خودرو) در طی سالهای 1383 تا1387 می باشد و از روش نمونه گیریحذفی استفاده شده است و اطلاعات لازم برای اجرای این پژوهش از صورتهای مالی ویادداشتهای همراه جمع آوری گردید. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی وتحلیلی استفاده گردیده است.نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بین نسبت های سنتی و شاخص های نویننقدینگی همبستگی مثبت وجود دارد و کلیه معیارهای مطرح شده برای اندازه گیرینقدینگی در چارچوب و محدوده مفروضات خاصی که دارند به جای خود مناسب هستندو هر کدام از این شاخصها یک بعد از مساله نقدینگی را مد نظر داشته اند و برخی از ابعاد دیگر را نادیده گرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - نظریه دورنما تجمعی و بازده مورد انتظار سهام در بورس اوراق بهادار تهران
شکراله خواجوی علی فعال قیومی

این پژوهش به صورت تجربی به بررسی کاربرد نظریه دورنمای تجمعی در بورس اوراق بهادار تهران و اثر آن بر بازده سهام می پردازد. بر این اساس در این پژوهش از مدل ارائه شده توسط باربریس و هانگ (2008) استفاده شده است. بر مبنای این مدل چنانچه سرمایه گذاران در بازار سرمایه دارای اول چکیده کامل

این پژوهش به صورت تجربی به بررسی کاربرد نظریه دورنمای تجمعی در بورس اوراق بهادار تهران و اثر آن بر بازده سهام می پردازد. بر این اساس در این پژوهش از مدل ارائه شده توسط باربریس و هانگ (2008) استفاده شده است. بر مبنای این مدل چنانچه سرمایه گذاران در بازار سرمایه دارای اولویت هایی مشابه با نظریه دورنمای تجمعی باشند، سهام هایی با چولگی مثبت بایستی به طور متوسط بازده کمتری را کسب نمایند. جامعه آماری این پژوهش شامل 89 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است که در طی سال های 1385 تا 1390 مورد بررسی قرار گرفته است. از دو معیار اصلی برای پیش بینی چولگی مورد انتظار استفاده شد که شامل چولگی گذشته و چولگی گروهی بود. نتایج نشان می دهد معیار چولگی گذشته نسبت به معیارهای چولگی گروهی در پیش بینی چولگی مورد انتظار بهتر عمل می کند. به علاوه رابطه ای منفی و معنادار میان چولگی و بازده سهام وجود دارد که تایید کننده کاربرد مدل باربریس و هانگ در بازار اوراق بهادار تهران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - تأثیر بی ثباتی نرخ ارز بر صادرات خرمای کشورهای عمده صادرکننده با استفاده از مدل دوربین فضایی
عاطفه دکالی سید مهدی حسینی امیر دادرس مقدم

یکی از عوامل اصلی محدود کننده تجارت محصولات کشاورزی نوسانات نرخ ارز می‌باشد که امکان برنامه ریزی برای تولید و صادرات را محدود می‌سازد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر بی ثباتی نرخ ارز بر حجم صادراتی خرما کشورهای عمده صادرکننده با استفاده از مدل دوربین فضایی در دوره زمانی20 چکیده کامل

یکی از عوامل اصلی محدود کننده تجارت محصولات کشاورزی نوسانات نرخ ارز می‌باشد که امکان برنامه ریزی برای تولید و صادرات را محدود می‌سازد. هدف از این پژوهش بررسی تأثیر بی ثباتی نرخ ارز بر حجم صادراتی خرما کشورهای عمده صادرکننده با استفاده از مدل دوربین فضایی در دوره زمانی2016- 1986 است. بدین منظور در ابتدا نوسانات نرخ ارز با استفاده از مدل EGARCH برآورد شده و سپس تاثیر بی‌ثباتی نرخ ارز به همراه سایر متغیرهای مدل مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج برآورد مدل دوربین فضایی نشان داد که در بین کشورهای صادر کننده خرما رابطه خودرگرسیونی فضایی مثبت و معناداری وجود دارد که نشان دهنده این موضوع است که بخشی از افزایش صادرات هر یک از کشورهای مورد بررسی به واسطه اثر فاصله یا مجاورت بوده است یعنی این که با افزایش صادرات خرما در یک کشور، صادرات خرما در کشور مجاور نیز افزایش می یابد و همچنین بی ثباتی نرخ ارز و درآمد جهانی تأثیر مثبت و معناداری بر صادرات خرما کشورهای عمده صادر کننده دارد در حالی که قیمت نسبی تاثیر منفی و معنادار بر حجم صادراتی خرما دارد .در این راستا، پیشنهاد می شود که در تخمین مدل های اقتصادسنجی، ارتباط فضایی بین مشاهدات در نظر گرفته شود زیرا در صورت عدم لحاظ کردن آن در مدل، نتایج تورش داری حاصل شده که قابل اعتماد نیستند و همچنین پیشنهاد می شود که دولتها با اتخاذ سیاست‌های مناسب و اقدامات مؤثر، بی‌ثباتی نرخ ارز حقیقی را کاهش دهند تا بتوانند با توسعه صادرات بخش کشاورزی به رشد و توسعه اقتصادی مطلوب دست یابند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - بررسی زیر ساخت‌های رادیولوژی از راه دور در بیمارستان‌های منتخب شهر اهواز در سال 1393
جواد زارعی زهرا شریفات

مقدمه:رادیولوژی از راه دور توانسته با استفاده از فناوری‌هایی مانند سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی و بسترهای ارتباطی مناسب خدمات متنوعی را در حوزه رادیولوژی انجام دهد. یکی ازموارد مهم در بکارگیری رادیولوژی از راه دور توجه به زیرساخت‌ها و استانداردهای ضروری، است. لذا ه چکیده کامل

مقدمه:رادیولوژی از راه دور توانسته با استفاده از فناوری‌هایی مانند سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی و بسترهای ارتباطی مناسب خدمات متنوعی را در حوزه رادیولوژی انجام دهد. یکی ازموارد مهم در بکارگیری رادیولوژی از راه دور توجه به زیرساخت‌ها و استانداردهای ضروری، است. لذا هدف این مطالعه بررسی زیرساخت رادیولوژی از راه دور در بیمارستان‌های منتخب شهر اهواز بود. روش پژوهش: این مطالعه به روش توصیفی - مقطعی، در سال 1393 انجام شده است. زیرساخت‌های رادیولوژی از راه دور در چهار بیمارستان منتخب شهر اهواز، با استفاده از چک لیست و میزان آگاهی 46 نفر از کارشناسان و متخصصان رادیولوژی در این چهار بیمارستان با استفاده از پرسشنامه بررسی گردید. روایی و پایایی چک لیست و پرسشنامه تایید شده بود. داده‌ها با مراجعه حضوری به بیمارستان‌های مورد مطالعه و با روش مشاهده و مصاحبه جمع‌آوری و با استفاده از روش‌های آمار توصیفی در نرم‌افزارهای Excelو SPSSتحلیل گردیدند. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش درمورد میزان آگاهی نسبت به زیر ساخت‌های رادیولوژی از راه دور نشان داد، بیشترین آگاهی مربوط به کادر درمانی بیمارستان علامه کرمی‌ (ره) (32/77 درصد) و کمترین میزان آگاهی مربوط به بیمارستان آریا (32/65 درصد) بود. بیشترین زیر ساخت اطلاعاتی در بیمارستان بزرگ نفت وجود داشت. در مجموع یافته‌های پژوهش نشان داد بیمارستان بزرگ نفت آمادگی بیشتری برای پیاده‌سازی رادیولوژی از راه دور دارد. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان داد مشکلاتی از جمله فقدان سیستم PACS و موانع اقتصادی در اجرای رادیولوژی از راه دور وجود دارد. بنابراین ارائه مشوق‌های مالی از طرف دولت، توسعه زیرساخت‌های مخابراتی و افزایش آگاهی کارشناسان و متخصصان در مورد مزایای رادیولوژی از راه دور، می‌تواند به توسعه این سیستم در بیمارستان‌ها کمک کند.مقدمه: رادیولوژی از راه دور توانسته با استفاده از فناوری هایی مانند سیستم آرشیو و انتقال تصاویر پزشکی و بسترهای ارتباطی مناسب خدمات متنوعی را در حوزه رادیولوژی انجام دهد. یکی از موارد مهم در بکارگیری رادیولوژی از راه دور توجه به زیرساخت ها و استاندارد های ضروری، است. لذا هدف این مطالعه بررسی زیرساخت رادیولوژی از راه دور در بیمارستان های منتخب شهر اهواز بود.روش پژوهش: این مطالعه به روش توصیفی-مقطعی، در سال 1393 انجام شده است. زیرساخت های رادیولوژی از راه دور و میزان آگاهی کارشناسان و متخصصان رادیولوژی در چهار بیمارستان منتخب شهر اهواز، با استفاده از چک لیست و پرسشنامه بررسی گردید. روایی و پایایی چک لیست و پرسشنامه تایید شده بود. داده ها با مراجعه حضوری به بیمارستان های مورد مطالعه جمع آوری و با استفاده از روش های آمار توصیفی در نرم افزار SPSS تحلیل گردیدند. یافته ها: یافته های پژوهش درمورد میزان آگاهی نسبت به زیر ساخت های رادیولوژی از راه دور نشان داد، بیشترین آگاهی مربوط به کادر درمانی بیمارستان علامه کرمی(ره)(32/77 درصد) و کمترین میزان آگاهی مربوط به بیمارستان آریا (32/65 درصد) بود. بیشترین زیر ساخت اطلاعاتی در بیمارستان بزرگ نفت وجود داشت.نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد مشکلاتی از جمله فقدان سیستم PACS و موانع اقتصادی در اجرای رادیولوژی از راه دور وجود دارد. بنابراین ارائه مشوق های مالی از طرف دولت، توسعه زیرساخت های مخابراتی و افزایش آگاهی کارشناسان و متخصصان در این زمینه، می تواند به توسعه این سیستم در بیمارستان ها کمک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - عوامل موثر بر سلامت محوری خرید اینترنتی مشتریان در دوران کرونا
مجتبی نصیری حسین وظیفه دوست محمد علی نسیمی حسین دیده خانی

مقدمه: بحران کرونا چالش عظیمی را بر کسب و کارها تحمیل کرده است، از سوی دیگر به سازمان‌ها این فرصت‌هایی را می‌بخشد تا مدل‌های جدید تجاری را شناسایی کنند و در این بحران به بقای خود ادامه دهند. این پژوهش با هدف عوامل موثر بر سلامت محوری خرید اینترنتی مشتریان در دوران کرونا چکیده کامل

مقدمه: بحران کرونا چالش عظیمی را بر کسب و کارها تحمیل کرده است، از سوی دیگر به سازمان‌ها این فرصت‌هایی را می‌بخشد تا مدل‌های جدید تجاری را شناسایی کنند و در این بحران به بقای خود ادامه دهند. این پژوهش با هدف عوامل موثر بر سلامت محوری خرید اینترنتی مشتریان در دوران کرونا با بکارگیری تکنیک فراترکیب و روش بهترین - بدترین انجام شد.روش‌ پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف از نوع پژوهش‌های توسعه‌ای است. جامعه آماری در بخش کیفی تعداد 126 مقاله مستند بود که در نهایت به 33 مقاله مرتبط با موضوع انتخاب شد و در بخش کمی نیز 5 فروشگاه اینترنتی منتخب که با روش نمونه گیری در دسترس10 نفر به عنوان خبره انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از هفت گام باروسو و ساندلوسکی در فراترکیب و روش بهترین- بدترین در بخش کمی با استفاده نرم افزارهای مکس کیودا، اس پی اس اس و لینگو تحلیل شد.یافته‌ها: عوامل موثر بر خرید اینترنتی در 5 مقوله (ویژگی‌های وب سایت، ویژگی‌های مشتریان، عوامل محیطی، ادراکات مشتریان، مزیت های خرید اینترنتی) و در16 کد محوری و 81 کد باز معرفی شدند و اولویت‌بندی آنها به ترتیب (ویژگی‌های وب سایت 0/427، ویژگی‌های مشتریان 0/321، عوامل محیطی 0/129، مزیت‌های خرید اینترنتی 0/08 و ادراکات مشتریان 0/042) ارائه شد.نتیجه‌گیری: مدیران کسب و کارها با به کارگیری عوامل موثر بر خرید اینترنتی با اولویت سلامت محوری مشتریان در دوران کرونا به عنوان یک اقدام مهم می‌توانند بر نگرش و ذهنیت مشتریان تاثیر گذاشته و به منظور اقدامی پیشگیرانه، سلامتی آنها را تضمین نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - تأثیر شوک‌های مثبت و منفی مخارج بهداشت عمومی در طی دوره‌های تجاری بر وضعیت سلامت در ایران
آزاده جهانتابی نژاد ابوالقاسم گل خندان

10.30495/jhm.2023.72293.11113

مقدمه: تأثیر شوک‌های مثبت و منفی و یا همان اثرگذاری نامتقارن مخارج بهداشت عمومی در طول دوره‌های رکود و رونق اقتصادی (دوره‌های تجاری) بر وضعیت سلامت به لحاظ اتخاذ تصمیم‌گیری مناسب در زمینه کنترل آسیب‌پذیری طبقات پایین جامعه در این دوره‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ب چکیده کامل

مقدمه: تأثیر شوک‌های مثبت و منفی و یا همان اثرگذاری نامتقارن مخارج بهداشت عمومی در طول دوره‌های رکود و رونق اقتصادی (دوره‌های تجاری) بر وضعیت سلامت به لحاظ اتخاذ تصمیم‌گیری مناسب در زمینه کنترل آسیب‌پذیری طبقات پایین جامعه در این دوره‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بر این اساس، هدف اصلی این مطالعه برآورد اثر نامتقارن مخارج بهداشت عمومی بر وضعیت سلامت در ایران طی دوره‌های رکود و رونق اقتصادی می‌باشد.روش پژوهش: مطالعه توصیفی-تحلیلی و کاربردی حاضر با استفاده از داده‌های سری‌زمانی سال‌های 2020-1979 به بررسی اثر بلندمدت شوک‌های مثبت و منفی مخارج بهداشت عمومی در طی دوره‌های تجاری، درآمد سرانه و سرانه‌ی پزشک بر نرخ مرگ و میر کودکان زیر 5 سال و امید به زندگی پرداخت. به‌منظور شناسایی دوره‌های تجاری از رهیافت فیلترینگ و سه فیلتر HP، BK و CF استفاده شده است. هم‌چنین، برآورد مدل‌ها در قالب یک مدل رگرسیونی و با استفاده از روش خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی غیرخطی (NARDL) و در نرم‌افزار Eviews12.0 صورت گرفت.یافته‌ها: نتایج تجربی نشان می‌دهد که مخارج بهداشت عمومی طی دوره مورد بررسی یک رفتار موافق دوره‌ای معنادار داشته است. در بلندمدت، اثر شوک‌های منفی مخارج بهداشت عمومی در طی دوره‌های تجاری بر تضعیف شاخص‌های سلامت، بیشتر از اثر شوک‌های مثبت آن بر تقویت شاخص‌های سلامت است (تأیید اثرگذاری نامتقارن). هم‌چنین، شدت اثرگذاری شوک‌های مثبت و منفی مخارج بهداشت عمومی در طول دوره‌های رکود اقتصادی نسبت به دوره‌های رونق اقتصادی، قابل توجه‌تر است. با یک‌درصد کاهش در مخارج بهداشت عمومی در طول دوره‌های رکود اقتصادی، نرخ مرگ و میر کودکان زیر 5 سال حدود 0/17 درصد افزایش و امید به زندگی حدود 0/13 درصد کاهش می‌یابد.نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، لزوم افزایش مخارج بهداشت عمومی در دوره‌های رکود اقتصادی به‌منظور کاهش آسیب‌پذیری طبقات پایین جامعه توصیه می‌شود. اما با توجه به رفتار موافق دوره‌ای مخارج بهداشت عمومی، اتخاذ سیاست‌ها و راه‌کارهایی که به کاهش شدت این رفتار بی‌انجامد، ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - استفاده از تکنیک ترکیبیTOPSIS-DEA به منظور ارائه رویکردی در جهت ارزیابی چنددوره ای شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
دکتر عباس طلوعی اشلقی دکتر فریدون رهنمای رودپشتی کاوه عبدالوند

سرمایه گذاران بالقوه و استفاده کنندگان از اطلاعات مالی و غیر مالی برآنند تا شرکت های موفق را از شرکت های ناموفقتمیز دهند تا بدین وسیله تصمیمات سرمای هگذاری مناسب تری را اتخاذ نمایند. به دلیل این که ارزیابی عملکرد ابعادی چندگانهو ماهیتی پویا و وابسته به زمان دارد، ارزیاب چکیده کامل

سرمایه گذاران بالقوه و استفاده کنندگان از اطلاعات مالی و غیر مالی برآنند تا شرکت های موفق را از شرکت های ناموفقتمیز دهند تا بدین وسیله تصمیمات سرمای هگذاری مناسب تری را اتخاذ نمایند. به دلیل این که ارزیابی عملکرد ابعادی چندگانهو ماهیتی پویا و وابسته به زمان دارد، ارزیابی های معمولی نم یتواند جنبه های مختلف عملکرد را در طول زمان نشان دهددر این مقاله ازMADMچند دوره ای برای ارزیابی به عنوان شاخص های ورودی درDEAاطلاعات (شامل وزن و مقادیر شاخص ها) در دوره های متفاوتی ارائه می شود، بنابراین وزن شاخ صها و مقادیر آنها برای هرگزینه پویا خواهد بود. در روندها نیز چون آخرین رخدادها اغلب مه متر هستند، بطور طبیعی وزن بیشتری را به خوداختصاص م یدهند. بنابراین می توان گفت که تصمی مگیری بر اساس رو شهای مستقل از زمان مناسب نم یباشد، و در نظرگرفتن چند دوره در اندازه گیری عملکرد گزینه ها، نه تنها لازم بلکه حیاتی است. محققان پیشین کمتر به این مساله پرداخته اندو در نتیجه اغلب مدل های پیشین در مسائل ارزیابی، فقط از یک جدول تصمیم که مربوط به آخرین دوره بود، استفادهمی کردند .در این مقاله سعی شده است که با نتایج ادغام شده ماتریس های چند دوره گذشته، در تحلیل کارایی از مدل ترکیبی DEA و TOPSISاستفاده شود .یک واحد تصمیم گیری ایده آل مجازی به مدلDEAاضافه خواهد ش د و دو واحد تصمیمگیری مجازیADMU و IDMU،برای شکل دهی ساختار دو مدلDEAبرای محاسبه بهترین و بدترین کارایی نسبی ممکنبرای محاسبه بهترین و بدترین کارایی نسبی ممکنTOPSISیکپارچه می شوند، تا یک شاخص ترکیبی بنام نزدیکینسبی(RC) بهIDMUرا بوجود آورند .شاخص RC بعنوان معیار ارزیابی کلی هرDMU مورد استفاده قرار می گیرد،تا بر پایه آن یک رتبه بندی کلی برای تمامی DMU ها بدست آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - بررسی قابلیت تصاویر ماهواره‌ای Sentinel-2A در بستر Google Earth Engine برای تهیه نقشه پوشش زمین
ناصر احمدی ثانی

10.30495/jrnr.2021.19079

نقشه پوشش زمین، پراکنش مکانی چشم‌اندازهای مختلف کشاورزی، منابع طبیعی، آب و منابع انسان‌ساخت را نشان می‌دهد و به‌عنوان یک ابزار مهم برای مدیریت و کاهش ریسک در مسایل چالش‌برانگیز مانند خشکسالی و اثرات آن، امنیت غذایی، کنترل سیل و برنامه‌ریزی شهری ارزشمند است. به‌منظور غلب چکیده کامل

نقشه پوشش زمین، پراکنش مکانی چشم‌اندازهای مختلف کشاورزی، منابع طبیعی، آب و منابع انسان‌ساخت را نشان می‌دهد و به‌عنوان یک ابزار مهم برای مدیریت و کاهش ریسک در مسایل چالش‌برانگیز مانند خشکسالی و اثرات آن، امنیت غذایی، کنترل سیل و برنامه‌ریزی شهری ارزشمند است. به‌منظور غلبه بر محدودیت‌های کار میدانی در تهیه نقشه پوشش زمین، استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به‌دلیل دارا بودن داده‌های وسیع، چندطیفی و به‌روز مناسب به نظر می‌رسد. در منطقه مورد مطالعه، وجود پدیده‌های ناهمگن مکانی نیز طبقه‌بندی پدیده‌ها را با مشکل مواجه می‌سازد. هدف اصلی این پژوهش، تهیه نقشه پوشش زمین با وضوح بالا با کاربرد تصاویر Sentinel-2A در بستر Google Earth Engine است. در این رابطه، سه الگوریتم طبقه‌بندی جنگل تصادفی، ماشین بردار پشتیبان و درخت تصمیم مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. شاخص‌های متعدد با استفاده از روش‌های تبدیل و نسبت‌گیری طیفی تهیه شد. صحت نقشه‌های حاصل ‌از طبقه‌بندی در مقایسه با نقشه‌های مرجع زمینی ارزیابی شد. در رابطه با ارزیابی تک باندها، بهترین صحت کلی برابر 49 درصد با کاربرد شاخص CVI به دست آمد. بهترین صحت کلی و ضریب کاپا به‌ترتیب برابر 86 درصد و 0/82 توسط الگوریتم جنگل تصادفی حاصل شد. بنابراین ضمن تاکید بر مزایای GEE شامل دسترسی آسان به داده‌ها و قابلیت پردازش و مقایسه سریع آنها، می‌توان ادعا نمود که تصاویر Sentinel-2A برای تهیه نقشه پوشش زمین از لحاظ هزینه، زمان و دقت، کارآیی بالایی دارد و این نقشه می‌تواند برای مدیریت و برنامه‌ریزی منابع مختلف طبیعی و انسان ساخت در راستای توسعه پایدار بسیار مفید واقع گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - ارزیابی تناسب توزیع مکانی پارک‌های شهری تبریز از منظر حوزه نفوذ با استفاده از سنجش‌ازدور و GIS
شبنم اکبری امید رفیعیان

10.30495/jrnr.2021.19076

از منظر برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، معیار پراکنش پارک‌ها، به لحاظ دامنه نفوذ و برخورداری مناطق اطراف آنها از مزایای آن، از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش تعیین و ارزیابی حوزه نفوذ هر یک از انواع پارک‌های شهری تبریز است. نقشه پارک‌های شهری بر اساس بهنگام‌ چکیده کامل

از منظر برنامه‌ریزی و مدیریت شهری، معیار پراکنش پارک‌ها، به لحاظ دامنه نفوذ و برخورداری مناطق اطراف آنها از مزایای آن، از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش تعیین و ارزیابی حوزه نفوذ هر یک از انواع پارک‌های شهری تبریز است. نقشه پارک‌های شهری بر اساس بهنگام‌سازی نقشه کاربری اراضی مستخرج از طرح تفصیلی تبریز به وسیله تصویر ماهواره‌‌ای و بازدیدهای میدانی به روش تلفیقی تولید شد. سپس نقشه انواع پارک‌های شهری تبریز بر حسب مساحت‌شان در 5 دسته پارک‌های همسایگی، محله‌‌ای، ناحیه‌‌ای، منطقه‌‌ای و فراشهری تهیه و شعاع نفوذ هر کدام از پارک‌ها با مبنا قرار دادن تحقیقات داخلی در محیط GIS با اعمال بافر تولید شد. نتایج نشان داد که هیچ کدام از ده منطقه شهرداری تبریز از نظر پوشش حوزه نفوذ پارک‌های "همسایگی" مطلوب نیستند و نیاز به توسعه این نوع از پارک‌ها در کل شهر جدی است. مناطق 1 و 2 و 8 از نظر پوشش حوزه نفوذ پارک‌های "ناحیه‌‌ای" در وضع مطلوبی قرار دارند. اکثر مناطق به جز 9 و 5 تحت پوشش حوزه نفوذ پارک‌های "منطقه‌‌ای" قرار دارند. پارک‌های "فراشهری"، تقریبا تمامی سطح مناطق دهگانه تبریز را پوشش می‌دهند و منطقه1 از نظر قرار گرفتن در حوزه نفوز تمام انواع پارک‌ها در بهترین وضعیت قرار دارد. از نظر کارکردهای اجتماعی و روانی پارک‌ها، هر چند وجود پارک‌های بزرگ برای جلب جمعیت عظیم محلی و گردشگران لازم است، اما نباید تاثیر به‌سزای پارک‌های کوچک محله‌‌ای را علاوه بر کارکردهای اکولوژیکی در سرگرمی خانواده‌ها و در نهایت افزایش نشاط اجتماعی نادیده گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - ارزیابی مقایسه‌ای تصاویر لندست8 و سنتینل2 برای تهیه نقشه‌ وقوع آتش سوزی در ارسباران
امید رفیعیان خلیل ولی زاده کامران محمدابراهیم رمضانی سجاد مشیری

10.30495/jrnr.2022.69827.10260

جنگل ارزشمند ارسباران اکوسیستمی پیچیده و پویا است که همواره در معرض آتش سوزی‌های گسترده بوده‌ است. هدف تحقیق حاضر بهره‌گیری از فناوری ‌‌سنجش‌از دور و ‌‌سیستم‌ اطلاعات ‌جغرافیایی و قابلیت‌‌‌‌‌‌های فنی سامانه ‌‌گوگل‌ارث‌انجین به منظور تهیه نقشه وقوع آتش سوزی در مراتع و چکیده کامل

جنگل ارزشمند ارسباران اکوسیستمی پیچیده و پویا است که همواره در معرض آتش سوزی‌های گسترده بوده‌ است. هدف تحقیق حاضر بهره‌گیری از فناوری ‌‌سنجش‌از دور و ‌‌سیستم‌ اطلاعات ‌جغرافیایی و قابلیت‌‌‌‌‌‌های فنی سامانه ‌‌گوگل‌ارث‌انجین به منظور تهیه نقشه وقوع آتش سوزی در مراتع و جنگل‌های ارسباران بود. به منظور انتخاب روش و نوع ماهواره مناسب از بین سنتینل2 و لندست8 از شاخص جداپذیری استفاده شد. بر این اساس، از بین شاخص‌های مختلف شناسایی آتش سوزی، شاخص تفاضلی RdNBR برای تهیه نقشه نهایی 9 سال اخیر و تجمعی آتش سوزی انتخاب شد. در ارزیابی صحت نقشه حاصل به صورت کمی، 84 درصد نقاط واقعی آتش سوزی ثبت شده توسط اداره‌ کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان آذربایجان شرقی در فاصله 200 متری پلی‌گون‌های آتش سوزی مستخرج از تصاویر ماهواره‌ای قرار گرفتند که نشان دهنده صحت بالای نقشه آتش سوزی بود. بازدید میدانی نیز تطابق خوبی بین مناطق آتش سوزی منتج از پردازش تصاویر ماهواره‌ای با وضعیت موجود منطقه نشان داد. تحقیق حاضر پتانسیل بالای این دو ماهواره‌ و نیز توانایی و امکانات فوق‌العاده سامانه ‌‌گوگل‌ارث‌انجین در تامین حجم عظیم داده‌های دورسنجی و پردازش‌های پیشرفته بر روی آنها برای تهیه نقشه‌های وقوع آتش سوزی را نشان داد. مزایای لندست8 نسبت به سنتینل2، داشتن باند حرارتی‌‌ و سری زمانی بیشتر است. قدرت مکانی و رادیومتری هر دو تقریبا مشابه است و نقیصه فاصله زمانی زیاد تصاویر تکراری در لندست8 با ترکیب آن با تصاویر لندست9 تا حد زیادی جبران خواهد شد. در نهایت همسو با نتایج تحقیقات مشابه، لندست8 در مجموع به سنتینل2 ارجحیت دارد. با توجه به فقدان داده‌های مکانی دقیق، صحیح و هم‌مقیاس از منطقه ارسباران، ایجاد یک پایگاه اطلاعات مکانی یکپارچه و بزرگ‌مقیاس پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - بررسی تغییرات مکانی - زمانی سرسبزی جنگل‌های بلوط زاگرس در واکنش به خشکسالی
محدثه قنبری مطلق مسعود کیادلیری منصور حلیمی

10.30495/jrnr.2023.71340.10281

تغییرات آب و هوایی که در ایران عمدتا به صورت تشدید دوره‌های خشکسالی و افزایش دما تظاهر کرده ‌است، می تواند تاثیرات عمیقی در اکوسیستم‌های جنگلی زاگرس در غرب ایران داشته باشد. در این مطالعه، روند خشکسالی (با شاخص PDSI) و اثرات آن بر پویایی زمانی- مکانی شاخص سبزینگی EVI م چکیده کامل

تغییرات آب و هوایی که در ایران عمدتا به صورت تشدید دوره‌های خشکسالی و افزایش دما تظاهر کرده ‌است، می تواند تاثیرات عمیقی در اکوسیستم‌های جنگلی زاگرس در غرب ایران داشته باشد. در این مطالعه، روند خشکسالی (با شاخص PDSI) و اثرات آن بر پویایی زمانی- مکانی شاخص سبزینگی EVI محصول سنجنده MODIS از طریق بررسی رابطه همبستگی در دوره آماری 2000 تا 2020 در جنگل‌های بلوط زاگرس در استان کهگیلویه و بویراحمد بررسی گردید. برای تعیین مقدار آستانه سبزینگی شاخص از نمونه‌برداری در 20 نقطه در جنگل‌های استان و مقادیر شاخص EVI در این مناطق استفاده شد. نتایج نشان داد مقدار آستانه سبزینگی شاخص EVI در این جنگل‌ها در ماه خرداد حداکثر بوده است. از میزان شاخص سبزینگی و از مساحت جنگل‌های بلوط استان در دوره مطالعه کاسته شده ‌است. سبزینگی پیک جنگل‌های بلوط استان حساسیت معنی‌داری به تغییر در بارش و خشکسالی در اواخر دوره سرد سال و فصل بهار داشت. فازهای منفی شاخص‌های خشکسالی کاملا منطبق بر دوره‌های افت سبزینگی بوده ‌است. شاخص EVI، به عنوان شاخص سبزینگی جنگلی حساسیت بالایی را به شاخص خشکسالی PDSI نشان داده است. شاخص PDSI نیز توانسته است 0/74 از تغییرات فضایی EVI را در سه ماه فروردین، اردیبهشت و خرداد تبیین نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - تبیینی نو از مولفه های تربیت شهروندی با تاکید بر برنامه درسی پنهان در دوره دبیرستان
امین ملازهی محمد حسین یارمحمدیان بدری شاه طالبی

مقدمه و هدف پژوهش: شهروندی مفهومی است که به افراد جامعه هویت رسمی و قانونی می‌بخشد و از یک طرف متضمن وظایف و مسئولیت‌ها و از طرف دیگر متضمن حقوق و خواسته‌های افراد است. پژوهش حاضر با هدف توصیف، تبیین و تفسیر تجارب زیسته‌ی دانش‌آموزان از مولفه‌های تربیت شهروندی موثر انجا چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: شهروندی مفهومی است که به افراد جامعه هویت رسمی و قانونی می‌بخشد و از یک طرف متضمن وظایف و مسئولیت‌ها و از طرف دیگر متضمن حقوق و خواسته‌های افراد است. پژوهش حاضر با هدف توصیف، تبیین و تفسیر تجارب زیسته‌ی دانش‌آموزان از مولفه‌های تربیت شهروندی موثر انجام شده است. روش پژوهش: جامعه پژوهش شامل تعداد 54000 نفر دانش آموزان پسر و دختر سال‌های سوم و چهارم رشته‌های متوسطه نظری استان سیستان و بلوچستان در 6 منطقه آموزشی سال تحصیلی 96-1395 بود. که با روش نمونه‌گیری هدفمند همگن انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادها، مصاحبه‌ی نیمه ساختاریافته بود که مصاحبه ها حد اشباع داده‌ها ادامه یافت. روش تجزیه و تحلیل دادها، روش کدگذاری موضوعی و تحلیل تفسیری بود. یافته‌ها: پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها و حذف کدهای مشترک، کد‌مفهومی که بیانگر تجارب مشارکت کنندگان بود استخراج گردید که در 5 دسته اصلی به این شرح دسته‌بندی شدند: 1ـ بهداشت فردی و جمعی 2ـ قدرشناسی از میراث فرهنگی 3ـ مشارکت 4ـ قانون 5ـ توانایی حل مسئله. نتیجه گیری: این یافته‌ها نمایانگر آن است که دانش‌آموزان در ارتباط با مهارت‌های شهروندی تجارب مثبت و منفی زیادی را کسب کرده‌اند که مبین تغییرات در نگرش، اخلاق و... می‌باشد که آگاهی از آن، برنامه‌ریزی برای مسئولین جامعه را آسان‌تر می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - بررسی رابطه میزان مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی با ارتقا در سرمایه فرهنگی (مورد مطالعه: دانش‌آموزان پسر در دوره‌ی دوم متوسطه ناحیه 3 اصفهان)
مهرداد صادقی عباس قائدامینی هارونی

هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میزان مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی با ارتقاء در سرمایه فرهنگی در دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه ناحیه 3 اصفهان انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی همبستگی با رویکرد معادلات ساختاری بود.جامعه آماری موردنظر در این پژوهش، کلیه چکیده کامل

هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه میزان مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی با ارتقاء در سرمایه فرهنگی در دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه ناحیه 3 اصفهان انجام شد. روش پژوهش: پژوهش حاضر توصیفی همبستگی با رویکرد معادلات ساختاری بود.جامعه آماری موردنظر در این پژوهش، کلیه دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه ناحیه 3 شهر اصفهان به تعداد 888 نفر که از بین آنها تعداد 276 نفر به ‌عنوان حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین و به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده شامل پرسشنامه مشارکت فرهنگی و پرسشنامه سرمایه فرهنگی بود. روایی سازه و پایایی آنها با آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss23 و amos23 تحلیل شدند. یافته‌ها: میزان مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی با ارتقاء در سرمایه فرهنگی دانش‌آموزان معنادار است و بین این دو متغیر رابطه مستقیم و معنادار وجود داشت. نتیجه‌گیری: با افزایشمیزان مشارکت در فعالیت‌های فرهنگی دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه ناحیه 3 شهر اصفهان میزان سرمایه فرهنگی افزایش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - بررسی ماهیت ابعاد تربیت شهروندی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی
مینا نجفی امین عابدی صدقیانی رضا معصومی نژاد

10.30495/jcm.2022.64202.1564

مقدمه و هدف پژوهش: آماده‌سازی دانش‌آموزان برای زندگی در دنیایی بهتر مستلزم این است که آنها مجهز به مهارت‌ها و قابلیت‌هایی باشند که روند کنش‌پذیری آنها را در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی تسهیل کند و نقش آنها را در توسعه مناسبات انسانی برجسته سازد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: آماده‌سازی دانش‌آموزان برای زندگی در دنیایی بهتر مستلزم این است که آنها مجهز به مهارت‌ها و قابلیت‌هایی باشند که روند کنش‌پذیری آنها را در ابعاد مختلف زندگی اجتماعی تسهیل کند و نقش آنها را در توسعه مناسبات انسانی برجسته سازد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد تربیت شهروندی در برنامه ‌درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی انجام شده است. روش پژوهش: رویکرد پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش اجرا کیفی- توصیفی از نوع تحلیل محتوا با تاکید بر داده محوری بود. جامعه پژوهش شامل کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1400-1399 بود که با توجه به ماهیت موضوع تمامی دروس 24 گانه به عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. جهت اعتباربخشی به دقت و صحت داده‌ها از روش خودبازبینی محقق و مرور همتایان و برای پایایی داده‌ها از بررسی همزمان استفاده شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از فهرست وارسی و برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های این تحقیق 8 مقوله اصلی، 18 مقوله فرعی و 179 کد اولیه را در بر‌‌‌می‌گیرد که این مقوله‌ها ابعاد مختلفی از تربیت ‌شهروندی با ماهیت زیستی، آینده‌نگری، دینی، توسعه‌مداری، جهانی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را شامل می‌شود. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که به دلیل ماهیت منعطف و چندگانه تربیت شهروندی در برنامه‌ درسی مطالعات اجتماعی، گستردگی فرصت‌های یادگیری در اجرای برنامه درسی پیش‌بینی شود و رویکرد اقتضایی را در آموزش مفاهیم شهروندی مورد توجه قرار دهد. از طرفی معلمان متناسب با ویژگی‌های هر بعد از تربیت شهروندی، به توسعه یادگیری معنادار آن در زندگی روزمره دانش‌آموزان بپردازند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - بررسی فرایند آموزش پذیری دانش‌آموزان مبتنی بر رویکرد هوش‌افزایی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی
رومینا حضرتی هودر آرزو شیخ بکلو رضا معصومی نژاد

10.30495/jcm.2023.69168.1616

کیفیت کنش‌های دانش‌آموزان در جامعه مبتنی بر نحوه درک و تحلیل داده های محیطی است که نشانگر قدرت انتخاب آنها در نوع پاسخدهی و تعادل سازی رفتار متناسب با موقعیت های به وجود آمده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد رویکرد هوش افزایی در فرایند آموزش پذیری دانش‌آموزان در برن چکیده کامل

کیفیت کنش‌های دانش‌آموزان در جامعه مبتنی بر نحوه درک و تحلیل داده های محیطی است که نشانگر قدرت انتخاب آنها در نوع پاسخدهی و تعادل سازی رفتار متناسب با موقعیت های به وجود آمده است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد رویکرد هوش افزایی در فرایند آموزش پذیری دانش‌آموزان در برنامه‌درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی انجام شده است.رویکرد پژوهش کیفی از نوع تحلیل محتوا متعارف بود. جامعه پژوهش کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1401-1400بود که با توجه به ماهیت موضوع تمامی دروس 24 گانه به عنوان نمونه انتخاب شده اند. جهت اعتباربخشی به دقت و صحت داده‌ها از روش خودبازبینی محقق و توصیف غنی داده ها و برای پایایی داده‌ها از بررسی همزمان استفاده شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از فهرست وارسی و برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شده است.یافته‌های این تحقیق 9 مقوله اصلی 32 مقوله فرعی و 338 کد اولیه را در بر‌‌‌می‌گیرد که این مقوله ها ابعاد مختلفی از رویکرد هوش افزایی با ماهیت هوش هیجانی، مدیریتی، اقتصادی، انتزاعی، معنوی، زیست محیطی، تاریخی، فرهنگی و سیاسی را شامل می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که به دلیل ماهیت منعطف و چندگانه رویکرد هوش افزایی در برنامه‌درسی مطالعات اجتماعی، تنوعی از فرصت‌های یادگیری در اجرای برنامه درسی پیش‌بینی شده و متناسب با قابلیت های دانش آموزان، توسعه برنامه‌های درسی هوشمندانه در فرایند آموزش مورد توجه قرار گیرد. از طرفی معلمان متناسب با ویژگی‌های هر بعد از رویکرد هوش افزایی، به توسعه یادگیری معنادار آن در زندگی بپردازند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - ارائه الگوی مهار پول‌شویی در نظام بانکی ایران با تأکید بر عامل فرهنگ‌سازی عمومی
عبدالمهدی ترابیان مسعود پورکیانی سعید صیادی

مقدمه و هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی مهار پول‌شویی در نظام بانکی دولت جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر عامل فرهنگ‌سازی عمومی می‌باشد. روش پژوهش: در این پژوهش ابتدا عوامل مؤثر بر مهار پول‌شویی به‌منظور فرهنگ‌سازی عمومی از طریق نظرسنجی از خبرگان با استفاده از تک چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر، ارائه الگوی مهار پول‌شویی در نظام بانکی دولت جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر عامل فرهنگ‌سازی عمومی می‌باشد. روش پژوهش: در این پژوهش ابتدا عوامل مؤثر بر مهار پول‌شویی به‌منظور فرهنگ‌سازی عمومی از طریق نظرسنجی از خبرگان با استفاده از تکنیک دلفی، مورد شناسایی قرار گرفت و سپس این عوامل در قالب الگوی طراحی ‌شده در جامعه آماری مورد نظر به آزمون گذاشته شد. جامعه آماری پژوهش، کلیه مدیران ارشد شعب بانک ملی استان کرمان به تعداد 321 نفر بوده‌اند که 200 نفر به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه و پرسشنامه (2 پرسشنامه) بود. داده‌های پژوهش از طریق نرم‌افزارهای SPSS و AMOS22 مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفته‌اند. یافته‌ها: نتایج تحلیل عاملی نشان می‌دهد مؤلفه‌های دور شدن از اقتصاد دولتی و بانکداری الکترونیک بیشترین اهمیت را در تبیین متغیر پول‌شویی داشتند به‌طوری ‌که مؤلفه دورشدن از اقتصاد دولتی 90 درصد و مؤلفه بانکداری الکترونیک 86 درصد تغییرات عوامل مؤثر بر مهار پول‌شویی را تبیین می‌کنند. نتیجه‌گیری: پول‌شویی به یکی از مهم‌ترین مباحث در بسیاری از کشورها تبدیل ‌شده است و می‌تواند آثار به ‌مراتب مخربی برای اقتصاد هر کشوری به دنبال داشته باشد و نهادهای مربوطه باید توجه خاصی در جهت اقدامی برای مبارزه با این موضوع داشته باشند. بدین منظور در راستای فرهنگ‌سازی عمومی مبارزه با این پدیده می‌توان اطلاعات پول‌شویی در اختیار عموم مردم قرار داد تا مردم از جرم پول‌شویی و روش‌های مبارزه با آن آگاه شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - بررسی نقش تغییر نگرش معلمان در میزان عملکرد یاددهی- یادگیری آن‌ها در مدارس دوره ابتدایی شهرستان مراغه در سال تحصیلی90-1389
الهام تمجیدتاش محمدعلی مجلل چوبقلو رحیم عبداله فام یوسف بیگ زاده

مقدمه و هدف پژوهش: هدف کلی در این تحقیق، بررسی نقش تغییر نگرش معلمان در میزان عملکرد یاددهی- یادگیری آن‌ها در مدارس مقطع ابتدایی شهرستان مراغه در سال تحصیلی 90-1389، می‌باشد. روش پژوهش: این پژوهش به روش تجربی انجام شده است که در آن، نقش تغییر نگرش معلمان در کیفیت عملکر چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: هدف کلی در این تحقیق، بررسی نقش تغییر نگرش معلمان در میزان عملکرد یاددهی- یادگیری آن‌ها در مدارس مقطع ابتدایی شهرستان مراغه در سال تحصیلی 90-1389، می‌باشد. روش پژوهش: این پژوهش به روش تجربی انجام شده است که در آن، نقش تغییر نگرش معلمان در کیفیت عملکرد یاددهی-یادگیری آن‌ها مورد بررسی قرارگرفته است و به همین منظور برای سنجش تأثیر متغیر مستقل (تغییر نگرش) بر روی متغیر وابسته (عملکرد یاددهی-یادگیری)، از میان جامعه آماری که بالغ بر 699 نفر معلم مرد و زن دوره ابتدایی شهرستان مراغه بود، تعداد 50 نفر به عنوان نمونه، به صورت تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند و با پیش آزمون محقق ساخته، وضعیت اولیه نگرش آنان سنجیده شد و همچنین به وسیله چک لیستی محقق ساخته، کیفیت عملکرد یاددهی-یادگیری آن‌ها مورد مشاهده قرار گرفت و سپس طی یک دوره آموزشی، جهت بهبود نگرش آن‌ها به حرفه معلمی، آموزش‌هایی به آنان داده شد و در ادامه، نگرش جدید آنان از طریق پس آزمون و عملکرد یاددهی-یادگیری نهایی معلمان بعد از آموزش، در کلاس درس مشاهده و نمره گذاری شد و در نهایت بعد از دو بار آزمون و سنجش مقدماتی و نهایی، میانگین‌های دو آزمون استخراج شد و معنی داری میانگین‌ها با استفاده از آزمون (t دو نمونه ای) بررسی شد یافته‌ها و نتیجه گیری: طبق نتایج تحقیق، فرضیه اصلی تحقیق و به تبع آن، فرض‌های فرعی، مورد تایید قرار گرفت و نتیجه گرفته شد که با اصلاح نگرش معلمان، فعالیت‌های یاددهی-یادگیری آنان بهبود می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - بررسی توسعه سیاسی در عصر مشروطه و دهه اول انقلاب اسلامی ( 57تا67)
امید غفاری محمود کتابی نفیسه واعظ

توسعه نیافتگی سیاسی جامعه با پتانسیل های موجود یکی از مسائل اجتماعی سیاسی جامعه ایران است. چرا که با وجود ظرفیت ها، پتانسیل ها و توانمندی های جامعه، کشور ما از روند مناسبی برای توسعه سیاسی برخوردار نبوده است. توسعه زمانی می تواند آثار مثبتی بر جامعه داشته باشد که پایدار چکیده کامل

توسعه نیافتگی سیاسی جامعه با پتانسیل های موجود یکی از مسائل اجتماعی سیاسی جامعه ایران است. چرا که با وجود ظرفیت ها، پتانسیل ها و توانمندی های جامعه، کشور ما از روند مناسبی برای توسعه سیاسی برخوردار نبوده است. توسعه زمانی می تواند آثار مثبتی بر جامعه داشته باشد که پایدار و موزون باشد. جهت حصول به توسعه پایدار باید از همة ظرفیت ها و پتانسیل های جامعه به شکل مطلوب استفاده کرد تا روند، ساختار و کارکرد توسعه سیاسی متناسب با شرایط و نیازهای جامعه باشد. با شناخت و آگاهی از ظرفیت ها و پتانسیل های جامعه، می توان برنامه ریزی مناسبی برای توسعه سیاسی کشور داشت. به نظر می رسد فضای سیاسی اجتماعی ایران از یک صد سال گذشته به این طرف، در مسیر توسعه سیاسی خود با چالش ها و موانع متعددی روبرو بوده است. در باب توسعه نیافتگی سیاسی در دوران مشروطه می توان به عواملی چون استعمار و امپریالیسم و زیاده خواهی بیگانگان در بعد خارجی و ناتوانی و بی کفایتی نظام سیاسی و مشکلات داخلی در بعد داخلی اشاره کرد. ایران در دوره مشروطه با وجود ثروت های هنگفت نفتی در طول سال های 1357 1340، به ویژه در اواخر این دوران، به واسطه بی توجهی به واقعیت های داخلی و خارجی نتوانست به توسعه سیاسی دست پیدا کند. زیرا الگوی توسعه کشور بیش از آن که متناسب با شرایط داخلی باشد، طبق ساختارهای کشورهای توسعه یافته تدوین گردید. جامعه انقلابی ایران در دهه اول انقلاب به خصوص با پایان یافتن جنگ تحمیلی با توجه به باورهای اسلامی و ضرورت های انقلابی و مطلوبیت های اجتماعی و حضور مردم در تمامی صحنه ها و مشارکت آنان در ابعاد سیاسی و اجتماعی به عنوان یک عامل مهم، توسعه سیاسی را آغاز کرد. پرسش اصلی مقاله این است که عوامل مؤثر بر عدم شکل گیری توسعه سیاسی در دوران مشروطیت و توسعه سیاسی نسبی در دهه پس از انقلاب اسلامی چه بوده است و دراین مدت توسعه سیاسی چه فراز و فرودهایی را پشت سر گذاشته و با چه چالش هایی مواجه بوده است؟ فرضیه تحقیق نیز به شرح زیر است: فقدان آگاهی سیاسی و عدم بلوغ فکری توده مردم( بی سوادی، محدودیت در انتخاب کردن و انتخاب شدن، مشارکت سیاسی منفعلانه، فقدان فضایی برای مخالفت) در دوران مشروطه و آگاهی و بلوغ نسبی مردم و گسترش فعالیت های انتخاباتی و افزایش رقابت و مشارکت سیاسی فعالانه همه جانبه آنان در انقلاب اسلامی ( به ویژه دهه نخست انقلاب) از عوامل تاثیرگذار و فراز و فرودهای دو دوره می باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی می باشد و دو دوره مشروطه و دهه اول انقلاب اسلامی در زمینه توزیع قدرت و توسعه سیاسی توصیف و تحلیل می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - زنان در فعالیت های المپیک سولیداریتی در ایران: از بارسلون تا ریو (مطالعه موردی دوره های فنی 1993 تا 2016 )
مهدی سلامی کیوان ملانوروزی عبدالله قاسمی بهرام قدیمی شیوا آزاد فدا

10.30495/jisds.2022.50109.11147

کمیسیون همبستگی المپیک یکی از قدرتمندترین کمیسیون‌های کمیته بین‌المللی المپیک می‌باشد که با توان مالی بسیار بالا نقش مهمی در حمایت از اعضاء خود در سراسر دنیا دارد. دوره‌های فنی ویژه مربیان از جمله برنامه‌هایی است که در بخش فعالیت‌های جهانی توسط این کمسیون درکشورها برگزا چکیده کامل

کمیسیون همبستگی المپیک یکی از قدرتمندترین کمیسیون‌های کمیته بین‌المللی المپیک می‌باشد که با توان مالی بسیار بالا نقش مهمی در حمایت از اعضاء خود در سراسر دنیا دارد. دوره‌های فنی ویژه مربیان از جمله برنامه‌هایی است که در بخش فعالیت‌های جهانی توسط این کمسیون درکشورها برگزار می‌شود. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت و جایگاه زنان در روند برگزاری این دوره ها طی یک دوره 24 ساله از المپیک بارسلون تا پایان المپیک ریو انجام شده است. مطالعه حاضر از جمله مطالعات با رویکرد کیفی بوده که با استراتژی مطالعه موردی چند وجهی کلی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه کلیه دوره‌های فنی بوده که طی سال‌های 1993 تا 2016 به درخواست کمیته ملی المپیک ایران برگزار شده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان می‌دهد که میانگین حضور زنان در دوره‌های فنی بسیار پایین و از بین 77 دوره برگزار شده در این خصوص تنها 4 دوره اختصاصی ویژه زنان می‌باشد. همچنین مقایسه میزان حضور زنان نشان از آن دارد که تعداد زنان شرکت کننده مابین سال‌های 2008 تا 2012 بیشترین و بین سال‌های 2012 تا 2016 کمترین تعداد را به خود اختصاص داده است. با توجه به دستورالعمل جدید کمیته بین‌المللی المپیک مبنی بر تشویق زنان به حضور در رقابت‌ها و چشم‌انداز آن مبنی بر حضور 50 درصدی زنان در المپیک به نظر می‌رسد به منظور بهبود وضعیت حضور زنان نیاز است کمیسیون همبستگی المپیک برنامه ریزی ویژه ای را در راستای اهداف دستورالعمل المپیک2020 اعمال نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - امین خولی و بنیادگذاری مکتب ادبی در تفسیر
مرتضی کریمی نیا

"مکتب اد بی در تفس یر" از جمله روش های تفسیری در دوره ی معاصر است که ر یشه در سنت کهن تفس یردارد. برخی از مفسران ادبی قرون دوم و سوم هجری چون ابن قتیبه ، ابوعبیده ، ابوعبید ، کسائی و فرّاء بیش ترینتلاش خود را در تبیین وجوه صرفی ، نحوی و گاه بلاغی آیات قرآن به کار برده ا چکیده کامل

"مکتب اد بی در تفس یر" از جمله روش های تفسیری در دوره ی معاصر است که ر یشه در سنت کهن تفس یردارد. برخی از مفسران ادبی قرون دوم و سوم هجری چون ابن قتیبه ، ابوعبیده ، ابوعبید ، کسائی و فرّاء بیش ترینتلاش خود را در تبیین وجوه صرفی ، نحوی و گاه بلاغی آیات قرآن به کار برده اند . در قرون بعدی ، تکیه برجنبه های ادبی و بلاغی در آثار زمخشری ، شریف رضی ، شریف مرتضی ، و شیخ طوسی بیشتر شده و گاه درتفاسیری چون البحر المحیط ابوحیان غرناطی به افراط کشیده شده است. در طول تاریخ تفسیر این گرایش هایمختلف را با تعابیر مختلفی چون تفسیر لغوی ، تفسیر نحوی ، تفسیر بیانی ، تفسیر بلاغی و احیاناً تفسیر ادبینام گذاری کرده اند. در قرن اخ یر، ام ین خول ی اد یب و متفکر مشهور مصری گونه ای از تفسیر را بر این مجموعهافزود و آن را مکتب اد بی در تفسیر نامید . بر پایه ی این روش تفسیری ، گوهر اولیه و غالب قرآن وجه ادبی آنتلقی می شود و مفسر باید بکوشد پیش از هر چیز ، به زوایای ادبی و هنری این کتاب دست یابد . در مقاله یحاضر، جوانب مختلف نظر یه ی اد بی ام ین خول ی در تفس یر قرآن ، همراه با شرح مختصر ی از زندگ ی و آثار و یآمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - نقد تکاملی جوزف کرول از تصویر دوریان گری: ارزیابی انتقادی
غزاله عزیزی هادی صمدی

در نقد ادبی تکاملی از منظر نظریه‌ی تکامل داروینی شاهکارهای ادبی نقد می‌شوند. هدف عمده ی این سنخ نقد آن است که با نگاهی نو، نوری تازه بر هزارتوهای غامض روابط انسانی بتاباند. جوزف کرول از سردمداران نقد ادبی تکاملی است و معروف‌ترین نقد وی بر تصویر دوریان گری، اثر اسکار وای چکیده کامل

در نقد ادبی تکاملی از منظر نظریه‌ی تکامل داروینی شاهکارهای ادبی نقد می‌شوند. هدف عمده ی این سنخ نقد آن است که با نگاهی نو، نوری تازه بر هزارتوهای غامض روابط انسانی بتاباند. جوزف کرول از سردمداران نقد ادبی تکاملی است و معروف‌ترین نقد وی بر تصویر دوریان گری، اثر اسکار وایلد، نگاشته شده است. این مقاله مروری انتقادی است بر نقد تکاملی کرول از شاهکار وایلد. دعوی مقاله آن است که کرول در نقد خود با این دشواری روبه‌روست که هدف اصلی کنش‌های آدمی از منظر تکامل زیستی بقا و تولید مثل است در حالی که وایلد هدفی مغایر با این را برای قهرمان داستان خود، دوریان، معرفی می کند. نقد کرول یک نقد ادبی با ارزش است اما شاید نتوان آن را یک نقد ادبی تکاملی تمام عیار به‌حساب آورد زیرا توجه کرول عمدتاً معطوف به روان‌شناسی تکاملی است در حالی‌که از تکامل فرهنگی و لایه های فرازیستی انسان در نقد خود بهره نمی برد. با نگاه به نظریه هایی نظیر آراء دی وال می توان این نقد را بیشتر به یک نقد ادبی تکاملی نزدیک کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - برآورد احتمال وقوع امواج گرمایی با دوره تداوم مختلف در استان اردبیل به کمک زنجیره مارکف
بتول زینالی فاطمه روحی

10.30495/sarzamin.2023.71948.2086

امواج گرمایی یکی از پدیده‌های طبیعی و ذاتی اقلیم در مناطق مختلف جهان می‌باشند که فراوانی ظهور آن‌ها درنتیجه نوسانات آب و هوایی کره زمین در سال‌های اخیر همانند سایر پدیده‌های حدی اقلیم افزایش دارد، افزایش دمای هوا چه به دلیل خشک‌سالی‌های دوره‌ای و چه به دلیل گرمایش جهانی چکیده کامل

امواج گرمایی یکی از پدیده‌های طبیعی و ذاتی اقلیم در مناطق مختلف جهان می‌باشند که فراوانی ظهور آن‌ها درنتیجه نوسانات آب و هوایی کره زمین در سال‌های اخیر همانند سایر پدیده‌های حدی اقلیم افزایش دارد، افزایش دمای هوا چه به دلیل خشک‌سالی‌های دوره‌ای و چه به دلیل گرمایش جهانی در سال‌های آتی امری بسیار محتمل است. برای ارزیابی دما در استان اردبیل، داده‌های حداکثر دمای روزانه ایستگاه‌های همدید اردبیل، پارس‌آباد، خلخال و مشکین‌شهر برای سال‌های 1991 تا 2016 از هواشناسی اردبیل اخذ گردید. در این پژوهش به ‌منظور بررسی دوره‌های گرما در ماه‌های مختلف استان اردبیل، همچنین برای نشان دادن تغییرات، دوره تداوم و دوره بازگشت امواج گرمایی شناسایی شده، از مدل زنجیره مارکف استفاده شده است. در ادامه برای نمونه داده های حداکثر دمای روزانه ایستگاه پارس آباد در نرم افزار اکسل فیلتر گذاری ودمای بالای 35درجه انتخاب شد که روز های انتخاب شده17/7/2016 و18/7/2016که دمای هوا به ترتیب در این روزها با 8/38 و6/38 می باشد سپس با اخذ داده اقدام به ترسیم نقشه در محیط گردس که نقشه های فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل در تراز 500هکتوپاسکال و نقشه دمای سطح بالا (از سایت مرکز پیش بینی محیطی نوا)اخذ گردید بر این اساس در هیچ ماهی موج‌های پرتداوم تر بیشترین فراوانی را به خود اختصاص نداده‌اند و موج‌کوتاه مدت و بلند مدت گرمایی در ماه فروردین بیشترین مقدار و در ماه شهریور کمترین مقدار را داشته است. نتایج تحقیق نشان داد که در ماه فروردین، اردیبهشت و خرداد ایستگاه پارس‌آباد کمترین طول دوره بازگشت موج گرمایی را به خود اختصاص داده است و ماه‌های تیر، مرداد و شهریور ایستگاه اردبیل کمترین طول دوره بازگشت را به خود اختصاص داده است. طولانی‌ترین دوره بازگشت هم در ماه‌های فروردین، اردیبهشت، خرداد، تیر و مرداد در ایستگاه مشکین‌شهر بوده و در ماه شهریور در ایستگاه خلخال مشاهده شده است.همچنین وجود پرفشار دینامیکی آزور در ایران باعث حاکمیت شدید گرما در منطقه مورد مطالعه ما شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - تحلیلی بر عوامل کلیدی در کیفیت بصری جداره‏های بناهای مسکونی دورۀ قاجار شهر تبریز
آرزو میرزایی اسداله شفیع زاده آینور ناصری

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل کلیدی در تحلیل کیفیت بصری جداره های بناهای مسکونی خانه های قاجاری تبریز است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، توصیفی، تحلیلی و اکتشافی است و رویکرد حاکم بر آن، اسنادی و پیمایشی است. در تحقیق حاضر، جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از روش مطالعات سا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، شناسایی عوامل کلیدی در تحلیل کیفیت بصری جداره های بناهای مسکونی خانه های قاجاری تبریز است. روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، توصیفی، تحلیلی و اکتشافی است و رویکرد حاکم بر آن، اسنادی و پیمایشی است. در تحقیق حاضر، جهت تجزیه و تحلیل داده ها، از روش مطالعات ساختاری در قالب نرم افزار میک مک برای شناسایی عوامل کلیدی سیستم، استفاده به عمل آمده است. در این راستا، از تعداد 50 کارشناس متخصص در حوزۀ معماری آثار تاریخی و میراث فرهنگی جهت وزن دهی به شاخص ها استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده، 10 عامل خلاقیت های معماری، وجود غنای بصری در نمای ساختمان، وحدت عناصر، تناسبات بصری نما، توازن-ریتم-تشابه-تقارن-تجانس، میزان تناسب عناصر بصری، میزان تعادل نما، سلسله مراتب، میزان توجه به زیبایی بصری و وجود سلسله مراتب بین مقیاس های مختلف جز عوامل کلیدی بسیار تأثیرگذار سیستم شناسایی شدند. همچنین 10 مؤلفۀ بسیار تأثیرپذیر سیستم شامل ادراک روانشناختی زیبایی، وجود غنای بصری در نمای ساختمان، میزان تأمین جاذبۀ بصری، زیبایی و تناسب درها و پنجره ها، وحدت و هماهنگی، تناسب و تداوم بنا، میزان تناسب معماری در نما و نهایتاً میزان تعادل نما شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - ارائه روشی در زمینه آشکارسازی اهداف در تصاویر ماهواره‌ای با استفاده از یادگیری عمیق و با رویکرد سنجش از دور و GIS
نادر بیرانوند مهدی کیخایی رویین ممانی

آشکارسازی و شناسایی خودکار عوارض موجود در مناطق مختلف جغرافیایی با دقت بالا با توجه به اهداف گوناگون اعم از مدیریت شهری، اهداف نظامی و غیره از مسائل اساسی در شناخت پدیده‌های سطح محسوب می‌گردد. تکنیک‌های سنجش از دور و سیستم اطلاعات مکانی (GIS) به همراه تصاویر اخذ شده از چکیده کامل

آشکارسازی و شناسایی خودکار عوارض موجود در مناطق مختلف جغرافیایی با دقت بالا با توجه به اهداف گوناگون اعم از مدیریت شهری، اهداف نظامی و غیره از مسائل اساسی در شناخت پدیده‌های سطح محسوب می‌گردد. تکنیک‌های سنجش از دور و سیستم اطلاعات مکانی (GIS) به همراه تصاویر اخذ شده از سنجنده‌های ماهواره‌ای با تلفیق الگوریتم‌های یادگیری عمیق نمایان‌سازی عوارض موجود در تصاویر را به خوبی ارتقاء داده است. در این پژوهش به ارائه روشی نو در تلفیق همزمان لایه‌های CNN و Pooling موجود در الگوریتم مورد استفاده پرداخته شده که در نهایت منجر به کاهش چشمگیر زمان آموزش شبکه با استفاده از داده‌های جامع آموزشی با دقت بالا و در عین حال حجم زیاد گردید. در این تحقیق با بهره‌گیری از آموزش شبکه به وسیله داده‌های آموزشی به آشکارسازی کشتی‌های موجود در تصاویر ماهواره‌ای با ایجاد یک شبکه تماماً کانولوشنال FCN پرداخته شده‌است. جهت ارزیابی عملکرد و دقت الگوریتم استفاده شده در یافتن و آشکارسازی کشتی‌های موجود در تصاویر ماهواره‌ای، با اعمال این الگوریتم آشکارساز بر روی چندین تصویر ماهواره‌ای دیگر از معیارهای ارزیابی Precision، Recall و F1-Score استفاده شد که مقادیر آن‌ها به ترتیب برابر با %100، % 61/97 و % 83/98 بوده‌است که نمایانگر دقت و قابل اعتماد بودن الگوریتم می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر اندیمشک با استفاده از داده های ماهواره ای (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی *(GIS)
اصغر نظریان سیمین تولائی مریم خسروی

اکثر شهرها در سال های اخیر رشد فیزیکی شدیدی یافته اند. دلایل عمده این امر افزایش جمعیت وهمچنین مهاجرت است که باعث شده شهرها به دلیل عدم وجود برنامه ریزی دقیق و مطالعه و بررسی اراضی جهتتوسعه شهر، بستر فیزیکی خود را روی اراضی نامناسب از نقطه نظر عوامل طبیعی و غیر طبیعی گس چکیده کامل

اکثر شهرها در سال های اخیر رشد فیزیکی شدیدی یافته اند. دلایل عمده این امر افزایش جمعیت وهمچنین مهاجرت است که باعث شده شهرها به دلیل عدم وجود برنامه ریزی دقیق و مطالعه و بررسی اراضی جهتتوسعه شهر، بستر فیزیکی خود را روی اراضی نامناسب از نقطه نظر عوامل طبیعی و غیر طبیعی گسترش دهند . درتحقیق حاضر برای تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات اکثر شهرها در سال های اخیر رشد فیزیکی شدیدی یافته اند. دلایل عمده این امر افزایش جمعیت وهمچنین مهاجرت است که باعث شده شهرها به دلیل عدم وجود برنامه ریزی دقیق و مطالعه و بررسی اراضی جهتتوسعه شهر، بستر فیزیکی خود را روی اراضی نامناسب از نقطه نظر عوامل طبیعی و غیر طبیعی گسترش دهند . درتحقیق حاضر برای تعیین جهت توسعه فیزیکی شهر با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات PAN و LISS سال 2003 استفاده شد . ابتدا مراحل توسعه شهر و مساحت اضافه شده به آن در سال های 1334 تا 1382 بررسی گردید. در مرحله بعدی با مشخ صکردن پارامترهای قابل مطالعه درتعیین قابلیت اراضی جهت توسعه شهری، لایه های مورد نیاز تهیه و با همپوشانی آن ها جهت توسعه شهر و مساحتی که تا سال 1408 به آن اضافه خواهد شد تعیین گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

103 - تاثیر صدور سند مالکیت مساکن روستایی در توسعه روستایی، مطالعه موردی( روستاهای آهار ، گلدسته)
سهیلا ایرانخواه خانقاه lمجتبی قدیری معصوم

توسعه روستا ، پایدارترین سیاست و راهبرد در توسعه هر کشور به شمار می رود که این سیاست ارتباط تنگاتنگ بانظام فکری و نگرشی دارد و برای نهادینه سازی این سیاست ابزارها و روش های مختلفی وجود دارد که سند دار کردنواحد مسکونی و یا به عبارت کلی صدور سند برای املاک در روستا به موا چکیده کامل

توسعه روستا ، پایدارترین سیاست و راهبرد در توسعه هر کشور به شمار می رود که این سیاست ارتباط تنگاتنگ بانظام فکری و نگرشی دارد و برای نهادینه سازی این سیاست ابزارها و روش های مختلفی وجود دارد که سند دار کردنواحد مسکونی و یا به عبارت کلی صدور سند برای املاک در روستا به موازات سایر سیاستهای توسعه ای مناطقروستایی از جمله این روش هاست.این تحقیق بر آنست با موشکافی از تجارب و عملکرد کشورهای مختلف و فعالیت های صورت گرفته در سند دار کردنواحدهای مسکونی روستایی کشور و آسیب شناسی آنها میزان موفقیت آن را بررسی نماید. به این منظور تحلیل وارزیابی آن براساس روش میدانی و موردی در سه نقطه جغرافیایی متفاوت صورت گرفته و نتایج حاصله از آن نیزمتفاوت بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

104 - تحلیلی پیرامون برنامه های آموزش جغرافیا در دانشگاه های ایران (مطالعه موردی: طرح ایجاد دوره کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی)
نصرالله مولایی هشجین

در جهانی که به واسطه گسترش مرزهای علوم و فنون به سرعت تغییر و تحول می یابد، قلمروچشم اندازهای جغرافیایی نیز تغییر شکل می دهند. به تبع آن جغرافیا و نیز جغرافیدانان از این تغییرات تاثیر پذیرفته و نمی توانندبی تفاوت باشند . در جامعه ما نیز با توجه به تحولات ایجاد شده در زم چکیده کامل

در جهانی که به واسطه گسترش مرزهای علوم و فنون به سرعت تغییر و تحول می یابد، قلمروچشم اندازهای جغرافیایی نیز تغییر شکل می دهند. به تبع آن جغرافیا و نیز جغرافیدانان از این تغییرات تاثیر پذیرفته و نمی توانندبی تفاوت باشند . در جامعه ما نیز با توجه به تحولات ایجاد شده در زمینه های مختلف، در جهت مرتفع ساختن تنگناها و مشکلاتمحیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، برنامه های آموزشی را باید به شکلی هدایت نمود که از یک طرف خلأ ناشی از عدمبه کارگیری این دانش در مقیاس وسیع در کشور پر شده و از سوی دیگر با تحول و هدایت آموزش جغرافیا در دانشگاه هاومؤسسات آموزش عالی کشور، جایگاه واقعی آن در سرزمین آرایی وآماده نمودن مکان ها برای انسان و تأمین بهروزی گروه هایانسانی در حدی که در قلمرو و حیطه این علم بوده و به علمیت آن بیافزاید، نشان داده شود .در این مقاله نگارنده، بابهره گیری از تجربیات، منابع و اطلاعات به بررسی موضوعاتی ؛ مانند محتوای برنامه های آموزشیو جنبه های کاربردی آن قبل و بعد از انقلاب فرهنگی، تغییر و تحول در عناوین دروس با حفظ علمیت جغرافیایی آن، جایگاهجغرافیا در ساختار نظام آموزش عالی کشور و ایجاد تخصص در رشته و گرایش های جغرافیا اشاره داشته و سپس به ارائه طرحایجاد دوره کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی روستایی بر اساس نیازهای موجود، به عنوان نتیجه گیری و پیشنهاد پرداخته شدهاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

105 - اثرات متقابل قدرت، سیاست و جغرافیا در تنگه های مهم جهان
نسرین خانیها زهرا پیشگاهی فرد

در دورة زمانی پس از جنگ سرد، شاهد پیشرفت های عمده ای در تجارت دریایی بوده ایم. افزایش توسعة تجارت دریایی باعث شد تا منافع کشورها شدیداً وابسته به آزادی کشتی رانی شود، بنابراین پیامدهای دریایی، بعنوان زیر مجموعه ای از امنیت ملی لحاظ شدند. زیرا دسترسی به سرمایه و بازار، ک چکیده کامل

در دورة زمانی پس از جنگ سرد، شاهد پیشرفت های عمده ای در تجارت دریایی بوده ایم. افزایش توسعة تجارت دریایی باعث شد تا منافع کشورها شدیداً وابسته به آزادی کشتی رانی شود، بنابراین پیامدهای دریایی، بعنوان زیر مجموعه ای از امنیت ملی لحاظ شدند. زیرا دسترسی به سرمایه و بازار، که از عوامل نظم نوین به شمار می آیند، در گروی دسترسی به مسیرهای ارتباط دریایی مهم می باشند. بنابراین نگرانی عمدة امنیتی، بویژه در رابطه با رقیبان، محاسبات دقیق استراتژیک را برای مقابله با جنگ تجاری ضروری ساخته است. این مسئله باعث می شود محاسبات جنگ سرد کاملاً بی اعتبار شوند و مسائل جدیدی پیش روی کشورها قرار گیرد. با اهمیت یافتن روز افزون تجارت دریایی، تنگه های بین المللی نیز در جغرافیای سیاسی نوین دریاها از جایگاه ویژه ای برخوردار شده اند؛ هر چند در گذشته نیز تنگه های مهم از اهمیت محوری برخوردار بودند، ولی اهمیت کنونی آنها بیشتر جنبة اقتصادی یافته است. این مسئله باعث می شود که امروزه پس از جنگ سرد از اهمیت برخی تنگه ها کاسته و برخی دیگر که در مسیر تجارت جهانی واقع شده اند اهمیت ویژه ای بیابند. با این اوصاف این پژوهش ضمن بررسی تغییرات ایجاد شده در مفهوم و مصداق تنگه های استراتژیک در دو دورة ژئوپلیتیکی، درپی تحلیل اثرات قدرت و سیاست در آنها می باشد. نتایج حاصلة بیان گر این مسئله است که صحنة اقیانوس هند و تنگه های مهم آن به دلیل داشتن نقش کلیدی در تجارت دریایی، از اهمیت بالایی برخوردارند و این امر باعث می شود تا این تنگه ها محل رقابت قدرت های رقیب باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

106 - نقش شکستگی ها در توسعه کارست - محدوده تاقدیس پابده از زاگرس چین خورده: کاربرد داده های ماهواره ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS)
سعید پیراسته

توسعه کارست (karstification ) از جمله پدیده های زمین شناسی است که به دلیل هوازدگی و یا فرسایش شیمیایی همراه آب در مواد حل می شود، همانند سنگ آهک، دولومیت، ژیبس یا نمک در نزدیک سطح زمین . توسعهکارست غالبا در مناطقی که پوشش عظیمی از سنگ آهک، درز و شکاف وجود دارد و مناطق م چکیده کامل

توسعه کارست (karstification ) از جمله پدیده های زمین شناسی است که به دلیل هوازدگی و یا فرسایش شیمیایی همراه آب در مواد حل می شود، همانند سنگ آهک، دولومیت، ژیبس یا نمک در نزدیک سطح زمین . توسعهکارست غالبا در مناطقی که پوشش عظیمی از سنگ آهک، درز و شکاف وجود دارد و مناطق مرطوب به وجود می آید.محدوده تاقدیس پابده لالی بخشی از رشته کوه زاگرس در جنوب غرب ایران جهت مطالعه ارتباط کارست وشکستگی های موجود در منطقه انتخاب شد. در این مطالعه کاربرد داده های ماهواره ای و تحلیل های فضایی در محیطسیستم اطلاعات جغرافیایی جهت استخراج اطلاعات و بررسی ارتباط ساختاری -تکتونیک با کارست مورد تاکیدقرارگرفت. این بررسی نشان داد که توسعه کارست در منطقه تحت تاثیر عوامل مختلفی قبیل شکستگی ها وتکتونیک می باشد. همچنین شکستگی ها براساس مطالعات صحرایی و تکنیک های سنجش از دور روی تصویرماهوار های لندست 7 شناسایی و به صورت رقومی ترسیم شد. این مطالعه همچنین بیانگر ارتباط دولین های موجوددر منطقه با شکستگی های غالب می باشد. در این بررسی نیز دیده شد که دولین ها و زهکش ها از شکستگی هایمنطقه تبعیت می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

107 - محاسبه و تحلیل دبی متوسط سیل با استفاده از روش تحلیل منطقه ای سیلاب در محدوده خیررود نوشهر تا سردآبرود چالوس
محمدرضا ثروتی جمشید جداری عیوضی کیا بزرگمهر

در این مقاله به منظور کارهای کنترل سیلاب حوضه های آبریز در محدودة خی ررود سردآبرود، دبی متوسط سیل بادوره های بازگشت معین با استفاده از روش تحلیل منطقه ای محاسبه و تحلیل شده است . برای این منظور، ابتدا آماردبی حداکثر لحظه ای ایستگاه های آب سنجی منطقه، جمع آوری و پس از بر چکیده کامل

در این مقاله به منظور کارهای کنترل سیلاب حوضه های آبریز در محدودة خی ررود سردآبرود، دبی متوسط سیل بادوره های بازگشت معین با استفاده از روش تحلیل منطقه ای محاسبه و تحلیل شده است . برای این منظور، ابتدا آماردبی حداکثر لحظه ای ایستگاه های آب سنجی منطقه، جمع آوری و پس از بررسی، رفع نواقص و خلاء آماری و تطویل آن، دوره آماری 29 ساله منتهی به سال 1378-1379 انتخاب شد . سپس آنالیز نقطه ای با توزی عهای آماری مختلف برای ایستگاه های منتخب انجام شد . پس از بررسی و مطالعه، تابع توزیع آماری لوگ پیرسون تیپ سه به عنوانمناسب ترین توزیع منطقه انتخاب گردید . سپس آزمون همگنی داده های دبی حداکثر ایستگاه ها به روش ران تستانجام شد و سطح حوضه ها اندازه گیری شد . در نهایت پس از برقراری رابطه معنی داری ( در سطح 5% ) بین دبی متوسط سیل و سطح حوضه ها، معادله خطی آ نها را نوشته و دبی متوسط سیلاب حوض هها و مناطق فاقد آماری بادوره های بازگشت مختلف آن ها محاسبه شد . نتایج محاسبات و بررسی ها نشان می دهد که از مجموع شش حوضهآبریز در محدودة مورد مطالعه، حوضه آبریز چالوس بالاترین متوسط سیلاب سالانه با دوره های بازگشت مختلفتولید می نماید سایر حوضه ها به ترتیب عبارتند سردآبرود، کورکورسر، ماشلک، خیره سر نیرنگ ( گردکل رود یاشیلرود). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

108 - اثر نوسان قطبی بر نوسان های دما و بارش فصل زمستان در ایران مرکزی
کمال امیدوار مهدی جعفری ندوشن

هدف از اجرای این تحقیق پیش بینی ناهنجاری های دما و بارش زمستان( دسامبر- مارس) در ایران مرکزی با استفاده از الگوهای پیوند از دور می باشد. داده های مورد استفاده شامل نمایه نوسان قطبی و مقادیر دما( کمینه، بیشینه و میانگین) و بارش به صورت روزانه در طول 45 سال ( 2010-1965 می چکیده کامل

هدف از اجرای این تحقیق پیش بینی ناهنجاری های دما و بارش زمستان( دسامبر- مارس) در ایران مرکزی با استفاده از الگوهای پیوند از دور می باشد. داده های مورد استفاده شامل نمایه نوسان قطبی و مقادیر دما( کمینه، بیشینه و میانگین) و بارش به صورت روزانه در طول 45 سال ( 2010-1965 میلادی) در 9 ایستگاه ایران مرکزی می باشد. پس از میانگین گیری از داده ها، سری های زمانی فصلی برای هر متغیر به صورت جداگانه ساخته شد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که در فاز مثبت نوسان قطبی دمای زمستان در ایران مرکزی کاهش می یابد. همچنین مشخص شد تغییرات نمایه AO در فصل پاییز تا 25 درصد تغییرات دمای زمستان منطقه مورد مطالعه را توجیه می کند. به دلیل عدم وجود ضرایب همبستگی معنادار در اغلب ایستگاه های مورد مطالعه، می توان نتیجه گرفت بین نوسان قطبی و بارش زمستانه ایران مرکزی رابطه ای وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

109 - آشکار سازی تغییرات بارش ماهانه ایستگاه اهر در ارتباط با الگوهای پیوند از دور
علی محمد خورشیددوست یوسف قویدل رحیمی

در این مقاله با استفاده از داده های بارش ماهانه ایستگاه سینوپتیک اهر در یک بازه بلند مدت 47 ساله از سال 1960 تا 2006 میلادی، نوسانات بارش و روند تغییرات بارش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج استفاده از آزمون من کندال حاکی از معنی داری تغییرات بارش ماه های جولای و اگوست چکیده کامل

در این مقاله با استفاده از داده های بارش ماهانه ایستگاه سینوپتیک اهر در یک بازه بلند مدت 47 ساله از سال 1960 تا 2006 میلادی، نوسانات بارش و روند تغییرات بارش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج استفاده از آزمون من کندال حاکی از معنی داری تغییرات بارش ماه های جولای و اگوست ایستگاه اهر است. تحلیل های آماری رابطه بارش های ماهانه ایستگاه اهر با الگوهای پیوند از دور را مورد تایید قرار داد که در این راستا رابطه بارش های پاییزی با الگو جوی- اقیانوسی ال نینو شاخص نوسان جنوبی موسوم به انسو در فاز گرم یا ال نینو موجب افزایش بارش و در فاز سرد یا لانینا موجب خشکسالی می شود. رابطه بارش های زمستانی با الگوهای پیوند از دور نوسانات اطلس شمالی و الگوی نوسانات اقیانوس منجمد شمالی (شمالگان) معنی دار بوده به نحوی که در فاز منفی نوسانات اطلس شمالی کثرت سیکلون های وارد شده به منطقه بارش اهر افزایش و در فاز مثبت به علت غلبه آنتی سیکلون یا پرفشار آزور بارش کاهش می یابد. آزمون مدل نمرات استاندارد شده بارش برای ارزیابی دوره های مرطوب و خشک ماهانه نیز این موضوع را تداعی کرد که وقوع گاه به گاه دوره های خشک در ایستگاه اهر اجتناب ناپذیر است. استقلال دوره های خشک و مرطوب ماهانه از همدیگر از دیگر نتایج این مطالعه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

110 - بررسی تطبیقی تغییرات مبلمان سبز شهر شیراز و چشم‌‍ انداز ژئومورفولوژیک آن طی سال‌های (1393-1355) با استفاده از GIS & RS
میثم جمالی ابراهیم مقیمی زین العابدین جعفرپور

نقش و اهمیت فضای سبز در زندگی شهری امری اجتناب ناپذیر، محسوب می شود. به طوری که ارزش واهمیت فضای سبز شهری تا آنجاست که کارشناسان آن رابه عنوان ریه تنفسی شهرها نام نهاده اند. امروزه سنجش ازدور مانند عکس‌های هوایی وتصاویر ماهواره‌ای برای درک تغییرات محیطی اهمیت پیدا کرده چکیده کامل

نقش و اهمیت فضای سبز در زندگی شهری امری اجتناب ناپذیر، محسوب می شود. به طوری که ارزش واهمیت فضای سبز شهری تا آنجاست که کارشناسان آن رابه عنوان ریه تنفسی شهرها نام نهاده اند. امروزه سنجش ازدور مانند عکس‌های هوایی وتصاویر ماهواره‌ای برای درک تغییرات محیطی اهمیت پیدا کرده است. تحلیل تغییرات با استفاده از این منابع به شدت به تصویر برداری مکرر بستگی دارد. دراین تحقیق به بررسی روند تغییرات فضای سبزوژئومورفولوژیک شیراز در طی دوره آماری 38 ساله (1393-1355) مورد ارزیابی قرار می گیرد. برای انجام این پژوهش ازشاخص پوشش گیاهی (NDVI) بر روی تصاویر ماهواره لندست (8، 1) و سنجنده (ETM+, MSS) درنرم افزار ENVI4.8 مورد پردازش قرارگرفت. و نقشه‌های تغییرات فضای سبزوچشم اندازژئومورفولوژیکی شهر شیرازدردوره مذکوردرمحیط GIS تهیه گردید. نتایج تحقیق نشان می دهدکه فضای سبزشهری شیرازدر طی دوره مورد مطالعه بیش از 17/61 درصدکاهش داشته است. وسرانه فضای سبز آن حدود 11/57 متر مربع در سال 1355 به 10 متر مربع در سال 1393 تغییر یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

111 - « پهنه بندی دمای سطح شهر اهواز با استفاده از تصاویر حرارتی سنجنده ETM »
فریده عظیمی

در این تحقیق تلاش شده‌است تا با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای روشی برای تعیین دمای سطحی مناطق موجود در محدوده طرح جامع شهر اهواز ارائه گردد. بدین منظور پس از انجام عملیات‌ پیش‌پردازش برروی تصاویر و اصلاح و برطرف کردن اختلالات و اعوجاجات موجود در تصویر، برای تعیین چکیده کامل

در این تحقیق تلاش شده‌است تا با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای روشی برای تعیین دمای سطحی مناطق موجود در محدوده طرح جامع شهر اهواز ارائه گردد. بدین منظور پس از انجام عملیات‌ پیش‌پردازش برروی تصاویر و اصلاح و برطرف کردن اختلالات و اعوجاجات موجود در تصویر، برای تعیین نوع کاربری از روش طبقه‌بندی نظارت‌شده استفاده گردید. برای تعیین درجه حرارت سطحی از باند 6 سنجده ETM سال 2002 استفاده گردید. بدین ‌منظور پس از اعمال روابط مربوطه و تصحیحات مربوط به نوع کاربری، نقشه دمائی منطقه تهیه شده و به پنج طبقه کیفی دمائی تقسیم گردید. بر این اساس مشخص گردید که منطقه 8 شهرداری اهواز به دلیل واقع شدن کارخانجات عظیم فولاد خوزستان بالاترین دمای سطحی را به میزان 39 درجه سانتی‌گراد و منطقه 5 که بالاترین میزان فضای سبز را در بین مناطق هشتگانه دارد پائین‌ترین میزان درجه حرارت را به میزان 7/32 درجه داراست. با محاسبه دمای کاربری‌های موجود نیز مشخص شد که کاربری آب و فضای سبز بترتیب به میزان 3/24 و 1/30 کمترین و کاربری صنعتی و بایربترتیب به میزان 6/39 و 1/38 درجه سانتی‌گراد بالاترین دمای سطحی را دارند. که این بیانگر رابطه مستقیم بین نوع کاربری ومیزان دمای سطحی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

112 - یخبندان بزرگ ( قبل از حداکثر یخچالی پایانی) در کوه های جنوب شرق ایران: نمونه موردی ماسیف کوه جوپار در زاگرس ( قسمت دوم )
ماتیاس کوله

در کوه جوپار با ارتفاع 4000 متر که در زمان حاضر یخچال ندارد و در بخش خشک زاگرس قرار دارد، شواهدی از دو دوره یخبندان شناخته شده است. یک دوره قدیمی تر در زمان قبل از حداکثر یخچالی پایانی ( یخبندان ریس حدود 130000 سال پیش ) و یک دوره جوان تر در زمان " حداکثر یخچال پایانی " چکیده کامل

در کوه جوپار با ارتفاع 4000 متر که در زمان حاضر یخچال ندارد و در بخش خشک زاگرس قرار دارد، شواهدی از دو دوره یخبندان شناخته شده است. یک دوره قدیمی تر در زمان قبل از حداکثر یخچالی پایانی ( یخبندان ریس حدود 130000 سال پیش ) و یک دوره جوان تر در زمان " حداکثر یخچال پایانی " ( یخبندان ورم، حدود 60000 تا 18000 سال پیش ) در دوره یخبندان قبل از حداکثر به 18 کیلومتر می رسید در حالی که در دوره حداکثر یخچالی پایانی طول یخچال حدود 10 الی 12 کیلومتر می رسید. این یخچال ها به طرف پایین کوهستان تا حدود 2160 مترو 1900 متر جریان داشته اند. ضخامت یخ در دوره یخچالی از 550 متر تا 350 متر می رسید. در زمان " حداکثر یخچالی پایانی قسمت انتهایی یخچال به طور منفرد در قسمت هایی از کوهستان باقی می ماند. در زمان یخبندان قبل از حداکثر یخچالی پایانی ارتفاع حد تعادل (ذوب یخ و تغذیه یخچال ) در ارتفاع 2960 متری و در یخبندان "حداکثر یخچالی" در ارتفاع 3060متری قرار داشت، یعنی 1590 تا 1490 متر پایین تر از "حد برفی" قرار داشت بدین ترتیب نزول درجه حرارت از 11 تا 16 درجه سانتی گراد و یا به عبارتی 10 تا 15 درجه سانتی گراد برای مناطق کوهستانی جنوب شرق ایران در زمان 130000 و 60000-18000 سال پیش تعیین می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

113 - یخبندان بزرگ (قبل از حداکثر یخچالی پایانی) درکوه های جنوب شرق ایران: نمونه موردی ماسیف کوه جوپار در زاگرس
ماتیاس کوله

در کوه جوپار با ارتفاع 4000 مترکه در زمان حاضر یخچال ندارد و در بخش خشک زاگرس قرار دارد . شواهدی از دودوره یخبندان شناخته شده است . یک دوره قدیم یتر در زمان قبل از حداکثر یخچالی پایانی (یخبندان ریس حدود 130000 سالپیش) و یک دوره جوان تر در زمان ”حداکثر یخچالی پایان چکیده کامل

در کوه جوپار با ارتفاع 4000 مترکه در زمان حاضر یخچال ندارد و در بخش خشک زاگرس قرار دارد . شواهدی از دودوره یخبندان شناخته شده است . یک دوره قدیم یتر در زمان قبل از حداکثر یخچالی پایانی (یخبندان ریس حدود 130000 سالپیش) و یک دوره جوان تر در زمان ”حداکثر یخچالی پایانی “ (یخبندان ورم، حدود 60000 تا 18000 سال پیش ) در دورهیخبندان قبل از حداکثر یخچالی پایانی طول یخچال حداکثر به 18 کیلومتر می رسید در حالی که در دوره حداکثر یخچالی پایانیطول یخچال حدود 10 الی 12 کیلومتر می رسید. این یخچال ها به طرف پایین کوهستان تا حدود 2160 مترو 1900 متر جریانداشته اند. ضخامت یخ در دوره یخچالی از 550 متر تا 350 متر می رسید. در زمان ”قبل از حداکثر یخچالی“ یک زبانه یخچالیپایکوهی ممتد 23 کیلومتر به موازات کوهپایه گسترش یافته است . در زمان ”حداکثر یخچالی پایانی“ قسمت انتهایی یخچال بهطور منفرد در قسم تهایی ازکوهستان باقی می ماند.در زمان یخبندان قبل از ”حداکثر یخچالی“ پایانی ارتفاع حد تعادل (ذوب یخ و تغذیه یخچال ) در ارتفاع 2960 متری ودر یخبندان ” حداکثر یخچالی “ در ارتفاع 3060 متری قرار داشت، یعنی 1590 تا 1490 متر پایین تر از ”حد برفی “ قرار داشتبدین ترتیب نزول درجه حرارت از 11 تا 16 درجه سانتی گراد و یا به عبارتی 10 تا 15 درجه سانتی گراد برای مناطق کوهستانی جنوب شرق ایران در زمان 130000 و 60000 و 18000 سال پیش تعیین می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

114 - اهمیت سنجش از دور (Remote Sensing) در امور مطالعاتی و آموزش جغرافیایی
ناصر اقبالی حیدر لطفی

علم سنجش از دور به صورت های متفاوتی تعبیر شده است ولی با توجه به جمع بندی تعاریف می توان آن را علم و هنر کسب اطلاعات در مورد اجسام، اراضی یا پدیده های مختلف به کمک جمع آوری اطلاعات از آن ها بدون تماس با آن معرفی نمود(زبیری،محمود، 1375). در یک سیستم سنجش از دور، کار دری چکیده کامل

علم سنجش از دور به صورت های متفاوتی تعبیر شده است ولی با توجه به جمع بندی تعاریف می توان آن را علم و هنر کسب اطلاعات در مورد اجسام، اراضی یا پدیده های مختلف به کمک جمع آوری اطلاعات از آن ها بدون تماس با آن معرفی نمود(زبیری،محمود، 1375). در یک سیستم سنجش از دور، کار دریافت، ثبت و ضبط اطلاعات از طریق سنجده های تعبیه شده در سکوهایی صورت می گیرد که این سکوها ممکن است طیف وسیعی از انواع هواپیما، هلی کوپتر، ماهواره، ایستگاه فضایی و غیره را در برگیرد ولی به لحاظ کمی و کیفی ماهواره ها از اصلی ترین سکوها در سنجش از دور به شمار می روند. یکی از مزایای دور سنجی این است که در برخی از مناطق زمین که امکان دسترسی به آنها دشوار بوده و یا در موقعیت های خطرناک قرار دارند، مورد استفاده هستند، همچنین حسگرهای ماهواره ای و هواپیماها برای تحقیق درباره مناطق قطبی زمین،اتمسفر بالائی، آتش سوزی و جنگل ها و فعالیتهای آتشفشانی، اقیانوس های مناطق دور و بیابان ها که امکان دسترسی انسان به آنها دشوار می باشد، مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع دور سنجی علم و هنر بدست آوردن اطلاعات از فاصله دور، یعنی کسب اطلاعات درباره اشیاء و پدیده ها بدون داشتن تماس فیزیکی با آنهاست(سازمان نقشه برداری،ص38). در این مقاله سعی بر آن است پس از مروری بر فناوری سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)، نقش، کاربرد و ارزیابی اثرات این دو را، در امور مطالعاتی مربوط به جغرافیا بکار گرفت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

115 - بررسی عوامل مؤثر بر ویژگی های ژئومورفولوژیکی و گسترش اشکال فرسایشی با استفاده از RS و GIS (مطالعه موردی حوضه میرده چراغ ویس کردستان)
محسن رنجبر فاضل ایرانمنش

ویژگی های ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا این ویژگی ها تحت تأثیر عوامل زیادی مانند اقلیم، خاک، هیدرولوژی، اکولوژی، زمین شناسی و غیره قرار دارند که می توانند اشکال فرسایشی را بوجود بیاورند. بدون شک اشکال فرسایشی نیز متنا چکیده کامل

ویژگی های ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا این ویژگی ها تحت تأثیر عوامل زیادی مانند اقلیم، خاک، هیدرولوژی، اکولوژی، زمین شناسی و غیره قرار دارند که می توانند اشکال فرسایشی را بوجود بیاورند. بدون شک اشکال فرسایشی نیز متناسب با خصوصیات و ویژگیهای ژئومورفولوژی توسعه خواهند یافت. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از داده های سنجش از دور و GIS و با یک روش ترکیب نگر عوامل مؤثر بر ویژگی های ژئومورفولوژیکی و اشکال فرسایشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند در این رابطه ابتدا با استفاده از نقشه های توپوگرافی محدوده مورد مطالعه مشخص گردید. سپس کلیه لایه های اطلاعاتی مورد نیاز مانندزمین شناسی، شیب، نقشه کاربری و قابلیت اراضی و غیره رقومی گردیدند. از تصاویر سنجنده ETM+ ماهواره ای لندست سال 2002 نیز پس از پردازش های لازم برای تفکیک واحدها و تیپ های ژئومورفولوژی و همچنین تفسیر اشکال فرسایشی استفاده شد. نتایج نشان داد، سیمای ژئومورفولوژی منطقه مورد مطالعه بر اساس مشخصات ارتفاعی، شیب و تظاهرات شکل شناسی عوارض زمین به ترتیب به واحدهای کوهستان(1)، تپه ماهور(2)و نهشته های رودخانه ای(3) قابل تفکیک هستند. در مجموع 8 رخساره مشخص گردید که از این میان، رخساره توده سنگی با پوشش مواد منفصل از واحد کوهستان با تیپ دامنه منظم با مساحتی معادل 04/74 هکتار(45 درصد از کل مساحت حوضه) بیشترین سطح را به خود اختصاص داده است. از بین اشکال فرسایشی، فرسایش سطحی به نحو چشمگیری در منطقه وجود دارد که به صورت لکه های پراکنده و سفید رنگی که فاقد پوشش گیاهی و یا با پوشش گیاهی ضعیف است، در سمت هایی از ارتفاعات منطقه قابل مشاهده است. علاوه بر عوامل طبیعی، عوامل انسانی مانند وضعیت معیشتی و دامپروری می توانند در گسترش چنین اشکالی مؤثر واقع شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

116 - بررسی رابطه اثربخشی آموزشی با توسعه کارآفرینی مدیران شرکت‌های کارآفرین شهرهمدان
سیدحیدر حسینی معصومه افشار

مقدمه و هدف پژوهش: انسان موجودی است تغییرپذیرباتوانایی‌های بالقوه ونامحدود که این توانایی‌ها می‌توانند ازطریق آموزش ازقوه به فعل درآید. درزمینه مدیریت نیز این امر پوشیده نیست. تحولات مدیریت از جمله ارتقاء سطح کارآفرینی تابعی از یادگیری است ویادگیری از طریق آموزش اثربخش چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: انسان موجودی است تغییرپذیرباتوانایی‌های بالقوه ونامحدود که این توانایی‌ها می‌توانند ازطریق آموزش ازقوه به فعل درآید. درزمینه مدیریت نیز این امر پوشیده نیست. تحولات مدیریت از جمله ارتقاء سطح کارآفرینی تابعی از یادگیری است ویادگیری از طریق آموزش اثربخش امکان پذیر است. لذا این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین اثربخشی دوره‌های آموزشی و توسعه کارآفرینی در بین شرکتهای کارآفرین مستقل شهرستان همدان، که در زمینه‌های صنعت، کشاورزی وخدمات فعالیت دارند وتوسط اداره کار وامور اجتماعی استان همدان معرفی شد انجام گردیده است. روش پژوهش: این تحقیق از نظرهدف کاربردی وازنظرروش پیماشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل روسای۲٠۱ شرکت کارآفرین مستقل شهرستان همدان است که بااستفاده ازفرمول n تعداد 97 شرکت به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. نمونه مورد نظر از طریق روش نمونه گیری طبقه بندی-تصادفی انتخاب شد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه اثربخشی آموزش محقق ساخته وپرسشنامه توسعه کارآفرینی که از ترکیب چندین پرسشنامه مرتبط استخراج شده، استفاده گردیده است. داده‌های گرد آوری شده با استفاده از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون، بوسیله نرم افزارSPSS مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. یافته ها و نتیجه گیری: یافته‌ها نشان دادکه رابطه معنی داری بین اثربخشی دوره‌های آموزشی ومولفه‌های آن با توسعه کارآفرینی وجود دارد. طبق نتایج بدست آمده بیشترین همبستگی مربوط به مولفه رفتار به میزان 479/0 و کمترین همبستگی مربوط به مولفه یادگیری به میزان 339/0 می‌باشد وهمبستگی بین اثربخشی دوره‌های آموزشی باتوسعه کارآفرینی برابر510/0 بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

117 - توسعه درون شهری (مطالعه موردی: شهر بروجرد)
طاهر پریزادی احمد زنگانه مریم ابراهیم پور

چکیدهمقدمه و هدف پژوهش: با افزایش شهرنشینی در ایران و به تبع آن افزایش محدود ههای شهری، روندتوسعه شهری به سوی ناپایداری سوق یافته است. در این مقاله ضمن بررسی مشکلات و پتانسیلهایموجود در سطح شهربروجردو استخراج اهداف برنامه ریزی، راهبردها و سیاستهای اجرایی برای استفادهبهی چکیده کامل

چکیدهمقدمه و هدف پژوهش: با افزایش شهرنشینی در ایران و به تبع آن افزایش محدود ههای شهری، روندتوسعه شهری به سوی ناپایداری سوق یافته است. در این مقاله ضمن بررسی مشکلات و پتانسیلهایموجود در سطح شهربروجردو استخراج اهداف برنامه ریزی، راهبردها و سیاستهای اجرایی برای استفادهبهینه از فضا، امکانات متناسب با شرایط اقتصادی اجتماعی، فرهنگی شهر بروجرد ارائه شده است.روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع توسع های کاربردی و روش انجام پژوهش توصیفی ‐ تحلیلی است.،AIDA روش گردآوری داده پیمایشی‐ کتابخانه ای بوده است تکنیک مورد استفاده در پژوهش، تکنیکفضای پژوهش محدوده شهربروجرد وجامعه پژوهش شهروندان و متولیان و برنامه ریزان شهری بروجرد بودهاستیافته ها: بر اساس یافته های پژوهش سیاستهای برنامه ریزی در طرح های توسعه شهری و نیاز به تامینمسکن از جمله اهم علل انسانی و فضای جغرافیایی با توپوگرافی ناهموار آن از جمله علل طبیعی گسترشبی رویه شهر بروجرد می باشد وهمچنین ضعف مدیریت شهری و سبقت شهرنشینی بر شهرسازی و ضعفساختارهای زیر بنایی شهری از جمله مهمترین مشکلات شهری بوده است که پژوهشگران با نگرش برشرایط زیستی اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی شهروندان توسعه دورن شهری را با ارائه پروژ ههایعملیاتی پیشنهاد نموده اند.نتیجه گیری:شهرهای غربی کشور بدلیل استقرار در جام فضایی زاگرس و متاثر از شرایط توپوگرافیکی آنتقریبًا همگی با مشکل پراکنده رویی مواجه هستند پراکنده رویی از بعد کالبدی باعث افزایش فشارهزینه های زیر ساختی به متولیان شهری شده و از طرفی دیگر باعث نابودی اراضی کشاورزی و باغاتحواشی شهرها خواهد شد در این پژوهش با ارائه راهبردهای عملیاتی توسعه از درون شهربروجرد هدایتشده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

118 - ارزیابی دانش و مهارت اکتسابی کارکنان و توانمندی آموزشگران دوره‌های آموزش ضمن خدمت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی
هاجر رستمی احمدرضا نصر اصفهانی محمدرضا نیستانی

هدف این پژوهش ارزیابی دانش و مهارت اکتسابی کارکنان و توانمندی آموزشگران دوره‌های آموزش ضمن خدمت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی بر اساس سطح اول و دوم الگوی کرک پاتریک بود. در ارزیابی این دوره‌ها ابعاد مختلفی بررسی شد ولی به علت گستردگی مطالب در این مقاله فقط دانش و مهار چکیده کامل

هدف این پژوهش ارزیابی دانش و مهارت اکتسابی کارکنان و توانمندی آموزشگران دوره‌های آموزش ضمن خدمت سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی بر اساس سطح اول و دوم الگوی کرک پاتریک بود. در ارزیابی این دوره‌ها ابعاد مختلفی بررسی شد ولی به علت گستردگی مطالب در این مقاله فقط دانش و مهارت اکتسابی کارکنان و توانمندی آموزشگران دوره‌های آموزشی بررسی ‌شده است. کارکنان شرکت‌کننده در دوره‌های آموزشی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی، جامعه آماری این پژوهش می‌باشند. حجم نمونه این پژوهش با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم برابر با 173 نفر بوده است. داده‌های مورد نیاز از طریق مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته جمع‌آوری شده و از طریق آزمون‌های آماری t تک نمونه‌ای، t مستقل، تحلیل واریانس و آزمون همبستگی اسپیرمن با استفاده از نرم‌افزار SPSS تحلیل گردید. بر اساس یافته ها، کیفیت دوره های آموزشی در مؤلفه‌های افزایش دانش و مهارت اکتسابی کارکنان و کیفیت توانمندی آموزشگران در سطح نسبتاً مطلوب ارزیابی ‌شده است. از بین عوامل دموگرافیک هیچ‌کدام تأثیرگذار نبوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

119 - ارزیابی امنیت اجتماعی آب در دهستان‌های شهرستان کرمانشاه
اکرم بینائیان حسین آگهی سید احسان فاطمی

با توجه به اثرات تغییرات آب و هوایی و فعالیت‌های بشر، بسیاری از نواحی جهان در حال رویارویی با بحران‌هایی با محوریت آب هستند. گام ضروری برای رویارویی با حوادث آب محور و تعدیل تبعات آن، شناخت و درک عمیق از ابعاد برگشت‌پذیری و مقاومت افراد برای ارتقای آستانه تحمل آنان است. چکیده کامل

با توجه به اثرات تغییرات آب و هوایی و فعالیت‌های بشر، بسیاری از نواحی جهان در حال رویارویی با بحران‌هایی با محوریت آب هستند. گام ضروری برای رویارویی با حوادث آب محور و تعدیل تبعات آن، شناخت و درک عمیق از ابعاد برگشت‌پذیری و مقاومت افراد برای ارتقای آستانه تحمل آنان است. ازاین‌رو، مطالعه حاضر به ارزیابی امنیت اجتماعی آب در دهستان‌های شهرستان کرمانشاه پرداخته است. پژوهش حاضر در سال 1396 انجام‌شده و از نوع توصیفی و پیمایشی است. جامعه‌ی آماری تحقیق، سرپرستان خانوارهای روستایی پنج دهستان شهرستان کرمانشاه می‌باشند. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان، حدود 376 خانوار تعیین گردید. روش نمونه‌گیری، خوشه‌ای است. طبق تحلیل نتایج حاصل از وزن دهی ابعاد امنیت اجتماعی آب توسط متخصصان، برگشت‌پذیری زیرساختی و ظرفیت مقابله در برابر خشکسالی دارای بالاترین درجه اهمیت در شکل‌گیری مفهوم امنیت اجتماعی آب می‌باشند. با در نظر گرفتن اوزان مؤلفه‌ها، دهستان دورودفرامان و جلالوند دارای بالاترین میانگین برگشت‌پذیری و دهستان ماهیدشت دارای بالاترین مقدار میانگین ظرفیت مقابله می‌باشد. درمجموع، سطح امنیت اجتماعی آب در دهستان‌های موردمطالعه نسبتاً پایین بوده و بیشترین مقدار متوسط آن مربوط به دهستان ماهیدشت بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

120 - بررسی کشتارگاهی مایع سینوویال مفصل قلمی- بند انگشتی در اندام حرکتی گاوهای هلشتاین ،دو رگ وبومی
رضا جمشیدی شهاب الدین صافی علی مجابی

هدف از انجام این مطالعه ، بررسی مقادیر الکترولیت ها ، غیر الکترولیت ها و آنزیمهای اصلی موجود در مایع سینوویال مفصل قلمی -بندانگشتی گاوهای نژاد هلشتاین ،دورگ وبومی می باشد. در بررسی حاضر مایع سینوویال از مفصل قلمی بند انگشتی اندام حرکتی قدامی 33 راس گاو نژاد هلشتاین ، دو چکیده کامل

هدف از انجام این مطالعه ، بررسی مقادیر الکترولیت ها ، غیر الکترولیت ها و آنزیمهای اصلی موجود در مایع سینوویال مفصل قلمی -بندانگشتی گاوهای نژاد هلشتاین ،دورگ وبومی می باشد. در بررسی حاضر مایع سینوویال از مفصل قلمی بند انگشتی اندام حرکتی قدامی 33 راس گاو نژاد هلشتاین ، دورگ وبومی در سمنان جمع آوری گردید و مقدار کلسیم ،فسفر ، سدیم وپتاسیم (برحسب میلی مول در لیتر) پروتئین تام ( برحسب دردسی لیتر) گلوگز ، ازت اوره ، مواد ازته غیر پروتئینی و اسید اوریک (برحسب میلی گرم در دسی لیتر)، لاکتات دهیدروژناز ، آسپارتات آمینو ترانسفراز و آلانین آمینو ترانسفراز ( برحسب واحد بیم المللی در لیتر) تعیین شد. گاوها به دو گروه نر(26=تعداد) و ماده (تعداد=7) تقسیم شدند. همچنین نمونه ها از اندام قدامی حرکتی چپ و راست اخذ گردید. میانگین وانحراف معیار مقادیر به ترتیب 0/084 ± 1/04 ،0/098±2/16 ،7/45±101/69 ،0/43±2/97 ، 1/45±61/31 ، 0/66 ±8/9 ،0/75±19/52 ، 0/041±0/92 ، 3/26±149/56 ،0/78±13 ، 0/20±19 بود.بین میزان پارامترها در مایع سینوویال در مفصل قلمی بند انگشتی دراندام حرکتی قدامی راست وچپ ، جنس های نر وماده در گاوهای هلشتاین ،دورگ و بومی هیچگونه اختلاف معنی داری مشاهده نگردید.(p>0.05). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

121 - تحلیل فراوانی دومتغیره مشخصه‌های بارندگی با استفاده از توابع مفصل ارشمیدسی (مطالعه موردی: حوضه خانمیرزا در استان چهارمحال و بختیاری)
سمیرا مراد زاده رحمت آبادی محسن ایراندوست رسول میرعباسی

10.30495/wsrcj.2022.19226

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه تحلیل فراوانی دو متغیره مشخصه های بارندگی با استفاده از توابع مفصل می باشد. برای این منظور، از داده های روزانه بارندگی ایستگاه آلونی واقع در دشت خانمیرزا طی دوره آماری 1391-1365 استفاده گردید. پس از بررسی رویدادهای بارندگی ثبت شده در ای چکیده کامل

زمینه و هدف: هدف از این مطالعه تحلیل فراوانی دو متغیره مشخصه های بارندگی با استفاده از توابع مفصل می باشد. برای این منظور، از داده های روزانه بارندگی ایستگاه آلونی واقع در دشت خانمیرزا طی دوره آماری 1391-1365 استفاده گردید. پس از بررسی رویدادهای بارندگی ثبت شده در ایستگاه آلونی در دوره مورد مطالعه (763 رویداد)، مدت زمان بارندگی، عمق بارندگی و سپس شدت بارندگی رویدادها محاسبه گردید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در منطقه مورد مطالعه، معمولاً رویدادهای بارش با شدت 5 میلی‌متر بر ساعت و بیشتر منجر به وقوع سیلاب می‌شوند، لذا در این مطالعه رویدادهایی که منجر به ایجاد سیلاب شده اند برای ادامه محاسبات انتخاب گردیدند. سپس توزیع های رایج در هیدرولوژی بر هریک از مشخصه‌های بارندگی (مدت، شدت، عمق بارندگی) برازش داده شد و توزیع‌هایی که بهترین برازش را بر هر یک از مشخصه‌های بارندگی داشتند، انتخاب گردیدند. در ادامه جهت ایجاد توزیع چندمتغیره مشخصه‌های بارندگی، از ده تابع مفصل استفاده گردید.روش پژوهش: در این مطالعه در ابتدا مشخصه های بارندگی نظیر شدت، مدت و عمق برای داده های بارندگی که منجر به سیل می شوند استخراج گردید. سپس توابع توزیع حاشیه ای رایج در هیدرولوژی بر مشخصه ها برازش داده شد. در ادامه بعد از انتخاب توزیع حاشیه ای برتر به‌منظور ایجاد تابع توزیع تجمعی (CDF) به‌منظور ایجاد توزیع چندمتغیره مشخصه‌های بارندگی، برازش توابع مفصل کلایتون، علی- میخائیل- حق، فارلی- گامبل- مورگن اشترن، فرانک، گالامبوس، گامبل- هوگارد، پلاکت، فیلیپ- گامبل، جو و گامبل- بارنت بر متغیرهای مذکور به‌صورت دوبه دو بررسی گردید و برای هر جفت از مشخصه های بارندگی تابع مفصل برتر با مقایسه با مقادیر متناظر مفصل تجربی تعیین گردید. سپس با استفاده از معیارهای نکوئی برازش تابع مفصل برتر برای مشخصه های بارندگی تعیین گردید. از آنجائیکه شرط استفاده از توابع مفصل وجود همبستگی بین مشخصه های مورد مطالعه می باشد لذا با استفاده از ضرایب همبستگی اسپیرمن، پیرسون و کندال همبستگی بین مشخصه ها بررسی گردید همچنین موارد دوره بازگشت های توأم و شرطی، احتمال توأم و شرطی و دوره بازگشت کندال که از مفاهیم اساسی جهت تحلیل بر اساس توابع مفصل می باشند مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که تابع توزیع مقادیر حدی (GEV) بر مشخصه های بارندگی (شدت، مدت، عمق) به عنوان تابع توزیع برتر شناخته شد و نتایج حاصل از آزمون نکوئی برازش نشان داد که تابع مفصل جو به عنوان تابع مفصل برتر بر مشخصه های (شدت و مدت) و (شدت و عمق) می باشد و تابع مفصل فارلی گامبل مورگن اشترن به عنوان تابع مفصل برتر بر مشخصه های عمق و مدت بارندگی شناخته شد. در ادامه نتایج حاصل از احتمال توأم و شرطی نشان داد در زمانی که بارندگی های سیل 8 ساعت باشد برای سطح احتمال 2/0 میزان بارندگی 45 میلی متر خواهد بود و برای احتمال شرطی برای مدت زمان 15 ساعت برای همین سطح احتمال میزان بارندگی 51 میلی متر خواهد بود. نتایج حاصل از دوره بازگشت توأم برای حالت عطفی نشان داد که برای عمق بارندگی 60 میلی متر و شدت بارندگی 60 میلی متر در ساعت دوره بازگشت در حالت و کمتر از 20 سال می باشد. بر اساس حالت یا برای همین مقدار شدت و عمق بارندگی میزان دوره بازگشت کمتر از 10 سال (حدود 6 سال) می باشد. برای دوره بازگشت 25 ساله به شرطی که مدت بارندگی 5/12 ساعت یا بیشتر باشد، عمق بارندگی 75 میلی متر خواهد بود.نتایج: بر اساس نتایج مقایسه مقادیر مفصل‌های تئوری با مقادیر متناظر احتمال توأم تجربی، تابع مفصل جو به‌عنوان تابع مفصل برتر برای ایجاد توزیع دومتغیره جفت مشخصه های شدت و عمق بارندگی و همچنین جفت مشخصه های شدت و مدت بارندگی شناخته شد و تابع مفصل فارلی- گامبل- مورگن اشترن برازش مناسب‌تری بر داده های مدت و عمق بارندگی داشت. در ادامه با استفاده از توابع مفصل برتر برازش یافته اطلاعات مفیدی نظیر احتمال توأم و شرطی و همچنین دوره بازگشت‌های توأم و شرطی استخراج گردید. بیشترین میزان عمق بارندگی ثبت شده در ایستگاه آلونی 7/114 میلی متر و مدت زمان آن 40/14 ساعت بوده است، با این مشخصه‌ها دوره بازگشت شرطی آن تقریباً 50 ساله، برای حالت عطفی and این دوره بازگشت 160 ساله و برای حالت فصلی or 60 ساله می باشد. نتایج حاصل از دوره بازگشت های توأم و شرطی در این تحقیق کاربرد گسترده ای در مطالعات هیدرولوژی و منابع آب داشته که از جمله آنها می توان به تحلیل ریسک سیلاب، خشکسالی، عملیات آبخیزداری و مرتع‌داری اشاره کرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

122 - برآورد آب مصرفی کشاورزی دهستان سودلانه با استفاده از الگوریتم برآورد تبخیر و تعرق SEBAL
حسین کریمی طرقبه پرویز کردوانی مسعود مهدوی

عمده ترین مصرف کننده منابع آب کشور، بخش کشاورزی است،درنتیجه بیشترین حجم تلفات آب نیز مربوط به این بخش می باشد. لذا یکی از مهمترین فرایند های تلفات آب کشاورزی مربوط به تبخیر - تعرق واقعی است. در این تحقیق با استفاده از الگوریتم SEBAL و سنجنده MODIS میزان تبخیر - تعرق واق چکیده کامل

عمده ترین مصرف کننده منابع آب کشور، بخش کشاورزی است،درنتیجه بیشترین حجم تلفات آب نیز مربوط به این بخش می باشد. لذا یکی از مهمترین فرایند های تلفات آب کشاورزی مربوط به تبخیر - تعرق واقعی است. در این تحقیق با استفاده از الگوریتم SEBAL و سنجنده MODIS میزان تبخیر - تعرق واقعی دهستان سودلانه شهرستان قوچان در سال 2011 مورد ارزیابی قرار گرفته است نتایج ماهانه نشان می دهد بیشترین مقدار تبخیر - تعرق مربوط به ماه های April, June, May بوده است که به ترتیب با میانگین ۲۶ ، ۲۱و۱۷ میلی متر در صدر قرار گرفته است.بالا بودن مقادر تبخیر - تعرق در فصل بهار با توجه به نقشه کاربری اراضی این منطقه که کشت دیم را غالب می‌داند قابل توجیه است.میانگین تبخیر - تعرق واقعی سالانه دهستان سودلانه در این سال برابر با ۲۶۰ میلی متر محاسبه شده است .که حداکثر آن معادل ۶۴۴ میلی متر مربوط به مناطق شرقی دهستان (مانندروستاهای ددانلو و دیزادیز)بوده و حداقل آن که معادل ۱۰۲میلی متربوده است، مربوط به مناطق مرکزی و غربی دهستان (مانند روستاهای داودلی و دولو)می باشد .نتایج این مطالعه با داده های زمینی دهستان سودلانه، از وجود همبستگی معنی‌داری دلالت دارد. بدین معنی که کمینه تبخیر -تعرق واقعی روستاهای مرکزی وغربی دهستان تا ۱۰۲ میلیمتر بوده است که با میزان افزایش چاههای احداثی خشک شده ومیزان بالای مهاجرت این روستاها(بویژه روستای دولو)رابطه مستقیم داشته است. همچنین مطالعه همزمان نگارنده با موضوع، اولویت بندی مکانی الزام به مدیریت منابع آب روستاهای دهستان سودلانه، این همبستگی را تایید مینماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

123 - تغییرات کاربری اراضی جنوب‌غرب تهران با استفاده از تکنیک سنجش از دور و زنجیره مارکوف
فائزه رجب زاده

بررسی تغییرات کاربری اراضی نیازمند استفاده از روش‌های سریع و فنون نوین می باشد. استفاده از سیستم سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی و تلفیق آنها با داده های زمینی اطلاعات دقیق و بهتری را در خصوص تصمیم‌گیری های چند جانبه ارائه می‌نمایند. در این پژوهش به منظور بررسی ر چکیده کامل

بررسی تغییرات کاربری اراضی نیازمند استفاده از روش‌های سریع و فنون نوین می باشد. استفاده از سیستم سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی و تلفیق آنها با داده های زمینی اطلاعات دقیق و بهتری را در خصوص تصمیم‌گیری های چند جانبه ارائه می‌نمایند. در این پژوهش به منظور بررسی روند تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر مربوط به ماهواره لندست 2 سنجنده MSS ژوئن سال 1975، ماهواره لندست 7 سنجنده ETM+ سال 2002 و ماهواره لندست 8 سنجنده OLI ژوئن سال 2013 نسبت به تهیه نقشه های کاربری اراضی و بررسی تغییرات کاربری در طی دوره 38 ساله در محیط نرم افزار ENVI اقدام گردید. سپس با تهیه تصویر ماهواره لندست 5 سنجنده TM مربوط به ژوئن سال 1991 میلادی و تولید نقشه کاربری اراضی آن به همراه نقشه کاربری اراضی دو سال 2002 و 2013 تغییرات کاربری اراضی در سال 2024 پیش‌بینی شد. نتایج تغییرات کاربری در 38 ساله گذشته حاکی از کاهش 12 درصدی (9/7060 هکتار) باغات منطقه و افزایش 7 و 5 درصدی سطوح مناطق مسکونی و اراضی کشاورزی می باشد. همچنین، پیش‌بینی تغییرات کاربری 11 سال آتی نیز نشان دهنده کاهش 2 درصدی باغات منطقه نسبت به وضعیت فعلی بوده، در حالیکه سطح اراضی کشاورزی روند تقریبا ثابتی خواهد داشت و کاربری مسکونی با رشد 2 درصدی همراه خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

124 - بررسی تأثیرکم آبیاری بر عملکرد، خصوصیات کیفی و شاخص بهرهوری مصرف آب 3 رقم سویا در دشت مغان
اباسلط رستمی اجیرلو محمدرضا اصغری پور احمد قنبری مهدی جودی محمود خرمی وفا

کم آبی اصلی ترین عامل محدود کننده رشد گیاهان است، به‌طوری‌که حصول عملکرد مطلوب در شرایط کم‌آبیاری مستلزم انتخاب رقم مناسب با توجه به شرایط هر منطقه می‌باشد. براین اساس آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در دشت مغان در سال های 1394 و چکیده کامل

کم آبی اصلی ترین عامل محدود کننده رشد گیاهان است، به‌طوری‌که حصول عملکرد مطلوب در شرایط کم‌آبیاری مستلزم انتخاب رقم مناسب با توجه به شرایط هر منطقه می‌باشد. براین اساس آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در دشت مغان در سال های 1394 و 1395 بر روی گیاه سویا اجرا شد. تیمارها شامل 4 سطح آبیاری IR1 (شاهد)، IR2 (80 درصد نیاز آبی)، IR3 (70 درصد نیاز آبی) و IR4 (50 درصد نیاز آبی) به عنوان عامل اصلی و ارقام زودرس سویا (Cul1: ویلیامز، Cul2: M9و Cul3: زان) به عنوان عامل‌ فرعی بودند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها نشان دادند که کم‌آبیاری در تمامی سطوح موجب کاهش عملکرد و اجزای آن، درصد روغن دانه و بهره وری آب مصرفی در تمامی ارقام شد. به‌طوری‌که بالاترین میزان آن‌ها (عملکرد 4000 کیلوگرم در هکتار، تعداد غلاف در هر بوته 33/127، تعداد دانه در هر بوته 240، وزن هزاردانه 340 گرم، بیوماس 8900 کیلوگرم در هکتار، درصد پروتئین دانه 3/25، بهره وری مصرف آب بر اساس عملکرد دانه 95/0 کیلوگرم بر متر مکعب و بهره وری مصرف آب بر اساس روغن دانه 23/0 کیلوگرم بر متر مکعب) در تیمار IR1 مربوط به رقم ویلیامز و پایین‌ترین مقادیر آن‌ها در تیمارهای IR3 و IR4 مربوط به رقم زان بود. همچنین پایین‌ترین درصد پروتئین دانه در تیمار آبیاری نرمال در رقم ویلیامز و بالاترین آن در رقم M9 در تیمار IR4 به دست آمد. بنابراین بر اساس نتایج تحقیق، در دشت مغان رقم ویلیامز برترین رقم (از نظر تمامی صفات مورد بررسی به ویژه بهره وری آب مصرفی) در شرایط کم‌آبیاری و آبیاری نرمال؛ رقم زان و M9 حساس ترین رقم ها به کم‌آبیاری بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

125 - کاربرد تصاویر ماهوارهای و فنآوری سنجش از دور برای تخمین عملکرد برنج
حدیث یاقوتی ابراهیم پذیرا پذیرا ابراهیم امیری محمدحسن مسیح آبادی

برنج اصلیترین محصول استانهای شمالی ایران بهشمار میرود. نظارت بر تولید سالانه و سطح زیر کشت برنج به عنوان محصولی راهبردی، نقش بسزایی دربرنامه ریزیهای کشاورزی دارد. امروزه میتوان با تکیه بر فنآوری سنجش از دور و شاخصهای پوشش گیاهی روشهای مدیریتی را بهبود بخشید. پژوهش حاضر چکیده کامل

برنج اصلیترین محصول استانهای شمالی ایران بهشمار میرود. نظارت بر تولید سالانه و سطح زیر کشت برنج به عنوان محصولی راهبردی، نقش بسزایی دربرنامه ریزیهای کشاورزی دارد. امروزه میتوان با تکیه بر فنآوری سنجش از دور و شاخصهای پوشش گیاهی روشهای مدیریتی را بهبود بخشید. پژوهش حاضر باهدف برقراری رابطه رگرسیونی بین عملکرد ارقام محلی و پرمحصول برنج در سال 1391 ( 2012 م( و شاخصهای NDVI ، SAVI ، DVI و RVI مستخرج از تصاویرماهواره لندست 7، در شالیزارهای شهرستان شفت، انجام گرفته است. بیشترین همبستگی بین عملکرد تولیدی و شاخصها در مرحله گلدهی برنج دیده شد و از میانشاخصهای مذکور، NDVI مناسبترین شاخص برای برآورد عملکرد ارقام محلی و پرمحصول برنج در منطقه معرفی میشود. معیارهای آماری نشان از توانایی خوبمدل در شبیهسازی دارد. شاخص کارائی مدلسازی ) EF ( برای ارقام محلی و پرمحصول، در سال زراعی 1392 ( 2013 م( به ترتیب معادل با 60 / 0 و 41 / 0 بود؛ کهبیانگر کارآمدی بالای مدل در پیشبینی قابل قبول درصد کاهش عملکرد محصول میباشد. نتایج طراحی مدل حاکی از آن است که میزان عملکرد شبیهسازی شده،برازش خوبی با مقادیر مشاهده شده دارد. نتایج آزمون آماری، نشان میدهد تفاوت معنیداری بین مقادیر مشاهده شده و شبیهسازی شده وجود ندارد ) P>0.05 (. مقدارضریب تبیین 70 / 0 و 66 / 0 بین عملکرد واقعی و برآورد شده میتواند ناشی از تغییر شرایط کاشت و مدیریت زراعی، آفات و امراض گیاهی، وضعیت آب و هوایی منطقهو بسیاری از متغیرهای محیطی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

126 - بررسی توابع تولید محصول برای برآورد عملکرد گیاه کلزا در بازههای زمانی مختلف
آرش تافته اصلان اگدرنژاد نیازعلی ابراهیمی پاک

هدف از این تحقیق ارزیابی توابع تولید حاصلضرب اصلاح شده ریس ) Rase, 2004 ( و حاصلضربی اصلاح شده Tafteh et al.(2013) در برآورد عملکرد گیاه کلزاتحت شرایط کمآبیاری در بازههای ماهانه، مراحل چهارگانه رشد و کل دوره رشد در منطقه قزوین میباشد. بدین منظور از دادههای طرح بلوک کامل چکیده کامل

هدف از این تحقیق ارزیابی توابع تولید حاصلضرب اصلاح شده ریس ) Rase, 2004 ( و حاصلضربی اصلاح شده Tafteh et al.(2013) در برآورد عملکرد گیاه کلزاتحت شرایط کمآبیاری در بازههای ماهانه، مراحل چهارگانه رشد و کل دوره رشد در منطقه قزوین میباشد. بدین منظور از دادههای طرح بلوک کامل تصادفی باتیمارهای زمان آبیاری ) 60 ، 90 ، 120 و 150 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A ( با سه تکرار طی سالهای زراعی 1389 تا 1391 استفاده گردید. نتایج نشان دادکه تیمارهای T12 و T11 به ترتیب با 2390 و 1320 کیلوگرم در هکتار حداکثر و حداقل عملکرد خشک را دارند. نتایج نشان داد که در بازه های زمانی مختلف بهتریننتیجه در بازه زمانی کل دوره رشد به دست آمده و سایر بازه های زمانی از دقت مدل می کاهد. در هر دو روش مورد ارزیابی کمترین خطا در بازه زمانی کل دوره رشدبه دست آمده است. بررسی شاخصهای آماری حاکی از آن است که روش Tafteh et al.(2013) در بازه کل دوره رشد با کمترین مقدار ریشه مربعات خطای استاندارد( RMSE (، ریشه مربعات خطای استاندارد نرمال شده ) NRMSE ( به ترتیب به مقدار 423 و 211 / 0 و بیشترین مقدار شاخص توافق ) d ( و ضریب تبیین ) R2 ( به ترتیب برابر با 76 / 0 و 645 / 0 در برآورد عملکرد گیاه کلزا روش مناسبتری میباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

127 - برآورد ضرایب واکنش عملکرد به‌ تنش آبی در گیاه سیر تحت شرایط کم‌آبیاری
آرش تافته فاطمه کیخائی مجتبی هادی زاده

10.30495/wsrcj.2022.20007

زمینه و هدف: نظر به اهمیت تعیین رفتار گیاهان در شرایط کمبود آب لازم است تا ضرایب حساسیت گیاه به آب در مراحل مختلف رشد گیاهان تعیین شود. کمبود آب در دشت سیستان، یک مسئله جدی و دارای اهمیت است به‌گونه‌ای که عدم تأمین آب رودخانه مرزی هیرمند که تنها منبع تأمین آب منطقه است چکیده کامل

زمینه و هدف: نظر به اهمیت تعیین رفتار گیاهان در شرایط کمبود آب لازم است تا ضرایب حساسیت گیاه به آب در مراحل مختلف رشد گیاهان تعیین شود. کمبود آب در دشت سیستان، یک مسئله جدی و دارای اهمیت است به‌گونه‌ای که عدم تأمین آب رودخانه مرزی هیرمند که تنها منبع تأمین آب منطقه است منجر به نابودی کشاورزی می‌شود. پایین بودن امکان افزایش منابع جدید آب و ضرورت افزایش تولیدات کشاورزی از منابع آب محدود در این منطقه، استفاده از روش‌های علمی مناسب برای افزایش بهره‌وری آب کشاورزی را می‌طلبد. همچنین تغییر الگوی کشت و جایگزینی محصولات پردرآمد در سال‌های اخیر در مناطق خشک بسیار موردتوجه کشاورزان قرارگرفته است. هدف از این پژوهش بررسی اثرات تنش آبی بر رفتار گیاه سیر در شرایط کم‌آبی است تا با واسنجی تابع تولید این گیاه ضرایب واکنش عملکرد در شرایط کمبود آب به دست آید.روش پژوهش: در این مطالعه گیاه سیر در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال‌های 1398 و 1399 در استان سیستان و بلوچستان اجرا شد. تیمارها بر اساس سطح تنش نسبت به شاهد 30، 35، 40، 45، 50، 60 و 70 درصد نیاز آبی اعمال شدند. این ایستگاه در 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر زابل واقع در طول جغرافیای 61 درجه و 41 دقیقه و عرض جغرافیای 30 درجه و 54 دقیقه در منطقه سیستان قرار دارد. ارتفاع ایستگاه از سطح دریا 483 متر، میانگین بارندگی سالیانه 55 میلی‌متر و میزان تبخیر سالیانه 4500 تا 5000 میلی‌متر است و این منطقه دارای اقلیم بسیار خشک با تابستان بسیار گرم و زمستان ملایم می‌باشد. مساحت قطعه آزمایشی برابر 750 مترمربع (15×50) انتخاب گردید برای کاشت سیر رقم چینی قبل از کاشت بستر با کود حیوانی تقویت شد و پس از گاو رو شدن بر اساس آزمون خاک کود به میزان 300 کیلوگرم فسفات پتاسیم، 200 کیلوگرم فسفات تریپل و 100 کیلوگرم اوره به خاک اضافه گردید. سپس شخم و دیسک و درنهایت تسطیح شد. در دهه دوم مهرماه جهت کاشت سیر رقم چینی شیارهایی به فاصله 20 سانتیمتر و عمق 5 سانتیمتر با بیلچه ایجاد و غده سیرها به فاصله 8 سانتیمتر بر روی ردیف‌های کشت گردید. اطلاعات گیاهی شامل دوره‌های رشد، قطر غده، تعداد حبه، ارتفاع گیاه و مقادیر عملکرد سیر نیز اندازه‌گیری شد. سپس بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده دو تابع تولید تافته و ریس موردبررسی قرار گرفتند و ضرایب حساسیت گیاه در دوره رشد تعیین شد.یافته‌ها: بیشترین عملکرد سیر در مطالعه 8240 کیلوگرم در هکتار بوده است که برای تولید آن 833 میلی‌متر آب مصرف شد. برای واسنجی ضریب حساسیت گیاه سیر از داده‌های سال اول استفاده شد و پس از واسنجی دو تابع تولید ریس (Raes) و تافته (Tafteh)، مقادیر ضریب حساسیت گیاه سیر ارائه شد. این ضریب در بازه 5/0 تا 2/1 در دوره‌های مختلف رشد گیاه سیر متفاوت بود که منحنی تغییرات آن ارائه شد. ارزیابی روش ریس در سال دوم با مقدار ریشه میانگین مربعات خطا 1302 کیلوگرم در هکتار و مقدار نرمال شده آن حدود 23 درصد بود.نتایج: در مقایسه دو روش مورداستفاده درروش تافته و همکاران، مقدار ریشه میانگین مربعات خطا 485 کیلوگرم در هکتار و مقدار نرمال شده آن حدود 11 درصد به دست آمد. ازاین‌رو، روش تافته در تعیین عملکرد سیر در شرایط تنش آبی توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

128 - برآورد نیاز رطوبتی گونه‌های اقاقیا (Robinia pseudoacania) و آسمان‌دار (Ailanthus altissima Mill) به منظور جنگلکاری تحت تنش‌های مختلف آبی (مطالعه موردی شهرستان رباط‌کریم)
محمد عسگری وحید اعتماد عبدالمجید لیاقت پدرام عطارد محسن جوانمیری پور

ایجاد فضای سبز منوط به تامین آب بوده و رطوبت تخصیص یافته به آبیاری فضای سبز شهری، کمربندهای سبز و جنگل‌کاری‌ها در اقلیم‌های خشک و نیمه خشک دارای ارزش زیادی بوده و باید به صورت بهینه مورد مصرف قرار گیرد، به همین علت به منظور صرفه‌جویی در مصرف آب، کاشت گونه‌هایی که نیاز آ چکیده کامل

ایجاد فضای سبز منوط به تامین آب بوده و رطوبت تخصیص یافته به آبیاری فضای سبز شهری، کمربندهای سبز و جنگل‌کاری‌ها در اقلیم‌های خشک و نیمه خشک دارای ارزش زیادی بوده و باید به صورت بهینه مورد مصرف قرار گیرد، به همین علت به منظور صرفه‌جویی در مصرف آب، کاشت گونه‌هایی که نیاز آبی کمتری دارند و در عین حال بازده رشد بهینه‌ای دارند، همواره به صورت سیاستی اجرایی در آمده است. هدف از انجام این تحقیق برآورد نیاز آبی گونه‌های درختی در عرصه و گلخانه تحت تنش‌های مختلف آبی است. این پژوهش در دو محیط گلخانه و عرصه صورت گرفته و نهال‌هایی از گونه‌های درختی اقاقیا (Robinia pseudoacania) و آسمان‌دار (Ailanthus altissima Mill)، در قالب طرح کاملاً تصادفی در عرصه و در داخل گلدان انجام شد. این پژوهش دارای دو مرحله است و هر مرحله شامل چندین فاز می‌باشد. در مرحله‌ی اول به ترتیب ظرفیت زراعی خاک، تعیین حد مجاز تقلیل رطوبت، تعیین نیاز آبی نهال‌ها از طریق تبخیر تعرق مورد بررسی قرار گرفت و عملا با تعیین نیاز آبی نهال‌ها، دور آبیاری نیز مشخص گردید. در مرحله دوم نهال‌های مورد بررسی تحت تنش‌های آبی 2، 4 و 6 روز بعد از فرا رسیدن نقطه حد مجاز تقلیل رطوبت (MAD) قرار گرفتند و در هر بازه‌ی زمانی، مشخصات ظاهری و فیزیکی نهال‌ها برداشت شد. بطور کلی نتایج این پژوهش نشان داده است که اقاقیا دارای شدت نیاز آبی و دور آبیاری بیشتری در عرصه و گلخانه نسبت به آسمان‌دار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

129 - آشکارسازی ماهیت هواویزهای جوی با استفاده از مدل WRF-Chem و داده‌های سنجش از دور(مطالعه موردی: غرب و جنوب غرب ایران)
مرتضی میری راضیه پیله وران مهران لشنی زند علی اکبر نوروزی

10.30495/wsrcj.2021.18082

هدف مطالعه حاضر، شبیه‌سازی اندازه ذرات گرد و غبار جوی به منظور آشکارسازی چشمه‌های گسیل آن‌ها به مناطق غرب و جنوب غرب ایران می‌باشد. در این راستا از روش‌های مدلسازی عددی و سنجش از دوری برای رخدادهای شدید ژوئیه 2008 و 2009 استفاده شد. داده‌های مورد استفاده شامل کدهای هواش چکیده کامل

هدف مطالعه حاضر، شبیه‌سازی اندازه ذرات گرد و غبار جوی به منظور آشکارسازی چشمه‌های گسیل آن‌ها به مناطق غرب و جنوب غرب ایران می‌باشد. در این راستا از روش‌های مدلسازی عددی و سنجش از دوری برای رخدادهای شدید ژوئیه 2008 و 2009 استفاده شد. داده‌های مورد استفاده شامل کدهای هواشناسی و میزان دید افقی ایستگاه‌های سینوپتیک، محصول AOD سنجنده مودیس و داده‌های NCEP/NFL برای اجرای مدل WRF Chem است. نتایج بررسی اندازه ذرات معلق جو روی تصاویر ماهواره‌ای نشان داد که ذرات موجود در جو اندزه‌ای کمتر از یک میکرومتر دارند که این اندازه بیانگر ماهیت گرد و خاکی بودن آنها در جو مناطق غرب و جنوب غرب ایران طی دوره‌های مورد مطالعه است. بر طبق خروجی مدل عددی WRF-Chem در هر دو رویداد گرد و غبار، مناطق واقع در شمال غرب کشور عراق (‌مرز بین عراق و سوریه)، مناطق شرقی سوریه و مناطق شرقی عراق (هورالعظیم) به عنوان چشمه‌های اصلی گسیل ذرات گرد و خاک برای منطقه مورد مطالعه، شناسایی شدند. گرد و غبارهای منشاء گرفته از این مناطق در یک راستای شمال غربی جنوب شرقی و با گستردگی مکانی و زمانی قابل توجه (تداوم بیش از 3 روز و گسترش مکانی بیش از 3 استان) مناطق غربی و جنوب غربی ایران را تحت تاثیر قرار می‌دهند. براساس نتایج بدست آمده از این پژوهش، تصاویر AOD سنجنده مودیس و شبیه‌سازی‌های مدل WRF Chem برای شناخت ویژگی‌ها و مناطق منشاء گرد و غبارهای شدید ورودی به منطقه غرب و جنوب غرب ایران از کارایی قابل قبولی برخوردار می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

130 - کاربرد توابع مفصل تودرتو برای تحلیل فراوانی چهار متغیره خشکسالی های هواشناسی (مطالعه موردی: غرب ایران)
ذبیح الله خانی تملیه حسین رضایی رسول میرعباسی نجف آبادی

خشکسالی پدیده‌ای اجتناب‌ناپذیر و از جمله بلایایی است که باید آن را بدون امکان پیشگیری تلقی نمود، اما می‌توان این پدیده را مدیریت و ساماندهی کرد. هدف اصلی این مطالعه نشان دادن چگونگی استفاده از توابع مفصل تودرتو، در تحلیل چهار متغیره پدیده خشکسالی است که برای اولین بار د چکیده کامل

خشکسالی پدیده‌ای اجتناب‌ناپذیر و از جمله بلایایی است که باید آن را بدون امکان پیشگیری تلقی نمود، اما می‌توان این پدیده را مدیریت و ساماندهی کرد. هدف اصلی این مطالعه نشان دادن چگونگی استفاده از توابع مفصل تودرتو، در تحلیل چهار متغیره پدیده خشکسالی است که برای اولین بار در غرب کشور مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، ابتدا با استفاده از شاخص بارش استاندارد شده اصلاحی (SPImod) خصوصیات خشکسالی شامل شدت، مدت، فاصله بین آغاز دو خشکسالی متوالی و پیک خشکسالی استخراج گردید. سپس توزیع‌های فراوانی مختلف بر متغیرهای مذکور برازش داده شد و توزیع حاشیه‌ای مناسب برای هر خصوصیت خشکسالی مشخص گردید. بر این اساس برای متغیرهای شدت و مدت خشکسالی بترتیب توابع توزیع گاما و نمائی و برای متغیرهای فاصله بین آغاز دو خشکسالی متوالی و پیک خشکسالی، تابع مقادیر حدی بعنوان توابع توزیع حاشیه‌ای برتر شناسایی شدند. جهت تحلیل چهار متغیره با استفاده از روش مفصل‌های تودرتو متغیرهای مذکور دو به دو با هم جفت شدند و بر آنها 9 تابع مفصل کلایتون، علی- میخائیل- حق، فارلی- گامبل- مورگنسترن، فرانک، گامبل، گامبل- هوگارد، پلاکت، فیلیپ- گامبل و جوئی برازش داده شد. جهت تشخیص تابع مفصل برتر از معیار آکائیکه، حداکثر درستنمائی و ضریب نش- ساتکلیف استفاده گردید. نتایج حاصل نشان داد که تابع مفصل جوئی تابع برتر برای ایجاد توزیع چندمتغیره در منطقه مورد مطالعه است. همچنین روش تحلیل چهار متغیره مشخصه‌های خشکسالی، اطلاعات مفیدی جهت پیش‌بینی و برنامه‌ریزی برای مقابله با اثرات خشکسالی در اختیار مدیران و برنامه‌ریزان قرار می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

131 - بررسی کاربرد شاخص جدید خشکسالی کشاورزی بر مبنای رطوبت خاک و شاخص پوشش گیاهی اصلاح شده به کمک داده های سنجش از دور ماهواره های SMAP و TERRA
علی اکبر کرموند سید عباس حسینی احمد شرافتی

10.30495/wsrcj.2022.67163.11299

زمینه و هدف: در روش های اندازه گیری عوامل اثرگذار بر پدیده خشکسالی به صورت میدانی همواره چالش تفکیک مکانی و پیوستگی زمانی و همچنین نیاز به حضور نیروی انسانی کنترل کننده مطرح است. اما به علت توانایی سنجش از دور در اندازه گیری داده های خشکسالی در وسعت تمام سطح کره زمین و چکیده کامل

زمینه و هدف: در روش های اندازه گیری عوامل اثرگذار بر پدیده خشکسالی به صورت میدانی همواره چالش تفکیک مکانی و پیوستگی زمانی و همچنین نیاز به حضور نیروی انسانی کنترل کننده مطرح است. اما به علت توانایی سنجش از دور در اندازه گیری داده های خشکسالی در وسعت تمام سطح کره زمین و با قدرت تفکیک مکانی و زمانی قابل قبول، امروزه استفاده از سنجش از دور در کنترل و رصد خشکسالی بیش از پیش گسترش یافته است و به ابزاری قدرتمند در دست کارشناسان تبدیل شده است. در این پژوهش با استفاده از داده های سنجش از دور بر مبنای دو مؤلفه رطوبت خاک سطحی و شاخص پوشش گیاهی اصلاح شده (EVI)، شاخص خشکسالی کشاورزی جدیدی به نام (SMADIN) پیشنهاد شده است.روش پژوهش: در راستای هدف تولید شاخص خشکسالی بر مبنای رطوبت خاک، از داده های رطوبت خاکِ مربوط به اندازه گیری های تا عمق 5 سانتیمتری به روش سنجش از دور ماهواره SMAP ، موسوم به داده های رطوبت خاک سطحی استفاده شد. این داده ها پیش از استفاده، با داده های روزانه رطوبت خاک میدانی تهیه شده توسط سازمان هواشناسی کشور در بازه 250 روزه اعتبار سنجی شده است. خطای مرحله اعتبار سنجی به روش خطای جذرِ میانگینِ مربعات بین داده های ماهواره ای اندازه گیری های روزانه انجام شد. بعلاوه شاخص EVI از روش محاسبه برخط داده های اندازه گیری ماهواره TERRA و سنجنده MODIS بدست آمده است. در نهایت به روش تحلیلی، رابطه شاخص خشکسالی بر اساس رطوبت خاک سطحی پیشنهاد شده است. جهت مقایسه عملکرد این شاخص در شرایط آب و هوایی مختلف دو منطقه نمونه که یکی نماینده آب و هوای خشک و دیگری نماینده آب و هوای مرطوب بودند انتخاب شد. ماتریسِ همبستگی به روش پیرسون برای شاخص خشکسالی کشاورزی SMADIN در مقابل شاخص سلامت پوشش گیاهی VHI رسم گردید و در خصوص نتایج بحث و بررسی انجام شد.یافته ها: نتایج اعتبارسنجی نشان داد که رطوبت خاک اندازه گیری شده به روش میدانی در مناطق با کاربری اراضی مشابه در مقابل اندازه گیری سنجش از دور، دارای میانگین خطا جذر میانگین مربعات m^3/m^3 05/0 بوده است. نتایج تحقیق نیز نشان می دهد شاخص خشکسالی کشاورزی جدید در مقابل شاخص VHI، در منطقه با آب و هوای مرطوب تا میزان 96% و در منطقه خشک 98% همبستگی دارد. بعلاوه مقایسه 5 ساله سری زمانی SMADIN و VHI در منطقه مورد در اوج ها و کمینه ها و فراز و فرودها همزمانی دیده می شود.نتایج: در این پژوهش یک شاخص خشکسالی کشاورزی بر مبنای رطوبت خاک پیشنهاد شد. به اعتقاد نویسندگان این پژوهش در سال های اخیر که عمر ارائه داده های ماهواره SMAP بیشتر از 7 سال شده است، امکان استفاده از این شاخص در مطالعات آتی وجود دارد. با در نظر گرفتن خطای احتمالی داده های SMAP و TERRA در تامین ورودی های شاخص خشکسالی، پیشنهاد می شود این شاخص در مطالعات آتی در مناطق خشک مانند مناطق مرکزی و جنوبی کشور بیشتر استفاده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

132 - ارزیابی واکنش هیدرولوژیکی حوضه آبریز کیوی چای به تغییرات کاربری اراضی با استفاده از مدل SWAT
شیرین مهدویان بتول زینالی برومند صلاحی

10.30495/wsrcj.2023.69367.11322

زمینه و هدف: تغییر کاربری اراضی به‌صورت مستقیم بر روی مؤلفه‌های هیدرولوژیکی و منابع آبی تأثیرگذار است و نقش مهمی در تشدید خطرات احتمالی همچون خشکسالی و سیلاب دارد. لذا بررسی اثرات کاربری اراضی بر مؤلفه‌های آبی همچون رواناب امری ضروری است. ازاین‌رو در این مطالعه، وضعیت ر چکیده کامل

زمینه و هدف: تغییر کاربری اراضی به‌صورت مستقیم بر روی مؤلفه‌های هیدرولوژیکی و منابع آبی تأثیرگذار است و نقش مهمی در تشدید خطرات احتمالی همچون خشکسالی و سیلاب دارد. لذا بررسی اثرات کاربری اراضی بر مؤلفه‌های آبی همچون رواناب امری ضروری است. ازاین‌رو در این مطالعه، وضعیت رواناب حوضه کیوی چای، یکی از مهم‌ترین حوضه‌های استان اردبیل، از نظر محیط زیستی در شرایط تغییر کاربری اراضی با استفاده از مدل SWAT مورد بررسی قرار گرفت.روش پژوهش: برای پردازش، طبقه‌بندی و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزارهای ArcGIS10.1،Envi5.1 و Ecognition استفاده شد. همچنین از روش مبتنی بر مدل‌های انتقال تابشی چون FLAASH به‌عنوان بهترین روش برای تصحیح اتمسفری استفاده شد. برای سگمنت سازی از الگوریتم Multiresolution و برای طبقه‌بندی از الگوریتم نزدیک‌ترین همسایگی استفاده شد. سپس نمونه‌های تعلیمی از سطح منطقه با استفاده از بازدیدهای میدانی و تصاویر ماهواره Google Earth جمع‌آوری شد و برای ارزیابی صحت و دقت طبقه‌بندی بکار رفت. در انتها از روش تشخیص تغییراتThematic) change dynamic (در Envi5 برای شناسایی تغییراتی که طی سال‌ها اتفاق افتاده بود، استفاده شد. برای بررسی تأثیر تغییرات کاربری اراضی روی رواناب حوضه نیز از مدل هیدرولوژیکیSWAT استفاده شد. بعد از استخراج پارامترهای مؤثر در حوضه خروجی مدل با نرم‌افزار SWAT-CUP و الگوریتم SUFI-2واسنجی و اعتبارسنجی شد. برای ارزیابی نتایج این مرحله از شاخص‌های نش - ساتکلیف و ضریب تعیین استفاده شد.یافته‌ها: در این پژوهش، پس از اعمال طبقه‌بندی اراضـی به روش شیءگرا، نقشه کاربری اراضی در هفت کـلاس؛ کشاورزی دیم، کشاورزی آبی، باغ، جنگل، مسکونی، مرتع و آب تهیه گردید. در نقشه کاربری اراضی حوضه، پوشش مرتع، طبقه غالب کاربری زمین است؛ بااین‌حال، کاهش قابل‌توجه از 18/1224 کیلومترمربع به 59/1046 کیلومترمربع بین سال‌های 1987 و 2019 مشاهده‌شده است. مقادیربدست آمده برای شاخص‌های R-Factor,P-Factor,R2,NS در دوره واسنجی به ترتیب برای ایستگاه آبگرم (69/0، 71/0، 47/0، 53/0) و برای ایستگاه فیروزآباد (64/0، 67/0، 3/0، 32/0) و در دوره اعتبارسنجی برای ایستگاه آبگرم به ترتیب (56/0، 62/0، 0، 09/0) و برای ایستگاه فیروزآباد (51/0، 53/0، 0، 13/0) است. براین‌اساس نتایج به‌دست‌آمده در مرحله واسنجی و اعتبارسنجی قابل‌قبول ارزیابی شد. ارزیابی پاسخ مدل SWAT به کاربری زمین نیز نشان داد در مقیاس سالانه نشان می دهد که میزان جریان در ایستگاه فیروزآباد از 08/3 به 81/2 مترمکعب بر ثانیه (77/8- درصد) و در ایستگاه آبگرم از 11/1 به 96/0 مترمکعب بر ثانیه (51/13-) کاهش‌یافته است که علت آن را می‌توان ناشی از تغییرات کاربری اراضی بخصوص تغییر در کاربری مراتع و تبدیل آن به زراعت دیم و باغات و جنگل‌ها دانست.نتایج: روند تغییرات کاربری اراضی حوضه بین سال‌های 1987 تا 2019 درکاربری های کشاورزی دیم، مرتع وپهنه های آبی با روند کاهشی و در کاربری‌های کشاورزی آبی، باغ، جنگل و مسکونی با روند افزایشی همراه بوده است. بالابودن مقدار برازش معیارهای بکار رفته در ارزیابی مدل بیانگر این است که مدل قابلیت خوبی در شبیه‌سازی رواناب حوضه دارد. همچنین مدل اجرا شده برای کاربری‌های مختلف زمین نشان داد که جریان حوضه در هر دو ایستگاه هیدرومتری با تغییر کاربری اراضی در اکثرماه‌ها در کوتاه مدت افزایش و در میانگین درازمدت کاهش می‌یابد. تداوم تغییر کاربری زمین در حال تبدیل‌شدن به یک تهدید جدی برای حوضه‌های آبریز است. تغییر کاربری اراضی باید در حوضه‌های آبریز کنترل شود و اقداماتی برای تثبیت تغییر کاربری زمین انجام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

133 - دین، پساسکولاریسم و همبستگی اجتماعی
زهرا خشک جان

10.30495/jrs.2022.20784

دین، حوزه حاصلخیزی از معناست که فارغ از توحیدی یا غیر توحیدی بودن، یکی از پربارترین، معنادارترین و تاثیرگذارترین نظام‌های معنایی است که بشر، تجربه کرده و هرگز نتوانسته است (حداقل به طور کامل) از دایره نفوذ و تاثیر آن عبور کند. متن حاضر به دنبال بررسی نظری تاثیر دین (به چکیده کامل

دین، حوزه حاصلخیزی از معناست که فارغ از توحیدی یا غیر توحیدی بودن، یکی از پربارترین، معنادارترین و تاثیرگذارترین نظام‌های معنایی است که بشر، تجربه کرده و هرگز نتوانسته است (حداقل به طور کامل) از دایره نفوذ و تاثیر آن عبور کند. متن حاضر به دنبال بررسی نظری تاثیر دین (به عنوان یک نظام معنایی جمعی) بر همبستگی و کنش اجتماعی سیاسی در نظریه‌های جامعه‌شناسی دین کلاسیک (با تاکید بر وبر و دورکیم) و خوانش‌های نوین از آن است. از دید جامعه‌شناسان دین مدرن مانند ترنر، برگر و لوکمان، دوران حاضر، بیش از آنکه سکولار باشد، دورانی از تجربه رویکردهای پساسکولار و یا بازگشت امر قدسی به زندگی فردی و اجتماعی است. ریشه این نظریه‌های نوین که به آنها رویکردهای نئودورکیمی اطلاق می‌شود، در دیدگاه امیل دورکیم به دین، به عنوان عنصر اصلی انسجام و همبستگی اجتماعی و تاکید بر خصلت نامیرایی دین است. آنچه اکنون به عنوان الهیات عملی ظهور کرده است، نوعی دینداری مبتنی بر کنشگری اجتماعی و سیاسی است که فرد را به عنوان یک شهروند، به نظام معنایی جمعی و قدسی شده، پیوند می‌زند، حتی اگر این امر قدسی، بازتعریف، در دسترس و ابهام زدایی شده باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

134 - تروبادورها و تحول اندیشه عشق در قرون وسطی
مهدیه امین زاده گوهری شهرام پازوکی

در پایان قرن یازدهم، در بخش های جنوبی فرانسه، مکتبی از غزل سرایی به وجود آمد که جنبه اشرافی، شرک، و ضد مذهبی داشت. از ظواهر آن نشان نفوذ عرب پیدا بود، این سبک از پاریس به لندن رفت و مینه سنگرهای آلمانی را به وجود آورد، و در ایتالیا موجد سبک لطیف طبقه خنیاگران شاعرانه‌ای چکیده کامل

در پایان قرن یازدهم، در بخش های جنوبی فرانسه، مکتبی از غزل سرایی به وجود آمد که جنبه اشرافی، شرک، و ضد مذهبی داشت. از ظواهر آن نشان نفوذ عرب پیدا بود، این سبک از پاریس به لندن رفت و مینه سنگرهای آلمانی را به وجود آورد، و در ایتالیا موجد سبک لطیف طبقه خنیاگران شاعرانه‌ای شد که زمینه را برای ظهور دانته فراهم ساخت. تروبادورها شاعرانی بودند که خصلتی عاشق پیشه داشتند. کل سنت تروبادوری، در سال 1209میلادی در جهاد آلبی ژن‌ها از بین رفت؛ آتش این جنگ را پاپ اینوسنت سوم برافروخت، که یکی از هولناک‌ترین جنگ‌های صلیبی تاریخ اروپا است. تروبادورها با بدعت مانوی آلبی ژن‌ها که در آن دوران متداول بود پیوند برقرار کردند، هر چند جنبش آلبی ژن‌ها در واقع اعتراضی علیه روحانیت قرون وسطی بود. لذا تروبادورها و تحول فکر عشق در میان آن‌ها، به شیوه‌ای بسیار پیچیده با زندگی مذهبی در آمیخت. مفاهیم و درون مایه اشعار و ترانه‌های تروبادوری عموماً برگرفته از مسایل روز، خصوصاً نشر عقاید کاتارها است. کاتاریسم با توجه به ارعاب و وحشت به پا شده توسط سران کلیسا برای نشر عقاید بدعت‌گذارانه خود، اشعار تروبادورها را برگزیدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

135 - مقایسة آراء امیل دورکیم و کلیفورد گیرتز در زمینة دین با تأکید بر رویکرد آنها
رستم شامحمدی فاطمه پاسالاری بهجانی

دین همواره به مثابة یکی از ارکان زندگی انسان، از چشم اندازهای گوناگون مورد ارزیابی و تحلیلقرار گرفته است. مطالعة دین از منظر جامعه شناختی و انسانشناختی از جمله چشم اندازهایی بهشمار میآید که در عصر حاضر با اقبال فراوانی روبه رو شده است. در این میان، از یک سو آراء واندیشه چکیده کامل

دین همواره به مثابة یکی از ارکان زندگی انسان، از چشم اندازهای گوناگون مورد ارزیابی و تحلیلقرار گرفته است. مطالعة دین از منظر جامعه شناختی و انسانشناختی از جمله چشم اندازهایی بهشمار میآید که در عصر حاضر با اقبال فراوانی روبه رو شده است. در این میان، از یک سو آراء واندیشه های بزرگان جامعه شناسی کلاسیک مانند آگوست کنت 3، کارل مارکس 4، امیل دورکیم 5 واسپنسر 6، و از دیگر سو افکار کسانی مانند کلیفورد گیرتز 7 (از انسان شناسان بزرگ روزگار ما) درشکل گیری و بسط جامعه شناسی و انسان شناسی دینی نقش آفرین بوده اند. مقالة حاضر با توجه بهاهمیت جایگاه امیل دورکیم و کلیفورد گیرتز بر آن است تا اندیشه های دین شناسانة آنها را بامحوریت قرار دادن رویکردشان نسبت به دین مورد تحلیل و بررسی قرار دهد. بدین منظور پیش ازپرداختن به نکتة فوق، به مسائلی نظیر تعریف دین، خاستگاه دین، نقش یا کارکرد دین از منظر آنهااشاره می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

136 - توصیف آخرالزمان در متون هندو و تطبیق آن بر عصر حاضر
سعید کریم پور فیاض قرائی

زمان در آیین هندو، به گونه‌ای متفاوت از آیین‌های سامی نگریسته می‌شود. طبق عقاید هندو، زمان از چرخه‌هایی تودرتو تشکیل شده که دوره‌های آن‌ها به تناوب تکرار می‌شود و کوتاه‌ترین دوره آن، از چهار مرحله پی در پی تشکیل شده که آخرین آن‌ها کَلی یوگه نام دارد. از این رو دوره کَلی چکیده کامل

زمان در آیین هندو، به گونه‌ای متفاوت از آیین‌های سامی نگریسته می‌شود. طبق عقاید هندو، زمان از چرخه‌هایی تودرتو تشکیل شده که دوره‌های آن‌ها به تناوب تکرار می‌شود و کوتاه‌ترین دوره آن، از چهار مرحله پی در پی تشکیل شده که آخرین آن‌ها کَلی یوگه نام دارد. از این رو دوره کَلی یوگه را می‌توان به نحوی آخرالزّمان هندو به شمار آورد. متون هندو، کَلی یوگه را عمدتاً با ویژگی غلبه بدی‌ها بر نیکی‌ها توصیف کرده‌اند و به ظهور یک منجی در آن دوره اشاره می‌کنند که با غلبه دادن نهایی خیر بر شر، زمینه ورود بشریت به دوره‌ای جدید از ترقی و پیشرفت را که مرحله آغازین دوران بعدی تاریخ است، فراهم خواهد ساخت. با این حال، تحقیقات دقیق‌تر نشان می‌دهد که در این باره اندکی ناسازگاری در متون وجود دارد، و معرفی کلی یوگه با اوصاف ناخوشایند، بیشتر ناشی از شرایط خاص حاکم بر دوران نگارش متون متأخر هندو بوده است. در این مقاله، ضمن بررسی مفهوم زمان ادواری در تفکر هندو، و توصیف متون مقدس هندو از کَلی یوگه، نظراتی را که برای تطبیق آن بر دوره‌های مختلف تاریخی- به‌خصوص دوران معاصر- ارائه شده، بررسی خواهیم کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

137 - گونه‌شناسی روابط صوفیان با هندوها از دوره میانه تا سلطنت گورکانیان هند
محمد منتظری شهرام پازوکی محمودرضا اسفندیار

10.30495/jrs.2022.19948

تصوف در دوره‌های مختلف تأثیرات متفاوتی بر افکار هندوان گذاشت، همچنانکه تأثیرات بسیاری نیز از ایشان پذیرفت. صوفیان بسته به اینکه به چه دوره‌ای در تاریخ شبه‌قاره تعلق داشتند، در کدام قسمت از این سرزمین مستقر شدند و از چه جریان‌های رایجی در تمدن اسلامی زمان خود متاثر بودند چکیده کامل

تصوف در دوره‌های مختلف تأثیرات متفاوتی بر افکار هندوان گذاشت، همچنانکه تأثیرات بسیاری نیز از ایشان پذیرفت. صوفیان بسته به اینکه به چه دوره‌ای در تاریخ شبه‌قاره تعلق داشتند، در کدام قسمت از این سرزمین مستقر شدند و از چه جریان‌های رایجی در تمدن اسلامی زمان خود متاثر بودند، مناسبات متفاوتی با هندوان برقرار کردند. این مناسبات به طور‌ کلی صوفیان را در شمار یکی از سه مکتب تصوف راست‌کیش، فلسفی و عامّه قرار می‌داد. در یک تقسیم‌بندی کلی این سه مکتب به شش گونه مختلف ظاهر شده که می‌توان برای هر یک مصادیق تاریخی روشنی ارائه کرد. این روابط شش‌گانه را می‌توان به شکل تطبیق، تعامل، تحول، جذب، پذیرش و نهایتا تقابل صورت‌بندی کرد. این پژوهش بر آن است تا به طور اجمالی این طبقه‌بندی را با تکیه بر شواهد تاریخی، انتظام بخشد. بازه این تحقیق بین قرن سوم هجری، یعنی زمانی که تصوف در هند به شکل معناداری حضور خود را آغاز کرد، تا قرن دهم هجری، اوایل سلطنت گورکانی، است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

138 - بررسی تاثیر دوره نوردهی بر خصوصیات سینتیک رشد اسپیرولینا پلاتنسیس و تولید رنگدانه‌های طبیعی در فتوبیوراکتور همزن دار
سجاد ترابی مهشید جهادی نفیسه قاسمی سپرو مریم اعرج شیروانی

10.30495/jftn.2022.66259.11195

مقدمه: امروزه، اسپیرولینا پلاتنسیس یکی از محبوب‌ترین ریزجلبک‌هاست که حاوی مقادیر قابل‌توجهی از مولکول‌های فعال‌زیستی و منبع غنی از رنگدانه‌هایی مانند فیکوسیانین است.مواد و روش‌ها: در این پژوهش تاثیر دوره نوردهی بر کشت جلبک اسپیرولینا پلاتنسیس و تولید رنگدانه‌های (کلروفی چکیده کامل

مقدمه: امروزه، اسپیرولینا پلاتنسیس یکی از محبوب‌ترین ریزجلبک‌هاست که حاوی مقادیر قابل‌توجهی از مولکول‌های فعال‌زیستی و منبع غنی از رنگدانه‌هایی مانند فیکوسیانین است.مواد و روش‌ها: در این پژوهش تاثیر دوره نوردهی بر کشت جلبک اسپیرولینا پلاتنسیس و تولید رنگدانه‌های (کلروفیل، فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین و کاروتنوئید) در شرایط دمای 28 درجه سلسیوس، شدت نور 150 (µmol/m-2/s-1)، در محیط کشت زاروک،pH برابر 9، در کشت غوطه وری در فرمانتور همزن دار مورد مطالعه قرار گرفت. یافته‌ها: نشان داد افزایش زمان نوردهی به‌عنوان یک محرک رشد در اسپیرولینا می‌باشد و با افزایش زمان نوردهی غلظت زیست-توده، کلروفیل، فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین و کاروتنوئید به صورت معنا‌داری افزایش می‌یابد (05/0p≤). در روزهای پایانی افزایش تراکم سلولی اثر سایه‌زنی سطح بر عمق را افزایش داد و نفوذ نور به عمق کشت کاهش‌ یافت و بر میزان کلروفیل تاثیر منفی گذاشت. دوره نوردهی 24 ساعته بیشترین غلظت زیست‌توده، فیکوسیانین، آلوفیکوسیانین به ترتیب 46/1 گرم در لیتر، 145 و 57/39 میلی گرم در لیتر را نشان داد این درحالی بود که دوره نوردهی 16 ساعته بیشترین غلظت کلروفیل و کارتنوئید به ترتیب 62/8 و 05/3 میلی گرم در لیتر بود.نتیجه‌گیری: به طور کلی استفاده از دوره نوردهی 24 ساعته، تولید رنگدانه‌ها و زیست‌توده را افزایش می‌دهد اما تولید رنگدانه‌های کلروفیل و کاروتنوئید در اواخر دوره کشت به دلیل افزایش غلظت زیست‌توده و کاهش نفوذ نور در تیمار ۲۴ ساعت روشنایی کاهش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

139 - بررسی اثر صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون زنجبیل بر ویژگی های میکروبی و شیمیایی ماهی قزل آلای رنگین کمان در طی دوران نگهداری
علی مظفری

10.30495/jftn.2023.73923.11262

مقدمه: امروزه با توجه به علاقه مصرف‌کنندگان به ماهی تازه نسبت به ماهی‌های منجمد، اهمیت نگهداری و عرضه ماهی تازه روز به روز بیشتر می‌شود. یکی از عوامل کلیدی در این زمینه، تعیین مدت زمان نگهداری ماهی است تا بتوان زمان مصرف آن را تعیین کرد. مواد و روش ها: در این مطالعه، ت چکیده کامل

مقدمه: امروزه با توجه به علاقه مصرف‌کنندگان به ماهی تازه نسبت به ماهی‌های منجمد، اهمیت نگهداری و عرضه ماهی تازه روز به روز بیشتر می‌شود. یکی از عوامل کلیدی در این زمینه، تعیین مدت زمان نگهداری ماهی است تا بتوان زمان مصرف آن را تعیین کرد. مواد و روش ها: در این مطالعه، تأثیر پوشش خوراکی زیست فعال بر پایه صمغ تخم شربتی و نانوامولسیون اسانس زنجبیل بر ماندگاری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان در طی 12 روز نگهداری در یخچال مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، فیله‌های تازه ماهی قزل آلا با چهار محلول ژلاتینی مختلف با درصدهای گوناگون از 2 تا 15درصد آماده سازی و سپس، فیله‌ها در شرایط یخچالی نگهداری شدند . به جهت بررسی عملکرد این پوشش، آزمایش های میکروبی شامل شمارش کلی میکروبی، اندازه گیری اسیدهای چرب آزاد بر پایه اسید اولئیک، اندازه گیری بازهای فرار تام (TVN) و pH بصورت دوره ای برای همه نمونه ها در روز های 1 و6 و12 انجام شد. یافته ها: طبق آزمون دانکن نمونه ها با یکدیگر، نتایج بررسی ها نشان می دهد در نمونه شاهد به طرز معنی داری (05/0P<) شمارش میکروبی از سایر نمونه ها بالاتر است و همچنین آزمون شمارش میکروبی نشان میدهد که در روز 12 نسبت به روز 6 و در روز 6 نسبت به روز 1 افزایش معنی داری(05/0P<) یافته است. اسیدیته چربی استخراجی در روز 12 به طرز معنی داری(05/0P<) نسبت به روزهای 1 و 6 افزایش یافته است. همچنین میزان آزمون TVN نشان میدهد که در روز 12، به طرز معنی داری(05/0P<) از روز 1 و روز 6 بیشتر شده است. نتیجه گیری: به‌طور کلی، نتایج این تحقیق نشان می دهد از این ترکیبات می توان برای افزایش دوره ماندگاری ماهی قزل آلای رنگین کمان استفاده نمود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

140 - بررسی تأثیر هموژنیزاسیون بر خواص رئولوژیکی و پایداری نکتار هلو
آرش بنیسی اسماعیل قنبری شندی حامد باقری درویش محمد

10.30495/jftn.2021.19172

مقدمه: امروزه استفاده از محصولات غذایی طبیعی عاری از افزودنی‌ها تبدیل به یک مسئله اساسی و خواست عمومی برای مصرف‌کنندگان شده است. از طرفی ویژگی‌های رئولوژیکی و ویسکوزیته محصولات نوشیدنی، یکی از ویژگی‌های بسیار تأثیرگذار بر مطلوبیت این محصولات می‌باشد. از این‌ رو یافتن را چکیده کامل

مقدمه: امروزه استفاده از محصولات غذایی طبیعی عاری از افزودنی‌ها تبدیل به یک مسئله اساسی و خواست عمومی برای مصرف‌کنندگان شده است. از طرفی ویژگی‌های رئولوژیکی و ویسکوزیته محصولات نوشیدنی، یکی از ویژگی‌های بسیار تأثیرگذار بر مطلوبیت این محصولات می‌باشد. از این‌ رو یافتن راه‌حلی برای بهبود این ویژگی آبمیوه جات، ضروری می‌باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه تأثیر هموژنیزاسیون با دورهای 5000 و 10000 دور در دقیقه و زمان‌های 5 و 10 دقیقه بر روی ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی و رئولوژیکی نکتار هلو مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: هموژنیزاسیون موجب افزایش معنی‌دار ویسکوزیته ظاهری نمونه‌ها در سطح 5 درصد گردید. به‌طوری‌که از 6/10 میلی پاسکال ثانیه در نمونه شاهد به 76/16 میلی پاسکال ثانیه در نمونه هموژن شده در دور 10000 و زمان 5 دقیقه رسید. از طرفی دیگر هموژنیزاسیون باعث بهبود ویژگی‌های رنگی و ته‌نشینی نکتار هلو در مقایسه با نمونه شاهد گردید. علاوه بر این هموژنیزاسیون باعث افزایش pH، بریکس، اندیس فرمالین، کدورت به‌طور معنی‌داری شد. درحالی‌که اسیدیته به‌صورت غیر معنی‌داری افزایش یافت. همچنین اندازه ذرات تحت تأثیر هموژن کردن نمونه‌ها به‌طور معنی‌داری کاهش یافت.نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه می توان عنوان کرد که اعمال هموژنیزاسیون موجب بهبود ویسکوزیته و پایداری تیمارها می گردد و درنتیجه می توان از فرایند هموژنیزاسیون به‌عنوان جانشینی برای مواد افزودنی ویسکوز کننده استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

141 - ارزیابی پویایی فضای سبز شهری با استفاده از تکنیک سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر اردبیل)
عطا غفاری گیلانده صغری پورنصرت علی عزیزی بهرام ایمانی

10.30495/jest.2021.34456.4172

زمینه و هدف: شهرنشینی سریع و ساخت‌وسازهای بی‌رویه سرآغاز بسیاری از مشکلات زیست‌محیطی در زمین و به‌ویژه در محدوده شهرها قلمداد می‌شود. امروزه نقش عملکردی و ساختاری فضاهای سبز در بهبود اکوسیستم‌های شهری مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. از این رو با توجه به نقش فضاهای سبز چکیده کامل

زمینه و هدف: شهرنشینی سریع و ساخت‌وسازهای بی‌رویه سرآغاز بسیاری از مشکلات زیست‌محیطی در زمین و به‌ویژه در محدوده شهرها قلمداد می‌شود. امروزه نقش عملکردی و ساختاری فضاهای سبز در بهبود اکوسیستم‌های شهری مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. از این رو با توجه به نقش فضاهای سبز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین کلاس‌های کاربری اراضی در اکوسیستم شهری، مطالعه تغییرات آن گامی مهم در امر بهبود اکوسیستم‌های انسان غالب است. لذا مطالعه حاضر با هدف ارزیابی پویایی فضای سبز شهری با استفاده از تکنیک سنجش از راه دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهر اردبیل انجام گرفته است.روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از روش ترکیبی سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به بررسی تغییرات زمانی- مکانی فضای سبز شهری باهدف ارزیابی شدت و الگوی تغییرات در شهر اردبیل پرداخته‌ شده است. در راستای دست‌یابی به هدف یاد شده از تصاویر سنجنده های TM-1987، ETM+-2000 و OLI- 2014 مربوط به ماهواره Landsat استفاده گردید.یافته‌ها: یافته‌ها بیانگر این واقعیت است که فضاهای سبز در شهر اردبیل طی دوره‌های موردبررسی به‌شدت روند کاهشی داشته به‌طوری‌که در 27 سال اخیر حدود 1507 هکتار از فضاهای سبز منطقه به زیرساخت و ساز رفته‌اند و تنها حدود 8 درصد از شهر را فضای سبز در برگرفته است.نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از تغییرات شدید در فضای سبز شهر اردبیل می‌باشد. از این رو به منظور جلوگیری از تخریب و از بین رفتن بیشتر فضای سبز شهری در کنار بهبود آن در این شهر بایستی سیاست‌های موجود مورد بازبینی قرار گرفته و در راستای احیای فضاهای سبز قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

142 - تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی دوره ابتدایی از منظر توجه به عناصر زیست محیطی
سیروس محمودی محمود شرفی پریسا زارع

10.30495/jest.2022.30712.3912

زمینه و هدف:نگاه جهانی به عناصر زیست محیطی در جهان، وضعیت مخاطره- آمیزی را نشان می دهد. از جمله خطرات جدی قرن 21، مسایل مختلف زیست محیطی نظیر تخریب جنگل ها و فضای سبز، گرم شدن کره زمین، مصرف سرسام آور انرژی و موادغذایی، تحلیل لایه ازن، کاهش منابع طبیعی، خشکسالی، رشد فزا چکیده کامل

زمینه و هدف:نگاه جهانی به عناصر زیست محیطی در جهان، وضعیت مخاطره- آمیزی را نشان می دهد. از جمله خطرات جدی قرن 21، مسایل مختلف زیست محیطی نظیر تخریب جنگل ها و فضای سبز، گرم شدن کره زمین، مصرف سرسام آور انرژی و موادغذایی، تحلیل لایه ازن، کاهش منابع طبیعی، خشکسالی، رشد فزاینده جمعیت، از دست رفتن تنوع زیستی، و انواع آلودگی ها است.یکی از راه های کاهش این مشکلات، آموزش مفاهیم زیست محیطی در دوران کودکی و استفاده از ادبیات کودکان می باشد. از این رو، هدف اصلی این پژوهش بررسی و ارزیابی میزان توجه به عناصر زیست محیطی در کتاب های فارسی دوره ابتدایی است.روش بررسی: روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است.جامعه آماری شامل کتاب های فارسی دوره ابتدایی بوده است که با توجه به ماهیت موضوع، نمونه گیری انجام نشده و همه جامعه آماری بررسی شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بوده که با قضاوت متخصصان ساخته شده است و داده های حاصل با استفاده از شاخص های آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفتیافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که در کتاب های فارسی دوره ابتدایی، بیشترین توجه به عناصرمکان های طبیعی و حیات وحش با 3/43 درصد، درخت کاری، فضای سبز و حفظ جنگل ها با 7/24 درصد موارد است و کمترین فراوانی مربوط به عناصر تنوع زیستی، افزایش جمعیت، منابع طبیعی، مصرف بهینه، تعاریف زیست محیطی، زباله، معضلات و تهدیدات زیست و آلودگی های زیست محیطی استبحث و نتیجه گیری: مفاهیم و آموزه های زیست محیطی در کتب فارسی دوره ابتدایی جایگاه درخور و شایسته ای ندارد. با توجه به مشکلات محیط زیستی در کشور، مؤلفه های محیط زیست باید در کتاب های فارسی و سایر کتاب های مربوط به کودکان بروز و ظهور بیشتری داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

143 - بررسی روند تغییرات پوشش اراضی با استفاده از تکنیک سنجش از دور (مطالعه موردی، تحت واحد کتالان)
مریم ناظمی جلال مرضیه علی خواه اصل الهام فروتن

10.30495/jest.2024.74410.5882

زمینه و هدف: استفاده و مدیریت بهینه یک سرزمین نیازمند اطلاعات بهنگام و درست می¬باشد. یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی در مدیریت منابع طبیعی، نقشه¬های پوشش اراضی است. هدف از انجام این پژوهش، تهیه نقشه¬های پوشش اراضی منطقه کتالان برای بررسی تغییرات صورت گرفته طی 12 سال گذشته چکیده کامل

زمینه و هدف: استفاده و مدیریت بهینه یک سرزمین نیازمند اطلاعات بهنگام و درست می¬باشد. یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی در مدیریت منابع طبیعی، نقشه¬های پوشش اراضی است. هدف از انجام این پژوهش، تهیه نقشه¬های پوشش اراضی منطقه کتالان برای بررسی تغییرات صورت گرفته طی 12 سال گذشته می¬باشد. روش بررسی: در انجام این تحقیق داده¬های ماهواره لندست سنجنده OLI سال 2013 و سنجنده ETM سال 2001 به¬کارگرفته شد و پس از انجام تصحیحات لازم بر روی تصاویر، از GPS و نقشه¬های توپوگرافی به منظور بازدید صحرایی منطقه و برداشت نقاط تعلیمی، استفاده شده ¬است. نقشه¬های پوشش اراضی با استفاده از روش¬ طبقه¬بندی نظارت¬شده با الگوریتم حداکثر احتمال تهیه گردید. یافته¬ها: بر اساس نتایج به¬دست آمده، منطقه مورد مطالعه دارای 6 طبقه شامل: اراضی زراعی آبی، اراضی زراعی دیم، اراضی زراعی رها شده، رخنمون سنگی، مرتع و معدن می¬باشد. دقت کلی و ضریب کاپا برای نقشه پوشش اراضی سال 2013، به ترتیب برابر 11/86% و 82/0و برای سال 2001 به ترتیب برابر با 26/78% و 71/0 به¬دست آمد. بحث و نتیجه¬گیری: نتایج تحقیق نشان می¬دهد که اراضی زراعی آبي، اراضی رها شده و طبقه مرتع از سال 2001 نسبت به سال 2013 به ترتیب 84/1 % و 29/1 % و 21/1% افزایش سطح داشته¬¬است و کلاس اراضی زراعی دیم و برو¬¬ن¬زد سنگی به ترتیب 09/5 % و 62/0% کاهش یافته¬است. همچنین طبقه معدن در سال 2001 وجود نداشته و در سال 2013، 3939/49هکتار معادل 36/1 درصد از مساحت منطقه را به خود اختصاص داده¬¬است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

144 - استفاده از سنجش از دور در ارزیابی و آشکارسازی تغییرات پوشش‌گیاهی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده ماله‌گاله (مله‌گاله))
غلامرضا سبزقبائی محمدجواد احسان دوست سیده سولماز دشتی عاطفه میر فریبا هدایت زاده

10.22034/jest.2021.20134.2917

زمینه و هدف: تکنیک سنجش از دور به دلیل ویژگی‌های خاص خود در ارایه سریع و ارزان اطلاعات پایه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سنجش از دور امروزه در مسایل مهمی مثل ساخت نقشه‌های مناطق و تصمیم‌گیری‌های درست کاربرد دارد. هدف از انجام این مطالعه آشکارسازی تغییرات پوشش گیاهی من چکیده کامل

زمینه و هدف: تکنیک سنجش از دور به دلیل ویژگی‌های خاص خود در ارایه سریع و ارزان اطلاعات پایه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سنجش از دور امروزه در مسایل مهمی مثل ساخت نقشه‌های مناطق و تصمیم‌گیری‌های درست کاربرد دارد. هدف از انجام این مطالعه آشکارسازی تغییرات پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده مله گاله بوده است. روش بررسی: در پژوهش حاضر از تصاویر ماهواره‌ای لندست 7 سنجنده ETM+، سال های 2000 و 2010 استفاده شد و به بررسی تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از نرم افزار TerrSet بدون در نظر گرفتن باغات و زمین های کشاورزی منطقه حفاظت شده ماله گاله پرداخته شده است. در این مطالعه، پس از تهیه تصاویر ماهواره ای لندست ETM+ برای دو سال 2000 و 2010 و انجام تصحیحات هندسی لازم بر روی آن ها، جهت استخراج پارامتر پوشش گیاهی، از نقشه اولیه حاصل از بارزسازی تصاویر استفاده شد. سپس با در نظر گرفتن نقشه کاربری اراضی منطقه و نقشه طبقه بندی شده حاصل از شاخص NDVI و با در نظر گرفتن پارامتر حداکثر احتمال، نقشه واقعیت زمینی مربوط به دو سال 2000 و 2010 تهیه شد. در نهایت با انجام روش تفاضل دو تصویر، میزان و چگونگی تغییرات نسبت به هم بررسی گردید. یافته ها: کمیت تغییرات در سال‌های 2000 و 2010 بررسی شد و مشخص گردید که در فاصله 10 سال، سطح پوشش گیاهی حفاظتی از 5/5278 هکتار به 25/25211 هکتار افزایش پیدا کرده و با روش تفاضل بین نقشه های نهایی، مشخص شد که تراکم پوشش گیاهی منطقه به میزان مساحت 17/181 هکتار کاسته شده، پوشش گیاهی 48/3417 هکتار از منطقه بدون تغییر بوده و در 59/21739 هکتار از منطقه پوشش گیاهی رشد داشته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که تصاویر ماهواره ای مجهز به سنجنده ETM+ از قابلیت لازم جهت استخراج پوشش گیاهی به خصوص پوشش گیاهی مناطق جنگلی برخوردار بوده است. در بازه زمانی ده ساله تقریبا نزدیک به زمانی که منطقه حفاظت شده ماله گاله در فهرست مناطق چهارگانه حفاظت محیط زیست ایران قرار گرفته است تا سال 2010 پوشش گیاهی حفاظتی این منطقه افزایش پیدا کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

145 - برآورد و بررسی سرانه پارک‌ها و فضای سبز شهر خمین با استفاده از سنجش از دور و تصاویر ماهواره‌ای
مهشاد باقری امیر انصاری آزاده کاظمی محمود بیات سحر حیدری مستعلی فاطمه احمدلو

10.22034/jest.2021.50540.4978

زمینه و هدف: فضای سبز شهری نقش بسیار مهمی در پایداری شهر داشته و بررسی و تعیین سرانه فضای سبز از عناصر اصلی برنامه ریزی و مدیریت یک شهر است. بدین منظور در مطالعه حاضر به برآورد سرانه فضای سبز شهر خمین اقدام شده است. روش بررسی: به منظور بررسی سرانه پارک ها و فضای سبز از چکیده کامل

زمینه و هدف: فضای سبز شهری نقش بسیار مهمی در پایداری شهر داشته و بررسی و تعیین سرانه فضای سبز از عناصر اصلی برنامه ریزی و مدیریت یک شهر است. بدین منظور در مطالعه حاضر به برآورد سرانه فضای سبز شهر خمین اقدام شده است. روش بررسی: به منظور بررسی سرانه پارک ها و فضای سبز از سنجش از دورو تصاویر ماهواره ای استفاده شد.در سال 1398، به این منظور ابتدا با استفاده از تصاویر Sentinel2 نقشه کاربری سرزمین در چهار کلاس شامل: اراضی بایر، سکونتگاه، پارک شهری و اراضی کشاورزی تهیه و لایه پارک شهری استخراج و بالایه نواحی چهار گانه شهر خمین تلفیق و سرانه فضای سبز هر ناحیه محاسبه شد. یافته ها: بررسی وضعیت سرانه با استفاده از رویکرد سنجش از دور نشان از کمبود شدید فضای سبز شهری در این شهر می دهد، به ویژه ناحیه 3 در جنوب شرقی شهر با سرانه 66/1 متر مربع، که علاوه بر داشتن پایین ترین میزان سرانه فضای سبز، دارای توزیع نامناسب و نامتوازن آن هم می باشد و بیشترین سرانه هم 43/3 در ناحیه 1 بود. نواحی 2 و 4 هم به ترتیب دارای سرانه ای معادل 22/3 و 27/3 متر مربع بود. بحث و نتیجه گیری: این نتایج نشان می دهد سرانه فضای سبز این شهر نسبت به استانداردها به شدت پایین بوده و نیازمند توجه خاص تصمیم گیران جهت افزایش و گسترش فضای سبز در این شهر است تا در آینده ای نزدیک تحلیل کامل و جامعی از فضای سبز این منطقه و دلایل کمبود آن ارائه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

146 - بررسی مولفه های موثر بر حس مکان در توسعه طبیعت گردی ساحلی جزایر جنوبی ایران (مطالعه موردی: جزیره هندورابی)
محمد محمدقلیان حسین مدی

10.22034/jest.2020.35313.4234

زمینه و هدف: پتانسیل گردشگری در جزایر جنوبی ایران، کیش و قشم و اخیرا هندورابی، باعث افزایش مجبوبیت در بین گردشگران و توجه بیشتر سرمایه گذاران شده است. جزایر مرجانی ایران، به استثنای کیش و قشم، توسعه کافی نیاقته اند و با این حال با دو مشکل تغییرات اقلیمی و میل به حضور گر چکیده کامل

زمینه و هدف: پتانسیل گردشگری در جزایر جنوبی ایران، کیش و قشم و اخیرا هندورابی، باعث افزایش مجبوبیت در بین گردشگران و توجه بیشتر سرمایه گذاران شده است. جزایر مرجانی ایران، به استثنای کیش و قشم، توسعه کافی نیاقته اند و با این حال با دو مشکل تغییرات اقلیمی و میل به حضور گردشگران مواجه هستند. فقدان برنامه ریزی مناسب، مدیریت ناکارآمد و عدم آگاهی کافی از اکوسیستم مناطق ساحلی، به این میراث طبیعی جهانی به شدت آسیب رسانده است. این مطالعه با هدف تعیین مولفه های موثر بر حس مکان در توسعه طبیعت گردی ساحلی جزایر جنوبی ایران، نمونه موردی: جزیره هندورابی انجام گرفته است. روش بررسی: این مقاله از طریق یک پژوهش کیفی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی، به بررسی مولفه های موثر بر حس مکان گردشگران (عینی- ذهنی) متشکل از سه مولفه کالبدی، ادراکی و عملکردی بر توسعه اکوتوریسم در جزیره هندورابی پرداخته است. جامعه آماری شامل 150 نفر از گردشگران جزیره کیش است که علاقمند سفر به جزیره هندورابی بوده اند و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات جمع آوری شده در نرم افزار SPSS و با استفاده آزمون های آماری تک نمونه ای T و آزمون فریدمن تحلیل شده است. یافته ها: با استفاده از روش تحلیل عاملی و شاخص های برازش مدل از طریق نرم افزارAMOS ، مؤلفه دسترسی به تسهیلات و خدمات با ضریب 759/0، کیفیت زیست محیطی با ضریب 659/0 و ملاحظات اقلیمی با ضریب 693/0 که هر سه جزء شاخص های عینی محسوب می شود، بیشترین بار عاملی را داراست و همچنین طبق مدل تحلیلی بیشترین واریانس تبیین شده را دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که عوامل عینی نسبت به عوامل ذهنی از تاثیرگذاری بیشتری در توسعه اکوتوریسم ساحلی جزیره هندورابی برخوردار است. در نهایت براساس نتایج حاصل از آزمون t تک نمونه ای، در تمامی مؤلفه های حس مکان گردشگران معناداری متناظر با آزمون T در همه مؤلفه ها معنادار بوده است. در نتیجه می توان گفت رضایت مندی گردشگران از مجموعه اقامتی هندورابی به طرز معناداری بالاتر از متوسط بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

147 - تعیین نقشه کاربری اراضی با استفاده از سنجندهETM+ (مطالعه موردی حوزه آبخیز هندودر)
رضوان داودپور حمید ترنج زر

10.22034/jest.2020.5723.1481

زمینه و هدف: رشد سریع جمعیت سبب استفاده بیش از حد ظرفیت و فشار مضاعف بر منابع طبیعی شده که در نتیجه آن تغییرات سریع کاربری اراضی اتفاق افتاده است. بنابراین شناخت سریع و دقیق انواع پوشش زمین می تواند نقش مؤثری در برنامه ریزی و مدیریت داشته باشد. داده های ماهواره ای به د چکیده کامل

زمینه و هدف: رشد سریع جمعیت سبب استفاده بیش از حد ظرفیت و فشار مضاعف بر منابع طبیعی شده که در نتیجه آن تغییرات سریع کاربری اراضی اتفاق افتاده است. بنابراین شناخت سریع و دقیق انواع پوشش زمین می تواند نقش مؤثری در برنامه ریزی و مدیریت داشته باشد. داده های ماهواره ای به دلیل دید وسیع و یکپارچه، در برگرفتن بخش عمده ای از طیف الکترومغناطیسی و به روز بودن تصاویر برای تهیه نقشه های کاربری اراضی مناسب می باشند. مطالعه حاضر با هدف تعیین نقشه کاربری اراضی با استفاده از سنجندهETM+ (مطالعه موردی حوزه آبخیز هندودر) انجام گرفته است. روش بررسی: از تصاویر ماهواره ای لندست 7 برای تعیین پوشش و کاربری اراضی حوزه آبخیز هندودر استان مرکزی استفاده شد. برداشت موقعیت انواع کاربری و پوشش اراضی از سطح حوزه مورد نظر با نقاط تست و کنترل با استفاده ازGPS انجام گرفت. طبقه بندی به روش نظارت شده و با چهار الگوریتم مختلف طبقه بندی که شامل حداکثر احتمال، حداقل فاصله تا میانگین،Minimum Mahalanobis Distance و متوازی السطوح بر روی گروه های سه باندی صورت گرفت. یافته ها: جهت انتخاب بهترین گروه سه باندی از روش محاسبه حد شاخص مطلوبیت (OIF) برای باند های اصلی، شاخص ها و تجزیه مؤلفه ها استفاده شد. تصاویر ماهواره ای با استفاده از الگوریتم های طبقه بندی نظارت شده و اعمال نمونه های برداشتی از سطح منطقه، طبقه بندی گردید. از بین الگوریتم ها، الگوریتم طبقه بندی حداکثر احتمال دارای نتایج بهتری از انواع پوشش و کاربری های اراضی بر روی تصاویر بود. بحث و نتیجه گیری: بهترین نتیجه طبقه بندی در مقایسه با نقشه واقعیت زمینی، با استفاده از مجموعه باند های b1، b4 و b7 با دقت کلی25/81 درصد در الگوریتم طبقه بندی حداکثر احتمال به دست آمد که بیانگر قابلیت و کارایی نسبتاً خوب داده های ETM+ در تهیه نقشه نهایی کاربری اراضی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

148 - تحلیل تغییرات فضای سبز شهر گرگان با استفاده از متریک‌های سیمای سرزمین
بی بی سارا داز عطا غفاری گیلانده علی عزیزی

10.22034/jest.2021.30713.3921

زمینه و هدف: شهرنشینی سریع به همراه تغییرات زیاد در پوشش اراضی، باعث اختلال در ساختار و عملکردهای زیست محیطی مرتبط با فضاهای سبز شهری شده است. شناسایی و درک این تغییرات برای بهبود وضعیت در هر مکانی امری لازم و اجتناب ناپذیرمی باشد. بر همین اساس هدف از این مطالعه بررسی ت چکیده کامل

زمینه و هدف: شهرنشینی سریع به همراه تغییرات زیاد در پوشش اراضی، باعث اختلال در ساختار و عملکردهای زیست محیطی مرتبط با فضاهای سبز شهری شده است. شناسایی و درک این تغییرات برای بهبود وضعیت در هر مکانی امری لازم و اجتناب ناپذیرمی باشد. بر همین اساس هدف از این مطالعه بررسی تغییرات فضای سبز شهر گرگان با استفاده از متریک های سیمای سرزمین و به کارگیری تکنیک های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد. روش بررسی: در این پژوهش جهت تهیه نقشه های کاربری/پوشش اراضی شهر گرگان از تصاویر سنجنده های ماهواره های لندست متعلق به سال های 1987، 2001 و 2014 استفاده شده است. به طوری که پس از انجام عملیات پیش پردازش، طبقه بندی تصاویر به روش طبقه بندی نظارت شده با به کارگیری الگوریتم حداکثر احتمال انجام گرفت و نقشه های مورد نظر در سه کلاس اراضی ساخته شده، فضای سبز و سایر کاربری ها تهیه گردید. سپس جهت بررسی روند تغییرات لکه های سبز شهری از متریک های مساحت طبقه، تعداد لکه، میانگین اندازه لکه، میانگین شکل لکه و تراکم حاشیه استفاده شد. یافته ها: یافته های حاصل از بررسی تغییرات زمانی فضای سبز شهر گرگان نشان داد که بین سال های 1987 تا 2014 مقدار زیادی از اراضی سبز به ویژه اراضی کشاورزی و جنگلی کاهش یافته و بر میزان اراضی ساخته شده اضافه شده است. به طوری که طی این 27 سال اراضی ساخته شده با میزان 86/15 کیلومترمربع روند افزایشی و در مقابل فضای سبز با مقدار 53/6 کیلومتر مربع روند کاهشی را داشته اند. همچنین بررسی و تحلیل متریک های سیمای سرزمین نیز حاکی از کاهش تعداد و اندازه لکه های سبز همراه با تکه تکه شدن و از هم گسیختگی آن ها می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از بررسی روند تغییرات پوشش اراضی طی 27 سال نشان داد که فضاهای سبز به میزان قابل توجهی همراه با تکه تکه شدن، روند کاهشی را داشته است. بنابراین به کارگیری رویکردهای جدید اکولوژیک در کنار سایر روش های مطالعات فضاهای سبز در برنامه ریزی های شهری ضروری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

149 - رهیافتی نو در آموزش صحیح دانشجویان برای آگاهی افزایی محیط زیستی(مطالعه موردی: دانشکده تخصصی، وابسته و مرتبط دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات)
مرضیه فریدیان شال مهران فرج اللهی فروزان ضرابیان فاطمه فریدیان شال

10.30495/jest.2022.62648.5484

زمینه و هدف: امروزه توجه به کیفیت آموزش عالی و تربیت نیروی متخصص و کارآمد یکی از ارکان اساسی برنامه ریزی‌ها محسوب می‌شود. برنامه ریزی جهت بالا بردن سطح کیفیت آموزشی مراکز آموزش عالی زمینه ساز تربیت افرادی متخصص و ماهر می‌باشد که بتواند نیاز‌های اقتصادی و صنعتی جامعه را چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه توجه به کیفیت آموزش عالی و تربیت نیروی متخصص و کارآمد یکی از ارکان اساسی برنامه ریزی‌ها محسوب می‌شود. برنامه ریزی جهت بالا بردن سطح کیفیت آموزشی مراکز آموزش عالی زمینه ساز تربیت افرادی متخصص و ماهر می‌باشد که بتواند نیاز‌های اقتصادی و صنعتی جامعه را برآورده سازند و کشور را در مسیر پیشرفت و توسعه ملی قرار دهند. پژوهش حاضر با هدف رهیافتی نو در آموزش صحیح دانشجویان برای آگاهی افزایی محیط زیستی از دیدگاه اعضا هیات علمی (مطالعه موردی: دانشکده‌های تخصصی، وابسته و مرتبط با محیط زیست در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران) انجام گرفته است. روش بررسی: این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پژوهش توصیفی-پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه اعضا هیات علمی دوره کارشناسی ارشد دانشکده‌ علوم و مهندسی صنایع غذایی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست و دانشکده مکانیک، برق وکامپیوتر واحد علوم و تحقیقات تهران به تعداد 149 نفر در سال تحصیلی 1400-1399 است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 107 نفر براساس روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده است. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق‌ساخته شامل 30 سوال بسته پاسخ با طیف لیکرت تنظیم شده است. پایایی پرسشنامه براساس ضریب آلفای کرونباخ 793/0 به‌دست آمد و برای تعیین روایی پرسشنامه از روایی صاحبنظران استفاده شده است. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی (درصد، فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون t تک متغیره و آزمون فریدمن برای تعیین سهم هر یک از عوامل در بهبود کیفیت آموزش و یادگیری) با بکارگیری نرم افزار SPSS تحلیل گردیده است. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که عوامل علاقه دانشجویان به رشته تحصیلی خود، میزان مشارکت دانشجویان در فعالیت‌های آموزشی، روش تدریس اعضای هیات علمی، سازماندهی‌محتوای آموزشی، تجهیزات و امکانات دانشگاه در آموزش صحیح دانشجویان برای آگاهی‌افزایی محیط زیستی بیش از سطح متوسط موثر بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: دانشگاه‌ها به منظور تربیت دانشجویانی آگاه به مسائل زیست محیطی، باید آموزشی اصولی را در دستور کار خود قرار دهند. این آموزش باید از جهات مختلف بررسی شود و کیفیت آن رو به بهبود باشد. در این بررسی بیشترین رتبه مربوط به عامل میزان مشارکت دانشجویان در فعالیت‌های آموزشی و کمترین رتبه مربوط به عامل سازماندهی محتوای آموزشی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

150 - بررسی قابلیت انتقال کاربری اراضی و پوشش زمین با استفاده از روش‌های رویه یادگیری بر مبنای نمونه وزنی مشابهت، رگرسیون لجستیک و ژئومد (مطالعه موردی: حوزه بسطام شهرستان سلسله)
سهیلا ناصری راد حامد نقوی جواد سوسنی سیداحمدرضا نورالدینی ساسان وفایی

10.22034/jest.2019.44248.4663

زمینه و هدف: ارزیابی و برآورد قابلیت انتقال با صحت بالا، یک گام مهم در روند مدلسازی و پیشبینی تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین است. هدف از این پژوهش، بررسی قابلیت تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین با استفاده از روشهای رویه یادگیری بر مبنای نمونه وزنی مشابهت، رگرسیون ل چکیده کامل

زمینه و هدف: ارزیابی و برآورد قابلیت انتقال با صحت بالا، یک گام مهم در روند مدلسازی و پیشبینی تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین است. هدف از این پژوهش، بررسی قابلیت تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین با استفاده از روشهای رویه یادگیری بر مبنای نمونه وزنی مشابهت، رگرسیون لجستیک و ژئومد است. روش بررسی: نقشههای کاربری اراضی و پوشش زمین مربوط به یک دوره زمانی 30 ساله (1364 تا1394) با استفاده از تصاویر ماهوارههای لندست 5 و 8 تهیه شد. مدلسازی قابلیت انتقال کاربری اراضی و پوشش زمین با استفاده از روشهای رویه یادگیری بر مبنای نمونه وزنی مشابهت، رگرسیون لجستیک و ژئومد و متغیرهای تاثیرگذار در روند تغییرات صورت گرفت. میزان صحت نتایج به دست آمده از مدلها با استفاده از نقشه واقعیت زمینی تعیین شد. مراحل اجرایی این پژوهش در بازه زمانی سالهای 1395 تا 1396 انجام شد. یافتهها: میزان ضریب کاپا برای روشهای رویه یادگیری بر مبنای نمونه وزنی مشابهت، رگرسیون لجستیک و ژئومد به ترتیب 84/0، 76/0 و 67/0 محاسبه شد. بررسی نقشههای پیشبینی شده برای سال 1409 با استفاده از روش رویه یادگیری بر مبنای نمونه وزنی مشابهت و زنجیره مارکوف نشان داد که مساحت مناطق مسکونی، باغات و اراضی کشاورزی روند افزایشی و مساحت اراضی بایر، جنگلها، مراتع و منابع آبی روند کاهشی خواهند داشت. بحث و نتیجهگیری: در نهایت نتایج حاکی از دقت نسبتاً بالای سه روش در برآورد قابلیت تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین است پاما با توجه به ضرایب کاپای به دست آمده، دقت روش رویه یادگیری بر مبنای نمونه وزنی مشابهت بیشتر از دو روش دیگر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

151 - واکاوی هم‌دیدی-دورکاوی رخداد توفان گرد و خاک استان هرمزگان (آذرماه 1395)
وحید سلامتی هرمزی مجتبی حمزه نژاد کمال امیدوار مهدی حسین پور

10.22034/jest.2020.25595.3450

زمینه و هدف: پدیده گرد و غبار از جمله تغییرات اقلیمی و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی است که در چند سال اخیر از سیرطبیعی خود خارج شده و شاهد تعدد وقوع آن در منطقه خاورمیانه می باشیم. هدف از این پژوهش بررسی هم‌دیدی و دورکاوی توفان گرد و خاک استان هرمزگان می باشد. روش بررس چکیده کامل

زمینه و هدف: پدیده گرد و غبار از جمله تغییرات اقلیمی و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی است که در چند سال اخیر از سیرطبیعی خود خارج شده و شاهد تعدد وقوع آن در منطقه خاورمیانه می باشیم. هدف از این پژوهش بررسی هم‌دیدی و دورکاوی توفان گرد و خاک استان هرمزگان می باشد. روش بررسی: با روش ترکیبی همدید- دورکاوی، شرایط موثر بر توفان گرد و خاک در استان هرمزگان در آذرماه 1395بررسی شده‌ است. یافته ها: پس از بررسی دید افقی و سمت و سرعت باد در ایستگاه‌های سطح زمین، داده‌های بازکاوی سطوح مختلف اتمسفر از سایت سازمان ملی اقیانوسی و جوی (نوا) اخذ و به منظور بررسی شرایط همدید و ترسیم نقشه‌های سطح زمین و سطوح فوقانی در محیط نرم‌افزار گردس استفاده شد. در ادامه با استفاده از تصاویر ماهواره مودیس(آکوا) پدیده گرد و غبار آشکار سازی شد. بحث و نتیجه گیری: در شرایطی که فرابار سیبری جهت غربی‌تر پیدا کند، نفوذ و گسترش زبانه‌های آن به سمت جنوب ایران باعث تضاد حرارتی حدود 35 درجه سلسیوس شده و افزایش گرادیان فشار را بین مناطق شمال شرقی و جنوب ایران به دنبال دارد. بادهای برخاسته از فرابار سیبری به دلیل عبور از روی چشمه های گرد و غبار (شرق و مرکز ایران و بیابان های اطراف استان هرمزگان) سبب گردیده که گرد و خاک از روی مناطق مذکور برخاسته و وارد استان هرمزگان گردد. تصاویر دورکاوی، مسیر حرکت گرد و خاک را منطبق بر جریان هوا در منطقه تایید می کند و نشان می دهد که حتی این پدیده به دریای عمان و خلیج فارس کشیده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

152 - تلفیق داده‌های زمینی و ماهواره‌ای برای پهنه‌بندی خشک‌سالی (مطالعه موردی: دشت ملایر)
احمد اسدی می آبادی داوود اخضری حمید نوری

10.30495/jest.2021.48591.4872

زمینه و هدف: یکی از مهم‌ترین پیامدهای خشک‌سالی، کاهش تراکم پوشش گیاهی است. با کاهش پوشش گیاهی، شرایط محیطی برای بروز مشکلات مختلف نظیر فرسایش خاک، افزایش میزان رواناب سطحی و خطر بروز سیل فراهم می‌شود. بر این اساس، ارزیابی اثرات خشک‌سالی بر روی پوشش گیاهی از اهمیت زیادی چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از مهم‌ترین پیامدهای خشک‌سالی، کاهش تراکم پوشش گیاهی است. با کاهش پوشش گیاهی، شرایط محیطی برای بروز مشکلات مختلف نظیر فرسایش خاک، افزایش میزان رواناب سطحی و خطر بروز سیل فراهم می‌شود. بر این اساس، ارزیابی اثرات خشک‌سالی بر روی پوشش گیاهی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف تحقیق حاضر این است که با استفاده از نمایه تأثیر خشک‌سالی (IDI)، امکان بهره‌گیری از داده‌های تلفیقی زمینی و ماهواره‌ای در منطقه مورد مطالعه سنجیده شود.روش بررسی: در این پژوهش شاخصی به نام نمایه تأثیر خشک‌سالی (IDI) استفاده ‌شده است که بیانگر تأثیرات درازمدت شرایط اقلیمی منطقه مطالعاتی، بر وضعیت پوشش گیاهی آن منطقه است. در این مطالعه نمایه IDI با تلفیق داده‌های ایستگاه‌های هواشناسی دشت ملایر برای تهیة نقشه‌های بارندگی و دمای دشت (آمار ۵ ایستگاه سینوپتیک موجود در داخل و خارج منطقه موردمطالعه، با مقیاس 20 ساله) و یک سری از داده‌های ماهواره‌ای سنجنده لندستOLI، TM و ETM+ برای تهیه نقشة پوشش گیاهی NDVI (مشتمل بر 6 تصویر در ماه مه و سال‌های 2000، 2002، 2007، 2009، 2013 و 2015 میلادی) محاسبه و سپس پهنه‌بندی شد. پژوهش حاضر در اردیبهشت سال 1398 انجام شد.یافته ها: نتایج نشان داد ارتباط خوبی بین داده‌های تلفیقی (IDI) و شاخص بارش استاندارد شده (SPI) برقرار است که نشان‌دهندة کارایی بالای داده‌های تلفیقی است. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که بین میانگین شاخص SPI و IDI همبستگی بالایی برابر با 963/0 در سطح معنی‌داری 01/0P< وجود دارد.بحث و نتیجه گیری: تاکنون برای مطالعه خشک‌سالی‌ها از داده‌های زمینی و ماهواره‌ای به‌وفور استفاده‌شده است، اما شاخصی که از تلفیق این داده‌ها به‌دست‌آمده باشد کمتر موردتوجه محققان قرارگرفته است، بنابراین هدف و نوآوری این تحقیق این است که با استفاده از نمایه تأثیر خشک‌سالی (IDI)، امکان بهره‌گیری از داده‌های تلفیقی زمینی و ماهواره‌ای در منطقه موردمطالعه سنجیده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

153 - پایش تغییرات پوشش اراضی با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز خوجین خلخال)
مهسا صفری پور داریوش ناصری

10.22034/jest.2020.22762.3182

زمینه و هدف: مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال های گذشته می تواند در برنامه ریزی و استفادة بهینه از منابع و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی باشد و از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، تکنولوژی سنجش از دور می تواند ابزاری ض چکیده کامل

زمینه و هدف: مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال های گذشته می تواند در برنامه ریزی و استفادة بهینه از منابع و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی باشد و از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، تکنولوژی سنجش از دور می تواند ابزاری ضروری و ارزش مند جهت پایش تغییرات باشد. هدف از تحقیق حاضر، پایش تغییرات پوشش اراضی در حوضه آبخیز خوجین خلخال در جنوب استان اردبیل با تکنیک سنجش از دور می باشد. روش بررسی: ابتدا تصاویر ماهواره لندست مربوط به تیر ماه سال های 1365، 1380 و 1395 تهیه و پس از تصحیح هندسی و ارتفاعی، طبقه بندی تصاویر به روش نظارت شده یا خوارزمیک حداکثر احتمال انجام پذیرفت. به منظور افزایش دقت طبقه بندی تصاویر نیز از شاخص NDVI، لایه مدل رقومی ارتفاعی و لایه شیب استفاده شد و دقت طبقه بندی نیز با شاخص کاپا و صحت کلی بررسی گردید. یافته ها: بر اساس نتایج در دوره اول (1380-1365) 36/22 درصد، در دوره دوم (1395-1380) 73/20 و در دوره آخر یعنی (1395-1365) 08/28 درصد از منطقه دچار تغییر کاربری شده است که در هر سه دوره، تبدیل کاربری مرتع به زراعت دیم بیش ترین تغییرات را دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان دهنده این امر است که علی رغم بالا بودن قدرت تصاویر لندست در تهیه نقشه کاربری اراضی، می توان با استفاده از شاخص ها و لایه های جانبی نظیر NDVI، ارتفاع و درصد شیب، قدرت تفکیک کاربری ها از یکدیگر را بهبود بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

154 - تحلیل محتوای کتاب‌های ریاضی دوره اول ابتدایی براساس مولفه‌های آموزش پایداری با تکنیک آنتروپی شانون
سیده زهرا شمسی پاپکیاده محمدرضا سرمدی الهه امینی فر سید محمد شبیری

10.30495/jest.2022.57742.5252

زمینه و هدف: وجود چالش‌های منحصر به فرد در عصر حاضر موجب نیاز تغییرات واقعی در طرز تفکر و عملکردی کاملاً جدید در جامعه شده است. لذا استفاده از آموزش پایداری در تولید منابع انسانی کاملاً آگاه، به ویژه با توجه به مهارت‌های اساسی درک و دانش مورد نیاز در قرن بیست و یکم، حیا چکیده کامل

زمینه و هدف: وجود چالش‌های منحصر به فرد در عصر حاضر موجب نیاز تغییرات واقعی در طرز تفکر و عملکردی کاملاً جدید در جامعه شده است. لذا استفاده از آموزش پایداری در تولید منابع انسانی کاملاً آگاه، به ویژه با توجه به مهارت‌های اساسی درک و دانش مورد نیاز در قرن بیست و یکم، حیاتی است. براین اساس هدف اصلی این پژوهش تحلیل محتوای کتاب‌های ریاضی دوره اول ابتدایی براساس مولفه‌های آموزش پایداری است. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی است. واحد تحلیل (تصاویر، متن، فعالیت کلاسی و تمرین و کار در کلاس) است. جامعه آماری کتاب‌های ریاضی دوره اول ابتدایی (پایه اول، دوم و سوم) است. که در این پژوهش کل محتوای آن براساس سه مولفه آموزش پایداری (اقتصادی، اجتماعی و محیط‌زیستی) تحلیل شد. حجم نمونه با جامعة آماری یکسان و به‌صورت سرشماری در نظر گرفته شد. برای تایید روایی چک لیست از روایی صوری و محتوایی با نظرات صاحب‌نظران استفاده شد و پایایی آن 92/0 از روش هولستی بدست آمد و برای پردازش داده‌های گردآوری شده از روش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد، تصاویر محیط‌زیستی در هر سه پایه دارای فراوانی بیشتری نسبت به دیگر واحد تحلیل است و در بین مجموع مولفه‌های آموزش پایداری، مولفه محیط‌زیستی در کلیه دوره‌های اول ابتدایی بیشترین و اقتصادی کمترین فراوانی را دارا بود. همچنین بر اساس معیار بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت، معیار محیط زیستی در پایه اول و معیار اجتماعی در پایه های دوم و سوم بیشترین مقدار را دارا است. همچنین آموزش پایداری در پایه دوم و سوم با هم یکسان بوده‌اند. بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌ها بر این امر تاکید دارند که که تعادل و انسجام لازم بین سه مولفه آموزش پایداری برقرار نبوده و در محتوای کتاب‌های ریاضی دوره اول آن‌گونه که شایسته است به مولفه‌های آموزش پایداری توجه نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

155 - مکان گزینی و بهینه سازی پوشش دوربین های مدار بسته به منظور حمایت از مونیتورینگ بهتر با استفاده از الگوریتم S-ROPE و بصری سازی سه بعدی
جعفر کریمی محمد حسن وحیدنیا

10.22034/jest.2019.37346.4361

زمینه و هدف: در جوامع مدرن مونیتورینگ براساس دوربین های مداربسته مسئله ای ضروری برای حفظ محیط زیست و امنیت اجتماعی به شمار می آید. بهینه سازی شبکه های دوربین و نحوه طراحی شبکه آن ها از جمله چالش های مطالعات شبکه های دوربین است. هدف از این مقاله توسعه شیوه ای مکانمند برا چکیده کامل

زمینه و هدف: در جوامع مدرن مونیتورینگ براساس دوربین های مداربسته مسئله ای ضروری برای حفظ محیط زیست و امنیت اجتماعی به شمار می آید. بهینه سازی شبکه های دوربین و نحوه طراحی شبکه آن ها از جمله چالش های مطالعات شبکه های دوربین است. هدف از این مقاله توسعه شیوه ای مکانمند برای یافتن پیکربندی دوربین های مداربسته جهت ایجاد حداکثر پوشش تصویری ممکن در یک فضای شهری است. روش بررسی: به طور کلی این پژوهش در دو مرحله در سال 96 انجام گرفته است. در مرحله اول اعمال الگوریتم مکانیابی دوربین ها در فضای دو بعدی صورت می پذیرد و خروجی به دست آمده از آن در مرحله دوم در فضای سه بعدی و به صورت بصری تجزیه و تحلیل می گردد. اولین مرحله با استفاده از نرم افزار ArcGIS و زبان برنامه نویسی Python انجام پذیرفت و از الگوریتم S-ROPE به عنوان روشی با میزان دقت بالا در زمینه استقرار دوربین ها استفاده شد. ضمن این که تعدیلاتی در الگوریتم شامل زاویه دید و غیر دودویی بودن منطقه انجام گرفت. در مرحله دوم از مدلسازی سه بعدی در محیطcity Engine برای اعتبارسنجی خروجی به دست آمده در یک محدوده شهری استفاده شد. یافته ها: با الگوریتم S-ROPE یک مکان گزینی اتوماتیک برای دوربین ها انجام گرفت به گونه ای که مساحت 28/1798 متر مربع از کل مساحت 98/1953 مترمربعی محدوده مطالعاتی، یعنی 92%، تحت پوشش قرار گرفت. پس از بررسی سه بعدی تنها دو عدد دوربین به مجموع دوربین ها برای پوشش 100% اضافه شد. بحث و نتیجه گیری: با روش پیشنهادی اولاً در تعداد دوربین های به کار رفته به تعداد قابل توجهی صرفه جویی صورت می پذیرد و در عین حال بیشترین پوشش ممکن نیز به دست خواهد آمد.تنها چالش پیش رو زمان اجرای فرآیند برای مساحت های بزرگ می باشد که با توجه به غیر آنی بودن ماهیت مسئله، خللی در روش پیشنهادی ایجاد نمی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

156 - مروری بر روش های آشکارسازی دوبعدی و سه بعدی تغییرات ساختمان مبتنی بر داده‌های سنجش از دور
شراره حسینی فاطمه طبیب محمودی

10.30495/jest.2022.50484.4976

زمینه و هدف: در مواجهه با ساختمان ها و ابنیه شهری، توسعه پایدار شهر و لزوم به هنگام نگه داشتن مدل‌‌های سه‌‌بعدی آن نیاز به پایش مداوم تغییرات رخ داده در سطح زمین دارد. بنابراین، آشکار‌سازی تغییرات کاربری و یا پوشش زمین با استفاده از داده‌‌های سنجش از دور چند‌زمانه برای چکیده کامل

زمینه و هدف: در مواجهه با ساختمان ها و ابنیه شهری، توسعه پایدار شهر و لزوم به هنگام نگه داشتن مدل‌‌های سه‌‌بعدی آن نیاز به پایش مداوم تغییرات رخ داده در سطح زمین دارد. بنابراین، آشکار‌سازی تغییرات کاربری و یا پوشش زمین با استفاده از داده‌‌های سنجش از دور چند‌زمانه برای درک روابط پویا بین پدیده‌‌های انسانی و طبیعی به منظور تصمیم‌‌گیری صحیح و به تبع آن تسهیل مدیریت شهری و بحران و استفاده بهینه از منابع، بسیار حائز اهمیت است. هدف از انجام این مطالعه مروری، پاسخ به این سوال است که آیا پیشرفت های صورت گرفته در روش های آشکارسازی تغییرات ساختمان ها و تبدیل آنها از روش های دوبعدی به روش های سه بعدی توانسته چالش های مطرح در این زمینه را پاسخ دهد و زمینه های تحقیقاتی آتی برای بهبود نتایج روش های سه بعدی آشکارسازی تغییرات چیست؟ روش بررسی: در این مقاله، مروری کلی بر دسته بندی انواع روش های مطرح در آشکارسازی تغییرات عوارض شهری با تاکید بر عارضه ساختمان انجام شده است. پیشرفت های موجود در تسهیل دستیابی به داده های سه بعدی موجب شده روش های آشکارسازی سه بعدی تغییرات با دو مفهوم مقایسه هندسی و آنالیز هندسی-طیفی مورد توجه تحقیقاتی قرار گیرند. یافته ها: با توجه به مطالعات صورت گرفته در زمینه آشکارسازی دوبعدی تغییرات با استفاده از روش‌های مختلف، دقت نتایج وابسته به پاره‌ای از عوامل نظیر قدرت تفکیک مکانی و رادیومتریکی داده های سنجش از دور ورودی، رفتار پدیده‌ها در منطقه مورد مطالعه و چرخه تغییرات طبیعی در آن‌ها، تکنیک‌های به کار رفته در شناسایی تغییرات، تجربه و مهارت عامل خبره و ... می‌باشد. امروزه به داده‌های سه‌بعدی دسترسی آسان‌تری داریم. آشکارسازی سه بعدی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور افزونه‌ای از تحقیقات بسیار کلاسیک و در عین حال رایج است که در آن از اطلاعات سه‌بعدی در فرآیند تشخیص تغییر استفاده می‌شود. نتیجه گیری: در بررسی الگوریتم آشکارسازی دو بعدی و سه بعدی تغییرات، این نتیجه به دست می آید که در اکثر موارد، روش‌های آشکارسازی سه بعدی تغییرات به شدت به دو موضوع اساسی متکی هستند: 1) استفاده از الگوریتم های پیشرفته تناظریابی تصاویر برای تولید داده‌های سه‌بعدی؛ 2) تکنیک‌های استخراج و یادگیری ماشین سطح بالا براساس داده‌های هندسی و طیفی. بنابراین، جدا از الگوریتم آشکارسازی تغییر، توسعه تکنیک‌های آشکارسازی سه بعدی تغییرات بستگی به تلاش تحقیقاتی در این دو جنبه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

157 - تهیه نقشه کاربری اراضی با طبقه‌بندی شیء پایه با تصاویر ماهواره‌ای با قدرت تفکیک بالای WorldView 2
یوسف تقی ملایی عبدالعلی کرمشاهی سیدیوسف عرفانی فرد مهدی حیدری

10.30495/jest.2021.35947.4277

زمینه و هدف: نقشه های پوشش اراضی، داده های مهمی برای ارزیابی زیست محیطی هستند. در این مطالعه، دقت تهیه نقشه کاربری اراضی منطقه هفت برم شیراز با الگوریتم شیء پایه برروی تصاویر ماهواره ای WorldView 2 سال 2015میلادی بررسی شده است.روش بررسی: در این مطالعه از تصاویر WorldVie چکیده کامل

زمینه و هدف: نقشه های پوشش اراضی، داده های مهمی برای ارزیابی زیست محیطی هستند. در این مطالعه، دقت تهیه نقشه کاربری اراضی منطقه هفت برم شیراز با الگوریتم شیء پایه برروی تصاویر ماهواره ای WorldView 2 سال 2015میلادی بررسی شده است.روش بررسی: در این مطالعه از تصاویر WorldView 2 در جنگل های اطراف شیراز استفاده شده است که می تواند نقشه های پوشش گیاهی را با جزئیات زیاد تهیه کند. روش آنالیز تهیه نقشه، روش شیء پایه با درخت تصمیم می باشد. فرآیند کار شامل: قطعه بندی، انتخاب و استخراج عارضه های مدنظر شامل 9کلاس با شاخص های طیفی، طبقه بندی سلسله مراتبی شیء پایه و ایجاد درخت تصمیم برای طبقه بندی تصویر و در نهایت طبقه بندی و ارزیابی صحت آن می باشد.یافته ها: نتایج نشان داد که کلاس های طبقه بندی موفق بوده اند و صحت کلی 45/87 درصد بود. بیشترین صحت طبقه بندی در صحت تولیدکننده برای کلاس های آب، جنگل، محصول، ساختمان بود. بالاترین صحت مربوط به آب است (100درصد).بحث و نتیجه گیری : درختان دست کاشت و جنگل های طبیعی با روش شی پایه تشخیص داده شدند. باندهای اضافی ساحلی، امکان تشخیص اراضی بایر را از سایر پوشش گیاهی فراهم می نمایند. فاصله تا درخت و سایه نقش مهمی در تشخیص ساختمان ها دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

158 - پایش تغییرات سی ساله پوشش اراضی با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS (مطالعه موردی: حوضه آبخیز قره سو، اردبیل)
فرشته نامدار شهلا محمودی اباذر اسمعلی عوری ابراهیم پذیرا

10.22034/jest.2020.45905.4755

زمینه و هدف: مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال های گذشته می تواند در برنامه ریزی جهت استفادة بهینه از آن و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی به شمار آید. از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، تکنولوژی سنجش از دور ابزاری ضروری چکیده کامل

زمینه و هدف: مطالعه میزان تغییرات و تخریب منابع در سال های گذشته می تواند در برنامه ریزی جهت استفادة بهینه از آن و کنترل و مهار تغییرات غیر اصولی در آینده گام مهمی به شمار آید. از آنجا که این تغییرات در سطوح وسیع و گسترده اتفاق می افتد، تکنولوژی سنجش از دور ابزاری ضروری و ارزشمند جهت پایش تغییرات می باشد. هدف از تحقیق حاضر، پایش تغییرات پوشش اراضی در حوضه آبخیز قره سو در استان اردبیل با تکنیک سنجش از دور است. روش بررسی: دراین تحقیق تغییرات پوشش اراضی طی سی سال از سال 1365 الی 1395 مورد پایش قرار گرفت.ابتدا تصاویر ماهواره لندست مربوط به ماه جولای سال های 1985، 2000 و 2015 تهیه و پس از تصحیح هندسی و ارتفاعی، طبقه بندی تصاویر به روش نظارت شده با متد حداکثر احتمال انجام پذیرفت. به منظور افزایش دقت طبقه بندی از شاخص NDVI، DEM و لایه شیب استفاده شد و دقت طبقه بندی با شاخص کاپا و صحت کلی مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج در دوره اول (1380-1365) 43/20 درصد، در دوره دوم (1395-1380) 426/41 درصد و در سی سال (1395-1365) 99/27 درصد از منطقه دچار تغییر کاربری شده است که در هر سه دوره تغییرات کاربری زراعت دیم بیشترین مقدار را دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان دهنده این امر است که علیرغم بالا بودن قدرت تصاویر ماهواره لندست در تهیه نقشه کاربری اراضی، می توان با استفاده از شاخص ها و لایه های جانبی نظیر NDVI، ارتفاع و درصد شیب قدرت تفکیک کاربری ها از یکدیگر را بهبود بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

159 - واکاوی تغییر و تحولات مورفودینامیک لندفرم‌ها و بستر رودخانه کال‌شور درمحدوده منطقه حفاظت‌شده شیراحمد سبزوار با دیدگاه محیط زیستی
ابراهیم تقوی مقدم الهه اکبری علی اکبر احسان زاده

10.22034/jest.2018.15811.2432

زمینه و هدف: آگاهی از ویژگی‌های مورفودینامیک سیستم‌های رودخانه ای، لندفرم های ژئومورفولوژیکی و چگونگی تحول آن به عنوان یکی از حیاتی‌ترین عناصر تشکیل‌دهنده سطح زمین در بسیاری از مطالعات و طرح ها از جمله بحث مهار سیلاب ها ، مطالعات آبخیزداری، هیدرولو&zwj;ژی و محیط زیستی چکیده کامل

زمینه و هدف: آگاهی از ویژگی‌های مورفودینامیک سیستم‌های رودخانه ای، لندفرم های ژئومورفولوژیکی و چگونگی تحول آن به عنوان یکی از حیاتی‌ترین عناصر تشکیل‌دهنده سطح زمین در بسیاری از مطالعات و طرح ها از جمله بحث مهار سیلاب ها ، مطالعات آبخیزداری، هیدرولو&zwj;ژی و محیط زیستی از نیازهای اساسی برای برنامه‌ریزان محیطی و منطقه است. این تحقیق با هدف ارزیابی تغییرات در لندفرم‌ها و بستر رودخانه کال شور سبزوار در محدوده منطقه حفاظت شده شیر احمد سبزوار با تاکید بر ملاحظات محیط زیستی می باشد. روش بررسی: در این تحقیق از نقشه‌های توپوگرافی و تصاویر ماهواره ای لندست سال های 1988-2015 استفاده‌شده است. سپس با افزایش وضوح و تباین در تصاویر ماهواره‌ای، بستر رودخانه کال‌شور تعیین و تغییرات رخ داده در دوره 27 ساله تحقیق مشخص شد، سپس با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال نقشه لندفرم و کاربری‌ها برای سال های تحقیق تولید و تغییرات رخ‌داده در هر عرصه مشخص و مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: محاسبات نشان می دهد طول رودخانه کال شور در محدوده مذکور به میزان8/1 کیلومتر کوتاه‌تر و تعداد پیچان‌رودها کم تر و شعاع دایره مماس بر هر پیچانرود بیش‌تر شده‌است که حاکی از تبدیل الگوی پیچانرودی به شریانی است. نقشه لندفرم‌های تغییر‌یافته با روش حداکثر احتمال و دقت 3/84 و ضریب کاپا 78/0 تولید شد. پس از ارزیابی مشخص شد 5/31 کیلومتر مربع از حجم تپه‌های ماسه‌ای کاهش و تبدیل به نی‌زارها و جنگل‌های گز و تاغ شده‌است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان دهنده تغیرات وسیعی به خصوص در حجم تپه‌های ماسه‌ای و پوشش‌گیاهی منطقه است. بالا بودن سطح آب‌های زیرزمینی دشت سبزوار و ورود پساب تصفیه خانه فاضلاب به رودخانه از یک سو به نفع چشم انداز طبیعی منطقه بوده و از سوی دیگر باعث آلوده شدن منابع آب و خاک و تاثیر سوء بر حیات جانوری منطقه حفاظت شده شیراحمد داشته است لذا نیازمند تدوین برنامه راهبردی ویژه در راستای حفظ میراث طبیعی و توسعه پایدار می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

160 - تحلیل تاثیر مفهوم بینابینیت در ارتقاء حس تعلق به مکان در مسجد-مدرسه‌های دوره قاجاریه (نمونه موردی: مسجد- مدرسه صالحیه شهر قزوین)
ثمین ترکمن جمال الدین سهیلی

10.30495/jest.2021.49662.4926

زمینه و هدف: در معماری دوره اسلامی ایران، بناهای عمومی همانند مسجد- مدرسه‌ها مکان‌هایی برای تعاملات افراد با سلیقه‌ها و تفکرات مختلف بودند، این بناها با عملکردها و فضاهای متنوع خود و با داشتن فضاهایی بینابین که نقش تعیین کننده‌ای در سازمان‌دهی عملکردهای متنوع این مکان‌ه چکیده کامل

زمینه و هدف: در معماری دوره اسلامی ایران، بناهای عمومی همانند مسجد- مدرسه‌ها مکان‌هایی برای تعاملات افراد با سلیقه‌ها و تفکرات مختلف بودند، این بناها با عملکردها و فضاهای متنوع خود و با داشتن فضاهایی بینابین که نقش تعیین کننده‌ای در سازمان‌دهی عملکردهای متنوع این مکان‌ها و پیوند بیشتر فرد با آن را داشتند، تشکیل یک کل واحد را می‌دادند، و تمایل فرد به ماندن در آن مکان را میسر می‌ساختند. هدف این مطالعه، تحلیل تاثیر مفهوم بینابینیت در ارتقاء حس تعلق به مکان در مسجد- مدرسه‌های دوره قاجاریه است و به بیان این مطلب می‌پردازد که چگونه فضای بینابین می‌تواند در ارتقاء حس تعلق به مکان موثر باشد.روش بررسی: این پژوهش در تابستان سال 1398 با استفاده از روش تحقیق همبستگی به تحلیل متغیرها، و با مطالعات کتابخانه‌ای، میدانی و پیمایشی به بررسی مولفه‌های تاثیرگذار در ارتقاء حس تعلق به مکان و فضای بینابین و سپس به بررسی ارتباط معنادار بین این دو متغیر در نرم افزار Spss 20 پرداخته است.یافته‌ها: یافته‌ها و نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که ضریب معناداری بین متغیرهای حس تعلق به مکان و فضای بینابین کمتر از 05/0 بوده و نشان از وجود از رابطه معنادار بین این دو متغیر است.بحث و نتیجه‌گیری: در نتیجه استفاده از مفهوم بینابینیت می‌تواند عاملی موثر برای ایجاد حس تعلق به مکان در فضای معماری باشد. زیرا امروزه مفهوم بینابینیت، در طراحی فضاهای معماری بسیار حائز اهمیت است، تا با استفاده از آن بتوان در مکان‌های عمومی جدید پیوند بین انسان و مکان را قوی ساخت؛ تا در نهایت منجر به بهره‌برداری بهتر از محیط و تدوام حضور افراد در آن گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

161 - شناسایی مؤلفه‌های برنامه درسی سبز و ارائه الگوی مطلوب به منظور ارتقاء فرهنگ زیست محیطی دانش آموزان دوره دوم ابتدایی
افسانه احمدی مقدم محبوبه سلیمان پورعمران بهرنگ اسماعیلی شاد

10.30495/jest.2022.56454.5209

زمینه و هدف: برنامه درسی سبز یک برنامه عملی در جهت یادگیری پایدار، آموزش پایدار و سیستماتیک و وابسته به یکدیگر است.پژوهش حاضر، با هدف طراحی و اعتبار یابی مدل مطلوب برنامه درسی سبز به منظور ارتقاء فرهنگ زیست محیطی دانش آموزان دوره دوم ابتدایی درسال 1399 با استفاده از طرح چکیده کامل

زمینه و هدف: برنامه درسی سبز یک برنامه عملی در جهت یادگیری پایدار، آموزش پایدار و سیستماتیک و وابسته به یکدیگر است.پژوهش حاضر، با هدف طراحی و اعتبار یابی مدل مطلوب برنامه درسی سبز به منظور ارتقاء فرهنگ زیست محیطی دانش آموزان دوره دوم ابتدایی درسال 1399 با استفاده از طرح پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی انجام گرفته است. روش بررسی: در بخش کیفی، از روش تحلیل مضمون با رویکرد استقرایی و در بخش کمی از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شد. بر اساس مؤلفه های دست آمده، پرسشنامه 73 گویه ای ساخته شد. به منظور اعتبارسنجی پرسشنامه، از روایی صوری، محتوایی و روایی سازه استفاده شد. نمونه آماری در بخش کمی شامل 395 نفر از متخصصان حوزه برنامه درسی، اساتید علوم تربیتی، معاونان و مدیران آموزش و پرورش استان خراسان رضوی و همچنین اعضای هیات علمی و متخصصان حیطه آموزش محیط زیست بودند. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل عاملی تاییدی و رویکرد مدل سازی معادله ساختاری کواریانس محور استفاده شد. یافته ها: یافته ها نشان داد که ابزار سنجش از اعتبار عاملی برخوردار است. همچنین مقادیر مربوط به برآورد ضریب آلفای کرونباخ، به منظور سنجش همبستگی درونی مضامین پایه بالاتر از 7/0 شد، در نتیجه ابزار سنجش مربوط به این مفاهیم از دقت اندازه گیری کافی برخوردار است. بحث و نتیجه گیری: یافته های حاصل از تحلیل مضمون منجر به طراحی مدل برنامه درسی سبز با 4 مضمون سازمان دهنده و 20 مضمون پایه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

162 - حذف کدورت از آب با استفاده از گرافن اکساید به‌عنوان ماده منعقدکننده و مدل‌سازی با شبکه عصبی مصنوعی
نازیلا رضانیا مریم حسنی زنوزی مطهره سعادتپور

10.30495/jest.2020.48158.4851

زمینه و هدف: در سال های اخیر، کاربردهای نانومواد با پایه کربنی در عرصه های مختلف نظیر صنعت آب و فاضلاب توسعه یافته است. یکی از این ترکیبات، گرافن اکساید (GO) است که به دلیل دارا بودن ساختار ورقه ای با سطح ویژه بالا و گروه های سطحی متنوع، توجه زیادی را به خود جلب نموده ا چکیده کامل

زمینه و هدف: در سال های اخیر، کاربردهای نانومواد با پایه کربنی در عرصه های مختلف نظیر صنعت آب و فاضلاب توسعه یافته است. یکی از این ترکیبات، گرافن اکساید (GO) است که به دلیل دارا بودن ساختار ورقه ای با سطح ویژه بالا و گروه های سطحی متنوع، توجه زیادی را به خود جلب نموده است. در این راستا، هدف اصلی از انجام پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های انعقادی گرافن اکساید در حذف کدورت از آب و مدل سازی فرایند با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی (ANN) می باشد.روش بررسی: نمونه های کدورت با استفاده از خاک باغچه و آب شهری تهیه و نمونه GO به صورت سوسپانسیون غلیظ خریداری گردید. آزمایش های جارتست برای بررسی تاثیر pH، غلظت GO، کدورت اولیه، زمان ته نشینی و سایر پارامترها بر بازدهی حذف کدورت، انجام شد. به منظور شبیه سازی فرایند، از شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون استفاده شد.یافته ها: تحت شرایط pH اسیدی و نیز با افزایش غلظت GO از 5/2 تا40 میلی گرم بر لیتر، بازدهی حذف کدورت افزایش یافت. اما تغییرات کدورت اولیه اثر مشخص و مستقلی بر بازدهی فرایند نداشت. بخش عمده حذف کدورت در 10 دقیقه ابتدای ته نشینی رخ داد و سرعت ته نشینی لخته ها با افزایش غلظت GO و کاهش pH به شدت افزایش یافت. در مدل‌سازی با ANN، مقادیر ضریب تعیین (R2) و ضریب همبستگی (R) میان مقادیر واقعی و مقادیر پیش بینی شده حذف کدورت برای داده های آزمون به ترتیب برابر با 9492/0 و 9740/0 به دست آمد که نشان دهنده کارایی خوب مدل بود.بحث و نتیجه گیری: نانو ماده گرافن اکساید کارایی بالایی در حذف کدورت از آب نشان داد. پارامترهای pH و غلظت منعقدکننده، به عنوان مهمترین پارامترهای کنترل کننده فرآیند تشخیص داده شد. مدل داده کاوی شبکه عصبی از عملکرد خوبی برای پیش بینی بازدهی حذف کدورت با استفاده از گرافن اکساید برخوردار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

163 - مقایسه الگوریتم‌های شبکه عصبی مصنوعی و حداکثر احتمال در آشکار‌سازی تغییرات جنگل
پروین باقری فر رضا بصیری شهرام یوسفی خانقاه حمیدرضا پورخباز

10.30495/jest.2023.74604.5889

زمینه و هدف: فن آوری سنجش‌ازدور در دنیای پیشرفته امروزی به عنوان یکی از مهم ترین و عمده ترین منابع داده های مکانی و موضوعی قلمداد می شود. در این مقاله هدف مقایسه دو روش جهت آشکار سازی تغییرات جنگل با استفاده از تصاویر ماهواره لندست می باشد. بدین منظور از تصاویر سال 1369 چکیده کامل

زمینه و هدف: فن آوری سنجش‌ازدور در دنیای پیشرفته امروزی به عنوان یکی از مهم ترین و عمده ترین منابع داده های مکانی و موضوعی قلمداد می شود. در این مقاله هدف مقایسه دو روش جهت آشکار سازی تغییرات جنگل با استفاده از تصاویر ماهواره لندست می باشد. بدین منظور از تصاویر سال 1369 سنجنده TM ماهواره لندست و هم چنین تصاویر سال 1390 سنجنده ETM+ این ماهواره استفاده‌ شده است. روش بررسی: در طبقه بندی تصاویر، از روش طبقه بندی نظارت‌شده و الگوریتم حداکثر احتمال و شبکه عصبی مصنوعی به شیوه پرسپترون چندلایه استفاده گردید. یافته ها: بر اساس نتایج به دست آمده الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی در مقایسه با حداکثر احتمال صحت کلی و ضریب کاپای بالاتری در هر دو تصویر (TM و ETM+) نشان داده است. پس از طبقه بندی، نقشه های استخراج‌شده از تصاویر TM و ETM+ به منظور آشکارسازی تغییرات روی هم گذاری شدند و نقشه تغییرات به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتیجه نهایی تحقیق نشان می‌دهد که استفاده از داده های لندست همراه با داده های حاصل از آماربرداری قابلیت تهیه نقشه تغییرات جنگل را در منطقه موردمطالعه دارا می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

164 - بررسی اثرات زیست محیطی تغییر کاربری اراضی روی پوشش گیاهی مناطق شهری با بکارگیری تکنیک سنجش از دور
جلال عبداللهی محمدحسن رحیمیان کاظم دشتکیان مهدی شادان

در مناطق شهری افزایش جمعیت باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی محیط زیست شهری همچون کاهش پوشش گیاهی و افزایش دمای محیط می باشند. بنابراین ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی به منظور مدیریتی مناسب د چکیده کامل

در مناطق شهری افزایش جمعیت باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی محیط زیست شهری همچون کاهش پوشش گیاهی و افزایش دمای محیط می باشند. بنابراین ارزیابی اثرات تغییر کاربری اراضی به منظور مدیریتی مناسب در مناطق شهری ضروری به نظر می رسد. تکنیک سنجش از دور می تواند در یک زمان کوتاه اطلاعات خوبی را در مورد تغییرات کاربری ارضی فراهم سازد. همچنین می تواند جهت بررسی تغییرات گذشته کاربری ارضی و به منظور مدیریت تغییراتی که در آینده به وقوع خواهند پیوست، مورد استفاده واقع شود. هدف اصلی این تحقیق، ارایه روشی برای نمایش تغییرات کاربری اراضی مناطق شهری با استفاده از اطلاعات ماهواره ای و تکنیک سنجش از دور است. بدین منظور شهرهای اردکان، تفت، طبس و مهریز در استان یزد بعنوان محلهای مورد مطالعه انتخاب گردیدند. جهت نمایش تغییرات زمانی پوشش گیاهی شهری از اطلاعات باندهای ماهواره لندست +ETM در دو سال 1369 و 1381 استفاده گردید و مقدار شاخص NDVI برای دو سال محاسبه شد. همچنین به منظور بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی مقادیر عددی این شاخص به کلاسهای مختلف سرسبزی طبقه بندی شد. در نهایت نتایج این تحقیق بصورت نمودارهایی نشان داده شد که بیانگر تغییرات کمی و کیفی پوشش گیاهی در طی 12 سال برای هر یک از محلهای مورد مطالعه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

165 - تحلیل فراوانی غلظت متوسط الاینده های رواناب شهری
افسانه شهبازی نعمت ا... خراسانی کاظم نصرتی

طیف وسیع آلاینده های موجود در روانابهای شهری و غلظت زیاد آنها خارج از حد توان خود بالایی رودخانه های پذیرنده این روانابها می باشد و خسارتهای زیست محیطی فراوانی را منجر می گردند. راهکارهای مدیریتی به منظور کنترل آلاینده های رواناب شهری به عوامل زیادی از جمله شناسایی این چکیده کامل

طیف وسیع آلاینده های موجود در روانابهای شهری و غلظت زیاد آنها خارج از حد توان خود بالایی رودخانه های پذیرنده این روانابها می باشد و خسارتهای زیست محیطی فراوانی را منجر می گردند. راهکارهای مدیریتی به منظور کنترل آلاینده های رواناب شهری به عوامل زیادی از جمله شناسایی این آلاینده ها و تحلیل آماری آنها بستگی دارد. در این مطالعه نیز با بررسی غلظت مهمترین پارامترهای آلاینده در رواناب شهری اصفهان، مناسبترین تابع توزیع احتمال برای هر آلاینده تعیین و از آن در برآورد غلظت آلاینده با دوره بازگشتهای مختلف استفاده شد. طبق نتایج پارامترهای BOD5 و COD از توزیع گاما، و پارامترهای NO3، TP،Pb،TSS از توزیع لوگ نرمال دو پارامترهای پیروی کردند. همچنین برای تمام پارامترهای مورد بررسی، با افزایش دوره بازگشت، غلظت آلاینده افزایش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

166 - بررسی اثر ارتفاع، اندازه مؤثر و ضریب یکنواختی صافی های شنی نوع تند در حذف کدورت و باکتری های گروه کلی فرم در تصفیه خانه های آب تهران (مطالعه موردی: پایلوت تصفیه خانه آب شماره یک تهران)
محمد بزرگمهر علی ترابیان امیرحسام حسنی ملیحه علینقی نوشین اصول دینی محمد عبداله زاده

10.22034/jest.2017.10700

زمینه و هدف: تامین آب قابل شرب، با کیفیت مناسب یکی از اهداف اصلی تصفیه خانه های آب می باشد. فیلتراسیون فرآیندی است که بیش ترین سهم کیفی را در عملیات تصفیه آب و حدود 20 درصد از هزینه تصفیه خانه را به خود اختصاص می دهد. اصلی ترین شاخصی که تاکنون برای بررسی کارایی صافی ها چکیده کامل

زمینه و هدف: تامین آب قابل شرب، با کیفیت مناسب یکی از اهداف اصلی تصفیه خانه های آب می باشد. فیلتراسیون فرآیندی است که بیش ترین سهم کیفی را در عملیات تصفیه آب و حدود 20 درصد از هزینه تصفیه خانه را به خود اختصاص می دهد. اصلی ترین شاخصی که تاکنون برای بررسی کارایی صافی ها مورد استفاده قرار گرفته است، کدورت آب خروجی می باشد. روش بررسی: در این بررسی اثر ارتفاع مختلف بسترصافی(Cm90-70-50-20)، اندازه مؤثر(1- 75.0) و ضریب یکنواختی(5.1-1) صافی های شنی نوع تند در حذف کدورت و باکتری های گروه کلی فرم از کانال ورودی به مدت 4 ماه از خرداد ماه سال 1389 مطابق روش های استاندارد آنالیز آب از پایلوت موجود و مستقر در کنار کانال آب ورودی نمونه برداری و نمونه ها بلافاصله در آزمایشگاه های تصفیه خانه و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران مورد آنالیز قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاصل از بستر درشت دانه بیان گر بیش ترین راندمان حذف کدورت، 58.83% که مربوط به کدورت NTU5 و ارتفاع بسترCm 90می باشد. کم ترین راندمان حذف کدورت 25.29% که مربوط به کدورتNTU 10 و ارتفاع بستر Cm20 می باشد. بیش ترین راندمان حذف کلی فرم 92.87% که مربوط به کدورت NTU2 و ارتفاع بسترCm 90 می باشد. کم ترین راندمان حذف کلی فرم در درشت دانه 38% که مربوط به کدورت NTU10 و ارتفاع بسترCm 20 می باشد. ارتفاع موثر در درشت دانه در حذف کدورت و کلی فرم مربوط بهCm 90 می باشد. بیش ترین زمان کارکرد صافی در بستر درشت دانه 35 ساعت، و مربوط به کدورت NTU2 و کم ترین زمان کارکرد صافی در بستر درشت دانه 23 ساعت، مربوط به کدورت NTU10 می باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از بستر ریزدانه شامل، بیش ترین راندمان حذف کدورت 93% که مربوط به کدورت NTU2 و ارتفاع بستر Cm90، کم ترین راندمان حذف کدورت 9.54% که مربوط به کدورت NTU 7و ارتفاع بسترCm 50 می باشد. بیش ترین راندمان حذف کلی فرم 92/91% که مربوط به کدورت NTU 2 و ارتفاع بستر Cm90 و کم ترین راندمان حذف کلی فرم 45% که مربوط به کدورت NTU10 و ارتفاع بستر Cm20 می باشد. ارتفاع موثر در حذف کدورت و کلی فرم مربوط به ارتفاع Cm90 می باشد. بنابراین آنچه از نتایج فوق مسلم است، راندمان هر دو بستر به کدورت خروجی و عملکرد واحد قبلی فرآیند(زلال سازی) ارتباط مستقیم دارد. بیش ترین زمان کارکرد صافی در بستر ریز دانه 28 ساعت، و مربوط به کدورت NTU2 می باشد. کم ترین زمان کارکرد صافی در بستر ریزدانه 14 ساعت، مربوط به کدورت NTU 10 می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

167 - بررسی فرآیند انعقاد و لخته‌سازی در پالایش آلاینده‌های زیست محیطی پساب کارخانه کاغذسازی
نوشین بیرجندی حبیب الله یونسی نادر بهرامی فر مجتبی هادوی فر

پساب های کارخانه کاغذ سازی از آلوده ترین پساب های صنعتی است. ترکیبات پیچیده پلیمری موجود در چوب درختان مانند لیگنین و نیز مشتقات آن از مهم ترین ترکیبات آلاینده این پساب ها می باشد. این پساب باعث تولید لجن, کف و از بیـن رفتن زیبایی محیـط زیست می شود هم چنین میزان مواد سم چکیده کامل

پساب های کارخانه کاغذ سازی از آلوده ترین پساب های صنعتی است. ترکیبات پیچیده پلیمری موجود در چوب درختان مانند لیگنین و نیز مشتقات آن از مهم ترین ترکیبات آلاینده این پساب ها می باشد. این پساب باعث تولید لجن, کف و از بیـن رفتن زیبایی محیـط زیست می شود هم چنین میزان مواد سمی را در آب افزایش داده و موجب مرگ ماهیان و زئوپلانکتون ها می گردد. در این تحقیق اثر ماده منعقدکننده پلی آلومینیوم کلراید (PACL) جهت کاهش غلظت آلاینده های زیست محیطی پساب کارخانه کاغذسازی مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور کاهش آلاینده ها کمیت و کیفیت پساب بررسی شد. این مطالعه نشان داد که پساب کارخانه مذکور دارای اکسیژن خواهی شیمیایی (COD) 3523 میلی گرم بر لیتر و کدورت برابر 872 می باشد. آزمایش های لازم برای حذف آلاینده ها طی فرآیند انعقاد و لخته سازی انجام پذیرفت و پارامترهای کدورت, کل جامدات (TS)، COD, pH بهینه و غلظت بهینه ماده منعقد کننده PACL انـدازه گیری شد. براساس نتایج به دست آمده, غلظت PACL 785 میلی گرم برلیتر و pH اولیه پساب برابر 7 بهینه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که ماده منعقدکننده PACL قادر است 90 درصد TS، 88 درصد COD و 93درصد کدورت پساب کارخانه کاغذسازی را کاهش دهد که از جمله مهم ترین آلاینده های زیست محیطی می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

168 - برآورد رسوبات معلق با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور در سواحل شمال-غربی خلیج‌فارس
هیوا علمیزاده خسرو فاضل پور

10.22034/jest.2018.12463

زمینه و هدف: در این مقاله با هدف برآورد رسوبات معلق با استفاده از تکنیک های سنجش از دور در سواحل شمال غربی خلیج‌فارس، از دو شاخص SS[1] و TSS[2]استفاده شده است. داده‌های مورد استفاده در این تحقیق از داده‌های سنجنده مودیس با استفاده از ماهواره آکوا گردآوری‌ شده است. روش چکیده کامل

زمینه و هدف: در این مقاله با هدف برآورد رسوبات معلق با استفاده از تکنیک های سنجش از دور در سواحل شمال غربی خلیج‌فارس، از دو شاخص SS[1] و TSS[2]استفاده شده است. داده‌های مورد استفاده در این تحقیق از داده‌های سنجنده مودیس با استفاده از ماهواره آکوا گردآوری‌ شده است. روش بررسی: جهت شناسایی و تعیین رسوبات معلق، با شناساندن متغیرها، داده‌های مورد نیاز از تصاویر استخراج و تصحیح رادیومتریک و اتمسفری بر اساس برنامه‌نویسی در نرم افزار MATLAB کد نویسی شده است، بدین صورت که تصویر ماهواره‌ای با فرمت HDF به برنامه وارد می گردد، سپس در بخش Modis_Swach_Type_L1B ، با تغییر و شناساندن متغیرها، خروجی ماتریس حاوی اطلاعات دریافت می گردد. در نهایت با وارد نمودن فایل ماتریس و اعمال فیلترهای متناسب به نرم‌افزار ArcGIS نقشه نهایی و میزان آن در نقاط مورد نظر حاصل شده است. یافته ها: نتایج RMSE برای هر مدل نشان می‌دهد که با روش رگرسیون ترکیبی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای با به کارگیری باندهای500 متری و با به دست آوردن ضریب تعیین بالاتری (82/0= ) و نیز کمترین RMSE ( RMSE=0.88 mg/l)، استفاده از باندهای 500 متری و 250 متری) برای ترسیم نقشه‌ رسوبات معلق در خلیج‌فارس مناسب‌تر می‌باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان‌دهنده‌ی رابطه‌ی خطی بسیار بالایی بین متغیر وابسته (داده‌های میدانی TSSو SS) و داده‌های باندهای 1 تا 7 و زاویه سنجنده (بسته به الگوریتم و مدل استفاده‌شده) به‌عنوان متغیرهای مستقل می‌باشد و مشاهده گردید بین داده‌های میدانی و داده‌های استخراجی از تصاویر ماهواره‌ای رابطه معناداری وجود دارد. این‌ موارد پتانسیل تکنیک سنجش ‌از دور برای سنجش و بررسی پارامترهای دریایی را نشان می‌دهند. [1]- suspended solid [2]- total suspended sediment پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

169 - بررسی منابع آلاینده رودخانه هراز و ارایه راهکارهای مدیریتی جهت کنترل آن
عبدالرضا کرباسی فرزاد کلانتری

رودخانه هراز با طول 181 کیلومتر از جنوب غربی و جنوب قله دماوند در محله نهام لار سرچشمه گرفته و با طی مسیر طولانی به سوی شهر آمل و پس از عبور از شهر آمل به دریا در منطقه ای بنام سرخرود متصل می گردد. حوزه آبریز این رودخانه معادل 8513.6 کیلومتر مربع است که در شهرستان های آ چکیده کامل

رودخانه هراز با طول 181 کیلومتر از جنوب غربی و جنوب قله دماوند در محله نهام لار سرچشمه گرفته و با طی مسیر طولانی به سوی شهر آمل و پس از عبور از شهر آمل به دریا در منطقه ای بنام سرخرود متصل می گردد. حوزه آبریز این رودخانه معادل 8513.6 کیلومتر مربع است که در شهرستان های آمل، بابل، محمودآباد، فریدون کنار و نور واقع گردیده و بخشی از اراضی کشاورزی استان مازندران شمرده می شود.جهت بررسی منابع آلاینده رودخانه هراز سه ایستگاه هیدرومتری به نام های ایستگاه پنجاب، کره سنگ و سرخرود در بالا دست و پایین دست شهر آمل در نظر گرفته شد. پس از شناسایی محدوده مورد مطالعه، تعدادی نمونه در فصول مختلف سال 1382 تهیه و نمودار نتایج با استفاده از نرم افزار Excel رسم و با استاندارد آب آشامیدنی مقایسه گردید.با بررسی پارامترهای کیفی آب رودخانه طی سال های 1380 تا 1382 و 1359 تا 1357 و مقایسه آن با مقادیر حداکثر مجاز و مطلوب قابل قبول برای آب آشامیدنی، مشخص گردید که مقادیر پارامترهای NO-3، NO2-2، NH3، COD، BOD، DO، هدایت الکتریکی کدورت، رنگ، باریم و تعداد کلیفرم از حدا استاندارد بیشتر بوده است که تغییرات محیطی و ورود فاضلاب های شهری و کشاورزی به رودخانه می تواند در این امر موثر باشد، به طوری که با افزایش میزان بارندگی در فصل پاییز مقدار پارامترهای TSS، TDS، EC، BOD، NO-3، PO4-3، افزایش یافته است. البته لازم به ذکر است که نوع پوشش گیاهی نیز می تواند در این امر موثر باشد به طوری که در بالا دست رودخانه با درختان سوزنی برگ و خزان کننده فقیر تا متوسط، با افزایش بارندگی میزان TDS در دشت پایین دست افزایش می یابد. با مقایسه شاخص های آلودگی طی سال های 1380 تا 1382 و 1359-1375 مشخص شد که مقدار DO طی سال های 1359 تا 1375 در حد مطلوبی قرار داشته است ولی در طی سال های 1380 تا 1382 به دلیل ورود فاضلاب های شهری و کشاورزی مقدار DO حدود 0.6 برابر کاهش یافته است. همچنین طی سال های 1359 تا 1375 مقدار پارامترهای COD و BOD از حداکثر مجاز بیشتر بوده و مقدار COD طی سال های 1380 تا 1382 حدود 0.8 برابر کمتر از سال های 1359 تا 1375 بوده است و میزان BOD طی سال های 1380 تا 1382 در حدود 1.06 برابر بیشتر از سال های 1359 تا 1375 بوده است. مقدار آمونیاک نیز در طی سال های 1359 تا 1375 از حداکثر مقادیر مجاز بیشتر بوده است که نشان دهنده آلودگی آب به فاضلاب های خانگی می باشد.همچنین مقدار پارامتر هدایت الکتریکی طی سال های 1359 تا 1375 حدود 1.3 برابر کمتر از سال های 1382-1380 بوده که می تواند بیانگر ورود هرز آب های اطراف و یا فاضلاب های شهری و کشاورزی به رودخانه در سال های اخیر باشد. میزان کدورت، باریم و رنگ طی سال های 1380 تا 1380 از حد مجاز و قابل قبول برای آشامیدن بسیار بالاتر بوده و میزان TDS با وجود افزایش حدود 1.05 برابر نسبت به سال های 1359 تا 1375 کمتر از حد مطلوب تعیین شده می باشد. با بررسی تعداد کلیفرم طی سال های 1380 تا 1382 نیز مشخص شد که آب رودخانه در طبقه آب های با آلودگی میکروبی قرار گرفته است. در نهایت باید متذکر شد که مدیریت بهینه و کنترل آلودگی رودخانه هراز نیازمند جلوگیری از ورود فاضلاب های شهری و روستایی و کشاورزی به رودخانه می باشد که در این مورد راهکارهایی ارایه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

170 - بررسی لزوم استفاده از حفاظ سربی در اندازه گیری پرتوزایی مواد غذایی توسط آشکارسازهای یدور سدیم ( تالیوم )
نوشین حسین پور صیامی سیده فاطمه میرشجاعی سیدجواد حسینی مسلم یوسفی ابهرلو مهدی یوسفی تلگرد حسین تاجیک احمدی امیر موافقی

اندازه گیری پرتوزایی مواد غذایی که یکی از پارامترهای مهم سلامت مصرف مواد غذایی است، در کلیه کشورها از جمله کشور ما ایران (که تابع قوانین و استانداردها بین المللی است)، و حساسیت این اندازه گیری در ایران به علت کمینه پرتوزایی قابل قبول مواد غذایی که توسط واحدهای قانونی ذی چکیده کامل

اندازه گیری پرتوزایی مواد غذایی که یکی از پارامترهای مهم سلامت مصرف مواد غذایی است، در کلیه کشورها از جمله کشور ما ایران (که تابع قوانین و استانداردها بین المللی است)، و حساسیت این اندازه گیری در ایران به علت کمینه پرتوزایی قابل قبول مواد غذایی که توسط واحدهای قانونی ذیربط تعیین شده، از اهمیت ویژه برخوردار است. برای رسیدن به این مهم، استفاده از حفاظ سربی برای کاهش پرتوهای زمینه حائز اهمیت است. در این پژوهش، تاثیر این حفاظ بر کاهش پرتوهای زمینه برای آشکارسازهای یدور سدیم مورد بررسی قرار گرفته و محاسبات مربوط به بازدهی سامانه و کمینه سطح پرتوزایی قابل اندازه گیری توسط دستگاه بدون استفاده از حفاظ سربی و با استفاده از آن ارایه شده است. نتایج روشنگر آن است که، استفاده از یک حفاظ سربی مناسب برای اندازه گیریهای پرتوزایی سطح پایین، الزامی بوده و حفاظ سربی مورد بحث این تحقیق، تاثیر اصلاحی صد در صد بر کمیت کمینه سطح پرتوزایی قابل سنجش دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

171 - بررسی تاثیر برخی از ترکیبات آمین دار بر روی ساختار و فعالیت آنزیم ریبونوکلئاز A
فرشید کفیل زاده سحر جانفشان حمید محمدی

افزایش آلودگی های زیست محیطی به دلیل حضور انواع ترکیبات کلر دار و برم دار در جو، مصرف بی رویه انواع حشره کش ها و علف کش ها که دارای مواد شیمیایی سرطان زا هستند، مصرف صنعتی مواد شیمیایی سرطان زا و بسیاری از عوامل آلوده کننده دیگربه طور مستقیم و یا از طریق از بین بردن لای چکیده کامل

افزایش آلودگی های زیست محیطی به دلیل حضور انواع ترکیبات کلر دار و برم دار در جو، مصرف بی رویه انواع حشره کش ها و علف کش ها که دارای مواد شیمیایی سرطان زا هستند، مصرف صنعتی مواد شیمیایی سرطان زا و بسیاری از عوامل آلوده کننده دیگربه طور مستقیم و یا از طریق از بین بردن لایه اوزون می توانند اثر سرطان زایی داشته باشند. ابتلا به بیماری سرطان همراه با تغییرات درون سلولی بسیار مهم مانند افزایش غلظت ترکیبات آمین دار طبیعی است. بدین منظور در این تحقیق تاثیر افزایش غلظت برخی از آمین های طبیعی بر روی ساختار و عملکرد یکی از مهم ترین آنزیم های پستانداران به نام ریبونوکلئاز A بررسی شده است. در ابتدا فعالیت آنزیم مورد نظر در حضور تر کیبات آمین دار طبیعی ( پوترسین، اسپرمیدین، اسپرمین، کاداورین) و همچنین در عدم حضور آن ها با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری و در طول موجnm 284 اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که تنها ترکیب پوترسین منجربه کاهش فعالیت آنزیم می شود و بدین منظور تاثیر پوترسین بر روی ساختار آنزیم ریبونوکلئاز A با استفاده از تکنیک دو رنگ نمایی دورانی بررسی شد. نتایج کلی نشان می دهد که ترکیب پوترسین هم منجربه کاهش فعالیت آنزیم ریبونوکلئاز A و هم منجربه بهم ریختگی ساختار دوم آن می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

172 - مدل‌سازی کریدور احتمالی پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) بین دو زیست‌گاه پناه‌گاه حیات وحش خوش ییلاق و پارک ملی گلستان با روش کریدور حداقل هزینه
حیدر روحی عبدالرسول سلمان ماهینی حمید رضا رضایی

10.22034/jest.2019.14553

چکیده زمینه و هدف: حفظ و بازگرداندن ارتباط بخش های مختلف سیمای سرزمین نیازمند مدل های ارتباطی و شاخص هایی است که قابل اعتماد و کارآمد باشند. لکه لکه شدگی زیست گاه فرآیند پویایی است که باعث تغییر الگوی زیست گاه در سیمای سرزمین می شود و به طور کلی تکه تکه شدگی پوشش گیاهی چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: حفظ و بازگرداندن ارتباط بخش های مختلف سیمای سرزمین نیازمند مدل های ارتباطی و شاخص هایی است که قابل اعتماد و کارآمد باشند. لکه لکه شدگی زیست گاه فرآیند پویایی است که باعث تغییر الگوی زیست گاه در سیمای سرزمین می شود و به طور کلی تکه تکه شدگی پوشش گیاهی و زیستگاه و جدا شدن آن ها از قطعات بزرگ تر را توصیف می کند. مدل سازی حداقل هزینه یک روش مورد استفاده برای تعیین کریدور احتمالی بین تکه های جداشده ی زیست گاه است. روش بررسی: هدف این مطالعه شناسایی زیست گاه های مطلوب برای پلنگ ایرانی (Panthera pardus saxicolor) در پارک ملی گلستان و پناه گاه حیات وحش خوش ییلاق و محدوده ی بین این دو زیست گاه است، با توجه به این که این دو زیست گاه تقریبا نزدیک به هم قرار گرفته اند، اتصال آن ها به منظور حرکت ایمن و در عین حال مصرف حداقل انرژی توسط حیوان نقش بسیار مهمی در جریان ژنی و جلوگیری از انزوای ژنتیکی گونه دارد. یافته ها: در ابتدا مطلوبیت زیست گاه گونه در منطقه ی مورد پژوهش با روش تحلیل عاملی آشیان بوم شناختی و نرم افزار بایومپر مورد بررسی قرار گرفت. لایه های اطلاعاتی مورد استفاده به عنوان متغیرهای مؤثر بر حضور گونه شامل ارتفاع، شیب، شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، فاصله از جاده ها، فاصله از روستاها، چشمه ها و رودخانه ها بوده است. سپس در ادامه ی این پژوهش بررسی احتمال وجود کریدور بین دو زیستگاه با روش کریدور حداقل هزینه مورد بررسی قرار گرفت بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از نقشه ی کریدور احتمالی نشان داد که بخش های شمالی پناه گاه حیات وحش خوش ییلاق و جنوب پارک ملی گلستان کوتاه ترین و امن ترین مکان برای جابه جایی حیوان است. حفاظت از این نواحی مهم از اهمیت به سزایی برخوردار است. زیرا بهترین کریدورهایی که پلنگ می تواند از طریق آن بین دو زیست گاه جابه جا شود، در این بخش قرارگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

173 - بررسی میزان آگاهی دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران از حفاظت محیط زیست
مهدی میردامادی عباسعلی باقری ورکانه سمیه اسمعیلی

محیط زیست و منابع طبیعی به عنوان بستر توسعه پایدار، پشتوانه حیات طبیعی و میراث فرهنگی جامعه انسانی به شمار می روند. رشد فزاینده جمعیت، ضرورت دسترسی به خدمت های شغل جایگزین، کمبود منابع و فقدان الگوی کارآمد توسعه موجبات فشار بیش از حد بر محیط زیست و منابع طبیعی تجدید شون چکیده کامل

محیط زیست و منابع طبیعی به عنوان بستر توسعه پایدار، پشتوانه حیات طبیعی و میراث فرهنگی جامعه انسانی به شمار می روند. رشد فزاینده جمعیت، ضرورت دسترسی به خدمت های شغل جایگزین، کمبود منابع و فقدان الگوی کارآمد توسعه موجبات فشار بیش از حد بر محیط زیست و منابع طبیعی تجدید شونده گشته است. امروزه تخریب محیط زیست و منابع طبیعی به عنوان یک معضل جهانی فکر برنامه ریزان و سیاست گذاران را به خود جلب نموده است، و البته روند تخریب محیط زیست و منابع طبیعی کشور ما هم از این قاعده مستثنی نیست. با توجه به این که آموزش یک سرمایه گذاری پر بازده در فرآیند توسعه به ویژه توسعه پایدار به حساب می آید و از طرفی برای ایجاد تغییر و تحول به منظور جلوگیری از تخریب محیط زیست و منابع طبیعی تجدید شونده یکی از عوامل تسریع کننده مهم، آموزش عمومی به ویژه آموزش دانش آموزان است، لذا این امر زمانی تحقق می یابد که آموزش متناسب با میزان آگاهی و منطبق با شرایط خاص، همراه با بازدهی و کارآیی معقول باشد. به همین منظور این تحقیق به بررسی میزان آگاهی دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران از محیط زیست و حفاظت از آن پرداخته است. شهر تهران بیش از 470000 دانش آموز در دوره متوسطه دارد که جمعیت مورد مطالعه شامل 480 نفر از دانش آموزان آن دوره می باشد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و به روش توصیفی، همبستگی و علی، ارتباطی می باشد و شیوه اجرای آن به صورت میدانی و با استفاده از پرسشنامه و تجزیه و تحلیل داده به وسیله نرم افزار SPSS صورت گرفته است. نتایج حاصل از ضریب همبستگی اسپیرمن بین متغیرهای مستقل سن، تحصیلات پدر، تحصیلات مادر، استفاده از برنامه های رادیویی، استفاده از برنامه های تلویزیونی، دسترسی به جنگل و فضای سبز، مطالعه کتاب های زیست محیطی و مطالعه مقالات زیست محیطی با متغیر وابسته میزان آگاهی دانش آموزان نسبت به محیط زیست نشانگر آن است که بین متغیرهای مذکور رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج حاصل از تاثیر فردی متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته از طریق آزمون های کروسکال والیس و من وایت نی حاکی از آن است که متغیرهای مستقل طریقه کسب اطلاعات، استفاده از مجلات، شرکت در فعالیت های مرتبط، شرکت در کلاس های آموزشی و عضویت در تشکل های زیست محیطی بر میزان آگاهی دانش آموزان نسبت به محیط زیست تاثیر داشته است. ولی متغیرهای جنسیت، پایه تحصیلی، رشته تحصیلی، بعد خانوار، منطقه تحصیلی دانش آموزان، عضویت در نوع تشکل دانش آموزی و عضویت یا عدم عضویت در تشکل های دانش آموزی تاثیری بر میزان آگاهی دانش آموزان نسبت به محیط زیست نداشته اند. نتایج حاصل از تاثیر جمعی متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته میزان آگاهی دانش آموزان به محیط زیست از طریق رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام نشانگر آن است که متغیرهای مطالعه کتاب های زیست محیطی و مقالات زیست محیطی تاثیرات مثبتی بر میزان آگاهی دانش آموزان نسبت به محیط زیست داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

174 - بررسی وضعیت محتوای زیست محیطی موجود در کتاب های درسی علوم تجربی دوره آموزش عمومی
فائزه فاضلی فریده مهدوی ایکدلو

10.22034/jest.2018.13792

زمینه و هدف: آموزش محیط زیست، درسی برای زندگی است. این نکته بدین معناست که آموخته ها و اندوخته های زیست محیطی ما باید به عمل تبدیل شده و در زندگی روزمره و رفتار فردی و اجتماعی ما بازتاب یابد. آنچه دراین زمینه قابل تأمل است نقش و اثری است که نظام های آموزشی در آموزش رفتا چکیده کامل

زمینه و هدف: آموزش محیط زیست، درسی برای زندگی است. این نکته بدین معناست که آموخته ها و اندوخته های زیست محیطی ما باید به عمل تبدیل شده و در زندگی روزمره و رفتار فردی و اجتماعی ما بازتاب یابد. آنچه دراین زمینه قابل تأمل است نقش و اثری است که نظام های آموزشی در آموزش رفتارهای زیست محیطی از همان روزهای آغازین آموزش رسمی از طریق محتوا و کتاب درسی باید مدنظر قرار دهند. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی محتوای کتاب های درسی علوم تجربی دوره آموزش عمومی از لحاظ توجه به معضلات زیست محیطی و حفاظت از محیط زیست است. روش بررسی: به این منظور کتاب های درسی علوم تجربی 8 سال دوره آموزش عمومی در سال تحصیلی 93-92 با روش تحلیل محتوا مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در این بررسی با استفاده از ابزار فهرست وارسی، تحلیل محتوا که شامل هفت مؤلفه اصلی معضلات زیست محیطی (هوا، آب، خاک وصوت)، حفاظت منابع طبیعی، تفکیک زباله و بازیافت آن و نقش انسان در محیط زیست و 93 مؤلفه فرعی مورد بررسی قرار گرفت. پایایی این ابزار توسط کارشناسان صاحب نظر1/90 درصد به دست آمده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که بیش ترین توجه در کتاب علوم تجربی پایه هفتم و کم ترین توجه در کتاب علوم تجربی سوم ابتدایی نسبت به معضلات زیست محیطی شده است. به طور کلی در کتاب های علوم تجربی بیش ترین توجه به نقش انسان در محیط زیست وکم ترین توجه به آلودگی صوتی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

175 - بررسی تغییرات کیفی فضای سبز شهر تهران از سال 1369 تا 1385 (مطالعه موردی: منطقه 5 شهرداری تهران)
منا سرودی سید علی جوزی

زمینه و هدف: پوشش گیاهی نقش مهمی در محیط زیست شهری دارا می باشد که با توجه به توسعه فیزیکی روزافزون شهرها و افزایش جمعیت شهرنشینان، بررسی تغییرات آن ضروری می نماید. در این میان، استفاده از فناوری سنجش از دور به عنوان ابزار مهمی در بررسی تغییرات شناخته شده است. روش بررس چکیده کامل

زمینه و هدف: پوشش گیاهی نقش مهمی در محیط زیست شهری دارا می باشد که با توجه به توسعه فیزیکی روزافزون شهرها و افزایش جمعیت شهرنشینان، بررسی تغییرات آن ضروری می نماید. در این میان، استفاده از فناوری سنجش از دور به عنوان ابزار مهمی در بررسی تغییرات شناخته شده است. روش بررسی: در این مطالعه، با هدف بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی منطقه 5 شهرداری تهران، از شاخص NDVI و تصاویر TM و IRS متعلق به سال های 1369 و 1385 استفاده و نقشه های پوشش گیاهی منطقه با تاکید بر درجات مختلف سرسبزی تهیه گردید. یافته ها: آمارهای به دست آمده نشان می دهد که در بازه زمانی مورد مطالعه از وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان با درجه سرسبزی متوسط و خوب به ترتیب به میزان 27/684 و 22/23 هکتار کاسته و بر وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان با درجه سرسبزی ضعیف به میزان 43/299 هکتار افزوده شده است. لازم به ذکر است که به منظور بررسی تبدیل کلاس های درجات مختلف سرسبزی پوشش گیاهی، تکنیک بررسی تغییرات پس از طبقه بندی اجرا گردید تا رویه تغییرات کیفی دقیق تر بررسی گردد. نتایج به دست آمده نشان می دهد در بازه زمانی مورد مطالعه، 48/186و 9/0 هکتار از وسعت اراضی بدون پوشش گیاهی به ترتیب به اراضی تحت پوشش با درجه سرسبزی ضعیف و متوسط تبدیل شده است و این در حالی است که به ترتیب 58/419، 86/175 هکتار از اراضی تحت پوشش گیاهی با درجه سرسبزی ضعیف، متوسط به اراضی فاقد پوشش تبدیل شده اند. نتیجه گیری: در این میان، ناحیه 2 منطقه 5 شهرداری تهران در مقایسه با 6 ناحیه دیگر منطقه، با بیش ترین مقدار افزایش وسعت اراضی فاقد پوشش گیاهی، بیش ترین مقدار کاهش وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان با درجه سرسبزی خوب و متوسط، شاهد حداکثر تغییرات در فاصله سال های 1369 و 1385 بوده است. یکسان بودن میزان افزایش وسعت اراضی بدون پوشش و میزان کاهش وسعت پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه به مقدار 06/408 هکتار، حاکی از تغییر کاربری صورت گرفته در اراضی منطقه می باشد که این امر با توجه به رشد شهرسازی و نقش پوشش گیاهی در محیط زیست شهری، توجه ویژه ای را برای نظارت بر تغییرات کاربری اراضی شهری طلب می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

176 - بررسی فنی و اقتصادی استفاده ازدورریز پسماندهای شهر تهران به عنوان سوخت کوره‌های سیمان
آزاده پناهنده غلامرضا اسدالله فردی محسن میرمحمدی

10.22034/jest.2017.10748

زمینه و هدف: روزانه 7500 تن پسماند جامد شهری در تهران تولید و پس از پردازش، 4000 تن آن ها بعنوان دورریز باقی می ماند. استفاده مجدد از پسماند برای حفظ منابع و کاهش آلودگی های زیست محیطی ضروری است. هدف این مقاله بررسی امکان فنی و اقتصادی استفاده از دورریز پسماندهای تهران چکیده کامل

زمینه و هدف: روزانه 7500 تن پسماند جامد شهری در تهران تولید و پس از پردازش، 4000 تن آن ها بعنوان دورریز باقی می ماند. استفاده مجدد از پسماند برای حفظ منابع و کاهش آلودگی های زیست محیطی ضروری است. هدف این مقاله بررسی امکان فنی و اقتصادی استفاده از دورریز پسماندهای تهران در کوره های سیمان است. روش بررسی: مقدار دورریزهای پسماند از سازمان مدیریت پسماند اخذ و ارزش حرارتی آن ها با فرمول Dulong محاسبه شد. سپس مشخصات فیزیکی و شیمیایی دورریزها به کمک تحلیل های نهایی به دست آمد. در نهایت، هزینه تولید یک تن کلینکر با مصرف سوخت گاز ، مازوت و پسماند، همچنین هزینه های صرفه جویی شده با مصرف پسماند در کوره شماره 8 کارخانه سیمان تهران نیز محاسبه شد. یافته‌ها: دورریز پسماندهای تهران با فرمول شیمیایی 07/0NS32O107H71C دارای 72/24% رطوبت،21% خاکستر و MJ/kg 6/23-4/21 ارزش حرارتی است. بنابراین می توان tons/day 54/3613 سوخت پسماند با ارزش حرارتی MJ/kg 63/19 و 20% رطوبت تولید کرد. همچنین جایگزینی 10% از ارزش حرارتی مورد نیاز کوره 8 کارخانه سیمان تهران با سوخت پسماند به جای مازوت سالانه 16/4 میلیارد ریال درآمد و 6/282 میلیون ریال صرفه جویی در هزینه دفن پسماند دارد. بحث و نتیجه‌گیری: مقدار ارزش حرارتی و گوگرد دورریزهای پسماند تهران مطابق الزامات یک سوخت جایگزین است؛اما کاهش مقدار خاکستر، رطوبت و اندازه پسماند، همچنین افزایش ارزش حرارتی دورریزهای پسماند ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

177 - آموزش مصرف بهینه انرژی در مدارس دوره ابتدایی
اکرم الملوک لاهیجانیان شیرین عباسی

زمینه و هدف: بیش ترین درصد جمعیت جامعه را نوجوانان و جوانان تشکیل داده است، این افراد با آموزش مناسب قابلیت پذیرش رفتارهای صحیح در مصرف و تغییر رفتار در الگوهای مصرف را دارد. محور فعالیت های آگاه سازی افراد بایددر راستای تغییر نگرش ها و باور مصرف کنندگان در کل و مصرف ان چکیده کامل

زمینه و هدف: بیش ترین درصد جمعیت جامعه را نوجوانان و جوانان تشکیل داده است، این افراد با آموزش مناسب قابلیت پذیرش رفتارهای صحیح در مصرف و تغییر رفتار در الگوهای مصرف را دارد. محور فعالیت های آگاه سازی افراد بایددر راستای تغییر نگرش ها و باور مصرف کنندگان در کل و مصرف انرژی در کودکان و نوجوانان باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی جایگاه و نقش آموزش مصرف بهینه انرژی درمدارس دوره ابتدایی شهر تهران می باشد. روش بررسی: با اجرای پیش آزمون وپس آزمون باگروه کنترل ابتدا آموزشهای کوتاه مدت لازم به دانش ْآموزان مقطع ابتدایی دریک مدرسه دخترانه در شهر تهران (مدرسه دخترانه آزادی در منطقه 4 تهران) داده شد تا با استفاده از روش زمینه یابی ، نگرش دانش آموزان دوره ابتدایی (درمقطع چهارم و پنجم) پس از اجرای فعالیت های آموزشی و آگاه سازی آنان در خصوص بهینه سازی مصرف انرژی سنجیده شود. نمونه به صورت تصادفی سیستماتیک انجام و نمونه آماری از یکی ازمدارس دخترانه شهر تهران انتخاب شد (بدین صورت که دریک مدرسه دخترانه دوکلاس ازمقطع چهارم و پنجم به صورت تصادقی انتخاب و هرکلاس باحجم حدود30 در نظر گرفته شده است). فرضیه های تحقیق عبارتند از: 1- آموزش دانش آموزان درمدارس با صرفه جویی مصرف انرژی ارتباط دارد.2- تحصیلات والدین با میزان اثر بخشی فعالیت های آموزشی درمدارس رابطه دارد. یافته ها: در بررسی فرضیه های این تحقیق از طرح آزمایشی پیش آزمون و پس آزمون استفاده شده، متغییرمستقل در این طرح فعالیت های آموزشی و آگاه سازی در میزان مصرف انرژی به دانش آموزان دوره ابتدایی بوده است. از آزمون آماری (paired T Test) جهت سنجش تاثیر دوره های آموزشی در دانش آموزان با استفاده از نرم افزار SPSS و EXCEL استفاده شده است. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد ارتباط معناداری بین آگاهی دانش آموزان و میزان مصرف انرژی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

178 - بررسی تغییرات شرایط حرارتی حاکم برساختمان‌های مسکونی در نیمه دوم دوران قاجار با استفاده از روش کارکردی
احسان زمانی آرین امیرخانی حدیث امان اله بهاروندی محمدرضا بمانیان

زمینه و هدف: پژوهش حاضر تغییرات شرایط حرارتی حاکم بر ساختمان های مسکونی در ربع سوم و چهارم دوران قاجار را مورد بررسی قرار می دهد. بر این اساس سوال های زیر در انجام این پژوهش مد نظر می باشند: 1) آیا هماهنگی یا سطوح معنی داری بین شرایط حرارتی بناهای مسکونی در این دوره 80 چکیده کامل

زمینه و هدف: پژوهش حاضر تغییرات شرایط حرارتی حاکم بر ساختمان های مسکونی در ربع سوم و چهارم دوران قاجار را مورد بررسی قرار می دهد. بر این اساس سوال های زیر در انجام این پژوهش مد نظر می باشند: 1) آیا هماهنگی یا سطوح معنی داری بین شرایط حرارتی بناهای مسکونی در این دوره 80 ساله مشاهده می شود؟ 2) آیا این تفاوت ها نسبت به دوره زمانی ساخت بنا تغییراتی به خود دیده است؟ 3) آیا نابسامانی در ساختار معماری ایران در این دوران در ساختمان های مسکونی و به لحاظ شرایط حرارتی نیز حاکم است؟ روش بررسی: در این راستا تعداد 60 بنای مسکونی به نسبت مساوی از سه شهر کاشان، اصفهان و یزد طوری انتخاب شده اند که در دو دوره 40 ساله و به تعداد مساوی قرارگیرند. روش تحقیق در این پژوهش استفاده از روش کارکردی در محاسبات شرایط حرارتی است که برای تحلیل یافته ها از شاخص آماری میانگین و انحراف معیار با فاصله اطمینان 95% (2SD) و خطای مطالعه (P<0.05) استفاده شده است. همچنین برای مقایسه میانگین کمیت های جوامع مورد بررسی از آزمون (T Test) استفاده شده است و نهایتاً نمودارها به کمک نرم افزار excel استخراج گردید. یافته ها: نتایج آماری نشان دهنده اختلاف معنی داری در جهت کاهش قابل ملاحظه کمیت های ضرایب انتقال سطحی و حجمی و نسبت H/Ĥ در ساختمان های مسکونی ربع چهارم نسبت به ربع سوم دوران قاجار وجود دارد؛ بدین مفهوم که ساختمان های مورد بررسی در ربع سوم دوران قاجار حائز شرایط حرارتی نامناسب تری بوده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

179 - بررسی رابطه ریسک و مطلوبیت زیان گریزی مبتنی بر نظریه چشم انداز چند دوره ای با استفاده از الگوریتم ازدحام ذرات
راضیه احمدی عادل آذر غلامرضا زمردیان

هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر رفتار زیان گریزی بر تصمیمات سرمایه گذاری چند دوره ای است. به همین منظور دو مدل بهینه سازی پرتفوی طراحی گردیده است. به جای مدل تک دوره ای پرتفوی، از مدل سه دوره ای استفاده شده است. به منظور نزدیک شدن مدل بهینه سازی به دنیای واقعی، علاوه بر ا چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر رفتار زیان گریزی بر تصمیمات سرمایه گذاری چند دوره ای است. به همین منظور دو مدل بهینه سازی پرتفوی طراحی گردیده است. به جای مدل تک دوره ای پرتفوی، از مدل سه دوره ای استفاده شده است. به منظور نزدیک شدن مدل بهینه سازی به دنیای واقعی، علاوه بر ارزش در معرض خطر مشروط به عنوان یکی از محدودیت اصلی، محدودیت هزینه معاملات و حداقل و حداکثر میزان سرمایه گذاری در هر دارایی نیز در نظر گرفته شده است. دو مدل بهینه سازی مبتنی بر نظریه چشم انداز و میانگین- ارزش در معرض خطر مشروط، با استفاده از الگوریتم ازدحام ذرات حل گردید. به منظور بررسی قدرت مدل، برخی معیار های مهم از جمله ضریب زیان گریزی اولیه و نقطه مرجع اولیه تغییر داده شد. نتایج بر اساس معیارهای ثروت نهایی و نسبت شارپ نشان داد، سرمایه گذاران زیان گریز تمایل دارند به صورت متمرکزتر سرمایه گذاری نمایند و عملکرد بهتری نسبت به سرمایه گذاران عقلایی دارند. همچنین سرمایه گذاران با درجه ریسک گریزی بالاتر، در بازار نزولی، از زیان های مفرط جلوگیری می کنند و سودهای بیشتری به دست می آورند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

180 - بررسی مقایسه ای عوامل رفتاری در سرمایه گذاری دارایی های مالی
راضیه سیف الهی حمیدرضا کردلوئی نادر دشتی

از سال 1980 با مطرح شدن ادبیات مالی رفتاری، فرض منطقی بودن سرمایه گذاران و اعتقاد به کارا بودن بازارهای سهام مورد انتقاد قرار گرفته است. ادبیات مالی رفتاری اظهار می دارد که سرمایه گذاران تحت تاثیر سوگیری های رفتاری بوده که در تصمیمات مالی آنها در زمان خرید و فروش سهام ب چکیده کامل

از سال 1980 با مطرح شدن ادبیات مالی رفتاری، فرض منطقی بودن سرمایه گذاران و اعتقاد به کارا بودن بازارهای سهام مورد انتقاد قرار گرفته است. ادبیات مالی رفتاری اظهار می دارد که سرمایه گذاران تحت تاثیر سوگیری های رفتاری بوده که در تصمیمات مالی آنها در زمان خرید و فروش سهام بر نحوه تصمیم گیری آنها تاثیر می گذارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر عوامل رفتاری دوری از تاسف و پشیمانی، اثر تمایلی، حسابداری ذهنی، بیش اطمینانی، شهود نمایندگی، رفتار توده وار و محافظه کاری و اثر مالکیت بر روی سرمایه گذاری دارایی های مالی و در نهایت بررسی مقایسه ای این عوامل می باشد. به این منظور تعداد 385 نفر از سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران به عنوان نمونه بطور تصادفی انتخاب و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است. اطلاعات حاصل و فرضیه ها مورد آزمون آماری قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان می دهد که تمام عوامل به غیر از عامل "بیش اطمینانی" روی سرمایه گذاری تاثیر گذار هستند و میزان این تاثیر برای هریک متفاوت می باشد و رتبه بندی این عوامل از نظر میزان تاثیر گذاری عبارتند از: 1-سود و زیان نسبی ، 2-اثر تمایلی ، 3-محافظه کاری ، 4-رفتار توده وار 5-شهود نمایندگی 6-اثر مالکیت ، 7-پشیمان گریزی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

181 - بررسی رابطه بین خالص ارزش سهام و ارزش معاملاتی شرکت‌ها در دوره رونق و رکود بازار اوراق بهادار
المیرا قدری صومعه فرهاد حنیفی حمید رضا کردلویی

هدف اصلی این تحقیق بررسی رابطه بین خالص ارزش سهام و ارزش معاملاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره رونق و رکود بازار اوراق بهادار می‌باشد. در این تحقیق خالص ارزش سهام به عنوان متغیر مستقل و دوران رونق و رکود به عنوان متغیر تعدیل کننده در نظر گرفته چکیده کامل

هدف اصلی این تحقیق بررسی رابطه بین خالص ارزش سهام و ارزش معاملاتی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره رونق و رکود بازار اوراق بهادار می‌باشد. در این تحقیق خالص ارزش سهام به عنوان متغیر مستقل و دوران رونق و رکود به عنوان متغیر تعدیل کننده در نظر گرفته شده تا تاثیر آنها بر متغیرهای ارزش معاملاتی شرکت‌ها بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره 1387 تا 1392 بوده که در نهایت حجم نمونه نهایی با توجه به روش حذفی سیستماتیک 112 شرکت می‌باشد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل رگرسیون داده‌های شرکت در سطح اطمینان 95% با استفاده از مدل پانل با اثرات ثابت نشان می‌دهد بین خالص ارزش سهام و ارزش معاملاتی شرکت‌ها در دوره‌های رونق و رکود ارتباط مستقیم وجود دارد. همچنین این نتایج نشان می‌دهد شدت ارتباط بین خالص ارزش سهام و ارزش معاملاتی شرکت‌ها در دوره‌های رونق و رکود تفاوت معناداری با هم دارد به‌طوری که شدت ارتباط بین خالص ارزش سهام و ارزش معاملاتی شرکت‌ها در دوره‌های رونق بیشتر از رکود می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

182 - بررسی تاثیر اجزای بین چرخه تبدیل وجه نقد و بازده دارائی‌ها (مطالعه موردی شرکت آبکامه)
خسرو فغانی ماکرانی زهرا بینشیان یاسر احمدی

این تحقیق به بررسی تاثیر اجزای چرخه تبدیل وجه نقد و بازده دارائیها در شرکت آبکامه، طی سالهای 1382-1390 پرداخته است. به این منظور اثر متغیر های مختلف چرخه تبدیل وجه نقد شامل متوسط دوره وصول مطالبات، دوره گردش موجودی کالا، متوسط دوره واریز بستانکاران را بر بازده دارائیها چکیده کامل

این تحقیق به بررسی تاثیر اجزای چرخه تبدیل وجه نقد و بازده دارائیها در شرکت آبکامه، طی سالهای 1382-1390 پرداخته است. به این منظور اثر متغیر های مختلف چرخه تبدیل وجه نقد شامل متوسط دوره وصول مطالبات، دوره گردش موجودی کالا، متوسط دوره واریز بستانکاران را بر بازده دارائیها را مورد مطالعه قرار داده ایم. نسبت جاری ،نسبت بدهی و رشد فروش به عنوان متغیر های کنترلی در نظر گرفته شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها وبرای رد یا اثبات هر فرضیه از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون و از آزمون کلموگرف اسمیرنف جهت تست نرمالیته استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد بین متغیر های چرخه تبدیل وجه نقد و بازده دارائیها رابطه معکوس وجود دارد. یعنی اگر دوره وصول مطالبات، دوره گردش موجودی، دوره پرداخت بدهی که در مجموع به عنوان متغییر های چرخه تبدیل وجه نقد، افزایش یابند منجر به کاهش بازده دارائیها در شرکت خواهد شد و مدیران می توانند با کاهش دوره وصول مطالبات،دوره گردش موجودی ها،دوره پرداخت بدهی و در کل چرخه تبدیل وجه نقد به حداقل سطح ممکن یک ارزش مثبت برای سهامداران به وجود آورند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

183 - بهینه سازی میانگین متحرک قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران : رهیافت روش فرا ابتکاری الگوریتم ژنتیک بهبود دهنده ی تطبیق پذیر
محبوبه اصغرتبار لداری احمد جعفری صمیمی

برای پیش بینی قیمت سهام، ابزارهای تکنیکال، مورد استفاده بوده و یکی از کاربردی ترین آنها، میانگین های متحرک می باشد. استفاده از دو میانگین متحرک، متداول ترین روش برای یافتن نقاط خرید و فروش به موقع بوده که نیازمند دو طول دوره های زمانی می باشد. طولهای بهینه برای دو دوره چکیده کامل

برای پیش بینی قیمت سهام، ابزارهای تکنیکال، مورد استفاده بوده و یکی از کاربردی ترین آنها، میانگین های متحرک می باشد. استفاده از دو میانگین متحرک، متداول ترین روش برای یافتن نقاط خرید و فروش به موقع بوده که نیازمند دو طول دوره های زمانی می باشد. طولهای بهینه برای دو دوره زمانی کوتاه مدت و بلند مدت برای هر سهم، با توجه به روند قیمتی اخیر آنها، متفاوت است. یافتن این طولهای بهینه با روشهای سنتی، هزینه بر بوده و معمولا به جواب بهینه سراسری نمی رسند. بهترین راه، استفاده از ابزارهای هوشمند مانند الگوریتم ژنتیک است؛ الگوریتم ژنتیکی که در این تحقیق به کار رفته، الگوریتم ژنتیک بهبود دهنده تطبیق پذیر(به اختصار ژبت) می باشد که خیلی سریع تر به جواب بهینه سراسری می رسد. در این تحقیق داده های شرکتهای برتر در صنایع مختلف بورس اوراق بهادار تهران از فروردین 1390 تا خرداد 1395 مورد ارزیابی قرار گرفته اند، نتایج نشان می دهد که با تنظیم دقیق پارامترها، الگوریتم به طولهای بهینه ی دوره های زمانی خواهد رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

184 - ارائه مدلی برای تبیین مدیریت سرمایه در گردش: رویکرد مدل سازی معادلات ساختاری
سیدعلی مهدیان ایرج نوروش

سرمایه در گردش بخش عظیمی از سرمایه سازمان را به خود اختصاص داده و مدیریت آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا دارایی‌ها و بدهی‌های جاری در برگیرنده اقلامی هستند که مستقیماً در چرخه عملیاتی شرکت ایفای نقش می‌کنند. لذا بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر به ارائه تبیین مدلی چکیده کامل

سرمایه در گردش بخش عظیمی از سرمایه سازمان را به خود اختصاص داده و مدیریت آن از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا دارایی‌ها و بدهی‌های جاری در برگیرنده اقلامی هستند که مستقیماً در چرخه عملیاتی شرکت ایفای نقش می‌کنند. لذا بر پایه این استدلال، پژوهش حاضر به ارائه تبیین مدلی برای سرمایه در گردش با عملکرد مالی و سودآوری شرکت با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری می‌پردازد. بدین منظور، نمونه‌ای متشکل از 159 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1389 تا 1394 انتخاب گردید. مدیریت سرمایه در گردش (متغیر پنهان) توسط متغیرهای مشاهده پذیر (متوسط دوره وصول مطالبات، متوسط دوره گردش موجودی کالا، متوسط دوره پرداخت بدهی، چرخه تبدیل وجه نقد، سطح نگهداشت وجه نقد، نسبت جاری و کارایی چرخه تبدیل وجه نقد) و عملکرد مالی و سودآوری شرکت نیز به ترتیب بر اساس نرخ بازده دارایی و نرخ بازده حقوق صاحبان سهام اندازه‌گیری شد. پس از اطمینان یافتن از برازش قابل‌قبول الگوهای اندازه‌گیری و ساختاری پژوهش، نتایج حاکی از آن است که مدیریت سرمایه در گردش، عملکرد مالی را کاهش می‌دهد. همچنین نتایج معادلات ساختاری این پژوهش نشان داد که مدیریت سرمایه در گردش با توجه به سیاست محافظه کارانه مدیر منجر به کاهش سودآوری شرکت می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

185 - بررسی رابطه برخی از شاخصه‎های جمعیتی سرمایه‎گذاران با رفتار توده‎وار در بورس اوراق بهادار تهران
علی رحمانی فاطمه مرشیدی

توجه به ‌احتمال تأثیر ویژگی های جمعیتی مانند قومیت، موقعیت جغرافیایی و دوره سنی در تورش&lrm;های رفتاری سرمایه گذاران در بازار سرمایه نسبت به عوامل مالی و اقتصادی کمتر موردتوجه محققین قرارگرفته است. در این پژوهش رابطه بین قومیت، موقعیت جغرافیایی و دوره سنی سرمایه گذاران چکیده کامل

توجه به ‌احتمال تأثیر ویژگی های جمعیتی مانند قومیت، موقعیت جغرافیایی و دوره سنی در تورش&lrm;های رفتاری سرمایه گذاران در بازار سرمایه نسبت به عوامل مالی و اقتصادی کمتر موردتوجه محققین قرارگرفته است. در این پژوهش رابطه بین قومیت، موقعیت جغرافیایی و دوره سنی سرمایه گذاران با رفتار توده وار سرمایه&lrm;گذاران موردبررسی قرارگرفته است. از رابطه چانگ و همکاران (2015) برای تعیین رفتار توده وار استفاده شده است، براساس این مدل هنگامی‌که انحراف بازده سهم از بازده بازار کاهش یابد، نشانه های وجود رفتار توده وار آشکار می گردد . نمونه شامل 388,718 نفر از سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران می باشد . دوره زمانـی پژوهش از سال 1391 الی 1394 می&lrm;باشد . نتایج پژوهش حاکی از آن است که تأثیر قومیت ها به‌جز قومیت "عرب" و مناطق جغرافیایی سرمایه گذاران به‌استثنای منطقه جغرافیایی "جنوب" و دوره سنی سرمایه گذاران بر رفتار توده ای معنادار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

186 - Defuzzification Method for Solving ‎Fuzzy ‎Linear Programming Problems
Rahim Saneifard Rasoul Saneifard

Several authors have proposed different methods to find the solution of fully fuzzy linear programming (FFLP) problems. But all the existing methods are based on the assumption that all the fuzzy coefficients and the fuzzy variables are non-negative fuzzy numbers. in th چکیده کامل

Several authors have proposed different methods to find the solution of fully fuzzy linear programming (FFLP) problems. But all the existing methods are based on the assumption that all the fuzzy coefficients and the fuzzy variables are non-negative fuzzy numbers. in this paper a new method is proposed to solve an FFLP problems with arbitrary fuzzy coefficients and arbitrary fuzzy variables, that is, there is no restriction on the elements that have been used in the FFLP problems. By using the radius of gyration function (ROG) we show that fuzzy solution obtained of solving FFLP problems, is exact fuzzy optimal solution of FFLP problems. The introduce method are very easy to understand and to apply for fully fuzzy linear systems occurring in real life &lrm;situation.&lrm; پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

187 - بررسی روند تغییرات کاربری اراضی در حوزه‌ی آبخیز دشت ماهیدشت با استفاده از تصاویر سنجش از دور
سمیره صی محمدی محسن توکلی کیومرث زرافشانی حسین مهدی زاده فرزاد امیری

در این مطالعه جهت بررسی روند تغییرات کاربری اراضی در حوزه آبخیز دشت ماهیدشت ابتدا انواع کاربری های اراضی موجود در منطقه توسط تصاویر ماهواره ای و نقشه ی کاربری سال های گذشته تهیه و سپس درصد تغییرات سطح هر یک از کاربری ها محاسبه شد. تصاویر ماهواره ای اخذ شده از ماهواره لن چکیده کامل

در این مطالعه جهت بررسی روند تغییرات کاربری اراضی در حوزه آبخیز دشت ماهیدشت ابتدا انواع کاربری های اراضی موجود در منطقه توسط تصاویر ماهواره ای و نقشه ی کاربری سال های گذشته تهیه و سپس درصد تغییرات سطح هر یک از کاربری ها محاسبه شد. تصاویر ماهواره ای اخذ شده از ماهواره لندست 8و 7و 5 و برای سه دوره زمانی (1987، 2000، 2016) بود که از مراجع بین المللی تهیه شد. کلیه تصحیحات نقشه ها در محیط نرم افزارهایENVI 5.3 و ARC GIS 10.2 انجام شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که در دوره اول مطالعه (سال 1987) بیشترین وسعت کاربری اراضی مربوط به اراضی دیم با مساحت 63/1558 کیلومتر مربع و کمترین وسعت مربوط به اراضی مسکونی با مساحت 77/15 کیلومتر مربع بوده است. همچنین در دوره ی دوم (1987-2000) بیشترین وسعت کاربری اراضی مربوط به اراضی دیم با مساحت 74/1465کیلومتر مربع و کمترین وسعت مربوط به اراضی مسکونی با مساحت 44/19 کیلومتر مربع بوده است. در حالی که در دوره ی سوم (2000- 2016) بیشترین وسعت کاربری اراضی ابتدا مربوط به اراضی آبی با مساحت 60/1054 کیلومتر مربع و سپس مربوط به اراضی بدون پوشش با وسعت 62/1050 کیلومتر مربع و کمترین وسعت مربوط به اراضی مسکونی با مساحت 51/22 کیلومتر مربع بوده است. طی دوره 2000 تا 2016 بیشترین تغییر مربوط به اراضی دیم به آبی بوده است و همچنین مساحت اراضی بدون پوشش و اراضی مسکونی نیز افزایش چشمگیری داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

188 - یک مدل فیزیکی مقیاس پذیر مبتنی بر سنجش از دور در برآورد عملکرد محصول مزارع برنج
احسان آسمار محمد حسن وحید نیا مجتبی رضایی ابراهیم امیری

زمینه و هدف: گیاه برنج یکی از مهمترین محصولات استراتژیکی در کشور ایران محسوب می‌شود. از دیگر سو، کشاورزی طیف گسترده ای از امکانات و در عین حال مشکلات زیست محیطی را ایجاد می‌کند. درنتیجه، تحقیقاتی که به تولید و توسعه پایدار در این حیطه کمک ‌کنند، حائز اهمیت هستند. هدف اص چکیده کامل

زمینه و هدف: گیاه برنج یکی از مهمترین محصولات استراتژیکی در کشور ایران محسوب می‌شود. از دیگر سو، کشاورزی طیف گسترده ای از امکانات و در عین حال مشکلات زیست محیطی را ایجاد می‌کند. درنتیجه، تحقیقاتی که به تولید و توسعه پایدار در این حیطه کمک ‌کنند، حائز اهمیت هستند. هدف اصلی از این پژوهش طراحی و توسعه مدل مقیاس پذیر عملکرد برنج مبتنی بر سنجش از دور و پردازش داده های ماهواره ای است.روش بررسی: در این مطالعه، از چندین تصویر مختلف، موجود در سامانه گوگل ارث انجین (Google Earth Engine) برای تخمین عملکرد برنج در مقیاس های مختلف زمانی (فصول رشد مختلف) و مکانی (وضوح 30 متر تا مقیاس های منطقه ای) استفاده شد. سپس یک مدل کارایی استفاده از نور (LUE) مبتنی بر سنجش از دور را اجرا نموده و در آن تنش‌های محیطی غیرزنده را وارد نمودیم. این مدل فیزیکی در برابر داده‌های عملکرد اندازه‌گیری شده زمینی، در سال‌های زراعی 1395، 1396 و 1398 در 691 مزرعه برنج در استان گیلان ارزیابی شد.یافته ها: نتایج، همبستگی مثبت و تطابق قابل توجهی بین مقادیر محاسباتی و مشاهداتی نشان داد، بطوریکه در سال‌های زراعی مورد مطالعه، میانگین ضریب همبستگی (R) و شاخص توافق (d) برابر با55/0 بدست آمد. میانگین RMSE برابر با 500 کیلوگرم در هکتار، میانگین MAE برابر با 440 کیلوگرم در هکتار، و میانگین NRMSE برابر با 0.12، حاکی از دقت مناسب مدل در برآورد عملکرد محصول در این مکان‌ها و سال‌هاست. مدل ارائه شده، تغییرپذیری مناسب مقادیر عملکرد را در مقیاس مزرعه نشان داد.بحث و نتیجه گیری: بهره‌گیری از سنجش از دور در محیط GEE به ‌عنوان ابزاری مفید جهت تخمین عملکرد محصول در مقیاس‌های مختلف زمانی و مکانی، مورد تایید قرار گرفت. مدل حاضر می‌تواند در طیف وسیعی از کاربردها مانند مدیریت کشاورزی و بیمه محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

189 - آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی شهراردبیل با استفاده از تکنولوژی RS و GIS
میر مسعود خیرخواه زرکش فرهاد حسین زاده آزاد

از آنجایی که اراضی کشاورزی منطقه دشتی اردبیل ازارزش بسیار زیادی به لحاظ تامین مواد غذایی دارد و باید سیاست های استفاده مناسب از کاربری ها در این عرصه به خوبی مدیریت گردد. لزوم تعیین روند و نرخ تبدیل پوشش اراضی برای برنامه ریزان توسعه به منظور برقراری نظام نامه استفاده ا چکیده کامل

از آنجایی که اراضی کشاورزی منطقه دشتی اردبیل ازارزش بسیار زیادی به لحاظ تامین مواد غذایی دارد و باید سیاست های استفاده مناسب از کاربری ها در این عرصه به خوبی مدیریت گردد. لزوم تعیین روند و نرخ تبدیل پوشش اراضی برای برنامه ریزان توسعه به منظور برقراری نظام نامه استفاده از زمین ضروری است. به این منظور اطلاعات پویای زمانی سنجش از راه دور می تواند نقش مهم و موثر برای پایش و تجزیه و تحلیل تغییرات کاربری با استفاده از تکنیک های آشکارسازی رقومی تغییرات که فرایند تعیین یا توصیف تغییرات درنوع پوشش اراضی و وضعیت استفاده زمین براساس اطلاعات تصاویر چند دوره زمانی است، داشته باشد. فرض اساسی در استفاده از داده های دورکاوی در این مطالعات بر این پایه است که می توان روند صعودی و نزولی تغییرات بین دو یا چند تاریخ را شناسایی و در سال های مختلف مورد تعقیب و پایش قرار داده و روابط متقابل میان پارامترهای طبیعی و اجتماعی و اقتصادی را کشف نمود. در این بخش از روش و متدلوژی سنجش از دور بر مبنای تصاویر ماهواره ای موجود و در دسترس با توجه به تکنیک های طبقه بندی نظارت شده بیش ترین شباهت برای شناخت تغییر کاربری اراضی در محدوده توسعه یافته شهر اردبیل استفاده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

190 - طبقه‏بندی و ارزیابی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره‏ای لندست (مطالعه موردی: دشت ری)
پگاه محمدپور رضا ارجمندی امیر حسام حسنی جمال قدوسی

زمینه وهدف: تغییرات کاربری اراضی دراثرفعالیت های انسانی یکی ازموضوعات مهم دربرنامه ریزی های منطقه ایی وتوسعه ایی می باشد. عدم توجه به تغییرات کاربری اراضی درچنددهه اخیر مشکلات محیط زیستی فراوانی ازقیبل آلودگی منابع آب، خاک و...را بوجودآورده است. برهمین اساس بررسی وتجزیه چکیده کامل

زمینه وهدف: تغییرات کاربری اراضی دراثرفعالیت های انسانی یکی ازموضوعات مهم دربرنامه ریزی های منطقه ایی وتوسعه ایی می باشد. عدم توجه به تغییرات کاربری اراضی درچنددهه اخیر مشکلات محیط زیستی فراوانی ازقیبل آلودگی منابع آب، خاک و...را بوجودآورده است. برهمین اساس بررسی وتجزیه وتحلیل کاربری اراضی درمقیاس های مختلف باهدف توسعه پایداردرمدیریت صحیح محیط زیست ومنابع طبیعی امری ضروری می باشد. سنجش ازدور وسیستم اطلاعات جغرافیایی، امکانات لازم وکافی راجهت استخراج وبه روزرسانی نقشه های کاربری اراضی وتعیین مقدار آنها در اختیار کاربران قرارمی دهد این پژوهش با هدف بررسی تغییرات تبدیل کاربری ها با استفاده از فن آوری سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای برای چهار دوره زمانی 3 ساله، از سال 1387 تا 1399 در سطح دشت ری انجام شده است. روش بررسی: جهت تهیه نقشه های کاربری اراضی سال های مورد مطالعه از تصاویر ماهواره ای TM و OLI ماهواره های لندست 5 و 8 استفاده شد سپس طبقه بندی تصاویر ماهواره ای پس از انجام تصحیحات مورد نیاز با استفاده از 54 نقطه تعلیمی که معرف کاربری های مختلف در منطقه بودند از طریق برداشت های میدانی با دستگاه GPS به صورت تصادفی و به گونه ای که این نمونه ها سطح منطقه تحقیق را پوشش دهند انجام پذیرفت. در مرحله بعد تصاویر ماهواره ای به روش طبقه بندی نظارت شده و با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال همسایگی باصحت کلی39/87 تا 78/95 درصد و ضریب کاپا 85 تا 93درصد در چهارکلاس کاربری، طبقه بندی گردیدند. سپس نقشه های کاربری اراضی بایکدیگرمورد مقایسه قرارگرفتند. یافته ها: براساس تجزیه و تحلیل های صورت گرفته مشخص شد دربازه زمانی موردمطالعه07/26 کیلومترمربع ازاراضی بایراین محدوده به اراضی کشاورزی، صنعتی ومسکونی تغییرکاربری داده است درنتیجه مساحت اراضی بایردر طول سال های مورد مطالعه روند کاهشی و سایر کاربری ها روند افزایشی را طی نموده است، بطوریکه وسعت اراضی با کاربری کشاورزی، صنعتی ومسکونی به ترتیب به میزان 66/14 کیلومترمربع، 77/9 کیلومترمربع،64/1 کیلومترمربع، افزایش یافته است. بحث ونتیجه گیری: نتایج تحقیق انجام شده گویای این مطلب است که مهم ترین عامل تغییرات کاربری اراضی درمنطقه، فعالیت های انسانی است که موجب تغییرات بسیاری در کاربری اراضی شده است، تجزیه وتحلیل مساحت این کاربری ها نشان داد که سطح اراضی کشاورزی افزایش چشمگیری پیداکرده که عمدتا این افزایش نتیجه تبدیل کاربری بایربه کشاورزی می باشد. درنهایت نتایج این مطالعه گویای این است که تلفیق فن های سنجش ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در اجرای مدل های ارزیابی تغییرات مکانی - زمانی کاربری اراضی، به منظور آگاهی از نوع و درصد کاربری اراضی و میزان تغییرات آن ها، بسیار کارآمد می باشد و به عنوان یک پارامتر مدیریتی می تواند برنامه ریزان بخش های مختلف اجرایی را در پایش و مدیریت محیط زیست یاری نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

191 - تهیه نقشه پوشش اراضی شهرستان اسلام‌شهر با استفاده از الگوریتم‌های حداکثر احتمال و فازی سال 2015
ساناز شفیعی مرضیه علی خواه اصل محمد رضوانی

اطلاعات پوشش و کاربری اراضی، برای بسیاری از فعالیت‌های برنامه‌ریزی و مدیریت سرزمین ازجمله آمایش سرزمین دارای اهمیت است. امروزه تصاویر ماهواره‌ای و تکنیک‌های سنجش از دور بهترین وسیله برای استخراج نقشه پوشش و کاربری اراضی به عنوان نقشه‌های پایه در آمایش سرزمین می‌باشد. بر چکیده کامل

اطلاعات پوشش و کاربری اراضی، برای بسیاری از فعالیت‌های برنامه‌ریزی و مدیریت سرزمین ازجمله آمایش سرزمین دارای اهمیت است. امروزه تصاویر ماهواره‌ای و تکنیک‌های سنجش از دور بهترین وسیله برای استخراج نقشه پوشش و کاربری اراضی به عنوان نقشه‌های پایه در آمایش سرزمین می‌باشد. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق مقایسه دو روش حداکثر احتمال و فازی جهت استخراج نقشه پوشش و کاربری اراضی شهرستان اسلام‌شهر با استفاده از تصاویر سنجنده OLI ماهواره لندست برای سال 2015 است. برای نیل به این هدف ابتدا با اعمال پیش‌پردازش‌های لازم، عملیات بارز‌سازی تصاویر اجرا و با بهره‌گیری از الگوریتم‌های حداکثر احتمال و فازی نقشه‌های موضوعی پوشش و کاربری اراضی در پنج طبقه انسان ساخت، اراضی بایر، اراضی کشاورزی، باغات- فضای سبز شهری و جاده تهیه شد و سپس دقت طبقه‌بندی این دو روش با استفاده از تعیین دقت کلی مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، در هر دو روش کاربری انسان ساخت دارای بیش‌ترین میزان مساحت و جاده کم‌ترین میزان را دارا می‌باشد و نتایج حاصل از ارزیابی دقت نشان داده است که طبقه‌بندی با روش الگوریتم حداکثر احتمال با دقت کلی 10/88 درصد و ضریب کاپا 84/0 نسبت به طبقه‌بندی با روش فازی با دقت کلی 83/87 و ضریب کاپا 83/0 از دقت بیش‌تری برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

192 - بررسی و کمی سازی تغییرات سنجه‏های سیمای سرزمین با استفاده از سنجش از دور و شاخص‏های تنوع زیستی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده دز)
آتوسا سلیمانی مجید حجتی

امروزه به دلیل عدم استفاده منطقی از سرزمین، تبدیل، تغییر پوشش و کاربری زمین در سرزمین ها روند رو به رشدی داشته است. بررسی و کمی سازی این تغییرات می تواند در برنامه ریزی و مدیریت پایدار سرزمین ضروری باشد، لذا در این مطالعه از سنجه های سیمای سرزمین به عنوان ابزارهایی کمی چکیده کامل

امروزه به دلیل عدم استفاده منطقی از سرزمین، تبدیل، تغییر پوشش و کاربری زمین در سرزمین ها روند رو به رشدی داشته است. بررسی و کمی سازی این تغییرات می تواند در برنامه ریزی و مدیریت پایدار سرزمین ضروری باشد، لذا در این مطالعه از سنجه های سیمای سرزمین به عنوان ابزارهایی کمی ساز برای بررسی تغییرات و وضعیت سرزمین استفاده شده است. سنجه های مورد بررسی از نوع توزیع مکانی و ترکیب بندی لکه ها می باشد. منطقه حفاظت شده دز واقع در استان خوزستان نیز به عنوان مطالعه موردی این تحقیق انتخاب شده است. به منظور تهیه نقشه های پوشش سرزمین و تحلیل تغییرات، به ترتیب، تصاویر ماهواره لندست 7 مربوط به سنجنده TM و تصاویر ماهواره لندست 8 مربوط به سنجنده ETM+ و متریک های تعداد لکه، تراکم لکه، تراکم حاشیه، بزرگ ترین لکه، شکل سیمای سرزمین، کل حاشیه و شاخص های تنوع گونه ای و یکنواختی گونه ای شانون و سیمپسون و برای تجزیه و تحلیل سنجه ها در سطح کلاس از نرم افزار Fragstats 4.2 و Envi استفاده شده است. نتایج بررسی و مقایسه سنجه ها نشان داد که وسعت اراضی دارای پوشش گیاهی در منطقه کاهش یافته، درحالی که اراضی خاکی روند افزایشی دارد. کاهش وسعت پوشش گیاهی و افزایش اراضی خاکی بیان گر تخریب پوشش طبیعی منطقه طی سال های مورد مطالعه می باشد. همچنین کاهش سنجه های تعداد لکه و سنجه تراکم لکه و افزایش سنجه تراکم حاشیه نشان از افزایش تخریب پوشش های طبیعی این منطقه حفاظت شده و افزایش مرز مشترک با کاربری های اطراف خود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

193 - محیط‌زیست در نگرش جامعه‌شناختی امیل دورکیم
سعید کشاورزی مریم کریمی

چکیده طی سال‌های اخیر، محیط‌زیست و مسایل و مشکلات مرتبط با آن توجه علوم مختلف را به خود جلب نموده است. تعداد تحقیقات جامعه‌شناسی و روان‌شناسی در این زمینه نشان‌دهنده توجه محققان علوم انسانی به محیط‌زیست می‌باشد. بااین‌حال جامعه‌شناسی محیط‌زیست به‌عنوان شاخه‌ای از رشته‌ چکیده کامل

چکیده طی سال‌های اخیر، محیط‌زیست و مسایل و مشکلات مرتبط با آن توجه علوم مختلف را به خود جلب نموده است. تعداد تحقیقات جامعه‌شناسی و روان‌شناسی در این زمینه نشان‌دهنده توجه محققان علوم انسانی به محیط‌زیست می‌باشد. بااین‌حال جامعه‌شناسی محیط‌زیست به‌عنوان شاخه‌ای از رشته‌ی جامعه‌شناسی، بسیار دیر، پا به عرصه نهاد. عده‌ای دلیل این امر را در اندیشه‌های پیش‌روان علوم‌اجتماعی جست‌وجو نموده‌اند و بر همین اساس انگشت اتهام را به سمت آن‌ها نشانه رفته‌اند. یکی از این عالمان اجتماعی که مسئول عدم‌توجه جامعه‌شناسی به محیط‌زیست شناخته‌شده، دورکیم، جامعه‌شناس فرانسوی می‌باشد. در این مطالعه تلاش شده است ضمن بررسی مسأله محیط‌زیست در اندیشه‌های دورکیم، به این سؤال پاسخ داده شود که اندیشه‌های وی چه نقشی در ورود دیرهنگام محیط‌زیست به جامعه‌شناسی داشته است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که تعریف مفهوم واقعیات اجتماعی در تفکر دورکیمی و دیدگاه ضد تقلیل‌گرای او، از مهم‌ترین عوامل نادیده گرفته شدن تأثیرات متغیرهای محیطی بر جامعه بوده است. هم‌چنین بر اساس نتایج این مطالعه، بااین‌که دیدگاه دورکیم، تأثیرات نسبتاً گسترده‌ای بر جریان اصلی جامعه‌شناسی داشته است، از جامعیتی که منتقدین او ادعا کرده‌اند، برخوردار نبوده و مرزبندی دورکیم با متغیرهای محیطی، پس از او در موارد بسیاری از بین رفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

194 - بررسی جایگاه زنان در اشعار معجز شبستری و سید اشرف‌الدین گیلانی
زیبا اسماعیلی

10.30495/clq.2021.683970

انقلاب مشروطه، مسائل زنان را به عنوان یکی از محوری‌ترین موضوعات اجتماعی مورد توجه قرار داد. شاعران ترک‌زبان در کنار شاعران فارسی‌گو به انتشار مشکلات اجتماعی مربوط به زنان پرداختند. شاعرانی چون معجز شبستری و سید‌اشرف‌الدین گیلانی در این زمره‌اند. این پژوهش به بررسی وجوه چکیده کامل

انقلاب مشروطه، مسائل زنان را به عنوان یکی از محوری‌ترین موضوعات اجتماعی مورد توجه قرار داد. شاعران ترک‌زبان در کنار شاعران فارسی‌گو به انتشار مشکلات اجتماعی مربوط به زنان پرداختند. شاعرانی چون معجز شبستری و سید‌اشرف‌الدین گیلانی در این زمره‌اند. این پژوهش به بررسی وجوه اشتراک و افتراق خطوط فکری این دو شاعر در مسائل مربوط به زنان با تکیه بر روش تطبیقی- توصیفی پرداخته است تا مسائل بازتاب یافته در شعر دو شاعر و موضع‌گیری اجتماعی آن‌ها در موضوع زنان را تحلیل و ارزیابی کند. آموزش زنان، تأسیس مدارس برای دختران، مبارزه با مذهبیون مخالف آموزش، مقایسه زنان ایران با زنان کشورهای دیگر، مبارزه با خرافات و ایجاد آگاهی برای زنان، آزادی زنان با رعایت حجاب، مشاغل زنان و ازدواج ایشان از محوری‌ترین مضامین مشترک در شعر هر دو شاعر است. هر دو شاعر بر آموزش زنان تأکید دارند و به مذهبیون مخالف آموزش دختران اعتراض می‌کنند. معجز بر شاغل بودن زنان تأکید دارد اما سیداشرف‌الدین موضع خود در مورد شغل زنان را آشکار بیان نمی‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

195 - بررسی تطبیقی ساختارهای اجتماعی در آثار زیدری نسوی و نجیب محفوظ براساس نظریات ساختارگرایانه گلدمن
شهره بهروزه پرنوش پژوهش ماندانا هاشمی اصفهانی

10.30495/clq.2023.1984063.2547

ساختارگرایی تکوینی در جامعه‌شناسی ادبیات، یکی از شاخه‌های نوین در پژوهش‌های ادبی معاصر است که فیلسوفان جامعه‌شناس و ادیبی چون لوسین گلدمن و رهبر فکری او یعنی جورج لوکاچ، بدان محور متکی بوده‌ اند و بر طبق آن دیالکتیک نگرش حاکم بر مؤلف و فضای تاریخی، اجتماعی همراه با اقتص چکیده کامل

ساختارگرایی تکوینی در جامعه‌شناسی ادبیات، یکی از شاخه‌های نوین در پژوهش‌های ادبی معاصر است که فیلسوفان جامعه‌شناس و ادیبی چون لوسین گلدمن و رهبر فکری او یعنی جورج لوکاچ، بدان محور متکی بوده‌ اند و بر طبق آن دیالکتیک نگرش حاکم بر مؤلف و فضای تاریخی، اجتماعی همراه با اقتصاد سیاسی، معیارهای کلی‌گرایانه‌ای را به لحاظ ساختار‌گرایی تکوینی و جامعه‌شناسی ادبی مطرح می‌شود. نفثه‌‌المصدور اثر زیدری نسوی یکی از آثار مهم ادبی و جزیی از اسناد تاریخی، اجتماعی در ادبیات فارسی است که از قرن هفتم مصادف با اواخر دوران خوارزمشاهیان و اوایل دوران مغول برجای مانده است. آثار نجیب محفوظ نویسندۀ معروف مصری و برندۀ جایزۀ نوبل ادبی در سال 1988 نیز دربارۀ نوع زندگی اجتماعی مردم زمانه و سلطۀ بیگانگان بر کشورش و فقر اقتصادی و فرهنگی است. در پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و پژوهش بر أساس مکتب تطبیقی به بررسی و تحلیل تطبیقی آثار زیدری نسوی بالأخص نفثه المصدور و نجیب محفوظ با نگاه ساختارگرایانه گلدمن پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که زیدری نسوی و نجیب محفوظ در آثارشان نسبت به مسائل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی‌ جامعه عصر خود بی‌تفاوت نبوده ‌‌و سعی داشته‌اند تا با نشان دادن مشکلات اجتماعی و هم چنین با استفاده از قدرت قلم خود واقعیت‌های ‌جامعه را در جهت رسیدن به یک جامعۀ آرمانی به تصویر بکشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

196 - بررسی تطبیقی نوستالژی در شعر سهراب سپهری و عبدالوهّاب بیاتی
احمدرضا یلمه‌ها مسلم رجبی

عبدالوهاب بیاتی و سهراب سپهری به عنوان دو شاعر پرآوازه ادبیات معاصر عربی و فارسی، و پرچمدار مکتب ادبی رمانتیسم با توجه به شرایط فردی و اجتماعی زمانه خود و با گریز از آن زمان، بخش عمده شعرشان را آمیخته با غصه، حسرت و دلتنگی برای گذشته نموده‌اند. در این پژوهش با مطالعه تو چکیده کامل

عبدالوهاب بیاتی و سهراب سپهری به عنوان دو شاعر پرآوازه ادبیات معاصر عربی و فارسی، و پرچمدار مکتب ادبی رمانتیسم با توجه به شرایط فردی و اجتماعی زمانه خود و با گریز از آن زمان، بخش عمده شعرشان را آمیخته با غصه، حسرت و دلتنگی برای گذشته نموده‌اند. در این پژوهش با مطالعه توصیفی- تحلیلی دفترهای شعری سپهری و بیاتی، به بررسی و مقایسه چگونگی نمود این اندیشه شعری در شعر این دو شاعر پرداخته شده است. نتایج نشان می‌دهد که این دو شاعر در مضامین نوستالژیک، دوری از سرزمین، معشوق و اجتماعی با هم اشتراکاتی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

197 - تطبیق درون مایه های استعلایی ادبیات امرسون و سعدی
بهناز اسکندری

در میانآثاری که شرق شناسان نوزده به ربان و ادبیات اروپا ترجمه و معرفی کرده اند آثار سعدی جایگاه ویژه ای دارند. رالف والدو امرسون شاعر استعلاگرای امریکایی نیز که از طریق هیمن ترجمه ها با آثار سعدی آشنا شده است. بسیاری از باورهای عارفانه و لاهوتی خود را در یعدی باز می بین چکیده کامل

در میانآثاری که شرق شناسان نوزده به ربان و ادبیات اروپا ترجمه و معرفی کرده اند آثار سعدی جایگاه ویژه ای دارند. رالف والدو امرسون شاعر استعلاگرای امریکایی نیز که از طریق هیمن ترجمه ها با آثار سعدی آشنا شده است. بسیاری از باورهای عارفانه و لاهوتی خود را در یعدی باز می بیند. ا. که مادی گرایی وظاهر پرستی زمانه خود را نمی پسندد شیفته اندیشه های سعدی و نگاه شرقی او به واقعیت زندگی می شود. و این شیفتگی را می تواندر نظم و نثر امرسون بازخواند. مقاله حاضر بر آن است تا با نگاهی تطبیقی به آثار سعدی و امرسون به مضامین و درون مایه های عرفانی و استعلایی مشترک برسد که دل مشغولی دو شاعر از دو فرهنگ و دو ادبیات متفاوت و دور از هم بوده اند. این مایه هایی چون شهودٰ- روح-نفس - عبادت -تسلیم رضا که همه و همه به تکرار در شعر و نثر سعدی وامرسون آمد هاند. عناصر اصلی فلسفه استعلایی امرسون و نیز اندیشه های عارفانه سعدی شیرازند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

198 - تحلیل ساختاری داستان‌های «زن زیادی» و «الزوار» بر اساس نظریه ساختارگرایانه تودوروف و برمون
صابره سیاوشی حمیده روزبهانی

پیشرفت‌های نقد ادبی معاصر منجر به ایجاد مکتب ساختارگرایی با الهام از نظریات فردینان دو سوسور گردید. در عصر حاضر تحلیل ساختاری یکی از مهم‌ترین روش‌های تحلیل داستان کوتاه به شمار می‌آید. ویژگی این روش در آن است که محقق پدیده‌های گوناگون علم خود را به طور جداگانه و مستقل ا چکیده کامل

پیشرفت‌های نقد ادبی معاصر منجر به ایجاد مکتب ساختارگرایی با الهام از نظریات فردینان دو سوسور گردید. در عصر حاضر تحلیل ساختاری یکی از مهم‌ترین روش‌های تحلیل داستان کوتاه به شمار می‌آید. ویژگی این روش در آن است که محقق پدیده‌های گوناگون علم خود را به طور جداگانه و مستقل از یکدیگر مورد مطالعه قرار نمی‌دهد بلکه همواره می‌کوشد تا هر پدیده را در ارتباط با سایر پدیده‌هایی که جزئی از آن‌هاست مورد مطالعه قرار بدهد. ساختارگرایی نظریه‌ای است که به شناخت، مطالعه و بررسی پدیده‌ها بر اساس قواعد و الگوهایی که ساختار بنیادی آن‌ها را به وجود آورده می پردازد. نهضت ساختارگرایی با دستاوردهایی که از فرمالیست ها کسب کرد، به روایت‌شناسی اصالت عمیقی بخشید. اصطلاح روایت شناسی نخستین بار توسط تزوتان تودوروف به کار برده شده است. در این مقاله دو داستان کوتاه زن زیادی نوشته جلال آل احمد والزوار از یوسف ادریس انتخاب شده و هر یک بر اساس نظریات ساختارگرایانه تودوروف و برمون مورد تحلیل قرار گرفته است و نشان می دهد که ساختار روایی این دو حکایت با نظریات این دو ناقد ادبی منطبق است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

199 - بررسی تطبیقی حکمت و خرد در اشعار امرؤالقیس و رودکی
ناصر محسنی نیا الهام مریمی

در میان ادبیات جهان، دو ادب فارسی و عربی با وجوه مشترک فراوان می توانند سهمبه سزایی را در پژوهشهای تطبیقی داشته باشند. خردورزی و عقل مداری و به تعبیرزیباتر حکمت، یکی از این وجوه مشترک و قابل مقایسه است. امرؤالقیس کندی سرآمدسخنسرایان عرب در یک کفۀ ترازوی این قیاس و رودکی چکیده کامل

در میان ادبیات جهان، دو ادب فارسی و عربی با وجوه مشترک فراوان می توانند سهمبه سزایی را در پژوهشهای تطبیقی داشته باشند. خردورزی و عقل مداری و به تعبیرزیباتر حکمت، یکی از این وجوه مشترک و قابل مقایسه است. امرؤالقیس کندی سرآمدسخنسرایان عرب در یک کفۀ ترازوی این قیاس و رودکی سمرقندی، آدم الشعرای شعرفارسی در کفۀ دیگر جای گرفته است. امرؤالقیس، روزنه هایی از حکمت جاهلی را بااستمداد از فطرت و تعالیم گذشته و تجربۀ زندگی در اشعارش پیاده کرده و رودکی نیزبا همین مفاهیم یادشده، ولی با در دست داشتن گنجینۀ مهم تر، یعنی اسلام، که چشمهبینش و خردورزی است، پا به عرصۀ شعر نهاده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

200 - بررسی تطبیقی بازتاب میراث ادبی در راحة الصدور و عقد العلی
حسن اسدزاده خانقاه محمد ابراهیم‌پور نمین خسرو جلیلی کهنه‌شهری

متون تاریخی فارسی در دوره کلاسیک ضمن اینکه به لحاظ محتوا مربوط به تاریخ‌اند، بخشی از میراث نثر فارسی به شمار می آیند. نویسندگان آثار تاریخی هم توجه خاصی به ادبی کردن نثر دارند و می کوشند تاریخ را در قالب نثر زیبایی ارائه دهند و بخشی از میراث ادبی نظیر کاربرد شعر فارسی و چکیده کامل

متون تاریخی فارسی در دوره کلاسیک ضمن اینکه به لحاظ محتوا مربوط به تاریخ‌اند، بخشی از میراث نثر فارسی به شمار می آیند. نویسندگان آثار تاریخی هم توجه خاصی به ادبی کردن نثر دارند و می کوشند تاریخ را در قالب نثر زیبایی ارائه دهند و بخشی از میراث ادبی نظیر کاربرد شعر فارسی و شعر عربی، امثال و حکم، آیات قرآنی و احادیث را در آثار خودشان بازتاب دهند. در این مقاله، میراث ادبی در دو متن تاریخی برجسته مربوط به دوره سلجوقی، راحة الصدور راوندی و عقد العلی افضل الدین کرمانی، و همچنین شیوه های کاربرد هر یک از آن ها بررسی شده و نتیجه گرفته شده است که هر دو نویسنده، میراث ادبی را با مهارت خاصی در آثار خود به کار برده اند که تأثیر بسزایی بر ادبیات فارسی آن دوران داشته است. میزان بازتاب آیات و احادیث در هر دو کتاب تقریباً نزدیک به هم است اما شیوه های کاربرد آن‌ها متفاوت می باشد. همچنین اشعار و امثال و حکم بکار رفته در راحة الصدور به مراتب بیش‌تر از کتاب عقد العلی است. شیوه های کارکرد اشعار در هر دو اثر شبیه هم است و در حالی که به نظر می رسد کارکرد روایی- تاریخی ارجح باشد، ولی هر دو نویسنده از این کارکرد کم‌ترین بهره را برده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

201 - کاربرد تحلیلِ ساختارى روایت:تحلیل روایىِ نمایش نامة ملاقات بانوى سالخورده اثر با تکیه بر دیدگاه رولان بارت ،« فریدریش دورنمات »
کامبیز صفیئى

نمایش نامة ملاقات بانوى سالخورده که فریدریش دورنمات ( 1990- 1921 ) در سال 1955آن را به رشتة تحریر درآورد، ازسوى بسیارى از منتقدان ادبى به عنوان بهترین اثر وىشناخته و سبب شد تا این نویسندة شهیر سوئیسى شهرتى جهانى کسب کند. در اینمقاله، با کاربرد تحلیل ساختارى روایت و به ط چکیده کامل

نمایش نامة ملاقات بانوى سالخورده که فریدریش دورنمات ( 1990- 1921 ) در سال 1955آن را به رشتة تحریر درآورد، ازسوى بسیارى از منتقدان ادبى به عنوان بهترین اثر وىشناخته و سبب شد تا این نویسندة شهیر سوئیسى شهرتى جهانى کسب کند. در اینمقاله، با کاربرد تحلیل ساختارى روایت و به طور خاص رویکرد رولان بارت فرانسوى در این باب، به تحلیل روایى این نمایش نامه پرداخته و ضمن کاوش در کارکردها وکنش هاى این نمایشنامه به منزلة یک روای ت لای ه هاى زیرین این روایت، کنکاش ودلالت ها و معانى پنهان آن کشف و آشکارسازى مى شود؛ آنچه رولان بارت در تحلیلروایت درپى آن است. درواقع آنچه پس از خوانش این روایت رؤیت پذیر مى شود،منفع ت جویى و سست بودن باورهاى افراد جامعه است؛ افرادى که براى سود اقتصادى،به راحتى اصول اخلاقى را زیرپا مى گذارند و بدین منظور، برخلاف آنچه در ظاهر مى گویند،درپى کسب منفعت و نفع شخصى، حتى حاضر مى شوند دست به جنایت بزنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

202 - نگرشی تطبیقی به رویکرد نوستالژیک در سروده‌های نازک الملائکه و مهدی اخوان ثالث
منیر زیبائی

نوستالژی به عنوان یکی از مباحث مطرح در روان‌شناسی، در حوزه ادبیات نیز از موضوعات مهم شعر معاصر عربی و فارسی به شمار می‌آید. از جمله شاعران معاصری که حسرت گذشته‌های خوشِ ازدسترفته و یادکرد آن‌ها در اشعارشان بسامد فراوانی داشته نازک الملائکه و مهدی اخوان ثالث است. موقعیت چکیده کامل

نوستالژی به عنوان یکی از مباحث مطرح در روان‌شناسی، در حوزه ادبیات نیز از موضوعات مهم شعر معاصر عربی و فارسی به شمار می‌آید. از جمله شاعران معاصری که حسرت گذشته‌های خوشِ ازدسترفته و یادکرد آن‌ها در اشعارشان بسامد فراوانی داشته نازک الملائکه و مهدی اخوان ثالث است. موقعیت و شرایط زندگی و جامعه، اندیشه و عاطفه قوی و آشنایی با بسیاری از شاعران و بزرگان منجر به برانگیخته شدن حس نوستالژیکی قوی در این دو شاعر شده است. این پژوهش بر آن است تا با بررسی نمودهای نوستالژی در دیوان دو شاعر به روش تحلیلی توصیفی، به بررسی و تبیین رویکردهای نوستالژیک در شعر نازک الملائکه و مهدی اخوان ثالث بپردازد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که حسرت دوران کودکی، گذشته تاریخی و اسطوره ای، غم غربت، مرگ و دوری از آرمانشهر در شعر دو شاعر از بسامد بیش‌تری نسبت به دیگر مفاهیم نوستالژیک برخوردارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

203 - پژوهشی پیرامون بحث اعجاز قرآن در کتاب «البیان» با رویکرد انتقادی
محمد رسول آهنگران محمد حسینی پور

10.30495/qsf.2023.1910934.2307

بحث پیرامون اعجاز قرآن از جمله بحث های پسینی قرآن کریم است؛ به این معنا که در خود قرآن و حتی در سنت پیامبر، صراحتی در لفظ معجزه یافت نشده است. بدون شک، ارائه معجزه از ضروریات ادعای یک پیامبر مبنی بر ارسال وی از سوی پروردگار است، لیکن اینکه پیامبر اسلام چه معجزاتی داشته چکیده کامل

بحث پیرامون اعجاز قرآن از جمله بحث های پسینی قرآن کریم است؛ به این معنا که در خود قرآن و حتی در سنت پیامبر، صراحتی در لفظ معجزه یافت نشده است. بدون شک، ارائه معجزه از ضروریات ادعای یک پیامبر مبنی بر ارسال وی از سوی پروردگار است، لیکن اینکه پیامبر اسلام چه معجزاتی داشته اند مورد اختلاف دانشمندان مسلمان است؛ چه رسد به مستشرقین. آنچه میان مسلمانان اجماعی است، این است که صرف نظر از سایر معجزات پیامبر اسلام، قرآن کریم معجزه جاوید ایشان است. یکی از بزرگان متأخر که سعی نموده تا اعجاز قرآن را با ذکر مقدمات و اقامه دلائل نقلی و عقلی اثبات نماید، آیت الله سید ابوالقاسم خوییرضوان الله علیه است که در کتاب البیان فی تفسیر القرآن به این موضوع پرداخته است. در این مقاله سعی شده تا مقدمات، روش شناسی و ادله عقلی و نقلی ایشان در بحث اعجاز قرآن تبیین شده و با روشی توصیفی و تحلیلی مورد انتقاد قرار گیرند؛ در نتیجه ثابت شد بیشتر استدلال های ایشان یا دارای دور بوده یا اینکه تمام، نیستند؛ و این یافته منافاتی با اثبات اعجاز قرآن از سایر طرق و نیز منافاتی با جایگاه بی بدلیل آیت الله خویی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

204 - تاملی بر مهدور الدم بودن مرتد و کافر در فقه جزایی با تاکید بر آموزه های قرآنی
حمیدرضا دژن اسماعیل اسلامی

10.30495/qsf.2022.1959081.2867

چکیده:بطور کلی در جامعه اسلامی حمایت از اشخاص و احترام به خون آنها یک اصل است و هیچ گاه اسلام اجازه تعدی به حیات اشخاصی را که در قلمرو آن سکونت دارند نداده است. بر اساس دیدگاه فقهاء، حقوق دانان، نصوص شرعی، و به تبع آن قانون مجازات اسلامی ارتکاب برخی از اعمال و رفتارها ت چکیده کامل

چکیده:بطور کلی در جامعه اسلامی حمایت از اشخاص و احترام به خون آنها یک اصل است و هیچ گاه اسلام اجازه تعدی به حیات اشخاصی را که در قلمرو آن سکونت دارند نداده است. بر اساس دیدگاه فقهاء، حقوق دانان، نصوص شرعی، و به تبع آن قانون مجازات اسلامی ارتکاب برخی از اعمال و رفتارها توسط مسلمانان یا افرادی که در سرزمین های اسلامی سکونت دارند موجب مباح شدن خون آنها می شود که فقهاء و حقوق دانان از آنها به عنوان مهدور الدم یاد می کنند. مهدور الدم بودن مرتد و کافر یکی از مهمترین مباحث فقه سیاسی اسلام است که آیات و روایات زیادی به آن اشاره دارند. در این نوشتار، عکس العمل نظام سیاسی- حقوقی ایران در قبال این دو جرم با روش تحلیلی- توصیفی و کتابخانه ای مورد مطالعه قرار خواهد گرفت. این مقاله ضمن بررسی این دو جرم به این نحو نتیجه گیری می کند که در نظام فقهی و حقوقی ما کشتن کافر از نوع حربی و مرتد از نوع فطری مورد اجماع فقهای شیعه می باشد، البته با توجه به شرایط موجود و استقرار قوه قضائیه و نهادهای ذی ربط و به منظور جلوگیری از هرج و مرج و اختلال در نظام اجتماعی و تضعیف حکومت اسلامی اجرای چنین احکامی از عهدة افراد جامعه ساقط و از وظایف اصلی حکومت می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

205 - بدعت در تفاسیر قرآن کریم
راضیه احمدپور فاطمه حسینی میر صفی

بدون تردید بررسی عالمانه و منتقدانه ریشه‌ها و علل اجتماعی، سیاسی و... برداشت‌ها و تفسیرهای گوناگون از قرآن کریم، نقشی بسیار مهم در بازشناخت تاریخی عوامل اصلی و بنیادین شکل‌گیری تفکرات، نحله‌ها و فرقه‌های مختلف در جامعه‌ اسلامی داشته است. با این تفاصیل هدف مقاله حاضر برر چکیده کامل

بدون تردید بررسی عالمانه و منتقدانه ریشه‌ها و علل اجتماعی، سیاسی و... برداشت‌ها و تفسیرهای گوناگون از قرآن کریم، نقشی بسیار مهم در بازشناخت تاریخی عوامل اصلی و بنیادین شکل‌گیری تفکرات، نحله‌ها و فرقه‌های مختلف در جامعه‌ اسلامی داشته است. با این تفاصیل هدف مقاله حاضر بررسی برداشت‌های متفاوت سیاسی از آیات قرآن کریم پس از رحلت رسول گرامی اسلام است. در این راستا ضمن بررسی منابع و مآخذ متقدم و تکیه ‌بر مستندات تاریخی، مطالب لازم در فیش‌های مختلف فراهم آمده و سپس با نگاهی توصیفی، تحلیلی مطالب پژوهش تدوین و تبیین گردید. به منظور روشن شدن نگرش‌های افراطی سیاسی به آیات و روایات بعد از رحلت پیامبر که ضربات جبران ناپذیری بر امت اسلامی وارد کرد. در ابتدا زمینه‌های پیدایش روش‌های متفاوت تفسیری، روش تفسیر قرآن به قرآن و روش روایی بررسی شد. در ادامه به مبحث نقل و کتابت حدیث در زمان حضرت رسول(ص) و منع نقل و کتابت حدیث در دوره خلافت ابوبکر، عمر و عثمان پرداخته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

206 - طراحی و اعتباریابی الگوی تربیت توحیدی در دوره نوجوانی از دیدگاه قرآن و روایات
قادر حسین زاده احمد سلحشوری علی حسینی مهر

این پژوهش با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی تربیت توحیدی بر اساس آموزه‌های قرآن و روایات در دوره نوجوانی انجام گرفت. در راستای دستیابی به هدف پژوهش، از روش ترکیبی، از نوع اکتشافی متوالی استفاده شد. در بخش کیفی پژوهش، از روش تحلیل محتوای استقرایی و در بخش کمی، از روش پیمای چکیده کامل

این پژوهش با هدف طراحی و اعتباریابی الگوی تربیت توحیدی بر اساس آموزه‌های قرآن و روایات در دوره نوجوانی انجام گرفت. در راستای دستیابی به هدف پژوهش، از روش ترکیبی، از نوع اکتشافی متوالی استفاده شد. در بخش کیفی پژوهش، از روش تحلیل محتوای استقرایی و در بخش کمی، از روش پیمایشی استفاده گردید. جامعه آماری در بخش کمی تمامی دانش‌آموزان و معلمان مقطع متوسطه شهر کرج بودند. همچنین در بخش کیفی پژوهش جامعه آماری شامل کلیه آیات و روایات، اسناد، مقالات، و کتاب‌ها بودند که به شیوه هدفمند انتخاب‌ شده و مورد تحلیل محتوای استقرایی قرار گرفت. همچنین نمونه آماری مرحله اعتبارسنجی الگو را تعداد 23 نفر از متخصصان تشکیل دادند که به ‌عنوان نمونه هدفمند انتخاب شدند. طبق تحلیل محتوای انجام‌شده، چهار مؤلفه اصلی و 15 زیرمؤلفه برای مؤلفه‌های اصلی استخراج شدند. پس از تحلیل محتوا و استخراج کدها، مؤلفه‌ها و زیرمؤلفه‌ها در قالب الگو ارائه گردید. ابتدا الگوی مفهومی که دربرگیرنده همه این عناصر بود طراحی شد. به ‌منظور بررسی اعتبار درونی الگوی پیشنهادی از پرسشنامه استفاده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

207 - دورنمای رستاخیز در آموزه‌های قرآن و ادیان غیر ابراهیمی
اکرم بندعلی شمشکی

از دیرباز اقوام بشر و ملل و نحل مختلف به این سؤال پاسخ‌های متفاوت و حتی متضاد داده‌اند: برخی را عقیده بر آن بوده است که مرگ نیستی کامل است و انسان به کلی معدوم می‌شود. بعضی به تناسخ قائل شدند و گفتند ارواح آدمیان پس از مرگ (فناناپذیری روح) به بدن جانور یا انسان گیاه، جا چکیده کامل

از دیرباز اقوام بشر و ملل و نحل مختلف به این سؤال پاسخ‌های متفاوت و حتی متضاد داده‌اند: برخی را عقیده بر آن بوده است که مرگ نیستی کامل است و انسان به کلی معدوم می‌شود. بعضی به تناسخ قائل شدند و گفتند ارواح آدمیان پس از مرگ (فناناپذیری روح) به بدن جانور یا انسان گیاه، جامدات وارد شده و به زندگی خود در همین جهان ادامه می‌دهد، و جمعی کثیر که اغلب از سرچشمه تعالیم پیامبران سیراب شده‌اند جهانی دیگر را باور داشته‌اند و به پاداش و مجازات نیکوکاران و بدکاران معتقد بوده‌اند. فلاسفه و حکما نیز بر حسب نحله‌ها و مذاهب و مذاق‌های خود آراء و افکار گوناگونی در این زمینه اظهار کرده و به سخنان در قالب استدلال و بیان فلسفی یا عرفانی پرداخته‌اند، و آنانی که زندگانی را محدود و محصور به همین حیات دنیوی انگاشته‌اند در حقیقت مردمان سطحی‌نگر و عامی و طرفداران طرز فکر ماتریالیسم بوده و هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

208 - تطور أدب الأطفال في العقود الثلاثة التي تلت الثورة الإسلامية بناءً على النقد التاريخي
مريم الخطيب علي اصغر باباسالار

10.30495/cls.2022.1958356.1367

يخضعُ الأدبُ في رحلةِ تطوّرِهِ للظّروف التّاريخيّة والاجتماعيّة والثّقافيّة، والأدبُ المُوَجَّهُ للأطفالِ والمُراهقين في إيران لا يخرجُ عن ذلكَ، بعد الثّورةُ الإسلاميّةُ توسَّعَ أدب الأطفال وأصبحَ أكثرَ شيوعاً ممّا كان عليهِ مِن قبل، فمُنِحَ نقدُ أدبِ الأطفالِ ونظريّاتِ چکیده کامل

يخضعُ الأدبُ في رحلةِ تطوّرِهِ للظّروف التّاريخيّة والاجتماعيّة والثّقافيّة، والأدبُ المُوَجَّهُ للأطفالِ والمُراهقين في إيران لا يخرجُ عن ذلكَ، بعد الثّورةُ الإسلاميّةُ توسَّعَ أدب الأطفال وأصبحَ أكثرَ شيوعاً ممّا كان عليهِ مِن قبل، فمُنِحَ نقدُ أدبِ الأطفالِ ونظريّاتِهِ اهتماماً بالغاً. يُعَدُّ (النّقد التّاريخيّ أو نقد السّيرة الذّاتيّة) إحدى النّظريّات المهمّة في النّقد الأدبيّ؛ لأنّ ظهور أيّ عملٍ أدبيّ مرتبطٌ بالظّروف الاجتماعيّة والتّاريخيّة للعصر الذي نشأ فيه؛ ولذلك يهدفُ هذا البحثُ إلى تحليلِ أعمالِ خمسةِ مؤلّفين لهذا الأدب خلالَ العقودِ الثّلاثةِ الّتي تلَتِ الثّورة الإسلاميّة، وذلك استناداً إلى آراءِ كبارِ النّقّادِ الّذينَ اعتمدوا هذا الأسلوب في النّقد مثل: دیچز، گورين، امامي، زريّن كوب وغيرهم، ويهدفُ أيضاً إلى بيانِ تأثيرِ الأحداثِ التّاريخيّةِ المتزامنةِ مع حياةِ المؤلّفِ والظّروفِ الخاصّةِ الّتي عاشَها على تطوّر أدبِ الأطفال والمراهقين في هذهِ العقودِ الثّلاثةِ، مع ذكر شواهد من القصص وذلك مِن خلالِ منهجٍ وصفيّ-تحليليّ. أظهرَتِ النّتائجُ أنَّ الأحداثَ التّاريخيّة والظّروف الخاصّة قد أثّرت على حياة الكتَاب، وانعكسَ هذا التّأثير على طريقة كتابتهم وعلى نصوصِ قصصهم ومحتواها. لقد تأثَّرَت قصصُ العقدِ الأوّلِ بأحداثِ الثّورةِ الإسلاميّةِ والحربِ الإيرانيّةِ - العراقيّةِ، بينما عكسَت قصصُ العقدِ الثّاني القضايا الاقتصاديّة والاجتماعيّة التي خلَّفتها الحرب، أمَّا قصصُ العقدِ الثّالث فاتّجهت إلى عالمٍ أكثر ارتباطاً بأدبِ الطّفولة؛ عالمٍ يتميَّزُ بالإبداعِ والجمالِ وسيطرةِ الخيال، ويسعى إلى تعليمِ الطّفلِ وتربيتِهِ والاهتمامِ بِهِ. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

209 - مطالعه میدانی تاثیر طول دوره خشکی بر شاخص های تولید مثلی پس از زایمان در گاو هلشتاین
مجید محمد صادق امین ابراهیمی محمد قهری علیرضا باهنر

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

210 - ارزیابی اثرات زمان تغییرجیره‌ی غذایی‌آغازین به رشد و سطوح مختلف پروتئین خام بر عملکرد و کیفیت لاشه‌ی جوجه‌های‌گوشتی
سعید داودی علی نوبخت جابر داودی

ه منظور بررسی اثرات زمان تغییر جیره‌ی غذایی ‌آغازین به رشد و سطوح مختلـف پـروتئیـن خام بر عملکرد تولیدی و کیفیت لاشه‌ی جوجه‌های‌گوشتی، آزمـایشـی بـا 600 قـطعه جوجه‌ی‌گوشتی سویه راس308 به صورت طرح کاملاً تصادفی با 10 تیمار (9 تیمار آزمایشی به اضافه یک تیمار کنترلی) در 3 چکیده کامل

ه منظور بررسی اثرات زمان تغییر جیره‌ی غذایی ‌آغازین به رشد و سطوح مختلـف پـروتئیـن خام بر عملکرد تولیدی و کیفیت لاشه‌ی جوجه‌های‌گوشتی، آزمـایشـی بـا 600 قـطعه جوجه‌ی‌گوشتی سویه راس308 به صورت طرح کاملاً تصادفی با 10 تیمار (9 تیمار آزمایشی به اضافه یک تیمار کنترلی) در 3 تکرار (با 20 پرنده در هر تکرار) شامل سه سطح پروتئین (مقدار توصیه‌ی شده‌ی NRC، 2 درصد بالاتر و 2 درصد پایین‌تر از توصیه‌ی (NRC در دو دوره‌ی تغذیه‌ای آغازین و رشد ( 17- 0 و 42- 17 روزگی) به مدّت 42 روز انجام گرفت. تیمار کنترلی شامل طول دوره‌ی آغازین و رشد ( 21- 0 و 42- 21 روزگی) و سطح پروتئین توصیه شده توسط انجمن تحقیقات ملّی آمریکا ‌( NRC سال 1994) بود. نتایج نشان داد که تغییـر جیـره‌ی غذایی ‌آغازین به رشد از سن 21 به 17 روزگی و کاهش2 درصد پروتئین خام نسبت به توصیه‌ی NRC در جیره‌های غذایی دوره‌ها‌ی آغازین و رشـد، اثـرات معنـی‌داری بـر عملکـرد ‌جوجه‌های‌گوشتی نداشت و پایین‌ترین هزینه‌ی خوراک به ازای هرکیلوگرم افزایش وزن و درصد چربی محوطه‌ی بطنی مربوط به این گروه آزمایشی بود و بالاترین درصد سینه نیز در گروه‌های آزمایشی حاوی 2 درصد پروتئین خام پایین‌تر از توصیه‌ی NRC در دوره‌ی رشد حاصل گـردیـد. بنـابـرایـن، نتیجـه‌گیـری مـی‌شـود که کاهش مدّت تغذیه‌ی جیره‌ی غذایی‌آغازین همراه با کاهش پروتئین خام جیره‌های غذایی نسبت به توصیه‌ی NRC بدون داشتن اثرات سوء بر عملکرد تولیدی جوجه‌های گوشتی منجر به بهبـود کیفیت لاشه و کاهش هزینه‌های تغذیه‌ای و آلودگی‌های زیست محیطی می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

211 - مقایسه القای بی دردی به وسیله لیدوکایین و ادغام دارویی لیدوکایین ، متوکلوپرآمید در روش بی دردی اپیدورال در خرگوش
شعیب فولادیان آرمان حقیقی آذین توکلی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

212 - ارائه الگوی اجرای دوره‌های آموزش بدو ورود در راستای پیشگیری از افت تحصیلی دانشجویان دانشکده دندانپزشکی واحد علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تهران
فرشته محمودی علی مهدی زاده اشرفی

همواره فشارهای فرهنگی، اجتماعی، تکنولوژیکی، اقتصادی و سیاسی با هم ترکیب شده اند تا سازمان ها را مجبور نمایند به توانایی های اساسی خود به طور کل و به آموزش به طور خاص توجه بیشتری داشته باشند. در حقیقت اکنون بیشتر از هر زمانی سازمان ها باید روی آموزش محل کار و بهبود مداوم چکیده کامل

همواره فشارهای فرهنگی، اجتماعی، تکنولوژیکی، اقتصادی و سیاسی با هم ترکیب شده اند تا سازمان ها را مجبور نمایند به توانایی های اساسی خود به طور کل و به آموزش به طور خاص توجه بیشتری داشته باشند. در حقیقت اکنون بیشتر از هر زمانی سازمان ها باید روی آموزش محل کار و بهبود مداوم در عمل برای رقابت اعتماد نمایند. هدف از انجام این تحقیق ارائه الگوی اجرای دوره‌های آموزش بدو ورود در راستای پیشگیری از افت تحصیلی دانشجویان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی می باشد . این تحقیق ازنظر هدف یک تحقیق کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه مدیران و کارشناسان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی که در فرآیند آموزش بدو خدمت دانشجویان این دانشگاه دخیل می باشند به تعداد 121 نفر می باشد . جهت آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون معادلات ساختاری و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد اجرای دوره‌های آموزش بدو ورود بر پیشگیری از افت تحصیلی دانشجویان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تاثیرگذار بوده و همچنین اجرای موثر و مطلوب دوره آموزشی بر پیشگیری از افت تحصیلی در دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تاثیرگذار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

213 - طراحی الگوی برنامه درسی مدیریت اقتصاد خانواده در دوره متوسطه دوم
سعیده طاهری طیبی سید احمد هاشمی عباس قلتاش علی اصغر ماشین چی

هدف کلی این پژوهش، طراحی الگوی برنامه درسی مدیریت اقتصاد خانواده در دوره متوسطه دوم بود. روشپژوهش،ازنوعتحقیقاتکیفیوازنظرهدف، اکتشافیاست. راهبردمورداستفاده،نظریۀداده بنیاداستوبرایارائۀمدلنهایی،ازساختارمدلپارادیمیاشتراوس وکوربیناستفادهشدهاست. دراینراستابا استفادهازرویکرده چکیده کامل

هدف کلی این پژوهش، طراحی الگوی برنامه درسی مدیریت اقتصاد خانواده در دوره متوسطه دوم بود. روشپژوهش،ازنوعتحقیقاتکیفیوازنظرهدف، اکتشافیاست. راهبردمورداستفاده،نظریۀداده بنیاداستوبرایارائۀمدلنهایی،ازساختارمدلپارادیمیاشتراوس وکوربیناستفادهشدهاست. دراینراستابا استفادهازرویکردهدفمندوبه کارگیریمعیاراشباعنظری،مصاحبه هایی نیمهساختاریافتهبا20نفرازاساتیدگروه علوم تربیتیو اقتصاد دانشگاه های آزاد اسلامی و سرگروه های آموزشی دروس مطالعات اجتماعی استان فارس با حداقل مدرک فوق لیسانس انجامشد. برای به دست آوردن روایی داده ها از راهبردهای بازبینی مشارکت کنندگان و بررسی همکار و برای تعیین پایایی، از روش های توافق بین دوکدگذار و بازآزمون استفاده شده است. نتایج تحلیل داده ها در طی سه مرحله، کدگذاریباز،محوریوانتخابیبه مفاهیم مجزا تفکیک و مفاهیم در 56 مقوله اصلی براساس مدل تایلر در قالب چهار عنصر اهداف(14مقوله)، محتوا(14مقوله)، راهبرهای یاددهی یادگیری(14مقوله) و ارزشیابی(14مقوله) طبقه بندی شدند که در نتیجه ارتباط بین مقولات اصلی و سه بعد (دانش، نگرش و مهارت) مشخص شد و با ترکیب این عناصر و ابعاد، مدل مفهومی برنامه درسی مدیریت اقتصاد خانواده شکل گرفت. الگوی تهیه شده می تواند در تربیت مدیریت اقتصاد دانش آموزان نقش به سزایی داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

214 - طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش سواد رسانه ای در دوره متوسطه با رویکرد کیفی
شهربانو الفته محمدرضا سرمدی مژگان محمدی نائینی مهناز جلالوندی

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش سواد رسانه ای در دوره متوسطه بود. روش تحقیق، کیفی ازنوع داده بنیاد بوده است. جامعه مورد بررسی، سه گروه از خبرگان و متخصصان را شامل شدند: اساتید و پژوهشگران حوزه ارتباطات، متخصصان و خبرگان حوزه آموزش و پرورش و معلمانی که سال چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش سواد رسانه ای در دوره متوسطه بود. روش تحقیق، کیفی ازنوع داده بنیاد بوده است. جامعه مورد بررسی، سه گروه از خبرگان و متخصصان را شامل شدند: اساتید و پژوهشگران حوزه ارتباطات، متخصصان و خبرگان حوزه آموزش و پرورش و معلمانی که سال ها در زمینه آموزش سواد رسانه ای به دانش آموزان تجربه های ارزشمندی کسب کرده اند؛ تعداد 15 نمونه انتخاب شد. از آن جایی که در این پژوهش در پی طراحی یک مدل یا نظریه برآمده از داده ها بود، برای جمع آوری داده های مورد نیاز تحقیق از روش مصاحبه عمیق استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل مصاحبه ها، از نرم افزار مکس کیودا استفاده شد که تحلیل داده ها در روش نظریه زمینه ای شامل سه مرحله کدگذاری باز (بدوی)، محوری و گزینشی بود و طی آن، داده های جمع آوری شده مرحله به مرحله انتزاعی تر شد تا در نهایت مدل پژوهش حاصل گردید. نتایج تحقیق نشان داد آموزش سواد رسانه ای از 5 فصل تشکیل شده که شامل فنون خلق پیام، نادیده های رسانه، رسانه و سبک زندگی، رژیم مصرف رسانه ای و مخاطب شناسی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

215 - ارائه الگوی تربیت هنری دوره اول متوسطه نظام آموزشی
اردشیر کاظمی مرجان کیان عباسعلی قیومی محسن عامری شهرابی

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی تربیت هنری دوره اول متوسطه نظام آموزشی است. پارادایم پژوهش کیفی است و از روش نظریه مبنایی استفاده شد. این پژوهش از لحاظ هدف در دسته پژوهش های کاربردی قرار می گیرد. جامعه پژوهش، متخصصان و خبرگان هنر، علوم تربیتی و مدیریت امور فرهنگی به تعداد 2 چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی تربیت هنری دوره اول متوسطه نظام آموزشی است. پارادایم پژوهش کیفی است و از روش نظریه مبنایی استفاده شد. این پژوهش از لحاظ هدف در دسته پژوهش های کاربردی قرار می گیرد. جامعه پژوهش، متخصصان و خبرگان هنر، علوم تربیتی و مدیریت امور فرهنگی به تعداد 20 نفر بودند که به شیوه نمونه گیری هدفمند از نوع ملاک محور تا رسیدن به اشباع داده ها انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بود و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از کدگذاری و مقوله بندی با استفاده از نرم افزار تحلیل داده های کیفی اطلس تی.آی استفاده شده است. بر اساس یافته ها، پدیده محوری تربیت هنری، تولید هنری است. شرایط علی تربیت هنری شامل: ایجاد جنبه عمومی و همگانی، محیط جامعه (بسترسازی مناسب در خانه و مدرسه، فراهم سازی شرایط برای همگان، ایده تربیت هنری به مثابه آموزش همگانی)، عوامل درونی (استعداد هنری دانش آموزان، ویژگی های ذاتی دانش آموزان، ارزش دادن به هنر) و معرفی هنر به عنوان چهارمین مهارت اساسی بود. زمینه های دلالت کننده بر تربیت هنری شامل: فناوری (پیشرفت تکنولوژی، استفاده از فضای مجازی)، زمینه های اجتماعی (شکل گیری اندیشه هنری در جامعه، عواطف مبتنی بر جنبه های اجتماعی، فضایی که دانش آموز در آن تربیت می یابد)، زمینه های سیاسی (اهمیت قائل شدن برای هنر، اولویت و نظام های فکری حاکم بر جامعه، حمایت های مادی و معنوی، تابعی از تصمیمات نظام سیاسی)، زمینه های فرهنگی (سرانه محصولات هنری، توجه فرهنگ جامعه به هنر، میزان مصرف محصولات فرهنگی، الهام بخشی فرهنگ در تولیدات هنری) بود و در نهایت الگوی تربیت هنری دوره اول متوسطه ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

216 - سنجش و ارزیابی مولفه های برنامه درسی تربیت هنری دوره پیش دبستانی با استفاده از مدل تحلیل اهمیت - عملکرد
عابد غلامی حسین زینلی پور علی اکبر شیخی فینی سیدعبدالوهاب سماوی

هدف از پژوهش، تحلیل اهمیت – عملکرد مولفه های برنامه درسی تربیت هنری دوره پیش دبستانی بود. مطالعه حاضر به لحاظ ماهیت پژوهش در زمره پژوهش‌های اکتشافی، به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت داده‌های پژوهش از نوع طرح متوالی اکتشافی (کیفی-کمی) می‌باشد. در بخش کیفی، شناسا چکیده کامل

هدف از پژوهش، تحلیل اهمیت – عملکرد مولفه های برنامه درسی تربیت هنری دوره پیش دبستانی بود. مطالعه حاضر به لحاظ ماهیت پژوهش در زمره پژوهش‌های اکتشافی، به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت داده‌های پژوهش از نوع طرح متوالی اکتشافی (کیفی-کمی) می‌باشد. در بخش کیفی، شناسایی مولفه‌های الگوی برنامه درسی تربیت هنری دوره پیش دبستانی با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون(تم) ارائه شده است و در بخش کمی با استفاده از IPA به تجزیه و تحلیل اهمیت – عملکرد مضامین سازمان‌دهنده پرداخته شده است. جامعه آماری این مطالعه در بخش کیفی را اساتید دانشگاهی و دانشجویان دکتری رشته برنامه ریزی درسی و کارشناسان و مربیان دوره پیش دبستانی تشکیل دادند. ملاک تعیین حجم نمونه، دستیابی به اشباع نظری داده‌ها و توافق کلی بر روی پدیده مورد بررسی بوده است. ابزار گردآوری در این بخش، مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان بود. در این فاز از پژوهش، پس از 20 مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان، داده‌ها به اشباع نظری رسید. یافته ها نشان داد که از میان 9 مولفه برنامه درسی تربیت هنری دوره پیش دبستانی، دو مولفه(گروه بندی و مکان) در ناحیه اهمیت پایین، شش مولفه (هدف، محتوا، فعالیت های یادگیری، مواد، منابع و ابزار یادگیری، روش اجرا و روش ارزشیابی) در ناحیه تمرکز بر آن و یک مولفه(زمان) در ناحیه حفظ عملکرد قرار گرفته اند. علاوه براین، عواملی که در ناحیه اولویت کم قرار گرفته اند برای برنامه درسی تهدید کننده نبوده و نیازمند اصلاح فوری نیستند. عناصر و مولفه های در ناحیه تمرکز بر آن، نیازمند اصلاحی فوری هستند و از این لحاظ در اولویت بالایی قرار دارند. و در نهایت عوامل قرار گرفته در ناحیه حفظ عملکرد از نظر خبرگان مهم اند و از عملکرد آنها نیز رضایت دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

217 - فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه شهرستان بندرعباس: مقایسه وضع موجود و مطلوب
فاطمه محمودی سردره نادر شهامت عباداله احمدی مسلم صالحی

پژوهش حاضر وضعیت موجود و مطلوب فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه شهرستان بندرعباس بررسی کرده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و در زمرۀ تحقیقات کمّی از نوع توصیفی-پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر مدارس اثربخش دورۀ متوسطه شهر بندرعب چکیده کامل

پژوهش حاضر وضعیت موجود و مطلوب فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه شهرستان بندرعباس بررسی کرده است. این پژوهش از نوع کاربردی است و در زمرۀ تحقیقات کمّی از نوع توصیفی-پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان دختر و پسر مدارس اثربخش دورۀ متوسطه شهر بندرعباس (3000 نفر) بود. نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای-تصادفی و از طریق فرمول کوکران، دانش آموزان دوره متوسطه اول و دوم دخترانه و پسرانه به تعداد585 نفر انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامه فرهنگ مدرسه الساندرو و ساد (1997) استفاده شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه مورد تایید صاحب نظران قرار گرفت. پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ 86/0 به دست آمد. برای توصیف و تحلیل داده های پرسشنامه از شاخص های آمار توصیفی و آزمون های آمار استنباطی با نرم افزارSPSS25، استفاده گردید. داده های بدست آمده حاکی از آن بود که فاصله وضعیت موجود با وضعیت مطلوب، از دیدگاه دانش آموزان دختر به ترتیب در مؤلفه های روابط دانش آموزان با یکدیگر،روابط دانش آموزان و معلمان در حد متوسط است و فاصله وضعیت موجود با وضعیت مطلوب فرهنگ مدرسه از دیدگاه دانش آموزان پسر، به ترتیب در مؤلفه های روابط دانش آموزان با یکدیگر زیاد است و در مؤلفه روابط دانش آموزان و معلمان در حد متوسط است. همچنین فاصله وضعیت موجود با وضعیت مطلوب فرهنگ مدرسه از دیدگاه دانش آموزان دختر و پسر، به ترتیب در مؤلفه های انتظارات هنجاری و فرصت های آموزشی زیاد است. بنابر نتایج این پژوهش می توان گفت؛ پذیرش متقابل و وجود احترام، باعث می شود دانش آموزان روابط دوستانه و صمیمانه ای با یکدیگر و با معلمان برقرار کنند. باید توجه داشت که یکی از عوامل زمینه ساز کجروی و بی هنجاری در یک محیط این است که فرد به این باور برسد امکانات و فرصت ها به صورت عادلانه و مساوی تقسیم نشده اند.همچنین اگر در مدرسه ای، میزان رعایت قوانین توسط دانش آموزان بالا باشد، آنان احساس خودمختاری، شایستگی و ارتباط بیشتری خواهند نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

218 - شناسایی مولفه های برنامه درسی معنوی با رویکرد تلفیقی در دوره متوسطه
حمیدرضا کرمی دورودخانی اسماعیل کاظم پور جعفر قهرمانی

هدف از پژوهش حاضر شناسایی مولفه های برنامه درسی معنوی با رویکرد تلفیقی در دوره متوسطه مبتنی بر نظر خبرگان ومتخصصان بود. پژوهش حاضر از نوع کیفی و با استفاده از روش داده بنیاد انجام شد. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر؛ شامل خبرگان حوزه برنامه درسی به ویژه اساتید برنامه ریری درس چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر شناسایی مولفه های برنامه درسی معنوی با رویکرد تلفیقی در دوره متوسطه مبتنی بر نظر خبرگان ومتخصصان بود. پژوهش حاضر از نوع کیفی و با استفاده از روش داده بنیاد انجام شد. مشارکت کنندگان پژوهش حاضر؛ شامل خبرگان حوزه برنامه درسی به ویژه اساتید برنامه ریری درسی دانشگاههای کشور و متخصصان ذیربط بوده که مولفه های برنامه درسی معنوی با رویکرد تلفیقی در دوره متوسطه به کمک آنها مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفتند. نمونه پژوهش حاضر ، ده نفر بوده که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند وتا حد اشباع نظری انجام شد. برای گردآوری داده ها از طریق فیش برداری و مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان استفاده شد. جهت تحلیل داده ها در پژوهش حاضر؛ از ابزار های اندازه گیری مانند روش تحلیل متنی در مصاحبه خبرگان بهره گرفته شد. از نتایج ویافته های به دست آمده از تحلیل مصاحبه خبرگان مجموعا 10 عنصر با 132 مقوله و 368 شاخص کشف و استخراج گردید که 10 عنصر نقش آفرین و تاثیر گذار در فرایند شناسایی مولفه های برنامه درسی معنوی با رویکرد تلفیقی در دوره متوسطه با الهام و تبعیت از الگوی اَکِر عبارتند از: هدف، محتوا، فعالیت های یادگیرنده، نقش معلم، ارزشیابی، منطق، مواد و منابع یادگیری، گروه بندی دانش آموزان، مکان یادگیری، زمان یادگیری. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

219 - شناسایی عوامل تأثیرگذار بر کیفیت‌بخشی به کلاس‌های چندپایه دوره ی ابتدایی
عصمت بدخشان طرقی محبوبه سلیمان پور عمران رخساره فضلی

کلاس‌های چندپایه یکی از راهبردهای مهم وزارت آموزش‌وپرورش به‌منظور دسترسی به آموزش باکیفیت برای دانش آموزان در مناطق کمتر توسعه‌یافته و دورافتاده کم جمعیت است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل تأثیرگذار بر کیفیت‌بخشی به کلاس‌های چندپایه بوده است. این پژوهش با استفاده از رویک چکیده کامل

کلاس‌های چندپایه یکی از راهبردهای مهم وزارت آموزش‌وپرورش به‌منظور دسترسی به آموزش باکیفیت برای دانش آموزان در مناطق کمتر توسعه‌یافته و دورافتاده کم جمعیت است. هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل تأثیرگذار بر کیفیت‌بخشی به کلاس‌های چندپایه بوده است. این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون در سال 1400 انجام شد. جامعه آماری شامل راهبران آموزشی، تربیتی، اساتید دانشگاه‌های استان خراسان شمالی، رضوی و جنوبی دارای تجربه تدریس در کلاس های چندپایه است. نمونه آماری 12 نفری با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شد. داده‌ها با استفاده از مصاحبۀ نیمه‌ساختارمند و بر اساس اصل اشباع گردآوری شده است. پس از تحلیل داده‌ها با استفاده از اعتباریابی بازبینی توسط مصاحبه‌شوندگان، مرور همتا و یادداشت‌برداری، 198 کد اولیه به دست آمد که در 35 مقوله کلی گروه‌بندی‌شد. الگوی به‌دست‌آمده از این پژوهش نشان داد که در کیفیت‌بخشی به کلاس‌های چندپایه 5 مضمون اصلی شامل صلاحیت حرفه‌ای و ویژگی‌های مرتبط با معلم، خانواده، وضعیت فیزیکی کلاس و مدارس، سیاست‌های کلان آموزشی و مضامین مرتبط با فراگیران نقش دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

220 - تبیین مولفه های اثربخشی مدارس دوره ابتدایی بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش
حدیقه عباسی مژگان محمدی نائینی فائزه ناطقی

هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین مولفه های اثربخشی مدارس دوره ابتدایی بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش برای ارائه الگوی مطلوب در استان قزوین انجام شده است. روش: روش تحقیق آمیخته (کمی،کیفی) است. در بعد کیفی، از روش اکتشافی و تحلیل مضمون استفاده شده است و ابزارهای آن، چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف تبیین مولفه های اثربخشی مدارس دوره ابتدایی بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش برای ارائه الگوی مطلوب در استان قزوین انجام شده است. روش: روش تحقیق آمیخته (کمی،کیفی) است. در بعد کیفی، از روش اکتشافی و تحلیل مضمون استفاده شده است و ابزارهای آن، کدگذاری باز، نظری و انتخابی بود. جامعه آماری شامل سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، مصوبات اجرایی مدارس و برنامه درسی ملی می باشد. در بعد کمی از روش توصیفی از نوع پیمایشی استفاده شده که ابزارآن پرسشنامه بوده است. روایی پرسشنامه با استفاده از نظر کارشناسان و پایایی آن با آلفبای کرونباخ بررسی و مورد تایید قرار گرفت. با استفاده از روش طبقه ای نسبتی، 300 نفر از جامعه آماری در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شد. از مدل اندازه &lrm;گیری تحلیل عاملی تاییدی در نرم‌‌افزار SPSS و از تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری برای برآورد اعتبار الگوی استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد میانگین مؤلفه های راهبری و مدیریت تربیتی 39/4، برنامه درسی 36/4، تربیت معلم و تأمین منابع انسانی 57/4، تأمین و تخصیص منابع مالی 68/4، تأمین فضا، تجهیزات و فن آوری 56/4، پژوهش و ارزشیابی 56/4 بیشتر از سطح متوسط 3 می&lrm;باشد و دارای بار عاملی مناسب برای پیش بینی الگوی دستیابی به مدارس ابتدایی اثربخش بر اساس سند تحول بنیادین آموزش و پرورش می&lrm;باشند. نتیجه گیری: مدارس دوره ابتدایی جهت حرکت به سمت اثربخشی بیشتر نیازمند تغییر نگاه مدیریت و رهبری، محتوای برنامه درسی به روز و کارآمد و نیروی انسانی آموزش دیده می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

221 - شناسایی مولفه ها و شاخص های مدیریت تعالی سازمانی به منظور ارزیابی عملکرد مدارس دولتی شهر تهران
حمیدرضا اشرفی بتول فقیه آرام عباس خورشیدی سعید مرادی لیلا شریفیان

هدف: هدف اصلی این مقاله شناسایی مولفه ها و شاخص های مدیریت تعالی سازمانی به منظور ارزیابی عملکرد مدارس دولتی دوره دوم متوسطه شهر تهران بود. روش: روش انجام پژوهش آمیخته(کیفی-کمی) است. علاوه بر مطالعۀ اسنادی، از تکنیک دلفی برای شناسایی مولفه ها و شاخص های مدیریت تعالی سا چکیده کامل

هدف: هدف اصلی این مقاله شناسایی مولفه ها و شاخص های مدیریت تعالی سازمانی به منظور ارزیابی عملکرد مدارس دولتی دوره دوم متوسطه شهر تهران بود. روش: روش انجام پژوهش آمیخته(کیفی-کمی) است. علاوه بر مطالعۀ اسنادی، از تکنیک دلفی برای شناسایی مولفه ها و شاخص های مدیریت تعالی سازمانی به منظور ارزیابی عملکرد مدارس دولتی استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش کلیه خبرگان در حوزه اساتید، نخبگان و صاحب نظران سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بودند که تا اشباع نظری 15 مصاحبه صورت گرفت. مصاحبه های نیمه ساختار یافته با خبرگان به صورت پرسشنامه ای با 79 شاخص و 19 مولفه و یک سوال باز پاسخ انجام شد. یافته ها: با توجه به مصاحبه های نیمه ساختار یافته و در نهایت با استفاده از تکنیک دلفی 19 مولفه و 76 شاخص تایید شدند. نتایج معادلات ساختاری نشان داد که تمام شاخص ها، مولفه های خود را تایید نموده و مولفه ها متغیر اصلی را تایید می کنند. روایی همگرا و واگرای مدل نیز تایید شد. نتیجه گیری: استقرار سیستم مدیریت تعالی سازمانی و ارزیابی عملکرد مبتنی بر آن، می تواند راهکاری مهم در ارتقای کیفیت مدارس دولتی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

222 - تحلیل محتوای کتاب جامعه‌شناسی دوره دوم متوسطه بر اساس میزان توجه به مولفه‌های شایستگی فرهنگی
مریم افضل خانی

هدف: هدف تحقیق حاضر تحلیل محتوای کتاب های جامعه شناسی دوره دوم متوسطه از نظر میزان توجه به مولفه-های شایستگی فرهنگی است. روش: تحقیق حاضر با استفاده از روش آنتروپی شانون انجام شده است. جامعه پژوهشی شامل کتاب های جامعه شناسی پایه دهم، یازدهم و دوازدهم علوم انسانی بوده ا چکیده کامل

هدف: هدف تحقیق حاضر تحلیل محتوای کتاب های جامعه شناسی دوره دوم متوسطه از نظر میزان توجه به مولفه-های شایستگی فرهنگی است. روش: تحقیق حاضر با استفاده از روش آنتروپی شانون انجام شده است. جامعه پژوهشی شامل کتاب های جامعه شناسی پایه دهم، یازدهم و دوازدهم علوم انسانی بوده است. با توجه به ماهیت پژوهش و محدودیت جامعه از نمونه گیری صرف نظر و کل جامعه برای نمونه انتخاب شده است. ابزار اندازه گیری، چک لیست محقق ساخته مشتمل بر چهار مولفه از اصلی ترین مولفه های شایستگی فرهنگی است که روایی آن با استفاده از داوری تخصصی، تایید و پایایی آن با روش اسکات 95/0 محاسبه شده است. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، کتاب های جامعه شناسی دوره دوم متوسطه 893 مرتبه به مولفه های شایستگی فرهنگی توجه کرده اند و ضریب اهمیت آن در مولفه های شایستگی فردی، تحصیلی، مذهبی و محیطی به ترتیب 2398/0، 2549/0 ، 2547/0 و 2518/0 بوده است. توجه به مولفه های شایستگی فرهنگی در کتاب جامعه شناسی دوره دوم متوسط در حد متوسط ارزیابی شد. نتیجه کلی تحلیل محتوا نشان داد که اگرچه در کتاب های جامعه شناسی دوره دوم متوسطه به ویژگی های شایستگی فرهنگی توجه شده است، اما میزان توجه به مؤلفه های شایستگی فرهنگی در دروس مختلف نامتوازن است. در برخی از دروس به برخی از مولفه ها توجه بسیار کم شده است و همین امر موجب عدم آگاهی دانش آموزان از این مؤلفه ها می شود. نتیجه گیری: توجه متوازن به مولفه های شایستگی فرهنگی که با هم تفاوت دارند لازم است. وضعیت فعلی آموزش مولفه های شایستگی فرهنگی از جامعیت کافی برخوردار نیست. پیشنهاد می کنیم با توجه به اهمیت موضوع، با رعایت اصول سازمان دهی محتوا، اصل توازن رعایت شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

223 - تحلیل محتوای کتب مطالعات اجتماعی جدید التألیف دوره ابتدایی
مریم افضل خانی

هدف از این پژوهش تحلیل محتوای کتاب‌های جدید التألیف اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس تکنیک ویلیام رومی بوده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بود و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری در این پژوهش نیز کتاب‌های پایه سوم، چهارم و ششم مطالعات اجتماعی جدید چاپ شده دفتر تألیف بوده ک چکیده کامل

هدف از این پژوهش تحلیل محتوای کتاب‌های جدید التألیف اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس تکنیک ویلیام رومی بوده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بود و از نظر هدف کاربردی است. جامعه آماری در این پژوهش نیز کتاب‌های پایه سوم، چهارم و ششم مطالعات اجتماعی جدید چاپ شده دفتر تألیف بوده که به طور تصادفی از هر کتاب 10 درس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گرداوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوای کتاب‌های جدید التألیف اجتماعی دوره ابتدایی است که براساس مبانی نظری تهیه و روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی تأیید شده است. واحد مطالعه درس‌های مندرج در کتاب و واحد تجزیه و تحلیل، متن، پرسش‌ها و تصاویر کتاب است که بر اساس مقوله‌های فعال و غیر فعال توسط فرمول ویلیام رومی تحلیل و ضریب درگیری آن‌ها مشخص شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد ضریب درگیری در مقوله پرسش با 79/0 بیشترین ضریب درگیری و تصاویر با داشتن 07/0 درگیری کمترین ضریب درگیری را داشتند؛ البته ضریب درگیری مقوله متن نیز ضریبی پائین بوده (19/0) که حاکی از غیرفعال و غیرپویا بودن کتاب‌های اجتماعی جدید التألیف داشته است. بنابراین، تصاویر و متن کتاب‌های جدید التألیف اجتماعی پایه سوم، چهارم و ششم به روش غیر فعال و غیر پویا و پرسش‌های کتاب به روش فعال تدوین شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

224 - طراحی و اعتباربخشی الگوی مطلوب برنامه درسی با تأکید بر پرورش ذهنیت فلسفی دانش‌آموزان در درس ریاضی دبستان
آناهیتا بحرینی زاده مریم سیف نراقی عزت الله نادری

این پژوهش با هدف طراحی و اعتباربخشی الگوی مطلوب برنامه درسی با تأکید بر پرورش ذهنیت فلسفی دانش آموزان در درس ریاضی دبستان انجام شده است. این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی جای داشته که با روش تحقیق زمینه‌ای انجام گرفته است. بدین منظور، ابتدا الگوی برنامه درسی مبتنی بر پر چکیده کامل

این پژوهش با هدف طراحی و اعتباربخشی الگوی مطلوب برنامه درسی با تأکید بر پرورش ذهنیت فلسفی دانش آموزان در درس ریاضی دبستان انجام شده است. این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی جای داشته که با روش تحقیق زمینه‌ای انجام گرفته است. بدین منظور، ابتدا الگوی برنامه درسی مبتنی بر پرورش ذهنیت فلسفی در درس ریاضی دوره ابتدایی در قالب چهار عنصر برنامه درسی (هدف، محتوا، روش‌های تدریس و ارزشیابی) ارائه شد. سپس این الگو توسط 34 متخصص تعلیم و تربیت شاغل در دانشگاه‌های دولتی و آزاد و 326 معلم دوره ابتدایی شهر کرمان در سال تحصیلی 95 ـ 1394 که به ترتیب به روش نمونه‌گیری تمام‌شماری و تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند، مورد ارزشیابی قرار گرفت. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه‌‌ای محقق‌ساخته بود که روایی آن طبق نظر متخصصان و پایایی آن به روش آلفای کرونباخ (96/0) مورد تأیید واقع شده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (جدول فراوانی و درصد) و آمار استنباطی (آزمون خی‌دو) استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که الگوی پیشنهادی برنامه درسی مبتنی بر پرورش ذهنیت فلسفی در درس ریاضی دوره ابتدایی از دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت و معلمان دوره ابتدایی مطلوب بوده است. همچنین، بین دیدگاه متخصصان تعلیم و تربیت و معلمان دوره ابتدایی درباره اعتبار این الگو تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0 < P). بنابراین، الگوی تهیه شده می تواند در پرورش ذهنیت فلسفی دانش آموزان نقش بسزایی داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

225 - بررسی تأثیر کلاس‌های پیش دبستانی بر رشد خلاقیت کودکان آموزش و پرورش اسلامشهر
امیر حسین مهدی زاده سعید مرادی اعظم السادات باقرپور

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر کلاسهای پیش دبستانی بر رشد خلاقیت کودکان اسلامشهر می‌باشد. روش این پژوهش از نوع علی- مقایسه‌ای می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق 7192 نفر شامل کلیه دانش آموزان پایه اول ابتدایی اسلامشهر در سال تحصیلی 94-95 است. از تعداد 382 نفر حجم نمونه ای اس چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر کلاسهای پیش دبستانی بر رشد خلاقیت کودکان اسلامشهر می‌باشد. روش این پژوهش از نوع علی- مقایسه‌ای می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق 7192 نفر شامل کلیه دانش آموزان پایه اول ابتدایی اسلامشهر در سال تحصیلی 94-95 است. از تعداد 382 نفر حجم نمونه ای است که بر اساس جدول بولا تعیین گردیدند 50 نفر از دنش‌آموزان پایه اول ابتدایی اسلامشهر (25 نفر شامل گروهی که دوره پیش دبستانی را گذرانده‌اند و 25 نفر شامل گروهی که دوره پیش دبستانی را نگذرانده‌اند) به روش تصادفی ساده انتخاب شده و مورد آزمون قرار گرفتندو روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند؛ برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه تصوریری خلاقیت تورنس (فرم B) با ضریب پایایی 80/0 استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کولموگروف‌اسمیرنف (K-S) و یومان ویتنی با بهره‌گیری از نرم‌افزار آماری SPSS-22 استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد سپری کردن دوره پیش دبستانی بر میزان مؤلفه‌های خلاقیت (بسط، انعطاف، اصالت و سیالی) به طور معناداری اثربخش بوده است. بدین معنا که آموزش دوره پیش دبستان بر رشد خلاقیت دانش آموزان مؤثر می‌باشد و بین نمرات بدست آمده از آزمون دوگروه که دوره‌های پیش دبستانی را طی کرده و آنها که این دوره را طی نکرده‌اند تفاوت معنادار آماری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

226 - اثرسنجی گردهمایی‌های انسانی بر خزش شهری با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور
محسن سلطان آبادی بهمن کارگر رحیم سرور

گسترش و خزش فضاهای شهری از جمله حوزه‌های مهم در حوزه‌ی پژوهش‌های شهری است که سیاست-گذاری و برنامه‌ریزی خاص خود را می‌طلبد. سرشت خزش شهری، تا اندازه‌ی زیادی نوع و نحوه‌ی برنامه‌ریزی آنرا تعیین می‌کند. از این رو، شناسایی نوع و جهت خزش شهری با استفاده‌های از تکنیک‌ها و روش چکیده کامل

گسترش و خزش فضاهای شهری از جمله حوزه‌های مهم در حوزه‌ی پژوهش‌های شهری است که سیاست-گذاری و برنامه‌ریزی خاص خود را می‌طلبد. سرشت خزش شهری، تا اندازه‌ی زیادی نوع و نحوه‌ی برنامه‌ریزی آنرا تعیین می‌کند. از این رو، شناسایی نوع و جهت خزش شهری با استفاده‌های از تکنیک‌ها و روش‌های کارآمد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا، تحقیق حاضر با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور (RS) به بررسی تاثیر گردهمایی‌های انسانی بر خزش شهری در کشور عراق پرداخته است. از میان تجمعات و گردهمایی‌های انسان‌ساخت، راهپیمایی اربعین به دلیل اهمیت و کیفیت فزاینده‌ی آن انتخاب شده است. یافته‌ها نشان داد که خزش شهری در عراق در فضاهایی که در معرض مستقیم و غیرمستقیم پیاده‌روی اربعین قرار دارند، از سال 2003 به این سو افزایش یافته است؛ این افزایش هم در بعد مساحت و هم در بعد تراکم شهری رخ داده است. در این میان، گردهمایی اربعین یکی از عوامل مهم در رشد و گسترش شهری در عراق و به‌ویژه کربلا به‌شمار می‌رود؛ رشد شهری از منظر مساحت و تراکم در این شهر، خزش شهری چهار برابری را نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

227 - بررسی تاب‌آوری شهر دورود در برابر زلزله با استفاده از روش گاما در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
مهران کرمی عباس ملک حسینی

یکی از دغدغه‌های اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهم‌ترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی می‌شود. شهر دورود هم به‌مانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه به‌قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات چکیده کامل

یکی از دغدغه‌های اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهم‌ترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی می‌شود. شهر دورود هم به‌مانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه به‌قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات ناشی از زلزله است؛ بنابراین با توجه به ماهیت غیرقابل‌پیش‌بینی زلزله باید تا حد امکان از خسارات جانی و مالی مرتبط با آن کاست و همچنین کاهش آسیب ناشی از زلزله، مدیریت بحران بعد از وقوع آن و تاب‌آور نمودن شهر در برابر زمین‌لرزه را در نظر گرفت. هدف اصلی برنامه‌ریزی برای مخاطره و کاهش خطر بحران، علاوه بر کاهش آسیب‌پذیری به نحوی بارز به سمت تمرکز روی ایجاد تاب‌آوری در جوامع گرایش پیداکرده است. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت تاب‌آوری شهری در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله، لایه‌های اطلاعات فیزیکی شهر دورود موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق و پژوهش، توصیفی – تحلیلی است. لایه‌های اطلاعاتی موجود شامل: ساختمان‌های اسکلت فلزی، بتن آرمه،ساختمان‌های ساخته‌شده از خشت و چوب،خشت و گل،آجر و چوب،تمام آجر،آجر و آهن،فاصله از گسل،فاصله از فضاهای باز،فاصله از خطوط دسترسی و تراکم جمعیت در بلوک‌های شهری شهر دورود بوده است. لایه‌های آماری با استفاده از روش فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. نتایج حاصل در عملگر گاما نشان می‌دهد که بخش‌های جنوبی و جنوب شرقی شهر دورود ازلحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی در تاب‌آوری در برابر زلزله ندارند. درمجموع نتایج پژوهش نشان می‌دهد که به‌غیراز قسمت‌هایی از ناحیه مرکزی، کل شهر وضعیت نرمالی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

228 - تبیین الگوی حاکم بر پیکره‌بندی فضایی خانه‌های دوره قاجار در دزفول با تأکید بر تئوری نحو فضا
ناصر قانعی فر حسن رضائی وحید احمدی

نظام فضایی-کالبدی در سکونتگاه‌های انسانی بیانگر تعاملات اجتماعی، رفتارها و کنش‌های موجود در جامعه است و معماری با سازمان‌دهی و ارتباط میان فضاها، معنای نهفته در ساختار اجتماعی را آشکار می‌نماید. پژوهش حاضر با هدف تبیین ساختار اجتماعی خانه‌های تاریخی دزفول، به این پرسش پ چکیده کامل

نظام فضایی-کالبدی در سکونتگاه‌های انسانی بیانگر تعاملات اجتماعی، رفتارها و کنش‌های موجود در جامعه است و معماری با سازمان‌دهی و ارتباط میان فضاها، معنای نهفته در ساختار اجتماعی را آشکار می‌نماید. پژوهش حاضر با هدف تبیین ساختار اجتماعی خانه‌های تاریخی دزفول، به این پرسش پاسخ می‌دهد که: پیکره‌بندی فضایی خانه‌ها در دوره‌ی قاجار بیانگر چه الگویی است؟. دوره‌ی قاجار به دلیل حفظ پیوستگی در معنای خانه انتخاب شده و جامعه‌ی آماری شامل کلیه خانه‌‌های شهر دزفول طی آن دوره است. حجم نمونه شامل 10 خانه از میان خانه‌هایی بدون مداخلات و تغییرات کالبدی مؤثر، به روش نمونه‌‌گیری هدفمند تعیین گردید. روش تحقیق به‌صورت ترکیبی و به شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی بر پایه‌ی استدلال منطقی می‌باشد. گردآوری اطلاعات نیز بر مبنای مشاهدات میدانی و با استناد به منابع و نقشه‌های معتبر بوده، همچنین استخراج و تحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار A-Graph صورت گرفته است. خانه‌های مورد مطالعه بر حسب تعداد و محل قرارگیری حیاط به پنج گروه تقسیم‌بندی و تاثیر شاخص‌های ارتباط، هم‌پیوندی، عمق و مرتبه نسبی بر تعاملات و محرمیت ارزیابی می-شود. وجود شوادان در خانه‌های دزفول به عنوان جنبه‌ای جدید نسبت به سایر مطالعات نحو فضا می‌باشد. پژوهش حاضر نشان می‌دهد در الگوی حاکم بر خانه‌های دوره‌ی قاجار، حیاط و ایوان دارای بالاترین ارزش تعاملات و کمترین میزان از محرمیت هستند و به عنوان نفوذپذیرترین فضاها قلمداد می‌شوند. نتایج پژوهش همچنین بیانگر یکپارچگی بالا در فضای شوادان بوده که این الگو همراه با حفظ محرمیت در ریزفضاهای آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

229 - تحلیلی بر میزان به کارگیری فناوری‌های کشاوری پایدار در بهره‌وری تولید برنج(نمونه موردی: شهرستان دورود)
سید حسن مطیعی لنگرودی فرشاد سوری

چکیده در چهار دهه گذشته، تحولات چشمگیری در تولید محصولات کشاورزی ایجاد شده است که علیرغم افزایش میزان بهره وری، فشار بی رویه ای را بر منابع تولیدی کشاورزی وارد نموده است. مهم ترین دلیل آن، به کارگیری فناوری های نامناسب و استفاده نادرست از فناوری های مدرن است. برای مقاب چکیده کامل

چکیده در چهار دهه گذشته، تحولات چشمگیری در تولید محصولات کشاورزی ایجاد شده است که علیرغم افزایش میزان بهره وری، فشار بی رویه ای را بر منابع تولیدی کشاورزی وارد نموده است. مهم ترین دلیل آن، به کارگیری فناوری های نامناسب و استفاده نادرست از فناوری های مدرن است. برای مقابله با آثار این پدیده، کشاورزی پایدار بصورت دستیابی به حداکثر ظرفیت باروری و تولیدی مستمر با حفاظت از منابع پایه به ویژه آب و خاک در کشاورزی تعریف شده است. هدف این نوشتار تحلیلی بر میزان استفاده از فناوریهای کشاورزی پایدار در بهره وری تولید برنج در شهرستان دورود می باشد. در این راستا مسأله پیش رو این است که کشاورزان در تولید برنج از چه فناوری هایی استفاده می کنند و تا چه اندازه اصول پایداری را مورد توجه قرار می دهند؟ پژوهش دارای دو نوع متغیر است. متغیر وابسته به کارگیری از فناوریهای کشاورزی و متغیر مستقل عوامل سن، تجربه، آگاهی، شرکت در کلاسهای ترویجی و.. می باشد که برای سهولت کار در شش دسته عوامل تقسیم بندی شده اند. شیوه گردآوری اطلاعات در این پژوهش پیمایش میدانی است و از نظر روش تحقیق به شیوه تحلیلی- همبستگی می باشد. حجم نمونه نیز از بین 30 روستای مورد مطالعه با استفاده از فرمول170 نفر تعیین شد که جهت تحلیل نتایج پرسشنامه ها از نرم افزار spss و آزمونهای همبستگی و رگرسیون استفاده گردیده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که، برخی از متغیرها از قبیل دسترسی، ترویج، تعداد قطعات اراضی، درآمد و هزینه دارای رابطه مثیت و معنادار و برخی دیگر از متغیرها ازجمله سن، سواد، نظام بهره برداری و آگاهی دارای رابطه منفی و غیر معناداری با فناوریهای کشاورزی پایدار می باشند. بطور کلی از نتایج تحقیق چنین استنباط می شود که به کارگیری فناوری ها در منطقه مورد مطالعه: اولاً با فناوریهای کشاورزی پایدار همخوانی چندانی نداشته و ثانیاً به کارگیری فناوری ها بیشتر برای کسب سود بوده و به پایداری کشاورزی کمتر توجه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

230 - واسنجی نقش اقتصادی کریدور‌های مرزی (زمینی) بر توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر میرجاوه)
احسان اله ریگی محمود رضا انوری معصومه حافظ رضازاده

چکیده امروزه پویا کردن اقتصاد نواحی مرزی یک شاخص اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و نیز بهبود امرار معاش مردم مرزنشین به شمار می رود، اقتصاد پویا در مناطق مرزی مرزی باعث ایجاد اشتغال و تامین معیشت ساکنان این مناطق، کنترل قاچاق کالا و افزایش امنیت مرزها و... می چکیده کامل

چکیده امروزه پویا کردن اقتصاد نواحی مرزی یک شاخص اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و نیز بهبود امرار معاش مردم مرزنشین به شمار می رود، اقتصاد پویا در مناطق مرزی مرزی باعث ایجاد اشتغال و تامین معیشت ساکنان این مناطق، کنترل قاچاق کالا و افزایش امنیت مرزها و... می شود. لذا هدف پژوهش حاضر واسنجی نقش اقتصادی کریدور های مرزی (زمینی) بر توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر میرجاوه) می باشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، توصیفی و استنباطی از نرم افزار SPSS و مدل تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج بررسی نقش اقتصادی کریدور های مرزی در توسعه اجتماعی و کالبدی شهر میرجاوه نشان داد که میانگین به دست آمده همه شاخص‌ها بالاتر از حد متوسط عدد 3، و همچنین سطح معناداری به دست آمده 000/0، بیانگر میزان زیاد نقش اقتصادی کریدور های مرزی در توسعه اجتماعی و کالبدی می باشد. نتایج مدل تحلیل عاملی جهت ارائه راهکار هایی جهت توسعه اقتصادی کریدور مرزی میرجاوه نشان داد، نسبت مجذور کای به درجه آزادی برابر 57/2 می باشد و برازش خطای تقریب (RMSEA) در این مدل عدد 06/0، را نشان می دهد و از آنجایی که این عدد پایین تر از 08/0 است، نشان می دهد که مدل برازش ضعیفی ندارد. در نهایت نتایج آزمون فرضیه پژوهش نشان داد در بین ابعاد مطرح شده، بعد اجتماعی با کای اسکوئر 44/38، بعد کالبدی با کای اسکوئر 31/28 و سطح معناداری به دست آمده کمتر از 05/0 است، گویای ارتباط معنادار و مثبت بین توسعه اجتماعی و کالبدی و نقش اقتصادی کریدور مرزی میرجاوه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

231 - تاثیر کاربرد ترکیبات مختلف روی اگروتیس بر عملکرد چغندرقند
حسین نوری رسول مرزبان مریم فروزان عبدالامیر حسنی

طوقه برها عواملی مخرب برای گیاهچه‌های چغندرقند محسوب می‌شوند. با توجه به کندی استقرار گیاهچه های چغندرقند در ابتدای رشد، فعالیت تغذیه ای این حشرات می تواند سریع اتفاق افتاده و از تعداد بوته ها به شدت بکاهد. در ایران، گونه غالب Agrotis segetum است که 95% درصد جمعیت را تش چکیده کامل

طوقه برها عواملی مخرب برای گیاهچه‌های چغندرقند محسوب می‌شوند. با توجه به کندی استقرار گیاهچه های چغندرقند در ابتدای رشد، فعالیت تغذیه ای این حشرات می تواند سریع اتفاق افتاده و از تعداد بوته ها به شدت بکاهد. در ایران، گونه غالب Agrotis segetum است که 95% درصد جمعیت را تشکیل می دهد. لاروها از برگ، طوقه و ساقه گیاه میزبان تغذیه می کنند. لارو تازه تفریخ شده، ابتدا تغذیه کمی داشته و پس از پوست اندازی به خاک می افتد و پای بوته از طوقه تغذیه می کند که طوقه قطع و بوته خشک می شود. در ابتدای رشد، خسارت بسیار مشخص تر و مهم تر است. این آفت باعث کاهش تراکم بوته در مزرعه می شود. این کاهش تراکم در ابتدای فصل و قبل از شش برگی اتفاق می افتد. در این تحقیق تاثیر کاربرد ترکیبات مختلف به منظور کنترل آفت، بر عملکرد چغندر قند در استان های آذربایجان غربی و لرستان مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدای فصل رشد تیمارهای: دورسبان EC) 8/40% به میزان 2 لیتر در هکتار)، طعمه Bt با ترکیب 5 لیتر Bt تجاری (بایلوپ)، 50 لیتر آب و 100 کیلوگرم سبوس در هکتار)، محلول پاشی Bt تجاری (بایلوپ) به میزان سه در هزار، طعمه Bt تهیه شده به روش Semisolid به میزان 100 کیلوگرم در هکتار و شاهد، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار، در دو مرحله، هفت روز پس از ظهور گیاهچه و سپس 10 روز بعد در مزرعه اجرا گردید. در استان آذربایجان غربی، نتایج آنالیز واریانس داده نشان داد که از نظر میزان عملکرد محصول چغندر قند، بین تیمارها تفاوت معنی داری در سطح احتمال 1% وجود داشته و مقایسه میانگین تیمارها به روش دانکن نشانگر بیشترین عملکرد محصول چغندر قند در تیمار طعمهBt Semisolid بود. نتایج آنالیز واریانس داده های در استان لرستان نشان داد که از نظر میزان عملکرد محصول چغندر قند، بین تیمارها تفاوت معنی داری در سطح احتمال 5% وجود داشته و مقایسه میانگین تیمارها به روش دانکن نشانگر آن بود که تیمارهای Bt Semisolid ، محلول پاشی Bt، دورسبان و طعمه پاشی Bt از نظر میزان عملکرد، در یک گروه آماری قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

232 - دستاوردهای کرامت انسانی در صدور حکم
فرحناز ناظری شربیانی علیرضا صابریان

هدف پژوهش حاضر بررسی اهمیت توجه و پایبند بودن به کرامت انسانی و حقوق بزه‌دیده و بزه کار، شاکی و متهم و میزان مجازات در یک سیستم کیفری است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و تلاش شد تا به این سؤال پاسخ داده شود که دستاوردهای کرامت انسانی در صدور حکم چیست؟ نتایج نشا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی اهمیت توجه و پایبند بودن به کرامت انسانی و حقوق بزه‌دیده و بزه کار، شاکی و متهم و میزان مجازات در یک سیستم کیفری است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و تلاش شد تا به این سؤال پاسخ داده شود که دستاوردهای کرامت انسانی در صدور حکم چیست؟ نتایج نشان داد کهکرامت انسانی به عنوان یک اصل جهان‌شمول دینی و اسلامی و یک هنجار بین‌المللی مربوط به حقوق بشر، معیارهایی در تعیین مجازات نظیر تساوی، تناسب، انسانی بودن مجازات و .. در حوزه حقوق کیفری وارد نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

233 - مقایسه وضعیت دوران بارداری در زنان روزه دار و غیر روزه دار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی قم
ملیحه مهرمنش

چکیده: روزه یکی از عبادت‌های مهم و از ارکان دین اسلام است. با وجود وضع احکام شرعی مبنی بر واجب نبودن روزه برای افراد بیمار ،حامله ،شیرده ومسافر ، برخی از این افراد با اشتیاق ومیل فردی روزه داری می کنند. با توجه به اهمیت تغذیه دوران بارداری در سلامت جنین و مادر، هدف از ا چکیده کامل

چکیده: روزه یکی از عبادت‌های مهم و از ارکان دین اسلام است. با وجود وضع احکام شرعی مبنی بر واجب نبودن روزه برای افراد بیمار ،حامله ،شیرده ومسافر ، برخی از این افراد با اشتیاق ومیل فردی روزه داری می کنند. با توجه به اهمیت تغذیه دوران بارداری در سلامت جنین و مادر، هدف از این پژوهش مقایسه وضعیت دوران بارداری در زنان روزه دار و غیر روزه دار بود. روش: پژوهش حاضر از نوع کوهورت بود. جامعه آماری کلیه زنان باردار (سه ماهه دوم و سوم) بودند. بدین منظور 84 نفر خانم باردار در دو گروه 1- روزه دار شامل 42 نفر(از هر سه ماهه 21 نفر )2- غیر روزه شامل 42 نفر(از هر سه ماهه 21نفر) بارداری قرار گرفتند. نمونه گیری به روش تصادفی، تدریجی بود. اطلاعات از طریق پرونده بهداشتی پرسشنامه و به کمک معاینه، مصاحبه جمع آوری گشت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم اقرار spss استفاده گردید. یافته ها: براساس نتایج پژوهش، میزان ابتلا به کم خونی مادران باردار روزه دار و غیر روزه دار در سه ماهه دوم و سوم بارداری تفاوت معنی دار نداشت. بین میزان افزایش وزن طبیعی در طی بارداری در میان زنان باردار روزه دار و غیر روزه دار در سه ماهه دوم بارداری و سه ماهه سوم حاملگی تفاوت آماری معنی داری وجود نداشت. نتیجه گیری: روزه داری زنان حامله در سه ماهه دوم و سوم بارداری تأثیری بر وضعیت بارداری (میزان افزایش وزن طبیعی در طول بارداری و ابتلا به کم خونی مادر) ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

234 - تحولات هویت ملی ایران در دوره اسلامی (از ورود اسلام به ایران تا عصر صفوی)
مجید عباس‌زاده مرزبالی

10.22034/sej.2021.1928461.1325

هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات هویت ملی ایران از مقطع زمانی ورود اسلام به ایران تا عصر صفوی می‌‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد با پذیرش تدریجی اسلام از سوی ایرانیان، تکاپوی نوینی با سامان‌‌دهی هویت جمعی و ملی جدید در ابعاد مختلف آغاز شد. تکاپویی که بر چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی تحولات هویت ملی ایران از مقطع زمانی ورود اسلام به ایران تا عصر صفوی می‌‌باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد با پذیرش تدریجی اسلام از سوی ایرانیان، تکاپوی نوینی با سامان‌‌دهی هویت جمعی و ملی جدید در ابعاد مختلف آغاز شد. تکاپویی که بر پایه داشته‌‌های پیشین و تلفیق آن‌‌ها با مبانی اسلامی صورت گرفت. بعد از ورود اسلام به ایران، حکومت یا خلافت اسلامی جای حکومت ایرانی را گرفت و طی سه قرن نیز دین اسلام جایگزین دین زرتشت شد. ایرانشهر یا قلمرو پادشاهی فروریخت و کشور ایران حدود 9 قرن از وحدت سیاسی و ملی محروم ماند. اما هویت ملی ایران از جهت فکری و فرهنگی با استمرار دیگر عناصر هویتی تداوم یافت و کشور ایران به عنوان یک مفهوم همچنان زنده ماند و ایرانیان از لحاظ ملّیت و زبان و برخورداری از خاطرات مشترک تاریخی و آداب و رسوم خاص، از اعراب متمایز بودند. پس از چند قرن گسیختگی سیاسی در ایران نیز صفویان توانستند با تاکید بر عناصر فرهنگ ایرانی و مذهب تشیع و گسترش آن‌‌ها در کل کشور، وحدت را به ایران بازگردانیده و هویت ملی ایران را احیاء و تحکیم کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

235 - تحلیل تطبیقی اسطورۀ فرّ در راحه‌الصّدورو تاریخ بیهقی
حجت رشیدی احمد حسنی رنجبر شروین خمسه

10.30495/dk.2021.1880210.1669

راحه‌الصّدور و آیه‌السّرور (تألیف حدود 603 قمری)، کتابی تاریخی از محمدبن علی بن سلیمان راوندی است در تاریخ آل سلجوق. این کتاب علاوه بر فواید تاریخی، از باب سلاست انشا و اشتمال بر اطلاعات فراوان اجتماعی در شمار معتبرترین و سودمندترین کتاب‌های فارسی پیش از حملۀ مغول است. چکیده کامل

راحه‌الصّدور و آیه‌السّرور (تألیف حدود 603 قمری)، کتابی تاریخی از محمدبن علی بن سلیمان راوندی است در تاریخ آل سلجوق. این کتاب علاوه بر فواید تاریخی، از باب سلاست انشا و اشتمال بر اطلاعات فراوان اجتماعی در شمار معتبرترین و سودمندترین کتاب‌های فارسی پیش از حملۀ مغول است. می‌توان موضوع فرّ در این اثر را با آثار دیگر زبان فارسی مقایسه و تطبیق داد. یکی دیگر از آثار معروف زبان فارسی، تاریخ بیهقی اثر ابوالفضل بیهقی است که کتابی تاریخی - ادبی بوده، و موضوع اصلی آن تاریخ سلطنت مسعودِ اول پسر محمود غزنوی است. از این رو می‌توان موضوع فرّ را در تطبیق دو اثرِ مورد نظر جست. این موضوع در دو اثر جلوۀ خاصی دارد. مهم‌ترین پرسش مطرح در این جستار این است که نگاه دو نویسنده به اسطورۀ فرّ چگونه است؟ بدین نتایج رسیده‌ایم که هر چند در راحه‌الصدور و تاریخ بیهقی موضوع اسطورۀ فرّ قابل مشاهده و ردیابی است، اما نگاه نویسندگان آن دو به این موضوع در مصادیق و مفاهیم متفاوت است. اسطورۀ فرّ در راحه‌الصدور در قالب خویشکاری، نمودهای بصری، تأیید الهی و تصریح به واژۀ فرّ ارائه شده است و در تاریخ بیهقی بیشتر در قالب و پوشش تقدیرگرایی، نمود آیین‌هایی چون جشن مهرگان، قدرت شیرگیری مسعود و....این تحقیق به شیوۀ تحلیل محتوایی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

236 - تصویر مترقّی زن ایرانی در شعر مشروطه
رضا صادقی شهپر

10.30495/dk.2021.684903

زن و حقوق فردی و اجتماعی او همزمان با نهضت مشروطه وارد مباحث ادبی شد و به یکی از مهم ترین موضوعات در شعر مشروطه تبدیل گشت. از این رو زن در مرکز مباحث قرار گرفت به طوری که در این عصر، کمتر شاعری را می توان دید که بیش و کم به موضوع آزادی و حقوق زنان نپرداخته باشد. برابری چکیده کامل

زن و حقوق فردی و اجتماعی او همزمان با نهضت مشروطه وارد مباحث ادبی شد و به یکی از مهم ترین موضوعات در شعر مشروطه تبدیل گشت. از این رو زن در مرکز مباحث قرار گرفت به طوری که در این عصر، کمتر شاعری را می توان دید که بیش و کم به موضوع آزادی و حقوق زنان نپرداخته باشد. برابری، آزادی، تعلیم و تربیت، حضور زن در اجتماع و پرهیز از تبعیض جنسیتی و نگاه جنسی و ابزاری به زن، از جمله مسایل مربوط به زنان است که در شعر شاعران عصر مشروطه بازتاب یافته است. ملک الشعرا بهار و نسیم شمال دیدگاه معتدل تر و سنتی تری به زن دارند و ایرج میرزا، لاهوتی، عشقی و عارف قزوینی تندروترند و حتی گاه با برخی مسایل نظیر حجاب مخالفت می کنند. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و هدف آن بررسی اندیشه و دیدگاه شاعران عصر مشروطه دربارة زن است و می خواهد به این پرسش پاسخ دهد که آیا آن اندیشه ای مترقی است یا واپس گرا؟ و با اندیشه های مطرح شده دربارة زن در جنبش فمینیسم همسو هست یا خیر؟ نتایج نشان می دهد که شاعران عصر مشروطه اندیشه ای مثبت نگر و مترقی دربارة زن دارند و آن با برخی اندیشه های فمینیستی دربارة زنان مطابقت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

237 - کاربست داستانی امیرارسلان در نظریۀ روایتی تزوتان تودوروف (با تاکید بر وجوه روایتی داستان)
نعیمه سادات صفایی نیا امیر اسماعیل آذر

10.30495/dk.2021.688634

امیر ارسلان نامدار، از داستان‌های شفاهی بازمانده از ادبیات کهن فارسی است که به رشتۀ تحریر درآمده. آن را حد فاصل قصه‌پردازی سنتی و رمان نویسی در ایران دانسته‌اند. قصه‌های عامیانه، همواره مورد توجه ساختارگرایان و روایت‌شناسان بوده‌ا‌ند. در این میان، تودوروف در بررسی روایت چکیده کامل

امیر ارسلان نامدار، از داستان‌های شفاهی بازمانده از ادبیات کهن فارسی است که به رشتۀ تحریر درآمده. آن را حد فاصل قصه‌پردازی سنتی و رمان نویسی در ایران دانسته‌اند. قصه‌های عامیانه، همواره مورد توجه ساختارگرایان و روایت‌شناسان بوده‌ا‌ند. در این میان، تودوروف در بررسی روایت‌های اسطوره‌ای، به‌ویژه قصه‌ها، موفقیت چشم‌گیری یافته‌است. در این مقاله، به تحلیل و بررسی وجوه روایتی در داستان امیر ارسلان نامدار می‌پردازیم. حالت غالب گزاره ها در داستان، وجه اخباری است و زمان وقوع افعال گذشته می‌باشد. در میان وجوه غیر اخباری؛ وجوه فرضی، بسامد بیشتری دارند. وجوه شرطی و پیش بین، هردو به یک نسبت، در داستان حضور دارند. پیش بینی‌هایی که به وسیله رمل و اسطرلاب صورت گرفته، غالبا درست و پیش بینی افراد، با احتمال خطای بیشتری مواجه است. در میان وجوه خواستی؛ وجه تمنایی، بسامد بیشتری نسبت به وجه الزامی ‌دارد و این نشان دهندةآن است که خواست و آرزوهای افراد بیش از قوانین حاکم بر جامعه،داستان و اتفاقات را پیش می‌برند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

238 - ساختار روایی ژنه‌ای محل مناقشه: بررسی پس‌نمایی‌های کاذب در «سرگذشت تام جونز، کودک سر راهی»
میعاد محمودی زاده جواد یعقوبی درابی نعیمه طباطبایی لطفی

10.30495/dk.2022.1951981.2431

ساختار روایی ژرار ژنت یکی از الگوهای روایت‌شناسی است که بیشترین توجه را در میان تمامی الگوهای دیگر به خود جلب کرده است. استفاده از الگوی ژنه‌ای برای تحلیل آثار ادبی امکان بررسی بسیار دقیق اثر را برای پرژوهشگران فراهم می‌سازد. این دقت در بررسی آثار به‌قدری است که گویی نو چکیده کامل

ساختار روایی ژرار ژنت یکی از الگوهای روایت‌شناسی است که بیشترین توجه را در میان تمامی الگوهای دیگر به خود جلب کرده است. استفاده از الگوی ژنه‌ای برای تحلیل آثار ادبی امکان بررسی بسیار دقیق اثر را برای پرژوهشگران فراهم می‌سازد. این دقت در بررسی آثار به‌قدری است که گویی نویسندگان این آثار ادبی در زمان نگارش آثار خویش ساختاری همانند ساختار روایی ژنت در دست داشته‌اند و آثار خود را مطابق قاعده‌های موجود در این الگوی روایی تنظیم نموده‌اند – که این خود مهر تایید بر جامع بودن تئوری ژنت است. در این مقاله، روایت‌شناسی ژرار ژنت از زاویه دید نسبتأ متفاوتی و در یکی از آثار برجسته دوران عطوفت در ادبیات بریتانیا به نام سرگذشت تام جونز، کودک سر راهی مورد بحث قرار گرفته است. چیرگی قواعد روایت‌شناختی ژنه‌ای در این اثر امری است غیر قابل انکار که در این مقاله از طریق خوانشی صورتگرایانه به آن پرداخته شده است. همچنین، در پژوهش حاضر، استفاده از پس‌نمایی ژنه‌ای برای اولین بار در این برهۀ تاریخی به عنوان نوعی از زمان‌پریشی و تبدیل آن به پس‌نمایی کاذب توسط هنری فیلدینگ مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر آن، این مهم که تأثیر زمان‌پریشی در چنین اثری نمی‌تواند انکار گردد نیز به اثبات رسیده است. اثر فیلدینگ نه‌تنها از تکنیک زمان‌پریشی استفاده می‌کند، بلکه شاخۀ جدیدی از آن را نیز معرفی می‌نماید که همان زمان‌پریشی از نوع پس‌نمایی کاذب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

239 - بررسی ارزش های اجتماعی زنان شاهنامه فردوسی با رویکرد جامعه شناختی امیل دورکیم
مریم سعید علی عشقی سردهی سیدعلی اکبر شریعتی فر سعید روزبهانی

10.30495/dk.2022.1949017.2398

آشنایی با رفتار و منش زنان یک امری جمعی و نیازمند فهم جامعه‌شناختی است. دورکیم نظریه هم‌بستگی را از طریق نمودهای وجدان جمعی مطرح و ادعا می کند که با تراکم مادّی و اخلاقی، جامعه بشرّی مراحل تکامل خود را به سوی پیشرفت و تکثرگرایی طی می‌کنند. تعارض هویّتی، حالتی فردی اما ا چکیده کامل

آشنایی با رفتار و منش زنان یک امری جمعی و نیازمند فهم جامعه‌شناختی است. دورکیم نظریه هم‌بستگی را از طریق نمودهای وجدان جمعی مطرح و ادعا می کند که با تراکم مادّی و اخلاقی، جامعه بشرّی مراحل تکامل خود را به سوی پیشرفت و تکثرگرایی طی می‌کنند. تعارض هویّتی، حالتی فردی اما انعکاسی از حیات جمعی ارزش‌های ساختاری-اجتماعی و بازتاب‌دهندۀ مسائل جمعی است. هدف از انجام این نوشتار بررسی ارزش های اجتماعی در رفتار و منش زنان شاهنامه فردوسی با رویکرد جامعه شناختی امیل دورکیم می باشد که با نظر به هویّت اجتماعی زنان، ازدواج و حجاب نگاشته شده است. روش پژوهش در این نوشتار از نوع (توصیفی -تحلیلی –تطبیقی) است. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که زنان در شاهنامه فردوسی براساس هویّت زنانه خویش در مقاطع مختلف زندگی نقش های متفاوتی را ایفا می‌کنند. برخی از دیدگاه های فردوسی که در اشعارش منعکس شده با دیدگاه دورکیم همسو بوده که هر دو، زن و مرد را یکسان در نظر می گیرند. بر طبق نظریۀ همبستگی اجتماعی و همسویی آن با شاهنامه می توان گفت که عوامل اجتماعی از جمله تحصیلات، طبقه اجتماعی، میزان استفاده از رسانه های جمعی و خردگرایی با ازدواج زود هنگام و یا ازدواج بی پایه مانند: ازدواج با محارم رابطۀ معکوسی دارند. همچنین عواملی چون سنتّی بودن خانواده، بی اعتمادی به خانواده پدری و نابرابری‌های جنسیتی با ازدواج زود هنگام و بی پایه رابطه مستقیم دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

240 - نقد داستان کوتاه «عفو عمومی» از بزرگ علوی بر اساس نظریۀ جامعه‌شناسی مجازات دورکیم
لیلا خیاطان فرزانه یوسف قنبری نسیم خواجه زاد مسعود خردمندپور

10.30495/dk.2021.1919453.2171

بزرگ علوی یکی از بزرگ ترین داستان نویسان معاصر است که در تکامل داستان کوتاه و گستردگی آن در ادبیّات معاصر نقش بسزایی دارد. او در تمام داستان هایش با واقع‌گرایی انتقادی به بیان مسائل مختلف جامعه پرداخته است. یکی از داستان های کوتاه بزرگ علوی، داستان عفو عمومی است. نویسند چکیده کامل

بزرگ علوی یکی از بزرگ ترین داستان نویسان معاصر است که در تکامل داستان کوتاه و گستردگی آن در ادبیّات معاصر نقش بسزایی دارد. او در تمام داستان هایش با واقع‌گرایی انتقادی به بیان مسائل مختلف جامعه پرداخته است. یکی از داستان های کوتاه بزرگ علوی، داستان عفو عمومی است. نویسنده در این داستان، واقعیّات اجتماعی و تحوّلات جامعۀ آن دوران را به تصویر کشیده است. در این پژوهش تلاش شده است تا مسائل مورد نقد در این داستان با نظریۀ جامعه‌شناختی مجازات دورکیم، انطباق داده شود. تفکّر امیل دورکیم در رابطه با مجازات این است که، مجازات، کارکرد انسجام‌بخشی به اجتماع را دارد. از نظر او، هنگامی که جرمی اتّفاق می‌افتد، به ارزش‌ها و اخلاقیّات جامعه تعرض می‌شود. در نتیجه، جامعه احساس خطر کرده و عکس‌العمل نشان می‌دهد. مجازات، عکس‌العمل هیجانی و طبیعی جامعه نسبت به نقص ارزش‌های جمعی است. نگارنده در این پژوهش درصدد آن است تا به شیوۀ تحلیلی – توصیفی و روش کتابخانه ای به بررسی داستان کوتاه عفو عمومی از بزرگ علوی بر اساس نظریۀ جامعه‌شناسی مجازات دورکیم بپردازد. نتیجۀ پژوهش نشان می دهد که اگرچه مجازات‌ها در طول دوران، دچار دگرگونی می‌شوند؛ ولی اصل و پایۀ آن‌ها تغییر نخواهد کرد. از این نظر، تغییر و دگرگونی مجازات‌ها به‌نوعی، سازگاری مجازات با وجدان جمعی زمان می باشد. در واقع به‌تبع دگرگونی جامعه، مجازات نیز تغییر می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

241 - بررسی مفهوم قدرت در نامه‌های فروغ الدوله دختر ناصرالدین شاه قاجار با تکیه بر نظریۀ قدرت میشل فوکو
معصومه شاهسواری فاطمه حیدری

10.30495/dk.2020.678935

مطالعات نشان می دهد که زندگی زنان در طول تاریخ همواره با فراز و فرود و اغلب بی عدالتی و تحقیر مواجه بوده است. باتوجه به مردانه نویسی در تاریخ و ادبیات فارسی، کمتر می توان اطلاعات کاملی دربارۀ ویژگی های شخصیتی و جامعه شناختی زنان به دست آورد. در عصر قاجار و همزمان چکیده کامل

مطالعات نشان می دهد که زندگی زنان در طول تاریخ همواره با فراز و فرود و اغلب بی عدالتی و تحقیر مواجه بوده است. باتوجه به مردانه نویسی در تاریخ و ادبیات فارسی، کمتر می توان اطلاعات کاملی دربارۀ ویژگی های شخصیتی و جامعه شناختی زنان به دست آورد. در عصر قاجار و همزمان با تحولات در اروپا برخی از زنان آغازگر تحول در دربار شدند. حضور آنها در محافل سیاسی، اجتماعی و ادبی و آثاری که ازخود به جا گذارد ه اند، برای شناخت میزان این تحولات اهمیت دارد. در میان این آثار، نامه ها به دلیل گزارش واقعیات زندگی، ارزش بیشتری دارند. این پژوهش برآن بوده است تا با تحلیل این نامه ها، میزان و چگونگی اعمال قدرت یکی از زنان درباری را بررسی نماید. روش پژوهش در این مقاله براساس تحلیل نامه های فروغ الدوله، دختر ناصرالدین شاه قاجار، و انطباق محتوای آنها با گزاره های قدرت میشل فوکو، نظریه پرداز قرن نوزدهم، استوار شده است. نتیجۀ به دست آمده حاکی از آن است که علی رغم افزایش آگاهی و بیشتر شدن حضور این زنان در فعالیت های اجتماعی، آنها نتوانسته اند بدون پشت گرمی و حمایت مردان، خواسته های خود را اجرا نمایند و از نظر توزیع قدرت، در مرتبه فرودست قرارگرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

242 - بررسی تطبیقی دو سفرنامه حج
زهره رحیمی مهر زهرا دری

سفرنامه‌‌‌‌ها در زمره‌ی یکی از بهترین گنجینه‌های فرهنگی و ادبی کشور‌ها هستند که به&lrm;سان آیین&lrm;های، نگرش&lrm;های مرتبط با اوضاع اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، ادبی و دینی جامعه را به تصویرکشیده اند.سفرنامه‌ها، با هر شکل و هدفی که نگارش یافته‌، مورد توجّه قرار گرفته‌اند، ب چکیده کامل

سفرنامه‌‌‌‌ها در زمره‌ی یکی از بهترین گنجینه‌های فرهنگی و ادبی کشور‌ها هستند که به&lrm;سان آیین&lrm;های، نگرش&lrm;های مرتبط با اوضاع اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، ادبی و دینی جامعه را به تصویرکشیده اند.سفرنامه‌ها، با هر شکل و هدفی که نگارش یافته‌، مورد توجّه قرار گرفته‌اند، به ویژه سفرنامه‌هایی که از قلم سیاحان بزرگ و فرهیختگان ادب خلق شده باشند. در این میان سفرنامه‌های سرزمین وحی به صورت عام و خاص از دیدگاه&lrm;های گوناگون حائز اهمیت به حساب می&lrm;آیند ، رهاوردی که ادیبان و نویسندگان با ذوق کشورها وقایع سفر خویش را در آن نگاشته&lrm;اند،از یک سو با مباحث عارفانه و دریافت&lrm;های ذوقی مرتبط است و از سویی دیگر با دنیای ظاهر و تفاوت فرهنگ&lrm;هاپیوند می&lrm;خورد، بنا براین از هردو جهت شایسته&lrm;ی بررسی است. این پژوهش در پی تجزیه و تحلیل و مقایسه&lrm;ی دو سفرنامه&lrm;ی حج از نگاه دو بانوی مسلمان است که یکی ازآنها غیرایرانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

243 - نگاهی به تشبیه و کنایه در کتاب نفثة المصدور
فریده کریمی موغاری سعید قنبری فشی

در فایل اصل مقاله موجود است.

در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

244 - بررسی رویکرد پسااستعماری در نقد ادبی در: مفهوم اعتراض در نمایشنامه ی دورگه ، از لنگستون هیوز
فرید قائمی جواد یعقوبی صوفیا باقریان

در فایل اصل مقاله موجود است.

در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

245 - نقش مسائل دوران نوجوانی، نارضایتی از تصویر بدنی و دلبستگی به والدین و همسالان در پیش‌بینی اضطراب اجتماعی دختران نوجوان
ترکان مجیدی افشار علی شاکر دولق

هدف: این پژوهش بررسی نقش مسائل دوران نوجوانی، نارضایتی از تصویر بدنی و دلبستگی به والدین و همسالان در پیش‌بینی اضطراب اجتماعی دختران نوجوان می باشد. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. 106 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان ارومیه که در نیمسال دوم 1398-1399 چکیده کامل

هدف: این پژوهش بررسی نقش مسائل دوران نوجوانی، نارضایتی از تصویر بدنی و دلبستگی به والدین و همسالان در پیش‌بینی اضطراب اجتماعی دختران نوجوان می باشد. روش: پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. 106 نفر از دانش آموزان دختر مقطع متوسطه دوم شهرستان ارومیه که در نیمسال دوم 1398-1399 مشغول به تحصیل بودند. به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و مقیاس دلبستگی به والدین و همسالان، پرسشنامه های نگرانی از تصویر بدنی، مقیاس ارزیابی مسایل دوران نوجوانی و مقیاس اضطراب اجتماعی جرابک را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از روش آماری همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که مسائل دوران نوجوانی(74/0-65/0r=)،دلبستگی به والدین و همسالان(52/0-/35/0-r=)و نارضایتی از تصویر بدن (75/0-45/0r=) با اضطراب اجتماعی دختران همبستگی مثبت و معنادار داشتند (01/0>p). همچنین یافته های رگرسیون نشان داد که مشکلات مدرسه بیشترین (621/0=Beta)پیش بینی را دارد. مسائل دوستی از زیر مقیاس های مسائل دوران نوجوانی (012/0=Beta) نمی تواند به صورت معنا دار اضطراب اجتماعی را پیش بینی کند. نتیجه گیری: در نتیجه می توان گفت که اضطراب اجتماعی در دختران به طور معنادار متاثر از مسائل دوران نوجوانی، دلبستگی به والدین و همسالان و نارضایتی از تصویر بدنی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

246 - بررسی اثربخشی درمان حساسیت‌زدایی و بازپردازش با حرکات چشم بر شرم و احساس گناه در زنان دارای تجربه سوءاستفاده جنسی دوران کودکی
اطهر افشار مسعود شهبازی

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان حساسیتزدایی و بازپردازش با حرکات چشم بر شرم و احساس گناه در زنان دارای تجربه سوءاستفاده جنسی در دوران کودکی انجام گرفت. روش: در این پژوهش از طرح آزمایش تک موردی از نوع خط پایه چندگانه ناهمزمان استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کل چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان حساسیتزدایی و بازپردازش با حرکات چشم بر شرم و احساس گناه در زنان دارای تجربه سوءاستفاده جنسی در دوران کودکی انجام گرفت. روش: در این پژوهش از طرح آزمایش تک موردی از نوع خط پایه چندگانه ناهمزمان استفاده شد. جامعه آماری پژوهش کلیه زنان دارای تجربه سوءاستفاده جنسی دوران کودکی اهواز بود. نمونه پژوهش دربرگیرنده 3 زن از زنان مراجعه کننده به مراکز مشاوره بود که طی فراخوانی معرفی و با توجه به نتایج چک لیست اختلال استرس پس از سانحه ویدز (1993) با نقطه برش 50 و با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. برای سنجش شرم و احساس گناه از مقیاس حالت شرمساری و گناه مارشال (1995) استفاده شد. پروتکل درمان در سه مرحله خط پایه، مداخله و پیگیری اجرا گردید. دادهها به روشهای ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا و فرمول درصد بهبودی تجزیه و تحلیل گردید. یافتهها: یافتهها نشان داد که آزمودنیها در مرحله درمان در شرم (13/27%) و احساس گناه (19/26%) بهبود را تجربه کردند. نتیجهگیری: یافتههای پژوهش بیانگر این است که این درمان از طریق بازیابی خاطرات تروماتیک و تبدیل تدریجی آنها به طرحوارههای شناختی و هیجانی سالم به کاهش شرم و احساس گناه زنان قربانی سوءاستفاده جنسی دوران کودکی کمک میکند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

247 - نقش برنامه‌ی طنز تلویزیونی دورهمی در میزان نشاط اجتماعی- فرهنگی
سیده حنانه سیده حنانه حسینی فرد محسن عامری شهرابی مجتبی معظمی

مقاله حاضر با هدف تعیین نقش برنامه طنز تلویزیونی دورهمی در میزان نشاط اجتماعی- فرهنگی مخاطبین از دیدگاه کارکنان صدا و سیما در تابستان 1398 انجام پذیرفت. روش تحقیق پیمایشی از نوع توصیفی بود. جامعه ی آماری شامل کلیه کارکنان سازمان صدا و سیمای شهر تهران به تعداد430 نفر بود چکیده کامل

مقاله حاضر با هدف تعیین نقش برنامه طنز تلویزیونی دورهمی در میزان نشاط اجتماعی- فرهنگی مخاطبین از دیدگاه کارکنان صدا و سیما در تابستان 1398 انجام پذیرفت. روش تحقیق پیمایشی از نوع توصیفی بود. جامعه ی آماری شامل کلیه کارکنان سازمان صدا و سیمای شهر تهران به تعداد430 نفر بود. 203 نفر با استفاده از فرمول کوکران به روش نمونه گیری طبقه ای- نسبتی از بین کارکنان بخش های مختلف به عنوان نمونه انتخاب شدند. در فرآیند گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته ای برگرفته از ابزار اندازه گیری آکسفورد و نظریه هزارجریبی و مرادی (1393) برای نقش برنامه دورهمی در نشاط اجتماعی در سه بعد احساسی- شناختی- رفتاری و با اضافه کردن بعد آگاهی رسانی در نشاط فرهنگی استفاده شد. روایی پرسشنامه از طریق نظر متخصصان و پایایی متغیرهای پرسشنامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و بالای 7/0 بدست آمده و مورد تایید قرار گرفتند. داده ها از طریق آزمون تی تک نمونه ای با نرم افزارآماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. نتایج حاصل نشان داد؛ برنامه شاد دورهمی در افزایش میزان نشاط اجتماعی- فرهنگی و ابعاد آن شامل احساسی، شناختی، رفتاری و آگاهی رسانی نقش دارند (05/0p<). نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن نیز نشان داد: نقش برنامه شاد دورهمی در بعد آگاهی رسانی رتبه اول، در بعد رفتاری رتبه دوم، در بعد شناختی رتبه سوم و در بعد احساسی آخرین رتبه را داشته است (05/0p<). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

248 - مدیریت علف‌های هرز در حبوبات سرمادوست (نخود (Cice arietinumr L.) و عدس (Lens culinaris L.)) در ایران: چالش ها، یافته ها و رهیافت های آتی
ابراهیم ایزدی دربندی رحیم بخش محمد نژاد کریم موسوی

در بین حبوبات، نخود و عدس به‌ خاطر خصوصیات مهمی همچون مقاومت به خشکی و تحمل به سرما؛ اهمیت زیادی داشته و از نظر سطح زیر کشت در ایران بترتیب مقام اول و سوم را دارند. از آنجائی‌که این گیاهان بویژه در مراحل اولیه رشد رقبای ضعیفی با علف‌های هرز می باشند، لذا علف‌های هرز یکی چکیده کامل

در بین حبوبات، نخود و عدس به‌ خاطر خصوصیات مهمی همچون مقاومت به خشکی و تحمل به سرما؛ اهمیت زیادی داشته و از نظر سطح زیر کشت در ایران بترتیب مقام اول و سوم را دارند. از آنجائی‌که این گیاهان بویژه در مراحل اولیه رشد رقبای ضعیفی با علف‌های هرز می باشند، لذا علف‌های هرز یکی از مشکلات جدی در تولید و خلا عملکرد آنها می‌باشند. به طوریکه خسارت آن‌ها تا بیش از 90 درصد هم گزارش شده است. از اینرو کنترل علف‌های هرز از مهمترین برنامه‌های مدیریت زراعی نخود و عدس به شمار می رود. در این راستا بررسی تحقیقات انجام شده در جهت اتخاذ رهیافتی مناسب برای مدیریت و کنترل علف‌های هرز، می‌تواند نقش مهمی در کاهش خلاء عملکرد نخود و عدس و چشم اندازی برای پژوهش‌های آتی در ایران باشد. این مطالعه با هدف بررسی تحقیقات انجام شده در کنترل علف‌های هرز نخود و عدس در ایران انجام شده است. بر اساس گزارش‌های انجام شده مزارع نخود و عدس ایران آلوده به طیف وسیعی از علف‌های هرز پهن و باریک برگ بویژه از خانواده های گیاهی Asteraceae، Fabaceae، Brasicaceae و Poaceae است. با توجه به دوره بحرانی کنترل علف‌های هرز عدس و نخود در ایران (30 تا 60 روز پس از کاشت) کنترل آن‌ها (مکانیکی، زراعی و شیمیایی) برای حصول عملکرد قابل قبول در این دوره ضرورت دارد. مهمترین محدودیت در کشت انتظاری علف های هرز نخود و عدس علف‌های هرز می باشند، که با توجه کاهش نزولات جوی در کشور و اهمیت تغییر فصل کشت بهاره به پاییزه، توجه به کنترل علف های هرز در این نظام کشت ضرورت دارد. با توجه به وجود علف‌کش-های باریک‌برگ‌کش در کشور، کنترل شیمیایی علف‌های هرز باریک‌برگ در نخود و عدس مشکل کمتری دارد و برای کنترل شیمیایی علف های هرز پهن برگ، کاربرد علف‌کش‌های پیریدیت، تریفلورالین، فومسافن، ایزوکسافلوتل و پیروکساسولفون و مخلوط سولفن‌ترازون + فلومیوکسازین در نخود و در عدس پندی متالین قابل قبول گزارش شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

249 - تاثیر نیتروژن و دور آبیاری بر کاهش خسارت گل جالیز (Orbanche aegyptiaca) به میزبانی خیار(Cucumis sativa L.) در شرایط گلخانه
مهرنوش اسکندری تربقان مسعود اسکندری تربقان

به منظور بررسی تاثیر نیتروژن و دور آبیاری بر کاهش خسارت گل جالیز در بوته های خیار،‌آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور کود نیتروژن (اوره در سه سطح 200،100 و 300 کیلوگرم در هکتار) و فاصله آبیاری (در سه سطح 6،3 و 9 روز) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تح چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر نیتروژن و دور آبیاری بر کاهش خسارت گل جالیز در بوته های خیار،‌آزمایشی به صورت فاکتوریل با دو فاکتور کود نیتروژن (اوره در سه سطح 200،100 و 300 کیلوگرم در هکتار) و فاصله آبیاری (در سه سطح 6،3 و 9 روز) در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی اجرا گردید. نتایج نشان داد که سرعت سبز شدن گیاهان در تیمار 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن حداکثر بود. ولی، ارتفاع و تعداد میوه در این تیمار کودی کمتر بود. اثر دورآبیاری برتعداد روز تا گلدهی معنی‌دار و اثر کود نیتروژن بر این صفت غیر معنی‌دار بود. به طوری‌که، افزایش فواصل آبیاری موجب کاهش تعداد روز تا گلدهی در گیاهان گردید. بیش‌ترین طول و قطر خیار در تیمار 300 کیلوگرم در هکتار کود و دور آبیاری 3 روز به دست آمد. همچنین در تیمار 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و 6 روز همین نتیجه مشاهده شد. بیش‌ترین تعداد و وزن میوه در تیمار 300 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و دور آبیاری 9 روز به‌دست آمد. با افزایش فواصل آبیاری، تعداد خیار افزایش و از وزن آنها کاسته شد. بالاترین نسبت اندام هوایی به ریشه در نیتروژن 100 کیلوگرم در هکتار و دور آبیاری 6 روز مشاهده گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

250 - مورفولوجیا الخیال فی روایة "الملکوت" لبهرام صادقی على أساس منهج جیلبیر دوران
فرشته ناصری

یخلق الخیال مساحة واسعة غیر محدودة فی ذهن کاتب القصة، مما یؤدی إلى إبداعه وتعبیره الفنی. وجوهر الفکرة فی روایات الرعب إنما هی متجذّرة فی خیال الکاتب. تعدّ روایة الملکوت (1340ش) بقلم بهرام صادقی من جملة هذه الروایات، حیث لعنصر الخیال فیها مکانة خاصة. یضاعف صادقی فی هذا ا چکیده کامل

یخلق الخیال مساحة واسعة غیر محدودة فی ذهن کاتب القصة، مما یؤدی إلى إبداعه وتعبیره الفنی. وجوهر الفکرة فی روایات الرعب إنما هی متجذّرة فی خیال الکاتب. تعدّ روایة الملکوت (1340ش) بقلم بهرام صادقی من جملة هذه الروایات، حیث لعنصر الخیال فیها مکانة خاصة. یضاعف صادقی فی هذا العمل من إثارة القارئ باستخدام عوامل الخوف من المجهول والکوابیس، إضافة إلى خلق شعور بالکراهیة بین شخصیات القصة. یعتمد البحث الحالی على المنهج الوصفی التحلیلی ویقوم على منهج خیال جیلبیر دوران، محاولا کشف رموز الخیال فی هذا العمل. تظهر نتائج البحث أن الحضور الواسع للموت واستدعاء الجن والشخصیات الشریرة فی روایة الملکوت یدلّ على أن الخوف من الزمن هو من أسمى المواقف فی هذا العمل ما یساهم هذا الأمر فی التأثیر السلبی للقصة، وبالتالی تسلیط الضوء على النظام الیومی السلبی للخیال (90 ٪). وأبرز رموز الخیال فی هذا العمل هی الظلام (50 ٪)، والوحش (25 ٪)، والسقوط (15 ٪). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

251 - تحلیل زاویة الرؤیة في شعر رضا براهني وفاروق جویدة من منظار تودوروف
سید اسماعیل حسینی اجداد نیاکی حامد پورحشمتی

إنّ زاویة الرؤیة من المصطلحات الأكثر أهمیّة في الدراسات السردیّة الحدیثة؛ فهي محاولة حمیدة لتقلیل تفوّق دور السارد علی النصّ وطریقة فنّیّة فاعلة تُظهر نوع إدراك السارد ونظرته إلی موضوعات متداخلة یستهدفها والعلاقات الّتي یقیمها مع الشخصیات الأخری. یعتني تودوروف بالجانب ا چکیده کامل

إنّ زاویة الرؤیة من المصطلحات الأكثر أهمیّة في الدراسات السردیّة الحدیثة؛ فهي محاولة حمیدة لتقلیل تفوّق دور السارد علی النصّ وطریقة فنّیّة فاعلة تُظهر نوع إدراك السارد ونظرته إلی موضوعات متداخلة یستهدفها والعلاقات الّتي یقیمها مع الشخصیات الأخری. یعتني تودوروف بالجانب المعرفيّ والفكريّ في زاویة الرؤیة ویسخّرها طریقة فنّیّة من طرق التحكّم في رؤی الشخصیّات خلال الأحداث المختلفة أو الإشعار بمدی إدراك السارد أمام الشخصیات الأخری. إنّ رضا براهني وفاروق جویدة من الشعراء المحدثین في الشعر الفارسيّ والعربيّ المعاصر وهما یحتفیان بأحداث السرد وما يجري على شخصياته من تغيّرات سلوكیّة عند صراعها مع قضایا مختلفة كما یولیان أهمیّة لمشاركة السارد في السرد بحیث یمتلك السارد في قصائدهما حرّية العمل وقوّة التنقّل إلی أيّ مكان وزمان، غیر أنّه بدلاً من أن یتدخّل في الأحداث مباشرة، يلخّصها أو يحلّلها بعد حدوثها عادة. بما أنّ لنظریّة تودوروف النقديّة في دراسة زاویة الرؤیة أثراً كبيراً في النقد الأدبيّ، جعل البحث الراهن هذا التأثير الملحوظ في ساحة التطبیق والمقارنة في نماذج شعریّة للشاعرین الإیرانيّ والعربيّ الحدیثین، وصولاً إلی رؤی السارد الجوهرية إزاء القضایا المتصارعة الّتي يعيشانها في عالمهما الحقیقيّ والتخييليّ. لقد انتهجت هذه المقالة المنهج الوصفيّ – التحلیليّ وترمي إلی دراسة أنماط زاویة الرؤیة في شعر فاروق جویدة ورضا براهني من منظار تودوروف مرتكزة علی دعائم المدرسة الأمریكیّة للأدب المقارن. تفید نتائج البحث بدینامیة ثلاث تقنیات رئيسة اعتبرها تودوروف في تصنیف أنواع زاویة الرؤیة، منها تقنیة "الرؤیة من الخلف" الّتي تمتاز في شعر فاروق جویدة بانهماك السارد في التعبیر عن عمق الموضوع، وبالعكس یبادر السارد إلی الهرب منه في شعر رضا براهني. تمتاز تقنیة "الرؤية مع" في شعر رضا براهني بتعایش السارد السلميّ مع الشخصیة أو مشاركته في شؤون حیاتها وتأتي في شعر فاروق جویدة في موضع نقاش السارد مع الشخصیة واستجوابها تجاه تصرّفاتها وأفكارها. أمّا تقنیة "الرؤیة من الخارج" فتقترب في شعر رضا براهني من حالة إخفاء السارد الحقیقة بتعمّد وتدلّ في شعر فاروق جویدة علی حالة عجزه عن اكتشافها. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

252 - آنتن فشرده چند بانده چند ورودی چند خروجی برای کاربردهای نسل های جدید مخابرات بی سیم و اینترنت اشیا
توحید اریبی توحید صدقی رضا خواجه محمدلو

10.30495/jce.2022.690858

در این مقاله هدف بر این است که با ارائه طرحی نوینی از تشعشع کننده‌های چندورودی/چند خروجی باند LTE را پوشش داده و الگوی تشعشعی و بهره قابل قبولی را بدست آوریم. فرایند طراحی در این پژوهش یک تشعشع کننده دوقطبی با سایز فیزیکی 6/1×40×40 میلیمتر مکعب بوده که موقع چکیده کامل

در این مقاله هدف بر این است که با ارائه طرحی نوینی از تشعشع کننده‌های چندورودی/چند خروجی باند LTE را پوشش داده و الگوی تشعشعی و بهره قابل قبولی را بدست آوریم. فرایند طراحی در این پژوهش یک تشعشع کننده دوقطبی با سایز فیزیکی 6/1×40×40 میلیمتر مکعب بوده که موقع تغذیه دهانه شماره یک، باند های فرکانسی 07/1-78/0، 67/2-01/2، 70/4-74/3، 14/10-53/6 گیگاهرتز را پوشش داده و برای دهانه شماره دو باند های فرکانسی 14/7-77/0 و 10/10-38/9 گیگاهرتز را بدست آوریم. بر مبنای نتایج بدست آمده ساختار موردنظر از تمییز مناسبی بین دو دهانه برخوردار است. با اعمال یک شکاف مارپیچی در دهانه یک و یک شکاف معکوس و ایجاد حالت مورب در گوشه های المان در دهانه دوم قطبش دایروی در باند های 01/1-59/0 گیگاهرتز در دهانه اول به صورت چپگرد و 45/1-58/0 گیگاهرتز در دهانه دوم به صورت راستگرد به دست می‌آید. آنتن پیشنهادی گزینه مناسبی برای کاربردهای مخابرات بی سیم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

253 - بهینه سازی مبدل آنالوگ به دیجیتال سیکلیک دوازده بیتی توان پایین و کاربرد آن در سنسور تصویر CMOS
اصغر ابراهیمی مینا شیرالی

در این مقاله عملکرد دوربینهای ویدئویی با سرعت با استفاده از تکنولوژی سنسورهای تصویری CMOS بهبود یافته است.یک سنسور تصویری CMOS با سرعت بالا با خروجی موازی آنالوگ 1000 فریم بر ثانیه در 512*512 پیکسل و 3000 فریم بر ثانیه در 1024*1024 پیکسل پیشنهاد شده است.برای سنسورهای تص چکیده کامل

در این مقاله عملکرد دوربینهای ویدئویی با سرعت با استفاده از تکنولوژی سنسورهای تصویری CMOS بهبود یافته است.یک سنسور تصویری CMOS با سرعت بالا با خروجی موازی آنالوگ 1000 فریم بر ثانیه در 512*512 پیکسل و 3000 فریم بر ثانیه در 1024*1024 پیکسل پیشنهاد شده است.برای سنسورهای تصویر CMOS با وسعت بالا یک ADC پیکسلی یک ADC تقریب پیاپی ستونی-موازی گزارش شده است. آرایه های ADC ستونی-موازی با سرعت بالا و با رزولیشن 12 بیت دارای اندازه کوچک آرایش 0.09 در دو طرف آرایه تصویر گنجانده شده است.روشی برای تسریع سرعت تبدیل با استفاده از همزمان کردن متغیرها (کلاک متغیر) و خازنهای نمونه برداری توسعه داده شده است. تقویت کننده بار پیکسلی به حساسیت نوری V/lxs19.9 دست می یابد.اندازه کامل سیگنال در خروجی پیکسل v1.8 در منبع تغذیه v 3.3 است و میزان نویز 1.8 اندازه گیری شده است و دامنه پویای سگنال حاصل شده 60db است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

254 - مقایسه الگوریتم‌های طبقه بندی بر روی تصاویر ماهواره‌ای سنجش از دور
نجمه چراغی شیرازی روزبه حمزه ئیان اشکان معصومی

اگرچه تعداد بسیار زیادی الگوریتم طبقه بندی برای تصاویر ارائه شده، اما به ندرت بر روی یک مورد یکسان بایکدیگر مقایسه شده اند. در این مقاله، تصاویر ماهواره‌های سنجش از دور با استفاده از دو روش الگوریتم طبقه بندی بدون نظارت و هشت الگوریتم طبقه بندی با نظارت که شامل تعدادی ا چکیده کامل

اگرچه تعداد بسیار زیادی الگوریتم طبقه بندی برای تصاویر ارائه شده، اما به ندرت بر روی یک مورد یکسان بایکدیگر مقایسه شده اند. در این مقاله، تصاویر ماهواره‌های سنجش از دور با استفاده از دو روش الگوریتم طبقه بندی بدون نظارت و هشت الگوریتم طبقه بندی با نظارت که شامل تعدادی از الگوریتم‌های رایج طی بیست سال اخیر است، آزموده شدند. تحلیل ما بر روی تصاویر ماهواره‌ای 12 طیفی متمرکز است. در مقایسه الگوریتم ها تعداد نمونه آموزشی یکسان فرض شده است. الگوریتم ها از نظر پیچیدگی، میزان صحت و اعتبار بایکدیگر مقایسه شده اند. نتایج نشان می دهد که صحت طبقه بندی، نسبت مستقیم با تعداد نمونه های آموزشی دارد و همچنین کاربر می‌تواند بسته به اهمیت هریک از پارامترهای فوق الگوریتم کارامدتر را برگزید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

255 - روشی برای بخش بندی تصاویر سنجش از دور با استفاده از الگوریتم Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means
محسن حامد فاطمه حاجیانی

در تقسیم بندی پیکسل های تصویر سنجش از دور با استفاده از بخش بندی Watershed، مرزهای تصویر به خوبی آشکار نمی شوند. در این مقاله، یک الگوریتم خوشه بندی تصویر بر اساس بخش بندی Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means ارائه شده است. روش کار به این صورت است که در ابتدا از الگوریتم چکیده کامل

در تقسیم بندی پیکسل های تصویر سنجش از دور با استفاده از بخش بندی Watershed، مرزهای تصویر به خوبی آشکار نمی شوند. در این مقاله، یک الگوریتم خوشه بندی تصویر بر اساس بخش بندی Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means ارائه شده است. روش کار به این صورت است که در ابتدا از الگوریتم Watershed برای بخش بندی تصویر حاصل از مجموع مشتق تصویر با تصویر اصلی استفاده می شود. مشتق گرفتن از تصویر موجب می شود مرزهای تصویر به خوبی آشکار شده و رویهم افتادگی بین مرزها رخ ندهد. پس از بخش بندی، برای ترکیب نواحی مشابه حاصل، از خوشه بندی Fuzzy C-Means استفاده می شود. در نهایت، به منظور بهبود نتایج خوشه بندی، یک ماتریس تقسیم بندی جدید نیز برای هر ناحیه از تصویر، با توجه به ویژگی های نواحی همسایه ی آن محاسبه می شود. با توجه به اینکه تصاویر سنجش از دور شامل یک سطح نویز بالا هستند، الگوریتم پیشنهادی در مقایسه با الگوریتم Watershed رایج، توانایی بیشتری در مقابله با نویز دارد و لبه های تصویر بهتر نمایان می شوند. نتایج آزمایش روش پیشنهادی بر روی یک نمونه تصویر سنجش از دور، عملی بودن و کارایی الگوریتم پیشنهادی را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

256 - روشی برای بخش بندی تصاویر سنجش از دور با استفاده از الگوریتم Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means
ابراهیم علی بابایی روح اله آقاجانی

در تقسیم بندی پیکسل های تصویر سنجش از دور با استفاده از بخش بندی Watershed، مرزهای تصویر به خوبی آشکار نمی شوند. در این مقاله، یک الگوریتم خوشه بندی تصویر بر اساس بخش بندی Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means ارائه شده است. روش کار به این صورت است که در ابتدا از الگوریتم چکیده کامل

در تقسیم بندی پیکسل های تصویر سنجش از دور با استفاده از بخش بندی Watershed، مرزهای تصویر به خوبی آشکار نمی شوند. در این مقاله، یک الگوریتم خوشه بندی تصویر بر اساس بخش بندی Watershed و خوشه بندی Fuzzy C-Means ارائه شده است. روش کار به این صورت است که در ابتدا از الگوریتم Watershed برای بخش بندی تصویر حاصل از مجموع مشتق تصویر با تصویر اصلی استفاده می‌شود. مشتق گرفتن از تصویر موجب می‌شود مرزهای تصویر به خوبی آشکار شده و رویهم افتادگی بین مرزها رخ ندهد. پس از بخش بندی، برای ترکیب نواحی مشابه حاصل، از خوشه بندی Fuzzy C-Means استفاده می‌شود. در نهایت، به منظور بهبود نتایج خوشه بندی، یک ماتریس تقسیم بندی جدید نیز برای هر ناحیه از تصویر، با توجه به ویژگی‌های نواحی همسایه‌ی آن محاسبه می‌شود. با توجه به اینکه تصاویر سنجش از دور شامل یک سطح نویز بالا هستند، الگوریتم پیشنهادی در مقایسه با الگوریتم Watershed رایج، توانایی بیشتری در مقابله با نویز دارد و لبه های تصویر بهتر نمایان می‌شوند. نتایج آزمایش روش پیشنهادی بر روی یک نمونه تصویر سنجش از دور، عملی بودن و کارایی الگوریتم پیشنهادی را نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

257 - بررسی آزمایشگاهی جذب سطحی مس )II( محلول در آب بر روی کربن فعال تولیدشده از بطری‌های PET دورریز
علی مقیمی حسین انارکی

در روش حاضر جذب سطحی یون‌های فلزی مس (II) بر روی کربن فعال تهیه شده با استفاده از بطری‌های PET دورریز بررسی شد. ابتدا کربن فعال با استفاده از بطری‌های PET دورریز تهیه شد و کربن فعال تهیه شده با استفاده از آنالیزهای XRD،FTIR ، BET و SEM شناسایی شد. در ادامه، جذب یون‌های چکیده کامل

در روش حاضر جذب سطحی یون‌های فلزی مس (II) بر روی کربن فعال تهیه شده با استفاده از بطری‌های PET دورریز بررسی شد. ابتدا کربن فعال با استفاده از بطری‌های PET دورریز تهیه شد و کربن فعال تهیه شده با استفاده از آنالیزهای XRD،FTIR ، BET و SEM شناسایی شد. در ادامه، جذب یون‌های فلزی مس (II) برروی کربن فعال سنتز شده به صورت ناپیوسته انجام شد. اثر متغیرهایی از جمله غلظت اولیه مس، دما،pH و زمان بررسی شد و نتیجه‌ها نشان داد بهینه مقدار جذب یون مس در محلول ppm 50 با pH برابر 5 و مدت تماس 90 دقیقه و میزان جاذب 1/0 گرم اتفاق می‌افتد. ایزوترم‌ها با استفاده از مدل‌های ایزوترم لانگمویر، فروندلیچ و تمکین و سینتیک‌های جذب با استفاده از مدل‌های شبه مرتبه اول و شبه مرتبه دوم مورد مطالعه قرار گرفت و مشاهده شد رفتار فرایند مورد نظر از ایزوترم فروندلیچ تبعیت می‌کند و سینتیک آن بر واکنش شبه مرتبه دوم منطبق می‌شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

258 - سنتز، ساختار و انتساب های ارتعاشی کمپلکس بیس(3-آمینو- 1- فنیل-2-بوتن-1-اوناتو) نیکل(II)
مینا جامی الاحمدی

بیس(3-آمینو- 1- فنیل-2-بوتن-1-اوناتو) نیکل(II)، Ni(APBO)2، سنتز شد و داده های کریستالوگرافی بهبود یافته اشعه X آن ارائه گردید. ساختار مولکولی این ترکیب با استفاده از محاسبات نظریه تابعی چگال (DFT) مورد بررسی قرار گرفت و نتایج با داده های تجربی مقایسه شد. فرکانس‌های ارتع چکیده کامل

بیس(3-آمینو- 1- فنیل-2-بوتن-1-اوناتو) نیکل(II)، Ni(APBO)2، سنتز شد و داده های کریستالوگرافی بهبود یافته اشعه X آن ارائه گردید. ساختار مولکولی این ترکیب با استفاده از محاسبات نظریه تابعی چگال (DFT) مورد بررسی قرار گرفت و نتایج با داده های تجربی مقایسه شد. فرکانس‌های ارتعاشی هماهنگ Ni(APBO)2 در روش B3LYP با استفاده از مجموعه پایه‌ 6-311G* بدست آمد و همه شیوه‌های ارتعاشی IR و Raman در این سطح محاسبه شد.. فرکانس‌های ارتعاشی محاسبه شده با نتایج تجربی مقایسه شد. توافق خوبی بین فرکانس‌های نظری مقیاس پذیر و پارامترهای ساختاری با داده های تجربی وجود دارد. بر اساس داده‌های تجربی و محاسباتی، پیوند فلز-لیگاند در این کمپلکس، قوی‌تر از ترکیبات Cu(APBO)2 ، Ni(APO)2 و Cu(APO)2 است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

259 - تولید کربن فعال شده از بطری‌های PET دورریز و استفاده از آن جهت جذب سطحی آهن (III) از آب
فرخنده اوشال سعید جامه بزرگی مژده لیاقتی دلشاد

در این پژوهش ابتدا کربن فعال با استفاده از بطری‌های PET دورریز تهیه شد و کربن فعال تهیه شده با استفاده از آنالیزهای FTIR ، BET و SEM شناسایی شد و در ادامه جذب سطحی یون‌های فلزی آهن (III) بر روی کربن فعال بررسی شد. اثر متغیرهایی از جمله غلظت اولیه آهن، pH، مقدار جاذب و ز چکیده کامل

در این پژوهش ابتدا کربن فعال با استفاده از بطری‌های PET دورریز تهیه شد و کربن فعال تهیه شده با استفاده از آنالیزهای FTIR ، BET و SEM شناسایی شد و در ادامه جذب سطحی یون‌های فلزی آهن (III) بر روی کربن فعال بررسی شد. اثر متغیرهایی از جمله غلظت اولیه آهن، pH، مقدار جاذب و زمان بررسی شد و نتیجه‌ها نشان داد بهینه مقدار جذب یون آهن در محلول ppm 100 با pH برابر 5 و مدت تماس 60 دقیقه و میزان جاذب 2/0 گرم اتفاق می‌افتد. ایزوترم‌ها با استفاده از مدل‌های ایزوترم لانگمویر، فروندلیچ و تمکین و سینتیک‌های جذب با استفاده از مدل‌های شبه مرتبه اول و شبه مرتبه دوم مورد مطالعه قرار گرفت و مشاهده شد رفتار فرایند مورد نظر از ایزوترم لانگمویر تبعیت می‌کند و سینتیک آن بر واکنش شبه مرتبه اول منطبق می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

260 - شاخه‌ها و شاخصه‌های تمثیل در ادبیات دوره مشروطه
مهدی رضا کمالی بانیانی حسین آریان

در برابر قیاس و استقرا که رسیدن از جزء به کل یا از کل به جزء است، تمثیل قرار گرفته است که نوعی تشبیه کل به کل یا رسیدن از کلیت یک چیز به کلیت چیز دیگر است. واقعیت‌های تمثلی غالباً عاریتی، مجازی، مشابه یا مدلول واره هایی از واقعیت‌های عینی هستند که در آن‌ها کلیت تصویری ی چکیده کامل

در برابر قیاس و استقرا که رسیدن از جزء به کل یا از کل به جزء است، تمثیل قرار گرفته است که نوعی تشبیه کل به کل یا رسیدن از کلیت یک چیز به کلیت چیز دیگر است. واقعیت‌های تمثلی غالباً عاریتی، مجازی، مشابه یا مدلول واره هایی از واقعیت‌های عینی هستند که در آن‌ها کلیت تصویری یک متن واقعیت مجازی است که جایگزین یک تصویر کلی از یک واقعیت عینی می‌شود. معمولاً کسانی که در حوزه سیاسی، اجتماعی یا اعتقادی حرف های زیادی برای گفتن دارند، از تمثیل بهره می‌گیرند. در دوره مشروطه خفقان ناشی از فضای استبدادی سبب شد تا شعرا و نویسندگان از بیان صریح اوضاع اجتماعی و سیاسی بپرهیزند و در بیان مضامین سیاسی و انتقادی و انتقاد از وضع موجود به رمز، استعاره و تمثیل روی بیاورند و ادبیاتی زیر زمینی را شکل دهند. با عنایت به وفور تمثیل در دوره مشروطه و با در نظر گرفتن ویژگی‌هایی که این فن به نسبت ادوار پیش از خود دارد، در این مقاله پس از مختصری در باب تمثیل و بررسی ویژگی‌های سیاسی دوره مشروطه، به تحلیل تمثیل در دوره مشروطه پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

261 - تأملی در نقش تعلیمی داستان‌های شاه‌نامه*
مریم رضایی بیگی علی سلیمی

با وجود این که شاه‌نامه فردوسی سراسر رزم و بزم و جوشش است، اما اشارات تعلیمی فراوانی، پیرامون عبرت گرفتن از دنیا در آن وجود دارد. این شاه کار سترگ، در قالب توصیف زندگانی شهریاران و پهلوانان، زیباترین و آموزنده ترین وصف‌ها را دربارۀ مرگ و زندگانی بیان نموده است. این کتاب چکیده کامل

با وجود این که شاه‌نامه فردوسی سراسر رزم و بزم و جوشش است، اما اشارات تعلیمی فراوانی، پیرامون عبرت گرفتن از دنیا در آن وجود دارد. این شاه کار سترگ، در قالب توصیف زندگانی شهریاران و پهلوانان، زیباترین و آموزنده ترین وصف‌ها را دربارۀ مرگ و زندگانی بیان نموده است. این کتاب، از سر تا به بُن، نفس گرم حکیمی را با خود دارد که با هنرمندی تمام، خردورزی ایرانیان را با باورهای اسلامی پیوند زده، ترکیبی متوازن از اندیشه‌های انسانی در امر تعلیم و تربیت خلق نموده است. در جای جای این اثر جاودان، شکوفایی و سپس پرپر شدن زندگی پادشاهان با دیده عبرت نگریسته شده است. حکیم توس، در لابلای شرح حال آنها، خوشی ها را با نا کامی ها در هم آمیخته است و از آنجا که نگرش او ملهم از بینش دینی است، مرگ برای او به منزله نردبان انتقال از جهان فانی به سرای باقی است. علاوه بر این، نگاه او به دنیا، به منزله دار مکافات، از ویژگی‌های بارز اندیشه حاکم بر شاه‌نامه است و غالب قهرمانان او، در همین دنیا به سزای کردار خویش می‌رسند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

262 - نگاهی به غزل در ادبیات فارسی و ورود آن به ادبیات آلمانی‌زبان پژوهشی از دیدگاه ادبیات تطبیقی
سعید فیروز ابادی

شناخت سرچشمه های فکری و بازتاب آن در ادبیات، همچنین کشف فصل مشترک اندیشه ی بشری از مهم ترین هدف های ادبیات تطبیقی است. برای نیل به این مقصود، تنها توجه به بُعد موضوعی آثار کافی نیست، بلکه انواع ادبی و معیارهای هر یک از این انواع نیز اهمیت بسیاری دارد. هدف نگارنده ی مقا چکیده کامل

شناخت سرچشمه های فکری و بازتاب آن در ادبیات، همچنین کشف فصل مشترک اندیشه ی بشری از مهم ترین هدف های ادبیات تطبیقی است. برای نیل به این مقصود، تنها توجه به بُعد موضوعی آثار کافی نیست، بلکه انواع ادبی و معیارهای هر یک از این انواع نیز اهمیت بسیاری دارد. هدف نگارنده ی مقاله ی حاضر آن است که سیر تحول غزل و چگونگی ورود آن به ادبیات آلمانی زبان را از دیدگاه ادبیات تطبیقی بررسی کند و در عین حال نشان دهد که دلایل علاقه مندی نویسندگان آلمانی زبان به این نوع ادبی چه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

263 - معرفی و شناخت سلیمان‌نامۀ (شاهنامة سلیمانی) عارف و بررسی رویکرد تمثیلی شاعر به تاریخ
اسماعیل عبدی مکوند فرزاد قائمی

دست نویس‌های متون کمترشناخته شدة فارسی در روشن کردن زمینه های مختلف تاریخی، فرهنگی، ادبی کشورهای دارای سابقه تمدنی کهن، اهمیت فراوان دارند. در ژانر حماسه‌های تاریخی فارسی، دست نویس‌های منتشرنشدة بسیاری وجود دارد که به منزلۀ گنجی گران بها حاوی نکات بسیاری از میراث تاریخی چکیده کامل

دست نویس‌های متون کمترشناخته شدة فارسی در روشن کردن زمینه های مختلف تاریخی، فرهنگی، ادبی کشورهای دارای سابقه تمدنی کهن، اهمیت فراوان دارند. در ژانر حماسه‌های تاریخی فارسی، دست نویس‌های منتشرنشدة بسیاری وجود دارد که به منزلۀ گنجی گران بها حاوی نکات بسیاری از میراث تاریخی ایران و میراث فرهنگی زبان فارسی هستند، امّا تاکنون شناسایی و معرفی نشده اند. سلیمان‌نامه یا شاهنامه سلیمانی یا شاهنامه عارف یکی از این آثار است که فتح الله عارف، شاهنامه‌چی دربار عثمانی، در سال 969 ه. ق. آن را به رشتۀ تحریر درآورده است. سلیمان نامه اثری تاریخی از نوع وقایع نامه ها دربارة تاریخ سلطان سلیمان قانونی است؛ تاریخی که گرایش شاعر- مورخ به تمثیل بدان رویکرد حماسی و گاه تعلیمی بخشیده است. این مقاله پژوهشی کیفی با رویکرد تحلیلی و استنباطی است که به معرفی سلیمان نامه و تحلیل کارکرد تمثیل در آن به عنوان یک کیفیت سبکی بارز پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

264 - تشیع در شعر شاعران ایرانی عصر صفوی
فریدون طهماسبی

تشیع پاره‌ای از پیکره‌ی مستحکم و ریشه دار اسلام است. که نتیجه‌ی شرایط و عوامل و حوادثی است که بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) و اتفاقات قرن اول هجری می‌باشد. اجتماع سقیفه، کشته شدن خلیفه سوم، اتفاقات جنگ صفین، و ظهور خوارج و همچنین شهادت امام حسین(ع) و پیدایش توابین از جمله چکیده کامل

تشیع پاره‌ای از پیکره‌ی مستحکم و ریشه دار اسلام است. که نتیجه‌ی شرایط و عوامل و حوادثی است که بعد از رحلت پیامبر اکرم(ص) و اتفاقات قرن اول هجری می‌باشد. اجتماع سقیفه، کشته شدن خلیفه سوم، اتفاقات جنگ صفین، و ظهور خوارج و همچنین شهادت امام حسین(ع) و پیدایش توابین از جمله حوادث مهم و مؤثر در شکل گیری تشیع بوده‌اند. ایرانیان از همان ابتدا به این مذهب علاقه‌ی خاصی نشان دادند. در طول قرن‌های متمادی بعد از اسلام در برخی از مناطق ایران تشیع فعال بود، تا اینکه در ابتدای قرن دهم با روی کارآمدن صفویان، شاه اسماعیل صفوی، تشیع را مذهب رسمی ایران اعلام کرد و آن را در اغلب مناطق ایران گسترش داد. متناسب با این شرایط خاص مذهبی که در ایران شکل گرفت، ادبیات فارسی به ویژه شعر که شیوه‌ی آن در این دوره موسوم به سبک هندی(اصفهانی) است، دچار تحولاتی شد که یکی از آنها رواج مدح و مرثیه‌ی ائمه ی اطهار شیعه به عنوان موضوعی تازه در آن بود که در دیوان اکثر شعرا کم یا زیاد این موضوع دیده می شود. این مقاله به بررسی این پدیده، یعنی تاثیر تشیع در شعر شاعران ایرانی دروة صفویه می ‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

265 - مولانا و معنی انگیزی او در دیوان کبیـر به مضراب موسیقی
عباس کی منش

در شعر فارسی هیچ شاعری در شرح و تعبیر مضامین حکمی و عرفانی به اندازة مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی (604 - 672 هـ. ق) از اوزان و ظرفیت های گوناگون موسیقی بهره برنگرفته است و هیچ سخنوری به اندازة مولانا پای موسیقی را در مضامین گوناگون شعر در میان نکشیده و در تبیین مباح چکیده کامل

در شعر فارسی هیچ شاعری در شرح و تعبیر مضامین حکمی و عرفانی به اندازة مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی (604 - 672 هـ. ق) از اوزان و ظرفیت های گوناگون موسیقی بهره برنگرفته است و هیچ سخنوری به اندازة مولانا پای موسیقی را در مضامین گوناگون شعر در میان نکشیده و در تبیین مباحث عرفانی و حکمی چنگ در چنگِ موسیقی نداشته است و در حدّ مولانا از اصطلاحات موسیقایی و نام موسیقیدانان و نیز نام سازها اعم از بادی و ضربی در بیان حقایق عرفانی مایه برنگرفته و در استفاده از افاعیل عروضی و اوزان دوری و اوزان مختلف در یک غزل و جادوی مجاورت حروف و کلمات و انگیزش معانی مختلف در اصطلاحات عرفانی بهره نیافته است، حتّی در عرفان عاشقانه، هیچ شاعری در بیان آداب عبادات و سیر و سلوک که از تعلیمات متداول صوفیه است به اندازة جلال الدین دست در گردن عروس دل ربای موسیقی نداشته و در استفاده از کتب و رسایل عرفا و معارف مأثوره از بزرگان این سلسله مانند او منشأ هدایت طالبان طریقت و شریعت و حقیقت نبوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

266 - نَفثَةُ‌المَصدُور از منظر رمانتیسم
حسین میکائیلی ابراهیم گودرزی

بررسی کتاب‌های تاریخی که ارزش ادبی فراوان هم دارند گامی بس مهم در درک زوایای ناشناخته ی این آثار ارزشمند است؛ به ویژه از لحاظ مقایسه‌ی ارزشی آنها با جریان‌ها و مکاتب مهم ادبی. در این نوشتار، نگارندگان تلاش کرده‌اند با رویکردی اثباتی در پی ارزیابی متن نفثةالمصدور با مکتب چکیده کامل

بررسی کتاب‌های تاریخی که ارزش ادبی فراوان هم دارند گامی بس مهم در درک زوایای ناشناخته ی این آثار ارزشمند است؛ به ویژه از لحاظ مقایسه‌ی ارزشی آنها با جریان‌ها و مکاتب مهم ادبی. در این نوشتار، نگارندگان تلاش کرده‌اند با رویکردی اثباتی در پی ارزیابی متن نفثةالمصدور با مکتب رمانتیسم باشند. در این مقاله پس از مقدمه، در بخش اول، نفثةالمصدور و نویسنده ی آن و در بخش دوم، مکتب رمانتیسم معرفی شده است؛ بخش سوم به همخوانی نفثةالمصدور با مکتب رمانتیسم اختصاص یافته و در پایان، نتیجه گیری مباحث مطرح شده ارایه گردیده است. شواهد، حاکی از آن است که بخش عمده ای از مختصات رمانتیسم در متن این کتاب، وجود دارد؛ هرچند که تطبیق صد در صدی دو جریان فکری- با توجه به این نکته که هر کدام، برآمده‌ی دو عرصه‌ی زمانی، مکانی و فکری جداگانه اند- انتظاری دور از ذهن می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

267 - تأثیر حمایت از خودمختاری معلم و گرایش‌های علیتی خودمختار بر از خودبیگانگی تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم با نقش واسطه‌ای نیازهای روان‌شناختی اساسی
جواد کیهان مهدی کاظم زاده بیطالی

10.30486/jsrp.2018.544564

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر حمایت از خودمختاری معلم و گرایش‌های علیتی خودمختار بر ازخودبیگانگی تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم با نقش واسطه‌ای نیازهای روان‌شناختی اساسی در قالب یک مدل علّی بود. این پژوهش توصیفی - همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری با رویکرد تحلیل چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر حمایت از خودمختاری معلم و گرایش‌های علیتی خودمختار بر ازخودبیگانگی تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم با نقش واسطه‌ای نیازهای روان‌شناختی اساسی در قالب یک مدل علّی بود. این پژوهش توصیفی - همبستگی از نوع مدل یابی معادلات ساختاری با رویکرد تحلیل مسیر بود. جامعة آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم شاغل به تحصیل 1395-1394 شهرستان ارومیه بود؛ که از میان آنان 300 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند که برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه‌های استاندارد ازخودبیگانگی تحصیلی دیلون و گروات (1976)، نیازهای روان‌شناختی اساسی لاگواردیا، ریان، کوچمن و دسی (2000)، حمایت از خودمختاری معلم بلک و دسی (2000) و گرایش‌های علیتی خودمختار روز، مارکلند و پارفیت (2001) استفاده شد. داده‌های حاصل با استفاده از روش تحلیل مسیر، تجزیه‌وتحلیل شد. نتایج این بررسی نشان داد که حمایت از خودمختاری معلم و گرایش‌های علیتی خودمختار بر نیازهای روان‌شناختی اساسی تأثیر مثبت و معنادار دارند (01/0p<). نیازهای روان‌شناسی اساسی بر ازخودبیگانگی تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر منفی و معنادار دارند (01/0p<). حمایت از خودمختاری معلم و گرایش‌های علیتی خودمختار بر ازخودبیگانگی تحصیلی دانش‌آموزان تأثیر منفی و معنادار دارند (01/0p<) و درنهایت اینکه نیازهای روان‌شناسی اساسی در رابطه بین حمایت از خودمختاری معلم و گرایش‌های علیتی خودمختار با ازخودبیگانگی تحصیلی دانش‌آموزان نقش واسطه‌ای دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

268 - تأثیر روایت درمانی بر خودکارآمدی و انگیزش پیشرفت دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه منطقه جرقویه علیا
حسن حسینی دستجردی نیرالسادات دانشور حسینی

پژوهش به بررسی تأثیر روایت درمانی بر خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت دانش‌آموزان پرداخته است. روش تحقیق نیمه تجربی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعة آماری شامل تمام دانش‌آموزان پسر متوسطه دوره دوم منطقه جرقویه علیا در سال تحصیلی 95- 1394 به تعداد 356 نفر بود.40 نفر از د چکیده کامل

پژوهش به بررسی تأثیر روایت درمانی بر خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت دانش‌آموزان پرداخته است. روش تحقیق نیمه تجربی از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون بود. جامعة آماری شامل تمام دانش‌آموزان پسر متوسطه دوره دوم منطقه جرقویه علیا در سال تحصیلی 95- 1394 به تعداد 356 نفر بود.40 نفر از دانش‌آموزان به روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایش و کنترل جایگزین شدند. همة آزمودنی‌ها قبل از آغاز آموزش و پس از آن به پرسشنامه‌ها پاسخ دادند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه‌های خودکارآمدی شرر 1982 و انگیزه پیشرفت هرمنس 1970 بود. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری spss20 و با روش آماری تحلیل کواریانس تحلیل شدند. نتایج حاصل از تحلیل کووارانس نشان داد تفاوت معناداری بین نمره‌های پس‌آزمون گروه آزمایش و گواه وجود دارد. نتایج تحلیل نشان داد بین روایت درمانی و خودکارآمدی (ابعاد میل به آغازگری، گسترش تلاش برای پیشرفت) دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه منطقه جرقویه علیا تأثیر وجود دارد و نمره خودکارآمدی گروه آزمایش نسبت به گروه گواه بیشتر بود (P<0.01) و همچنین تفاوت معناداری بین روایت درمانی و انگیزه پیشرفت (ابعاد روان‌شناسی، اقتصادی) دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه منطقه جرقویه علیا وجود دارد و نمره انگیزه پیشرفت گروه آزمایش نسبت به گروه گواه بیشتر است (P<0.01). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

269 - اثربخشی درمان نوروفیدبک بر عملکرد دانش‌آموزان دورۀ دبستان دارای اختلال یادگیری در مقیاس‌های آزمون هوشی وکسلرکودکان
مریم آزادی داوود تقوایی شیما چهره ای

هدف از انجام این پژوهش تعیین اثربخشی درمان بازخورد عصبی (نوروفیدبک) بر عملکرد کودکان دبستانی دارای اختلال یادگیری در مقیاس‌های آزمون وکسلر بود. این پژوهش با روش نیمه‌آزمایشی و طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با یک گروه انجام شد. جامعۀ آماری این پژوهش همۀ کودکان مبتلا به اختلال چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش تعیین اثربخشی درمان بازخورد عصبی (نوروفیدبک) بر عملکرد کودکان دبستانی دارای اختلال یادگیری در مقیاس‌های آزمون وکسلر بود. این پژوهش با روش نیمه‌آزمایشی و طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با یک گروه انجام شد. جامعۀ آماری این پژوهش همۀ کودکان مبتلا به اختلال یادگیری شهر اصفهان در سال 1393 بود که به مراکز مشاوره و درمانی این شهر مراجعه کرده و همچنین در پایه‌های اول تا پنجم ابتدایی مشغول به تحصیل بودند. از میان این مراجعان 15 نفر که دارای تشخیص اختلالات یادگیری بودند، به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از دستگاه نوروفیدبک و آزمون وکسلر کودکان فرم 4 استفاده شد. در این مطالعه کودکان 20 جلسه (45 دقیقه‌ای) درمان نوروفیدبک به مدت 7 تا 10 هفته دریافت کردند و در دو مرحلۀ پیش و پس از درمان با آزمون وکسلر کودکان فرم 4 ارزیابی شدند. داده‌ها با استفاده از آزمون t وابسته تجزیه و تحلیل گردید. یافته‌ها نشان داد که بین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون به دست آمده در هر کدام از مقیاس‌ها تفاوت معنادار وجود داشت (05/0>P ). بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که درمان نوروفیدبک بر عملکرد کودکان دورۀ دبستان دارای اختلال یادگیری در مقیاس‌های آزمون وکسلر مؤثر واقع شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

270 - اثربخشی طرحواره درمانی بر انگیزش تحصیلی
نسیم سجادی محسن گل محمدیان محسن حجت خواه

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان دختر بود. روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری همۀ دانش‌آموزان دختر دبیرستان دوم شهر کرمانشاه در سال 95ـ1394 بودند. نمونه 30 دانش‌آموز دختر پایۀ او چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی اثربخشی طرحواره درمانی بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان دختر بود. روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری همۀ دانش‌آموزان دختر دبیرستان دوم شهر کرمانشاه در سال 95ـ1394 بودند. نمونه 30 دانش‌آموز دختر پایۀ اول دبیرستان بود که به شیوۀ نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. دانش‌آموزان گروه آزمایش 8 جلسه طرحواره درمانی دریافت کردند. ابزار اندازه‌گیری پرسشنامۀ انگیزش تحصیلی والرند، بلیز، بریر و پلیتر (1989) بود. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق تحلیل کوواریانس چندمتغیره تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که بین دو گروه از نظر انگیزش تحصیلی و مؤلفه‌های آن (درونی، بیرونی و بی‌انگیزگی) تفاوت معنی‌داری وجود دارد و میانگین گروه آزمایش از گروه گواه بیشتر بود (05/0>P). یافته‌های این پژوهش نشان‌دهندۀ اثربخشی رویکرد طرحواره درمانی بر انگیزش تحصیلی دانش‌آموزان دختر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

271 - تأثیر آموزش برنامۀ تربیت سازنده به مادران، بر مهارت‌های خودکنترلی کودکان با اختلال نارسایی توجه/‌ بیش‌فعالی در دورۀ دبستان
عزت اله قدم پور طاهره رحیمی پور معصومه زنگی آبادی

پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش برنامۀ تربیت سازنده به مادران، بر مهارت‌های خودکنترلی کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی در دورۀ دبستان اجرا شد. پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه بود. برای انجام پژوهش از بین تمامی مادران مراجعه‌کننده به در چکیده کامل

پژوهش با هدف بررسی تأثیر آموزش برنامۀ تربیت سازنده به مادران، بر مهارت‌های خودکنترلی کودکان با اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی در دورۀ دبستان اجرا شد. پژوهش نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون ـ پس‌آزمون با گروه گواه بود. برای انجام پژوهش از بین تمامی مادران مراجعه‌کننده به درمانگاههای روانپزشکی شهر اصفهان در سال تحصیلی 94ـ1393 که حداقل یک کودک مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی در سنین 12ـ6 سال داشتند، با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس نمونه‌ای به حجم 30 نفر انتخاب‌ شدند و به‌ تصادف در دو گروه آزمایش (15 نفر) و گواه (15 نفر) قرار گرفتند. آموزش به مدت 8 جلسه برای گروه آزمایش انجام شد و پرسشنامۀ خودکنترلی (کندال و ویلکاکس، 1979) در جلسات پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری، را معلمان کودکان هر دو گروه از مادران تکمیل کردند. تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS و با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس انجام شد. طبق نتایج پژوهش آموزش برنامۀ تربیت سازنده به مادران در سطح معناداری (0001/0=P ) در مرحلۀ پس‌آزمون موجب افزایش مهارت‌های خودکنترلی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی شد. همچنین بین آزمودنی‌های گروه آزمایش و گواه از لحاظ متغیر مورد بررسی در مرحلۀ پیگیری تفاوت معناداری وجود داشت (0001/0=P ). یافته‌ها نشان داد که برنامۀ تربیت سازنده در بهبود مهارت‌های خودکنترلی کودکان مبتلا به اختلال نارسایی توجه/ بیش‌فعالی مؤثر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

272 - بررسی ویژگی های روانسنجی مقیاس انگیزش شغلی خود تعیین گری بلیس در بین معلمان شهرهای شمالی استان آذربایجان غربی
احسان عظیم پور جواد مصرآبادی پیمان یارمحمدزاده

این پژوهش با هدف بررسی ساختار عاملی مقیاس انگیزش شغلی خودتعیین‌گری بلیس در بین معلمان ابتدایی و متوسطه اول و دوم شهرهای شمالی استان آذربایجان غربی انجام شد. روش این پژوهش از نوع توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل معلمان ابتدایی و متوسطه اول و دوم شهرهای ش چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی ساختار عاملی مقیاس انگیزش شغلی خودتعیین‌گری بلیس در بین معلمان ابتدایی و متوسطه اول و دوم شهرهای شمالی استان آذربایجان غربی انجام شد. روش این پژوهش از نوع توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش شامل معلمان ابتدایی و متوسطه اول و دوم شهرهای شمالی استان آذربایجان غربی به تعداد 4478 نفر بود. نمونه پژوهش به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای طبقه‌ای انتخاب شد. ابزار پژوهش مقیاس انواع انگیزش شغلی خودتعیین‌گری بلیس (1994) بود. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی تأییدی و پایایی به شیوه آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، نشان‌دهندة این است که الگوی شش عاملی برازش قابل قبولی با داده‌ها دارد (001/0p≤). ضریب آلفای کرانباخ به میزان 85/0 نیز نشان داد که پرسشنامه از پایایی قابل قبولی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

273 - پیش‌بینی سازگاری اجتماعی و مقبولیت اجتماعی براساس سبک‌های دلبستگی در دانش‌آموزان دختر 12ـ10 سالۀ دورۀ ابتدایی شهر تهران
الهام قربانیان هادی محمدلو مهدی خانبانی مجتبی یوسفی کیا

هدف از این پژوهش پیش‌بینی سازگاری اجتماعی و مقبولیت اجتماعی دانش‌آموزان دختر از طریق سبک‌های دلبستگی است. طرح پژوهش از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری همۀ دانش‌آموزان دختر 10 تا 12 سالۀ دورۀ ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 94ـ1393 بودند. نمونه‌ای شامل 205 دانش‌آموز دختر با چکیده کامل

هدف از این پژوهش پیش‌بینی سازگاری اجتماعی و مقبولیت اجتماعی دانش‌آموزان دختر از طریق سبک‌های دلبستگی است. طرح پژوهش از نوع همبستگی است. جامعۀ آماری همۀ دانش‌آموزان دختر 10 تا 12 سالۀ دورۀ ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 94ـ1393 بودند. نمونه‌ای شامل 205 دانش‌آموز دختر با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای اندازه‌گیری شامل پرسشنامۀ مقیاس دلبستگی در کودکی میانه (رونقی و همکاران،1392)، مهارت‌های اجتماعی ماتسون (1983) و مقبولیت اجتماعی فورد و رابین (1970) کودکان بودند. داده‌ها از طریق تحلیل رگرسیون همزمان تحلیل شدند. نتایج تحلیل رگرسیون همزمان نشان داد سبک‌های دلبستگی به‌طور معناداری قادر به پیش‌بینی متغیرهای سازگاری اجتماعی و مقبولیت اجتماعی در دانش‌آموزان هستند (05/0>P ) و (001/0>P ). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

274 - مدل تأثیر علّی سبک فرزندپروری و الگوهای ارتباطی خانواده، تعهد به مدرسه و حرمت خود در آمادگی اعتیاد دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر آبادان
شهلا ذهبیون محبوبه سادات حسینی سلطان نصیر

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مدل علّی خانواده، مدرسه و حرمت خود با آمادگی اعتیاد در میان دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه در سال تحصیلی 93-1392 انجام شده است. شرکت‌کنندگان شامل 518 دانش‌آموز دختر دوره متوسطه شهر آبادان هستند که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب ش چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مدل علّی خانواده، مدرسه و حرمت خود با آمادگی اعتیاد در میان دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه در سال تحصیلی 93-1392 انجام شده است. شرکت‌کنندگان شامل 518 دانش‌آموز دختر دوره متوسطه شهر آبادان هستند که با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل 5 پرسشنامه آمادگی به اعتیاد زرگر (1385)، شیوه‌های فرزندپروری والدینی ادراک‌شده (EMBU-S) دیریک، یورولماز و کارانسی، 2014، الگوهای ارتباطی خانواده فیتزپاتریک و ریچی (1990)، حرمت خود و تعهد به مدرسه روزنبرگ (1965) بوده است. از روش تحلیل مسیر برای ارزیابی مدل علّی با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و AMOS استفاده شد. نتایج نشان داد که مؤلفه‌های متغیر شیوه‌های فرزندپروری شامل گرمی (12-درصد)، فزون حمایتگری (13درصد) و طرد (21درصد) با آمادگی به اعتیاد رابطه دارند (01/0 >P ). به‌علاوه، در الگوهای ارتباطی خانواده بعد گفت‌وشنود (15-درصد) و بعد همنوایی (02%) با آمادگی به اعتیاد ارتباط دارند (01/0 >P ). همچنین تعهد به مدرسه نیز به‌صورت مستقیم (14درصد) و غیرمستقیم (01%-) با آمادگی به اعتیاد ارتباط دارد (01/0 >P ). با توجه به نتایج عنوان‌شده، طراحی مداخلات پیشگیرانه برای بهبود روابط نوجوانان و والدین و تقویت پیوند عاطفی بین آنان و همچنین ایجاد تعهد و تعلق بیشتر به مدرسه در نوجوانان می‌تواند آمادگی به اعتیاد را در آن‌ها کاهش داده و از بروز آن جلوگیری کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

275 - تأثیر مداخله شکوفایی سلیگمن بر شایستگی اجتماعی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی
پریسا شاهسواری مریم اسماعیلی

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر مداخله شکوفایی سلیگمن بر شایستگی اجتماعی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در شهرستان نجف‌آباد بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل کلیه دختران مقطع متوسطه مبتل چکیده کامل

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر مداخله شکوفایی سلیگمن بر شایستگی اجتماعی دانش‌آموزان دختر مقطع متوسطه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی در شهرستان نجف‌آباد بود. طرح پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل کلیه دختران مقطع متوسطه مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی شهرستان نجف‌آباد بود که در سال 1395 به مرکز رشد مراجعه کرده بودند. با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی ساده 30 نفر از این افراد انتخاب و به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند (هر گروه 15 نفر). ابزار سنجش شامل پرسشنامه شایستگی اجتماعی (پرندین، 1385) بود. گروه آزمایش مداخله شکوفایی سلیگمن را در 8 جلسه به‌صورت هفته‌ای دوبار دریافت نمودند و گروه کنترل منتظر نگه داشته شدند. داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها نشان داد که مداخله شکوفایی سلیگمن منجر به افزایش شایستگی اجتماعی دختران مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی شده است (01/0>P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

276 - تأثیر آموزش درمان مبتنی بر شفقت بر خودپنداره و ابراز وجود دانش‌آموزان دختر دوره اول دبیرستان
حدیثه غفاریان فلور خیاطان

10.30486/jsrp.2018.540475

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش درمان مبتنی بر شفقت بر خودپنداره و ابراز وجود دانش‌آموزان دختر شهر اصفهان بود. روش مورد استفاده در این پژوهش، نیمه آزمایشی، از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود و جامعة آماری پژوهش کلیة دانش‌آموزان دختر 13 تا 16 ساله در سال 1 چکیده کامل

هدف از این پژوهش، بررسی تأثیر آموزش درمان مبتنی بر شفقت بر خودپنداره و ابراز وجود دانش‌آموزان دختر شهر اصفهان بود. روش مورد استفاده در این پژوهش، نیمه آزمایشی، از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بود و جامعة آماری پژوهش کلیة دانش‌آموزان دختر 13 تا 16 ساله در سال 1394- 1395 بودند. به همین منظور 30 نفر از دانش‌آموزان دختر پایه اول دبیرستان به شیوة نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند و گروه آزمایش در 8 جلسه، آموزش درمان مبتنی بر شفقت را دریافت کردند. شرکت‌کنندگان پرسشنامه‌های خودپنداره (راجرز، 1975) و ابراز وجود (راتوس، 1973) را پیش از مداخله، پس از آن و یک ماه بعد از آن (مطالعة پیگیری) پاسخ دادند. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد آموزش درمان مبتنی بر شفقت بر خودپنداره دانش‌آموزان دختر اثر معنی‌داری ندارد. ولی بر ابراز وجود دانش‌آموزان دختر اثر معناداری دارد (05/0 >P). این نتیجه در دورة پیگیری نیز تداوم نیافته بود. با توجه به نتایج پژوهش، می‌توان گفت آموزش درمان مبتنی بر شفقت باعث افزایش ابراز وجود دانش‌آموزان دختر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

277 - تأثیر یوگا بر نشانه‌های نقص‌توجه و بیش‌فعالی-تکانشگری در دانش‌آموزان پسر دورة ابتدایی دارای اختلال نقص‌توجه/ بیش‌فعالی
مهسا احدیان حمید پورشریفی محمد مهدی میرلو

10.30486/jsrp.2018.543217

هدف پژوهش تعیین تأثیر یوگا بر نشانه‌های الگوهای بی‌توجهی و بیش‌فعالی در کودکان دارای نشانگان اختلال نقص‌توجه/ بیش‌فعالی در قالب طرح آزمایشی بین گروهی با گروه آزمایش و کنترل بود. از میان دانش‌آموزان سه مدرسة ابتدایی پسرانة شهر زنجان،20 نفر از کودکان 7 تا 11 سال که در یکی چکیده کامل

هدف پژوهش تعیین تأثیر یوگا بر نشانه‌های الگوهای بی‌توجهی و بیش‌فعالی در کودکان دارای نشانگان اختلال نقص‌توجه/ بیش‌فعالی در قالب طرح آزمایشی بین گروهی با گروه آزمایش و کنترل بود. از میان دانش‌آموزان سه مدرسة ابتدایی پسرانة شهر زنجان،20 نفر از کودکان 7 تا 11 سال که در یکی از مقیاس‌های بیش‌فعالی-تکانشگری یا بی‌توجهی و یا هر دو، بر اساس ارزیابی معلمان توسط مقیاس درجه‌بندی کانرز و ارزیابی والدین توسط مقیاس علائم مرضی کودکان نمرة بالاتر از برش به دست آوردند، انتخاب شده و در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. جلسات یوگا به مدت 12 جلسه، دو جلسه در هفته، برای گروه آزمایش برگزار شد. در پایان، هر دو گروه با پرسشنامة علائم مرضی کودکان فرم والدین و مقیاس کانرز فرم معلمین سنجیده شدند. یافته‌ها با روش تحلیل کوواریانس چندمتغیری تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها تفاوت معناداری بین گروه آزمایش و کنترل در میانگین‌های هر یک از مقیاس‌های نقص‌توجه و بیش‌فعالی-تکانشگری در پرسشنامه‌های علائم مرضی کودکان فرم والدین و مقیاس کانرز فرم معلمین نشان دادند (05/0>P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

278 - مدل‌یابی پیش‌بینی استعداد ریاضی بر اساس متغیرهای خلاقیت و تیپ شخصیتی در دانش‌آموزان تیزهوش دورة ابتدایی
منصوره بهرامی پور احمد عابدی سالار فرامرزی مختار ملک پور احمد یار محمدیان

10.30486/jsrp.2018.544557

هدف پژوهش، مدل یابی پیش‌بینی استعداد ریاضی بر اساس متغیرهای خلاقیت و تیپ شخصیتی در دانش‌آموزان تیزهوش دوره ابتدایی بود. روش پژوهش همبستگی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعة آماری شامل کلیه دانش‌آموزان تیزهوش پایة 6 ابتدایی شهر اصفهان بود که به روش نمونه‌گیری تصا چکیده کامل

هدف پژوهش، مدل یابی پیش‌بینی استعداد ریاضی بر اساس متغیرهای خلاقیت و تیپ شخصیتی در دانش‌آموزان تیزهوش دوره ابتدایی بود. روش پژوهش همبستگی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعة آماری شامل کلیه دانش‌آموزان تیزهوش پایة 6 ابتدایی شهر اصفهان بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای، 282 دانش‌آموز (دختر = 148، پسر = 134) که دارای بهره هوشی 130 به بالاتر بودند انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون هوش وکسلر کودکان ویرایش چهارم (2003)، آزمون خلاقیت (تورنس،1372)، آزمون شخصیت کودکان (مورفی - میسگیر، 2011) و مقیاس محقق ساخته سنجش استعداد ریاضی (فرم معلم) بود. نتایج مدل‌سازی معادله ساختاری نشان داد برازش داده‌ها به مدل برقرار است و متغیرهای خلاقیت و تیپ شخصیتی 38درصد از واریانس متغیر استعداد ریاضی را پیش‌بینی می‌کنند و اثر هر دو متغیر خلاقیت و تیپ شخصیتی بر متغیر استعداد ریاضی دارای تأثیر معنادار (P < 0/05). درنتیجه از طریق این دو متغیر به‌طور مستقیم و در حد متوسط به بالا می‌توان استعداد ریاضی را پیش‌بینی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

279 - نقش میانجی‌گری مهارت‌های مطالعه در تأثیر خودکارآمدی تحصیلی، باورهای معرفت‌شناختی و اضطراب تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره متوسطه
توحید اشرف زاده علی عیسی زادگان فرزانه میکائیلی منیع

10.30486/jsrp.2018.545642

پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی‌گری مهارت‌های مطالعه در تأثیر خودکارآمدی تحصیلی، باورهای معرفت‌شناختی و اضطراب تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دورة متوسطه اول شهر ارومیه در سال‌تحصیلی 95-94 انجام گرفت. روش اجرای این پژوهش توصیفی (غیرآزمایشی) و از نوع معادلات ساختاری ب چکیده کامل

پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی‌گری مهارت‌های مطالعه در تأثیر خودکارآمدی تحصیلی، باورهای معرفت‌شناختی و اضطراب تحصیلی بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دورة متوسطه اول شهر ارومیه در سال‌تحصیلی 95-94 انجام گرفت. روش اجرای این پژوهش توصیفی (غیرآزمایشی) و از نوع معادلات ساختاری بود. کلیة دانش‌آموزان دورة متوسطه اول شهر ارومیه در سال‌تحصیلی 95-94 جامعة آماری این پژوهش را تشکیل می‌دادند. روش نمونه‌گیری، تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای بود و برای تعیین حجم نمونه، برای هر زیرمتغیر 20 نمونه در نظر گرفته شد و در کل 350 نفر به‌عنوان نمونة پژوهش انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از مقیاس خودکارآمدی تحصیلی (پاتریک، هیکس و رایان، 1997)، مقیاس باورهای معرفت‌شناختی (شومر، 1990)، مقیاس اضطراب تحصیلی (آلپرت و هابر، 1960)، مقیاس مهارت‌های مطالعه (کانگاس، 2009) و برای سنجش عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان از میانگین نمرات دانش‌آموزان در نیمسال اول سال‌تحصیلی 95-94 استفاده شد. در مطالعة حاضر، به‌منظور آزمون رابطة ساختاری خودکارآمدی تحصیلی، باورهای معرفت‌شناختی، اضطراب تحصیلی و مهارت‌های مطالعه با عملکرد تحصیلی از روش آماری مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی و مهارت‌های مطالعه، اثر مستقیم بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان می‌گذارند (01/0<P). همچنین یافته‌ها نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی و باورهای معرفت‌شناختی با واسطه مهارت‌های مطالعه، اثر غیرمستقیم بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان می‌گذارند (01/0<P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

280 - پیش بینی کنترل خشم و نگرش مثبت به بزهکاری با توجه به مولفه‌های الگوی ترکیبی سرشت‌های عاطفی-هیجانی (AFECT) در دانش آموزان دوره دوم متوسطه
پریسا مرادی کلارده سجاد بشرپور

10.30486/jsrp.2020.1898455.2423

این پژوهش با هدف بررسی نقش پیش بینی کننده ابعاد مدل ترکیبی سرشت‌های عاطفی-هیجانی در ارتباط با کنترل خشم و نگرش مثبت به بزهکاری در نوجوانان انجام شد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی بوده و جامعه آماری آن تمامی دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر اردبیل بودند که از میان آنان تعداد چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی نقش پیش بینی کننده ابعاد مدل ترکیبی سرشت‌های عاطفی-هیجانی در ارتباط با کنترل خشم و نگرش مثبت به بزهکاری در نوجوانان انجام شد. این پژوهش یک مطالعه توصیفی بوده و جامعه آماری آن تمامی دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر اردبیل بودند که از میان آنان تعداد 221 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شده و با پرسشنامه‌های سرشت‌های عاطفی-هیجانی(Lara and et al, 2012)، نگرش به بزهکاری (Fazli, 2010) و ابعاد خشم (Sigel, 1986) مورد بررسی قرار گرفتند. برای تحلیل داده‌ها از رگرسیون گام‌به‌گام استفاده شد. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد مولفه‌های سرشت هیجانی توانستند حدود 47 درصد و مولفه‌های سرشت عاطفی حدود 43 درصد از تغییرات مربوط به نگرش به بزهکاری را تبیین و پیش بینی نمایند (05/. >p). همچنین ابعاد سرشت هیجانی حدود 19 درصد و ابعاد سرشت عاطفی توانستند حدود 13 درصد از تغییرات مربوط به ابعاد خشم را تبیین و پیش بینی نمایند (05/. >p). نتایج پژوهش حاضر تلویحاتی در زمینه استفاده از مدل افکت (AFECT ) به منظور شناسایی افراد در معرض خطر خشونت و بزهکاری و طراحی مداخلات پیشگیرانه با هدف کاهش پرخاشگری و رفتار بزهکارانه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

281 - ارائه مدل ساختاری تاثیر جو عاطفی خانواده بر رفتارهای پر خطر با میانجی‌گری تاب‌آوری و تنظیم هیجان در دانش‌آموزان پسر دوره دوم متوسطه
سعیده کهنسال نالکیاشری سامره اسدی مجره بهمن اکبری

10.30486/jsrp.2021.1940802.3176

هدف پژوهش، تعیین تاثیر جو عاطفی خانواده بر رفتارهای پرخطر با بررسی نقش میانجی گری تاب آوری و تنظیم هیجان بود. روش این پژوهش توصیفی از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعة آماری پژوهش، همه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهرستان لنگرود در سال تحصیلی 1399-1 چکیده کامل

هدف پژوهش، تعیین تاثیر جو عاطفی خانواده بر رفتارهای پرخطر با بررسی نقش میانجی گری تاب آوری و تنظیم هیجان بود. روش این پژوهش توصیفی از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعة آماری پژوهش، همه دانش آموزان پسر دوره دوم متوسطه شهرستان لنگرود در سال تحصیلی 1399-1400 به تعداد 850نفر بود که از این تعداد265 نفر نمونه آماری به شیوه نمونه گیری تصادفی- خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند.ابزار سنجش پرسشنامه جو عاطفی خانواده (Hill Burn, 1964)، مقیاس خطرپذیری نوجوانان ایرانی Zad Mohammadi & Ahmadabadi, 2008))، مقیاس تاب آوری (Conner & Davidson, 2003) و تنظیم هیجان Gross & John, 2002) ) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار Amos24 استفاده شد.یافته های پژوهش نشان داد که جو عاطفی خانواده تاثیر مثبت و مستقیم با تاب آوری(01/0p<)، تنظیم هیجان (05/0p<) و تاب آوری، تنظیم هیجان(001/0p<) تاثیر منفی و مستقیم بر رفتارهای پرخطر دارند. همچنین تاثیر غیرمستقیم جو عاطفی خانواده با میانجی گری تاب آوری و تنظیم هیجان بررفتار پرخطر معنی دار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

282 - تأثیر مشاورۀ گروهی با رویکرد راه حل محور بر پایستگی تحصیلی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه دوم
حلیمه خاتون صادقی کیومرث فرحبخش

10.30486/jsrp.2020.548729.0

هدف این پژوهش بررسی تأثیر مشاورۀ گروهی با رویکرد راه حل محور بر پایستگی تحصیلی دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی باطرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری همۀ دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم در سال تحصیلی 95-1394 در شهر نجف آباد چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی تأثیر مشاورۀ گروهی با رویکرد راه حل محور بر پایستگی تحصیلی دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی باطرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعۀ آماری همۀ دانش آموزان دختر دوره متوسطه دوم در سال تحصیلی 95-1394 در شهر نجف آباد بودند. 34 دانش آموز به شیوۀ نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. گروه آزمایش تحت 6 جلسۀ 90 دقیقه ای مشاوره گروهی با رویکرد راه حل محور قرار گرفتند. ابزار سنجش پرسشنامۀ پایستگی دانش آموزان (Comerford, Batteson, & Tormey, 2015) بود. ازطریق تحلیل کواریانس چندمتغیره داده ها تجزیه وتحلیل گردید. نتایج نشان داد که بین دو گروه ازنظر پایستگی تحصیلی (032/0P=) و مؤلفه های آن تفاوت معناداری وجود دارد (001/0P<). یافته ها نشان داد مداخله با رویکرد راه حل محور میزان پایستگی کلی و مؤلفه های آن را افزایش می دهد. بنابراین تغییر دیدگاه دانش آموزان، تمرکز بیشتر بر راه حل ها و انتخاب راه حل های مفید و اثرگذار زمینه مناسبی برای افزایش قابلیت های آنان به منظور غلبه موفقیت آمیز بر فشارها وچالش های معمول زندگی روزمره تحصیلی فراهم می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

283 - بررسی تأثیر اجتناب شناختی و ترس از شکست بر اهمال کاری تحصیلی: نقش واسطه‌ای دشواری تنظیم ‌هیجان در دانش‌آموزان دوره‌ی دوم متوسطه
محمد نریمانی محمد هرنگ زا

10.30486/jsrp.2020.1869245.1848

هدف این پژوهش، بررسی نقش اجتناب شناختی و ترس‌ از‌ شکست با واسطه‌گری دشواری‌ در ‌تنظیم‌ هیجان در پیش‌بینی اهمال‌کاری ‌تحصیلی بود. روش این پژوهش همبستگی بود. جامعه‌ی آماری را دانش‌آموزان دوره‌ی دوم متوسطه شهرستان بستک در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ تشکیل می‌دادند. ۲۳۴ دانش‌آموز(۱۲ چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی نقش اجتناب شناختی و ترس‌ از‌ شکست با واسطه‌گری دشواری‌ در ‌تنظیم‌ هیجان در پیش‌بینی اهمال‌کاری ‌تحصیلی بود. روش این پژوهش همبستگی بود. جامعه‌ی آماری را دانش‌آموزان دوره‌ی دوم متوسطه شهرستان بستک در سال تحصیلی ۹۸-۱۳۹۷ تشکیل می‌دادند. ۲۳۴ دانش‌آموز(۱۲۲پسر و ۱۱۲ دختر) با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای تصادفی انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌ی اجتناب‌شناختی) (Sexton & Dugas, 2008 ، مقیاس ترس ‌از‌ شکست ) (Conroy, Willow & Metzler, 2002، مقیاس ‌دشواری ‌در‌ تنظیم ‌هیجان Gratz & Roemer,) (2004 و مقیاس اهمال‌کاری تحصیلی (Solomon & Rothblum, 1984) جمع‌آوری و با روش‌های‌ تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل ‌مسیر و به‌وسیله نرم‌افزار‌های اس پی اس اس ۲۰ و ایموس ۲۰ بررسی شد. تحلیل داده‌ها نشان داد مؤلفه‌های ‌دشواری ‌در‌تنظیم ‌هیجان شامل عدم ‌پذیرش ‌پاسخ‌های‌ هیجانی، دشواری‌ در‌ انجام ‌رفتار ‌هدفمند و دسترسی ‌محدود ‌به ‌راهبردهای ‌هیجانی در رابطه‌ی میان اجتناب ‌شناختی و ترس ‌از ‌شکست با اهمال‌کاری ‌تحصیلی تا اندازه‌ای واسطه شده‌اند. بنابراین، دبیران، مربیان و مشاوران برای کاهش اهمال‌کاری ‌تحصیلی باید از یک‌سو به چالش با باورهای ‌شناختی و هیجانی منفی و ناسازگار (اجتناب‌شناختی و ترس‌از‌شکست) پرداخته و از سوی دیگر برای مدیریت و تنظیم هیجانات راهبردهای مناسب‌تر را جایگزین کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

284 - بررسی تاثیر پیوند با مدرسه بر قلدری با میانجی گری شیوه های فرزندپروری در دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم
عزت الله قدم پور مسعود صادقی سمیرا قره ویسی مجید سلیمانی

10.30486/jsrp.2020.1890769.2249

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر پیوند با مدرسه بر قلدری با میانجی گری شیوه های فرزندپروری بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی است. کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم شهر سنندج به تعداد 7618 نفر که در نیمسال اول تحصیلی 98-1397 مشغول به تحصیل بودند، جامعه آماری چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر پیوند با مدرسه بر قلدری با میانجی گری شیوه های فرزندپروری بود. روش پژوهش توصیفی و از نوع مطالعات همبستگی است. کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه دوم شهر سنندج به تعداد 7618 نفر که در نیمسال اول تحصیلی 98-1397 مشغول به تحصیل بودند، جامعه آماری پژوهش را تشکیل می دادند. از این بین 366 دانش آموز به صورت تصادفی چندمرحله ای وارد نمونه شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه های قلدری (Espelage & Holt, 2001)، پیوند با مدرسه (Springer et al, 2009) و شیوه های فرزندپروری (Bumrind, 1971) بود. روش آماری مورد استفاده تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر بود. براساس یافته ها اثر مستقیم پیوند با مدرسه بر قربانی بودن، قلدربودن، شیوه فرزندپروری مقتدر و شیوه فرزندپروری مستبد (01/0P<) معنی دار بود. اثر غیرمستقیم پیوند با مدرسه بر قربانی بودن با واسطه گری شیوه فرزندپروری مستبد (05/0P<) معنی دار بود. اثر غیرمستقیم پیوند با مدرسه بر قلدر بودن با واسطه گری شیوه فرزندپروری مستبد و مقتدر (05/0P<) معنی دار بود. نتایج نشان دهنده اهمیت مدرسه و شیوه های فرزندپروری در کنترل رفتارهای منفعلانه و فعالانه در پدیده قلدری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

285 - تأثیر آموزش نظریه انتخاب و آموزش مبانی درمان پذیرش و تعهد بر تمایزیافتگی خود در دانش‌آموزان دبیرستان دوره دوم
گلنار صادق نیا محمدرضا زربخش بحری شهره قربان شیرودی

10.30486/jsrp.2021.1911165.2652

پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش نظریه انتخاب و مبانی درمان پذیرش و تعهد بر تمایزیافتگی‌خود در دانش آموزان دبیرستان دوره دوم انجام شد. روش پژوهش آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه انجام شد. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دبیرستان دوره دوم چکیده کامل

پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش نظریه انتخاب و مبانی درمان پذیرش و تعهد بر تمایزیافتگی‌خود در دانش آموزان دبیرستان دوره دوم انجام شد. روش پژوهش آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه کنترل و پیگیری سه ماهه انجام شد. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دبیرستان دوره دوم رشت در سال تحصیلی 98-1397 بود. 45 دانش آموز دبیرستان دوره دوم که میزان تمایزیافتگی‌خود در آن‌ها پایین‌تر از نقطه‌برش بوده انتخاب و تصادفا در سه گروه 15 نفری، یعنی دو گروه مداخله و یک گروه کنترل حضور یافتند. برای گروه مداخله اول آموزش نظریه انتخاب و گروه مداخله دوم آموزش مبانی پذیرش و تعهد در 8 جلسه اجرا شد. گروه کنترل آموزشی دریافت‌ نکردند. سه ماه بعد پیگیری انجام‌شد. جهت تعیین تاثیر مداخله‌ها، با استفاده از پرسشنامه تمایزیافتگی خود اسکورن و اسمیت (Skowron & Schmitt, 2003)، پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری برگزار شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها به‌وسیله تحلیل کوواریانس (MANCOVA) انجام شد. یافته‌ها نشان دادند نمرات گروه‌های مداخله در مقایسه با گروه کنترل در مقیاس تمایزیافتگی‌خود تغییرات معنی‌دار داشت. تمایزیافتگی ‌خود پس از مداخلات افزایش‌یافت و افزایش در گروه نظریه انتخاب بیشتر بود. نتایج پژوهش نشان ‌داد آموزش نظریه انتخاب در افزایش تمایزیافتگی‌خود تاثیر بیشتری نسبت به آموزش مبانی درمان پذیرش و تعهد دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

286 - مدل ساختاری پیش‌بینی اشتیاق تحصیلی بر اساس راهبرد خودتنظیمی ‌با میانجی‌گری هوش هیجانی در دانش‌آموزان دورۀ دوم متوسطۀ شهرستان مریوان
علی مصطفی زاده داوود تقوایی ذبیح پیرانی

10.30486/jsrp.2020.1897186.2404

هدف این پژوهش، مدل ساختاری اشتیاق تحصیلی براساس راهبرد خودتنظیمی‌با میانجی‌گری هوش هیجانی دانش آموزان دورۀ دوم متوسطۀ شهر مریوان بود. پژوهش به روش همبستگی و تحلیل مدل ساختاری اجرا شد. جامعۀ آماری شامل تمام دانش آموزان دورۀ دوم متوسطه در سال تحصیلی 1399-1398 شهر مریوان و چکیده کامل

هدف این پژوهش، مدل ساختاری اشتیاق تحصیلی براساس راهبرد خودتنظیمی‌با میانجی‌گری هوش هیجانی دانش آموزان دورۀ دوم متوسطۀ شهر مریوان بود. پژوهش به روش همبستگی و تحلیل مدل ساختاری اجرا شد. جامعۀ آماری شامل تمام دانش آموزان دورۀ دوم متوسطه در سال تحصیلی 1399-1398 شهر مریوان و گروه نمونه شامل 330 نفر (174 پسر، 156 دختر) بودند که به صورت تصادفی با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های تحقیق از پرسشنامۀ 15 سؤالی اشتیاق تحصیلی (Fredricks, Blumenfeld & Paris, 2004) پرسشنامۀ خودتنظیمی ‌انگیزشی والترز 27 سؤالی (Wolters, 1999) و پرسشنامۀ هوش سیبریا شرینگ (SiberiaShering, 1996) استفاده شده است. ویژگی روان‌سنجی این ابزارها در مطالعه فعلی بررسی شد و نسبت به مطلوبیت آن ها اطمینان حاصل گردید. نتایج نشان داد که هوش هیجانی به صورت مستقیم و راهبرد خودتنظیمی‌انگیزشی با میانجی‌گری هوش هیجانی به صورت غیرمستقیم بر اشتیاق تحصیلی تأثیر دارند و در مجموع هر دو متغیر 42/0 از تغییرات اشتیاق تحصیلی را تبیین می کنند. نتیجه نشان می دهد که برای افزایش اشتیاق تحصیلی دانش آموزان، ترکیبی از راهبرد خودتنظیمی‌انگیزشی تحصیلی و هوش هیجانی می توانند اثرگذار باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

287 - اثر آموزش تأمل بر کارکردهای اجرایی، دوراندیشی رویدادی و خلاقیت کودکان 3 تا 5 سال
قاسم محمدیاری ناصر بهروزی منیجه شهنی ییلاق غلامحسین مکتبی

10.30486/jsrp.2019.1865801.1789

هدف از این پژوهش، تعیین اثربخشی آموزش تأمل بر کارکردهای اجرایی، دوراندیشی رویدادی و خلاقیت کودکان 3 تا 5 سال بود. این پژوهش، از نوع آزمایشی و طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری این پژوهش، کلیۀ کودکان 3 تا 5 سال دارای کارکردهای اجرایی پایین در مهدکودک چکیده کامل

هدف از این پژوهش، تعیین اثربخشی آموزش تأمل بر کارکردهای اجرایی، دوراندیشی رویدادی و خلاقیت کودکان 3 تا 5 سال بود. این پژوهش، از نوع آزمایشی و طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری این پژوهش، کلیۀ کودکان 3 تا 5 سال دارای کارکردهای اجرایی پایین در مهدکودک های شهر اهواز در سال 1397 بود. در این پژوهش، حجم نمونه 30 کودک 3، 4 و 5 سال بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارت بودند از پرسشنامۀ سنجش رفتاری کارکرد اجرایی – نسخۀ پیش‌دبستانی(Gioia, Espy & Isquith, 2003)، آزمون مرتب کردن کارت با ابعاد متغیر (Zelazo, 2006)، تکلیف کتاب تصویر (Atance & Meltzoff, 2005) و آزمون تفکر خلاق در عمل و حرکت تورنس (Torrance, 1981). تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که بین میانگین‌های پس‌آزمون دو گروه (آزمایشی و کنترل) در کارکردهای اجرایی، دوراندیشی رویدادی و خلاقیت کودکان تفاوت وجود دارد (383/10 F=، 001/0 <p) . تحلیل کوواریانس یک‌متغیره در متن مانکوا نشان داد که آموزش تأمل، اثر معنا داری بر کارکردهای اجرایی (109/11 F=، 01/0 <p)، دوراندیشی رویدادی (857/5 F=، 05/0 < p) و خلاقیت (529/12 F=، 01/0 <p) کودکان داشت و میانگین نمره های گروه آزمایشی در پس‌آزمون به طور قابل ملاحظه‌ای بالا بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

288 - پیش بینی سبک‌های فرزندپروری بر اساس انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی با میانجی گری سخت‌رویی دانش‌آموزان دختر دوره دوم دبستان
پرنیان رضازاده محبوبه اسلمی سروش علیمردانی

10.30486/jsrp.2021.1885245.2231

پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی سبک‌های فرزندپروری براساس انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی با توجه به نقش میانجی سخت‌رویی انجام شد. روش تحقیق کاربردی و روش اجرای آن، توصیفی (غیر آزمایشی) و طرح پژوهش، رابطه ای از نوع همبستگی و تحلیل میانجی بود. جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش د چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی سبک‌های فرزندپروری براساس انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی با توجه به نقش میانجی سخت‌رویی انجام شد. روش تحقیق کاربردی و روش اجرای آن، توصیفی (غیر آزمایشی) و طرح پژوهش، رابطه ای از نوع همبستگی و تحلیل میانجی بود. جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش دانش‌آموزان دبستانی دختر در ناحیه 4 آموزش و پرورش کرج در سال 1396 بود که از بین آنها 400 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. داده‌های پژوهش از طریق پرسشنامه شیوه فرزندپروری (Baumrind, 1971)، پرسشنامه انگیزش تحصیلی (Harter, 1980)، پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی (Ricketts, 2003) و پرسشنامه سرسختی روانشناختی اهواز Ahvaz)) Hardiness Inventory, 2000) ) جمع‌آوری شد و به منظور بررسی فرضیه‌ها و تحلیل داده‌ها از روش رگرسیون چندگانه و آزمون سوبل استفاده شد. بررسی نتایج پژوهش نشان داد بین سبک‌های فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهل‌گیرانه با انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی دانش‌آموزان رابطه معنی‌داری دارند (001/0P=). همچنین انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی بواسطه سخت‌رویی توانایی پیش‌بینی سبک‌های فرزندپروری را دارا بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

289 - تأثیر آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی بر خلاقیت، خودکارآمدی تحصیلی و بهزیستی روان‌شناختی دانش‌آموزان دختر متوسطه دوره اول
عاطفه ساعدی محمدعلی زارعی مریم نصیری

10.30486/jsrp.2020.1890120.2236

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی بر بهبود خلاقیت، خودکارآمدی تحصیلی و بهزیستی روان‌شناختی دانش آموزان در شهر اهواز بود. طرح این پژوهش، نیمه آزمایشی با گروه کنترل بود. جامعه‌ پژوهش شامل کلیه‌ دانش آموزان دختر‌ متوسطه‌ دوره اول شهر اهواز بود که با چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی بر بهبود خلاقیت، خودکارآمدی تحصیلی و بهزیستی روان‌شناختی دانش آموزان در شهر اهواز بود. طرح این پژوهش، نیمه آزمایشی با گروه کنترل بود. جامعه‌ پژوهش شامل کلیه‌ دانش آموزان دختر‌ متوسطه‌ دوره اول شهر اهواز بود که با روش نمونه گیری هدفمند، 30 دانش آموز انتخاب شدند و به طور تصادفی به دو گروه مساوی آزمایش یا کنترل تخصیص یافتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامة خلاقیت (,2002 Abedi)، پرسشنامة خودکارآمدی تحصیلی (Murises, 2001) و پرسشنامة بهزیستی روان‌شناختی (Ryff, 1989) بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار استنباطی تحلیل کواریانس چندمتغیری و تک متغیری و نرم افزار آماری 25-SPSS استفاده شد. یافته‌ها نشان دادند که مداخله‌ به کار رفته باعث افزایش سطوح خلاقیت، خود کارآمدی تحصیلی و بهزیستی روان شناختی دانش آموزان می‌شود. بنابراین بر اساس این نتایج مداخله‌ آموزش مهارت‌های تفکر انتقادی برای کمک به دانش آموزان دختر اثربخش است و توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

290 - تأثیر سبک‌های والدگری بر اختلال سلوک (CD) با میانجی‌گری همدلی عاطفی و شناختی در دانش‌آموزان دورة متوسطه‌ اول
سعیده هدایت محمد نریمانی سیف اله آقاجانی سجاد بشرپور

10.30486/jsrp.2022.1946682.3274

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سبک های والدگری بر اختلال سلوک (CD) با میانجی گری همدلی عاطفی و شناختی در دانش آموزان دورة متوسطه اول انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر متوسطه اول شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1399-1398 بود که تعداد 234 نفر از دانش آموزانی که با چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر سبک های والدگری بر اختلال سلوک (CD) با میانجی گری همدلی عاطفی و شناختی در دانش آموزان دورة متوسطه اول انجام شد. جامعه آماری شامل تمامی دانش آموزان پسر متوسطه اول شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 1399-1398 بود که تعداد 234 نفر از دانش آموزانی که بالاترین نمرات را در پرسشنامه علائم مرضی کودکان (فرم والد) (Gadow & Sprafkin, 2007) کسب کردند و دارای بیشترین نشانه های اختلال سلوک بودند، بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و پرسشنامة والدگری آلاباما (Frick, 1991)، مقیاس بهره همدلی بارون-کوهن (Baron-Cohen & Wheelwrigh, 2004) را تکمیل کردند. برای پاسخگویی به فرضیه ها از مدلیابی معادلات ساختاری بر روی نرم افزار LISREL استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که ضرایب مسیرهای مستقیم و غیر مستقیم در مدل پژوهش معنادار هستند (001/0>P). طبق یافته های این پژوهش، سبک های والدگری کارآمد و ناکارآمد و همدلی عاطفی و شناختی بر اختلال سلوک اثر مستقیم و معنادار دارند و سبک های والدگری کارآمد و ناکارآمد نیز اثر مستقیم و معناداری بر همدلی عاطفی و شناختی دارند. همچنین سبک والدگری کارآمد (مؤلفه های والدگری مثبت و مشارکت پدر) و سبک والدگری ناکارآمد (مؤلفه های اقتدار، نظارت ضعیف و تنبیه بدنی) با میانجی گری همدلی عاطفی و شناختی بر اختلال سلوک دانش آموزان اثر غیر مستقیم دارد. بر اساس نتایج به دست آمده از این پژوهش می توان نتیجه گیری کرد که ارتباط مناسب بین والد و کودک، دستیابی به نمویافتگی عاطفی را در فرد میسر ساخته و توانایی همدلی و رفتار جامعه پسند را در نوجوانان افزایش می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

291 - تاثیر روان‌نمایشگری بر اضطراب اجتماعی و حساسیت بین‌فردی نوجوانان دختر دوره دوم متوسطه
فریده حمیدی فرشته حسن پور خادمی

10.30486/jsrp.2020.1880492.2099

هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر روان نمایشگری بر اختلال اضطراب اجتماعی و حساسیت بین فردی نوجوانان دختر دوره دوم متوسطهبود. این مطالعه نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه یازدهم دوره متوسطه دوم شهر کر چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش بررسی تاثیر روان نمایشگری بر اختلال اضطراب اجتماعی و حساسیت بین فردی نوجوانان دختر دوره دوم متوسطهبود. این مطالعه نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه یازدهم دوره متوسطه دوم شهر کرج در سال تحصیلی 98-1397 بودند که بر اساس نمره غربالگری در پیش‌آزمون ها تعیین شدند. تعداد 30 نفر به صورت تصادفی برای پاسخگویی به دو پرسشنامه پژوهش شامل مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان پاکلک(Puklek, 1997) و پرسشنامه حساسیت بین فردی بویس و پارکر (Boyce & Parker, 1989) انتخاب شدند.گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 90 دقیقه‌ای تحت درمان با رویکرد روان نمایشگری قرار گرفتند. نتایج تحلیل مانکوا داده‌ها نشان داد که گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل پس از پایان جلسات، کاهش معناداری در نمرات اضطراب اجتماعی و حساسیت بین فردی پیدا کردند (P≤0/01). بنابراین روان نمایشگری با بهره‌گیری از هنر نمایش در درمان و به کارگیری و ایجاد تغییراتی هم‌چون بیرونی و عینی ساختن تخیلات و گرایش‌های درونی و خلق واقعیت‌های جدید موجب برون‌ریزی و پالایش روانی فرد و در نتیجه افزایش سلامت روان و کاهش نشانگان اضطرابی و حساسیت بین فردی در روابط فرد می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

292 - تأثیر ترومای دوران کودکی بر علائم روان‌شناختی با میانجی‌گری انعطاف‌پذیری روان‌شناختی در دانشجویان دختر 20-29 سال
پرستو میری علی حسینایی

10.30486/jsrp.2021.1920521.2807

این مطالعه با هدف بررسی تأثیر ترومای دوران کودکی بر علائم روان شناختی با نقش میانجی گری انعطاف پذیری روان شناختی انجام گرفت. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی از نوع تحلیل مسیر است. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانشجویان دختر دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد (د چکیده کامل

این مطالعه با هدف بررسی تأثیر ترومای دوران کودکی بر علائم روان شناختی با نقش میانجی گری انعطاف پذیری روان شناختی انجام گرفت. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی از نوع تحلیل مسیر است. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانشجویان دختر دوره کارشناسی و کارشناسی ارشد (در بازه سنی 20 تا 29 سال) مؤسسه آموزش عالی شمس گنبد در سال تحصیلی 1400-1399 به تعداد 752 نفر است که بر اساس جدول کرجسی و مورگان، تعداد 254 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند.گردآوری داده های پژوهش به شیوه آنلاین و با استفاده از پرسشنامه های ترومای دوران کودکی Bernstein et al (2003)، انعطاف پذیری روان شناختی Dennis and Vander (2010) و نسخه تجدید نظر شده پرسشنامه نشانگان روانی Derogatis (1994) صورت گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات بااستفاده از نرم افزار spss25 و liserel8.8 صورت گرفت. نتایج نشان داد تجربه تروما در دوران کودکی با علائم روان شناختی بیشتر (01/0>p) و انعطاف پذیری روان شناختی پایین تر (01/0>p) مرتبط است؛ علاوه بر این نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد، انعطاف پذیری روان شناختی در رابطه میان ترومای دوران کودکی و علائم روان شناختی نقش میانجی گری دارد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که انعطاف پذیری روان شناختی می تواند به عنوان یک مداخله درمانی در افرادی که تروما را تجربه کرده اند در مطالعات آینده مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

293 - تحلیل محتوای برنامه درسی مطالعات اجتماعی دورة ابتدایی از نظر میزان توجه به آموزش حقوق کودک
رحمان پاریاد احمد سلحشوری محمدرضا یوسف زاده چوسری

10.30486/jsre.2018.545164

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجه به آموزش بین‌رشته‌ای حقوق کودک در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دورة ابتدایی کشور ایران انجام گرفته است. در این پژوهش از روش کیفی جهت مشخص نمودن مؤلفه‌ها و ویژگی‌های آموزش حقوق کودک و از روش تحلیل محتوا به‌منظور بررسی و تحلیل برنامه درسی چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجه به آموزش بین‌رشته‌ای حقوق کودک در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دورة ابتدایی کشور ایران انجام گرفته است. در این پژوهش از روش کیفی جهت مشخص نمودن مؤلفه‌ها و ویژگی‌های آموزش حقوق کودک و از روش تحلیل محتوا به‌منظور بررسی و تحلیل برنامه درسی مطالعات اجتماعی دورة ابتدایی استفاده شده است. جامعة آماری آن در بخش تحلیل محتوا، برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی کشور بود که از این جامعه، برنامه درسی مطالعات اجتماعی پایه‌های سوم، چهارم، پنجم و ششم در سال 1395-1394 به روش هدفمند انتخاب شده است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، سیاهه تحلیل اهداف، سیاهه تحلیل محتوای کتب درسی و سیاهه تحلیل محتوای کتب راهنمای معلم بود که پس از مطالعة مبانی نظری و بسترهای قانونی، طرح پیشنهادی تهیه و تدوین شد و روایی آن توسط تعدادی از متخصصان علوم تربیتی و حقوق و کارشناسان مربوطه تعیین گردید. در این پژوهش از روش آنتروپی شانون برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و مقایسه ضرایب آن‌ها استفاده شد و واحد تحلیل، جملات مندرج در متن کتب درسی، متن اهداف مصوب و متن راهنمای معلم بوده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دورة ابتدایی در بخش اهداف بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه حقوق آموزشی (274/0) و کمترین ضریب اهمیت مربوط به حقوق بهداشتی (0) و دادرسی (0)، در بخش کتاب‌های درسی بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه حقوق بهداشتی (205/0) و کمترین ضریب اهمیت مربوط به حقوق دادرسی (15/0) و در بخش راهنمای معلم بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفه حمایت‌های خاص (243/0) و کمترین ضریب اهمیت مربوط به حقوق دادرسی (0) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

294 - بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های آموزش برای توسعه پایدار در برنامه درسی علوم اجتماعی دوره ابتدایی
مریم رضایی غلامعلی احمدی سیدمحمدرضا امام‌جمعه صادق نصری

10.30486/jsre.2018.542516

هدف این پژوهش، بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های آموزش برای توسعه پایدار در برنامه درسی (کتاب‌های درسی و راهنمای‌های معلم) علوم اجتماعی دوره ابتدایی است. روش پژوهش ترکیبی (اکتشافی، تحلیل محتوا) است. جامعة آماری این پژوهش همة کتاب‌های درسی علوم اجتماعی، راهنماهای معلم علوم ا چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های آموزش برای توسعه پایدار در برنامه درسی (کتاب‌های درسی و راهنمای‌های معلم) علوم اجتماعی دوره ابتدایی است. روش پژوهش ترکیبی (اکتشافی، تحلیل محتوا) است. جامعة آماری این پژوهش همة کتاب‌های درسی علوم اجتماعی، راهنماهای معلم علوم اجتماعی دوره ابتدایی و اسناد جهانی یونسکو است. حجم نمونه با جامعه برابر است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این تحقیق فرم تحلیل محتوای محقق ساخته و اسناد جهانی یونسکو است؛ برای تأیید روایی صوری و محتوایی فرم تحلیل محتوای محقق ساخته از نظرات 20 نفر از کارشناسان (تعلیم و تربیت و کارشناسان سازمان یونسکو، اساتید محیط‌زیست، جامعه‌شناسی و اقتصاد) استفاده گردید و روایی صوری و محتوایی آن مورد تأیید قرار گرفت، پایایی ابزار تحقیق توسط فرمول هولستی محاسبه گردید و 92/0 به دست آمد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تجزیه‌وتحلیل آنتروپی شانون استفاده گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که در برنامه‌های درسی علوم اجتماعی دوره ابتدایی، در همه کتاب‌ها و راهنماهای علوم اجتماعی مورد تحلیل، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به حقوق شهروندی و محافظت از محیط طبیعی است و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مصرف پایدار و مصرف بیش از حد است. در این برنامه درسی به مؤلفه‌های آموزش برای توسعه پایدار به‌صورت نامتعادل توجه شده است؛ در برنامه‌های درسی علوم اجتماعی دوره ابتدایی بسیاری از مؤلفه‌های بعد فرهنگی (نقد فرهنگی، بازسازی فرهنگ، حفظ فرهنگ، سیستم مذهبی و باورها) و بعد اقتصادی، بعد اجتماعی و زیست‌محیطی فاقد فراوانی است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

295 - دلالت‌های برنامه درسی چندفرهنگی میشل فوکو و هنری ژیرو بر اصلاح و بازطراحی برنامه درسی دوره ابتدایی ایران
مهدی سبحانی نژاد حسن نجفی نجمه احمدآبادی آرانی علی عبداله یار

10.30486/jsre.2019.546258

پژوهش حاضر با هدف شناسایی دلالت‌های برنامه درسی چندفرهنگی میشل فوکو و هنری ژیرو بر اصلاح و بازطراحی برنامه درسی دوره ابتدایی ایران انجام شد. روش پژوهش تحلیلی- استنتاجی، حوزه پژوهشی کلیه منابع دیجیتال و چاپی مرتبط با موضوع، روش نمونه‌گیری هدفمند، ابزار پژوهش فرم‌های فیش‌ چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناسایی دلالت‌های برنامه درسی چندفرهنگی میشل فوکو و هنری ژیرو بر اصلاح و بازطراحی برنامه درسی دوره ابتدایی ایران انجام شد. روش پژوهش تحلیلی- استنتاجی، حوزه پژوهشی کلیه منابع دیجیتال و چاپی مرتبط با موضوع، روش نمونه‌گیری هدفمند، ابزار پژوهش فرم‌های فیش‌برداری، شیوه تجزیه؛ تحلیل محتوای کیفی و ارزیابی اعتبار یافته‌ها از طریق داوری تخصصی بود. یافته‌های پژوهش نشان دادند که بر اساس آراء تربیتی فوکو و ژیرو می‌توان مواردی همچون تجزیه‌وتحلیل دیالکتیکی تجارب روزمره، تعلیم و تربیت مرزی، تحقق عدالت تربیتی، کسب توانایی همزیستی، آگاهی انتقادی، پیشگیری و مقاومت در برابر بازتولید نابرابری اجتماعی، شنیدن و توجه کردن به صدای گروه‌ها و نژادهای مختلف جامعه، رویگردانی از نخبه‌گرایی و حرکت در راستای توجه به فرهنگ عمومی، توجه به گفتمان‌های اخلاقی و ... را در راستای سیاست‌گذاری اصلاح‌گرایانه و بازطراحی عناصر برنامه درسی دوره ابتدایی ایران مورد توجه قرار داد. محصول نهایی یا خروجی این نوع از برنامه درسی از نظر فردی به یادگیرنده‌ای رشد یافته و از نظر اجتماعی به شهروندی فعال در سطح محلی، ملی و جهانی مبدل می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

296 - راهکارهای طراحی طبیعت‌محور فضاهای آموزشی دوره ابتدایی برای تحقق اهداف برنامه درسی ملی
سیده سمیه میرمرادی

10.30486/jsre.2018.539728

کودکی اولین و مهم‌ترین دورة زندگی آدمی است که در آن برای اولین بار مفهوم خود، طبیعت و روابط اجتماعی در آن شکل می‌گیرد. بر این اساس در هدف‌گذاری اصلی برای تدوین برنامه درسی ملی نیز به این اهداف برای کودکان پرداخته شده است. یکی از پرسش‌هایی که برای تحقق اهداف برنامه درسی چکیده کامل

کودکی اولین و مهم‌ترین دورة زندگی آدمی است که در آن برای اولین بار مفهوم خود، طبیعت و روابط اجتماعی در آن شکل می‌گیرد. بر این اساس در هدف‌گذاری اصلی برای تدوین برنامه درسی ملی نیز به این اهداف برای کودکان پرداخته شده است. یکی از پرسش‌هایی که برای تحقق اهداف برنامه درسی به آن باید پاسخ داد چگونگی محیط فیزیکی است که امر آموزش و پرورش در آنجا رخ می‌دهد. از طرفی حضور طبیعت در طراحی فضاهای آموزشی نیز بنا بر مطالعات انجام شده، قابلیت‌های بسیار زیادی برای تأمین نیازهای مختلف کودکان در رشد و آموزش و پرورش داراست. این پژوهش با هدف بررسی تأثیراتی که طراحی با رویکرد طبیعت‌محور در فضاهای آموزشی دوره ابتدایی می‌تواند بر رسیدن به اهداف برنامه درسی ملی داشته باشد، شکل گرفته. پژوهش حاضر یک مطالعة توصیفی تحلیلی است که با روش کتابخانه‌ای و بررسی متون و استدلال منطقی شکل گرفته است. یافته‌های پژوهش شامل راهکارهای طراحی طبیعت‌محور برای دستیابی به اهداف برنامه درسی ملی می‌باشند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به استفاده از الگوهای طراحی پایدار در طراحی مدارس، طراحی دو حیاط جداگانه آموزشی و ورزشی اجتماعی، طراحی فضاهای نیمه‌باز آموزشی در مجاورت فضای کلاس‌ها، استفاده از دید بصری به فضای سبز طبیعی از فضاهای داخلی، استفاده از شیوه‌های باغ‌سازی ایرانی در طراحی محوطه‌ها، ایجاد تنوع فضایی با ایجاد فضاهای متنوع بسته، باز و نیمه‌باز، اشاره نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

297 - مهارت‌های شهروندی مغفول در برنامه درسی دوره ابتدایی ایران
محمود بداقیان فائزه ناطقی

چکیده هدف پژوهش حاضر شناسایی مهارتهای شهروندی مغفول دربرنامه درسی دوره ابتدایی ایران از دیدگاه کارشناسان و معلمان شهرخمین بود . این پژوهش بصورت توصیفی پیمایشی انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش را آموزگاران و کارشناسان آموزشی دوره ابتدایی شهرستان خمین تشکیل داد ( جمعا ً 36 چکیده کامل

چکیده هدف پژوهش حاضر شناسایی مهارتهای شهروندی مغفول دربرنامه درسی دوره ابتدایی ایران از دیدگاه کارشناسان و معلمان شهرخمین بود . این پژوهش بصورت توصیفی پیمایشی انجام پذیرفت. جامعه آماری پژوهش را آموزگاران و کارشناسان آموزشی دوره ابتدایی شهرستان خمین تشکیل داد ( جمعا ً 368 نفر 364 نفر آموزگار و 4 نفر کارشناس آموزشی دوره ابتدایی ) .نمونه ی تحقیق شامل تمامی کارشناسان آموزشی و 196 نفر از آموزگاران بود . به منظور نمونه گیری در ارتباط با کارشناسان از روش تمام شماری و در ارتباط با آموزگاران از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای بهره گرفته شد . ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته شامل 39 گویه بسته پاسخ بود که بعد فردی ،اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و سیاسی تربیت شهروندی را در بر گرفت . اعتبار پرسشنامه بر اساس ضریب آلفای کرونباخ 77/0 برآورد گردید و برای تعیین روایی ابزار پژوهش از روایی محتوایی و صوری استفاده شد ؛ تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی (درصد ، میانگین ، انحراف معیار ) و آمار استنباطی (آزمون لون و آزمون تی تک نمونه ای )صورت گرفت . یافته های پژوهش نشان داد که هیچ یک از ابعاد مهارت های شهروندی به نحو مطلوبی در کتاب های دوره ابتدایی بازتاب نداشته است. گرچه تقریبا تمامی مهارت ها در یک درجه توجه قرار دارد اما بطور نسبی ابعاد فردی و سیاسی به ترتیب شامل تاکید کمتر و ابعاد فرهنگی و اجتماعی دارای توجه نسبتا بیشتری در تدوین کتب درسی دوره ابتدایی بوده است. همچنین نتایج نشان دادکه کمترین توجه کتاب های دوره ابتدایی مربوط به مهارتهای شهروندی زیر می باشد: در زمینه مهارت های اجتماعی شناخت روابط خویشاوندی و توان مشارکت در جامعه، در ارتباط با مهارت های فردی راههای توسعه هیجانات خوب و کنترل عواطف، در ارتباط با مهارت های فرهنگی توان استفاده ازفناوری اطلاعات و ارتباطات در سطح مقدماتی، در ارتباط با مهارتهای اقتصادیآشنایی با فرایند تولید، توزیع و مصرف برخی کالاها و در ارتباط با مهارت های شهروندی سیاسی احترام به خدمتگزاران جامعه، احترام به افراد عدالت خواه و حق طلب و شناخت حقوق فردی. با توجه به یافته های پژوهش حاضربازنگری در محتوای برنامه درسی دوره ابتدایی در راستای میزان توجه به مهارت های شهروندی ضروری به شمارمی رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

298 - میزان موفقیت برنامه درسی آداب ومهارتهای زندگی اسلامی ( طرح کرامت ) برکسب مهارت حل مسأله دانش آموزان
ربابه یوسفی پروین صمدی

هدف از پژوهش حاضر شناسایی"میزان موفقیت آموزش آداب و مهارتهای زندگی اسلامی ( طرح کرامت ) بر کسب توانایی مهارت حل مسأله در بین دانش آموزان پایه پنجم دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان (مطالعه موردی: منطقه 6 آموزش و پرورش شهر تهران)"است. جامعه آماری این پژوهش معلمین پایه پنجم د چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر شناسایی"میزان موفقیت آموزش آداب و مهارتهای زندگی اسلامی ( طرح کرامت ) بر کسب توانایی مهارت حل مسأله در بین دانش آموزان پایه پنجم دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان (مطالعه موردی: منطقه 6 آموزش و پرورش شهر تهران)"است. جامعه آماری این پژوهش معلمین پایه پنجم دوره ی ابتدایی آموزش و پرورش منطقه6 شهرتهران که در سال تحصیلی 91-90 آداب و مهارتهای زندگی اسلامی (طرح کرامت ) را به دانش آموزان آموزش داده اند بودندکه تعداد آنها 92 نفر بود. نمونه آماری این پژوهش براساس نمونه گیری کوکران 63 نفر تعیین شد و ابزار گرد آوری اطلاعات مورد نیاز پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است . پرسشنامه از 32 گویه تشکیل شده که بر اساس فرایند حل مسأله طراحی گردیده است . تجزیه و تحلیل داده ها در دو سطح تحلیل توصیفی و استنباطی صورت گرفت . نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد که از نظر معلمان علاقمندی دانش آموزان به یادگیری مهارت حل مساله و بررسی راه حل های گوناگون و انتخاب بهترین راه حل ، ارزیابی راه حل های انتخاب شده و مشارکت گروهی و تعامل در حل مسأله درحد قابل قبول است اما دانش آموزان درشناخت مساله ، مهارت جمع آوری اطلاعات ، توانایی تولید و خلق راه حل های مختلف و توانایی به اجرا درآوردن راه حل های مسئله هنوز نیاز به آموزش و برنامه دقیق تری دارند بطور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که از نظر معلمان میزان موفقیت برنامه آموزش آداب و مهارتهای زندگی اسلامی ( طرح کرامت ) برکسب توانایی مهارت حل مسأله دانش آموزان نیازمند رشد و بالندگی بیشتری می‌باشد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

299 - تحلیل محتوای کتاب‌های درسی مطالعات علوم اجتماعی دوره دوم ابتدایی بر اساس مؤلفه‌های آموزش چند فرهنگی
اکرم عینی حمید یزدانی علیرضا صادقی

10.30486/jsre.2018.543735

پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب‌های درسی مطالعات علوم اجتماعی دوره دوم ابتدایی بر اساس مؤلفه‌های آموزش چندفرهنگی انجام‌ گرفته است. جامعة آماری این پژوهش کتاب‌های درسی علوم اجتماعی دوره دوم ابتدایی شامل پایه‌های چهارم، پنجم و ششم است که درواقع نمونه با جامعه برابر اس چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب‌های درسی مطالعات علوم اجتماعی دوره دوم ابتدایی بر اساس مؤلفه‌های آموزش چندفرهنگی انجام‌ گرفته است. جامعة آماری این پژوهش کتاب‌های درسی علوم اجتماعی دوره دوم ابتدایی شامل پایه‌های چهارم، پنجم و ششم است که درواقع نمونه با جامعه برابر است. در این پژوهش از دو روش کیفی و کمی استفاده گردید. در روش کیفی از تحلیل محتوای کیفی برای شناسایی ابعاد نظری آموزش چند فرهنگی از منظر جنسیت، معلولیت، قومیت، فرهنگ، عدالت اجتماعی و صلح مورد بررسی قرار گرفت. در تحلیل کمی با روش تحلیل محتوای پنج موضوع اصلی یعنی جنسیت، قومیت، معلولیت، ارزش‌های جهانی و فرهنگ و زیرمؤلفه‌های آن بررسی و موارد مرتبط در کتاب درسی مطالعات علوم اجتماعی شناسایی گردید. روایی پژوهش دارای شرایط هال و هوتون است. این پژوهش دارای نتایج متعدد بود اما یکی از نتایج حاصل از تجزیه‌وتحلیل نشان می‌دهد که افراد ناتوان و معلول و مردم با قومیت‌های مختلف به‌اندازه کافی در کتاب‌های درسی علوم اجتماعی نشان داده نشده‌اند و میزان توجه به ارزش‌های چند فرهنگی نیز بسیار اندک گزارش می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

300 - مقایسه عملکرد تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دوزبانه و تک زبانه دوره ابتدایی
الهام حاتم زاده عربی صمد ایزدی سهیلا هاشمی

تحقیق حاضر به مقایسه عملکرد تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر دوزبانه و تک زبانه دوره ابتدایی پرداخته است. این تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری این تحقیق را دانش آموزان پایه چهارم و پنجم ابتدایی دخترانه و پسرانه مجتمع آموزشی معرفت شهرستا چکیده کامل

تحقیق حاضر به مقایسه عملکرد تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی دانش‌آموزان دختر و پسر دوزبانه و تک زبانه دوره ابتدایی پرداخته است. این تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری این تحقیق را دانش آموزان پایه چهارم و پنجم ابتدایی دخترانه و پسرانه مجتمع آموزشی معرفت شهرستان بابلسر به تعداد 152 نفر تشکیل می‌دهند. حجم نمونه پژوهش برابر با جامعه آماری است. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه عملکرد تحصیلی درتاج (2004) و پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی جینک و مورگان استفاده شده است. نتایج حاصل از داده‌های پرسشنامه ها نشان می‌دهد که از بین عوامل عملکرد تحصیلی تنها در عامل برنامه ریزی، تفاوت معناداری بین دانش‌آموزان دختر دوزبانه و تک زبانه وجود دارد؛ و در بین عوامل خودکارآمدی تحصیلی در عامل استعداد تحصیلی، بین دانش‌آموزان دختر دوزبانه و تک زبانه تفاوت معنادار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

301 - اعتباریابی مقیاس نگرش نسبت به علم در بین دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان
اصغر سلطانی

هدف اساسی این پژوهش، ارائه مقیاسی فارسی برای اندازه‌گیری نگرش نسبت به علم در بین دانش‌آموزان دوره متوسطه است. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان رشته‌های علوم تجربی و ریاضی‌فیزیک سال دوم دبیرستان شهر اصفهان در سال تحصیلی 90-89 بوده است که تعداد 300 نفر به روش نمونه‌گیری چکیده کامل

هدف اساسی این پژوهش، ارائه مقیاسی فارسی برای اندازه‌گیری نگرش نسبت به علم در بین دانش‌آموزان دوره متوسطه است. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان رشته‌های علوم تجربی و ریاضی‌فیزیک سال دوم دبیرستان شهر اصفهان در سال تحصیلی 90-89 بوده است که تعداد 300 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع توصیفی ـ پیمایشی و ابزار مورد استفاده در این پژوهش، ترجمه فارسی مقیاس نگرش نسبت به علم (STAQ) بوده است. داده‌ها با نرم‌افزار spss نسل شانزده تحلیل شدند. ضریب پایایی آلفای کرونباخ برای این مقیاس 84/0محاسبه شد. نتایج تحلیل عاملی گویه‌های مقیاس بیانگر این بود که بیش از 8/35 درصد واریانس نمرات کل با این مقیاس تبیین می‌شد. پس از چرخش عوامل، پنج عامل جذابیت علم، کلاس/ معلم، تلاش‌های خودانگیخته، اضطراب نسبت به علم و الگوی خانواده شناسایی شدند. بنابراین نشان داده شد که مقیاس چند بعدی است و ابعاد آن از روایی و پایایی مناسبی برای سنجش نگرش نسبت به علم برخوردارند. همچنین نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که میان جنسیت دانش‌آموزان و نگرش آنان نسبت به علم تفاوت معناداری وجود ندارد. ولی در عامل سوم (تلاش‌های خودانگیخته) این تفاوت معنادار بود و دانش‌آموزان دختر میانگین بالاتری نسبت به دانش‌آموزان پسر داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

302 - نقش هوشمندسازی مدارس بر کیفیت یادگیری دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهرستان نکا
امین اکبری نودهی مرضیه رضایی کلانتری

هدف این پژوهش، نقش هوشمندسازی مدارس بر کیفیت یادگیری دانش‌آموزان از دیدگاه معلّمان دوره ابتدایی شهرستان نکا بوده است. روش پژوهش توصیفی از نوع زمینه‌یابی بوده و جامعه آماری این تحقیق را کلیه معلّمان دوره ابتدایی شهرستان نکا در سال تحصیلی 94-93 تشکیل می‌داده‌اند که شامل 2 چکیده کامل

هدف این پژوهش، نقش هوشمندسازی مدارس بر کیفیت یادگیری دانش‌آموزان از دیدگاه معلّمان دوره ابتدایی شهرستان نکا بوده است. روش پژوهش توصیفی از نوع زمینه‌یابی بوده و جامعه آماری این تحقیق را کلیه معلّمان دوره ابتدایی شهرستان نکا در سال تحصیلی 94-93 تشکیل می‌داده‌اند که شامل 293 نفر بودند و با مراجعه به جدول کرجسی و مورگان (1970) تعداد 165 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار این پژوهش، پرسشنامه محقق‌ساخته در 5 بعد طراحی شد. برای روایی پرسشنامه از دیدگاه اساتید و صابنظران استفاده شد و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 894/0 محاسبه شد. نتایج نشان داد که هوشمندسازی مدارس در ابعاد کیفیت یادگیری (نگرش‌ها، عادت‌های ذهنی، بسط و اصلاح دانش، اکتساب و درهم تنیدن دانش، استفاده معنادار از دانش) نقش داشت. بین میانگین نظرات معلّمان، تفاوت وجود داشت. بین رتبه‌های ابعاد یادگیری، تفاوت معناداری وجود داشت و استفاده معنادار از دانش با 4/39 در رتبه اول و عادت‌های ذهنی با 2/93 در رتبه آخر قرار داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

303 - مشکلات مراکز آموزش از راه دور از دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان دوره متوسطۀ شهر اصفهان در سال تحصیلی 88 ـ1387
مریم اعتضادی زهره آقا کثیری مژگان عارفی

هدف این پژوهش بررسی مشکلات (فناوری اطلاعات، برنامه‌ریزی درسی و مالی ـ اداری) مراکز آموزش از راه دور از دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان دوره متوسطۀ شهر اصفهان بود. جامعه آماری پژوهش 4021 دانش‌آموز (دختر و پسر) و 402 دبیر دوره متوسطۀ این مراکز، در سال تحصیلی 88 ـ1387 بودند. ا چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی مشکلات (فناوری اطلاعات، برنامه‌ریزی درسی و مالی ـ اداری) مراکز آموزش از راه دور از دیدگاه دبیران و دانش‌آموزان دوره متوسطۀ شهر اصفهان بود. جامعه آماری پژوهش 4021 دانش‌آموز (دختر و پسر) و 402 دبیر دوره متوسطۀ این مراکز، در سال تحصیلی 88 ـ1387 بودند. افراد نمونه 300 دانش‌آموز و 110 نفر از دبیران مراکز آموزش از راه دور بودند که به روش تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشی بود. به‌منظور بررسی میزان مشکلات در این مراکز، از دو پرسشنامۀ محقق‌ساخته برای دانش‌آموزان و دبیران با درجه‌بندی لیکرت استفاده گردید. روایی صوری و محتوایی هر دو پرسشنامه با نظر متخصصان و کارشناسان در حد مطلوب گزارش گردید. پایایی هر دو پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای پرسشنامۀ دانش‌آموزان 87/0 و برای پرسشنامۀ دبیران 88/0 به‌دست آمد. به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای آماری تحلیل واریانس، t تک‌متغیره و t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که از نظر دانش‌آموزان میزان مشکلات فناوری اطلاعات، برنامه‌ریزی درسی، مالی ـ اداری در سطح خطای 05/0P≤ بیش از سطح متوسط و نیز از نظر دبیران، مشکلات فناوری اطلاعات و برنامه‌ریزی درسی بیش از سطح متوسط بود. یافته‌های دیگر پژوهش نیز بیانگر تفاوت معنادار (05/0P≤) در میزان مشکلات فناوری اطلاعات از نظر دانش‌آموزان برحسب ویژگیهای جنسیتی بود، همچنین تفاوت معناداری میان نظرات دانش‌آموزان و دبیران در میزان مشکلات مشاهده گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

304 - بررسی موانع و مشکلات دوره های آموزشی ترویج کشاورزی از دیدگاه کشاورزان شرکت کننده در دوره های ترویج شهرستان دزفول
محسن نظرزاده زارع کمال درانی مسعود غلامعلی لواسانی

هدف این پژوهش بررسی موانع و مشکلات دوره‌های آموزشی ترویج کشاورزی از دیدگاه کشاورزان شرکت‌کننده در دوره‌های ترویج شهرستان دزفول است. روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشی بود. جامعۀ آماری پژوهش 5060 نفر از کشاورزان شرکت‌کننده در دوره‌های ترویج شهرستان دزفول در سال 1388 بودند، که چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی موانع و مشکلات دوره‌های آموزشی ترویج کشاورزی از دیدگاه کشاورزان شرکت‌کننده در دوره‌های ترویج شهرستان دزفول است. روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشی بود. جامعۀ آماری پژوهش 5060 نفر از کشاورزان شرکت‌کننده در دوره‌های ترویج شهرستان دزفول در سال 1388 بودند، که از این جامعه 466 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای ـ نسبتی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای بررسی موانع و مشکلات، از پرسشنامۀ محقق‌ساخته با درجه‌بندی لیکرت استفاده گردید. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه در حد مطلوب گزارش گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ (85/0) به‌دست آمد. به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش‌های آماری T مستقل، ضریب KMO و تحلیل عاملی استفاده شد. نتایج به‌دست آمده نشان داد که از نظر کشاورزان شرکت‌کننده، این دوره‌ها با موانع و مشکلاتی از قبیل؛ استفادۀ کم از مروجین باتجربه و آگاه نسبت به مسائل روز کشاورزی، استفادۀ کم مروجین از وسایل آموزشی و کمک‌آموزشی، تناسب نداشتن زمانی دوره‌های برگزار شده با شرایط زمانی کشاورزان، دسترسی نداشتن کشاورزان به محتوای آموزشی دوره‌ها در قالب جزوه‌های آموزشی و سی‌دی، تناسب نداشتن محتوای ارائه شده در دوره‌ها با نیازهای آموزشی کشاورزان، روبه‌رو بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

305 - نگرش دانش‌آموزان سوم راهنمایی شهر اصفهان نسبت به علم و فناوری، علوم مدرسه‌ای و محیط‌زیست
اصغر سلطانی عزیزالله اربابی سرجو عظم دهقانی خوزانی مریم رضایی

هدف این پژوهش، بررسی نگرش نسبت به علم و فناوری، علوم مدرسه‌ای و محیط‌زیست در بین دانش‌آموزان دورۀ راهنمایی با استفاده از روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشی بوده است. بر این اساس از جامعۀ آماری که شامل کلیۀ دانش‌آموزان سال سوم دورۀ راهنمایی شهر اصفهان می‌شد، حجم نمونه 250 دانش چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی نگرش نسبت به علم و فناوری، علوم مدرسه‌ای و محیط‌زیست در بین دانش‌آموزان دورۀ راهنمایی با استفاده از روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشی بوده است. بر این اساس از جامعۀ آماری که شامل کلیۀ دانش‌آموزان سال سوم دورۀ راهنمایی شهر اصفهان می‌شد، حجم نمونه 250 دانش‌آموز (120 دختر و 130 پسر) به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. کفایت حجم نمونه از طریق فرمول کوکران برای تعیین حجم نمونه و همچنین جدول مورگان مورد تأیید قرار گرفت. ابزار پژوهش، ترجمۀ فارسی پرسشنامۀ ارتباط آموزش علوم ( ROSE ) سال 2010 بود. ضریب پایایی آلفای کرونباخ برای این مقیاس 94/0 محاسبه شد. یافته‌ها نشان دادند که در مجموع در هر سه مؤلفۀ نگرش نسبت به علم و فناوری، نگرش نسبت به علوم مدرسه‌ای و نگرش نسبت به مسائل محیط‌زیست، نگرش مثبتی در بین دانش‌آموزان وجود دارد. با این حال نگرش مثبتی نسبت به برخی گویه‌های مربوط به این مؤلفه‌ها وجود ندارد. نتایج این پژوهش ممکن است به‌منظور آگاهی‌بخشی به برنامه‌ریزان درسی حوزۀ آموزش علوم راهگشا باشد. براساس یافته‌های مربوط به این پژوهش، وجود نگرش مثبت به علم و فناوری زمینۀ مناسبی را برای آموزش بهتر آن در مدارس فراهم می‌آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

306 - تبیین اهداف برنامه درسی پرورش هوش اخلاقی کودکان دوره ابتدایی
سعید وزیری یزدی علی رضا یوسفی نرگس کشتی آرای

با هدف بررسی فرایند تدوین اهداف برنامه درسی پرورش هوش اخلاقی، در این تحقیق از روش تحلیل محتوای کیفی مبتنی بر تکنیک مقوله‌بندی قیاسی و بر اساس رویکرد مایرینگ (Mayring) استفاده‌شده است. حوزه موردمطالعه شامل متون چاپی و الکترونیکی برگرفته از آثار اندیشمندان و نظریه‌پردازان چکیده کامل

با هدف بررسی فرایند تدوین اهداف برنامه درسی پرورش هوش اخلاقی، در این تحقیق از روش تحلیل محتوای کیفی مبتنی بر تکنیک مقوله‌بندی قیاسی و بر اساس رویکرد مایرینگ (Mayring) استفاده‌شده است. حوزه موردمطالعه شامل متون چاپی و الکترونیکی برگرفته از آثار اندیشمندان و نظریه‌پردازان حوزه‌های هوش اخلاقی و نوفهم‌گرایی برنامه درسی که از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند، متون منتخب تعیین و از طریق روش فیش‌برداری مبادرت به جمع‌آوری اطلاعات گردید. با در نظر گرفتن پاراگراف به‌عنوان واحد تحلیل، کدگذاری انجام و مفاهیم و مقوله‌ها استخراج گردیدند. یافته‌ها حاکی از آن بود که رشد عملکرد اخلاقی، رشد تفکر اخلاقی، ایجاد منش اجرایی و اخلاقی، رشد اعتقادات مذهبی، پرورش دید زیباشناختی به اخلاق، پرورش آزادی اندیشه و رفتار، رشد تفکر خلاق، پرورش تفکر انتقادی، تربیت شهروند نیک و قانون‌مدار، ایجاد باور مردم‌سالاری، رشد انگیزش درونی، پرورش روحیه مراقبت و غمخواری از طریق فهم همدلی با ساختار و آموزش و مراقبت، رشد آگاهی‌ها و رفتارهای اجتماعی از طریق درک زندگی اجتماعی و آموزش آگاهی‌های اجتماعی، پرورش وجدان کاری، رشد فضیلت محبت و همدلی، پرورش انگیزه کمال‌جویی، تقویت مهارت قانون‌گرایی، رشد خود مراقبتی و وجدان اخلاقی و پرورش تفکر عمیق و فلسفی نسبت به خود و پدیده‌ها، تعیین‌کننده اهداف برنامه درسی پرورش هوش اخلاقی کودکان دوره ابتدایی می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

307 - بررسی تطبیقی و تحلیلی نظام آموزش عالی از راه دوردر کشورهای انگلستان، هند و ایران
رضا فضلعلی زاده احمد آقازاده قدسی احقر

هدف این پژوهش شناسایی و مقایسه ویژگی‌های مؤسسات آموزش عالی از راه دور در کشورهای انگلستان هند و ایران است. در این پژوهش، شباهت‌ها و تفاوت‌های ویژگی‌های مؤسسات آموزش عالی از راه دور در کشورهای مذکور به منظور بهبود بخشیدن نظام آموزش از راه‌دوردر ایران بررسی و مقایسه شده ا چکیده کامل

هدف این پژوهش شناسایی و مقایسه ویژگی‌های مؤسسات آموزش عالی از راه دور در کشورهای انگلستان هند و ایران است. در این پژوهش، شباهت‌ها و تفاوت‌های ویژگی‌های مؤسسات آموزش عالی از راه دور در کشورهای مذکور به منظور بهبود بخشیدن نظام آموزش از راه‌دوردر ایران بررسی و مقایسه شده است. بر این اساس نوع مطالعه این تحقیق تطبیقی ـتوصیفی و روش آن توصیفی تشریحی مبتنی بر تجزیه و تحلیل مقایسه‌ای، مطابق روش و مراحل چهارگانه بردی است. مهمترین نتایج به دست آمده نشان داده است که استفاده از تجربیات کشورهای موفق و بومی سازی آن و ترسیم چشم انداز آموزش عالی از راه دور به دلیل بالا بردن قدرت انتخاب فراگیران، ارتقای جامعیت و ابتکار عمل و توان اثرگذاری نظام آموزش از راه دور در کشورمان به ضرورت رویکرد تلفیقی در تکنیک‌ها و روش‌های آموزش از راه دور و همچنین توجه به اصول و رویکردهای اساسی این نظام که دانشجو محوری و تأکید بر تفاوت‌های فردی در طراحی آموزشی دارد و عدم محدودیت زمان و مکان به ویژه زمانی که در اندیشه‌ استقرار نظام آموزش از راه دور در دانشگاه‌ها و آموزش عالی کشورمان هستیم، به کار آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

308 - مشکلات یاددهی و یادگیری درس زبان انگلیسی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان از دیدگاه دبیران
مهوش عباسی غلامرضا احمدی احمدرضا لطفی

هدف این تحقیق بررسی مشکلات یاددهی و یادگیری درس زبان انگلیسی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان بود. سؤالات تحقیق با توجه به عوامل واژگان زبان فارسی، نظام‌آوایی زبان فارسی، دستور زبان فارسی، عوامل آموزشی، فردی و فرهنگی و اجتماعی مشکلات یاددهی‌ـ یادگیری درس زبان انگلیسی چکیده کامل

هدف این تحقیق بررسی مشکلات یاددهی و یادگیری درس زبان انگلیسی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر اصفهان بود. سؤالات تحقیق با توجه به عوامل واژگان زبان فارسی، نظام‌آوایی زبان فارسی، دستور زبان فارسی، عوامل آموزشی، فردی و فرهنگی و اجتماعی مشکلات یاددهی‌ـ یادگیری درس زبان انگلیسی مطرح شده است. این تحقیق چون به بررسی مشکلات یاددهی و یادگیری درس زبان انگلیسی دانش‌آموزان دوره متوسطه می‌پردازد، توصیفی‌ـ پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دبیران شهر اصفهان 398 نفر است که براساس روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای ساده 105 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه محقق‌ساخته مشکلات یاددهی و یادگیری زبان انگلیسی با 44 سؤال بسته‌پاسخ برحسب طیف پنج درجه‌ای لیکرت بود که روایی آن به‌صورت صوری و محتوایی مورد تأیید استادان با تجربه و متخصص در این زمینه قرار گرفت و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرانباخ 89/0 محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها در دو سطح توصیفی (فراوانی، درصد و میانگین) و استنباطی (آزمون t) با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS صورت گرفت. یافته‌ها نشان داد نقش عوامل فرهنگی‌ـ اجتماعی، فردی و آموزشی بیش از سطح متوسط است و عوامل نظام‌ آوایی، واژگان زبان فارسی و دستور زبان فارسی تأثیر چندانی در مشکلات یاددهی ـ یادگیری درس زبان انگلیسی در دوره متوسطه نداشته است. همچنین براساس یافته‌ها تفاوت معناداری بین نظرات دبیران در خصوص مشکلات یاددهی ـ یادگیری زبان انگلیسی برحسب مدرک تحصیلی و سابقه خدمت وجود ندارد، اما این تفاوت برحسب جنسیت در خصوص عوامل فردی معنادار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

309 - تحلیل محتوای برنامه‌های فرهنگی دوره متوسطه بر اساس نمادهای ملی و مذهبی
لیلا درویشی پروین احمدی

پژوهش حاضر با هدف شناخت فعالیت‌های فرهنگی دوره متوسطه از حیث تأثیرگذاری بر شکل‌گیری وتقویت هویت ملی و مذهبی نوجوانان انجام گرفت. بدین منظور، با بهره‌گیری از روش توصیفی و تکنیک تحلیل محتوا، برنامه‌های مصوب فرهنگی و مذهبی دوره متوسطه در سال تحصیلی1390 مرتبط با نمادهای هوی چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناخت فعالیت‌های فرهنگی دوره متوسطه از حیث تأثیرگذاری بر شکل‌گیری وتقویت هویت ملی و مذهبی نوجوانان انجام گرفت. بدین منظور، با بهره‌گیری از روش توصیفی و تکنیک تحلیل محتوا، برنامه‌های مصوب فرهنگی و مذهبی دوره متوسطه در سال تحصیلی1390 مرتبط با نمادهای هویت ملی ومذهبی تجزیه وتحلیل شد. جامعه مورد مطالعه، کلیه برنامه‌های فرهنگی مصوب معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش را دربرمی‌گیرد. پژوهشگر در این پژوهش با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند دفتر فضا سازی قرآنی ودفتر فرهنگی ـ هنری را به دلیل احتمال بیشتر برنامه‌های فرهنگی جهت تحلیل انتخاب نمود. ابزار گردآوری داده‌ها کلیه اسناد و مدارک مربوط به برنامه‌های فرهنگی دوره متوسطه در دو دفتر مزبور است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این برنامه‌ها با هدف هویت بخشی به نسل نوجوان به نمادهای هویت ملی و مذهبی توجه می‌نماید. اما این توجه متوازن و متعادل نیست. در حیطه مؤلفه‌های ملی، نمادهای دفاع از سرزمین، پرچم، سرود ملی و شعر وادب بیشترین توجه را به دست آورده است. برنامه‌های مربوط به جشن‌های ملی نیز محدود به دهه فجر وسالروز آزادسازی خرمشهر شده است. همچنین میزان توجه به نمادهای آثار و بناهای تاریخی، لباس ایرانی محدود و مقطعی است. در حیطه مؤلفه‌های مذهبی، نمادهای هویت دینی که انعکاس دهنده ارزش‌های دینی در یک جامعه مذهبی است، جلوه و برجستگی بیشتری در مقایسه با نمادهای هویت ملی در این برنامه‌ها داشت. برنامه های فرهنگی دوره متوسطه بیشترین توجه را به کتاب آسمانی (قرآن مجید)، مناسک مذهبی واجب، ایثار وشهادت نشان دادند. در مجموع، داده‌ها بیانگر توجه بیشتر برنامه‌های فرهنگی به ارزش‌های مذهبی در مقایسه با ارزش‌های ملی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

310 - مدل‌سازی و تحلیل رابطه بین ویژگی‌های شناختی معلمین دوره ابتدایی و کاربرد فن‌آوری‌های اطلاعات و ارتباطات در فرآیند آموزش و یادگیری
ابراهیم مردانی علی اکبر امین بیدختی علی محمد رضایی

10.30486/jsre.2018.543736

پژوهش حاضر با هدف تعیین روابط ساختاری بین ویژگی‌های شناختی معلمین دوره ابتدایی و کاربرد فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در فرآیند آموزش و یادگیری انجام شد. روش تحقیق، همبستگی و مبتنی بر مدل معادلات ساختاری بود. جامعة آماری، کلیة معلمین دوره ابتدایی شهر آبادان در سال ت چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تعیین روابط ساختاری بین ویژگی‌های شناختی معلمین دوره ابتدایی و کاربرد فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) در فرآیند آموزش و یادگیری انجام شد. روش تحقیق، همبستگی و مبتنی بر مدل معادلات ساختاری بود. جامعة آماری، کلیة معلمین دوره ابتدایی شهر آبادان در سال تحصیلی 95 - 94 به تعداد 784 نفر بود. 220 نفر از جامعه به شیوه نمونه‌گیری تصادفی ساده، به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات، شامل 4 مقیاس بود. مقیاس 17 گویه‌ای دانش فن‌آوری، آموزشی، موضوعیِ Kabakci و مقیاس‌های باورهای آموزشی سازنده گرا (9 گویه)، نگرش به فاوا (8 گویه) و کاربرد فاوا در فرآیند آموزش و یادگیری (9 گویه) که توسط Van Braak طراحی شده‌اند. روایی ابزار به شیوة روایی محتوا و پایایی آن (مقیاس‌های دانش فن‌آوری، آموزشی، موضوعی 88/. = α، باورهای آموزشی ساخت‌گرایانه 92/.= α، نگرش معلمین نسبت به فاوا 87/.= α و کاربرد فاوا در فرآیند آموزش و یادگیری 84/.= α) سنجیده شد. به‌منظور تحلیل داده‌ها، از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شد. مطابق آزمون همبستگی پیرسون، بین ویژگی‌های شناختی معلمین (دانش فن‌آوری، آموزشی، موضوعی، باورهای آموزشی ساخت‌گرایانه، نگرش به فاوا و کاربرد آن در فرآیند آموزش و یادگیری) رابطه مثبت و معنی‌دار بود. هم‌چنین، مدل علّی طراحی شده با توجه به شاخص‌های محاسبه شده از برازش خوبی برخوردار و مدل معادلات ساختاری رابطه علی بین ویژگی‌های شناختی معلمین دوره ابتدایی و کاربرد فاوا قادر به پیش‌بینی کاربرد فاوا توسط آنان در فرآیند آموزش بود. دیگر یافته‌ها نشان داد؛ نگرش مطلوب نسبت به فاوا، قوی‌ترین متغیر پیش‌بینی‌کننده کاربرد آن در آموزش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

311 - کاربرد نظریۀ ساخت و سازگرایی در تدوین کتابهای درسی علوم تجربی دورۀ راهنمایی از دیدگاه کارشناسان، سرگروههای آموزشی و معلمان شهر تهران
شهرام رنجدوست

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان کاربرد نظریۀ ساخت و سازگرایی، روش حل مسأله و مهارت‌های تفکر در تدوین کتاب‌های علوم تجربی دورۀ راهنمایی از دیدگاه کارشناسان، سرگروههای آموزشی و معلمان شهر تهران بود. روش این تحقیق از نوع تحقیقات زمینه‌ای و ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامۀ محقق‌ چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان کاربرد نظریۀ ساخت و سازگرایی، روش حل مسأله و مهارت‌های تفکر در تدوین کتاب‌های علوم تجربی دورۀ راهنمایی از دیدگاه کارشناسان، سرگروههای آموزشی و معلمان شهر تهران بود. روش این تحقیق از نوع تحقیقات زمینه‌ای و ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامۀ محقق‌ساخته است که روایی آن را صاحبنظران مورد تأیید قرار دادند و اعتبار آن نیز با استفاده از روش آلفای کرانباخ (85/0) محاسبه شد. نمونۀ پژوهش شامل معلمان (300 نفر)، سرگروههای آموزشی (19نفر) و کارشناسان (25نفر)، در سال 89 ـ 88 بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای و جدول مورگان انجام شد. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی از جمله آزمون خی‌دو به‌منظور بررسی رابطه احتمالی وجود رابطه بین پاسخ‌های کارشناسان، معلمان و سرگروههای آموزشی استفاده شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که: کارشناسان، سرگروههای آموزشی و معلمان میزان توجه و کاربرد نظریۀ ساخت و سازگرایی و روش حل مسأله را در طرح‌ریزی کتاب‌های علوم تجربی دورۀ راهنمایی در حد کم و خیلی کم ارزیابی می‌کنند و بین نظریه‌های این سه گروه تفاوت معناداری وجود ندارد. بین نظریه‌های کارشناسان، سرگروههای آموزشی و معلمان در خصوص مشکلات اجرایی و موانع کاربرد و طرح‌ریزی مبتنی بر نظریۀ ساخت و سازگرایی و روش حل مسأله در کتاب‌های علوم تجربی تفاوت معناداری وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

312 - بررسی برنامه درسی انشاء از دیدگاه معلمان و دانش‌آموزان دوره راهنمایی تحصیلی شهرستان مهریز (سال تحصیلی 90 ـ 89)
نرگس ولایتی محبوبه عارفی

این پژوهش با هدف بررسی برنامه درسی انشاء از دیدگاه معلمان و دانش‌آموزان دوره راهنمایی تحصیلی شهرستان مهریز انجام گرفت. جامعه آماری، معلمان و دانش‌آموزان دوره راهنمایی تحصیلی بودند که از میان آنها 16نفر معلم و 282 دانش‌آموز به عنوان نمونه پژوهش و روش طبقه‌ای تصادفی نسبی چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی برنامه درسی انشاء از دیدگاه معلمان و دانش‌آموزان دوره راهنمایی تحصیلی شهرستان مهریز انجام گرفت. جامعه آماری، معلمان و دانش‌آموزان دوره راهنمایی تحصیلی بودند که از میان آنها 16نفر معلم و 282 دانش‌آموز به عنوان نمونه پژوهش و روش طبقه‌ای تصادفی نسبی انتخاب شدند. نتایج پژوهش حاکی از آن بودکه از نظر معلمان و دانش‌آموزان برنامه درسی انشاء مهم است و بین نظرات آنان نسبت به اهمیت برنامه درسی انشاء تفاوت معناداری وجود ندارد. از نظر معلمان برنامه درسی انشاء از ابعاد اهداف، محتوا، روش آموزشی و روش‌های ارزشیابی مناسب قلمداد شده است. بین نظرات معلمان بر اساس متغیر جنسیت و پایه تحصیلی تفاوت معنادار وجود نداشت. از نظر دانش‌آموزان برنامه درسی انشا در ابعاد محتوا و روش‌های ارزشیابی مناسب و از حیطه روش آموزشی نامناسب قلمداد شده است. بین نظرات دانش‌آموزان بر اساس متغیر جنسیت و پایه تحصیلی تفاوت معنادار وجود داشت. از نظر معلمان برنامه درسی انشاء در ابعاد محتوا و روش‌های ارزشیابی مناسب واز بعد روش‌های آموزشی نامناسب اجرا شده است. از نظر دانش‌آموزان برنامه درسی انشاء در حیطه‌های محتوا، روش آموزشی و روش‌های ارزشیابی نامناسب اجرا شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

313 - تعیین شاخص‌های سطح خوانایی گانینگ در محتوای کتاب هدیه‌های آسمانی چهارم و پنجم ابتدایی ایران
عباس شکاری زکیه نجاریان

هدف از انجام این پژوهش، دست‌یابی به میزان سطح خوانایی کتاب‌های هدیه‌های آسمانی پایه چهارم و پنجم ابتدایی، بررسی تفاوت سطح خوانایی کتاب‌های هدیه‌های آسمانی چهارم و پنجم ابتدایی از نظر تناسب با سطح سنی و درک و فهم دانش‌آموزان و مقایسه آنها با سطح توانایی خوانایی دانش‌آموز چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش، دست‌یابی به میزان سطح خوانایی کتاب‌های هدیه‌های آسمانی پایه چهارم و پنجم ابتدایی، بررسی تفاوت سطح خوانایی کتاب‌های هدیه‌های آسمانی چهارم و پنجم ابتدایی از نظر تناسب با سطح سنی و درک و فهم دانش‌آموزان و مقایسه آنها با سطح توانایی خوانایی دانش‌آموزاناز نظر میزان تناسب متون است. انتخاب روش پژوهش بر اساس تحلیل محتوا و با استفاده از فرمول تعیین شاخص‌های سطح خوانایی گانینگ است. موضوع مورد مطالعه کتاب هدیه‌های آسمانی چهارم ابتدایی شامل23 درس در 80 صفحه و کتاب هدیه‌های آسمانی پایه پنجم ابتدایی در برگیرنده 23 درس در 103 صفحه است.یافته‌های به دست آمده از این پژوهش نمایانگر آن است کهدر میزان سطح خوانایی بخش‌های اول و دوم کتابپایه چهارم با بخش سوم تفاوت محسوسی وجود دارد. و هر سه بخش در سطحی بالاتر از سطح توانایی دانش‌آموزان این پایه قرار دارد. همچنین میان سطح خوانایی بخش‌های دوم و سوم کتاب پنجم با بخش اول تفاوت وجود دارد و هر دو متن از نظر سطح خوانایی بالاتر از سطح توانایی دانش‌آموزان کلاس پنجم است. بنابراین هیچ یک از این دو کتاب متناسب با سطح سنی و درک و فهم دانش‌آموزان این دو مقطع تحصیلی نیستو دارای میزانی از درجه دشواری در خوانایی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

314 - تحلیل جایگاه سازنده گرایی به عنوان رویکرد نوین یادگیری درکتاب‌های درسی دوره ابتدایی
میمنت عابدینی بلترک محمدرضا نیلی

هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی براساس سازنده گرایی است که مشتمل برمؤلفه‌های میزان توجه به مشارکت فعال دانش‌آموز، توجه به نقش تسهیل گری معلم، توجه به تعامل‌گروهی، توجه به ارزشیابی تکوینی، توجه به محیط فیزیکی یادگیری وتوجه به ارزشیابی به عنوان ابز چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی براساس سازنده گرایی است که مشتمل برمؤلفه‌های میزان توجه به مشارکت فعال دانش‌آموز، توجه به نقش تسهیل گری معلم، توجه به تعامل‌گروهی، توجه به ارزشیابی تکوینی، توجه به محیط فیزیکی یادگیری وتوجه به ارزشیابی به عنوان ابزاری جهت بهبود فرآیند یادگیری می‌شود. روش پژوهش مورد استفاده توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است که با استفاده از روش آنتروپی شانون انجام شده است. واحد مورد تحلیل نیز صفحات کتاب‌های درسی (متن، پرسش‌ها، تمرین‌ها و تصاویر) است که در مجموع 3467 صفحه را در بر گرفته است. جامعه آماری، کلیه کتاب‌های پایه‌های دوره ابتدایی؛ شامل 36 جلد کتاب در سال تحصیلی 1388 ـ 1387 و نمونه آماری این پژوهش شامل 31 جلد و 7 عنوان فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، علوم، هدیه‌های آسمانی، هدیه‌های آسمانی (کتاب کار)، قرآن و تعلیمات‌ اجتماعی است. نتایج حاصل ازتجزیه و تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که به مؤلفه تعامل گروهی بیش از سایر مؤلفه‌ها توجه شده و کمترین میزان توجه و اهمیت مربوط به مؤلفه‌های توجه به محیط فیزیکی یادگیری و توجه به ارزشیابی به عنوان ابزاری جهت بهبود فرآیندیادگیری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

315 - بررسی تأثیر آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش روحیه پژوهشگری کودکان دوره پیش دبستانی
زهره جعفری پروین صمدی یحیی قائدی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش روحیه پژوهشگری کودکان دوره پیش دبستانی به انجام رسید. این پژوهش با روش نیمه آزمایشی از نوع پس آزمون محض همراه با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 12نفر دانش‌آموز دوره پیش دبستانی یک مهد کودک در چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش فلسفه به کودکان بر پرورش روحیه پژوهشگری کودکان دوره پیش دبستانی به انجام رسید. این پژوهش با روش نیمه آزمایشی از نوع پس آزمون محض همراه با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری این پژوهش شامل 12نفر دانش‌آموز دوره پیش دبستانی یک مهد کودک در شهر تهران بود که نمونه آماری (6 نفر) به صورت هدفمند به عنوان گروه آزمایشی انتخاب شدند. گروه آزمایشی به مدت 15 جلسه تحت آموزش فلسفه به کودکان قرار گرفتند و جلسه آخر کلاس گروه آزمایشی و گروه کنترل فیلمبرداری شد و فیلم این دو گروه در اختیار 5 کارشناس قرار گرفت تا از طریق مشاهده فیلم‌ها به پرسشنامه مورد نظر (فهرست درجه بندی رفتار کودکان (روحیه پژوهشگری) پاسخ دهند. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از روش‌های آمار توصیفی (جدول توزیع فراوانی، نمایش هندسی توزیع فراوانی، شاخص‌های مرکزی و پراکندگی) مورد توصیف قرار گرفت و برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از آزمون پارامتری t مربوط به دو گروه مستقل (به دلیل فاصله‌ای بودن مقیاس اندازه‌گیری، بهنجار بودن توزیع، وجود دو گروه مستقل) و آزمون بی پارامتری U من وایت نی (به دلیل بهنجار نبودن توزیع فراوانی) استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش فلسفه به کود کان بر پرورش بعد شناختی (کنجکاوی، پرسشگری، استدلال کردن، تفکر انتقادی، خلاقیت، علاقه به آزمایش و تجربه) و بعد عاطفی (علاقه به نظم و ترتیب، اشتیاق، مشارکت جویی، استقلال رای، اعتماد به نفس، ابراز وجود) روحیه پژوهشگری کودکان دوره پیش دبستانی تأثیر دارد و به طور کلی اجرای این برنامه بر پرورش روحیه پژوهشگری این کودکان تأثیر گذار بوده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

316 - بررسی علل افزایش ورود زنان به دوره‌های کارشناسی ارشد از منظر تمایلات شغلی افراد و میزان برآورده شدن آن از طریق برنامه‌های درسی دوره‌ها
آسیه خیراللهی احمدرضا نصر محمدرضا نیلی

هدف کلی این پژوهش بررسی تأثیر تمایلات شغلی بر افزایش ورود زنان به دوره‌های کارشناسی ارشد و میزان برآورده شدن آن از طریق برنامه‌های درسی دوره‌ها در دانشگاه اصفهان است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. ابزار استفاده شده پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه نیمه سازمان یافته است که ر چکیده کامل

هدف کلی این پژوهش بررسی تأثیر تمایلات شغلی بر افزایش ورود زنان به دوره‌های کارشناسی ارشد و میزان برآورده شدن آن از طریق برنامه‌های درسی دوره‌ها در دانشگاه اصفهان است. روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. ابزار استفاده شده پرسشنامه محقق ساخته و مصاحبه نیمه سازمان یافته است که روایی آنها از طریق متخصصان و پایایی پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه و 89/0 برآورد گردیده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان زن سال آخر دوره کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان در سال تحصیلی 91-1390 بوده و حجم نمونه پژوهش با استفاده از فرمول حجم نمونه کوکران 254 نفر برآورد شده است. یافته‌های کمی بیانگر معنادار نبودن عامل‌ دستیابی به شغل در ورود به دوره کارشناسی ارشد بوده اما نتایج مصاحبه با یافته‌های پرسشنامه همسو نیست. همچنین یافته‌ها نشان داد که دانشجویان با وضعیت اقتصادی ضعیف بیشتر از دانشجویان با شرایط اقتصادی خوب تمایل داشتند که با هدف دستیابی به شغل ادامه تحصیل دهند. نتایج کمی در رابطه با میزان برآورده شدن انتظارات از طریق برنامه درسی نشانگر آن بوده که برنامه درسی انتظارهای دانشجویان را برآورده نکرده است که با نتایج مصاحبه‌ها همسو است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

317 - امکان سنجی اجرای برنامه درسی با رویکرد معنوی در دوره متوسطه
صمد ایزدی مصطفی قادری فاطمه حسینی

پژوهش حاضر با هدف امکان سنجی اجرای برنامه درسی با رویکرد معنوی در دوره متوسطه صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل 1813 نفر از دبیران زن دوره متوسطه (شاخه نظری) استان مازندران بود. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 317 نفر بود که به شیوه نمونه‌گیری طبقه‌ای تناسبی انتخاب گ چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف امکان سنجی اجرای برنامه درسی با رویکرد معنوی در دوره متوسطه صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل 1813 نفر از دبیران زن دوره متوسطه (شاخه نظری) استان مازندران بود. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 317 نفر بود که به شیوه نمونه‌گیری طبقه‌ای تناسبی انتخاب گردید. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. جهت سنجش اعتبار پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که برابر با a=%75 بر آورد شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون t تک گروهی، تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) و آزمون همبستگی پیرسون انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که دانش و مهارت دبیران در مقوله‌های هنر و زیبایی شناختی، اخلاق و روح همچنین نگرش اخلاق در سطح بالاتر از متوسط، است. همچنین امکانات مدارس برای اجرای برنامه درسی معنوی، در سطح زیاد ارزیابی شد. همچنین نگرش هنر و زیبایی شناختی و نگرش روح در حد کمتر از متوسط است. نتایج تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA ) نشان داد که بین نمرات دانش، نگرش و مهارت دبیران و امکانات مدرسه در شهرهای مختلف تفاوت معنادار وجود دارد. نتایج همبستگی پیرسون نیز نشان داد که بین امکانات مدارس و نگرش و مهارت دبیران رابطه معنادار وجود دارد و بیشترین میزان رابطه بین امکانات مدارس و مهارت روح است، اما بین امکانات مدارس و دانش اخلاق و دانش روح رابطه معناداری مشاهده نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

318 - ارزشیابی تجهیزات و امکانات محیط کارگاهی در برنامه درسی دوره متوسطه‌ی حرفه‌ای دانش-آموزان با نیازهای ویژه
مقصود امین خندقی صدیقه کاظمی حمیده پاک مهر سید محسن اصغری نکاح

مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی از امکانات و تجهیزات محیط کارگاهی دوره متوسطه حرفه‌ای صورت گرفت. روش تحقیق ارزشیابانه و جامعه آماری شامل کلیه کارگاه های مهارتی در دوره متوسطه حرفه‌ای کشور بود. نمونه گیری به صورت خوشه‌ای چند مرحله‌ای و به شیوه اختصاص متناسب، کارگاه‌های مهارت چکیده کامل

مطالعه حاضر با هدف ارزشیابی از امکانات و تجهیزات محیط کارگاهی دوره متوسطه حرفه‌ای صورت گرفت. روش تحقیق ارزشیابانه و جامعه آماری شامل کلیه کارگاه های مهارتی در دوره متوسطه حرفه‌ای کشور بود. نمونه گیری به صورت خوشه‌ای چند مرحله‌ای و به شیوه اختصاص متناسب، کارگاه‌های مهارت آموزی منتخب در 5 استان کشور مورد مشاهده قرار گرفت. به منظور جمع آوری داده‌ها از چک لیست مشاهده در دو بخش شرایط و سازماندهی محیط کارگاهی به تفکیک 7 رشته مهارتی که روایی و پایایی آن‌ها احراز گردید، استفاده شد. مشاهده کارگاه های مهارتی نشان داد که امکانات و تجهیزات در کارگاه های قالی بافی، پرورش گیاهان آپارتمانی و هنر زندگی در خانه در وضعیت نسبتاً مطلوب است. در حالیکه کارگاه راسته دوزی از امکانات مطلوبی برخوردار بود، کارگاه های درودگری، مشبک بری روی چوب و پرورش محصولات جالیزی در سطح نامطلوبی قرار داشتند. همچنین، مقایسه امکانات کارگاهی برای این 7 رشته مهارتی حاکی از این بود که کارگاه راسته دوزی نسبت به کارگاه های جالیزی و مشبک بری از امکانات بهتری برخوردار بوده و کارگاه های درودگری، قالی بافی، پرورش گیاهان آپارتمانی و هنر زندگی در خانه نسبت به مشبک بری روی چوب وضعیت مطلوب‌تری داشتند. با عنایت به یافته‌های حاصل، پیشنهاداتی به منظور برنامه ریزی هر چه بیشتر در این زمینه ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

319 - بررسی دیدگاه کارشناسان پیرامون عناصر اصلی دروس کتاب هدیه‌های آسمان پایه دوم ابتدایی
معصومه صمدی

هدف پژوهش بررسی دیدگاه کارشناسان آموزش پیرامون عناصر کتاب درسی جدید هدیه‌های آسمان (اهداف درس، عنوان درس ، تصاویر درس و متن درس) پایه دوم بود. روش پژوهش ارزشیابی است. جامعه مورد مطالعه 46 نفر کار شناسان آموزش بودند که به طور هدفمند انتخاب شدند. ابزار مورد مطالعه در این چکیده کامل

هدف پژوهش بررسی دیدگاه کارشناسان آموزش پیرامون عناصر کتاب درسی جدید هدیه‌های آسمان (اهداف درس، عنوان درس ، تصاویر درس و متن درس) پایه دوم بود. روش پژوهش ارزشیابی است. جامعه مورد مطالعه 46 نفر کار شناسان آموزش بودند که به طور هدفمند انتخاب شدند. ابزار مورد مطالعه در این پژوهش فهرست وارسی محتوا است که بر اساس ملاک‌های برنامه ریزی درسی، تصویرگری و تعلیم و تربیت اسلامی تهیه شده بود. واحد تحلیل عناصر درس یعنی اهداف اختصاصی، عناوبن، تصاویر و متن بود. روایی این فهرست به صورت محتوایی و بر اساس قضاوت متخصصان و پایایی با روش آلفای کرونباخ تعیین شد .تحلیل داده‌های کمی با محاسبه میانگین با استفاده ازنرم افزار spss و داده‌های کیفی با روش تحلیلی انجام شد. یافته‌ها نشان داد که کارشناسان اهداف اختصاصی و عناوین دروس را مناسب، متون دروس را معمولی و مناسب ارزیابی نمودند. در رابطه با تصاویر بخش عمده ناهمسویی به تصویر معصومین (ع) مربوط می‌شد که دیدگاه‌های متفاوت بود. تنها موارد ناهمسو مربوط به آموزش مستقیم مفاهیم، عدم تناسب با رشد ذهنی دانش‌آموزان، فراهم نکردن فرصت تفکر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

320 - اعتباریابی الگوی برنامه درسی بین رشته‌ای آموزش سواد زیست محیطی در نظام آموزشی متوسطه ایران
محبوبه سلیمان پور عمران محمدحسین یارمحمدیان نرگس کشتی آرای

هدف پژوهش حاضر، اعتباریابی الگوی برنامه درسی بین رشته‌ای آموزش سواد زیست محیطی در دوره متوسطه و از نوع توصیفی – پیمایشی بوده است. در این راستا ابتدا، چارچوب پیشنهادی آموزش سواد زیست محیطی در قالب عناصر چهارگانه برنامه ی درسی (هدف، محتوا، روش‌های یاددهی ـ یادگیری و چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، اعتباریابی الگوی برنامه درسی بین رشته‌ای آموزش سواد زیست محیطی در دوره متوسطه و از نوع توصیفی – پیمایشی بوده است. در این راستا ابتدا، چارچوب پیشنهادی آموزش سواد زیست محیطی در قالب عناصر چهارگانه برنامه ی درسی (هدف، محتوا، روش‌های یاددهی ـ یادگیری و ارزشیابی) و شامل سه مؤلفه دانش، مهارت و نگرش زیست محیطی، تدوین و در اختیار متخصصان محیط زیست و برنامه ریزان درسی، قرار داده شد. نتایج آزمون توزیع دو جمله‌ای و t تک گروهی در سطح (05/0P ≤) نشان دهنده اهمیت گویه‌ها از دیدگاه متخصصان بوده است. سپس چارچوب برنامه درسی سواد زیست محیطی مورد تأیید متخصصان، از طریق تعداد 108 نفر از دبیران زن و مرد، دروس زیست شناسی، شیمی و جغرافیای دوره متوسطه شهرستان آمل در سال تحصیلی 93-92 در قالب پرسشنامه، مورد نظرسنجی قرار گرفت. نتایج به دست آمده از طریق روش تحلیل عاملی تأییدی، با استفاده از نرم‌افزار لیزرل مورد اعتبارسنجی قرار گرفت. نتایج اعتبارسنجی نشان دهنده برازش مناسب مدل پیشنهادی براساس آزمون خی دو (38/1062=2 و 000001/0P =) و شاخص‌های خطای مجموع مجذورات میانگین (065/0 = RMSEA) و واریانس باقیمانده (054/0RMR=) بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

321 - اثر بخشی آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر سبک اسنادی بدبینانه دانش‌آموزان پسر دوره ابتدایی
مانا چم زاده قنواتی اصغر آقایی محسن گل پرور

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر سبک اسنادی بدبینانه دانش آموزان پسر دوره ابتدایی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر11-9 سال دوره ابتدایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 93-92 ، که تعداد کل آنها حدود 450 نفر است. نمونه آماری این پژوهش 42 دا چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی بر سبک اسنادی بدبینانه دانش آموزان پسر دوره ابتدایی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پسر11-9 سال دوره ابتدایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 93-92 ، که تعداد کل آنها حدود 450 نفر است. نمونه آماری این پژوهش 42 دانش‌آموز پسر 9 تا 11 سال است که به صورت در دسترس انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه (هر گروه 21 نفر) قرار داده شدند. هر دو گروه به پرسشنامه سبک اسنادی کودکان، تامپسون وهمکاران (1998) پاسخ دادند. این پرسشنامه دارای روایی همگرای مطلوب و از نظر پایایی با توجه به آلفای کرونباخِ مجموع امتیاز کل که برابر با 61/0 بوده، دارای ثبات درونی خوبی است. سپس گروه آزمایش 12 جلسه 90 دقیقه‌ای، آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی از کتاب آموزشی من و اندیشه‌هایم ، چم زاده قنواتی (1393) دریافت کردند. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها در سطح توصیفی از جدول فراوانی و درصد فراوانی و در سطح استنباطی از تحلیل کوواریانس چند متغیری استفاده شد. کلیه تحلیل‌ها با نرم افزار آماری spss نسخه 18 انجام شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد بین دو گروه در سبک اسنادی بدبینانه در بُعد شخصی سازی ( p < 0/05) و در بُعد تداوم ( p <0/01) تفاوت معنادار وجود دارد، امادر بُعد فراگیر بودن (p >0/01) تفاوت معناداری مشاهده نشد. به طور کلی تفاوت نمرات پیش آزمون و پس آزمون نشان داد بین دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد ( p<0/01) و آموزش مهارت‌های مثبت اندیشی در کاهش سبک اسنادی بدبینانه تأثیرگذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

322 - میزان آشنایی معلمان دوره متوسطه استان مازندران از مبانی برنامه‌ریزی درسی و اصول یادگیری
حسینجان دائی‌زاده علی شریعتمداری عزت‌الله نادری مریم سیف نراقی

چکیده هدف این پژوهش بررسی میزان آشنایی معلمان دوره متوسطه با مبانی برنامه‌ریزی درسی و اصول یادگیری به‌منظور ارائه راهکارهای بهبود و ارتقای دانش و مهارت‌های آنان است. روش انجام پژوهش از نوع ارزشیابی و جامعه آماری کلیه معلمان شاغل به تدریس در مدارس متوسطه استان مازندر چکیده کامل

چکیده هدف این پژوهش بررسی میزان آشنایی معلمان دوره متوسطه با مبانی برنامه‌ریزی درسی و اصول یادگیری به‌منظور ارائه راهکارهای بهبود و ارتقای دانش و مهارت‌های آنان است. روش انجام پژوهش از نوع ارزشیابی و جامعه آماری کلیه معلمان شاغل به تدریس در مدارس متوسطه استان مازندران در سال تحصیلی 85 ـ84 است. نمونه آماری 360 نفر از معلمان است که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. در این تحقیق از دو ابزار محقق‌ساخته‌ شامل پرسشنامه (حاوی 30 سؤال بسته‌پاسخ با طیف لیکرت) و آزمون محقق‌ساخته (حاوی 30 سؤال چهارگزینه‌ای) استفاده شده است. داده‌ها در دو سطح توصیفی (با استفاده از جدولهای توزیع فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (با استفاده از آزمون ، Z و F ) تجزیه و تحلیل شدند. عمده‌ترین یافته‌های پژوهش این است که میزان شناخت معلمان دوره متوسطه از مبانی برنامه‌ریزی درسی و اصول یادگیری در حد پایین‌تر از متوسط بود. میانگین نمره آزمون سنجش میزان شناخت معلمان دوره متوسطه از مبانی برنامه‌ریزی درسی و اصول یادگیری 89/10 (در مقیاس 20 نمره‌ای) به‌دست آمده و بین میانگین نمره‌ها بر حسب متغیرهای جنسیت، مدرک تحصیلی، رشته تحصیلی و سابقه خدمت تفاوت معنادار وجود دارد. بیشترین میانگین نمره‌ها مربوط به معلمان گروه علوم تربیتی با مدرک فوق لیسانس و سابقه 10 تا 19 سال و کمترین آنها مربوط به معلمان گروه علوم پایه با مدرک لیسانس و سابقه بالای 20 تا 29 سال بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

323 - بررسی نقش نظام آموزش از دور برتوسعه منابع انسانی در دانشگاه پیام نور (ایران)
حسین نجفی مهران فرج الهی رضا نوروززاده محمد رضا سرمدی

هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش آموزش از دور بر توسعه منابع انسانی دانشجویان دکتری دانشگاه پیام نور است. این تحقیق از نوع همبستگی است و به صورت توصیفی ـ پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری آن شامل 1082نفر از دانشجویان دکتری پیام نور بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادف چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش آموزش از دور بر توسعه منابع انسانی دانشجویان دکتری دانشگاه پیام نور است. این تحقیق از نوع همبستگی است و به صورت توصیفی ـ پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری آن شامل 1082نفر از دانشجویان دکتری پیام نور بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی و فرمول کوکرال 132 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. شیوه جمع‌آوری اطلاعات نیز، پرسشنامه بود که ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه آموزش از دور 927/. و برای پرسشنامه توسعه منابع انسانی901/. به دست آمد. نتیجه تحقیق نشان داد که بین مؤلفه‌های آموزش از دور و توسعه منابع انسانی در سطح الفای 01/. ضریب همبستگی 841 r=./ به دست آمد که حاکی از رابطه مثبت ومعنادار میان آنهاست. نتیجه نهایی لیزرل نیز نمایان ساخت که آموزش از دور بر توسعه دانش، نگرش،مهارت و رفتار دانشجویان به عنوان مؤلفه‌های توسعه منابع انسانی در دانشگاه پیام نور تأثیرگذار است. زیرا نسبت خی دو به درجه آزادی 23/1 کوچک‌تر از 3، میزان RMSEA 0033/.کوچک‌تر از سطح استاندارد 01/.، میزانP- value 321/. بزرگ‌تر از سطح استاندارد 05/.، میزان GFI 97/. و AGFI 93/. بزرگ‌تر از 90/. به دست آمد که نشان از برازش خوب مدل و بیان کننده رابطه علی بین آموزش از دور و توسعه منابع انسانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

324 - مبانی پداگوژیکی آموزش از دور و نظریه‌های آن
حسین نجفی

هدف این پژوهش، ارائه مبانی پداگوژیکی و نظریه‌های آموزش از دور، به عنوان فرا رشته‌ای در کنار نظام آموزش سنتی با هدف توجه به تفاوت‌های فردی و فراهم کردن فرصت‌های متنوع آموزشی به تناسب سن، جنسیت، اشتغال، معلولیت، با تحقق شعار آموزش برای همه، همه جا و همه زمان است. برای برر چکیده کامل

هدف این پژوهش، ارائه مبانی پداگوژیکی و نظریه‌های آموزش از دور، به عنوان فرا رشته‌ای در کنار نظام آموزش سنتی با هدف توجه به تفاوت‌های فردی و فراهم کردن فرصت‌های متنوع آموزشی به تناسب سن، جنسیت، اشتغال، معلولیت، با تحقق شعار آموزش برای همه، همه جا و همه زمان است. برای بررسی آن، از روش مروری ـ تحلیلی استفاده شده است.آموزش از دور برای اینکه به عنوان نظام آموزشی جدید مطرح شود باید دارای ویژگی‌ها ، مبانی پداگوژیکی و نظریه پردازی خاص خود باشد. از مهم ترین ویژگی‌های آموزش از دور می‌توان به جدایی یاددهنده ـ یادگیرنده، استقلال یادگیرنده، تعامل، سازمان پشتیبانی کننده آموزشی، ابزار ارتباطی و ساخت و تولید دانش توسط یادگیرنده اشاره کرد. از سوی دیگر، در دیدگاه ساختن گرایی، چون یادگیرنده خود مفسر، سازنده وتولید کننده دانش در قالب چارچوب‌های استاندارد است، به عنوان مبانی پداگوژیکی آموزش از دور در نظر گرفته می‌شود. علاوه بر این، به منظور اینکه آموزش از دور به نظریه علمی تبدیل شود، باید دارای نظریه پردازی خاص خود باشد. مهم ترین نظریه‌های علمی حوزه آموزش از دور عبارتند از: نظریه استقلال عمل یادگیرنده ویدمیر، صنعتی شدن آموزش پیترز، تعامل آموزشی شش گانه هالمبرگ، فاصله تراکنشی مور و نظریه کنترل گریسون و مایرا بینتون. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

325 - تأثیر راهبردهای فراشناختی بر حل مسائل ریاضی در دانش‌آموزان دوره اول دبیرستان شهر یزد
ناصر محمدی محمدآبادی محمد حسن باقری اتابک علی جعفری ندوشن ابوالفضل آزادنیا سمیه سلطانی گردفرامرزی

هدف از انجام این پژوهش مطالعه تأثیر فراشناخت و رویکردهای آن نسبت به قابلیت‌های حل مسأله ریاضی در دانش‌آموزان دوره اول متوسطه در شهر یزد بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش‌آموزان پایه اول مقطع متوسطه شهر یزد را شامل می‌شود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، 120 دا چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش مطالعه تأثیر فراشناخت و رویکردهای آن نسبت به قابلیت‌های حل مسأله ریاضی در دانش‌آموزان دوره اول متوسطه در شهر یزد بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش‌آموزان پایه اول مقطع متوسطه شهر یزد را شامل می‌شود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، 120 دانش‌آموز در سال اول آموزش متوسطه در دو گروه آزمون (آزمایش) و کنترل انتخاب شدند که نیمی از آنها دختر و نیم دیگر پسر بودند. گروه آزمایش در دوره آموزش راهبردهای فراشناختی شرکت کرد. برنامه درسی گروه آزمایش شامل آموزش 6 هفته‌ای و هر هفته 4 ساعت روش‌های فراشناختی بود. قبل از شروع این دوره، پیش آزمونی برای کل دانش‌آموزان 120 نفر یک آزمون 14 سؤالی متناسب با اهداف تحصیلی در زمینه ریاضی در سال اول متوسطه و سال‌های پیش از آن (راهنمایی) اجرا شد. به عبارت دیگر، آزمون تشخیصی جهت سنجش پیش نیاز انجام شد که همین آزمون دوباره در مرحله پس آزمون مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمون t-test نشان داد که بین پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه کنترل و آزمایش تفاوت معناداری از لحاظ آماری وجود دارد. به این معنی که میانگین نمره‌های گروهی که در دوره فراشناخت شرکت کرده بودند به طور معناداری بیشتر از میانگین گروه کنترل بود. (P < 0/05). همچنین مقایسه بین دانش‌آموزان دختر و پسر و میانگین نمره‌های آنها نشان داد که آموزش فراشناخت برای هر دو گروه دارای تأثیری یکسانی بوده است و تفاوت معناداری مشاهده نشد . (P>0/05) در مجموع، این مطالعه نشان می‌دهد که آموزش فراشناخت و رویکردهای آن بر قابلیت حل مسأله دانش‌آموزان دارای تأثیر مثبتی است و این فعالیت‌های فراشناختی باعث ترغیب و تشویق دانش‌آموزان به یادگیری ریاضی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

326 - جایگاه حل مسأله در تمرین‌های کتاب‌های درسی علوم ابتدایی
بهروز مهرام علی برائی حسین کارشکی

مطالعات پیشین بر تأثیر یادگیری مسأله محور بر افزایش انگیزه درونی برای یادگیری، معناداری یادگیری و پایداری آموخته‌ها دلالت دارد. این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به فرایندحل مسأله در تمرین‌های کتاب‏های علوم دوره ابتدایی انجام و برای بررسی میزان توجه به فرایند حل مسأله ا چکیده کامل

مطالعات پیشین بر تأثیر یادگیری مسأله محور بر افزایش انگیزه درونی برای یادگیری، معناداری یادگیری و پایداری آموخته‌ها دلالت دارد. این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به فرایندحل مسأله در تمرین‌های کتاب‏های علوم دوره ابتدایی انجام و برای بررسی میزان توجه به فرایند حل مسأله از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه پژوهش شامل تمامی تمرین‌های موجود در کتاب‌های درسی علوم تجربی در پایه‌های پنجگانه دوره ابتدایی ( در سال تحصیلی 90 ـ 1389) بود که به شیوه سرشماری مورد مطالعه قرار گرفت. واحد ثبت در این پژوهش، تمرین بود. مقوله‌های کدگذاری بر اساس مراحل شش گانه حل مسأله که توسط دیویی ارائه شده است، تعیین شد. یافته‏های حاصل از تحلیل محتوا نشان داد که در کتاب‌های علوم اول تا پنجم دوره ابتدایی، بیشترین توجه به مرحله چهارم از فرایند حل مسأله (ارائه راه حل) معطوف شده و کمترین توجه مربوط به مراحل «برخورد با مسأله»، «تغییر موقعیت» و «ساختن مسأله» بوده است. همچنین در کتاب علوم پایه اول کمترین توجه و در کتاب علوم پایه سوم بیشترین توجه به مراحل حل مسأله صورت گرفته و توجه به ضرورت چرخش از رویکرد پاسخ محوری به مسأله محوری در بازنگری تألیف کتاب‏های علوم دوره ابتدایی و افزایش توجه به ارتباط عمودی کتاب‌های درسی برای مواجه نمودن دانش‌آموزان با حل مساله، از جمله پیشنهادهای مورد تأکید در این مطالعه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

327 - تأثیر روش تدریس استقرایی بر پیشرفت تحصیلی درس زبان انگلیسی دانش‌آموزان سال سوم راهنمایی
ویدا فلاحی احمد رضا اوجی نژاد صدیقه قانع زهرا قانع

پژوهش حاضر، به منظور مقایسه تأثیر دو روش تدریس استقرایی و قیاسی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم راهنمایی در سال تحصیلی 91 ـ 1390 در ناحیه دوشهر شیراز صورت گرفت. روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون ـ پس آزمون با دو گروه آزمایشی بوده است. از میان مدارس را چکیده کامل

پژوهش حاضر، به منظور مقایسه تأثیر دو روش تدریس استقرایی و قیاسی بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سال سوم راهنمایی در سال تحصیلی 91 ـ 1390 در ناحیه دوشهر شیراز صورت گرفت. روش تحقیق از نوع نیمه آزمایشی به صورت پیش آزمون ـ پس آزمون با دو گروه آزمایشی بوده است. از میان مدارس راهنمایی ناحیه 2 شیراز، یک مدرسه پسرانه و یک مدرسه دخترانه به صورت تصادفی انتخاب و در هر مدرسه دو کلاس، یک کلاس به عنوان گروه آزمایشی استقرایی و یک کلاس به عنوان گروه آزمایشی روش قیاسی به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار اندازه‌گیری یک آزمون 30 سؤالی در مورد درک مطلب و گرامر کلاس سوم راهنمایی بود. این آزمون از آزمون‌های استاندارد شده آموزش و پرورش استخراج شده است و روایی آن توسط گروهی از دبیران و اساتید دانشگاه و همچنین سر گروه‌های آموزشی سازمان آموزش و پرورش فارس مورد تأیید قرار گرفت. پایایی این آزمون با روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که مقدار 76/0 به دست آمد. در این پژوهش، گروه‌های آزمایشی به شیوه استقرایی و قیاسی تحت آموزش قرار گرفتند. در پایان از هر چهار گروه پس آزمون به عمل آمد و داده‌ها با استفاده از تحلیل کوواریانس و آزمون تی گروه‌های مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که میان گروه‌های آزمایشی تفاوت معنادار وجود دارد. بدین صورت که گروه‌های آزمایشی که با روش استقرایی آموزش دیده بودند، نمرات بهتری را در درک مطلب و دستور زبان انگلیسی نسبت به گروه‌های آزمایشی که با روش قیاسی آموزش دیده بودند، کسب کردند و بیشتر فرضیات این تحقیق مورد تأیید قرار گرفت. به جز فرضیه آخر که بین نمرات پیشرفت تحصیلی دختران و پسران در روش استقرایی دردرک مطلب تفاوت معناداری مشاهده نشد و این بدان معنی است که در اکثر موارد تأثیر روش استقرایی بر دختران و پسران بیشتر از روش قیاسی بوده است و البته با توجه به فرضیات بعدی، تأثیر این روش بر دختران بیشتر بوده است و فقط در فرضیه آخر تفاوت بین آنها معنادار نبوده که تقریباً به یک اندازه بر هر دو جنس تأثیر گذار بوده است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که استفاده از روش تدریس استقرایی در پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در درس زبان انگیسی به طور کلی مؤثرتر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

328 - بررسی عوامل مؤثر بر تلفیق و کاربرد فناوری آموزش از دور در کلاس درس و طراحی الگویی برای آن
حسین نجفی مهران فرج الهی رضا نوروززراده محمد رضا سرمدی

هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر تلفیق و کاربرد فناوری آموزش از دور در کلاس درس دانشجویان دکتری دانشگاه پیام نور بود. ابتدا برای شناسایی عوامل مهم تأثیرگذار بر کاربرد فناوری آموزش از دور در کلاس درس از30 کارشناس آموزش از دور نظرسنجی شد. سپس در قالب پرسشنامه محقق ساخته چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر تلفیق و کاربرد فناوری آموزش از دور در کلاس درس دانشجویان دکتری دانشگاه پیام نور بود. ابتدا برای شناسایی عوامل مهم تأثیرگذار بر کاربرد فناوری آموزش از دور در کلاس درس از30 کارشناس آموزش از دور نظرسنجی شد. سپس در قالب پرسشنامه محقق ساخته در اختیار نمونه آماری قرار داده شد. این پرسشنامه شامل 5 عامل اصلی و 36 زیر مؤلفه بود. لذا برای انجام تحقیق از بین 1082 نفر جامعه آماری با کمک روش نمونه‌گیری تصادفی و فرمول کوکران 136 نفر به عنوان نمونه انتخاب و پرسشنامه در بین آنها توزیع و گردآوری شد. برای تحلیل داده‌های تحقیق از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی؛ میانگین، انحراف استاندارد، ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل عاملی اکتشافی با کمک نرم افزار SPSS18 و لیزرل 53/8 استفاده شد. نتیجه اولیه نشان داد که عوامل خودکفایی، تبحر در کار با فناوری، مفید بودن، دسترسی آسان و حمایت همه جانبه به عنوان عوامل تأثیرگذار بر تلفیق و کاربرد فناوری آموزش از دور در کلاس درس دانشجویان دکتری شناسایی شدند که ضریب همبستگی بین آنها به ترتیب 64%، 52% ، 49% ، 47% و 39% به دست آمد که نشان دهنده ضریب مثبت و بالا بود. نتیجه نهایی لیزرل 53/8 نیز نشان داد که چون نسبت خی دو 07/732 به درجه آزادی 337 برابر با 172/2 ،کوچک‌تر از 3، میزان RMSEA0018/. کوچک‌تر از سطح استاندارد01/.، میزانP-value 2132/.، بزرگ‌تر از سطح استاندارد 05/.، میزانGFI 91/. و AGFI 90/. مساوی یا بزرگ‌تر از 90/. به دست آمده، از یک سو، نشان دهنده برازش خوب نهایی مدل بوده و از سوی دیگر، نشان دهنده ارتباط معنادار بین 5 عامل شناسایی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

329 - جایگاه شهروند جهانی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی
ابراهیم محمدجانی

هدف از پژوهش حاضر بررسی جایگاه شهروند جهانی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی است. روش پژوهش مورد استفاده توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. واحد تحلیل نیز جمله و تصویر انتخاب شد. جامعه آماری، کتاب مطالعات ششم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 93-92 است و نمونه آما چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی جایگاه شهروند جهانی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم ابتدایی است. روش پژوهش مورد استفاده توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است. واحد تحلیل نیز جمله و تصویر انتخاب شد. جامعه آماری، کتاب مطالعات ششم دوره ابتدایی در سال تحصیلی 93-92 است و نمونه آماری در این پژوهش برابر با جامعه یعنی کل کتاب مطالعات اجتماعی پایه ششم است. ابزار اندازه گیری در این پژوهش سیاهه شهروند جهانی آکسفام بود. این سیاهه از 3 حیطه اصلی: الف) حیطه شناختی، ب) حیطه مهارتی و ج) حیطه نگرشی و 15 مؤلفه تشکیل شده است که روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی تعیین گردید. جهت سنجش پایایی نیز از 3 کدگذار مستقل استفاده شد که ضریب همسانی کدگذاری آنها 83/0 بود. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی و جدول) استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داه‌ها نشان می‌دهد که 97/20% کل جملات و تصاویر برنامه درسی مطالعات اجتماعی پایه ششم مربوط به حیطه شناختی، 03/3% مربوط به حیطه مهارتی و 34/1% مربوط به حیطه نگرشی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

330 - بررسی میزان توجه به مؤلفه‌های سواد مالی و اقتصادی در محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی
لیلا علیزاده کتنلوئی غلامعلی احمدی سید محمدرضا امام جمعه

پژوهش حاضر با هدف بررسی مؤلفه‌های سواد مالی و سواد اقتصادی در محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی انجام شده است. روش تحقیق از نوع تحلیل محتوا و جامعه آماری کتاب‌های درسی دوره ابتدایی درسال تحصیلی 92-1391 است. در این پژوهش حجم نمونه شامل تمامی محتوای کتاب‌های درسی ریاضی (پ چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی مؤلفه‌های سواد مالی و سواد اقتصادی در محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی انجام شده است. روش تحقیق از نوع تحلیل محتوا و جامعه آماری کتاب‌های درسی دوره ابتدایی درسال تحصیلی 92-1391 است. در این پژوهش حجم نمونه شامل تمامی محتوای کتاب‌های درسی ریاضی (پایه‌های اول تا ششم)، تعلیمات اجتماعی (پایه سوم)، مطالعات اجتماعی (پایه ششم ابتدایی) همچنین بخش مدنی محتوای کتاب‌های تعلیمات اجتماعی پایه‌های چهارم و پنجم ابتدایی است. برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز از فرم‌های تحلیل محتوای کد گذاری شده با تأکید بر چهار مؤلفه اصلی سواد مالی و چهار مؤلفه اصلی سواد اقتصادی استفاده شده است. روایی صوری و محتوایی ابزار پژوهش، بر اساس نظرات متخصصان و پایایی آن پژوهش بر اساس روش هولستی با ضریب پایایی 95% برای سواد اقتصادی و 93% برای سواد مالی محاسبه شده است. داده‌های حاصل از فرآیند تحلیل محتوا حاکی از آن است که میزان توجه به هر یک از مؤلفه‌های سواد مالی و اقتصادی درمحتوای کتاب‌های درسی متفاوت است؛ ضمناً به مؤلفه‌های سواد اقتصادی بیشتر از سواد مالی پرداخته شده است. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش و نقش سواد مالی و اقتصادی در دنیای امروز، تأکید بیشتر برمؤلفه‌های سواد مالی و اقتصادی در محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی بیش از پیش ضروری به نظر می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

331 - بررسی نقش عوامل زمینه‌ای مؤثر در تقلب تحصیلی دانش‌آموزان: رویکرد تحلیل آمیخته
پیمان یارمحمدزاده مجید داداش زاده وحید داداش زاده

هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل زمینه‌ای مؤثر بر انجام تقلب تحصیلی با رویکرد تحلیل آمیخته از نوع روش اکتشافی است. جامعه پژوهش شامل معلمان و دانش‌آموزان سال سوم مقطع دوره اول متوسطه شهرستان چالدران استان آذربایجان غربی است. شرکت کنندگان در پژوهش، برای مصاحبه با معلمان، شامل چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، بررسی عوامل زمینه‌ای مؤثر بر انجام تقلب تحصیلی با رویکرد تحلیل آمیخته از نوع روش اکتشافی است. جامعه پژوهش شامل معلمان و دانش‌آموزان سال سوم مقطع دوره اول متوسطه شهرستان چالدران استان آذربایجان غربی است. شرکت کنندگان در پژوهش، برای مصاحبه با معلمان، شامل 13 نفر و برای گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌ای از دانش‌آموزان، شامل 168 نفر است که بر اساس جدول کرجسی و مورگان و به شیوه تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها در میان معلمان از مصاحبه حضوری و در میان دانش‌آموزان، از پرسشنامه محقق ساخته عوامل زمینه‌ای مؤثر بر تقلب تحصیلی حاصل از تحلیل مصاحبه‌های انجام شده از معلمان و نیز پرسشنامه تقلب تحصیلی آندرمن و همکاران (2010) با تأیید روایی توسط صاحب نظران و با ضریب پایایی آلفای کرونباخ، به ترتیب، 77/0 و 79/0 استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها، از روش‌های آمار توصیفی و مدل تحلیل مسیر با SPSS18 و AMOS18 استفاده گردید. یافته‌های پژوهش نشان داد از نظر معلمان، نوع ارزشیابی، شرایط اجرای آزمون و نظارت، ویژگی‌ها و روش‌های معلم، برخورد نکردن با افراد متقلب، تأثیرات گروه همسال و انتظارات محیطی و از نظر دانش‌آموزان، نوع ارزشیابی، شرایط اجرای آزمون و نظارت، ویژگی‌ها و روش‌های معلم، تأثیرات گروه همسال و انتظارات محیطی در اقدام به انجام تقلب تحصیلی مؤثر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

332 - مبانی و عناصر برنامه درسی مدارس والدورف آلمان
حسین قاسم پورمقدم

هدف محقق بررسی فلسفة آموزشی برنامه درسی مدارس والدورف است تا از این طریق، توصیه‌هایی برای برنامه‌ریزان درسی ایران ارائه شود. روش تحقیق توصیفی و ابزار جمع‌آوری داده‌ها اسنادی است که در کتابخانة دانشگاه مونیخ، مدرسة والدورف مونیخ و سایت‌های اینترنتی مرتبط در دسترس بوده اس چکیده کامل

هدف محقق بررسی فلسفة آموزشی برنامه درسی مدارس والدورف است تا از این طریق، توصیه‌هایی برای برنامه‌ریزان درسی ایران ارائه شود. روش تحقیق توصیفی و ابزار جمع‌آوری داده‌ها اسنادی است که در کتابخانة دانشگاه مونیخ، مدرسة والدورف مونیخ و سایت‌های اینترنتی مرتبط در دسترس بوده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که برنامة درسی مدارس والدورف از چهار مؤلفة هدف، محتوا، روش و ارزشیابی به روشی خلاق و آزاد بهره گرفته است. بر اساس فلسفة آموزشی این مدارس به دلیل تفاوت‌های فردی، نمی‌توان همه را یکسان آموزش داد. آموزش باید همراه با عمل و تجربه باشد. کودکان باید مطالب آموختنی را با رغبت انتخاب کنند تا معلمان آنها را به دانش‌آموزان بیاموزند. برای یادگیری مطالب درسی، همه چیز در فضای باز و به شکل کار و بازی ارائه می‌شود. دانش‌آموزان مطالب را برای اخذ نمره یاد نمی‌گیرند. معلمان این مدارس، راهنما و مشاور کودکان هستند و تمام تلاششان بر این است که دانش‌آموزان، زندگی واقعی و بزرگسالی را تجربه کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

333 - شناسایی عوامل موفقیت در اجرای برنامه آموزش الکترونیکی در آموزش عالی
مجتبی رضایی راد

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موفقیت در اجرای برنامه آموزش الکترونیکیو با روش توصیفی، پیمایشی (زمینه یابی) و مقطعی در سال 1389 انجام شد. جامعه آماری متشکل از مدیران، استادان،کارشناسان و متخصصان و دست اندرکاران آموزش‌های الکترونیکی در دسترس شهر تهران به تعداد384 نفر بو چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موفقیت در اجرای برنامه آموزش الکترونیکیو با روش توصیفی، پیمایشی (زمینه یابی) و مقطعی در سال 1389 انجام شد. جامعه آماری متشکل از مدیران، استادان،کارشناسان و متخصصان و دست اندرکاران آموزش‌های الکترونیکی در دسترس شهر تهران به تعداد384 نفر بودکه از این جامعه192 نفر به صورت تصادفی با استفاده از جدول کرجسی مورگان به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته مورداستفاده قرار گرفت. به منظور تعیین روایی (محتوایی) از قضاوت استادان این رشته استفاده شد و میزان پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزار SPSS معادل87/0 حاصل گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با آمار توصیفی و استنباطی کای مربع (آزمون خی دو و آزمون فریدمن) انجام گرفت. نتایج حاصل نشان دادکه با توجه به فراوانی مشاهده شده عامل محتوای برنامه، دسترسی به وب، دخالت و مشارکت فراگیران، امنیت و پشتیبانی وب سایت، تعهد موسسه، محیط یادگیری تعاملی، صلاحیت مربی وارائه وطراحی به ترتیب اولویت به عنوان عوامل موفقیت در اجرای برنامه آموزش الکترونیکی در آموزش عالی شناسایی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

334 - تحلیل محتوای کتاب آموزش مهارت‌هایی برای زندگی بر اساس اصول انتخاب محتوا و ارائه راهکارهای اصلاحی از منظر صاحب نظران برنامه ریزی درسی
فرشته حاجی زاده ماهانی

پژوهش حـاضر، با هـدف تحلیل محتوای کتاب آموزش مهارت‌هایی برای زندگی پایه پنجم دوره ابتدایی، بر اساس اصول انتخاب محتوای برنامه‌ریزی درسی و ارائه راهکارهای اصلاحی، از نظر صاحب نظران برنامه ریزی درسی صورت گرفته است. روش پژوهش، توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق س چکیده کامل

پژوهش حـاضر، با هـدف تحلیل محتوای کتاب آموزش مهارت‌هایی برای زندگی پایه پنجم دوره ابتدایی، بر اساس اصول انتخاب محتوای برنامه‌ریزی درسی و ارائه راهکارهای اصلاحی، از نظر صاحب نظران برنامه ریزی درسی صورت گرفته است. روش پژوهش، توصیفی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته شامل 30 سؤال بسته پاسخ و 3 سؤال باز پاسخ بوده که همراه با کتاب مذکور، در اختیار صاحب نظران برنامه‌ریزی درسی که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، قرار داده شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها، حاکی از آن است که، صاحب نظران برنامه درسی معتقدند: اصول اهمیت، اعتبار، سودمندی، قابلیت یادگیری، علاقه فراگیران و توجه به ساختار دانش در حد زیاد و اصل انعطاف پذیری در حد متوسط، در انتخاب محتوای کتاب مذکور، رعایت شده است. تحلیل استنباطی داده‌ها با استفاده از آزمون t تک نمونه‌ای، حاکی از آن است که، به نظر صاحب نظران برنامه درسی، رعایت اصول اهمیت، اعتبار، سودمندی، علاقه، توجه به ساختار دانش و قابلیت یادگیری به لحاظ آماری، معنادار بوده و رعایت اصل انعطاف پذیری در انتخاب محتوای کتاب مذکور، معنادار نبوده است. همچنین تحلیل سؤالات باز پاسخ، حاکی از آن بود که به نظر صاحب نظران برنامه درسی، 9 موضوع باید به محتوای کتاب اضافه شود که عمده‌ترین آن، روش ارتباط مناسب ذکر گردید، همچنین 3 موضوع باید از محتوای کتاب حذف شوند که عمده‌ترین آن، غم و اندوه و خشم است و از 7 موضوعی که باید مورد تأکید بیشتر قرار بگیرد، حل مسأله، دارای بیشترین فراوانی، بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

335 - بررسی محتوای کتب درسی دوره ی راهنمایی تحصیلی در گسترش فرهنگ ایثار و شهادت
حسن شهرکی پور

پژوهش حاضر با هدف بررسی محتوای کتب درسی (فارسی، فرهنگ اسلامی، تعلیمات دینی، تعلیمات اجتماعی و تاریخ) دوره راهنمایی در گسترش فرهنگ ایثار و شهادت از نظر معلمان در سال تحصیلی 91 ـ90 انجام شده است. روش پژوهش توصیفی با رویکرد پیمایشی است و جامعه آماری را کلیه معلمان دوره راه چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی محتوای کتب درسی (فارسی، فرهنگ اسلامی، تعلیمات دینی، تعلیمات اجتماعی و تاریخ) دوره راهنمایی در گسترش فرهنگ ایثار و شهادت از نظر معلمان در سال تحصیلی 91 ـ90 انجام شده است. روش پژوهش توصیفی با رویکرد پیمایشی است و جامعه آماری را کلیه معلمان دوره راهنمایی شهرستان نیشابور، که تعدادشان 826 نفر است، تشکیل می‌دهد که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان crèche & Morgan تعداد 262 نفر از معلمان به عنوان نمونه با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته شامل 37 گویه در 5 طیف است که روایی آن توسط کارشناسان آموزشی و معلمان تأیید و آماده اجرا و پایایی آن بر مبنای آلفای کرنباخ(957/0) محاسبه گردید. نتایج به دست آمده از این پژوهش حاکی از آن است که محتوای کتب درسی دوره راهنمایی با استفاد از آزمون T در درونی نمودن فرهنگ ایثار و شهادت، افزایش اعتقاد دانش‌آموزان به ارزش‌های دفاع مقدس، احترام به اقشار ایثارگران (جانبازان، آزادگان، و خانواده شاهد)، آشنایی دانش‌آموزان و ویژگی‌های شهدای دانش‌آموز وتبلیغ و ترویج ارزش‌های دفاع مقدس نقش داشته است. برای رتبه بندی خرده مقیاس‌ها آزمون فریدمن مورد استفاده قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

336 - ارزیابی درونی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی‏ دانشگاه تهران مطالعه موردی
عباس بازرگان محسن کشاورز فاخته اسحاقی رضا محمدی

در طی دو دهه گذشته، اغلب نظام‌های آموزش عالی جهان کوشش‌هایی برای انجام ارزیابی و بهبود کیفیت آموزش، پژوهش و عرضه خدمات تخصصی در سطح دانشگاه و نیز در سطح نظام‌های آموزش عالی انجام داده‌اند.کشورهایی که به کسب تجربه موفق در این زمینه نایل آمده‌اند، به انجام ارزیابی مستمر پ چکیده کامل

در طی دو دهه گذشته، اغلب نظام‌های آموزش عالی جهان کوشش‌هایی برای انجام ارزیابی و بهبود کیفیت آموزش، پژوهش و عرضه خدمات تخصصی در سطح دانشگاه و نیز در سطح نظام‌های آموزش عالی انجام داده‌اند.کشورهایی که به کسب تجربه موفق در این زمینه نایل آمده‌اند، به انجام ارزیابی مستمر پرداخته‌اند و از ارزیابی درونی به‌عنوان رویکردی زیربنایی با هدف اشاعه فرهنگ کیفیت استفاده کرده‌اند. در ایران نیز اجرای طرحهای مربوط به ارزیابی مستمر از سال 1375 آغاز شد. پس از آن کوشش‌هایی در انجام ارزیابی درونی در گروههای آموزشی دانشگاهی به عمل آمده است. در این راستا ارزیابی کیفیت دوره‌های دکتری نیز به‌علت نقش این دوره‌ها در تربیت افراد متخصص و انجام پژوهش و تولید دانش، از اهمیت بسزایی برخوردار است. بنابراین امروزه ارزیابی کیفیت دوره‌های دکتری در نظام‌های ارزیابی دانشگاهها مدنظر قرار می‌گیرد. این پژوهش از نوع کاربردی و روش تحقیق آن توصیفی ـ تحلیلی است و برای انجام آن از ابزارهای کمی (پرسشنامه) بهره گرفته شده است. جامعه مورد مطالعه شامل: 1ـ مدیرگروه 2ـ اعضای هیأت علمی 3ـ دانشجویان دوره دکتری 4ـ دانش‌آموختگان و کارفرمایان است. با توجه به کوچک بودن جامعه مورد مطالعه و به‌منظور بررسی عمیق آن سرشماری کامل انجام شده است. در نهایت با توجه به داده‌های به‌دست آمده، میزان مطلوبیت هر یک از عوامل مورد ارزیابی به این ترتیب است: عامل اول ـ دانشجویان: مطلوب؛ عامل دوم ـ اعضای هیأت علمی: مطلوب؛ عامل سوم ـ برنامه درسی: نسبتاً مطلوب؛ عامل چهارم ـ منابع کالبدی: نسبتاً مطلوب؛ عامل پنجم ـ فرایند تدریس و یادگیری؛ نسبتاً مطلوب؛ عامل ششم‌ـ دانش‌آموختگان: نسبتاً مطلوب؛ عامل هفتم ـ مدیریت گروه: مطلوب. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

337 - ارزشیابی کتاب علوم اجتماعی سال اول راهنمایی از لحاظ رعایت ویژگی‌ها و معیارهای مطلوب کتاب درسی از نظر معلمان
نجمه قائمی ویدا فلاحی عباس قلتاش

این مطالعه با هدف ارزشیابی کتاب علوم اجتماعی سال اول راهنمایی از لحاظ رعایت ویژگی‌ها و معیارهای مطلوب کتاب درسی از نظر معلمان انجام شده است.جامعه‌ آماری این پژوهش، معلمان علوم اجتماعی سال اول راهنمایی شهر کرمان شامل 120 نفر بودند و نمونه‌ آماری به صورت سرشماری، برابر با چکیده کامل

این مطالعه با هدف ارزشیابی کتاب علوم اجتماعی سال اول راهنمایی از لحاظ رعایت ویژگی‌ها و معیارهای مطلوب کتاب درسی از نظر معلمان انجام شده است.جامعه‌ آماری این پژوهش، معلمان علوم اجتماعی سال اول راهنمایی شهر کرمان شامل 120 نفر بودند و نمونه‌ آماری به صورت سرشماری، برابر با جامعه‌ آماری در نظر گرفته شد که نهایتاً 105 نفر از معلمان پرسشنامه را تکمیل کردند. در این پژوهش از روش توصیفی ـ پیمایشی استفاده شد و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ا‌ی بود که بر اساس معیارهای 20 گانه‌ مطلوب کتاب درسی تهیه شد و پایایی این ابزار با روش آلفا کرونباخ مقدار 91/0 به دست آمد. آزمون آماری به کارگرفته شده آزمون t تک نمونه‌ای و آزمون ناپارامتریک رتبه‌ای دبیلیو کندال برای تحلیل پاسخ‌ها و رتبه بندی معیارها بوده است. این پژوهش به جهت پاسخ‌گویی به 4 سؤال در رابطه با معیارهای تناسب محتوا با ا هداف، رعایت اصول برنامه ریزی درسی، رعایت اصول روانشناسی یادگیری و نهایتاً رتبه بندی معیارها، طراحی شده است. یافته‌ها نشان داد که تطابق با اهداف آموزشی، تقریباً در حد مطلوبی در کتاب علوم اجتماعی رعایت شده است و اصول برنامه‌ریزی درسی و اصول روانشناسی یادگیری درحد متوسطی رعایت شده است. رتبه‌بندی میزان رعایت معیارها نشان داد که از نظر جامعه معلمان، معیار ارتباط مطالب ارائه شده با زندگی روزمره و محیط اجتماعی بیشترین و معیار فراهم نمودن فرصت‌هایی برای فعالیت فوق برنامه در خارج کلاس کم‌ترین میزان رعایت را در کتاب علوم اجتماعی سال اول راهنمایی نشان می‌دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

338 - میزان توجه به رویکرد تربیت شهروند پیشرفت گرا در کتب درسی علوم اجتماعی دوره راهنمایی تحصیلی ایران
عباس قلتاش حسین فیاض بخش پریسا فرخی نژاد صدیقه محمدجانی

تربیت شهروندی پیشرفت‌گرا یکی از رویکردهای تربیت شهروندی است که بر تدارک فرصت‌ها جهت کسب و ارتقای پتانسیل‌های مشارکت فعال در زندگی اجتماعی تأکید دارد. این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به رویکرد تربیت شهروند پیشرفت گرا در کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی ایران انجا چکیده کامل

تربیت شهروندی پیشرفت‌گرا یکی از رویکردهای تربیت شهروندی است که بر تدارک فرصت‌ها جهت کسب و ارتقای پتانسیل‌های مشارکت فعال در زندگی اجتماعی تأکید دارد. این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به رویکرد تربیت شهروند پیشرفت گرا در کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی ایران انجام شده است. در این پژوهش مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای جهت مشخص نمودن مؤلفه‌های تربیت شهروندی پیشرفت گرا و از روش تحلیل محتوا به منظور بررسی و تحلیل کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی مورد استفاده قرار گرفته است. جامعه آماری این تحقیق در بخش تحلیل محتوا، کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی است که کل جامعه، برای مطالعه انتخاب شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه‌های تحلیل محتوای کتب درسی است که پس از مطالعه مبانی نظری و بسترهای قانونی و بر اساس طرح پیشنهادی، تهیه و تدوین و روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی و جامعه شناسی تعیین شده است. واحد تحلیل، جملات مندرج در متن کتب درسی است .مهمترین یافته‌های این پژوهش در بخش تحلیل محتوا عبارت است از اینکه به تربیت شهروندی پیشرفت گرا در مجموع در کتب تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی به میزان 04/20 درصد در پایه اول راهنمایی، 22 درصد در پایه دوم راهنمایی، 14/20 درصد در پایه سوم راهنمایی، توجه شده است که نشان از عدم توجه کافی و شایسته به مولفه‌های تربیت شهروند پیشرفت گرا در کتب درسی مذکور دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

339 - تحلیل محتوای برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی ایران از منظر توجه به ویژگی‌های شهروند جهانی
عباس قلتاش مسلم صالحی حسن میرزایی

این پژوهش با هدف بررسی میزان توجّه به ویژگی های شهروند جهانی (Global citizenship) در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی کشورایران انجام گرفته است. دراین پژوهش ازروش توصیفی جهت مشخص نمودن مؤلفه‌ها و ویژگی های شهروند جهانی و ازروش تحلیل محتوا به منظور بررسی و تحلیل چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی میزان توجّه به ویژگی های شهروند جهانی (Global citizenship) در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی کشورایران انجام گرفته است. دراین پژوهش ازروش توصیفی جهت مشخص نمودن مؤلفه‌ها و ویژگی های شهروند جهانی و ازروش تحلیل محتوا به منظور بررسی و تحلیل برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی استفاده شده است. جامعه آماری آن در بخش تحلیل محتوا برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی کشور بود که ازاین جامعه، برنامه درسی مطالعات اجتماعی پایه‌های چهارم و پنجم ابتدایی به روش هدفمند انتخاب شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه تحلیل اهداف، سیاهه تحلیل محتوای کتب درسی، سیاهه تحلیل محتوای کتاب راهنمای معلم و سیاهه تحلیل تصاویر بود که پس از مطالعه مبانی نظری و بسترهای قانونی، طرح پیشنهادی تهیه و تدوین شد و روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی و کارشناسان مربوطه تعیین گردید. واحد تحلیل جملات مندرج درمتن کتب درسی، متن اهداف، متن کتاب راهنمای معلم و نیز تصاویر مندرج در کتب درسی بوده است. در بخش تحلیل محتوا مهمترین یافته‌ها بیانگر آن است که در مجموع در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی در بعد شناختی به میزان 20/10 درصد، بعد عملکردی به میزان 10/6 درصد و بعد نگرشی به میزان 15/3 درصد به ویژگی‌های شهروند جهانی توجه شده است که این موضوع بیانگر کم توجهی به این مؤلفه‌ها است. در بخش تصاویر نیز به میزان 30 درصد به مؤلفه‌ها و ویژگی‌های شهروند جهانی توجه شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

340 - جایگاه اخلاق زیست محیطی در برنامه درسی دوره ابتدایی ایران
طاهره بیات پروین احمدی عبدالله پارسا

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه اخلاق زیست محیطی در محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی به منظور بهبود محتوای کتاب‌های مورد نظر بوده است. روش تحقیق توصیفی است و با استفاده از تحلیل محتوا به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته است. مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی، با توجه به سه حیطه شنا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه اخلاق زیست محیطی در محتوای کتاب‌های درسی دوره ابتدایی به منظور بهبود محتوای کتاب‌های مورد نظر بوده است. روش تحقیق توصیفی است و با استفاده از تحلیل محتوا به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته است. مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی، با توجه به سه حیطه شناختی، عاطفی، مهارتی در قالب ابعاد متن، تکلیف، پرسش و تصویر مورد بررسی قرار گرفت. جامعه و نمونه آماری پژوهش، کتاب‌های فارسی (بخوانیم و بنویسیم)، علوم، تعلیمات اجتماعی و هدیه‌های آسمانی دوره ابتدایی (22جلد کتاب) در سال تحصیلی 91 ـ90 بود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که کل مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی در این کتاب‌ها، 535 واحد بوده که در بعد متن (45/36 درصد)، تکلیف (14/15 درصد)، پرسش (6/25) و در قالب تصویر (8/22) ارائه شده است. همچنین از کل مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست محیطی، 78 درصد به حیطه شناختی، 13 درصد به حیطه عاطفی و 7/9 درصد به حیطه مهارتی اختصاص یافته است. در کتاب‌های درسی دوره ابتدایی به هدف‌های شناختی (سطح دانش) بیشتر توجه شده است و کمترین توجه مربوط به سطح مهارت است. بیشترین توجه به اخلاق زیست محیطی در کتاب‌های علوم دوره ابتدایی تعلق دارد و کمترین توجه در کتاب هدیه‌های آسمان دوره ابتدایی صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

341 - بررسی تأثیر سبک‌های آموزش (مداخله‌ای، تعاملی، غیر مداخله‌ای)برمیزان خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر پایه دوم متوسطه در سا ل تحصیلی91 ـ
اعظم معتمدی محمد رضا یوسف زاده

هدف این پژوهش بررسی تأثیرسبک‌های مختلف آموزش (مداخله‌ای، تعاملی،غیر مداخله‌ای) برمیزان خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر پایه دوم متوسطه در درس فیزیک 2 است. روش تحقیق نیمه آزمایشی با طرح (پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل) است. جامعه آماری متشکل از کلیه دانش‌آموزان دختر سال چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی تأثیرسبک‌های مختلف آموزش (مداخله‌ای، تعاملی،غیر مداخله‌ای) برمیزان خودکارآمدی دانش‌آموزان دختر پایه دوم متوسطه در درس فیزیک 2 است. روش تحقیق نیمه آزمایشی با طرح (پیش آزمون ـ پس آزمون با گروه کنترل) است. جامعه آماری متشکل از کلیه دانش‌آموزان دختر سال دوم رشته ریاضی فیزیک دوره متوسطه است که تعداد کل آنها420 نفر است. نمونه آماری این پژوهش 60 نفر است که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای از جامعه آماری مورد نظر انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده پرسشنامه استاندارد سنجش خودکارآمدی شرر و همکاران است. روایی این پرسشنامه در پژوهش‌های قبلی درحد قابل قبول گزارش شده بود. دراین پژوهش نیز برای سنجش پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شد و میزان آن78/0 محاسبه گردید. روش تجزیه و تحلیل آماری دراین پژوهش عبارت است از شاخص‌های آمار توصیفی و آزمون آمار استنباطی تحلیل واریانس یک طرفه وآزمون تعقیبیLSD است. یافته‌های پژوهش نشان دادکه به طور کلی بین میزان خودکارآمدی دانش‌آموزان گروه‌های آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود دارد (002/0= P و 441/5= (56 و 3(F و خودکارآمدی دانش‌آموزان از طریق سبک‌های آموزش تعاملی و مداخله‌ای افزایش یافته است. به علاوه سبک‌های مختلف آموزش اثرات متفاوتی بر مؤلفه‌های خودکارآمدی شامل تمرکز بر هدف، تعمق در هدف، انگیزش درونی، توانایی حل مسأله و خود ارزشیابی دانش‌آموزان داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

342 - واکاوی برنامه درسی مغفول برای تربیت جنسی دانش‌آموزان پسر مقطع راهنمایی تحصیلی
اصغر ابراهیمی هرستانی بهروز مهرام محمدجواد لیاقتدار

این مطالعه با هدف بررسی وضعیت تربیت جنسی در برنامه درسی دوره راهنمایی تحصیلی برای پسران و واکاوی برنامه درسی مغفول در این دوره انجام شده است. در این راستا برای بررسی وضع موجود برنامه درسی تربیت جنسی دانش‌آموزان پسر دوره راهنمایی تحصیلی در قلمرو مورد پژوهش؛ از مصاحبه نیم چکیده کامل

این مطالعه با هدف بررسی وضعیت تربیت جنسی در برنامه درسی دوره راهنمایی تحصیلی برای پسران و واکاوی برنامه درسی مغفول در این دوره انجام شده است. در این راستا برای بررسی وضع موجود برنامه درسی تربیت جنسی دانش‌آموزان پسر دوره راهنمایی تحصیلی در قلمرو مورد پژوهش؛ از مصاحبه نیمه ساختار یافته و واکاوی اسناد موجود در مدارس و نواحی آموزش و پرورش بهره گیری شد. نتایج به دست آمده از این سؤال حاکی از آن بود که اقدامات آموزش و پرورش پاسخ‌گوی نیازهای دانش آموزان در این دوره نبوده و توجهی کافی در فرایند تربیت جنسی دانش‌آموزان نشده است. برای بررسی قلمروهای موضوعی دارای ضرورت برای تربیت جنسی دانش‌آموزان مورد بررسی، از مرور پژوهش‌های مربوط و استخراج نظر متخصصان انجام شد. در این راستا پس از حصول موضوعات مهم مندرج در منابع علمی، پرسشنامه‌ای محقق ساخته تدوین و در اختیار تعدادی از اعضای هیات علمی گروه‌های علوم تربیتی، روان‌شناسی و مشاوره دانشگاه‌های اصفهان و شاهد قرار گرفت تا میزان اهمیت قلمروهای موضوعی موجود در پرسشنامه را تعیین نمایند. در راستای تعیین برنامه درسی مغفول در تربیت جنسی دانش‌آموزان در قلمرو مورد پژوهش نیز به مقایسه وضع موجود و وضع مطلوب پرداخته شد که مشخص گردید بسیاری از قلمروهای موضوعی مورد غفلت واقع شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

343 - ارزیابی نظام آموزش هنر دوره ابتدایی ازمنظر قلمروهای اساسی و ساختار محتوایی: مطالعه دیدگاه های معلمان، مدیران و کارشناسان
رضا صابری

به زعم بسیاری از صاحب نظران، آموزش هنر در ایران همچون سایر کشورها به عنوان یکی از دغدغه های نظام آموزشی تلقی می شود. هدف این پژوهش، شناسایی وضعیت قلمروهای اساسی و ساختار محتوایی آموزش هنر دوره ابتدایی با توجه به دیدگاه معلمان، مدیران و کارشناسان بوده است. جامعه آماری ای چکیده کامل

به زعم بسیاری از صاحب نظران، آموزش هنر در ایران همچون سایر کشورها به عنوان یکی از دغدغه های نظام آموزشی تلقی می شود. هدف این پژوهش، شناسایی وضعیت قلمروهای اساسی و ساختار محتوایی آموزش هنر دوره ابتدایی با توجه به دیدگاه معلمان، مدیران و کارشناسان بوده است. جامعه آماری این پژوهش پیمایشی 1300فر از معلمان، مدیران و کارشناسان دوره ابتدایی شهر کرمان بودند که 457 نفر براساس جدول مورگان با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش نیز، پرسشنامه ای است کهپایایی آن برابر80/0 محاسبه و روایی محتوایی آن مورد تایید قرار گرفت. در تحلیل داده ها نیز ضمن استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه 16، از روش‌های آمار توصیفی، t تک نمونه ای و ANOVA استفاده شد.. یافته‌های تحقیق نشان دادند که هنر نزد معلمان، مدیران و کارشناسان امری مهم تلقی شده و همه آزمودنی ها، این مؤلفه را بالاتر از حد متوسط ارزشگذاری کردند. در همه مولفه های قلمروهای اساسی و ساختار محتوایی آموزش هنر نیز میان گروههای مورد مطالعه تفاوت معناداری در سطح P<0/01مشاهده شد. همچنین در زمینه حمایت های لازم و محدودیت ها – الزام ها میان گروه های مورد مطالعه تفاوت معناداریود. بررسی نظرات معلمان، مدیران و کارشناسان نیز نشان داد که هنرهای تجسمی و هنرهای ملی مذهبی در برنامه های درسی به مقدار لازم وجود دارد، در عوض محتوای مرتبط با نمایش و موسیقی مورد غفلت و کم توجهی قرار گرفته و در این دو مولفه تفاوتی میان گروه های مختلف مشاهده نشد. بین ارزیابی از وضعیت آموزش هنر برحسب جنسیت نیز تفاوت معناداری مشاهده نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

344 - رابطة سبک‌های یادگیری با روش‌های تدریس ترجیحی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهرستان میبد
بی بی عشرت زمانی زهرا رعیت رکن آبادی نرگس سعیدیان

10.30486/jsre.2018.539732

هدف از این پژوهش، بررسی رابطة سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان دوره متوسطه با روش‌های تدریس ترجیحی آنان بود. جامعة آماری پژوهش، شامل 2199 نفر دانش‌آموز دورة متوسطه شهرستان میبد که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم 325 نفر از آنان به‌عنوان نمونه آماری انتخاب چکیده کامل

هدف از این پژوهش، بررسی رابطة سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان دوره متوسطه با روش‌های تدریس ترجیحی آنان بود. جامعة آماری پژوهش، شامل 2199 نفر دانش‌آموز دورة متوسطه شهرستان میبد که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای متناسب با حجم 325 نفر از آنان به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی (ضریب همبستگی پیرسون، آزمون تحلیل واریانس، آزمون تعقیبی) داده‌ها مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که بین سبک‌های یادگیری و روش‌های تدریس ترجیحی دیداری، شنیداری، خواندنی - نوشتنی و جنبشی رابطة معنادار وجود داشت ولی بین سبک‌های یادگیری دانش‌آموزان برحسب سن و رشته تحصیلی تفاوت وجود نداشت. مقایسه سبک‌های یادگیری و روش‌های تدریس ترجیحی دانش‌آموزان برحسب جنسیت نشان داد که فقط رابطه سبک یادگیری و روش‌های تدریس ترجیحی شنیداری با جنس معنی‌دار بوده است و میانگین سبک یادگیری و روش تدریس ترجیحی شنیداری دانش‌آموزان دختر بیشتر از دانش‌آموزان پسر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

345 - تحلیل محتوای کتاب‌های علوم اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس رویکرد زمینه محور
مریم رضایی پرستو بلمانه غلامعلی احمدی

10.30486/jsre.2018.543734

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب‌های علوم اجتماعی پایه سوم و چهارم دوره ابتدایی بر اساس مؤلفه‌های رویکرد زمینه محور است. روش تحقیق در پژوهش حاضر، تحلیل محتوا است. جامعة آماری این پژوهش کتاب‌های علوم اجتماعی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 94-93 است. حجم نمونه این پژوهش شامل چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب‌های علوم اجتماعی پایه سوم و چهارم دوره ابتدایی بر اساس مؤلفه‌های رویکرد زمینه محور است. روش تحقیق در پژوهش حاضر، تحلیل محتوا است. جامعة آماری این پژوهش کتاب‌های علوم اجتماعی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 94-93 است. حجم نمونه این پژوهش شامل کتاب‌های علوم اجتماعی پایه سوم و چهارم دوره ابتدایی است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در این تحقیق فرم تحلیل محتوا است که این فرم با توجه به مؤلفه‌های رویکرد زمینه محور تهیه شده است. به‌منظور تعیین روایی ابزار تحقیق از دیدگاه صاحب‌نظران و متخصصان تعلیم و تربیت استفاده گردید. پایایی ابزار تحقیق با استفاده از فرمول هولستی 90/0 محاسبه گردید. برای تحلیل محتوای کتاب‌های علوم اجتماعی پایه‌های سوم و چهارم ابتدایی از یک فرم کدگذاری شده استفاده گردید، در مرحله اول واحدهای فعال و غیرفعال کتاب‌های علوم اجتماعی دو پایه مشخص گردید، در مرحله دوم واحدهای غیرفعال حذف گردید و در مرحله بعد واحدهای فعال بر مبنای مؤلفه‌های رویکرد زمینه محور کدگذاری شدند و در مرحله بعد داده‌های حاصل از یافته‌های تحقیق با استفاده از آمار توصیفی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که در هر دو کتاب به رویکرد زمینه محور به‌طور متوسط توجه شده است. در هر دو کتاب مورد تحلیل به مؤلفه‌های رویکرد زمینه محور به‌طور نامتعادل توجه شده است. در هر دو کتاب به مؤلفه‌های یادگیری معنادار، کسب شایستگی علمی، ایجاد موقعیت‌های حل مسئله بیشتر از سایر مؤلفه‌ها توجه شده است و به مؤلفه‌های درگیر شدن دانش‌آموزان در کارهای گروهی و فراهم ساختن زمینه پرورش استدلال علمی بسیار کم توجه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

346 - تحلیل کتاب‌های درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس بازنمایی مولفه‌های ماهیت علم با کاربست معادلات آنتروپی شانون
زهرا رجبی اصغر سلطانی مهرانگیز علی نژاد

10.30486/jsre.2022.1951189.2085

هدف پژوهش حاضر تحلیل کتاب‌های درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس بازنمایی مولفه های ماهیت علم بود. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری پژوهش شامل کتاب های درسی علوم تجربی پایه‌های ششگانه دوره ابتدایی در سال 1400، روش نمونه‌‌گیری تصادفی ساده و حجم جامعه با ن چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تحلیل کتاب‌های درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس بازنمایی مولفه های ماهیت علم بود. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری پژوهش شامل کتاب های درسی علوم تجربی پایه‌های ششگانه دوره ابتدایی در سال 1400، روش نمونه‌‌گیری تصادفی ساده و حجم جامعه با نمونه برابر بود. ابزار گرد آوری داده ها چک لیست تحلیل محتوای استاندارد (برگرفته از Phillips et al., 2015) بود. واحد تحلیل شامل جملات و پاراگراف ها، سوالات، شکل ها، جداول، نظرات حاشیه ای یا تعاریف و مراحل مختلف فعالیت آزمایشگاهی یا عملی بود. پایایی ابزار از طریق محاسبه شاخص هولستی 82/0 برآورد شد. تحلیل داده ها با استفاده از شیوه جبرانی‌ پردازش داده‌های فراوانی، یعنی آنتروپی شانون انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین توجه کتاب های درسی علوم دوره ابتدایی مربوط به مولفه علم به عنوان شیوه پژوهش و کمترین میزان توجه کتاب های درسی علوم دوره ابتدایی مربوط به مولفه علم به عنوان تعامل میان علوم، فناوری و جامعه بود . نتایج همچنین نشان داد که نسبت متوازنی در توزیع مولفه ها در کتاب های درسی علوم رعایت نشده است. نتیجه کلی پژوهش حاکی از آن بود که چگونگی توزیع مولفه‌های ماهیت علم در کتاب‌های درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس یافته‌های این پژوهش نیازمند بازنگری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

347 - تأثیر روش تدریس حل مسئله بر افزایش خلاقیت
هادی درزی رامندی فاطمه یوسفی رامندی محمد درزی رامندی

10.30486/jsre.2019.550743.

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر روش تدریس حل مسئله بر خلاقیت دانش‌آموزان پسر سال پنجم ابتدایی شهر دانسفهان است. روش تحقیق شبه تجربی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. نمونه این پژوهش شامل 60 نفر دانش‌آموز پسر سال پنجم ابتدایی (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه گواه) چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر روش تدریس حل مسئله بر خلاقیت دانش‌آموزان پسر سال پنجم ابتدایی شهر دانسفهان است. روش تحقیق شبه تجربی از نوع پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه گواه بود. نمونه این پژوهش شامل 60 نفر دانش‌آموز پسر سال پنجم ابتدایی (30 نفر گروه آزمایش و 30 نفر گروه گواه) بوده که از بین مدارس ابتدایی شهر دانسفهان یک مدرسه انتخاب شد و سپس 2 کلاس برای حجم نمونه انتخاب شد که دانش‌آموزان آن به‌صورت تصادفی در 2 کلاس گواه (30 نفر) و آزمایش (30 نفر) جای داده شدند. از دو گروه پیش‌آزمون خلاقیت اجرا شد. گروه آزمایش به‌طور جداگانه در طول 2 ماه، روش تدریس حل مسئله دریافت کردند و پس از طی این دورة آموزشی از دو گروه پس‌آزمون خلاقیت گرفته شد. به‌منظور تجزیه تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و در بخش استنباطی از تحلیل کوواریانس استفاده شد. در این پژوهش با بررسی نمرات پیش‌آزمون روشن شد که میان نمرات دو گروه گواه و آزمایش در آزمون خلاقیت تفاوت معنادار وجود ندارد، ولی پس از گذراندن دوره آموزشی حل مسئله به مدت دو ماه و اجرای پس‌آزمون و مقایسة نتایج آن با نتایج حاصل از پیش‌آزمون مشخص شد که میان نمرات دو گروه گواه و آزمایش در آزمون خلاقیت تفاوت معنادار وجود دارد که نتایج بیانگران است که روش تدریس حل مسئله باعث افزایش میزان مؤلفه‌های خلاقیت (سیالی، ابتکار، بسط و انعطاف‌پذیری) دانش‌آموزان شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

348 - طراحی الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی دورة متوسطه دوم مبتنی بر نظریه برخاسته از داده‌ها
دنیا گندم کار عباس قلتاش سید احمد هاشمی علی اصغر ماشینچی

10.30486/jsre.2019.665142

تربیت اخلاقی یکی از ابعاد مهم تربیت و از مهم‌ترین مسائل آموزشی و پرورشی است. برای دستیابی به اهداف مهم این بُعد تربیت، به ارائة الگویی در زمینة برنامه درسی تربیت اخلاقی نیاز است.نیل به الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی مبتنی بر دیدگاه‌های اخلاقی که هدف اصلی پژوهش است، می‌ت چکیده کامل

تربیت اخلاقی یکی از ابعاد مهم تربیت و از مهم‌ترین مسائل آموزشی و پرورشی است. برای دستیابی به اهداف مهم این بُعد تربیت، به ارائة الگویی در زمینة برنامه درسی تربیت اخلاقی نیاز است.نیل به الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی مبتنی بر دیدگاه‌های اخلاقی که هدف اصلی پژوهش است، می‌تواند نیل به طراحی برنامه درسی جامع در زمینة تربیت اخلاقی را فراهم سازد. این پژوهش با هدف طراحی الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی دورة متوسطه دوم انجام شد. برای ارائة الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی از روش نظریه برخاسته از داده‌ها استفاده شد. حوزة مورد مطالعة این پژوهش، مبانی نظری و دیدگاه صاحبنظران رشته‌های برنامه‌ریزی درسی و فلسفة تعلیم و تربیت دانشگاه‌های کشور با درجة استادیار به بالا بوده است. بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند، آن افرادی که تألیفاتی در این زمینه داشتند مورد مطالعه و مصاحبه قرار گرفتند. پس از تبیین مبانی نظری و دیدگاه صاحبنظران مؤلفه‌های اصلی و مقولات و زمینه‌ها استخراج شد و الگوی برنامه درسی پیشنهاد و عناصر مرتبط با برنامه درسی استخراج شده است. مدل پیشنهادی پژوهش در زمینة الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی دورة متوسطه دوم دولتی مشتمل بر 9 عامل سیاست‌های محیط کلان، اهداف برنامه درسی، محتوای برنامه درسی تربیت اخلاقی، فرایندهای یاددهی یادگیری، استفاده از فناوری اطلاعات، تعامل مستمر با مراکز علمی و پژوهشی، مشارکت معلمان در تولید برنامه درسی، روش‌های ارزشیابی و ویژگی پذیرندگان است. بر این اساس طراحی الگوی برنامه درسی تربیت اخلاقی دورة متوسطه دوم به‌عنوان مقوله‌محوری بر مبنای شرایط علی سیاست‌ها و اهداف محیطی و از طریق راهبردهای مشارکت معلمان در تولید برنامه درسی و تعامل مستمر با مراکز علمی با در نظر گرفتن "ویژگی پذیرندگان" (به عنوان زمینة الگو) محقق می‌شود و به تحقق "پیامدهای آموزشی و پرورشی" منجر می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

349 - مطالعة تطبیقی نظام یادگیری الکترونیکی در کشورهای منتخب آسیا "ژاپن، چین، هندوستان، پاکستان، اندونزی و ایران"
مرجان معصومی فرد

10.30486/jsre.2019.665147

هدف این پژوهش، شناسایی و مقایسة شباهت‌ها و تفاوت‌های نظام یادگیری الکترونیکی کشورهای منتخب آسیایی با دانشگاه پیام‌نور در زمینة تعداد دانشجو، اعضای هیئت‌علمی، کارکنان، نسبت استاد به دانشجو، روش‌های یاددهی- یادگیری، منابع درسی، مواد و ابزارهای آموزشی و امکانات کتابخانه، س چکیده کامل

هدف این پژوهش، شناسایی و مقایسة شباهت‌ها و تفاوت‌های نظام یادگیری الکترونیکی کشورهای منتخب آسیایی با دانشگاه پیام‌نور در زمینة تعداد دانشجو، اعضای هیئت‌علمی، کارکنان، نسبت استاد به دانشجو، روش‌های یاددهی- یادگیری، منابع درسی، مواد و ابزارهای آموزشی و امکانات کتابخانه، سازوکارهای پشتیبانی، امتحانات و سازوکارهای تضمین کیفیت بود. این پژوهش یک مطالعة اسنادی است که به روش تطبیقی-تحلیلی انجام شد. جامعة آماری پژوهش، همة دانشگاه‌های آموزش ‌از دور کشورهای "ژاپن، چین، هندوستان، پاکستان، اندونزی و ایران" بود. از میان دانشگاه‌های این کشورها، دانشگاه باز ژاپن، دانشگاه باز چین، دانشگاه ایندیراگاندی هند، دانشگاه علامه‌الاقبال پاکستان، دانشگاه ترباکا اندونزی و دانشگاه پیام‌نور به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز پژوهش از طریق مطالعة اسناد و مدارک و وب‌سایت رسمی دانشگاه‌ها جمع‌آوری شد. تجزیه‌وتحلیل نتایج نیز بر اساس روش برودی در چهار مرحلة توصیف، تفسیر، همجواری و مقایسه انجام شد. نتایج نشان داد، استفاده از تجربیات موفق کشورهای قاره آسیا به‌ویژه در شیوة تشکیل کلاس‌های الکترونیکی با تعداد استاندارد دانشجو، روش‌های تدریس نوین، یادگیری ترکیبی، تولید محتوای دیجیتال مناسب، انواع مکانیزم‌های پشتیبانی و ارائة بازخورد مناسب به ما این امکان را می‌دهد تا بتوانیم برای حل مشکلات آموزشی خود بر مبنای راهکارهای کشورهای دیگر، گام‌های مؤثرتری برداریم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

350 - تحلیل تصاویر کتب علوم دورة ابتدایی با روش سلوج و مک تیگو
سپیده پارسانیا فیروز محمودی

10.30486/jsre.2019.578852.1275

پژوهش حاضر با هدف تحلیل تصاویر کتب درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس روش سلوج و مک تیگو انجام گرفته است. جامعه آماری شامل کتب علوم ابتدایی چاپ 95-94 است. حجم نمونه نیز برابر با جامعه انتخاب گردیده است. این پژوهش از لحاظ روش، توصیفی بوده و از نظر نوع، تحلیل محتوا (تحلیل تصا چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تحلیل تصاویر کتب درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس روش سلوج و مک تیگو انجام گرفته است. جامعه آماری شامل کتب علوم ابتدایی چاپ 95-94 است. حجم نمونه نیز برابر با جامعه انتخاب گردیده است. این پژوهش از لحاظ روش، توصیفی بوده و از نظر نوع، تحلیل محتوا (تحلیل تصاویر) است. برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی استفاده شده است. روایی این ابزار، روایی محتوایی و صوری بوده که به‌وسیلة سلوج اعتبارسنجی شده است. پایایی از ضریب توافقی بین کدگذاران 87درصد محاسبه گردید. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که متون هر شش کتاب، ساختار خطی دارد، الگوی انتقال فعالانة اطلاعات، الگوی غالب بوده و فرمت متن و تصاویر بیشتر از نوع تک‌صفحه‌ای است، سهم تصاویر بیشتر از متن بوده که همگی جز تصاویر رنگی می‌باشند. بیشتر تصاویر عناوینی دارند که برخی از جنبه‌های موضوع را نشان می‌دهد که عمدتاً در وضعیت مجاور با متن قرار دارند و به متون مربوط اشاره کرده‌اند، تصاویر بازنمایی بیشترین سهم را در روابط معنایی دارند. با توجه به نتایج به دست آمده، لازم است از ساختارهای متنی متنوع و عناصر گرافیکی با توجه به ویژگی‌های هر پایه استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

351 - تبیین بسترهای آزادسازی برنامه درسی در دورۀ ابتدایی
رضا معصومی نژاد اسکندر فتحی‌آذر فیروز محمودی یوسف ادیب

10.30486/jsre.2019.560469.1088

هدف این پژوهش، شناسایی بسترهای کاهش تمرکز و فراهم کردن شرایط اجرای آزادسازی برنامه درسی در دورۀ ابتدایی است. رویکرد پژوهش از نوع کیفی و به روش تحلیل محتوای عرفی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل همۀ کارشناسان آموزش ابتدایی و کارشناسان گروه‌های آموزشی مناطق 24 گانه ادارات آموز چکیده کامل

هدف این پژوهش، شناسایی بسترهای کاهش تمرکز و فراهم کردن شرایط اجرای آزادسازی برنامه درسی در دورۀ ابتدایی است. رویکرد پژوهش از نوع کیفی و به روش تحلیل محتوای عرفی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل همۀ کارشناسان آموزش ابتدایی و کارشناسان گروه‌های آموزشی مناطق 24 گانه ادارات آموزش پرورش استان آذربایجان غربی در سال تحصیلی 95-96 بوده است که به‌صورت روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و حجم نمونه‌ها تا نقطۀ اشباع‌شدگی داده‌ها ادامه یافت. در این راستا مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته‌ای با 13 نفر از کارشناسان صورت گرفت. به‌منظور اطمینان و اعتباربخشی به دقت و صحت داده‌ها از تکنیک کنترل اعضا و تکنیک کسب اطلاعات دقیق موازی استفاده شد. یافته‌های این تحقیق، 7 مضمون اصلی: گفتمان تغییر، تفکر سیستمی، دیسیپلین یا حوزه‌های موضوعی نرم، رویکرد تلفیقی، توانمندسازی ارگانیکی، دانش معلمی و گروه‌های مهارت کانونی را در برمی‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

352 - واکاوی پدیدارشناسانه واکنش‌های معلمان نسبت به تغییرات نظام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دوره ابتدایی
شیوا گوران کیوان صالحی محمد جوادی پور

10.30486/jsre.2019.551439.

معلمان به‌عنوان مؤثرترین نیروی انسانی سازمان آموزش‌وپرورش در اجرای تغییرات محسوب می‌شوند. واکاوی در تجربه زیسته معلمان در تغییرات اخیر نظام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در دوره ابتدایی، زمینه‌ای مناسبی را برای ارتقای کیفیت نظام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، فراهم می‌نماید. پژوهش حا چکیده کامل

معلمان به‌عنوان مؤثرترین نیروی انسانی سازمان آموزش‌وپرورش در اجرای تغییرات محسوب می‌شوند. واکاوی در تجربه زیسته معلمان در تغییرات اخیر نظام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی در دوره ابتدایی، زمینه‌ای مناسبی را برای ارتقای کیفیت نظام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، فراهم می‌نماید. پژوهش حاضر، با هدف واکاوی واکنش‌های معلمان نسبت به تغییرات نظام ارزشیابی پیشرفت تحصیلی دوره ابتدایی انجام شده است. مطالعه حاضر مبتنی بر رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی تفسیری، با حضور 14 مشارکت‌کنندة معلم زن‌ومرد در منطقه دو شهر تهران به روش نمونه‌گیری هدفمند، با انجام مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام شده و به روش (Diekelmann, Allen and Tanner, 1989) تحلیل گردید. یافته‌ها نشان داد معلمان در کل، نسبت به ماهیت برنامه ارزشیابی توصیفی، نظر مثبتی ندارند. از دیدگاه معلمان تغییرات نظام ارزشیابی باعث شده انتظارات سیستم آموزشی از آنها زیاد شود که این مسئله منجر به شکل‌گیری ذهنیت منفی در معلمان شده است. واکنش معلمان در مقابل تغییرات نظام ارزشیابی در سه مضمون اصلی صلاحیت‌های حرفه‌ای، مشکلات سیستم آموزشی، انتظارات سیستم آموزشی و نُه زیرمضمون، شناسایی و طبقه‌بندی گردید. به‌نظر می‌رسد، تمرکز و علاقه‌مندی به ایجاد تغییر بدون توجه به شرایط تغییر و به‌ویژه تناسب تغییر با بلوغ سازمانی، چالش‌های متعدد و متنوعی را برای نظام آموزشی به همراه داشته است که تداوم آن می‌تواند تبعات مخربی را برای تمامی ارکان نظام آموزشی به همراه داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

353 - تحلیل محتوای کتاب‌های درسی فارسی خوانداری دوره ابتدایی بر اساس معیارهای تفکر فلسفی با تأکید بر نظریه لیپمن
مرضیه معتمدی محمدآبادی الهام عظیمی رضاعلی نوروزی

10.30486/jsre.2019.551454.

هدف اصلی این پژوهش تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی خوانداری دوره ابتدایی (با تأکید بر داستان‌های آن) بر اساس مؤلفه‌های تفکر فلسفی در برنامه فلسفه برای کودکان بود. با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی و بر اساس چک‌لیستی از معیارهای تفکر فلسفی، شامل سه مفهوم (استدلال، مفهوم‌ساز چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی خوانداری دوره ابتدایی (با تأکید بر داستان‌های آن) بر اساس مؤلفه‌های تفکر فلسفی در برنامه فلسفه برای کودکان بود. با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی و بر اساس چک‌لیستی از معیارهای تفکر فلسفی، شامل سه مفهوم (استدلال، مفهوم‌سازی و قضاوت) و دوازده زیرمؤلفه، داده‌ها جمع‌آوری شد. جامعة آماری شامل کتاب‌های فارسی خوانداری پایه‌های اول تا ششم ابتدایی چاپ سال 1395 بود. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش آمار توصیفی و آزمون خی‌دو استفاده شد. در همة کتاب‌های مورد تحلیل، درمجموع 578 مؤلفه مربوط به مفاهیم تفکر فلسفی شناسایی شد. نتایج نشان‌دهندة آن بود که در کتب درسی مورد بررسی مقولة استدلال بیشترین میزان فراوانی‌ها را به خود اختصاص داد و کمترین توجه به مقولة قضاوت شده بود. همچنین در بین کتب درسی مورد بررسی، کتاب‌های فارسی خوانداری پایه‌های پنجم و ششم بیشتر از سایر کتب به مؤلفه‌های تفکر فلسفی توجه داشت و کمترین میزان توجه به این مؤلفه‌ها مربوط به کتاب فارسی خوانداری پایه اول ابتدایی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

354 - تأثیر آموزش مبتنی بر مغز در میزان یادگیری و آمادگی زبانی نوآموزان دورة پیش‌دبستانی
رامین نوظهوری پهرآباد اسکندر فتحی آذر یوسف ادیب حسن بافنده قراملکی

10.30486/jsre.2019.549851.

هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش مبتنی بر مغز بر میزان یادگیری و آمادگی زبانی نوآموزان پیش‌دبستانی بوده است. این پژوهش به روش شبه آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون اجرا شد. جامعة آماری شامل همة نوآموزان دورة پیش‌دبستانی شهر تبریز است. آزمودنی‌های 40 نوآموز بودند که چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، تعیین تأثیر آموزش مبتنی بر مغز بر میزان یادگیری و آمادگی زبانی نوآموزان پیش‌دبستانی بوده است. این پژوهش به روش شبه آزمایشی و با طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون اجرا شد. جامعة آماری شامل همة نوآموزان دورة پیش‌دبستانی شهر تبریز است. آزمودنی‌های 40 نوآموز بودند که به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند و در دو گروه آزمایش و کنترل (دو کلاس 20 نفره) قرار گرفتند. به مربی گروه آزمایش طی 9 جلسه و به اولیای نوآموزان طی دو جلسه آموزش مبتنی بر مغز آموزش داده شد. محیط یادگیری بر اساس مؤلفه‌های تأثیرگذار بر مغز (نور، تغذیه، اکسیژن، رنگ، موسیقی و آب) تغییر یافت. سپس در گروه آزمایش، آموزش‌ها با توجه به اصول برنامه درسی مبتنی بر مغز به مدت 4 ماه ارائه شد. برای هر دو گروه پیش‌آزمون و پس‌آزمونی با توجه به محتوای فعالیت‌های در نظر گرفته شده در دورة پیش‌دبستانی اجرا شد. داده‌های پژوهش با استفاده از آزمون کوواریانس و تی (t) تحلیل شد. یافته‌ها حاکی از آن بود که آموزش مبتنی بر مغز بر افزایش میزان یادگیری و پایداری یادگیری و نیز آمادگی زبانی آنان تأثیر معنی‌دار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

355 - الگوی تربیت اخلاقی در کتاب‌های هدیه‌های آسمان
محمد حسنی احمد بنی اسدی

10.30486/jsre.2019.668046

پژوهش حاضر درصدد است با خوانش انتقادی متون کتاب‌های هدیه‌های آسمان، ابتدا به الگوی غالب تربیت اخلاقی در این کتاب‌ها دست یابد و در ادامه چالش‌های اصلی این الگو را معرفی نماید. برای دستیابی به این هدف روش تحلیل محتوا مد نظر قرار گرفت؛ اما ازآنجاکه این روش از گستردگی وسیعی چکیده کامل

پژوهش حاضر درصدد است با خوانش انتقادی متون کتاب‌های هدیه‌های آسمان، ابتدا به الگوی غالب تربیت اخلاقی در این کتاب‌ها دست یابد و در ادامه چالش‌های اصلی این الگو را معرفی نماید. برای دستیابی به این هدف روش تحلیل محتوا مد نظر قرار گرفت؛ اما ازآنجاکه این روش از گستردگی وسیعی برخوردار است از شیوه پیشنهادی (Sanger, & Osguthorpe, 2005) - و اصلاح آن بر اساس نیاز پژوهش حاضر-که بر اساس آن چهار مؤلفه (شیوه‌های تدریس، مواد آموزشی برنامه، اهداف برنامه‌ها، محتوی اخلاقی) در کانون توجه است، بهره گرفته شد. نتایج این پژوهش نشان داد اگرچه گستردگی و کمیت مضامین اخلاقی بکار گرفته شده در متون درسی این کتاب‌ها قابل‌توجه است، اما مشخص نیست این گستردگی قادر باشد دانش‌آموز بااخلاقی را تربیت نماید. اساسی‌ترین ایرادهای وارد در این زمینه عبارت است از عدم انسجام، عدم تناسب بین میزان مفاهیم و فرصت تعمق و نهادینه شدن آن‌ها در نزد دانش‌آموزان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

356 - بررسی جایگاه تفکر انتقادی در ادبیات داستانی کتاب‌های درسی «بخوانیم» دورة ابتدایی
حلیمه مصری ادریس اسلامی کمال آفانی

10.30486/jsre.2019.565849.1156

هدف این پژوهش، بررسی جایگاه تفکر انتقادی در ادبیات داستانی کتب درسی بخوانیم دورة ابتدایی است. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل محتوا استفاده‌شده است. جامعة آماری این پژوهش شامل تمامی داستان‌های کتب درسی بخوانیم دورة ابتدایی در سال ۹۵ بود. نتایج مطالعه نشان می‌دهد ک چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی جایگاه تفکر انتقادی در ادبیات داستانی کتب درسی بخوانیم دورة ابتدایی است. برای دستیابی به این هدف، از روش تحلیل محتوا استفاده‌شده است. جامعة آماری این پژوهش شامل تمامی داستان‌های کتب درسی بخوانیم دورة ابتدایی در سال ۹۵ بود. نتایج مطالعه نشان می‌دهد که در ادبیات داستانی بخوانیم پایة اول ابتدایی، هیچ اشاره‌ای به مؤلفه‌های تفکر انتقادی نشده ‌است؛ در ادبیات داستانی پایة دوم مؤلفه‌های هنر اندیشیدن دربارة تفکر خود و قضاوت صحیح (مبتنی بر ملاک)؛ در ادبیات داستانی پایة سوم، مؤلفه‌های کنجکاوی اندیشه و قضاوت صحیح (مبتنی بر ملاک)؛ در ادبیات داستانی پایة چهارم، مؤلفة کنجکاوی اندیشه؛ در ادبیات داستانی پایة پنجم، مؤلفه‌های تعریف و شفاف‌سازی مسئله و در ادبیات داستانی پایة ششم، مؤلفه‌های استدلال و قضاوت صحیح (مبتنی بر ملاک) بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

357 - تحلیل محتوای برنامه درسی درس علوم تجربی دوره ابتدایی از منظر توجه به مولفه های محیط زیست
زهرا ماشاءاللهی نژاد حسین جعفری ثانی بهروز مهرام محمود سعیدی رضوانی شیوا جلایری لایین

10.30486/jsre.2019.550328.

هدف پژوهش حاضر، بررسی تحلیل محتوای کتاب‌های درسی علوم تجربی دورة ابتدایی از منظر توجه به مقوله‌های محیط‌زیست است. برای اجرای این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع و هدف‌های آن، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. در این راستا، محتوای کتاب‌های درسی علوم تجربی دورة ابتدایی بر اساس چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، بررسی تحلیل محتوای کتاب‌های درسی علوم تجربی دورة ابتدایی از منظر توجه به مقوله‌های محیط‌زیست است. برای اجرای این پژوهش با توجه به ماهیت موضوع و هدف‌های آن، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. در این راستا، محتوای کتاب‌های درسی علوم تجربی دورة ابتدایی بر اساس مؤلفه‌های آموزش محیط‌زیست و بر مبنای مدل ویسکانسین کدگذاری شد. واحد ثبت، جمله و تصویر بود. در فرایند کدگذاری، مؤلفه‌های مرتبط با استانداردهای آموزش محیط‌زیست مشتمل بر: 1. مهارت‌های پرسش و تحلیل، 2. دانش فرایندها و سیستم‌های طبیعی، 3. بررسی موضوعات زیست‌محیطی، 4. مهارت‌های عمل و تصمیم‌گیری و 5. مسؤولیت شهروندی و مدنی، مورد بررسی قرار گرفت. قلمرو این پژوهش شامل تمام محتوای کتاب‌های علوم تجربی دورة ابتدایی، مصوب وزارت آموزش‌وپرورش بود در سال تحصیلی 90- 1389 بود. یافته‌ها نشان داد که بیشترین میزان توجه کتاب‌های درسی علوم تجربی دورة ابتدایی به آموزش‌های محیط‌زیست، به ترتیب مربوط به پایة پنجم، چهارم، سوم، اول و دوم بوده است. به‌علاوه بیشترین توجه کتاب‌ها به آموزش‌های محیط‌زیست برحسب پنج استاندارد آموزش محیط‌زیست، به ترتیب مربوط به پرسش و تحلیل و پس‌ازآن به دانش فرایندها و سیستم‌های طبیعی، مهارت‌های بررسی موضوعات زیست‌محیطی و مسؤولیت شخصی و مدنی بوده و به آموزش مهارت‌های عمل و تصمیم‌گیری توجه نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

358 - نگاهی به تجربیات آموزشی در پیوستاری چندوجهی: چگونه برنامه درسی کسب‌شده را ارزشیابی کنیم؟
سید علی خالقی نژاد اکبر هدایتی

10.30486/jsre.2020.1877092.1448

شکاف بین انواع برنامه‌های درسی از مسائل غامض حوزۀ برنامه‌درسی به شمار می‌آید که بازاندیشی دربارۀ چارچوب‌های پنداشتی آنها را به یک ضرورت تبدیل کرده است. پژوهش حاضر با هدف واکاوی ارزشیابی برنامه درسی کسب‌شده، یکی از این چارچوب‌ها، با تکیه بر تجربیات و دیدگاه‌های ذینفعان ب چکیده کامل

شکاف بین انواع برنامه‌های درسی از مسائل غامض حوزۀ برنامه‌درسی به شمار می‌آید که بازاندیشی دربارۀ چارچوب‌های پنداشتی آنها را به یک ضرورت تبدیل کرده است. پژوهش حاضر با هدف واکاوی ارزشیابی برنامه درسی کسب‌شده، یکی از این چارچوب‌ها، با تکیه بر تجربیات و دیدگاه‌های ذینفعان برنامه‌های درسی دورۀ کارشناسی انجام شده است. با استفاده از روش پژوهش کیفی توصیفی تجارب و ادراکات 31 نفر (17 عضو هیئت‌علمی، 12 دانشجوی نیمسال آخر دورۀ کارشناسی و فارغ‌التحصیل، 2 کارشناس دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی) از دانشگاه‌های علامه طباطبائی، تهران و خوارزمی، دانشگاه علوم پزشکی ارتش و دفتر برنامه‌ریزی آموزش عالی با روش نمونه‌گیری هدفمند و از طریق مصاحبه نیمه‌ساختارمند گردآوری گردید. داده‌های احصاء شده از طریق کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل گردید. یافته‌های به‌دست‌آمده به شناسایی مقوله‌های پیامدهای کوتاه‌مدت و پیامدهای بلندمدت و خرده‌مقوله‌های دستیابی به پیامدهای مشخص‌شده، پیامدهای یادگیری نوپدید، تحول شخصیتی فارغ‌التحصیلان، اشتغال فارغ‌التحصیلان و ادامه تحصیل فارغ‌التحصیلان برای ارزشیابی برنامه درسی کسب‌شده منجر شد. پیام این پژوهش پیگیری پیامدهای مختلف تجربیات آموزشی دانشجویان دوره کارشناسی در ابعاد مختلف زندگی شغلی، شخصی و آموزشی و درنهایت جمع‌آوری شواهد مرتبط برای قضاوت‌های منطقی در خصوص نقاط مثبت و ضعف برنامه‌های درسی کنونی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

359 - تجارب معلمان دورة ابتدایی از آزادسازی برنامه درسی: یک رویکرد پدیدارشناختی
رضا معصومی نژاد اسکندر فتحی آذر یوسف ادیب فیروز محمودی

10.30486/jsre.2019.559532.1078

پژوهش حاضر در جستجوی کشف تجارب آموزشی مشترک معلمان دورة ابتدایی از وضعیت موجود آزادسازی برنامه درسی بوده است. هدف پژوهش نشان دادن تمهیدات و اقداماتی بود که در راستای آزادسازی برنامه درسی صورت گرفته است. روش پژوهش از نوع تحقیقات کیفی و به شیوة پدیدارشناسی تفسیری بوده و ج چکیده کامل

پژوهش حاضر در جستجوی کشف تجارب آموزشی مشترک معلمان دورة ابتدایی از وضعیت موجود آزادسازی برنامه درسی بوده است. هدف پژوهش نشان دادن تمهیدات و اقداماتی بود که در راستای آزادسازی برنامه درسی صورت گرفته است. روش پژوهش از نوع تحقیقات کیفی و به شیوة پدیدارشناسی تفسیری بوده و جامعة آماری پژوهش، همة آموزگاران مدارس دورة ابتدایی شهرستان‌های خوی و چایپاره را در سال تحصیلی 96-95 شامل شده است که به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. در این راستا مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته‌ای با 23 نفر از آموزگاران صورت گرفت. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش پدیدارشناسی اسمیت (1995) مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفت. یافته‌های این تحقیق دارای 4 مضمون اصلی شامل موانع و محدودیت‌ها، نقش معلمی، نوآوری‌ها و مشارکت ذینفعان بود که هرکدام دارای چندین مضمون فرعی بودند که جمعاً در 20 مؤلفه فرعی قرار گرفتند و عبارت‌اند از: تمرکززدایی متمرکز، دیدگاه حاکم بر برنامه درسی ملی، آموزش ضمن خدمت، ماهیت دورة ابتدایی، پذیرش اجتماعی، هویت حرفه‌ای، فرهنگ معلمی، معلم به‌عنوان محقق، گروه‌های معلمان، جایگاه معلمی، تولید محتوای الکترونیکی، برنامه درسی تلفیقی، طرح‌های آموزشی، نظریه سازنده‌گرایی، دبیرخانه‌های استانی، همایش‌ها، راهبران برنامه درسی، سرگروه‌های معلمان، شورای معلمان، انجمن اولیا و مربیان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

360 - تبیین تجربة متخصصین تعلیم و تربیت و مدرسان زبان انگلیسی برای آموزش زبان انگلیسی در دورة اول متوسطه
خدیجه احمدی شهرام رنجدوست محمد عظیمی

10.30486/jsre.2019.584383.1333

هدف از پژوهش حاضر،تبیین تجربه متخصصین تعلیم و تربیت و آموزش زبان انگلیسی برای آموزش زبان انگلیسی در دوره اول متوسطه است. مطالعه کیفی حاضر با رویکرد پدیدارشناسی در پاییز 1397 بر روی 21 متخصص تعلیم و تربیت و آموزش زبان انگلیسی به روش نمونه‌گیری هدفمند و تا اشباع داده‌ها ا چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر،تبیین تجربه متخصصین تعلیم و تربیت و آموزش زبان انگلیسی برای آموزش زبان انگلیسی در دوره اول متوسطه است. مطالعه کیفی حاضر با رویکرد پدیدارشناسی در پاییز 1397 بر روی 21 متخصص تعلیم و تربیت و آموزش زبان انگلیسی به روش نمونه‌گیری هدفمند و تا اشباع داده‌ها انجام شد. این مطالعه با رعایت محرمانه بودن اطلاعات و امکان ترک مطالعه در هر زمان که مایل بودند، ادامه یافت. روش جمع‌آوری داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. نحوة تجزیه‌وتحلیل یافته‌های این پژوهش بر اساس سه کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. داده‌های مصاحبه چندین بار به صورت فعال و تعاملی خوانده شد و سپس به صورت باز کدگذاری شد. پس از کدگذاری باز، داده‌های حاصل از آن بر اساس محورهای مشترکی که میان آنها بروز یافته است در کنار هم قرار گرفت و فراوانی آنها شد. سپس کدهای محوری بر اساس همانندی و ناهمانندی‌هایی که با یکدیگر داشتند در تم‌هایی گنجانده شد. فراوانی و درصد هر یک از کدهای محوری محاسبه شد. با تحلیل و ادغام مؤلفه‌های اصلی، 2 مؤلفه اصلی شناسایی و با تحلیل مؤلفه‌های اصلی، 28 مؤلفة فرعی استخراج گردید. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که از میان مؤلفه‌های فرعی به‌دست‌آمده از تحلیل پاسخ‌های متخصصین تعلیم و تربیت و آموزش زبان انگلیسی، مهم‌ترین روش برای آموزش زبان انگلیسی، ارتقا انگیزة زبان‌آموزان از طرق مختلف برای یادگیری زبان انگلیسی توسط معلم در کلاس درس در دورة اول متوسطه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

361 - طراحی و اعتبارسنجی چارچوب برنامه درسی آموزش کاهش خطرپذیری از بلایای طبیعی برای دورة ابتدایی
احمد غلامی محمد جاودانی

10.30486/jsre.2019.579953.1285

هدف پژوهش طراحی و اعتبارسنجی چارچوب برنامه درسی آموزش کاهش خطرپذیری از بلایای طبیعی برای دورة ابتدایی بود. این پژوهش جزء تحقیقات ترکیبی از نوع اکتشافی-متوالی است. در بخش کیفی 12 نفر از متخصصان و اساتید پژوهشکدة زلزله‌شناسی و دانشگاه‌های کشور و متخصصان مدیریت بحران با رو چکیده کامل

هدف پژوهش طراحی و اعتبارسنجی چارچوب برنامه درسی آموزش کاهش خطرپذیری از بلایای طبیعی برای دورة ابتدایی بود. این پژوهش جزء تحقیقات ترکیبی از نوع اکتشافی-متوالی است. در بخش کیفی 12 نفر از متخصصان و اساتید پژوهشکدة زلزله‌شناسی و دانشگاه‌های کشور و متخصصان مدیریت بحران با روش نمونه‌گیری هدفمند و با تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند. در این بخش از روش مصاحبه، بررسی پیشینه و مطالعه منابع، متون و اسناد بالادستی برای دستیابی به مفاهیم، عبارات و واژه‌های کلیدی مرتبط با چارچوب مذکور استفاده گردید و داده‌های کیفی اولیه حاصل شد. با روش تحلیل مضمون، داده‌های کیفی تحلیل شد و چارچوب اولیه شکل گرفت. برای اعتباریابی چارچوب اولیه از معیارهای اعتبار سنجی کیفی استفاده شد. در بخش کمی، جامعة آماری شامل متخصصان دانشگاهی در حوزة مطالعات برنامه درسی و معلمان دورة ابتدایی بودند؛ که تعداد 20 نفر از متخصصان دانشگاهی در رشتة برنامه‌ریزی درسی و 110 نفر از معلمان دورة ابتدایی از بین تمامی معلمان دورة ابتدایی منطقه سرچهان (400 نفر) با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌های کمی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. برای سنجش روایی پرسشنامه از روش‌های روایی صوری و محتوایی و تحلیل عامل و برای محاسبة پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحلیل عامل نشان داد که روش‌های تدریس با بار عاملی 96/0، محتوا و هدف 94/0، روش‌های ارزشیابی 93/0، مواد و منابع 97/0 و منطق و چرایی با بار عاملی 93/0 به ترتیب تبیین‌کنندة چارچوب برنامه درسی آموزش کاهش خطرپذیری از بلایای طبیعی در دورة ابتدایی هستند؛ و همچنین ضریب آلفای کرونباخ بالای 90/0 بیان‌کنندة پایایی قابل‌قبول عناصر برنامه درسی بود؛ بنابراین اعتبار چارچوب نهایی برنامه درسی مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

362 - تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی دورة اول دبیرستان بر اساس شاخص‌های محتوایی برنامه درسی ملی
پرستو صلواتی حسن ملکی فاطمه سهرابی

10.30486/jsre.2020.1871401.1411

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی دورة اول دبیرستان بود. روش پژوهش از طریق تحلیل محتواست. جامعة آماری پژوهش، کتاب درسی مطالعات اجتماعی اول دبیرستان بود که متشکل از 1605 جمله، تصویر و عبارات مستقل است. منابع مورد مطالعه و تحلیل در این پژوهش، چک‌لی چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی دورة اول دبیرستان بود. روش پژوهش از طریق تحلیل محتواست. جامعة آماری پژوهش، کتاب درسی مطالعات اجتماعی اول دبیرستان بود که متشکل از 1605 جمله، تصویر و عبارات مستقل است. منابع مورد مطالعه و تحلیل در این پژوهش، چک‌لیست تحلیل محتوای کمی است. نتایج یافته‌های پژوهش گویای آن است که درمجموع حدود 34 درصد از پیام‌های کتاب درسی منطبق بر تربیت اجتماعی است. شاخص‌های مشارکت اجتماعی حدود 103 مورد و شاخص وحدت و همبستگی 90 مورد می‌باشند که بیشترین فراوانی را در کتاب درسی به خود اختصاص داده است. به‌عنوان نتیجه‌گیری می‌توان گفت مؤلفه‌های بسیار مهم تربیتی که تقریباً در این کتاب نادیده گرفته شده است مواردی مانند حیا و امربه‌معروف و نهی از منکراست. علاوه بر اینکه صداقت، عدالت، نقدپذیری و... از اجزای اساسی تربیت اجتماعی است که با توجه به یافته‌های پژوهش محتوای کتاب نادیده گرفته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

363 - بررسی تحلیلی میزان توجه به ابعاد زیبایی‌شناسی تربیت شهروندی در کتاب‌های درسی دورۀ اول ابتدایی
فاطمه آشپز طیبه ماهروزاده مریم بناهان قمی پروین صمدی

10.30486/jsre.2020.1897055.1615

پژوهش حاضر با در نظر گرفتن ارتباط دو حوزۀ زیبایی‌شناسی و تربیت شهروندی درصدد است با تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دورۀ اول ابتدایی به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین دوره‌های آموزشی، میزان به‌کارگیری شاخص‌های تربیت شهروندی از منظر زیبایی‌شناسی را در کتاب‌های این دوره بررسی نمای چکیده کامل

پژوهش حاضر با در نظر گرفتن ارتباط دو حوزۀ زیبایی‌شناسی و تربیت شهروندی درصدد است با تحلیل محتوای کتاب‌های درسی دورۀ اول ابتدایی به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین دوره‌های آموزشی، میزان به‌کارگیری شاخص‌های تربیت شهروندی از منظر زیبایی‌شناسی را در کتاب‌های این دوره بررسی نماید. روش پژوهش، توصیفی و از نوع تحلیل محتوا کمی است. جامعۀ آماری پژوهش، کتاب‌های درسی دورۀ اول ابتدایی در سال تحصیلی 98-1397 است. ابزار شناسایی مؤلفه‌های زیبایی‌شناسی شاخص‌های تربیت شهروندی کدهای محتوایی است که توسط محقق طراحی شد که دارای سه بعد شناختی، بعد عاطفی و بعد رفتاری است که طبق آن محتوای کتاب‌ها کدگذاری شده و مورد تحلیل قرار گرفت. روایی صوری و محتوایی ابزار پژوهش از نظر متخصصان و صاحب‌نظران فلسفۀ تعلیم و تربیت و برنامه‌ریزی درسی مورد تأیید قرار گرفت و پایایی ابزار پژوهش بر اساس فرمول اسکات 78/0 به دست آمد. نتایج تحلیل محتوا نشان داد که در کل محتوای کتاب‌های درسی دورۀ اول ابتدایی 558 مورد به تربیت شهروندی با تأکید بر ابعاد تربیت هنری اشاره شده است که از این تعداد، بیشترین فراوانی به شاخص توانایی حل مسئله با 45 مورد (3/15درصد) و کمترین تعداد 8 مورد (4/5درصد) به شاخص آشنایی با مردم‌سالاری مربوط است. بر این اساس با توجه به تعداد کتاب‌ها و سه پایۀ تحصیلی مورد بررسی، توجه به تربیت شهروندی با تأکید بر تربیت هنری به اندازۀ کافی نیست و درواقع این مقدار توجه به تربیت شهروندی در کتاب‌های درسی نمی‌تواند در راستای نیاز دانش‌آموزان به تربیت شهروندی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

364 - طراحی برنامه درسی تفکر مستقل برای دانش‌آموزان دورۀ متوسطه
جمال معمر حور مرضیه دهقانی الهه حجازی کیوان صالحی

10.30486/jsre.2020.1892760.1568

این پژوهش با هدف طراحی برنامه درسی تفکر مستقل برای دانش‌آموزان دورۀ متوسطه انجام شده است. رویکرد پژوهش، کیفی و از نوع روش اسنادی بود که با استفاده از فن تحلیل محتوا، تحلیل گردید. لذا با مطالعه اسناد پژوهی و نمونه پژوهش‌های مرتبط، بخش‌های مربوط به تفکر مستقل در این پژوهش چکیده کامل

این پژوهش با هدف طراحی برنامه درسی تفکر مستقل برای دانش‌آموزان دورۀ متوسطه انجام شده است. رویکرد پژوهش، کیفی و از نوع روش اسنادی بود که با استفاده از فن تحلیل محتوا، تحلیل گردید. لذا با مطالعه اسناد پژوهی و نمونه پژوهش‌های مرتبط، بخش‌های مربوط به تفکر مستقل در این پژوهش‌ها استخراج گردید. داده‌ها به شیوة کدگذاری بر اساس الگوی تایلر بر مبنای چهار عنصر هدف (شناختی، عاطفی و روانی حرکتی)، محتوا (انتخاب و سازمان‌دهی)، روش و ارزشیابی است. نتایج نشان داد در بخش هدف ویژگی‌ها شامل: آزادی بیان، برخورداری از حق انتخاب، بحث گروهی، یادگیری مشارکتی، تبادل اجتماعی، رشد ذهنی، پرورش عقلانیت است. درزمینۀ محتوا ویژگی‌ها شامل: یاددادن نحوۀ تفکر، یاددادن پیروی آگاهانه از الگوها، آموزش شرکت در بحث گروهی، یادگیری انجام فعالیت‌های مستقل، یادگیری اظهارنظر آزاد، یاددادن برخورداری از حق انتخاب، نگرش آگاهانه به مسائل است. در بخش روش تدریس ویژگی‌ها شامل: استفاده از روش بحث گروهی، سقراطی، استفاده از بازی‌های فکری و کلامی، ارائه تمرینات مستقل، معلم به‌عنوان تسهیلگر و همکار است. درزمینۀ ارزشیابی ویژگی‌ها شامل: استفاده از ابزارهای خودارزیابی، توجه به ارزشیابی مستمر و تکوینی، فراهم آوردن امکان بازخورد مناسب و به‌موقع، توجه به مشارکتی بودن فعالیت‌های دانش‌آموزان، توجه به اشکال مختلف ارزشیابی است. استفاده از نتایج این پژوهش می‌تواند در آیندۀ نوجوانان و جوانانی با تفکرات مستقل در راستای کاهش آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی و پایبندی به اعتقادات دینی و فرهنگی خویش تربیت کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

365 - شناسایی موانع درس‌پژوهی در دورۀ ابتدایی از منظر کارگزاران آموزشی
ام البنین احمدی حاجی مرجان کیان مجید علی عسگری سهیلا هاشمی رضا ساکی

10.30486/jsre.2020.1896343.1608

هدف پژوهش، کنکاش و تحلیل تجارب کارگزاران آموزشی دربارۀ موانع مرتبط با فرایند درس‌پژوهی در دورۀ ابتدایی و ارائه تمهیدات بود. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحقیق پدیدارشناسی صورت گرفته است. جامعۀ آماری پژوهش را کارگزاران آموزشی تشکیل دادند که از طریق چکیده کامل

هدف پژوهش، کنکاش و تحلیل تجارب کارگزاران آموزشی دربارۀ موانع مرتبط با فرایند درس‌پژوهی در دورۀ ابتدایی و ارائه تمهیدات بود. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش تحقیق پدیدارشناسی صورت گرفته است. جامعۀ آماری پژوهش را کارگزاران آموزشی تشکیل دادند که از طریق روش نمونه‌گیری معیار محور، 20 نفر ازجمله سیاست‌گذاران آموزشی، رؤسای تکنولوژی آموزشی استان‌ها، راهبران آموزشی و متخصصین حوزۀ برنامه درسی تا رسیدن به اشباع داده‌ها، از طریق مصاحبۀ نیمه‌ساختارمند شرکت داده شدند. برای تحلیل داده‌ها از روش مقوله‌بندی با استفاده از نرم‌افزار مکس کیو دا (نسخۀ 2018) استفاده شد. اعتبارپذیری کدگذاری‌های انجام شده به‌وسیلۀ بررسی توسط اعضا، همسوسازی منابع داده‌ها و خود بازبینی پژوهشگر صورت گرفت و تکرارپذیری آن با استفاده از دو شاخص ثبات و تکرار داده‌ها انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد موانع درس‌پژوهی در چهار مقوله موانع فرهنگی، سازمانی، ساختاری و حرفه‌ای بودند که تهدیدی برای مشارکت معلمان در فرایند درس‌پژوهی محسوب می‌شوند. همچنین برای رفع هر یک از این موانع، تمهیداتی باید اندیشید. بر اساس نتایج پژوهش، توصیه می‌شود که سیاست‌گذاران برای ارتقاء و توسعۀ درس‌پژوهی به‌عنوان یک فعالیت مشارکتی معلمان مستقر در مدرسه، برنامه‌های استراتژیک تهیه کنند. همچنین تمامی ذینفعان آموزش‌وپرورش باید در شکل‌گیری و نگهداری ساختارهای سازمانی که از مشارکت مؤثر معلمان در فرایند درس‌پژوهی حمایت می‌کند، مشارکت نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

366 - طراحی و اعتبار سنجی الگوی مطلوب برنامه درسی معنوی با رویکرد تلفیقی در دوره متوسطه مبتنی بر اسناد بالادستی
حمیدرضا کرمی دورودخانی اسماعیل کاظم پور جعفر قهرمانی

10.30486/jsre.2023.1980179.2296

هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتبار سنجی الگوی مطلوب برنامۀ درسی معنوی با رویکرد تلفیقی در دورۀ متوسطه با تاکید بر اسناد بالادستی (سند تحول بنیادین آموزش و پرورش-برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران) است. مطالعۀ حاضر براساس هدف، کاربردی، و از منظر روش پژوهش از نوع آمیخته (کیف چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، طراحی و اعتبار سنجی الگوی مطلوب برنامۀ درسی معنوی با رویکرد تلفیقی در دورۀ متوسطه با تاکید بر اسناد بالادستی (سند تحول بنیادین آموزش و پرورش-برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران) است. مطالعۀ حاضر براساس هدف، کاربردی، و از منظر روش پژوهش از نوع آمیخته (کیفی- کمی) است. روش تحقیق در حوزه کیفی؛ روش داده بنیاد با رویکرد نظام مند با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان و در حوزه کمی؛روش توصیفی با پیمایش نظرات متخصصان با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته چند گویه ای لیکرت بوده و مشارکت کنندگان پژوهش حاضر در بخش کیفی؛ شامل منابع علمی، مقالات، پیشینه، تجارب جهانی، مبانی نظری، خبرگان و استادان حوزۀ علوم تربیتی، به ویژه برنامه‌ریزی درسی و متخصصان ذیربط در سطح کشور؛ که علاوه بر رشته تحصیلی، دارای دانش و آگاهی، تالیف، مقاله، کتاب، تجربه عملی و آشنایی در زمینه موضوع مربوطه داشتند؛ با رعایت کفایت نظری، تعداد 10 نفر از مشارکت کنندگان خبرگان است؛ که با استفاده از روش نمونه گیری نظری ملاک محور، به عنوان نمونۀ پژوهش تعیین گردید. جامعه آماری پژوهش در بخش کمی؛ کلیه معلمین مدارس متوسطه (شامل مدیران، معاونین، مشاورین و دبیران) استان گیلان می باشند که براساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 316 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده و خوشه ای از پنج منطقه گیلان (شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز) انتخاب شدند. تحلیل کیفی حاصل داده های مصاحبه خبرگان با استفاده از کد گذاری سه مرحله ای (باز-محوری-انتخابی) به روش داده بنیاد انجام گرفت که در نهایت مقولات (مولفه ها) به دست آمده در شش طبقه شرایط علی، پدیده مرکزی، راهبردها، عوامل زمینه ای، عوامل مداخله گر و پیامد ها طبقه بندی شدند و در تحلیل کمی داده ها ضمن بهره گیری از روش تحلیل عامل تاییدی، روش مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که عوامل زمینه ای و مداخله گر توانسته اند در تعیین راهبرد ها نقش تعدیل گری ایفا نمایند؛ همچنین شزایط علی، نقشی تعیین کننده بر فرایند عناصر دهگانه برنامه درسی معنوی با رویکرد تلفیقی در دانش آموران داشته که در نهایت منجر به انتخاب راهبرد ها و پیامد های مشخص شده گردیده است. براساس یافته‌های کیفی پژوهش، مؤلفه‌های هدف، محتوا، فعالیت های یادگیرنده، ارزشیابی، نقش معلم، منطق، مواد و منابع یادگیری، گروه بندی دانش آموزان، مکان یادگیری، زمان یادگیری به عنوان عناصر دهگانه برنامۀ درسی معنوی با الهام و تبعیت از الگوی اکِر کشف و استخراج گردید. و بر اساس یافته‌های کمی پژوهش، دربارۀ میزان توجه معلمان مدارس متوسطه استان گیلان؛ همۀ مؤلفه‌ها (عناصر ده‌گانه) برنامۀ درسی معنوی با رویکرد تلفیقی در جامعۀ مورد مطالعه در حیطۀ دانش و نگرش بالاتر از حد متوسط میانگین فرضی جامعۀ مورد مطالعه و در سطح مطلوب ارزیابی شده، اما میزان توجه معلمان مدارس استان گیلان در همۀ مؤلفه‌های برنامۀ درسی معنوی با رویکرد تلفیقی در حیطۀ مهارت و عمل در حد متوسط از میانگین فرضی جامعه مورد مطالعه بوده است. لذا در پژوهش حاضر الگوی برنامۀ درسی معنوی با رویکرد تلفیقی از برازش مطلوب برخوردار بوده و مورد تایید است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

367 - مطالعه تجربه دانش‌آموزان سال اول متوسطه درباره تخته‌های هوشمند
مصطفی قادری زهرا خوشناموند رحیمه محمدی

تحقیق حاضر به مطالعه تجربه دانش‌آموزان سال اول متوسطه از تخته‌های هوشمند می‌پردازد. بر این اساس اثربخشی تخته‌های هوشمند بر اساس نگرش، میزان یادگیری از طریق آنها و سهولت کاربرد آنها مطالعه شده است. برای این کار با استفاده از مدل تحقیق توصیفی- اکتشافی و رویکرد تحقیق کمی-ک چکیده کامل

تحقیق حاضر به مطالعه تجربه دانش‌آموزان سال اول متوسطه از تخته‌های هوشمند می‌پردازد. بر این اساس اثربخشی تخته‌های هوشمند بر اساس نگرش، میزان یادگیری از طریق آنها و سهولت کاربرد آنها مطالعه شده است. برای این کار با استفاده از مدل تحقیق توصیفی- اکتشافی و رویکرد تحقیق کمی-کیفی، در بخش کمی تعداد 114 دانش‌آموز سال اول متوسطه به‌صورت هدفمند انتخاب شدند که به تازگی به مدت یک سال تجربه کار با تخته هوشمند را کسب کرده بودند. اطلاعات کمی با استفاده از مقیاس محقق ساخته، یعنی مقیاس نگرش به تخته هوشمند که پایایی آن با 24 گویه 904. به دست آمد، جمع‌آوری شدند. روایی سازه مقیاس از طریق نظریه‌های مربوط به تخته هوشمند و تحلیل عاملی تأیید شد و روایی متخصصان این مقیاس، توسط معلمان و متخصصان فنّاوری آموزشی تأیید شده است. در بخش کیفی داده‌های حاصل از مصاحبه با 20 نفر از دانش‌آموزان تحلیل شده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان دادند که نگرش کلی دانش‌آموزان سال اول دوره متوسطه نسبت به استفاده از تخته هوشمند پایین‌تر از حد متوسط است. دانش‌آموزانی که برای اولین بار با تخته هوشمند مواجه شده‌اند کاربردهای واقعی تخته هوشمند را به دلایل مختلف مانند بی‌تجربگی معلمان، کمبود نرم‌افزارها و بسته‌های درسی الکترونیکی و فقدان برنامه‌های آموزشی منسجم و متناسب درک نکرده‌اند یا نگرش مثبتی نسبت به حضور تخته‌های هوشمند در کلاس‌های خود ندارند. بین نگرش نسبت به تخته‌های هوشمند در تجربه اولیه دانش‌آموزان با میزان یادگیری و سهولت کاربرد تخته‌ها ارتباط قوی مشاهده شد. مدل اثربخشی تخته هوشمند نیز که با سه مؤلفه نگرش، یادگیری و سهولت در تحقیقات قبلی تدوین شده بود در تحقیق حاضر مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

368 - استخراج ویژگی‌های عناصر اساسی برنامه درسی مهارت‌آموزی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه
هادی جمشیدی علیرضا فقیهی محمد رضا یوسف زاده

10.30486/jsre.2021.1917944.1797

هدف پژوهش حاضر استخراج ویژگی‌های عناصر اساسی برنامه درسی مهارت‌آموزی به‌منظور اشتغال‌پذیری دانش‌آموزان مدارس متوسطه دوم بود. پژوهش حاضر با توجه به هدف، کاربردی و با توجه به رویکرد کیفی است. در این پژوهش از روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شده است. محیط پژوهش را تمامی صاحب چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر استخراج ویژگی‌های عناصر اساسی برنامه درسی مهارت‌آموزی به‌منظور اشتغال‌پذیری دانش‌آموزان مدارس متوسطه دوم بود. پژوهش حاضر با توجه به هدف، کاربردی و با توجه به رویکرد کیفی است. در این پژوهش از روش پدیدارشناسی توصیفی استفاده شده است. محیط پژوهش را تمامی صاحب‌نظران حوزۀ برنامه‌ریزی درسی و مهارت‌آموزی تشکیل می‌دهد. روش نمونه‌گیری در این پژوهش ملاک محور است که حجم نمونه بر اساس قاعده اشباع نظری 14 نفر تشکیل می‌دهند. ابزار گرداوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبه نیمه ساختارمند است. برای سنجش روایی و اعتبار مصاحبه‌ها؛ اعتبار، انتقال‌پذیری، اطمینان‌پذیری و تأییدپذیری مورد بررسی قرار گرفته شده است. نتایج تجزیه‌وتحلیل مصاحبه‌ها 93 مضمون پایه را در 4 مضمون سازمان‌دهنده شناسایی کرده است که حول مضمون فراگیر برنامه درسی مهارت‌آموزی برای اشتغال‌پذیری دانش‌آموزان دوره متوسطه گرد آمده است. یافته‌های پژوهش مؤلفه‌های برنامه مهارت‌آموزی برای اشتغال‌پذیری را قالب عناصر هدف (شناختی، عاطفی و مهارتی)، محتوا، راهبردهای یاددهی و یادگیری و ارزشیابی شناسایی کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

369 - بررسی درک دانش‌آموزان دورۀ دوم ابتدایی شهر تهران از زیر ساختار جزء به‌کل مفهوم کسر بر اساس نظریۀ APOS و SOLO، با استفاده از یک تکلیف غیرمعمول
مهدی ایزدی ابراهیم ریحانی

10.30486/jsre.2021.1875155.1435

این پژوهش با هدف بررسی درک دانش‌آموزان دورۀ دوم ابتدایی شهر تهران از مفهوم کسر (زیر ساختار جزء به کل) بر اساس دو نظریۀ APOSوSOLO انجام شد. روش انجام این مطالعه، توصیفی - پیمایشی، جامعۀ آماری آن، دانش‌آموزان دورۀ دوم ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 1398- 1397 و نمونۀ آن، چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی درک دانش‌آموزان دورۀ دوم ابتدایی شهر تهران از مفهوم کسر (زیر ساختار جزء به کل) بر اساس دو نظریۀ APOSوSOLO انجام شد. روش انجام این مطالعه، توصیفی - پیمایشی، جامعۀ آماری آن، دانش‌آموزان دورۀ دوم ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 1398- 1397 و نمونۀ آن، 598 نفر از جامعۀ آماری بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها، از آزمونی با یک تکلیف غیرمعمول استفاده شد. روایی محتوایی آزمون از نظر متخصصان آموزش ریاضی مورد تأیید قرار گرفت و پایایی ابزار پژوهش بر اساس ضریب آلفای کرونباخ، 7/0 به دست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد که دانش‌آموزان، درک محدودی از مفهوم کسر (زیرساختار جزء به کل) دارند و در خصوص این مفهوم، بدفهمی‌های مشترکی دارند. رایج‌ترین بدفهمی‌های به‌دست‌آمده در این مطالعه شامل 1- عدم توجه به مساوی بودن قسمت‌ها؛ 2- درک کسر به‌عنوان نسبت جزء‌به‌جزء و 3- استفاده از تقسیم‌بندی تقریبی برای تعیین مقدار کسری دقیق، بود. تحلیل پاسخ‌ها بر اساس نظریه APOS مشخص کرد که دانش‌آموزان توانایی استفاده از این مفهوم را در مواجهه با تکالیف و موقعیت‌های غیرمعمول ندارند. در تحلیل پاسخ‌ها بر اساس مدل SOLO نیز مشخص شد بیش از 60 درصد پاسخ‌ها، در سطح چند ساختاری بود. پیشنهاد این تحقیق، عدم تأکید بیش‌ازحد بر زیر ساختار جزء به کل، ارائه فرصت‌های برابر برای توسعۀ سایر زیر ساختارها و تأکید بر یادگیری مفهومی رویه‌ها و الگوریتم‌های مرتبط با مفهوم کسر در محتواها و فرصت‌های آموزشی ارائه‌شده به دانش‌آموزان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

370 - بررسی برنامۀ درسی تجربه شدۀ دانشجویان کارشناسی ارشد رشتۀ برنامه‌ریزی درسی در دانشگاه بوعلی سینا
نشمین محمدی عظیمه سادات خاکباز

10.30486/jsre.2021.585334.1343

پژوهش حاضر با هدف بررسی برنامۀ درسی تجربه شده در دورۀ کارشناسی ارشد رشتۀ برنامه ریزی درسی با روش پدیدارشناسی انجام شد. مشارکت کنندگان در این پژوهش، 26 نفر از دانشجویان ورودی کارشناسی ارشد رشتۀ برنامه ریزی درسی در دانشگاه بوعلی سینا طی سه سال تحصیلی 1394-1393، 1395-1394 چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی برنامۀ درسی تجربه شده در دورۀ کارشناسی ارشد رشتۀ برنامه ریزی درسی با روش پدیدارشناسی انجام شد. مشارکت کنندگان در این پژوهش، 26 نفر از دانشجویان ورودی کارشناسی ارشد رشتۀ برنامه ریزی درسی در دانشگاه بوعلی سینا طی سه سال تحصیلی 1394-1393، 1395-1394 و 1396-1395 بودند که همگی آنان مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار جمع آوری اطلاعات، مصاحبه های نیمه ساختاریافته با دانشجویان بود که سؤالات آن بر مبنای چهار سطح برنامۀ درسی تجربه شده از دیدگاه Fathi Vajargah (2005) (برنامۀ درسی سطح مورد انتظار، نهفته، تعاملی و یاد گرفته شده) طرح شده بود. داده ها به روش کدگذاری و مقوله‌بندی تحلیل و با معیارهای پژوهش های کیفی نظیر توصیف دقیق و عینی فرایند پژوهش و مقولات، درگیری طولانی‌مدت با میدان، نمونه گیری با در نظر گرفتن کثرت تفاوت ها از سه دورۀ ورودی دانشجویان، جمع آوری اطلاعات حتی بعد از اشباع نظری برای یافتن موارد احتمالی رد یافته ها و چک کردن یافته ها توسط مشارکت کنندگان در پژوهش، اعتباربخشی شدند. یافته ها نشان داد دانشجویان در هریک از سطوح برنامۀ درسی تجربه شده با مقوله های مختلفی روبه رو بودند. در سطح برنامۀ درسی مورد انتظار، مقولۀ تصور دشواری شناسایی شد. در سطح برنامۀ درسی نهفته، مقوله های انگیزۀ تحصیل و دانش ها و مهارت های لازم به دست آمد. در سطح برنامۀ درسی تعاملی، در بخش درس ها، مقولات تغییر نگرش نسبت به برخی دروس، تکراری بودن برخی از دروس، نداشتن منبع مشخص در برخی دروس، دشواری تکالیف، چالش های ارزشیابی و تعامل و پاسخگویی استادان و در بخش پایان‌نامه نیز مقولات انتخاب استاد راهنما و انتخاب موضوع پایان‌نامه شناسایی شد. در سطح برنامۀ درسی یادگرفته شده نیز یادگیری های آشکار، پوچ و پنهان حاصل شد و هریک از مقولات نیز شامل زیرمقوله های متعدد بود. نتایج پژوهش نشان داد برنامۀ درسی تجربه شده در هریک از سطوح، دچار تغییراتی می شود و در نهایت، برنامۀ درسی سطح یادگرفته شده، با مورد انتظار تفاوت بسیاری دارد. از طرفی دانشجویان با قرار گرفتن در معرض تجربه و بدون هیچ حمایتی با سردرگمی ها و ابهامات زیادی روبه‌رویند؛ از این رو لازم است فرایند تجربۀ برنامۀ درسی را برای آنان بهبود دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

371 - مطالعۀ الگوها و روش‌های توانمندسازی کودکان دورۀ پیش‌دبستانی، برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی
مهشید مهرجو محمد نوریان نوذر نخعی داریوش نوروزی

10.30486/jsre.2021.1893973.1579

هدف پژوهش حاضرف بررسی اهمیت، الگوها و روش‌های آموزش و توانمندسازی کودکان پیش‌دبستانی برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی بود که با استفاده از رویکرد پژوهش کیفی و روش سنتزپژوهی انجام شده است. حوزۀ پژوهش، مقالات داخلی از سال 1378 تا 1398 شمسی، با کلیدواژه‌های توانمندسازی کودک چکیده کامل

هدف پژوهش حاضرف بررسی اهمیت، الگوها و روش‌های آموزش و توانمندسازی کودکان پیش‌دبستانی برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی بود که با استفاده از رویکرد پژوهش کیفی و روش سنتزپژوهی انجام شده است. حوزۀ پژوهش، مقالات داخلی از سال 1378 تا 1398 شمسی، با کلیدواژه‌های توانمندسازی کودکان، اهمیت آموزش‌های پیش‌دبستانی، آسیب‌های اجتماعی، برنامه درسی پیش‌دبستان، مهارت‌های زندگی و مهارت‌های اجتماعی و مقالات خارجی از سال 1999 تا 2019 میلادی با همان کلیدواژه‌ها، به تعداد 94 منبع را شامل می‌گردد که پس از اعمال غربالگری 71 مورد به‌عنوان نمونه پژوهش با استفاده از روش هدفمند انتخاب شدند. نتایج استخراج شده نشان می‌دهد که ضرورت توانمندسازی کودکان برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی را می‌توان در 10 طبقه دسته‌بندی نمود: رشد عاطفی و شخصیتی و افزایش سلامت روانی، کاهش اختلالات رفتاری و افزایش سازگاری فردی و اجتماعی، رشد اعتمادبه‌نفس و استقلال فردی، افزایش توانمندی‌ها و خلاقیت‌های فردی، رشد مهارت‌های فردی، ارتباطی و اجتماعی، ضرورت‌های اخلاقی و تربیتی، توسعۀ خود مراقبتی کودکان، رشد مهارت‌های زندگی و روابط اجتماعی و افزایش مشارکت‌پذیری، ضرورت‌های آموزشی و فرهنگی و ضرورت‌های اقتصادی. در خصوص الگوها و روش‌های توانمندسازی فردی و شخصیتی، دو الگوی کلی توسط صاحب‌نظران "افزایش توانمندی فردی و شخصیتی کودکان" و "ارتقای مهارت‌های زندگی و مهارت‌های اجتماعی" پیشنهاد شده است که برای الگوی اول روش‌های "آموزش و تقویت خودآگاهی و شناخت خود، توانمندسازی روان‌شناختی کودکان و آموزش باورها و ارزش‌های دینی" و برای الگوی دوم روش‌های "آموزش مهارت‌های زندگی و آموزش مهارت‌های اجتماعی" مطرح شده است. درخصوص الگوهاو روش های توانمندسازی فردی وشخصیتی، دوالگوی کلی توسط صاحبنظران" افزایش توانمندی فردی و شخصیتی کودکان" و " ارتقای مهارت های زندگی و مهارت های اجتماعی" پیشنهاد شده است که برای الگوی اول روش های "آموزش و تقویت خودآگاهی و شناخت خود، توانمندسازی روانشناختی کودکان و آموزش باورها و ارزش های دینی" وبرای الگوی دوم روش های "آموزش مهارتهای زندگی وآموزش مهارت های اجتماعی" مطرح شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

372 - طراحی چارچوب نظری برنامۀ درسی آموزش اخلاق جنسی: یک پژوهش کیفی
سوسن بلالی محبوبه سلیمان پور عمران رویا افراسیابی بهرنگ اسماعیلی شاد

10.30486/jsre.2021.1928367.1889

اخلاق جنسی همواره یکی از دغدغه‌های والدین، مربیان، پژوهشگران و دست‌اندرکاران امور آموزشی بوده است زیرا در صورت رشد تربیتی سالم افراد، زمینه‌های ایجاد رشد جامعه محقق می‌گردد. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی برنامۀ درسی اخلاق جنسی دورۀ دوم متوسطه انجام شد. طرح پ چکیده کامل

اخلاق جنسی همواره یکی از دغدغه‌های والدین، مربیان، پژوهشگران و دست‌اندرکاران امور آموزشی بوده است زیرا در صورت رشد تربیتی سالم افراد، زمینه‌های ایجاد رشد جامعه محقق می‌گردد. بر این اساس پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی برنامۀ درسی اخلاق جنسی دورۀ دوم متوسطه انجام شد. طرح پژوهش کیفی و به طور ویژه مطالعۀ موردی کیفی است. حوزۀ مورد مطالعه این پژوهش، مبانی نظری، دیدگاه صاحب‌نظران، متخصصان و کارشناسان ، مدیران و معاونان و اعضای هیات علمی گروه‌های علوم تربیتی و اخلاق دانشگاه‌های آزاد خراسان رضوی بوده است. بر اساس روش نمونه‌گیری هدفمند، افرادی که در این زمینه تخصص، تدریس و تجربه داشته و تألیفاتی ارائه داده بودند مورد مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته قرار گرفتند. مشارکت‌کنندگان پژوهش در نهایت 13 نفر شدند. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل مضمون بر اساس مدل آتراید-استرلینگ (Attride-stiriing) استفاده شد. روایی و پایایی اطلاعات به دست آمده سنجیده شد و الگوی برنامۀ درسی در قالب شبکۀ مضامین پیشنهاد و عناصر مرتبط با برنامۀ درسی استخراج گردید. مدل پیشنهادی در زمینۀ الگوی برنامۀ درسی اخلاق جنسی در دورۀ متوسطه دوم مشتمل بر 4 عامل: اهداف، محتوا، روش‌های یاددهی- یادگیری و روش‌های ارزشیابی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

373 - تبیین اهداف برنامه درسی آموزش خانواده در مدارس دوره ابتدایی
آزیتا قرنجیک علی اصغر بیانی حسن صائمی حسین فکوری حاجیار

10.30486/jsre.2022.1918448.1802

هدف این پژوهش" تبیین اهداف برنامه درسی آموزش خانواده در مدارس دوره ابتدایی " است . رویکرد پژوهش کیفی و با روش تحلیل محتوای قراردادی (رویکرد استقرایی) بود. جامعه ی هدف 20 نفر از اعضای هیئت علمی گروه های برنامه ریزی درسی، جامعه شناسان ، مشاوران و مدرسان آموزش خانواده و رو چکیده کامل

هدف این پژوهش" تبیین اهداف برنامه درسی آموزش خانواده در مدارس دوره ابتدایی " است . رویکرد پژوهش کیفی و با روش تحلیل محتوای قراردادی (رویکرد استقرایی) بود. جامعه ی هدف 20 نفر از اعضای هیئت علمی گروه های برنامه ریزی درسی، جامعه شناسان ، مشاوران و مدرسان آموزش خانواده و روانشناسان بودند وبا روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. روش گردآوری اطلاعات ، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود . برای روایی و پایایی داده ها ازمعیارهای قابلیت اعتبار و قابلیت تایید استفاده گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل محتوای قراردادی مبتنی بر استقرا بهره گرفته شد . تحلیل داده ها منجر به استخراج70 مفهوم، 12 مقوله ی فرعی و 5 مقوله ی اصلی شد .مقولات اصلی پدیدار شده شامل: "ارتقای سواد رسانه ای"،"آگاهی نسبت به آداب و مهارتهای زیستن"، "مشارکت خانواده‌ها و نقش والدگری"، "شناخت نسبت به مراحل رشد و زندگی کودکان" و "آگاهی نسبت به اصول و مبانی تعلیم و تربیت" می باشند. نتایج حاصل می تواند در برنامه ریزی واجرای هرچه بهتر دوره‌های آموزش خانواده درمدارس دوره ابتدایی تسهیلگر باشد و برنامه‌ریزان و مجریان این دوره ها نیز می توانند در بعد عملی از آن بهره گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

374 - ارائه الگوی برنامه درسی پرورش خودآگاهی برای دانش آموزان دوره دوم ابتدایی
نرگس سجادیان جاغرق محمد رضا یوسف زاده احمد سلحشوری فرهاد سراجی

10.30486/jsre.2022.1959145.2152

هدف این پژوهش ارایه الگوی برنامه درسی پرورش خودآگاهی برای دانش آموزان دوره دوم ابتدایی با رویکرد پژوهش ترکیبی (کیفی ،کمی) بود. در بخش کیفی از روش استنتاجی (پیش رونده) روش تحلیل فرانکنا (گزاره‌ای واقع‌نگروهنجاری) مبانی خودآگاهی استنباط گردید. با استفاده از روش مصاحبه نیم چکیده کامل

هدف این پژوهش ارایه الگوی برنامه درسی پرورش خودآگاهی برای دانش آموزان دوره دوم ابتدایی با رویکرد پژوهش ترکیبی (کیفی ،کمی) بود. در بخش کیفی از روش استنتاجی (پیش رونده) روش تحلیل فرانکنا (گزاره‌ای واقع‌نگروهنجاری) مبانی خودآگاهی استنباط گردید. با استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختاریافته، انواع خودآگاهی و ماهیت و ویژگی‌های عناصر اساسی برنامه درسی (هدف، محتوا، روش تدریس و شیوه‌ی ارزشیابی) استخراج شد. اعتبار داده های کیفی با استفاده از معیارهای تأیید پذیری و اطمینان پذیری تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی از روش کدگذاری باز، محوری و گزینشی استفاده گردید. دربخش کمی برای تعیین اعتبارالگواز روش CVR استفاده شد. نتایج نشان داد مبانی خودآگاهی شامل ارتباط نفس و بدن، تکامل و تعالی نفس، غیریت( دیگری)، غایت‌نگری، اندیشه‌ورزی و خودآگاهی: فیزیکی، هیجانی، اجتماعی، معنوی، عقلانی بودند. ارتقای شناخت فیزیکی،ارتقای رفتارهای هیجانی، شناخت دیگران، ارتقای شناخت معنوی، ارتقای استدلال به عنوان مهمترین هدف برنامه درسی خوداگاهی، رشد جسمی و جنسی، رشد عواطف و احساسات، ارتباطات اجتماعی، تفکر انتقادی به عنوان محتوی خودآگاهی، روش‌های گفتگو پرسشگری، ایفای نقش، گروههای کوچک، بارش مغزی، حل مسئله به عنوان روش‌های آموزش خودآگاهی و خودارزیابی، همسال‌سنجی، والدسنجی، به عنوان مهم‌ترین روش های ارزشیابی الگوی برنامه درسی خودآگاهی در دوره دوم ابتدایی استنتاج گردید. میزان اعتبار مدل نهایی از دیدگاه متخصصان (فلسفه تعلیم و تربیت،روانشناسی تربیتی و برنامه ریزی درسی) 82/0بود. توجه اثربخش به مبانی، مؤلفه ها، انواع و ماهیت ویژگی‌های عناصر برنامه درسی خودآگاهی در برنامه درسی دوره دوم ابتدایی می‌تواند به بهبود پرورش خودآگاهی دانش آموزان کمک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

375 - تبیین ابعاد و شاخص های فرهنگ یادگیری مشارکتی در برنامه درسی دوره متوسطه
محسن دیبایی صابر داود طهماسب زاده شیخلار

10.30486/jsre.2021.1932031.1911

پژوهش حاضر با هدف تبیین ابعاد و شاخص‌های فرهنگ یادگیری مشارکتی در دوره متوسطه انجام یافته است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ رویکرد، ترکیبی است که در بخش اول از روش تحلیل محتوای اسنادی و در بخش دوم از روش کمّی دلفی تعدیل شده محدود استفاده شد. میدان پژوهش در بخ چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تبیین ابعاد و شاخص‌های فرهنگ یادگیری مشارکتی در دوره متوسطه انجام یافته است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و به لحاظ رویکرد، ترکیبی است که در بخش اول از روش تحلیل محتوای اسنادی و در بخش دوم از روش کمّی دلفی تعدیل شده محدود استفاده شد. میدان پژوهش در بخش کیفی، شامل کلیه متون مرتبط با فرهنگ یادگیری مشارکتی و در بخش کمی شامل اساتید برنامه‌ریزی درسی دانشگاه‌های شهر تهران بودند. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی، فهرست وارسی و در بخش کمی پرسشنامه بود. روایی ابزار از طریق نظرخواهی از اساتید برنامه‌ریزی دانشگاه‌ها و پایایی ابزار چک لیست از طریق فرمول اسکات 4/96 و ابزار پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ 84/0محاسبه گردید. یافته‌های تحقیق بیانگر شناسایی فرهنگ یادگیری مشارکتی در چهار بعد تعامل‌محوری، فرایند‌محوری، خودراهبری و تحول‌آفرینی و 31 شاخص فرهنگ یادگیری مشارکتی می‌باشد که با اخذ نظر خبرگان، این مولفه‌ها و شاخص‌ها در قالب ﯾﮏ الگوی جامع تبیین ﮔﺮدﯾﺪ. بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد می‌شود برنامه‌ریزان آموزشی و درسی در تمام دوره تحصیلی، اهتمام خود را در بهره‌گیری از الگوی فرهنگ یادگیری مشارکتی و شاخص‌های ارائه شده در این تحقیق به کار ببندند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

376 - تجارب زیسته معلمان دوره ابتدایی و متوسطه از چالش های تدریس و ارائه راهکارهایی به منظور توانمندسازی معلمان برای تدریس در فضای مجازی
مرزبان ادیب منش

10.30486/jsre.2021.1937812.1960

پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربۀ زیستۀ معلمان دورۀ ابتدایی و متوسطه از چالش‌های تدریس در فضای مجازی و ارائۀ راهکارهایی به منظور ارتقاء مهارت معلمان در فضای مجازی انجام شده است. نوع پژوهش کیفی و از طرح پدیدارشناسی استفاده شده است و برای گردآوری داده‌ها از ابزار مصاحبۀ نیمه‌ چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربۀ زیستۀ معلمان دورۀ ابتدایی و متوسطه از چالش‌های تدریس در فضای مجازی و ارائۀ راهکارهایی به منظور ارتقاء مهارت معلمان در فضای مجازی انجام شده است. نوع پژوهش کیفی و از طرح پدیدارشناسی استفاده شده است و برای گردآوری داده‌ها از ابزار مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته استفاده شد؛ بدین‌گونه که از طریق مصاحبه با معلمان به سؤالهای پژوهش پاسخ داده شد. روایی صوری و محتوایی مصاحبه توسط چند نفر از متخصصان حوزۀ آموزش الکترونیکی بررسی و در نهایت تأیید شد. برای تعیین" اعتمادپذیری داده‌ها " از دو معیار مورد نظر صاحبنظران مطالعات کیفی، شامل قابلیت اطمینان و قابل قبول بودن استفاده شد. در پژوهش حاضر، از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. در مصاحبه با معلمان دورۀ ابتدایی و متوسطه، نمونه‌گیری تا زمان به اشباع رسیدن داده‌ها ادامه داشت و با مصاحبۀ پانزده نفر اشباع نظری داده‌ها حاصل شد؛ نتایج پژوهش نشان داد که مهمترین چالش‌های فضای مجازی در چهار تم اصلی (آموزشی، اداری، سخت‌افزاری و فرهنگی-اجتماعی) شناسایی شدند. متناسب با این آسیب‌ها دربارۀ دانش افزایی، مهارت‌افزایی و بالا بردن انگیزۀ معلمان، راهبردها و راهکارهایی برای استفادۀ مطلوب‌تر از شیوه‌های نوین در فضای مجازی پیشنهاد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

377 - طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامۀ ‌درسی تربیت دینی در دورۀ ابتدایی
محبوبه رضائی حسن ملکی عباس عباس پور محبوبه خسروی

10.30486/jsre.2021.1897009.1614

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامۀ درسی تربیت دینی در دورۀ ابتدایی است. در این پژوهش روش‌های تحلیل محتوای کیفی، روش اسنادی مورد استفاده قرارگرفت. نمونۀ مورد نظر برای گردآوری داده‌ها عبارت از پانزده متخصص رشتۀ برنامۀ درسی و سایر تخصص‌های مرتبط با موضوع پژوهش چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامۀ درسی تربیت دینی در دورۀ ابتدایی است. در این پژوهش روش‌های تحلیل محتوای کیفی، روش اسنادی مورد استفاده قرارگرفت. نمونۀ مورد نظر برای گردآوری داده‌ها عبارت از پانزده متخصص رشتۀ برنامۀ درسی و سایر تخصص‌های مرتبط با موضوع پژوهش و چهل منبع در رابطه با برنامۀ ‌درسی تربیت دینی بود که به صورت هدفمند انتخاب شدند. فنون گردآوری داده‌ها عبارت‌ از مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافتۀ فردی با متخصصان و تحلیل کیفی متون بود. داده‌های به دست‌آمده از مصاحبه‌ها با روش نظام مقوله‌بندی قیاسی تجزیه و تحلیل شد. یافته‌های این پژوهش، ویژگی‌های عناصر برنامۀ درسی تربیت دینی را به ترتیب برای هدف، محتوا و سازماندهی محتوا، روش و ارزشیابی و نقش معلم به دست داد و الگوی اولیۀ برنامۀ درسی تربیت دینی طراحی شد و همچنین فرایند، مراحل و چگونگی ارائۀ الگوی برنامۀ ‌درسی تربیت دینی منتج از پژوهش‌های پیشین مربوط به موضوع بود. الگوی مذکور پس از اعتباریابی توسط متخصصان و صاحب‌نظران و اعمال تعدیل‌ها، مورد تأیید قرار گرفت. نتایج این پژوهش می‌تواند در طراحی و تدوین برنامۀ‌ درسی تربیت دینی دردورۀ ابتدایی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

378 - بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر خودکارآمدی و تفکر انتقادی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه
مرتضی سمیعی زفر قندی مرضیه نعمتی معصومه علیزاده

10.30486/jsre.2021.1876974.1446

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر خودکارآمدی و تفکر انتقادی دانش آموزان دوره دوم متوسطه بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و آزمایش بود. جامعه آماری ، دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه منطقه 6 تهران بود . چکیده کامل

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر خودکارآمدی و تفکر انتقادی دانش آموزان دوره دوم متوسطه بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه و آزمایش بود. جامعه آماری ، دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه منطقه 6 تهران بود . از این منطقه به روش نمونه گیری در دسترس ، یک مدرسه انتخاب گردید و از میان دانش آموزان آن مدرسه بر اساس نمونه گیری تصادفی تعداد 80 در دو گروه آزمایش و کنترل( هر گروه 40 نفر) گمارش شدند . گروه آزمایش به مدت 8 جلسه تحت آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی قرار گرفت ولی برای گروه کنترل این آموزش انجام نشد. برای سنجش تاثیر آموزش ها از پرسشنامه حود کار آمدی موریس و تفکر انتقادی ریکتس استفاده گردید برای تحلیل داده‌ها پس از اطمینان از عدم تخطی از مفروضه های لازم از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شد .یافته ها نشان داد، آموزش راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بر خودکارآمدی و تفکر انتقادی دانش آموزان اثر معنادار و مثبت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

379 - واکاوی شناخت مربیان از ویژگی‌های رشدی – آموزشی کودکان پیش از دبستان در ایران
صیدکرم نوریان فر محمدرضا امام جمعه فریده حمیدی علیرضا عصاره

10.30486/jsre.2023.1957684.2135

هدف از انجام این پژوهش "واکاوی شناخت مربیان از ویژگی های رشدی – آموزشی کودکان پیش دبستانی در ایران" است. رویکرد این پژوهش کیفی و به روش پدیدارشناسی انجام گرفته است. جامعه هدف کلیه مربیان پیش دبستانی که از این تعداد 25 نفر در شهرهای ری، ایلام و کرمانشاه بصورت هدفمن چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش "واکاوی شناخت مربیان از ویژگی های رشدی – آموزشی کودکان پیش دبستانی در ایران" است. رویکرد این پژوهش کیفی و به روش پدیدارشناسی انجام گرفته است. جامعه هدف کلیه مربیان پیش دبستانی که از این تعداد 25 نفر در شهرهای ری، ایلام و کرمانشاه بصورت هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته بود که محقق برای میزان شناخت مربیان دوره پیش دبستان از ویژگی های رشدی – آموزشی کودکان از آن استفاده کرده است. روایی ابزار مورد نظر به دو شکل صوری و محتوایی با استفاده از نظر کارشناسان آموزشی در حیطه آموزش کودکان پیش دبستانی و متخصصان روان شناسی، تعیین گردید. در این بخش برای بررسی پایایی مصاحبه ها، از روش پایایی توافق بین دو کدگذار استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که شناخت مربیان نسبت ویژگی های آموزشی – رشدی در مؤلفه های رشد عاطفی - اجتماعی، ذهنی - شناختی، زبان – گفتاری، خلاقیت و نوآوری ضعیف و میزان شناخت مربیان با نیازهای آموزشی و ویژگی های رشد مذهبی- اخلاقی کودکان در حد مطلوب بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

380 - مطالعه کیفی تجارب زیسته آموزش مجازی از دیدگاه دانشجویان در دوران همه‌گیری کرونا
کریم سواری یاسمن سواری

10.30486/jsre.2022.1958724.2148

با شروع بیماری کرونا خیلی از موسسات آموزشی تعطیل شدند و روش آموزشی خود را تغییر دادند. هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیسته آموزش مجازی دانشجویان در دوران کرونا بود. مشارکت کنندگان 60 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور اهواز بودند که به صورت داوطلبانه انتخاب و از چکیده کامل

با شروع بیماری کرونا خیلی از موسسات آموزشی تعطیل شدند و روش آموزشی خود را تغییر دادند. هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیسته آموزش مجازی دانشجویان در دوران کرونا بود. مشارکت کنندگان 60 نفر از دانشجویان دختر و پسر دانشگاه پیام نور اهواز بودند که به صورت داوطلبانه انتخاب و از آنان خواسته که تجارب زنده خود را از آموزش مجازی مطرح کنند. با توجه به اینکه کلاس ها مجازی و حضور فیزیکی دانشجو کم بود لذا از بین مراجعان به دانشگاه انتخاب شدند. روش تحقیق کیفی از نوع پدیدارشناسی است. داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسش نامه محقق ساخته (دارای پایایی و روایی مناسب) بدست آمد. برای سنجش روایی یافته ها از روایی محتوایی (60 دانشجو و 3 استاد روان شناسی و یک نفر از اساتید علوم تربیتی) و برای سنجش پایایی از آلفای کرونباخ استفاده گردید. تحلیل داده ها با کمک کدگذاری هفت مرحله ای کولازی(1978) انجام پذیرفت. نتایج نشان داد تجارب زیسته آموزش مجازی از دیدگاه دانشجویان از دو مضمون کلی مثبت (صرفه جویی، کاهش حوادث، و حضور مفید) و تجارب زیسته منفی آنان از آموزش مجازی (کاهش تعاملات اجتماعی، مشکلات بدنی، مشکلات یادگیری و ارزشیابی و مشکلات فنی) تشکیل شده است. با توجه به اینکه آموزش مجازی دارای نقاط قوت است لذا به منظور توسعه این روش آموزش می توان راهکار توسعه آنها را ارائه داد و با برنامه ریزی مناسب می توان از جنبه های منفی آن کم کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

381 - بررسی تجربه زیسته دانش آموزان افغانستانی در تعاملات و ارتباطات درون مدرسه‌ای در دوره متوسطه اول
نسرین کریمی زاده کورش فتحی واجارگاه محبوبه عارفی علیرضا صادقی

10.30486/jsre.2022.1946788.2047

پژوهش حاضر یک پژوهش کیفی با هدف شناسایی و فهم تجربه زیسته دانش آموزان افغانستانی از تعاملات و ارتباطات درون مدرسه‌ای در دوره متوسطه است که با استفاده از روش پدیدارشناسی انجام گرفته است. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری هدفمند است که در مطالعات پدیدارشناسی بیشت چکیده کامل

پژوهش حاضر یک پژوهش کیفی با هدف شناسایی و فهم تجربه زیسته دانش آموزان افغانستانی از تعاملات و ارتباطات درون مدرسه‌ای در دوره متوسطه است که با استفاده از روش پدیدارشناسی انجام گرفته است. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری هدفمند است که در مطالعات پدیدارشناسی بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. بدین منظور، داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته با 12نفر از دانش آموزان افغانستانی که در سال تحصیلی 1400-1399 در مدارس متوسطه دوره اول در منطقه 7 تهران در حال تحصیل بودند، به دست آمد. به این ترتیب که با 10 نفر مصاحبه به عمل آمد و در مصاحبه دهم نکته جدیدی یافت نشد ولی برای اطمینان، پژوهشگر مصاحبه را تا نفر دوازدهم ادامه داد تا از به حد اشباع رسیدن، اطمینان حاصل نماید. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، ژورنال نویسی، مشاهده میدانی و یادداشت برداری بود. یافته ها با استفاده از روش ون منن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها بیانگر آن است که حقایقی نظیر تحقیر دانش آموزان افغانستانی، رفتارهای تبعیض آمیز برخی معلمان نسبت به دانش آموزان افغانستانی، خودسانسوری، وجود دو دستگی میان دانش آموزان، به حاشیه رانده شدن، درجه دوم تلقی شدن، دیده نشدن و سکوت اجباری در میان دانش آموزان افغانستانی به دست آمد. برای بررسی روایی و اعتبار پژوهش از روش بررسی متخصصان، اجماع داده ها به معنای استفاده از منابع چندگانه داده‌ها و اجماع روش شناسی یعنی استفاده از دو روش یا بیشتر در این پژوهش بهره برده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

382 - واکاوی تجارب معلمان از برنامۀ درسی اجراشدۀ مطالعات اجتماعی پایۀ ششم ابتدایی در بعد تربیت شهروندی
زهره یوسفی نژاد لنگرودی پروین احمدی پروین صمدی

10.30486/jsre.2022.1916936.1804

هدف پژوهش حاضر واکاوی تجارب معلمان از برنامۀ درسی اجراشدۀ مطالعات اجتماعی پایۀ ششم ابتدایی در بعد تربیت شهروندی بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر رویکردی، کیفی است که با راهبرد موردپژوهی انجام ‌شده است. مشارکت‌کنندگان پژوهش شامل معلمان، معاونان و مدیران با بیش چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر واکاوی تجارب معلمان از برنامۀ درسی اجراشدۀ مطالعات اجتماعی پایۀ ششم ابتدایی در بعد تربیت شهروندی بود. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر رویکردی، کیفی است که با راهبرد موردپژوهی انجام ‌شده است. مشارکت‌کنندگان پژوهش شامل معلمان، معاونان و مدیران با بیش از ده سال سابقۀ تدریس بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع نمونه‌گیری معیار (ملاک محور) انتخاب شدند که با 36 نفر شامل 26 معلم، 5 معاون و 5 مدیر مدرسه مصاحبه شد. ابزارجمع‌آوری اطلاعات مصاحبۀ نیمه ساختمند بود. تجزیه ‌و تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه با استفاده از شیو‌‌ۀ مقوله‌بندی وکدگذاری ابداع‌شده توسط گلیزر واستراوس انجام شد. برای روایی و اعتمادپذیری داده‌ها از معیارهای اطمینان‌پذیری، باورپذیری و آزمون اعتبار اعضا استفاده شد. یافته‌های پژوهش بیانگر وجود چالش‌های متعدد در زمینۀ اجرای برنامۀ درسی مطالعات اجتماعی از بعد تربیت شهروندی بود که نشان از غلبۀ رویکرد محافظه‌کار تربیت شهروندی در اجرای این برنامه دارد. بر این اساس، اتخاذ تصمیمات کلان در زمینۀ اجرای برنامۀ درسی و همچنین تغییر نوع نگرش و باورهای معلمان ضروری به نظر می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

383 - تدوین برنامه آموزشی ریاضی مبتنی بر نظریه یادگیری زایشی برای دانش‌آموزان دوره متوسطه اول
زهرا علیزاده شهرام واحدی رحیم بدری گرگری داود طهماسب زاده شیخلار

10.30486/jsre.2023.1988846.2343

نظریه های یادگیری به طراحی برنامه های آموزشی مطلوب کمک می‌کنند. یکی از این نظریه ها، نظریه ی یادگیری زاینده است که توسط ویتراک ابداء شد. در سیستم های آموزشی مختلف به روش‌های نوین آموزش ریاضی توجه کمی مبذول شده است که یکی از این روش ها، آموزش مبتنی بر نظریه یادگیری زایشی چکیده کامل

نظریه های یادگیری به طراحی برنامه های آموزشی مطلوب کمک می‌کنند. یکی از این نظریه ها، نظریه ی یادگیری زاینده است که توسط ویتراک ابداء شد. در سیستم های آموزشی مختلف به روش‌های نوین آموزش ریاضی توجه کمی مبذول شده است که یکی از این روش ها، آموزش مبتنی بر نظریه یادگیری زایشی می باشد. هدف اصلی این پژوهش ارائه یک برنامه ی آموزشی برای آموزش مفاهیم ریاضی به دانش آموزان دوره متوسطه اول است که منجر به دستیابی یادگیرنده به فهم عمیق از محتوای آموزشی ریاضی شود و در آن یادگیرنده نقش فعالی در جریان یادگیری ایفا نماید، معناها و رابطه ها توسط او به وجود آید و معلم فقط نقش تسهیل گری داشته باشد. در این پژوهش، با روش فراترکیب و رویکردی سنتزپژوهانه بر اساس مدل هفت مرحله ای سندلوسکی- بارسو به بررسی پژوهش های انجام شده در این راستا پرداخته شد. حوزه مورد مطالعه شامل 57 پژوهش متناسب با هدف مورد نظر بود، که از بین آنها 19 مقاله و یک پایان نامه به کمک ابزار گلین انتخاب شدند. مفاهیم استخراجی از این بررسی با روش کد گذاری باز در قالب 131 مفهوم و 32 مقوله فرعی خلاصه شدند که در نهایت 9 مقوله اصلی بدست آمد. سپس با توجه به نتایج بدست آمده برنامه آموزشی ریاضی ویژه دانش آموزان متوسطه اول طراحی شد. روایی محتوایی برنامه آموزش ریاضی با روش لاوشه P: 0/05 بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

384 - تحلیل ابعاد عملگرایی آموزشی در تدوین مبحث تابع کتاب‌های درسی ریاضی
ریحانه سادات مهدی زاده ابراهیم ریحانی سعید حق جو

10.30486/jsre.2023.1964293.2199

هدف اصلی این پژوهش تحلیل تغییرات ابعاد عملگرایی آموزشی فصل تابع در کتاب درسی ریاضی است که با روش تحلیل محتوای کمی در دو سطح انجام شده است. قلمرو مطالعه ی پژوهش، فصل تابع دو کتاب درسی ریاضی(1) پایۀ دهم دورۀ دوم متوسطه چاپ سال 1399 و ریاضیات (3)و(4) سال دوم نظام جدید آمو چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش تحلیل تغییرات ابعاد عملگرایی آموزشی فصل تابع در کتاب درسی ریاضی است که با روش تحلیل محتوای کمی در دو سطح انجام شده است. قلمرو مطالعه ی پژوهش، فصل تابع دو کتاب درسی ریاضی(1) پایۀ دهم دورۀ دوم متوسطه چاپ سال 1399 و ریاضیات (3)و(4) سال دوم نظام جدید آموزش متوسطه چاپ سال 1376است. جامعه آماری تحقیق در سطح اول معلمان ریاضی با سابقه تدریس دو کتاب مذکور می باشد و نمونه به صورت غیرتصادفی و در دسترس از بین معلمان ریاضی و سرگروه های آموزشی انتخاب شده است. محتوای کتاب ها ابتدا با تحلیل کمی 87 پرسش‌نامه ی تکمیل شده که به صورت طیف لیکرت و براساس نظریه ی عملگرایی آموزشی جان دیوئی طراحی شده، بررسی شد. این مهم پس از بومی سازی پرسش نامه اقتباسی از پژوهش جراح و همکاران و تأیید پایایی آن با ضریب آلفای کرونباخ 86/0 صورت پذیرفت. در ادامه در سطح دوم تحقیق گروه خبرگی پنج نفره محتوای فصل تابع دو کتاب را ذیل چهار بعد عملگرایی یعنی: سودمندی، علاقه، تجربه و ادغام؛ کدگذاری نمود. نتایج پرسش نامه و کدگذاری مشترکاً گواه آن است که کتاب چاپ 1399 در برخورداری مؤلفه ها و ابعاد عملگرایی نسبت به کتاب چاپ 1376 وضعیت مطلوب تری دارد. درانتها پیشنهاداتی برای ویرایش های آتی کتاب با تأکید بر بعد تجربه ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

385 - بررسی عناصر الگوی برنامه درسی مبتنی بر پروژه در دوره ابتدایی و اعتبار بخشی آن: یک مطالعه کیفی
اکبر سعیدنیا فیروز محمودی علی ایمان زاده کیومرث تقی پور

10.30486/jsre.2022.1955653.2111

پژوهش حاضر با هدف بررسی عناصر اصلی برنامه درسی مبتنی بر پروژه در دوره ابتدایی، طراحی و اعتباربخشی الگوی آن با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شد. جهت شناسایی و استخراج مضامین برنامه درسی، از اسناد و مدارک برنامه های درسی دوره ابتدایی و برنامه درسی مبتنی بر پروژه و د چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی عناصر اصلی برنامه درسی مبتنی بر پروژه در دوره ابتدایی، طراحی و اعتباربخشی الگوی آن با رویکرد کیفی و روش تحلیل مضمون انجام شد. جهت شناسایی و استخراج مضامین برنامه درسی، از اسناد و مدارک برنامه های درسی دوره ابتدایی و برنامه درسی مبتنی بر پروژه و دیدگاه های متخصصان برنامه درسی و آموزش ابتدایی استفاده شد. روش تحلیل داده ها، توصیف مبانی و تحلیل و استنتاج نظری بود. مضامین ناظر بر اهداف برنامه درسی در این برنامه بر ارتقا مهارت‌های تفکر و ایجاد یادگیری مادام العمر و پرورش دانش علمی و عملی همراستا با زندگی واقعی دانش آموزان متکی است. در زمینه محتوا بر غنا و فعالیت محوری و سازماندهی تلفیقی آن؛ در بخش راهبردهای یاددهی-یادگیری بر استفاده از روش های پژوهش و اکتشاف گروهی و حل مساله تاکید شد. استفاده از ارزشیابی مستمر و متنوع و روش های فرآیندمدار، چندگانه و مبتنی بر عملکرد در بخش ارزشیابی مورد توجه این الگو بود. روایی الگوی پیشنهادی با استفاده از فرمول نسبت روایی محتوا و جدول لاوشه مورد بررسی و تایید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

386 - طراحی مدل توانمندسازی مربیان دوره پیش‌دبستانی با رویکرد "های اسکوپ" در ایران
صیدکرم نوریان فر محمدرضا امام جمعه علیرضا عصاره فریده حمیدی

10.30486/jsre.2022.1919352.1812

هدف پژوهش، طراحی مدل توانمندسازی مربیان دوره پیش از دبستان با رویکرد"های اسکوپ" در ایران است ، پژوهش از نوع کیفی و به روش داده بنیادانجام شد برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از الگوی کوربین و استرواس ، واز کدگذاری باز ، محوری و انتخابی استفاده‌شده است.روش نمونه گیری هدفمند نظر چکیده کامل

هدف پژوهش، طراحی مدل توانمندسازی مربیان دوره پیش از دبستان با رویکرد"های اسکوپ" در ایران است ، پژوهش از نوع کیفی و به روش داده بنیادانجام شد برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از الگوی کوربین و استرواس ، واز کدگذاری باز ، محوری و انتخابی استفاده‌شده است.روش نمونه گیری هدفمند نظری بود ، حجم نمونه 20 نفر از صاحبنظران و متخصصان در حوزه برنامه ریزی درسی بودند، برای روایی و پایایی از روش‌های سه سویه سازی استفاده شد.یافته‌ها نشان داد که مؤلفه‌های( جوسازمانی ،اصول و ضرورت حمایتی) از شرایط راهبردهای مدیریتی، مولفه های (ارزش مداری ، تشویق ، واحد و سازمان) از عوامل پیامدی ، در طراحی مدل توانمندسازی مربیان دوره پیش‌دبستانی با رویکرد"های اسکوپ" شناسایی شدند. با توجه به یافته‌های پژوهش، به برنامه ریزان در ایران پیشنهاد می‌گردد با اتخاذ یک رویکرد ترکیبی معطوف به وجوه مداری ، ضابطه مداری ، عدالت مداری ،آموزش تجارب کلیدی آموزش رویکرد فعال ، آموزش تفکر خلاق و نقاد و صلاحیت حرفه ای و رابطه عالیه انسانی)از شرایط اصول شایستگی ، مولفه های( فرایندی ، رشد محور و روش تلفیقی) از راهبردهای آموزشی، پدیده های(عدم انگیزش ، مراکز حمایتی ناکارآمد و ارزیابی معیوب ) از شرایط مداخله‌گر، پدیده های (تصورات عالمانه‌ی مدیریتی ، ایجاد محیط رقابتی-رفاقتی و سیاست کاری-استراتژی) ( ازشرایط زمینه ای و تربیت با کیفیت افراد در سطوح (انفرادی متمایز و برجسته هر مؤلفه ، زمینه مناسب را برای طراحی برنامه‌های توانمندسازی مربیان دوره پیش‌دبستانی فراهم سازند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

387 - طراحی الگوی بازنگری برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی مبتنی بر دیدگاه یادگیری عمیق فولن: یک مطالعه سنتزپژوهی
رضا جعفری هرندی

10.30486/jsre.2023.1966202.2219

هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی بازنگری برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی مبتنی بر یادگیری عمیق دیدگاه فولن بود. روش پژوهش کیفی و به روش سنتزپژوهی بر اساس مدل کلاین بود. حوزه پژوهش شامل متون مرجع در حوزه شناسایی اصلاحات آموزشی مورد نیاز به منظور بازنگری برنامه درسی علو چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی بازنگری برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی مبتنی بر یادگیری عمیق دیدگاه فولن بود. روش پژوهش کیفی و به روش سنتزپژوهی بر اساس مدل کلاین بود. حوزه پژوهش شامل متون مرجع در حوزه شناسایی اصلاحات آموزشی مورد نیاز به منظور بازنگری برنامه درسی علوم تجربی دورۀ ابتدایی در سال‌های 1389 تا 1400 برای اسناد داخلی و سال‌های 2010 تا 2021 برای اسناد خارجی بود. بر این اساس 51 منبع با شیوه انتخاب هدفمند مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند و توقف فرایند نمونه گیری، بر مبنای اشباع نظری بود. در مرحله بعد، به منظور تأیید اعتبار اجزای استخراج شده، جامعۀ پژوهش شامل متخصصان حوزه علوم تربیتی دارای مدرک دکتری در رشته‌های برنامه‌ریزی درسی و آموزش و پرورش دوره ابتدایی بودند. نمونه مورد مطالعه نیز 10 نفر از متخصصان حوزه برنامه‌ریزی درسی و آموزش و پرورش ابتدایی در شهر اصفهان در سال 1400 بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. با روش لاوشه، نسبت روایی محتوایی (CVR) برای هر مؤلفه استخراج شده و همچنین هر جزء از الگو ارزیابی شد. نتایج نشان داد الگوی بازنگری برنامه درسی علوم دورۀ ابتدایی مبتنی بر دیدگاه فولن با هدف دستیابی به یادگیری عمیق و اهداف جزئی تقویت شایستگی‌های دانش‌آموزان، توجه به عناصر طراحی آموزشی، اصلاح شرایط آموزش و تسهیل فرایند تحقیق مشترک، سودمندی و قابلیت اجرایی دارد. بنابراین به دست‌اندرکاران وزارت آموزش و پروش پیشنهاد می‌شود تا به منظور اعمال اصلاحات آموزشی در برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی، از الگوی طراحی شده استفاده نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

388 - طراحی و اعتباریابی الگوی آموزش مصرف بهینه انرژی در دوره ابتدایی
پروین ترکاشوندی شهرام رنجدوست محمد عظیمی علیرضا عصاره

10.30486/jsre.2023.1950529.2078

با توجه به چالش های کنونی محیط زیست، هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباریابی یک الگوی آموزش مصرف بهینه انرژی در دوره ابتدایی است. برای این منظور علاوه بر تحلیل محتوای کمی (مقوله ای) دروس دوره ابتدایی از منظر مصرف بهینه انرژی و ارزیابی سواد انرژی دانش آموزان در شهرستان کرمانشا چکیده کامل

با توجه به چالش های کنونی محیط زیست، هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباریابی یک الگوی آموزش مصرف بهینه انرژی در دوره ابتدایی است. برای این منظور علاوه بر تحلیل محتوای کمی (مقوله ای) دروس دوره ابتدایی از منظر مصرف بهینه انرژی و ارزیابی سواد انرژی دانش آموزان در شهرستان کرمانشاه، بر اساس مبانی، مولفه ها و مفروضه های یک الگوی مطلوب آموزش و تلفیق نظرات کارشناسان و خبرگان برنامه ریزی درسی در آن، الگویی برای آموزش مصرف انرژی در کتاب‌های درسی مقطع ابتدایی طراحی و مورد اعتباریابی قرار گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی تحقیق آمیخته از نوع اکتشافی است. حوزه پژوهش برای تحلیل محتوای کتاب های درسی شامل همه کتب مقطع ابتدایی، برای سنجش میزان سواد انرژی شامل کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی شهرستان کرمانشاه و برای اعتباریابی الگوی طراحی شده شامل معلمان دوره ابتدایی، متخصصین تعلیم و تربیت، و مولفین کتابهای درسی می باشد که از روش نمونه گیری هدفمند و ملاک محور تا رسیدن به اشباع نظری (تعداد 19 نفر) از متخصصان آموزش انرژی و تعلیم و تربیت استفاده شد. ابزار جمع آوری اطلاعات مورد نیاز برای طراحی الگو مطالعات اسنادی، مصاحبه و پرسشنامه بود و به منظور اعتبار و پایایی از روش سه سویه سازی نظری استفاده شد. نتایج تحلیل یافته نشان داد که در بین کتاب های دوره ابتدایی، بیشترین توجه به مقوله الگوی مصرف در کتاب های فارسی و علوم تجربی پایه های پنجم و ششم بوده که عمدتا مبتنی بر مولفه های شناختی و عملکردی می باشد. همچنین نشان داد که سواد انرژی دانش آموزان مقطع ابتدایی در ابعاد شناختی پایین بوده و از این جهت بر بعد عملکردی آنها نیز تاثیرگذار بوده است. در نهایت الگوی مطلوب آموزش مصرف انرژی مشتمل بر عناصر برنامه درسی نظیر اهداف، انتخاب محتوا، سازماندهی، فعالیتهای یادگیری و روش تدریس، منابع یادگیری، گروه‌بندی، زمان، مکان و ارزشیابی طراحی گردید. بررسی اعتباریابی از متخصصان مطالعات برنامه درسی و آموزش محیط زیست نشان داد که الگوی طراحی شده با درجه بالایی از اطمینان مورد قبول می باشد. بر این اساس پیشنهاد می شود، الگوی مصرف بهینه انرژی، مؤلفه ها و چگونگی آموزش آن که در این پژوهش طراحی شده است، جزو سرفصل ها و برنامه های آموزشی در دوره ابتدایی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

389 - بررسی میزان تحقق رویکرد زمینه‌محور در درس علوم پایه ششم: از منظر محتوا و اجرا
زینب فاضلی معصومه جلیلیان زهرا رحیمی

10.30486/jsre.2023.1977185.2282

هدف این مطالعه تحلیل محتوای کتاب علوم پایه ششم و بررسی میزان موفقیت این کتاب در پرداختن به رویکرد زمینه محور و نیز میزان اجرایی شدن آن از منظر معلمان این پایه است. در بخش نخست از تحلیل محتوای آنتروپی شانون برای تحلیل کتاب علوم ششم سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱، به کمک چک‌لیست اس چکیده کامل

هدف این مطالعه تحلیل محتوای کتاب علوم پایه ششم و بررسی میزان موفقیت این کتاب در پرداختن به رویکرد زمینه محور و نیز میزان اجرایی شدن آن از منظر معلمان این پایه است. در بخش نخست از تحلیل محتوای آنتروپی شانون برای تحلیل کتاب علوم ششم سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱، به کمک چک‌لیست استفاده شد. ‌‌‌‌‌جامعه آماری بخش دوم، شامل معلمانی است که در سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۱ در پایه ششم ابتدایی مناطق ۶ و ۱۸ شهر تهران مشغول تدریس بودند. محاسبه حجم نمونه با استفاده از جدول نمونه گیری کرجسی-مورگان، ۱۰۳ نفر برآورد شد. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده شد. طبق یافته ها ضریب اهمیت مؤلفه‌های پژوهش محوری، یادگیری مشارکتی و ارتباط تئوری و عمل بیشتر و مسئله محوری و کاربردی سازی کمتر از بقیه است. به علاوه به‌جز مؤلفه ارتباط تئوری و عمل و کاربردی سازی، سایر مؤلفه ها حین آموزش توسط معلمان مورد توجه قرار می گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

390 - ساخت و اعتباریابی مقیاس تدریس محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی با رویکرد کارآفرینی
فرهاد شفیع پور مطلق عباس قلتاش

10.30486/jsre.2023.1964908.2210

هدف تحقیق حاضر، ساخت و اعتباریابی مقیاس تدریس محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی با رویکرد کارآفرینی بوده است. روش تحقیق توصیفی از نوع توصیفی-پیمایشی بوده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی نمونه کشوری به تعداد 376 نفر در طی سالهای 1401-1395 بوده است چکیده کامل

هدف تحقیق حاضر، ساخت و اعتباریابی مقیاس تدریس محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی با رویکرد کارآفرینی بوده است. روش تحقیق توصیفی از نوع توصیفی-پیمایشی بوده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه معلمان دوره ابتدایی نمونه کشوری به تعداد 376 نفر در طی سالهای 1401-1395 بوده است. شیوه نمونه گیری تصادفی ساده بوده که بر اساس فرمول کوکران تعداد112 نفر برای تحقیق انتخاب شدند. پس از کسب فهرستی از مؤلفه های تدریس محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی با رویکرد کارآفرینی بر اساس مطالعه ی مقالات منتشر شده در پایگاههای معتبر علمی در رابطه با آموزش کارآفرینی و از طریق پرسشنامه باز ، داده های اولیه فراهم شد . به منظور بررسی روایی پرسش نامه از روایی محتوایی و روایی سازه و نیز برای تعیین آیتم های مقیاس تدریس محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی با رویکرد کارآفرینی ، از تحلیل عاملی اکتشافی با استفاده از روش تحلیل مولفه اصلی با چرخش واریماکس، جهت بررسی میزان تطابق و نام گذاری عوامل استخراجی، استفاده گردید ک ه8 عامل استخراج گردید. ضریب پایایی و همسانی درونی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس های آشکار سازی وجوه پنهان محتوا برابر 96/0 ، خلق ایده های مبتنی بر یادگیری محتوا برابر 93/0 ، توسعه واحدهای معنایی برابر 95/0 ، نقد محتوا برابر 87/0 بازسازی محتوا برابر 95/0، تبلور سازی محتوا برابر 93/0، جبران محتوای مغفول برابر 94/0 ، بارشناختی برابر با 92/0 محاسبه گردید. یافته ها نشان داد که پرسشنامه حاضر، می تواند برای سنجش تدریس محتوای کتابهای درسی دوره ابتدایی با رویکرد کارآفرینی ، ابزار مناسبی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

391 - واکاوی ابعاد و کیفیت تعاملات والدین در فرایندآموزش و یادگیری مجازی
رحمت اله خسروی مینا نظامی

10.30486/jsre.2023.1971667.2247

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد تعاملات والدین با فرزندان و معلمان دوره ابتدایی در فرایند آموزش و یادگیری مجازی طراحی و اجرا شد. این پژوهش با رویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسانه با نمونه گیری هدفمند صورت پذیرفته است. جامعه پژوهش، مادران دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی شهر چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد تعاملات والدین با فرزندان و معلمان دوره ابتدایی در فرایند آموزش و یادگیری مجازی طراحی و اجرا شد. این پژوهش با رویکرد کیفی و به روش پدیدارشناسانه با نمونه گیری هدفمند صورت پذیرفته است. جامعه پژوهش، مادران دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی شهر ابهر بودندکه 14 نفر از آن ها در فرایند تحقیق شرکت کردند. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبة عمیق نیمه ساختاریافته بود. متن مصاحبه ها با روش تحلیل مضمون تجزیه و تحلیل شدند و مصاحبه ها تا حد اشباع داده ها ادامه یافت. بررسی روایی با استفاده از دو روش درگیری بلندمدت و پرسش از همکاران و بررسی پایایی از طریق روش بازبینی مشارکت کننده انجام شد. یافته های پژوهش نشان دادند که والدین از طریق اعتمادسازی، توجه به وضیت عاطفی- روانی فرزندانشان، ایجاد روش های خلاقانه برای افزایش مشارکت آنها، افزایش سواد فن آوری، یافتن کانال های موثر ارتباط با معلم و همکاری با معلم در فرایند یادگیری-یاددهی می توانند اثر گذاری آموزش های مجازی برای یادگیری فرزندانشان را بیشتر کنند. در این پژوهش، تعامل والد-فرزند، کیفیت سازنده و فعال و تعامل والد-معلم در سطح متوسطی قرار داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

392 - بررسی کتاب‌های درسی فارسی دوره اول آموزش متوسطه با تاکید بر تفکر مراقبتی
جابر افتخاری رضاعلی نوروزی حجت افتخاری

10.30486/jsre.2023.1972129.2248

هدف پژوهش حاضر بررسی کتاب های فارسی دوره اول آموزش متوسطه بر اساس مؤلفه های تفکر مراقبتی بود. روش این پژوهش توصیفی، تحلیل محتوا بود و به منظور تحلیل داده ها از شیوه آنتروپی شانون استفاده گردید. منابع مورد تحلیل سه جلد کتاب درسی فارسی دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 1401-1 چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی کتاب های فارسی دوره اول آموزش متوسطه بر اساس مؤلفه های تفکر مراقبتی بود. روش این پژوهش توصیفی، تحلیل محتوا بود و به منظور تحلیل داده ها از شیوه آنتروپی شانون استفاده گردید. منابع مورد تحلیل سه جلد کتاب درسی فارسی دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 1401-1400 و ابزار پژوهش چک لیست تحلیل محتوا براساس مؤلفه های تفکر مراقبتی از دیدگاه لیپمن بود که روایی آن توسط پنج نفر از متخصصان تعلیم و تربیت احراز شد. یافته های پژوهش نشان داد که در کتاب های فارسی دوره اول متوسطه بیشترین ضریب اهمیت از منظر توجه به مؤلفه های تفکر مراقبتی مربوط به کتاب پایه هشتم (336/0) و کمترین ضریب اهمیت مربوط به پایه نهم (329/0) می باشد. همچنین در کتاب های فارسی دوره اول متوسطه مؤلفه تفکر قدردان بیشترین بار اطلاعاتی (99/0) و ضریب اهمیت (20/0) و مؤلفه تفکر عاطفی کمترین بار اطلاعاتی (95/0) و ضریب اهمیت (19/0) را به خود اختصاص داده اند. بنابراین باتوجه به اختلاف ناچیز بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت میان کتاب ها و مؤلفه ها می توان گفت تاحدودی در تنظیم محتوای این کتاب ها توازن رعایت شده است و باتوجه به نقش مهم تفکر مراقبتی در زندگی دانش آموزان پیشنهاد می شود ضمن بازنگری محتوای کتاب های فارسی دوره اول متوسطه به این مهم توجه بیشتری نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

393 - طراحی برنامه درسی تربیت شهروند الکترونیک در دوره ابتدایی
روژین حسین زاده مجیدعلی عسگری عفت عباسی مصطفی قادری

10.30486/jsre.2023.1960794.2170

این پژوهش با هدف طراحی الگوی برنامه درسی تربیت شهروند الکترونیک در دوره ابتدایی و به شیوه سنتزپژوهی انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه منابع چاپی و الکترونیک در زمینه شهروندی الکترونیک مربوط به سال‌های 2000 تا 2022 بود که بر اساس نمونه‌گیری هدفمند 107 مورد از آن‌ها انتخاب چکیده کامل

این پژوهش با هدف طراحی الگوی برنامه درسی تربیت شهروند الکترونیک در دوره ابتدایی و به شیوه سنتزپژوهی انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه منابع چاپی و الکترونیک در زمینه شهروندی الکترونیک مربوط به سال‌های 2000 تا 2022 بود که بر اساس نمونه‌گیری هدفمند 107 مورد از آن‌ها انتخاب شد. داده‌ها طی فرایند سه مرحله‌ای غربالگری با استفاده از روش فراتحلیل تجزیه‌وتحلیل شد. روایی الگو با بهره‌گیری از نظرات کارشناسی در چارچوب روش دلفی [n=30] با استفاده از طراحی پرسش نامه، مصاحبه با گروه کانون مرکزی[n=10] و روش قابلیت اعتماد احصاء شد. یافته‌ها نشان داد اهداف برنامه درسی تربیت شهروندی را می‌توان به صورت غایی (توانمندی در مهارت‌های زیست در عصر آنلاین)، کلی (آشنایی با هویت‌یابی الکترونیک، آگاهی از حقوق الکترونیک، توانایی برقراری ارتباطات درست در جهان الکترونیک، توانایی مشارکت وحفظ امنیت الکترونیک) و جزئی (توانایی خرید الکترونیک و پیگیری سفارش، ایجاد هویت اکترونیک مثبت، مدیریت اقدامات شخصی در فضای الکترونیک، حقوق الکترونیک، تعهد در قبال رفتار آنلاین، استفاده مسئولانه از تکنولوژی الکترونیک، آشنایی با رفتار ایمن، برقراری ارتباط آنلاین صحیح، زمینه سازی نقش آفرینی شهروند الکترونیک، حفاظت از حریم خصوصی، آشنایی با مخاطرات جسمی و روانی فضای مجازی، آشنایی با نمادهای امن در خرید آنلاین، مهات مواجهه با افشای اطلاعات) دسته‌بندی کرد. محتوا نیز تابع سازمان‌دهی بین‌رشته‌ای بوده و همسو با اهداف تنظیم شد. راهبردهای یاددهی یادگیری در پنج طیف مشارکتی، شخصی‌سازی، مسئله‌مداری، شبیه‌سازی واقتضایی تبیین شدند. ارزیاب و ابزار نیز در وجه ارزشیابی پیشنهاد شد. نتایج این حقیق حاکی از تایید اعتبار برنامه درسی پیشنهادی و عناصر جزئی آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

394 - تجارب زیسته معلمان از کیفیت سیستم اطلاعات مدیریت برنامه شاد در مدارس دوره ابتدایی: یک مطالعه پدیدارشناسانه
مریم شفیعی سروستانی فهیمه کشاورزی ثریا درفش

10.30486/jsre.2023.1963151.2208

هدف اصلی پژوهش حاضر، واکاوی تجارب زیسته معلمان از کیفیت سیستم اطلاعات مدیریت برنامه شاد در مدارس دوره ابتدایی به صورت یک مطالعه پدیدارشناسانه بود. طرح پژوهش کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی اجرا شد. مشارکت کنندگان دراین پژوهش متشکل از 17 نفر معلمان دارای تجربه چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر، واکاوی تجارب زیسته معلمان از کیفیت سیستم اطلاعات مدیریت برنامه شاد در مدارس دوره ابتدایی به صورت یک مطالعه پدیدارشناسانه بود. طرح پژوهش کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی توصیفی اجرا شد. مشارکت کنندگان دراین پژوهش متشکل از 17 نفر معلمان دارای تجربه تدریس در شیراز در سال 1400بودند که با رویکرد نمونه گیری هدفمند و روش نمونه گیری معیار انتخاب شدند. روش گردآوری داده‌ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای سنجش اعتبار اولیه داده ها از معیار های قابل قبول بودن و قابلیت اعتماد بودن داده های کیفی استفاده شد. پس از کدگذاری داده‌ها از روش تحلیل مضمون برای تشکیل شبکه مضامین کیفیت سیستم اطلاعات مدیریت برنامه شاد استفاده شد. نتایج نشان داد از ترکیب و ادغام 156 کد پایه، 27 مضمون پایه و 5 مضمون سازمان دهنده ذیل یک مضمون فراگیر با عنوان کیفیت سیستم اطلاعات مدیریت برنامه شاد در مدارس دوره ابتدایی شکل گرفت. پنج مضمون سازمان دهنده عبارت بودند از تجارب مربوط به عملکرد تحصیلی دانش آموزان، تجارب مربوط به تعاملات رفتاری دانش آموزان، تجارب ارزشیابی دانش آموزان و تجارب مربوط به تدریس معلم تجارب مربوط به والدین. با توجه به لزوم تدریس در فضای مجازی در کلیه مقاطع خصوصاً دوره ابتدایی پیشنهاد می‌گردد، سیاستگذاران و برنامه ریزان آموزشی ابتدا زیرساخت‌های فناورانه لازم را برای متولیان عرصه تعلیم و تربیت فراهم سازند و اقداماتی همچون شناخت سیستم اطلاعات مدیریت در برنامه شاد و نحوه استفاده مطلوب از آن، ایجاد فضای تدریس دوطرفه، ایجاد سیستم ارزشیابی دانش آموزی، ارتقا سرعت برنامه ‌ها و غیره را به صورت اثربخش در دستور کار خود قرار دهند تا نتایج اثربخش در چنین سیستم هایی نیز به وضوح قابل مشاهده باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

395 - شناسایی عوامل موثر بهبود کیفیت آموزش مجازی مبتنی بر تجارب زیسته معلمان دوره ابتدایی در آموزش‌های دوران کرونا
علیرضا بادله ندا شاملو

10.30486/jsre.2023.1961590.2177

هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بهبود کیفیت آموزش مجازی مبتنی بر تجارب زیسته معلمان دوره ابتدایی در آموزش های دوران کرونا بود. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر اجرا آمیخته بهم تنیده بود. روش پژوهش در بخش کیفی تحلیل مضمون و تحلیل محتوا بوده و روش پژوهش در بخش کمی چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موثر بهبود کیفیت آموزش مجازی مبتنی بر تجارب زیسته معلمان دوره ابتدایی در آموزش های دوران کرونا بود. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر اجرا آمیخته بهم تنیده بود. روش پژوهش در بخش کیفی تحلیل مضمون و تحلیل محتوا بوده و روش پژوهش در بخش کمی پیمایشی بود. این پژوهش در بعد کیفی شامل معلمان خبره و کارشناس و متخصص تکنولوژی آموزشی و آموزش مجازی و در بخش کمی شامل تمامی معلمان ابتدایی مناطق 16 و 19 شهر تهران بودند. از این تعداد در بخش کیفی به روش نمونه گیری گوله برفی تعداد 22 نفر از معلمان خبره و کارشناس و متخصص تکنولوژی آموزشی و آموزش مجازی و در بخش کمی به روش نمونه‌گیری سیستماتیک تعداد 144 نفر از معلمان ابتدایی مناطق 16 و 19 شهر تهران به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر کدهای استخراج شده از مصاحبه ها با 90 سوال بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل عاملی تاییدی (CFA) با رویکرد کوواریانس محوری به وسیله‌ی نرم افزار Lisrel8.8 و جهت بررسی سوالات و فرضیات پژوهش از آزمون تی تک نمونه‌ای و آزمون رتبه‌بندی فریدمن به وسیله نرم افزار spss25 استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که مولفه های معلمان، دانش آموزان، ابعاد آموزشی، ساختار آموزش، محتوا و خانواده از مهم ترین مولفه های عوامل موثر بهبود کیفیت آموزش مجازی مبتنی بر تجارب زیسته معلمان دوره ابتدایی در آموزش های دوران کرونا هستند و مولفه ی محتوا با میانگین (3.77) و دانش آموزان با میانگین (3.16) در سطح کوچکتر از 01/0 به ترتیب بیشترین و کمترین نقش را در بهبود کیفیت آموزش مجازی مبتنی بر تجارب زیسته معلمان دوره ابتدایی در آموزش‌های دوران کرونا داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

396 - تحلیل و ارزیابی کتاب‌های (فارسی، نگارش فارسی و علوم تجربی) دوره ابتدایی ازنظر میزان توجه به آموزش مهارت‌های ارتباطی و مقابله‌ای سازگارانه
ابوبکر کریمی

10.30486/jsre.2023.1958343.2144

هدف، تحلیل محتوای کتاب‌های دوره ابتدایی، بر اساس مهارت‌های ارتباطی و مقابله‌ای سازگارانه است. پژوهش از نوع کیفی به روش تحلیل محتواست. میدان پژوهش، کتاب‌های فارسی، نگارش فارسی و علوم تجربی دوره آموزش ابتدایی (شش‌پایه) سال تحصیلی 99-1398 است. ابزار اندازه‌گیری، چک‌لیست مح چکیده کامل

هدف، تحلیل محتوای کتاب‌های دوره ابتدایی، بر اساس مهارت‌های ارتباطی و مقابله‌ای سازگارانه است. پژوهش از نوع کیفی به روش تحلیل محتواست. میدان پژوهش، کتاب‌های فارسی، نگارش فارسی و علوم تجربی دوره آموزش ابتدایی (شش‌پایه) سال تحصیلی 99-1398 است. ابزار اندازه‌گیری، چک‌لیست محقق ساخته بر اساس پیشینه بوده که روایی آن با استفاده ازنظر صاحب‌نظران و پایایی آن با استفاده از روش اسکات (۵/۸۹) و تکنیک تکرارپذیری (پایایی بین کدگذاران)، بررسی و تأیید گردید. داده‌های حاصل از تحلیل محتوا با استفاده از مراحل سه‌گانه آنتروپی شانون مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. واحد تحلیل، عبارت است. بیشترین توجه با 182 فراوانی (32.6%) مربوط به مهارت توانایی برقراری روابط بین فردی سازگارانه و کمترین توجه با 108 بار (19.3%) مربوط به مهارت توانایی رویارویی با استرس‌ها است. سپس به ترتیب 148 بار (26.5%) به مهارت توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دیگران و 120 بار (21.6%) به مهارت توانایی رویارویی با هیجان‌ها در کتاب‌های درسی دوره ابتدایی توجه شده است. در کتاب‌های فوق بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مهارت توانایی برقراری ارتباط مؤثر با دیگران (1739/0) و کمترین ضریب اهمیت مربوط به توانایی رویارویی با استرس‌ها (1465/0) است. بیشترین توجه به مجموع مهارت‌ها مربوط به کتاب فارسی با 214 فراوانی (38.4%) وکمترین توجه مربوط به کتاب نگارش فارسی با 155 فراوانی (27.7%) است. با توجه به یافته‌ها نتیجه گرفته می‌شود که در کتاب‌های بررسی شده به آموزش مهارت‌های ارتباطی و مقابله‌ای سازگارانه پرداخته‌اند، اما بین میزان توجه به هر یک از مؤلفه‌های مهارت‌ها و در کتاب‌های مختلف تفاوت وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

397 - طراحی واعتبارسنجی الگوی برنامه درسی ریاضی مبتنی بر رویکرد واقعیت مدار برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه
عبدالامیر عباس زاده علیرضا مدقالچی نسیم اصغری

10.30486/jsre.2023.1962828.2182

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی ریاضیات واقعیت مدار برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه انجام شد.روش پژوهش از نظر هدف کاربردی ودر زمره مطالعات آمیخته (کیفی -کمی) بود. در بخش کیفی گردآوری داده ها به روش اسنادی و با استفاده از فن تحلیل محتوا صورت گرفت. چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف طراحی و اعتبارسنجی الگوی برنامه درسی ریاضیات واقعیت مدار برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه انجام شد.روش پژوهش از نظر هدف کاربردی ودر زمره مطالعات آمیخته (کیفی -کمی) بود. در بخش کیفی گردآوری داده ها به روش اسنادی و با استفاده از فن تحلیل محتوا صورت گرفت.جامعه پژوهش شامل کلیه اسناد ریاضیات واقعیت مدار و حجم نمونه شامل 94 سند بود .نمونه گیری هدفمند وروش گردآوری اطلاعات استخراج شده فیش برداری بود. روایی و پایایی داده ها از چهار ملاک اعتماد پذیری ، انتقال پذیری ، وابستگی و اتکا پذیری و تایید پذیری صورت گرفت.یافته ها مطابق الگوی ده گانه اکر در قالب مولفه های برنامه درسی ریاضیات واقعیت مدار شامل: منطق ، اهداف ، محتوا ، فرصت های یادگیری ،نقش معلم ، منابع ، مکان ، زمان ، گروه بندی ، ارزشیابی تبیین گردید. به منظور اعتبار بخشی الگوی پیشنهادی بخش کمی به روش توصیفی پیمایشی ومقیاس محقق ساخته ، صورت پذیرفت. جامعه آماری این بخش شامل افرادی بود که با توجه به موضوع پژوهش دارای دانش و تخصص و تجربه بودند .در یک نمونه گیری هدفمند تعداد 30 نفر در پژوهش شرکت داشتند . اعتبار مقیاس ، به روش اعتبار محتوا و محاسبه شاخص های نسبت روایی محتوا و پایایی ابزار نیز از طریق روش همسانی درونی محاسبه گردید . داده های کمی به روش تحلیل عامل تاییدی تجزیه و تحلیل شدند . در نهایت مشخص شد الگوی برنامه درسی ریاضی طراحی شده مبتنی بر رویکرد واقعیت مدار ازاعتبارلازم برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

398 - نمودها و فراوانی‌‌ی خشونت‌نمادین در برنامه درسی‌ی دوره ابتدایی مدارس تهران
فرشته اشکان کورش فتحی واجارگاه محبوبه عارفی مهناز اخوان تفتی

10.30486/jsre.2023.1992211.2368

این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین خشونت‌نمادین و فراوانی شیوع آن در برنامه درسی مدارس ابتدایی از دیدگاه آموزگاران و کادر اجرایی انجام شد تا ازطریق طرح مسأله و &lrm;نگاه منتقدانه به تغییر برنامه موجود کمک کند. روش پژوهش پیمایشی و جامعه آماری آن آموزگاران و کادراجرایی مدار چکیده کامل

این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین خشونت‌نمادین و فراوانی شیوع آن در برنامه درسی مدارس ابتدایی از دیدگاه آموزگاران و کادر اجرایی انجام شد تا ازطریق طرح مسأله و &lrm;نگاه منتقدانه به تغییر برنامه موجود کمک کند. روش پژوهش پیمایشی و جامعه آماری آن آموزگاران و کادراجرایی مدارس ابتدایی شهرتهران درسال تحصیلی1401-1400 بود. حجم نمونه براساس جدول مورگان، 384 نفر تعیین که به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزارجمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه پژوهشگرساخته بود. روایی محتوایی پرسشنامه با جمع‌آوری نظرات متخصصان و محاسبه دو شاخص روایی محتوایی (62/0 تا 1) CVR؛ (79/0تا1) CVIو روایی سازه با تحلیل عاملی تأییدی بررسی ومورد تایید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه نیز با محاسبه آلفای کرونباخ (70/0) بررسی و تایید شد. داده‌های گردآوری شده در قالب جدول، نمودار و آزمون t تک نمونه‌ای، تحلیل شد. نتایج نشان داد که انواع خشونت‌نمادین با ماهیت‌های اجتماعی- فرهنگی، ایدئولوژیکی، اقتصادی، سیاسی و غیرفیزیکی درحد بسیارزیادی دردوره ابتدایی رواج دارد و می‌تواند ازطریق تمامی عناصر برنامه درسی اعمال شود. فراوانی آن در محتوای برنامه‌درسی درحد بسیارزیاد؛ در محیط اجرا، زمان آموزش، راهبردهای یاددهی- یادگیری، روش‌های ارزشیابی و جواجتماعی مدرسه درحد زیاد و دراهداف برنامه‌درسی، مواد و منابع آموزشی و معلم تا حدودی، شناسایی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

399 - ارزیابی چهار الگوریتم پیش بینی سطح تاج پوشش جنگل های مانگرو با استفاده از تصاویر دوربین هوایی
اکبر قاسمی اصغر فلاح شعبان شتایی جویباری

امروزه استفاده از شاخص های اکولوژیک همانند تاج پوشش درختان برای شناخت وضعیت اکوسیستم های خاص نظیر رویشگاه های مانگرو و پایش و ارزیابی تغییرات ایجاد شده در طی زمان، امری ضروری می باشد. هدف از این مطالعه استفاده از قابلیت داده‌های طیفی با قدرت تفکیک مکانی بالادر برآورد مش چکیده کامل

امروزه استفاده از شاخص های اکولوژیک همانند تاج پوشش درختان برای شناخت وضعیت اکوسیستم های خاص نظیر رویشگاه های مانگرو و پایش و ارزیابی تغییرات ایجاد شده در طی زمان، امری ضروری می باشد. هدف از این مطالعه استفاده از قابلیت داده‌های طیفی با قدرت تفکیک مکانی بالادر برآورد مشخصه سطح تاج پوشش با استفاده از الگوریتم‌های پارامتریک و ناپارامتریک در جنگل های مانگرو استان بوشهر است. برای انجام تحقیق، 50 قطعه نمونه 400 مترمربع (20×20 متر) به روش خط- نمونه پیاده و اطلاعات قطر برابر سینه، قطر بزرگ و کوچک تاج درختان و ارتفاع تمامی درختان به همراه موقعیت مراکز قطعه نمونه برداشت و سطح تاج پوشش در قطعه نمونه و در هکتار به درصد محاسبه گردید. تصاویر مورد استفاده در این تحقیق مربوط به عملیات عکس برداری در تاریخ 20/10/91 است که با استفاده از دوربین رقومی UltraCam-X برداشت گردید. پس از انجام پیش پردازش‌ها و پردازش‌های مناسب، ارزش‌های رقومی متناظر با قطعات نمونه زمینی از باندهای طیفی استخراج و به عنوان متغیرهای مستقل و درصد تاج پوشش به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شدند. مدل‌سازی با الگوریتم های نزدیک‌ترین همسایه، ماشین بردار پشتیبان، جنگل تصادفی و رگرسیون خطی چند متغیره با 70 % از قطعات نمونه انجام گردید و نتایج با 30 % باقیمانده قطعات نمونه مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور پیش بینی درصد تاج پوشش، نتایج الگوریتم جنگل تصادفی، نزدیک ترین همسایه، رگرسیون خطی چندمتغیره و ماشین بردار پشتیبان به ترتیب با درصد مجذور میانگین مربعات خطا برابر با 57/13، 95/13، 88/14 و 73/17 و اریبی نسبی برابر با 88/3-، 62/4–، 05/5- و 78/2- بدست آمد که الگوریتم جنگل تصادفی با کمترین درصد مجذور میانگین مربعات خطا توانست درصد تاج پوشش را بهتر پیش بینی نماید. نتایج این تحقیق نشان داد الگوریتم های ناپارامتریک جنگل تصادفی، نزدیک ترین همسایه و ماشین بردار پشتیبان قابلیت بالاتری نسبت به الگوریتم پارامتریک رگرسیون خطی چندمتغیره در برآورد مشخصه درصد تاج پوشش دارا می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

400 - محاسبه خصوصیات فیزیکی برف با استفاده از تکنیک تداخل سنجی تفاضلی راداری و تصاویر سنجنده ترا سارایکس باند (TerraSAR-X) و مودیس (MODIS)
سید علی الحسینی المدرسی جواد حاتمی علی سرکارگر

ذخیره برف در حوزه‌های کوهستانی از منابع آب مهم است. طبق بررسی‌های انجام‌ شده حدود 60 درصد آب‌های سطحی و 57 درصد آب‌های زیرزمینی کشور در مناطق برف‌گیر جریان دارند. در سال‌های اخیر اهمیت و کاربردهای داده‌های روزنه ترکیبی راداری (SAR) با توجه به مزیت‌های عمده‌ای نسبت به سا چکیده کامل

ذخیره برف در حوزه‌های کوهستانی از منابع آب مهم است. طبق بررسی‌های انجام‌ شده حدود 60 درصد آب‌های سطحی و 57 درصد آب‌های زیرزمینی کشور در مناطق برف‌گیر جریان دارند. در سال‌های اخیر اهمیت و کاربردهای داده‌های روزنه ترکیبی راداری (SAR) با توجه به مزیت‌های عمده‌ای نسبت به سایر سیستم‌های سنجش ‌از دور دارند رو به فزونی بوده است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از تولیدات ماهواره مودیس (MODIS) و الگوریتم Snow map نقشه سطح پوشش برف و سپس با استفاده از دوازده تصویر راداری سنجنده TerraSAR-X و تکنیک راداری تداخل سنجی (DInSAR) ‌به گونه‌ای که ابتدا یک تصویر به عنوان تصویر پایه و بقیه تصاویر نسبت به تصویر اول تداخل سنجی انجام شد سپس بین مناطقی که پوشش برف بود مقدار جا به جای بدست آمده آن ها نشان‌دهنده تغییرات عمق برف است و در مرحله بعد نقشه عمق برف و نقشه حجم برف مهرماه 1391 تا اردیبهشت 1392 استخراج شد. با استفاده از رگرسیون خطی بین نقشه عمق برف که از تکنیک تداخل سنجی تولید شده و داده های عمق آب معادل برف که از ایستگاه‌های زمینی برداشت شده بودند نقشه عمق آب معادل برف تولید شد که نتایج بیان گر دقت کلی 3/91 درصد و ضریب کاپای 45/84 نقشه سطح برف و نقشه عمق برف با ضریب تعمیم 85 درصد و RMSe برابر 78/2 است برای محاسبه عمق آب معادل برف با استفاده از همبستگی بین داده‌های عمق برف مستخرج از DInSAR و داده‌های زمینی عمق آب معادل برف یک رابطه خطی با ضریب تعمیم 77/0 و RMSe برابر 97/2 محاسبه شد که این نتیجه که از لحاظ آمار در سطح 99 درصد معنی‌دار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

401 - مقایسة برآورد دمای سطح زمین در روش های تک باندی و چند باندی با استفاده از تصویر لندست 8
پروانه عسگرزاده علی درویشی بلورانی حسینعلی بهرامی سعید حمزه

دمای سطح زمین (LST)، پارامتری کلیدی در مطالعات محیطی، بخصوص پایش خشکسالی است. با توجه به محدودیت‌های زمینی تخمین LST در مقیاس‌های بزرگ، سنجش از دور حرارتی روشی مناسب است. هدف از این تحقیق، تخمین و مقایسه دمای سطح زمین، در روش‌های تک باندی و چند باندی با استفاده از لندست چکیده کامل

دمای سطح زمین (LST)، پارامتری کلیدی در مطالعات محیطی، بخصوص پایش خشکسالی است. با توجه به محدودیت‌های زمینی تخمین LST در مقیاس‌های بزرگ، سنجش از دور حرارتی روشی مناسب است. هدف از این تحقیق، تخمین و مقایسه دمای سطح زمین، در روش‌های تک باندی و چند باندی با استفاده از لندست 8 است. داده‌های زمینی لازم از ایستگاه‌های هواشناسی فارابی (خوزستان) و کرج (البرز) هم‌زمان با عبور ماهواره در تاریخ‌های مورد نظر، اخذ گردید. توان تشعشعی و آب بخار موجود در اتمسفر، ورودی‌های روش‌های تک و چند باندی این پژوهش می‌باشند. پس از تصحیحات، پردازش و محاسبات لازم، LST برآورد گردید. از شاخصه‌ای آماری جذر میانگین مربعات (RMSE)، متوسط خطای مطلق (MAE) و ضریب تبیین (R2) جهت ارزیابی صحت نتایج استفاده شد. نتیجه این تحقیق نشان دهنده R2 بالای 9/0 در مقایسه با مشاهدات زمینی است. بالاترین دقت در روش تک باندی (باند 10) با بررسی MAE به میزان 04/1 و 98/0 درجه در ایستگاه‌های کرج و سپس فارابی، همچنین کمترین و بیشترین RMSE در روش‌های تک باندی (باند 10) و سپس چند باندی (ترکیب دو باند 10 و 11) مشاهده گردید. شرایط منطقه مطالعاتی از نظر دما، پوشش منطقه و آب بخار موجود در اتمسفر در نتایج و انتخاب باند حرارتی مناسب اثرگذار است که توجه به این شرایط در تخمین LST به ویژه در روش‌های چند باندی پیشنهاد می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

402 - تخمین غلظت کلروفیل-آ با استفاده از داده‌های میدانی و پردازش تصاویر ماهواره‌‌‌ای سنتینل-2 و لندست-8 (مطالعه موردی: خور تیاب)
مصطفی مهدوی فرد خلیل ولیزاده کامران احسان عطازاده

10.30495/girs.2020.672377

خورها یکی از مهمترین منابع طبیعی ساحلی محسوب می‌شوند. نظارت بر کلروفیل- آ (Chl-a) که رنگدانه فیتوپلانکتون‌ آب‌های اقیانوسی و ساحلی است می‌تواند با استفاده از فناوری نوین سنجش از دور اندازه‌گیری و ارزیابی شود. وجود طول موج‌های آبی، سبز و قرمز در ماهواره‌های مشاهدات اقیان چکیده کامل

خورها یکی از مهمترین منابع طبیعی ساحلی محسوب می‌شوند. نظارت بر کلروفیل- آ (Chl-a) که رنگدانه فیتوپلانکتون‌ آب‌های اقیانوسی و ساحلی است می‌تواند با استفاده از فناوری نوین سنجش از دور اندازه‌گیری و ارزیابی شود. وجود طول موج‌های آبی، سبز و قرمز در ماهواره‌های مشاهدات اقیانوسی همواره راه را برای نظارت بر رنگ اقیانوس‌ها هموار نموده است. هدف از این پژوهش استفاده از الگوریتم‌های بیو اپتیکی OC2 و OC3 و از داده‌های ماهواره‌ای Sentinel-2 Multi-Spectral Instrument و Landsat-8 OLI در فروردین سال 1398 به منظور تخمین غلظت کلروفیل- آ در منطقه خور تیاب است. جهت ایجاد همبستگی و ارزیابی نتایج از داده‌های میدانی نمونه‌برداری‌ استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که الگوریتم OC2 در ماهواره‌های لندست-8 و سنتینل-2 به ترتیب دارای بیشترین مقدار ضریب تعیین (R2) معادل با 0.91 و 0.64 بود و همچنین مقدار خطای ریشه میانگین مربعات (RMSe) به ترتیب در تصاویر ماهواره‌ای معادل با 0.13 و 0.33 بود. این نتایج بیانگر دقت بالای الگوریتم OC2 در تصاویر ماهواره‌ای مورد استفاده است و به‌عنوان مناسب‌ترین الگوریتم برای تهیه نقشه غلظت کلروفیل- آ منطقه مورد مطالعه انتخاب شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

403 - مقایسة قابلیت معیارهای پیوسته و گسسته در ارزیابی تکه تکه شدگی سیمای اراضی جنگلی گرگان
احسان رحیمی عبدالرسول سلمان ماهینی ستار سلطانیان

بوم شناسی سیمای سرزمین عمدتاً مبتنی بر الگوی لکه، راهرو و پس زمینه است. اگرچه این الگو در مطالعات بوم شناسی سیمای سرزمین بسیار کارآمد و موفق عمل کرده است، اما عقیده بر این است که این الگو نمی تواند نمایش صحیحی از ناهمگنی پیوسته ارائه دهد. همین عامل موجب شده تا برخی از م چکیده کامل

بوم شناسی سیمای سرزمین عمدتاً مبتنی بر الگوی لکه، راهرو و پس زمینه است. اگرچه این الگو در مطالعات بوم شناسی سیمای سرزمین بسیار کارآمد و موفق عمل کرده است، اما عقیده بر این است که این الگو نمی تواند نمایش صحیحی از ناهمگنی پیوسته ارائه دهد. همین عامل موجب شده تا برخی از محققین این رشته در پی یافتن شاخص های جدیدی باشند که به وسیله آن‌ها بتوان سیمای سرزمین را در چارچوبی پیوسته مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. هدف از این مطالعه، مقایسة قابلیت معیارهای پیوسته و گسسته در ارزیابی تکه تکه شدگی سیمای اراضی جنگلی گرگان با استفاده از تکنیک پنجره متحرک است. به این منظور ابتدا تصویر ماهواره اسپات در سال 1389 با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال طبقه بندی گردید سپس از تصویر ماهواره لندست در سال 1389شاخص پوشش گیاهی NDVI تهیه گردید. تکنیک پنجره متحرک در اندازه پنجره های 60، 90، 150 و 300 متر بر روی شاخص پوشش گیاهی و نقشه طبقه بندی شده با انتخاب شش معیار درصد سیمای سرزمین، جداشدگی، شاخص بزرگ‌ترین لکه، اندازه مؤثر شبکه، شاخص تجمع و شاخص شکل سیمای سرزمین در سطح کلاس بکار گرفته شد. به منظور مقایسه همبستگی میان تصاویر خروجی هر یک از این معیارها، از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج مقایسات آماری در اندازه پنجره های مختلف نشان داد که با افزایش اندازه پنجره مقادیر همبستگی تمامی معیارها افزایش می یابد، به طوری که بیش ترین مقدار همبستگی در اندازه پنجره 300 متر و در معیارهای درصد سیمای سرزمین و جداشدگی دیده می شود. تمامی معیارها در اندازه پنجره 60 متر کمترین مقادیر همبستگی را از خود نشان دادند و در این میان شاخص شکل سیمای سرزمین با 33/0 درصد دارای کمترین مقدار همبستگی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

404 - پایش تغییرات سطح پوشش جنگل های حوزه سیاه مزگی استان گیلان با استفاده از تصاویر لندست
سید آرمین هاشمی سید رضا فاطمی طلب حمیده کاوسی کلاشمی مرتضی معدنی پور کرمانشاهی

در طول دهه‌های اخیر جنگل‌های خزری توسط دخالت‌های انسانی مورد تعرض قرار گرفته‌اند. دسترسی آسان، فراوانی و تنوع محصولات جنگلی با ارزش منجر به افزایش تراکم جمعیت، ایجاد مناطق مسکونی جدید و فعالیت‌های جنگل‌زدایی شده است. آشکار ساختن تغییرات یکی از روش‌های اساسی در مدیریت و چکیده کامل

در طول دهه‌های اخیر جنگل‌های خزری توسط دخالت‌های انسانی مورد تعرض قرار گرفته‌اند. دسترسی آسان، فراوانی و تنوع محصولات جنگلی با ارزش منجر به افزایش تراکم جمعیت، ایجاد مناطق مسکونی جدید و فعالیت‌های جنگل‌زدایی شده است. آشکار ساختن تغییرات یکی از روش‌های اساسی در مدیریت و ارزیابی منابع طبیعی است. هدف از این مطالعه پایش تغییرات سطح جنگل‌های سیاه مزگی در دو مقطع زمانی (2000 و 2015)، با استفاده از تصاویر لندست +ETM سال 2000 و OLI سال 2015 است. به منظور تهیه نقشه وضعیت گستره جنگل در سال‌های 2000 و 2015، تصاویر با استفاده از 20 نقطه کنترل زمینی که به صورت تصادفی از سرتاسر حوزه برداشت، و با نقشه های توپوگرافی منطقه تصحیح هندسی گردید. پس از انتخاب بهترین مجموعه باندی با استفاده از شاخص فاصله باتاچاریا، طبقه‌بندی تصاویر با استفاده از الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی انجام گرفت. نتایج طبقه‌بندی به روش شبکه عصبی در تصاویر سال 2000 و 2015 در حوزه سیاه مزگی نشان داد که صحت کلی به ترتیب 75/95% و 96/95% است. همچنین مساحت اراضی جنگل طی سال‌های 2000 تا 2015 به اندازه 55/213 هکتار کاهش داشته است. همچنین مراتع متراکم نیز کاهش چشمگیری داشته اما در این بازه زمانی بر وسعت زراعت دیم و مراتع نیمه متراکم به میزان 95/169 و 6/9 هکتار افزوده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

405 - آشکارسازی روند تغییرات کاربری اراضی تالاب هورالعظیم با استفاده از تکنیک سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
سرور مکرونی غلامرضا سبزقبایی شهرام یوسفی خانقاه ستار سلطانیان

به منظور حفاظت معقول و خردمندانه از تالاب ها و همچنین شناخت تغییرات در ویژگی های آن‌ها که می تواند ناشی از عوامل طبیعی و یا فعالیت های انسانی باشد، می توان از فنون سنجش از دور و تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره ای استفاده کرد. هدف این تحقیق پایش تغییرات کاربری اراضی در محدو چکیده کامل

به منظور حفاظت معقول و خردمندانه از تالاب ها و همچنین شناخت تغییرات در ویژگی های آن‌ها که می تواند ناشی از عوامل طبیعی و یا فعالیت های انسانی باشد، می توان از فنون سنجش از دور و تجزیه و تحلیل تصاویر ماهواره ای استفاده کرد. هدف این تحقیق پایش تغییرات کاربری اراضی در محدوده تالاب هورالعظیم با استفاده از تصاویر لندست +ETM (سال 1382) و OLI (سال 1393) است. پس از انجام تصحیحات هندسی و اتمسفری، با استفاده از روش حداکثر احتمال و مقایسه بعد از طبقه بندی تغییرات پوشش/کاربری اراضی محدوده مورد بررسی قرار گرفت. ضریب کاپا برای نقشه سال 1382 و 1393 به ترتیب 91/0 و 89/0 به دست آمد. نقشه طبقه بندی سال 1393 نشان داد که سطح تالاب هورالعظیم از 84300 به 45500 هکتار کاهش داشته است. نتایج پایش تغییرات نشان می دهد که در طول دوره مطالعه به وسعت کاربری های مسکونی، مرتع اضافه شده و از سطح تالاب و اراضی کشاورزی کاسته شده است. نتایج این تحقیق نشان داد که داده های سنجش از دور، به دلیل قابل تکرار بودن و دید وسیع و یکپارچه، می توانند نقش اساسی در بررسی تغییرات و مدیریت تطبیقی تالاب ها از جمله تالاب هورالظیم داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

406 - بازسازی سری های زمانی داده های ماهواره ای دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم تجزیه و تحلیل هارمونیک سری های زمانی (HANTS)
حمیدرضا غفاریان مالمیری هادی زارع خورمیزی

دمای سطح زمین (LST) یکی از پارامترهای اساسی در مبادله انرژی بین زمین و اتمسفر است. در بسیاری از علوم مختلف از جمله اقلیم‌شناسی، هیدرولوژی، کشاورزی، اکولوژی، بهداشت عمومی و علوم زیست‌محیطی استفاده از سری های زمانی LST کاربرد فراوان دارد. اما سری های زمانی داده های ماهوار چکیده کامل

دمای سطح زمین (LST) یکی از پارامترهای اساسی در مبادله انرژی بین زمین و اتمسفر است. در بسیاری از علوم مختلف از جمله اقلیم‌شناسی، هیدرولوژی، کشاورزی، اکولوژی، بهداشت عمومی و علوم زیست‌محیطی استفاده از سری های زمانی LST کاربرد فراوان دارد. اما سری های زمانی داده های ماهواره ای معمولاً دارای داده های ناقص، از دست رفته و یا غیر قابل قبول هستند که این به دلیل حضور ابرها در تصاویر، وجود ذرات گرد و غبار در اتمسفر، عدم کارایی الگوریتم های بکار رفته در محاسبه داده ها و بعضاً عملکرد نادرست سنجنده است. در این مطالعه به منظور رفع مشکل داده های از دست رفته و دور افتاده از الگوریتم تجزیه و تحلیل هارمونیک سری های زمانی (HANTS) استفاده شد. همچنین در این مطالعه از محصول LST سنجنده MODIS سال 2015 MOD11A1 که دارای قدرت تفکیک مکانی یک کیلومتر و قدرت تفکیک زمانی روزانه و همچنین حاوی اطلاعات دمای سطح زمین در زمان روز و شب است، استفاده گردید. منطقه مطالعاتی شامل یک فریم تصویر در سیستم شبکه بندی سینوسی MODIS با شماره افقی 22 و عمودی 5 (h22v05) است. ارزیابی نتایج کیفیت داده ها نشان می دهد به طور میانگین در سری زمانی تصاویر LST مورد استفاده در زمان روز و شب به ترتیب 8/36 و 6/35 درصد داده ها توسط پوشش ابر از دست رفته است. ارزیابی نتایج الگوریتم HANTS در بازسازی تصاویر بدون پوشش ابر نشان می دهد خطای جذر میانگین مربعات (RMSE) بین داده های اصلی و بازسازی شده در سری زمانی LST مورد مطالعه در زمان روز و شب به ترتیب 87/3 و 68/2 درجه کلوین است. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان می دهد که الگوریتم HANTS به طور مؤثری می تواند در رفع مشکل داده های از دست رفته و داده های دور افتاده و همچنین ارتقا کیفیت داده ها در سری های زمانی LST سنجنده MODIS مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

407 - بررسی شاخص‌ها و تهیۀ نقشه شوری خاک با استفاده از داده‌های سنجش از دور (مطالعۀ موردی: دلتای آجی‌چای)
مجید پیشنماز احمدی محمد حسین رضائی مقدم بختیار فیضی زاده

خاک یک منبع تجدیدناپذیر و پویا بوده که با مدیریت و کاربری ناصحیح اراضی، مستعد تخریب می گردد. شوری یکی از عوامل مهم تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. شناسایی و پهنه‌بندی خاک‌های شور غالباً، به دلیل تغییرپذیری زمانی و مکانی آن و نیاز به نمونه‌برداری و کارهای آزمایش چکیده کامل

خاک یک منبع تجدیدناپذیر و پویا بوده که با مدیریت و کاربری ناصحیح اراضی، مستعد تخریب می گردد. شوری یکی از عوامل مهم تخریب اراضی در مناطق خشک و نیمه‌خشک است. شناسایی و پهنه‌بندی خاک‌های شور غالباً، به دلیل تغییرپذیری زمانی و مکانی آن و نیاز به نمونه‌برداری و کارهای آزمایشگاهی مشکل است. در سال های اخیر فناوری سنجش از دور، به علت توانایی در شناسایی پدیده ها همواره مورد توجه متخصصین بوده است. اطلاعات به دست آمده از تصاویر ماهواره ای کمک زیادی به مطالعه پدیده های مختلف می کند و می تواند در تشخیص تغییرات پدیده ها بسیار راهگشا باشد. منطقۀ مورد مطالعه دلتای آجی چای که در منطقه غرب شهر تبریز و شرق دریاچه ارومیه واقع است، انتخاب گردید که از لحاظ کشاورزی و اکولوژیکی حائز اهمیت است. در این پژوهش با استفاده از داده های زمینی و تصاویر سنجنده OLI ماهواره لندست مربوط به سال 2015 و نمونه‌برداری در 14 و 15 مرداد 1394، به بررسی و ارزیابی شاخص های شوری خاک پرداخته شد. با استفاده از آنالیز سطح معنی‌داری و میزان همبستگی بین خروجی مدل ها و داده های زمینی بهترین شاخص انتخاب و نقشه شوری خاک بر اساس بهترین شاخص استخراج شد. از بین شاخص های مورد مطالعه، شاخص SIT دارای بیشترین همبستگی بوده (97%) و به عنوان بهترین شاخص برای مطالعه شوری خاک برای منطقه مورد مطالعه است که نقشه خاک از روی این شاخص استخراج شد. شاخص SI2 با 52% کمترین همبستگی را بین شاخص ها به عنوان نامناسب ترین شاخص مشخص شد. در منطقه مورد مطالعه بیشترین مساحت مربوط به کلاس بسیار شور که شامل 42 درصد از کل منطقه مورد مطالعه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

408 - ارزیابی شوری خاک در شرق اصفهان بر پایه داده‌های سنجنده OLI و تجزیه و تحلیل عوارض توپوگرافی
خلیل حبشی حمیدرضا کریم زاده سعید پورمنافی

تحقیق حاضر با هدف بهبود دقت ارزیابی شوری خاک با استفاده از تصویر ماهواره ای لندست سنجنده OLI مربوط به تاریخ 5 خرداد 1394 و پارامترهای توپوگرافی در منطقه شرق اصفهان انجام شد. داده های زمینی با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی از 29 سایت نمونه برداری از عمق 30-0 سانتی چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف بهبود دقت ارزیابی شوری خاک با استفاده از تصویر ماهواره ای لندست سنجنده OLI مربوط به تاریخ 5 خرداد 1394 و پارامترهای توپوگرافی در منطقه شرق اصفهان انجام شد. داده های زمینی با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی از 29 سایت نمونه برداری از عمق 30-0 سانتی‌متر در نیمه دوم اردیبهشت 1394 جمع آوری شد. شاخص های طیفی مانند باندهای سنجنده OLI، شاخص های شوری 1SI، 2SI و 3SI، شاخص های خاک SBI و SCI، شاخص های پوشش گیاهی NDVI و RVI با انجام پردازش ها و محاسبات لازم از تصویر زمین مرجع شده به دست آمدند. عوارض توپوگرافی شامل درصد شیب، جهت شیب و ارتفاع از سطح دریا از مدل رقومی ارتفاع (DEM) منطقه استخراج شدند. سپس مدل برآورد شوری با استفاده از رگرسیون خطی به روش گام به گام تهیه شد. نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیونی نشان داد که در سطح آماری 99 درصد همبستگی معنی داری بین EC نمونه های خاک سطحی، ارتفاع از سطح دریا و باند 4 وجود دارد (68/0=2R). نقشه شوری به‌دست‌آمده از مدل رگرسیونی نشان می دهد که میزان شوری در منطقه بسیار بالاست به‌طوری‌که بیش از 70 درصد از مساحت منطقه دارای غلظت نمک بیش از 60 دسی زیمنس بر متر است. در نهایت اعتبار مدل با استفاده از 20 درصد نمونه ها ارزیابی شد. نتایج نشان داد که مدل می تواند با RMSE برابر با 54/6 دسی زیمنس بر متر شوری خاک را برآورد کند. بر اساس نتایج پژوهش، نتیجه گیری می شود که استفاده از پارامتر ارتفاع از سطح دریا در کنار داده های ماهواره ای در مطالعات شوری خاک منطقه مطالعاتی سودمند بوده و سبب بهبود دقت ارزیابی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

409 - مقایسۀ دقت طبقه‌بندی سری زمانی تصاویر لندست در پایش تغییرات کاربری اراضی
احمد عظیمی نجارکلایی علی اکبر جمالی زین العابدین حسینی

در این تحقیق، سه روش طبقه‌بندی شبکه عصبی مصنوعی، حداکثر احتمال و حداقل فاصله جهت تحلیل تغییرات کاربری اراضی، طی سال‌های 1989 تا 2015 در سه سنجنده ماهواره لندست در منطقه ساری مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. پس از تصحیحات هندسی و اتمسفری، تصاویر سال 1989، 2002 و 2015، ت چکیده کامل

در این تحقیق، سه روش طبقه‌بندی شبکه عصبی مصنوعی، حداکثر احتمال و حداقل فاصله جهت تحلیل تغییرات کاربری اراضی، طی سال‌های 1989 تا 2015 در سه سنجنده ماهواره لندست در منطقه ساری مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. پس از تصحیحات هندسی و اتمسفری، تصاویر سال 1989، 2002 و 2015، تحت سه الگوریتم‌ شبکه عصبی مصنوعی، حداکثر احتمال و حداقل فاصله در پنج کلاس کاربری طبقه‌بندی شدند. پس از ارزیابی صحت روش‌ها، مقدار کاپای حداکثر احتمال، شبکه عصبی مصنوعی و حداقل فاصله برای سال 1989 به ترتیب 92%،87% و 65% و سال 2002 به ترتیب 89%، 87% و 60% و سال 2015 به ترتیب 91%، 90% و 73% برآورد شد. که نشان‌دهنده برتری روش حداکثر احتمال در مقایسه با دو روش دیگر در سال 1989 بود. همچنین نتایج حاصل از بررسی تغییرات کاربری اراضی در کل دوره موردبررسی (سال‌های 1989 تا 2015)، نشان داد که مناطق انسان‌ساخت و زراعت آبی به ترتیب 3615 و 575 هکتار افزایش داشته‌اند ولی مناطق بایر، باغ و جنگل به ترتیب 1791، 1127 و 1272 هکتار روند رو به کاهشی را داشته‌اند با توجه به نتایج گرفته‌شده، دو روش حداکثر احتمال و شبکه عصبی برای طبقه‌بندی کاربری اراضی مناسب بود، اما روش حداکثر احتمال با اختلاف 5 درصد در سال 1989 و 2 درصد در سال 2002 و 1 درصد در سال 2015 در ضریب کاپا نسبت به روش شبکه عصبی بهتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

410 - برآورد تبخیر-تعرق پتانسیل در منطقه فریمان با استفاده از روش پریستلی-تیلور و تکنیک سنجش از دور
مصیب مقبلی دامنه سیدحسین ثنایی نژاد

تبخیر و تعرق یکی از مولفه‌های مهم در بحث بیلان آب می‌باشد که با روش‌های متعددی اندازه‌گیری و برآورد می گردد. ازآنجاکه این روش‌ها عمدتاً شامل اندازه‌گیری به صورت نقطه‌ای بوده و نیازمند داده‌های اندازه‌گیری شده زمینی زیادی می‌باشند، دارای محدودیت هستند. در این پژوهش، مقا چکیده کامل

تبخیر و تعرق یکی از مولفه‌های مهم در بحث بیلان آب می‌باشد که با روش‌های متعددی اندازه‌گیری و برآورد می گردد. ازآنجاکه این روش‌ها عمدتاً شامل اندازه‌گیری به صورت نقطه‌ای بوده و نیازمند داده‌های اندازه‌گیری شده زمینی زیادی می‌باشند، دارای محدودیت هستند. در این پژوهش، مقادیر تبخیر و تعرق پتانسیل با استفاده از روش پریستلی- تیلور و تکنیک سنجش از دور در منطقه فریمان در استان خراسان رضوی، برای 8 روز در سال‌های 1393 و 1394 و 1395 با استفاده از تصاویر سنجنده لندست 8 تخمین زده شد. جهت تعیین صحت برآورد بدست آمده، نتایج این مطالعه با روش فائو پنمن- مانتیث (روش مرجع برای تخمین تبخیر و تعرق پتانسیل) مقایسه گردید. مقایسه نتایج بدست آمده از روش پریستلی- تیلور با روش فائو پنمن- مانتیث نشان می‌دهد که ضریب تبیین 0.91 (R2) و همچنین خطای جذر میانگین مربعات 0.78 (RMSE)، میلی متر در روز می‌باشد. این نتایج بیانگر دقت بالای روش پریستلی- تیلور در تخمین مقدار تبخیرو تعرق پتانسیل در اقلیم نیمه خشک می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

411 - شناسایی و تفکیک رخساره های ژئومورفولوژی منطقه سبزوار با استفاده از سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
اسماعیل سیلاخوری مجید اونق

چشم اندازهای ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا که این مناظر تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند آب‌وهوا، خاک، هیدرولوژی، محیط‌ زیست، زمین‌شناسی و غیره هستند. در این پژوهش، منطقه سبزوار با روند ژئومورفولوژیکی متنوع از کوهستان چکیده کامل

چشم اندازهای ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا که این مناظر تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند آب‌وهوا، خاک، هیدرولوژی، محیط‌ زیست، زمین‌شناسی و غیره هستند. در این پژوهش، منطقه سبزوار با روند ژئومورفولوژیکی متنوع از کوهستان تا پلایا انتخاب گردید تا با استفاده از سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی رخساره ای ژئومورفولوژی آن شناسایی و تفکیک گردد. برای این منظور از تلفیق دو روش روی‌هم گذاری لایه ها و تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک استفاده شد. درروش روی هم‌گذاری لایه ها نقشه های شیب، ارتفاع و زمین شناسی تهیه و طبقه بندی شد. در بخش تفسیر بصری، تصاویر ماهواره ای لندست 5 سنجنده TM مورداستفاده قرار گرفت. پس از پیش‌ پردازش تصاویر، تکنیک های تحلیل مؤلفه های اصلی، شاخص OIF، تصاویر کاذب‌رنگی، روش هیستوگرام متعادل شده و شاخص NDVI مورداستفاده قرار گرفت تا با تفسیر بصری، واحدهای فتومورفیک تفکیک گردند. درنهایت 4 واحد، 10 تیپ و 96 رخساره (در 261 تکرار) تفکیک شد. بررسی آماری با استفاده از آزمون مربع کای نشان داد که بین مساحت واحدها، تیپ ها و رخساره های بیابان‌زایی تفاوت معنی دار در سطح اطمینان 99 درصد مشاهده می شود که نشان دهنده تفکیک فضایی مناسب منطقه است. واحد دشت سر (50.97%)، تیپ دشت سر پایینی (25.97%) و رخساره مخروط افکنه با فرسایش آبراهه ای (375.43 ha) بیشترین پراکنش فضایی را در منطقه به خود اختصاص دادند. درنهایت می توان گفت روش روی هم‌گذاری لایه ها برای مناطق بیابانی ناتوان است و استفاده تلفیقی از تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک می تواند این نقیصه را برطرف کرده و دقت نقشه خروجی را افزایش دهد. نقشه مذکور، جهت تهیه و اجرای طرح های مربوط به تعیین قابلیت اراضی، منابع طبیعی و مقابله با بیابان‌زایی می تواند مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

412 - تحلیل مکانی گردوغبار استان خوزستان به کمک تصاویر ماهواره ای
محمد دانیالی بایرامعلی محمدنژاد نعمت الله کریمی

در سال های اخیر، طوفان های گردوغبار یکی از مهم‌ترین چالش های آلودگی هوای استان خوزستان بوده است. با توجه به پژوهش های مختلفی که تاکنون انجام پذیرفته است، کشورهای عراق و سوریه به‌عنوان منشأ اصلی گردوغبارهای رسیده به خوزستان گزارش می گردد که بیانگر لزوم مطالعه پایش مکانی چکیده کامل

در سال های اخیر، طوفان های گردوغبار یکی از مهم‌ترین چالش های آلودگی هوای استان خوزستان بوده است. با توجه به پژوهش های مختلفی که تاکنون انجام پذیرفته است، کشورهای عراق و سوریه به‌عنوان منشأ اصلی گردوغبارهای رسیده به خوزستان گزارش می گردد که بیانگر لزوم مطالعه پایش مکانی گردوغبارهای این منطقه می باشد. در این تحقیق، با استفاده از شاخص عمق اپتیکی اخذشده از تصاویر سنجنده MODIS، روند تغییرات سالانه گردوغبار استان خوزستان از ماه مارس سال 2000 تا پایان 2016 تعیین گردید. تغییرات اصلی شاخص گردوغباری خوزستان در سال های 2005، 2009 و 2015، به‌عنوان شاخص بررسی روند تغییرات مکانی گردوغبار منطقه غرب ایران انتخاب گردید. نتایج نشان داد که شاخص های گردوغباری منطقه غرب ایران در سال 2005 شباهت زیادی با سال 2015 داشته است. بااین‌وجود در سال 2015 از فعالیت کانون های گردوغباری بخش هایی از شرق و شمال کشور عراق (شمال دریاچه تارتار) کاسته شده و بر فعالیت کانون هایی واقع در داخل و جنوب کشور کویت و شمال شرقی عربستان افزوده‌شده است. همچنین فعالیت کانون های گردوغباری مناطقی در شمال غربی عراق و شرق سوریه در سال 2009 به‌طور موقت افزایش داشته است که منجر به بالا رفتن شاخص های گردوغباری استان خوزستان طی آن سال گردید. در کنار تغییرات فعالیت کانون های خارجی، افزایش فعالیت کانونی در جنوب شرق اهواز هم در سال 2015 در مقایسه با سال های 2005 و 2009 افزایش داشته که با توجه به مجاورت با شهر اهواز می تواند نقش قابل‌توجهی در بحران های گردوغباری سال های اخیر استان خوزستان داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

413 - ارزیابی تأثیر توسعه شهری و تغییرات پوشش اراضی بر دمای سطح زمین در شهر شهرکرد
عطاالله ابراهیمی الهام کیانی سلمی

تغییر کاربری اراضی و افزایش مناطق شهری، تأثیر قابل‌توجهی بر دمای سطح زمین دارد. ازآنجاکه توسعه شهری در حال حاضر یکی از پدیده‌های مهم درزمینه افزایش گرمای جهانی است، با توسعه سریع فناوری ماهواره‌ای و سنجش‌ازدور می‌توان به بررسی تغییرات دمای مناطق شهری در کمترین زمان ممکن چکیده کامل

تغییر کاربری اراضی و افزایش مناطق شهری، تأثیر قابل‌توجهی بر دمای سطح زمین دارد. ازآنجاکه توسعه شهری در حال حاضر یکی از پدیده‌های مهم درزمینه افزایش گرمای جهانی است، با توسعه سریع فناوری ماهواره‌ای و سنجش‌ازدور می‌توان به بررسی تغییرات دمای مناطق شهری در کمترین زمان ممکن پرداخت. هدف از این مطالعه، بررسی توسعه شهری و جزایر گرمایی شهری (UHI) در شهرکرد با استفاده از داده‌های سنجش‌ازدور است. در این مطالعه، با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست 7 و 8، شاخص نسبت گیاهی (RVI) و شاخص پوشش گیاهی نرمال (NDVI) و دمای سطح زمین (LST)، با استفاده از باندهای چند طیفی و حرارتی برآورد شد. نقشه کاربری اراضی نیز با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال در نرم‌افزار TerrSet تهیه گردید. ضریب کاپا کل در سال 1382 و 1395 به ترتیب معادل 0.82 و 0.93 برآورد شد. با مقایسه دو شاخص گیاهی (RVI و NDVI) و دمای سطح زمین در طی دوره 13 ساله (1382 تا 1395) مشخص گردید که با توسعه شهری مقدار دمای سطح زمین برابر 2.21 درجه سانتی‌گراد (از 40.69 به 42.90 درجه سانتی‌گراد) افزایش‌یافته است. نتایج نشان داد که همبستگی شاخص NDVI با نقشه دمای سطح زمین منفی ولی با شاخص RVI مثبت است. همچنین هر دو شاخص NDVI و RVI در محدوده فضای سبز با LST رابطه معنی داری تری را در مقایسه با اراضی شهری و اراضی لخت دارند. با توجه به نقش پوشش گیاهی در تعدیل شرایط دمایی توصیه گردید، توسعه فضای سبز هم‌زمان با توسعه شهری، افزایش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

414 - پایش تغییرات زمانی- مکانی شاخص‌های مؤثر بیابان‌زایی مناطق خشک جنوب خراسان رضوی
سرور داوری علیرضا راشکی مرتضی اکبری علی‌اصغر طالبان‌فرد

بیابان‌زایی یکی از پیچیده‌ترین تهدیدهای محیط‌زیست با اثرات منفی اقتصادی- اجتماعی است که باگذشت زمان نقش فزاینده‌ای درشدت تخریب زمین دارد. هدف از این تحقیق پایش تغییرات مکانی و زمانی عوامل مؤثر در بیابان‌زایی مناطق جنوبی استان خراسان رضوی است. داده‌های اولیه شامل پارامتر چکیده کامل

بیابان‌زایی یکی از پیچیده‌ترین تهدیدهای محیط‌زیست با اثرات منفی اقتصادی- اجتماعی است که باگذشت زمان نقش فزاینده‌ای درشدت تخریب زمین دارد. هدف از این تحقیق پایش تغییرات مکانی و زمانی عوامل مؤثر در بیابان‌زایی مناطق جنوبی استان خراسان رضوی است. داده‌های اولیه شامل پارامترهای اقلیمی، پوشش‌گیاهی، زمین‌شناسی، خاک‌شناسی، آب‌های زیرزمینی و سطحی، کشاورزی و اطلاعات اقتصادی-اجتماعی پس از جمع‌آوری، به محیط GIS معرفی و نقشه واحدکاری ژئوبیوفاسیس تهیه شد. سپس با استفاده از مدل ایرانی IMDPA شدت بیابان‌زایی محاسبه و عوامل مؤثر در بیابان‌زایی منطقه تعیین گردید. ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی معیارها و شاخص‌های مؤثر نیز بر اساس داده‌ها، نقشه‌های موجود، نظرات کارشناسی و بررسی تصاویر ماهواره‌ای انجام شد. نتایج ارزیابی شدت خطر بیابان‌زایی با مدل IMDPA نشان داد که منطقه در دو کلاس متوسط و شدید به ترتیب به مقدار 22 و 77 درصد قرار دارد. پایش دوره‌ای شاخص‌‌های مؤثر بیابان‌زایی نیز نشان داد که کمبود بارش در مدت 25 سال گذشته 1388-1363، باعث افزایش خشکی و خشک‌سالی در تمامی منطقه شده است. بررسی تغییرات کاربری اراضی نیز در مدت 10 سال 1390-1380، بیانگر کاهش 6 درصدی سطح اراضی مرتعی و افزایش سطح اراضی کشاورزی بوده که دلیل اصلی آن افزایش 1.5 درصدی نرخ رشد جمعیت در مدت سال‌های 1390-1365 می‌باشد. برداشت بیش‌ازحد از سفره‌های آب زیرزمینی نیز باعث افت 10 درصد سطح آب در چاه‌ها شده که نتیجه آن افزایش شوری در اراضی و همچنین تشدید فرسایش بادی در بیش از 93 درصد منطقه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

415 - شناسایی شواهدی بر وجود گنبد نمکی مدفون و جدید در ناحیه زاگرس با استفاده از روش تداخل‌سنجی تصاویر راداری سنتینل-1 و ایسار
علی مهرابی

گنبدهای نمکی یکی از زیباترین پدیده های طبیعی است. باوجود رخنمون یافتن تعداد زیادی گنبد نمکی در ناحیه زاگرس، هنوز بسیاری از آن‌ها مدفون می باشند. به دلیل تکتونیک فعال زاگرس، روند حرکتی و صعودی گنبدهای نمکی متوقف نشده و ادامه دارد. در این تحقیق با استفاده از روش تداخل سنج چکیده کامل

گنبدهای نمکی یکی از زیباترین پدیده های طبیعی است. باوجود رخنمون یافتن تعداد زیادی گنبد نمکی در ناحیه زاگرس، هنوز بسیاری از آن‌ها مدفون می باشند. به دلیل تکتونیک فعال زاگرس، روند حرکتی و صعودی گنبدهای نمکی متوقف نشده و ادامه دارد. در این تحقیق با استفاده از روش تداخل سنجی راداری و باهدف پایش تغییرات پوسته زمین در ناحیه زاگرس، یکی از گنبدهای نمکی احتمالی در حال صعود مورد شناسایی قرار گرفت. بدین منظور از تصاویر راداری ایسار (ASAR) مربوط به سال های 2007 و 2012 و سنتینل-1 (SENTINEL-1) مربوط به سال های 2014 و 2017 استفاده شد. جهت تعیین میزان تغییرات پوسته زمین ضمن انجام فرایند واپیچش فاز بر روی تصاویر، تداخل نگاشت هر یک از تصاویر استخراج شد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل تصاویر ایسار نرخ رشد گنبد نمکی مذکور بین سال‌های 2007 تا 2012 به میزان 1.6 سانتیمتر در سال بوده است. طبق تصاویر تداخل‌نگاشت به‌دست‌آمده از تصاویر سنتینل-1 سرعت صعود این گنبد نمکی در بین سال‌های 2014 تا 2017 افزایش‌یافته و به 2.9 سانتیمتر در سال رسیده است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که گنبد نمکی احتمالی، فعال بوده و درنتیجه به دلیل اهمیت گنبدهای نمکی در زمینه های مختلف منابع طبیعی به ‌ویژه در تشکیل مخازن نفتی در منطقه زاگرس، و همچنین در جهت شناسایی بیشتر و دقیق‌تر موضوع، لازم است تا مطالعات ژئوفیزیکی ویژه‌ای در این محل انجام پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

416 - کمی سازی تأثیر پارامترهای سطحی و شرایط اقلیمی بر دمای سطح زمین با استفاده از داده های انعکاسی و حرارتی سنجش‌ازدور
نعیم میجانی سعید حمزه محمد کریمی فیروزجایی

دمای سـطح زمین (LST) برای انواع وسیعی از مطالعات علمی اقلیم شناسـی، هیدرولوژی، منابع طبیعی و غیره مورد نیاز است. پارامترهای مختلفی ازجمله جنس مواد تشکیل دهنده سطح، شرایط توپوگرافی، شرایط محیطی و میزان تابش رسیده به سطح بر LST تأثیرگذار هستند. هدف از انجام پژوهش حاضر، چکیده کامل

دمای سـطح زمین (LST) برای انواع وسیعی از مطالعات علمی اقلیم شناسـی، هیدرولوژی، منابع طبیعی و غیره مورد نیاز است. پارامترهای مختلفی ازجمله جنس مواد تشکیل دهنده سطح، شرایط توپوگرافی، شرایط محیطی و میزان تابش رسیده به سطح بر LST تأثیرگذار هستند. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تأثیر تغییرات توپوگرافی، شرایط اقلیمی و تابش ورودی بر LST با استفاده از داده های انعکاسی و حرارتی سنجش‌ازدور است. در این پژوهش از مجموعه داده های انعکاسی و حرارتی ماهواره لندست 8، مدل رقومی ارتفاعی ASTER، محصول بخارآب مودیس (MOD07) برای تاریخ 2 مرداد 1397 و نقشه توپوگرافی و اقلیمی منطقه جنوب استان کرمان استفاده شد. برای محاسبه LST از روش تک کاناله و جهت محاسبه تابش طول‌موج کوتاه و بلند ورودی به سطح، از روش ارائه‌شده در الگوریتم بیلان انرژی سبال استفاده‌ شد. ارتباط بین LST با متغیر های مستقل ازجمله ارتفاع، شیب، جهت شیب، پوشش گیاهی و تابش ورودی به سطح با استفاده از تحلیل های آماری بررسی‌شد. نتایج نشان داد که ضریب همبستگی بین LST و هر یک از پارامترهای مستقل بیشتر از 0.7 می باشد. همچنین با بررسی های آماری، معنادار بودن نتایج ارتباط بین LST و پارامترهای توپوگرافی، شاخص اختلاف پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) و تابش ورودی در سطح 95 درصد معنادار بود. نتایج بررسی LST در شرایط اقلیمی فراخشک، خشک، نیمه‌خشک، مدیترانه ای، نیمه مرطوب و مرطوب بیانگر این است که اقلیم های با دمای بالاتر نسبت به اقلیم های با دمای پایین تر دارای میانگین ارتفاع و NDVI پایین تر و دارای میانگین تابش طول‌موج بلند ورودی به سطح بالاتری هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

417 - تأثیر تغییرات محیطی تالاب میقان بر دمای سطح زمین نواحی پیرامونی با استفاده از داده های ماهواره لندست
سعید محمودی بهروز ساری صراف مجید رضایی بنفشه هاشم رستم زاده

تالاب ها یکی از مهم‌ترین پهنه های آبی مؤثر در تعدیل شرایط آب و هوایی نواحی پیرامونی و همچنین یکی از شکننده ترین پدیده های طبیعی به شمار می رود. بنابراین پایش تغییرات محیط پیرامونی تالاب ها بسیار اهمیت دارد. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی، شاخص بهنجار چکیده کامل

تالاب ها یکی از مهم‌ترین پهنه های آبی مؤثر در تعدیل شرایط آب و هوایی نواحی پیرامونی و همچنین یکی از شکننده ترین پدیده های طبیعی به شمار می رود. بنابراین پایش تغییرات محیط پیرامونی تالاب ها بسیار اهمیت دارد. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی، شاخص بهنجار شده پوشش گیاهی و الگوهای دمایی سطح زمین در نواحی پیرامونی تالاب میقان با استفاده از داده های چند زمانه سنجنده TM ماهواره لندست در تاریخ های 30 اردیبهشت‌ماه سال 1381 و 5 خردادماه سال 1389 است. برای استخراج تغییرات کاربری اراضی از روش طبقه بندی نظارت‌شده با اعمال الگوریتم حداکثر شباهت استفاده شد. نتایج دقت طبقه‌بندی تصاویر با استفاده از شاخص کاپا برای تصویر سال 1381 و 1389 به ترتیب، 99.13% و 98.93% با ضریب کاپا 98 و 97 بود. نتایج تغییرات کاربری اراضی نشان داد که زمین های بایر افزایش 100 کیلومترمربع و در مقابل نواحی با پوشش گیاهی 84 کیلومترمربع کاهش داشت. میانگین شاخص بهنجار شده پوشش گیاهی با تغییر محسوسی مواجه نبوده است و بیشینه و کمینه این شاخص در سال 1381 صفر و 0.52- و در سال 1389، 0.05- و 0.58- بود. طبقات دمایی گرم‌تر در الگوی دمایی منطقه در سال 1389 نسبت به سال 1381 گسترش بیشتری داشت. میزان دمای کمینه، میانگین و بیشینه در حریم ده کیلومتر پیرامونی تالاب میقان در سال 1381 به ترتیب 16.72، 27.35 و 36.4 درجه سانتی گراد با انحراف معیار 3.2، این مقادیر در سال 1389 به 15.5، 29.8 و 37 درجه سانتی گراد با انحراف معیار 3.5 است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

418 - ارزیابی قابلیت طبقه‌بندی نظارت شده تصاویر ماهواره‌ای لندست-8 و سنتینل-A2 در تعیین محدوده و سطح زیر کشت ارقام پسته
هادی زارع خورمیزی حمیدرضا غفاریان مالمیری مراد مرتاض

10.30495/girs.2020.672378

فن آوری سنجش از دور یکی از ابزارهای کارآمد برای پایش، مطالعه و تعیین سطح زیر کشت محصولات کشاورزی و باغی بویژه در سطوح وسیع می باشد. برنامه ریزان، مجریان و کشاورزان با آگاهی از نوع رقم و سطح زیر کشت محصولات کشاورزی می توانند سیاست های مدیریتی و اجرایی مناسبی اتخاذ نم چکیده کامل

فن آوری سنجش از دور یکی از ابزارهای کارآمد برای پایش، مطالعه و تعیین سطح زیر کشت محصولات کشاورزی و باغی بویژه در سطوح وسیع می باشد. برنامه ریزان، مجریان و کشاورزان با آگاهی از نوع رقم و سطح زیر کشت محصولات کشاورزی می توانند سیاست های مدیریتی و اجرایی مناسبی اتخاذ نمایند. هدف از پژوهش حاضر ارزیابی قابلیت طبقه بندی نظارت شده تصاویر ماهواره ای چند باندی لندست-8 و سنتینل-A2 در تعیین محدوده، سطح زیر کشت و نوع رقم چهار نوع پسته اکبری، کله قوچی، احمد آقایی و فندوقی در یک مزرعه مطالعاتی در استان یزد می باشد. دقت چهار الگوریتم طبقه بندی متوازی السطوح، کمترین فاصله، فاصله ماهالانوبیس و بیشترین تشابه و همچنین بهترین زمان در تفکیک ارقام پسته مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج، الگوریتم حداکثر تشابه در طبقه بندی تصویری در تاریخ 22 خرداد 1397 ماهواره لندست-8 با دقت نهایی و ضریب کاپای به ترتیب 76.8 درصد و 0.67 از بالاترین دقت و الگوریتم طبقه بندی متوازی السطوح به ترتیب با دقت نهایی و ضریب کاپای 7/64 و 47/0 از کمترین دقت برخوردار بود. همچنین بر اساس نتایج، بهترین زمان برای تفکیک ارقام پسته مورد بررسی اواخر خرداد می باشد. به طوری که ضریب کاپای طبقه بندی با الگوریتم حداکثر تشابه در تصویر تاریخ 22 خرداد 1397 ماهواره لندست، 0.67 و به ترتیب در تاریخ های 23 تیر، 24 مرداد و 25 شهریور 0.64، 0.63 و 0.63 بدست آمد. دقت نهایی و ضریب کاپای طبقه بندی با استفاده از الگوریتم حداکثر تشابه در تصویر تاریخ 24 خرداد 1397 ماهواره سنتینل-A2 به ترتیب 80 درصد و 0.71 بدست آمد. با انجام عمل فیلتر میانه با اندازه پنجره سه در سه بر روی تصویر طبقه بندی شده سنتیل-A2 میزان دقت نهایی و ضریب کاپا به ترتیب به 82.6 و 0.75 افزایش یافت. دقت نهایی و ضریب کاپای طبقه بندی و تفکیک ارقام پسته در تصاویر سنتینل-A2 نسبت به تصاویر لندست 8 بالاتر بود. در مجموع بر اساس نتایج، تکینک های طبقه بندی سنجش از دور و نیز تصاویر ماهواره ای چند باندی، از قابلیت مناسبی برای نقشه برداری کشاورزی و باغی برخوردار می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

419 - مدل‌سازی جنگل‌زدایی با شبکه عصبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (جنگل‌های اطراف خرم‌آباد)
حسن محمودزاده مجید عزیزمرادی

در این تحقیق، با استفاده از تصاویر TM و OLI لندست تغییرات روی‌داده در جنگل‌های اطراف شهر خرم‌آباد بین سال‌های 1365 تا 1397 موردبررسی قرار گرفت. بدین منظور پس از انجام تصحیحات هندسی و اتمسفری، تصاویر با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال در پنج کلاس با دقت کلی 95 درصد و ض چکیده کامل

در این تحقیق، با استفاده از تصاویر TM و OLI لندست تغییرات روی‌داده در جنگل‌های اطراف شهر خرم‌آباد بین سال‌های 1365 تا 1397 موردبررسی قرار گرفت. بدین منظور پس از انجام تصحیحات هندسی و اتمسفری، تصاویر با استفاده از الگوریتم حداکثر احتمال در پنج کلاس با دقت کلی 95 درصد و ضریب کاپا 0.94 طبقه‌بندی شدند. با روی هم‌گذاری تصاویر مقدار جنگل‌های از بین رفته (34 کیلومترمربع) مشخص و به‌عنوان متغیر وابسته برای ورود به شبکه عصبی پرسپترون چندلایه آماده شد. در محیط GIS عوامل مؤثر در روند جنگل‌زدایی (متغیرهای مستقل) آماده شد و سپس با استفاده از پرسپترون چندلایه روند جنگل‌زدایی بین سال‌های موردمطالعه مشخص شد. با مدل ‌ساز تغییرات زمین، تغییرات کاربری اراضی استخراج شد که بیشترین تغییر، جنگل به اراضی بایر است و درنهایت پیش‌بینی جنگل‌زدایی برای 10، 20 و 30 سال آینده صورت گرفت، که نشان‌دهنده کاهش %4.6 برای سال 1407، %7.7 برای سال 1417 و %9.3 برای سال 1427 بود. نتایج حاصله از آزمون شبکه با مشارکت همه متغیرها با توجه به میانگین مربعات خطا با مقدار 0.13 نشان‌دهنده این است که مدل‌سازی حاصل از پرسپترون چندلایه دارای صحت مناسبی بوده و همچنین با استفاده از منحنی مشخصه عملکرد ROC سیستم مقدار واقعی جنگل‌زدایی در مقابل نتیجه حاصل از مدل پرسپترون چندلایه قرار گرفت، که با مقدار سطح زیر منحنی مشخصه عملکرد سیستم برابر با 0.88 نشان‌دهنده صحت بالای مدل پرسپترون چندلایه بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

420 - کاربرد مدل متریک برای برآورد تبخیر-تعرق واقعی ماهانه حوزه آبخیز ونک با استفاده از تصاویر سنجنده‌ مودیس
مریم رضائی هدی قاسمیه خدایار عبدالهی

10.30495/girs.2020.674948

پیشینه و هدف امروزه به‌منظور استفاده منطقی آب برای محصولات کشاورزی نیاز به درک و شناخت دقیق فرآیند تبخیر-تعرق وجود دارد. تبخیر-تعرق یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های بیلان آب است و ازاین‌رو یک متغیر کلیدی برای مدیریت بهینه منابع آب به شمار می‌آید. هدف از انجام پژوهش حاضر برآورد چکیده کامل

پیشینه و هدف امروزه به‌منظور استفاده منطقی آب برای محصولات کشاورزی نیاز به درک و شناخت دقیق فرآیند تبخیر-تعرق وجود دارد. تبخیر-تعرق یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های بیلان آب است و ازاین‌رو یک متغیر کلیدی برای مدیریت بهینه منابع آب به شمار می‌آید. هدف از انجام پژوهش حاضر برآورد و تجزیه‌وتحلیل توزیع مکانی و زمانی تبخیر-تعرق واقعی در مقیاس زمانی ماهانه با استفاده از مدل متریک و مشاهدات ماهواره مودیس در حوزه آبخیز ونک و بررسی صحت نتایج متریک با الگوریتم بیلان انرژی سطحی برای زمین، سبال (SEBAL) است. مواد و روش هاروش های زیادی برای تخمین دقیق تبخیر-تعرق نقطه‌ای وجود دارد، ازجمله لایسیمترهای وزنی (Weighing lysimeter)، روش نسبت بوون (Bowen ratio technique) و روش ادی کوواریانس (Eddy covariance). نقطه‌ضعف روش‌های ذکرشده این است که، این روش‌ها فقط تبخیر-تعرق را برای یک مکان خاص برآورد می‌کنند و قادر به برآورد تبخیر-تعرق منطقه‌ای نیستند. مدل متریک توسط آلن و همکاران در سال 2007 بر اساس مدل شناخته‌شده سبال (باستیانسن، 1998)، ارائه گردیده است. مدل متریک، یک روش مبتنی بر سنجش‌ازدور است که تبخیر-تعرق واقعی را به‌عنوان باقیمانده معادله بیلان انرژی سطح برآورد می‌کند. در پژوهش حاضر، توزیع مکانی و زمانی تبخیر-تعرق واقعی حوضه ونک از آوریل تا نوامبر 2013 و 2014، با استفاده از مدل متریک برآورد شد و با استفاده از تصاویر سنجنده مودیس، امکان استفاده از متریک، موردبررسی قرار گرفت. حوزه آبخیز ونک در قسمت جنوب‌شرقی حوزه کارون شمالی قرارگرفته است و ازلحاظ جغرافیایی بین استان‌های چهارمحال و بختیاری و اصفهان قرارگرفته است. 60 تصویر سنجنده مودیس مربوط به شاخص سطح برگ (MOD15A2)، دمای سطح زمین (MOD11A2) و بازتاب سطحی (MOD09A1)، با فواصل زمانی هشت‌روزه استخراج گردید. تصاویر ذکرشده از وب‌سایت USGS دانلود گردید و سیستم مختصات تصاویر از حالت سینوسی به متریک (UTM) تبدیل شدند. فاکتور مقیاس مربوط به تصاویر LAI و LST و بازتاب سطحی به ترتیب 0.1، 0.02 و 0.0001 است. شروع تخمین تبخیر-تعرق در مدل متریک با معادله بیلان انرژی، است. مجموعه داده‌ها شامل مشاهدات مودیس و داده‌های هواشناسی ایستگاه‌های موجود در حوزه و اطراف آن به‌منظور محاسبه شارهای انرژی سطحی لحظه‌ای شامل؛ شار تابش خالص، شار گرمای خاک و شارگرمای محسوس در فن پردازش است. تبخیر-تعرق، در لحظه تصویر برای هر پیکسل، از تقسیم مقادیر شار گرمای نهان (LE) بر گرمای نهان تبخیر و چگالی آب، محاسبه شد.نتایج و بحث در طول این تحقیق، حد بالایی تبخیر-تعرق، افزایش تدریجی از آوریل تا جولای را در هر دو سال 2013 و 2014 نشان داد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، حداکثر میزان تبخیر-تعرق واقعی در سال‌های 2013 و 2014 برای ماه جولای به ترتیب 244 و 263 میلی‌متر‌ در ماه به‌دست‌آمد. به‌طورکلی نتایج به‌دست‌آمده از این مقاله می‌تواند به شناخت بهتر تغییرات تبخیر-تعرق منطقه‌ای کمک ‌کند. مقایسه توزیع‌های مکانیAET، LAIوLST ، در منطقه مطالعاتی نتایج نشان داد که توزیع مکانیAET تحت تأثیر دو عاملLAI وLST ، قرارگرفته است که از آزمون همبستگی پیرسون برای بررسی رابطه دو متغیرLAI وLST با تبخیر-تعرق واقعی استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده، نواحی با پوشش گیاهی متراکم و دمای سطح زمین پایین دارای مقادیر بالای تبخیر-تعرق بوده و مناطق دارای دمای سطح بالا و پوشش گیاهی پراکنده و کم از مقدار تبخیر-تعرق کمیبرخوردارند.نتایج نشان داد که روند تغییرات میانگین دمای ماهانه، همسو با تبخیر-تعرق واقعی است، در مورد میانگین آلبیدو و شار تابش خالص نیز روند مشابهی دیده شد. لازم به ذکر است که عدم وجود اندازه‌گیری‌های زمینی برای مقایسه آن‌ها با مقادیر تبخیر-تعرق مدل، یک محدودیت بالقوه از پژوهش حاضر است. بااین‌حال، رویکرد پیشنهادی، ارزیابی برآوردهای تبخیر-تعرق به‌دست‌آمده از مدل متریک با برآوردهای تبخیر-تعرق حاصل از مدل سبال، (به‌عنوان روش استاندارد) است، که رویکردی است که به‌طور گسترده برای مقابله با چنین محدودیت‌هایی استفاده می‌شود. در گام دوم تجزیه‌وتحلیل، در پژوهش حاضر، مقادیر برآوردی تبخیر-تعرق ماهانه با استفاده از معادلات متریک در مقابل سبال برای حوزه ونک در سال 2014، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج مدل سبال به‌عنوان مرجعی برای مقایسه نتایج به‌دست‌آمده از مدل متریک مورداستفاده قرار گرفت. بررسی آماری به‌منظور تعیین اختلاف بین تبخیر-تعرق ماهانه استخراج‌شده از متریک در مقابل تبخیر-تعرق ماهانه استخراج‌شده از سبال صورت گرفت. از معیارهای ارزیابی ضریب نش-ساتکلیف (NS; Nash-Sutcliffe coefficient)، ضریب تبیینCoefficient of Determination و میانگین خطای مطلق (MAE; Mean Absolute Error)، استفاده شد. مقادیر بالای ضرایب R2و نش-ساتکلیف و مقادیر پایین MAE نشان داد که مدل متریک در بیشتر ماه‌ها با مدل سبال، ارتباط نزدیکی دارد. مقادیر تبخیر-تعرق ماهانه برآورد شده توسط مدل متریک در مقابل مقادیر تبخیر-تعرق ماهانه تخمین زده‌شده از مدل سبال، از آوریل تا نوامبر 2014 برای حوزه ونک ارزیابی و مقایسه گردید. بر اساس نتایج کلی نشان می دهد که پراکندگی برآوردها در یک حد قابل‌قبول است. در سال 2014، توافق خوبی بین مدل‌های متریک و سبال وجود داشت (R2 =0.96-0.99، NSE=0.93-0.99و MAE=1.3-7.53).در سال 2014، نتایج دیگر نشان داد که در هر دو مدل، حد بالایی تبخیر-تعرق، افزایش تدریجی از آوریل تا جولای را نشان داد.نتیجه گیری با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، نواحی دارای شاخص پوشش گیاهی بالا (LAI) و دمای سطح زمین پایین نسبت به سایر نواحی که دارای شاخص پوشش گیاهی پایین و دمای سطح زمین بالا هستند از میزان تبخیر-تعرق بیشتری برخوردارند. روند تغییرات سری زمانی شاخص LAI و تبخیر-تعرق در این پژوهش، با روند تغییرات پارامترهای مذکور در تحقیقی که توسط ریزگونزانلس و همکاران (2019) با استفاده از مدل متریک در داکوتا بررسی‌شده بود، مطابقت داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

421 - بررسی تغییرات مؤلفه های فنولوژی پوشش گیاهی ایران در پاسخ به تغییرات اقلیمی با استفاده از NDVI سنجنده AVHRR در دوره زمانی 1982 تا 2018
هادی زارع خورمیزی حمیدرضا غفاریان مالمیری

10.30495/girs.2020.675970

پیشینه و هدف تغییرات آب و هوایی تأثیر منفی بر تولید محصولات کشاورزی و سیستم های زیست ‌محیطی کشور های مختلف داشته است. فنولوژی پوشش گیاهی زمان وقوع رخدادهای تکرارپذیر گیاهان را در رابطه با عوامل زنده و غیرزنده توصیف می کند. فنولوژی یکی از حساس ترین شاخص های زیستی برا چکیده کامل

پیشینه و هدف تغییرات آب و هوایی تأثیر منفی بر تولید محصولات کشاورزی و سیستم های زیست ‌محیطی کشور های مختلف داشته است. فنولوژی پوشش گیاهی زمان وقوع رخدادهای تکرارپذیر گیاهان را در رابطه با عوامل زنده و غیرزنده توصیف می کند. فنولوژی یکی از حساس ترین شاخص های زیستی برای بررسی تأثیر گرمایش جهانی بر اکوسیستم های زمینی است، زیرا نشان‌دهنده تبادل انرژی، کربن و بخارآب بین سطوح پایین جو و بیوسفر است. تغییرات در فنولوژی گونه های گیاهی می تواند طیف گسترده ای از تأثیرات را در فرآیندهای زیست محیطی و کشاورزی به همراه داشته باشد. دو رویکرد متداول برای نظارت بر فنولوژی پوشش های گیاهی وجود دارد. اولین رویکرد که در بسیاری از مطالعات قبلی فنولوژی استفاده‌شده است، مبتنی بر مطالعات میدانی و ثبت تغییرات سالانه رخدادهای فنولوژی در پاسخ به متغیرهای محیطی است. این رویکرد برای مقیاس های کوچک با تعداد سایت های برداشت زمینی محدود مناسب است و برای مطالعات در مقیاس وسیع نه‌تنها کارا و دقیق نیست بلکه هزینه‌بر و در برخی مناطق غیر ممکن است. دومین رویکرد استفاده از فن آوری سنجش‌ازدور است. تاکنون تغییرات مؤلفه‌های فنولوژی پوشش گیاهی ایران در پاسخ به تغییرات اقلیمی و گرمایش جهانی موردبررسی قرار نگرفته است. هدف از مطالعه، تعیین تغییرات هرکدام از مؤلفه‌های فنولوژی پوشش های گیاهی با استفاده ازسری‌های زمانی NDVI سنجنده AVHRR است.مواد و روش هادر این مطالعه از محصول NDVI روزانه سنجنده AVHRR باقدرت تفکیک مکانی 0.05 در 0.05 درجه بانام AVH13C1 استفاده شد. به ‌منظور بررسی تغییرات مؤلفه‌های فنولوژی پوشش های گیاهی ایران از چهار سری زمانی یک‌ساله مربوط به سال های زمان گذشته (1982-1985) و زمان حال (2015-2018) استفاده شد. استخراج مؤلفه‌های فنولوژی ازسری‌های زمانی شاخص های پوشش گیاهی در ابتدا نیازمند یک سیگنال رشد پیوسته و بدون داده های ازدست‌رفته و دورافتاده است. برای بازسازی داده های ازدست‌رفته و دورافتاده در منحنی رشد از الگوریتم HANTS استفاده شد. به ‌منظور استخراج مؤلفه‌های مختلف فنولوژی از نرم‌افزارTimesat استفاده شد. پارامترهای زمان شروع فصل رشد، زمان پایان فصل رشد، ارزش پایه، زمان وسط فصل رشد، حداکثر ارزش، دامنه فصل رشد، ارزش در نقطه شروع فصل رشد، نرخ افزایش در دوره شروع رشد و نرخ کاهش در دوره پایان رشد با استفاده از Timesat در هر سری زمانی یک‌ساله استخراج شد و سپس میانگین چهارساله مقادیر این پارامتر ها در سری های زمانی گذشته با سری های زمانی حال مقایسه شد.نتایج و بحثمقایسه میانگین چهارساله مؤلفه‌های فنولوژی زمان شروع فصل رشد، پایان فصل رشد، طول فصل رشد و زمان وسط فصل رشد در سطح کل ایران نشان داد این شاخص ها به ترتیب به میزان 12، 19، 7، 13 روز کاهش‌یافته است. تغییرات این مؤلفه‌ها در مناطق پست با ارتفاع کمتر از 1500 متر با مناطق مرتفع که شامل سلسله جبال البرز و زاگرس است؛ کاملاً متفاوت است. به‌طوری‌که زمان پایان فصل رشد، طول فصل رشد و زمان وسط فصل رشد در ارتفاعات البرز و زاگرس تقریباً از ارتفاع 1500 متر به بالا به ترتیب به‌طور میانگین به میزان 38، 46 و 19 روز کاهش‌یافته است. در مناطق پست در حاشیه خلیج‌فارس و دریای خزر مؤلفه های فنولوژی زمان پایان فصل رشد و طول فصل رشد تقریباً به ترتیب به میزان 40 و 44 روز افزایش‌یافته است. طولانی شدن فصل رشد به عوامل مختلف اقلیمی به‌ویژه گرم شدن کره زمین ناشی از افزایش گازهای گلخانه ای و یا در دسترس بودن آب نسبت داده‌شده است. در ایران در اکثر مناطق زمان شروع فصل رشد به‌ویژه در ارتفاعات البرز و زاگرس که دما عامل محدودکننده در شروع رشد است، کاهش‌یافته است. همچنین زمان پایان فصل رشد و طول فصل رشد و زمان وسط فصل رشد نیز کاهش‌یافته است. این امر نشان‌دهنده این است که در مناطق خشک و نیمه خشک مانند ایران در مراحل میانی و پایانی رشد گیاهی، رطوبت و بارندگی عامل محدودکننده برای رشد است. در مناطقی مانند حاشیه خلیج‌فارس و دریای خزر که رطوبت کمتر عامل محدودکننده بوده است، زمان پایان فصل رشد و طول فصل رشد نیز افزایش‌یافته است. بر اساس نتایج مؤلفه‌های فنولوژی نظیر دامنه فصل رشد، حداکثر میزان رشد، ارزش پایه، ارزش در نقطه شروع رشد، نسبت افزایش در شروع فصل رشد و نسبت کاهش در پایان فصل رشد در ارتفاعات البرز و زاگرس افزایش‌یافته است و در سایر مناطق که عموماً مناطق با ارتفاع کمتر از 1500 را شامل می شود این مؤلفه کاهش‌یافته است. به نظر می رسد در مناطق خشک و نیمه‌خشک، فراوانی موج گرما می تواند تبخیر و تعرق گیاه را نیز افزایش دهد که سبب کمبود رطوبت در خاک می شود. بنابراین در ارتفاعات که در ابتدای فصل رویش دما عامل کنترل‌کننده است، افزایش دما در سری های زمانی جدید منجر به افزایش رشد گیاهان و قابلیت تولید اکوسیستم شده و پارامترهای فنولوژی نظیر دامنه فصل رشد، حداکثر میزان رشد، ارزش پایه و ارزش در نقطه شروع رشد افزایش‌یافته است. اما در مناطق پست و دشتی و همچنین در اواخر دوره رشد گیاهی در ارتفاعات، افزایش دما منجر به افزایش تبخیر و تعرق شده و دامنه فصل رشد، حداکثر میزان رشد، ارزش پایه و ارزش در نقطه شروع رشد را کاهش داده است.نتیجه گیری تغییرات پارامترهای فنولوژی نظیر زمان شروع فصل رشد، زمان پایان فصل رشد و طول فصل رشد می تواند تأثیر منفی بر تولید محصولات کشاورزی و سیستم های زیست‌محیطی کشور داشته است. شروع زودتر فصل رشد در سری های زمانی سال های اخیر نسبت به 35 سال گذشته می تواند تهدید مهمی برای تولید محصولات کشاورزی و باغی باشد، زیرا سرما و یخبندان از مهم‌ترین پارامترهای اقلیمی در زمینه اقلیم کشاورزی است که آسیب های ناشی از آن‌ها، امکان تولید بسیاری از محصولات کشاورزی و باغی را در مناطق آسیب‌پذیر کاهش می دهد. به‌طورکلی نتایج پژوهش حاضر یک زنجیره وقایع به‌هم‌پیوسته، ناشی از تغییرات اقلیمی و افزایش دما را در مؤلفه‌های مختلف فنولوژی در ارتفاعات البرز و زاگرس و همچنین در مناطق پست و دشتی به‌ویژه در حاشیه خلیج‌فارس و دریای خزر نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

422 - بررسی روند تغییرات زمانی و مکانی ذرات معلق جو با استفاده از شاخص عمق اپتیکی آئروسل‌ها در جنوب شرق ایران
مریم میراکبری زهره ابراهیمی خوسفی

10.30495/girs.2020.674954

پیشینه و هدف شاخص عمق اپتیکی آئروسل یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها جهت بررسی وضعیت آلودگی هوای مناطق مختلف به‌ویژه مناطق خشک و بیابانی است. مناطق خشک و نیمه‌خشک از منابع اصلی ذرات گردوغبار معلق در جو هستند. ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه‌خشک در طول سال با توف چکیده کامل

پیشینه و هدف شاخص عمق اپتیکی آئروسل یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها جهت بررسی وضعیت آلودگی هوای مناطق مختلف به‌ویژه مناطق خشک و بیابانی است. مناطق خشک و نیمه‌خشک از منابع اصلی ذرات گردوغبار معلق در جو هستند. ایران به دلیل قرار گرفتن در منطقه خشک و نیمه‌خشک در طول سال با توفان‌های گردوغبار متعددی مواجه است، که خسارات زیست محیطی و اقتصادی-اجتماعی جبران‌ناپذیری را به مناطق مختلفی از کشور وارد کرده است. یکی از این مناطق، منطقه جنوب شرق کشور است که به دلیل وزش بادهای 120 روزه در نیمی از سال (اوایل بهار تا اواخر تابستان) تحت تأثیر توفان‌های گردوغبار قرار می‌گیرند و هرساله حجم زیادی از ذرات شن و گردوغبار از این طریق، وارد جو می‌شود. لذا بررسی و پایش تغییرات زمانی و مکانی ذرات معلق موجود در جو که گردوغبار نیز بخش عمده‌ای از ذرات معلق در این مناطق است، در این منطقه از کشور حائز اهمیت است. درواقع اطلاع از تغییرات زمانی و مکانی ذرات معلق می‌تواند در ارائه راهکارهای مناسب جهت کاهش خسارات ناشی از این ذرات مفید باشد. در این مطالعه به دلیل کمبود ایستگاه‌های اندازه‌گیری زمینی ذرات معلق، مشخصه عمق اپتیکی آئروسل ها بر اساس محصول عمق اپتیکی آئروسل (AOD) سنجنده مودیس طی دوره آماری 18 ساله (1380- 1397) جهت پایش و تحلیل تغییرات مکانی و زمانی غلظت آئروسل‌ها در نواحی جنوب شرق ایران مورد استفاده قرار گرفت. تغییرات زمانی AOD در مقیاس‌های زمانی ماهانه، فصلی و سالانه، بر اساس آزمون روند من- کندال پیش سفید شده تعیین گردید.مواد و روش هابرای انجام تحقیق حاضر از داده‌های روزانه AOD متعلق به سطح 4 سنجنده مودیس استفاده‌شده است. با توجه به اینکه دوره زمانی مورد بررسی 18 ساله است (1397-1380)، در مجموع 6570 فریم از محصولات روزانه AOD سنجنده مودیس برای بازه زمانی 1380 تا 1397 به فرمت NetCDF از آرشیو USGS دریافت شد. داده‌های اخذشده AOD با کدنویسی در محیط برنامه Matlab برای 13 ایستگاه سینوپتیک موجود در منطقه مطالعاتی استخراج شدند. جهت اعتبارسنجی داده های AOD سنجنده مودیس، از داده‌های غلظت ذرات معلق کوچک‌تر از 10 میکرومتر (PM10) که در ایستگاه‌های پایش آلاینده ها به ثبت می‌رسد، استفاده شد. در مرحله بعد، به‌منظور بررسی تغییرات زمانی و مکانی غلظت آئروسل‌ها، نقشه‌های پهنه‌بندی شده AOD با استفاده از میانگین مقادیر استخراج‌شده طی دوره آماری، به روش وزن دهی فاصله معکوس (IDW) تهیه شدند. در این روش هر ایستگاه یا نقطه اندازه‌گیری دارای تأثیر محلی است که با افزایش فاصله کاهش می‌یابد، به طوری که مکان های نزدیک به نقطه اندازه‌گیری وزن بیشتری خواهند داشت. در گام بعدی، روند تغییرات زمانی آن‌ها در مقیاس‌های زمانی مختلف با استفاده از روش من-کندال پیش سفید شده مورد بررسی قرار گرفت.نتایج و بحث نتایج حاصل از اعتبارسنجی AOD حاکی از وجود ارتباط قوی و معنی دار، بین عمق اپتیکی ذرات معلق سنجنده مودیس (AOD) و غلظت ذرات معلق (PM10) در سطح اطمینان 95درصد آماری است. لذا می‌توان این‌گونه استنباط کرد که داده‌های AOD از دقت قابل قبولی برای بررسی و تحلیل تغییرات ذرات معلق جو در منطقه مطالعاتی برخوردار هستند. توزیع مکانی AOD در سطح منطقه مطالعاتی طی سال‌های 1380 تا 13973 نشان داد نواحی غربی و مرکزی (ایستگاه‌های کرمان، بافت، سیرجان، رفسنجان) کمترین میزان AOD را به خود اختصاص داده‌اند. این در حالی است که نواحی شمال شرقی، شرق و جنوبی (استان سیستان بلوچستان) تحت تأثیر غلظت بالاتری از ذرات معلق قرارگرفته‌اند. میزان AOD در دوره آماری بین 0.14 تا 0.53 متغیر بوده است که به ترتیب در سال‌های 1395 و 1382وقوع یافته است. بررسی تغییرات زمانی AOD در مقیاس سالانه نشان داد میزان مواد معلق جو در سال‌های 1380، 1382، 1387، 1388 و 1391 در منطقه مطالعاتی به بالاترین مقدار رسیده است که ایستگاه‌های زابل، زهک، زاهدان، خاش و ایرانشهر به ترتیب بیشترین مقدار AOD را در دوره آماری دارا می‌باشند. مقادیر میانگین AOD فصلی نشان داد که در تابستان و بهار، غلظت مواد معلق به بیشترین حد رسیده درحالی‌که در پائیز و زمستان این مقدار به حداقل رسیده است. همچنین تغییرات افزایشی ذرات معلق جو از فروردین‌ماه شروع‌شده در تیر به حداکثر مقدار رسیده و سپس از مرداد تغییرات کاهشی دارد. روند تغییرات میزان AOD در مقیاس سالانه بر اساس آزمون من- کندال نشان داد در اکثر ایستگاه‌های محدوده مطالعاتی به‌استثنای رفسنجان دارای روند کاهشی بوده، که تنها در ایستگاه‌های زاهدان، زهک، زابل، سراوان و بم در سطح 5 درصد کاهشی و معنی‌دار بوده است. مقادیر آماره آزمون من- کندال AOD در مقیاس ماهانه نشان داد ماه‌های اردیبهشت، خرداد، تیر و مهر به ترتیب دارای بیشترین فراوانی روند معنی‌دار طی دوره آماری در منطقه مطالعاتی می‌باشند. روند ماهانه AOD نیز حاکی از تغییرات کاهشی غلظت مواد معلق طی دوره آماری است. به‌طوری‌که در ماه‌های اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد، آبان و اسفند طی دوره آماری در اکثر ایستگاه‌های منطقه مطالعاتی غلظت مواد معلق روند کاهشی داشته است. نتایج بررسی روند تغییرات فصلی AOD نیز حاکی از روند کاهشی غلظت مواد معلق جو به‌ویژه در فصول تابستان و بهار است. در فصل پائیز فقط برای ایستگاه کرمان ، تغییرات AOD دارای روند افزایشی بوده است.نتیجه گیری یکی از منابع اطلاعاتی موجود برای دسترسی به عمق اپتیکی آئروسل‌ها، سنجنده مودیس است. بر اساس نتایج تحقیق حاضر رابطه قابل قبولی میان محصول AOD سنجند مودیس و داده‌های PM10 اندازه‌گیری شده در ایستگاه‌های زمینی برقرار است. نتایج تحقیق نشان داد میانگین AOD در مقیاس سالانه بین 0.14 تا 0.53 متغیر است که بالاترین مقدار AOD در سال 1382 و حداقل مقدار آن در سال 1395 اتفاق افتاده است. بررسی روند سالانه AOD نشان داد در اکثر ایستگاه‌های منطقه مطالعاتی غلظت مواد معلق سیر نزولی دارد. سیر نزولی میزان ذرات معلق جو می‌تواند به دلیل کاهش وقایع گردوغبار ناشی از افزایش سطح پوشش گیاهی در منطقه باشد. مقادیر میانگین ماهانه و فصلی AOD نشان داد غلظت ذرات معلق طی پائیز و زمستان در ماه‌های آبان، آذر، دی و بهمن دارای حداقل مقدار و تابستان و بهار در ماه‌های تیر، خرداد و اردیبهشت دارای حداکثر مقدار است. این در حالی است که روند تغییرات زمانی AOD در مقیاس فصلی و ماهانه نیز در اکثر ایستگاه‌های منطقه مطالعاتی طی دوره آماری، کاهشی است. به‌طورکلی نتایج تحقیق حاضر نشان داد ناحیه غربی منطقه مطالعاتی که در استان کرمان واقع‌شده است با غلظت کمتری از ذرات معلق نسبت به نواحی شرقی واقع در استان سیستان بلوچستان، طی دوره آماری مواجهه بوده است. به‌طورکلی، کاهش مقادیر مربوط به غلظت آئروسل‌ها در برخی از مناطق موردبررسی در این پژوهش می‌تواند بیانگر بهبود کیفیت هوای این مناطق باشد. به نظر می‌رسد اعمال روش‌های اجرائی و مدیریتی مناسب در این منطقه از کشور که در سال‌های اخیر موردتوجه بسیاری از مدیران و تصمیم‌گیرندگان بوده است، توانسته نقش بسزایی در کاهش آلودگی غلظت هواویزها در این منطقه از کشور داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

423 - تحلیل تغییرات کاربری/پوشش اراضی استان اردبیل با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین
آزاد کاکه ممی مهدی معمری اردوان قربانی سحر غفاری

10.30495/girs.2020.674952

پیشینه و هدف ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین منجر به ایجاد درک صحیحی از نحوه تعامل انسان و محیط‌زیست می‌شود. سنجه‌های سیمای سرزمین می‌توانند به عنوان اساس مقایسه سناریوهای متفاوت سیمای سرزمین، یا شناخت تغییر و تحولات سیمای سرزمین در طی زمان باشند. استفاده چکیده کامل

پیشینه و هدف ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین منجر به ایجاد درک صحیحی از نحوه تعامل انسان و محیط‌زیست می‌شود. سنجه‌های سیمای سرزمین می‌توانند به عنوان اساس مقایسه سناریوهای متفاوت سیمای سرزمین، یا شناخت تغییر و تحولات سیمای سرزمین در طی زمان باشند. استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین، ضمن صرفه‌جویی در زمان، ارزیابی زیست‌محیطی پیامد فعالیت‌های انسانی را به صورت تجمعی در کوتاه ‌ترین زمان امکان‌پذیر می‌سازد. افزایش جمعیت در دهه‌های اخیر، پتانسیل بالای منطقه برای کشاورزی، افزایش سطح توقعات و تقاضای بیش‌تر برای کسب درآمد، پایین بودن نرخ اشتغال، مطرح‌شدن منطقه از نظر گردشگری، توسعه راه‌های ارتباطی و همچنین تصمیم‌های نادرست در سال‌های اخیر موجب تغییرات کاربری متعددی در سطح استان اردبیل شده است. با توجه به اهمیت اکولوژیکی منطقه، به نظر می‌رسد پژوهش تجزیه‌وتحلیل ارتباط سنجه‌های سیمای سرزمین با تغییرات کاربری/پوشش اراضی استان اردبیل در بازه زمانی سال‌های 1987 تا 2015 راهی برای کمی کردن اثر این تغییرات بر سیمای سرزمین است.مواد و روش هادر این پژوهش از داده‌های سنجنده TM لندست 5 (سال 1987) و سنجنده OLI لندست 8 (سال 2015) در یک بازه زمانی 28 ساله برای ارزیابی روند تغییرات کاربری/پوشش زمین استان اردبیل استفاده شد. به منظور ارزیابی صحت و اصلاح هندسی نقشه‌های کاربری/پوشش اراضی از نقشه‌های توپوگرافی 1:25000 سازمان نقشه برداری کشور استفاده شد. پس از تهیه نقشه‌های تغییرات کاربری/پوشش اراضی، سنجه‌های مربوط به کاربری/پوشش اراضی در سطح کلاس با استفاده از نرم‌افزار FRAGSTATS استخراج شدند. به‌منظور پرهیز از تولید اطلاعات اضافی، بر اساس مرور منابع و دانش کارشناسی، و با توجه به تناسب سنجه‌ها با هدف مطالعه و توجه به همبستگی بین مفهوم آن‌ها، مجموعه‌ای سنجه‌های سیمای سرزمین مناسب و مرتبط با تغییرات کاربری/پوشش اراضی استخراج شد. سنجه‌های مساحت کلاس، درصد از سیمای سرزمین، تعداد لکه، میانگین اندازه لکه، تراکم حاشیه، بزرگ‌ترین لکه، حاشیه کل و تراکم لکه محاسبه و ارتباط آن‌ها با تغییرات کاربری/پوشش به روش مقایسه‌ای روند تجزیه‌وتحلیل شد.نتایج و بحث بیش‌ترین تغییر در میانگین مساحت کاربری/پوشش و اندازه لکه در بازه زمانی 1987 تا 2015 (به ترتیب 75186 و 1164.35 هکتار) مربوط به مرتع با روند کاهشی است. با افزایش جمعیت طی سال‌های اخیر و در نتیجه فاصله کم نقاط شهری و روستایی از همدیگر، ساخت و سازه‌های کم تراکم، توسعه شبکه حمل و نقل و رشد نواری یا خطی سبب شده که اندازه لکه کاربری‌های انسان‌ساخت در طول بازه زمانی موردمطالعه افزایش یابد. همچنین به منظور تأمین نیازهای معیشتی با توجه به پتانسیل اقلیمی منطقه شاهد افزایش اراضی کشاورزی با تغییر اراضی مرتعی در سراسر منطقه به خصوص در شمال (شهرستان‌های پارس‌آباد و بیله‌سوار) و جنوب (شهرستان خلخال) استان اردبیل هستیم، که موجب کاهش درصد مرتع (از 58.17 به 53.89 درصد) شده است. در واقع روند تغییر مراتع به سمت تکه‌تکه شدن است که سبب کاهش متوسط اندازه لکه و به عبارتی کاهش پایداری مراتع می‌شود. از سوی دیگر کاربری انسان‌ساخت به طرز بسیار ناهمگون و نامناسبی در استان اردبیل گسترش‌یافته است که باعث افزایش مرز مشترک با لکه‌های طبیعی و در نتیجه افزایش نفوذ در لکه‌های طبیعی (جنگل و مرتع) و تخریب بیشتر آن‌ها شده است. افزایش سنجه مساحت، بزرگ‌ترین لکه، حاشیه کل، تراکم لکه و تعداد لکه‌های پهنه‌های آبی در بازه زمانی 1987 تا 2015 به دلیل افزایش سدهای جدیدالاحداث در این دوره است. افزایش تقاضا و تمایل به تولید بیشتر و از سوی دیگر دسترسی به منابع آبی در این بازه زمانی، موجب تغییر مرتع به کشاورزی (زراعت آبی) و در نتیجه توسعه سطوح کشاورزی در منطقه شده است. از سوی دیگر با افزایش منابع آبی در استان بیش‌ترین کاهش در بزرگ‌ترین اندازه لکه در بازه زمانی موردمطالعه در زراعت دیم اتفاق افتاده است. ارزیابی تعداد لکه نشان داد که بیش‌ترین تغییر در طول بازه زمانی 1987 تا 2015 مربوط به کلاس زراعت دیم با روند افزایشی (2651 لکه) بوده است که با توجه به افزایش جمعیت در دهه‌های اخیر، پتانسیل بالای منطقه برای کشاورزی و افزایش سطح توقعات و تقاضای بیش‌تر برای کسب درآمد بوده که این افزایش بیانگر خردشدگی و وجود اختلال در سرزمین است که در نتیجه سبب کاهش اراضی جنگلی و مرتعی و افزایش اراضی کشاورزی شده است. بیش‌ترین تغییر در تراکم حاشیه در بازه زمانی 1987 تا 2015 مربوط به مرتع با روند افزایشی (11.78 متر در هکتار) و کمترین تغییر در تراکم حاشیه مربوط به جنگل با روند افزایشی (0.06 متر در هکتار) است. مقایسه تراکم حاشیه نشان داد که گسترش اراضی انسان‌ساخت و افزایش کاربری‌های کشاورزی (زراعت دیم و آبی)، سبب افزایش تراکم حاشیه لکه‌های مرتعی شده است و حالت تکه‌تکه بیش‌تری را نسبت به سایر کاربری‌ها داشته است. افزایش سطح کشاورزی در اثر پیوسته شدن لکه‌ها به یکدیگر موجب کاهش سنجه تعداد لکه و افزایش سنجه متوسط اندازه لکه در اثر کاهش تکه‌تکه شدگی شده است. از افزایش تعداد لکه‌ها در بازه زمانی موردمطالعه (از 20065 به 23802 لکه) می‌توان نتیجه گرفت که در اثر دخل و تصرف انسان گرایش سیمای سرزمین در استان اردبیل به سمت ساختار ریزدانه است و تعداد لکه‌های انسان‌ساخت مصنوعی و نیمه‌طبیعی افزایش‌یافته که منجر به کاهش اراضی جنگلی و مرتعی شده است. نتایج نشان داد که اراضی مسکونی و زراعی (کشت دیم و آبی) در بازه زمانی موردمطالعه روند تغییرات کاملاً همسو داشته درصورتی‌که روند معکوس با اراضی جنگلی و مرتعی دارد که می‌تواند ناشی از اثر مستقیم و شدت تأثیر حضور انسان در تعیین الگوی پراکنش مکانی انواع کاربری‌/پوشش اراضی باشد.نتیجه گیری با توجه به رشد کنترل نشده اراضی مسکونی و زراعی (دیم و آبی) در سال‌های اخیر، برای جلوگیری از تخریب بیش‌تر و همچنین حفظ اراضی جنگلی و مرتعی پیشنهاد می‌شود آمایش سرزمین بر مبنای عناصر ساختاری و مفاهیم سیمای سرزمین انجام شود. تغییر در ساختار سیمای سرزمین در کاربری‌های با درجات متفاوت صورت گرفته است و کمّی کردن این تغییرات با استفاده از سنجه‌های سیمای سرزمین از مواردی است که می‌تواند به تجزیه‌وتحلیل الگوی تغییرات مکانی کمک نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

424 - استخراج شاخص رطوبت سطحی خاک (TVDI) با استفاده از نمودار پراکندگی دما/ پوشش گیاهی و تصاویر مودیس
صلاح شاه مرادی حمیدرضا غفاریان مالمیری محمد امینی

10.30495/girs.2021.675968

پیشینه و هدف رطوبت خاک به عنوان یک پارامتر مهم در کنترل بسیاری از فرآیندهای سیستم آب و هوایی، یکی از پارامترهای بنیادی محیط زیست و تاثیر مستقیم آن بر زندگی گیاهی، جانوری و میکرواورگانیسم‌ها، اهمیت آن در چرخه جهانی آب، انرژی و کربن، تبادلات انرژی بین هوا و خاک، چرخه آبی چکیده کامل

پیشینه و هدف رطوبت خاک به عنوان یک پارامتر مهم در کنترل بسیاری از فرآیندهای سیستم آب و هوایی، یکی از پارامترهای بنیادی محیط زیست و تاثیر مستقیم آن بر زندگی گیاهی، جانوری و میکرواورگانیسم‌ها، اهمیت آن در چرخه جهانی آب، انرژی و کربن، تبادلات انرژی بین هوا و خاک، چرخه آبی طبیعت (به ویژه در توزیع باران بین رواناب سطحی و نفوذ) و مدیریت منابع آب و خاک شناخته می شود. رطوبت خاک در فرآیندهای تعاملی بین جو و زمین و تغییرات جهانی اقلیم نقش مهمی ایفا می کند. روش های مثلثی و ذوزنقه ای با ترکیب داده های حرارتی و مرئی، از جمله روش‌های پرکاربرد در تعیین میزان رطوبت سطحی خاک می‌باشند. هدف از انجام این تحقیق برآورد رطوبت سطحی خاک، با شاخص خشکی دما و پوشش گیاهی (TVDI)، به روش مثلثی جنوب استان آذربایجان غربی با استفاده از شاخص دمای سطح زمین (LST) و شاخص پوشش گیاهی (NDVI)، طی سال های 2010 ، 2014 و 2018، است.مواد و روش ها مطالعه حاضر با استفاده از تصاویر سری زمانی سنجنده مودیس، شاخص نرمال‌شده تفاضل پوشش گیاهی (NDVI) و شاخص تغییرات دمای سطح زمین (LST)، برای برآورد شاخص رطوبت سطحی (شاخص خشکی دما و پوشش گیاهی، TVDI)، در سه بازه زمانی شامل؛ بازه زمانی اول 11 دی 1388 تا 9 دی 1389، بازه زمانی دوم 11 دی 1392 تا 9 دی 1393 و بازه زمانی سوم 11 دی 1396 تا 9 دی 1397 انجام شد. در هر بازه زمانی 12 تصویر در روز 15 ام هر ماه مورد استفاده قرار گرفت. همچنین برآورد رطوبت سطحی به دو روش یکی برقرار کردن رابطه رگرسیونی و برداشتن حداقل دما و روش دوم برقرار کردن رابطه رگرسیونی و پایین پیکسل ها انجام شد. برای ارزیابی دقت این دو روش از همبستگی رگرسیونی بین نتایج حاصل از این روش‌ها با نمونه زمینی رطوبت سطحی خاک مربوط به جهاد کشاورزی (30 نقطه) در عمق 5 تا 15 سانتی متر استفاده شد. علت انتخاب کردن این سه سال به دلیل تفاوت بارندگی زیاد در بعضی ماه های سال های مورد مطالعه است. این تحقیق که با استفاده از تصاویر مودیس برای بررسی میزان رطوبت سطحی خاک، در جنوب استان آذربایجان غربی در بخشی از منطقه غرب ایران با استفاده از روش مثلثی به دو صورت متفاوت انجام شد.نتایج و بحث نمودار مثلث تبخیری متشکل از شاخص پوشش گیاهی و دمای سطح زمین از 11دی ماه 1388 تا 9 دی ماه 1389 تغییرات دمای زیادی رخ داده است. همین تغییراتی دمای سطح زمین باعث شده است، که نمودارها تغییرات زیادی داشته باشند. در سال 1388 طبق نمودار، حداکثر دما مردادماه و حداقل آن دی ماه و حداکثر پوشش گیاهی در اردیبهشت ماه و حداقل آن آذرماه بوده است. در سال 1392، حداکثر دما در مردادماه و حداقل آن دی ماه و حداکثر پوشش گیاهی در اردیبهشت ماه و حداقل آن دی ماه و همچنین این سال نسبت به سال 1388 نسبتاً گرمتر و خشک تر بوده است. نمودار مثلث تبخیری در سال 1398 نسبت به دو سال دیگر مورد مطالعه هم میزان بارش بیشتر بوده و هم میزان پوشش گیاهی و با توجه به گراف ها در این سال حداکثر دما در تیرماه و حداقل آن دی ماه و حداکثر پوشش گیاهی در اردیبهشت ماه و حداقل آن در دی ماه است. میزان رطوبت سطحی خاک در سال 1388 برای منطقه غرب کشور ایران که حداکثر میزان رطوبت در اردیبهشت ماه و حداقل آن در مردادماه است. در بیشتر نقشه های شاخص رطوبتی در سال 1388، حداکثر رطوبت در غرب و حداقل آن در جنوب منطقه است. نتایج نقشه های شاخص رطوبتی در سال 1392 در این سال نسبت به سال های دیگر مورد مطالعه نسبتاً خشک‌تر بوده است. سال 1392 از بارش و پوشش گیاهی کمی برخوردار است. تغییرات رطوبت در این سال نسبت به سال 1388 کمتر می باشد. حداکثر و حداقل رطوبت در سال 1392 بین 0 تا 0.6 است. حداکثر رطوبت خردادماه و حداقل آن مردادماه می باشد. نقشه های شاخص رطوبتی TVDI سال 1396 در این سال نسبت به دو سال دیگر مورد مطالعه میزان شاخص رطوبتی بیشتر داشته است. در سال 1396 بارش زیاد باعث شده، که پوشش گیاهی افزایش و دمای سطح زمین کاهش یافته و این مسئله باعث افزایش میزان شاخص رطوبتی نسبت به سال 1388 و 1392 شده است. در سال 1396 میزان پوشش گیاهی تا حد 0.89 می رسد. اما در سال های دیگر مورد مطالعه تا 0.7 بوده است. در این سال، بیشترین میزان رطوبت مربوط به اردیبهشت ماه و کمترین آن در مردادماه قرار دارد. حداکثر رطوبت در طول این سال در غرب و کمترین مقدار آن جنوب است. نتایج شاخص خشکی دما و پوشش گیاهی (TVDI) برای سال های 1388، 1392 و 1396 با استفاده از روش دوم نتایج کلی این روش شبیه به روش اول می باشد. با توجه به نتایج بدست آمده از میزان دقت دو تا روش، دقت روش اول بهتر و در کل ساده تر از روش دوم می باشد. در سال 1396 در اردیبهشت ماه با توجه به روش اول مقدار 0.66=R2و با توجه به روش دوم مقدار 0.41=R2است.نتیجه گیری برآورد رطوبت خاک سطحی برای مدیریت بهینه منابع آب و خاک ضروری است. رطوبت خاک سطحی، متغیری مهم در چرخه آبی طبیعت است که نقش مهمی در تعادل جهانی آب و انرژی به واسطه تاثیر بر فرآیندهای هیدرولوژیک، اکولوژیک و هواشناسی دارد. بررسی دو تا روش مورد استفاده حاکی از آن می باشد که روش اول که به طور کلی در این تحقیق نیز مورد استفاده قرار گرفته بود با توجه به نتایج دقت تصاویر نسبت به داده های زمینی دقت بالاتری برخوردار است. در سال 1388 اردیبهشت ماه و مردادماه با توجه به روش اول مقدار R2 به ترتیب 0.61 و 0.57 است. در سال 1388 مقدار R2 با توجه به داده های زمینی و استفاده از روش دوم در اردیبهشت ماه و مردادماه به ترتیب 0.43 و 0.47 می باشد. همچنین، در سال 1396 مقدارR2با استفاده از روش اول در اردیبهشت ماه 0.66 است. در سال 1396 مقدارR2با استفاده از روش دوم در اردیبهشت ماه 0.41 است. نتایج به دست آمده از مدل برآورد شاخص رطوبتی سطحی خاک در این پژوهش نشان داد که این مدل قادر به برآورد مقدار رطوبت خاک در پهنه های وسیع جغرافیایی با دقت قابل قبول است.http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1400.12.1.3.4 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

425 - طبقه‌بندی مهم‌ترین عوامل طیفی مستخرج از تصاویر لندست 8 در تبیین کربن آلی خاک سطحی مراتع نیمه استپی با استفاده از تحلیل عامل اکتشافی
سعیده ناطقی رستم خلیفه زاده مهشید سوری مرتضی خداقلی

10.30495/girs.2021.679186

پیشینه و هدف کربن آلی خاک در اکوسیستم های مرتعی از کارکردهای متنوعی همچون افزایش حاصلخیزی خاک، کنترل فرسایش، افزایش نفوذپذیری آب در خاک و کاهش اثرات گازهای گلخانه ای برخوردار است. ازاین‌رو یک شاخص کلیدی در تعیین سلامت خاک محسوب می شود که تمامی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی چکیده کامل

پیشینه و هدف کربن آلی خاک در اکوسیستم های مرتعی از کارکردهای متنوعی همچون افزایش حاصلخیزی خاک، کنترل فرسایش، افزایش نفوذپذیری آب در خاک و کاهش اثرات گازهای گلخانه ای برخوردار است. ازاین‌رو یک شاخص کلیدی در تعیین سلامت خاک محسوب می شود که تمامی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی خاک را تحت تأثیر خود قرار می دهد. وسعت زیاد مراتع کشور، استفاده از روش های سنتی در برآورد کربن آلی خاک را با چالش جدی مواجه می کند. در چنین شرایطی استفاده از قابلیت های دورسنجی می تواند به‌عنوان گزینه ای مناسب برای پایش کربن آلی خاک مراتع کشور مطرح باشد. پژوهش حاضر باهدف تعیین مهم‌ترین عوامل طیفی تأثیرگذار بر کربن آلی در افق سطحی خاک در دو مرتع ییلاقی انجام شد.مواد و روش هاپژوهش حاضر در دو مرتع ییلاقی لزور و آساران انجام شد. مرتع لزور به مساحت 8150 هکتار و ارتفاع متوسط 2875 متر در محدودة طول های شرقی 52.514 تا 52.694 درجه و عرض های شمالی 35.855 تا 35.934درجه در استان تهران و مرتع آساران به مساحت 5642 هکتار و ارتفاع متوسط 2465 متر در محدودة طول های شرقی 53.265 تا 53.392درجه و عرض های شمالی 35.804 تا 35.882درجه در استان سمنان واقع‌شده است. در این تحقیق از اطلاعات سنجندة OLI ماهواره لندست 8 استفاده شد. پس از انجام عملیات پیش پردازش تصاویر ماهواره ای مناطق موردمطالعه، لایه های اطلاعاتی بازتابش بالای اتمسفر باندهای 2 تا 7 همراه با متغیرهای آلبیدوی سطح، شاخص رس، شاخص کربنات، شاخص اندازه ذرات، NDVI، شاخص های روشنایی، سبزینگی و رطوبت تبدیل تسلدکپ محاسبه شد. در هر یک از مناطق موردنظر، با استفاده از نقشه مدل رقومی ارتفاعی (DEM)، نقشه های شیب، جهت و طبقات ارتفاعی تهیه شد و از تلفیق سه لایه اخیر با یکدیگر، نقشه واحدهای همگن نمونه برداری حاصل گردید. نمونه برداری از خاک، با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی طبقه‌بندی‌شده انجام شد. بدین‌صورت که، در هر یک از واحدهای همگن با توجه به سطح آن، به شیوه تصادفی، چند نمونه خاک از عمق صفر تا 20 سانتی متری برداشت شد و میزان کربن آلی نمونه ها با استفاده از روش والکلی- بلاک اندازه گیری شد.نتایج و بحثنتایج این تحقیق نشان داد متغیرهای طیفی مقادیر بازتابش بالای اتمسفر باندهای 2 تا 7 همراه با متغیرهای آلبیدوی سطح، شاخص رس، NDVI، شاخص های روشنایی، سبزینگی و رطوبت تبدیل تسلدکپ، همبستگی معنی داری با کربن آلی خاک‌دارند (0.01>p). همچنین نتایج تحلیل عاملی به روش تجزیة مؤلفه های اصلی (PCA) با مقادیر ویژه بزرگ‌تر از یک نشان داد کل واریانس تجمعی تبیین شده بوسیلة 12 متغیر مذکور، برابر91.74درصد است که این میزان واریانس بوسیلة دو عامل توضیح داده شد. عامل اول (رنگ خاک)، 76.6 درصد واریانس و عامل دوم (پوشش گیاهی و بافت خاک)، 15.14 درصد واریانس را تبیین کردند.نتیجه گیری نتایج این پژوهش مؤید وجود ارتباط معنی دار کربن آلی خاک سطحی با عوامل طیفی مستخرج از داده های سنجندة OLI لندست 8 در مراتع نیمه استپی موردمطالعه است. با توجه به وسعت زیاد مراتع ایران، استفاده از روش های سنتی در برآورد کربن آلی خاک به دلیل نیاز به‌صرف وقت و هزینه زیاد، امکان پذیر نیست و در چنین شرایطی استفاده از قابلیت های دورسنجی می تواند به‌عنوان گزینه ای مناسب برای پایش کربن آلی خاک مراتع کشور مطرح باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

426 - ارزشیابی پیامدهای رشد شهری بر خدمت اکوسیستمی ذخیره کربن (مطالعه موردی: زیر حوزه های آبریز شهر کرج)
ساره السادات سجادی قائم مقامی رومینا سیاح نیا نغمه مبرقعی دینان مجید مخدوم فرخنده

10.30495/girs.2021.677995

پیشینه و هدفدر دهه های اخیر، اکوسیستم های طبیعی به دلیل رشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا به ‌منظور فراهم نمودن امکانات لازم برای تأمین رفاه بشر دستخوش تغییرات اساسی شده است. ازآنجایی‌که این تغییرات عموماً با تخریب محیط همراه است، همواره باید نگران خسارات وارد بر اکوس چکیده کامل

پیشینه و هدفدر دهه های اخیر، اکوسیستم های طبیعی به دلیل رشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا به ‌منظور فراهم نمودن امکانات لازم برای تأمین رفاه بشر دستخوش تغییرات اساسی شده است. ازآنجایی‌که این تغییرات عموماً با تخریب محیط همراه است، همواره باید نگران خسارات وارد بر اکوسیستمی بود که خود پشتیبان حیات بشر می باشد. بنابراین نگهداری و حفاظت از اکوسیستم ها برای دستیابی به تعادل، توازن و هماهنگی بین جامعه انسانی و اکوسیستم و خدمات کارکردی آن ها حیاتی می باشد. خدمات اکوسیستمی پتانسل این را دارد که به عنوان ابزار اصلی برای سیاست گذاری ها و تصمیم گیری ها در سطح جهانی، ملی، منطقه ای و محلی در نظر گرفته شود. با استفاده از خدمات اکوسیستمی، برنامه های کاربردی متعددی را از جمله مدیریت پایدار منابع طبیعی، بهینه سازی استفاده از زمین، حفاظت محیط زیست، حفاظت و بازسازی طبیعت، برنامه ریزی سیمای سرزمین، راه حل های طبیعت پایه، حفاظت آب و هوا، کاهش خطر بلایا، آموزش محیط زیست و تحقیقات پیرامونی، می توان به دنبال داشت. بااین‌حال ارتباط بین فرایندها و عملکردهای اکوسیستمی و رفاه بشر پیچیده بوده و می بایست به‌منظور ارزیابی این ارتباطات و ارزش‌گذاری منافع یک رویکرد چندجانبه و پیشگیرانه اتخاذ کرد. هدف از این پژوهش، بررسی روند تغییرات خدمات اکوسیستمی در روند رشد و توسعه شهری، ارزشگذاری خدمات اکوسیستمی و پیامدهای رشد شهری بر خدمت اکوسیستمی ذخیره کربن در محدوده مطالعاتی زیر حوزه های آبریز شهر کرج در دوره زمانی (قبل و پس از توسعه بی‌رویه) است.مواد و روش ها نقشه سازی خدمات اکوسیستمی ابزاری کارآمد برای بهبود برنامه‌ریزی سرزمین و کاربری اراضی است. ارزش‌گذاری این خدمات می تواند عاملی مؤثر و روشی امیدوارکننده در تبیین ارتباط بین خدمات، جامعه و اقتصاد بوده و در سیستم هزینه-منفعت سیاست گذاری ها جهت احیا و مدیریت محیط زیست نقش مؤثری داشته باشد. در این مطالعه، به بررسی خدمت ذخیره کربن در سه زیر حوزه آبریز استان البرز، کرج، هشتگرد و اشتهارد پرداخته شد. از آن جایی که منطقه مورد مطالعه، تقریباً دو سوم فضای استان را در بر می گیرد، لذا در بررسی ویژگی های منطقه مورد مطالعه همان ویژگی های استان البرز ذکر شده است. در راستای این پژوهش، ابتدا نقشه های کاربری اراضی محدوده مطالعاتی با استفاده از نرم افزارهای ترست و سامانه اطلاعات جغرافیایی و تصاویر ماهواره لندست (تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست 5 سال 1988، سنجنده +ETM ماهواره لندست 8 سال 2018) و روش طبقه‌بندی نظارت‌شده برای دو دوره زمانی 1988 و 2018 در چهار طبقه پوشش گیاهی، فضای انسان ساخت، محیط آبی و فضای ساخته نشده تهیه شد. پس از تهیه نقشه کاربری اراضی صحت نقشه‌ها با استفاده از نرم‌افزار گوگل ارث و بازدید میدانی موردبررسی قرار گرفت. سپس با استفاده از نقشه کاربری اراضی، نقشه خدمت اکوسیستمی ذخیره کربن با استفاده از نرم افزار اینوست استخراج و درنهایت با استفاده از اطلاعات میزان کربن خاک، کربن روی زمین، زیرزمین و بافت مرده ارزش‌گذاری شد.نتایج و بحث نتایج حاکی از آن بود که بیشترین تغییرات در نقشه‌های کاربری اراضی متعلق به فضای ساخته نشده و فضای انسان‌ساخت است که به ترتیب کاهش 16 درصدی و افزایش 11 درصدی را نشان می‌دهد. در خصوص خدمت ذخیره کربن نیز، با توجه به نقشه های بدست آمده در دوسال، در بخش مرکزی منطقه که شاهد رشد زمین های کشاورزی بوده است، مقدار ذخیره کربن نیز افزایش یافته است. حداکثر ذخیره کربن، با سهم حدودی 78377470 تن در هکتار در سال 1988 و 72618450 تن در هکتار در سال 2018، متعلق به حوضه تهران کرج بوده وکمترین با سهم حدودی 36078497 تن در هکتار در سال 1988 و 34606913 تن در هکتار در سال 2018، متعلق به اشتهارد است. درمجموع ارزش از حدود 14163 میلیارد ریال در تن بر هکتار از سال 1988 به حدود 13163 میلیارد ریال در سال 2018 رسیده است که در جهت منفی پیش رفته است. اگرچه در مکان های مختلف میزان ذخیره کربن متفاوت بوده و تغییر کرده است، مقدار حداکثری ذخیره کربن در طول این مدت بدون تغییر بوده است؛ چراکه فضای ساخته نشد‌ه همچنان وجود دارد.نتیجه گیریاستفاده از ارزش‌گذاری خدمات اکوسیستم لزوماً به معنی کاهش ارزش خدمت در روند توسعه نیست، بلکه بدین معنا است که با استفاده از این رهیافت می توان برای بهبود برنامه‌ریزی توسعه برای حفظ و بهبود کیفیت اکوسیستم استفاده کرد. درواقع می توان گفت که این رهیافت می‌تواند به‌عنوان یک حلقه واسط برای پیوند دادن بخش‌های انسان‌شناختی و بخش بوم‌شناختی تحت یک چارچوب برنامه‌ای و مدیریتی واحد مورداستفاده قرار گیرد.http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1400.12.1.2.3 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

427 - ارزیابی میزان تغییرات کمی منابع آب سطحی متأثر از زلزله سرپل ذهاب با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای
امجد ملکی علی خزایی علی عبدالملکی

10.30495/girs.2022.682379

پیشینه و هدف زلزله علاوه بر اثرهای مخرب بر سازه‌هایی که به دست انسان ساخته شده اند، بر منابع آب های سطحی نیز اثرات متفاوت دارد. همواره رخداد زلزله‌ها بسته به شدت، زمان، جهت و عمق آن، باعث افزایش یا کاهش دبی آب می شود. حتی ممکن است باعث جریان یافتن آب چشمه‌ای شود که سا چکیده کامل

پیشینه و هدف زلزله علاوه بر اثرهای مخرب بر سازه‌هایی که به دست انسان ساخته شده اند، بر منابع آب های سطحی نیز اثرات متفاوت دارد. همواره رخداد زلزله‌ها بسته به شدت، زمان، جهت و عمق آن، باعث افزایش یا کاهش دبی آب می شود. حتی ممکن است باعث جریان یافتن آب چشمه‌ای شود که سالیان سال خشک شده است. استفاده از فن آوری سنجش ازدور در علوم مختلف زمین به دلیل پوشش وسیع تصاویر ماهواره ای، بهنگام بودن تصاویر و هزینه پایین آن نسبت به روش های زمینی بسیار متداول است. همچنین از قابلیت های مهم و منحصربه فرد داده های رقومی ماهواره ای، دارا بودن قدرت تفکیک زمانی، مکانی، طیفی و رادیومتریک می باشد. از آنجایی که در برخی موارد اطلاعات بدست آمده از یک سنجنده به تنهایی پاسخگوی نیازهای مورد نظر نیست. علیرغم اینکه داده های چند طیفی اپتیک اطلاعات غنی طیفی را از عوارض مختلف به ما می دهد، اما به طور قابل توجهی تحت تاثیر عوامل محیطی مانند دود، مه، ابر و میزان نور خورشید قرار می گیرد. برخلاف سنجنده های اپتیک، داده های رادار با روزنه مجازی (SAR) با مستقل بودن از شرایط آب و هوایی و تابشی مختلف و هم چنین حساسیت پراکنش سیگنال های آن به پارامتر های تارگت همانند ساختار (شکل، جهت گیری، اندازه)، میزان زبری و میزان رطوبت عوارض می توانند اطلاعات بیش تری را از منطقه مورد مطالعه فراهم آورد اما از سوی، تصاویر راداری نمی توانند جزئیات و لبه اشیاء را به وضوح مشخص کنند. بنابراین ترکیب خصوصیات مختلف از تصاویر اپتیک و داده های راداری با استفاده از تکنیک های تلفیق تصویر، می تواند یک دید کامل تر از تارگت مورد نظر نمایش داده و دقت و اعتمادپذیری بالاتری برای نتیجه های بدست آمده از این روش ارائه دهد. بنابراین درتحقیق حاضرجهت نیل به هدف فوق با استفاده از داده های ماهواره ای و روش ترکیب تصاویر، دیتاها به گونه ای یکسان سازی گردیده که بتوانند درکنار همدیگردرقالب یک دیتاست برای پردازش ها مورد استفاده قرار گیرند.مواد و روش ها از روش ترکیب تصاویر ماهواره ای تغییرات کمی منابع آب سطحی متاثرازلزله شهرستان سرپل ذهاب در بازه زمانی 7 روزه 11/11/2017 تا 17/11/2017 با استفاده از داده های راداری (S_1A-IW-SLC)، با بیس لاین مکانی 100 متر و داده های اپتیکی لندست 8 (OLI)، و با اعمال تکنیک های سنجش‌ازدور و شاخص های تشخیص تغییرات منابع آب از جمله شاخص نرمال شده تفاضل پوشش گیاهی (NDVI) و شاخص اصلاح شده اختلاف آب نرمال شده (MNDWI) در محیط نرم‌افزار انوی ENVI و سپس تجزیه‌وتحلیل در محیط نرم‌افزار ArcGIS به‌دست‌آمده است.نتایج و بحث بررسی نتایج تغییرات کمی منابع آب های سطحی نشان می دهد که در بازده زمانی 7 روزه بعد از رخداد زلزله در محدوده مورد مطالعه بیشترین میزان تغییرات کمی(بصورت کاهشی) در سدهای (تنگه حمام و سد گیلان غرب) اتفاق افتاده است. بگونه ای که سد تنگه حمام دچار کاهشی به مقدار 0.13 مترمربع و سد گیلان غرب کاهشی به مقدار 0.07 مترمربع بوده. همچنین تغییرات کمی بصورت افزایشی در سطح (سراب گرم سرپل ذهاب (منبع آب شرب منطقه)، رودخانه سیروان و مسیل ها)، اتفاق افتاده و در مجموع به مقدار 7523421 مترمربع تغییرات در سطح منابع آب های سطحی منطقه مورد مطالعه بعد از رخداد زلزله وجود داشته است.نتیجه گیری رخداد زلزله باعث افزایش خروج آب های زیرزمینی و کم شدن حجم سطح سدهای منطقه و تغذیه رودخانه‌های سطحی منطقه ازجمله(رودخانه سیروان) و درنهایت موجب تلف شدن آب گردیده و در بعضی از مکان‌ها باعث خشک شدن چشمه ها و لطمه زدن به شرایط نرمال زندگی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

428 - بررسی اثر آتش سوزی در مراتع بر تغییرات کربن آلی خاک با استفاده از شاخص های مبتنی بر سنجش‌ازدور
سمیه ساعتی زارعی بهناز عطائیان

10.30495/girs.2021.680597

پیشینه و هدف مراتع جزء آن دسته از زیست بوم های طبیعی هستند که بخش مهمی از ذخایر کربن خاک را به خود اختصاص داده اند و علاوه بر آن به‌عنوان ذخیره ژنتیکی بسیار متنوعی، تضمین‌ کننده پویایی اکوسیستم می باشند. آتش سوزی یک عامل طبیعی در مراتع به شمار می رود که طی آن اکثر پوشش چکیده کامل

پیشینه و هدف مراتع جزء آن دسته از زیست بوم های طبیعی هستند که بخش مهمی از ذخایر کربن خاک را به خود اختصاص داده اند و علاوه بر آن به‌عنوان ذخیره ژنتیکی بسیار متنوعی، تضمین‌ کننده پویایی اکوسیستم می باشند. آتش سوزی یک عامل طبیعی در مراتع به شمار می رود که طی آن اکثر پوشش های طبیعی موجود می سوزند. بررسی اثرات مثبت و منفی آتش سوزی بر اکوسیستم به‌ویژه بر خصوصیات خاک محققین را بر آن داشته تا به دنبال روش های جایگزینی، به‌جای روش های مستقیم و میدانی که عموماً بسیار پرهزینه و وقت گیر هستند، باشند. ازجمله روش ها و فناوری های نوینی که در زمینه منابع طبیعی بسیار پرکاربرد و مفید هستند می توان به سنجش‌ازدور اشاره کرد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر کوتاه ‌مدت آتش‌سوزی بر ذخیره کربن آلی، اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک مراتع در منطقه گنبد همدان و بررسی قابلیت سنجش ‌از دور در برآورد غیرمستقیم کربن خاک سطحی در مراتع نیمه ‌خشک پس از وقوع آتش ‌سوزی است.مواد و روش هادر این تحقیق از هر سایت 20 نمونه خاک از عمق 0-10 سانتی متری (درمجموع 40 نمونه) برداشت شد و با دستگاه GPS مختصات تک تک نقاط نمونه برداری ثبت گردید. نمونه‌برداری ‌ها در فاصله 15 الی 20 روز پس از وقوع آتش ‌سوزی در اوایل مهرماه انجام پذیرفت. نمونه ها پس از انتقال به آزمایشگاه جهت اندازه گیری میزان کربن آلی خاک مورداستفاده قرار گرفتند. سپس ارتباط آماری بین مناطق شاهد با مناطق دچار آتش‌سوزی با آزمون t مستقل موردبررسی و تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. همچنین برآورد غیرمستقیم میزان کربن آلی خاک سطحی در دو سایت شاهد و دچار آتش‌سوزی شده و بررسی روند تغییرات آن ها با استفاده از سنجش‌ازدور تصاویر ماهواره ای مورد ارزیابی قرار گرفت. به همین منظور پس از انجام پردازش های لازم بر روی‌داده‌های ماهواره ای، مقادیر متناظر بازتاب طیفی هر پیکسل با نقاط نمونه برداری در طول‌موج‌ها و شاخص های طیفی مختلف استخراج، و میزان همبستگی و ارتباط رگرسیونی هر یک از آن ‌ها با میزان کربن مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت.نتایج و بحث نتایج حاصل از آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که در بین تمام شاخص ها طیفی تنها شاخص HI با کربن آلی خاک در کوتاه ‌مدت و در منطقه شاهد همبستگی داشته است. همچنین در بین تمام شاخص ها، شاخص های BI، NDBI، NDVI، SAVI، VCI و VHI با مقدار EC در سایت شاهد همبستگی داشتند. در سایت شاهد بین اکثر شاخص های طیفی و EC خاک همبستگی معنی داری وجود داشت که پس از آتش سوزی این همبستگی در سایت آتش سوزی از بین رفته بود. در مورد همبستگی بین pH و شاخص های طیفی مشاهده گردید بین برخی از شاخص های طیفی و pH همبستگی به وجود آمده است. درواقع می توان نتیجه گرفت که آتش‌سوزی باعث تغییر بزرگی در میزان انعکاس و انتشار امواج از سطح خاک گردیده است به ‌گونه ‌ای که در سایت شاهد شاخص ها با EC همبستگی داشتند اما در سایت آتش سوزی همبستگی بین شاخص ها و EC به‌طور کامل از بین رفته است و در عوض بین شاخص ها و pH همبستگی ایجاد گردیده است. همچنین هیچ‌یک از شاخص های طیفی در فروردین 1396 در سایت شاهد با SOC همبستگی مثبت یا منفی معنی داری نداشتند و نتایج بیانگر این موضوع بود که پس از گذشت شش ماه از وقوع آتش سوزی تغییرات کربن خاک به‌گونه‌ای نبوده است که بتوان با شاخص های طیفی روند آن را بررسی کرد. در مقایسه نتایج مهر 1395 با نتایج فروردین 1396 در سایت شاهد مشخص گردید که پس از گذشت شش ماه شاخص NBR همبستگی معنی داری با میزان EC پیدا کرده است اما شاخص های BI و VHI همبستگی خود را ازدست ‌داده ‌اند. با توجه به بحث صورت گرفته در مورد شاخص NBR و حضور باند SWIR2 در آن به نظر می رسد باگذشت شش ماه از وقوع آتش‌سوزی، در سایت شاهد تغییراتی به وجود آمده که منجر به ایجاد همبستگی بین این شاخص و EC خاک گردیده است. ازآنجاکه مقدار انرژی بازتابی از سطح زمین به عوامل متعددی نظیر رطوبت خاک، تغییر محتوی ماده آلی خاک و پوشش سطح وابسته است لذا باید تأثیر این عوامل را در فصل رویش بر روی بازتاب خاک مدنظر قرارداد. عدم‌ تغییر این نتایج پس از گذشت شش ماه می تواند این موضوع را به اثبات برساند که اثرات مثبت و منفی آتش سوزی در دوره ای کوتاه‌مدت در حد شش ماه از بین نرفته و زمان طولانی تری برای بازگشت شرایط به حالت طبیعی نیاز است.نتیجهگیری مطابق با بررسی های صورت گرفته مشخص گردید که ذخیره کربن آلی خاک در مراتع آتش سوزی شده با مراتع شاهد دارای تفاوت معنی‌داری نیست. تغییر شکل و تثبیت مواد آلی خاک در اثر آتش توسط محققین زیادی مورد بررسی و توجه قرارگرفته است اما تبدیل و دگرگونی ماده آلی خاک در اثر آتش‌سوزی، اغلب منجر به نتایج ناهمگون و متفاوتی گردیده است. مشخص‌شده است در عمق 20-10 سانتی متری آتش سوزی تأثیری در میزان کربن آلی خاک نداشته است اما محققین دیگری مشخص کردند 6 ماه پس از آتش‌سوزی در خاک های سوخته در مقایسه با خاک های شاهد میزان کربن افزایش داشته است. مشخص‌شده است که سه ماه پس از آتش سوزی درصد کربن آلی خاک به ‌صورت معنی داری کاهش داشته است. همچنین در بررسی دیگری بر روی اثر آتش‌سوزی بر کربن آلی خاک مشخص‌شده است که در منطقه دچار آتش سوزی نسبت به منطقه شاهد در یک سال و دو سال پس از آتش سوزی میزان کربن آلی خاک کاهش معنی داری داشته است. ازآنجاکه اثر آتش سوزی بر خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک به‌شدت تحت تأثیر شدت آتش ‌سوزی، رطوبت خاک، اقلیم و پوشش گیاهی است. لذا تمام این عوامل منجر به حصول نتایج متفاوت در بررسی تأثیر آتش سوزی بر کربن آلی خاک گردیده است. با توجه به شرایط محیطی، اقلیم، شیب منطقه، بافت و ساختمان خاک و عوامل مرتبط با آتش‌ سوزی نظیر شدت و مدت آن، مقدار کربن خاک تغییر کرده است. برای مثال در صورت وقوع آتش‌سوزی متوسط شرایط برای رویش مجدد پوشش گیاهی سریع تر فراهم گردیده است اما در صورت وقوع آتش‌ سوزی‌ های شدید به ‌طور کلی تمام لایه آلی سطح خاک از بین رفته است و به ‌مرور کربن کاهش داشته است. همچنین در بررسی همبستگی بین شاخص های طیفی و کربن آلی خاک مشخص گردید تنها شاخص HI با کربن آلی خاک در سایت شاهد معنی دار بوده است اما در سایت دچار آتش‌سوزی هیچ‌ گونه همبستگی مشاهده نشده است. این امر را می توان به بررسی طیف طول‌موج ‌های مرئی آبی و سبز در رابطه ریاضی این شاخص بررسی کرد، زیرا تنها در این شاخص از طیف طول ‌موج سبز و آبی استفاده گردیده است. با توجه به نتایج سایر محققین به نظر می رسد تخمین کربن آلی خاک با استفاده از سنجش ‌از دور دارای پیچیدگی های خاصی است. ازآنجاکه کربن آلی خاک با بیشترین تأثیر خود را بر روی رنگ خاک می گذارد، لذا اگر مقدار آن کم باشد با استفاده از سنجش ‌از دور امکان تخمین آن ضعیف است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

429 - طبقه بندی پوشش گیاهی بر اساس شاخص تالابی با استفاده از طبقه ‌بندی شئ‌گرا تصاویر ماهواره ‌ای (مطالعه موردی: تالاب انزلی)
مریم حقیقی خمامی محمد جواد تجدد مکرم روانبخش فریبرز جمالزاد فلاح

10.30495/girs.2021.679321

پیشینه و هدف در طول سالیان اخیر تحقیقات زیادی در تالاب انزلی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تالاب ‌های عضو کنوانسیون رامسر انجام‌ گرفته است. که با توجه به ماهیت و موقعیت جغرافیایی تالاب از هزینه بالایی برخوردار بوده است. نیاز به شناسایی، طبقه ‌بندی، آشکارسازی، پیش ‌بینی و پیش چکیده کامل

پیشینه و هدف در طول سالیان اخیر تحقیقات زیادی در تالاب انزلی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین تالاب ‌های عضو کنوانسیون رامسر انجام‌ گرفته است. که با توجه به ماهیت و موقعیت جغرافیایی تالاب از هزینه بالایی برخوردار بوده است. نیاز به شناسایی، طبقه ‌بندی، آشکارسازی، پیش ‌بینی و پیشرفت تکنولوژی این امکان را داده تا با هزینه‌ ای به‌مراتب کمتر بتوانیم با داده‌ های سنجش‌ از دور و با استفاده از قابلیت ‌هایی چون سهل ‌الوصول بودن، دقت بالا، پوشش وسیع و قابل تکراری بودن ازنظر زمانی و مکانی و استخراج اطلاعات در زمان نسبتاً کم، محیط‌ های طبیعی را با دقت و سرعت بیشتری بررسی کنیم زیرا یکی از مهم ‌ترین مشکلاتی که در مسئله بررسی تغییرات پوشش گیاهی وجود دارد عدم وجود اطلاعات مکان‌دار دقیق منطقه در طول زمان است. تصاویر ماهواره ‌ای و فناوری سنجش ‌از دور این امکان را فراهم می ‌کند تا با اتکا به اطلاعات تولیدی از آن به برنامه بهتری جهت مدیریت محیط‌زیست دست‌ یافت. در اﻳﻦ مطالعه طبقه ‌بندی پوشش گیاهی تالاب انزلی با استفاده از تکنیک طبقه ‌بندی ﺷﺊﮔﺮا تصویر ماهواره‌ ﻟﻨﺪﺳﺖ با نمونه ‌برداری زمینی و بر پایه شاخص تالابی گیاهان و همچنین میزان ترکم پوشش گیاهی با تهیه نقشه شاخص پوشش گیاهی (NDVI) مورد بررسی و تجزیه ‌و تحلیل ﻗﺮار ﮔﺮفت. از نقشه‌ های طبقه ‌بندی پوشش گیاهی تالاب می‌ توان در تشخیص میزان و نوع پوشش و برنامه‌ ریزی جهت حفظ و احیا تالاب بهره جست.مواد و روش هادر این مطالعه که تهیه نقشه طبقه‌ بندی پوشش گیاهی بر اساس شاخص تالابی به‌عنوان یکی از معیارهای موردنیاز مرزبندی اکولوژیکی تالاب، مدنظر است. ابتدا محدوده های کلی پوشش گیاهی تالاب در ساحل و پیرامون آن شناسایی شد. سپس داده های پوشش گیاهی گونه‌ های آبزی تالاب از مناطق مختلف آبی تالابی در پلات‌ های 0.25 مترمربعی و در محدوده حاشیه خشکی از گونه ‌های خشکی ‌زی حاشیه تالاب به کمک پلات های 1 متر مربعی برداشت شد. در مجموع 42 پلات طی بهار و تابستان 1398 برداشت شد. پس از تهیه تصاویر موردنیاز، آماده ‌سازی آن‌ ها شامل تصحیحات هندسی، اتمسفری، رادیومتریکی و بارزسازی تصویر با استفاده از نرم‌افزارENVI انجام شد. تصویر ماهواره لندست (Landsat) 8 تیرماه 98 با قدرت تفکیک مکانی 30 متر جهت طبقه ‌بندی پوشش گیاهی و تهیه نقشه شاخص پوشش گیاهی (NDVI) و تصویر ماهواره سنتینل-2 (Sentinel-2) تیرماه 98 به دلیل قدرت تفکیک زمینی 10 متر جهت تلفیق با داده لندست 8 به ‌عنوان داده کمکی در طبقه ‌بندی تصویر مورد استفاده قرار گرفت. ادغام این دو تصویر با حفظ مقادیر طیفی تصویر چند طیفی باعث بهبود قدرت تفکیک مکانی تصویر حاصله می‌گردد. عملیات طبقه ‌بندی شی‌ء گرا به ‌منظور تفکیک و طبقه ‌بندی بهتر تصویر لندست 8 تلفیق ‌شده با استفاده از نقاط تعلیمی حاصل از نمونه ‌برداری زمینی انجام شد. ارزیابی صحت طبقه‌ بندی با استفاده از نمونه های آزمایشی به ‌عنوان نقاط واقعیت کنترل زمینی، برای هر کلاس به‌صورت تصادفی انجام و ماتریس خطای طبقه ‌بندی استخراج گردید.نتایج و بحث ابتدا گیاهان غالب و نماینده وضعیت تالابی آن ‌ها به کمک نمونه گیری در منطقه شناسایی شدند. با محاسبه درصد نسبی پوشش گیاهان غالب در محل نمونه گیری و با توجه به فهرست گونه های گیاهی شناسایی شده و شناسایی شاخص تالابی آن‌ها، گروه های گیاهی تالابی و غیر تالابی تفکیک گردیدند. در مجموع از طبقه ‌بندی گونه ‌های پلات ‌ها (42 قطعه‌ نمونه) تعداد 180 گونه گیاهی در 124 جنس و 48 تیره شناسایی شد. همچنین چهار گروه گیاهان اجباری تالاب (OBL)، گیاهان اختیاری و اجباری تالاب (OBL & FACW)، گیاهان اختیاری خشکی و اختیاری تالاب (FACU & FACW) و گیاهان اختیاری تالاب (FACW) تفکیک گردیدند. تهیه نقشه طبقه ‌بندی پوشش گیاهی از طریق تلفیق نمونه ‌برداری زمینی و طبقه ‌بندی شی‌ء‌ گرا تصویر سنجنده OLI ماهواره لندست سال 98 تلفیق‌ شده است. صحت نقشه‌ های طبقه ‌بندی‌ شده بر اساس مقادیر آمار کاپا و صحت کلی مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان دقت کلی 88.62 درصد و میزان ضریب کاپا برابر با 84 درصد به دست آمد. بر اساس نتایج خروجی طبقه ‌بندی تصویر گروه گیاهان اجباری تالاب در حاشیه پهنه ‌های آبی تالاب (حاشیه تالاب غرب و سرخانکل)، گروه گیاهان اختیاری تالاب بیشتر در حاشیه خشکی تالاب و به‌طور عمده در جنوب غربی تالاب (تالاب سیاه کشیم) و پناهگاه حیات ‌وحش چوکام در بخش شرقی تالاب، گروه گیاهان اختیاری و اجباری تالاب با پراکنش کمتر به ‌طور یکنواخت در کل گروه گیاهان اختیاری خشکی و اختیاری تالاب در بخش کوچکی از محدوده و محدوده تالاب در منطقه چوکام، شمال و شمال غرب تالاب مشاهده گردید. بررسی درصد تراکم پوشش گیاهی در سطح تالاب با شاخص NDVI، توزیع پوشش متراکم گیاهی در نواحی مختلف تالاب و محدود شدن سطح آب بستر تالاب را نشان می‌دهد.نتیجه گیری نتایج بررسی تصاویر ماهواره‌ ای و طبقه‌ بندی آن ‌ها با توجه به نمونه‌ های زمینی نشان می‌ دهد که گسترش و پراکندگی گیاهان اجباری تالاب (OBL) محدود به پهنه‌های آبی تالاب است، به ‌طوری‌ که بیشترین پراکنش این گیاهان مربوط به پهنه آبی تالاب غرب و سرخانکل می ‌شود. گسترش گونه‌ های اختیاری تالاب (FACW) در پهنه ‌های خشکی تالاب است که نشان از خشک شدن بیشتر مناطق تالاب در قسمت سیاه کشیم (جنوب غربی) و چوکام (شرق) است. طبقه ‌بندی تصاویر ماهواره ‌ای و درصد حضور هر یک از گروه ها در آن نشان داد که گروه اراضی کشاورزی (با سطح حضور 23.9 درصد) و گروه گونه ‌های اختیاری تالاب (FACW) (با سطح حضور 23.6 درصد و غالباٌ گونه ‌های نی، توسکا، بید) بالاترین درصد گروه های طبقه ‌بندی پوشش محدوده تالاب انزلی را به خود اختصاص داده‌اند. این امر ضمن بیان حضور بیشتر گونه های اختیاری تالاب در مقایسه با گونه های اجباری تالاب (OBL) (با سطح حضور 10.1 درصد) و سطح اشغال اراضی زراعی، به ‌روشنی خشک شدن تالاب را نشان می دهد. درصد پوشش گیاهی در سطح تالاب نیز با شاخص پوشش گیاهی (NDVI) بررسی گردید که بیشترین آن متعلق به پوشش گیاهی متراکم است. با توجه به اینکه تصویر ماهواره ‌ای مربوط به فصل تابستان است، نشانگر توزیع پوشش گیاهی در نواحی مختلف تالاب و سطح آب بستر تالاب است که نشان از کاهش میزان سطوح آبی تالاب دارد. بررسی پوشش ‌های گیاهی و تغییرات اکولوژیک آن‌ ها به‌صورت دوره ‌ای، اطلاعات مفیدی از تغییرات منابع آبی و اکولوژیک تالاب جهت برنامه ‌ریزی در حفظ و نگهداری آن به ‌عنوان یک اکوسیستم مهم در منطقه در اختیار مدیریان و برنامه ریزان قرار می ‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

430 - برآورد تبخیر تعرق واقعی در باغات پسته با استفاده از الگوریتم سبال و مقایسه آن در سه سیستم آبیاری مختلف
سهیل رادیوم

10.30495/girs.2021.679223

پیشینه و هدف طی صدسال گذشته، حدود 90 درصد از سرانه آب تجدید پذیر کشور کاهش ‌یافته است. از منابع آب تجدیدشونده کشور حدود 90 درصد آن به بخش کشاورزی اختصاص دارد. با افزایش سطح زیر کشت باغات پسته و افزایش تقاضا برای آب ازیک‌طرف و محدودتر شدن منابع آبی در منطقه، عدم تعادل بی چکیده کامل

پیشینه و هدف طی صدسال گذشته، حدود 90 درصد از سرانه آب تجدید پذیر کشور کاهش ‌یافته است. از منابع آب تجدیدشونده کشور حدود 90 درصد آن به بخش کشاورزی اختصاص دارد. با افزایش سطح زیر کشت باغات پسته و افزایش تقاضا برای آب ازیک‌طرف و محدودتر شدن منابع آبی در منطقه، عدم تعادل بین عرضه و تقاضای آب به‌شدت در حال افزایش است. در این راستا، مهم‌ترین گام پیشگیری از هدر رفت آب، توزیع یکنواخت آب در سطح مزرعه، آبیاری بهینه و متناسب با نیاز آبی گیاه در هر مرحله از رشد است. حدود 99 درصد آب جذب‌شده توسط گیاه صرف پدیده تبخیر و تعرق می گردد. لذا، شناخت این پدیده و برآورد دقیق آن می تواند در تعیین نیاز آبی گیاهان نقش بسزایی داشته باشد. اندازه‌ گیری تبخیر تعرق واقعی پوشش گیاهی، خارج از شرایط آزمایشگاهی دشوار است. روش‌ های تجربی زیادی برای برآورد تبخیر تعرق واقعی و پتانسیل با استفاده از داده‌ های هواشناسی و اقلیمی به وجود آمده است. اما اکثر این روش‌ها تنها قادر به برآورد تبخیر تعرق پتانسیل می ‌باشند و مقدار واقعی تبخیر تعرق را برآورد نمی‌ نمایند. در مقابل، روش‌های مبتنی بر سنجش‌ازدور ایجاد شده است که راه ‌حل مناسبی برای برآورد تبخیر تعرق واقعی در سطح پوشش گیاهی می ‌باشند. تصاویر ماهواره‌ای با قابلیت پوشش سراسری و دید تکراری، امکان پایش تبخیر تعرق را در سطح مزارع و در طول دوره رویش گیاه فراهم آورده ‌اند. تحقیقات مختلفی در داخل و خارج از کشور در زمینه برآورد تبخیر تعرق واقعی اراضی کشاورزی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ ای انجام‌شده است، که حاکی از دقت قابل ‌قبول این روش بوده است. اما عمده این تحقیقات در مربوط به مزارع کشاورزی است و تحقیقات قابل‌توجهی در زمینۀ برآورد تبخیر تعرق در سطح باغ انجام‌نشده است. پوشش گیاهی در سطح مزارع در مقایسه با باغات یکدست و همگن است، بنابراین برآورد شاخص پوشش گیاهی که از ورودی‌ های مدل سبال است در مزارع کشاورزی ساده ‌تر از باغات انجام می‌گیرد که می‌ تواند بر دقت نهایی تأثیر گذار باشد. بنابراین هدف اصلی این تحقیق برآورد مقدار تبخیر تعرق در سطح باغات با استفاده از الگوریتم سبال و ارزیابی دقت برآورد است. علاوه بر این در این تحقیق، از اندازه‌گیری روش مستقیم بیلان آبی با استفاده از داده‌ های سنسورهای رطوبت خاک موجود در قسمت‌ های مختلف باغ، برای ارزیابی دقت استفاده ‌شده است. استفاده از این روش قابلیت اطمینان به نتایج و ارزیابی دقت انجام‌شده را افزایش می‌ دهد.مواد و روش هاتحقیق حاضر در باغات پسته شهرستان زرندیه استان مرکزی انجام ‌شده است. باغ ‌ها دارای سیستم‌های آبیاری غرقابی، قطره ‌ای رو سطحی و قطره ‌ای زیرسطحی بوده ‌اند. تبخیر و تعرق واقعی با استفاده از دو روش بیلان آبی و الگوریتم سبال برآورد شده است. از داده‌ های هواشناسی ایستگاه سینوپتیک فرودگاه امام او تصاویر ماهواره ‌ای لندست 8 برای برآورد تبخیر تعرق به کمک الگوریتم سبال استفاده ‌شده است. تبخیر و تعرق واقعی در زمان ‌های گذر ماهواره در طول فصل رشد برآورد شده است. برای انتخاب پیکسل ‌های سرد و گرم در الگوریتم سبال، از روش نیمه اتوماتیک پیشنهادشده توسط اولمدو استفاده شد که استفاده از نظر کاربر را در انتخاب پیکسل ‌های سرد و گرم به حداقل می‌ رساند. برای ارزیابی دقت نتایج برآورد تبخیر و تعرق، از اطلاعات سنسورهای رطوبت خاک موجود در سطح باغ استفاده ‌شده است. تعداد 28 سنسور رطوبت خاک را در بخش‌ های مختلف باغ اندازه‌ گیری می ‌نمایند. با استفاده از مقادیر رطوبت خاک سنسورها، مقدار تبخیر تعرق واقعی با استفاده از روش بیلان آبی برآورد شد و به‌عنوان مقدار مرجع مورداستفاده قرار گرفت.نتایج و بحث مقایسه نتایج حاصل از الگوریتم سبال و روش بیلان آبی نشان داد که الگوریتم سبال توانسته است با خطای RMS 0.57 مقدار تبخیر تعرق واقعی را در قسمت‌های مختلف باغ برآورد نماید. علاوه بر این همبستگی بین مقادیر برآورد شده توسط دو روش برابر 0.82 بوده است که نشان‌دهنده قابلیت مناسب الگوریتم سبال در برآورد مقادیر تبخیر و تعرق است. همبستگی بین مقدار تبخیر و تعرق واقعی برآورد شده از مدل سبال و تبخیر و تعرق مرجع برابر 0.76 به ‌دست‌آمده است. تغییرات مقدار تبخیر و تعرق در قسمت ‌های مختلف باغ و نیز باغ‌ های دارای سیستم ‌های آبیاری مختلف غرقابی، قطره‌ای رو سطحی و قطره‌ای زیرسطحی بررسی‌شده است. نتایج نشان داده است، باغ دارای آبیاری زیرسطحی به‌ طور متوسط کمترین میزان تبخیر تعرق را در تاریخ‌های مختلف از خود نشان داده است. با توجه به آنکه تبخیر تعرق معادل مجموع مقدار تبخیر از سطح خاک و تعرق از سطح گیاه است می ‌توان، این مقدار کاهش را به کاهش تبخیر از سطح خاک نسبت داد. علاوه بر این، در همه تاریخ‌ ها ناهمسانی تبخیر تعرق در قسمت‌ های مختلف باغ‌ های دارای سیستم آبیاری یکسان قابل‌مشاهده است. به‌عنوان نمونه در باغ با روش آبیاری غرقابی، بخش ‌هایی از باغ تبخیر تعرق پایینی نشان می ‌دهند که می‌ تواند ناشی از عدم تسطیح سطح باغ و عدم دریافت رطوبت مناسب در این نواحی باشد. بدیهی است همین مقدار رطوبت در سایر بخش ‌های باغ تجمع نموده و از طریق نفوذ عمقی از دسترس خارج می ‌گردد. این توزیع غیریکنواخت در باغ با روش آبیاری رو سطحی نیز مشاهده می‌ شود. به ‌عنوان نمونه بخش میانی باغ دارای آبیاری رو سطحی همواره مقدار تبخیر تعرق بالاتری را نشان می ‌دهد که می‌ تواند نشان‌ دهنده هدر رفت آب در این بخش از باغ، ناشی از عملکرد بیش از نیاز نازل‌های رطوبت باشد. برای ارزیابی بهتر اختلاف تبخیر تعرق در روش ‌های مختلف آبیاری، مقدار متوسط، حداقل، حداکثر و انحراف معیار مقادیر تبخیر تعرق در باغ ‌های مربوط به سه سیستم آبیاری مختلف محاسبه ‌شده است. نتایج نشان داد در تمام تاریخ‌ ها مقادیر دامنه تغییرات و انحراف معیار تبخیر تعرق در سیستم آبیاری غرقابی بیشتر از سایر روش‌ها بوده است که به ‌خوبی نشان ‌دهنده عدم آبیاری یکنواخت در سطح باغ است.نتیجه گیری نتایج تحقیق حاکی از دقت مناسب الگوریتم سبال در برآورد تبخیر تعرق واقعی باغات بوده است. به‌ طوری ‌که در مقایسه با روش بیلان آبی همبستگی 0.82 و خطای 0.57 داشته است. علاوه بر این، مقایسه وضعیت رطوبت در قسمت ‌های مختلف باغ و نیز باغ‌ های دارای سیستم آبیاری مختلف نشان داده است که با استفاده از برآورد تبخیر و تعرق به کمک تصاویر ماهواره ‌ای می‌توان اطلاعات مناسبی از نحوه توزیع رطوبت در سطح باغ دست‌ یافت. این داده ‌ها، اطلاعات ارزشمندی در خصوص مدیریت بهینه منابع آب و افزایش کارایی آبیاری فراهم می ‌نماید. با استفاده از روش ‌های آبیاری زیرسطحی می‌ توان به ‌صورت مؤثری هدر رفت آب آبیاری ناشی از تبخیر از سطح خاک را کاهش داد. نتایج تحقیق نشان داده است که در مناطقی که دسترسی به اطلاعات سنسورهای رطوبت خاک و یا روش‌های اندازه‌ گیری مستقیم تبخیر و تعرق وجود ندارد، استفاده از الگوریتم سبال و روش ‌های سنجش ‌از دور می‌تواند اطلاعات مناسبی را جهت مدیریت بهینه منابع آبی فراهم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

431 - شناسایی و اعتبارسنجی مناطق بالقوه خطر سیلاب با استفاده از تکنیک آنالیز تصمیم گیری چند معیاره (MCDA) و پردازش داده های راداری سنتینل1
علی مهرابی محسن پورخسروانی فریبا پورزارعی جلال آبادی

10.30495/girs.2023.691227

امروزه به دلیل تغییرات آب و هوایی و رخداد بارندگی‌های سیل‌آسا، مخاطره سیلاب یکی از معظلات مهم در مناطق خشک محسوب می‌شود. شهرستان زرند در استان کرمان یکی از این مناطق محسوب می‌شود که متاثر از این پدیده، متحمل صدمات زیادی در بخش‌های زیربنایی و کشاورزی شده است. هدف از این چکیده کامل

امروزه به دلیل تغییرات آب و هوایی و رخداد بارندگی‌های سیل‌آسا، مخاطره سیلاب یکی از معظلات مهم در مناطق خشک محسوب می‌شود. شهرستان زرند در استان کرمان یکی از این مناطق محسوب می‌شود که متاثر از این پدیده، متحمل صدمات زیادی در بخش‌های زیربنایی و کشاورزی شده است. هدف از این پژوهش شناسایی و تعیین مناطق بالقوه خطر سیلاب با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور و GIS است. در این راستا از هشت معیار جهت تهیه شاخص خطر سیلاب استفاده شد، این پارامتر‌ها شامل معیار جریان تجمعی، قابلیت تخلیه، ارتفاع، فاصله از آبراهه، پوشش زمین، ضریب رواناب، شیب و زمین شناسی می‌شود. لایه‌های مذکور در محیط GIS پس از تشکیل ماتریس مقایسات زوجی بر اساس روش Fuzzy-AHP وزن‌دهی و تلفیق شدند. سرانجام، با توجه به شاخص خطر سیلاب (FHI) نقشه خطر سیلاب مربوط به منطقه مورد مطالعه تهیه شد. نتایج حاصله نشان می‌دهد که در حدود 5 درصد از محدوده مورد مطالعه را خطر بسیار بالا (18800 هکتار)، 23 درصد خطر بالا (94100 هکتار)، 44 درصد خطر متوسط (179700 هکتار)، 22 درصد خطر کم (88200 هکتار) و 6 درصد بسیار کم (23100 هکتار)، تشکیل می-دهد. محدوده‌های خطر بالا و خیلی بالا بیشتر در دشت و محدوده‌های کشاورزی واقع شده‌اند. نتایج حاصل نشان می دهد که علاوه بر زمین های کشاورزی بسیاری از مناطق مسکونی به ویژه در روستاها در معرض خطر سیلاب قرار دارند. به منظور اعتبارسنجی نقشه خطر سیلاب ایجاد شده، از نقشه مناطق سیل‌زده حاصل از روش حد آستانه استفاده شد. مقایسه این دو نشان می دهد که حدود 32 و 49 درصد از مساحت کل مناطق سیل‌زده به ترتیب در طبقات با خطر بالا و خطر بسیار بالا قرار دارد. نتایج حاصل نشان داد که استفاده از روش تحلیل چند معیاره مبتنی بر GIS می‌تواند به طور موثر در تجزیه و تحلیل خطر سیلاب کارآمد باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

432 - ارزیابی شاخص های مبتنی بر سنجش از دور در پایش خشکسالی شهرستان نی ریز
محمد شعبانی

10.30495/girs.2022.690925

پیشینه و هدف اطلاع از میزان و شدت خشکسالی در یک منطقه و برنامه ریزی جهت کاهش اثرات آن یکی از مهم ترین اصول مبارزه با خشکسالی است. پایش و مدیریت خشکسالی در یک منطقه با استفاده از داده های سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای به عنوان یک ابزار مناسب در پایش زمانی و مکانی خش چکیده کامل

پیشینه و هدف اطلاع از میزان و شدت خشکسالی در یک منطقه و برنامه ریزی جهت کاهش اثرات آن یکی از مهم ترین اصول مبارزه با خشکسالی است. پایش و مدیریت خشکسالی در یک منطقه با استفاده از داده های سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای به عنوان یک ابزار مناسب در پایش زمانی و مکانی خشکسالی کشاورزی می باشد. هدف از انجام این پژوهش بررسی کارآیی داده های سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای در پهنه بندی خشکسالی کشاورزی در سال‌های 1379 تا 1400 در شهرستان نی ریز است. برای این منظور سه شاخص وضعیت پوشش گیاهی (VCI)، شاخص وضعیت دمایی (TCI) و شاخص سلامت پوشش گیاهی (VHI) از روی تصاویر ماهواره ای مودیس برای برای دوره زمانی مورد نظر استخراج و نتایج حاصل از این شاخص ها با مقادیر شاخص بارش استاندارد (SPI)، در دوره های زمانی 1، 3 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه مقایسه گردید.مواد و روش ها منطقه مورد مطالعه در این تحقیق شهرستان نی ریز واقع در جنوب شرق استان فارس با وسعت 10787 کیلومتر مربع و جزء یکی از زیرحوزه‌های آبخیز دریاچه بختگان محسوب می گردد. متوسط ارتفاع منطقه 1798 متر، حداکثر ارتفاع منطقه 3235 متر و حداقل ارتفاع 1476 متر از سطح دریا می باشد. متوسط بارندگی، درجه حرارت و تبخیر و تعرق سالانه حوزه به ترتیب 204.8 میلی‌متر، 19 درجه سانتی‌گراد و 1058.3 میلی‌متر می‌باشد. در این تحقیق از داده های بارندگی ایستگاه سینوپتیک نی ریز در طول دوره آماری 22 ساله (1400-1379) برای محاسبه شاخص بارش استاندارد (Standardized Precipitation Index, SPI) در دوره های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه استفاده شد. سپس 3 شاخص مبتنی بر تصاویر ماهواره ای شامل شاخص وضعیت پوشش گیاهی (Vegetation Condition Index, VCI)، شاخص وضعیت دمایی (Temperature Condition Index, TCI) و شاخص سلامت گیاه (Vegetation, VHI Healthy Index) از روی داده های سنجده مودیس برای ماه اردیبهشت ماه از سال 2008 تا 2021 استخراج و با مقادیر شاخص بارش استاندارد (SPI) در دوره های زمانی 1، 3 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه بر اساس ضریب همبستگی پیرسون مقایسه گردید. در نهایت مناسب ترین شاخص خشکسالی مبتنی بر تصاویر ماهواره ای از بین شاخص ها انتخاب و درصد طبقات خشکسالی بر اساس شاخص منتخب در منطقه مورد مطالعه مشخص شد.نتایج و بحث محاسبه مقادیر شاخص SPI با استفاده از نرم افزار شاخص های خشکسالی (Drought Indices Package, DIP) در دوره های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 ماهه در دوره آماری 1400-1379 نشان داد که روند منحنی ها در بعضی سال ها کاهشی و در بعضی سال ها افزایشی و در اغلب سال ها تقریباً نرمال بوده است. بطور میانگین درصد وقوع خشکسالی ها و ترسالی ها بر اساس شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف در طول دوره آماری 68 درصد در شرایط نرمال، 18 درصد در شرایط ترسالی و 16 درصد در شرایط خشکسالی قرار دارد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف بر اساس داده های ایستگاه های سینوپتیک و داده های سنجش از دور مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بدین منظور مقادیر حاصل از تمامی شاخص های مبتنی بر تصاویر ماهواره ای شامل VCI، TCI و VHI استخراج و اقدام به مقایسه و بررسی ضریب همبستگی آن ها با شاخص زمینی SPI در دوره های زمانی 1، 3، 6، 9، 12، 18، 24 و 48 گردید. مقادیر شاخص VCI در سال 1387 دارای کمترین مقدار (1/32 درصد) و در سال 1399 دارای بیشترین مقدار (41.3 درصد) در طول اردیبهشت ماه می باشد. بنابراین بر اساس مقدار شاخص VCI در طول دوره آماری در سال 1387 شرایط خشکسالی شدید در منطقه حاکم بوده و در سال 1399 پوشش گیاهی مطلوب تر و شرایط ترسالی بر منطقه حاکم بوده است. نتایج به دست آمده از شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف نیز موید این نکته است که شدیدترین خشکسالی و ترسالی در طول دوره آماری مورد مطالعه به ترتیب در دو سال 1387 و 1399 در منطقه رخ داده است. علاوه بر این شاخص VCI بیشترین همبستگی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد و با همه دوره های زمانی SPI رابطه معنی داری دارد. شاخص TCI همبستگی معنی دار با هیچ یک از دوره های زمانی ندارد و رابطه همبستگی ضعیفی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد. علاوه بر این شاخص VHI تنها با دوره های زمانی یک، سه، شش و دوازده ماهه همبستگی معنی دار در سطح پنج درصد دارد و میزان همبستگی آن با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف به مراتب کمتر از شاخص VCI است. توزیع مکانی شدت خشکسالی براساس مقادیر شاخص های مورد مطالعه در اردیبهشت ماه 1387 نشان داد که قسمت های شرقی منطقه که در ارتفاعات پایین نیز قرار دارد بیشتر تحت تاثیر خشکسالی قرار گرفته است. بررسی مساحت تحت تاثیر طبقات خشکسالی بر اساس شاخص TCI در سال 1387 نشان داد که در منطقه مورد مطالعه خشکسالی بسیار شدید و شدید وجود ندارد، 11درصد منطقه دچار خشکسالی متوسط، 22 درصد سطح دچار خشکسالی خفیف و 67 درصد نیز فاقد خشکسالی می باشد. بر اساس شاخص VCI در تاریخ مورد نظرسطح خشکسالی بسیار شدید 0.14 درصد، شدید 0.33 درصد، متوسط 17 درصد، خفیف 77 درصد و فاقد خشکسالی 6 درصد است. همچنین بر اساس شاخص VHI خشکسالی بسیار شدید و شدید و خفیف در منطقه مورد مطالعه وجود ندارد و فقط 9 درصد سطح منطقه دچار خشکسالی متوسط و 91 درصد نیز فاقد خشکسالی می باشد. توزیع مکانی شدت خشکسالی بر اساس مقادیر شاخص های مورد مطالعه در اردیبهشت ماه 1399 نشان می دهد که در منطقه مورد مطالعه بر اساس شاخص TCI در تاریخ مورد نظر خشکسالی بسیار شدید و شدید وجود ندارد و 5 درصد سطح منطقه دارای خشکسالی متوسط، 22 درصد خشکسالی خفیف و 73 درصد نیز فاقد خشکسالی می باشد. بر اساس شاخص VCI در تاریخ مورد نظر درصد خشکسالی بسیار شدید 0.5 درصد، شدید 0.8 درصد، متوسط 5 درصد، خفیف 31 درصد و فاقد خشکسالی 62 درصد است. همچنین بر اساس شاخص VHI در اردیبهشت ماه 99 مقدار 0.2 درصد سطح منطقه دارای خشکسالی متوسط، 30 درصد دارای خشکسالی خفیف و 69 درصد نیز فاقد خشکسالی است بر اساس این شاخص خشکسالی بسیار شدید و شدید در منطقه وجود ندارد.نتیجه گیری پدیده خشکسالی یکی از مهم ترین بلایای طبیعی است که هرساله میلیون ها نفر از جمعیت جهان و قسمت های عظیمی از آن را مورد حمله خود قرار می دهد. این پدیده که به صورت آرام شروع و ماهیتی خزنده دارد می تواند باعث ایجاد خسارت های فراوان در بخش های کشاورزی و منابع طبیعی و محیط زیست گردد. اطلاع از نحوه وقوع و تهیه نقشه های شدت خشکسالی بر اساس روش های نوین و جدید تاثیر بسیار مثبت و جدی در مدیریت خشکسالی در یک منطقه دارد. یکی از روش های جدید و پرکاربرد در پایش زمانی و مکانی خشکسالی استفاده از شاخص های خشکسالی مبتنی بر تصاویر ماهواره ای است که اخیرا نیز در مباحث مربوط به خشکسالی از آن استفاده می شود. نتایج حاصل از تحلیل شاخص SPI نشان داد که در اکثر دوره های زمانی شدیدترین خشکسالی و ترسالی در طول دوره مورد مطالعه به ترتیب در سال های 1387 و 1399 رخ داده است. همچنین نتایج نشان داد که شاخص TCI همبستگی معنی دار با هیچ یک از دوره های زمانی ندارد و همبستگی ضعیفی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد. شاخص VHI با دوره های زمانی یک، سه، شش و دوازده ماهه همبستگی معنی دار در سطح پنج درصد دارد و همبستگی آن با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف کمتر از شاخص VCI است. مقدار شاخص VCI در سال 1387 دارای کمترین مقدار (32.1 درصد) و در سال 1399 دارای بیشترین مقدار (41.3 درصد) در طول ماه اردیبهشت بوده است که با نتایج به دست آمده از شاخص SPI در منطقه مطابقت دارد. از طرفی این شاخص بیشترین همبستگی با شاخص SPI در دوره های زمانی مختلف دارد که همبستگی آن در سطح یک درصد معنی دار است و به عنوان شاخص ماهواره ای مناسب جهت پایش زمانی و مکانی خشکسالی در شهرستان نی ریز انتخاب می گردد. مقایسه نتایج حاصل از این تحقیق با نتایج تحقیقات دیگر محققان، نشان از دقت بسیار خوب شاخص های سنجش از دور در پایش خشکسالی دارد. بنابراین استفاده از فن آوری سنجش از دور در پایش خشکسالی در مناطقی که فاقد ایستگاه های هواشناسی یا دارای ایستگاه های هواشناسی با تراکم کم یا به صورت پراکنده هستند پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

433 - شناسایی مناطق کارست و میزان گسترش آن با استفاده از سنجش‌از‌دور و سیستم‌اطلاعات‌جغرافیایی در حوضۀ آبریز ظالم رود ساری در مازندران، ایران
محمدعلی قلی نتاج ملکشاه داود جهانی سیدرمضان موسوی نادر کهنسال قدیم وند سیدحمید وزیری

10.30495/girs.2022.684338

پیشینه و هدف سیمای مرکبی از همه ناهمواری‌ها، اشکال، فضای خالی و پدیده‌هایی که در اثر خورندگی آب در سطح و در زیر سطح زمین در سازندهای زمین‌شناسی قابل‌حل مختلف ایجاد می‌شوند را کارست گفته که تقریباً 15 درصد از سنگ‌های رخنمون یافته جهان را در برگرفته‌اند. علی‌رغم اهمیت منا چکیده کامل

پیشینه و هدف سیمای مرکبی از همه ناهمواری‌ها، اشکال، فضای خالی و پدیده‌هایی که در اثر خورندگی آب در سطح و در زیر سطح زمین در سازندهای زمین‌شناسی قابل‌حل مختلف ایجاد می‌شوند را کارست گفته که تقریباً 15 درصد از سنگ‌های رخنمون یافته جهان را در برگرفته‌اند. علی‌رغم اهمیت مناطق کارستی در ادوار گذشته، امروزه، مطالعه، شناسایی، تحلیل مکانی و مدیریت این مناطق، موردتوجه جدی زمین شناسان، هیدرولوژیست‌ها، هیدروژئولوژیست ها، اکوتوریست ها، ژئوتوریست ها و زیست‌محیطی در مقیاس‌های گوناگون است. از طرفی با توجه به برخی از شرایط ویژه مانند بحران آب و یافتن نقاط دارای ذخایر آبی پایدار و یا مناطق مناسب جهت احداث سدها و سایر سازه‌های با ریسک کم و ضریب اطمینان بالا، شناسایی مناطق کارستی از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین پدیده کارست در ابعاد گوناگون، از دیدگاه زمین‌شناسی و ژئومورفولوژی نیز دارای جایگاه ویژه‌ای است، زیرا علل و چگونگی فرآیندها و اشکال انحلالی و گسترش آن‌ها بر سنگ‌ها و کانی‌ها دارای اهمیت بسیار بالایی است. شرق مازندران به‌ویژه در محدوده موردمطالعه، ازلحاظ زمین‌شناسی یکی از مناطق دارای پتانسیل فرآیند کارستی بوده و با توجه به شرایط محیطی به‌خصوص وضعیت پوشش گیاهی و راه‌های دسترسی، کمتر موردمطالعه قرارگرفته است. بر این اساس، این مطالعه، به‌منظور شناسایی مناطق کارستی و میزان گسترش آن‌ها با استفاده از روش سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در حوضۀ ظالم رود ساری در استان مازندران در شمال ایران متمرکز است.مواد و روش‌ها به‌منظور شناسایی مناطق کارستی و ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی آبخوان‌های موجود، ابتدا لازم بود مناطق کارستی شناسایی و سپس وضعیت فیزیکوشیمیایی آن ارزیابی می‌گردید. در گام نخست، با استفاده از داده‌های ماهواره‌ای لندست Landsat، استر ASTER و SRTM، نقشه‌های زمین‌شناسی، اطلاعات آب‌وهوایی و بازدیدهای میدانی، عوامل مؤثر بر کارستی شدن که شامل نوع سنگ، خطواره‌ها نظیر گسل‌ها و شکستگی‌ها، پوشش گیاهی، آب‌وهوا، وضعیت آبراهه‌ها و شیب توپوگرافی هستند، استخراج شده‌اند. قابل‌ذکر است که در این گام، برای به دست آوردن نتیجه بهتر، از منطق فازی و تحلیل سلسله مراتبی (AHP) بهره گرفته شده است. در گام دوم، به‌منظور بررسی وضعیت فیزیکوشیمیایی آبخوان، پارامترهای شیمیایی برخی از چشمه‌ها، مورد تجزیه‌وتحلیل قرارگرفته و پارامترهای انحلالی، ضرایب اشباعی، منشأ مواد شیمیایی محلول در آب و سیستم کلی جریان در آبخوان‌های موجود مشخص شده است. در این مطالعه، تعیین ترکیب و پراکندگی سنگی، بر اساس بازدیدهای میدانی و به کمک نقشه‌های زمین‌شناسی یک‌صد هزارم بهشهر و ساری که زمین مرجع شده‌اند، انجام شده است. برای استخراج خطواره‌های ناشی از شکستگی‌ها، از سه روش دستی، خودکار و نیمه اتوماتیک استفاده شده است. در روش دستی، با اعمال فیلترهای High Pass، PCA و ترکیب رنگی داده‌های ماهواره‌ای لندست-8، خطواره‌ها بارزسازی و استخراج شده‌اند. در روش اتوماتیک، از الگوریتم Segment Tracing Algorithm (STA) در نرم‌افزار PCI، کمک گرفته شده است. در الگوریتم STA، پیکسل‌های خطی بر اساس اختلاف درجه خاکستری شناسایی و سپس بر اساس پارامترهای RADI، GTHR، LTHR، FTHR، ATHR و DTHR به بردار تبدیل گردیده‌اند. جهت تشخیص و استخراج وضعیت پوشش گیاهی، از شاخص Normalized Difference Vegetation Index (NDVI) بر روی داده‌های سنجنده OLI از ماهواره لندست-8، کمک گرفته شده است. آبراهه‌ها، با کمک اکستنشن ArcHydro در GIS شناسایی گردیدند. برای تولید DEM موردنیاز، از تکنیک‌های فتوگرامتری بر روی تصاویر زوج استریو سنجنده ASTER در نرم‌افزار Idrisi و بر اساس متغیرهای پارامتری توجیه‌های داخلی و خارجی (External and Internal Orientation) سنجنده و نقاط کنترلی زمینی (Ground Control Points, GCPs) انجام شده است. شیب توپوگرافی منطقه به کمک DEM و بر اساس درجه در محیط نرم‌افزاری GIS محاسبه و نقشه آن تهیه شده است. بر اساس داده‌های آب هوایی اداره کل هواشناسی استان مازندران، وضعیت آب‌وهوایی به‌صورت منحنی‌های هم‌دما، هم بارش و هم تبخیر مشخص و نوع آب‌وهوا نیز، از روش De Marton تعیین شده است.نتایج و بحث حاصل فعالیت‌های فوق، تولید نقشه‌های سنگ‌شناسی، تراکم و فاصله از خطواره‌های حاصل از شکستگی، تراکم و فاصله از آبراهه‌ها، شیب توپوگرافی، هم بارش و پوشش گیاهی بوده است. با توجه به معیارهای متفاوت بکار رفته در نقشه‌های تولیدشده و وجود نیاز به معیاری واحد و قابل‌مقایسه و متناسب برای تلفیق لایه‌های اطلاعاتی، از منطق فازی کمک گرفته شده است. در این حالت، کلیه لایه‌ها با مرز غیرقطعی به‌جز لیتولوژی که دارای مرز قطعی بوده و تابع منطق بولین است، فازی سازی شده‌اند و در ادامه در GIS، به‌صورت لایه‌های فازی سازی شده استخراج گردیده‌اند. از طرفی، چون وزن و ضریب اثربخشی عوامل هشت‌گانه مؤثر در وقوع پدیده کارست یکسان نیستند، برای تعیین ارجحیت و اولویت‌بندی این عوامل، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است و میزان مشارکت و به عبارتی وزن هر یک از معیارها با ضریب ناسازگاری کمتر از یک درصد در نرم‌افزار Expert Choice 12 محاسبه شده است. درنهایت، با روش ترکیب خطی وزن‌دار (WLC)، لایه‌های رستری فازی شده بر اساس وزن مؤثر آن‌ها، با عملگر تجمعی توافقی (Compromise Operator) یا گاما تلفیق شده و نقشه پراکندگی پدیده کارست با ضریب احتمال متفاوت در محدوده موردمطالعه استخراج گردید. در گام بعدی، به‌منظور بررسی وضعیت فیزیکوشیمیایی آبخوان‌ها و ارزیابی پدیده کارست، تعداد 18 چشمه با دبی مساوی و بیشتر از سه لیتر بر ثانیه انتخاب و به کمک نرم‌افزارهای SPPS، RockWorks2016 و PHREEQC2.6 مورد ارزیابی قرارگرفته‌اند و ضمن استخراج جداول و نمودارهای هیدروژئوشیمیایی، شاخص اشباعی کانی‌های متعدد نیز، محاسبه گردیده‌اند.نتیجه گیری نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که پدیده کارست، در بخش مرکزی دارای بیشترین گسترش بوده و خطواره‌های حاصل از شکستگی‌ها، بیشترین نقش را در تشکیل این پدیده داشته‌اند. تیپ آب این چشمه‌ها، بی‌کربنات کلسیک- منیزیک بوده و بر‌اساس نمودار گیپس، نقش سنگ‌های تشکیل‌دهنده آبخوان در تعیین ترکیب شیمیایی آب، بسیار واضح است. همچنین، با توجه به شاخص‌های اشباعی کانی‌ها، نوع جریان در مخازن آب‌های زیرزمینی، به‌صورت افشان و افشان- مجرایی است. بر اساس این تحقیق، بهره‌گیری از فن‌آوری نوین سنجش‌ازدور و GIS، موجب افزایش دقت و سرعت و کاهش هزینه در مطالعات کارستی به‌همراه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

434 - مدل سازی ذخیره کربن روی زمینی با استفاده از تصاویر ماهواره های Sentinel 1,2 و روابط پارامتریک و ناپارامتریک (مطالعه موردی: جنگل های سری سه سنگده)
سید مهدی رضایی سنگدهی اصغر فلاح هومن لطیفی نسترن نظریانی

10.30495/girs.2023.690665

در پژوهش پیش‌رو هدف؛ یافتن مدل‌های آماری و تجربی مناسب جهت برآورد ذخیره کربن روی زمینی به کمک تلفیق داده‌های طیفی و راداری سنجنده ماهواره‌های Sentinel 1, 2 در قسمتی از جنگل‌های سری سه سنگده است. در این راستا تعداد 150 قطعه نمونه دایره‌ای به روش تصادفی -منظم به مساحت 10 چکیده کامل

در پژوهش پیش‌رو هدف؛ یافتن مدل‌های آماری و تجربی مناسب جهت برآورد ذخیره کربن روی زمینی به کمک تلفیق داده‌های طیفی و راداری سنجنده ماهواره‌های Sentinel 1, 2 در قسمتی از جنگل‌های سری سه سنگده است. در این راستا تعداد 150 قطعه نمونه دایره‌ای به روش تصادفی -منظم به مساحت 10 آری انتخاب شد. در هر قطعه نمونه مشخصه‌های نوع گونه، ارتفاع کل درختان و قطر برابرسینه درختان با بیش از 5/7 سانتی‌متر ثبت شد. سپس چگالی تمام گونه‌های موجود در قطعات نمونه در آزمایشگاه تعیین شد. بعد از آن میزان زی‌توده در سطح قطعات نمونه بر اساس مدل جهانی فائو و مقدار ذخیره کربن روی زمینی نیز با اعمال ضریب محاسبه گردید. بر روی تصاویر راداری و طیفی عملیات مختلف پیش‌پردازش و پردازش‌های لازم اعمال شد. سپس ارزش‌های رقومی متناظر با قطعات نمونه زمینی از باندهای طیفی استخراج و به‌عنوان متغیرهای مستقل در نظر گرفته شد. مدل‌سازی با روش‌های ناپارامتری جنگل تصادفی، ماشین‌بردار پشتیبان، نزدیکترین همسایه و روش پارامتری رگرسیون خطی چندگانه انجام گرفت. نتایج نشان داد به طور متوسط میانگین زی‌توده روی زمینی 07/469 تن در هکتار و ذخیره کربن 53/234 تن در هکتار به دست آمد. همچنین بیشترین همبستگی بین باندهای اصلی و مصنوعی با دو مشخصه مورد بررسی مربوط به باند مادون قرمز نزدیک حاصل شد. نتایج اعتبارسنجی مدل‌سازی تلفیق داده‌های نوری و راداری ماهواره‌های Sentinel 1, 2 با زی‌توده و ذخیره کربن روی‌زمینی نشان داد؛ روش جنگل تصادفی نسبت به دیگر پارامترهای مورد بررسی با درصد مجذور میانگین مربعات خطا و درصد اریبی به‌ترتیب برای مشخصه‌های زی‌توده و ذخیره کربن (79/32 و 24/2-) و (79/30 و 01/0-) در مدل‌سازی عملکرد بهتری داشته‌ است. به‌طور کلی نتایج حاصل از اعتبارسنجی به‌دست آمده نشان داد استفاده از روش‌های جنگل تصادفی و تصاویر ماهواره‌های Sentinel 1, 2 عملکرد مناسبی در برآورد مشخصه‌های زی‌توده و ذخیره کربن را نداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

435 - پایش خشکسالی کشاورزی با استفاده از شاخص سنجش از دوری وضعیت تبخیر تعرق در حوزه آبخیز جراحی
مائده بهی فر عطاالله عبدالهی مجید کیاورز مقدم قاسم عزیزی

10.30495/girs.2023.691224

خشکسالی از مهم‌ترین مخاطرات طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. عوامل مختلفی بر بروز خشکسالی تأثیر دارند و شاخص‌های متنوعی برای پایش آن ارائه‌شده است. تاکنون تحقیقات اندکی به استفاده از داده‌های تبخیر تعرق ماهواره‌ای برای مطالعه خشکسالی پرداخ چکیده کامل

خشکسالی از مهم‌ترین مخاطرات طبیعی کشور است که اثرات مخرب زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد. عوامل مختلفی بر بروز خشکسالی تأثیر دارند و شاخص‌های متنوعی برای پایش آن ارائه‌شده است. تاکنون تحقیقات اندکی به استفاده از داده‌های تبخیر تعرق ماهواره‌ای برای مطالعه خشکسالی پرداخته‌اند. در این تحقیق از شاخص‌های سنجش‌ازدوری وضعیت پوشش گیاهی، وضعیت دما و وضعیت تبخیر تعرق برای مطالعه خشکسالی در حوزه آبخیز جراحی و زهره استفاده شد. شاخص‌های سنجش‌ازدوری خشکسالی به‌صورت ماهانه با استفاده از محصولات سنجنده مادیس در سال‌های 1378 تا 1396 محاسبه شدند. برای ارزیابی شاخص‌های سنجش‌ازدوری از شاخص ایستگاهی بارش استانداردشده شش‌ماهه استفاده‌شده است. نتایج تحقیق نشان داد شاخص وضعیت تبخیر تعرق بالاترین همبستگی را با شاخص بارش استانداردشده شش‌ماهه داشت و به‌عنوان مناسب‌ترین شاخص در نظر گرفته شد. مقدار ضریب همبستگی این شاخص 57/0- و مقدار ریشه میانگین مربعات خطا معادل 47/0 بوده است. با استفاده از شاخص‌های سنجش‌ازدوری، نقشه درجات شدت خشکسالی در شش کلاس خشکسالی فرین، شدید، متوسط، خفیف، نزدیک به نرمال و بدون خشکسالی برای سال‌های 1387، 1388 و 1395 که منطقه مطالعه تحت تأثیر خشکسالی قرار داشت، تهیه شد. نتایج ارزیابی مکانی نشان داد، بخش میانی حوزه که دارای زیستگاه‌های حفاظت‌شده با اهمیت اکولوژیک است، آسیب‌پذیرترین بخش حوزه حین خشکسالی بوده است و در بازه مطالعات، بیش از 10 ماه خشکسالی فرین را تجربه کرده است. در دوره موردبررسی، بخش ساحلی کمترین شدت خشکسالی را شاهد بوده است. بااین‌وجود، طی سال‌های مختلف پهنه تالابی حوزه که جزو زیستگاه‌های حفاظت‌شده آبی محسوب می‌گردد، با کاهش سطح روبرو شده است. نتایج تحقیق نشان داد، در مقایسه با سایر شاخص‌ها، استفاده از داده‌های تبخیر تعرق ماهواره‌ای می‌تواند ابزار مناسبی برای پایش خشکسالی در مناطق گرم و با پوشش گیاهی پراکنده نظیر ایران فراهم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

436 - ارزیابی کارایی استفاده از تغییرات خرد اقلیم در تفکیک پوشش اراضی در مقایسه ‏با برخی از روش‌های طبقه‌بندی نظارت‌شده در ‏محیط‌های شهری خشک
نجمه ستاری ملیحه عرفانی فاطمه جهانی شکیب

10.30495/girs.2023.689922

تفکیک بین اراضی بایر و ساخت و ساز شده از یکی از مهم‌ترین مسائل در تهیه نقشه کاربری اراضی/ پوشش اراضی در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک است. در این راستا پژوهشگران بسیاری سعی در افزایش دقت طبقه‌بندی از طریق به کارگیری روش‌های مختلف داشته‌اند که دنبال کردن برخی از روش‌ها پی چکیده کامل

تفکیک بین اراضی بایر و ساخت و ساز شده از یکی از مهم‌ترین مسائل در تهیه نقشه کاربری اراضی/ پوشش اراضی در اقلیم‌های خشک و نیمه‌خشک است. در این راستا پژوهشگران بسیاری سعی در افزایش دقت طبقه‌بندی از طریق به کارگیری روش‌های مختلف داشته‌اند که دنبال کردن برخی از روش‌ها پیچیده و زمانبر است. از این رو مقاله حاضر با هدف به کارگیری تغییرات خرد اقلیم از طریق اجرای الگوریتم پهنه‌بندی محلی اقلیم ( LCZ ) در شناسایی کاربری اراضی با تاکید بر تفکیک مناطق ساخت و ساز شده در یکی از شهرهای خشک ایران انجام شد و کارایی روش با بررسی صحت طبقه‌بندی در مقایسه با روش‌های مختلف نظارت شده شامل حداکثر احتمال، حداقل فاصله، فیشر، KNN، Artmapفازی، شبکه عصبی مصنوعی و ماشین بردار پشتیبان مقایسه گردید. منطقه مورد مطالعه شهر زاهدان بوده که دارای رشد مناطق ساخت و ساز شده بسیار چشمگیری در دهه‌های گذشته است. به این منظور از چهار دوره از تصاویر ماهواره لندست هشت سال 2020 استفاده شد. نمونه‌های تعلیمی از گوگل ارث استخراج شد و صحت‌سنجی نتایج طبقه‌بندی‌ها به کمک 218 نقطه تصادفی انجام شد. نتایج صحت‌سنجی نشان داد که استفاده از الگوریتم LCZ با صحت کلی و ضریب کاپای 33/96 درصد و 95/0 بالاترین و پس از آن روش‌های ماشین بردار پشتیبان و فیشر با صحت کلی 61/87 و 03/83 و ضریب کاپای 82/0 و 75/0 قرار دارند. از این‌رو برای مطالعات کاربری اراضی/پوشش اراضی روش LCZ که خرد اقلیم‌های محلی را در نظر می‌گیرد، پیشنهاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

437 - بررسی آب قابل بارش جو در شرایط گردوغبار با استفاده از تصاویر ماهواره ای (مطالعه موردی: جنوب غربی ایران)
طاهره انصافی مقدم طاهر صفرراد

10.30495/girs.2023.690417

در حالی که تاثیر گازهای گلخانه ای نیروگاه ها، خودروها و سایر ذرات معلق انسان ساخت بر کیفیت هوا و بهداشت عمومی به خوبی شناخته شده، تاثیر آنها بر آب و هوا به طور کامل شناخته نشده است. دانشمندان نشان داده اند که ذرات معلق در هوا می تواند چه به طور مستقیم، از طریق بازتابش ا چکیده کامل

در حالی که تاثیر گازهای گلخانه ای نیروگاه ها، خودروها و سایر ذرات معلق انسان ساخت بر کیفیت هوا و بهداشت عمومی به خوبی شناخته شده، تاثیر آنها بر آب و هوا به طور کامل شناخته نشده است. دانشمندان نشان داده اند که ذرات معلق در هوا می تواند چه به طور مستقیم، از طریق بازتابش انرژی خورشیدی به آسمان، چه به طور غیر مستقیم، با افزایش بازتاب ابرها، درجه حرارت سطح زمین را کاهش دهد. ذرات معلق گردوغبار به ویژه در مناطق شهری و صنعتی، به عنوان عامل کاهنده بارندگی و نزولات آسمانی عمل می کند. ریزگردهای بزرگ (بزرگتر از1 میکرون) می توانند بارندگی را افزایش دهند. اما ذرات بسیار ریز گردوغبار در سطوح فوقانی جو می تواند به سرکوب بارش های فراوان بیانجامد. مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط ظرفیت آب قابل بارش جوی با وقایع گردوغبار در جنوب غربی ایران طی دوره (1986 - 2016) انجام شده است. این مقاله، با استفاده از داده های طبقه بندی شده محصول مد 06(MOD06) سنجنده مادیس(MODIS) تاثیر گردوغبار بر بارش را مورد بررسی قرار داد. نتایج این تحقیق با بررسی داده های سنجش از دور از جمله مقادیر آب قابل بارش و رخداد گردوغبار جو در برخی موارد انتخابی، نشان داد در مقطعی از زمان که گردوغبار به مقدار بالایی می رسد، میزان آب قابل بارش که نشانگر پتانسیل و توانایی رخداد بارش است، به طور قابل توجهی کاهش می یابد. نتایج این تحقیق نشان داد یکی از اثرات رخدادهای گردوغبار در جنوب غربی ایران، نقصان بارش بوده و گردوغبار می تواند به طور قابل توجهی به عنوان عامل کاهنده یا سرکوب کننده میزان بارندگی در منطقه عمل کند. کارایی بالای محصول مد 06(MOD06) در اثبات اثر کاهش دهندگی گردوغبار بر آب قابل بارش جو در منطقه جنوب غربی ایران، در این تحقیق اثبات گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

438 - پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از روش مقایسه پس از طبقه‌بندی تصاویر ماهواره لندست (مطالعة موردی: اراضی شهر تهران)
پیمان حیدریان کاظم رنگزن سعید ملکی ایوب تقی زاده

اطلاع از نسبت کاربری های اراضی و نحوة تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد در برنامه ریزی و مدیریت اراضی است. با آگاهی از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان نحوة تغییرات در آینده را پیش بینی نمود و اقداماتی پیشگیرانه و مقتضی انجام داد. هدف از این تحقیق، چکیده کامل

اطلاع از نسبت کاربری های اراضی و نحوة تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد در برنامه ریزی و مدیریت اراضی است. با آگاهی از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان نحوة تغییرات در آینده را پیش بینی نمود و اقداماتی پیشگیرانه و مقتضی انجام داد. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی کلان شهر تهران در بازة زمانی (1385-1374) است. نقشه های کاربری اراضی برای سال های مورد نظر از تصاویر ماهواره لندست استخراج شد و با استفاده از داده های اتوکد سازمان نقشه برداری و نقشه های موجود اصلاح شدند. برای صحت سنجی نقشه ها، با استفاده از ماتریس خطا، ضریب کاپای 88% به دست آمد و آشکارسازی تغییرات با روش مقایسه پس از طبقه بندی انجام شد. نتایج آشکارسازی تغییرات با ضریب کاپای 91% و ضریب کرامر 88% نشان می دهد که افزایش مساحت در مناطق ساخته شده (68/4603 هکتار)، پارک ها (7/650 هکتار) و سطوح آبی (32/22 هکتار) و همچنین کاهش مساحت در زمین باز (47/4561 هکتار) و پوشش گیاهی (23/715 هکتار) رخ داده است. با توجه به نتایج، بیشترین تغییرات مناطق ساخته شده، در غرب شهر تهران صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

439 - مقایسة روش های شبکه عصبی مصنوعی، ماشین بردار پشتیبان و شیءگرا در استخراج کاربری و پوشش اراضی از تصاویر لندست 8
فرنوش اسلمی اردوان قربانی بهروز سبحانی محسن پناهنده

تهیة نقشه کاربری/پوشش اراضی، برای برنامه ریزی و مدیریت مکانی ضروری است. امروزه تصاویر ماهوره ای و تکنیک های سنجش از دور،به دلیل فرآهم آوردن داده های بهنگام و قابلیت بالای آنالیز تصاویر، کاربرد گسترده ای در تمامی بخش ها از جمله بخش های کشاورزی و منابع طبیعی دارند. در پژو چکیده کامل

تهیة نقشه کاربری/پوشش اراضی، برای برنامه ریزی و مدیریت مکانی ضروری است. امروزه تصاویر ماهوره ای و تکنیک های سنجش از دور،به دلیل فرآهم آوردن داده های بهنگام و قابلیت بالای آنالیز تصاویر، کاربرد گسترده ای در تمامی بخش ها از جمله بخش های کشاورزی و منابع طبیعی دارند. در پژوهش حاضر طبقه بندی کننده های شبکه عصبی مصنوعی، ماشین بردار پشتیبان و شیءگرا جهت تهیه نقشةکاربری/پوشش اراضی شهرستان های اردبیل، نیر و نمین مورد ارزیابی قرار گرفت. تصویر سنجندة (OLI) Operational Land Imager لندست 8 (سال 2013) پس از تصحیحات هندسی و توپوگرافیکی تحت این الگوریتم ها قرار گرفته و به 9 طبقة کاربری و پوشش اراضی شامل پهنه های آبی، زراعت آبی، زراعت دیم، چمنزار، برونزدگی سنگی، جنگل، مرتع، عرصه های مسکونی و انسان ساخت و فرودگاه طبقه بندی شد. پس از ارزیابی صحت، صحت کلی برای نقشة حاصل از شبکه عصبی مصنوعی، ماشین بردار پشتیبان و شیءگرا به ترتیب برابر با 91/89، 68/85 و37/94 درصد و مقدار کاپای آن ها به ترتیب 88/0، 82/0 و 93/0 برآورد شد که نشان دهنده برتری روش شیءگرا در مقایسه با دو روش دیگر است. هر سه روش توانستند صحتی قابل قبول برای نقشه ها ی کاربری/پوشش اراضی ارائه دهند. در کل، سه روش طبقه بندی پیشرفته، در منطقة ناهمگن با تغییرات ارتفاعی بیش از 3600 متر با استفاده از نسل جدید تصاویر سنجنده لندست 8 آزمون و مناسب ترین روش تهیه نقشة کاربری/پوشش اراضی معرفی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

440 - پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تکنیک سنجش از دور (مطالعة موردی: شهرستان شهریار)
زهره داودی منظم علی حاجی نژاد محسن عباس نیا سیما پورهاشمی

عدم تعادل فضایی و توسعه فیزیکی ناموزون در گستره مناطق به ویژه در محدودة شهرهای بزرگ، باعث شده پایش تغییرات کاربری زمین و هدایت آن در راستای کاهش آثار سوء در کوتاه مدت و بلند مدت اصلی ترین دغدغه سیاست گذاران و برنامه ریزان باشد. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری ارا چکیده کامل

عدم تعادل فضایی و توسعه فیزیکی ناموزون در گستره مناطق به ویژه در محدودة شهرهای بزرگ، باعث شده پایش تغییرات کاربری زمین و هدایت آن در راستای کاهش آثار سوء در کوتاه مدت و بلند مدت اصلی ترین دغدغه سیاست گذاران و برنامه ریزان باشد. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی زراعی شهرستان شهریار با سه روش حداکثر احتمال (MLC)، شبکه عصبی (NNC) و ماشین بردار پشتیبان (SVM)، طی بازة زمانی (1366- 1388) با استفاده از داده های رقومی لندست است. نتایج تحقیق نشان داد که توسعه شهری منطقة طی دورة 22 ساله، روندی افزایشی ولی اراضی کشاورزی روندی کاهشی داشته است. تغییرات کاربری کشاورزی با روش های ماشین بردار پشتیبان، شبکه عصبی و حداکثر احتمال، نشان داد که این کاربری به ترتیب به میزان 37، 26 و 25% کاهش داشته است. همچنین نتایج روش های ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی به ترتیب نشان دهنده افزایش 57 و 41 درصدی کاربری های شهری بوده، در حالی که روش حداکثر احتمال، کاهش 4 درصدی این کاربری را نشان می دهد، که نشان دهنده ضعف برآوردهای محاسباتی این روش می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

441 - بررسی تأثیر عوامل جغرافیایی بر حرارت سطحی زمین با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در مخروط آتشفشان تفتان
شهرام بهرامی الهه اکبری عاطفه دوران

برآورد دمای سطح زمین در پهنه وسیع از طریق سنجش از دور، نقصان پایش آن را در ایستگاه‌های محدود هواشناسی رفع می کند. الگوریتم توازن انرژی سطح زمین (سبال)، در اکثر نقاط دنیا برای برآورد دما در سطح مورد استفاده قرار گرفته است. هدف این تحقیق، به دست آوردن دمای سطح زمین و بررس چکیده کامل

برآورد دمای سطح زمین در پهنه وسیع از طریق سنجش از دور، نقصان پایش آن را در ایستگاه‌های محدود هواشناسی رفع می کند. الگوریتم توازن انرژی سطح زمین (سبال)، در اکثر نقاط دنیا برای برآورد دما در سطح مورد استفاده قرار گرفته است. هدف این تحقیق، به دست آوردن دمای سطح زمین و بررسی ارتباط آن با عوامل جغرافیایی نظیر ارتفاع، جهات جغرافیایی، لیتولوژی و مورفومتری برخی از لندفرم‌ها در مخروط آتشفشانی تفتان می باشد. بنابراین، با اعمال الگوریتم سبال بر تصویر ماهواره‌ای +ETM سال 2001، نقشه حرارتی منطقه تهیه شد. برای اجرای این روش، رادیانس حرارتی تصحیح شده، گسیلمندی سطحی در باند حرارتی، رادیانس طیفی، بازتابندگی در هر باند و آلبیدوی سطحی نیز محاسبه گردید. نقشه خط الرأس‌ها و خط القعرها بر اساس روش بررسی منحنی میزان‌های منطقه از طریق نقشه توپوگرافی و گوگل ارث تهیه شد. نقشه‌ آبراهه‌ها، مدل رقومی ارتفاع، جهات جغرافیایی و زمین‌شناسی، رقومی و تولید گردید. با انطباق و همپوشانی نقشه‌های مذکور با نقشه دمای سطح زمین و استفاده از تحلیل Zonal Statistic، دمای سطح زمین در هر طبقه ارتفاعی، جهت جغرافیایی، سازند و لندفرم‌های خاص به دست آمده است. نتایج نشان می دهد که در طبقات ارتفاعی بالاتر، دمای سطح زمین کاهش یافته و در میزان دمای سطحی مخروط، جهات جغرافیایی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌نمایند. به طوری که کمترین میانگین دما در جهت غربی و بیشترین میانگین دما در جهت شرقی به چشم می‌خورد. همچنین، سازندها و لندفرم هایی که کمترین و بیشترین دما را دارا هستند نیز در این جهات قرار دارند. بنابراین با در نظر گرفتن شرایط دمایی در جهات جغرافیایی و سازندهای مختلف، می‌توان به کاشت محصولات کشاورزی سازگار و برنامه‌ریزی محیطی مناسب اقدام نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

442 - الگوهای مکانی- زمانی تغییرات سیمای سرزمین و توسعه شهری (مطالعة موردی: گرگان)
حمیدرضا کامیاب عبدالرسول سلمان ماهینی

سیمای سرزمین پارچینی از عناصر مختلف در یک بستر غالب کاربری- پوشش سرزمین است که در سال های اخیر بر کمّی کردن آن تأکید زیادی شده است. عناصر سیمای سرزمین متفاوتند که در این مطالعه مناطق شهری به عنوان لکه های شهری و جهت شناسایی تغییرات استفاده شده است. هر منطقه شهری به عنوا چکیده کامل

سیمای سرزمین پارچینی از عناصر مختلف در یک بستر غالب کاربری- پوشش سرزمین است که در سال های اخیر بر کمّی کردن آن تأکید زیادی شده است. عناصر سیمای سرزمین متفاوتند که در این مطالعه مناطق شهری به عنوان لکه های شهری و جهت شناسایی تغییرات استفاده شده است. هر منطقه شهری به عنوان لکه ای از سیمای سرزمین منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است. در این خصوص، الگوهای لکه های شهری شهر گرگان در سال های 1987 و 2001 با استفاده از معیارهای مرتبط با تعداد لکه ها، همسایگی و مجاورت لکه ها با هم و شکل لکه های شهری مقایسه گردید. جهت انجام این کار، مناطق شهری به عنوان لکه شهری در نرم افزار Fragstats وارد شده و از لحاظ معیارهای مختلف مورد بررسی قرار گرفتند. این بررسی نشان داد که در طول دوره 14 ساله، الگوی توسعه شهری در شهر گرگان به سمت ایجاد لکه های بزرگ تر با اشکال ساده تر و با پیچیدگی کمتر سوق پیدا کرده است. به عبارتی، رشد شهری در مسیر مناطق یا لکه های شهری گذشته بوده است. این نتیجه در بررسی مکانی لکه های بزرگ (مجموعه ای از مناطق شهری پیوسته به هم) نیز قابل مشاهده است که در آن، دو لکه بزرگ سال 1987 به واسطه رشد مناطق شهری بین آن ها به هم متصل شده و یک لکه بزرگ تر را ایجاد نمودند. علی رغم گرایش رشد شهری به سمت مناطق گذشته و نهایتاً ایجاد لکه های شهری نزدیک به هم، مشاهده گردید که این لکه ها دارای توزیع یکنواخت در کل منطقه نیستند و دارای شکلی پراکنده اند. این نتیجه از افزایش 1/2 برابری لکه های شهری طی این دوره نیز قابل استنتاج است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

443 - برآورد تابش کل لحظه ای طول موج کوتاه خورشید با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجنده مودیس (مطالعة موردی: مناطق مرکزی ایران)
اسماعیل تازیک عبدالعلی رضایی علی آبکار سیدکاظم علوی‌پناه زهرا جهانتاب علیرضا رحمتی

استفاده از انرژی‌های نو به ویژه تابش امروزه به عنوان یکی از مهم ترین منابع تولید انرژی محسوب می‌شود. لذا مطالعه انرژی خورشیدی از اهمیت زیادی برخوردار است. با این حال که خورشید یک منبع عظیم انرژی است، اما برون‌داد انرژی آن در سطح زمین به طور یکسان عمل نمی‌کند، به این صور چکیده کامل

استفاده از انرژی‌های نو به ویژه تابش امروزه به عنوان یکی از مهم ترین منابع تولید انرژی محسوب می‌شود. لذا مطالعه انرژی خورشیدی از اهمیت زیادی برخوردار است. با این حال که خورشید یک منبع عظیم انرژی است، اما برون‌داد انرژی آن در سطح زمین به طور یکسان عمل نمی‌کند، به این صورت که میزان تابش انرژی خورشیدی در نقاط مختلف جهان متغییر بوده و در عرض‌های جغرافیایی پایین بیشتر است. بنابراین شناخت مکان‌های مناسب جهت بکارگیری انرژی خورشیدی الزامی می‌باشد. بهترین و دقیق ترین روش برای اندازه‌گیری این پارامتر استفاده از دستگاه‌های تابش‌سنجی می‌باشد، اما امکان استفاده از این ایستگاه‌ها به دلیل شرایط مختلف طبیعی و اقتصادی وجود ندارد. از طرف دیگر این دستگاه ها مقدار تابش را به صوت نقطه‌ای تا شعاع محدودی برآورد می‌کنند. در سال‌های اخیر با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای تا حدودی این مشکلات برطرف گردیده است. لذا در این تحقیق با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای سنجنده مودیس و با استفاده از روش تبدیل آلبدوی باریک باند به پهن باند، میزان تابش کل لحظه‌ای موج کوتاه خورشیدی در مناطق مرکزی ایران متشکل از استان های قم، اصفهان، تهران و سمنان برآورد شده است. به منظور تحلیل نتایج به دست آمده از سه شاخص آماری ضریب تبیین، جذر میانگین مربع خطا و مقدار متوسط خطا استفاده شد. در نهایت میزان جذر میانگین مربع خطا حدود 42 وات بر متر مربع و میزان متوسط خطا در حدود 75/40 وات بر متر مربع به دست آمد که بیانگر دقت بالای روش مورد استفاده در برآورد تابش می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

444 - ارزیابی الگوریتم های طبقه بندی نظارت شده غیرپارامتریک در تهیة نقشه پوشش زمین با استفاده از تصاویر لندست 8
وحید میرزایی زاده مریم نیک نژاد جعفر اولادی قادیکلایی

هدف از این تحقیق ارزیابی کارایی سه الگوریتم ماشین بردار پشتیبان، درخت تصمیم گیری و شبکه عصبی مصنوعی فازی آرتمپ جهت تهیة نقشه پوشش زمین حوزه آبخیز ارکواز با استفاده از تصویر سنجنده OLI ماهواره لندست 8 (سال 1393) است. پس از تصحیح هندسی تصاویر و پیش پردازش های صورت گرفته، چکیده کامل

هدف از این تحقیق ارزیابی کارایی سه الگوریتم ماشین بردار پشتیبان، درخت تصمیم گیری و شبکه عصبی مصنوعی فازی آرتمپ جهت تهیة نقشه پوشش زمین حوزه آبخیز ارکواز با استفاده از تصویر سنجنده OLI ماهواره لندست 8 (سال 1393) است. پس از تصحیح هندسی تصاویر و پیش پردازش های صورت گرفته، اقدام به تعیین نمونه های تعلیمی مربوط به طبقات پوشش زمین برای انجام عملیات طبقه بندی شد و ارزیابی تفکیک پذیری نمونه ها در هر کدام از طبقات پوشش زمین با استفاده از شاخص آماری واگرایی تعیین شد. به منظور ارزیابی صحت نتایج طبقه بندی هر کدام از الگوریتم ها، نقشه واقعیت زمینی با استفاده از روش سیستماتیک به ابعاد 550 متری طراحی و نوع پوشش زمینی آن ها در محل نمونه ها مشخص گردید. در نهایت، کارایی روش های طبقه بندی با استفاده از معیارهای صحت کلی، ضریب کاپا، صحت تولید کننده و صحت کاربر مورد بررسی قرار گرفت. مقایسة صحت های کلی و ضریب کاپای کسب شده برای سه طبقه بندی کننده با مجموعه باندی مناسب در مقایسه با نقشة واقعیت زمینی نشان داد که طبقه بندی کننده ماشین بردار پشتیبان با مقدار صحت کلی 26/91% و ضریب کاپای 8731/0 نتایج مطلوب تری نسبت به سایر الگوریتم ها دارد. نتایج همچنین نشان داد که تفکیک و طبقه بندی اراضی جنگلی از سایر طبقات کاربری منطقه با صحت بالا صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

445 - تحلیل ارتباط پوشش گیاهی بر وقوع تعداد گرد و غبار استان خراسان رضوی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور
سیما پورهاشمی مهدی بروغنی محمد علی زنگنه اسدی ابوالقاسم امیراحمدی

پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات اقلیمی مهم در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد که زیان های جانی و مالی برای انسان به همراه دارد. در دهه های اخیر به دلیل خشکسالی‌های طولانی مدت در ایران، تعداد وقوع گرد و غبارها افزایش یافته و شهرها و روستاهای زیادی را تحت تأثیر قرار داد چکیده کامل

پدیده گرد و غبار یکی از مخاطرات اقلیمی مهم در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می باشد که زیان های جانی و مالی برای انسان به همراه دارد. در دهه های اخیر به دلیل خشکسالی‌های طولانی مدت در ایران، تعداد وقوع گرد و غبارها افزایش یافته و شهرها و روستاهای زیادی را تحت تأثیر قرار داده است . یکی از مناطقی که با توجه به شرایط آب و هوایی و ویژگی های طبیعی (نزدیکی به کویرها)، از این پدیده اقلیمی متأثر است استان خراسان رضوی می باشد. هدف از این تحقیق بررسی تأثیر پوشش گیاهی و ارتباط آن با وقوع گرد و غبار استان خراسان رضوی طی دوره مطالعه 2004 تا 2013 با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و شاخص تأثیر پوشش گیاهی نرمال شده (NDVI) است. برای انجام تحقیق، داده‌های روزهای گرد و غبار در ایستگاه های سینوپتیک استان برای دوره مورد مطالعه از سازمان هواشناسی دریافت و فراوانی روزهای گرد و غبار هر ایستگاه در ماه ها و فصول مختلف استخراج گردید. با استفاده از روش کریجینگ معمولی در سیستم اطلاعات جغرافیایی، روزهای گرد و غبار در سطح استان پهنه بندی گردید. نقشه پوشش گیاهی منطقه، با استفاده از تصاویر سنجنده MODIS در محیط 4.8®ENVI تهیه گردید. نتایج نشان داد که تعداد وقوع گرد و غبار با پراکنش پوشش گیاهی ارتباط نزدیکی دارد و با کاهش پوشش گیاهی، بر تعداد وقوع گرد و غبار افزوده می شود. نتایج حاکی از آن است که تعداد وقوع گرد و غبار در سال های اخیر نسبت به گذشته افزایش داشته است و سال های 2008 و 2005 به ترتیب دارای بیشترین و کمترین تعداد گرد و غبار در طول دوره مورد مطالعه می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

446 - مقایسة مقایر برآوردی آلبیدوی سطحی به دست آمده از تصاویر لندست و مودیس
میرمسعود خیرخواه زرکش عادل محبوبیان همایون حصادی

آلبیدو بر اساس الگوریتم سیبل (SEBAL) به دو روش قدیمی و جدید برآورد می گردد. در روش جدید که از سال 2004 مورد استفاده قرار گرفت، روند محاسبات براساس مدل های تجربی جدید پایه گذاری شد. برای تعیین آلبیدوی اجسام روی سطح زمین، در مقیاس وسیع و با در نظر گرفتن توپوگرافی های مختل چکیده کامل

آلبیدو بر اساس الگوریتم سیبل (SEBAL) به دو روش قدیمی و جدید برآورد می گردد. در روش جدید که از سال 2004 مورد استفاده قرار گرفت، روند محاسبات براساس مدل های تجربی جدید پایه گذاری شد. برای تعیین آلبیدوی اجسام روی سطح زمین، در مقیاس وسیع و با در نظر گرفتن توپوگرافی های مختلف سطح زمین، امکان اندازه گیری زمینی مقادیر آلبیدوی اجسام وجود نداشته، لذا به ناچار از روش های سنجش از دور برای استفاده می گردد. در این تحقیق آلبیدوی سطحی با استفاده از تصاویر سنجنده لندست (+ETM) و مودیس (MODIS) محاسبه شده و اقدام به مقایسه مقادیر برآوردی توسط دو سنجنده در کاربری های مختلف اراضی شده است. برای انجام محاسبات مربوط به آلبیدو، از نرم‌افزار ERDAS Imagine® 9.1 و ArcGIS® 10.1 استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که مقدار میانگین آلبیدو در کاربری زراعت فعال، در تصویر لندست و مودیس، به ترتیب مقدار 186/0 و 344/0 را نشان می دهد، که کمترین مقدار را بین انواع کاربری ها دارا بوده و در کاربری مسیل ، مقدار 242/0 را نشان می دهد که در بین کاربری های ذکر شده بیشترین مقدار می باشد. همچنین مقدار آلبیدو در کاربری اراضی زراعی آیش در تصویر لندست و مودیس، به ترتیب دارای مقادیر حداقل 088/0 و 274/0 و نیز 374/0 و 464/0 می باشند. با نتایج مقادیر آلبیدوی به دست آمده از کاربری های مختلف می توان تفاوت انرژی دریافتی خالص در هر یک از سطوح مختلف کاربری اراضی را تعیین نمود که این آیتم به نوبه خود یکی از فاکتورهای تعیین تبخیر و تعرق با استفاده از الگوریتم های سنجش از دور می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

447 - بررسی غلظت عناصر سنگین مس، روی و آرسنیک خاک با استفاده از RS و GIS (مطالعة موردی: حوزه آبخیز کبودرآهنگ، رزن و خونجین- تلخاب در استان همدان)
لقمان خداکرمی علیرضا سفیانیان الهه محمدی توفیق نوراله میرغفاری

هدف از این تحفیق بررسی اثر آلودگی های غیرنقطه ای کشاورزی بر میزان غلظت فلزات سنگین مس، روی و آرسنیک و تهیه نقشه پتانسیل آلودگی خاک به این عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، زمین آمار و سنجش از دور است. با استفاده از روش نمونه‌برداری سیستماتیک- تصادفی طبقه بندی چکیده کامل

هدف از این تحفیق بررسی اثر آلودگی های غیرنقطه ای کشاورزی بر میزان غلظت فلزات سنگین مس، روی و آرسنیک و تهیه نقشه پتانسیل آلودگی خاک به این عناصر با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، زمین آمار و سنجش از دور است. با استفاده از روش نمونه‌برداری سیستماتیک- تصادفی طبقه بندی شده 135 نمونه خاک سطحی (20-0 سانتیمتری) از منطقه ای به وسعت 7262 کیلومتر مربع جمع آوری و غلظت کل عناصر، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک شامل pH و ماده آلی برای کلیه نمونه ها اندازه‌گیری شد. برای پهنه بندی غلظت فلزات سنگین ابتدا با کمک آنالیز همبستگی مکانی، مناسبترین روش پهنه بندی با استفاده از توابع MAE و MBE انتخاب گردید. سپس نقشه پهنه بندی غلظت فلزات سنگین روی و مس با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل نمایی و فلز آرسنیک با استفاده از روش کریجینگ معمولی و مدل کروی تهیه شد. همچنین برای بررسی تجزیه و تحلیل نقشه های توزیع غلظت فلزات از نقشه های کاربری اراضی، زمین شناسی و نقشه برآورد غلظت زمینه فلزات سنگین استفاده شد. نقشه کاربری اراضی با استفاده از سری زمانی تصاویر ماهواره ای AWIFS و اعمال طبقه بندی فازی و با کاپای 88/0 و دقت 90% تهیه گردید. تجزیه و تحلیل نقشه پهنه بندی فلزات سنگین نشان داد که عناصر مس و روی منشأ زمین شناسی و کشاورزی دارند و عنصر آرسنیک از مواد مادری منشأ می گیرد ولی فعالیت‌های کشاورزی به دلیل مصرف بیش از حد کودهای شیمیایی می‌تواند باعث افزایش هر چه بیشتر این عناصر در خاک شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

448 - تهیة نقشه زون های لرزه ای گستره اصفهان با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
مجتبی رحیمی شهید فریبا کارگران نیما رحیمی

اصفهان یکی از شهرهای مهم کشور از نظر اقتصادی، صنعتی، تاریخی و گردشگری می باشد. به علت اهمیت این شهر مطالعات لرزه خیزی و شناسایی گسل های فعال در این منطقه ضروری است. در این مطالعه وضعیت لرزه زمین ساخت و خطر زمین لرزه در نقشه 1:250000 چهارگوش شهر اصفهان مورد بررسی قرار گر چکیده کامل

اصفهان یکی از شهرهای مهم کشور از نظر اقتصادی، صنعتی، تاریخی و گردشگری می باشد. به علت اهمیت این شهر مطالعات لرزه خیزی و شناسایی گسل های فعال در این منطقه ضروری است. در این مطالعه وضعیت لرزه زمین ساخت و خطر زمین لرزه در نقشه 1:250000 چهارگوش شهر اصفهان مورد بررسی قرار گرفت. گسترة مورد مطالعه از طرف شمال شرق به طرف جنوب غرب شامل زون ایران مرکزی، زون سنندج – سیرجان و زون زاگرس مرتفع می باشد. به کمک تصاویر ماهواره ای، اطلاعات زمین لرزه های تاریخی و دستگاهی، نقشه های زمین شناسی، تکتونیکی و نقشه مغناطیس هوایی، گسل های بنیادی و فعال منطقه مشخص گردید و لرزه خیزی ناحیه مورد ارزیابی قرار گرفت. با توجه به اطلاعات موجود، نقشه لرزه زمین ساخت منطقه تهیه گردید که چهار زون لرزه ای در آن مشخص شد. نتایج نشان داد که لرزه خیزی منطقه از جهت شمال شرق به‌طرف جنوب غرب افزایش می یابد. تحلیل خطر لرزه ای گستره مورد مطالعه با استفاده از روش گوتنبرگ – ریشتر احتمال رخداد زمین لرزه های با بزرگی 5/5 تا 6 ریشتر را در منطقه در 100 سال آینده 100%، زمین لرزه های با بزرگی 5/6 ریشتر را 84% و زمین لرزه های با بزرگی 7 ریشتر را 46% پیش بینی کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

449 - ارزیابی بارش در مقیاس‌های روزانه، ماهانه و سالانه با استفاده از تصاویر ماهواره ای (مطالعة موردی: حوزة مرزی غرب ایران)
غزاله مددی سعید حمزه علی اکبر نوروزی

متغیر بارش نقش بسیار مهمی در مطالعات هیدرومتئورولوژی و کشاورزی دارد. بنابراین اندازه‌گیری و تخمین بارندگی در سطح منطقه ای به ما کمک می‌کند تا درک درستی از آب و چرخه انرژی بدست آوریم. با توجه به تغییر‌پذیری زیاد کمیت بارش در مکان و زمان، پایش آن در مقیاس‌های منطقه ای به چکیده کامل

متغیر بارش نقش بسیار مهمی در مطالعات هیدرومتئورولوژی و کشاورزی دارد. بنابراین اندازه‌گیری و تخمین بارندگی در سطح منطقه ای به ما کمک می‌کند تا درک درستی از آب و چرخه انرژی بدست آوریم. با توجه به تغییر‌پذیری زیاد کمیت بارش در مکان و زمان، پایش آن در مقیاس‌های منطقه ای به وسیله ایستگاه‌های زمینی بسیار دشوار می باشد. از اینرو استفاده از تصاویر ماهواره‌ای با تفکیک مکانی بالا توصیه می شود. اما لازم است قبل از استفاده از این داده‌ها، دقت زمانی و مکانی آن ها ارزیابی شود. هدف از این تحقیق، ارزیابی قابلیت داده‌ های ماهوارة TRMM در برآورد بارش روزانه، ماهانه و سالانه در مقیاس مکانی 25/0× 25/0 درجه، برای دوره آماری 2012-2000 میلادی و مقایسه آن با داده‌های بارش در 30 ایستگاه هواشناسی ‌(سینوپتیک و کلیماتولوژی) ‌در حوزه مرزی غرب ایران بوده است. با بررسی تغییرات میزان بارش در دوره آماری فوق، سری زمانی و مکانی ضریب همبستگی پیرسون برای مقیاس‌های زمانی روزانه، ماهانه و سالانه محاسبه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که همبستگی معنی‌داری در سطح پنج درصد بین داده‌های بارش زمینی و ماهواره‌ای در مقیاس‌های ماهانه و سالانه وجود دارد. با استفاده از نتایج بدست آمده، ارتباط بین داده های ماهانه بارش حاصل از تصویر ماهواره‌ای و داده‌های مشاهده‌ای در ایستگاه‌ها با استفاده از دو‌ روش رگرسیون خطی و رگرسیون غیر‌خطی برای هر سال بررسی شد. همچنین با‌ کمک آماره‌های اعتبار‌سنجی، اعتبار مدل‌های مورد استفاده تعیین گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

450 - برآورد تبخیر و تعرق با استفاده از سنجش از دور، شبکه های عصبی مصنوعی و مقایسه نتایج آن با روش پنمن- مانتیث- فائو در باغات مرکبات شمال خوزستان
عزیز عظیمی کاظم رنگزن مصطفی کابلی زاده محمد خرمیان

تبخیر و تعرق یکی از مهمترین عوامل اتلاف آب می باشد. تبخیر و تعرق یک پدیده پیچیده ای است که به عوامل و داده های زیادی بستگی دارد، بنابراین برآورد دقیق میزان تبخیر و تعرق، بسیار مشکل و پرهزینه می باشد. هدف از این مطالعه برآورد تبخیر و تعرق با استفاده از الگوریتم توازن انر چکیده کامل

تبخیر و تعرق یکی از مهمترین عوامل اتلاف آب می باشد. تبخیر و تعرق یک پدیده پیچیده ای است که به عوامل و داده های زیادی بستگی دارد، بنابراین برآورد دقیق میزان تبخیر و تعرق، بسیار مشکل و پرهزینه می باشد. هدف از این مطالعه برآورد تبخیر و تعرق با استفاده از الگوریتم توازن انرژی سطحی برای زمین (سبال) و همچنین ارزیابی عملکرد شبکه های عصبی مصنوعی در برآورد تبخیر و تعرق می باشد. جهت محاسبه میزان سبال تبخیر و تعرق، روش الگوریتم سبال بوسیله تصاویر ماهواره ای مورد استفاده قرار گردید. در این تحقیق از چهار تصویر لندست 8 استفاده شد که مقایسه نتایج بدست آمده از دو روش، سنجش از دور و معادله پنمن- مانتیث- فائو، نشان می‌دهد که میانگین مربعات خطا (MSE) 54/1 و میانگین خطای مطلق (MAE) 04/1 میلیمتر در روز می‌باشد. برای حل پیچیدگی فرآیند تبخیر، از شبکه‌های عصبی مصنوعی برای پیش بینی تبخیر از تشت بر اساس داده‌های هواشناسی استفاده گردید. در این تحقیق شبکه پرسپترون با الگوریتم پس انتشار خطا برای آموزش آن استفاده شد. برای آموزش شبکه از داده های اقلیمی روزانة 13 ساله ایستگاه صفی آباد دزفول استفاده شد. نتایج حاصل از محاسبات نشان داد بهترین شبکه، شبکه‌ای با همه ورودی‌ها، با یک لایه پنهان و 28 نرون در لایه میانی می‌باشد. نتایج پیاده سازی این شبکه نشان دهنده، شاخص های آماری معیارهای میانگین مربعات خطا (MSE) 0032/0، میانگین خطای مطلق (MAE) 0445/0 و ضریب تبین (R2) 9609/0 می‌باشد. مقایسه نتایج بدست آمده از روش شبکه های عصبی مصنوعی با روش پنمن- مانتیث- فائو نشان می‌دهد که میانگین مربعات خطا (MSE) 11/1 و میانگین خطای مطلق (MAE) 52/0 میلی متر در روز می‌باشد. این نتایج، بیانگرعملکرد بهتر شبکه‌های عصبی مصنوعی نسبت به روش سنجش از دور در برآورد میزان تبخیر و تعرق می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

451 - مدل سازی تغییرات پوشش اراضی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و زنجیرة مارکف (مطالعة موردی: سواحل میانی استان بوشهر)
مهدی غلامعلی فرد محسن میرزایی شریف جورابیان شوشتری

اراضی ساحلی استان بوشهر به علت موقعیت ویژه در صادرات و واردات دریایی، وجود ذخایر نفت و گاز، کشاورزی، وجود نیروگاه هسته‌ای، شرایط مناسب صید و صیادی و جاذبه های گردشگری از اهمیت راهبردی و اقتصادی بالایی برخوردار است. از این رو می بایست از روش های نوین جهت پایش و مدل سازی چکیده کامل

اراضی ساحلی استان بوشهر به علت موقعیت ویژه در صادرات و واردات دریایی، وجود ذخایر نفت و گاز، کشاورزی، وجود نیروگاه هسته‌ای، شرایط مناسب صید و صیادی و جاذبه های گردشگری از اهمیت راهبردی و اقتصادی بالایی برخوردار است. از این رو می بایست از روش های نوین جهت پایش و مدل سازی تغییرات در این مناطق استفاده نمود. هدف از این مطالعه، پایش و مدل سازی تغییرات کاربری اراضی در یک دوره 23 ساله (1367-1390) با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی و زنجیره مارکف در محیط اکستنشن مدل ساز تغییرات اراضی (LCM) می باشد. بدین منظور از هفت متغیر، سه زیرمدل و دوره واسنجی 1379-1384 جهت مدل سازی تغییرات کاربری اراضی سال 1390 استفاده گردید. پس از ارزیابی صحت مدل با استفاده از آماره کاپا، نقشه پوشش اراضی سال 1395 با استفاده از دوره واسنجی 1390-1384 پیش بینی شد. نتایج نشان داد که در طول دوره مطالعه، تغییرات شدید از اراضی باز به اراضی کشاورزی و رهاسازی زمین های کشاورزی در منطقه مشاهده گردید. از سال 1367 تا 1384 به میزان 76/19715 هکتار به وسعت اراضی کشاورزی افزوده شده و بین سال های 1384 تا 1390 تنها 48/14% از کاربری کشاورزی بدون تغییر مانده است و وسعت زیادی از کشاورزی رهاسازی شده است. از دیگر نتایج این تحقیقی توسعه زیاد کاربری شهری (33/17760 هکتار) است. در این مطالعه LCM توانست 76/0 از تغییرات را بدرستی پیش بینی نماید. به طوری که در سال 1395 به میزان 12000 هکتار افزایش وسعت در توسعه شهری منطقه پیش بینی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

452 - بررسی تغییرات زیست محیطی با استفاده از سنجش از دور و شاخص کیفیت آب (مطالعة موردی: تالاب بین المللی شادگان)
لیلا رحیمی بلوچی آزاده زرع کار بهرام ملک محمدی

هدف از انجام این تحقیق بررسی و مقایسه تغییرات تالاب بین المللی شادگان طی دو دهه گذشته است. بدین منظور روند تغییرات تالاب بین المللی شادگان و پدیده های مختلف مرتبط آن با استفاده از تصاویر ماهواره لندست از محدوده مطالعاتی و پردازش آن ها در محیط نرم افزار ENVI®4.8 به ک چکیده کامل

هدف از انجام این تحقیق بررسی و مقایسه تغییرات تالاب بین المللی شادگان طی دو دهه گذشته است. بدین منظور روند تغییرات تالاب بین المللی شادگان و پدیده های مختلف مرتبط آن با استفاده از تصاویر ماهواره لندست از محدوده مطالعاتی و پردازش آن ها در محیط نرم افزار ENVI®4.8 به کمک روش طبقه بندی نظارت شده و الگوریتم شباهت طی یک دورة زمانی 20 ساله (1990-2011) بررسی گردید. برای تعیین علت تغییرات رخ داده در تالاب، کیفیت آب ورودی به تالاب به کمک شاخص ارزیابی ریسک و آسیب پذیری آلودگی منابع آب (WRASTIC)، در مقیاس حوزه آبریز تالاب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق، کاهش 6 درصدی مساحت تالاب شادگان در طی این سال ها و کاهش مساحت بخش های آبی و خاکی (اراضی بایر و گل و لای) تالاب به میزان 61/1796 کیلومتر مربع (71/25%) و افزایش مساحت پوشش گیاهی تالاب به میزان 7/1796 (9%) را نشان می دهد. پوشش گیاهی در تالاب به سرعت رو به افزایش بوده که نشان از آلودگی آب، افزایش پدیده تغذیه گرایی و از بین رفتن زودهنگام این تالاب بین المللی دارد. نتیجه محاسبه شاخص WRASTIC نشان دهنده تأثیر زیاد اجزاء حوزه آبریز تالاب شادگان در ایجاد آلودگی آب تالاب می باشد. با توجه به سیر تحولات ناخوشایند تالاب شادگان ادامه روند شرایط کنونی می تواند موجودیت و یکپارچگی تالاب شادگان را با خطر جبران ناپذیری مواجه نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

453 - منشاء یابی گرد و غبار غرب و جنوب غرب ایران و تحلیل سینوپتیکی آن با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
محمد فلاح ززولی علیرضا وفایی نژاد میرمسعود خیرخواه زرکش فریبرز احمدی دهکاء

پدیده گرد و غبار یکی از مهمترین چالش های زیست محیطی اخیر در غرب و جنوب غرب ایران می باشد. برای تشخیص پدیده گرد و غبار نیاز به تصاویری با تکرار در شبانه روز، پوشش وسیع و باندهای طیفی زیاد است از این حیث تصاویر مربوط به سنجنده مادیس مناسب می باشد. هدف از این تحقیق، شناسای چکیده کامل

پدیده گرد و غبار یکی از مهمترین چالش های زیست محیطی اخیر در غرب و جنوب غرب ایران می باشد. برای تشخیص پدیده گرد و غبار نیاز به تصاویری با تکرار در شبانه روز، پوشش وسیع و باندهای طیفی زیاد است از این حیث تصاویر مربوط به سنجنده مادیس مناسب می باشد. هدف از این تحقیق، شناسایی منشاءهای تولید کننده گرد و غبار ورودی به این منطقه در سال 2011 با استفاده از باندهای مرئی و باندهای حرارتی سنجنده مادیس و با بکارگیری شاخص اکرمن و تحلیل سینوپتیکی برای شناسایی چگونگی حرکت گرد و غبار از منشاء به داخل ایران با استفاده از داده های سینوپتیکی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکالی، فشار تراز دریا و نقشه های جهت جریان باد 500 و 1000 هکتوپاسکالی می باشد. در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی و ابزار تحلیل مکانی نمایش حرکت آن از منشاء تا داخل ایران رهگیری شد. نتایج نشان داد که منشاء پدیده های گرد و غبار ورودی به غرب و جنوب غرب کشور از سوریه و عراق و بخشی از عربستان سعودی می باشد، که عمده ترین منشاء گرد و غبار شمال عراق و مرز عراق و سوریه می باشد. تلفیق نتایج حاصله از بارزسازی گرد و غبار و نقشه های سینوپتیکی، یافتن منشاء و نحوة انتقال گرد و غبار را بهینه کرده و پیش بینی مناسب تری برای مسیر حرکت گرد و غبار فراهم می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

454 - مقایسة الگوریتم های مختلف طبقه‌بندی تصاویر ماهواره ای در تهیة نقشة کاربری اراضی (مطالعة موردی: شهرستان نور)
صالح یوسفی مهدی تازه سمیه میرزایی حمید رضا مرادی شهلا توانگر

نقشة کاربری اراضی یکی از فاکتور های اساسی در مطالعات منابع طبیعی و مدیریت محیط زیست می باشد. اغلب تهیة نقشة کاربری اراضی یک منطقه یکی از پر هزینه ترین بخش های پروژه های زیست محیطی و منابع طبیعی است. داده های ماهواره ای یکی از سریع ترین و کم هزینه ترین روش های در اختیار چکیده کامل

نقشة کاربری اراضی یکی از فاکتور های اساسی در مطالعات منابع طبیعی و مدیریت محیط زیست می باشد. اغلب تهیة نقشة کاربری اراضی یک منطقه یکی از پر هزینه ترین بخش های پروژه های زیست محیطی و منابع طبیعی است. داده های ماهواره ای یکی از سریع ترین و کم هزینه ترین روش های در اختیار محققان جهت تهیة نقشة کاربری اراضی می باشد. در سال های اخیر محققان از روش های مختلفی نقشه کاربری اراضی را با استفاده از این داده ها تهیة کرده اند. روش های مختلفی جهت طبقه بندی تصاویر ماهواره ای وجود دارد. هر یک از روش ها دارای معایب و مزایایی می باشند. تحقیق حاضر با هدف تعیین بهترین روش طبقه بندی تصاویر سنجنده ETM+ از بین 9 روش طبقه بندی نظارت شده جهت استخراج نقشه کاربری اراضی شهر نور صورت گرفت. نتایج نشان داد که روش طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان با میانگین ضرایب کلی و کاپا به ترتیب 94/90 درصد و 9503/0 نسبت به روش های دیگر دارای دقت بالاتری است. اولویت دقت روش های 9 گانه به ترتیب به صورت، ماشین بردار پشتیبان، شبکه عصبی، فاصله ماهالانویی، حداکثر احتمال، حداقل فاصله از میانگین، نقشه زاویة طیفی، واگرایی اطلاعات طیفی، سطوح موازی و در نهایت روش کدهای باینری می باشد. از نتایج تحقیق حاضر می توان با استفاده از روش صحیح طبقه‌بندی، نقشه کاربری اراضی را با دقت بالاتری استخراج نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

455 - تهیة نقشه کربنات کلسیم معادل و مقدار رس خاک سطحی با استفاده از روش‌های زمین آماری(مطالعة موردی: پارک چیتگر، تهران)
ابراهیم محمودآبادی علیرضا کریمی کارویه

در دهه‌های اخیر، روش‌های سنجش از دور به‌دلیل کاهش هزینه‌های در مطالعات شناسایی خاک، به فراوانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه دو روش سنجش از دور و زمین‌آمار به منظور تخمین و تهیة نقشه مقادیر رس و کربنات کلسیم معادل خاک سطحی در پارک جنگلی چیتگر به چکیده کامل

در دهه‌های اخیر، روش‌های سنجش از دور به‌دلیل کاهش هزینه‌های در مطالعات شناسایی خاک، به فراوانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه دو روش سنجش از دور و زمین‌آمار به منظور تخمین و تهیة نقشه مقادیر رس و کربنات کلسیم معادل خاک سطحی در پارک جنگلی چیتگر به مساحت 665 هکتار صورت گرفت. بدین منظور تعداد 116 نمونه سطحی (20-0 سانتی متری) به صورت شبکه منظم و با فاصله250 متر از عمق 20-0 سانتیمتری خاک برداشته شد. برای مدل‌سازی از دو روش زمین‌آماری کریجینگ و وزن‌دهی معکوس فاصله و دو تکنیک‌ سنجش از دور آنالیز مادون قرمز نزدیک و برداشت پیوسته استفاده شد. نتایج حاصل از ارزیابی تقاطعی نشان داد که دقت روش کریجینگ در تخمین مقادیر رس و کربنات کلسیم مناسب بود. استفاده از روش مادون قرمز نزدیک برای تخمین و تهیة نقشه کربنات کلسیم معادل به دلیل همبستگی پایین با باندهای این سنجنده مناسب ارزیابی نشد، اما این روش برای تخمین و تهیة نقشه مقدار رس (52/0=R2) مناسب بود. روش برداشت پیوسته برای هیچ کدام از متغیرهای مقدار رس و کربنات کلسیم از دقت لازم برخوردار نبود. بر اساس ضریب کاپا و صحت کلی نقشه های تولیدی، روش کریجینگ دقت بیشتری نسبت به روش سنجش از دور نشان داد. اگرچه، دقت مناسب روش‌های زمین‌آماری به دلیل استفاده از داده‌های اصلی دور از انتظار نیست، ولی دقت قابل قبول روش مادون قرمز نزدیک برای مدل سازی مقدار رس، با توجه به هزینه کمتر روش‌های سنجش از دور می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

456 - بررسی تأثیر جنگل کاری شهری در مناطق خشک بر میزان کربن ترسیب شده در خاک با استفاده از فناوری سنجش از دور
بهنوش عباس نژاد سید جمال الدین خواجه الدین

در این تحقیق، به منظور بررسی تأثیر جنگل کاری شهری در مناطق خشک کشور بر میزان کربن ترسیب شده در خاک از تصویر ماهواره Quick Bird استفاده گردید. در بازدیدهای میدانی نمونه های خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتی متری برداشت شده و میزان کربن آلی خاک اندازه گیری شد. ضمن بررسی ضر چکیده کامل

در این تحقیق، به منظور بررسی تأثیر جنگل کاری شهری در مناطق خشک کشور بر میزان کربن ترسیب شده در خاک از تصویر ماهواره Quick Bird استفاده گردید. در بازدیدهای میدانی نمونه های خاک از دو عمق 15-0 و 30-15 سانتی متری برداشت شده و میزان کربن آلی خاک اندازه گیری شد. ضمن بررسی ضرایب همبستگی بین باندها و شاخص های گیاهی با نتایج به دست آمده از آنالیز داده های مکانی و بررسی داده ها با روش رگرسیون، بهترین مدل برازش شده جهت تهیة نقشه کربن ترسیب شده در خاک، به دست آمد. آنالیزهای صحت سنجی نشان می دهد که نقشه های تهیه شده از دقت و صحت بالایی برخوردار بوده و به خوبی واقعیت های زمینی را نشان می دهند. با بررسی نقشه ها تهیه شده مشخص گردید که جنگل کاری در اراضی بایر منطقه خشک اصفهان سبب افزایش ترسیب کربن در خاک شده است. همچنین میزان ترسیب کربن در لایه های سطحی خاک بسیار زیاد تر بوده و با افزایش عمق کاهش می یابد. میزان ترسیب کربن خاک بسته به نوع گونه های کاشته شده متفاوت است و ترسیب کربن خاک در مناطقی که گونه های سوزنی برگ کشت شده اند، بیشتر از مناطق پهن برگان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

457 - پایش تغییرات کاربری اراضی با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعة موردی: شهرستان اردبیل)
مرضیه مسیبی محسن ملکی

افزایش روزافزون جمعیت، توسعه پدیده شهرنشینی و نیاز به تأمین مناطق جدید مسکونی و منابع غذایی برای انسان ها باعث تشدید روند تغییر کاربری اراضی در نقاط مختلف جهان شده است. هدف این مقاله بررسی روند تغییر کاربری اراضی در 25 سال اخیر در شهرستان اردبیل می باشد. در این تحقیق، ا چکیده کامل

افزایش روزافزون جمعیت، توسعه پدیده شهرنشینی و نیاز به تأمین مناطق جدید مسکونی و منابع غذایی برای انسان ها باعث تشدید روند تغییر کاربری اراضی در نقاط مختلف جهان شده است. هدف این مقاله بررسی روند تغییر کاربری اراضی در 25 سال اخیر در شهرستان اردبیل می باشد. در این تحقیق، از سیستم اطلاعات جغرافیایی و سنجش از دور و روش های آماری، تغییر سطح کاربری های اراضی مختلف براساس تفسیر تصاویر ماهواره ای لندست در سه دوره زمانی 1366، 1377 و 1390 بررسی گردید. پس از انجام تصحیحات هندسی و اتمسفری، محدودة مورد نظر با استفاده از نقشه های رقومی زمین مرجع شد. سپس نقاط تعلیمی برای هر یک از طبقات کاربری به تعداد کافی و با پراکنش مناسب اخذ گردید و با استفاده از طبقه بندی نظارت شده و الگوریتم حداکثر احتمال تشابه بهترین ترکیب باندی انتخاب و نقشه کاربری اراضی منطقه برای سال های 1366، 1377 و 1390 تهیه شد. با استفاده از آزمون صحت کلی و آماره کاپا صحت نقشه های تولیدی تعیین گردید. نتایج نشان داد که سطح کاربری های زراعت آبی، باغات، مناطق مسکونی، صنعتی و نیز اراضی بایر در فاصله سال های 1366 تا 1390 افزایش یافته و در مقابل سطح کاربری های جنگل، مرتع و اراضی دیم روندی کاهشی داشته‌اند. به طوری که در دوره 1366 تا 1377 سطح اراضی مرتعی 20/10% و سطح جنگل ها 5/0% کاهش یافته است. سطح اراضی دیم 62/5%، سطح اراضی زراعی آبی 8/1% و اراضی بایر 8/1% افزایش یافت. در دوره 1377 تا 1390 سطح اراضی مرتعی 9/7%، سطح اراضی دیم 52/11% و سطح جنگل ها 69/3% کاهش یافته است. سطح اراضی زراعی آبی 2/1% و اراضی بایر 7/17% افزایش یافته است. ضریب کاپا برای نقشه‌های سال های 1987، 1998 و 2010 به ترتیب 81/0، 87/0 و 89/0 بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

458 - مقایسة میزان کارآیی سه روش رایج طبقه بندی نظارت شده داده های ماهواره ای در مطالعة پوشش گیاهی
امیر احمدپور کریم سلیمانی مریم شکری جمشید قربانی

استفاده از فناوری های نوینی همچون سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی جهت مطالعه اکوسیستم های گیاهی و به خصوص تهیة نقشه های زمین پوشش، مستلزم شناخت کارآیی این ابزار و نیز شناسایی بهترین روش های کاربرد آن ها می باشد. هدف از انجام این مطالعه مقایسة میزان کارآیی سه روش چکیده کامل

استفاده از فناوری های نوینی همچون سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی جهت مطالعه اکوسیستم های گیاهی و به خصوص تهیة نقشه های زمین پوشش، مستلزم شناخت کارآیی این ابزار و نیز شناسایی بهترین روش های کاربرد آن ها می باشد. هدف از انجام این مطالعه مقایسة میزان کارآیی سه روش رایج طبقه بندی نظارت شده داده های ماهواره ای (روش حداقل فاصله از میانگین، روش متوازی السطوح و روش حداکثر احتمال) در تشخیص گروه های گیاهی منطقه حفاظت شده گلول و سرانی (استان خراسان شمالی) می باشد. بدین منظور 143 نمونه تعلیمی از مناطقی که تا شعاع حداقل 30 متری ترکیب همگنی از گونه های گیاهی را نشان می دادند جمع آوری و مختصات آن ها به وسیله دستگاه GPS ثبت و به محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی منتقل شد. داده های ماهواره ای شامل تصاویر ماهواره های +Landsat ETM و IRS LISS III بود که هر یک با استفاده از نرم افزار ENVI 4.2 آماده سازی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و میزان کارآیی هر روش طبقه بندی با محاسبه دو شاخص صحت کلی (Overall Accuracy) و ضریب کاپا (Kappa Coefficient) بررسی گردید. نتایج نشان دادند که در بین روش های بکار برده شده، روش حداکثر احتمال بیشترین میزان دقت را در طبقه بندی هر دو گروه داده های ماهواره ای دارد (35/90، 19/82=OA و 878/0، 772/0=KA) و در مقابل روش متوازی السطوح نیز کمترین میزان دقت را در طبقه بندی گروه های گیاهی در منطقة مورد مطالعه داشت (09/67، 76/58 =OA و 593/0، 478/0=KA). این نتایج نشان می دهد که برداشت نمونه های تعلیمی کافی از طبقات موجود در طبیعت و بررسی میزان احتمال تعلق هر یک از پیکسل های تصاویر ماهواره ای به این طبقات، به خوبی می تواند در طبقه بندی گروه های گیاهی موجود در منطقه مفید واقع شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

459 - بررسی عملکرد الگوریتم های طبقه بندی کاربری اراضی با استفاده از تکنیک‌های ادغام تصاویر (مطالعة موردی: زیرحوزه بهشت آباد)
آرش فاضلی فارسانی رضا قضاوی محمدرضا فرزانه

طی چند دهة اخیر، تغییر کاربری اراضی تحت اثر عوامل محیطی و انسانی سبب بروز اثرات جدی بر محیط زیست، اقتصاد و اجتماع شده است، بنابراین داشتن اطلاع از نوع استفاده از اراضی و تغییرات آن در طی زمان از موارد مهم در برنامه ریزی و سیاست گذاری در کشور است. یکی از کاربردهای تکنیک‌ چکیده کامل

طی چند دهة اخیر، تغییر کاربری اراضی تحت اثر عوامل محیطی و انسانی سبب بروز اثرات جدی بر محیط زیست، اقتصاد و اجتماع شده است، بنابراین داشتن اطلاع از نوع استفاده از اراضی و تغییرات آن در طی زمان از موارد مهم در برنامه ریزی و سیاست گذاری در کشور است. یکی از کاربردهای تکنیک‌ تلفیق تصاویر ارائه یک طبقه بندی دقیق تر می‌باشد که به عنوان ابزاری نوین در استخراج اطلاعات مکانی مورد استفاده قرار می گیرد. هدف از ادغام داده ها افزایش کیفیت و محتوای اطلاعات موجود در هر یک از داده‌های اولیه است تا به این وسیله بتوان به استنتاج‌های ویژه‌ای دست یافت. در این تحقیق با استفاده از داده های سنجنده OLI ماهواره لندست 8 و استفاده از قابلیت‌های سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، به کمک تکنیک های ادغام تصاویر و معیارهای ارزیابی صحت، عملکرد الگوریتم های طبقه بندی کاربری اراضی مورد مطالعه که شامل ماشین بردار پشتیبان، بیشترین شباهت و شبکه عصبی می‌باشد، مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل از ارزیابی کیفیت تصاویر ادغام شده نشان می‌دهد که تکنیک Gram-Schmidt بیشترین دقت را در حفظ بیشتر داده‌های اولیه و بارزسازی بهتر تصاویر نسبت به سه روش مورد مطالعه دارد. با توجه به طبقه بندی صورت گرفته بر روی این تصاویر، روش Maximum Likelihood بیشترین تأثیر را در افزایش دقت طبقه‌بندی بر روی الگوریتم‌های Gram-Schmidt و PC_Sharpened داشته است. به طور کلی افزایش دقت طبقه‌بندی کاربری اراضی با لحاظ تکنیک‌های ادغام تصاویر نسبت به طبقه‌بندی صورت گرفته بر روی داده‌های چندطیفی اولیه مشاهده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

460 - ارائه روشی جدید به منظور بهبود دادن مصرف انرژی در شبکه‌های حسگر دوربین بی‌سیم
جواد بیات شیوا کریمی

در چند سال اخیر، شبکه‌های حسگر بی‌سیم از زمینه¬های تحقیقاتی بسیار فعال بوده‌اند. با این حال، بیشتر حسگرهای مورد استفاده در توسعه این شبکه‌ها، حسگرهای معمولی و غیرتصویربرداری مانند صوتی، لرزه‌ای، دما، رطوبت و غیره بوده‌اند. در توسعه شبکه‌های حسگر دوربین بی‌سیم چالش‌های م چکیده کامل

در چند سال اخیر، شبکه‌های حسگر بی‌سیم از زمینه¬های تحقیقاتی بسیار فعال بوده‌اند. با این حال، بیشتر حسگرهای مورد استفاده در توسعه این شبکه‌ها، حسگرهای معمولی و غیرتصویربرداری مانند صوتی، لرزه‌ای، دما، رطوبت و غیره بوده‌اند. در توسعه شبکه‌های حسگر دوربین بی‌سیم چالش‌های منحصر به¬فردی همانند نیاز به پهنای باند بالا، نیاز به تأخیر اندک برای پردازش، انرژی مصرفی بالا و کنترل در زمان واقعی وجود دارد. در این مقاله یک مدل پیشنهادی جدید برمبنای الگوریتم بهینه‌سازی شاهین هریس به منظور بهبود مصرف انرژی در شبکه‌های حسگر دوربین بی‌سیم پیشنهادشده¬است. الگوریتم بهینه‌سازی شاهین هریس یکی از الگوریتم‌های فراابتکاری است که در سال 2019 ابداع¬شده¬است. از الگوریتم بهینه‌سازی شاهین هریس برای تشکیل خوشه‌بندی بهینه استفاده می¬شود. هر بردار تولیدشده در الگوریتم بهینه‌سازی شاهین هریس برمبنای تابع برازندگی محاسبه¬می‌شود و بهینه‌ترین بردارها جهت خوشه‌بندی انتخاب¬می‌شوند. در مدل پیشنهادی به فاکتورهایی همانند فاصله درون¬خوشه‌ای و فاصله برون¬خوشه‌ای و انرژی مصرفی توجه¬شده¬است. ارزیابی‌ها در محیط با تعداد گره‌های مختلف نشان¬می‌دهد که مدل پیشنهادی در مقایسه با PADT و الگوریتم ژنتیک (GA) دارای کارایی بهتری بوده¬است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

461 - اثر دوره های نوری مختلف بر قابلیت تخم گشایی سیست آرتمیا فرانسیسکانا Artemia franciscana
حامد عبدالله پور عرفان اکبری نرگسی بهرام فلاحتکار

زمینه و هدف:استفاده از آرتمیا به عنوان یک جیره غذایی مناسب برای پرورش لاروی در خیلی از گونه ها گسترده شده است. اگرچه استفاده از سیست آرتمیا در آبزی پروری ساده به نظر می رسد، اما عوامل متعددی در تخم گشایی سیست ها نقش دارند. بنابراین، هدف از این مطالعه تعیین اثر دوره های چکیده کامل

زمینه و هدف:استفاده از آرتمیا به عنوان یک جیره غذایی مناسب برای پرورش لاروی در خیلی از گونه ها گسترده شده است. اگرچه استفاده از سیست آرتمیا در آبزی پروری ساده به نظر می رسد، اما عوامل متعددی در تخم گشایی سیست ها نقش دارند. بنابراین، هدف از این مطالعه تعیین اثر دوره های نوری مختلف بر قابلیت تخم گشایی سیست آرتمیا فرانسیسکانا می باشد.روش کار:مطالعهحاضربهبررسی دوره های نوری مختلف 48 ساعت روشنایی(48L)، 6 ساعت تاریکی و 42 ساعت روشنایی (6D:42L)، 12 ساعت تاریکی و 36 ساعت روشنایی و(12D:36L)، 24 ساعت تاریکی و 24 ساعت روشنایی(24D:24L)، 36 ساعت تاریکی و 12 ساعت روشنایی(36D:12L)، 48 ساعت تاریکی(48D) در مدت 48 ساعت انکوباسیون در سه تکرار بر درصد تخم گشایی سیست، درصد مرحله چتری و درصد سیست تخم گشایی نشده آرتمیا فرانسیسکانا پرداخته است. پس از 48 ساعت و با استفاده از نمونه برداری ازهرتکرار،5نمونه250 میکرولیتری برداشت و داخل پتری دیش قرار داده شدند؛ تعداد ناپلی، تعداد مرحله چتری و سیست تخم گشایی نشده شمارش صورت پذیرفت.یافته ها:نتایج نشان داد بیشترین و کم ترین درصد تخم گشایی به میزان 25/4 6/72 و 26/6 4/27 درصد به ترتیب در تیمارهای 48Lو 48Dثبت شد(05/0p). پایین ترین درصد سیست تخم گشایی نشده نیز در 48Dو بالاترین درصد مرحله چتری در 36D:12Lثبت گردید (05/0p). همچنین، بیشترین درصد مرحله چتری در تیمار 36D:12Lو کمترین درصد مرحله چتری در تیمار 12D:36Lبدست آمدنتیجه گیری:نتایج این پژوهش نشان داد که نور مداوم بر روی عملکردتخم گشایی سیست آرتمیا فرانسیسکانا تاثیر مطلوبی خواهد گذاشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

462 - جداسازی و تخلیص پروتئین پلاسمایی نوع Aاز سرم خانم‌های باردار در پایان سه ماهه سوم
سیمین حسینی عطیه مهدوی حامد علیزاده

زمینه و هدف:پروتئین پلاسمایی مربوط به دوره بارداری نوع PAPP-A، گلیکوپروتئینی است که در طی بارداری در سلول‌های سین‌سیتیو‌تروفوبلاست جفت ساخته می‌شود و غلظت آن در سرم مادر همراه با پیشرفت مدت بارداری، افزایش می‌یابد. از آن جایی که غلظت آن 28 روز پس از بارداری قابل اندازه‌ چکیده کامل

زمینه و هدف:پروتئین پلاسمایی مربوط به دوره بارداری نوع PAPP-A، گلیکوپروتئینی است که در طی بارداری در سلول‌های سین‌سیتیو‌تروفوبلاست جفت ساخته می‌شود و غلظت آن در سرم مادر همراه با پیشرفت مدت بارداری، افزایش می‌یابد. از آن جایی که غلظت آن 28 روز پس از بارداری قابل اندازه‌گیری است. مقدار این پروتئین تنها در خون مادران دارای جنین مبتلا به نشانگان داون در سه‌ماهه اول بارداری در مقایسه با مادران دارای جنین طبیعی کاهش می‌یابد. لذا در این پژوهش تخلیص PAPP–Aاز سرم خانم‌های باردار در آستانه زایمان صورت گرفته تا بتوان بر این اساس، در پژوهش‌های آتی روش ایمونولوژیکی مناسبی را برای اندازه‌گیری غلظت این پروتئین در سرم خانم‌های باردار در سه ماهه‌اول بارداری طراحی نمود. روش کار:جهت تخلیص PAPP–Aسه مرحله کروماتوگرافی که به ترتیب شامل: ژل‌فیلتراسیون به کمک ستون سفادکس، افینیتی‌کروماتوگرافی به کمک ستون هپارین‌‌-‌‌سفاروزو افینیتی‌کروماتوگرافی‌منفی به کمک ستونCNBr – activated sepharose 4Bمتصل‌شده به ایمونوگلوبولین‌های تولید شده بر‌ضد پروتئین‌های تام سرم انسان، بودند انجام گرفت. جهت تهیه ستون افینیتی‌کروماتوگرافی‌منفی نیاز به تهیه ایمونوگلوبولین بر‌ضد پروتئین‌های تام سرم انسان بود که برای این‌منظور، ایمونیزاسیون خرگوش با سرم طبیعی انسان و سپس تخلیص ایمونوگلوبولین تولید شده در‌طی دو مرحله متوالی افینیتی‌ کروماتوگرافی صورت‌گرفت. پس از انجام مرحله سوم PAPP–Aتخلیص‌‌‌یافته حاصل گردید.یافته ها:حجم مخلوط پروتئین های خانم‌های باردار در آستانه زایمان در پیک‌های اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب حدود 44، 40، 40 و 20 میلی‌لیتر بود.نتیجه گیری:روش اتخاذ شده در این پژوهش موجب به حداقل رساندن شرایط تخریب ساختمان PAPP – Aمی‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

463 - بررسی تراکم جمعیتی گاماروس آب شیرین (Gammarus fasciatus) و ارتباط آن با عوامل غیرزیستی در روان آب ارتفاعات لاکانشهر (رشت – گیلان)
مسعود موسی پور حمید علاف نویریان فریبرز صیاد اوغلی

زمینه و هدف: گاماروس ها به طور گسترده در نواحی مختلف جغرافیایی ایران پراکنده شده اند و به عنوان یکی از مهم ترین غذای زنده جانوری در اکثر آبزیان به شمار می آیند. گزارشات مختلفی در زمینه ی اکولوژیکی و مطالعات زیستی گاماروس آب شیرین در مناطق مختلف ایران وجود دارد، اما هیچ چکیده کامل

زمینه و هدف: گاماروس ها به طور گسترده در نواحی مختلف جغرافیایی ایران پراکنده شده اند و به عنوان یکی از مهم ترین غذای زنده جانوری در اکثر آبزیان به شمار می آیند. گزارشات مختلفی در زمینه ی اکولوژیکی و مطالعات زیستی گاماروس آب شیرین در مناطق مختلف ایران وجود دارد، اما هیچ گونه گزارشی در زمینه ی بررسی عوامل غیرزیستی و اثرات آن بر روی تراکم جمعیتی گاماروس آب شیرین در روان آب لاکانشهر وجود ندارد. از این رو این تحقیق با هدف بررسی برخی از عوامل تاثیرگذار غیرزیستی در روان آب ارتفاعات لاکانشهر در فصل بهار انجام شد. روش کار: نمونه ها از 10 ایستگاه به طور تصادفی و با استفاده از ابزار کوادرات جمع آوری و شمارش شدند. عوامل غیر زیستی آب مانند درجه ی حرارت،کدورت،pH، اکسیژن محلول و املاح کل مواد جامد محلول در ماههای مختلف فصل بهار درایستگاه های مختلف اندازه گیری شدند. یافته ها: با افزایش دما و کاهش کدورت در ماه خرداد تراکم جمعیتی گاماروس ها به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافتند(05/0≥p). اختلاف معنادار قابل توجهی در میزان اکسیژن محلول و pH در ماه های مختلف بهار مشاهده نشد(05/0≤p).تراکم و فراوانی گاماروس ها در ماه های مختلف بهار در ایستگاه های پایین دست نسبت به ایستگاه های بالا دست نسبتاً بیشتر بوده است. از بین فاکتورهای فیزیکو_شیمیایی آب مورد مطالعه ی منطقه بین درجه ی حرارت و تراکم همبستگی معنا داری وجود دارد(R2=0.948).کم ترین میزان همبستگی بین pH (R2=0.686) و اکسیژن محلول(R2=0.845)با تراکم جمعیتی گاماروس ها مشاهده شد. با کاهش املاح کل جامد در ماه های اردیبهشت و خرداد تراکم جمعیتی گاماروس ها افزایش یافتند، به علاوه میزان مواد مغذی لاشبرگ ها در روان آب لاکانشهر در ماه های مذکور به طور قابل ملاحظه ای در جمعیت گاماروس ها تاثیر گذار بوده است(05/0≥p). نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که مهم ترین عامل تاثیرگذار غیرزیستی بر تراکم گاماروس آب شیرین درارتفاعات لاکان شهر، تابع درجه ی حرارت و میزان کدورت آب می باشد. p پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

464 - بررسی بیان ژن های مرتبط با تنش در گوسفندان آمیخته و بومی DOR: 20.1001.1.17359880.1400.14.3.5.6
ندا روح بخش نعمت هدایت ایوریق رضا سید شریفی میرداریوش شکوری

زمینه و هدف: افزایش دمای هوا و خشک شدن مراتع حیوانات را دچار تنش آبی و تغذیه ای می کند. در این پژوهش ژن‌های کنترل کننده مقاومت در گوسفندان دورگ و بومی مورد بررسی قرارگرفت.روش کار: در این تحقیق از ده بره‌ ی نر آمیخته رومانف و بومی و ده بره نر خالص بومی در 4 تیمار و 5 تکر چکیده کامل

زمینه و هدف: افزایش دمای هوا و خشک شدن مراتع حیوانات را دچار تنش آبی و تغذیه ای می کند. در این پژوهش ژن‌های کنترل کننده مقاومت در گوسفندان دورگ و بومی مورد بررسی قرارگرفت.روش کار: در این تحقیق از ده بره‌ ی نر آمیخته رومانف و بومی و ده بره نر خالص بومی در 4 تیمار و 5 تکرار در هر گروه استفاده شدکه در دوگروه با محدودیت آبی و بدون محدودیت آبی تقسیم شدند در پایان آزمایش نمونه‌ها ی بافت کبد از حیوانات کشتار شده جمع آوری و بعد از استخراج RNA و پاکسازی نمونه ها انجام واکنش Real Time PCR توالی و طول قطعه های مورد نظر بررسی قرار گرفت و برای آنالیز آماری از روش آنالیز فاکتوریل 2×2 در قالب طرح کاملاً تصادفی با استفاده از نرم افزار آماری SAS استفاده گردید.یافته ها: با استخراج ژن ها مشخص گردید میزان بیان ژن های، NRT2, PRKAA1, SIRT3, TFAM,GPX1 در شرایط تنش در گوسفندان بومی نسبت به گوسفندهای آمیخته افزایش داشته است.نتیجه گیری: مطالعات انجام یافته بر روی بیان ژن های، PRKAA1, NRT2,GPX1,TFAM SIRT3در کبد دو گروه گوسفند بومی و دورگ در شرایط تنش و نرمال چنین استنباط شد که در شرایط استرس این چهار گروه ژن با مقابله با اکسیداسیون اکسیداتیو و ذخیره انرژی و جلوگیری از اتلاف انرژی و محافظت از سلول, مقاومت حیوان را در برابر شرایط تنش افزایش می دهند با توجه به سازگاری ژنتیکی گوسفندهای بومی با شرایط بیابانی منطقه, سبب مقاومت بیشتر حیوان در برابر گرما و بیماری می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

465 - ارزیابی و مقایسه تغییرات برخی شاخص‌های متابولیکی و اکسیداتیو در قبل و بعد از زایش در گاوهای شیری نژاد هلشتاین
مریم کریمی دهکردی فروغ محمدی مجید غلامی آهنگران

ه زمینه و هدف: با توجه به اهمیت دوره انتقال گاوهای شیری در سیکل تولید و تحقیقات اندک در خصوص وضعیت اکسیداتیو در این دوران، هدف از این مطالعه بررسی وضعیت استرس اکسیداتیو در دوره انتقال در گاوهای شیری است. روش کار: تعداد 42 راس گاو شیری هلشتاین از یکی از گاوداری های صنع چکیده کامل

ه زمینه و هدف: با توجه به اهمیت دوره انتقال گاوهای شیری در سیکل تولید و تحقیقات اندک در خصوص وضعیت اکسیداتیو در این دوران، هدف از این مطالعه بررسی وضعیت استرس اکسیداتیو در دوره انتقال در گاوهای شیری است. روش کار: تعداد 42 راس گاو شیری هلشتاین از یکی از گاوداری های صنعتی در شهرکرد انتخاب شد. خون گیری در دو نوبت(دو هفته قبل و دو هفته بعد از زایمان) صورت گرفت و سرم برای اندازه گیری مالون دی آلدهید، گلوتاتیون احیا، آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، گلوتایتون پراکسیداز و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور مقایسه میانگین هر یک از این پارامترها در قبل و بعد از زایمان از روش آماری T-test استفاده گردید. یافته ها: میانگین مالون دی آلدهید خون بعد از زایمان(08/1 میکرومول در لیتر) در مقایسه با قبل از زایمان(772/0میکرمول در لیتر) افزایش یافت، هر چند از لحاظ آماری معنی دار نبود(05/0<p). میانگین ظرفیت تام آنتی اکسیدانی خون بعد از زایمان(19/374 نانومول در لیتر) در مقایسه با قبل از زایمان(6/442 نانومول در لیتر) کاهش معنی دار یافت(05/0>p). سطح گلوتاتیون خون بعد از زایمان(58/28 نانومول در لیتر) در مقایسه با قبل از زایمان(98/71 نانومول در لیتر) کاهش معنی دار یافت(05/0>p). هم چنین سطح آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گلوتایتون پراکسیداز بعد از زایمان نسبت به قبل از زایمان کاهش معنی داری داشت(05/0>p). نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش می توان نتیجه گرفت که گاوهای شیری در طول دوره انتقال در معرض استرس اکسیداتیو قرار گرفته، هر چند علایم بالینی را نشان نمی دهند. در نتیجه لزوم توجه به استفاده از آنتی اکسیدان ها در دوره انتقال از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

466 - بررسی تداخل اثر زهر عقرب Odontobuthus doriae و داروی سیکلوسپورین بر سطوح آنزیم‌های کبدی ALT، AST و بافت‌شناسی کبد در موش‌های کوچک آزمایشگاهی 20.1001.1.17359880.1400.14.3.2.3
ملیحه مشیری عبدالحسین شیروی شاهرخ نویدپور حسین ذوالفقاریان محمد اسلام پناه

زمینه و هدف: زهر عقرب در مواردی باعث تولید سیتوکین های پیش التهابی از جمله اینترلوکین-2 به عنوان واسطه سندرم پاسخ التهابی سیستمیک می شود. از سوی دیگر سیکلوسپورین خواص مهار سیتوکین به خصوص اینترلوکین-2 را دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی و شناخت مداخله دارویی جهت کنترل و د چکیده کامل

زمینه و هدف: زهر عقرب در مواردی باعث تولید سیتوکین های پیش التهابی از جمله اینترلوکین-2 به عنوان واسطه سندرم پاسخ التهابی سیستمیک می شود. از سوی دیگر سیکلوسپورین خواص مهار سیتوکین به خصوص اینترلوکین-2 را دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی و شناخت مداخله دارویی جهت کنترل و درمان آسیب هیستوپاتولوژیکی بافت کبد ناشی از مکانیسم های آسیب زای التهاب عقرب گزیدگی با تزریق سیکلوسپورین و زهر عقرب Odontobuthus doriae انجام گرفته است.روش کار: این مطالعه در موسسه سرم و واکسن سازی رازی کرج انجام صورت گرفت. در این تحقیق موش های سوری نر در 5 گروه ده تایی؛ گروه اول سرم فیزیولوژی، گروه دوم فقط یک دُز زیر حد کشندگی از زهر و گروه های 3 ، 4 و 5 علاوه بر یک دُز زیر حد کشندگی زهر، سیکلوسپورین را به ترتیب در دُزهای 10، 20 و 30 میلی گرم/کیلوگرم/ روز دریافت کردند. تعیین سطوح اینترلوکین-2، آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز سرمی و نیز تغییرات بافتی کبد با نمونه برداری از بافت کبد انجام شد.یافته ها: تزریق زهر باعث افزایش مقادیر اینترلوکین-2(05/0 ≥ P)، آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز سرم و درمان با سیکلوسپورین کاهش معنی دار سطح اینترلوکین-2 (05/0 ≥ P) و آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز را نشان داد. مطالعات بافت شناسی بهبود آسیب های اِدم، خون ریزی و پرخونی بافت کبد را در گروه ها پس از تزریق سیکلوسپورین در مقایسه با گروه دریافت کننده زهر نشان داد.نتیجه گیری: درمان با سیکلوسپورین موجب کاهش قابل توجه اثرات زهر عقرب بر روی مقدار اینترلوکین-2 و هم چنین مقادیر آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز و آسیب بافت کبدی می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

467 - مقایسه اثر ماساژ درمانی با رایحه اسطوخودوس و روغن بادام برمدت زمان و درد زایمان و میزان سرمی بتااندروفین ها در زنان نخست زا
صدیقه لقایی ابراهیم حسینی

زمینه و هدف: آرماتراپی و ماساژ یکی از روشهایی است که با استفاده از روغنهای معطر و ماساژ بدن باعث ایجاد آرامش و کاهش درد می گردد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثرماساژ با روغنهای بادام تلخو اسطوخودوس برمیزان آندورفینها، درد و زمان زایمان در زنان نخست زا انجام گردید. روش کا چکیده کامل

زمینه و هدف: آرماتراپی و ماساژ یکی از روشهایی است که با استفاده از روغنهای معطر و ماساژ بدن باعث ایجاد آرامش و کاهش درد می گردد. مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثرماساژ با روغنهای بادام تلخو اسطوخودوس برمیزان آندورفینها، درد و زمان زایمان در زنان نخست زا انجام گردید. روش کار: این مطالعه تجربی برروی60 زن نخست زای بستری دربیمارستان مرودشت در 3 گروه20 نفری ماساژ با روغن های بادام،اسطوخودوس وکنترل انجام شد. درگروههای آزمون از دیلاتاسیون10-3 سانتی متری به صورت20 دقیقه ماساژ همراه با روغنهای بادام و روغن اسطوخودوس و20 دقیقه استراحت انجام گرفت وگروه کنترل تحت هیچ مداخله ای قرار نگرفت. به منظور سنجش درد از مقیاس بصری درد و برای اندازه گیری میزان سرمی بتاآندورفین از روش الایزا استفاده و نتایج از طریقآزمون هایANOVAو توکی ارزیابی گردیدند یافته ها: یافته ها نشان داد که شدت درددرگروههایماساژ با روغنهای بادامواسطوخودوسدردیلاتاسیون های مختلف به ترتیب درسطح05/0>P و 001/0>P نسبت به گروه کنترل وگروه اسطوخودوس درسطح05/0>P نسبت به گروهروغن بادام کاهش معناداری دارد.همچنین در زمان زایمانکاهش و درمیزان آندورفینها افزایش معناداردرگروههای ماساژ با روغن های بادام و اسطوخودوس نسبت به گروه کنترل به ترتیبدرسطح05/0>P و001/0>P ودرگروه ماساژبا اسطوخودوس نسبت به گروه روغن بادام درزمان زایمان کاهش و درمیزان آندورفینها افزایش معناداری به ترتیب درسطح05/0>P و01/0>P مشاهده گردید. نتیجه گیری: ماساژ با روغنهای بادام واسطوخودوس از طریق تحریک ترشح بتااندورفینها باعث کاهش درد و زمان زایمان می شود که این تاثیر از طریق اسطوخودوس بیشتر از روغن بادام می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

468 - مدار شارژ سیستم ذخیره‌کننده انرژی مبدل چندورودی با بهره بالا (طراحی، شبیه‌سازی و بررسی آزمایشگاهی)
دنیا طاهری غضنفر شاهقلیان سید محمد مهدی میرطلایی

10.30486/teeges.2023.1976354.1056

در این مقاله یک توپولوژی مبدل غیرایزوله چندورودی با بهره بالا برای کاربردهای انرژی های پاک که نیاز به سیستم ذخیره ساز انرژی دارند پیشنهاد شده است. در این مبدل از تکنیک های سلول چند برابرکننده ولتاژ و همچنین سلف تزویج برای طراحی مدار استفاده شده که با ترکیب آنها امکان ا چکیده کامل

در این مقاله یک توپولوژی مبدل غیرایزوله چندورودی با بهره بالا برای کاربردهای انرژی های پاک که نیاز به سیستم ذخیره ساز انرژی دارند پیشنهاد شده است. در این مبدل از تکنیک های سلول چند برابرکننده ولتاژ و همچنین سلف تزویج برای طراحی مدار استفاده شده که با ترکیب آنها امکان استفاده از کلیدهایی با استرس ولتاژ پایین و در نتیجه رسانایی کم وجود دارد. عملکرد شارژ سیستم ذخیره انرژی توضیح داده شده و برای طراحی مبدل چند ورودی غیرایزوله با بهره ولتاژ بالا ساختار و عملکرد مبدل پیشنهادی بررسی شده است. روش طراحی دقیق به‌منظور عملکرد صحیح مبدل ارائه شده و نتایج شبیه سازی عملکرد مبدل نشان داده شده است. در انتها جهت تأیید صحت نتایج حاصل از شبیه سازی مبدل پیشنهادی، یک نمونه آزمایشگاهی از مبدل پیشنهادی برای تأمین بار 400ولت- 400 وات ساخته شده و مقایسه بین نتایج انجام شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

469 - هرمنوتیک (تأویل) به عنوان پیوندگاه معنویهویّت ایرانی برطبق دیدگاه هانری کربن
انشاءالله رحمتی

در این نوشتار موضوع هویّت ایرانی، نه برطبق مبانی نژادی یا جغرافیایی، بلکه برطبق مبانی فرهنگی مورد تأمل قرار گرفته است. مفهومِ «اسلام ایرانی»، مفهوم مهمی در آثار مختلف هانری کربن است و بدان معناست که اسلام آنگونه که بر ذهن و ضمیر ایرانیان پدیدار شده است، اوصافی مخصوص به چکیده کامل

در این نوشتار موضوع هویّت ایرانی، نه برطبق مبانی نژادی یا جغرافیایی، بلکه برطبق مبانی فرهنگی مورد تأمل قرار گرفته است. مفهومِ «اسلام ایرانی»، مفهوم مهمی در آثار مختلف هانری کربن است و بدان معناست که اسلام آنگونه که بر ذهن و ضمیر ایرانیان پدیدار شده است، اوصافی مخصوص به خویش دارد؛ البته اینگونه نیست که تحریفی در آن واقع شده باشد، بلکه نبوغ خاص ایرانیان، تأویل آنان، که از صرف تأویل متن بسی فراتی می‌رود و به تأویل نفس (تأویل خویشتنِ خویش) می‌انجامد، آنان را به درک حقیقت دین، حقیقت توحید نزدیک ساخته است. این ویژگی را در گستره ایران زمین، چه ایران پیش از اسلام و چه ایران پس از اسلام، می‌توان یافت. تأویل به روح ایرانی گشودگی خاصی بخشیده است و به لطف همین دریافته‌اند که اگر لازم است آدمی راز سپهر آسمان را بجوید، این مهمّ نه از طریق رفتن به آسمان‌های ظاهری (آنگونه که در مورد کیکاوس دیده می‌شود)، بلکه از طریق ره سپردن در آسمان‌های باطنی، دست می‌دهد. جستجوی حقیقت از طریق نوعی سیر آفاقی- انفسی دست می‌دهد و این معنایی است که برطبق تمثیل‌هایی ایرانی، کیخسرو به آن متحقق بوده است. از این روی، حکیمان اشراقی، حکمت خویش را، حکمت خسروانی می‌خوانند. در این نوشتار این مضمون در پرتو آثار مختلف هانری کربن، و با مراجعه به منابع حکمت اشراقی و به ویژه نوشته‌های تمثیلی سهروردی، بررسی شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

470 - مفهوم حقیقت و زیبایی عرفان و ظهور آن در معماری دوران اسلامی
خسرو ظفرنوایی

مساله زیبایی در نهاد همه انسان‌ها به ودیعه نهاده شده است، بنابراین تشخیص زیبایی و رفتن به دنبال زیبایی ریشه در روح ما دارد، و در حقیقت انسان نیاز دارد که در ارتباط با زیبایی باشد. بنابراین بدون زیبایی روح در تاریکی و خشونت ماده و در سیطره کمیت‌ها باقی می‌ماند، کار زیبای چکیده کامل

مساله زیبایی در نهاد همه انسان‌ها به ودیعه نهاده شده است، بنابراین تشخیص زیبایی و رفتن به دنبال زیبایی ریشه در روح ما دارد، و در حقیقت انسان نیاز دارد که در ارتباط با زیبایی باشد. بنابراین بدون زیبایی روح در تاریکی و خشونت ماده و در سیطره کمیت‌ها باقی می‌ماند، کار زیبایی با انسان در حقیقت جلب نظر اوست در جهت گسیختن از کمیات و پرداختن به کیفیات تا حیات او طراوت و معنا پیدا کند. و در واقع رابطه‌ای که بین حقیقت و معنا با زیبایی وجود دارد از این جهت تبیین می‌گردد که زیبایی نمودی است از کمال و یا حقیقت. در مقاله حاضر سعی شده است از روش تحلیلی و توصیفی و مطالعات کتابخانه‌ای به تعریف حقیقت و زیبایی و ارتباط بین این دو از دیدگاه اندیشمندان اسلامی پرداخته شود و در نهایت نمود این مفاهیم و در واقع تجلی محتوا و حقیقت در کالبد معماری دوران اسلامی مورد بررسی قرار گیرد. با دقت در یک اثر زیبا علاوه بر این که حس زیبایی جویی انسان اشباع می‌شود به دریافت کمال نیز نائل می‌گردد. که این امر در معماری دوران اسلامی با وجود گذشت سالیان دراز از خلق آنها به دلیل پیوند عمیق هنرمند با معانی و حقایق ازلی مشهود است. بنابراین هر قدر رابطه بین سه مفهوم (حقیقت، زیبایی و هنر)، بیشتر و عمیق‌تر باشد درک بهتر و مفید‌تری از زیبایی و کمال به وجود می‌آید و انسان هنر مفید و انسانی را زیبا تلقی خواهد کرد و همچنین توانایی در خلق آثاری زیبا و کمال‌گرا و در بردارنده حقیقت مطلق را خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

471 - سیری در تحولات اجتماعی آیین سماع و موسیقی عرفانی ایران با توجه به نگاره‌های اسلامی
فخرالدین محمدیان سید رسول موسوی حاجی عابد تقوی

هنر موسیقی در دوره اسلامی همواره متأثر از اندیشه‌های اسلامی و شرایط اجتماعی و فرهنگی دوره‌های مختلف بوده است. جامعه تصوف با ساختار اعتقادی و اجتماعی، در پیوندی معنادار و عمیق با هنر موسیقی، تجلی پیدا کرد. آیین سماع و موسیقی عرفانی در جامعه تصوف، به دلیل نگرش‌ها و شرایط چکیده کامل

هنر موسیقی در دوره اسلامی همواره متأثر از اندیشه‌های اسلامی و شرایط اجتماعی و فرهنگی دوره‌های مختلف بوده است. جامعه تصوف با ساختار اعتقادی و اجتماعی، در پیوندی معنادار و عمیق با هنر موسیقی، تجلی پیدا کرد. آیین سماع و موسیقی عرفانی در جامعه تصوف، به دلیل نگرش‌ها و شرایط سیاسی و اجتماعی گوناگون به صورت یکنواخت پیش نرفت. این پژوهش در نظر دارد با مطالعه نگاره‌های عرفانی به چگونگی جایگاه اجتماعی جامعه تصوف و ارتباط آن با سیر تحول موسیقی عرفانی و آیین سماع در سده‌های میانی تا دوران اسلامی متأخر، بپردازد. پژوهش حاضر با رویکرد تاریخی و توصیفی- تحلیلی انجام شد و یافته‌اندوزی داده‌ها به روش کتابخانه‌ای صورت پذیرفته است. نتایج مطالعات بیانگر این مهم است که دیدگاه جامعه نسبت به آیین سماع و موسیقی عرفانی اغلب متأثر از چگونگی ساختار سیاسی و مواضع حاکمیت نسبت به اندیشه‌های عرفانی و تصوف بوده است؛ به نحوی که در سده‌ی پنجم تا اواسط سده نهم هـ.ق، جایگاه اجتماعی ممتاز تصوف، دلیل رونق سماع و موسیقی عرفانی می‌شود اما در سده‌های دهم و یازدهم هـ.ق با توجه به شکل گیری ساختار سیاسی آن دوره، این روند تنزل پیدا می‌کند. به نحوی که در دوره‌های بعد نیز نتوانست به دوران طلایی و حیات اجتماعی پیشین خود باز‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

472 - Teacher Training or Teacher Draining: A Critical Analysis of Iranian Teacher ‎Training Courses (TTC)‎
حامد ضرابی نادیا قرنی Nima Yamrali

10.30495/jntell.2023.1984692.1059

این مقاله درصدد است با نگاهی انتقادی به دوره های تربیت معلم ایران (TTCs) مشکلات اصلی و حلقه های گمشده را کشف کند. برای این منظور، 20 مدرس زبان انگلیسی (8 مرد و 12 زن) به تدریس دروس عمومی زبان انگلیسی در پنج موسسه زبان خصوصی در تهران و مشهد در این پژوهش شرکت کردند. از طر چکیده کامل

این مقاله درصدد است با نگاهی انتقادی به دوره های تربیت معلم ایران (TTCs) مشکلات اصلی و حلقه های گمشده را کشف کند. برای این منظور، 20 مدرس زبان انگلیسی (8 مرد و 12 زن) به تدریس دروس عمومی زبان انگلیسی در پنج موسسه زبان خصوصی در تهران و مشهد در این پژوهش شرکت کردند. از طریق رویکرد کیفی با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته، داده های مورد نیاز جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. شایان ذکر است که پژوهشگران حدود 200 ساعت دوره آموزشی معلمان را در ایران مشاهده کردند تا حتی بیشتر به این مشکل بپردازند. با استفاده از تحلیل محتوای استقرایی، داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج و یافته ها حاکی از مشکلات متفرقه در دوره های تربیت معلم ایران بود. مشکلات اصلی شناسایی شده فقدان تئوری، عدم آزادی انتخاب، عدم نظارت در دروس، عدم تأمل معلم، فقدان تکنولوژی در آموزش و عدم توجه به دانش قبلی معلمان. این مطالعه پیامدهای مهمی برای مربیان معلم داشت تا بیشتر بر روی دانش نظری خود کار کنند و معلمان دروس مناسب را برای رشد حرفه ای خود انتخاب کنند. همچنین این مطالعه با رفع این مشکلات به مدیران و برنامه ریزان درسی کمک می کند تا دوره های بهتری را برگزار کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

473 - اولین گزارش از Fusarium chlamydosporum عامل پوسیدگی طوقه و مرگ گیاهچه گندم دوروم در الجزایر
BENCHEIKH Amor ROUAG Noureddine BOUTALBI Walid BELABED Imane

در قسمت شرقی الجزایر گندم دوروم را چندین گونه از Fusarium آلوده می‌کنند. در 50 نقطه در شرق الجزایر به طور تصادفی از قارچ‌های اندوفیت بذور گندم نمونه‌برداری شد و بر اساس ویژگی‌های ماکروسکوپی و میکروسکوپی وجود گونه F. chlamydosporum اثبات گردید. بررسی ملکولی با استفاده از چکیده کامل

در قسمت شرقی الجزایر گندم دوروم را چندین گونه از Fusarium آلوده می‌کنند. در 50 نقطه در شرق الجزایر به طور تصادفی از قارچ‌های اندوفیت بذور گندم نمونه‌برداری شد و بر اساس ویژگی‌های ماکروسکوپی و میکروسکوپی وجود گونه F. chlamydosporum اثبات گردید. بررسی ملکولی با استفاده از آغازگرهای EF1 و ITS1 وجود قارچ F. chlamydosporum را برای اولین بار در بذور گندم دوروم در الجزایر ثابت کرد. آزمون بیماریزایی به منظور بررسی اثر این جدایه بر روی کولئوپتیل و بخش پایینی در سه رقم گندم دوروم انجام شد. نتایج نشان داد که قارچ F. chlamydosporum بر روی جوانه زنی بذر این سه رقم تحت بررسی اثر منفی داشت. در واقع، کاهش جوانه زنی بذور دوروم بین 85 و 92 درصد در ارقام GTAdur و Waha متغیر بود. به علاوه، قارچ F. chlamydosporum به ترتیب باعث کاهش طول 97/60 تا 05/70 درصدی در طول کولئوپتیل رقم‌های GTAdur و Waha شد. از طرف دیگر، تأثیر بسیار متفاوتی در پارامترهای رشد گیاه مشاهده گردید. بدین ترتیب که اثر قارچ بر کاهش طول ریشه و وزن اندام رویشی سبز رقم Waha به ترتیب 04/75 و 15/71 درصد بود و در مورد وزن تر ریشه رقم Bousselam مقدار قابل توجهی بود. این سطوح بالای آلودگی موجب می‌شود تا در برنامه‌های تیماری و صدور گواهی بذور در مورد این گونه از فوزاریوم تجدید نظر گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

474 - سمیت تنفسی و اثر کشندگی اسانس گیاه سدابی Haplophyllum A. Juss (Rutaceae) روی حشرات کامل شپشه آرد Tribolium castaneum Herbst و شپشه برنج L. Sitophilus oryzae
راحیل اسدی

اثر سمیت تنفسی گیاه سدابی Haplophyllum tuberculatum A. Juss (Rutaceae) روی حشرات کامل شپشه آرد Tribolium castaneum Herbst و شپشه برنج L. Sitophilus oryzae بررسی شد. آزمایشها در دمای 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساع چکیده کامل

اثر سمیت تنفسی گیاه سدابی Haplophyllum tuberculatum A. Juss (Rutaceae) روی حشرات کامل شپشه آرد Tribolium castaneum Herbst و شپشه برنج L. Sitophilus oryzae بررسی شد. آزمایشها در دمای 1±27 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. اسانس از برگ و گل گیاه سدابی توسط دستگاه اسانس‌گیر شیشه‌ای مدل cleavenger استخراج شد. نتایج حاصل از آزمایشات نشان داد که این اسانس روی حشرات کامل شپشه آرد و شپشه برنج سمیت تنفسی بالایی دارد. مرگ و میر حشرات کامل 1-7 روزه در هر دو حشره با افزایش غلظت و مدت زمان اسانس‌دهی افزایش یافت. حشرات کامل شپشه برنج در مقایسه با شپشه آرد حساسیت بیشتری به سمیت تنفسی اسانس از خود بروز دادند. میزان LC50 اسانس سدابی پس از 24 ساعت اسانس‌دهی برای حشرات کامل شپشه برنج 9/14 ( μl.L-1) میکرولیتر بر لیتر هوا بود. میزان این شاخص برای حشرات کامل شپشه آرد 11/23( μl.L-1) میکرولیتر بر لیتر هوا بود. نتایج این بررسی نشان داد که اسانس گیاه سدابی منبع بیولوژیک مؤثری است که می‌تواند برای حفاظت غلات انبار شده از آلودگی توسط شپشه برنج و شپشه آرد بکار برده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

475 - بررسی وضعیت آلودگی و عوامل مهم زراعی در بروز بیماری ساق سیاه توتون در استان گلستان
سید افشین سجادی محمدعلی آقاجانی هدی عاصمی محمدرضا نجفی

ساق سیاه یکی از مهمّ‌ترین بیماری های توتون در دنیا است که می تواند خسارات زیادی را موجب شود. جهت بررسی وضعیت آلودگی به این بیماری در مزارع توتون استان گلستان، تعداد 45 مزرعه توتون در پنج روستا مختلف منطقه گرگان (والش آباد، تقرتپه، جعفرآباد، نوده ملک و قرق) و چهار روستا چکیده کامل

ساق سیاه یکی از مهمّ‌ترین بیماری های توتون در دنیا است که می تواند خسارات زیادی را موجب شود. جهت بررسی وضعیت آلودگی به این بیماری در مزارع توتون استان گلستان، تعداد 45 مزرعه توتون در پنج روستا مختلف منطقه گرگان (والش آباد، تقرتپه، جعفرآباد، نوده ملک و قرق) و چهار روستا مختلف منطقه علی آباد (برفتان، پیچک محله، الازمن و فاضل آباد) در سال زراعی 1394، انتخاب و از زمان ظهور علایم بیماری طی بازدیدهای منظم هفتگی، میزان وقوع بیماری روی اندام های هوایی توتون در طول دوره آلودگی در مزارع یادداشت برداری شد. تجزیه ی آماری داده ها با استفاده از نرم افزار استت گرافیکز سنتوریون 16 و رسم نمودارهای پیشرفت بیماری جهت بررسی برازش مدل های اپیدمیولوژیکی با استفاده از نرم‌افزار هاروارد گرافیکز صورت پذیرفت. با استفاده از دو روش آماری تجزیه تابع تشخیص و رگرسیون لجستیک عوامل تأثیرگذار بر وقوع همه گیری بیماری تعیین گردید. از لحاظ حداکثر وقوع بیماری در مناطق مختلف اختلاف معنی داری وجود نداشت اما در مزارع مختلف یک روستا اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1 درصد وجود داشته است. حداکثر میزان آلودگی مزرعه ای با 4/43 درصد در روستای والش آباد بود. روستای جعفر آباد با 64/23 درصد بیشترین آلودگی و روستای نوده ملک با 4/16 درصد کمترین آلودگی را داشته است. نتایج حاصل از این بررسی نشان می دهد که بیماری ساق سیاه توتون در دو منطقه گرگان و علی آباد در استان گلستان با میزان وقوع متفاوت گسترش دارد. بررسی تجزیه های زمانی اپیدمی با استفاده از پنج مدل رشد (نمایی، تک مولکولی، لجستیک، گومپرتز و لوگ-لجستیک) نشان داد مدل گومپرتز، مناسب ترین مدل رشد برای توصیف پیشرفت این بیماری در شرایط استان گلستان می باشد. شرایط آب و هوایی در سال 1394 در مناطق مختلف مشابه بود. جمعیت قارچ و نماتد در خاک، تعداد دفعات سمپاشی در مزرعه و خزانه، مدت آبیاری، تناوب و بافت خاک مهم ترین متغیرها در بروز شدت بیماری در استان گلستان در سال زراعی 1394 بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

476 - مطالعه‌ی پتانسیل استرین‌های‌Pseudomonas fluorescens در مهار زیستی solani Rhizoctonia و کلونیزاسیون ریزوسفر لوبیا
نسیم جلودارنژادیان حدیث شهبازی

یکی از مهم ترین بیماری‌های لوبیا، بیماری بوته‌میری ناشی از solaniRhizoctonia است که کنترل‌شیمیایی آن به‌دلیل خاکزاد بودن و دامنه‌ی میزبانی بالا ناکاراست. کاربرد عوامل‌ بیوکنترل باکتریایی از راهکارهای امیدبخش در کنترل این بیماری است. در این تحقیق توانایی آنتاگونیستی هشت چکیده کامل

یکی از مهم ترین بیماری‌های لوبیا، بیماری بوته‌میری ناشی از solaniRhizoctonia است که کنترل‌شیمیایی آن به‌دلیل خاکزاد بودن و دامنه‌ی میزبانی بالا ناکاراست. کاربرد عوامل‌ بیوکنترل باکتریایی از راهکارهای امیدبخش در کنترل این بیماری است. در این تحقیق توانایی آنتاگونیستی هشت جدایه‌ی‌Pseudomonas fluorescens علیه R. solani بررسی و جدایه‌ی P13 که در کنترل بیمارگر موفق تر بود جهت مطالعه‌ی الگوی کلونیزاسیون ریشه‌ی‌ لوبیا مورد استفاده قرار گرفت. در این پژوهش توانایی بیوکنترل جدایه های‌باکتری در مقابل جدایه ی R. solani با قدرت بیماریزایی بالاتر که از مزارع لوبیای‌آلوده‌ در شهرستان ‌خمین جمع‌آوری شده بود، توسط آزمون های کشت‌متقابل، چهارنقطه ای، تولید ترکیبات‌فرار و غیرفرار بررسی و جدایه ‌ی‌P13 با بیشترین تاثیر در بازدارندگی از رشد بیمارگر برای ادامه‌ی پژوهش انتخاب شد. پس از آن جمعیت باکتری در 45،30،15 روز پس از کاشت در اندوریزوسفر و اکتوریزوسفر ریشه‌ی‌ لوبیا اندازه گیری و تاثیر آن در میزان شدت بیماریزایی بیمارگر ،ارتفاع بوته، وزن‌خشک و تر گیاه اندازه گیری شد. پس از کاهش جمعیت اولیه‌ی باکتری در ریزوسفر در روز پانزدهم، جمعیت باکتری در روزهای سی ام و چهل‌وپنجم در اندوریزوسفردر حال کاهش و در اکتوریزوسفر رشد ‌صعودی داشت. در روز چهل‌وپنجم در اندوریزوسفر و اکتوریزوسفر به‌ترتیب در خاک‌ سالم 105×2/3 و 107×1/1 (cfu/g fresh root) و در خاک‌ آلوده به بیمارگر، 105×8/2 و 106×06/1 cfu/g fresh root)) سلول باکتری در وزن‌تر ریشه بازیابی شد. جمعیت بالایی از جدایه‌ی P13 در روز چهل ‌و پنجم از اندوریزوسفر و اکتوریزوسفر لوبیا باعث کاهش معنی دار شدت‌ بیماری و افزایش پارامترهای رشدی گیاه شد. نتایج نشان داد جدایه‌یP13 P. fluorescens می‌تواند به‌صورت معنی دار، از رشد R. solani جلوگیری کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

477 - بررسی اثر سمیت تنفسی اسانس پنج گیاه داروییروی سه گونه آفت انباری
زهرا رفیعی کرهرودی فاطمه سیفی علیرضا رهبرپور

اسانس‌ها ترکیبات مناسبی به عنوان جایگزین ترکیبات شیمیایی می‌باشند. شب پره هندی (Plodia interpunctella Hübner) ، شپشه آرد (Tribolium confusum Jacquelin Duval) و سوسک چینی حبوبات (Callosobruchus chinensis L.) از آفات مهم انباری هستند که خسارت زیادی به محصولات انباری چکیده کامل

اسانس‌ها ترکیبات مناسبی به عنوان جایگزین ترکیبات شیمیایی می‌باشند. شب پره هندی (Plodia interpunctella Hübner) ، شپشه آرد (Tribolium confusum Jacquelin Duval) و سوسک چینی حبوبات (Callosobruchus chinensis L.) از آفات مهم انباری هستند که خسارت زیادی به محصولات انباری وارد می‌آورند. در این تحقیق به بررسی اثر حشره کشی اسانس پنج گیاه دارویی شامل رزماری، افسنطین، دارچین، بومادران و رازیانه پرداخته شد. اثر حشره کشی این ترکیبات علیه لارو سن یک شب پره هندی، حشرات کامل شپشه آرد و سوسک چینی حبوبات بررسی شد. بیشترین اثر دورکنندگی توسط اسانس رزماری روی شب پره هندی و کم‌ترین اثر دورکنندگی توسط افسنطین و بومادران روی سوسک چینی مشاهده شد. بیشترین میزان حشره کشی توسط اسانس دارچین با 100% تلفات روی شب پره هندی و کم‌ترین میزان در مورد اسانس افسنطین و رزماری روی شپشه آرد با 10% تلفات مشاهده شد. نتایج این تحقیق بیانگر این است که اسانس‌ها به ویژه دارچین دارای پتانسیل بالایی در کنترل آفات انباری هستند و پتانسیل استفاده به عنوان حشره کش را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

478 - تاثیرحشره کشی، دورکنندگی و بازدارندگی تخمریزیعصاره‌های هگزانی برخی از گیاهان بر شپشه آردTribolium confusum (Col.: Tenebrionidae)
اسماعیل کرمی سعیده لونی زهرا رفیعی کرهرودی

شپشه ی آرد Tribolium confusum Duval (Col.: Tenebrionidae) از جمله آفات انباری است که از لحاظ کمی و کیفی خسارت زیادی به آرد می‌رساند. باتوجه به خسارت بالای آفات انباری و اثر سوء سموم شیمیایی استفاده از ترکیبات گیاهی یکی از بهترین روش‌های کنترل آفات انباری محسوب می‌شود. د چکیده کامل

شپشه ی آرد Tribolium confusum Duval (Col.: Tenebrionidae) از جمله آفات انباری است که از لحاظ کمی و کیفی خسارت زیادی به آرد می‌رساند. باتوجه به خسارت بالای آفات انباری و اثر سوء سموم شیمیایی استفاده از ترکیبات گیاهی یکی از بهترین روش‌های کنترل آفات انباری محسوب می‌شود. در این تحقیق تاثیر لاروکشی (17روزه)، دورکنندگی (حشره‌کامل) و بازدارندگی تخمریزی عصاره‌های هگزانی استبرق (برگ و گل) Calotropis procera (Ait.) R. Br، وینکا Vinca minor L.، قیچ Zygophyllum fabago L. و زبان‌درقفا Delphinium persicum روی شپشه آرد بررسی شد. نتایج آزمایش ها نشان داد عصاره هگزانی قیچ در غلظت 50 درصد با میانگین 69/60 درصد کشندگی روی لارو بیشترین اثر لاروکشی را داشته و عصاره وینکا با میانگین 41/30 درصد کشندگی روی لارو کم‌ترین اثر لاروکشی را داشت. همچنین عصاره‌های هگزانی قیچ، زبان‌درقفا و استبرق دارای اثر دورکنندگی بودند. اثر عصاره‌ها روی بازدارندگی تخمریزی حشره‌کامل نشان داد میان عصاره‌های مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری در بازدارندگی تخمریزی حشره‌کامل وجود ندارد ولی میان عصاره‌های مورد آزمایش و تیمار شاهد اختلاف معنی‌دار وجود دارد. این نتایج نشان ‌دهنده این بود که این عصاره‌ها دارای خاصیت حشره‌کشی و دورکنندگی و بازدارندگی تخمریزی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

479 - بررسی و تبیین عوامل مؤثر در سیر تکوین فضاهای تاریخی شهرها (نمونه موردی: میدان توپخانه شیراز)
منا موسوی مرتضی شریفی

10.30495/juepd.2022.691380

در ایــن مقالــه با هــدف درک چگونگى شکل‌گیری الگوى فضایى میدان توپخانه در شهر ایرانى، به پیگیری پیشینۀ این فضا و عوامل بنیادین دخیل در شکل‌گیری آن پرداخته شده است. بدین منظور ساختار تاریخی شهر شیراز و محل مراکز حکومتی دوره‌های قبل از زندیه بررسی شده تا بستر و زمینۀ این چکیده کامل

در ایــن مقالــه با هــدف درک چگونگى شکل‌گیری الگوى فضایى میدان توپخانه در شهر ایرانى، به پیگیری پیشینۀ این فضا و عوامل بنیادین دخیل در شکل‌گیری آن پرداخته شده است. بدین منظور ساختار تاریخی شهر شیراز و محل مراکز حکومتی دوره‌های قبل از زندیه بررسی شده تا بستر و زمینۀ این میدان شناخته شود. همچنین به تعریف و تحلیل واژۀ میدان پرداخته شده تا به این فرضیه که آیا توپخانه میدان بوده است یا از فضایی حادث شکل یافته، پاسخ دهیم. فضای توپخانه از نظر عملکرد و فضای پیرامونی، ویژگی‌های میدان را دارد ولی از لحاظ شکل و بدنه به دلیل اتصالی که به بافت قدیمی شهر داشته و در همجواری بناهای از پیش‌ ساخته‌شده و حتی صدمه‌دیده قرار گرفته است به شکلی نه‌چندان منظم به بدنه‌ای ناپیوسته تبدیل شده است. به‌طور کلی ترکیب‌کردن ساختمان‌ها با عملکردهای متفاوت در اطراف میدان، نشان‌دهندۀ اهمیت گردآوردن شهروندان در یک فضای عمومی و تقویت روابط اجتماعی در میدان است و این ترکیب‌ها بر حسب نقش، عملکرد و خصوصیات بناهای پیرامون میدان، اشکال متفاوت به میدان می‌دهد. محصوربودن میدان با جداره‌های تعریف‌شده و پیوسته یکی از بارزه‌های اصلی میدان است به‌گونه‌ای که هیچ‌گونه انقطاع و گسیختگی در بدنۀ میدان وجود نداشته باشد. نحوۀ اتصال بناها به شبکۀ میدان به‌صورت اتصال مستقیم است. اهمیت میدان محدود به شکل و فرم ظاهری آن نیست بلکه به‌عنوان یک عرصۀ عمومی محل تجمع شهروندان است، در بیشتر موارد به خاطر یادآوری وقایع تاریخی و نیازهای اجتماعی اهمیت دارد. ساختار این پژوهش مبتنی بر منابع علمی – تاریخی کتابخانه‌ای و منابع مکتوب و تصویری دست ‌اول و دست ‌دوم است و تحلیل و ارزیابی شواهد موجود در قالب روش تفسیری – تاریخی صورت پذیرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

480 - تبیین اثرات رفتار مصرفی شهروندان دوران معاصر در شکل‌گیری فضاهای شهری در مراکزخرید (نمونه موردی: مگامال اکباتان – کلانشهر تهران
مهدی مرادی کیانوش ذاکرحقیقی کرامت اله زیاری

10.30495/juepd.2023.1974801.1121

با ورود جریانات مدرنیسم به شهرهای ایران و به موازات فرایند توسعه روند جهانی شدن، فضاهای تجاری ساختار جدیدی به خود پیدا کرده و به صورت مال‌ها(مراکزخرید بزرگ مقیاس) جایگزین فضای تجاری گردیده‌اند.هم&lrm;چنین رفتار کاربران فضایی با توجه به تغییر نقش فضاهای شهری دگرگون شده ا چکیده کامل

با ورود جریانات مدرنیسم به شهرهای ایران و به موازات فرایند توسعه روند جهانی شدن، فضاهای تجاری ساختار جدیدی به خود پیدا کرده و به صورت مال‌ها(مراکزخرید بزرگ مقیاس) جایگزین فضای تجاری گردیده‌اند.هم&lrm;چنین رفتار کاربران فضایی با توجه به تغییر نقش فضاهای شهری دگرگون شده است و رفتار مصرفی به عنوان یکی از رفتارهای جامعه در نظر گرفته شده است. لذا؛ شناسایی مؤلفه‌های شکل‌گیری فضاهای شهری در مراکزخرید بزرگ مقیاس با تأکید بر رفتار مصرفی دوران معاصر هدف اصلی این مقاله می‌باشد. ماهیت موضوع و اهداف تحقیق، رویکرد حاکم بر این پژوهش "توصیفی-تبیینی" و "بنیادی"است. روش انجام پژوهش به صورت کیفی می‌باشد. با توجه به جمع آوری داده ها از روش پیمایشی استفاده شده است که برای گردآوری داده ها از مصاحبه به عنوان ابزار اصلی بهره برده شده است. جامعه آماری نیز شامل کلیه کاربران استفاده کننده از فضا در مگامال اکباتان تهران در نظر گرفته شده است. حجم نمونه نیز با توجه به سطح اشباع نظری30 نفر در قالب فوکوس گروه‌های 5-6 نفر به صورت تصادفی بوده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که تفاوت رفتاری نسبت به گذشته و نیز نسبت به اسلوب‌های رفتار در دیگر بازارهای سنتی را یکی دیگر از ویژگی‌های مگامال‌ها و مال‌ها در نظر گرفت به طوری‌که که تأثیرات فضای مال‌ها بر سرشت و کیفیت حرکات و ژست‌های پرسه‌زنی جوانان قابل رویت و فضایی است که به وسیله حجم انبوه ویترین‌ها، تبلیغات‌های تجاری، مشوق مصرف و غیره بازتولیدگر و سامان‌دهنده این نوع اعمال قدرت درون پرسه‌زنی‌ها و قوانین نامکتوب می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

481 - شگردهای آشنایی زدایی در اشعار احمد بروجردی با تکیه بر دفتر شعرجایی نه دور
شهلا آموزگار محتشم محمدی

کشف شیوه هایِ زیبایی شناختی، در شعر شاعرانِ معاصر، با روش های گوناگونی میسر است، یکی از روش ها، شناختِ شگردهای آشنایی زدایی، در فرم و ساختار است. احمد بروجردی از شاعرانی است که به همان میزان که شعرش از لحاظ محتوا، منشوری و چند لایه‌ای است؛ در برجسته کردن فرم و ساختارِ ز چکیده کامل

کشف شیوه هایِ زیبایی شناختی، در شعر شاعرانِ معاصر، با روش های گوناگونی میسر است، یکی از روش ها، شناختِ شگردهای آشنایی زدایی، در فرم و ساختار است. احمد بروجردی از شاعرانی است که به همان میزان که شعرش از لحاظ محتوا، منشوری و چند لایه‌ای است؛ در برجسته کردن فرم و ساختارِ زبان هم کوشیده است . آشنایی زدایی به چند شیوه در اشعار او به کار رفته است از جمله : .آشنایی زدایی در نامگذاری تازة اشیا، پدیده ها و مفاهیمِ پیرامونِ خود؛ در انسجام و حرکت دایره‌ای شعر؛ درنشانه گذاری‌های پیوسته با استفاده از اضداد و تقابل و تناقض ها؛ در فرمِ نوشتاری؛ در ایجادِ تصاویرِ تو در تو؛ در تکرار حروف در جهت ایجادِ القای مفاهیم گوناگون؛ در ایجادِ تصاویرِ تو در تو همراه با پیوندی انداموار و منسجم، تابلوهایی پر تصویر؛ در انتخابِ واژگان و ترکیبِ تازه‌ی آن‌ها با یکدیگر، تکرارِ اصوات و کلمات، ایهام، تشخیص، کنایه. این پژوهش به بررسی آشنایی زدایی در شعرهای: (طرح 5، شرقی،کیستی، چهار فصل،دلتنگی، مترسک، مور، طرح 8) از دیدگاه فرم و ساختار در کتاب جایی نه دور پرداخته است تا توفیق شاعر را در سپید سرایی و آشنایی زدایی در این فرم دریابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

482 - زیبایی‎شناسی خودسانسوری در آثار منثور دوره مغول (با تکیه بر جهانگشا و نفثه‎المصدور)
محمّد امین رجبی رضا صادقی شهپر شهروز جمالی

خودسانسوری اقدامی است که طی آن نویسنده با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه و به منظور خودسانسوری یکی از اقداماتی است که توسّط نویسنده یا شاعر، بنا به دلائلی چون تأثیر قدرت فردی، شرایط اجتماعی، سیاسی، مذهبی و اعتقادی و در پوشش عناوینی مانند خویشتن‌داری و مصلحت‌اندیشی، چکیده کامل

خودسانسوری اقدامی است که طی آن نویسنده با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی جامعه و به منظور خودسانسوری یکی از اقداماتی است که توسّط نویسنده یا شاعر، بنا به دلائلی چون تأثیر قدرت فردی، شرایط اجتماعی، سیاسی، مذهبی و اعتقادی و در پوشش عناوینی مانند خویشتن‌داری و مصلحت‌اندیشی، بر روی آثار تولید شده، صورت می‌گیرد. این اقدام در آثار اغلب نویسندگان دورۀ مغول دیده می&lrm;شود. عطاملک جوینی و زیدری نسوی از این نویسندگان به شمار می‌آیند؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی زیبایی&lrm;شناسانه خودسانسوری در جهانگشا و نفثه&lrm;المصدور، انجام شده است؛ تا چگونگی زیبایی و مباحث استحسانی خودسانسوری در آثار این دو نویسنده برجستۀ عصر مغول مشخص شود. روش نگارندگان در این جستار، توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه&lrm;ای است. نتایج نشان می‌دهد که نویسندگان این دوره با ابهام‌گویی و به کار بردن صنایع و شگردهایی همچون استعاره، تمثیل، نماد، رمز و کنایه و تکلف و پیچیده‌گویی، نقش عمده&lrm;ای در زیبایی‌ این پدیده ادبی ایفا نموده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

483 - نقد زیبایی‏ شناسانه ساختار حکایات بوستان با تکیه بر نظریه‌های تودوروف و پراپ
فرزانه یوسف &rlm;قنبری فرحناز حسینی&rlm; پناه

ژرف ساخت حکایات بوستان خصوصاً حکایات تمثیلی ارتباط مستقیمی با زیبایی فکری اثر دارد. به همین دلیل بر آن شدیم تا زیبایی فکری پدیدآور را که سبب تأثیر گذاری و عمق بخشیدن به اثر می گردد با توجه به نظریه های ساختارگرایان برجسته ای چون تزوتان تودوروف و پراپ تحلیل کنیم و از خلا چکیده کامل

ژرف ساخت حکایات بوستان خصوصاً حکایات تمثیلی ارتباط مستقیمی با زیبایی فکری اثر دارد. به همین دلیل بر آن شدیم تا زیبایی فکری پدیدآور را که سبب تأثیر گذاری و عمق بخشیدن به اثر می گردد با توجه به نظریه های ساختارگرایان برجسته ای چون تزوتان تودوروف و پراپ تحلیل کنیم و از خلال ساختار و با توجه به نظریه های تودوروف و پراپ میزان انسجام فکری و پیچیدگی حکایات تمثیلی بوستان سعدی را واکاوی کرده و زیبایی فکر و اندیشه پدیدآور را از خلال چارچوب و ساختار اثر به نظاره بنشینیم. بر این اساس و با چنین رویکردی پژوهش پیش رو با نظر به زیبایی و تأثیر گذاری بیشتر اثر با توجه به ارتباط قوی میان اجزای آن منتج شد. بدین معنی که هر چه ارتباط میان اجزای اثر قوی تر و محکم تر باشد و با نظریه ترکیبی پراپ و تودوروف هم خوان تر باشد با نگاهی زیبایی شناسانه تأثیر پاره های حکایت و انتقال مؤلفه‌های فرهنگی از نسلی به نسل دیگر از طریق حکایات تمثیلی امکان پذیرتر و قوی تر به نظر می رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

484 - نگاهی تازه به نثر شاعرانة نفثه المصدور
فریده سلامت نیا سعید خیرخواه برزکی

نفثه المصدور کتابی است که شهاب‌الدین محمدخرندزی نَسَوی منشیِ جلال‌الدین خوارزم شاه (28‌ـ‌617 ه&zwj; ق) در اوج حملة مغول و در روزگار خانه به دوشی خود در سال 632 ه&zwj; .ق. نوشته است. نثر کتاب با آرایه‌های ادبی درهم پیچیده شده است به طوری که نثر نفثه المصدور با شعر برابری چکیده کامل

نفثه المصدور کتابی است که شهاب‌الدین محمدخرندزی نَسَوی منشیِ جلال‌الدین خوارزم شاه (28‌ـ‌617 ه&zwj; ق) در اوج حملة مغول و در روزگار خانه به دوشی خود در سال 632 ه&zwj; .ق. نوشته است. نثر کتاب با آرایه‌های ادبی درهم پیچیده شده است به طوری که نثر نفثه المصدور با شعر برابری دارد و احاطة نویسنده به آرایش‌های کلامی و نیز در به کارگیری تصویرهای شعری، نثر کتاب را تا حدِّ شورانگیزیِ شعر بالا برده است. در این کتاب نه تنها آرایه‌های بسیاری به کار رفته بلکه عواطف انسانی در حد بالایی دیده می‌شود و هم توصیف‌های شاعرانه و نازک‌خیالی‌های بسیار. به این دلیل می‌توان نثر کتاب را نثر شاعرانه اطلاق کرد. در تعریف این نثر می‌توان گفت، نثری ادبی است که نویسندة آن از مرز معیار نوشتاری خارج شده و در آن ابزار و آرایه‌های شعر و نظم را به کار می‌برد و هر چه این ابزار و آرایه‌ها بیشتر باشد متن از نثر دور و به شعر نزدیک می‌شود. در این مقاله تلاش بر این است که به زیبایی‌های شاعرانه و آرایه‌های به کار رفته در کتاب نفثه المصدور اشاره شود تا دریچه‌ای به زیبایی‌های شعری به کار رفته به روی خواننده گشوده گردد و این اثر ِبا ارزش با نگاهی دیگر مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

485 - بررسی شگردهای ادبی در نثر نفثه‏المصدور با تکیه بر مبانی ساختارگرایی
رقیه صدرایی

با نگرشی عمیق در میان متون کهن نثر فارسی نفثه المصدور نسوی به عنوان یکی از بهترین نمونه‌های نثر فنی فارسی به زیبایی می‌درخشد این اثر که از معروف‌ترین کتب ادبی ـ تاریخی قرن هفتم و نمونة عالی نثر فنی، متکلف محسوب می‌شود روایت‌گر یک برهه تاریخ است. این اثر با برخورداری از چکیده کامل

با نگرشی عمیق در میان متون کهن نثر فارسی نفثه المصدور نسوی به عنوان یکی از بهترین نمونه‌های نثر فنی فارسی به زیبایی می‌درخشد این اثر که از معروف‌ترین کتب ادبی ـ تاریخی قرن هفتم و نمونة عالی نثر فنی، متکلف محسوب می‌شود روایت‌گر یک برهه تاریخ است. این اثر با برخورداری از عناصر زیباشناختی آثار شعری نظیر تکرار و توازن، برجسته‌سازی، توصیف‌های بی‌اندازه، جملات معترضه، استشهادات عربی تا حد یک اثر منظوم پیش رفته است و چنان آن را در هاله‌ای از ابهام معنایی قرار داده که فهم و درک آن را بسیار با مشکل مواجه ساخته است. در این میان کاربرد این شگردهای ادبی سبب شده که این اثر از معیار زبان خودکار خارج شده و به زبان شعر و نظم نزدیک شود. از این رو در این مقاله بر آن شدیم به صنایع تکرار و توازن و برجسته‌سازی که ابزارهای ایجاد کلام ادبی هستند و سبب ایجاد نظم و موسیقی و هنجارگریزی از کلام عادی زبان می‌شود مورد بررسی قرار دهیم تا دریابیم که نویسنده جهت بیان فحوای درونی و ساختار بیرونی کلامش از چه مبانی ای بهره جسته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

486 - بررسی تطبیقی انواع بینامتنیت ژنت با نظریه بلاغت اسلامی در نفثه‌المصدور زیدری نسوی
مرجان کامیاب سمیه محمدی

پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی وجوه بینامتنی ژرار ژنت با نظریه بلاغت اسلامی در نفثه‌المصدور می‌پردازد. بر این اساس انواع بینامتنی آشکار ـ تعمدی، پنهان ـ تعمدی و ضمنی و وجوه تطبیقی آن‌ها در بلاغت اسلامی از جمله تضمین، نقل‌ قول، ارسال‌المثل، وامگیری، الهام و بازآفرینی، اقتباس چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی وجوه بینامتنی ژرار ژنت با نظریه بلاغت اسلامی در نفثه‌المصدور می‌پردازد. بر این اساس انواع بینامتنی آشکار ـ تعمدی، پنهان ـ تعمدی و ضمنی و وجوه تطبیقی آن‌ها در بلاغت اسلامی از جمله تضمین، نقل‌ قول، ارسال‌المثل، وامگیری، الهام و بازآفرینی، اقتباس، تلمیح، ترجمه، نقل، تشابه، نسخ و انتحال و قلب در این اثر بررسی می‌شود. بررسی میزان استفاده از متون پیشین بر اساس نظریه ژنت و تطبیق آن‌ها با نظریه بلاغت اسلامی از اهداف این پژوهش به شمار می‌رود. بر اساس پژوهش حاضر بیشترین گونه بینامتنی، آشکار ـ تعمدی و در تطبیق با بلاغت اسلامی از گونه تضمین است. پس از آن به ترتیب بینامتنیت ضمنی و پنهان ـ تعمدی بیشترین فراوانی را دارند. خلاقیت نویسنده در چگونی به کار بردن متون پیشین و استفاده از عنصر بینامتنی و ایجاد پیوند بدیع و مبتکرانه بین متون پیشین و متن حاضر به گونه هنرمندانه باعث جذب و اقناع مخاطب می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

487 - اثر طول دوره‌های تداخل و کنترل علف‌هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت به عنوان کشت دوم بعد از کلزا در منطقة مغان
صابر عالی سعید وزان حسین موسوی نیا فرید گلزردی بهنام چاربند

به منظور بررسی اثر طول دوره های تداخل و کنترل علف هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت به عنوان کشت دوم بعد از کلزا، آزمایشی در سال 1389 در منطقه مغان به اجرا در آمد. نوع طرح بلوک های کامل تصادفی با 14 تیمار و 4 تکرار بود. تیمارها در دو سری به ترتیب تداخل علف های هرز در 10، چکیده کامل

به منظور بررسی اثر طول دوره های تداخل و کنترل علف هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت به عنوان کشت دوم بعد از کلزا، آزمایشی در سال 1389 در منطقه مغان به اجرا در آمد. نوع طرح بلوک های کامل تصادفی با 14 تیمار و 4 تکرار بود. تیمارها در دو سری به ترتیب تداخل علف های هرز در 10، 20، 30، 40، 50 و 60 روز پس از سبز شدن ذرت و سری دوم، کنترل علف های هرز تا مراحل مذکور و دو تیمار شاهد بدون کنترل و کنترل کامل علف های هرز تا پایان فصل رشد بود. نتایج نشان داد که زمان بحرانی کنترل علف های هرز (شروع دوره بحرانی کنترل علف های هرز)، بر حسب 5 و 10 درصد اُفت عملکرد، به ترتیب 1 و 3 روز پس از سبز شدن ذرت و زمان بحرانی تداخل علف های هرز (پایان دوره بحرانی کنترل علف های هرز) نیز بر حسب 5 و 10 درصد اُفت عملکرد، 67 و 52 روز پس از سبز شدن ذرت بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

488 - بررسی امکان کنترل زیستی علف هرز سس درختی (Cuscuta monogyna Pres.) توسط جدایه‌ای از قارچ Fusarium oxysporum
علیه گنجی رضا قربانی کیومرث بخش‌کلارستاقی

علف هرز سس درختی، انگل اجباری بسیاری از درختان و درختچه‌ها است که در سال‌های اخیر خسارات زیادی به محصولات باغی و فضای سبز شهری وارد آورده است. جهت کنترل زیستی این انگل، پژوهشی در سال‌های 90-1388 انجام گرفت. نمونه‌هایی از گیاه سس آلوده به عوامل بیماری زای گیاهی از مزارع چکیده کامل

علف هرز سس درختی، انگل اجباری بسیاری از درختان و درختچه‌ها است که در سال‌های اخیر خسارات زیادی به محصولات باغی و فضای سبز شهری وارد آورده است. جهت کنترل زیستی این انگل، پژوهشی در سال‌های 90-1388 انجام گرفت. نمونه‌هایی از گیاه سس آلوده به عوامل بیماری زای گیاهی از مزارع و پرچین‌های ترون در فضاهای سبز شهری مشهد، جمع آوری شدند. جدایه‌ای از قارچ Fusarium oxysporum که توسط کلید شناسایی مورد شناسایی قرار گرفته بود، به عنوان بهترین جدایه انتخاب و بیماری زایی آن بعد از ایجاد ارتباط انگلی طی سه آزمایش در قالب طرح، به طور کامل تصادفی درگلخانه مورد آزمون قرار گرفت. دراین آزمایش‌ها اثر غلظت‌های مختلف جدایه F. oxysporum (104، 105، 106و 107 اسپور در میلی لیتر) و طول دوره‌ی شبنم (0، 6، 12، 18و24 ساعت) بر بیماری زایی این قارچ و نیز دامنه میزبانی بررسی شد. نتایج نشان داد که بیماری زایی قارچ با افزایش غلظت سوسپانسیون اسپور شدت یافت. به‌طوری‌که در غلظت 107 اسپور در میلی لیتر، این جدایه کاهش 20 درصدی در وزن خشک سس ایجاد کرد. با افزایش طول دوره شبنم نیز بیماری زایی قارچ افزایش یافت. بر اساس نتایج این آزمایش، این قارچ در نقطه شبنم بیش از 18 ساعت بیشترین شدت بیماری زایی و کاهش 9/32 درصدی در وزن خشک سس را نشان داد. با توجه به این یافته‌ها می‌توان استنباط کرد که این جدایه توانایی بالقوه جهت کنترل این انگل را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

489 - تأثیر دوره های کنترل و تداخل علفهای هرز بر خصوصیات رشدی و عملکرد ذرت دانه ای (Zeamays L.)
علی اصغر چیت بند سید امید رشیدی سعید جاهدی پور علی محمد منسوجی ایرج امینی

سیستم‌های مدیریت علفهای هرز به‌عنوان راهکاری موفقیت‌آمیز در کاهش کل هزینه کنترل علفهای‌هرز و رسیدن به عملکردهای قابل قبول اقتصادی است. از این‌رو، به‌منظور بررسی کنترل و تداخل علفهای‌هرز بر خصوصیات رشدی ذرت دانهای، تحقیقی در سال 1391در مزرعه شرکت کشت و صنعت دشت‌ناز س چکیده کامل

سیستم‌های مدیریت علفهای هرز به‌عنوان راهکاری موفقیت‌آمیز در کاهش کل هزینه کنترل علفهای‌هرز و رسیدن به عملکردهای قابل قبول اقتصادی است. از این‌رو، به‌منظور بررسی کنترل و تداخل علفهای‌هرز بر خصوصیات رشدی ذرت دانهای، تحقیقی در سال 1391در مزرعه شرکت کشت و صنعت دشت‌ناز ساری در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 12 تیمار و چهار تکرار، به اجرا درآمد. تیمارها شامل کنترل و تداخل کامل علف‌های‌هرز (شاهد) و همچنین کنترل و تداخل علف‌های‌هرز در مراحل 3، 6، 10، 14برگی و تاسلدهی بود. برای تعیین زمان آغاز و پایان دورۀ بحرانی کنترل علف‌های‌هرز ذرت از معادلۀ غیرخطی نوع لُجستیک استفاده شد. نتایج نشان داد که گاوپنبه و تاج‌خروس ریشه قرمز از مهم‌ترین علفهای‌هرز ذرت در این منطقه بودند. طول مدت تداخل با وزن خشک و ارتفاع علفهای‌هرز ارتباط مستقیم و معنی‌دار داشت درصورتی‌که طول مدت کنترل با تراکم علفهای‌هرز ارتباط منفی داشت. طول دوره‌های تداخل و کنترل برارتفاع ذرت معنی‌دار نبود، درحالی‌که با قطر ساقه، وزن خشک، طول بلال، قطر بلال، وزن چوب بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در هر ردیف، وزن هزاردانه و عملکرد دانه ذرت بسیار معنی‌دار بود.‌ تداخل کامل علف‌های‌هرز منجر به کاهش در قطر ساقه، وزن خشک، طول بلال، قطربلال، وزن چوب بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در هر ردیف، وزن هزار دانه و در نهایت عملکرد دانه ذرت، در مقایسه با کنترل کامل (شاهد) علف‌های‌هرز شد. دورۀ بحرانی کنترل علفهای‌هرز در سطح 5 درصد کاهش عملکرد مجاز دانه بین 38 تا 65 روز پس از کاشت‌ ذرت یا 392 تا 804 درجه- روز رشد (7 تا 8 برگی) برآورد شد و با احتساب 10 درصد کاهش عملکرد مجاز، این دوره در فاصله بین 48 تا 55 روز پس از کاشت ذرت یا 534 تا 653 درجه- روز رشد تعیین شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

490 - یک روش جدید زمان‌بندی انرژی آگاه مبتنی بر AHP برای وظایف در محاسبات ابری
علی آقابابایی پور شمس الله قنبری

امروزه حجم داده‌های پردازشی توسط افراد و سازمان‌ها به‌طور چشم‌گیری افزایش‌یافته است که باعث افزایش روزافزون تقاضا برای پردازش‌های ابری می‌شود. الگوریتم‌های زمان‌بندی بسیاری ایجادشده که همگی سعی در کاهش زمان اجرای وظایف دارند و به کاهش مصرف انرژی توجهی نکرده‌اند. برخی دی چکیده کامل

امروزه حجم داده‌های پردازشی توسط افراد و سازمان‌ها به‌طور چشم‌گیری افزایش‌یافته است که باعث افزایش روزافزون تقاضا برای پردازش‌های ابری می‌شود. الگوریتم‌های زمان‌بندی بسیاری ایجادشده که همگی سعی در کاهش زمان اجرای وظایف دارند و به کاهش مصرف انرژی توجهی نکرده‌اند. برخی دیگر از الگوریتم‌های زمان‌بندی سعی در کاهش زمان اجرا و انرژی مصرف‌شده به‌طور هم‌زمان دارند که الگوریتم‌های زمان‌بندی انرژی محور نامیده می‌شوند. هدف از الگوریتم ارائه‌شده در این مقاله زمان‌بندی وظایف با رویکرد کاهش مصرف انرژی و زمان اجرا، با استفاده از تصمیم‌گیری چند معیاره و یافتن بهترین گره برای اجرای وظایف می‌باشد. این الگوریتم بر اساس روش تصمیم‌گیری چند معیاره، بهترین گره برای اجرای وظیفه را پیشنهاد می‌دهد. پارامترهای مذکور شامل ارتباط بین وظایف، فاصله بین گره ها، وضعیت ماشین های مجازی و پیش‌بینی انرژی مصرفی می‌باشند. این روش با کاهش تعداد انتقالات و کاهش تغییر وضعیت‌های ماشین‌های مجازی توانسته است انرژی مصرفی را کاهش داده و هم‌چنین زمان اجرای را بهبود دهد. یافته‌های این مقاله نشانه داده که بهینه‌سازی راه اندازی ماشین‌های مجازی، بین 3 تا 5 درصد میزان مصرف انرژی را کاهش می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

491 - بررسی رمان «همنوایی شبانه ارکستر چوب‌ها» براساس نظریه یادگیری شناختی _ اجتماعی آلبرت بندورا
فرهاد حامدی

پژوهش حاضر واکاوی رمان همنوایی شبانه ارکستر چوب ها از رضا قاسمی، براساس نظریه یادگیری شناختی _ اجتماعی آلبرت بندورا است. در راستای نگرش متفاوت و عمیق به ابعاد مختلف متون ادب فارسی اقتضا می کند آثار ادبی از منظرهای مختلف مورد مداقّه قرار گیرد. روش تحقیق حاضر تطبیقی از چکیده کامل

پژوهش حاضر واکاوی رمان همنوایی شبانه ارکستر چوب ها از رضا قاسمی، براساس نظریه یادگیری شناختی _ اجتماعی آلبرت بندورا است. در راستای نگرش متفاوت و عمیق به ابعاد مختلف متون ادب فارسی اقتضا می کند آثار ادبی از منظرهای مختلف مورد مداقّه قرار گیرد. روش تحقیق حاضر تطبیقی از نوع تحلیل محتوی کیفی و روش جمع آوری داده ها کتاب خانه ای با بهره گیری از نظریه پشتیبان آلبرت بندورا است . یافته های تحقیق نشان می دهد که در این اثر ادبی، سه پیش فرض کلیدی نظریه بندورا قابل مشاهده است. بدین معنی که تعامل متقابل بین افراد، عوامل محیطی و رفتار شخصیت های داستان مشاهده می شود. یافته مهم دیگر این است که نویسنده نشان داده است یادگیری شناختی - اجتماعی به علت تعارض سنت با مدرنیسم دچار اختلال شده و شخصیت های داستان را سردرگم کرده است. از منظر تربیتی ، تفسیر حاضر به درک ما از نقش تحولات اجتماعی و تعارض سنت و مدرنیسم در تسریع یا ایجاد اختلال در یادگیری های مشاهده ای نسل جوان یاری می رساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

492 - شیوۀ چینش اشعار در دیوان سایری
ثریا اسلامی خو محمد حکیم آذر اصغر رضاپوریان

چینش اشعار در دیوان بیشتر شاعران بر اساس حروف الفبای قوافی شعر شاعراست اما بعضی از شاعران روش دیگری برای چینش شعر در دیوان خود به‌کاربرده‌اند ازجملۀ این شاعران سایری مشهدی است. او شاعر شیعه‌مذهب دورۀ صفوی است که چیدمان شعرش را بر اساس تکرار چشمی واژگان قرار داده است. ش چکیده کامل

چینش اشعار در دیوان بیشتر شاعران بر اساس حروف الفبای قوافی شعر شاعراست اما بعضی از شاعران روش دیگری برای چینش شعر در دیوان خود به‌کاربرده‌اند ازجملۀ این شاعران سایری مشهدی است. او شاعر شیعه‌مذهب دورۀ صفوی است که چیدمان شعرش را بر اساس تکرار چشمی واژگان قرار داده است. شگردهایی که در به کار بردن واژگان تکراری داشته باعث افزایش موسیقی، ضرب‌آهنگ، پیوستگی و انسجام متنش شده و سبک شعری خاصی را این‌گونه برای خود ایجاد کرده است. واژگان تکراری در شعرش گاهی نشانه‌های آشکار و پنهانی همراه خود دارند که به‌صورت آوایی و معنایی، ساختار متن را می‌سازند و بر احساس و موضوع موردنظر شاعر تأکید می‌کنند. ازآنجایی که سبک جدا از جهان‌بینی، شخصیت و روحیات شاعر نیست می‌توان با شناسایی شیوۀ منحصربه‌فرد شاعر در چیدن اشعار در دیوانش، با مختصات ‌فکری شاعر آشنا و از هدف شاعر در به کار بردن این شیوه خاص آگاه شد. هدف وی از این تکرار آگاهانه، اهمیت دادن به موضوع و جلب توجه مخاطب است، آو با تلقین و تکرار، عواطف زودگذر را در ذهن‌ها رسوخ می‌دهد واینگونه توانسته است رابطۀ جدانشدنی میان لفظ و معنی را به‌وضوح نمایش دهد.از بررسی تکرار واژه ها در شعرش نتیجه‌گیری می‌شود که وی شاعری معناگرا و طبیعت‌گراست. در این پژوهش از روش کتابخانه ای و روش تحلیلی ـ آماری، استفاده‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

493 - ساختار رواییِ منطق‌الطّیر عطّار بر اساس نظریه «روایت‌های اسطوره‌ای» تودوروف
فاطمه محمودی

این مقاله با بررسی نمونه‌وار حکایات منطق‌الطّیر عطّار نیشابوری بر مبنای نظریه روایت‌های اسطوره‌ای تودوروف بر آن است تا این کتاب را در زمره آثاری در آورد که به بیان تودوروف دارای ویژگی‌های روایات اسطوره‌ای‌اند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به اصل علیت بی‌واسطه، کنش‌های غ چکیده کامل

این مقاله با بررسی نمونه‌وار حکایات منطق‌الطّیر عطّار نیشابوری بر مبنای نظریه روایت‌های اسطوره‌ای تودوروف بر آن است تا این کتاب را در زمره آثاری در آورد که به بیان تودوروف دارای ویژگی‌های روایات اسطوره‌ای‌اند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به اصل علیت بی‌واسطه، کنش‌های غیر متعدی، جهان‌بینی مطلق و زمان و مکان فرضی اشاره کرد. این متن مؤلفه‌های روایت اسطوره‌ای را در ساختار کلی منطق‌الطّیر جستجو می‌کند و می‌تواند مقدمه‌ای برای بررسی دیگر آثار عرفانی باشد که دارای مؤلفه‌های داستانی هستند و قابلیت پردازش و تفسیر روایی دارند. روش تحقیق در این مقاله توصیفی – تحلیلی و بر پایۀ منابع کتابخانه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

494 - بررسی فقهی حقوقی ارتکاب بزه صدور چک بلا محل
سیدمحسن جلالی شهری محمد علی سعیدی افسانه خاکشور قره جقه

چکیده مهمترین و اساسی‌ترین نقش چک به عنوان سند رسمی لازم الاجرا در تعاملات و مبادلات قراردادی، انتقال پول است. دارنده حساب دیون استقرار یافته بر ذمّه را به وسیله چک از طریق بانک به دیگری انتقال می‌دهد. بنابراین حسابِ دارنده حساب نزد بانک محال‌علیه باید از موجودی کافی چکیده کامل

چکیده مهمترین و اساسی‌ترین نقش چک به عنوان سند رسمی لازم الاجرا در تعاملات و مبادلات قراردادی، انتقال پول است. دارنده حساب دیون استقرار یافته بر ذمّه را به وسیله چک از طریق بانک به دیگری انتقال می‌دهد. بنابراین حسابِ دارنده حساب نزد بانک محال‌علیه باید از موجودی کافی نسبت به انتقال وجه بدهی برخوردار باشد. محل یا اعتبار از جمله شرایط اساسی چک به شمار می‌رود. لذا چک به هنگام صدور از طرف صادر کننده باید محل و اعتبار کافی داشته باشد. ضمن این که باید مورد پذیرش بانک محال‌علیه باشد تا نسبت به پرداخت آن اقدام نماید. عدم محل چک از منظر فقهی می‌تواند ناشی از افلاس( ورشکستگی) یا اعسار دارنده حساب باشد. قانونگذار صدور چک فاقد محل را در شمار جرایم دانسته و برای آن ضمانت اجرا تعیین نموده است. ره‌آورد این تحقیق که به‌روش توصیفی تحلیلی و مبتنی بر داده‌های کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا تدوین گردیده است، حاکی از این است که صدور چک بلامحل از منظر فقه به جهت ترک واجب در اجرای حقوق دیگری، گناه و معصیت بوده و حرام است و همچنین صدور آن به قصد معاملات ربوی وفق نصوص شرعی مصداق تعاون بر اثم به شمار می‌رود و از طرفی به خاطر اضرار به دیگری ضمان‌آور است. و از دیدگاه قانونگذار صدور چک فاقد محل جرم بوده و فلسفه مجازات تعزیری آن (حبس) ضمانت اجرای احکام الهی است. ضمن این که چک از طرق حقوقی، کیفری و اجرای ثبت قابلیّت وصول را دارد، امّا در خصوص اقوال موازی به وصول وجه چک از مراجع مذکور به طور مقارن اختلاف است. با این حال صدور اجرائیّه آن موکول به مراعات امهال و دیگر شروط مربوط به دعاوی جزایی نیست. نوآوری این مقاله بررسی جرم بودن صدور چک بلامحل و ضمانت اجرای آن از منظر فقه و حقوق و مسئولیت صادر کننده چک نسبت به جبران خسارت اعم از عین و منفعت به استناد نصوص شرعی و عرف و بنای عقلا و همچنین خسارت تأخیر تأدیه و هزینه‌های وارد شده به دارنده چک به استناد قانون می‌باشد. واژگان کلیدی: صدور چک بلامحل، بزه، جرم، تعزیر، حبس، خسارت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

495 - تجلّی ویژگی های قرآن های دوره سلجوقی درقرآن شماره 58موزه آستان قدس رضوی
ابوالقاسم ساقی طاهره عظیم زاده طهرانی علی اصغر یساقی

نسخه‌های خطی فراوانی از قرآن کریم در گنجینه مصاحف آستان قدس رضوی موجود است که از بین آن‌ها تعداد 1084 نسخه را متعلق به دوره سلجوقی ذکر کرده‌اند؛ اما مشکل این است که اطّلاعات روی شناسنامه آنهاصحیح نبوده ومعمولاًکاتب، مرام فکری کاتب، تاریخ کتابت، محل کتابت، ویژگی‌های ترجم چکیده کامل

نسخه‌های خطی فراوانی از قرآن کریم در گنجینه مصاحف آستان قدس رضوی موجود است که از بین آن‌ها تعداد 1084 نسخه را متعلق به دوره سلجوقی ذکر کرده‌اند؛ اما مشکل این است که اطّلاعات روی شناسنامه آنهاصحیح نبوده ومعمولاًکاتب، مرام فکری کاتب، تاریخ کتابت، محل کتابت، ویژگی‌های ترجمه ای وقرآن آرایی، آنهامشخص نیست واین امر استفاده مطلوب ادبی فرهنگی هنری ومذهبی ازاین مصاحف رادچارمشکل می‌نماید، بنابراین اغلب این قرآن هاازاین بابت مهجور هستندولازم است به آثار مذکور بارویکردی علمی نگریسته شودتادرپرتوآن استفاده لازم دستوری، ادبی، گویشی، وحتی اعتقادی وکلامی ازاین سرمایه‌های فرهنگی تاریخی حاصل شودزیرا این قرآن هادرزمان هاومکان های مختلف وباطرزفکر مختلف مذهبی نوشته شده و طبعاًبه طورناخوداگاه نقشی اززمینه فکری واعتقادی خود رادراین ترجمه هابه جای گذاشته‌اند. قرآن شماره 58 آستان قدس رضوی یکی از نسخه‌های قرآنی باویژگی های مذکوراست که نگارنده دراین مقاله سعی داردضمن تصحیح آن ،زمان کتابت وترجمه، مکان کتابت، شاخصه‌های ترجمه ای و قرآن آرایی آن رامعین وباویژگی های قرآن آرایی وترجمه عصر سلجوقی تطبیق نماید. به نظرمی رسداین قرآن بین سال‌های 450-430 هجری درحوزه زبانی وقران آرایی خراسان وتوسط کاتب ومترجمی باافکاروعقاید شیعی، کتابت وترجمه شده باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

496 - بازگشت به دوره دادگستری خصوصی در عدالت کیفری نوین
محمد جوان‌بخت سهیلا محمدی

حفظ نظم و برقراری امنیت عمومی هدف غایی تدوین قوانین کیفری است، اما گاه قوانین خود به عنوان عاملی جرم‌زا، زمینه‌های اخلال امنیت و نظم عمومی را فراهم می‌آورند، امری که با بررسی موادی از قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 (مواد 302، 303 و 630 ق.ت 1375) در خصوص جواز قتل مهدورالد چکیده کامل

حفظ نظم و برقراری امنیت عمومی هدف غایی تدوین قوانین کیفری است، اما گاه قوانین خود به عنوان عاملی جرم‌زا، زمینه‌های اخلال امنیت و نظم عمومی را فراهم می‌آورند، امری که با بررسی موادی از قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 (مواد 302، 303 و 630 ق.ت 1375) در خصوص جواز قتل مهدورالدم به وضوح به چشم می‌خورد. مقرراتی که زمینه انتقام‌جویی‌ها، تعصبات و بدگمانی ها را صرفا با استناد به برداشت‌ها و مطالعات سطحی متون فقهی که از عمق و دقت کافی برخوردار نمی باشند فراهم کرده است. لذا در این نوشتار ضمن بررسی عمیق‌تر متون فقهی و نظریات علمای فقه، به مطالعه جواز قتل های غیرقضایی از منظر امنیت اجتماعی، آثار جواز آن، دلایل جرم‌شناختی این قسم قتل‌ها و در نهایت ارائه تدابیر پیش‌گیرانه از قتل‌های غیر قضایی از جمله؛ پررنگ‌تر کردن نقش محیط‌های آموزشی، علمای دین و رسانه‌های گروهی، پای‌بندی به اصول قانون اساسی، جرم‌انگاری قتل های غیرقضایی می‌پردازیم و پس از بررسی انجام شده در نهایت راهکار مقابله با این مسئله را از طریق سه اصل پیشگیری اجتماع محور، احترام به اراده ملی و حقوق دولت و احساس مسئولیت دولت محقق دانسته‌ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

497 - بررسی اثر دورکنندگی تماسی وتنفسی عصاره و پودر چهار گونه گیاه دارویی روی لارو سن آخر و حشره کامل شب پره هندی (Plodia interpunctella (Hubner
میثم بختیاری زهرا رفیعی کرهرودی الهام صنعتگر

یکی از مهم ترین آفات انباری شب پره هندی (Plodia interpunctella (Hubner است. در این تحقیق اثرات دورکنندگی عصاره های الکلی و هگزانی و پودر چهار گونه گیاه دارویی (اسطوخودوس Lavandula angstifolia ، ترخون Artemisia dracunculus، شوید Anethum graveolens و جعفری Petroselinum چکیده کامل

یکی از مهم ترین آفات انباری شب پره هندی (Plodia interpunctella (Hubner است. در این تحقیق اثرات دورکنندگی عصاره های الکلی و هگزانی و پودر چهار گونه گیاه دارویی (اسطوخودوس Lavandula angstifolia ، ترخون Artemisia dracunculus، شوید Anethum graveolens و جعفری Petroselinum sativum) روی شب پره هندی مورد بررسی قرار گرفت. عصاره گیری به روش پودر کردن اندام گیاهی و حل کردن در حلال و سپس صاف کردن انجام شد. در آزمایش دورکنندگی تماسی کاغذ صافی به قطر 9 سانتی متر از وسط به دو نیم تقسیم شد.نیمی از کاغذ آغشته به عصاره و نیم دیگر آغشته به حلال، پس از خشک شدن کاغذها، 20 عدد لارو در مرکز پتری قرار داده و شاخص دورکنندگی لاروها نسبت به عصاره ها بعد از 24 ساعت محاسبه گردید. در این تحقیق تمامی عصاره ها به جز اسطوخودوس هگزانی دارای خاصیت دورکنندگی تماسی روی لارو سن آخر بودند. جهت انجام آزمایش دورکنندگی به روش بویایی سنجی از دستگاه بویایی سنج Y شکل استفاده گردید. در آزمایش دورکنندگی به وسیله بویایی سنج عصاره ها در بیشتر موارد با شاهد اختلاف معنی دار نشان دادند. در این آزمایش دورکنندگی پودر روی حشرات کامل نسبت به عصاره کمتر بود و روی لارو شب پره هندی اثر جلب کنندگی نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

498 - بررسی اثرات زیرکشندگی اسانس گیاهان دارویی رازیانه، کلپوره و مرزه روی برخی از ویژگی های زیستی سوسک چهار نقطه ای حبوبات Callosobruchus maculatus F
آرزو حیدرزاده غلامحسین مروج سعید هاتفی سعیده سرباز

طی چند دهه اخیر تحقیقات وسیعی روی ترکیبات گیاهی متعدد به منظور دست یابی به جایگزین های بی خطر یا کم خطر و موثرتر از حشره کش های شیمیایی برای کنترل آفات انباری صورت پذیرفته است. در این تحقیق اثر اسانس سه گیاه دارویی رازیانه Foeniculum vulgare Miller، کلپوره Teucrium چکیده کامل

طی چند دهه اخیر تحقیقات وسیعی روی ترکیبات گیاهی متعدد به منظور دست یابی به جایگزین های بی خطر یا کم خطر و موثرتر از حشره کش های شیمیایی برای کنترل آفات انباری صورت پذیرفته است. در این تحقیق اثر اسانس سه گیاه دارویی رازیانه Foeniculum vulgare Miller، کلپوره Teucrium polium Boiss و مرزه Satureja hortensis L روی برخی فعالیت های رفتاری و تولیدمثلی سوسک چهار نقطه ای حبوبات، در شرایط دمای °C2±28 و رطوبت نسبی 5±60 درصد، در تاریکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تاثیر دورکنندگی اسانس ها نشان داد که در هر سه اسانس با افزایش غلظت، اثر دورکنندگی آن ها روی حشرات کامل نر و ماده افزایش می یابد. میانگین درصد دورکنندگی در بالاترین غلظت (08/23 میکرولیتر بر لیتر هوا) از اسانس های رازیانه، کلپوره و مرزه روی حشرات نر به ترتیب معادل 82/66، 93/84 و 92/95 درصد و روی حشرات ماده به ترتیب معادل 28/59، 06/76 و 8/88 درصد بود. حشرات نر در مقایسه با حشرات ماده حساسیت بیشتری نسبت به خاصیت دورکنندگی اسانس ها نشان دادند. اسانس های مرزه و رازیانه به ترتیب بیشترین و کمترین دورکنندگی را روی حشرات کامل سوسک چهار نقطه ای حبوبات نشان دادند. نتایج تاثیر اسانس ها روی فعالیت تولیدمثلی نشان داد که میزان تخم ریزی و ظهور حشرات کامل نسل F1 سوسک چهار نقطه ای حبوبات با افزایش غلظت اسانس ها، کاهش یافت. در بالاترین غلظت مورد آزمایش (45/45 میکرولیتر بر لیتر هوا)، در اثر اسانس های رازیانه، کلپوره و مرزه میزان بازدارندگی تخم ریزی به ترتیب 89/70، 69/63 و 85/56 درصد و میزان بازدارندگی ظهور حشرات کامل نسل F1 به ترتیب 16/76، 87/68 و 63/55 درصد به دست آمد. میزان بازدارندگی تخم ریزی و بازدارندگی ظهور حشرات کامل نسل F1 در اثر اسانس رازیانه به طور معنی داری بیشتر از اسانس های کلپوره و مرزه بود. کاهش شدید تخم ریزی و ظهور حشرات کامل در نمونه های تیمار شده با اسانس ها نشان دهنده تاثیر بالای اسانس ها به ویژه اسانس رازیانه روی مرگ و میر جنین می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

499 - اثرات دورکنندگی فرمولاسیون های پودری حاوی اسانس درمنه Artemisia sieberi (Asteraceae) علیه شپشه برنج Sitophilus oryzae (Col.: Curculionidae)
الهام شاهین فر احمد حیدری سهراب ایمانی علی احدیت مریم نگهبان

امروزه تحقیقات گسترده‌ای بر روی ترکیبات گیاهی به منظور دستیابی به سموم جایگزین ایمن‌تر و کم‌خطر‌تر برای کنترل آفت صورت می‌پذیرد.در این مطالعه، دو فرمولاسیون حاوی اسانس Artemisia sieberi Besser بر پایه پلیمرهای تجزیه پذیر به صورت پودر برای کنترل شپشک برنج Sitophilus oryz چکیده کامل

امروزه تحقیقات گسترده‌ای بر روی ترکیبات گیاهی به منظور دستیابی به سموم جایگزین ایمن‌تر و کم‌خطر‌تر برای کنترل آفت صورت می‌پذیرد.در این مطالعه، دو فرمولاسیون حاوی اسانس Artemisia sieberi Besser بر پایه پلیمرهای تجزیه پذیر به صورت پودر برای کنترل شپشک برنج Sitophilus oryzae تهیه شد. فرمولاسیون های تهیه شده از نظر میزان و نوع پلیمرها و سورفاکتانت ها متفاوت بودند. اثرات دورکنندگی این فرمولاسیون ها و اسانس خالص در دو غلظت زیر کشندگی µI/I air 5 و 10 مقایسه شد. مورفولوژی سطح ذرات کپسول ها توسط میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) مورد مطالعه قرار گرفت. میانگین اندازه ذرات به ترتیب برای فرمولاسیون 1 و 2 با استفاده از نرم افزار Image j در حدود 41/19 و 37/86 نانومتر اندازه گیری شد. نتایج نشان داد، پس از گذشت 96 ساعت ، درصد دورکنندگی در اسانس درمنه ، فرمولاسیون پودری 1 و 2 برای غلظت 5 ppm به ترتیب 45٪ ، 65٪ و 70٪ و برای غلظت 10 ppm، به ترتیب 55% ، 70% و 75 % محاسبه شد. همچنین اثرات دورکنندگی اسانس خالص و فرمولاسیون های تهیه شده در زمان های مختلف نشان داد با افزایش غلظت درهمه ترکیبات ، میزان دورکنندگی افزایش می یابد. براساس نتایج بدست آمده ، برای حفظ فعالیت بیولوژیکی اسانس ها و جلوگیری از تبخیر مواد تشکیل دهنده آن ها، فرموله کردن اسانس ها امری ضروری است ، بنابراین کپسوله کردن اسانس های گیاهی به عنوان یک آفتکش با رهایش تدریجی و حفظ سمیت تنفسی می تواند در مدیریت تلفیقی آفات در نظر گرفته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

500 - بررسی اثرات زیر کشندگی حشره‌کش‌های اپیل، اباکمتین و امیداکلروپراید روی طول عمر مراحل مختلف زیستی سفید بالک گلخانه‌ای(Hem.:Aleyrodidae) Trialeurodes vaporariorum در شرایط آزمایشگاهی
علی بهشتی سهراب ایمانی هادی زهدی سیاوش تیرگری محمد عبدی گودرزی

سفیدبالک گلخانه، (Trialeurodes vaporarium (westwood یکی از مهمترین آفات گیاهی روی گیاهان گلخانه ای در ایران و جهان می‌باشد. با توجه به مقاومت سفید بالک‌های گلخانه‌ای به حشره‌کش های رایج و مضر بودن این حشره کش‌ها برای محیط زیست، باید به دنبال ترکیبات جدید و ایمن جهت مبار چکیده کامل

سفیدبالک گلخانه، (Trialeurodes vaporarium (westwood یکی از مهمترین آفات گیاهی روی گیاهان گلخانه ای در ایران و جهان می‌باشد. با توجه به مقاومت سفید بالک‌های گلخانه‌ای به حشره‌کش های رایج و مضر بودن این حشره کش‌ها برای محیط زیست، باید به دنبال ترکیبات جدید و ایمن جهت مبارزه با این آفت بود. حشره کش جدید اپیل با ترکیبی جدید ضمن کنترل این آفت برای محیط زیست نیز کم خطر می‌باشد. بر اساس نتایج زیست سنجی،LC30 به عنوان غلظت زیر کشنده در نظر گرفته شد. مقدار LC30 برای حشره کش‌های اپیل، اباکمتین و امیداکلروپرید به ترتیب 1.31 ، 00448/0 و 00868/0 میلی‌گرم بر لیتر بصورت اسپری مستقیم به دست آمد. نتایج نشان داد که کاربرد این غلظت زیر کشنده سبب کاهش طول دوره تفریخ تخم برای حشره کش‌های اپیل، اباکمتین و امیداکلروپرید به ترتیب به میزان 11.33 ، 5.45 و 4.53 درصد نسبت به شاهد شده که کمتربن طول دروه تخم مربوط به حشره کش اپیل می‌باشد. همچنین حشره‌کش اپیل سبب افزایش طول دوره لاروی به میزان 5.13 درصد و دوره شفیرگی به میزان 0.62 درصد نسبت به شاهد شد که در مقایسه با سایر تیمارها اختلاف معنی دارد. همچنین دوران زندگی حشرات کامل به میزان38.64 درصد کاهش یافت. بطور کلی کاربرد این دز زیر کشنده حشره کش اپیل سبب کاهش طول دوره ی زندگی سفید بالک گلخانه ای می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

501 - تاثیر دورکنندگی اسانس، عصاره و پودر بذر گیاه ‌آنغوزه روی لارو سن چهارم و حشره کامل شب‌‌پره هندی Plodia interpunctella (Lep.: Pyralidae)
محمد رضا حسنی افشان مزدایی زهرا شیبانی تذرجی

شب‌ پره هندی Plodia interpunctella (Hubner) (Lep.: Pyralidae) یکی از مهم‌ ترین آفات انباری در محصولات کشاورزی است. در این پژوهش اثر دورکنندگی اسانس، عصاره و پودر بذر گیاه ‌آنغوزه Ferula asafoetidaL. روی لارو سن چهارم و حشره کامل شب ‌پره هندی بررسی شد. برای تعیین اثر چکیده کامل

شب‌ پره هندی Plodia interpunctella (Hubner) (Lep.: Pyralidae) یکی از مهم‌ ترین آفات انباری در محصولات کشاورزی است. در این پژوهش اثر دورکنندگی اسانس، عصاره و پودر بذر گیاه ‌آنغوزه Ferula asafoetidaL. روی لارو سن چهارم و حشره کامل شب ‌پره هندی بررسی شد. برای تعیین اثر دورکنندگی لاروها از لوله Y شکل و برای حشرات کامل از لوله مستقیم متصل به دو محفظه استفاده شد. از غلظت های 80، 160، 320 و 640 میکرولیتر بر لیتر هوا از عصاره و اسانس و غلظت های 4، 8، 16 و 32 گرم بر لیتر هوا از پودر بذر گیاه آنغوزه برای لارو و حشرات کامل استفاده شد. نتایج نشان داد اسانس بذر آنغوزه در کمترین غلظت برای لارو و حشره کامل دورکنندگی نداشته و در بالاترین غلظت برای لارو و حشره کامل به ترتیب 33/73 و 00/70 درصد دورکنندگی داشت. عصاره بذر گیاه آنغوزه در کم ترین غلظت روی لاروهای سن چهارم تاثیری نداشته اما برای حشره کامل 67/56 درصد دورکنندگی داشت. عصاره در بالاترین غلظت برای لارو و حشره کامل به ترتیب 00/40 و 67/96 درصد دورکنندگی داشت. بنابراین تاثیر دورکنندگی عصاره روی حشرات کامل بهتر از لارو بوده است. پودر بذر این گیاه نیز در کم ترین غلظت برای لارو و حشرات کامل به ترتیب 67/16 و 67/36 درصد و در بالاترین غلظت برای لارو و حشرات کامل به ترتیب 00/70 و 67/86 درصد دورکنندگی داشت. بنابراین تاثیر آن روی حشرات کامل بیشتر از لارو بود. نتایج نشان می دهد که می توان از اسانس، عصاره و پودر بذر آنغوزه برای کاهش جمعیت شب پره هندی در انبار استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

502 - تاثیر دورکنندگی و بازدارندگی تخمریزی عصاره و پودر گیاهان تلخه(Acroptilon repence: Asteraceae (و تلخه بیان Sophora aculeopoides: Fabaceae)) روی شپشه دندانه دار(Oryzaephilus surinamensis: Silvanidae ) در شرایط آزمایشگاهی
معصومه ثمره فکری

شپشه دندانه دار(Oryzaephilus surinamensis L. ) یکی از جدی ترین و مخرب ترین آفت مواد غذایی است، حشره ای پلی فاژ است و از محصولات متنوعی تغذیه می کند. امروزه کاربرد ترکیبات با منشا گیاهی برای جایگزینی حشره کش های مصنوعی به خصوص در رابطه با آفات انباری مورد توجه بسیاری قرا چکیده کامل

شپشه دندانه دار(Oryzaephilus surinamensis L. ) یکی از جدی ترین و مخرب ترین آفت مواد غذایی است، حشره ای پلی فاژ است و از محصولات متنوعی تغذیه می کند. امروزه کاربرد ترکیبات با منشا گیاهی برای جایگزینی حشره کش های مصنوعی به خصوص در رابطه با آفات انباری مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. در این پژوهش اثر دورکنندگی و بازدارندگی تخم ریزی عصاره ( غلظت های 560،480،400،320،240 میکرو لیتر بر لیتر هوا ) و پودر (مخلوط 2گرم پودر و 2 گرم دانه گندم ) برگ و گل گیاهان تلخه (Acroptilon repence L. ) و تلخه بیان (Sophora aculeopoides L. ) روی لاروهای سن آخر و حشرات کامل شپشه دندانه دار مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایشات در اتاق تاریک با دمای 5 ± 30 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 75-70 درصد انجام شد. نتایج تحقیق حاضر مشخص می کند که عصاره و پودر گیاهان مورد مطالعه روی دورکنندگی و بازدارندگی تخم ریزی شپشه دندانه دار موثر است و تاثیر عصاره و پودر گیاه A.repence روی پارامتر های مورد نظر بیشتر از S. aculeopoides است .نتایج نشان داد که درصد دورکنندگی و بازدارندگی تخم ریزی در عصاره هر دو گیاه با افزایش غلظت، افزایش می یابد. حشرات کامل نسبت به لاروها در برابر عصاره و پودر واکنش بیشتری نشان دادند. اطلاعات بدست آمده از این تحقیق در تصمیم گیری برای نگهداری دراز مدت محصولات انباری و کنترل خسارت شپشه دندانه دار حائز اهمیت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

503 - بررسی باقی مانده آفت کش های کلرپیریفوس و دلتامترین در گوجه فرنگی های گلخانه ای شهرستان کرج
شهرزاد محمدی سهراب ایمانی

گوجه فرنگی یکی از محصولات پرمصرف در کشور ماست که تولیدکنندگان برای کنترل آفات این محصول به فواصل کوتاه از آفت کش ها استفاده می کنند. به علت دوره زمانی کوتاه بین آخرین سم پاشی تا برداشت محصول احتمال آلودگی محصول به آفت کش در زمان ورود به چرخه مصرف وجود دارد. این م چکیده کامل

گوجه فرنگی یکی از محصولات پرمصرف در کشور ماست که تولیدکنندگان برای کنترل آفات این محصول به فواصل کوتاه از آفت کش ها استفاده می کنند. به علت دوره زمانی کوتاه بین آخرین سم پاشی تا برداشت محصول احتمال آلودگی محصول به آفت کش در زمان ورود به چرخه مصرف وجود دارد. این مطالعه برای اندازه گیری دوره کارنس دو آفت کش متداول کلرپیریفوس و دلتامترین صورت گرفت. گوجه فرنگی ها در 2 گلخانه کاشته شده و هر تیمار 2 بار سم پاشی شد. از تیمارها 1 ساعت 1، 2، 3، 4، 5، 7، 10 و 15 روز پس از سم پاشی برای سم دلتامترین و طی 1 ساعت 1، 3 ،5، 7 ،10، 15، 20، 30 روز پس از سم پاشی برای سم کلرپیریفوس نمونه برداری صورت گرفت. نمونه ها در آزمایشگاه با روش فاز جامد SPE (Solid Phase Extraction) استخراج و به کمک جریان ازت تغلیظ گردیدند و عصاره های نهایی برای اندازه گیری میزان به دستگاه های کروماتوگرافی گازی و طیف سنج جرمی (,GC/MS (GC/Mass Spectrometer کروماتوگرافی گازی ((Gas Chromatograph GC وکروماتوگرافی مایع با کارایی بالا HPLC (High Performance Liquid Chromatograph) تزریق شدند. داده های به دست آمده با حداکثر میزان مجاز بقایای آفت کش MRL (Maximum Residue Limit) کدکس غذایی WHO/FAO مقایسه گردیدند. نتایج میانگین درصد بازیافت در مورد سموم کلرپیریفوس و دلتامترین به ترتیب 101 و 94 درصد بوده است و همچنین دوره کارنس آفت کش های دلتامترین و کلرپیریفوس به ترتیب 3 و 15 روز محاسبه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

504 - مقایسه سمیت تنفسی و اثر دورکنندگی اسانس کاج تهران Pinus eldarica و سرو نقره ای Cupressus arizonica روی حشرات بـالغ شب پره آرد Ephestia kuehniella Zeller. (Lep., Pyralidae)
فاطمه حبیبی قوزلو مریم معرفی زهرا رفیعی کرهرودی

شـب پـره آرد Ephestia kuehniella Zeller. (Lep., Pyralidae) یـکی از آفـات مـهم مـحصولات انباری، به خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می شود. برای کنترل این آفت در انبارها، اسانس های گیاهی به عنوان جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مورد توجه هستند چکیده کامل

شـب پـره آرد Ephestia kuehniella Zeller. (Lep., Pyralidae) یـکی از آفـات مـهم مـحصولات انباری، به خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می شود. برای کنترل این آفت در انبارها، اسانس های گیاهی به عنوان جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مورد توجه هستند. بنابراین درایـن تـحـقیق میزان غلظت کشنده 50 درصد و سمیت تنفسی اسانس گیاه کاج تهران Pinus eldarica و سرو نقره ای Cupressus arizonica روی حشرات بالغ پنج روزه شب پره آرد مورد بررسی قرار گرفت. همچنین اثر دورکنندگی دو اسانس گیاهی مذکور روی حشرات کامل یک روزه شب پره آرد در دستگاه بوسنج مورد مطالعه قرار گرفت. نـتایج بـررسی تعیین غلظت کشنده 50 درصد نـشان داد که اسانس سرو نقره ای با LC50 معادل 06/38 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا کمترین سمیت و اسانس کاج تهران با LC50 معادل 11/3 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا بیشترین سمیت را روی این حشره داشتند. در بررسی سمیت تنفسی اسانس ها مشخص شد که با افزایش غلظت و گذشت زمان، مرگ و میر حشرات افزایش می یابد. در بررسی اثر دورکنندگی، اسانس کاج تهران با غلظت 6 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا قوی ترین اثر دورکنندگی را به میزان 61/84 درصد و اسانس سرو نقره ای با غلظت 10 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا ضعیف ترین اثر دورکنندگی را به میزان 52/23 درصد نشان داد. همچنین با افزایش غلظت اسانس اثر دورکنندگی نیز افزایش یافت. با توجه به نتایج به دست آمده، اسانس های گیاهی استفاده شده در این تحقیق می توانند به عنوان یک حشره کش کم خطر برای کنترل آفات انباری مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

505 - بررسی اثر دور کنندگی پالیزین روی حشرات (Tribolium castaneum (Herbst و Lasioderma serricorne با سه روش آزمایشگاهی
رضا صادقی

برای کاهش جمعیت حشرات آفت محصولات انباری معمولا از آفت کش ها استفاده می گردد اما این ترکیبات به دلیل داشتن اثرات سمی بر روی موجودات غیر هدف و همچنین به دلیل بروز مقاومت در حشرات و داشتن باقی مانده روی محصولات توصیه نمی گردند، لذا در چنین شرایطی انجام تحقیقات برای یا چکیده کامل

برای کاهش جمعیت حشرات آفت محصولات انباری معمولا از آفت کش ها استفاده می گردد اما این ترکیبات به دلیل داشتن اثرات سمی بر روی موجودات غیر هدف و همچنین به دلیل بروز مقاومت در حشرات و داشتن باقی مانده روی محصولات توصیه نمی گردند، لذا در چنین شرایطی انجام تحقیقات برای یافتن روش مناسب، ایمن و مقرون به صرفه ضروری به نظر می رسد. از این رو استفاده از ترکیبات دورکننده حشرات را می توان به عنوان یک روش کنترل جدید در انبارها در نظر گرفت. در این تحقیق برای بررسی اثرات دورکنندگی عصاره تجاری اکالیپتوس (پالیزین) روی Tribolium castaneum و Lasioderma serricorne ، لارو و حشرات کامل فوق در معرض غلظت های 5/0، 1، 5 و 10 درصد پالیزین قرار گرفتند. آزمایشات با سه روش پتری دیش، لوله Y شکل باسوین و لیوان های متخلخل انجام شد. در هر سه روش بیشترین میزان دورکنندگی مربوط به غلظت 10 درصد پالیزین بود که برای T. castaneum به ترتیب برابر با 87/78، 27/74 و 93/56 درصد و بیشترین میزان دورکنندگی برای L. serricorne به ترتیب برابر با 70/72، 86/85 و 60/ 45 درصد برای روش پتری دیش، لوله باسویه و لیوان های متخلخل بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

506 - تاثیر دماهای مختلف روی طول دوره های نشوونمایی کفشدوزک (Hippodamia variegata Goeze (Col., Coccinellidae با تغذیه از شته باقلا (Aphis fabae Scopoli (Hem., Aphididae
رضا جعفری رضا وفایی شوشتری

کفشدوزک Hippodamia variegata Goeze یکی از مهم ترین شکارگرهای فعال آفات کشاورزی می باشد که در اکثر نقاط کشور وجود دارد. جهت بررسی تاثیر درجه حرارت های مختلف روی طول دوره های رشدی این کفشدوزک و حداقل آستانه حرارتی رشد و مجموع درجه حرارت موثر روزانه مورد نیاز جهت تکمیل چکیده کامل

کفشدوزک Hippodamia variegata Goeze یکی از مهم ترین شکارگرهای فعال آفات کشاورزی می باشد که در اکثر نقاط کشور وجود دارد. جهت بررسی تاثیر درجه حرارت های مختلف روی طول دوره های رشدی این کفشدوزک و حداقل آستانه حرارتی رشد و مجموع درجه حرارت موثر روزانه مورد نیاز جهت تکمیل هر مرحله، تعداد 10 نمونه از ابتدای شروع رشد هر مرحله انتخاب و به طور مجزا در ظروف مشخصی در انکوباتور در 3 دمای 20، 25 و30 درجه سلسیوس و رطوبت نسبی 5±65 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی روی شته باقلا Aphis fabae Scopoli مطالعه شدند. نتایج به دست آمده نشان داد طول دوره رشدی کفشدوزک از تخم تا حشره کامل در دماهای 20، 25 و30 درجه سلسیوس به ترتیب 75/27، 35/21 و40/15 روز می باشد. حداقل آستانه حرارت از 47/2 درجه سلسیوس برای لارو سن اول تا 63/14 درجه سلسیوس برای شفیره متغیر بود. حداقل آستانه حرارتی مرحله تخم تا زمان ظهور حشره کامل 93/7 درجه سلسیوس و مجموع درجه حرارت موثر آن 42/346 روز-درجه به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

507 - اثرات دورکنندگی عصاره اتانولی گیاهان خارشتر (.Alhagi camelorum F) و گزنه (.Urtica dioica L) بر شپشه آرد Tribolium castaneum (Col., Tenebrionidae)
فرشید شخصی زارع سعیده لونی فردین مرادی لاله عزیزپور

به منظور بررسی اثرات دورکنندگی عصاره اتانولی گیاهان خارشتر و گزنه روی حشرات کامل شپشه آرد (Tribolium castaneum) دو گیاه و در دمای اتاق، خشک گردیدند. پس از پودر‌کردن، 100گرم از هر پودر در 100 سی سی اتانول 98% خیسانده و توسط دستگاه تبخیر، تغلیظ شدند. جهت انجام آزمایشات، چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات دورکنندگی عصاره اتانولی گیاهان خارشتر و گزنه روی حشرات کامل شپشه آرد (Tribolium castaneum) دو گیاه و در دمای اتاق، خشک گردیدند. پس از پودر‌کردن، 100گرم از هر پودر در 100 سی سی اتانول 98% خیسانده و توسط دستگاه تبخیر، تغلیظ شدند. جهت انجام آزمایشات، غلظت ‌های 5، 10، 30 و 50 درصد از عصاره غلیظ با استفاده از استون خالص تهیه ‌شد. آزمایشات از روش کاغذ های صافی آغشته به عصاره انجام گردیدند و درصد دورکنندگی عصاره هر گیاه در زمان ‌های یک، سه، پنج و ده ساعت پس از تیمار، در چهار تکرار مورد بررسی قرارگرفت. با توجه به نتایج حاصل، بالاترین مقدار دورکنندگی مربوط به گیاه خارشتر (6/76%) پس از گذشت زمان 10 ساعت به دست ‌آمد و کمترین مقدار آن در ارتباط با گیاه گزنه (3/3%) پس از یک ساعت حاصل شد. همچنین در تمامی غلظت ‌ها مقدار دورکنندگی خارشتر بیشتر از گزنه بود. نتایج حاصل حاکی از آن است که عصاره گیاه خارشتر پتانسیل بیشتری نسبت به گیاه گزنه به منظور دورکنندگی شپشه آرد دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

508 - سمیت تنفسی و دورکنندگی چند اسانس گیاهی بر لاروهای سنین پنجم، ششم و حشرات کامل سوسک شپشه آرد Tribolium confusum Duval
سروش کریمی اکبر قاسمی کهریزه محمدحسین کاظمی

اثرات کشندگی و دورکنندگی اسانس های چهار گیاه مورد، زیرفون، چای کوهی و برگ گردو روی لاروهای سنین پنجم و ششم و حشرات کامل سوسک شپشه آردTribolium confusum Duval. (Col.: Tenebrionidae) بررسی شد. اسانس گیاهان مورد بررسی با استفاده از دستگاه اسانس گیر (Clevenger) به روش تقط چکیده کامل

اثرات کشندگی و دورکنندگی اسانس های چهار گیاه مورد، زیرفون، چای کوهی و برگ گردو روی لاروهای سنین پنجم و ششم و حشرات کامل سوسک شپشه آردTribolium confusum Duval. (Col.: Tenebrionidae) بررسی شد. اسانس گیاهان مورد بررسی با استفاده از دستگاه اسانس گیر (Clevenger) به روش تقطیر با آب استخراج شد. آزمایشات زیست سنجی در دمای ۱±۲۷ درجه سلسیوس و در رطوبت نسبی ۵±۶۵ درصد در تاریکی و در بازه های زمانی 24، 48 و 72 ساعت انجام گرفت. اثرات دورکنندگی با استفاده از دستگاه بویایی سنج Y-tube در شرایط تاریکی بررسی شد. نتایج نشان داد گیاه مورد بر روی هر سه مرحله زیستی ذکر شده آفت اثر کشندگی دارد ولی سه گیاه دیگر حتی در غلظت ۲۱۷۴ میکرولیتر بر لیتر هوا هیچ تلفاتی بر روی آفت ندارند. میزان LC50 محاسبه شده برای گیاه مورد روی حشره کامل و لاروهای سن 5 و 6 در بازه زمانی ۲۴ ساعت به ترتیب 5/181، 5/400 و 1/383 میکرولیتر بر لیتر هوا، در بازه زمانی ۴۸ ساعت 9/163، 1/378 و 5/362 میکرولیتر بر لیتر هوا و در بازه زمانی ۷۲ ساعت 08/153، 7/366 و 05/342 میکرولیتر بر لیتر هوا بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده های مربوط به اثر دورکنندگی اسانس های مورد بررسی نشان داد که در هر دو غلظت 1000 و 3000 پی پی ام، در مورد هر سه مرحله زیستی، اختلاف بین تیمارها معنی دار بوده است (05/0P <). نتایج تحقیق نشان داد که حساسیت حشرات کامل این آفت نسبت به اسانس گیاه مورد بیشتر از لاروهای سنین 5 و 6 بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

509 - اثر دور کنندگی گیاهان بر جمعیت سفید بالکAleuroclava jasmini در فضای سبز شهری
مهسا سمیعی فرد ستاره مومن بیت اللهی شادی مالکی مریم طهرانچی

سفیدبالک jasmini sensu latoAleuroclavaمهم ترین آفتدرختان توت در چند سال اخیر فضای سبز شهر تهران می باشد. تعداد زیادی از گیاهان دارای اثرات فیزیولوژیک و رفتاری مانند دورکنندگی و بازدارندگی روی آفات می باشند. اثرات آن ها برای اولین بار با کاشت مستقیم گیاهان رزماریRosmarin چکیده کامل

سفیدبالک jasmini sensu latoAleuroclavaمهم ترین آفتدرختان توت در چند سال اخیر فضای سبز شهر تهران می باشد. تعداد زیادی از گیاهان دارای اثرات فیزیولوژیک و رفتاری مانند دورکنندگی و بازدارندگی روی آفات می باشند. اثرات آن ها برای اولین بار با کاشت مستقیم گیاهان رزماریRosmarinus officinalis، اسطوخودوسLavandula angustifoliaو شمعدانیPelargonum hortorumو نحوه استقرار سفیدبالک‌های توت بر روی آن‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت. در این تحقیق با رها سازی سفیدبالک های توت درون قفس های چوبی در شرایط کنترل شده به مدت سه روز تعداد بالغین مستقر شده سفیدبالک و تخم گذاری آن‌ها بر روی برگ گیاهان ذکر شده در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده میزان استقرار آفت روی گیاهان مورد آزمایش کمتر از شاهد بود. همچنین تخم ریزی بر روی هیچ کدام از تیمارها مشاهده نشد. بنابراین این گیاهان علاوه بر ممانعت از تخم گذاری آفت اثر دورکنندگی و بازدارندگی مناسبی دارند و می توانند به صورت یک راهکار کنترلی در فضای سبز شهری به کار روند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

510 - اثر نوسان قطبی بر تغییرات دما و بارش فصول سرد سال در ایران مرکزی
کمال امیدوار مهدی جعفری ندوشن

نوسان قطبی یکی از الگوهای پیوند از دور می باشند که اثرگذاری آن ها بر اقلیم نیمکره شمالی به خصوص در فصل زمستان شناخته شده است. در این پژوهش به میزان و چگونگی ارتباط بین این نوسان اقلیمی و تغییرات بارش و دمای فصل زمستان(دسامبر-ژانویه) در 9 ایستگاه همدیدی واقع در ایران مرک چکیده کامل

نوسان قطبی یکی از الگوهای پیوند از دور می باشند که اثرگذاری آن ها بر اقلیم نیمکره شمالی به خصوص در فصل زمستان شناخته شده است. در این پژوهش به میزان و چگونگی ارتباط بین این نوسان اقلیمی و تغییرات بارش و دمای فصل زمستان(دسامبر-ژانویه) در 9 ایستگاه همدیدی واقع در ایران مرکزی پرداخته شده است. داده های مورد استفاده شامل نمایه نوسان قطبی و داده های دمایی(کمینه، بیشینه و میانگین) و بارش به صورت روزانه در دوره آماری 45 ساله ( 2010-1965 میلادی) می باشد. پس از میانگین گیری از مقادیر روزانه داده های مورد استفاده سری های زمانی فصلی برای هر متغیر به صورت جداگانه به دست آمد. جهت اثبات رابطه بین نمایه AO با تغییرات دما و بارش ایستگاه های مورد مطالعه از آزمون همبستگی پیرسون استفاده گردید. از آزمون t جهت بررسی سطح معنی داری ضرایب همبستگی کمک گرفته شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که رابطه نوسان قطبی با دماهای سه گانه معکوس و بالا ترین همبستگی نمایه AO در فصل زمستان با تأخیر دو ماهه می باشد(در حدود 6/0-). بین تغییرات بارش فصل سرد سال در ایران مرکزی و نمایه اقلیمی نوسان قطبی رابطه مشخصی دیده نمی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

511 - بررسی و تحلیل رشد فضایی شهر تبریز با مدل های کمی و تصاویر ماهواره ای
محمدحسین خدابخش چاخرلو پرویز نوروزی ثانی کریم حسین زاده دلیر

در دهه‌های اخیر شهرها به صورتی بی برنامه رشد کرده و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده اند، توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه‌ریزی، تنگ و جسته و گریخته بوده است که الگوی گسترش یا پراکنش افقی شهری از ویژگی‌های اصلی آنها شده است و موضوع چکیده کامل

در دهه‌های اخیر شهرها به صورتی بی برنامه رشد کرده و محدوده‌های شهری در مدت کوتاهی به چندین برابر وسعت اولیه خود رسیده اند، توسعه آنها در قطعاتی مجزا، بدون برنامه‌ریزی، تنگ و جسته و گریخته بوده است که الگوی گسترش یا پراکنش افقی شهری از ویژگی‌های اصلی آنها شده است و موضوعی قابل توجه در میان برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران در سراسر جهان گشته است. شناخت الگوی توسعه کالبدی شهر به منظور هدایت آن در راستای توسعه پایدار شهری امری اساسی است. در این تحقیق سعی شده است تا نحوه رشد و توسعه شهر تبریز از سال 1351 تا 1392 با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به همراه آنتروپی شانون و متریک‌های فضایی مورد بررسی قرار گیرد. در این مدت مناطق شهری در سال 1351 از 3046 به 11697 هکتار در سال 1392 افزایش داشته است که 284 درصد رشد را نشان می دهد، همچنین میزان آنتروپی شانون در همه‌ی دوره ها افزایش داشته که در سال 1392 به بالاترین حد ممکن 01/4 رسیده است. نتایج متریک‌های فضایی نیز رشد پراکنده شهری تبریز را اثبات می‌کنند. در نتیجه شهر تبریز نیاز به توجه ویژه و برنامه‌ریزی مناسب به منظور کاهش آسیب‌های ناشی از رشد پراکنده شهری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

512 - تهیه نقشه برآورد رنگ خاک با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست
احسان حسن زاده سید احمد ذاکریان محمد رضا منصوری دانشور

1127

تعیین رنگ خاک و تهیه نقشه های آن اهمیت زیادی در شناسایی خواص مهم شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی خاک دارد به ویژه در مناطقی که که اندازه گیری آن ها مشکل بوده یا به طور دقیق عملی نیست. پژوهشگران بیشماری در مناطق مختلف جهان با استفاده از سنجش از دور به برآورد دما و رطوبت خاک چکیده کامل

تعیین رنگ خاک و تهیه نقشه های آن اهمیت زیادی در شناسایی خواص مهم شیمیایی، بیولوژیکی و فیزیکی خاک دارد به ویژه در مناطقی که که اندازه گیری آن ها مشکل بوده یا به طور دقیق عملی نیست. پژوهشگران بیشماری در مناطق مختلف جهان با استفاده از سنجش از دور به برآورد دما و رطوبت خاک و ارتباط آن با استفاده های مختلف در علوم محیطی پرداخته اند. اما استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای برای تعیین رنگ خاک به طور گسترده ای در ادبیات تحقیق مشاهده نشده است. از این رو چنین تحقیق می تواند در گستره علوم محیطی به خصوص علوم خاک شناسی و ژئومورفولوژی مفید واقع شود.بنا بر این در این تحقیق برای به دست آوردن رنگ خاک از دو روش برداشت زمینی و روش سنجش از دور برای چهار طبقه خاک مختلف آهکی، نمکی، سنگلاخی و ماسه ای (شن روان) دارای بیشترین تغییرات در دشت هرات واقع در استان یزد استفاده شده است.منطقه مورد مطالعه، دشت هرات در گستره عرض جغرافیایی ˝27΄54˚29 تا ˝12΄27˚30 شمالی و طول جغرافیایی ˝11΄07˚54 تا ˝16΄36˚54 شرقی واقع شده است. این محدوده با وسعتی معادل 1220 کیلومتر مربع شامل شهر هرات و مروست و قسمت عمده ای از زمین های کویری و اراضی بایر است. این منطقه کویری با ژئومورفولوژی تیپیک پلایاهای مرکزی ایران دارای اقلیم خشک با میانگین بارش سالانه 110 میلیلمتر و دمای میانگین سالانه 20 درجه سلسیوس می باشد. برای به دست آوردن رنگ خاک در برداشت زمینی و مطالعات صحرایی از دفترچه مانسل و برای انجام مطالعات سنجش از دور از تصاویر ماهواره ای لندست 8 استفاده شد. همچنین با هدف استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و داده های تصاویر ماهواره ای برای مطالعات خاک شناسی به ارزیابی باندهای مختلف در نرم افزار ENVI و تهیه و تدوین نقشه های رنگ خاک در نرم افزار ArcGIS اقدام شده است.ابتدا اعتبار سنجی داده ها نشان داد که خطای کل معادل 82% و ضریب کاپا معادل 796/0 می باشد که قابل قبول است. سپس نتایج این تحقیق نشان داد که در خاک های آهکی، نمکی، سنگلاخی و ماسه ای (شن روان) بهترین باندی که بتواند پارامتر هیو را نشان دهد به ترتیب شامل باندهای 5، 10، 7 و 10 می باشد. همچنین در خاک های آهکی، نمکی، سنگلاخی و ماسه ای (شن روان) بهترین باندی که پارامتر کروما را نشان می دهد به ترتیب شامل باندهای 7، 7، 1 و 11 می باشد. در نهایت در خاک های آهکی، نمکی، سنگلاخی و ماسه ای (شن روان) بهترین باندی که پارامتر ولیو را بازتاب می دهد به ترتیب شامل باندهای 6، 11، 11 و 10 می باشد. با توجه به معادلات خطی به شکل رابطه همبستگی بین هر یک از پارامترهای رنگ خاک با باندهای مختلف، درجه های روشنایی با بیشترین همبستگی باندی انتخاب گردید. با ترکیب کردن این تصاویر چندباندی که دارای بیشترین همبستگی هستند، یک نقشه به دست آمده است که نشان دهنده مقدار ترکیب پارامترهای رنگ خاک در منطقه های مختلف میباشد. نتیجه‌گیری: در مجموع می توان نتیجه گرفت برای منطقه مطالعاتی که یک دشت کویری مرکز ایران می باشد می توان از تصاویر ماهواره ای لندست 8 استفاده کرد و نقشه رنگ خاک را برای انواع واحدهای خاک یاد شده تهیه کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

513 - واکاوی رابطه جوی اروپا-اقیانوس اطلس شمالی و اثر آن بر تغییرپذیری بارش در نیمه غربی ایران
محمد امین حیدری فرامرز خوش رفتار مهرداد محمد مرادیان

چکیدهدر این پژوهش با استفاده از داده‌های دوره 50 ساله (1961-2010) دو مرکز NOAA و سازمان هواشناسی کشوری و به کارگیری روش همبستگی پیرسون ارتباط ارتفاع ژئوپتانسیل جو در محدوده اروپا و اقیانوس اطلس شمالی در ترازهای 850 ،500 و 300 هکتوپاسکال با تغییرپذیری بارش در نیمه غربی ا چکیده کامل

چکیدهدر این پژوهش با استفاده از داده‌های دوره 50 ساله (1961-2010) دو مرکز NOAA و سازمان هواشناسی کشوری و به کارگیری روش همبستگی پیرسون ارتباط ارتفاع ژئوپتانسیل جو در محدوده اروپا و اقیانوس اطلس شمالی در ترازهای 850 ،500 و 300 هکتوپاسکال با تغییرپذیری بارش در نیمه غربی ایران مورد تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته‌های پژوهش ارتباط وارون و به عبارت بهتر آلاکلنگی بین تغییرات ارتفاع ژئوپتانسیل جو در هر سه تراز در محدوده‌های مورد بررسی بین اروپا و شمال اقیانوس اطلس وجود دارد. شبکه قراردادی D شرقی (محدوده کشورهای سوییس و آلمان) و B غربی (محدوده سرزمین‌های جنوب گرینلند) دارای ارتباط بسیار قوی و وارون در ترازهای مورد بررسی هستند. همچنین شاخص‌های اختلاف ارتفاع طراحی شده در فصل پاییز ارتباط بسیار قوی را با ناهنجاری‌های بارش در نیمه غربی ایران نشان می‌دهند، به شکلی که با ایستگاه‌هایی مانند خرم آباد، ارومیه، سنندج، کرمانشاه، اراک و همدان ارتباط معنی دار فراتر از سطح اعتماد 99% را با ضریب همبستگی 0.57 تا 0.47 را به دست داده‌اند. این ارتباط تنها محدود به فصل پاییز بوده و در فصلزمستان ارتباط چندان قوی و قابل‌توجهی دیده نمی‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

514 - ارزیابی توسعه ی شهری اصفهان و نقش آن در روند تغییرات پوشش گیاهی محیط شهری
خلیل علی نژاد محمد ابراهیم عفیفی مرضیه موغلی

1457

در مناطق شهری رشد و توسعه فضای شهری باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی زندگی شهری همچون افزایش آلودگی هوا، کاهش پوشش گیاهی و افزایش دمای محیط می&lrm;باشند. در این تحقیق ارزیابی 4 شاخص پوشش گیاهی چکیده کامل

در مناطق شهری رشد و توسعه فضای شهری باعث تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی، تجاری و صنعتی شده است. این تغییرات دارای پیامدهای ناخوشایندی بر روی زندگی شهری همچون افزایش آلودگی هوا، کاهش پوشش گیاهی و افزایش دمای محیط می&lrm;باشند. در این تحقیق ارزیابی 4 شاخص پوشش گیاهی و استخراج کاربری اراضی محدوده شهر اصفهان در سال&lrm;های 2002 و 2015 پرداخته است. تحقیق حاضر از داده‌های ماهواره لندست 7 سنجنده +ETM در سال 2002 و داده‌های سنجنده OLI ماهواره لندست 8 در سال 2015 استفاده شده است. در این تحقیق پس از انجام تصحیحات هندسی، اتمسفری و رادیومتریک با روش&lrm;های مختلف پردازش داده&lrm;ها به منظور آشکارسازی پوشش گیاهی و تغییرات آن، آنالیز گردید. بهترین روش، برای هر یک از زمان&lrm;های مورد بررسی، بر اساس تحلیل همبستگی بین تعدادی از شاخص&lrm;های سنجش از دور، بارزسای پوشش گیاهی و داده&lrm;های برداشت شده از طریق GPS انتخاب شد. نتایج بدست آمده کارایی شاخص NDVI برای داده&lrm;های سال 2002 و 2015 تایید کرد. نتایج بدست آمده شاخص های NDVI، SAVI، ARVI و NDGI به ترتیب با مقادیر 60/80، 10/78، 50/76 و 23/76 بالاترین صحت کلی را در سال 2002 داشته اند. همچنین نتایج شاخص&lrm;های مختلف در سال 2015 به ترتیب NDVI، SAVI، NDGI و ARVI مقادیر 70/84، 80/81، 15/78 و 75/77 بالاترین صحت کلی را داشته اند. شاخص NDVI به دلیل دارا بودن MAE و MBE پایین&lrm;تر (02/1=MBE و 11/8=MAE) در سال 2002 و (91/0=MBE و 18/6=MAE) در سال 2015 با کمترین خطا و انحراف معیار نسبی همراه است. نتایج تغییرات درصد تاج پوشش گیاهی نشان داد که کلاس&lrm;های با درصد تاج پوشش بین 20-10 درصد سطح بیشتری را در سال 2002 نسبت به سال 2015 به خود اختصاص داده&lrm;اند در مقابل، از مساحت کلاس&lrm;های با درصد تاج پوشش زیاد یعنی بالاتر از 40 % در خلال این مدت افزایش پیدا کرده است و از مجموع 95/5 درصد در سال 2002 به 67/7 درصد در سال 2015 رسیده است. ارزیابی نتایج به دست آمده نشان داد دقت بالاترCCA2 و PCA2 مربوط به سال 2015 نسبت بهCCA1 و PCA1 که مربوط به سال 2002 می&lrm;باشد بالاتر است. تصاویر ماهواره&lrm;ای محدوده مورد مطالعه از طریق روش نظارت شده حداکثر احتمال طبقه&lrm;بندی شد نتایج کاهش 33 درصدی مساحت طبقه پوشش سبز را به طبقه شهری نشان می&lrm;دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

515 - بررسی ارتباط تغییرات دما و الگوهای پیوند از دور در سرشاخه‌های رودخانه‌های مرزی غرب ایران
نادر فلاح امیر گندمکار علیرضا عباسی

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین تغییرات دما و الگوهای پیوند از دور در سرشاخه های رودخانه های مرزی غرب ایران صورت پذیرفته است. در این راستا از داده های دمای ماهانه ایستگاه های سنندج و مریوان و همچنین داده های الگوهای پیوند از دور NAO و ENSO طی دوره آماری 2016-1987 است چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین تغییرات دما و الگوهای پیوند از دور در سرشاخه های رودخانه های مرزی غرب ایران صورت پذیرفته است. در این راستا از داده های دمای ماهانه ایستگاه های سنندج و مریوان و همچنین داده های الگوهای پیوند از دور NAO و ENSO طی دوره آماری 2016-1987 استفاده شد. جهت بررسی تغییرات دما از مدل لارس و جهت ارتباط سنجی ها از مدل رگرسیون استفاده شد. نتایج افزایش میانگین دمای حداقل در ایستگاه مریوان و سنندج در سناریوهای A2 و B1 و افزایش دمای حداکثر در تمامی ماه ها را نشان می دهد. بین دما و الگوهای پیوند از دور نیز همبستگی بالا مشاهده شد. این همبستگی در NAO منفی و در ENSO مثبت است. در ایستگاه سنندج سیگنال AO با دما همبستگی منفی دارد که نشان می دهد الگوهای پیوند از دور بر دمای منطقه تاثیر داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

516 - نقش و جایگاه اجتماعی زنان دوره ی پارتی
مریم قاسم نژاد حسین کوهستانی

هدف این پژوهش بررسی وضعیت زنان، نقش و جایگاه آنان در طبقات اجتماعی دوره ی پارتی بود.این پژوهش به شیوه ی توصیفی تحلیلی انجام یافته است . شیوه ی گرد آوری اطلاعات به شیوه ی کتابخانه ای است و سعی شده تا همه ی بازنمایی های زنان این دوره بر اساس داده های باستان شناختی و آثار چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی وضعیت زنان، نقش و جایگاه آنان در طبقات اجتماعی دوره ی پارتی بود.این پژوهش به شیوه ی توصیفی تحلیلی انجام یافته است . شیوه ی گرد آوری اطلاعات به شیوه ی کتابخانه ای است و سعی شده تا همه ی بازنمایی های زنان این دوره بر اساس داده های باستان شناختی و آثار باقی مانده هنر پارتی مورد مطالعه قرار گیرد همچنین تاثیر فرهنگ و هنر یونان را بر روی پوشش زنان پارتی بررسی کند. نتایج این پژوهش نشان داد که در این دوره بیشتر از ادوار پیشین به شمایل نگاری زنان توجه و پرداخته شده بود و حضور زنان در جامعه نسبت به دوره هخامنشیان کمرنگ تر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

517 - نقش حضرت زینب (س) در مدیریت بحران سیاسی مذهبی دوران اسارت
ولی الله نقی پورفر محمد علیزاده محمدجواد یاوری سرتختی

مقاله حاضر با هدف تبیین نقش حضرت زینب (س) در نهضت عاشورا و مدیریت بحران‌های آن، درصدد است تا الگوی موفقیت یک زن مسلمان در عرصه های سیاسی اجتماعی را ارائه نماید. مطالعه موردی سیره حضرت زینب(س) به‌عنوان یک زن از خاندان رسالت در دوران اسارت، به‌دلیل خاص بودن واقعه و شکل‌گی چکیده کامل

مقاله حاضر با هدف تبیین نقش حضرت زینب (س) در نهضت عاشورا و مدیریت بحران‌های آن، درصدد است تا الگوی موفقیت یک زن مسلمان در عرصه های سیاسی اجتماعی را ارائه نماید. مطالعه موردی سیره حضرت زینب(س) به‌عنوان یک زن از خاندان رسالت در دوران اسارت، به‌دلیل خاص بودن واقعه و شکل‌گیری بحرانی جدید در پیش‌روی تاریخ تشیع، آن‌هم با محوریت سیاسی- مذهبی، از اهمیت خاصی برخوردار است و می‌تواند الگوی مناسبی برای زنان جامعه اسلامی باشد. در این راستا با مراجعه به منابع تاریخی معتبر، اطلاعات مورد نیاز جمع‌آوری گردید و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، داده‌های احصاء شده، تحلیل گردید. تشخیص درست بحران و زمینه‌های آن، باورهای زیربنای مدیریت بحران، ویژگی‌های شخصیتی مؤثر، و اقدامات مدیریتی قبل، حین، و بعد بحران، چهار مؤلفه مدیریت بحران در سیره حضرت (س) هستند که در این پژوهش یافته شد و نتیجه آن گردید که ایشان توانست این بحران‌ها را از طریق چهار مؤلفه فوق مدیریت، و آن را تبدیل به فرصت نماید و اندیشه سیاسی شیعه را گسترش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

518 - نقش و جایگاه زنان مغول در دوره ایلخانی
صبریه محمدی

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش و جایگاه زنان مغول در دوره ایلخانی بود. جامعه پژوهش شامل کلیه کتاب های تاریخی مربوط به زنان مغول می‌باشد. نمونه مورد پژوهش متون مربوط به جایگاه زنان در دوره ایلخانی بود. روش پژوهش توصیفی ـ تاریخی بود. یافته ها بر اساس مطالعات اسنادی وکتابخانه ا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش و جایگاه زنان مغول در دوره ایلخانی بود. جامعه پژوهش شامل کلیه کتاب های تاریخی مربوط به زنان مغول می‌باشد. نمونه مورد پژوهش متون مربوط به جایگاه زنان در دوره ایلخانی بود. روش پژوهش توصیفی ـ تاریخی بود. یافته ها بر اساس مطالعات اسنادی وکتابخانه ای انجام گرفت. نتایج نشان داد که، زنان مغول به لحاظ زیست قبیله‌ای‌خود، همواره در کنار مردان و دوشادوش آنان کار می‌کردند. زنان ایلخانی در سیاست و کشورداری شرکت مستقیم و حضور فعال داشتند و در میدان‌های نبرد همواره در کنار مردان می‌جنگیدند و به هنگام صلح در تولید کالاهای مادی به اندازه مردان فعال بودند. زنان مغول علاوه بر این که رسماً نایب‌السلطنه و یا فرمانروا بودند در مواقع دیگر نیز در امور دولت دخالت می‌کردند و به تناسب شخصیت‌شان در این راه نفوذ می‌یافتند. زنان ایلخانی نقش پررنگی را در مقام‌هایی چون سفیر در سفرهای داخلی و خارجی ایفا می‌نمودند. هم‌چنین زیبایی و احترام به پاکدامنی و نجابت زن در نزد مغولان بسیار مشهود بود. زنان مغول به‌طور عام عفیف و در همراهی با همسر خود بردبار بودند. موقعیت ممتازی که زنان مغول داشتند، سبب شد که در قانون‌گذاری آنان انعکاس یابد. در دوران مغول جهیزیه بسیار مهم بود. از دیدگاه قانون، جهیزیه حقوق مادی زن محسوب می‌شد و میان اغلب خانواده‌های ایلخانی به عنوان معیار تعیین شأن دختران جوان در نظر گرفته می‌شد. جهاز یکی از مواردی است که جایگاه والای زنان را در بین جامعه نشان می‌داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

519 - مطالعه تطبیقی اوضاع اجتماعی زنان در دوره ساسانی و قاجار
صبریه محمدی

هدف پژوهش حاضر تطبیق نقش اجتماعی زنان در ادوار ساسانی و قاجار بود. جامعه پژوهش نقوش زنان در آثار هنری‌، چون سکه‌ها و نقاشی‌ها را شامل می‌شود. نمونه پژوهش پوشش زنان ساسانی و قاجاری در داده‌های فرهنگی این ادوار بود. طرح پژوهش از نظر ماهیت، توصیفی ـ تاریخی و تطبیقی است. گر چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تطبیق نقش اجتماعی زنان در ادوار ساسانی و قاجار بود. جامعه پژوهش نقوش زنان در آثار هنری‌، چون سکه‌ها و نقاشی‌ها را شامل می‌شود. نمونه پژوهش پوشش زنان ساسانی و قاجاری در داده‌های فرهنگی این ادوار بود. طرح پژوهش از نظر ماهیت، توصیفی ـ تاریخی و تطبیقی است. گرد آوری اطلاعات برمبنای جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای ، اسناد و مدارک موجود و فیش‌برداری انجام گرفت. پس از جمع آوری داده ها برای تحلیل آن ها از روش کیفی استفاده شد. نتایج یافته ها نشان داد، زنان در هر دو دوره، با قرائت‌ها و خوانش‌های فقهی خاص از دین رسمی زمان خود مواجه بوده و در هر دو مرحله نیز مهیای پذیرش تغییرات کلان بُرونی بودند. در مورد نخستین، اسلام و در مورد دومین، موج جهانی‌سازی و مدرنیسم وارد شد و جایگاه زنان را با تغییراتی روبروکرد. زنان با این‌که در دو دوره ساسانی و قاجار محدودیت‌هایی داشتند، اما در لایه های نامرئی اجتماع، به کنش‌گری، فعالیت اجتماعی و حتی اثرگذاری در امور مهم حکومتی می‌پرداختند. در دوره ساسانیان، این نقش تا حدود زیادی آشکار و شفاف بود؛ اما در دوره قاجار، آنان برای انجام خواسته‌های خویش ناگزیر بودند که خواسته خود را با واسطه مردان و اثرگذاری نقش جنسیتی خود اجرا کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

520 - تحلیلی بر جایگاه اجتماعی زنان روستایی دوره ایلخانی براساس نقش مایه سنگ‌مزارات گورستان روستای هاس
مهدی کاظم پور

هدف پژوهش حاضر تحلیلی بر جایگاه اجتماعی زنان روستایی دوره ایلخانی براساس نقش مایه سنگ مزارات گورستان روستای هاس می باشد. جهت انجام این پژوهش تعداد 200 سنگ مزار سالم بود که به روش نمونه گیری غیر احتمالی تعداد 20 نمونه سنگ مزاراتی که دارای بیشترین اطلاعات در خصوص حرفه زنا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تحلیلی بر جایگاه اجتماعی زنان روستایی دوره ایلخانی براساس نقش مایه سنگ مزارات گورستان روستای هاس می باشد. جهت انجام این پژوهش تعداد 200 سنگ مزار سالم بود که به روش نمونه گیری غیر احتمالی تعداد 20 نمونه سنگ مزاراتی که دارای بیشترین اطلاعات در خصوص حرفه زنان بوده اند، در این پژوهش انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. این پژوهش از نوع هدف، کیفی است و روش انجام آن از نوع توصیفی-تحلیلی است. جهت دستیابی به داده های این مطالعه، در مرحله اولیه براساس مطالعات میدانی، مستندنگاری های لازم از قبیل عکاسی، طراحی و خوانش کتیبه ها و نقوش صورت پذیرفت. پس از ارائه توصیفات واطلاعات کتابخانه ای به روش تحلیلی داده ها مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که، با ورود مغولان به ایران، وضعیت زنان دگرگون شد و آنان توانستند آزادانه تر در کنار مردان در امور گوناگون جامعه به ایفای نقش بپردازند. منابع تاریخی و هم چنین شواهد هنری، جایگاه برجستۀ زنان درباری (به ویژه خاتون ها) در مناسبات سیاسی و اجتماعی را به نمایش گذاشته و در خصوص زنان روستایی این دوره، اطلاعاتی در دست نبود. این در حالی است که روی سنگ مزارات گورستان هاس، زنان و مردان روستایی به نمایش درآمده اند که در طول حیات خود، در یک جایگاه اجتماعی هر کدام به یک شغلی مشغول بوده اند و متناسب با حرفه خود جایگاه اجتماعی را کسب می کرده اند. این امر از جنس و ابعاد سنگ مزارات، تکنیک هنری، کتیبه ها، نقش مایه ها و هم چنین اشیاء روی سنگ مزارت قابل تشخیص بود. مردان حرفه هایی مانند کشاورز، دامدار، شکارورز، نوازنده و خدمتکار و زنان ورنی بافی را که در اقتصاد معیشتی جامعه آن دوره نقشی بارز را ایفا نموده اند از جایگاهی هم پای مردان برخوردار بوده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

521 - بررسی تن پوش های زنان دوره ساسانی
سارا صادقی زهرا میراضی فرزاد فیضی

هدف پژوهش حاضر بررسی تن پوش های زنان دوره ساسانی بود. جامعه پژوهش شامل نقوش زنان در نقش‌برجسته ها، سکه ها، فلزکاری، مهرها، نقاشی ها و گچ بری ها و موازییک کاری های ساسانی ها می باشد. نمونه پژوهش پوشش زنان ساسانی در داده های فرهنگی این دوره را شامل می شود. طرح پژوهش توصیف چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی تن پوش های زنان دوره ساسانی بود. جامعه پژوهش شامل نقوش زنان در نقش‌برجسته ها، سکه ها، فلزکاری، مهرها، نقاشی ها و گچ بری ها و موازییک کاری های ساسانی ها می باشد. نمونه پژوهش پوشش زنان ساسانی در داده های فرهنگی این دوره را شامل می شود. طرح پژوهش توصیفی-تحلیلی بود. روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای (اسنادی) با بهره گیری از منابع مکتوب، بهره‌گیری از روش میدانی و از طریق ابزارهایی هم چون دوربین عکاسی و فیش برداری صورت گرفت. تجزیه و تحلیل نگاره ها از طریق تحلیلی بر اساس داده های باستان‌شناختی انجام شد. یافته‌های باستان شناختی ساسانیان هم چون ظروف فلزی، نقش برجسته ها، سکه ها، مهرها و غیره به روشنی نشان داد، زنان ایرانی با وجود برخورداری از همه فعالیت های سیاسی و اقتصادی گسترده از پوشش و جامه ی ویژه ای استفاده می‌کردند که این پوشش برخاسته از هنر و فرهنگ شاهان و هنرمندان عصر ساسانی بوده که در اوستا نیز به آن اشاره شده و از همه مهم تر، فرهنگ پوشش ایرانیان در دوره ساسانی تا اندازه ی متفاوت تر از دوره های قبل خود بوده است، به‌گونه ای انواع لباس های نازک و ابریشمی چین دار مانند پیراهن یا تونیک، شنل، کمربند جایگزین لباس‌های خشن و ضخیم دوره های قبل خود شده است. در نهایت می توان گزارش کرد که زنان ساسانی هم چون الهه ها آناهیتا، ملکه و شاهزادگان به طبع از اوستا لباس هایی پوشیده تا مچ پا به تن داشتند و موهایی بافته شده با تاجی بر سر و مراوریدهایی بر گردن این هنر را در اکثر داده های باستان شناختی رعایت می کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

522 - آزمون مدل علی خشونت خانگی براساس ذهن‌خوانی از طریق چشم و بدرفتاری روان‌شناختی دوران کودکی با میانجی‌گری کیفیت رابطه زناشویی در زنان آسیب‌دیده
سجاد بشرپور متینه عبادی

هدف پژوهش حاضر آزمون مدل علی خشونت خانگی براساس ذهن‌خوانی از طریق چشم و بدرفتاری روان‌شناختی دوران کودکی با میانجی‌گری کیفیت رابطه زناشویی در زنان آسیب‌دیده بود. جامعه‌ ی آماری پژوهش را کلیه ‌ی زنان متأهل آسیب‌دیده از خشونت خانگی شهر اردبیل در سال 1400 تشکیل دادند. تع چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر آزمون مدل علی خشونت خانگی براساس ذهن‌خوانی از طریق چشم و بدرفتاری روان‌شناختی دوران کودکی با میانجی‌گری کیفیت رابطه زناشویی در زنان آسیب‌دیده بود. جامعه‌ ی آماری پژوهش را کلیه ‌ی زنان متأهل آسیب‌دیده از خشونت خانگی شهر اردبیل در سال 1400 تشکیل دادند. تعداد آزمودنی‌ها300 نفربود که به روش نمونه‌گیری دردسترس انتخاب و به صورت آنلاین در پژوهش شرکت کردند. روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه سنجش خشونت نسبت به زنان حاج یحیی (2002)، آزمون ذهن-خوانی از طریق چشم‌ها بارون- کوهن (2005)، مقیاس بدرفتاری روان‌شناختی دوران کودکی کواتس و مسمن‌مور (2014) و مقیاس کیفیت زناشویی باسبی و همکاران (1995) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل‌یابی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج نشان داد که متغیرهای ذهن‌خوانی از طریق چشم، بدرفتاری روان‌شناختی دوران کودکی با خشونت خانگی در زنان آسیب‌دیده اثر مستقیم دارد؛ و این متغیرها از طریق کیفیت رابطه زناشویی با خشونت خانگی در زنان آسیب‌دیده اثر غیرمستقیم دارند. هم‌چنین برازش مدل علی خشونت خانگی در زنان آسیب-دیده با استفاده از شاخص‌های مختلف مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

523 - بررسی پیامدهای دورکاری در زنان شاغل
حسین دامغانیان فرناز روزبان

دورکاری بخشی از دنیای جدید کاری است. این سبک کار که در سال های گذشته طرفداران بسیار زیادی بدست آورده، وابسته به استفاده موثر از تکنولوژی اطلاعات است. تکنولوژی اطلاعات ابزار کمکی برای پیاده سازی این سبک کاری است اما برای موفقیت آن باید به عامل های دیگری نیز توجه کرد مانن چکیده کامل

دورکاری بخشی از دنیای جدید کاری است. این سبک کار که در سال های گذشته طرفداران بسیار زیادی بدست آورده، وابسته به استفاده موثر از تکنولوژی اطلاعات است. تکنولوژی اطلاعات ابزار کمکی برای پیاده سازی این سبک کاری است اما برای موفقیت آن باید به عامل های دیگری نیز توجه کرد مانند سازمان، ماهیت شغل، شخصیت کارمندان، سبک زندگی، جنسیت و ... علاوه بر مزایایی که این شیوه کاری به همراه دارد پیامد هایی برای سازمان ، افراد و خانواده ها در پی دارد که باید به آنها توجه شود. در مطالعه حاضر وضعیت کاری زنان ، بکارگیری دورکاری، پیامدهای مثبت و منفی را که این شیوه کاری برای زنان و خانواده های آنها به دنبال دارد مورد بررسی قرار داده شده است. دورکاری به زنان این فرصت را می دهد که با وجود بودن در کنار خانواده و پرداختن به وظایف خانه داری و بچه داری همزمان به وظایف شغلی خود نیز رسیدگی کنند، اما این امر می تواند مشکلاتی را نیز برای آنان و نیز خانواده هایشان به همراه آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

524 - زن و تحولات سیاسی از قرن 7 تا پایان دوره پهلوی
بیتا بابایی راد شبنم حاتم پور

جامعه معاصر ایران، جامعه ای در حال گذر است. ویژگی دوران گذار بهم ریختگی اوضاع عمومی جامعه و آشفتگی های کرداری و اندیشهای است. ساختارهای سیاسی به همراه ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به عنوان بخشی از جامعه در حال گذار از اقتدار سنتی به اقتدار عقلانی است. در این میان چکیده کامل

جامعه معاصر ایران، جامعه ای در حال گذر است. ویژگی دوران گذار بهم ریختگی اوضاع عمومی جامعه و آشفتگی های کرداری و اندیشهای است. ساختارهای سیاسی به همراه ساختارهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی به عنوان بخشی از جامعه در حال گذار از اقتدار سنتی به اقتدار عقلانی است. در این میان وضعیت زن ایرانی به جبر یا اشتیاق دچار تغییرات کیفی شده است اما در عرصه تحولات سیاسی در مقایسه با وضعیت زنان در جهان غرب، جایگاهی شایسته نداشته است. علت دور افتادگی زنان از تحولات سیاسی و میزان نقشی که در تحولات می توانند داشته باشند ریشه در باورها و ساختارهای دیرینه فرهنگی، اجتماعی و سیاسی در قرون گذشته دارد. لذا مقاله حاضر قصد دارد مسئلة زن (جنسیت) را همچون بسیاری از پدیده های انسانی اجتماعی در قالب یک نظام فرهنگی خاص و در دوره های خاص یک جامعه بررسی کند.در این پژوهش تاریخی، با استفاده از اسناد و مدارک تاریخی باقی مانده از گذشته، نقش زن در جریانات و تحولات سیاسی از قرن هفتم تا دوران پهلوی مورد بررسی قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

525 - جایگاه زنان در اقتصاد دوره ساسانی
کریم گلشنی راد

در دوره ساسانی از نظر اقتصادی ایران به پیشرفت زیادی رسید. با توجه به اینکه بیشتر مردم ایران در آن زمان کشاورز بودند، بنابراین کشاورزی بخش اصلی اقتصاد ایران را تشکیل می داد، ولی در کنار آن تجارت و بازرگانی و صنایع مختلف نیز رشد زیادی یافتند. زن در آن دوره کدبانوی خانواده چکیده کامل

در دوره ساسانی از نظر اقتصادی ایران به پیشرفت زیادی رسید. با توجه به اینکه بیشتر مردم ایران در آن زمان کشاورز بودند، بنابراین کشاورزی بخش اصلی اقتصاد ایران را تشکیل می داد، ولی در کنار آن تجارت و بازرگانی و صنایع مختلف نیز رشد زیادی یافتند. زن در آن دوره کدبانوی خانواده محسوب می شد و تمامی امور داخل خانه و خانواده بدست وی انجام می گرفت. از نظر قانونی در صورتیکه در عقدنامه شرط می شد که زن می تواند به کارهای اقتصادی بپردازد، بعد از ازدواج مرد نمی توانست مانع زن در انجام فعالیتهای مالی و اقتصادی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

526 - ارزیابی روش های آشکارسازی تغییرات پوشش گیاهی و پهنه آبی تالاب‌های چغاخور و سولگان
سید امید میرمحمدصادقی محمد نبویان پور سلمان یزدانی شیدا محمدی‌فرد

تالاب ها یکی از مهم‌ترین سرمایه های محیط‌زیستی هستند که اطلاع از تغییرات آنها نقش اساسی در مدیریت آنها دارد. از میان نگرانی‌ها در زمینه تغییرات محیط‌زیست و اکوسیستم تالاب‌ها، مسائل مربوط به تغییر کاربری و پوشش‌گیاهی طی زمان به طور فزاینده‌ای مهم تلقی شده‌اند. در همین را چکیده کامل

تالاب ها یکی از مهم‌ترین سرمایه های محیط‌زیستی هستند که اطلاع از تغییرات آنها نقش اساسی در مدیریت آنها دارد. از میان نگرانی‌ها در زمینه تغییرات محیط‌زیست و اکوسیستم تالاب‌ها، مسائل مربوط به تغییر کاربری و پوشش‌گیاهی طی زمان به طور فزاینده‌ای مهم تلقی شده‌اند. در همین راستا روش های سنجش از دور ابزاری قدرتمند برای بررسی پایش تغییرات به‌حساب می‌آیند که با سرعت و دقت مناسبی تغییرات کاربری اراضی را در سطوح وسیعی مورد ارزیابی قرار داده و تغییرات را آشکار می‌نماید. به‌منظور آشکارسازی تغییرات پوشش‌گیاهی در سه تالاب چغاخور، سولگان غربی و سولگان شرقی، سه تصویر ماهواره لندست مربوط به سال‌های 2002، 2015 و 2018 انتخاب و روش‌های آشکارسازی تفاضل تصویر، تفاضل پوشش‌گیاهی و تسلد کپ بر روی آنها پیاده‌سازی شد. سپس دقت روش‌های مذکور از طریق طبقه‌بندی تصاویر به روش حداکثر احتمال و تعیین آستانه تغییرات مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد روش تسلدکپ با دقت کل و ضریب کاپای 34/88 و 83/0 نسبت به دو روش دیگر توانسته است تغییرات را به‌خوبی آشکارسازی نماید. بر اساس آستانه تعیین شده، تغییرات افزایشی مربوط به اراضی کشاورزی، باغات و کشت دیم بوده‌ که از سال 2002 تا سال 2015، تغییرات افزایشی فقط 66/23 درصد بوده‌اند؛ اما در بازه سه ساله از 2015 تا 2018 به 8/42 درصد افزایش یافته است و همزمان تغییرات کاهشی مربوط به 66 درصد اراضی مرتعی بودند که طی سال‌های 2002 تا 2018 به اراضی کشاورزی تبدیل شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

527 - The Effects of Controlled Drainage on the Cane Crops: The study of Emam Khomeini’s Industry and Plant Farms of cane
رحیم عنافچه یدالله یوسفی فرد عبدعلی ناصری حیدرعلی کشکولی

Holding up the phreatic surface near by the plant root zone to effective use of water and provide themoisture on the root zone is a usual method, which uses for several decades by researchers. In thisstudy, we investigate the possibility of controlled drainage method in چکیده کامل

Holding up the phreatic surface near by the plant root zone to effective use of water and provide themoisture on the root zone is a usual method, which uses for several decades by researchers. In thisstudy, we investigate the possibility of controlled drainage method in dry and half-dryzone (i.e., theclimate of the center and south of the Khuzestan state) on thecane plant. The results showedthat thesalinity of free care soil at the layer (0-30)cm in size 1.3 dz rather than the same layer at the controlledcare had increased. The changes of salinity on the other layers for two cares arelow. In order to wateruse, the test care use 38percent lower than the free care and the efficiency of water in test care is41.3percent more than the free care. In order to water period, the test care was 33 percent lower thanthe free care. According to input salt, the test care is lower than the free care, equal to 36percent.According to output salt of the drainages, the test care was lower than the free care, equal to53percent. The crop quantity performance of the test care was more than the free care in rate of8.66percent;on the crop,quality performance of the test care on the rate of syrup weight for caneweight was (EX) 15.9percent. On the rate of exist sugar in syrup (POL) 6.01 percent, and on the rateof solvable solid elements in syrup (Brix) 5.24percent, and on the level of syrup candor or the rate ofpure syrup, has 0.8percent more than the free care. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

528 - Estimating runoff precipitation and providing land use maps and agriculture levels in different periods of time, using remote sensing technology in Roud Zard basin area
رحیم آورند حسن ترابی پوده

Today, remote sensing technology is used in all scientific and informing fields around the world, and it has achieved to very satisfying results. In the present study, by using remote sensing technology and application of satellite photographs the coefficient of curve n چکیده کامل

Today, remote sensing technology is used in all scientific and informing fields around the world, and it has achieved to very satisfying results. In the present study, by using remote sensing technology and application of satellite photographs the coefficient of curve number was estimated with high accuracy and pick discharge of the flood was calculated with a good accuracy. In this study, in terms of land use changes effect on data of a historical event for decision making and evaluating long term variations of land use, basin area is also used. The results show that remote sensing and GIS technology are proper for analyzing runoff depth distribution beneath the studying basins. Daily rainfall and flow measurements showed that the land use changes on the precipitation - runoff in the basin has an effect However, because satellite images (except for the two periods 1990 and 2002) were available in different time periods, the results of land use change and its effect on the results of rainfall - runoff is not shown. This technology can be used for predicting runoff in watershed management and water recourses. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

529 - Estimation of flood discharge Design for Sorkheh Hesar river reorganization studies Case Study: Vali town area of Rey city
مجید عبادی فر سید علی حسینی ابری امین عبادی فر مهدی شمس آبادی زاده

Improvement of river routes influences flood features like flood zone, hydrograph shape, and flow velocity at various stages and to take these measures in the best possible way, it is essential to estimate flood discharge accurately with different return periods. The pr چکیده کامل

Improvement of river routes influences flood features like flood zone, hydrograph shape, and flow velocity at various stages and to take these measures in the best possible way, it is essential to estimate flood discharge accurately with different return periods. The present study was conducted with the aim of determining the dimensions of the flood design of the Sorkheh Hesar River in the Valiasr town of Shahre Rey (in Tehran). To do this, in addition to the capabilities of Hyfran-plus software, the regional method (by choosing 16 hydrometric stations) besides the methods of flood discharge rate and return period ratio (by selecting Taqiabad station as the base station) were employed. The results revealed a huge difference between the flood discharge rates calculated by different methods that may be attributed to the specific conditions of the studied river basin and taking the advantage of the lowest flood production capacity compared to its surrounding basins. Although the use of flood discharge rate of the base station appears to give more logical results compared to that of the regional method, field studies indicated a more acceptable “return period ratio at base station” than other methods. Accordingly, the peak flood discharge of the river with a return period of 25, 50, and 100 years will be equal to 118, 128, and 137 cubic meters per second (m3/s), respectively. Finally, given the lack of access to the observed hourly floods at the base station, the SCS. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

530 - Discussion Reasons loss of Bamdzh wetland area with attention to the drought and the techniques of remote sensing
سمانه عبدویس فاطمه ذاکری حسینی

Bamdzh wetland of Khuzestan Province is at downstream of Shavvr River. Its area is approximately 4 hectares. Due to the loss of wetland area, especially in recent decades, this study investigated the effects of a five-year drought (2007-2012) in the Shavvr region and th چکیده کامل

Bamdzh wetland of Khuzestan Province is at downstream of Shavvr River. Its area is approximately 4 hectares. Due to the loss of wetland area, especially in recent decades, this study investigated the effects of a five-year drought (2007-2012) in the Shavvr region and the pond ultimately. Also the comparison between the satellite images and remote sensing technique has been used and was estimated water level variations and vegetation zones of the pond for years 1991, 2002, 2008, 2012. The results of precipitation, discharge and wetland area in the above durations have reduction 40, 10, and 35 percentage respectively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

531 - Evaluate changes in wind wave height at different return periods and statistical distribution
رضا نائبی مرتضی بختیاری مسعود صدری نسب نیما شهنی کرم زاده

Waves are main characteristics of seas that produce by wind. Importance of the study of waves and recognizing the wave climate in the coastal zone management that the waves are the most important influence on the design and implementation of all projects. Wave are main چکیده کامل

Waves are main characteristics of seas that produce by wind. Importance of the study of waves and recognizing the wave climate in the coastal zone management that the waves are the most important influence on the design and implementation of all projects. Wave are main boundary condition in dynamic loading and structural calculations and hydraulic coastal structures. Height of waves are the most important wave parameters can be affected by various factors change. In present study evaluate changes of this parameters in return periods 2, 5,10,25,50 and 100 years based on statically distribution and bed roughness coefficient. In order to study use mike21 study. The result showed that bed roughness has important significant effects on the reduction or increase of the wave’s height. The analysis was performed according to the return period for the design show that 50 and 100 years. In this return periods have different prior and subsequent periods have been even more. The results also show coefficients of each wave changes substrate design 2-year-old to 200 years old in about 7 to 10 cm. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

532 - Investigation of the effect of climate change on runoff curve number by using GIS and RS (case study: Mansourabad and Navroud watersheds)
مصطفی یعقوب زاده بهروز اعتباری علی شهیدی علی محمد نوفرستی

Application of gepraphic information system and image processing in evaluation of surface runoff of a watershed in recent years has increased greatly. In the study , the runoff curve number map was prepared using geographic information system (GIS)and Landsat Sattelite چکیده کامل

Application of gepraphic information system and image processing in evaluation of surface runoff of a watershed in recent years has increased greatly. In the study , the runoff curve number map was prepared using geographic information system (GIS)and Landsat Sattelite Images (ETM+)for two watersheds of Mansourabad in southern Khorasan province and Navroud in Gilan province based on the factors of hydrologic soil group, land use, land cover and hydrologic conditions. The land cover map was perpared by NDVI index and watersheds were classified by three classes of good, fair and weak sitation vegetation in Mansourabad watershed but for Navrood watershed, Vegetation had three classes of excellent, good and moderate. Land use map of this watersheds was prepared from Landsat Sattelite Images and Soil Hydrologic Group addition to soil, slope and Landuse, geology maps plus filed investigations. From Coalition of GIS shape files and SCS tables, runoff curve number map was extrcated for both watersheds. In evaluation of accuracy of Curve Number, maximum flood discharge in both two watersheds was simulated by HEC-HMS model and compared with observed data. Low errorr discrepancy between simulated and observed dischrge showed that curve number for both basins was calculated with high accurcy. So results showed that weithing runoff curve number in MansoorAbad basin is highly greater than Navrood basin, that this parameter can cause destructive floods during hight intensity events. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

533 - ارائه مدلی جهت اعتبارسنجی مدل بهینه‌سازی سبد سرمایه‌گذاری چند دوره‌ای با رویکرد کنترل ورشکستگی
snoor modaresi farshid kheirollah mehrdad ghanbari babak jamshidinavid

در این پژوهش به ارائه یک مدل ریاضی برای بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای با رویکرد کنترل ورشکستگی پرداخته‌شده است. اهداف بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای:1- بیشینه‌سازی ارزش خروجی مورد انتظار سرمایه‌گذار 2- کمینه کردن ریسک انباشته 3- کمینه کردن عدم اطمینان چکیده کامل

در این پژوهش به ارائه یک مدل ریاضی برای بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای با رویکرد کنترل ورشکستگی پرداخته‌شده است. اهداف بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای:1- بیشینه‌سازی ارزش خروجی مورد انتظار سرمایه‌گذار 2- کمینه کردن ریسک انباشته 3- کمینه کردن عدم اطمینان بازده‌های سبد اوراق بهادار در طول دوره سرمایه‌گذاری در نظر گرفته‌شده است که دستیابی به این سه هدف تحت تأثیر دو محدودیت کنترل ورشکستگی و حداکثر و حداقل تعدیلات مقادیر سرمایه‌گذاری در طول دوره سرمایه‌گذاری بررسی‌شده است. الگوریتم ترکیبی بهینه‌سازی ازدحام ذرات ، به‌عنوان راه‌حل پیشنهادشده برای حل مدل در نظر گرفته‌شده است و نمونه‌ای عملی برای نشان دادن کاربرد مدل پیشنهادشده، ارائه گردیده است که شامل سبد اوراق بهاداری با 17 نوع سهام مختلف از شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است که برای یک دوره سه‌ساله از سال 1393 تا سال 1395 بازده روزانه سهام این شرکت‌ها به‌عنوان ورودی مدل مورداستفاده قرارگرفته است. با استفاده از جدول تحلیل حساسیت، 3 حالت مختلف برای وزن‌های اهداف بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای تعیین‌شده است. درنهایت حالتی از سرمایه‌گذاری که سرمایه‌گذار به هر سه هدف بهینه‌سازی وزن برابر می‌دهد، مناسب‌ترین حالت برای بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای بوده است. به‌منظور اعتبار‌سنجی الگوریتم طراحی‌شده برای حل مدل، نتایج به‌دست‌آمده با دو الگوریتم‌ دیگر مقایسه شده است. نتایج تجربی نشان داده است که الگوریتم پیشنهادشده توسط این پژوهش برای حل مدل، نسبت به دو الگوریتم مقایسه‌ای، مناسب‌تر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

534 - ارائه مدل دو ‌هدفه تصادفی کاهش هزینه و زمان در زنجیره تامین دارو
Farshid Jouyban mahdi yousefi Ensiyeh Neyshaboori

در این مقاله، یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط (BOMILP) برای یک مساله طراحی شبکه زنجیره تامین دارویی توسعه داده می شود. این مدل کمک می کند تا تصمیمات متفاوتی در باره موضوعات استرتژیک زنجیره از قبیل افتتاح مراکز تولید دارویی و مراکز توزیع اصلی یا محلی همراه با جریان چکیده کامل

در این مقاله، یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط (BOMILP) برای یک مساله طراحی شبکه زنجیره تامین دارویی توسعه داده می شود. این مدل کمک می کند تا تصمیمات متفاوتی در باره موضوعات استرتژیک زنجیره از قبیل افتتاح مراکز تولید دارویی و مراکز توزیع اصلی یا محلی همراه با جریان های مواد بهینه در طول یک افق برنامه ریزی میان مدت به عنوان تصمیمات تاکتیکی اتخاذ کنیم. این مدل کمک می کند تا هزینه های کل و مدت زمان های حمل و نقل به ترتیب به عنوان توابع هدف اول و دوم به طور همزمان مینیمم گردند. با توجه به اینکه پارامترهای بحرانی مساله با درجه بالایی از عدم قطعیت ناشی از دانش بشر همراه می باشند، یک رویکرد برنامه ریزی استوارربه کار می بریم تا پارامترهای غیر قطعی مدل را کنترل کنیم. برای اینکه از صحت مدل توسعه داده مطمعن شویم، آن را بر روی یک مطالعه موردی واقعی (کپسول آموکسی سیلین 500 میلی گرم براساس داده ها و اطلاعات جمع آوری شده از سازمان غذا و داروی ایران) تست می کنیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

535 - بکارگیری رویه جستجوی تصادفی تطابقی حریصانه برای زمانبندی مسئله جریان کارگاهی بدون صف های میانی با استفاده از تبدیل به مسئله فروشنده دوره گرد
Javad Behnamian Ronak Mohammadi Omid Rezaei

هدف از این مقاله یافتن توالی بهینه به منظور کمینه کردن فاصله زمانی ساخت برای مسئله زمانبندی جریان کارگاهی بدون صفهای میانی میباشد. مسائل زمانبندی بدون انتظار در آن دسته از محیطهای تولیدی رخ میدهد که در آن یک کار میبایست از آغاز تا پایان بر روی یک ماشین یا چند ماشین بدون چکیده کامل

هدف از این مقاله یافتن توالی بهینه به منظور کمینه کردن فاصله زمانی ساخت برای مسئله زمانبندی جریان کارگاهی بدون صفهای میانی میباشد. مسائل زمانبندی بدون انتظار در آن دسته از محیطهای تولیدی رخ میدهد که در آن یک کار میبایست از آغاز تا پایان بر روی یک ماشین یا چند ماشین بدون وقفه پردازش شود. از آنجایی که ساختار این مسئله شباهت بسیاری با مسئله فروشنده دورهگرد دارد، در تحقیق حاضر از یک رویکرد جدید جهت بدست آوردن دیرکردها کمک گرفته شده به گونه ای که با هدف یافتن توالی بهینه عملیاتی که کمترین فاصله زمانی ساخت را داراست از ماتریس دیرکردهای بدست آمده از مسئله فروشنده دورهگرد استفاده شده است. همچنین از الگوریتم جستجوی تصادفی تطابقی حریصانه برای حل مسئله تعیین توالی جریان کارگاهی بدون صفهای میانی استفاده و کارایی آن پس از تعیین پارامتر از طریق روش فاکتوریل، با الگوریتم کلونی مورچگان مقایسه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

536 - توسعه مسأله فروشنده دوره گرد برای محصولات برگشتی با استفاده از الگوریتم خفاش (مطالعه موردی شرکت وزنه)
Meisam Jafari Eskandari Ali Amouzad Khalili

مسأله فروشنده دوره گرد یکی از مهم ترین مسائل در بهینه سازی ترکیباتی است که در بسیاری از علوم مهندسی مورد استفاده قرار می گیرد و توجه بسیاری از دانشمندان و محققین را به خود جلب کرده است. از جمله کاربردهای این مسأله بررسی مسائل حمل و نقل می باشد. در این مقاله با توسعه مدل چکیده کامل

مسأله فروشنده دوره گرد یکی از مهم ترین مسائل در بهینه سازی ترکیباتی است که در بسیاری از علوم مهندسی مورد استفاده قرار می گیرد و توجه بسیاری از دانشمندان و محققین را به خود جلب کرده است. از جمله کاربردهای این مسأله بررسی مسائل حمل و نقل می باشد. در این مقاله با توسعه مدل TSP برای کالاهای برگشتی به کارخانه در صدد کمینه سازی هزینه های ناشی از حمل و نقل هستیم. از آنجا که مدل به دست آمده از نوع NP-Hard است، برای حل آن از الگوریتم فراابتکاری خفاش استفاده می کنیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

537 - بررسی میزان توجه به مولفه های حقوق تربیتی در کتب درسی مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی
فاطمه جوانمرد صدیقه قلتاش مهدی سپهری نیا

10.30495/ee.2022.1960491.1098

چکیدهمقدمه و هدف:هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به مؤلفه های حقوق تربیتی در کتب درسی مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی است.روش شناسی پژوهش: روش تحقیق، تحلیل محتوای کمّی و واحد تحلیل، متن، تمرین و تصویر است. در این پژوهش مؤلفه‌های حقوق تربیتی شامل حق دسترسی به آموزش و چکیده کامل

چکیدهمقدمه و هدف:هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان توجه به مؤلفه های حقوق تربیتی در کتب درسی مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی است.روش شناسی پژوهش: روش تحقیق، تحلیل محتوای کمّی و واحد تحلیل، متن، تمرین و تصویر است. در این پژوهش مؤلفه‌های حقوق تربیتی شامل حق دسترسی به آموزش وپرورش، مؤلفه حق برخورداری از آموزش وپرورش باکیفیت و مؤلفه احترام به حقوق انسانی است. جامعه آماری، کتب مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی است که حجم نمونه برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص آمار توصیفی استفاده شد. یافته ها: یافته‌ها نشان داد در کتاب مطالعات اجتماعی پایه چهارم ۴۲ مرتبه، پایه پنجم ۳۸ مرتبه و پایه ششم ۳۷ مرتبه به مؤلفه های حقوق تربیتی کودک توجه شده است.در کتاب مطالعات اجتماعی پایه چهارم بیشترین مؤلفه مورد توجه، مؤلفه حق برخورداری از آموزش و پرورش با کیفیت با بیست و پنج مرتبه تکرار بوده است. در کتاب مطالعات اجتماعی پایه پنجم بیشترین مؤلفه مورد توجه، مؤلفه احترام به حقوق انسانی در آموزش و پرورش با بیست و شش مرتبه تکرار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

538 - دیدگاه مدیران و راهبران آموزشی در بررسی کیفیت عملکرد فارغ‌التحصیلان دانشگاه فرهنگیان و فارغ‌التحصیلان دوره یک ساله مهارت‌آموزی معلمی بر اساس مدل جان وایلز و جوزف باندی
مریم حافظیان یاسمن علی محمدی

هدف پژوهش حاضر مقایسه کیفیت عملکرد دانش‌آموختگان چهار ساله دانشگاه فرهنگیان و دانش‌آموختگان دوره یک ساله مهارت‌آموزی(ماده 28) دانشگاه فرهنگیان خراسان شمالی از منظر مدیران و رهبران آموزشی براساس الگوی جان وایلز و جوزف باندی بود. روش پژوهش بر اساس هدف کاربردی و براساس روش چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر مقایسه کیفیت عملکرد دانش‌آموختگان چهار ساله دانشگاه فرهنگیان و دانش‌آموختگان دوره یک ساله مهارت‌آموزی(ماده 28) دانشگاه فرهنگیان خراسان شمالی از منظر مدیران و رهبران آموزشی براساس الگوی جان وایلز و جوزف باندی بود. روش پژوهش بر اساس هدف کاربردی و براساس روش گردآوری داده ها، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل ۱۲5 نفر از فارغ‌التحصیلان دوره چهارساله دانشگاه فرهنگیان و ۱۶۵ نفر ازفارغ التحصیلان دوره یکساله (مهارت‌آموزی) دانشگاه فرهنگیان که در سال تحصیلی ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ در مدارس ابتدایی استان خراسان شمالی مشغول به تدریس بودند. روش نمونه گیری تصادفی‌طبقه‌ای بر اساس جدول مورگان 97 نفر فارغ‌التحصیل دوره چهارساله و 113 نفر فارغ‌التحصیل دوره یک‌ساله انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌ی محقق ساخته بوده که توسط مدیران و راهبران آموزشی تکمیل و گردآوری شد و بعد از تأیید روایی، پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 95/0 به‌دست آمد. جهت تحلیل آماری داده ها از نرم افزارSPSS - V23 استفاده شد. نتایج نشان داد فارغ‌التحصیلان دوره چهارساله دانشگاه فرهنگیان در هر یک از شش مؤلفه ارزیابی عملکرد از دید جان وایلز و جوزف باندی (بهسازی و آموزش، رشد حرفه‌ای،روابط انسانی، امور اداری، ارزشیابی، برنامه ریزی درسی) میانگین بالاتری نسبت به فارغ‌التحصیلان دوره یکساله (مهارت آموزی) این دانشگاه اخذ کرده‌اند. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت کیفیت عملکرد فارغ‌التحصیلان دوره چهارساله دانشگاه فرهنگیان به نسبت فارغ‌التحصیلان دوره یک‌ساله (مهارت آموزی) این دانشگاه بالاتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

539 - تبیین شاخص های شایستگی معلمان متوسطه دور اول شهر کرج
فرزاد اسکندری نسب خدیجه ابوالمعالی فریبرز درتاج فریبرز باقری

10.30495/ee.2023.1983075.1162

هدف: مطالعه حاضر با هدف تبیین مولفه‌های شایستگی معلمان دوره اول متوسطه شهرکرج در سال تحصیلی 1400 انجام شد. روش شناسی پژوهش: روش پژوهش، کیفی از نوع نظریه داده بنیاد با رویکرد نظامدار اشترواس وکوربین بود که تا رسیدن به اشباع، تعداد10نفر از خبرگان، متخصصان، مسئولان حوزه آ چکیده کامل

هدف: مطالعه حاضر با هدف تبیین مولفه‌های شایستگی معلمان دوره اول متوسطه شهرکرج در سال تحصیلی 1400 انجام شد. روش شناسی پژوهش: روش پژوهش، کیفی از نوع نظریه داده بنیاد با رویکرد نظامدار اشترواس وکوربین بود که تا رسیدن به اشباع، تعداد10نفر از خبرگان، متخصصان، مسئولان حوزه آموزش ‌و پرورش شهرکرج‌ که افراد مطلع ودارای اطلاعات در بخش‌های اجرایی ومسائل مرتبط با شایستگی معلمان بودند به ‌صورت ‌هدفمند انتخاب ‌شدند. برای‌ گردآوری‌ داده‌ها‌ از مصاحبه ‌نیمه‌ ساختار یافته‌ استفاده‌ شد. در تحلیل‌ داده‌ها با استفاده ‌ازکدگذاری ‌باز، محوری ‌وانتخابی،359 کد اولیه،36مقوله ‌با220 مفهوم‌ بدست ‌آمد. یافته ها: یافته‌ها نشان‌ داد که ‌‌مولفه‌ها بر اساس شاخص‌هایی ‌همچون ‌شرایط‌‌ علی ‌شایستگی ‌معلمان‌ شامل:مسئولیت‌ پذیری، الگو ‌و نمونه ‌بودن ‌و غیره ‌است،‌شرایط‌ زمینه‌ای‌‌ شامل: وظیفه ‌شناسی، اعتماد به ‌نفس ‌و غیره‌ است؛ شرایط‌ راهبردی ‌شامل: آشنایی ‌با‌ روان‌شناسی‌ تربیتی، انعطاف‌‌ پذیری و غیره‌ است؛ شرایط ‌‌مداخله‌گر شامل: نوآوری، توانایی ‌تشخیص ‌حل‌مسئله ‌و غیره‌ است؛ شرایط‌‌ پیامدی‌ شامل: مهارت مشاوره‌ای، مهارت‌ مدیریتی ‌و غیره ‌شناسایی ‌شدند. بحث و نتیجه گیری: براساس ‌یافته‌های ‌این پژوهش‌ می‌توان در ارتقاء شایستگی معلمان عوامل ‌علی، زمینه‌ای و راهبردی شناسایی ‌شده را مورد توجه ‌قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

540 - شناخت عوامل اثربخش آموزش مجازی سامانه شاد (شبکه آموزشی دانش آموزان) بر عملکرد دانش‌آموزان در دوران کرونا
پرویز سبحانی یعقوب احمدی ناهیده حسین پناهی فاطمه فعله گری

10.30495/ee.2023.1988696.1182

مقدمه و هدف: ضعف در بسترهای آموزش مجازی و بهره مندی از شبکه های آموزشی همچون شبکه ی شاد در کنار برخی از عوامل دیگر نقش موثری را در کاهش کیفیت آموزشی در دوران پاندمی کرونا به همراه داشت. لذا هدف این مطالعه شناخت وضعیت و ارزیابی عملکرد سامانه شاد بر دانش آموزان شهرستان قر چکیده کامل

مقدمه و هدف: ضعف در بسترهای آموزش مجازی و بهره مندی از شبکه های آموزشی همچون شبکه ی شاد در کنار برخی از عوامل دیگر نقش موثری را در کاهش کیفیت آموزشی در دوران پاندمی کرونا به همراه داشت. لذا هدف این مطالعه شناخت وضعیت و ارزیابی عملکرد سامانه شاد بر دانش آموزان شهرستان قروه در استان کردستان است. روش شناسی پژوهش: روش این پژوهش، کیفی و برای جمع آوری داده ها از ابزار مصاحبه نیمه ساخت یافته با دانش آموزان و معلمانی استفاده شده که بیش از دو سال تجربه ی استفاده از این سامانه را داشتند. مصاحبه ها تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و طی آن با 8 معلم، 17 دانش آموز در شهر و روستاهای منطقه ی هدف مصاحبه شد. روایی پژوهش در هم فکری با متخصصات مربوطه و پایایی نیز با استفاده از روش بازآزمایی به دست آمد. یافته ها: نتایج مصاحبه ها حاکی 41 مقوله محوری ذیل 11 مقوله کلیدی به شرح ذیل بود: ضعف زیرساخت اینترنت و نداشتن گوشی هوشمند، کاهش کار گروهی و تعاملات اجتماعی، اُفت تحصیلی دانش آموزان، تغییر در نگرش آموزشی-پژوهشی، تنزل نظارت دبیران و عدم ارزشیابی دقیق دانش آموزان، کاهش اعتماد و همبستگی اجتماعی، ایجاد آسیب های جسمی-روحی-رفتاری، افزایش خلاقیت و مهارت، ضعف فرهنگ سازی مناسب در بهره مندی فضای مجازی، تقویت خوداتکایی و افزایش حس مسئولیت پذیری و نقش مکمل مانند شبکه ی شاد. بحث و نتیجه گیری: آشنایی و آگاهی و البته حضور در فضای مجازی به ویژه برای امر آموزش در جهان جهانی شده ی معاصر موضوعی حیاتی است. این حضور اما بدون ایجاد بسترهای نرم افزاری و سخت افزاری و عدم توجه به بسط پیش آگاهی ها و دانش زمینه ای دراین خصوص، بدون شک به تنزل کیفیت آموزش و تربیت دانش آموزان و دانشجویانی که مدارکی با معدل های بالا، اما بدون محتوای کیفی علمی دریافت می کنند، منجر می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

541 - طراحی الگوی تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی در دوره متوسطه
علی محمد سیاهی اتابکی فاطمه سیاهی اتابکی

10.30495/ee.2023.1991234.1186

مقدمه و هدف: یکی از مهارتهای لازم در جهانی که پیوسته در حال تغییر و تحول است، توانمندی اندیشیدن به خصوص اندیشیدن انتقادی است. هدف پژوهش حاضر بررسی و ارائه رویکرد های مطرح در تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی و طراحی الگوی تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی در دوره متوسطه چکیده کامل

مقدمه و هدف: یکی از مهارتهای لازم در جهانی که پیوسته در حال تغییر و تحول است، توانمندی اندیشیدن به خصوص اندیشیدن انتقادی است. هدف پژوهش حاضر بررسی و ارائه رویکرد های مطرح در تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی و طراحی الگوی تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی در دوره متوسطه بود. روش شناسی پژوهش: در این پژوهش کیفی از روش تحلیل محتوای کیفی نظام مقوله بندی استقرایی استفاده شد. حوزه پژوهش کلیه منابع مکتوب و دیجیتال در دسترس مرتبط با تفکر انتقادی و نمونه گیری به صورت هدفمند و ابزار جمع آوری اطلاعات فیش برداری از کلیه منابع مکتوب و دیجیتال در دسترس بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق کد گذاری موضوعی که طی سه مرحله کد گذاری باز ( 477 کد )،کد گزاری محوری( 80 کد) و کد گذاری گزینشی( 20 کد ) صورت گرفت. سپس کد های دسته بندی و مولفه های نهایی استخراج گردید یافته ها: مهمترین رویکردهای مطرح در تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی عبارتند از حل مساله، بحث گروهی، استفاده از فن پرسشگری، فعال بودن دانش آموزان، ارائه شفاهی و سنجش مداوم دانش آموزان. الگوی تدریس پیشنهادی شامل سه بخش قبل از تعامل، ضمن تعامل و بعد از تعامل است. بحث و نتیجه گیری: تعیین رویکردهای مطرح در تدریس تفکر انتقادی و طراحی الگوی تدریس مبتنی بر توسعه تفکر انتقادی و آشنایی معلمان با آنها می تواند زمینه ساز استفاده آنها در مدارس و افزایش مهارت تفکر انتقادی دانش آموزان شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

542 - تاثیر بازآموزی اسنادی بر افسردگی دانش آموزان دوره ابتدایی
سعیده صادقی نژاد سعید بختیارپور علیرضا حیدری بهنام مکوندی

هدف: هدف از انجام این پژوهش تاثیر بازآموزی اسنادی بر افسردگی دانش آموزان دوره ابتدایی بود. در این پژوهش آموزش بازآموزی اسنادی به عنوان متغیر مستقل و افسردگی به عنوان متغیر وابسته بودند. پژوهش حاضر یک روش آزمایش میدانی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه گواه ب چکیده کامل

هدف: هدف از انجام این پژوهش تاثیر بازآموزی اسنادی بر افسردگی دانش آموزان دوره ابتدایی بود. در این پژوهش آموزش بازآموزی اسنادی به عنوان متغیر مستقل و افسردگی به عنوان متغیر وابسته بودند. پژوهش حاضر یک روش آزمایش میدانی با طرح پیش آزمون - پس آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. ابزار این پژوهش پرسشنامه افسردگی کودکان (CDI) بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر(3672 نفر) پایه ششم ابتدایی شهر دزفول بود که از بین آنها 300 نفر به خاطر مسئله افسردگی در سال تحصیلی 95-1394 به مشاور مدرسه ارجاع داده شده بودند. پس از بررسی و اجرای پرسشنامه افسردگی بروی این عده، بررسی نتایج نشان داد که 30 نفر نمره افسردگی‌شان یک انحراف استاندارد بالاتر از میانگین بود، که به شیوه هدفمند نمونه برداری شدند و به طور تصادفی 15 نفر در گروه آزمایش و 15 نفر در گروه گواه گمارده شدند. قبل از آموزش بازآموزی اسنادی از هر دو گروه پیش آزمون افسردگی گرفته شد، سپس به گروه آزمایشی آموزش بازآموزی اسنادی ارائه شد و به گروه گواه ارایه نشد. پس از اتمام دوره آموزش بلافاصله از دو گروه پس آزمون هایی از پرسشنامه افسردگی گرفته شد. حدود دو ماه بعد از دوره آموزشی مجددا از هر دو گروه آزمون پیگیری گرفته شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که آموزش باز آموزی اسنادی بر افسردگی در پس آزمون (033/0P= و 65/21df= و 93/5- t=) در سطح (01/0p<) معنادار است. همچنین آموزش باز آموزی اسنادی بر افسردگی در مرحله پیگیری (039/0P= و 25/22 df= و 70/4- t =) در سطح (01/0p<) معنادار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

543 - بررسی دیدگاه دانشجویان در باره استفاده از اینستاگرام و متن نوشتاری در دوران کرونا
نگین حیدری زاده

این مطالعه با هدف بررسی دیدگاه دانشجویان در باره استفاده از اینستاگرام در دوران کرونا انجام شده است و به عنوان یک پلت فرم برای نوشتن متن نوشتاری با استفاده از روش تحقیق کیفی می باشد. دراین تحقیق از 30 نفر از دانشجویان ترم دوم زبان انگلیسی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهو چکیده کامل

این مطالعه با هدف بررسی دیدگاه دانشجویان در باره استفاده از اینستاگرام در دوران کرونا انجام شده است و به عنوان یک پلت فرم برای نوشتن متن نوشتاری با استفاده از روش تحقیق کیفی می باشد. دراین تحقیق از 30 نفر از دانشجویان ترم دوم زبان انگلیسی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز استفاده شده است. دانشجویان در کلاس درس نوشتاری شرکت داشتند و از تکنیک پیمایش با ابزار پرسشنامه باز برای جمع آوری داده ها استفاده شده است. نتایج نشان می دهدکه تقریباً همه دانشجویان دیدگاه مثبتی نسبت به اینستاگرام به عنوان یک پلتفرم برای نوشتن متن نوشتاری دارند. اکثردانشجویان شرکت کننده اظهار داشتند که اینستاگرام رسانه ای سرگرم کننده، آسان و موثر برای نوشتن متن نوشتاری است. اگرچه، تعدادی از دانشجویان نیز موانع استفاده از آن مانند کند بودن سرعت شبکه اینترنت و مسئله حریم خصوصی آی تی را بیان کردند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که اینستاگرام می تواند یکی از رسانه های آموزشی مفید ،مخصوصاً برای نوشتن، به شرط استفاده و نظارت مناسب باشد.پس نکته مهم در این پژوهش همانطوریکه در عنوان گفته شده بررسی دیدگاه دانشجویان در باره استفاده از اینستاگرام و متن نوشتاری در دوران کرونا می باشد.در نتیجه در می یابیم که دانشجویان احساس می‌کنند نوشتن ایده‌هایشان در اینستاگرام تجربه بسیار سرگرم‌کننده ای است. آنها می توانند ایده ها را به راحتی خلق کنند زیرا تصویری مستقیم از عکسی که در باره اش می نویسند ارائه می دهند. این قابلیت نوشتاری همراه با عکس و فیلم در اینستاگرام همچنین می تواند انگیزه نویسندگی را در دانشجویان تقویت کند. کلمات کلیدی: اینستاگرام، متن نوشتاری، حریم خصوصی، رسانه ای سرگرم کننده، دوران کرونا پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

544 - بررسی وجوه روایتی پادشاه و کنیزک مثنوی معنوی و روایت های مشابه بر پایه الگوی تزوتان تودوروف
حسین صادقی محمّد امیر مشهدی عبدالعلی اویسی

بررسی وجوه روایتی پادشاه و کنیزک مثنوی معنوی و روایت های مشابه بر پایه الگوی تزوتان تودوروف چکیده روایت شاه و کنیزک، عطف توجه به مولفه های درون ساختاری و نظام فکری مولوی، بنیادی ترین روایت مثنوی محسوب می شود. بی تردید، مولوی این روایت را از روایت های مشابه دیگر در ادب ف چکیده کامل

بررسی وجوه روایتی پادشاه و کنیزک مثنوی معنوی و روایت های مشابه بر پایه الگوی تزوتان تودوروف چکیده روایت شاه و کنیزک، عطف توجه به مولفه های درون ساختاری و نظام فکری مولوی، بنیادی ترین روایت مثنوی محسوب می شود. بی تردید، مولوی این روایت را از روایت های مشابه دیگر در ادب فارسی از جمله روایت فردوس الحکمه، نظامی عروضی در چهار مقاله، عطّار در مصیبت نامه و نظامی گنجه ای در اقبال نامه اقتباس کرده و با دخل و تصرف های منحصر به فرد خود، با بن مایه ای کاملا عرفانی، به شیوه ای بسیار نظام مند، گیرا و مؤثر بازتولید کرده است. در این پژوهش سعی شده است وجوه روایتی این حکایت ها بر پایه ی نظریه تزوتان تودوروف بررسی گردد تا از این رهگذر، مولفه های درون ساختاری حکایت ها که موجب گسترش و حرکت منطقی داستان ها می شوند، نشان داده شوند و بدینوسیله عوامل بنیادین شکل گیری داستان ها مشخص گردند و در نهایت آشکار شود که بسامد هر یک از وجوه روایتی در داستان ها به چه میزان است که این مهم خود ساختار نهایی حکایت را نشان خواهد داد. کلیدواژه ها: روایت، روایت شناسی، وجوه روایتی، تزوتان تودوروف، مثنوی، شاه و کنیزک. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

545 - عشق به وطن در شعر پایداری پارسی
مسعود باوان پوری نرگس لرستانی الهام ابراهیمی حدیثه متولی

شعر یکی از جایگاه‌های بارزی است که ادیب و شاعر در آن احساسات و دردهای ملّت خویش را بیان می‌کند. شاعران در دوره‌های مختلف تاریخ بشر، دردها و سختی‌های ملت خویش را بر دوش حمل نموده و در پی ترسیم چهره‌ی واقعی استعمارگران و مستبدان بوده‌اند. ظلم و ستم حاکمان و نیز تجاوز حکوم چکیده کامل

شعر یکی از جایگاه‌های بارزی است که ادیب و شاعر در آن احساسات و دردهای ملّت خویش را بیان می‌کند. شاعران در دوره‌های مختلف تاریخ بشر، دردها و سختی‌های ملت خویش را بر دوش حمل نموده و در پی ترسیم چهره‌ی واقعی استعمارگران و مستبدان بوده‌اند. ظلم و ستم حاکمان و نیز تجاوز حکومت‌های خارجی و نیز بیگانگان به کشور ایران زمینه‌ساز شکل‌گیری ادبیات پایداری در آن گشت. در دوران مشروطه شاهد حضور بیگانگان و در رأس آنها روسیه و انگلیس در ایران هستیم که شاعران توانمندی مانند فرخی یزدی و نسیم شمال اعتراض خویش را به این امر بیان کرده‌اند. در زمان حکومت ستمشاهی پهلوی و نیز پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با آغاز جنگ تحمیلی و تجاوز عراق به ایران، شاعرانی مانند سپیده کاشانی و طاهره صفارزاده دوشادوش ملّت به مبارزه با آنها پرداخته‌اند. مقاله حاضر کوشیده است با بررسی اشعار این شاعران میزان علاقه آنها به وطن و نیز لوازمی که برای دفاع از آن را به کار برده‌اند را تبیین و تحلیل کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

546 - بررسی و تحلیل کاربرد حروف اضافه در شعر شاعران برجستۀ دورۀ سامانی
سهیلا لویمی

عنصر زبان یکی از پدیده‌های اجتماعی است که همواره در حال تغییر و دگرگونی است. زبان فارسی نیز به دور از این تغییر و تحولات نبوده است. یکی از این دگرگونی‌ها، تغییر حروف اضافه است. در این پژوهش به بررسی حروف اضافه، انواع و چگونگی آن در زبان شعری شاعران برجسته‌ی دوره‌ی سامان چکیده کامل

عنصر زبان یکی از پدیده‌های اجتماعی است که همواره در حال تغییر و دگرگونی است. زبان فارسی نیز به دور از این تغییر و تحولات نبوده است. یکی از این دگرگونی‌ها، تغییر حروف اضافه است. در این پژوهش به بررسی حروف اضافه، انواع و چگونگی آن در زبان شعری شاعران برجسته‌ی دوره‌ی سامانی و مقایسه‌ی آن با زبان معیار امروز پرداخته شده است. بررسی شواهد بیانگر این است که در دوره‌ی یادشده، حروف اضافه‌ی ساده و مرکّب گوناگونی کاربرد دارند. این حروف از لحاظ شکل و ساختار و هم‌چنین بار معنایی دارای گستردگی و تنوع فراوانی هستند. علاوه بر این حروف اضافه‌ای در این دوره کاربرد دارند که در دور‌های بعد کاهش یافته‌ یا به طور کامل متروک شده‌اند. همچنین تعدادی از عبارات (حرف اضافه و متمم) در این دوره وجود دارند که برخی از دستورنویسان، آن‌ها را حرف اضافۀ مرکب دانسته‌اند؛ درحالی که به نظر می‌رسد این عبارات، ترکیبی از حرف اضافه-ی ساده و متمم می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

547 - شناسایی مؤلفه‌های همبستگی ملی در شعر اجتماعی-سیاسی دوره مشروطه (مورد مطالعه: فرخی یزدی و میرزاده عشقی)
ابو طالب پاکباز محمدرضا قاری محسن ایزدیار

10.30495/farsij.2022.1931827.1497

ادبیات مشروطه متعلق به زمانی است که گویندگان ایران ضمن آشنایی با مظاهر تمدن غربی، با فرهنگ و ادب کشورهای مختلف آشنا شده و دریافته اند که ادبیات می تواند گره گشای بسیاری از مسایل سیاسی و اجتماعی باشد. از این رو در ادبیات مشروطه شاهد مضامینی هستیم که گویندگان به واسطه آنه چکیده کامل

ادبیات مشروطه متعلق به زمانی است که گویندگان ایران ضمن آشنایی با مظاهر تمدن غربی، با فرهنگ و ادب کشورهای مختلف آشنا شده و دریافته اند که ادبیات می تواند گره گشای بسیاری از مسایل سیاسی و اجتماعی باشد. از این رو در ادبیات مشروطه شاهد مضامینی هستیم که گویندگان به واسطه آنها سعی در ایجاد همبستگی میان مردم کرده اند. در این پژوهش که به روش توصیفی –تحلیلی با هدف شناخت مولفه های همبستگی در شعر فرخی یزدی و میرزاده عشقی انجام شد. به این نتیجه رسیدیم که این دو شاعر با در نظر گرفتن عناصر مشترک میان همه ملت، در اشعار خود از این مضامین استفاده کرده اند تا مردم را ترغیب به اتحاد و وحدت کنند. این مضامین و مولفه های مشترک در ارتباط با هویت ملی، مذهبی قرار دارد که موجب تحریک حس ایران دوستی آنها می شود. این عاصر عبارتند از: سرزمین مشترک، تاریخ مشترک، دین مشترک. فرخی و عشقی با یادآوری ویژگی های تاریخ باستانی ایران و دلاوری های گذشته، اهمیت وطن به عنوان نمادی از مادر، لزوم حفظ زبان و فرهنگ فارسی، دین اسلام و لزوم حفظ آن از شر بیگانگان، کوشیده اند، تا ملت را برای همبستگی در برابر اجانب و حکام بی دین آماده مبارزه کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

548 - بررسی عنصر روایت در منظومه «ناظر و منظور» وحشی بافقی براساس نظریه تزوتان تودوروف
سیده زهرا علوی شراره الهامی رضا برزویی بدریه قوامی

10.30495/farsij.2023.1949109.1674

پژوهش حاضر به بررسی عنصر روایت در منظومه ی عاشقانه ناظر ومنظور اثر وحشی بافقی بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می پردازد. ساختار روایت به شیوه سازمان دهی و مجموعه روابط و عناصر و اجزای سازنده اثر اطلاق می گردد و تحلیل ساختاری چگونگی ارتباط مابین این عناصر را بررسی می کند. چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسی عنصر روایت در منظومه ی عاشقانه ناظر ومنظور اثر وحشی بافقی بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می پردازد. ساختار روایت به شیوه سازمان دهی و مجموعه روابط و عناصر و اجزای سازنده اثر اطلاق می گردد و تحلیل ساختاری چگونگی ارتباط مابین این عناصر را بررسی می کند. از جمله دریافتن گزاره و پی رفت و هم چنین بررسی پیرنگ، راوی و زوایای سیر خطی داستان. البته غیر از موارد ذکر شده فکر و اندیشه محتوای اثر نیز بررسی می شود. بنابراین با توجه به پیدایش مکاتب نقد ادبی که باب تازه ای در پژوهشهای زبان فارسی گشوده است و هم چنین جایگاه منظومه های عاشقانه فارسی به عنوان آثار برجسته از آغاز پیدایش تاکنون، حامل بسیاری از ویژگیهای این زبان و ادبیات بوده اند و بررسی آنها از جنبه روایی قابل تأمّل است. این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به استخراج جنبه های روایی در این اثر پرداخته است. وجود هشت پی رفت وگزاره که گاه در بین آنها تعادل و عدم تعادل دیده می شود و اینکه پی رفت ها به تعادل نهایی نمی رسند، جنبه های علیت و علیت سازی برای ادامه روایت، شیوه پردازش شخصیت ها با توجه به دو عنصر عاشق و معشوق و موانع موجود برای رسیدن آنها به هم و موادگزاره ساز در روایت و... از یافته های این پژوهش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

549 - تحلیل داستان روز چهارشنبة هفت‌پیکر نظامی بر اساس نقد ادبی جدید (طرح‌وارة تکمیلی بر نظریة ژیلبردوران)
مهری امینی ثانی مریم سعیدی

در این مقاله به تحلیل افسانة روز چهارشنبه از مثنوی هفت‌پیکر نظامی بر طبق نظریّة ژیلبر دوران پرداخته‌ شده است. از آنجایی که یکی از ویژگی&lrm;های نظریة علمی، پویایی و جلورونده بودن آن است، نگارنده در این مقاله به الگویی تازه رسیده است. با توجّه به الگو‌های ارائه شدة ژیلبر چکیده کامل

در این مقاله به تحلیل افسانة روز چهارشنبه از مثنوی هفت‌پیکر نظامی بر طبق نظریّة ژیلبر دوران پرداخته‌ شده است. از آنجایی که یکی از ویژگی&lrm;های نظریة علمی، پویایی و جلورونده بودن آن است، نگارنده در این مقاله به الگویی تازه رسیده است. با توجّه به الگو‌های ارائه شدة ژیلبر دوران، گاهی محور متنی در منظومة روزانة تخیّلات قرار دارد، گاهی در منظومة شبانة تخیّلات و گاهی نیز در متنی میان منظومه‌ها حرکتی رفت و آمدی وجود دارد. از نظر وی در حالت ایده‌آل باید هر دو منظومه در یک متن وجود داشته باشد، امّا در این داستان به موردی بر‌می&lrm;خوریم که بسیار جالب توجّه است و آن زمانی است که منظومة شبانه تبدیل به منظومة روزانه می&lrm;شود. به‌نظر می&lrm;رسد ژیلبر دوران به چنین موردی برخورد نکرده؛ زیرا در تقسیم‌بندی وی نمی&lrm;توان چنین موردی، یعنی مبدّل شدن منظومه‌ای را به منظومة دیگر یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

550 - تاثیر دورکاری بر تعهد و قصد ترک شغل با نقش مداخله گری فرسودگی شغلی
مصطفی حیدری هراتمه

هدف تحقیق بررسی دورکاری و تاثیر مداخله گری فرسودگی شغلی بر تعهد و قصد ترک شغل در نظر گرفته شد. نحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری و تحلیل اطلاعات و داده ها به ترتیب توصیفی- پیمایشی و پرسشنامه و از نوع علی است جامعه اماری تحقیق چند شرکت بزرگ تولیدی خدما چکیده کامل

هدف تحقیق بررسی دورکاری و تاثیر مداخله گری فرسودگی شغلی بر تعهد و قصد ترک شغل در نظر گرفته شد. نحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری و تحلیل اطلاعات و داده ها به ترتیب توصیفی- پیمایشی و پرسشنامه و از نوع علی است جامعه اماری تحقیق چند شرکت بزرگ تولیدی خدماتی که در شرایط پاندمی کرونا به صورت دورکاری انجام وظیفه می نمودند و شامل300 نفر که به صورت تصادفی ساده، نمونه ی 169 تعیین و تشویق به پاسخ دهی شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه های استاندارد تعهد سازمانی(Allen and Meyer (1990) )، دورکاری(Wiesenfeld et al. (1999 )، فرسودگی شغلی( Burnout (1995)) و قصد ترک شغل ( Schaubroeck, Cotton, and Jennings (1989)) استفاده شد. نتایج نشان داد : دورکاری مسیری را برای مدیران پیش رو می گذارد تا فرسودگی شغلی کارکنان را کاهش دهند و تعهد را بالا ببرند و قصد ترک شغل را در سطح کم نگه دارند و جهت دستیابی به اهداف منابع عاطفی روانی خود را ذخیره نمایند. در غیاب عدم ارتباط مستقیم، زمان اضافی و انرژی ذخیره شده متوجه کارکنان از راه دور می گردد که می توان آن زمان را به رفع نیازهای خانواده، کاهش استرس و تقویت بازدهی اختصاص دهند. لذا بدین شیوه دورکاری می توان به عنوان ابزار مدیریتی کارایی بیشتری را تحصیل و اراده خوب و تعهد بالا در بین کارکنان به وجود آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

551 - تحلیل ذهنیت مدیران دستگاه های اجرایی نسبت به دورکاری کارکنان در سازمان با کاربست روش کیو
محمد قاسمی اسماعیل کمالی فر

پژوهش حاضر با هدف تحلیل ذهنیت مدیران دستگاه های اجرایی نسبت به دورکاری کارکنان در سازمان با کاربست روش کیو انجام شد. روش پژوهش برحسب هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت اکتشافی و از حیث گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی است که با استفاده از روش کیو (کیفی- کمی) الگوهای ذهنی مختلف م چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تحلیل ذهنیت مدیران دستگاه های اجرایی نسبت به دورکاری کارکنان در سازمان با کاربست روش کیو انجام شد. روش پژوهش برحسب هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت اکتشافی و از حیث گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی است که با استفاده از روش کیو (کیفی- کمی) الگوهای ذهنی مختلف مدیران دستگاه های اجرایی نسبت به دورکاری کارکنان در سازمان احصاء شد. از بین مدیران دستگاههای اجرایی استان قم به شیوه نمونه گیری هدفمند و غیر احتمالی به تعداد 32نفر مدیر به عنوان جامعه هدف انتخاب و با آنها مصاحبه مبتنی به روش کیو (Q) انجام شد و کارت های مربوط به گزاره های کیو در بین آنها توزیع شد. بر اساس کارتهای توزیع شده، از میان 40 گزاره، 23 گزاره نهایی شناسایی و در مرحله بعد توسط مشارکت کنندگان اولویت بندی شدند. درنهایت، بر اساس یافته ها و نتایج تحلیل عاملی کیو، مشخص شد که سه الگوی ذهنی مختلف (الگوی ذهنی مدیران وضعیت محور، سازمان محور و کارمند محور) نسبت به دورکاری کارکنان وجود دارد. بر اساس نتیجه گیری نهایی می توان چنین تفسیر کرد که درصد زیادی از گزاره ها و الگوهای ذهنی شناسایی شده مدیران، وضعیت محور بوده و معتقد بودند با توجه به وضعیت و شرایط موجود مثل بحران کرونا دورکاری الزامی است اما برخی دیگر از مدیران دیدگاه سازمان محور داشتند و دورکاری را در کل به ضرر سازمان می پنداشتند در مقابل الگوی ذهنی سوم بر مفید بودن دور کاری برای کارمندان و سازمان تاکید داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

552 - اصلاح و بهبود ارتعاشات فن‌های هوایی با افزایش سختی و تغییر فرکانس‌های طبیعی سازه
عرفان میرشکاری بهمن پورمحمد

در این تحقیق به بررسی علل ارتعاشات بیش از حد مجاز فن های هوایی سیستم خنک کننده کمپرسورهای تزریق گاز ی پرداخته شد. با بررسی طیف ارتعاشی سازه مشخص گردید، فرکانس غالب مربوط به یک برابر دور الکتروموتور می باشد و با بررسی عوامل ایجاد کننده آن، عامل اصلی ارتعاشات، نزدیک بودن چکیده کامل

در این تحقیق به بررسی علل ارتعاشات بیش از حد مجاز فن های هوایی سیستم خنک کننده کمپرسورهای تزریق گاز ی پرداخته شد. با بررسی طیف ارتعاشی سازه مشخص گردید، فرکانس غالب مربوط به یک برابر دور الکتروموتور می باشد و با بررسی عوامل ایجاد کننده آن، عامل اصلی ارتعاشات، نزدیک بودن فرکانس طبیعی به فرکانس یک برابر دور الکتروموتور شناسایی شد. بیشترین مقدار ارتعاشات بر اساس سوابق اندازه گیری مربوط به فن C به میزان mm/s RMS 96/36 بود. سپس با استفاده از اندازه گیری ارتعاشات سازه و انجام آنالیز تغییر شکل و مودال حین کارکرد و استفاده از نرم افزارهای مربوطه فرکانس های طبیعی سازه استخراج گردید و با استفاده از نرم افزار و روش اجزاء محدود، مدل هندسی سازه فن ترسیم و نزدیکترین مدل به شرایط واقعی شبیه سازی گردید. با مقایسه فرکانس های طبیعی سازه در مدلسازی هندسی و روش تجربی از صحت مدلسازی اطمینان حاصل گردید. به منظور اصلاح سازه و کاهش ارتعاشات، کم هزینه ترین روش اصلاح با افزایش سختی سازه از طریق جوشکاری بخشی از سازه در مدل نرم افزاری اعمال و با توجه به مثبت بودن نتایج، اصلاحات مد نظر بصورت عملی بر روی سازه فن های هوایی اعمال گردید. اصلاحیه عملی منجر به تغییر دومین فرکانس طبیعی از 53/24 هرتز به 22/28 هرتز و ایجاد فاصله مطمئن از فرکانس تحریک گردید. اصلاحیه مذکور منجر به کاهش مقدار ارتعاشات از mm/s RMS 96/36 به mm/s RMS ‌ 87/3 گردید و طبق استاندارد ISO 14694 در محدوده قابل قبول قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

553 - معنویت فضیلت گرا؛ نیاز عرفان معاصر
رضا اکبری

می توان از منظرهای مختلفی عرفان را واکاوی کرد از جمله می توان به طبیعت تجربه های، عرفانی واقع نمایی تجربه های عرفانی و مکاتب عرفانی اشاره کرد. یکی از مسائل مهم در خصوص عرفان کارکرد این واقعیت در زندگی انسان به ویژه دوران معاصر است. شاید بتوان عرفان را به معنویت فرو چکیده کامل

می توان از منظرهای مختلفی عرفان را واکاوی کرد از جمله می توان به طبیعت تجربه های، عرفانی واقع نمایی تجربه های عرفانی و مکاتب عرفانی اشاره کرد. یکی از مسائل مهم در خصوص عرفان کارکرد این واقعیت در زندگی انسان به ویژه دوران معاصر است. شاید بتوان عرفان را به معنویت فروکاست. معنویت در دو لایه ی معنویت اخلاق بنیاد و خدابنیاد قابل طرح است به گونه ای که این دو رابطه ی عموم و خصوص مطلق داشته باشند. هر معنویت خدا،بنیاد معنویت اخلاق بنیاد نیز هست؛ اما هر معنویت اخلاق، بنیاد معنویت خدا بنیاد نیست. مطلوب جوامع بشری معنویت خدا بنیاد است؛ اما در جوامع و گروه هایی که دین جایگاه اولیه خود را از دست داده است به عنوان یک سیاست می توان معنویت اخلاق بنیاد را مقدمه ای برای دستیابی به معنویت خدا بنیاد در نظر گرفت. توجه به اخلاق در معنویت اخلاق بنیاد هم جنبه های سلبی و هم جنبه های ایجابی را در بر می گیرد و توجه انحصاری به کارهای خوب، بدون پرهیز از کارهای ناشایست در واقع تحریف اخلاق و بازی در زمین شیطان است. هر یک از این دومعنویت، مؤلفه های نظری و عملی دارد برای شتاب بخشیدن به رشد معنویت خدا بنیاد در دوران معاصر، نقش الگوهای اخلاقی زندگی انسان بسیار کارگشا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

554 - جایگاه رساله ی استادی در فلسفه ی نقدی کانت
حسین هوشنگی

حیات فلسفی کانت مشتمل بر دو دوره ی پیشانقدی (تا ۱۷۷۰.م) و نقدی است. رساله ی استادی کانت که در سال ۱۷۷۰. م تالیف شده است، کانت را در میانه ی پرواز نشان می دهد. اساساً دوره های گذار در تاریخ فلسفه اهمیت ویژه ای دارند چون می توانند ما را با مسائل اصلی فلسفی در دوره ت چکیده کامل

حیات فلسفی کانت مشتمل بر دو دوره ی پیشانقدی (تا ۱۷۷۰.م) و نقدی است. رساله ی استادی کانت که در سال ۱۷۷۰. م تالیف شده است، کانت را در میانه ی پرواز نشان می دهد. اساساً دوره های گذار در تاریخ فلسفه اهمیت ویژه ای دارند چون می توانند ما را با مسائل اصلی فلسفی در دوره تکون و شکل گیری آنها از نزدیک آشنا کنند و افزون بر تسهیل فهم و درک اهمیت راه حل ها و نوآوری ها ریشه شناسی اصطلاحات خاص فیلسوف را نیز میسر کند. در رساله ی استادی، با تفکیک حساسیت و عقل شناخت پدیداری به حساسیت و شناخت نفس الامری به عقل اختصاص داده می شود. در همین رساله، کانت به عامل زمان و مکان به عنوان صورت ادراک که وظیفه ساماندهی به معرفت را ایفا می کند، تفطن می یابد. بعدها مسئله چگونگی تطابق مفاهیم عقلی با اعیان غیر محسوس توجّه او را جلب کرد و در رویارویی با این مسئله مفاهیم عقلی را هم ناظر به عالم پدیداری دانست؛ ولی تحت تاثیر شبهات هیوم در باره علیت اطلاق آن مفهوم بر عالم پدیداری نیز محل سوال قرار گرفت و راه برای طرح آموزه ی عناصر پیشینی در دوره نقدی گشوده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

555 - تأثیر نهادهای آموزشی بر ارتقای جایگاه زنان دوره قاجار
فاطمه محبوب علی اصغر داودی حمید سعیدی جوادی

وضعیت زنان در دوره قاجار به گونه‌ای بود که از کوچکترین حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محروم بوده و تحت محدودیت‌های شدید ناشی از جامعه مردسالار قرار داشتند. یکی از مهمترین دلایلی که زنان را در آن وضعیت قرار داده بود بی‌سوادی، عدم آگاهی و عدم ارتباط با جامعه بود. ب چکیده کامل

وضعیت زنان در دوره قاجار به گونه‌ای بود که از کوچکترین حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محروم بوده و تحت محدودیت‌های شدید ناشی از جامعه مردسالار قرار داشتند. یکی از مهمترین دلایلی که زنان را در آن وضعیت قرار داده بود بی‌سوادی، عدم آگاهی و عدم ارتباط با جامعه بود. به همین دلیل از جمله اولین اقداماتی که توسط زنان نوگرا صورت گرفت ساخت مدارس دخترانه و تلاش برای سوادآموزی دختران و زنان بود. اگرچه تأسیس مدارس دخترانه در آن محیط با اعتراض و واکنش جامعه سنتی مواجه شد، ولی به تدریج و بویژه بعد از انقلاب مشروطه گسترش یافت و تأثیرات مفیدی بر وضعیت زنان گذاشت. هدف پژوهش حاضر بررسی نتایج و پیامدهای تأسیس و گسترش تدریجی نهادهای آموزشی بر وضعیت زنان این مقطع است. از این رو پرسش این است که نهادهای آموزشی چه تأثیری بر وضعیت زنان دوره قاجار داشته است؟ فرضیه این است که نهادهای آموزشی از جمله مدارس دخترانه، باعث سوادآموزی و به تبع آن رشد آگاهی، تغییر نگرش و تلاش برای ایفای نقش بیشتر زنان در جامعه شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که زنانِ تسلیم‌پذیر و بی‌ادعای دوره قاجار، با ورود به دوره پهلوی به زنانی مطالبه‌گر تبدیل شده که مطالباتی مانند حق ورود به جامعه و اشتغال را مطرح کرده‌اند. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است و داده‌ها به شیوه کتابخانه‌ای گردآوری شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

556 - تأثیر سختی و سرعت دورانی ابزار بر روی استحکام کششی و ریزسختی اتصالات نامشابه آلومینیوم 6061-T6 و آلومینیوم 7075-T6در جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی نقطه‌ای
فرج اله ضامن علی حیدری مقدم

در این پژوهش جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی نقطه ای بر روی صفحات آلومینیومی 7075 و 6061 انجام شده است. هدف از این کار، بررسی تاثیر سختی ابزار و سرعت دورانی آن با تغییر چیدمان صفحات بر خواص مکانیکی اتصالات می باشد. دو ابزار از جنس فولاد H13 با سختی متفاوت استفاده گردید. خواص چکیده کامل

در این پژوهش جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی نقطه ای بر روی صفحات آلومینیومی 7075 و 6061 انجام شده است. هدف از این کار، بررسی تاثیر سختی ابزار و سرعت دورانی آن با تغییر چیدمان صفحات بر خواص مکانیکی اتصالات می باشد. دو ابزار از جنس فولاد H13 با سختی متفاوت استفاده گردید. خواص مکانیکی جوش از نظر استحکام کششی برشی و ریزسختی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد در حالتی که صفحه آلومینیوم 6061 در بالای چیدمان قرار دارد، مقادیر نیروی کششی برشی کمتر از شرایطی است که صفحه آلومینیوم 7075 در بالا قرار می گیرد. همچنین با افزایش سرعت دورانی ابزار، مقادیر نیروی کشش برشی روندی نزولی را طی کرده است. مقادیر ریزسختی در ابزار عملیات حرارتی شده بالاتر از مقادیر ریزسختی ابزار خام می باشد. همچنین با افزایش سرعت دورانی ابزار، مقادیر ریزسختی بدست آمده روندی صعودی به خود گرفته است. این امر بدلیل افزایش گرمای اصطکاکی منتقل شده در اثر سرعت بسیار بالای ابزار بوده که سختی منطقه جوش را افزایش داده است. بهینه ترین حالت در سرعت دورانی 1000 دور در دقیقه و در چیدمانی که آلومینیوم 7075 در بالای صفحات قرار گرفته بود، بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

557 - بررسی الگوی ساختاری رابطة فرآیند مدیریت دانش ومهارت‌های مدیریتی با نقش میانجی تفکر خلاق در میان مدیران و دبیران دبیرستان‌های اصفهان
علی شمسی سعید رجایی پور رضا هویدا

چکیده: زمینه:درعصردانایی،دانش ومدیریت آن یکی ازضروریات اصلی سازمان های آموزشی است .دراین فرآیند مدیران نقشی اساسی به عهده دارند. هدف: بررسی رابطه بین مهارت های سه گانه مدیریتی ومدیریت دانش بانقش میانجی تفکر خلاق در میان مدیران و دبیران نواحی شش گانه آموزش و پرورش شهر چکیده کامل

چکیده: زمینه:درعصردانایی،دانش ومدیریت آن یکی ازضروریات اصلی سازمان های آموزشی است .دراین فرآیند مدیران نقشی اساسی به عهده دارند. هدف: بررسی رابطه بین مهارت های سه گانه مدیریتی ومدیریت دانش بانقش میانجی تفکر خلاق در میان مدیران و دبیران نواحی شش گانه آموزش و پرورش شهر اصفهان در سال تحصیلی 95-94 . روش: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل مدیران و دبیران دبیرستان‌های متوسطه دوم می‌باشد. روش نمونه‌گیری، تصادفی طبقه‌ای متناسب با حجم و برای محاسبه حجم نمونه‌ها از فرمول کوکران و جداول مورگان استفاده شده است. 185 نفر از مدیران به پرسشنامه استاندارد تفکرخلاق تورنس باضریب پایایی88/. و370 نفر از دبیران به پرسشنامه‌های محقق ساخته مدیریت دانش و مهارت‌های مدیریتی براساس نظریه نونوکا وتاکوچی ونظریه رابرت کاتز باضریب پایایی97/. و97/.پاسخ دادند. داده‌ها با استفاده از روش‌های آماری و مدل‌سازی معادلات ساختاری توسط نرم افزارهای spss ولیزرل موردتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها: بین مهارت‌های مدیریتی و مدیریت دانش درسطح p<./05رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد و از بین متغیرهای مورد مطالعه در رگرسیون بهترین پیش‌بینی کننده مدیریت دانش در گام اول مهارت انسانی، در گام دوم مهارت فنی و در گام سوم مهارت ادراکی بوده است. در رابطه مدیریت دانش و مهارت های مدیریتی تفکر خلاق نقش میانجی دارد. شاخصهای ارزیابی برازش مدل، مانند GFI وRMSR نشان دهندة برازش مناسب الگوی مفهومی پژوهش می‌باشند. نتیجه‌گیری: اجرای سیستم مدیریت دانش نیازمند داشتن مهارت‌های مدیریتی ازسوی مدیران است.دراین فرایند ویژگی تفکر خلاق می تواند نقش میانجی ایفا نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

558 - نقش سرمایه روان شناختی در رفتار نوآورانه، با میانجی گری نشاط کاری معلمان ابتدایی بیرجند
حسین خسروی هادی پورشافعی فاطمه طاهرپور

پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش سرمایه روان شناختی در رفتار نوآورانه با میانجی گری نشاط کاری معلمان انجام‌گرفته است. روش پژوهش توصیفی‌ همبستگی و جامعه آماری شامل معلمان مقطع ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد 1500 نفر بود که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تع چکیده کامل

پژوهش حاضر باهدف بررسی نقش سرمایه روان شناختی در رفتار نوآورانه با میانجی گری نشاط کاری معلمان انجام‌گرفته است. روش پژوهش توصیفی‌ همبستگی و جامعه آماری شامل معلمان مقطع ابتدایی شهر بیرجند در سال تحصیلی 97-1396 به تعداد 1500 نفر بود که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تعداد 306 نفر انتخاب گردید. برای سنجش متغیر سرمایه روان شناختی از پرسشنامه لوتانز (2007)، رفتار نوآورانه از پرسشنامه کانتر(1988) و نشاط کاری از پرسشنامه شایروم (2004) استفاده گردید. روایی محتوایی پرسشنامه توسط متخصصان تأیید شد. ضریب پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از ضریب آلفای کرون باخ برای پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی 81/0، رفتار نوآورانه 88/0 و برای نشاط کاری 91/0 برآورد گردید. تجزیه‌وتحلیل داده ها در سطح توصیفی (فراوانی، میانگین، انحراف معیار) و سطح استنباطی (همبستگی پیرسون، تحلیل واریانس، رگرسیون و الگویانی معادلات ساختاری) انجام گرفت. نتایج حاکی از آن بود که سرمایه روان‌شناختی با میزان بتا 57/0 نشاط‌کاری و با بتای 67/0 پیش‌بینی کننده رفتار نوآورانه است. همچنین نشاط‌کاری با بتای 63/0 رفتار نوآورانه و نشاط عاطفی بیشترین و نشاط جسمانی کمترین پیش بینی را دارد. یافته ها نشان داد که نشاط کاری نقش میانجی بین سرمایه روان شناختی و رفتار نوآورانه ایفا می‌کند و مدل پژوهش از برازش خوبی برخوردار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

559 - طراحی الگوی مدرسه خلاق برای دوره ابتدایی و اعتباربخشی آن از دیدگاه متخصصان
صدیقه یاسمی علی حسینی خواه مرجان کیان مسعود گرامی پور افضل السادات حسینی

زمینه: مدرسه به عنوان نهادی که بیشترین ساعات عمر انسان را در اختیار دارد در بروز رفتارهای خلاق افراد بسیار نقش‌آفرین است. بنابراین، ایجاد محیط و فضای مساعد برای رشد و‌پرورش خلاقیت یادگیرندگان بعنوان یک نیاز ضروری بیش از پیش در مدارس کشور به‌ویژه در دوره ابتدایی احساس می چکیده کامل

زمینه: مدرسه به عنوان نهادی که بیشترین ساعات عمر انسان را در اختیار دارد در بروز رفتارهای خلاق افراد بسیار نقش‌آفرین است. بنابراین، ایجاد محیط و فضای مساعد برای رشد و‌پرورش خلاقیت یادگیرندگان بعنوان یک نیاز ضروری بیش از پیش در مدارس کشور به‌ویژه در دوره ابتدایی احساس می‌شود. هدف: پژوهش حاضر، طراحی الگوی مدرسه خلاق برای دوره ابتدایی و اعتباربخشی آن از دیدگاه متخصصان بود. روش پژوهش: ترکیبی از نوع اکتشافی متوالی(کیفی-کمی) بود. روش پژوهش در فازکیفی از نوع مطالعات تطبیقی- اسنادی و در فاز کمی از نوع پژوهش‌های توصیفی- پیمایشی با استفاده از تکنیک دلفی بود. روش نمونه‌گیری در هر دو فاز هدفمند بود. بدین صورت در مرحله اول پژوهش، منابع مکتوب (اسناد، مقالات و کتب) مرتبط با موضوع به تعداد 283 به روش تحلیل محتوای استقرایی و با استفاده از نرم افزار ATLAS.ti و رویکرد NCT مورد تحلیل قرار گرفتند. در مرحله دوم پرسشنامه 12 سوالی محقق ساخته در میان متخصصان برنامه درسی و حوزه‌ی خلاقیت توزیع شد و داده‌ها با استفاده از نرم افزار Excel2010و spss19 مورد تجزیه و‌تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج مرحله اول نشان داد که مدرسه خلاق دارای شش بعد و سی مولفه است. بعد برنامه درسی خلاق دارای نه مولفه؛ بعد دانش‌آموز خلاق دارای سه مولفه؛ بعد خانواده خلاق دارای پنج مولفه؛ بعد معلم خلاق دارای پنج مولفه؛ بعد مدیر خلاق دارای چهار مولفه و بعدفرهنگ خلاق دارای چهار مولفه بود. همچنین نتایج اعتباربخشی الگوی طراحی شده براساس نظر متخصصان برنامه درسی و خلاقیت مناسب بوده و آن را مطلوب دانسته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

560 - طراحی و اعتباریابی الگوی نوآورانه رهبری تحول آفرین در مدارس متوسطه با رویکرد کیفی (نمونه موردی: مدارس متوسطه شهرستان اردبیل)
حسن اصلان زاده مسعود مرادی محمد مجتبی زاده

هدف: هدف اصلی پژوهش طراحی الگوی نوآورانه رهبری تحول‌آفرین در مدارس متوسطه و اعتباریابی آن است.روش: روش تحقیق، کیفی از نوع داده‌بنیاد بوده است. جامعه مورد بررسی متشکل از منتخبین خبرگان شامل اساتید دانشگاهی و مدیران کلان آموزش و پرورش که سال‌ها در زمینه رهبری تحول‌آفرین م چکیده کامل

هدف: هدف اصلی پژوهش طراحی الگوی نوآورانه رهبری تحول‌آفرین در مدارس متوسطه و اعتباریابی آن است.روش: روش تحقیق، کیفی از نوع داده‌بنیاد بوده است. جامعه مورد بررسی متشکل از منتخبین خبرگان شامل اساتید دانشگاهی و مدیران کلان آموزش و پرورش که سال‌ها در زمینه رهبری تحول‌آفرین مدارس تجارب ارزنده‌ای کسب کرده‌اند. تعداد 30 نمونه انتخاب شد. برای دستیابی به مدل پژوهش از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بهره برده شده است. جهت تجزیه و تحلبل داده‌ها از نرم افزار مکس کیو‌دا استفاده شد.یافته‌ها: نتایج بدست آمده از متون مصاحبه در وهله اول کدگذاری باز صورت گرفت، سپس از کنار هم قرار دادن کدهای اولیه مفاهیم ساخته شد و در نهایت، مقوله‌ها نیز با ربط‌دهی ‌مفاهیم، نمودار گرفتند که مدل نهایی بدست آمد. این مدل با محوریت مقوله طراحی سیستم مدیریت عملکردی مدارس متوسطه با مشخص کردن شرایط علّی، راهبرد، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر و پیامدها طراحی شد. اعتبار مدل نیز با استفاده از شاخص مقبولیت کوربین و استراوس تایید گردید.نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان می‌دهد که رهبری تحول در مدارس متوسطه از 9 فصل انتخابی متشکل از تسهیل در برنامه‌ریزی و آموزش، مدیریت و نگهداشت منابع انسانی، خلق نوآوری، رهبری حمایتی، خودمدیریتی، رهبری انگیزشی، طراحی سیستم مدیریت عملکرد سازمانی، اثربخشی و استراتژی محوری و کدهای محوری آنها می باشد که در تشکیل مدل تحقیق موثر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

561 - بررسی عوامل آموزشی موثر بررشد خلاقیت در بین دانش آموزان دوره متوسطه مدارس شهرستان تکاب
سجاد نعمتی یار عزیز نورالدین میرزایی رسول داودی

زمینه: خلاقیت یکی از ویژگی های مهم رفتار انسان است که بر رشد فردی و اجتماعی فرد تأثیرگذار بوده و نقش بسزایی در توسعه و پیشرفت جامعه دارا است. هدف: پژوهش حاضر بررسی عوامل آموزشی مؤثر بر رشد خلاقیت در بین دانش‌آموزان دوره متوسطه مدارس شهرستان تکاب اجرا شد. روش: در این چکیده کامل

زمینه: خلاقیت یکی از ویژگی های مهم رفتار انسان است که بر رشد فردی و اجتماعی فرد تأثیرگذار بوده و نقش بسزایی در توسعه و پیشرفت جامعه دارا است. هدف: پژوهش حاضر بررسی عوامل آموزشی مؤثر بر رشد خلاقیت در بین دانش‌آموزان دوره متوسطه مدارس شهرستان تکاب اجرا شد. روش: در این پژوهش با روش توصیفی از نوع پیماشی اجرا شد. نمونه آماری شامل کلیه دبیران، مدیران و اعضای آموزش و پروش دوره متوسطه 221 نفر که حجم نمونه براساس فرمول کوکران 136 و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای طبقه ای متناسب با حجم نمونه انجام گرفت. داده های به دست آمده به روش آزمون تحلیل عاملی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نتایج به دست آمده حاکی از این مطلب بود که عملکرد تحصیلی و حافظه فعال با میانجی گری فراشناخت، شناخت و بعد عاطفی تأثیر مثبت و معناداری بر رشد خلاقیت دانش آموزان دارند. همچنین نتایج تجزیه و تحلیل عملکرد تحصیلی به صورت مستقیم 193/0- و حافظه فعال 168/0- با میانجی گری فراشناخت، شناخت و بعد عاطفی به ترتیب 0.318، 0.147 و 0.369 است. نتیجه گیری: عملکرد تحصیلی و حافظه فعال به صورت مستقیم دارای تأثیرگذاری ضعیف و معکوس بوده در حالی که با میانجی گری متغیرهای فراشناخت، شناخت و بعد عاطفی دارای تأثیرگذاری مثبت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

562 - فراترکیب عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان برای شناسایی جایگاه کاربرد اخلاق خلاق
مصطفی رستگار آگاه جلیل یونسی علی دلاور پیمان حسنی ابهریان احمد برجعلی

هدف: این پژوهش به‌منظور شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان و فهم جایگاه کاربرد اخلاق خلاق در آن به اجرا درآمد. روش: برای شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان فراترکیبی از پژوهش‌های علمی در حوزه‌ی تصمیم‌گیری اخلاقی انجام شد. مقالات مورد استفاد چکیده کامل

هدف: این پژوهش به‌منظور شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان و فهم جایگاه کاربرد اخلاق خلاق در آن به اجرا درآمد. روش: برای شناسایی عوامل مؤثر بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان فراترکیبی از پژوهش‌های علمی در حوزه‌ی تصمیم‌گیری اخلاقی انجام شد. مقالات مورد استفاده در این فراترکیب در دهه‌ی نود (1390- 1399) و در ایران به چاپ رسیده بودند. تعداد مقالات مورد استفاده در این فراترکیب 54 عنوان بود و تمامی آن‌ها در نشریات علمی پژوهشی منتشر شده بودند. یافته‌ها: نتیجه‌ی این فراترکیب نشان داد که هفت عامل، شامل محیط بیرونی، نگرش، شرایط خاص مسئله‌ی اخلاقی، ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، ویژگی‌های شخصیتی، یادگیری و توانایی ذهنی و شناختی بر تصمیم‌گیری اخلاقی بزرگسالان مؤثر هستند. نتیجه‌گیری: از میان عوامل شناسایی شده چهار عامل شامل محیط بیرونی، نگرش، شرایط خاص مسئله‌ی اخلاقی و یادگیری جایگاه اصلی کاربرد خلاقیت در حوزه‌ی اخلاق به‌شمار می‌آیند که از طریق آن می‌توان راهبردی برای حل مسئله در دوراهی‌های اخلاقی یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

563 - واکاوی ادراک و تجربه زیسته معلمان دوره ابتدایی نسبت به خلاقیت
صدیقه یاسمی مرجان کیان

هدف اصلی از اجرای پژوهش، واکاوی ادراکات و مواجهات معلمان نسبت به خلاقیت در دوره ابتدایی بود. رویکرد پژوهش، کیفی است که با استفاده از روش پدیدارشناسی انجام گرفته است. جامعه پژوهشی شامل معلمان دوره ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399 بود. روش نمونه گیری در پژوهش حاض چکیده کامل

هدف اصلی از اجرای پژوهش، واکاوی ادراکات و مواجهات معلمان نسبت به خلاقیت در دوره ابتدایی بود. رویکرد پژوهش، کیفی است که با استفاده از روش پدیدارشناسی انجام گرفته است. جامعه پژوهشی شامل معلمان دوره ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 1400-1399 بود. روش نمونه گیری در پژوهش حاضر، نمونه گیری هدفمند از نوع نمونه گیری موارد عادی بود. در نهایت با انجام 13 مصاحبه با معلمان مجرب و باتجربه، اشباع داده ها حاصل شد. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختارمند بود. این نوع مصاحبه به دلیل عمیق بودن و انعطاف پذیری برای پژوهش های کیفی مناسب است. به دلیل شرایط کرونایی و تعطیل بودن مدارس، مصاحبه حضوری امکان پذیر نبود. لذا، مصاحبه به صورت بر خط انجام گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده از روش هفت مرحله‌ای کلایزی استفاده شد. تحلیل عمیق دیدگاه ها در مورد مفهوم خلاقیت موجب شناسایی سه مضمون اصلی با عنوان 1- ماهیت خلاقیت؛ 2- دانش آموز خلاق و 3- معلم خلاق و سیزده مضمون فرعی شد. همچینین، واکاوی دقیق دیدگاه‌های معلمان در مورد روش‌های پرورش خلاقیت، منجر به استخراج دو مضمون اصلی با عنوان 1- عوامل مرتبط با معلم و 2- عوامل مرتبط با برنامه درسی و هشت مضمون فرعی شد. در نهایت بررسی دقیق و ریزبینانه دیدگاه‌های معلمان در ارتباط با موانع پرورش خلاقیت منجر به دسته‌بندی سه مضمون اصلی با عنوان1- موانع مربوط به دانش‌آموزان؛ 2- موانع مربوط به معلمان و 3- موانع مربوط به برنامه درسی و یازده مضمون فرعی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

564 - طراحی مدل خلاقیت در آموزش غیرحضوری (آموزش و پرورش منطقه 3 تهران)
منصوره اسکندری مجید رادفر حمیدرضا فاتحی

هدف: هدف از انجام تحقیق حاضر این است که با شناسایی نقاط قوت و نقاط ضعف (SW) اقتصادی-اجتماعی آموزش غیرحضوری ، به مؤسسات آموزشی در اتخاذ راهبردهای خلاقانه در راستای بهبود آموزش و ارتقای عملکرد آموزشی کمک شود.روش: بدین منظور، از طریق نمونه‌گیری هدفمند، اطلاعات 15 نفر از مع چکیده کامل

هدف: هدف از انجام تحقیق حاضر این است که با شناسایی نقاط قوت و نقاط ضعف (SW) اقتصادی-اجتماعی آموزش غیرحضوری ، به مؤسسات آموزشی در اتخاذ راهبردهای خلاقانه در راستای بهبود آموزش و ارتقای عملکرد آموزشی کمک شود.روش: بدین منظور، از طریق نمونه‌گیری هدفمند، اطلاعات 15 نفر از معاونان توسعه مدیریت، معلمان، کارشناسان سنجش تحصیلی و اعضای انجمن‌های اولیاءومربیان آموزش‌و‌پرورش منطقه 3 تهران، از طریق مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته گردآوری و تجزیه‌وتحلیل شد و با استفاده از روش نظریه برخاسته از داده، مدل خلاقیت در آموزش غیرحضوری طراحی شد.یافته‌ها: در مجموع 139 کد نهایی از مصاحبه‌ها استخراج شد. سپس این کدها در شانزده مقوله سطح بالاتر از جمله: وجود مشکلات هزینه‌ای، فرآیندی، بین واحدی، نیاز به کاهش هزینه‌های آموزشی و ... مرتبط با آموزش غیرحضوری خلاقیت طبقه‌بندی شدند. براساس کدهای شناسایی شده، مدل خلاقیت در آموزش غیرحضوری تدوین شد.نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق کیفی نشان می‌دهند که بکارگیری صحیح آموزش غیرحضوری می‌تواند موجب افزایش خلاقیت دانش‌آموزان، ارتقاء جایگاه و اعتبار مدارس در سطح آموزش‌وپرورش، افزایش تعاملات درون مدرسه‌ای، و ارتقاء رضایتمندی والدین، دانش‌آموزان، و کادرآموزشی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

565 - مقایسۀ روند تحول خلاقیت دانش آموزان دختر و پسر دورۀ متوسطه در مناطق بالا و پایین
زهرا باقرزاده گل مکانی شکوه السادات بنی جمالی علی اکبر سیف

زمینه: خلاقیت نیروی پیش برندۀ تمدن به جلو و پاسخی مدرن به مسائل و مشکلاتی است که با تغییرات سریع تکنولوژیکی و اجتماعی همراه می باشند لذا پرورش آن یکی از اولویت های نظام های آموزشی جهان است. هدف: این مقاله در صدد بررسی تحول خلاقیت دانش آموزان شش گروه سنی سیزده تا هجده س چکیده کامل

زمینه: خلاقیت نیروی پیش برندۀ تمدن به جلو و پاسخی مدرن به مسائل و مشکلاتی است که با تغییرات سریع تکنولوژیکی و اجتماعی همراه می باشند لذا پرورش آن یکی از اولویت های نظام های آموزشی جهان است. هدف: این مقاله در صدد بررسی تحول خلاقیت دانش آموزان شش گروه سنی سیزده تا هجده سال مناطق بالا و پایین شهرستان مشهد است. روش: پژوهش حاضر توصیفی – تحولی و طرح مقطعی بوده است. برای اندازه گیری خلاقیت، از آزمون خلاقیت عابدی استفاده شد. جامعه پژوهش را کلیه دانش آموزان مدارس دولتی شهرستان مشهد تشکیل داد که از میان آنها 1273 دانش آموز دختر و پسر از دو منطقه بالا و پایین، به صورت تصادفی و با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. داده های پژوهش با استفاده از تحلیل واریانس عاملی، آزمون تعقیبی و آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که میزان خلاقیت دانش آموزان مناطق بالا، بالاتر از دانش آموزان مناطق پایین است. میزان خلاقیت گروه های سنی مختلف مناطق بالا متفاوت بود؛ به طوری که با افزایش سن، خلاقیت دانش آموزان در این منطقه روند رشد و تحول را طی می کرد. همچنین میزان خلاقیت گروه های سنی مختلف مناطق پایین نیز متفاوت بود؛ به طوری که با افزایش سن، خلاقیت دانش آموزان در این منطقه، روند رشد وتحول را با افت و خیزهایی متفاوت و پایین تر از منطقه بالا طی می کرد. نمرات خلاقیت دانش آموزان دختر و پسر، تفاوت معناداری را نشان نداد. نتیجه گیری: یافته ها، ضرورت ایجاد شرایطی برای رشد خلاقیت، لزوم ارائه الگوهای خلاق و اتخاذ راهبردهایی آموزشی به منظور تضمین شرایط بهینه رشد و تحول خلاقیت را مطرح می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

566 - تحلیل محتوای کتاب درسی علوم تجربی سال دوم راهنمایی بر اساس عوامل خلاقیت گیلفورد
لیلا سلیمی علیرضا عصاره

زمینه : حل مسأله و خلاقیت از ممتازترین توانایی های شناختی انسان است. کشورهای دنیا پرورش قوه خلاقیت شاگردان را ارزشمندترین هدف تربیتی به شمار می‌آورند. روش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-پیمایشی از نوع تحلیل محتوا و کاربردی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل محتوای کتاب چکیده کامل

زمینه : حل مسأله و خلاقیت از ممتازترین توانایی های شناختی انسان است. کشورهای دنیا پرورش قوه خلاقیت شاگردان را ارزشمندترین هدف تربیتی به شمار می‌آورند. روش: روش تحقیق در این پژوهش توصیفی-پیمایشی از نوع تحلیل محتوا و کاربردی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل محتوای کتاب درسی علوم تجربی دوم راهنمایی در سال تحصیلی 90- 1389 می باشد. حجم نمونه برابر با حجم جامعه آماری انتخاب گردیده است. ابزار این تحقیق فرم تحلیل محتوای محقق ساخته با توجه به الگوی عوامل خلاقیت گیلفورد می باشد. برای تحلیل محتوای کتاب درسی علوم تجربی دوم راهنمایی از یک طرح کد گذاری استفاده شده است. این کار در سه مرحله انجام شده است. در مرحله اول محتوای کتاب به چهار قسمت (متن، تکالیف و فعالیت ها، تصاویر و جداول) تقسیم شده؛ در مرحله دوم کلیه واحدها در تمامی قسمت ها با طبقه مورد نظر، از نظر شاخص های خلاقیت گیلفورد مطابقت داده شده و در جداول مربوطه ثبت شده؛ و در مرحله سوم واحدهایی که در سطح بالای عوامل خلاقیت گیلفورد قرار داشتند شناسایی و شمارش شده اند. روایی ابزار تحقیق بر اساس نظرات متخصصان تعلیم و تربیت قابل قبول بود و پایایی بر اساس فرمول هولستی مورد محاسبه قرار گرفته است (مقدار آن 93/0). داده های حاصل با استفاده از آمار توصیفی ( شامل فراوانی و درصد) مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است . هدف: این مقاله به بررسی کتاب علوم تجربی ازنظرمحتوای آموزشی مناسب برای رشد خلاقیت پرداخته است. یافته ها: کتاب درسی علوم تجربی دوم راهنمایی تأکید بیش از حد به سطح حافظه شناختی و تفکر همگرا دارد و به تفکر واگرا و تفکر ارزشیاب در حد ضعیفی توجه نموده است. نتیجه گیری: درمحتوای کتاب درسی علوم تجربی دوم راهنمایی بین سطوح گوناگون خلاقیت گیلفورد تعادل مناسبی وجود ندارد و بایستی در این زمینه تمهیداتی اندیشیده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

567 - تأملی بر نقش دوره‌های آموزشی بر ایجاد روحیة کارآفرینی در بین دانشجویان دانشگاه
سعید غیاثی ندوشن سمیرا فلاحیانی

زمینه: کارآفرینی دانشگاهی به عنوان یک رویکرد و همچنین به عنوان رسالت سوم دانشگاه ها و آموزش عالی در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش دوره های آموزشی بر ایجاد و پرورش روحیه کارآفرینی در بین دانشجویان انجام شد. روش: طرح پژوهش کمی و ر چکیده کامل

زمینه: کارآفرینی دانشگاهی به عنوان یک رویکرد و همچنین به عنوان رسالت سوم دانشگاه ها و آموزش عالی در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش دوره های آموزشی بر ایجاد و پرورش روحیه کارآفرینی در بین دانشجویان انجام شد. روش: طرح پژوهش کمی و روش آن توصیفی از نوع پیمایشی است. داده های این پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بر اساس ابعاد مطرح شده توسط مک کلاند جمع آوری شد. روایی آن توسط صاحبنظران و خبرگان مورد تأیید قرار گرفت و پایایی ابزار نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه شد که 92/0گزارش شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی به تعداد 2500نفر است که در سال تحصیلی 94-1393در پردیس مرکزی مشغول به تحصیل بودند. از این تعداد با استفاده از روش نمونه گیری نمونه گیری تصادفی خوشه ای و از طریق جدول مورگان 335 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. یافته ها:طبق یافته های پژوهش همه مؤلفه های کارآفرینی که در این پژوهش مورد اندازه گیری قرار گرفته اند (توفیق طلبی، تحمل ابهام، اعتماد به نفس، مخاطره پذیری و خلاقیت) کمتر از حد متوسط گزارش شده اند. همچنین نقش دوره های آموزشی در ایجاد روحیۀ کارآفرینی و مؤلفه های آن در بین دانشجویان مرد و زن تفاوت معناداری نداشت. نتیجه گیری: دوره های آموزشی که دانشگاه علامه طباطبایی برگزار می کند بر پرورش روحیه کارآفرینی در دانشجویان تأثیر ندارند و لذا برنامه های آموزشی این دانشگاه با نگاهی استراتژیک باید بازاندیشی، بازطراحی و بازآفرینی شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

568 - بررسی تأثیر آموزش علوم تجربی مبتنی بر رویکرد اکتشافی بر خلاقیت و انگیزه پیشرفت دانش آموزان
غلامعلی احمدی شوبو عبدالملکی

زمینه: با عنایت به اینکه رویکرداکتشافیبهعنوانیکىازروش‌هاىیادگیرىفعالمطرحاستاستفادهازاین رویکرد مىتواندبهعنوانیکروشتدریسمناسبدرآموزشعلومتجربىمورد توجهقرارگیرد. هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر آموزش علوم تجربی مبتنی بر رویکرد اکتشافی بر خلاقیت و انگیزه پیشرفت دانش چکیده کامل

زمینه: با عنایت به اینکه رویکرداکتشافیبهعنوانیکىازروش‌هاىیادگیرىفعالمطرحاستاستفادهازاین رویکرد مىتواندبهعنوانیکروشتدریسمناسبدرآموزشعلومتجربىمورد توجهقرارگیرد. هدف: هدف از انجام این پژوهش بررسی تأثیر آموزش علوم تجربی مبتنی بر رویکرد اکتشافی بر خلاقیت و انگیزه پیشرفت دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر سنندج است. روش: روش تحقیق در این مطالعه نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون -پس آزمون با گروه گواه می باشد،برای این منظور60نفر از بین دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر سنندج در سال تحصیلی91- 1390 به روش تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب و از نظر خلاقیت و انگیزه پیشرفت مورد آزمون قرار گرفتند. یافته‌ها: نتایجحاصلازتجزیهوتحلیلاطلاعاتنشانداد رویکرداکتشافیبرخلاقیت و انگیزه پیشرفت دانش آموزانمؤثر است.همچنین در بررسی تأثیر رویکرد اکتشافی برمؤلفه‌های خلاقیت نتایج نشان داد که تفاوت میانگین نمرات سیالی، ابتکار و بسط دانش آموزان گروه آزمایش بیشتر از گروه گواه بوده است اما در مؤلفه‌ انعطاف پذیری تفاوت میانگین بین دو گروه مشاهده نشد. نتیجه گیری: تحلیلکوواریانس چند متغیره نشان داد رویکرد اکتشافی بر خلاقیت و انگیزه پیشرفت دانش آموزان تأثیر مثبت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

569 - مدل‌سازی افزایش سرعت و نرخ نفوذ حفاری در سنگ با کمک شبکه فازی ‏عصبی
ناصر عبادتی محراب عزیزی

براساس داده های میدانی، روش های مختلفی برای کاهش هزینه حفاری چاه ها وجود دارد. یکی از این روش ها بهینه سازی پارامترهای حفاری برای به دست آوردن حداکثر نرخ نفوذ (ROP) موجود است. پارامترهای بسیار زیادی بر روی ROP تاثیر می گذارند. هدف اصلی انجام این تحقیق کاربرد شبکه های هو چکیده کامل

براساس داده های میدانی، روش های مختلفی برای کاهش هزینه حفاری چاه ها وجود دارد. یکی از این روش ها بهینه سازی پارامترهای حفاری برای به دست آوردن حداکثر نرخ نفوذ (ROP) موجود است. پارامترهای بسیار زیادی بر روی ROP تاثیر می گذارند. هدف اصلی انجام این تحقیق کاربرد شبکه های هوشمند برای نرخ نفوذ حفاری است که بدین منظور داده های ورودی چاه اعم از عمق حفاری، مدت زمان عملیات حفاری، سرعت گردش مته، وزن روی مته، وزن و حجم گل حفاری به عنوان داده ورودی و نرخ نفوذ حفاری به عنوان داده خروجی از یکی از میادین واقع در خلیج فارس تهیه شد. 70 درصد داده ها برای آموزش شبکه، 15 درصد داده ها برای اعتبار سنجی و 15 درصد داده ها برای آنالیز حساسیت اختصاص داده شده است. طبق نتایج به دست آمده مشخص شد که با استفاده از این ابزار رابطه خوبی با ضریب همبستگی کل (0.96) برای پیش بینی نرخ نفوذ با استفاده از شبکه عصبی به دست می آید که این نشان دهنده این است که مدل از اعتبار خوبی برخوردار است. همچنین با استفاده از تکرار محاسبات در تکرار 12 بهترین مقدار به دست آمد که این مقدار برابر 14.24 درصد می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

570 - مدل‌سازی افزایش سرعت و نرخ نفوذ حفاری در سنگ با کمک شبکه فازی ‏عصبی
ناصر عبادتی روناک پروانه محراب عزیزی

براساس داده های میدانی، روش های مختلفی برای کاهش هزینه حفاری چاه ها وجود دارد. یکی از این روش ها بهینه سازی پارامترهای حفاری برای به دست آوردن حداکثر نرخ نفوذ (ROP) موجود است. پارامترهای بسیار زیادی بر روی ROP تاثیر می گذارند. هدف اصلی انجام این تحقیق کاربرد شبکه های هو چکیده کامل

براساس داده های میدانی، روش های مختلفی برای کاهش هزینه حفاری چاه ها وجود دارد. یکی از این روش ها بهینه سازی پارامترهای حفاری برای به دست آوردن حداکثر نرخ نفوذ (ROP) موجود است. پارامترهای بسیار زیادی بر روی ROP تاثیر می گذارند. هدف اصلی انجام این تحقیق کاربرد شبکه های هوشمند برای نرخ نفوذ حفاری است که بدین منظور داده های ورودی چاه اعم از عمق حفاری، مدت زمان عملیات حفاری، سرعت گردش مته، وزن روی مته، وزن و حجم گل حفاری به عنوان داده ورودی و نرخ نفوذ حفاری به عنوان داده خروجی از یکی از میادین واقع در خلیج فارس تهیه شد. 70 درصد داده ها برای آموزش شبکه، 15 درصد داده ها برای اعتبار سنجی و 15 درصد داده ها برای آنالیز حساسیت اختصاص داده شده است. طبق نتایج به دست آمده مشخص شد که با استفاده از این ابزار رابطه خوبی با ضریب همبستگی کل (96/0) برای پیش بینی نرخ نفوذ با استفاده از شبکه عصبی به دست می آید که این نشان دهنده این است که مدل از اعتبار خوبی برخوردار است. همچنین با استفاده از تکرار محاسبات در تکرار 12 بهترین مقدار به دست آمد که این مقدار برابر 24/14 درصد می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

571 - پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی (مطالعه موردی: دشت رومشگان)
سلمان سوری سیامک بهاروند وهاب امیری

آب زیرزمینی یکی از منابع مهم تامین آب شیرین مورد نیاز انسان است. از آنجا که منابع آب سطحی در بسیاری از مناطق کشور محدود است، آب‌های زیرزمینی به عنوان مناسب‌ترین منبع در دسترس، جهت تامین آب مورد نیاز این مناطق به حساب می‌آید. امروزه استفاده از سنجش از دور (RS) و سیستم اط چکیده کامل

آب زیرزمینی یکی از منابع مهم تامین آب شیرین مورد نیاز انسان است. از آنجا که منابع آب سطحی در بسیاری از مناطق کشور محدود است، آب‌های زیرزمینی به عنوان مناسب‌ترین منبع در دسترس، جهت تامین آب مورد نیاز این مناطق به حساب می‌آید. امروزه استفاده از سنجش از دور (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) تبدیل به یکی از ابزارهای قدرتمند و مقرون به صرفه جهت شناسایی و اکتشاف منابع آب زیرزمینی قابل دسترس شده است. این تحقیق با هدف مشخص کردن مناطق با پتانسیل بالای آب زیرزمینی در دشت رومشگان با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گردیده است. بدین منظور با توجه به اطلاعات و داده‌های زمین‌شناسی، هیدرولوژی، ساختاری، توپوگرافی، تصاویر ماهواره‌ای ETM+ و بازدید میدانی، نقشه‌های لیتولوژی، ضخامت آبرفت، کاربری‌اراضی، طبقات ارتفاعی، شیب، تراکم آبراهه، تراکم گسل، دما و بارندگی در محیط نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به روش فازی تهیه شده است. این نقشه‌ها با استفاده از مقایسه زوجی به روش سلسله مراتبی وزن‌دهی گردید. با اعمال وزن محاسبه شده هر معیار، نقشه عوامل با توجه به اهمیت آن در پتانسیل یابی آب زیرزمینی تهیه و سپس نقشه نهایی پتانسیل آب زیرزمینی با همپوشانی به روش سلسله مراتبی فازی تهیه گردیده است. نتایج به دست آمده از پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی نشان می‌دهد به ترتیب 37/7، 12/10، 25/22، 46/20 و 79/39 درصد از مساحت منطقه در پهنه‌های با پتانسیل خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

572 - پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش بخش مرکزی شهرستان سمیرم
مجتبی رحیمی شهید نیما رحیمی

زمین لغزش از جمله بلایای طبیعی به شمار می رود که هر ساله خسارت جانی و مالی فراوانی را به همراه دارد. امروزه با پیشرفت علم و فنّاوری، زمینه های مناسبی برای شناخت و کاهش این خطرات طبیعی فراهم شده است. در این راستا می توان اطلاعات جغرافیایی را همگام با ابزار پشتیبانی تصمیم چکیده کامل

زمین لغزش از جمله بلایای طبیعی به شمار می رود که هر ساله خسارت جانی و مالی فراوانی را به همراه دارد. امروزه با پیشرفت علم و فنّاوری، زمینه های مناسبی برای شناخت و کاهش این خطرات طبیعی فراهم شده است. در این راستا می توان اطلاعات جغرافیایی را همگام با ابزار پشتیبانی تصمیم به‌ منظور ارزیابی خطر وقوع زمین لغزش به کار برد. لذا این پژوهش به‌منظور بررسی میزان تأثیر عوامل مختلف در ایجاد پدیده زمین لغزش و پهنه بندی خطر وقوع زمین لغزش در بخش مرکزی شهرستان سمیرم انجام گرفت. برای این هدف با به‌کارگیری روش تحلیلسلسله مراتبی عوامل موردبررسی به‌صورت زوجی مقایسه و وزن هر یک از عوامل که مبین میزانتأثیر آن ها است محاسبه شده است. با توجه به مقادیر کمی وزن هر یک از عوامل، نقشه وزنی هرعامل تهیه و در نهایت اقدام به تهیه نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از لایه های وزنی وضریب وزنی مربوط به هر یک از عوامل شده است. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر این است کهروش تحلیل سلسله مراتبی به دلیل استوار بودن بر مبنای مقایسه های زوجی موجب سهولت و دقتدر انجام محاسبه های لازم و ارائه نتایج به دلیل دخالت دادن تعداد زیادی از عوامل در مقایسه باسایر روش های پهنه بندی خطر زمین لغزش است. نتایج نشان داد که در مدل تحلیل سلسله مراتبیحدود 98/40 درصد حوضه در پهنه های با خطر بالا و خیلی بالا قرار می گیرد. همچنین جنس مواد و شیب به‌عنوان مهم ترین عوامل مؤثر در وقوع لغزش در منطقه مشخص گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

573 - مطالعه آلتراسیونهای کانسارآهن با روش سنجش از دور در منطقه کامو (میمه- اصفهان)
جهانگیر اسماعیلی احمد خاکزاد مهرداد بهزادی منصور وثوقی عابدی

یکی از مناطق مستعد جهت پی جویی و اکتشاف اندیس های فلزی از جمله آهن ، در شمال شرق بخش کامو (میمه اصفهان) و با طول جغرافیائی E51,16,58 و عرض جغرافیائی N33,40,16 واقع شده است . از نظر تقسیم بندی زون های ساختاری، منطقه مورد مطالعه در ایران مرکزی ودرزون ماکمایی ارومیه-دخترقر چکیده کامل

یکی از مناطق مستعد جهت پی جویی و اکتشاف اندیس های فلزی از جمله آهن ، در شمال شرق بخش کامو (میمه اصفهان) و با طول جغرافیائی E51,16,58 و عرض جغرافیائی N33,40,16 واقع شده است . از نظر تقسیم بندی زون های ساختاری، منطقه مورد مطالعه در ایران مرکزی ودرزون ماکمایی ارومیه-دخترقرار دارد این محدوده در یک سین ETM به شماره164_37 و تصویر ماهواره ترا سنجنده استر به شماره AST_L1A:002:ASTL1A 0108220733380109011021 قرار گرفته است. از تصاویر سنجنده مذکور در ترکیب های باندی مختلف برای استخراج ساختارهای زمین شناسی و انواع آلتراسیون ها (اکسید آهن،آرژیلیتی، کربناتی) استفاده خواهد شد. برای شناسایی سنگ ها و کانی های مختلف سطح زمین، محدوده طیفی 5/1 تا 5/2 میکرون بسیار مهم می باشد. این محدوده طیفی شامل محدوده مادون قرمز کوتاه تا متوسط می شود که شش باند سنجنده استر (باندهای SWIR) را می پوشاند باتوجه به نتایج آنالیزXRD کانی های آلبیت، آندرادیت، کلریت، گیبسیت و مسکویت و آلتراسیون سیلیسی نیز تفکیک شد. از سوی دیگر جهت استفاده از منحنی بازتاب طیفی کانی‌های مزبور در کتابخانه طیفیUSGSENVI جهت انجام آنالیز طیفی لازم است منحنی ها به دامنه طیفی باندهای ASTER، Resample گردند. روش های LS-Fit (Linear Band Prediction)، Matched Filteringو BandRATIOاز تصاویر استر برای تمام کانی ها و آلتراسیون های آهن و نیزبرای اکسیدهای آهن از تفسیر بصری و از تصاویر ETM در ترکیب باندی RGB:531 استفاده شد. آلتراسیون های که در بررسی های سنجش از دوردر منطقه مورد مطالعه (کامو) شناسایی شده اند عبارتند از: آلتراسیونآهن (گوتیت، هماتیت و جاروسیت و لیمونیت)،آلتراسیون آرژیـــلیک (کائولینیت، مونتموریلونیت، ایلیت و هالوزیت) آلتراسیون کربناتی (کلسیت و دولومیت) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

574 - ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی ناحیه آلوت (استان کردستان) به کمک پارامترهای هیدروشیمیایی
سیدوحید شاهرخی

هدف از این مطالعه، ارزیابی هیدروشیمیائی آب زیرزمینی و تأثیر آن بر کیفیت منابع آب زیرزمینی در منطقه آلوت واقع در شمال باختری ایران به منظور بررسی مطلوب بودن آن برای شرب و آبیاری است. از دیدگاه زمین‌شناسی، سنگ‌های دگرگونی از قبیل گنیس، شیست سبز، سریسیت شیست، اسلیت و متاری چکیده کامل

هدف از این مطالعه، ارزیابی هیدروشیمیائی آب زیرزمینی و تأثیر آن بر کیفیت منابع آب زیرزمینی در منطقه آلوت واقع در شمال باختری ایران به منظور بررسی مطلوب بودن آن برای شرب و آبیاری است. از دیدگاه زمین‌شناسی، سنگ‌های دگرگونی از قبیل گنیس، شیست سبز، سریسیت شیست، اسلیت و متاریولیت در بیشتر بخش‌های ناحیه آلوت حضور دارند. به منظور ارزیابی هیدروشیمیائی و بررسی کیفیت آب زیرزمینی، از 50 چاه و چشمه موجود در ناحیه مورد مطالعه نمونه‌برداری و میزان عناصر سنگین و همچنین پارامترهای مختلف آن اندازه‌گیری شد. در منطقه مورد مطالعه رخساره‌های آب زیرزمینی از نوع بی‌کربناته کلسیک بوده و برحسب پارامتر سختی کل، عموماً دارای آب سخت هستند. برحسب EC و نسبت جذب سدیم (SAR)، درصد سدیم و کربنات سدیم باقیمانده (RSC)، مشخص گردید که آب زیرزمینی در کل برای کشاورزی مناسب است. علاوه بر این، غلظت عناصر سنگین محلول در آب زیرزمینی در منطقه آلوت دارای حدود مجاز تعیین شده توسط سازمان بهداشت جهانی می‌باشد. استفاده از نسبت‌های یونی، نمودار گیبس، شاخص اشباع و آنالیز چند متغیره نشان داد که منابع سیلیکاته دارای بیشترین تأثیر بر شیمی آب در منطقه آلوت هستند. این محاسبات همچنین نشان داد که منبع آب زیرزمینی در ناحیه آلوت عموماً از هوازدگی و همچنین از برهمکنش‌های آب- سنگ‌های سیلیکاته منشأ گرفته‌اند. براساس این مطالعات آب‌های زیرزمینی ناحیه آلوت برای شرب، آبیاری و کشاورزی مناسب بوده، از نظر شیمیائی از نوع بی‌کربناته کلسیک و سخت هستند. مطالعات آماری نشان‌دهنده نتایج مشابه بین آنالیز فاکتوری و آنالیز خوشه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

575 - بررس یم ی زان تغییرات یخچال طبیعی یخار دماوند با استفاده از RSوGI
سعیده فخاری فتح االله نادری پرویز ضیائیان فیروزآبادی

امروزه یخچال های طبیعی به عنوان یکی از منابع اصلی تأم نی کننده آب های سطحی محسوب می شوند. فناوری سـنجش از دور بـهعنوان یکی از ابزارهای قوی و مهم می تواند ما را در زمینه شناسایی و برآورد وسعت میدان های پوشیده شده از یخ و برف بـه ویـژهدر نقاط صعب العبور کوهستانی یاری رسان چکیده کامل

امروزه یخچال های طبیعی به عنوان یکی از منابع اصلی تأم نی کننده آب های سطحی محسوب می شوند. فناوری سـنجش از دور بـهعنوان یکی از ابزارهای قوی و مهم می تواند ما را در زمینه شناسایی و برآورد وسعت میدان های پوشیده شده از یخ و برف بـه ویـژهدر نقاط صعب العبور کوهستانی یاری رساند. به هم لیدل نی در ا نی تحق قی سعی شد تا میزان تغییرات مورفودینـام کی ی یخچـال یخـاردماوند با استفاده از ا نی فناوری مشخص گردد. داده های مورد استفاده در ا نی تحق قی شامل نقشه های توپوگرافی و زمـ نی شناسـ و یتصاو ری ماهواره ای Landsatبا هشت باند، IRS ،TM ،ETMو LissIIیم باشند. سپس به منظور آمـاده سـاز یـ ا ی ن تصـاو ریابتدا به صورت رادیومتری و سپس به صورت هندسی مورد تصح حی قرار گرفتند. در مرحلـه بعـد تغییـرات مورفودینـامیکی یخچـالمورد بررسی قرار گرفت که برای بازیابی و کشف این تغییرات از الگوریتم محاسبه شدت تغییرات با استفاده از تفریق باندهای متناظربر روی تصاویر به منظور تحلیل مؤلفه های اصلی ) (PCAاستفاده گرد دی و در نهایت برای ارزیابی شـدت تغییـرات از منطـق فـازیاستفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که مساحت یخچال یخار نسبت به گذشته در حال کـاهش اسـت و مقـدار آن 1/8کیلـومتر مربـعاندازه گ ری ی شد که دلایل اصلی آن کاهش تغذیه یخچال و حرارت ناشی از خروج دود از دهانه آتشفشان دماوند می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

576 - مطالعه رخساره ها و تاریخچه رسوبگذاری سازند مزدوران، در رخنمون صالح آباد، شمال شرق ایران
سید حمید رضا اعظمی مهدی رضاپورسلطانی محسن علامه

سازند مزدوران با ضخامت 165متر، بعنوان یک توالی کربناته و آواری در برش صالح آباد شامل سنگ های کربناته، آهـک ماسـه ایو سیلیسی آواری است. سازند مزدوران با سن )آکسفوردین- کیمبریجین(، به طور همشـیب بـر روی سـازند کشـف رود و در زیـرسازند شوریجه قرار گرفته است. اهداف مورد مطال چکیده کامل

سازند مزدوران با ضخامت 165متر، بعنوان یک توالی کربناته و آواری در برش صالح آباد شامل سنگ های کربناته، آهـک ماسـه ایو سیلیسی آواری است. سازند مزدوران با سن )آکسفوردین- کیمبریجین(، به طور همشـیب بـر روی سـازند کشـف رود و در زیـرسازند شوریجه قرار گرفته است. اهداف مورد مطالعه شامل شناسایی و تفکیـک رخسـاره هـای سـنگی سـازند مـزدوران و بررسـیتغییرات عمودی و جانبی واحدهای سنگ چینه ای، شناسایی، تفکیک و نامگذاری رخساره های میکروسکوپی بر اساس مقاطع نازکسنگی، شناسایی و تفسیر رخدادهای دیاژنتیکی بر اساس شواهد پتروگرافی، تفسیر تاریخچه رسوبگذاری بـا اسـتفاده از خصوصـیاترخساره های سنگی و ارائه مدل رسوبگذاری می باشد. بر اساس مطالعات سنگ شناسی حدود 50مقطع میکروسکوپی، 2مجموعـهرخساره شناسایی گردیده است. مجموعه رخساره آهکی شامل گرینستون بایو کلستی دارای میلیولید )رخساره ،Aمربوط بـه محـیطلاگونی(، گرینستون اائیدی ماسه ای و گرینستون اائیدی و گرینستون اائیدی بایو کلست دار )رخساره ،Bمربـوط بـه محـیط سـدی(و مجموعه رخساره سیلیسی آواری که به طور عمده از چرت آرنایت و ساب لیتارنایت )رخساره ،Cمربوط به محیط جـزر و مـدی(می باشد. بنابر رخساره های سنگی، محیط رسوبی سازند مزدوران یک پلت فرم کربناته تفسیر می گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

577 - بررسی تغییرات کاربری اراضی در حوضه آبخیز سد تاجیار با استفاده از نرم‌افزار Erdas
میرمهرداد میرسنجری نفیسه رضاپور

آشکار ساختنتغییراتیکیازنیازهایاساسیدرمدیریتوارزیابیمنابعطبیعیاست؛بنابرایننقشه تغییراتکاربریراکهنتیجهفرایندآشکارسازیتغییراتمی‌باشد،می‌توانبر اساستصاویرچند زمانهسنجش‌ازدورتهیهکرد. هدف این پژوهش طبقه‌بندی تصاویر سد تاجیار در سه سال مختلف برای پی بردن به میزان تغییر اراضی ب چکیده کامل

آشکار ساختنتغییراتیکیازنیازهایاساسیدرمدیریتوارزیابیمنابعطبیعیاست؛بنابرایننقشه تغییراتکاربریراکهنتیجهفرایندآشکارسازیتغییراتمی‌باشد،می‌توانبر اساستصاویرچند زمانهسنجش‌ازدورتهیهکرد. هدف این پژوهش طبقه‌بندی تصاویر سد تاجیار در سه سال مختلف برای پی بردن به میزان تغییر اراضی بایر و اراضی دارای پوشش گیاهی است.فن‌هایسنجش‌ازدوربهترین وسیلهبرایاستخراجنقشهکاربریاراضیمی‌باشد. در این پژوهش تغییرات کاربری اراضی در حوضه آبخیز سد با استفاده از طبقه‌بندی نظارت‌شده در نرم‌افزار Erdas موردبررسی قرارگرفته است. حوضه آبخیز سد تاجیار با مساحت 10898 هکتار در استان آذربایجان‌شرقی و شهرستان سراب قرارگرفته است. در منطقه موردمطالعه سه تصویر از ماهواره لند ست که مربوط به سال‌های 1996 و 2006 و 2015 هست مورد طبقه‌بندی قرار گرفت. نتایج نشان‌دهنده این است 2007 هکتار از اراضی دارای پوشش گیاهی کاسته شده و به بایر اضافه‌شده است. اینتغییر کاربریبهعلتفعالیت‌هایکشاورزیشدید،شخموشیارغیراصولیصورتگرفتهاست. تأثیرجریان‌هایهواییسردشمالغربکشور موجبگشتهتااینمنطقهدارایاقلیمنیمه‌خشکسردباشد. با توجه به محدودیت فوق‌الذکر و حالت خودمصرفی محصولات کشاورزی و عدم توجه به قابلیت زمین‌های زراعی، انجام کشاورزی در مناطقی که قابلیت بالقوه برای انجام این فعالیت را ندارند سبب کاسته شدن از پوشش گیاهی مرغوب گردیده است. طبقه‌بندی نظارت‌شده در این روش با دقت کلی 87% انجام گرفت که در سطح قابل‌قبول هست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

578 - بررسی تغییرات کاربری اراضی کشاورزی حوزه تالاب پریشان و ارتباط آن با سطوح آب زیرزمینی و بارندگی
بهمن خدابنده لو محمدعلی عباسی آزیتا زند

کاربریزمینیکیازمهم‌ترینعواملیاستکهانسانازطریقآنمحیط‌زیستراتحتتأثیرقرارمی‌دهد. تغییرات پوشش و کاربری زمین آثار مستقیمی در تغییرات اقلیمی دارند و همچنین بین تغییر اقلیم و تغییر پوشش زمین ارتباط متقابل و پیچیده‌ای وجود دارد. لذا پایش تغییرات کاربری اراضی جهت مدیریت و ارائه چکیده کامل

کاربریزمینیکیازمهم‌ترینعواملیاستکهانسانازطریقآنمحیط‌زیستراتحتتأثیرقرارمی‌دهد. تغییرات پوشش و کاربری زمین آثار مستقیمی در تغییرات اقلیمی دارند و همچنین بین تغییر اقلیم و تغییر پوشش زمین ارتباط متقابل و پیچیده‌ای وجود دارد. لذا پایش تغییرات کاربری اراضی جهت مدیریت و ارائه چشم‌اندازها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. امروزهکاربردسنجش‌ازدوروسامانهاطلاعاتجغرافیایی،به‌ویژهدربرخوردباچندیندادهجغرافیاییوتفسیر منطقهگستردهسطحزمینبه‌طوروسیعیرایجشدهاست. به‌این‌ترتیب داده‌هایسنجش‌ازدورمی‌توانندبه‌عنوانجایگزینیمناسببرایداده‌هایثبت‌نشدهومربوطبهگذشتهمانند داده‌هایکاربریاراضیوتغییراتآندردوره‌هایزمانیمختلفمورداستفادهقرارگیردوبه‌عنواناطلاعات‌پایه برایدیگرمطالعاتبهکاررود. هدف از این مطالعه بررسی تغییرات کاربری اراضی کشاورزی در محدوده آبریز تالاب پریشان از سال 1990 تا 2015 با استفاده از تکنیک سنجش‌ازدور و بررسی ارتباط بین این تغییرات با سطح آب زیرزمینی و بارش است. نتایج مطالعات نشان داد که سطح اراضی کشاورزی از سال 1990 تا 2015 به میزان 1371 هکتار افزایش داشته است و در همین حال سطح آب‌های زیرزمینی 72/14 متر پایین رفته است. همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که تغییرات مساحت اراضی کشاورزی با سطح آب‌های زیرزمینی رابطه معکوس و معناداری دارند و افزایش مساحت زمین‌های کشاورزی منجر به تخلیه بیشتر آب‌های زیرزمینی و پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

579 - مدل سازی ژئوشیمیایی در بررسی آلودگی زیست محیطی عناصر سنگین با تاکید بر Cu-Pb با استفاده از دور سنجی در جنوب کاشان
مهران فرهمندیان علی قاسمی سهراب افشاری مهدی شبانکاره

منطقه جنوب کاشان از دیدگاه زمین ساختاری بخشی از زون ارومیه-دختر محسوب می شود.سنگهای آتشفشانی ائوسن در این ناحیه تحت تاثیر سیالات تاخیری ناشی از توده های گرانودیوریتی الیگومیوسن قرار گرفته و باعث دگرسانیهای آرژیلیک،سریسیتیک،پروپیایتیک،کالک سیلیکاته و سیایسی شدن در سنگهای چکیده کامل

منطقه جنوب کاشان از دیدگاه زمین ساختاری بخشی از زون ارومیه-دختر محسوب می شود.سنگهای آتشفشانی ائوسن در این ناحیه تحت تاثیر سیالات تاخیری ناشی از توده های گرانودیوریتی الیگومیوسن قرار گرفته و باعث دگرسانیهای آرژیلیک،سریسیتیک،پروپیایتیک،کالک سیلیکاته و سیایسی شدن در سنگهای ائوسن گردیده است.بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای بر روی نمونه ها،عناصر مورد بررسی را به دو گروه Cu-Co-Cd و Pb-Zn-As می توان تفکیک نمود.توزیع فلزات گروه اول انطباق نسبتا خوبی با زون دگرسانی آرژیلیک و گروه دوم با سنگهای اسکارنی دارد.کمینه و بیشینه غلظت عناصر As,Zn,Cd,Pb,Cu و Co در نمونه ها به ترتیب بین(459-1.5)(623-1)(<2.97)(413-14)(21-0.5)(17-1.5) میلی گرم بر کیلو گرم میباشد.بنابر استانداردهای موجود ،غلظت CUو Pb بیش از حد طبیعی است.محاسبات هاله مرکب ضربی ،مبین همبستگی بالای آلودگی مس و سرب با دگرسانی آرژیلیک و به مقدار کمتر دگرسانی کالک سیلیکاته است.تخمین به روش کریجینگ نشان دهنده بالاترین توزیع غلظت CUو Pb به صورت لکه هایی در قسمت جنوبی منطقه بر روی سنگ بستر آذرین می باشد.بنابر داده های موجود در این پژوهش،منشا آلودگی cuو pb توده گرانودیوریتی بوده و دگر سانی گرمابی سیالات برخاسته از این توده سبب افزایش غلظت عناصر فوق شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

580 - بررسی علل آبدهی مخزن آسماری در چاههای میدان نفتی دورود
اصغر قبادی دیزجیکان جعفر آلی محمدرضا رجلی زینب عالیشوندی

در این پژوهش، با استفاده از دادههای زمینشناسی، نتایج حاصل از ارزیابی پتروفیزیکی و اطلاعات تولید مخزن آسماری، به بررسی علل آبدهشدن مخزن آسماری در چاههای میدان نفتی دورود پرداخته شده است و با توجه به ماهیت آبدهی، به ارائه راهکارهای مناسب جهت کنترلآبدهی و صیانت از مخزن مبا چکیده کامل

در این پژوهش، با استفاده از دادههای زمینشناسی، نتایج حاصل از ارزیابی پتروفیزیکی و اطلاعات تولید مخزن آسماری، به بررسی علل آبدهشدن مخزن آسماری در چاههای میدان نفتی دورود پرداخته شده است و با توجه به ماهیت آبدهی، به ارائه راهکارهای مناسب جهت کنترلآبدهی و صیانت از مخزن مبادرت گردیده است.بر اساس این مطالعه، علت اصلی آبدهی مخزن آسماری در چاههای میدان دورود، پدیده مخروطی شدن شناخته شد. که عوامل اصلی وقوعپدیده مخروطی شدن بالا بودن نفوذپذیری عمودی سازند مخزنی و بالا بودن افت فشار در نزدیکی چاه تشخیص داده شده است.کاهش اندازه کاهنده سرچاهی به عنوان اولین گام برای جلوگیری پدیده مخروطی شدن، استفاده از روشهای تکمیل دوگانه چاه و تزریق ژلبه عنوان دو شیوه کنترل کننده مکمل پیشنهاد گردید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

581 - ارزیابی دوره های فعالیت پاره های گسل گیو با استفاده از تراورتن های همزاد با زمین لرزه
معصومه زمانی محمد مهدی خطیب غلامرضا میراب شبستری محسن علی آبادی

گسل امتداد لغز گیو به عنوان یکی از گسلهای فعال در 30 کیلومتری جنوب بیرجند واقع شده است.سیمای این گسل به صورت یک گسل ناپیوسته است و از پاره های متعددی تشکیل شده است .گسل خوردگی نهشته های کواترنر و رخداد زمین لرزه های 1324 و1369 بر روی این گسل از نشانه های فعال بودن این گ چکیده کامل

گسل امتداد لغز گیو به عنوان یکی از گسلهای فعال در 30 کیلومتری جنوب بیرجند واقع شده است.سیمای این گسل به صورت یک گسل ناپیوسته است و از پاره های متعددی تشکیل شده است .گسل خوردگی نهشته های کواترنر و رخداد زمین لرزه های 1324 و1369 بر روی این گسل از نشانه های فعال بودن این گسل می باشد.یکی از ویژگیهای منحصر به فرد گسل گیو تشکیل نهشته های تراورتن پس از هر مرحله فعالیت آن می باشد.با توجه به اینکه هر مرحله پاره های گسل گیو با یک مرحله تراورتن زایی همراه بوده است لذا بررسی مراحل تراورتن زایی نشان میدهد که میزان فعالیت پاره های گسل در طول زمان متفاوت بوده است،از این رو با بررسی تعداد مراحل تراورتن زایی برای هر پاره گسل یک دیرینه لرزه خیزی به صورت نسبی مشخص شده است.مطالعات صحرایی حداقل سه مرحله تراورتن زایی رادر امتداد بعضی پاره های گسل گیو نشان میدهند.بر این اساس گسل گیو به 4 پاره گسل اصلی تقسیم شده است به طوزیکه پاره گسل گاریجگان قدیمی ترین و دارای بیشترین فعالیت و پاره گسل گیو دارای کمترین فعالیت و به عنوان جوانترین پاره گسل شناخته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

582 - مقایسه ابعاد خلق و منش و پرخاشگری در کودکان تحت آموزش با الگوهای آموزشی والدورف، مونته سوری و سنتی
آزاده فرقدانی فاطمه شاطریان محمدی مهین زیادبخش

چکیده پژوهش حاضر با هدف مقایسه ابعاد خلق و منش و پرخاشگری در کودکان پیش‌دبستانی تحت آموزش با الگوهای آموزشی والدورف،مونته سوری و سنتی در قالب طرح پس رویدادی،انجام شده است.جامعه پژوهش را کلیه مراکز پیش دبستانی منطقه 2 تهران تشکیل داده اند که بر اساس الگوهای آموزشی مذکور چکیده کامل

چکیده پژوهش حاضر با هدف مقایسه ابعاد خلق و منش و پرخاشگری در کودکان پیش‌دبستانی تحت آموزش با الگوهای آموزشی والدورف،مونته سوری و سنتی در قالب طرح پس رویدادی،انجام شده است.جامعه پژوهش را کلیه مراکز پیش دبستانی منطقه 2 تهران تشکیل داده اند که بر اساس الگوهای آموزشی مذکور اداره می شوند.ابتدا از بین این مراکز،6 مرکز( دو مرکز منطبق با هر الگو) انتخاب شد و پرسشنامه کیفیت مراقبت مادرانه به منظور کنترل متغیر روابط مادر- کودک و همتاسازی کودکان در این مولفه بر روی مادران اجرا شد.در نهایت،تنها مادرانی که بالاترین نمره را در این پرسشنامه کسب کرده بودند،انتخاب شدند.بنابراین در مرحله دوم به منظور ارزیابی خلق ومنش و پرخاشگری کودکان,پرسشنامه هفت عاملی خلق و منش کنستانتینو(2002)و پرسشنامه چهار عاملی پرخاشگری کودکان پیش دبستانی واحدی وهمکاران(1387)در اختیار مربیان کودکانی قرار گرفت که مادران آنها از نظر کیفیت مراقبت مادرانه مشکلی نداشتند.پس از پاسخگویی مربیان به پرسشنامه های خلق و منش وپرخاشگری کودکان وابراز نظر آنها در مورد این کودکان،درنهایت تحلیل داده‌ها بر روی 90کودک(15کودک از هر مرکز)صورت گرفت.تحلیل واریانس چندمتغیری داده‌هاحاکی از بالاتر بودن خشم کلامی–تهاجمی و فیزیکی–تهاجمی در کودکان الگوی سنتی در مقایسه با مونته‌سوری و والدورف بود.همچنین در ابعاد خشم بین نمرات کودکان الگوهای مونته-سوری و والدورف تفاوتی وجود نداشت.درمتغیر خلق و منش،نوجویی وپافشاری(ابعاد خلقی)و خودهدایتگری وهمکاری(ابعاد منش)در کودکان الگوی والدورف بالاتر از مونته‌سوری و سنتی بود.همچنین در ابعاد خلق و منش بین کودکان مونته سوری وسنتی تفاوتی وجود نداشت.نتایج پژوهش،حاکی از اهمیت محیط آموزشی بعد از محیط خانواده در شکلگیری ویژگیهای خلقی و رفتاری کودکان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

583 - بررسی نقش ابعاد ترومای دوران کودکی در پیش‌بینی شناخت اجتماعی در دانشجویان
آمنه بخشی زاده حسین ابراهیمی مقدم میرمالک هاشمی

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه نقش ابعاد ترومای کودکی در پیش‌بینی شناخت اجتماعی بود. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه‌ی آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد واحد رودهن با رده سنی 20 سال به بالا بودند، که در سال (1400-1401) مشغول به تحصیل بودند و از ب چکیده کامل

هدف: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه نقش ابعاد ترومای کودکی در پیش‌بینی شناخت اجتماعی بود. روش: روش پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه‌ی آماری شامل دانشجویان دانشگاه آزاد واحد رودهن با رده سنی 20 سال به بالا بودند، که در سال (1400-1401) مشغول به تحصیل بودند و از بین آن‌ها 336 دانشجو از طریق نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌های این پژوهش از پرسشنامه ذهن‌خوانی از طریق تصویر چشم، (بارون- کوهن، 2001) (RMET)، و پرسشنامه ترومای کودکی (برنشتاین، 2003) (CTQ)، استفاده شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از روش رگرسیون چندگانه با نرم‌افزار SPSS-27 انجام شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که، ابعاد ترومای دوران کودکی (غفلت فیزیکی، سوء استفاده جنسی، سوء استفاده عاطفی، غفلت عاطفی و سوء استفاده فیزیکی) قادر به پیش بینی شناخت اجتماعی بصورت منفی و معکوس هستند (001/0> P، 05/0>P) و غفلت عاطفی با ضریب تاثیر (31/0-Beta =) و غفلت فیزیکی، با ضریب تاثیر (29/0-Beta =) قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده مشکلات، در شناخت اجتماعی دانشجویان بود. نتیجه‌گیری: می‌توان گفت افرادی که تجربه ترومای کودکی داشته‌اند، ممکن است نقص‌هایی در شناخت اجتماعی نشان دهند که می‌تواند پیامدهای قابل توجهی داشته باشد و منجر به کاستی‌هایی در جنبه‌های مختلف فهم اجتماعی و دشواری‌ها در درک احساسات و نیات دیگران شود و باید مداخلات روانی اجتماعی، برای پیشگیری و کاهش اثرات دراز مدت ناملایمات دوران کودکی ایجاد شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

584 - نقش راهبردهای حل تعارض و تفکر انتقادی در پیش‌بینی بهداشت روانی دوران بلوغ دانش آموزان دختر
مرتضی ترخان نازنین فهیمی

هدف: هدف پژوهش تعیین رابطه بین تفکر انتقادی و راهبردهای حل تعارض با بهداشت روانی دوران بلوغ دانش آموزان دختر دبیرستانی بود. روش: روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر دبیرستان های شهرستان تنکابن بوده که از بین آنها 150 نفر از طریق نمونه چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش تعیین رابطه بین تفکر انتقادی و راهبردهای حل تعارض با بهداشت روانی دوران بلوغ دانش آموزان دختر دبیرستانی بود. روش: روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر دبیرستان های شهرستان تنکابن بوده که از بین آنها 150 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا فرم ب، پرسشنامه حل تعارض(CRQ)، چک لیست بهداشت روانی(MHC) بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندمتغیری با روش گام به گام مورد پردازش قرار گرفت. یافته ها: ضریب تعیین محاسبه شده (R2) نشان داد، هر یک از راهبردهای حل تعارض تبیین کننده بخشی از بهداشت روانی دوران بلوغ بودند. به طوری که راهبرد تعارض امری طبیعی است 36/14 درصد، ارائه راه حل هایی برای سود متقابل 68/8 درصد، ایجاد توافق هایی مبتنی بر سود متقابل 22/6 درصد، توجه به نیازها به جای خواسته ها 07/5 درصد، شفاف سازی دریافت و برداشت ها 12/3 درصد، بسط و ارائه کارهای شدنی و هدف گذاری گام به گام تا عمل 87/2 درصد، تمرکز بر آینده با یادگیری از گذشته 45/2 درصد، ملاحظه کاری و مراعات بسیار زیاد 85/1 درصد، فضا و موقعیت 62/1 درصد، ایجاد رابطه مثبت و قدرتمند50/1 درصد، تفکر انتقادی 12/5 درصد و جمعاً به میزان 86/52 درصد از واریانس مشترک بهداشت روانی دانش آموزان را تبیین نموده اند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش در همگرایی با یافته های کاوش های مشابه نشان داد، به کارگیری درست از راهبردهای حل تعارض و تفکر انتقادی در تأمین بهداشت روانی دوران بلوغ دانش آموزان دختر نقش اساسی و تعیین کننده ای دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

585 - Designing and Development of Hyperspectral Camera to Hidden Targets Detection
Hamidreza Bakhtiari Abolfazl Chaman Motlagh Abbas Bashiri

One of the major strengths resulting from hyperspectral imaging is target detection, specifically subpixel detection, which is generally carried out without full knowledge of the targets to be detected. The aim of this study is to design and develope a hyperspectral cam چکیده کامل

One of the major strengths resulting from hyperspectral imaging is target detection, specifically subpixel detection, which is generally carried out without full knowledge of the targets to be detected. The aim of this study is to design and develope a hyperspectral camera and then testing its results in hidden target detection domain. For this purpose, a coin was hidden under a cloth in a laboratory environment and then was take hyperspectral imaging of the hidden target. Initially, the images were labeled in terms of wavelength and band and geometric corrections and used for final processing. In order to detect image anomalies, the RX algorithm was used locally to identify pixels that are spectrally different from other pixels. To identify hidden target material, spectra of extracted as anomalies pixels were extracted and by using of the spectral library, hidden target material was identified. The accuracy of the extracted spectra was evaluated by the spectral angle, ACE , Likelihood and FP correlation methods and the results showed high accuracy of the target material identification process. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

586 - بررسی تطبیقی آداب و رسوم اجتماعی در شاخة ایرانی شعر دورة صفوی
نسرین رضازاده، دکتر مریم محمدزاده دکتر رامین صادقی نژاد

با توجه به این که در تحلیل اشعار شعرای دورة صفوی، نوعی جامعه شناسی مولد و زادگاه، مثل هر دورة دیگری محسوس است و با عنایت به این که شناخت و تحلیل آثار ادبی و نیز شناخت زندگی آفرینندگان این آثار، بدون بررسی اجتماع و فرهنگی که در آن بالیده اند میسر نیست؛ پژوهش حاضر، با هدف چکیده کامل

با توجه به این که در تحلیل اشعار شعرای دورة صفوی، نوعی جامعه شناسی مولد و زادگاه، مثل هر دورة دیگری محسوس است و با عنایت به این که شناخت و تحلیل آثار ادبی و نیز شناخت زندگی آفرینندگان این آثار، بدون بررسی اجتماع و فرهنگی که در آن بالیده اند میسر نیست؛ پژوهش حاضر، با هدف بررسی مستند اوضاع اجتماعی این عهد و آشنایی با زندگی عمومی مردم آن روزگار، به روش توصیفی- تحلیلی به بررسی انواع آداب و رسوم اجتماعی در شاخة ایرانی شعر دورة صفوی (اشعار وحشی بافقی، محتشم کاشانی، نظیری نیشابوری، کلیم کاشانی و صائب) می پردازد و نشان می دهد که اشاره به انواع مختلف آداب و رسوم برگزاری اعیاد، ازدواج، سوگواری، باده نوشی و سایر آداب و رسوم از قبیل انعام دادن، بستن طفل بر گهواره، بستن نامه بر بال کبوتر، پری در شیشه کردن و تعویذ بر بازو بستن، بیشترین فراوانی و بسامد را در دیوان صائب دارد. در اشعار وحشی بافقی نیز کمترین اشارات به آداب و رسوم اجتماعی دیده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

587 - بررسی مقایسۀ روایت شاهنامه از «پادشاهی بهمن تاآغاز اشکانیان» باکتب تاریخی مستقل
دکترعفت نجارنوبری

فردوسی بزرگ‌ترین ستون زبان وادبیات فارسی ایران و شاهنامۀ نامی وی، یکی از بزرگ‌ترین کتب حماسی وادبی ایران وجهان است. شاهنامه‌ای که در سه بخش اساطیری، حماسی و تاریخی دورنمای کلی دارد ودر دورۀ تاریخی نمود خود را از پادشاهی شاهان ایرانی نشان می‌دهد. یکی از بخش‌های که مورد ب چکیده کامل

فردوسی بزرگ‌ترین ستون زبان وادبیات فارسی ایران و شاهنامۀ نامی وی، یکی از بزرگ‌ترین کتب حماسی وادبی ایران وجهان است. شاهنامه‌ای که در سه بخش اساطیری، حماسی و تاریخی دورنمای کلی دارد ودر دورۀ تاریخی نمود خود را از پادشاهی شاهان ایرانی نشان می‌دهد. یکی از بخش‌های که مورد بی‌مهری فردوسی پژوهان قرارگرفته است بخش تاریخی شاهنامه است که البته علت اصلی آن، کم‌توجهی و بی‌میلی فردوسی به ادامۀ روایت‌هاست. سؤال اصلی تحقیق این است که زبان وفردوسی در بیان معرّفی قهرمانان دورۀ تاریخی چگونه است؟ فردوسی در نگارش این بخش هم به روایت‌های شفاهی بیشترتوجه دارد تا اصالت موضوعات و تواریخ مستقل. او براساس احساسات شاعرانه و میزان مطابقت شاهنامه با کتاب‌های تاریخی تا چه حد است؟ این مکتوب که با روش توصیفی -تحلیلی صورت گرفته است، نشان می دهد که با دیگران تفاوت دارد و شاید از افراط‌ها و تفریط‌ها در آن ابایی نداشته باشد و از طرف دیگر شخصیت ملی‌گرای فردوسی از منابع اصلی تاریخی کم بهره برده است. دراین پژوهش، روایت شاهنامه با بعضی کتب تاریخی مستقل چون تاریخ کامل ابن اثیر، مسعودی، ثعالبی، یعقوبی وفرهنگ‌های شاهنامه، دهخدا، معین و ... مقایسه شده است. اگرچه اختلاف روایت شاهنامه با کتب مذگور در وجود شخصیّت‌ها، اسامی افراد، محلَ وقوع حوادث، تعداد پادشاهان و مدَت زمان پادشاهی آنان است، بیشتر با روایت ثعالبی مطابقت دارد. در عمده‌ترین شباهت میان کتب تاریخی با هم مطابقت داشتن کلَیت وقایع و داستان های این کتاب‌هاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

588 - وجوه مشترک ابعاد‌ قدرت سیاسی حکومت‌ها در تاریخ بیهقی و راحةالصدور و آیةالسرور
پوران پودات مریم صادقی گیوی اشرف شیبانی اقدم

نویسندگان متون منثور اقناعی در زبان فارسی با تأسی از آراء سیاست‌گذاران و سیاست‌نامه نویسان مسلمان به تحکیم بنیان دولت‌ها پرداخته‌اند. یکی از مهمترین وظایف این نویسندگان مشروعیت‌بخشی و القای حقّ حاکمیت رسمی و قانونی به حکومت‌هاست. روش تحقیق مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و نو چکیده کامل

نویسندگان متون منثور اقناعی در زبان فارسی با تأسی از آراء سیاست‌گذاران و سیاست‌نامه نویسان مسلمان به تحکیم بنیان دولت‌ها پرداخته‌اند. یکی از مهمترین وظایف این نویسندگان مشروعیت‌بخشی و القای حقّ حاکمیت رسمی و قانونی به حکومت‌هاست. روش تحقیق مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و نویسندگان در این مقاله در صدد پاسخ به این سؤال هستند که ابعاد مشترک اقتدار سیاسی حکومت‌ها در دو کتاب تاریخ بیهقی و راحةالصدور کدامند؟ یافته های پژوهش نشان می‌دهد لازمة اصلی اقتدار سیاسی، کسب مشروعیت سیاسی و دینی است. در این آثار، حاکمان جامعه می‌کوشند با کسب مشروعیت سیاسی، مفوّض شدن قدرت از خلیفه به سلطان، تأسیس دستگاه‌ها و نهادهای کارآمد دولتی، تقویت قدرت نظامی و مالی، القای دارا بودن ویژگی‌های ماورایی، عدالت‌ورزی و رسیدگی به امور مسلمانان به تثبیت حاکمیت خود بپردازند. القای مشروعیت دینی حکومت‌ها نیز با تأکید بر الهی بودن منشأ قدرت پادشاهان، نقش تقدیر در حاکمیت زمامداران، وجوب اطاعت از آنها، دینیاری و سرکوبی دشمنان به انجام می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

589 - بررسی قصاید سنایی بر اساس نظریۀ تبادلی «پیتر بلاو»
عصمت احمدی رکن آباد دکترعزیزاله توکلی کافی آباد دکتر محمود صادق زاده

بر اساس نظریۀ تبادلی پیتر بلاو، هر یک از افراد جامعه، در جریان تبادلات و پیوندهای اجتماعی خود با دانش اندوزی در گروه‌هایی قرار می‌گیرند که پاداش نصیب آن‌ها شود و به واسطۀ این پاداش، پیوند اجتماعی آن‌ها با علم و خردورزی محکم می‌شود؛ اما اگر این افراد به‌عنوان اعضای جامعه چکیده کامل

بر اساس نظریۀ تبادلی پیتر بلاو، هر یک از افراد جامعه، در جریان تبادلات و پیوندهای اجتماعی خود با دانش اندوزی در گروه‌هایی قرار می‌گیرند که پاداش نصیب آن‌ها شود و به واسطۀ این پاداش، پیوند اجتماعی آن‌ها با علم و خردورزی محکم می‌شود؛ اما اگر این افراد به‌عنوان اعضای جامعه، در فرایند همین معاملات تبادلی، هیچ‌گونه پاداشی در مقابل کنش خود دریافت نکنند، رشتۀ پیوند و تعاملات آن‌ها با علم و دانش‌اندوزی، سست و از هم گسیخته خواهد شد و در نتیجه در همان جهالت باقی خواهند ماند. در این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و با مراجعه به منابع نظری تحقیق، تلاش شده است تا محورهای جامعه‌شناسانۀ نظریۀ پیتر بلاو در سروده‌های سنایی، مورد کنکاش قرار گیرد تا واکنش افراد جامعۀ به تصویر کشیده شده، در اشعار وی، در برابر کنش های موجود در محیط، تحلیل و بررسی شود. نتایج بررسی حاکی از آن است که وقتی قوۀ خردورزی انسان بسته باشد در مقابل با ورود هرگونه اطلاعات تازه، قادر به بررسی آن‌ها با دید عقلانی نیست و سنایی در قصایدش، مفاهیم پیرامون جهل و خردورزی را در جلوه‌های تقابلی آن در کنار هم قرار داده و از این راه مخاطبان را نسبت به مسائل تعلیمی بیدار کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

590 - تحلیل ساختاری داستان عاشقانۀ وامق و عذرا بر اساس الگوی روایی تودوروف
شکوفه یغمایی محمود صادق زاده هادی حیدری نیا

شاعران و نویسندگان کهن همواره از حکایت برای گسترش اندیشه‌های خود استفاده می‌کردند. عنصری بلخی شاعر قرن چهارم هجری، داستان عاشقانۀ وامق و عذرا را به شعر درآورده است. در این مقاله، برای دریافت شیوۀ شاعری عنصری در وامق و عذرا و تحلیل این حکایت، از روش ساختارگرایی تودوروف ب چکیده کامل

شاعران و نویسندگان کهن همواره از حکایت برای گسترش اندیشه‌های خود استفاده می‌کردند. عنصری بلخی شاعر قرن چهارم هجری، داستان عاشقانۀ وامق و عذرا را به شعر درآورده است. در این مقاله، برای دریافت شیوۀ شاعری عنصری در وامق و عذرا و تحلیل این حکایت، از روش ساختارگرایی تودوروف بهره برده شده است. یکی از عمده‌ترین اجزای نقد یک داستان در الگوی روایتی تودوروف، پی‌رفت‌های آن و یکی از کارکردی‌ترین عوامل مؤثّرْ انسجام نظام‌مندی این شبکه است. مسئلة بنیادی این پژوهش بررسی و تحلیل میزان و چگونگی کاربست عنصر پی‌رفت در ساختار این حکایت است. در این راستا بازشناسی اجمالی الگوی روایتی تودوروف با تکیه بر شناخت پی‌رفت و همچنین تحلیل و بررسی این عنصر مؤثّر در طرح منظومۀ وامق و عذرا بدنة اصلی مقاله را تشکیل می‌دهد. روش کار در این پژوهش خوانش این حکایت و تحلیل ساختاری طرح آن‌ها بر مبنای الگوی یادشده است. نتایج کلی به‌دست‌آمده نشان می‌دهند بر مبنای کنش‌ها، گزاره‌ها و خطّ سیر منطقی حوادث، پیرنگ و شبکة پی‌رفت‌ها در این حکایت به‌طور ساده و متناسب با شخصیت حکایات طراحی شده است و با توجه به ساختار سادۀ این روایت قدیمی، می‌توان چنین تعریف ثابتی را برای گونۀ کلاسیک برشمرد که گزاره های تکراری در آن زیاد است، بسیار کم پیش می‌آید که در پی رفت هایش ساختارشکنی رخ دهد و علیتِ متن آن به سوی روایات اسطوره‌ای (علیت آشکار) گرایش دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

591 - ارزیابی کنه‌کش آبامکتین (اگریمک گلد®SC 8.4%) در کنترل کنه‌ تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch و بررسی دوره کارنس آن در خیار گلخانه‌ایی
فریبا اردشیر پیمان نامور قاسم عسکری یزدی احمد حیدری وحیده مهدوی

اثر کنه‌کش آبامکتین (اگریمک گلد® 4/8% SC,) برای کنترل کنه‌های تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch در گلخانه‌‌های خیار دو شهر یزد و جیرفت بررسی شد. کنه‌کش آبامکتین (اگریمک گلد®) با غلظت های 185/0 و 200/0 در هزار، با کنه‌کش‌های تترادیفون (تدیون® 5/%7EC,) و چکیده کامل

اثر کنه‌کش آبامکتین (اگریمک گلد® 4/8% SC,) برای کنترل کنه‌های تارتن دولکه‌ای Tetranychus urticae Koch در گلخانه‌‌های خیار دو شهر یزد و جیرفت بررسی شد. کنه‌کش آبامکتین (اگریمک گلد®) با غلظت های 185/0 و 200/0 در هزار، با کنه‌کش‌های تترادیفون (تدیون® 5/%7EC,) و اسپیرومسیفن (ابرون® 24% SC,) مقایسه شد. نمونه‌برداری و شمارش کنه‌های زنده از سطح زیرین برگ‌ها در فواصل یک روز قبل از سم‌پاشی و سپس 3، 7، 14 روز بعد از سم‌پاشی انجام شد. تجزیه آماری توسط نرم ‌افزار SAS در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. در هر دو شهر، آبامکتین در روزهای 3، 7 و 14 روز پس از سم‌پاشی تأثیر بالایی روی مرگ و میر کنه داشت و تأثیر اسپیرومسیفن بیشتر از تترادیفون بود. در استان یزد تیمار آبامکتین با غلظت‌های 185/0 و 200/0 در هزار در روزهای 3، 7 و 14 بعد از سم‌پاشی با تأثیر 100 درصد و در جیرفت 79/92 تا 48/99 درصد کنه‌ها را کنترل کرد. اسپیرومسیفن در یزد 1/66 تا 5/99 درصد مرگ و میر داشت ولی در جیرفت در روز سوم 100 درصد و سپس در روز 14 تأثیر کاهشی (78/%98) داشت. بررسی باقی‌مانده کنه&lrm;کش آبامکتین با دوزهای 185/0 و 200/0 در هزار در نمونه‌های خیار تا یک هفته پس از سم‌پاشی نشان داد که باقیمانده‌ای در خیار وجود نداشت. لذا دوره کارنس پیشنهادی شرکت سینجنتا قابل قبول بوده و با توجه به نتایج کارائی سنجی، توصیه می‌شود از دوز 185/0 در هزار این کنه‌کش برای کنترل کنه دولکه‌ای در خیار گلخانه‌ای استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

592 - اثرات حشره‌کشی و دورکنندگی قسمت‌های مختلف گیاه بومادران روی بالغین شپشه دندانه‌‌دار برنج Oryzaephilus surinamensis L. (Coleoptera: Silvanidae)
سیده معصومه هاشمی‌نیا الهام دارنهال محمد جعفرلو منیژه جمشیدی

خسارت بالای آفات انباری و اثرات سوء سموم شیمیایی، استفاده از ترکیبات گیاهی را به یکی از بهترین روش‌های کنترل آفات انباری تبدیل کرده است. با این حال هنوز محدودیت‌هایی مانند قدرت رقابت پایین برای حشره‌کش‌های گیاهی چون اسانس ها و عصاره‌ها وجود دارد. در این بررسی اثرات کشند چکیده کامل

خسارت بالای آفات انباری و اثرات سوء سموم شیمیایی، استفاده از ترکیبات گیاهی را به یکی از بهترین روش‌های کنترل آفات انباری تبدیل کرده است. با این حال هنوز محدودیت‌هایی مانند قدرت رقابت پایین برای حشره‌کش‌های گیاهی چون اسانس ها و عصاره‌ها وجود دارد. در این بررسی اثرات کشندگی و دورکنندگی اسانس قسمت‌های گل، برگ، ساقه و ریشه گیاه بومادران روی حشره کامل شپشه دندانه‌دار برنج Oryzaephilus surinamensis L. مورد بررسی قرار گرفت. تمام آزمایشات زیست سنجی در دمای C˚1±28 و رطوبت نسبی 5±65 درصد و در تاریـکی و در قـالب طرح بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار به طور جداگانه در مدت 48 ساعت انجام پذیرفت. طبق نتایج، گل بومادران در مقایسه با سایر اندام های گیاه بیش ترین اثر کشندگی در سمیت تنفسی (LC50 = 14.3 µL/ml)و تماسی(LC50 = 8.9 µL/ml)حشرات کامل شپشه دندانه دار را داشت، اما سایر قسمت‌های گیاه به ترتیب برگ، ساقه و ریشه کم ترین اثر کشندگی را بر روی آفت مورد نظر داشتند. همچنین اثر دورکنندگی اسانس قسمت‌های گل، برگ، ساقه و ریشه با استفاده از دستگاه بویایی سنج Y روی حشره کامل انجام پذیرفت. این آزمایش در پنج تکرار و در هر تکرار بر روی 20 حشره انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌های مربوط به اثر دورکنندگی اسانس‌های مورد بررسی نشان داد که اسانس گل بومادران نسبت به سه اسانس دیگر با غلظت کم تری قادر به دور کردن حشرات کامل شپشه دندانه‌دار برنج بوده و دور کننده قوی‌تری بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

593 - مقایسه سموم کنفیدور و پالیزین در کنترل حشرات کامل سفید‌بالک گلخانه در گلخانه‌های کشت تجاری ژربرا در پاکدشت
زهرا علی‌بخشی ثمین صدیق بهرام تفقدی‌نیا

ژربـرا مورد حمله تعـداد زیادی از آفـات قرار می گیـرد که یکـی از مهم تریـن آن ها سفید بالک گلخـانه (Trialeurodes vaporariorum Westwood) می باشد. عمدتاً به روش کنترل شیمیایی با این آفت مبارزه می شود و هر ساله مقادیر قابل توجهی ارز جهت وارد کردن حشره کش های مورد نیاز برای چکیده کامل

ژربـرا مورد حمله تعـداد زیادی از آفـات قرار می گیـرد که یکـی از مهم تریـن آن ها سفید بالک گلخـانه (Trialeurodes vaporariorum Westwood) می باشد. عمدتاً به روش کنترل شیمیایی با این آفت مبارزه می شود و هر ساله مقادیر قابل توجهی ارز جهت وارد کردن حشره کش های مورد نیاز برای کنترل این آفت مصرف می شود. در این تحقیق تأثیر دو سم پالیزین و ایمیداکلوپراید (کنفیدور) در کنترل T. vaporariorumروی ژربرا با یکدیگر مقایسه گردید. آزمایش در یک گلخانه تجاری کشت ژربرا در شهرستان پاکدشت، استان تهران و با استفاده از گلدان های ژربرا بدون گل و تقریباً هم اندازه انجام گرفت. قبل و بعد از آزمایش، تعداد جمعیت پوره و حشره کامل پشت برگ ها تخمین زده شد. فاکتور های مورد آزمایش شامل دو نوع سم، سه دز مصرفی از سموم مختلف (5/0، 1 و 5/1 در هزار)، سه زمان سمپاشی (ساعات 8، 12 و 16) و تعداد تکرار های سمپاشی در ماه نیز سه نوبت (دو، چهار و شش بار) در نظر گرفته شدند. داده های حاصل به روش سطح پاسخ (RSM) و با استفاده از نرم افزار آماری Design Expert 10 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که درصد تلفات حشرات کامل آفت هنگام استفاده از کنفیدور با اختلاف معنی داری بیش تر از پالیزین است. همچنین تنها فاکتور معنی دار در طی آزمایش نوع سم بوده و سایر فاکتور ها تغییرات معنی داری در پاسخ مورد نظر ایجاد نکردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

594 - بررسی جهت گیری ساختمان و جنس دیوارها در عملکرد آبگرمکن خورشیدی توسط نرم افزار RETSCREEN (مطالعه موردی شهر سمنان)
سجاد ظهیرنژاد نادر رهبر

استفاده از انرژی های نو از جمله انرژی خورشیدی در کشورهای جهان مورد توجه خاص برنامه ریزان و فرهیختگان فنی، اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است. کشور ایران نیز به دلیل برخورداری از موقعیت خاص جغرافیایی، پتانسیل فراوانی در بهره برداری از این نوع انرژی را دارد. اما فراوانی منابع چکیده کامل

استفاده از انرژی های نو از جمله انرژی خورشیدی در کشورهای جهان مورد توجه خاص برنامه ریزان و فرهیختگان فنی، اقتصادی و سیاسی قرار گرفته است. کشور ایران نیز به دلیل برخورداری از موقعیت خاص جغرافیایی، پتانسیل فراوانی در بهره برداری از این نوع انرژی را دارد. اما فراوانی منابع انرژی های فسیلی، ارزان بودن حاملهای انرژی در کشور و همچنین قیمت بالای فن آوری های نو جهت سرمایه گذاری اولیه، سدی در برابر توسعه استفاده از این فن آوری های نوپا می باشد. در این مقاله با توجه به شرایط جغرافیایی شهر سمنان، با بررسی یک ساختمان اداری یک طبقه واقع در محوطه دانشگاه آزاد سمنان، توسط نرم افزار کریر (Carrier) بارهای حرارتی در حالتهای مختلف از جمله جهت های مختلف جغرافیایی موقعیت قرارگیری ساختمان و برای دو نوع دیوار با مصالح متفاوت محاسبه شد و یک حالت بهینه ای از آنها انتخاب گردید. سپس توسط نرم افزار رتسکرین (RETSCREEN) مورد ارزیابی فنی، اقتصادی و زیست محیطی قرار گرفت. بر اساس نتایج بدست آمده در حالت بهینه ی جهت جغرافیایی و مصالح دیوارها، میزان صرفه جویی در سوخت گاز طبیعی 2332 متر مکعب در سال و میزان کاهش گازهای آلاینده برابر1/2 تن معادل دی اکسید کربن در سال می باشد. همچنین با در نظر گرفتن دو سناریو نرخ داخلی و نرخ جهانی گاز طبیعی به ترتیب میزان سرمایه گذاری اولیه طرح 138312550ریال و 4618 دلار، قابلیت سود دهی 2/4% و 5/23%و دوره بازگشت سرمایه 9/19 سال و 4/6 سال برآورد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

595 - ارائه روشی جدید برای شناسایی و از بین بردن پراسس‌های یتیم
آرش صباغی

در سیستم‌های توزیع شده به دلیل انجام فراخوانی پروسیجرهای راه دور، امکان ایجاد پراسس‌های یتیم وجود دارد. در واقع پراسس‌های یتیم، محاسبات راه دوری هستند که فراخواننده آنها به هر دلیل متوقف شده باشد. وجود محاسبات یتیم در سیستم به صورت کلی مطلوب نیست چراکه منجر به هدر رفت م چکیده کامل

در سیستم‌های توزیع شده به دلیل انجام فراخوانی پروسیجرهای راه دور، امکان ایجاد پراسس‌های یتیم وجود دارد. در واقع پراسس‌های یتیم، محاسبات راه دوری هستند که فراخواننده آنها به هر دلیل متوقف شده باشد. وجود محاسبات یتیم در سیستم به صورت کلی مطلوب نیست چراکه منجر به هدر رفت منابع می‌شوند و همچنین این امکان وجود دارد که وضعیتهای ناسازگاری را در داده اشتراکی ببینند. در این مقاله روشی جدید به منظور شناسایی و از بین بردن پراسس‌های یتیم ارائه شده است. این روش دارای مزایای قابل توجهی نسبت به روش‌های مطرح موجود در این حوزه می‌باشد. از مهم ترین مزایای این روش می‌توان به این موارد اشاره نمود: از بین بردن تمامی فرزندان و نوادگان راه دور پراسس یتیم ،تعداد اندک پیام ،عدم کاهش کارایی،توازن بار و افزایش قابلیت تحمل خطا. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

596 - طراحی و ساخت مجموعه سازه آزمایش پدیده رشد سریع ترک جهت کاربرد در اندازه‌گیری سرعت رشد نوک ترک در لوله‌های خطوط انتقال‌
سید محمود مدنی محمد رضا فروزان علیرضا صالحیان

لوله‌ها در فرآیند ساخت و عملکرد، ناشی از عواملی از قبیل خستگی و خوردگی در معرض ایجاد ریز ترک‌هایی در سطوح داخلی و خارجی لوله قرار دارند. در این حالت، ترک با سرعت بسیار زیادی به موازات محور لوله رشد خواهد نمود. در این تحقیق که برای اولین بار در کشور صورت گرفته، به طراحی چکیده کامل

لوله‌ها در فرآیند ساخت و عملکرد، ناشی از عواملی از قبیل خستگی و خوردگی در معرض ایجاد ریز ترک‌هایی در سطوح داخلی و خارجی لوله قرار دارند. در این حالت، ترک با سرعت بسیار زیادی به موازات محور لوله رشد خواهد نمود. در این تحقیق که برای اولین بار در کشور صورت گرفته، به طراحی و ساخت مجموعه سازه آزمایش با هدف اندازه‌گیری سرعت رشد نوک ترک با استفاده از دو روش دوربین‌‌‌سرعت‌بالا و دستگاه زمان‌سنج‌سیمی در لوله های بدون درز آلومینیمی از سری 6063-T5 پرداخته شده است. نتایج بدست آمده از آزمایش با این مجموعه سازه عیارت است از: فشار ترکیدگی برای نمونه‌های با عمق ترک 8/0، 0/1 و 2/1 به ترتیب برابر 70، 65 و 58 بار و سرعت‌‌های بدست آمده با کمک دوربین‌‌سرعت‌بالا و دستگاه زمان‌سنج سیمی در محدوده 120 تا 132 و 120 تا 126 متر بر ثانیه ثبت شد. نتایج کیفی بدست آمده در این تحقیق تطابق مناسبی با دیگر تحقیقات ارائه شده در دیگر منابع علمی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

597 - تاثیر تعداد دور ابزار جوشکاری به روش اصطکاکی در تعیین عمر خستگی آلیاژ آلومینیوم T6-7075
محمد جعفر استاد احمد قرابی رضا سمیعی فرد

در این مقاله استفاده از فرایند جوشکاری درآمیختگی- اصطکاکی (FSW) جهت ایجاد اتصال مناسب قطعات از جنس آلیاژ آلومینیم 7075 و تاثیر تعداد دور ابزار جوشکاری بر عمر خستگی منطقه جوش بررسی شده است. پس از انجام فرایند، با استفاده از پارامترهای بهینه سازی، عمر خستگی فلز پایه و فلز چکیده کامل

در این مقاله استفاده از فرایند جوشکاری درآمیختگی- اصطکاکی (FSW) جهت ایجاد اتصال مناسب قطعات از جنس آلیاژ آلومینیم 7075 و تاثیر تعداد دور ابزار جوشکاری بر عمر خستگی منطقه جوش بررسی شده است. پس از انجام فرایند، با استفاده از پارامترهای بهینه سازی، عمر خستگی فلز پایه و فلز جوش نمونه های جوشکاری شده به دست آمد. نتایج نشان میدهد که انجام فرایند جوشکاری درآمیختگی- اصطکاکی با تغییر تعداد دور ابزار جوشکاری بر عمر خستگی منطقه جوش آلیاژ آلومینیم T6- 7075 باعث افزایش طول عمر خستگی در منطقه درآمیختگی شده است که علت آن گرمای تولیدی ناشی از اصطکاک و تغییر فرم شدید ماده در حین جوشکاری است. هم چنین بررسی ها نشان داد در فلز جوش و اطراف آن ، یک ناحیه ضعیف تر از نظر عمر خستگی نسبت به فلز پایه به وجود آمده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

598 - بررسی ارتعاشات سازه شناور در اثر تحریک پروانه با استفاده از تحلیل عددی سیال-سازه (FSI)
مهدیه سادات عزیزی یوسف امیریان عبدالحسین فریدون

ارتعاشات سازه شناور در اثر تحریک پروانه، یکی از مباحث مهم در طراحی سازه شناور است. در صورت عدم توجه به این مساله و قرار‌گیری سوپراستراکچر در قسمت انتهایی شناور، ارتعاشات ناشی از تحریک پروانه می تواند مشکلاتی را برای خدمه و افراد ایجاد نماید. همچنین ارتعاشات ناشی از پروا چکیده کامل

ارتعاشات سازه شناور در اثر تحریک پروانه، یکی از مباحث مهم در طراحی سازه شناور است. در صورت عدم توجه به این مساله و قرار‌گیری سوپراستراکچر در قسمت انتهایی شناور، ارتعاشات ناشی از تحریک پروانه می تواند مشکلاتی را برای خدمه و افراد ایجاد نماید. همچنین ارتعاشات ناشی از پروانه باعث سر و صدا و همچنین کاهش عمر ماشین آلات موجود در موتورخانه و قسمت انتهایی شناور می‌گردد. در این مقاله ارتعاشات ناشی از تحریک پروانه، با استفاده از تحلیل عددی سیال- سازه روی یک شناور تجاری مورد بررسی قرار گرفته و به بررسی نتایج آن پرداخته شده است. ابتدا برای شناور با توجه به هندسه و شرایط، پروانه ای مناسب انتخاب شده و حل عددی جریان سیال برای سرعت های مختلف شناور و سرعت دورانی پروانه انجام گرفته است. سپس سازه شناور بر اساس استاندارد، طراحی شده و جز‌بندی آن با استفاده از جزء محدود صفحه ای انجام گرفته است. توزیع فشار روی پروانه و بدنه که از حل عددی جریان سیال به دست آمده است در تحلیل سازه، به سازه شناور اعمال گشته و سازه شناور در اثر بارگذاری هارمونیک ناشی از دوران پروانه، بررسی شده است. تحلیل مودال سازه شناور نیز انجام گرفته و سپس نتایج تحلیل آن، در یک محدوده فرکانسی شامل فرکانس های طبیعی که می تواند در حالت ها و سرعت های مختلف دورانی پروانه به وجود آید، استخراج شده است. نتایج نشان می دهد که در بعضی از سرعت های دورانی پروانه، فرکانس تحریک در سرعت دورانی مربوطه می تواند منجر به تشدید ارتعاش و افزایش دامنه ی ارتعاش گردد. نتایج با محدوده مجاز استاندارد مقایسه شده و نشان می دهد که می توان با دقت در انتخاب پروانه و محدوده سرعت دورانی مجاز و بهینه سازی و اصلاح سازه شرایط را جهت قرارگیری ارتعاشات در محدوده ی مجاز فراهم نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

599 - شناسایی مناطق زمین گرمایی با بررسی تغییرات پوشش گیاهی تحت تنش و استرس با استفاده از سنجنده های ETM+ و ASTER (مطالعه موردی: شهرستان خوی)
تاج الدین کرمی کمال رسولی وحید عیسی زاده اسماعیل عیسی زاده

سنجش از دور حرارتی، به‌عنوان شاخه‌ای از علم سنجش‌ازدور نقش مهمی در مطالعات محیط‌زیست ایفا می‌کند. سنجش‌ازدور حرارتی یکی از روش‌های نوین و کم‌هزینه در مقابل پیمایش‌های زمینی، آن‌هم در مناطق دورافتاده است که در کوتاه‌ترین زمان اطلاعات ارزشمندی از منطقه موردمطالعه در اختیا چکیده کامل

سنجش از دور حرارتی، به‌عنوان شاخه‌ای از علم سنجش‌ازدور نقش مهمی در مطالعات محیط‌زیست ایفا می‌کند. سنجش‌ازدور حرارتی یکی از روش‌های نوین و کم‌هزینه در مقابل پیمایش‌های زمینی، آن‌هم در مناطق دورافتاده است که در کوتاه‌ترین زمان اطلاعات ارزشمندی از منطقه موردمطالعه در اختیار محققان و پژوهشگران قرار می‌دهد. تهیه نقشه دمای سطح زمین برای شناسایی مناطق مستعد زمین‌گرمایی و تنش و استرس گیاهی با به‌کارگیری باند مادون‌قرمز حرارتی امکان‌پذیر است. که زمینه را برای مطالعات اکتشافی بیش‌تر فراهم می‌آورد. در این تحقیق با استفاده از سنجنده های ETM+ و ASTER به نقشه‌برداری ناهنجاری‌های پوشش گیاهی با استفاده از شاخص NDVI شهرستان خوی پرداخته شد و تغییرات فصلی گیاه موردبررسی قرار گرفت. دو مجموعه داده که یکی در اوایل تابستان 2002 و دیگری در اواخر تابستان و در پاییز 2002، از داده‌های لندست 7 تهیه شد. با محاسبه LST برای سنجنده ETM+ در این بررسی تغییرات فراتر از تغییرات عادی فصلی را به‌عنوان ناهنجاری گرمایی در نظر گرفته شد. همچنین با محاسبه دمای سطح زمین توسط داده ASTER به تظاهرات سطحی این ناهنجاری‌ها در زیرپوشش گیاهی متراکم پی پرده شد. برای اعتبارسنجی LST محاسبه‌شده توسط سنجنده ASTER از تصاویر سنجنده MODIS استفاده شد و با استفاده از آن میزان NDVI و ALI مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد شناسایی مناطق زمین‌گرمایی همبستگی مکانی مناسبی با تنش و استرس گیاهی در شهرستان خوی دارد. سنجنده های ETM+ و ASTER به دلیل قدرت تفکیک بالایی که در باند مادون‌قرمز حرارتی دارند، به ترتیب 60 متر و 90 متری که سنجنده های مناسبی برای محاسبه دمای سطح زمین و تشخیص آنومالی حرارتی هستند. بنابراین روش تفاضل تصاویر در این پژوهش روش مناسبی نبوده و نتایج خوبی به نمایش نگذاشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

600 - برآورد میزان محصول گندم با استفاده از شاخص NDVI و تصاویر سنجنده OLI (منطقه مورد مطالعه بخشی از شهر گیلان‌غرب)
کیوان باقری زهرا جهانتاب علی درویشی علی اصغر آل شیخ

کسب آگاهی و دانش در رابطه با برآورد میزان محصولات می‌تواند نقش مهمی را در مدیریت اراضی کشاورزی و برآورد میزان تولید خالص ایفا کند. امروزه تکنیک‌های سنجش از دور به عنوان یک ابزار مدیریتی برای بسیاری از عناوین و موضوعات مورد توجه می‌باشد. ترکیب نتایج حاصل از مشاهدات و اند چکیده کامل

کسب آگاهی و دانش در رابطه با برآورد میزان محصولات می‌تواند نقش مهمی را در مدیریت اراضی کشاورزی و برآورد میزان تولید خالص ایفا کند. امروزه تکنیک‌های سنجش از دور به عنوان یک ابزار مدیریتی برای بسیاری از عناوین و موضوعات مورد توجه می‌باشد. ترکیب نتایج حاصل از مشاهدات و اندازه‌گیری‌های زمینی با این تکنیک‌ها می‌تواند با فراهم آوردن داده‌های به‌هنگام و قابلیت بالای آنالیز تصاویر، کاربرد گسترده‌ای در تمامی بخش‌ها از جمله کشاورزی داشته است و مسیر رسیدن به کشاورزی دقیق را آسان‌تر کند. در پژوهش حاضر سعی برآن بوده که با استفاده از داده‌های زمینی موجود از 37 قطعه زمین زراعی و داده‌های ماهواره‌ای سنجش از دور و روش‌های آماری، مدل‌سازی و برآوردی دقیق از میزان محصول گندم در منطقه گیلان‌غرب ارائه گردد. لذا جهت بررسی ویژگی‌ها و فرآیندهای رشد در طول دوره‌ی کاشت تا برداشت محصول، از داده‌های سنجنده OLI، و برای نمایش تغییرات زیست توده از شاخص NDVI استفاده شده است. با ترسیم منحنی رشد گندم، ارتباط بین پارامترهای هندسی محاسبه شده از نمودار دوره رشد محصول (مساحت زیر نمودار، ماکزیمم، انحراف‌معیار، چولگی و کشیدگی) و میزان محصول مشخص شده است، که این قسمت به نوعی جز نوآوری‌های تحقیق است. در نهایت با اعمال روش تحلیل عاملی با روش PCA روی پارامترها، با ایجاد رابطه رگرسیون خطی، میزان خطا برای هر یک از پارامترها بطور مجزا حساب شده است. با مقایسه نتایج یک رابطه رگرسیونی با بدست آمد. با استفاده از روش تحلیل عاملی میزان به میزان 04/0 افزایش داده شد و به مقدار 69/0 رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

601 - تعیین شاخص‌های خشکسالی تنش تبخیری (ESI) و سلامت گیاه (VHI) در حوزه آبخیز تویسرکان به کمک تصاویر ماهواره‌ای مودیس
سمانه پورمحمدی

خشکسالی می‌تواند در اثر کمبود بارش و اثری که بر روی کاهش آب قابل دستس برای گیاه اثرمی‌گذارد، شناسایی شود. تهیه نقشه پهنه بندی خشکسالی در مدیریت مناسب منابع آب در سطح ناحیه‌ای و ملی موثر خواهند بود. همچنین استفاده از تکنیک سنجش از دور می‌تواند نقشه پهنه بندی و کلاسه شده چکیده کامل

خشکسالی می‌تواند در اثر کمبود بارش و اثری که بر روی کاهش آب قابل دستس برای گیاه اثرمی‌گذارد، شناسایی شود. تهیه نقشه پهنه بندی خشکسالی در مدیریت مناسب منابع آب در سطح ناحیه‌ای و ملی موثر خواهند بود. همچنین استفاده از تکنیک سنجش از دور می‌تواند نقشه پهنه بندی و کلاسه شده خشکسالی را به خوبی نمایش دهد. در همین راستا استفاده از شاخص های خشکسالی که به کمک سنجش از دور تعیین می شوند مفید خواهند بود. بنابراین هدف از تحقیق حاضر بررسی دو شاخص خشکسالی سنجش از دوری تنش تبخیری (ESI) و سلامت گیاهی (VHI) و تطابق با شاخص خشکسالی بارش استاندارد(SPI) در حوزه آبخیز تویسرکان همدان می‌باشد. به این منظور از 32 تصویر ماهوراه‌ای مودیس از سال 2003 تا 2010 استفاده شد. نتایج نشان داد که روند تغییرات شاخص خشکسالی بارش استاندارد با دو شاخص خشکسالی سنجش از دوری تنش تبخیری و سلامت گیاهی در طی این 8 سال تطابق داشته است. در نهایت نقشه های پهنه بندی خشکسالی حوزه آبخیز تویسرکان در طی سالهای 2003 تا 2010 ارائه شد. ضرایب ماتریکس همبستگی بین VHI وESI 75% ، بین ESI و SPI، 6% و بین VHI وSPI 69% بوده است. نقشه های پهنه بندی شده نشان داد که شدت تغییرات کلاس خشکسالی در مرکز حوزه که دارای پوشش گیاهی بیشتری می‌باشد، حداکثر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

602 - آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی(مورد مطالعه: شهرستان تالش)
شهرام امیرانتخابی فرهاد جوان حسن حسنی مقدم

تهیه و ارزیابی نقشه‌های کاربری اراضی و شناخت توان و استعداد اراضی منبع مهم اطلاعاتی برای اتخاذ سیاست‌های اصولی و تدوین برنامه‌های توسعه به شمار می رود. بنابراین در این تحقیق هدف، آشکارسازی روند تغییرات کاربری اراضی و تعیین عوامل موثر بر آن در شهرستان تالش با استفاده از چکیده کامل

تهیه و ارزیابی نقشه‌های کاربری اراضی و شناخت توان و استعداد اراضی منبع مهم اطلاعاتی برای اتخاذ سیاست‌های اصولی و تدوین برنامه‌های توسعه به شمار می رود. بنابراین در این تحقیق هدف، آشکارسازی روند تغییرات کاربری اراضی و تعیین عوامل موثر بر آن در شهرستان تالش با استفاده از تصویر ماهواره ای LANDSAT سنجنده +ETM در سال 1382 و تصویر سنجنده OLI مربوط به سال 1396 است. پس از انجام پیش پردازش های لازم، به منظور بالا بردن قدرت تفکیک مکانی تصاویر از روش IHS جهت ادغام تصویر پانکروماتیک و چندطیفی هر دو سنجنده استفاده شد. طبقه بندی تصاویر به صورت نظارت شده و از روی تصاویر ادغام شده که دارای قدرت تفکیک مکانی 15 متر بوده، با الگوریتم شبکه عصبی مصنوعی انجام شد. نتایج نشان داد که کاربری های اراضی جنگلی و کشاورزی در بازه زمانی 14 سال در شهرستان تالش روند کاهشی داشته است و برعکس کاربری های انسان ساخت در حال افزایش است. به دلیل افزایش روبه رشد جمعیت در شهرستان مورد مطالعه و نیز نیاز انسان به فضای بیشتر برای سکونت، منجر به توسعه فیزیکی شهر در جهات پیرامونی خود گردیده است که این عامل موجب بهره برداری از اراضی کشاورزی و جنگلی شده است. بنابراین برای حفظ عرصه‌های طبیعی، تثبیت و قانونی کردن کاربری اراضی در دستور کار متخصصان و مسئولان کشور قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

603 - تعیین یک مدل زمین آمار بهینه جهت درون‌یابی اطلاعات مکانی با استفاده از داده‌های سنجش از دور
علیرضا وفائی نژاد ناصر محمدی ورزنه فرشاد همتی

داده های سنجش از دور قادر به نمایش خصوصیات برخی از پدیده های زمینی و همچنین نحوه توزیع مکانی آنها در مقیاسهای مختلف هستند. از طرفی دیگر، اولین و مهمترین گام در انجام درون یابی داده های کسب شده صحرایی، بررسی همبستگی مکانی آنها و معرفی مدل بهینه جهت اعمال عامل وزنی مناسب چکیده کامل

داده های سنجش از دور قادر به نمایش خصوصیات برخی از پدیده های زمینی و همچنین نحوه توزیع مکانی آنها در مقیاسهای مختلف هستند. از طرفی دیگر، اولین و مهمترین گام در انجام درون یابی داده های کسب شده صحرایی، بررسی همبستگی مکانی آنها و معرفی مدل بهینه جهت اعمال عامل وزنی مناسب برای درون یابی آن متغیر در منطقه است. بنابراین، با کمک داده های سنجش از دوری که مشابه متغیر مورد مطالعه باشند، امکان بررسی نحوه توزیع مکانی و تغییرات آن شاخص وجود دارد. در تحقیق حاضر از تغییرات مکانی داده های باند ترمال (باند 6) ماهواره لندست 7 استفاده و الگوی تغییر درجه حرارت سطحی در شهرستان ایلام واقع در استان ایلام تعیین شده است. این الگو که به صورت یک مدل ریاضی بیان شده است، می تواند جهت درون یابی داده های درجه حرارت کسب شده از ایستگاه های هواشناسی در منطقه مورد مطالعه، استفاده گردد. بدین منظور از یک شبکه منظم 291 نقطه‌ای بر روی باند ترمال نمونه‌گیری شد و سپس به کمک زمین آمار، نقاط واریوگرام تجربی محاسبه و مدلهای مختلفی مانند گوسی، نمایی، دایر‌ه‌ای و کروی بر آنها برازش گردید. سپس با استفاده از تخمین‌گر کریجینگ معمولی و به کارگیری هر کدام از این مدلها، نقشه‌های جداگانه‌ای ایجاد و دقت هر یک محاسبه گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که اطلاعات باند ترمال دارای مدل گوسی هستند و تغییرات مکانی آنها با این مدل قابل توجیه است. لذا این مدل می‌تواند در درون یابی داده‌های درجه حرارت ایستگاه های هواشناسی استفاده شود و نقشه درجه حرارت منطقه را با دقت بالایی ترسیم نماید. روش ذکر شده در این تحقیق می‌تواند برای سایر شاخص‌های محیطی نظیر دمای حداقل، دمای حداکثر و تبخیر و تعرق نیز قابل بررسی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

604 - تحلیل ریسک خشکسالی کشاورزی با استفاده از تکنیک های سنجش از دور و GIS (منطقه مورد مطالعه: استان سمنان)
مصطفی عابدزاده بهروز ارسطو حمیدرضا نانکلی

خشکسالی کشاورزی یکی از پیچیده ترین حوادث طبیعی محسوب می شود. به دلیل تغییرات مکانی و زمانی این پدیده لازم است اطلاعات و ابزارهای موجود جهت پایش این پدیده در همه ی مقیاس ها بهبود یابند. داده های سنجش ازدور و GIS1، یک ابزار پایش مناسب را برای ارزیابی وسعت و شدت خشکسالی در چکیده کامل

خشکسالی کشاورزی یکی از پیچیده ترین حوادث طبیعی محسوب می شود. به دلیل تغییرات مکانی و زمانی این پدیده لازم است اطلاعات و ابزارهای موجود جهت پایش این پدیده در همه ی مقیاس ها بهبود یابند. داده های سنجش ازدور و GIS1، یک ابزار پایش مناسب را برای ارزیابی وسعت و شدت خشکسالی در دسترس قرار می دهد. میزان رشد گیاه، یکی از مهم ترین شاخص مشخص کننده رخداد خشکسالی است. در این مطالعه ابتدا به ارزیابی تعدادی از شاخص های گیاهی پرداخته شده و در نتیجه آن، شاخص2 NDVI به عنوان مناسب ترین شاخص برای پوشش گیاهی انتخاب گردیده است. در این مطالعه، از تصاویر3 MODIS به دلیل توان تفکیک زمانی و مکانی مناسبی که برای تحلیل ریسک خشکسالی کشاورزی استان سمنان دارند، استفاده شده است. دوره زمانی مورد بررسی ماه های مارس تا ژوئیه سال های 2000 تا 2017 است. ابتدا تصاویر تصحیح هندسی و رادیومتریک شده اند. سپس با ارزیابی سری هفتده ساله ی تصاویر NDVI، SPI4 ، LST5،6 SPEI و مجموع بارش سالیانه در سطح منطقه، روند تغییرات خشکسالی نشان داده شده است. در این مطالعه به وسیله شاخص های ماهواره ای ذکر شده دراستان سمنان اقلیم ها میزان ناحیه تحت تاثیر خشکسالی بررسی شده است. شاخص های ماهواره ای، استان سمنان را در سال های 2000، 2010، 2013، 2016 تحت تاثیر خشکسالی نشان می دهند. براساس این شاخص ها در سال های 2000، 2001، 2006 ،2007، 2016، 2017خشکسالی در استان وجود داشته است. شدت خشکسالی در سال 2000، 2016 بیشتر از سایر سال ها ملاحظه شد. همچنین سال 2005 ترسالی و سایر سال ها، سال های متوسطی هستند. نتایج نشان داد مشخص کردن مناطق حساس به خشکسالی نقش بسیار مهمی در اعمال مدیریت های لازم برای کاهش ریسک خشکسالی می تواند داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

605 - بررسی تاثیر آبیاری با پساب فاضلاب بر شوری خاک با استفاده از تصاویر ماهواره ای ( مطالعه موردی تصفیه خانه بیرجند )
سعید مرگان عباس خاشعی سیوکی علی شهیدی مصطفی یعقوب زاده

کمبود شدید منابع آب در استان خراسان جنوبی باعث شده که کشاورزان به استفاده‌ از پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب برای آبیاری مزارع روی‌آورند. ازآنجاکه بررسی تأثیر آبیاری با پساب بر شوری خاک مستلزم دسترسی به مشخصات شوری خاک پیش و پس از تأسیس تصفیه‌خانه می باشد و اطلاعات شوری خاک چکیده کامل

کمبود شدید منابع آب در استان خراسان جنوبی باعث شده که کشاورزان به استفاده‌ از پساب تصفیه‌خانه‌های فاضلاب برای آبیاری مزارع روی‌آورند. ازآنجاکه بررسی تأثیر آبیاری با پساب بر شوری خاک مستلزم دسترسی به مشخصات شوری خاک پیش و پس از تأسیس تصفیه‌خانه می باشد و اطلاعات شوری خاک تنها در زمان حال در دسترس است، لذا برای اطلاع از روند تغییر شوری درگذشته گزینه‌ی استفاده از تصاویر ماهواره‌ای به‌عنوان یک پایگاه اطلاعاتی مفید و در دسترس انتخاب گردید. برای این منظور تصاویر مربوط به تصفیه‌خانه و زمین‌های کشاورزی اطراف برای سال‌های مختلف جمع آوری شد و با استفاده از نرم‌افزار سنجش‌ازدوری Pci-Geomatica فرآیند های لازم برای تحلیل تصاویر ماهواره ی انجام شد. ازآنجایی‌که تصاویر ماهواره‌ای دارای داده‌های خام می‌باشند و به‌تنهایی قابل تفسیر و بررسی نمی‌باشند، لذا به‌کارگیری شاخص‌های مربوط به شوری برای رسیدن به این هدف انجام شد. با بررسی همبستگی مقادیر به‌دست‌آمده از شاخص‌های مختلف با مقادیر واقعی EC، مشخص شد شاخصSI-1 با ضریب تبیین ۸۴/۰ بالاترین همبستگی را با مقادیر واقعی شوری دارد. سپس با برقراری رابطه‌ای معنادار بین این شاخص و مقادیر EC می‌توان رابطه‌ی جامعی برای استخراج داده‌های مربوط به شوری از روی تصاویر ماهواره‌ای به دست آورد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که آبیاری با پساب اثر مخربی بر شوری خاک نداشته و در اکثر موارد موجب کاهش 3% تا 5% شوری خاک در نقاط نمونه‌برداری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

606 - شناسایی کانی های هماتیت و مگنتیت با استفاده از داده های طیفی سنجنده های مختلف (سه سنجنده ) و قابلیت سنجی آنها در تشخیص کانی ها(مطالعه موردی : استان آذربایجان شرقی )
مریم بیاتی خطیبی محمود سورغالی سمانه باقری

با توجه به جایگاه زمین شناسی و تنوع رخدادهای گوناگون در شمال غرب ایران، استان آذربایجان شرقی دارای پتانسیل بالایی در رابطه با کانی سازی آهن می باشد. هدف مطالعه حاضر، شناسایی کانی های هماتیت و مگنتیت در منطقه مورد مطالعه شامل محدوده ای مابین شهرستان های تبریز، شبستر، هری چکیده کامل

با توجه به جایگاه زمین شناسی و تنوع رخدادهای گوناگون در شمال غرب ایران، استان آذربایجان شرقی دارای پتانسیل بالایی در رابطه با کانی سازی آهن می باشد. هدف مطالعه حاضر، شناسایی کانی های هماتیت و مگنتیت در منطقه مورد مطالعه شامل محدوده ای مابین شهرستان های تبریز، شبستر، هریس و ورزقان می باشد. در این پژوهش از داده های چند طیفی سنجنده OLI ماهواره 8 Landsat ، سنجنده ASTER ماهواره TERRA ، ماهواره Sentinel-2 و همچنین داده های ابرطیفی سنجنده Hyperion به منظور پایش کانی های هماتیت و مگنتیت و نقشه های زمین شناسی موجود به منظور صحت سنجی استفاده شده است. در این بررسی به منظور شناسایی کانی های هماتیت و مگنتیت از داده های طیفی چند طیفی و برای اخذ داده ها از داده های مربوط به طیف زمانی مختلف این سنجنده ها بهره گیری شده است.برای کلیه داده های اخذ شده ،عملیات پیش پردازش، شامل تصحیحات اتمسفری و رادیومتریک در محیط نرم افزار ENVI5.3 انجام شده است. روش های مورد استفاده در این پژوهش ،شامل روش های شاخص محور( عملیات نسبت باندی) و طیف محور SID) ،MF ، SFF ، LSU ) می باشد.با عنایت به سابقه زمین شناسی استان آذربایجان شرقی ،نتایج حاصل از این دو روش نمایانگر وجود دو کانی هماتیت و مگنتیت در محدوده مطالعاتی بود که مقایسه نتایج نشان داد که داده های چند طیفی سنجنده ASTER دارای قابلیت بالایی در تفکیک و شناسایی دو کانی مورد مطالعه هستند. از آنجایی که دسترسی به داده های ابرطیفی هایپریون دارای محدودیت می باشد و همچنین مساحت محدودی را نسبت به داده های چند طیفی پوشش می دهد می توان نتیجه گرفت داده های ASTER نسبت به سایر منابع داده های طیفی دارای مزیت و کارایی بیشتری در مطالعات کانی شناسی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

607 - پایش تغییرات کاربری زمین در شهر شهمیرزاد با استفاده از داده های سنجش از دور و سیستم اطلاعات مکانی
امیر کمالی فرد

به منظور بررسی توسعه یافتن شهری و تغییرات کاربری اراضی در دوره های بعدی ، ما نیز با استفاده از داده های سنجش ازدور و تصاویر ماهواره لندست و با مطالعات میدانی و کتابخانه ای نقشه های کاربری اراضی شهر شهمیرزاد را به دست آوردیم ،برای رسیدن به این مهم از نرم افزار های ENVI 5 چکیده کامل

به منظور بررسی توسعه یافتن شهری و تغییرات کاربری اراضی در دوره های بعدی ، ما نیز با استفاده از داده های سنجش ازدور و تصاویر ماهواره لندست و با مطالعات میدانی و کتابخانه ای نقشه های کاربری اراضی شهر شهمیرزاد را به دست آوردیم ،برای رسیدن به این مهم از نرم افزار های ENVI 5.3,ARC.GIS10.5 وTerrset استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که با گذشت زمان در طی سالهای مورد مطالعه از مساحت کاربری های باغی و زراعی، و زمین بایر کاسته شده و کاربری های مسکونی و انسان ساز افزایش یافته اند .مساحت کاربری باغی و زراعی در سال 1999 برابر 3830317 متر مربع بوده که در سال 2009 به مقدار2855094 متر مربع و در سال 2019 به 2429144 متر مربع رسیده است است که روند کاهشی را دنبال می کند . همچنین اراضی مسکونی و انسان ساخت در سال 1999 مساحتی برابر 360623 متر مربع ،در سال 2009 برابر 1264976 متر مربع و در سال 2019 مقدار 2495357 متر مربع داشته که نشان دهنده روند به شدت افزایشی می باشد. با استفاده از آشکار سازی تغییرات مشخص گردید بیشترین تبدیل کاربری ها در سال 1999 تا 2009 مربوط به تبدیل اراضی باغی و زراعی به زمین های بایر با حدود 20درصد تغییر و در بازه زمانی سالهای 2009 تا 2019 مربوط به تبدیل اراضی باغی و زراعی به اراضی مسکونی با حدود 16 درصد می باشد. بررسی نتایج حاصل از آشکار سازی نشان می دهد در بازه زمانی 10 سال اول حدود 20 درصد از اراضی باغی به زمین های بایر و در بازه 10 سال دوم حدود 7 درصد از اراضی بایر به اراضی مسکونی و انسان ساخت تبدیل شده است. . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

608 - ارزیابی دورسنجی اثرات کاربری اراضی بر گرادیان دمای سطح زمین با استفاده از تصاویر لندست: مطالعه موردی: حوضه آبخیز خارستان
عباسعلی ولی ابوالفضل رنجبر مرضیه مکرم فریده تاری پناه

عوامل متعددی بر گرادیان دمای سطح زمین تاثیر گذارند در این میان یکی از عوامل متاثر از فعالیت‌های انسانی تغییرات کاربری اراضی است که می-تواند منجر به تغییرات دمایی سطح زمین شود. تغییرات دمایی سطح زمین کلیمای طبیعی منطقه را متاثر می‌سازد لذا درک تغییرات و بیلان آن در شناخت چکیده کامل

عوامل متعددی بر گرادیان دمای سطح زمین تاثیر گذارند در این میان یکی از عوامل متاثر از فعالیت‌های انسانی تغییرات کاربری اراضی است که می-تواند منجر به تغییرات دمایی سطح زمین شود. تغییرات دمایی سطح زمین کلیمای طبیعی منطقه را متاثر می‌سازد لذا درک تغییرات و بیلان آن در شناخت اثرات غیر مستقیم دخالت انسان در اکوسیستم‌ها و مدیریت آن ضروری است. تحقیق حاضر بررسی کاربری اراضی، خصوصیات دمای سطح زمین در هر کاربری و همچنین همبستگی بین تغییرات دمای سطح زمین و شاخص تفاضلی نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) است. در این مطالعه به منطور بررسی کاربری اراضی، دمای سطح زمین و NDVI از تصاویر ماهواره لندست 5 (TM) در 1990، 2010 و ETM7 2000 و 8OLI برای 2017 استفاده شد. کاربری اراضی با استفاده از روش طبقه بندی نطارت شده بررسی شد. نتایج نشان داد مقدار دمای سطح زمین در هر کاربری متفاوت و بیشترین مقدار آن در اراضی دارای خاک لخت و مناطق مسکونی و کمترین در اراضی باغی مشاهده شد. تفاوت دمای سطح در میان مناطق مسکونی و دارای پوشش گیاهی در سال‌های 1990، 2000، 2010 و 2017 به ترتیب 58/3 ، 27/2، 02/3 و12/2 درجه سانتیگراد بود. همچنین تفاوت دما بین مناطق دارای خاک لخت و دارای پوشش گیاهی در این چهار دوره به ترتیب به 3/3 ، 8/0، 08/1 و 38/2 درجه سانتیگراد بود. در این پژوهش رابطه بین NDVI و دمای سطح زمین نشان دهنده همبستگی منفی بود، به طوری که مناطق با NDVI کم نسبت به مناطق با NDVI بالا دمای بیشتری داشتند. رابطه بین تغییرات پوشش گیاهی با تغییرات دمای سطح زمین نشان داد که بین این دو پارامتر همبستگی معنی داری (R=0.63) وجود دارد. بنابراین می توان بیان داشت که کاربری‌های اراضی با پوشش گیاهی بیشتر دمای کمتری نسبت به کاربری با پوشش کمتر دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

609 - بررسی و پیش‌بینی تغییرات مکانی و زمانی کاربری اراضی شهر جدید هشتگرد با تلفیق داده‌های سنجش از دوری و مدل سلول‌های خودکار مارکوف
سارا سوخته زاری

تغییرات کاربری اراضی در اثر گسترش فیزیکی شهر در اکثر شهرهای ایران به قدری سریع است، که برنامه‌ریزان و مدیران شهری با توام ساختن فرایند برنامه‌ریزی در این مناطق با توسعه داینامیک و پیچیده آن روبرو هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تغییرات کاربری اراضی و گسترش فیزیکی شهر هشتگر چکیده کامل

تغییرات کاربری اراضی در اثر گسترش فیزیکی شهر در اکثر شهرهای ایران به قدری سریع است، که برنامه‌ریزان و مدیران شهری با توام ساختن فرایند برنامه‌ریزی در این مناطق با توسعه داینامیک و پیچیده آن روبرو هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی تغییرات کاربری اراضی و گسترش فیزیکی شهر هشتگرد طی 19 سال گذشته و پیش‌بینی روند تغییرات کاربری‌ اراضی برای آینده می‌باشد. در پژوهش حاضر از تصاویر چند زمانه لندست استفاده شده است. با استفاده از الگوریتم طبقه‌بندی ماشین بردار پشتیبان و الگوریتم بررسی تغییرات کراس‌تب، روند تغییرات کاربری اراضی طی 19 سال گذشته ارزیابی گردید. همچنین، با استفاده از مدل پیش‌بینی سلول‌های خودکار-مارکوف روند تغییرات کاربری اراضی و گسترش فیزیکی شهر برای آینده پیش‌بینی شده است. نتایج حاصل از این پژوهش، بیانگر گسترش بی‌رویه شهر طی 19 سال گذشته می‌باشد. به طوری که اراضی ساخته شده با رشد 56/736 درصدی خود باعث تخریب بیش از حد اراضی کشاورزی و بایر در حاشیه شهر شده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که با افزایش فاصله از اراضی ساخته شده میزان تغییرات کاربری اراضی کاهش چشمگیری داشته است. بررسی تغییرات حادث شده در کاربری‌های اراضی نشان داد که 16/564 هکتار از اراضی بایر به کاربری مسکونی تبدیل شده است. پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی برای سال‌های 2028 و 2038 نشان داد که افزایش مساحت کاربری مسکونی همچنان ادامه خواهد داشت. که این امر ضرورت توجه ویژه برنامه‌ریزان و مدیران شهری به موضوع گسترش شهری و پیامد‌های آن در منطقه را نمایان می‌سازد. در نهایت ارزیابی دقت مدل سلول‌های خودکار نشان داد که درصد اختلاف مساحت طبقات طبقات کمتر از 8 درصد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

610 - بررسی اثرات احداث سد در توسعه فیزیکی و تغییرات مناطق بالا دست و پایین دست سد با استفاده از سنجش از دور(مطالعه موردی : سد 15 خرداد قم)
احمد رجبی

تاکنون مطالعات زیادی در زمینه شناسایی و آشکارسازی تغییرات پوشش وکاربری اراضی انجام گرفته است. پایش بهینه های پوشش زمین از ضرورت های اجتناب ناپذیر در مدیریت منابع طبیعی است. باتوجه به شواهد و آثار تغییر اقلیم در منطقه و روند کاهشی و افزایشی برخی از پوشش ها و کاربری ها می چکیده کامل

تاکنون مطالعات زیادی در زمینه شناسایی و آشکارسازی تغییرات پوشش وکاربری اراضی انجام گرفته است. پایش بهینه های پوشش زمین از ضرورت های اجتناب ناپذیر در مدیریت منابع طبیعی است. باتوجه به شواهد و آثار تغییر اقلیم در منطقه و روند کاهشی و افزایشی برخی از پوشش ها و کاربری ها می تواند در اولویت بندی راهکارهای حفاظتی و پهنه بندی عرصه ها موثر باشد. برای رسیدن به توسعه پایدار می بایست فاکتورهایی مانند منابع زمینی، محیط، جمعیت، اقتصاد و اجتماع را درنظر داشت. هر نوع توسعه با هردرجه ای از کمیت یا کیفیت، آثار زیست محیطی ویژه ای را به دنبال دارد(1). سدسازی با گذر زمان تغییراتی در پوشش- کاربری اراضی در محدوده ی سدها به وجود آورده است که در این پژوهش هدف ما آشکارسازی این تغییرات است. لذا برای آشکارسازی تغییرات پوشش - کاربردی منطقه بالا دست و پایین دست سد 15 خرداد در فاصله زمانی 1990- 2019 ابتدا با استفاده از تصاویر Googel Earth به بررسی تغییرات به شکل بصری پرداخته، سپس با استفاده از تصاویر لندست 5(تصویر سال 1990) قبل از احداث سد و لندست 8(تصویر سال 2019) بعد از احداث و آبگیری سد با استفاده از نرم افزار ENVI به بررسی آشکارسازی تغییرات به صورت بصری و خودکار پرداخته و نتایج حاصل از بررسی تغییرات تصاویر به شکل خودکار و طبقه‌بندی در دو کلاس تغییر کرده و تغییر نکرده به دقت 86.38% بدست آمد و بر اساس طبقه بندی در سه کلاس تغییر نکرده و تغییر کرده (افزایش یافته و کاهش یافته) به دقت 85.51% دست یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

611 - گراف و کاربرد آن در GIS
سمانه بهرامیان

یکی از مهمترین کاربردهای سیستم های اطلاعات مکانی، در مبحث مدیریت حمل و نقل است. در این زمینه قابلیت های تجزیه و تحلیل شبکه در سیستم های اطلاعات مکانی از جمله محاسبه کوتاهترین مسیر، می تواند مفید واقع گردد. گراف و تئوری های آن نقش مهمی در انجام آنالیزهای شبکه GIS دارند. چکیده کامل

یکی از مهمترین کاربردهای سیستم های اطلاعات مکانی، در مبحث مدیریت حمل و نقل است. در این زمینه قابلیت های تجزیه و تحلیل شبکه در سیستم های اطلاعات مکانی از جمله محاسبه کوتاهترین مسیر، می تواند مفید واقع گردد. گراف و تئوری های آن نقش مهمی در انجام آنالیزهای شبکه GIS دارند. برای حل برخی از مشکلات گراف یا ساده سازی آنالیزها در گراف، می توان تغییراتی در ساختار آن ایجاد کرد. شبیه سازی به وسیله گراف نشان می دهد که توانایی جابه جایی سیستم تا حد زیادی به توپولوژی شبکه حمل و نقل بستگی دارد. به طور کلی یک شبکه برنامه ریزی شده می تواند وسایل نقلیه بیشتری را در خود جا دهد و توانایی جابه جایی کلی آن بسیار بیشتر از یک شبکه در حال رشد خود سازمان دهی شده است. تاکنون نظریه های متعدد و بسیار کاربردی از جمله الگوریتمهای محاسبه کوتاه ترین مسیر برای حل مسائل گوناگون در گرافها ارایه و استفاده شده اند. اما برای بعضی از مسائل مهم و کاربردی راه حل و تئوری مناسبی بر مبنای گراف ارایه نشده است. به همین علت، همانند بسیاری از نظریه های دیگر که در آنها راه حلهایی بر مبنای فضاهای دوگان ارایه شده، در گرافها نیز چنین فضاهایی تعریف و استفاده شده اند. به این صورت که ابتدا مساله موجود در گراف اولیه را به یک فضای دوگان مناسب برده و پس از حل، نتایج به فضای اولیه برگردانده می شود. در این مقاله نشان داده خواهد شد که از مفاهیم دوگان گراف و با تغییر در ساختار و شکل گراف اولیه می توان مسایل با پیچیدگی بسیار زمانی را در گراف اولیه به مسایلی ساده تر و قابل حل تر تبدیل کرد. همچنین، به بحث و بررسی چند کاربرد متنوع در زمینه یافتن کوتاهترین مسیر در مسائل حوزه حمل پرداخته خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

612 - تعیین مقدار کربن آلی کل با استفاده از تصویر ماهواره ای و مدل شبکه عصبی مصنوعی(منطقه مورد مطالعه: کوه میش شهرستان گچساران)
کامران مجرد

مقدار کربن آلی کل موجود در سنگ منشاء منابع هیدروکربن یکی از پارامتر های حائز اهمیت در ارزیابی آن است. بنابراین لازم است تا با روشی خصوصیات سنگ منشاء برآورد گردد. برای برآورد خصوصیات سنگ منشاء روش‌های مختلفی وجود دارد. یکی از ابتدایی‌ترین روش‌ها استفاده از روش سنتی است ک چکیده کامل

مقدار کربن آلی کل موجود در سنگ منشاء منابع هیدروکربن یکی از پارامتر های حائز اهمیت در ارزیابی آن است. بنابراین لازم است تا با روشی خصوصیات سنگ منشاء برآورد گردد. برای برآورد خصوصیات سنگ منشاء روش‌های مختلفی وجود دارد. یکی از ابتدایی‌ترین روش‌ها استفاده از روش سنتی است که بسیار هزینه‌بر و زمان‌بر می‌باشد، لذا محققان به دنبال روش‌های کاراتر می‌باشند. با توجه به پتانسیل بالای سنجش از دور و محدوده‌های طیفی VIR,VNIR این امکان فراهم تا خصوصیات سنگ منشاء را در سطح وسیع‌تری و با هزینه کمتر برآورد نمود. روش‌های کمی و کیفی مختلفی جهت ایجاد ارتباط بین مقدار غلظت عناصر سنگ منشاء و طیف حاصل از داده‌های سنجش از دور موجود می‌باشد. که در این تحقیق سعی در برآورد مقدار غلظت کربن آلی کل سنگ منشاء با استفاده از تصویرسنجنده OLI لندست 8 و با بهره‌گیری از مدل شبکه عصبی مصنوعیMLP شده است.بدین منظور باند 5 محدوده طیفی(885/0-845/0) با ضریب همبستگی پیرسون 62/0 بهترین ورودی برای شبکه عصبی انتخاب شده است. شبکه عصبی مصنوعی با تعداد 5 نورون در لایه مخفی با 79/0R2= و0081/0 RMSE= برای تهیه نقشه کربن آلی کل انتخاب گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

613 - پیش‌بینی تغییرات ساخت و ساز شهری با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای مبتنی بر مدل‌ سلول‌های خودکار مارکوف (مطالعه موردی شهر ساری)
سحاب بیدگلی کاشانی مهران فدوی ولی‌الله عزیزی‌فر

به موازات افزایش روزافزون جمعیت شهرنشین، میزان ساخت و ساز در فضای شهر توسعه یافته است. توسعه ساخت و ساز در فضای افقی و بدون توجه به محدودیت‌های موجود منجر به بروز مشکلات محیطی، اقتصادی و حقوقی برای شهروندان شده است. دستیابی به میزان، شدت و جهت توسعه ساخت وساز از گذشته ت چکیده کامل

به موازات افزایش روزافزون جمعیت شهرنشین، میزان ساخت و ساز در فضای شهر توسعه یافته است. توسعه ساخت و ساز در فضای افقی و بدون توجه به محدودیت‌های موجود منجر به بروز مشکلات محیطی، اقتصادی و حقوقی برای شهروندان شده است. دستیابی به میزان، شدت و جهت توسعه ساخت وساز از گذشته تا کنون و پیش‌بینی وضعیت ساخت و ساز در آینده، نخستین گام در جهت مدیریت علمی و عملی توسعه فیزیکی ساخت و ساز شهری، و برنامه‌ریزی و ارائه راهکارهای مناسب به منظور ایجاد تناسب مابین تخصیص مکانی-فضایی ساخت و ساز و انواع ملاحظات حقوقی، اقتصادی و محیطی می‌باشد. داده‌ها و اطلاعات مستخرج از تصاویر ماهواره‌ای ضمن نمایش تغییرات تاریخی ساخت و ساز شهری، به عنوان داده‌های ورودی اصلی، لازم و ضروری برای مدل‌های پیش‌بینی وضعیت آن در آینده مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این تحقیق تصاویر ماهواره‌ای سنجنده های TM، ETM+ و OLI ماهواره لندست در بازه های زمانی 2007-1997 میلادی و 2017-2007 میلادی مربوط به شهر ساری مورد استفاده قرار گرفت. بعد از انجام تصحیحات هندسی، نقشه‌های محدوده شهر تهیه شد. سپس با استفاده از پارامترهای مؤثر در تغییرات ساخت وساز شهری، با استفاده از مدل سلول‌های خودکار مارکوف، میزان دقت شبیه‌سازی های انجام‌شده موردبررسی قرار گرفت. نهایتاً برای صحت سنجی، نقشه های شبیه‌سازی‌شده و نقشه واقعیت زمین با یکدیگر تطابق داده شدند. شبیه‌سازی روند توسعه ساخت و ساز در سال 2027 با استفاده از مدل سی ای مارکوف نشان داد که در صورت ادامه تجویزهای مدیریتی موجود، این محدوده از مساحت 90/4617 هکتار در سال 2017 به 44/4357 هکتار در سال 2027 کاهش خواهد یافت. لیکن بررسی نقشه‌های تغییرات و نقشه‌های پایداری نشان داد که در بازه زمانی 2017 الی 2027 میلادی پهنه‌های جدیدی تحت ساخت و ساز قرار می‌گیرند که پیش از این عمدتاً کاربری کشاورزی و بایر داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

614 - بررسی قطعیت داده های سنجش ازدور در مدل های برآورد منابع آب ناشی از ذوب برف
اسلام گله بان مهرنگ دوستی رضایی فرهاد نصیری

سد شهرچای یکی از منابع اصلی تأمین آب شرب و کشاورزی شهر ارومیه می باشد. ذخایر برفی این حوضه منبع تامین آب راهبردی برای کشاورزی حوضه می باشد که با افزایش دما به صورت رواناب در پایین دست حوضه مورد بهره برداری قرا می‌گیرد. لذا اطلاع از ذخایر برفی و رواناب ناشی از آن در طول چکیده کامل

سد شهرچای یکی از منابع اصلی تأمین آب شرب و کشاورزی شهر ارومیه می باشد. ذخایر برفی این حوضه منبع تامین آب راهبردی برای کشاورزی حوضه می باشد که با افزایش دما به صورت رواناب در پایین دست حوضه مورد بهره برداری قرا می‌گیرد. لذا اطلاع از ذخایر برفی و رواناب ناشی از آن در طول سال در مدیریت منابع آب حوضه اهمیت ویژه‌ای را دارا می باشد. روش های مختلفی برای برآورد رواناب ناشی از ذوب برف وجود دارد که معمولا به صورت ترکیبی از داده‌های هواشناسی و سنجش از دور استفاده می کنند که در این پژوهش از داده‌های پوشش برف سنجنده(MODIS)، مجموعه داده‌های تحلیل مجدد ERA-LAND و پایگاه داده بارش GPM که تماماً محصولات سنجش از دوری می باشد به عنوان ورودی مدل رواناب ذوب برف (SRM) استفاده گردید. و رواناب ناشی از ذوب برف در حوضه آبریز سد شهر چای با استفاده از تصاویر و محصولات ماهواره ای در سال آبی 1398 به صورت روزانه برآورد شد و خروجی‌های مدل بر اساس داده‌های روزانه دبی رودخانه اندازه‌گیری شده توسط ایستگاه برده سور اعتبارسنجی شد. نتایج نشان می دهد که SRM در حوضه مورد مطالعه با ضریب تعیین (R2) بالای 8/0 و درصد خطای حجمی2.21- از عملکرد خوبی برخودار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

615 - ارزیابی زیست محیطی بیابان زایی در حوضه آبخیز شهراصفهان با استفاده از مدل مدالوس و داده های سنجش از راه دور
محمدابراهیم عفیفی خلیل علی نژاد مرضیه موغلی

تخریب سرزمین یک فرایند جهانی است که در نهایت منجر به کاهش حاصلخیزی خاک می شود و اگر مفهوم آن را نوعی ناپایداری و عدم تعادل در رابطه بین انسان و محیط قلمداد کنیم، باید پذیرفت که بخش اعظمی از جهان و کشور ایران با این مشکل زیست محیطی روبرو است. مقابله با پدیده تخریب سرزمین چکیده کامل

تخریب سرزمین یک فرایند جهانی است که در نهایت منجر به کاهش حاصلخیزی خاک می شود و اگر مفهوم آن را نوعی ناپایداری و عدم تعادل در رابطه بین انسان و محیط قلمداد کنیم، باید پذیرفت که بخش اعظمی از جهان و کشور ایران با این مشکل زیست محیطی روبرو است. مقابله با پدیده تخریب سرزمین و بیابان زایی نیازمند ارزیابی وپایش نوع وشدت تخریب اراضی، تعیین دلایل تخریب صورت گرفته و اتخاذ اقدامات لازم برای مواجهه با مشکل پیش آمده و نیز بررسی صحت انجلام پروژه های مزبور است . فناوری سنجش از دور نقش بسیار ارزنده ای در ارزیابی و پایش تخریب سرزمین و بیابان زایی در مقیاس های محلی، منطقه ای و جهانی دارد و سبب ایجاد رویکرد جدیدی در مطالعات مربوط به ارزیابی و پایش بیابان زایی گردیده است . در این مطالعه سعی شد با استفاده از داده های سنجش از دور و مدل مدالوس به ارزیابی بیابان زایی حوزه آبخیز شهر اصفهان پرداخته شود. درگام اول، بر اساس وضعیت منطقه، شش معیار اقلیم، خاک، پوشش گیاهی، آب زیرزمینی و مدیریت و سیاست برای ارزیابی میزان تخریب، مدنظر قرار گرفت. شاخص ها بر اساس میزان تأثیرشان بر فرایند تخریب، کمّی و به هر کدام از آن ها طبق روش فازی امتیازی بین 5/0 تا 1 داده شد و در مقیاس پیکسل مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که 4 درصد از سطح منطقه در رده خفیف،10 درصد منطقه در رده متوسط و 86 درصد منطقه در رده شدیدبیابان زایی قرار دارد . از نظر حساسیت محدوده به تخریب، 4% از مساحت کل محدوده در طبقه بالقوه، 22% در طبقه شکننده A، %50 در طبقه شکنندهB، %20 در طبقه شکنندهC و 3% در طبقه بحرانی قرار دارد. بنابراین حدود 92% از مساحت منطقه در طبقه شکننده قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

616 - پیامدهای زیست ‌محیطی، سیاسی و امنیتی خشک شدن دریاچه ارومیه با استفاده از سنجش ‌از راه دور بر پادگان‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوضه دریاچه ارومیه
وحید عیسی زاده جواد اسحاقی

در این تحقیق هدف پیامدهای‌محیط زیستی، سیاسی و امنیتی خشک شدن دریاچه ارومیه با استفاده از سنجش از دور بر پادگان‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوضه دریاچه ارومیه می‌باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، در زمره تحقیق کاربردی بوده و از نظر ماهیت و روش تحقیق، از نوع تحقیقات توصیفی چکیده کامل

در این تحقیق هدف پیامدهای‌محیط زیستی، سیاسی و امنیتی خشک شدن دریاچه ارومیه با استفاده از سنجش از دور بر پادگان‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران در حوضه دریاچه ارومیه می‌باشد. تحقیق حاضر از نظر هدف، در زمره تحقیق کاربردی بوده و از نظر ماهیت و روش تحقیق، از نوع تحقیقات توصیفی - پیمایشی است. برای پایش ریزگردهای نمکی دریاچه ارومیه از تصاویر ماهواره‌ای سنتینل 5، مادیس و لندست 8 برای سال 2000 تا 2022 از سامانه گوگل ارث انجین استفاده شده است. در این تحقیق از توصیف‌ها و تحلیل‌های فضایی موجود در سیستم اطلاعات جغرافیایی (سامانه GEE و نرم افزار Arc Gis 10.8.1) بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که پیامدهای امنیتی ریزگردها در دو پادگان مهاباد و سقزاز نظر بعد دفاعی و امنیتی را در سال 2015 نشان می‌دهد عبارتست از: افزایش میزان ترددهای غیر مجاز، به وجود آمدن روزنه‌های امنیتی، اختلال در تردد نیروی انسانی گشت زن، کاهش میدان دید بخصوص در مواقع ایجاد باد و توان دید بانی، اختلال در آماده باش و پشتیبانی و اختلال در شبکه‌های مخابراتی مهمترین پیامد‌های امنیتی دفاعی بحران ریزگردها می‌باشد. در سال 2022 میزان پراکندگی مکانی ریز گردهای نمکی فقط بر یک پادگان پراکنده نشده است و بیشتر پادگانهای ارتش در منطقه تحت تاثیر ریزگردهای نمکی دریاچه قرار گرفتهاند و در همین سال بیشترین میزان ریزگردهای نمکی بر پادگانهای ارومیه، شکاری تبریز، قوشچی، سقز و مهاباد پراکنده شده است. پیامدهای امنیتی ریزگردها در کل منطقه از نظر بعد دفاعی و امنیتی و سیاسی نشان می‌دهد که این ریزگردها باعث اختلافات قومی – مذهبی بین اقوام ترک و کرد، افزایش نارضایتی عمومی، کاهش همبستگی اجتماعی شهروندان با دولت، افزایش اعتراضات خیابانی و شورشهای شهری در منطقه، تحریک قومیت‌ها و نارضایتی بیشتر، افزایش جرائم امنیتی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

617 - بررسی تاثیر تغییر حسابرس بر نقدشوندگی سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
حسن همتی غلامحسن تقی زاده محمدرضا طهماسبیان

نقش عامل نقدشوندگی در ارز شگذاری دارایی ها بسیار مهم است، زیرا سرمایه گذاران به اینموضوع توجه دارند که اگر بخواهند دارایی خود را به فروش برسانند، آیا بازار مناسبی برای آن ها وجوددارد یا خیر؟ تغییر حسابرسان و قابلیت اتکای متفاوتی که آنها نسبت به صورتهای مالی ایجاد می کنن چکیده کامل

نقش عامل نقدشوندگی در ارز شگذاری دارایی ها بسیار مهم است، زیرا سرمایه گذاران به اینموضوع توجه دارند که اگر بخواهند دارایی خود را به فروش برسانند، آیا بازار مناسبی برای آن ها وجوددارد یا خیر؟ تغییر حسابرسان و قابلیت اتکای متفاوتی که آنها نسبت به صورتهای مالی ایجاد می کنندانتظار می رود که روی دیدگاه استفاده کنندگان و در نتیجه نقدشوندگی سهام تاثیرگذار باشد. بدینمنظور و برای بررسی فرضیه ی فوق 110 شرکت در بازه ی زمانی سالهای 1389 تا 1393 مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها نشان می دهد که تغییر حسابرس از رتبه پایین تر به برتر و برتر به هم ردیفخود دارای رابطهی مثبت و معنادار با نقدشونگی سهام دارد. همچنین تغییر از رتبهی برتر به پایین تردارای رابطهی منفی و معنادار با نقد شوندگی سهام دارد. از سوی دیگر تغییر حسابرس از رتبه یپایین به هم رتبه ی خود، در این پژوهش دارای رابطه ی معنادار با نقدشوندگی سهام نمی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

618 - بررسی اثر بخشی دوره های آموزشی مهارت های هفت گانۀ کامپیوتری بر عملکرد کارکنان ستادی و اجرائی شهرداری شهر شهریار و اندیشه
مهدیه ویشلقی جمشید صالحی صدقیانی

مبحث آموزشICDLدر سال های اخیر به عنوان کاربرد های مهم فناوری جدیـد اطلاعـاتو ارتباطات در جهان و ایران مطرح بوده است.امروزه اکثر سازمان ها دوره های آموزشـی متعـددی رادر مراکز آموزشی خود و یا مراکز آموزش موجود در داخل و یا خارج از کشور برای توسـعه کارکنـانخود درزمینه آموز چکیده کامل

مبحث آموزشICDLدر سال های اخیر به عنوان کاربرد های مهم فناوری جدیـد اطلاعـاتو ارتباطات در جهان و ایران مطرح بوده است.امروزه اکثر سازمان ها دوره های آموزشـی متعـددی رادر مراکز آموزشی خود و یا مراکز آموزش موجود در داخل و یا خارج از کشور برای توسـعه کارکنـانخود درزمینه آموزش های فناوری اطلاعات و تکنولوژی های جدید در این زمینه برگـزار مـی کننـدپس باید پذیرفت که جامعه جهانی به سویی کشیده می شود که این نوع آمـوزش را امـری ضـروریساخته است.انجام فرآیند آموزش وبهسازی ازفعالیتهای ضروری وپی گیری برای تطبیق نیروی انسـانیبا شرایط متغیر سازمان ومحیط می باشد وآموزش ابزاری است که به وسیله فنون وروش های مختلـفمدیران را در اداره سازمان ها یاری میرساند،ایجاد یک نظام اداری مطلوب ومنا سب تا اندازه زیادی بـهکمک آموزش وارتقاء توانمندی های نیروی انسانی امکان پذیر است.بنابراین پـژوهشحاضـربه بررسـیاثر بخشی دوره های آموزشیICDLبرعملکردکارکنان سـتادی و اجرائـی شـاغل درشـهرداری شـهرشهریار و اندیشه می پردازد.روش پژوهش حاضر توصیفی و از نـوع علّـی-مقایسـه ای اسـت، جامعـهآماری کلیه کارکنان ستادی و اجرائی شاغل در شهرداری شهر شهریار و اندیشه)420نفر(مـی باشـدحجم نمونه به روش تصادفی112نفر)80نفر از شهریار،32نفـر از اندیشـه(انتخـاب گردیـده اسـت،ابزار پژوهش پرسشنامه ساخته محقق بوده واعتبار پرسشنامه از طریق خبرگان،استاد راهنما و اساتیددیگر و پایائی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ96/0تعیینگردیده است.نتایج پـژوهش نشـانداد که عملکرد کارکنان آموزش دیده متفاوت از کارکنان آموزش ندیده می باشد و دورههای آموزشـیICDLبه طور اثربخشی بر عملکرد کارکنان تاثیر گذاشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

619 - پیشنهادی برای گاهنگاری و تعیین کاربری بقایای معماری دفاعی کوه اشکوت، محمودآباد (شمال‌ غربی ایران)
حمید امان اللهی محمدرضا قدری

10.30495/peb.2023.703958

کوه اشکوت در شمال شرقی شهر محمودآباد، دارای آثار باستانی وسیعی است. در اضلاع غربی، شمالی و جنوبی این کوه، بناهای سنگی فروریخته‌ای وجود دارد که به‌احتمال مربوط به استحکامات دفاعی یک دژ است. همچنین، بر بالای این کوه، سازه‌های معماری پراکنده‌ای به‌صورت پشته‌های کم ارتفاع و چکیده کامل

کوه اشکوت در شمال شرقی شهر محمودآباد، دارای آثار باستانی وسیعی است. در اضلاع غربی، شمالی و جنوبی این کوه، بناهای سنگی فروریخته‌ای وجود دارد که به‌احتمال مربوط به استحکامات دفاعی یک دژ است. همچنین، بر بالای این کوه، سازه‌های معماری پراکنده‌ای به‌صورت پشته‌های کم ارتفاع و پایه دیوارهای منظم دیده می‌شود. توصیف، تفسیر و گاهنگاری این آثار، با توجه به شیوه ساخت، مصالح به‌کار رفته، داده‌های سفالی و الگوهای دیرین‌اقلیم‌شناختی انجام شده است. پس از مطالعات تطبیقی، بازة زمانی کاربرد این کوه و آثار معماری اصلی دژ به‌طور احتمالی به هزاره اول ق.م تخمین زده می‌شود که بعدها در دوره اشکانی-ساسانی با توجه به موقعیت راهبردی آن مجدداً مورد سکونت قرار گرفته است. طی بررسی مقدماتی سطح کوه اشکوت و توده خاک‌های حفاری‌شده توسط حفاران غیرمجاز، قطعاتی از ظروف سفالی شامل لبه، دسته، کف و بدنه، بدون لعاب با خمیر و پوشش نخودی رنگ که به‌احتمال زیاد متعلق به هزاره اول ق.م، دوره اشکانی-ساسانی است، به‌دست آمد. عوامل طبیعی و انسانی در گذر زمان، آثار کوه اشکوت و بقایای معماری روی آن را تغییر داده‌اند. حفاری‌های غیرمجاز عامل مهمی است که پلان معماری این محوطه بزرگ طبیعی - باستانی را دچار آسیب کرده است. در این زمینه لازم است، برنامه‌های حفاظتی و مدیریتی مورد توجه مسئولان میراث‌ فرهنگی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

620 - گونه‌شناسی و شمایل‌نگاری مهرهای تپه حصار دامغان
محمد حسین رضایی حسن نامی محدثه حسینی قلعه قافه

10.30495/peb.2023.1995071.1028

در ادبیات باستان‌شناسی، اشیا کوچک قابل‌ حمل سنگی، گلی، استخوانی یا فلزی، معمولاً به قطر ۱-۵ سانتی‌متر، با یک سطح منقوش به‌صورت کنده یا شیاردار با یک دسته حلقوی سوراخ‌دار، مهر نامیده می‌شوند. مکانیسم کارکرد مهرها در دوران‌ پیش‌ازتاریخ، تفاوت‌های آشکاری را نشان می‌دهند. ب چکیده کامل

در ادبیات باستان‌شناسی، اشیا کوچک قابل‌ حمل سنگی، گلی، استخوانی یا فلزی، معمولاً به قطر ۱-۵ سانتی‌متر، با یک سطح منقوش به‌صورت کنده یا شیاردار با یک دسته حلقوی سوراخ‌دار، مهر نامیده می‌شوند. مکانیسم کارکرد مهرها در دوران‌ پیش‌ازتاریخ، تفاوت‌های آشکاری را نشان می‌دهند. بارزترین تفاوت‌ها را می‌توان در پیدایش مهرهای استوانه‌ای و یا پیدایش مهرهای مشبک فلزی در عصر مفرغ مورد توجه قرار داد. هدف از پژوهش حاضر، طبقه‌بندی و گونه‌شناسی و شمایل‌نگاری مهرهای یافت شده از تپه حصار دامغان است. مقاله حاضر در پی پاسخ به پرسش‌های ذیل است: از جمله این‌که، مهرهای تپه حصار به لحاظ گونه‌شناسی، چه اشکالی را شامل می‌شود؟ نقش‌مایه‌های به‌کاررفته بر روی مهرهای تپه حصار چه موضوعاتی را در بر می‌گیرند؟ این پژوهش مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی است که سعی دارد با رویکرد کتابخانه‌ای به طبقه‌بندی و گونه‌شناسی مهرهای یافت شده از تپه حصار دامغان بپردازد. مهرهای حصار Iو II اغلب از بافت قبور و مهرهای حصار III اغلب از بافت معماری یافت شده‌اند. مهرهای حصار از سنگ‌ها و مواد متفاوتی ساخته‌شده‌اند که برخی از مواد، بومی بوده و برخی دیگر از مناطق دیگر به محوطه وارد شده‌اند که بیانگر گستره تجارت و بازرگانی محوطه تپه حصار دامغان است. نتیجه این مطالعه نشان می‌دهد که اغلب مهرهای تپه حصار از نوع مهر مسطح یا استامپی هستند و نقوش هندسی فراوان‌ترین نقش‌مایه حکاکی شده بر روی مهرهای تپه حصار است. مهرهای تپه حصار از لحاظ گونه‌شناختی و نقش‌مایه بیشترین شباهت را با مهرهای شوش و تپه سیلک دارند و در خارج از فلات ایران شباهت‌هایی با مهرهای بین‌النهرینی و همچنین، آسیای مرکزی را نان می‌دهند. با پیشرفت تجارت تغییراتی در کیفیت جنس و نقوش مهرهای تپه حصار ایجاد شده است و در این تغییرات هم عامل ارتباط با اقوام دیگر و هم ‌تغییر تفکر مردمان بومی منطقه می‌تواند سهیم بوده باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

621 - پژوهش‌های باستان‌شناسی در محوطه‌های باستانی درۀ رودخانه سیروان؛ شهرستان‌های سنندج و سروآباد استان کردستان
شکوه خسروی سامان مصطفی پور فرهاد فتاحی

10.30495/peb.2023.702228

بررسی باستان‌ شناختی بخشی از درۀ رودخانۀ سیروان در حد فاصل شرق شهرستان سروآباد و غرب شهرستان سنندج در جنوب غربی استان کردستان طی مهرماه ۱۳۹۶ به انجام رسید. منطقۀ مورد بررسی با ارتفاعات متعددی که پوشیده از درختان بلوط و بَنه است محصور شده و دره، شکلی V مانند به خود گرف چکیده کامل

بررسی باستان‌ شناختی بخشی از درۀ رودخانۀ سیروان در حد فاصل شرق شهرستان سروآباد و غرب شهرستان سنندج در جنوب غربی استان کردستان طی مهرماه ۱۳۹۶ به انجام رسید. منطقۀ مورد بررسی با ارتفاعات متعددی که پوشیده از درختان بلوط و بَنه است محصور شده و دره، شکلی V مانند به خود گرفته که عرض اندک و شیب تندی دارد. این وضعیت شرایط ایده‌ آلی برای شکل‌ گیری محوطه ‌ها و استقرارهای انسانی نیست و به همین دلیل، پیش از بررسی نیز انتظار کشف محوطه‌ های متعدد، منطقی نبود. این بررسی تنها نواحی آبگیر سد نی آباد را در بر می ‌گرفت، که در نتیجۀ آن مجموعاً ۱۱ محوطه شناسائی گردید. قدیمی‌ ترین محوطه به دورۀ اشکانی تعلق دارد و یافته ‌های کهن ‌تری از این بررسی به دست نیامد. از این دوره ۶ محوطه شناسائی شده است. پس از این دوره، یافته‌ هایی از قرون ۴ تا ۶ هجری قمری تنها در یک محوطه شناسایی شد. کمبود محوطه ‌های باستانی در محدودۀ دره به احتمال زیاد با جریان های زمین‌ ریخت‌ شناسی و وضعیت توپوگرافی دره در ارتباط است تا هرچیز دیگر. فقدان اراضی قابل کشاورزی، سنگلاخی بودن منطقه و شیب بیش از حد اراضی واقع در دره باعث شده تا در سرتاسر منطقه تنها ۹ محوطه باستانی و دو گورستان شکل بگیرد. قرارگیری در شیب دامنه ‌ها و تک‌دوره‌ ای بودن محوطه‌ ها باعث گردیده در اغلب محوطه ‌ها ما تنها شاهد وجود شمار اندکی قطعه سفال باشیم که به ظاهر در بستری طبیعی و فاقد هر گونه نهشتۀ باستان ‌شناختی پراکنده هستند. برای شناخت محوطه ‌های در خطر دره طی طرح عمرانی، چهار مورد از آنها مورد گمانه‌ زنی قرار گرفت که سه محوطه دارای بقایای استقرار فصلی بود و در محوطۀ ده کهنۀ ۱، گورستانی از دورۀ اشکانی آشکار گردید که یک گور چاله ‌ای ساده و یک گور خمره‌ ای از کاوش آن آشکار گردید. ظاهراً در طول تاریخ به دلایل پیش گفته، درۀ رودخانۀ سیروان در محدودۀ روستاهای نگل تا نی آباد دارای استقرارهای متعدد و چندان مهمی نبوده و با توجه به شرایط محیطی و توپوگرافی شاهد آبادانی و رونق این نواحی نیستیم. الگوی پراکندگی مکان های باستانی و وضعیت ظاهری نهشته‌ های باستان‌ شناختی نشان می‌ دهد که الگویی مشابه با امروز در منطقه حکمفرما بوده است. در حال حاضر، در شش ماه از سال، مردم منطقه در خانه ‌ها و اتراقگاه‌ های پراکنده واقع در زمین کشاورزی و باغ خود در حاشیۀ رودخانه زندگی می ‌کنند و طی فصل سرد سال به روستا باز می‌ گردند. بدون تردید، این الگو به دلیل محدودیت ‌های زیست‌محیطی شکل گرفته و ادامه یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

622 - طبقه‌بندی، گونه‌شناسی و گاهنگاری سفالینه‌های لعابدار محوطة اسلامی بوزنجرد دشتِ همدان
مصطفی رضائی مریم محمدی کاظم ملازاده

10.30495/peb.2023.701284

در جریان مطالعات باستان‌شناسی محوطه‌های اسلامی دشت همدان در سال 1399، محوطة بوزنجرد توسط نگارندگان برای نخستین‌بار مورد بررسی قرار گرفت. یکی از شاخصه‌های مهم در شناخت فرهنگ‌های گذشته، مطالعه و تحلیل آثار سفالی محوطه‌های باستانی است که نقش مهمی در روشن شدن ساختار فرهنگیِ چکیده کامل

در جریان مطالعات باستان‌شناسی محوطه‌های اسلامی دشت همدان در سال 1399، محوطة بوزنجرد توسط نگارندگان برای نخستین‌بار مورد بررسی قرار گرفت. یکی از شاخصه‌های مهم در شناخت فرهنگ‌های گذشته، مطالعه و تحلیل آثار سفالی محوطه‌های باستانی است که نقش مهمی در روشن شدن ساختار فرهنگیِ مراکز استقراری دارد. با توجه به تأثیرپذیری سنت‌های سفالگری دشت همدان و به‌تبع آن، محوطة بوزنجرد، از مراکز شاخص سفالگری دورة اسلامی، در این پژوهش سعی شده است، به طبقه‌بندی، گونه‌شناسی و گاهنگاری انواع سفالینه‌های لعابدار این محوطه پرداخته شود. این پژوهش با مطالعه داده‌های باستان‌شناسی حاصل از بررسی‌های نوین نگارندگان انجام شده است. اهداف کلی، شناخت گونه‌های محلی سفال در محوطة بوزنجرد و شناسایی مراکز فرهنگی اثرگذار بر سنت سفالگری در این محوطة اسلامی است. روش تحقیق به صورت توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوه اسنادی بوده و همچنین، یافته‌های میدانی این محوطه با سایر محوطه‌های هم افق بررسی مقایسه‌ای شده‌اند. نتایج نشان دهندة شباهت‌هایی میان سفال‌های محوطة بوزنجرد، از لحاظ فن ساخت و پرداخت، با محوطه‌های همجوار همچون ذلف‌آباد، آوه، آق‌کند، سلطانیه، قروه، کنگاور، بیستون و بروجرد است که در مهمترین مسیرهای ارتباطی دشت همدان قرار داشتند‌. همچنین، از نظر ویژگی‌های فنی و هنری، مهمترین گونه‌های سفالی محلی این محوطه، ظروف لعابدار نقش‌کنده در گلابه و ظروف با تزئین چند رنگ بر روی لعاب سفید هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

623 - مطالعه و معرفی یافته‌های فرهنگی مرتبط با دوره ساسانی در کاوش ضلع شرقی مسجد جامع ارومیه
حامید نورسی سامر نظری لیلا گرگری بهنام قنبری عباس باورسایی

10.30495/peb.2023.2000748.1040

شهر ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی، در شمال غربی ایران قرار دارد. بافت کهن این شهر به سبب وجود آثار متعدد دوران اسلامی شناخته شده است. حجم زیادی از شواهد تاریخی - فرهنگی موجود در بافت شهری ارومیه به دلیل قرارگیری در زیر بخش ‌های شهری و مسکونی، آن گونه که شایسته است م چکیده کامل

شهر ارومیه، مرکز استان آذربایجان غربی، در شمال غربی ایران قرار دارد. بافت کهن این شهر به سبب وجود آثار متعدد دوران اسلامی شناخته شده است. حجم زیادی از شواهد تاریخی - فرهنگی موجود در بافت شهری ارومیه به دلیل قرارگیری در زیر بخش ‌های شهری و مسکونی، آن گونه که شایسته است مورد مطالعه و شناسایی قرار نگرفته است. در تابستان سال ۱۳۹۷ به سبب عملیات خاک‌برداری در راستای مرمت و ساماندهی ضلع شرقی مسجد جامع ارومیه، شواهدی از ساختارهای معماری و یافته‌های منقول فرهنگی به دست آمد که پس از مناقشات بسیار، عملیات مرمت متوقف شد. در تابستان سال ۱۳۹۹ کاوش باستان ‌شناختی باهدف شناسایی بقایای معماری و درک لایه‌ های فرهنگی در محل گودبرداری انجام گرفت. با توجه ‌به اهداف کاوش، به‌دست‌آمدن ساختارهای معماری و همچنین هدف‌گذاری اداره کل میراث ‌فرهنگی استان آذربایجان غربی برای ایجاد سایت موزه در محل کارگاه ‌های کاوش، دو گمانه پیشرو برای شناسایی لایه‌ های فرهنگی پایین ‌تر از ساختارهای دوران اسلامی ایجاد شد که شواهدی از مواد فرهنگی مرتبط با دوره ساسانی به دست آمد. در این نوشتار سعی بر آن است تا ضمن معرفی یافته‌ های فرهنگی به‌دست‌آمده، با استفاده از روش گاه‌نگاری نسبی، به مطالعه و مقایسه یافته ‌های فرهنگی به دست آمده با سایر محوطه ‌های شناخته شده دوره ساسانی در غرب ایران پرداخته شود. روش تحقیق این پژوهش به‌صورت تاریخی، توصیفی - تحلیلی است و جمع‌آوری یافته‌ها با مستندنگاری میدانی و مطالعات کتابخانه‌ ای انجام شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

624 - بررسی و شناسایی باستان‌شناختی شهرستان درمیان، خراسان جنوبی
محسن دانا علی‌اصغر محمودی‌نسب حسین صدیقیان میثم نیکزاد

10.30495/peb.2023.1993390.1025

شرق ایران به ویژه خراسان جنوبی یکی از مناطقی است که تحقیقات باستان ‌شناسی محدودی در آن انجام شده است و با وجود داشتن آثار تاریخی فراوان، سیمای باستان‌شناسی آن ناشناخته باقی مانده است. شهرستان درمیان یکی از مناطق استان خراسان جنوبی است که نسبت به سایر شهرستان‌ های استان چکیده کامل

شرق ایران به ویژه خراسان جنوبی یکی از مناطقی است که تحقیقات باستان ‌شناسی محدودی در آن انجام شده است و با وجود داشتن آثار تاریخی فراوان، سیمای باستان‌شناسی آن ناشناخته باقی مانده است. شهرستان درمیان یکی از مناطق استان خراسان جنوبی است که نسبت به سایر شهرستان‌ های استان کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. این شهرستان در شرق استان قرار گرفته و هم‌ مرز با کشور افغانستان است. با توجه به بررسی باستان‌ شناسی که در سال ۱۳۹۴ و در سطح شهرستان صورت گرفت، تعداد ۲۱۳ اثر تاریخی در آن شناسایی شد. این آثار شامل محوطه‌ های تاریخی، مسجد، قلعه، برج، حمام، آرامگاه، آسیاب ، آسباد، حوض‌انبار، قبرستان، غار های تاریخی و سنگ‌ نگاره است که قدمت آن‌ها به دوره‌های پیش از تاریخ (هزاره سوم پ.م) تا دوران اسلامی متأخر (پهلوی) باز می‌ گردد. بیشترین تعداد این محوطه‌ ها مربوط به دوران اسلامی بوده و کهن‌ ترین آنها، محوطه شاه‌ولی، مربوط به هزاره سوم پ.م است. نظر به این که بسیاری از آثار تاریخی این شهرستان برای نخستین بار شناسایی شده بودند، ضرورت داشت که در پژوهشی مستقل به بررسی و تحلیل آن‌ها پرداخته شود. بدین سبب، هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل آثار تاریخی شناسایی شدۀ شهرستان درمیان است. روش تحقیق در این پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی بوده که داده‌ های آن از طریق بررسی میدانی و مطالعات کتابخانه‌ ای جمع‌آوری شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که آثار تاریخی این شهرستان، نسبت به برخی از مناطق هم جوار از قدمت کمتری برخوردار است، اما عموماً با حوزه‌ های فرهنگی شمال شرقی و جنوب شرقی ایران ارتباطات نزدیکی داشته است. علاوه بر این، چنین مشخص شد که شهرستان درمیان در دو بازۀ زمانی دورۀ اشکانی و سده‌های میانی اسلامی از اهمیت و رونق زیادی در منطقه برخوردار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

625 - معرفی و تحلیل بنای آتشکده شیان، اسلام‌آباد غرب
الهام سهاکی زرین فخار

10.30495/peb.2023.1999129.1037

آثار معماری دوره ساسانی شامل بناهای مذهبی و غیرمذهبی است. با توجه به اینکه آیین زرتشتی، دین رسمی ایران در دوره ساسانی بوده است، بناهای مذهبی مرتبط با این دوران از جایگاه مهمی برخوردار بوده‌اند. آتشکده شیان نمونه‌ای از آتشکده‌های دوره ساسانی استان کرمانشاه است که ویژگی م چکیده کامل

آثار معماری دوره ساسانی شامل بناهای مذهبی و غیرمذهبی است. با توجه به اینکه آیین زرتشتی، دین رسمی ایران در دوره ساسانی بوده است، بناهای مذهبی مرتبط با این دوران از جایگاه مهمی برخوردار بوده‌اند. آتشکده شیان نمونه‌ای از آتشکده‌های دوره ساسانی استان کرمانشاه است که ویژگی معماری آن عبارت است از یک چهارتاقی با راهروهای پیرامونی و مصالح معماری بنا شامل قلوه‌سنگ، لاشه‌سنگ، گچ وملات گچ است. ابعاد بنا ۱۴/۵×۱۴/۵ متر و با پلان مربعی‌شکل است. تاکنون هیچ‌گونه گزارش و مطالعه دقیقی در مورد این بنا به چاپ نرسیده و اندک اطلاعات منتشر شده، از طریق نوشته‌ها و مدارک موجود در پرونده ثبتی بنا و برخی گزارش‌های کاوشگران بنای شیان است. در این پژوهش کلیه مدارک موجود گردآوری و اساس کار بر فعالیت میدانی متمرکز گردیده است. همچنین، بنا از نظر پلان، مصالح و دیگر ویژگی‌های معماری به دقت بررسی و مطالعه شد. هدف این پژوهش، معرفی بنای آتشکده شیان به عنوان نمونه شاخص آتشکده‌های کمتر شناخته شده غرب کشور است. شناسایی دقیق مشخصات این اثر می‌تواند بازسازی آتشکده‌های غرب ایران را هموارتر ‌سازد. به‌علاوه، بررسی این بنا در تعیین گاهنگاری و کاربری بناهای مشابه این منطقه نیز مؤثر است. با توجه به ویژگی‌های معماری بنای شیان، مصالح و اجزای به‌کار رفته در معماری، همچنین سایر یافته‌های منقول و غیرمنقول به دست آمده، می‌توان این بنا را یک نیایشگاه مذهبی یا آتشکده‌ای از دوره ساسانی قلمداد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

626 - بررسی استقرارهای دوره نوسنگی دشت سرفیروزآباد، غرب زاگرس مرکزی
کمال‌الدین نیکنامی میثم نیکزاد سیما یداللهی

دشت سرفیروزآباد واقع در شرق ماهیدشت در غرب مرکزی زاگرس دارای قابلیت ‌های فراوانی در مطالعات باستان ‌شناسی است، با این حال به علت عدم انجام پژوهش ‌های باستان ‌شناسی، منطقه ‌ای ناشناخته و تاریک محسوب می ‌گردد. موقعیت جغرافیایی و قابلیت‌های زیست‌محیطی اجرای برنامه ‌های منظ چکیده کامل

دشت سرفیروزآباد واقع در شرق ماهیدشت در غرب مرکزی زاگرس دارای قابلیت ‌های فراوانی در مطالعات باستان ‌شناسی است، با این حال به علت عدم انجام پژوهش ‌های باستان ‌شناسی، منطقه ‌ای ناشناخته و تاریک محسوب می ‌گردد. موقعیت جغرافیایی و قابلیت‌های زیست‌محیطی اجرای برنامه ‌های منظم باستان ‌شناختی را در سرفیروزآباد ضروری می‌ نمود؛ به همین منظور طی یک فصل فعالیت میدانی در سال ۱۳۸۸ منطقه سرفیروزآباد توسط هیأتی از دانشگاه تهران مورد بررسی پیمایشی فشرده قرار گرفت. این بررسی نتایج پرباری را ارائه کرد و اطلاعات فراوانی به دانش اندک ما از وضعیت منطقه به ویژه در دوره پیش از تاریخ و تاریخی افزود. از میان یافته‌ های بررسی، ۱۷ محوطه دارای بقایایی قابل انتصاب به دورۀ نوسنگی هستند. مطالعات انجام شده نشان می ‌‌دهد که در سرفیروزآباد آغاز استقرار به دورۀ نوسنگی قدیم باز می ‌گردد که از آن دوره ۳ محوطه در بخش ‌های مختلف منطقه شناسایی شده است. از دوره نوسنگی میانی و جدید نیز ۱۵ مکان با بقایای استقرار و سفال‌ های این دوره شناسایی گردید. مطالعه الگوهای زیستگاهی استقرارهای دورۀ نوسنگی نشان‌دهندۀ وابستگی فراوان به منابع طبیعی، به ویژه آب و منابع سنگ چخماق است. با آغاز سفالگری در منطقه تغییرات قابل توجهی در الگوی مکان گزینی استقرار روی داده است. مقاله حاضر به مطالعه این محوطه ‌ها و تفسیر الگوهای استقرار دوره نوسنگی منطقه پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

627 - استقرارگاه‌های دورۀ مس‌وسنگ میانی(فرهنگ دالما) دشت سنقر و کلیایی، کرمانشاه
محمود حیدریان محسن زینی‌وند حمید حریریان

با وجود این‌که دوره پیش از تاریخ (خصوصاً دوره مس‌وسنگ) غرب زاگرس مرکزی تا حدودی شناخته و به خوبی بررسی شده، اما دشت سنقر و کُلیایی از بررسی و پژوهش‌ های هدفمند باستان ‌شناسان خارجی و متعاقباً ایرانی بی نصیب مانده بود؛ تا اینکه در دو بررسی اخیر سال ‌های ۱۳۸۳ و ۱۳۸۸ تعداد چکیده کامل

با وجود این‌که دوره پیش از تاریخ (خصوصاً دوره مس‌وسنگ) غرب زاگرس مرکزی تا حدودی شناخته و به خوبی بررسی شده، اما دشت سنقر و کُلیایی از بررسی و پژوهش‌ های هدفمند باستان ‌شناسان خارجی و متعاقباً ایرانی بی نصیب مانده بود؛ تا اینکه در دو بررسی اخیر سال ‌های ۱۳۸۳ و ۱۳۸۸ تعداد ۳۳ محوطه مس‌وسنگ شناسایی و از این میان ۹ محوطه دربردارنده سفال‌های نوع دالما است. تمامی نُه محوطه در کنار منابع آب و اکثراً در دامنه ارتفاعات، جایی‌که دسترسی به مراتع به سهولت صورت می ‌گرفته، قرار دارند. با توجه به وسعت کم استقرارگاه ها و موقعیت مکانی آنها، این محوطه‌ ها احتمالاً روستاهای کوچکی بوده اند که به صورت یکجانشین یا نیمه‌یکجانشین مورد استفاده بوده و ساکنان آنها می‌ توانستند از طریق رمه‌ داری معیشت خود را تأمین نمایند. اهمیت نوشتار حاضر از این رو است که می‌‌تواند آگاهی ‌های درخور توجهی را در رابطه با این فرهنگ و ارتباط با مناطق همجوار همچون کنگاور، ماهیدشت و جنوب کردستان در اختیار بگذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

628 - غار قلعه کرد آوج؛ شواهدی از استقرار دوره پارینه‌سنگی میانی در کوهستان‌های جنوب غربی استان قزوین
شهربانو سلیمانی سجاد علی بیگی

برخلاف کوهستان ‌های زاگرس و البرز اطلاعات باستان‌ شناختی و دانش کنونی از دورۀ پارینه ‌سنگی در فلات مرکزی ایران به جز موارد اندکی، محدود به کشفِ اتفاقی شماری محوطۀ باز و یکی دو پناهگاه صخره ای است. نگاهی به محوطه ‌های شناخته شده در فلات مرکزی نشان می‌ دهد که اغلب این مدا چکیده کامل

برخلاف کوهستان ‌های زاگرس و البرز اطلاعات باستان‌ شناختی و دانش کنونی از دورۀ پارینه ‌سنگی در فلات مرکزی ایران به جز موارد اندکی، محدود به کشفِ اتفاقی شماری محوطۀ باز و یکی دو پناهگاه صخره ای است. نگاهی به محوطه ‌های شناخته شده در فلات مرکزی نشان می‌ دهد که اغلب این مدارک، مجموعه‌ های سطحی از یافته‌ های پراکنده‌ اند و همچون اغلب محوطه ‌های باز ایران احتمالاً فاقد نهشته‌های باستان ‌شناختی هستند؛ این وضعیت باعث شده تا اطلاعات ما تنها محدود به گونه ‌شناسی و فن آوری ساخت مصنوعات پارینه‌سنگی این محوطه‌ ها شود و از سایر جنبه‌ های فرهنگی، معیشتی و زیست‌محیطی استقرارهای دوره پارینه ‌سنگی در منطقه بی ‌اطلاع بمانیم. از این رو شناسایی و کشف غار قلعه کُرد با بقایای دورۀ پارینه ‌سنگی میانی در منطقه کوهستانی جنوب غربی استان قزوین بسیار مهم و شایان توجه است. مطالعۀ مقدماتی دست افزارهای سنگی به دست آمده از بررسی این مکان نشان دهندۀ حضور فن آوری لوالوا و تولیدات موستری است. چاله‌ های حفریات غیر مجاز درون غار نشان می ‌دهد که بیش از دو و نیم متر رسوبات و بقایای عصر سنگ در دهانه ورودی غار نهشته شده که نشان از قابلیت بالای این مکان برای کاوش دارد. نوشتار حاضر گزارشی از بررسی و مطالعۀ یافته‌ های سطحی این مکان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

629 - استقرارهای دورة مس‌سنگی حوضة آبریزگاورود در شرق زاگرس مرکزی
حمید حریریان عباس مترجم مرتضی حصاری

دشت میان‌کوهی گاورود با ۹۸۵ کیلومتر مربع مساحت در قسمت شرقی زاگرس مرکزی در شمال شهرستان سنقر به لحاظ دارا بودن شرایط زیست‌محیطی مناسب استقرارهای زیادی در دوران روستانشینی (مس‌سنگی) را در خود جای داده است. ارتباط فرهنگی این دشت همواره با حضور گونه‌های سفالی منطقه‌ای (گود چکیده کامل

دشت میان‌کوهی گاورود با ۹۸۵ کیلومتر مربع مساحت در قسمت شرقی زاگرس مرکزی در شمال شهرستان سنقر به لحاظ دارا بودن شرایط زیست‌محیطی مناسب استقرارهای زیادی در دوران روستانشینی (مس‌سنگی) را در خود جای داده است. ارتباط فرهنگی این دشت همواره با حضور گونه‌های سفالی منطقه‌ای (گودین)، سه‌گابی و دالمایی آشکار و همچنین، تکامل و هم‌زمانی فرهنگ‌های مس‌سنگی این منطقه با زاگرس مرکزی با توجه به میان‌کوهی‌بودن این دشت نمایان است. در این پژوهش، به تحلیل عوامل زیست‌محیطی مرتبط با الگوی استقراری پرداخته شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که انتخاب محل استقرار در دشت گاورود تابع شرایط مناسب زیست‌محیطی، آب‌وهوایی و قابلیت زمین بوده است. بر این اساس، می‌توان دریافت که تراکم زیاد منابع آبی نظیر چشمه‌ها و سراب‌ها در دره‌های میان‌کوهی در گسترة گاورود و پراکندگی آن‌ها، شرایط مساعدی را برای شکل‌گیری جوامع مس‌سنگی فراهم آورده است. همچنین، به نظر می‌رسد، نفوذ فرهنگ فرامنطقه‌ای دالما توانایی این دشت را در تأمین مایحتاج زندگی و وارد عرصة ارتباطات فرامنطقه‌ای می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

630 - لایه‌نگاری در گمانه یک تپه برج نیشابور، رویکردی تفسیری
عمران گاراژیان

لایه‌نگاری از روش‌های پایه در باستان‌شناسی میدانی است. هدف عمده از لایه‌نگاری گردآوری اطلاعات برای گاهنگاری نسبی و پیشنهاد توالی است. در این مقاله اطلاعات لایه‌نگاری در گمانه یک تپه برج نیشابور که در منطقه‌ای از نظر مطالعات پیش از تاریخی ناشناخته واقع شده، ارائه شده است چکیده کامل

لایه‌نگاری از روش‌های پایه در باستان‌شناسی میدانی است. هدف عمده از لایه‌نگاری گردآوری اطلاعات برای گاهنگاری نسبی و پیشنهاد توالی است. در این مقاله اطلاعات لایه‌نگاری در گمانه یک تپه برج نیشابور که در منطقه‌ای از نظر مطالعات پیش از تاریخی ناشناخته واقع شده، ارائه شده است. همراه این اطلاعات و با رویکردی نظری، دو واقعیت در ارتباط با لایه‌نگاری طرح و بحث شده‌اند. واقعیت نخست: لایه سطحی و سطحی بودن لایه‌ها است. در این بحث گردآوری اطلاعات در مورد امکان تاثیر پذیرفتن هریک از لایه‌ها طی ساخت و ساز لایه‌های رویشان مورد بحث قرار گرفته و نمود مادی چنین تأثیری ارزیابی شده است. واقعیت دوم: عامل اصلی سازمان‌دهنده به بقایا، ساختارها و نهشته‌های هر لایه است. عامل اصلی سازمان‌دهنده به لایه، تفسیر باستان‌شناس بر اساس بافتار لایه، در هنگام لایه‌نگاری است. بر مبنای واقعیت دوم چارچوبی برای ارزیابی اصالت هر لایه و اطلاعات آن متناسب با هدف لایه‌نگاری و پژوهش میدانی پیشنهاد می‌شود. در نظر داشتن واقعیت‌های یاد شده در فرآیند لایه‌نگاری امکان واقع‌نمایی گاهنگاری و توالی را فراهم کرده و زمینه گردآوری اطلاعات پایه برای تحلیل فرآیند شکل‌گیری لایه‌ها و براساس آن فرآیند شکل‌گیری استقرار بر مبنای لایه‌ها و گمانه‌ها را مهیا می‌کند. اطلاعات گمانه یک لایه‌نگاری در استقرار برج نیشابور نشان می‌دهد که موقعیت گمانه طی اواخر دوره مس‌سنگی و اوایل دوره مفرغ مورد استفاده قرار گرفته است. رویکرد تفسیری و دو واقعیت طرح شده در بافتار نظری زمینه ارائه تفاسیری در مورد موقعیت گمانه یک را فراهم کرده است. وجود نهشته‌های آبرفتی در لایه‌های پایینی، وجود دو برآمدگی استقرار دوره اوایل مس‌سنگی در محدوده گمانه و حاشیه‌ای بودن موقعیت گمانه نسبت به استقرار در اکثر دوره‌ها از جمله تفاسیر ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

631 - بررسی سفال دالما بر اساس مطالعه سفال‌های آذربایجان و کرمانشاه
محسن حیدری

با نگاهی گذرا به اطلاعات باستان‌شناختی شمال غرب ایران در دوره پیش از تاریخ می‌توان دید که بیشتر مطالعات انجام گرفته در این منطقه در قسمتهای حاشیه دریاچه ارومیه متمرکز بوده است. متأسفانه بیشتر مطالعات صورت گرفته در شمال غرب، مربوط به دوره‌های مفرغ و پسر و پس از آن بوده و چکیده کامل

با نگاهی گذرا به اطلاعات باستان‌شناختی شمال غرب ایران در دوره پیش از تاریخ می‌توان دید که بیشتر مطالعات انجام گرفته در این منطقه در قسمتهای حاشیه دریاچه ارومیه متمرکز بوده است. متأسفانه بیشتر مطالعات صورت گرفته در شمال غرب، مربوط به دوره‌های مفرغ و پسر و پس از آن بوده و کمتر به دوره مس‌وسنگ پرداخته شده است. همچنین، بیشتر اطلاعات منتشر شده مربوط به این منطقه، مربوط به همین زمان‌ها است و از دوره دالما اطلاعات اندکی در دست است به حدی که انتشارات مرتبط با آن از انگشتان یک دست تجاوز نمی‌کند. به همین خاطر، بیشتر پژوهشگران به دلیل پیچیدگی و کمبود اطلاعات از این دوره به عنوان دوره شگفت‌انگیز یاد می کنند، مخصوصاً دوره دالما و حوزه گسترش آن را تعجب‌برانگیز و قابل تأمل می‌دانند. یکی از این کمبودها و کاستی‌ها مربوط به سفال دالما است. در این مقاله بر آنم تا با مروری بر سفال دالما در سه منطقه آذربایجان شرقی، غربی و کرمانشاه تصویری نسبتاً روشن از سنت سفالی دالما در اختیار قرار دهم. به طور کلی، سفال‌های دالما به ۴ دسته تقسیم می‌شوند که احتمالاً با توجه به پوشش و فرم آن‌ها دارای کارکرد خاصی هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

632 - توصیف و طبقه‌بندی آماری سفال‌های اواخر دوره نوسنگی محوطه قوشاتپه (مشکین شهر)
حسن درخشی

سفال به عنوان مدرک مهم باستان‌شناسی در صورتی که در یک چهارچوب مناسب مورد بررسی، طبقه‌بندی و تبیین قرار گیرد؛ می‌تواند صرف نظر از ابعاد کاربردی اش، مفاهیمی چون انعکاس اندیشه، خلاقیت، ابتکار انسان و دوره‌های فرهنگی را مورد بازبینی قرار دهد. در این مقاله تحقیقی، با تمرکز ب چکیده کامل

سفال به عنوان مدرک مهم باستان‌شناسی در صورتی که در یک چهارچوب مناسب مورد بررسی، طبقه‌بندی و تبیین قرار گیرد؛ می‌تواند صرف نظر از ابعاد کاربردی اش، مفاهیمی چون انعکاس اندیشه، خلاقیت، ابتکار انسان و دوره‌های فرهنگی را مورد بازبینی قرار دهد. در این مقاله تحقیقی، با تمرکز بر مطالعه و دسته بندی سفال های نوسنگی محوطه قوشاتپه که طی فصل اول کاوش ۱۳۸۳ بدست آمده، به صورت منظم و روشمند ویژگی‌ها و شاخص‌های گونه‌های سفالی آن از جنبه‌های گوناگون بررسی شده است تا تداوم و گسست سنت‌ها و سبک‌های سفالی آن در این دوره با فازهای بعدی قوشاتپه روشن شود و در مجموع به این بحث پرداخته شده که آیا تداوم و گسستی بین فرهنگ‌های پیش از تاریخی این حوزه یعنی شرق آذربایجان با محوریت قوشاتپه با فرهنگ‌های پیرامون دریاچه ارومیه وجود دارد یا نه. فرآیند مطالعات ما نشان داد که تداوم سنت سفالی نه تنها در خود فازهای محوطه مذکور موجود است بلکه شاهد یک سنت گسترده سبکی و حتی تکنیکی بین این حوزه و دریاچه ارومیه هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

633 - سفال دوره اوروک در تل بلادیه بر پایه کاوش‌های ترانشه C6N
محمد کرمی

تل بلادیه در دشت شوشان در شرق رودخانه دز و استان خوزستان واقع شده است. این تپه در نزدیکی یکی از مراکز مهم و بزرگ منطقه‌ای یعنی چغامیش قرار دارد. در زمستان ۱۳۸۳ خورشیدی توسط هیات مشترک باستان‌شناسی ایران و دانشگاه شیکاگو به سرپرستی آقایان دکتر عباس علیزاده و علی ماه فروز چکیده کامل

تل بلادیه در دشت شوشان در شرق رودخانه دز و استان خوزستان واقع شده است. این تپه در نزدیکی یکی از مراکز مهم و بزرگ منطقه‌ای یعنی چغامیش قرار دارد. در زمستان ۱۳۸۳ خورشیدی توسط هیات مشترک باستان‌شناسی ایران و دانشگاه شیکاگو به سرپرستی آقایان دکتر عباس علیزاده و علی ماه فروزی این تپه مورد کاوش قرار گرفت. هدف مهم کاوش این تپه شناخت فاز گذار از دوران پیش از تاریخ به دوران آغاز تاریخی و گاهنگاری ‌های داخلی دوران اوروک بود که با توجه به مشکلات موجود این اهداف به نتیجه دلخواه منجر نگردیدند. یکی از ترانشه ‌های ایجاد شده در این تپه مربع C6 در ضلع شمال و شمال غربی تپه بود که ترانشه C6N در سوی شمالی آن قرار داشت و به خاطر این‌که از ابتدا سیر منظمی از سفال ‌های آغاز نگارشی را به دست داد؛ به منظور شناخت گاهشماری‌های داخلی دوره اوروک کاوش شد. در این مقاله سعی بر این است تا با معرفی و دسته‌ بندی سفال های آغاز نگارشی به دست آمده از این ترانشه تفاوت ‌های میان فرم، خمیره و ترکیبات آن ها با یکدیگر مطرح و در نهایت با توجه به پیچیدگی‌ های اواخر هزاره پنجم و چهارم پ.م در دشت شوشان، به جایگاه مراکز محلی همچون تل بلادیه در منطقه و نقش محوطه ‌های منطقه ‌ای بر روی آنها پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

634 - دستاوردهای تحقیقات باستان‌شناسی در تل‌بندو، نورآباد فارس
سهیلا درویشی محمد رحیم صراف محمود طاووسی

پژوهش‌های مرتبط با دوران تاریخی ایلام به‌درستی معلوم کرده است در تاریخ حکومت‌های ایلامی مجهولات فراوانی وجود دارد. ما هنوز بسیاری از مناطق ایلامی را که در الواح و کتیبه‌های ایلامی و بین‌النهرینی از آن‌ها نام برده شده نمی‌شناسیم. به خط ایلامی آن‌گونه که باید تسلط کامل ند چکیده کامل

پژوهش‌های مرتبط با دوران تاریخی ایلام به‌درستی معلوم کرده است در تاریخ حکومت‌های ایلامی مجهولات فراوانی وجود دارد. ما هنوز بسیاری از مناطق ایلامی را که در الواح و کتیبه‌های ایلامی و بین‌النهرینی از آن‌ها نام برده شده نمی‌شناسیم. به خط ایلامی آن‌گونه که باید تسلط کامل نداشته و در مورد وضعیت معیشتی و روزمر‌‌ة ایلامیان احاطة وافر نداریم. این نقصان به‌ویژه در مناطقی که تاکنون کمتر مورد کاوش قرار گرفته اند، بیشتر نمایان است. کاوش‌های باستان‌شناسی در فارس و خوزستان توسط باستان‌شناسان ایرانی و خارجی در طول یک قرن گذشته آگاهی‌هایی درخصوص نحوة معیشت و تفکرات مذهبی آن دوره را ارایه می‌دهد. اما همواره یکی از دغدغه‌های فکری باستان‌شناسان نحوة ارتباط مردمان کوه‌نشین فارس با مردمانی بوده که در مناطق پست و کم‌ارتفاع خوزستان می‌زیسته‌اند. این روند از دورة پیش از تاریخ تا دوران‌ معاصر قابل بررسی بوده و می‌تواند از طریق کاوش‌های باستان‌شناسی مورد پژوهش همه‌جانبه قرار گیرد. یکی از محوطه‌هایی که به‌تازگی مورد کاوش قرار گرفته، تل بندو نام دارد. نتایج حاصل از پنج فصل کاوش باستان‌شناسی در تل بندو مدارک زیادی در ارتباط با نحوة معیشت و اوضاع اجتماعی این منطقة میان‌کوهی از دورة آغاز نگارش تا هخامنشی در اختیار ما قرار می‌دهد. شواهد بدست آمده نشان می‌دهد که این محوطه تحت تأثیر فرهنگ‌های پیش از تاریخ فارس از دورة باکون الف تا عصر حاضر سکونتگاه اقوام کوچ‌رو و یا یکجانشین بوده که این مکان را جهت استقرار موقت و یا دایم خود انتخاب کرده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

635 - فرایند تولید صنایع سنگی تپه مهرعلی فارس در بستر فرهنگ‌های اواخر پیش ازتاریخ
علیرضا سرداری مهدیه دیوارگر

مطالعه و تحلیل صنایع سنگی به دست آمده از کاوش ها و بررسی ‌های باستان ‌شناختی می تواند چشم انداز روشنی از چگونگی فعالیت ‌های تولیدی و سازمان اجتماعی-اقتصادی جوامع باستانی را برای ما ارائه دهد. با این حال چنانچه، این مواد مربوط به مراکزی مهم و دوره‌ هایی باشد که مراحل انت چکیده کامل

مطالعه و تحلیل صنایع سنگی به دست آمده از کاوش ها و بررسی ‌های باستان ‌شناختی می تواند چشم انداز روشنی از چگونگی فعالیت ‌های تولیدی و سازمان اجتماعی-اقتصادی جوامع باستانی را برای ما ارائه دهد. با این حال چنانچه، این مواد مربوط به مراکزی مهم و دوره‌ هایی باشد که مراحل انتقالی فرهنگ های اواخر پیش از تاریخ را طی می ‌کنند، این امکان را فراهم می ‌سازد که با گونه ‌شناسی و شناخت کارکرد شیوه ‌های فن آوری مصنوعات سنگی، نقش چنین دست‌ سازه‌ هایی را در ظهور و توسعه جنبه ‌هایی از تخصص‌ پذیری صنعتی، کوچ‌ نشینی و مبادلات تجاری را تا حدودی تبیین نمود. در این راستا، مطالعه مصنوعات سنگی تپه مهرعلی در شمال اقلید در استان فارس که مشتمل بر بیش از ۷۲۰ قطعه است، ما را در شناخت چنین اهدافی رهنمود ساخته است. صنعت ابزارسازی و تراش سنگ چخماق در تپه مهرعلی مبتنی بر تیغه، تراشه و ریزتیغه ‌هایی است که همراه با شناسایی مقادیری از انواع سنگ مادر، نشان از توالی تراشی می ‌دهد که در این محوطه تولید می شده و احتمالاً به دیگر جوامع ساکن در منطقه در شمال فارس توزیع و ارائه خدمات می ‌داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

636 - مطالعه محوطه‌های پیش از تاریخی شهرستان ایجرود زنجان براساس نتایج بررسی و شناسایی باستان‌شناختی فصل سوم
ابوالفضل عالی حامد ذیفر بهنام قنبری سعید ذوالقدر

شهرستان ایجرود در جنوب غرب استان زنجان واقع است. از نظر موقعیت جغرافیایی، این شهرستان مابین شرق زاگرس و کرانه غربی مرکز فلات ایران قرار دارد و از این نظر در مطالعات باستان‌شناسی حائز اهمیت است. بررسی و شناسایی فصل سوم شهرستان ایجرود با هدف شناسایی آثار تاریخی استان در ر چکیده کامل

شهرستان ایجرود در جنوب غرب استان زنجان واقع است. از نظر موقعیت جغرافیایی، این شهرستان مابین شرق زاگرس و کرانه غربی مرکز فلات ایران قرار دارد و از این نظر در مطالعات باستان‌شناسی حائز اهمیت است. بررسی و شناسایی فصل سوم شهرستان ایجرود با هدف شناسایی آثار تاریخی استان در راستای تهیه نقشه باستان‌شناسی انجام گرفت. بر همین اساس در سال ۱۳۹۰ دهستان ایجرود بالا، بخش جنوبی دهستان ایجرود پایین و دهستان سعیدآباد مورد بررسی قرار گرفت. برآیند این بررسی باستان‌شناختی، شناسایی ۷۵ اثر از دوره ‌های مختلف است. از میان محوطه ‌های ثبت شده، ۲۳ محوطه و تپه، مربوط به دوره‌های مس‌ سنگی، مفرغ و آهن است. محوطه ‌های دوره مس‌سنگی که قدیمی ترین آثار شناسایی شده در محدوده بررسی هستند، تحت تأثیر سنت سفالی دالما قرار دارند. استقرارهای این دوره هم از نوع کوچ‌نشینی و هم دائم هستند. استقرارهای دوره مفرغ مربوط به مراحل میانی و جدید است و از مفرغ قدیم هیچ شواهدی در محدوده بررسی موجود نیست. مقایسات انجام شده بیانگر برهمکنش های فرهنگی دوره مفرغ این منطقه با غرب مرکز فلات ایران (دشت قزوین) است. از دوره آهن، از فازهای I، II و III گورستان و استقرارگاه‌هایی مشخص گردید که نشان از تشابهات فرهنگی با مرکز فلات و شمال غرب ایران در دوره مذکور است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

637 - عصر مفرغ جدید در تپه سگزآباد بر مبنای یافته‌های سفالی
محمد حسین عزیزی خرانقی کمال‌الدین نیکنامی نسترن مرادی

عصر مفرغ جدیددر تپه سگزآباد در اواخر هزاره دوم قبل از میلاد به ناگاه و بدون داشتن ارتباط با فرهنگ‌های قبلی پیش از تاریخی منطقه بروز می‌یابد. سفال‌های تک‌رنگ و چند رنگ (پلی‌کرم، نوع ارومیه) دست‌ساز، شاخصه‌های فرهنگی این دوره هستند. کاوش‌های آموزشی- پژوهشی گروه باستان‌شنا چکیده کامل

عصر مفرغ جدیددر تپه سگزآباد در اواخر هزاره دوم قبل از میلاد به ناگاه و بدون داشتن ارتباط با فرهنگ‌های قبلی پیش از تاریخی منطقه بروز می‌یابد. سفال‌های تک‌رنگ و چند رنگ (پلی‌کرم، نوع ارومیه) دست‌ساز، شاخصه‌های فرهنگی این دوره هستند. کاوش‌های آموزشی- پژوهشی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران در پاییز ۱۳۸۸ در تپه سگزآباد با هدف مطالعه لایه‌های استقراری بخش جنوبی این محوطه به انجام رسید و سه ترانشه ۶، ۷ و ۸ مورد کاوش قرار گرفتند. در ترانشه ۶ آثار فرهنگی ادوار مختلفی از جمله عصرآهن I، دوره مفرغ جدیدو دوره مس سنگی جدید یافت شد. در بین این آثار حجم و تراکم سفال‌های دو و چند رنگ دوره مفرغ جدید قابل توجه بود. این نوشتار بر گونه‌شناسی، طبقه‌بندی و معرفی انواع مختلف نقوش این سفال‌ها تمرکز خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

638 - نگاهی دیگر به باستان‌شناسی پیش از تاریخ دشت تهران در پهنه فلات مرکزی ایران
حمیدرضا ولی‌پور

یکی از مهم‌ترین اهداف مطالعاتی در باستان‌شناسی مطالعه تغییرات فرهنگی است. تفسیر دلایل تغییرات فرهنگی در یک جامعه یا منطقه در دوران پیش از تاریخ نیازمند درک درست روابط بین مواد فرهنگی است. داشتن دیدگاه یا رویکرد نظری خاص به موضوع تغییرات فرهنگی نیز سمت و سوی جهت‌گیری محق چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین اهداف مطالعاتی در باستان‌شناسی مطالعه تغییرات فرهنگی است. تفسیر دلایل تغییرات فرهنگی در یک جامعه یا منطقه در دوران پیش از تاریخ نیازمند درک درست روابط بین مواد فرهنگی است. داشتن دیدگاه یا رویکرد نظری خاص به موضوع تغییرات فرهنگی نیز سمت و سوی جهت‌گیری محقق را نشان می‌دهد. یکی از مناطق فرهنگی ایران که بحث‌های فراوانی پیرامون تغییرات فرهنگی آن در پیش از تاریخ مطرح است فلات مرکزی ایران است. بیشتر نظریات ارائه شده در باره تغییرات فرهنگی این منطقه مبتنی بر رویکرد تاریخی- فرهنگی بوده است. در این مقاله ضمن بازنگری و نقد نظریات پیشین با تعریف مفاهیم نظری و ارائه زمینه نظری موضوع با رویکردی تازه به تحلیل این تغییرات در دشت تهران پرداخته و ساختار فرهنگی جوامع پیش از تاریخی این منطقه را بر اساس داده‌های باستان‌شناختی مورد بحث و بررسی قرار داده‌ام. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

639 - شواهد استفاده از غارهای صعب‌العبور در دورۀ دالما در غرب ایران
امیر ساعد موچشی علیرضا آذرشب

در مقاله حاضر به معرفی و بحث در مورد چند غار که در دورۀ دالمایی مورد استفاده بوده‌ اند، پرداخته می ‌شود. استفاده از غارها از جمله شواهد دامداری و بویژه دامداری کوچ‌ نشینی (چه فصلی و چه دائم) است، از این جهت شواهد موجود می‌تواند بازتاب زندگی کوچ‌شینی در این دوره باشد. مو چکیده کامل

در مقاله حاضر به معرفی و بحث در مورد چند غار که در دورۀ دالمایی مورد استفاده بوده‌ اند، پرداخته می ‌شود. استفاده از غارها از جمله شواهد دامداری و بویژه دامداری کوچ‌ نشینی (چه فصلی و چه دائم) است، از این جهت شواهد موجود می‌تواند بازتاب زندگی کوچ‌شینی در این دوره باشد. موقعیت جغرافیایی غار و نیز مسیر سخت دسترسی به آن‌ها به گونه ای است که احتمالاً اسکان در آن موقت و محدود به فصول خاصی از سال و هنگامی است که چراگاه ‌گردان، گله ‌های خود را جهت چرا به کوه ‌ها می ‌برده‌ اند. یکی از ویژگی ‌های خاص این غارها واقع شدن در ارتفاعات، دسترسی سخت و بویژه دهانه بسیار کم عرض آن‌هاست و به نظر می ‌رسد که عواملی چون امنیت (هم از جنبه در امان ماندن از حیوانات وحشی و هم سرمای شبانه در منطقه) و دسترسی به چراگاه‌ ها در استفاده از آن‌ها تأثیر زیادی داشته است. این غارها شامل غار کنه شمشم در ارتفاعات شهرستان مریوان و غارهای سمنگان و کولان گورا در شهرستان دیواندره در استان کردستان و در غرب ایران است که در بررسی ‌های باستان‌ شناختی اخیر مورد بازدید و شناسایی قرار گرفته ‌اند و نوشته حاضر براساس داده‌ های بدست آمده از این بررسی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

640 - مروری بر دوره مس‌وسنگ شمال غرب ایران و پیشنهاداتی برای حوزه گسترش سنت دالما
محسن حیدری

یکی از دوره‌ ها و فرهنگ هایی که در شمال غرب ایران کمتر به آن توجه شده، دوره مس‌وسنگ و سنت سفالی دالماست. متأسفانه، اطلاعات ما از این دوره بسیار مختصر و تنها محدود به چند مقاله و گزارشنه چندان مفصل است. این سنت سفالی دارای حوزه گسترش نسبتاً وسیعی از شمال غرب ایران تا زاگ چکیده کامل

یکی از دوره‌ ها و فرهنگ هایی که در شمال غرب ایران کمتر به آن توجه شده، دوره مس‌وسنگ و سنت سفالی دالماست. متأسفانه، اطلاعات ما از این دوره بسیار مختصر و تنها محدود به چند مقاله و گزارشنه چندان مفصل است. این سنت سفالی دارای حوزه گسترش نسبتاً وسیعی از شمال غرب ایران تا زاگرس مرکزی است و شامل سفال‌های منقوش، سفال‌هایی با تزیینات حجمی (نقش کنده، فشاری، پانچی و افزوده)، سفال‌های ساده و با پوشش گلی غلیظ قرمز است. به نظر می ‌رسد که سفال‌های منقوش تداوم سفال‌های دوره پیشین، یعنی فرهنگ حاجی فیروز بوده وسفال‌های با تزئینات فشاری، کنده، پانچی و افزوده فاقد پیشینه ‌ای در منطقه هستند واحتمالاً این نوع سفال‌ها از منطقه ای دیگر به این منطقه وارد شده اند. متأسفانه، با وجود آنکه مدل‌هاو نظریه‌ های گوناگونی در مورد گسترش سنت سفالی دالما ارائه شده، اما هنوز از نحوه گسترش آن اطلاعی در دست نیست. آیا گسترش این سنت سفالی بواسطه کوچ‌ نشینان روی داده یا مهاجرت؟ انتقال ایده سبکی در این بین تأثیرگذار بوده یا عواملی دیگر؟ این ابهام بدلیل عدم انجام پژوهش‌های دقیق منطقه‌‌ای و فرامنطقه‌ ای همچنان به قوت خود باقی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

641 - حوضه آبریز ابهررود در دوره مس و سنگ: مروری بر استقرارهای دالمایی حاشیه شمال غربی مرکز فلات ایران
شکوه خسروی حمید خطیب‌شهیدی سجاد علی بیگی

فرهنگ و سنت سفالگری دالما طی نیمۀ دوم هزارۀ پنجم ق.م در بخش‌های زیادی از شمال غرب و غرب ایران گسترش یافت. با این حال، شواهد اندکی از گسترش و نفوذ این سنت به بخش‌های شرقی‌تر شمال غرب کشور و مرکز فلات ایران به دست آمده است. حوضۀ آبریز ابهررود در میان سه حوزۀ مهم فرهنگی جغ چکیده کامل

فرهنگ و سنت سفالگری دالما طی نیمۀ دوم هزارۀ پنجم ق.م در بخش‌های زیادی از شمال غرب و غرب ایران گسترش یافت. با این حال، شواهد اندکی از گسترش و نفوذ این سنت به بخش‌های شرقی‌تر شمال غرب کشور و مرکز فلات ایران به دست آمده است. حوضۀ آبریز ابهررود در میان سه حوزۀ مهم فرهنگی جغرافیایی شمال غرب، غرب و مرکز فلات ایران واقع گردیده است. طی بررسی این منطقه ۱۲ محوطه با بقایای دورۀ فرهنگ دالما شناسایی و مطالعه شد. محوطه‌های شناسایی شده به احتمال همگی روستاهای کوچکی هستند که تماماً در کنار یک منبع آب و اغلب در میان ارتفاعات و یا حاشیۀ دشت میانکوهی ابهر واقع شده‌اند. بر اساس مکان‌گزینی استقرارها محوطه‌های این دوره به احتمال روستاهای کوچکی متعلق به اجتماعات کوچرو و نیمه یکجانشین بوده‌اند که درفاصلۀ حوزۀ شمال غرب و غرب ایران در تردد بوده‌اند. اهمیت این پژوهش از این رو است که می‌‌تواند آگاهی‌های ارزشمندی از فرهنگ‌ها و سنت‌های شرقیِ شمال غرب، شمال شرقی غرب ایران و فرهنگ‌های غربی مرکز فلات ایران و ویژگی‌ها و شاخصه‌های فرهنگی این حوزه‌ها را (تفاوتها وتشابهات) در منطقه‌ای کوچک اما مهم در اختیار قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

642 - گمانه زنی تپه کلین کبود شهرستان مریوان
سیروان محمدی قصریان اقبال عزیزی علی بهنیا

شناسایی آثار زیادی از دوره اشکانی در شهرستان مریوان این شهرستان را به یکی از مهم‌ترین مناطق استان کردستان در جهت مطالعات آثار این دوره تبدیل کرده است. از این میان، تپه کلین کبود با مساحتی در حدود چهار هکتار و ارتفاع نه متر از سطح زمین‌های اطراف در دشت مریوان از جمله شاخ چکیده کامل

شناسایی آثار زیادی از دوره اشکانی در شهرستان مریوان این شهرستان را به یکی از مهم‌ترین مناطق استان کردستان در جهت مطالعات آثار این دوره تبدیل کرده است. از این میان، تپه کلین کبود با مساحتی در حدود چهار هکتار و ارتفاع نه متر از سطح زمین‌های اطراف در دشت مریوان از جمله شاخص‌ترین محوطه‌های شناسایی‌شده دوره اشکانی در استان کردستان است. ابعاد قابل توجه تپه به عنوان یکی از بزرگترین محوطه‌های دوره اشکانی استان، موقعیت آن در مرکز دشت مریوان، دسترسی به راه‌های ارتباطی و منابع آبی و نیز عوامل دیگری از جمله به دست آمدن قطعات سفال شاخص این دوره نظیر خمره‌های دوره اشکانی نیز سفال‌های کلینکی در گمانه‌های کاوش‌شده و پراکنش زیاد قطعات آجر و جوش کوره در سطح محوطه نشان می‌دهد که تپه کلین کبود نمی‌تواند به عنوان استقراری معمولی از دوره اشکانی در دشت مریوان به حساب آید. گمانه‌زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه اولین قدم در راستای حفظ و صیانت این اثر کلیدی در راستای مطالعات آتی دوران تاریخی استان کردستان محسوب می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

643 - بررسی باستان‌شناختی منطقه میمک، استان ایلام
حجت دارابی نازلی نیازی مهسا فیضی اردشیر جوانمردزاده

منطقه میمک در جنوب غربی استان ایلام و در همجواری منطقه مندلیِ عراق قرار گرفته است، تاکنون هیچ‌گونه مطالعات باستان‌شناسی در این منطقه انجام نگرفته بود، تا این‌که بالاخره این بررسی در اسفند ماه ۱۳۸۹ انجام یافت که به شناسایی ۱۳ محوطه منجر گردید. بر اساس مطالعات انجام شده ب چکیده کامل

منطقه میمک در جنوب غربی استان ایلام و در همجواری منطقه مندلیِ عراق قرار گرفته است، تاکنون هیچ‌گونه مطالعات باستان‌شناسی در این منطقه انجام نگرفته بود، تا این‌که بالاخره این بررسی در اسفند ماه ۱۳۸۹ انجام یافت که به شناسایی ۱۳ محوطه منجر گردید. بر اساس مطالعات انجام شده بر روی یافته ‌های سطحی، چهار محوطه به دوران پیش از تاریخ، یک محوطه به آغاز تاریخی، چهار محوطه به دوره تاریخی و چهار محوطه نیز به دوران متأخر منتسب گشته‌اند. محوطه‌های پیش از تاریخی حاوی بقایای پارینه‌سنگی قدیم، میانی و احتمالاً جدید و نیز دوره های سامرا، انتقالی چغامامی و عبید ۲-۴ هستند، اما بقایای آغاز تاریخی معرف دوره‌های اروک جدید و جمدت نصر هستند. همچنین، آثاری از دوره‌های تاریخی عیلام قدیم تا میانه و اشکانی ـ ساسانی به دست آمده است؛ البته محوطه مربوط به آغاز تاریخی دارای بقایای عیلام قدیم نیز بوده و لذا بر تعداد محوطه‌های تاریخی می‌افزاید. یافته‌های دوران متأخر هم مشتمل بر بقایای استقرارهای کوچ‌نشینی هستند. این نوشتار به توصیف یافته‌ها و تحلیل نتایج این بررسی می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

644 - بررسی و تحلیل باستان‌شناختی آثار و استقرارهای دوره اشکانی حوضه آبریز قزل اوزن در محدودة شهرستان ایجرود
رضا آخوندی آراز نجفی فرزاد مافی

10.30495/peb.2022.699727

شهرستان ایجرود واقع در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی‌‌‌، ‌‌‌دارای ویژگی‌‌هایی است که شناخت کم و کیف محوطه‌‌‌های باستانی آن در دورة اشکانی، ‌‌‌می‌‌‌تواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی این دوره، ‌‌‌در غرب و تا حدی شمال غرب کشور یاری دهد. این پژوهش در قالب یک چکیده کامل

شهرستان ایجرود واقع در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی‌‌‌، ‌‌‌دارای ویژگی‌‌هایی است که شناخت کم و کیف محوطه‌‌‌های باستانی آن در دورة اشکانی، ‌‌‌می‌‌‌تواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی این دوره، ‌‌‌در غرب و تا حدی شمال غرب کشور یاری دهد. این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت، ‌‌‌تغییرات و تطورات فرهنگی منطقه در دورة اشکانی انجام پذیرفت؛ در این راستا بررسی حوزة جغرافیایی دهستان گلابر و بخش شمال غربی رودخانة ایجرود در دهستان ایجرود پایین، ‌‌‌طی دو فصل انجام شد. نتیجة این بررسی‌‌‌ها، ‌‌‌شناسایی جمعاً ۱۰۰ محوطة باستانی (۶۸ محوطه در دهستان گلابر و ۳۲ محوطه در بخش شمال غربی دهستان ایجرود پایین) بود که از این بین، ‌‌‌۳۵ محوطه دارای آثار اشکانی است. مطالعة گونه‌‌‌شناسی سفال اشکانی منطقه و نیز درک و دریافت کلی الگوی استقراری محدودة بررسی در این دوره، ‌‌‌از نتایج مهم این پژوهش است که بر اساس آن‌‌ها مشخص گردید در دورة مذکور استقرارها نسبت به دورة قبل (هخامنشی) از نظر تعداد، ‌‌‌افزایش چشمگیری داشته و حتی استقرارهای دورة بعد (ساسانی) به اندازة دورة اشکانی نیست؛ این نشانگر تغییرات جمعیتی یا تغییر الگوی پراکنش استقرارها نسبت به دورة قبل است. ‌‌‌همچنین، مشخص شد که بیشتر استقرارهای منطقه، ‌‌‌روستاهای کوچک و تعداد کمی روستاهای بزرگ هستند و شواهدی از مراکز شهری شناسایی نشد. به نظر می‌‌‌رسد، فرهنگ مادی منطقه در دورة اشکانی، ‌‌‌ضمن دارا بودن برخی ویژگی‌‌‌های بومی-محلی که آن را از سایر مناطق غرب و شمال‌‌‌غرب کشور تا حدی متمایز می‌‌‌کند، ‌‌‌نهایتاً بخشی از گسترة فرهنگی غرب و شمال غرب کشور است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

645 - دوره مس‌سنگی جدید در تپه سگزآباد
محمد حسین عزیزی خرانقی کمال‌الدین نیکنامی

سگزآباد یکی از شاخص‌ترین تپه‌های پیش از تاریخی دشت قزوین است که بر اساس کاوش‌های طولانی مدت دانشگاه تهران، آن‌را یکی از بهترین نمونه‌های محوطه‌های اعصار آهن و مفرغ جدید می‌شناسند. به تازگی آثاری از اواخر هزاره چهارم ق.م که در فلات مرکزی ایران با نام دوره مس‌سنگی جدید (س چکیده کامل

سگزآباد یکی از شاخص‌ترین تپه‌های پیش از تاریخی دشت قزوین است که بر اساس کاوش‌های طولانی مدت دانشگاه تهران، آن‌را یکی از بهترین نمونه‌های محوطه‌های اعصار آهن و مفرغ جدید می‌شناسند. به تازگی آثاری از اواخر هزاره چهارم ق.م که در فلات مرکزی ایران با نام دوره مس‌سنگی جدید (سیلک III6-7) شناخته می‌شود، در این محوطه شناسایی شده است.کاوش‌های آموزشی- پژوهشی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران، پاییز ۱۳۸۸ در تپه سگزآباد با هدف مطالعه دقیق‌تر و وسیع‌تر لایه‌های مس‌سنگی جدیدی که برای اولین بار در کاوش‌های سال ۱۳۷۸ شناسایی شده بود، صورت پذیرفت. در این فصل سه ترانشه ۶، ۷ و ۸ مورد کاوش قرار گرفت. پس از اتمام کاوش‌ها، تنها در ترانشه ۶ آثار دوره مس‌سنگی جدید یافت شد. متأسفانه به دلیل حفاری های غیرمجاز گسترده صورت گرفته در این محوطه، تیم کاوش موفق به شناسایی معماری کاملی از این دوره نگردید، ولی سفال‌های شاخص و ظریف این دوره به تعداد قابل توجه بدست آمد. این نوشتار فقط بر گونه‌شناسی، طبقه‌بندی و معرفی انواع مختلف سفال‌های دوره مس‌سنگی‌جدید تمرکز خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

646 - تزیینات گچی دوره ایلخانی در محوطه تاریخی تخت سلیمان
ابراهیم مرادی محمود طاووسی سید علی اصغر میرفتاح

استفاده از نقوش گچبری از عناصر تزیینی معماری دوره ایلخانی است، بطوریکه نمونه این نوع تزیینات در اکثر بناهای دوره ایلخانی مشاهده می‌شود. این دوره به دلیل استفاده از تزیینات گچبری نسبت به دوره‌های قبل و پس از خود از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. کاخ شکار ایلخانی تخت سلیمان چکیده کامل

استفاده از نقوش گچبری از عناصر تزیینی معماری دوره ایلخانی است، بطوریکه نمونه این نوع تزیینات در اکثر بناهای دوره ایلخانی مشاهده می‌شود. این دوره به دلیل استفاده از تزیینات گچبری نسبت به دوره‌های قبل و پس از خود از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. کاخ شکار ایلخانی تخت سلیمان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین بناهای ساخته شده در دوره ایلخانان و تنها بنای بازمانده از نوع بناهای تشریفاتی در دوره مذکور محسوب می‌شود. از جمله تزیینات گچی بکار رفته در بناهای کاخ شکار ایلخانی تخت سلیمان، استفاده از نقوش استامپی، نقوش برجسته و مقرنس است. لذا بررسی نقوش گچبری این بنا در مطالعه تحول سایر بناهای دوره ایلخانی و تزیینات بکار رفته در آن‌ها دارای اهمیت است. اطلاعاتی که تاکنون در ارتباط با تزیینات گچی تخت سلیمان ارایه شده است بسیار محدود است، لذا در این مقاله ضمن تشریح دیدگاه‌های مختلف در مورد مقرنس‌های بکار رفته در تخت سلیمان، به بررسی تزیینات گچی این بنا و تأثیر نقوش گچبری دوره‌های پیشین بر تزیینات گچی دوره ایلخانی در تخت سلیمان پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

647 - مطالعه تطبیقی نقاشی‌های کوه خواجه با نقوش دیواری شهر دورااروپوس
فائزه رضایی الهام وثوق بابایی

محوطه کوه خواجه در سیستان و شهر دورا اروپوس در سوریه امروزی، محوطه‌هایی شاخص در زمینه هنر نگارگری در دوران اشکانی به شمار می‌روند؛ با توجه به اینکه هنر نگارگری این دوره برای نخستین بار در این دو محوطه دیده می‌شود، این پرسش مطرح است که چه ارتباطی میان سبک هنری و نقش‌مایه چکیده کامل

محوطه کوه خواجه در سیستان و شهر دورا اروپوس در سوریه امروزی، محوطه‌هایی شاخص در زمینه هنر نگارگری در دوران اشکانی به شمار می‌روند؛ با توجه به اینکه هنر نگارگری این دوره برای نخستین بار در این دو محوطه دیده می‌شود، این پرسش مطرح است که چه ارتباطی میان سبک هنری و نقش‌مایه‌های به کار رفته در این دو محوطه دیده می‌شود؟ هدف این پژوهش مقایسه تطبیقی نقوش دیواری کوه خواجه و نقاشی‌های شهر دورا اروپوس بوده و تمر آن، بیشتر بر روشهای هنری نقش‌مایه‌ها و مضامین به کار رفته در نقاشی‌های دیواری هر دو محوطه است. این پژوهش با استفاده از شیوه توصیفی - تطبیقی تکنیک‌های به کار رفته در نقاشی دیواری، نقش‌مایه‌ها و مضامین به کار رفته در دو محوطه را با یکدیگر مقایسه کرده و همچنین جهت یافتن سرچشمه هنری آنها سایر آثار باستان شناختی اشکانی و پیش از آن را نیز مورد مطالعه قرار داده و در نهایت، با تحلیل مفاهیم مرتبط، به جمع‌بندی مطالب پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد که باوجود تفاوت‌هایی به ویژه در انتخاب شخصیت‌ها و مضامین مذهبی در نقاشی‌های دورا ارپوس که متأثر از مفاهیم روم شرقی (بیزانس) است، نقاشی‌های هر دو محوطه در شیوه‌های هنری همچون تصاویر تمام رخ دورگیری و ژرف نمایی و در برخی موضوعات نقاشی همچون بهره‌گیری از کهن الگوه مانند شکار و صحنه بارعام شباهت‌هایی میان هر دو محوطه دیده می‌شود که همگی از هنر بومی ایران نشأت گرفته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

648 - معرفی لیوان‌های بومی محوطه هخامنشی دهانه غلامان
زهره زهبری رضا مهرآفرین سید رسول موسوی حاجی

شهر دهانه غلامان از مهمترین محوطه‌های کاوش شده از دوره هخامنشی در جنوب شرق ایران است. این محوطه در سال ۱۹۶۰ میلادی توسط امبرتو شراتو شناسایی شد. دهانه غلامان طی دو دوره مورد کاوش قرار گرفته است. دوره اول سالهای ۱۹۶۲-۱۹۶۵ میلادی توسط هیأت ایتالیایی به سرپرستی امبرتو شرات چکیده کامل

شهر دهانه غلامان از مهمترین محوطه‌های کاوش شده از دوره هخامنشی در جنوب شرق ایران است. این محوطه در سال ۱۹۶۰ میلادی توسط امبرتو شراتو شناسایی شد. دهانه غلامان طی دو دوره مورد کاوش قرار گرفته است. دوره اول سالهای ۱۹۶۲-۱۹۶۵ میلادی توسط هیأت ایتالیایی به سرپرستی امبرتو شراتو، دوره دوم مربوط به سالهای ۱۳۷۹-۱۳۸۴ شمسی است که توسط هیأت ایرانی به سرپرستی سیدمنصور سیدسجادی مورد کاوش قرار گرفت. همچنین، مطالعات اخیر آرکئوژئوفیزیک توسط کوروش محمدخانی از دیگر فعالیت‌های باستان‌شناختی در این محوطه است. سفال تنها یافته منقول ارزشمند محوطه دهانه غلامان طی کاوش‌های یاد شده است. بنابراین، مطالعه این داده بسیار مهم در شناخت صنعت و سنت سفالگری دوره هخامنشی در منطقه جنوب شرق بسیار سودمند خواهد بود. یکی از گونه‌های گزارش شده در این محوطه لیوان‌های دهانه غلامان است. نوشتار حاضر بر مبنای نتایج بدست آمده از تحلیل‌های آماری و مطالعه متغیرهای کمی ۴۱۲ قطعه لیوان تدوین شده است. برای نیل به این مقصود تک تک لیوانها از جنبه متغیرهای گوناگون مطالعه و ثبت شده اند. تحلیل آماری ویژگی‌های فنی و تکنیکی آنها نشان می‌دهد که این ظروف با معیارهای مشخص و برای منظوری خاص در دهانه غلامان تولید می‌شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

649 - بررسی تطبیقی نقش دیوارنگاره دوره هخامنشی کاخ شاوور
فاطمه محسنی

بررسی تاریخی ـ هنری و تطبیقی انجام شده بر روی دو قطعه نقاشی روی گل دوره هخامنشی که در یکی از اتاق‌های قلعه شوش نگهداری می‌شد نشان داد که این دو قطعه اولین نقاشی‌های بدست آمده از دوره هخامنشی هستند که بر روی دیوار خشتی کاخ هخامنشی شاوور (اردشیر دوم) اجرا شده‌اند. به منظو چکیده کامل

بررسی تاریخی ـ هنری و تطبیقی انجام شده بر روی دو قطعه نقاشی روی گل دوره هخامنشی که در یکی از اتاق‌های قلعه شوش نگهداری می‌شد نشان داد که این دو قطعه اولین نقاشی‌های بدست آمده از دوره هخامنشی هستند که بر روی دیوار خشتی کاخ هخامنشی شاوور (اردشیر دوم) اجرا شده‌اند. به منظور رسیدن به چیستی نقوش و محتوای آن ابتدا بررسی‌هایی در خصوص جزئیات نقوش صورت گرفت و در نهایت به ارتباط نقش‌ها پرداخته شد. حاصل این مطالعات شناسایی نقوش و موضوعات تصاویر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

650 - توصیف و تحلیل نقوش صخره‌ای ظفرآباد دهگلان، کردستان
جمشید صمدی بگه‌جان علی بهنیا

نقوش صخره‌ای را شاید بتوان به‌عنوان قدیمی‌ترین جلوه هنری جامعه انسانی در نظر گرفت. سابقه این هنر را بیش از سی هزار سال تخمین زده‌اند و در ایران نیز سابقه طولانی دارد. دشت میان کوهی دهگلان واقع در میان رشته‌کوه‌های زاگرس به لحاظ دارا بودن شرایط زیست‌محیطی مناسب در طول تا چکیده کامل

نقوش صخره‌ای را شاید بتوان به‌عنوان قدیمی‌ترین جلوه هنری جامعه انسانی در نظر گرفت. سابقه این هنر را بیش از سی هزار سال تخمین زده‌اند و در ایران نیز سابقه طولانی دارد. دشت میان کوهی دهگلان واقع در میان رشته‌کوه‌های زاگرس به لحاظ دارا بودن شرایط زیست‌محیطی مناسب در طول تاریخ اقوام مختلفی را به‌سوی خود جذب کرده و از کهن‌ترین ایام بستر مناسبی را برای زیستن و تداوم حیات انسان فراهم آورده است؛ وجود آثار باستانی بسیار ازجمله سنگ‌نگاره صخره‌ای ظفرآباد و تپه‌های باستانی مربوط به ادوار مختلف تاریخی و پیش‌ازتاریخ گواهی بر این مدعاست. هرچند به‌طور کلی تعیین قدمت نقوش صخره‌ای کاری دشوار به نظر می‌رسد، اما نحوه ترسیم نقوش صخره‌ای ظفرآباد و حیوانات منقوش در آن مجموعه این نقوش را به نقوش صخره‌ای پیش‌ازتاریخ شبیه می‌نماید؛ لیکن وجود آثار سفالی دوران تاریخی به‌خصوص دوره اشکانی در کنار این اثر نسبت دادن آن را به دوران پیش‌ازتاریخ دچار شک و تردید نموده است. این گزارش به شرح و بررسی نقوش مذکور بر مبنای بازدید میدانی می‌پردازد و هدف از آن معرفی اثری است که شاید به دلیل دور از دسترس بودن کمتر شناخته‌شده است. این نقوش صخره‌ای در روستای ظفرآباد در قسمت جنوب شرقی استان کردستان و شمال شرقی شهرستان دهگلان در دامنه جنوب غربی کوهی موسوم به کوه شیدا واقع شده است. در این صخره نگاره می‌توان صحنه شکار حیواناتی چون بز کوهی و گوزن را به‌وسیله افرادی سوار بر اسب مشاهده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

651 - تحلیل باستان‌شناختی آثار و استقرارهای اشکانی حوضه آبریز ابهررود
فرزاد مافی محمدرحیم صراف

منطقه جغرافیایی ابهررود در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی‌اش وضعیتی دارد که شنـاخت کـم و کیف تطور فرهنگی آن در دوره اشکانی می‌تواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی شمال غربی کشور در دوره اشکانی یاری دهد. این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن چکیده کامل

منطقه جغرافیایی ابهررود در استان زنجان به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی‌اش وضعیتی دارد که شنـاخت کـم و کیف تطور فرهنگی آن در دوره اشکانی می‌تواند ما را در درک بهتر تحولات فرهنگی شمال غربی کشور در دوره اشکانی یاری دهد. این پژوهش در قالب یک بررسی میدانی و به منظور روشن نمودن وضعیت فرهنگی منطقه در دوره اشکانی انجام پذیرفت؛ در این راستا، بررسی منطقه جغرافیایی ابهررود (شامل شهرستان‌های ابهر و خرمدره) در دو فصل انجام شد و در نتیجه، ۲۵۷ محوطه باستانی شناسایی گردید که از این بین، ۶۴ محوطه دارای آثار اشکانی بود. مطالعه گونه‌شناسی سفال اشکانی منطقه و نیز درک و دریافت کلی الگوی استقراری منطقه در دوره اشکانی از نتایج مهم این پژوهش است که نشانگر تغییرات جمعیتی یا تغییر الگوی پراکنش استقرارها نسبت به دوره قبل است. همچنین، مشخص گردید که بیشتر استقرارهای منطقه روستاهای کوچکی هستند و شواهدی از مراکز شهری شناسایی نشد. به نظر می‌رسد، فرهنگ مادی منطقه در دوره اشکانی، ضمن دارا بودن برخی ویژگی‌های بومی- محلی که آن را از سایر مناطق غرب و شمال غربی کشور تا حدی متمایز می‌کند. نهایتاً بخشی از گستره فرهنگی غرب و شمال غربی کشور است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

652 - لایه‌نگاری بخش جنوبی تپه سگزآباد
محمد حسین عزیزی خرانقی رضا ناصری

کاوش‌های آموزشی ـ پژوهشی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران در پاییز ۱۳۸۸ در تپه سگزآباد با هدف مطالعه لایه‌ها و توالی فرهنگی بخش جنوبی این محوطه، صورت پذیرفت. در این فصل دو ترانشه ۷ و ۸ به‌منظور دست یابی به هدف تعیین شده، مورد کاوش قرار گرفت. متأسفانه، لایه‌های فرهنگی تپه چکیده کامل

کاوش‌های آموزشی ـ پژوهشی گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران در پاییز ۱۳۸۸ در تپه سگزآباد با هدف مطالعه لایه‌ها و توالی فرهنگی بخش جنوبی این محوطه، صورت پذیرفت. در این فصل دو ترانشه ۷ و ۸ به‌منظور دست یابی به هدف تعیین شده، مورد کاوش قرار گرفت. متأسفانه، لایه‌های فرهنگی تپه سگزآباد به دلیل حفاری‌های غیر مجاز گسترده به شدت مضطرب شده است، ولی به نظر می‌رسد بخش‌های جنوبی محوطه کمتر مورد تعرض قرار گرفته و لایه‌های فرهنگی در این بخش مخصوصاً در ترانشه ۷ توالی منطقی و منظمی دارند. در این ترانشه شواهدی از دوره‌های مفرغ جدید، عصر آهن و دوره تاریخی شناسایی شد ولی به دلیل کوچک بودن ابعاد ترانشه‌ها (۲ × ۲ متر)، تیم کاوش موفق به شناسایی معماری مشخصی نشد، ولی سفال‌های بدست آمده از این کاوش امکان ارائه گاهنگاری نسبی این بخش را میسر می‌سازد. ضخامت لایه‌های فرهنگی در این بخش، مخصوصاً در ترانشه ۷ نشان دهنده وسعت زیاد این محوطه است که لزوم انجام تعیین حریم بر مبنای گمانه‌ زنی را ایجاب می‌کند. این نوشتار بر گونه‌شناسی، طبقه‌بندی، معرفی و مقایسه انواع سفال‌های بدست آمده از این دو ترانشه و لایه‌نگاری و ارائه گاهنگاری نسبی تاکید دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

653 - ساخت و سازهای دورۀ ساسانی در بیستون: پروژه‌هایی که هیچگاه به اتمام نرسیدند
مجتبی چرمچیان فرزاد مافی

شواهد زیادی از ساخت‌وسازهای دورۀ ساسانی در بیستون وجود دارد که با توجّه به مدارک به‌دست آمده باید آنها را متعلّق به اواخر این دوره و مشخّصاً همزمان با دورۀ پادشاهی خسرو دوّم (۵۹۰-۶۲۸ م) بدانیم. این آثار عبارتند از بنای ساسانی ـ ایلخانی، فرهادتراش، پل خسرو و پل بیستون که چکیده کامل

شواهد زیادی از ساخت‌وسازهای دورۀ ساسانی در بیستون وجود دارد که با توجّه به مدارک به‌دست آمده باید آنها را متعلّق به اواخر این دوره و مشخّصاً همزمان با دورۀ پادشاهی خسرو دوّم (۵۹۰-۶۲۸ م) بدانیم. این آثار عبارتند از بنای ساسانی ـ ایلخانی، فرهادتراش، پل خسرو و پل بیستون که به آن‌ها باید سه قطعه سرستون منقوش به نیم تنۀ خسرو دوّم را نیز افزود. نکتۀ حائز اهمّیت در مورد این آثار این است که شواهد به‌دست آمده از کاوش‌ها و بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که کار اجرایی همۀ این پروژه ها به یک‌باره متوقّف شده و این آثار هیچگاه در دوران ساسانی تکمیل نشده‌اند، که از جملۀ آن‌ها می‌توان به شواهدی دالّ بر عدم اجرای طاق روی دهانه‌های پل خسرو و پل بیستون، تکمیل نشدن تراش نهایی فرهادتراش، و یا ساخته نشدن فضاها در کاخ دورۀ ساسانی اشاره نمود. در این مقاله کوشش می‌شود با توصیف و مقایسۀ این آثار و پیشنهاد یک تاریخگذاری نسبتاً دقیق برای آن‌ها، دلایل احتمالی ناتمام‌ماندنشان ارزیابی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

654 - سفال ساسانی غرب چهارمحال و بختیاری، بر اساس نمونه‌های به‌دست آمده از بررسی باستان‌شناختی شهرستان فارسان
حسین حبیبی یدالله حیدری باباکمال

سفال فراوان‌ترین ماده فرهنگی و یکی از مهمترین داده‌های در دسترس باستان‌شناسان برای تعیین گاهنگاری، وضعیت پیچیدگی‌های اجتماعی، تولید و تکنولوژی گروه‌های انسانی گوناگون، تحولات هنری و بررسی برهم‌کنش‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است. از این رو، سفال‌شناسی و ارائه طبقه‌بندی‌ چکیده کامل

سفال فراوان‌ترین ماده فرهنگی و یکی از مهمترین داده‌های در دسترس باستان‌شناسان برای تعیین گاهنگاری، وضعیت پیچیدگی‌های اجتماعی، تولید و تکنولوژی گروه‌های انسانی گوناگون، تحولات هنری و بررسی برهم‌کنش‌های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است. از این رو، سفال‌شناسی و ارائه طبقه‌بندی‌های هر چه دقیق تر در این مورد در مناطق گوناگون جغرافیایی گامی آغازین در بازسازی باستان‌شناختی جوامع دوران گذشته تلقی می‌شود که باستان‌شناسی دوره ساسانی در این ارتباط دچار کمبودهایی است. بنابراین، با در دست داشتن حجم قابل توجهی از اطلاعات بدست آمده در این باره از بررسی باستان‌شناختی شهرستان فارسان پژوهش حاضر با هدف توصیف، طبقه‌بندی و مقایسه سفال ساسانی این منطقه صورت گرفت. بر این اساس مشاهده شد که سفال ساسانی فارسان دارای شباهتهای روشنی با نمونه‌های هم دوره بدست آمده از حوزه های فرهنگی همجوار خوزستان و فارس است که این نکته با توجه به خصوصیت نظام سیاسی دودمانی ساسانی، ویژگی‌های جغرافیایی منطقه و شیوه معیشت غالباً بر پایه کوچ‌نشینی مردمان آن قابل تبیین است. با انجام این پژوهش، درکی روشن‌تر از روابط مردمان دوره ساسانی این منطقه با مناطق همجوار با توجه به ویژگی‌های زیست‌محیطی و موقعیت جغرافیایی سوق‌الجیشی منطقه فارسان بر سر راه‌های ارتباطی بین جنوب غرب مرکز فلات و غرب ایران بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

655 - گزارش مقدماتی فصل اول کاوش در تپه علی یورد، صائین قلعه – استان زنجان
امیرصادق نقشینه

نخستین فصل کاوش در تپه علی یورد در تابستان و پاییز سال ۱۳۸۹ توسط گروه باستان‌ شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر به انجام رسید. این تپه باستانی که یکی از بزرگ ترین و مهمترین مکان ‌های باستانی منطقه است، در غرب شهر صائین قلعه و در حوزه ابهر رود در استان زنجان واقع است. چکیده کامل

نخستین فصل کاوش در تپه علی یورد در تابستان و پاییز سال ۱۳۸۹ توسط گروه باستان‌ شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر به انجام رسید. این تپه باستانی که یکی از بزرگ ترین و مهمترین مکان ‌های باستانی منطقه است، در غرب شهر صائین قلعه و در حوزه ابهر رود در استان زنجان واقع است. هدف از کاوش در این محل مطالعه توالی فرهنگی حوزه ابهر رود و همچنین آموزش دانشجویان رشته باستان‌شناسی است. به همین جهت یک ترانشه پلکانی در دامنه شمالی تپه و یک گمانه آزمایشی در مرکز آن ایجاد شد که حدود نیمی از ارتفاع تپه لایه‌ نگاری گردید. در نتیجه، این کاوش آثار و بقایایی از دوره اسلامی، دوره تاریخی و عصر مفرغ به دست آمد که در این نوشتار گزارش مقدماتی آن ارائه می‌شود. امید است با ادامه کاوش در فصل دوم بتوان لایه ‌نگاری این تپه مهم را به انجام رسانید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

656 - نقش‌برجسته نو یافته دوره آشور نو در میشخاص ایلام
عبدالمالک شنبه‌زاده سجاد علی بیگی

تاکنون مدارک مستقیم اندکی از لشگرکشی‌ها و درگیری‌های آشوریان با ساکنان منطقۀ زاگرس در خود منطقه به دست آمده است. این در حالی است که بایگانی‌های آشوری و نقوش برجسته کاخ‌های دورۀ آشورنو در شمال بین‌النهرین اطلاعات ارزشمندی را در خصوص لشگرکشی‌ها، درگیری‌ها و پیروزی‌های آشو چکیده کامل

تاکنون مدارک مستقیم اندکی از لشگرکشی‌ها و درگیری‌های آشوریان با ساکنان منطقۀ زاگرس در خود منطقه به دست آمده است. این در حالی است که بایگانی‌های آشوری و نقوش برجسته کاخ‌های دورۀ آشورنو در شمال بین‌النهرین اطلاعات ارزشمندی را در خصوص لشگرکشی‌ها، درگیری‌ها و پیروزی‌های آشوریان در اختیار قرار می‌دهند. به طور کلی، مدارک این‌چنینی در خاکِ خودِ ماد و عیلام نسبتاً ناچیز و پراکنده‌اند. از این رو، مدارک و کشفیات جدید می‌توانند اطلاعات سودمندی را به دانش ما در این باره بیفزایند. طی بازدیدهای اخیر دو کوهنورد در سال ۱۳۸۷ در جنوب شرقی ایلام نقش برجسته‌ای صخره‌ای کشف گردید که شخصی را با لباس، کلاه و گارد کاملاً آشوری نشان می‌دهد. هر چند به علت فقدان کتیبه بحث در مورد سازندۀ این نقش دشوار به نظر می‌رسد، اما بر اساس مشابهت‌های نزدیک با نقش‌برجسته اشکفت گل گل به نظر می‌رسد که این شخص همان کسی است که در اشکفت گل گل نقش شده و احتمالاً یکی از سه پادشاه نیرومند متاخر دورۀ آشور نو یعنی سناخریب، آشوربانی پال و یا اَسرحَدون را نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

657 - متن به مثابه ماده فرهنگی: بازشناسی ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی دوران مشروطه با محوریت کاریکاتورهای هفته‌نامه ملا نصرالدین
وحید شاهسوارانی محمد مرتضایی

برای باستان شناسان متون تاریخی از چند لحاظ دارای اهمیت است. نخست متن‌های نگاشته شده و دیگری بررسی آن در بستری باستان‌شناختی در کنار دیگر مواد همان بستر در واقع اهمیت بستر از آن جهت است که در آن ماده فرهنگی (در اینجا متن) بر مبنای زمینه اجتماعی و تاریخی آن ارزیابی می‌شود چکیده کامل

برای باستان شناسان متون تاریخی از چند لحاظ دارای اهمیت است. نخست متن‌های نگاشته شده و دیگری بررسی آن در بستری باستان‌شناختی در کنار دیگر مواد همان بستر در واقع اهمیت بستر از آن جهت است که در آن ماده فرهنگی (در اینجا متن) بر مبنای زمینه اجتماعی و تاریخی آن ارزیابی می‌شود متن تاریخی به‌منزله شکلی از شاهد مادی است که نزد باستان‌شناس و در کنار دیگر فکت‌ها دارای اهمیت است. هدف مقاله حاضر نیز بازشناسی رفتارهای فرهنگی اجتماعی دوران مشروطه از همین طریق است. در این گفتار محوریت اصلی بر روی هفته‌نامه ملانصرالدین است که در کنار دیگر مادیت‌های بستر سیاسی- اجتماعی دوران مشروطه (عکس‌های به‌جامانده از این بستر تاریخی) مورد مطالعه قرار می‌گیرد. در میان سایر روزنامه‌ها، هفته‌نامه‌ها و نشریات گوناگون در عصر مشروطه، هفته‌نامه ملانصرالدین که انتشار آن در سال ۱۹۰۶ میلادی در تفلیس شروع شد به‌واسطه کاریکاتورهای چاپ شده در آن، با نگاهی طنز، به نقادی ویژگی‌های فرهنگی اجتماعی و مذهبی جامعه آن دوران پرداخته است. در این نوشتار از ۱۰۰ شماره اول این هفته‌نامه، ۵۰ شماره را به‌صورت یک در میان برگزیده و با رویکردی بستر محور و شناخت متن به‌مثابه ماده به کاوش در ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی دوران مشروطه و در انتها نیز با تهیه یک جامعه آماری از مقولات استخراج شده بر اساس کاریکاتورهای هفته‌نامه و بررسی آنها به بازشناسی فرهنگی اجتماعی دوران مشروطه پرداخته‌ایم پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

658 - پژوهشی مقدماتی بر سیمای اقتصادی کهگیلویه و بویراحمد در دوران اسلامی بر اساس شواهد باستان‌شناختی و منابع تاریخی
حسین سپیدنامه احمد صالحی کاخکی احمد آزادی

منابع تاریخی و داده‌های باستان‌شناسی سهم مهمی در روشن نمودن اوضاع اقتصادی یک منطقه در دوران باستان دارند. امروزه جایگاه اقتصادی منطقه کهگیلویه و بویراحمد در دوران اسلامی بدلیل شمار اندک پژوهش‌های تاریخی و باستان‌شناسی کمتر شناخته شده است. بررسی اوضاع اقتصادی منطقه کوهست چکیده کامل

منابع تاریخی و داده‌های باستان‌شناسی سهم مهمی در روشن نمودن اوضاع اقتصادی یک منطقه در دوران باستان دارند. امروزه جایگاه اقتصادی منطقه کهگیلویه و بویراحمد در دوران اسلامی بدلیل شمار اندک پژوهش‌های تاریخی و باستان‌شناسی کمتر شناخته شده است. بررسی اوضاع اقتصادی منطقه کوهستانی کهگیلویه و بویراحمد و تأثیر موقعیت جغرافیایی و طبیعی بر معیشت ساکنین آن در دوران اسلامی مهمترین هدف این پژوهش است. نتایج این پژوهش با بهره بردن از داده‌های بررسی‌های باستان‌شناختی و منابع نوشتاری کهن بدست آمده است. پژوهش حاضر به زیست‌بوم و سیستم معیشتی کوچ‌نشینان، شهرها به عنوان مراکز تجاری و راههای درون و برون منطقه‌ای به عنوان زیربنای توسعه تجارت و رونق اقتصادی این منطقه پرداخته است کهگیلویه و بویراحمد بدلیل تنوع آب و هوایی، کوهستانی بودن، رودخانه‌های متعدد و پوشش گیاهی متنوع، شرایط مساعدی را برای زندگی کوچ‌نشینی در طول تاریخ فراهم آورده است. شیوه معیشتی کوچ‌نشینی مردمان این منطقه طی سده‌های متأخر اسلامی، عمدتا مبتنی بر دامداری بوده است که افزون بر خودبسندگی در تأمین نیازهای ضروری، منجر به عرضه محصولات به شهرهای بهبهان اردکان شهرضا بنادر دیلم و گناوه و واردات برخی از نیازها از این شهرها می‌شد. بر اساس منابع تاریخی و شواهد باستان‌شناختی، این منطقه در دوران اسلامی شاهد پیدایش و رونق شهرهایی چون زیز، گنبد ملغان و دهدشت و دو مسیر برون منطقه‌ای خوزستان به فارس و خوزستان به اصفهان بوده است زیست‌بوم غنی نیز اهمیت راه‌های برون منطقه‌ای و شهرهای آن را دو چندان کرده بود، به‌طوری‌که محصولات این منطقه علاوه بر شهرهای همجوار به کشورهای دوردست نیز فرستاده می‌شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

659 - بررسی سفال‌های اسلامی محوطه مشکین‌تپه پرندک در استان مرکزی
حسین صدیقیان فیروز مهجور

یکی از محوطه‌ های بزرگ دوران اسلامی استان مرکزی، محوطه مشکین‌ تپه بوده که در فاصله یک و نیم کیلومتری شهر جدید پرندک، در منطقه ‌ای نیمه‌ بیابانی قرار گرفته است. با توجه به موقعیت جغرافیایی آن، وسعت، نام محوطه و ویژگی ‌های دیگر، به احتمال مشکین ‌تپه همان مشکویه اشاره ش چکیده کامل

یکی از محوطه‌ های بزرگ دوران اسلامی استان مرکزی، محوطه مشکین‌ تپه بوده که در فاصله یک و نیم کیلومتری شهر جدید پرندک، در منطقه ‌ای نیمه‌ بیابانی قرار گرفته است. با توجه به موقعیت جغرافیایی آن، وسعت، نام محوطه و ویژگی ‌های دیگر، به احتمال مشکین ‌تپه همان مشکویه اشاره شده در متون تاریخی و جغرافیای تاریخی قرن چهارم هجری قمری به بعد است. این محوطه در سال ۱۳۸۷ مورد بررسی سیستماتیک و کاوش ‌های باستان ‌شناسی قرار گرفت که بخشی از داده‌ های بررسی سیستماتیک آن طی مقاله پیش رو ارائه شده است. در این مقاله سفال ‌های لعاب دار و بدون لعاب پراکنده بر سطح محوطه کاملاً آمارگیری، طبقه‌بندی و مطالعه شده‌ اند. ابتدا بر اساس ویژگی ‌های فنی همچون خمیره، خمیر مایه و ... و سپس بر اساس ویژگی ‌های تزیینی، طبقه‌ بندی، آمارگیری، توصیف و در نهایت، تحلیل شده‌اند. لازم به ذکر است که بر اساس گاهنگاری نسبی و مقایسه‌ ای سفال ‌ها که در بخش ویژگی ‌های تزیینی تا حدودی بدان ‌ها اشاره شده، بیشتر سفال ‌های پراکنده سطحی این محوطه مربوط به قرون ۶ و ۷ هجری قمری هستند ولی در میان آن‌ها سفال ‌هایی مربوط به قرون ۳ تا ۶ و ۷ تا ۱۰ هجری قمری نیز وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

660 - مطالعه عناصر معماری فضاهای ورودی: موارد بررسی؛ کاروانسراهای صفوی خراسان رضوی
مهدی تاتاری جواد نیستانی

فضاهای ورودی در هر سازه معماری از اصلی‌ترین بخش‌های آن به شمار می‌روند؛ این فضاها در کاروانسراها از چند جزء تشکیل می‌شوند که برخی از آن‌ها عبارتند از ۱-پیش‌تاق ۲-درگاه ۳-هشتی. فضاهای ورودی را در وسط یکی از جبهه‌های بنا و یا در امتداد یکی از محورهای اصلی حیاط با طرحی متق چکیده کامل

فضاهای ورودی در هر سازه معماری از اصلی‌ترین بخش‌های آن به شمار می‌روند؛ این فضاها در کاروانسراها از چند جزء تشکیل می‌شوند که برخی از آن‌ها عبارتند از ۱-پیش‌تاق ۲-درگاه ۳-هشتی. فضاهای ورودی را در وسط یکی از جبهه‌های بنا و یا در امتداد یکی از محورهای اصلی حیاط با طرحی متقارن می‌ساختند. این فضاها از نظر امنیتی به نحوی ساخته می‌شد که از استحکام کافی برخوردار باشند و بر رفت و آمد کاروانیان و کالاها نظارت کنند فضای ورودی کاروانسراهای صفوی خراسان بیشتر به جهت شمال و شرق متمایل است. سردر این کاروانسراها بیش‌تر به جهت القاء عظمت، شکوه و زیبایی هم سطح بنا ساخته شده‌اند و تعداد کمی از آنها ایوان‌های ورودیشان به جلو کشیده شده است. بیش از نود درصد آنها در مسیرهای اصلی به ویژه در جاده خراسان بزرگ دارای شاه نشین هستند و وجود این تعداد کاروانسرا در این مسیر دلایل اقتصادی، مذهبی و جز آن دارد به طور کلی، فضاهای ورودی در این کاروانسراها به دو دسته تقسیم می‌شوند: نخست ورودی‌های ساده و هم سطح با نمای بیرونی به طوری که از فاصله دور قابل تشخیص نیست. دوم؛ ورودیهایی که از سطح نمای اصلی جلوتر بوده و کاملاً از نمای ساختمان قابل تفکیک‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

661 - سکه‌های اتابکان آذربایجان مکشوفه در استان زنجان
پرستو قاسمی اندرود

علم سکه‌شناسی بخش مهمی از باستان‌شناسی و شاهد زنده‌ ای از تمدن دنیای قدیم و ملل مختلف است. این علم توانسته است بزرگترین خدمت را در روشن‌کردن گوشه‌های تاریک و مبهم تاریخ گذشته ایفا کند. سکه در هر دوره نماینده عادات، آداب، خط، زبان، هنر، تمدن، ثروت و ارتباطات تجاری هر ملت چکیده کامل

علم سکه‌شناسی بخش مهمی از باستان‌شناسی و شاهد زنده‌ ای از تمدن دنیای قدیم و ملل مختلف است. این علم توانسته است بزرگترین خدمت را در روشن‌کردن گوشه‌های تاریک و مبهم تاریخ گذشته ایفا کند. سکه در هر دوره نماینده عادات، آداب، خط، زبان، هنر، تمدن، ثروت و ارتباطات تجاری هر ملت و مملکتی است. در واقع، سکه توانسته است در محوطه‌های تاریخی کمک شایانی به روشن شدن تاریخ و هنر دنیای قدیم بنماید. سکه سندی مکتوب، کتابی کوچک و پرمحتواست که فقط ارزش مبادلاتی و پولی نداشته بلکه کاربردهای نمادین و آیینی نیز ایفاکرده است. سکه‌های دوره سلجوقی نسبت به دیگر دوره‌ها کمتر مطالعه شده‌اند؛ لذا بررسی این سکه‌ها کار ارزنده‌ای خواهد بود. این مقاله بر آن است تا سکه‌های اتابکان آذربایجان مکشوفه در شهر سجاس و روستای ورمزیار استان زنجان را که مربوط به دوره سلجوقی‌ اند؛ معرفی نموده و ویژگی‌های هنری و کتیبه‌های آن‌ها را بیان نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

662 - اوج و افول بندر باستانی سیراف با نگاهی بر یافته‌های باستان‌شناسی
هایده خمسه زهرا فلاحی یارولی

سیراف شناسنامه تاریخ دریانوردی ایران و معرف بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی سرزمین ماست. حیات اقتصادی و اجتماعی این بندر مهم و مشهور در دوران رونق و شکوفایی، بیانگر تمدنی درخشان و پویا است که از دورة ساسانی تا چند قرن بعد از اسلام تداوم داشته است. تحولات صورت گرفته در دستگ چکیده کامل

سیراف شناسنامه تاریخ دریانوردی ایران و معرف بخشی از هویت تاریخی و فرهنگی سرزمین ماست. حیات اقتصادی و اجتماعی این بندر مهم و مشهور در دوران رونق و شکوفایی، بیانگر تمدنی درخشان و پویا است که از دورة ساسانی تا چند قرن بعد از اسلام تداوم داشته است. تحولات صورت گرفته در دستگاه خلافت عباسی در قرون سوم و چهارم هجری قمری و تشکیل سلسلة ایرانی آل بویه از دلایل این شکوفایی بوده است. در طول تاریخ جغرافیدانان، مورخان و جهانگردان مسلمان به دفعات از آن سخن گفته‌اند و به توصیف و تعریف آن پرداخته‌اند، و کاوش‌ها و بررسی‌های باستان‌شناسی زیر آب که اخیراً در آن صورت گرفته، به شناخت بیشتر این بندر باستانی کمک نموده است. شواهد تاریخی نشان می‌دهند که بیشترین مبادلات و رفت و آمدهای تجاری و فرهنگی در اقیانوس هند در سده‌های نخست اسلامی به سوی شرق دور و یا غرب این اقیانوس، از طریق خلیج فارس و دریای عمان صورت می‌گرفته است و فعال‌ترین مراکز تجاری آسیا و آفریقا و حتی مدیترانه، مراکز بندری مسلمانان از جمله سیراف بوده‌اند. در این مقاله قصد داریم تا به تحول این بندر و دلایل اوج و افول آن با مدارک باستان‌شناختی بپردازیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

663 - بررسی وضعیت معیشتی مناطق باستانی ایران در دوره اشکانی بر اساس مطالعه آزمایشگاهی استخوان‌های انسانی کشف‌شده از محوطه‌های این دوره
طاهره عزیزی‌پور فرهنگ خادمی ندوشن محمد لامعی رشتی

پی بردن به وضعیت زیست‌محیطی و الگوی معیشتی در محوطه‌های باستانی یکی از مسائل مهم در مطالعات باستان‌شناسی است. باستان‌شناسان از روش ‌های گوناگونی برای انجام این مطالعات استفاده می‌کنند؛ یکی از این روش ‌ها بررسی وضعیت غذایی از طریق اندازه‌گیری و مطالعه عناصر تشکیل‌دهنده ا چکیده کامل

پی بردن به وضعیت زیست‌محیطی و الگوی معیشتی در محوطه‌های باستانی یکی از مسائل مهم در مطالعات باستان‌شناسی است. باستان‌شناسان از روش ‌های گوناگونی برای انجام این مطالعات استفاده می‌کنند؛ یکی از این روش ‌ها بررسی وضعیت غذایی از طریق اندازه‌گیری و مطالعه عناصر تشکیل‌دهنده اسکلت‌ های باستانی است. اشکانیان در طول سالهای ۲۳۸ پ.م تا ۲۲۴ م بر ایران حکومت کردند. آن‌ها به مرور قلمرو خود را از شرق به غرب گسترش داده و نواحی جدیدی را به قلمرو خود افزودند. گسترش قلمرو اشکانی باعث شد که مناطق متنوعی از نظر زیست‌محیطی در قلمروی این پادشاهی بگنجد. تنوع زیست‌محیطی باعث ایجاد تنوع غذایی در محوطه‌های مختلف بازمانده از این دوره شد. تجزیه عنصری دندان ‌های اسکلت ‌های انسانی که از محوطه‌ها و گورستان ‌های دوره اشکانی به دست آمده، اطلاعات ارزشمندی را درباره الگوی غذایی مردمان این دوره در اختیار ما قرار می ‌دهد. در این مقاله با هدف دستیابی به اطلاعاتی درباره وضعیت غذایی در دوره اشکانی با استفاده از دستگاه PIXE (گسیل پرتو X در اثر بر انگیختگی با پروتون) به تجزیه عنصری دندان‌های اسکلت‌های انسانی این دوره می ‌پردازیم. دندان‌ های مورد مطالعه از شیان، خرند، گنداب، ولیران و نخل ابراهیمی به دست آمده‌اند. آهن، کلسیم، استرانسیوم، روی و فسفر عناصری هستند که در این پژوهش مورد تأکید قرار می‌ گیرند. در این پژوهش موفق به کسب اطلاعاتی درباره نوع غذاهای مصرفی وتنوع غذایی در جوامع مورد مطالعه در دوره اشکانی شده ‌ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

664 - جلوه‌های شمنیزم در سلطانیه
ایرج رضایی مهدی خلیلی

به لطف پژوهش‌های قوم‌شناسی و زبان‌شناسی و نیز کشفیات باستان‌شناسی یک سده اخیر، امروزه دانسته‌های ما درباره شمن‌ها و آیین‌های شمنی بسیار جامع‌تر و فراگیرتر از گذشته است. پژوهشگران پیشینه چنین آیین‌هایی را به دوران پیش از تاریخ و گاه پارینه‌سنگی منتسب می‌کنند. بسیاری از ص چکیده کامل

به لطف پژوهش‌های قوم‌شناسی و زبان‌شناسی و نیز کشفیات باستان‌شناسی یک سده اخیر، امروزه دانسته‌های ما درباره شمن‌ها و آیین‌های شمنی بسیار جامع‌تر و فراگیرتر از گذشته است. پژوهشگران پیشینه چنین آیین‌هایی را به دوران پیش از تاریخ و گاه پارینه‌سنگی منتسب می‌کنند. بسیاری از صاحب‌نظران نیز بر این باورند که سرزمین آسیای مرکزی و نواحی پیرامون آن، خاستگاه اصلی شمن‌ها بوده است. اقوام مغولی یکی از شناخته‌شده‌ترین ساکنان این مناطق هستند که از دیرباز فرهنگی آمیخته به باورهای شمنی داشته‌اند. پس از استیلای مغولان بر سرزمین ایران در قرن هفتم هجری قمری، اگرچه آنان به تدریج به دین اسلام گرویدند، اما گرایش‌ها و گاه رجعت‌هایی نیز به باورهای اجدادی خود بروز می‌دادند که نشانه‌های آن را می‌توان کم‌وبیش در بقایای مادی برجای مانده از آنان ردیابی کرد. در این مقاله، به بررسی تحلیلی نمادها و نشانه‌های شمنی در سلطانیه، یکی از مهم‌ترین پایتخت‌های ایلخانان مغول، خواهیم پرداخت و مصداق‌های عینی چنین اعتقاداتی که در گنبد و دیگر فضاهای شهر سلطانیه منعکس شده را آشکار خواهیم کرد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که تأثیر آیین باستانی و شمنی مغولان چه در شیوه تدفین و چه در هنر و معماری اخلاف آنان در شهر سلطانیه، کم‌وبیش منعکس شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

665 - گزارش پژوهش‌های باستان‌شناختی به منظور مکان‌یابی معبد لائودیسه در نهاوند
مهدی رهبر سجاد علی بیگی

آگاهی‌های تاریخی و باستان ‌شناسی کنونی ما از دوران حکومت حاکمان یونانی و مقدونی در ایران بسیار اندک و ناچیز است. با این حال، نوشته‌های مورخین و جغرافی‌نویسانی همچون استرابو، بطلمیوس، آپیان و پلینی درباره ایران دوره سلوکی اطلاعاتی هرچند مختصر و مبهم در اختیار قرار می‌دهن چکیده کامل

آگاهی‌های تاریخی و باستان ‌شناسی کنونی ما از دوران حکومت حاکمان یونانی و مقدونی در ایران بسیار اندک و ناچیز است. با این حال، نوشته‌های مورخین و جغرافی‌نویسانی همچون استرابو، بطلمیوس، آپیان و پلینی درباره ایران دوره سلوکی اطلاعاتی هرچند مختصر و مبهم در اختیار قرار می‌دهند. با وجود آن‌که سلطه سلوکیان به‌خصوص در غرب ایران به درازا انجامید و شهرهایی نیز در این دوره ساخته شد، اما تاکنون شواهد باستان‌ شناختی اندکی از این دوره بدست آمده است. کشف اتفاقی کتیبه‌ ای یونانی در نهاوند که اشاره به وجود معبدی به نام لائودیسه در زمان سلطنت آنتیوخوس سوم دارد، نقطه عطفی در مطالعات باستان‌شناختی و تاریخی این دوره در ایران به شمار می‌رود. علاوه بر کتیبه یونانی، کشف یافته‌های ارزشمند دیگری مانند پیکرک‌های برنزی خدایان یونانی، قربانگاه سنگی، سرستون، ساقه ستون، پایه‌ستون و قطعه سفال‌های این دوره‌ طی پژوهش‌های پیشین و کنونی در محله دوخواهران نهاوند، به وجود بنایی از دوره سلوکی در این محل صحه می‌گذارد. به طور کلی، مدارک تاریخی و شواهد باستان ‌شناختی، نهاوند را به‌عنوان شهری مهم از دوره سلوکی تا پایان کار ساسانیان معرفی می‌نماید. نوشتار حاضر نتایج بررسی و گمانه‌زنی به منظور مکان‌یابی معبد لائودیسه در نهاوند است که طی دو فصل در سال ۱۳۸۴ و ۱۳۹۰ به انجام رسیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

666 - سنت سفالگری دوره هخامنشی در شمال شرق آناتولی (مطالعه موردی سفال‌های منقوش هخامنشی موزه شهر کارس، ترکیه)
لیلا افشاری ثریا افشاری

10.30495/peb.2022.699739

سفال‌‌‌های دورة هخامنشی در منطقة آناتولی شرقی از لحاظ فرم و تکنیک، ‌‌‌تفاوت بسیاری از سفال‌‌‌های دورة ما قبل خود، ‌‌‌یعنی اورارتوها دارند. هم‌زمان با برافتادن حکومت اورارتوها و روی کار آمدن هخامنشیان و گسترش سرزمین‌‌های زیر سلطة آنان، ‌‌‌فرهنگ جدیدی در سنت سفالگری به وج چکیده کامل

سفال‌‌‌های دورة هخامنشی در منطقة آناتولی شرقی از لحاظ فرم و تکنیک، ‌‌‌تفاوت بسیاری از سفال‌‌‌های دورة ما قبل خود، ‌‌‌یعنی اورارتوها دارند. هم‌زمان با برافتادن حکومت اورارتوها و روی کار آمدن هخامنشیان و گسترش سرزمین‌‌های زیر سلطة آنان، ‌‌‌فرهنگ جدیدی در سنت سفالگری به وجود آمده است. ‌‌‌جای سفال‌‌های تک‌رنگ براق با آستر قرمزرنگ اورارتویی را ‌‌‌سفال‌‌هایی با آستر کرم رنگ ضخیم به‌صورت تک‌رنگ و چندرنگ با فرم‌‌های متفاوت گرفته است. از نظر تاریخی، ‌‌‌تأثیرات فرهنگ اورارتو هنوز در مرحلة اولیة عصر آهن III که مصادف با دورة حکومت ماد بوده، ‌‌‌همچنان ادامه داشته است. در واقع، ‌‌‌این مرحله در فاصلة زمانی حکومت اورارتو و عصر آهن III با تمامی ویژگی‌‌های سنت سفالگری آن قرار دارد. ‌‌‌در مرحلة پس از اورارتو/ماد، هنوز تولید سفال‌‌هایی با تأثیر سنت سفالگری اورارتویی با خمیر قرمزرنگ ادامه داشته است. در حالی که در برخی اشکال هنوز پیوستگی را مشاهده می‌‌‌‌کنیم، ‌‌‌در دورة هخامنشی، ‌‌‌ساخت نمونه‌‌های اولیة ظروف فلزی دو دسته به‌عنوان یک نوآوری ظاهر می‌‌‌‌شود. در مراکز کاوش‌شده‌ای که بقایای معماری از آن‌‌ها یافت نشده، داده‌‌های سفالی و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آن‌ها، ‌‌‌انجام این پژوهش را ممکن کرده است. در پژوهش حاضر، ‌‌‌ابتدا به سفال‌‌های دورة هخامنشی که در منطقة شمال شرق آناتولی از کاوش‌‌ها و بررسی‌‌های باستان‌شناسی یافت شده است، ‌‌‌اشاره می‌‌‌‌شود. در این مطالعه، ‌‌‌با توجه به نتایج حفاری‌‌ها و بررسی‌‌های باستان‌شناسی انجام شده در منطقة شمال شرقی منطقة آناتولی، ‌‌‌ارزیابی کلی از سفال‌‌های منقوش نگهداری شده در موزة شهر کارس کشور ترکیه انجام خواهد گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

667 - اثرمنفی ناپایداری رفتار اجتماعی بر روابط بین-فردی
ابراهیم احمدی

شخصیت فرد معمولا ً بر اساس رفتارهایی تعریف می شود که فرد در بیشتر مواقعانجام می دهد،امابه تغییر پذیریاینرفتارهاکمتر توجه می شود.به همیندلیلپژوهشمی خواسـت بررسـی کنـدکه آیا سازه های پویای شخصیت، یعنی میزان تغییراترفتارفرددر موقعیت هـای مختلـف و در طـولزمان، می توانند کیف چکیده کامل

شخصیت فرد معمولا ً بر اساس رفتارهایی تعریف می شود که فرد در بیشتر مواقعانجام می دهد،امابه تغییر پذیریاینرفتارهاکمتر توجه می شود.به همیندلیلپژوهشمی خواسـت بررسـی کنـدکه آیا سازه های پویای شخصیت، یعنی میزان تغییراترفتارفرددر موقعیت هـای مختلـف و در طـولزمان، می توانند کیفیت روابطبین-فردیاورا پیش بینی کنند یا خیـر.پـژوهش حاضـر از میـان ایـنسازه ها برناپایداری رفتار اجتماعی متمرکز شد؛ یعنیمیزان پراکندگی رفتـار هـای بـین-فـردی یـکشخصدر محیط اجتماعی خودش.فرضیه این بود که هر قدر رفتار اجتمـاعی فـرد ناپایـدار تـر باشـد،کیفیت روابطبین فردیاو کمتر است.طرح پژوهشحاضـرهمبسـتگیاسـت..از میـان کارمنـد هـایبخش اداری دانشگاه آزاد اسلامی-واحد قم،68نفر داوطلب شرکت در پژوهش شـدندومقیـاس رفتـاراجتماعی، پرسشنامۀ پنج عاملی شخصیت، مقیاس هیجان های شـغلیرا تکمیـل کردنـد.یافتـه هـایحاصل ازتحلیل رگرسیوننشان داد که همکاران هنگام تعامل با افرادی که رفتار اجتماعی آنها ناپایـداراست دچار احساس ناخوشایند می شوند و از برقراری رابطه با این افراد دوری می کنند.ایـن یافتـه هـانشان می دهند که سازه های پویای شخصیت نیز، علاوه بر صفتهای ایستای شخصیت، می تواننـد بـرمتغیرهای وابسته ای همچون کیفیت روابطبین-فردی اثر بگذارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

668 - الگوی ساختاری رابطه آسیب های دوران کودکی و صمیمیت جنسی با نقش میانجی شفقت به خود در زنان متاهل
فرشته میرزایی صاحبه بریمانی فاطمه زارع سمانه فراهانی

10.30495/sbq.2023.705375

چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی شفقت به خود در ارتباط بین آسیب هوای دوران کوودک ی وصمیمیت جنسی در زنان متاهل انجام شد. مطالعه حاضر، توصویفی همبسوتگی و از نوو ع مودل سوازی -معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان متاهل شهر تهران و شهرستان ساری بوود کوهاز چکیده کامل

چکیدهپژوهش حاضر با هدف بررسی نقش میانجی شفقت به خود در ارتباط بین آسیب هوای دوران کوودک ی وصمیمیت جنسی در زنان متاهل انجام شد. مطالعه حاضر، توصویفی همبسوتگی و از نوو ع مودل سوازی -معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل زنان متاهل شهر تهران و شهرستان ساری بوود کوهاز بین آنها، 196 نفر به صورت نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شوامل فورمکوتاه پرسشنامۀ ترومای دوران کودکی، مقیاس شفقت خود و پرسشنامه صمیمیت جنسو ی بوود. بورایتحلیل داده ها از روش های ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری بوا بهوره گیوری از نورمافزار AMOS و SPSS نسوخه 22 اسوتفاده شود . نتوا یج پوژوهش نشوان داد کوه صوم یمیت جنسو ی بواآسیب های دوران کودکی ) 44 / 0 ( دارای رابطه منفی و با شفقت بوه خوود - ( 25 / 0( دارای رابطوه مثبوتمعنادار در سطح 01 / 0 است. همچنین شوفقت بوه خوود در رابطوه بوین آسویب هوای دوران کوودکی وصمیمیت جنسی در زنان متاهل دارای نقش میانجی بود ) 001 / 0 ≥ P(. بور ایون اسواس در رابطوه بوینآسیب های دوران کودکی و صمیمیت جنسی در زنان متاهل، شفقت به خود دارای نقش میوانجی بوود.بنابراین در زنان متاهل، آسیب های دوران کودکی از طریق اثر بر شفقت به خوود موی توانود بوه کواهشصمیمیت جنسی منجر شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

669 - اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر کمرویی دانش آموزان دختر دوره ابتدایی
مهناز یوسفی مجتبی امیری مجد سعیده بزازیان

چکیدهپژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر کاهش کمرویی دانشآموزان دختر دبستانی انجام شد. روش پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل93 در دبستان های دخترانه - بود. بدین منظور از بین کلیه کودکان دختر که در سال تحصیلی 94منطقه 4 شهر کرج م چکیده کامل

چکیدهپژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر کاهش کمرویی دانشآموزان دختر دبستانی انجام شد. روش پژوهش تجربی از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل93 در دبستان های دخترانه - بود. بدین منظور از بین کلیه کودکان دختر که در سال تحصیلی 94منطقه 4 شهر کرج مشغول به تحصیل بودند( 4725 کودک)؛ 30 کودک پایه پنجم به روش تصادفیمرحله ای بعنوان نمونه پژوهش انتخاب و بطور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند.1. دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر- ایران2 . دانشیار دانشگاه آزاد واحد ابهر، گروه روانشناسی، ابهر، ایران٣. استادیار دانشگاه آزاد واحد ابهر، گروه روانشناسی، ابهر، ایران62 / اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر کمرویی دانش آموزان دختر دوره ابتداییسپس گروه آزمایش طی 10 جلسه 90 دقیقه ای تحت آموزش مهارت های اجتماعی قرار گرفت،پرسشنامه کمرویی بعنوان ابزار پژوهش در مورد هر دو گروه، قبل و بعد از پایان جلسات آموزشی مورداستفاده قرار گرفت. یافته ها حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانسچندمتغیره نشان داد که بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون آزمودنی ها تفاوت معناداری وجودبه عبارت دیگر آموزش مهارت های اجتماعی بر کمرویی کودکان دبستانی مؤثر بوده و ؛( P<0/ دارد( 01موجب کاهش کمرویی شده است.واژگان کلیدی: مهارت های اجتماعی، کمرویی، دانش آموزان دختر، دوره ابتدایی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

670 - مشکلات رفتاری و تحصیلی مرتبط با آموزش از راه دور برای کودکان با اختلال نقص توجه بیش فعالی
بهار طاهری

چکیدههمه گیری ویروس کووید 19 و قرنیطنه ناشی از آن، آموزش از راه دور را معمول کرد. جدا از مسئلهدسترسی به امکانات هوشمند، شواهد پژوهشی اندکی در این زمینه وجود دارد که نشان دهد یادگیریاز راه دور برای کودکان و نوجوانان با ADHD چه مشکلاتی دارد. بنابراین، در پژوهش حاضر مشکلات چکیده کامل

چکیدههمه گیری ویروس کووید 19 و قرنیطنه ناشی از آن، آموزش از راه دور را معمول کرد. جدا از مسئلهدسترسی به امکانات هوشمند، شواهد پژوهشی اندکی در این زمینه وجود دارد که نشان دهد یادگیریاز راه دور برای کودکان و نوجوانان با ADHD چه مشکلاتی دارد. بنابراین، در پژوهش حاضر مشکلاترفتاری و تحصیلی مرتبط با آموزش از راه دور برای کودکان با ADHD بررسی شد. پژوهش حاضر بهصورت علّی مقایسه ای انجام شد. از طریق نمونه گیری هدفمند و با پرسشنامه غربالگری - ADHD وانجام مصاحبه بالینی ساختاریافته، تعداد 96 کودک با ADHD و 150 کودک سالم انتخاب شدند. آنهابا در نظر گرفتن شرایط آموزش آنلاین و مقایسه آن با آموزش حضوری، از طریق چک لیست مشکلاترفتاری، پرسشنامه مشکلات تحصیلی و پرسشنامه انگیزش تحصیلی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایجتحلیل واریانس چندمتغیری نشان داد که دو گروه در مشکلات رفتاری و تحصیلی و همچنین انگیزشتحصیلی تفاوت معنادار داشتند. والدین کودکان با ADHD مشکلات رفتاری، تحصیلی و انگیزشیبیشتری نسبت به والدین کودکان سالم در رابطه با استفاده از آموزش آنلاین گزارش کردند. کودکان باADHD به ویژه مشکلات تمرکز و عدم پیگیری و بی انگیزگی بالاتری نشان دادند. این یافته ها نشانمی دهد که آموزش از راه دور برای همه دانش آموزها به یک اندازه متوسط مفید نیست و برای آنهاییکه به اختلالات رفتاری از جمله ADHD مبتلا هستند ممکن است نتوانند از این روش بهره ببرند.بنابراین، شناسایی مشکلات رفتاری و تحصیلی مرتبط با آن برای کودکان با ADHD جهت چاره اندیشیبرای کمک بهتر به آنها حائز اهمیت و ضرورت است.کلیدواژه ها: اختلال نقص توجه بیش فعال، مشکلات رفتاری، مشکلات یادگیری، انگیزش تحصیلی، -آموزش از راه دور.1 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

671 - آسیب شناسی دوره های آموزش ضمن خدمت از دیدگاه اعضای 3C هیئت علمی بر اساس الگ
محدثه فرهادی اباصلت خراسانی

چکیدهپژوهش حاضر با هدف تعیین آسیب شناسی دوره های آموزش ضمن خدمت از دیدگاه اعضای هیئت علمی بر اساس الگوی3 (محتوا، زمینه و ساختار) انجام شد. جامعه آماری 196 اعضای هیئت علمی رشته های علوم Cانسانی و مهندسی در دانشگاه شهید بهشتی مشغول بودند. 100 نفر به روش نمونه گیری تصادفیس چکیده کامل

چکیدهپژوهش حاضر با هدف تعیین آسیب شناسی دوره های آموزش ضمن خدمت از دیدگاه اعضای هیئت علمی بر اساس الگوی3 (محتوا، زمینه و ساختار) انجام شد. جامعه آماری 196 اعضای هیئت علمی رشته های علوم Cانسانی و مهندسی در دانشگاه شهید بهشتی مشغول بودند. 100 نفر به روش نمونه گیری تصادفیساده انتخاب شدند. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی بود. با استفاده از پرسشنامه محقق ساختهتحلیل شدند. نتایج پژوهش نشان ANOVA مستقل و T 3، داده ها جمع آوری و با آزمون c الگویEmail: mohadesefarhadi@yahoo.com 1. کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران2 . استادیار دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران3C 186 / بررسی آسیب شناسی دوره های آموزش ضمن خدمت از دیدگاه اعضای هیئت علمی بر اساس الگویداد که آسیب شناسی دوره های ضمن خدمت در عوامل ساختاری نسبت به عوامل زمینه ای ومحتوایی ضعیف تر می باشد. همچنین در عوامل ساختاری بین دیدگاه های اعضای هیئت علمی برحسب رشته تخصصی و سنوات خدمت تفاوت معناداری وجود داشت و در عوامل زمینه ای هم بیندیدگاه های اعضای هیئت علمی زن و مرد تفاوت معناداری وجود داشت. نتایج پژوهش شواهدی راپیشنهاد می کند که سنوات خدمت، رشته تخصصی و جنسیت دیدگاه های اعضای هیئت علمی درمورد آسیب شناسی دوره های ضمن خدمت را تحت تاثیر قرار می دهد. لذا به منظور بهبود دورههای آموزش ضمن خدمت اعضای هیئت علمی پیشنهاد می شود به ساختارهای سازمانی، آموزشی،فنی و تکنولوژیکی و اهداف و خط مشی این دوره ها بیشتر توجه شود.واژگان کلیدی : اعضای هیئت علمی، آسیب شناسی دوره های آموزش ضمن خدمت، الگوی3c پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

672 - مقایسه ی اثر دو شیوه ریکاوری فعال و غیر فعال پس از یک فعالیت HIIT بر پاسخ CRP، IL6 و کورتیزول
مریم ناصرالاسلامی ندا موسوی نیری ناهید ابوطالب جعفر گودرزی

چکیده: هدف پژوهش: استرس و پاسخ های ایمنی ناشی از افزایش شدت و مدت زمان فعالیت های ورزشی فرد را مستعد بیماری های عروقی می کند. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه دو شیوه ی ریکاوری فعال و غیر فعال پس از یک جلسه فعالیت دورهای با شدت زیاد بر پاسخ پروتئین واکنشی C (CRP)، کورتیزو چکیده کامل

چکیده: هدف پژوهش: استرس و پاسخ های ایمنی ناشی از افزایش شدت و مدت زمان فعالیت های ورزشی فرد را مستعد بیماری های عروقی می کند. هدف از پژوهش حاضر بررسی مقایسه دو شیوه ی ریکاوری فعال و غیر فعال پس از یک جلسه فعالیت دورهای با شدت زیاد بر پاسخ پروتئین واکنشی C (CRP)، کورتیزول و اینترلوکین6 (IL6) می باشد. روش پژوهش: نمونه آماری پژوهش شامل 20 نفر فوتبالیست با میانگین سنی 0/5 ± 9/18سال، وزن 7/1 ± 1/70 کیلوگرم، قد 2/2 ± 176 سانتی‌متر، شاخص توده بدنی 1 ± 4/22 کیلوگرم بر متر مربع و حداکثر اکسیژن مصرفی 5/2 ± 3/51 میلی‌لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن که به‌صورت تصادفی از میان بازیکنان تیم فوتبال استقلال نوین در جنوب شهرتهران انتخاب شدند. آزمودنیها در دو گروه با دو آزمون، ریکاوری فعال و ریکاوری غیر فعال شرکت داده شدند. در هر دو گروه قبل از فعالیت و بلافاصله پس از ریکاوری، نمونه خونی گرفته شد. سپس میزان فاکتورهای کورتیزول، اینترلوکین6 و CRP با استفاده از تکنیک الایزا مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بین ریکاوری فعال و غیر فعال پس از فعالیت HIIT بر پاسخ CRP و IL6 تفاوت معناداری وجود نداشت.در حالی که بین ریکاوری فعال و غیر فعال پس از فعالیت HIIT بر پاسخ به کورتیزول اختلاف معناداری وجود داشت(05/0 ( P≤. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد، بازیافت فعال پس از فعالیت HIIT میتواند بر پاسخ کورتیزول تاثیر گذار باشد.از این رو ریکاوری فعال نسبت به ریکاوری غیرفعال موثرتر خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

673 - ارزیابی و تحلیل توسعه فیزیکی شهرهای میانی با استفاده از RSوGIS(مطالعه موردی: شهرگنبد)
صالح آرخی حسین موسی زاده مهدی خداداد سید محمد موسوی پارسایی

اطلاع از نسبت کاربری ها و نحوه تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد را در مدیریت و برنامه ریزی پایدار شهرها می باشد. مطالعه روند رشد شهرها و با اطلاع از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان بررسی مشکلات، امکانات، قابلیت ها و نقاط ضعف شهرها را پیش بینی نمود چکیده کامل

اطلاع از نسبت کاربری ها و نحوه تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد را در مدیریت و برنامه ریزی پایدار شهرها می باشد. مطالعه روند رشد شهرها و با اطلاع از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان بررسی مشکلات، امکانات، قابلیت ها و نقاط ضعف شهرها را پیش بینی نمود و برای حل مشکلات کنونی و برنامه ریزی های توسعه آینده کمک می کند. چرا که گسترش بی‌رویه اراضی شهری از مهم ترین مسائل و معضلات برای مدیران و برنامه‌ریزان شهرها محسوب می شود و در این بین، شناسایی و پیش بینی نحوه گسترش شهرها می‌تواند در پایش و مدیریت کاربری‌های مختلف شهری مفید واقع شود. در همین راستا در پژوهش حاضر از تصاویر سنجنده TM سال 1987، 2000 و 2010 با استفاده از شش تکنیک تغییر در محدوده شهر گنبد با مساحت 10514،482 هکتار آنالیز شده و تغییرات رخ داده در این محدوده در سه دوره ی زمانی از سال 1987 تا 2000 تا 2010 بررسی گردید. تکنیک های مورد استفاده در این تحقیق شامل تفاضل تصویر، نسبت گیری تصویر، تفاضل تجزیه مولفه اصلی، آنالیز برداری تغییر و مقایسه پس از طبقه بندی، تفاضل شاخص پوشش گیاهی بوده اند. تکنیک های مورد استفاده در این تحقیق نیازمند تعیین آستانه هستند. پس از تعیین آستانه تغییر، مناطق دارای تغییرات کاهشی، افزایشی و بدون تغییر مشخص گردید. جهت ارزیابی دقت تکنیک های مورد استفاده از دقت کل و ضریب کاپا استفاده شد. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص گردید. روش تفاضل شاخص پوشش گیاهی NDVI بیشترین ضریب کاپا را که برابر است با 99.66 درصد داشته است و بقیه تکنیک ها نیز دارای ضریب کاپا بالا نیز می باشند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده از روش مقایسه پس از طبقه بندی نشان می دهد که بر اراضی آبی و ساخته شده افزوده شده است و از اراضی بایر کاسته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

674 - برآورد رواناب شهری و پهنه بندی آن با استفاده از تحلیل های فضایی در شهر بندرعباس
کامیار آذریان

برنامه ریزی و هدفمندسازی زیر ساخت های شهری جهت کنترل بحران هایی که محیط شهری را به واسطه گسترش آن تهدید می کنند، قابل توجه است. تغییرات گسترده در شهرنشینی و شکل فیزیکی شهرها، تأثیرات زیادی بر روی خصوصیات رواناب سطحی دارد و خطر سیلاب را در مناطق شهری افزایش می دهد. هدف ا چکیده کامل

برنامه ریزی و هدفمندسازی زیر ساخت های شهری جهت کنترل بحران هایی که محیط شهری را به واسطه گسترش آن تهدید می کنند، قابل توجه است. تغییرات گسترده در شهرنشینی و شکل فیزیکی شهرها، تأثیرات زیادی بر روی خصوصیات رواناب سطحی دارد و خطر سیلاب را در مناطق شهری افزایش می دهد. هدف از این مطالعه، بررسی تأثیر گسترش فیزیکی شهر بندرعباس بر ضریب رواناب و پهنه‌بندی خطر سیلاب شهری است. نقشه کاربری اراضی و شاخص نفوذناپذیری به ترتیب با استفاده از روش طبقه‌بندی حداکثر احتمال و آنالیز ترکیب طیفی در دامنه طیف(SP-SSMA)، استخراج شدند. درنهایت با استفاده از نقشه‌های کاربری اراضی، بافت خاک و شیب، نقشه‌های دوره‌ای ضریب رواناب با استفاده از مدل Wetspa محاسبه گردید. به‌منظور پهنه‌بندی سیلاب، با استفاده از نقشه‌های ضریب رواناب، سطح نفوذناپذیری، شیب و جهت شیب، فاصله تا کانال‌های جمع‌آوری آب سطحی و فاصله از خیابان‌ها، نقشه پهنه‌بندی خطر سیلاب شهری بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ایجاد شد. نتایج نشان داد به دلیل افزایش سطوح نفوذناپذیر، ضریب رواناب از مقدار میانگین 56/0 به 70/0، افزایش داشته است. همچنین نتایج حاصل از پهنه بندی نشان داد که 81/1درصد از محدوده مورد مطالعه دارای ریسک بسیار بالای آبگرفتگی و 16/7 درصد دارای ریسک زیاد و17/14 درصد دارای ریسک نسبتا زیاد و23/10 درصد دارای ریسک متوسط و77/66 درصد دارای ریسک کم می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

675 - بررسی جایگاه ابعاد و مؤلفه های هوش فرهنگی در محتوای کتاب های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه ایران
حسن نجفی فاطمه شکرانی علیرضا صادقی

پژوهش با هدف، تحلیل جایگاه ابعاد و مؤلفه های هوش فرهنگی در محتوای کتاب‌های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه ایران به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کلیه کتاب‌های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه در سال تحصیلی 94- 1393 است که با چکیده کامل

پژوهش با هدف، تحلیل جایگاه ابعاد و مؤلفه های هوش فرهنگی در محتوای کتاب‌های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه ایران به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کلیه کتاب‌های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه در سال تحصیلی 94- 1393 است که با توجه به ماهیت موضوع پژوهش و محدودیت جامعه آماری از نمونه‌گیری صرف نظر شده و کل جامعه آماری به عنوان نمونه در نظر گرفته شده‌اند. ابزار اندازه‌گیری، چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند. عمده‌ترین یافته‌های پژوهش بیان گر آن می باشد که کتاب های حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه 747 مرتبه به ابعاد و مؤلفه های هوش فرهنگی، توجه کرده بودند که میزان آن در پایه های اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 119، 167، 208 و 253 مرتبه بود. همچنین در بین ابعاد مورد بررسی بعد فراشناختی با میزان بار اطلاعاتی 986/0 و ضریب اهمیت 266/0 بیش ترین و بعد رفتاری با میزان بار اطلاعاتی 785/0 و ضریب اهمیت 212/0 کم ترین توجه را به خود اختصاص داده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

676 - بررسی میزان استفاده از مؤلفه های آموزش فلسفه در برنامه ی درسی سه ساله ی اول دوره ی ابتدایی از دیدگاه معلمان
ابوالفضل عباسی سید احمد هاشمی

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان استفاده از مؤلفه‌های آموزش فلسفه در برنامه‌ی درسی سه ساله‌ی اول دوره‌ی ابتدایی از دیدگاه معلمان می‌باشد. این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی می‌باشد. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل 280 نفر از معلمان مقطع ابتدایی شهرستان لامرد در سال تحصیلی 1395-1394 چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان استفاده از مؤلفه‌های آموزش فلسفه در برنامه‌ی درسی سه ساله‌ی اول دوره‌ی ابتدایی از دیدگاه معلمان می‌باشد. این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی می‌باشد. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل 280 نفر از معلمان مقطع ابتدایی شهرستان لامرد در سال تحصیلی 1395-1394 می‌باشد که از این بین 162 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و با استفاده از روش تصادفی طبقه‌ای پرسشنامه بین آن‌ها توزیع شد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش یک پرسشنامه محقق ساخته بر اساس اهداف برنامه‌ی آموزش فلسفه لیپمن می‌باشد. به منظور بررسی روایی، پرسشنامه در اختیار 30 نفر از متخصصان حوزه‌ی تعلیم و تربیت و سرگروه‌های آموزشی قرار گرفت و پس از انجام اصلاحات و تأیید روایی، پایایی ابزار با استفاده از روش آلفای کرونباخ 88/. محاسبه شد که این ضریب نشان از پایایی بالای ابزار می‌باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده از روش‌های آمار توصیفی (شامل جدول فراوانی) و استنباطی (کروسکال والیس) استفاده شد که نتایج این پژوهش که حاصل 153 پرسشنامه عودت داده شده بود؛ نشان داد، میزان استفاده از مؤلفه‌های توانایی تعقل، پرورش خلاقیت، رشد فردی و میان فردی و مؤلفه‌ی درک اخلاقی در برنامه‌ی درسی سه سال‌ی اول دوره‌ی ابتدایی در سطح نسبتاً مطلوبی می‌باشد. همچنین میزان استفاده از توانایی مفهوم یابی در تجربه برای برنامه‌ی درسی پایه‌ی اول و سوم در سطح نسبتاً مطلوب و برای پایه‌ی دوم در سطح نامطلوبی ارزیابی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

677 - بررسی وضعیت آموزش فلسفه در برنامه‌ی درسی سه ساله‌ی اول دوره-ی ابتدایی از دیدگاه معلمان
ابوالفضل عباسی سید احمد هاشمی

چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان استفاده از مؤلفه‌های آموزش فلسفه در برنامه‌ی درسی سه ساله‌ی اول دوره‌ی ابتدایی از دیدگاه معلمان می‌باشد. این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی می‌باشد. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل 280 نفر از معلمان مقطع ابتدایی شهرستان لامرد در سال تحصیلی 1395 چکیده کامل

چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان استفاده از مؤلفه‌های آموزش فلسفه در برنامه‌ی درسی سه ساله‌ی اول دوره‌ی ابتدایی از دیدگاه معلمان می‌باشد. این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی می‌باشد. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل 280 نفر از معلمان مقطع ابتدایی شهرستان لامرد در سال تحصیلی 1395-1394 می‌باشد که از این بین 162 نفر با استفاده از فرمول کوکران به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و با استفاده از روش تصادفی منظم اعضای نمونه مشخص شدند و پس از هماهنگی با آموزش و پرورش این افراد در کارگاه آموزش فلسفه شرکت کردند و پرسشنامه بین آن‌ها توزیع شد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش یک پرسشنامه محقق ساخته بر اساس اهداف برنامه‌ی آموزش فلسفه لیپمن می‌باشد. به منظور بررسی روایی، پرسشنامه در اختیار 30 نفر از متخصصان حوزه‌ی تعلیم و تربیت و سرگروه‌های آموزشی قرار گرفت و پس از انجام اصلاحات و تأیید روایی، پایایی ابزار با استفاده از روش آلفای کرونباخ 88/. محاسبه شد که این ضریب نشان از پایایی بالای ابزار می‌باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده از روش‌های آمار توصیفی (شامل جدول فراوانی) و استنباطی (کروسکال والیس) استفاده شد که نتایج این پژوهش که حاصل 153 پرسشنامه عودت داده شده بود؛ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

678 - بررسی وضعیتآموزش فلسفه در برنامه‌ی درسی سه ساله‌ اول دوره‌ی ابتدایی از دیدگاه معلمان
ابوالفضل عباسی سید احمد هاشمی

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان استفاده از مؤلفه‌های آموزش فلسفه در برنامه‌ درسی سه ساله‌ اول دوره‌ ابتدایی از دیدگاه معلمان می‌باشد. این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی می‌باشد. جامعه‌ آماری شامل 280 نفر از معلمان دوره ابتداییشهرستان لامرد در سال تحصیلی 1395-1394 می‌باشد که چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان استفاده از مؤلفه‌های آموزش فلسفه در برنامه‌ درسی سه ساله‌ اول دوره‌ ابتدایی از دیدگاه معلمان می‌باشد. این پژوهش از نوع توصیفی-پیمایشی می‌باشد. جامعه‌ آماری شامل 280 نفر از معلمان دوره ابتداییشهرستان لامرد در سال تحصیلی 1395-1394 می‌باشد که از این بین 162 نفر با استفاده از فرمول کوکران و با استفاده از روش تصادفی منظم اعضای نمونه مشخص شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بر اساس اهداف برنامه‌ی آموزش فلسفه لیپمن می‌باشد. به منظور بررسی روایی، پرسشنامه در اختیار 30 نفر از متخصصان حوزه‌ی تعلیم و تربیت و سرگروه‌های آموزشی قرار گرفت و پس از انجام اصلاحات و تأیید روایی، پایایی ابزار با استفاده از روش آلفای کرونباخ 88/. محاسبه شد. نتایج این پژوهش که حاصل 153 پرسشنامه عودت داده شده بود نشان داد میزان استفاده از مؤلفه-های توانایی تعقل، پرورش خلاقیت، رشد فردی و میان فردی و مؤلفه‌ی درک اخلاقی در برنامه‌ی درسی سه سال‌ی اول دوره‌ی ابتدایی در سطح نسبتاً مطلوبی می‌باشد. همچنین میزان استفاده از توانایی مفهوم یابی در تجربه برای برنامه‌ی درسی پایه‌ی اول و سوم در سطح نسبتاً مطلوب و برای پایه‌ی دوم در سطح نامطلوبی ارزیابی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

679 - ساختارعاملی مقیاس خودمختاری پژوهشی
یاسر گراوند حسین کارشکی محمدرضا آهنچیان

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی مقیاس خودمختاری پژوهشی انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده‌های علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد به تعداد 3199 نفر بود که از طریق فرمول کوکران حجم نمونه 220 نفر تعیین و چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی ساختار عاملی مقیاس خودمختاری پژوهشی انجام شد. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده‌های علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد به تعداد 3199 نفر بود که از طریق فرمول کوکران حجم نمونه 220 نفر تعیین و به روش نمونه‌گیری سهمیه‌ای انتخاب شدند. روایی محتوای مقیاس توسط 8 نفر از متخصصان دانشگاه فردوسی مشهد و بر اساس محاسبه شاخص CVI برای تمام گویه های مقیاس مورد بررسی قرار گرفت و گویه‌های نامناسب حذف شدند. برای احراز روایی سازه مقیاس از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد، نتایج تحلیل مؤلفه‌های اصلی با چرخش واریماکس نشان داد که ارزش ویژه 5 عامل قابل‌ملاحظه بود که درمجموع 52/69 درصد واریانس مقیاس خودمختاری پژوهشی را تبیین می‌کردند. شاخص‌های نیکویی برازش مدل را تأیید نمودند. همچنین برای تعیین پایایی مقیاس خودمختاری پژوهشی از روش همسانی درونی(ضریب آلفا) استفاده شد، نتایج نشان داد ضریب آلفای کل مقیاس86/0 و در خرده مؤلفه‌های آزادی انتخاب، توانایی انتخاب، خودآگاهی، قدرت ارزیابی و مسئولیت‌پذیری به ترتیب 74/0، 75/0، 78/0، 70/ 0 و 72/0 به‌دست آمد. درمجموع می‌توان گفت که مقیاس خودمختاری پژوهشی، از همسانی درونی مطلوب و روایی کافی برخوردار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

680 - وضعیت انعکاس مؤلفه های هویت فرهنگی منبعث از برنامه درسی ملی در کتاب های درسی ریاضی دوره ابتدایی
مرتضی مرتضوی حسن نجفی احمد طالعی فرد

پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضعیت انعکاس مؤلفه های هویت فرهنگی منبعث از برنامه درسی ملی در کتاب-های درسی ریاضی دوره ابتدایی اجرا شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه پژوهشی کتاب های درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 95-1394 بود که با استفاده از روش نمونه گیری چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تحلیل وضعیت انعکاس مؤلفه های هویت فرهنگی منبعث از برنامه درسی ملی در کتاب-های درسی ریاضی دوره ابتدایی اجرا شد. روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه پژوهشی کتاب های درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 95-1394 بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند کتاب های ریاضی به عنوان نمونه پژوهشی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات چک لیست تحلیل محتوای محقق ساخته روا و پایا بود و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص های آمار توصیفی و استنباطی بررسی و تحلیل شد. عمده ترین نتایج پژوهش بیان کننده آن بود که از مجموع 270 مورد استخراج شده از شش کتاب ریاضی ابتدایی، 61 مورد (6/22 درصد) به مؤلفه دین و مذهب، 57 مورد (2/21 درصد) به مؤلفه جغرافیای فرهنگی، 72 مورد (6/26 درصد) به مؤلفه تاریخ و حافظه فرهنگی، 80 مورد (6/29 درصد) به مؤلفه نظام اجتماعی توجه شده است. این درحالی است که مؤلفه زبان جایگاهی در محتوای کتاب های مذکور ندارد. همچنین تفاوت مشاهده شده بین فراوانی مؤلفه ها از لحاظ آماری معنادار می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

681 - تحلیل محتوای برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی از منظر میزان توجه به مهارت های اجتماعی فلنر
راضیه جلیلی جواد جهان

اپژوهش با هدف بررسی میزان توجه به مؤلفه های کفایت اجتماعی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی انجام گرفته است. روش پژوهش؛توصیفی جهت مشخص نمودن مولفه ها و تحلیل محتوا به منظور بررسی و تحلیل برنامه درسی مطالعات اجتماعی است. جامعه آماری پژوهش؛ کتاب درسی مطالعات اجت چکیده کامل

اپژوهش با هدف بررسی میزان توجه به مؤلفه های کفایت اجتماعی در برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی انجام گرفته است. روش پژوهش؛توصیفی جهت مشخص نمودن مولفه ها و تحلیل محتوا به منظور بررسی و تحلیل برنامه درسی مطالعات اجتماعی است. جامعه آماری پژوهش؛ کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه های سوم، چهارم ، پنجم و ششم است. ابزار جمع آوری اطلاعات سیاهه تحلیل محتوای کتب درسی است که پس از مطالعه مبانی نظری و بسترهای قانونی تهیه و تدوین شده است ،روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی و کارشناسان مربوطه تعیین گردیده است. واحد تحلیل محتوا ؛عکس،پاراگراف و تمرین بوده است. یافته ها نشان داد که:در مهارت شناحتی بیشترین تاکید در پایه پنجم به میزان 38/3 درصد وکمترین در پایه سوم با 21/3 درصد قرار داشته و میانگین کل تاکید 33/78 درصد که این میزان در سطح کم ارزیابی می شود.در مهارت هیجانی بیشترین تاکید در پایه سوم با 7/2 درصد وکمترین در پایه چهارم با 0/4 درصد بوده است و میانگین کل 2/2 درصد بوده است. در مهار ت انگیزشی،بیشترین تاکید در پایه پنجم با میزان 19/3 درصد و کمترین پایه چهارم با میزان 7/2درصد در بوده است.میانگین کل تاکید بر مولفه انگیزشی 9/6 درصد بوده است و مهارت رفتاری ؛بیشترین تاکید در پایه سوم با میزان 11 درصد و کمترین پایه پنجم با میزان 0/7قرار داشته است و میانگین کل تاکید 6/38 درصد بوده است که در هر سه مهارت،در سطح خیلی کم ارزیابی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

682 - بررسی تأثیر آموزش گروهی مدیریت خشم بر افزایش خودراهبری دانش‌آموزان دوره متوسطه‌ی اول
امیر مرادی اسماعیل فیروزی جواد جهان

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش گروهی مدیریت خشم بر خودراهبری دانش‌آموزان دوره‌ متوسطه اول انجام شده است. روش پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می‌باشد. جامعه‌ آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دبیرستان مولوی کرد شهرستان روانسر به تعداد 302 چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش گروهی مدیریت خشم بر خودراهبری دانش‌آموزان دوره‌ متوسطه اول انجام شده است. روش پژوهش شبه آزمایشی از نوع پیش‌آزمون- پس آزمون با گروه کنترل می‌باشد. جامعه‌ آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان دبیرستان مولوی کرد شهرستان روانسر به تعداد 302 نفر در سال تحصیلی1395-1396 می‌باشد. نمونه‌ پژوهش، شامل تعداد 30 نفر از دانش‌آموزان هستند که به شیوه‌ نمونه‌گیری هدفمند و در دسترس از بین دانش‌آموزان دارای خشم زیاد انتخاب شده‌اند. سپس به صورت تصادفی در دو گروه آزمایشی (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) جایدهی شدند. ابتدا پرسشنامه‌‌ سنجش خودراهبری فیشر و همکاران (2001) به عنوان پیش‌آزمون به دانش‌آموزان هر دو گروه (آزمایش و گواه) ارائه شد و داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. و سپس، آموزش برنامه‌ مدیریت خشم در شش جلسه هفتاد دقیقه‌ای (هفته‌ای دو جلسه) به دانش‌آموزان گروه آزمایش ارائه گردید، اما دانش‌آموزان گروه گواه هیچ آموزشی را دریافت نکردند. در پایان، پرسش‌نامه سنجش مهارت‌های کنترل خشم و پرسش‌نامه‌ سنجش میزان خودراهبری به عنوان پس‌آزمون به هر دو گروه ارائه شد. داده‌های آماری با استفاده از آزمون‌های T مستقل، فرمول اندازه‌ اثر و تحلیل کواریانس تحلیل شد. یافته‌ها و نتایج پژوهش نشان داد؛ اجرای برنامه‌ آموزش مهارت‌های مدیریت خشم می‌تواند باعث افزایش خودراهبری و کاهش خشم دانش‌آموزان گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

683 - شناسایی شایستگی‌های پژوهشی مورد نیاز و متناسب با دوره دوم ابتدایی
مهدی حسین پناه مرتضی کرمی حسین جعفری ثانی حسین کارشکی

هدف این تحقیق، شناسایی شایستگی‌های پژوهشی مورد نیاز و متناسب با دوره دوم ابتدایی است. در این تحقیق، با استفاده از رویکرد طراحی یا ایجاد یک مدل از پایه(الگوی بیهام و مایر)، این شایستگی‌ها طی پنج گام شناسایی شدند. در گام‌ اول، تعداد 105 شایستگی از نظرات 24 صاحبنظر استخراج چکیده کامل

هدف این تحقیق، شناسایی شایستگی‌های پژوهشی مورد نیاز و متناسب با دوره دوم ابتدایی است. در این تحقیق، با استفاده از رویکرد طراحی یا ایجاد یک مدل از پایه(الگوی بیهام و مایر)، این شایستگی‌ها طی پنج گام شناسایی شدند. در گام‌ اول، تعداد 105 شایستگی از نظرات 24 صاحبنظر استخراج گردید. در گام دوم، تعداد 49 شایستگی در مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 14 متخصص و معلم خبره، به دست آمد. در گام سوم، برای تلخیص و دسته‌بندی 154 شایستگی‌ پژوهشی فوق، از تکنیک دلفی استفاده شد؛ که در نتیجه نظرسنجی‌های انجام شده از 10 متخصص علوم تربیتی و روان شناسی، 18 شایستگی‌ پژوهشی مورد نیاز دوره دوم ابتدایی، شناسایی شدند. سپس برای هر شایستگی، سه سطح تعریف و مصادیق عملکردی هر سطح مشخص گردید و متخصصان، سطح متناسب با دوره دوم ابتدایی را تعیین نمودند. در مرحله چهارم، شایستگی‌های پژوهشی شناسایی شده توسط 6 متخصص علوم تربیتی و روان شناسی با ضریب کاپای کوهن اعتباریابی شدند و در مرحله آخر، چارچوب ساختاری شایستگی‌های پژوهشی مورد نیاز و متناسب با دوره دوم ابتدایی ترسیم گردید. این شایستگی ها با توجه به ماهیت‌شان در سه دسته شامل شایستگی های فنی و تکنیکی(نوشتن سؤال تحقیق، طراحی تحقیق، جمع آوری اطلاعات، تجزیه و تحلیل داده ها، جمع بندی و نتیجه گیری، تنظیم و ارائه گزارش، ارزیابی تحقیق)، شایستگی های فردی و شخصیتی(کنجکاوی، علاقه مندی و انگیزه، تلاش و پشتکار، سعه صدر و تحمل شکست، خودکارآمدی، برقراری ارتباط و همکاری) و شایستگی های ادراکی(تصمیم گیری، استدلال، پیش بینی، مقایسه کردن، تفکر) قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

684 - پدیدار شناسی عوامل موثر بر کم توجهی دانش آموزان به مطالب درسی دوره متوسطه
جواد کیهان رحیم رحیم زاده میر بشیر همتیار

هدف کلی این پژوهش شناخت و بررسی عوامل موثر بر کم توجهی دانش آموزان به مطالب درسی دوره متوسطه شهر قوشچی بوده است. برای درک تجربه زیسته مشارکت‌کنندگان، این تحقیق به روش کیفی از نوع پدیدارشناسی انجام گرفت. جامعه آماری شامل تمامی معلمان و دانش آموزان دوره دوم متوسطه به تعدا چکیده کامل

هدف کلی این پژوهش شناخت و بررسی عوامل موثر بر کم توجهی دانش آموزان به مطالب درسی دوره متوسطه شهر قوشچی بوده است. برای درک تجربه زیسته مشارکت‌کنندگان، این تحقیق به روش کیفی از نوع پدیدارشناسی انجام گرفت. جامعه آماری شامل تمامی معلمان و دانش آموزان دوره دوم متوسطه به تعداد 154 و 620 نفر نفر بودند که از این تعداد با روش نمونه گیری هدفمند و تا حد اشباع اطلاعات 15 نفر معلم و 17 نفر دانش آموز به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختار و پرسش‌های باز استفاده شد و تجزیه و تحلیل داده ها نیز به روش تحلیل کلایزی صورت پذیرفت. یافته های تحقیق مهم‌ترین عوامل بی توجهی دانش آموزان به مطالب درسی در دوره متوسطه را از دیدگاه معلمان و خود دانش آموزان را در دو دسته کلی عوامل فردی یا شخصی و عوامل مدرسه ای یا محیطی قرار داد. از منظر دانش آموزان مهمترین عوامل فردی( شامل بی انگیزگی ناشی از مشاهده افراد ناموفق، بی هدفی و ابهام در آینده شغلی و توسل به اسناد بیرونی) و عوامل مدرسه‌ای (کمبود امکانات، تدریس نادرست معلم، ضعف محتوایی کتب درسی و طولانی بودن ساعات آموزشی) بودند. اما در نگاهی کمابیش یکسان معلمان مهمترین عوامل فردی را (کاهش انگیزش پیشرفت، سردرگمی هویت، اعتماد به نفس کاذب، مشکل تمرکز ذهنی، اعتیاد به موبایل، مشکلات خانوادگی و خواب آلودگی) و عوامل مدرسه ای را در (شامل طولانی بودن ساعات آموزشی، ضعف استاندادرهای فیزیکی کلاس و ضعف محتوایی کتب درسی و جزوه نویسی) می دانستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

685 - تحلیلی بر آموزش بزرگسالان: تعیین نرخ پایداری سواد در قبول شدگان دوره انتقال نهضت سوادآموزی
رفیق حسنی

هدف این تحقیق تعیین نرخ پایداری سواد در قبول شدگان دوره انتقال بود. روش تحقیق از نوع شبه آزمایشی از نوع طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون برای یک گروه بود. طرح تحقیق به این صورت بود که از بین افراد قبول شده در دوره انتقال در شهرستانهای قروه، دیواندره، ناحیه 2 سنندج و کامیاران که چکیده کامل

هدف این تحقیق تعیین نرخ پایداری سواد در قبول شدگان دوره انتقال بود. روش تحقیق از نوع شبه آزمایشی از نوع طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون برای یک گروه بود. طرح تحقیق به این صورت بود که از بین افراد قبول شده در دوره انتقال در شهرستانهای قروه، دیواندره، ناحیه 2 سنندج و کامیاران که تعداد آنها 290 نفر بود براساس جدول مورگان تعداد 165 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و نمرات قبولی این افراد به عنوان پیش‌آزمون و آزمونهای گرفته شده به عنوان پس‌آزمون در نظر گرفته شد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل آزمون‌های پیشرفت تحصیلی ریاضی، انشاء و جمله نویسی و املاء بود. محتوی آزمونها از بین آزمونهای استاندارد برگزار شده برای سوادآموزان دوره انتقال انتخاب شد و در ضمن روایی محتوایی آزمونهای ساخته شده توسط چند نفر متخصص سنجش و اندازه‌گیری تائید شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین میانگین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون در دوره انتقال تفاوت معنی‌داری وجود داشت و سوادآموزان تقریباً 15٪ مطالب فراگرفته شده را فراموش کرده بودند. سایر نتایج نشان داد که بین میانگین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون در درس ریاضی تفاوت معنی‌داری وجود داشت و سوادآموزان تقریباً 38٪ مطالب فراگرفته شده را فراموش کرده‌ بودند. همچنین بین میانگین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون درس املاء تفاوت معنی‌داری وجود دارد و سوادآموزان تقریباً 8٪ مطالب فراگرفته شده را فراموش کرده‌اند اما بین میانگین نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون درس انشاء و جمله نویسی تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. نتایج این تحقیق لزوم برنامه‌ریزی و استراتِژیهای مناسب به‌طوریکه سوادآموزان بعد از دوره رها نشوند را ایجاب می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

686 - اعتبارسنجی عناصر برنامه درسی ترمیمی برای دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی با نارسایی‌های ویژه در یادگیری از دیدگاه متخصصان برنامه درسی و معلمان ذی‌ربط استان آذربایجان شرقی
الهام تمجیدتاش مریم سیف‌نراقی عزت‌الله نادری

دانش‌آموزان با نارسایی‌های ویژه یادگیری به دلیل تفاوت با دانش‌آموزان عادی و سایر دانش‌آموزان استثنایی نیاز به طراحی برنامه درسی دارند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اعتبارسنجی عناصر برنامه درسی ترمیمی برای دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی با نارسایی‌های ویژه در یادگیری ا چکیده کامل

دانش‌آموزان با نارسایی‌های ویژه یادگیری به دلیل تفاوت با دانش‌آموزان عادی و سایر دانش‌آموزان استثنایی نیاز به طراحی برنامه درسی دارند. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی اعتبارسنجی عناصر برنامه درسی ترمیمی برای دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی با نارسایی‌های ویژه در یادگیری از دیدگاه متخصصان برنامه درسی و معلمان ذی‌ربط استان آذربایجان شرقی انجام شد. طرح پژوهش توصیفی از نوع زمینه‌یابی بود. جامعه آماری پژوهش متخصصان برنامه درسی و معلمان دوره اول ابتدایی استان آذربایجان شرقی در سال تحصیلی 96-1395 بودند که بر اساس جدول مورگان تعداد 40 متخصص برنامه درسی و 212 معلم با روش تصادفی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از مصاحبه و پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد که روایی پرسشنامه با نظر پنج نفر از متخصصان برنامه درسی تایید و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ 85/0 محاسبه شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده با روش‌های آمار توصیفی و آزمون خی‌دو تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که تمامی عناصر برنامه درسی ترمیمی یعنی هدف، محتوی، روش‌های یاددهی-یادگیری و روش‌های ارزشیابی از دیدگاه متخصصان برنامه درسی و معلمان ذی‌ربط مورد تایید است و بین نظرهای این گروه‌ها تفاوت معناداری وجود نداشت (05/0<P). بنابراین پیشنهاد می‌شود که با در نظر گرفتن عناصر برنامه درسی ترمیمی اعتبارسنجی‌شده در پژوهش حاضر می‌توان اقدام به طراحی و تدوین برنامه درسی برای دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی با نارسایی‌های ویژه در یادگیری کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

687 - امکان سنجی آموزش ترکیبی در رشته عکاسی دانشگاه پیام نور اصفهان و ارزیابی اثربخشی آن
پویا زمانیان مجید عبدالهی

هدف پژوهش،امکان‌سنجی اجرای آموزش به شیوه‌ی یادگیری ترکیبی در رشته عکاسی و ارزشیابی اثربخشی آموزشی اجرای این شیوه در دانشگاه پیام‌نور است. تحقیق ازنوع توسعه- کاربردی بوده و با روش شبه آزمایشی انجام شده است. برای حصول منظور ابتدا 80 نفر از این دانشجویان بعنوان اعضای گروه چکیده کامل

هدف پژوهش،امکان‌سنجی اجرای آموزش به شیوه‌ی یادگیری ترکیبی در رشته عکاسی و ارزشیابی اثربخشی آموزشی اجرای این شیوه در دانشگاه پیام‌نور است. تحقیق ازنوع توسعه- کاربردی بوده و با روش شبه آزمایشی انجام شده است. برای حصول منظور ابتدا 80 نفر از این دانشجویان بعنوان اعضای گروه نمونه انتخاب و به دو گروه 40 نفره آزمایش و کنترل، تفکیک شدند. در شروع مداخله یک پرسشنامه محقق ساخته برای سنجش آمادگی شرکت در دوره‌ی آموزش الکترونیکی طراحی و در بین دانشجویان گروه آزمایش توزیع شد. نتایج نشان داد امکان برگزاری این شیوه‌ی آموزشی در میان این گروه از دانشجویان وجود دارد. سپس یک نرم‌افزار آموزش الکترونیکی طراحی شده و این گروه از دانشجویان به مدت یک ترم تحصیلی یکی از دروس رشته‌ی خود که (6 واحد عملی و 2 واحد تئوری) بود را با بهره‌گیری از این نرم‌افزاره، به شیوه‌ی یادگیری ترکیبی گذراندند. در انتهای پژوهش، نمرات پایان ترم دانشجویان دو گروه با یکدیگر مقایسه شد. نتایج حاصل نشان ‌داد بین نمرات نهاییِ گروه دانشجویان حاضردرطرح ودانشجویان گروه شاهد، تفاوت آماری معنی‌داری وجود دارد. نمرات دانشجویان شرکت کننده در طرح به صورت معناداری از نمرات دانشجویان گروه شاهد پایینتر بود. پرسشنامه‌ای شامل 20 سوال نیز در اختیار دانشجویان گروه آزمایش قرار گرفت تا میزان رضایت آن‌ها را از این شیوه‌ی آموزش مورد بررسی قرار دهد ونتایج نظرسنجی نهایی نشان داد که اکثر دانشجویان از فایل آموزشی راضی بوده و از طریق آن اطلاعات مورد نظرشان را بدست آوردند و برای دروس دیگر نیز تمایل به استفاده از چنین نرم‌افزاری را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

688 - ارائه مدلی برای افزایش خلاقیت دانش‌آموزان متوسطه دوره دوم شهر تهران
سودابه سادات موسوی معصومه اولادیان محمدنقی ایمانی

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای افزایش خلاقیت دانش‌آموزان متوسطه دوره دوم شهر تهران انجام شد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا تلفیقی (کیفی و کمی) بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران و در بخش کمی دانش‌آموزان متوس چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف ارائه مدلی برای افزایش خلاقیت دانش‌آموزان متوسطه دوره دوم شهر تهران انجام شد. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا تلفیقی (کیفی و کمی) بود. جامعه پژوهش در بخش کیفی اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران و در بخش کمی دانش‌آموزان متوسطه دوره دوم منطقه 4 شهر تهران به تعداد 1649 نفر بودند. نمونه پژوهش در بخش کیفی 50 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و در بخش کمی 308 نفر بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‌ها با کمک مرور پیشینه، مصاحبه با خبرگان و پرسشنامه محقق‌ساخته (21 گویه) جمع‌آوری که پایایی پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 86/0 بدست آمد. داده‌ها با روش‌های آزمون تی تک نمونه‌ای، تحلیل عاملی اکتشافی و مدل‌یابی معادلات ساختاری در نرم‌افزارهای SPSS و LISREL تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که بر اساس نظرات خبرگان از میان هفت عامل فردی، مدرسه، اجتماعی، محیط فیزیکی، محیط یاددهی- یادگیری، تربیتی و خانوادگی، فقط سه عامل فردی، خانواده و مدرسه بر خلاقیت تاثیرگذار بودند. همچنین، نتایج مدل‌یابی معادلات ساختاری نشان داد که از میان سه عامل مذکور به‌ترتیب عامل‌های فردی و مدرسه بر خلاقیت تاثیرگذار بودند و مدل برازش مناسبی داشت. دیگر یافته‌ها نشان داد که میزان خلاقیت دانش‌آموزان پایین‌تر از حد متوسط است. با توجه به یافته‌ها از طریق بهبود عوامل فردی و مدرسه و شاخص‌های مرتبط با آنها می‌توان میزان خلاقیت دانش‌آموزان متوسطه دوره دوم را افزایش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

689 - نیازهای روانشناختی اساسی، راهبردهای یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان: آزمون یک الگوی علّی
رسول جان نثار

یکی از معیارهای مهم برای ارزیابی میزان موفقیت یا شکست نظام آموزشی، پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان است و بالا بردن پیشرفت تحصیلی و کاهش میزان افت تحصیلی آنان از مهم‌ترین اهداف این نظام است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه‌ی نیازهای روان‌شناختی اساسی (خودمختاری، شایستگی و ارتباط)، چکیده کامل

یکی از معیارهای مهم برای ارزیابی میزان موفقیت یا شکست نظام آموزشی، پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان است و بالا بردن پیشرفت تحصیلی و کاهش میزان افت تحصیلی آنان از مهم‌ترین اهداف این نظام است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه‌ی نیازهای روان‌شناختی اساسی (خودمختاری، شایستگی و ارتباط)، راهبردهای یادگیری (عمیق و سطحی) و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در قالب یک الگوی علّی بود. دویست و هشتاد و پنج نفر از دانش آموزان دوره متوسطه شهرستان سلماس با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شده و به پرسشنامه‌های راهبردهای یادگیری و نیازهای روان‌شناختی اساسی پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج تحلیل نشان داد که الگوی آزمون‌شده از برازش مناسبی برخوردار بوده و 23 درصد از تغییرات پیشرفت تحصیلی، 14 درصد راهبردهای عمیق یادگیری و 13 از واریانس راهبردهای سطحی یادگیری را تبیین نمود. راهبردهای یادگیری عمیق تأثیر مثبت و معنی‌داری بر پیشرفت تحصیلی داشت. اما اثر راهبردهای سطحی یادگیری بر این متغیر منفی و معنی‌دار بود. نیاز به خودمختاری و شایستگی اثر مثبت و معنی‌داری بر راهبردهای عمیق یادگیری داشتند. اما اثر نیاز به ارتباط بر این متغیر معنی‌دار نبود. همچنین اثر نیاز به ارتباط بر راهبردهای سطحی یادگیری مثبت و معنی‌دار بود. یافته‌های پژوهش نشان دادند که هم متغیرهای انگیزشی مانند نیازهای روان‌شناختی اساسی و هم متغیرهای شناختی مانند راهبردهای یادگیری نقش مهمی در پیش‌بینی پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

690 - تحلیل تطبیقی روش‌های تدریس و ارزشیابی در برنامه درسی هنر دوره ابتدایی ایران و کشورهای منتخب
سمیه فلاح تفتی رضا جعفری هرندی مینا سادات طباطبایی

پژوهش حاضر با هدف تحلیل تطبیقی روش‌های تدریس و ارزشیابی در برنامه درسی هنر دوره ابتدایی ایران، برزیل، یونان و کره جنوبی انجام شد. روش پژوهش تطبیقی کیفی و انتخاب کشورها هدفمند بود. داده‌ها از طریق اسناد بالادستی و مدارک ملی آموزش و پرورش، گزارش‌های پژوهشی و مقالات فصلنام چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تحلیل تطبیقی روش‌های تدریس و ارزشیابی در برنامه درسی هنر دوره ابتدایی ایران، برزیل، یونان و کره جنوبی انجام شد. روش پژوهش تطبیقی کیفی و انتخاب کشورها هدفمند بود. داده‌ها از طریق اسناد بالادستی و مدارک ملی آموزش و پرورش، گزارش‌های پژوهشی و مقالات فصلنامه‌های علمی گردآوری گردید. تحلیل داده‌ها بر اساس الگوی چهار مرحله‌ای بِردی انجام شد. نتایج مربوط به روش‌های تدریس نشان داد به طور مشترک هر چهار کشور بر استفاده از روش قصه‌گویی، بحث و گفتگو، موسیقی و سرودها، اجرای نمایش، بازدید از گالری‌های هنری و موزه‌ها و بهره گیری از سایت‌های اینترنتی تأکید دارند، حال آن که ارائه مدل برای نقاشی، سرمشق دادن برای خوشنویسی و تعریف پروژه فردی و گروهی مختص به ایران، بازی با خاک رس و توده‌های کاغذ، ساختن اشیا با چوب، ساختن عروسک‌های بومی و گردش در طبیعت مختص به برزیل، بازی‌های آموزشی مختص به یونان، روایت-گری، برگزاری نمایشگاه از فعالیت‌های هنری دانش‌آموزان و استفاده از رسانه‌های اینترنتی مختص به کره جنوبی می-باشد. نتایج مربوط به روش‌‌های ارزشیابی نیز مشخص کرد که ترجیح رویکرد کیفی، استفاده از پوشه کار، ثبت گزارش و مشاهده و قضاوت معلم از جمله اشتراکات است، در حالی که از نمایشگاه کاردستی، مباحثه با دانش‌آموزان درباره کیفیت آثار هنری و سنجش نگرش‌های هنری دانش‌آموزان در ایران، از پرسشنامه‌های انشایی و نظرخواهی از والدین در برزیل، از ارزشیابی اقدامات درون کلاسی و ارزشیابی فعالیت‌های خارج از کلاس در یونان و از فرایندمحوری و استفاده از چک لیست‌های مصوب در کره جنوبی استفاده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

691 - کاوش سطوح، پیامدها و عوامل تسهیل‌کننده توانمندسازی معلمان مبتنی بر درس پژوهی و آزمون نقش میانجی عوامل تسهیل‌کننده: گزارش یک پژوهش آمیخته
رقیه سامی موسی پیری بهنام طالبی

هدف این مطالعه کشف سطوح، پیامدها و عوامل تسهیل‌کننده توانمندسازی مبتنی بر درس‌پژوهی به شیوه کیفی و بررسی نقش میانجی عوامل تسهیل‌کننده در تأثیرگذاری سطوح بر پیامدهای توانمندسازی به شیوه کمّی بوده است. در بخش کیفی با استفاده از راهبردهای نمونه‌گیری هدفمند، از بین دستورالع چکیده کامل

هدف این مطالعه کشف سطوح، پیامدها و عوامل تسهیل‌کننده توانمندسازی مبتنی بر درس‌پژوهی به شیوه کیفی و بررسی نقش میانجی عوامل تسهیل‌کننده در تأثیرگذاری سطوح بر پیامدهای توانمندسازی به شیوه کمّی بوده است. در بخش کیفی با استفاده از راهبردهای نمونه‌گیری هدفمند، از بین دستورالعمل‌های آموزش‌و‌پرورش، مبانی نظری و پیشینه عملی و مصاحبه با صاحب‌نظران(13نفر)، اقدام به استخراج متون مرتبط گردید. سپس با تحلیل محتوای استقرایی متون سطوح، پیامدها و تسهیل‌کننده‌های توانمندسازی مشخص گردید. در بخش اول کمّی پژوهش، داده-های کیفی به پرسشنامه تبدیل گردید و روایی صوری و محتوایی آن با استفاده نظر صاحبنظران تأیید گردید و با توزیع آن در بین676 نفر از معلمان دوره ابتدایی، روایی سازه، آن نیز با استفاده از روش تحلیل عاملی تأئیدی محاسبه گردید. در قسمت دوم کمّی برای تعیین نقش میانجی عوامل تسهیل‌کننده، پرسشنامه‌‌ی استاندارد شده در بین 223 نفر از معلمان مجری درس‌پژوهی، سرگروه‌های آموزشی، کارشناسان اداری و برخی از صاحب‌نظران شرکت-کننده در بخش کیفی پژوهش توزیع گردید که همگی به صورت نمونه‌گیری قضاوتی انتخاب شده بودند. نتایج معادلات ساختاری نشان داد که اثر متغیرهای پیش‌بین(سطوح‌توانمندسازی و‌تسهیل‌کننده‌ها)بر متغیر وابسته(پیامدها) مثبت و معنادار (05/0‌≥P)بود. برازش کلی مدل با استفاده از معیارGOF در حد قوی(۵۸۳/0) بوده و نقش میانجی عوامل تسهیل‌کننده با استفاده از آزمون سوبل(18/9) به طور کامل تأیید گردید. نتیجه آزمونVAF نشان داد که متغیر میانجی، شدت اثر متوسط در مدل دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

692 - بررسی مولفه‌های هوش هیجانی در برنامه‌درسی مطالعات اجتماعی با تاکید بر رویکرد مساله‌محوری
سودابه خلیلی رضا معصومی نژاد

10.30495/educ.2023.1963541.2894

پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخصه های هوش هیجانی در برنامه‌درسی مطالعات اجتماعی با تاکید بر رویکرد مساله محوری انجام شد. رویکرد پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش اجرا،کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی بود. جامعه پژوهش شامل کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی(پایه سوم تا چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناسایی شاخصه های هوش هیجانی در برنامه‌درسی مطالعات اجتماعی با تاکید بر رویکرد مساله محوری انجام شد. رویکرد پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش اجرا،کیفی از نوع تحلیل محتوای استقرایی بود. جامعه پژوهش شامل کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی(پایه سوم تا ششم) در سال تحصیلی 1401-1400 بود که با توجه به ماهیت موضوع کتب همه پایه‌ها به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت اعتباربخشی به دقت و صحت داده‌ها از روش خودبازبینی محقق و توصیف غنی داده ها و برای پایایی داده‌ها از بررسی همزمان استفاده شد. هم‌چنین برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها از فهرست وارسی تحلیل محتوا به شیوه کدگذاری استفاده شد. یافته‌های این تحقیق 5 مقوله اصلی، 20 مقوله فرعی و 209 کد اولیه را در‌‌‌بر‌گرفت که مقوله‌های اصلی مهارت‌های اجتماعی(نوع دوستی، مشارکت‌پذیری، حقوق شهروندی، دوست شناسی، کنش‌گرایی)، خودآگاهی(معنویت گرایی، ماهیت شناسی، خلاقیت پروری)، خودتنظیمی(تصمیم‌گیری، مدیریت‌گری، مهارت‌پروری، تفکرگرایی، رهبری)، همدلی(ارزش‌مداری، ادراک‌پذیری، اصیل‌سازی رفتاری، الگوپذیری) و انگیزه بخشی(هدفمندی، معناگرایی، دانش افزایی)در آن شناسایی گردید. نتایج نشان داد که کاربرد مفاهیم و فعالیت های مربوط به هوش هیجانی در راستای نهادینه‌سازی عملکردهای مطلوب در زندگی شخصی دانش‌آموزان و گسترش آن به فعالیت هایی باشد که افراد جامعه از پیامدهای آن ذینفع هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

693 - اثر بخشی آموزش چشم انداز زمان بر شیفتگی و پایداری دانش آموزان دختر دوره ی دوم متوسطه
شکوفه رحیم پور مژگان عارفی غلامرضا منشئی

10.30495/educ.2022.1879666.2245

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی چشم انداز زمان بر شیفتگی و پایداری دانش آموزان دخترانجام گرفته است.پژوهش از نوع مداخله با طرح پیش آزمون-پس آزمون باگروه کنترل بود.جامعه آماری همه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان ابرکوه، درسال تحصیلی 1398-1397ومشارکت کنندگان درپژو چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی چشم انداز زمان بر شیفتگی و پایداری دانش آموزان دخترانجام گرفته است.پژوهش از نوع مداخله با طرح پیش آزمون-پس آزمون باگروه کنترل بود.جامعه آماری همه دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهرستان ابرکوه، درسال تحصیلی 1398-1397ومشارکت کنندگان درپژوهش شامل 30 نفرازدانش آموزان بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند.این افراد بر اساس تقسیم تصادفی در دو گروه مداخله و گروه کنترل به تعداد مساوی قرار گرفتند و برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از مقیاس شیفتگی مارتین و جکسون و پرسشنامه پایداری داکورث استفاده شد.این ابزار ابتدا برای هر دو گروه به عنوان پیش آزمون ،اجرا شدند.سپس آموزش چشم انداز زمان به عنوان متغیر مستقل پژوهش در 12جلسه 60دقیقه ای ،برای گروه آزمایش اجراشد.گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. پس از پایان آموزش،بار دیگر دو ابزار پژوهش برای هر دو گروه مداخله و کنترل ،به عنوان پس آزمون ،اجرا شد.داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس ،تجزیه و تحلیل شد.نتایج نشان داد که آموزش چشم انداز زمان بر شیفتگی و پایداری در گروه مداخله تاثیر مثبت و معناداری دارد.یافته های پژوهش حاضر ،با توجه به پیشینه پژوهش مورد بحث قرار گرفته اند .در پایان پیشنهاداتی برای انجام پژوهش درباره آموزش چشم انداز زمان و متغیرهای مربوط به بر شیفتگی و پایداری ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

694 - تبیین ضرورت برنامه درسی آموزش مجازی ریاضی دوره ابتدایی
مینا علیرضا خضابی علیرضا عراقیه زهرا رحیمی عباس خورشیدی

هدف از انجام پژوهش حاضر تحلیل و تبیین ضرورت برنامه درسی آموزش مجازی ریاضیات دوره ابتدایی بود. روش پژوهش تحلیل مضمون و جامعه آماری شامل پژوهش‌ها و اسنادی بوده‌ که با ملاک‌های پژوهش حاضر هماهنگی داشته است. نمونه مورد مطالعه تعداد 36 مقاله بوده که با استفاده از روش نمونه‌گ چکیده کامل

هدف از انجام پژوهش حاضر تحلیل و تبیین ضرورت برنامه درسی آموزش مجازی ریاضیات دوره ابتدایی بود. روش پژوهش تحلیل مضمون و جامعه آماری شامل پژوهش‌ها و اسنادی بوده‌ که با ملاک‌های پژوهش حاضر هماهنگی داشته است. نمونه مورد مطالعه تعداد 36 مقاله بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در این پژوهش با استفاده از رویکرد کیفی تلاش شده تحلیل داده‌ها با توجه به روش تحلیل مضمون در قالب مضامین پایه، مضامین سازمان‌دهنده و مضامین فراگیر نمایش داده شود؛ به این صورت که همه نکات کلیدی و ایده‌های مهم مرتبط با برنامه درسی آموزش مجازی ریاضی دوره ابتدایی در سه حوزه مهم؛ فناوری، معلم و دانش‌آموز، به عنوان مضامین پایه شناسایی شدند، سپس با تجزیه و تحلیل داده‌های اولیه، کدهای هم‌گروه با مفاهیم مشابه ترکیب گردید و مضامین سازمان‌دهنده آشکار شد. در مرحله بعد این مضامین در چهار مؤلفه؛ هدف، محتوا، روش‌های تدریس و شیوه‌های ارزشیابی به عنوان مضامین فراگیر برنامه درسی آموزش مجازی ریاضیات ابتدایی شناسایی و مشخص گردیدند. در نهایت تلاش شد بر مبنای مضامین سازمان‌دهنده و مضامین فراگیر شناسایی‌شده، شبکه مضامین در ارتباط با موضوع آموزش مجازی ریاضی رسم گردد. بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر، توجه و تمرکز بر شبکه مضامین ترسیم شده، کمک مهمی در شناسایی عوامل مؤثر در برنامه درسی آموزش مجازی ریاضی و راهگشای ابعاد مجهول آن می‌باشد و می‌تواند پایه مطالعاتی در زمینه بسیاری از پژوهش‌ها و تحقیقات در این حوزه قرار بگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

695 - اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر افزایش پیوند با مدرسه دانش آموزان پسر دوره متوسطه
مهدی شریفی

10.30495/educ.2023.1870597.2144

هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر افزایش پیوند با مدرسه دانش‌آموزان بود. پژوهش از نوع نیمه آزمایشی (پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل) و جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه اول شهر گرگان بود. به منظور انتخاب آزمودنی‌ها با استفاده از روش ن چکیده کامل

هدف پژوهش تعیین اثربخشی آموزش مهارت‌های ارتباطی بر افزایش پیوند با مدرسه دانش‌آموزان بود. پژوهش از نوع نیمه آزمایشی (پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل) و جامعۀ آماری شامل کلیۀ دانش‌آموزان پسر دوره متوسطه اول شهر گرگان بود. به منظور انتخاب آزمودنی‌ها با استفاده از روش نمونه گیری خوشه‌ای دو مرحله‌ای نمونه‌ای به حجم 50 نفر انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (25 نفر) و گروه کنترل (25 نفر) قرار گرفتند. گروه آزمایش در طول هشت جلسه 90 دقیقه‌ای (هر هفته 1 جلسه) تحت آموزش مهارت‌های ارتباطی بر اساس دیدگاه هارجی و دیکسون قرار گرفتند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه پیوند با مدرسه (اسپرینگر و همکاران،2009) بود. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آمار استنباطی (تحلیل کواریانس چندمتغیره) و با کمک نرم‌افزار SPSS-19 انجام شد. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش مهارت‌های ارتباطی بر پیوند با مدرسه دانش آموزان در سه بعد روابط حمایتگرانه‌ی مدرسه، پیوند دانش‌آموز- مدرسه و پیوند معلم- دانش‌آموز تاثیر مثبت دارد (01/0>P). بنابراین شایسته به نظر می‌رسد که آموزش مهارت‌های ارتباطی در مدارس به صورت جدی‌تر، مدّ نظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

696 - نقش میانجی اشتیاق تحصیلی در رابطه بین کمال‌گرایی و صفات شخصیت با استرس تحصیلی
فاطمه پهلوان زاده محبوبه خنشان محمدرضا تمنایی فر

بر اساس پژوهش‌های گوناگون، دانش‌آموزان در زمان تحصیل، استرس زیادی را متحمل می‌شوند. استرس تحصیلی اگر شدت یابد یا ادامه پیدا کند، در زمینه سلامت روانی و بهزیستی، مشکلاتی را ایجاد می‌کند. لذا لازم است عوامل مؤثر بر استرس تحصیلی بررسی شود. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف تبیین چکیده کامل

بر اساس پژوهش‌های گوناگون، دانش‌آموزان در زمان تحصیل، استرس زیادی را متحمل می‌شوند. استرس تحصیلی اگر شدت یابد یا ادامه پیدا کند، در زمینه سلامت روانی و بهزیستی، مشکلاتی را ایجاد می‌کند. لذا لازم است عوامل مؤثر بر استرس تحصیلی بررسی شود. از این‌رو پژوهش حاضر با هدف تبیین استرس تحصیلی بر اساس کمال گرایی و صفات شخصیت با میانجیگری اشتیاق تحصیلی انجام گرفت. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه دوم شهرستان کاشان به تعداد 6470 نفر بودند. 400 دانش آموز ( 200 پسر و 200 دختر) با روش نمونه‌گیری خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه استرس تحصیلی گادزلا (SLSI) ، پرسشنامه کمال گرایی چند بعدی فراست (MPS) ، پرسشنامه ویژگی های شخصیت نئو (NEO-FFI) و پرسشنامه اشتیاق تحصیلی فردریکز و همکاران (AES) پاسخ دادند. ارزیابی الگوی پیشنهادی با استفاده از مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج نشان داد، الگوی پیشنهادی از برازش قابل قبولی برخوردار است. همچنین، نتایج نشان داد که، بین کمال گرایی، صفات شخصیت و اشتیاق تحصیلی با استرس تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد. علاوه بر این نتایج تحلیل مسیر نشان داد که، اشتیاق تحصیلی در رابطه بین کمال‌گرایی و باز بودن به تجربه با استرس تحصیلی نقش میانجی دارد. یافته های پژوهش حاضر دارای تلویحات کاربردی برای روانشناسان تربیتی و مشاوران مدرسه جهت مداخله های آموزشی پیشگیرانه برای کنترل و پیشگیری از استرس تحصیلی دانش آموزان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

697 - مطالعه نیازسنجی آموزشی نظام آموزش از راه دور دانشگاه پیام نور در راستای فرصت های یکسان آموزشی از دیدگاه اعضای هیات علمی و دانشجویان
مهران فرج‌اللهی محمد‌رضا سرمدی سید هاشم نعمتی

پژوهش حاضر با هدف بررسی و شناخت زیرساخت‌های آموزشی نظام آموزش از راه دور به ویژه چگونگی توزیع امکانات و خدمات آموزشی در مراکز و واحدهای آموزشی دانشگاه پیام نور در سطح کشور و در پیوند با ساختار آموزشی به روش توصیفی- پیمایشی انجام شده است. جامعة آماری از دو گروه اساتید و چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی و شناخت زیرساخت‌های آموزشی نظام آموزش از راه دور به ویژه چگونگی توزیع امکانات و خدمات آموزشی در مراکز و واحدهای آموزشی دانشگاه پیام نور در سطح کشور و در پیوند با ساختار آموزشی به روش توصیفی- پیمایشی انجام شده است. جامعة آماری از دو گروه اساتید و دانشجویان در مراکز و واحدهای آموزشی در 30 استان کشور (70 مرکز و واحد آموزشی) انتخاب گردیده است. سپس با شیوه اسنادی و پیمایشی دو پرسشنامه محقق ساخته شده (پرسشنامه دانشجویان، پرسشنامه اساتید) که پایایی آنها از طریق اجرای آزمون مجدد و محاسبه الفای گرونباخ برای دانشجویان 82٪ و اساتید 80٪ بدست آمد اجرا گردیده است. آنگاه برای پردازش اطلاعات از نرم افزار (Excel) و برای تجزیه و تحلیل آماری از نرم افزار (SPSS) استفاده گردید. سپس برای هر دانشگاه استان نیازسنجی آموزشی و خدماتی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. و یافته‌های پژوهش نشان داد که: 1-بین امکانات و خدمات آموزشی در مراکز و واحدهای آموزشی دانشگاه پیام نور با نیاز های آموزشی دانشجویان همخوانی وجود ندارد. بطوری که در اکثر مراکز آموزشی امکانات و خدمات آموزشی متناسب پاسخگویی نیاز‌های آموزشی دانشجویان نبوده است. 2-توزیع امکانات و خدمات آموزشی در مراکز و واحدهای آموزشی دانشگاه پیام نور از دیدگاه اعضای هیئات علمی متناسب نمی باشد به عبارت دیگر وضعیت امکانات و خدمات آموزشی در مراکز آموزشی از دیدگاه اعضای هیات علمی پایین‌تر از متوسط قرار دارد. 3-توزیع امکانات و خدمات آموزشی با نوع مراکز و واحدهای آموزشی دانشگاه پیام نور متناسب نمی‌باشد. بطوری که در مراکز بزرگ آموزشی توزیع امکانات و خدمات آموزشی نسبت به مراکز متوسط و کوچک در سطح پایین‌تری ارائه می‌گردد. 4- توزیع امکانات و خدمات آموزشی در مراکز و واحدهای آموزشی دانشگاه پیام نور از نظر اعضای هیأت علمی و دانشجویان این دانشگاه متناسب نمی‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

698 - اولویت بندی مهارتهای فن آوری اطلاعات و ارتباطات جهت کاربردی کردن آن در برنامه درسی دوره راهنمایی
زهرا طالب

هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه معلمان و متخصصان در رابطه با اولویت بندی مهارت های فن آوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) مورد نیاز دانش آموزان در برنامه درسی دوره راهنمایی می باشد. بر این اساس از بین 11010 نفر از معلمان دوره راهنمایی مناطق نوزده گانه شهر تهران با استفاده از جدو چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه معلمان و متخصصان در رابطه با اولویت بندی مهارت های فن آوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) مورد نیاز دانش آموزان در برنامه درسی دوره راهنمایی می باشد. بر این اساس از بین 11010 نفر از معلمان دوره راهنمایی مناطق نوزده گانه شهر تهران با استفاده از جدول مورگان280 نفر و از بین130 نفر از کارشناسان 37 نفر به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته می باشد که با استفاده از ماژول های بنیاد جهانیICDL و مطالعه ماژول های بنیاد ICDL ایران تهیه گردیده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های خی دو، تحلیل واریانس یک راهه، آزمون های توکی، LSD و U مان ویتنی استفاده گردیده است. نتایج پژوهش حاکی از آنست که دیدگاه معلمان و کارشناسان در خصوص بکارگیری مهارت های فاوای مورد نیاز دانش آموزان، همسو می باشد. همچنین از دیدگاه معلمان و متخصصان چهار مهارت جستجوی اینترنتی و پست الکترونیک، کامپیوتر و مدیریت فایل ها، نرم افزار ارائه مطلب و واژه پرداز از نظر اهمیت در اولویت اول آموزش، مفاهیم پایه سخت افزارو فناوری اطلاعات در اولویت دوم و بانک اطلاعاتی و صفحه گسترده در اولویت سوم آموزشی قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

699 - میزان آگاهی معلمان دوره راهنمائی از مبانی برنامه ریزی درسی و اصول یادگیری به منظور ارائه الگوی عملی جهت ارتقای دانش و مهارتهای آنان
احمد ولی پور عزت الله نادری علی شریعتمداری مریم سیف نراقی

هدف این پژوهش بررسی میزان آگاهی معلمان دوره راهنمائی از مبانی برنامه‌ریزی درسی و اصول یادگیری به منظور ارائه الگوی عملی جهت ارتقای دانش و مهارت‌های آنان است. روش انجام پژوهش زمینه‌ای است و جامعه آماری کلیه معلمان شاغل به تدریس در مدارس راهنمائی شهرستان بهشهر در سال تحصی چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی میزان آگاهی معلمان دوره راهنمائی از مبانی برنامه‌ریزی درسی و اصول یادگیری به منظور ارائه الگوی عملی جهت ارتقای دانش و مهارت‌های آنان است. روش انجام پژوهش زمینه‌ای است و جامعه آماری کلیه معلمان شاغل به تدریس در مدارس راهنمائی شهرستان بهشهر در سال تحصیلی 88 – 87 است، نمونه آماری 186 نفر از معلمان زن و مرد می‌باشند که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در این تحقیق از ابزار آزمون محقق ساخته (حاوی 40 سؤال چهار گزینه‌ای) استفاده شده است. داده‌ها در دو سطح توصیفی (با استفاده از جداول توزیع فراوانی، در صد، میانگین) و استنباطی (با استفاده از آزمون x2 و با نرم افزار Spss مورد توصیف و تجزیه و تحلیل قرار گرفت. عمده ترین یافته‌های پژوهش این است که میزان آگاهی معلمان دوره راهنمائی از مبانی برنامه‌ریزی درسی و اصول یادگیری با کسب میانگین 4/11 (در مقیاس 20 نمره‌ای) در حد متوسط است. و همچنین چون مقدار x2 به دست آمده در سطح اطمینان 95 درصد از مقدار x2 جدول بزرگتر است بنابراین پراکندگی پاسخ‌ها واقعی است و بین فراوانی پاسخها مشاهده شده و فراوانی مورد انتظار تفاوت معنی دار است. لذا می توان گفت که آگاهی معلمان دوره راهنمائی از مبانی برنامه‌ریزی درسی و اصول یادگیری در حد متوسط است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

700 - تبیین مؤلفه‌های آموزش چند فرهنگی و تحلیل آن در محتوای کتب درسی تاریخ دوره متوسطه ایران
دکتر حسن نجفی دکتر مهدی سبحانی نژاد رضا وفایی

ه&zwj;دف‌ پ&zwj;ژوه&zwj;ش‌ ح&zwj;اض&zwj;ر ب&zwj;ررس&zwj;ی‌ م&zwj;ی&zwj;زان‌ ت&zwj;وج&zwj;ه‌ ب&zwj;ه‌ مؤلفه‌های آموزش چند فرهنگی در ک&zwj;ت&zwj;اب‌‌های درسی تاریخ دوره متوسطه ایران است. تحقیق به شیوه اسنادی و تحلیل محتوی انجام شده است. ابتدا مؤلفه‌های آموزش چند فرهنگی به چکیده کامل

ه&zwj;دف‌ پ&zwj;ژوه&zwj;ش‌ ح&zwj;اض&zwj;ر ب&zwj;ررس&zwj;ی‌ م&zwj;ی&zwj;زان‌ ت&zwj;وج&zwj;ه‌ ب&zwj;ه‌ مؤلفه‌های آموزش چند فرهنگی در ک&zwj;ت&zwj;اب‌‌های درسی تاریخ دوره متوسطه ایران است. تحقیق به شیوه اسنادی و تحلیل محتوی انجام شده است. ابتدا مؤلفه‌های آموزش چند فرهنگی به کمک روش تحلیل اسنادی از متون نظری و سوابق پژوهشی احصاء و سپس میزان توجه به این مولفه‌ها تحلیل محتوی شده است. جامعه پژوهشی شامل 4 عنوان کتاب درسی تاریخ دوره متوسطه (تاریخ ایران و جهان 1 و 2، تاریخ معاصر ایران و تاریخ شناسی) در سال تحصیلی 94-1393 می‌باشد که با توجه به ماهیت موضوع پژوهش و محدودیت جامعه آماری از نمونه گیری صرف نظر شده و کل جامعه آماری به عنوان نمونه در نظر گرفته شده اند. ابزار اندازه گیری سیاهه تحلیل محتوا بوده و نتایج پژوهش با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. ع&zwj;م&zwj;ده‌ ت&zwj;ری&zwj;ن‌ ی&zwj;اف&zwj;ت&zwj;ه‌‌های پ&zwj;ژوه&zwj;ش‌ بیانگر آن است که: 1. در م&zwj;ج&zwj;م&zwj;وع‌ 291 مرتبه به مؤلفه‌های آموزش چند فرهنگی توجه شده است که میزان فراوانی و درصد آن در کتاب‌های درسی تاریخ ایران و جهان 1 و 2، تاریخ معاصر ایران و تاریخ شناسی به ترتیب 117 (2/40 %)، 57 (6/19 %)، 40 (7/13 %)، 77 (5/26 %) می‌باشد. 2. در بین مؤلفه‌های آموزش چند فرهنگی بیشترین توجه به مؤلفه معرفی فرهنگ‌های مختلف به دانش آموزان در محتوای کتب درسی با 62 فراوانی و 3/21 درصد و کمترین توجه به مؤلفه ایجاد زمینه درک متقابل از سیر تحول فرهنگ‌های مختلف در محتوای کتب درسی با 2 فراوانی و 7/0 درصد صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

701 - اولویت بندی مهارتهای فنآوری اطلاعات و ارتباطات جهت کاربردی کردن آن در برنامه درسی دوره راهنمایی
زهرا طالب علی شریعتمداری مریم سیف نراقی

هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه معلمان و متخصصان در رابطه بـا اولویـتبنـدیمهارتهای فنآوری اطلاعات و ارتباطات )فاوا( مورد نیاز دانشآموزان در برنامه درسـی دورهراهنمایی میباشد. بر این اساس از بین 11010نفر از معلمان دوره راهنمایی مناطق نوزده گانهشهر تهران با استفاده از جدول مور چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه معلمان و متخصصان در رابطه بـا اولویـتبنـدیمهارتهای فنآوری اطلاعات و ارتباطات )فاوا( مورد نیاز دانشآموزان در برنامه درسـی دورهراهنمایی میباشد. بر این اساس از بین 11010نفر از معلمان دوره راهنمایی مناطق نوزده گانهشهر تهران با استفاده از جدول مورگان 280نفر و از بین 130نفر از کارشناسـان 37نفـر بـهروش تصادفی خوشهای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته میباشـد کـه بـااستفاده از ماژولهای بنیاد جهانی ICDLو تغییرات آن بر اسـاس بنیـاد ICDLایـران ایجـادگردید.جهت تجزیه و تحلیـل دادههـا از آزمـونهـای خـی دو، تحلیـل واریـانس یـک راهـه،آزمونهای توکی و Uمان ویتنی استفاده گردیده است. نتایج پژوهش حـاکی از عـدم تفـاوتدیدگاه معلمان و کارشناسان در خصوص بکارگیری مهارتهای فاوای مورد نیاز دانشآمـوزانمیباشد. از دیدگاه معلمان و کارشناسان، بکارگیری کامپیوتر و مدیریت فایلها، بکارگیری واژهپرداز، جستجوی اینترنتی و پست الکترونیک و مفاهیم پایه سخت افزار و فنآوری اطلاعات و ارتباطات از نظر اهمیت در اولویت اول آموزش بکارگیری نرم افزار ارائـه مطلـب در اولویـتدوم و بانک اطلاعاتی و صفحه گسترده در اولویت سوم آموزشی قرار دارند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

702 - چارچوب برنامه درسی مبتنی بر توسعه سواد اطلاعاتی در دوره ابتدایی
نیره حسینی دکتر محسن خادمی

در دوران گذر از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی، نظام های آموزشی ناگزیر از تغییر و تحول متناسب با نیازمندی های عصر کنونی می باشند. امروزه دانش آموزان نیازمند کسب مهارت هایی هستند که آنها را در امر پردازش و استفاده از اطلاعات تا رسیدن به دانشِ خود ساخته یاری نماید و از آنا چکیده کامل

در دوران گذر از جامعه صنعتی به جامعه اطلاعاتی، نظام های آموزشی ناگزیر از تغییر و تحول متناسب با نیازمندی های عصر کنونی می باشند. امروزه دانش آموزان نیازمند کسب مهارت هایی هستند که آنها را در امر پردازش و استفاده از اطلاعات تا رسیدن به دانشِ خود ساخته یاری نماید و از آنان یادگیرندگانی مستقل و همیشگی بسازد که مدیر یادگیری خود باشند. از آنجا که رسیدن به یادگیری مادام العمر، یکی از نتایج بلافصل سواد اطلاعاتی است؛ این امر در سایة کسب مهارت های سواد اطلاعاتی محقق می شود. فراگیری مهارت های سواد اطلاعاتی در سال های اولیه مدرسه بدلیل زیربنایی بودن آموزش در این سنین، اهمیت ویژه ای دارد. تحقیق حاضر با هدف ارائة چارچوبی برای برنامه درسی مبتنی بر توسعه سواد اطلاعاتی دانش آموزان دوره ابتدایی، انجام شد. به این منظور ابتدا با مطالعه منابع و متون مربوط، استانداردهای سواد اطلاعاتی و عناصر اساسی برنامه درسی تعریف و مشخص گشت. سپس با توجه به استانداردهای سواد اطلاعاتی و نیز با عنایت به نتایج حاصل از پژوهش های نزدیک با موضوع تحقیق، ویژگی های عناصر اساسی برنامه درسی (هدف، محتوا، راهبردهای یاددهی ـ یادگیری و روش های ارزشیابی) بر مبنای توسعه سواد اطلاعاتی دانش آموزان دوره ابتدایی، استنباط و توصیف گردید و چارچوب کلی برنامه درسی مبتنی بر توسعه سواد اطلاعاتی دوره ابتدایی، تدوین و ارائه گشت. بر اساس این چارچوب، ویژگی های هر یک از عناصر اساسی برنامه درسی به گونه ای می باشد که در نهایت یک فراگیر مستقل، خودراهبر و پژوهنده و یادگیرنده مادام العمر را تربیت نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

703 - ارزیابی و تحلیل محتوای‌کتب هدیه‌های آسمان بر مبنای مهارت‌های تفکر‌انتقادی
حسین کریمیان فائزه ناطقی محمد سیفی

هدف ارزیابی و تحلیل محتوای کتاب هدیه های آسمان بر مبنای ‌تفکر انتقادی لیپمن در سطوح (تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی و توضیح) است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی از نوع تحلیل محتوا می باشد. جامعه آماری کل کتب هدیه‌های آسمان است که شامل کلیه کتابهای دوم تا ششم تحصیلی است که کل‌ چکیده کامل

هدف ارزیابی و تحلیل محتوای کتاب هدیه های آسمان بر مبنای ‌تفکر انتقادی لیپمن در سطوح (تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی و توضیح) است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی از نوع تحلیل محتوا می باشد. جامعه آماری کل کتب هدیه‌های آسمان است که شامل کلیه کتابهای دوم تا ششم تحصیلی است که کل‌کتابها بعنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات (چک لیست) محقق ساخته بر اساس مولفه‌های لیپمن با روایی صوری متخصصین است. تحلیل داده های جمع آوری شده از متون کتابهای مذکور نشان داد: 1- بین میزان توجه کتب در پایه های تحصیلی به مهارتهای تفکر انتقادی در سطوح مختلف(تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی، توضیح) متفاوت است. 2- سطح تجزیه و تحلیل در خصوص مهارتهای تفکر انتقادی در کل کتابها پایین تر از حد مطلوب است. 3- مهارت ترکیب از مهارتهای تفکر انتقادی درکتب هدیه های آسمان کمتر از حد انتظار می باشد. 4- سطح ارزشیابی در ارتباط با مهارتهای تفکر انتقادی در کل کتابهای هدیه های آسمان دوره ابتدایی پایین تر از حد مطلوب است. 5- مهارت توضیح از مهارتهای تفکر انتقادی درکتب هدیه های آسمان دوره ابتدایی گر چه نسبت به دیگر مهارتها بالاتر است ولی کمتر از حد انتظار می باشد.6- در کل میزان توجه کتب هدیه های آسمان به مهارتهای تفکر انتقادی در سطح پایین است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

704 - نقش برخی از ویژگی های معلمان ابتدایی بر میزان آگاهی آنها از اصول تعلیم و تربیت در استان کردستان
فردین عبداللهی علی شریعتمداری عزت االله نادری

هدف این پژوهش بررسی میزان آگاهی معلمان دورهی ابتدایی از اصول تعلیمو تربیت به منظور ارائهی الگویی مناسب جهت ارتقای سطح آگاهی آنها از اصولتعلیم و تربیت در استان کردستان میباشد.روش انجام پژوهش روش زمینهای بوده و جامعه آماری شامل کلیه معلمانشاغل به تدریس در مدارس ابتدایی اس چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی میزان آگاهی معلمان دورهی ابتدایی از اصول تعلیمو تربیت به منظور ارائهی الگویی مناسب جهت ارتقای سطح آگاهی آنها از اصولتعلیم و تربیت در استان کردستان میباشد.روش انجام پژوهش روش زمینهای بوده و جامعه آماری شامل کلیه معلمانشاغل به تدریس در مدارس ابتدایی استان کردستان در سال تحصیلی 88-89میباشد. نمونه آماری سیصد و هفتاد نفر از معلمان است که به روش نمونه گیریخوشهای چند مرحلهای و تصادفی ساده انتخاب شدند. در این پژوهش از ابزار محققساخته شامل پرسشنامه )حاوی چهل سؤال چهار گزینهای( استفاده شده استهمچنین در این پرسشنامه از متغیرهایی مانند سطح تحصیلات ،رشته تحصیلی وسابقه تدریس استفاد شده است.عمدهترین یافتههای این پژوهش این است که به طور کلی میزان آگاهی معلمانابتدایی از اصول تعلیم و تربیت پایینتر از متوسط بوده و بین میانگین نمرهها بر حسب متغیرهای سطح تحصیلات، رشته تحصیلی و سابقه تدریس تفاوت معناداریوجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

705 - بررسی وضعیت آموزش فلسفه در برنامه‌ی درسی سه ساله اول دوره‌ی ابتدایی از دیدگاه معلمان
احمد هاشمی ابوالفضل عباسی

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان استفاده از مؤلفه های آموزش فلسفه در برنامه درسی سه ساله اول دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل 280 نفر از معلمان دوره ابتدایی شهرستان لامرد در سال تحصیلی 1395-1394 می باشد که از چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان استفاده از مؤلفه های آموزش فلسفه در برنامه درسی سه ساله اول دوره ابتدایی از دیدگاه معلمان می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل 280 نفر از معلمان دوره ابتدایی شهرستان لامرد در سال تحصیلی 1395-1394 می باشد که از این بین 162 نفر با استفاده از فرمول کوکران و با استفاده از روش تصادفی منظم اعضای نمونه مشخص شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بر اساس اهداف برنامه ی آمـوزش فلسفه لیپمن می باشد. به منظور بررسی روایی، پرسشنامه در اختیار 30 نفر از متخصصان حوزه ی تعلیم و تربیت و سرگروه های آموزشی قرار گرفت و پس از انجام اصلاحات و تأیید روایی، پایایی ابزار با استفاده از روش آلفای کرونباخ 88/. محاسبه شد. نتایج این پژوهش که حاصل 153 پرسشنامه عودت داده شده بود نشان داد میزان استفاده از مؤلفه های توانایی تعقل، پرورش خلاقیت، رشد فردی و میان فردی و مؤلفه ی درک اخلاقی در برنامه درسی سه سال اول دوره ابتدایی در سطح نسبتاً مطلوبی می باشد. همچنین میزان استفاده از توانایی مفهوم یابی در تجربه برای برنامه درسی پایه ی اول و سوم در سطح نسبتاً مطلوب و برای پایه دوم در سطح نامطلوبی ارزیابی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

706 - ارزیابی جایگاه ابعاد و مؤلفه‌های هوش فرهنگی در محتوای کتاب‌های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه ایران
حسن نجفی علیرضا صادقی

پژوهش با هدف، ارزیابی جایگاه ابعاد و مؤلفه‌های هوش فرهنگی در محتوای کتاب‌های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه ایران به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کلیه کتاب‌های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه در سال تحصیلی 94- 1393 است که ب چکیده کامل

پژوهش با هدف، ارزیابی جایگاه ابعاد و مؤلفه‌های هوش فرهنگی در محتوای کتاب‌های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه ایران به روش توصیفی، از نوع تحلیل محتوا انجام شد. جامعه پژوهشی، کلیه کتاب‌های درسی حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه در سال تحصیلی 94- 1393 است که با توجه به انطباق با منطق تحلیلی پژوهش از نمونه‌گیری هدفمند استفاده شده و همه چهار کتاب درسی مطالعات اجتماعی سال اول، جامعه‌شناسی سال دوم، جامعه‌شناسی سال سوم و تعلیمات اجتماعی سال چهارم به عنوان نمونه در نظر گرفته شده‌اند. ابزار اندازه‌گیری، چک‌لیست تحلیل محتوای محقق ساخته بوده که روایی آن با استفاده از روش صوری- محتوایی و نظر متخصصان تأیید شده و پایایی آن نیز با روش باز آزمایی 93/0 محاسبه گردید. نتایج پژوهش با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی در فرایند تحلیلی نرم‌افزار آنتروپی شانون نسخه 2015 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته‌اند. عمده‌ترین یافته‌های پژوهش بیان‌گر آن می‌باشد که کتاب‌های حوزه مطالعات اجتماعی دوره دوم متوسطه 747 مرتبه به ابعاد و مؤلفه‌های هوش فرهنگی، توجه کرده بودند که میزان آن در پایه‌های اول، دوم، سوم و چهارم به ترتیب 119، 167، 208 و 253 مرتبه بود. همچنین در بین ابعاد مورد ارزیابی بعد فراشناختی با میزان بار اطلاعاتی 986/0 و ضریب اهمیت 266/0 بیش‌ترین و بعد رفتاری با میزان بار اطلاعاتی 785/0 و ضریب اهمیت 212/0 کم‌ترین توجه را به خود اختصاص داده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

707 - بررسی حمل ونقل در دوران قاجار وتاثیر ان در تجارت بر اساس مندرجات روزنامه :حبل المتین کلکته"
شیرین شریفی غلام حسین زرگری نژاد سینا فروزش

بررسی حمل و نقل در دوران قاجار و تأثیر آن بر تجارت، براساس مندرجات روزنامه حبل‌المتین کلکته چکیده همواره در تمامی اعصار و در تمامی مکان‌ها، حمل و نقل از عوامل مهم و تأثیرگذار بر تجارت تلقی می‌شود. در بررسی مسائل و مشکلات بازرگانی و بازرگانان در دوره قاجار نیز، این عامل چکیده کامل

بررسی حمل و نقل در دوران قاجار و تأثیر آن بر تجارت، براساس مندرجات روزنامه حبل‌المتین کلکته چکیده همواره در تمامی اعصار و در تمامی مکان‌ها، حمل و نقل از عوامل مهم و تأثیرگذار بر تجارت تلقی می‌شود. در بررسی مسائل و مشکلات بازرگانی و بازرگانان در دوره قاجار نیز، این عامل مهم و عوامل وابسته به آن از اهمیت خاصی برخوردار است. بی‌تردید یکی از مؤلفه‌های مهم و تأثیرگذار در عقب ماندگی تجارت ایران در آن دوران وضعیت نامساعد ترابری بود. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که، براساس گفته‌های شاهدان عینی، شاهراه‌ها و جاده‌های مناسب در ایران بسیار کم بود و قابل مقایسه با کشورهایی که با آنها داد و ستد می‌شد نبود. زمانی طولانی لازم بود تا ایران دارای خطوط راه‌آهن شود. حمله به قوافل و کاروان‌ها توسط عشایر، متمردان و دزدان، از دغدغه‌های عظیم تجار به حساب می‌آمد. گاه امنیت نسبی توسط بعضی از حکام لایق و دلسوز پدید می‌آمد، اما پایدار نبود. وسایل ارتباطی، نظیر پست و تلگراف، بسیار ابتدایی و دارای نواقص بسیار بود و بازرگانان را در بسیاری از اوقات دچار مشکل می‌ساخت. رقابت‌های دولت روس و انگلیس در این زمینه، به‌خصوص راه‌آهن را، نباید از نظر دور داشت. هدف تحقیق حاضر که با بهره‌گرفتن از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر مندرجات روزنامه حبل‌المتین کلکته می‌باشد، تبیین عوامل بازدارنده حمل و نقل و راه‌ها و تأثیر آن بر تجارت در دوران قاجار است. واژه‌های کلیدی : حمل و نقل ، تجارت ، دوران قاجار ، روزنامه حبل المتین کلکته پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

708 - عوامل موثر در تعاملات فرهنگی و تمدنی مسلمانان و مسیحیان در اندلس(عصر اموی)
سید عباس وزیری احمد اشرفی محمدنبی سلیم

پس از شکل‌گیری حکومت اسلامی توسط پیامبر در یثرب، مدنیت اسلامی نیز پایه‌گذاری نمادین شد. درپی گسترش اسلام در جزیره‌العرب، بین‌النهرین، ایران، روم، مصر، ماوراء‌النهر، شمال آفریقا و سرانجام جنوب اروپا، تمدن نوپای اسلامی وارد مرحله جدیدی گردید. لذا تلاش بیشتر برای تعاملات ف چکیده کامل

پس از شکل‌گیری حکومت اسلامی توسط پیامبر در یثرب، مدنیت اسلامی نیز پایه‌گذاری نمادین شد. درپی گسترش اسلام در جزیره‌العرب، بین‌النهرین، ایران، روم، مصر، ماوراء‌النهر، شمال آفریقا و سرانجام جنوب اروپا، تمدن نوپای اسلامی وارد مرحله جدیدی گردید. لذا تلاش بیشتر برای تعاملات فرهنگی و نیز شکوفایی، توسعه و انتقال تمدن اسلامی احساس شد. اسپانیای اسلامی قبل از ورود مسلمانان به لحاظ فرهنگی و تمدنی وضعیت مناسبی نداشت، با استقرار حکومت امویان(138-422ق)، حاکمان اموی با تدبیر، تسامح و عقلانیت مدنی در صدد شکوفایی تمدن اسلامی در این خطه برآمدند. آنچه در این نوشتار با تکیه بر روش تاریخی برآن تاکید می‌شود این است که؛ چه عواملی در تعاملات فرهنگی و تمدنی اسلام و مسیحیت در اندلس عصر امویان تاثیر داشته است؟ یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که راز موفقیت امویان اندلس، تکیه برآموزه‌های دینی، حاکمیت مبتنی بر عقلانیت، تلاش دانشمندان و تسامح و تساهل حاکمان بوده، که رشد و شکوفایی تمدن اسلامی را در پی داشته و به ثبات آن در این منطقه یاری رسانده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

709 - وضعیت اجتماعی معلولان در دوران قاجار
کامران عاروان

این مقاله بر این قصد است تا پایگاه ، جایگاه و نقش اجتماعی معلولان در دوره قاجاریه را بر اساس اسناد و منابع دست اول و تحلیل اسنادی بکاود . علاوه بر این مشخص نماید که افراد دارای معلولیت در جامعه در چه وضعیتی بسر می بردند و این امر را هم در ساختارهای اجتماعی و هم در محتوا چکیده کامل

این مقاله بر این قصد است تا پایگاه ، جایگاه و نقش اجتماعی معلولان در دوره قاجاریه را بر اساس اسناد و منابع دست اول و تحلیل اسنادی بکاود . علاوه بر این مشخص نماید که افراد دارای معلولیت در جامعه در چه وضعیتی بسر می بردند و این امر را هم در ساختارهای اجتماعی و هم در محتوای فرهنگی و ذهنیتی جامعه ایرانی نسبت به این گروه ردیابی کرده و بدون ابراز احساسات و ارزشداوری نسبت به این وضعیت ، واقعیت های موجود را ارائه کند . از سویی دیگر در خصوص پایگاه ، جایگاه و نقش اجتماعی آنها از نظریات جامعه شناسی همراه با تطبیق با واقعیت های عینی معلولان استفاده شد . نتیجه حاصل شده از دوره قاجار نشانگر جایگاه و نقش بسیار اندک و نازلی بوده است که جامعه ایرانی بواسطه ساختارهای سنتی خود در عرصه اجتماعی به معلولان تحمیل و تلقین می کرد . این جایگاه و نقش به تمام عرصه های سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی تسری پیدا می کرد و معلول در برابر انجام این خواسته های اجتماعی نقش و جایگاهی برای خود تصور نمی کرد و رفتارهای ناشی از ترحم های خویشاوندی و قبیله ای و بنده نوازی و مهرورزی دینی در برون رفت از این وضعیت کارساز نبوده است . زمان امیر کبیر و دوره مشروطه تلاش های جدیدی برای تغییر و تحول این وضعیت برای معلولان رخ داد که استمرار آن شرایط جدیدی را ولو مقطعی (از لحاظ زمانی) و منطقه ای (از لحاظ گستره جغرافیایی) بوجود آورد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

710 - بازتاب و مقایسه وجوه سیاسیِ زندگیِ اجتماعی ایرانیان در متون «راحه الصدور و آیه السرور» و« چهارمقاله
فرهاد پروانه مجتبی گراوند رسول رستمی

زندگی اجتماعیِ ایرانیان در چهار مقوله ی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی قابل برّرسی و تعمّق است. این نوشتار به برّرسی مقایسه ای وجوه سیاسیِ زندگی اجتماعیِ ایرانیان در دو اثر" راحه الصدور و چهارمقاله " پرداخته است. و پاسخی است بر این پرسش که متون منتخب مورد نظر چه گستره چکیده کامل

زندگی اجتماعیِ ایرانیان در چهار مقوله ی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی قابل برّرسی و تعمّق است. این نوشتار به برّرسی مقایسه ای وجوه سیاسیِ زندگی اجتماعیِ ایرانیان در دو اثر" راحه الصدور و چهارمقاله " پرداخته است. و پاسخی است بر این پرسش که متون منتخب مورد نظر چه گستره ای از مقولات مرتبط به وجوه سیاسی زندگیِ اجتماعی ایرانیان را در بر می گیرند؟ نگارنده در این مقاله به بیان کامل وجوه سیاسی در دو اثر ومقایسه آن ها کوشیده است. روش انجام این پژوهش، توصیفی و تحلیلی می باشد. ودر صدد آن است که متن این دو اثر که در ابواب مختلف زندگی ایرانیان، تألیف شده را مورد مطالعه قرار داده ، سپس داده های به دست آمده را به صورتی منظم و مرتب در عرصة سیاسی برّرسی کند. نتیجة حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که در هر دو اثر، به مقولات سیاسی پرداخته شده است اما در مقایسه، متن کتاب راحه الصدور، بیشترین وجوه سیاسیِ زندگی اجتماعی ِایرانیان، را به تصویر کشیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

711 - تأثیر نظام مالکیت ارضی بر تحولات علمی و فرهنگی دورۀ تیموری
فاطمه السادات فیروزی عبدالرسول عمادی علیرضا منصوری

چکیده: تأثیر نظام مالکیت ارضی بر تحولات علمی و فرهنگی دورۀ تیموری شکوفایی علمی و فرهنگی دورۀ تیموری که گاهی از آن با عنوان رنسانس تیموری یاد می‌ شود ، نیازمند حمایت‌ های اقتصادی بود ، و نمی‌ توان آن را تنها بر اساس علایق فردی برخی از سلاطین تیموری به علم و دانش تبیین ک چکیده کامل

چکیده: تأثیر نظام مالکیت ارضی بر تحولات علمی و فرهنگی دورۀ تیموری شکوفایی علمی و فرهنگی دورۀ تیموری که گاهی از آن با عنوان رنسانس تیموری یاد می‌ شود ، نیازمند حمایت‌ های اقتصادی بود ، و نمی‌ توان آن را تنها بر اساس علایق فردی برخی از سلاطین تیموری به علم و دانش تبیین کرد . در مقالۀ حاضر با رویکرد تاریخ‌ نگارانۀ عقلانیت نقاد توضیح می‌ دهیم که نظام اقتصادی و مالیاتی و زمین‌ داری دورۀ تیموری ، که نمونۀ شاخص آن با نام سیورغال شناخته می‌شود ، گرچه از طرف حکومت مرکزی متناسب با زیست‌ بوم سیاسی و اجتماعی آن دوره و در راستای اهداف اقتصادی و سیاسی حکام اعمال شد ، ولی تبعات پیش‌بینی نشده‌ ای داشت که یکی از آن‌ها ایجاد زمینۀ مناسبی برای حمایت از نهادهای علمی و فرهنگی آن دوره بود. کلمات کلیدی : علم دورۀ تیموری ، سیورغال ، اقتصاد دورۀ تیموری، عقلانیت نقاد، پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

712 - همگرایی دینی اسلام و مسیحیت در اندلس
سید عباس وزیری احمد اشرفی حسن شادپور

بررسی تعاملات مذهبی و فرهنگی بین مسلمانان و مسیحیان اندلس در دوره امویان در سیر تحولات تاریخ اسلام ، از موضوع های مهمی است که علی رغم اشاره مکرر به آن، هنوز از زوایای متعدد قابل پیگیری است. از جمله آن بخش از تعاملات و تسامحات که اثر مستقیم بر مناسبات اسلام و مسیحیت داشت چکیده کامل

بررسی تعاملات مذهبی و فرهنگی بین مسلمانان و مسیحیان اندلس در دوره امویان در سیر تحولات تاریخ اسلام ، از موضوع های مهمی است که علی رغم اشاره مکرر به آن، هنوز از زوایای متعدد قابل پیگیری است. از جمله آن بخش از تعاملات و تسامحات که اثر مستقیم بر مناسبات اسلام و مسیحیت داشته است. آن چه تعاملات بین مسلمانان و مسیحیان در اندلس را از اهمیت مطالعاتی برخوردار ساخت، تسامح دینی و همزیستی مسالمت آمیز فرهنگی و اجتماعی اسلام بود. گشوده شدن اسپانیا به دست مسلمانان، سرآغاز عصر نوینی بود و از آن پس، تحول عظیمی در زندگی و نظام اجتماعی پدیدار گشت. گرایش مسیحیان اسپانیا به جاذبه های مذهبی اسلام و تسامح سیاسی اعراب فاتح در کنش با اهالی منطقه، درک متقابل دینی پیروان دو کیش را از همگرایی رقم زد. مقاله حاضر نگاهی است نو که با تکیه بر روش مطالعات کتابخانه ای ، این فرضیه را که همگرایی اسلام و مسیحیت در اندلس، بر پایه تعاملات دینی و مذهبی استوار بوده و به ثبات تمدن و فرهنگ اسلامی در این منطقه یاری رسانده است به محک آزمایش گذاشته است. نتیجه پژوهش گواه است که تعاملات و همگرایی مذهبی در اندلس، با وجود تنوع فرهنگی و قومی، بین دو قشر حکومتگر و متبوع سازگاری ایجاد نمود و این همسوئی تا زمان ورود نیروهای مداخله گر، شکوفائی علمی و ثبات دینی و مذهبی اهالی اندلس را تداوم بخشید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

713 - بررسی روند چگونگی شکل گیری و گسترش نهاد نوین پست در دوره قاجار و پهلوی اول
عبدالرضا فولادوند سهیلا ترابی فارسانی علیرضا ابطحی

چکیده زمان روی کارآمدن قاجارها، هیچگونه سیستم ارتباطی منظمی در کشور وجود نداشت. کشور از یک دوره نسبتاً طولانی جنگ و کشمکش های نیروهای سیاسی برای دست یابی به قدرت، آسیب جدی دید بود و بسیاری از زیرساخت های ارتباطی شبکه حمل و نقل خصوصاً چاپارخانه ها نابود شده بود. در زمان چکیده کامل

چکیده زمان روی کارآمدن قاجارها، هیچگونه سیستم ارتباطی منظمی در کشور وجود نداشت. کشور از یک دوره نسبتاً طولانی جنگ و کشمکش های نیروهای سیاسی برای دست یابی به قدرت، آسیب جدی دید بود و بسیاری از زیرساخت های ارتباطی شبکه حمل و نقل خصوصاً چاپارخانه ها نابود شده بود. در زمان نادرشاه، حتی سربازان شاغل در این مراکز به میدان های جنگ فراخوانده شده بودند؛ در نتیجه هیچ سازمان رسمی جهت فرستادن اطلاعات از یک بخش به بخش دیگر از کشور، حتی بین والیان و دولت مرکزی وجود نداشت. اصلاحات عمیق دامنه دار و وسیعی در خطوط ارتباطی و شبکه حمل و نقل در دوره پهلوی ایجاد شد. راههای شوسه ساخته شد بنابراین ساختمان پست مرکزی در تهران و برخی از نواحی شهری بزرگ ساخته شد. هدف پژوهش حاضر، بررسی روند چگونگی شکل گیری و گسترش نهاد نوین پست در دوره قاجار و پهلوی ایران بود. روش این پژوهش تاریخی از نوع تحلیلی است که بر پایه مطالعات و بررسی های کتابخانه ای و اسناد آرشیوی است. گردآوری داده ها پس از نقد و بررسی آنها مورد تفسیر و تحقیق قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

714 - بازشناسی حمام‌های مشهد در دوره ناصری بر اساس متون و نقشه‌های تاریخی
محسن طبسی سپیده موسوی

چکیده پاکیزگی، که از روزگاران کهن اهمیت داشت، با ظهور اسلام، ضرورتی دوچندان یافت و حمام‌ها به تدریج جای خود را در ساختار شهری پیدا کردند. مطالعه سیر تاریخی حمام‌ها، متکی بر مستندات مکتوب است زیرا گرمابه‌ها به دلیل تغییر شرایط اجتماعی، در معرض آسیب و تخریب قرار داشته‌ان چکیده کامل

چکیده پاکیزگی، که از روزگاران کهن اهمیت داشت، با ظهور اسلام، ضرورتی دوچندان یافت و حمام‌ها به تدریج جای خود را در ساختار شهری پیدا کردند. مطالعه سیر تاریخی حمام‌ها، متکی بر مستندات مکتوب است زیرا گرمابه‌ها به دلیل تغییر شرایط اجتماعی، در معرض آسیب و تخریب قرار داشته‌اند. حمام‌های تاریخی مشهد وضعیتی اسفبارتر دارند. متأسفانه از حمام‌های دوره ناصری کمتر اثری برجای مانده است. لذا هدف این تحقیق، بازشناسی حمام‌های مشهد در دوره ناصری بر اساس متون تاریخی و نقشه‌های برجای مانده از آن روزگار است. در مطالعه حاضر از روش تاریخی بهره گرفته شده که اطلاعات لازم را به روش اسنادی و میدانی فراهم آورده شده است. منابع تحقیق عبارتند از متون تاریخی مطلع الشمس و نفوس ارض اقدس، و نقشه جولیس. نتایج تحقیق، نشان از اختلاف تعداد حمام‌ها در سه سند مذکور دارد. دلایل اختلاف، مشخص نبودن مرزهای محله‌ها و غیر بومی بودن جولیس و اعتمادالسلطنه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

715 - مطالعه ای در باره تحولات آموزشی و تأسیس مدارس جدید در شهر ساری در عصر قاجار
بهرنگ اسماعیلی شاد

هدف از این پژوهش، مطالعه تحولات آموزشی و تاریخ تأسیس اولین مدارس به سبک جدید در شهر ساری در عصر قاجار می باشد. برای دستیابی به این هدف، از روش تاریخی-تحلیلی و با تکیه بر منابع تاریخی بهره گرفته شده است. ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ اﻣﺮوز اﯾﺮان ﻣﺆﯾﺪ آن اﺳت که ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ مدر چکیده کامل

هدف از این پژوهش، مطالعه تحولات آموزشی و تاریخ تأسیس اولین مدارس به سبک جدید در شهر ساری در عصر قاجار می باشد. برای دستیابی به این هدف، از روش تاریخی-تحلیلی و با تکیه بر منابع تاریخی بهره گرفته شده است. ﺑﺮرﺳﯽ ﺳﺮﮔﺬﺷﺖ ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ اﻣﺮوز اﯾﺮان ﻣﺆﯾﺪ آن اﺳت که ﻧﻈﺎم آﻣﻮزﺷﯽ مدرن اﯾﺮان نشأت گرفته از یک ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﺎرﯾﺨﯽ اﺳﺖ که شروع آن همزمان با تحولات دوره قاجار در عرصه های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می باشد. بزرگانی چون میرزا ابوالقاسم قائم مقام فراهانی و میرزا تقی خان امیر کبیر با پی بردن به عقب ماندگی کشور، سعی در جبران این عقب ماندگی نمودند که مهم ترین تلاش در این عرصه، تأسیس مدرسه دارالفنون می باشد. اگرچه تاسیس مدارس جدید در عصر قاجار با مشکلات زیادی روبرو بوده است که می توان آنها را به موانع سیاسی، مالی، اجتماعی و فرهنگی تقسیم بندی کرد اما تأسیس و شکل گیری این مدارس در ایران مسبب کمک به توسعه نظام آموزشی و فرهنگ در دوره های بعدی بود. در سال های پس از انقلاب مشروطه، تأسیس مدارس به سبک جدید، روند سریع تری پیدا کرد و در تهران و شهرهای مهم ایران، مدارس جدیدی تأسیس شد. در استان مازندران نخستین بار در سال ۱۳۲۴ ه.ق / ۱۲۸۵ ه.ش مقارن با انقلاب مشروطه در شهرهای ساری، بابل و آمل مدارس جدیدی تأسیس شد. پژوهش حاضر به مطالعه درباره مدارس جدید شهر ساری می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

716 - جایگاه اجتماعی زنان در گذار از دوران جاهلی به اموی
محمود رضوانی کیا محمدنبی سلیم احمد اشرفی

بر پایه شواهد تاریخی، زنان در جامعه عرب پیشا اسلام یا عصر جاهلی، از همان جایگاه و حقوقی برخوردار بودند که دیگر زنان جوامع بدوی و عشیرتی روزگار کهن بهره مند بودند. هنگامی که پرتو اسلام بر جامعه عرب تابیدن گرفت، زمینه ارتقای منزلت اجتماعی زن فراهم شد، اما با برآمدن امویان چکیده کامل

بر پایه شواهد تاریخی، زنان در جامعه عرب پیشا اسلام یا عصر جاهلی، از همان جایگاه و حقوقی برخوردار بودند که دیگر زنان جوامع بدوی و عشیرتی روزگار کهن بهره مند بودند. هنگامی که پرتو اسلام بر جامعه عرب تابیدن گرفت، زمینه ارتقای منزلت اجتماعی زن فراهم شد، اما با برآمدن امویان، افکار جاهلی زنده شد و بار دیگر زنان از دیده جامعه مردسالار و سنتی، هدف تهدیدها و آسیبها قرار گرفتند.پژوهش حاضر با طرح این فرضیه که احیای ارزشها و هنجارهای قومی و جاهلی در عهد امویان در تغییر وضعیت زنان از ایده آل اسلام به وضعیت مقرر عهد جاهلی موثر بوده است بر سر آن است تا به شیوه مطالعات نظری و بر مبنای استناد به منابع معتبر تاریخی، چگونگی و چرائی احیای ارزشها و هنجارهای قومی و جاهلی در عهد امویان و تاثیر آن بر وضعیت زنان در تغییر از ایده آل اسلام به وضعیت عهد جاهلی را به بحث بکشاند.نتیجه تحقیق نشان می دهد،گرچه اسلام و دعوت پیامبر (ص)، امری فراتر از مسایل قومی و قبیله ای بود، اما در جامعه سنتگرای عرب، در چارچوب ارزش ها و قواعد قبیله ای فهم شد و مبنای عمل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی قرار گرفت و با روی کار آمدن بنی امیه تعصبات جاهلی عربی بیش از پیش جلوه نمود. بازگشت جاهلیت در تمامی ابعاد زندگی مسلمانان خاصه انحطاط منزلت زن در جامعه و خانواده در اثر اختلال در روند تعمیق فرهنگ اسلامی بعد از پیامبر (ص) از جمله پیامدهای آن بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

717 - واکاوی تاریخی تحلیلی تأثیر مؤلفه های کالبدی، بر حس تعلق خاطر در مساجد دوره صفوی از دید نمازگزاران (مطالعه‌ موردی‌ مساجد امام‌خمینی(ره)، شیخ‌لطف‌الله، حکیم‌ و آقانور شهر اصفهان)
مهدیه احمدی هیرو فرکیش وحید احمدی احمد میرزا کوچک خوشنویس

یکی از درخشان‌ترین دوره‌های معماری ایران پس از ورود اسلام، دوره‌ صفوی است. اما شاید تاریخ معماری آن نسبت به دوره‌های سلجوقی، ایلخانی و تیموری ناشناخته مانده ‌است. شاید با معناترین بنا در شهراسلامی، مسجد باشد. معماری مسجد، علاوه بر رعایت اصول کاربردی وتزیینی، بر مفاهیمی چکیده کامل

یکی از درخشان‌ترین دوره‌های معماری ایران پس از ورود اسلام، دوره‌ صفوی است. اما شاید تاریخ معماری آن نسبت به دوره‌های سلجوقی، ایلخانی و تیموری ناشناخته مانده ‌است. شاید با معناترین بنا در شهراسلامی، مسجد باشد. معماری مسجد، علاوه بر رعایت اصول کاربردی وتزیینی، بر مفاهیمی دینی‌واعتقادی اشاره دارد. پژوهش حاضر ‌‌دنبال پاسخگویی ‌‌به ‌‌سوال، چه ارتباطی از طریق واکاوی تاریخی تحلیلی مابین حس تعلق‌خاطر و مؤلفه‌های کالبدی مساجد دوره صفوی ‌‌‌وجود دارد؟می‌‌‌باشد. هدف این تحقیق شناسایی ‌وتبیین مؤلفه‌‌های کالبدی در معماری مساجد صفوی، با انجام مطالعات کتابخانه‌ای ‌ومیدانی، و استفاده از روش آمیخته اکتشافی،وسنجش میزان تأثیر مؤلفه‌‌های کالبدی بر میزان تعلق‌خاطر افراد، است. پس از واکاوی تاریخی تحلیلی، شناسایی مؤلفه‌‌های شکل‌دهنده نظام‌کالبدی مساجد صفوی وتایید آنها توسط 73 استادتمام یا دانشیار دانشگاه‌های کشور در حوزه معماری اسلامی، دسته‌بندی نظام‌کالبدی در 5 دسته مؤلفهکالبدی-‌سازمان ‌فضایی-نور-کالبد و هندسه-سلسله ‌مراتب صورت گرفت و معیارهای موثر بر افزایش حس تعلق‌خاطر، ‌استخراج شد. دو مدل پرسشنامه طبق طیف ‌لیکرت تنظیم و با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری، روابط بین متغیرها و میزان تأثیر آنها در مساجدامام‌خمینی، شیخ‌لطف‌الله، حکیم‌وآقانور بدلیل مشابهت چهار مسجد با یکدیگر از جهات مختلف، صورت گرفت. یافته‌‌های تحقیق وجود رابطه معنادار بین مؤلفه‌‌های نظام‌کالبدی با میزان حس تعلق‌خاطر نمازگزاران را نشان می‌‌‌دهد، که درآن میزان تأثیرگذاری مؤلفه‌کالبدی از 5 دسته مؤلفه ذکرشده، ‌بیشتر بود. همچنین وجود مؤلفه‌‌های نظام‌کالبدی درکنار هم، سبب ایجاد حس تعلق‌خاطر به آن مسجد شده؛ودر نهایت اگر در مساجد جدید، ‌مؤلفه‌های نظام کالبدی به صورت مناسب و هماهنگ با هم تعریف شوند، حس تعلق‌خاطر در نمازگزاران افزوده می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

718 - تأثیرتشکل‌ها و انجمن‌های زنانه بر ارتقای جایگاه زنان در جامعه دوره قاجار
فاطمه محبوب علی اصغر داودی حمید سعیدی جوادی

10.30495/hstr.2023.1975830.1816

در دوره قاجار زنان در جامعه‌ای سنتی و مردسالار، از کمترین میزان حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخوردار بودند. عواملی مانند انقلاب مشروطه و گسترش افکار فمینیستی در نتیجه گسترش ارتباطات ایران و غرب باعث شد برخی از زنان روشنفکر و پیشرو به فکر احقاق حقوق زنان در این چکیده کامل

در دوره قاجار زنان در جامعه‌ای سنتی و مردسالار، از کمترین میزان حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخوردار بودند. عواملی مانند انقلاب مشروطه و گسترش افکار فمینیستی در نتیجه گسترش ارتباطات ایران و غرب باعث شد برخی از زنان روشنفکر و پیشرو به فکر احقاق حقوق زنان در این محیط سنتی و مذهبی بیافتند. بدین منظور زنان چند نهادها آموزشی و مدنی مانند مدارس دخترانه و انجمن‌ها و نشریات زنانه برای آگاهی‌بخشی به زنان و فعالیت در جهت احقاق حقوقشان تأسیس کردند. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش انجمن‌ها و تشکل‌های زنانه در جهت ارتقای جایگاه زنان در جامعه دوره قاجار است. بدین منظور این سؤال طرح می‌شود که انجمن‌ها و تشکل‌های زنانه چه تأثیری بر ارتقای جایگاه زنان در دوره قاجار داشته‌اند؟ فرضیه این است که این انجمن‌ها و تشکل‌ها از طریق رشد آگاهی، تغییر نگرش و هویت بخشیدن به زنان باعث بهبود جایگاه اجتماعی و سیاسی زنان در این مقطع شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این انجمن‌ها با تأسیس چندین مدرسه دخترانه، ایجاد جلسات و گردهمایی، تأسیس نشریه و آگاهی‌بخشی به زنان، باعث رشد آگاهی، تغییر نگرش و مطالبه‌گری تعداد زیادی از زنان شده و مقدمات و شرایط ورود آنها به اجتماع را فراهم آورده‌اند. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است و داده‌ها به شیوه کتابخانه‌ای گردآوری شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

719 - تأثیر انجمن‌ها و تشکل‌های زنانه بر ارتقای جایگاه زنان در جامعه دوره قاجار
فاطمه محبوب علی اصغر داوودی حمید سعیدی جوادی

10.30495/hstr.2023.1961637.1774

در دوره قاجار زنان در جامعه‌ای سنتی و مردسالار، از کمترین میزان حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخوردار بودند. عواملی مانند انقلاب مشروطه و گسترش افکار فمینیستی در نتیجه گسترش ارتباطات ایران و غرب باعث شد برخی از زنان روشنفکر و پیشرو به فکر احقاق حقوق زنان در این چکیده کامل

در دوره قاجار زنان در جامعه‌ای سنتی و مردسالار، از کمترین میزان حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخوردار بودند. عواملی مانند انقلاب مشروطه و گسترش افکار فمینیستی در نتیجه گسترش ارتباطات ایران و غرب باعث شد برخی از زنان روشنفکر و پیشرو به فکر احقاق حقوق زنان در این محیط سنتی و مذهبی بیافتند. بدین منظور زنان چند نهادها آموزشی و مدنی مانند مدارس دخترانه و انجمن‌ها و نشریات زنانه برای آگاهی‌بخشی به زنان و فعالیت در جهت احقاق حقوقشان تأسیس کردند. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش انجمن‌ها و تشکل‌های زنانه در جهت ارتقای جایگاه زنان در جامعه دوره قاجار است. بدین منظور این سؤال طرح می‌شود که انجمن‌ها و تشکل‌های زنانه چه تأثیری بر ارتقای جایگاه زنان در دوره قاجار داشته‌اند؟ فرضیه این است که این انجمن‌ها و تشکل‌ها از طریق رشد آگاهی، تغییر نگرش و هویت بخشیدن به زنان باعث بهبود جایگاه اجتماعی و سیاسی زنان در این مقطع شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این انجمن‌ها با تأسیس چندین مدرسه دخترانه، ایجاد جلسات و گردهمایی، تأسیس نشریه و آگاهی‌بخشی به زنان، باعث رشد آگاهی، تغییر نگرش و مطالبه‌گری تعداد زیادی از زنان شده و مقدمات و شرایط ورود آنها به اجتماع را فراهم آورده‌اند. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی است و داده‌ها به شیوه کتابخانه‌ای گردآوری شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

720 - تأثیرتشکل‌ها و انجمن‌های زنانه بر ارتقای جایگاه زنان در جامعه (دوره قاجار)
فاطمه محبوب علی اصغر داودی حمید سعیدی جوادی

10.30495/hstr.2023.1980867.1837

در دوره قاجار زنان در جامعه‌ای سنتی و مردسالار، از کمترین میزان حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخوردار بودند. عواملی مانند انقلاب مشروطه و گسترش ارتباطات ایران و غرب باعث شد برخی از زنان روشنفکر و پیشرو به فکر احقاق حقوق زنان در این محیط سنتی و مذهبی بیافتند. بد چکیده کامل

در دوره قاجار زنان در جامعه‌ای سنتی و مردسالار، از کمترین میزان حقوق اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی برخوردار بودند. عواملی مانند انقلاب مشروطه و گسترش ارتباطات ایران و غرب باعث شد برخی از زنان روشنفکر و پیشرو به فکر احقاق حقوق زنان در این محیط سنتی و مذهبی بیافتند. بدین منظور زنان دست به تأسیس نهاد آموزشی و مدنی مانند مدارس دخترانه، انجمن‌ها و نشریات زنانه به منظور آگاهی‌بخشی به زنان و فعالیت در جهت احقاق حقوقشان زدند. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش انجمن‌های زنانه در جهت ارتقای جایگاه زنان در جامعه دوره قاجار است. بدین منظور این سؤال طرح می‌شود که انجمن‌های زنانه چه تأثیری بر ارتقای جایگاه زنان در دوره قاجار داشته‌اند؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی داده‌ها این فرضیه را مطرح کرده است که این انجمن‌ها از طریق رشد آگاهی، تغییر نگرش و هویت بخشیدن به زنان باعث بهبود جایگاه اجتماعی و سیاسی زنان در این مقطع شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که این انجمن‌ها با تأسیس چندین مدرسه دخترانه، ایجاد جلسات و گردهمایی و تأسیس نشریه، باعث افزایش تعداد باسوادان، رشد آگاهی، تغییر نگرش و مطالبه‌گری تعداد زیادی از زنان شده و مقدمات و شرایط ورود آنها به اجتماع را فراهم آورده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

721 - از فرارود به طبرستان: پیوستگی فتح اسلامی در جبهه شمالی
بهروز چوکان محمدنبی سلیم میرزا محمد حسنی

10.30495/hstr.2023.1988564.1855

یکی از دلایل گرایش اعراب مسلمان برای فتح ماوراءالنهر و خوارزم این بود که آنان در اوایل فتوحات قادر به فتح طبرستان نبودند و چون متوجه شدند که ازطریق فرارود، چینی ها با طبرستان در ارتباط هستند و نیز، حضور ترکان در نواحی شمال شرق طبرستان و جنوب خوارزم تا ماوراءالنهر سختی ف چکیده کامل

یکی از دلایل گرایش اعراب مسلمان برای فتح ماوراءالنهر و خوارزم این بود که آنان در اوایل فتوحات قادر به فتح طبرستان نبودند و چون متوجه شدند که ازطریق فرارود، چینی ها با طبرستان در ارتباط هستند و نیز، حضور ترکان در نواحی شمال شرق طبرستان و جنوب خوارزم تا ماوراءالنهر سختی فتوحات را دوچندان می کند،بر آن شدند تا به جهت ممانعت از پیشروی چینیان و ترکان ،ناحیه سوق الجیشی طبرستان را تصرف کنند. ولی شرائط جغرافیایی این خطه همچون: صعب العبور بودن، متراکم بودن جنگل ها و باتلاقی بودن منطقه، رطوبت بالا و بارندگی های مداوم و نیزمقاومت اهالی ،کار فتح را دشوار می کرد.این تحقیق با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کتابخانه ای، درصدد است تا به این پرسش پاسخ دهد که فرایند تصرف مناطق شمال و شمالشرق فلات ایران بر اساس چه فرایندی رخ نمود؟ مطالعات نشان میدهد که با توجه به تهدید نفوذ اقوام غیرمسلماندر مناطق استراتژیک ایران و ضرورت اتصال نواحی مفتوحه به خط سیر فتوحات و تاکید بر تمامیت ارضی ایران، خلافت اسلامی از طریق اعزام نیروهای متعدد و جلب اهالی مناطق هدف، توانست نواحی فرارود و طبرستان را تقریباً در یک بازه زمانی متقارن به تصرف درآورد . هرچند، با وجود لشکرکشی های امویان، ثمره استیلای طبرستان را عباسیان به دست آوردند و سرنوشت این خطه را به خراسان و ماورالنهر گره زدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

722 - باورهای عامه مردم در دوران قاجار با تاکید بر باورهای عامیانه بهداشتی و پزشکی
لیلا عمرایی امیر اکبری امید سپهری راد رجبعلی وثوقی مطلق

10.30495/hstr.2023.1975039.1810

طب عامیانه آمیزه ای از خرافات وباورهای نادرست و گاه نشانه هایی از طب سنتی است که بیشتر با باورهای عامیانه و خرافی سر وکار داشته وهیچگاه در یک مکتب تجربی ویا فلسفی به شکل منسجمی بیان نشده است.ورود طب مدرن به ایران در عصر قاجار سرآغاز مرحله جدیدی در تاریخ پزشکی کشور به حس چکیده کامل

طب عامیانه آمیزه ای از خرافات وباورهای نادرست و گاه نشانه هایی از طب سنتی است که بیشتر با باورهای عامیانه و خرافی سر وکار داشته وهیچگاه در یک مکتب تجربی ویا فلسفی به شکل منسجمی بیان نشده است.ورود طب مدرن به ایران در عصر قاجار سرآغاز مرحله جدیدی در تاریخ پزشکی کشور به حساب می آید.مواجهه طب سنتی با شیوه های نوین در این دوره موجب بروز تغییراتی گسترده در روند پیشین آن شد.شیوه غالب طبابت در جامعه عصر قاجار؛طب سنتی بود اما این شیوه با آن همه سابقه درخشان درگذشته به دلیل آمیخته شدن با پاره ای از باورهای موهوم وخرافی؛پایین بودن سطح دانش طبیبان ایرانیدچار رکودشد وپزشکی مدرن به دلیل وجود موسسات فرهنگی،آموزشی و درمانی و رسوخ تفکر برتری طب مدرن،بر پزشکی سنتی پیشی گرفت.این پژوهش باشیوه توصیفی-تحلیلی و با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه ای بر آن است به بررسی عوامل بسترساز حضور این پزشکان درجامعه عصر قاجار،جایگاه باورهای عامیانه در حفظ سلامت بپردازد.جهل ونادانی،فقروبدبختی که اغلب مردم عصر قاجار باآن روبه رو بودند،محدودیتها ونادیده گرفتن زنان درجامعه و زندگی وبسیاری دلایل دیگر باعث شده بود که در باورهای وعقاید مردم خدشه واردشود وگرایش به سمت خرافات برای رهایی از مشکلاتی که گریبان گیرشان بود،زیاد شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

723 - بررسی وضعیت استقراض خارجی ایران در دوره مظفرالدین شاه
دکتر مصیب عباسی

مطالعات صورت گرفته در زمینه وضعیت اقتصادی ایران در عصر ناصرالدین شاه نشان می‌دهد که شاه و دولتمردان این عهد نتوانستند با اتخاذ راهکارهای علمی، عملی کشور را از بحران مالی و کسری بودجه برهانند. لاجرم برای تأمین پول مورد نیاز به استقراض خارجی روی آوردند با ترور ناصرالدین ش چکیده کامل

مطالعات صورت گرفته در زمینه وضعیت اقتصادی ایران در عصر ناصرالدین شاه نشان می‌دهد که شاه و دولتمردان این عهد نتوانستند با اتخاذ راهکارهای علمی، عملی کشور را از بحران مالی و کسری بودجه برهانند. لاجرم برای تأمین پول مورد نیاز به استقراض خارجی روی آوردند با ترور ناصرالدین شاه و روی کار آمدن مظفرالدین شاه ،این میراث شوم گریبانگیر این شاه پیر نیز گردید. ناتوانی در افزایش درآمد از طریق مدیریت صحیح و زود بازده منابع مالی و عدم اجازه به رجال صاحب دانش و روش برای اصلاحات مالی، شرایط را برای ورود به جاده استقراض خارجی فزونی بخشید. راهی که ناصرالدین شاه گشود توسط این شاه پیر گسترش یافت. زیرا شرایط سیاسی- اجتماعی و اقتصادی ایران در عصر مظفرالدین شاه بحرانی‌تر از ماقبل است. بررسی و تحلیل استقراض خارجی ایران در این عهد و تأثیر آن بر کشور مسئله اصلی این تحقیق است. پژوهش صورت گرفته نشان می‌دهد که مظفرالدین شاه و دولتمرمردان به مراتب ضعیف‌تر از گذشته عمل نموده و در چنگ و کشا و قوس انگلیس و اعتراضات مردمی و انتقاد اصحاب قلم و دانش و سیاست و خردورزی گرفتار شده و با اخذ وام‌های متعدد از روس و انگلیس و هزینه آن در محل‌های غیر ضرور یک کشور مفلس و فرومانده را تحویل نوگرایان مشروطه خواه دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

724 - ساختار اداری محاکم قضایی در عصر ایلخانان برمبنای دستور الکاتب فی تعیین المراتب اثر هندوشاه نخجوانی
زهرا آفرینش خاکی

دستورالکاتب فی تعیین المراتب تالیف محمدبن هندوشاه نخجوانی یکی از آثار منحصر بفرد نامه نگاری و آداب کتابت در قرن هشتم ه می‌باشد. این کتاب الگویی برای کاتبان اداری عصر ایلخانان بود. در میان نمونه نامه‌ها‌ی اداری، بخشی از نامه‌ها مربوط به دیوان قضا، شرح وظایف قضات، وکلا و چکیده کامل

دستورالکاتب فی تعیین المراتب تالیف محمدبن هندوشاه نخجوانی یکی از آثار منحصر بفرد نامه نگاری و آداب کتابت در قرن هشتم ه می‌باشد. این کتاب الگویی برای کاتبان اداری عصر ایلخانان بود. در میان نمونه نامه‌ها‌ی اداری، بخشی از نامه‌ها مربوط به دیوان قضا، شرح وظایف قضات، وکلا و سایرکارکنان دیوان می‌شود. ترسیم ساختاردیوان قضا با کمک این احکام و نامه‌ها و تطبیق آن با دیگر منابع این عصر‌، هدف اصلی این پژوهش می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

725 - منابع تاریخ نگاری ایران دردوران تیموریان
شهرزاد ساسانپور

یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ نگاری آن دوران محسوب می شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت اندیشه ایرانشهری برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جا چکیده کامل

یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ نگاری آن دوران محسوب می شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت اندیشه ایرانشهری برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید. پس از تشکیل حکومت تیموریان، مورخان این دوران سنت های تاریخی نگاری ایرانی را به ارث بردند، با این وجود تاریخ نگاری در این دوران با اینکه از ویژگی های خاصی نیز برخوردار بود، سه مرحله را پشت سرگذاشت: دوران تیمور، شاهرخ و سلطان حسین بایقرا. در مقاله حاضربا توجه به این مراحل سه گانه صرفا منابع تاریخ نگاری ایران در دوران تیموریان مورد بررسی قرارگرفته است و محور کلیدی آن بررسی اجمالی منابع مختلف تاریخ نگاری در دوران موردنظر و نیز دریافت گرایش های متفاوت نویسندگان و مورخان این دوران درنگارش مطالب است. بدین منظور تلاش گردیده تا با استفاده از منابع تاریخی و مطالعات نوین مربوط به این دوره و با توجه به روش تحلیلی- تاریخی به گردآوری وتدوین مطالب پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

726 - برآورد درآمدهای مالیاتی دولت ساسانی (بر اساس مدارک باستان‌شناسی و منابع تاریخی)
دکتر حسنعلی عرب دکتر حسین صادقی

بررسی اقتصاد دوره‌های باستان با تعمیم مبانی اقتصاد امروز به آن، بر اساس تفاوت‌های بنیادین این دو سیستم اقتصادی، ناکارآمد بوده و بایستی در این زمینه با ظرافت و دقت بسیار عمل کرد. هدف این مقاله برآورد درآمدهای مالیاتی دولت ساسانی است. با استناد بر متون تاریخی و برخی از من چکیده کامل

بررسی اقتصاد دوره‌های باستان با تعمیم مبانی اقتصاد امروز به آن، بر اساس تفاوت‌های بنیادین این دو سیستم اقتصادی، ناکارآمد بوده و بایستی در این زمینه با ظرافت و دقت بسیار عمل کرد. هدف این مقاله برآورد درآمدهای مالیاتی دولت ساسانی است. با استناد بر متون تاریخی و برخی از منابع باستان‌شناسی، مالیات‌های سرانه و ارضی عمده‌ترین منابع مالی دولت ساسانی شناخته می‌شوند. سکه‌های دوره ساسانی بازتابی از اقتصاد پرفراز و نشیب این دوره است که نمودارهای تهیه شده از آنها منابع تاریخی را تایید می‌نماید. هر یک از انواع مالیاتها در سه بخش بررسی شده که شامل ارزیابی ارزش و جایگاه مالیات، چگونگی روند مالیات‌گیری و مقدار آن می‌باشد. این مقاله ضمن ارزیابی کمی و کیفی الگوهای مالیاتی، زیرساخت اقتصاد ساسانیان را کاملا مبتنی بر کشاورزی دانسته و قباد را آغازگر و ادامه دهنده اصلاحات و تحولات اقتصادی می‌شناسد. در پایان با برآورد نظام مالیاتی دوره ساسانی روند روبه رشد آن با استفاده از منابع تاریخی نشان داده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

727 - بازخوانی تاریخی شهر خوی در دوره‌ی صفوی با استناد بر مینیاتور مطراقچی از دیدگاه سیاحان
الهام جعفری لیدا بلیلان اصل

شهر خوی با استعداد‌های طبیعی، موقعیت جغرافیایی و ویژگیهای نظامی، یکی از سکونتگاههای ایرانیان باستان بوده است. دوره صفوی یکی از دوره‌های تاریخی مهم برای شهر خوی می‌باشد. لیکن به دلیل ضعف منابع تاریخی ابهامات و تناقضات زیادی دررابطه با ساختار و محل شهر در این دوره وجود دا چکیده کامل

شهر خوی با استعداد‌های طبیعی، موقعیت جغرافیایی و ویژگیهای نظامی، یکی از سکونتگاههای ایرانیان باستان بوده است. دوره صفوی یکی از دوره‌های تاریخی مهم برای شهر خوی می‌باشد. لیکن به دلیل ضعف منابع تاریخی ابهامات و تناقضات زیادی دررابطه با ساختار و محل شهر در این دوره وجود دارد. قدیمی‌ترین سند تصویری بجا مانده از شهر خوی، مینیاتوری است که توسط نصوح، نقاش شناخته شدۀ سلطان سلیمان قانونی معروف به مطراقچی در طی لشکرکشیهای دولت عثمانی به ایران در حد فاصل سالهای 42-940 ه.ق/ 36-1533ماز شهر خوی ترسیم شده است. بازخوانی مینیاتور مذکور نیازمند مطابقت منابع تاریخی از جمله سفرنامه‌ها با عناصر ترسیمی می‌باشد. از اینرو هدف مقاله‌ی حاضر بازخوانی شهر خوی در دوره‌ی صفوی با استناد بر مینیاتور مطراقچی از دیدگاه سیاحان است. جهت نیل به هدف، جمع آوری اطلاعات اولیه به روش تاریخی- اسنادی و تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش تحلیلی- تطبیقی انجام پذیرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که شهر خوی در دورۀ صفوی دارای عناصر شاخص مهمی چون: مسجد جامع، کاخ شاهی، منار کله شاخ و بازار بوده است. همچنین کشیدگی شهر شرقی- غربی و از مسجد جامع شروع شده و تا قبل از منار شاخی تمام شده است که بازار و کاخ شاهی در محلی بین این دو عنصر قرار داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

728 - گسترش گفتمان انتقادی در عصر ناصری و پیامد های حاصل از آن
زهرا علیزاده بیرجندی محمد امیر شیخ نوری

فرآیند مدرن سازی و اصلاحات تجددگرایانه در دوره‌ی ناصری، جنبه‌های گوناگون حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی جامعه‌ی آن روز را در بر گرفت. اساسی ترین عنصری که در فرآیند مدرن سازی در این دوران مؤثر واقع شد، عنصر نقد و اندیشه‌ی انتقادی است. در مقاله حاضر، ضمن بررسی جای چکیده کامل

فرآیند مدرن سازی و اصلاحات تجددگرایانه در دوره‌ی ناصری، جنبه‌های گوناگون حیات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، و فرهنگی جامعه‌ی آن روز را در بر گرفت. اساسی ترین عنصری که در فرآیند مدرن سازی در این دوران مؤثر واقع شد، عنصر نقد و اندیشه‌ی انتقادی است. در مقاله حاضر، ضمن بررسی جایگاه‌های ظهور گفتمان انتقادی، ویژگی‌های این گفتمان و نتایج حاصل از رواج آن ارزیابی و نشان داده شده است. که علی‌رغم تنوع کانون های ظهور این گفتمان، وجوه اشتراکی چون نگرش نقادانه، آگاهی بخشی، ناخرسندی از وضع موجود و تأکید بر ضرورت اصلاحات را می‌توان در همۀ آنها مشاهده کرد. ضرورتی که هیأت حاکمۀ آن عصر را به انجام اصلاحات تجددگرایانه وادار ساخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

729 - بررسی جایگاه زن در نهاد خانواده ی دوره ی ساسانی
کریم گلشنی راد

در دوره ی ساسانی، آیین زرتشتی چهارچوب روابط بین تمامی اعضای خانواده را مشخص نموده بود. پدر به عنوان که خدا یا رئیس خانواده در نهاد خانواده راس قرار داشت. تمامی اعضای خانواده موظف بودند از وی فرمانبرداری نمایند. در مرتبه ی پایین تر، زن یا کدبانو قرار داشت. کدبانو موظف بو چکیده کامل

در دوره ی ساسانی، آیین زرتشتی چهارچوب روابط بین تمامی اعضای خانواده را مشخص نموده بود. پدر به عنوان که خدا یا رئیس خانواده در نهاد خانواده راس قرار داشت. تمامی اعضای خانواده موظف بودند از وی فرمانبرداری نمایند. در مرتبه ی پایین تر، زن یا کدبانو قرار داشت. کدبانو موظف بود کارهای داخل خانه را انجام دهد، از فرزندان و سایر اعضای خانواده سرپرستی نماید و در اقتصاد خانواده که شامل کار در مزارع و یا نگهداری دامها بود، شرکت نماید. با توجه به اینکه سیستم خانواده دوره ی ساسانی مبتنی بر پدرسالاری بود، زن می بایست فرمانبردار شوهر خود باشد، ولی زن در کانون خانواده از خود اختیاراتی داشت از جمله: هنگام ازدواج نظر دختر را جویا می شدند و حق نداشتند او را به زور شوهر دهند، زن می توانست به فعالیت های اقتصادی بپردازد، از خانواده ارث دریافت می داشت و می توانست سرپرستی خانواده را در صورت فوت شوهر به عهده گیرد. علاوه بر این زن حق طلاق نیز داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

730 - تعاملات اقلیت یهود یزد با مسلمانان در دوره قاجار
حمیدرضا شمس اسفندآبادی ناصر جدیدی فیض الله بوشاسب گوشه

تاریخ دوره قاجاری به دلایل خاص درونی و بیرونی آن در سطح داخلی و بین‌المللی، شاهد رخدادهای سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی متعددی شده که در هر دهه و مقطع خاص آن در این عصر، به وقوع پیوسته و بستر حیات زمینه‌های فوق‌الذکر و حتی حیات فیزیکی تاریخی- باستانی (وضعیت و سبک ساخت چکیده کامل

تاریخ دوره قاجاری به دلایل خاص درونی و بیرونی آن در سطح داخلی و بین‌المللی، شاهد رخدادهای سیاسی، اجتماعی، مذهبی و فرهنگی متعددی شده که در هر دهه و مقطع خاص آن در این عصر، به وقوع پیوسته و بستر حیات زمینه‌های فوق‌الذکر و حتی حیات فیزیکی تاریخی- باستانی (وضعیت و سبک ساخت آثار و ابنیه)ی آن را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. در این میان، بررسی اوضاع تعاملی مردمان ایران زمین و منطقه مد نظر یعنی: یزد که صاحبان ادیان مختلف در آن سکونت داشته‌اند، در جای خود جالب توجه به نظر می‌رسد و این تعاملات و بعضاً تقابلات، با فراز و فرودهایی همراه بوده است. این مقاله در واقع تلاشی علمی- پژوهشی در راستای بررسی تاریخی و مقطعی و در عین حال مستند و تحلیل‌گونه و منتج به یافته‌ای علمی- تاریخی در میزان، نوع و نحوه روابط و تعاملات اکثریت اجتماع یزد- یعنی مسلمانان شیعه- با گروهی از اقلیت‌های دینی جامعه یزد در دوره قاجار یعنی یهودیان ایرانی ساکنمی‌باشد. فرض نگارنده بر این است؛ در زمینه های مختلف تجاری- اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، دینی- مذهبی و... تعاملات، تقابلات و مکاتبات زیادی بین اقلیت یهود با ساکنان مسلمان شیعه مذهب یزد در دوره مذکور صورت گرفته است که بیشتر آنها نشان از روابط و هم زیستی مسالمت آمیز بین آنها دارد. روش کار مقاله حاضر توصیفی- تحلیلی و جمع آوری مطالب کتابخانه ای بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

731 - بازتاب و مقایسه وجوه سیاسیِ زندگیِ اجتماعی ایرانیان در متون «راحه الصدور و آیه السرور» و «چهارمقاله»
رسول رستمی فرهاد پروانه مجتبی گراوند

زندگی اجتماعیِ ایرانیان در چهار مقوله ی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی قابل برّرسی و تعمّق است. این نوشتـار به برّرسی مقـایسه ای وجوه سیاسیِ زنـدگی اجتمــاعیِ ایرانیان در دو اثر " راحه الصدور و چهارمقاله" پرداخته است. و پاسخی است بر این پرسش که متون منتخب مورد نظر چه چکیده کامل

زندگی اجتماعیِ ایرانیان در چهار مقوله ی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی قابل برّرسی و تعمّق است. این نوشتـار به برّرسی مقـایسه ای وجوه سیاسیِ زنـدگی اجتمــاعیِ ایرانیان در دو اثر " راحه الصدور و چهارمقاله" پرداخته است. و پاسخی است بر این پرسش که متون منتخب مورد نظر چه گستره ای از مقولات مرتبط به وجوه سیاسی زندگیِ اجتماعی ایرانیان را در بر می گیرند؟ نگارنده در این مقاله به بیان کامل وجوه سیاسی در دو اثر و مقایسه آن ها کوشیده است. روش انجام این پژوهش، توصیفی و تحلیلی می باشد. ودر صدد آن است که متن این دو اثر که در ابواب مختلف زندگی ایرانیان، تألیف شده را مورد مطالعه قرار داده، سپس داده های به دست آمده را به صورتی منظم و مرتب در عرصة سیاسی برّرسی کند. نتیجة حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که در هر دو اثر، به مقولات سیاسی پرداخته شده است اما در مقایسه، متن کتاب راحه الصدور، بیشترین وجوه سیاسیِ زندگی اجتماعی ِایرانیان، را به تصویر کشیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

732 - بررسی حمل و نقل در دوران قاجار و تأثیر آن بر تجارت، براساس مندرجات روزنامه «حبل المتین کلکته»
شیرین شریفی غلامحسین زرگری نژاد سینا فروزش

همواره در تمامی اعصار و در تمامی مکان ها، حمل و نقل از عوامل مهم و تأثیرگذار بر تجارت تلقی می شود. در بررسی مسائل و مشکلات بازرگانی و بازرگانان در دوره قاجار نیز، این عامل مهم و عوامل وابسته به آن از اهمیت خاصی برخوردار است. بی تردید یکی از مؤلفه های مهم و تأثیرگذار در چکیده کامل

همواره در تمامی اعصار و در تمامی مکان ها، حمل و نقل از عوامل مهم و تأثیرگذار بر تجارت تلقی می شود. در بررسی مسائل و مشکلات بازرگانی و بازرگانان در دوره قاجار نیز، این عامل مهم و عوامل وابسته به آن از اهمیت خاصی برخوردار است. بی تردید یکی از مؤلفه های مهم و تأثیرگذار در عقب ماندگی تجارت ایران در آن دوران وضعیت نامساعد ترابری بود. یافته های این تحقیق نشان می دهد که، براساس گفته های شاهدان عینی، شاهراه ها و جاده های مناسب در ایران بسیار کم بود و قابل مقایسه با کشورهایی که با آنها داد و ستد می شد نبود. زمانی طولانی لازم بود تا ایران دارای خطوط راه آهن شود. حمله به قوافل و کاروان ها توسط عشایر، متمردان و دزدان، از دغدغه های عظیم تجار به حساب می آمد. گاه امنیت نسبی توسط بعضی از حکام لایق و دلسوز پدید می آمد، اما پایدار نبود. وسایل ارتباطی، نظیر پست و تلگراف، بسیار ابتدایی و دارای نواقص بسیار بود و بازرگانان را در بسیاری از اوقات دچار مشکل می ساخت. رقابت های دولت روس و انگلیس در این زمینه، به خصوص راه آهن را، نباید از نظر دور داشت. هدف تحقیق حاضر که با بهره گرفتن از روش توصیفی-تحلیلی و با تکیه بر مندرجات روزنامه حبل المتین کلکته می باشد، تبیین عوامل بازدارنده حمل و نقل و راه ها و تأثیر آن بر تجارت در دوران قاجار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

733 - شناسایی و تبیین مؤلفه‌های مدیریت استعداد مدیران مقطع ابتدایی با تاکید بر سیاست های آموزشی
حسین کریمی ارقینی محمد مجتبی‌زاده رسول داودی نورالدین میرزایی

یکی از چالش های اساسی امروزه آموزش و پرورش ایران، جذب و جایگزین کردن نیروهای کارآمد است. هدف پژوهش ، شناسایی و تبیین مؤلفه‌های مدیریت استعداد مدیران ابتدایی است. روش تحقیق کیفی، تحلیل داده بنیاد با ماهیت اکتشافی مبتنی بر رهیافت سیستماتیک می باشد. بدین منظور، نمونه ای به چکیده کامل

یکی از چالش های اساسی امروزه آموزش و پرورش ایران، جذب و جایگزین کردن نیروهای کارآمد است. هدف پژوهش ، شناسایی و تبیین مؤلفه‌های مدیریت استعداد مدیران ابتدایی است. روش تحقیق کیفی، تحلیل داده بنیاد با ماهیت اکتشافی مبتنی بر رهیافت سیستماتیک می باشد. بدین منظور، نمونه ای به تعداد17 نفر متشکل از مدیران موفق آموزش و پرورش با تکنیک گلوله برفی تا کفایت داده ها مورد مطالعه قرار گرفتند. برای گردآوری داده ها، از روش مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته فردی استفاده شد. مصاحبه ها همزمان با فرایند جمع آوری داده ها از روش تحلیل عرفی و نرم‌افزار maxqda در سه سطح کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شد. پایایی مصاحبه ها با استفاده از روش پایایی توافق میان دو کدگذار مورد تایید واقع شد. نتایج پژوهش به شناسایی 63 مفهوم و 10 مضمون محوری منجر شد که مضمون انتخابی پژوهش نیز عوامل مؤثر بر مدیریت استعداد حاصل شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

734 - بررسی گرایش های سیاسی و اجتماعی نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تاکید بر ادوار ششم و هفتم
علی محمدشریفی معصومه رشاد محمد توحیدفام

این پژوهش با هدف تحلیل تطبیقی جهت گیری مواضع و رویکرد نهادی نمایندگان دوره های ششم و هفتم مجلس نسبت به توسعه و انسداد سیاسی است.هدف ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄه ﺑﻴﻦ ﮔﺮاﻳﺶ های ﺳﻴﺎﺳﻲ و اجتماعی ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ در اﻳﺮان ﺑﺎ مطالعه ﻣﻮردی ﺑر ادوار ﺷﺸﻢ و ﻫﻔﺘﻢ ﻣﺠﻠﺲ شورای اسلامی می باشد. از چکیده کامل

این پژوهش با هدف تحلیل تطبیقی جهت گیری مواضع و رویکرد نهادی نمایندگان دوره های ششم و هفتم مجلس نسبت به توسعه و انسداد سیاسی است.هدف ﭘﮋوﻫﺶ ﺑﺮرﺳﻲ راﺑﻄه ﺑﻴﻦ ﮔﺮاﻳﺶ های ﺳﻴﺎﺳﻲ و اجتماعی ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎن ﻣﺠﻠﺲ در اﻳﺮان ﺑﺎ مطالعه ﻣﻮردی ﺑر ادوار ﺷﺸﻢ و ﻫﻔﺘﻢ ﻣﺠﻠﺲ شورای اسلامی می باشد. از همین رو مقاله تلاش دارد تا با رویکرد تحلیلی و مقایسه ای و با جمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و اسنادی و با استفاده از آمار توصیفی به تحلیل گرایش های سیاسی و اجتماعی نمایندگان مجلس شورای اسلامی بپردازد و به این پرسش پاسخ دهد که گرایش های سیاسی و اجتماعی نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی ادوار ششم و هفتم چگونه بوده است؟در حالی که فرضیه اصلی بر اساس یافته های تحقیق که بر اساس روش تحقیق تحلیلی و توصیفی می باشد. نتایج این پژوهش می تواند زمینه آشنایی با نخبگان سیاسی ایران را فراهم کند . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

735 - بررسی و تجزیه وتحلیل اثر بخشی دوره های آموزشی کارکنان ( مطالعه موردی: شرکت تولیدی والا قطعه)
حسن میرزایی اهرنجانی مرتضی موسی خانی آمنه اکبری

آموزش و بهسازی نیروی انسانی باعث بینش و بصیرت عمیق تر، دانش و معرفت بالاتر و توانایی و مهارت بیشتر کارکنان در سازمان برای اجرای هر چه بهتر وظایف و مسئولیتهای شغلی می شود و لازمه موفقیت سازمانها در این زمینه استفاده از برنامه ریزی آموزشی دقیق است و باید به گونه ای طراحی چکیده کامل

آموزش و بهسازی نیروی انسانی باعث بینش و بصیرت عمیق تر، دانش و معرفت بالاتر و توانایی و مهارت بیشتر کارکنان در سازمان برای اجرای هر چه بهتر وظایف و مسئولیتهای شغلی می شود و لازمه موفقیت سازمانها در این زمینه استفاده از برنامه ریزی آموزشی دقیق است و باید به گونه ای طراحی شود که با تغییر در مهارتها و دانش افراد ، علاوه بررفع نیازهای حرفه ای کارکنان و مشکلات محیط کار، پاسخگوی محیط متحول سازمانی باشد.در پژوهش حاضر پژوهشگر در صدد پاسخگوئی به این پرسش بوده که " آیا دوره های آموزشی ای که برای کارشناسان ارائه میشود منجر به بهبود نیاز های آموزشی آنان شده است ؟ " روش انجام این پژوهش توصیفی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه کتبی جمع&zwnj;آوری شده و برای تجزیه و تحلیل داده&zwnj;ها از شیوه های آماری توصیفی و استنباطی با استفاده از برنامه نرم افزاری اس. پی. اس. اس استفاده شده است. دستاورد تبینی این تحقیق وجود تفاوت بین دانش نظری و مهارت از نظر اثر بخشی دوره های آموزشی می باشد و می توان بیان داشت که کارشناسان شرکت مذکور با استفاده از دوره های آموزشی توانسته اند بر مهارت خویش بیفزایند در صورتی که نسبت به دانش نظری نمره پایین تری دریافت کرده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

736 - ارزیابی اثربخشی دوره‌های آموزشی (مطالعه موردی: آموزش کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه)
مجید معتمدی محمد مهدی موحدی منا مرادی

ضرورت توجه به کیفیت آموزش و بهره&zwnj;وری حاصل از آن از اهمیت ویژه&zwnj;ای برخوردار است و ارزش&zwnj;یابی صحیح آن اطلاعات مفیدی را درباره چگونگی طرح&zwnj;ریزی و اجرای برنامه&zwnj;های آموزشی در اختیار می&zwnj;گذارد. هدف این مقاله ارزیابی اثربخشی دوره&zwnj;های آموزش ضمن خد چکیده کامل

ضرورت توجه به کیفیت آموزش و بهره&zwnj;وری حاصل از آن از اهمیت ویژه&zwnj;ای برخوردار است و ارزش&zwnj;یابی صحیح آن اطلاعات مفیدی را درباره چگونگی طرح&zwnj;ریزی و اجرای برنامه&zwnj;های آموزشی در اختیار می&zwnj;گذارد. هدف این مقاله ارزیابی اثربخشی دوره&zwnj;های آموزش ضمن خدمت در دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه طی سال&zwnj;های 1386 تا 1387 می&zwnj;باشد. روش تحقیق توصیفی و از نوع علی- مقایسه&zwnj;ای است. با استفاده از مطالعه&zwnj; کتابخانه&zwnj;ای و جستجو در اینترنت معیارهای ارزشیابی و ساختار پرسش&zwnj;نامه تعیین گردید و داده&zwnj;های مورد نیاز جمع&zwnj;آوری شد. جامعه آماری شامل تمامی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزکوه می&zwnj;باشد که از میان آنها تعداد 88 نفر به صورت نمونه&zwnj;گیری تصادفی ساده انتخاب شد. اثر&zwnj;بخشی حاصل از برنامه&zwnj;های آموزشی و معیارهای آن مورد بررسی قرار گرفت. پس از تأیید روایی و پایایی پرسشنامه&zwnj; محقق&zwnj;ساخته، در اختیار نمونه آماری قرار گرفت و نتیجه با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان دهنده&zwnj; این مطلب است که برگزاری دوره&zwnj;های آموزشی باید با مطالعه&zwnj; علمی و تعیین نیاز همراه باشد تا بتواند هزینه&zwnj;ها و منابعی را که برای برگزاری آن ها صرف می&zwnj;شود پوشش داده و در نهایت موجب تعالی و پیشرفت کارکنان و سازمان گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

737 - بررسی میزان تاثیرگذاری دوره‌های آموزشی در تواناسازی کارکنانموضوع ماده 58 قانون مدیریت خدمات کشوری (مورد مطالعه: مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی)
خدیجه امین نژاد غلامرضا معمارزاده طهران محمد مبینی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان تاثیرگذاری دوره های آموزشی در تواناسازی کارکنان بود. پژوهش حاضر از لحاظ نوع تحقیق کاربردی، هدف تحقیق توصیفی، روش اجرا میدانی و نوع داده ها کمی و در نهایت روش تحقیق پیمایشی می باشد. جامعة پژوهش کلیه کارشناسان مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرساز چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، بررسی میزان تاثیرگذاری دوره های آموزشی در تواناسازی کارکنان بود. پژوهش حاضر از لحاظ نوع تحقیق کاربردی، هدف تحقیق توصیفی، روش اجرا میدانی و نوع داده ها کمی و در نهایت روش تحقیق پیمایشی می باشد. جامعة پژوهش کلیه کارشناسان مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بودند که تعداد آنها بعد از استعلام از اداره کارگزینی، 74 نفر به دست آمد. به دلیل محدود بودن جامعه، حجم نمونه برابر با جامعه آماری انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامة محقق ساختة 27 سؤالی بود. روایی پرسشنامه با بهره مندی از دیدگاه‌های 12 تن از خبرگان تایید شد و پایایی پرسشنامه‌ها از طریق آلفای کرونباخ برابر 5/87 بدست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (میانگین و درصد فراوانی) و آمار استنباطی (رگرسیون چندگانه) استفاده شد. نتایج نشان داد عامل مجریان دوره بیشترین تاثیر را روی مهارت کارکنان دارد. زمان دوره های آموزشی تاثیر اندکی در مهارت کارکنان داشته ولی عامل فواصل تاثیری در مهارت کارکنان ندارد. عامل فواصل دوره بیشترین تاثیر را روی دانش کارکنان دارد. زمان دوره‌ها تاثیر اندکی در دانش کارکنان دارد ولی مجریان دوره تاثیری بر دانش کارکنان ندارد. عامل مجریان دوره بیشترین تاثیر را روی نگرش کارکنان دارد. از آنجا که سطح معنی داری این متغیر از بین متغیرهای دیگر کمتر از 05/0 است، بنابراین می توان گفت که فقط عامل مجریان دوره تاثیر معنی داری بر نگرش کارکنان دارد و زمان و فواصل دوره های آموزشی تاثیری بر نگرش کارکنان ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

738 - بهبود الگوریتم رقابتی کلونی استعمارگران با استفاده از عملگر یادگیری استعمارگران وکاربرد آن در حل مساله فروشنده دوره گرد
حسن حاله دانیال اسماعیلی علی آبادی

در این مقاله سعی شده تا با بهبود الگوریتم رقابتی کلونی استعمارگران ( ICA ) در قالب مساله فروشنده دوره گرد (TSP)، پاسخ مسأله بهبود یابد و میزان میزان این بهبود مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد. با افزودن عملگر یادگیری، استعمارگران از کلونی‌هایی که تا حد مطلوبی پیشرفت حاصل نم چکیده کامل

در این مقاله سعی شده تا با بهبود الگوریتم رقابتی کلونی استعمارگران ( ICA ) در قالب مساله فروشنده دوره گرد (TSP)، پاسخ مسأله بهبود یابد و میزان میزان این بهبود مورد بررسی و تحقیق قرار گیرد. با افزودن عملگر یادگیری، استعمارگران از کلونی‌هایی که تا حد مطلوبی پیشرفت حاصل نموده اند، خواصی را در جهت‌هایی یاد می گیرند که باعث بهبود پاسخ مسأله شود. با توجه به یادگیری کنترل شده استعمارگران از کلونی‌های مطلوب میزان بهبود پاسخ بیشتر از زمانی است که کلونی‌ها بصورت غیر کنترل شده از استعمارگران خود خواصی را برداشت می نمایند. در این مقاله سعی شده تا عملکرد عملگر یادگیری را با مثال های متعدد از TSPLIB نمایش دهد و بیان نماید که الگوریتم رقابتی کلونی استعمارگران با عملگر یادگیری استعمارگران نتایج بهتری را هم در کیفیت پاسخ و هم در زمان حل نسبت به زمانی که این عملگر استفاده نشود، ارائه می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

739 - شناسایی عوامل موثر بر اجرای آئیننامه دورکاری در دستگاههای اجرایی قزوین و ارائه راهکارهای عملی
جواد محرابی ثریا طرلانی

تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر اجرای دورکاری در دستگاههای اجرایی انجام گرفته است. به منظور ابتدا با توجه به مدل اندابیسی وکاهرمان یک دسته بندی کلی برای عوامل در نظر گرفته شد سپس تعدادی از شاخص های موثر از طریق مصاحبه با کارشناسان و نخبگان جامعه آماری ومنابع معت چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر اجرای دورکاری در دستگاههای اجرایی انجام گرفته است. به منظور ابتدا با توجه به مدل اندابیسی وکاهرمان یک دسته بندی کلی برای عوامل در نظر گرفته شد سپس تعدادی از شاخص های موثر از طریق مصاحبه با کارشناسان و نخبگان جامعه آماری ومنابع معتبر و مقاله های موجود و ادبیات پژوهش و مدلهای دورکاری به دست آمد. پرسشنامه پس از تعیین حجم نمونه بین کارکنان توزیع شد. برایعوامل زیربنایی شناسایی شدند. ماتریس عوامل چرخش یافته 10 دسته را به عنوان مبنا قرار ،spss تحلیل پاسخ ها با استفاده از تحلیل عاملی با نرم افزار. داد که این ده عامل به ترتیب اولویت عبارتند از: ( 1. زیرساختهای سازمانی 2. کیفیت زندگی فردی و سازمانی 3. راهبردهای سازمانی و تعهد کارکنان 4عوامل فردی 5. محیط و ساختار سازمانی 6. عوامل شغلی 7. انگیزش کارکنان 8. نگرش مدیران 9. نگرش کارکنان 10 . عوامل فرهنگی). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

740 - رابطه بین توانایی مدیران و حق‌الزحمه حسابرسان
مهتاب ابراهیم خانی مهدی بشکوه

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین توانایی مدیران و حق‌الزحمه حسابرسی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. قیمت گذاری خدمات حسابرسی، یکی از موضوع های موردعلاقه بسیاری از محققان بوده و تاکنون مطالعات زیادی در این زمینه انجام‌شده است که اکثر آن‌ها یک چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی رابطه بین توانایی مدیران و حق‌الزحمه حسابرسی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران است. قیمت گذاری خدمات حسابرسی، یکی از موضوع های موردعلاقه بسیاری از محققان بوده و تاکنون مطالعات زیادی در این زمینه انجام‌شده است که اکثر آن‌ها یک هدف عمده را دنبال می‌کنند و آن تشخیص عوامل مؤثر بر حق‌الزحمه حسابرسی است. از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده حق‌الزحمه حسابرسی، مفهوم توانایی مدیریت است. در ادبیات حسابداری، توانایی مدیریت یکی از ابعاد سرمایه انسانی شرکت‌هاست که به‌عنوان دارایی نامشهود طبقه بندی می‌شود. توانایی مدیریت را به‌عنوان کارایی مدیران نسبت به رقبا در تبدیل منابع شرکت به درآمد تعریف شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که توانایی مدیریت، عاملی تأثیرگذار بر تصمیمات حسابرسان است. نمونه آماری مشتمل بر 81 شرکت می‌باشد که با روش حذف سیستماتیک انتخاب‌شده است که در مجموع 648 شرکت بودند و دوره مطالعه، سال‌های 1388 تا 1395 را در برمی‌گیرد. این تحقیق کاربردی بوده و برای آزمون فرضیه بکار برده شده است. با بررسی فرضیه پژوهش مشاهده شد که بین توانایی مدیران و حق‌الزحمه حسابرسی رابطه منفی معنادار برقرار است. این نتیجه نشان می‌دهد که شرکت هایی که از مدیران توانمندتری برخوردارند، نسبت به سایر شرکت‌ها حق‌الزحمه حسابرسی کمتری پرداخت می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

741 - ارائه یک مدل برای تدوین استراتژی در شرکتهایی با کسب وکار چندگانه (همراه با مطالعه موردی)
صادق عابدی رضا رادفر

استراتژی در سطح شرکتهای چندرشته ای یا همان "استراتژی مادری " موضوعی است که اخیراً در حوزه برنامه ریزی استراتژیک مورد توجه زیادی قرار گرفته است. با توجه به اینکه شرکتهای چندرشته ای دارای زیرمجموعه های مختلفی می باشند که در فضاهای گوناگون فعالیت می نمایند و با شرایط محیطی چکیده کامل

استراتژی در سطح شرکتهای چندرشته ای یا همان "استراتژی مادری " موضوعی است که اخیراً در حوزه برنامه ریزی استراتژیک مورد توجه زیادی قرار گرفته است. با توجه به اینکه شرکتهای چندرشته ای دارای زیرمجموعه های مختلفی می باشند که در فضاهای گوناگون فعالیت می نمایند و با شرایط محیطی مختلفی روبرو می باشند، پس نمیتوان برای همه ی این شرکتها از رویکرد استراتژی یکسانی استفاده نمود. مطالعات نشان میدهد تعداد شرکتهای چندرشته ای در جهان همواره رو به افزایش میباشد. به طوری که در سال 2000 میلادی تعداد دویست هزار شرکت با کسب وکار چندگانه در جهان به فعالیت مشغول بودند که در سال 2005 ، به بیش از پانصد هزار شرکت رسیده است. بنابراین ارائه ی رویکردی برای تعیین چگونگی مدیریت و رفتار با شرکتهای تابعه به عنوان یک چالش اساسی در این گونه شرکتها مطرح میباشد. در این مقاله استراتژی در سطح شرکتهای مادر از نقطه نظر عملکرد واحدهای کسب وکار در برابر عمر سازمان مورد کنکاش قرار میگیرد و سعی شده است با ارائه ی یک مطالعه موردی مدل پیشنهادی تشریح شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

742 - بررسی عوامل موثر بر بهبود عملکرد دورکاری در دستگاههای اجرایی کشور با رویکرد فصل اول قانون تحول اداری دولت
سایه شیدایی جواد محرابی

امروزه با رشد فناوری اطلاعات و افزایش مشاغل مبتنی بر آن به مرور زمان کار فیزیکی به سمت تبدیل شدن به کارهای مجازی حرکت می‌کند. با توسعه مشاغل مبتنی بر فناوری اطلاعات واژه دورکاری یعنی کار از راه دور بدون نیاز به حضور فیزیکی در سازمان‌های دولتی ملموس‌تر می‌شود. در عصر جدی چکیده کامل

امروزه با رشد فناوری اطلاعات و افزایش مشاغل مبتنی بر آن به مرور زمان کار فیزیکی به سمت تبدیل شدن به کارهای مجازی حرکت می‌کند. با توسعه مشاغل مبتنی بر فناوری اطلاعات واژه دورکاری یعنی کار از راه دور بدون نیاز به حضور فیزیکی در سازمان‌های دولتی ملموس‌تر می‌شود. در عصر جدید دورکاری می‌تواند به عنوان یک عامل توسعه بهره‌وری در سازمان‌ها ایفای نقش کند. در این میان عواملی که می‌تواند موجب رشد و بهبود عملکرد دورکاری شود از اهمیت دوچندانی برخوردار خواهد بود. زیرا این عوامل با تأثیر بر دورکاری می‌توانند موجبات رشد و تعالی سازمان را فراهم سازند. بر این اساس در این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر بهبود عملکرد دورکاری در سازمان امور مالیاتی و اداره کل اقتصاد و دارایی استان تهران پرداخته شد. در این مطالعه، روش انجام تحقیق پیمایشی بود. جامعه آمـاری، شامل کارشناسان و مدیران سازمان امور مالیاتی و اداره کل اقتصاد و دارایی استان تهران که به نحوی با دورکاری در ارتباط بودند می‌باشد تعداد 127 پرسشنامه توسط آنان تکمیل شد. اطلاعات گردآوری شـده توسط نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها نشان داد که ابعاد ساختاری، رفتاری و زمینه‌ای سازمان اثر مثبت و معناداری بر بهبود عملکرد دورکاری در اداره امور اقتصاد و دارایی و سازمان امور مالیاتی استان تهران دارد. بر اساس رتبه‌بندی که توسط آزمون فریدمن انجام گردید ابعاد ساختاری بیشترین و ابعاد رفتاری کمترین تأثیر مثبت را بر بهبود عملکرد دورکاری داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

743 - تبیین جایگاه دوره انحراف توجه و سنجش اثربخشی آن در فرآیند حل خلاقانه مسئله معماری
سید احسان موسوی مهرداد جاویدی نژاد سید غلامرضا اسلامی

امروزه خلاقیت جزء جدانشدنی و لازمه فرآیند طراحی معماری محسوب می‌شود و مستتر در آن است. در فرآیند طراحی معماری علاوه بر مسئله‌یابی، چگونگی مسئله گشایی و یافتن راه‌حل مناسب به‌منظور نیل به وضعیت مطلوب از اهمیت بالایی برخوردار ‌است. در این‌خصوص یکی از راهبردهایی که اندیشم چکیده کامل

امروزه خلاقیت جزء جدانشدنی و لازمه فرآیند طراحی معماری محسوب می‌شود و مستتر در آن است. در فرآیند طراحی معماری علاوه بر مسئله‌یابی، چگونگی مسئله گشایی و یافتن راه‌حل مناسب به‌منظور نیل به وضعیت مطلوب از اهمیت بالایی برخوردار ‌است. در این‌خصوص یکی از راهبردهایی که اندیشمندان در جهت حل خلاقانه مسئله به آن تاکید دارند ایجاد وضعیتی است که طراحان بتوانند، جهت اندیشیدن خود را تغییر دهند. ازاین‌رو بررسی ماهیت و اثربخشی دوره انحراف توجه، نقش و جایگاه آن در فرآیند حل خلاقانه مسئله معماری، هدف اصلی این پژوهش می‌باشد. ماهیت پژوهش از حیث هدف، کاربردی و روش تحقیق در این پژوهش به‌شیوه مداخله نیمه تجربی، از نوع طرح پیش‌آزمون-‌پس‌آزمون با گروه کنترل است که از طریق آن‌، میان گروه‌هایی که در معرض متغیر مستقل (دوره انحراف توجه) قرار گرفته‌اند و گروهی که متغیر مستقل بر آن اعمال نشده است، مقایسه صورت می‌گیرد. ابزار مورد‌ استفاده در این پژوهش به‌منظور دستیابی به فاکتورهای ارزیابی فرآورده طراحی، پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخت است که در نهایت داده ها از طریق آزمون های آماری تحلیل کواریانس و آزمون تعقیبی بونفرونی و با استفاده از نرم‌افزار SPSS 25 تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل کواریانس داده‌ها بین دو گروه آزمایش و کنترل بیانگر تاثیر معنا‌دار و مثبت دوره انحراف توجه در فرآیند حل خلاقانه مسئله معماری می‌باشد (205/28=F و 0/0001=P). همچنین نتایج آزمون بونفرونی برای بررسی اختلاف دو‌به‌دو گروه‌ها نشان می‌دهند؛ از میان راهبردهای مداخله، راهبرد استعاره، در مقایسه با راهبرد قیاس نتایج موثرتری دارد (0/0001=p و اختلاف میانگین=9/61). مبتنی بر یافته‌های پژوهش مبنی بر اثربخشی مثبت دوره انحراف‌توجه؛ به‌نظر می‌رسد می‌توان از این شیوه مداخله و راهبردهای آن به‌منظور ارائه پاسخ‌های خلاقانه در مواجهه با مسائل پیچیده و مبهم حال حاضر معماری در حوزه آموزش و نیز حرفه معماری بهره برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

744 - تبیین مولفه‌های سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر ایران (نمونه موردی بناهای مسکونی دوره پهلوی)
علیرضا طاهریان احمدرضا کشتکار قلاتی محمود نیکخواه شهمیرزادی غلامحسین ناصری

10.22094/lsj.2023.699497

عوامل بسیار متعددی در دوران معاصر باعث ایجاد تحولات اساسی در معماری ایران هستند. بررسی معیارهای سنت و مدرنیسم در معماری مسکونی در کشور ایران، ازآن‌جهت که در راستای وضوح بیشتر در تاریخ معماری معاصر ایران خواهد شد، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفه‌های س چکیده کامل

عوامل بسیار متعددی در دوران معاصر باعث ایجاد تحولات اساسی در معماری ایران هستند. بررسی معیارهای سنت و مدرنیسم در معماری مسکونی در کشور ایران، ازآن‌جهت که در راستای وضوح بیشتر در تاریخ معماری معاصر ایران خواهد شد، از اهمیت برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفه‌های سنت و مدرنیسم در ساختار کالبدی معماری معاصر مسکونی ایران در دوره پهلوی با فرض اینکه معماری بناهای مسکونی در دوره معاصر با درنظر گرفتن دوره پهلوی، از نظر سنت‌گرایی بیشتر تحت تأثیر مؤلفه‌ بهره‌گیری از جزئیات و تناسبات آجری و از نظر مدرنیسم بیشتر تحت تأثیر مؤلفه حجم و ابعاد ساختمان است، سعی دارد به این سؤال پاسخ دهد که مؤلفه‌های سنت و مدرنیسم به چه صورت در ساختار کالبدی بناهای مسکونی دوره معاصر تجلی یافته است و از روش تحقیق ترکیبی لانه به لانه برای نیل به این هدف استفاده می‌شود؛ ابتدا در بخش کیفی، مؤلفه‌های سنت و مدرنیسم از ادبیات نظری تحقیق، مفاهیم، استخراج و سپس جدول کدنامه تدوین گردید و سپس مصاحبه‌هایی تنظیم شد که بر اساس این مصاحبه‌ها متغیرهای مورداستفاده سنت و مدرنیسم در بنا مطرح و سپس در بخش کمی، برای راستی آزمایی از پرسشنامه بهره گرفته شد. حجم نمونه در مرحله کیفی، 26 مصاحبه و در بخش کمی 384 نفر است. نتایج نشان می‌دهد که در مدرنیسم مؤلفه‌های بیان صادقانه مصالح سازه در نما با مقدار 965/0، المان گونگی عناصر معماری با مقدار 856/0، بهره‌گیری از احجام مستطیلی 818/0 بیشترین میزان همبستگی را با دیگر مؤلفه‌های مدرنیسم دارند. همچنین برای ارتقا یک واحد سنت در فضا با کاربر یک واحد از مؤلفه‌های بهره‌گیری از آجر به‌عنوان مصالح غالب جداره‌ها و بهره‌گیری عناصر کالبدی معماری سنتی با مقدار 000/1 می‌توان تداعی سنت را در یک بنای مسکونی بیشتر کرد. درنهایت این پژوهش دارای نتایجی است که پیشنهادهایی در بخش مدیریتی و برنامه‌ریزی و پژوهشی داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

745 - واکاوی عناصر کالبدی و روابط فضایی خانه‌های مسکونی دوره پهلوی دوم از منظر ادبیات‌داستانی
سارا حسینی فریبا البرزی امیرحسین امینی

10.22094/lsj.2023.699495

خانه به‌عنوان محل سکونت و زندگی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشر می‌باشد که از جنبه‌های مختلفی از جمله کالبد و روابط فضایی قابل بررسی می‌باشد. در خانه‌های مسکونی دوره پهلوی دوم در شهر تهران به سبب رشد جمعیت و افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها، ساختمان‌سازی انبوه در جهت رفع نیاز چکیده کامل

خانه به‌عنوان محل سکونت و زندگی از مهم‌ترین دغدغه‌های بشر می‌باشد که از جنبه‌های مختلفی از جمله کالبد و روابط فضایی قابل بررسی می‌باشد. در خانه‌های مسکونی دوره پهلوی دوم در شهر تهران به سبب رشد جمعیت و افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها، ساختمان‌سازی انبوه در جهت رفع نیازهای مردمی شکل می‌گیرد که این تغییرات تدریجی اعمال‌شده‌ را می توان با مطالعه خانه‌های هر دهه به‌طور مجزا جمع‌بندی کرد. وجود رابطه چند سویه بین متن و مخاطب و فرهنگ عمومی و ارتباط آثار ادبی با رویکردهای موجود در جامعه، دیدگاه پژوهش را به سمت ادبیات‌داستانی سوق می‌دهد تا روند تغییرات خانه‌ها از این دیدگاه مورد بررسی قرار گیرند. به نظر می‌رسد با بازخوانی داستان‌های دوره پهلوی دوم، تغییرات تدریجی اعمال‌شده در روابط فضایی خانه‌های مسکونی از منظر کالبدی قابل خوانش هستند تا با شناخت آن‌ها موجبات ارتقای کیفیت خانه‌های امروزی فراهم آیند. هــدف پژوهش بررسی مولفه‌های تاثیرگذار بر روابط فضایی و کالبد در فضاهای مختلف خانه‌های شهر تهران در دوره پهلوی دوم از دیدگاه نویسندگان ادبی می‌باشد. این پژوهــش با رویکرد کیفی و از نوع فلسفه تفسیری انجام شده است که با رهیافت تحلیل محتوای متن بــه بررســی و شناخت مولفه‌های کالبــدی خانــه‌هــای دوره پهلوی دوم از متون کتاب‌های مورد بررسی به‌صورت توصیفی-تحلیلی، پرداخته‌است. جست‌و‌جو در لابه‌لای متون داستانی جنبه نوآورانه پژوهش می‌باشد. نتایج پژوهش نشان می‌دهند که در اوایل دوره پهلوی دوم اهمیت و توجه به فضاهای؛ بسته، باز و نیمه‌باز و روابط فضایی بین آن‌ها به‌وضوح دیده می‌شوند که با نزدیک‌شدن به دهه 50 ه.ش.، حذف اتاق‌ها از گوشه حیاط، تبدیل هشتی به دالان و راهرو و سپس یک سطح جداکننده در ورودی مشاهده می‌شوند و با مدرن‌شدن خانه‌ها حیاط و ایوان به‌عنوان عناصر مهم در الگوی خانه‌های ایرانی که در برگیرنده حوض و انواع پوشش گیاهی می‌باشند، از ساختار فضایی خانه‌ها کم‌رنگ و یا حذف گردیده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

746 - نحوه بازنمایی مفهوم فضا در نقاشی‌های اکسپرسیونیستی ایران
پریچهر معافی غفاری سیمون آیوازیان شیدا خوانساری

تحولات هنری اوایل قرن بیستم در تاریخ هنر را عموماً اکسپرسیونیسم نامیده‌اند که دوران آغاز و افول این جنبش بین سال‌های 1910و 1925 می باشد. اکسپرسیونیسم نه تنها یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین جریان‌ها در جوامع امروزی به شمار می‌رود؛ بلکه یک جنبش جهانی است که زمینه‌های مخت چکیده کامل

تحولات هنری اوایل قرن بیستم در تاریخ هنر را عموماً اکسپرسیونیسم نامیده‌اند که دوران آغاز و افول این جنبش بین سال‌های 1910و 1925 می باشد. اکسپرسیونیسم نه تنها یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین جریان‌ها در جوامع امروزی به شمار می‌رود؛ بلکه یک جنبش جهانی است که زمینه‌های مختلفی چون ادبیات، فلسفه، علوم اجتماعی و سیاسی، معماری، موسیقی، نقاشی، سینما را دربرمی‌گیرد. از آنجا که نقاشی و معماری به عنوان دو مقوله همسان بطور مستمر در طول تاریخ همگام با هم و تأثیرپذیر از یکدیگر حضور داشته‌اند، طبیعتاً تأثیرپذیری این دو هنر از جنبش اکسپرسیونیسم می تواند هدف این پژوهش باشد. در این پژوهش، با بهره‌گیری از روش گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه‌ای و میدانی و با استفاده از روش تفسیری – تاریخی به بررسی جنبش اکسپرسیونسم در دوره پهلوی پرداخته می‌شود که به پرسشی هم چون، تأثیر جریان هنری اکسپرسیونیسم بر معماری و نقاشی دوره پهلوی چگونه است؟ پاسخ داد؛ که خود منجر به پیدایش مؤلفه‌های مشترک نقاشی و معماری اکسپرسیونیستی آن دوره می‌شود و از ایجاد اشتراک آن دو، چارچوب تحولات فکری در آن دوران را برای خواننده تشریح می‌نماید؛ که این موضوع خود می‌تواند در پیوند نقاشی‌های نوگرا و معماری معاصر دوره پهلوی تأثیرگذار باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که آنچه در ایران به نقاشی اکسپرسیونیستی شناخته می‌شود، به نظر برداشتی سطحی نسبت به ذات نقاشی اکسپرسیونیستی نیست؛ در نمونه‌های ایرانی جایی که در آنجا فضاهای معماری خلق می‌شدند تا به کمک هنر نقاشی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بگذارند،‌ در نسل اول و نسل دوم نقاشان نوگرای ایرانی تقلید دیده میشود همچنین فضاسازی معماری در نقاشی‌های ایرانی که نقاشان اکسپرسیونیستی از نظر فضاسازی معماری، خواسته یا ناخواسته، شامل دو تقسیم‌بندی می‌شوند. گروه اول شامل نقاشان وابسته به فرم در تمام اجزای نقاشی و دومی نقاشانی که تقلیدکننده از دیگر نقاشان بوده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

747 - بررسی فضاهای موثر بر تصویر ذهنی براساس مقایسه تطبیقی خانه های دوران پهلوی و ساختمان ‌های بلند مسکونی شهر ارومیه
پریا شفیع پوریوردشاهی مصطفی کیانی منوچهر معظمی

10.22094/lsj.2023.704900

امروزه با توجه به افزایش جمعیت در ایران، ساختمان‌های بلند مسکونی در حال گسترش هستند. گرچه عوامل متعدد بسیاری بر رضایت ساکنان از زندگی در ساختمان‌های بلند تاثیرگذار است، اما توجه به احساس و نیازهای آن‌ها در این راستا می‌تواند باعث افزایش رضایتمندی شود. از آنجا که تصویر ذ چکیده کامل

امروزه با توجه به افزایش جمعیت در ایران، ساختمان‌های بلند مسکونی در حال گسترش هستند. گرچه عوامل متعدد بسیاری بر رضایت ساکنان از زندگی در ساختمان‌های بلند تاثیرگذار است، اما توجه به احساس و نیازهای آن‌ها در این راستا می‌تواند باعث افزایش رضایتمندی شود. از آنجا که تصویر ذهنی ساکنان ساختمان‌های بلند بر احساس ساکنان از محیط تاثیرگذار می‌باشد، بررسی و مطالعه‌ تصویر ذهنی در جهت افزایش رضایتمندی در ساکنان از اهداف پژوهش است. عواملی کالبدی و عوامل روان‌شناختی می‌توانند در شکل‌گیری تصویر ذهنی در افراد نقش مؤثری داشته باشند که در این مقاله، عوامل کالبدی مد نظر هستند. پژوهش حاضر از نظر هدف بنیادی است. ابتدا با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی و مقایسه‌ خانه‌های دوران پهلوی و ساختمان‌های بلند مسکونی در شهر ارومیه پرداخته می‌شود و فضاهای آن‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. سپس با رویکرد کمی و با استفاده از پرسشنامه در قالب طیف لیکرت، فضاهایی را که در تصویر ذهنی ساکنان ساختمان‌های بلند مسکونی مؤثر هستند، شناسایی می‌شود. روش گردآوری داده‌های پژوهش، ترکیبی از مطالعات کتابخانه‌ای (نظری) و مطالعات میدانی و پیمایشی مبتنی بر پرسش‌نامه‌‌ با سؤالات بسته است. پرسشنامه به روش نمونه‌گیری تصادفی در اختیار ساکنان ساختمان‌های بلند شهر ارومیه قرار داده شد و پاسخ‌های آن‌ها با استفاده از نرم‌افزار Spss25 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از بررسی‌ها نشان می‌دهند که وجود پنجره‌های بزرگ و سرتاسری با میزان OKB کمتر، وجود حیاط مستقل، استفاده از مصالح بومی، در دسترس بودن فضاهای مختلف ساختمان و پس از آن نمای آجری و استفاده از مبلمان سنتی می‌توانند در تصویر ذهنی آن‌ها تاثیرگذار باشند. بنابراین با توجه به این‌که، عوامل مؤثر بر تصویر ذهنی می‌توانند موجب افزایش رضایتمندی در ساکنان باشند، عوامل کالبدی بدست آمده، نیز بر میزان رضایتمندی ساکنان از محل زندگی خود تاثیرگذار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

748 - صورت‌بندی مولدهای انعطاف‌پذیری خانه‌های اعیانی بر اساس تحولات گفتمان جنسیتی دوره قاجار (مورد پژوهشی: خانه‌های اعیانی قزوین)
مهدخت کیائی حسین سلطان‌زاده مریم ارمغان علی‌اکبر حیدری

انعطاف‌پذیری، پاسخی برای رفع نیازهای مختلف ساکنین خانه در زمان‌های گوناگون می‌باشد. در واقع این نیازها هستند که برای رفع آن‌ها قابلیت تغییرات بالقوه در بُن نظام‌های فعالیتی و فضاییِ خانه‌ها، بروز پیدا می‌کنند و بالفعل می‌شوند؛ در پژوهش پیش‌رو این دلیل بروز انعطاف‌پذیری چکیده کامل

انعطاف‌پذیری، پاسخی برای رفع نیازهای مختلف ساکنین خانه در زمان‌های گوناگون می‌باشد. در واقع این نیازها هستند که برای رفع آن‌ها قابلیت تغییرات بالقوه در بُن نظام‌های فعالیتی و فضاییِ خانه‌ها، بروز پیدا می‌کنند و بالفعل می‌شوند؛ در پژوهش پیش‌رو این دلیل بروز انعطاف‌پذیری، مولدهای انعطاف‌پذیری نامیده می‌شود. هدف اصلی بررسی دگرگونی مولدهای انعطاف‌پذیری بر اساس تحولات گفتمان جنسیتی (روابط فرهنگی میان زنان و مردان) در خانه‌های اعیانی قاجاری می‌باشد و بنابراین سوال اصلی پژوهش این ا ست که: مولدهای انعطاف‌پذیریِ خانه‌های اعیانی بر اساس تحولات گفتمان جنسیتی در میانه دوره قاجار چگونه صورت‌بندی یافته‌اند؟ روش تحقیق از نوع کیفی و با رو‌ش‌های تحقیق توصیفی تحلیلی، تفسیری تاریخی و پدیدارشناسانه ا ست؛ درگام نخست بازتاب تحولات گفتمان جنسیتی در خانه‌های اعیانیِ دوره قاجار معرفی شده است و سپس مولدهای انعطاف‌پذیری بر اساس ویژگی‌های خانه‌های اعیانی از میان کتب و منابع معتبر تاریخی شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. سپس با استفاده از روش تحقیق پدیدارشناسانه به بررسی مصداقی تحولات مولدهای انعطاف‌پذیری در شش خانه اعیانی قزوین با استفاده از نتایج مصاحبه‌های عمیق با ساکنان آن خانه‌ها و بررسی منابع معتبر تاریخی پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهند نظا‌م‌های فعالیتی و فضایی که پیش از تحول گفتمان جنسیتی، مولدهای انعطاف‌پذیری (قابلیت بالقوه تغییرات) داشته‌اند پس از این دوره نیز کارکرد خود را حفظ نموده‌ اند. به‌عبارتی نیازهای ساکنان خانه‌های اعیانیِ قاجاری حتی با تحولات روابط میان زنان و مردان در میانه آن دوران کماکان باقی مانده‌اند و این تحولات، دست‌ِ‌کم در دوره قاجار نتوانسته‌اند تغییر واضحی در نیازهای ساکنان خانه‌ها ایجاد نمایند. همچنین به‌نظر می‌رسد تحولات گفتمان جنسیتی، نظام‌های فعالیتی و فضاییِ خانه‌ها را محدودتر کرده‌ا‌ند اما این محدودیت، خللی بر مولدهای انعطاف‌پذیریِ آن‌ها وارد نکرده است. به‌‌عبارتی می‌توان چنین نتیجه گرفت که تحولات گفتمان جنسیتی، مولدهای انعطاف‌پذیریِ خانه‌های قبل و پس از عصر ناصری را پوشش داده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

749 - مطالعه تطبیقی هویت شهر در معماری و عکاسی دوره پهلوی اول
مریم مولایی حسین صفری فرزانه اسدی ملک جهان

نقش رسانه‌ها در ارائه تصویری جامع از محیط و یا شکل‌دهی و جهت‌دهی به نگرش و تصور شهروندان از محل زندگی خود، بسیار حائز اهمیت است. هویت مفهومی پیچیده در حوزه علوم انسانی است که به فلسفه، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی مرتبط است. هر اثر نمادی از شخصیت خالق خود می‌باشد و هویت یک چکیده کامل

نقش رسانه‌ها در ارائه تصویری جامع از محیط و یا شکل‌دهی و جهت‌دهی به نگرش و تصور شهروندان از محل زندگی خود، بسیار حائز اهمیت است. هویت مفهومی پیچیده در حوزه علوم انسانی است که به فلسفه، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی مرتبط است. هر اثر نمادی از شخصیت خالق خود می‌باشد و هویت یک اثر با هویت فرد قرابت و نزدیکی بسیار دارد. معماری و عکاسی در مقام رسانه، در شناخت مفهوم هویت دوران پهلوی اول نقش مهمی دارند. در این پژوهش مفهوم هویت در بافت‌های تاریخی و آثار عکاسی دوره پهلوی اول بررسی شده و سپس ارتباط این دو رسانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. روش انجام تحقیق در پژوهش حاضر، تطبیقی ـ تحلیلی کیفی است و با مطالعات میدانی به‌صورت مشاهده مستقیم انجام شده است. در بخش مطالعات اسنادی از منابع مختلفی مانند منابع موجود در کتابخانه دانشگاه‌ها و مقالات معتبر در زمینه معماری و عکاسی استفاده شده است. نتایج حاکی از آن هستند که معماری و عکاسی هر دو به ایجاد فضا و روح زندگی می‌پردازند و دارای عناصر مشترکی برای درک فضا هستند که بر بیننده تاثیر متفاوتی می‌گذارند. فضاهای بصری مهم ترین عامل بیان در عکس هستند. تعامل و رابطه اجتماعی متقابل بین فرد و اثر تاریخی، هویت یا معنای آن اثر را بر اساس ویژگی‌های اثر و تصویر ذهنی مخاطب، شکل می‌دهند. رابطه میان معمار، اثر معماری و مخاطب، روند شکل‌گیری و درک هویت را آشکار می‌سازد. این جریان تابع زمان، مکان و فرهنگ بوده، از شرایط اجتماعی، اقتصادی، سیاسی جامعه تاثیر پذیرفته است. هویت یا معنای یک اثر، منوط به تصویری است که از آن اثر در ذهن مخاطب نقش می‌بندد. فضاهای شهری و بناهای معماری به عکاسان کمک می‌کنند تا از طریق فضا سازی به ایجاد هویت و خلق مکان بپردارند و موقعیت فرهنگی، تاریخی، اجتماعی زمان خود را ثبت کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

750 - رابطه اعتیاد به اینترنت با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه
حمید شفیع زاده

این تحقیق به منظور بررسی رابطه اعتیاد به اینترنت با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان ورامین انجام گرفته است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان ورامین در سال چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی رابطه اعتیاد به اینترنت با عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان ورامین انجام گرفته است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهرستان ورامین در سال تحصیلی 1394-95 به تعداد 6128 نفر می‌باشد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 361 نفر برآورد شد که به صورت نمونه‌ گیری تصادفی انتخاب شدند. در این تحقیق از پرسشنامه اعتیاد به اینترنت یانگ جهت تشخیص دانش‌آموزانی که اعتیاد به اینترنت دارند استفاده شده است. از معدل پایان ترم و تعداد واحدهای افتاده دانش‌آموزان به عنوان شاخص های عملکرد تحصیلی استفاده شده است. تحلیل آماری داده ها با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی (فراوانی، میانگین و درصد) و آمار استنباطی (همبستگی پیرسون) انجام شده است. نتایج توصیفی نشان داد 7/1% درصد دانش‌آموزان اعتیاد ضعیف، 9/44% درصد نفر اعتیاد متوسط و 5/53% درصد دانش‌آموزان اعتیاد شدیدی به اینترنت داشته‌اند. علاوه بر این، 33% دانش آموزان بین 4 تا 6 ساعت از اینترنت استفاده می کنند که بیشترین فراوانی را تشکیل می دهد و 6/3% نیز بیشتر از 10 ساعت از اینترنت استفاده می کنند که کمترین فراوانی را تشکیل می دهد. بررسی نتایج همبستگی بین اعتیاد به اینترنت با معدل تحصیلی دانش‌آموزان، نشان می‌دهد که بین این دو متغیر رابطه منفی و معناداری وجود دارد و نیز بین میزان اعتیاد به اینترنت با تعداد واحدهای افتاده دانش‌آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. علاوه براین نتایج نشان داد بین میزان اعتیاد به اینترنت با سن دانش‌آموزان رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

751 - بررسی وضعیت سلامت روانی دانش آموزان مدارس عادی دوره متوسطه استان مازندران
سیده زهرا ساداتی فاطمه بابایی زاده

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت سلامت روانی دانش آموزان دوره ی متوسطه استان مازندران انجام شد. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی – مقطعی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانش آموزان متوسطه که تعداد 152170نفر(75610 دختر و76560 پسر) در سال تحصیلی 90-1389 مشغول به تحص چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت سلامت روانی دانش آموزان دوره ی متوسطه استان مازندران انجام شد. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی – مقطعی است. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانش آموزان متوسطه که تعداد 152170نفر(75610 دختر و76560 پسر) در سال تحصیلی 90-1389 مشغول به تحصیل بودند تعداد800 نفر (399دختر و401 پسر) با استفاده از روش نمونه گیری ترکیبی(طبقه‌ای -خوشه‌ای چند مرحله‌ای)به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت سنجش و جمع‌آوری اطلاعات از آزمونR) SCL-90- ) و پرسشنامه مشخصات فردی – تحصیلی استفاده شد. به منظور بررسی رابطه بین نمرات سلامت روانی دانش آموزان با متغیرهای جنسیت و پایه تحصیلی از شاخص های آماری تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA)و آزمون تعقیبی شفه استفاده گردید. یافته ها ی این بررسی نشان داد6/29 درصد نمونه ها دارای اختلال سلامت روان بودند ، یافته های پژوهش حاضر مؤید این امر است که میانگین توزیع اختلال دختران در 9 مقیاس آزمون بیشتر از دانش آموزان پسر است. بین اختلال روانی و مؤلفه های وسواس ، حساسیت بین فردی ، افسردگی و ترس مرضی در پایه های مختلف تحصیلی تفاوت معناداری وجود داشت . در مؤلفه های روان پریشی ، پرخاشگری ، اضطراب ، شکایات جسمانی و تصورات پارانوئیدی تفاوت معناداری مشاهده نگردید . در تحلیل واریانس چند عاملی در مؤلفه تصورات پارانوئیدی بین سه پایه تحصیلی تفاوت معناداری وجود نداشت ولی در آزمون تعقیبی شفه بین میزان تصورات پارانوئیدی در پایه اول و سوم تفاوت معناداری مشاهده شد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

752 - بررسی میزان توجه به مؤلفه های حقوق بشر در کتب تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی
عباس قلتاش مسلم صالحی پریسا فرخی نژاد

این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به مؤلفه های حقوق بشر در کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی ایران انجام شده است. در این پژوهش از روش توصیفی جهت مشخص نمودن مؤلفه های حقوق بشر و از روش تحلیل محتوا به منظور بررسی و تحلیل کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی استفاده چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی میزان توجه به مؤلفه های حقوق بشر در کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی ایران انجام شده است. در این پژوهش از روش توصیفی جهت مشخص نمودن مؤلفه های حقوق بشر و از روش تحلیل محتوا به منظور بررسی و تحلیل کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش در بخش تحلیل محتوا، کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی بوده که کل جامعه، برای مطالعه انتخاب شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه های تحلیل محتوای کتب درسی بود که پس از مطالعه مبانی نظری و بسترهای قانونی و بر اساس طرح پیشنهادی، تهیه و تدوین شد و روایی آن توسط متخصصان علوم تربیتی و جامعه شناسی تعیین شد. واحد تحلیل، جملات مندرج در متن کتب درسی بوده است. مهم ترین یافته های این پژوهش عبارت بودند از اینکه به حقوق بشر در مجموع به میزان 46/22 درصد در پایه اولراهنمایی، 32/32 درصد در پایه دوم راهنمایی، 08/52 درصد در پایه سوم راهنمایی، 23/19درصد به بعد شناختی، 34/7 درصد به بعد عاطفی و 65/10 درصد به بعد عملکردی در کتب درسی تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی توجه شده که بیشترین میزان توجه مربوط به بعد شناختی در ارتباط با مؤلفه های حقوق بشر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

753 - بررسی میزان انطباق برنامه‌های درسی مدارس با ویژگی‌‌های شهروند خوب برای جامعه ی ایران
خلیل غفاری مریم غضنفری

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های شهروند خوب در جامعه ی ایران و همچنین بررسی میزان انطباق برنامه‌های درسی مدارس با این ویژگی‌‌ها از دیدگاه معلمان دوره ی متوسطه و پیش دانشگاهی صورت گرفته است. روش تحقیق حاضر، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه ی مورد مطالعه در این پژوهش شام چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی ویژگی‌های شهروند خوب در جامعه ی ایران و همچنین بررسی میزان انطباق برنامه‌های درسی مدارس با این ویژگی‌‌ها از دیدگاه معلمان دوره ی متوسطه و پیش دانشگاهی صورت گرفته است. روش تحقیق حاضر، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه ی مورد مطالعه در این پژوهش شامل کلیه ی دبیران دوره ی متوسطه و پیش دانشگاهی در تمامی رشته‌ها در شهرستان الیگودرز به تعداد 425 نفر بوده که بر اساس جدول مورگان تعداد 201 نفر به تصادف انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها، از پرسشنامه ی محقق ساخته 28 سؤالی با مقیاس پنج درجه‌ای در سه مؤلفه ی حوزه دانش، نگرش و توانایی مدنی شهروند خوب استفاده شد. جهت تعیین روایی از نظر استادان رشته ی برنامه‌ریزی درسی استفاده شد و روایی ابزار از نظر آنها مورد تأیید قرار گرفت. ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ 83/0 به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌های به دست آمده در جریان تحقیق از هر دو بخش آمار توصیفی، استنباطی و آزمون آماری خی دو استفاده شد. نتایج نشان داد که اکثر معلمان ،ویژگی‌های مطرح شده را به عنوان ویژگی‌های یک شهروند خوب برای جامعه ایران در حوزه ی دانش، نگرش و توانایی مدنی قلمداد کرده اند. همچنین برنامه‌ های درسی دوره ی متوسطه از دیدگاه معلمان انطباق کمی با ویژگی‌ های یک شهروند خوب دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

754 - طراحی و اعتبارسنجی الگوی تکوین هوش معنوی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تبریز
الهه وکیل زاده دیزجی یوسف ادیب زرین دانش ور بهنام طالبی

10.30495/jwsf.2021.1914219.1515

پژوهش حاضر به منظور طراحی و اعتبارسنجی الگوی تکوین هوش معنوی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه انجام شد. این پژوهش از نوع کاربردی و الگویابی است که به روش میدانی انجام شده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 99-1398به تعداد 1914 چکیده کامل

پژوهش حاضر به منظور طراحی و اعتبارسنجی الگوی تکوین هوش معنوی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه انجام شد. این پژوهش از نوع کاربردی و الگویابی است که به روش میدانی انجام شده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر تبریز در سال تحصیلی 99-1398به تعداد 19142نفر بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کرجسی و مورگان تعیین و با روش تصادفی خوشه ای،206 نفر انتخاب گردید. ابزار مورد استفاده پرسشنامه محقق ساخته بود که پس از تأیید روائی صوری، محتوائی و سازه و تأیید پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ به کار گرفته شد. میزان آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه برابر با 928/0 بود که نشان دهنده همسانی درونی بالا بین سوالات پرسشنامه می باشد. همچنین برای اندازه‌گیری پایایی بیرونی پرسشنامه، از روش آزمون مجدد استفاده گردید. میزان ضریب همبستگی پیرسون بین دو آزمون(001/0p=، 734/0=r) نشان دهنده‌ی پایایی بیرونی مناسب برای پرسشنامه می‌باشد. در این مطالعه 3 مولفه اصلی تحت عناوین: زمینه، فرایند و پیامدها به عنوان مولفه‌های اصلی در شکل گیری هوش معنوی دانش آموزان شناسایی شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی، استنباطی و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار Spss و Amos استفاده شد. نتایج نشان داد که الگوی ارائه شده از اعتبار مناسبی برخوردار است و تمامی مولفه های به دست آمده می توانند در طراحی الگوی نهایی مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

755 - بررسی تداخل دوره های مختلف رشدی علف های هرز تاج خروس و سلمه تره بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام پاییزه کلزا
حسین فیروزی بهرام میرشکاری محمد باقر خورشیدی بنام

به منظور بررسی تداخل دوره های مختلف رشدی علف های هرز تاج خروس و سلمه تره بر عملکرد ارقام مختلف کلزا، آزمایشی در سال زراعی 1386 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. فاکتور چکیده کامل

به منظور بررسی تداخل دوره های مختلف رشدی علف های هرز تاج خروس و سلمه تره بر عملکرد ارقام مختلف کلزا، آزمایشی در سال زراعی 1386 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل سه رقم کلزای پاییزه (اس ال ام046، اپرا و اکاپی) و دوره های مختلف تداخل علف های هرز در شش سطح شامل: عاری از علف های هرز (شاهد)، کنتـرل علف های هرز در مرحله ی 5-3 برگی، کنترل علف های هرز در مرحله ی 8-5 برگی، کنترل علف های هرز در مرحله ی آغاز گلدهی، کنترل علف های هرز در مرحله ی بعد از 50% گلدهی و تداخل تمام فصل علف های هرز بود. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر تداخل علف های هرز بر صفات ارتفاع بوته، تعداد خورجین در بوته و عملکرد روغن در سطح احتمال یک درصد و تعداد دانه در خورجین، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار بود و صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در خورجین و عملکرد روغن در سطح احتمال یک درصد و تعداد خورجین در بوته و وزن هزار دانه در سطح احتمال پنج درصد بین ارقام مورد مطالعه تفاوت معنی داری داشت. بیشترین میزان عملکرد دانه و روغن در مقایسه با تیمار شاهد در سطح تداخل علف های هرز به ترتیب 55 و 54 درصد بود، همچنین عملکرد دانه با صفات تعداد خورجین در بوته (0.886=r)، وزن هزار دانه (0.513=r) و تعداد دانه در بوته (0.783=r) در سطح احتمال یک درصد همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد. بین سطوح تداخل علف های هرز، رقم اس ال ام 046 در سطح شاهد (بدون علف هرز)، بیشترین عملکرد را دارا بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

756 - تنوع صفات فنولوژیک و مورفولوژیک در برخی از لاین های امید بخش گندم دوروم (Triticum turgidum L. var. durum)
سعید آذرمگین حمداله کاظمی اربط حسین زینلی

این تحقیق به منظور بررسی تنوع بین صفات فنولوژیک و مورفولوژیک 18 لاین امید بخش گندم دوروم و رقم شاهد آریا (دوروم) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1387 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی داری را بین لاین ها برای صفات تعداد روز تا ظهور سنبله، ت چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی تنوع بین صفات فنولوژیک و مورفولوژیک 18 لاین امید بخش گندم دوروم و رقم شاهد آریا (دوروم) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1387 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی داری را بین لاین ها برای صفات تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد پنجه در هر بوته، طول سنبله در هر بوته، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه در هکتار، تعداد سنبلچه در سنبله، مساحت برگ پرچم و برگ ماقبل پرچم در هر بوته، طول ریشک، شاخص برداشت، تعداد سنبله ی بارور و سنبله ی غیر بارور در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله و اندازه ی قطر سنبله در هر بوته نشان داد. لاین 17 با 9.49 تن در هکتار بیشترین و لاین 11 با 3.35 تن در هکتار کمترین عملکرد دانه در هکتار را نشان دادند. بالاترین مقدار ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی متعلق به صفت عملکرد دانه در هکتار بود. تجزیه ی خوشه ای لاین های مورد مطالعه را بر اساس صفات فنولوژیک و مورفولوژیک به 3 گروه تقسیم کرد. بنابراین، تحت شرایط محیط آزمایش، به نظر می رسد صفات تعداد سنبله ی بارور و سنبله ی غیر بارور در واحد سطح، شاخص برداشت، تعداد سنبلچه در سنبله، وزن هزار دانه و طول ریشک بتوانند به عنوان معیارهایی برای گزینش لاین های با عملکرد بالا مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

757 - اثر دوره های مختلف تداخل علف های هرز بر شاخص سطح برگ، عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت دانه ای
حجت شاهی بهرام میرشکاری علیرضا ولدآبادی عادل دباغ محمدی نسب

به منظور بررسی اثر دوره های مختلف تداخل علف های هرز بر شاخص سطح برگ، عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت دانه ای آزمایشی در سال زراعی 1386 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل بر پایه ی طرح بلوک های کامل تصادفی در سه ت چکیده کامل

به منظور بررسی اثر دوره های مختلف تداخل علف های هرز بر شاخص سطح برگ، عملکرد و اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت دانه ای آزمایشی در سال زراعی 1386 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل بر پایه ی طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل دوره های تداخل علف های هرز در 5 سطح (تداخل تا مراحل 2-4 برگی، 4-6 برگی، 6-8 برگی، تداخل در تمام فصل علف هرز و شاهد عاری از علف هرز) و هیبریدهای ذرت در سه سطح (504، 604 و 704) بودند. نتایج نشان داد که صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص سطح برگ و تعداد دانه در هر ردیف بلال تحت تأثیر تیمارهای تداخل علف های هرز و هیبریدهای ذرت قرار می گیرند. در حالی که عملکرد دانه و شاخص برداشت تحت تأثیر هیبریدهای ذرت قرار گرفت، ولی از تیمارهای تداخل علف های هرز متأثر نشد. عملکرد بیولوژیک و شاخص سطح برگ در تیمارهای تداخل تمام فصل نسبت به شاهد عاری از علف هرز به ترتیب 25% و 48% کاهش نشان داد. در این مطالعه، هیبرید 504 با 5.8 تن در هکتار عملکرد دانه، 11.6 تن در هکتار عملکرد بیولوژیک و 49% شاخص برداشت نسبت به هیبریدهای 704 و 604 برتری نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

758 - اثر تنش خشکی قبل و بعد از گلدهی بر روند تجمع ماده ی خشک دانه‌ها در 4 رقم زمستانه ی گندم آبی
شهرام الیاسی داود ارادتمند اصلی ابراهیم روحی عادل سی و سه مرده

بررسی الگوی توزیع مواد فتوسنتزی و پر شدن دانه در گندم در شرایط تنش خشکی بسیار حایز اهمیّت است. به‌منظور بررسی رابطه ی بین تنش خشکی و پر شدن دانه ها و همچنین عملکرد ارقام مختلف، تعداد 4 رقم گندم MV17 (پاکوتاه)، الوند، شهریار (نیمه پاکوتاه) و توس (پابلند) در یک آزمایش م چکیده کامل

بررسی الگوی توزیع مواد فتوسنتزی و پر شدن دانه در گندم در شرایط تنش خشکی بسیار حایز اهمیّت است. به‌منظور بررسی رابطه ی بین تنش خشکی و پر شدن دانه ها و همچنین عملکرد ارقام مختلف، تعداد 4 رقم گندم MV17 (پاکوتاه)، الوند، شهریار (نیمه پاکوتاه) و توس (پابلند) در یک آزمایش مزرعه‌ای مورد مطالعه قرار گرفتند. آزمایش به‌صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی (تنش خشکی به‌عنوان کرت اصلی و ارقام به‌عنوان کرت فرعی) با سـه تکرار اجرا شد. تنش خشکی شامل T1: حذف یک نوبت آبیاری قبل از گلدهی (50-35 زادوکس)، T2: آبیـاری کامل تا ده روز بعد از گلدهی و قطع آن تا رسیدگی کامل (70 زادوکس به بعد) و T3: تیمار شاهد (آبیاری کامل) بود. در شرایط تنش قبل از گلدهی بیشترین عملکرد را رقم الوند با 2728 کیلوگرم در هکتار (29.14% کاهش نسبت به تیمار شاهد) و کمترین با 1979 کیلوگرم در هکتار، رقم توس (43.82% کاهش) داشتند. در رقم پابلند توس تغییری در سرعت پر شدن دانه در تنش قبل از گلدهی حاصل نشد. در تیمار تنش خشکی بعد از گلدهی سرعت پر شدن دانه در رقم توس کاهش پیدا کرد. در تنش بعداز گلدهی (70 زادوکس به بعد) طول مدت پر شدن در رقم MV17 افزایش و در رقم توس کاهش داشت. رقم الوند علی رغم دارا بودن بیشترین سرعت رشد، کمترین طول دوره ی رشد و بیشترین عملکرد (3850 کیلوگرم در هکتار) را داشت. نتایج در این آزمایش نشان داد که رشد دانه در ارقام پاکوتاه، نیمه پاکوتاه و پابلند در اثر تفاوت در طول دوره ی فعال پر شدن دانه، وزن نهایی دانه و نیز سرعت پر شدن دانه اختلاف معنی‌داری دارند و کاهش سرعت رشد دانه موجب افزایش طول دوره ی رشد و در نهایت کاهش وزن دانه و عملکرد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

759 - ارزیابی تحمل به تنش خشکی در لاین‌های پیشرفته گندم دوروم با استفاده از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده آل (SIIG)
سحر تعدیلی علی اصغری رحمت‌الله کریمی‌زاده امید سفالیان حمید‌رضا محمددوست چمن‌آباد

10.30495/jcep.2020.671640

به ‌منظور ارزیابی تحمل به تنش خشکی در 18 لاین پیشرفته گندم دوروم در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار تحت دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی طی سال زراعی 97-1396 در ایستگاه گچساران بررسی شد. در این مطالعه صفات روز تا سنبله‌دهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوت چکیده کامل

به ‌منظور ارزیابی تحمل به تنش خشکی در 18 لاین پیشرفته گندم دوروم در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار تحت دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی طی سال زراعی 97-1396 در ایستگاه گچساران بررسی شد. در این مطالعه صفات روز تا سنبله‌دهی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، نمره ‌زراعی، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، کاهش دمای کانوپی در دو مرحله سنبله‌دهی و پرشدن دانه، مقدار سبزینگی در دو مرحله سنبله‌دهی و پرشدن دانه اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین لاین‌های مورد مطالعه در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی از نظر صفات روز تا سنبله‌دهی، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، نمره زراعی، تعداد دانه در سنبله، کاهش دمای کانوپی و مقدار سبزینگی در دو مرحله سنبله‌دهی و پرشدن دانه اختلاف معنی دار وجود داشت. نتایج مقایسه میانگین ها نشان داد که لاین‌های 4، 9، 13، 15 ،16 و 17 در اکثر صفات از بقیه لاین ها بهتر بودند. ارزیابی لاین‌های حساس و متحمل با محاسبه شاخص تحمل (Ti) برای صفات اندازه گیری شد. لاین‌های 1، 2، 4، 6، 9، 15 و 17 که در اکثر صفات شاخص Ti بالایی داشتند، لاین‌های متحمل‌تری بودند. انتخاب لاین‌های برتر براساس شاخص انتخاب ژنوتیپ برتر (SIIG) انجام شد. لاین‌های 4، 5، 9 و 15 با داشتن بالاترین مقدار این شاخص، جزو متحمل‌ترین لاین‌ها و مناسب برای کشت در شرایط دیم بودند. لاین‌های 7، 8، 10 و 14 با داشتن پایین‌ترین مقدار این شاخص جزو حساس‌ترین لاین‌ها بودند. نتایج حاصل از این رتبه‌بندی با نتایج حاصل از تجزیه خوشه‌ای برمبنای شاخص های Ti مطابقت زیادی داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

760 - روند پر شدن دانه در باقلا (.Vicia faba L) تحت تاثیر تاریخ و تراکم کاشت
علی راحمی کاریزکی عباس فروغی

به منظور ارزیابی تأثیر تاریخ و تراکم کاشت بر فنولوژی، عملکرد، اجزای عملکرد، سرعت و دوره پر شدن دانه در باقلا آزمایشی در سال 1392-1391در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد چکیده کامل

به منظور ارزیابی تأثیر تاریخ و تراکم کاشت بر فنولوژی، عملکرد، اجزای عملکرد، سرعت و دوره پر شدن دانه در باقلا آزمایشی در سال 1392-1391در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. فاکتورها شامل تاریخ کاشت در 3 سطح (4 نوامبر، 4 دسامبر و 3 ژانویه) و تراکم بوته در 4 سطح (8، 12، 16 و 20 بوته در مترمربع) بود. نتایج نشان داد که تأثیر تاریخ کاشت بر فنولوژی، عملکرد، اجزای عملکرد، سرعت و دوره پر شدن دانه معنی دار بودند، اما، تراکم بوته تأثیر معنی داری بر هیچ یک از صفات مذکور نداشت. مقایسه ضرایب معادله سیگموییدی نشان داد که سرعت پر شدن دانه (b) در 3 تاریخ کاشت متفاوت بود. بیشترین سرعت پر شدن دانه در تاریخ کاشت 3 ژانویه و کمترین آن متعلق به تاریخ کاشت 4 نوامبر بود. اثر تاریخ کاشت بر دوره پر شدن دانه معنی دار بود، اما تراکم اثر معنی داری روی دوره پر شدن دانه نداشت. تجزیه رگرسیونی نشان داد که 0.01 گرم در روز افزایش در سرعت رشد دانه در واحد دانه، منجر به افزایش 45.11، 32.43 و 26.66 گرم در وزن دانه به ترتیب در تاریخ های کاشت 4 نوامبر، 4 دسامبر و 3 ژانویه گردید. تأخیر در کاشت دوره پر شدن دانه را به مدت 8.53 روز کاهش داد. همچنین، همراه با کاهش دوره پر شدن دانه، وزن دانه به میزان 0.27 گرم کاهش یافت. تاریخ کاشت نسبت به تراکم به دلیل ایجاد شرایط مختلف محیطی از قبیل طول روز و دما تأثیر بیشتری روی سرعت و دوره نمو دانه، صفات فنولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد داشت. با تأخیر در کاشت زمان لازم برای سبز شدن افزایش یافت اما دوره پر شدن دانه به دلیل برخورد با دماهای بالا کوتاه شد که این امر منجر به کاهش عملکرد دانه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

761 - ارزیابی شاخص های رشد و ویژگی های کمّی و کیفی آمارانت علوفه ای در مقایسه با ارزن علوفه ای
ناصر زارع بهرام امیری حمیدرضا میری امید علیزاده رضا حمیدی

10.30495/JCEP.2023.1918753.1750

خشکی یکی از عوامل عمده محدود کننده بهره وری در کشاورزی است و مدیریت تغذیه از جمله کاربرد کودهای پتاسه نقش مهمی در مقاومت گیاهان به خشکی دارد. به منظور ارزیابی ویژگی های کمّی و کیفی آمارانت علوفه ای در مقایسه با ارزن علوفه ای آزمایشی طی دو سال زراعی 1395-1394 و 1396- چکیده کامل

خشکی یکی از عوامل عمده محدود کننده بهره وری در کشاورزی است و مدیریت تغذیه از جمله کاربرد کودهای پتاسه نقش مهمی در مقاومت گیاهان به خشکی دارد. به منظور ارزیابی ویژگی های کمّی و کیفی آمارانت علوفه ای در مقایسه با ارزن علوفه ای آزمایشی طی دو سال زراعی 1395-1394 و 1396-1395 به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه سعادت شهر استان فارس طراحی و اجرا گردید. در این آزمایش از سه دور آبیاری (5، 10 و 15 روزه) به عنوان عامل اصلی، کود پتاسیم (50، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار) و گیاه علوفه ای (آمارانت و ارزن) به عنوان کرت های فرعی استفاده گردید. نتایج مقایسه میانگین تجزیه مرکب دو سال نشان داد که گیاه آمارانت به طور معنی داری ارتفاع، قطر ساقه، طول گل آذین، تعداد برگ در بوته، عملکرد علوفه خشک، درصد خاکستر، درصد پروتئین خام و کربوهیدرات محلول بیشتری نسبت به گیاه ارزن دارد. افزایش دور آبیاری باعث کاهش صفات ارتفاع، قطر ساقه، طول گل آذین گیاه، تعداد برگ در بوته، وزن هزار دانه، درصد الیاف خام، عملکرد علوفه خشک، درصد خاکستر و درصد ADF شد. با افزایش سطح کود پتاسیم، میزان ارتفاع، قطر ساقه، طول گل آذین گیاه، تعداد برگ در بوته، درصد الیاف خام، عملکرد علوفه خشک، درصد خاکستر، درصد پروتئین خام، درصد ADF و درصد NDF در گیاه کاسته شد. به طورکلی، می توان نتیجه گرفت گیاه آمارانت نسبت به ارزن عملکرد و تحمل به تنش خشکی بیشتری دارد و می توان کاربرد 150 کیلوگرم در هکتار کود پتاسیم را برای رسیدن به عملکرد بیشتر مورد توجه قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

762 - ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد بامیه (Abelmoschus esculentus L) متاثر از فواصل آبیاری و تاریخ کاشت
سحر کیوان راد حمید مدنی حسین حیدری شریف آباد مجتبی محمودی قربان نورمحمدی

10.30495/jcep.2021.687071

تأثیر تیمارهای آبیاری و تاریخ های کاشت بر کلروفیل، قطر ساقه، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه بامیه طی آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در منطقه کرج به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تیمار فاصله آبیاری شامل آبیاری مطلوب (8 روز یک بار)، کم آبیا چکیده کامل

تأثیر تیمارهای آبیاری و تاریخ های کاشت بر کلروفیل، قطر ساقه، عملکرد و اجزای عملکرد گیاه بامیه طی آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در منطقه کرج به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. تیمار فاصله آبیاری شامل آبیاری مطلوب (8 روز یک بار)، کم آبیاری متوسط (10 روز یک بار) و شدید (12 روز یک بار) به عنوان فاکتور اصلی و سه تاریخ کاشت (14 خرداد، 28 خرداد و 11 تیر سال 1396) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج نشان داد که دورهای آبیاری بر کلروفیل کل، محتوی آب نسبی، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، طول میوه، قطر میوه، تعداد میوه، عملکرد تازه میوه و عملکرد خشک میوه معنی دار بودند. تاریخ کاشت بر صفات ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد شاخه جانبی، تعداد برگ، تعداد میوه، عملکرد تر و خشک میوه تأثیر معنی داری داشت. بیشترین غلظت کلروفیل (68/3 میلی گرم در گرم وزن تر)، ارتفاع بوته (4/100 سانتی متر)، تعداد شاخه جانبی (1/3)، تعداد برگ (8/24 در بوته)، تعداد میوه (5/10 در بوته)، عملکرد تر میوه (4023 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد خشک (2632 کیلوگرم در هکتار) در دور آبیاری 8 روز یک بار به دست آمد. آبیاری 12 روز یک بار سبب کاهش 4/30، 7/21، 3/21 و 4/28 درصدی به ترتیب در قطر ساقه، طول میوه، قطر میوه و عملکرد خشک میوه نسبت به آبیاری 8 روز یک بار شد. بیشترین ارتفاع بوته (2/99 سانتی متر)، تعداد شاخه جانبی (5/2)، تعداد برگ (3/23 در بوته) و تعداد میوه (77/9 عدد در بوته) در تاریخ کاشت 14 خرداد حاصل شد. بیشترین عملکرد تر میوه (3644 کیلوگرم در هکتار) در تاریخ کاشت 28 خرداد به دست آمد. بر اساس نتایج، دور آبیاری 8 روز یک بار برای حصول حداکثر عملکرد میوه و برای کوتاه شدن طول دوره کشت در منطقه کرج، تاریخ کاشت 28 خرداد می تواند در تولید این گیاه مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

763 - ارزیابی تحمل به تنش شوری و خشکی لاین های گندم دوروم تحت شرایط گلخانه‎ای
آزاده غربی ورهرام رشیدی علیرضا تاری&lrm;نژاد سمن چلبی یانی

در جهت ارزیابی 7 لاین گندم دوروم نسبت به تنش شوری و خشکی یک آزمایش گلخانه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و سه عامل شامل تنش شوری در دو سطح (بدون تنش شوری و تنش شوری 6.2 دسی زیمنس)، تنش چکیده کامل

در جهت ارزیابی 7 لاین گندم دوروم نسبت به تنش شوری و خشکی یک آزمایش گلخانه ای در دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار و سه عامل شامل تنش شوری در دو سطح (بدون تنش شوری و تنش شوری 6.2 دسی زیمنس)، تنش خشکی در دو سطح (بدون تنش خشکی و تنش خشکی با ظرفیت مزرعه ای 50%) و هفت لاین گندم دوروم انجام گرفت. با توجه به نتایج تجزیه واریانس، بین لاین های مورد بررسی در اکثر صفات مورد مطالعه اختلاف معنی داری مشاهده شد. مقایسه میانگین ها نشان داد که ژنوتیپ های آرامیدیس و یازلیق از لحاظ اکثر صفات بیشترین مقدار را به خود اختصاص دادند. عملکرد دانه با اکثر صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنی داری نشان داد. تجزیه خوشه&lrm;ای براساس روش "وارد"، دو ژنوتیپ آرامیدیس و یازلیق را دریک گروه جداگانه و برتر جای داد و در کل دو ژنوتیپ فوق به عنوان ژنوتیپ های متحمل نسبت به هر دو شرایط تنش شوری و خشکی شناخته شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

764 - اثر طول دوره ی تداخل علف های هرز در شرایط مدیریت های مختلف زراعی بر عملکرد و اجزای عملکرد نخود
محمد اصغری محمد آرمین

به منظور بررسی اثر طول دوره ی تداخل علف های هرز در شرایط مدیریت مختلف زراعی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه نخود رقم هاشم آزمایشی به صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. سطوح مختلف مصرف نهاده (پر نهاده، متوسط نهاده، کم نهاده) به عن چکیده کامل

به منظور بررسی اثر طول دوره ی تداخل علف های هرز در شرایط مدیریت مختلف زراعی بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه نخود رقم هاشم آزمایشی به صورت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. سطوح مختلف مصرف نهاده (پر نهاده، متوسط نهاده، کم نهاده) به عنوان عامل اصلی و طول دوره ی تداخل در پنج سطح (0، 15، 30،45 و 60 روز پس از سبز شدن) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تراکم علف هرز، وزن خشک علف هرز و تعداد غلاف در بوته تحت تاثیر نوع مدیریت زراعی قرار نگرفت اما ارتفاع نهایی بوته، عملکرد بیولوژیکی و اقتصادی تحت تاثیر نوع مدیریت قرار گرفت و بالاترین مقدار این صفات در سیستم های زراعی پر نهاده مشاهده شد. افزایش طول دوره تداخل سبب کاهش عملکرد دانه، تعداد شاخه جانبی و تعداد غلاف در بوته نخود شد. کاهش عملکرد در تداخل کامل علف های هرز (60 روز تداخل) نسبت به شاهد 80.60 درصد بود. اگرچه تراکم علف هرز با افزایش طول دوره تداخل کاهش پیدا کرد اما وزن خشک علف های هرز افزایش یافت. بررسی ضرایب تابع رگرسیون لجستیکی نشان داد که در شرایط کم نهاده شروع کاهش عملکرد زودتر اتفاق افتاد (24.5 روز بعد از سبز شدن) در حالی که شروع کاهش عملکرد در سیستم پر نهاده تا 26 روز بعد از سبز شدن نخود به تعویق افتاد. نتایج همچنین نشان داد که افزایش طول دوره تداخل تا 60 روز بعد از سبز شدن نخود سبب کاهش عملکرد و اجزای عملکرد دانه نخود می شود اما استفاده از نهاده های بیشتر توان رقابتی نخود را افزایش می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

765 - کارایی آنالیزهای آماری GGE بای‌پلات و AMMI در بررسی پایداری و سازگاری عملکرد لاین‌های گندم دوروم در مناطق مختلف
بهزاد صادق‌زاده رضا محمدی حسن احمدی غلامرضا عابدی‌اصل غلامرضا خلیل‌زاده مهناز محمدفام نوذر بهرامی حسن اسماعیل زاد محمدشریف خالدیان مقصود حسن‌پورحسنی

برهمکنش ژنوتیپ × محیط در مورد عملکرد گندم دوروم باعث می‌شود که نتوان یک رقم اصلاح شده پرمحصول را برای مناطق مختلف توصیه کرد. لذا به منظور بررسی پایداری و سازگاری عملکرد دانه لاین‌های گندم دوروم در مناطق مختلف دیم، تعداد 16 لاین پیشرفته دوروم به مدت سه سال زراعی (9 چکیده کامل

برهمکنش ژنوتیپ × محیط در مورد عملکرد گندم دوروم باعث می‌شود که نتوان یک رقم اصلاح شده پرمحصول را برای مناطق مختلف توصیه کرد. لذا به منظور بررسی پایداری و سازگاری عملکرد دانه لاین‌های گندم دوروم در مناطق مختلف دیم، تعداد 16 لاین پیشرفته دوروم به مدت سه سال زراعی (94-1391) در مناطق مراغه، کردستان، سرارود، اردبیل و ارومیه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار تحت شرایط دیم ارزیابی شدند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، بین محیط‌ها، ژنوتیپ‌ها و برهمکنش ژنوتیپ در محیط اختلاف آماری معنی‌داری مشاهده گردید. بر اساس نتایج GGE ‌بای‌پلات، محیط‌ها به سه گروه و ژنوتیپ‌ها به چهار گروه تفکیک شدند. ارزیابی پایداری ژنوتیپ‌ها با استفاده از آماره‌ پایداری امی (ASV) و GGE ‌بای‌پلات نشان داد که امکان انتخاب ژنوتیپ‌های پایدار و پرمحصول بین لاین‌های پیشرفته نسبت به ارقام شاهد وجود دارد و لاین‌هایی نظیر G-1252 و 61-130/414-44// در مناطق سردی مثل مراغه، قاملو و منطقه معتدل سرارود و لاین 10 در اردبیل می‌توانند منبع ژنتیکی مطلوبی برای معرفی ارقام دوروم متحمل به تنش‌های خشکی و سرما در دیمزارهای این مناطق باشند. در مجموع، طی سه سال، لاین61-130/414-44// به طور میانگین 27 درصد عملکرد بیشتری نسبت به رقم شاهد (ساجی) داشت. انجام آبیاری در مراحل کشت و اوایل گرده‌افشانی توانست عملکرد عمومی لاین‌ها را 14 و 68 درصد به ترتیب در مناطق مراغه و سرارود افزایش دهد که این افزایش برای لاین 61-130/414-44// در منطقه مراغه 17 درصد و در سرارود 37 درصد بودند. در نهایت، بر اساس نتایج GGE بای‌پلات و AMMI، امکان گزینش لاین‌های پیشرفته گندم دوروم با پایداری و عملکرد زیاد نسبت به شاهد (ساجی) وجود دارد. به علاوه، نتایج AMMI و شاخص پایداری امی (ASV) در مقایسه با نتایج GGE‌بای‌پلات نشان داد تمامی این شاخص‌ها از پتانسیل خوبی برای ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ‌ها برخوردار بودند و این در حالی است که نتایج GGE بای‌پلات در بررسی سازگاری و پایداری عملکرد ژنوتیپ‌ها در محیط‌های متفاوت بسیار کارآ و کاربردی‌تر بوده و می‌تواند به صورت گسترده‌ای در بررسی لاین‌ها در مناطق و سال‌های متعدد در برنامه‌های اصلاح گندم دوروم و سایر غلات به کار گرفته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

766 - تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گندم دوروم از نظر صفات زراعی تحت شرایط دیم
عباس سلیمانی فرد رحیم ناصری

تنوع ژنتیکی صفات زراعی در 16 ژنوتیپ گندم دوروم و روابط آنها با عملکرد دانه در شرایط دیم، در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی ایلام در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات زراعی شامل ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، تعداد دا چکیده کامل

تنوع ژنتیکی صفات زراعی در 16 ژنوتیپ گندم دوروم و روابط آنها با عملکرد دانه در شرایط دیم، در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی ایلام در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات زراعی شامل ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در متر مربع، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که ژنوتیپ های مورد مطالعه از نظر صفات مورد بررسی تحت شرایط دیم، اختلاف معنی داری با یکدیگر دارند. رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه و ارتفاع بوته حدود 75 درصد از تغییرات عملکرد دانه را در شرایط دیم توجیه می نمایند. بر اساس تجزیه علیت اثر مستقیم تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه بر عملکرد دانه تحت شرایط دیم مثبت و بالا می باشد. تجزیه خوشه ای داده ها ژنوتیپ ها را در سه گروه قرار داد. مقایسه میانگین صفات در گروه های حاصله نشان داد که ژنوتیپ های موجود در گروه دوم، بیشترین میزان عملکرد دانه، تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه را دارند و برای اهداف به نژادی در شرایط دیم قابل استفاده می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

767 - ارزیابی عملکرد، شاخص برداشت و کارآیی مصرف آب گیاه دارویی چای ترش (.Hibiscus sabdariffa L) در تیمارهای مختلف آبیاری و تاریخ کاشت
آرامه زندسیلاخور حمید مدنی حسین حیدری شریف آباد مجتبی محمودی قربان نورمحمدی

10.30495/JCEP.2023.1935375.1818

به منظور بررسی تأثیر رژیم های آبیاری و تاریخ های کاشت بر عملکرد، شاخص برداشت و کارآیی مصرف آب گیاه چای‌ترش، آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در کرج به صـورت کرت های خـرد شـده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل آبیاری ۸، 10 و ۱۲ روز یک بار به عنوان فا چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر رژیم های آبیاری و تاریخ های کاشت بر عملکرد، شاخص برداشت و کارآیی مصرف آب گیاه چای‌ترش، آزمایشی در بهار سال ۱۳۹۶ در کرج به صـورت کرت های خـرد شـده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تیمارها شامل آبیاری ۸، 10 و ۱۲ روز یک بار به عنوان فاکتور اصلی و تاریخ کاشت 3/14 و 3/28 و 1396/4/11 به عنوان عامل فرعی بودند. بیشترین ارتفاع بـوته (181/2 سانتی متر)، قطر ساقه (2/91 سانتی متر) و عملکرد زیستی (14/6 تن در هکتار) در آبیاری 8 روز یک بار به دست آمد. بیشترین کارآیی مصرف آب کاسبرگ (0/18 گرم در لیتر)، کارآیی مصرف آب گل (0/034 گرم در لیتر) و شاخص برداشت کاسبرگ (11/12 درصد) در آبیاری 12 روز یک بار مشاهده شد. آبیاری 10 روز یک بار دارای بیشترین عملکرد کاسبرگ (1/59 تن در هکتار) و عملکرد گل (307/7 کیلوگرم در هکتار) بود. تأخیر در کاشت سبب کاهش 12، 16 و 7 درصدی به ترتیب در ارتفاع بوته، قطر ساقه و عملکرد زیستی و افزایش 22 و 20 درصدی کارآیی مصرف آب کاسبرگ و کارآیی مصرف آب گل نسبت به کاشت به موقع شد. بیشترین کارآیی مصرف آب عملکرد زیستی (2/41 گرم در لیتر)، در آبیاری 12 روز یک بار و تأخیر یک ماهه در کاشت به دست آمد. بر این اساس، آبیاری 10 روز یک بار برای حصول حداکثر عملکرد گل و کاسبرگ، افزایش کارآیی مصرف آب گل و شاخص برداشت کاسبرگ می تواند مورد توجه قرار بگیرد. همچنین، جهت کوتاه شدن طول دوره کشت و صرفه جویی در مصرف آب، تاریخ 28 خرداد برای کشت این گیاه در کرج مناسب تر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

768 - دوره بحرانی کنترل علف های هرز در کشت دوم ذرت (Zea mays L.) در منطقه مغان
صابر عالی قربان دیده باز مغانلو فرید گل زردی

منطقه مغان یکی از تولید کننده های برتر ذرت در کشور است اما عملکرد این محصول توسط علف های هرز به شدت کاهش پیدا می کند. به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل علف های هرز در کشت دوم ذرت، آزمایشی بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1389 در منطقه پارس آباد چکیده کامل

منطقه مغان یکی از تولید کننده های برتر ذرت در کشور است اما عملکرد این محصول توسط علف های هرز به شدت کاهش پیدا می کند. به منظور تعیین دوره بحرانی کنترل علف های هرز در کشت دوم ذرت، آزمایشی بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1389 در منطقه پارس آباد مغان اجرا شد. تیمارهای آزمایشی در دو سری تنظیم شدند. سری اول شامل 7 تیمار کنترل علف های هرز در دوره های رشد صفر، 10، 20، 30، 40، 50 و 60 روز پس از سبز شدن ذرت، و سپس تا زمان برداشت بدون کنترل کردن علف های هرز به رشد خود ادامه دادند و سری دوم نیز شامل 7 تیمار بود که از شروع دوره رشد تا صفر، 10، 20، 30، 40، 50 و 60 روز پس از سبز شدن علف های هرز در مزرعه کنترل نشدند و سپس تا زمان برداشت، علف های هرز کنترل گردیدند. از آنالیزهای رگرسیونی برای تعیین روابط بین عملکرد دانه و دوره های مختلف کنترل و تداخل علف هرز استفاده شد. نتایج نشان داد که طول دوره تداخل موجب افزایش وزن خشک علف های هرز و طول دوره کنترل سبب کاهش وزن خشک علف های هرز شد. به طورکلی، نتایج نشان داد دوره بحرانی کنترل علف های هرز ذرت بر اساس 5 درصد افت عملکرد قابل قبول بین 1 تا 67 روز پس از سبز شدن ذرت معادل90 تا 1051 درجه - روز رشد برآورد شد. این دوره با احتساب 10 درصد کاهش عملکرد قابل قبول در فاصله بین 3 تا 52 روز پس از سبز شدن ذرت معادل 132 تا 844 درجه - روز رشد تعیین شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

769 - تحلیل جامعه شناختی جایگاه سازنده گرائی در محتوای کتاب های درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه
حسین بقایی محمد حسین یارمحمدیان

10.30495/jss.2022.1942228.1387

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجه به مؤلفه های رویکرد سازنده گرائی در کتاب های درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه صورت گرفته است . در این تحقیق از روش تحلیل محتوای آنتروپی شانون استفاده شده است. جامعه آماری کلیه کتاب های درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه بود. جهت گردآوری داده ه چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان توجه به مؤلفه های رویکرد سازنده گرائی در کتاب های درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه صورت گرفته است . در این تحقیق از روش تحلیل محتوای آنتروپی شانون استفاده شده است. جامعه آماری کلیه کتاب های درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه بود. جهت گردآوری داده ها چک لیست تحلیل محتوا مورد استفاده قرار گرفت و اعتبار آن توسط متخصصان فن تأیید شد . به منظور تعیین پایایی ابزار تحقیق از روش بازآزمایی استفاده شد و مقدار ضریب همبستگی 86/0بدست آمد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که به مؤلفه تعامل گروهی بیش از سایر مؤلفه ها توجه شده و کمترین میزان توجه و اهمیت مربوط به مؤلفه های توجه به محیط فیزیکی یادگیرنده ، ارزیابی فعالیت های گروهی ، سنجش عملکردی ، ارزیابی فرایند یادگیری ، نقش تسهیل گری معلم یادگیری موقعیتی ، تولید دانش می باشد . با توجه به یافته های پژوهش حاضر ، بازنگری برنامه درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه در راستای توجه بیشتر به مؤلفه ها و شاخص های کمتر مورد توجه یا به مؤلفه هایی که اصلاً توجه نشده است ، ضروری به نظر می رسد .کلمات کلیدی : سازنده گرایی ، تحلیل محتوا ، برنامه درسی علوم اجتماعی ، دوره متوسطه پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

770 - الگوی ساختاری توانمندسازی فرهنگی- روانشناختی زنان (مورد مطالعه دبیران زن شهر تهران)
الهه شکراله بابایی عطاءاله ابطحی قدسی احقر عباسعلی قیومی علی اکبر رضایی

10.30495/jss.2022.1967474.1494

توانمندسازی دبیران زن یکی از مباحث محوری در آموزش و پرورش است که دارای تأثیر دوجانبه بر روی دبیران از یک سو و دانش آموزان از سوی دیگر می باشد، با این وصف مقاله حاضر در راستای تحقق این هدف در بین دبیران زن شهر تهران با استفاده از مدل معادلات ساختاری به بررسی عوامل مؤثر ب چکیده کامل

توانمندسازی دبیران زن یکی از مباحث محوری در آموزش و پرورش است که دارای تأثیر دوجانبه بر روی دبیران از یک سو و دانش آموزان از سوی دیگر می باشد، با این وصف مقاله حاضر در راستای تحقق این هدف در بین دبیران زن شهر تهران با استفاده از مدل معادلات ساختاری به بررسی عوامل مؤثر بر توانمندسازی زنان دبیر و پیامدهای آن با استفاده از تئوری های مربوطه پرداخته است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه دبیران دوره اول متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 1401-1400 بود که از این تعداد حجم نمونه ای به تعداد 300نفر با استفاده از جدول مورگان به روش نمونه‌گیری تصادفی منظم برآورد شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه محقق‌ساخته بر مبنای مقیاس لیکرت بود. روایی پرسشنامه از نظر صوری و محتوایی از طریق چند نفر از خبرگان، روایی ﻫﻤﮕﺮا از طریق محاسبه ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ وارﯾﺎﻧﺲ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه و روایی واﮔﺮا از طریق محاسبه جذر AVE به تایید رسید. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه 86/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون‌های آلفای کرونباخ، ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ وارﯾﺎﻧﺲ اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪه (AVE)، ماتریس جذر AVE، کولموگروف‌اسمیرنف و تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزار smartpls3 استفاده شد. نتایج تحقیق نشان دادند؛ عوامل؛ فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، نظام پایش سازمانی، نظام پاداش سازمانی، نظام های مدیریتی سازمان نقش مهمی در توانمندسازی فرهنگی-روانشناختی زنان بر عهده دارند، همچنین ارتقای توانمندی زنان از سه بعد توانمندی بین فردی، توانمندی مدیریت و رهبری و توانایی خلق رویداد قابل توجه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

771 - عوامل اجتماعی بالا رفتن سن ازدواج جوانان
علی محمدپور نعمت‌الله ت قوی

ازدواج و تأخیر آن امری اجتماعی است. شکل گیری و تغییرپذیری آن در نزد افراد، در فرایند تعامل خود باجامعه و تحت تأثیر سطوح مختلف کلان، میانی و خرد بوده است. تئوری های مطرح دراین خصوص عبارتند از: تئوری بی سامانی اجتماعی مرتن، تئوری کارکردگرایی دورکیم، تئوری مدرنیته گیدنز، ت چکیده کامل

ازدواج و تأخیر آن امری اجتماعی است. شکل گیری و تغییرپذیری آن در نزد افراد، در فرایند تعامل خود باجامعه و تحت تأثیر سطوح مختلف کلان، میانی و خرد بوده است. تئوری های مطرح دراین خصوص عبارتند از: تئوری بی سامانی اجتماعی مرتن، تئوری کارکردگرایی دورکیم، تئوری مدرنیته گیدنز، تئوری مدرنیزاسیون ویلیام گود و تئوری گزینش معقولانه هکتر. این تحقیق به روش پیمایشی در بین جوانان 40ـ20 ساله شهر تبریز انجام شده است. تعداد آن ها برابر 823450 نفر بودکه بااستفاده از نمونه گیری کوکران، 280 نفر ازآنان برای مطالعه انتخاب و براساس نمونه گیری سهمی گزینش شده اند. داده های گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاصل از این پژوهش نشانگر آن است که میان متغیرهایی چون سخت گیری و انتظارات بالای خانواده ها، سطح انتظارات جوانان، بی اعتمادی اجتماعی افراد، لذت بردن از دوران تجرد، تحصیلات و جنسیت پاسخگویان، با بالا رفتن سن ازدواج ارتباط معنی داری وجود دارد. در نهایت، نتایج حاصل از رگرسیون نشان می دهد که پنج متغیر مستقل تحصیلات، سطح انتظارات، بی اعتمادی اجتماعی، سخت گیری و انتظارات بالای خانواده ها و لذت بردن از دوران تجرد می توانند 1/51 درصد از واریانس متغیر وابسته (سن ازدواج) را تبیین نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

772 - بررسی میزان سلامت اجتماعی در میان معلمان دوره ابتدایی شهرستان اردبیل و عوامل اجتماعی مرتبط با آن
محمد ذالی آراللو محسن علایی

هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت اجتماعی معلمان می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. بنابراین از لحاظ روش گردآوری اطلاعات، روش تحقیق پیمایشی می باشد. جامعه آماری کلیه معلمان دوره ابتدایی شهرستان ار چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت اجتماعی معلمان می باشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، توصیفی و از نوع همبستگی می باشد. بنابراین از لحاظ روش گردآوری اطلاعات، روش تحقیق پیمایشی می باشد. جامعه آماری کلیه معلمان دوره ابتدایی شهرستان اردبیل (1957 نفر) می باشد و طبق فرمول کوکران برای جامعه نامحدود، حجم نمونه 321 نفر برآورد گردید. گفتنی است، روش نمونه گیری از نوع تصادفی ساده بود. برای جمع آوری اطلاعات از دو نوع پرسش نامه استاندارد و محقق ساخته استفاده شد. پرسشنامه سلامت اجتماعی (کییز) و عوامل اجتماعی مرتبط با سلامت اجتماعی (محقق ساخته) که مقدار ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 776/ 0و 834/0 به دست آمده است که حاکی از پایایی سوال ها می باشد. برای خلاصه کردن داده ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف استاندارد و...) استفاده شد و در بخش آمار استنباطی برای بررسی روابط بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون، هم چنین از تحلیل واریانس و تی مستقل استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بین سلامت اجتماعی معلمان تفاوت معناداری وجود دارد. بین متغیرهای بیگانگی اجتماعی، اعتماد اجتماعی، تعهداجتماعی، مسئولیت پذیری و احساس امنیت محیط شهری با سلامت اجتماعی معلمان رابطه معناداری وجود دارد، ولی بین سن، تعداد فرزندان و میزان درآمد با سلامت اجتماعی معلمان رابطه معناداری وجود ندارد. هم چنین بین جنسیت و میزان سلامت اجتماعی معلمان تفاوت معناداری وجود ندارد. از طرفی بین سلامت اجتماعی معلمان بر حسب تحصیلات تفاوت معناداری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

773 - وضعیت فقهی- حقوقی تاجر ورشکسته صادر کننده چک در دوران توقف،طبق مقررات ورشکستگی و قانون صدورچک
حسن محمدی رمقانی علی قره باغی

10.3495/jiil.2022.699480

طبق مواد3 و10قانون صدور چک در صورتی که چک بی محل باشد و یا با وجود محل- جز در مورد ماده 14قانون صدور چک، که به صادر کننده یا ذینفع، در موارد خاصی اجازه دستور عدم پرداخت وجه داده شده است- با عدم پرداخت مواجه شود، صادر کننده به مجازات ذکر شده در ماده 7قانون صدور چک محکوم چکیده کامل

طبق مواد3 و10قانون صدور چک در صورتی که چک بی محل باشد و یا با وجود محل- جز در مورد ماده 14قانون صدور چک، که به صادر کننده یا ذینفع، در موارد خاصی اجازه دستور عدم پرداخت وجه داده شده است- با عدم پرداخت مواجه شود، صادر کننده به مجازات ذکر شده در ماده 7قانون صدور چک محکوم می شود، اما در صورت ورشکستگی صادر کننده با وجود عدم ذکر در ماده 14 ق.ص.چ، امکان دارد، مدیرتصفیه به بانک دستور مسدود نمودن حساب بانکی تاجر دهد، که در این صورت، با مراجعه دارنده چک به بانک با عدم پرداخت مواجه می شود. از طرف دیگر امکان دارد که چک در دوران توقف صادر و به پرداخت منتهی شود، که در این صورت امکان قابل تعقیب بودن تاجر ورشکسته صادر کننده چک در دوران توقف طبق بند 4ماده541ق.ت وجود دارد.در واقع بحثی که پیش می آید، این است که در صورتی که چک صادره توسط تاجر ورشکسته، بعد از توقف با پرداخت مواجه شود، امکان تعقیب صادر کننده طبق مقررات ورشکستگی وجود دارد، که همین بحث در مورد وضعیت حقوقی پذیرش دین بر ذمه توسط تاجر ورشکسته در فقه مطرح می باشد و بحث دیگر اینکه در صورت عدم پرداخت امکان تعقیب وی طبق قانون صدور چک وجود دارد یا خیر، در این مقاله با توجه به موارد مذکور سعی شده است، وضعیت حقوقی چنین تاجری در فقه و طبق مقررات ورشکستگی و مقررات صدور چک مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

774 - تأثیر طرح سپر دفاع موشکی آمریکا بر امنیت قدرتهای منطقه ای؛ مطالعه موردی ایران - روسیه
عزیز جوانپور هروی سید محمدرضا موسوی رحیم نوروزی

چه در دوران جنگ سرد و چه پساجنگ سرد، توانمندی موشکی بهعنوان ابزاری برای بازدارندگی و مهار تواتمندیهای نظامی و بهویژه موشکی کشورهای رقیب و همچنیی ازیزایق قیدرس نسیری بیرای سیطره بر دیگر رقرا مورد استفاده قرار گرزته است. به عریارتی دیگیر، تیوان موشیکی همیواره بیهعنوان ابز چکیده کامل

چه در دوران جنگ سرد و چه پساجنگ سرد، توانمندی موشکی بهعنوان ابزاری برای بازدارندگی و مهار تواتمندیهای نظامی و بهویژه موشکی کشورهای رقیب و همچنیی ازیزایق قیدرس نسیری بیرای سیطره بر دیگر رقرا مورد استفاده قرار گرزته است. به عریارتی دیگیر، تیوان موشیکی همیواره بیهعنوان ابزاری کارآمد برای مهار و کنترل قدرس رقرا و اززایق قدرس خودی مورد استفاده بیازیگران بی المللیی بوده است. در ای راستا، طرح استقرار سپر دزاع موشکی آمریکا در شرق اروپا و خاورمیانه مییتوانید بیا هدف حفظ استمرار هژمونی در نیمکره غربی صورس گرزته باشد. همچنی ، آمریکا با اسیتراتژی موازنیه دور از کرانه و اتحاد و ائتلاف با بازیگران مناطق شرق اروپا و خاورمیانه میتواند درصدد مهیار و کنتیرل روسیه و ایران بهعنوان هژمونهای منطقهای بالقوه از طریق استقرار سیپر دزیاع موشیکی بیرای مهیار و کنترل قدرس بالقوه آنها در اطراف آن ها باشد. در ای راستا، ای پژوهق با کاربست نظرییه واقی گرایی درصدد پاسخ به ای سؤال است که گسترش سپر دزاع موشکی آمریکا در اروپا و خاورمیانه با چه هدف بوده و چگونه بر کنترل قدرس روسیه و ایران تأثیر گذاشته است؟ بر ای اساس زرضیه مقاله ایی اسیت که سپر دزاع موشکی آمریکا با هدف حفظ و استمرار هژمونی آمریکا و مهیار و کنتیرل ازیزایق قیدرس نظامی و موشکی روسیه و ایران در مناطق اوراسیا و خاورمیانه، استقرار یازته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

775 - Promoting Professional Identity Formation of Novice EFL Teachers in E-teaching Through Online Image Management (OIM) Strategies
راضیه فلاح عزیزه چالاک حسین حیدری تبریزی

10.30495/jal.2023.1988919.1499

Although the EFL teachers' challenges in developing and enhancing Professional Identity Formation (PIF) in face-to-face and virtual instruction contexts have extensively been explored, there were a limited set of practical and advantageous strategies, particularly for t چکیده کامل

Although the EFL teachers' challenges in developing and enhancing Professional Identity Formation (PIF) in face-to-face and virtual instruction contexts have extensively been explored, there were a limited set of practical and advantageous strategies, particularly for the novice teachers, in promoting their PIF in E-teaching especially since the emergence of changed priority of teaching contexts amid the COVID-19 outbreak. Accordingly, this study attempted to check the Iranian novice EFL teachers’ PIF, uncover the potential impacts of utilizing Online Image Management (OIM) strategies in promoting their PIF, and identify the most-preferred OIM strategies. Based on the convenience sampling, 184 male and female Iranian novice EFL teachers were selected to participate in this quasi-experimental study. Two instruments, including a Questionnaire of Perceived Professional Identity (QPPI) and a series of Quantitative Online Interviews (QOIs), were used to collect the data via the virtual platform of Survey Planet. The descriptive statistics and Independent Samples t-Test packages in R were utilized to analyze the data. The results confirmed the low levels of professional identity among Iranian novice EFL teachers, verified the significant effects of OIM strategies in promoting PIF of Iranian novice EFL teachers, and shed light on reflection practices and strategies in enhancing digital literacy as the most-favored OIM strategies in promoting PIF among these teachers. This study may provide implications for EFL teachers and trainers in helping novice EFL teachers to promote their PIF with OIM strategies. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

776 - Dynamic Assessment in Iranian EFL Classrooms: A Post- method Enquiry
سید جواد اسحقی سردرود

Derived from the emerging paradigm shift in English language teaching and assessment, there has been a renewal of interest in dynamic assessment (DA) to be used as an alternative to the traditional static testing in language classrooms. However, to date, DA practice has چکیده کامل

Derived from the emerging paradigm shift in English language teaching and assessment, there has been a renewal of interest in dynamic assessment (DA) to be used as an alternative to the traditional static testing in language classrooms. However, to date, DA practice has been mostly limited to clinical treatments of children with learning disabilities, and it has not been widely incorporated into the EFL contexts. In order to find out the reasons behind the slow trend of DA practice, this research adopted a framework, based on the post method pedagogical principles and recommendations, to delve into the prospect of methodological realization of DA approaches in Iranian EFL classrooms. To this end, two instruments, a questionnaire and an interview were developed to explore the practicality of DA through seeking 51 Iranian EFL teachers' perception of DA practice in their classrooms. The results indicated that most of the teachers were negative about the practice of DA in their classrooms and believed that a full-fledged implementation of DA in Iranian EFL classrooms is too demanding. The feasibility of DA in Iranian EFL classrooms, where teachers are deprived of DA training, guideline, and technological resources, is questioned seriously due to the factors such as time-constrained nature of DA procedures, large number of students in EFL classrooms, the common practice of static tests as the mainstream, and overreliance on the teachers' teaching and assessment abilities. The paper suggests the framework of inquiry in this study, which was derived from the post method pedagogy, to be utilized as a blueprint for a critical appraisal of any alternative method or theory which is introduced into ELT contexts. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

777 - Collaborative Discussion Circles: A Path towards Critical Language Teacher Development
مهرشاد احمدیان پرویز مفتون 3پرویز بیرجندی

10.30495/jal.2021.687051

The advent of postmethod pedagogy has completely changed today's conceptualization of language teachers, and the importance of powerful teaching has increasingly gained momentum in the field of TESOL. However, contemporary English language teaching contexts suffer a dea چکیده کامل

The advent of postmethod pedagogy has completely changed today's conceptualization of language teachers, and the importance of powerful teaching has increasingly gained momentum in the field of TESOL. However, contemporary English language teaching contexts suffer a dearth of a workable package to educate the much-needed autonomous postmethod language teachers who are able to have their own contextualized praxis. As such, the present research aims to nurture the required self-growth and self-development in language teachers through forming collaborative professional and critical discussion circles. Enjoying a mixed method research design whose quantitative section included a quasi-experimental design consisting of three phases--a pretest, an educational 12-week long treatment phase, and a posttest--the results of the study gained by two instruments, namely, the reflective teaching questionnaire developed by Akbari et al. (2010) and two similar language teaching episodes, bore witness to the significant changes in the level of reflectiveness of all 13 language teachers who partook in these discussion circles. Developmentally speaking, participating language teachers were found to initiate the whole process, direct it, and finally evaluate the new experiences further along the road. Hence the ideals of teacher development, self-growth and personal development, were accomplished through the study. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

778 - Collaborative Discussion Circles: A Path towards Critical Language Teacher Development
مهرشاد احمدیان پرویز مفتون پرویز بیرجندی

10.30495/jal.2020.683554

The advent of postmethod pedagogy has completely changed today's conceptualization of language teachers, and the importance of powerful teaching has increasingly gained momentum in the field of TESOL. However, contemporary English language teaching contexts suffer a dea چکیده کامل

The advent of postmethod pedagogy has completely changed today's conceptualization of language teachers, and the importance of powerful teaching has increasingly gained momentum in the field of TESOL. However, contemporary English language teaching contexts suffer a dearth of a workable package to educate the much-needed autonomous postmethod language teachers who are able to have their own contextualized praxis. As such, the present research aims to nurture the required self-growth and self-development in language teachers through forming collaborative professional and critical discussion circles. Enjoying a mixed method research design whose quantitative section included a quasi-experimental design consisting of three phases--a pretest, an educational 12-week long treatment phase, and a posttest--the results of the study gained by two instruments, namely, the reflective teaching questionnaire developed by Akbari et al. (2010) and two similar language teaching episodes, bore witness to the significant changes in the level of reflectiveness of all 13 language teachers who partook in these discussion circles. Developmentally speaking, participating language teachers were found to initiate the whole process, direct it, and finally evaluate the new experiences further along the road. Hence the ideals of teacher development, self-growth and personal development, were accomplished through the study. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

779 - تأثیر هم زمان دوره‎های نوری و جیره‎ غذایی بر میزان رشد و تبدیل بچه ماهی پار به اسملت در ماهی آزاد دریای خزر
معصومه بحرکاظمی فرهاد جوانی محمدتقی فرهادی

به‌منظور بررسی تأثیر همزمان دوره&lrm;های نوری و رژیم غذایی بر میزان رشد و سرعت تبدیل بچه ماهیان پار به اسملت در ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius)، بچه ماهیان با میانگین وزن 13/0±85/5 گرم به‌مدت 110 روز در معرض 4 دوره نوری شامل 24 ساعت روشنایی (24L:0D)، 1 چکیده کامل

به‌منظور بررسی تأثیر همزمان دوره&lrm;های نوری و رژیم غذایی بر میزان رشد و سرعت تبدیل بچه ماهیان پار به اسملت در ماهی آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius)، بچه ماهیان با میانگین وزن 13/0±85/5 گرم به‌مدت 110 روز در معرض 4 دوره نوری شامل 24 ساعت روشنایی (24L:0D)، 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی (16L:8D)، 12 ساعت روشنایی و 12 ساعت تاریکی (12L:12D) و 8 ساعت روشنایی و 16 ساعت تاریکی (8L:16D) قرار داده شدند و با دو جیره مشابه یکی وارداتی و دیگری داخلی تغذیه شدند. این تحقیق در قالب یک طرح CRD به روش فاکتوریال شامل 4 نوع رژیم نوری و 2 نوع جیره غذایی و 3 تکرار در هر تیمار و 10 مشاهده در هر تکرار انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که در هر دو جیره غذایی بچه ماهیان در دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی رشد بیشتری داشته و فرایند اسملت شدن در آنها تسریع گردید. همچنین اگر چه بیشترین افزایش وزن (g06/0±03/11) و افزایش طول (28/0±67/4 سانتی‌متر) متعلق به غذای وارداتی بود اما با بچه ماهیان تغذیه شده با غذای داخلی دارای تفاوت معنی&lrm;دار نبود (05/0P>). کمترین فاکتور وضعیت به دست آمده نیز در هر دو گروه از بچه ماهیان در دوره نوری 16L:8D به دست آمد که با یکدیگر تفاوت معنی&lrm;دار نداشتند (01/0±89/0 و 06/0±84/0 درصد). برخلاف سایر پارامترهای مورد بررسی، ضریب تبدیل غذایی در بچه ماهیان تغذیه شده با دو نوع غذا دارای تفاوت معنی&lrm;دار بود. کمترین ضریب تبدیل غذایی در دوره نوری 16L:8D اندازه&lrm;گیری شد که در مورد غذای وارداتی کمتر از غذای داخلی بود. بیشترین میزان هورمون رشد در نمونه&lrm;برداری 31 فروردین و بیشترین میزان فعالیت آنزیم ATPase نیز در نمونه&lrm;برداری 15 اردیبهشت در دوره نوری 16L:8D در هر دو گروه از ماهیان اندازه&lrm;گیری شد. همچنین بیشترین میزان هورمون رشد و فعالیت آنزیم ATPase در آبشش در هر دو جیره غذایی در دوره نوری 16L:8D اندازه&lrm;گیری شد که دارای تفاوت معنی&lrm;دار نبود. بر اساس نتایج حاصله دوره نوری 16L:8D برای رشد بیشتر و تسریع فرایند اسملت شدن در بچه ماهیان آزاد دریای خزر توصیه می&lrm;شود و می&lrm;توان هم از غذای وارداتی و هم از غذای داخلی با ترکیب غذایی مشابه برای تغذیه این گونه استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

780 - پژوهشی در اباحه‌ی اموال کافران حربی از نگاه فقه شیعه
ابوالفضل علیشاهی

احترام اموال، از مقاصد مهمّی است که شارع مقدس در راستای دستیابی به آن، احکامی را وضع کرده است. در فقه به مواردی برخورد می‌شود که به نظر می‌رسد از ارزش‌ و احترامی که شارع برای اموال دیگران گذاشته است، برخوردار نیستند، کافر حربی از این دسته اشخاص به شمار می‌آید. پرسش اساس چکیده کامل

احترام اموال، از مقاصد مهمّی است که شارع مقدس در راستای دستیابی به آن، احکامی را وضع کرده است. در فقه به مواردی برخورد می‌شود که به نظر می‌رسد از ارزش‌ و احترامی که شارع برای اموال دیگران گذاشته است، برخوردار نیستند، کافر حربی از این دسته اشخاص به شمار می‌آید. پرسش اساسی اینست که اگر مسلمانی به کشورهای کفار مسافرت کند، آیا می‌تواند بر اساس احترام نداشتن اموال ایشان به آنها دستبرد بزند و همان‌گونه که در اموال خود تصرف می‌کند، در اموال آنها نیز تصرف کند و یا نمی‌توان به این دیدگاه باور پیدا کرد و تنها در اموال کافر حربی به معنای خاص، آنهم با شرایطی ویژه می‌توان تصرّف کرد. این پژوهش کوشیده است تا با واژه‌شناسی کافر حربی و کاربرد آن در آیات و روایات به اثبات برساند، اصل اولیه، حرمت تصرّف در دارایی دیگران است، مگر کافر حربی که از ادله بر می‌آید اموالش احترامی ندارد. نکته دیگر اینست که از باب احکام ثانویه می‌توان دارایی‌های کفار را محترم دانست؛ زیرا دست‌اندازی به اموال ایشان، سبب هتک حرمت اسلام و مذهب می‌شود که حرام است. این‌گونه نیست که همه‌ی کشورها کافر حربی به شمار آیند، بلکه قدر متیقّن از کافر حربی، کافرانی هستند که بالفعل در جنگ با مسلمانان می‌باشند و یا به فکر آسیب‌رساندن به آنانند، در این-صورت اموالشان با اذن حاکم شرع مباح است. در حقوق بین الملل نیز بر اساس اصل احترام متقابل، تفاهم و پیمانی که میان کشورها بسته شده است، مردم آنها نسبت به هم‌دیگر معاهد بشمار می‌آیند که نتیجه‌ی آن احترام و پاسداشت اموال ایشان است و از آن‌جا که برای ورود به یک کشور باید قوانین آنها رعایت گردد، کسی در کشور مقصد، حق دست‌اندازی به اموال دیگران را ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

781 - قتل ناشی از شبهه در هدف با نگاهی به قانون مجازات اسلامی
کیومرث کلانتری فرشاد شیرزادی فر

شبهه یا اشتباه در لغت به معنای خطا، جهل و ناآگاهی است و در معنای حقوقی بدین معنا است که قاتل شخص مورد نظر را هدف می‌گیرد، اما به خاطر اتفاقاتی مانند عدم مهارت یا علل غیر ارادی تیرش خطا رفته و به دیگری اصابت می کند و او را از پا در می‌آورد. درخصوص این که اشتباه در هدف چه چکیده کامل

شبهه یا اشتباه در لغت به معنای خطا، جهل و ناآگاهی است و در معنای حقوقی بدین معنا است که قاتل شخص مورد نظر را هدف می‌گیرد، اما به خاطر اتفاقاتی مانند عدم مهارت یا علل غیر ارادی تیرش خطا رفته و به دیگری اصابت می کند و او را از پا در می‌آورد. درخصوص این که اشتباه در هدف چه تأثیری در ماهیت قتل ارتکابی دارد به نظر می‌رسد بین دو حالت باید قائل به تفکیک شد: 1- اگر فرد قصد شلیک به شی یا حیوان یا انسان مهدورالدم را داشته لیکن تیرش به خطا رفته و به انسان محقون الدمی اصابت کرده است در این فرض قتل ارتکابی خطای محض است. 2- فرضی که فرد قصد شلیک به سوی انسان محقون الدم و محترمی داشته لیکن تیر او به خطا رفته و انسان محقون الدم دیگری را کشته است که در این جا با توجه به منطق حقوق کیفری باید قتل ارتکابی را عمد بدانیم. در خصوص موضع فقها در خصوص اشتباه در هدف اکثر فقها بدون اینکه تفاوتی بین قصد تیراندازی به انسان مهدورالدم یا محقون الدم قائل شوند، قتل ارتکابی را خطای محض دانسته‌اند. همین موضع در ماده 296 قانون مجازت اسلامی (1370) دیده می‌شد. خوشبختانه قانونگذار جدید از طرفی با حذف ماده 296 قانون سابق و وضع بند "ت" ماده 290 کوشیده تا این پیام را برساند که اشتباه در هدف در جایی که هم هدف اولیه و هم هدف نهایی محقون الدم باشند، تأثیری در ماهیت قتل ارتکابی ندارد (همانطور که اشتباه در هویت برابر ماده 294 تاثیری در ماهیت قتل ارتکابی ندارد) چون اگر پذیرفته شود هدف مقنن حمایت از انسان به ماهو انسان است نه شخص یا اشخاص خاص، بنابراین هیچ فرقی نمی‌کند که در نهایت چه کسی کشته شود. مهم کشته‌شدن انسان محقون‌الدم است که در این جا محقق شده، بنابراین قتل ارتکابی عمد تلقی می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

782 - فلسفه احصان در جرایم جنسی مستوجب حد با محوریت قانون مجازات اسلامی سال 1392
عادل ساریخانی

10.22034/ijrj.2017.532744

تحقق یا عدم تحقق شرط احصان در مرتکب برخی از جرائم جنسی اثر غیرقابل‌انکاری، در مجازات آن جرم دارد. احصان در جرایم جنسی اصلی، وضعیت مرد یا زن بالغ و عاقل و متأهلی است که دارای همسر دائمی است و با همسر خود در زمان بلوغ و افاقه سبق نزدیکی از طریق قُبل داشته است و امکان تمتع چکیده کامل

تحقق یا عدم تحقق شرط احصان در مرتکب برخی از جرائم جنسی اثر غیرقابل‌انکاری، در مجازات آن جرم دارد. احصان در جرایم جنسی اصلی، وضعیت مرد یا زن بالغ و عاقل و متأهلی است که دارای همسر دائمی است و با همسر خود در زمان بلوغ و افاقه سبق نزدیکی از طریق قُبل داشته است و امکان تمتع جنسی با همسرش برای وی فراهم است. احصان در مجازات زنای به عنف که مستلزم قتل است تأثیری نداشته ولی در سایر موارد گاهی جمع مجازات جلد با رجم و گاهی نیز تشدید مجازات زانی از صد ضربه شلاق به سنگسار را در پی خواهد داشت. قانون مجازات اسلامی 1392 به دادگاه اجازه داده در صورت عدم امکان اجرای مجازات رجم، پس از کسب نظر رئیس قوه قضاییه، مجازات مذکور را حسب مورد به جلد یا اعدام تبدیل نماید که این تجددگرایی و پویایی قانون‌گذار هرچند قابل‌تحسین است؛ اما متن قانون به‌گونه‌ای تدوین‌شده که انتقادات فراوانی بر آن وارد می باشد. قانون مجازات جدید در باب لواط نیز وجود شرایط احصان در لواط کننده را از موجبات تشدید مجازات از جلد به اعدام دانسته اما در باب مساحقه آن را مؤثر در مقام ندانسته است. علاوه بر این، وجود شرایط احصان در مرتکبین برخی از جرایم جنسی، موجب تغییر وضعیت آنان از محقون الدم به مهدورالدم نیز می گردد. در این مقاله علاوه بر بررسی تأثیر احصان در جرایم جنسی مستقیم، فلسفه تشدید مجازات محصن و محصنه تبیین و به ‌نقد مقرره جدید قانون‌گذار در باب مجازات رجم پرداخته‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

783 - بررسی فقهی -حقوقی زمان احتساب خسارت تاخیر تأدیه در جرایم دارای رد مال پولی
علی اکبر یوسفی راد سید حسین سادات حسینی رمضان دهقان

10.22034/ijrj.2021.680391

در جرایم دارای ردمال مثل سرقت وکلاهبرداری در صورت اثبات وقوع بزه های معنونه و انتساب ان به متهم، براساس قانون علاوه بر اینکه متهم به مجازات قانونی محکوم می شود به رد مال موضوع سرقت وکلاهبرداری نیز محکوم می شود حال اگر فرد شاکی همزمان با طرح شکایت کیفری یا به نحو علی حده چکیده کامل

در جرایم دارای ردمال مثل سرقت وکلاهبرداری در صورت اثبات وقوع بزه های معنونه و انتساب ان به متهم، براساس قانون علاوه بر اینکه متهم به مجازات قانونی محکوم می شود به رد مال موضوع سرقت وکلاهبرداری نیز محکوم می شود حال اگر فرد شاکی همزمان با طرح شکایت کیفری یا به نحو علی حده دادخواستی مبنی بر مطالبه خسارت تاخیر تادیه مطرح نماید با التفات به این که در پرونده های کیفری چند زمان می تواند مطرح باشد (1-زمان وقوع سرقت یابردن مال در کلاهبرداری 2-زمان طرح شکایت در دادسرا 3-زمان صدور حکم قطعی) در این موارد دادگاه فرد متهم را از چه زمانی محکوم به پرداخت خسارت افت ارزش پول که تحت عنوان تأخیر تأدیه مصطلع شده که ما هم در این مقاله تحت همین عنوان از ان نام می بریم می نماید به عبارتی با عنایت به ماده 522 قانون ایین دادرسی مدنی که مبنای محاسبه برای شروع خسارت را همانا مطالبه می داند در موارد فوق الذکر چه زمانی به عنوان مطالبه تلقی می شود. البته می توان این نکته را اضافه نمود که ایا ماده 522 که مبنای محاسبه را زمان مطالبه می داند ایا نوع دین باید مسلم و معین باشد تا بتوان زمان مطالبه را بعنوان مبنای محاسبه در نظر گرفت یا هرگاه هنوز دین مسلم و معین نشده کما اینکه در جرایم یاد شده (سرقت و کلاهبرداری) علی الاصول متهم خود را سارق و کلاهبردار نمی داند واز طرفی میزان بدهی هنوز مسلم نیست ایا می توان به صرف طرح شکایت در دادسرا مبنای محاسبه خسارت تاخیر و تادیه را همین زمان تلقی کرد یا یکی از زمان های چند گانه صدر الذکر؟به نظر می رسد زمان احتساب خسارت تاخیر تادیه در جرایم دارای رد مال پولی، زمان وقوع بزه یعنی زمان بردن مال است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

784 - اثر اسانس رزماری بر جمعیت لاکتوباسیل‌ها و میزان هیستامین طی دوره رسیدن در پنیر سنتی لیقوان
رامین شیشه گر حمید میرزایی خسرو محمدی گیتی کریم ودود رضویلر

مسمومیت هیستامینی یکی از نگرانی‌های مهم در سلامت پنیرهای سنتی رسیده بوده و مهم‌ترین عامل تولید آن میکرارگانیسم‌های دکربوکسیله کننده در طی دوره رسیدن می‌باشد. هدف از مطالعه حاضرتعیین تأثیر اسانس رزماری بر جمعیت لاکتو باسیلوس‌ها و میزان هیستامین در پنیر لیقوان در طول دوره چکیده کامل

مسمومیت هیستامینی یکی از نگرانی‌های مهم در سلامت پنیرهای سنتی رسیده بوده و مهم‌ترین عامل تولید آن میکرارگانیسم‌های دکربوکسیله کننده در طی دوره رسیدن می‌باشد. هدف از مطالعه حاضرتعیین تأثیر اسانس رزماری بر جمعیت لاکتو باسیلوس‌ها و میزان هیستامین در پنیر لیقوان در طول دوره رسیدن با روش HPLC بود. ترکیب شیمیائی اسانس با استفاده از GC/MS مورد شناسائی قرار گرفت. نمونه‌های پنیر حاوی صفر، 125 و ppm250 از اسانس رزماری تهیه شد. نمونه‌ها در روزهای صفر، 30، 90 و 150 دوره رسیدن از نظر تعداد باکترهای لاکتوباسیلوس و میزان هیستامین مورد آزمایش قرار گرفتند. آلفا‌پینن (Alfa pinene) با 1/11 درصد، کامفور ((Camphore با 2/10 درصد و لیمونن – د ( Limonene-d) با 9/5 درصد، 3 جزء عمده موجود در اسانس بود. میانگین تعداد لاکتوباسیل ها در روزهای 30، 90 و 150 دوره رسیدن در نمونه‌های حاوی 125 و ppm 250 اسانس رزماری به‌طور معنی‌داری کمتر از نمونه‌های شاهد بود (05/0>(P. در طول دوره رسیدن میزان هیستامین در نمونه‌‌های حاوی اسانس کمتر از نمونه‌های شاهد بوده و در انتهای دوره رسیدن میزان هیستامین در نمونه‌های شاهد، حاوی 125 و ppm 250 اسانس رزماری به‌ترتیب برابر 190، 170 و ppm 04/51 بود. در مجموع می‌توان گفت که غلظت‌های 125 و ppm250 از اسانس رزماری می‌تواند به‌عنوان یک ماده نگه‌دارنده طبیعی در پنیرهای سنتی لیقوان استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

785 - بررسی مقایسه‌ای اثر تجویز نانوذره سلنیوم و سلنیت سدیم در میش‌های آبستن بر سطح سرمی تیروکسین خون بره‌های نوزاد
وحید طباطبایی غلامعلی کجوری افشین جعفری عبدالناصر محبی

هدف از مطالعه حاضر بررسی مقایسه‌ای اثر تجویز نانوذره سلنیوم و سلنیت سدیم در میش‌های آبستن بر سطح سرمی تیروکسین خون بره‌های نوزاد بود. بدین منظور از 20 رأس میش 4 ماه آبستن در محدوده سنی یکسان بهره گرفته شد. طی 21 روز منتهی به زایمان، مکمل نانوذره سلنیوم با دوزهای 05/0 و چکیده کامل

هدف از مطالعه حاضر بررسی مقایسه‌ای اثر تجویز نانوذره سلنیوم و سلنیت سدیم در میش‌های آبستن بر سطح سرمی تیروکسین خون بره‌های نوزاد بود. بدین منظور از 20 رأس میش 4 ماه آبستن در محدوده سنی یکسان بهره گرفته شد. طی 21 روز منتهی به زایمان، مکمل نانوذره سلنیوم با دوزهای 05/0 و 1/0 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به ترتیب به گروه‌های تیمار 1 و 2 و سلنیت سدیم به میزان 1/0 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن به گروه تیمار 3 خورانده شد. در همین زمان به گروه شاهد نیز با حجم مساوی آب مقطر خورانده شد. تا زمان زایمان میش‌ها از نظر درمانگاهی و آزمایشگاهی مورد پایش دقیق قرار گرفتند و سطح سرمی تیروکسین در روزهای تولد و روزهای هفتم پس از زایمان در بره‌های نوزاد سنجیده شد. سطح سرمی تیروکسین بره‌های نوزاد گروه دریافت دارنده سلنیت سدیم و نانوذره سلنیوم به میزان 05/0 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن زنده دام، در روز هفت پس از زایمان کمتر از روز تولد بود (به ترتیب 006/0p< و 001/0p<). همچنین، مشخص شد که سطح سرمی تیروکسین بره‌های نوزاد گروه تیمار 2 به‌طور معنی‌داری در روز تولد کمتر از گروه تیمار 1 بود (003/0p=). نتایج مطالعه نشان داد که عملکرد فیزیولوژیک نانوذره سلنیوم وابسته به دوز مصرفی بوده و در دوز 05/0 میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن زنده اثراتی مشابه با سلنیت سدیم در دوز 1/0 میلی‌گرم را القاء کرده و منجر به بالا رفتن سطح سرمی تیروکسین بره نوزاد در بدو تولد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

786 - مقایسه‌ تاثیر تزریق اپیدورال کلسیم- نالوکسان و تزریق عضلانیGnRH در درمان کیست‌های تخمدانی فولیکولار در گاوهای شیری
امیر علی کاوه سعید رضای‌حقدوست صمد مسافری

یکی از مشکلات گاوهای شیری پرتولید عارضه کیست های تخمدانی است. هدف از این مطالعه بررسی میزان پاسخ به درمان کیست های فولیکولار تخمدانی با استفاده از کلسیم-نالوکسان در مقایسه با روش درمانیِ معمول تزریق عضلانی GnRH می باشد. این مطالعه در ایستگاه سوم مجتمع پرورش گاو شیری مغا چکیده کامل

یکی از مشکلات گاوهای شیری پرتولید عارضه کیست های تخمدانی است. هدف از این مطالعه بررسی میزان پاسخ به درمان کیست های فولیکولار تخمدانی با استفاده از کلسیم-نالوکسان در مقایسه با روش درمانیِ معمول تزریق عضلانی GnRH می باشد. این مطالعه در ایستگاه سوم مجتمع پرورش گاو شیری مغان در طول یک سال روی 54 رأس گاو مبتلا به کیست تخمدانی فولیکولار که در فاصله 100 تا 150 روز بعد از زایمان قرار داشتند، انجام گرفت. پس از معاینات بالینی و تشخیص گاوهای مبتلا به کیست، دام‌ها به سه گروه تقسیم شدند: گروه اول یا شاهد (5 میلی لیتر تزریق عضلانی GnRH)، گروه دوم یا تیمار 1 (تزریق نالوکسان از طریق اپیدورال 2 مرتبه به فاصله 3 روز) و گروه سوم یا تیمار 2 (تزریق کلسیم-نالوکسان از طریق اپیدورال 2 مرتبه به فاصله 3 روز و تزریق 5 میلی‌لیتر GnRHبه صورت عضلانی همزمان با تزریق دوم کلسیم-نالوکسان). دو هفته پس از تزریق آخر، مجدداً دام‌ها مورد معاینه قرار گرفتند. میزان لوتئینه شدن در بین گروه اول و گروه دوم دارای اختلاف معنی‌دار بود به‌طوری که، میزان لوتئینه شدن در گروه اول بیشتر از گروه دوم بود. بین گروه اول و سوم اختلاف معنی‌داری از نظر لوتئینه شدن وجود نداشت. بین گروه دوم و سوم نیز اختلاف معنی‌داری از نظر لوتئینه شدن وجود داشت به‌طوری که، میزان لوتئیناسیون در گروه سوم بیشتر از گروه دوم بود. از لحاظ میزان باروری بین گروه‌های شاهد و تیمار 1 و تیمار 2 اختلاف معنی‌داری بین گروه‌ها مشاهده نگردید. نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که میزان لوتئینه شدن در بین گروه اول و گروه دوم معنی‌دار بوده به‌طوری که میزان لوتئینه شدن در گروه اول بیشتر بوده است در حالی که بین گروه اول و سوم اختلاف معنی‌داری از نظر لوتئینه شدن وجود ندارد. در بین گروه دوم و سوم نیز اختلاف معنی‌داری از نظر لوتئینه شدن وجود دارد به‌طوری که میزان لوتئیناسیون در گروه سوم بیشتر از گروه دوم بود. در مقایسه میزان باروری بین گروه‌های شاهد و تیمار یک و تیمار دو اختلاف معنی‌داری بین گروه‌ها مشاهده نگردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

787 - مطالعه تغییرات ویژگی‌های شیمیائی پنیر لیقوان در طول مراحل تولید و دوره رسیدن
حمید میرزائی علی علیقلی نژاد

پنیر لیقوان یکی از پرمصرف ترین پنیرهای سنتی ایران می باشد که در روستای لیقوان واقع در جنوب شرقی تبریز در شمال غرب ایران تولید می گردد. در تولید این پنیر از شیر خام گوسفند و معمولاً همراه با حدود 30-20% شیر بز و بدون مایه کشت استفاده می گردد. این پنیر دارای طعم ملایم نمک چکیده کامل

پنیر لیقوان یکی از پرمصرف ترین پنیرهای سنتی ایران می باشد که در روستای لیقوان واقع در جنوب شرقی تبریز در شمال غرب ایران تولید می گردد. در تولید این پنیر از شیر خام گوسفند و معمولاً همراه با حدود 30-20% شیر بز و بدون مایه کشت استفاده می گردد. این پنیر دارای طعم ملایم نمکی و اسیدی و عطر و بوی بسیار مطبوع می باشد. هدف از اجرای این تحقیق مطالعه تغییرات شاخص های شیمیائی از جمله درصد نمک، اسیدیته، pH، ماده خشک، خاکستر و پروتئین پنیر لیقوان در طول تولید و دوره رسیدن می باشد. برای این منظور ضمن هماهنگی با 10 تولید کننده موجود در منطقه لیقوان از هر تولید کننده یک بحر و از هر بحر 20 حلب 1 کیلوگرمی مجموعاً 200 بسته تازه بسته بندی شده به صورت تصادفی خریداری و حلب های حاصله 30 روز در غارهای مخصوص در منطقه و سپس 60 روز در یخچال نگه داری شد. در هر بحر نمونه ای از شیر خام، لخته پس از آب گیری و قبل از نمک زنی، پنیر در زمان بسته بندی در حلب و نمونه پنیر در روزهای 15، 30، 60 و 90 دوره رسیدن مورد آنالیزهای شیمیائی قرار گرفت. نتایج حاصله از ابتدای تولید تا انتهای دوره رسیدن نشان داد که درصد چربی از 25/0±81/6 در شیر به 95/0±55/24 در نمونه ها، درصد نمک از صفر در شیر به 29/0±71/4 در نمونه ها، pH از 06/0±94/5 در شیر به 11/0±4/4 در نمونه ها، اسیدیته از 99/5 ±4/39 درجه دورنیک در شیر به 38/5±4/119 در نمونه ها، درصد خاکستر از 23/0±77/1 در شیر به 32/2 ±09/8 در نمونه ها، درصد ماده خشک از 74/0±52/16 در شیر به 34/1±57/43 در نمونه ها و درصد پروتئین از 12/1±45/4 در شیر به 4/1±2/14 در نمونه ها در انتهای دوره رسیدن تغییر کرد. بر اساس این نتایج پنیر لیقوان از نظر روند تغییرات و ویژگی های شیمیائی خصوصیات نسبتاً منحصر به فرد داشته و بر اساس معیار قرار دادن استاندارد 1-2344 ایران پنیر لیقوان از نظر خصوصیات شیمیائی به عنوان یک پنیر سفید رسیده در آب نمک (White cheese ripened in brine) و از نظر درصد چربی به عنوان پنیر چرب می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

788 - شناسایی چالش‌ها و راهکارهای ارزشیابی مؤثر از یادگیری دانش‌آموزان دوره ابتدایی در نرم‌افزار شاد توسط نومعلمان
انسی کرامتی مهدیه رحیمی رقیه افرا

10.30495/jinev.2022.1943169.2594

هدف از این پژوهش شناسایی چالش‌ها و روش‌های ارزشیابی مؤثر از یادگیری دانش‌آموزان دوره ابتدایی در برنامه شاد توسط نومعلمان فارغ‌التحصیل از دانشگاه فرهنگیان است. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد. مشارکت‌کنندگان پژوهشی که با استفاده از دو شیوه ملاک محور و چکیده کامل

هدف از این پژوهش شناسایی چالش‌ها و روش‌های ارزشیابی مؤثر از یادگیری دانش‌آموزان دوره ابتدایی در برنامه شاد توسط نومعلمان فارغ‌التحصیل از دانشگاه فرهنگیان است. این پژوهش با رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی انجام شد. مشارکت‌کنندگان پژوهشی که با استفاده از دو شیوه ملاک محور و زنجیره‌ای، انتخاب و تا مرز اشباع اطلاعاتی، در این پژوهش مشارکت داشتند، تعداد 17 نفر از دانشجومعلمان ورودی سال 1391 دانشگاه فرهنگیان بودند. با این افراد که اکنون (1400) به عنوان نومعلمانی در مشهد مشغول به خدمت هستند؛ مصاحبه نیمه ساختاریافته انجام گرفت. مصاحبه‌های مکتوب شده با استفاده از روش تحلیل مضمون، تجزیه و تحلیل شدند. جهت تأمین اعتبار تحقیق، معیارهای لینکلن و گابا مورد استفاده قرار گرفت. براساس یافته‌های به دست آمده عمده‌ترین چالش‌های نومعلمان برای انجام ارزشیابی معتبر شامل 2 مضمون فراگیر، 6 مضمون سازمان‌دهنده، 14 مضمون پایه است. همچنین عمده‌ترین راهکارهای نومعلمان برای غلبه بر چالش‌های ارزشیابی را می‌توان در قالب 4 مضمون فراگیر، 10 مضمون سازمان‌دهنده و 27 مضمون پایه دسته‌بندی کرد. نتایج این پژوهشگر بیانگر آن است که ارزشیابی در فضای شاد یکی از دشوارترین وظایف نومعلمان است. به نحوی که برخی از چالش‌های ارزشیابی در فضای شاد بسیار جدی بوده و نومعلمان برای غلبه بر آنها علی رغم تلاش فراوان، راهکار موفقیت‌آمیزی نداشتند اما در برابر سایر چالش‌ها، با صرف وقت فراوان و تحمل فشار کاری مضاعف، تاحدودی موفق به انجام ارزشیابی معتبر شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

789 - تحلیل روان‌سنجی پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین در دانشجویان
سارا ابراهیمی

10.30495/jinev.2022.1957514.2715

پژوهش حاضر با هدف تحلیل روان سنجی پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان دانشگاه‌های شهر تهران در سال 1400 بودند که از این میان 371 نفر دانشجو با استفاده از روش نمونه‌گیری چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تحلیل روان سنجی پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین در دانشجویان انجام شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانشجویان دانشگاه‌های شهر تهران در سال 1400 بودند که از این میان 371 نفر دانشجو با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس بر مبنای پیشنهاد (کلاین ، 2010) به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین (مارتین و بولیگر، 2018) و پرسشنامه مشارکت دوره دانشجو (دیکسون، 2015) پاسخ دادند. به‌منظور تعیین روایی عاملی پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین از تحلیل عاملی اکتشافی و برای بررسی همسانی درونی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. همچنین، به‌منظور مطالعه روایی سازه پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین، ضریب همبستگی آن با پرسشنامه مشارکت دوره دانشجو گزارش شد. نتایج تحلیل مؤلفه های اصلی با استفاده از چرخش ابلیمین نشان داد پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین از چهار عامل مشارکت همکلاسی‌ها، مشارکت چندوجهی، مشارکت مربی و مشارکت خودگردان تشکیل شده است. نتایج مربوط به همبستگی بین ابعاد پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین با پرسشنامه مشارکت دوره دانشجو به‌طور تجربی از روایی همگرای راهبردهای مشارکت آنلاین حمایت کرد. همچنین، ضریب همسانی درونی پرسشنامه راهبردهای مشارکت آنلاین (87/0=a) مطلوب گزارش شد. یافته های پژوهش نشان داد که ابزار حاضر برای سنجش راهبردهای مشارکت آنلاین در دانشجویان ایرانی ابزاری روا و معتبر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

790 - ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی و ارتباط آن با سرزندگی تحصیلی در دانش‌آموزان دوره اول متوسطه ایرانی
کامیار عظیمی منیجه شهنی‌ییلاق مهرداد خوشناموند

10.30495/jinev.2021.1908790.2272

این پژوهش با هدف وارسی شاخص های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی و تعیین ارتباط آن با سرزندگی تحصیلی در دانش‌آموزان ایرانی انجام گرفت. در مطالعه حاضر، تحلیل عاملی تأییدی، همبستگی هر گویه با نمره کل، آلفای کرونباخ، همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگ چکیده کامل

این پژوهش با هدف وارسی شاخص های روان‌سنجی نسخه فارسی پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی و تعیین ارتباط آن با سرزندگی تحصیلی در دانش‌آموزان ایرانی انجام گرفت. در مطالعه حاضر، تحلیل عاملی تأییدی، همبستگی هر گویه با نمره کل، آلفای کرونباخ، همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس چندمتغییری با نمونه ای متشکل از 348 دانش آموز دوره اول متوسطه شهر اهواز (196 نفر دختر و 152 نفر پسر) که با روش نمونه‌گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند، مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی یک مدل با برازش مطلوب را برای ساختار پنج عاملی پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی نشان داد. افزون بر این، یافته‌ها بیانگر آن بود پرسشنامه از ضریب پایایی همسانی درونی بالایی برخوردار است. همچنین، بین توانمندی اجتماعی-هیجانی و سرزندگی تحصیلی ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود داشت. در نهایت، نتایج تحلیل واریانس چندمتغیری بیانگر آن بود که بین دخترها و پسرها در ابعاد پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی از نظر آماری تفاوت معنی داری وجود دارد. این یافته‌ها نشان می دهد که نسخه فارسی پرسشنامه توانمندی اجتماعی-هیجانی، ابزاری معتبر و قابل اعتماد برای ارزیابی توانمندی اجتماعی-هیجانی در جمعیت دانش‌آموزان ایرانی دوره اول متوسطه است. پیامدهای کاربردی، محدودیت ها و نیازهای تحقیقاتی آینده برای متخصصان، محققان، معلمان در سطح کلاس و مدارس مورد بحث قرار گرفته اند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

791 - ساختار عاملی، روایی، پایایی و هنجاریابی مقیاس معلم مثبت ارییلماز در دانش‌آموزان دختر پایه دهم دوره دوم متوسطه
سمیه سلطانی دزکی محمدعلی نادی ایلناز سجادیان

10.30495/jinev.2022.1943389.2596

در ادبیات، ویژگی‌های معلمان مثبت‌ در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته و بیشتر بر روابط مثبت معلم و دانش‌آموز متمرکز است. هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، روایی، پایایی و هنجاریابی مقیاس معلم مثبت است. از بین جامعه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ چکیده کامل

در ادبیات، ویژگی‌های معلمان مثبت‌ در ابعاد مختلف مورد بررسی قرار گرفته و بیشتر بر روابط مثبت معلم و دانش‌آموز متمرکز است. هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی، روایی، پایایی و هنجاریابی مقیاس معلم مثبت است. از بین جامعه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، 280 نفر از دانش‌آموزان دختر پایه دهم دوره دوم متوسطه شهر تهران در سال تحصیلی 1399-1398به عنوان نمونه انتخاب شدند و به پرسشنامه معلم مثبت ارییلماز (2017) پاسخ دادند. پژوهش در پایایی از ضرایب آلفای کرونباخ، گاتمن و اسپیرمن- براون و در روایی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. نتایج نشان داد که ضرایب آلفای کرونباخ برای مقیاس معلم مثبت برابر73/0 و برای خرده مقیاس‌های جلب رضایتمندی نیازهای دانش‌آموزان برای شایستگی ، برقراری روابط مثبت با دانش‌آموزان، تفهیم کردن مطالب به دانش‌آموزان، برون‌گرا بودن، حمایت از تجارب فعال دانش‌آموزان و حمایت از مشارکت دانش‌آموزان در کلاس به ترتیب 95/0، 83/0، 82/0، 88/0، 94/0 و 91/0 بوده است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی گویه‌های مقیاس معلم مثبت نشان داد که این مقیاس دارای شش عامل با شاخص‌های برازش مطلوب مقیاس می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

792 - مقایسه وضعیت یاددهی- یادگیری معلمان دوره‌های سه‌گانه شهر کلیبر بر اساس مدل آشور
علی یاری قراداغلو موسی پیری سیروس اسدیان

10.30495/jinev.2023.1967417.2778

هدف پژوهش حاضر مقایسه وضعیت یاددهی- یادگیری معلمان دوره های تحصیلی سه گانه در شهر کلیبر بر اساس مدل آشور بود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل کلیه معلمان دوره‌های سه‌گانه (ابتدایی، دوره اول و دوم متوسطه) شهر کلیبر به تعداد 575 نفر بود که با چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر مقایسه وضعیت یاددهی- یادگیری معلمان دوره های تحصیلی سه گانه در شهر کلیبر بر اساس مدل آشور بود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعه‌ی آماری پژوهش شامل کلیه معلمان دوره‌های سه‌گانه (ابتدایی، دوره اول و دوم متوسطه) شهر کلیبر به تعداد 575 نفر بود که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 231 نفر با روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه ی 29 سؤالی بود. جهت تعیین روایی صوری و محتوایی پرسشنامه از نظر متخصصان و برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که پایایی کل پرسشنامه معادل با 913/0 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و...)، آزمون کروسکال والیس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد تفاوت معناداری بین وضعیت یاددهی- یادگیری معلمان در دوره‌های تحصیلی سه گانه در شهر کلیبر در بعد تحلیل فراگیران و به‌کارگیری رسانه و ابزارها وجود ندارد؛ اما در بعد بیان اهداف، انتخاب روش، رسانه و ابزارها، مشارکت‌دهی فراگیران و ارزشیابی و بازنگری تفاوت وجود دارد. در نهایت می توان گفت که مؤلفه های الگوی آشور در دروس مختلف تا حدودی مورد توجه قرار گرفته است، اما در برخی مؤلفه های این الگو بین میانگین ها تفاوت معناداری وجود دارد و در اکثرا مؤلفه‌ها، معلمان ابتدایی وضعیت بهتری داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

793 - آموزش از راه دور اضطراری و چالش‌های معلمان ابتدایی: تحلیل موضوعی
فرزانه میکائیلی منیع شلر آب خیز سهیلا هاشمی

10.30495/jinev.2023.1980073.2837

پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربیات، چالش‌ها و نگرش معلم مقطع ابتدایی نسبت به آموزش از راه دور اضطراری یا ERT انجام شد. جامعه پژوهش معلمان دوره ابتدایی ارومیه بودند که از آن نمونه‌ای به حجم 720 نفر با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. پرسشنامه‌‌های نیمه‌ساختارمند اس چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تجربیات، چالش‌ها و نگرش معلم مقطع ابتدایی نسبت به آموزش از راه دور اضطراری یا ERT انجام شد. جامعه پژوهش معلمان دوره ابتدایی ارومیه بودند که از آن نمونه‌ای به حجم 720 نفر با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. پرسشنامه‌‌های نیمه‌ساختارمند استفاده شد. داده‌های گردآوری شده با روش تحلیل موضوعی تحلیل شدند. تجربه معلمان از ERT در سه دسته احساس ناآمادگی، عدالت آموزشی و افت یادگیری قرار گرفت. معلمان در حوزه‌های درک دشواری وظایف معلم، فرصت دانش‌افزایی و مهارت‌آموزی، استمرار آموزش، ارتقای مشارکت بین معلمان، ارتقای مشارکت والدین و مسئولیت‌پذیری دانش‌آموزان و در حوزه‌های کاهش تعامل کلاسی، مشکلات برنامه کاربردی شاد، فقدان منابع و امکانات ضروریERT، عدم امکان سنجش روا و درست از یادگیری دانش‌آموزان و افزایش بارکاری از ERT به ترتیب راضی و ناراضی بودند. تغییرات ضروری از دیدگاه معلمان برای بهبود ERT در حوزه‌های اصلاح شبکه اینترنت و پلتفرم آموزشی، تسهیل دسترسی به امکانات و ابزارها و گنجاندن آموزش‌های مرتبط با فناوری در برنامه درسی تربیت معلم و ضمن خدمت فرار گرفت. به نظر می‌رسد این شکل از آموزش، از این پس بعنوان یک شیوه مکمل برای آموزش رو در رو باقی خواهد ماند. لذا بررسی زیرساخت‌های لازم جهت بهبود آن ضروری می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

794 - مطالعه تجربیات دبیران دوره متوسطه شهر تبریز از ارزشیابی مستمر: یک مطالعه پدیدار شناسی
یوسف ادیب کبری احدی‌ارسون سمیه مولاقلقاچی

پژوهش حاضر با هدف مطالعه تجربیات دبیران دوره متوسطه از ارزشیابی مستمر انجام شد. این مطالعه به شیوه کیفی و به روش پدیدارشناسی با نمونه گیری هدفمند و با استفاده از مصاحبه نیمه سازمان یافته با 24دبیر انجام پذیرفت. مصاحبه ها ضبط شده، سپس به صورت کتبی پیاده گشته و به روش پیش چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف مطالعه تجربیات دبیران دوره متوسطه از ارزشیابی مستمر انجام شد. این مطالعه به شیوه کیفی و به روش پدیدارشناسی با نمونه گیری هدفمند و با استفاده از مصاحبه نیمه سازمان یافته با 24دبیر انجام پذیرفت. مصاحبه ها ضبط شده، سپس به صورت کتبی پیاده گشته و به روش پیشنهادی اسمیت(1995) مورد تجزیه و تحیل قرار گرفتند. جهت افزایش دقت و استحکام و این همانی یافته ها از بررسی دقیق و مشاهده مداوم در تمام مراحل پژوهشی، نظرات تکمیلی همکاران ، مرور و بازنگری دست نوشته ها توسط مشارکت کنندگان استفاده شد. یافته های حاصل از تجربیات دبیران در هشت مضمون اصلی عوامل مخدوش کننده ارزشیابی مستمر، مشکلات معلمان در ارزشیابی مستمر، عدم تناسب ساختار و مقررات نظام آموزشی با ارزشیابی مستمر، خطاهای رایج در ارزشیابی مستمر، ماهیت استانداردسازی در ارزشیابی مستمر، نکات قوت، موانع اجرایی، معایب ارزشیابی و چندین مضمون فرعی خلاصه گردید. یافته های حاصل از مطالعه می‌توانند تصویری روشن از تجربه دبیران در خصوص ارزشیابی مستمر ارائه دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

795 - ارزیابی تجربه‌های زیسته معلمان و دانش‌آموزان درباره نقش اثر موجی کودکان رهبر در محیط کلاس
مینا کام‌فر مصطفی شیخ‌زاده

اثر موجی در کودکان رهبر به انتقال انرژی از این کودکان به سایر کودکان که باعث دگرگونی در آن‌ها می‌گردد، اطلاق می‌شود. هدف تحقیق، ارزیابی تجربه‌های زیسته معلم‌ها و دانش‌آموزان در مورد اثر موجی کودکان رهبر بر سایر دانش‌آموزان هست. این مطالعه یک پژوهش کیفی به روش پدیدارشناس چکیده کامل

اثر موجی در کودکان رهبر به انتقال انرژی از این کودکان به سایر کودکان که باعث دگرگونی در آن‌ها می‌گردد، اطلاق می‌شود. هدف تحقیق، ارزیابی تجربه‌های زیسته معلم‌ها و دانش‌آموزان در مورد اثر موجی کودکان رهبر بر سایر دانش‌آموزان هست. این مطالعه یک پژوهش کیفی به روش پدیدارشناسانه هست. جامعه آماری شامل معلم‌ها و دانش‌آموزان پایه پنجم هست که نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند به تعداد 6 معلم با دامنه سنی 28 تا 54 سال و سابقه تدریس 6 تا 35 سال و تعداد 15 دانش‌آموز پایه پنجم ابتدایی ناحیه یک شهر ارومیه انجام گرفت. ابزار پژوهش عبارت از مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از روش هفت مرحله‌ای کلایزی (روش رده‌ای) انجام گرفت. تم‌های اصلی با استفاده از مصاحبه استخراج و مقایسه شد. تم‌های اولیه عبارت از کشف خصوصیات کودکان رهبر و عوامل تأثیر گذار بود و در مرحله بعدی تم‌های: برتربینی، اعتمادبه‌نفس، احساس مسئولیت، توانایی برنامه‌ریزی، خلاقیت، پایداری در نظر، تبعیت و هم‌دلی اعلام گردید. با توجه به مفاهیم استخراج ‌شده از تجارب زیسته معلمان و دانش‌آموزان می‌توان نتیجه گرفت که کودکان رهبر بر قلب‌ها حکم می‌رانند، شور بپا می‌کنند، خلاق و آرمان‌گرا هستند، انگیزه می‌بخشند و همه را در جهت چشم‌انداز بسیج می‌کنند. سایر دانش‌آموزان چون ایده‌ها و احساسات نهفته خود را در آن‌ها می‌بینند، سعی می‌کنند تا از روی میل و اشتیاق از این کودکان رهبر تبعیت نمایند؛ بنابراین می‌توان از تأثیر این کودکان در سایر دانش‌آموزان در جهت بهبود امر آموزش و کمک در جهت مشکلات مدرسه و همکاری با معلمان در امور مربوط به مدرسه استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

796 - بررسی رابطه بین سلامت سازمانی مدارس متوسطه شهرستان کلیبر و ناحیه 2 تبریز با رضایت شغلی معلمان در سال‌تحصیلی 90-89
صادق ملکی آوارسین رقیه قصابی

هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین سلامت سازمانی مدارس متوسطه شهرستان کلیبر و ناحیه 2 تبریز با رضایت شغلی معلمان در سال‌تحصیلی 90-89 بود. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه معلمان به تعداد 871 نفر بود که حجم نمونه از طریق جدول مورگان 346 نفر برآورد چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین سلامت سازمانی مدارس متوسطه شهرستان کلیبر و ناحیه 2 تبریز با رضایت شغلی معلمان در سال‌تحصیلی 90-89 بود. روش تحقیق توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کلیه معلمان به تعداد 871 نفر بود که حجم نمونه از طریق جدول مورگان 346 نفر برآورد وبه روش تصادفی نسبتی انتخاب و آزمون سلامت سازمانی OHI و رضایت شغلی JDI بر روی آنان اجرا شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون و t تست نشان داد که: بین سلامت سازمانی در سطح نهادی، با رضایت شغلی معلمان رابطه معنی‌داری وجود ندارد ولی در سطح اداری وفنی رابطه معنی‌داری وجود دارد. هم‌چنین بین سلامت سازمانی شهرستان کلیبر و ناحیه 2 تبریز و مدارس دخترانه و پسرانه تفاوت معنی‌داری وجود داشته ولی از نظر رضایت شغلی بین این دو منطقه تفاوت وجود نداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

797 - تقلب الکترونیکی و سرقت ادبی چهره پنهان و چالش برانگیز نظام سنجش دانشگاه‌های باز و آموزش از دور و راه‌کارهای ممانعت از آن: مطالعه موردی دانشگاه پیام نور
فهیمه السادات حقیقی مهران مهران فرج‌اللهی

تقلب و عدم صداقت تحصیلی قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین چالش محیط‌های آموزشی به شمار می‌رود که امروزه در تحصیلات دانشگاهی با حضور فناوری الکترونیکی، شکلی پنهان در فضای جدید پیدا کرده است. هدف این تحقیق بررسی چهره پنهان و چالش برانگیز نظام سنجش دانشگاه‌های باز و از دور است. روش ت چکیده کامل

تقلب و عدم صداقت تحصیلی قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین چالش محیط‌های آموزشی به شمار می‌رود که امروزه در تحصیلات دانشگاهی با حضور فناوری الکترونیکی، شکلی پنهان در فضای جدید پیدا کرده است. هدف این تحقیق بررسی چهره پنهان و چالش برانگیز نظام سنجش دانشگاه‌های باز و از دور است. روش تحقیق توصیفی با راهبردمیدانی (کمی و کیفی) است. 320 دانشجو به چهار سؤال تحقیق پاسخ دادند. 286 عضو هیئت علمی و طراح سؤالات دانشگاه پیام نور درخصوص راه‌کارهای اجرایی(حضوری، غیر حضوری، سنتی، الکترونیکی، شرایط و نظارت) برای تضمین سلامت آزمون به پرسشنامه‌ای با آلفای کرانباخ 96/0 پاسخ دادند. برای درک بهتر مشکلات سنجش یادگیری دانشجویان و دریافت راه‌کارهای ممانعت از سرقت ادبی، مصاحبه نیمه ساختارمندی با هفت عضو با سابقه در طراحی سؤال‌های پایانی دانشگاه باز و از دور پیام نور انجام شد. نتایج در بخش دانشجویی نشان داد که دانشجویان از فناوری الکترونیکی برای تقلب در آزمون‌ها استفاده نمی‌کنند. به دلیل برگزاری حضوری و نظارت، تقلب در آزمون را مشکل ارزیابی کردند و فقط 10% از دانشجویان در طول دو ترم تقلب در آزمون را گزارش کرده‌اند. 62% دانشجویان در انجام تکالیف کپی‌برداری می‌کنند. 30% با کمک دیگران تکالیف خود را انجام می‌دهند. 18% بدون ذکر نام کپی‌برداری از سایت‌ها می‌کنند و 4% از آنها کل مقاله را به نام خود به استادان تحویل می‌دهند. باور دانشجویان در خصوص تقلب سایر دانشجویان در آزمون 81%، در تکالیف 54% و کپی بدون ذکر منبع 45% است. استادان در آزمون‌ها خواهان شیوه اجرای حضوری ولی الکترونیکی با نظارت و رعایت شرایط ایمنی زیاد برای ممانعت از تقلب بودند. استادان ضمن برشمردن مشکلات پنهان و چالشی سنجش دانشگاه باز و از دور، راه‌کارهایی را برای کاهش سرقت ادبی در انجام تکالیف ارایه دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

798 - آموزش تاریخ محلی در برنامه‌ی درسی تاریخ از دیدگاه معلمان تاریخ و دانش‌آموزان دوره متوسطه (مطالعه موردی استان کهکیلویه و بویراحمد)
مصطفی قادری عبدالله محمودی‌معظم فاطمه هواس‌بیگی خلیل غلامی

هدف اصلی این پژوهش بررسی آموزش ابعاد تاریخ محلی در برنامه ی درسی تاریخ از دیدگاه معلمان تاریخ و دانش‌آموزان دوره متوسطه، به‌منظور کاربست آن در برنامه درسی مدارس هست. برای اجرای تحقیق، تعداد 16 معلم به‌صورت هدفمند در دسترس و 285 دانش‌آموز به‌صورت تصادفی انتخاب و داده‌های چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش بررسی آموزش ابعاد تاریخ محلی در برنامه ی درسی تاریخ از دیدگاه معلمان تاریخ و دانش‌آموزان دوره متوسطه، به‌منظور کاربست آن در برنامه درسی مدارس هست. برای اجرای تحقیق، تعداد 16 معلم به‌صورت هدفمند در دسترس و 285 دانش‌آموز به‌صورت تصادفی انتخاب و داده‌های تحقیق گردآوری شد. ابزار گردآوری اطلاعات برای داده‌های کمی، پرسشنامه محقق ساخته که شامل دو پرسشنامه به ترتیب برای معلمان تاریخ و دانش‌آموزان هست. برای تعیین روایی پرسشنامه‌ها، از روایی محتوایی و صوری استفاده شد و برای تعیین پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده‌شده است که برای پرسشنامه شماره یک2/68درصد و برای پرسشنامه شماره دو3/97درصد برآورد شده است. داده‌های کیفی تحقیق علاوه بر سؤالات باز پاسخ پرسشنامه دانش‌آموزان، از طریق مصاحبه نیمه‌ساختارمند با 8 معلم تاریخ، گردآوری و از طریق نظریه مبنایی تحلیل شدند. نتایج نشان داد، دانش‌آموزان و معلمان تاریخ نسبت به آموزش ابعاد تاریخ محلی استان، نگرش مثبتی دارند. ازنظر دانش‌آموزان، تاریخچه سیاسی بیشترین و تاریخچه اقتصادی کم‌ترین اهمیت آموزشی را نسبت به بقیه ابعاد دارند. معلمان تاریخ، آموزش تاریخچه فرهنگی - اجتماعی را مهم‌ترین و آموزش تاریخچه اقتصادی را کم‌اهمیت‌ترین بُعد از بین ابعاد تاریخ محلی استان برآورد کردند. همچنین در خصوص دیدگاه‌های معلمان و دانش‌آموزان درباره اهمیت آموزش تاریخ محلی در برنامه درسی تاریخ می‌توان به: ضرورت پداگوژیکی، درک و شناخت محیط زندگی خود، برآورده شدن نیازهای روحی افراد، تقویت روح میهن‌پرستی، بازنمایی و حفظ اصالت و هویت بومی و توسعه‌ی همه‌جانبه جامعه اشاره کرد. معلمان تاریخ برای تدریس تاریخ محلی، روش یاددهی–یادگیری مشارکتی، روش یاددهی–یادگیری مشاهده‌ای، روش یاددهی–یادگیری پژوهش محور، روش نقل حکایات تاریخی توسط معلم(تاریخ‌شفاهی) و تدریس با استفاده از منابع الکترونیکی را پیشنهاد دادند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

799 - ارزیابی کیفیت نرم‌افزارهای آموزشی دوره ابتدایی بر اساس اصول اولیه آموزش مریل
زکیه عادلی‌پور مرتضی کرمی

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نرم‌افزارهای آموزشی بر اساس اصول اولیه آموزش مریل و با روش پژوهش ارزیابانه انجام شد. بدین منظور از میان نرم‌افزارهای آموزشی دوره ابتدایی که در سال‌های 1393- 1391 توسط وزارت آموزش و پرورش تولید شده‌اند؛ 18 نرم‌افزار انتخاب و با استفاده از چک لیس چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی نرم‌افزارهای آموزشی بر اساس اصول اولیه آموزش مریل و با روش پژوهش ارزیابانه انجام شد. بدین منظور از میان نرم‌افزارهای آموزشی دوره ابتدایی که در سال‌های 1393- 1391 توسط وزارت آموزش و پرورش تولید شده‌اند؛ 18 نرم‌افزار انتخاب و با استفاده از چک لیست 20 گویه‌ای محقق ساخته ارزیابی شدند. روایی محتوایی ابزار با تأیید 3 نفر از متخصصان مربوطه و پایایی آن با کدگذاری مجدد 15 درصد نرم‌افزارها توسط کدگذار دوم محاسبه و برابر 84/0 به دست آمد. یافته‌ها نشان داد که میانگین اصل یکپارچه سازی در سطح نامطلوب، میانگین اصول مسئله محوری و فعال سازی در سطح نسبتاً مطلوب و میانگین اصول نمایش و کاربست در سطح مطلوب قرار دارند. در مجموع می‌توان نتیجه گرفت که نرم‌افزارهای آموزشی به جز اصل یکپارچه‌سازی، سایر اصول اولیه آموزش مریل را در سطح قابل قبولی دارا هستند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

800 - چگونگی برنامه درسی دوره متوسطه به لحاظ پرداختن به مؤلفه‌های فردی و گروهی خلاقیت دانشجویان
مریم افضل‌خانی عبدالرحیم نوه‌ابراهیم

هدف از این پژوهش بررسی برنامه درسی دوره متوسطه به لحاظ پرداختن شدن به مؤلفه های فردی و گروهی خلاقیت از دیدگاه متخصصان و کارشناسان برنامه‌ریزی درسی بوده است. پژوهش حاضر، پژوهشی زمینه‌ای می‌باشد که جامعه آماری آن، را کلیه متخصصان و کارشناسان برنامه درسی به تعداد 104 نفر ت چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی برنامه درسی دوره متوسطه به لحاظ پرداختن شدن به مؤلفه های فردی و گروهی خلاقیت از دیدگاه متخصصان و کارشناسان برنامه‌ریزی درسی بوده است. پژوهش حاضر، پژوهشی زمینه‌ای می‌باشد که جامعه آماری آن، را کلیه متخصصان و کارشناسان برنامه درسی به تعداد 104 نفر تشکیل می‌دهد که با توجه به محدود بودن جامعه آماری کل جامعه به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزارگردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است که پس از تعیین روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. در تجزیه و تحلیل داده‌ها، با استفاده از نرم ‌افزار Spss، در بخش آمار توصیفی از جداول، فراوانی و در بخش آمار استنباطی جهت تحلیل داده‌ها در بخش اول پرسشنامه از از آزمون‌های تساوی میانگین ،آزمون لوین[1]، F و دانکن[2]استفاده می شود و برای بخش دوم پرسشنامه از آزمون t برای یک نمونه استفاده شده است. یافته‌های پژوهش حاکیست کاربرد رویکردهای و جهت‌گیری‌های خلاق (توسعه فرآیندهای شناختی، دانش آموز مداری، انسان اجتماعی و انسان گرایی) در برنامه درسی دوره متوسطه گرایش به سمت " نامطلوب و پایین" دارد. همچنین میزان پرداخته شدن به مؤلفه‌های خلاقیت از عناصر مختلف فردی ،گروهی گرایش به سمت "پایین" دارد؛ اما میزان کاربرد رویکردها و جهت‌گیری‌های معنویت گرایی، موضوع مداری گرایش به سمت بالا دارد و رویکردها و جهت‌گیری‌های همچون انتقال میراث فرهنگی و صلاحیت مداری گرایش به سمت متوسط و پایین دارد. 1- Levene 2- Duncan پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

801 - شناسایی و تعیین اهمیت مؤلفه‌‌ها‌ی آموزش موسیقی در کتب دوره متوسطه و هنرستان‌های‌ موسیقی
حبیب‌اله صیرفی جعفر قهرمانی داود طهماسب‌زاده شیخلار

10.30495/jinev.2021.680676

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تعیین اهمیت مؤلفه‌‌ها‌ی آموزش موسیقی در کتب دوره متوسطه و هنرستان‌های‌ موسیقی انجام یافته است. این بررسی متأثر از بنیان فلسفی تفسیری بوده و از رویکرد کیفی به شیوه تحلیل محتوی عرفی برخوردار است. در بخش اول، واحد مورد بررسی، کلیه کتب درسی هنر د چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و تعیین اهمیت مؤلفه‌‌ها‌ی آموزش موسیقی در کتب دوره متوسطه و هنرستان‌های‌ موسیقی انجام یافته است. این بررسی متأثر از بنیان فلسفی تفسیری بوده و از رویکرد کیفی به شیوه تحلیل محتوی عرفی برخوردار است. در بخش اول، واحد مورد بررسی، کلیه کتب درسی هنر دوره اول و دوم متوسطه و هنرستان‌های‌ موسیقی بوده که جهت نمونه‌گیری از آن به شیوه نمونه‌گیری هدفمند عمل شد و کتاب‌ها و منابع معتبر و مرتبط انتخاب شد. واحد تحلیل در این بخش، تحلیل مضمون بود و از روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی جهت گردآوری، استخراج و استنتاج دادها استفاده شد. در بخش دوم برای تعیین اهمیت مؤلفه‌‌ها‌ی آموزش موسیقی و درجه اهیمت آنها در کتاب‌های درسی از آنتروپی شانون استفاده شد. از تحلیل یافته‌ ها در بخش اول طی کدگذاری انتخابی، چهار مقوله ‌شناختی، مهارتی، خلاقیت و عاطفی (احساسی) استخراج گردید. این چهار مقوله طی کدگذاری محوری شامل۹۰ مؤلفه (شناختی ۲۶ مؤلفه، مهارتی ۲۳ مؤلفه، خلاقیت ۲۲ مؤلفه و عاطفی 1۹ مؤلفه) و طی کدگذاری باز 216 مضمون می‌باشد. طبق نتایج بدست آمده نشان می دهد که در بین مقوله‌های چهارگانه، مقوله شناختی از اولویت اول، مقوله مهارتی از اولویت دوم، مقوله خلاقیت از اولویت سوم و مقوله احساسی (عاطفی) از اولویت چهارم برخوردار می‌باشد. مؤلفه‌های‌ تفکر تفسیری، آموزش کلیدی و افزایش درک مفاهیم، محتوا با پایه زیباشناختی، شکوفایی روح و روان توأم با زیبایی آفرینی و تمرینات مکرر و منظم نیز دارای بالاترین اولویت‌‌ها‌ در بین مؤلفه‌‌ها‌ بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

802 - ارائه الگوی برنامه درسی تربیت دینی مبتنی بر یادگیری هیجانی-اجتماعی در دوره متوسطه از دیدگاه معلمان
مرضیه رجبی‌زاده بدرالسادات دانشمند اصغر سلطانی

10.30495/jinev.2019.665919

هدف از پژوهش حاضر، ارائه الگوی برنامه درسی تربیت دینی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی از دیدگاه معلمان زن ناحیه‌ی یک کرمان بود. این پژوهش از بعد هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. جامعه ی آماری پژوهش را دبیران زن درس دینی دوره ی متوسطه دختران چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، ارائه الگوی برنامه درسی تربیت دینی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی از دیدگاه معلمان زن ناحیه‌ی یک کرمان بود. این پژوهش از بعد هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها توصیفی- پیمایشی است. جامعه ی آماری پژوهش را دبیران زن درس دینی دوره ی متوسطه دخترانه که در سال تحصیلی 95-96 در مدارس ناحیه ی یک شهر کرمان مشغول به تدریس بوده اند (188 نفر) تشکیل می دادند. نمونه ی پژوهش برابر با 126 نفر بود که با نمونه گیری تصادفی خوشه ای تک‌مرحله‌ای مدارس و سپس معلمان دینی زن انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ی محقق ساخته بود که پایایی آن با روش کرونباخ 95% محاسبه شد. روایی صوری ابزار نیز با نظر متخصصان علوم تربیتی تایید شد. تجزیه ‌و تحلیل داده های پژوهش در سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی با استفاده از نرم‌افزار SPSS23 و روش الگو یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار AMOS23 انجام گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که قدرت رابطه بین عامل(برنامه درسی تربیت دینی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی) و متغیرهای قابل‌مشاهده آن (اهداف، محتوا، فعالیت‌های یاددهی- یادگیری و ارزشیابی مبتنی بر یادگیری هیجانی- اجتماعی) مطلوب است. لذا می‌توان گفت این چهار مؤلفه توانسته‌اند متغیر پنهان را به‌خوبی بسنجند. در این میان از بین چهار مؤلفه، فعالیت‌های یاددهی- یادگیری، با بیشترین ضریب مسیر (95/0) و اهداف با کمترین ضریب مسیر (51/0) تبیین کننده مدل است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

803 - تدوین و اولویت‌بندی استانداردهای عملکرد مدیران آموزشی دوره‌ی ابتدایی شهر تبریز
سیده مهتاب حلیمی اسکندر فتحی آذر

هدف این پژوهش، تدوین و اولویت‌بندی استانداردهای عملکرد مدیران آموزشی دوره‌ی ابتدایی مدارس دولتی شهر تبریز است. برای تحقق این هدف ابتدا پیشینه و مبانی نظری در این زمینه مورد بررسی قرار گرفت و پس از استخراج 6 مؤلفه‌ی اصلی و 40 زیر مؤلفه‌ از چند تن از اساتید و کارشناسان خو چکیده کامل

هدف این پژوهش، تدوین و اولویت‌بندی استانداردهای عملکرد مدیران آموزشی دوره‌ی ابتدایی مدارس دولتی شهر تبریز است. برای تحقق این هدف ابتدا پیشینه و مبانی نظری در این زمینه مورد بررسی قرار گرفت و پس از استخراج 6 مؤلفه‌ی اصلی و 40 زیر مؤلفه‌ از چند تن از اساتید و کارشناسان خواسته شد تا در مورد آنها نظر بدهند. سپس پرسشنامه‌ای تدوین شد و بعد از تصویب نهایی، به نمونه آماری پژوهش که شامل 80 نفر از مدیران مدارس ابتدایی دولتی شهر تبریز بود ارایه شد و از آنها خواسته شد ابتدا مؤلفه‌ها را اولویت‌بندی کرده، و سپس برای بررسی وضعیت استانداردهای تدوین شده در حال حاضر به پرسشنامه‌ای حاوی 40 سؤال پاسخ دهند. روایی پرسشنامه توسط سه نفر از اساتید تأیید گردید و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کورنباخ محاسبه شده که برابر 91/0 است. داده‌های حاصل با استفاده از روشهای آماری نظیر: تحلیل فراوانی، میانگین، انحراف معیار و آزمون آماریt و از طریق نرم افزار SPSS تحلیل شد. نتایج حاصل از یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که اولویت‌بندی مؤلفه‌های اصلی استانداردها از دیدگاه جامعه آماری به ترتیب بدین شرح است: 1) اخلاق و ارزشها، 2) وظایف، 3) ویژگی‌ها، 4)‌مهارت‌ها، 5) نقش‌ها، 6) حصول نتیجه. البته در اولویت‌بندی زیر مؤلفه‌‌ها بین اولویت‌های برتر از دید مدیران با آنچه که در عمل ملاحظه می‌شود تفاوتهایی وجود دارد که به تفصیل در متن تحقیق بررسی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

804 - بررسی میزان آگاهی معلمان دوره ی ابتدایی از اصول تعلیم و تربیت به منظور ارائه الگوی مطلوب جهت ارتقای سطح آگاهی آنها از اصول تعلیم وتربیت در استان کردستان
فردین عبداللهی علی شریعتمداری عزت الله نادری

هدف این پژوهش بررسی میزان آگاهی معلمان دوره ی ابتدایی از اصول تعلیم وتربیت به منظور ارائه ی الگویی مناسب جهت ارتقای سطح آگاهی آنها از اصول تعلیم وتربیت در استان کردستان می باشد. روش انجام پژوهش روش زمینه ای بوده وجامعه آماری شامل کلیه معلمان شاغل به تدریس در مدارس ابتد چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی میزان آگاهی معلمان دوره ی ابتدایی از اصول تعلیم وتربیت به منظور ارائه ی الگویی مناسب جهت ارتقای سطح آگاهی آنها از اصول تعلیم وتربیت در استان کردستان می باشد. روش انجام پژوهش روش زمینه ای بوده وجامعه آماری شامل کلیه معلمان شاغل به تدریس در مدارس ابتدایی استان کردستان در سال تحصیلی 89-88 می باشد. نمونه آماری 370 نفر از معلمان است که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. در این پژوهش از ابزار محقق ساخته شامل پرسشنامه (حاوی 40 سؤال چهار گزینه ای) استفاده شده است همچنین در این پرسشنامه از متغیرهایی مانند سطح تحصیلات، رشته تحصیلی وسابقه تدریس استفاد شده است. عمده ترین یافته های این پژوهش این است که به طور کلی میزان آگاهی معلمان ابتدایی از اصول تعلیم وتربیت پایین تر از متوسط بوده وبین میانگین نمره ها بر حسب متغیرهای سطح تحصیلات، رشته تحصیلی و سابقه تدریس تفاوت معناداری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

805 - بررسی ابعاد استرس شغلی دبیران دوره متوسطه
فریبا کریمی رضا مرادمند

هدف پژوهش حاضر بررسی ابعاد استرس شغلی دبیران مدارس متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 89- 1388 بود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش دبیران مدارس متوسطه شهر اصفهان به تعداد 3856 بودند. حجم نمونه 355 نفر با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه و به صورت نم چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی ابعاد استرس شغلی دبیران مدارس متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 89- 1388 بود. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش دبیران مدارس متوسطه شهر اصفهان به تعداد 3856 بودند. حجم نمونه 355 نفر با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه و به صورت نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله ای متناسب با حجم انتخاب شد. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه استرس شغلی کریاکو وساتکلیف استفاده گردید. روایی محتوایی پرسشنامه توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه به وسیله محاسبه ضریب آلفای کرانباخ90/0 محاسبه شد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی (آزمون t تک متغیره، t مستقل، تحلیل واریانس و آزمون تعقیبی شفه) استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که هر یک از ابعاد استرس شغلی یعنی حجم زیاد کار، فقدان رشد حرفه ای، عدم منزلت اجتماعی، روابط سرد و نامناسب میان همکاران، مسائل مربوط به دانش آموزان و کمی حقوق و مزایا بیش از حد متوسط در ایجاد استرس شغلی دبیران مؤثر بوده است. معلمان مرد بیش از معلمان زن از داشتن احساس عدم منزلت در شغل خود دچار استرس می شدند. دبیران ناحیه1 از روابط سرد و نامناسب همکاران خود بیشتر و از کمی حقوق و مزایا کمتر از دبیران سایر نواحی دچار استرس می شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

806 - تحلیل محتوای کتاب‌های درسی فارسی دوره‌ی ابتدایی براساس مؤلفه‌های هوش‌های چندگانه: روش آنتروپی شانون
اکبر سلطانی یوسف ادیب فیروز محمودی شهرام واحدی

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های درسی فارسی دوره ی ابتدایی از منظر تأکید بر مؤلفه های هوش های چندگانه(زبانی-کلامی، ریاضی- منطقی، تصویری- فضایی، جنبشی- بدنی، میان فردی، درون فردی، طبیعت گرایانه، موسیقیایی و هستی گرایانه) است. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع تحلیل محتوا با چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های درسی فارسی دوره ی ابتدایی از منظر تأکید بر مؤلفه های هوش های چندگانه(زبانی-کلامی، ریاضی- منطقی، تصویری- فضایی، جنبشی- بدنی، میان فردی، درون فردی، طبیعت گرایانه، موسیقیایی و هستی گرایانه) است. پژوهش حاضر توصیفی و از نوع تحلیل محتوا با به کارگیری روش" آنتروپی شانون" است. جامعه آماری شامل کلیه کتاب های درسی فارسی دوره ابتدایی است. نمونه آماری برابر با جامعه آماری است. ابزار پژوهش چک لیست مؤلفه های هوش های چندگانه مبتنی بر مبانی علمی هوش های چندگانه(گاردنر و فلیتهم) بود که محقق آن را تدوین کرد و روایی محتوایی آن توسط 5 نفر از متخصصان احراز شد. پایایی به دست آمده با استفاده از تکنیک اجرای مجدد، برای چک لیست مذکور 86/0 می باشد. نتایج تحلیل محتوا نشان داد که در کتاب های فارسی، ضریب اهمیت هوش زبانی- کلامی و طبیعت گرایانه (115/0)، هوش تصویری- فضایی، ریاضی- منطقی، جنبشی- بدنی، درون فردی، میان فردی و هستی گرایانه (111/0) و هوش موسیقیایی (103/0) بود. به عبارتی، هر یک از مؤلفه های هوش های چندگانه در کتاب های درسی فارسی به صورت متوازن مورد توجه قرار نگرفته و کتاب های درسی فارسی به یک نسبت، مؤلفه های هوش های چندگانه را پوشش نداده اند. با توجه به نقش هوش های چندگانه که در زندگی دانش آموزان دارد و با عنایت به تأکید پژوهشگران بر این سازه، ضروری است که مؤلفان کتاب های درسی فارسی، در ویرایش های بعدی به این امر توجه لازم را داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

807 - ارائه الگویی برای سنجش کیفیت آموزشی در مدارس ابتدایی: مورد مطالعه شهرستان اندیمشک
زمرد چناری لیلا بهمئی غلام حسین برکت

10.30495/jinev.2021.680687

هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی برای سنجش کیفیت آموزشی مدارس ابتدایی بود. روش پژوهش حاضر، تلفیقی(کیفی و کمی) و از نظر هدف نیز پژوهشی کاربردی بود. جامعۀ بخش کیفی، خبرگان و آموزگاران شهرستان اندیمشک در سال 1399-1398 بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند، 18 نفر از آنان انتخاب شدند چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی برای سنجش کیفیت آموزشی مدارس ابتدایی بود. روش پژوهش حاضر، تلفیقی(کیفی و کمی) و از نظر هدف نیز پژوهشی کاربردی بود. جامعۀ بخش کیفی، خبرگان و آموزگاران شهرستان اندیمشک در سال 1399-1398 بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند، 18 نفر از آنان انتخاب شدند و مورد مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. متون مصاحبه‌ها تحلیل و تمام داده‌ها کدگذاری شدند و برای اعتبار آنها از دیدگاه مشارکت کنندگان و خبرگان استفاده شد و برای پایایی نیز کدگذاری مجدد صورت گرفت که ضریب توافق 89/0 به دست آمد. در بخش کمی نیز جامعه آماری آموزگاران 1103 بودند که بر اساس فرمول کوکران تعداد 250 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بر اساس یافته‌های کیفی بود که اعتبار آن با روایی صوری و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ 88/0 به دست آمد. یافته‌ها نشان داد 2 بعد(عوامل درون و برون سازمانی) و 11 مؤلفه (اهداف و رسالت‌‌های آموزش ابتدایی، مدیریت و رهبری، معلمان، دانش‌آموزان، فضای آموزشی، محتوای آموزشی، فرایند‌های یادگیری و یادهی، زیرساخت‌‌های آموزشی، خانواده، فرهنگ، اجتماع و سیاست) در طراحی الگوی کیفیت آموزشی از دید خبرگان وجود دارد. نتایج معادلات ساختاری با نرم‌افزار Pls Smart نیز نشان داد مؤلفه‌های شناسایی شده می‌توانند 83/0 متغیر کیفیت آموزشی را پیش‌بینی کنند (83/0=R2). در نهایت برازش مدل ساختاری پژوهش نیز مورد تایید واقع شد(52/0=GOF). نتایج نشان داد مدل ارائه شده با مؤلفه‌ها و شاخص‌های آن می‌توانند پیش‌بینی کننده مناسبی برای کیفیت آموزشی باشند؛ بنابراین نتایج این پژوهش قابل تأمل برای دست اندرکاران امر آموزش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

808 - تاثیر اسباب بازی های آموزشی بر میزان یادگیری مفاهیم پیش از عدد ریاضی در کودکان پیش از دبستان شهر تبریز در سال 86-1385.
فرخنده مفیدی زینب تیموری

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر اسباب بازی های آموزشی در یادگیری مفاهیم پیش از عدد ریاضی شامل مفاهیم: بیشتر ،کمتر – پهن، باریک – کوتاه، دراز – دور، نزدیک – چاق، لاغر- کوتاه، بلند – سبک، سنگین – بزرگ،کوچک در کودکان پیش از دبستان شهر تبریز چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی تأثیر اسباب بازی های آموزشی در یادگیری مفاهیم پیش از عدد ریاضی شامل مفاهیم: بیشتر ،کمتر – پهن، باریک – کوتاه، دراز – دور، نزدیک – چاق، لاغر- کوتاه، بلند – سبک، سنگین – بزرگ،کوچک در کودکان پیش از دبستان شهر تبریز، در سال 87- 86 می باشد.برای این منظور با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به انتخاب نمونه آماری با حجم 30 نفر دانش آموز پیش دبستانی پرداخته شد.جهت جمع آوری اطلاعات از ابزار محقق ساخته استفاده شد که روایی صوری آن توسط گروه متخصصین ( استاد راهنما و استاد مشاور و 7 نفر از مربیان و مدیران متخصص و با تجربه پیش دبستانی) مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آزمون نیز با استفاده از روش باز آزمایی %94 به دست آمد، آزمون شامل 48 سوال برای 8 مفهوم فوق بود، به طوری که برای هر مفهوم متضاد، شش آزمون در نظر گرفته شد و با استفاده از این آزمون ها یک پیش آزمون و پس از آموزش، با اسباب بازی های آموزشی، پس آزمون به عمل آمد.جهت آموزش، از وسایل ساخته شده توسط شرکت سرگرمی های علمی برای آموزش مفاهیم پیش از عدد ریاضی استفاده شد که شامل : استوانه های اندازه گیری، هرم حلقه ها، مجموعه اشکال طبقه بندی، مهره های رج شوند، ترازو، مکعب های ساختمان سازی می باشند. در این پژوهش سوال اصلی پژوهشگر این بود که، آیا اسباب بازی های آموزشی در یادگیری مفاهیم پیش از عدد ریاضی تاثیر دارند؟ نتایج پژوهش پس از مقایسه به وسیله آزمون t وابسته از پیش آزمون و پس آزمون نشان داد که، تفاوت معنا داری بین یادگیری این مفاهیم در پیش آزمون و پس آزمون وجود دارد و وضعیت یادگیری دانش آموزانی که با اسباب بازی ها آموزش دیده اند بهتر شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

809 - استخراج چارچوب ارزیابی مدل‌های کسب و کار در صنعت فولاد ایران مبتنی بر رویکرد اقتصاد مدور
مهسا وارسته حسنعلی آقاجانی محمد ولی پور خطیر مجید آقایی

10.30495/qjopm.2022.1944949.3267

امروزه فاصله گرفتن از اقتصاد خطی و حرکت به سمت اقتصاد مدور مورد توجه بسیاری از کشورها و شرکت‌های پیشرفته جهان قرار گرفته است. مدل‌های کسب‌وکار مدور از جمله ابزارهایی است که در کاربرد اصول اقتصاد مدور بسیار کارآمد است. در این مطالعه به ارائه چارچوبی جهت ارزیابی مدل‌های ک چکیده کامل

امروزه فاصله گرفتن از اقتصاد خطی و حرکت به سمت اقتصاد مدور مورد توجه بسیاری از کشورها و شرکت‌های پیشرفته جهان قرار گرفته است. مدل‌های کسب‌وکار مدور از جمله ابزارهایی است که در کاربرد اصول اقتصاد مدور بسیار کارآمد است. در این مطالعه به ارائه چارچوبی جهت ارزیابی مدل‌های کسب‌وکار مدور و توسعه یک مدل در صنعت فولاد ایران پرداخته می‌شود. برای این منظور مطابق با روش تحلیل اسنادی و فراترکیب که یکی از انواع روش‌های فرامطالعه است، 562 مقاله لاتین جمع‌آوری شد که پس از مطالعه و ارزیابی آنها با روش مهارت‌های ارزیابی بحرانی درنهایت 28 مقاله برای بررسی نهایی انتخاب شده است. یافته‌های تحقیق نشان دادند که چارچوب ارزیابی مدل‌های کسب‌وکار مدور در صنعت فولاد توجه به استراتژی کاهش، استراتژی استفاده مجدد، استراتژی ساخت مجدد، استراتژی بازیافت و استراتژی نگهداری است. همچنین در راستای استراتژی‌های مذکور با استفاده از روش دلفی فازی اقدامات اقتصاد مدور بومی‌سازی شدند. در پایان تحقیق توصیه شده است که مدیران و مسؤولان صنعت فولاد جهت سودآوری بیشتر و پایبندی به اصول پایداری لازم است در قالب مدل کسب‌وکار مدور به این استراتژی‌ها و اقدامات توجه کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

810 - شناسایی و رتبه‌بندی چالش‌های منابع انسانی به منظور ارتقای بهره‌وری دورکاری در سازمان های دولتی
مهدی خیراندیش ناصر عسگری

10.30495/qjopm.2020.572855.2150

گسترش گونه های مختلف سازمان های مجازی از جمله دورکاری از پدیده های نوظهور همزمان با عصر اطلاعات است که بهره وری آن مستلزم شرایط خاصی است. در این پژوهش از میان پیش نیازهای گوناگون مورد نیاز برای اجرای موفق و بهره‌ور دورکاری در سازمان های دولتی ایران به شناسایی و رتبه چکیده کامل

گسترش گونه های مختلف سازمان های مجازی از جمله دورکاری از پدیده های نوظهور همزمان با عصر اطلاعات است که بهره وری آن مستلزم شرایط خاصی است. در این پژوهش از میان پیش نیازهای گوناگون مورد نیاز برای اجرای موفق و بهره‌ور دورکاری در سازمان های دولتی ایران به شناسایی و رتبه بندی چالش هایی منابع انسانی پرداخته شده است. پژوهش حاضر اکتشافی-پیمایشی و از نوع کاربردی است. جامعه آماری تحقیق در مرحله شناسایی چالش‌ها، تعداد 230 نفر از مدیران و کارشناسان ستادی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بود که تعداد 144 نفر به‌ روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه ‌‌ای انتخاب شدند و در مرحله رتبه‌بندی از تعداد 10 نفر از خبرگان جامعه آماری به روش نمونه‌گیری قضاوتی هدف‌مند استفاده شد. چالش‌های منابع انسانی از طریق مطالعه پیشینه نظری و تجربی شناسایی شدند و داده های مورد نیاز به کمک پرسش نامه محقق‌ساخته گردآوری و از طریق تحلیل عاملی اکتشافی و روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی و تحلیل سلسله مراتبی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد چالش های مرتبط با مسائل شغلی، ویژگی‌های شخصیتی، کیفیت زندگی کاری، نگرش فردی، صلاحیت فردی و ویژگی‌های شخصی به‌ترتیب مهم ترین چالش‌های منابع انسانی افراد دورکار را تشکیل می‌دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

811 - شناسایی عوامل مؤثر بر ارتقای بهره‌وری کارکنان دورکاری در دوران بیماری کووید19 با استفاده از تکنیک‌های فازی
علیرضا امینی ریحانه دری گیو مریم احمدی زهرانی

10.30495/qjopm.2022.1938636.3213

شناخت و مدیریت عوامل مؤثر بر بهره‌وری کارکنان از اهمیت بسزایی برخوردار است. باوجوداین، مورد بررسی چندانی قرار نگرفته است. از طرفی دورکاری به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر بر اقتصاد جهانی، موضوعی است که امروزه توجه اندیشمندان را به خود جلب است و اهمیت آن در زمان شیوع بیماری کو چکیده کامل

شناخت و مدیریت عوامل مؤثر بر بهره‌وری کارکنان از اهمیت بسزایی برخوردار است. باوجوداین، مورد بررسی چندانی قرار نگرفته است. از طرفی دورکاری به‌عنوان یکی از عوامل مؤثر بر اقتصاد جهانی، موضوعی است که امروزه توجه اندیشمندان را به خود جلب است و اهمیت آن در زمان شیوع بیماری کووید 19 جای بحث فراوان دارد. به همین منظور هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر بهره‌وری کارکنان به‌صورت دورکاری در دوران بیماری کووید 19 است. پژوهش حاضر شامل دو بخش کیفی و کمی است. بدین منظور بخش کیفی با بررسی ادبیات تحقیق و مروری نظام‌مند بر مطالعات و با استفاده از روش دلفی فازی عوامل مؤثر بر ارتقای بهره‌وری کارکنان دورکاری در قالب مدلی با 7 بعد و 21 شاخص استخراج شد که این هفت بعد عبارتند از: عوامل فیزیولوژیکی و روان‌شناسی، عوامل اجتماعی، عوامل سازمانی، عوامل فنّاورانه و عوامل موقعیتی مرتبط با محیط کار. در بخش کمی 35 نفر از کارشناسان شرکت کارگزاری تدبیرگران با استفاده از پرسشنامه خبره محور طراحی‌شده، پس‌ازآن به ‌منظور تبیین و ارزیابی وزن عوامل و روابط میان آنان از تکنیک بهتری-بدترین فازی و از رویکرد دیماتل فازی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که عوامل فیزیولوژیکی دارای بیشترین اهمیت و عوامل فنّاورانه دارای کمترین اهمیت در میان عوامل اصلی و میزان تأثیر وضعیت جسمی و جنسیت کارکنان دارای بیشترین اهمیت و کیفیت کار دارای کمترین اهمیت در میان شاخص‌های فرعی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

812 - ارائه الگوی چالش‌های پیاده‌سازی اقتصاد مدور در صنایع آلاینده:رویکرد فراترکیب و دیمتل-فرآیند تحلیل شبکه‌ای فازی
مهرداد کیانی داود عندلیب اردکانی

10.30495/qjopm.2021.1932259.3164

پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگویی نوین از روابط بین چالش‌های پیاده‌سازی اقتصاد مدور در صنایع آلاینده است. این پژوهش از نظر هدف جزو تحقیقات کاربردی-توسعه‌ای و نظر نوع تحقیق، ترکیبی (آمیخته اکتشافی) قلمداد می‌شود. صنعت شیشه‌سازی یزد به عنوان یکی از صنایع آلاینده کشور انتخا چکیده کامل

پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگویی نوین از روابط بین چالش‌های پیاده‌سازی اقتصاد مدور در صنایع آلاینده است. این پژوهش از نظر هدف جزو تحقیقات کاربردی-توسعه‌ای و نظر نوع تحقیق، ترکیبی (آمیخته اکتشافی) قلمداد می‌شود. صنعت شیشه‌سازی یزد به عنوان یکی از صنایع آلاینده کشور انتخاب و از 10 خبره این صنعت که به صورت هدفمند انتخاب شدند، نظرخواهی شد. در بخش کیفی تحقیق، جهت شناسایی چالش‌ها و دسته‌بندی آنها از رویکرد فراترکیب و در بخش کمی جهت ارائه الگوی روابط بین این چالش‌ها و اولویت‌بندی آنها از روش ترکیبی دیمتل-فرآیند تحلیل شبکه‌ای فازی استفاده شد. یافته‌های بخش کیفی شامل شناسایی 27 چالش در 6 بُعد چالش‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی، مدیریتی، سازمانی، زیرساختی و فناوری، بازار و طراحی بود. در بخش کمی، یافته‌ها نشان داد که چالش‌های اقتصادی تأثیرگذارترین و چالش‌های بازار و طراحی تأثیرپذیرترین چالش‌ها در پیاده‌سازی اقتصاد مدور محسوب می‌شوند. همچنین، چالش‌های سازمانی تعامل بیشتری با سایر چالش‌ها دارد. در تحلیلی کامل‌تر، چالش‌های عدم اطمینان در مورد بازار (به‌عنوان‌مثال، رکود اقتصادی)، وجود ذهنیت خطی در مدیران و عدم تفکر سیستمی و مدور و چالش تقاضای کم مشتریان برای محصولات بازیافتی مهمترین چالش‌های موجود در پیاده‌سازی اقتصاد مدور در صنایع آلاینده همانند صنعت شیشه‌سازی محسوب می‌شود. درنهایت، میزان تأثیرپذیری و تأثیرگذاری هر یک از چالش‌ها با یکدیگر شناسایی گردید که می‌تواند به عنوان نقشه راهی جهت استفاده مدیران و کارشناسان در جهت کاربست اقتصاد مدور در صنایع آلاینده کشور قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

813 - بررسی فعالیت های منابع انسانی موثر بر بهره وری ادراک شده ی دورکاران مورد مطالعه: وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
مهدی حقیقی کفاش محمد رسول الماسی فرد جهانیار بامداد صوفی

مقاله حاضر به دنبال بررسی تأثیر فعالیت های منابع انسانی برروی بهره وری شغلی ادراک شده دورکاران است. تحلیل داده های حاصل از پیمایش انجام شده در میان 217 دورکار وزارت تعاون، کار، و رفاه اجتماعی نشان می دهد که فعالیت های مختلف منابع انسانی متناسب با طرح کار از راه دور، به چکیده کامل

مقاله حاضر به دنبال بررسی تأثیر فعالیت های منابع انسانی برروی بهره وری شغلی ادراک شده دورکاران است. تحلیل داده های حاصل از پیمایش انجام شده در میان 217 دورکار وزارت تعاون، کار، و رفاه اجتماعی نشان می دهد که فعالیت های مختلف منابع انسانی متناسب با طرح کار از راه دور، به شکل معنی دار منجر به بهبود بهره وری شغلی دورکاران می شود؛ نتایج آزمون فرضیات تحقیق به روش مدل سازی معادلات ساختاری گویای آن است که عوامل انتخاب داوطلبانه، مشارکت شغلی، کنترل خروجی محور، نظارت الکترونیک، پرداخت متغیر و حمایت اجتماعی دارای تأثیر مثبت بر بهره وری شغلی دورکاران می باشند؛ با این حال داده های تحقیق تأثیر عامل یادگیری مشارکتی و آموزش رفتاری را تأیید نمی کنند. بر اساس یافته های مذکور، مقاله در نتیجه گیری نقش اقتضائات مدیریتی در حوزه منابع انسانی را مورد تأکید قرار داده و توجه تصمیم گیرندگان و دست اندرکاران سازمانی را به اتخاذ ملاحظات مذکور برای اجرای موفقیت آمیز طرح های کار از راه دور جلب می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

814 - اندازه گیری کارآیی نسبی مراکز سوئیچ راه دور بر اساس طبقه بندی سلسله مراتبی اطلاعات با روش تحلیل پوششی داده ها «مطالعه موردی : مراکز استانی شرکت ارتباطات زیرساخت»
ابراهیم کیوان مهدی فرشید فرزاد رضا رادفر نیر سرخابی

تداوم هر کسب و کاری بستگی به سود معقول اقتصادی داشته و میزان سود اقتصادی نیز با کارآیی رابطه مستقیم دارد. برای مدیریت و مقایسه واحدهای تصمیم گیری همگن از کارآیی نسبی استفاده می شود. ابتدا با استفاده از اطلاعات بهترین تولید کنندگان و ارائه دهندگان خدمات، مرزی به عنوان مر چکیده کامل

تداوم هر کسب و کاری بستگی به سود معقول اقتصادی داشته و میزان سود اقتصادی نیز با کارآیی رابطه مستقیم دارد. برای مدیریت و مقایسه واحدهای تصمیم گیری همگن از کارآیی نسبی استفاده می شود. ابتدا با استفاده از اطلاعات بهترین تولید کنندگان و ارائه دهندگان خدمات، مرزی به عنوان مرز کارآیی تولید یا خدمات ساخته می شود به طوری که فعالیت بر روی این مرز به عنوان بهترین عملکرد و در زیر این مرز به عنوان ناکارآیی تلقی می شود. یکی از روش های تخمین مرز کارآیی و اندازه گیری کارآیی نسبی، روش برنامه ریزی خطی است که به آن رویکرد تحلیل پوششی داده ها هم می گویند. در این تحقیق ابتدا با جمع آوری نظر خبرگان و استفاده از مقایسات زوجی، شاخص های مؤثر بر کارآیی مراکز سوئیچ راه دور تعیین، سپس کارآیی نسبی 39 مرکز سوئیچ راه دور با روش DEA و در شرایط بازده به مقیاس ثابت و متغیر اندازه گیری شده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد، در شرایط بازده به مقیاس ثابت، میانگین کارآیی نسبی مراکز سوئیچ راه دور 23/80 درصد بوده و 11 مرکز از 39 مرکز سوئیچ راه دور دارای کارآیی 100 درصد می باشند. در شرایط بازده به مقیاس متغیر، میانگین کارآیی نسبی 77/97 درصد بوده و 25 مرکز از 39 مرکز دارای کارآیی 100 درصد می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

815 - طراحی الگوی اقتضایی دورکاری متناسب بافرهنگ‌های سازمانی، راه‌حلی جهت ارتقا بهره‌وری (مورد مطالعه: کارکنان و مدیران با سابقه اجرای دورکاری در بخش دولتی ایران)
غلامرضا کاشانی رضا نجف بیگی ناصر میرسپا سی

مدل و نتایج پژوهش‌های پیشین متناسب با چهار نوع فرهنگ سازمان، چهار نوع دورکاری مفروض گردیده است. ازطریق مطالعه مبانی موضوع، ابعادی که در شکل‌گیری انواع دورکاری نقش دارند به مدل مفهومی تحقیق اضافه شد و با استفاده از فن دلفی تناسب آن‌ها با شرایط سازمان‌های ایران در طی دو م چکیده کامل

مدل و نتایج پژوهش‌های پیشین متناسب با چهار نوع فرهنگ سازمان، چهار نوع دورکاری مفروض گردیده است. ازطریق مطالعه مبانی موضوع، ابعادی که در شکل‌گیری انواع دورکاری نقش دارند به مدل مفهومی تحقیق اضافه شد و با استفاده از فن دلفی تناسب آن‌ها با شرایط سازمان‌های ایران در طی دو مرحله از خبرگان عمل‌گرا وعلمی دورکاری مورد نظرسنجی قرار گرفت. برای تخصیص شاخص‌های انواع دورکاری، با استفاده از پرسش نامه از جامعه آماری مشتمل بر افراد باسابقه دورکاری، مدیران دورکار و جامعه علمی مرتبط با حوزه دورکاری، تشابه هریک از شاخص‌های ابعاد، با انواع فرهنگ‌سازمانی مورد قضاوت قرار گرفت و داده‌های تشابه به دست آمد. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از فن مقیاس‌گذاری چند بعدی از طریق نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرارگرفت که چهار نوع دورکاری با استفاده از ماتریس فاصله و تعیین مختصات هر یک از شاخص‌ها روی ابعاد زیر بنایی مدل ارزش‌های رقابتی (بعدکنترل- انعطاف و تمرکز بر درون-تمرکز بر بیرون سازمان) به دست آمد. جمع‌آوری داده‌ها با پرسش نامه و نمونه‌گیری از طریق گلوله برفی انجام شد. نتایج نشان داد فرهنگ‌سازمانی شیوه اجرای دورکاری را تحت تأثیر قرار می‌دهد و دورکاری یک سازه چند بعدی است که شکل دقیق اجرای آن بستگی به موقعیت دارد. این امر ضرورت اصلاحات دورکاری در نحوه اجرا به‌منظور بهره‌گیری از مزایای آن در سازمان‌های کشور از منظری بوم شناسانه را محرز می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

816 - شناسایی و تحلیل نقش مؤلفه‌های آموزشی در توسعۀ آموزش‌کارآفرینی دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 92-1391
اسد حجازی عبدالرحیم نوه‌ابراهیم محمد‌رضا بهرنگی حسن زین آبادی

پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش مؤلفه های آموزشی بر برنامه های توسعۀ آموزش کارآفرینی دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 1391-1392 انجام شده است. روش تحقیق از نظر شیوه گردآوری اطلاعات توصیفی-پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل چکیده کامل

پژوهش حاضر به منظور بررسی نقش مؤلفه های آموزشی بر برنامه های توسعۀ آموزش کارآفرینی دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه خوارزمی در سال تحصیلی 1391-1392 انجام شده است. روش تحقیق از نظر شیوه گردآوری اطلاعات توصیفی-پیمایشی و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه ی دانشجویان مقاطع تحصیلی (دکتری، کارشناسی ارشد و کارشناسی) بوده که 220 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد که روایی آن با مطالعۀ منابع و اخذ نظرات استادان با تجربه و صاحب نظر در زمینه آموزش کارآفرینی به دست آمد و برای محاسبه پایایی، از آزمون آلفای کرانباخ استفاده که میزان آن 93/0a= ارزیابی شد. برای تحلیل داده ها، از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که سیاست های تعیین شده بر توسعۀ آموزش کارآفرینی در دانشگاه تأثیر دارد. و بین مؤلفه‌های آموزشی اجرای برنامه، محتوای دوره و ارزشیابی در توسعۀ آموزش کارآفرینی در دانشگاه رابطه ی مستقیم و مثبت به دست آمد. همچنین یافته ها بیانگر آن است که شاخص‌های برازندگی اولیه در تأیید الگوی سیاستگذاری و مؤلفه‌های آموزشی اثر گذار بر توسعۀ برنامه‌های آموزش کارآفرینی دانشگاهی تناسب داشتن الگو را تأیید می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

817 - بررسی تأثیر ارزش‌یابی در بهبود عملکرد کارکنان شبکه‌ی بهداشت و درمان هشترود
سلیمان ایرانزاده حسین عماری سیدعلی موسوی‌حسینی

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر ارزش‌یابی کارکنان شبکه‌ی بهداشت و درمان هشترود در بهبود عملکرد سرمایه‌ی انسانی آنان در سال 1386 صورت پذیرفته است. پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی با نگرش مقطعی بوده و برای انجام آن تعداد 101 نفر از کارکنان به صورت نمونه‌‌گیری گروهی و تصاد چکیده کامل

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر ارزش‌یابی کارکنان شبکه‌ی بهداشت و درمان هشترود در بهبود عملکرد سرمایه‌ی انسانی آنان در سال 1386 صورت پذیرفته است. پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی با نگرش مقطعی بوده و برای انجام آن تعداد 101 نفر از کارکنان به صورت نمونه‌‌گیری گروهی و تصادفی از بین 337 نفر جامعه‌ی آماری پژوهش نتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسش‌نامه‌ی محقق ساخته و مصاحبه گردآوری شد. علاوه بر توصیف آماری اطلاعات پژوهش، با استفاده از آزمون آماری T-test یک‌نمونه‌ای، فرضیه‌های پژوهش مورد آزمون قرار گرفت. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل‌ها نشان داد که تأثیر ارزش‌یابی کارکنان شبکه‌ی بهداشت و درمان هشترود در بالا بردن سطح آگاهی و دانش فنی، افزایش خلاقیت و بهره‌وری کار، بهبود ارتباطات و رعایت مناسب قوانین و مقررات آنان تأثیر دارد ولی در افزایش مشارکت و انگیزه‌ی شغلی آنان تأثیر ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

818 - The Causes of Generation Gap in Socio-cultural Values of Parents and Children in Esfahan Province
اسماعیل جهانبخش

Transmission era from tradition to modernity has been accompanied by cultural, economic, social and political changes. Rapid Social and Cultural changes of recent decades in developing countries, including Iran, have affected the Social and Cultural Values of Parents an چکیده کامل

Transmission era from tradition to modernity has been accompanied by cultural, economic, social and political changes. Rapid Social and Cultural changes of recent decades in developing countries, including Iran, have affected the Social and Cultural Values of Parents and children and have caused what is named as “Generation Gap”. The purpose of this paper is to designate the relationship between the old generation and the new generation, parents and children, and categorizing differential aspects of relations between parents and children in terms of social, cultural features of parental generation. Fieldwork, in Isfahan province and using a questionnaire technique, was conducted. The sample size was consisted of 1536 individuals and population consisted of (35 year-old and older) and boys and girls (15 to 34 years old) resided in Isfahan province. The sample size was divided equally among the four groups in urban and rural areas and multi stage stratified random sampling method is conducted. The obtained data reveals the fact that there is a significant difference between the parent’s Social and Cultural Values and of the youths; Statistical tests show that some variables are effected on the generation difference in the subject of the survey; among these variables, as the tests revealed, power and experience in socialization period of the life, job position, education level, socio-economic status and the amount of the usage of internet and satellite TV programs are effective variables that causes these differences. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

819 - خوانش نشانه شناختی صورت و معنا در بناهای دولتی و حکومتی تبریز عصر پهلوی بر اساس اندیشه های دو سوسور و پیرس
مریم اسکندری

10.30495/jisaud.2023.1991528.1088

نشانه شناسی، نمود عینی از مفهوم یا پدیده ای غایب به منظور برقراری ارتباط با مخاطب است و از آن جایی که اصولا معماری نه برای برقراری ارتباط، بلکه برای آن که کارکردی را عملی سازد؛ شکل می گیرد برای نشانه شناسی موردی خاص و چالش برانگیز محسوب می گردد. با توجه به اینکه جریان غ چکیده کامل

نشانه شناسی، نمود عینی از مفهوم یا پدیده ای غایب به منظور برقراری ارتباط با مخاطب است و از آن جایی که اصولا معماری نه برای برقراری ارتباط، بلکه برای آن که کارکردی را عملی سازد؛ شکل می گیرد برای نشانه شناسی موردی خاص و چالش برانگیز محسوب می گردد. با توجه به اینکه جریان غالب در معماری دوره پهلوی، صورت ایرانی معماری مدرن بود که با عنوان معماری شبه مدرنیستی نام گذاری گردید. بناهای این دوره با توجه به اینکه تجلی کالبدیِ منش‌ها، مشخصات یا ترجیحات جامعه ایرانی در آن زمان بوده‌اند، می‌توانند به عنوان اسناد و شواهد کالبدی در بررسی مشخصات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و مذهبی بخش عظیمی از جامعه آن دوره مورد بررسی قرار گرفته و معرف بدنه جامعه باشند. یکی از نمودهای این تحولات، تغییر و چگونگی معماری بناهای حکومتی و دولتی شهر تبریز در انتقال مفاهیم مدرن و متجدد بواسطه نشانه شناسی صورت و معنا، پرسش اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد. برای تأویل این مفاهیم، علم نشانه شناسى با دریافت رمزگان زیباشناختى، اجتماعى و فرهنگى هر طرح، مفاهیم مستتر در آن را لایه هاى درونى و پنهان طرح را تأویل و مکشوف مى گرداند. هدف این پژوهش ارائه خوانشی نشانه شناختی از فضاهای حکومتی و دولتی دوره پهلوی در شهر تبریز با روش تحلیلی- توصیفی در پرتو اندیشه های پیرس و دوسوسور است که در گذر زمان تبدیل به نشانه ارتباطی در شهرها شده اند. و حامل پیام هایی در لایه های معماری و فرامعماری خود هستند. در این پژوهش سعی شده است تا با محدود کردن تحقیق به حوزه حکومتی و دولتی در یک مقطع زمانی خاص، نتایج جامع و دقیق تری حاصل گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

820 - تهیه نقشه LST و برآورد دمای عمق خاک با استفاده از دمای سطحی (مطالعه موردی: شهرستان تبریز)
لیلا خدائی قشلاق سید اسدالله حجازی سعید صاحب خیر

در سالهای اخیر تکنولوژی سنجش از دور تقریبا در بسیاری از زمینه‌ها استفاده شده است. و به عنوان یک روش کار در ایجاد و به روز کردن داده‌ها در بسیاری از کشورهای جهان مورد توجه بوده است با این حال، مطالعات برای استخراج دمای سطح زمین Land Surface Temperature به ویژه در ایران، چکیده کامل

در سالهای اخیر تکنولوژی سنجش از دور تقریبا در بسیاری از زمینه‌ها استفاده شده است. و به عنوان یک روش کار در ایجاد و به روز کردن داده‌ها در بسیاری از کشورهای جهان مورد توجه بوده است با این حال، مطالعات برای استخراج دمای سطح زمین Land Surface Temperature به ویژه در ایران، از طریق باند مادون قرمز تصاویر ماهواره‌ای محدود بوده و تا کنون گام‌های نخستین در این زمینه برداشته شده همچنین دمای خاک، پارامتری مهم در مطالعات هیدرولوژی، هواشناسی کشاورزی و اقلیم‌شناسی است، که اندازه گیری و پیش‌بینی آن ضروری است. این پارامتر فقط در ایستگاههای سینوپتیک اندازه‌گیری می‌شود، لذا کمبود آن در مناطقی که فاقد ایستگاه می‌باشد، از چالشهای مهم در بسیاری از علوم مرتبط با کشاورزی می‌باشد. در این بررسی جهت دستیابی به دمای سطح زمین از الگوریتم سبال استفاده شد، با استفاده از تصاویر حرارتی ماهواره لندست 8 و روش Emissivity Refrence Chanel به محاسبه دمای سطح زمین پرداخته شده است. و با استفاده از دمای سطحی، دمای عمق خاک در شش عمق 5، 10، 20، 30، 50 و 100 و 120 سانتیمتری با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای و تکنیک سنجش از دور پیش‌بینی شد. منطقه مورد مطالعه، شهرستان تبریز است، نتایج نشان داد که دمای خاک در عمق 5 سانتی متر به هنگام صبح کمتر از دمای شبانه است و روند تغییر ات روزانه دما در اعماق حدود40 سانتی متر کاملا ناچیز می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

821 - شناسایی نقش الگوهای پیوند از دور بر دمای استان کردستان
محمد دارند هایده رحمانی

برای انجام این پژوهش از داده‌های میانگین روزانه‌ی دمای11ایستگاه همدید و15ایستگاه اقلیمی در داخل و خارج از استان کردستان طی بازه‌ی زمانی 1/1/1340 تا 29/12/1388(21/3/1961 تا 19/1/2011)استفاده شد. به کمک روش زمین‌آمار کریگینگ برای هر روز جداگانه مقادیر دما بر روی یاخته‌های چکیده کامل

برای انجام این پژوهش از داده‌های میانگین روزانه‌ی دمای11ایستگاه همدید و15ایستگاه اقلیمی در داخل و خارج از استان کردستان طی بازه‌ی زمانی 1/1/1340 تا 29/12/1388(21/3/1961 تا 19/1/2011)استفاده شد. به کمک روش زمین‌آمار کریگینگ برای هر روز جداگانه مقادیر دما بر روی یاخته‌های 6×6کیلومتر میان‌یابی شد. یک پایگاه داده‌‌ گاه‌جای در ابعاد811×18203 ایجاد شد که بر روی سطرها زمان(روز) و بر روی ستونها مکان، یاخته‌های داخل مرز استان کردستان قرار داشت. داده‌های ماهانه‌ی مربوط به 10 الگوی پیوند از دور از مرکز NCEP/NCAR استخراج شد. برای شناسایی ارتباط دما با الگوهای پیوند از دور از رگرسیون خطی بهره گرفته شد. ارتباط دما بر روی هر کدام از یاخته‌ها با الگوهای پیوند از دور در سطح اطمینان 95 درصد مورد آزمون قرار گرفت. ارتباط دمای استان کردستان با الگوهای پیوند از دور مورد مطالعه در سطح اطمینان 95 درصد نشان داد که در اغلب ماههای سال ارتباط معناداری بین الگوهای پیوند از دور و دما مشاهده می‌شود. گستره‌ی ارتباط معنادار و شدت آن در فصل زمستان و پاییز به اوج خود می‌رسد. درنیمه‌ی گرم سال گستره‌ی ارتباط معنادار کاهش می‌یابد. در بین الگوهای پیوند از دور مورد مطالعه شاخص‌های دریای شمال-_خزر(NCP) در تراز 500 هکتوپاسکال و نوسان اطلس شمالی(NAO) در تراز دریا نقش چشمگیری بر دمای استان کردستان طی فصل‌های پاییز و زمستان دارند. ارتباط بین شاخص‌های یاد شده با دمای استان معکوس است.در تراز 500 هکتوپاسکال ناهنجاری مثبت بر روی اروپا و ناهنجاری منفی بر روی نیمه‌ی غربی کشور، دریای خزر، ترکیه منجر به کاهش دما در استان کردستان خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

822 - بررسی ارتباط الگوهای پیوند از دور اقیانوس اطلس شمالی و میانگین حوضه دریای مازندران
ایرج حیدری امیر گندمکار محسن باقری

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر الگوهای پیوند از دور بر میانگین دمای حوضه آبریز دریای مازندران صورت پذیرفته است. در این راستا از آمار میانگین دمای 97 ایستگاه همدیدی و اقلیم شناسی و همچنین داده های 33 الگوی پیوند از دور طی دوره 2014- 1970 در مقیاس ماهانه و سالانه استفاده ش چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر الگوهای پیوند از دور بر میانگین دمای حوضه آبریز دریای مازندران صورت پذیرفته است. در این راستا از آمار میانگین دمای 97 ایستگاه همدیدی و اقلیم شناسی و همچنین داده های 33 الگوی پیوند از دور طی دوره 2014- 1970 در مقیاس ماهانه و سالانه استفاده شد. پس از تایید نرمال بودن داده ها توسط آزمون ران تست داده های ایستگاهی به روش کریجینگ به داده های نقطه ای با ابعاد 7/19 × 7/19 کیلومتر تبدیل شدند. به منظور ارتباط سنجی متغیرها از آزمون های پیرسون، رگرسیون خطی و مدل شبکه عصبی استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد الگوهای واقع در اقیانوس هند و آرام و الگوهای نیمکره جنوبی، رابطه معنی دار چندانی با نوسان های دما در حوضه مازندران ندارد. در مقابل، الگوهای پیوند از دور مستقر در اقیانوس اطلس و قطب شمال ارتباط زیادی با نوسان های دما در حوضه دارد. شایان ذکر است از بین الگوهای پیوند از دور سه الگوی دریای شمال- کاسپین، نوسان اطلس شمالی و نوسان قطبی بیشترین رابطه را با نوسان های دمای ماهانه و سالانه در این حوضه دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

823 - بررسی توزیع زمانی- مکانی عمق اپتیکی ذرات معلق هوا(AOD) بر استان خوزستان با استفاده از تکنیک سنجش از دور(R.S)
پروانه مشکی زاده ندا اورک جعفر مرشدی

مطالعه گرد و غبار بیابان رسوب‌گذاری از جمله موضوعاتی است که اهمیتی در پژوهش‌های مربوط به زیست محیطی جهانی می‌باشد؛ به همین دلیل باعث شده است که توزیع گردو غبارها برای گردوغبارهای با تغییر پذیری زمانی و مکانی شدید، به طور منظم مورد پایش قرار گیرد. در این پژوهش به مقایسه چکیده کامل

مطالعه گرد و غبار بیابان رسوب‌گذاری از جمله موضوعاتی است که اهمیتی در پژوهش‌های مربوط به زیست محیطی جهانی می‌باشد؛ به همین دلیل باعث شده است که توزیع گردو غبارها برای گردوغبارهای با تغییر پذیری زمانی و مکانی شدید، به طور منظم مورد پایش قرار گیرد. در این پژوهش به مقایسه و بررسی روش‌های مختلف بارزسازی ذرات طوفان گرد و غبار موثر بر استان خوزستان پرداخته شده است.به دلیل ویژگی‌های خاص تصاویر سنجنده مودیس در شناسایی و منشأیابی طوفان‌های گرد وغبار از این تصاویر در این مطالعه استفاده گردید. ابتدا داده‌های ماهواره‌ای یا تصاویر ماهواره‌ای تهیه شد. تصاویر ماهواره‌ای مورد استفاده تصاویر سنجنده مودیس می‌باشد. به منظور شناسایی منشأ دقیق گرد وغبار بایستی تصاویر مربوط به چند روز قبل و چند روز پس از مشاهده طوفان گرد و غبار تهیه گردید.. نقشه‌های گرفته شده از ماهواره آکو و ترا نشان دادند که تغییرات مکانی AOD از روند خاصی پیروی می‌کند و بر این اساس تغییرات ذرات معلق هوا در شهرستان‌های غربی خوزستان بیشتر می‌باشد. بر اساس نتایج این مطالعه بیشترین و کمترین میانگین شاخص AOD تقریبا در همه شهرستان‌ها به ترتیب در فصول تابستان و پائیز مشاهده شده است. اهواز در طی دوره زمانی مذکور میانگین بالای عمق اپتیکی ذرات معلق هوا (22/0±78/0) را تجربه کرده است. نقشه‌های توزیع AOD در هر چهار فصل در سال 2013 نشان دادند که با پیشروی از شهرستان‌های شمال شرقی به سمت جنوب غربی، مقدار AOD افزایش می‌یابد. همچنین باپیشروی به سمت مرکز استان مقدار شاخص AOD در هر چهار فصل کاهش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

824 - بررسی روند تغییرات رشد و گسترش کالبدی شهر رشت و ارزیابی تغییرات کاربری اراضی زمین های اطراف آن با تصاویر ماهواره ای
ایثار نورایی صفت سجاد نظری سعید کریمی

گسترش بدون برنامه ریزی مناطق شهری مشکلات زیست محیطی عدیده‌ای از قبیل: آلودگی منابع آب،کاهش فضای سبز، افزایش آلودگی هوا و ... را بوجود آورده است. از این رو پایش تغییرات در مناطق شهری و بررسی تغییرات کاربری اراضی در مطالعات برنامه ریزی شهری و توسعه پایدار مهم می باشد. این چکیده کامل

گسترش بدون برنامه ریزی مناطق شهری مشکلات زیست محیطی عدیده‌ای از قبیل: آلودگی منابع آب،کاهش فضای سبز، افزایش آلودگی هوا و ... را بوجود آورده است. از این رو پایش تغییرات در مناطق شهری و بررسی تغییرات کاربری اراضی در مطالعات برنامه ریزی شهری و توسعه پایدار مهم می باشد. این مطالعه با هدف بررسی رشد شهر رشت و شناسایی تغییرات کاربری اراضی برای تصمیمات آتی، با استفاده از تصاویر ماهواره ای بین سال های 1986 تا 2014 صورت گرفته است. بدین منظور با استفاده از تصاویر لندست (1986-2000-2014) و استفاده از تکنیک طبقه بندی حداکثر احتمال و بارزسازی تغییرات به روش مقایسه پس از طبقه بندی، گسترش شهر و تغییرات کاربری اراضی در دوره بررسی شد. سپس با استفاده از آمارکلاسیک میزان گسترش شهر و تغییرات کاربری اراضی و جهات اصلی گسترش شهر محاسبه گردید. بر اساس نتایج این مطالعه از سال 1986 تا 2014 حدود 3188 هکتار به وسعت مناطق شهری اضافه شده که برای این گسترش 3153 هکتار از باغات و اراضی کشاورزی، و 35 هکتار از شالیزار ها تخریب شده است. در این بین حدود 170 هکتار از باغات و اراضی کشاورزی به شالیزار و 108 هکتار از شالیزارها به باغات و اراضی کشاورزی تغییر کاربری داده است. بررسی گسترش شهر در جهات مختلف نیز گویای این بود که بیشترین رشد در جهت شمال و شمال شرق و جنوب و جنوب غرب صورت گرفته است. رشد شهر به زبانه های مثلثی شکل در اطراف شهر گویای نقش راه های اصلی در گسترش شهر رشت می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

825 - شبیه سازی رشد و توسعه کالبدی شهرها با بکارگیری مدل سلول‌های خودکار فازی(FCA) مطالعه موردی: شهر اهواز
سعید زنگنه شهرکی مرتضی امیدی پور یوسف تازش آتنا معین مهر

استفاده از مدلهای کمی برای شبیه‌سازی رشد و توسعه فیزیکی شهرها به واسطه وجود عوامل مختلف و پیچیدگی ذاتی محیط شهری همواره با چالش‌ها و عدم قطعیت‌هایی همراه است.پژوهش حاضر مدلی از توسعه شهری را بر مبنای اصول سلول‌های خودکار و رهیافت منطق فازی ارائه نموده است.دراین راستا اب چکیده کامل

استفاده از مدلهای کمی برای شبیه‌سازی رشد و توسعه فیزیکی شهرها به واسطه وجود عوامل مختلف و پیچیدگی ذاتی محیط شهری همواره با چالش‌ها و عدم قطعیت‌هایی همراه است.پژوهش حاضر مدلی از توسعه شهری را بر مبنای اصول سلول‌های خودکار و رهیافت منطق فازی ارائه نموده است.دراین راستا ابتدا مهمترین شاخص‌های مؤثر بر رشدشهری و ساختار شبکه‌ای شاخص‌ها باروش دیماتل بدست آمده،سپس باکمک ساختار تهیه شده وزن هر شاخص با روش فرآیند تحلیل شبکه (ANP) محاسبه شده است.برای شبیه‌سازی رشد شهری در محدوده مورد مطالعه(شهر اهواز) برای سال 2020 از 3 تصویر ماهواره‌ای مربوط به سال‌های 2003، 2007 و 2013 استفاده شده است.بعد از انجام عملیات پیش‌پردازش، طبقه‌بندی تصاویر برای هر سه دوره باروش حداکثر شباهت صورت گرفته است.برای بررسی صحت نقشه‌ها در دو مرحله از شاخص کاپا استفاده شده،ابتدا نقشه‌های سال‌های مبدا طبقه‌بندی و صحت آنها با واقعیت بررسی شد و پس آن برای شبیه‌سازی نقشه سال‌های دیگراقدام شده است و مجددا صحت ارزیابی شده است.از آنجا که میزان صحت مدل برای دوره‌های دارای نقشه واقعیت قابل قبول ارزیابی شد، بنابراین برای شبیه‌سازی رشد شهری سال 2020 مدل رگرسیون خطی و ماتریس احتمالات تبدیل مورد استفاده قرار گرفته است.نتایج تحقیق نشان دهنده صحت قابل قبول مدل ارائه شده می‌باشد.همچنین مدل بکارگرفته شده در شبیه‌سازی شهری از واقع بینی بیشتری نسبت به مدل کلاسیک CA برخوردار بوده است.درسطح محدوده مورد مطالعه نیز نتایج گواه آن است که رشد و توسعه شهر اهواز در دوره‌های مختلف درجهت خاصی توسعه نیافته بلکه کاملا جسته و گریخته و درتمامی جهات صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

826 - تحلیل فضایی و مدلسازی ارتباط مراکز کنش جوی با ناهنجاری های فراگیر بارش ایران
حسین محمدی فرامرز خوش اخلاق قاسم عزیزی محمدامین حیدری

تغییرات فشار در مراکز کنش‌جوی اثرات مهمی بر سایر مولفه‌ها و الگوهای جوی موثر در تغییر پذیری بارش دارد. این پژوهش به منظور واکاوی و مدلسازی اثر و ارتباط مراکز کنش جوی بر ناهنجاری فراگیر و شدید بارش در ایران با استفاده از داده های 30 ایستگاه همدید در طول دوره 2010-1961 و چکیده کامل

تغییرات فشار در مراکز کنش‌جوی اثرات مهمی بر سایر مولفه‌ها و الگوهای جوی موثر در تغییر پذیری بارش دارد. این پژوهش به منظور واکاوی و مدلسازی اثر و ارتباط مراکز کنش جوی بر ناهنجاری فراگیر و شدید بارش در ایران با استفاده از داده های 30 ایستگاه همدید در طول دوره 2010-1961 و دادههای سایت NCEP/NCAR امریکا در بازه ماه‌های نوامبر تا مه انجام گرفته است. در این پژوهش از روش همبستگی پیرسون و مدل سازی رگرسیون چندمتغیره در بازه ماه برابر و پیش یابی یک‌ماهه استفاده شده است. بر اساس نتایج بدست آمده نقش مراکز کنش مورد مطالعه در ناهنجاری‌های بررسی شده بسیار قوی و تعیین‌کننده است. به شکلی که بر اساس مقادیر استانداردشده ارتفاع جوّ در این مراکز با استفاده از توابع رگرسیونی ارائه شده در این پژوهش به خوبی می‌توان مقادیر این ناهنجاریها را تعیین و پیش‌یابی کرد. نتایج این پژوهش نشان داد مقادیر استانداردشده ارتفاع ژئوپتانسیل جوّ در منطقه همگرایی دریای سرخ در تراز 700، ناوه شرق مدیترانه در تراز 500، و پرفشار شمال آفریقا نیز در تراز 500 به ترتیب مهمترین اثردر ناهنجاری بارش در ایران را دارند. همچنین نقش مراکزی مانند پرفشار آزورز و کمفشار سودان در پیش‌یابی یک ماهه ناهنجاری بارش بسیار پررنگ می‌باشد. صحت‌سنجی عملکرد توابع رگرسیونی ارائه شده به منظور پیش‌یابی یک ماهه ناهنجاری بارش کشور بر اساس مقادیر RMSE و BIAS بجز برای منطقه جنوب‌شرق کشور، برای سایر مناطق مورد تایید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

827 - ارزیابی زیست محیطی کاربری اراضی به علت ریزگردها در سه دهه گذشته با استفاده از تکنیک سنجش از دور و مدل CA مارکوف مطالعه موردی شهر اهواز
یحی عبدالکریم نیسی محمد ابراهیم عفیفی مرضیه موغلی

یکی از مشکلات زیست‌محیطی، شاخص آلودگی هواست که مهم‌ترین شاخص آن، حجم ذرات معلق موجود در جوّ است و در شهرهای جنوبی و غربی کشور در سال‌های اخیر افزایش محسوسی یافته است. تحقیق حاضر باهدف، پایش تغییرات کاربری اراضی به علت ریز گردها در سه دهه گذشته با استفاده از سنجش‌ازدور و چکیده کامل

یکی از مشکلات زیست‌محیطی، شاخص آلودگی هواست که مهم‌ترین شاخص آن، حجم ذرات معلق موجود در جوّ است و در شهرهای جنوبی و غربی کشور در سال‌های اخیر افزایش محسوسی یافته است. تحقیق حاضر باهدف، پایش تغییرات کاربری اراضی به علت ریز گردها در سه دهه گذشته با استفاده از سنجش‌ازدور و CA-Markov در شهر اهواز انجام شد. روش تحقیق تحلیلی_میدانی بود. پس از انجام مطالعات اولیه و تهیه تصاویر ماهواره‌ای مناسب، با مقادیر مختلف نمونه‌های تعلیمی و با توجه به برداشت‌های زمینی، تحلیل و ارزیابی شد. تصاویر مورداستفاده، به ترتیب تصاویر ماهواره لندست 7 ، 5 و 8 سال‌های 2000، 2010 و 2020 بوده است. طبقه‌بندی به روش شبکه عصبی مصنوعی انجام و میزان صحت طبقه‌بندی ارزیابی و با استفاده از مدل CA-Markov نقشه پیش‌بینی محدوده مطالعاتی آماده شد. نتایج طبقه‌بندی نشان داد اراضی ساخته‌شده سال 2000 از 34/10637 به 76/10925 هکتار در سال 2010 رسیده و 42/288 هکتار مساحت آن افزایش‌یافته است. فضای سبز در سال&lrm;های 2000 تا 2010 از 41/1275 هکتار به 99/1279 رسیده یعنی 4/58 هکتار افزایش مساحت داشته که علت آن کاشت درختان دست کاشت در طی این سال‌ها جهت مقابله با ریز گردها بوده است. این تغییرات از سال 2010 تا 2020 روند کاهشی داشته و تغییرات مساحت آن از 99/1279 هکتار به 49/1120 رسیده یعنی 50/159 کاهش مساحت داشته است. نتایج نشان می‌دهد رشد و توسعه مناطق مسکونی اهواز و تبدیل فضای سبز به مسکونی همواره مثبت بوده است به‌طوری‌که نقشه پیش‌بینی سال 2030 نیز گویای این مطلب است و پیش‌بینی شد مساحت اراضی ساخته‌شده در سال 2030 به 84/12744 هکتار برسد. ضریب کاپا در سال‌های 2000 تا 2010 و 2020 به ترتیب 87/91، 29/93 و 40/95 به دست آمد. نتایج حاصل، نشان از بالا بودن ضریب کاپا و دقت کلی در تصاویر جدیدتر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

828 - تبیین رابطه جزایر حرارتی شهری و تعدادی از عوامل مورفولوژی شهر با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر اهواز)
الهه عظیمی رضا اکبری محسن آرمین

جزیره‌ی حرارتی شهری (UHI)، بیانگر نقش انسان در تغییر محیط زیست است که ممکن است وضعیتی شدید و غیر‌قابل برگشت از تغییرات اقلیمی و محیطی برای شهروندان ایجاد کند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه جزایر حرارتی شهری و عوامل مورفولوژی شهری شامل کاربری اراضی، شیب و ارتفاع از سطح در چکیده کامل

جزیره‌ی حرارتی شهری (UHI)، بیانگر نقش انسان در تغییر محیط زیست است که ممکن است وضعیتی شدید و غیر‌قابل برگشت از تغییرات اقلیمی و محیطی برای شهروندان ایجاد کند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه جزایر حرارتی شهری و عوامل مورفولوژی شهری شامل کاربری اراضی، شیب و ارتفاع از سطح دریا با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در شهر اهواز است. برای این منظور نقشه کاربری اراضی به روش حداکثر احتمال در مناطق 8 گانه شهر اهواز و نقشه‌های ارتفاع از سطح دریا و شیب در محیط نرم‌افزار Arc Map تهیه شد. برای ارزیابی صحت طبقه‌بندی نقشه کاربری اراضی، خطای تصویر طبقه‌بندی شده با یک تصویر مرجع حاوی تعدادی نقاط کنترل زمینی مقایسه گردید. نقشه دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم پنجره مجزا روی مجموعه داده‌های ماهواره لندست 8 در محیط نرم‌افزار ENVI تهیه شد. نتایج نشان داد که نقشه کاربری ارضی تهیه شده دارای ضریب کاپای 86 درصد و صحت و اعتباری مطلوب می‌باشد. در بخش تحلیل رابطه بین کاربری اراضی و جزایر حرارتی، نتایج حاکی از آن است که منطقه هشت شهر اهواز با میانگین دمای 3/43 و منطقه چهار با میانگین دمای 6/32 به ترتیب بیشترین و کمترین دما را به خود اختصاص دادند. با مقایسه درصد طبقات کاربری در مناطق هشت و چهار شهر اهواز می‌توان گفت که کاربری صنعتی باعث افزایش میانگین دمای مناطق شهری و کاربری فضای سبز باعث کاهش میانگین دمای مناطق شهری خواهد شد. مناطق با شیب صفر تا 5/1 درصد دارای میانگین دمای 34 درجه و مناطق با شیب 10 تا 37 درصد دارای میانگین دمای 41 درجه سانتی گراد هستند. در مناطق شهری دارای ارتفاع پایین‌تر از سطح دریا و مناطق شهری با ارتفاع 64 تا 80 متر از سطح دریا میانگین دمای به ترتیب 34 و 41 درجه سانتی‌گراد است. با توجه به تغییرات کم شیب و ارتفاع از سطح دریا در شهر اهواز و اینکه بخش زیادی از شهر در مناطق مسطح و کم ارتفاع قرار دارد، می‌توان گفت وجود صنایع حرارت‌زا می‌تواند عامل اصلی افزایش دمای سطحی شهر اهواز باشد که به عنوان یک راهکار در راستای برنامه‌ریزی شهری باید صنایع مذکور به مرور زمان به خارج از شهر منتقل شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

829 - مدلسازی تغییرات کاربری اراضی و پیش‌بینی‌های آینده با استفاده از شبیه-سازی CA-ANN در حوضه آبخیز 25 شنرود سیاهکل
رقیه جهدی

در این مطالعه، روندهای مکانی–زمانی پویایی کاربری اراضی برای دوره 1401-1380 با استفاده از داده سنجش از دور مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. طبقه‌بندی تصویر بر اساس سه طبقه عمده کاربری اراضی یعنی جنگل، مناطق انسان‌ساز (کشاورزی و ساخته شده) و سایر مناطق طبیعی (اراضی لخت چکیده کامل

در این مطالعه، روندهای مکانی–زمانی پویایی کاربری اراضی برای دوره 1401-1380 با استفاده از داده سنجش از دور مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. طبقه‌بندی تصویر بر اساس سه طبقه عمده کاربری اراضی یعنی جنگل، مناطق انسان‌ساز (کشاورزی و ساخته شده) و سایر مناطق طبیعی (اراضی لخت، علفزار، جنگلکاری، درختچه‌زار، نواحی آبی و اراضی جنگلی) انجام شد. نقشه‌های تغییرات کاربری اراضی منطقه در دوره 1401-1380 نشان می‌دهند که مناطق انسان‌ساز 3/9 درصد افزایش یافته‌اند. در مقابل، جنگل و سایر مناطق طبیعی به ترتیب 1/7 درصد و 2/2 درصد کاهش یافتند. علاوه بر این، تکنیک شبکه عصبی مصنوعی-اتوماتای سلولی (CA-ANN) برای پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی در دوره 1422-1401 استفاده شد. درصد صحت برای شبیه‌سازی 91 درصد و مقدار کاپا کلی 86/0 بود. به‌طور مشابه با نقشه‌های طبقه‌بندی شده در دوره 1401-1380، نقشه‌های پیش‌بینی شده در دوره 1422-1401 روند افزایشی را در مناطق انسان‌ساز به میزان 7/4 درصد و روند کاهشی در جنگل و سایر مناطق طبیعی به‌ترتیب به میزان 3/4 درصد و 4/0 درصد نشان می‌دهد. در این کار، مدل‌های رگرسیونی حداقل مربعات معمولی (OLS) برای پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی در منطقه مورد مطالعه به عنوان تابعی از متغیرهای توصیفی [ارتفاع، شیب و متغیرهای مجاورت مانند فاصله تا مرکز شهر، جاده‌ها، روستاها و آبراهه‌ها] اجرا شد. نتایج مدل های OLS عملکرد نسبتاً خوبی را برای پیش‌ینی تغییرات کاربری اراضی با مقدار R2 بیشتر از 5/0 نشان داد. این نتایج دانش مهمی را ارائه می‌کند که می‌تواند به توسعه برنامه‌ریزی و مدیریت پایدار آینده کمک کند و هم‌چنین به مدیران در تصمیم‌گیری آگاهانه برای بهبود شرایط محیط‌زیستی و اکولوژیکی کمک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

830 - بررﺳﯽ روﻧﺪ تغییرات ﮐﺎرﺑﺮی اراﺿﯽ ﺷﻬﺮ ﻋﺴﻠﻮﯾﻪ ﺑﯿﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎی 1989 ﺗﺎ 2019 میلادی و ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ تغییرات ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺳﻨﺠﺶ از دور و ﻣﺪﻟﻬﺎی CA-Markov و LCM
بهروز سعدین محمد ابراهیم عفیفی

ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺎرﺑﺮی اراﺿﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻠﻲ ﭘﺎﻳﻪ در ﺗﻐﻴﻴﺮات زﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﻄﺮ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮارهای و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ آﻧﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺪﻟﺴﺎزی ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰان ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و ﻣﺪﻳﺮان ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮای ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ چکیده کامل

ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻛﺎرﺑﺮی اراﺿﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻋﺎﻣﻠﻲ ﭘﺎﻳﻪ در ﺗﻐﻴﻴﺮات زﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻲ ﻋﻤﻞ ﻛﺮده و ﺑﻪ ﻳﻚ ﺧﻄﺮ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ اﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮات از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮارهای و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ و ارزﻳﺎﺑﻲ ﭘﺘﺎﻧﺴﻴﻞ آﻧﻬﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﻣﺪﻟﺴﺎزی ﻣﻲﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰان ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و ﻣﺪﻳﺮان ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﺮای ﺗﺼﻤﻴﻤﺎت آﮔﺎﻫﺎﻧﻪﺗﺮ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ. ﻫﺪف اﻳﻦ ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺑﺎزﺑﻴﻨﻲ، ﻣﺪﻟﺴﺎزی و ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺗﻐﻴﻴﺮات ﻛﺎرﺑﺮی اراﺿﻲ در دوره 30 ﺳﺎﻟﻪ (1989تا 2019) ﺗﻮﺳﻂ ﻣﺪل زﻧﺠﻴﺮة ﻣﺎرﻛﻮف- LCM در ﻣﻨﻄﻘﻪ عسلویه می‌باشد اﺳﺖ. ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻧﻘﺸﻪﻫﺎی ﻛﺎرﺑﺮی اراﺿﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺳﻨﺠﻨﺪه +ETM و TM و OLIﻣﺎﻫﻮاره ﻟﻨﺪﺳﺖ در ﺳﻪ دوره زﻣﺎﻧﻲ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎلﻫﺎی (2019-2009-1989) ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮدﻳﺪ. ﺳﭙﺲ ﺻﺤﺖﺳﻨﺠﻲ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ و آﺷﻜﺎرﺳﺎزی ﺗﻐﻴﻴﺮات اﻧﺠﺎم ﺷﺪ. با استفاده از طبقه بندی شبکه عصبی و همچنین به کارگیری مدل پیش بینی تغییرات کاربری (Land Change Modeler) LCMمارکوف و رویکرد مدلساز تغییر کاربری اراضی انجام شده است. ﻧﺘﺎﻳﺞ آﺷﻜﺎرﺳﺎزی ﺗﻐﻴﻴﺮات دوره اول ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﭘﺎی 97 % و دوره دوم 2019-2009 ﺑﺎ ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﭘﺎی 94% ﻧﺸﺎن ﻣﻲدﻫﺪ ﻛﻪ ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦتغییرات ﻣﺴﺎﺣﺖ در ﻧﺎﺣﻴﻪ آب و ﺑﻴﺶﺗﺮﻳﻦ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺴﺎﺣﺖ در ﻧﺎﺣﻴﻪ پوشش گیاهی رخ داده اﺳﺖ. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﻛﺎﻟﻴﺒﺮه ﻛﺮدن ﻣﺪل زﻧﺠﻴﺮة ﻣﺎرﻛﻮف، ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺎرﺑﺮی ﺳﺎل 2013 ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪ و ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﺧﻄﺎی ﺑﻴﻦ ﻧﻘﺸﻪ ﺣﺎﺻﻞ از ﻣﺪلﺳﺎزی و ﻧﻘﺸﻪ ﻛﺎرﺑﺮی ﻣﺮﺟﻊ ﺳﺎل 2019، ﺿﺮﻳﺐ ﻛﺎﭘﺎی 93% ﺑﺪﺳﺖ داد ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﺪل ﺳﺎزی ﻧﻴﺮوی اﻧﺘﻘﺎل ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺷﺒﻜﻪ ﻋﺼﺒﻲ ﻣﺼﻨﻮﻋﻲ در ﺑﻴﺸﺘﺮ زﻳﺮ ﻣﺪلﻫﺎ ﺻﺤﺖ ﺑﺎﻻﻳﻲ را 60 ﺗﺎ 93 درﺻﺪ ﻧﺸﺎن داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

831 - پیش‌بینی تغییرات مورفولوژی رودخانه سفید رود با استفاده از Arc GIS
عقیل مددی طیبه بابایی اولم علیرضا قدرتی

با توجه به رویدادهای سیل به‌ویژه برای سکونتگاه‌ها پیرامون رودخانه‌ها، عدم اطلاع صحیح از تغییرات متوالی بستر رودخانه و جابجایی آن در سال‌های آتی یکی از مسایل مهم علمی آبخیزداری می‌باشد از این‌رو به دلیل اطلاعات ناکافی از رفتار رودخانه‌ها، سکونتگاه‌های حاشیه رودخانه‌های م چکیده کامل

با توجه به رویدادهای سیل به‌ویژه برای سکونتگاه‌ها پیرامون رودخانه‌ها، عدم اطلاع صحیح از تغییرات متوالی بستر رودخانه و جابجایی آن در سال‌های آتی یکی از مسایل مهم علمی آبخیزداری می‌باشد از این‌رو به دلیل اطلاعات ناکافی از رفتار رودخانه‌ها، سکونتگاه‌های حاشیه رودخانه‌های مناطق ساحلی دائماً دچار آسیب هستند. محدوده مورد بررسی این تتحقیق از مرز کنیک کوهستان تا جلگه می‌باشد. هدف از این پژوهش پیش‌بینی تغییرات مورفولوژی رودخانه (عرض کانال و اندازه‌گیری پیچانرودی و ضریب خمیدگی رودخانه) در مناطق ساحلی شمال کشور از طریق روش‌های تلفیقی سنجش از دور با مدل سلول‌های اتوماتیک وزنجیره مارکوف است. سفیدرود به عنوان بزرگترین و مهم‌ترین رودخانه سواحل جنوب دریای خزر نقش مهمی در زندگی، فعالیت‌ها و سرمایه‌های انسانی منطقه دارد. عوامل مورفولوژیک رودخانه و محیط‌های پیرامون آن و پیش‌بینی شرایط آینده می‌تواند در برنامه‌ریزی و آمایش دشت‌های ساحلی موثر و ضروری واقع شود. در این پژوهش از تصاویر ماهواره‌ای لندست 5، 7 و 8 سال‌های، 2002،1987 و 2018، همراه با داده‌های تغییرات تراز دریای خزر و دبی سفیدرود، بررسی‌های میدانی و نرم افزارهای Envi 5.3، ArcGIS 10.4.1 و Idrisi TerrSet به عنوان ابزار تحقیق بهره گرفته شد. ابتدا مقادیر احتمال تبدیل کاربری اراضی در سال 2018 بر مبنای مدل تلفیقی زنجیره مارکوف و سلول‌های خودکار به‌دست آمد. نتایج نشان داد که مدل تلفیقی، دارای دقت و صحت بالایی جهت پیش‌بینی الگوی آینده است. سپس با توجه به دقت و صحت خروجی مدل، نقشه پیش‌بینی کاربری اراضی و مورفولوژی رودخانه برای سال 2030 تهیه شد. با برازش دو نقشه سال 2018 و پیش‌بینی 2030 تغییرات محتمل در محیط رودخانه به‌دست آمد و در چهار محدوده مورد تحلیل قرار گرفت. در نهایت با استفاده از داده‌های تغییرات تراز دریای خزر و دبی سالانه رودخانه سفیدرود، روند تغییرات و پیش‌بینی مدل، مورد بررسی قرار گرفت. بیشترین احتمال تغییرات بر اثر تاسیسات ساخت انسان می‌باشد. فرایندهای فرسایشی، تغییر پیچانرودی و سیل‌گیری در حد فاصل سد سنگر تا روستای لومان بصورت جابجایی جانبی کانال و تشدید پیچانرودی، روستای کیسم و شهر آستانه اشرفیه و آزادسرا تا لیچاه بصورت سیل‌گیری تاسیسات انسانی و در محدوده کیاشهر، تالاب بوجاق و دلتای سفیدرود بصورت تغییر موقعیت مصب و جابجایی به غرب کانال رودخانه می‌باشد، با توجه به نتایج بررسی مقطع عرضی کانال رودخانه در سه دوره 1987، 2002 و 2018، روند کاهشی عرض کانال رخ داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

832 - کاربرد GISو سنجش از دور در برنامه¬ریزی فضای سبز شهری(مطالعه موردی: منطقه 6 شهراصفهان)
امیر کرم شیلا حجه فروش نیا

امروزه شهرها به عنوان کانون&zwnj;های بزرگ فعالیت و زندگی انسانها اغلب از طبیعت دور مانده&zwnj;اند و در این میان احداث و توسعه و نگهداری فضای سبز شهری به عنوان جزء ضروری و لاینفک پیکره شهرها نقش اساسی دارد. فضای سبز شهری همچون یک موجود زنده دائماً در حال تغییر و تحول است چکیده کامل

امروزه شهرها به عنوان کانون&zwnj;های بزرگ فعالیت و زندگی انسانها اغلب از طبیعت دور مانده&zwnj;اند و در این میان احداث و توسعه و نگهداری فضای سبز شهری به عنوان جزء ضروری و لاینفک پیکره شهرها نقش اساسی دارد. فضای سبز شهری همچون یک موجود زنده دائماً در حال تغییر و تحول است و کاربریهای عمومی در بسیاری از شهرها به دلایلی چون تراکم بالای جمعیت، افزایش آلودگی، همجواری&zwnj;های ناصحیح، کمبود فضای سبز و..... قادر به ارائه خدمات مطلوب به شهروندان نمی&zwnj;باشند. مشکل دیگردر اغلب شهرهای ایران، عدم توزیع عادلانه فضای سبز در شهر و مشکلات دسترسی شهروندان به آن است. مدیران شهری برای پاسخگویی به این عدم تعادل&zwnj;&zwnj;ها ومشکلات، نیازمند به کارگیری ابزارهای تحلیل جدید و کارآمدی مانند GIS و RS جهت غنی‌سازی و به روز کردن نقشه&zwnj;ها و برنامه‌ریزی می‌باشند. در این پژوهش، نقشة فضای سبز شهری بخشی از شهراصفهان با انجام پردازش بر روی تصاویر ماهواره‌ایQuick Bird و همچنین با استفاده از نقشه برداری زمینی در محیط GIS تهیه شده است. همچنین با استفاده از نرم&zwnj;افزار GIS، تصویر ماهواره&zwnj;ای Quick Bird و GPS به بررسی و شناسایی گونه‌های فضای سبز، تاسیسات و مبلمان شهری و به هنگام سازی آنهادر منطقه شش اصفهان پرداخته شده است. نتایج نشان داد که استفاده از فناوری و ابزارهای مذکور نقش قابل توجهی در تولید نقشه&zwnj;های جدید، به هنگام سازی و ساماندهی بانک اطلاعاتی فضای سبز شهری دارد و می&zwnj;تواند به نحو کارآمدی مدیران شهری را در برنامه‌ریزی فضای سبز شهری یاری رساند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

833 - آشکار‌سازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از داده‌های سنجش از دور (مطالعه موردی: دشت بجنورد)
جواد فارسی مریم یوسفی

زمین منبع طبیعی بنیادی، محدود و تجدید‌ناپذیری است که مستقیماً تحت تأثیر فشار‌های ناشی از رشد جمعیت بوده و خواهد بود. جهت استفاده بهینه از زمین، آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و نوع استفاده انسان از سرزمین ضروری به نظر می‌رسد که این امر با آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی م چکیده کامل

زمین منبع طبیعی بنیادی، محدود و تجدید‌ناپذیری است که مستقیماً تحت تأثیر فشار‌های ناشی از رشد جمعیت بوده و خواهد بود. جهت استفاده بهینه از زمین، آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و نوع استفاده انسان از سرزمین ضروری به نظر می‌رسد که این امر با آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی میسر می‌گردد. هدف از این پژوهش آشکارسازی تغیرات کاربری اراضی دشت بجنورد به روش آشکارسازی پس از طبقه‌بندی در دو بازه زمانی قبل و بعد از معرفی شهر بجنورد به عنوان مرکز استان خراسان شمالی بوده است. در این پژوهش از الگوریتم روش حداکثر احتمال جهت طبقه بندی تصاویر سنجندهTM ماهواره لندست5 در سال‌های 1377 و 1385 همچنین از تصاویر لندست 8 در سال 1392 استفاده گردید. منطقه مورد مطالعه به 5 کلاس کاربری شامل اراضی شهری و انسان ساخت، اراضی تحت کشت دیم، کشاورزی آبی و باغات و اراضی رها شده و آیش طبقه بندی گردید. نتایج بیانگر تغییرات گسترده‌ای در منطقه مورد مطالعه بوده است. اراضی دیم و مراتع روندی کاهشی را در بازه زمانی مورد مطالعه داشته است. اراضی کشاورزی آبی و باغات نیز تا سال 1385 روند کاهشی و در بازه زمانی بعدی تا سال 1392روند افزایشی داشته است. اراضی شهری و انسان ساخت نیز از 70/17 درصد کل منطقه در سال 1377 به 2/30 درصد در سال 1385 و 48/36 درصد در سال 1392 افزایش یافته است. با توجه به روند رو به رشد جمعیت و شهر نشینی نتایج حاصل از این پژوهش، اطلاعات ضروری را جهت اخذ تصمیمات اساسی درتدوین سیاست‌های مدیریتی برای برنامه ریزان و مدیران منطقه‌ای جهت پایداری و ارزیابی منابع طبیعی را فراهم می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

834 - ارزیابی سطوح توسعه یافتگی در ابعاد مختلف اجتماعی- رفاهی، زیر بنایی و تکنولوژیکی جامعه عشایری استانهای ایران
علی اکبر تقیلو میر نجف موسوی

هدف تحقیق حاضر ارزیابی سطح توسعه یافتگی ابعاد کالبدی – فضایی جامعه عشایری ییلاقی و قشلاقی مناطق مختلف کشور است. روش تحقیق و توصیف رابطه بین متغیرها بر مبنای توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق نیز جامعه عشایری کل کشور با جمعیت2373660 نفر در قالب 426320 خا چکیده کامل

هدف تحقیق حاضر ارزیابی سطح توسعه یافتگی ابعاد کالبدی – فضایی جامعه عشایری ییلاقی و قشلاقی مناطق مختلف کشور است. روش تحقیق و توصیف رابطه بین متغیرها بر مبنای توصیفی – تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق نیز جامعه عشایری کل کشور با جمعیت2373660 نفر در قالب 426320 خانوار است. داده‌های مورد نیاز تحقیق از اسنادی و مرکز آمار و آخرین دوره سرشماری 1387جامعه ایلات و عشایر کشور بدست آمده است. در تجزیه تحلیل داده‌ها از مدل تاپسیس جهت رتبه‌بندی استانهای توسعه یافته، نیمه توسعه‌یافته و توسعه‌نیافته، و از مدل برازش رگرسیونی SPSS برای سنجش میزان اهمیت و درجه تاثیر گذاری شاخصهای سازنده تحقیق در سطح توسعه یافتگی استفاده گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که ضریب نابرابری توسعه در منطقه قشلاقی 0.467 و منطقه ییلاقی 0.567 است. ضریب همگنی توسعه در درون استانهای توسعه نیافته دوره قشلاقی(2.01) و برای استانهای توسعه نیافته دوره ییلاقی 4.4 است. مدل برازش رگرسیونی نشان می‌دهد که شاخصهای بکار رفته در دوره ییلاقی 99.3 درصد و در منطقه قشلاقی 98.2 درصد سطح توسعه یافتگی جامعه عشایری را تبیین می‌کند. در بین شاخصهای توسعه دسترسی به انرژی با ضریب 0.693 بیشترین تاثیر و در دوره قشلاقی دسترسی به امکانات ارتباطاتی و اطلاعاتی با ضریب تاثیر 3.26 بیشترین تاثیر را در سطح توسعه داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

835 - نوستالژی (غمیاد) در " نفثة المصدور"
عطا محمد رادمنش نوشین منصورپور

نوستالژی (غمیاد) در " نفثة المصدور" چکیده نوستالژی(غمیاد) یا غم غربت یکی از حالات روانی ناخودآگاه انسان است که در آثار ادبی ملل مختلف بازتاب داشته است.احساس غمزدگی و دلتنگی شدید که با دگرگونی اوضاع فردی، اجتماعی و سیاسی رخ می دهد و شخص را دچار آشفتگی روحی می نماید.این چکیده کامل

نوستالژی (غمیاد) در " نفثة المصدور" چکیده نوستالژی(غمیاد) یا غم غربت یکی از حالات روانی ناخودآگاه انسان است که در آثار ادبی ملل مختلف بازتاب داشته است.احساس غمزدگی و دلتنگی شدید که با دگرگونی اوضاع فردی، اجتماعی و سیاسی رخ می دهد و شخص را دچار آشفتگی روحی می نماید.این تغییرات ناگهانی منجر به واکنش غیر ارادی "مرور خاطرات" و حسرت گذشته" می گردد. نویسندهّ کتاب" نفثة المصدور" که در دستگاه حکومتی "جلال الدین خوارزمشاه" خدمت می کرده است از نزدیک شاهد وحشت انگیزترین قتل و غارت تاریخ ایران یعنی ایلغار مغول بوده است.وی اگر چه خود جان سالم به در برده است اما افسرده و غمزده ،در حسرت و اندوه بسیار ،توام با بیم و امید، رنج زیستن در آن ایام دشوار را تحمل کرده است. رنجنامۀ بی نظیر او با نگارشی ادیبانه و با "نثری در آستانۀ شعر " احساسات تلخ و جانکاه نویسنده را به خوبی به خواننده منتقل می کند.بیان شکوه های نوستالژیک از موارد قابل توجه در این اثر است که مفاهیم متعددی چون :غم غربت ، شکوه از تقدیر و روزگار،دوری از خانواده، فراق سلطان،جدایی دوستان، حسرت فرصت های از دست رفته، شکوه از شکوه به تاراج رفتۀ ایران،... ،را در بر می گیرد. پربسامد ترین نوستالژی در این کتاب از نوع گذشته گرای فردی است که به طور مستمر بیان شده و محتوای اصلی کتاب را در برمی گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

836 - گل‌کشتی، شهرآشوبی گمنام از عصر صفوی
مهین خطیب نیا

بسیارند شاعرانی که در تذکره‌ها از آن‌ها نامی به میان نیامده و به مرور زمان نسخه‌های خطی دیوان آنان در گوشه و کنار جهان شناخته شده و مورد بررسی و مداقّة محققان قرار گرفته است. بدیهی است که نسخه‌های خطی به دست آمده و بویژه شهرآشوب‌ها به عنوان تاریخ محلی منظوم، فرهنگ لغتی چکیده کامل

بسیارند شاعرانی که در تذکره‌ها از آن‌ها نامی به میان نیامده و به مرور زمان نسخه‌های خطی دیوان آنان در گوشه و کنار جهان شناخته شده و مورد بررسی و مداقّة محققان قرار گرفته است. بدیهی است که نسخه‌های خطی به دست آمده و بویژه شهرآشوب‌ها به عنوان تاریخ محلی منظوم، فرهنگ لغتی به‌ جای مانده از واژه‌‌ها و اصطلاحات و همچنین منبع موثقی از اطلاعات تاریخی، اجتماعی و فرهنگیِ زمان خود محسوب شده، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و پژوهش دربارة آن‌ها ضروری است. گل‌کشتی یکی از آثار میرنجات اصفهانی از شاگردان صائب تبریزی و متعلق به دورة صفویه است. روش تحقیق به صورت کیفی، توصیف و تحلیل 270 بیت از نسخۀ خطی گل‌کشتی است. استخراج و بازیابی کلمات و اصطلاحات خاص و متداول دورة صفوی، بازیابی آداب و رسوم اجتماعی، معرفی طبقات اجتماعی، طرح دیدگاه مردم به کُشتی در جایگاه حرفه‌ای پرطرفدار با بیان بیش از 170 فن و معرفی شهرآشوب گل‌کشتی، تنها سند موثقی که ثابت می‌کند در قدیم به جای زورخانه از ورزش‌خانه استفاده می‌شد، همگی از نتایج به دست آمدة این پژوهش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

837 - پسند فرهنگی و مقبولیت عمومی در حکایتی از بوستان سعدی (تحلیلی بر پایۀ نظریۀ تزوتان تودوروف)
لیلا میری اصغر دادبه عبدالرضا مدرس زاده

حکایات بوستان سعدی مانند بسیاری دیگر از حکایت‌های فصلی (اپیزودیک) متون فارسی نقشی تسهیل‌گر برای فهم نظریات عرفانی، اجتماعی و هنری شاعر دارند. در بوستان سعدی و در باب اول حکایتی با عنوان تدبیر در تأخیر سیاست هست. در این حکایت مدلی می‌بینیم که با الگوی پیشنهادی تزوتان تود چکیده کامل

حکایات بوستان سعدی مانند بسیاری دیگر از حکایت‌های فصلی (اپیزودیک) متون فارسی نقشی تسهیل‌گر برای فهم نظریات عرفانی، اجتماعی و هنری شاعر دارند. در بوستان سعدی و در باب اول حکایتی با عنوان تدبیر در تأخیر سیاست هست. در این حکایت مدلی می‌بینیم که با الگوی پیشنهادی تزوتان تودوروف برای تحلیل داستان منطبق است و می‌توان نتیجة حاصل از آن را به اغلب حکایات بوستان تعمیم داد. تودوروف معتقد است در روایت‌ها ساختاری مشابه وجود دارد که عبارتند از: وضعیت آغازین، ورود عامل برهم‌زنندة تعادل به روایت، برهم‌خوردن تعادل، تلاش برای برقراری تعادل و درنتیجه رسیدن به وضعیت پایدار نهایی که از آن به فصل گذار تعبیر کرده است. در این مقاله که به روش تحلیلی نوشته شده است، کوشش گردیده به این پرسش پاسخ داده شود که بر اساس نظریة تودوروف حل تناقض حاصل از نتیجه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گرایی سعدی در حکایت با واقعیت‌های بیرونی اجتماع چگونه صورت می‌گیرد و حکایت موردبحث را چگونه می‌توان بر اساس الگوی تودوروف تحلیل کرد. نتیجه اینکه سعدی با ایجاد ساختاری منسجم در حکایت مورد نظر توانسته اندیشه‌ها و آرای خود را علی‌رغم تناقض و تضاد با عالم واقع به خواننده بقبولاند و رأی پیروزی را در حکایت به سود کسی که می‌خواهد صادر کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

838 - تحلیل نوسان سلطۀ معشوق بر عشاق در منظومۀ خسرو و شیرین نظامی بر اساس دیدگاه جامعه‌ شناسی لوکاچ، بوردیو و آدورنو
زهرا نورمحمدی نجف آبادی شهرزاد نیازی محبوبه خراسانی

منظومۀ خسرو و شیرین حکیم نظامی از منظومه‌های مشهور فارسی در حوزۀ ادبیات غنائیست. بن‌مایۀ داستان عشق است. در این داستان که چندین عشق در آن جریان دارد جایگاه عاشق و معشوق اغلب در حال جابجایی و نوسان است، سیر داستان، گاه متعارف و گاه نامتعارف می‌شود. از جمله کنش‌های نامتعا چکیده کامل

منظومۀ خسرو و شیرین حکیم نظامی از منظومه‌های مشهور فارسی در حوزۀ ادبیات غنائیست. بن‌مایۀ داستان عشق است. در این داستان که چندین عشق در آن جریان دارد جایگاه عاشق و معشوق اغلب در حال جابجایی و نوسان است، سیر داستان، گاه متعارف و گاه نامتعارف می‌شود. از جمله کنش‌های نامتعارف، سلطۀ عاشق بر معشوق است. انتظار این بود که مطابق با جاذبه و میدان مغناطیسی معشوق، تناسب مندی سلطه به نفع معشوق اعمال شود، اما برخلاف انتظار، شاهد نوسان و تغییر جایگاه سلطه‌ایم. این پژوهش در یک مطالعۀ بینارشته‌ای با استفاده از منابع، اسناد و ابزار کتابخانه‌ای به روش توصیفی ـ تحلیلی، چیستی و چرایی نوسان سلطۀ عشاق در منظومۀ یادشده را از منظر جامعه‌شناسی با تکیه بر آرای جورج لوکاچ، پی‌یر بوردیو و تئودور آدورنو بررسی می‌کند. چون رفتار، منبعث از روان است این تحقیق به نقد روانکاوانه نیز رویکرد دارد. یافته‌ها نشان می‌دهد: هژمونی قدرت، پایگاه‌های طبقاتی، عینیات و ذهنیات جامعه و شاعر، نوسان سلطه را به نفع فرادستان رقم زده و همین دیالکتیک موجب نگرش و رهیافت نظامی به نوسان سلطه شده‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

839 - تدبیر و چاره‌گری در شاهنامه فردوسی
امیرحسین حافظی

شناخت خصایص و ویژگی‌های ملل فرهیخته جهان از خلال آثار حماسی آنان، می‌تواند نقش عمده‌ای در بررسی فرآیند تکوین فرهنگی داشته ‌باشد. طبیعی و به جا خواهد بود که بگوییم دست‌یابی به گوهران ناب و زلال دریای بیکران نامور نامۀ باستان، شاهنامه فردوسی، چهره‌گشایی فرهنگ دیرپای ایران چکیده کامل

شناخت خصایص و ویژگی‌های ملل فرهیخته جهان از خلال آثار حماسی آنان، می‌تواند نقش عمده‌ای در بررسی فرآیند تکوین فرهنگی داشته ‌باشد. طبیعی و به جا خواهد بود که بگوییم دست‌یابی به گوهران ناب و زلال دریای بیکران نامور نامۀ باستان، شاهنامه فردوسی، چهره‌گشایی فرهنگ دیرپای ایران زمین است. فرهنگ هر قوم بازتاب عواطف و احساسات، آیین‌ها و نگرش‌ها، دین‌ها و باورها و سنن مردم آن قوم و دیار است، که عناصر و مؤلفه‌های فراوانی در سامان بخشیدن به آن‌ها موثرند، از طریق این عوامل می‌توان به وجود چاره‌گری‌ها در شاهنامه برای رویارویی با تندخویی‌های اهریمنانه و بهره‌گیری از تدابیر شایسته در جهت ساختن جهانی نیکوتر و برتر اشاره کرد. این مقاله در پی آن است که با پژوهشی گذرا در گرامی‌نامه سترگ حکیم بزرگوار توس راهی به سوی تدبیرها و دوراندیشی‌ها بگشاید و با شناخت این تدابیر و چاره‌گری‌ها، راز و رمزی دیگر را که در این اثر بزرگ حماسی وجود دارد آشکار سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

840 - تحلیل و مقایسة غزلیات اجتماعی دورة مشروطه، پهلوی اول و دوم
مرتضی رشیدی محبوبه خراسانی سودابه یوسفیان

در این مقاله ابتدا غزل اجتماعی تعریف گردیده و سپس سبک غزلیات اجتماعی دورة مشروطه، پهلوی اول و دوم بررسی و مقایسه شده است. بیشتر غزلیات اجتماعی دورة مشروطه، پهلوی اول و دوم در سطح زبانی با اوزان متوسط خفیف و متوسط ثقیل -که اوزانی جویباری و حزن‌آور است- سروده شده است. بیش چکیده کامل

در این مقاله ابتدا غزل اجتماعی تعریف گردیده و سپس سبک غزلیات اجتماعی دورة مشروطه، پهلوی اول و دوم بررسی و مقایسه شده است. بیشتر غزلیات اجتماعی دورة مشروطه، پهلوی اول و دوم در سطح زبانی با اوزان متوسط خفیف و متوسط ثقیل -که اوزانی جویباری و حزن‌آور است- سروده شده است. بیشترِ غزلیات مردّف و ردیف‌ها بیشتر پویاست(فعلی). همچنین آرایه‌های لفظی مانند جناس، سجع، تکرار واژه و واج در این غزلیات به کار رفته و موجب تقویت موسیقی غزلیات شده است. در سطح ادبی در غزلیات اجتماعی سه دوره، آرایه‌های ادبی به کار رفته؛ اما با توجه به اجتماعی بودن غزل، کاربرد آرایه‌های ادبی تحت تاثیر پیام اجتماعیِ شاعر کمرنگ است. در سطح فکری، این غزلیات با توجه به تحولات اجتماعی هر دوره و با مضامین اجتماعی متعددی مانند آزادی، وطن، انتقاد اجتماعی، استبداد، زنان و تعلیم و تربیت سروده شده است. تنوع مضامین اجتماعی در دورة مشروطه از دیگر دوره‌ها بیشتر است و میزان توجه شاعران هر دوره به هر کدام از این مضامین متفاوت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

841 - اثر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بوته‌های تنش دیده پنج ژنوتیپ گندم دوروم
هادی درزی رامندی خدیجه احمدی محمدحسین فتوکیان

این تحقیق به ‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشد بذور مادری پنج ژنوتیپ گندم دوروم، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای چکیده کامل

این تحقیق به ‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشد بذور مادری پنج ژنوتیپ گندم دوروم، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل رژیم آبیاری در دو سطح بذور تولید شده در شرایط آبیاری مطلوب و اعمال تنش خشکی آخر فصل بر گیاه مادری ژنوتیپ‌های گندم دوروم شامل پنج ژنوتیپ رباط اراک (بومی)، آریا (تجاری)، کرخه (تجاری)، یاواروس (تجاری) و دنا (تجاری) بود. نتایج حاکی از تأثیر معنی‌دار تنش خشکی بر صفات مورد مطالعه‌ بود. درصد جوانه‌زنی بذرهای ژنوتیپ تجاری آریا تولیدشده در شرایط تنش خشکی 100 درصد بود، درحالی که در دیگر ژنوتیپ‌ها این شاخص کاهش یافت. مقایسه میانگین اثر متقابل خشکی و ژنوتیپ بر شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه نشان داد که بذرهای ژنوتیپ تجاری آریا تولید شده در شرایط آبیاری مطلوب با 83/432 و بذور ژنوتیپ بومی رباط اراک تولید شده در شرایط تنش خشکی با 15/328 بیش‌ترین شاخص طولی بنیه گیاهچه را داشتند. ژنوتیپ‌های بومی رباط اراک با میانگین (23/7) و تجاری آریا با میانگین (33/7) به ترتیب دارای بیش‌ترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه بودند. ژنوتیپ تجاری دنا در هر دو شرایط دارای کم‌ترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه بود. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری ژنوتیپ‌های بررسی شده سبب کاهش خصوصیات جوانه‌زنی، رشد گیاهچه و کیفیت بذر حاصل گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

842 - شناسایی روند تغییرات دمای سواحل جنوبی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور
کامران اسماعیلی امیر گندمکار مرتضی خداقلی

پژوهش حاضر با هدف بررسی روند سری‌های دمایی سواحل جنوبی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور انجام شد. در این راستا از آمار دمای حداقل و حداکثر ماهانه ایستگاه‌های ساحلی خلیج‌فارس طی دوره آماری 2019-1988 و آمار الگوهای پیوند از دور طی همان دوره استفاده شد. سنجش همگنی چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی روند سری‌های دمایی سواحل جنوبی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور انجام شد. در این راستا از آمار دمای حداقل و حداکثر ماهانه ایستگاه‌های ساحلی خلیج‌فارس طی دوره آماری 2019-1988 و آمار الگوهای پیوند از دور طی همان دوره استفاده شد. سنجش همگنی و بهتجاری داده‌ها با استفاده از آزمون‌های کای‌اسکور و اندرسون‌دارلینگ و روند آنها با آزمون‌های t و من-کندال بررسی شد. در ادامه ارتباط سنجی آنها با الگوهای پیوند از دور توسط آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره مشخص گردید. نتایج نشان داد به غیر از دمای حداقل ابوموسی و دمای حداکثر بوشهر که در اکثر ماه‌ها بدون روند بوده اند در سایر ماه‌ها و ایستگاه‌ها روند افزایشی غالب بوده است. دمای حداکثر ماه مارس و دمای حداقل ماه ژولای، در تمام ایستگاه‌ها روند افزایشی داشته است. در مجموع دمای حداقل نسبت به دمای حداکثر روند افزایشی بیشتری را نشان می‌دهد. نتایج ارتباط بین الگوهای پیوند از دور و سری‌های دمایی حاکی از همبستگی مستقیم و معنادار در دو سطح 95 و 99 درصد و تأثیر زیاد الگوهای WHWP و AMO بر سری‌های دمایی مورد مطالعه می‌باشد. به عبارت دیگر الگوهای واقع در اطلس‌شمالی و آرام حاره ای بیشترین اثرگذاری را بر روی دمای حداقل و حداکثر سواحل جنوبی ایران دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

843 - ریزمقیاس نمایی بارش ماهواره ای با در نظر گرفتن رابطه مکانی ناهمگن بین بارش و متغیرهای محیطی
آرمان عبدالهی پور حسن احمدی بابک امین نژاد

محصولات بارش ماهواره ای، یکی از منابع تخمین بارندگی می باشند. با این وجود، برای استفاده در مناطق محلی، و یا برای پارامترسازی مدل های هواشناسی و هیدرولوژیکی در مقیاس های حوضه ای؛ رزولوشن مکانی آنها اغلب درشت است. بنابراین، در این تحقیق یک روش ریزمقیاس نمایی- کالیبراسیون چکیده کامل

محصولات بارش ماهواره ای، یکی از منابع تخمین بارندگی می باشند. با این وجود، برای استفاده در مناطق محلی، و یا برای پارامترسازی مدل های هواشناسی و هیدرولوژیکی در مقیاس های حوضه ای؛ رزولوشن مکانی آنها اغلب درشت است. بنابراین، در این تحقیق یک روش ریزمقیاس نمایی- کالیبراسیون برای تخمین های ماهواره ای مأموریت اندازه گیری بارش جهانی (GPM؛ رزولوشن مکانی 1/0 درجه) از تاریخ 01/04/2014 تا 31/03/2015 به مدت یک سال، با در نظر گرفتن ناهمگنی مکانی در رابطه بین بارش و متغیرهای محیطی، با استفاده از مدل رگرسیون وزنی جغرافیایی مختلط (MGWR) برای استان گلستان، توسعه داده شد. در دستیابی به داده های بارش بهبود یافته با رزولوشن مکانی یک کیلومتر در مقیاس سالانه، نتایج نشان داد که (1) با روش پیشنهادی نه تنها رزولوشن مکانی بهبود یافت، بلکه دقت نیز افزایش پیدا کرد؛ (2) داده های بارش ریز مقیاس شده و کالیبره شده (CC= 0.74, bias= 0.23) عملکرد بهتری از داده های اصلی (CC= 0.58, bias= 0.35) در برابر مشاهدات زمینی داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

844 - ارزیابی و مقایسه میزان برآورد تبخیر و تعرق گیاه گندم با استفاده از الگوریتم سبال و روش پنمن – مانتیث در منطقه چاه نیمه های سیستان و بلوچستان
احمد رئیسی غلامعلی مظفری حمیدرضا غفاریان مالمیری

برآوردمیزان آب مصرفی گیاه یا تبخیر و تعرق برای مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب و کشاورزی، توازن هیدرولوژیکی و همچنین تخمین تقریبی عملکرد محصول ضرورت دارد. روش‌های مختلفی برای تعیین تبخیر و تعرق در مقیاس‌های کوچک با استفاده از اندازه‌گیری‌های میدانی مانند لایسیمتر وجود دار چکیده کامل

برآوردمیزان آب مصرفی گیاه یا تبخیر و تعرق برای مدیریت و برنامه‌ریزی منابع آب و کشاورزی، توازن هیدرولوژیکی و همچنین تخمین تقریبی عملکرد محصول ضرورت دارد. روش‌های مختلفی برای تعیین تبخیر و تعرق در مقیاس‌های کوچک با استفاده از اندازه‌گیری‌های میدانی مانند لایسیمتر وجود دارد که از دقت بالایی برخوردار هستند، اما در این تحقیق از روش‌های مبتنی بر دورسنجی و استفاده از تصاویر ماهواره‌ای استفاده شده است. بنابراین در این تحقیق از تصاویر ماهواره لندست 8 برای سال‌های 1396 و 1398 استفاده شده و نتایج به دست آمده از روش مبتنی بر سنجش از دور (سبال) با داده‌های اندازه‌گیری شده در ایستگاه هواشناسی زهک به منظور برآورد تبخیر و تعرق با استفاده از روش فائو-پنمن-مانتیث مقایسه شد. با استفاده از شاخص‌های آماری مانند خطای نسبی و ضریب تبیین به بررسی توانایی و عملکرد الگوریتم سبال پرداخته شد. مقایسه نتایج نشان داد تبخیر و تعرق به دست آمده به روش سبال دارای مطابقت قابل قبولی با تبخیر و تعرق برآورد شده از روش پنمن مانتیث است و اختلاف معنی داری بین دو روش محاسبه شده وجود ندارد. بدین صورت که مقادیر شاخص‌های آماری در سال-های 1396 و 1398 برای ضریب تعیین به ترتیب برابر 82/0 و 95/0، برای ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) به ترتیب دارای مقادیر 15/2 و 27/1 و همچنین میانگین خطای مطلق(MAE) به ترتیب دارای مقادیر49/1 و11/1 و در نهایت متوسط خطای اریب(MBE) به ترتیب دارای مقادیر 27/0 و 09/0 می باشد، نتایج حاکی از دقت قابل قبول الگوریتم سبال در برآورد تبخیر و تعرق واقعی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

845 - بررسی تغییرات و پیش بینی وضعیت آتی پوشش گیاهی منطقه دشت فهله استان فارس با تأکید بر ویژگیهای آب و هوایی
محمد جواد بهی محمد حسین مختاری غلامحسین مرادی محمد علی صارمی نائینی

هدف از بررسی حاضر ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی پوشش گیاهی در منطقه ملا فهله فیروزآباد استان فارس است. داده های شاخص استاندارد پوشش گیاهی ماهواره های لندست 5، 7 و 8 و داده های بارش و شاخص پالمر که به صورت محصول سنجش از دور در دسترس است در بازه زمانی 1992 تا 2020 و از پر چکیده کامل

هدف از بررسی حاضر ارزیابی تغییرات زمانی و مکانی پوشش گیاهی در منطقه ملا فهله فیروزآباد استان فارس است. داده های شاخص استاندارد پوشش گیاهی ماهواره های لندست 5، 7 و 8 و داده های بارش و شاخص پالمر که به صورت محصول سنجش از دور در دسترس است در بازه زمانی 1992 تا 2020 و از پردازنده گوگل ارث انجین استخراج شدند. به منظور پیش بینی تغییرات پوشش گیاهی در آینده از روش زنجیره مارکف استفاده شد. با استفاده از داده های سال های 1992 و 2002 ابتدا مدل برای سال 2020 اجرا شد و به دلیل مناسب بودن نتایج (شاخص کاپا 75 درصد)، پیش بینی برای سال 2030 صورت گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از روند رو به بهبود پوشش گیاهی در منطقه است به شکلی که پوشش متراکم از 4 درصد در دوره ابتدایی به 19 درصد افزایش خواهد یافت. نتایج این بررسی می تواند به مدیران مراتع منطقه در بهره برداری بهتر از منابع طبیعی منطقه کمک کرده و مانع از تخریب این اکوسیستم شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

846 - واکاوی تغییرات فضایی دمای کمینه حوضه های شرق ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور دمای سطح دریا
امیر گندمکار

تغییرات دما یکی از مهمترین مسایل زندگی بشر طی سالهای اخیر می باشد و به عنوان مهمترین نمود تغییر اقلیم در قرن حاضر شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات دمای کمینه حوضه های شرقی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور دمای سطح دریا شکل گرفته است. در این راستا چکیده کامل

تغییرات دما یکی از مهمترین مسایل زندگی بشر طی سالهای اخیر می باشد و به عنوان مهمترین نمود تغییر اقلیم در قرن حاضر شناخته می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی تغییرات دمای کمینه حوضه های شرقی ایران و ارتباط آن با الگوهای پیوند از دور دمای سطح دریا شکل گرفته است. در این راستا از داده های ماهانه دمای کمینه ایستگاه های مشهد، سرخس، بیرجند، زابل، زاهدان و سراوان و داده های 14 الگوی پیوند از دور تغییرات دمای سطح دریا طی دوره آماری 2019-1987 استفاده شد. در ابتدا تغییرات دمای کمینه با استفاده از روش های نوین آمار فضایی و تحلیل لکه های داغ مورد بررسی قرار گرفت. سپس در ادامه ارتباط سنجی بین متغیرهای مورد مطالعه با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی بررسی شد. نتایج حاصل بیانگر آن است که در تمام ماه ها لکه های داغ در مناطق جنوبی و شرقی حوضه و لکه های سرد در مناطق شمالی و غربی حوضه مشاهده شده است. لکه های داغ و سرد در ماه مه بیش از سایر ماه ها مشاهده شده و 87/31 درصد از مساحت حوضه مورد مطالعه را لکه های داغ و 58/32 درصد آن را لکه های سرد پوشش داده است. همبستگی پارامترهای موردمطالعه نیز نشان داد از نظر زمانی الگوهای پیوند از دور با دمای کمینه ماه ژانویه بیش از سایر ماه ها همبستگی نشان داده است. در مقابل در ماه های ژوئن و نوامبر هیچ همبستگی وجود نداشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

847 - پهنه بندی و اولویت بندی بافت حوزه 6 شهر کرمان در برابر زلزله با استفاده از تکنیک های سنجش از دور
مریم نوحه سرا ملیحه ذاکریان سید علی المدرسی مصطفی خبازی محمد حسین سرایی

امروزه آسیب‌پذیری شهرها و به خصوص بافت‌های قدیمی و فرسوده در برابر زلزله، به عنوان مسئله مهمی پیش روی متخصصان مخاطرات محیطی قرار گرفته است. طبق گزارش سازمان ملل در سال 2003 میلادی کشور ایران در بین کشورهای جهان رتبه نخست را در تعداد زلزله‌های با شدت 5.5 ریشتری دارد و جز چکیده کامل

امروزه آسیب‌پذیری شهرها و به خصوص بافت‌های قدیمی و فرسوده در برابر زلزله، به عنوان مسئله مهمی پیش روی متخصصان مخاطرات محیطی قرار گرفته است. طبق گزارش سازمان ملل در سال 2003 میلادی کشور ایران در بین کشورهای جهان رتبه نخست را در تعداد زلزله‌های با شدت 5.5 ریشتری دارد و جز ده کشور بلاخیز و ششمین کشور زلزله‌خیز دنیا است، کمربند زلزله 90 درصد از خاک کشور ما را دربرگرفته است و در این میان شهر کرمان به لحاظ قـرار‌گیـری در زون تکتونیکی ایران مرکزی و دارا بودن گسل‌ها و شکستگی‌های بزرگ و عمیق از نظر زمین‌شناختی می‌توانـد منشاء بحران‌های عظیم، خسارات و تلفات شدید باشد؛ لذا در این پژوهش ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای ASTER سال 2007 به شناسایی بافت‌های فرسوده شهر کرمان با استفاده از SVM پرداخته شد.در این بررسی با ضریب کاپای 76 درصد برای تمامی طبقات تعیین شده و ضریب کاپای 59 درصد بافت فرسوده شهر کرمان شناسایی گردید. نتایج نشان داد که روش طبقه‌بندی ماشین-بردار پشتیبان توانایی تشخیص نزدیک به 75 درصد از بافت فرسوده محدوده را دارا می باشد و روش SVMدر شناسایی حوزه شِش بافت فرسوده شهری بسیار مناسب عمل کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

848 - تحلیل فضایی خشکسالی با استفاده از تکنیک سنجش از دور (مطالعه موردی: حوضه مهارلو بختگان)
مرضیه موغلی

خشکسالی یکی از مخربترین پدیده‌های اقلیمی است که تأثیر آن در مقیاس منطقه‌ای اهمیت بیشتری دارد. اهمیت پدیده خشکسالی در حوضه‌ای همچون مهارلو بختگان به دلیل شرایط استراتژیک منطقه، وسعت اراضی کشاورزی و وجود دریاچه‌های مهارلو بختگان بارزتر می باشد. بر این اساس این پژوهش با هد چکیده کامل

خشکسالی یکی از مخربترین پدیده‌های اقلیمی است که تأثیر آن در مقیاس منطقه‌ای اهمیت بیشتری دارد. اهمیت پدیده خشکسالی در حوضه‌ای همچون مهارلو بختگان به دلیل شرایط استراتژیک منطقه، وسعت اراضی کشاورزی و وجود دریاچه‌های مهارلو بختگان بارزتر می باشد. بر این اساس این پژوهش با هدف ارزیابی خشکسالی با استفاده از سنجش از دور، آمار فضایی در حوضه مهارلو بختگان تهیه شده است. در این پژوهش، به منظور بررسی اثر خشکسالی روی پوشش گیاهی از تصاویر مادیس برای محاسبه شاخص نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) استفاده شد و سپس تغییرات مساحت پوشش گیاهی بررسی گردید. نتایج نشان داد که در سالهای مورد مطالعه مساحت پوشش گیاهی در منطقه کاهش یافته است. از دلایـل ایـن تغییرات میتـوان بـه کـاهش بارنـدگی هـای زمسـتانه، تغییـرات کاربری اراضی، افزایش چرای خارج از فصل و بیرویـه اشـاره کرد. در واقع نتایج بیانگر وجود خشکسالی در منطقه می باشد. همچنین برای بررسی خشکسالی در حوضه مهارلو بختگان، از داده های هواشناسی برای برآورد شاخص بارش استاندارد شده (SPI) و تحلیل آمار فضایی، از آمار 6 ایستگاه منتخب سینوپتیک(شیراز، زرقان، سد درودزن، اقلید، نی ریز و آباده) طی سالهای 2000 تا 2020 استفاده شد. نتایج شاخص موران در مورد خشکسالی نشان داد که مقادیر مربوط به سال‌های مختلف در طول دوره آماری دارای ضریب مثبت و نزدیک به یک می باشند که نشان دهنده‌ی این است که داده‌های شاخص خشکسالی SPI دارای الگوی خوشه‌ای می باشد. همچنین نتایج حاصل از مقادیر امتیاز استاندارد Z و مقدار P-Value، خوشه‌ای بودن توزیع فضایی خشکسالی را مورد تأیید قرارداد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

849 - تحلیل اثر تغییر اقلیم بر کیفیت زیستگاههای طبیعی (مطالعه موردی: کوهستان سهند)
علی اصغر آزاد منوچهر فرج زاده اصل رضا برنا

بانک جهانی شاخص‌های توسعه جهان را در مورد برخی از شاخص‌های کلا‌ن محیط‌زیستی منتشر می‌‌کند که تحولا‌ت این شاخص‌ها ملا‌ک تحولا‌ت و روند‌‌های محیط‌زیستی در خصوص حفاظت از محیط زیست قرار می‌‌گیرد. این شاخص‌ها شامل مساحت مراتع، درصد اراضی کشاورزی، میزان افت سالانه آبهای شیرین چکیده کامل

بانک جهانی شاخص‌های توسعه جهان را در مورد برخی از شاخص‌های کلا‌ن محیط‌زیستی منتشر می‌‌کند که تحولا‌ت این شاخص‌ها ملا‌ک تحولا‌ت و روند‌‌های محیط‌زیستی در خصوص حفاظت از محیط زیست قرار می‌‌گیرد. این شاخص‌ها شامل مساحت مراتع، درصد اراضی کشاورزی، میزان افت سالانه آبهای شیرین، بهبود منابع آب، بهبود سیستم‌های بهداشتی دفع فاضلاب در نواحی شهری، سرانه استفاده از انرژی، سرانه انتشار دی‌اکسیدکربن و سرانه مصرف انرژی الکتریکی بوده و شاخص پایداری محیط‌زیست (ESI) توانایی کشورها برای حفاظت از محیط‌زیست طی چند دهه آینده را می‌‌سنجد. اهداف اصلی این مطالعه شناخت وضعیت موجود محیط زیست از جمله ویژگی های اقلیمی، تنوع زیستی بود تا با سناریوسازی و مقایسه وضعیت محیط زیست، اثرات تغییرات اقلیمی بر محیط زیست با استفاده از تکنولوژی نوین از جمله بهره گیری از توان تکنولوژی علم سنجش از دور، GIS و نرم افزار INVEST مورد بررسی قرار گیرد. برای انجام این مطالعه از داده های ایستگاه های سینوپتیک و تصاویر ماهواره ای لندست 7 استفاده گردید. نتایج این مطالعه نشان می دهد که منطقه حفاظت شده کوهستان سهند به عنوان یک زیستگاه خشکی کوهستانی به دلیل نوع سنگ شناسی، توپوگرافیکی، اقلیم و پوشش گیاهی، دارای ویزگی های خاص اکولوژیکی است که نظر به دامنه تغییرات عوامل اقلیمی در طول سنوات مورد بررسی و همچنین در طول فصول، سالها و ماهها اثرهای متفاوتی بر رشد پوشش گیاهی، تغذیه آبهای زیر زمینی و تنظیم جریان آبهای سطحی و همچنین کاربری اراضی داشته است لذا تغییر اقلیم و افزایش دما نه تنها در میزان بارندگی، نوع بارندگی، میزان نفوذ آب سطحی به آبهای سطحی و افزایش سیل خیزی منطقه و فرسایش تاثیر منفی گذاشته، بلکه زمینه را برای تخریب بیشتر توسط عوامل انسانی فراهم نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

850 - نقش موقعیت و شدت مراکز پرارتفاع در وقوع دوره‏ های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر
مهناز جعفری شهریار خالدی

در این پژوهش با بهره گیری از داده های ایستگاهی و شبکه بندی شده و با استفاده از شاخص استاندارد شده Z (ZSI)، دوره های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر شناساییشد. سپس موقعیت هسته های مرکزیپرارتفاعبرایدوره های منتخب در ترازهای زیرین جو استخراج،و نقشه پراکنش آن ترسیم شد. نت چکیده کامل

در این پژوهش با بهره گیری از داده های ایستگاهی و شبکه بندی شده و با استفاده از شاخص استاندارد شده Z (ZSI)، دوره های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر شناساییشد. سپس موقعیت هسته های مرکزیپرارتفاعبرایدوره های منتخب در ترازهای زیرین جو استخراج،و نقشه پراکنش آن ترسیم شد. نتایج نشان داد در دوره خشک، موقعیت هسته ها در عرض های جغرافیایی پایین در محدوده بین 35 تا 55 درجه شمالی است. قوی ترین هسته ها در اطراف دریای خزر، نزدیک به منطقه مطالعاتیاست. در دوره مرطوب، استقرارآنهادر تمامی ترازها، در دو بخش است، یکی شمال غرب دریای خزر (جنوب غربی روسیه) و دیگری تاحدودی اطراف منطقهبا بیشینه تمرکز در محدوده 50 تا 60 درجه شمالی، است. قوی ترین هسته ها،با فاصله از منطقه،در شمال غرب دریاقرار دارند. روند فشار و هسته مرکزی پرارتفاع در دوره مرطوب افزایشی است. همچنین مقادیر نم ویژه در سواحل، بویژه در تراز 850 هکتوپاسکال افزایش داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

851 - طبقه بندی تغییرات طول دوره های خشک وابسته به بارش در ایران
سید کرامت هاشمی عنا

جهت بررسی رفتار طول دوره های خشک از داده‌های بارش در مقیاس روزانه برای 45 ایستگاه سینوپتیک ایران(1985 تا 2017) استفاده شد. به منظور توزیع فضایی دوره‌های خشک از توالی های10، 20، 30 و بیش‌تر از30 روزه استفاده و به پهنه تبدیل شدند. نتایج نشان داد که بیشترین رخداد فراوانی د چکیده کامل

جهت بررسی رفتار طول دوره های خشک از داده‌های بارش در مقیاس روزانه برای 45 ایستگاه سینوپتیک ایران(1985 تا 2017) استفاده شد. به منظور توزیع فضایی دوره‌های خشک از توالی های10، 20، 30 و بیش‌تر از30 روزه استفاده و به پهنه تبدیل شدند. نتایج نشان داد که بیشترین رخداد فراوانی دوره های خشک بلندمدت(30 روز و بیشتر)، با 86 رخداد مربوط به پهنه ی جنوب-شرق ایران و ایستگاه ایرانشهر است. کمترین فراوانی نیز با 3 مورد متعلق به ایستگاه رشت در کرانه جنوب‌غربی دریای خزر در شمال ایران بوده است. برای ارزیابی نوع توزیع دوره های خشک، تداوم بازگشت و احتمال وقوع آنها از توزیع احتمالاتی مارکوف مرتبه دوم استفاده شد. ماتریس احتمال و دوره‌ی بازگشت برای تداوم های 10، 20 و 30 روزه در مقیاس ماهانه محاسبه و مشخص گردید که ماههای خرداد و فروردین کوتاهترین دوره بازگشت دوره های خشک(18 روزه) در مناطق خشک مرکزی و شرقی کشور با بیشترین احتمال رخداد(89 درصد) و طولانی‌ترین دوره بازگشت مربوط به ماههای مهر و آبان در پهنه های مرطوب نوار ساحلی شمال و شمال‌غرب کشور با (338روزه) و کمترین احتمال رخداد(28درصد) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

852 - آشکارسازی روند تغییرات دریاچه‌ها با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی[GIS] و سنجش از دور[RS]مطالعه موردی: دریاچه تکتونیکی زریوار
موسی عابدینی افشین ستوده پور

آشکارسازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران قرارگرفته است. هدف از این تحقیق آشکارسازی تغییرات فیزیکی تالاب زریوار در یک دوره 57 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه توپوگرافی و بررسی علل تغییرات بود. چکیده کامل

آشکارسازی تغییرات با استفاده از داده های سنجش از دور در سال های اخیر مورد توجه بسیاری از محققان و پژوهشگران قرارگرفته است. هدف از این تحقیق آشکارسازی تغییرات فیزیکی تالاب زریوار در یک دوره 57 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره ای و نقشه توپوگرافی و بررسی علل تغییرات بود. بدین منظور بعد از پردازش تصاویر ماهواره ای روند تغییرات آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که از سال 1392 تا 1335 زمین های کشاورزی به طور چشمگیری کاهش و اراضی جنگلی افزایش را نشان می دهد.آشکارسازی تغییرات در سه دوره زمانی 1335 شمسی و(1381)2002 میلادی و (1392)2013میلادی حاکی از کاهش دریاچه از 1297 هکتار در سال1335 شمسی به 882 هکتار در سال 2013 میلادی است. در ادامه به تحلیل عوامل مهم از جمله تاثیر کاهش بارندگی، استفاده بی رویه از منابع آب، حفر بی رویه چاه های مجاز و غیرمجاز، افزایش تبخیر سطحی و..، در این بازه زمانی پرداخته شد و جهت جلوگیری از کاهش بیشتر وسعت دریاچه و میزان آب راهکارهایی ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

853 - بررسی تغییر فرم سازند گچساران در محدوده سد گتوند علیا با استفاده از داده های سنجش از دور راداری
اکبر هاشمی فرد پرویز کردوانی فریده اسدیان

سدهایبزرگمعمولاًبهصورتچندمنظورهوبااهدافیچونذخیرهآببرایفصولکمآبی، کنترلسیلاب، تولیدانرژیواستفادۀتفریحیساختهمیشوند.با استفاده از تکنیک اینترفرومتری، امکان نمایش تغییر شکلهای آهسته پوسته زمین در طول نشست و نیز تحت شرایط خاص وجود دارد.سد گتوند علیا بر روی قسمتی از سازند گچس چکیده کامل

سدهایبزرگمعمولاًبهصورتچندمنظورهوبااهدافیچونذخیرهآببرایفصولکمآبی، کنترلسیلاب، تولیدانرژیواستفادۀتفریحیساختهمیشوند.با استفاده از تکنیک اینترفرومتری، امکان نمایش تغییر شکلهای آهسته پوسته زمین در طول نشست و نیز تحت شرایط خاص وجود دارد.سد گتوند علیا بر روی قسمتی از سازند گچساران قرار گرفته است، در این تحقیق قسمتی از این سازند، در محدوده مخزن سد گتوند علیا که دراثرانحلالدچارفرونشستولغزششده است، با استفاده از تکنیک تداخل سنجی تفاضلی راداری مورد بررسی و پردازش قرار گرفته است. جهت انجام این تحقیق، یک جفت تصویر ماهواره یCosmo Sky – Med باند X به فاصله زمانی دو سال تهیه و پردازش گردید. نتایج تداخل نگار بدست آمده در این تحقیق حداکثر نرخ فرونشست را در سازند گچساران و در محدوده معدن نمک عنبل، به میزان 53 سانتیمتر نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

854 - بررسی رابطه بین الگوهای پیوند از دور نیمکره شمالی با خشک‌سالی‌های شمال غرب ایران
یوسف طلوعی امیر گندمکار محسن باقری بداغ آبادی

خشک‌سالی از پدیده‌های اقلیمی است که در هر منطقه‌ای احتمال رخداد آن وجود دارد و منجر به زیان‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی می‌شود. با توجه به اهمیت الگوهای پیوند از دور و تأثیر آن‌ها بر آب و هوا، از این‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین الگوهای پیوند از دور و خشک چکیده کامل

خشک‌سالی از پدیده‌های اقلیمی است که در هر منطقه‌ای احتمال رخداد آن وجود دارد و منجر به زیان‌های اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی می‌شود. با توجه به اهمیت الگوهای پیوند از دور و تأثیر آن‌ها بر آب و هوا، از این‌رو پژوهش حاضر با هدف بررسی ارتباط بین الگوهای پیوند از دور و خشک‌سالی در شمال غرب ایران صورت گرفته است. در این راستا از آمار بارش 17 ایستگاه سینوپتیک واقع در استان‌های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان طی دوره آماری 1988 تا سال 2018 و آمار 16 الگوی پیوند از دور نیمکره شمالی طی همان دوره استفاده شد. ابتدا با استفاده از شاخص(SPI) خشک‌سالی منطقه مورد مطالعه در مقیاس سالانه، با زمان تأخیر یک‌ماهه و با زمان تأخیر دوماهه بررسی شد. سپس با استفاده از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی ارتباط بین خشک‌سالی و الگوهای پیوند از دور بررسی شد. نتایج حاصل شده بیانگر آن است که در مقیاس ماهانه الگوی PNA، در زمان تأخیر یک‌ماهه الگوی TNA و در زمان تأخیر دوماهه الگوی NAO بیش از سایر الگوها با ایستگاه‌های مورد مطالعه همبستگی نشان داده است. از نظر مکانی نیز ایستگاه‌های مراغه و جلفا بیش از سایر ایستگاه با الگوهای پیوند از دور همبستگی نشان داده‌اند. بررسی ضرایب همبستگی فصلی نیز نشان داد که در فصل زمستان الگوهای HCNA و SNA؛ در فصل بهار الگوهای NAM، NPI و PN؛در فصل تابستان الگوی SNAO و در فصل پائیز الگوی POL/PEP بیش از سایر الگوها با خشک‌سالی ایستگاه‌های مورد مطالعه همبستگی داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

855 - تحلیل ارتباط الگوهای پیوند از دور با خشک‌سالی حوضه قره‌قوم با استفاده از مدل شبکه عصبی
مونا فلاح‌زاده پرویز رضایی سعید اسلامیان علیرضا عباسی

در این پژوهش نقش الگوهای پیوند از دور در رخداد خشک‌سالی‌های حوضه قره‌قوم مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا داده‌های بارش 30 ایستگاه باران‌سنجی و سینوپتیک و نیز داده‌های مربوط به 32 نمایه عددی پیوند از دور از سایت نوآ طی دوره آماری 1987-2013 اخذ گردید. در ابتدا داد چکیده کامل

در این پژوهش نقش الگوهای پیوند از دور در رخداد خشک‌سالی‌های حوضه قره‌قوم مورد بررسی قرار گرفته است. در این راستا داده‌های بارش 30 ایستگاه باران‌سنجی و سینوپتیک و نیز داده‌های مربوط به 32 نمایه عددی پیوند از دور از سایت نوآ طی دوره آماری 1987-2013 اخذ گردید. در ابتدا داده‌های شاخص بارش استاندارده شده با روش تحلیل عاملی طبقه‌بندی، سپس رابطه میانگین شاخص خشک‌سالی هر پهنه با تک تک الگوهای پیوند از دور ارزیابی شد. همچنین مقادیر شاخص خشک‌سالی با شاخص‌های از دور به روش شبکه عصبی مصنوعی شبیه‌سازی گردید. نتایج نشان داد 5 شاخص پیوند از دور نوسان دهه‌ای اقیانوس آرام، نینو4، چند متغیره انسو، دو قطبی اقیانوس هند و نوسان مادن جولیان در منطقه 1 اقیانوس آرام با پهنه اول (عامل اول) در مقیاس زمانی 6 ماهه در ارتباط بوده و بهترین نتایج را با کمترین خطا و بیشترین ضریب همبستگی ارائه داده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

856 - کاربرد محصولات سنجش از دور در شناسایی نواحی بحرانی ناشی از دماهای فرین ماهانه در ایران
محمد رضایی الهام قاسمی فر یوسف قویدل رحیمی

پاسخ به این سوال که در شرایط فرین دمایی ایران، به طور دقیق، نواحی بسیارگرم و بسیار سرد چه مناطقیهستند، به دلیل نبود و عدم توزیع یکنواخت ایستگاه های اندازه گیری دما کار دشواری است. امروزه داده های ماهواره ای به دلیل وضوح مکانی بالا و پوشش تمامی مناطق، می توانند مکمل پژوه چکیده کامل

پاسخ به این سوال که در شرایط فرین دمایی ایران، به طور دقیق، نواحی بسیارگرم و بسیار سرد چه مناطقیهستند، به دلیل نبود و عدم توزیع یکنواخت ایستگاه های اندازه گیری دما کار دشواری است. امروزه داده های ماهواره ای به دلیل وضوح مکانی بالا و پوشش تمامی مناطق، می توانند مکمل پژوهش های قبل باشند. هدف اصلی این پژوهش تعیین نواحی فرین دمایی ایران در بازه زمانی ماهانه می باشد. مقادیر استاندارد شده ی داده های میانگین دمای ماهانه 81 ایستگاه سینوپتیک ایران، در دوره آماری 1986تا 2014 نشان می دهند که ژانویه 2008 و ژوئیه 2010 تعداد زیادی از ایستگاه ها در گستره ی ایران دارای ناهنجاری شدید دمایی بوده اند. به منظور تعیین نواحی فرین دمایی، محصولات سطح دوم دمای ماهانه سطح زمین سنجنده مودیس ماهواره ترا، مورد استفاده قرار داده شده اند. جهت طبقه بندی نواحی، از تحلیل خوشه ای وارد استفاده گردید. با برش دندروگرام در مرحله ی اول و راستی آزمایی آن با آزمون تحلیل واریانس، 13 ناحیه مجزا برای ژوئیه 2010 و 6 ناحیه برای ژانویه 2008 مشخص گردید. طی ژوئیه 2010، بیابان لوت به عنوان داغ ترین و سواحل جنوبی دریای خزر به عنوان خنک ترین منطقه، و طی ژانویه 2008 شمال غرب ایران سردترین و بیابان لوت و سواحل دریای عمان مطبوع ترین مناطق ایران به لحاظ دمایی شناخته شدند. با توجه به نبود ایستگاه سینوپتیک در بیابان لوت و مشخص نشدن آن به عنوان یک پهنه مجزا در مطالعات قبل، ارزش داده‌های سنجش از دور در تهیه نقشه ی دمایی بارز گردید. همچنین داده های سنجنده مودیس نقش ناهمواری ها را در نقشه دما به خوبی نشان می دهد. بنابراین با در دسترس بودن داده‌های ماهواره ای، نقشه دمایی که توان نمایش اثر ناهمواری‌ها را نداشته باشد، ارزش چندانی ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

857 - تعیین عامل کاربری با استفاده از شاخصهای سنجش از دور با استفاده از مدل EPM در حوضه سراب سدّ تاریک رودبار گیلان
علی محمدی ترکاشوند رضا بیات نصراله مؤلایی هشتجین سمیه جعفری

یکی از معضلات مهم مدیریت آّبخیزها در کشور فقدان اطّلاعات و آمار میباشد. با توّجه به نبودایستگاههای رسوبسنجی در اکثر خروجیهای حوزههای آبخیز کشور و عدم کفایت دادهها،مدلهای تجربی میتوانند از ابزارهای مناسب برای تولید این لایه اطّلاعاتی مهم باشند. ازمدلهای تجربی مورد استفاد چکیده کامل

یکی از معضلات مهم مدیریت آّبخیزها در کشور فقدان اطّلاعات و آمار میباشد. با توّجه به نبودایستگاههای رسوبسنجی در اکثر خروجیهای حوزههای آبخیز کشور و عدم کفایت دادهها،مدلهای تجربی میتوانند از ابزارهای مناسب برای تولید این لایه اطّلاعاتی مهم باشند. ازمدلهای تجربی مورد استفاده مدل EPM است، لذا استفاده از این مدل در برآورد فرسایش ورسوبدهی حوزههای آبخیز بدون آمار، با هزینهها و مشکلات زیادی در تأمین اطّلاعات روبرواست. در مدل EPM ، عامل کاربری جزو عواملی وجود دارد که امکان تهیّه آنها از طریق سنجشاز دور وجود دارد و میتوان آنها را با دقّت و صحّت خوب و با هزینه کمتر محاسبه کرد. حوضهسراب سد تاریک در غرب شهر رودبار، به عنوان حوزه مطالعاتی در نظر گرفته شد. مساحت2339 هکتار و با میانگین ارتفاع 33912 متر )حداقل 311 متر و حداکثر 9019 متر( / حوضه 3است. مدل رقومی ارتفاع ) DEM ( راداری حاصل از ماهواره SRTM تهیّه و از آن نقشههای موردنیاز و اطّلاعات پایه تهیّه گردید. نقشه کاربری حوضه بر اساس تفسیر چشمی تصاویر Google Earth سال و بازدید صحرایی تهیّه شد. سپس عامل کاربری مدل EPM بر اساس روشمرسوم )بازدید صحرایی و جدول مربوطه( و میانگین نظر حداقل 0 کارشناس باتجربه برای هرواحد کاربری تعیین گردید. تعدادی از شاخصهای سنجش از دور مرتبط با کاربری مثل NDVI ،PVI ، SAVI و MSAV روی تصویر ماهوارهای +ETM مربوط به سال 9333 استخراج شدند. بهکمک نرم افزار، میانگین شاخصهای سنجش از دوری مذکور برای هر واحد کاربری، استخراجو محاسبه شد و با استفاده از رگرسیون خطی، رابطه بین عامل کاربری مدل و شاخصهایسنجش از دور بررسی، تعیین و تحلیل گردیدند. در مرحله بعد سایر عوامل مدل بر اساسروش مرسوم تعیین و برآورد فرسایش حوضه انجام شد. برآورد مجدد فرسایش حوضه بااستفاده از همه عوامل قبل و با استفاده از شاخص مناسبتر حاصل از تصویر ماهوارهای تکرارشد. بهترین رابطه بین شاخص پوشش گیاهی VI و عامل کاربری مدل بدست آمد که ضریب تبیین 0/793داشت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

858 - بررسی ارتباط دمای سطح آب شمال اقیانوس هند با بارش های فصلی ایران
امان اله فتح نیا محمد احمدی روشنک یاری

در این پژوهش رابطۀ دمای شمال اقیانوس هند و بارش 50 ایستگاه سینوپتیک طی دورۀ 2014-1961 مطالعه شد. با استفاده از سری زمانی داده‌ها، به‌روش پیرسون ارتباط بارش با نوسان و تغییرات واداشت دمایی بررسی شد. ابتدا داده‌های ماهانه دمای شمال اقیانوس هند از مرکز هواشناسی جهانی NOAA چکیده کامل

در این پژوهش رابطۀ دمای شمال اقیانوس هند و بارش 50 ایستگاه سینوپتیک طی دورۀ 2014-1961 مطالعه شد. با استفاده از سری زمانی داده‌ها، به‌روش پیرسون ارتباط بارش با نوسان و تغییرات واداشت دمایی بررسی شد. ابتدا داده‌های ماهانه دمای شمال اقیانوس هند از مرکز هواشناسی جهانی NOAA تهیه گردید. سپس با طبقه‌بندی شاخص NINDSST دو بازه 5 ساله مقادیر بالا و پایین دما، نقشه‌های همدید تراز سطح زمین و 500 هکتوپاسکال ترسیم شد. یافته‌ها نشان داد؛ هرچه دمای شمال اقیانوس هند بالاتر رود، به ترتیب بارش فصل پاییز با همبستگی 17/0 و سطح معنی‌داری 03/0 و فصل تابستان با همبستگی 12/0 و سطح معنی‌داری 05/0 در بیشتر نقاط کشور افزایش می‌یابد، اما بارش فصل زمستان و بهار تغییر معناداری نمی‌کنند. سازوکار حاصل از واکاوی همدید نشان‌دهندۀ تقویت بیشتر ناوه مدیترانه و کم‌فشار دریای سرخ (در فصل پاییز) هم‌زمان با افزایش دمای شمال اقیانوس هند و افزایش بارش این سامانه‌ها است، اما در دماهای پایین، عمدتاً در فصل پاییز شرایط همدید منطقه، وارونه می‌شود و بارش کاهش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

859 - آشکارسازی و روند انتقال سری زمانی پوشش زمین با استفاده از GIS و فناوری سنجش از دور در مناطق پیراشهری (مطالعه موردی: بخش کجور)
یوسف درویشی محمد عینعلی امینه انجم شعاع

رشد روزافزون جمعیت و در پی آن گسترش افقی روستاها منجر به تغییرات کاربری اراضی به‌ویژه در مناطق حفاظتی شده که تخریب عرصه های طبیعی را در پی داشته است. جهت استفاده بهینه از زمین، آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و نوع استفاده انسان از سرزمین ضروری به نظر می‌رسد که این امر با چکیده کامل

رشد روزافزون جمعیت و در پی آن گسترش افقی روستاها منجر به تغییرات کاربری اراضی به‌ویژه در مناطق حفاظتی شده که تخریب عرصه های طبیعی را در پی داشته است. جهت استفاده بهینه از زمین، آگاهی از تغییرات کاربری اراضی و نوع استفاده انسان از سرزمین ضروری به نظر می‌رسد که این امر با آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی میسر می‌گردد. لذا به منظور حفاظت از این منطقه، نه تنها شناخت مناسب از عوامل انسانی، بلکه نقش عوامل طبیعی از جمله پوشش گیاهی بسیار با اهمیت می باشد. در تحقیق حاضر از تصاویر ماهواره لندست در 7 دوره زمانی استفاده شد. به منظور بررسی و تحلیل تغییرات پوشش گیاهی در منطقه مورد مطالعه از شاخص های EVI,DVI و NDVI بهره گرفته شد. در مطالعه حاضر، بر اساس اهداف مدلسازی، بررسی تغییرات پوشش جنگل در محدوده‌ ی مورد مطالعه با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای لندست(4،5 و 8) برای سال‌های 1985، 1990، 1995 ، 2000، 2010، 2015 و 2017 انجام شده است. تصاویر رنگی کاذب سنجنده OLI مورد استفاده به باند پانکروماتیک با 20 نقطه کنترل زمینی و با رعایت RMSe مناسب (28/0) زمین مرجع شد سپس تصاویر سنجنده‌های MSS و TM به روش تصویر به تصویر با RMSe کمتر از 5/0 زمین مرجع شدند. در همین راستا اجرای مدل سازی پتانسیل انتقال با الگوریتم رویه یادگیری بر مبنای پرسپترون چند لایه (Multilayer Perceptron) و پیش بینی تغییرات برای بهترین مدل با استفاده از زنجیره مارکف انجام شد. سپس برای ارزیابی صحت مدل سازی با آماره های Hit، Misses و False alarm استفاده گردید. نتایج حاصل از بررسی شاخص‌ های پوشش گیاهی بیانگر بهبود وضعیت پوشش در بازه مورد بررسی بودند. نتایج حاصل از بررسی شاخص‌ های پوشش گیاهی بیانگر بهبود وضعیت پوشش در بازه مورد بررسی بودند. بررسی کاربری اراضی نیز گویای این مطلب بود که با روند فعلی از مساحت اراضی فاقد پوشش کاسته شده و به مساحت طبقه پوشش مرتع و پوشش جنگل افزوده خواهد شد. بنابراین بهبود شرایط پوشش را می توان به اعمال عملیات حفاظتی نسبت داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

860 - استفاده از تصاویر ماهواره ای Aster و تکنیک SVM در پهنه بندی و اولویت بندی بافت فرسوده شهری در برابر زلزله ( نمونه موردی حوزه 5 شهر کرمان)
مریم نوحه سرا ملیحه ذاکریان سید علی المدرسی مصطفی خبازی محمد حسین سرایی

کشور ایران جز ده کشور بلاخیز و ششمین کشور زلزله خیز دنیا است. شهر کرمان نیز بعنوان مرکز پهناورترین استان کشور با دارا بودن بافت فرسوده شهری فراوان از این قاعده مستثنی نیست. شهر کرمان در حاشیه شمالی دشت کرمان به‌صورت یک فروزمین(گرابن) فشاری همراه با گسل های متعدد در مرز چکیده کامل

کشور ایران جز ده کشور بلاخیز و ششمین کشور زلزله خیز دنیا است. شهر کرمان نیز بعنوان مرکز پهناورترین استان کشور با دارا بودن بافت فرسوده شهری فراوان از این قاعده مستثنی نیست. شهر کرمان در حاشیه شمالی دشت کرمان به‌صورت یک فروزمین(گرابن) فشاری همراه با گسل های متعدد در مرز کوه و دشت و مناطق نزدیک شهر قرار گرفته است که برخی از آن‌ها می توانند موجب بروز زلزله هایی حتی قوی تر از 7 ریشتر شوند. از سوی دیگر بافت فرسوده شهری نیز مزید برعلت شده است. امروزه آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله، به عنوان مسئله مهمی پیش روی متخصصان مخاطرات محیطی قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره ای ASTER سال 2007 به شناسایی بافت های فرسوده شهر کرمان با استفاده از SVM پرداخته شد. در این بررسی با ضریب کاپای 76 درصد برای تمامی طبقات تعیین شده و ضریب کاپای 59 درصد بافت فرسوده شهر کرمان شناسایی گردید. نتایج نشان داد که روش طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان توانایی تشخیص نزدیک به 45 درصد از بافت فرسوده محدوده را دارا بوده است. این شناسایی نشان داد که روش ماشین بردار پشتیبان در شناسایی حوزه پنج بافت فرسوده شهری نتوانسته چندان مناسب عمل کند در نتیجه، با بررسی میدانی و تطبیق تصاویرگوگل ارث منطقه با نقاط کنترلی موجود در بافت فرسوده مشخص گردید به دلیل وجود زمین های بایر زیاد در این حوزه و شباهت طیفی زمین بایر با بافت فرسوده، روش ماشین بردار پشتیبان نتوانسته شناسایی مناسبی را ارائه دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

861 - پیش بینی رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ شهرستان بندرگز ﺑﺎ استفاده از ﻣﺪل اتوماتای سلولیﻓﺎزى (FCA)
علیرضا دنیائی

ﻣﺪلﻫﺎى ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ اتوماتای سلولی(CA) از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺪل‌هاﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن‌ها ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ در ﺣﺎﻟﺘﻰ ﻏﻴﺮﻣﻨﻌﻄﻒ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﮔﺮدﻧﺪ. ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزى ﺑﺎ ﻣﺪل اتوماتای سلولیﻛﻼﺳﻴﻚ اﻣﻜﺎن مدل‌سازی ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزى توسعه ﺷﻬﺮى را از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﺎ درﺟﺎت ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻓﺎزى ﻓﺮا چکیده کامل

ﻣﺪلﻫﺎى ﻣﺒﺘﻨﻰ ﺑﺮ اتوماتای سلولی(CA) از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺪل‌هاﻳﻰ اﺳﺖ ﻛﻪ در آن‌ها ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ در ﺣﺎﻟﺘﻰ ﻏﻴﺮﻣﻨﻌﻄﻒ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻰﮔﺮدﻧﺪ. ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزى ﺑﺎ ﻣﺪل اتوماتای سلولیﻛﻼﺳﻴﻚ اﻣﻜﺎن مدل‌سازی ﻋﺪم ﻗﻄﻌﻴﺖ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزى توسعه ﺷﻬﺮى را از ﻃﺮﻳﻖ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻗﻮاﻧﻴﻦ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺑﺎ درﺟﺎت ﻋﻀﻮﻳﺖ ﻓﺎزى ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻰﺳﺎزد. ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﺪﻟﻰ از ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮى را ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎى اﺻﻮل اتوماتای سلولی و ﻣﻨﻄﻖ ﻓﺎزى اراﺋﻪ می‌نماید. در اﻳﻦ راﺳﺘﺎ اﺑﺘﺪا ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎى ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ توسعه ﺷﻬﺮى و ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺷﺒﻜﻪاى ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﺑﺎ روش دﻳﻤﺎﺗﻞ به‌دﺳﺖ آﻣﺪ، ﺳﭙﺲ وزن ﻫﺮ ﺷﺎﺧﺺ ﺑﺎ روش ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺷﺒﻜﻪ (ANP) ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ. ﺑﺮاى ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزى توسعه ﺷﻬﺮى در ﻣﺤﺪوده ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ (شهرستان بندرگز) ﺑﺮاى ﺳﺎل2100 از ٣ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻣﺎﻫﻮاره‌اى ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺳﺎلﻫﺎى 2012، 2014 و 2019 اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﺑﻌﺪ از اﻧﺠﺎم ﻋﻤﻠﻴﺎت ﭘﻴﺶﭘﺮدازش، ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى ﺗﺼﺎوﻳﺮ ﺑﺮاى ﻫﺮ ﺳﻪ دوره ﺑﺎ روش ﺣﺪاﻛﺜﺮ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓت. ﺑﺮاى ﺑﺮرﺳﻰ ﺻﺤﺖ ﻧﻘﺸﻪﻫﺎ در دو ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺷﺎﺧﺺ ﻛﺎﭘﺎ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ، اﺑﺘﺪا ﻧﻘﺸﻪﻫﺎى ﺳﺎلﻫﺎى ﻣﺒﺪا ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪى و ﺻﺤﺖ آن‌ها ﺑﺎ واﻗﻌﻴﺖ ﺑﺮرﺳﻰ ﺷﺪ، سپس ﺑﺮاى ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزى ﻧﻘﺸﻪ ﺳﺎلﻫﺎى دﻳﮕﺮ اﻗﺪام ﺷﺪ و ﻣﺠﺪدا ﺻﺤﺖ عملیات مورد ارزیابی قرار گرفت. از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻣﻴﺰان ﺻﺤﺖ ﻣﺪل ﺑﺮاى دورهﻫﺎى داراى ﻧﻘﺸﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل ارزﻳﺎﺑﻰ ﺷﺪ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﺑﺮاى ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزى توسعه ﺷﻬﺮى ﺳﺎل2100 ﻣﺪل رﮔﺮﺳﻴﻮن ﺧﻄﻰ و ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ اﺣﺘﻤﺎﻻت ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓت. ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻧﺸﺎن داد که ﻣﺪل اراﺋﻪ ﺷﺪه ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮل بوده به‌طوریکه در ﺷﺒﻴﻪﺳﺎزى ﺷﻬﺮى ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪل ﻛﻼﺳﻴﻚ CA بهتر عمل می‌نماید. همچنین رﺷﺪ و ﺗﻮﺳﻌﻪ شهرستان بندرگز در دورهﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ بیشتر در ﺟﻬﺖهای شرقی و غربی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

862 - ارزیابی وضعیت بیابان‌زایی در دشت شهربابک با استفاده از مدل مدالوس و داده‌های سنجش از دور
محمد ابراهیم عفیفی وحید سهرابی

مسئله تحقیق: تخریب سرزمین یک فرایند جهانی است که در نهایت منجر به کاهش حاصلخیزی خاک می‌شود و اگر مفهوم آن را نوعی ناپایداری و عدم تعادل در رابطه بین انسان و محیط قلمداد کنیم، باید پذیرفت که بخش اعظمی از جهان و کشور ایران با این مشکل زیست‌محیطی روبرو است. مقابله با پدیده چکیده کامل

مسئله تحقیق: تخریب سرزمین یک فرایند جهانی است که در نهایت منجر به کاهش حاصلخیزی خاک می‌شود و اگر مفهوم آن را نوعی ناپایداری و عدم تعادل در رابطه بین انسان و محیط قلمداد کنیم، باید پذیرفت که بخش اعظمی از جهان و کشور ایران با این مشکل زیست‌محیطی روبرو است. مقابله با پدیده تخریب سرزمین و بیابان‌زایی نیازمند ارزیابی و پایش نوع و شدت تخریب اراضی، تعیین دلایل تخریب صورت‌گرفته و اتخاذ اقدامات لازم برای مواجهه با مشکل پیش‌آمده و نیز بررسی صحت انجام پروژه‌های مزبور است .هدف ارزیابی بیابان‌زایی دشت شهربابک می‌باشد. فناوری سنجش‌ازدور نقش بسیار ارزنده‌ای در ارزیابی و پایش تخریب سرزمین و بیابان‌زایی در مقیاس‌های محلی، منطقه‌ای و جهانی دارد و سبب ایجاد رویکرد جدیدی در مطالعات مربوط به ارزیابی و پایش بیابان‌زایی گردیده است . باتوجه‌به اهمیت مسئله تخریب، در این مطالعه سعی شد با استفاده از داده‌های سنجش‌ازدور و مدل مدالوس به ارزیابی بیابان‌زایی حوزه آبخیز شهربابک پرداخته شود. در گام اول، بر اساس وضعیت منطقه، شش معیار اقلیم، خاک، پوشش گیاهی، آب زیرزمینی و مدیریت و سیاست برای ارزیابی میزان تخریب، مدنظر قرار گرفت. شاخص‌ها بر اساس میزان تأثیرشان بر فرایند تخریب، کمّی و به هرکدام از آن‌ها طبق روش فازی امتیازی بین 5/0 تا 1 داده شد و در مقیاس پیکسل مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که 4 درصد از سطح منطقه در رده خفیف،10 درصد منطقه در رده متوسط و 86 درصد منطقه در رده شدید بیابان زایی قرار دارد. از نظر حساسیت محدوده به تخریب، 4% از مساحت کل محدوده در طبقه بالقوه، 22% در طبقه شکننده A، %50 در طبقه شکننده B، %20 در طبقه شکننده C و 3% در طبقه بحرانی قرار دارد؛ بنابراین حدود 92% از مساحت منطقه در طبقه شکننده قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

863 - بررسی سازگاری گیاهان مناطق بیابانی نسبت به تغییرات بارندگی با استفاده از شاخص گیاهی NDVI (مطالعه موردی: دشت اردکان-عقدا)
منیرالسادات طباطبایی زاده فاطمه هادیان سید زین العابدین حسینی جلال برخورداری حسن خسروی

پایش خشکسالی یکی از مهمترین برنامه‌های مدیریت به حساب می آید، اما هزینه‌های اقتصادی، وسعت عرصه‌های طبیعی و صعب‌العبور بودن مناطق مختلف از عواملی هستند که پایش مناطق را با مشکل مواجه می سازند بنابراین امروزه از تصاویر ماهواره ای به عنوان یکی از سریعترین و کم هزینه ترین ر چکیده کامل

پایش خشکسالی یکی از مهمترین برنامه‌های مدیریت به حساب می آید، اما هزینه‌های اقتصادی، وسعت عرصه‌های طبیعی و صعب‌العبور بودن مناطق مختلف از عواملی هستند که پایش مناطق را با مشکل مواجه می سازند بنابراین امروزه از تصاویر ماهواره ای به عنوان یکی از سریعترین و کم هزینه ترین روش‌ها جهت پایش و مدیریت مناطق مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مطالعه از تصاویر ماهواره ای نوآ و مقادیر بارندگی فصلی و سالانه از سال 1982 تا 2005 استفاده شد و تاثیر بارندگی بر پوشش گیاهی بخشی از استان یزد (منطقه اردکان- عقدا) مورد مطالعه قرار گرفت، برای محاسبه میزان بارش در هر تیپ گیاهی 92 نقشه بارش با استفاده از آمار هواشناسی و پهنه‌بندیStance Weighting Interpolation) ) تهیه شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که در منطقه مورد مطالعه شاخص های گیاهی NDVIو بارندگی به تنهایی قادر به توصیف پوشش گیاهی منطقه نخواهد بود که این امر ضرورت استفاده از روش‌های رگرسیون چند متغیره با کمک سایر عوامل اقلیمی را نشان می دهد علاوه بر این به دلیل همبستگی بسیار پایین بین بارندگی و شاخص NDVI، بیانگر این است که این شاخص کارایی لازم را در پایش این منطقه ندارد بهتر است از شاخص‌های گیاهی و تصاویر ماهواره‌ای با دقت بیشتر استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

864 - پیش بینی احتمال وقوع سیل و حداکثر بارش متحمل زیر حوضه پلدختر با استفاده از روش سری های جزیی
مهدی مهدی نسب تقی طاووسی رضا میرزایی

سیل پدیده‌ا‌ی ‌طبیعی ‌است‌که ‌جوامع ‌بشری‌آن را به ‌عنوان ‌یک ‌واقعه‌ی ‌اجتناب ‌ناپذیر پذیرفته‌اند. اما رویداد، اندازه ‌و تکرار سیل‌ناشی‌از عوامل‌متعددی ‌است‌که‌بسته ‌به ‌شرایط اقلیمی‌، طبیعی‌و جغرافیایی‌هر منطقه ‌تغییر می‌کند. سالانه در نقاط مختلف دنیا، جان و مال بسیار چکیده کامل

سیل پدیده‌ا‌ی ‌طبیعی ‌است‌که ‌جوامع ‌بشری‌آن را به ‌عنوان ‌یک ‌واقعه‌ی ‌اجتناب ‌ناپذیر پذیرفته‌اند. اما رویداد، اندازه ‌و تکرار سیل‌ناشی‌از عوامل‌متعددی ‌است‌که‌بسته ‌به ‌شرایط اقلیمی‌، طبیعی‌و جغرافیایی‌هر منطقه ‌تغییر می‌کند. سالانه در نقاط مختلف دنیا، جان و مال بسیاری از مردم بر اثر سیل به مخاطره می‌افتد و میلیون‌ها تن خاک ارزشمند به وسیله‌ی سیل تخریب می‌شود. سیل یکی از زیان&lrm;بارترین بلایای طبیعی جهان محسوب می&lrm;شود، بررسی&lrm;های آماری نشان داده است که حدود 70 درصد خسارات بلایای طبیعی در ایران ناشی از سیلابها می باشد. دراین پژوهش به برآورد احتمال وقوع سیل و حداکثر بارش متحمل در زیر حوضه پلدختر با استفاده از روش سری های جزیی اقدام شده است، تعداد 20 بارش سنگین 24 ساعته بیش از 40 میلیمتر و تعداد 30 سیل با دبی بیش از 500 متر مکعب در ثانیه انتخاب گردید. معیار برای انتخاب سیل ها این بوده است که، اولاً سیل متصل به سیل قبلی نباشد. بدین منظور فاصله زمانی بین نقطه اوج دو سیل از یکدیگر، باید حداقل 3 برابر مدت زمانی باشد که دبی سیل از مرحله شروع تا رسیدن به دبی نقطه اوج هیدروگراف لازم دارد. دوماً مقدار دبی پس از سیلاب اول و قبل از شروع سیل دوم به کمتر از یک سوم دبی اوج سیل اول رسیده باشد. سپس بر اسال روش سری های جزیی به برآورد دبی سیل و حداکثر بارش متحمل 24 ساعته در دوره های بازگشت 2 ،5، 10، 25، 50، 100 و 200 ساله پرداخته شده است. نتایج نشان داد که هر سال به احتمال 99/99 درصد سیلی با میزان دبی 32/606 متر مکعب و بارش 24 ساعته ای به میزان 07/43 میلیمتر در زیر حوضه پلدختر به وقوع می پیوندد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

865 - ارزیابی دور آبیاری و پلیمر سوپرجاذب برخصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گیاه مرتعی کبر (Capparis spinosa L.)
امین الله باقری فرد یوسف حمیداوغلی محمد حسن بیگلویی مهراورنگ قائدی

به‌منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف سوپر جاذب در سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد گیاه کبر (Capparis spinosa L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی امامزاده جعفر (ع) گچساران در سه تکرار در سال 1394 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح مختلف چکیده کامل

به‌منظور بررسی تاثیر مقادیر مختلف سوپر جاذب در سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد گیاه کبر (Capparis spinosa L.)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی امامزاده جعفر (ع) گچساران در سه تکرار در سال 1394 اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سطوح مختلف آبیاری (آبیاری هر یکماه یکبار، هر دو ماه یکبار و بدون آبیاری) و فاکتور فرعی شامل سطوح مختلف سوپر جاذب A200 Tarawat (عدم کاربرد (تیمار شاهد)، 75، 150 و 225 گرم برای هر گیاه) بود. بر اساس نتایج به دست آمده از این مطالعه بیشترین تعداد شاخه فرعی، قطر یقه، ارتفاع گیاه، کلروفیل b, a و کلروفیل کل در تیمار آبیاری دو ماه یکبار ×150 گرم سوپرجاذب مشاهده شد و بیشترین مقدار کاروتنوئیدها در شاهد مشاهده شد. همچنین بالاترین درصد زنده مانی گیاه در تیمار 225 گرم سوپر جاذب بدون آبیاری بدست آمد. در سطح آبیاری دوماه یکبار، عملکرد بیشتری در پارامترهای اندازه گیری شده نسبت به دو سطح آبیاری مشاهده شد. یافته‌های این مطالعه مشخص ساخت که کاربرد مواد سوپرجاذب در شرایط دیم می تواند با کاهش اثرات تنش خشکی موجب بهبود خصوصیات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه کبر گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

866 - تاثیر پیش تیمار اسپرمیدین و پلی‌اتیلن گلیکول بر جوانه‌زنی و برخی فعالیت‌های فیزیولوژی و مرفولوژی در گیاه گندم دروم (Triticum durum)
پروانه راهداری

به‌منظور بررسی تاثیر پیش ‌تیمار اسپرمیدین و پلی‌اتیلن‌گلیکول بر روی جوانه‌زنی و برخی از شاخص‌های فیزیولوژی و مورفولوژی در گیاه گندم تحت تنش‌ خشکی، یک آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 20‌ تیمار و سه‌ تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح اسپرمیدین ( چکیده کامل

به‌منظور بررسی تاثیر پیش ‌تیمار اسپرمیدین و پلی‌اتیلن‌گلیکول بر روی جوانه‌زنی و برخی از شاخص‌های فیزیولوژی و مورفولوژی در گیاه گندم تحت تنش‌ خشکی، یک آزمایش فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 20‌ تیمار و سه‌ تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل پنج سطح اسپرمیدین (0، 02/0 ، 05/0، 1/0و 15/0 میلی‌مولار) و چهار سطح پلی‌اتیلن‌گلیکول (0، 2-، 4- و 5- بار) بودند. نتایج آزمایشات نشان داد که کاربرد اسپرمیدین باعث افزایش وزن نسبی برگ، سطح برگ، کلروفیل ،کربوهیدرات و فنل کل گردید. در این مطالعه با افزایش سطح اسپرمیدین از میزان کاروتنوئیدها و ظرفیت انتی اکسیدانی برگ کاسته شد. همچنین بر روی جوانه زنی به لحاظ آماری اثر معنی داری نداشت. تنش خشکی که با پلی‌اتیلن‌گلیکول مورد ارزیابی قرار گرفت. باعث افزایش ظرفیت آنتی‌اکسیدانی، فنل کل وکربوهیدرات گردید. نتایج نشان داد که افرایش سطح پلی‌اتیلن‌گلیکول منجر به کاهش جوانه‌زنی برگ شد. بنابراین با توجه به نتایج فوق بکارگیری اسپرمیدین و پلی اتیلن گلیکول بعنوان پیش تیمار بذر می تواند در شرایط تنش برروی شاخص‌های فیزیولوژیکی ومورفولوژیکی تاثیر قابل توجهی داشته باشد و توان گیاه را در شرایط تنش افزایش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

867 - پایش تغییرات پوشش گیاهی استان گلستان و مجموعه تالاب‌های بین المللی (آلما گل، آلاگل و آجی‌گل) و دلایل آن بر اساس تحلیل دو زمانه NDVI
آزیتا مهرانی برهان ریاضی سید احمد میر باقری نعمت الله خراسانی

10.30495/iper.2022.679550

شناخت اکوسیستم مرتعی اولین گام در مدیریت این منابع و تعیین برنامه‌های آمایش سرزمین و توسعه پایدار است. هدف از مطالعه حاضر بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی محدوده تالاب‌های بین المللی استان گلستان است. در این تحقیق از باندهای ماهواره لندست سنجنده‌هایTM و OLI در طی سال‌های آ چکیده کامل

شناخت اکوسیستم مرتعی اولین گام در مدیریت این منابع و تعیین برنامه‌های آمایش سرزمین و توسعه پایدار است. هدف از مطالعه حاضر بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی محدوده تالاب‌های بین المللی استان گلستان است. در این تحقیق از باندهای ماهواره لندست سنجنده‌هایTM و OLI در طی سال‌های آماری (2018-1988) استفاده شد. در نرم‌افزار ENVI5.3 تصحیح هندسی وپیش پردازش‌های اولیه و برای تصحیحات اتمسفری از الگوریتم FLASH استفاده شد. برای بالابردن دقت طبقه‌بندی ، با استفاده از نرم افزارTERSET نقشه NDVIاستخراج و 4 کلاس اراضی با پوشش (عالی، بسیار خوب، خوب و ضعیف)به دست آمد.سپس از تکنیک CROSSTAB میزان تغییرات پوشش گیاهی در طی سال‌های مطالعاتی محاسبه شد. نتایج نشان دهنده بیشترین افزایش مساحت در اراضی با پوشش گیاهی بسیار خوب از93/1540 به 99/2842 کیلومتر مربع وبیشترین کاهش مساحت در اراضی با پوشش خوب از 46/1329 به 94/68 کیلومتر مربع است. در این فاصله منطقه مورد مطالعه دستخوش تغییرات بود که بیشترین کاهش، شامل تخریب کلاس با پوشش خوب از 94/31 به 66/1 درصد و تبدیل آن به سایر کاربر ی‌ها بود. همچنین 46/13 کیلومتر مربع پوشش خوب به پوشش ضعیف تبدیل شده است که اطراف تالاب‌ها ، قسمت‌های سنگلاخی و مناطق روستایی را شامل می‌شود. پوشش خوب که بیشترین کاهش مساحت رانشان داد، اراضی مرتعی را در بر می گیرد..تغییرات کلاس با پوشش خوب حاکی از کاهش مساحت در پوشش گیاهی ودر نتیجه افزایش دمادر منطقه است. نتایج نشان داد که NDVI معیار مناسبی برای ارزیابی و پایش تغییرات پوشش گیاهی و مدیریت صحیح در مراتع است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

868 - بررسی برهم کنش زمان برداشت و دوره انبارداری بر شاخص‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی میوه کیوی (Actinidia deliciosa)
محمود اسدی سمیه روحانی جواد فتاحی مقدم بابک باباخانی پروانه راهداری

زمان مناسب برداشت نقش مهمی در حفظ کیفیت میوه در شرایط انبارداری دارد. برداشت زودهنگام یا با تاخیر می تواند منجر به طعم ناخوشایند، عدم نگه داری در انبار و شکل ظاهری نامتناسب شود. به این منظور آزمایشی با هدف بررسی زمان برداشت و دوره انبارداری بر شاخص های فیزیولوژیک و بیوش چکیده کامل

زمان مناسب برداشت نقش مهمی در حفظ کیفیت میوه در شرایط انبارداری دارد. برداشت زودهنگام یا با تاخیر می تواند منجر به طعم ناخوشایند، عدم نگه داری در انبار و شکل ظاهری نامتناسب شود. به این منظور آزمایشی با هدف بررسی زمان برداشت و دوره انبارداری بر شاخص های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 زمان برداشت (بر اساس شاخص مواد جامد محلول) 5، 5/6، 8 و 5/9 درجه بریکس و 4 دوره انبارداری صفر، 30، 60 و 90 روز در نظر گرفته شد. بر مبنای تیمارهای آزمایشی صفاتی نظیر آب میوه، مواد جامد محلول (TSS)، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، نسبت TSS/TA، محتوای نشاسته و پروتئین، رنگدانه های میوه، ترکیبات فنلی، فعالیت آنتی اکسیدانی، ویتامین ث، محتوای قند کل و قندهای احیاشونده در میوه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در تمامی تیمارهای برداشت، افزایش دوره انبارداری موجب افزایش معنی دار TSS، TA، محتوای پروتئین، فنل کل، ویتامین ث، محتوای قند کل، قند احیاشونده و ظرفیت آنتی اکسیدان شد. با افزایش شاخص برداشت و دوره انبارداری محتوای کلروفیل a، b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها افزایش معنی داری داشت. نتایج این پژوهش نشان داد که دوره های 60 و 90 روز انبارداری نقش مهمی در افزایش شاخص های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی میوه کیوی (به‌جز صفاتی نظیر آب میوه، محتوای نشاسته، نسبت TSS/TA و فعالیت آنزیم سوپراکسیددیسموتاز) در تمامی زمان های برداشت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

869 - بررسی‌ خصوصیات فیتوشیمیایی اندام های گیاه تنگرس طی مراحل مختلف فنولوژیکی
اکرم طالقانی صغری محمودی مجید مکبراصفهانی

10.30495/iper.2022.1956943.1790

گیاه تنگرس با نام علمی Rhamnus pallasii Fisch. & C.A.Mey.یکی از گونه های مهم خانواده Rhamnaceae است، که توزیع گسترده ای در ایران دارد. فاکتورهای مختلف از جمله زمان های مختلف برداشت، رویشگاه، آب و هوا بر روی محتوای متابولیت های ثانویه تاثیر می گذارد. در این پژوهش اند چکیده کامل

گیاه تنگرس با نام علمی Rhamnus pallasii Fisch. & C.A.Mey.یکی از گونه های مهم خانواده Rhamnaceae است، که توزیع گسترده ای در ایران دارد. فاکتورهای مختلف از جمله زمان های مختلف برداشت، رویشگاه، آب و هوا بر روی محتوای متابولیت های ثانویه تاثیر می گذارد. در این پژوهش اندام های مختلف میوه، برگ، پوست و ریشه این گیاه بر اساس شرایط اقلیمی و فنولوژیکی مختلف گیاهان در ماه‌های فروردین، اردیبهشت، تیر، مرداد و مهر جمع آوری و با روش خیساندن در حلال متانول 80 درصد عصاره گیری شدند. محتوای ترکیبات فنولی کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل و فنولیک اسید کل عصاره ها به روش اسپکتروفتومتری و فعالیت ضد رادیکالی عصاره ها با آزمون مهار رادیکال های DPPH در ماه های مختلف اندازه گیری شد. نتایج در سطح احتمال 05/0 درصد معنادار هستند. حداکثر ترکیبات فنولی (02/1±66/583 میکروگرم گالیک اسید/گرم گیاه خشک)، آنتوسیانین (019/0± 062/9 میلی گرم/ لیتر) و فنولیک اسید (52/1±87/53 میکروگرم کافئیک اسید/گرم گیاه خشک) در اندام میوه و در ماه مهر و حداکثر ترکیبات فلاونوئیدی (77/1±48/514 میلی‌گرم کوئرستین/ گرم گیاه خشک) در اندام برگ و در ماه فروردین به دست آمد. عصاره میوه ها دارای بیشترین خواص آنتی اکسیدانی با مقدار ۵۰IC، ۲۴/۰ ± ۵۲/۷ میکروگرم بر میلی لیتر در ماه مهر بودند، پس از آن برگ ها با ۲۹/۰±۱۸/۸ میکروگرم بر میلی‌لیتر در ماه فروردین، ریشه با 29/0±50/13 میکروگرم در میلی لیتر در ماه فروردین و پوست درخت با 37/0±79/14میکروگرم در میلی لیتر در ماه اردیبهشت به ترتیب قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که کیفیت و کمیت محتوی مواد موثره اندام های مختلف تنگرس تحت شرایط تغییرات فصلی متفاوت است و می توان از این نتایج برای استخراج حداکثر ترکیبات به منظور آنالیزهای بعدی و همچنین استفاده در صنایع مختلف دارویی و غذایی بهره برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

870 - اثر اسید سالیسیلیک بر استحکام، ماندگاری و برخی ویژگی‌های کیفی انگور عسکری (Vitis vinifera L.) در طول انبارداری
علی تهرانی فر محمود شور رضا موسی زاده حسین عراقی یحیی سلاح ورزی

استفاده از ترکیبات طبیعی یکی از راه کارهای مفید جهت کاهش فساد پس از برداشت محصولات کشاورزی می‌باشد. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید (0، 7/0، 4/1، 2 میلی‌مولار) و مدت زمان انبارداری (1، 2، 3، 4، 5 هفته) روی کیفیت و ماندگاری انگور رقم ’عسکری‘ مو چکیده کامل

استفاده از ترکیبات طبیعی یکی از راه کارهای مفید جهت کاهش فساد پس از برداشت محصولات کشاورزی می‌باشد. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف سالیسیلیک اسید (0، 7/0، 4/1، 2 میلی‌مولار) و مدت زمان انبارداری (1، 2، 3، 4، 5 هفته) روی کیفیت و ماندگاری انگور رقم ’عسکری‘ مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که با افزایش غلظت اسیدسالیسیلیک از 0 به 2 میلی‌مولار، درجه اسیدیته و مواد جامد محلول به‌ترتیب 1 و 3/2 درصد کاهش و اسیدیته قابل تیتراسیون 20 درصد افزایش یافتند. در عین حال بیشترین مقدار ویتامین ث در غلظت 4/1 میلی‌مولار اسیدسالیسیلیک بدست آمد که نسبت به شاهد 7/7 درصد افزایش نشان داد. در طول دوره انبارداری، درجه اسیدیته، مواد جامد محلول و اسیدیته قابل تیتراسیون به‌ترتیب 9/1، 6/15 و 8/22 درصد افزایش یافتند، ولی محتوای ویتامین ث 8/52 درصد کاهش یافت. کاربرد غلظت 2 میلی‌مولار اسید سالیسیلیک در صفات درصد پوسیدگی، درصد ریزش، درصد کاهش وزن به‌ترتیب 2/53، 3/13 و 2/12 درصد کاهش و در صفت سفتی 5/17 درصد افزایش را نسبت به شاهد (0 میلی‌مولار سالیسیلیک اسید) نشان داد. بنابراین به نظر می‌رسد. اسید سالیسیلیک که یک ترکیب فنولیکی طبیعی است که پتانسیل بالایی در کنترل ضایعات پس از برداشت محصولات باغبانی از جمله انگور ’عسکری‘ دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

871 - تاثیر مقادیر کود نیتروژن و تراکم کاشت بر برخی ویژگی‌های زراعی و فنولوژیکی کلزا (رقم هایولا 401)
علی مرتضی کیهانیان حمیدرضا مبصر مرتضی سام دلیری سعید بخشی پور صالح محمدی بنت الهدی دمسی

به منظور بررسی اثرات کود نیتروژن و تراکم بوته بر صفات زراعی و خصوصیات فنولوژیکی کلزا، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با چهار تکرار در غرب مازندران در سال زراعی 89-1388 انجام شد. چهار سطح کود نیتروژن (0، 100، 200 و 300 کیلوگرم نیتروژن چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات کود نیتروژن و تراکم بوته بر صفات زراعی و خصوصیات فنولوژیکی کلزا، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی با چهار تکرار در غرب مازندران در سال زراعی 89-1388 انجام شد. چهار سطح کود نیتروژن (0، 100، 200 و 300 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار) و سه مقدار بذر (6، 8 و 10 کیلوگرم در هکتار) به ترتیب به عنوان عامل اصلی و فرعی در نظر گرفته شدند. در این تحقیق، صفاتی نظیر فاصله اولین شاخه فرعی از زمین، فاصله اولین خورجین از سطح زمین، تعداد خورجین در ساقه اصلی، قطر ساقه، تعداد روز تا شروع گلدهی، تعداد روز تا پایان گلدهی، طول دوره گلدهی و تعداد روز تا رسیدگی کلزا مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که تأثیر مقدار مصرف کود نیتروژن بر صفات تعداد خورجین در ساقه اصلی، تعداد روز تا شروع گلدهی، تعداد روز تا پایان گلدهی و تعداد روز تا رسیدگی از نظر آماری معنی‌دار بود. بیشترین تعداد خورجین در ساقه اصلی، تعداد روز تا شروع گلدهی، تعداد روز تا پایان گلدهی و تعداد روز تا رسیدگی با مصرف 300 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار بدست آمد. میزان بذر نیز بر صفات تعداد روز تا شروع گلدهی، تعداد روز تا پایان گلدهی، طول دوره گلدهی و تعداد روز تا رسیدگی تأثیر معنی‌داری داشت. بالاترین تعداد خورجین در ساقه اصلی، روز تا شروع گلدهی، روز تا پایان گلدهی و روز تا رسیدگی نیز با مصرف 6 کیلوگرم بذر در هکتار بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

872 - اثر سوپر جاذب بر کاهش اثر تنش خشکی بر برخی صفات فیزیولوژیکی گل جعفری (Tagetes marigold)
صفورا دهباشی علیرضا لادن مقدم علی غفوریان

این تحقیق به منظوربررسیتأثیرکاربردپلیمرسوپرجاذبدرکاهشاثراتتنشخشکیبربرخیصفات فیزیولوژیکی گل جعفریدرقالب فاکتوریل برپایه طرح بلوک‌هایکاملاًتصادفیباسهتکرارصورتگرفت، که در آن سهفاکتورسوپر جاذب (0،30 و60گرم درکیلوگرم)و سه سطحدور آبیاری با (2،4و6روز) در نظر گرفته شد. نتایججدو چکیده کامل

این تحقیق به منظوربررسیتأثیرکاربردپلیمرسوپرجاذبدرکاهشاثراتتنشخشکیبربرخیصفات فیزیولوژیکی گل جعفریدرقالب فاکتوریل برپایه طرح بلوک‌هایکاملاًتصادفیباسهتکرارصورتگرفت، که در آن سهفاکتورسوپر جاذب (0،30 و60گرم درکیلوگرم)و سه سطحدور آبیاری با (2،4و6روز) در نظر گرفته شد. نتایججدولتجزیهواریانسنشاندادکهتحتتأثیرسوپرجاذبمیزان کلروفیلa و کلروفیلکل دارایاختلافمعنی‌داردرسطح1 درصدبود. همچنینمیزان کلروفیل b تحتتأثیردور آبیاریوسوپرجاذبدرسطح5 درصددارای اختلاف معنی‌دار بود. در بررسی میزان ترکیبات کاروتنوئیدیتحتتأثیرسوپرجاذبو اثراتمتقابلدورآبیاریوسوپرجاذباختلافمعنی‌داردرسطح1 مشاهده شد. همچنین دربررسی اثر متقابلدور آبیاریوسوپرجاذبنشانداده شد که میزان کلروفیلa وb و کلدرمیزان60 گرمسوپرجاذبودورآبیاری4 روزبیشترینافزایشرا داشتکهالبتهباسایرمیزان‌های60 گرمسوپرجاذباختلافمعنی‌داریمشاهدهنشد. میزان ترکیبات کاروتنوئیدی نیز در دوره‌های آبیاری 4 و 6 روز تحت تاثیر سوپر جاذب قرار نگرفت. .بیشترینمحتویپرولین در دورآبیاری 6 روزو میزان 60 گرمسوپرجاذب و کمترینمحتویرطوبتنسبیدر 6 روزو صفر گرمسوپرجاذب (شاهد)مشاهدهگردید. همچنین طبق نتایج بدست آمده بیشترینمحتویرطوبت نسبی با سایر دوره‌ها کهحاویسوپرجاذببودند،اختلافمعنی‌دارینداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

873 - نگاهی به تاریخچه و فیلوژنی گونه گل محمدی (Rosa × damascena)
مهرنوش پناهی

10.30495/ejmp.2023.1982473.1724

گونه گل محمدی (Rosa × damascena) از مهمترین گونه های تیره گل سرخیان (Rosaceae) در ایران است که در گـستره کوهـستانی ایـران از پهنه های غربی کشور تا کوهپایـه هـای مرکزی و شرقی تکثیر می یابد. این گونه به لحاظ کاربرد در صنایع دارویی و عطرسازی حائز اهمیت است. براساس مط چکیده کامل

گونه گل محمدی (Rosa × damascena) از مهمترین گونه های تیره گل سرخیان (Rosaceae) در ایران است که در گـستره کوهـستانی ایـران از پهنه های غربی کشور تا کوهپایـه هـای مرکزی و شرقی تکثیر می یابد. این گونه به لحاظ کاربرد در صنایع دارویی و عطرسازی حائز اهمیت است. براساس مطالعات گسترده ای که بر روی ژنوتیپ های این گونه در ایران صورت گرفته تنوع قابل ملاحظه ای مشاهده شده است و ایران به عنوان مرکزی دارای پتانسیل در ایجاد تنوع ژنتیکی و اصلاح ارقام این گونه می تواند درنظر گرفته شود. به نظر می رسد این گونه می تواند مهمترین جد مستقیم واریته های شمال غرب اروپایی بخشه Rosa در جنس Rosa بوده باشد که به صورت دورگی از سه گونه رز وحشی بوجود آمده و گونه R. moschata گونه والد مادری آسیایی آن است. طبق شواهد فسیل بدست آمده آسیا به عنوان ناحیه اجدادی برای جنس Rosa پیشنهاد می‌شود و بخش Synstylae از این جنس به عنوان قدیمی ترین گروه در حدود 30 میلیون سال پیش به سمت اروپا گسترش یافته است. فیلوژنی این جنس مشکل، نشان می دهد که ارایه تحلیلی در چارچوب تکاملی نیازمند مطالعات بیشتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

874 - استفاده از تکنیک‌های پردازش شیءپایه در مدل‌سازی تغییرات پوشش و کاربری‌ اراضی حاصل از رشد شهری در محدوده شهر مراغه
بختیار فیضی زاده علیرضا طاهری

کاربری اراضی می تواند به عنوان مفهومی ترکیبی از نظر فیزیکی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و اطلاعاتی از هر کشوری مورد توجه قرار گیرد. در حقیقت نقشه های کاربری اراضی دربرگیرندۀ روش استفاده از سطح زمین برای نیازهای مختلف انسانی هستند. با توجه به اینکه آگاهی از الگوهای کاربری ا چکیده کامل

کاربری اراضی می تواند به عنوان مفهومی ترکیبی از نظر فیزیکی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و اطلاعاتی از هر کشوری مورد توجه قرار گیرد. در حقیقت نقشه های کاربری اراضی دربرگیرندۀ روش استفاده از سطح زمین برای نیازهای مختلف انسانی هستند. با توجه به اینکه آگاهی از الگوهای کاربری اراضی و تغییرات آن در طول زمان، پیش‌نیازی برای استفاده مطلوب از سرمایۀ ملّی است، از این رو استخراج نقشه های کاربری اراضی و تغییرات مربوط به آنها به عنوان مهم ترین هدف در مدیریت اراضی می توانند مورد توجه قرار گیرند. در حال حاضر استفاده از فنآوری سنجش ازدور، بهترین وسیله در استخراج نقشه های مربوط به کاربری هاست. در این تحقیق با پردازش رقومی تصاویر سنجنده HDR ماهواره SPOT مربوط به سال 2005.م و همچنین تصاویر سنجنده AVNIR ماهواره AlOS مربوط به سال 2011.م نقشه‌های کاربری اراضی منطقه مورد مطالعه بر مبنای روش های پردازش شیءگرای تصاویر ماهواره ای استخراج شد. در این ارتباط مرحله پیش پردازش، بر روی تصاویر اعمال شد و در مرحله پردازش، بعد از آشکارسازی تصاویر براساس الگوریتم های شیءگرا طبقه بندی گردید. در این راستا در فرایند طبقه بندی از قابلیت تابع نزدیکترین همسایه و نیز الگوریتم طبقه بندی سلسله مراتبی بر مبنای روش پردازش شیءگرای تصاویر ماهواره ای و در محیط نرم‌افزار دانش پایه eCognition استفاده شده و طبقه بندی پس از طی مراحل مختلف پیاده گردید. برای ارزیابی نتایج نسبت به استخراج پارامترهای ارزیابی دقت اقدام شده و دقت نقشه کاربری اراضی برای تصویر سال 2005 معادل 84 و برای تصویر سال 2011 معادل 81 درصد برآورد شد. نتایج تحقیق حاضر برای برنامه ریزان و تصمیم‌گیران در راستای ارزیابی تغییرات کاربری اراضی و برنامه ریزی برای توسعه منطقه از اهمیت بالایی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

875 - تحولات کاربری اراضی شهر ملایر با بهره گیری از سنجش از دور
نوا نیکخو علیرضا ایلدرمی حمید نوری

فضای شهری مکان جغرافیایی پویایی است که در حال تغییر و تحول در طول زمان می باشد. بررسی این فضا جهت بهره برداری بهینه به ویژه در طرح توسعه ی فضای شهری در رابطه با کاربری اراضی و آمایش سرزمین، یکی از موضوعات مهم در حال حاضر می باشد. در این رابطه با استفاده از تکنولوژی سنجش چکیده کامل

فضای شهری مکان جغرافیایی پویایی است که در حال تغییر و تحول در طول زمان می باشد. بررسی این فضا جهت بهره برداری بهینه به ویژه در طرح توسعه ی فضای شهری در رابطه با کاربری اراضی و آمایش سرزمین، یکی از موضوعات مهم در حال حاضر می باشد. در این رابطه با استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، می توان تمامی داده های مورد نیاز را به دست آورد و نقشه های الگو و آینده نگری در فضای شهری را تهیه نمود تا بتوان برنامه ریزی دقیقی را به کار بست.در این پژوهش جهت تهیه ی نقشه ی کاربری اراضی شهر ملایر از داده های رقومی سنجنده های (1985)TM، (2000) +ETM و (2013) OLI لندست های 5، 7 و 8 استفاده شد. ابتدا تصاویر ماهواره ای با انتخاب تعدادی نقاط کنترل زمینی در نقشه Google Earth تصحیح هندسی شدند، مقادیر RMSeبه دست آمده برای تصاویر معادل 27/0 (سال 1985)، 52/0(سال 2000) و 25/0(سال 2013) پیکسل برآورد گردید. سپس با استفاده از الگوریتم طبقه بندی نظارت شده حداکثر احتمال نقشه های کاربری اراضی منطقه تهیه شد.نقشه ی کاربری اراضی منطقه با پنج طبقه ی مسکونی، کشاورزی آبی، کشاورزی دیم، مرتع و سایر کاربری ها تهیه شد و در نهایت مساحت کاربری ها از هر نقشه ی طبقه بندی شده استخراج گردید و روند تغییرات کاربری های اراضی با استفاده از روش تقابل، مقایسه و بررسی انجام گرفت. جهت ارزیابی صحت نتایج طبقه بندی، 25% نمونه های تعلیمی برداشت شده که در فرآیند طبقه بندی دخالت داده نشده بود، استفاده گردید. نتایج حاصل از طبقه بندی نشان داد که صحت کلی و ضریب کاپای به دست آمده با روش حداکثر احتمال به ترتیب معادل 52/94% و 11/93%(سال 1985)، 05/92% و 01/90%(سال 2000) و 61/94% و 19/93%(سال 2013) به دست آمد. نتایج نشان داد که تغییرات قابل ملاحظه ای در کاربری های اراضی محدوده ی مطالعاتی در یک بازه زمانی 28 ساله اتفاق افتاده که به تبع آن اراضی مسکونی و کشاورزی آبی به میزان 19/2% و 36/4% افزایش، کشاورزی دیم و مراتع به میزان38/2% و 08/6% کاهش یافسته است. به طور کلی بیش ترین تغییرات کاربری مربوط به اراضی مسکونی بوده و بیش ترین تغییرات به سمت غرب و شمال غرب شهر ملایر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

876 - Developing an English Textbook for Iranian Senior High School Students.
Hananeh Shabani Hossein Rahmanpanah Ahmad Mohseni

10.30495/jfl.2022.697352

Developing textbook material is a crucial component of any curriculum, which should be based on sound and systematic techniques. In a detailed view, considering the importance of knowing English not only as an international language but as the language of commerce, tech چکیده کامل

Developing textbook material is a crucial component of any curriculum, which should be based on sound and systematic techniques. In a detailed view, considering the importance of knowing English not only as an international language but as the language of commerce, tech and science, English course needs to be programmed efficiently to provide a suitable circumstance of learning for learners. In this regard, the present study is to develop a new English textbook for Iranian Senior High Schools to provide an opportunity for high school students as well as teachers to be actively engaged in the text, questions, and images of the textbook based on William Rummy’s Technique to keep up with the developments of the field. The results of the study demonstrate demonstrates that the involvement index is appropriate enough to actively engage the learners in the newly developed English textbook. That is, the texts, questions, and images within the textbook are suitably developed to engage the students actively. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

877 - Mediated Learning Experience as a Multi-Dimensional Approach in ELT: A Meticulous and Elaborate Taxonomy
Effat Hadidi Zavareh Abdollah Baradaran Bahram Mowlaie

10.30495/jfl.2023.699971

This article tries to delineate different aspects of Mediated Learning Experience (MLE) in detail: MLE as a model of learning in psychology, MLE as a dynamic assessment methodology, and MLE as a basis for designing a course. This article tries to delineate different asp چکیده کامل

This article tries to delineate different aspects of Mediated Learning Experience (MLE) in detail: MLE as a model of learning in psychology, MLE as a dynamic assessment methodology, and MLE as a basis for designing a course. This article tries to delineate different aspects of Mediated Learning Experience (MLE) in detail: MLE as a model of learning in psychology, MLE as a dynamic assessment methodology, and MLE as a basis for designing a course. MLE, well-known as Feuerstein's theory, is presented as a model of learning in psychology for enhancing cognitive functioning and problem-solving skills in children with cognitive challenges. Some other studies and scholars such as Poehner (2008) consider MLE as a dynamic assessment methodology because in dynamic assessment, assistance emerges from the interaction between the mediator and the learner. The other studies look at MLE as a holistic and integrative approach which is able to prepare a course. Definition of MLE principles and a meticulous and elaborate analysis of the first five MLE principles in different studies, entitled as MLE Taxonomy, are presented in a table at the end of the article. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

878 - Effect of Synchronous Virtual Learning Environment on Reading Comprehension of Undergraduate EFL Students
Javad Akbari Hossein Heidari Tabrizi Azizeh Chalak

10.30495/jfl.2023.703270

Virtual learning has been defined as any system of education and instruction that brings together participants who are separated by geographical distances or time. Significantly, in a virtual learning environment, interactive telecommunications systems are utilized to c چکیده کامل

Virtual learning has been defined as any system of education and instruction that brings together participants who are separated by geographical distances or time. Significantly, in a virtual learning environment, interactive telecommunications systems are utilized to connect learners, resources, and instructors. As such, the present study sought to investigate the possible effect of a synchronous virtual learning environment on the reading comprehension of undergraduate EFL university students. To this end, from the population of students majoring in English translation at Islamic Azad University, Isfahan, Iran, one control group, and one experimental group were non-probabilistically selected based on their availability. Indeed, thirty students were chosen for the control group and thirty students were nominated for the experimental group. Live interactive teaching rooms were utilized in the experimental group during the term, whereas asynchronous instructional practices were adopted in the control group within the study. According to the results of paired samples t-test, the experimental group, which was instructed by live interactive teaching rooms over the term, had better performance at the end of the period as compared to the beginning of the term. Moreover, the independent samples t-test showed that the students' scores on the post-test in the experimental group were higher than those of the control group. Evidently, the results of the present study may have practical implications for EFL teachers, online instructors, distance education programmers, materials developers, and syllabus designers. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

879 - بازتاب و مقایسه وجوه اقتصادی زندگیِ اجتماعی ایرانیان( قرن ششم هجری- دوره سلجوقیان) در متون «راحه الصدور و آیه السرور»،« چهارمقاله»،« فارسنامه»
فرهاد پروانه لیدا شمشیری رسول رستمی

زندگی اجتماعیِ ایرانیان در چهار مقوله ی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی قابل برّرسی و تعمّق است. این نوشتار به برّرسی مقایسه ای وجوه اقتصادی زندگی اجتماعیِ ایرانیان(دوره سلجوقیان) در سه اثر" راحه الصدور، چهارمقاله و فارسنامه" پرداخته است. و پاسخی است بر این پرسش که متو چکیده کامل

زندگی اجتماعیِ ایرانیان در چهار مقوله ی سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی قابل برّرسی و تعمّق است. این نوشتار به برّرسی مقایسه ای وجوه اقتصادی زندگی اجتماعیِ ایرانیان(دوره سلجوقیان) در سه اثر" راحه الصدور، چهارمقاله و فارسنامه" پرداخته است. و پاسخی است بر این پرسش که متون منتخب مورد نظر چه گستره ای از مقولات مرتبط به وجوه اقتصادی زندگیِ اجتماعی ایرانیان را در بر می گیرند؟ نگارنده در این مقاله به بیان کامل وجوه اقتصادی در سه اثر ومقایسه آن ها کوشیده است. روش انجام این پژوهش، توصیفی و تحلیلی می باشد. ودر صدد آن است که متن این سه اثر که در ابواب مختلف زندگی ایرانیان، تألیف شده را مورد مطالعه قرار داده ، سپس داده های به دست آمده را به صورتی منظم و مرتب در عرصة اقتصادی برّرسی کند. نتیجة حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که در هر سه اثر، به مقولات اقتصادی دوران سلجوقیان پرداخته شده است اما در مقایسه، متن کتاب راحه الصدور ، بیشترین وجوه اقتصادی زندگی اجتماعی ِایرانیان قرن ششم هجری، را به تصویر کشیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

880 - نظام شهرسازی و توسعه شهری در ایران دوره ساسانی ( 651-224.م)
محمدمهدی جهان پرور زهرا جهان پرور

شهر و شهرسازی یکی از ویژگی‌های تمدن بشری به شمار می‌رود. این پدیده از دو عنصر انسانی و ایدئولوژیکی به وجود آمده و بازتاب اوضاع و احوال اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر فضای جامعه است که به مرور در بستر زمان تحول یافته است. شهرسازی و توسعه شهری در دوره ساسانی یکی چکیده کامل

شهر و شهرسازی یکی از ویژگی‌های تمدن بشری به شمار می‌رود. این پدیده از دو عنصر انسانی و ایدئولوژیکی به وجود آمده و بازتاب اوضاع و احوال اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی حاکم بر فضای جامعه است که به مرور در بستر زمان تحول یافته است. شهرسازی و توسعه شهری در دوره ساسانی یکی از مهمترین این تحولات است که در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته و هدف از آن شناخت عوامل مؤثر بر بافت و الگوی شهری، مطالعه فضای کالبدی شهر و کارکردهای آن و نیز بررسی رابطه احداث شهر با اعتقادات جامعه عصر ساسانی است. در این پژوهش تحلیلی با بهره‌مندی از داده‌ها و اطلاعات اسنادی و کتابخانه‌ای، شهر و نظام شهر سازی ایران دوره ساسانی مورد مطالعه و واکاوی قرار گرفته است و به اقتضای شرایط زیست بوم، نوعی همطرازی در سبک شهرسازی ایرانیان دوره مذکور با مؤلفه‌های زیست محیطی و ایدئولوژیکی پدید آمده که علاوه بر رشد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی، رونق اقتصادی را نیز در پی داشته است که می‌توان از این تجارب در شرایط کنونی بهره برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

881 - بررسی راه‌ها و رباط‌های نیشابور پس از اسلام تا حمله مغول بر اساس منابع تاریخی و سفرنامه‌ها (قرن 1 تا 6 هجری)
الهه رضانژاد یزدی عالیه جهانیان

گسترش سرزمین‌های اسلامی و نیازهای مسلمانان شرایطی را فراهم می‌کرد که این سرزمین‌ها باهم ارتباط برقرار کنند به‌طورقطع راه و رباط و کاروانسرا یکی از مسائلی بود که می‌توانست بخشی از این مهم را برآورده سازد. در سرزمین‌های اسلامی راه ابریشم، به‌عنوان شاهراه نقشی حیاتی بین شر چکیده کامل

گسترش سرزمین‌های اسلامی و نیازهای مسلمانان شرایطی را فراهم می‌کرد که این سرزمین‌ها باهم ارتباط برقرار کنند به‌طورقطع راه و رباط و کاروانسرا یکی از مسائلی بود که می‌توانست بخشی از این مهم را برآورده سازد. در سرزمین‌های اسلامی راه ابریشم، به‌عنوان شاهراه نقشی حیاتی بین شرق و غرب داشت و در کنار این شاهراه، راه‌های فرعی فراوانی صورت گرفت و همچنین شهرهای مهمی که بر سر این راه‌ها قرار گرفتند، به‌طورقطع یکی از این شهرها نیشابور بود که در شرق ابر شهرش نامیدند. موقعیت جغرافیایی و آب و هوایی نیشابور کمک کرد که این راه‌ها در شرق به نیشابور ختم شوند و ازآنجا به دیگر مناطق تا حمله مغول تداوم یابد و به‌نوعی پس از حمله مغول تا دوران قاجار. مقاله حاضر باهدف آشنایی با راه و رباط‌های نیشابور به روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای تدوین‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد راه‌ها پیش از شکل‌گیری نیشابور چه در پیش از اسلام و چه در دوره اسلامی در مسیر مبادلات تجاری و مراودات انسانی مورداستفاده قرار می‌گرفتند اما مراکز جمعیتی همچون نیشابور نیز بر رونق و اهمیت این راه‌ها و به‌خصوص راه ابریشم افزوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

882 - تاریخ نویسی محلی دوره ناصری باتکیه برشاخص‌های تاریخ محلی فارس
رسول مظاهری سهیلا ترابی فارسانی شکوه اعرابی هاشمی

تاریخ‌نگاری محلی دوره قاجار، تحت تاثیر تحولات سیاسی-اجتماعی این دوره دگرگونی‌هایی یافت. علاوه بر طرح مباحث کلی تاریخ نگاری محلی دردوره ناصری در این راستا به شاخصه‌های کتب تاریخ محلی فارس در دوره ناصری پرداخته می‌شود و ضمن معرفی کتب تاریخ محلی دوره ناصری، شاخصه‌های سه اث چکیده کامل

تاریخ‌نگاری محلی دوره قاجار، تحت تاثیر تحولات سیاسی-اجتماعی این دوره دگرگونی‌هایی یافت. علاوه بر طرح مباحث کلی تاریخ نگاری محلی دردوره ناصری در این راستا به شاخصه‌های کتب تاریخ محلی فارس در دوره ناصری پرداخته می‌شود و ضمن معرفی کتب تاریخ محلی دوره ناصری، شاخصه‌های سه اثر تاریخ محلی فارس (فارسنامه ناصری، نزهتالاخبار و آثار عجم) را با چهار عنوانِ پیوند تاریخ و جغرافیا، نگرش ملی در تاریخنگاری محلی فارس، نگرش مورخان نسبت به حکومت و تنوع منابع و بهرهگیری از آثار اروپائیان مورد بررسی قرار می‌گیرد. هدف این پژوهش آن است که تاریخ‌های محلی فارس در دوران ناصری به چه شاخصه‌هایی دست یافتند و نویسندگان آنها به چه موضوعاتی توجه کردند. این پژوهش با استفاده از روش کتابخانه‌ای و با شیوه توصیفی- تحلیلی به بررسی داده‌ها پرداخته است.دستاورد این پژوهش حاکی از آن است که تاریخهای محلی فارس در این دوره در بیشتر شاخصه‌ها اشتراکات فراوانی دارند و بعضی از آنها مانند آثار عجم در بعضی شاخصه‌ها همچون نگرش به مسائل سیاسی و حکومتی و تاریخ‌نگاری محلی با نگرش ملی متمایز به نظر می‌رسد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

883 - سیر تحولات جغرافیای تاریخی شهر آمل از صدر اسلام تا انتهای دوران قاجار با اتکا به شواهد باستان شناختی و منابع مکتوب تاریخی
مریم بطحایی محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار محمد مرتضایی

چکیدهآمل یکی از شهرهای قدیمی و مهم طبرستان از پیش از اسلام تا به امروز می باشد، که به دلیل قرارگیری برراه‌های ارتباطی و موقعیت جغرافیایی مناسب نقشی کلیدی در تحولات سیاسی، اقتصادی و مناسبات فرهنگی شمال ایران ایفا نموده است. با وجود این که منابع مکتوب، اطلاعات ارزشمندی از چکیده کامل

چکیدهآمل یکی از شهرهای قدیمی و مهم طبرستان از پیش از اسلام تا به امروز می باشد، که به دلیل قرارگیری برراه‌های ارتباطی و موقعیت جغرافیایی مناسب نقشی کلیدی در تحولات سیاسی، اقتصادی و مناسبات فرهنگی شمال ایران ایفا نموده است. با وجود این که منابع مکتوب، اطلاعات ارزشمندی از این شهر ارائه می‌دهند، سوالات زیادی درباره تاثیر وقایع تاریخی و سیاسی بر توسعه و تغییرات در ادوار مختلف باقی‌مانده است. در پاسخ به این سوالات نگارندگان مصمم شدند تا ضمن بهره‌گیری از منابع مکتوب، روند شکل‌گیری و تحولات آن را مشخص و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. موضوع مطالعاتی پژوهش حاضر، تحولات جغرافیای تاریخی شهر آمل از صدر اسلام تا انتهای دوره قاجار می‌باشد. هدف این پژوهش، شناخت و بررسی تحولات از طریق بررسی متون ثبت شده مورخین و جهانگردان است. اصلی‌ترین پرسش مطرح شده، رویدادهای اثرگذار بعد از ورود اسلام به آمل چه بوده و جغرافیای تاریخی مکتوب شامل چه بخش‌هایی است. مقاله پیش رو در بر دارنده اسناد، مدارک و متون از صدر اسلام تا انتهای دوره قاجار است. روش تحقیقی این مقاله تاریخی-توصیفی-تطبیقی است. از مهم‌ترین نتایج بدست آمده، ورود اسلام در مورخه 30 ه.ق ، فراز و نشیب تا حمله مغولان و تیمور ، اهمیت جغرافیایی و مذهبی در دوره صفوی ، مرکز تجارت و ساخت و ساز ادوات جنگی در دوره افشاریه و زندیه و جایگاه ویژه در دوره قاجار می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

884 - مشروعیت خواهی مذهبی در دوران قاجار ، مؤلفه ها و پیامدهای آن در عصرناصرالدین شاه
فریدون جعفری رضا شعبانی صمغ آبادی غلامحسین زرگری نژاد

مطالعه تحولات دوره‌ی قاجار و حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار، حاکی از تعامل، تضاد و تنش میان نهاد حکومت با علمای مذهبی است. علت این مسئله را باید در دغدغه مشروعیت‌خواهی مذهبی شاهان قاجار، اهمیت وجود نظام سیاسی در راستای تأمین امنیت جامعه و همراهی شاهان قاجار با فرهنگ مذهبی حا چکیده کامل

مطالعه تحولات دوره‌ی قاجار و حکومت ناصرالدین‌شاه قاجار، حاکی از تعامل، تضاد و تنش میان نهاد حکومت با علمای مذهبی است. علت این مسئله را باید در دغدغه مشروعیت‌خواهی مذهبی شاهان قاجار، اهمیت وجود نظام سیاسی در راستای تأمین امنیت جامعه و همراهی شاهان قاجار با فرهنگ مذهبی حاکم بر جامعه ایران جستجو کرد. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و با تکیه بر اسناد آرشیوی و داده‌های کتابخانه‌ای در صدد پاسخ‌گویی به این مسئله است. فرضیه‌ای که در این راستا مطرح می‌گردد، حاکی از این است که یکی از اهرم‌های اصلی سازنده مشروعیت حکومت در ایرانِ دوره اسلامی، همراهی ساختار سیاسی با انگاره‌های مذهبی حاکم بر جامعه و حمایت از آن بوده است. شاهان قاجار کوشیدند تا با اتخاذ سیاست‌های خرد و کلان، همراهی خود را با فضای فرهنگی نشان داده و فقدان‌های موجود در منابع متعدد سازنده مشروعیت مذهبی را با توجه خود به این بُعد از مشروعیت پوشش دهند. بررسی رویکرد ناصرالدین شاه به مذهب و علمای مذهبی نشان‌دهنده این مسئله است که وی نه تنها برای کسب مشروعیت مذهبی همواره با فضای فرهنگی جامعه حرکت کرده است بلکه در برخی مواقع نیز در این راه افراط را در پیش گرفته است که خود پیامدهای باژگونه‌ای در فضای سیاسی و اجتماعی جامعه داشت. سیاست مذهبی او از اقداماتی چون اعطای القاب و عناوین و مشاغل دولتی تا برگزاری نمایش‌های مذهبی متغیّر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

885 - راهبرد امام علی (ع) در برابر جریان‌ فکری شیفتگان شیخین در دوره خلافت
سید محسن شریفی شکرالله خاکرند

جریان‌ فکری شیفتگان شیخین که از آنان به عنوان طرفدار مکتب خلفای نخستین نیز یاد می‌شود، یکی از مهمترین‌ جریان‌های فکری دوره حکومت امام علی (ع) محسوب می‌شود که برآیندی از اندیشه و رفتار خلفای نخستین در طول 25 سال خلافت می‌باشد. پرسش اساسی این پژوهش این است که راهبرد امام چکیده کامل

جریان‌ فکری شیفتگان شیخین که از آنان به عنوان طرفدار مکتب خلفای نخستین نیز یاد می‌شود، یکی از مهمترین‌ جریان‌های فکری دوره حکومت امام علی (ع) محسوب می‌شود که برآیندی از اندیشه و رفتار خلفای نخستین در طول 25 سال خلافت می‌باشد. پرسش اساسی این پژوهش این است که راهبرد امام در برابر این جریان فکری چه بود که لازمه آن شناخت ماهیت و ویژگی اندیشه‌ای این جریان و نمودهای عینی آن در جامعه است. ارائه اسلوب و مبنایی منطقی از نحوه برخورد امام با این جریان فکری با تاکید بر شرایط تاریخی و اجتماعی جامعه از اهداف این تحقیق است که بیانگر اشراف کامل آن حضرت بر جامعه زمان خود می‌باشد. برای پاسخ به این پرسش از روش توصیفی تاریخی همراه با تحلیل محتوایی متون استفاده می‌شود، چون از گونه تحقیقات تاریخی است که بر اساس سیره و تاریخ انجام می‌شود و به مسائل جریانشناسی و شناخت جامعه نیز نظر دارد. فرضیه این تحقیق بر این مطلب استوار است که امام در ابتدای حکومت به خاطر تاثیرگذاری اندیشه شیخین در جامعه اسلامی نمی‌توانسته به صراحت از مکتب شیخین انتقاد نماید. با این همه یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد، امام در نیمه دوم حکومتش توانسته نقدهای جدی خود را نسبت به اندیشه و رفتار شیخین ابراز نماید وبه خاطر شرایط خاص و البته اثبات جایگاه خود نزد مسلمانان نه تنها واکنش تندی در برابر نظر آن حضرت صورت نگرفته است، بلکه به نظر می‌رسد، جامعه اسلامی وحتی گروه طرفدار مکتب خلفا این انتقادات را به صورت ضمنی پذیرفته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

886 - بررسی تاریخی اجتماعی رویدادهای دوران پهلوی در آثار داستانی آل احمد
مریم جعفری آرش مشفقی عزیز حجاجی کهجوق

در سـال‌هـای آغـازین سـلطنت پهلوی و اجـرای اصلاحات تقلیدی مورد نظر رضاخان، به حوزۀ داستان، رمان و رمان-نویسی اقبال بیشتری نشان داده شد ولی به تریج و با آشکارشدن نواقص و کاستی‌های این اصلاحات در این دوره، ادبیات و نـوع ادبی رمان به ابزاری برای انتقاد از وضعیت آن زمان بدل چکیده کامل

در سـال‌هـای آغـازین سـلطنت پهلوی و اجـرای اصلاحات تقلیدی مورد نظر رضاخان، به حوزۀ داستان، رمان و رمان-نویسی اقبال بیشتری نشان داده شد ولی به تریج و با آشکارشدن نواقص و کاستی‌های این اصلاحات در این دوره، ادبیات و نـوع ادبی رمان به ابزاری برای انتقاد از وضعیت آن زمان بدل گشت. رضاشاه در این دوران که کشور دورۀ سنت به مدرنیته را تجربه می کرد، سعی نمود با تشکیل دولتی مقتدر و قوی وتقلید از کشورهای غربی، حوزه های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، قضایی، و آموزشی کشور را سروسامان دهد. هدف از انجام این مقاله بررسی تاریخی اجتماعی رویدادهای دوران پهلوی در آثار داستانی آل احمد است که به روش کتابخانه ای و به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی صورت گرفته است. حاصل پژوهش نشان می دهد که اقدامات اصلاحی پادشاهی پهلوی در حوزه های مختلف کشور، به آثار، نتـایج و واکـنش‌هـای مختلفی منتج گشت. در میان متـون ادبی، بخصوص رمان به دلیل ساختار و ویژگی های خاص خود این اوضاع را بازتاب می دهد. از این منظر آثار داستانی آل احمد به خوبی اوضاع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و فرهنگی این دوره را منعکس کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

887 - طب در دوره عباسی و تأثیر آن بر تمدن مغرب زمین
بتول ربیعی بشری دلریش الهام ملک زاده کوروش فتحی

از جمله آثار تمدنی مهم متاثر از اسلام، پزشکی در قالب آموزه‌هایی است که به طب اسلامی موسوم است. دورۀ عباسی به عنوان دورۀ طلایی جهان اسلام، در علوم مختلف از جمله طب شاهد تغییر و تحولات عمده‌ای بود .در نتیجۀ اقبال خلافت عباسی به طب، استفاده از متون طبی به زبان‌های مختلف عل چکیده کامل

از جمله آثار تمدنی مهم متاثر از اسلام، پزشکی در قالب آموزه‌هایی است که به طب اسلامی موسوم است. دورۀ عباسی به عنوان دورۀ طلایی جهان اسلام، در علوم مختلف از جمله طب شاهد تغییر و تحولات عمده‌ای بود .در نتیجۀ اقبال خلافت عباسی به طب، استفاده از متون طبی به زبان‌های مختلف علمی آن روزگار از جمله میراث پزشکی یونان و روم بود که در قالب ترجمه‌های متعدد به جهش قابل توجه طب اسلامی انجامید. از سویی درتلاش خلافت اسلامی جهت توسعۀ قلمرو نفوذ خود، به مرور سیطرۀ طب اسلامی در کشورهای اروپایی با تدریس و ترجمه آثار دانشمندان مسلمان از جمله رازی و ابن سینا را در پی داشت. مقالۀ حاضر تلاش می‌کند روند اثرگذاری طب اسلامی دورۀ عباسی را بر تمدن مغرب زمین مورد بررسی قرار دهد. با طرح این سوال اصلی که طب اسلامی دورۀ عباسی چه ویژگی‌هایی داشته و تاًثیرات خود بر تمدن مغرب زمین را چگونه اعمال کرده است؟ روش پژوهش مقاله نیز مبتنی بر تحقیق توصیفی و تحلیلی با شیوۀ کتابخانه‌ای است. نتیجۀ حاصل از پژوهش نیز حاکی از این نکته است که دورۀ خلافت اسلامی نه تنها از ادوار درخشان بالندگی این رشته از علوم است، بلکه نقطۀ اوجی از نفوذ و قلمروی گستردۀ علمی جهان اسلام در مغرب زمین به شمار می‌رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

888 - هم‌نشینی آب و آتش در بناهای مذهبی دوره ساسانی
پریا دواچی کمال‌الدین نیکنامی سجاد علی‌بیگی

بررسی‌ها نشان می‌دهد که آتشکده‌های دوره ساسانی تمایل زیادی به قرارگیری در کنار منابع آب نظیر رودخانه‌ها و چشمه‌ها دارند. شاید در ظاهر نتوان به صراحت الزام وجود منابع آبی در کنار نیایشگاه‌های دوره ساسانی را تأیید کرد، ولی با بررسی مکان قرارگیری نیایشگاه‌ها درمی‌یابیم که چکیده کامل

بررسی‌ها نشان می‌دهد که آتشکده‌های دوره ساسانی تمایل زیادی به قرارگیری در کنار منابع آب نظیر رودخانه‌ها و چشمه‌ها دارند. شاید در ظاهر نتوان به صراحت الزام وجود منابع آبی در کنار نیایشگاه‌های دوره ساسانی را تأیید کرد، ولی با بررسی مکان قرارگیری نیایشگاه‌ها درمی‌یابیم که بیشتر آنها در نزدیکی منابع آبی احداث گردیده‌اند و یا با طی کردن مسافتی کوتاه به منابع آبی دست پیدا می‌کنند و یا در برخی موارد در کنار آتشکده‌ها بنایی برای گرامی‌داشت آ‌ب نیز ساخته می‌شده است. با وجود فقدانِ اطلاعات در توصیف معماری نیایشگاه‌ها در متون دینی نظیر اوستا، ممکن است بتوان از طریق تطبیق نوشته‌های این کتاب در رابطه با جایگاه ایزدانی چون آناهیتا با بناهای به جا مانده از دوره ساسانی مانند آتشکده‌ها، به شناختی در رابطه با بناهای مرتبط با نیایش آب و آتش در این دوره دست یافت. این پژوهش با هدف پاسخ به این پرسش که آیا ساخت نیایشگاه‌های مرتبط با آتش در دوره ساسانی در کنار منابع آبی دلایل دینی داشته است یا خیر؟، با شیوه اسنادی و با استناد به شواهد باستان‌شناختی، تلاش دارد تا دلایل ساخت نیایشگاه‌های مرتبط با آتش در کنار منابع آب را مورد بررسی قرار دهد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که در بیشتر موارد بنایی مختص به نیایش آب ساخته نمی‌شد و نیایش آب در کنار منابع آب انجام می‌گرفت که از این نظر نزدیکی بناهای مرتبط با آتش به منابع آب نشانی از دلایل مذهبی انتخاب مکانی آتشکده‌ها و نزدیکی به منابع آب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

889 - نماد مذهبی در مراسم تاجگذاری شاهان ساسانی
دکتر نادر میر سعیدی فاطمه داود آبادی فتانه یوسفی

چکیده سلسله ساسانیان ،بنیان گذار رستاخیز فرهنگی عظیمی بود که بر دین وآداب ملی تکیه داشت . بقایای ویرانه های عظیم کاخ ها ،شهرها، کتیبه ها و نقوشی که از آن ها در سینه صخره ها ودرون غارها به جا مانده وظروف زینت آلات گرانبها ی سیمین وزرین موزه ها ی جهان بهترین نشانه آث چکیده کامل

چکیده سلسله ساسانیان ،بنیان گذار رستاخیز فرهنگی عظیمی بود که بر دین وآداب ملی تکیه داشت . بقایای ویرانه های عظیم کاخ ها ،شهرها، کتیبه ها و نقوشی که از آن ها در سینه صخره ها ودرون غارها به جا مانده وظروف زینت آلات گرانبها ی سیمین وزرین موزه ها ی جهان بهترین نشانه آثارهنری تمدن عالی آنان است. هدف عمده در این مقاله با بررسی مراسم تاجگذاری تمامی شاهان ساسانی از لحاظ شکلتاج ها ، مراسم مذهبی وکسانی که در این مراسم شرکت داشته اند و نقش باورها و اعتقادات ساسانیان است .با بررسی آثار و شواهد و مطالب و مدارک موجود، این نتیجه به دست می آید که هر پادشاه دوره ساسانی ،برای بدست آوردن تخت شاهی مراسم ویژه و با شکوهی در روز های خاص و مقدس ایرانیان آن زمان که روز مهرگان و روز نوروز بوده است ، انجام می گرفته است و یا بعضی نیز برای بدست آوردن تاج و تخت شاهی مدتها می جنگیدند تا بتوانند تاج شاهی را بر سر بگذارند.اعتقادی که در دوره ساسانی بوده است ،این که شاهان این منزلت پادشاهی را از ایزدان می گرفتند و با عهد و پیمان و گرفتن حلقه از ایزدان، نماینده آنها در مملکت می شدند. واژگان کلیدی : مراسم دوره ساسانی، شاهان ساسانی، نماد مذهبی، ساسانیان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

890 - بررسی اهداف تاریخ‌نگاری و نحوه مشروعیت بخشی مورخان در دیباچه های تواریخ سلسله ای و مذهبی از دوره شاه عباس اول تا پایان حکومت صفویان
حسین قاسمی سیما رحمانی فر

چکیده: یکی از اجزای مهم نسخ خطی تاریخی، دیباچه های آن ها است که می توان با بررسی آن ، به اطلاعات ارزشمندی درباره ی مورخ، نوع نگاه او به حوادث تاریخی، و چگونگی نگرش اهل فن به تاریخ و فلسفه و چیستی آن دست یافت. از آن جا که از دوران شاه عباس اول تا پایان دوره ی صفویه، م چکیده کامل

چکیده: یکی از اجزای مهم نسخ خطی تاریخی، دیباچه های آن ها است که می توان با بررسی آن ، به اطلاعات ارزشمندی درباره ی مورخ، نوع نگاه او به حوادث تاریخی، و چگونگی نگرش اهل فن به تاریخ و فلسفه و چیستی آن دست یافت. از آن جا که از دوران شاه عباس اول تا پایان دوره ی صفویه، متون تاریخی قابل توجهی باقی مانده است، با بررسی دیباچه های نسخ خطی این دوره-که با تحولات چشمگیری از لحاظ تاریخی، فرهنگی و سیاسی همراه بوده-می توان به درک عمیق تری از نگاه مورخین به تاریخ و هدف تاریخ نگاری در یک دوره تاریخ ساز نائل شد. هدف پژوهش حاضر، استخراج و مقایسه اطلاعاتی از دیباچه این نسخ، در خصوص نوع نگاه مورخین تواریخ سلسله ای و مذهبی به تاریخ و فلسفه آن، و چگونگی مشروعیت بخشی آنان به پادشاهان و زمامداران زمانه است. از این طریق، می توان چشم اندازی از اوضاع و شرایط فرهنگی حاکم بر فن تاریخ نگاری ارائه نمود؛ و پاسخی برای این سؤال یافت که فرمانروایان زمانه و مؤلفین کتب تاریخی، هر یک چه هدفی از سفارش و نگارش یک اثر تاریخی داشته اند؟ و این اهداف در کتب تاریخی سلسله ای و مذهبی چه اشتراکات و تفاوت هایی دارد و چرا؟ واژگان کلیدی: دیباچه، نسخه های خطی تاریخی، تواریخ سلسله ای، تواریخ عمومی، دوره صفویه پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

891 - چگونگی پیدایش و تحول منصب حجابت، کتابت و وزارت از ابتدا تا پیش از خلافت عباسیان
محمد باغستانی کوزه گر سارا زمانی رنجبر گرمرودی

چکیده وزیر در لغت به معنای معاون و مددکار می باشد و در اصطلاح، واسطه میان پادشاه و مردم است و به فردی که بارسنگین مملکت را عهده دار است گفته می شود. ظاهراً وزیر در برداشتن بار سلطنت و ریاست با سلطان متفق می باشد، بنابراین به این لقب، ملقب شده است. این عنوان در طب چکیده کامل

چکیده وزیر در لغت به معنای معاون و مددکار می باشد و در اصطلاح، واسطه میان پادشاه و مردم است و به فردی که بارسنگین مملکت را عهده دار است گفته می شود. ظاهراً وزیر در برداشتن بار سلطنت و ریاست با سلطان متفق می باشد، بنابراین به این لقب، ملقب شده است. این عنوان در طبقات اجتماعی دوران ایران عصر ساسانیان وجود داشت. سپس در صدر اسلام به کار رفت. در زمان امویان نیز مفهوم وزیر بیشتر به معنای دینی آن به کار می رفت و وزیران در این دوره، به وزیر معروف نبودند و به عنوان کاتب و مشاور برای خلیفه بودند.این منصب تا زمان روی کار آمدن عباسیان عنوانرسمی نداشت. این پژوهش درصدد تبیین و چگونگی نقش،کارکرد و تحولات مقام حجابت،کتابت و وزارت از ابتدا تا پیش از خلافت عباسیان است و تلاش می کند که برای این سوال اصلی، پاسخ هایی احتمالی ارائه دهد: سیرتفاوت معنا، کارکرد و تحولات منصب وزارت از ابتدا تا پیش از خلافت عباسیان چگونه بوده است؟ واژگان کلیدی : حجابت، کتابت، وزارت، دوره پیامبر(ص)، خلفای راشدین، امویان پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

892 - خط شناسی و تاریخ خطوط در دوره اسلامی
دکتر امیرتیمور رفیعی لیلا کاویانی اسکندری مهرناز کاویانی اسکندری

چکیده "ن والقلم و ما یسطرون"آغازی بود برای پیدایش خطوط اسلامی چرا که ارزش والای خوشنویسی را به مسلمانان نمایاند، آنچه امروزه آنرا خطوط دوره اسلامی می نامیم پیوستگی عمیقی با نگارش و زبان عربی و پهلوی دارد، بالاخص نگارش کوفی که الفبای آن از الفبای پهلوی نشأت چکیده کامل

چکیده "ن والقلم و ما یسطرون"آغازی بود برای پیدایش خطوط اسلامی چرا که ارزش والای خوشنویسی را به مسلمانان نمایاند، آنچه امروزه آنرا خطوط دوره اسلامی می نامیم پیوستگی عمیقی با نگارش و زبان عربی و پهلوی دارد، بالاخص نگارش کوفی که الفبای آن از الفبای پهلوی نشأت گرفته است.تا اوایل قرن هشتم هجری خطوط متداول در ممالک اسلامی معروف به اقلام شش گانه بود.در رابطه با هر خط با ویژگیهائی روبرو میشویم که به دو دسته اصلی(جلی وخفی-سواد و بیاض-سطح و دور)و فرعی (نگارش خاص حروف)تقسیم بندی میشوند.در این پژوهش اشکال خطوط ستّه و علت نامگذاری این خطوط و معرفی پاره ای از خطوط فرعیمورد بررسی قرار میگیرد. واژگان کلیدی :خطوط ستّه، زبان عربی، دوره اسلامی، خط شناسی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

893 - مناسبات شاهنشاهی ساسانی با اعراب بدوی (224-531م)
دکتر سیداصغر محمودآبادی دکتر مصطفی پیرمرادیان سمیه بختیاری

چکیده هنوز از پیدایی حکومت اسلامی چندین دهه نگذشته بود که اعراب توانستند تاریخ دو امپراتوری بزرگ در شرق (ایران) و غرب (روم) جهان را متحول سازند. آنان در شرق با درهم شکستن امپراتوری ساسانی، صفحه جدیدی از تاریخ ایران را رقم زدند که آغازگر عصر ایران اسلامی و پایان بخش عصر چکیده کامل

چکیده هنوز از پیدایی حکومت اسلامی چندین دهه نگذشته بود که اعراب توانستند تاریخ دو امپراتوری بزرگ در شرق (ایران) و غرب (روم) جهان را متحول سازند. آنان در شرق با درهم شکستن امپراتوری ساسانی، صفحه جدیدی از تاریخ ایران را رقم زدند که آغازگر عصر ایران اسلامی و پایان بخش عصر ایران باستانی بود. سقوط این امپراتوری عظیم و سازمان یافته‌ی چهارصد ساله بدست قومی گمنام که هنوز قریب بیست سال از جستن ایشان از دنیای جهالت به فضای اسلامی نمی گذشت؛ مورخان و محققان تاریخ ایران را برآن داشته تا با نگاهی ژرف و تحلیلی به روابط و مناسبات امپراتوری ساسانی با اعراب بپردازند. این مقاله با محوریت بررسی چگونگی مناسبات دولت ساسانی با اعراب جزیره العرب از دوره اردشیر بابکان تا آغاز سلطنت خسروانوشیروان؛ درصدد دسترسی به خصوصیات و شرایط حاکم بر روابط دولت ساسانی با اعراب بدوی است؛ تا از این منظر چگونگی و چرایی نتایج حاصل از این روابط تحلیل و تبیین گردد. واژگان کلیدی: اعراب بدوی، امپراتوری ساسانی، ایران دوره ساسانی، جزیره العرب، حیره. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

894 - نوسازی نظام آبیاری سنتی در غرب ایران: دورۀ پهلوی
شایان کرمی

برنامه نوسازی دورۀ پهلوی نظام کهنسال آبیاری سنتی را دستخوش تغییر و تحول کرد. پیامدهای نوسازی نظام آبیاریسنتی در غرب ایران مسئلۀ اصلی مقاله حاضر است. ضمن بررسی این مسئله، تحلیل چرایی نوسازی و تبیین شرایطراهبردی برنامه نوسازی نظام آبیاری نیز از اهداف جانبی این پژوهش است چکیده کامل

برنامه نوسازی دورۀ پهلوی نظام کهنسال آبیاری سنتی را دستخوش تغییر و تحول کرد. پیامدهای نوسازی نظام آبیاریسنتی در غرب ایران مسئلۀ اصلی مقاله حاضر است. ضمن بررسی این مسئله، تحلیل چرایی نوسازی و تبیین شرایطراهبردی برنامه نوسازی نظام آبیاری نیز از اهداف جانبی این پژوهش است. پژوهش حاضر رویکردی کیفی دارد. دادههااز آرشیو اسناد و سایر منابع کتابخانهای، بر اساس نمونهگیری هدفمند، گردآوری شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها ازروش گراندد تئوری استفاده شده است. یافتهها نشان میدهد در شرایط کافی نبودن میانگین بارشهای سالیانه، استفادهاز فنون آبیاری مصنوعی در کشاورزی الزامی بود. توسعه کشاورزی تجاری و گسترش کاشت محصولات آبی سببتوجه بیشتر به نظام آبیاری مصنوعی شد. بهرهگیری از سیستمهای آبیاری تحت فشار در کنار سایر روشهای سنتیآبیاری سطحی از مهمترین برنامههای راهبردی در نوسازی نظام آبیاری بود. سدسازی مدرن، حفرچاههای عمیق و نیمهعمیق، توسعه و بازسازی شبکه آبیاری و ادغام تشکیلات سنتی نظام آبیاری در ادارات آبیاری منطقهای از جمله اقداماتبنگاه مستقل آبیاری در غرب ایران بود. افزایش سطح زیر کشت محصولات نقدی مانند تریاک، چغندر و پنبه با بهرهگیری از دانش نوین آبیاری، افزایش راندمان آبیاری، کاهش تنش و بهبود روابط اجتماعی از پیامدهای مهم نوسازی نظامآبیاری سنتی در غرب ایران بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

895 - ارزیابی احتمال بقا و ریسک نظام‌های ارزی در اقتصادهای با نظام پولی لنگرگاه ارزی و هدف‌گذاری تورمی(رهیافت مدل‌های دوره‌ای)
علیرضا کازرونی حسین اصغرپور مجید فشاری

هدف اصلی این مقاله بررسی اعتبار نظام‌های ارزی اتخاذ شده در دو دسته از کشورهای با نظام پولی لنگرگاه ارزی و هدف‌گذاری تورمی طی سال‌های 2010-1999 می‌باشد. برای این منظور دو نظام ارزی تثبیت شده و شناور به عنوان نظام‌های ارزی مشترک در دو گروه از کشورها در نظر گرفته شده و با چکیده کامل

هدف اصلی این مقاله بررسی اعتبار نظام‌های ارزی اتخاذ شده در دو دسته از کشورهای با نظام پولی لنگرگاه ارزی و هدف‌گذاری تورمی طی سال‌های 2010-1999 می‌باشد. برای این منظور دو نظام ارزی تثبیت شده و شناور به عنوان نظام‌های ارزی مشترک در دو گروه از کشورها در نظر گرفته شده و با بهره‌گیری از مدل‌های دوره‌ای، احتمال بقا و ریسک هر یک از نظام‌های ارزی محاسبه شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که نظام ارزی شناور در مقایسه با نظام ارزی تثبیت شده در هر دو گروه از کشورهای مورد مطالعه، ریسک کم‌تر و احتمال بقای بیش‌تری بوده و میزان احتمال بقا برای نظام ارزی شناور در کشورهای گروه دوم (کشورهای با نظام پولی هدف‌گذاری تورمی) نسبت به کشورهای با نظام پولی لنگرگاه ارزی بیشتر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

896 - بررسی قاعده‌ی سرانگشتی مصرف با روش گشتاورهای تعمیم‌یافته در ایران
رضا روشن مصیب پهلوانی محمد نبی شهیکی تاش

هدف از مقاله حاضر این است که چند درصد از خانوارهای ایرانی صددرصد درآمد جاری‌شان را مصرف می‌کنند و به اصطلاح بر طبق قاعده‌ی سرانگشتی در مصرف عمل می‌نمایند. بنابراین در این مقاله با استفاده از تابع مطلوبیت ارایه شده توسط اپستین و زین، ضمن جداسازی ضریب جانشینی بین دوره‌ای چکیده کامل

هدف از مقاله حاضر این است که چند درصد از خانوارهای ایرانی صددرصد درآمد جاری‌شان را مصرف می‌کنند و به اصطلاح بر طبق قاعده‌ی سرانگشتی در مصرف عمل می‌نمایند. بنابراین در این مقاله با استفاده از تابع مطلوبیت ارایه شده توسط اپستین و زین، ضمن جداسازی ضریب جانشینی بین دوره‌ای و ریسک‌گریزی نسبی، ضریب قاعده‌ی سرانگشتی در مصرف نیز برای دوره‌ی زمانی 1390-1357 با استفاده از روش گشتاورهای تعمیم یافته برآورد شده است. نتایج نشان می‌دهد حدود 5/26 درصد از خانوارهای ایرانی بر اساس قاعده‌ی سرانگشتی در مصرف عمل می‌کنند و بقیه‌ی خانوارها نیز بر اساس درآمد دایمی عمل نموده و دارای برنامه مصرفی بین دوره‌ای هستند. هم‌چنین، یافته‌های تحقیق گویای وجود ریسک‌گریزی معنادار اما پایین در بین خانوارها می‌باشد که مقدار آن بین 08/0 تا 22/0 می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

897 - جداسازی و محاسبه ریسک‌گریزی نسبی و کشش جانشینی بین دورهای (رویکرد ترجیحات بازگشتی و برنامه‌ریزی پویا)
رضا روشن

چکیده هدف این مقاله جداسازی و محاسبه ریسک‌گریزی نسبی و کشش جانشینی بین دورهای با استفاده از ترکیب ترجیحات بازگشتی و قید بودجه مصرف‌کننده است. بدین منظور، ابتدا پرتفوی دارایی‌های خانوارهای ایرانی تشکیل شد و سپس، به کمک روش گشتاورهای تعمیم‌یافته و تابع مطلوبیت، معادلات چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله جداسازی و محاسبه ریسک‌گریزی نسبی و کشش جانشینی بین دورهای با استفاده از ترکیب ترجیحات بازگشتی و قید بودجه مصرف‌کننده است. بدین منظور، ابتدا پرتفوی دارایی‌های خانوارهای ایرانی تشکیل شد و سپس، به کمک روش گشتاورهای تعمیم‌یافته و تابع مطلوبیت، معادلات اولر طی دوره 1393-1357 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج برآورد مدل‌های مختلف نشان داد رابطه‌ دوسویه معکوس بین دو پارامتر یاد شده وجود ندارد و خانوارهای ایرانی، تمایل به تثبیت و هموارسازی مصرف در شرایط و زمانهای مختلف دارند. بر اساس نتایج، پیشنهاد می‌شود توسعه و شفاف‌سازی بیشتر بازارهای مالی در دستور کار برنامه‌ریزان قرار گیرد تا سرمایه‌های خرد خانوارها از طریق چنین بازارهایی به سمت بازسازی زیرساخت‌های کشور هدایت شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

898 - اثر یک دوره برنامه تمرینی شنا بر سطح عامل تغییر دهنده رشد بتا ریه موش های باردار در معرض مسمومیت با کادمیوم
طاهره بیانی شادمهر میردار هریجانی اکرم اصفهانی نیا

مقدمه و هدف: فاکتور عامل تغییر دهنده رشد بتا (TGF-β) در کنترل تکثیر، تمایز سلولی و سایر عملکردهای سلولی ریه نقش دارد و دارای اثرضد التهابی در بافت های مختلف از جمله بافت ریوی می باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر یک دوره برنامه تمرینی شنا بر سطوح TGF-β ریه موش ها چکیده کامل

مقدمه و هدف: فاکتور عامل تغییر دهنده رشد بتا (TGF-β) در کنترل تکثیر، تمایز سلولی و سایر عملکردهای سلولی ریه نقش دارد و دارای اثرضد التهابی در بافت های مختلف از جمله بافت ریوی می باشد. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثر یک دوره برنامه تمرینی شنا بر سطوح TGF-β ریه موش های باردار در معرض مسمومیت با کادمیوم بود. مواد و روش ها :در این پژوهش تجربی 32 سر موش ماده نژاد ویستار با وزن تقریبی 180-200 گرم پس از دو هفته آشنایی با محیط جدید و استرس ناشی از آب و بارداری به چهار گروه شنا، کادمیوم، کادمیوم - شنا و کنترل تقسیم شدند. برنامه تمرینی شنا از روز اول بارداری شروع و در طی سه هفته به مدت 60 دقیقه در روز ادامه یافت. نمونه‌گیری از بافت ریه دو روز پس از زایمان انجام شد. غلظت TGF-βبافت ریه با استفاده از روش الایزا (ELISA) تعیین گردید یافته ها: یافته ها نشان دادند که وزن موش های مادر در گروه های کادمیوم، شنا و شنا-کادمیوم کاهش معنی داری داشته است (001/0p ≤). سطح TGF-βریه مادران گروه کادمیوم نسبت به گروه کنترل کاهش معنی دار یافت(05 /0 p ≤). اما TGF-β گروه شنا نسبت به گروه کنترل افزایش معنی دار داشت(05 /0 p ≤). نتیجه گیری: پیشنهاد می شود پاسخ مثبت عامل تغییر دهنده رشد بتا به تمرین استقامتی شنای زیر بیشینه در دوران بارداری در بهبود عملکرد مولکولی و سلولی ریه در برابر آلاینده محیطی نظیر کادمیوم مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

899 - اثر تعدیلی دوره تصدی مدیرعامل بر رابطه بین سرمایه فکری و عملکرد شرکت
امیر شمس علی تقوی مقدم

در طول سال‌های اخیر، سرمایه فکری به‌عنوان یک عامل اساسی جهت تعیین عملکرد مالی موردتوجه قرارگرفته است. همچنین سرمایه فکری می‌تواند بر کیفیت تولیدات شرکت تأثیرگذار باشد و با افزایش سهم بازار شرکت، سودآوری شرکت را افزایش دهد. از سویی، مدیران باثبات توانایی بیشتری برای سرما چکیده کامل

در طول سال‌های اخیر، سرمایه فکری به‌عنوان یک عامل اساسی جهت تعیین عملکرد مالی موردتوجه قرارگرفته است. همچنین سرمایه فکری می‌تواند بر کیفیت تولیدات شرکت تأثیرگذار باشد و با افزایش سهم بازار شرکت، سودآوری شرکت را افزایش دهد. از سویی، مدیران باثبات توانایی بیشتری برای سرمایه‌گذاری مطلوب‌تر در دارایی‌های فکری دارند که این می‌تواند سودآوری شرکت را بهبود بخشند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر تعدیل‌گر دوره‌ تصدی مدیرعامل بر رابطه بین سرمایه فکری و عملکرد مالی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر پس از اعمال برخی از محدودیت‌های موجود در این تحقیق، متشکل از 140 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال‌های 1392 تا 1398 می‌باشد. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از مدل رگرسیون خطی چندگانه بر اساس داده‌های تابلویی استفاده گردیده است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از این است که بین سرمایه فکری و عملکرد شرکت رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. در حقیقت، در شرکت‌هایی که سرمایه فکری بیشتر بوده است، عملکرد مالی شرکت بالاتر بوده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که دوره تصدی مدیرعامل اثر مثبتی بر رابطه بین سرمایه فکری و عملکرد شرکت داشته است. به عبارتی، در شرکت‌هایی که مدیرعامل آن‌ها از ثبات بیشتری برخوردار بوده‌اند، ارتباط سرمایه فکری و عملکرد شرکت تقویت می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

900 - بهینه سازی سبد سهام با استفاده ازالگوریم‌های جستجوی ممنوعه و فروشنده دوره گرد
فاطمه صمدی فاطمه خسروی حسین اسلامی مفیدآبادی

تلاش در جهت بهبود روش‌های تجزیه و تحلیل سهام،به ویژه در بازارهایی که شمار سهام درآنها بسیار بالاست، منجر به پدید آمدن روش‌های نوینی گردیده که در کنار روش‌های گذشته درصدد یافتن پاسخی برای میل به حداکثر سازی سود فرد در بازارهای مالی می‌باشند. در این پژوهش به منظور بهینه س چکیده کامل

تلاش در جهت بهبود روش‌های تجزیه و تحلیل سهام،به ویژه در بازارهایی که شمار سهام درآنها بسیار بالاست، منجر به پدید آمدن روش‌های نوینی گردیده که در کنار روش‌های گذشته درصدد یافتن پاسخی برای میل به حداکثر سازی سود فرد در بازارهای مالی می‌باشند. در این پژوهش به منظور بهینه سازی سبد سهام از شاخص بورس تهران و ارزش فروش - حقیقی - بورس (میلیارد ریال) از فروردین سال ۱۳۸۷ تا فروردین سال ۱۳۹۷ استفاده شده است. به منظور بهینه سازی سبد سهام از الگوریتم جستجوی ممنوعه و فروشنده دوره گرد استفاده شده است. برای شاخص بورس در سناریو اول تکرار ۱۰۰ و طول ۰.۵ بهترین جواب را ارائه می‌دهد. برای ارزش فروش - حقیقی - بورس در سناریو اول تکرار ۱۰۰ و طول ۰.۵ بهترین جواب را ارائه می‌دهد. با توجه به جستجو محور بودن الگوریتم‌های مورد بررسی تعداد تکرارهای بیشتر در سناریوهای مختلف بهترین جواب را ارائه می‌دهد که طول جستجو تاثیر چندانی در بهترین جواب نداشته و معیار تعداد تکرار برتری بیشتری دارد. براساس نتایج مشخص است که در اوایل سال‌های بررسی با سیر صعودی شاخص تعداد نقاط سود دهی دارای تراکم بیشتر و فشرده تر است ولی با گذشت زمان سیر نزولی شاخص و افزایش فروش میزان سود دهی با تراکم‌های کمتر پیشنهاد شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

901 - تأثیر دوره تصدی حسابرس بر ارتباط بین سهامداران نهادی و همزمانی قیمت سهام
وحید ذبیح‌اله‌نژاد حمیدرضا غلام‌نیا روشن

همزمانی‌قیمت، معیاری نسبی از اطلاعات خاص‌شرکت در مقایسه با اطلاعات بازار/صنعت است که در قیمت سهام منعکس می‌شود و به‌دلیل ارتباط نزدیک با توسعه و رشد اقتصادی و ثبات بازار سرمایه، حوزه به نسبت جدیدی در پژوهش‌های اقتصادی‌و‌مالی محسوب شده و مورد توجه قرار گرفته است. در این چکیده کامل

همزمانی‌قیمت، معیاری نسبی از اطلاعات خاص‌شرکت در مقایسه با اطلاعات بازار/صنعت است که در قیمت سهام منعکس می‌شود و به‌دلیل ارتباط نزدیک با توسعه و رشد اقتصادی و ثبات بازار سرمایه، حوزه به نسبت جدیدی در پژوهش‌های اقتصادی‌و‌مالی محسوب شده و مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش، تأثیر دوره‌تصدی‌حسابرس بر ارتباط بین سهامداران‌نهادی و همزمانی‌قیمت‌سهام بررسی شده است. روش این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی و از لحاظ هدف، کاربردی می‌باشد. جامعه‌آماری این پژوهش را تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق‌بهادار تهران تشکیل می‌دهند که در بازه‌زمانی طی سال‌های 1395تا1399 در بورس فعالیت داشته‌اند. جهت تعیین حجم‌نمونه مناسب و همگن‌سازی جامعه‌آماری از روش حذف‌سیستماتیک استفاده شده که پس از اعمال معیارهای مربوطه، تعداد 105شرکت در بورس اوراق‌بهادار تهران به‌عنوان نمونه‌آماری انتخاب شده‌اند. کلیه مراحل تجزیه‌وتحلیل در نرم‌افزارهای اقتصادسنجی Eviews10 و Stata14.5 با آزمون رگرسیون انجام گرفته است. یافته‌های حاصل از فرضیه اول پژوهش نشان می‌دهد که سهامداران‌نهادی بر همزمانی‌قیمت‌سهام تأثیر معناداری ندارد. یافته‌های حاصل از فرضیه دوم پژوهش نشان می‌دهد که دوره‌تصدی‌حسابرس رابطه بین سهامداران‌نهادی و همزمانی‌قیمت‌سهام را تعدیل نمی‌کند. نتایج نشان می‌دهد افزایش درصد مالکیت سرمایه‌گذاران‌نهادی موجب افزایش کنترل نهادی از سوی این دسته از سرمایه‌گذاران در بورس اوراق‌بهادار می‌گردد و هر چقدر درصد مالکیت سرمایه‌گذاران نهادی در یک شرکت افزایش یابد امکان دخل‌وتصرف جریانات نقدی شرکت را برای مدیران محدود می‌کند که باعث کاهش ریسک خاص شرکت توسط مدیران شده و در نتیجه منجر به کاهش R2 و در نهایت منجر به کاهش همزمانی‌قیمت‌سهام می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

902 - بررسی تمام‌موج میدان‌های دور و نزدیک یک شناور و استخراج میدان دور از داده‌های میدان نزدیک پراکنده‌ شده در باند فرکانسی ایکس
فرزاد خواجه خلیلی رضا جوکار

در این مقاله، به تشریح میدان های دور و نزدیک یک شناور در محیط نرم افزار تمام موج فناوری شبیه سازی کامپیوتری (CST) پرداخته می شود. در همین راستا، میدان دور به کمک داده های حاصل از میدان نزدیک پراکنده شده استخراج می گردد. ابتدا به منظور تبیین روش مورد استفاده برای محاسبه چکیده کامل

در این مقاله، به تشریح میدان های دور و نزدیک یک شناور در محیط نرم افزار تمام موج فناوری شبیه سازی کامپیوتری (CST) پرداخته می شود. در همین راستا، میدان دور به کمک داده های حاصل از میدان نزدیک پراکنده شده استخراج می گردد. ابتدا به منظور تبیین روش مورد استفاده برای محاسبه میدان نزدیک پراکنده شده، یک ساختار ساده (مکعب فلزی) شبیه سازی می شود. پس از آن، با شبیه سازی تمام موج یک شناور به ابعاد 1/23×20×8/130 سانتی متر مکعب یا 3λ 103×54/1 در فرکانس 5/8 گیگاهرتز از باند ایکس (X)، میدان های دور و نزدیک آن با توجه به روش مذکور محاسبه و گزارش می شود. در ادامه، میدان دور این شناور به کمک داده های موجود از میدان نزدیک پراکنده شده، به دست می آید. مشخصه سطح مقطع راداری این شناور نیز با استفاده از حل کننده مجانبی نرم افزار CST محاسبه می گردد. بیشینه سطح مقطع راداری شناور در فرکانس 5/8 گیگاهرتز برابر با 51/2 متر مربع است. به منظور محاسبه تمامی میدان های الکتریکی دور و نزدیک، از حل کننده حوزه زمان استفاده شده است. سادگی محاسبه میدان دور از میدان نزدیک که در این مقاله ارائه شده، باعث می گردد که بتوان ساختارهای مشابه را نیز با استفاده از همین روش، مورد بررسی و تحلیل قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

903 - کنترل شرایط محیطی داخل ساختمان بر مبنای مدل و استفاده از روش کنترل پیش‌بین
امیررضا علی زاده سید محمد کارگر

در این مقاله یک روش کنترلی با رویکرد کنترل پیش بین مبتنی بر مدل به منظور تنظیم دمای داخل ساختمان ارائه می گردد. در سال های اخیر بیشترین میزان مصرف انرژی در ساختمان ها، مربوط به سیستم های گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع بوده است. از همین رو کنترل سیستم های گرمایش، سرمایش و چکیده کامل

در این مقاله یک روش کنترلی با رویکرد کنترل پیش بین مبتنی بر مدل به منظور تنظیم دمای داخل ساختمان ارائه می گردد. در سال های اخیر بیشترین میزان مصرف انرژی در ساختمان ها، مربوط به سیستم های گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع بوده است. از همین رو کنترل سیستم های گرمایش، سرمایش و تهویه مطبوع در ساختمان ها در راستای کاهش مصرف انرژی مورد توجه قرار گرفته است. در ابتدا یک مدل ساختمانی در نرم افزار انرژی پلاس طراحی و سپس تمام داده های ورودی و خروجی، جهت شناسایی از این نرم افزار استخراج می شوند. در ادامه شناسایی سیستم به روش مدل فضای حالت انجام می گیرد. سپس کنترل کننده با رویکرد پیش بین جهت کنترل دمای داخلی ساختمان طراحی می گردد. نوآوری این مقاله در دو زمینه قابل بیان است، اول اینکه برخلاف اکثر پژوهش های صورت گرفته، داده های استفاده شده در قسمت شناسایی سیستم با فرض ایزوله نبودن اتاق ها و وجود ارتباط دمایی بین اتاق ها انجام شده است که باعث تولید مدلی دقیق تر از سیستم می گردد. دوماً در این پژوهش اثر دمای خارجی محیط به عنوان اغتشاش در نظر گرفته شده است و تأثیر آن در طراحی کنترل کننده مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان،نتایج به دست آمده از شبیه سازی در افق یک ساعته، عملکرد خوب کنترل کننده ی پیش بین مبتنی بر مدل نسبت به روش کنترل بهینه به همراه کاهش مصرف انرژی در کنار حفظ شرایط مطلوب دمایی برای ساکنین در یک 24 ساعت را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

904 - ارائه یک الگوریتم جدید برای زمان‌بندی پیوند شبکه‌های توری بی‌سیم چند ورودی-چند خروجی با تداخل متفاوت بر مبنای کلونی مورچگان
صادق زرمهی سید محمود دانشور فرزانگان آوید آوخ

اگر چه شبکه‌های بی‌سیم نسل جدید از نظر هزینه‌ی نصب و توسعه، فن‌آوری مناسبی برای زیرساخت اینترنت محسوب می‌شوند، ولی به ‌دلیل محدودیت در ظرفیت و مقیاس ‌پذیری، چالش‌های زیادی را مانند زمان‌بندی پیوند و مسیر‌یابی به دنبال دارند. در این مقاله، با تمرکز بر روش دسترسی چندگانه چکیده کامل

اگر چه شبکه‌های بی‌سیم نسل جدید از نظر هزینه‌ی نصب و توسعه، فن‌آوری مناسبی برای زیرساخت اینترنت محسوب می‌شوند، ولی به ‌دلیل محدودیت در ظرفیت و مقیاس ‌پذیری، چالش‌های زیادی را مانند زمان‌بندی پیوند و مسیر‌یابی به دنبال دارند. در این مقاله، با تمرکز بر روش دسترسی چندگانه تقسیم زمانی الگوریتم جدیدی با عنوان کلونی مورچه ها برای زمانبندی پیوند در شبکه های مش (ALSM) بر مبنای رنگ آمیزی گراف و الگوریتم کلونی مورچگان ارائه شده که با زمان‌بندی پیوندها امکان تصادم را به صفر می‌رساند. در این الگوریتم سعی خواهد شد اندازه ابرقاب‌ها و اختصاص هر پیوند به یک شکاف‌ زمانی به گونه‌ای باشد که با توجه به محدودیت‌ تداخل پیوندها و نیز درجه آزادی آنتن‌های مورد استفاده برای ارسال یا دریافت، تأخیر انتها به انتها کاهش و ظرفیت شبکه افزایش یابد. در شبکه‌های توری بی‌سیم چند ورودی-چند خروجی دو نوع تداخل (تداخل ضعیف و قوی) وجود دارد. در ALSM، الگوریتم کلونی مورچگان به گونه‌ای اصلاح شده که بتوان با در نظر گرفتن این دو نوع تداخل، زمان‌بندی بهینه پیوندها را به دست آورد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که الگوریتم ALSM در مقایسه با الگوریتم‌های دیگری که در سال‌های اخیر ارائه شده است با طول ابرفریم کوتاه‌تری می‌تواند زمان‌بندی پیوندها را انجام دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

905 - الگوریتم تطبیقی بر پایه حسگری فشرده جهت بهبود تخمین کانال سیستم‌های M-MIMO
محمدعلی عابدی افروز حق بین فربد رزازی

برای غلبه بر مشکل تخمین کانال در سامانه‌های چندورودی-چندخروجی انبوه (M-MIMO)، در این مقاله یک طرح تخمین کانال لینک فروسو در ارتباط دوطرفه فرکانسی (FDD) مبتنی بر حسگری فشرده ساختارمند (SCS)، برای کاهش داده آموزشی مورد نیاز پیشنهاد گردیده که توسط آن تنکی مکانی ذاتی کانال چکیده کامل

برای غلبه بر مشکل تخمین کانال در سامانه‌های چندورودی-چندخروجی انبوه (M-MIMO)، در این مقاله یک طرح تخمین کانال لینک فروسو در ارتباط دوطرفه فرکانسی (FDD) مبتنی بر حسگری فشرده ساختارمند (SCS)، برای کاهش داده آموزشی مورد نیاز پیشنهاد گردیده که توسط آن تنکی مکانی ذاتی کانال های حوزه تاخیر سامانه‌های چندورودی-چندخروجی انبوه، تقویت می شوند. به همین منظور در ابتدا پس از طرح موضوع روش های مختلف تخمین کانال و بررسی چالش‌های موجود، با پیشنهاد یک الگوریتم بر پایه الگوریتم حریصانه جستجوی تطابق متعامد (OMP)، به تخمین کانال پرداخته شده است. در این الگوریتم از همبستگی مکانی بین پاسخ ضربه کانال آنتن های مختلف فرستنده برای دقت تخمین کانال استفاده می شود. این همبستگی در زمان تاخیر یکسان مسیرهای تاخیردار تعریف ‌شده است. این الگوریتم تنکی کانال را به صورت تطبیقی به دست می آورد که نافی فرض ایده آل کارهای پیشین مبنی بر در دست داشتن تنکی کانال است. در این صورت این الگوریتم در مواقعی که میزان دقیق تنک بودن کانال مشخص نباشد، کانال را با دقت خوبی تخمین می زند. در نهایت به ارائه شبیه سازی ها که توانایی این روش را در کاهش داده آموزشی مورد نیاز نشان می دهد، پرداخته‌ شده است. شبیه سازی ها نشان می دهند که تخمین کانال پیشنهادی به طور قابل‌اعتمادی سطح تنکی کانال و مجموعه پشتیبان را نسبت به روش های مشابه به دست می آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

906 - مدلسازی ترانسفورمرهای پالسی با هسته‌های نانو بلوری
امیر بکتاش ابوالفضل واحدی

امروزه هسته‌های نواری مدور نانو بلوری به‌واسطه ویژگی‌های مغناطیسی مطلوبی که دارند به ‌طور گسترده‌ای در ترانسفورمرهای پالسی و فرکانس بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. ساختار حلزونی این هسته‌ها بر روی نحوه توزیع شار درون آن تأثیر گذاشته و باعث پیچیدگی زیاد تحلیل مغناطیسی ا چکیده کامل

امروزه هسته‌های نواری مدور نانو بلوری به‌واسطه ویژگی‌های مغناطیسی مطلوبی که دارند به ‌طور گسترده‌ای در ترانسفورمرهای پالسی و فرکانس بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند. ساختار حلزونی این هسته‌ها بر روی نحوه توزیع شار درون آن تأثیر گذاشته و باعث پیچیدگی زیاد تحلیل مغناطیسی این هسته‌ها شده است. در این مقاله با استفاده از روش شبکه‌های رلوکتانسی یک مدل برای این هسته‌ها ارائه شده است. این مدل قادر به تعیین شار در نقاط مختلف هسته می‌باشد. ویژگی غیرخطی مغناطیسی هسته نیز با استفاده از یک مدل پسماند در مدل هسته گنجانده شده که با استفاده از آن به آسانی می‌توان تلفات مغناطیسی هسته را معلوم نمود. سادگی پیاده‌سازی مدل از ویژگی‌های مثبت آن می‌باشد. نتایج شبیه‌سازی مدل با استفاده از نرم‌افزار اجزاء محدود و همچنین تست‌های عملی بررسی شده‌اند. مقایسه نتایج نشان می‌دهند که روش ارائه شده علاوه بر سادگی دارای دقت مطلوب بوده و سرعت همگرایی آن در شبیه‌سازی نیز بالا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

907 - بررسی رابطه ی الگوهای پیوند از دور با وضعیت آب و هوای آسایش گردشگری استان گیلان به روش UTCI
امیر گندمکار سعیده مرادمند احمد خادم الحسینی علیرضا عباسی

از مهمترین عناصر آب و هوایی که تحت تاثیر الگوهای پیوند از دور است، می توان به دما و بارش اشاره کرد که هر دوی این عناصر از اثرگذارترین فاکتورها در مطالعات آب و هوای آسایش گردشگری هستند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت اقلیم آسایش گردشگری استان گیلان در فاصله زمانی (1980 - 2016 چکیده کامل

از مهمترین عناصر آب و هوایی که تحت تاثیر الگوهای پیوند از دور است، می توان به دما و بارش اشاره کرد که هر دوی این عناصر از اثرگذارترین فاکتورها در مطالعات آب و هوای آسایش گردشگری هستند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت اقلیم آسایش گردشگری استان گیلان در فاصله زمانی (1980 - 2016) با استفاده از مدل UTCI و نیز بررسی ارتباط بین وضعیت آب و هوای آسایش گردشگری استان گیلان با الگوهای پیوند از دور است، در واقع هدف اصلی پژوهش بررسی اثرپذیری وضعیت آسایش آب و هوایی استان گیلان از سیگنال‌های جوی است. بررسی این ارتباط می‌تواند به برنامه‌ریزی-های لازم جهت توسعه‌ی گردشگری این استان و مکان‌یابی مناسب کمک کند. با استفاده از آزمون تعیین روند من- کندال نتایج بدست آمده نشان می‌دهد در 37 سال اخیر در ماه جولای مقدار شاخص UTCI روند کاهشی داشته و از تنش گرمای شدید در این ماه کاسته شده است؛ ولی در سایر ماه‌های سال روند خاصی برای این شاخص دیده نشد. همچنین ارتباط‌سنجی بین شاخص‌های اقلیم آسایش گردشگری در استان با الگوهای پیوند از دور از طریق ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که از میان 22 الگوی بررسی شده، 9 الگو از جمله TNA ، NTA ، SOLAR FLUX ، NCP ، SOI ، NAO ، MOON SOON ، AMM ، AMO در ماه‌های مختلف سال و در سطوح معناداری 95 درصد و 99 درصد با UTCI ارتباط مستقیم یا عکس دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

908 - برنامه‌ریزی توسعه گردشگری و فضایی شهر نور با بهره‌گیری از رهیافت شهر خردورز
مهدی صادقیها سولماز نوری

رشد و توسعه شهرها نیازمند هدایت با فرایندی برنامه محور و مشکل نگر در توجه به زمینه است. از سویی نیاز به مشارکت جامعه شهری در فرایندهای حل مسائل باعث ترویج رویکرد جدیدی در برنامه‌ریزی شهری به نام رهیافت شهر خردورز گردیده است. این رویکرد ضمن استفاده از فن‌آوری‌های نوین، ه چکیده کامل

رشد و توسعه شهرها نیازمند هدایت با فرایندی برنامه محور و مشکل نگر در توجه به زمینه است. از سویی نیاز به مشارکت جامعه شهری در فرایندهای حل مسائل باعث ترویج رویکرد جدیدی در برنامه‌ریزی شهری به نام رهیافت شهر خردورز گردیده است. این رویکرد ضمن استفاده از فن‌آوری‌های نوین، هوشمندی را در جهت رفع مسائل به کار می‌برد. درواقع رهیافت شهر خردورز در تفاوت با رویکرد شهر هوشمند، تنها به کاربست فنّاوری اکتفا نمی‌کند و پایداری را با به‌کارگیری مسئله محور ابزارهای هوشمند ایجاد می‌کند. شهر ساحلی نور باوجود دارا بودن پتانسیل‌های گردشگری در حال حرکت به سمتی ناپایدار در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیط زیستی است. در این مطالعه قصد داریم با استفاده از تدوین یک برنامه‌ریزی راهبردی به شناسایی پیشنهاد‌هایی فضایی در جهت رفع مشکلات مربوطه شهر با توجه به رهیافت شهر خردورز و گردشگری پایدار بپردازیم تا با دیدگاهی مسئله‌نگر بتوانیم هوشمندی را در برنامه‌های تدوینی به‌کارگیریم. روش پژوهش در این تحقیق توصیفی تحلیلی است. پس از شناختی مشکل‌نگر با استفاده از نرم‌افزار میک مک و برسی آن به‌وسیله درخت تحلیل مشکلات بیانه مشکلات و عرصه‌های تصمیم‌گیری مشخص شد. سپس تدوین راهبردهای برنامه بر اساس ماتریس QSPM صورت پذیرفت. در پایان نیز سیاست‌گذاری‌هایی فضایی نظیر احداث اقامتگاه‌های بوم گردی در زمین‌های کشاورزی و مسیر مدور گردشگری ساحلی برای شهر نور، از اقدامات اجرایی پیشنهادشده در برنامه راهبردی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

909 - شناسایی و تبیین سناریوهای گردشگری فرهنگی در دوران پساکرونا (محدوده جغرافیایی: استان اردبیل)
جواد معدنی

گردشگری فرهنگی یکی از انواع گردشگری است که از متأثر از آسیب‌های جدی اپیدمی کرونا است. اکثر کشورها در دوران پساکرونا در تلاش برای به جریان انداختن گردشگری فرهنگی را دارند که آن‌ها را ملزم به اتخاذ رویکردها و روش‌های جدیدی کرده است. هدف اصلی تحقیق حاضر، شناسایی و تبیین سن چکیده کامل

گردشگری فرهنگی یکی از انواع گردشگری است که از متأثر از آسیب‌های جدی اپیدمی کرونا است. اکثر کشورها در دوران پساکرونا در تلاش برای به جریان انداختن گردشگری فرهنگی را دارند که آن‌ها را ملزم به اتخاذ رویکردها و روش‌های جدیدی کرده است. هدف اصلی تحقیق حاضر، شناسایی و تبیین سناریوهای گردشگری فرهنگی در دوران پساکرونا است که با محوریت استان اردبیل صورت می‌پذیرد. روش تحقیق ترکیبی است که با استفاده از رویکرد متوالی اکتشافی به ترتیب از دو روش "گروه کانونی و برنامه‌ریزی سناریو" استفاده شده است. ابزار اصلی مورد استفاده در فاز کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته در قالب گروه کانونی آنلاین بوده و در فاز کمّی، پرسشنامه است. مشارکت‌کنندگان پژوهش حاضر، 8 نفر از خبرگان و صاحبنظران دانشگاهی و اجرایی کشور در حوزه گردشگری فرهنگی بودند که در گروه کانونی شرکت نمودند. مطابق با یافته‌های تحقیق، در فاز کیفی، 13 کد اصلی در قالب سه مفهوم اساسی استخراج شدند که این مفاهیم، با استفاده از مدل سه‌‌شاخگی دسته‌‌بندی شدند. مطابق با بحث و نتایج حاصله، 4 سناریو ایجاد شدند که هریک از آن‌ها می‌توانند به ایجاد انعطاف‌پذیری لازم در حوزه گردشگری فرهنگی کمک کرده و باعث شوند تا این نوع گردشگری در استان اردبیل با هم‌افزایی و نوآوری صورت پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

910 - واکاوی صدور رأی سازشی داور در حقوق ایران در پرتو رویه قضایی
زینب علیپور چبنلو بختیار عباسلو

10.30495/jcld.2022.1972993.1030

تاریخ دریافت: 1401/08/25 تاریخ بازنگری: 1401/09/17 تاریخ پذیرش: 1401/09/28 با توسعه تجارت بین الملل و جهانی شدن اقتصاد ، داوری به عنوان روش حل وفصل اختلافات تجاری بین المللی به سرعت رشد پیدا کرد، به نحوی که امروزه یک روش معمول در حل و فصل اختلافات بین المللی محسوب می چکیده کامل

تاریخ دریافت: 1401/08/25 تاریخ بازنگری: 1401/09/17 تاریخ پذیرش: 1401/09/28 با توسعه تجارت بین الملل و جهانی شدن اقتصاد ، داوری به عنوان روش حل وفصل اختلافات تجاری بین المللی به سرعت رشد پیدا کرد، به نحوی که امروزه یک روش معمول در حل و فصل اختلافات بین المللی محسوب می شود و کمتر موردی پیدا می شود که در یک قرارداد داوری پیش بینی نشده باشد. اگرچه سرعت رسیدگی در داوری قابل توجه و تقدیر است؛ اما برجستگی داوری و نقش اساسی آن زمانی مشخص می شود که رأی داور صادر گردد و طرفین بتوانند آن را مانند رأی قضائی به مرحله اجرا در آورند. عملاً اجرای رأی داور داخلی و بین المللی در مراجع قضائی با مشکلات قانونی و قضائی عدیده ای رو به رو است که بخشی از آن به علت نقص و ابهام قانونی و بخشی دیگر به علت فقدان رویه قضائی کافی می باشد. هدف اصلی این پژوهش، بررسی رأی داور و تحلیل مصادیق رأی داوری و از اهداف دیگر، مقایسه رأی سازشی با دیگر آراء داوری است. شایان ذکر است، بعد از جمع آوری اطلاعات و تنظیم از طریق فیش برداری و درج در فرم های مربوطه، فیش ها با توجه به عنوان، موضوع جزئی و فصل بندی تحقیق طبقه بندی شده و اطلاعات و مطالب در بخش های مختلف آورده شد و تجزیه و تحلیل اطلاعات به صورت توصیفی و تحلیلی انجام گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

911 - گفتمان‌های فکری عصر ابن بابویه و اندیشۀ غیبت: بازخوانی کتاب کمال الدین و تمام النعمة
علی ثقفیان حسین شجاعی

عصر ابن بابویه از دوره‌های پرالتهاب در تاریخ مذهب شیعۀ امامیه به‌حساب می‌آید. خروج امام از دسترس مستقیم در کنار تردیدافکنی دیگر فرقْ مردم را با حیرتی فراگیر مواجه کرد. در چنین وضعیتی ابن بابویه با نگارش کتاب کمال الدین تلاش نمود مهم‌ترین چالش‌های گفتمانی عصر خویش را که چکیده کامل

عصر ابن بابویه از دوره‌های پرالتهاب در تاریخ مذهب شیعۀ امامیه به‌حساب می‌آید. خروج امام از دسترس مستقیم در کنار تردیدافکنی دیگر فرقْ مردم را با حیرتی فراگیر مواجه کرد. در چنین وضعیتی ابن بابویه با نگارش کتاب کمال الدین تلاش نمود مهم‌ترین چالش‌های گفتمانی عصر خویش را که موجب شکل‌گیری حیرتی گسترده پیرامون امام عصر (ع) شده بود بررسی کند. به دلیل عدم انعکاس مستقیم این گفتمان‌ها در آثار تاریخی مختلف، لازم است با تحلیل و دسته‌بندی داده‌های مندرج در کتاب کمال الدین، مهم‌ترین جریان‌های فکری شیعیان دورۀ حیرت و چالش‌های گفتمانی ایشان را بازشناسیم. به نظر می‌رسد ابن بابویه خود را با سه مسئلۀ اصلیِ اثبات وجود حجت الٰهی و تعیّن یافتنش در فرزند امام عسکری (ع)، غیبت امام و عدم تنافی آن با شئون امامت، و طول عمر امام روبه‌رو می‌دیده است. مطالعۀ پیش‌رو برای آزمون همین فرضیه صورت می‌گیرد. می‌خواهیم دریابیم هریک از این قبیل مسائل از جانب کدام دسته از مخالفان مطرح می‌شده، و پاسخ‌های ابن بابویه در مقام رویارویی با هرکدام چه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

912 - مفهوم تاریخمندی و نقش آن در علل صدوری تعارض اخبار
بهروز فدائی راد محمد ناصحی حسین خوشدل مفرد

تاثیر شرایط تاریخی بر صدور احادیث، در طول تاریخ استفاده تخصصی از احادیث، با عناوینی نظیر اسباب صدور حدیث، مقام صدور حدیث، قضایای حقیقی و خارجی، اقتضائات زمانی و مکانی؛ همواره مورد توجه دانشمندان علوم حدیث بوده است. اما با وجود آنکه یکی از تبعات چنین تاثیری، تعارض صدوری چکیده کامل

تاثیر شرایط تاریخی بر صدور احادیث، در طول تاریخ استفاده تخصصی از احادیث، با عناوینی نظیر اسباب صدور حدیث، مقام صدور حدیث، قضایای حقیقی و خارجی، اقتضائات زمانی و مکانی؛ همواره مورد توجه دانشمندان علوم حدیث بوده است. اما با وجود آنکه یکی از تبعات چنین تاثیری، تعارض صدوری احادیث است؛ هیچگاه این موضوع به شکل منسجم در مطالعات حدیثی دنبال نشده است. و دانشمندان علوم حدیث در مواجهه با تعارض اخبار از آنجا که برای آن اصالت حقیقی قائل نبودند، تنها با هدف رفع تعارض، عللی را به عنوان علل تعارض اخبار شناسایی کردند. و اگرچه که در نهایت این علل را به تمامی نمایاندند، اما هیچگاه ریشه وقوع آن ها را مورد بررسی قرار ندادند. از این رو در این پژوهش، ضمن تبیین کاربردی مفهوم تاریخمندی، نقش آن در علل صدوری تعارض اخبار که در عناوین چهارگانه نسخ، تقیه، شرایط ادراکی مخاطب و شرایط عملکردی مخاطب، قابل تجمیع هستند؛ مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد که عامل بروز این علل را می توان در مفهوم تاریخمندی جستجو کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

913 - تاریخ بازداشت غیرقانونی در قرآن و عصر صدور حدیث
سید علی ربانی موسویان علی اصغر عوض پور کوشک

بازداشت و حبس از دیرینه تاریخ همواره یکی از مجازات های معمول نسبت به متخلفین از قوانین و مقررات ملل و نحل مختلف بوده است و در کنار آن همیشه بازداشت هایی غیرقانونی- به معنای اعم آن که شامل بازداشت به روش غیرقانونی و بازداشت بی گناهان است - رخ داده و یا امکان حدوث آن بوده چکیده کامل

بازداشت و حبس از دیرینه تاریخ همواره یکی از مجازات های معمول نسبت به متخلفین از قوانین و مقررات ملل و نحل مختلف بوده است و در کنار آن همیشه بازداشت هایی غیرقانونی- به معنای اعم آن که شامل بازداشت به روش غیرقانونی و بازداشت بی گناهان است - رخ داده و یا امکان حدوث آن بوده است. از بهترین منابع جهت مطالعه این موضوع در همه دورانها سند قطعی الصدور قرآن کریم است. همچنین برای بررسی این موضوع در عصر صدور حدیث یعنی عصر حضور معصومین از پیامبر اکرم تا آغاز زمان غیبت، تاریخ و منابع روایی است. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی به دنبال میزان، کیفیت، مقایسه و جستجوی علل بازداشتهای غیرقانونی عصر مذکور است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که به استثناء دوران حکومت نبی و وصی، اهم بازداشت های غیرقانونی در این دوران آغاز شده و با گذشت زمان رو به فزونی داشته و نسبت به بازداشت مذکور قرآنی در زمان انبیاء گذشته چون یوسف شدت عمل داشته و بیشتر جنبه و علل سیاسی داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

914 - خوانش تاریخی ـ گفتمانی حدیث سلسلة الذهب
یحیی میرحسینی زهرا هاشمی

سلسلة الذهب مهمترین و مشهورترین سخن هشتمین امام شیعه است؛ جمله‌ای که به سال 200 هجری در نیشابور، به درخواست جمع زیادی از غیر شیعیان به‌ویژه اصحاب حدیث، صادر شد. بواسطۀ بازتاب روایت در منابع شیعه و اهل سنت، سلسلة الذهب بسیار محل بحث و گفتگو بوده است. مروری بر پژوهش‌های ب چکیده کامل

سلسلة الذهب مهمترین و مشهورترین سخن هشتمین امام شیعه است؛ جمله‌ای که به سال 200 هجری در نیشابور، به درخواست جمع زیادی از غیر شیعیان به‌ویژه اصحاب حدیث، صادر شد. بواسطۀ بازتاب روایت در منابع شیعه و اهل سنت، سلسلة الذهب بسیار محل بحث و گفتگو بوده است. مروری بر پژوهش‌های بسیاری که دربارۀ این حدیث سامان یافته، نشان می‌دهد برداشت‌های ایدئولوژیکی همچون توحید و امامت بیش از همه مورد توجه و تأکید بوده است. نوشتار حاضر می‌کوشد به روش تحلیل تاریخی و با نظرداشت شرایط گفتمانی و تأکید بر هرمنوتیک قصدگرای مولف‌محور، هدف و قصد امام رضا (ع) را از انتخاب و بازگفت این حدیث تبیین نماید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد این گزینش کاملا هدفمند بوده است تا مسلمانان و فراتر از آن ادیان توحیدی را به همگرایی دعوت کرده، از آنان بخواهد از تکفیر همدیگر دست بشویند. تتمۀ حدیث در روایات شیعی که بر شرط امامت تکیه کرده نیز در پی ایفای این مقصود است که برای دستیابی به مراتب والای توحید باید به معارف اهل بیت علیهم‌السلام چنگ زد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

915 - بررسی عملکرد لرزه‌ای مهاربندهای کمانش‌تاب با دو هسته‌ی تسلیمی موازی
کوروش مهدی زاده عباسعلی صادقی سیده وحیده هاشمی

ساز ه های مجهز به مهاربندهای کمانش تاب (BRB) از جمله سازه های مقاوم در برابر زلزله هستند که دو خصوصیت سختی جانبی بالا و قابلیت جذب و اتلاف انرژی را همزمان دارا می باشند. در این تحقیق، به منظور بررسی عملکرد لرزه ای مهاربند های کمانش تاب یک هسته ای و دو هسته ای از مکانیزم چکیده کامل

ساز ه های مجهز به مهاربندهای کمانش تاب (BRB) از جمله سازه های مقاوم در برابر زلزله هستند که دو خصوصیت سختی جانبی بالا و قابلیت جذب و اتلاف انرژی را همزمان دارا می باشند. در این تحقیق، به منظور بررسی عملکرد لرزه ای مهاربند های کمانش تاب یک هسته ای و دو هسته ای از مکانیزم دو هسته ی موازی با طول هسته ی یکسان و با تنش تسلیم متفاوت استفاده شده است. بنابراین در این مطالعه، 3 ساختمان سه بعدی 3، 6 و 9 طبقه مجهز به مهاربندهای همگرای ضربدری کمانش تاب در نرم افزار ETABS 2017 بر اساس آئین نامه ی AISC-LRFD طراحی و کلیه ی ضوابط لرزه ای استاندارد 2800 ویرایش چهارم نیز کنترل و در ادامه قاب های دو بعدی پیرامونی مجهز به مهاربندهای کمانش تاب در دو حالت یک هسته ای و دو هسته ا ی در نرم افزار SeismoStruct 2018 مدل سازی شده است. به منظور بررسی رفتار سازه های مذکور، تحلیل های استاتیکی غیر خطی بهنگام شونده و دینامیکی غیر خطی تاریخچه زمانی تحت 3 زلزله ی دور از گسل انجام شده است. نتایج نشان می دهد که استفاده از دو هسته ی تسلیمی موازی سختی الاستیک سازه را افزایش می دهد ولی تغییر محسوسی در مقاومت جانبی سازه ها ایجاد نمی کند. همچنین تحت زلزله های اعمال شده منحنی های هیسترزیس به دست آمده نشان می دهد که استفاده از دو هسته ی موازی اتلاف انرژی زلزله را بیشتر می نماید. به طور کلی استفاده از مهاربندهای کمانش تاب دو هسته ای، پاسخ های لرزه ای از قبیل جابجایی بام، شتاب بام، جابجایی نسبی و برش پایه را تقریبا تا 20 درصد کاهش داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

916 - پاسخ دینامیکی پل‌ها به حرکات زمین در نزدیکی گسل و با راستاداری پیشرونده
محمد حاجعلی عبدالرحیم جلالی احمد ملکی

در این تحقیق به بررسی عملکرد پل بتنی تحت بار دینامیکی زلزله در حوزه دور و نزدیک گسل پرداخته شده است. با توجه به اطلاعات موجود و نشان دادن اثرات عوامل و متغیرهای کلیدی حرکات زمین در زلزله‌های حوزه دور و نزدیک گسل، به عملکرد پل پرداخته شده است. مدل‌سازی یک پل دو دهانه به چکیده کامل

در این تحقیق به بررسی عملکرد پل بتنی تحت بار دینامیکی زلزله در حوزه دور و نزدیک گسل پرداخته شده است. با توجه به اطلاعات موجود و نشان دادن اثرات عوامل و متغیرهای کلیدی حرکات زمین در زلزله‌های حوزه دور و نزدیک گسل، به عملکرد پل پرداخته شده است. مدل‌سازی یک پل دو دهانه به صورت سه بعدی در نرم‌افزار CSI Bridge صورت گرفته و برای بررسی قابلیت یک سازه تحت زلزله‌های نزدیک به یک گسل با زلزله‌های حوزه دور از گسل، مقایسه و بررسی گردید. تحلیل تاریخچه‌ی زمانی بر روی مدل‌های ایجاد شده و تحت 7 رکورد از زلزله‌های گذشته در دو حالت دور و نزدیک به گسل، صورت گرفت که با بررسی رکورد زمین‌لرزه‌های نزدیک گسل مشاهده شد که این زمین‌لرزه ‌ها نسبت به زمین لرزه‌های دور از گسل تغییرمکان‌های شدیدی را تولید می‌کنند. پل‌های جداسازی شده با استفاده از جداگرهای لرزه‌ای، نسبت به زلزله‌ های دور از گسل پاسخ بسیار مناسبی دارند. بدین معنی که با جدا نمودن این پل‌ها میزان شتاب وارده بر عرشه، برش پایه و همچنین جابه‌جایی نسبی عرشه نسبت به پل جدا نشده کاهش می‌یابد. این موضوع در پاسخ این پل‌ها نسبت به زلزله ‌های نزدیک گسل دیده نمی‌شود. با بررسی رکورد زمین لرزه‌های نزدیک گسل مشاهده شد که این زمین لرزه‌ها نسبت به زمین لرزه‌های دور از گسل تغییرمکان‌های شدیدی را تولید می‌کنند که می‌تواند سیستم جداسازی را به شرایط بحرانی ببرد، لذا برای جلوگیری از این رخداد لازم است از سیستم مضاعفی (FDGM) جهت اصلاح پاسخ پل‌هایی که تحت این زمین لرزه‌ها قرار می‌گیرند، استفاده نمود. براساس نتایج بالا می‌توان بیان کرد که تغییر مکان‌ها در نزدیکی گسل و با اثر جهت‌پذیری پیش‌رونده بیشتر از حوزه‌های دور از گسل خواهد بود به طوری که برای نسبت‌های فاصله مختلف از گسل، هر چه مقدار این نسبت کمتر باشد، تغییر مکان حداکثر پایه‌های پل بیشتر و مقدار نیروی برش حداکثر نیز بیشتر خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

917 - بررسی ظرفیت برشی و پیچشی و محصورشدگی تیرهای بتن آرمه مقطع مستطیلی با خاموت دورپیچ
حامد سفیدیان اشکان خدابنده لو

در حالت کلی المان‌های بتن‌آرمه تمایل زیادی به تردشکنی دارند و این پدیده در هنگام لرزه به وضوح نمایان می‌گردد. یکی از مزایای محصور کردن بتن افزایش مقاومت بتن و شکل‌پذیری بتن است که اگر بتن به نحوی مناسب محصور شده باشد و اثر نیروهای لرزه‌ای باعث کنده شدن بتن پوششی شود، بت چکیده کامل

در حالت کلی المان‌های بتن‌آرمه تمایل زیادی به تردشکنی دارند و این پدیده در هنگام لرزه به وضوح نمایان می‌گردد. یکی از مزایای محصور کردن بتن افزایش مقاومت بتن و شکل‌پذیری بتن است که اگر بتن به نحوی مناسب محصور شده باشد و اثر نیروهای لرزه‌ای باعث کنده شدن بتن پوششی شود، بتن محصور شده به خوبی مقاومت می‌کند. بهترین شیوه برای این کار می‌توان به خاموت گذاری به صورت مارپیچ اشاره کرد. در این پژوهش به بررسی تاثیر دورپیچ‌ها با توجه به متغییرهای گام دورپیچ‌ها و زاویه‌ی دورپیچ‌ها بر ظرفیت برشی و پیچشی تیرهای بتن مسلح مستطیلی پرداخته شده است. به منظور شبیه‌سازی نمونه‌ها از نرم‌افزار المان محدود ABAQUS استفاده شده است. نتایج نشان داد، زاویه‌ی ترک‌های ایجاد شده در نمونه‌های دارای خاموت‌های بسته، بیشتر از نمونه‌ی متناظر(فاصله‌ی برابر گام‌ها در دورپیچ‌ها و خاموت‌های بسته) با دورپیچ‌هاست و استفاده از خاموت‌ها چه به صورت بسته و چه دورپیچ، ظرفیت برشی و پیچشی تیرهای بتن مسلح را به میزان قابل توجهی افزایش داده‌اند. مشخص گردید، تیرهای بتن مسلح دارای دورپیچ، ظرفیت برشی و پیچشی بیشتری نسبت به تیرهای بتن مسلح دارای خاموت بسته دارند.استفاده از خاموت‌های بسته و دورپیچ‌ها با فاصله‌ی‌ گام‌های 80 میلی‌متر به ترتیب ظرفیت برشی تیر بتن مسلح را 52% و 59% افزایش داده‌اند که اختلاف قابل توجهی است و با افزایش فاصله‌ی گام‌ دورپیچ‌ها، از ظرفیت برشی‌ و پیچشی تیرهای بتن مسلح کاسته می‌شود. با افزایش فاصله‌ی دورپیچ‌ها از 80 میلی‌متر به 150 میلی‌متر، ظرفیت برشی تیر بتن مسلح 30% کاهش یافته است که میزان قابل توجهی است. مطابق با نتایج، زاویه‌ی بهینه‌ی دورپیچ که عملکرد تیرهای بتن مسلح مستطیلی را در بهترین حالت قرار می‌دهد، 80 درجه می‌باشد. در این حالت زاویه‌ی ترک‌های قطری کمتر از سایر حالات بوده و ظرفیت برشی و پیچشی آن به میزان قابل توجهی بیشتر از سایر نمونه‌ها با گام‌های برابر و زاویه‌های متفاوت دورپیچ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

918 - بررسی برش در یک سازه‌ فولادی دارای میراگر اصطکاکی دورانی با تاثیر اثر اندرکنش خاک و سازه
علیرضا لرک سعید عباچی علی نیکخو

10.30495/civil.2022.697808

میراگرهای اصطکاکی دورانی (RFD) به عنوان یکی از ابزارهای کنترل غیرفعال به منظور افزایش عملکرد لرزه ای و کنترل جانبی سازه ها و اتلاف انرژی ورودی زلزله ها از طریق اصطکاک در صفحات دوار آنها پیشنهاد شده است .استفاده از میراگرهای اصطکاکی دورانی ، باعث کاهش برش و بهبود پاسخ دی چکیده کامل

میراگرهای اصطکاکی دورانی (RFD) به عنوان یکی از ابزارهای کنترل غیرفعال به منظور افزایش عملکرد لرزه ای و کنترل جانبی سازه ها و اتلاف انرژی ورودی زلزله ها از طریق اصطکاک در صفحات دوار آنها پیشنهاد شده است .استفاده از میراگرهای اصطکاکی دورانی ، باعث کاهش برش و بهبود پاسخ دینامیکی سازه ها خواهد شد .در تحلیل غیرخطی و طراحی سازه ها معمولا " خاک زیرین را صلب فرض می کنند ، در صورتی که اگر از اثر انعطاف پذیری بستر سازه استفاده شود ، خصوصیات دینامیکی سازه ها متفاوت خواهد بود . بررسی رفتار سازه ها با درنظرگرفتن اثرات اندرکنش خاک و سازه می تواند ما را به درک صحیح تری از رفتار سازه ها نایل سازد و این در حالی است که در عمده ی سازه های طراحی شده، اثرات سختی خاک و همچنین بلند شدگی احتمالی شالوده درنظرگرفته نمی شود.در این مقاله یک ساختمان ده طبقه نمونه در نظر گرفته شده و در آن با خاک سخت تیپ دو و خاک نرم تیپ سه ، عملکرد میراگربا ظرفیت میرایی های مختلف و اثر اندرکنش ، با نرم افزار SAP 2000 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و برش در طبقات مختلف سازه ،درچهارحالت با میراگر و با اثر اندر کنش خاک و با میراگر بدون اثر اندر کنش خاک و بدون میراگر با اثر اندر کنش خاک و بدون میراگر و بدون اثر اندر کنش خاک ، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نمودارها نشان داد که چه میزان میراگر اصطکاکی دورانی می تواند در کاهش برش در طبقات مختلف ساختمان ، با در نظر گرفتن اثر اندرکنش خاک و سازه مفید واقع شود. برای این تحقیق از سه رکورد زلزله استفاده شده است ، ودر انتها نتایج با یکدیگر مقایسه شده اند .نتایج حاصله حاکی از آن است که بکار گیری میراگرهای اصطکاکی دورانی ، برش را در همه حالات کاهش داد و نیز تجزیه تحلیل بار لغزش میراگرو ظرفیت مورد نیاز سازه ، نیز بدست آمد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

919 - ارزیابی شکنندگی لرزه‌ای و ظرفیت فروریزش قابهای خمشی بتنی بهینه با توجه به افزایش صلبیت ستون نسبت به تیر تحت زلزله‌های دور و نزدیک گسل
سیامک صابونچی اشکان خدابنده لو

10.30495/civil.2023.699218

در این تحقیق، شکنندگی لرزه‌ای و ظرفیت فروریزش قاب های خمشی بتنی با در نظر گرفتن نسبت‌های متفاوت برای ضابطه تیر ضعیف-ستون قوی در روند بهینه‌سازی در چهارچوب طراحی مبتنی بر عملکرد، مورد بررسی قرار گرفته شده است. بمنظور بهینه‌سازی مبتنی بر عملکرد، از الگوریتم فراکاووشی مرکز چکیده کامل

در این تحقیق، شکنندگی لرزه‌ای و ظرفیت فروریزش قاب های خمشی بتنی با در نظر گرفتن نسبت‌های متفاوت برای ضابطه تیر ضعیف-ستون قوی در روند بهینه‌سازی در چهارچوب طراحی مبتنی بر عملکرد، مورد بررسی قرار گرفته شده است. بمنظور بهینه‌سازی مبتنی بر عملکرد، از الگوریتم فراکاووشی مرکز جرم، در این تحقیق استفاده شده است. فلسفه رویکرد طراحی بر اساس عملکرد و حتی روش های سنتی طراحی، به سازه این اجازه را می دهد که در مواجهه با زلزله های قوی و نسبتاً قوی متحمل خسارت شود. لذا بمنظور برآوردی از میزان ایمنی سازه در برابر زلزله‌ها، استفاده از شاخص های کمی‌سازی ایمنی لرزه‌ای و ظرفیت فروریزش سازه ضروری به نظر می رسد. لذا برای پیشبینی ظرفیت فروریزش هر سازه بهینه، با استفاده از تحلیل دینامیکی فزاینده، نسبت حاشیه ایمنی فروریزش اصلاح شده تحت زلزله‌های دور و نزدیک گسل، محاسبه شده است. دو مثال 3 و 6 طبقه 3 دهانه قابهای مورد مطالعه در این تحقیق می‌باشند که در چارچوب بهینه‌سازی مبتنی بر عملکرد و با در نظر گرفتن ضرایب 0.8، 1.2 و 1.6 برای کنترل ضابطه تیر ضعیف- ستون قوی در روند بهینه‌سازی طراحی شده‌اند. مطابق نتایج بدست آمده مشاهده می شود افزایش صلبیت ستون نسبت به تیر در این پژوهش عملاً شکل پذیری سازه را تحت تاثیر قرار داده و با انتخاب سازه هایی با صلبیت بیشتر ستون نسبت به تیر منجر به افزایش ظرفیت فروریزش و کاهش شکنندگی سازه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

920 - بررسی تغییر ابعاد اجزای اتصال نیمه‌صلب تیر به ستون روی رفتار و درصد گیرداری این اتصال
علی دلنواز امیرحسین ملااسکندری

تحلیل سازه با رفتار واقعی اتصالات آن بسیارپیچیده است و به همین دلیل با تمهیداتی از جمله استفاده از مفهوم خط تیر، به هر اتصال، صلبیت خاصی را نسبت می‌دهند و بدین طریق آنها را دسته‌بندی می‌نمایند. در این تحقیق به بررسی اتصال نیمه‌صلب با ورق‌های سخت‌کننده در قسمت اتصال جان چکیده کامل

تحلیل سازه با رفتار واقعی اتصالات آن بسیارپیچیده است و به همین دلیل با تمهیداتی از جمله استفاده از مفهوم خط تیر، به هر اتصال، صلبیت خاصی را نسبت می‌دهند و بدین طریق آنها را دسته‌بندی می‌نمایند. در این تحقیق به بررسی اتصال نیمه‌صلب با ورق‌های سخت‌کننده در قسمت اتصال جان تیر به ستون پرداخته شده است. برای این کار از 64 مدل تحلیلی که در آن ابعاد ورق‌های سخت‌کننده از جمله ارتفاع، عرض و ضخامت تغییر می‌کند استفاده شده است. مشخصات مدل‌های تحلیلی که در نرم‌افزار آباکوس ساخته شده‌اند در همه حالت یکسان است. و در این مدل‌ها ارتفاع و عرض ورق‌های اتصال که جان تیر را از دو طرف در بر می‌گیرند داری 4 حالت متغیر برای ارتفاع، چهار حالت متغیر برای عرض و 4 حالت متغیر برای ضخامت در نظر گرفته شده است. اتصالات تحت آنالیز استاتیکی غیرخطی مدل شدند و نمودار لنگر- دوران برای هر حالت ترسیم گردید. بدین‌صورت رفتار اتصال نیمه‌صلب و تاثیر ورق‌های اتصال جان در عملکرد آن مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت با بررسی نتایج رابطه‌ای برای تخمین درصد گیرداری اتصال نیمه صلب ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

921 - تاثیر زلزله‌های دور و نزدیک گسل بر ظرفیت فروریزش قابهای خمشی بتنی بهینه‌سازی شده بر اساس عملکرد
سیامک صابونچی اشکان خدابنده لو

10.30495/civil.2023.701926

طراحی براساس عملکرد، نگرشی نوین بر مباحث طرح لرزه‌ای سازه‌ها می‌باشد که مبنای آن برخلاف روش‌های سنتی طراحی مبتنی بر نیرو، بر تغییر مکان‌های سازه استوار است. استفاده از این رویکرد در فرآیند طراحی سازه‌ها موجب دستیابی به سازه‌هایی با عملکرد مناسب و سطح اطمینان قابل قبولی چکیده کامل

طراحی براساس عملکرد، نگرشی نوین بر مباحث طرح لرزه‌ای سازه‌ها می‌باشد که مبنای آن برخلاف روش‌های سنتی طراحی مبتنی بر نیرو، بر تغییر مکان‌های سازه استوار است. استفاده از این رویکرد در فرآیند طراحی سازه‌ها موجب دستیابی به سازه‌هایی با عملکرد مناسب و سطح اطمینان قابل قبولی می‌شود. هدف اصلی این تحقیق بررسی تاثیر زلزله‌های حوزه دور و نزدیک بر ظرفیت فروریزش و شکنندگی قابهای خمشی بتنی بهینه‌سازی شده بر اساس عملکرد با استفاده از الگوریتم‌ فراکاوشی مرکز جرم، می‌باشد. از تحلیل بارافزون در فرآیند بهینه سازی برای کنترل پاسخ های قاب های مورد مطالعه در سطوح عملکردی و از تحلیل دینامیکی افزایشی برای ارزیابی شکنندگی قابهای بهینه بدست آمده، استفاده شده است. با توجه به مقادیر به دست آمده برای نسبت حاشیه فروریزش و نسبت حاشیه فروریزش اصلاح شده برای قابهای 3، 6 و 12 طبقه مشاهده می‌کنیم نسبت حاشیه فروریزش و به طبع آن ایمنی لرزه‌ای تحت زلزله‌های دور گسل بترتیب 7%، 16% و 8% بیشتر از نسبت حاشیه فروریزش و ایمنی لرزه‌ای تحت زلزله‌های نزدیک گسل می‌باشد. به عبارت دیگر سازه‌های بهینه‌سازی شده در این مطالعه در برابر زلزله‌های نزدیک گسل ایمنی لرزه‌ای کم و شکنندگی بیشتری نسبت به زلزله‌های دور گسل دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

922 - اثر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی بوته‌های تنش دیده پنج ژنوتیپ گندم دوروم
هادی درزی رامندی خدیجه احمدی محمدحسین فتوکیان

این تحقیق به ‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشد بذور مادری پنج ژنوتیپ گندم دوروم، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای چکیده کامل

این تحقیق به ‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی آخر فصل بر ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشد بذور مادری پنج ژنوتیپ گندم دوروم، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل رژیم آبیاری در دو سطح بذور تولید شده در شرایط آبیاری مطلوب و اعمال تنش خشکی آخر فصل بر گیاه مادری ژنوتیپ‌های گندم دوروم شامل پنج ژنوتیپ رباط اراک (بومی)، آریا (تجاری)، کرخه (تجاری)، یاواروس (تجاری) و دنا (تجاری) بود. نتایج حاکی از تأثیر معنی‌دار تنش خشکی بر صفات مورد مطالعه‌ بود. درصد جوانه‌زنی بذرهای ژنوتیپ تجاری آریا تولیدشده در شرایط تنش خشکی 100 درصد بود، درحالی که در دیگر ژنوتیپ‌ها این شاخص کاهش یافت. مقایسه میانگین اثر متقابل خشکی و ژنوتیپ بر شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه نشان داد که بذرهای ژنوتیپ تجاری آریا تولید شده در شرایط آبیاری مطلوب با 83/432 و بذور ژنوتیپ بومی رباط اراک تولید شده در شرایط تنش خشکی با 15/328 بیش‌ترین شاخص طولی بنیه گیاهچه را داشتند. ژنوتیپ‌های بومی رباط اراک با میانگین (23/7) و تجاری آریا با میانگین (33/7) به ترتیب دارای بیش‌ترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه بودند. ژنوتیپ تجاری دنا در هر دو شرایط دارای کم‌ترین شاخص وزنی بنیه گیاهچه بود. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که اعمال تنش خشکی بر گیاه مادری ژنوتیپ‌های بررسی شده سبب کاهش خصوصیات جوانه‌زنی، رشد گیاهچه و کیفیت بذر حاصل گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

923 - فرمولاسیون ماءالشعیر ریواس و بررسی‌خصوصیات فیزیکو‌شیمیایی‌آن طی دوره نگهداری
ماندانا مقیمانی اکرم شریفی

10.30495/jfst.2021.685708

این تحقیق به هدف استفاده از ریواس جهت تولید ماءالشعیر به اجرا در آمد. عصاره ریواس استخراج و پاستوریزه شد و در 4 نسبت 5، 10، 15 و 20 درصد حجمی به فرمولاسیون ماءالشعیر (عصاره مالت، شکر، رازک، اسید سیتریک، آب گازدار و مالتو دکسترین) اضافه شد. سپس در مدت 60 روز نگهداری در ی چکیده کامل

این تحقیق به هدف استفاده از ریواس جهت تولید ماءالشعیر به اجرا در آمد. عصاره ریواس استخراج و پاستوریزه شد و در 4 نسبت 5، 10، 15 و 20 درصد حجمی به فرمولاسیون ماءالشعیر (عصاره مالت، شکر، رازک، اسید سیتریک، آب گازدار و مالتو دکسترین) اضافه شد. سپس در مدت 60 روز نگهداری در یخچال، آزمایشات تعیین ترکیبات فنولی کل، فعالیت آنتی اکسیدانی و گاز کربنیک روی نمونه ها انجام گرفت. نتایج حاصل نشان داد در طی دوره نگهداری، میزان گاز، ترکیبات فنولی کل و فعالیت آنتی اکسیدانی با گذر زمان در ماءالشعیر به طور معنی داری کاهش یافت. میزان ترکیبات فنولی کل و فعالیت آنتی اکسیدانی در تیمار دارای 20% عصاره ریواس بالاترین مقدار را داشت. میزان گاز باقیمانده در ماءالشعیر با افزایش غلظت عصاره، کاهش یافت و نمونه شاهد کمترین مقدار گاز را دارا بود. با توجه به داده‌های حاصل از ارزیابی حسی از نظر تمام ویژگی‌ها به جز رنگ، تیمار دارای 5% عصاره ریواس بهترین تیمار بود و در فاکتور رنگ، تیمار شاهد بیشترین مقبولیت را داشت. در کل با توجه به نتایج آزمون‌های شیمیایی و حسی تیمار دارای 5% عصاره ریواس بهترین تیمار برای تولید ماء الشعیر انتخاب و توصیه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

924 - استفاده از شاخص جذب در ناحیه فرابنفش – مرئی به منظور تعیین نقطه دور ریز روغن سرخ کردنی
علیرضا حسن پور زهرا پیراوی ونک سیمین اسداللهی

روغن های مورد استفاده در سرخ کردن، بعد از گذراندن شرایط زمانی و دمایی به مرحله ای به نام نقطه دور ریزی می رسند که از فاکتورهایی همچون اندیس پراکسید، میزان ترکیبات قطبی، عدد کربونیل، میزان تری آسیل گلیسرول های الیگومر و میزان اسید های چرب آزاد به منظور تشخیص نقطه دورریز چکیده کامل

روغن های مورد استفاده در سرخ کردن، بعد از گذراندن شرایط زمانی و دمایی به مرحله ای به نام نقطه دور ریزی می رسند که از فاکتورهایی همچون اندیس پراکسید، میزان ترکیبات قطبی، عدد کربونیل، میزان تری آسیل گلیسرول های الیگومر و میزان اسید های چرب آزاد به منظور تشخیص نقطه دورریز استفاده می گردد. در این پژوهش عمل سرخ کردن به مدت 24 ساعت در بازه های زمانی 0، 8، 16، 24 ساعت به مدت 3 روز پی در پی و 6 نوع روغن شامل روغن های پالم - سوپر اولئین تصفیه شده (پ)، زیتون تصفیه شده (ز)، 25% ز+ 75% پ، 50% ز+ 50% پ ، 75% ز+ 25% پ و روغن سرخ کردنی انجام گرفت. در این پژوهش عمل اسکن به عنوان یک روش سریع توسط دستگاه اسپکتروفتومتر بر روی نمونه های روغن انجام گرفت و طول موج شاخص ترکیبات قطبی تعیین گردید. بین شدت جذب های بدست آمده در طول موج nm380 و درصد ترکیبات قطبی هر نوع روغن همبستگی بالایی به طور میانگین 9865/0=r2 بدست آمد. با تعیین طول موج شاخص، از طریق رگرسیون در هر نوع نمونه روغن مشخص گردید زمانی که میزان ترکیبات قطبی به 25% می رسد هر نوع روغن شدت جذب مخصوص به خود را در نقطه دور ریز دارد. به طوری که شدت جذب در نقطه دور ریز در روغن پالم سوپر اولئین تصفیه شده 397/21، در روغن زیتون تصفیه شده 76/2، 25%ز+ 75%پ 692/6، 50%ز+ 50%پ 114/5، 75%ز+ 25%پ 215/4 و در روغن سرخ کردنی 807/7 بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

925 - غنی سازی ماست با عصاره برگ گردو و بررسی خواص فیزیکوشیمیایی و حسی آن
معصومه شیروانی سارا انصاری

10.30495/jfst.2020.674496

برگ گردو یک منبع بالقوه از ترکیبات سلامتی بخش شامل پلی فنول ها است که خاصیت آنتی اکسیدانی دارد. در این پژوهش غنی سازی ماست با عصاره برگ گردو و تاثیر آن بر خواص فیزیکوشیمیایی و حسی ماست مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور عصاره اتانولی برگ خشک گردو در سه سطح (1، 5/1 و 2 چکیده کامل

برگ گردو یک منبع بالقوه از ترکیبات سلامتی بخش شامل پلی فنول ها است که خاصیت آنتی اکسیدانی دارد. در این پژوهش غنی سازی ماست با عصاره برگ گردو و تاثیر آن بر خواص فیزیکوشیمیایی و حسی ماست مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور عصاره اتانولی برگ خشک گردو در سه سطح (1، 5/1 و 2درصد) به شیر آماده شده جهت تهیه ماست بلافاصله پس از استارتر زنی اضافه و ماست تولیدی برای مدت 28 روز در دمای 4 درجه سانتی گراد و در فواصل زمانی معین مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میزان ماده جامد بدون چربی ماست های غنی شده نسبت به نمونه کنترل بیشتر و پروتئین و چربی آنها کمتر بود. افزودن عصاره برگ گردو در غلظت های مختلف موجب کاهش معنی دار pH و آب اندازی و افزایش معنی دار اسیدیته شد که گذشت زمان نیز بر میزان این شاخص ها تاثیرگذار بود (p <0.05). غنی سازی ماست با عصاره برگ گردو موجب افزایش معنی دار (p <0.05) خاصیت آنتی اکسیدانی و ترکیبات فنولی گردید. کاهش معنی دار (p <0.05) اندیس تیوباربیتوریک اسید در ماست های غنی شده (نسبت به نمونه کنترل) تاییدی از خاصیت آنتی اکسیدانی قوی عصاره بود. از نظر ویژگی های رنگی با افزایش غلظت عصاره میزان شاخص های L* و a* بطور معنی دار کاهش و b* افزایش یافت. زنده مانی باکتری های استارتر با افزودن عصاره و در طول دوره نگهداری بطور معنی داری(p <0.05) کاهش یافت. افزودن عصاره در انتهای دوره نگهداری موجب کاهش معنی دار ویسکوزیته نسبت به نمونه کنترل گردید. بعلاوه با افزایش غلظت عصاره و در طی دوره نگهداری امتیاز ویژگی های حسی ماست نیز کاهش یافت. در مجموع با درنظر گرفتن بالاترین امتیاز از نظر ارزیابان حسی، همچنین کاهش میزان سینرسیس و بهبود ویژگی های فیزیکوشیمیایی غلظت 5/1درصد عصاره برگ گردو جهت غنی سازی ماست معرفی می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

926 - بررسی تأثیر افزودن ایزوله پروتئین کنجاله ارده بر خصوصیات تکنولوژیکی و حسی پاستای تهیه شده از گندم دوروم و نان
نفیسه کوشکی محمد حسین حداد خداپرست توحید نجفی میرک محسن وظیفه دوست فریبا نقی پور

10.30495/jfst.2020.674524

در کشور ما محدود بودن کشت گندم دوروم،کم هزینه بودن استفاده از گندم نان به جای گندم دوروم و نبود فناورى مناسب جهت تهیه سمولینا، این محصول علی‌رغم داشتن ارزش تغذیه ای بالا جزء محصولات جانبی صنایع ماکارونی ایران محسوب می گردد. از این رو در این تحقیق تأثیر افزودن ایزوله پر چکیده کامل

در کشور ما محدود بودن کشت گندم دوروم،کم هزینه بودن استفاده از گندم نان به جای گندم دوروم و نبود فناورى مناسب جهت تهیه سمولینا، این محصول علی‌رغم داشتن ارزش تغذیه ای بالا جزء محصولات جانبی صنایع ماکارونی ایران محسوب می گردد. از این رو در این تحقیق تأثیر افزودن ایزوله پروتئین کنجاله ارده در سطوح صفر، 5/2، 0/5، 5/7 و 10 درصد به دو نوع آرد سمولینا تهیه شده از گندم دوروم رقم بهرنگ و گندم نان رقم مهرگان در تولید پاستا در یک طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت (p <0.05). نتایج نشان داد افزودن ایزوله پروتئین کنجاله ارده، سبب افزایش معنی‌دار در میزان پروتئین آرد هر دو رقم مهرگان و بهرنگ شد. حداقل زمان پخت و عدد پخت در سطح 10 درصد افزایش معنی‌داری داشت، اما در سطوح 5/2، 5 و 5/7 درصد این افزایش در هر دو رقم گندم معنی‌دار نبود. افت پخت در رقم مهرگان معنی‌دار نبود اما کمترین افت پخت در رقم بهرنگ با 10 درصد پروتئین مشاهده شد. شاخص رنگ L* و b* در تیمار مهرگان در سطوح 5/7 و 10 درصد معنی‌دار نبود، در تیمار بهرنگ با افزایش ایزوله پروتئین شاخص L* و b* کاهش یافت. امتیاز پذیرش کلی در ارزیابی حسی در تیمارهای حاوی 5/7 و 10 درصد پروتئین معنی‌دار نبود. بر اساس نتایج بدست آمده پیشنهاد می‌شود اگر برای تهیه سمولینا بجای گندم دوروم از گندم نان رقم مهرگان استفاده گردد، بهتر است برای غنی‌سازی پاستای حاصل از آن حداقل 5/7 درصد پروتئین به آن اضافه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

927 - بررسی باقی‌مانده و دوره کارنس آفت‌کش کارباریل بر روی محصول کاهو در ایران
وحیده مهدوی رویا نوربخش سعید باقری رحیم فیروزی قاسم فدوی

کاهو از سبزیهای بسیار مفید و پر مصرف است. از مهمترین آفات کاهو می‌توان به لاروهای برگخوار، کرم طوقه بر، حلزون و شته‌ها اشاره نمود که به منظور کنترل این آفات 2 تا 3 نوبت سمپاشی محصول با آفت کش های نظیر کلرپیریفوس، دیمتوات، دلتامترین و کارباریل انجام می‌شود. بررسی میزان ب چکیده کامل

کاهو از سبزیهای بسیار مفید و پر مصرف است. از مهمترین آفات کاهو می‌توان به لاروهای برگخوار، کرم طوقه بر، حلزون و شته‌ها اشاره نمود که به منظور کنترل این آفات 2 تا 3 نوبت سمپاشی محصول با آفت کش های نظیر کلرپیریفوس، دیمتوات، دلتامترین و کارباریل انجام می‌شود. بررسی میزان باقی مانده آفت‌کش‌ها در این محصول در بهبود ایمنی غذایی جامعه مؤثر است. از آفتکش هایی که برای کاهو توصیه شده، حشره‌کش کارباریل است که در این مطالعه باقی مانده و دوره کارنس آن بررسی شد. در زمان های مختلف و هر بار سه بوته کامل به صورت تصادفی به عنوان نمونه از مزارع استان خوزستان و شهرستان ورامین نمونه‌برداری شد. روش استخراج بر روی نمونه‌های شاهد ارزیابی شده و میزان بازیافت[1] آفت‌کش از نمونه‌های شاهد بررسی و صحت روش استخراج تأیید شد. پس از استخراج کارباریل و تزریق نمونه‌ها به دستگاه HPLC و مقایسه پیک های کروماتوگرام با استاندارد کارباریل، مقادیر باقی مانده کارباریل محاسبه شد. دوره کارنس حشره‌کش کارباریل برای کاهو در ورامین 44/3 و در خوزستان 48/3 روز بدست آمد. دوره کارنس کارباریل برای کاهو را می توان 4 روز پیشنهاد نمود و منطقه کشت تاثیری چندانی روی آن ندارد. این نتیجه با سایر مطالعات همخوانی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

928 - تاثیرعصارة اتانولی پودر زرد چوبه بر پایداری اکسایشی روغن سویا
عطیه علیزاده حمید توکلی پور محسن مختاریان

10.30495/jfst.2020.674019

جهت کنترل فعالیت‌های اکسایشی روغن معمولاً از آنتی‌اکسیدان‌های سنتزی استفاده می‌شود که اثرات جانبی زیادی بر سلامت انسان‌ها دارد. بنابراین امروزه تحقیقات بر آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی (نظیر عصارۀ زردچوبه) به عنوان یک جایگزین مطمئن رو به پیشرفت است. به منظور بررسی تأثیر نوع آن چکیده کامل

جهت کنترل فعالیت‌های اکسایشی روغن معمولاً از آنتی‌اکسیدان‌های سنتزی استفاده می‌شود که اثرات جانبی زیادی بر سلامت انسان‌ها دارد. بنابراین امروزه تحقیقات بر آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی (نظیر عصارۀ زردچوبه) به عنوان یک جایگزین مطمئن رو به پیشرفت است. به منظور بررسی تأثیر نوع آنتی‌اکسیدان (عصارۀ اتانولی پودر زردچوبه و ترشیاری بوتیل هیدروکینون) بر خصوصیات کیفی روغن سویا طی دورۀ انبارمانی از آزمون‌های عدد ‌پراکسید، دورۀ القاء و عدد تیوباربیتوریک اسید استفاده گردید. نتایج بررسی خصوصیات آنتی‌اکسیدانی عصارۀ اتانولی پودر زردچوبه نشان داد که جهت بازدارندگی حدوداً 50درصد رادیکال آزاد DPPH• (یعنی 50IC)، حدوداً به غلظت 1711 میکروگرم بر میلی لیتر از پودر زردچوبه نیاز است. همچنین افزودن مقدار 700 پی‌پی‌اِم عصارۀ اتانولی پودر زردچوبه (به عنوان بهترین غلظت) توانست مقدار عدد پراکسید، دورۀ القاء و تیوباربیتوریک اسید را بعد از 10 روز انبارمانی (در دمای 60 درجه سانتی گراد) نسبت به نمونۀ شاهد به ترتیب 55/11 درصد کاهش، 85/4 درصد افزایش و 22/41 درصد کاهش دهد. به طور کلی با توجه به نتایج این پژوهش استفاده از غلظت 700 پی‌پی‌اِم عصارۀ اتانولی پودر زردچوبه برای بهبود پایداری اکسایشی روغن سویا توصیه می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

929 - آسیب‌شناسی شبکه شاد بر اساس میزان اثربخشی عناصر برنامه درسی از دیدگاه معلمان دوره ابتدایی
مجید کهرازهی عباس اناری نژاد

پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی و تحقق عناصر برنامه درسی در شبکه شاد از دیدگاه معلمان دوره ابتدایی پرداخته است. مطالعه حاضر، پژوهشی آمیخته با رویکرد (کیفی-کمی)، از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمام معلمان دوره ابتدایی سال تحصیلی 1400_13 چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسی اثربخشی و تحقق عناصر برنامه درسی در شبکه شاد از دیدگاه معلمان دوره ابتدایی پرداخته است. مطالعه حاضر، پژوهشی آمیخته با رویکرد (کیفی-کمی)، از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمام معلمان دوره ابتدایی سال تحصیلی 1400_1399 بخش مرکزی شهرستان میرجاوه استان سیستان و بلوچستان می‌باشد.روش انتخاب نمونه نیز به‌صورت هدفمند بوده است؛بدین صورت که از هر10 مدرسه دوره ابتدایی3 معلم و در مجموع30نفر جهت مصاحبه انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در بخش کیفی استفاده از روش مصاحبه نیمه ساختار یافته با معلمان دوره ابتدایی ودر رویکرد کمی نیز استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بود.روش تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی انجام مراحل سه‌گانه کدگذاری و برای داده‌های کمی استفاده از آمار توصیفی بود. بعد از تجزیه و تحلیل داده های حاصل با تاکید بر عناصر اصلی برنامه درسی، 4 مقوله کلی (اصلی)، 29مقوله فرعی و81مقوله پایه ازمهمترین مولفه-های کلیدی برای آسیب شناسی شبکه شاد مشخص شدند.نتایج پژوهش نشان داد که میزان اثربخشی و تحقق عناصر برنامه درسی (شامل اهداف، محتوا،روش‌های یاددهی- یادگیری و ارزشیابی) در شبکه شاد نسبتا مطلوب می‌باشد؛ هرچند برای رسیدن به شرایط مطلوب به‌ویژه در بخش روش‌های یاددهی- یادگیری و ارزشیابی هنوز فاصله بسیاری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

930 - واکاوی مفهوم هوشمندسازی به منظور ارایه الگوی برنامه درسی مناسب جهت دوره ابتدایی ایران
محمدرضا غزنوی زهره سعادتمند نرگس کشتی آرای

پژوهش حاضر، با هدف واکاوی مفهوم هوشمندسازی به منظور ارایه الگوی برنامه درسی مناسب جهت دوره ابتدایی ایران، با روش ترکیبی از نوع اکتشافی در دو بخش کیفی (روش تحلیل محتوای کیفی و روش سنتز پژوهی) و کمی (پرسش‌نامه) انجام شد. حوزه پژوهش در سطح کیفی در قسمت تحلیل محتوا (مقالات چکیده کامل

پژوهش حاضر، با هدف واکاوی مفهوم هوشمندسازی به منظور ارایه الگوی برنامه درسی مناسب جهت دوره ابتدایی ایران، با روش ترکیبی از نوع اکتشافی در دو بخش کیفی (روش تحلیل محتوای کیفی و روش سنتز پژوهی) و کمی (پرسش‌نامه) انجام شد. حوزه پژوهش در سطح کیفی در قسمت تحلیل محتوا (مقالات و کتاب‌های حوزه برنامه ‌درسی مبتنی بر هوشمندسازی) و در قسمت سنتز پژوهی (کشورهای دارای برنامه‌ درسی مبتنی بر هوشمندسازی مالزی، استرالیا، فنلاند، سنگاپور، کره جنوبی و انگلیس) بوده است. نمونه‌گیری به صورت تدریجی انجام شد و تا سر حد اشباع ادامه یافت. جامعه آماری در بخش کمی شامل متخصصان برنامه درسی، تکنولوژی آموزشی و مدرسان هوشمندسازی در ایران بود. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 375 نفر برآورد گردند. از طریق نمونه&lrm;گیری تصادفی خوشه ای چندمرحله ای نمونه مورد نظر انتخاب و پرسش‌نامه 41 گویه ای در اختیار افراد قرار گرفت. برای تأیید اعتبار یافته ها در بخش کیفی از معیار باور پذیری (بهره گیری از افراد خارج از محدوده پژوهش) و برای تأمین اطمینان پذیری از روش حسابرسی (کنترل بیشینه ای در مرحله یادداشت‌برداری) استفاده شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کیفی با به کاربری نظام مقوله ای قیاسی و کدگذاری موضوعی و در بخش کمی به روش تحلیل عاملی تأییدی انجام گرفت. نتایج نشان داد هوشمندسازی مفهومی است که در برگیرنده ابعاد پنج گانه سیستم مدیریت، محیط یاددهی و یادگیری، توانمندسازی، سخت‌افزار و نرم‌افزار بوده و مدل برنامه درسی مبتنی بر هوشمندسازی دارای ساختاری با عناصر اهداف، محتوا، روش های یاددهی و یادگیری و روش های ارزشیابی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

931 - ارایه مدلی به منظور ارتقاء سرمایه اجتماعی اعضای هیأت علمی با تأکید بر نظام آموزش از دور
بهزاد رسولزاده حسین نجفی

این پژوهش به منظور ارایه مدلی مناسب جهت ارتقاء سرمایه اجتماعی اعضای هیأت علمی در نظام آموزش از دور انجام گرفت. روش پژوهش، کمی و توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه پیام نور کشور تشکیل دادند. روش نمونه‌گیری از نوع خوشه‌ای چندمرحله‌ا چکیده کامل

این پژوهش به منظور ارایه مدلی مناسب جهت ارتقاء سرمایه اجتماعی اعضای هیأت علمی در نظام آموزش از دور انجام گرفت. روش پژوهش، کمی و توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه اعضای هیأت علمی دانشگاه پیام نور کشور تشکیل دادند. روش نمونه‌گیری از نوع خوشه‌ای چندمرحله‌ای با توزیع نسبتی بود. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان 280 نفر تعیین شد. جهت جمع‌آوری داده‌ها از دو پرسش‌نامه محقق ساخته استفاده شد. پرسش‌نامه اول برای سنجش مؤلفه‌های اثرگذار بر روی کیفیت نظام آموزش از دور و پرسش‌نامه دوم برای اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی تدوین گردید. روایی محتوایی پرسش‌نامه‌ها را صاحب نظران تأیید کردند و برآورد تحلیل عاملی نیز نشان داد که روایی سازه عامل‌های استخراج شده در هر دو پرسش‌نامه مطلوب می‌باشد. پایایی پرسش‌نامه‌ها با استفاده از آلفای کرونباخ به ترتیب 87/0 و 95/0 برآورد گردید. برای تحلیل داده‌ها، علاوه بر آمار توصیفی، از آمار استنباطی (رگرسیون سلسله مراتبی و معادله ساختاری) استفاده گردید. نتایج به دست آمده از رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که در سطح اول از بین عوامل زمینه‌ای، بیشترین اثر روی سرمایه اجتماعی، مربوط به سواد فرهنگی خانواده (48/0) و در سطح دوم، از بین عوامل سازمانی، بیشترین اثر به ترتیب مربوط به متغیرهای کارکرد آموزشی (58/0) و فضای ارتباطی (52/0) و کمترین میزان، مربوط به متغیر فن‌آوری الکترونیکی (34/0) است. هم‌چنین، نتایج به دست آمده از معادلات ساختاری، مناسب بودن مدل طراحی شده با داده‌ها را مورد تأیید قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

932 - شناسایی مؤلفه‌های سازنده آموزش‌های مجازی در دوره‌ متوسطه‌ شهرستان‌های استان تهران
زهرا تقی زاده قوام علیرضا عراقیه عباس خورشیدی

پژوهش حاضر، به شناسایی مؤلفه‌های سازنده‌ آموزش‌های مجازی در دوره متوسطه آموزش‌ و پرورش شهرستان‌های استان تهران، پرداخته است. این پژوهش یک پژوهش کاربردی و کمی است که از نظر نوع مطالعه از نوع پیمایشی مقطعی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان اداره کل آموزش ‌و پرورش شهرست چکیده کامل

پژوهش حاضر، به شناسایی مؤلفه‌های سازنده‌ آموزش‌های مجازی در دوره متوسطه آموزش‌ و پرورش شهرستان‌های استان تهران، پرداخته است. این پژوهش یک پژوهش کاربردی و کمی است که از نظر نوع مطالعه از نوع پیمایشی مقطعی بود. جامعه آماری پژوهش کلیه کارکنان اداره کل آموزش ‌و پرورش شهرستان‌های استان تهران است. برای انتخاب گروه نمونه معرف و هم‌چنین، افزایش دقت اندازه‌گیری، از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای استفاده شد که طی آن 181 نفر از کارکنان به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار سنجش این پژوهش شامل پرسش‌نامه پژوهشگر ساخته است که پایایی آن با محاسبه ضریب‌ آلفای کرونباخ برابر 0/97 بود. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفت و پاسخ آزمودنی‌ها با آزمون تحلیل عاملی اکتشافی با کمک نرم افزار SPSS مورد تجزیه ‌و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی بیانگر آن بود که مؤلفه‌های سازنده‌ آموزش‌های مجازی مشتمل بر ده عامل در 141 شاخص به این ترتیب است: عامل اول برنامه‌ریزی آموزشی با 58 شاخص، عامل دوم یادگیری مطلوب با 21 شاخص، عامل سوم روابط با 14 شاخص، عامل چهارم بهره‌وری با 11 شاخص، عامل پنجم محیط مجازی با 9 شاخص، عامل ششم بازخورد با 5 شاخص، عامل هفتم تکنولوژی آموزشی با 6 شاخص، عامل هشتم تفکر منطقی با 5 شاخص، عامل نهم برنامه‌ریزی درسی با 5 شاخص، و عامل دهم عدالت آموزشی با 7 شاخص که در مجموع این شاخص‌ها و عوامل حدود 45% واریانس کل آموزش‌های مجازی را تبیین می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

933 - شناسایی عوامل تأثیرگذار بر پذیرش فن‌آوری آموزش از دور در بین دانشجویان دانشگاه پیام‌نور
محمد علی جوادی بورا حسین نجفی محمدرضا سرمدی رضا نوروززاده

هدف اصلی این تحقیق، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر پذیرش فن‌آوری آموزش از دور در کلاس درس دانشجویان دکتری تخصصی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور بود. این پژوهش، از نوع توصیفی بوده که با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، متشکل از 1384 نفر بوده که از میان چکیده کامل

هدف اصلی این تحقیق، شناسایی عوامل تأثیرگذار بر پذیرش فن‌آوری آموزش از دور در کلاس درس دانشجویان دکتری تخصصی مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور بود. این پژوهش، از نوع توصیفی بوده که با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، متشکل از 1384 نفر بوده که از میان افراد مذکور، 248 نفر از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده با استفاده از جدول مورگان انتخاب و به پرسش‌نامه‌ای که با استفاده از نظرات 30 کارشناس و خبره آموزش از راه دور ساخته شده، پاسخ دادند. برای تأمین روایی و پایایی ابزار جمع‌آوری اطلاعات به ترتیب از نظرات متخصصان آموزش از دور و آلفای کرانباخ (84/0) استفاده شده است. پاسخ‌های دانشجویان با استفاده از فنون آمار توصیفی و استنباطی با نرم‌افزار SPSS و Lisrel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که 5 عامل، به ترتیب: خودکفایی در فن‌آوری، تبحر در کار با فن‌آوری، مفید بودن، دسترسی آسان و حمایت همه جانبه در پذیرش فن‌آوری، دارای بیشترین بار عاملی تعیین کننده بوده است. هم‌چنین، نتیجه به دست آمده، با استفاده از تحلیل عاملی نشان‌دهنده مناسب بودن شاخص‌های برازندگی (97/0CFI=) و (067/0RMSEA=)، (98/0ACFI=) و (98/0=NFI) می‌باشد. به عبارت دیگر، می‌توان، از این عوامل به عنوان معیاری برای عوامل تأثیرگذار در پذیرش فن‌آوری آموزش از دور در دانشگاه پیام نور ایران استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

934 - آموزش از راه دور: رضایت‌مندی، فرهنگ استفاده از فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات و خود‌آموزی دانش‌آموزان
عبدالحمید رضوی

هدف این مقاله، تعیین میزان موفقیت مدارس آموزش از راه دور در گسترش فرهنگ استفاده از فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات و بررسی تأثیر آموزش از راه دور در خودآموزی دانش‌آموزان و شناسایی میزان رضایت‌مندی دانش‌آموزان دوره‌های راهنمایی و متوسطه از این گونه آموزش‌ها می‌باشد. مطالعه از چکیده کامل

هدف این مقاله، تعیین میزان موفقیت مدارس آموزش از راه دور در گسترش فرهنگ استفاده از فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات و بررسی تأثیر آموزش از راه دور در خودآموزی دانش‌آموزان و شناسایی میزان رضایت‌مندی دانش‌آموزان دوره‌های راهنمایی و متوسطه از این گونه آموزش‌ها می‌باشد. مطالعه از نوع ارزش‌یابی است. جامعه آماری، کلیه مدارس آموزش از راه دور کشور بود. داده‌ها با تکمیل 875 پرسش‌نامه در 42 مدرسه آموزش از راه دور 6 استان جمع‌آوری شد. برای اندازه‌گیری متغیرها، از پرسش‌نامه‌های محقق ساخته برای نگرش دانش‌آموزان نسبت به رضایت از تحصیل در مدارس آموزش از راه دور (26 سؤالی) و برای اندازه‌گیری نگرش آنان نسبت به خود‌آموزی (9 سؤالی) و برای اندازه‌گیری نگرش دبیران و کارکنان نسبت به موفقیت مدارس در ترویج فرهنگ استفاده از فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (21 سؤالی) استفاده شد. ضریب آلفای کرانباخ پرسش‌نامه‌ها بین 63/0 تا 96/0 محاسبه شد. روایی صوری پرسش‌نامه‌ها با استفاده از داوری دو نفر از استادان با سابقه در زمینه آموزش از راه دور مطلوب ارزیابی شد. نتایج نشان داد آموزش از راه دور در استان‌های محروم موفق‌تر بوده و رضایت تحصیلی دو گروه دانش‌آموز متوسطه و راهنمایی مناسب بوده، اما دانش‌آموزان متوسطه بیشتر رضایت داشته‌اند؛ در زمینه توسعه فرهنگ استفاده از فن‌آوری‌های آموزشی، مدارس کم‌تر از میزان مورد قبول موفق بوده‌اند؛ عدم موفقیت با توجه به میزان برخورداری مناطق متفاوت بوده است و تحصیل در مدارس آموزش از راه دور بر خود‌آموزی دانش‌آموزان تأثیر مثبت داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

935 - بررسی نقش آموزش ضمن خدمت ICDL بر عملکرد کارکنان و معلمان آموزش و پرورش شهر مریوان
عمر محمودی ناصح روخنده هیرش سلطان پناه

تحقیق حاضر، به منظور بررسی نقش دوره آموزشی ضمن خدمت ICDL بر عملکرد فردی، شغلی و سازمانی کارکنان و معلمان آموزش و پرورش شهر مریوان صورت گرفته است. روش تحقیق، پیمایشی و اطلاعات پژوهش از طریق پرسش‌نامه گردآوری‌شده است. پرسش‌نامه از نوع محقق‌ساخته بسته پاسخ و با طیف پنج‌تای چکیده کامل

تحقیق حاضر، به منظور بررسی نقش دوره آموزشی ضمن خدمت ICDL بر عملکرد فردی، شغلی و سازمانی کارکنان و معلمان آموزش و پرورش شهر مریوان صورت گرفته است. روش تحقیق، پیمایشی و اطلاعات پژوهش از طریق پرسش‌نامه گردآوری‌شده است. پرسش‌نامه از نوع محقق‌ساخته بسته پاسخ و با طیف پنج‌تایی لیکرت می‌باشد. جهت تعیین روایی پرسش‌نامه از نظر گروه خبرگان استفاده شد. پایایی ابزار پژوهش، با روش آلفای کرونباخ برای مجموع کل سؤالات پرسش‌نامه 897/0 به دست آمد. جامعه آماری، کلیه کارکنان و معلمان آموزش و پرورش شهر مریوان بودند که از طریق جدول مورگان نمونه‌ای به اندازه 291 نفر از بین آنها انتخاب شد. برای آزمون فرضیه‌ها از روش تحلیلی تی تک نمونه و آزمون فرید‌من استفاده شد. نتایج یافته‌های پژوهش نشان داد که دوره آموزشیICDL باعث بهبود عملکرد فردی، شغلی و سازمانی کارکنان و معلمان آموزش و پرورش شده است. هم‌چنین، نرم‌افزارهای Word و Excel به عنوان کاربردی‌ترین مهارت‌ها از نظر کارکنان و معلمان انتخاب شدند. از طرف دیگر بالا بردن دانش رایانه‌ای و بهبود عملکرد کاری بیشترین اهداف معلمان و کارکنان از گذراندن دوره آموزشی ICDL بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

936 - مقایسه میزان سواد اطلاعاتی و مهارت‎های اجتماعی دانش‎آموزان تحت آموزش از راه دور و آموزش سنتی
لیلا بختیاری عزت‌اله قدم‌پور منصوره بختیاری علی اکبر سادین

پژوهش حاضر، با هدف بررسی و مقایسه میزان سواد اطلاعاتی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دوره متوسطه تحت آموزش سنتی و آموزش از راه دور انجام شده است. پژوهش، به لحاظ هدف تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ جمع‌آوری داده‌ها، توصیفی از نوع روش پیمایشی مقطعی است. جامعه آماری، کلیه چکیده کامل

پژوهش حاضر، با هدف بررسی و مقایسه میزان سواد اطلاعاتی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان دوره متوسطه تحت آموزش سنتی و آموزش از راه دور انجام شده است. پژوهش، به لحاظ هدف تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ جمع‌آوری داده‌ها، توصیفی از نوع روش پیمایشی مقطعی است. جامعه آماری، کلیه دانش‌آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان اراک به تعداد 5400 نفر است. حجم نمونه 240 نفر بود که با ترکیب روش‌های نمونه‌گیری طبقه‌ای و خوشه‌ای انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، پرسش‌نامه استاندارد شده مهارت اجتماعی و پرسش‌نامه محقق‌ساخته سواد اطلاعاتی بود. پس از تعیین روایی سؤال‌های پرسش‌نامه، ضریب پایایی پرسش‌نامه‌ها محاسبه و به ترتیب، سواد اطلاعاتی 91/0 و مهارت اجتماعی 73/0 به&lrm;دست آمد. داده‌ها با استفاده از آمار توصیفی (میانگین، درصد، فراوانی، انحراف معیار) و آمار استنباطی (تی برای دو نمونه مستقل) استفاده شد. نتایج نشان داد، بین سواد ‌اطلاعاتی و مهارت‌های اجتماعی دانش‌آموزان تحت آموزش سنتی با دانش‌آموزان آموزش از راه دور تفاوت معنی‌داری وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

937 - رابطه راهبردهای یادگیری خود‌تنظیمی و گرایش به تفکر انتقادی با میزان آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره های آموزش الکترونیکی
عزت‌اله قدم‌پور‌ پیمان کامکار هوشنگ گراوند سجاد جمشیدی کیا

یکی از عواملی که می‌تواند، باعث موفقیت یا شکست در استفاده از آموزش الکترونیکی شود، آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره‌های آموزش الکترونیکی است. از جمله عواملی که می‌تواند، بر آمادگی دانشجویان برای حضور در چنین دوره‌هایی اثرگذار باشد، راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و گرایش چکیده کامل

یکی از عواملی که می‌تواند، باعث موفقیت یا شکست در استفاده از آموزش الکترونیکی شود، آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره‌های آموزش الکترونیکی است. از جمله عواملی که می‌تواند، بر آمادگی دانشجویان برای حضور در چنین دوره‌هایی اثرگذار باشد، راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و گرایش به تفکر انتقادی است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه راهبردهای یادگیری خود‌تنظیمی و گرایش به تفکر انتقادی با میزان آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره‌های آموزش الکترونیکی می‌باشد. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری، شامل کلیه دانشجویان دانشگاه خوارزمی در سال 1392 بود. از میان جامعه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 250 نفر به ‌عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های گرایش به تفکر انتقادی ریکتس و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و مقیاس آمادگی ورودی یادگیرنده به دوره‌های الکترونیکی استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد) و استنباطی (آزمون‌های همبستگی، رگرسیون و t مستقل) استفاده شد. نتایج نشان داد که میزان همبستگی بین راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و آمادگی برای حضور در دوره‌های آموزش الکترونیکی 0/23 (با ضریب تعیین 0/50) و بین گرایش به تفکر انتقادی و آمادگی برای حضور در دوره‌های آموزش الکترونیکی 0/24 (با ضریب تعیین 0/70) می‌باشد و می‌توان، از طریق راهبردهای یادگیری خودتنظیمی و گرایش به تفکر انتقادی، آمادگی دانشجویان برای حضور در دوره‌های الکترونیکی را پیش‌بینی کرد. نتایج آزمون t مستقل نشان داد بین دانشجویان دختر و پسر و دانشجویان کارشناسی و تحصیلات تکمیلی از لحاظ میزان آمادگی برای ورود به دوره‌های آموزش الکترونیکی تفاوت معناداری وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

938 - مقایسه مهارت های خودتنظیمی در دانش‌آموزان دوره متوسطه اول هوشمند و سنتی
ربابه فلاح کفشگری شعبان حیدری

پ&zwj;&zwj;ژوهش حاضر، با هدف مقایسه مهارت‌های خودتنظیمی دانش‌آموزان مدارس دوره متوسطه اول هوشمند و سنتی استان مازندران در سال 1393 انجام گرفته است. روش پژوهش، توصیفی از نوع علی- مقایسه‌ای است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش‌آموزان دوره متوسطه اول هوشمند و عادی استان م چکیده کامل

پ&zwj;&zwj;ژوهش حاضر، با هدف مقایسه مهارت‌های خودتنظیمی دانش‌آموزان مدارس دوره متوسطه اول هوشمند و سنتی استان مازندران در سال 1393 انجام گرفته است. روش پژوهش، توصیفی از نوع علی- مقایسه‌ای است. جامعه آماری این پژوهش، کلیه دانش‌آموزان دوره متوسطه اول هوشمند و عادی استان مازندران بود. از میان آنها، به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تعداد 400 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند (200 نفر از دانش‌آموزان مدارس هوشمند و 200 نفر از دانش‌آموزان مدارس سنتی). برای گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه مهارت‌های خودتنظیمی پنتریچ و دی گروت (1990) با پایایی 0/92استفاده شده است. روش‌های آماری مورد استفاده، شامل آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (t گروه‌های مستقل و تحلیل واریانس چندمتغیری) بوده است. یافته‌ها نشان داد که مهارت‌های خودتنظیمی در دانش‌آموزان دوره متوسطه اول هوشمند و سنتی دارای تفاوت معناداری است. هم‌چنین، باورهای انگیزشی و راهبردهای یادگیری خودتنظیم دانش‌آموزان در مدارس هوشمند بیشتر از دانش‌آموزان مدارس غیرهوشمند است. به‌نظر می‌رسد، به‌کارگیری فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات، از طریق برنامه هوشمندسازی مدارس در استان مازندران به‌ خوبی توانسته است مهارت‌های خودتنظیم دانش‌آموزان را ارتقاء دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

939 - طراحی الگوی مفهومی برای سنجش تحصیلی دانشگاه باز و از دور
فهیمه السادات حقیقی مهران فرج‌اللهی

هدف این تحقیق، طراحی و اعتباریابی الگوی مفهومی برای آزمون&lrm;های دانشگاه باز و از دور است. روش تحقیق از نوع آمیخته (کمی و کیفی) است. جامعه تحقیق، اعضای هیأت علمی دانشگاه پیام‌نور ایران در سال تحصیلی 93-1392 بودند. حجم نمونه کمی طبق جدول کرجسی و مورگان، 286 نفر تعیین شد چکیده کامل

هدف این تحقیق، طراحی و اعتباریابی الگوی مفهومی برای آزمون&lrm;های دانشگاه باز و از دور است. روش تحقیق از نوع آمیخته (کمی و کیفی) است. جامعه تحقیق، اعضای هیأت علمی دانشگاه پیام‌نور ایران در سال تحصیلی 93-1392 بودند. حجم نمونه کمی طبق جدول کرجسی و مورگان، 286 نفر تعیین شد که به طور تصادفی انتخاب شدند. نمونه کیفی شامل 7 متخصص طراحی سؤال بود که به روش گلوله برفی انتخاب شدند. ابزارهای تحقیق، پرسش&lrm;نامه محقق‌ساخته با 58 سؤال با پایایی 964/0 و مصاحبه نیمه‌ ساختار‌مند بود. عناصر پنج&lrm;گانه فلسفه،اهداف،طراحی،اجرا و ارزیابی نتایج و هم&lrm;چنین شاخص&lrm;های سه&lrm;گانه هر عنصر مورد تحلیل توصیفی و آزمون t تک گروهی قرارگرفتند. نتایج نشان داد که عنصر فلسفه از میانگینی در حد ملاک (9) و سایر عناصر میانگینی بالاتر از ملاک داشتند و هر 5 عنصر در سطح 99% معنی&lrm;دار بودند. شاخص&lrm;های چشم&lrm;انداز توسعه، فلسفه آموزش عالی و دانشگاه باز و از دور عنصر فلسفه، میانگینی در حد ملاک (6/3) و 99% معنی&lrm;داری؛ شاخص&lrm;های اهداف دانشگاه، اهداف شاخه، رشته و گروه از عنصر اهداف، میانگینی بالاتر از ملاک و 99% معنی داری؛ شاخص های قوانین ارزشیابی و کیفیت آزمون از عنصر طراحی، میانگینی بالاتر و معنی&lrm;داری 99% داشتند؛ اما شاخص استاندارد طراحی سؤال میانگینی در حد ملاک داشت که معنی&lrm;دار نبود. شاخص&lrm;های سیاست و شیوه اجرا از عنصر اجرا، میانگینی در حد ملاک و 99% معنی‌داری و شاخص شرایط اجرا میانگینی بالاتر از ملاک و 95% معنی&lrm;داری داشت. دو شاخص تصحیح و نمره&lrm;گذاری از عنصر ارزیابی، از میانگینی در حد ملاک و شاخص تحلیل و بازخورد میانگینی بالاتر از ملاک برخوردار و هر سه شاخص 99% معنی&lrm;دار بودند. یافته&lrm;ها نشان دادند که می&lrm;توان از این الگو در طراحی آزمون&lrm;های دانشگاه باز و از دور استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

940 - ارزیابی سیستم مدیریت یادگیری مرکز آموزش‌های الکترونیکی دانشگاه تهران
سجاد جمشیدی کیا پوراندخت فاضلیان زهره خوش نشین

سیستم‌های مدیریت یادگیری، برنامه‌های سطح بالای پیچیده تحت وب می‌باشند که در سال‌های اخیر از سوی مراکز بسیاری مورد توجه و استقبال قرار گرفته است. یکی از این جنبه‌ ها که پژوهش حاضر به دنبال آن است، ارزیابی کیفیت این سیستم‌ها در دانشگاه‌های الکترونیکی تهران می ‌باشد. روش‌ چکیده کامل

سیستم‌های مدیریت یادگیری، برنامه‌های سطح بالای پیچیده تحت وب می‌باشند که در سال‌های اخیر از سوی مراکز بسیاری مورد توجه و استقبال قرار گرفته است. یکی از این جنبه‌ ها که پژوهش حاضر به دنبال آن است، ارزیابی کیفیت این سیستم‌ها در دانشگاه‌های الکترونیکی تهران می ‌باشد. روش‌ پژوهش حاضر، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه دانشجویان دانشگاه‌ الکترونیکی تهران در سال 1393 تشکیل می‌ دهند. برای انتخاب نمونه، از روش تصادفی طبقه‌ ای استفاده شد. 143 نفر از دانشجویان الکترونیکی این دانشگاه و 10 نفر از کارشناسان ارشد تکنولوژی آموزشی، به‌عنوان نمونه آماری انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه محقق ساخته‌ است که برای سنجش روایی آن از نظر متخصصان استفاده شد. هم‌چنین، پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ برابر با 0/93 به‌دست آمد. یافته‌ها نشان می‌دهد که بیشترین و کمترین خرده مؤلفه از نظر کارشناسان ارزیاب به ترتیب مربوط به مؤلفه‌های کیفیت فنی (59/60) و کیفیت پاسخ‌گویی (47/70) و از نظر دانشجویان نیز بیشترین خرده مؤلفه کیفیت فنی (62/92) و کمترین خرده مؤلفه (52/21) می‌باشد. به‌طور کلی، نتایج نشان می‌دهد که کیفیت سیستم مدیریت یادگیری در دانشگاه الکترونیکی تهران بر اساس این ارزیابی به‌طور معناداری بالاتر از حد میانگین (نقطه 50%) و پایین‌تر از حد مطلوب (نقطه 75%) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

941 - طراحی و ارایه مدل تعاملی مؤثر در دانشگاه های باز و مجازی ایران
ناصر محمدی احمدابادی مهران فرج الهی

این پژوهش با هدف طراحی و ارایه مدل تعاملی مؤثر در دانشگاه‌های باز و مجازی کشور انجام شده است. روش این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری آن کلیه دانشجویان مجازی و سنتی مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد دانشگاه تهران، دانشگاه پیام نور تهران، دانشگاه المصطفی قم چکیده کامل

این پژوهش با هدف طراحی و ارایه مدل تعاملی مؤثر در دانشگاه‌های باز و مجازی کشور انجام شده است. روش این پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری آن کلیه دانشجویان مجازی و سنتی مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد دانشگاه تهران، دانشگاه پیام نور تهران، دانشگاه المصطفی قم و دانشگاه اصفهان می‌باشد. از بین آنها، 491 نفر به روش خوشه‌ای تصادفی به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسش‌نامه محقق‌ساخته تعامل بر اساس رضایت دانشجویان مجازی و سنتی استفاده شد. برای آزمون معناداری در مورد عامل‌ها، از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار آماری لیزرل، و تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از تحلیل مسیر انجام شد. نتیجه نهایی لیزرل نشان داد که متغیرهای تعامل محتوا- محتوا (65/0)، تعامل یادگیرنده- محتوا (57/0) و تعامل یاددهنده- محتوا (43/0) به ترتیب بالاترین تأثیر را روی متغیر رضایت دانشجویان داشته‌اند. هم‌چنین، یافته‌ها نشان داد مدل از برازش مطلوبی برخوردار است و مورد تأیید می‌باشد. بنابراین، متخصصان و طراحان آموزش مجازی باید بیشتر تمرکز خود را بر سه تعامل محتوا- محتوا، یادگیرنده- محتوا و یاددهنده- محتوا قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

942 - شناسایی چالش ها و فرصت های کاربرد فاوا در مدارس هوشمند شهر تهران
فاطمه صانعی پور سعید صفایی موحد مجید علی عسگری

پژوهش حاضر به شناسایی چالش‌هاو فرصت‌های کاربرد فاوا درمدارس هوشمند می‌پردازدکه هدف اصلی آن ارائه یک سری تغییرات درمدارس هوشمند و انطباق آن باتوانایی دانش‌آموزان است.جامعه پژوهش مدارس هوشمند از مناطق مختلف شهرتهران درمقطع متوسطه دوره اول ودوم انتخاب شده‌اند. این پژوهش در چکیده کامل

پژوهش حاضر به شناسایی چالش‌هاو فرصت‌های کاربرد فاوا درمدارس هوشمند می‌پردازدکه هدف اصلی آن ارائه یک سری تغییرات درمدارس هوشمند و انطباق آن باتوانایی دانش‌آموزان است.جامعه پژوهش مدارس هوشمند از مناطق مختلف شهرتهران درمقطع متوسطه دوره اول ودوم انتخاب شده‌اند. این پژوهش درچهارچوب رویکردکیفی وبا استفاده ازروش تحقیق مردم‌نگاری آموزشی صورت گرفته‌و ابزارجمع-آوری داده‌ها، مشاهده در مدارس هوشمند مورد تحقیق ومصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته‌بوده است.به منظوردستیابی به داده‌های موردنظر، تعداد 19 نفردبیران و 3 نفرمسئول سایت و 2 نفرمعاون انتخاب‌شده-اند.داده‌های حاصل باروش تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل مضمون مقوله‌ایی که برای توصیف و توضیح پدیده تحت بررسی بکاررفته‌اندکه منطبق باقوانین و دستورالعمل‌ها وآئین‌نامه و سیاست‌های فاوا صادرشده ازآموزش وپرورش است.دومقوله اصلی هرکدام باسه مقوله فرعی ودرنهایت با 12 زیرمقوله طبقه‌بندی شده-اند: 3 زیرمقوله ازفرصت‌ها،4 و 5زیرمقوله ازچالش‌هااست.فرصت‌ها شامل:مدیریت و نظارت برمدارس هوشمند، تولیدالگوهای مناسب ارزشیابی برخط.چالش‌ها شامل:مستندسازی، پیچیدگی، ضعف دراجزای مدرسه هوشمنداست.درپایان نتایج یافته‌ها با کدگذاری، مقولات تشکیل شده وتفکیک شده براساس تحلیل مضمونی بصورت جدولی بسط داده‌شده‌است؛ که نتایج استخراج شده انعکاس نسبتاصحیحی ازدیدگاه‌ها و نظرات معلمان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

943 - نقش رسانه های اجتماعی در رفتار ‏اطلاع‌یابی دانش‌آموزان (موردمطالعه: ‏دانش‌آموزان ‏مقطع متوسطه شهر یزد) ‏
حامد فلاح تفتی فاطمه منتظری سانیج محمد بیغم

هدف از این پژوهش، بررسی نقش رسانه های اجتماعی در تحریک رفتار اطلاع‌یابی دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر یزد بوده است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و از منظر رویکرد ،جزء پژوهش های کمی به شمار می آید. جامعه‌ی آماری این پژوهش را معلمان مقطع متوسطه شهر یزد تشکیل دادند که بر چکیده کامل

هدف از این پژوهش، بررسی نقش رسانه های اجتماعی در تحریک رفتار اطلاع‌یابی دانش‌آموزان مقطع متوسطه شهر یزد بوده است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و از منظر رویکرد ،جزء پژوهش های کمی به شمار می آید. جامعه‌ی آماری این پژوهش را معلمان مقطع متوسطه شهر یزد تشکیل دادند که بر اساس سرشماری آموزش وپرورش در سال ۱۳97 بالغ‌بر 2000 نفر می باشند. بااستفاده از فرمول کوکران تعداد 323 نفر از آن‌ها به‌عنوان نمونه ی آماری با استفاده از روش نمونه گیری ساده انتخاب شدند. ابزار مورداستفاده در این پژوهش، پرسش‌نامه ی محقق ساخته با طیف لیکرت پنج نایی می باشد. برای تعیین روایی محتوایی این پرسش‌نامه یک آزمون از قضاوت متخصصان استفاده شد. برای بررسی پایایی پرسش‌نامه از روش آلفای کرونباخ استفاده گردیده است که مقدار آن 0.724 ارزیابی شد. روش آماری این پژوهش، تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیلی است که به‌منظور اعتبارسنجی و پایایی متغیرهای مستقل و وابسته از تحلیل های ذکرشده استفاده‌شده است. نتایج این پژوهش حاکی از تأثیر مثبت و معنادار رسانه های اجتماعی بر رفتار اطلاع یابی دانش آموزان است . هم‌چنین یافته های پژوهش نشان می دهد استفاده از رسانه های اجتماعی موجب کاهش استرس، دسترسی آسان و سریع به منابع اطلاعاتی، افزایش آگاهی در بین دانش آموزان می‌گردد و نیز یادگیری گروهی را برای آن‌ها به ارمغان می آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

944 - مقایسه سطوح یادگیری به روش مشارکتی و انفرادی درکلاس معکوس مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی
فائزه عزیزخانی فاطمه جعفرخانی محمدرضا نیلی

هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه سطوح یادگیری در رویکرد معکوس به روش انفرادی و گروهی باگروه تدریس معمول در درس مطالعات اجتماعی دانش آموزان پایه‌ی پنجم ابتدایی می باشد. روش تحقیق شبه آزمایشی و طرح تحقیق، پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری شامل دانش آموزان دختر چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه سطوح یادگیری در رویکرد معکوس به روش انفرادی و گروهی باگروه تدریس معمول در درس مطالعات اجتماعی دانش آموزان پایه‌ی پنجم ابتدایی می باشد. روش تحقیق شبه آزمایشی و طرح تحقیق، پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری شامل دانش آموزان دختر مشغول به تحصیل در پایه پنجم ابتدایی شهر تهران منطقه 18 در سال تحصیلی 1399-1398 بود. نمونه گیری از نوع در دسترس شامل بر 60 دانش آموز از یک دبستان دولتی بود که به صورت تصادفی در سه گروه یادگیری معکوس مشارکتی، معکوس فردی و آموزش معمول قرار گرفته و طی 12 جلسه آموزش دیدند. ابزار گردآوری اطلاعات آزمون محقق ساخته (پیش آزمون- پس آزمون) مطابق با سطوح شناختی بلوم با تایید روایی و پایایی بود. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. یافته های حاصل از نتایج پژوهش نشان داد که رویکرد یادگیری معکوس بر میزان یادگیری دانش آموزان تاثیر معناداری داشته و تاثیر آن به ترتیب در گروه معکوس مشارکتی و معکوس فردی نسبت به آموزش معمول بیشتر بوده است اما سطوح بالای یادگیری در حیطه شناختی بلوم در گروه معکوس مشارکتی نسبت به معکوس فردی بیشتر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

945 - چیستی، چرایی و چگونگی آموزش سواد رسانه‌ای در دوره‌ی ابتدایی
سعید انصاری فرهاد سراجی محمد رضا یوسف زاده

آموزش سواد رسانه‌ای به عنوان یک روش توانمندسازی کودکان در برابر رسانه‌های متکثر ، از ضروریات عصر تغییرات و دگرگونی‌های مداوم است. هدف اصلی این پژوهش، تبیین چیستی، چرایی و چگونگی آموزش سواد رسانه‌ای در دوره‌ی ابتدایی است. پژوهش حاضر به روش مرور سیستماتیک انجام شدکه بر اس چکیده کامل

آموزش سواد رسانه‌ای به عنوان یک روش توانمندسازی کودکان در برابر رسانه‌های متکثر ، از ضروریات عصر تغییرات و دگرگونی‌های مداوم است. هدف اصلی این پژوهش، تبیین چیستی، چرایی و چگونگی آموزش سواد رسانه‌ای در دوره‌ی ابتدایی است. پژوهش حاضر به روش مرور سیستماتیک انجام شدکه بر اساس مراحل شناسایی، غربالگری، شایستگی و شامل شدن 20 مورد از منابع جستجو شده، انتخاب شدند . یافته‌های پژوهش علاوه بر تبیین مولفه‌های آموزش سواد رسانه‌ای(تفکر مراقبتی، انتقادی و خلاقانه)، بر ویژگی‌های روانشناختی دانش‌آموزان دوره‌ی ابتدایی از یک سو و مخاطب خاص رسانه‌ای بودن کودکان از سوی دیگر در جهت ضرورت آموزش سواد رسانه‌ای تاکید دارد. همچنین مطالعه و تحلیل مدل‌های آموزش سواد رسانه‌ای نشان می‌دهد که آموزش سواد رسانه‌ای در دوره‌ی ابتدایی باید بر مبنای تعقل و پژوهشگری صورت گیرد و لازمه‌ی آن قرار گرفتن کودک در فضای اجتماع پژوهشی مبتنی بر گفت‌وگو است که در آن صورت محتوای چالش‌انگیز با قابلیت پژوهش و متناسب با تجربه‌ی زیسته‌کودکان و ارزیابی خودآگاهانه از عناصر برنامه درسی این حوزه خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

946 - نقش فضای مجازی در تربیت شهروندی دانش آموزان مقطع ابتدایی: یک مطالعه ترکیبی
محبوبه البرزی فریبا خوشبخت زهرا امیری

هدف پژوهش بررسی نقش فضای مجازی در تربیت شهروندی دانش آموزان مقطع ابتدایی از دیدگاه متخصصان تو بررسی نگرش دانش آموزان نسبت به آن، با رویکرد ترکیبی به روش اکتشافی متوالی انجام گرفت. در بخش کیفی روش تحلیل محتوا بود. مشارکت کنندگان بخش کیفی شامل اساتید تعلیم و تربیت دانشگاه چکیده کامل

هدف پژوهش بررسی نقش فضای مجازی در تربیت شهروندی دانش آموزان مقطع ابتدایی از دیدگاه متخصصان تو بررسی نگرش دانش آموزان نسبت به آن، با رویکرد ترکیبی به روش اکتشافی متوالی انجام گرفت. در بخش کیفی روش تحلیل محتوا بود. مشارکت کنندگان بخش کیفی شامل اساتید تعلیم و تربیت دانشگاه بودند که از بین آنها 9 نفر به شیوه هدفمند انتخاب شدند. جامعه مورد مطالعه در بخش کمی نیز شامل دانش آموزان پایه پنجم و ششم مقطع ابتدایی شهر شیراز بودند که 133 نفر از آنها به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته فضای مجازی و تربیت شهروندی به دست آمده از نتایج بخش کیفی استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها در بخش کیفی به روش تحلیل شبکه مضامین و اعتبارسنجی پژوهش به روش ساخت مسیر ممیزی انجام گرفت. پس از تجزیه و تحلیل و طبقه بندی داده ها 38 مضمون پایه، 8 مضمون سازمان یافته و 4 مضمون فراگیر شناسایی شد. در بخش کمی نیز نتایج نشان داد نگرش دانش آموزان نسبت به نقش فضای مجازی در تربیت شهروندی مثبت و بالاتر از حد مطلوب است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

947 - تجارب زیسته معلمان ایران از تدریس مجازی در اوایل دوران همه‌گیری ویروس کرونا
محمد حسنی سهیلا غلام آزاد احد نویدی

این پژوهش با هدف بررسی تجربه‌های تدریس معلمان در فضای مجازی در شروع دوران قرنطینه کرونایی انجام‌شده است. داده‌های موردنیاز از طریق اجرای پرسشنامه باز پاسخ در فضای مجازی (سامانه شاد و شبکه‌های اجتماعی معلمان) جمع‌آوری شد. روایت‌های معلمان با استفاده از نرم‌افزار(MAXQDA ) چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی تجربه‌های تدریس معلمان در فضای مجازی در شروع دوران قرنطینه کرونایی انجام‌شده است. داده‌های موردنیاز از طریق اجرای پرسشنامه باز پاسخ در فضای مجازی (سامانه شاد و شبکه‌های اجتماعی معلمان) جمع‌آوری شد. روایت‌های معلمان با استفاده از نرم‌افزار(MAXQDA ) تحلیل، تلخیص، طبقه‌بندی(کدگذاری باز، محوری و انتخابی) و مضامین اصلی استخراج شد. دو مضمون کلی (آماده شدن برای کوچ از پداگوژیکی حضوری به مجازی/ اجرای آموزش مجازی) و شش مقوله (ورود به فضای مجازی/ دعوت به کلاس مجازی/ تدریس مجازی/ تکالیف درسی مجازی/ ارزشیابی پیشرفت تحصیلی مجازی/ همکاری والدین در تدریس مجازی) به دست آمد. یافته‌ها نشان می‌دهد معلمان در مرحله آغاز تغییر رویه آموزشی خود از حضوری به مجازی، الگوی آموزشی معمول خود را در فضای مجازی شبیه‌سازی کرده‌اند و به دانش و اصول پداگوژیکی تدریس در فضای مجازی توجه کافی نداشته‌اند. همچنین، بدبینی فراگیری نسبت به کیفیت و اثربخشی آموزش‌های مجازی در بین معلمان دیده شد. دوران قرنطینه. کووید 19. تدریس حضوری. تدریس مجازی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

948 - واکاوی آمادگی‌ فراگیران جهت شرکت در دوره‌های برخط آزاد انبوه(موک)
سکینه اشرفی فرومن حیدرنژاد

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی آمادگی‌ فراگیران جهت شرکت در دوره‌های برخط آزاد انبوه(موک)، به منظور ایجاد یک چارچوب مفهومی و توسعه‌ی مبانی نظری آن بود. روش: این پژوهش از نوع پژوهش‌های کیفی است که با استفاده از رویکرد مبتنی بر پدیدارشناسی توصیفی انجام گرفت. مشارکت‌کنن چکیده کامل

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی آمادگی‌ فراگیران جهت شرکت در دوره‌های برخط آزاد انبوه(موک)، به منظور ایجاد یک چارچوب مفهومی و توسعه‌ی مبانی نظری آن بود. روش: این پژوهش از نوع پژوهش‌های کیفی است که با استفاده از رویکرد مبتنی بر پدیدارشناسی توصیفی انجام گرفت. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش 25 نفر از متخصصان و صاحبنظران حوزه دوره‌های برخط آزاد انبوه(موک) بودند. انتخاب مشارکت‌کنندگان بر حسب تجربه و نیز آشنایی کلی با موضوع صورت گرفت. داده‌ها از طریق مصاحبه، به روش هدایت کلیات و به صورت نیمه ساختاریافته، گردآوری شد و تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل محتوای استقرایی در سه سطح باز، محوری و گزینشی تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که آمادگی‌ فراگیران جهت شرکت در دوره‌های برخط آزاد انبوه(موک) شامل پنج مؤلفه اصلی: شایستگی‌های فنی، شایستگی‌های اجتماعی، شایستگی‌های یادگیری، شایستگی‌های فردی و شایستگی‌های نگرشی و فرهنگی؛ و هشت زیرمؤلفه است.نتیجه‌گیری: آمادگی فراگیران دوره‌های موک یک عامل مهم و تأثیرگذار در تبت‌نام، ادامه و پیگیری این نوع آموزش‌های آنلاین است که نیازمند شناسایی و بررسی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

949 - بررسی تاثیر دوره های میان رشته ای در نظام آموزش مجازی بر تولید دانش در فضای سایبری در بین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان
اکرم حافظی نرگس میرانی سرگزی

هدف کلی ازانجام پژوهش حاضر بررسی تاثیر دوره های میان رشته ای در نظام آموزش مجازی بر تولید دانش در فضای سایبری در بین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان بود. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و در زمرۀ تحقیقات شبه آزمایشی با گروه آزمایش و کنترل همراه با اجرای پیش آزمون و پس آزمون قر چکیده کامل

هدف کلی ازانجام پژوهش حاضر بررسی تاثیر دوره های میان رشته ای در نظام آموزش مجازی بر تولید دانش در فضای سایبری در بین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان بود. پژوهش حاضر از حیث هدف کاربردی و در زمرۀ تحقیقات شبه آزمایشی با گروه آزمایش و کنترل همراه با اجرای پیش آزمون و پس آزمون قرار می‌گیرد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه فرهنگیان استان تهران است. ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی از بین دانشجویان رشته ها و مقاطع مختلف دانشگاه فرهنگیان به صورت تصادفی ساده و با استفاده از نرم افزار رایانه ای انلاین تعداد 40 نفر به عنوان نمونه ای که در سال تحصیلی 1401-1400در دانشگاه فرهنگیان استان تهران مشغول به تحصیل بودند، انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده های پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته سنجش تاثیر دوره های میان رشته ای است. پس از جمع آوری داده ها، با استفاده از نرم افزار spss25 و تحلیل کواریانس تجزیه و تحلیل داده ها انجام شد.نتایج حاصل از تحلیل؛ حاکی از آن است که دوره های میان رشته ای آموزش مجازی بر تولید دانش در فضای سایبری در بین دانشجویان دانشگاه فرهنگیان از بعد تلفیق محتوا، تلفیق مدرسه و فرد، تلفیق مهارت‌ها و فرایندها و تلفیق گرایی تاثیر دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

950 - چالش‌های یادگیری الکترونیک: مطالعه‌ای با رویکرد پدیدارشناسی
علی زارعی مرضیه دهقانی

هدف پژوهش حاضر آگاهی از تجارب زیسته اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مفهوم آموزش الکترونیکی و چالش‌های آن است. در این راستا از رویکرد پژوهش کیفی- پدیدارشناسی استفاده شد. میدان پژوهش، دانشگاه تهران بود. نمونه پژوهش10نفر اساتید با تجربه و 10 نفر دانشجویان تحصیلات تکمی چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر آگاهی از تجارب زیسته اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی از مفهوم آموزش الکترونیکی و چالش‌های آن است. در این راستا از رویکرد پژوهش کیفی- پدیدارشناسی استفاده شد. میدان پژوهش، دانشگاه تهران بود. نمونه پژوهش10نفر اساتید با تجربه و 10 نفر دانشجویان تحصیلات تکمیلی دوره های آموزش الکترونیکی در سال1396_1397 بودند که به روش نمونه گیری هدفمند و ملاک محور تا حد اشباع نظری ادامه یافت. برای گردآوری داده از مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شد. برای تحلیل داده های پژوهش از روش هفت مرحله ای کلایزی استفاده شد. در مجموع 8 مضمون و30 خرده مضون شناسایی شد. جهت ارزیابی یافته‌های پژوهش با استفاده از مطالعه و بررسی مستمر داده‌ها، بازنگری و تجزیه و تحلیل انجام شده توسط همکاران استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد برداشت و تصور اساتید با دانشجویان در قسمت مربوط به چالش‌های اساتید و دانشجویان متفاوت است و هر یک از دو گروه چالش‌هایی را یادآور شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

951 - تاثیر بازی های رایانه ای بر هوش هیجانی دانش آموزان دوره اول متوسطه
محمد صالحی

هدف پژوهش حاضر تأثیر بازی های رایانه ای بر هوش هیجانی دانش‌آموزان دختر دوره اول متوسطه است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع زمینه‌یابی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه یک شهرستان ساری به تعداد 5030 نفر که بر اساس چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تأثیر بازی های رایانه ای بر هوش هیجانی دانش‌آموزان دختر دوره اول متوسطه است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع زمینه‌یابی است. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه ناحیه یک شهرستان ساری به تعداد 5030 نفر که بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 357 نفر به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای بر اساس پایه های تحصیلی به عنوان نمونه انتخاب شدند.جمع‌آوری داده ها از پرسش‌نامه بازیهای رایانه ای با 15 سؤال، پرسش‌نامه هوش هیجانی برادبری و جین گریوز (2005( در چهار مولفه (خودآگاهی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی و مدیریت ارتباطات) با 28 سوال استفاده شده است. روایی صوری و محتوایی ابزارها به تایید متخصصان امر رسید و پایایی آنها با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ برای پرسش‌نامه بازی‌های رایانه‌ای 75/0 و پرسش‌نامه هوش هیجانی 87/0 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون رگرسیون تک متغیره استفاده شده است. نتایج نشان داد که: بازی‌های رایانه‌ای بر کاهش هوش هیجانی و مولفه‌های آن (خودآگاهی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی و مدیریت ارتباطات) تاثیر معناداری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

952 - طراحی مدل ارزیابی اثربخشی نظام آموزش از راه دور در دانشگاه پیام نور
محمدعلی جوادی بورا عیسی ابراهیم زاده مهران فرج اللهی محمدرضا سرمدی

هدف اصلی پژوهش حاضر طراحی مدل ارزیابی اثربخشی نظام آموزش از راه دور در مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام&zwnj;نور ایران می&zwnj;باشد. این پژوهش از نوع توصیفی بوده که با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از 45 نفر از استادان و 1129 نفر از دانشجویان دک چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر طراحی مدل ارزیابی اثربخشی نظام آموزش از راه دور در مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام&zwnj;نور ایران می&zwnj;باشد. این پژوهش از نوع توصیفی بوده که با روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از 45 نفر از استادان و 1129 نفر از دانشجویان دکتری تخصصی (Ph.D) بود. از میان افراد مذکور، 115 نفر با استفاده از روش نمونه&zwnj;گیری طبقه&zwnj;ای انتخاب و به پرسش&zwnj;نامه محقق ساخته پاسخ دادند. پاسخ&zwnj;ها پس از جمع&zwnj;آوری با استفاده از فنون آمار توصیفی و استنباطی و به&zwnj;کارگیری نرم&zwnj;افزار SPSS و Lisrel مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که میزان اثربخشی خدمات ارایه شده در مرکز تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام&zwnj;نور در شاخص حمایت&zwnj;های یاددهی-یادگیری دانشجویی با میانگین (05/3) درحد متوسط، ولی در شاخص توسعه برنامه&zwnj;درسی با میانگین (83/2) و شاخص پشتیبانی از اعضای هیأت علمی با میانگین (64/2) پایین&zwnj;تر از حد انتظار؛ یعنی در حد ضعیف بوده است. هم&zwnj;چنین نتیجه به&zwnj;دست آمده با استفاده از تحلیل عاملی نشان&zwnj;دهنده مناسب بودن شاخص&zwnj;های برازندگی (87/0CFI=) و (06/0RMSEA=) می&zwnj;باشد. به عبارت دیگر می&zwnj;توان از این مدل به عنوان معیاری برای ارزیابی اثربخشی خدمات ارایه شده در دانشگاه&zwnj;ها و مراکز آموزش عالی مبتنی بر فن&zwnj;آوری اطلاعات و ارتباطات استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

953 - بررسی عوامل مؤثر در استقرار دوره‌های آموزشی ضمن خدمت مجازی از دیدگاه فرهنگیان
مرضیه رضایی کلانتری محمد صالحی مژگان رضایی

هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر در استقرار دوره&zwnj;های آموزش ضمن خدمت به صورت مجازی از دیدگاه فرهنگیان شهر ساری در سال 1390 می&zwnj;باشد که به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق، 5 کارشناس فن&zwnj;آوری، 35 مدرس ضمن خدمت و 220 دبیر می&zwnj;باشد. نمو چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، بررسی عوامل مؤثر در استقرار دوره&zwnj;های آموزش ضمن خدمت به صورت مجازی از دیدگاه فرهنگیان شهر ساری در سال 1390 می&zwnj;باشد که به روش پیمایشی انجام گرفته است. جامعه آماری این تحقیق، 5 کارشناس فن&zwnj;آوری، 35 مدرس ضمن خدمت و 220 دبیر می&zwnj;باشد. نمونه&zwnj;گیری، به روش تصادفی طبقه&zwnj;ای و حجم نمونه برای بخش فن&zwnj;آوری با توجه به تعداد حجم نمونه، به شیوه سرشماری انجام شده است. ابزار گردآوری داده&zwnj;ها، پرسش&zwnj;نامه محقق&zwnj;ساخته می&zwnj;باشد. جهت سنجش روایی پرسش&zwnj;نامه، از نظر متخصصان مربوطه استفاده گردید و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ، 80/0 به&zwnj;دست آمد. تجزیه و تحلیل با نرم&zwnj;افزار SPSS در دو سطح آمار توصیفی و آمار استنباطی شامل آزمون&zwnj;های t تک نمونه&zwnj;ای، t گروه&zwnj;های مستقل و آزمون تحلیل رگرسیون انجام شده است. نتایج پژوهش، نشان داد که هر سه عامل: سخت&zwnj;افزاری، نرم&zwnj;افزاری و انسانی در استقرار دوره&zwnj;های مجازی ضمن خدمت مؤثر است. هم&zwnj;چنین، از منظر نمونه&zwnj;های آماری با وجود این که عوامل نرم&zwnj;افزاری سهم بیشتری در استقرار دوره&zwnj;های آموزشی ضمن خدمت بازی می&zwnj;کنند، بین نظرات دبیران و مدرسان ضمن خدمت تفاوت وجود داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

954 - شناسایی موانع اصلی کاربرد فن آوری اطلاعات در مدارس دوره متوسطه شهرستان علی آبادکتول
ترانه عنایتی فرشیده ضامنی محمدجواد زنگانه

هدف از انجام این پژوهش شناسایی موانع اصلی کاربرد فن ‌آوری اطلاعات در مدارس دوره متوسطه شهرستان علی‌آبادکتول و بررسی وضعیت موجود و تعیین اهمیت آنها بوده است. روش تحقیق توصیفی و از نوع زمینه&zwnj;یابی است. جامعه آماری مورد مطالعه مدیران و دبیران مدارس دوره متوسطه شهرستان چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش شناسایی موانع اصلی کاربرد فن ‌آوری اطلاعات در مدارس دوره متوسطه شهرستان علی‌آبادکتول و بررسی وضعیت موجود و تعیین اهمیت آنها بوده است. روش تحقیق توصیفی و از نوع زمینه&zwnj;یابی است. جامعه آماری مورد مطالعه مدیران و دبیران مدارس دوره متوسطه شهرستان علی‌آبادکتول به تعداد 491 نفر بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای‌ برحسب سمت 246 نفر (210 دبیر و 36 مدیر) به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ ها از پرسش&zwnj;نامه محقق ساخته‌ با پایایی 91/0 استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل عاملی با چرخش واریماکس استفاده شد. براساس یافته‌های حاصل از تحلیل عاملی، 12 عامل به عنوان موانع اصلی شناسایی شدند و تحت عنوان موانع انگیزشی، تجهیزاتی- فنی، فرهنگی، انسانی، اقتصادی- مالی، زیرساخت&zwnj;های آموزشی، دسترسی، اجتماعی، توانایی‌های حرفه‌ای، پرداخت مزایای کاربران، فیلترینگ و کمبود متخصصان طراحی فن‌آوری نام&zwnj;گذاری شدند. بررسی وضع موجود نشان داد که همه این عوامل در حال حاضر به عنوان مانع وجود دارند و عامل اقتصادی- مالی مهم‌ترین و عامل انگیزشی کم&zwnj;اهمیت&zwnj;ترین مانع کاربرد فن&zwnj;آوری اطلاعات در مدارس دوره متوسطه شهرستان علی&zwnj;آباد کتول بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

955 - بررسی تأثیر دوره های ٓاموزشی فن ٓاوری اطلاعات بر بهبود عملکرد کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی مازندران
سیدسجاد فضلی سعید صفاریان فاطمه هاشم نژاد

پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر دوره های آموزشی فن‌آوری اطلاعات بر بهبود عملکرد کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، با روش توصیفی پیمایشی انجام شد. جامعه آماری، متشکل از کلیه کارکنان ستادی (1024 نفر) و مدیران (113 نفر) دانشگاه علوم پزشکی مازندران بوده که از این جا چکیده کامل

پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر دوره های آموزشی فن‌آوری اطلاعات بر بهبود عملکرد کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، با روش توصیفی پیمایشی انجام شد. جامعه آماری، متشکل از کلیه کارکنان ستادی (1024 نفر) و مدیران (113 نفر) دانشگاه علوم پزشکی مازندران بوده که از این جامعه، تعداد 281 نفر از کارکنان و 88 نفر از مدیران با استفاده از جدول کرجسی و مورگان به صورت تصادفی طبقه&zwnj;ای به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده&zwnj;ها، از پرسش&zwnj;نامه محقق&zwnj;ساخته استفاده شد. به منظور تعیین روایی از قضاوت استادان این رشته استفاده گردید و میزان پایایی پرسش&zwnj;نامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ معادل 89/0حاصل گردید. تجزیه و تحلیل داده&zwnj;ها با آمار توصیفی (محاسبه فراوانی، درصد، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی (آزمون&zwnj;های ناپارامتریک باینومیال و فریدمن) انجام گردید. نتایج حاصل نشان داد که آموزش فن&zwnj;آوری اطلاعات (ICDL) بر هر شش مؤلفه‌ عملکرد (مهارت&zwnj;های جدید، دقت و اثربخشی در انجام کار، سرعت و مقدار انجام کار، موفقیت شغلی، جاذبه و علاقه&zwnj;مندی در انجام کار، استرس شغلی) تأثیر معناداری داشته و نهایتاً موجب بهبود عملکرد کارکنان شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

956 - Determine optimum of harvest time on the quantity/quality of essential oil and thymol of thyme (Thymus vulgaris L.) in Isfahan
امین هادی پناه احمدرضا گل پرور عبدالله قاسمی پیربلوطی حسین زینلی

Background & Aim: Thyme is common named Thymus vulgaris L. belongs to Lamiaceae family. Thyme is a most important medicinal plant that was used in pharmaceutical, food, cosmetics hygienic industries in most of developed countries.Experimental: Determine optimum of h چکیده کامل

Background & Aim: Thyme is common named Thymus vulgaris L. belongs to Lamiaceae family. Thyme is a most important medicinal plant that was used in pharmaceutical, food, cosmetics hygienic industries in most of developed countries.Experimental: Determine optimum of harvest time this plant was done in a random block design with three replications was conducted in field Islamic Azad University of Khorasgan (Isfahan) 2009 and 2010. Treatment phonological stages such as: 1) before flowering stage; 2) at beginning of flowering stage; 3) 50% blooming stage; 4) at full flowering step and 5) at fruit set stage. The essential oil obtained by hydro-distillation using a Clevenger- type apparatus and, was analyzed by GC and GC/MS.Results & Discussion: Statistic analysis showed that the effects phonological stages had significant effect on essential oil yields & percent, thymol. The highest essential oil content (2.42%) was extracted at the beginning of flowering stage. Analysis and identification of components showed thymol main compounds in all samples.Industrial/Practical recommendation: According to the results of this project 50% blooming stage optimum of harvest time on the Quantity/Quality of Essence and thymol of Thyme. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

957 - Bioactivities of essential oil of Eucalyptus globolus L. against Tribolium castaneum
فریبا باقری محمود محمدی شریف علیرضا هادی‌زاده بهنام امیری بشلی

Background & Aim: The use of herbal extracts as safe and effective factors for eradicating of stores pests has attracted much attention. In this paper, the bio-effects of fumigation and repellent effects of essential oil of Eucalyptus globolus were investigated on r چکیده کامل

Background & Aim: The use of herbal extracts as safe and effective factors for eradicating of stores pests has attracted much attention. In this paper, the bio-effects of fumigation and repellent effects of essential oil of Eucalyptus globolus were investigated on red flour beetle. Experimental: In this study, the toxicity, fumigation and repellency contacts were assayed by topical application and impregnation of filter papers (Whatman N°1). One micro liter of different essential oil concentrations were placed on thorax of adults by micro-applicator apparatus in topical application experiments. For impregnation method, treated filter papers were attached to top or bottom of Petri plates in two different assays in order to separation of fumigant and contact toxicity. Fumigation bioassays were carried out in 40 ml glass vials. For evaluating repellency value of the essential oil, the numbers of insects present on treated compared to untreated surface of filter papers were recorded after 2h of exposure and percentage repellency (PR). The essential oil achieved LD50 at 0.22 µl Insect-1 in topical method. It needs three time more essential oil for control of 90 percent of insects (LD90 = 0.69 µl/I) based on pro-bit analysis of data. Results & Discussion: We rejected the current method of contact toxicity evaluating as fumigation had more &lrm;contribution in filter paper treating assays. Percentage mortalities of &lrm; 20.4 &lrm;, &lrm; 14.8 &lrm; and &lrm; 14.8 &lrm; were &lrm;evaluated by &lrm; 1.04 &lrm;, &lrm; 0.52 &lrm; and &lrm; 0.56 &lrm; µl/cm 2 &lrm; of essential oil following subtraction of fumigant &lrm;toxicity portion. The LC 50 &lrm; of &lrm; 113.6 &lrm; µl/L of air were estimated in fumigation bioassays. Here &lrm;the equivalent LD 90 &lrm; was only &lrm; 168.9 µl/L of air. The average repellency value of the four &lrm;concentrations, 0.93 &lrm;, &lrm; 0.62 &lrm;, &lrm; 0.31 &lrm; and &lrm; 0.1 &lrm; µl/cm 2 &lrm; were &lrm; 83.2 percent that is of group V (&lrm; 100-80.1 &lrm;&lrm;&lrm;% repellency). Industrial and practical recommendations: The limitation and prohibition of using chemical fumigation compositions appropriate have made the need of alternative pesticides more tangible. The considerable quantity of Eucalyptus extract, being harmless for biologic systems and its appropriate effectiveness on store pets are the factors that make this herbal composition important to be substituted for dangerous chemical compositions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

958 - Effect of periodically use of garlic powder on growth performance and antibody titer to Newcastle and infectious Bursal diseases in broiler chickens
مهدی رئیسی سیدعلی اوسط حسینی علی آباد محمدباقر پاشا زانوسی امیر روفچایی

Background & Aim: A feeding trial was conducted to investigate the effect of periodically use of garlic on growth &lrm;performance, and antibody titer to Newcastle and infectious bursal diseases in broiler &lrm;chickens. Experimental: Ross broiler chicks randomly al چکیده کامل

Background & Aim: A feeding trial was conducted to investigate the effect of periodically use of garlic on growth &lrm;performance, and antibody titer to Newcastle and infectious bursal diseases in broiler &lrm;chickens. Experimental: Ross broiler chicks randomly allocated into the 10 dietary treatments &lrm;for 6 weeks. A 3 × 4 factorial experiment was used as three periods of feeding (starter, grower and &lrm;finisher) and four levels of garlic powder (0, 0.5, 1 and 3 %). Results & Discussion: Feed intake was significantly higher in control group (ppppp Industrial and Practical Recommendations: According to the findings, garlic powder, because of having antibacterial properties and other composition, can have some positive effects on growth function and immune system of broiler chickens. So, using it in culture units and producer companies of animal food for producing of healthy and organic production can be recommended. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

959 - راهبرد خاورمیانه‌ای اوباما؛ از واگذاری مسؤولیت تا همراهی محدود
فرزاد محمدزاده ابراهیمی محمدرضا ملکی سید جواد امام جمعه زاده

چکیده از راهبرد خاورمیانه‌ای باراک اوباما انتقادهای فراوانی شده و به‌زعم برخی فاقد چشم‌انداز راهبردی عنوان‌شده است. بررسی راهبرد خاورمیانه‌ای ایالات‌متحده در دوره ریاست جمهوری اوباما از منظر واقع‌گرایی نوکلاسیک نه‌تنها این دیدگاه را تأیید نمی‌کند؛ بلکه مبین این نکته اس چکیده کامل

چکیده از راهبرد خاورمیانه‌ای باراک اوباما انتقادهای فراوانی شده و به‌زعم برخی فاقد چشم‌انداز راهبردی عنوان‌شده است. بررسی راهبرد خاورمیانه‌ای ایالات‌متحده در دوره ریاست جمهوری اوباما از منظر واقع‌گرایی نوکلاسیک نه‌تنها این دیدگاه را تأیید نمی‌کند؛ بلکه مبین این نکته است که اوباما از آغاز، راهبرد منسجم و روشنی را در قبال خاورمیانه درپیش گرفته و بر همین اساس نیز توانسته‌است اقدامات درخور‌توجهی را در راستای ارتقای امنیت ملی امریکا انجام دهد. از این‌رو، پاسخ به این سؤال مهم است که اوباما در قبال خاورمیانه چه راهبردی را اتخاذ و بر اساس آن، چه روندی را طی کرده است؟ پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی- تحلیلی، نشان‌می‌دهد راهبرد خاورمیانه‌ای ایالات‌متحده در دوره اوباما با واگذاری مسؤولیت به متحدان منطقه‌ای خود در قالب موازنه از راه دور آغاز شده و باگذشت زمان به سمت تقبل محدود مسؤولیت حرکت کرده است. با توجه به نزدیکی اصول سیاست خارجی دولت اوباما به نظریه واقع‌گرایی، ازنظر نویسندگان مقاله، این نظریه می‌تواند تبیین مناسب‌تری از سیاست خارجی ایالات‌متحده در دوره ریاست جمهوری باراک اوباما ارائه دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

960 - موازنه گری از دور به مثابه استراتژی ایالات متحده در قبال داعش
محمود علیپور گرجی عبدالمجید سیفی ساناز یوسفی

10.30495/pir.2021.687154

شکل‌گیری فعالیت داعش، تحولات مهمی را در خاورمیانه به دنبال داشته است. در این میان، سیاست خارجی ایالات متحده در قبال داعش به شکل قابل توجهی در روابط منطقه تاثیرگذار بوده است؛ این مسئله حاکی از استمرار استراتژی کلان موازنه‌گری از دور است که پس از جنگ جهانی دوم، مدّنظر سیا چکیده کامل

شکل‌گیری فعالیت داعش، تحولات مهمی را در خاورمیانه به دنبال داشته است. در این میان، سیاست خارجی ایالات متحده در قبال داعش به شکل قابل توجهی در روابط منطقه تاثیرگذار بوده است؛ این مسئله حاکی از استمرار استراتژی کلان موازنه‌گری از دور است که پس از جنگ جهانی دوم، مدّنظر سیاستمداران آمریکا بوده است. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که سیاست خارجی ایالات متحده در قبال داعش در سال‌های 2013-2017، چگونه قابل تبیین است؟ فرضیۀ محوری پژوهش این است که آمریکا با استفاده از استراتژی‌های کلان موازنه‌گری از دور، از یک سو مسئولیت مقابله با داعش را به عراق، سوریه، ایران و برخی دیگر از دولت‌های منطقه احاله کرده و از سوی دیگر از داعش به‌عنوان ابزار موازنه‌سازی برای جلوگیری از به‌وجود آمدن قدرت جدید و برتر در منطقه استفاده می-کند. احالۀ مسئولیت، روشی برای کاهش هزینه‌ها و همچنین کاهش خطرات ناشی از موازنه‌گری مستقیم است. پژوهش حاضر از نوع تـحـقیق کاربردى و با روش توصیفی و تحلیلی انجام گرفته است. یافته‌های پژوهش، حکایت از آن دارد که ایالات متحده در سال‌های 2013-2017 تلاش دارد از یک سو داعش را مهار و از سوی دیگر نفوذ خود را با هزینۀ دولتی که مسئولیت به آن احاله شده، افزایش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

961 - الگوی شکل گیری روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران از دوره بازرگان تا دوره خاتمی (1384-1357)
محمد یوسفی جویباری سید محمد طباطبایی

پس از وقوع انقلاب اسلامی، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران متأثر از متغیرهای گوناگونی بوده که به نوبه خود نوع و مرزهای روابط خارجی در دوره‌های مختلف را تعیین و مشخص کرده است. در واقع، اهداف و نقش‌های ملی متفاوت در دوره‌های مختلف، به سمت‌گیری‌های متفاوت و در نهایت، روابط چکیده کامل

پس از وقوع انقلاب اسلامی، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران متأثر از متغیرهای گوناگونی بوده که به نوبه خود نوع و مرزهای روابط خارجی در دوره‌های مختلف را تعیین و مشخص کرده است. در واقع، اهداف و نقش‌های ملی متفاوت در دوره‌های مختلف، به سمت‌گیری‌های متفاوت و در نهایت، روابط خارجی متفاوت در دوره‌های اول تا چهارم منجر شده است. این سؤال اساسی مطرح می‌شود که چه متغیرهایی در تعریف نقش‌ها و اهداف ملی بیشترین تأثیرگذاری را در دوره‌های اول تا چهارم داشته که درنهایت، به شکل‌گیری روابط خارجی متفاوت منجر شده است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ساختار نظام بین‌الملل، نیازهای داخلی، درک و نگرش تصمیم‌گیرندگان و ژئوپلتیک به‌عنوان چهار متغیر اساسی باعث تعریف نقش‌ها و اهداف ملی در دوره‌های اول تا چهارم شده که در نهایت، این روند به شکل‌گیری مرزهای روابط خارجی در دوره‌های اول تا چهارم منجر شده است. آنچه در این دوره‌ها باعث شکل‌گیری روابط خارجی متفاوت شده، متأثر از وزن متفاوت هر کدام از این متغیرهای چهارگانه در دوره‌های اول تا چهارم است. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده‌ها منابع کتابخانه‌ای، اسنادی و اینترنتی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

962 - شرکت های نظامی و امنیتی خصوصی و حقوق بشردوستانه: جایگاه و مسئولیت
لیلا رئیسی عبدالنعیم شهریاری

رشد روزافزون شرکت های نظامی و امنیتی خصوصی و فعالیت و حضور آنها در صحنه درگیری های مسلحانه سبب شده تا مسائل بسیاری بویژه در خصوص وضعیت این شرکت ها و پرسنل آنها به موجب حقوق بشردوستانه و مسئولیت آنها در صورت نقض قواعد حقوق بشردوستانه مطرح گردد. برای تعیین وضعیت این شرکت چکیده کامل

رشد روزافزون شرکت های نظامی و امنیتی خصوصی و فعالیت و حضور آنها در صحنه درگیری های مسلحانه سبب شده تا مسائل بسیاری بویژه در خصوص وضعیت این شرکت ها و پرسنل آنها به موجب حقوق بشردوستانه و مسئولیت آنها در صورت نقض قواعد حقوق بشردوستانه مطرح گردد. برای تعیین وضعیت این شرکت ها و پرسنل آنها باید به صورت موردی با توجه به معیارهای مربوطه ی حقوق بین الملل بشردوستانه مشخص گردد که آیا نظامی تلقی می گردند یا در دسته غیرنظامیان جای دارند. در رابطه با بحث مسئولیت نیز این شرکت ها در صورت نقض قواعد حقوق بشردوستانه، مسئول و پاسخگو شناخته می شوند. اما باید توجه داشت که در کنار شرکت ها، دولت های مرتبط با آنها یعنی دولت متبوع، دولتی که از خدمات این شرکت ها استفاده می کند و دولتی که شرکت در سرزمین آن به فعالیت می پردازد نیز در مواردی مسئولیت هایی در قبال اعمال آنها پیدا می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

963 - The Role of Corrective Feedback Via Offline and Online Applications on Iranian EFL Learners’ Grammatical Accuracy
بهرام دهقانپور ژاله بهشتی مجید دهستانی

10.30495/lct.2022.1972989.1074

The present study aimed to compare the grammatical accuracy of Iranian EFL learners who were exposed to online and offline applications in distance learning. The participants who provided data for this study were 30 intermediate EFL female learners. They were divided in چکیده کامل

The present study aimed to compare the grammatical accuracy of Iranian EFL learners who were exposed to online and offline applications in distance learning. The participants who provided data for this study were 30 intermediate EFL female learners. They were divided into control and experimental groups. First of all, they were asked to participate in the grammar test designed in Google Docs form- an online application- and the grammar test designed via the “Learn English Grammar application”- an offline application. Then, students shared the links through the WhatsApp application and the teacher checked their results in terms of grammatical accuracy. In the first phase of the study, the mean difference in their grammar accuracy was not significant. After examining their papers and finding some grammatical errors students faced, the teacher explained the grammatical points in LMS classes for the control group; while the same subjects were assigned to the experimental group to work with via application. The students were also examined via the application and the teacher’s direct correction in 8 sessions. After treatment, the same test was held through the application and google docs. The result showed that participants of the offline group outperformed the groups whose errors were corrected by the teacher. Since the former could retake the test and choose the correct answers via application repeatedly, thus they learn better from their mistake as they were compared to the control group who were corrected by the teacher. The findings of this study offer promising implications for material developers, syllabus designers, EFL teachers, and learners. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

964 - تحول بازار تهران بعد از انقلاب اسلامی؛ تحلیل اجتماعی سیاست‌های شهری
معصومه احمدی فاطمه دوستی سیدابوالحسن ریاضی

بازار تهران یکی از نهادهای سنتی و بومی جامعۀ ایرانی به شمار می‌آید. در دورۀ پهلوی، نظام سیاسی ایران، به‌اتکای نوعی ایدئولوژی مدرنیستی، سیاست‌های تضعیف‌کنندۀ بازار تهران را در پیش گرفت اما با وقوع انقلاب اسلامی انتظار می‌رفت که در پرتو ایدئولوژی‌ نظام جمهوری اسلامی که بر چکیده کامل

بازار تهران یکی از نهادهای سنتی و بومی جامعۀ ایرانی به شمار می‌آید. در دورۀ پهلوی، نظام سیاسی ایران، به‌اتکای نوعی ایدئولوژی مدرنیستی، سیاست‌های تضعیف‌کنندۀ بازار تهران را در پیش گرفت اما با وقوع انقلاب اسلامی انتظار می‌رفت که در پرتو ایدئولوژی‌ نظام جمهوری اسلامی که بر نوعی مدرنیتۀ بومی تأکید داشت، بازار راه تقویت و احیا را بپیماید؛ براین‌ساس، این مقاله به مطالعۀ پیامدهای سیاست‌های شهری بر وضعیت و جایگاه بازار در شهر تهران در دورۀ بعد از انقلاب پرداخته است. در این مطالعه، از ترکیبی از روش مصاحبه با متخصصان و مطالعۀ اسنادی استفاده شده است و داده‌ها، با استفاده از تحلیل محتوا تحلیل و تلخیص شده‌اند. سیاست‌‌های شهری اجراشده و تأثیرگذار بر بازار تهران، ذیل سه مقولۀ اصلی انتقال کارکردهای بازار تهران به مراکز تجاری، تقویت کارکرد گردشگری بازار تهران و حفظ و احیای بازار تهران بررسی شده‌اند. برآیند کلیِ این سیاست‌‌ها، تضعیف بازار در اکثر کارکردها و تشدید روند تبدیل بازار تهران از یک نهاد اجتماعی چندکارکردی به نهادی صرفاً تجاری بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

965 - اثرسنجی گردهمایی‌های انسانی بر خزش شهری با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور
محسن سلطان آبادی بهمن کارگر رحیم سرور

گسترش و خزش فضاهای شهری از جمله حوزه‌های مهم در حوزه‌ی پژوهش‌های شهری است که سیاست-گذاری و برنامه‌ریزی خاص خود را می‌طلبد. سرشت خزش شهری، تا اندازه‌ی زیادی نوع و نحوه‌ی برنامه‌ریزی آنرا تعیین می‌کند. از این رو، شناسایی نوع و جهت خزش شهری با استفاده‌های از تکنیک‌ها و روش چکیده کامل

گسترش و خزش فضاهای شهری از جمله حوزه‌های مهم در حوزه‌ی پژوهش‌های شهری است که سیاست-گذاری و برنامه‌ریزی خاص خود را می‌طلبد. سرشت خزش شهری، تا اندازه‌ی زیادی نوع و نحوه‌ی برنامه‌ریزی آنرا تعیین می‌کند. از این رو، شناسایی نوع و جهت خزش شهری با استفاده‌های از تکنیک‌ها و روش‌های کارآمد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این راستا، تحقیق حاضر با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور (RS) به بررسی تاثیر گردهمایی‌های انسانی بر خزش شهری در کشور عراق پرداخته است. از میان تجمعات و گردهمایی‌های انسان‌ساخت، راهپیمایی اربعین به دلیل اهمیت و کیفیت فزاینده‌ی آن انتخاب شده است. یافته‌ها نشان داد که خزش شهری در عراق در فضاهایی که در معرض مستقیم و غیرمستقیم پیاده‌روی اربعین قرار دارند، از سال 2003 به این سو افزایش یافته است؛ این افزایش هم در بعد مساحت و هم در بعد تراکم شهری رخ داده است. در این میان، گردهمایی اربعین یکی از عوامل مهم در رشد و گسترش شهری در عراق و به‌ویژه کربلا به‌شمار می‌رود؛ رشد شهری از منظر مساحت و تراکم در این شهر، خزش شهری چهار برابری را نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

966 - بررسی تاب‌آوری شهر دورود در برابر زلزله با استفاده از روش گاما در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
مهران کرمی عباس ملک حسینی

یکی از دغدغه‌های اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهم‌ترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی می‌شود. شهر دورود هم به‌مانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه به‌قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات چکیده کامل

یکی از دغدغه‌های اصلی بشر مقابله با مخاطرات طبیعی است. یکی از مهم‌ترین این مخاطرات،زلزله بوده که همواره خطری جدی برای شهرها تلقی می‌شود. شهر دورود هم به‌مانند بسیاری از شهرهای ایران با توجه به‌قرارگیری بر روی چندین گسل فعال، ازجمله مناطق بسیار حساس بوده و در معرض خطرات ناشی از زلزله است؛ بنابراین با توجه به ماهیت غیرقابل‌پیش‌بینی زلزله باید تا حد امکان از خسارات جانی و مالی مرتبط با آن کاست و همچنین کاهش آسیب ناشی از زلزله، مدیریت بحران بعد از وقوع آن و تاب‌آور نمودن شهر در برابر زمین‌لرزه را در نظر گرفت. هدف اصلی برنامه‌ریزی برای مخاطره و کاهش خطر بحران، علاوه بر کاهش آسیب‌پذیری به نحوی بارز به سمت تمرکز روی ایجاد تاب‌آوری در جوامع گرایش پیداکرده است. در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت تاب‌آوری شهری در برابر حوادث طبیعی مانند زلزله، لایه‌های اطلاعات فیزیکی شهر دورود موردبررسی قرارگرفته است. روش تحقیق و پژوهش، توصیفی – تحلیلی است. لایه‌های اطلاعاتی موجود شامل: ساختمان‌های اسکلت فلزی، بتن آرمه،ساختمان‌های ساخته‌شده از خشت و چوب،خشت و گل،آجر و چوب،تمام آجر،آجر و آهن،فاصله از گسل،فاصله از فضاهای باز،فاصله از خطوط دسترسی و تراکم جمعیت در بلوک‌های شهری شهر دورود بوده است. لایه‌های آماری با استفاده از روش فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)، تجزیه‌وتحلیل شده‌اند. نتایج حاصل در عملگر گاما نشان می‌دهد که بخش‌های جنوبی و جنوب شرقی شهر دورود ازلحاظ فیزیکی وضعیت مناسبی در تاب‌آوری در برابر زلزله ندارند. درمجموع نتایج پژوهش نشان می‌دهد که به‌غیراز قسمت‌هایی از ناحیه مرکزی، کل شهر وضعیت نرمالی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

967 - تبیین الگوی حاکم بر پیکره‌بندی فضایی خانه‌های دوره قاجار در دزفول با تأکید بر تئوری نحو فضا
ناصر قانعی فر حسن رضائی وحید احمدی

نظام فضایی-کالبدی در سکونتگاه‌های انسانی بیانگر تعاملات اجتماعی، رفتارها و کنش‌های موجود در جامعه است و معماری با سازمان‌دهی و ارتباط میان فضاها، معنای نهفته در ساختار اجتماعی را آشکار می‌نماید. پژوهش حاضر با هدف تبیین ساختار اجتماعی خانه‌های تاریخی دزفول، به این پرسش پ چکیده کامل

نظام فضایی-کالبدی در سکونتگاه‌های انسانی بیانگر تعاملات اجتماعی، رفتارها و کنش‌های موجود در جامعه است و معماری با سازمان‌دهی و ارتباط میان فضاها، معنای نهفته در ساختار اجتماعی را آشکار می‌نماید. پژوهش حاضر با هدف تبیین ساختار اجتماعی خانه‌های تاریخی دزفول، به این پرسش پاسخ می‌دهد که: پیکره‌بندی فضایی خانه‌ها در دوره‌ی قاجار بیانگر چه الگویی است؟. دوره‌ی قاجار به دلیل حفظ پیوستگی در معنای خانه انتخاب شده و جامعه‌ی آماری شامل کلیه خانه‌‌های شهر دزفول طی آن دوره است. حجم نمونه شامل 10 خانه از میان خانه‌هایی بدون مداخلات و تغییرات کالبدی مؤثر، به روش نمونه‌‌گیری هدفمند تعیین گردید. روش تحقیق به‌صورت ترکیبی و به شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی بر پایه‌ی استدلال منطقی می‌باشد. گردآوری اطلاعات نیز بر مبنای مشاهدات میدانی و با استناد به منابع و نقشه‌های معتبر بوده، همچنین استخراج و تحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزار A-Graph صورت گرفته است. خانه‌های مورد مطالعه بر حسب تعداد و محل قرارگیری حیاط به پنج گروه تقسیم‌بندی و تاثیر شاخص‌های ارتباط، هم‌پیوندی، عمق و مرتبه نسبی بر تعاملات و محرمیت ارزیابی می-شود. وجود شوادان در خانه‌های دزفول به عنوان جنبه‌ای جدید نسبت به سایر مطالعات نحو فضا می‌باشد. پژوهش حاضر نشان می‌دهد در الگوی حاکم بر خانه‌های دوره‌ی قاجار، حیاط و ایوان دارای بالاترین ارزش تعاملات و کمترین میزان از محرمیت هستند و به عنوان نفوذپذیرترین فضاها قلمداد می‌شوند. نتایج پژوهش همچنین بیانگر یکپارچگی بالا در فضای شوادان بوده که این الگو همراه با حفظ محرمیت در ریزفضاهای آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

968 - تحلیلی بر میزان به کارگیری فناوری‌های کشاوری پایدار در بهره‌وری تولید برنج(نمونه موردی: شهرستان دورود)
سید حسن مطیعی لنگرودی فرشاد سوری

چکیده در چهار دهه گذشته، تحولات چشمگیری در تولید محصولات کشاورزی ایجاد شده است که علیرغم افزایش میزان بهره وری، فشار بی رویه ای را بر منابع تولیدی کشاورزی وارد نموده است. مهم ترین دلیل آن، به کارگیری فناوری های نامناسب و استفاده نادرست از فناوری های مدرن است. برای مقاب چکیده کامل

چکیده در چهار دهه گذشته، تحولات چشمگیری در تولید محصولات کشاورزی ایجاد شده است که علیرغم افزایش میزان بهره وری، فشار بی رویه ای را بر منابع تولیدی کشاورزی وارد نموده است. مهم ترین دلیل آن، به کارگیری فناوری های نامناسب و استفاده نادرست از فناوری های مدرن است. برای مقابله با آثار این پدیده، کشاورزی پایدار بصورت دستیابی به حداکثر ظرفیت باروری و تولیدی مستمر با حفاظت از منابع پایه به ویژه آب و خاک در کشاورزی تعریف شده است. هدف این نوشتار تحلیلی بر میزان استفاده از فناوریهای کشاورزی پایدار در بهره وری تولید برنج در شهرستان دورود می باشد. در این راستا مسأله پیش رو این است که کشاورزان در تولید برنج از چه فناوری هایی استفاده می کنند و تا چه اندازه اصول پایداری را مورد توجه قرار می دهند؟ پژوهش دارای دو نوع متغیر است. متغیر وابسته به کارگیری از فناوریهای کشاورزی و متغیر مستقل عوامل سن، تجربه، آگاهی، شرکت در کلاسهای ترویجی و.. می باشد که برای سهولت کار در شش دسته عوامل تقسیم بندی شده اند. شیوه گردآوری اطلاعات در این پژوهش پیمایش میدانی است و از نظر روش تحقیق به شیوه تحلیلی- همبستگی می باشد. حجم نمونه نیز از بین 30 روستای مورد مطالعه با استفاده از فرمول170 نفر تعیین شد که جهت تحلیل نتایج پرسشنامه ها از نرم افزار spss و آزمونهای همبستگی و رگرسیون استفاده گردیده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که، برخی از متغیرها از قبیل دسترسی، ترویج، تعداد قطعات اراضی، درآمد و هزینه دارای رابطه مثیت و معنادار و برخی دیگر از متغیرها ازجمله سن، سواد، نظام بهره برداری و آگاهی دارای رابطه منفی و غیر معناداری با فناوریهای کشاورزی پایدار می باشند. بطور کلی از نتایج تحقیق چنین استنباط می شود که به کارگیری فناوری ها در منطقه مورد مطالعه: اولاً با فناوریهای کشاورزی پایدار همخوانی چندانی نداشته و ثانیاً به کارگیری فناوری ها بیشتر برای کسب سود بوده و به پایداری کشاورزی کمتر توجه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

969 - واسنجی نقش اقتصادی کریدور‌های مرزی (زمینی) بر توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر میرجاوه)
احسان اله ریگی محمود رضا انوری معصومه حافظ رضازاده

چکیده امروزه پویا کردن اقتصاد نواحی مرزی یک شاخص اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و نیز بهبود امرار معاش مردم مرزنشین به شمار می رود، اقتصاد پویا در مناطق مرزی مرزی باعث ایجاد اشتغال و تامین معیشت ساکنان این مناطق، کنترل قاچاق کالا و افزایش امنیت مرزها و... می چکیده کامل

چکیده امروزه پویا کردن اقتصاد نواحی مرزی یک شاخص اصلی در برقراری ارتباط بین کشورهای همسایه و نیز بهبود امرار معاش مردم مرزنشین به شمار می رود، اقتصاد پویا در مناطق مرزی مرزی باعث ایجاد اشتغال و تامین معیشت ساکنان این مناطق، کنترل قاچاق کالا و افزایش امنیت مرزها و... می شود. لذا هدف پژوهش حاضر واسنجی نقش اقتصادی کریدور های مرزی (زمینی) بر توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر میرجاوه) می باشد. رویکرد حاکم بر فضای تحقیق کیفی و کمی و نوع تحقیق کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، توصیفی و استنباطی از نرم افزار SPSS و مدل تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج بررسی نقش اقتصادی کریدور های مرزی در توسعه اجتماعی و کالبدی شهر میرجاوه نشان داد که میانگین به دست آمده همه شاخص‌ها بالاتر از حد متوسط عدد 3، و همچنین سطح معناداری به دست آمده 000/0، بیانگر میزان زیاد نقش اقتصادی کریدور های مرزی در توسعه اجتماعی و کالبدی می باشد. نتایج مدل تحلیل عاملی جهت ارائه راهکار هایی جهت توسعه اقتصادی کریدور مرزی میرجاوه نشان داد، نسبت مجذور کای به درجه آزادی برابر 57/2 می باشد و برازش خطای تقریب (RMSEA) در این مدل عدد 06/0، را نشان می دهد و از آنجایی که این عدد پایین تر از 08/0 است، نشان می دهد که مدل برازش ضعیفی ندارد. در نهایت نتایج آزمون فرضیه پژوهش نشان داد در بین ابعاد مطرح شده، بعد اجتماعی با کای اسکوئر 44/38، بعد کالبدی با کای اسکوئر 31/28 و سطح معناداری به دست آمده کمتر از 05/0 است، گویای ارتباط معنادار و مثبت بین توسعه اجتماعی و کالبدی و نقش اقتصادی کریدور مرزی میرجاوه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

970 - Distance Management of SMEs Using ICT Solutions
Zdzislaw Polkowski Malgorzata Nycz

The paper contains a description of a research conducted in collaboration with some Erasmus for Young Entrepreneurs program Romanian students, concerning the use and implementation of ICT (Information and Telecommunication Technology), especially in distance managing Sm چکیده کامل

The paper contains a description of a research conducted in collaboration with some Erasmus for Young Entrepreneurs program Romanian students, concerning the use and implementation of ICT (Information and Telecommunication Technology), especially in distance managing Small and Medium Enterprises (SMEs). The paper is a response to the nature of contemporary business management, with the constantly increasing amount of work, bureaucracy and the necessity to travel on business combined with the need to manage the company being away. In the research the students assumed the roles of the employees and entrepreneurs simultaneously, to gain the perspective from both points of view – supervised by the authors. The aim was to find and test the effectiveness of the available ICT remote management instruments in the context of SMEs. The aim was to create a study of implementation in real-life conditions, considering the advantages and disadvantages of the solutions tested, including possible future trends. The result was a set of recommendations for business people. Apart from the educational value of the research, the unique, dual perspective assumed by the students participating in it, provided them with a practical insight and skills to better understand and make a better use of the conditions of managing and being managed. The results described here both practical and academic value. The resulting recommendations may constitute the basis of positive changes and improvement in the use of advanced technology in business activities. It is worth noting with its international character the study focuses not only on selected Polish enterprises, but the resulting contents reflects the situation in SMEs in the EU as well, thus it may be a starting point for analyzing other regions worldwide. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

971 - Grading of Decision-Making Units with Multi-Period Two-Stage Network Structure: a Method Based on Relative Data Envelopment Analysis
مقصود احمد خانلو قراخانلو نیما آذرمیر شتربانی قاسم توحیدی شبنم رضویان روح اله عباسی

Data envelopment analysis is always considered as a non-parametric method for measuring the efficiency of a set of decision units. The efficiency number obtained from standard models is a criterion for comparing the performance of each decision unit with other units. De چکیده کامل

Data envelopment analysis is always considered as a non-parametric method for measuring the efficiency of a set of decision units. The efficiency number obtained from standard models is a criterion for comparing the performance of each decision unit with other units. Despite the many strengths of these models, one of their weaknesses is the lack of distinction between efficient units. Also, these models do not pay attention to the internal structure of the units and have a black box view. To solve these problems, relational data envelopment analysis models are used, which are much more cost-effective in terms of time and cost; But these models are static and do not take time into evaluation. In this paper, a method has been proposed for grading of the decision making units with multi- period two stages network structure using relative data envelopment analysis. Three different perspective are introduced for assessment of efficiency in time periods via relative data envelopment analysis. Proportionate with each perspective, an efficiency number is obtained for any decision making unit. Then three efficiency numbers obtained in the mentioned method is combined with Shannon entropy method and a total efficiency criterion is defined for each unit. Finally, this measure is considered as the main indicator for the units grading. The results of implementation of the mentioned algorithm on the real example and comparison with the similar methods clarify the strength of this algorithm. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

972 - گونه شناسی سریه های دوره پیامبر (ص) تا سال پنجم هجری
مینا رضائی فریناز هوشیار علیرضا ابطحی فروشانی

سریه به نبردهایی در تاریخ صدر اسلام اطلاق می‌شود که در آن‌ها پیامبر (ص) به عنوان فرمانده حضور نداشته است و از سوی ایشان صحابه برجسته فرماندهی نبردها را برعهده داشتند. با حضور پیامبر (ص) در مدینه، مخالفان و دشمنان ایشان به جنگ‌های مستقیم رو آوردند. از این جهت پنج سال ابت چکیده کامل

سریه به نبردهایی در تاریخ صدر اسلام اطلاق می‌شود که در آن‌ها پیامبر (ص) به عنوان فرمانده حضور نداشته است و از سوی ایشان صحابه برجسته فرماندهی نبردها را برعهده داشتند. با حضور پیامبر (ص) در مدینه، مخالفان و دشمنان ایشان به جنگ‌های مستقیم رو آوردند. از این جهت پنج سال ابتدایی حضور پیامبر (ص) در مدینه شاهد سریه‌های متعدد هستیم که این سریه‌ها با اهداف و رویکردهای مختلفی به وقوع پیوستند. در این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این سؤال هستیم که سریه‌های سال‌های اول تا پنجم هجری عصر نبوی دارای چه ماهیتی بوده‌اند؟ تأمل در منابع این دوره نشان می‌دهد که سریه‌های عصر پیامبر (ص) در مقطع مورد نظر با رویکردهای مختلفی انجام گرفته است. برخی از این نبردها با رویکرد دفاعی یا تهاجمی و برخی ماهیت تبلیغاتی و اطلاعاتی داشته است. این سرایا بیشتر با اهداف شناخت بیشتر محیط جغرافیایی و راه‌های ارتباطی اطراف مدینه، آشنایی با قبایل اطراف آن شهر و انعقاد پیمان دفاعی با برخی از آن‌ها جهت حفظ امنیت مدینه، زیر نظر گرفتن تحرکات دشمنان و گزارش به موقع آن‌ها به پیامبر (ص) جهت مقابله با آنان، ناامن ساختن راه‌های تجاری قریش و وارد کردن خسارات به اقتصاد قریش، انجام مانورهای نظامی و رزمی به انگیزه هشدار به قریش و اعلام حضور نظامی قدرتمندانه و از میان برداشتن مخالفان و پاکسازی قلمرو حجاز از بت‌پرستان بود. دسته بندی و گونه شناسی سریه‌ها با توجه به ویژگی و ماهیت آن‌ها موضوع پژوهش حاضر است . واژه‌های کلیدی: اسلام، پیامبر (ص)، سریه، دوره هجرت، مدینه. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

973 - بست‌نشینی در دوره صفویه
جهانبخش ثواقب

بست نشینی در برخی مکان های مذهبی و دارای قداست از نظر مردم، یکی از راه های حفظ امنیت فردی بوده که کسانی به آن متوسل می شده اند. منابع دوره صفویه به روشنی اطلاعات بایسته ای از مرسوم بودن بست نشینی و چگونگی آن یا اماکن بست به دست نمی دهند، اما براساس همان اخبار ان چکیده کامل

بست نشینی در برخی مکان های مذهبی و دارای قداست از نظر مردم، یکی از راه های حفظ امنیت فردی بوده که کسانی به آن متوسل می شده اند. منابع دوره صفویه به روشنی اطلاعات بایسته ای از مرسوم بودن بست نشینی و چگونگی آن یا اماکن بست به دست نمی دهند، اما براساس همان اخبار اندک و گزارش هایی که سفرنامه نویسان اروپایی ارائه کرده اند دریافت می شود که در این دوره اگرچه نه به گستردگی دوره قاجاریه، مکان هایی به عنوان بست معروف بوده و کسانی در آنها بست نشسته اند. در این مقاله، به روش توصیفی- تحلیلی، پدیده بست نشینی در دوره صفویه بررسی شده و مکان ها و تأسیساتی که بست بوده و نمونه هایی از بست نشینی در آنها تشریح شده است. یافته پژوهش بیان گر این نکته است که برخی بناها و نهادهای مذهبی و برخی تأسیسات سیاسی و اداری در این دوره جایگاه بست بوده که نقش امنیتی حفظ جان ستم دیدگان را در برابر مظالم دستگاه حکومتی ایفا می کردند؛ اما این پدیده گسترش چندانی همانند دوره قاجاریه نداشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

974 - فن مدیریت اقتصادی و نقش مهر در عهد باستان
خدیجه محمدی پور عبدالعزیز موحد نساج

انسان برای اثبات مالکیتش به هر تلاشی دست می زد و همین ممارست او در کارهای مختلف باعث اختراعات از جمله مهر شد. مهر که باعث تثبیت معاملات و توسعه تجارت در طول ادوار مختلف شده است. او برای این که اموالش از دست برد و تجاوز دیگران حفظ شود و سند مالکیتش را اعتبار ببخشد از مهر چکیده کامل

انسان برای اثبات مالکیتش به هر تلاشی دست می زد و همین ممارست او در کارهای مختلف باعث اختراعات از جمله مهر شد. مهر که باعث تثبیت معاملات و توسعه تجارت در طول ادوار مختلف شده است. او برای این که اموالش از دست برد و تجاوز دیگران حفظ شود و سند مالکیتش را اعتبار ببخشد از مهرها که علامت شخصی و خصوصی مدارک و اموال بوده استفاده نموده است. ضرورت ایجاب می کرد با توسعه ی تجارت اموال مورد معامله را مراقبت کنند تا مال التجاره دست نخورده تحویل گردد و برای تشخیص مالکیت، مهر را استفاده می کردند. ناگفته نماند مهرها را در تأیید اجناس و یا در تحویل و تحولات انبارهای کالاهای خود به کار می بردند که توانمندی آنان را در اداره ی جامعه ی خود نشان دهد. در این مقاله به فن مدیریت اقتصادی و نقش مهر در دوران باستان را مورد بررسی قرار گرفته است تا توانمندی آنان در اداره ی تمدن عظیم خود به اثبات برسانند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

975 - مطالعه‌ی چهارطاقی‌های علی‌آباد شمشیربر و رحمت‌آباد کرمان بر اساس نویافته‌های باستان‌شناختی
علیرضا زبان آور محمد مرتضایی رضا شعبانی صمخانی

AOI-2105-1101

در میان چهارطاقی‌های ساسانی که تا به امروز مورد شناسایی قرارگرفته‌اند بیشترین تعداد آن‌ها در جنوب ایران و در نواحی فارس و کرمان قرار دارند که دراین‌بین چهارطاقی‌های کرمان به سبب دورافتادگی تا حدود زیادی ناشناخته مانده‌اند. تا به امروز شناخت معماری مذهبی دوره‌ی ساسانی در چکیده کامل

در میان چهارطاقی‌های ساسانی که تا به امروز مورد شناسایی قرارگرفته‌اند بیشترین تعداد آن‌ها در جنوب ایران و در نواحی فارس و کرمان قرار دارند که دراین‌بین چهارطاقی‌های کرمان به سبب دورافتادگی تا حدود زیادی ناشناخته مانده‌اند. تا به امروز شناخت معماری مذهبی دوره‌ی ساسانی در نواحی کرمان به پژوهش‌های واندنبرگ در دهه‌ی 60 سده‌ی بیستم میلادی محدود می‌شود. در این نوشتار چهارطاقی‌های علی‌آباد شمشیربر و رحمت‌آباد که در جنوب غربی استان کرمان و در شهرستان ارزوئیه‌ قرار دارند، با توجه به یافته‌های نوین از این دو محوطه‌ی مذهبی، مورد گونه شناسی معماری و مذهبی قرارگرفته‌اند. نگارندگان در این پژوهش سعی کرده‌اند تا در ابتدا نوع معماری این دو بنا را مطالعه کرده و سپس در مقایسه و همسان‌سازی با سایر سازه‌های مشابه و منابع مکتوب زرتشتی کیفیت مذهبی آن‌ها را مورد ارزیابی قرار دهند. این پژوهش ازنظر ماهیت‌ و ‌روش، پژوهشی توصیفی-تحلیلی بوده و گردآوری داده‌ها به‌صورت میدانی و کتابخانه‌ای می‌باشد. نتایج حاصل از این تحقیق بیانگر این موضوع است که برخی چهارطاقی‌ها مانند چهارطاقی‌های موردمطالعه در این مقاله می‌توانند صرفاً جایگاه آتش دادگاه باشند. این تحقیق از این منظر می‌تواند مورد اهمیت باشد که ضمن معرفی ویژگی‌های معماری نویافته از این چهارطاقی‌ها، کاربری نوینی برای آن‌ها ارائه می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

976 - بقایای فرهنگی نویافته از دورۀ مس وسنگ در تاق بستان کرمانشاه
علی هژبری محمد امین میرقادری

AOI-1702-1001

زاگرس مرکزی، به عنوان یکی از مهم ترین مناطق جغرافیایی در باستان شناسی ایران، سال هاست که مورد توجه باستان شناسانی است که به ایران می پردازند. یکی از آثار مهم تاریخی در زاگرس مرکزی که در آیندۀ نزدیک در زمره میراث فرهنگی جهانی قرار خواهد گرفت، مجموعه تاق بستان کرمانشاه چکیده کامل

زاگرس مرکزی، به عنوان یکی از مهم ترین مناطق جغرافیایی در باستان شناسی ایران، سال هاست که مورد توجه باستان شناسانی است که به ایران می پردازند. یکی از آثار مهم تاریخی در زاگرس مرکزی که در آیندۀ نزدیک در زمره میراث فرهنگی جهانی قرار خواهد گرفت، مجموعه تاق بستان کرمانشاه است. سال ها از بررسی ها و کاوش ها در محدوده آثار جهانی تاق بستان کرمانشاه می گذرد و در نگاه باستان شناسان و پژوهشگران از این مجموعه به عنوان مجموعه ای تاریخی یاد می شود؛ مجموعه ای که در برگیرندۀ آثاری از ادوار اشکانی و ساسانی است و اهمیت آن چنان است که در سال های اخیر برای قرارگیری در فهرست میراث جهانی یونسکو مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اهمیت این مجموعه، بررسی ها و کاوش های فراوانی در محدوده این آثار در سالیان گذشته انجام گرفته است که به بهتر شدن درک ما از جایگاه این محوطه تاریخی و باستانی کشورمان کمک شایانی کرده است. با وجود تمام پژوهش های صورت گرفته در محدوده این مجموعه که در سالیان متمادی قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی صورت پذیرفته است، وجود محوطه ای پیش ازتاریخی در این مجموعه، متأسفانه نوعی سطحی نگری در پژوهش های پیشین را نمایان می کند. در این مجال به معرفی محوطۀ پارک غربیِ تاق بستان، به عنوان یکی از قدیمی ترین بقایای فرهنگی مجموعه تاریخی تاق بستان خواهیم پرداخت و تلاش خواهیم نمود تا با استفاده از مطالعه یافته های سطحی این محوطه، تاریخ نسبی آن را تعیین کنیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

977 - مروری بر پارچه ها، پوشاک، نقوش و نمادهای آنها در دوره هخامنشی
علی اکبر ذوالریاستین سارا روحانی

AOI-2107-1114

یکی از راه های شناخت اقوام گوناگون در دوران باستان از طریق شکل و ظاهر پوشاک آنها بوده است. مدارک و منابع نشان می دهند که در دوره هخامنشی بیشتر پارچه ها از جنس پشم، پنبه و کتان بوده و اگر چه آنان به لحاظ تجارت با سرزمین های دیگر با پارچه های ابریشمی آشنا بوده اند، ولی در چکیده کامل

یکی از راه های شناخت اقوام گوناگون در دوران باستان از طریق شکل و ظاهر پوشاک آنها بوده است. مدارک و منابع نشان می دهند که در دوره هخامنشی بیشتر پارچه ها از جنس پشم، پنبه و کتان بوده و اگر چه آنان به لحاظ تجارت با سرزمین های دیگر با پارچه های ابریشمی آشنا بوده اند، ولی در آن زمان از چگونگی پرورش کرم ابریشم اطلاعی نداشتند. در خصوص ریسندگی این دوره، نمونه هایی از دوک های دستی سوراخ دار و دوک های بلند به ترتیب در مناطق آذربایجان و خوزستان کشف شده است. در دوره هخامنشی پارچه‌ زری که در تار آن طلا یا نقره به کار می رفته است، شهرت داشته و بنابر اشاره اوستا، ایرانیان در آن عصر با نساجی پارچه به خوبی آشنا بودند و گاه پارچه‌ها و جامه‌ها را زر دوزی می‌کردند. در مورد طرح پوشاک این دوران به آثاری از جمله سنگ نگاره های بیستون، نقش رستم، تخت جمشید، تندیس مصری داریوش، گنجینه جیحون و بقایای پوشاک یافت شده در تپه های آلتای می توان اشاره کرد که بر اساس آنها طرح و سبک پوشاک این دوران مشخص می شود. طرح و نقش به کار رفته در پارچه های هخامنشیان بوسیله روش های بافندگی رایج در آن زمان یا توسط فرایند های گوناگون رنگرزی بر روی پارچه ها نقش می شده و بیشتر با شکل های هندسی، نقوش گیاهی و جانوری مزین شده بودند که هرکدام بیانگر نشان و نمادی خاص بوده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

978 - بررسی باستان شناسی قلعه قره‌قیه و استحکامات اشکانی حاشیه گذرگاه ارتباطی زنجان
علی نوراللهی

2209-1161

قلعه قره‌قیه در ارتفاعات تپه ماهوری حاشیه جنوبی کریدور زنجان و جنوب شرقی شهر زنجان واقع است و دید کاملی بر آن دارد. این کریدور در دوره پیشا تاریخی و تاریخی مسیر اصلی ارتباطات شمال غرب با نواحی مرکزی و شرق ایران و بالعکس بوده است. وجود قلعه‌های متعدد در ارتفاعات حاشیه ای چکیده کامل

قلعه قره‌قیه در ارتفاعات تپه ماهوری حاشیه جنوبی کریدور زنجان و جنوب شرقی شهر زنجان واقع است و دید کاملی بر آن دارد. این کریدور در دوره پیشا تاریخی و تاریخی مسیر اصلی ارتباطات شمال غرب با نواحی مرکزی و شرق ایران و بالعکس بوده است. وجود قلعه‌های متعدد در ارتفاعات حاشیه این کریدور نشان‌دهنده اهمیت آن در ارتباطات تجاری و فرهنگی در این دوره است. این قلعه که از مصالح بوم آورد ساخته شده، در دوره میانی و متاخر اشکانی با قلاع دیگر بصورت شبکه‌ای پیوسته و منسجم در ارتفاعات مشرف بر گذرگاه ایجاد شده‌اند. علاوه بر تامین امنیت تجارت و بازرگانی، در مواقع لزوم به عنوان سدی در برابر هجوم به نواحی داخلی‌تر عمل می‌کرده‌اند. به‌گمان با توجه به اوضاع سیاسی و نظامی این منطقه و مناطق همجوار در نیمه دوم دوره میانی و متاخر اشکانی این قلاع جنبه استراتژی داشته و در یک زمان و هماهنگ با هم برای مقابله با تهدیدات فوری و احتمالی بنا شده‌اند که در معماری و شیوه ساخت این قلاع که با مصالح بوم آورد و در دسترس ساخته شده‌اند، بازتاب یافته است. در کنار آثار معماری اندکی که از پی‌های لاشه‌سنگی و گلی قلعه باقی مانده، تعدادی سفال نیز جمع‌آوری گردید. این سفال‌ها شامل سفال‌های جلینگی(کلینکی)، سفال‌های معمولی، سفال قرمز و لعابدار می‌باشند. بررسی و مطالعه این سفال‌ها از نظر فنی و شیوه ساخت قابل مقایسه با سفال‌های نواحی شمال شرق، شمال و نواحی مرکزی و همچنین نواحی غرب و شمال غرب هستند و بازتابی از شاخصه‌های سفال این مناطق هستند. این موضوع از آنجا ناشی می‌شود که این منطقه حلقه ارتباطی این نواحی با همدیگر بوده و این سنت‌های سفالی که در مناطق پیشگفته رواج داشته در این منطقه با هم تلاقی داشته و تاثیر متقابلی با هم داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

979 - معرفی سد هخامنشی تنگ آسیاب ارسنجان
حمیدرضا کرمی

AOI-2107-1111

دولت هخامنشی در توسعه و آبادانی قلمرو خود، اقدام به ایجاد زیرساخت های گسترده در زمینه های گوناگون نمود که یکی از مهمترین آنها در ارتباط با مدیریت منابع آب بوده است. ایجاد مجموعه ای از سدها، بندها، آب راه ها و شبکه های آبرسانی در بخش های مختلف شاهنشاهی نتیجه رویکرد دولت چکیده کامل

دولت هخامنشی در توسعه و آبادانی قلمرو خود، اقدام به ایجاد زیرساخت های گسترده در زمینه های گوناگون نمود که یکی از مهمترین آنها در ارتباط با مدیریت منابع آب بوده است. ایجاد مجموعه ای از سدها، بندها، آب راه ها و شبکه های آبرسانی در بخش های مختلف شاهنشاهی نتیجه رویکرد دولت هخامنشی در این موضوع بوده است. در مراکزی مهمی همچون پاسارگاد و پارسه توجه زیادی به فراهم کردن آب و مدیریت آن شده است و سدها و شبکه های آب رسانی گسترده ای ایجاد شده است. یکی از سدهایی که در حوزه میان پاسارگاد و پارسه ساخته شده، سد تنگ آسیاب ارسنجان است. این سد برخلاف دیگر سدهای هخامنشی این ناحیه، بار نقشه کمانی شکل اجرا شده است. سد نتنگ آسیاب روی یک رودخانه فصلی در ابتدای تنگه کوهستانی با نام تنگ آسیاب قرار گرفته است. هسته سد همانند دیگر سدهای هخامنشی این منطقه رسی است و دو سوی هسته را دیواره ستبری از لاشه سنگ های طبیعی پوشانده است. سد تنگ آسیاب از گونه سدهای مخزنی بوده و پلان آن که به صورت کمان ایجاد شده یکی از شاهکارهای مهندسی هخامنشی به شمار می آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

980 - تحلیل چهره رستم بر اساس شاهنامه در کاشیکاری دوران قاجار
فتانه رحیمی

AOI-2110-1124

از شاخص ترین شخصیت های ادبیات حماسی ایران پس از اسلام، رستم در شاهنامه فردوسی بود که در قرن چهارم هجری سروده شد. بخش قابل توجهی از کتاب ارزشمند شاهنامه به شمایل نگاری، مشخصات ظاهری، روحیات و فداکاری ها و مبارزات رستم اختصاص یافته است. محبوبیت رستم در بین اقوام مختلفی که چکیده کامل

از شاخص ترین شخصیت های ادبیات حماسی ایران پس از اسلام، رستم در شاهنامه فردوسی بود که در قرن چهارم هجری سروده شد. بخش قابل توجهی از کتاب ارزشمند شاهنامه به شمایل نگاری، مشخصات ظاهری، روحیات و فداکاری ها و مبارزات رستم اختصاص یافته است. محبوبیت رستم در بین اقوام مختلفی که در طول تاریخ بر ایران سلطه یافتند کاملاً مشهود بود به طوری که در مکاتب مختلف نگارگری و نقوش کاشی کاری و دیگر هنرها توسط هنرمندان با مشخصات خاصی نقش می شده است. اینکه این نقوش چقدر از ابیات شاهنامه نشأت گرفته یا از بستر فرهنگی حاکم بر زمان بوده، پرسشی است که با بررسی شمایل نگاری نقوش رستم در نگارگری و کاشی کاری اسلامی پاسخ داده خواهد شد. از آنجا که پس از اسلام کاشی کاری با بستری گسترده و متنوع در حوزه های مختلف رشد کرد و نقوش آن مستقیماً برگرفته از فرهنگ اقوام هم عصرش بود. شیوه گردآوری اطلاعات در مقاله حاضر مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و بررسی تصاویر کاشی ها و سفال های دوره اسلامی است. با توجه به بررسی های صورت گرفته می توان دریافت که خصوصیات ظاهری و چهره رستم در دوران های مختلف پس از سرودن شاهنامه دست خوش تغییرات بسیاری شده است. دورۀ قاجاریه را می توان اوج تصویر نمایی نقش رستم با سبکی یکسان بر روی هنر کاشی کاری دانست که هم در بین درباریان یا بین عامۀ مردم در قهوه خانه ها به کار رفته است و در این بین به برخی از داستان های رستم مثل نبرد رستم با سهراب، اشکبوس یا دیوسپید بیشتر مطلوب نظر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

981 - مقایسه تطبیقی و تحلیل سه ظرف سیمین منسوب به دوره هخامنشی موجود در موزه هگمتانه
زهرا السادات حسینی محمدرضا سعیدی احمد چایچی امیرخیز

AOI-2207-1155

فلزکاری به عنوان یکی از کهن‌ترین صنایع در فرهنگ و تمدن ایران، از جمله شاخه‌های مهم هنری است که در دوره هخامنشی رو به توسعه و پیشرفت نهاد و هنرمندان چیره دست تمامی ذوق و دانش خود را، به منظور هر چه بهتر خلق نمودن شاهکارهای فلزگری، در قالب اشیاء فلزی پیاده نمودند. از این چکیده کامل

فلزکاری به عنوان یکی از کهن‌ترین صنایع در فرهنگ و تمدن ایران، از جمله شاخه‌های مهم هنری است که در دوره هخامنشی رو به توسعه و پیشرفت نهاد و هنرمندان چیره دست تمامی ذوق و دانش خود را، به منظور هر چه بهتر خلق نمودن شاهکارهای فلزگری، در قالب اشیاء فلزی پیاده نمودند. از این رو، این نوشتار بر آن است تا با بررسی و تحلیل سه کاسه سیمین (از مجموعه ظروف منسوب به دوره هخامنشی) موزه هگمتانه به این پرسش ها پاسخ دهد که: کاربرد این ظروف چه بوده است؟ آیا نمونه ظروف سیمین مورد مطالعه بر مبنای گونه شناسی، فنون ساخت و آرایه های تزیینی با سایر نمونه های مشابه مکشوفه از کاوش های علمی هخامنشی مطابقت دارند؟ با توجه به توقیفی بودن آثار مورد مطالعه و فقدان هر گونه مدارک تاریخی، در این پژوهش به روش تطبیقی و توصیفی- تحلیلی و به شیوه ی کتابخانه ای ضمن پاسخگویی به پرسش های مذکور، نسبت به مقایسه تطبیقی این ظروف با نمونه های مشابه به منظور گاهنگاری نسبی آن ها اقدام شد. نتایج بیان گر کاربردی بودن ظروف و نوعی یک دستی و وحدت نقوش بود. شکل و تزیینات این ظروف تأثیر فرهنگ‌های اقوام پیشین فلات ایران و سرزمین‌های همجوار به ویژه ماد، لرستان (ایلام نو) و آشور را نشان می دهد. مطالعات تطبیقی (شکل، فن ساخت و نقشمایه) نیز شباهت آن ها را با نمونه های سیمین هخامنشی مکشوفه از کاوش های علمی تأیید کرد. همچنین بر اساس مطالعه تطبیقی، گاهنگاری ظروف موزه هگمتانه منسوب به عصر هخامنشی و احتمالاً به قرن چهارم و پنجم ق.م (کاسه کم عمق) و قرن پنجم ق.م (دو کاسه عمیق) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

982 - اندیشة انتقادی دورة باستان با تأکید بر شاهنامة فردوسی
علی آسمد جونقانی

اندیشة ‌سیاسی از جمله موضوعات مطرح در ادب فارسی است که از دیرباز در شعر فارسی تجلی و نمود و بروز داشته است. جلوه‌های گوناگون تفکّر انتقادی _ سیاسی به‌خصوص در داستان‌های باستانی و بخش‌های اسطوره&lrm;ای، حماسی و تاریخی شاهنامه پیوند اندام‌واری با معمّای شخصیت شاعر دارد. ا چکیده کامل

اندیشة ‌سیاسی از جمله موضوعات مطرح در ادب فارسی است که از دیرباز در شعر فارسی تجلی و نمود و بروز داشته است. جلوه‌های گوناگون تفکّر انتقادی _ سیاسی به‌خصوص در داستان‌های باستانی و بخش‌های اسطوره&lrm;ای، حماسی و تاریخی شاهنامه پیوند اندام‌واری با معمّای شخصیت شاعر دارد. این مقاله درصدد آن است تا با روش نمونه&lrm;گیری تصادفی&lrm;، اندیشة انتقادی حاکم در دورة باستان و رفتار حاکمان را در نمایش قدرت، سلطه و نابرابری اجتماعی بررسی نماید. تنوع محتوای سیاسی و درون‌مایه‌های انتقادی این حماسة بزرگ از حیث رفتارهای صاحبان قدرت و حاکمان با زیردستان و روش‌های بیدادگری آنان با عالمان، وزیران، موبدان، رقیبان، رعایا و حتی دشمنان که به شکل‌های مختلف نمود یافته؛ بیان‌گر گفتمان سیاسی حاکم در دورة باستان است و به‌عنوان سند تاریخی وسیله&lrm;ای برای شناخت اوضاع و احوال اجتماعی برای نسل‌های هم‌زمان و پس از خود است. ضمن آن‌که فردوسی بخش عمده&lrm;ای از شاهنامة خود را صرف حماسه نموده؛ ولی این بررسی نشان‌ می‌دهد به‌رغم داعیه‌های دادگری و عدالت، زیاده‌خواهی، تعدی و ظلم، انتقام‌جویی، تطمیع و تهدید، انحصارگرایی، کشتن صاحبان خرد، دروغ و ده‌ها روش نکوهیدة دیگر، تفکر غالب در دورة باستان بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

983 - بررسی اشعار آیینی دورۀ مشروطه
منوچهر اکبری ملیحه خیری

اشعاری که در موضوعات مدح یا رثای معصومین(ع)، غدیر، بعثت، معراج رسول(ص)، ظهور، عاشورا، تولّی و تبرّی اهل بیت عصمت و طهارت باشد، در حوزه شعر آیینی قرار می‌گیرند. در دوره مشروطه مضامین جدیدی وارد ادبیات می‌شود که برگرفته از فرهنگ عاشورا و قیام حسینی هستند. ستم‌‌‌ستیزی، برق چکیده کامل

اشعاری که در موضوعات مدح یا رثای معصومین(ع)، غدیر، بعثت، معراج رسول(ص)، ظهور، عاشورا، تولّی و تبرّی اهل بیت عصمت و طهارت باشد، در حوزه شعر آیینی قرار می‌گیرند. در دوره مشروطه مضامین جدیدی وارد ادبیات می‌شود که برگرفته از فرهنگ عاشورا و قیام حسینی هستند. ستم‌‌‌ستیزی، برقراری عدالت و نیز مبارزه با استعمار، از مضامینی است که با توجه به شرایط زمانه و تحت تأثیر نهضت عاشورا در شعر رواج می-یابند. شاعران آیینی‌‌‌سرای این دوره را می‌توان در دو دسته متمایز قرار داد؛ یکی شاعرانی که در کنار مسائل دینی به مسائل اجتماعی و سیاسی زمان خود توجه دارند و به آن موضوعات هم پرداخته‌اند‌؛ اما دسته دوم شاعرانی که در اشعارشان توجه چندانی به حوادث سیاسی یا اجتماعی زمانه نداشته‌اند‌. در این مقاله از روش کتابخانه‌ای و پژوهشی در آثار شاعران مشروطه و از شیوۀ مطالعۀ توصیفی، تحلیلی و انتقادی، استفاده شده‌‌‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

984 - نثر اعتدالی در نیمه اوّلِ دوره قاجاریه
قهرمان شیری

اگرچه آغاز حکومت قاجاریه تداعی کننده ادبیات بازگشت است و پایان آن یادآور شعر و نثر صریح و سیاسی و ساده مشروطه، اما به‌طور کلی نثر دوره قاجار را می‌توان نثر اعتدالی نام‌گذاری کرد؛ یعنی نثری که قسمت‌هایی از خصوصیات نثرهای گذشته را با پاره‌هایی از ویژگی‌های زبان ساده و گفت چکیده کامل

اگرچه آغاز حکومت قاجاریه تداعی کننده ادبیات بازگشت است و پایان آن یادآور شعر و نثر صریح و سیاسی و ساده مشروطه، اما به‌طور کلی نثر دوره قاجار را می‌توان نثر اعتدالی نام‌گذاری کرد؛ یعنی نثری که قسمت‌هایی از خصوصیات نثرهای گذشته را با پاره‌هایی از ویژگی‌های زبان ساده و گفتاری دوره قاجار درهم می‌آمیزد. آن‌چه از این اختلاط و ترکیب پدید می‌آید شیوه متفاوتی از نوشتن است که ترکیب‌سازی‌ و تقارن گزاره‌ها و عبارت‌های ادبی و کنایی را از نثر مصنوع و موزون اقتباس کرده و سادگی عبارت‌ها و فعل‌ها و صراحت‌گویی و تعبیرات گفتاری را از نثر مرسل و زبان روزمره گرفته است. در کنار یک جریان بازگشت‌گرا در نثرنویسی که شامل تاریخ‌نگاران گذشته‌گرایی چون محمدصادق نامی، محمدتقی سپهر و رضاقلی خان هدایت است، دو جریان به نسبت نیرومند نیز وجود دارد که تقلید را با نوآوری همراه کرده‌اند. نخست بخش مهمی از جریان تاریخ‌نگاری در دوره قاجار، یعنی نویسندگانی چون بدایع‌نگار، حقایق‌نگار، میرزا رضی تبریزی، محمود میرزا قاجار و زین العابدین شیروانی است که رویکرد به نثر بینابین مصنوع و مرسل و ترکیب آن با عبارت‌هایی از زبان زمانه را هدف نوشته‌های خود قرار داده است؛ و دوم تبدیل منشآت‌نویسی‌های مصنوع پیشین به وسیله قائم مقام و فاضل‌خان گروسی به نوشته‌هایی معتدل و منعطف و هنرمندانه و درآمیختن آن با اشعار و امثال و تعبیرات گفتاری است که فرجام نهایی همه این فعالیت‌ها به نثر ساده و صریح و تحلیلی دوره ناصری منتهی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

985 - بررسی تطبیقی اشعار نیما یوشیج و ویلیام وردزورث
فاطمه عزیزمحمدی

رمانتیسم، جریانی غالب قرن هجدهم و نوزدهم، واکنشی بود نسبت به جریان عقلانی نئوکلاسیک که در آن بیان احساسات شاعر هیچ جایگاهی نداشت. در مقابل رمانتیسم تاکید خود را بر تخلیه فی البداهه جریان احساسی قرار داد که در آن شاعر به صورت کاملا آزادانه بیان خود را احساس می‌نمود. این چکیده کامل

رمانتیسم، جریانی غالب قرن هجدهم و نوزدهم، واکنشی بود نسبت به جریان عقلانی نئوکلاسیک که در آن بیان احساسات شاعر هیچ جایگاهی نداشت. در مقابل رمانتیسم تاکید خود را بر تخلیه فی البداهه جریان احساسی قرار داد که در آن شاعر به صورت کاملا آزادانه بیان خود را احساس می‌نمود. این جریان نه تنها در اروپا بلکه در تمام دنیا شیوع پیدا کرد و در جای جای جهان با فرهنگ‌های مختلف، شاعرانی با این سبک و سیاق ظهور پیدا کرده و احساس خود را بیان نمودند که در اروپا می‌توان به وردورث و در ایران می‌توان به نیما یوشیج اشاره کرد. در این ساختار، شیوه نگارش دو شعر بزرگ ایرانی و انگلیسی: نیما یوشیج و ویلیام وردورزث سنجیده و بر رسیده آمده است؛ در این مقاله سعی می‌شود تا عناصر کلیدی دوره رمانتیسم انگلیسی در اشعار و شیوه نگارش این دو شاعر برجسته مورد بررسی قرار می‌گیرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

986 - روایت شناسی داستان خواجه نعمان بر اساس نظریه تودوروف
نعیمه صفایی نیا امیراسماعیل آذر

امیرارسلان نامدار، از داستان‌های کهن ادبیات شفاهی فارسی است. آن را حدفاصل قصه‌پردازی سنتی و رمان‌نویسی در ایران دانسته‌اند. قصه‌های عامیانه، همواره موردتوجه ساختارگرایان و روایت‌شناسان قرار گرفته‌اند. در این میان، تودوروف در بررسی روایت‌های اسطوره‌ای، به‌ویژه قصه‌ها، مو چکیده کامل

امیرارسلان نامدار، از داستان‌های کهن ادبیات شفاهی فارسی است. آن را حدفاصل قصه‌پردازی سنتی و رمان‌نویسی در ایران دانسته‌اند. قصه‌های عامیانه، همواره موردتوجه ساختارگرایان و روایت‌شناسان قرار گرفته‌اند. در این میان، تودوروف در بررسی روایت‌های اسطوره‌ای، به‌ویژه قصه‌ها، موفقیت چشم‌گیری یافته‌است. در این مقاله، به تحلیل و بررسی اولین داستان از کتاب امیرارسلان نامدار با عنوان "خواجه نعمان و سود سرشار او" براساس نظریه تودوروف می‌پردازیم. به لحاظ ساختار زبانی، این داستان بر محور افعال (کنش‌ها)، شکل گرفته‌است. از دیدگاه نحوی؛ دو پی رفت اصلی (پایه) در ابتدا و انتهای روایت قرارگرفته‌اند که دو پی رفت فرعی را در خود جای‌داده‌اند. نحوه به‌کارگیری پی رفت‌ها در متن نیز، به شیوه درونه‌گیری است. از منظر وجوه روایتی؛ وجه غالب در داستان، اخباری و زمان وقوع افعال، گذشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

987 - عاطفه؛ نقش و جایگاه آن در نفثه‌المصدور
مهدی دهرامی یوسف اصغری بایقوت

هنر با غلبۀ احساس و عاطفه بر روح هنرمند آغاز می‌شود و او را به واکنش‌هایی وامی‌دارد. این واکنش از عناصر اساسی و محرک اصلی شکل‌گیری آثار ادبی است. هدف این مقاله بررسی عاطفه و جایگاه و نقش آن در نفثه‌المصدور است که با روش توصیفی-تحلیلی، در دو محور دریافت و انتقال عاطفه بد چکیده کامل

هنر با غلبۀ احساس و عاطفه بر روح هنرمند آغاز می‌شود و او را به واکنش‌هایی وامی‌دارد. این واکنش از عناصر اساسی و محرک اصلی شکل‌گیری آثار ادبی است. هدف این مقاله بررسی عاطفه و جایگاه و نقش آن در نفثه‌المصدور است که با روش توصیفی-تحلیلی، در دو محور دریافت و انتقال عاطفه بدان پرداخته شده است. در محور نخست حوزه و سطح عاطفی، انواع عاطفه، و در محور دوم تناسب و پیوند عاطفه با عناصر دیگر متن (تصویر، زبان، اندیشه و...) و چگونگی انتقال آن (تصویری، عریان و سطحی) مورد نقد و تحلیل واقع شده است. در این اثر عواطف شخصی و انسانی به‌گونه‌ای عمیق دریافت شده و غم غربت، اندوه و مصیبت، حسرت، ناامیدی، خشم و نفرت (عاطفه منفی) مهم‌ترین عواطفی است که تجلی یافته است. از سویی بیان آن‌ها سطحی نیست بلکه به مقتضای مقال با تمهیدات بیانی و تصاویر متناسب با احساسات نویسنده تقویت و منتقل شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

988 - تحلیل ایدئولوژیک غزل اجتماعی دورة مشروطه
سودابه یوسفیان دارانی مرتضی رشیدی آشجردی محبوبه خراسانی

یکی از ابزارهای مهم و دقیق در شناخت ویژگی های برجسته و شاخصه های زبانی، ادبی و فکری یک اثر، بررسی و تحلیل سبکی آن اثر است که اگر این تحلیل با آمار و داده های آماری همراه شود، ارزش و اهمیت اثر بیشتر روشن می گردد. این مقاله با بررسی سبک شناسانة غزلیات اجتماعی دورة مشروطه چکیده کامل

یکی از ابزارهای مهم و دقیق در شناخت ویژگی های برجسته و شاخصه های زبانی، ادبی و فکری یک اثر، بررسی و تحلیل سبکی آن اثر است که اگر این تحلیل با آمار و داده های آماری همراه شود، ارزش و اهمیت اثر بیشتر روشن می گردد. این مقاله با بررسی سبک شناسانة غزلیات اجتماعی دورة مشروطه بر آن است تـا ویژگی های برجستة سبک ساز و پربسامد را در لایة ایدئولوژیک در این غزلیات نشان دهد. بر اساس آمارهای ارائه شده، تعداد غزلیات اجتماعی دورة مشروطه از دیگر انواع غزل بیشتر است و در این غزلیات بیشتر به مضامین اجتماعی و حوادث عصر شاعران اشاره شده است. این غزلیات در لایة ایدئولوژیک که مربوط به درونة زبان است، برجستگی دارند و عنصر ایدئولوژی به طور پایداری در آن ها تکرار شده است. همچنین این غزلیات در مضامینی مانند آزادی، وطن، تعلیم و تربیت، انتقاد اجتماعی، زنان، استبداد، قانون و عدالت سروده شده و میزان توجه شاعران به هرکدام از این مضامین متفاوت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

989 - Impact of Oxytocin-Milking Method on Lactation Performance and Lactation Length of Sheep
M. Nezamidoust S. Razzaghzadeh E. Ezati R. Ghorbani

Determination of milk yield potential using an accurate method is essential for assessing nutritional requirements, evaluation of genetic potential, lamb growth and survival, management decisions and improving performance traits of sheep flocks. Exogenous oxytocin injec چکیده کامل

Determination of milk yield potential using an accurate method is essential for assessing nutritional requirements, evaluation of genetic potential, lamb growth and survival, management decisions and improving performance traits of sheep flocks. Exogenous oxytocin injection is applied to estimate milk secretion rate in sheep. Oxytocin is a neurohormone produced in the hypothalamo-neurohypophysial system, which is released into the blood in response to teat stimulation. It has a galactopoietic effect and plays an important role in lactation acting on milk ejection via the secretory activity and contraction of myoepithelial cells. One hundred singleton-bearing and rearing Makui breed ewes were assigned into two treatments: group I (hand milking and stripping following the intramuscular injection of 2.5 IU of oxytocin) and group II (hand milking and stripping). The study aimed to examine the effect of exogenous oxytocin injection on milk yield, milk composition and lactation length of ewes during the entire lactation period. Data were recorded at fortnightly intervals from post-partum day 14 onward. Oxytocin treatment group produced significantly more average daily milk yield (562.3 vs. 301.4 g) and total milk yield (93.6 vs. 38.5 kg) compared with non-treated animals (P<0.05). Lactation length was 145.7 days and 115.2 days for the oxytocin and the control group, respectively (P=0.038). Oxytocin injection increased milk peak yield and lactation persistency (P<0.05) while shorter peak time (34.1 vs. 39.2 days) was observed for oxytocin group (P=0.043). Oxytocin administration increased milk fat percentage (6.73 vs. 5.86) in treated compared to control ewes (P=0.029). However, no difference was detected in the percentage of protein and lactose associated to the oxytocin injection (P>0.05). The development of milk ejection inhibition throughout lactation during the exclusively sucklingperiod, followed by hand-stripping, entails the need for oxytocin to sustain mammary cells and lactation persistency in ewes. Itfurther confirms that oxytocin allows overcoming the negative feedback mechanisms exerted on milk ejection, enhancing the intracellular transfer of secretory vesicles and contraction of myoepithelial cells and thereby increasing milk production and lactation length, which is a useful technique to ensure complete alveolar milk let-down and optimum milk withdrawal from the cistern. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

990 - A Study on the Effects of Chilling Period on Sperm Quality of Sannan and Jamunapari Goats
تی. اسواراموهان کا. نیلانی پی. سورکا پی. ماهادوان ک. بالاسوبرامانیام

The objective of the present study was to examine the effects of chilling period on semen quality of Sannan and Jamunapari. Semen of goat breeds were collected with artificial vagina and chilled at 5-9˚C. Volume, colour and pH were determined on fresh semen. After dilut چکیده کامل

The objective of the present study was to examine the effects of chilling period on semen quality of Sannan and Jamunapari. Semen of goat breeds were collected with artificial vagina and chilled at 5-9˚C. Volume, colour and pH were determined on fresh semen. After dilution, microscopic examination was performed for the progressive motility and sperm viability. Diluted semen of both breed was compared by microscopic examination from day 0 to 3 during chilling. Hemocytometer was loaded with 10 µL of semen to evaluate the sperm count. Eosin stain (1%) was used to assess the viable sperm. Although viability and sperm velocity of both goat breed decreased(P<0.05) in a time dependent manner during chilling, the viability between the Sannan and Jamunapari did not differ significantly. However there was a significant difference for means of sperm velocity (P<0.05). Progressive motility and viability decreased gradually during chilling at 5-9˚C.In order to obtain higher successful rate of insemination, chilled goat semen should be supplied to the farmers within a day. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

991 - Factors Affecting the Dry Period Length and Its Effect on Milk Production and Composition in Subsequent Lactation of Holstein Cows
آی. بوجنانه

The study aimed to determine factors affecting the dry period length and effect of dry days on milk yield, milk composition and lactation length in the next lactation of dairy cows. Data used for analysis included 7264 lactation records collected from 2012 to 2016 on 47 چکیده کامل

The study aimed to determine factors affecting the dry period length and effect of dry days on milk yield, milk composition and lactation length in the next lactation of dairy cows. Data used for analysis included 7264 lactation records collected from 2012 to 2016 on 4737 Holstein cows raised in 152 herds. The statistical model used to determine the factors influencing the dry period length showed that multiparous cows had a dry period 3.7 days longer than primiparous cows, and cows that calved from October to February had a dry period 2.5 days shorter than that of cows calved from March to September. The mixed model used to evaluate the influence of dry period on milk yield, milk composition and lactation length showed that the dry period influenced significantly milk yield and composition in the next 305 d lactation, but not the lactation length (P>0.05). Milk, fat and protein yields in the subsequent lactation were maximized with a 41 to 60-d dry period, whereas dry periods less than 20 d result in very pronounced losses in subsequent lactation yield. Fat and protein percentages were highest with the dry period classes greater than 80-d and less or equal than 20 d, respectively. The interaction between parity and dry length period was not significant (P>0.05) for any studied trait, indicating that dry days effects on milk yield and composition were consistent across lactations. It was concluded that dry period of 40 to 80 dry days does provide maximal performance in Holstein cows. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

992 - Measuring of Udder Morphological Characteristics among Crossbred and Pure Sheep Breeds
س. صادقی س. ع. رافت غ. مقدم ح. جانمحمدی

Image processing technique was used to compare udder morphological characteristics in two Iranian crossbred sheep populations including Ghezel-Arkhamerino, Moghani-Arkharmerino and a pure one that was Ghezel ewes. In addition, the resulted measurements were applied as i چکیده کامل

Image processing technique was used to compare udder morphological characteristics in two Iranian crossbred sheep populations including Ghezel-Arkhamerino, Moghani-Arkharmerino and a pure one that was Ghezel ewes. In addition, the resulted measurements were applied as independent variables for estimation of daily milk yield by regression models. Udder height of Ghezel was higher than Ghezel-Arkhamerino and Moghani-Arkharmerino. The udder left and right cistern height were imbalanced for Moghani-Arkharmerino crossbreds than for other populations. The teat opening, attachment width, direction of the right teat and teat-udder back distance for Ghezel ewes appeared to be the most useful traits among the udder traits taken in this study for predicting daily milk yield. The results reveals that digital image processing may be used as an alternative biometric characterization tool that would provide more accurate observation and measurements on domestic animals than current ones. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

993 - Growth Performance, Hematological and Mineral Profile of Post-Weaning Calves as Influenced by Inclusion of Pelleted-Concentrate Supplement Containing Essential Oils and Probiotics
ب.م.و.ت. گادینگ ا. آگوس ا. ایراوان پ. پانجونو

Two experimental factors (dietary treatment with or without pelleted-concentrate supplement (PCS) and sex) were investigated in crossbreed post-weaning calves to monitor their effects on performance, hematological profile, and plasma mineral concentration. Twenty-four p چکیده کامل

Two experimental factors (dietary treatment with or without pelleted-concentrate supplement (PCS) and sex) were investigated in crossbreed post-weaning calves to monitor their effects on performance, hematological profile, and plasma mineral concentration. Twenty-four post-weaning calves were classified according to sexually (either male or female) and randomly distributed into two dietary treatments that were included the first group controlled diet without PCS inclusion (CON) and second was CON plus 20% PCS inclusion (PCS). Results showed that calves received PCS resulted in higher daily gain and feed efficiency thereby had higher final weight in comparison with CON (p < 0.01). These results can be associated with higher energy intake in the PCS group (p < 0.05) although the dry matter intakes (DMI) were similar (P>0.05). Interaction effects were not detected on calves performance, hematology, and plasma mineral concentration (P>0.05). Hematological profile and plasma mineral concentration were not affected by dietary treatment, sex, and their interaction (P>0.05) except for hemoglobin in the PCS group were higher than the CON group (p < 0.05). To conclude, the mixture of probiotics, essential oils and mineral premix was given in 20% PCS inclusion showed a synergistic beneficial effect as shown in an improved of calves performance (i.e daily gain, feed efficiency, and final body weight) without affecting blood composition profile as well as plasma calcium and phosphorus concentrations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

994 - Effects of Supplementing Xylose‐Treated Soybean Meal or Untreated Corn Gluten Meal to Lactating Dairy Cows
M. Jahani-Moghadam E. Mahjoubi H. Amanlou S. Mohammadi

This experiment was performed to investigate whether feeding xylose-treated soybean meal (XSBM) or corn gluten meal (CGM) is economically better under field conditions. Ninety-four multiparous early lactating Holstein cows (55±5 days in milk and 2.82±0.41 چکیده کامل

This experiment was performed to investigate whether feeding xylose-treated soybean meal (XSBM) or corn gluten meal (CGM) is economically better under field conditions. Ninety-four multiparous early lactating Holstein cows (55±5 days in milk and 2.82±0.41 body condition score) were used in a completely randomized design. Cows were randomly assigned to one of two treatments: XSBM or CGM as the main rumen undegradable protein source in the diet. Dry matter intake (DMI), milk yield and fat corrected milk (FCM) were not affected by treatments. A tendency was detected for higher FCM: DMI (1.57 vs. 1.47) and income:cost (1.97 vs. 1.83) in CGM treatment. Milk urea nitrogen was greater (15.89 vs. 15.16 mg/dL) in the XSBM group. Plasma glucose, non-esterified fatty acid, beta-hydroxy butyric acid and albumin were not different between treatments. The results showed that under field conditions and feed ingredients used in this experiment, using CGM was economically beneficial during early lactation, which is in contrast with traditional beliefs. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

995 - Effects of Photoperiods during the Laying Period on Broiler Breeder Performance
ت. مکرمی ن. هدایت ایوریق ب. نویدشاد

The effects of increasing the laying period day-length from 13 to 16 hours were examined in Ross (308) broiler breeders. The birds reared on 8-h photoperiods and then were photo-stimulated at 21 weeks by increasing the photoperiods from 8 h of light, 16 h of darkness (8 چکیده کامل

The effects of increasing the laying period day-length from 13 to 16 hours were examined in Ross (308) broiler breeders. The birds reared on 8-h photoperiods and then were photo-stimulated at 21 weeks by increasing the photoperiods from 8 h of light, 16 h of darkness (8L:16D) to 11L:13D. Then the birds were given an additional 60 min of light per week cumulatively, such that in different experimental groups the 12L:12D, 13L:11D, 14L:10D, 15L:9D and 16L:8D photoperiods were achieved in 22, 23, 24, 25 and 26 weeks of age, respectively. The photoperiods remained unchanged until the experiment was finished at 50 weeks of age. The 16L:8D group had a poorer feed conversion and less egg production and egg mass than the other 3 groups (P<0.05). The total settable egg percentage was significantly lower for 15L:9D and 16L:8D than for 13L:11D and 14L:10D birds (P<0.05). The 13L:11D and 14L:10D h hens had more double-yolked and broken or abnormal eggs, followed by the 15L:9D h birds, and the 16L h birds (P<0.05). The mean egg weight of 14L:10D birds was significantly more than for 16-L h birds (P<0.05), with 13L:11D and 14L:10D birds were intermediated (P<0.05). The percentage of hatchability was higher in 13L:11D h hens followed by the 15L:9D and the 16L:8D birds (P<0.05), with 14L:10D h hens intermediated between 13L:11D and 15L:9D groups. The findings of this study suggest that 13L:11D was the optimal photoperiods for Ross 308 broiler breeders in the laying period up to 50 weeks of age. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

996 - Transhumant Sheep and Goat Farming Sector in Greece
A. سیاسیو ک. گالانوپولوس آی. میتسوپولوس آ. راگکوس و. لاگا

Transhumance is an extensive farming system developed by livestock farmers, that moved their herds between lowlands and uplands, in order to cope with the seasonality of the available forage. The purpose of this study was to examine the transhumant sheep and goat system چکیده کامل

Transhumance is an extensive farming system developed by livestock farmers, that moved their herds between lowlands and uplands, in order to cope with the seasonality of the available forage. The purpose of this study was to examine the transhumant sheep and goat system in Greece highlighting differences in management aspects among the country’s regions. Non-parametric statistical methods in a sample of 551 herders were applied to depict management practices while the regions were separated into four groups according to climate and geographical features. Results revealed differences between the groups, adoption of crossbreeding and limitation of grazing in pastures mainly by sheep breeders. The breeding of goats and on average larger herds were met mainly in southern Greece while sheep and mixed type of herds, as well as smaller on average herds were more common in the northern regions of the country. Evidently, transhumance in Greece nowadays preserves its traditional character being accustomed to the demand of the market for larger production however the introduction of the cross or improved dairy breeders should be controlled in order to protect diversity of indigenous mountain breeds. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

997 - Influence of Dietary Energy and Protein Intake on Yield and Composition of Milk in Crossbred Dairy Cows
M.E. Hossain T. Chanda G.K. Debnath M.M. Hassan M.A. Haque

The study was carried out on 120 crossbred Holstein × Shahiwal dairy cows for a period of 150 days to quantify the influence of dietary energy and protein intake on yield and composition of milk. Total 12 dairy farms having similar housing systems and holding at l چکیده کامل

The study was carried out on 120 crossbred Holstein × Shahiwal dairy cows for a period of 150 days to quantify the influence of dietary energy and protein intake on yield and composition of milk. Total 12 dairy farms having similar housing systems and holding at least 20 dairy cows in between mid to late lactation were selected for study purposes. The farms were located in the peri-urban and urban areas of Chittagong, Bangladesh. Milk samples were collected from individual cow. Milk from cows having same body condition scoring (BCS) were mixed together to make a composite sample. Chemical analyses of the samples were carried out in triplicate for fat, protein, lactose, total solids (TS), solids not fat (SNF) and ash. Dietary metabolizable energy (ME) and crude protein (CP) intake were measured by analyzing the amount of total mixed ration ingested by the individual cow. Results indicated that, ME intake (MJ/d) significantly (P<0.01) influenced milk yield, milk fat and TS content of milk in crossbred Holstein Friesian dairy cows. Similar to ME, CP intake (g/d) also influenced (P<0.01) milk yield, fat, protein, lactose, TS and ash content of milk. Correlation coefficient matrix indicated that, milk yield was positively correlated with ME and CP intake. However, there was a negative association between ME or CP intake and milk protein, lactose, TS and SNF of milk even though the strength of association was variable. It could therefore be inferred that, adequate dietary ME and CP intake is important to optimize milk yield and milk composition in crossbred Holstein × Shahiwal dairy cows reared under intensive farming systems in tropical regions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

998 - برآورد ضریب منطقه ای کریگر در حوزه های کوهستانی
روح اله محتشم زاده سجاد مشعلی بهروز دهانزاده

کشور ایران با ویژگیهای اقلیمی خاص خود دارای شرایط آب و هوایی مختلفی بوده که این تفاوت‌های اقلیمی ایجاب می کند در هر منطقه مطالعات هیدرولوژیکی متناسب با آن به عمل آید. استان لرستان با توجه به کوهستانی بودن نسبت به سایر نقاط از رطوبت بیشتری برخوردارهست، بنابراین در این من چکیده کامل

کشور ایران با ویژگیهای اقلیمی خاص خود دارای شرایط آب و هوایی مختلفی بوده که این تفاوت‌های اقلیمی ایجاب می کند در هر منطقه مطالعات هیدرولوژیکی متناسب با آن به عمل آید. استان لرستان با توجه به کوهستانی بودن نسبت به سایر نقاط از رطوبت بیشتری برخوردارهست، بنابراین در این منطقه زمینه برای وقوع سیلاب مساعدتر بوده و مطالعات هیدرولوژیکی خاصی را ایجاب می کند. هدف از این تحقیق بررسی ضریب منطقه ای کریگر در حوزه‌های کوهستانی می باشد، لذا براساس آخرین آمار منتشره از سوی شرکت آب منطقه‌ای استان آمار دبی‌های حداکثر لحظه‌ای 24 ایستگاه هیدرومتری در نقاط مختلف استان اخذ گردید. مساحت حوزه-های آبخیز مورد مطالعه بین 9550 کیلومتر مربع (کشکان پلدختر) تا 35 کیلومتر مربع (کمندان کمندان) متغیر بود. نتایج این تحقیق نشان داد دامنه تغییرات ضریب کریگر در حوزه‌های آبخیز استان لرستان بسیار کمتر از ارقامی می باشد که تاکنون توصیه گردیده است. همچنین با افزایش دوره بازگشت ضریب کریگر در مناطق کوهستانی با روند بیشتری نسبت به مناطق خشک بالا می رود. این مسئله در برنامه ریزی و مدیریت کمی منابع آب می بایست مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

999 - ارزیابی کارایی واحد پیش ازن زنی در حذف کدورت و TOC (مطالعه موردی: تصفیه خانه آب کوه سبز)
بهمن معصومی نعمت اله جعفر زاده حقیقی فرد طیبه طباطبایی اسماعیل کوهگردی سهند جرفی

چکیده: هدف کلی این تحقیق بررسی میزان کدورت و کربن آلی کل (TOC) آب خام ورودی به تصفیه خانه و کارایی واحد پیش ازن زنی در حذف این ترکیبات است. طی مدت 6 ماه نمونه گیری از آب خام و آب پیش ازن زنی انجام شد و مطابق با روش استاندارد متد مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج بدست آمده ن چکیده کامل

چکیده: هدف کلی این تحقیق بررسی میزان کدورت و کربن آلی کل (TOC) آب خام ورودی به تصفیه خانه و کارایی واحد پیش ازن زنی در حذف این ترکیبات است. طی مدت 6 ماه نمونه گیری از آب خام و آب پیش ازن زنی انجام شد و مطابق با روش استاندارد متد مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که بین میزان کربن آلی کل ورودی با میزان کدورت رابطه مستقیم وجود دارد، که این مسئله بیشتر در فصل زمستان و در بهمن ماه با کدورت بالای 18NTU و TOC بالای 7mg/l مشخص شد. همچنین مشخص شد که میانگین راندمان واحد پیش ازن زنی در حذف کربن آلی کل با میانگین دوز ازن 3kg/hr و مدت زمان تماس 18 دقیقه 20.52% می باشد، بطوریکه بیشترین راندمان حذف TOCدر بهمن ماه بوده (35.7%) و کمترین راندمان حذف ( 14.08%) در اردیبهشت می باشد. میانگین راندمان حذف کدورت61% می باشد، که بیشترین و کمترین درصد حذف به ترتیب در بهمن ماه با 85.2% و در تیرماه با 30% می باشد. بنابراین برای افزایش راندمان واحد پیش ازن زنی در حذف ترکیبات آلی و ... لازم است تا عوامل فرایندی و طراحی بدقت مورد بررسی قرار گیرد تا تا راندمان حذف ترکیبات افزایش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1000 - ثأثیر دور آبیاری بر گیرایی و رشد رویشی پاجوش‌های خرمای رقم استعمران
مجید علی‌حوری عزیز تراهی هادی معاضد

یکی از مهمترین عوامل در گیرایی و رشد مناسب پاجوش‌های خرما، انجام صحیح عملیات آبیاری است. بروز هر گونه تنش آبی پس از کاشت پاجوش، می تواند منجر به خشک شدن نخل‌های جوان گردد. این تحقیق در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تیمار آبیاری در ماه اول، دوم و سوم به ترتیب با دو چکیده کامل

یکی از مهمترین عوامل در گیرایی و رشد مناسب پاجوش‌های خرما، انجام صحیح عملیات آبیاری است. بروز هر گونه تنش آبی پس از کاشت پاجوش، می تواند منجر به خشک شدن نخل‌های جوان گردد. این تحقیق در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تیمار آبیاری در ماه اول، دوم و سوم به ترتیب با دور 2، 3 و 4 روز و پس از آن با دور یک هفته و در زمستان با دور 10 روز، آبیاری در ماه اول، دوم، سوم، چهارم و بقیه ایام سال به ترتیب پس از 15، 30، 45، 60 و 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A، آبیاری در ماه اول، دوم، سوم و بقیه ایام سال به ترتیب پس از 30، 45، 60 و 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A، آبیاری در ماه اول، دوم و بقیه ایام سال به ترتیب پس از 45، 60 و 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A، آبیاری در ماه اول و بقیه ایام سال به ترتیب پس از 60 و 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس Aو آبیاری پس از 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A در سه تکرار بر روی پاجوش‌های خرمای رقم استعمران اجرا گردید. آب مورد نیاز تیمارها بر اساس روش تشت تبخیر FAO برآورد شد و در اختیار گیاه قرار گرفت. گیرایی پاجوش و شاخص‌های رشد نظیر ارتفاع پاجوش، تعداد برگ، طول و عرض برگ، تعداد برگچه، طول و عرض برگچه و قطر تنه برای هر تیمار اندازه گیری گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده ها و مقایسه میانگین تیمارها توسط آزمون دانکن نشان داد که دور آبیاری بر تعداد برگ، تعداد برگچه، طول برگچه و عرض برگچه اثر معنی داری داشت. بیشترین رشد رویشی پاجوش با انجام آبیاری در ماه اول، دوم و بقیه ایام سال به ترتیب پس از 45، 60 و 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس Aبه دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1001 - رابطه بین کیفیت حسابرسی و محتوای اطلاعاتی سود در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
هدی همتی شهرام کریم زاده وظیفه خوران رامین صدیقی

10.30495/jmemiau.2022.576966.1143

هدف اصلی این پژوهش‌، بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و محتوای اطلاعاتی سود (توانایی سرمایه گذاران برای پیش بینی بازده‌) حسابداری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. در این پژوهش، جهت سنجش محتوای اطلاعاتی سود از معیار ضریب واکنش سود استفاده شده است. ‌ه چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش‌، بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و محتوای اطلاعاتی سود (توانایی سرمایه گذاران برای پیش بینی بازده‌) حسابداری شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. در این پژوهش، جهت سنجش محتوای اطلاعاتی سود از معیار ضریب واکنش سود استفاده شده است. ‌همچنین، جهت سنجش کیفیت حسابرسی از سه معیار اندازه حسابرس، تخصص حسابرس در صنعت و دوره تصدی حسابرس استفاده شده است. در این پژوهش تعداد 86 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1386 تا 1393 مورد بررسی قرار گرفته اند. در پژوهش حاضر، جهت آزمون فرضیه ها از مدل رگرسیون خطی چندمتغیره و جهت برآورد مدل پژوهش، از روش پانل دیتا با نرم افزار Stata استفاده شده است. یافته های حاصل از پژوهش، نشان می دهد که رابطه مثبت و معناداری بین کیفیت حسابرسی و محتوای اطلاعاتی سود حسابداری وجود دارد. همچنین تفاوت معناداری بین کیفیت حسابرسی و محتوای اطلاعاتی سود در شرکت های سودده و زیان‌ده وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1002 - بررسی ویژگی عقب نشستگی در ورودی خانه های دوره پهلوی (مطالعه موردی: شهر زاهدان)
شهرزاد تیموری فرامرز حسن پور حسین مهرپویا

10.30495/uf.2023.1974181.1068

ضرورت توجه به بازشناسی و جزئیات بناها از جنبه های مختلف اقلیمی، شکلی و تاریخی- تکاملی بر هیچ پژوهشگری پوشیده نیست. شناخت معماری بناها می تواند به توسعه فضاهای شهری و تکامل پایدار آن کمک نماید. در شهر زاهدان با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی آن بناهای خاصی با ویژگی ها چکیده کامل

ضرورت توجه به بازشناسی و جزئیات بناها از جنبه های مختلف اقلیمی، شکلی و تاریخی- تکاملی بر هیچ پژوهشگری پوشیده نیست. شناخت معماری بناها می تواند به توسعه فضاهای شهری و تکامل پایدار آن کمک نماید. در شهر زاهدان با توجه به موقعیت جغرافیایی و اقلیمی آن بناهای خاصی با ویژگی های اقلیمی، در دوره پهلوی دوم ساخته می شد که سردر این بناها از مهمترین خصوصیات آنها می باشد. در این مقاله هدف بازشناسی ویژگی عقب نشستگی سردر بناهای دوره پهلوی در شهر زاهدان است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و از نوع کمی-کیفی است. گردآوری اطلاعات در مرحله اول از طریق روش تحلیل بر اساس تصاویر و مشاهدات محقق از 19 بنا در محله های مرکزی و قدیمی این شهر است که در پایش ثانویه 8 بنا مورد تحلیل قرار گرفتند. در مرحله دوم از طریق ابزار پرسش نامه و با استفاده از روش AHP، ویژگی های بناها، اولویت بندی شدند. تعداد کارشناسان شرکت کننده در وزن دهی معیارها، 10 نفر بوده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که سبک معماری اغلب بناهای مطالعه شده، سبک معماری سنتی است؛ بررسی سردر بناها نشان می دهد که از تعداد 8 بنا تعداد 6 بنا دارای عقب نشستگی هستند که با مصالح آجر و به شیوه ساده و بدون تزیینات جانبی ساخته شده اند. در حقیقت آجر و استفاده از مواد سازگار با اقلیم منطقه با طراحی های ساده و در بسیاری از موارد بدون طرح در سردرها، گونه غالب محسوب می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1003 - ارزیابی وضوح بصری خانه‌های شهر دزفول در دوره‌های قاجار و پهلوی با استفاده از نرم‌افزار UCL Depthmap
ناصر قانعی‌فر حسن رضائی وحید احمدی

10.30495/uf.2023.1984623.1120

آنچه در مواجهه با خانه مورد شناسایی قرار می‌گیرد ساختار بصری و ادراکی است که برای مخاطب یا بهره‌بردار ایجاد می‌شود و این ادراک تأثیر قابل‌توجهی در میزان شناخت وی نسبت به محیط به همراه دارد. مقاله‌ی حاضر با هدف ارزیابی خوانایی و وضوح بصری در خانه‌های دزفول طی دوره‌های قا چکیده کامل

آنچه در مواجهه با خانه مورد شناسایی قرار می‌گیرد ساختار بصری و ادراکی است که برای مخاطب یا بهره‌بردار ایجاد می‌شود و این ادراک تأثیر قابل‌توجهی در میزان شناخت وی نسبت به محیط به همراه دارد. مقاله‌ی حاضر با هدف ارزیابی خوانایی و وضوح بصری در خانه‌های دزفول طی دوره‌های قاجار و پهلوی سعی در واکاوی سیر این تحولات داشته و این پرسش را مطرح می‌کند که وضوح بصری در خانه‌های دزفول طی دوره‌های قاجار و پهلوی چه سیر تحولی دارد؟. پژوهش حاضر به روش ترکیبی، بر مبنای داده‌های کمّی حاصل از نرم‌افزار دپث‌مپ و تحلیل این داده‌ها به روش استدلال منطقی صورت گرفته است. نمونه‌های موردی شامل 20 خانه بوده که به روش هدفمند با توجه به عدم مداخلات کالبدی از میان خانه‌های دزفول در دوره‌های قاجار و پهلوی انتخاب‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد خانه‌های دوره پهلوی سطح بیشتری از قابلیت دسترسی را نسبت به دوره قاجار در اختیار دارند. همچنین در دوره قاجار خانه‌های یک حیاط از یکپارچگی بیشتری نسبت به خانه‌های دو و سه حیاط برخوردار هستند و بر این اساس خانه‌های دوره پهلوی یکپارچه‌تر از خانه‌های دوره قاجار تلقی می‌شوند. نتایج پژوهش پیرامون وضوح بصری حاکی از آن است که این معیار در دوره‌ی قاجار نسبت به دوره‌ی پهلوی سطح کمتری داشته؛ لذا با گذر از دوره‌ی قاجار به پهلوی میزان آن در خانه‌ها افزایش‌یافته است و موجب شده خانه‌های دوره پهلوی خواناتر و وضوح بصری بیشتری نسبت به خانه‌های قاجار داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1004 - معرفی و بررسی رسالۀ عین المعانی فی شرح اسماء الربانی
احمدرضا یلمه ها مهدیه ولی

نسخ خطی باقی‌مانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می‌شود که لزوم توجه به آن به‌عنوان یکی از گنجینه‌های مواریث فرهنگی بسیار بااهمیت است. بر این اساس، یکی از شیوه‌های توجه به هویت و شناسنامۀ وجودی جوامع، جمع‌آوری و تدوین نسخ خطی و برنامه‌‌ریزی دقیق برای شناسایی چکیده کامل

نسخ خطی باقی‌مانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می‌شود که لزوم توجه به آن به‌عنوان یکی از گنجینه‌های مواریث فرهنگی بسیار بااهمیت است. بر این اساس، یکی از شیوه‌های توجه به هویت و شناسنامۀ وجودی جوامع، جمع‌آوری و تدوین نسخ خطی و برنامه‌‌ریزی دقیق برای شناسایی و معرفی این آثار است. با وجود تلاش‌های بسیاری که در سدۀ اخیر برای معرفی و تصحیح گنجینۀ غنی ادبیات منظوم و منثور فارسی به‌وسیلۀ پژوهشگران و اندیشمندان صورت گرفته‌، چه بسا شاعران و نویسندگان توانمندی که هنوز آثارشان در پردۀ خمول و گمنامی باقی مانده ‌است و این آثار نفیس در گوشه‌کنار کتابخانه‌های مختلف در زاویۀ نسیان و فراموشی است. رسالۀ عین‌المعانی فی شرح اسماء ربانی عشقی شطاری، از آثار نفیس دورۀ صفوی است که تاکنون تصحیح و چاپ نشده است. لذا نگارندگان بر آن شدند تا در این مقاله، ضمن معرفی این اثر به بررسی محتوای آن نیز بپردازند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1005 - تشخیص اصالت نسخه بر اساس صفحه‌آرایی، رسم‌الخط و اصول خوشنویسی نستعلیق در نسخه‌های خطی قرن دهم «لوامع» جامی
اصغر دادبه قاسم سلیمی

جعل نسخه‌های خطی از قرن نهم هجری به بعد، هم‌زمان با اقبال اروپاییان از سرزمین‌های اسلامی اوج گرفت. عده‌ای سودجو با مهارت کم‌نظیر در تقلید آثار گذشتگان، اقدام به تولید نسخه‌های جعلی کردند به‌شکلی که حتی گاه ماهرترین کارشناسان را نیز فریب دادند و به این ترتیب بسیاری از نس چکیده کامل

جعل نسخه‌های خطی از قرن نهم هجری به بعد، هم‌زمان با اقبال اروپاییان از سرزمین‌های اسلامی اوج گرفت. عده‌ای سودجو با مهارت کم‌نظیر در تقلید آثار گذشتگان، اقدام به تولید نسخه‌های جعلی کردند به‌شکلی که حتی گاه ماهرترین کارشناسان را نیز فریب دادند و به این ترتیب بسیاری از نسخه‌های مجعول به کتابخانه‌های شخصی و غیرشخصی و حتی موزه‌های بزرگ راه یافت. به همین دلیل تشخیص اصالت نسخه همواره یکی از مشکلات پژوهندگان و خریداران نسخ خطی بوده است. در این مقاله سعی شده ‌است برای کشف ویژگی‌های برجستۀ صفحه‌آرایی، رسم‌الخط و خوشنویسی نستعلیق به‌شیوۀ استقرایی با استناد به نسخه‌های خطی لوامع جامی و سه کتاب دیگر در قرن دهم، گام‌هایی برداشته شود. علاقه‌مندان با کمک این ویژگی‌ها می‌توانند بدون تجهیزات و تنها بر اساس مشاهدات، اصالت نسخۀ خطی این دوره را تشخیص دهند. با توجه به نوظهور بودن خط نستعلیق در دورۀ مورد بحث، تغییرات مداوم اصول نوشتاری آن اجتناب‌ناپذیر بوده ‌است بر همین اساس، برخی ویژگی‌های مستخرج، فقط در این دوره مورد توجه کاتبان بوده که به‌مرور زمان، رنگ باخته و تغییر و تحولی بنیادین یافته است. بنابراین می‌توان با استناد به این اصول و ویژگی‌ها، نسخه‌های اصیل را از مزور بازشناخت. اگرچه استادان خوشنویسی، به‌ویژه استادان شیوۀ کتابت، در ادوار مختلف برای تربیت شاگردان خود اصولی را معین کرده‌اند، این اصول، بیشتر در حوزۀ اخلاق خوشنویس محدود مانده است. در دورۀ متأخر نیز، بسیاری از استادان خوشنویسی به نوشتن این اصول اقدام کرده‌اند بی‌آنکه سخنی از رسم‌الخط و شیوه‌های خوشنویسی گذشتگان بیان کرده باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1006 - نسخه‌شناسی اشعار و شرح احوال صادق هجری تفرشی
علی اکبر عطائی عبدالرضا مدرس زاده اصغر دادبه

با توجه به اینکه احیای آثار گذشتگان زبان و ادبیات فارسی، نقشی اساسی در شناخت ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی جامعۀ گذشتۀ ما دارد و نیز با این شناخت می‌توان افق‌های روشنی را به زندگی امروز گشود، نویسنده را بر این داشت تا به گردآوری دقیق و تحلیل و تصحیح اشعار یک چکیده کامل

با توجه به اینکه احیای آثار گذشتگان زبان و ادبیات فارسی، نقشی اساسی در شناخت ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی جامعۀ گذشتۀ ما دارد و نیز با این شناخت می‌توان افق‌های روشنی را به زندگی امروز گشود، نویسنده را بر این داشت تا به گردآوری دقیق و تحلیل و تصحیح اشعار یکی از انسان‌های وارسته و پاک دورۀ صفویه و افشاریه بپردازد. این پژوهش سعی دارد تا پس از شرح احوال زندگی شاعر، نسخه‌های خطی از سروده‌های وی را معرفی کند. صادقهجریتفرشی شاعر عصر صفوی و افشاری، ابتدا یک مثنوی تاریخی‌مذهبی را می‌سراید و سپس به اشعار عرفانی و پرسوزوشور راغب می‌شود. بیشتر اشعار وی در قالب مثنوی است و چند رباعی و غزل و بیت‌های پراکنده (مفردات) از وی بر جای مانده است. پژوهشگر به این دلیل این موضوع را برگزید تا علاقه‌مندان شعر و ادب فارسی با چنین چهره‌های گمنامی بیشتر آشنا شوند و آنان نیز به تحلیل و معرفی چنین اشخاص و نسخه‌هایی ترغیب شوند. نگارنده مشخصات بعضی از نسخه‌هایی را که در گردآوری دیوان شاعر از آن‌ها استفاده کرده، ذکر می‌کند و در بعضی موارد به نسخه‌هایی که فقط از نظر گذرانده است، اشاره‌ای دارد. پژوهشگر دلیل جمع‌آوری و نقد و تحلیل نسخه‌های صادق تفرشی را زدودن غبار سهو و اِعمال سلیقه در نگارش نُسخ می‌داند. پژوهشگر در این مقاله به روش کتابخانه‌ای و تحقیقِ تاریخی، هریک از نسخه‌های مورد نظر را از کتابخانه‌های مختلفی به دست آورده و ماه‌ها این نسخ را با یکدیگر مقایسه کرده و آن‌ها را به‌دقت مورد تحلیل و بررسی قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1007 - نگاهی به مراسلات عاشق و معشوق ستمگر (تألیف 1309 ق.) و تحلیل ساختاری آن (محتوا، تکنیک زبانی و شکل
سعید گلناری ندا مراد محمدهادی فلاحتی

10.30495/noskheh.2021.686791

نظریة ساختارگرایی یکی از مؤثرترین نظریه‌های قرن بیستم است که در همة حوزه‌های علوم انسانی حضوری فعّال داشته و در تحلیل‌ها شیوه‌ای پرطرفدار بوده‌ است. هدف غایی در این نوع نقد دست‌یافتن به جنبه‌های زبان‌شناختی اثر ادبی است؛ زیرا تحلیل زبانی متون ادبی به همراه آنچه از موسیق چکیده کامل

نظریة ساختارگرایی یکی از مؤثرترین نظریه‌های قرن بیستم است که در همة حوزه‌های علوم انسانی حضوری فعّال داشته و در تحلیل‌ها شیوه‌ای پرطرفدار بوده‌ است. هدف غایی در این نوع نقد دست‌یافتن به جنبه‌های زبان‌شناختی اثر ادبی است؛ زیرا تحلیل زبانی متون ادبی به همراه آنچه از موسیقی درونی و بیرونی در آن به ودیعه نهاده شده است، همراه با تأثیر آن بر ساختار کلی متون، بی‌تردید مخاطب را در فهم اثر یاری می‌رساند و موسیقی نثر را هنری می‌کند. در میان آثار ادبی، نوع سنتی آن به‌‌سبب پیچیدگی‌های معنایی، بیشتر از نوشته‌های معاصر به این نوع بررسی نیاز دارد. نسخة خطی مراسلات عاشق و معشوق ستمگر یکی از آثار ادبی دورة قاجار است. در این پژوهش کوشش شده ‌است ساختار و روابط متقابل عناصر موجود در این نسخه از سه حوزة محتوا، تکنیک زبانی و شکل بررسی شود تا از این راه بتوان به لایه‌های پنهان الگوهای ذهنی نویسنده دست یافت. این پژوهش در یک مقدمه و سه گفتار، با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی فراهم آمده است و ضمن معرفی نسخه و تحلیل ساختاری آن، فرم مناسب، تکنیک زبانی زیبا و محتوای پربار این اثر را می‌نمایاند. نتیجة بررسی‌های به‌عمل‌آمده بیانگر آن است که این اثر، زبانی ادبی دارد و سجع و تشبیه در کنار سایر آرایه‌های ادبی در ساختار متن پررنگ است. قالب اثر نامه‌نگاری است و به همین سبب جملات خبری با لحن عاطفی، مهم‌ترین نمودهای زبان غنایی این اثر به شمار می‌رود؛ قلم مؤلف نیز ازلحاظ شیوایی و روانی عبارات و ترکیب‌سازی‌ها توجه‌برانگیز است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1008 - معرفی و متن‌شناسی نسخۀ خطی حدایق الانوار محمدصادق قومشمی
مهین فرحمند سید محمود سیدصادقی شمس الحاجیه اردلانی

تلاش برای احیای آثار مکتوب گذشته امری ضروری است؛ زیرا حفظ فرهنگ و ادب هر جامعه در گرو حفظ آثاری است که در پویایی و استحکام فرهنگ آن جامعه سهم داشته‌اند. آنچه از گنجینۀ میراث ادبی مکتوب ما در دسترس است اندک نیست؛ ولیکن با تمام کوشش‌هایی که در جهت احیا و شناساندن این آثار چکیده کامل

تلاش برای احیای آثار مکتوب گذشته امری ضروری است؛ زیرا حفظ فرهنگ و ادب هر جامعه در گرو حفظ آثاری است که در پویایی و استحکام فرهنگ آن جامعه سهم داشته‌اند. آنچه از گنجینۀ میراث ادبی مکتوب ما در دسترس است اندک نیست؛ ولیکن با تمام کوشش‌هایی که در جهت احیا و شناساندن این آثار صورت پذیرفته، شاعران و نویسندگان و آثاری که هنوز در گوشۀ انزوا قرار دارند، کم نیستند. یکی از نویسندگان توانا که در زاویۀ گمنامی قرار گرفته و در عصر خویش از نویسندگان برجسته بوده، محمدصادق بن محمدباقر قومشمی است که در دورۀ قاجار می‌زیسته و اثرش جزء آثار دورۀ بازگشت ادبی است. با توجه به اهمیت تاریخی و ادبی این اثر، نگارنده در این پژوهش بر آن است تا برای نخستین بار به معرفی نسخۀ خطی رسالۀ حدایق الانوار و بررسی و عناصر و مؤلفه‌های سبکی، بیان ویژگی‌های زبانی، ارزش ادبی، دینی، عرفانی و تاریخی آن بپردازد. از حدایق الانوار دو نسخۀ خطی در کتابخانه‌های ایران موجود است. در این پژوهش، معرفی کتاب بر اساس قدیمی‌ترین و کامل‌ترین نسخه، که متعلق به کتابخانۀ ملی ایران است، انجام گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1009 - شرح احوال و بررسی دیوان شعاعی قاجار
یوسف نیک روز زهرا جلیلی حسین عطریان

آنچه از گنجینة میراث ادبی مکتوب ما در دسترس است اندک نیست لیکن با تمام کوشش‌هایی که در جهت احیا و شناساندن این آثار صورت پذیرفته، شاعران، نویسندگان و آثاری که هنوز در انزوا قرار دارند، کم نیستند. یکی از شاعران ادب فارسی که در عصر خویش از شاعران توانا و مشهور بوده، محمد چکیده کامل

آنچه از گنجینة میراث ادبی مکتوب ما در دسترس است اندک نیست لیکن با تمام کوشش‌هایی که در جهت احیا و شناساندن این آثار صورت پذیرفته، شاعران، نویسندگان و آثاری که هنوز در انزوا قرار دارند، کم نیستند. یکی از شاعران ادب فارسی که در عصر خویش از شاعران توانا و مشهور بوده، محمد حسین بن عیسی دولو بیگلربیگی متخلّص به شعاعی است که در دوره قاجار می زیسته و آثارش جزء دورة بازگشت ادبی است. دیوان شعاعی قاجار شامل مثنوی های مصیبت نامه و مختارنامه، غزلیّات و قالب های دیگر همچون قطعه، قصیده، ترجیع بند، ترکیب بند، رباعی و ... است که در مجموع حدود هفده هزار بیت است. در مثنوی ها از شاهنامه فردوسی و در غزلیّات از سعدی تقلید کرده است. در این مقاله نگارندگان با استفاده از تصاویر دو نسخة این کتاب، یکی متعلّق به کتابخانه ملی با شمارة 970 ف و دیگری متعلّق به کتابخانه ملک با شمارة 4749 ش، به معرفی این نسخ پرداخته و محتوا و مضامین شعری شاعر را بررسی کرده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1010 - واکاوی سیمای عاشق و معشوق در نسخة ‌خطی دورة قاجار(مطالعة موردی: مراسلات عاشق و معشوق ستمگر 1309 ق.)
ندا مراد

10.30495/noskheh.2022.693720

عشق، وصف ‌حال عاشق و توصیف سیمای معشوق از زبان عاشقی راستین، سه مؤلفة اساسی ادبیات غنایی است که شاعران و نویسندگان از دیرباز کوشیده‌اند با زبانی ادبی و لحنی غنایی نگرش‌های خود را بیان و سیمای مطلوبی از این سه محور ترسیم کنند. فن ترسل در شناساندن این مضامین سه‌گانه و سیر چکیده کامل

عشق، وصف ‌حال عاشق و توصیف سیمای معشوق از زبان عاشقی راستین، سه مؤلفة اساسی ادبیات غنایی است که شاعران و نویسندگان از دیرباز کوشیده‌اند با زبانی ادبی و لحنی غنایی نگرش‌های خود را بیان و سیمای مطلوبی از این سه محور ترسیم کنند. فن ترسل در شناساندن این مضامین سه‌گانه و سیر تحوّلات فرهنگی، ادبی و زبانی آن در ادوار تاریخی نقش مهمی دارند؛ زیرا از یک‌سو این فن، سیر تحولّات فرهنگی ادبی و زبانی را در ادوار تاریخی بازمی‌نمایاند و ازسوی دیگر، یک سبک نوشتاری ارتباطی در بازشناساندن احوالات، حالات و آلام درونیِ ادبیات ملّت‌هاست. مراسلات عاشق و معشوق ستمگر (309 ق.) یکی از مراسلات دورة قاجاری است که با سی و یک نامة عاشقانه و با زبانی ادبی و غنایی تحریر شده و سخن عشق، بن‌مایة اصلی آن است. در این پژوهش، با روش تحلیل محتوا در یک مقدمه و دو گفتار آشکار می‌شود که رمز ماناییِ متونی مانند مراسلاتِ عاشق و معشوقِ ستمگر، تنها توصیف کلیشه‌ای از زیبایی ِظاهری معشوق نیست؛ بلکه عاشق و معشوق با اوصافی چندلایه و متضاد در تلاش‌اَند تا در گذر از وادیِ عشق، خود را به‌ جوهرة صفاتِ نیکِ انسانی و فضایل‌ اخلاقی بیارایند و در این راه، آزادی، آرامش و پند و اندرزهای معشوق در جوابیه‌ها همچون چراغِ راه عاشق است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1011 - بررسی و تحلیل ویژگی های سبکی انیس الطالبین محمدبن محمود فارس
الهه صادقی

10.30495/noskheh.2021.693899

نسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می شود که لزوم توجه به آن به‌عنوان یکی از گنجینه های مواریث فرهنگی بسیار بااهمیت است. رسالۀ انیس الطالبین محمد بن محمود فارس، از آثار نفیس دورۀ صفوی است که تاکنون تصحیح و چاپ نگردیده است. از این اثر دو دست نوش چکیده کامل

نسخ خطی باقیمانده از گذشتگان جزء مهمی از فرهنگ و تمدن محسوب می شود که لزوم توجه به آن به‌عنوان یکی از گنجینه های مواریث فرهنگی بسیار بااهمیت است. رسالۀ انیس الطالبین محمد بن محمود فارس، از آثار نفیس دورۀ صفوی است که تاکنون تصحیح و چاپ نگردیده است. از این اثر دو دست نوشته باقی‌مانده است که نسخه ای است که با شمارۀ ۲۹۸۴ در کتابخانۀ اعظم قم نگهداری می شود، ظاهراً از قدمت بیشتری برخوردار است؛ ازاین‌رو مبنای اصلی بررسی در پژوهش حاضر قرار گرفت و نسخۀ دوم ازنظر شیوۀ نگارش تفاوت نسبتاً زیادی با نسخۀ مذکور دارد و به عبارتی تحریر دیگری از رسالۀ انیس الطالبین است که در ادامۀ کار آورده شده است. با توجه به این‌که تاکنون رسالۀ مزبور تصحیح‌نشده است، انجام پژوهش حاضر ضروری به نظر می رسد؛ بنابراین در پژوهش حاضر، ضمن معرفی رسالۀ انیس الطالبین، به بررسی محتوا، عناصر و مؤلفه های سبکی آن نیز پرداخته‌ شده است. بررسی این اثر نشان دهندۀ آن است که عرفان محمد بن محمود فارس بر پایۀ شریعت است و در تبیین مفاهیم عرفانی به آیات قرآن و سخنان پیامبر اکرم و اهل‌بیت ایشان استشهاد نموده است. فارس همچنین نویسنده ای تواناست و به ساخت و بافت کلام اهمیت زیادی داده است. صور خیال، لغات و مضامین عربی، کنایات، استعارات، مرادفات، تکلّفات و تصنعات که در دیگر آثار و متون این دوره دیده می شود، در این اثر نیز به‌وضوح مشهود است و با توجه به اینکه رسالۀ انیس الطالبین دربردارندۀ افکار و اصطلاحات عرفانی، اطلاعات تاریخی و ... است، حائز اهمیت بسیار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1012 - تبیین جایگاه قابوس‌نامه در تاریخ اندرزنامه‌نویسی
سید جلال موسوی

اندرزنامه‌نویسی و تعلیم در ادبیات، سنتی است که سابقۀ آن به ایران باستان می‌رسد. نقل تجارب عملی و حِکَم در قالب کلمات قصار، ضرب‌المثل و حکایات، در آن دوره به‌صورت گسترده رایج بوده است. این میراث گسترده به‌صورت‌های مختلف به دورۀ اسلامی منتقل شد و رفته‌رفته با عناصر اسلامی چکیده کامل

اندرزنامه‌نویسی و تعلیم در ادبیات، سنتی است که سابقۀ آن به ایران باستان می‌رسد. نقل تجارب عملی و حِکَم در قالب کلمات قصار، ضرب‌المثل و حکایات، در آن دوره به‌صورت گسترده رایج بوده است. این میراث گسترده به‌صورت‌های مختلف به دورۀ اسلامی منتقل شد و رفته‌رفته با عناصر اسلامی درآمیخت و بنا بر اقتضائات این دوران دچار تحولاتی شد. قابوس‌نامه یکی از اولین و مهم‌ترین متون اندرزنامه‌‌ای در ادبیات فارسی است که در مسیر این انتقال و تحولات قرار دارد. این مقاله در پی آن است تا با بررسی سبک و درون‌مایۀ قابوس‌نامه و مقایسۀ آن با اندرزنامه‌های پیشین و برخی اندرزنامه‌های معاصرش، آشکار کند این اثر چه نسبتی با سنت اندرزنامه‌نویسیِ پیش و پس از خود دارد. بررسی‌ها نشان داد بر اساس تعلق خاطر آل زیار و نویسندۀ قابوس‌نامه به ایران باستان و آشنایی این نویسنده با زبان پهلوی، این اثر در سبک و محتوا، قرابت بسیاری به سنت اندرزنامه‌نویسی پیشین دارد. برخلاف این امر صبغۀ اسلامی آن در مقایسه با اندرزنامه‌های معاصرش اندک و دور از انتظار است. ازاین‌رو قابوس‌نامه حامل میراث اندرزنامه‌‌ای پیشینیان در ادبیات فارسی است و مؤلفه‌ها و عناصر آن را در دوران اسلامی نمایندگی می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1013 - فواید ادبی و تاریخی جهانگشای خاقان
مهدی نوریان جمشید مظاهری مهرداد چترایی عزیزآبادی

متون نثر روزگار صفوی نسبت به دوره‌های پیش از آن چندان که باید از ارزش‌های ادبی و هنری بهره‌مند نیست و به همین دلیل توجه چندانی به آن نشده است. ولی در میان آن متون، گاه کتاب‌هایی یافت می‌شود که به جهات گوناگون درخور اعتناست. از این جمله است کتابی که به جهانگشای خاقان موس چکیده کامل

متون نثر روزگار صفوی نسبت به دوره‌های پیش از آن چندان که باید از ارزش‌های ادبی و هنری بهره‌مند نیست و به همین دلیل توجه چندانی به آن نشده است. ولی در میان آن متون، گاه کتاب‌هایی یافت می‌شود که به جهات گوناگون درخور اعتناست. از این جمله است کتابی که به جهانگشای خاقان موسوم است و با وجود ارزش‌های ادبی و تاریخی آن تاکنون چنان که باید، به چشم عنایت و توجه محققان ادب روزگار صفوی نیامده است. این متن- که تاکنون دو نسخة خطی از آن شناخته شده- علاوه بر گزارش‌های دقیق و مفصّلی که از زندگی و سلطنت شاه اسماعیل صفوی در بردارد از نظر شرح جزییات تاریخی و توصیف‌هایی از وقایع مهم دوران صفویه، که در منابع دیگر کمتر بدان پرداخته شده است، اهمیت فراوان دارد. همچنین شیوة حکایت‌پردازی و نقل حکایات با روشی شبیه به نقّالی، به کارگیری تعداد فراوانی اصطلاحات و ترکیبات دیوانی و استفاده از جملات توأم با آرایش‌های لفظی در سراسر کتاب دیده می‌شود. این نوشتار ضمن شناساندن این کتاب و بررسی ارزش‌های ادبی آن، دو تحریر دیگر آن را، که پس از تألیف جهانگشای خاقان، از روی همین متن نوشته شده، معرفی خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1014 - تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی دورۀ متوسطه اول براساس میزان توجه بر مؤلفه‌های تربیت اخلاقی
منصور نیک پناه

10.30495/pars.2022.699221

ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻴﺰان توجه بر مؤلفه‌های تربیت اخلاقی در متون فارسیِ دورۀ متوسطة اول اجرا شده است. روش پژوهش، تحلیل محتوای مقوله‌ای و واحد تحلیل، متن، اشعار و تصویر است. جامعة آماری این پژوهش کتاب‌های فارسی مدارس پایة اول تا سوم متوسطة اول در سال 99‑1400 چکیده کامل

ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻴﺰان توجه بر مؤلفه‌های تربیت اخلاقی در متون فارسیِ دورۀ متوسطة اول اجرا شده است. روش پژوهش، تحلیل محتوای مقوله‌ای و واحد تحلیل، متن، اشعار و تصویر است. جامعة آماری این پژوهش کتاب‌های فارسی مدارس پایة اول تا سوم متوسطة اول در سال 99‑1400 است و رویکرد پژوهش نیز کاربردی است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات فهرست وارسی است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی فراوانی و درصد استفاده شده است. ﻋﻤﺪه‌ﺗﺮﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭘﮋوﻫﺶ نشان داد که در ﻛﺘﺎب‌های فارسی پایة هفتم، بیشترین نمود به‌ترتیب متعلق به مؤلفه‌های طبیعت‌شناسی و محبت و مهرورزی است و مؤلفه‌های صبر و بردباری و نکوهش هوا و هوس نفسانی کمترین نمود را دارند. در پایة هشتم و نهم به‌ترتیب مؤلفه‌های طبیعت‌شناسی و وطن‌دوستی بیشترین نمود را داشته‌اند؛ نیز در پایة هشتم مؤلفه‌های صبر و بردباری و قناعت و در پایة نهم، قناعت و نکوهش هوا و هوس نفسانی کمترین نمود را به خود اختصاص داده‌اند. پرسشی که در این پژوهش درپی پاسخ آن هستیم آن است که مؤلفه‌های اخلاقی در محتوای متون منظور چه میزان پوشش‌دهی را در بر می‌گیرد؟. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1015 - تحلیل کارکرد تعلیمی‌ روان‌شناختی کهن‌الگوی «جهان» در اشعار ناصرخسرو بر پایۀ نظریۀ ژیلبر دوران
آرزو احمدبیگی قربانعلی ابراهیمی شهرزاد نیازی

10.30495/pars.2022.690515

کهن‌الگوی جهان از جمله قدیمی‌ترین تصاویری است که از ابتدای شعر فارسی در شعر برخی شاعران وجود داشته و تا اواخر قرن هشتم بازتاب یافته است. تصویری که ناصرخسرو در ارتباط خود با جهان ترسیم کرده‌، عمدتاً حائز صفات ناپسندی همچون ناسازگاری و دشمنی و کینه‌جویی و... بوده است. وی چکیده کامل

کهن‌الگوی جهان از جمله قدیمی‌ترین تصاویری است که از ابتدای شعر فارسی در شعر برخی شاعران وجود داشته و تا اواخر قرن هشتم بازتاب یافته است. تصویری که ناصرخسرو در ارتباط خود با جهان ترسیم کرده‌، عمدتاً حائز صفات ناپسندی همچون ناسازگاری و دشمنی و کینه‌جویی و... بوده است. وی از جمله شاعرانی است که با چشم‌انداز تعلیمی و با هدف برحذر داشتن انسان از دلبستگی به جهان و گوشزد کردن آفات و خطرات آن، به‌وفور از این کهن‌الگو در شعر خود بهره می‌برد و از طریق امر به معروف و تمرکز بر نهی از منکر صفات منفی جهان را به نمایش می‌گذارد و آن‌ها را در ساختار تخیلات و منظومۀ فکری‌تعلیمی خود به کار می‌گیرد. این مقاله بر آن است تا با بهره‌گیری از آراء ژیلبر دوران، نظریه‌پرداز و انسان‌شناس مشهور فرانسوی، در زمینۀ ساختار تخیلات، نشان دهد بین مفهوم روان‌شناختی گذر زمان و نزدیک شدن به مرگ و واکنش شاعر در مهار زمان، ارتباط مستقیم و تنگاتنگی وجود دارد و آفرینش تصاویر تعلیمی از سوی شاعر، اساساً نوعی جدال برای کنترل زمان و رهایی از مرگ و ترس ناشی از آن است و بسامد این گونه تصاویر در دیوان ناصرخسرو، اثبات‌کنندۀ این موضوع است که ترس از گذر زمان در وجود شاعر رخنه کرده و منجر به خلق ایماژهایی شده که اغلب به‌صورت پند و اندرز در کلامش آمده است. نکته‌ای که در نظریۀ دوران مغفول مانده و این مقاله به آن توجه داشته، تبیین و تحلیل جنسیت مؤنث در شکل‌گیری تصویر کهن‌الگوی جهان بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1016 - بررسی آموزه‌های تعلیمی در نخستین مطبوعات تخصصی زنان
محمدرضا حاجی آقا بابایی نرگس صالحی

با پیدایی انقلاب مشروطه و طرح مفاهیم جدید در حوزۀ فرهنگی و اجتماعی، پرداختن به مسائل تعلیمی مرتبط به زنان نیز مورد توجه قرار گرفت. از اواخر عصر قاجار شاهد انتشار نشریاتی هستیم که به‌صورت اختصاصی به موضوعات مربوط به آنان پرداخته‌اند. در پژوهش حاضر با تأکید بر نخستین نشری چکیده کامل

با پیدایی انقلاب مشروطه و طرح مفاهیم جدید در حوزۀ فرهنگی و اجتماعی، پرداختن به مسائل تعلیمی مرتبط به زنان نیز مورد توجه قرار گرفت. از اواخر عصر قاجار شاهد انتشار نشریاتی هستیم که به‌صورت اختصاصی به موضوعات مربوط به آنان پرداخته‌اند. در پژوهش حاضر با تأکید بر نخستین نشریات تخصصی زنان که در اواخر دورۀ قاجار با مدیریت بانوان ایرانی انتشار یافته، مباحث و موضوعات تعلیمی و تربیتی بررسی شده است. این نشریات با بهره‌گیری از شیوه‌های گوناگون، به‌ویژه استفاده از آموزه‌های ادب تعلیمی و گونه‌های ادبی همچون شعر و داستان و نمایش‌نامه، در پی تربیت نسل جدید دختران ایرانی بودند که همسو با تحولات پدیدآمده در جامعۀ آن روز ایران است. آنچه در وهلۀ اول برای نویسندگان این نشریات اهمیت داشته، تشویق بانوان به علم‌آموزی و کسب دانش است. در این دسته از نشریات به هیچ روی دیدگاه‌های برتری‌جویانۀ زنانه دیده نمی‌شود و شاید بتوان گفت همچنان نوعی نگاه مردسالار در این مطالب دیده می‌شود. مضامین تعلیمی به‌کاررفته در این نشریات با توجه به مسائل موجود در جامعۀ آن روزگار، به‌عنوان گام‌هایی ارزشمند در راستای احیای حقوق زنان در جامعۀ ایران به شمار می‌آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1017 - «رویکرد نصرالله منشی به ادب تعلیمی در دوره‌ سلجوقی»
عبدالرضا مدرس زاده محبوبه خراسانی فاطمه نعنافروش

کتاب ارجمند کلیله و دمنه یکی از تأثیرگذارترین متون ادب فارسی است که کوشش کرده است به زبان حیوانات حرف‌های جدی و اساسی مورد نیاز انسان را بیان کند. در کنار همه آنچه به عنوان زیرساخت‌های شکل‌گیری ترجمه نصرالله منشی در این کتاب مطرح است، به نظر می‌رسد تغییر اوضاع سیاسی و ن چکیده کامل

کتاب ارجمند کلیله و دمنه یکی از تأثیرگذارترین متون ادب فارسی است که کوشش کرده است به زبان حیوانات حرف‌های جدی و اساسی مورد نیاز انسان را بیان کند. در کنار همه آنچه به عنوان زیرساخت‌های شکل‌گیری ترجمه نصرالله منشی در این کتاب مطرح است، به نظر می‌رسد تغییر اوضاع سیاسی و نهایتاً آشفتگی‌های دوران، مترجم فرزانه را متقاعد کرده است که بسیاری از دردها و دشواری‌ها و گرفتاری‌ها را به زبان حیوانات بیان کند و این را می‌توان از باب‌های اضافه شده به متن اصلی کتاب هم دریافت.راست این است که سلجوقیان بی‌کم‌ترین استحقاق و شایستگی اداره ایران، بر مسند قدرت قرارگرفتند و این پریشان احوالی پیش آمده بر چنین استیلایی کار را بر اهل فرهنگ و اندیشه سخت کرد. نصرالله منشی موفق شده است در سایه تحولات سیاسی سلجوقی سبک و سیاق کتاب خویش را دست کم در بخش بازتاب اندیشه به سوی نقد رفتارها پیش ببرد و حتی به آموزش شیوه های کشورداری به پادشاهان کم مایه سلجوقی دست بزند؛ حتی اگر این آموزش به زبان حیوانات باشد. هنر مترجم کلیله و دمنه استفاده از نقاب تمثیل‌های جانوری (fable) در به تصویر کشیدن اوضاع جامعه‌ای است که چندان خوشایند او نیست و کافی است گوش به فریادهای مترجم در مقدمه و متن کتاب بسپاریم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1018 - مقایسۀ مضامین اندرزی مینوی خرد و آفرین‌نامۀ ابوشکور بلخی
قربانعلی ابراهیمی

ادبیات تعلیمی و به‌ویژه اندرزگویی در ادب فارسی پیشینه‌ای به دیرینگی تاریخ دارد. این ادبیات، نخست شفاهی و نانوشته بود و بعدها در دورة نویسندگی به رشتۀ تحریر درآمد. ادبیات اندرزی به معنای ویژة آن در عصر ساسانی رواج یافت و از دو سرچشمة سنت‌های شفاهی و منابع نوشتاری به ادبی چکیده کامل

ادبیات تعلیمی و به‌ویژه اندرزگویی در ادب فارسی پیشینه‌ای به دیرینگی تاریخ دارد. این ادبیات، نخست شفاهی و نانوشته بود و بعدها در دورة نویسندگی به رشتۀ تحریر درآمد. ادبیات اندرزی به معنای ویژة آن در عصر ساسانی رواج یافت و از دو سرچشمة سنت‌های شفاهی و منابع نوشتاری به ادبیات فارسی دری وارد شد. مینوی خرد یکی از آثار دورة میانه از زبان‌های ایرانی و متعلق به دورۀ ساسانی است که در این پژوهش در مقایسه با آفرین‌نامة ابوشکور بلخی، شباهت‌های مضمونی و فکری آنها بررسی و تحلیل می‌شود. در این مقاله به این پرسش پاسخ داده خواهد شد که آیا آفرین‌نامۀ ابوشکور بلخی از متون اندرزی در دورة میانۀ زبان‌های ایرانی تأثیر پذیرفته است یا خیر. این پژوهش برپایة روش تحلیل مقایسه‌ای به انجام رسید. هدف از این گفتار، یافتن سرچشمه‌هایی از مضامین تعلیمی است که در آفرین‌نامۀ ابوشکور بلخی بیان شده است. در این مقایسه چنین دریافت شد که آفرین‌نامۀ ابوشکور بلخی تأثیرپذیرفته و الهام‌گرفته از آثار اندرزی در دورۀ ساسانی است و شباهت‌های میان آنها انکارناپذیر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1019 - بررسی اثرپذیری کتاب لطایف ‌الطوایف در مؤلفه‌های اخلاقی و تربیتی از کتاب اخلاق محسنی با نگاهی به نظریۀ دور هرمنوتیکی
نرگس اسکویی زهرا نجفی

دور هرمنوتیکی همواره به‌عنوان یکی از اصول فهم و تأویل، گرچه نام‌نیافته و خاموش، در مواجهۀ انسان با متون و سنت و تاریخ حضور داشته است. در این دیدگاه پدیدارشناختی، فهم امری ابتدا به ساکن نیست، بلکه به‌گونۀ ارجاعی و ترددی، شبکه‌ای از تناظرات فکری به فهم خاصی از هر پدیده من چکیده کامل

دور هرمنوتیکی همواره به‌عنوان یکی از اصول فهم و تأویل، گرچه نام‌نیافته و خاموش، در مواجهۀ انسان با متون و سنت و تاریخ حضور داشته است. در این دیدگاه پدیدارشناختی، فهم امری ابتدا به ساکن نیست، بلکه به‌گونۀ ارجاعی و ترددی، شبکه‌ای از تناظرات فکری به فهم خاصی از هر پدیده منجر می‌شود. علی صفی کتاب لطایف‌ الطوایف را در موضوع مطایبه انشا کرده است، اما این اثر در عمق معناشناختی خود، سرشار از آموزه‌های اخلاقی و تربیتی است. مسئلۀ اصلی این تحقیق اثبات این امر بوده است که بر اساس نظریۀ دور هرمنوتیکی، آموزه‌های آرمانی اخلاق محسنی به‌مثابۀ دوری از ادوار هرمنوتیک اخلاق، در لطایف‌ الطوایف انعکاس یافته است. نتایج این تحقیق که به روش توصیفی‌تحلیلی انجام یافته، گویای آن است که لطایف‌ الطوایف با زبان طنز، وجه آرمانی اخلاق محسنی را در افقی گسترده از تجربیات اجتماعی و روان‌شناختی، در قالب پدیدۀ اخلاقی، میان طبقات اجتماعی آن دوران منعکس کرده است. زیست‌جهان هر دو اثر، اخلاق دوران تیموری است. برای درک چگونگی این تأثرات باید این واقعیت را در نظر بگیریم که در دوران حکومت سلطان حسین بایقرا دور اول هرمنوتیک آموزه‌های اخلاقی به‌صورتی آرمانی در کتاب اخلاق محسنی انعکاس یافته است. این آموزه‌ها در امتداد نهادینه شدن خود در دور دوم، زمان تألیف کتاب لطایف‌ الطوایف، نه از دیدگاه آرمانی بلکه از دیدگاهی پدیدارشناسانه به طرح واقعیت‌های عینی اخلاق پرداخته است. علی صفی به زبان طنز و مطایبه نشان داده است که قواعد آرمانی اخلاق در بطن واقعیت‌های جامعه دچار دگرگونی می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1020 - بررسی آموزه‌های تعلیمی‌اخلاقی در شعر دورۀ قاجار با تکیه بر دیوان محمدتقی سپهر
علیرضا شانظری سید حجت هاشمی

دورۀ قاجار دوره‌ای سرشار از رخدادهای اجتماعی و سیاسی است. شاهان قاجار، شاعران مدیحه‌سرا و شعر مدحی را پروپاگاندای دربارهای خود قرار دادند. شاعران نیز برای پسند خاطر شاهان، به پیروی از شاعران سبک خراسانی، به مدیحه‌سرایی روی آوردند. آموزه‌های تعلیمی در شعر عصر قاجار را می چکیده کامل

دورۀ قاجار دوره‌ای سرشار از رخدادهای اجتماعی و سیاسی است. شاهان قاجار، شاعران مدیحه‌سرا و شعر مدحی را پروپاگاندای دربارهای خود قرار دادند. شاعران نیز برای پسند خاطر شاهان، به پیروی از شاعران سبک خراسانی، به مدیحه‌سرایی روی آوردند. آموزه‌های تعلیمی در شعر عصر قاجار را می‌توان به دو موضوع کلی تقسیم کرد: یکی شعر آیینی که بیشتر در ذکر مناقب پیامبر اسلام(ص) و ائمۀ شیعه(ع) است، و دیگری آموزه‌های اخلاقی‌تعلیمی که به‌شکل پند و اندرز و تحت تأثیر آموزه‌های ادب تعلیمی پیشینیان (سنایی، عنصری، خاقانی، انوری و ناصر خسرو) سروده شده‌اند. دیوان اشعار پنج نفر از شاعران این عصر، سپهر لسان‌الملک، سروش، قاآنی شیرازی، وصال و صبای کاشانی از نظر توجه به ادب تعلیمی قابل بررسی است. پرکاربردترین مضامین در دیوان شاعران دورۀ قاجار به‌ترتیب عبارت‌اند از: دعوت به توحید و خداشناسی، اهمیت فضل و دانش، دعوت به صداقت و راستی، دعوت به شادی و امیدواری، دعوت به وفاداری، بیزاری از ناکسان و دون‌همتان، نفی دلبستگی به دنیا، یادآوری مرگ، برتری عشق بر عقل، دعوت به انسانیت و تحمل سختی‌ها، تعمیر ضریح و بقعه‌های امامان و امامزادگان، شکایت از روزگار، گلایه از بی‌توجهی به فضل و دانش، و خودشناسی. یکی از شاعران و نویسندگان این عصر، محمدتقی سپهر لسان‌الملک (صاحب تاریخ ناسخ ‌التواریخ) است که مضامین تعلیمی و اخلاقی دیوانش شایان توجه است. در این پژوهش، سعی شده با روش توصیفی‌تحلیلی، به آموزه‌های تعلیمی‌اخلاقی دیوان سپهر پرداخته شود تا مشخص گردد این آموزه‌ها در شعر دورۀ بازگشت چگونه بازتاب یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1021 - آموزه‌های اخلاقی حاتم اصم، صوفی و زاهد دورة اول
منیژه پورنعمت

نخستین مشایخ صوفیه زاهدان و پارسایان واقعی بودند. آگاهی همه‌جانبه از گناه همراه با وحشت جزا موجب می شود که آنان برای رهایی از خود از دنیا گریزان باشند و تسلیم بی‌چون و چرای خداوند متعال گردند. خوف از خدا و امید نداشتن به غیر او، در عابدان زاهد و صوفیان اولیه از جمله حات چکیده کامل

نخستین مشایخ صوفیه زاهدان و پارسایان واقعی بودند. آگاهی همه‌جانبه از گناه همراه با وحشت جزا موجب می شود که آنان برای رهایی از خود از دنیا گریزان باشند و تسلیم بی‌چون و چرای خداوند متعال گردند. خوف از خدا و امید نداشتن به غیر او، در عابدان زاهد و صوفیان اولیه از جمله حاتم اصم، در نهایت به ورع و زهد شدید منجر می‌شود. می توان گفت صوفیان اولیه پیش از آنچه عارف باشند، زاهد و عابد بودند؛ ازآن جمله حاتم اصم. ابو عبدالرحمان حاتم بن عنوان مشهور به حاتم اصم(م.237ه./ 851 م) در عصر معتصم، هشتمین خلیفة عباسی می‌زیسته و از زاهدان دورة اول (150-250ه.) است که به زهد و عبادت و اعراض از دنیا مشهور بوده است. او مرید و شاگرد ابوعلی شقیق بلخی(متوفی۱۵۴) و استاد احمد خضرویه بود. در این مقاله با بهره‌گیری از منابع قدیم، اندیشه و سخنان حاتم اصم بررسی شده است تا نشان داده شود که چگونه صوفیان زاهد و عابد با سخنان و اعمال خود به تعلیم شاگردان، حاکمان و عامة مردم می پرداختند. این حکایات و سخنان می‌تواند سندی از تاریخ تصوف و آموزه‌های اخلاقی صوفیان دورة اول باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1022 - واکاوی فضیلت خرد و فرزانگی در شاهنامه براساس نظریۀ اخلاق‌فضیلت ارسطو
زینت جهانی کیمیا تاج نیا اسماعیل اسلامی

10.30495/pars.2021.685481

ادب حماسی در تربیت اخلاقی جامعه، نقش مهمی بر عهده دارد و شاهنامۀ حکیم فردوسی، بزرگ‌ترین حماسۀ ملی ایران و جهان، در پرورش فضایل اخلاقی ـ به‌ویژه در بین ایرانیان ـ همواره نقش‌آفرین بوده است. یکی از این فضایل، خرد و خردورزی است. نمودهای فضیلت خردورزی در شاهنامه، ذیل دو عنو چکیده کامل

ادب حماسی در تربیت اخلاقی جامعه، نقش مهمی بر عهده دارد و شاهنامۀ حکیم فردوسی، بزرگ‌ترین حماسۀ ملی ایران و جهان، در پرورش فضایل اخلاقی ـ به‌ویژه در بین ایرانیان ـ همواره نقش‌آفرین بوده است. یکی از این فضایل، خرد و خردورزی است. نمودهای فضیلت خردورزی در شاهنامه، ذیل دو عنوان تقسیم شده است: خرد فطری و غریزی؛ خرد اکتسابی. برای شرح و تبیین این دو خرد، از چارچوبی فلسفی و تئوریک استفاده شد که نظریۀ فضیلت اخلاقی ارسطو یا سه‌گانۀ دانش و عاطفه و اراده است؛ برای هرکدام از مواردِ سه‌گانه نیز شاهد و مثال از شاهنامه نقل شده است. نگارنده در این پژوهش به‌شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی و روش کتابخانه‌ای به واکاوی فضیلت خرد و فرزانگی در شاهنامه براساس نظریۀ فضیلت ارسطو می‌پردازد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که مفهوم خرد و خردورزی در هر دو حیطۀ بیان‌شده در شاهنامه به کار رفته است؛ بدین معنا که فردوسی در تعالیم اخلاقی و تعلیمی خود با آگاهی دادن، ایجاد انگیزه و نمود خرد و خردورزی، زمینه را در عمل برای ترویج و پرورش خردورزی، به‌مثابۀ کنشی اخلاقی، فراهم کرده است و کار او در این باره مبنایی فلسفی و تربیتی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1023 - تحلیل محتوای نفثه المصدور نسوی
محمد حکیم آذر

اخلاق و مسائل اخلاقی در نفثه‌المصدور نسوی موضوع اصلی این تحقیق است. در این پژوهش کوشش شده که به درون‌مایه‌‌های اخلاقی و سرچشمه‌‌های نظری اخلاقی- تربیتی زیدری نسوی نقبی زده شود و نوع نگرش نویسنده به موضوعاتی چون وفاداری، آزادگی، دوستی و مهر، بی‌وفایی، رذایل برخی دولت‌مرد چکیده کامل

اخلاق و مسائل اخلاقی در نفثه‌المصدور نسوی موضوع اصلی این تحقیق است. در این پژوهش کوشش شده که به درون‌مایه‌‌های اخلاقی و سرچشمه‌‌های نظری اخلاقی- تربیتی زیدری نسوی نقبی زده شود و نوع نگرش نویسنده به موضوعاتی چون وفاداری، آزادگی، دوستی و مهر، بی‌وفایی، رذایل برخی دولت‌مردان، بی اعتنایی مردم به احوال یکدیگر، خیانت در امانت و خطاهای راهبردی سلطان بازشناسی گردد. نسبت نظریه اخلاقی نسوی که مانند غالب نویسندگان، منشیان و ادیبان عصر او از آبشخور قرآن و سنت سیراب می‌شود با وضعیتی که نویسنده در آن گرفتار شده (ایلغار مغول) در این تحقیق کاویده شده. هدف این مقاله دستیابی به سرچشمۀ نگرش‌ها و آموخته‌های اخلاقی نویسنده نفثه المصدور و تعیین آبشخورهای ذهنی او در نوع برخورد انفعالی با مصیبت مغول است. همچنین قصد بررسی نوع بلاغت نویسنده و نسبت آن با مقولۀ جنگ در این مقاله از اهداف دیگر است. روش بررسی تحلیل محتوا و نوع مطالعه، کتابخانه‌ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1024 - بررسی فراوانی آلودگی‌های کرمی سستود دستگاه گوارش مرغان بومی شهرستان دورود
مسعود سلطانی الوار حجت اله یار احمدی ساجده حسن زاده

بیماری‌های انگلی به‌عنوان مانعی بزرگ در رشد و سلامت حیوانات در سراسر دنیا مطرح هستند. در مطالعه حاضر بررسی فراوانی آلودگی‌های کرمی دستگاه گوارش مرغان بومی شهرستان دورود بررسی گردید. مطالعه از نوع مقطعی به تعداد 120 قطعه از ماکیان بومی شهرستان دورود به‌صورت تصادفی چند مر چکیده کامل

بیماری‌های انگلی به‌عنوان مانعی بزرگ در رشد و سلامت حیوانات در سراسر دنیا مطرح هستند. در مطالعه حاضر بررسی فراوانی آلودگی‌های کرمی دستگاه گوارش مرغان بومی شهرستان دورود بررسی گردید. مطالعه از نوع مقطعی به تعداد 120 قطعه از ماکیان بومی شهرستان دورود به‌صورت تصادفی چند مرحله‌ایی انتخاب گردیدند. جهت بررسی آلودگی انگلی دستگاه گوارش، از دهان تا کلواک به منظور جداسازی کرم‌ها باز و در صورت مشاهده کرم‌ها از محتویات جدا شدند. سپس محتویات پس از صاف شدن با الک 100 مورد بررسی قرار گرفت. گونه‌های سستودها پس از رنگ آمیزی با رنگ اشنایدراستوکارمن جهت تشخیص با استفاده از میکروسکوپ نوری مورد بررسی قرار گرفت. در مجموع انگل‌های کرمی که از لوله گوارش جدا و تشخیص داده شد شامل سستودهای رایه تینا اکینوبوتریدا 16/9 %، رایه تیناتتراگونا 5 % و کوانوتنیا اینفاندیبولوم 33/3 % بود. معمولا آلودگی مختصر با سستودها، بیماری‌زایی چندانی ندارد. اکثر این سستودها با اسکولکس خود به روده باریک می‌چسبند و به زندگی خود ادامه می‌دهند. رایه تینا و کوانوتنیا که میزبان‌های واسط آنها به ترتیب مورچه، سوسک و مگس می‌باشد در آلودگی تجربی طیور، خوراندن 50 سیستی سرکوئید رایه تینا تتراگونا موجب کاهش وزن و تخم گذاری در بعضی نژادها می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1025 - مطالعه هیستولوژیکی و هیستوشیمیایی مری در طول دوران تکاملی شتر یک کوهانه(Camelus dromedarius)
احسان سلیمی ناغانی ایرج پوستی

در این مطالعه روند تکاملی مری در طول دوران بارداری و پس از بارداری در شتر یک کوهانه مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی ساختار بافتی مری شتر در طول دوران بارداری و پس از آن درمقایسه با تکامل بافتی مری در سایر حیوانات اهلی می باشد. برای مطالعه هیستوژنز مر چکیده کامل

در این مطالعه روند تکاملی مری در طول دوران بارداری و پس از بارداری در شتر یک کوهانه مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این مطالعه، بررسی ساختار بافتی مری شتر در طول دوران بارداری و پس از آن درمقایسه با تکامل بافتی مری در سایر حیوانات اهلی می باشد. برای مطالعه هیستوژنز مری در شتر یک کوهانه، تعداد 20 جنین از سن 86 روزگی تا 13 ماهگی انتخاب شدند، پس از محاسبه سن، جنین ها در فرمالین بافر 10% نگهداری شدند و از تمام نواحی مختلف مری (گردنی- سینه ای و شکمی) برش هایی با ضخامت 5 میکرون تهیه و با رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین و پریودیک اسید شیف رنگ آمیزی شدند. با توجه به تغییرات بافتی مشاهده شده، دوران تکاملی مری به سه مرحله تقسیم گردید: مرحله اول (5-13 سانتی متری، 86-110 روزگی حاملگی)، مرحله دوم (13-16 سانتی متری، 110-119 روزگی حاملگی) و مرحله سوم (35-40 سانتی متری، 175-190 روزگی حاملگی). در 110 روزگی، اپیتلیوم به بافت پوششی سنگفرشی مطبق تغییر پیدا می کند. در 119 روزگی، مراحل ابتدایی شکل گیری مجاری غدد مری و گانگلیون های عصبی مشاهده می گردد. در 175 روزگی، در ناحیه شکمی مری ماهیچه مخاطی نازک و پراکنده ای در لایه بافت همبندی زیر اپیتلیوم مشاهده گردید. نتایج این مطالعه مشخص نمود که تکامل بافتی جدار مری ، با توجه به طول دوران بارداری در شتر یک کوهانه دیرتر از سایر نشخوارکنندگان اهلی اتفاق می افتد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1026 - ارزیابی و تحلیل توسعه فیزیکی و تغییرات کاربری اراضی شهر پارس‌آباد مغان با استفاده از داده‌های سنجش‌ازدور
محمد رضا پورمحمدی مهدی موذنی بهمن هادیلی

رشد شهری تصادفی منجر به توسعه شهری و تغییرات کاربری اراضی می‌شود. تغییرات کاربری اراضی در مناطق شهری به‌طورمعمول بازتاب توسعه اقتصادی و رشد جمعیت می باشد. شهر پارس‌آباد نیز به‌عنوان یک شهر نوبنیاد در سال‌های اخیر توسعه فیزیکی زیادی پیداکرده است. این توسعه باعث تغییر در چکیده کامل

رشد شهری تصادفی منجر به توسعه شهری و تغییرات کاربری اراضی می‌شود. تغییرات کاربری اراضی در مناطق شهری به‌طورمعمول بازتاب توسعه اقتصادی و رشد جمعیت می باشد. شهر پارس‌آباد نیز به‌عنوان یک شهر نوبنیاد در سال‌های اخیر توسعه فیزیکی زیادی پیداکرده است. این توسعه باعث تغییر در کاربری اراضی شهر و اراضی پیرامون شهر شده است. روشتحقیقحاضر توصیفی–تحلیلی،روشجمع‌آوریاطلاعاتروشاسنادیومیدانی،ابزارمورداستفاده جهت تجزیه و تحلیل در این تحقیق نیز نرم‌افزارهای Envi 5، Idrisi Selva، Arc GIS 10.1 می‌باشد.در این تحقیق به‌منظور تحلیل توسعه شهری و تغییرات کاربری اراضی در طی دوره‌های مختلف از داده‌های سنجش‌ازدور و تصاویر ماهواره‌ای لندست، سنجندهTM سال 1368، لندست سنجندهETM+سال 1381، لندست 8سال 1394 استفاده‌ شده است. برای تحلیل تغییرات از تابع Crosstabدر محیط نرم‌افزار IdrisiSelva استفاده‌شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مساحت اراضی ساخته‌شده شهری، از 278 هکتار در سال 1368 به 560 هکتار در سال 1381 و 820 هکتار در سال 1394 رسیده است که این میزان توسعه شهری به ضرر کاربری‌های دیگر بخصوص کاربری اراضی بایر و مزارع بوده است، به‌طوری که مساحت کاربری اراضی بایر از 1059 هکتار در سال 1368 به 192 هکتار در سال 1394 کاهش پیداکرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1027 - تحلیل تطبیقی آموزه‌های نظام شهرسازی دورۀ صفویه در ایران با نظام شهرسازی دورۀ رنسانس در اروپا
علی علیمرادی حسن احمدی وحید قبادیان

در دورۀ صفویه به واسطه امنیت، رونق اقتصادی وتفکرات اسلامی زمینه مناسبی برای اعتلای فرهنگ ایرانی - اسلامی فراهم شد. این مساله باعث تشخّص و بالندگی هنر ایرانی - اسلامی خاصه شهرسازی و معماری دورۀ صفوی نسبت به دیگر دوره‌ها در ایران شد، چنان که حاصل آن را می‌توان در شکل‌گیری چکیده کامل

در دورۀ صفویه به واسطه امنیت، رونق اقتصادی وتفکرات اسلامی زمینه مناسبی برای اعتلای فرهنگ ایرانی - اسلامی فراهم شد. این مساله باعث تشخّص و بالندگی هنر ایرانی - اسلامی خاصه شهرسازی و معماری دورۀ صفوی نسبت به دیگر دوره‌ها در ایران شد، چنان که حاصل آن را می‌توان در شکل‌گیری کالبدی نظام شهرسازی صفویه به صورت باغشهر، تمثیلی از بهشت روی زمین جست. نظام شهرسازی رنسانس نیز ریشه در مکتب اصالت انسان که الهام‌بخش و مبنای طراحی در همه سطوح کالبدی از اجزای معماری تا فضای شهری شد. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی آموزه‌های شهرسازی دورۀ صفویه و رنسانس و شناخت عناصر مؤثر در شکل‌گیری کالبدی شهر می‌باشد. لذا پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع از روش‌های ترکیبی اعم از تاریخی، تحلیل تطبیقی و پدیدارشناسی مورد استفاده قرار گرفته است. ابزار گردآوری داده‌ها، روش کتابخانه‌ای می‌باشد.تجزیه و تحلیل داده‌های آن به شیوه کیفی و استنباطی صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد شهر آرمانی نظام شهرسازی دورۀ صفویه و رنسانس متأثر از نوع جهان‌بینی ناظر بر آن ها بوده است. تبلور کالبدی فضاهای شهری در معنا و شکل جدید از دل سازمان کهن در یک فرایند تاریخی و طبیعی پدیده آمده است. در حقیقت گذار از شهر - مکان به شهر - زمان بوده است. بنابراین نتیجه‌گیری می‌شود شهر مقوله‌ای فلسفی است چون ابعاد ذهنی - هویتی شهر در محدوده ارزش‌های فکری - اعتقادی مقام می‌گیرد. از سوی دیگر شهر پدیده‌ای "مکانی – زمانی" است که در هر مقطعی از تاریخ بتواند دگرگونی‌های کمی خود را با تغییرات کیفی موردنیاز عصر خویش تبدیل کند و مفهوم مکان و زمان را در همسویی با یکدیگر قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1028 - بررسی نقش طرح صدور سند اماکن روستایی بر ارتقای زیست پذیری سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: دهستان زبرخان شهرستان نیشابور)
طاهره صادقلو ریحانه سعادتی فاطمه اکبری

اجرای طرح صدور سند اماکن روستایی یکی از اهداف دولت در رسیدن به توسعه و از بین بردن محرومیت روستاهای کشور در چارچوب برنامه توسعه است. در این راستا اجرای طرح صدور سند با اثر گذاری بر کیفیت محیط و زیست‌پذیر نمودن سکونت‌گاه-های روستایی، زمینه ماندگاری در روستاها را فراهم نم چکیده کامل

اجرای طرح صدور سند اماکن روستایی یکی از اهداف دولت در رسیدن به توسعه و از بین بردن محرومیت روستاهای کشور در چارچوب برنامه توسعه است. در این راستا اجرای طرح صدور سند با اثر گذاری بر کیفیت محیط و زیست‌پذیر نمودن سکونت‌گاه-های روستایی، زمینه ماندگاری در روستاها را فراهم نموده است. بر این اساس، پژوهش حاضر، با هدف سنجش میزان اثرگذاری طرح صدور سند بر زیست‌پذیری سکونت‌گاه‌های روستایی انجام شد. برای رسیدن به هدف پژوهش از روش شناسی توصیفی- تحلیلی و از طریق شیوه مطالعه اسنادی و پیمایشی(پرسشنامه محقق ساخته) استفاده شد. جامعه نمونه پژوهش 140 خانوارهای روستایی برخرودار ایز این طرح می باشند که از طریق روش کوکران تعیین شده اند. تعداد خانوار برخوردار از این طرح مبنای انتخاب روستاهای مورد مطالعه بوده است. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که اجرای طرح صدور سند بر ارتقای تمامی ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی زیست پذیری نقش داشته است. بیشترین میانگین این تغییر نیز مربوط به مؤلفۀ کالبدی-زیرساختی با مقدار 459/3 است. میزان تاثیرگذاری اجرای طرح با فاصله زمانی از اجرای طرح رابطه معنادار و مستقیمی داشته است. نتایج رگرسیون خطی نیز مؤید این مطلب است که مؤلفه کالبدی-زیرساختی زیست‌پذیری بیش‌ترین تاثیرپذیری از متغیر سابقه اجرای طرح را داشته است. با استفاده از آزمون کروسکال‌والیس به ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﻔﺎوت ﯾﺎ ﻋﺪم ﺗﻔﺎوت ناشی از اثرات صدور سند بر زیست‌پذیری سکونت‌گاه‌هایﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ پرداخته شد که روستای باغشن در میان روستاهای مورد مطالعه در رتبه اول قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1029 - مصرف انرژی و انتشار کربن معادل در چرخه حیات جداره‌های خارجی متداول مسکن شهری، رهیافتی در توسعه پایدار انرژی (مطالعه موردی: مناطق شهر سنندج)
ایوب مرادخانی نیلوفر نیک قدم منصوره طاهباز

پایداری انرژی در چارچوب توسعه پایدار محقق می‌شود. دستیابی به اهداف سیاست پایدار انرژی، یعنی تأمین امنیت، حفاظت محیط‌زیست و رشد اقتصادی، درگرو بهبود بهره‌وری انرژی است. در این راستا، پژوهش حاضر با توجه به سهم عمده‌ مصرف انرژی در ایران توسط ساختمان‌های مسکونی، باهدف شناسا چکیده کامل

پایداری انرژی در چارچوب توسعه پایدار محقق می‌شود. دستیابی به اهداف سیاست پایدار انرژی، یعنی تأمین امنیت، حفاظت محیط‌زیست و رشد اقتصادی، درگرو بهبود بهره‌وری انرژی است. در این راستا، پژوهش حاضر با توجه به سهم عمده‌ مصرف انرژی در ایران توسط ساختمان‌های مسکونی، باهدف شناسایی و مقایسه تطبیقی جداره‌های خارجی متداول مسکن شهری، در قالب روشی بهره گرفته از چرخه حیات ساختمان در پی ارزیابی انرژی نهفته و آلاینده‌های زیست‌محیطی در دوره تولید و همچنین انرژی مصرفی دوره بهره‌برداری است. با توجه به رویکرد تحلیلی-توصیفی پژوهش، پس از تشریح مبانی مرتبط، نخست با روش دلفی و تحلیل سلسه مراتبی AHP فازی به شناسایی و پهنه‌بندی میزان فراوانی جداره‌های خارجی متداول مسکن در مناطق سه‌گانه شهر سنندج اقدام شد. سپس به سنجش مصرف انرژی نهفته دوره تولید با داده‌های موجود و انرژی دوره بهره‌برداری با استفاده از مدل-سازی و شبیه‌سازی یک بلوک شهری در نرم‌افزار Design Builder با توجه به متغیرهای مربوطه مبادرت ورزیده شد. تفسیر یافته‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و تحلیل آماری ANOVA و همچنین آزمون Duncan برای مقایسه طبقه‌بندی‌ها، حاکی از رابطه معنی‌دار در سطوح انرژی نهفته دوره تولید و بهره‌برداری بین جداره‌ها و گستره آن در مناطق سه‌گانه شهر سنندج است. سهم بسیار پایین انرژی اولیه دوره نهفته در برابر دوره بهره‌برداری در مقایسه سه منطقه شهری به ترتیب 01/2، 87/1 و 86/1 سال از دوره حیات ساختمان است. نتایج پژوهش، وضعیت نامطلوب و الزام برنامه‌ریزی در سطح مدیرت شهری در خصوص کاربست جداره‌های خارجی مسکن مناطق سه‌گانه شهر سنندج را تأکید می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1030 - کاربرد شبکه عصبی مصنوعی وCellular Automata در مدل سازی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی شهر بوانات
مرضیه موغلی

مقدمه: امروزه به دلیل ارزش بالای زمین و محدودیت منابع طبیعی در شهر بوانات پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در این شهر از اهمیت بسزائی برخوردار است.هدف پژوهش: تعیین میزان توانائی در مدلسازی پدیده های مکان یابی در شهر بوانات یکی از اهداف اصلی تحقیق می باشد. روش شناسی: با ت چکیده کامل

مقدمه: امروزه به دلیل ارزش بالای زمین و محدودیت منابع طبیعی در شهر بوانات پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در این شهر از اهمیت بسزائی برخوردار است.هدف پژوهش: تعیین میزان توانائی در مدلسازی پدیده های مکان یابی در شهر بوانات یکی از اهداف اصلی تحقیق می باشد. روش شناسی: با توجه به کاربردی و توسعه ای بودن در این تحقیق از شبکه های عصبی مصنوعی برای کالیبراسیون مدل برای فاکتورهای مؤثر در شهر بوانات استفاده شده و از نرم افزار پردازش تصویر ENVI و Arc GIS بهره گرفته شده است.روش شناسی: با توجه به کاربردی و توسعه ای بودن در این تحقیق از شبکه های عصبی مصنوعی برای کالیبراسیون مدل برای فاکتورهای مؤثر در شهر بوانات استفاده شده و از نرم افزار پردازش تصویر ENVI و Arc GIS بهره گرفته شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: شهرستان بوانات واقع در 240 کیلومتری شهر شیراز به مساحت 2/4992 کیلومترمربع می باشد که در موقعیت 46/30 درجه شمالی و 67/53 درجه شرقی قرار گرفته است.یافته ها: در طراحی مدلسازی رشد شهری در بوانات در بین سال های 2003 تا 2018 با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی مشاهده شد که به دو دلیل عمده مدل مذکور جهت پیش بینی تغییرات کاربری اراضی شهر بوانات مناسب می باشد که دلیل اول آن میزان توانائی مدل CA و دلیل دوم دست یابی به مدلی برای تغییر و گسترش شهری با تغییر در کاربری اراضی شهری می باشد.نتیجه گیری: پس از بررسی یافته ها مشخص گردید که شبکه راه ها یکی از مهمترین عوامل در رشد و گسترش شهر بوانات بوده و علاوه بر آن درصد شیب زمین از پارامترهای مؤثر در مدلسازی شهر بوانات می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1031 - سیر تحول خانه‌های تاریخی کلانشهر تبریز از منظر ادارک بصری( نمونه موردی خانه های دوره قاجار تبریز)
فاطمه محمدیان علی آذر اسداله شفیع زاده

خانه های دوره ی قاجار تبریز از زیباترین خانه های تاریخی تبریز محسوب می شوند. زیبایی شناسی این خانه ها نه تنها صوری و ظاهری است بلکه توده ای از زیبایی شناسی معنایی و عملکردی پشت ظاهر این خانه ها نهفته شده است.تحقیق حاضر با هدف تبیین و بررسی مولفه‌‌های تاثیرگذار در زیباشن چکیده کامل

خانه های دوره ی قاجار تبریز از زیباترین خانه های تاریخی تبریز محسوب می شوند. زیبایی شناسی این خانه ها نه تنها صوری و ظاهری است بلکه توده ای از زیبایی شناسی معنایی و عملکردی پشت ظاهر این خانه ها نهفته شده است.تحقیق حاضر با هدف تبیین و بررسی مولفه‌‌های تاثیرگذار در زیباشناسی کارکردی خانه‌های تاریخی تبریز در دوره قاجار است . این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی، روش کیفی و با استفاده از مصاحبه مورد استفاده قرار گرفت. در این پژوهش دو نوع جامعه آماری وجود دارد. 1- خانه های دوره قاجار تبریز که بصورت طبقه ای از بین 14 خانه مشهور قاجاری تبریز 4 مورد انتخاب شده اند. 1- اساتید و خبرگان در زمینه معماری و میراث تاریخی شهر تبریز که 135 نفر می باشد که 16 نفر بصورت گلوله برفی و تصادفی انتخاب شدند. برای تحلیل خانه ها در رابطه با زیبایی شناسی از روش تفسیری-تاریخی و برای مصاحبه هم بصورت نیمه ساختاری با افراد متخصص از اساتید و خبرگان تبریز در زمینه‌های مرتبط با معماری این خانه ها انجام شد، مصاحبه‌ها با استفاده از ضبط‌صوت انجام گرفته است. صوت پاسخ دهندگان با استفاده از نرم‌افزار تحلیل داده‌های کیفی مکس کیودیای به کمک رایانه، کدبندی شده استقلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه شهر تبریز است.یافته‌ها: یافته های حاصل از تحقیق نشان داد که زیبایی شناسی خانه های قاجاری بصورت کارکردی، بصورت کالبدی، فرمی، ساختاری و کارکردی- اجتماعی و رابطه با طبیعت متجلی میگردد. مهم ترین نمودهای این دوره در قالب سه سبک و دوره صرفا عملکرد ( تهی از پرداخت به ز یبایی شناسی )، زیبایی‌‌شناسی تقلیدی و زیبایی شناسی همراه با زیبایی شناسی عملکردی پدیدار می شود. .نتایج نشان میدهد که عوامل زیبایی‌‌شناسی در بستر کالبد و کارکرد همخوانی با عرف و فرهنگ بومی، مصالح بومی و توجه به نیازهای تمام اعضای خانواده و انعطاف پذیری جلوه گر شده است و سیر تحول خانه های تاریخی تبریز در مسیر زیبایی شناسی( کارکردی ، عملکردی) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1032 - تحلیل منطقه ای سیلاب در حوضه آبریز کش فرود غربی (گلستان)
علیرضا بنی واهب عباس مهرافروز

در این تحقیق روابط و مد ل هایی به منظور برآورد دب ی های حداکثر لحظه ای با دوره برگشت های مختلف در نقاط فاقد ایستگاه هیدرومتری در حوضه رودخانه گلستان ارائه گردیده است . به همین منظور، پس از بررسی ایستگاه های هیدرومتری موجود، 3 ایستگاه مایان حصار، ذهبار حصار و جاغرق گلستا چکیده کامل

در این تحقیق روابط و مد ل هایی به منظور برآورد دب ی های حداکثر لحظه ای با دوره برگشت های مختلف در نقاط فاقد ایستگاه هیدرومتری در حوضه رودخانه گلستان ارائه گردیده است . به همین منظور، پس از بررسی ایستگاه های هیدرومتری موجود، 3 ایستگاه مایان حصار، ذهبار حصار و جاغرق گلستان که دارای شرایط لازم برای شرکت در تحلیل منطقه ای بودند انتخاب گردید . سپس بین مقادیر دبی با دوره برگشت های مختلف در محل ایستگاه های مذکور و عوامل مؤثر بر سیلاب، با استفاده از روش رگرسیون چندگانه ساده و لگاریتمی روابط و مد ل هایی ارائه گردید که با استفاده از آ ن ها می توان مقادیر دبی با دوره برگشت های مختلف را در زیر حوضه های فاقد ایستگاه یا هر نقطه دلخواه از حوضه به دست آورد . بررسی مدل های پیشنهادی نشان می دهد که از میان سایر عوامل موثر بر و درصد (P متوسط حداکثر بارش های 24 ساعته ( 24 ،(A) سیلاب، سه عامل مساحت در مقایسه با سایر عوامل تأثیر معنادارتر بر (FVA) مساحت پوشیده شده از پوشش گیاهی دارند. به علاوه (Qti) روی مقادیر دبی های حداکثر لحظه ای با دوره برگش ت های مختلف ضریب تعیین کلیه الگوها نزدیک به یک بوده و حاکی از این است که نزدیک به صددرصد از به وسیله سه متغیر فوق تبیین م یگردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1033 - ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی در توسعه فضایی شهرکرمانشاه با استفاده GIS و RS (مطالعه موردی: محله جعفرآباد کرمانشاه)
مجید شمس طیبه کرمی نژاد

بر اثر فعالیت های انسان و پدیده های طبیعی چهره زمین همواره دستخوش تغییر می شود سرعت وتنوع این تغییر و تحول در محیط های شهری بیش از سایر مناطق می باشد از این رو و برای مدیریت بهینه ی مناطق شهری آگاهی از نسبت تغییرات کاربری اراضی از ضروریات محسوب می شود در این میان اس چکیده کامل

بر اثر فعالیت های انسان و پدیده های طبیعی چهره زمین همواره دستخوش تغییر می شود سرعت وتنوع این تغییر و تحول در محیط های شهری بیش از سایر مناطق می باشد از این رو و برای مدیریت بهینه ی مناطق شهری آگاهی از نسبت تغییرات کاربری اراضی از ضروریات محسوب می شود در این میان استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان بهترین وسیله برای آشکار سازی وارزیابی تغییرات شناخته شده اند. چرا که با پیشرفت های انجام گرفته در این تکنولوژی و تولید تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک طیفی و مکانی بالا می توان تغییرات کاربری اراضی شهری را برآورد نموده و نسبت به مدیریت آن ها ا قدام نمود. در تحقیق حاضر تغییرات کاربری اراضی محله جعفرآباد در سه دوره زمانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای انجام تحقیق از عکس هوایی سال 1351 و تصاویر ماهواره ای و عکس هوایی سالهای 1375 و 1385 استفاده شده و همچنین از نرم افزار تحلیل گر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS ) برای تهیه و تحلیل شکل کاربری اراضی سه دوره ای مختلف استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1034 - ارزیابی مکان یابی کاربری های آموزشی درشهر دورود استان لرستان طی سال94-1393
سجاد نامداری دره دنگ

در سطح هر شهر یکی از معتبرترین فعالیت ها، کاربری آموزشی است که درفرآیند برنامه ریزی و ارزیابی باید توجه خاصی به این کاربری شود؛ چون مکان گزینی صحیح مدارس در سطح شهر می تواند باعث کاهش هزینه های خانوارها، کاهش ترددها و ترافیک و به تبع آن کاهش آلودگی های محیطی ، کاهش هزین چکیده کامل

در سطح هر شهر یکی از معتبرترین فعالیت ها، کاربری آموزشی است که درفرآیند برنامه ریزی و ارزیابی باید توجه خاصی به این کاربری شود؛ چون مکان گزینی صحیح مدارس در سطح شهر می تواند باعث کاهش هزینه های خانوارها، کاهش ترددها و ترافیک و به تبع آن کاهش آلودگی های محیطی ، کاهش هزینه های خدمات شهری و ... شود. دراین پژوهش مکانیابی کابری های آموزشی در شهر دورود مورد بررسی قرار گرفته است که هدف این پژوهش بررسی مدارس شهر دورود از نظر سرانه فضای باز و زیربنا ، متوسط تعداد دانش آموز در کلاس و تعداد طبقات و همچنین ارزیابی و تحلیل رابطه ی بین معیارهای مکان یابی بامکان گزینی وضع موجود فضاهای آموزشی شهر دورود است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است که برای بررسی روابط بین معیارهای مورد مطالعه از آزمون های تحلیل واریانس یکطرفه وLevene استفاده شده است یافته های پژوهش نشان می دهد؛ شهر دورود از نظر سرانه فضاهای باز و سرانه زیر بنا دارای کمبود متراژ است و درمقایسه با استانداردهای رایج آموزشی وضعیت مناسبی ندارند ولی از نظر تعداد دانش آموز در کلاس، تعداد طبقات و سرانه زمین نسبت به هر ساکن شهری دارای کمیت و کیفیت بهتری نسبت به میزان سرانه های منتج از دفتر فنی وزارت آموزش و پرورش است و همچنین فضاهای آموزشی با سایر معیارهای مکان یابی ارتباطی ندارند در واقع بین معیارهای مکان یابی و مکان گزینی وضع موجود فضاها تفاوت معناداری وجود دارد. و این بدان معنی است که فضاهای آموزشی شهر دورود از نظر سازگاری، همجواری و مطلوبیت وضع مناسبی ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1035 - نقش بازارهای دوره‌ای محلی در توسعه اقتصادی - اجتماعی روستاهای استان گیلان
سید حسن مطیعی لنگرودی مجتبی قدیری معصوم محمد رضا رضوانی آئیژ عزمی

بازارهای دوره ای محلی، مکانی برای فروش محصولات تولیدی کشاورزان و روستائیان می باشند. این بازارها نقش مهمی در توسعه روستایی دارند. زیرا هر تغییر و تحول در این بازارها بر روی زندگی به ویژه بهره وری های اقتصادی روستائیان و کشاورزان اثر می گذارد. بر این اساس هدف این تحقیق م چکیده کامل

بازارهای دوره ای محلی، مکانی برای فروش محصولات تولیدی کشاورزان و روستائیان می باشند. این بازارها نقش مهمی در توسعه روستایی دارند. زیرا هر تغییر و تحول در این بازارها بر روی زندگی به ویژه بهره وری های اقتصادی روستائیان و کشاورزان اثر می گذارد. بر این اساس هدف این تحقیق مطالعه بازارهای دوره ای محلی و نقش آن در توسعه روستایی است. منطقه مورد مطالعه این تحقیق در 9 شهر دارای بازارهای دوره ای محلی می باشد که جامعه آماری آن شامل 300 فروشنده بوده است که به صورت قراردادی نیمی از جامعه مورد تحقیق مورد پرسش گری قرارگرفته اند. شهرهای نمونه بر اساس نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. در هر شهر با کمک نمونه گیری تصادفی سیستماتیک، نمونه ها از میان فروشندگان انتخاب شدند. پایایی تحقیق توسط آلفای کرونباخ مورد آزمون قرار گرفت و روایی آن نیز توسط متخصصان کشاورزی و جغرافیای روستایی سنجش و بررسی شده است. داده های کسب شده در پرسش گری توسط نرم افزار SPSS داده پردازی و تحلیل شدند و از روش های توصیفی (میانگین، انحراف معیار، و C.V) و تحلیل عاملی جهت تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که بازارهای دوره ای محلی در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اثر مثبتی بر توسعه روستایی منطقه مورد مطالعه داشته اند. زیرا نتایج تحقیق حاکی از آن است که در بعد اقتصادی سه مؤلفه، در بعد اجتماعی و فرهنگی دو مؤلفه در بازارهای دوره ای وجود دارند که بر توسعه روستایی اثر گذارند و عامل توسعه اقتصادی و اجتماعی در نواحی روستایی منطقه می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1036 - An Investigation into the Effect of Gibberellic Acid and Storage Temperature on Vegetative and Reproductive Characteristics of Tuberose (Polianthes tuberosa)
Behzad Edrisi Sahar Mirzaei

important cut flowers in tropical and sub tropical areas of the world and has the seventh rate of production between all cut flowers of Iran. In order to investigate different effects of storage temperatures (8 weeks at 4 °C, 4 weeks at 4 °C + 4 weeks at 20 &deg چکیده کامل

important cut flowers in tropical and sub tropical areas of the world and has the seventh rate of production between all cut flowers of Iran. In order to investigate different effects of storage temperatures (8 weeks at 4 °C, 4 weeks at 4 °C + 4 weeks at 20 °C, 8 weeks at 12 °C, 4 weeks at 12 °C+ 4 weeks at 20 °C and 8 week at 20 °C) and different concentrations of gibberellic acid (0, 150 and 300 ppm) on quantitative characteristics of tuberose ‘Double’, a factorial experiment was carried out in a Randomized Complete Block Design with three replications. The effects of treatments were investigated on fresh and dry weight, height and number of flower stems, length of spike, speed of germination and flowering, weight and diameter of florets, number and weight of bulbs, and flower longevity. Qualitative and quantitative investigation of growth and flowering indices showed that the highest number of stems was recorded at 20 oC storage temperature, which was 20% higher than that at 4 oC storage temperature. Stem weight showed a significant correlation with most growth parameters. The most important effect of studied treatments was observed on growth speed. Speed of bulbs germination was affected only by storage temperatures (P<0.001), while higher GA3 concentration decreased both germination speed (P<0.05) and flowering speed (P<0.001). Finally, we suggested that the best treatment was storing bulbs for 4 weeks at 12°C + 4 weeks at 20 °C before cultivation and GA3 treatment did not have any significant effects on growth factors of tuberose. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1037 - Application of Superabsorbent and Mulch on Some Traits of African Marigold (Tagetes erecta) under Irrigation Intervals
Haidar Al-Obaidy Zahra Karimian Leila samiei Ali Tehranifar

Water scarcity is an important obstacle to the development and expansion of the urban landscape in the arid and semi-arid regions of the world. Nowadays, organic and artificial materials can be used to reduce water consumption without impairing the quality and quantity چکیده کامل

Water scarcity is an important obstacle to the development and expansion of the urban landscape in the arid and semi-arid regions of the world. Nowadays, organic and artificial materials can be used to reduce water consumption without impairing the quality and quantity of urban landscape. In order to study the effect of mulch type on reducing irrigation interval for a popular seasonal plant in the Middle East, African marigold, an experiment was carried out in Mashhad, Iran during 2016-2017 in which two treatments were applied including mulch type (typical soil as control, palm fiber mulch, plastic mulch, and superabsorbent) and irrigation intervals (3, 6 and 9 days). Some morphological, biological, physiological and biochemical traits were evaluated. Results indicated that the superabsorbent could significantly increase most recorded traits. The palm fiber mulch also improved plant height, flower number, and dry shoot weight. In most traits, the 3-day irrigation interval indicated a significant increase versus the 6- and 9-day intervals, but plant height, flower number, and photosynthetic rate did not differ significantly between the 3-day and 9-day irrigation intervals. The findings show that superabsorbent and at the next level, palm fiber mulch with 9-day irrigation intervals can be suggested for African marigold in the arid and semi-arid climates. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1038 - Evaluation of Genetic Parameters and Cormlet Yield in Gladiolus Offspring
Mohammad Hossein Azimi Behzad Edrisi Mohammad Ali Khalaj

The research aimed to produce new genotypes by hybridization. It was conducted in the Ornamental Plants Research Center of Mahallat from 2016 to 2018. Four varieties of gladiolus including ‘Amsterdam’, ‘White Prosperity’, ‘Advance Red&rsquo چکیده کامل

The research aimed to produce new genotypes by hybridization. It was conducted in the Ornamental Plants Research Center of Mahallat from 2016 to 2018. Four varieties of gladiolus including ‘Amsterdam’, ‘White Prosperity’, ‘Advance Red’ and ‘Rose Supreme’ were chosen for hybridization. The progenies were evaluated in a randomized complete block design with three replications. The highest heritability in traits was estimated to be 98.46% for cormlet number and diameter and the lowest was 12.90% for crown diameter. These results indicate that most traits have a very low phenotypic and genetic diversity coefficient, indicating that they had lower environmental effects since the progenies were cultivated under similar and controlled conditions. The results of the factor analysis, based on the eight assessed traits, showed that the four factors accounted for 60.90% of the total variance. The first factor captured 22.80% of the variance and among its traits, crown diameter and leaf number had the highest positive coefficients. The progenies OPRC07 and OPRC09 derived from ‘Advance Red’ × ‘White Prosperity’ and ‘Amsterdam’ × ‘Advance Red’ had a significant difference with others and had the highest cormlet weight compared to the progenies tested. The progeny OPRC09 was superior to other cormlets in leaf length, leaf width, stem diameter, leaf number, days to germination, and cormlet weight and diameter. Also, the progeny OPRC04 was superior in cormlet production by producing 2.49 cormlets per seed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1039 - Physiological Changes During Cold Storage of Lilium ledebourii (Baker) Boiss. Bulb, a Rare Indigenous Species to Iran
Fatemeh Abazarifard Seyed Najmmaddin Mortazavi Rohangiz Naderi Sepideh Kalateh Jari

Lilium ledebourii is a native and endangered rare species in Iran. It requires a cold period for proper growth and flowering. This experiment was performed to investigate the effects of cold storage on changes of endogenous abscisic acid (ABA), indole-3-acetic acid (IAA چکیده کامل

Lilium ledebourii is a native and endangered rare species in Iran. It requires a cold period for proper growth and flowering. This experiment was performed to investigate the effects of cold storage on changes of endogenous abscisic acid (ABA), indole-3-acetic acid (IAA), gibberellic acid (GA3), sucrose, fructose, glucose, and total saponin during dormancy of Lilium ledebourii bulbs. The bulbs of lily were stored at 1 or 7 ºC, for 0, 30, 60, 90, and 120 days, and after each period removed from storage and analyzed using HPLC system. The results indicated that, cold storage at 1 ºC for 120 days decreased the levels of ABA while, 7 ºC in the same duration increased its content, slightly. The levels of IAA increased at 1 ºC storage, while remained almost constant at 7 ºC. Cold treatment at 1 ºC increased the levels of GA3, while storage at 7 ºC caused slight decrease in its content. Sucrose and fructose concentrations increased in both temperatures during the storage, while minor reduction in glucose content was observed. Storage at 7 ºC for 120 days induced the highest content of total saponin. The magnitude of changes in hormones and soluble sugars measured at 1 ºC was greater than that at 7 ºC. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1040 - The Effect of Magnetic Water and Irrigation Intervals on the Amount of the Nutrient Elements in Soil and Aerial Parts of Periwinkle (Catharanthus roseus L.)
Davood Hashemabadi Fatemeh Zaredost Maryam Jadid Solimandarabi

The periwinkle with the scientific name of Catharanthus roseus isone of the most important ornamental plants of the Apocynaceae family. Inorder to evaluate the effect of different waters on the amount of the nutrientelements in soil and aerial parts of Catharanthus rose چکیده کامل

The periwinkle with the scientific name of Catharanthus roseus isone of the most important ornamental plants of the Apocynaceae family. Inorder to evaluate the effect of different waters on the amount of the nutrientelements in soil and aerial parts of Catharanthus roseus, a factorial experimentbased on completely randomized design was conducted in 3 replications.Experimental treatments were including: type of water (magnetized tapwater, tap water, magnetized well water and well water) and irrigationintervals (2, 4, 6 and 8 days). In this study, the attributes such as display life, plant height, leaf number, the amount of nitrogen, phosphorus and potassiumof the soil and the plant were evaluated. According to results, the maximumdisplay life (42.23 days), plant height (21.71 cm) and leaf number (165.88)were related to the treatment of irrigation with the magnetized tap waterwith2 days interval. The maximum amount of nitrogen of the plant wasrelated to the treatment of irrigation with the magnetized well water +2 daysinterval (0.32 mgl-1). The treatments of irrigation with the non- magnetizedtap and well water with 8 days interval had the maximum amount of nitrogenof the soil. The maximum amount of potassium of the plant with 56.21 mgl-1was obtained in the treatment of irrigation with the magnetized well waterwith 2 days interval. The maximum amount of phosphorus of the plant with39.5 mgl-1and then 38.8 mgl-1were related to the treatments of irrigationwith the magnetized well water + 2 days interval and irrigation with the magnetizedtap water+ 2 days interval. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1041 - اثربخشی بازیهای نمایشی بر رشد اجتماعی دانش آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی شهر اصفهان
حسین افلاکی فر لیلا نائینی داورانی

هدف ازاین پژوهش بررسی اثربخشی بازیهای نمایشی بررشداجتماعی دانش آموزان دخترپایه پنجم ابتدایی بود.این پژوهش با توجه به هدف از نوع کاربردی است که با استفاده ازروش نیمه تجربی باطرح پیش آزمون _ پس آزمون و گروه کنترل وآزمایش انجام شده است. روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای چکیده کامل

هدف ازاین پژوهش بررسی اثربخشی بازیهای نمایشی بررشداجتماعی دانش آموزان دخترپایه پنجم ابتدایی بود.این پژوهش با توجه به هدف از نوع کاربردی است که با استفاده ازروش نیمه تجربی باطرح پیش آزمون _ پس آزمون و گروه کنترل وآزمایش انجام شده است. روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی،تعداد 30 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب و پرسشنامه رشد اجتماعی وایلند برروی والدین آنها اجرا شد .گروه آزمایش در8 جلسه تحت آموزش بازیهای نمایشی قرارگرفتند.داده های جمع آوری شده بااستفاده از نرم افزار spss وآزمون آماری تحلیل کوواریانس آنالیز شدند. که نتیجه چنین به دست آمد که میزان F رشد اجتماعی برابر با 643/25 گردیده که این مقدار با درجات آزادی (1و 27) درسطح 001/0معنادار گردیده و ازآنجا که این مقدار از 05/0 کمترمی باشد بنابراین نتیجه گرفته شد که میزان رشد اجتماعی گروه آزمایش و گواه با یکدیگر تفاوت معنادار دارند. به عبارتی بازیهای نمایشی بررشد اجتماعی دانش آموزان تاثیر معنادار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1042 - بررسی عملکرد سبک‌های تفکر متخصصان علوم تربیتی و معلمان عضو گروه درس‌پژوهی
معصومه فرهوش مریم سیف نراقی عزت اله نادری قدسی احقر

پژوهش حاضر به منظور بررسی عملکرد سبک‌های تفکر متخصصان علوم تربیتی و معلمان عضو گروه درس‌پژوهی، همچنین ارائه پیشنهادهایی در مورد بهسازی آموزش از طریق استفاده از سبک‌های گوناگون تفکر در فرایند درس‌پژوهی است. این پژوهش از نوع کاربردی است و پژوهشگر در جریان انجام آن از روش چکیده کامل

پژوهش حاضر به منظور بررسی عملکرد سبک‌های تفکر متخصصان علوم تربیتی و معلمان عضو گروه درس‌پژوهی، همچنین ارائه پیشنهادهایی در مورد بهسازی آموزش از طریق استفاده از سبک‌های گوناگون تفکر در فرایند درس‌پژوهی است. این پژوهش از نوع کاربردی است و پژوهشگر در جریان انجام آن از روش تحقیق زمینه‌ای بهره‌گرفته است. جامعه آماری این پژوهش شامل معلمان دوره ابتدایی(1100 نفر) و متخصصان علوم‌تربیتی(250 نفر) شهر تهران است. حجم نمونه آماری با استفاده از جدول مورگان و گزینش آن به روش تصادفی طبقه‌ای به ترتیب، 285 نفر و 148 نفر انتخاب شده است. گردآوری داده‌ها از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و پرسش‌نامه سبک تفکر (TSI، استرنبرگ و واگنر، 1991) ،که برای تعیین سبک تفکر گروههای هدف در مورد عملکرد سبک‌های تفکر قانونگذار، اجرایی و قضاوتگر استفاده شده است. روایی صوری و محتوایی پرسش‌نامه با بهره‌گیری از نظر متخصصان ذیربط، انجام شد.ضرایب پایایی در مطالعات استرنبرگ و واگنر، برای سبک قانونگذار 78/0، سبک اجرایی 75/0 و سبک قضاوتگر 72/0گزارش شده است. در این پژوهش میزان پایایی پرسشنامه 93/0 به دست آمد. در‌ تجزیه و تحلیل داده ها از روش‌‌های آمار توصیفی از طریق محاسبه فراوانی، درصدها، بهره گرفته شد.نتایج این پژوهش نشان می‌دهد، گروههای مورد مطالعه، از هرسه وجه سبک تفکر در فرایند درس‌پژوهی بهره می‌برند. این در حالی است که میزان غلبه سبک تفکر اجرایی در هر دو گروه معلمان درس‌پژوه و متخصصان علوم تربیتی آشکار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1043 - بررسی مقایسه‌ای‌ میزان‌ شایستگی‌ مهارتهای‌ تدریس‌ اساتید دانشگاه‌های‌ پیام نوراستان اصفهان به‌ منظور برنامه‌ریزی‌ ارتقاء کیفیت‌ آموزشی
مینو طباطبایی

تحقیق حاضر با هدف بررسی مقایسه‌ای‌ میزان‌ شایستگی‌ مهارتهای‌ تدریس‌ اساتید دانشگاه‌های‌ پیام نوراستان اصفهان به‌ منظور برنامه‌ریزی‌ ارتقاء کیفیت‌ آموزشی به روش توصیفی - پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش را اساتید و دانشجویان دانشگاه‌های‌ پیام نوراستان اصفهان در سال تح چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف بررسی مقایسه‌ای‌ میزان‌ شایستگی‌ مهارتهای‌ تدریس‌ اساتید دانشگاه‌های‌ پیام نوراستان اصفهان به‌ منظور برنامه‌ریزی‌ ارتقاء کیفیت‌ آموزشی به روش توصیفی - پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش را اساتید و دانشجویان دانشگاه‌های‌ پیام نوراستان اصفهان در سال تحصیلی 96-95 تشکیل دادند که تعداد 175 نفر از اساتید و 500 نفر از دانشجویان با روش نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب گردید. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته با 22 گویه می باشد.در پژوهش حاضر روایی صوری پرسشنامه با استفاده از اعضای جامعه آماری و روایی محتوایی پرسشنامه نیز توسط برخی از اساتید دانشگاه پیام نور مورد تایید قرار گرفت. ضریب پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ ( 82/0) به دست آمد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماریSpss ( آزمون T تک نمونه ای ، آزمون t دوگروه مستقل و آنالیز واریانس) استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که مرتبه علمی، گذراندن دوره های آموزشی و سابقه خدمت بر مهارتهای تدریس (پیش از تدریس ، ضمن تدریس ، پس از تدریس) تاثیرگذار می باشد ولی رشته تحصیلی و جنسیت بر مهارتهای تدریس (پیش از تدریس ، ضمن تدریس ، پس از تدریس) تاثیرگذار نمی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1044 - مولفه های مشارکت والدین در برنامه های درسی دوره ابتدایی با تاکید بر عنصر ارزشیابی
قهرمان مددلو زهره سعادتمند محمد حسین یارمحمدیان

هدف این پژوهش تعیین مولفه های برنامه درسی مبتنی بر مشارکت والدین در دوره ابتدایی با توجه به عنصر ارزشیابی می باشد. جامعه آماری تحقیق صاحب نظران برنامه درسی می باشند که در کار تالیف برنامه های درسی فعالیت می نمایند روش پژوهش با توجه به موضوع و ماهیت آن روش دلفی می باشد.ر چکیده کامل

هدف این پژوهش تعیین مولفه های برنامه درسی مبتنی بر مشارکت والدین در دوره ابتدایی با توجه به عنصر ارزشیابی می باشد. جامعه آماری تحقیق صاحب نظران برنامه درسی می باشند که در کار تالیف برنامه های درسی فعالیت می نمایند روش پژوهش با توجه به موضوع و ماهیت آن روش دلفی می باشد.روش نمونه گیری دربخش کیفی از نوع گلوله برفی‌وحجم آن بر اساس قانون اشباع در تحقیقات کیفی بوده که در نفر چهاردهم به اشباع رسید. روش جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده که در بخش کیفی‌از پرسشنامه بدون ساختار و در بخش‌کمی از پرسشنامه ساختارمنداستفاده گردید.برای تجزیه و تحلیل داده‌ها در بخش‌کیفی ازروش رتبه بندی وچارک سوم به عنوان ملاک توافق و در بخش کمی‌از ضریب هماهنگی کندال برای تعیین توافق بین نظرات خبرگان استفاده گردید. با توجه به یافته های تحقیق مولفه های مشارکت والدین در برنامه های درسی دوره ابتدایی با توجه عنصرارزشیابی عبارت از: مشارکت درارزشیابی برای جمع آوری اطلاعات،مشارکت در ارزشیابی‌اهداف نگرشی،مساعدت در جمع‌آوری ‌ونگه‌داری پوشه کار فراگیران، مشارکت از طریق حضور منظم و مستمر والدین در مدرسه،مشارکت درارزشیابی فعالیتهای خارج از مدسه،احترام وپای بندی به نتایج‌ارزشیابیهای مدرسه،فراهم کردن زمینه های تشویق معلمان‌و فراگیران،مشارکت در فراهم سازی فضای‌عاطفی‌مناسب‌درجلسات‌ارزشیابی،کمک‌به معلمان در شناسایی نقاط قوت و ضعف فراگیران. نتیجه اینکه‌ توجه وبکار گیری این مولفه‌ها زمینه مشارکت والدین رادر برنامه های درسی دوره ابتدایی با توجه به عنصر ارزشیابی فراهم نموده و به تولید برنامه های پویا و سازنده کمک نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1045 - طراحی و اعتبار بخشی الگوی برنامه درسی سواد تغذیه ای برای دوره متوسطه دوم
کبری خواجه پور سید احمد هاشمی عباس قلتاش علی اصغر ماشینچی

مطالعه حاضر با هدف اعتبار بخشی الگوی برنامه درسی سواد تغذیه و ارائه الگو و بررسی دیدگاههای موجود طراحی گردیده است. روش پژوهش درگروه"تحقیق امیخته اکتشافی" است.جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان، و.برنامه ریزان درسی مرتبط با تغذیه میباشد ودر زمینه تعیین حجم مناسب, نمونه گیری چکیده کامل

مطالعه حاضر با هدف اعتبار بخشی الگوی برنامه درسی سواد تغذیه و ارائه الگو و بررسی دیدگاههای موجود طراحی گردیده است. روش پژوهش درگروه"تحقیق امیخته اکتشافی" است.جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان، و.برنامه ریزان درسی مرتبط با تغذیه میباشد ودر زمینه تعیین حجم مناسب, نمونه گیری لازم به شیوه تصادفی خوشه ای چند مرحله ای در بین صد نفرانجام می شود. جمع آوری اطلاعات از روش میدانی از طریق پرسشنامه و مدل برآمده ازسطح کیفی پژوهش، میباشد و جهت تعیین اعتبار به صاحب نظران عرصه سلامت تغذیه ارائه میشود. روایی پژوهش نیز از تحلیل عاملی تأییدی و جهت تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است.آماره‌های کمی دردو بخش آمار توصیفی با تکیه بر جداول فراوانی، شاخص‌های آماری و شاخص‌های پراکندگی و در بخش استنباطی نیز، با تکیه بر اطلاعات مستخرج از بخش تحلیل محتوا، میباشد.یافته های تحقیق،اهداف آشنایی با اصول تغذیه صحیح ، فاکتورهایی انتخاب محتوی گروههای غذایی مفید ، روشهای برگزاری برنامه‌های عملی و اموزشی مناسب و روشهای ارزشیابی، انجام فعّالیت های آموزشی را با ارائه الگوی مربوطه مورد نظر قرار میدهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1046 - مطالعه جامعه‌شناختی استفاده از فضای مجازی و تأثیر آن بر کجروی اجتماعی در بین دانش‌آموزان دوره دوم متوسطه شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 95-94
سلیمان محبی حبیب الله زنجانی باقر ساروخانی

این پژوهش با هدف مطالعه جامعه شناختی استفاده از فضای مجازی و تاثیر آن بر کجروی اجتماعی در بین دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 95-94 با استفاده از روش تحقیق پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل همه دانش‌آموزان متوسطه دوره دوم شهر کرمانشاه است چکیده کامل

این پژوهش با هدف مطالعه جامعه شناختی استفاده از فضای مجازی و تاثیر آن بر کجروی اجتماعی در بین دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 95-94 با استفاده از روش تحقیق پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل همه دانش‌آموزان متوسطه دوره دوم شهر کرمانشاه است که حجم نمونه آن شامل 381 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران محاسبه گردیده است. روش نمونه گیری تصادفی طبقه‌ای و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است. تحلیل داده‌های تحقیق نشان می‌دهد که بیشترین مدت زمان استفاده روزانه از فضای مجازی بین یک تا سه ساعت (80/74%) و کمترین مدت زمان استفاده از فضای مجازی بیش از پنج ساعت (33/1%)، بیشترین مدت زمان استفاده سالانه از فضای مجازی بین یک تا دو سال (38/55%) و کمترین مدت زمان استفاده از فضای مجازی بیش از چهار سال (04/6%) بوده است؛ به طوری که بیشترین نوع استفاده از مجازی مجازی ارتباطی (58%) و کمترین نوع استفاده از فضای مجازی شناختی (44/9%) باشد. نتایج دیگر نشان داد در اولویت بندی مولفه‌های کجروی اجتماعی، میل به آسیب رساندن به اماکن عمومی بیشترین مقدار و تماشای فیلم و تصاویر غیرمجاز اسلامی کمترین مقدار را داشته است و بین متغیرهای نوع استفاده و میزان استفاده از فضای مجازی و کج روی اجتماعی رابطه مستقیم و معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1047 - بررسی تدریس معلمان با تاکید بر مهارت‌های تفکر انتقادی در دروس مطالعات اجتماعی
حسین کریمیان فائزه ناطقی محمد سیفی

هدف از تحقیق بررسی جایگاه تفکر انتقادی در شیوه‌های تدریس معلمان در دروس مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی است. روش تحقیق کیفی بوده و جامعه‌آماری، کل کلاس‌های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی استان قم در درس مطالعات اجتماعی است. نمونه آماری شامل (40) کلاس (از هر پایه تحصیلی ده کل چکیده کامل

هدف از تحقیق بررسی جایگاه تفکر انتقادی در شیوه‌های تدریس معلمان در دروس مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی است. روش تحقیق کیفی بوده و جامعه‌آماری، کل کلاس‌های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی استان قم در درس مطالعات اجتماعی است. نمونه آماری شامل (40) کلاس (از هر پایه تحصیلی ده کلاس) که به شیوه تصادفی طبقه‌ای انتخاب شد. ابزار پژوهش، چک‌لیست محقق ساخته مشاهده تدریس معلمان حاوی بیست مؤلفه بر مبنای مهارت‌های تفکر انتقادی (تجزیه و تحلیل، ترکیب، ارزشیابی و توضیح) بود که روایی صوری آن توسط متخصصین مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن 83/. بر اساس آلفای کرونباخ به دست آمده بود. برای تحلیل داده‌ها از روش‌های آمار توصیفی استفاده شد. یافته‌ها نشان داد: 1- میزان توجه به مهارت تجزیه و تحلیل در شیوه‌های تدریس معلمان در کل پایه‌های دوره ابتدایی در دروس مطالعات اجتماعی پایین‌تر از میانگین است. 2- میانگین مهارت ترکیب در شیوه‌های تدریس معلمان در کل پایه‌های دوره ابتدایی در دروس مطالعات اجتماعی پایین‌تر از میانگین است. 3- میانگین مهارت ارزشیابی در شیوه‌های تدریس معلمان در کل پایه‌های دوره ابتدایی در دروس مطالعات اجتماعی پایین‌تر از میانگین است.4- میانگین مهارت توضیح در شیوه‌های تدریس معلمان در کل پایه‌های دوره ابتدایی در دروس مطالعات اجتماعی پایین‌تر از میانگین است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1048 - Effectiveness of Entrepreneurship Training Courses in Ilam Province, Iran
همایون مرادنژادی

Given entrepreneurs’ special role in the economic growth and development, many developed and developing countries are attempting to motivate more number of people who have entrepreneurial characteristics towards entrepreneurship and entrepreneurial activities. The چکیده کامل

Given entrepreneurs’ special role in the economic growth and development, many developed and developing countries are attempting to motivate more number of people who have entrepreneurial characteristics towards entrepreneurship and entrepreneurial activities. The purpose of this research was to study the effectiveness of entrepreneurship training courses in Ilam Province, Iran. In this research a descriptive survey method was used. The statistical population consisted of 830 people that based on Cochran’s formula and by using proportionate stratified random sampling method 130 people were selected as the sample. The research tool was a questionnaire which its validity was confirmed by a panel of experts’ and its reliability was estimated using Cronbach’s alpha as to be 0.83 proving its high reliability. Data were analyzed by SPSS Software Package. It was found that participants’ inclination towards self-employment and entrepreneurship was increased after attending the courses. Also, significant differences were observed in participants’ readiness to start a business, their familiarity with entrepreneurship concepts and their ability to make a business plan before and after attending the courses. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1049 - External Financing Method: Financing through Debt and Stock Issuance
رضا آقاجان نشتایی ابراهیم چیرانی مهرداد گودرزوند چگینی

Countries need short, medium, and long-term investment plans for production growth and development. Different sources for these investments can be supplied through retained profit, stock issuance, and bank loans, or a combination them. Institutions and firms need huge a چکیده کامل

Countries need short, medium, and long-term investment plans for production growth and development. Different sources for these investments can be supplied through retained profit, stock issuance, and bank loans, or a combination them. Institutions and firms need huge amount of capitals for their survival, production, and also development of activities. In addition, these institutions and firms rely heavily on financial markets for self-financing. The role of financial markets is to provide the required capitals for institutions and firms. Financing strategy is considered as one of the main areas of financial management decisions in companies seeking to increase shareholders’ wealth. Therefore, the aim of this paper was to discuss conventional methods of external financing through debt and stock issuance and explain their associated advantages and disadvantages. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1050 - Seasonality and Forecasting of Monthly Broiler Price in Iran
آزاده فلسفیان

The objective of this study was to model seasonal behavior of broiler price in Iran that can be used to forecast the monthly broiler prices. In this context, the periodic autoregressive (PAR), the seasonal integrated models, and the Box-Jenkins (SARIMA) models were used چکیده کامل

The objective of this study was to model seasonal behavior of broiler price in Iran that can be used to forecast the monthly broiler prices. In this context, the periodic autoregressive (PAR), the seasonal integrated models, and the Box-Jenkins (SARIMA) models were used as the primary nominates for the forecasting model. It was shown that the PAR (q) model could not be considered as an appropriate method for modeling seasonal behavior of the broiler price. Results of seasonal unit root test indicated that the monthly prices of broiler follow a non-stationary stochastic seasonal process. Accordingly, the regression-based model is an appropriate modeling framework. While SARIMA is an alternative modeling approach, the RMSE of forecasting error suggested the superiority of the regression-based model over the SARIMA model. Therefore, the estimated parameters of the regression-based model can be used to predict the monthly prices of broiler in Iran. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1051 - بایوزوناسیون رسوبات کامپانین- مایستریشتین درحوضهی کپه داغ بر اساس فرامینیفرهای پلانکتونی (برش مزدوران)
لیلا بخشنده حامد یاراحمدزهی علی آقانباتی

بر اساس مطالعات صورت گرفتهی بیواستراگرافی بر روی سازند آب تلخ در حوضهی کپهداغ، حاکی از آن است که فرامینیفرهای آن سازند در برش مزدوران (کپه داغ) 6 بایوزون با سن کامپانین پیشین- مایستریشتین پسین را نشان میدهند. لیتولوژی عمدهی سازند آب تلخ، از مارن خاکستری تشکیل شده و ضخام چکیده کامل

بر اساس مطالعات صورت گرفتهی بیواستراگرافی بر روی سازند آب تلخ در حوضهی کپهداغ، حاکی از آن است که فرامینیفرهای آن سازند در برش مزدوران (کپه داغ) 6 بایوزون با سن کامپانین پیشین- مایستریشتین پسین را نشان میدهند. لیتولوژی عمدهی سازند آب تلخ، از مارن خاکستری تشکیل شده و ضخامت آن 5/793 متر اندازهگیری شد. مرز زیرین آن با سازند آب دراز، همشیب، همراه با پیوستگی و مرز بالایی آن با سازند نیزار هم بهصورت همشیب و پیوسته میباشد. در این مطالعات، 24 گونه فرامینیفرپلانکتونی از 11 جنس شناسایی و معرّفی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1052 - بررسی مشکلات زمین شناسی در زون گسله پورکان-وردیج و نحوه برهم کنش آن با ماشین TBM(مطالعه موردی تونل انتقال آب کرج-تهران)
محسن غلامی محمدرضا جاری رسول اجل لوییان

به دلیل اهمیت حفاری تونل در زمین های گسله توسط دستگاه های TBM و وقوع پدیده هایی از قبیل ریزش، فشارندگی و نیز جریان شدید آب به داخل تونل، کنترل حفاری در این مناطق و نیز بررسی ابعاد ناحیه مستعد خطر ضرورت دارد. چنانچه حادثه ای از قبیل گیر کردن دستگاه به هر دلیل باعث توقف د چکیده کامل

به دلیل اهمیت حفاری تونل در زمین های گسله توسط دستگاه های TBM و وقوع پدیده هایی از قبیل ریزش، فشارندگی و نیز جریان شدید آب به داخل تونل، کنترل حفاری در این مناطق و نیز بررسی ابعاد ناحیه مستعد خطر ضرورت دارد. چنانچه حادثه ای از قبیل گیر کردن دستگاه به هر دلیل باعث توقف در فرایند حفاری تونل گردد، این توقف موجب صرف هزینه های گزاف و نیز از دست دادن زمان برای پروژه خواهد شد. در مسیری از تونل قطعه دوم انتقال آب کرج-تهران، بررسی های میدانی و صحرایی شواهدی را مبنی بر وجود یک گسل رورانده با پهنای خردشدگی زیاد به نام گسل پورکان-وردیج به ثبت رسانیده است. این گسل از لحاظ پارامترهای ژئومکانیکی و نحوه برهم کنش آن با ماشین سپری TBM فعال در تونل، تردید های زیادی از لحاظ وجود خطرات فشارندگی، ریزش و هجوم آب به داخل تونل را ایجاد کرده بود. در این مقاله به وضعیت ساختاری گسل مذکور و محدوده های شکستگی و خردشده در محل تلاقی آن با تونل اشاره شده و در ادامه با بیان برخی از مشکلات تونل سازی در این محدوده، به نحوه عبور از این زون گسله با استناد به پارامترهای حفاری دستگاه TBM از قبیل نیروی پیشران، تعداد دور کاترهد، گشتاور و نرخ نفوذ پرداخته می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1053 - عوامل،مؤلفه ها و شاخص های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه
فاطمه محمودی نادر شهامت عباداله احمدی مسلم صالحی

10.30495/msds.2022.1947094.1021

هدف اصلی انجام این پژوهش، بررسی عوامل، مؤلفه‌ها و شاخص‌های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه شهرستان بندرعباس بود. این پژوهش در زمره پژوهش‌های کیفی قرار دارد که با استفاده از روش مطالعه موردی کیفی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل دو گروه مدیران و معلمان مدارس اثربخ چکیده کامل

هدف اصلی انجام این پژوهش، بررسی عوامل، مؤلفه‌ها و شاخص‌های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش دوره متوسطه شهرستان بندرعباس بود. این پژوهش در زمره پژوهش‌های کیفی قرار دارد که با استفاده از روش مطالعه موردی کیفی انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل دو گروه مدیران و معلمان مدارس اثربخش (تیزهوشان، نمونه دولتی، شاهد) دوره متوسطه (اول و دوم) شهر بندرعباس بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از رویکرد هدفمند و با روش انتخاب صاحب نظران کلیدی، و استفاده از معیار اشباع نظری استفاده گردید. ابزار پژوهش در بخش کیفی، فرم مصاحبه باز پاسخ بود. داده‌های به دست آمده با استفاده از نرم‌افزار Nvivo در قالب نظریة داده بنیاد از طریق فن تحلیل مضمون و کدگذاری باز، محوری و انتخابی مورد تحلیل قرار گرفت. تعیین اعتبار داده‌های کیفی با استفاده از تکنیک‌های تأیید پذیری و اعتماد پذیری انجام شد. نتایج حاکی از آن است که مضمون فراگیر عوامل فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش، به صورت مضامین پایه (78 مضمون) و سازمان دهنده (7 مضمون و 7 بعد) دسته بندی شدند. مؤلفه های فرهنگ سازمانی مدارس اثربخش، عبارتند از: 56 مضمون پایه، 3 مضمون سازمان دهنده: عناصر فرهنگی، مدرسه، روش‌های انتقال فرهنگ؛ به طوری که مضامین سازمان دهنده در 10 بعد طبقه‌بندی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1054 - بررسی وضعیت دورکاری در کتابخانه‌های عمومی در ایام پاندمی کووید- 19
زهره میرحسینی حسینعلی خودکار ندا فاتحی زاده

روش‌ پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و به‌ صورت تحلیل محتوا انجام‌شده‌است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌ی نیمه‌ساختاریافته بود که از طریق تماس صوتی انجام‌شده‌است. جامعه این پژوهش شامل 15 نفر از روسا و کارشناسان توسعه کتابخانه های ستاد و ادارات کل کتابخانه های عمومی می چکیده کامل

روش‌ پژوهش: این پژوهش با رویکرد کیفی و به‌ صورت تحلیل محتوا انجام‌شده‌است. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه‌ی نیمه‌ساختاریافته بود که از طریق تماس صوتی انجام‌شده‌است. جامعه این پژوهش شامل 15 نفر از روسا و کارشناسان توسعه کتابخانه های ستاد و ادارات کل کتابخانه های عمومی می باشد و در این پژوهش از نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی در گردآوری داده ها، ضبط تماس ها و جمع آوری داده ها تا دستیابی به مرحله‌ی اشباع استفاده شده است.یافته &lrm;ها: کتابخانه های عمومی در ابتدا نقش پر رنگی در ارائه خدمات قابل قبول به اعضا نداشتند، اما به مرور با آموزش مجازی کتابداران و همچنین ایجاد صفحه شبکه مجازی کتابداران، خدمات فرهنگی تحت وب و انجام خدمات مجازی به رفع نیاز اطلاعاتی جامعه مخاطب اقدام نمودند. در بین خدمات ایام دورکاری بیشترین انتخاب مربوط به خدمات فرهنگی با %32.8 بود. در بین نقاط قوت دور کاری ایجاد شبکه مجازی با %39.1 بیشترین انتخاب را داشت و در بین نقاط ضعف عدم آشنایی با دور کاری با % 24.5 بیشترین انتخاب را به دست آورد. در بین راه کارها نیز بالاترین انتخاب%23.3 مربوط به برنامه ریزی جهت بهره برداری از ظرفیت و توانمندی کارکنان در ایام دور کاری بود .نتیجه‌‌گیری: کتابخانه های عمومی با یک سازماندهی مجدد در بین نیروهای انسانی و همچنین آموزش کتابداران و ابلاغ برخی بخشنامه ها با یک تاخیر چند ماهه زمینه اقدامات قابل قبول برای اعضا را فراهم نموده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1055 - تبیین رابطه آموزش سواد رسانه ای با خلاقیت و توسعه یادگیری الکترونیکی دانش آموزان( مطالعه موردی: شهر دورود)
رضا قائدرحمتی منصور ترکیان تبار

هدف: این پژوهش با هدف تبیین رابطه آموزش سواد رسانه ای با خلاقیت و توسعه یادگیری الکترونیکی دانش آموزان پسر پایه نهم شهر دورود به انجام رسیده است.روش پژوهش: روش پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم شهر دورود چکیده کامل

هدف: این پژوهش با هدف تبیین رابطه آموزش سواد رسانه ای با خلاقیت و توسعه یادگیری الکترونیکی دانش آموزان پسر پایه نهم شهر دورود به انجام رسیده است.روش پژوهش: روش پژوهش حاضر توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر پایه نهم شهر دورود به تعداد 1380 نفر است که حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی مورگان تعداد 302 نفر تعیین شد. برای انتخاب نمونه‌ها از روش تصادفی ساده استفاده شد. جهت گردآوری داده های کمی پژوهش از پرسشنامه استانداردسواد رسانه‌ای، پرسشنامه خلاقیت تورنس و پرسشنامهیادگیری الکترونیکی واتکین و همکاران (2004) استفاده شده است. پایایی پرسشنامه‌ها برای این پژوهش به ترتیب 78/ . ، 81/0 و 74/0 بوده است. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شد.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که بین آموزش سواد رسانه ای با خلاقیت به میزان 419/. و با توسعه یادگیری الکترونیکی به میزان 566/. رابطه مثبت وجود دارد. نتایج این پژوهش همچنین نشان داد که بین هریک از مؤلفه‌های سواد رسانه‌ای درک محتوای پیام‌های رسانه‌ای، آگاهی از اهداف پنهان پیام‌های رسانه‌ای، گزینش آگاهانه پیام‌های رسانه‌ای، نگاه انتقادی به پیام‌های رسانه‌ای، تجزیه و تحلیل پیام‌های رسانه‌ای با خلاقیت و یادگیری الکترونیکی دانش آموزان پسر پایه نهم شهر دورود رابطه مثبت وجود دارد.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این پژوهش می‌توان گفت آموزش هدفمند سواد رسانه‌ای در مدارس نقش مهمی در توسعه فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی دانش آموزان داشته و به تبع آن موجب پیشرفت تحصیلی و بهیود و تقویت یادگیری آنان می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1056 - روند به کارگیری روش های پژوهش در پایان نامه های کارشناسی ارشد کتابداری واطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال ( 1384-1371)
نشانه پاکدامن

هدف از تحقیق حاضر بررسی روش های تحقیق به کاررفته در پایان نامه های دانشجویان کارشناسی ارشد رشته کتابداری واطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال بوده است .روش تحقیق حاضرتحلیل محتوی و کتاب سنجی است. یافته های پژوهش که مربوط به ۱۹۲پایان نامه دفاع شده با فراوانی 2 چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر بررسی روش های تحقیق به کاررفته در پایان نامه های دانشجویان کارشناسی ارشد رشته کتابداری واطلاع رسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال بوده است .روش تحقیق حاضرتحلیل محتوی و کتاب سنجی است. یافته های پژوهش که مربوط به ۱۹۲پایان نامه دفاع شده با فراوانی 243 روش پژوهش به کاررفته در فاصله بین سال های 1371تا 1384 استبیانگر این است که بیشترین روش مورد استفاده دانشجویان از بین 11 روش تحقیقی به کاررفته ،روش پیمایشی با فراوانی نسبی 6/66 درصد بوده است. و این در حالی است که استفاده از چهار روش تحقیق میدانی و تاریخی و تجربی و کتاب سنجی رویهم فقط در 5/2 درصد پایان نامه ها به کار گرفته شده و لازم به ذکر است که در دوره های مختلف و به طور پراکنده از سایر روش ها نیز استفاده شده است که بلا استثنا یکی از روش های مورد استفاده در پایان نامه ها روش پیمایشی بوده است. یافته های حاضر بیانگر آن است که روش پیمایشی بیش از سایر روش هامورد استفاده دانشجویان قرار گرفته است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1057 - تحلیل کتاب‏شناختی نسخه‏های خطی فارسی دوره‌ی صفویه با تأکید بر ویژگی‏های کتابتی و نوع خطوط
ناهید بنی اقبال مهر دخت وزیرپور کشمیری ناهید علیزاده فر

هدف: پژوهش حاضر، عناصر فهرست نسخه های خطی فارسی دوره‌ی صفوی را مورد بررسی قرار داده است تا بر آن اساس به شناخت سبک و شیوه‌ی رایج، شاخصه‌های کتاب آرایی و ویژگی های کتابت آن دوره دست یابد. روش پژوهش: این پژوهش با روش تحلیل کتاب شناختی به شیوه‌ی استنادی (کتابخانه ای) و تأ چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر، عناصر فهرست نسخه های خطی فارسی دوره‌ی صفوی را مورد بررسی قرار داده است تا بر آن اساس به شناخت سبک و شیوه‌ی رایج، شاخصه‌های کتاب آرایی و ویژگی های کتابت آن دوره دست یابد. روش پژوهش: این پژوهش با روش تحلیل کتاب شناختی به شیوه‌ی استنادی (کتابخانه ای) و تأکید بر نوع خط نسخه های خطی این دوره انجام گرفته است. سیاهه‌ی وارسی 5 ناحیه‌ی توصیف قواعد فهرست نویسی انگلوامریکن (عنوان و شرح پدیدآوران؛ مشخصات ظاهری؛ انواع خطوط؛ آرایش نسخه ها؛ یادداشت ها و برافزوده ها) است. جامعه‌ی پژوهش شامل 3561 نسخه‌ی شناخته شده است که از این تعداد نمونه ای شامل 351 نسخه‌ی تاریخ دار، با بررسی فهرست پنج کتابخانه‌ی کاخ موزه‌ی گلستان، مجلس شورای اسلامی، مرکزی دانشگاه تهران، موزه‌ی ملک و ملی که بیشترین آثار این دوره را در فهرست خود داشتند، به عنوان جامعه‌ی آماری نمونه بر اساس جدول کرسی، مورگان انتخاب شد. یافته ها: یافته های حاصل از این پژوهش، بیانگر ارتباط انتخاب خطوط با گرایش موضوعی است که نخست به مضامین ادبی، سپس دینی و مذهبی، تاریخی، علوم طبیعی و ریاضی، اخلاقی و عرفانی این دوره توجه داشته اند. از دیگر ویژگی های این عصر توجه خاص در به کارگیری انواع تزیینات در صفحه‌ی عنوان، آغاز نسخه‌ها، استفاده از جدول های رنگین، تذهیب و سرلوح های ساده و مُزدوج، وجود انجامه و حواشی نسخه‌ها است. نتیجه گیری: بر اساس یافته ها، فرضیه های پژوهش مبنی بر وجود ارتباط معنی دار بین نوع خط نسخه ها با موضوع آنها و سهم بیش از پنجاه درصدی (46/57%) توجه بهخوشنویسی در مقایسه با کتابت عادی در فرایند نسخه پردازی با آزمون های خی دو و Z0 تأیید شد. در انتها پیشنهادهایی برای استفاده در فهرست نویسی نسخه های خطی فارسی با توجه به ویژگی های خط و کتاب آرایی شرقی ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1058 - بررسی وضعیت مهارت‌های شبکه‌ای در بین دانشجویان کارشناسی دانشگاه پیام نور دزفول، بعنوان یک عامل موثر آموزش الکترونیکی در آموزش‌های نیمه حضوری و از راه دور
سپیده قلم باز سودابه قلم باز

هدف:سنجش و ارزیابی میزان آشنایی دانشجویان با مهارت‌های شبکه‌ای و جنبه‌های وابسته به آن، از عوامل موثر و تعیین کننده در اجرا و پیاده‌سازی آموزش الکترونیکی در دانشگاه پیام نور به عنوان جزیی از نظام‌ آموزش از راه دور خواهد بود که، هدف مقاله حاضر است. روش پژوهش: پژوهش حاضر چکیده کامل

هدف:سنجش و ارزیابی میزان آشنایی دانشجویان با مهارت‌های شبکه‌ای و جنبه‌های وابسته به آن، از عوامل موثر و تعیین کننده در اجرا و پیاده‌سازی آموزش الکترونیکی در دانشگاه پیام نور به عنوان جزیی از نظام‌ آموزش از راه دور خواهد بود که، هدف مقاله حاضر است. روش پژوهش: پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- پیمایشی انجام پذیرفت. از ابزار پرسشنامه به منظور گردآوری داده‌های پژوهش استفاده‌گردید. آلفای کرونباخ پرسشنامه برابر 881/0 به‌دست‌آمد. روایی پرسشنامه مذکور با استفاده از نظرات متخصصان علوم کامپیوتر و فناوری اطلاعات و متخصصان کتابداری و اطلاع رسانی، پس از چند مرحله اصلاح و بازنگری، به دست آمد. برای حجم نمونه در پژوهش حاضر، نمونه‌گیری تصادفی بر اساس فرمول کوکران، 356 نفر از میان 5000 دانشجوی کارشناسی دانشگاه پیام نور دزفول، تعیین گردید. پرسشنامه مذکور بین 356 دانشجویی که به عنوان نمونه جامعه آماری در پژوهش حاضر تعیین گردیده بودند، توزیع گردید و 306 پرسشنامه به پژوهشگران عودت داده شد. بنابراین، حجم نمونه در پژوهش مذکور 306 دانشجو در مقطع کارشناسی در دانشگاه پیام نور دزفول در نظر گرفته شده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار ‌SPSS نسخه 14 انجام پذیرفت. با استفاده از جداول توصیفی و نیز جدول طیف (‌5‌ ارزشی‌) لیکرت، میانگین متغیرهای مستقل مهارت‌های شبکه‌ای و جنبه‌های وابسته به آن مورد آزمون قرار‌گرفت. فرضیه‌ها و سؤالات اساسی‌ پژوهش بر اساس فرمول‌های ‌آمار استنباطی ‌شامل؛ آزمون T تک متغیره، آزمون T همبسته و آزمون اسپیرمن مورد آزمون قرار‌گرفت و فرضیه‌های پژوهش به تایید ‌رسیده‌اند. بر اساس داده‌های به‌دست آمده، میانگین مهارت‌های شبکه‌ای دانشجویان (96/1) و بر اساس t محاسبه شده (239/33) حاصل از آزمون T تک متغیره، مهارت‌های شبکه‌ای دانشجویان دانشگاه پیام نور دزفول در سطح کمتر از حد متوسط برآورد گردید. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش، رابطه معناداری را میان مهارت‌های اینترنت و استفاده از مجلات الکترونیکی از طریق آزمون همبستگی اسپیرمن نشان داد. همچنین؛ یافته‌های پژوهش، نشان داد، به دلیل وجود همبستگی بالا بین مهارت استفاده از مجلات الکترونیکی و مهارت‌های اینترنتی، ارتقاء یکی از این دو عامل، باعث ارتقاء دیگری شده و در نهایت، ارتقاء یکی از این دو عامل، تاثیر بسزایی در ارتقاء کل مهارت‌های شبکه‌ای دانشجویان پیام نور دزفول، خواهد داشت. نتایج پژوهش : نتایج پژوهش حاضر در زمینه مهارت‌های شبکه‌ای و جنبه‌های وابسته به آن، در میان دانشجویان دانشگاه پیام نور دزفول، وضعیت مطلوبی را نشان نمی‌‌دهد. میانگین تعلق گرفته به این مهارت اساسی که زیر بنای آموزش الکترونیکی، محسوب می‌گردد در پژوهش حاضر از حد متوسط نیز پایین‌تر برآورد گردیده است. نویسندگان با بررسی وضعیت مهارت‌های شبکه‌ای دانشجویان دانشگاه پیام نور دزفول به عنوان یک نمونه موردی از نظام آموزش نیمه حضوری و از راه دور، ضرورت برپایی دوره‌های آموزشی هدفمند و منظم مهارت‌های‌ ICDL و آموزش مهارت‌های شبکه‌ای و اینترنتی را قبل از ثبت‌نام دانشجویان، پیشنهاد می‌نمایند. این امر می‌تواند به بستر‌سازی مناسب به منظور اجرا و پیاده‌سازی آموزش‌ الکترونیکی در دانشگاه پیام نور به عنوان یک رهیافت مناسب آموزشی و پژوهشی، انجامد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1059 - امکان‌سنجی پیاده‌سازی خدمات مرجع از راه دور در کتابخانه‌های مرکزی واحدهای منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامی
محمدرضا سلیمانی

هدف: هدف از این پژوهش، امکان سنجی پیاده‌سازی خدمات مرجع از راه دور در کتابخانه‌های مرکزی واحدهای منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامی است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه‌ آماری پژوهش شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی، کتابداران و مدیرا چکیده کامل

هدف: هدف از این پژوهش، امکان سنجی پیاده‌سازی خدمات مرجع از راه دور در کتابخانه‌های مرکزی واحدهای منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامی است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی است که به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه‌ آماری پژوهش شامل دانشجویان تحصیلات تکمیلی، کتابداران و مدیران کتابخانه‌های مرکزی واحدهای دانشگاهی منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامی بود. بر اساس فرمول تعیین حجم نمونه کوکران 380 دانشجو به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی نسبتی انتخاب شدند. اما با توجه به محدود بودن تعداد کتابداران و مدیران، در این دو گروه نمونه‌گیری صورت نگرفته و به روش سرشماری بررسی شدند. ابزار گردآوری داده‌ها سه پرسشنامه محقق ساخته کاربران، کتابداران، و مدیران بود که روایی هر سه پرسشنامه توسط متخصصان کتابداری و اطلاع‌رسانی تأیید شده و برای تعیین پایایی آنها از ضریب‌ آلفای کرونباخ استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان داد میزان آشنایی و استفاده دانشجویان از فن‌آوری‌های مرتبط با خدمات مرجع از راه دور متوسط به بالا بود. بیش از 50% آنها خدمت مرجع غیرحضوری را ترجیح دادند. میزان آشنایی کتابداران با فناوری‌های مرتبط با خدمات مرجع از راه دور و نیز مهارت‌های ارائه خدمات مرجع از راه دور در سطح مطلوب بود. وضعیت کتابخانه‌ها از نظر امکانات و تجهیزات و نیز بودجه مورد نیاز کافی نبود. نتیجه‌گیری: با توجه به یافته‌های پژوهش، علی‌رغم وضعیت مطلوب نیروی انسانی، به دلیل فقدان امکانات و تجهیزات مورد نیاز و نیز بودجه لازم، در حال حاضر امکان ارائه خدمات مرجع راه دور در کتابخانه‌های مورد بررسی وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1060 - نگاهی به کتابخانه دیجیتالی و نقش حمایتی آن در برگزاری دوره های آموزش از راه دور
صدیقه محمد اسماعیل زهرا رحیمی نژاد

امروزه مقوله آموزش از راه دور با تاکید بر روی آموزش الکترونیکی، یکی از مسائل مطرح در جوامع اطلاعاتی است، که بدون بهره گیری از انواع ابزارها، سیستم ها و استانداردها، که یکی از مهم ترین آنها کتابخانه دیجیتالی است، ناکارآمد بوده، و نظام آموزش از راه دور بدون وجود آن ناممکن چکیده کامل

امروزه مقوله آموزش از راه دور با تاکید بر روی آموزش الکترونیکی، یکی از مسائل مطرح در جوامع اطلاعاتی است، که بدون بهره گیری از انواع ابزارها، سیستم ها و استانداردها، که یکی از مهم ترین آنها کتابخانه دیجیتالی است، ناکارآمد بوده، و نظام آموزش از راه دور بدون وجود آن ناممکن می باشد. با توجه به اهمیت این دو مقوله در باب آموزش و پژوهش، مقاله حاضر در نظر دارد با بررسی اجمالی این دو پدیده، ویژگیها، مزایا و کارکردهای آنها را به طور خلاصه تشریح، و نقش حمایتی کتابخانه دیجیتالی را دربر پایی چنین نظام آموزشی نوینی مورد اشاره قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1061 - بررسی مناطق مستعد کانه‌زایی در محدوده‌ی 1:25000 سیاوه‌رود
آناهیتا پاک‌سرشت محمدرضا جعفری علی سربی کیمیاسادات عجایبی

ورقه 1:25000 سیاوه‌رود با وسعتی حدود 112 کیلومتر مربع در زون البرز بین استان‌های گیلان و زنجان قرار گرفته است. واحدهای سنگی این محدوده شامل سنگ‌آهک، فیلیت‌اسلیتی همراه با کنگلومرا و کوارتزیت می‌باشد. در این محدوده جهت مطالعات دورسنجی با استفاده از تکنیک‌های تلفیق باندی چکیده کامل

ورقه 1:25000 سیاوه‌رود با وسعتی حدود 112 کیلومتر مربع در زون البرز بین استان‌های گیلان و زنجان قرار گرفته است. واحدهای سنگی این محدوده شامل سنگ‌آهک، فیلیت‌اسلیتی همراه با کنگلومرا و کوارتزیت می‌باشد. در این محدوده جهت مطالعات دورسنجی با استفاده از تکنیک‌های تلفیق باندی و ایجاد تصاویر کاذب رنگی و خواص طیفی کانی‌ها، از داده‌های Aster به منظور تشخیص و جدایش دگرسانی‌های مختلف در منطقه و تعیین مناطق کانه‌زایی و هم‌چنین به منظور تشخیص گسل‌ها استفاده گردید و دگرسانی‌های آرژیلیک، سریسیتیک، پتاسیک و پروپیلیتیک مشخص شدند. روند غالب گسل‌های منطقه شمال شرق- جنوب غرب می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1062 - بررسی تعامل مدرنیته وفرهنگ بومی ایران در معماری دوران قاجار موردکاوی: عمارت جاجرمی ها و عمارت مفخم شهر بجنورد
محسن سنگ برگان ابراهیم رایگانی

دوران قاجاریه سرآغاز عصر تجدد در ایران است و گرایش به فرنگ و شیوه‌های اروپایی در این دوران بر جنبه های مختلف زندگی ایرانیان به خصوص در معماری تأثیر قابل توجهی داشته است. بجنورد به واسطه ی موقعیت جغرافیایی، محل آمد و شد نمایندگان کشور های مختلف اروپایی بوده و در نتیجه تأ چکیده کامل

دوران قاجاریه سرآغاز عصر تجدد در ایران است و گرایش به فرنگ و شیوه‌های اروپایی در این دوران بر جنبه های مختلف زندگی ایرانیان به خصوص در معماری تأثیر قابل توجهی داشته است. بجنورد به واسطه ی موقعیت جغرافیایی، محل آمد و شد نمایندگان کشور های مختلف اروپایی بوده و در نتیجه تأثیر زیادی از فرهنگ اروپایی وفرنگی را پذیرا بود. در مقاله پیش رو به شیوه توصیف تحلیل تاریخی داده های حاصل از مطالعات استنادی و میدانی در زمینه تأثیر شیوه‌های فرنگی و سنتی بر بناهای ساخته شده در روزگار قاجاریه مورد واکاوی قرار گرفته است . به این ترتیب دوبنای هم دوره به نام بنای عمارت مفخم که به دستور حاکم وقت شهر ساخته شده و بنای عمارت جاجرمی ها که به دست یکی از تجار معروف شهر بنا شده ، به شیوه مقایسه عناصر و تزئینات مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. نتیجه آنکه باتوجه به ارتباط وسیع حاکم شهر با دربار و دولت های خارجی (به ویژه اروپایی ها)؛ تأثیر گرایش به شیوه‌های اروپایی بر بناهای ساخته شده توسط وی؛ هم در تزئینات و هم در طرح کلی مشهود است. در مقابل، بنای همزمان حسینیه جاجرمی ها هیچ نشانه ای از معماری اروپایی در طرح کلی بنا و در تزئینات ملاحظه نمی شود و ساختار کلی بنا برگرفته از معماری ایرانی – اسلامی مناطق مرکزی ایران است که حاکی از تأثیر معماری منطقه زادگاه بانی (شهر گرمسیر جاجرم ) بوده است. به این ترتیب تمایل به اروپای گرایی و معماری اروپایی در شهر بجنورد در اواخر دوره قاجار محدود به بناهای احداث شده توسط حاکم شهر و در نتیجه ارتباط وسیع وی با نمایندگان کشور های اروپایی و دربار بود و این ارتباط علاوه بر نمودهای معمارانه در منابع نوشتاری این دوره از جمله سفرنامه سیاحان اروپایی و همچنین در سفرنامه های ناصرالدین شاه قاجار نیز قابل بازیابی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1063 - اعتباریابی مدل برنامه‌ درسی مسئله‌محور در درس ریاضی دوره ابتدایی
فریدون رمضی الهه امینی فر کامران شیوندی چلیچه علیرضا عصاره

پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی الگوی برنامه درسی مسئله‌محور در درس ریاضی دوره ابتدایی انجام شد. این پژوهش از لحاظ ماهیت آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی)، هدف کاربردی، نحوه گردآوری اطلاعات پیمایشی_مقطعی بود. دربخش کیفی از روش تحلیل محتوا و در بخش کمی از مدل‌سازی ساختاری-تفسیری و چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف اعتباریابی الگوی برنامه درسی مسئله‌محور در درس ریاضی دوره ابتدایی انجام شد. این پژوهش از لحاظ ماهیت آمیخته اکتشافی (کیفی-کمی)، هدف کاربردی، نحوه گردآوری اطلاعات پیمایشی_مقطعی بود. دربخش کیفی از روش تحلیل محتوا و در بخش کمی از مدل‌سازی ساختاری-تفسیری و حداقل مربعات جزیی استفاده شد. مشارکت‌کنندگان بخش کیفی، خبرگان و جامعه آماری در بخش کمی هم معلمین دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1399-1400 بودند. حجم نمونه بخش کیفی طبق اصل اشباع نظری 19 نفر که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و در بخش کمی طبق فرمول کوکران 355 نفر با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده برآورد و انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش در بخش کیفی مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و در بخش کمی پرسشنامه محقق‌ساخته بوده است داده‌ها با روش‌های تحلیل کیفی محتوا و حداقل مربعات جزیی تحلیل شدند. نتایج بخش کیفی ارائه الگو با 7 مقوله اصلی هدف در سه سطح شناختی، نگرشی و مهارتی، محتوا، روش، ارزشیابی و برنامه درسی جمعا 46 مقوله فرعی بودند. داده‌های بخش کمی(برازش مدل) با استفاده از مدل معادلات ساختاری و حداقل مربعات جزئی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که مدل از اعتبار و برازش مناسب در دو بخش درونی و بیرونی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1064 - ارائه مدلی کیفی ارزیابی تاثیراثربخشی دوره‌های مجازی آموزش‌های ضمن خدمت بر رفتار کارکنان در بانک تجارت
احد دهقانزاده اسفندیار دشمن زیاری مجتبی معظمی اسماعیل کاوسی

پژوهش حاضر به طراحی و ارایه مدل کیفی ارزیابی تاثیر اثربخشی دوره‌های مجازی آموزش‌های ضمن خدمت بر رفتار کارکنان در بانک تجارت پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کیفی می‌باشد. نخست از روش کیفی تحلیل محتوا (قیاسی) جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است، چکیده کامل

پژوهش حاضر به طراحی و ارایه مدل کیفی ارزیابی تاثیر اثربخشی دوره‌های مجازی آموزش‌های ضمن خدمت بر رفتار کارکنان در بانک تجارت پرداخته است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کیفی می‌باشد. نخست از روش کیفی تحلیل محتوا (قیاسی) جهت جمع آوری اطلاعات استفاده شده است، جامعه آماری در این مرحله حدوداً 80 منبع در حوزه ارزیابی اثربخشی دوره‌های مجازی آموزش‌های ضمن خدمت کارکنان می‌باشد که به صورت هدفمندانتخاب شده است. در ادامه، متون مورد مطالعه قرار گرفته و پاراگراف‌های مرتبط با سوالات تحقیق انتخاب گردیده و کد مفاهیم مرتبط با موضوع هر پاراگراف استخراج شده و سپس کد مفاهیم استخراج شده در دسته‌های هم مفهوم قرار گرفته و نهایتا برای دسته‌های هم مفهوم، نام و عنوان مناسب که بیانگر تم اصلی پژوهش است تبیین شده است . سپس، جهت تعیین ابعاد، مولفه‌ها و شاخص‌های ارزیابی اثربخشی دوره‌های مجازی آموزش‌های ضمن خدمت از تکنیک دلفی استفاده گردیده است. در این تحقیق تعداد 15 نفر از خبرگان و اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های تهران (تمام وقت و حق التدریس) در رشته‌های مدیریت آموزشی و آموزش عالی به عنوان نمونه آماری با استفاده از روش نمونه گیری هدفدار از نوع گلوله برفی جهت تعیین روایی مرحله کیفی در نظر گرفته شدند. در پایان مرحله اول مدل کیفی ارزیابی تاثیر اثربخشی دوره‌های مجازی آموزش‌های ضمن خدمت بر رفتار کارکنان در بانک تجارت در چهار بعد تدریس اثربخش مدرسان دوره‌های مجازی، کیفیت خدمات آموزشی در آموزش مجازی، نفش فناوری اطلاعات در آموزش‌های مجازی و روش‌های آموزش الگترونیکی ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1065 - تصفیه کاستیک دورریز واحدهای پتروشیمی با استفاده از فرایند اکسایش هوای مرطوب
اسما مرتضویان حمیدرضا مرتهب مرتضی مافی

اکسایش هوای مرطوب، روشی کارآمد در تصفیه پساب‌های صنعتی است. در مطالعه حاضر، برای تصفیه کاستیک دورریز واحد اتیلن پتروشیمی از روش اکسایش با هوای مرطوب دمای پایین استفاده شد. پس از شناسایی ترکیب‌ها و خواص پساب موجود، فرایند موردنظر با استفاده از سامانه آزمایشگاهی با حجم وا چکیده کامل

اکسایش هوای مرطوب، روشی کارآمد در تصفیه پساب‌های صنعتی است. در مطالعه حاضر، برای تصفیه کاستیک دورریز واحد اتیلن پتروشیمی از روش اکسایش با هوای مرطوب دمای پایین استفاده شد. پس از شناسایی ترکیب‌ها و خواص پساب موجود، فرایند موردنظر با استفاده از سامانه آزمایشگاهی با حجم واکنشگاه حدود یک لیتر و در دمای C° 200-170 با فشار جزئی اکسیژن 9-6 انجام شد. تأثیر پارامترهای مؤثر شامل حجم مایع، دما و pH فرایند موردبررسی قرار گرفت. انجام فرایند در دو حجم مایع 200 و 400 میلی‌لیتر نشان داد که اکسیژن موردنیاز سامانه در دمای C° 190 برای حجم 200 میلی‌لیتر تأمین می‌شود. همچنین، تغییر فشار جزئی اکسیژن در این حجم به دلیل وجود اکسیژن اضافی در سامانه، بر بازدهی فرایند بی‌تأثیر است. مقدار کاهش اکسیژن شیمیایی موردنیاز (COD) در دماهای 170، 190 و C° 200 پس از گذشت 3 ساعت به ترتیب برابر 61، 63 و 67 درصد تعیین شد. انجام فرایند در دمای C° 200 و pH برابر 10 یا 12 پس از گذشت سه ساعت، COD پساب را به ترتیب69 و 82 درصد کاهش داد. برخلاف انتظار، استفاده از کاتالیست‌های همگن +Fe3 و +Cu2 باعث بهبود چشمگیری در عملکرد فرایند نشد. همچنین، سینتیک واکنش‌های دومرحله‌ای فرایند اکسایش هوای مرطوب شامل ثابت‌های سرعت و انرژی‌های فعال‌سازی دومرحله‌ای واکنش نیز موردمطالعه قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1066 - سنتز و بررسی ویژگی‎های تریبولوژیکی مایعات یونی به‎عنوان بسته افزودنی بدون خاکستر در روغن های هیدرولیک
شهریار کشاورزی محمد رضا نعیمی جمال محمد قربان دکامین

با توجه به پیشرفت دانش روانکاری و گستره وسیعی از مواد افزودنی در روانکارها پرداختن به این شاخه از فناوری اهمیت ویژه ای دارد. در این پژوهش دو نوع مایع یونی با کاتیون ایمیدازول و آنیون های بیس(تری&lrm;فلورومتیل&lrm;سولفونیل)آمید (TFSA) و تریس(تترافلورواتیل)تری&lrm;فلورو ف چکیده کامل

با توجه به پیشرفت دانش روانکاری و گستره وسیعی از مواد افزودنی در روانکارها پرداختن به این شاخه از فناوری اهمیت ویژه ای دارد. در این پژوهش دو نوع مایع یونی با کاتیون ایمیدازول و آنیون های بیس(تری&lrm;فلورومتیل&lrm;سولفونیل)آمید (TFSA) و تریس(تترافلورواتیل)تری&lrm;فلورو فسفات (FAP) تهیه شدند. از این مواد به عنوان افزودنی روغن هیدرولیک گرید 32 ISO استفاده شد و ویژگی&lrm;های تریبولوژی آن ها با آزمون های گران&lrm;روی سینماتیک در دمای C° 40&lrm;، قابلیت جدا&lrm;شدن آب از روغن، خوردگی مس، عدد اسیدی، سایش (آزمون چهار ساچمه) و خاکستر سولفاته بررسی و مشخص شد همه ویژگی&lrm;های تریبولوژیک روغن حاوی افزودنی های مایع های یونی نسبت به روغن حاوی افزودنی متداول روی دی&lrm;آلکیل&lrm;دی&lrm;تیوفسفات (ZDDP) ویژگی&lrm;های مشابه یا بهتری داشتند. همچنین، نتایج آزمون&lrm;های چهار ساچمه و تصاویر میکروسکوب الکترونی (SEM) نشان داد که روغن های حاوی مایع های یونی سایش کمتری نسبت به روغن هیدرولیک حاوی افزودنی ZDDP دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1067 - رابطه بین اقتصاد سایه و نابرابری درآمد در ایران رهیافت خود توضیحی برداری با وقفه های گسترده
فریبا رشنو غلامعلی حاجی

10.30495/ecomag.2023.1997429.1077

از مهمترین اهداف دولت ها در هر اقتصادی کنترل وضعیت نابرابری درآمد می باشد، به طوری که در هر کشور دولت ها با توجه به عواملی که در اختیار دارند در صدد بهبود شرایط توزیع درآمد می باشند. یکی از عوامل بسیار مهمی که بر توزیع درآمد تاثیر دارد اقتصاد سایه می باشد اقتصاد سایه به چکیده کامل

از مهمترین اهداف دولت ها در هر اقتصادی کنترل وضعیت نابرابری درآمد می باشد، به طوری که در هر کشور دولت ها با توجه به عواملی که در اختیار دارند در صدد بهبود شرایط توزیع درآمد می باشند. یکی از عوامل بسیار مهمی که بر توزیع درآمد تاثیر دارد اقتصاد سایه می باشد اقتصاد سایه به عنوان عاملی که متغیرهای کلان اقتصادی را تحت تاثیر قرار می دهد بر توزیع درآمد نیز تاثیر دارد، بنابراین در این مقاله به بررسی تاثیر اندازه اقتصاد سایه بر نابرابری درآمد در دوره های کوتاه مدت و بلند مدت با استفاده از روش اقتصاد سنجی پانل دیتا و در دوره 1366 تا 1400 در ایران پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که اقتصاد سایه در کوتاه مدت تاثیر مثبتی(بهبود وضعیت توزیع درآمد) بر توزیع درآمد دارد ولی در بلندمدت این تاثیر منفی می باشد، به عبارت دیگر اقتصاد سایه در بلندمدت تاثیر منفی بر توزیع درآمد دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1068 - اصول و معیارهای تأثیر گذار بر هویت کالبدی معماری معاصر ایران (مطالعه موردی دوره ی پهلوی دوم)
حمید ماجدی سیده سارا ابن الرضا فرح حبیب

https://doi.org/10.30495/dpau.2024.708853

معماری پهلوی دوم در قلمرو مثلث تأثیر فرهنگ و تمدن غرب، میراث تاریخی ایران با نقش پررنگ معماری قبل و بعد از اسلام و برآمدن معماری از بطن این دوره، قابل تعریف است در این دوره که عصر طلایی معماری مدرن در ایران است، معمارانی چون لویی کان و حسن فتحی، ارزش و تجربیات تاریخی در چکیده کامل

معماری پهلوی دوم در قلمرو مثلث تأثیر فرهنگ و تمدن غرب، میراث تاریخی ایران با نقش پررنگ معماری قبل و بعد از اسلام و برآمدن معماری از بطن این دوره، قابل تعریف است در این دوره که عصر طلایی معماری مدرن در ایران است، معمارانی چون لویی کان و حسن فتحی، ارزش و تجربیات تاریخی در معماری گذشته را مطرح کردند و بدین ترتیب معمارانی با دید نوستالژیک نسبت به معماری سنتی به باز زنده سازی این معماری از نظر طرح و اجرا پرداختند. در بسیاری از ساختمان‌های معاصر در شهر تهران و نه همه آن‌ها، تقلید شکلی از معماری گذشته ایران و با معماری معاصر غرب صورت گرفته است. در این پژوهش به بررسی هویت کالبدی بناهای عمومی در دوران پهلوی دوم پرداخته خواهد شد. ابتدا از روش کتابخانه‌ای به بررسی عوامل موثر در شکل‌گیری هویت کالبدی در دوره پهلوی دوم بررسی سپس یه نکات بدست آمده از تحلیل کتابخانه‌ای به وسیله پرسشنامه مورد پرسش از کارشناسان و اساتید معماری قرار گرفته است. جامعه آماری150 نفر از اساتید معماری بوده است. از جمله نتایج این تحقیق می‌توان به مهمترین تحولاتی که در عصر پهلوی دوم انجام شد، تحول در برنامه‌های عمرانی و شکل‌گیری واحدها و شهرک‌های مسکونی اشاره کرد. معماری پهلوی دوره گذر از معماری سنتی به معماری مدرن است معماری مدرن شکل گرفته در دوره پهلوی دوم عمدتا از مجرای معماران اندیشه‌های جریان ساز اروپا از جمله سبک بین الملل مدرسه باهاوس، کارهای لوکوربوزیه، فرانک لوید رایت و سایرین حمایت می‌شد و ماحصل آن صورت ایرانی معماری مدرن بود که به عنوان معماری شبه مدرنیستی نام‌گذاری گردید. با توجه به اینکه رویکرد منطقه‌گرایی پس از ظهور مدرنیسم دربرگیرنده چالش‌های فراوان در خصوص تعامل تقابل معماری مدرن هویت‌های فرهنگی- منطقه‌ای است پرسش‌های اصلی مقاله چنین مطرح می‌گردد که، توجه به چه شاخصه‌ها مفاهیمی در طراحی برخی از آثار این دوره درنظر گرفته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1069 - بهبود فضای کسب و کار و توسعه اقتصادی، جایگاه و تکالیف سازمانهای اجرایی؛ مطالعه موردی: سازمان ثبت اسناد و املاک کشور
جمیل میلانی

امروزه بهبود وضعیت اقتصادی و رسیدن به توسعه اقتصادی بدون توجه به فضای کسب و کار و بهبود شرایط آن غیرممکن می باشد. لذا قدم اولیه و اساسی توجه به این شاخص مهم در توسعه می باشد. شاخص فضای کسب و کار، مهمترین شاخص اقتصادی در رشد و شکل گیری بخش خصوصی و افزایش رشد اقتصادی جامع چکیده کامل

امروزه بهبود وضعیت اقتصادی و رسیدن به توسعه اقتصادی بدون توجه به فضای کسب و کار و بهبود شرایط آن غیرممکن می باشد. لذا قدم اولیه و اساسی توجه به این شاخص مهم در توسعه می باشد. شاخص فضای کسب و کار، مهمترین شاخص اقتصادی در رشد و شکل گیری بخش خصوصی و افزایش رشد اقتصادی جامعه است. در این میان نقش و جایگاه دستگاهها و نهادهای دولتی اعم از حوزه اجرایی و قانونگذاری و نظارتی انکارناپذیر می باشد. سازمان ثبت اسناد و املاک به عنوان یکی از سازمانهای موثر در حوزه کسب و کار شناخته می شود. این سازمان متولی ثبت و البته تثبیت مالکیت هاست و با هویت بخشی به کسب وکارها و ثبت شرکتها و مالکیت معنوی و مواردی از این قبیل نقشی انکارناپذیر در حوزه فضای کسب و کار دارد که در همین راستا تکالیف متعددی نیز در قانون برای سازمان مذکور ایجاد شده است. مقاله حاضر در تلاش است تا با نگاهی به رابطه بهبود فضای کسب و کار و توسعه اقتصادی و ضمن برشمردن مهمترین تکالیف سازمان مذکور در حوزه فضای کسب و کار، اشاره ای به مهمترین آسیب ها و چالش های این حوزه داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1070 - تأثیر دورۀ تصدی حسابرس بر کیفیت افشای اطلاعات در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران
یداله نوری فرد فاطمه زهرا شربتی

هدف از این پژوهش، بررسی رابطۀ دورۀ تصدی حسابرس با کیفیت افشا است . نمونۀ این پژوهش، شامل 94 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، در طی سال‌های 1384 تا 1392 است. ازلحاظ نظری، دورۀ تصدی ازطریق تأثیر بر کیفیت و استقلال حسابرسی می‌تواند بر کیفیت افشای اطلاعات تأثیر بگذارد چکیده کامل

هدف از این پژوهش، بررسی رابطۀ دورۀ تصدی حسابرس با کیفیت افشا است . نمونۀ این پژوهش، شامل 94 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، در طی سال‌های 1384 تا 1392 است. ازلحاظ نظری، دورۀ تصدی ازطریق تأثیر بر کیفیت و استقلال حسابرسی می‌تواند بر کیفیت افشای اطلاعات تأثیر بگذارد. برای سنجش متغیر کیفیت افشا از امتیازهای متعلق به هر شرکت استفاده می‌شود. این امتیازها ازسوی سازمان بورس اوراق بهادار تهران و ازطریق اطلاعیۀ کیفیت افشا و اطلاع‌رسانی مناسب استخراج شده است. از این رو، هدف ما در این پژوهش، بررسی رابطۀ بین دورۀ تصدی حسابرس و کیفیت افشا با بهره‌گیری از تحلیل رگرسیون خطی چندگانه و تفکیک دورۀ تصدی حسابرس به دو دورۀ کوتاه‌مدت و بلندمدت است. نتایج پژوهش، بر وجود یک رابطۀ مثبت و معنادار بین دورۀ تصدی حسابرسی و کیفیت افشا دلالت دارد. به عبارت دیگر، با افزایش دورۀ تصدی حسابرس، کیفیت افشای اطلاعات افزایش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1071 - بررسی رابطۀ محافظه‌کاری و انعطاف‌پذیری مالی در شرکت‌های سودده
رویا دارابی

هدف صورت‌های مالی، ارائۀ اطلاعات مفید دربارۀ وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی است و در گزارشگری مالی، محافظه‌کاری به‌عنوان یکی از ویژگی‌های اصلی قابلیت اتکای اطلاعات در نظر گرفته شده است. بنابراین، هدف این پژوهش، بررسی تأثیر محافظه‌کاری بر انعطاف‌پذیری مالی چکیده کامل

هدف صورت‌های مالی، ارائۀ اطلاعات مفید دربارۀ وضعیت مالی، عملکرد مالی و انعطاف‌پذیری مالی است و در گزارشگری مالی، محافظه‌کاری به‌عنوان یکی از ویژگی‌های اصلی قابلیت اتکای اطلاعات در نظر گرفته شده است. بنابراین، هدف این پژوهش، بررسی تأثیر محافظه‌کاری بر انعطاف‌پذیری مالی شرکت‌های سودده پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران، در طی دورۀ 1394- 1389 است. تعداد 126 شرکت به‌عنوان نمونه، با استفاده از روش غربالگری انتخاب شدند. روش پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر جمع‌آوری داده‌ها، پس‌رویداری و از نوع پژوهش‌های توصیفی- همبستگی است. در این پژوهش، به‌منظور انجام آزمون فرضیه‌ها از روش تحلیل رگرسیون و داده‌های پانل استفاده شده است. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که ارتباط مثبتی بین محافظه‌کاری شرکت‌های سودده و انعطاف‌پذیری مالی، شامل حساسیت تغییرات وجه نقد به جریان‌های نقدی آزاد دوره و حساسیت جریان وجه نقد، سرمایه‌گذاری و تصمیمات پرداخت سود به سهام‌داران وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1072 - مدیریت جریان وجوه نقد و عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
فاطمه صراف مریم صالحی

هدف از تحقیق حاضر،ارزیابی وضعیت جریانهای نقدی یک شرکت از طریق مقیاسها و معیارهای ترکیبی-شامل دوره وصول مطالبات،دوره نگهداری موجودی کالا،دوره پرداخت حساب های پرداختنی،چرخه تبدیل وجه نقد-و تاثیر این تغییرات بر عملکرد مالی شرکت است.جهت تحقق این هدف،شرکتهای پذیرفته شده در چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر،ارزیابی وضعیت جریانهای نقدی یک شرکت از طریق مقیاسها و معیارهای ترکیبی-شامل دوره وصول مطالبات،دوره نگهداری موجودی کالا،دوره پرداخت حساب های پرداختنی،چرخه تبدیل وجه نقد-و تاثیر این تغییرات بر عملکرد مالی شرکت است.جهت تحقق این هدف،شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شد.برای آزمون ارتباط بین مدیریت جریان وجوه نقد و عملکرد مالی شرکتها،رگرسیون خطی به کار گرفته شد.در اجرای این تحقیق،از هشت متغیر استفاده و شش فرضیه برای پژوهش تدوین شد.نمونه آماری پژوهش67 شرکت را در بر میگیرد که در دوره زمانی 1388 تا1392 (شامل 20 دوره سه ماهه) بررسی شد.یافته های پژوهش نشان میدهد که "بین دوره نگهداری موجودی کالا(DIO),دوره پرداخت حسابهای پرداختنی(DPO),چرخه تبدیل وجه نقد(CCC),چرخه عملیاتی وجه نقد(OCC)با عملکرد مالی رابطه معنی داری وجود دارد،اما بین دوره وصول مطالبات (DSO)و عملکرد مالی شرکت رابطه معنا داری وجود ندارد." پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1073 - مقایسه ارزش اطلاعاتی صورتهای مالی میان دوره ای و سالانه در بورس اوراق بهادار تهران
مهدی مراد زاده فرد محمد رضا عالمی سمیرا بهزاد پور

هدف اصلی سرمایه گذاران کسب ثروت است که این امر از طریق کسب بازده سهام تحقق می یابد.بنابراین ارزیابی بازده سهام،مهم ترین مساله ای است که سرمایه گذاران بازار سرمایه با آن مواجه اند.بر این اساس یکی از اهداف گزارشگری مالی فراهم نمودن اطلاعات لازم برای تفسیر وضعیت و ارزیاب چکیده کامل

هدف اصلی سرمایه گذاران کسب ثروت است که این امر از طریق کسب بازده سهام تحقق می یابد.بنابراین ارزیابی بازده سهام،مهم ترین مساله ای است که سرمایه گذاران بازار سرمایه با آن مواجه اند.بر این اساس یکی از اهداف گزارشگری مالی فراهم نمودن اطلاعات لازم برای تفسیر وضعیت و ارزیابی توان سودآوری واحدهای تجاری است که در این رابطه صورتهای مالی و یادداشتهای همراه آن ،از مهمترین منایع اطلاعاتی سرمایه گذاران می باشند.هدف این تحقیق بررسی ارزش اطلاعات صورتهای مالی میان دوره و پایان دوره در تشریح بازده سهام است.در این تحقیق سعی شده است که روابط بین نسبت های مالی،اندازه شرکت و جریانهای نقدی عملیاتی با بازده غیر عادی سهام مورد بررسی قرار گیرد تا در صورت احراز روابط بین آنها،معیاری برای پیش بینی بازده غیر عادی میان دوره و پایان دوره در اختیار سرمایه گذاری را برای آنها تسهیل نماید.به طور کلی نتایج این تحقیق بیانگر این است که صورتهای مالی میان دوره نقش مهمتری در اطلاع دهندگی بازده سهام نسبت به صورتهای مالی سالانه دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1074 - Effect of Iranian IELTS Teachers’ Immunity on Personalized Vocabulary Instruction
فاطمه محمد جعفری Alireza Ameri Parviz Behrouzi

10.30495/ttlt.2023.698907

This article describes a comparative ethnography that investigated how teachers’ immunity would affect personalized vocabulary instruction in IELTS preparation courses. The idea of this paper arose when the basic concept of CLT which has become a fundamental appro چکیده کامل

This article describes a comparative ethnography that investigated how teachers’ immunity would affect personalized vocabulary instruction in IELTS preparation courses. The idea of this paper arose when the basic concept of CLT which has become a fundamental approach of IELTS is off-target for some teachers. So, this study embarked to fill in a gap to describe and compare the personalization level of IELTS vocabulary instruction of five teachers from two ethnographic institutions. Based on the main concepts, this study presented a framework for analysis and categorization of personalized IELTS vocabulary instruction. It also designed using Retrodictive Qualitative Modeling through which the researchers used semi-structured interviews and informal discussions to explore teachers’ archetypes, then, they benefited from classroom observations to see the reasons. The results obtained from the analysis revealed that those teachers with adaptive immunity type had the highest personalized instruction in the cognitive-based level. However, the teacher with maladaptive immunity type, had the highest performance in segmented personalization level which made their students have approximate performance in critical thinking. Also, teachers with productive immunity type had considerable performance in Whole- Person personalization that conducted their students to have proper performance in using critical words and phrases in IELTS. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1075 - Exploratory-Cumulative Talk Discourse Markers in Translation Classes: Covertly-Needed vs. Overtly-Needed Translation Texts
Samaneh Yazdani Hossein Heidari Tabrizi َAzizeh Chalak

10.30495/ttlt.2023.698906

The widening conceptual and methodological approach towards exploratory-cumulative talk reflecting its multi aspects of being the optimal analytical tool and strategy in translation classes was the main motivation to set the present study to check whether there is any s چکیده کامل

The widening conceptual and methodological approach towards exploratory-cumulative talk reflecting its multi aspects of being the optimal analytical tool and strategy in translation classes was the main motivation to set the present study to check whether there is any significant difference between the occurrence frequencies of the discoursal markers showing exploratory-cumulative features in the covertly and overtly needed translation texts. 63 linguistically homogeneous undergraduate students majoring in English translation at Islamic Azad University participated in this study. Two classes; namely, Translation of Literary Texts and Translation of Political Texts, were held by one of the researchers employing the exploratory-cumulative talk as an effective approach to make the learners more efficient and independent cognitively, pedagogically, linguistically and psychologically. Exploratory-cumulative talk discoursal markers, thereof, were identified by using a number of pre-defined indicators by Wegerif and Mercer based on four ground rules that led to capture the nature of the types of the talks and their frequency in classroom recorded conversations. The results of the data analyses showed although the mean of the occurrences of exploratory-cumulative discourse markers for the course Translation of Political Texts was greater than those for the course Translation of Literary Texts, the difference was not found significant. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1076 - Self-Directed and Autonomous Learning Concerning Using Technology-Based Activities in the Distance Learning
Soraya Raeisi

10.30495/ttlt.2023.707864

Nowadays, technology is an inseparable part of modern life, and it is closely related to learning a new language in every context. This study investigates the self-direction and autonomy of Iranian EFL university students in distance learning after the coronavirus disea چکیده کامل

Nowadays, technology is an inseparable part of modern life, and it is closely related to learning a new language in every context. This study investigates the self-direction and autonomy of Iranian EFL university students in distance learning after the coronavirus disease 2019 (COVID-19) pandemic. This questionnaire-based study was conducted on 76 EFL students using three close-ended questionnaires to assess the technology-based activities (TBA) used by the students. In addition, ten students were randomly selected and interviewed about their attitudes toward the role of TBA in distance learning and their improvement in English proficiency. The results reveled that listening to the teacher's recorded voice (score: 4.81), 2) using dictionaries or translators (score: 4.55), 3) listening to English music (score: 4.10), 4) using English language software and applications (score: 4.02), and 5) joining an English group through a social networking application (score: 3.90) were the most frequently used TBA by EFL university students. In addition, there is a positive correlation between self-direction and the use of TBA (p. value< 0.01) and between TBA and autonomous learning (p. value< 0.01) (OR: 0.551). It can be concluded that teachers should provide access to technology-based resources, applications, and social media; make activities with technology motivating and fun; and teach strategies for using TBA outside and inside the classroom. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1077 - Traces of Translators' Occidentalism in the Translations of Post-Colonial Novels into Farsi: The Case Studies of Burmese days, A Passage to India and Heart of Darkness
katayoon Afzali Akram Koochehbaghi

10.30495/ttlt.2021.679450

The cultural turn in Translation Studies puts the emphasis on the role of social and political factors in translation. After the Islamic Revolution of 1979 in Iran, anti-Western discourse became dominant in the country. Given this change, the present research aimed to s چکیده کامل

The cultural turn in Translation Studies puts the emphasis on the role of social and political factors in translation. After the Islamic Revolution of 1979 in Iran, anti-Western discourse became dominant in the country. Given this change, the present research aimed to study the representation of colonizers in the translations of post-colonial novels into Farsi. To this end, Burmese Days by George Orwell, Heart of Darkness by Joseph Conrad, and A Passage to India by Edward Morgan Forster and their translations into Farsi were studied, and the parts representing colonizers were discerned and com- pared with their Farsi translations. The results show that translators used amplification, modulation, particularization, and generalization to represent their anti-Western ideologies. The findings indicate how anti-Western discourse of society was reflected in the translations of post-colonial novels. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1078 - مسئولیت کیفری ارائه‌دهندگان خدمات پزشکی از راه دور
امیر سماواتی پیروز سوگند عسگری

امروزه دیگر مرز مشخصی میان علوم وجود ندارد، تخصص‌های فراوانی در حد فاصل علوم جا گرفته‌اند که سلامت الکترونیکی و پزشکی از راه دور از جمله آنها است. البته در نگاه کلی نمی توان این علم را مختص علوم سلامت یا صرفا در حوزه فن آوری اطلاعات دانست. درهر حال پزشکی از راه دور یکی چکیده کامل

امروزه دیگر مرز مشخصی میان علوم وجود ندارد، تخصص‌های فراوانی در حد فاصل علوم جا گرفته‌اند که سلامت الکترونیکی و پزشکی از راه دور از جمله آنها است. البته در نگاه کلی نمی توان این علم را مختص علوم سلامت یا صرفا در حوزه فن آوری اطلاعات دانست. درهر حال پزشکی از راه دور یکی از تکنولوژی‌هایی است که پیش‌بینی می شود به طور چشمگیری الگوی ارائه خدمات بهداشتی - درمانی را متحول سازد چنان که در حال حاضرنیز تحول شگرف در خیلی از حوزه های این علم یعنی پزشکی ایجاد نموده است. این فناوری به عنوان ابزار ارتباطی است که متخصصان مراقبت بهداشتی و بیماران را درمحل‌های مختلف از طریق تلفن، بیسیم، نمابر، ویدئو کنفرانس و اینترنت و بسیاری از وسیله‌های ارتباطی دیگر به هم متصل می‌سازد و امکان ارائه خدمات پزشکی و درمانی را به بیماران بدون نیاز به حضور فیزیکی آنها فراهم می‌سازد. از سوی دیگر بسیاری از مشکلات و مسائل دیگر در خصوص روابط بین بیمار و پزشک، اتفاقات و حوادثی که در این راستا و درپی عملیات مختلف پزشکی و درمانی ممکن است روی دهد، ایجاد می‌شود که هرچند در پزشکی سنتی و به‌عبارتی در جایی که مابین پزشک و بیمار حائل و فاصله‌ای نیست تا حد فراوانی حل شده‌است ولی در رابطه با پزشکی از راه دور این مسئله قابل بحث و محتاج مداقه و تامل است. در سرویس‌های پزشکی که از طریق سیستم پزشکی از راه‌دور به بیمار ارائه می شود، مرکز درمانی که این خدمات در آن ارائه می‌شود طرف قرارداد بیمار است، باوجود اینکه در این فرض رابطه قراردادی میان بیمار و پزشک راه دور متصور نیست اما مسئولیت خطاهای پزشک به صورت تبعی و براساس مبانی‌ای نظیر مسئولیت کارفرما، مسئولیت جانشینی و نمایندگی ظاهری با مرکز درمانی مطرح می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1079 - مسئولیت کیفری تیم جراحی در جراحی های از راه دور و روباتیک
امیر سماواتی پیروز سوگند عسگری

جراحی از راه دور (تله مدیسین) خدمات گسترده ای نظیر مشاورة از راه دور، رادیولوژی از راه دور و جراحی از راه دور را در بر می گیرد؛ ارائه خدمات تله مدیسین به بیماران، نیازمند کسب رضایت آگاهانة آنان از نحوة ارائة خدمات، روش درمان و میزان خطرات احتمالی این روش است؛پیشرفت تکنو چکیده کامل

جراحی از راه دور (تله مدیسین) خدمات گسترده ای نظیر مشاورة از راه دور، رادیولوژی از راه دور و جراحی از راه دور را در بر می گیرد؛ ارائه خدمات تله مدیسین به بیماران، نیازمند کسب رضایت آگاهانة آنان از نحوة ارائة خدمات، روش درمان و میزان خطرات احتمالی این روش است؛پیشرفت تکنولوژی و بکارگیری خدمات جراحی های روباتیک، گامی مؤثر در علم پزشکی است که از جمله فواید آن دسترسی بیماران مناطق محروم از متخصصین این علم، بدون نیاز به پیمودن مسافتی طولانی و از طریق اینترنت و فناوری های وابسته به آن است، اما خطرات احتمالی این تکنولوژی جدید، تبیین قوانین، مقررات و تفاسیر حقوقی مرتبطی را می طلبد تا حقوق بیماران هرچه بیش تر و بهتر مورد حمایت قرار گیرد. اختلالات نرم افزاری و اختلالات سخت افزاری روند جراحی را مختل ساخته و موجبات ایراد لطمه به بیمار را فراهم می آورد و چه بسا منتهی به مرگ بیمار گردد، لذا باید قائل به تفکیک گردید و به فراخور پیامدهای ناشی از هریک از این اختلالات، ضوابط افتراقی مسؤولیت کیفری تیم جراحی را تبیین نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1080 - روان‌اسطوره ‎شناسی در ادبیات نمایشی (مطالعۀ موردی؛ اسطوره‌سنجی بهرام بیضایی با روش نقد اسطوره‌ای ژیلبر دوران)
بهروز عوض پور الهام ابراهیمی ناغانی

10.30495/mmlq.2023.702446

پژوهش پیش رو به روش توصیفی ـ تحلیلی، بر آن است تا روش نقد اسطوره‌ای ژیلبر دوران را بر آثار نمایشی بهرام بیضایی (نمایشنامه و فیلمنامه) اعمال نماید و از این مسیر به اسطوره‌سنجی نویسنده یا الگوی اسطوره‌ایِ پسِ پشت این آثار نائل آید. این مهم از مسیر فرایند سه‌گانۀ اسطوره‌شن چکیده کامل

پژوهش پیش رو به روش توصیفی ـ تحلیلی، بر آن است تا روش نقد اسطوره‌ای ژیلبر دوران را بر آثار نمایشی بهرام بیضایی (نمایشنامه و فیلمنامه) اعمال نماید و از این مسیر به اسطوره‌سنجی نویسنده یا الگوی اسطوره‌ایِ پسِ پشت این آثار نائل آید. این مهم از مسیر فرایند سه‌گانۀ اسطوره‌شناسی، با تکیه بر متن و تدقیق در مهم‌ترین اثر هنرمند و تشخیص خرده‌اسطورۀ کانونی آثار وی به انجام رسید. روان‌سنجی با تکیه توأمان بر متن و فرامتن (ردیابی خرده‌اسطورۀ یافت‌شده در دیگر آثار نویسنده، زندگی شخصی ـ حرفه‌ای هنرمند و تشخیص عقدۀ شخصی نویسنده) و کنار هم‌گذاری مجموعۀ یافته‌ها، به کشف اسطورۀ شخصی و فراشخصی هنرمند نائل می‌شود. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که خرده‌اسطورۀ کانونی آثار بیضایی عبارت است از: برخوانی گذشته برای ساخت آینده، ستیز با ستم و جهل و هر آنچه مانع باروری مام میهن باشد، و در صورت لزوم قربان شدن برای نیل به این باروری و بر همین سیاق، زندگی در برابر مرگ، و زنانگی در حکم منشأ زندگی. عقدۀ شخصی وی نیز تثبیت‌شدگی و توقف در گذار از ساحت خیالی به ساحت نمادین ژاک لکان و اسطورۀ شخصی او ایزدبانو آناهیتا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1081 - بهره‌برداری از عناصر پرکاربرد اسطوره‌ای شاهان و پهلوانان ایران باستان در شعر شاعران برجستة مشروطه
غلامرضا رحیمی رحمان ذبیحی سمیه عباس زاده

یکی از ویژگی‌های شعر دورة مشروطه، بهره‌برداری شاعران از عناصر اسطوره‌ای است. شاعران با اشاره به نام و وقایع زندگی شاهان و پهلوانان ایران باستان، کوشیده‌اند مخاطبان خویش را به تحرک وادارند. هر چند شاعران برجستة عصر مشروطیت کمابیش به این امر توجه داشته‌اند، اما شیوة برخور چکیده کامل

یکی از ویژگی‌های شعر دورة مشروطه، بهره‌برداری شاعران از عناصر اسطوره‌ای است. شاعران با اشاره به نام و وقایع زندگی شاهان و پهلوانان ایران باستان، کوشیده‌اند مخاطبان خویش را به تحرک وادارند. هر چند شاعران برجستة عصر مشروطیت کمابیش به این امر توجه داشته‌اند، اما شیوة برخورد آنها با عناصر اسطوره‌ای یکسان نیست. در این میان، شاعرانی چون ادیب‌الممالک و بهار با برداشتی کلاسیک‌گونه و معتدل در معرفی اساطیر ایرانی و استفاده از آنها برای آگاهی مردم از شرایط نابسامان دورة مشروطه، کوشیده‌ و شعرایی چون عارف قزوینی، نسیم شمال و میرزاده عشقی بنا بر اقتضای اجتماع دوران خود به صورت افراطی اساطیر را وسیلة بیان مسائل وطنی و اوضاع آشفتة عصر خویش قرار داده‌اند. برخی مضامین اسطوره‌ای در شعر این دوره صورت کلیشه‌ای دارد و پیوند معناداری با جریانات سیاسی ـ اجتماعی عصر مشروطه ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1082 - اسطوره‌های ایرانی؛ برآیند دگرگونی‌های اجتماعی و جغرافیایی
حمیدرضا اردستانی رستمی

از جمله دیدگاه‌های مهم درباره اسطوره دیـدگاهِ امیل ‌دورکیم، جامعه‌شناس فرانسوی، است. دورکیم معتقد است که اسطوره‌ها ازلی نیستند، بلکه تابع عوامل تاریخی و به تبعِ آن، عوامل اجتماعی و جغرافیایی‌ هستند. این دیدگاه درباره اسطوره‌های ایرانی نیز درست به نظر می‌رسد؛ از این رو، چکیده کامل

از جمله دیدگاه‌های مهم درباره اسطوره دیـدگاهِ امیل ‌دورکیم، جامعه‌شناس فرانسوی، است. دورکیم معتقد است که اسطوره‌ها ازلی نیستند، بلکه تابع عوامل تاریخی و به تبعِ آن، عوامل اجتماعی و جغرافیایی‌ هستند. این دیدگاه درباره اسطوره‌های ایرانی نیز درست به نظر می‌رسد؛ از این رو، در این جستار اسطوره‌های ایرانی از این منظر بررسی شده‌اند. بر این اساس، باور به نخست از خاک بودن وجود انسان و آسمان در اسطوره‌های ایرانی ممکن است روایتی بازمانده از عصر حجر، از فلز بودن آن دو، اسطوره‌ای به‌جا‌مانده از دوره آهن، و باور به روییدن دو شاخه ریواس از نطفه گیومرت، اسطوره‌‌ای باقیمانده از زندگی کشاورزی اقوام هندواروپایی باشد. نظام مردسالارانه نیز اسطوره‌های خود را ساخته است؛ به این معنی که ایزد نرینه‌ای چون زروان، زاینده اورمزد و اهریمن است و این خویشکاری زنان را از آنان گرفته است؛ همچنین از آنجا که سرمای شدیدی بر سرزمین نخست آریاییان حاکم بوده است، به باور ایرانیان، برخلاف اورمزد که آتشین‌مزاج و مقدّس است، اهریمن برخاسته از آنجا و خود از جنس سرما است. کوچ آریایی‌ها و گریز آنان از سرما در وندیداد در داستان جمشید تجلّی یافته است. اسطوره تیشتر و ستیز او با دیو اپوش، دیو زندانی‌کننده آب‌ها، برآیندِ خشک‌سالی در ایران است. وضعیت ایزدان نیز ناشی از اوضاع سیاسی بوده است؛ چنان‌که اورمزد در هنگام تمرکز قدرت سیاسی در دوره ساسانی، تبدیل به خدای برتر مطلق می‌شود، درحالی‌که در حکومت ملوک‌الطّوایفی پارتی که پادشاه قدرت مطلق نیست، اورمزد چنین جایگاهی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1083 - بررسی بن‌مایه تنزّل آغازین با نگاهی به تفسیر کشف‌الاسرار و عدّة‌الابرار
علی‌اصغر زارعی علی&rlm;رضا مظفری

در داستان هابیل و قابیل از تفسیر کشف الاسرارِ میبدی، سخن از ترسیدن قابیل با شنیدن آوازی و گریختن او از خلق و انس گرفتن با وحوش بیابان به میان آمده است. این موضوع با کهن الگویی ارتباط داردکه از آن با عنوان تنزّل آغازین یاد می شود. انسان طبق این کهن الگو، از دوره ای طلایی چکیده کامل

در داستان هابیل و قابیل از تفسیر کشف الاسرارِ میبدی، سخن از ترسیدن قابیل با شنیدن آوازی و گریختن او از خلق و انس گرفتن با وحوش بیابان به میان آمده است. این موضوع با کهن الگویی ارتباط داردکه از آن با عنوان تنزّل آغازین یاد می شود. انسان طبق این کهن الگو، از دوره ای طلایینزول کرده و سرآغاز را از دست داده است. در پژوهش حاضر کوشش شده است با روش توصیفی - تطبیقی این کهن الگو در چند فرهنگ مختلف بررسی شود. این پژوهش نشان می دهد که کهن الگوی تنزل آغازین که در بیشتر آیین ها دیده می شود، حکایت از خویشاوندی انسان نخستین با طبیعت و حیوانات دارد که بر اثر اندیشه ای اهریمنی از دست رفته است. همراهی انسان با طبیعت در دورۀ زرین، هرچند فراموش شده، ردِپای آن کاملاً از بین نرفته است. حضور کهن الگوی یادشده در فرهنگ&lrm; های مختلف، صورت های گوناگونی دارد، اما ویژگی های مشترکِ معینی پیوسته در آنها تکرار می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1084 - بررسی معراج پیامبر اسلام(ص) در شعر فارسی (دورة مغول و تیموریان)
علیرضا شمالی

شاعران پارسی‌گوی پس از برکت یافتن سرزمین ایران با قدوم تمدن اسلامی، آن را با جان و دل پذیرفتند و به شعر فارسی رنگ و بویی الهی و معنوی بخشیدند. آنان افزون بر آمیختن شعر فارسی به ارزش‌های اسلامی، مدیحه‌های خود را به ثنای باری تعالی و مدح ستایش پیشوایان دینی، به ویژه پیامب چکیده کامل

شاعران پارسی‌گوی پس از برکت یافتن سرزمین ایران با قدوم تمدن اسلامی، آن را با جان و دل پذیرفتند و به شعر فارسی رنگ و بویی الهی و معنوی بخشیدند. آنان افزون بر آمیختن شعر فارسی به ارزش‌های اسلامی، مدیحه‌های خود را به ثنای باری تعالی و مدح ستایش پیشوایان دینی، به ویژه پیامبر اسلام (ص)، آراستند. از جمله موضوعاتی که زمینة مدح پیامبر را در شعر فارسی فراهم آ‌ورد، سفر آسمانی آن حضرت از مسجد‌الحرام به مسجد‌الاقصی بود که معراجیه نامیده شد. هدف این نوشتار، بیانِ نمایی کلی از مفهوم معراج و بررسی مستندات مهم آن در شعر فارسی، به‌ویژه دورة مغول و تیموریان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1085 - ژیلبر دوران و نقد اسطوره‌ای (پیکره مطالعاتی: رمان قلب سگی اثر میخاییل بولگاکف)
بهروز عوض پور بهمن نامور مطلق

در این نوشتار به تبیین و تعریف دو روش اسطوره‌سنجی و اسطوره‌کاوی پرداخته‌ایم. تدقیق در این روش‌‌ها ما را بدان رهنمون شد که روش نقادی اسطوره‌سنجی به طور کلی‌ روشی است که قصد دارد با شناسایی کوچک‌ترین واحدهای معنادار از گفتمان‌های اسطوره‌ای در یک اثر ادبی و هنری، و نیز برر چکیده کامل

در این نوشتار به تبیین و تعریف دو روش اسطوره‌سنجی و اسطوره‌کاوی پرداخته‌ایم. تدقیق در این روش‌‌ها ما را بدان رهنمون شد که روش نقادی اسطوره‌سنجی به طور کلی‌ روشی است که قصد دارد با شناسایی کوچک‌ترین واحدهای معنادار از گفتمان‌های اسطوره‌ای در یک اثر ادبی و هنری، و نیز بررسی روابط میان آنها با یکدیگر، به ساختاری طبیعی از اسطوره‌ای کلان ـ یک سر اسطوره ـ در آن اثر دست یابد که با چند و چون زندگی شخصی مؤلف اثر نیز به طور مستقیم در ارتباط است و از این بابت منتقد را در نقد آن اثر یاری می‌کند. اسطوره‌کاوی که بیشاز نقد در پی تحلیل آثار ادبی و هنری است، در واقع در طول روش اسطوره‌سنجی قرار دارد و عبارت است از کاربرد همان روش در میدانی گسترده‌تر به همراه تمامی متون اجتماعی، فرهنگی، تاریخی موثر در خلق و حتی خوانش آن اثر. همچنین برای آشنایی با چند و چون کاربرد این روش‌ها در ادامه تلاش شد تا رمان قلب سگی میخاییل بولگاکوف به طور همزمان از طریق هر دو روش نقد و تحلیل شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1086 - تحلیل روان‌شناسی اسطوره قهرمان و رویین‌تنی در داستان رستم و اسفندیار بر اساس نظریه‌های آدلر و رادن
یدالله نصراللهی عاطفه جنگلی

علم روان‌شناسی و شاخه‌هایش ابزاری است که می‌توان با کمک آن بسیاری از رفتارهای انسان امروزی یا انسان در بستر تاریخ را بررسی کرد. با استمداد از این علم می‌توان به زوایای پیچیدة ذهن شخصیت‌های داستانی پی برد و دربارة روان‌شناسی فردی آنها به طرح نظریه پرداخت. مقالة حاضر سعی چکیده کامل

علم روان‌شناسی و شاخه‌هایش ابزاری است که می‌توان با کمک آن بسیاری از رفتارهای انسان امروزی یا انسان در بستر تاریخ را بررسی کرد. با استمداد از این علم می‌توان به زوایای پیچیدة ذهن شخصیت‌های داستانی پی برد و دربارة روان‌شناسی فردی آنها به طرح نظریه پرداخت. مقالة حاضر سعی دارد با کمک تحلیل روان‌شناسی، ظاهر و ژرفای روان دو پهلوان نامی شاهنامه (رستم و اسفندیار) را به صورت توصیفی و تحلیلی گزارش ‌کند. هر دو پهلوان، اسطوره قهرمانی هستند که برای ستیز با طبیعت و عوامل مختلف آن به کارکردهای خارق‌العاده مجهز می‌شوند. آدلر بر آن است ساخت و پرداخت این اسطوره قهرمان‌ها را می‌توان جبران نوعی حقارت بشر در مقابل جبر طبیعت و محیط دانست و عبور هر دو پهلوان از موانع دشوار محیطی و طبیعی را نیز به این مسئله مربوط کرد. رادن در تحول اسطورة قهرمان، 4 دوره را از هم متمایز می‌کند. طبق تحقیق او اسطورة رستم و اسفندیار را می‌توان تحول دورة دوقلوها نامید. بحث دیگر مربوط به اسطوره قهرمان اسفندیار و پایان غم‌بار اوست که به عقدة کمبود محبت اسفندیار مربوط می‌شود. با استناد به شاهنامه این مطلب اثبات شده است که بی‌بهرگی از محبت پدر و خویشاوندان اسفندیار او را به ورطة نیستی می‌کشاند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1087 - تحول مفاهیم اخلاقی و دیگردوستی در دانش‌آموزان دوره راهنمایی
پریرخ دادستان معصومه پورمحمدرضا تجریشی

در این پژوهش فرایند تحول مفاهیم اخلاقی و دیگردوستی در دانش آموزان دوره راهنمایی تحصیلی بررسی شد. 1020 دانش آموز(510 دختر و 510 پسر) از پایه های تحصیلی اول تا سوم راهنمایی و در پنج منطقه اقتصادی- اجتماعی شهر تهران به طور تصادفی با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و سطوح تحو چکیده کامل

در این پژوهش فرایند تحول مفاهیم اخلاقی و دیگردوستی در دانش آموزان دوره راهنمایی تحصیلی بررسی شد. 1020 دانش آموز(510 دختر و 510 پسر) از پایه های تحصیلی اول تا سوم راهنمایی و در پنج منطقه اقتصادی- اجتماعی شهر تهران به طور تصادفی با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب و سطوح تحول اخلاقی و دیگردوستی آنان به وسیله پرسشنامه ”ما“(MDT، 1989) تعیین شد. تحلیل داده ها نشان داد (1) دیگردوستی با افزایش سن متحول نمی شود اما رفتارهای دیگردوستانه با تغییر نوع روابط از نزدیکان به بیگانگان تغییر می کند. (2) تفاوت شاخص کلی تحول اخلاقی بین پایه اول با پایه های دوم و سوم معنادار بود اما عدم افزایش معنادار نمرات بین پایه های دوم و سوم، توقف روند تحول این شاخص را نشان داد. (3) نمرات دانش آموزان دختر و پسر در متغیرهای کلی دیگردوستی(RAT، RBT، RCT) و در شاخص کلی تحول اخلاقی(TJ) تفاوت معناداری را به دست نداد. (4) وجود رابطه معنادار بین وضعیت اقتصادی- اجتماعی با تحول اخلاقی و دیگردوستی برجسته شد و پایینترین میانگینها در مناطق غیرمرفه و بالاترین میانگینها در مناطق مرفه به دست آمد. یافته ها ضرورت ایجاد یک جـّو تعاون و تقابل در روابط اجتماعی، لزوم ارائه الگوهای دیگردوستانه و جامعه گرایانه توسط بزرگسالان و اتخاذ راهبردهایی به منظور تضمین شرایط بهینه تحول شناختی را مطرح کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1088 - نقش واسطه‌ای نظم جویی هیجانی در رابطه بین تجربه های آسیب زای دوران کودکی و کنش تأملی مادر
شهناز احمدی محترم نعمت طاوسی

در ایــن پژوهــش نقــش واســطه‌ای نظم‌جویــی هیجانــی در رابطــه بیــن تجربه‌هــای آســیب‌زای دوران کودکــی و کنــش تأملــی مــادر بررســی شــد. بـر مبنـای روش نمونه‌بـرداری در دسـترس، 312 نفـر از مـادران مراجعۀکننـده بـه خانه‌هـای امـن شـهر تهـران در سـال 1400 انتخـ چکیده کامل

در ایــن پژوهــش نقــش واســطه‌ای نظم‌جویــی هیجانــی در رابطــه بیــن تجربه‌هــای آســیب‌زای دوران کودکــی و کنــش تأملــی مــادر بررســی شــد. بـر مبنـای روش نمونه‌بـرداری در دسـترس، 312 نفـر از مـادران مراجعۀکننـده بـه خانه‌هـای امـن شـهر تهـران در سـال 1400 انتخـاب شـدند و بـه پرسشـنامۀ کنـش تأملـی والدیـن (لویتـن و دیگـران، 2017)، پرسشـنامۀ تجربه‌هـای آسـیب‌زای دوران کودکـی (برنشـتاین و دیگـران، 2003) و مقیـاس دشـواری نظم‌جویـی هیجـان (گرتـز و رومـر، 2004) پاسـخ دادنـد. نتایـج آزمـون تحلیـل مسـیر نشـان داد تجربه‌هـای آسـیب‌زای دوران کودکـی 63 درصـد از واریانـس دشـواری نظم‌جویـی هیجـان را تبییـن می‌کننـد و تجربه‌هـای آسـیب‌زای دوران کودکـی و دشـواری نظم‌جویـی هیجـان در مجمـوع توانایــی تبییــن 65، 25 و 32 درصــد از واریانــس حالــت پیش‌ذهنی‌ســازی، حالــت اطمینــان در مــورد حالت‌هــای ذهنــی و علاقه‌منــدی و کنجــکاوی در حالت‌هـای ذهنـی کنـش تأملـی مـادر را دارنـد. ایـن یافته‌هـا بـا آشـکار کـردن نقـش واسـطه‌ای نظم‌جویـی هیجانـی در رابطـه بیـن تجربه‌هـای آسـیب‌زای دوران کودکـی و کنـش تأملـی مـادر، ضـرورت توجـه بـه دوران کودکـی را برجسـته می‌سـازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1089 - بررسی تحولی اختلال تضادورزی در گروه های مختلف منزلت اجتماعی
شعله امیری

در این پژوهش به بررسی تحولی اختلال تضادورزی در گروههای مختلف منزلت اجتماعی پرداخته شده است. به این منظور از مناطق مختلف آموزش و پرورش شهر اصفهان تعداد 16 مدرسه و 24 کلاس در سه مقطع سوم ابتدایی، پنجم ابتدایی و دوم راهنمایی براساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخا چکیده کامل

در این پژوهش به بررسی تحولی اختلال تضادورزی در گروههای مختلف منزلت اجتماعی پرداخته شده است. به این منظور از مناطق مختلف آموزش و پرورش شهر اصفهان تعداد 16 مدرسه و 24 کلاس در سه مقطع سوم ابتدایی، پنجم ابتدایی و دوم راهنمایی براساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. تعداد کل دانش آموزان 826 نفر بود که پس از اجرای روش جامعه سنجی و تهیه جامعه نگار، 288 نفر در چهار گروه (طردشده، پذیرفته شده، متوسط و به خود رها شده) قرار گرفتند. میزان تضادورزی با استفاده از بخش A مقیاس بازنگری شده سلامت کودک اُنتاریو (فرم مطابقت داده شده با DSM-IV)، براساس ارزیابی والدین (مادران)، تعیین شد. تحلیل داده ها معناداری تفاوت بین گروههای طردشده و سایر گروهها را نشان داد و تضادورزی بیشتر کودکان طردشده را برجسته کرد. نتیجه اینکه کودکان واجد منزلت اجتماعی منفی در بین همگنان، بالاخص زمانی که طردشدگی آنان با اختلالهای رفتاری توأم شده باشد، می توانند به عنوان کودکان در معرض خطر در نظر گرفته شوند و این نکته ضرورت توجه به مسأله پیشگیری را در این گروه از کودکان مطرح می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1090 - اثربخشی آموزش مبتنی بر درمان پذیرش و تعهد بر افسردگی، اضطراب و تنیدگی مادران دارای فرزند با نشانه های تضادورزی گستاخانه
فاطمه تجلّی حجّت ‌الله  جاویدی امیرهوشنگ مهریار سید احمد میرجعفری

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش گروهی با روش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش افسردگی، اضطراب و تنیدگی مادران دارای فرزند با نشانه‌های تضادورزی گستاخانه بود.روش این پژوهش شبه‌تجربی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری بود. 4 مدرسه ابتدایی پسرانه دولتی با روش خوشه‌ای مرح چکیده کامل

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش گروهی با روش درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش افسردگی، اضطراب و تنیدگی مادران دارای فرزند با نشانه‌های تضادورزی گستاخانه بود.روش این پژوهش شبه‌تجربی با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری بود. 4 مدرسه ابتدایی پسرانه دولتی با روش خوشه‌ای مرحله‌ای انتخاب شدند، سپس با روش غربالگری بر اساس سیاهه نشانه‌های مرضی کودک‌ـ فرم‌های معلم و والدین (اسپرافکین، گادو، سالیسبری، اشنایدر و لانی، 2002)، 40 مادر دارای فرزند با نشانه‌های تضادورزی گستاخانه، نمونه پژوهش را تشکیل دادند و به‌صورت تصادفی در دو گروه 20 نفری جایگزین شدند. گروه‌ها به تصادف به دو گروه مداخله و گواه نامگذاری شدند. گروه مداخله،آموزشمدل‌شش وجهی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد را دریافت کرد. شرکت‌کنندگان در سه مرحله سیاهه نشانه‌های مرضی کودک (اسپرافکین و دیگران، 2002) و مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی (لاویباند و لاویباند، 1995) را تکمیل کردند. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان داد که در گروه مداخله، نشانه‌های افسردگی، اضطراب، و تنیدگی به‌طور معناداری کاهش یافته است. نتایج تحلیل کواریانس برای نشانه‌های تضادورزی گستاخانه فرزندان نیز نشان‌دهنده کاهش این نشانه‌ها در فرزندان بود. نتایج پژوهش حاکی از آن بود که آموزش مدل شش‌وجهی درمانگری مبتنی بر پذیرش و تعهد، افسردگی، اضطراب و تنیدگی مادران و نشانه‌های تضادورزی گستاخانه فرزندان را کاهش می‌دهد. بنابراین، درمانگری مبتنی بر پذیرش و تعهد بر متغیرهای مرتبط با سلامت مادران و فرزندان آن‌ها تأثیرگذار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1091 - شکل‌گیری عملیات طبقه‌بندی در دانش‌آموزان دورة راهنمایی
پریرخ دادستان جمیله کلانتری خاندانی

در این پژوهش شکل‌گیری عملیات طبقه‌بندی در دانش‌آموزان دورة راهنمایی شهر تهران، بررسی شد. 1020 دانش‌آموز (510 دختر، 510 پسر) پایه‌های تحصیلی اوّل تا سوم راهنمایی، از پنج منطقه اقتصادی ـ اجتماعی شهر تهران با روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند و آزمون عملیات طب چکیده کامل

در این پژوهش شکل‌گیری عملیات طبقه‌بندی در دانش‌آموزان دورة راهنمایی شهر تهران، بررسی شد. 1020 دانش‌آموز (510 دختر، 510 پسر) پایه‌های تحصیلی اوّل تا سوم راهنمایی، از پنج منطقه اقتصادی ـ اجتماعی شهر تهران با روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند و آزمون عملیات طبقه‌بندی (کمی‌سازی درون گنجی و گروهه‌های ضربی) در مورد آنها به اجرا در آمد. تحلیل داده‌ها نشان داد : 1) فقط درصد محدودی از آزمودنیهای پژوهش به حد نصاب موفقیت (75%) رسیدند و تراکم درصدها در شرایط مرحلة بین بینی بود. 2) بین دو جنس تفاوت معناداری مشاهده نشد. 3) میانگین نمره‌های دانش‌آموزان در مناطق غیرمرفه (9، 13، 16) پایین‌تر از میانگین نمره‌های مناطق 3 و 6 بود. 4) مقایسة نتایج کودکان ایرانی با همتاهای خارجی یک تأخیر سه ساله را نشان داد که با توجه به عدم وجود تفاوتهای زیربنایی، می‌توان آن را به موانعی نسبت داد که در راه تجربه‌های ارتجالی و تفویضهای اجتماعی که بخش عمدة آن حاصل نارساییهای آموزش رسمی است، وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1092 - ناکارآمدی دلایل منطقی در تغییر تصمیم های اخلاقی
ابراهیم احمدی

هدف این پژوهش بررسی اثر دلیل&lrm;های منطقی بر تصمیم&lrm;گیری&lrm;های اخلاقی بود.فراخوان شرکت در پژوهش به نشانی ایمیل75هزار نفر از ساکنان شهر تهران و حومه فرستاده شد که765نفر داوطلب شرکت در این پژوهش شدند.ابزار پژوهش یک دوراهی اخلاقی(استنلی، روقرتی، یانگ، هن و دبریگارد،2 چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی اثر دلیل&lrm;های منطقی بر تصمیم&lrm;گیری&lrm;های اخلاقی بود.فراخوان شرکت در پژوهش به نشانی ایمیل75هزار نفر از ساکنان شهر تهران و حومه فرستاده شد که765نفر داوطلب شرکت در این پژوهش شدند.ابزار پژوهش یک دوراهی اخلاقی(استنلی، روقرتی، یانگ، هن و دبریگارد،2018)بود.در یک طرح تجربی از آزمودنی&lrm;ها خواسته شد تا پاسخ دهند اگر در این دوراهی اخلاقی قرار بگیرند، کدام‌یک از دو راه را بر می&lrm;گزیدند(تصمیم نخستین).سپس آزمودنی&lrm;ها به‌طور تصادفی به سه گروه گمارده شدند:به یک گروه دلیل&lrm;های موافق تصمیم نخستین، به یک گروه دلیل&lrm;های مخالف تصمیم نخستین، و به یک گروه همه دلیل&lrm;ها(موافق و مخالف)داده شد و از هر سه گروه خواسته شد که این دلیل&lrm;ها را ارزیابی کنند.سپس از آزمودنی&lrm;ها خواسته شد دوباره یکی از دو راه را برگزینند(تصمیم پایانی).آزمون دقیق فیشر، تحلیل رگرسیون لُجیستیک و تحلیل واریانس نشان داد که تعداد بسیار کمی از آزمودنی&lrm;ها پس از بررسی دلیل&lrm;ها، تصمیم نخستین خود را تغییر دادند.تصمیم نخستین، بخش بزرگی از واریانس تصمیم پایانی را تبیین کرد و آزمودنی&lrm;ها دلیل&lrm;های موافق تصمیم نخستین خود را بهتر از دلیل&lrm;های مخالفِ آن ارزیابی کردند.این یافته&lrm;ها نشان می&lrm;دهد که دلیل&lrm;های منطقی به تغییر تصمیم&lrm;های اخلاقی افراد کمکی نمی&lrm;کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1093 - دلبستگی ادراک‌شدة دوران کودکی، فرایند سازشی تصور از خدا و خودپنداشت در مدل سلامت روانی: مدل‌یابی معادلات ساختاری
آسیه نجات فاطمه شهابی زاده باقر غباری بناب

هدف پژوهش حاضرتعیین نقش دلبستگی ادراک‌شده دوران کودکی در فرایند سازشی تصور از خدا و خودپنداشت در تدوین یک مدل برای تبیین سلامت روانی بود. 432 دانشجو با روش چندمرحله‌ای ازدانشگاه‌های بیرجند انتخاب شدند و مقیاس‌های تصور از خدا (مظاهری و دیگران، 1384)، خودپنداشت (بک، 1978) چکیده کامل

هدف پژوهش حاضرتعیین نقش دلبستگی ادراک‌شده دوران کودکی در فرایند سازشی تصور از خدا و خودپنداشت در تدوین یک مدل برای تبیین سلامت روانی بود. 432 دانشجو با روش چندمرحله‌ای ازدانشگاه‌های بیرجند انتخاب شدند و مقیاس‌های تصور از خدا (مظاهری و دیگران، 1384)، خودپنداشت (بک، 1978) دلبستگی به والد (هازان و شیور، 1986) و سلامت روانی (گلدبرگ و هیلر، 1979) را تکمیل کردند. برای تحلیل نتایج از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. با توجه به مدل برازش یافته، فرضیه سازشی مبنی بر همخوانی ارتباط دلبستگی ادراک‌شده دوران کودکی با تصور از خدا حمایت شد. خودپنداشت نیز به عنوان پیامد ناشی از فرایند سازشی تصور از خدای کنترل‌کننده و مهربان با دلبستگی به والد، نقش معناداری در ارتقای سلامت روانی نشان داد. اما در این راستا دلبستگی به مادر برخلاف پدر، علاوه بر نقش پیش‌بینی‌کننده به طور غیرمستقیم از طریق فرایند سازشی تصور از خدا، به طور مستقیم نیز نقش معناداری در ارتقای سلامت روانی به ویژه کاهش افسردگی نشان داد که حاکی از اهمیت دلبستگی ایمن به مادر است. نه&lrm;تنها بررسی نقش دلبستگی ادراک&lrm;شده به هر یک از والدین در فرایند سازشی تصور از خدا مهم است، بلکه در ارتباط با دلبستگی به پدر، فرایند سازشی شکل&lrm;گیری تصور از خدا و خود نقش مهمی در پیش&lrm;بینی سلامت روانی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1094 - رابطه سبک‌های یادگیری با پیشرفت تحصیلی: نقش جنس و رشته تحصیلی
روح‌اله پناهی سلطانعلی کاظمی آذرمیدخت رضایی

به&lrm;منظور بررسی رابطة سبک&lrm;های یادگیری با پیشرفت تحصیلی، جنس و رشتة تحصیلی در دانش&lrm;آموزان دبیرستانی شهر اقلید، 500 دانش&lrm;آموز (263 زن، 237 مرد) با روش نمونه&lrm;برداری خوشه&lrm;ای انتخاب شدند. شرکت&lrm;کنندگان به سیاهة سبک&lrm;های یادگیری کلب (کلب، 1971) پا چکیده کامل

به&lrm;منظور بررسی رابطة سبک&lrm;های یادگیری با پیشرفت تحصیلی، جنس و رشتة تحصیلی در دانش&lrm;آموزان دبیرستانی شهر اقلید، 500 دانش&lrm;آموز (263 زن، 237 مرد) با روش نمونه&lrm;برداری خوشه&lrm;ای انتخاب شدند. شرکت&lrm;کنندگان به سیاهة سبک&lrm;های یادگیری کلب (کلب، 1971) پاسخ دادند. برای تحلیل داده&lrm;ها از آزمون مجذور کای بهره گرفته شد. یافته&lrm;ها نشان دادند: 1)¬¬ شرکت&lrm;کنندگان واجد سبک یادگیری واگرا و جذب&lrm;کننده، عملکرد تحصیلی بهتری نسبت به شرکت&lrm;کنندگان دارای سبک&lrm;های همگرا و انطباقی دارند، 2)¬¬ پسران بیشتر از سبک یادگیری واگرا سود می&lrm;جویند، در حالی که سبک یادگیری غالب دختران، جذب&lrm;کننده است، و 3)¬¬ بین سبک&lrm;های یادگیری و رشتة تحصیلی رابطة معناداری وجود ندارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1095 - دلبستگی ادراک شده دوران کودکی، کنش‌وری خانواده و مقابله مذهبی
فاطمه شهابی‌زاده محمد‌علی مظاهری

هدف پژوهش حاضر شناخت الگوهای کنش&lrm;وری خانواده به عنوان میانجی&lrm;گر ادراک دلبستگی دوران کودکی به هر والد (ایمن و ناایمن) و مقابلة مذهبی بود. 870 دانشجو با روش خوشه&lrm;ای چندمرحله&lrm;ای از دانشگاه&lrm;های تهران، مقیاس ارزشیابی انسجام و انعطاف&lrm;پذیری خانواده (الس چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر شناخت الگوهای کنش&lrm;وری خانواده به عنوان میانجی&lrm;گر ادراک دلبستگی دوران کودکی به هر والد (ایمن و ناایمن) و مقابلة مذهبی بود. 870 دانشجو با روش خوشه&lrm;ای چندمرحله&lrm;ای از دانشگاه&lrm;های تهران، مقیاس ارزشیابی انسجام و انعطاف&lrm;پذیری خانواده (السون، جورال و تیزدل، 2004)، مقیاس مقابلة مذهبی (پارگامنت، کوئینگ و پرز، 2000) و مقیاس دلبستگی دوران کودکی نسبت به هر والد (هازن و شیور، 1986) را تکمیل کردند. برای تحلیل نتایج از روش مدل&lrm;یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج نشان دادند که 1) خانواده رهاشدة آشفته به‌&lrm;طور کامل رابطة بین دلبستگی ناایمن به هر والد و مقابلة مذهبی مثبت را میانجی&lrm;گری می&lrm;کند، 2) خانوادة منسجم منعطف، میانجی&lrm;گر رابطة بین دلبستگی ایمن به هر والد و مقابلة مذهبی منفی است،3) سبک دلبستگی ناایمن به پدر اثر مستقیم و غیرمستقیمی (از طریق انسجام و انعطاف&lrm;پذیری خانواده) بر مقابلة مذهبی منفی دارد، و 4) ایمنی به پدر اثر مستقیمی بر مقابلة مذهبی مثبت دارد، اما دلبستگی به مادر نقش مستقیمی در پیش&lrm;بینی مقابلة مذهبی ندارد. بدین ترتیب، نه تنها نقش تاریخچة دلبستگی در درک راهبردهای مذهبی حایز اهمیت است، بلکه کنش&lrm;وری خانواده در این رابطه نقش مهمی ایفا می&lrm;کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1096 - شیوع اختلال یادگیری ریاضی در دوره ابتدایی
احمد علیپور فرهاد شقاقی علی احمدی ازغندی اعظم نوفرستی علی حسینایی

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان شیوع اختلال یادگیری ریاضی در دانش¬آموزان دوره ابتدایی استان قم در سال تحصیلی 1386–1385 انجام شد. بدین منظور 3282 دانش¬آموز پایه‌های سوم، چهارم و پنجم ابتدایی مناطق هفت¬گانه آموزشی استان به روش نمونه‌برداری سهمیه ای انتخاب چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان شیوع اختلال یادگیری ریاضی در دانش¬آموزان دوره ابتدایی استان قم در سال تحصیلی 1386–1385 انجام شد. بدین منظور 3282 دانش¬آموز پایه‌های سوم، چهارم و پنجم ابتدایی مناطق هفت¬گانه آموزشی استان به روش نمونه‌برداری سهمیه ای انتخاب شدند و به آزمون های تشخیصی اختلال ریاضی (ملک¬پور، 1373؛ فرامرزی، 1375) پاسخ دادند. وضعیت بینایی و شنوایی دانش¬آموزان بر¬مبنای پرونده سلامت آنها بررسی و ماتریس های پیشرونده ریون (ریون، 1956 نقل از ازخوش، 1379) در مورد دانش¬آموزانی که نمره پایین‌تر از نقطه برش گرفته بودند، اجرا شد و بر این اساس دانش‌آموزان با نمره هوش پایین تر از هنجار یا دارای مشکل بینایی یا شنوایی از نمونه حذف شدند. یافته های پژوهش نشان دادند که شیوع اختلال یادگیری ریاضی در نمونه پژوهش با میزان شیوع گزارش¬شده در DSM-IV-TR تفاوت معنادار داشت و میزان شیوع آن در استان قم بالاتر از ملاک مورد نظر بود. میزان شیوع اختلال برحسب جنس تفاوت معنادار نداشت اما شیوع آن در مناطق مختلف آموزشی متفاوت بود: منطقه 4 با نواحی 1، 2، 3 و 6 تفاوت معنادار نشان داد و منطقه 1 با 6 متفاوت بود. استلزام‌های حاصل از نتایج پژوهش در رابطه با پیشگیری، ارزیابی و تشخیص اختلال و مداخله‌گری مورد بحث قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1097 - تحلیل محتوای کتابهای فارسی سال اول دبستان در ایران
محمد نوریان

کتاب درسی مهمترین و پر کاربردترین رسانه آموزشی در کشور ایران است. این رسانه با اهمیت در بردارنده بخشهای نوشتاری، تصویرها و تمرینهایی است که در راستای تحقق هدفهای کتاب انتخاب و سازماندهی می‌شوند. از سوی دیگر آموزش خواندن و نوشتن به عنوان کلید ورود به نظام آموزش رسمی کشور چکیده کامل

کتاب درسی مهمترین و پر کاربردترین رسانه آموزشی در کشور ایران است. این رسانه با اهمیت در بردارنده بخشهای نوشتاری، تصویرها و تمرینهایی است که در راستای تحقق هدفهای کتاب انتخاب و سازماندهی می‌شوند. از سوی دیگر آموزش خواندن و نوشتن به عنوان کلید ورود به نظام آموزش رسمی کشور، اهمیت کتابهای درسی بخوانیم و بنویسیم را برای پایه اول ابتدایی دو چندان کرده است. پژوهش توصیفی حاضر درصدد بررسی چگونگی ارتباط متون نوشتاری، تصویرها و تمرینها با هدفهای کتابهای درسی بخوانیم و بنویسیم پایه اول بود و با روشهای متداول در آمار توصیفی با استفاده از روش تحلیل محتوا، متون نوشتاری درسها، تصویرها و تمرینهای کتابهای مذکور براساس هدفهای جزیی، مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده مبین آن بودند که 7/25% از هدفهای جزیی بدون متن نوشتاری و 1/43% از هدفهای جزیی بدون تصویر، 7/14% از هدفهای جزیی بدون تمرین‌اند. بنابراین نیمی از هدفهای جزیی برنامه با الگوی نظری تحقق هدفهای یادگیری خواندن و نوشتن مطابقت ندارد که می‌تواند امر آموزش را با مشکل مواجه سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1098 - کنش‌های اجرایی در کودکان پایۀ اول ابتدایی با و بدون تجربۀ پیش‌دبستان
فاطمه نجاتی زهرا هاشمی مهناز اخوان تفتی

این پژوهش با هدف مقایسه کنشهای اجرایی در ابعاد انعطافپذیری شناختی و حافظهکاری در دانش آموزان پایه اول ابتدایی با و بدون تجربه پیشدبستانی اجرا95- شد. پژوهش از نوع علّی مقایسهای بود. جامعۀ آماری را تمام دانشآموزان عادی پایه اول دبستان در مدارس دولتی شهر تهران که در سال تح چکیده کامل

این پژوهش با هدف مقایسه کنشهای اجرایی در ابعاد انعطافپذیری شناختی و حافظهکاری در دانش آموزان پایه اول ابتدایی با و بدون تجربه پیشدبستانی اجرا95- شد. پژوهش از نوع علّی مقایسهای بود. جامعۀ آماری را تمام دانشآموزان عادی پایه اول دبستان در مدارس دولتی شهر تهران که در سال تحصیلی 96مشغول به تحصیل بودند تشکیل دادند که از میان آنها 90 دانشآموز با تجربه و 90 دانشآموز بدون تجربۀ پیشدبستانی به روش نمونهبرداری خوشهایچندمرحلهای انتخاب و آزمون شدند. انعطافپذیری شناختی بهوسیلۀ آزمون دستهبندی کارتهای ویسکانسین (گرانت و برگ، 1948 ) و حافظۀ کاری بهوسیلۀخردهآزمون مقیاس فراخنای ارقام وکسلر سنجیده شد. نتایج آزمون تحلیل واریانس دوراهه نشان داد بین کنشهای اجرایی در ابعاد انعطافپذیری شناختی و حافظۀکاری در کودکان پایه اول دبستان با و بدون تجربۀ پیشدبستانی تفاوت معنادار وجود دارد. همچنین در رابطه با نقش جنس تفاوت معناداری در کنشهای اجراییبین دو گروه دختران و پسران پایۀ اول دبستان با و بدون تجربۀ پیشدبستانی مشاهده نشد. میانگین نمرهها نشان داد دانشآموزان با تجربۀ پیشدبستانی درمؤلفههای انعطافپذیری شناختی و حافظۀ کاری بهتر از دانشآموزان بدون تجربۀ پیشدبستانی عمل میکنند. بنابراین با توجه به نتایج بهدستآمده آموزشهایپیشدبستانی بر تقویت کنشهای اجرایی کودکان موثر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1099 - مطالعه‌ی اثر نمایه‌ی AO بر پرفشار سیبری و اثرهای احتمالی آن بر بارش منطقه‌ی ساحلی جنوب دریای خزر
تهمینه عزیزیان احمد عسگری

در این پژوهش به بررسی ارتباط بین نمایه‌ی AO (نوسان شمالگان) و پرفشار سیبری و تأثیر ایندو بر میزان بارش در هفت ایستگاه همدیدی که توان پوششی نوار ساحلی جنوب دریای خزر را دارند، در یک دوره‌ی سی ساله ( 1976تا2005 ) از طریق همبستگی و تحلیل وایازشی پرداخته شده است و با استفاد چکیده کامل

در این پژوهش به بررسی ارتباط بین نمایه‌ی AO (نوسان شمالگان) و پرفشار سیبری و تأثیر ایندو بر میزان بارش در هفت ایستگاه همدیدی که توان پوششی نوار ساحلی جنوب دریای خزر را دارند، در یک دوره‌ی سی ساله ( 1976تا2005 ) از طریق همبستگی و تحلیل وایازشی پرداخته شده است و با استفاده از نقشه‌های فشار میانگین تراز دریا به تحلیل همدیدی حالتهای خاص فرین بارش پرداخته شد. نتایج حاصل بیانگر ارتباط معنادار در سطح 95 درصد بین فرین‌های بارش با AO و بین بارش و فرین‌های AO در برخی از ایستگاه‌های منطقه است که این بررسی‌ها به صورت ماهانه، فصلی و سالانه صورت گرفته است. در این پژوهش با انجام تحلیل چندمتغیره‌ی وایازشی، بارش به عنوان متغیر وابسته و ویژگی‌های پرفشار سیبری به عنوان متغیر مستقل مورد مطالعه قرار گرفته است که نتایج حاصل از این تحلیل نشان می‌دهد که بین بارش و ویژگی‌های پرفشار سیبری در ماههای ژانویه و فوریه برای ایستگاههای شرق منطقه ارتباط قوی وجود دارد. در ماه اکتبر این ارتباط برای ایستگاههای غرب منطقه مشهود است. در بیشتر موارد همبستگی فشار هسته مرکزی پرفشار سیبری با بارش منفی و عرض جغرافیایی با بارش مثبت است. تحلیل وایازشی چند متغیره بینAO و ویژگی‌های پرفشار سیبری نشان دهنده ارتباط معکوس بین فشار در هسته پرفشار باAO و ارتباط مستقیم بین طول جغرافیایی و AO در اکثر ماههای پاییز و زمستان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1100 - بررسی رشد جلبک Sargassum boveanum (Fucales و Phaeophyta) تحت تاثیر تغییرات دما، دوره نوری و شدت نور در شرایط آزمایشگاهی
فرناز رفیعی اکبر اسماعیلی حدیثه کرمانشاهی

تحت شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. بدین منظور در خرداد 1390، از سواحل بندر لنگه نمونه‌برداری انجام گردید. نمونه‌ها در آکواریوم‌هایی به ابعاد 40×30×60 سانتی متر (20 لیتر) با روش معلق هر تیمار در 3 تکرار پرورش داده شد. شرایط آکواریوم‌های شاهد شامل نور برابر 4700 ل چکیده کامل

تحت شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. بدین منظور در خرداد 1390، از سواحل بندر لنگه نمونه‌برداری انجام گردید. نمونه‌ها در آکواریوم‌هایی به ابعاد 40×30×60 سانتی متر (20 لیتر) با روش معلق هر تیمار در 3 تکرار پرورش داده شد. شرایط آکواریوم‌های شاهد شامل نور برابر 4700 لوکس دمای 25 درجه سانتی گراد، شوری 35 قسمت در هزار و دوره نوری:12:12(تاریکی: روشنایی) بود. تیمارهای مورد بررسی در دمای 25،20،15 درجه سانتی گراد، دوره نوری: 12:12،14:10 و 16:8 ساعت (تاریکی: روشنایی) و شدت نور6700،5700،4700 لوکس بودند. طول و وزن ریسه‌ها در روزهای 35،28،21،14،7و42 اندازه گیری و رشد نسبی محاسبه شد. نتایج نشان داد که عوامل دما، دوره نوری و شدت نور اثر معنی داری (05/0P<) بر روی رشد جلبک S. boveanum داشت. بیشترین رشد در شرایط پرورش دمای 25 درجه سانتی گراد (68/2درصد)، دوره نوری 12:12(09/1درصد) و شدت نور 4700 لوکس با 32/4 درصد بدست آمد. این شرایط برای پرورش آزمایشگاهی و فصل بهار با دوره نوری و شدت نور و دمای مناسب برای پرورش دریایی پیشنهاد می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1101 - بررسی اثر دما، دوره نوری و شدت نور بر رشد جلبک Gracilaria salicornia (Gracilariales, Rhodophyta) در محیط آزمایشگاهی
فرناز رفیعی پریسا نجات خواه معنوی حوریه کرمانشاهی محمد پرورش

جلبک قرمز Gracilaria salicornia از سواحل جزیره قشم در خلیج فارس در شهریور 1389 نمونه برداری شد. به منظور دستیابی به بهترین شرایط رشد جلبک گراسیلاریا، اثر تغییرات دما، دوره نوری و شدت نور در یک دوره 6 هفته ای، در شرایط آزمایشگاهی و در آکواریوم های 40×30×60 سا چکیده کامل

جلبک قرمز Gracilaria salicornia از سواحل جزیره قشم در خلیج فارس در شهریور 1389 نمونه برداری شد. به منظور دستیابی به بهترین شرایط رشد جلبک گراسیلاریا، اثر تغییرات دما، دوره نوری و شدت نور در یک دوره 6 هفته ای، در شرایط آزمایشگاهی و در آکواریوم های 40×30×60 سانتی متر (20 لیتر) با روش معلق در 3 تکرار نگهداری شدند.تیمارها در دماهای 20، 25 و 30 درجه سانتی گراد، دوره نوری 12:12(تاریکی: روشنایی)،14:12 (تاریکی: روشنایی)، 16:8 (تاریکی: روشنایی) و شدت نور4700، 3300 و1200 لوکس مورد بررسی قرار گرقتند.جلبک ها در روزهای7، 14، 28، 35 و 42 برداشته شده و طول، عرض و وزن آنها اندازه گیری و رشد نسبی محاسبه شد.نتایج نشان داد که دما، دوره نوری و شدت نور اثر معنی داری (05/0P<) بر روی رشد جلبکG. salicornia داشت و بیشترین رشد نسبی در تیمار دوره نوری 12:12 (تاریکی: روشنایی) با 46/2 درصد مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1102 - اثر تنش خشکی و محلول پاشی ریز مغذی‌ها روی رشد، عملکرد و اجزای عملکرد در گیاه سیاه دانه (Nigella sativa L.)
علی اکبر عاملی

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و محلول پاشی ریز مغذی‌ها بر رشد، عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه سیاه دانه آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی واقع در شهرستان بجنورد انجام شد.آزمایش بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی و محلول پاشی ریز مغذی‌ها بر رشد، عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه سیاه دانه آزمایشی در سال 1388 در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی واقع در شهرستان بجنورد انجام شد.آزمایش بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد.عامل اصلی دور آبیاری شامل سه سطح 1 I = هفت، 2I = چهارده و3 I = بیست و یک روز و عامل فرعی محلول پاشی عناصر ریز مغذی ها شامل1 M= شاهد (عدم محلول پاشی)،2 M= محلول پاشی با روی با غلظت سه در هزار، 3M = محلول پاشی با بر با غلظت دو در هزار،4 M= محلول پاشی با آهن با غلظت چهار در هزار و5 M= محلول پاشی با مخلوط عناصر فوق بود. نتایج آزمایش نشان داد که تاثیر دور آبیاری بر ارتفاع گیاه، تعداد شاخه های فرعی، تعداد کپسول در بوته، عملکرد بیولوژیک تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه و شاخص برداشت معنی دار بود و با افزایش طول دوره آبیاری صفات مورد بررسی کاهش یافت. اثر محلول پاشی عناصر ریز مغذی صفات مورد بررسی شامل تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در کپسول، وزن هزار دانه و شاخص برداشت، معنی دار بود. اثر متقابل دور آبیاری و محلول پاشی عناصر غذایی بر عملکرد دانه معنی دار بود.بیشترین عملکرد دانه از تیمار دور آبیاری هفت روز با محلول پاشی مخلوط عناصر ریزمغذی بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1103 - بررسی توالی‌هاي نوکلئوتیدی و اسید‌آمینه‌ای آنزیم اِنهانسین در باکولوویروس‌ها
مریم راشکی مجتبی مرتضوی

10.30495/jmw.2023.1981569.2055

سابقه و هدف: يكي از گروه‌های ژنی مهم كه در برخی از باکولوویروس‌های بیمارگر حشرات حفاظت‌شده‌اند، ژن‌های ̗انهانسین هستند. در تحقیق حاضر، توالی‌های نوکلئوتیدی و پروتئینی انهانسین و روابط فیلوژنتیک میان آن‌ها همراه با تجزیه‌و‌تحلیل کدونی توالی‌های نوکلئوتیدی و نواحی حفاظت‌ش چکیده کامل

سابقه و هدف: يكي از گروه‌های ژنی مهم كه در برخی از باکولوویروس‌های بیمارگر حشرات حفاظت‌شده‌اند، ژن‌های ̗انهانسین هستند. در تحقیق حاضر، توالی‌های نوکلئوتیدی و پروتئینی انهانسین و روابط فیلوژنتیک میان آن‌ها همراه با تجزیه‌و‌تحلیل کدونی توالی‌های نوکلئوتیدی و نواحی حفاظت‌شده با استفاده از پایگاه‌های محاسباتی بررسی‌شد. مواد و روش‌ها: شصت و هفت توالي‌ نوکلئوتیدی و اسید‌آمینه‌ای مربوط به ژن ̗انهانسین از بانک‌ژن استخراج و برای رسم درخت فیلوژنتیکی بر مبنای روش حداکثر احتمال استفاده‌شد. توالی‌های نوکلئوتیدی مربوط به نُه ژن منتخب برای بررسی فراوانی کدون‌ها انتخاب و از پایگاه سکوئنس مانیپیولیشن سوئیت استخراج ‌شدند. برای مشاهده نواحی حفاظت‌شده در توالی‌های اسید‌آمینه‌ای‌ از سایت موتیف‌سرچ استفاده شد. یافته‌ها: درخت رسم‌شده بر اساس توالی‌های نوکلئوتیدی و اسید‌آمینه‌ای‌، به ترتيب دو و سه گروه اصلی را به نمایش‌گذاشت. توالي‌هاي آگروتیس سگتومگرانولوویروس، اپروفترا بروماتا نوکلئو‌پلی‌هدر‌ویروس و كوريستونورا فوميفرانا مالتيپل نوکلئو‌پلی‌هدرو‌ویروس هر كدام در گروه مجزاي خود قرار‌داشتند. در تمام نه توالی نوکلئوتیدی منتخب، کدون‌های فراوان‌تر شامل ATG و TGG بودند که به ترتیب مربوط به اسید‌‌آمینه‌های متیونین و تریپتوفان هستند. در توالی‌های اسید آمینه‌ای‌، توالی حفاظت‌شدة HEXXH مشخص‌شد. توالی‌های حفاظت نشدة متناظر HAISF، HCMAE، QTLGD، HQXXH و HVXXH در برخی مشاهده‌شدند. نتیجه‌گیری: از آنجا که تولید و ترشح هر چه بیشتر آنزیم انهنسين‌ می‌تواند برای افزایش فعالیت حشره‌کشی باکولوویروس‌ها استفاده شود و بصورت تجاری برای کنترل آفات بکار‌رود، مطالعات بیوانفورماتیک برای پیش‌بینی ویژگی‌های نوکلئوتیدی و اسید‌آمینه‌ای پروتئین‌های مذکور در این زمینه بویژه با تولید باکولوویروس‌های نو‌ترکیب می‌تواند بسیار راه‌گشا‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1104 - ردیابی ویروس پسوروز مرکبات با استفاده از dsRNA و هیبریداسیون
فایزه فلکی فرشاد رخشنده رو وحید علوی

10.30495/jmw.2023.1964714.2030

سابقه و هدف: ویروس پسوروز مرکبات عامل ایجاد یکی از مهم‌ترین بیماری‌ های ویروسی مرکبات در جهان است که در باغات مرکبات واقع در شرق مازندران شناسایی شده است. به‌دلیل حضور هم‌ زمان نژادهای مختلف ویروس در نمونه های آلوده، روش‌ های شناسایی مولکولی مانند PCR اغلب از توان ردیاب چکیده کامل

سابقه و هدف: ویروس پسوروز مرکبات عامل ایجاد یکی از مهم‌ترین بیماری‌ های ویروسی مرکبات در جهان است که در باغات مرکبات واقع در شرق مازندران شناسایی شده است. به‌دلیل حضور هم‌ زمان نژادهای مختلف ویروس در نمونه های آلوده، روش‌ های شناسایی مولکولی مانند PCR اغلب از توان ردیابی این ویروس با دقت بالا برخوردار نیستند. در این تحقیق، روشی دقیق برای شناسایی ویروس پسوروز مرکبات معرفی شده است. مواد و روش ها: ردیابی و تشخیص نمونه های آلوده با استفاده از آزمون الایزا به روش ساندویچ غیر مستقیم سه طرفه پـادتن (TAS-ELISA) و آنتی بادی تک همسانه ای از نمونه های پرتقال تامسون و نارنگی انشو با علایم مشکوک به آلودگی به CPsV، در شهرستان های ساری، نکا و قائم شهر از استان مازندارن انجام پذیرفت. آلودگی در نمونه ها با استفاده از RT-PCR تایید و استخراج ds RNA (Double-strand RNA) ویروسCPsV با استفاده از ستون CF-11 انجام شد. برای هیبریداسیون مولکولی از پروب cDNA نشاندار شده با DIG استفاده شد. یافته ها: بررسی الگوی الکتروفورز حاصل از استخراج dsRNA از نمونه هایی که با الایزا و RT-PCR به CPsV آلوده تشخیص داده شده بودند بیانگر حضور ژنوم CPsV با وزن های مولکولی 2500 و 920 جفت باز در نمونه های آلوده بود. همچنین با استفاده از هیبریداسیون مولکولی و پروب طراحی شده، حضور CPsV در نمونه های آلوده مورد تایید قرار گرفت. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده از آزمون هیبرید سازی مولکولی ارتباط مستقیم بین dsRNA استخراج شده از نمونه های آلوده و حضور ویروس پسوروز مرکبات را در نمونه های علایم دار مرکبات شهرستان ساری اثبات نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1105 - تولید سلولز توسط جدایه های باکتریایی بومی ایران
راحله طاهری هاتف آجودانی فر پرستو پورعلی

سابقه و هدف: سلولز میکروبى که توسط برخى از سویه های استوباکتر و گلوکونوباکتر تولید مى شود از لحاظ ساختار مولکولى مشابه سلولز گیاهى است. این ویژگى سبب شده تا سلولز میکروبى به عنوان یک ماده خام مهم در تولیدات پزشکى و صنعتی به کار رود. این مطالعه با هدف جداسازى جنس های بوم چکیده کامل

سابقه و هدف: سلولز میکروبى که توسط برخى از سویه های استوباکتر و گلوکونوباکتر تولید مى شود از لحاظ ساختار مولکولى مشابه سلولز گیاهى است. این ویژگى سبب شده تا سلولز میکروبى به عنوان یک ماده خام مهم در تولیدات پزشکى و صنعتی به کار رود. این مطالعه با هدف جداسازى جنس های بومی باکتری های مولد سلولز و ارزیابی تولید آن انجام شده است. مواد و روش ها: در این مطالعه ابتدا 65 نمونه از سرکه های محلی، انواع آب میوه و میوه ها تهیه و بر روی محیط هسترین-شرام آگار کشت داده شدند. سپس جدایه هایی با بالاترین توانایی تولید سلولز انتخاب و با روش های بیوشیمیایی و PCR شناسایی گردیدند. پس از خالص سازی سلولز تولید شده، به منظور تایید سلولز از روش های هضم آنزیمی توسط آنزیم سلولاز و میکروسکوپ الکترونى نگاره استفاده شد. یافته ها: از مجموع 20 سویه با قابلیت تولید سلولز، 5 سویه که دارای بیشترین میزان تولید بودند انتخاب شدند. پس از ارزیابی بیوشیمیایی و نیز تعیین توالی مشخص گردید که این سویه ها به گونه های آکروموباکتر اسپانیوس، سودوموناس لوتئولا، سودوموناس دوری فلاوا تعلق دارند. در این مطالعه وزن تر و خشک سلولز تولید شده توسط سویه های مورد مطالعه به ترتیب 16.6 و 0.1 گرم بود. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد که تولید سلولز توسط سویه های بومی غیر از جنس استوباکتر و گلوکونوباکتر نیز قابل انجام است. به طوری که در این مطالعه برای اولین بار سویه های جدید بومی ایران از نظر تولید سلولز معرفی گردیدند. همچنین سلولز تولیدی توسط این سویه ها در مقایسه با سویه استاندارد دارای ویژگی مطلوب بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1106 - تشریفات دادرسی مدنی الکترونیکی
محمد آقایاری عباس کریمی مصطفی السان

با وجود تمایل زیادی که در کشورمان برای الکترونیکی کردن دادرسی وجود دارد، چالش‌های عمده‌ای بر سر راه این نوع از دادرسی وجود دارد یا حداقل انتظار می‌رود که وجود داشته باشد. باید توجه داشت که قواعد ماهوی متفاوتی بر دادرسی الکترونیکی حاکم نیست؛ در عین حال، اگر قرار باشد از چکیده کامل

با وجود تمایل زیادی که در کشورمان برای الکترونیکی کردن دادرسی وجود دارد، چالش‌های عمده‌ای بر سر راه این نوع از دادرسی وجود دارد یا حداقل انتظار می‌رود که وجود داشته باشد. باید توجه داشت که قواعد ماهوی متفاوتی بر دادرسی الکترونیکی حاکم نیست؛ در عین حال، اگر قرار باشد از ارتباطات الکترونیکی برای برگزاری جلسه رسیدگی، استماع شهادت شهود، تبادل لوایح، ابلاغ و.. استفاده شود، واضح است که تشریفات (آیین دادرسی) تا حدود زیادی متفاوت خواهد بود. این مقاله به بررسی رسیدگی و استماع الکترونیکی، احراز هویت طرفین و صحت فرایند رسیدگی، اصول تشریفاتی حاکم بر دادرسی مدنی الکترونیکی، فرایند اعتراض الکترونیکی به رأی و حوزه‌های اثرگذاری فناوری اطلاعات پرداخته و در پایان راهکارهای عملی و اجرایی برای نظام دادرسی کشورمان ارایه می‌کند. Abstract Despite the high tendency in our country to electronization of litigation, there are major challenges to this type of proceeding or at least it is expected to exist. It should be noted that different rules do not govern electronic proceedings; at the same time, If you are going to have electronic communications to hold hearing, witnesses, exchange bills, court notices and et al, It is clear that the procedure will vary considerably. This article has discussing about electronic hearing and proceeding, authentication of the parties and the accuracy of the process of hearing, Procedural Principles Governing Electronic Civil Procedure, the electoral protest process and influencing areas of information technology. In the end, we provide practical and executive solutions for our country's system of justice. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1107 - جواز قتل در فراش؛ تاکید دوباره در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در راستای جواز قتل مهدورالدم
محدثه صادقیان لمراسکی کیومرث کلانتری ایرج گلدوزیان

در حقوق موضوعه‌ی ایران مجازات قتل عمدی به تبعیت از دین مبین اسلام قصاص نفس می‌باشد، ولی در مواردی چند حکم قصاص برداشته شده است. علی‌رغم همه انتقادات انجام شده در قانون جدید مجازات اسلامی مصوب 1392 در ماده 302 قتل در فراش مجدداً تاکید شده است و با اندکی تغییر در ظاهر موا چکیده کامل

در حقوق موضوعه‌ی ایران مجازات قتل عمدی به تبعیت از دین مبین اسلام قصاص نفس می‌باشد، ولی در مواردی چند حکم قصاص برداشته شده است. علی‌رغم همه انتقادات انجام شده در قانون جدید مجازات اسلامی مصوب 1392 در ماده 302 قتل در فراش مجدداً تاکید شده است و با اندکی تغییر در ظاهر مواد، در همان راستای ماده 630 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات همچنان به قوت خود باقی هستند، به همین خاطر در این تحقیق سعی شده با مطالعه و تبین مواد قانونی مذکور به بررسی تاثیر این مواد قانونی و امکان تغییر آنها در راستای حل این معضل بپردازیم. با اینکه قانونگذار در قانون جدید برای اقدام خودسرانه و بدون اجازه دادگاه و نیز اقدام بر اساس اعتقاد اشتباه مجازات تعزیری قرار داده است، امّا از آنجا که در بسیاری از موارد مرتکبین قتل‌های ناموسی به استناد این حکم خود را محق در ارتکاب به این جنایت می‌دانند به نظر می‌رسد که باید از عمومیت حکم فوق کاسته شود و بر میزان مجازات اقدام خودسرانه در این موارد افزوده شود. این پژوهش به بررسی نظر مشهور فقها و نقد آن، پیرامون جواز قتل در فراش؛ تاکید دوباره در قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در راستای مهدور الدم می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1108 - قتل ناشی از دَوَران امر بین مَحذورین؛ قصاص مکرِه یا مکرَه
شهرداد دارابی عماد حاج عبدالعلی بزاز

10.30495/alr.2021.679941

زمینه و هدف: مشهور فقهای امامیه و به تبع آن قانون مجازات اسلامی در ماده ۳۷۵ این قانون، اکراه را رافع مسئولیت کیفری ندانسته و مکرَه را مستحق قصاص و مکرِه را مستحق حبس ابد می‌دانند. نقد و بررسی ادله مشهور در این مقاله، نشان دهنده ناتمام بودن مدعای مشهور، در ما نحن فیه است چکیده کامل

زمینه و هدف: مشهور فقهای امامیه و به تبع آن قانون مجازات اسلامی در ماده ۳۷۵ این قانون، اکراه را رافع مسئولیت کیفری ندانسته و مکرَه را مستحق قصاص و مکرِه را مستحق حبس ابد می‌دانند. نقد و بررسی ادله مشهور در این مقاله، نشان دهنده ناتمام بودن مدعای مشهور، در ما نحن فیه است.روش پژوهش: نگارندگان با روش توصیفی – تحلیلی به تبیین قتل ناشی از دَوران امر بین محذورین و بررسی شرایط قصاص مکرِه و مکرَه پرداخته‌اند.یافته‌ها و نتایج: با امعان نظر به ادله مشهور و توجه به شروط تحقق اکراه تام و داخل بودن مسأله اکراه در قتل، تحت قاعده اقوائیت سبب از مباشر، حاکی از آن است که هر کجا اکراه تام با همه شروط شش گانه‌اش محقق باشد، سبب، اقوی از مباشر بوده و مکرِه مستحق قصاص است و مکرَه نباید به قصاص محکوم شود و فقط در صورت ترک وظیفه اهم و مهم است که محکومیت وی به مجازات تعزیری، آن هم با نظر دادگاه می‌تواند موجه باشد. امری که به تامین نظم عمومی در جامعه، با تاکید بر هدف اصلی تدوین مقررات کیفری منجر می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1109 - تبیین الزامات بین المللی مؤثر بر تدوین قانون ملی فضایی
محمدرضا حسینی

10.30495/alr.2022.1956029.2328

زمینه و هدف: بر اساس قواعد حقوق بین‌الملل فضایی، دولت‌ها در قبال تمامی فعالیت‌های فضایی انجام‌گرفته در قلمرو خود، مسئولیت بین‌المللی دارند. گسترش فعالیت فزاینده بازیگران خصوصی و نهادهای غیردولتی در اکتشاف و استفاده از فضا و لزوم صدور مجوز و نظارت مستمر بر فعالیت‌های فضا چکیده کامل

زمینه و هدف: بر اساس قواعد حقوق بین‌الملل فضایی، دولت‌ها در قبال تمامی فعالیت‌های فضایی انجام‌گرفته در قلمرو خود، مسئولیت بین‌المللی دارند. گسترش فعالیت فزاینده بازیگران خصوصی و نهادهای غیردولتی در اکتشاف و استفاده از فضا و لزوم صدور مجوز و نظارت مستمر بر فعالیت‌های فضایی توسط دولت، این پرسش ها را مطرح می سازد که چه تعهدات بین‌المللی دولتها را بسوی تدوین قوانین ملی فضایی سوق می‌دهد؟ الزامات و بایسته هایی معاهدات فضایی برای وضع قانون ملی کشورها کدامند؟ کشورهای پیشرو در عرصه فضایی برای تنظیم چارچوب قوانین فضایی خود از چه الگویی پیروی کرده‌اند؟روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ گردآوری اطلاعات به روش اسنادی و از طریق مطالعه قوانین و منابع معتبر انجام‌شده و اطلاعات به‌دست‌آمده به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است.یافته‌ها و نتایج: بررسی تطبیقی قوانین ملی 28 کشور پیشرو در عرصه فضایی گواه این امر است که تمامی آنها یک سری سرفصل های قانونی مشابه استفاده کرده اند. با این وجود، هر کشور در تدوین قانونی ملی اش، نیازهای ملی و ملاحظات امنیتی و مقتضیات بومی خود را مدنظر داشته و گستره قانون ملی اش بستگی تام به دامنه فعالیت‌های فضایی ملی و سطح مشارکت نهادهای غیردولتی و سیاستهای فضایی آن کشور دارد.الزامات بین‌المللی ضرورت تدوین قانون‌گذاری ملی فضایی از این موارد ناشی می‌گردد که دولت‌ها در راستای بهره برداری و استفاده از فضا، بایستی ضمن توجه و ایفای تعهدات بین المللی خود ناشی از معاهدات فضایی و سایر اسناد حقوقی مرتبط، مکانیزم هایی را برای صدور مجوزها و نظارت بر فعالیت‌های فضایی نهادهای دولتی، غیردولتی و بخش خصوصی در نظام حقوقی داخلی خود پیش بینی کنند و مسئولیت ناشی از اعمال آنها را بپذیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1110 - بررسی نظریه‌های روانشناختی مربوط به یادگیری در اخلاق ناصری (باتاکید بر نظریات بندورا و ثرندایک)
مرجان غلامی اکرم گلشنی فاطمه گلشنی

مربیان ، معلمان و دست‌اندرکاران امر تعلیم و تربیت، به اصول و روش‌هایی نیاز دارند که با تکیۀ بر آنها به اهداف آموزشی و تربیتی مورد نظر خود دست یابند. اصول و روش‌های مورد نظر اگرچه امروزه در کتب مربوط به این رشته تدوین شده‌اند، اما در متون تعلیمی کلاسیک فارسی نیز پاره‌ای چکیده کامل

مربیان ، معلمان و دست‌اندرکاران امر تعلیم و تربیت، به اصول و روش‌هایی نیاز دارند که با تکیۀ بر آنها به اهداف آموزشی و تربیتی مورد نظر خود دست یابند. اصول و روش‌های مورد نظر اگرچه امروزه در کتب مربوط به این رشته تدوین شده‌اند، اما در متون تعلیمی کلاسیک فارسی نیز پاره‌ای از این اصول و روشها را می‌توان استخراج و بررسی کرد و بر زوایای پنهان ادبیات کلاسیک ایران واقف گردید. بر همین اساس، نظریات بندورا و ثرندایک به عنوان یکی از مهمترین اصول و مبانی تعلیم و تربیت در اخلاق ناصری مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این تحقیق استخراج اصول مربوط به یادگیری در اخلاق ناصری است. پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که آیا نظریه‌های روانشناختی مربوط به یادگیری ( براسا نظریه های بندورا و ثراندایک) در اخلاق ناصری وجود دارد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، پربسامدترین نظریه‌های بندورا و ثرندایک در این اثر کدام است ؟ این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی در پی یافتن پاسخ این سوالات صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در کتاب اخلاق ناصری، و از میان این نظریه‌ها، نظریۀ یادگیری مشاهده ایُ آمادگی، تمرین و آمایه بیشترین بسامد را دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1111 - وصایت حضرت علی (ع) و بازتاب آن در شعر پارسی تا پیش از دورۀ صفویه
باقر قربانی زرین

با گرایش ایرانیان به تشیّع فصل جدیدی در ادبیات پارسی گشوده شد. از دیگر سو شخصیّت برجستۀ حضرت علی (ع) باعث شد حتی شاعران غیر شیعۀ ایرانی نیز زبان به مدح او گشایند و در فضلش سخن برانند. یکی از مسائل مهم در تاریخ اسلام مسألۀ وصایت و جانشینی حضرت علی (ع) به عنوان خلیفۀ پس ا چکیده کامل

با گرایش ایرانیان به تشیّع فصل جدیدی در ادبیات پارسی گشوده شد. از دیگر سو شخصیّت برجستۀ حضرت علی (ع) باعث شد حتی شاعران غیر شیعۀ ایرانی نیز زبان به مدح او گشایند و در فضلش سخن برانند. یکی از مسائل مهم در تاریخ اسلام مسألۀ وصایت و جانشینی حضرت علی (ع) به عنوان خلیفۀ پس از رسول خدا (ص) است که در ادبیات پارسی و تازی بازتاب داشته است. با روی کارآمدن سلسلۀ صفویه (907 ق. به بعد) این مسأله در ادبیات پارسی با کمیتی قابل ملاحظه مطرح شد تا بدانجا که این پندار برای برخی پدید آمد که خاستگاه این اندیشه همان دورۀ صفویه است. این نوشتار برآن است که به بررسی این مسأله بپردازد و روشن کند که قدمت این اندیشه به قدمت ادبیات پارسی پس از اسلام است هرچند که نویسنده ادّعای استقصاء تام ندارد که در آن صورت مثنوی هفتاد من کاغذ شود. سروده ها به ترتیب تاریخی تا پایان سدۀ نهم هجری مورد بررسی قرار گرفته اند با توضیحاتی کلامی و تاریخی . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1112 - تأثیرپذیری راوندی از شاهنامه و خدمت وی به تصحیح شاهنامه در راحة الصدور
یداله بهمنی مطلق

راوندی مورخ و ادیب نامدار قرن ششم و اوایل قرن هفتم با نقل 594 بیت از شاهنامه در راحة الصدور که همگی در حکمت عملی است و با سرودن ابیات بسیاری بر وزن و لحن شاهنامه علاوه بر اثبات ارادت و علاقه مندی اش به حماسه بزرگ فردوسی، به دلیل نزدیک بودن زمان تدوین شاهنامه و راحه الصد چکیده کامل

راوندی مورخ و ادیب نامدار قرن ششم و اوایل قرن هفتم با نقل 594 بیت از شاهنامه در راحة الصدور که همگی در حکمت عملی است و با سرودن ابیات بسیاری بر وزن و لحن شاهنامه علاوه بر اثبات ارادت و علاقه مندی اش به حماسه بزرگ فردوسی، به دلیل نزدیک بودن زمان تدوین شاهنامه و راحه الصدور که از تمام نسخ موجود شاهنامه به وی نزدیکتر است، غیر مستقیم خدمت شایانی به تصحیح شاهنامه نموده است. چنان که می دانیم یکی از شیوه های تصحیح متون نظم، مقابله ی نسخ موجود یک متن با ابیات منقول آن اثر در دیگر آثار نزدیک به عصر شاعر است. شاهنامه یکی از شاهکار های بزرگ زبان فارسی است که از روزگار شاعر تا کنون مورد توجه اکثر نویسندگان، مورخان و شاعران بوده واز آن ابیات بسیاری نقل کرده اند. نظر به کثرت ابیات منقول شاهنامه در راحه الصدور و تقارن زمانی راوندی و فردوسی، در این مقاله ابتدا به بررسی موضوعی ابیات منقول و سپس به ارزش تصحیحی آنها از راه مقابله با چاپ های معتبر موجود شاهنامه و نسخه بدل های آنها پرداخته شده است. حاصل پژوهش نشان می دهد اولاً تمام ابیات منقول در موضوعات حکمی و اخلاقی است که یقین ما را در باب استفاده ی مؤلف از یاداشت و نوشته ای از قبل فراهم شده، بیشتر می کند؛ ثانیاً در میان این ابیات مواردی وجود دارد که بر تمام نسخ موجود شاهنامه ترجیح دارد. لذا لازم به نظر می رسد مصححان شاهنامه در تصحیح خود به این اثر ارزشمند عنایت ویژه داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1113 - تحلیل زندگی، شخصیت و جایگاه علمی و ادبی راوندی
یداله بهمنی مطلق ملاحت نجفی عرب

راوندی مورخ و شاعر نیمه‌ی دوم قرن ششم و اوایل قرن هفتم با وجود شهرتش از باب راحه‌الصدور اما زندگی و شخصیتش چنان که باید شناخته شده نیست. انتشار بدون مقدمه‌ی فارسی راحه‌الصدور گواه این مدعاست. نگارنده در این مقاله می کوشد زوایای مختلف زندگی و شخصیت علمی این مورخ بزرگ را چکیده کامل

راوندی مورخ و شاعر نیمه‌ی دوم قرن ششم و اوایل قرن هفتم با وجود شهرتش از باب راحه‌الصدور اما زندگی و شخصیتش چنان که باید شناخته شده نیست. انتشار بدون مقدمه‌ی فارسی راحه‌الصدور گواه این مدعاست. نگارنده در این مقاله می کوشد زوایای مختلف زندگی و شخصیت علمی این مورخ بزرگ را بر پایه‌ی راحه‌الصدور از دیدگاه‌های مختلف بررسی نماید. و در باب ادوار زندگی، تحصیلات، اعتقاد، اندیشه و ارزش و جایگاه علمی و ادبی و تأثیر او از دیگران و اثر گذاریش بر دیگران سخن بگوید. راوندی از فردوسی در بین شاعران قبل از خود از همه بیشتر تأثیر پذیرفته و در بین معاصرانش به مجیر بیلقانی ارادت بیشتری دارد. تعصبات شدید مذهبی‌ و دلبستگی‌اش به ابوحنیفه گاه او را از راه انصاف دور می کند و به خرافه‌گویی وا می دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1114 - بررسی تطبیقی موضوعات تعلیمی در حکایت‌های گلستان سعدی و فابل‌‌های لسینگ
فاطمه خداکرمی سیدمسعود سلامی

مشرق زمین همواره برای روشنفکران وفلاسفۀ غرب، خاستگاه فرهنگ وتمدن بشری وسرچشمۀ حیات فکری ومعنوی انسان ها بوده است. بررسی آثار برجستۀ ادبی جهان، مبین تاثیر اندیشه و افکار بزرگان ادبی مشرق زمین برشخصیت¬های برجستۀ ادبی مغرب زمین است. البته افکارهرشاعر یا نویسنده ای متاث چکیده کامل

مشرق زمین همواره برای روشنفکران وفلاسفۀ غرب، خاستگاه فرهنگ وتمدن بشری وسرچشمۀ حیات فکری ومعنوی انسان ها بوده است. بررسی آثار برجستۀ ادبی جهان، مبین تاثیر اندیشه و افکار بزرگان ادبی مشرق زمین برشخصیت¬های برجستۀ ادبی مغرب زمین است. البته افکارهرشاعر یا نویسنده ای متاثرازخلق وخوی ومحیط اجتماعی اواست؛ ازاین رو بررسی آثارادبی وتطبیق آن ها با آثارسایرملت ها¬¬ می تواند منجربه شناخت افکارواندیشه های ملل مختلف ومشترکات فرهنگی شود. ادبیات به عنوان پل ارتباطی بین افکارصاحبان کلام واقشارجامعه وبعنوان آئینۀ تمام نمای آداب ورسوم جامعۀ بشری، نقش بهسزایی درتعلیم وتربیت انسان دارد، که این امریکی ازوجوه مورد تاکید در دورۀ روشنگری درادبیات آلمان بوده است. درادبیات فارسی نیزآثارونوشته های ارزشمندی وجود دارد که هدف آنها سوق دادن بشر به آرمانهای اخلاقی وتربیتی است. بزرگان ادبی چون سعدی ولسینگ ازجمله مربیان بزرگ اجتماعی هستند که ادبیات را در خدمت رشد و تعالی انسان درآوردند و آثارشان را وسیله ای برای تعلیم و تربیت بشریت و اصلاح جامعه قرار دادند. درمقالۀ حاضر نگارنده ضمن بررسی تطبیقی شماری ازحکایت های آموزنده واخلاقی گلستان سعدی وحکایت های پرمغز فابل گونۀ لسینگ به تاثیرادبیات به عنوان ابزاری برگسترش اخلاق درجامعه وهمچنین به بررسی شباهت های معنایی ومفهومی در اندیشه های این دو شخصیت بزرگ ادبی پرداخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1115 - بررسی ظرفیّت های فیلم نامه نویسی نفثة المصدور
محمد علی خزانه دار لو فخری رسولی گروی

نفثة المصدور از جمله متونی است که به خاطر استفاده از شگردهای ادبی، علاوه بر تاریخی مستند، به متنی خلّاق بدل شده است؛ لذا می تواند یکی از منابع مهم در مبحث اقتباس به شمار آید. این پژوهش در پی آن است که با روش توصیفی ـ تحلیلی و رویکرد میان رشته ای، اثبات کند متونی مانند ن چکیده کامل

نفثة المصدور از جمله متونی است که به خاطر استفاده از شگردهای ادبی، علاوه بر تاریخی مستند، به متنی خلّاق بدل شده است؛ لذا می تواند یکی از منابع مهم در مبحث اقتباس به شمار آید. این پژوهش در پی آن است که با روش توصیفی ـ تحلیلی و رویکرد میان رشته ای، اثبات کند متونی مانند نفثةالمصدور هم، با وجود داشتن مختصّاتی مانند پریشان بودن نوع جمله بندی آن و تک گو بودن متن، می توانند خاصیّت سینمایی شدنداشته باشند؛ از ویژگی های این کتاب، که می توان آن را امتیازی برای یک فیلمنامة خوب به حساب آورد، همین تک گویی های درونی است که غالباً زیدری آن ها را به صورت تصویری، به مخاطب عرضه داشته و همین امر، امتیازی برای فیلمنامه نویس است که بتواند امور ذهنی را به بهترین وجهی، عینی نماید.گفت و گو هم عنصر مهمی در بحث فیلمنامه است که کتاب حاضر از آن محروم است؛ لذا این عنصر، از مواردی است که نویسندة فیلمنامه باید با تخیّل آفرینشگر خویش و با سرنخ هایی که زیدری از نحوة رفتار شخصیّت ها به دست داده، آن را به شکلی مطلوب تنظیم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1116 - بررسی ویژگیهای سبکی اشعار باقی ماندۀ دورۀ اول ادبیات فارسی (طاهریان و صفاریان)
سیاوش مرشدی محمد نجاری

از دورۀ نخست شعر فارسی ـ که از دهۀ نخستین سدۀ سوم هجری آغاز و تا پایان این سده ادامه داشت ـ تنها 64 بیت از هشت شاعر این دوره (حنظله بادغیسی، محمد بن وصیف سگزی (سیستانی)، بَسّام کورد، محمد بن مخلّد، محمود بن ورّاق، فیروز مشرقی، ابوسلیک گرگانی و شاکر بخاری) باقی مانده است چکیده کامل

از دورۀ نخست شعر فارسی ـ که از دهۀ نخستین سدۀ سوم هجری آغاز و تا پایان این سده ادامه داشت ـ تنها 64 بیت از هشت شاعر این دوره (حنظله بادغیسی، محمد بن وصیف سگزی (سیستانی)، بَسّام کورد، محمد بن مخلّد، محمود بن ورّاق، فیروز مشرقی، ابوسلیک گرگانی و شاکر بخاری) باقی مانده است که ژیلبر لازار ـ پژوهشگر و متخصص فرانسوی زبان فارسی ـ آنها را در کتاب اشعار پراکندۀ قدیم ترین شاعران زبان فارسی گردآوری کرده است. تعاریف گوناگونی نیز برای سبک ارایه شده است که در این جستار این تعاریف به طور مختصر ارایه و در نهایت بیشتر سبک دوره واکاوی شده است؛ یعنی: به طور کلی ویژگی های مشترک و خاصی که در شعر شاعران یک دوره به صورت بسامدی[1] به کار می رود. برای این منظور، بسامد ویژگیهای سبکی از سه منظر: 1ـ شکل بیرونی[2] (وزن، قافیه، ردیف، حرف روی، آرایه های لفظی بدیع، قالبهای شعری، کلمات شعر و ویژگی های دستوری)؛ 2ـ شکل درونی[3] (صور خیال و آرایه های معنوی بدیع)؛ 3ـ پیام یا درون مایه[4] بررسی و نتایج حاصل از پژوهش، به صورت بسامدی و جداول آماری ارایه شده است. [1] frequency [2] . external form [3] internal form [4] . subjective form پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1117 - پیش‌بینی روند اقتصادی با شاخص‌های پیشرو در اقتصاد ایران
اسفندیار جهانگرد علرضا فرهادی کیا

در این پژوهش،به منظور پیش بینی اقتصادی،از روشهای متغیرهای پیشرو در اقتصاد ایران استفاده میکنیم.برای این منظور با توجه به تعاریف و روش های شناخته شده بین المللی و ویژگیهای اقتصاد ایران،شاخصهای ترکیبی آینده نگر و همزمان بر اساس روشNBER برای دوره بهار 1367 تا زمستان 1386 ر چکیده کامل

در این پژوهش،به منظور پیش بینی اقتصادی،از روشهای متغیرهای پیشرو در اقتصاد ایران استفاده میکنیم.برای این منظور با توجه به تعاریف و روش های شناخته شده بین المللی و ویژگیهای اقتصاد ایران،شاخصهای ترکیبی آینده نگر و همزمان بر اساس روشNBER برای دوره بهار 1367 تا زمستان 1386 را با استفاده از داده های فصلی بانک مرکزی جمهوری محاسبه کرده و با استفاده از الگوهای ARMAالگوی اقتصادی تجربی برای پیش بینی دوره های اتی اقتصاد ایران را برآورد میکنیم.متغیرهای تاثیر گذار بر تولید ناخالص داخلی را با روشهای نظری،نموداری و آزمون همبستگی تعیین کرده که در بین انها،از متغیرهای ارزش افزوده بخش صنایع و معادن،هزینه های مصرفی بخش خصوصی،تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی،موجودی انبار،واردات کالا،صادرات نفت،شاخص قیمت مصرف کننده،نقدینگی،شاخص کل بورس سهام و کسری بودجه به عنوان متغیرهای تشکیل دهنده شاخص های ترکیبی استفاده شد.بر اساس نتایج حاصل از برآورد الگو پیش بینی می شود رونق به وجود امده از سالهای قبل نیز تا سال 1387 و سال 1388 کند خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1118 - بررسی امکان جایگزینی گاز طبیعی به جای فرآورده های نفتی در بخش حمل و نقل (مطالعه موردی تاکسی های شهر تهران )
مرجان دامن کشیده املیا اخلاقی

رشد سریع و صعودی قیمت بنزین در سالهای اخیر با توجه به محدودیتهای موجود برای پاسخگویی به روند رو به افزایش تقاضا ها از محل تولید داخلی و یا واردات موجب شده نهادهای اجرایی و مسئول در کشور از جمله وزارت نفت نسبت به روند موجود هشدار داده و استمرار وضعیت موجود را منتهی به بح چکیده کامل

رشد سریع و صعودی قیمت بنزین در سالهای اخیر با توجه به محدودیتهای موجود برای پاسخگویی به روند رو به افزایش تقاضا ها از محل تولید داخلی و یا واردات موجب شده نهادهای اجرایی و مسئول در کشور از جمله وزارت نفت نسبت به روند موجود هشدار داده و استمرار وضعیت موجود را منتهی به بحران اعلام کنند.عدم امکان تامین این میزان تقاضا هم از نظر فنی و هم مالی در آیندهدای نه چندان دور مارا با بن بست مواجه می کند ،ضمن اینکه بار مالی این واردات به بودجه کشور هر ساله افزایش قابل توجهی دارد .از سئی دیگر،وجود ذخایر غنی گاز طبیعی و امکان جایگزینی ان به جای بنزین در بخش حمل و نقل این مهم را به یکی از الویتهای بخش انرژی در کشور تبدیل کرده است.در این راستا،فرضیه ای را که این پژوهش ،درستی ان را مورد بررسی قرار می دهد،بررسی سودآوری (یا عدم سودآوری) اقتصادی گاز سوز نمودن تاکسی های شهر تهران است.نتایج مدل در سناریوی اصلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و بر اساس یافته های این پژوهش ،بررسی امکان جایگزینی گاز طبیعی به جای فراوردهای نفتی در بخش حمل و نقل(مطالعه موردی تاکسی های تهران) از سودآوری قابل ملاحظه ای برخوردار خواهد بود و می توان از دیدگاه سودآوری آن را طرحی توجیه پذیر دانست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1119 - سودمندی راهبردهای سرمایه گذاری مبتنی بر تناوب زمانی در بورس اوراق بهادارتهران:تحلیل محتوایی نوسانگرهای هارمونیک و تناوب موج
سید محمدرضا داودی عبدالمجید عبدالباقی عطاآبادی جواد یوسفی

10.30495/fed.2022.691504

چکیدهامروزه استفاده از نوسانگرها به عنوان یکی از ابزار های معاملاتی در دست تحلیل گران بازار سرمایه در حال گسترش می‌باشد. تحلیل تکنیکال یکی از روش‌های تحلیل بازار است که در آن از قیمت‌ها و حجم معاملات تاریخی سهام برای پیش بینی جهت آیندة حرکت قیمت‌ها استفاده می‌شود. نوسان چکیده کامل

چکیدهامروزه استفاده از نوسانگرها به عنوان یکی از ابزار های معاملاتی در دست تحلیل گران بازار سرمایه در حال گسترش می‌باشد. تحلیل تکنیکال یکی از روش‌های تحلیل بازار است که در آن از قیمت‌ها و حجم معاملات تاریخی سهام برای پیش بینی جهت آیندة حرکت قیمت‌ها استفاده می‌شود. نوسانگرها تابعی از قیمت و حجم معاملات هستند که غالبا بین دو مقدار در نوسان هستند و در مورد خرید و فروش یک دارایی، سیگنالهایی را صادر می‌کنند. نوسانگرهای مبتنی بر زمان، با استفاده از مفهوم موج و دوره تناوب رفتار قیمت را مدل سازی می‌کنند. پژوهش حاضر به بررسی سودآوری دو نوسانگر مبتنی بر تناوب زمان، شامل نوسانگر هارمونیک ساده و نوسانگر تناوب موج در بورس اوراق بهادار تهران و در بازه زمانی 1388 تا 1397 می‌پردازد. نتیجه پژوهش نشان می‌دهد که استراتژی مبتنی بر نوسانگر تناوب موج نسبت شارپ 55/0 می باشد که بالاتر از نوسانگر هارمونیک ساده با نسبت شارپ 48/0 می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1120 - ارزیابی تأثیر دوره مصونیت از ورشکستگی غیر ممکن بانکها بر میزان سپردهها در بانکهای خصوصی و دولتی ایران (رهیافت دادههای تابلویی پویا)
حسین میرزایی مهرداد رضایی جواد صلاحی مجید افشاری راد

10.30495/fed.2022.697615

چکیدهپس از وقوع بحران مالی اخیر بیشتر توجه‌ها به مسئله بزرگ بودن اندازه بانک برای ورشکستگی آن متمرکز بوده و نقش این موضوع در ایجاد بحران، بسیار زیاد ارزیابیشده است. مساله نظارت و قانونگذاری بانکی نشان‌دهنده این واقعیت است که اندازه بانک و پیچیدگی‌های ساختار سازمانی، نقش چکیده کامل

چکیدهپس از وقوع بحران مالی اخیر بیشتر توجه‌ها به مسئله بزرگ بودن اندازه بانک برای ورشکستگی آن متمرکز بوده و نقش این موضوع در ایجاد بحران، بسیار زیاد ارزیابیشده است. مساله نظارت و قانونگذاری بانکی نشان‌دهنده این واقعیت است که اندازه بانک و پیچیدگی‌های ساختار سازمانی، نقش اساسی در بروز بحران‌های بانکی دارد. البته بروز ورشکستگی یا احتمال رخداد آن در بانک‌های بزرگ می‌تواند مانند یک شوک در بازارهای مالی محسوب شده و رقابت در میان بانک‌هارا برای عدم پیروی از ساختارهای مناسب مدیریت ریسک و حاکمیت شرکتی افزایش دهد.برای این منظور اینمطالعه با بهرهگیری از رهیافت مدلهای دورهای و روش گشتاور تعمیم یافته به بررسیتأثیر دوره مصونیت از ورشکستگی غیر ممکن بانکها بر میزان سپردهها در بانکهای خصوصی و دولتی ایران طی سالهای 1396-1387 میپردازد.نتایجبرآورد مدل نشان میدهد متغیرهای میزان سرمایه و بازده حقوق صاحبان سهام تأثیر مثبت و معنیدار بر طول دوره مصونیت از ورشکستگی بانکهای خصوصی و دولتی و درنهایت بر بر حجم سپرده‌های بانکها داشته است. علاوه بر این، متغیرهای کیفیت دارایی، اندازه بانک و رشد تولید ناخالص داخلی حقیقی تأثیر مثبت و نرخ تورم تأثیر منفی و معنیدار بر حجم سپرده بانکهای مورد بررسی داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1121 - بررسی تأثیر شاخص‌های مرتبط با نظارت بر سازوکارهای تأمین مالی و عوامل مؤثر بر آن
معصومه علوی احمد یعقوب نژاد فاضل محمدی نوده

10.30495/fed.2022.697617

چکیدهیکی از موارد حائز اهمیت در سازوکارهای تأمین مالی و انتخاب آن بحث گزارشگری مالی است که در سالهای اخیر برای اعتباردهندگان و بازار سرمایه به‌عنوان شریان‌های اصلی تأمین مالی، مورد توجه بوده است. در این زمینه حسابرسان به‌عنوان یک مکانیزم کنترلی و نظارتی برون‌سازمانی راه چکیده کامل

چکیدهیکی از موارد حائز اهمیت در سازوکارهای تأمین مالی و انتخاب آن بحث گزارشگری مالی است که در سالهای اخیر برای اعتباردهندگان و بازار سرمایه به‌عنوان شریان‌های اصلی تأمین مالی، مورد توجه بوده است. در این زمینه حسابرسان به‌عنوان یک مکانیزم کنترلی و نظارتی برون‌سازمانی راهبری شرکتی میتوانند نقش مهمی را در آگاهی بخشی به اعتباردهندگان و سرمایه‌گذاران ایفا نمایند. بنابراین پژوهش حاضر به بررسی تأثیر شاخص‌های مرتبط با نظارت بر سازوکارهای تأمین مالی و عوامل مؤثر بر آن می‌پردازد. جامعه آماری پژوهش شامل تعداد 99 شرکت پذیرفته‌شده در بورس و اوراق بهادار تهران طی سالهای 1390 تا 1396 است. برای آزمون فرضیههای تحقیق از مدلهای رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. ، یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که برخی از متغیرهای ویژگیهای موسسه حسابرسی ازجمله عمر، توان رقابت، استقلال، تعداد شرکا ، رتبه در جامعه حسابداران رسمی، رتبه در بورس و اوراق بهادار، اندازه و دوره تصدی بر تأمین مالی از طریق بدهی، صدور سهام عادی، بیش اهرمی، ریسک و میانگین موزون هزینه سرمایه تأثیر معناداری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1122 - صنعت حلال
نازنین هاشمی

در پژوهش حاضر سعی شده است تعریفی جامع از مفهوم صنعت حلال ارائه گردد، شامل کالاهای حلال و اینکه در حال حاضر دامنه برند حلال گستره بسیار وسیعی از فعالیتهای اقتصادی از جمله تولیدات دارویی، آرایشی، بهداشتی، منسوجات، پوشاک، چرم، فعالیتهای مالی، بانکداری، مسافرت، توریسم را شا چکیده کامل

در پژوهش حاضر سعی شده است تعریفی جامع از مفهوم صنعت حلال ارائه گردد، شامل کالاهای حلال و اینکه در حال حاضر دامنه برند حلال گستره بسیار وسیعی از فعالیتهای اقتصادی از جمله تولیدات دارویی، آرایشی، بهداشتی، منسوجات، پوشاک، چرم، فعالیتهای مالی، بانکداری، مسافرت، توریسم را شامل می¬گردد. پس از آن به بررسی سابقه صدور گواهینامه حلال پرداخته شده و دراین میان شورای جهانی حلال و مرکز تحقیقات و اطلاع رسانی اتاق سالامی به عنوان دو مرجع معتبر معرفی شده اند. در میان انبوه صادر کنندگان گواهینامه حلال لزوم استاندارد و نشانی واحد مطرح شده است. همچنین به بررسی بازار مصرف کنندگان محصولات حلال در دنیا و تولید کنندگان اصلی غذای حلال در دنیا پرداخته شده و در نهایت وضعیت صنعت حلال در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1123 - جایگاه حوزة اقیانوس هند و تنگه‌های استراتژیک آن در فرایند جهانی شدن
زهرا پیشگاهی فرد نسرین خانیها

یژگی¬هایی که برخی تنگه¬ها را از نظر جهانی مهم می¬سازد و باعث می¬شود که به کانون محاسبات استراتژیک و ژئواستراتژیک قدرت¬های جهانی و منطقه¬ای تبدیل شوند، به نحوی که آنها خواهان داشتن کنترل کامل بر تنگه یا حداقل داشتن قدرت فرمانروایی بر آن باشند، وجو چکیده کامل

یژگی¬هایی که برخی تنگه¬ها را از نظر جهانی مهم می¬سازد و باعث می¬شود که به کانون محاسبات استراتژیک و ژئواستراتژیک قدرت¬های جهانی و منطقه¬ای تبدیل شوند، به نحوی که آنها خواهان داشتن کنترل کامل بر تنگه یا حداقل داشتن قدرت فرمانروایی بر آن باشند، وجود دو عامل، یکی اقتصادی که خود به دو دستة انرژی و تجارت تقسیم می¬شود، و دیگر نظامی است. این عوامل، اثرات و پیامدهای مشخص و پویایی را برای تنگه¬ها بوجود آورده، و پیگیری استراتژی¬ها برای مناسب ساختن این پیامدها، این تنگه¬ها را به محل رقابت قدرت¬ها تبدیل می¬کند. اما میزان اهمیت تنگه¬های استراتژیک در طول تاریخ متفاوت بوده و با پیشرفت¬های تکنولوژکی و تغییر الگوهای سیاست جهانی دستخوش تغییر شده است. غالب تنگه¬های بین¬المللی در عصر نظام دو قطبی بیشتر اهمیت سیاسی و ژئوپولیتیکی داشتند؛ هرچند این اهمیت هنوز نیز در بعضی از آنها وجود دارد و دیدگاه-های ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی بر آنها حاکم است، در حال حاضر تنگه¬های مهم از نقش¬آفرینی ژئواکونومیکی نیز برخوردار شده¬اند. تنگه¬ها مهم اقیانوس هند به جهت صرفه¬جویی¬های اقتصادی و نزدیک ساختن سه حوزه جغرافیایی اصلی اقتصاد جهان یعنی آمریکای شمالی و اتحادیه اروپا و جنوب شرق آسیا از جایگاه ویژه¬ای برخوردارند. با این اوصاف این پژوهش ضمن بررسی تغییرات ایجاد شده در مفهوم و مصداق تنگه¬های استراتژیک در دو دورة ژئوپلیتیکی نظام دوقطبی و پس از آن، درپی تحلیل اثرات قدرت و سیاست در آنها می¬باشد. نتایج حاصلة بیان¬گر این مسئله است که صحنة اقیانوس هند و تنگه¬های مهم آن به دلیل داشتن نقش کلیدی در تجارت دریایی، از اهمیت بالایی برخوردارند و این امر باعث می¬شود تا این تنگه¬ها محل رقابت قدرت-های رقیب باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1124 - پیش بینی و پهنه بندی سیلاب در حوضه رودخانه کشکان با مدل HEC RAS
یوسف پارسا مهر فرزاد نوری زاده

پهنه بندی خطر سیل بدون اطلاع از بزرگی سیل و رفتار جریان سیلابی در مسیر و دشت سیلابی ممکن نیست. بر اساس آمارهای موجود، حوضه کشکان در اکثر سال های گذشته متحمل خسارات سنگین و حوادث گاه ناگواری ناشی از سیل بوده است که سیل خیزترین رودخانه استان لرستان محسوب می شود. در این مط چکیده کامل

پهنه بندی خطر سیل بدون اطلاع از بزرگی سیل و رفتار جریان سیلابی در مسیر و دشت سیلابی ممکن نیست. بر اساس آمارهای موجود، حوضه کشکان در اکثر سال های گذشته متحمل خسارات سنگین و حوادث گاه ناگواری ناشی از سیل بوده است که سیل خیزترین رودخانه استان لرستان محسوب می شود. در این مطالعه، ابتدا آمار و اطلاعات هیدرولوزیکی نظیر بارندگی و دبی حوضه (جنوب غربی ایران) جمع آوری شده و سپس به تجزیه و تحلیل، بازسازی و تکمیل آنها پرداخته شد. با توجه به وسعت حوضه و لزوم استفاده از یک ابزار مناسب، نرم افزار ArcGIS با بکار بردن افزونه HECgeo RAS لایه های اطلاعات هندسی مسیر جریان تهیه و به نرم افزار محاسباتی HEC RAS منتقل شد. سپس با معرفی مشخصات جریان و ضریب مانینگ هر مقطع و تنظیمات دیگر پهنه بندی سیلاب در دوره های بازگشت معین تهیه شد. یافته ها نقاط حادثه خیز و پهنه سیل گیر را در خروجی حوضه نشان می دهد و همچنین مشخص شد که شهر پلدختر و مناطق روستایی در مسیر جریان دارای پتانسیل بالایی برای وقوع سیلاب می باشند. سیلاب های اخیر مشاهده شده در این مناطق، صحت نتایج را تایید می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1125 - نگرشی دیگر بر شرایط آب و هوایی ایران دوره‌ی یچچالی کواترنر
محمد.رضا اصغری مقدم

شرایط آب و هوایی ایران در دورهی یخبندان از اوایل قرن بیستم مورد توجه جغرافیدانان و زمینشناسان و در اواخر قرن مزبور ژئومورفولوگهای ایران قرار گرفت، و نظرات این پیشکسوتان در دو گروه کلی آب و هوای سرد و خشک ( تر بارش کم ) و آب و هوای سردتر از امروز با بارش بیشتر مطرح میشود چکیده کامل

شرایط آب و هوایی ایران در دورهی یخبندان از اوایل قرن بیستم مورد توجه جغرافیدانان و زمینشناسان و در اواخر قرن مزبور ژئومورفولوگهای ایران قرار گرفت، و نظرات این پیشکسوتان در دو گروه کلی آب و هوای سرد و خشک ( تر بارش کم ) و آب و هوای سردتر از امروز با بارش بیشتر مطرح میشود . اما وجود شواهد ژئومورفولوژی گسترده در فلات ایران گویای آن است که نمیتوان هر کدام از نظرات مزبور را به تمامی فلات ایران تعمیم داد، از طرف دیگر ترکیب دو نظریه نیز مانند آنچه که برخی از افراد پیشنهاد کردهاند نیز جوابگو نمیباشد، بلکه استفاده از تنوع اشکال ژئومورفولوژی اقلیمی میتوان پنج ناحیهای آب و هوایی برای فلات ایران مشخص کرد که عبارتند از : -1 آب و هوای سرد و یخچالی -2 آب و هوای سرد جنب یخچالی -3 آب و هوای سرد باران -4 ی آب و هوای گرم و مرطوب یا بارانی گرم -5 آب و هوای خشک و نیمهخشک در تعیین این قلمرو نهتنها اشکال ژئومورفولوژی بلکه موقعیت جغرافیایی، شرایط توپوگرافی و جهت دا نهم ها نقش عمدهای داشتهاند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1126 - تحلیل روند شکل‌گیری و اهمیت یافتن مسئله «منشأ تصورات و مفاهیم» در دوره جدید فلسفه غرب
احمد حمداللهی

مسئله منشأ تصورات و مفاهیم یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مسائل مطرح در دوره جدید فلسفه غرب به شمار می‌رود. من در مقاله پیش رو تلاش کرده‌ام تحلیلی از روند شکل‌گیری و اهمیت یافتن این مسئله در این دوره ارائه کنم. در این تحلیل نشان داده‌ام: گام اول در شکل‌گیری این مسئله طرح ا چکیده کامل

مسئله منشأ تصورات و مفاهیم یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین مسائل مطرح در دوره جدید فلسفه غرب به شمار می‌رود. من در مقاله پیش رو تلاش کرده‌ام تحلیلی از روند شکل‌گیری و اهمیت یافتن این مسئله در این دوره ارائه کنم. در این تحلیل نشان داده‌ام: گام اول در شکل‌گیری این مسئله طرح ایده تصورات فطری از سوی عقل‌گرایان دوره جدید بوده است که بیشتر به اقتضاء برخی از مبانی و دیدگاه‌های مابعدالطبیعی ایشان و نه لزوماً در پاسخ به پرسش صریح و مستقلی به نام منشأ تصورات و مفاهیم، صورت پذیرفته است. در این مرحله، هرچند پرسش از منشأ تصورات و مفاهیم به‌نوعی مطرح‌شده است، اما هنوز به‌عنوان یک مسئله جدی و مستقل ظهور و بروز نیافته است. در گام دوم، جان لاک باهدف رد و انکار ایده تصورات فطری اولین بار به‌طور صریح و مستقیم پرسش از منشأ تصورات و مفاهیم را مطرح می‌کند و به‌طورجدی و مفصّل به بحث درباره آن می‌پردازد. دفاع دوباره لایبنیتس از ایده تصورات فطری در مقابل حملات لاک، برای اولین بار موجب شکل‌گیری صریح دوگانه عقل‌گرایی (فطری گرایی) و تجربه‌گرایی می‌شود و بدین ترتیب این بحث اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. در گام سوم و نهایی، هیوم خواسته یا ناخواسته با گره زدن سرنوشت مسائل بسیار مهمی همچون امکان علم و امکان مابعدالطبیعه به تبیین منشأ تصورات و مفاهیم، موجب می‌شود این مسئله ارزش و اهمیت فوق‌العاده‌ای پیدا کند؛ ارزش و اهمیتی که پیش‌ازآن هرگز نداشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1127 - بررسی امکان وجود رابطه‌ای قابل‌فهم میان «طرح مفهومی» و «محتوای تجربی»
میثم محمدامینی

استدلال دیویدسن علیه اعتبار تمایزِ طرح مفهومی و محتوای تجربی، یا به‌اصطلاح جزم سوم تجربه‌گرایی بحث‌های فراوانی را برانگیخته است. دو ایراد کلی به دیدگاه دیویدسن از این قرار است: ۱. بر خلاف ادعای دیویدسن، استدلال‌های او اصل ایدۀ یک طرح مفهومی را مردود نمی‌شمارد، بلکه انتق چکیده کامل

استدلال دیویدسن علیه اعتبار تمایزِ طرح مفهومی و محتوای تجربی، یا به‌اصطلاح جزم سوم تجربه‌گرایی بحث‌های فراوانی را برانگیخته است. دو ایراد کلی به دیدگاه دیویدسن از این قرار است: ۱. بر خلاف ادعای دیویدسن، استدلال‌های او اصل ایدۀ یک طرح مفهومی را مردود نمی‌شمارد، بلکه انتقادهای او صرفاً به برداشت خاص کواین از طرح مفهومی وارد است. ۲. کل استدلال‌های دیویدسن مبتنی بر آموزه‌های معناشناختی او است و پذیرش و رد آنها اساساً وابسته به موضعی است که در برابر نظریۀ معنای او اتخاذ می‌کنیم. در این مقاله پس از بیانِ مختصر استدلال دیویدسن و دو ایراد یادشده، انتقاد تازه‌ای به استدلال دیویدسن مطرح می‌کنیم به این مضمون که استدلال دیویدسن علیه تجربه‌گرایی حتی در صورت موفقیت نتیجه‌ای ضعیف‌تر از آن‌چه خود او ادعا می‌کند به‌دست می‌دهد. حتی اگر فرض کنیم استدلال دیویدسن صحیح است، او فقط نشان داده نظریه‌هایی که تجربه‌گرایان تا به حال عرضه کرده‌اند نمی‌تواند نقش توجیهیِ تجربۀ حسی را تبیین کند. از این‌جا، بر خلاف ادعای دیویدسن، نمی‌توان نتیجه گرفت که ارائۀ چنین تبیینی علی‌الاصول ممکن نیست. به طور خاص به یکی از پاسخ‌هایی که تجربه‌گرایان در سال‌های اخیر ارائه کرده‌اند اشاره می‌کنیم، که دست کم از گزند انتقادات ضدمبناگرایانۀ دیویدسن در امان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1128 - رشد چین و سیاست خارجی آمریکا و هند در قبال یکدیگر از سال ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۹
ناصر هادیان جزئی مهدی بازوند

چکیدهروابط هند و آمریکا از سال ۲۰۰۱ به بعد شاهد یک چرخش اساسی از سوی دو کشور بوده است. بسیاری از تحلیگران رشد چین را یکی از اصلی‌ترین عوامل تغییر سیاست خارجی هند و آمریکا در مقابل یکدیگر می‌دانند. با توجه به این مسئله پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این سوال است که چرا رشد چی چکیده کامل

چکیدهروابط هند و آمریکا از سال ۲۰۰۱ به بعد شاهد یک چرخش اساسی از سوی دو کشور بوده است. بسیاری از تحلیگران رشد چین را یکی از اصلی‌ترین عوامل تغییر سیاست خارجی هند و آمریکا در مقابل یکدیگر می‌دانند. با توجه به این مسئله پژوهش حاضر در صدد پاسخ به این سوال است که چرا رشد چین منجر به نزدیکی بین هند و آمریکا شده است؟ نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می-دهد که با توجه به اینکه چین به طور فزاینده‌ای به دنبال دست اندازی به منافع ملی هند است استراتژی موازنه دهی در نتیجه رشد چین به یک الزام برای سیاست خارجی هند تبدیل شده است. از سوی دیگر انتخاب استراتژی موازنه از راه دور ایالات متحده برای جلوگیری از به وجود آمدن هژمون منطقه ای در شرق و جنوب آسیا منجر به نزدیکی آمریکا و هند شده است. درچنین شرایطی ایالات متحده می-تواند با استفاده از تقیسم بار استراتژیک با شرکای خود به کاهش هزینه‌های خود برای مقابله با قدرت نوظهور چین بپردازد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1129 - چشم اندازهای آینده نظم بین‌المللی مبتنی بر الگوی مفهومی نظریه دوران گذار
محسن بیوک

چکیده یکی از ویژگی‌های اصلی نظام بین‌الملل مدرن، ماهیت سیال و پویای نظم‌ها در درون آن است. با وجود طولانی بودن سیطره بعضی از انواع نظم‌های بین‌المللی، اما این نظم‌های حاکم هیچ‌گاه دائمی نبوده و در یک چرخه ادواری، دستخوش تغییر و دگرگونی شده است. عموماً در ادبیات روابط چکیده کامل

چکیده یکی از ویژگی‌های اصلی نظام بین‌الملل مدرن، ماهیت سیال و پویای نظم‌ها در درون آن است. با وجود طولانی بودن سیطره بعضی از انواع نظم‌های بین‌المللی، اما این نظم‌های حاکم هیچ‌گاه دائمی نبوده و در یک چرخه ادواری، دستخوش تغییر و دگرگونی شده است. عموماً در ادبیات روابط بین‌الملل از زمان پدیدار شدن نشانههای زوال نظم سنتی تا شکل‌گیری یک نظم جدید، از آن به دوران گذار یا دوران انتقالی در نظام بین‌الملل یاد می‌شود. دوران گذار در نظام بین‌المللی دارای ویژگی های مشخصی است که فهم آن‌ به سیاستگذاری و نحوه کنش‌گری دولت‌ها برای جهت‌دهی به آینده نظم بین‌المللی کمک بسزایی خواهد کرد. پژوهش پیش‌رو با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از ابزار مطالعات کتابخانه‌ای، علاوه بر بیان ویژگی های دوران گذار در نظام بین‌الملل فعلی - که بعد از فروپاشی نظام دوقطبی پدیدار شده است - به ترسیم چشم اندازهای رایج از آینده نظام بین‌الملل خواهد پرداخت.یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد با توجه به تحول مفهومی، چرخش معنایی وچرخش نظری در ادبیات و مفاهیم روابط بین‌الملل و نظام بین‌الملل در حال گذار، شمول و دامنه تغییرات بسیار گسترده‌تر از تغییر فرایندهای رسمی میان دولت‌ها خواهد بود و در این چشمانداز، جهان را به سمت نظام بین‌الملل کثرتگرا، چندمرکزی، چندتمدنی و چند منطقهای سوق خواهد داد. تفاوت این نظم با نظام چندقطبی سنتی، گذار نسبی از نظام بینالملل وستفالیایی و غرب‌محور به نظام بین‌الملل جهان‌محور و پدیدار شدن امر سیاست جهانی خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1130 - سیاست دفاعی و امنیتی آلمان در دوره پس از جنگ سرد: از راهبرد ملی تا مسئولیت منطقه ای و بین المللی
سید محمد طباطبایی جبار خدادوست

چکیده با وحدت آلمان، فروپاشی نظام دو قطبی و تحولات پس از پایان جنگ سرد، سیاست خارجی و امنیتی این کشور نیز دچار تغییر و تحول گسترده ای گردید و با توجه به قدرت اقتصادی، جمعیت و موقعیت ژئوپلیتیکی آلمان، شرایط و موقعیت کاملاً جدیدی نیز برای ایفای نقش فعالتر این کشور درعرصه چکیده کامل

چکیده با وحدت آلمان، فروپاشی نظام دو قطبی و تحولات پس از پایان جنگ سرد، سیاست خارجی و امنیتی این کشور نیز دچار تغییر و تحول گسترده ای گردید و با توجه به قدرت اقتصادی، جمعیت و موقعیت ژئوپلیتیکی آلمان، شرایط و موقعیت کاملاً جدیدی نیز برای ایفای نقش فعالتر این کشور درعرصه تحولات اقتصادی، سیاسی، دفاعی و امنیتی منطقه ای و بین المللی فراهم آمد. این پژوهش قصد دارد با استفاده از روش تحقیق تبیینی - تحلیلی و گردآوری منابع به روش کتابخانه ای، به بررسی تغییر و تحول در سیاست دفاعی و امنیتی آلمان در دوره پس از جنگ سرد بپردازد. فرضیه پژوهش بر این ادعا است که فضای حاصله پس از جنگ سرد و تحولات بوجود آمده در سطح منطقه ای و بین المللی نظیر بحران بالکان، حمله عراق به کویت و بحران 11 سپتامبر 2001 منجر به تغییر و تحول اساسی در سیاست دفاعی و امنیتی آلمان گردیده و این کشور را به سوی اتخاذ یک راهبرد منطقه ای و بین المللی فعال و برون گرا در جهت ایجاد و حفظ صلح و ثبات جهانی و ﺗﺄمین هر چه بهتر منافعش سوق داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1131 - ارائه مدل کمی ارزیابی اثربخشی دوره‌های مجازی آموزش‌های ضمن خدمت کارکنان با رویکرد بازاریابی کارآفرینانه (مورد مطالعه: بانک تجارت)
احد دهقان زاده مجتبی معظمی اسفندیار دشمن زیاری اسماعیل کاوسی

پژوهش حاضر به طراحی مدل ارزیابی اثربخشی دوره‌های مجازی آموزش‌های ضمن خدمت کارکنان با رویکرد بازاریابی کارآفرینانه پرداخته است. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کمی می‌باشد. با استفاده از تکنیک دلفی سه مرحله ای در بین 20 نفر از خبرگان ، شاخص ها مورد تعدیل و پالایش چکیده کامل

پژوهش حاضر به طراحی مدل ارزیابی اثربخشی دوره‌های مجازی آموزش‌های ضمن خدمت کارکنان با رویکرد بازاریابی کارآفرینانه پرداخته است. تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، کمی می‌باشد. با استفاده از تکنیک دلفی سه مرحله ای در بین 20 نفر از خبرگان ، شاخص ها مورد تعدیل و پالایش قرار گرفت و مدل نهایی احصاء گردید. جهت پیاده سازی الگوی طراحی شده، پرسشنامه محقق ساخته به بوته پیمایش گذاشت شد. در این مرحله جامعه آماری شامل کلیه کارکنان بانک تجارت در شهر تهران (5163نفر ) می باشد. بر اساس فرمول کوکران تعداد 358 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. پس از گردآوری داده ها، تحلیل آماری داده های در دو سطح توصیفی ( شاخص های آماری) و سطح استنباطی (تحلیل عاملی تاییدی)، صورت پذیرفت. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که در ابعاد ارزیابی اثربخشی دوره های مجازی آموزش های ضمن خدمت کارکنان در بانک تجارت بیشترین توجه به بعد کیفیت خدمات آموزشی در آموزش مجازی و کمترین توجه به بعد نقش فناوری اطالعات در آموزش های مجازی می باشد. همچنین در میان 13 مولفه شناسایی شده، "کیفیت اطلاعات" بیشترین توجه و مولفه "ارزیابی اثربخشی دوره های آموزشی" کمترین توجه را به خود جلب کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1132 - بررسی عوامل محیطی مؤثر بر نظام بازاریابی اخلاقی بر اساس مدل پیرس و رابینسون مبتنی بر رهیافت اسلامی– ایرانی با تأکید بر صنایع غذایی
فاطمه نورشرق دهاقانی حسن اسماعیل پور حسین صفرزاده بهروز قاسمی

با توجه به اهمیت بازار و نقش هنجارها و ارزش ها در کنترل آن در تحقیق حاضر به بررسی محیط‌های مؤثر بر هنجارهای اخلاقی بازاریابی پرداخته‌شده است که باهدف بررسی عوامل محیطی مؤثر بر نظام بازاریابی اخلاقی بر اساس مدل پیرس و رابینسون مبتنی بر رهیافت اسلامی– ایرانی با تأکی چکیده کامل

با توجه به اهمیت بازار و نقش هنجارها و ارزش ها در کنترل آن در تحقیق حاضر به بررسی محیط‌های مؤثر بر هنجارهای اخلاقی بازاریابی پرداخته‌شده است که باهدف بررسی عوامل محیطی مؤثر بر نظام بازاریابی اخلاقی بر اساس مدل پیرس و رابینسون مبتنی بر رهیافت اسلامی– ایرانی با تأکید بر صنایع غذایی استان اصفهان انجام‌یافته است. تحقیق حاضر ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی است و در زمره مطالعات میدانی قرار دارد. در این تحقیق از روش کتابخانه‌ای برای تهیه ادبیات تحقیق و از روش دلفی مبتنی بر تحقیقات میدانی و ابزار پرسشنامه، برای جمع‌آوری داده‌های آماری استفاده‌شده است. پرسشنامه ی پژوهش بر اساس مؤلفه‌های بازاریابی اخلاقی با توجه به فرهنگ اسلامی ایرانی مبتنی بر محیط ها و هنجارها تدوین گردیده و روایی پرسش‌نامه به روش محتوایی توسط متخصصان و به روش صوری توسط تعدادی از افراد جامعه آماری و به روش آماری تحلیل عاملی مرتبه اول تائید شده است. پایایی کل پرسش‌نامه با آلفای کرونباخ 810/0 تائید گردید. جامعه آماری این تحقیق شامل 30 نفر از اعضای هیئت‌علمی و متخصصین بازاریابی به‌عنوان خبرگان در روش دلفی و 1660 نفر از مدیران ارشد، مدیران اجرایی و مدیران بازاریابی و فروش صنایع غذایی استان اصفهان بودند. حجم نمونه ی مورد تحلیل براساس فرمول کوکران 315 نفر براورد گردید. در تحلیل داده های آماری از دو روش آمار توصیفی و استنباطی در محیط نرم افزارهای SPSS ، LISREL و PLS استفاده‌شده است. نتایج و یافته های تحلیل داده ها نشان داد که؛ محیط وظیفه‌ای سازمان بر کلیه هنجارها تأثیر معنی دار داشت. محیط داخلی سازمان بر کلیه هنجارها به جز هنجارهای اجتماعی و هنجارهای مذهبی تأثیر معنی دار داشت و محیط دوردست سازمان بر کلیه هنجارها به جز هنجارهای فردی، تأثیر معنی دار داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1133 - الگوی مناسب حرفه‌آموزی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه
حسین کریمیان غلامرضا ویسی احسان کلبعلی

هدف این پژوهش ارائۀ الگوی مناسب حرفه‌آموزی دانش آموزان با نیازهای ویژه بوده است. روش پژوهش از نظر اهداف کاربردی و به لحاظ شیوۀ جمع‌آوری اطلاعات توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعۀ آماری تحقیق شامل کلیۀ کارشناسان و دبیران شاغل در آموزش‌وپرورش استثنایی استان مرکزی (85 نفر کا چکیده کامل

هدف این پژوهش ارائۀ الگوی مناسب حرفه‌آموزی دانش آموزان با نیازهای ویژه بوده است. روش پژوهش از نظر اهداف کاربردی و به لحاظ شیوۀ جمع‌آوری اطلاعات توصیفی از نوع پیمایشی بود. جامعۀ آماری تحقیق شامل کلیۀ کارشناسان و دبیران شاغل در آموزش‌وپرورش استثنایی استان مرکزی (85 نفر کارشناس و دبیر) بود؛ که با استفاده از جدول مورگان، 70 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه محقق ساخته استفاده شد. روش کار در این پژوهش از نوع آمیخته بود که در ابتدا با روش مطالعه کتابخانه‌ای و بررسی اسناد و مدارک رده‌بالا اقدام به جمع‌آوری داده‌ها اطلاعاتی درباره مؤلفه‌ها و شاخص‌های حرفه‌آموزی دانش آموزان با نیازهای ویژه شده و پس از مشخص شدن مؤلفه‌ها و شاخص‌ها؛ پرسشنامۀ باز پاسخ جهت جمع‌آوری و تحلیل این مؤلفه‌ها از دبیران شاغل در مدارس حرفه‌آموزی کل استان به شیوۀ مصاحبه نیمه مدون، تدوین و به مرحله اجرا درآمد که پس از تحلیل متن‌های مصاحبه‌ها، گویه‌ها جهت تهیه یک پرسشنامه ۳۶ سؤالی با 5 مؤلفه به‌دست‌آمده از تحلیل داده‌های مصاحبه‌ها در قالب پرسشنامه ۵ گزینه‌ای طرح لیکرت به دست آمد. پایایی پرسش‌نامه 0.869 بود. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در بخش آمار توصیفی از درصد فراوانی نسبی، میانگین و نما و میانه استفاده شد. نتایج پایانی تحقیق بیانگر آن است که در بحث حرفه‌آموزی دانش آموزان با نیازهای ویژه، کلیۀ شاخص‌ها نیاز به بازنگری داشت وجای مؤلفۀ بهزیستی دانش‌آموزان با نیازهای ویژه نیز در این زمینه بسیار خالی بود و این مؤلفه در مبحث حرفه‌آموزی نادیده گرفته‌شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1134 - بررسی نگرش دبیران دانشآموزان گروه کمتوان ذهنی نسبتبه دوره پیش حرفهای
سوسن کشاورز منصوره شهریاری احمدی فرح مملکت دوست

پژوهش حاضر، به منظور بررسی اثربخشی دوره پیشحرفهای در دانشآموزان با نیازهای ویژه از دیدگاه معلمین آنها انجام شد. نمونه مورد بررسی، شامل 127 دبیر پیشحرفهای ( 78 زن، 49 مرد) بود که از بین دبیران زن و مرد مدارس پیشحرفهای دانشآموزان با نیازهای ویژه شهر و شهرستانهای استان تهر چکیده کامل

پژوهش حاضر، به منظور بررسی اثربخشی دوره پیشحرفهای در دانشآموزان با نیازهای ویژه از دیدگاه معلمین آنها انجام شد. نمونه مورد بررسی، شامل 127 دبیر پیشحرفهای ( 78 زن، 49 مرد) بود که از بین دبیران زن و مرد مدارس پیشحرفهای دانشآموزان با نیازهای ویژه شهر و شهرستانهای استان تهران به صورت نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. فرضیههای این پژوهش، با استفاده از پرسشنامه محقق ساختهای با 16 سؤال و مقیاس لیکرت 5 درجهای انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات، از آزمون توصیفی و آزمون کایدو استفاده شد. نتایج نشان داد که اکثر معلمان پیشحرفهای بر این اعتقادند که محتوای در نظر گرفته شده با توانائی، علایق، امکانات مناسب، فضای آموزشی، ساعات کلاسی و کتابهای آموزشی تناسب دارد اما با منابع آموزشی این دوره و ضوابط پذیرش دانشآموزان جهت ورود به دوره متوسطه حرفهای تناسب ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1135 - رابطه بین سبک های اسناد و ادراک دانش آموزان از شیوه های فرزندپروری والدین با پیشرفت تحصیلی آنها
ناهیده درستکار محمد جعفر جوادی مژگان سپاه منصور

هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه سبک های اسناد و ادراک دانش آموزان از شیوه های فرزندپروری والدین با پیشرفت تحصیلی آنهاست. نمونه تحقیق شامل 403 نفر از دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر تهران است که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند.ابزار مورد استفاده در چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه سبک های اسناد و ادراک دانش آموزان از شیوه های فرزندپروری والدین با پیشرفت تحصیلی آنهاست. نمونه تحقیق شامل 403 نفر از دانش آموزان دختر سال سوم راهنمایی شهر تهران است که با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب گردیدند.ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه سبک-های اسناد کودکان سلیگمن (1984) و پرسشنامه ادراک شیوه های فرزند پروری والدین مکلون و مررل (1989) و معدل چهار درس فارسی، علوم، ریاضی و زبان انگلیسی است که به عنوان معیار پیشرفت تحصیلی به کار برده شد. روش تحقیق این پژوهش از نوع همبستگی است و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از همبستگی، رگرسیون چند متغیره و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شد. نتایج نشان داد که بین سبک های اسناد با پیشرفت تحصیلی رابطه وجود دارد، به طوری که پیشرفت تحصیلی با مقیاس های کلی و درونی در موقعیت مثبت، رابطه مثبت و با مقیاس کلی در موقعیت منفی رابطه منفی دارد.هم چنین،ادراک دانش آموزان از شیوه های فرزند پروری والدین با پیشرفت تحصیلی آنها تفاوت وجود دارد. در پاسخ به سوال پژوهش مبنی بر مشخص کردن سهم متغیرها در پیش بینی پیشرفت تحصیلی، نتایج در سطح خطای 5 درصد نشان داد که سبک های اسناد، سهم بیشتری در پیش بینی تحصیلی دانش آموزان دارند. بدین ترتیب به نظر می رسد که با کمک به دانش آموزان در دستیابی به کسب اسناد مناسب، پیشرفت تحصیلی بیشتری را می¬توان در آن ها شاهد بود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1136 - دلبستگی ادراک شده دوران کودکی با میانجی گری دلبستگی به خدا، ارائه مدل علی مهار و کنترل خشم
قاسم هزاری فاطمه شهابی زاده

هدف پژوهش حاضر شناخت دلبستگی به خدا به عنوان میانجی گر ادراک دلبستگی دوران کودکی به هر والد (ایمن و ناایمن) و مولفه های خشم بود. 350 دانشجو با روش خوشه ای چند مرحله ای از دانشگاه آزاد کاشمر مقیاس های ادراک دلبستگی به والد (هازان وشیور، 1986 )، دلبستگی به خدا (روات و کرک چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر شناخت دلبستگی به خدا به عنوان میانجی گر ادراک دلبستگی دوران کودکی به هر والد (ایمن و ناایمن) و مولفه های خشم بود. 350 دانشجو با روش خوشه ای چند مرحله ای از دانشگاه آزاد کاشمر مقیاس های ادراک دلبستگی به والد (هازان وشیور، 1986 )، دلبستگی به خدا (روات و کرک پاتریک، 2002 ) و مهار و کنترل خشم (اسپیلبرگر، 1999 ) تکمیل کردند، جهت تحلیل نتایج از تحلیل عاملی و روش مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج نشان دادند دلبستگی به خدا به ویژه دوسوگرایی به طور کامل ارتباط بین دلبستگی ناایمن به هر والد (به ویژه ناایمنی به پدر) و مولفه های خشم (به ویژه خلق و خوی خشم ) را میانجی گری می- کند. به عبارتی دلبستگی به والد نقش مستقیمی در کنترل و مهار خشم نشان نداد که حاکی از اهمیت معنویت و ارتباط عاطفی با خدا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1137 - ارتباط عزت نفس با فرسودگی شغلی معلمان دوره مهارت های حرفه ای استثنایی و مدارس راهنمایی عادی
شیرین کوشکی مژگان سپاه منصور مهرنوش نوشاد

از پژوهش حاضر، بررسی رابطه عزت نفس با فرسودگی شغلی معلمان مدارس عادی و استثنایی بود. بدین منظور با بهره گیری از جدول کرجسی و مورگان، تعداد 200 نفر از معلمان مرد و زن شـاغل در مـدارس راهنمـایی عادی و استثنایی از طریق روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. بـه منظـور چکیده کامل

از پژوهش حاضر، بررسی رابطه عزت نفس با فرسودگی شغلی معلمان مدارس عادی و استثنایی بود. بدین منظور با بهره گیری از جدول کرجسی و مورگان، تعداد 200 نفر از معلمان مرد و زن شـاغل در مـدارس راهنمـایی عادی و استثنایی از طریق روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. بـه منظـور جمـع آوری اطلاعـات از پرسش نامه عزت نفس کوپر اسمیت (1976) و فرسودگی شغلی پاتر (1993) بهره به عمل آمد. داده های پژوهش با استفاده از روش های آمار توصیفی (شاخص های مرکزی و پراکنـدگی ) و آمـار اسـتنباطی (تحلیـل واریـانس چنـد متغیری، روش همبستگی پیرسون، آزمون t گروه های مستقل و آزمون اتا ) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتـایج نشان میدهد: 1) بین عزت نفس و فرسودگی شغلی معلمان مدارس عادی و استثنایی تفاوت معنادار وجود ندارد. 2) بین عزت نفس و فرسودگی شغلی در افراد گروه نمونه (به صورت کل ) رابطه معنـادار وجـود دارد . 3) بـین عـزت نفس و فرسودگی شغلی در گروه معلمان مدارس عادی رابطه معنادار وجود دارد . 4) بین عزت نفـس و فرسـودگی شغلی در گروه معلمان مدارس استثنایی رابطه معنادار وجود ندارد. 5) بین فرسودگی شغلی در معلمان مدارس عادی و استثنایی تفاوت معنادار وجود ندارد . 6) بین عزت نفس در معلمان مدارس عادی و استثنایی تفاوت معنادار وجود ندارد.7) بین عزت نفس معلمان زن و مرد در افراد گروه نمونه تفاوت معنادار وجود دارد . 8) بین فرسودگی شـغلی معلمان زن و مرد در افراد گروه نمونه تفاوت معنادار وجود دارد . 9) بین عـزت نفـس معلمـان زن و مـرد مـدارس استثنایی تفاوت معنادار وجود ندارد . 10) بین فرسودگی شغلی معلمان زن و مرد مدارس اسـتثنایی ت فـاوت معنـادار وجود ندارد . 11) بین عزت نفس معلمان زن و مرد مدارس عادی تفاوت معنادار وجود نـدارد . 12) بـین فرسـودگی شغلی معلمان زن و مرد مدارس عادی تفاوت معنادار وجود دارد . همچنین، سهم اثر متغیرهای جنس و نوع مدارس (عادی و استثنایی) در عزت نفس و فرسودگی شغلی مدنظر قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1138 - مذهبی بودن والدین و کارکرد خانواده در جامعه پذیری مقابله مذهبی
محمد علی مظاهری مهدیه صالحی ولی الله فرزاد فاطمه شهابی زاده

هدف پژوهش حاضر بررسی کارکرد خانواده به عنوان میانجی¬گر میزان مذهبی بودن هر والد و مقابله مذهبی می-باشد. 770 دانشجو به صورت چند مرحله ای از بین دانشگاه های تهران، مقیاس های مقابله مذهبی (2000)، مقیاس پیوستگی و انعطاف پذیری خانواده (2004) و میزان مذهبی بودن والد (1998 چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی کارکرد خانواده به عنوان میانجی¬گر میزان مذهبی بودن هر والد و مقابله مذهبی می-باشد. 770 دانشجو به صورت چند مرحله ای از بین دانشگاه های تهران، مقیاس های مقابله مذهبی (2000)، مقیاس پیوستگی و انعطاف پذیری خانواده (2004) و میزان مذهبی بودن والد (1998) را تکمیل کردند، جهت تحلیل نتایج از روش مدل یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج نشان می دهد خانواده پیوسته منعطف و رهاشده آشفته ارتباط بین میزان مذهبی بودن پدر و مادر و مقابله مذهبی منفی و مثبت را میانجی گری می کند. همچنین میزان مذهبی بودن پدر اثر مستقیم بر مقابه مذهبی مثبت و میزان مذهبی بودن مادر اثر مستقیمی بر مقابله مذهبی منفی دارد. لذا نه تنها بررسی نقش میزان مذهبی بودن والدین در فهم استفاده از راهبردهای مذهبی مهم است، بلکه کارکرد خانواده در این ارتباط نقش مهمی ایفا می کند. نتایج از لحاظ فرضیه انطباقی و انطباق جامعه پذیری و کاربرد آن برای پژوهش¬های بعدی مورد بحث قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1139 - رابطه کیفیت حسابرسی با شفافیت شرکتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
سید حسین علوی طبری منا پارسایی

در پی سقوطشاخص‌هایبورستهراندرسال 1383 و رفتار فرصت‌طلبانه برخی از مدیران که از پیامدهای نظریه نمایندگی است،شفافیت شرکتی از دیدگاه سرمایه‌گذاران اهمیت بسیاری یافته است. در این راستا با بروز نگرانی در مورد قابلیت اتکای صورت‌های مالی، خدمات اطمینان‌بخشی حسابرسی مستقل از طر چکیده کامل

در پی سقوطشاخص‌هایبورستهراندرسال 1383 و رفتار فرصت‌طلبانه برخی از مدیران که از پیامدهای نظریه نمایندگی است،شفافیت شرکتی از دیدگاه سرمایه‌گذاران اهمیت بسیاری یافته است. در این راستا با بروز نگرانی در مورد قابلیت اتکای صورت‌های مالی، خدمات اطمینان‌بخشی حسابرسی مستقل از طریق کاهش عدم تقارن اطلاعاتی میان مدیران و مالکان می‌تواند برای صورت‌های مالی ارزش افزوده ایجاد نماید. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق همبستگی و مدل‌های رگرسیون چند متغیره، در پی آن است تاارتباط دو مؤلفه رتبه کنترل کیفیت موسسه حسابرسی و دوره تصدی حسابرس را با شاخصی از شفافیت متشکل از ابعاد چندگانه، مورد بررسی قرار دهد. همچنین به منظور اطمینان از نتایج حاصله چهار متغیراندازه، نوسان‌پذیری بازده سهم، نسبت بدهی و رشد به عنوان متغیرهای کنترلی در نظر گرفته شد. در این پژوهش، تعداد 74 شرکت در دوره زمانی سال‌های 1388 تا 1392 مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که میان دوره تصدی حسابرس و شفافیت شرکتی ارتباط مثبت و معناداری وجود دارد، اما بر خلاف انتظار میان امتیاز کنترل کیفیت حسابرسی و شفافیت شرکتی ارتباط معناداری وجود ندارد Abstract Investors have recognized the importance of corporate transparency more, after stock index crash and the opportunistic behavior of some managers as one of implications of agency theory. Regarding the reliability of financial statements distortion, assurance services by external auditors could be effective through information asymmetry reduction. Current paper has studied the relationship between two factors of audit quality, consisting of auditor tenure and the audit quality rank of audit companies, with a transparency proxy including various dimensions. Four variables including size, stock return volatility, debt ratio and growth have been considered as control variables. The sample of paper is 74 companies which have been listed in Tehran stock exchange. Results show a positive significant relationship between audit tenure and corporate transparency, but there is no significant relationship between the rank of audit quality and corporate transparency unlike our expectations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1140 - بررسی رابطه تغییرات در ارزش دفتری و سود هرسهم با تغییرات قیمت سهام (با تاکید بر صورت های مالی میان دوره ای)
رسول برادران حسن زاده یونس باد آور نهندی حسین بارانی بناب

این تحقیق با استفاده از داده¬های صورت های مالی میان¬دوره¬ای شش ماهه حسابرسی شده، ضمن بررسی رابطه ارزش دفتری و سود هر سهم بر قیمت سهام، به بررسی رابطه بین تغییرات در ارزش دفتری و سود هر سهم با تغییرات در قیمت سهام می¬پردازد. بنابراین هدف این تحقیق تعیین ر چکیده کامل

این تحقیق با استفاده از داده¬های صورت های مالی میان¬دوره¬ای شش ماهه حسابرسی شده، ضمن بررسی رابطه ارزش دفتری و سود هر سهم بر قیمت سهام، به بررسی رابطه بین تغییرات در ارزش دفتری و سود هر سهم با تغییرات در قیمت سهام می¬پردازد. بنابراین هدف این تحقیق تعیین رابطه بین متغیرهای مذکور با قیمت سهام است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه¬ها نشان می¬دهد که ارزش دفتری و سود هر سهم ارتباط معنی¬داری با قیمت سهام دارند و همبستگی سود بیش از ارزش دفتری است. همچنین این تحقیق شواهدی را فراهم می کند که تغییرات در ارزش دفتری هر سهم و تغییرات در سود هر سهم با تغییرات در قیمت سهام رابطه معنی¬داری دارند و همبستگی تغییرات در ارزش دفتری هر سهم بیش از تغییرات در سود هر سهم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1141 - نقش تخصص حسابرس در صنعت در پیشگیری از اعمال تغییر طبقه بندی فرصت طلبانه اقلام صورت سود و زیان
محسن حمیدیان شاهرخ بزرگمهریان حسین جنت مکان

هدف این پژوهش بررسی نقش تخصص حسابرس در صنعت در پیشگیری از اعمال تغییر طبقه بندی فرصت طلبانه اقلام صورت سود و زیان در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه پژوهش شامل 85 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد .در این تحقیق برای تشخیص مدیری چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی نقش تخصص حسابرس در صنعت در پیشگیری از اعمال تغییر طبقه بندی فرصت طلبانه اقلام صورت سود و زیان در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران است. نمونه پژوهش شامل 85 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد .در این تحقیق برای تشخیص مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی از مدل مک‌وی(2006) بهره گرفته شد. علاوه براین، به منظور بررسی اعمال مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی، معیارهای کیفیت حسابرسی شامل اظهار نظر حسابرس، دوره تصدی و تخصص حسابرس در صنعت به مدل تحقیق اضافه شد. نتایج تحقیق حاکی از وجود مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی بود. همچنین شواهد تحقیق نشان می دهد که حسابرس متخصص صنعت و اثر تعاملی آن با دوره تصدی بلند مدت حسابرس(بیش از چهار سال) قادر به کشف مدیریت سود از طریق تغییر طبقه بندی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. ولی اظهار نظر حسابرس تاثیری بر کشف و کنترل این ابزار ندارد. Abstract The aim of this study was to investigate the role of auditor specialization in industry to prevent of opportunistic shifting the classification of income statement items in the listed companies in Tehran Stock Exchange. The sample consisted of 85 listed companies on Tehran Stock Exchange. In this study for detecting earnings management using classification shifting of Mcvay(2006) model was used. In addition, in order to investigate the actions of earnings management using classification shifting, audit quality criteria including auditor opinion, the auditor tenure and expertise in the industry were added to the model. The results indicate the existence of earnings management using classification shifting. The research evidence also shows that industry expert’s auditor and effect of its interaction with the auditor long-term tenure (over four years) is able to detect earnings management using classification shifting of listed companies in Tehran Stock Exchange, the auditor's opinion has no effect on the detection and control of the tool. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1142 - تأثیر ساختار مالکیت بر کیفیت حسابرسی
رسول برادران حسنزاده یونس بادآور نهندی سمیه اسماعیلی گنجینه کتاب

در تحقیق حاضر تأثیر متغیرهای ساختار مالکیت که عبارت‌اند از: تمرکز مالکیت و مالکیت نهادی، بر کیفیت حسابرسی 90 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، طی دوره زمانی 1385 تا 1389 بررسی‌شده است. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و از بعد روش انجام کار از نوع تحقیقات علی پس رویدا چکیده کامل

در تحقیق حاضر تأثیر متغیرهای ساختار مالکیت که عبارت‌اند از: تمرکز مالکیت و مالکیت نهادی، بر کیفیت حسابرسی 90 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار، طی دوره زمانی 1385 تا 1389 بررسی‌شده است. تحقیق حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و از بعد روش انجام کار از نوع تحقیقات علی پس رویدادی است. برای اندازه‌گیری کیفیت حسابرسی در این پژوهش از سه معیار اندازه، دوره تصدی و تخصص در صنعت موسسه حسابرسی استفاده‌شده است. در این تحقیق از مدل رگرسیون لجستیک با استفاده از داده‌های ترکیبی استفاده‌شده است. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر این است که میزان تمرکز مالکیت و درصد سهام مالکان نهادی بر اندازه موسسه حسابرسی تأثیر معنی‌دار و منفی و بر تخصص در صنعت موسسه حسابرسی تأثیر معنی‌دار و مثبت دارد، درحالی‌که تمرکز مالکیت و مالکیت نهادی تأثیری معنی‌دار بر دوره تصدی موسسه حسابرسی ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1143 - عوامل اثرگذار بر اظهارنظر حسابرس نسبت به تداوم فعالیت
مجتبی صفی پور افشار احمدصادق سلطانی نژاد ابراهیم سلطانی نژاد

10.30495/faar.2022.698382

چکیده سهام‌داران و سرمایه‌گذاران با اعتماد به صورت‌های مالی و گزارش حسابرس، تصمیمات سرمایه‌گذاری بلندمدت خود را اخذ می‌کنند. از گذشته‌های دور حسابرسی به‌عنوان مکانیسمی در جهت کنترل مشکلات نمایندگی و تضاد منافع به کار گرفته شده است. اگر حسابرس در طی بررسی‌های خود به ش چکیده کامل

چکیده سهام‌داران و سرمایه‌گذاران با اعتماد به صورت‌های مالی و گزارش حسابرس، تصمیمات سرمایه‌گذاری بلندمدت خود را اخذ می‌کنند. از گذشته‌های دور حسابرسی به‌عنوان مکانیسمی در جهت کنترل مشکلات نمایندگی و تضاد منافع به کار گرفته شده است. اگر حسابرس در طی بررسی‌های خود به شواهدی مبنی‌بر ناتوانی شرکت به تداوم فعالیت دست یابد، باید در گزارش حسابرسی این موضوع را شامل سازد. هدف از این پژوهش بررسی عوامل اثرگذار بر اظهارنظر حسابرس نسبت به تداوم فعالیت شرکت از جمله: دوره تصدی حسابرس، تأخیر گزارش حسابرس، خرید اظهارنظر حسابرس، نسبت نقدینگی و اهرم مالی شرکت می‌باشد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نوع همبستگی می‌باشد و برای آزمون فرضیه‌ها از رگرسیون چندمتغیره و لجستیک استفاده شده است. نمونه پژوهش شامل 160 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی سال‌های 1389 تا 1398 است. &lrm; &lrm;یافته‌های حاصل از آزمون فرضیه‌ها نشان داد که نسبت اهرم مالی باعث افزایش میزان اظهارنظر تردید نسبت به تداوم فعالیت می‌شود. همچنین، خرید اظهارنظر حسابرس نیز از مواردی است که باعث کاهش میزان اظهارنظر تردید نسبت به تداوم فعالیت شرکت می‌شود . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1144 - عوامل تعیین کننده در ارایه به موقع صورت های مالی میان دوره ای
بهمن بنی مهد مهتاب توتچی

گزارش های مالی ابزار مهمی است که سازمان ها به کمک آن، اطلاعات مالی را در اختیار افراد ذی علاقه قرار می‌دهند. هدف صورت‌های مالی میان دوره ای، بهبود به موقع بودن اطلاعات حسابداری است. در این مقاله عوامل تعیین‌کننده در ارایه به موقع صورت‌های مالی میان دوره ای در بورس اوراق چکیده کامل

گزارش های مالی ابزار مهمی است که سازمان ها به کمک آن، اطلاعات مالی را در اختیار افراد ذی علاقه قرار می‌دهند. هدف صورت‌های مالی میان دوره ای، بهبود به موقع بودن اطلاعات حسابداری است. در این مقاله عوامل تعیین‌کننده در ارایه به موقع صورت‌های مالی میان دوره ای در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می شود. دوره زمانی تحقیق از سال 1385 تا 1388 بوده و تعداد شرکت¬های نمونه تحقیق، 84 شرکت است. نتایج کلی تحقیق حاکی از این است که به موقع بودن صورت‌های مالی میان دوره ای حسابرسی شده با نوع حسابرس و گزارش مقبول حسابرسی رابطه دارد. شواهد نشان می¬دهد که زمان ارایه صورت‌های مالی میان دوره ای در دوره پژوهش، روندی نزولی دارد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که هرگاه گزارش حسابرس درباره صورت‌های مالی میان دوره ای از نوع گزارش مقبول باشد، زمان ارایه صورت‌های مالی میان دوره ای کاهش می یابد؛ اما اگر حسابرس شرکتی، سازمان حسابرسی باشد در آن صورت زمان ارایه صورت‌های مالی میان دوره ای افزایش می¬یابد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1145 - اثر تمرکز مالکیت نهادی منفعل، دوره تصدی مدیرعامل و رقابت بازار محصول بر رابطه بین اغفال توجه سرمایه‌گذاران نهادی منفعل و عدم شفافیت اطلاعاتی شرکت‌ها
علی بدیعی نژاد افسانه توانگر

10.30495/faar.2022.693676

چکیدهافشای اطلاعات، نقش اساسی در تصمیم‌گیری‌های صحیح و آگاهانه گروه‌های مختلف استفاده‌کننده به‌ویژه سرمایه‌گذاران دارد اما واحدهای اقتصادی بدون فشارهای خارج از سازمان و الزامات قانونی و حرفه‌ای، تمایلی به افشای کافی اطلاعات ندارند زیرا افشای اطلاعات هزینه‌بر است. این مق چکیده کامل

چکیدهافشای اطلاعات، نقش اساسی در تصمیم‌گیری‌های صحیح و آگاهانه گروه‌های مختلف استفاده‌کننده به‌ویژه سرمایه‌گذاران دارد اما واحدهای اقتصادی بدون فشارهای خارج از سازمان و الزامات قانونی و حرفه‌ای، تمایلی به افشای کافی اطلاعات ندارند زیرا افشای اطلاعات هزینه‌بر است. این مقاله تأثیر اغفال توجه سهامداران نهادی منفعل بر شفافیت اطلاعاتی شرکت‌ها را با در نظر گرفتن سطح تمرکز مالکیت نهادی منفعل، رقابت بازار محصول و دوره تصدی مدیرعامل بررسی می‌کند. در این پژوهش با استفاده از داده‌های 150 شرکت از شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار به بررسی موضوع پرداخته شد. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از مدل‌های رگرسیونی چند متغیره با روش داده تابلویی و رویکرد اثرات ثابت استفاده گردید. نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌های پژوهش نشان داد که اغفال توجه سرمایه‌گذاران نهادی منفعل تأثیر منفی و معناداری بر شفافیت اطلاعاتی شرکت‌ها دارد و علی‌رغم این‌که تمرکز مالکیت سرمایه‌گذاران نهادی منفعل در دو سطح تمرکز بیشتر از 5% و تمرکز بیشتر از 15%، تأثیر مثبت و معناداری بر شفافیت اطلاعاتی شرکت‌ها دارند لیکن اغفال توجه سرمایه‌گذاران نهادی منفعل تنها در شرکت‌های دارای سطح تمرکز مالکیت نهادی منفعل بیشتر از 15%، تأثیر منفی و معناداری بر شفافیت اطلاعاتی شرکت‌ها دارد. همچنین، بر اساس نتایج آزمون فرضیه‌های پژوهش، اغفال توجه سرمایه‌گذاران نهادی منفعل در شرکت‌های دارای مدیران عامل جدید، تأثیر مثبت و معناداری بر شفافیت اطلاعاتی شرکت‌ها دارد ولی در شرکت‌های دارای رقابت سطح بازار محصول، تأثیر معناداری بر شفافیت اطلاعاتی شرکت‌ها ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1146 - بررسی علل توسعه‌نیافتگی ایران در دوره‌ی قاجار
صمد رسول‌زاده اقدم

در این پژوهش، هدف نگارنده آن است که علل توسعه‌نیافتگی ایران را در دوره‌ی قاجار مورد بررسی قرار دهد. این تحقیق به روش تاریخی انجام شده است. توسعه‌نیافتگی وضعیتی است که به‌علت ناهماهنگی بین عوامل اقتصادی و تکنولوژی کابردی امکان استفاده‌ی همزمان از سرمایه و نیروی کار در جا چکیده کامل

در این پژوهش، هدف نگارنده آن است که علل توسعه‌نیافتگی ایران را در دوره‌ی قاجار مورد بررسی قرار دهد. این تحقیق به روش تاریخی انجام شده است. توسعه‌نیافتگی وضعیتی است که به‌علت ناهماهنگی بین عوامل اقتصادی و تکنولوژی کابردی امکان استفاده‌ی همزمان از سرمایه و نیروی کار در جامعه میسر نیست. و کشور توسعه‌نیافته کشوری است که از نظر استانداردها و شاخص‌های توسعه در سطح پایینی قرار دارد. بدین لحاظ کشور ما در دوره‌ی قاجار ویژگی‌های کشور توسعه‌نیافته را داشت. بررسی عوامل توسعه‌نیافتگی در قالب تلفیقی از سه نظریه‌ی توسعه‌نیافتگی، یعنی استبداد شرقی، نظام جهانی و وابستگی انجام گرفته است. در تحقیق حاضر، نقش ساختارهای اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در توسعه‌نیافتگی مورد بررسی قرار گرفته است و عوامل مؤثر بر توسعه‌نیافتگی ایران در دوره‌ی قاجار عبارتند از: 1ـ کمبود بارندگی و دسترسی نداشتن به آب کافی؛ 2ـ تجارت نابرابر بین تجار داخلی و خارجی خصوصاً تجار روس و انگلیس با تجار ایرانی؛ 3ـ ناامنی و غارت دسترنج مردم؛ 4ـ وجود فرهنگ عشیره‌ای؛ 5ـ فروش حکومت ایالات، مناصب و زمین‌های دولتی؛ 6ـ مشکلات زیرساختی در فرهنگ سنتی ایران؛ 7ـ اندیشه‌های تصوف؛ 8ـ وجود نداشتن و اجرا نشدن قانون؛ 9ـ روابط بین‌المللی؛ 10ـ ساختار نظام سلطنت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1147 - فرآیند شکل گیری هویت جدید زن در ایران از دوران ناصری تا پایان پهلوی اول
ابراهیم توفیق فاطمه دعاگوئی

این مقاله حاصل یک مطالعه تاریخی است که به منظور بررسی فرآیند شکل گیری هویت جدید زن درایران،از دوران ناصری تا پایان پهلوی اول، انجام شده است.هویت مجموعه ای از ویژگی های فردی است که در طول زمان سییال ، ومتأثر از ساختار اجتماعی و میزان کنش گری افراد، پیوسته در حال نو شدن ا چکیده کامل

این مقاله حاصل یک مطالعه تاریخی است که به منظور بررسی فرآیند شکل گیری هویت جدید زن درایران،از دوران ناصری تا پایان پهلوی اول، انجام شده است.هویت مجموعه ای از ویژگی های فردی است که در طول زمان سییال ، ومتأثر از ساختار اجتماعی و میزان کنش گری افراد، پیوسته در حال نو شدن است و عوامل متعدد فرهنگی، اجتماعی واقتصادی در این فرآیند مؤثر هستند. سرعت این دگرگونی ها در هویت سنتی زنان اندک بود، لیکن از دوران ناصری وبا ورود اولین طلیعه های مدرنیته و تغییرات تدریجی در منابع هویت ساز در دوره های مشروطه و سپس پهلوی اول فرآیند شکل گیری هویت جدید زنان ایرانی ابعاد تازه ای یافته است.بررسی این فرآیندها و نحوه تعامل ساختارهای اجتماعی و کنش گری زنان در دوره های سه گانه فوق، بیا اسیتداده ازروش کتابخانه ای )اسنادی( و بهره گیری از دیدگاه های نظری جنکینز، گیدنز، بوردیو و هابرماس امکان یافته است.یافته های تحقیق نشان می دهد که در هر سه دوره، الگوی ورود مدرنیزاسیون، اشاعه بوده است. بدین ترتیی کیه دردوره ی ناصری، اصلاحات بدون برنامه و بی هدفمند، در دوره ی مشروطه منسجم تر و در دوره پهلوی اول تا حیدودی هدفمند و با برنامه ریزی توأم گردید.به همین دلیل، در دوران ناصری هویت زن ایرانی کمترین تأثیر را از تجددگرایی داشته است و این گرایشات عمدتاً معطوف به زنان درباری و طبقات بالا بوده است. امیا در دوران مشیروطه جرییان تجددخواهی توانست که در تغییرات هویتی زنان نقش مؤثرتری نظیر ایجاد انجمن ها و گروه هیای سیری، شیرکت درمجامع و گردهمایی های سیاسی و پشتیبانی از انقلاب مشروطه ایدا نماید.در دوران پهلوی اول بیا توجیه بیه ماهییت اصلاحات، جریان تجددخواهی با ندوذ به نهادهای آموزشی، اقتصادی و سیاسی توانست در شکل گیری هویت جدیید زن ایرانی نقش فعال تری ایدا نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1148 - بررسی مشکلات خانواده های دارای مشاغل تناوبی درمنطقه نفت و گاز غرب
زنجانی حبیب الله فوزیه بنی سعید

مشاغل تناوبی نوعی از برنامه کار خارج از جداول زمان کار مصوب است که دارای 3 خصیصه است : 1 انجام این کار معمولاً مستلزم یک سفر در فاصله دور برای یک دوره مشخص حداقل یک هفته و بیشتر است 2 در محل کار امکانات نسبتاً ضروری برای اقامت شاغل توسط کارفرما تدارک دیده می شود 3 شاغل چکیده کامل

مشاغل تناوبی نوعی از برنامه کار خارج از جداول زمان کار مصوب است که دارای 3 خصیصه است : 1 انجام این کار معمولاً مستلزم یک سفر در فاصله دور برای یک دوره مشخص حداقل یک هفته و بیشتر است 2 در محل کار امکانات نسبتاً ضروری برای اقامت شاغل توسط کارفرما تدارک دیده می شود 3 شاغل بعد از انجام کار به نزد خانواده خود بر می گردد و معمولاًًَ معادل مدت زمان کار نزد خانواده استراحت کاری خود را سپری می کند.در تحقیق مورد نظر خانواده های دارای مشاغل تناوبی به صورت یک موضوع تجربی مورد پژوهش قرار گرفته است.هدف تحقیق بررسی مشکلات خانواده های دارای مشاغل تناوبی می باشد و از روش پیمایشی استفاده شده است.ابزار جمع آوری داده ها 200 پرسشنامه می باشد که در بین کارکنان و همسران کارکنان صنعت نفت منطقه نفت و گازغرب توزیع شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد بین کارکنان شاغل در برنامه طرح تناوبیمنطقه نفت و گاز غرب دارای تحصیلات مختلف از نظر مشکلات خانوادگی تفاوت معنادار وجود ندارد. درخانواده هایی که زنان دارای تحصیلات بیشتری هستند این نوع شغل کمتر مشکل آفرین است. بین کارکنان شاغل دربرنامه طرح تناوبی دارای نوع تناوبی مختلف از نظر مشکلات خانوادگی تفاوت معنادار وجود ندارد. بین مشاغلهمسران کارکنان شاغل در برنامه طرح تناوبی از نظر مشکلات خانوادگی تفاوت معنادار وجود ندارد و در نهایتاینکه در خانواده هایی که زنان از اشتغال شوهران در طرح تناوبی رضایت دارند مشکلات خانوادگی کمتری نسبت بهخانواده هایی که زنان از شغل همسران رضایت ندارند وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1149 - مطالعه تطبیقی بین جنبش اجتماعی زنان دردوره مشروطه درایران وجنبش اجتماعی زنان درقرن نوزدهم درغرب
سیف اله سیف الهی آتنا غلامی

جنبش اجتماعی زنان درکلی ترین معنای خود جنبشی فکری-اجتماعی است که هدف اصلی آن ارتقای موقعیت زنان به عنوان یک گروه اجتماعی در جامعه است. این پژوهش،مطالعه ای تطبیقی بین جنبش اجتماعی زنان دردوره مشروطه درایران ودرقرن نوزدهم درغرب به ویژه امریکا می باشد.جمع آور چکیده کامل

جنبش اجتماعی زنان درکلی ترین معنای خود جنبشی فکری-اجتماعی است که هدف اصلی آن ارتقای موقعیت زنان به عنوان یک گروه اجتماعی در جامعه است. این پژوهش،مطالعه ای تطبیقی بین جنبش اجتماعی زنان دردوره مشروطه درایران ودرقرن نوزدهم درغرب به ویژه امریکا می باشد.جمع آوری داده ها با دوروش اسنادی ومطالعه میدانی(مصاحبه با صاحب نظران) انجام شده وپردازش داده ها با استفاده ازتحلیل محتوا وپرسشنامه معکوس صورت گرفته است. دراین پژوهش هردوجنبش موردبررسی قرارگرفته وشباهتها وتفاوتهای این دوجنبش استخراج شده است.عوامل متعددی ازقبیل بستراجتماعی-اقتصادی،بافت فرهنگی ووضعیت زندگی زنان دوجامعه تأثیرچشمگیری برروند، فرایند، ساختار، عملکرد، کارکرد،اهداف ودستاوردهای این دو جنبش داشته است. یافته های پژوهش نشان می دهد جنبش اجتماعی زنان درقرن نوزدهم درغرب جنبشی شناخته شده،وسیع،منسجم ورشدیافته تر بوده ودرسطح بین المللی مطرح شده است.امروزه نیز به عنوان یک نظریه اجتماعی درسطوح آکادمیک تدریس می شود. اماجنبش اجتماعی زنان دردوره مشروطه درایران جنبشی منسجم نبوده ودرآن دوره حتی درسطح ملی گسترش نیافته است.البته این جنبش برای زنان ایران دستاوردهایی مثل حق تحصیل داشته که تاامروز ادامه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1150 - واکاوی قدرت ایدئولوژیک در دوران قاجار از دیدگاه منابع قدرت اجتماعی مایکل مان
فرید سادات شریفی کرامت اله راسخ علی رضا خدامی مجیدرضا کریمی

10.30495/jscc.2022.692242

هدف پژوهش بررسی قدرت ایدئولوژیک در دوران قاجار در چارچوب رویکرد قدرت اجتماعی چهارگانه مایکل مان است. مایکل مان چهار منبع قدرت را از یکدیگر متمایز می‌کند: سیاسی، ایدئولوژیک، نظامی و اقتصادی. نوع پژوهش تاریخی و روش آن اسنادی است و با استفاده از شیوه‌ی تحلیلی مایکل مان و س چکیده کامل

هدف پژوهش بررسی قدرت ایدئولوژیک در دوران قاجار در چارچوب رویکرد قدرت اجتماعی چهارگانه مایکل مان است. مایکل مان چهار منبع قدرت را از یکدیگر متمایز می‌کند: سیاسی، ایدئولوژیک، نظامی و اقتصادی. نوع پژوهش تاریخی و روش آن اسنادی است و با استفاده از شیوه‌ی تحلیلی مایکل مان و سنجش منابع قدرت اجتماعی با چهار شاخص قدرت انجام‌گرفته است. فرض اصلی پژوهش این است که منابع قدرت در عصر قاجار نیز چهارگانه است. قدرت ایدئولوژیک یکی از منابع مهم قدرت در عصر قاجار است و منابع چهارگانه قدرت و به تبع آن عاملیت اجتماعی این منابع قدرت، یعنی دربار، روحانیت، روسای ایلات و عشایر و تجار در ارتباط نزدیک و مستمر با یکدیگر قرار داشتند. یافته‌های پژوهش نشان داد، روحانیت به عنوان نماینده قدرت ایدئولوژیک هم در راستای کنترل و تنظیم حوزه فعالیت و اجرای شعائر مذهبی و هم منافع مشترک با دیگر منابع قدرت اجتماعی، همچون دربار و تجار در تقابل و همپوشانی قرار گرفت. تقابل و همپوشانی روحانیت و دربار، در حمایت مالی و سیاسی و امنیتی از سوی دربار و مشروعیت‌بخشی از جانب روحانیت و تقابل و همپوشانی روحانیت و تجار، در حمایت اجتماعی از تجار از طرف روحانیت و حمایت مالی از سوی تجار بود. نتیجه نهایی همپوشانی و به دنبال آن همکاری عاملیت اجتماعی دو منبع قدرت اقتصادی و ایدئولوژیک، تجار و روحانیت، در تقابل با قدرت سیاسی به انقلاب مشروطه و جنبش تنباکو منجر شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1151 - بررسی سرایت شوک‌های غیرمنتظره در بازارهای مالی ایران با رویکرد DFGM
بشری تیموری قدرت اله امام وردی علی اصغر اسماعیل نیا کتابی شهریار نصابیان

در این مطالعه با استفاده از مدل DFGM به بررسی سرایت شوکهای غیرمنتظره قیمت نفت، نرخ ارز و قیمت طلا بر بازار سهام در ایران پرداخته شده است. داده‌ها شامل شاخص کل قیمت بورس سهام تهران، قیمت طلا، قیمت نفت و نرخ ارز در بازه زمانی آبان ۱۳۸۷تا مرداد ۱۳۹۸به‌صورت هفتگی است. نتایج چکیده کامل

در این مطالعه با استفاده از مدل DFGM به بررسی سرایت شوکهای غیرمنتظره قیمت نفت، نرخ ارز و قیمت طلا بر بازار سهام در ایران پرداخته شده است. داده‌ها شامل شاخص کل قیمت بورس سهام تهران، قیمت طلا، قیمت نفت و نرخ ارز در بازه زمانی آبان ۱۳۸۷تا مرداد ۱۳۹۸به‌صورت هفتگی است. نتایج بیانگر آن است که حدود ۹۹ درصد نوسانات نرخ ارز و شاخص کل قیمت بورس در دوره قبل از بحران ارزی (نوسانات ارزی)، توسط عامل خاص توضیح داده میشود. اما پس از وقوع شوک ارزی در دی ماه ۱۳۹۶ مشاهده گردید که در اواخر سال ۱۳۹۷به ترتیب ۸۸ و ۶۳ درصد از نوسانات نرخ ارز و شاخص کل قیمت بورس تهران به وسیله عامل سرایت توضیح داده می‌شود. همچنین نتایج حاکی از آن است که بحران ارزی به بازار سهام سرایت کرده است. به علاوه شواهدی از اثر سرایت شوکهای قیمت نفت و طلا به شاخص کل قیمت بورس اوراق بهادار تهران و نرخ ارز به دست آمد. همچنین در دوره بحران نرخ ارز، حدود ۸۷ درصد نوسانات شاخص کل قیمت بورس توسط نرخ ارز توضیح داده میشود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1152 - طراحی مدل بهینه‌سازی سبد سرمایه‌گذاری چند دوره‌ای با رویکردی جدید در عدم قطعیت فازی
زهرا خندان بارکوسرائی عمران محمدی فرزاد موحدی سبحانی

بهینه‌سازی و انتخاب سبد سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین مسائل دنیای مالی است، بدین جهت سرمایه‌گذاران در تلاش برای اتخاذ تصمیماتی با بیش‌ترین تطابق با دنیای واقعی هستند. اما از یک سو عدم قطعیت موجود در داده‌ها و پارامترها و از سوی دیگر تضاد موجود در اهداف سرمایه‌گذار، بر پی چکیده کامل

بهینه‌سازی و انتخاب سبد سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین مسائل دنیای مالی است، بدین جهت سرمایه‌گذاران در تلاش برای اتخاذ تصمیماتی با بیش‌ترین تطابق با دنیای واقعی هستند. اما از یک سو عدم قطعیت موجود در داده‌ها و پارامترها و از سوی دیگر تضاد موجود در اهداف سرمایه‌گذار، بر پیچیدگی مسئله بهینه‌سازی سبد سهام می‌افزاید. از جهت دیگر با توجه به فرض کارا بودن بازار سهام، باید ازمدل‌های چند دوره‌ای که برخلاف مدل‌های تک دوره‌ای، اجازه بازنگری سرمایه را در ابتدای هر دوره برای سرمایه‌گذار فراهم می‌کند؛ استفاده نمود. در این مقاله رویکرد جدیدی برای بهینه‌سازی سبد سرمایه‌گذاری چند دوره‌ای مبتنی بر اندازه عمومی فازی و استفاده از درخت سناریو به منظور مقابله با عدم قطعیت‌ها معرفی می‌گردد که علاوه بر درنظر گرفتن تمامی محدودیت‌های فوق، این امکان را فراهم نموده تا با تغییر پارامتری تحت عنوان خوش‌بینانه- بدبینانه، سرمایه‌گذار بتواند سلیقه خود را اعمال نموده و نیازی به مدل‌سازی در حالت اعتباری، الزام و امکان نیست. سپس به منظور تک هدفه نمودن، مدل ارائه شده با روش محدودیت اپسیلون حل می‌گردد. در پایان نیز با استفاده از داده‌های 17 شرکت از صنایع مختلف فعال در بازار بورس اوراق بهادار تهران در سال 1398 به بررسی اعتبار مدل وکارایی آن می‌پردازیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1153 - انتخاب سبد سهام بهینه با رویکرد ارزش در معرض ریسک چندافقی پارامتریک و ناپارامتریک
محمد علی طبیبی سید محمدرضا داودی عبدالمجید عبدالباقی عطاآبادی

ارزش در معرض ریسک یکی از معیارهای پرکاربرد سنجش ریسک است که حداکثر ضرر یک سبد سهام را برای یک سطح اطمینان مشخص و در یک افق زمانی معلوم اندازه می‌گیرد. ارزش در معرض ریسک دوره، مفهوم ارزش در معرض ریسک را برای یک سرمایه‌گذاری با مجموعه‌ای از افق‌ها‌ی سررسید توسیع می‌دهد. ب چکیده کامل

ارزش در معرض ریسک یکی از معیارهای پرکاربرد سنجش ریسک است که حداکثر ضرر یک سبد سهام را برای یک سطح اطمینان مشخص و در یک افق زمانی معلوم اندازه می‌گیرد. ارزش در معرض ریسک دوره، مفهوم ارزش در معرض ریسک را برای یک سرمایه‌گذاری با مجموعه‌ای از افق‌ها‌ی سررسید توسیع می‌دهد. بدین صورت تاثیر ریسک نقدشوندگی کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذار از فرصت تصمیم‌گیری فروش در یک مجموعه زمانی برخوردار است. در پژوهش حاضر دو مدل سبد سهام بر اساس ارزش در معرض ریسک دوره طراحی می‌گردد که اولی ناپارامتریک و بر اساس شبیه سازی تاریخی و دومی‌به صورت پارامتریک و بر اساس توزیع مخلوط نرمال-لاپلاس چندگانه در جهت برازش مناسب داده‌های دمی‌است. نتیجه مطالعه تجربی مدل‌ها‌ی طراحی شده بر روی یک سبد سهام با هشت شاخص از بورس اوراق بهادار تهران در بازه 1390 تا 1399 نشان می‌دهد که رویکرد پارامتریک در داده‌ها‌ی آزمون و در معیار متوسط بازده و نسبت شارپ، نسبت به سناریوسازی تاریخی عملکرد بهتری دارد. همچنین خطای نسبی بین ارزش در معرض ریسک دوره پیش‌بینی شده توسط سبد سهام و مقدار مشاهده شده آن در داده‌ها‌ی تست در رویکرد پارامتریک کمتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1154 - مدل‌سازی و ارائه‌ی راه‌حل بهینه برای بهینه‌سازی
امیرعباس نجفی سیامک موشخیان

یکی از جذابترین حوزه¬های تصمیم¬گیری در شرایط عدم اطمینان بهینه¬¬سازی مالی است. مسئله انتخاب سبد سرمایه¬گذاری تک دوره¬ای از مسائل کلاسیک حوزه مالی می¬باشد اما این مدل بر پایه سه فرض محدودکننده بنا شده بود: اول، افق سرمایه¬گذاری کوتاه مدت ا چکیده کامل

یکی از جذابترین حوزه¬های تصمیم¬گیری در شرایط عدم اطمینان بهینه¬¬سازی مالی است. مسئله انتخاب سبد سرمایه¬گذاری تک دوره¬ای از مسائل کلاسیک حوزه مالی می¬باشد اما این مدل بر پایه سه فرض محدودکننده بنا شده بود: اول، افق سرمایه¬گذاری کوتاه مدت است. دوم، هزینه معاملات در بازار در نظر گرفته نشده است. سوم، پارامترهای مسئله به صورت قطعی و از قبل معلوم هستند. در این تحقیق به دنبال ارائه و حل مدلی هستیم تا بتواند بر محدودیت های بیان شده غلبه کند و ما را به دنیای واقعی نزدیک¬تر کند. از این رو در ادامه مدلی تحت عنوان مدل بهینه¬سازی سبد سرمایه¬گذاری چند دوره¬ای احتمالی میانگین-نیم¬واریانس-ارزش در معرض خطر شرطی با در نظر گرفتن هزینه معاملات را ارائه و پس از مدلسازی آن، اقدام به حل آن با استفاده از الگوریتم ژنتیک می کنیم. در این پژوهش برای حل مدل از داده¬های 24 سهام از سهام شرکت بورس اوراق بهادار تهران از دی ماه 1387 تا مرداد 1392 به عنوان ورودی¬های مدل بهره می بریم. نتایج نشان داده است که این الگوریتم برای حل این دسته از مسائل مناسب و از کارایی لازم برخوردار می¬باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1155 - مقایسه تطبیقی عناصر نقدشوندگی و توزیع سود مجامع در دوران رکود و رونق بازار سرمایه ایران
مونا نجمی عبدالمجید دهقان معصومه پیریایی

هدف از انجام این پژوهش مقایسه تطبیقی عناصر نقدشوندگی و توزیع سود مجامع در دوران رکود و رونق بازار سرمایه ایران می باشد. نمونه آماری 109 شرکت پذیرفته شده در بازار سرمایه که اطلاعات آنها برای دوره زمانی سال 1391 الی 1396 در دسترس بوده است به روش حذف سیستماتیک انتخاب شدند. چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش مقایسه تطبیقی عناصر نقدشوندگی و توزیع سود مجامع در دوران رکود و رونق بازار سرمایه ایران می باشد. نمونه آماری 109 شرکت پذیرفته شده در بازار سرمایه که اطلاعات آنها برای دوره زمانی سال 1391 الی 1396 در دسترس بوده است به روش حذف سیستماتیک انتخاب شدند. پژوهش انجام‌شده از نظر نوع هدف جزء پژوهش های کاربردی است و روش پژوهش از نظر ماهیت و محتوایی همبستگی می باشد. برای تجزیه و تحلیل فرضیه ها از تحلیل پانلی کمک گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان می‌دهند، بین نقدشوندگی سهام و سود تقسیمی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین نقدشوندگی سهام و سود تقسیمی در دوران رونق رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. درحالیکه در دوران رکود رابطه معناداری بین نقدشوندگی سهام و سود تقسیمی مشاهده نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1156 - تخمین حدآستانه‌ای کارا برای مدل‌سازی و تخمین سرمایه پوششی
احمد پویان فر سعید بیتی علی حبیبی

در این پژوهش مدل¬سازی و تخمین ریسک عملیاتی با محوریت روش توزیع زیان، پیاده¬سازی تئوری مقدار فرین و ارائه روشی جدید و ابتکاری برای تخمین حدآستانه دم داده¬های شدت زیان، مبتنی بر مینیمم¬سازی میانگین مربعات خطای برازش توزیع¬های دورفتاری، انجام شده است. ب چکیده کامل

در این پژوهش مدل¬سازی و تخمین ریسک عملیاتی با محوریت روش توزیع زیان، پیاده¬سازی تئوری مقدار فرین و ارائه روشی جدید و ابتکاری برای تخمین حدآستانه دم داده¬های شدت زیان، مبتنی بر مینیمم¬سازی میانگین مربعات خطای برازش توزیع¬های دورفتاری، انجام شده است. با استفاده از داده¬های شدت زیان عملیاتی یکی از بانک¬های اروپایی، برای مدل¬سازی توزیع شدت زیان، توزیع¬های پارامتریک (لوگ نرمال، وایبول، گاما و نمایی)، پارتو تعمیم یافته و ترکیبی از آن¬ها در قالب مدل¬های دورفتاری به کارگرفته شده است. برای اعتبار سنجی مدل¬های برازش شده، آزمون¬های خوبی برازش گرافیکی و عددی با تکنیک شبیه¬سازی مونت کارلو استفاده شده است. همچنین تخمین سرمایه در معرض خطر، از طریق برازش توزیع تجمیعی زیان سالانه در سطوح اطمینان مختلف بر اساس تخمین عددی مونت کارلو و در نهایت تحلیل حساسیت سرمایه پوششی از طریق محاسبه مقادیر انحراف معیار، فاصله اطمینان بوت استرپی و رسم نمودار "سرمایه پوششی- فاصله اطمینان" انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که برازش مدل¬های کلاسیک خصوصا در ناحیه دم، بی معنی بوده در حالی¬که تخمین توزیع¬های دورفتاری با حدآستانه معرفی شده، از سایر توزیع¬ها کارایی بیشتری را در میزان تطبیق چندک¬های تجربی ارائه می¬دهد. مقادیر (متفاوت) سرمایه پوششی در سطوح اطمینان خیلی بالا، به چندک¬های بی نهایت توزیع¬های شدت زیان بستگی مستقیم دارد. همچنین رفتار نمایی نمودار "سرمایه پوششی- سطح اطمینان"، مقدار انحراف میعار و فاصله اطمینان سرمایه پوششی محاسبه شده در سطوح اطمینان خیلی بالا، نشان می¬دهد که؛ اولا با افزایش مقدار و عدم قطعیت پارامتر شکل توزیع پارتو تعمیم یافته، ناپایداری سرمایه پوششی بیشتر شده و ثانیا، سطح اطمینان 99.9 درصد معرفی شده از سوی کمیته بال، محافظه¬کارانه بوده و در عوض استفاده از سطوح اطمینان پایین تر، منطقی¬تر به نظر می¬رسد. از همین رو، محاسبه سرمایه پوششی در سطوح اطمینان پایین، با توزیع دورفتاری مبتنی بر حدآستانه کارای معرفی شده در این تحقیق مناسب¬تر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1157 - طراحی مدل بهینه‌سازی پرتفوی چند دوره‌ای میانگین- ارزش در معرض خطر میانگین در محیط اعتبار فازی
امیر شیری قهی حسین دیده خانی کاوه خلیلی دامغانی پرویز سعیدی

هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل بهینه‌سازی پرتفوی چند دوره‌ای در محیط اعتبار فازی با در نظر گرفتن اهداف حداکثر سازی ثروت و حداقل نمودن ریسک در پایان دوره می‌باشد. برای اندازه‌گیری ریسک سرمایه‌گذار از معیار ارزش در معرض خطر میانگین به‌عنوان یک معیار ریسک منسجم استفاده گردیده چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل بهینه‌سازی پرتفوی چند دوره‌ای در محیط اعتبار فازی با در نظر گرفتن اهداف حداکثر سازی ثروت و حداقل نمودن ریسک در پایان دوره می‌باشد. برای اندازه‌گیری ریسک سرمایه‌گذار از معیار ارزش در معرض خطر میانگین به‌عنوان یک معیار ریسک منسجم استفاده گردیده است. مدل مذکور به‌گونه‌ای طراحی گردیده که علاوه بر در نظر گرفتن هزینه معاملات، سرمایه‌گذار این امکان را داشته باشد تا بخشی از ثروت خود را به دارایی بدون ریسک نیز تخصیص دهد. در طراحی مدل علاوه بر محدودیت‌های اصلی، محدودیت‌هایی مانند حداقل میزان "آنتروپی نسبت" (به‌عنوان معیار درجه تنوع‌بخشی پرتفوی) و حداقل بازدهی مورد انتظار پرتفوی در هر دوره در نظر گرفته‌شده است. نتایج حاصل از اجرای مدل با استفاده از الگوریتم MOPSO نشان داد پرتفوهای پارتو بهینه ایجاد شده از اجرای مدل در مقایسه با پرتفوهای با وزن‌های تصادفی از لحاظ رسیدن به اهداف از پیش تعیین‌شده، عملکرد بهتر و مطلوب‌تری دارند. همچنین نتایج نشان داد با افزایش درجه تنوع‌بخشی پرتفوی ثروت نهایی کاهش پیدا می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1158 - بهینه‌سازی سبد سرمایه‌گذاری با استفاده از الگوریتم چند هدفه ازدحام ذرات برای مدل احتمالی چند دوره‌ای میانگین-نیم‌واریانس-چولگی
سیامک موشخیان امیرعباس نجفی

یکی از جذابترین حوزه¬های تصمیم¬گیری در شرایط عدم اطمینان، بهینه¬¬سازی مالی است. مسئله انتخاب سبد سرمایه¬گذاریتک دوره¬ای از مسائل کلاسیک حوزه مالی می¬باشد اما این مدل بر پایه سه فرض محدودکننده بنا شده است. از این رو در این پژوهش، ابتدا مدلی تح چکیده کامل

یکی از جذابترین حوزه¬های تصمیم¬گیری در شرایط عدم اطمینان، بهینه¬¬سازی مالی است. مسئله انتخاب سبد سرمایه¬گذاریتک دوره¬ای از مسائل کلاسیک حوزه مالی می¬باشد اما این مدل بر پایه سه فرض محدودکننده بنا شده است. از این رو در این پژوهش، ابتدا مدلی تحت عنوان مدل بهینه¬سازی سبد سرمایه¬گذاری چند دوره¬ای احتمالی میانگین-نیم¬واریانس-چولگی با در نظر گرفتن هزینه معاملات را ارائه می کنیم. حل مسئله سبد سرمایه¬گذاری چند دوره¬ای به خاطر غیرخطی بودن مسئله، خیلی چالش‌انگیز است بنابراین پس از مدلسازی مس&zwj;ئله با استفاده از الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات چند هدفه و تک هدفه اقدام به حل مدل ارائه شده می‌کنیم. نتایج نشان می دهد که الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات چند هدفه نتایج بهتری نسبت به الگوریتم بهینه‌سازی ازدحام ذرات تک هدفه ایجاد می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1159 - به کارگیری الگوهای بهینه‌سازی پایدار و برنامه‌ریزی آرمانی در مسئله انتخاب سبد سرمایه‌گذاری چند دوره‌ای
ساغر همائی‌فر عماد روغنیان

یکی از مهم ترین مسائل دنیای مالی، انتخاب سبد سرمایه گذاری است. سرمایه گذاران همواره برآنند که بهترین تصمیمات را مطابق با شرایط دنیای واقعی اتخاذ نمایند. در دنیای واقعی از یک طرف، داده ها همواره با عدم قطعیت مواجه هستند و از طرف دیگر استراتژی‌‌ها برای انتخاب سبد سرمایه گ چکیده کامل

یکی از مهم ترین مسائل دنیای مالی، انتخاب سبد سرمایه گذاری است. سرمایه گذاران همواره برآنند که بهترین تصمیمات را مطابق با شرایط دنیای واقعی اتخاذ نمایند. در دنیای واقعی از یک طرف، داده ها همواره با عدم قطعیت مواجه هستند و از طرف دیگر استراتژی‌‌ها برای انتخاب سبد سرمایه گذاری، اغلب چند دوره‌ای هستند و سرمایه گذار باید موقعیت خود را در طول زمان مورد بازنگری قرار دهد. از این رو در این پژوهش به بهینه سازی سبد سرمایه گذاری با در نظر گرفتن افق چند دوره ای و هزینه مبادلات می پردازیم، عدم قطعیت داده ها نیز با استفاده از برنامه ریزی پایدار و خصوصاً رویکرد برتسیماس و سیم، مدل سازی می شود. مدل ارائه شده یک مدل چند هدفه میانگین-ارزش در معرض خطر شرطی است که برای حل آن از برنامه ریزی آرمانی استفاده می شود. در حل مدل مذکور به پیش بینی بازده های آتی سهام نیاز است که این امر با استفاده ازکاربرد شبکه عصبی در پیش بینی قیمت آتی سهام انجام می گردد. در نهایت کیفیت نتایج حاصل از مدل پایدار ارائه شده با نتایج مدل قطعی مقایسه می شوند. نتایج حاصل از حل مدل حاکی از آن است که در نظر گرفتن فرض عدم قطعیت داده ها، در کنار سایر فروض عنوان شده، مقدار تابع هدف نهایی را بدتر می کند که نشان دهنده منطقی بودن جواب های حاصل از مدل است. به عبارت دیگر ما از حل این مدل به پاسخ های کاراتر و کاربردی تری دست می یابیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1160 - ارائه مدلی برای پیشبینی یک گام به جلوی ارزش در معرض ریسک
احسان محمدیان امیری سیدبابک ابراهیمی مریم نژاد‌افراسیابی

پیش ‌‌بینی ریسک برای دوره‌های ‌آتی، نقش به سزایی در تصمیم‌گیری صحیح مدیران و فعالان بخش مالی برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها و موسسات سرمایه‌گذاری ایفا می‌کند، از طرفی تصمیمات نادرست مدیران می‌تواند پیامدهای نامطلوبی برای سازمان به‌ همراه داشته باشد. لیکن یکی از مهم ‌ترین چکیده کامل

پیش ‌‌بینی ریسک برای دوره‌های ‌آتی، نقش به سزایی در تصمیم‌گیری صحیح مدیران و فعالان بخش مالی برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها و موسسات سرمایه‌گذاری ایفا می‌کند، از طرفی تصمیمات نادرست مدیران می‌تواند پیامدهای نامطلوبی برای سازمان به‌ همراه داشته باشد. لیکن یکی از مهم ‌ترین مسائلی که سرمایه‌گذار با آن مواجه می‌شود پیش ‌بینی ریسک برای دوره‌های آتی می‌باشد. اهمیت این مقوله باعث آن ‌گردید که در این مقاله به پیش ‌بینی یک گام به جلوی ارزش در معرض ریسک با استفاده از مدل‌های خانواده هموارسازی نمایی برای دو توزیع نرمال و تی‌استودنت در سطوح 95%‌‌، 97.5 و 99%‌ پرداخته شود. عموما برای پیش ‌بینی دوره‌های آتی ارزش در معرض ریسک، از روش کلاسیک استفاده می‌شود اما در این مقاله از مدل‌های خانواده هموارسازی نمایی، که روند داده‌ها را در مدل‌سازی لحاظ کرده و به اصطلاح پایش را به صورت آنلاین انجام می‌دهد، استفاده شده است. برای اعتبار‌سنجی مدل‌های ارائه شده، به مقایسه عملکرد آنان با روش کلاسیک از طریق آزمون‌های پس‌آزمایی پرداخته شده است. نتایج به دست آمده پیش ‌بینی دقیق ‌تر روش هموارسازی نمایی تعدیل ‌یافته را نسبت به روش کلاسیک در سطوح 97.5% و 99% برای توزیع نرمال و سطوح 95% و 97.5% برای توزیع تی‌استودنت تأیید می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1161 - بررسی وجوه مشترک سبک شناسی در تألیفات معماری معاصر ایران
مهرداد متین علیرضا جزء پیری

10.30495/jsps.2023.1967303.1006

بیان موضوع: پژوهش، بررسی شیوه های سبک شناسی و استخراج شاخصه های مشترک در تالیفات معماری معاصر ایران است.سبک شناسی یکی از شیوه های ساده سازی و دسته بندی آثار است. با هدف استخراج چنین اشتراکاتی، سوال درصورت احرازوجوه مشترک میان شیوه های سبک شناسی در تالیفات معماری معاصر، چکیده کامل

بیان موضوع: پژوهش، بررسی شیوه های سبک شناسی و استخراج شاخصه های مشترک در تالیفات معماری معاصر ایران است.سبک شناسی یکی از شیوه های ساده سازی و دسته بندی آثار است. با هدف استخراج چنین اشتراکاتی، سوال درصورت احرازوجوه مشترک میان شیوه های سبک شناسی در تالیفات معماری معاصر، تعداد و ترکیبشان چگونه است؟ و فرضیه اجتنابناپذیر بودن وجود شیوه هائی مشترک و قابل دسته بندی بودن آن در سبک شناسی معماری معاصر، از ارکان پژوهش هستند.هدف: استخراج و دستیابی به ساختاری منسجم برای سبک شناسی معماری معاصر ایران بر اساس الگوهای بکارگرفته شده درمتون تالیفی این حوزه و ارایۀ الگوی جامع نظری برای دسته بندی آثار شاخص معماری معاصر ایران.روش: پژوهش پس از مطالعۀ کتابخانه ای و دسته بندی آثار 18 گانۀ تالیفی معاصر و پس از بررسی اشتراکات و تمایزات شیوه هایسبک شناسی، عوامل اصلی را شناسائی میکند. پژوهش کیفی است با راهبرد تفسیری، که با روش تاریخی و بکارگیری شیوۀاستدالل استقرائی- قیاسی پس زمینۀ اشتراکات سبک شناسی در تالیفات معماری معاصر ایران را تبیین میکند.نتیجه: با تلخیص مستندات و با بهره گیری از نقاط مشترک سبک شناسانه، دسته بندی هشت گانه ای برای شیوه های سبکشناسی متون معماری معاصر تبیین می شود که در قیاس با سبک شناسی های مشابه از پیچیدگی بسیاری برخوردار است. در اینمیان می توان به سادگی سبک شناسی دوالند ویلبر و محمدکریم پیرنیا اشاره کرد. در مقایسه با سبک شناسی تاریخی، سبکشناسی روائی که براساس رخدادهای غیرمعماری و ناخواسته بیان شده است بسیار پیچیده و مبهم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1162 - تأثیر اخلاق و دوره تصدی بر توانایی حسابرس در تشخیص شیوه های حساب‌آرایی
حسن همتی الهام بیات مزلقانی مجید مرادی

10.30495/jdaa.2023.707960

چکیده هدف مقاله حاضر، بررسی تأثیر اخلاق و دوره تصدی بر توانایی حسابرس در تشخیص شیوه‌های حساب‌آرایی می‌باشد. روش تحقیق کلی مورد استفاده در این پژوهش توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی است و بر حسب این که هدف این پژوهش تعیین رابطه بین مؤلفه‌های اخلاق حسابرسان و دوره تصدی حساب چکیده کامل

چکیده هدف مقاله حاضر، بررسی تأثیر اخلاق و دوره تصدی بر توانایی حسابرس در تشخیص شیوه‌های حساب‌آرایی می‌باشد. روش تحقیق کلی مورد استفاده در این پژوهش توصیفی پیمایشی از نوع همبستگی است و بر حسب این که هدف این پژوهش تعیین رابطه بین مؤلفه‌های اخلاق حسابرسان و دوره تصدی حسابرس بر توانایی حسابرس در کشف تحریفات است از نوع روش همبستگی و همچنین بر حسب نوع داده‌ها و نحوه‌ی اجرای روش پژوهش پیمایشی با استفاده از پرسشنامه مستقل و استاندارد فولرتون و دوتسچی (2004)، برای توانایی کشف تقلب، پرسشنامه استانداردآرمگا زارفر(2016) برای اخلاق حرفه‌ای قابل استفاده می‌باشد. نتیجه آزمون فرضیه اول نشان داد اخلاق حسابرس بر توانایی حسابرسان در تشخیص شیوه‌های حساب‌آرایی تأثیر مثبت و معنی‌دار دارد. نتیجه آزمون فرضیه دوم نشان داد دوره تصدی حسابرس بر توانایی حسابرسان در تشخیص شیوه‌های حساب‌آرایی تأثیر مثبت و معنی‌دار دارد. نتیجه آزمون فرضیه سوم نشان داد اندازه مؤسسه حسابرسی بر توانایی حسابرسان در تشخیص شیوه‌های حساب‌آرایی تأثیر مثبت و معنی‌دار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1163 - بررسی چالش های هویت ملی دربرنامه ی درسی دوره دوم متوسطه ایران
فردوس خجسته علیرضا عصاره ابراهیم حاجیانی علیرضا عراقیه

10.30495/mlseo.2021.683723

هدف از این مقاله شناسایی چالش های هویت ملی در برنامه درسی دوره دوم متوسطه ایران است. این تحقیق کیفی بوده و با استفاده از روش سنتزپژوهی تجمیعی با رویکرد ساندلوفسکی وباروسو انجام شده است. برای جمع آوری اطلاعات ازاسناد بالادستی و مقالات علمی پژوهشی بیست سال اخیر ،به شکل هد چکیده کامل

هدف از این مقاله شناسایی چالش های هویت ملی در برنامه درسی دوره دوم متوسطه ایران است. این تحقیق کیفی بوده و با استفاده از روش سنتزپژوهی تجمیعی با رویکرد ساندلوفسکی وباروسو انجام شده است. برای جمع آوری اطلاعات ازاسناد بالادستی و مقالات علمی پژوهشی بیست سال اخیر ،به شکل هدفمند استفاده شده است. در این پژوهش مقالاتی که هویت ملی در کتابهای درسی دوره دوم متوسطه ، برنامه درسی پنهان و آشکار این دوره ،سیاستگذاری ها و اهداف برنامه درسی دوره دوم متوسطه و هویت ملی دانش آموزان این دوره ی تحصیلی و نظرات معلمان و مدیران مدارس در رابطه با هویت ملی در برنامه درسی را مورد پژوهش قرارداده اند مورد استفاده قرار گرفت . نتایج ، چالش های هویت ملی در برنامه درسی را ، موانع فکری، موانع ساختاری، تحولات سیاسی ، برنامه درسی پنهان ، بی توجهی به تحولات جهانی،موانع مربوط به نیروی انسانی وعدم تعادل در توجه به ابعاد هویت ملی، تشخیص داده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1164 - ارائه الگوی مفهومی توسعه فرهنگ عمومی در نظام آموزشی دوره ابتدایی( مبتنی بر نظریه برخاسته از داده ها)
سمیرا مستعلی علی اکبر خسروی بابادی کامبیز پوشنه

10.30495/mlseo.2023.705405

هدف اصلی این پژوهش ارائه الگوی مفهومی توسعه ‌فرهنگ‌ عمومی در نظام آموزشی دوره‌ابتدایی با رویکرد کیفی و مبتنی بر نظریه برخاسته از داده‌‌های ‌پارادایمی بود. شرکت‌کنندگان پژوهش را خبرگان‌حوزه برنامه‌درسی و علوم‌اجتماعی (3‌نفر در زمینه علوم‌اجتماعی و 9نفر در برنامه‌درسی) و چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش ارائه الگوی مفهومی توسعه ‌فرهنگ‌ عمومی در نظام آموزشی دوره‌ابتدایی با رویکرد کیفی و مبتنی بر نظریه برخاسته از داده‌‌های ‌پارادایمی بود. شرکت‌کنندگان پژوهش را خبرگان‌حوزه برنامه‌درسی و علوم‌اجتماعی (3‌نفر در زمینه علوم‌اجتماعی و 9نفر در برنامه‌درسی) و دارای‌رتبه علمی در دانشگاه‌های کشور تشکیل دادند که با روش نمونه‌گیری-نظری و هدفمند از نوع گلوله‌برفی انتخاب شدند. نمونه‌گیری از صاحب‌نظران در این پژوهش تا زمانی ادامه پیدا کرد که فرایند اکتشاف، تجزیه و تحلیل به نقطه اشباع نظری رسید. داده‌های پژوهش از طریق مطالعه گستره نظری‌پژوهش، پیشینه‌های مطالعاتی و مصاحبه با خبرگان جمع‌آوری و طی سه مرحله کدگذاری‌باز، محوری و انتخابی تحلیل و در قالب الگوی‌پارادایمی و مفهومی شکل و پس از مرحله‌کدگذاری با استفاده از فن‌دلفی و بارش‌مغزی توسط خبرگان و صاحب‌نظران‌حوزه برنامه‌درسی مورد اعتبارسنجی نظری قرار گرفت. طبق یافته‌های‌پژوهش الگوی‌مذکور در 5‌بعد و مشتمل بر 17‌مؤلفه و 347‌شاخص حول مقوله‌محوری الگو یعنی توسعه‌فرهنگ‌عمومی شکل گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1165 - بررسی رابطه هوش اجتماعی با رفتار اخلاقی دانش‌آموزان دختر دوره دوم آموزش متوسطه شهرستان نی‌ریز در سال تحصیلی 1397-1398
شهلا زر پرور مژگان قاجاریه

پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی است که هدف آن بررسی رابطه هوش اجتماعی و رفتار اخلاقی در دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر نی ریز در سال تحصیلی 1398-1397 بود. جامعه آماری این پژوهش کل دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر نی ریز بود که در سال تحصیلی 1398-1397 چکیده کامل

پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی است که هدف آن بررسی رابطه هوش اجتماعی و رفتار اخلاقی در دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر نی ریز در سال تحصیلی 1398-1397 بود. جامعه آماری این پژوهش کل دانش آموزان دختر متوسطه دوم شهر نی ریز بود که در سال تحصیلی 1398-1397 مشغول به تحصیل بودند (1410 نفر) و براساس جدول جرسی و مورگان تعداد 202 نفر از آن ها به عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. در این پژوهش از مقیاس هوش اجتماعی ترمسو و پرسشنامه رفتار اخلاقی سوانسون و هیل برای گردآوری داده ها استفاده شد. نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که متغیر آگاهی اجتماعی (113/0, R2= 336/0r= ) با بیشترین تأثیر، پیش بینی کننده رفتار اخلاقی بود. این متغیر توانست حدود 8/10 درصد از تغییرات متغیر رفتار اخلاقی را تبیین کند. به علاوه متغیر پردازش اطلاعات اجتماعی (159/0, R2= 399/0r= ) توانست حدود 1/4 درصد تبیین کننده متغیر وابسته رفتار اخلاقی باشد. این در حالی است که هوش اجتماعی و مهارت های اجتماعی تأثیری بر رفتار اخلاقی دانش‌آموزان مورد مطالعه در این پژوهش نداشتند. نتایج پژوهش نشان داد دانش آموزانی که از آگاهی اجتماعی بالاتری برخوردار هستند می دانند در موقعیت های اجتماعی از آن ها چه انتظاری می رود و در نتیجه رفتارهای اخلاقی قابل قبولی از خود نشان می دهند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1166 - تجربه زیسته دبیران زن دوره متوسطه اول از آموزش چندفرهنگی
سمیه صائبی علیرضا عصاره نرگس کشتی آرای

10.30495/jcdepr.2023.709134

آموزش چندفرهنگی در هدف اول خود به دنبال تربیت افرادی است که نه تنها نسبت به فرهنگ خود قدردان هستند، بلکه برای سایر فرهنگ ها نیز ارزش و احترام قائلند و آنها را باعث قوت و پیشرفت فرهنگ خودشان می دانند. تحقیق حاضر، با هدف بررسی تجربه زیسته دبیران زن در خصوص آموزش چندفرهنگی چکیده کامل

آموزش چندفرهنگی در هدف اول خود به دنبال تربیت افرادی است که نه تنها نسبت به فرهنگ خود قدردان هستند، بلکه برای سایر فرهنگ ها نیز ارزش و احترام قائلند و آنها را باعث قوت و پیشرفت فرهنگ خودشان می دانند. تحقیق حاضر، با هدف بررسی تجربه زیسته دبیران زن در خصوص آموزش چندفرهنگی است. به منظور نیل به این هدف از رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی استفاده شده است. جامعة پژوهش شامل تمامی دبیران زن مشغول به تدریس در سال تحصیلی 1400-1399 در شهر اصفهان بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و بر مبنای اشباع داده ها نمونه ها به 12 نفر رسید و با کمک مصاحبه عمیق نیمه ساختار یافته داده ها گردآوری و به شیوه کلایزی با کمک نرم افزار Maxqda18 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج، حاکی از 6 مؤلفه اصلی محتوای آموزشی، شیوه آموزش، تقویت روابط، تطابق محیطی، ارزشیابی متنوع و پذیرش تنوع فرهنگی است که از 110 کد مفهوم اولیه و دسته بندی مقولات به دست آمده است. ابعاد به دست آمده از تجارب دبیران زن از آموزش چندفرهنگی می تواند به عنوان مدلی در برنامه درسی چندفرهنگی سودمند افتد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1167 - ارائه یک چارچوب مفهومی برای توسعه برنامه تحصیلی دانش آموزان استعدادهای درخشان (نمونه پژوهش : مدارس تیزهوشان غرب استان مازندران)
محمد غفاری مجلج میثم کرمی پور

برنامه آموزشی برای کودکان از کودکستان تا پایه دوازدهم باعث شده فرصتی برای توسعه آموزش استعدادهای درخشان در مازندران ایجاد شود. این مقاله برنامه های آموزشی مختلف را برای آموزش استعدادهای درخشان را شناسایی کرده و موضوعات و چالش های پیش روی معلمان و مدیران را در اجرای این چکیده کامل

برنامه آموزشی برای کودکان از کودکستان تا پایه دوازدهم باعث شده فرصتی برای توسعه آموزش استعدادهای درخشان در مازندران ایجاد شود. این مقاله برنامه های آموزشی مختلف را برای آموزش استعدادهای درخشان را شناسایی کرده و موضوعات و چالش های پیش روی معلمان و مدیران را در اجرای این برنامه های استعدادهای درخشان در مدارس تیزهوشان غرب استان مازندران، بررسی می کند. جامعه این پژوهش در بخش طراحی شامل کلیه دانش آموزان استعداد درخشان در مقطع متوسطه دوم و در بخش اعتبار بخشی متخصصین برنامه درسی و آموزش دانش آموزان استعداد درخشان غرب استان مازندران بود. این مقاله یک الگوی برنامه درسی را ارائه می کند که بر اساس دوره درسی ارائه شده توسط دپارتمان آموزش می باشد که بر اساس اصول و نظریه های مورد قبول توسعه برنامه دروس، شکل گرفته است. همچنین این مقاله یک چارچوب آموزشی را ارائه می کند که می توان از این چارچوب به عنوان یک راهنما برای توسعه دوره های درسی برای دانش آموزان با استعداد در تمام مدارس عمومی در کشور استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1168 - بررسی میزان توجه کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی به مولفه های تربیت بین نسلی
حسین افلاکی فرد

جایگاه بین نسلی بیانگر موقعیت اجتماعی یک نسل است که آن را با افراد نسل دیگر متفاوت می کند. به عبارتی، تجربه های تاریخی، اختراعات، تحولات شگرف و مسائل ازاین‌دست که در زندگی یک نسل رخ می دهد ذهنیت متمایزی درون آن نسل شکل می دهد که الزاماً با ذهنیت نسل های قبل و بعد از آن چکیده کامل

جایگاه بین نسلی بیانگر موقعیت اجتماعی یک نسل است که آن را با افراد نسل دیگر متفاوت می کند. به عبارتی، تجربه های تاریخی، اختراعات، تحولات شگرف و مسائل ازاین‌دست که در زندگی یک نسل رخ می دهد ذهنیت متمایزی درون آن نسل شکل می دهد که الزاماً با ذهنیت نسل های قبل و بعد از آن هماهنگ نیست. هدف پژوهش حاضر، تبیین تربیت بین نسلی در دوره ابتدایی بود. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی از نوع تحلیل محتواست. جامعه آماری این پژوهش، تمامی کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بود؛ حجم نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند کتاب مطالعات اجتماعی (پایه سوم، چهارم، پنجم و ششم) انتخاب گردید. ابزار گردآوری داده‌ها سیاهه تحلیل محتوا بود که از طریق مطالعه حوزه تربیت بین نسلی و بررسی مطالعات پیشین تدوین گردید. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از فراوانی، درصد و روش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته ها نشان داد که از بین ده شاخص که بر اساس آنها به تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی پرداخته شد، بیشترین ضریب اهمیت (1799/0) و بار اطلاعاتی (327/1) به ارزش‌های خانوادگی و اولویت دوم به ارزش‌های اجتماعی با ضریب اهمیت (17069/0) و بار اطلاعاتی (259/1) است. اولویت سوم ارزش‌های اقتصادی، اولویت چهارم ارزش‌های هنری، اولویت پنجم ارزش‌های بین‌المللی شدن، اولویت ششم ارزش‌های ملی، اولویت هفتم ارزش‌های علمی، اولویت هشتم ارزش‌های دینی، اولویت نهم ارزش‌های سیاسی و اولویت دهم ارزش‌های فردی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1169 - اعتبارسنجی الگوی تلفیق بازی‌های بومی محلی در برنامه‌های درسی دوره ابتدایی
فاطمه یوسفی محمد نوریان مرتضی سمیعی زفرقندی

10.30495/jcdepr.2023.709135

پژوهش حاضر با هدف اعتبارسنجی الگوی تلفیق بازی‌های بومی محلی در برنامه‌های درسی دوره ابتدایی، به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری آن شامل؛ آموزگاران مدارس دوره ابتدایی شهرستان گچساران از توابع استان کهکیلویه و بویراحمد بود. حجم نمونه 200 نفر تعیین شد که به روش تصادفی خو چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف اعتبارسنجی الگوی تلفیق بازی‌های بومی محلی در برنامه‌های درسی دوره ابتدایی، به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری آن شامل؛ آموزگاران مدارس دوره ابتدایی شهرستان گچساران از توابع استان کهکیلویه و بویراحمد بود. حجم نمونه 200 نفر تعیین شد که به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. روایی سؤالات پرسشنامه با محاسبه شاخص روایی صوری محتوا (CVR و CVI) انجام گرفت. پایایی سؤالات پرسشنامه نیز از طریق اجرای آزمایشی و محاسبه آلفای کرونباخ تأیید شد. داده های گردآوری شده با بکارگیری نرم افزارهای 22- Spss وSmart PLS-3 و با آزمون های، حداقل مربعات جزئی و تحلیل عاملی تأییدی، تحلیل شد. در مرحله ارزیابی بیرونی یا مدل اندازه گیری، روایی مدل با محاسبه روایی سازه، روایی همگرا و روایی واگرا و پایایی مدل، با شاخص های پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ، سنجیده و مورد تأیید قرار گرفت. همچنین مدل درونی (ساختاری) نیز با محاسبه ضرایب معناداری Z (مقادیرt) ، شاخص استون-گیسرQ2 و ضریب تعیینR2 ، ارزیابی و تأیید شد. در بررسی برازش کلی مدل،60/0=GOF و205/0= SRMR بود که نشان می‌دهد، مدل از برازش مطلوبی برخوردار است. بنابراین با اطمینان می توان گفت که الگوی تلفیق بازی‌های بومی محلی در برنامه‌های درسی دوره ابتدایی از اعتبار بالایی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1170 - ارائه الگویی جهت تدریس با کیفیت اساتید دانشگاه در محیط آموزش دور بر مبنای رویکردهای برنامه درسی (نمونه پژوهش اعضای هیأت علمی مراکز آموزش عالی در استان‌های غربی ایران)
مرضیه صیدآبادی مجتبی معظمی امیر حسین کهن خاکی

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی تدریس با کیفیت اساتید دانشگاه در محیط آموزش دور بر مبنای رویکردهای برنامه درسی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش کیفی است. جامه آماری پژوهش، مدیران مراکز آموز عالی متخصصان و صاحب نظرانی بودند که تجربه آموزش از دور داش چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی تدریس با کیفیت اساتید دانشگاه در محیط آموزش دور بر مبنای رویکردهای برنامه درسی انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش کیفی است. جامه آماری پژوهش، مدیران مراکز آموز عالی متخصصان و صاحب نظرانی بودند که تجربه آموزش از دور داشتند که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند تعداد 15 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. در بخش کمی جامعه آماری شامل اعضای هیأت علمی مراکز آموزش عالی در استان های غربی ایران (کرمانشاه، کردستان، همدان و ایلام) بود. در تحقیق حاضر با استفاده از جدول کرجسی مورگان و روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی تعداد 335 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختارمند بود. در بخش کیفی کدگذاری داده ها با استفاده از نرم افزار MAXQDA انجام گردید و برازش مدل با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و نرم افزارPLS انجام شد. یافته ها بیانگر آن بود که الگوی تدریس با کیفیت اساتید دانشگاه در محیط آموزش دور بر مبنای رویکردهای برنامه درسی دربرگیرنده پنج بعد تخصصی، مدیریتی، صلاحیت های مورد نیاز، محیطی و فرایندهای یاددهی -یادگیری و 12 مؤلفه دانشی، مهارتی، رفتاری، تخصصی، عمومی، صلاحیت های مدرس، صلاحیت های فراگیر، تجهیزات آموزشی، ملی، فراملی، نیازسنجی ، غنی سازی، استراتژی آموزشی و ارزشیابی و 68 شاخص می باشند. بنابراین آموزش از راه دور نیز به عنوان بخش جدید نظام های آموزشی فعلی باید از کیفیت مطلوب و قابل قبول برخوردار باشد تا بتواند پاسخگوی نیازهای فراگیران و جامعه باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1171 - طراحی الگوی مهارت‌های زندگی در برنامه ریزی درسی دوره اول متوسطه (مورد مطالعه استان خوزستان)
مجتبی معظمی خدیجه حسینی

هدف از پژوهش حاضر، ارائه الگوی مهارت های زندگی در برنامه ریزی درسی دوره اول متوسطه بود. مطالعه حاضر، به روش ترکیبی و از نوع طرح‌های تحقیق آمیخته اکتشافی می‌باشد که در دو مرحله پیاپی کیفی–کمی انجام می‌گیرد. تحقیق حاضر در مرحله اول (فازکیفی) به مطالعه کیفی پرداخته و چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، ارائه الگوی مهارت های زندگی در برنامه ریزی درسی دوره اول متوسطه بود. مطالعه حاضر، به روش ترکیبی و از نوع طرح‌های تحقیق آمیخته اکتشافی می‌باشد که در دو مرحله پیاپی کیفی–کمی انجام می‌گیرد. تحقیق حاضر در مرحله اول (فازکیفی) به مطالعه کیفی پرداخته و در این فاز با بررسی و ارزیابی مطالعات انجام شده در زمینه موضوع مطرح شده در پژوهش حاضر و همچنین مصاحبه باخبرگان حوزه برنامه ریزی درسی که دارای تحصیلات دکتری تخصصی با درجه علمی استادیاری، دانشیاری و استادی که در این زمینه صاحب تألیف، مقاله، پژوهش و تجربه عملی هستند، اطلاعات لازم جمع‌آوری کرده و با استفاده از روش تحلیل گراندد تئوری، به کدگذاری و مقوله بندی و ارائه مدل مفهومی پرداخته است. مرحله دوم (فازکمی) مطالعه به صورت کمی و به روش مدل‌سازی معادلات ساختاری بود، بدین منظور داده‌های جمع‌آوری‌شده از پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر مدل پیشنهادی (برآمده از فاز کیفی مطالعه) با استفاده از نرم‌افزار Smart PLS مورد ارزیابی قرار گرفت. پس از بررسی وارزیابی مطالعات داخلی و خارجی انجام شده در زمینه موضوع مطرح شده در پژوهش حاضر، با استفاده از ابزار مصاحبۀ اکتشافی و نیمه‌ساختاریافته، سؤالات کیفی از جامعه آماری خبرگان پرسیده شد که پس از انجام 16 مصاحبه، اشباع نظری حاصل گردید. نتایج گراندد تئوری نشان داد که الگوی مهارت های زندگی در برنامه ریزی درسی دوره اول متوسطه شامل 85 کد باز، 26 کد محوری و 6 کد انتخابی می باشد. سپس در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر 85 گویه در اختیار 320 نفر از معلمان مقطع متوسطه اول استان خوزستان که دارای تحصیلات کارشناسی ارشد به بالا در رشته علوم تربیتی و برنامه ریزی درسی در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰قرار داده شد. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که مقدار ضریب معناداریt مربوط به رابطه بین متغیرهای اصلی شرایط علّی با پدیده محوری؛ شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌ای و پدیده محوری با راهبردها؛ راهبردها با پیامدها در سطح اطمینان 95 درصد، از 96/1 بیشتر است و این مورد حاکی از معنا‌دار بودن تأثیر متغیرهای شرایط علّی با پدیده محوری؛ شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌ای، پدیده محوری با راهبردها؛ راهبردها با پیامدها می باشد. بنابراین هر 6 متغیر، به عنوان متغیرهای اصلی شناسایی می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1172 - تأثیر الگوی کشت بر برخی صفات رشد، عملکرد دانه‌ و روغن سه رقم کلزای بهاره در منطقه اردبیل
غلامرضا حمزه پور احمد توبه پریسا شیخ زاده

چکیدهاین آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سامیان اردبیل انجام شد. فاکتور اول، ارقام کلزا (Brassica napus L.) در سه سطح (هایولا 308، هایولا401 و آر.جی.اس. 003)، فاکتور دوم فاصل چکیده کامل

چکیدهاین آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1393 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سامیان اردبیل انجام شد. فاکتور اول، ارقام کلزا (Brassica napus L.) در سه سطح (هایولا 308، هایولا401 و آر.جی.اس. 003)، فاکتور دوم فاصله ردیف‌ها در سه سطح (20، 30 و 40 سانتی‌متر) و فاکتور سوم فاصله بوته‌ها روی ردیف در دو سطح (5 و 10 سانتی‌متر) بود. نتایج نشان داد صفات دوره‌های رویشی و زایشی، کل دوره رشد و نمو، تعداد غلاف در بوته، تحت اثر اصلی رقم و صفات وزن هزار دانه، عملکرد دانه و روغن تحت اثر اصلی رقم و فاصله ردیف معنی‌دار شدند. همچنین برهمکنش رقم × فاصله ردیف × فاصله بوته تمامی صفات به غیر از عملکرد روغن معنی‌دار بود. کلزای بهاره رقم هایولا 308 بالاترین عملکرد دانه (55/2 تن در هکتار)، بیشترین تعداد غلاف در بوته (89/338 عدد)، تعداد دانه در بوته (9536 عدد) را در ترکیب تیماری فاصله ردیف 20 و فاصله بوته 5 سانتی‌متری بدست آورد. عملکرد روغن(05/899 کیلوگرم در هکتار) در رقم هایولا 308 و فاصله بین ردیف‌های 20 و 30 سانتی‌متر بیشترین میانگین را به خود اختصاص داد. رقم هایولا 308 با کل دوره رشد رویشی و زایشی 103 روز زودرس‌ترین رقم بود. به طور کلی نتایج نشان داد رقم زودرس و پر محصول هایولا 308 با فاصله بین بوته 5 و ردیف کشت 20 سانتی‌متر با توجه به شرایط آب و هوایی منطقه مورد آزمایش، بالاترین عملکرد دانه‌ و روغن را داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1173 - بررسی اثر تنش خشکی و عناصر ریزمغذی (روی و منگنز) روی عملکرد و اجزای عملکرددانه گیاه ارزن معمولی
اعظم گیدسکی رضا برادران

توجه به گیاهانی که قادرند به سلامتی انسان و دام کمک کنند و احتیاجات آن نیز کم میباشد در این دهه رو به افزایش بوده است. به منظور بررسی تاثیر دور آبیاری و محلولپاشی عناصر ریزمغذی بر روی ارزن معمولی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تک چکیده کامل

توجه به گیاهانی که قادرند به سلامتی انسان و دام کمک کنند و احتیاجات آن نیز کم میباشد در این دهه رو به افزایش بوده است. به منظور بررسی تاثیر دور آبیاری و محلولپاشی عناصر ریزمغذی بر روی ارزن معمولی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در مزرعهای در شهر سربیشه انجام شد. تیمارها شامل دور آبیاری (7 ، 14 و 21 روزه) و محلولپاشی عناصر ریزمغذی در چهار سطح (محلولپاشی های منگنز، روی، توام منگنز و روی و بدون محلولپاشی) به ترتیب به کرتهای اصلی و فرعی اختصاص یافتند. کاهش دور آبیاری به 7 روز عمدتا از طریق افزایش تعداد دانه در خوشه (28 درصد نسبت به دور آبیاری 21 روزه) و افزایش تعداد خوشه در بوته (68/25درصد نسبت به دور آبیاری 21 روزه) سبب افزایش عملکرد دانه شد. محلولپاشی توام عناصر ریزمغذی نیز از طریق افزایش تعداد دانه در خوشه (29/23 درصد نسبت به تیمار بدون محلولپاشی) و افزایش تعداد خوشه در بوته (17/15 درصد نسبت به تیمار بدون محلولپاشی) سبب افزایش عملکرد دانه شد. نتایج نشان داد که کاهش فاصله آبیاری به 7 روز و محلولپاشی عناصر ریزمغذی عملکرد و اجزای عملکرد ارزن معمولی را افزایش داد. بالاترین عملکرد دانه (6/222 گرم در متر مربع) درشرایط آبیاری 7 روزه و محلولپاشی توام منگنز و روی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1174 - تأثیر کاربرد کودهای بیولوژیک و محلول‌پاشی با نانواکسید آهن و روی بر محتوای کلروفیل، پر شدن دانه و عملکرد گندم در شرایط محدودیت آبی
رئوف سید شریفی خدیجه بابایی علیرضا پیرزاد

به منظور بررسی تأثیر تلقیح بذر با باکتری‌های محرک رشد و محلول‌پاشی نانواکسید آهن و روی بر محتوای کلروفیل، پر شدن دانه و عملکرد دانه گندم در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی محدودی چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر تلقیح بذر با باکتری‌های محرک رشد و محلول‌پاشی نانواکسید آهن و روی بر محتوای کلروفیل، پر شدن دانه و عملکرد دانه گندم در شرایط محدودیت آبی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی محدودیت آبی در سه سطح شامل: آبیاری کامل، قطع آبیاری در 50 درصد مرحله چکمه‌زنی و مرحله سنبله دهی، تلقیح بذر با باکتری‌های محرک رشد شامل عدم تلقیح، تلقیح با ازتوباکتر ، آزوسپریلیوم و سودوموناس) و محلول پاشی با نانواکسید آهن، نانواکسید روی، نانواکسید آهن + نانواکسید روی) بود. نتایج نشان داد که حداکثر وزن دانه (0689/0 گرم)، سرعت پر شدن دانه (0019/0 گرم در روز)، طول دوره پر شدن دانه (63/52 روز) و دوره موثر پر شدن دانه (78/34روز) در ترکیب تیماری آبیاری کامل، تلقیح بذر با ازتوباکتر و محلول‌پاشی توأم نانواکسید آهن و روی و کمترین این صفات (به ترتیب 0031/0 گرم، 0017/0 گرم در روز، 46/45 روز و 39/25 روز) در آبیاری تا 50 درصد مرحله چکمه‌زنی، عدم کاربرد باکتری و عدم محلول‌پاشی به دست آمد. بیشترین عملکرد دانه (21/1 گرم در بوته) از ترکیب تیماری محلول‌پاشی توأم نانواکسید آهن و روی، تلقیح بذر با ازتوباکتر در شرایط آبیاری کامل و کمترین آن (18/0 ‌گرم در بوته) در آبیاری تا مرحله چکمه‌زنی مربوط به عدم محلول‌پاشی و عدم تلقیح بذر بود. به نظر می رسد که کاربرد توأم از کودهای بیولوژیک و نانواکسید آهن و روی می تواند برای سودمندی تولید گندم تحت شرایط محدودیت آبی توصیه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1175 - بررسی تاثیر دور آبیاری و مقادیر کود نیتروژن بر برخی از شاخص های رشد و عملکرد ذرت
ابراهیم امیری

به منظور بررسی تأثیر آبیاری و کاربرد کود نیتروژن بر تغییرات شاخصهای رشد و عملکرد ذرت دانه‌ای رقم سینگل کراس 704 در استان گیلان، آزمایشی به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد واحد لاهیجان انجا چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر آبیاری و کاربرد کود نیتروژن بر تغییرات شاخصهای رشد و عملکرد ذرت دانه‌ای رقم سینگل کراس 704 در استان گیلان، آزمایشی به صورت کرتهای یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد واحد لاهیجان انجام شد. تیمارها شامل سه سطح آبیاری: دیم (بدون آبیاری)، دور آبیاری 6 روز و دور آبیاری 12 روز به عنوان فاکتور اصلی و کود نیتروژن در پنج سطح شامل: صفر، 60، 120، 180 و 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که عدم استفاده از آبیاری و کود نیتروژن منجر به کاهش معنی دار تجمع ماده خشک کل، شاخص سطح برگ و عملکرد دانه گردید. در شرایط کمبود آب و کود نیتروژن، تعداد روز از سبزشدن تا گلدهی، روز از سبزشدن تا ظهور ابریشم و روز از سبز شدن تا تشکیل دانه به تعویق افتاد و طول دوره گلدهی کاهش یافت، در حالی که بین تیمارهای 180 و 240 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و همچنین تیمارهای آبیاری 6 و 12 روز در صفات ذکر شده تفاوت معنی داری مشاهده نشد. به طور کلی نتایج نشان داد که مناسب ترین مدیریت آبیاری و کود نیتروژن در دور آبیاری 12 روز و مصرف 180 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1176 - ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و آبشویی نیترات در کشت سویا تحت تأثیر انواع کود و تداخل علف‌های هرز
محمود رمرودی جواد محمودی مهدی دهمرده محمد گلوی

در بین عوامل متعدد کاهش دهنده عملکرد گیاهان، تداخل علف‌های هرز در مزارع از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور بررسی تأثیر انواع کود و مدیریت علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا و آبشویی نیترات، آزمایشی در تابستان سال‌های 1394 و 1395 در شهرستان چالوس به صورت کرت‌ه چکیده کامل

در بین عوامل متعدد کاهش دهنده عملکرد گیاهان، تداخل علف‌های هرز در مزارع از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور بررسی تأثیر انواع کود و مدیریت علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد سویا و آبشویی نیترات، آزمایشی در تابستان سال‌های 1394 و 1395 در شهرستان چالوس به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. انواع کود شامل: کود شیمیایی، کود دامی و محلول‌پاشی نانو کلات‌ها به عنوان عامل اصلی و کنترل علف‌های هرز به عنوان عامل فرعی در سه سطح کنترل از سبز شدن تا گلدهی، کنترل در دوره بحرانی تداخل علف هرز و عدم کنترل در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد بین تیمارهای کنترل علف‌های هرز، عملکرد دانه با کنترل در دوره بحرانی و کنترل تا گلدهی در یک گروه آماری قرار گرفت، که با تفاوت معنی‌داری بیشتر از عدم کنترل بود. بیشترین وزن خشک علف‌های هرز از تیمار عدم وجین به‌دست آمد و با افزایش مدت کنترل علف‌های هرز وزن آنها روند نزولی داشت. بین تیمارهای کودی نیز بیشترین وزن خشک علف‌های هرز از کاربرد کود شیمیایی به‌دست آمد. حداکثر غلظت نیترات خاک در عمق 100-80 سانتی‌متر از کاربرد کود شیمیایی به‌دست آمد، همچنین با کاهش مدت کنترل علف‌های هرز، وزن خشک آنها افزایش و غلظت نیترات خاک کاهش یافت. به‌طور کلی، نتایج نشان داد که تیمار کنترل علف‌های هرز در دوره بحرانی از طریق افزایش اجزای عملکرد، سبب افزایش عملکرد دانه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1177 - بررسی پوشش گیاهی به کمک داده‌های ماهواره‌ای در منطقه سیستان
حامد شفیعی سید محمود حسینی

بیابان‌زایی عبارت است از تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه‌خشک و نیمه مرطوب که به علت تغییرات آب و هوایی و فعالیت‌های انسان رخ می‌دهد. دشت سیستان منطقه‌ای خشک در شرق ایران است که بیابان‌زایی از معضلات اصلی این منطقه است. هدف اصلی از اجرای این تحقیق دوساله ارزیابی روند تغی چکیده کامل

بیابان‌زایی عبارت است از تخریب سرزمین در مناطق خشک، نیمه‌خشک و نیمه مرطوب که به علت تغییرات آب و هوایی و فعالیت‌های انسان رخ می‌دهد. دشت سیستان منطقه‌ای خشک در شرق ایران است که بیابان‌زایی از معضلات اصلی این منطقه است. هدف اصلی از اجرای این تحقیق دوساله ارزیابی روند تغییرات پوشش گیاهی منطقه در دوره 1990-2006 می‌باشد. در انجام این پژوهش، از نمونه‌گیری‌های صحرایی، تصاویر ماهواره‌ای و نرم افزارهای مرتبط بهره گرفته شد. در ابتدا نمونه گیری های صحرایی به روش سیستماتیک تصادفی در 26 سایت معرف صورت گرفت که در هر سایت 9 پلات 10×10 متر برداشت شد. سپس پردازش‌های لازم بر روی تصاویر ماهواره‌ای صورت گرفت و شاخص‌های گیاهی تولید شدند. بین داده‌های پوشش زمینی و ارزش طیفی پیکسل‌های متناظر آنالیز همبستگی صورت گرفت. بهترین نتیجه همبستگی از میان 83 شاخص برآورد شده به ترتیب برای شاخصهای WDVI، NDVIab،TSAVI2 و MSAVI1به دست آمد. تصاویر به دو کلاس پوشش و غیر پوشش طبقه بندی شد. سپس دقت نقشه ها ارزیابی گردید که بالاترین دقت به میزان 27/83 درصد مربوط به نقشه حاصل از WDVI بود که بالاترین ضریب همبستگی را نیز دارا بود (89/0R2= و 01/0p<). در این نقشه‌ها، سطح پوشش گیاهی برای سال 1990 معادل 101247 هکتار به دست آمد که برای سال 2006 به 26475 هکتار کاهش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1178 - اثر کودهای آلی، نانوکودهای بیولوژیک و رژیم‌های آبیاری بر عملکرد و اجزاء عملکرد دانه کنجد در منطقه خنج استان فارس
صدراله احمدی علیرضا باقری برمک جعفری حقیقی

به منظور بررسی اثر کودهای آلی، نانوبیولوژیک و رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد دانه کنجد رقم دشتستان، آزمایشی به صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار و 24 تیمار در سال زراعی 1392-1391 در منطقه توردان شهرستان خنج اجراء شد. تیمارهای آزمایش شامل تیم چکیده کامل

به منظور بررسی اثر کودهای آلی، نانوبیولوژیک و رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد دانه کنجد رقم دشتستان، آزمایشی به صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار و 24 تیمار در سال زراعی 1392-1391 در منطقه توردان شهرستان خنج اجراء شد. تیمارهای آزمایش شامل تیمارهای کودی در 8 سطح به عنوان فاکتور اول شامل: شاهد (بدون کود)، کود دامی، کمپوست، کود دامی + کمپوست، نانوبیولوژیک بیوزر به تنهایی، نانوبیولوژیک + کود دامی، نانوبیولوژیک + کمپوست و نانوبیولوژیک + کود دامی +کمپوست با 3 دور آبیاری به عنوان فاکتور دوم (8، 12 و 16) بودند. نتایج نشان داد که دور آبیاری 8، 12 و 16 روز تأثیر معنی داری بر صفات عملکرد در بوته، عملکرد در هکتار، وزن هزار دانه، ارتفاع ساقه اصلی، ارتفاع اولین شاخه فرعی، تعداد کپسول و درصد روغن دانه نداشت اما دور آبیاری 8 و 16 روزه، وزن خشک اندام هوایی و سطح برگ را به طور معنی داری تحت تأثیر قرار داد. همچنین تمام تیمارهای کودی باعث افزایش معنی داری صفات مورد اندازه گیری در آزمایش در مقایسه با تیمار شاهد (بدون کود) شدند. بهترین تیمارکودی ازنظر عملکرد تیمار مخلوط کمپوست وکود نانو بیولوژیک بود. اثر متقابل تیمارهای کودی و دورهای مختلف آبیاری در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. در مجموع با بررسی تیمارهای کودی و دورهای آبیاری اعمال شده در این پژوهش و به منظور صرفه جویی در مصرف آب، تیمار کودی نانوبیولوژیک + کمپوست با دور آبیاری 16 روز به عنوان بهترین تیمار کودی و دور آبیاری در منطقه پیشنهاد می گردد. به منظور بررسی اثر کودهای آلی، نانوبیولوژیک و رژیم‌های مختلف آبیاری بر عملکرد دانه کنجد رقم دشتستان، آزمایشی به صورت اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار و 24 تیمار در سال زراعی 1392-1391 در منطقه توردان شهرستان خنج اجراء شد. تیمارهای آزمایش شامل تیمارهای کودی در 8 سطح به عنوان فاکتور اول شامل: شاهد (بدون کود)، کود دامی، کمپوست، کود دامی + کمپوست، نانوبیولوژیک بیوزر به تنهایی، نانوبیولوژیک + کود دامی، نانوبیولوژیک + کمپوست و نانوبیولوژیک + کود دامی +کمپوست با 3 دور آبیاری به عنوان فاکتور دوم (8، 12 و 16) بودند. نتایج نشان داد که دور آبیاری 8، 12 و 16 روز تأثیر معنی داری بر صفات عملکرد در بوته، عملکرد در هکتار، وزن هزار دانه، ارتفاع ساقه اصلی، ارتفاع اولین شاخه فرعی، تعداد کپسول و درصد روغن دانه نداشت اما دور آبیاری 8 و 16 روزه، وزن خشک اندام هوایی و سطح برگ را به طور معنی داری تحت تأثیر قرار داد. همچنین تمام تیمارهای کودی باعث افزایش معنی داری صفات مورد اندازه گیری در آزمایش در مقایسه با تیمار شاهد (بدون کود) شدند. بهترین تیمارکودی ازنظر عملکرد تیمار مخلوط کمپوست وکود نانو بیولوژیک بود. اثر متقابل تیمارهای کودی و دورهای مختلف آبیاری در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. در مجموع با بررسی تیمارهای کودی و دورهای آبیاری اعمال شده در این پژوهش و به منظور صرفه جویی در مصرف آب، تیمار کودی نانوبیولوژیک + کمپوست با دور آبیاری 16 روز به عنوان بهترین تیمار کودی و دور آبیاری در منطقه پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1179 - شناسایی و بررسی تنوع گونه های خیار های دریایی در اطراف جزیره هندورابی (خلیج فارس)
فریده عامری علیرضا سالار زاده مازیار یحیوی

این مطالعه به منظور شناسایی گونه های خیار دریایی در سال 1390 در دو فصل گرم (تیرماه) و سرد (بهمن ماه) با انجام عملیات غواصی SCUBA در اطراف جزیره هندورابی صورت گرفت. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، شناسایی از طریق استخراج اسپیکول ها و با کمک کلیدهای شناسایی معتبر انجا چکیده کامل

این مطالعه به منظور شناسایی گونه های خیار دریایی در سال 1390 در دو فصل گرم (تیرماه) و سرد (بهمن ماه) با انجام عملیات غواصی SCUBA در اطراف جزیره هندورابی صورت گرفت. پس از انتقال نمونه ها به آزمایشگاه، شناسایی از طریق استخراج اسپیکول ها و با کمک کلیدهای شناسایی معتبر انجام شد، که در مجموع دو خانواده Holothuriidae و Stichopodidae ، دو جنس Holothuria و Stichopus و 4 گونه Holothuria hilla ،Holothuria leucospilota ،Holothuria impatiens و Stichopus hermanni شناسایی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که بالاترین تراکم مربوط به گونه H. Leucospilota بود. شاخص تنوع شانون 75/0 و شاخص تنوع زیستی نیز 54/0 محاسبه گردید. تمام گونه های مورد بررسی در این مطالعه دارای تراکم کمی بوده و لذا این موضوع باعث کاهش شاخص تنوع شده است. تنها گونه خیار دریایی H. leucospilota تراکم و فراوانی بالاتری را در منطقه مورد بررسی داشته است و لذا به نظر می رسد این گونه به عنوان گونه غالب در این جزیره باشد و به دنبال آن گونه S. herrmani دارای تراکم بالاتری بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1180 - تاثیر دورآبیاری و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید
مجتبی جعفری بنیاد محمد رضا نادری درباغشاهی مهدی چنگیزی ایمان فراهانی

این تحقیق به منظور بررسی دور آبیاری و تراکم بر عملکرد و اجزا عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی سورگوم علو فه ای رقم اسپیدفید در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجر چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی دور آبیاری و تراکم بر عملکرد و اجزا عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی سورگوم علو فه ای رقم اسپیدفید در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. عامل دور آبیاری در3 سطح: 9، 13 و17روزیک بار بعد از مرحله پنجه دهی در کرت های اصلی وعامل تراکم های کاشت در 3 سطح: 300،200 و400 هزار بوته درهکتار در کرت های فرعی قرار گرفتند. اثر دورهاى آبیارى بر صفات ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد گره در بوته، وزن تر برگ در بوته، وزن تر ساقه و عملکرد علوفه تر معنى دار شد. اثر تراکم هاى گیاهى نیز بر صفات ارتفاع گیاه، قطر ساقه، وزن تر برگ در بوته، وزن تر ساقه و عملکرد علوفه تر معنى دار شد. همجنین اثر متقابل تیمارها بر صفات ارتفاع گیاه، وزن تر ساقه وعملکرد علوفه تر معنى دار شد. در این آزمایش بهترین رژیم آبیاری انجام آبیاری هر 9 روز یکبار و مناسب ترین تراکم300 هزار بوته در هکتار بود. نتایج به دست آمده نشان داد علوفه تر در سطح آبیاری 9 روزبیشترین مقدار را دارد در حالی که پس از خشک شدن میزان علوفه خشک در سطح آبیاری 9 روز یکبار و تراکمِ 300 هزار بوته در هکتار با میزان 33/33 تن در هکتار بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد. درصد وزن خشک به وزن تر در سطوح مختلف آبیاری در سطح احتمال 5% تفاوت معنی دار داشت. همچنین تراکم ها و اثر متقابل تراکم در سطوح دور آبیاری در سطح احتمال 1% دارای تفاوت معنی دار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1181 - بررسی اجزای عملکرد، عملکرد و میزان پروتئین دانه ژنوتیپ‌های نخود پاییزه (Cicer arietinum L.) در زابل
سینا سیاهکوهیان محمد گلوی محمود رمرودی احمد نظامی مصطفی حیدری

به منظور بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و میزان پروتئین دانه ژنوتیپ های نخود در کشت پاییزه، آزمایشی در سال زراعی 86–1385 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل به صورت طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. نخودهای مورد بررسی شامل 9 ژنوتیپ و یک توده محلی بودند. نتای چکیده کامل

به منظور بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و میزان پروتئین دانه ژنوتیپ های نخود در کشت پاییزه، آزمایشی در سال زراعی 86–1385 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل به صورت طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. نخودهای مورد بررسی شامل 9 ژنوتیپ و یک توده محلی بودند. نتایج نشان داد اکثر ویژگی های مورد بررسی بین ژنوتیپ ها تفاوت بسیار معنی داری داشتند، به طوری که از نظر تعداد ساقه اصلی ژنوتیپ های MCC436و MCC386با 83/2 و 25/1 ساقه اصلی بیشترین و کمترین تعداد را تولید کردند. همچنین بیشترین و کمترین تعداد شاخه فرعی به ترتیب در ژنوتیپ های MCC436 وMCC509 مشاهده شد. از نظر طول دوره رسیدگی توده محلی دیررس ترین و ژنوتیپ MCC373 زودرس ترین ژنوتیپ ها بودند. ژنوتیپMCC436 دارای بیشترین تعداد نیام در بوته بود و حداکثر عملکرد دانه (1126 کیلوگرم در هکتار) را نیز تولید کرد. توده محلی بالاترین وزن صد دانه را به خود اختصاص داد و از نظر عملکرد در رتبه سوم قرار گرفت. درصد پروتئین نیز بین ژنوتیپ ها متفاوت و از 3/16 تا 4/23 متغییر بود که به ترتیب متعلق به ژنوتیپ هایMCC207 وMCC509بود. نتایج نشان داد که در شرایط آزمایش ژنوتیپMCC436در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها از سازگاری بالاتری برخوردار بود و عملکرد دانه و پروتئین بیشتری تولید کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1182 - تأثیر کاربرد پلیمر ابر جاذب، ترکیبات روی و سلنیوم بر عملکرد و اجزاء عملکرد گندم دوروم
مهدی غلامی نور علی ساجدی مسعود گماریان

به منظور بررسی اثرات کاربرد پلیمر سوپر جاذب و عناصر روی و سلنیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم دورم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اراک در سال زراعی 90-89 انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات کاربرد پلیمر سوپر جاذب و عناصر روی و سلنیوم بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم دورم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اراک در سال زراعی 90-89 انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل مصرف سوپر جاذب در دو سطح صفر و 25 کیلوگرم در هکتار، مصرف سولفات روی در سه سطح صفر، 25 و50 کیلوگرم در هکتار و مصرف سلنیوم در دو سطح صفر و20 گرم در هکتار بود.نتایج نشان داد که اثر سولفات روی بر صفات عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سطح 1% معنی دار شد. مصرف 50 کیلوگرم در هکتار سولفات روی عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد 6/13% افزایش داد. اثر متقابل دوگانه تیمارها نشان داد که محلول پاشی سلنیوم توأم با مصرف 50 کیلوگرم سولفات روی در هکتار عملکرد دانه را 14% افزایش داد. همچنین مصرف 25 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب توأم با 50 کیلوگرم سولفات روی در هکتار باعث افزایش 18% عملکرد دانه شد. همچنین با کاربرد 25 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب، 50 کیلوگرم سولفات روی و محلول پاشی سلنیوم عملکرد دانه را به میزان 19% نسبت به شاهد افزایش نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1183 - بررسی امکان کنترل زیستی علف هرز سس (Cuscuta monogyna) توسط قارچ Alternaria spp.
علیه گنجی رضا قربانی کیومرث بخش کلارستاقی

علف هرز انگل سس در سال های اخیر خسارت زیادی به اکوسیستم های زراعی و فضای سبز شهری مشهد وارد کرده است. جهت کنترل زیستی آن، پژوهشی در سالهای 88-1390 انجام گرفت. طی نمونه برداری از گیاهان سس دارای علائم بیماری از روی پرچین های ترون، چندین جدایه قارچ حاصل شد که جدایه ای از چکیده کامل

علف هرز انگل سس در سال های اخیر خسارت زیادی به اکوسیستم های زراعی و فضای سبز شهری مشهد وارد کرده است. جهت کنترل زیستی آن، پژوهشی در سالهای 88-1390 انجام گرفت. طی نمونه برداری از گیاهان سس دارای علائم بیماری از روی پرچین های ترون، چندین جدایه قارچ حاصل شد که جدایه ای از قارچ Alternaria spp. به عنوان بهترین جدایه انتخاب و بیماری زایی آن بعد از ایجاد ارتباط انگلی طی سه آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه مورد آزمون قرار گرفت. در این آزمایشات اثر غلظت های مختلف جدایه آلترناریا(104، 105، 106، 107 اسپور در میلی لیتر)، طول دوره ی شبنم (صفر، 6، 12، 18و24 ساعت) بر بیماری زایی این قارچ و نیز دامنه میزبانی آن بررسی شد. نتایج حاصل از آزمون دامنه میزبانی در گلخانه بر روی گیاهان ترون، اطلسی و فلفل نشان داد جدایه یافت شده، توانایی ایجاد هیچ نوع آلودگی و بیماری زایی را بر روی گیاهان یاد شده ندارد. بیماری زایی این جدایه با افزایش غلظت سوسپانسیون اسپور شدت یافت. بنابراین در غلظت 107 اسپور در میلی لیتر کاهش 9/39 درصدی در وزن خشک سس ایجاد کرد. با افزایش طول دوره شبنم نیز بیماری زایی قارچ افزایش یافت که بر اساس نتایج آزمایش، این جدایه برای بیماری زایی نیاز به نقطه شبنم بیش از 18 ساعت داشته تا کاهش حداکثر 75/31 % در وزن خشک سس ایجاد کند. با توجه به این یافته ها می توان استنباط کرد که این جدایه توانایی بالقوه جهت کنترل این انگل را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1184 - مقایسه روند تغییرات شاخص های رشد سورگوم شیرین در شرایط مختلف تراکم بوته، دور آبیاری و تقسیط نیتروژن
حمید مدنی بابک اصفهانی

این بررسی مزرعه ای در شرایط آب و هوایی شهرستان همدان انجام شد. آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل تراکم کاشتسورگوم شیرین رقم پگاه در سه سطح 100، 200 و 400 هزار بوته در هکتار، دور آبیار چکیده کامل

این بررسی مزرعه ای در شرایط آب و هوایی شهرستان همدان انجام شد. آزمایش به صورت کرت های دو بار خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل تراکم کاشتسورگوم شیرین رقم پگاه در سه سطح 100، 200 و 400 هزار بوته در هکتار، دور آبیاری با فواصل10و 15 روز یک بار و سطوح تقسیط کود اوره در دو سطح 100، 200 و 100 و نیز100، 100 و 200 کیلوگرم کود شیمیایی اوره به ترتیب با مصرف در زمان کاشت، 45 و 65 روز بعد از کاشت بودند. نتایج نشان داد در این بررسی حداکثر عملکرد علوفه خشک علوفه به میزان 44/18 تن در هکتار در تیمار تراکم 10 بوته در متر مربع، دور آبیاری 10 روز و شیوه دوم تقسیط کود اوره (D1I1N2) به دست آمد. همچنین تراکم گیاهی 10 بوته در متر مربع در تمام مراحل رشد و نمو سورگوم شیرین در منطقه همدان بالاترین سرعت رشد را نشان داد. در این بررسی با افزایش تراکم بوته در متر مربع تا دریافت 1100 GDDاز میزان سرعت رشد نسبی سورگوم کاسته شد و سرعت جذب خالص (NAR) در 800 درجه روز رشد بین مقادیر 18/0 تا 03/0گرم بر گرم در متر مربع درهر GDDبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1185 - تاثیر دور آبیاری و کاربرد مقادیر نیتروژن بر عملکرد علوفه خشک و راندمان مصرف آب ذرت سینگل کراس 704 در استان مازندران
رضا رضایی سوخت آبندانی علی چراتی آرائی داوود اکبری نودهی حمیدرضا مبصر مهدی رمضانی

به منظور بررسی تأثیر دور آبیاری و مقادیر مختلف کود نیتروژن برعملکرد ذرت علوفه ای (K.Sc704)، آزمایشی درسال زراعی 87-1388 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع کلا(نکا) اجرا شد. عامل اصلی دور آبیاری در چهار سط چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر دور آبیاری و مقادیر مختلف کود نیتروژن برعملکرد ذرت علوفه ای (K.Sc704)، آزمایشی درسال زراعی 87-1388 به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی بایع کلا(نکا) اجرا شد. عامل اصلی دور آبیاری در چهار سطح (1I، 2I، 3I و4I که به ترتیب 75، 100، 125 و 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیرکلاسA ) و عامل فرعی نیتروژن (صفر، 96 و184 کیلوگرم نیتروژن که به ترتیب معادل صفر، 200 و400 کیلوگرم اوره در هکتار) بود. نتایج نشان داد کمترین عملکرد وزن خشک و علوفه تر برای دور آبیاری با 150 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیرکلاس A حاصل شد. بیشترین عملکرد علوفه تر و کارآیی مصرف آب ماده خشک با دور آبیاری 125 میلی متر به دست آمد. حداکثر کارآیی بیولوژیک مصرف آب و راندمان مصرف آب با دور آبیاری 125 میلی متر و 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیرکلاس A حاصل گردید.کمترین عملکرد وزن خشک با150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیرکلاس A به دست آمد. ارتفاع بوته، وزن خشک در مترمربع، طول بلال، وزن علوفه تر در هکتار، راندمان مصرف آب، کارآیی مصرف آب ماده خشک، درصد آب نسبت به وزن خشک و کارآیی مصرف آب با مصرف 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین بود. حداکثر راندمان مصرف آب با 150 میلی متر تبخیر از تشت تبخیرکلاس A با مصرف 184 کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد، در حالی که عملکرد وزن خشک با 75 میلی متر تبخیر از تشت کلاس A با همین مقدار نیتروژن حاصل گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1186 - بررسی اثر کاربرد نیتروکسین، کود دامی و شیمیایی نیتروژن بر صفات کمی و کیفی گندم دوروم
هادی جاسمی حمیدرضا عیسوند ماشالله دانشور

به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای مختلف نیتروژنه بر عملکرد کمی و کیفی گندم دوروم، آزمایشی در سال زراعی 88-1387 روی رقم یاواروس 79 در شهرستانمهران در استان ایلام با اقلیم گرم و خشک به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شام چکیده کامل

به منظور بررسی اثر کاربرد کودهای مختلف نیتروژنه بر عملکرد کمی و کیفی گندم دوروم، آزمایشی در سال زراعی 88-1387 روی رقم یاواروس 79 در شهرستانمهران در استان ایلام با اقلیم گرم و خشک به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود بیولوژیک نیتروکسین در دو سطح (دو لیتر در هکتار، و عدم مصرف)، کود نیتروژنه از منبع نیترات آمونیوم در سه سطح (عدم مصرف، 70% کود ازته براساس آزمون خاک، 100% کود ازته براساس آزمون خاک) و کود حیوانی در دو سطح ( عدم مصرف، مصرف کود گوسفندی پوسیده به میزان 30 تن در هکتار) بود. نتایج نشان داد کود بیولوژیک نیتروکسین بر عملکرد اقتصادی و بیولوژیک اثری نداشت و فقط درصد پروتئین دانه را افزایش داد. اما کود دامی ضمن ایجاد اثر مثبت بر صفاتی نظیر ارتفاع بوته، طول ریشک، شاخص برداشت و درصد پروتئین، در نهایت به نحو قابل توجهی عملکرد دانه و بیولوژیک را بهبود بخشید. مصرف نیترات آمونیوم (به ویژه 70% براساس آزمون خاک) نیز به اندازه کود دامی در بهبود عملکرد کمی و کیفی موثر بود و مصرف بیشتر از 70% نیترات آمونیوم تفاوت معنی داری با مصرف 70% نیترات آمونیوم توصیه شده نداشت. بنابراین می توان با توجه به اهمیت و نقش کودهای غیر شیمیایی در کشاورزی پایدار، به جای استفاده از کودهای شیمایی ازته از کود دامی و کود نیتروکسین بصورت تلفیقی استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1187 - واکنش صفات زراعی گندم دوروم به مصرف پلیمر سوپر جاذب عنصر روی و سلنیوم
مهدی غلامی نور علی ساجدی مسعود گماریان

به منظور بررسی تاثیر پلیمر سوپر جاذب و عناصر روی و سلنیوم بر صفات زراعی گندم دورم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اراک در سال زراعی 90-1389 انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل سوپر جاذب در دو سط چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر پلیمر سوپر جاذب و عناصر روی و سلنیوم بر صفات زراعی گندم دورم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اراک در سال زراعی 90-1389 انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل سوپر جاذب در دو سطح صفر و 25 کیلوگرم در هکتار، سولفات روی در سه سطح صفر، 25 و 50 کیلو گرم در هکتار و سلنیوم در دو سطح صفر و20 گرم در هکتار بود. نتایج حاصل نشان داد که مصرف 50 کیلوگرم در هکتار سولفات روی، صفات طول سنبله، شاخص بازآوری و عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 6/7، 7/21 و 6/13% افزایش داد. اثر متقابل دوگانه تیمارها نشان داد که محلول پاشی سلنیوم توام با مصرف 50 کیلوگرم سولفات روی در هکتار عملکرد دانه را 14% افزایش داد. همچنین مصرف 25 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب توام با 25 کیلوگرم سولفات روی در هکتار عملکرد دانه و شاخص بازآوری را به ترتیب 3/15 و 3/16% افزایش داد. اثر متقابل سه گانه تیمار ها نشان داد که بیشترین عملکرد دانه معادل 3502 کیلوگرم در هکتار از تیمار 25 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب، 50 کیلوگرم سولفات روی و محلول پاشی سلنیوم حاصل شد که با تیمار 25 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب، 50 کیلوگرم سولفات روی و بدون محلول پاشی سلنیوم با عملکرد معادل 3385 کیلوگرم در هکتار در یک گروه آماری قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1188 - اثر دور آبیاری و کاربرد کود دامی و زئولیت بر خصوصیات زراعی و عملکرد سیب زمینی رقم آگریا
ولی اله یار محمدی نورعلی ساجدی محمد میرزاخانی

به منظور بررسی دور آبیاری و زئولیت بر خصوصیات زراعی و عملکرد سیب زمینی رقم آگریا، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در بهار سال 1389 در حومه اراک به اجرا گذاشته شد. تیمار های اعمال شده شامل دور آبیاری در سه سطح 6 روز، 8 روز و 10ر چکیده کامل

به منظور بررسی دور آبیاری و زئولیت بر خصوصیات زراعی و عملکرد سیب زمینی رقم آگریا، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در بهار سال 1389 در حومه اراک به اجرا گذاشته شد. تیمار های اعمال شده شامل دور آبیاری در سه سطح 6 روز، 8 روز و 10روز به عنوان عامل اصلی در کرت اصلی قرار گرفت و در کرت های فرعی تیمار کود دامی و زئولیت در چهار سطح شامل: شاهد ( عدم استفاده از کود دامی و زئولیت)، کود دامی 20 تن + 4تن زئولیت، 40 تن کود دامی و 8 تن زئولیت. نتایج نشان داد که مصرف کود دامی و زئولیت بر صفات اندازه گیری شده در سطح احتمال1% معنی دار شد. با افزایش دور آبیاری از 6 روز به 10 روز عملکرد 7/19% کاهش یافت. اثر اصلی کود و زئولیت نشان داد که بیشترین عملکرد غده معادل 88/59 تن در هکتار از تیمار 20 تن کود دامی+4 تن زئولیت حاصل شد. اثر متقابل تیمار ها نشان داد بالاترین میانگین عملکرد کل محصول معادل 6/63 تن در هکتار از مصرف 20 تن کود دامی + 4 تن در هکتار زئولیت در دور آبیاری 6 روز بدست آمد که با تیمار دور آبیاری 8 روز و مصرف توأم 20 تن کود دامی +4 تن در هکتار زئولیت تفاوت معنی داری نداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1189 - تأثیر مقادیر مختلف زئولیت و دور آبیاری بر عملکرد و برخی صفات سیب زمینی
حمید مدنی آرش مقیمی نورعلی ساجدی

به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف زئولیت و دور‌های آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سیب زمینی رقم سانته آزمایشی به صورت استریپ پلات در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 9 تیمار و 4 تکرار انجام شد. آزمایشها در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی اراک و در سال چکیده کامل

به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف زئولیت و دور‌های آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه سیب زمینی رقم سانته آزمایشی به صورت استریپ پلات در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 9 تیمار و 4 تکرار انجام شد. آزمایشها در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی اراک و در سال زراعی 1388-1389 اجرا شد. در این آزمایش مقادیر مختلف زئولیت در 3 سطح (صفر، 1500 و 3000 کیلوگرم در هکتار) و دور آبیاری در سه سطح (5 ، 10 و 15 روز یکبار) در نظر گرفته شد. در این تحقیق صفات وزن خشک برگ و ساقه، شاخص سطح برگ (LAI)، عملکردغده، تعداد غده و شاخص کلروفیل برگ اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده از این آزمایش نشان داد که مصرف مقادیر مختلف زئولیت بر صفات وزن خشک ساقه و برگ، عملکرد و شاخص سطح برگ اثر معنی‌داری داشت، به طوری که استفاده از تیمار 3000 کیلوگرم زئولیت در هکتار توانست تا درصد میزان محصول را نسبت به تیمار بدون زئولیت افزایش دهد ولی نتوانست بر صفات میزان شاخص کلروفیل برگ و تعداد غده اثر معنی داری ایجاد نماید. همچنین اثر دور آبیاری نیز بر کلیه صفات اندازه گیری شده در این آزمایش معنی‌دار بود ولی اثر متقابل آبیاری و زئولیت در هیچکدام از صفات مورد بررسی اثر معنی داری را نشان نداد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1190 - تاثیر دور آبیاری و مقادیر مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم طارم هاشمی در رشت
مریم تقی زاده مسعود اصفهانی ناصر دواتگر حمید مدنی

به منظور مقایسه سطوح مختلف دور آبیاری و مقادیر نیتروژن برعملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم هاشمی، آزمایشی در سال 1387 در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت به اجرا گذاشته شد. اثر سه سطح کود نیتروژن (صفر ، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) و چهار دور آبیاری (غرقاب دائم و 5 ، 10 و 15 رو چکیده کامل

به منظور مقایسه سطوح مختلف دور آبیاری و مقادیر نیتروژن برعملکرد و اجزای عملکرد برنج رقم هاشمی، آزمایشی در سال 1387 در موسسه تحقیقات برنج کشور در رشت به اجرا گذاشته شد. اثر سه سطح کود نیتروژن (صفر ، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) و چهار دور آبیاری (غرقاب دائم و 5 ، 10 و 15 روز پس از ناپدید شدن آب از سطح مزرعه) با استفاده از آزمایش کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش مقدار کود نیتروژن وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد کل پنجه ها، درصد باروری پنجه ها، تعداد خوشه در واحد سطح و تعداد دانه پر در خوشه افزایش معنی داری داشتند. تاثیر دور های مختلف آبیاری برعملکرد بیولوژیک، تعداد کل پنجه، تعداد خوشه در واحد سطح و تعداد دانه پر در خوشه تاثیر معنی داری داشت. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد بیشترین مقدار عملکرد دانه برنج از تیمار غرقاب دایم و مصرف 90 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد که اختلاف معنی داری با تیمار 10 روز یک بار آبیاری و مصرف 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار نداشت. بنابراین به نظر می رسد با اعمال آبیاری متناوب برنج به صورت ده روز یکبار و با مصرف کمتر کود نیتروژن تا60 کیلوگرم در هکتار می توان بدون کاهش معنی دار عملکرد، در مصرف آب و کود نیتروژن صرفه جویی به عمل آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1191 - مروری بر پژوهش‌های خارجی در زمینه استقلال حسابرس و کیفیت حسابرسی
مهدی خرم آبادی

10.30495/afi.2022.1964959.1145

هدف: این پژوهش به شکل جامعی به‌مرور تحقیقات آکادمیک مربوط به استقلال حسابرس و کیفیت حسابرسی به‌منظور ارائه چارچوبی برای ارزیابی تأثیر استقلال حسابرس بر کیفیت حسابرسی می‌پردازد.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش بر اساس مرور مقالات چاپ شده در طی سال های گذشته در نه مجله برجسته و چکیده کامل

هدف: این پژوهش به شکل جامعی به‌مرور تحقیقات آکادمیک مربوط به استقلال حسابرس و کیفیت حسابرسی به‌منظور ارائه چارچوبی برای ارزیابی تأثیر استقلال حسابرس بر کیفیت حسابرسی می‌پردازد.روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش بر اساس مرور مقالات چاپ شده در طی سال های گذشته در نه مجله برجسته و بین‌المللی مربوط به حسابرسی و حسابداری مشتمل بر مجلات: Auditing: A Journal of Practice and Theory - Accounting, Organizations and Society - Contemporary Accounting Research - Journal of Accounting, Auditing and Finance- Journal of Accounting and Economics - Journal of Accounting and Public Policy - -Journal of Accounting Research Review of Accounting Studies - The Accounting Review به‌منظور بررسی موضوعات اصلی که استقلال حسابرس را تهدید می‌کند، انجام شده است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر در زمره پژوهش‌های مروری محسوب می‌شود.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که چهار موضوع اصلی که استقلال حسابرس را تهدید می‌کند، عبارت‌اند از: الف - اهمیت (نفوذ) صاحب‌کار ب- خدمات غیر حسابرسی ج- دوره تصدی حسابرس و د- وابستگی صاحب‌کار با مؤسسات حسابرسی. برای هر یک از این تهدیدها، در مورد یافته‌های مربوط به انگیزه‌ها، ادراکات، و رفتارهای حسابرس و صاحب‌کار و نیز تأثیرات هر تهدید بر کیفیت واقعی و محسوس حسابرسی‌ها و گزارش‌های مالی به‌صورت مفصل بحث شده است.اصالت/ ارزش‌افزوده علمی: یافته‌های این پژوهش علاوه بر توسعه ادبیات و مبانی نظری مرتبط با استقلال حسابرس و کیفیت حسابرسی، چارچوبی برای ارزیابی تأثیر استقلال حسابرس بر کیفیت حسابرسی ارائه می‌دهد. شاخص‌های ارائه شده در پژوهش حاضر می‌تواند فرصت‌هایی را برای پژوهش‌های بیشتر در آینده در مورد استقلال حسابرس و کیفیت حسابرسی فراهم آورد.کلید واژه‌ها: استقلال حسابرس، کیفیت حسابرسی، اهمیت (نفوذ) صاحب‌کار، خدمات غیر حسابرسی، دوره تصدی حسابرس، وابستگی صاحب‌کار. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1192 - تاثیر نانو ذرات آلومینا، تعداد پاس اختلاط و سرعت دوران در رفتار مکانیکی آلیاژ منیزیم AM60 جوشکاری شده به روش اصطکاکی- اغتشاشی (FSW)
آرش بهزادی نژاد عباس محصل حمید امیدوار نادر ستوده

در پژوهش حاضر رفتار مکانیکی قطعات آلیاژی AM60 جوشکاری شده به روش اصطکاکی اغتشاشی تحت تاثیر تعداد پاس اختلاط و حضور نانو ذرات آلومینیا بررسی شد. بررسی های میکروسکوپی نشان داد افزایش سرعت دوران ابزار کار در ناحیه بهم خورده جوش باعث افزایش دما و افزایش کرنش و در نتیجه کاهش چکیده کامل

در پژوهش حاضر رفتار مکانیکی قطعات آلیاژی AM60 جوشکاری شده به روش اصطکاکی اغتشاشی تحت تاثیر تعداد پاس اختلاط و حضور نانو ذرات آلومینیا بررسی شد. بررسی های میکروسکوپی نشان داد افزایش سرعت دوران ابزار کار در ناحیه بهم خورده جوش باعث افزایش دما و افزایش کرنش و در نتیجه کاهش اندازه دانه و افزایش بیشتر دما باعث رشد دانه می شود. نتایج به وقوع تبلور مجدد دینامیکی در منطقه اختلاط یافته جوش، وقوع تبلور مجدد ناقص در منطقه متاثر از تغییرشکل پلاستیک و حرارت و رشد دانه ها در منطقه متاثر از حرارت جوش دلالت داشت. سرعت دوران rpm1200به عنوان سرعت دوران بهینه برای ریزدانگی، سختی و استحکام نهایی کششی استنتاج شد. در حضور نانو ذرات، اندازه دانه ها کاهش یافت اما بدلیل رقابت دو عامل بالا سرعت دوران بهینه تغییر نکرد. در عدم حضور نانوذرات، افزایش تعداد پاس اختلاط منجر به کاهش اندازه دانه ها شد اما در نمونه های دارای نانوذرات آلومینا، هرچند که وجود ذرات تقویت کننده منجر به کاهش اندازه دانه ها شد ولی افزایش تعداد پاس اختلاط، تاثیر محسوس در کاهش اندازه دانه ها نداشت. نتایج XRD نشان داد اختلاط مواد در حین عملیات جوشکاری منجر به حلالیت ترکیب Mg17Al12 می شود. در نمونه های با نانو ذرات آلومینا نسبت به نمونه های بدون ذرات، در یک سرعت دوران معین، سختی و استحکام بیشتر افزایش یافت. با افزایش سرعت دوران، میزان نش های برشی در حین عملیات جوشکاری افزایش یافته و منجر به کاهش اندازه ذرات آلومینای آگلومره شده و بهبود چقرمگی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1193 - بررسی جوشکاری لیزر پالسی در آلیاژ آلومینیوم 6061 بر اساس پیش بینی مدل‌های فیزیکی ایجاد ترک گرم
حسین ابراهیم زاده حسن فرهنگی سید علی اصغر اکبری موسوی

ببه وسیله مدل‌های فیزیکی ارتباط بین متغیرهای جوشکاری و ترک گرم بر قرار می‌شود. این مدل‌ها در مقیاس‌های میکرو، میانه و ماکرو موجود هستند. در این پژوهش ورقی از جنس آلومینیوم 6061 به وسیله یک دستگاه لیزر پالسی Nd:YAG مورد جوشکاری قرار گرفت. برای اولین بار قطر بازوهای دندری چکیده کامل

ببه وسیله مدل‌های فیزیکی ارتباط بین متغیرهای جوشکاری و ترک گرم بر قرار می‌شود. این مدل‌ها در مقیاس‌های میکرو، میانه و ماکرو موجود هستند. در این پژوهش ورقی از جنس آلومینیوم 6061 به وسیله یک دستگاه لیزر پالسی Nd:YAG مورد جوشکاری قرار گرفت. برای اولین بار قطر بازوهای دندریتی در جوش لیزر آلومینیوم اندازه‌گیری و نتایج با مدل‌های انجمادی مقایسه شد. بر خلاف پیش‌بینی مدل‌های ایجاد ترک گرم افزایش قطر بازوهای دندریتی، کاهش سرعت انجماد و کاهش نرخ کرنش باعث کاهش ترک‌های گرم نشد. اگرچه بر اساس مدل‌های موجود پیش‌گرم می‌بایست از مقدار ترک‌های گرم بکاهد ولی برعکس مقدار ترک‌ها را به شدت افزایش داد. تصاویر دوربین‌های سرعت بالا و بررسی‌های سطح ترک به وسیله میکروسکوپ الکترونی روبشی نشان داد که ایجاد ترک در جوشکاری لیزر پالسی سه مرحله‌ای است: 1) شروع ترک، 2) رشد ترک مرحله اول 3) رشد ترک مرحله دوم. رشد ترک در مرحله دوم در مرزدانه‌های ضعیف ولی منجمد شده انجام می‌گیرد. آنچه در نهایت به عنوان ترک در جوش ایجاد می‌شود مجموعه‌ای از ترک گرم و ترک دمای بالا است و بنابراین مدل‌هایی که برای جوشکاری پیوسته در نظر گرفته می‌شوند نیاز به اصلاح بر اساس شرایط ذوب و انجماد پالسی دارند و باید شکست مرزدانه‌های ضعیف بعد از انجماد نیز در نظر گرفته شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1194 - تأثیر سرعت دورانی در جوشکاری اصطکاکی اختلاطی بر ریزساختار و خواص مکانیکی اتصال لبه روی‌هم آلیاژ AA5456
محمدعلی صفرخانیان

فرآیند جوشکاری اصطکاکی اختلاطی، روش اتصال حالت جامدی است که بسیاری از عیوب رایج در روش‌های ذوبی را ندارد. در این فرآیند برای ایجاد جوش بهینه باید پارامترهای مختلف جوشکاری از جمله هندسه ابزار، سرعت دورانی و سرعت پیش‌روی بهینه گردد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سرعت دورانی چکیده کامل

فرآیند جوشکاری اصطکاکی اختلاطی، روش اتصال حالت جامدی است که بسیاری از عیوب رایج در روش‌های ذوبی را ندارد. در این فرآیند برای ایجاد جوش بهینه باید پارامترهای مختلف جوشکاری از جمله هندسه ابزار، سرعت دورانی و سرعت پیش‌روی بهینه گردد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر سرعت دورانی جوشکاری اصطکاکی اختلاطی بر ریزساختار و خواص مکانیکی اتصال لبه روی‌هم آلیاژ 5456AA در حالت دوار است. بدین منظور، نمونه‌ها با سرعت‌های دورانی 300، 500، 700 و 900 دور بر دقیقه و سرعت جوشکاری 45 میلی‌متر بر دقیقه جوشکاری شدند. به‌طوری که ورق کارسرد شده 321H با ضخامت 5 میلی‌متر بر لوله‌ی آنیل شده به ضخامت 5/2 میلی‌متر در حالت Lap joint قرار داده شدند. در ابتدا درشت ساختار و ریزساختار مقطع جوش توسط میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترون روبشی مورد بررسی قرار گرفت. سپس پروفیل سختی و آزمون کشش نمونه‌ها به دست آمد و با یکدیگر مقایسه گردید. در نهایت سطح مقطع شکست برای تعدادی از نمونه‌ها، توسط میکروسکوپ الکترون روبشی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی‌های درشت ساختاری و ریزساختاری نشان می‌دهد که افزایش سرعت دورانی سبب افزایش سیلان عمودی مواد، ارتفاع عیب هوک و اندازه دانه در دکمه جوش و همچنین ریز شدن رسوبات می‌گردد و بالعکس. با افزایش سرعت دورانی سختی جوش کاهش ولی عرض ناحیه جوش افزایش می‌یابد. بر اساس نتایج، نمونه جوشکاری شده با سرعت دورانی 700 دور بر دقیقه دارای جوش بسیار تمیز و بدون عیب است که در آزمون کشش از فلز پایه شکسته می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1195 - بررسی فعالیت لانه گذاری لاک پشت منقارعقابی (Eretmochelys imbricata) در جزیرة شیدور(استان هرمزگان)
روح الله زارع سیدمحمدباقر نبوی شهرام فداکار مهدیه افتخارواقفی

لاک پشت منقارعقابی یکی از لاک پشت های دریایی در معرض خطر بوده که در سواحل خلیج فارس تخم گذاری می کند. بررسی حاضر در طول فصل تخم گذاری و جوجه آوری این گونه(اواخر اسفند84 تا اواسط تیر85) در جزیره شیدور کهیکی از مناطق مهم لانه گذاری این گو نه در سواحل ایران می باشد، صورت گ چکیده کامل

لاک پشت منقارعقابی یکی از لاک پشت های دریایی در معرض خطر بوده که در سواحل خلیج فارس تخم گذاری می کند. بررسی حاضر در طول فصل تخم گذاری و جوجه آوری این گونه(اواخر اسفند84 تا اواسط تیر85) در جزیره شیدور کهیکی از مناطق مهم لانه گذاری این گو نه در سواحل ایران می باشد، صورت گرفته است.در این مدت پارامترهای مهم مربوط به35 لانه یعنی عمق لانه ها، تعداد تخمها، قطر و وزن تخمها، طول دوره انکوباسیون و میزان موفقیت تفریخ اندازه گیری و ثبت شدند. مطالعه بر روی تخم ها نشان داد که میانگین تعداد تخم ها در هر لانه 92 عدد با میانگین وزنی 94/32 گرم و قطر49/38 میلی متر می باشد. متوسط دوره انکوباسیون تخمها 3/57 روز و همچنین میانگین موفقیت تفریخ 6/73% به دست آمد. مقایسه ویژگی های تخم و نوزادان لاک پشت منقار عقابی در جزیره شیدور و همچنین سایر نقاط خلیج فارس نشان می دهد که لاک پشت های خلیج فارس و این جزیره دارای تخمها و نوزادانی با اندازه بزرگتر نسبت به سایرنقاط جهان می باشند. با توجه به این نتایج و محدود بودن شکارچیان تخمها و نوزادان در این جزیره، می توان به اهمیت جزیره شیدور به عنوان محلی با پتانسیل بالا و ارزشمند برای تخم گذاری لاک پشت های منقار عقابی پی بردو همین اهمیت، خود لزوم انجام اقدامات حفاظتی و مدیریتی مناسب جهت حفظ این جانوران با ارزش در معرض خطر و همچنین زیستگاه های آنها را مشخص می سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1196 - اثرات رفتاری استرس پیش از تولد بر زادگان بالغ رت‌های تحت استرس در دوران بارداری
الهه ماهرانی نسترن اصغری مقدم بهاره پاکپور محمود آباد

استرس یک محرک قوی است که برای تعدادی از بیماری های روانی و نوروبیولوژیک به عنوان یک فاکتور آسیب زا تلقی می شود. در‌میان دوره های مختلف زندگی، دوره جنینی از حساسیت و انعطاف پذیری بالایی برخوردار است و تجربیات مادر در دوران بارداری می تواند به گونه ای شکل دهنده و پیش بینی چکیده کامل

استرس یک محرک قوی است که برای تعدادی از بیماری های روانی و نوروبیولوژیک به عنوان یک فاکتور آسیب زا تلقی می شود. در‌میان دوره های مختلف زندگی، دوره جنینی از حساسیت و انعطاف پذیری بالایی برخوردار است و تجربیات مادر در دوران بارداری می تواند به گونه ای شکل دهنده و پیش بینی کننده آینده رفتاری فرزند وی باشد.در مطالعه حاضر از مدل جدیدی ازاسترس اجتماعی در دوران بارداری مادر استفاده شد و تاثیر آن در رفتار فرزندان در بزرگسالی مورد مطالعه قرار گرفت. از20 سر رت ویستار باوزن تقریبی150-200گرم استفاده شد.رت ها پس از بارداری به دو گروه کنترل و استرس تقسیم شدند.گروه استرس از هفته دوم بارداری، تحت استرس بی حرکتی و شکارگر همراه با بی ثباتی اجتماعی قرار گرفت. تاثیر استرس مادر، در فرزندان در سن بزرگسالی با آزمون جعبه تاریک- روشن مورد بررسی قرار گرفت. در گروه استرس نشان داد که T1 (میزان تاخیر در اولین ورود به محفظه روشن) به طور معناداری (0020/0=p ) نسبت به گروه کنترل، افزایش داشت. T2 (زمان کلی که حیوان در محفظه روشن می‌گذراند) و n (تعداد ورود به محفظه روشن) به طور معنا داری به ترتیب (0003/0 = p و 0001/0< p ) نسبت به گروه کنترل کاهش داشت. این تغییرات در مورد جنس نر برای هرکدام از پارامتر های مذکور نسبت به جنس ماده بارزتر بود. القای مدل جدیدی از استرس اجتماعی تاثیر قابل توجه و متفاوتی را در رفتار مادر و به دنبال آن دررفتار فرزندان وی درسن بزرگسالی داشت. همچنین نتایج نشان دهنده تفاوت مقاومت دو جنس نر و ماده در برابر استرس بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1197 - تعیین تاثیر ورزش های مدیریت شده در بارداری درزنان باردار نخست زا بر معیارهای رشد نوزادان: یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی
طیبه زارع زاده نعمت الله نعمتی حسام رمضان زاده طاهره باقرپور

اثرات فعالیت فیزیکی مادران در دوران بارداری بر پیامدهای نوزادی اخیراً موضوع تحقیقات بسیاری بوده است. ارزیابی معیارهای رشد یکی از عوامل اصلی تعیین کننده رشد جسمانی و مغزی کودک در آینده و نشانه معتبری از رشد داخل رحمی می باشد بنابراین هر نوع مداخله ای در بارداری که بر رشد چکیده کامل

اثرات فعالیت فیزیکی مادران در دوران بارداری بر پیامدهای نوزادی اخیراً موضوع تحقیقات بسیاری بوده است. ارزیابی معیارهای رشد یکی از عوامل اصلی تعیین کننده رشد جسمانی و مغزی کودک در آینده و نشانه معتبری از رشد داخل رحمی می باشد بنابراین هر نوع مداخله ای در بارداری که بر رشد جنین تاثیر گذار باشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر ورزش های مدیریت شده در بارداری بر معیارهای رشد نوزادان در زنان نخست زا میباشد. مطالعه حاضر یک کار آزمایی بالینی تصادفی کنترل شده میباشد که بر روی 80 زن باردار نخست زای سالم شهرستان دامغان انجام شده است. زنان باردار دارای شرایط ورود به مطالعه انتخاب و به روش تصادفی به دو گروه مقایسه و مداخله تقسیم شدند. گروه مداخله از هفته 18-20 حاملگی تا هفته 37-39 بارداری در برنامه مداخله ورزشی مدیریت شده به تعداد تقریبی 60 جلسه تمرینی قرار گرفتند و گروه مقایسه مراقبت های استاندارد دوران بارداری را داشتند. نتایج آزمون های تی مستقل نشان داد که در متغیرهای وزن نوزاد (342/0 = p و 957/0 = t)، دور سر نوزاد (342/0 = p و 921/0 = t)، قد نوزاد (492/0 = p و 739/0 = t) و سن بارداری (277/0 = p و 218/1 = t) بین دو گروه تفاوت معناداری وجود ندارد. یک برنامه ورزشی مدیریت شده با شدت متوسط در طول دوران بارداری، وضعیت سلامتی و رشد جنین را به خطر نمی اندازد و موجب کاهش رشد جنین نمی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1198 - اثرات کشندگی و دور کنندگی اسانس گیاهان نعناع، بومادران و اسطوخودوس روی حشرات زنبور بالغ گونه Bracon hebetor
نگین طلوع منیژه جمشیدی محمد جعفرلو سیده معصومه هاشمی نیا

10.22034/ascij.2022.1943320.1327

زنبور Bracon hebetor Say یکی از عوامل مهم کنترل بیولوژیک بوده و می‌تواند در سطح قابل قبول اقتصادی در کنترل لاروهای آفات بالپولکدار از جمله کرم قوزه‌ی پنبهHelicoverpa armigera Hubner موثر باشد. در این تحقیق اثرات سوء احتمالی اسانس گیاهان نعناع، بومادران و اسطوخودوس روی ح چکیده کامل

زنبور Bracon hebetor Say یکی از عوامل مهم کنترل بیولوژیک بوده و می‌تواند در سطح قابل قبول اقتصادی در کنترل لاروهای آفات بالپولکدار از جمله کرم قوزه‌ی پنبهHelicoverpa armigera Hubner موثر باشد. در این تحقیق اثرات سوء احتمالی اسانس گیاهان نعناع، بومادران و اسطوخودوس روی حشره کامل زنبور B. hebetor مورد بررسی قرار گرفت. زنبور پارازیتوئید روی لاروهای سن آخر شب پره مدیترانه ای آرد Zell Ephestia kueheniella پرورش داده شد. تمام آزمایشات زیست سنجی در دمای 1 ± 26 سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشتایی و 8 ساعت تاریکی و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرارانجام شد. بررسی انجام شده نشان داد گیاه نعناع روی حشره کامل زنبور B. hebetor بیشترین اثر کشندگی را در سمیت تنفسی و تماسی داشت سایر گیاهان به ترتیب بومادران و اسطوخودوس کمترین اثر کشندگی را در سمیت تنفسی و تماسی روی زنبور داشتند. مقدار LC50 محاسبه شده در سمیت تنفسی و تماسی برای گیاه نعناع روی حشره کامل در مدت 48 ساعت به ترتیب 6 و 2/3 میکرولیتر بر میلی‌متر بود. اثر دورکنندگی اسانس گیاهان نعناع، بومادران و اسطوخودوس با استفاده از دستگاه بویایی سنج Y شکل روی حشرات کامل انجام گرفت. برای این منظور در یک سر دستگاه پنبه آغشته به اسانس قرار گرفت˓ و سر دیگر با تور بسته شد سپس حشرات در شاخه اصلی رها سازی گردید و هر تکرار بر روی 20 عدد حشره انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده‌های مربوط به اثر دورکنندگی اسانس‌های مورد بررسی نشان داد که اسانس نعناع نسبت به دو انسانس دیگر با غلظت کمتری قادر به دور کردن حشرات کامل زنبور B. hebetor بوده و دور کننده ی قوی‌تری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1199 - غلظت کشنده (LC50 96h) سم کنفیدور برای بچه ماهیان کپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella)
محمدامین حسین پور بابک مقدسی

ماهی کپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella) در ایران در حوضه آبریز دریای خزر و دریاچه هامون در استان سیستان و بلوچستان زیست می‌کند. تکثیر و پرورش این ماهی از نظر اقتصادی قابل توجیه بوده و دارای ارزش شیلاتی است. امروزه این ماهی برای جلوگیری از رویش شدید گیاهان در کانال ه چکیده کامل

ماهی کپور علفخوار (Ctenopharyngodon idella) در ایران در حوضه آبریز دریای خزر و دریاچه هامون در استان سیستان و بلوچستان زیست می‌کند. تکثیر و پرورش این ماهی از نظر اقتصادی قابل توجیه بوده و دارای ارزش شیلاتی است. امروزه این ماهی برای جلوگیری از رویش شدید گیاهان در کانال های آب یا آب بندهای طبیعی استفاده می شود و تکثیر و پرورش آن نیز متداول شده است. در این مطالعه، میزان غلظت کشنده حاد (LC5096h) و حداکثر غلظت مجاز سم کنفیدور (ایمیداکلوپراید)، در بچه ماهیان کپور علفخوار مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش تعداد 150 عدد بچه ماهی کپور علفخوار در پنج گروه ده تایی شامل یک گروه شاهد و چهار گروه تیمار و هر یک با سه تکرار، به مدت 96 ساعت در مخازن حاوی آب شهری کلرزدایی شده و دمای 26-24 درجه سانتی گراد با غلظت های مختلف سم کنفیدور (صفر، 125، 250، 500 و 1000 میلی‌گرم در لیتر) نگهداری شدند. نتایج نشان داد که غلظت کشنده حاد (LC5096h) سم کنفیدور برای بچه ماهیان کپور علفخوار 300 میلی‌گرم در لیتر و حداکثر غلظت مجاز آن 30 میلی‌گرم در لیتر محاسبه شد که با توجه به جدول سمیت آفت‌کش‌ها در محدوده تقریباً غیرسمی محسوب می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1200 - بررسی تغییرات فصلی آنزیم‌ گلوتاتیون اس ترانسفراز و فلزات سنگین سرب، کادمیوم و نیکل در صدف دوکفه‌ای مرواریدسازPinctada radiata
الهه علی عسگری علی ماشینچیان مرادی فریبرز احتشامی شهلا جمیلی محمد ربانی

ابزارهای گوناگونی جهت پایش میزان غلظت آلاینده‌ها بر اکوسیستم‌های آبی وجود دارد. این مطالعات امروزه بر مبنای پایش زیستی و بیومارکر‌ها می‌باشد. هدف از این تحقیق اندازه گیری میزان غلظت آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز (GST) به عنوان بیومارکرهای آلاینده فلزات سنگین در صدف دوکفه چکیده کامل

ابزارهای گوناگونی جهت پایش میزان غلظت آلاینده‌ها بر اکوسیستم‌های آبی وجود دارد. این مطالعات امروزه بر مبنای پایش زیستی و بیومارکر‌ها می‌باشد. هدف از این تحقیق اندازه گیری میزان غلظت آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز (GST) به عنوان بیومارکرهای آلاینده فلزات سنگین در صدف دوکفه‌ای مروارید ساز محار (Pinctada radiata) در اکوسیستم‌های آبی بوده است. فلزات سنگین سرب، کادمیوم و نیکل در بافت نرم و رسوبات ایستگاه‌های مورد مطالعه در طی چهار فصل اندازه‌گیری گردید. نمونه‌ها به صورت فصلی در ایستگاه‌های لاوان، هندورابی و نخیلو (در شمال خلیج فارس) از بهار سال 1392 تا زمستان همان سال به روش غواصی در دو سایز کوچک (4-1 سانتی متری) و سایز بزرگ (6-4 سانتی متری) جمع آوری گردیدند و صدف آنها از بافت نرمشان جدا و به آزمایشگاه جهت آنالیز میزان فلزات سنگین و آنزیم‌های مورد مطالعه منتقل گردیدند. از روش استاندارد Moopam برای اندازه‌گیری میزان غلظت فلزات سنگین و برای آنالیز میزان غلظت آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز در نمونه‌های بافت صدف دو‌کفه‌ای از روش و همکاران (1974) استفاده گردید. میزان غظت آنالیز فلزات سنگین نیکل، کادمیوم و سرب در رسوبات در هر سه ایستگاه 12/0 ± 6/1، 04/0 ± 69/0 و 30/0 ± 16/4 قسمت در میلیون می‌باشد و میزان غظت آنالیز فلزات سنگین نیکل، کادمیوم و سرب در بافت نرم صدف محار در هر سه ایستگاه به ترتیب 12/0 ± 58/0، 04/0 ± 86/1 و 30/0 ± 94/1 قسمت در میلیون می‌باشد. نتایج نشان داد که غلظت فلز سرب در رسوبات ایستگاه دارای اختلاف معنادار می‌باشد و مقایسه نتایج با استاندارهای مرتبط و تحقیقات مشابه حاکی از آن است که غلظت آلاینده‌های فلزات سنگین در تمامی موارد بطور قابل ملاحظه‌ای کمتر از تمام استاندارها و مقادیر راهنما می‌باشد. تغییرات آنزیم گلوتاتیون اس ترانسفراز در هر دو پارامتر ایستگاه و فصل اختلاف معناداری را نشان داد. با افزایش دما در فصل گرم میزان آنزیم‌های آنتی اکسیدان افزایش یافته که ممکن است بخاطر فراوانی غذا در محیط باشد. در تحقیق حاضر نیز میزان گلوتاتیون اس ترانسفراز به طور معنی داری در فصل گرم از فصل سرد بیشتر بود. با توجه به میزان کم آلاینده‌های فلزات سنگین در مناطق مورد مطالعه، و عدم مشاهده ارتباط قوی بین میزان آلاینده فلزات سنگین و میزان آنزیم‌ مورد مطالعه در بافت صدف محار ، لذا می‌توان این طور برداشت کرد که موجود در وضعیت سالمی به سر می‌برد و میزان آنزیم‌ها در حد طبیعی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1201 - تحلیلی فرمالیستی از نفثة‌المصدور
فروغ عظیمی

چکیده کتاب نفثة‌المصدور، اثر محمّد زیدریِ نسوی از کتب مطرح در حوزۀ نثر مصنوع است. مؤلّف با وجود این که کتاب خود را به قصد بیانِ تألّمات و شرحِ ستم هایی نگاشته که نتیجۀ حملۀ مغول به سرزمین اوست، بیش از حدِّ انتظار به آرایش های کلامی توجّه داشته است؛ تا جایی که روایتِ تا چکیده کامل

چکیده کتاب نفثة‌المصدور، اثر محمّد زیدریِ نسوی از کتب مطرح در حوزۀ نثر مصنوع است. مؤلّف با وجود این که کتاب خود را به قصد بیانِ تألّمات و شرحِ ستم هایی نگاشته که نتیجۀ حملۀ مغول به سرزمین اوست، بیش از حدِّ انتظار به آرایش های کلامی توجّه داشته است؛ تا جایی که روایتِ تاریخ و اظهار شکوه و دردمندیِ وی کاملاً تحت الشعاع وسواس های زبانی و بلاغی قرار گرفته است. در این مقاله که چارچوب نظری آن، نظریّه هایی است که از سوی نخستین فرمالیست ها مطرح گردیده، وجوهی از ساختارِ زبانِ نفثة‌المصدور و شاخصه هایی که در تکوینِ متن این اثر نقش دارند، شناسایی شده و از منظر فرمالیسم مورد بررسی قرار گرفته است. محدودۀ بررسی ها چند مؤلّفه از مؤلّفه های اصلی فرمالیسم و مبنای بررسی نیز معیارهای برآمده از آرای منتقدان مطرح فرمالیست است. در این راستا مصداق هایی از متن نفثة‌المصدور که با شاخصه های اصلی فرمالیسم، یعنی؛ تعلیقِ معنایی، عدول از هنجار، آشنایی زدایی، ادبیّت و برجسته سازی قرابت دارد، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1202 - تحلیل اندیشة شعری عندلیب کاشانی
مینا سالاری علی اکبر افراسیاب پور

چکیده علم سبک شناسی، در سالیان اخیر بسیار مورد توجّه قرار گرفته است و شاعران دورۀ بازگشت، نخستین سبک شناسان ایران هستند یا نخستین کسانی اند که بدون آن که خود بدانند به مطالعات سبک شناسی اشتغال ورزیدند و به تتبّع در آثار قدما پرداختند. زیرا برای تقلید درست، مجبور بودند چکیده کامل

چکیده علم سبک شناسی، در سالیان اخیر بسیار مورد توجّه قرار گرفته است و شاعران دورۀ بازگشت، نخستین سبک شناسان ایران هستند یا نخستین کسانی اند که بدون آن که خود بدانند به مطالعات سبک شناسی اشتغال ورزیدند و به تتبّع در آثار قدما پرداختند. زیرا برای تقلید درست، مجبور بودند که به همۀ جنبه‌های زبانی، فکری و ادبی آثار قدما دقیق شده و آن‌ها را بیاموزند. هر چند که این شاعران دارای سبک شخصی نیستند و تنها سبک شاعران کهن را تقلید کرده‌اند، یعنی روش آنان را آموخته بودند، ولی گاه با همان شیوه، آثار بدیعی آفریدند و تامّل در چگونگی اقتفاهای آنان از شاعران پیشین می تواند نتایجی را برای ما به ارمغان آورد. شاعران دورۀ بازگشت که عندلیب کاشانی یکی از مشهورترین آن ها است، از آنجا که توانست زبان فارسی را از سستی و کاستی برهاند، خدمت بزرگی به حفظ زبان و ادبیّات کهن ایران انجام داده‌ است. هدف این پژوهش، تحلیل اندیشة شعری عندلیب کاشانی است و نویسنده در پژوهش خود به اشعار دیوان عندلیب از قبیل پیوند زبان و اندیشه، سادگی زبان و اندیشه در شعر (مدح، پند، وصف و عشق) می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1203 - بررسی جایگاه دستوری آیات قرآنی و ابیات و عبارات عربی در نفثة‌المصدور
سمیه عباسی نسب

چکیده پس از اسلام، به دلیل ارتباط تنگاتنگ متون نظم و نثر فارسی و عربی، تأثیرپذیری فراوان و متفاوت آثار متعدّد فارسی از متون عربی، بخصوص از قرآن، حدیث و روایت به وفور دیده می‌شود. نفثة‌المصدور اثر شهاب‌الدّین محمّد زیدری نسوی، از جمله کتاب‌های معتبر تاریخ و ادبیّات فارس چکیده کامل

چکیده پس از اسلام، به دلیل ارتباط تنگاتنگ متون نظم و نثر فارسی و عربی، تأثیرپذیری فراوان و متفاوت آثار متعدّد فارسی از متون عربی، بخصوص از قرآن، حدیث و روایت به وفور دیده می‌شود. نفثة‌المصدور اثر شهاب‌الدّین محمّد زیدری نسوی، از جمله کتاب‌های معتبر تاریخ و ادبیّات فارسی و یکی از شاهکارهای بدیع نثر فنّی می‌باشد. از ویژگی‌های بارز این کتاب استعمال شعر، آیه، حدیث و مَثَل عربی است که مؤلّف به شیوۀ نویسندگان و مترسّلان قرن‌های ششم و هفتم و هشتم نثرِ خود را بدان آراسته و آنها را بیشتر به صورت ترکیبِ اضافی، برای تأیید و تأکید معانی قبل، تتمیم معنی نیمه تمام عبارت فارسی، به صورت جملۀ معترضه، به منظور تشبیه و تمثیل، به صورت قید وصف و کیفیّت و ... به کار برده است. یکی از مواردی که در این پژوهش مورد توجّه قرار گرفته، بررسی جایگاه دستوری آیات و ابیات و عبارات عربی در نثر این کتاب است که به عنوان رکن تکمیل کنندۀ جمله از جهت دستوری گاه در نقش مسندٌالیه، مفعول، مضاف‌ٌالیه، متمّم، مسند و مانند آن به کار رفته‌اند. در این اثر، نویسنده از آیات قرآن از سوی دیگر به منظور زیبا سازی فضای کلام و نمایان ساختن هنر نویسندگی خود استفاده کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1204 - بررسی عناصر داستانی در داستان‌های معاصر کتاب‌های فارسی دورۀ دوم متوسّطه
مجید سلطانی مهدی نوروز اکبر شعبانی بتول فخر اسلام

چکیده پژوهش‌گران آموزشی بر این باور هستند که شالودۀ فکری، ملی، فرهنگی ، مذهبی و ادبی هر نسلی در دورۀ کودکی و نوجوانی شکل می‌گیرد و بخش مهمّی از آن بر عهدۀ نظام آموزشی هر کشوری است. کتاب‌های درسی یکی از مهمّ‌ترین ابزارهای این شکل‌گیری به شمار می‌رود و از این میان کتاب‌ه چکیده کامل

چکیده پژوهش‌گران آموزشی بر این باور هستند که شالودۀ فکری، ملی، فرهنگی ، مذهبی و ادبی هر نسلی در دورۀ کودکی و نوجوانی شکل می‌گیرد و بخش مهمّی از آن بر عهدۀ نظام آموزشی هر کشوری است. کتاب‌های درسی یکی از مهمّ‌ترین ابزارهای این شکل‌گیری به شمار می‌رود و از این میان کتاب‌های فارسی به سبب توجّه به ادبیّات داستانی، محملی برای روایت اندیشه‌ها و تخیّلات انسانی است. در این پژوهش عناصر داستانی در داستان‌های معاصر کتاب‌های فارسی پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم با روش تحلیل محتوا بررسی شده است. چنین به نظر می‌رسد که مؤلّفان به رمان‌ها و داستان‌های بلند بیشتر گرایش دارند. غالب عناصر داستانی به شیوه‌ای تکراری مورد استفاده قرار گرفته است. تلخیص داستان‌های کوتاه در مقایسه با رمان‌ها و داستان‌های بلند با آسیب کمترِ عناصر داستانی و محتوایی همراه بوده است. در داستان‌های کتاب‌های درسی تنوّع موضوعی وجود ندارد. از این‌رو تنوّع داستانی نیز به چشم نمی‌خورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1205 - تحلیل موسیقیایی غزل اجتماعی دورة مشروطه
سودابه یوسفیان دارانی مرتضی رشیدی آشجردی محبوبه خراسانی

چکیده غزل اجتماعی یکی از انواع غزل است که با وقوع انقلاب مشروطه در ایران رواج یافت. در این مقاله، ابتدا غزل اجتماعی تعریف گردیده و مختصری در مورد غزلیّات اجتماعی دورة مشروطه توضیح داده شده است. سپس، غزلیّات اجتماعی دورة مشروطه در لایة آوایی، تحت سه عنوان اصلی: موسیقی ک چکیده کامل

چکیده غزل اجتماعی یکی از انواع غزل است که با وقوع انقلاب مشروطه در ایران رواج یافت. در این مقاله، ابتدا غزل اجتماعی تعریف گردیده و مختصری در مورد غزلیّات اجتماعی دورة مشروطه توضیح داده شده است. سپس، غزلیّات اجتماعی دورة مشروطه در لایة آوایی، تحت سه عنوان اصلی: موسیقی کناری (ردیف و قافیه)، موسیقی بیرونی(وزن) و موسیقی میانی(آرایه های لفظی) بررسی و تحلیل شده است. بیشترِ غزلیّات اجتماعی دورة مشروطه، مردّف و ردیف ها بیشتر، پویا(فعلی) است. همچنین واژگانی مانند: آزادی، وطن، میهن، کارگر و انقلاب -که با توجّه به اوضاع سیاسی و اجتماعی دورة مشروطه وارد شعر و غزل شده- در جایگاه ردیف و قافیه آمده است. بیشترِ غزلیّات اجتماعی دورة مشروطه با اوزان متوسّط خفیف و متوسّط ثقیل - که اوزانی جویباری، نرم و حزن آور است- سروده شده و بین این اوزان با درونمایه و محتوای غزل اجتماعی این دوره، هماهنگی و تناسب وجود دارد. همچنین آرایه های لفظی مانند: تکرار واژه و واج، جناس و سجع در این غزلیّات بکار رفته و موجب غنای موسیقی این غزلیّات شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1206 - واکاوی رمان «شوهر آهو خانم» براساس نظریّة یادگیری شناختی_ اجتماعی آلبرت بندورا
فرهاد حامدی کامران پاشائی فخری پروانه عادل زاده

چکیده از آن جایی که بررسی نظرات متفکّران نظریّه پرداز در حوزة یادگیری و استخراج دلالت های آن می تواند راهنمای پژوهشگران و علاقه مندان قرار گیرد، بر این اساس کانون اصلی توجّه پژوهش حاضر بر بررسی نظریّة شناختی– اجتماعی آلبرت بندورا و استخراج منطقی دلالت های آن در چکیده کامل

چکیده از آن جایی که بررسی نظرات متفکّران نظریّه پرداز در حوزة یادگیری و استخراج دلالت های آن می تواند راهنمای پژوهشگران و علاقه مندان قرار گیرد، بر این اساس کانون اصلی توجّه پژوهش حاضر بر بررسی نظریّة شناختی– اجتماعی آلبرت بندورا و استخراج منطقی دلالت های آن در رمان شوهر آهو خانم، نوشتة علی محمّد افغانی قرار گرفته است. همچنین از دلایلی که در این مقاله، این نظریّه برای بررسی انتخاب شده، وسعت مبنای نظری بندورا در حوزة اجتماعی، شناختی و گستردگی کاربرد آن در حوزه یادگیری است. سوال این پژوهش عبارت است از: کدام مؤلّفه های نظریّة شناختی – اجتماعی آلبرت بندورا در رمان شوهر آهو خانم مشهود است؟ روش مورد استفاده در این مقاله، توصیفی– تحلیلی است. از یافته های پژوهش حاضر تشریح مواردی چون یادگیری مشاهده ای، و مؤلّفه های آن مانند: توجّه، یادداری، بازآفرینی و انگیزش است. که براساس این مؤلّفه ها به بررسی و تحلیل رمان شوهر آهو خانم پرداخته شده است. که تمامی این شاخصه ها به تفصیل، توضیح داده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1207 - Free vibration analysis of circular sandwich plates with clamped FG face sheets
یونس محمدی کیوان حسینی صفری محسن رحمانی

Free vibration of sandwich plates with temperature dependent functionally graded (FG) face sheets in various thermal environments is investigated. The material properties of FG face sheets are assumed to be temperature-dependent and vary continuously through the thickne چکیده کامل

Free vibration of sandwich plates with temperature dependent functionally graded (FG) face sheets in various thermal environments is investigated. The material properties of FG face sheets are assumed to be temperature-dependent and vary continuously through the thickness according to a power-law distribution in terms of the volume fractions of the constituents. Also, the material properties of the core are assumed to be temperature dependent. The governing equations of motion in polar system and in free natural vibration are derived using Hamilton’s principle and Galerkin method is used to solve the equations and obtain the natural frequency. In-plane stresses of the core that usually are ignored in the vibration characteristics of the sandwich structures are considered in this formulation. The results obtained by Galerkin method for symmetric circular sandwich plate with fixed support is compared with finite element method that obtained by ABAQUS and good agreement is found. The results show that varying the power-law index and temperature have important effects on natural frequency. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1208 - Applying Differential Transform Method on the Effect of the Elastic Foundation on the out - Plane Displacement of the Functionally Graded Circular Plates
سمیه عباسی فاطمه فرهت نیا سعید رسولی جزی

In this paper, the effect of elastic foundation on the out of plane displacement of functionally graded circular plates using differential transform method is presented. Differential transform method is a semi-analytical-numerical solution technique that is capable to s چکیده کامل

In this paper, the effect of elastic foundation on the out of plane displacement of functionally graded circular plates using differential transform method is presented. Differential transform method is a semi-analytical-numerical solution technique that is capable to solve various types of differential equations. Using this method, governing differential equations are transformed into recursive relations and boundary conditions are changed into algebraic equations. Since the problem of plates on elastic foundation have a great practical importance in modern engineering structures and Winkler foundation model is widely used, plate is assumed on Winkler elastic foundation. In this article functionally graded plate is considered in which material properties vary through the thickness direction by power-law distribution. Analysis results of out of plane displacement of plate on elastic foundation under uniform transverse loads are obtained in different terms of foundation stiffness, material properties and boundary conditions. In order to validate the solution technique, results obtained are compared with the results of the finite element method (FEM). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1209 - Check Tic-coated Tungsten Carbide Tool Wear in Machining Steel
M. Karimian , E. Mir Mohammad Sadeghi M. Mokhles Pour Esfahani M. badakhshian

In industrial production systems, including the most important factors in the economic field machining operations, reduce tool wear due to abrasive nature of the phenomenon on many factors, including temperature Lathe tool, influences, machining conditions (cutting spee چکیده کامل

In industrial production systems, including the most important factors in the economic field machining operations, reduce tool wear due to abrasive nature of the phenomenon on many factors, including temperature Lathe tool, influences, machining conditions (cutting speed, speed losses, forcing to rebuild parts of the manufacturing tolerances disassemble tool wear is caused by the phenomenon, as well as large sums to replace or sharpen this tool. In this study, an in vitro study done on tool wear SNMM120404 and the effect of parameters such as rotation speed of the spindle chuck, feed rate and depth of tool wear is investigated پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1210 - Numerical and Experimental Investigation of Cold orBital Forging of a 16MnCr5 Alloy Spur Bevel Gear
سعید بهشتیان مسگران محمد علی صادقی

The purpose of this research is to analyze the forging of bevel gears based on conventional forging method with material number 1.7131 with finite element method by means of SUPER FORGE software and to compare it with experimental cold orbital forging results.After doin چکیده کامل

The purpose of this research is to analyze the forging of bevel gears based on conventional forging method with material number 1.7131 with finite element method by means of SUPER FORGE software and to compare it with experimental cold orbital forging results.After doing simulation of conventional forging and obtaining press tonnage due to orbital forging method with DEFORM software, orbital forging dies are produced. Since bevel gears production based on conventional forging has three pre-form steps, so the forging process should be applied on the basis of hot forge. But in orbital forging process, bevel gear is produced in only one step which is cold forge. Finally, a comparison is done between microstructure of bevel gear which is produced by orbital forging and a bevel gear that is constructed through machining method and dies. Results obtained showed that the method of pieces production just before applying the heat treatment process have a high effectiveness on the microstructure. In orbital forging the tonnage of the levels are lower than conventional forging method and the capability of filling the mold’s cavity of raw materials in orbital forging is more than conventional forging method. The geometry of the billet have more affect on filling the mold’s cavity. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1211 - تدوین استراتژی‌های بازاریابی بر اساس ارزش دوره عمر و ارجاع مشتری (مورد مطالعه: صنعت خدمات اینترنت پرسرعت)
محمد حقیقی بابک هزاوه حصار مسکن مهدی اشکانی امیرحسین عباسی

امروزه به سبب افزایش شدید رقابت و به وجود آمدن بازارهای رقابتی، ارزش دوره عمر مشتری جزو مباحث موردتوجه در زمینه مدیریت ارتباط با مشتری شده است؛ اما مدل‌هایی که تاکنون برای محاسبه آن و دسته‌بندی مشتریان به‌کاررفته‌اند دربرگیرنده تمامی وجوه ارزش مشتری نیستند. هدف اصلی پژو چکیده کامل

امروزه به سبب افزایش شدید رقابت و به وجود آمدن بازارهای رقابتی، ارزش دوره عمر مشتری جزو مباحث موردتوجه در زمینه مدیریت ارتباط با مشتری شده است؛ اما مدل‌هایی که تاکنون برای محاسبه آن و دسته‌بندی مشتریان به‌کاررفته‌اند دربرگیرنده تمامی وجوه ارزش مشتری نیستند. هدف اصلی پژوهش حاضر سنجش تأثیر ارزش یک مشتری روی ارزش مشتریان دیگر از طریق محاسبه ارزش ارجاع مشتری و درنهایت ارائه استراتژی‌های بازاریابی مناسب برای هر دسته از مشتریان بر اساس ارزش آن‌ها در صنعت خدمات دسترسی به اینترنت پرسرعت است. با استفاده از داده‌های مربوط به شرکت مورد مطالعه در صنعت ارتباطات، نشان داده می‌شود که مشتریانی که بیشترین معاملات را دارند (آن‌هایی که بالاترین ارزش طول عمر را دارند) معمولاً بهترین بازاریاب‌ها نیستند. جامعه آماری این پژوهش، کلیه مشتریان شرکت در شهر تهران است که امکان ارجاع مشتری برای آن‌ها فعال‌شده و از روش تمام‌شماری استفاده می‌شود. روش گردآوری داده‌ها از طریق گزارش‌گیری از پایگاه داده مشتریان با استفاده از MySQL، PHPMyAdmin و Tableau است و در تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار IBM SPSS Statistics 22 استفاده‌شده است. با استفاده از نتایج این پژوهش، نشان داده می‌شود که درک بهتر از میزان ارزش مشتریان سبب می‌شود تا شرکت‌ها کمپین‌های بازاریابی‌شان را به شکل مناسبی هدف‌گذاری کنند و به‌این‌ترتیب سودهای بالاتری از سرمایه‌گذاری‌های بازاریابی‌شان حاصل کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1212 - بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی در گندم دوروم با استفاده از مارکرهای مولکولی SSR
سید سعید نوری نیا شهاب سادات

به منظور بررسی گزینش به کمک مارکرها و همچنین شاخص تحمل به تنش خشکی (STI). 20 رقم گندم دوروم با استفاده از طرح اسپلیت پلات در قالب کاملا تصادفی کشت، و اجزاء عملکرد محاسبه شد. در سطح مولکولی از 20 جفت آغازگر (SSR) جهت بررسی تنوع ژنتیکی بین ارقام و تعیین ژنوتیپ‌های متحمل ب چکیده کامل

به منظور بررسی گزینش به کمک مارکرها و همچنین شاخص تحمل به تنش خشکی (STI). 20 رقم گندم دوروم با استفاده از طرح اسپلیت پلات در قالب کاملا تصادفی کشت، و اجزاء عملکرد محاسبه شد. در سطح مولکولی از 20 جفت آغازگر (SSR) جهت بررسی تنوع ژنتیکی بین ارقام و تعیین ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی استفاده گردید. پس از استخراج DNA و تعیین کمیت و کیفیت آن، PCR به روش Touch down صورت گرفت. در مجموع 58 آلل از 20 لوکوس شناسایی گردید. بیشترین آلل متعلق به Xgwm601 و Xbarc108با چهار آلل و کمترین آن با دو آلل متعلق به مارکرهای Xgwm413، Xgdm132، Xwmc48، Xbarc40، Xbarc121‌ و Xgwm375 بود. میانگین آلل تولید شده برای هر لوکوس در این تحقیق 9/2 آلل است. امتیازبندی و طول قطعات تولید شده با استفاده از نرم افزار UVDOC مشخص گردید. ماتریس تشابه، تجزیه کلاستر به روش UPGMA و نیز رسم دندروگرام همگی با استفاده از نرم افزار NTSYS انجام گرفت. معیار آماری ضریب همبستگی کوفنتیک نیز محاسبه و عدد 86% بدست آمد. دندروگرام، نشان دهنده دو کلاستر، در یک کلاستر ژنویپ‌های شماره یک، 2، 15، 16، 20، 13، 3، 4، 19، 8، 12، 7، 9، 5 و 14 و در کلاستر دیگر ژنوتیپ‌های شش، 18، 10، 17 و 11 قرار دارند. ژنوتیپ‌های 5 و 14 از شاخص تحمل به تنش بالاتری نسبت به سایر ارقام برخوردارند. نتایج نشان داد خصوصیت چند آللی یک پدیده کاملاً متداول و معمول در مارکرهای SSR می‌باشد که بیانگر پیوستگی صفات یا تاثیر ژن‌های چند اثره می‌تواند باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1213 - اثر اسپرمیدین و دوره آبیاری بر برخی ویژگی های فیزیولوژیک گیاه کدو (.Cucurbita pepo L)
مژگان قنبری محسن فرزانه علیرضا افتخاریان جهرمی

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثر اسپرمیدین (به عنوان یک پلی‌آمین) و دوره آبیاری بر محتوای پرولین، قندهای محلول، فعالیت آنزیم‌های آنتی-اکسیدانی پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز، شاخص پایداری غشا و محتوای کلروفیل a و b گیاه کدو بود. این پژوهش در شرایط گلدانی و در محیط باز چکیده کامل

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثر اسپرمیدین (به عنوان یک پلی‌آمین) و دوره آبیاری بر محتوای پرولین، قندهای محلول، فعالیت آنزیم‌های آنتی-اکسیدانی پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز، شاخص پایداری غشا و محتوای کلروفیل a و b گیاه کدو بود. این پژوهش در شرایط گلدانی و در محیط باز به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار انجام شد. فاکتور اول تیمار با اسپرمیدین در سه سطح صفر، 1 و 2 میلی‌مولار و فاکتور دوم دوره آبیاری در سه سطح 3 روز در میان (شاهد)، 5 روز در میان و 7 روز در میان بود. نتایج نشان داد دوره آبیاری 7 روز در میان نسبت به گروه شاهد، باعث افزایش در صفات محتوای پرولین، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز و شاخص پایداری غشاء و کاهش در صفات قندهای محلول، کلروفیل a و bشد. گیاهان با دور آبیاری هفت روزه، با مصرف اسپرمیدین 2 میلی‌مولار (نسبت به غلظت‌های صفر و 1 میلی‌مولار) باعث شد که محتوای پرولین، قندهای محلول، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و آسکوربات پراکسیداز در بالاترین سطح (کلاس a) حفظ شود. در مورد صفت پایداری غشاء در این گیاهان غلظت صفر میلی‌مولار اسپرمیدین بالاترین میزان را دارا بود (77.75%). تیمار اسپرمیدین بر صفات محتوای کلروفیل a و b اثر معنی‌دار نداشت. در این آزمایش به طور کلی تیمار اسپرمیدین 2 میلی‌مولار در گیاهان با دور آبیاری هفت روزه، باعث شد تا صفات محتوای پرولین(1.11 mM/g.FW)، قندهای محلول (0.96 mg/gFW)، فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز (0.91 OD.g-1.FW.min-1) و آسکوربات پراکسیداز(0.98 OD.g-1.FW.min-1) در حد بالا (کلاس a) حفظ شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1214 - آنالیز مولکولی و تبدیل میکوتوکسین دی اکسی نیوالنول به فرم 3- استیل در 20 رقم گندم دوروم خوزستان از طریق تکنیک PCR و تعیین ژن مقاومت AYT1
سید سعید نوری نیا ندا باغستانی

این پژوهش به منظور ارزیابی واکنش 20 توده گندم دوروم بومی خوزستان، موجود در کلکسیون بخش تحقیقات غلات مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر نسبت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله طی دو سال زراعی 96-1395 و 98-1397 در شرایط مزرعه در دو منطقه‌ی مختلف، خوزستان، با دو شرایط آب و چکیده کامل

این پژوهش به منظور ارزیابی واکنش 20 توده گندم دوروم بومی خوزستان، موجود در کلکسیون بخش تحقیقات غلات مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر نسبت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله طی دو سال زراعی 96-1395 و 98-1397 در شرایط مزرعه در دو منطقه‌ی مختلف، خوزستان، با دو شرایط آب و هوایی، اجرا گردید. صفات مورد مطالعه شامل خوشه‌‌های آلوده، آلودگی سنبلچه، آلودگی بذر، تراکم خوشه، ارتفاع بوته و عملکرد بیولوژیک بود که به منظور اندازه گیری و تعیین فواصل ژنتیکی و نیز الگو پذیری تنوع در اجزاء مقاومت به فوزاریوم سنبله گندم، از روش تجزیه خوشه‌ای استفاده شد. ارزیابی توده‌های آزمایشی با استفاده از روش اسپورپاشی در مزرعه نشان داد که بیشتر توده‌های مورد بررسی، از نظر میانگین شاخص بیماری از مقاومت مطلوبی در برابر بیماری برخوردار هستند. به نظر می‌رسد که علت مقاومت اساس ژنتیکی داشته و به وجود مقاومت نوع I در آن‌ها مربوط می‌شود. از بیست رقم گندم دوروم مورد بررسی می‌توان به عنوان والدهای مقاوم به بیماری در تلاقی‌های مربوط به برنامه‌های اصلاح گندم استفاده نمود، نتایج نشان داد، که ژن AYT1 در ارقام گندم مورد بررسی به عنوان ژن مقاوم، بیان می‌شود همچنین با استفاده و معرفی تکنیک PCRو استفاده از نشانگرهای ملکولی SSR در این تحقیق به منظور تکثیر یک نسخه منفرد یا نسخه‌های کمی از یک قطعه DNA با توالی خاص به تعداد هزار یا میلیون‌ها نسخه، جهت دستیابی به ماهیت ژنتیکی ارقام می‌توان این روش را به عنوان روش مطلوب جهت ثکثیر ژن‌های مقاوم در این پژوهش معرفی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1215 - شناسایی و تفکیک مزارع برنج با استفاده از روش نیمه خودکار در شمال ایران
علی اکبر نوروزی مجتبی صانعی زهرا رزقی

برنج به ‌عنوان یکی از غلات اصلی جهان و ایران همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. نظارت بر محصولات کشاورزی نقش بسیار مهمی در تأمین مواد غذایی مورد نیاز جهانی دارد. به‌طور کلی به منظور تخمین تولیدات محصول، اطلاعاتی مانند مساحت و میزان تولید در واحد سطح حائز اهمیت ا چکیده کامل

برنج به ‌عنوان یکی از غلات اصلی جهان و ایران همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است. نظارت بر محصولات کشاورزی نقش بسیار مهمی در تأمین مواد غذایی مورد نیاز جهانی دارد. به‌طور کلی به منظور تخمین تولیدات محصول، اطلاعاتی مانند مساحت و میزان تولید در واحد سطح حائز اهمیت است. فناوری سنجش از دور می‌تواند اطلاعاتی با ارزش و به موقع درباره توزیع محصول، سطح زیر کشت و پتانسیل تولید در اختیار تصمیم‌گیران در بخش کشاورزی قرار دهد. جداسازی به‌وسیله اپراتور با انجام عملیات میدانی یا جداسازی چشمی بسیار هزینه‌بر و همراه با خطاهای انسانی است. افزون بر این با توجه به امکان تغییر کاربری زمین همواره نیاز به کنترل مرز شالیزارها وجود دارد. ازاین‌رو هدف اصلی تحقیق حاضر جداسازی مزارع برنج با روش خودکار در استان گیلان می‌باشد. در همین راستا با استفاده از تصاویر ماهواره Landsat 8 و شاخص‌ رطوبت خاک (LSWI) و شاخص نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) روشی کاملاً خودکار برای تشخیص شالیزارها به کار گرفته شد. بر اساس این روش ابتدا با استفاده از ویژگی پرآب بودن شالیزار در دوران ابتدایی نشا این مناطق با استفاده از آستانه‌های مشخص تشخیص داده شدند. سپس با استفاده از تصویر دیگری در دوران برداشت، عوارض ناخواسته دیگر مانند تالاب‌ها و آب‌های دائم و جنگل‌های مرطوب حذف گردید. ارزیابی نهایی روش ارائه‌شده با مرزهای ترسیمی اپراتور حاصل از تصاویر GEOEye صورت گرفت. نتایج ارزیابی نشانگر تطابق 90% روش به کار گرفته‌شده می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1216 - شبیه‌سازی توزیع رطوبت اطراف ریشه گیاه ذرت در خاکی با بافت سنگین تحت آبیاری قطره‌ای نواری با استفاده از مدلHYDRUS
پرنیان مجیدی چهارمحالی حیدرعلی کشکولی داود خدادادی دهکردی علی مختاران اصلان اگدرنژاد

آبیاری قطره‌ای یکی از بهترین روش‌های آبیاری است که از کم‌ترین مقدار آب در هر واحد محصول استفاده می‌کند و تلفات آب را از طریق تبخیر و نفوذ عمقی حذف می‌کند. با توجه به افزایش تمایل کشاورزان به استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای به دلیل داشتن راندمان بالاتر، لزوم شناخت عو چکیده کامل

آبیاری قطره‌ای یکی از بهترین روش‌های آبیاری است که از کم‌ترین مقدار آب در هر واحد محصول استفاده می‌کند و تلفات آب را از طریق تبخیر و نفوذ عمقی حذف می‌کند. با توجه به افزایش تمایل کشاورزان به استفاده از سیستم های آبیاری قطره ای به دلیل داشتن راندمان بالاتر، لزوم شناخت عوامل و پارامترهای تاثیرگذار بر این سیستم ها به منظور بالابردن راندمان آن ها اهمیت می یابد. یکی از این عوامل، الگوی مرطوب شدن قطره چکان هاست که نشان می‌دهد چگونه آب توزیع می‌شود و آیا برای ریشه‌ها کافی است یا خیر. مدل هایدروس توزیع رطوبتی خاک را با توجه به شرایط طراحی آن ( بافت خاک و ویژگی‌های هیدرولیکی، تخلیه قطره‌چکان‌ها، مکان و فاصله) شبیه سازی می کند. تحقیق حاضر برای بررسی کارایی مدل HYDRUS در شبیه سازی حرکت آب در خاک و توزیع مجدد رطوبت اطراف ریشه گیاه ذرت در خاک های همگن و سنگین انجام گرفت. این تحقیق در مرکز تحقیقات کشاورزی استان خوزستان تحت آبیاری قطره ای نواری تیپ با سه رژیم آبیاری2 ،3 و4 روزه با سه تکرار در طی دو سال زراعی اعمال شد. به منظور پایش رطوبت اطراف ریشه، نیم رخ خاک تا عمق 75 سانتی متری عمود بر نوار آبیاری قطره ای حفر شد. مقادیر رطوبت مشاهده ای و شبیه&lrm;سازی، توسط آماره هایR2EF,ME,و RMSEمقایسه شدند. نتایج نشان داد میانگین توزیع رطوبت در رژیم آبیاری در محدوده ظرفیت زراعی است. مقادیر RMSE برای رژیم های مختلف از 29/1تا 40/2 درصد و مقادیرMEبرای رژیم های مختلف از 1تا 2 درصد متغیر بود. براساس مقادیر MEوRMSE، شبیه سازی رطوبت در رده عالی طبقه بندی شد. همچنین نتاایج ضریب تبیین بین 60 تا 90 درصد و میزان کارایی مدل بین 40 تا 90 درصد میباشد بر اساس نتایج کمترین کارایی مدل در شبیه سازی 24 ساعت بعد از آبیاری و بهترین شبیه سازی 72 ساعت بعد از آبیاری بوده است. نتایج نشان دهنده توانمندی بالای مدل در شبیه سازی رطوبت حجمی خاک می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1217 - بررسی تحمل به شوری در کلزای بهاره با روش تلاقی لاین × تستر
اکبر صابری سیدذبیج الله راوری احمد مهربان حمید رضا گنجعلی حسن امیری اوغان

به منظور بررسی تحمل به شوری واریته‌های بهاره کلزا، تعداد 15 دورگ حاصل از تلاقی 5 لاین و 3 تستر به همراه والدین‌شان (جمعا 23 ژنوتیپ) در دو شرایط آبیاری معمولی و شوری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 99-1398 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع چکیده کامل

به منظور بررسی تحمل به شوری واریته‌های بهاره کلزا، تعداد 15 دورگ حاصل از تلاقی 5 لاین و 3 تستر به همراه والدین‌شان (جمعا 23 ژنوتیپ) در دو شرایط آبیاری معمولی و شوری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در سال زراعی 99-1398 در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمان مورد بررسی قرار گرفتند. معنی‌دار بودن اثر تیمار بر روی تمامی صفات مورد مطالعه (جمعا هشت صفت) در دو شرایط آبیاری حاکی از وجود تنوع ژنتیکی کافی بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی بود که تجزیه لاین × تستر را موجه ساخت. تجزیه دورگ‌ها به اجزاء خود بر مبنای تجزیه لاین × تستر نشان داد که اثرات لاین‌ها، تسترها، و نیز اثر لاین × تستر از نظر صفات مورد مطالعه معنی‌دار بود و لاین‌ها در ترکیب با تسترهای مختلف واکنش‌های متفاوتی داشتند. برآوردهای بیشتر از یک برای نسبت میانگین مربعات ترکیب‌پذیری عمومی به میانگین مربعات ترکیب‌پذیری خصوصی نشان داد که عمل افزایشی ژن‌ها نقش بیشتری در کنترل ژنتیکی آن‌ها دارد. مقادیر بالا و دامنه کم تغییرات وراثت‌پذیری عمومی نشان داد که واریانس ژنتیکی نسبت به واریانس محیطی بیشتر است. پایین‌ترین مقدار وراثت‌پذیری خصوصی مربوط به وزن هزار دانه (74/%58) و بیش‌ترین مقدار آن (89/%89) مربوط به عملکرد دانه در شرایط آبیاری معمولی بود. تلاقی‌هایSPN179 × Dalgon و RGS003 × SPN179 به ترتیب در شرایط آبیاری معمولی و تنش شوری با بالاترین مقادیر ترکیب‌پذیری خصوصی از نظر صفت عملکرد دانه بهترین دورگ‌ها بوده و قابل توصیه می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1218 - جستجوی «خود»و«دیگری» در اثر حاجی‌بابای‌اصفهانی
جواد مویزچی سید خدایار مرتضوی

خود و دیگری از جمله تعابیر خصم ساز است که به فاصله گذاری بین اجتماعات و هویت ها منجر می گردد. این مفهوم در نظریه ی گفتمانی لاکلا و موف، به عنوان موتورهای پیش برنده ی یک گفتمان تعبیرشده اند و وجه گریزناپذیری از کارکردِ مقاومت و خصم سازی را نشان می دهند. جستجوی چکیده کامل

خود و دیگری از جمله تعابیر خصم ساز است که به فاصله گذاری بین اجتماعات و هویت ها منجر می گردد. این مفهوم در نظریه ی گفتمانی لاکلا و موف، به عنوان موتورهای پیش برنده ی یک گفتمان تعبیرشده اند و وجه گریزناپذیری از کارکردِ مقاومت و خصم سازی را نشان می دهند. جستجوی این دو مفهوم، در رمان حاجی بابای اصفهانی موضوع محوری این مقاله است، به ویژه آنکه با توجه به نگاه مستشرقی نویسنده (موریه)به جامعه ی ایرانی(نگاه از بیرون) زمینه های قابل توجهی را در قضاوت و انگاره سازی یک بیگانه، نسبت به فرهنگ و مناسبات ایران را نشان می دهد.دراینجا پس از ارایه ی تعاریف و تعابیر مختلفِ خودودیگری، جایگاه و اهمیت کتاب حاجی بابای اصفهانی به عنوان مدخلی برای مطالعه ی خلقیات و اخلاق سیاسی-اجتماعی ایرانیان مورد اشاره قرارگرفته است. بعد از طرح این دو مبحث، اضلاع و نسبت های مختلف خود و دیگری از کتاب مذکور استخراج و باتوجه به رهیافت گفتمانی، برخی اغراض و نسبت سازی های این داستان تمثیلی-تخیلی، با کردار و خلقیات ایرانیان عصرقاجار،ارزیابی شده است؛ . نتایجی این بررسی، حکایت از عمق شکاف بین خود و دگرهای مطرح در داستان دارد که ضرورت عبور از انگاره های فاصله سازکتاب و دقت بیشتر در بازخوانی این اثر آن را مورد تاکید قرار می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1219 - بررسی تطبیقی تأثیر تغییرات فرهنگی بر محرمیت در ورودی خانه‌های سنتی دوره قاجاریه (نمونه: خانه‌های سنتی شهر قزوین)
فرزانه علی محمدی محمدرضا بمانیان مائده پورفتح الله

یکی از مهم‌ترین عقاید ایرانیان در گذشته توجه به حریم خصوصی خانه و به‌خصوص زنان بوده است که در بناهایی مانند خانه که جزء خصوصی‌ترین بناها بوده و منشعب از فرهنگ ومرام دینی آنان بوده است، راهکارهای نغزی بدین منظور در نظر گرفته شده است. از جمله مهم‌ترین قسمت‌های خانه که مسئ چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین عقاید ایرانیان در گذشته توجه به حریم خصوصی خانه و به‌خصوص زنان بوده است که در بناهایی مانند خانه که جزء خصوصی‌ترین بناها بوده و منشعب از فرهنگ ومرام دینی آنان بوده است، راهکارهای نغزی بدین منظور در نظر گرفته شده است. از جمله مهم‌ترین قسمت‌های خانه که مسئله محرمیت در آن لحاظ شده، ورودی خانه‌ها بوده که مراتب ورود با عبور از هشتی، دالان، حیاط و میاندر به اتاق‌ها که خصوصی‌ترین جزء خانه بوده‌اند صورت می‌گرفته است. در پژوهش حاضر از روش تحقیق تفسیری-تاریخی استفاده شده است و در مطالعات میدانی که بر روی ده نمونه از خانه‌های تاریخی ایرانی در شهر قزوین صورت گرفته‌، اهداف و اصول مورد نظر در طراحی ورودی به‌منظور حفظ فرهنگ محرمیت و چگونگی تحقق آنها در جداول جداگانه در نمونه‌ها بررسی شده و مورد تحلیل قرار گرفته ودر نهایت پنج نمونه به‌عنوان شاهد معرفی شده است. نتایج حاصل حاکی از آن است که تغییرات محسوسی در روند ورود به خانه‌ها صورت گرفته، که مهم‌ترین آنها شامل حذف برخی عناصر حفظ محرمیت در ورودی و نیز قرارگیری و ساخت خانه‌های شخصی در بر خیابان‌های اصلی بوده است که تا قبل از دوره قاجار در ایران وجود نداشته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1220 - تحلیل محتوای کتاب‌های تفکر و سبک زندگی دوره اول متوسطه برحسب میزان توجه به مولفه‌های سرمایه فرهنگی
محمد حرفتی سبحانی موسی پیری

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های تفکر و سبک زندگی دوره متوسطه اول، برحسب میزان توجه به مولفه های سرمایه فرهنگی بود. با توجه به اینکه کتاب های تفکر و سبک زندگی کتاب های جدیدالتالیفی هستند که در راستای تقویت مهارت‌های تفکر و پرورش عادات اصیل اجتماعی و فرهنگی وارد عرصه چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای کتاب های تفکر و سبک زندگی دوره متوسطه اول، برحسب میزان توجه به مولفه های سرمایه فرهنگی بود. با توجه به اینکه کتاب های تفکر و سبک زندگی کتاب های جدیدالتالیفی هستند که در راستای تقویت مهارت‌های تفکر و پرورش عادات اصیل اجتماعی و فرهنگی وارد عرصه کتاب های درسی گشته‌اند، ضرورت بررسی جایگاه مولفه های سرمایه فرهنگی در آنها بیش از پیش احساس می‌شود. جامعه آماری این پژوهش شامل محتوای تمامی کتاب های تفکر و سبک زندگی دوره اول متوسطه در سال تحصیلی 95-94 بوده و برای بالابرن تعمیم‌پذیری پژوهش، نمونه آماری با جامعه آماری یکسان در نظر گرفته شد. ابزار پژوهش شامل سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته سرمایه فرهنگی برحسب نظریه بوردیو بود که جهت برآورد روایی ابزار از روایی محتوایی استفاده شد. پایایی سیاهه تحلیل نیز از طریق روش اسکات برابر 54/89 درصد محاسبه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها در گام نخست از سنجش فراوانی و سپس برای برآورد باراطلاعاتی و ضریب اهمیت مولفه‌ها و مقوله‌ها از روش آنتروپی شانون استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که در بین مولفه‌های سرمایه فرهنگی، مولفه نهادینه که سبب رسمیت بخشیدن نهادی به سرمایه فرهنگی تجسم یافته و بهره‌مندی ازاثرات و پاداش آن در جامعه شود از کمترین میزان توجه برخوردار بوده، مولفه عینیت‌یافته توجه تا اندازه‌ای مطلوب را داشته و مولفه تجسم‌یافته که بیشترین ارتباط را با با اصول و محورهای کتاب های تفکر و سبک زندگی دارد جایگاهی درخور ندارد. گذشته از این در بخش مقوله ها نیز نوعی ناهمگونی به چشم می خورد و مقوله های گرانمایه ای نظیر موسیقی، محیط مجازی، شبکه‌های اجتماعی، توجه به مفاخر و مفاهیم میهنی و شرکت در جشنواره ها و مسابقات علمی و فرهنگی و کسب مدارک ادبی، هنری و ورزشی هیچ جایگاهی در کتاب های یاد شده ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1221 - تزئینات خانه های دوره قاجاریه و تأثیر آن درایجاد حس مکان (نمونه موردی خانه های مشیرالدوله، مؤتمن الاطباء و اعلم السلطنه)
امیرحسین ذاکرزاده انیسه قربانی نیا

خانه های تاریخی دوره قاجار را می توان بخشی از گنجینه های ارزشمند تاریخ هنرومعماری ایران دانست. در معماری ایرانی، تزئینات همانند روحی است که کالبد سازه ها را به تمامی در برگرفته است؛ با به میان آمدن بحث معماری سنتی خانه های ایرانی، ناخودآگاه معانی دلبستگی به فضای مع چکیده کامل

خانه های تاریخی دوره قاجار را می توان بخشی از گنجینه های ارزشمند تاریخ هنرومعماری ایران دانست. در معماری ایرانی، تزئینات همانند روحی است که کالبد سازه ها را به تمامی در برگرفته است؛ با به میان آمدن بحث معماری سنتی خانه های ایرانی، ناخودآگاه معانی دلبستگی به فضای معماری به ذهن خطور می کند. شکوه وزیبایى معمارى ایرانى به تزیینات آن بستگى داشته که درایجاد حس مکان بی تأثیر نیست. برای ارتقای حس مکان، شناسایی عوامل تأثیرگذار برآن امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. به همین منظور این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین تزئینات به کار رفته درخانه های دوره قاجاریه و تأثیر آن درایجاد حس مکان دراین خانه ها، به روش توصیفی-تحلیلی، ازنوع پیمایشی در خانه های دوره قاجارواقع درمناطق 12و11 شهرتهران انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را بازدیدکنندگان از خانه های نمونه، تشکیل داده ونمونه پژوهش(384 نفر)، به روش نمونه گیری تصادفی هدفمند انتخاب شده اند. ابزارگردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. داده های گردآوری شده با روش تحلیل عاملی تأییدی و رگرسیون تحلیل شد. نتایج نشان داد، تزئینات معماری این خانه ها؛ گچبری، آجر کاری، کاشی کاری، آلت چینی چوبی، ارسی وگره چینی ارسی، تزیینات فلزی، موزاییک کاری و لمبه کوبی بوده است. این تزیینات با اثر مثبت و معنی دار بر هویت مکان با ضریب (544/0)، تعلق به مکان با ضریب (497/0) و وابستگی به مکان با ضریب (286/0)، در ایجاد حس مکان دراین خانه ها تأثیرگذار بوده است(01/0 p<). بنابراین می توان نتیجه گرفت که، تزیینات به کار رفته دراین خانه ها، با تأثیرگذاری بر هویت، تعلق و وابستگی به مکان در مخاطب، برایجاد حس مکان در این خانه ها نقش به سزایی داشته است. شناخت این عوامل درفضاهای میراثی درحفاظت معماری راه گشا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1222 - بررسی برخی از عوامل مرتبط با ایجاد سندرم تونل کارپ در بیماران مراجعه کننده به درمانگاه های ارتوپدی و جراحی اعصاب بیمارستان های دانشگاه آزاد مشهد از سال 92-91
خسرو شایان مرضیه قناد

مقدمه: سندرم تونل کارپال شایعترین عارضه فشاری عصب مدیان می باشد که در صورت عدم درمان منجر به اختلال در عملکرد عصب و ضعف حسی و حرکتی در انگشتان دست می شود. تاکنون مطالعات کمی در ایران به بررسی ریسک فاکتور های موثر در بروز سندرم تونل کارپ پرداخته اند. هدف این مطالعه بررسی چکیده کامل

مقدمه: سندرم تونل کارپال شایعترین عارضه فشاری عصب مدیان می باشد که در صورت عدم درمان منجر به اختلال در عملکرد عصب و ضعف حسی و حرکتی در انگشتان دست می شود. تاکنون مطالعات کمی در ایران به بررسی ریسک فاکتور های موثر در بروز سندرم تونل کارپ پرداخته اند. هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر در بروز سندرم تونل کارپ می باشد. روش کار: این مطالعه مورد-شاهدی طی سال 1391 تا 1392 بر روی بیماران مشکوک به سندرم تونل کارپ مراجعه کننده به درمانگاه های جراحی اعصاب و ارتوپدی بیمارستان های دانشگاه آزاد اسلامی مشهد صورت گرفت. بیماران در صورت داشتن رادیکولوپاتی گردنی، مصرف مزمن سیگار، اعتیاد، مصرف مزمن الکل، دیابت، بیماریهای سیستمیک شناخته شده آرتریت روماتوئید، آمیلوئیدوز و ... ، و تومورهای مچ دست از مطالعه خارج شدند. سن، جنس، شغل، سابقه ضربه به مچ دست و ساعد، بارداری و کار با کامپیوتر و اندازه دور مچ دست در تمامی بیماران مورد بررسی قرار گرفت. بیماران بر اساس تایید تشخیص CTS و یا عدم تایید تشخیص بیماری در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار آماریSPSS ویرایش 19 با استفاده از آنالیز کای دو و یا تی تست انجام شد. سطح معنی داری آزمون ها 05/0 در نظر گرفته شد. نتایج: مطالعه بر روی 200 نفر (100 فرد مبتلا به CTS (گروه مورد) و 100 فرد سالم (گروه شاهد)) صورت گرفت. میانگین سنی در گروه CTS از گروه شاهد بیشتر بود (15.1+49.8 در برابر 14.5+37.0، 0.0001=P). همچنین میانگین نمایه توده بدنی نیز در گروه CTS از گروه شاهد بیشتر بود (4.2+29.0 در برابر 2.8+23.2، 0.0001=P). دو گروه از لحاظ جنسیتی با یکدیگر تفاوت معنی دار نداشتند. (P=0.202) 66.7% بازنشستگان و 57.4% خانه دار ها دارای CTS بودند. اندازه دور مچ دست در گروه CTS بیشتر بود (1.3+16.8 در برابر 1.4+16.4، 0.036=P). همچنین در گروه CTS میزان مصرف استروئید به طور معنی داری بیشتر بود (0.005=P) دو گروه از نظر آسیب به مچ دست و ساعد با یکدگیر اختلاف معنی داری نداشتند. همچنین کار با کامپیوتر در گروه فاقد CTS و یائسگی در گروه CTS به طور معنی داری بیشتر بودند. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان دادند سن بالای تر از 41 سال، نمایه توده بدنی بیشتر از 25 (افراد دارای اضافه وزن)، اندازه دور مچ دست، سابقه مثبت مصرف استروئید، یائسگی و وضعیت شغلی و کار با کامپیوتر افراد می تواند به عنوان ریسک فاکتور های معنی داری در بروز پیامد CTS باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1223 - اثر دور آبیاری و تراکم بوته بر ضریب استهلاک نوری ذرت دانه‌ای رقم 704 در شرایط اهواز
نرگس بقائی علیرضا شکوه‌فر مانی مجدم طیب ساکی‌نژاد

به منظور بررسی اثر دور آبیاری و تراکم بوته بر ضریب استهلاک نوری ذرت دانه ای رقم دیررس 704، آزمایشی در تابستان 1390 در مزرعه شهید سالمی شهرستان اهـواز انجام شـد. این آزمایش به صورت کرت یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که در آن فواصل آبی چکیده کامل

به منظور بررسی اثر دور آبیاری و تراکم بوته بر ضریب استهلاک نوری ذرت دانه ای رقم دیررس 704، آزمایشی در تابستان 1390 در مزرعه شهید سالمی شهرستان اهـواز انجام شـد. این آزمایش به صورت کرت یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد که در آن فواصل آبیاری (I) در سه سطح، شامل فواصل پنج (I1)، هشت (I2) و 10 (I3) روز در کرت اصلی و تراکم کاشت (P) در سه سطح 7/6 (P3)، 8/7 (P2) و 5/9 (P1) بوته در متر مربع معادل 67، 78 و 95 هزار بوته در هکتار در کرت های فرعی قرار گرفت. صفات مورد بررسی شامل شاخص سطح برگ و نور نفوذ یافته به درون کانوپی به منظور محاسبه K (ضریب استهلاک نور) بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که دور آبیاری بر ضریب استهلاک نور در سطح یک درصد معنی دار شد به طوری که با افزایش فواصل آبیاری، ضریب روند افزایشی داشت. همچنین عامل تراکم بوته و اثرات متقابل تنش تراکم و آبیاری در سطح یک درصد معنی دار شد. بیش ترین ضریب استهلاک نوری در تراکم 65000 بوته در هکتار به دست آمد به عبارت دیگر با کاهش شاخص سطح برگ، ضریب استهلاک نور افزایش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1224 - بررسی تاثیر هیومیکاسید و دور آبیاری بر اجزای عملکرد ذرت دانه‌ای رقم سینگل‌کراس 704 در منطقه زابل
مسعود نجفی حمیدرضا مبصر حمیدرضا گنجعلی

به منظور تاثیر هیومیکاسید و دور آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 704 در منطقه زابل، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده (اسپیلت پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شاملدور آبیاری به عنوان تیمار اصلی در سه چکیده کامل

به منظور تاثیر هیومیکاسید و دور آبیاری بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه ای رقم سینگل کراس 704 در منطقه زابل، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده (اسپیلت پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی، با سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شاملدور آبیاری به عنوان تیمار اصلی در سه سطح شامل شش روز (A1)، نه روز (A2)و 12 روز (A3)و هیومیک اسید به عنوان تیمار فرعی در چهار سطح شامل هر هفته یک بار (B1)، هر دو هفته یک بار (B2)، هر سه هفته یک بار (B3) و هر چهار هفته یک بار (B4) بود. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر دور آبیاری و محلول پاشیاسیدهیومیک و برهمکنش آنها بر شاخص برداشت، ارتفاع بوته، تعدادبلالدربوته و تعداددانهدربلال معنی دار بود. بهترین نتایج شاخص برداشت (42/51 درصد)، ارتفاع بوته (190 سانتی متر)، تعدادبلالدربوته (6/3 عدد) و تعداددانهدربلال (612 دانه) از تیمار دور آبیاری شش روز یکبار و هر دوهفتهیکبار محلول پاشی اسیدهیومیک به دست آمد. بر اساس نتایج حاصل از آزمایش، بهترین دور آبیاری به منظور تولید دانه ذرت دور آبیاری شش روز یکبار همراه با مصرف هر دوهفتهیکبار محلول پاشی اسیدهیومیک برای کشت در منطقه توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1225 - نخستین گزارش بیماری دورین در اسبهای مشکوک به اشکال بالینی بیماری در روستاهای حومه شهرستان دورود، استان لرستان، ایران
سعید هاشمی میثم سالاروند

10.30495/vmj.2022.1965806.1020

دورین یک بیماری مقاربتی انگلی اسب است که توسط تک یاخته تاژک دار تریپانوزوم اکوئی پردوم از راسته تریپانوزوماتیدا ایجاد می شود .این بیماری کشنده که در گذشته وجود داشته و امروزه درلرستان مجددا درحال نوپدیدی است ، با وجود موارد مشکوک دراستان لرستان بررسی نشده است. بنابراین چکیده کامل

دورین یک بیماری مقاربتی انگلی اسب است که توسط تک یاخته تاژک دار تریپانوزوم اکوئی پردوم از راسته تریپانوزوماتیدا ایجاد می شود .این بیماری کشنده که در گذشته وجود داشته و امروزه درلرستان مجددا درحال نوپدیدی است ، با وجود موارد مشکوک دراستان لرستان بررسی نشده است. بنابراین به این منظور با مراجعه به چهار روستای حومه شهرستان دورود از اردیبهشت 1399 تا اردیبهشت ماه 1400 مجموعا از 13 راس اسب مشکوک ، نمونه خون وریدی(4 نمونه نریان و 9 نمونه مادیان) جمع آوری شد. نتایج معاینه میدانی دام شامل دارای تب1± 5/38 درجه سلسیوس ، ادم دستگاه تناسلی و خستگی سریع ورنگ پریدگی مخاط چشم ، پرخونی چشم ( 6مورد تب و 2 مورد عفونت چشم) ، تاکیکاردی قلبی و در یک مورد نریان یک پلاک پوستی به قطر 5 سانتیمتر روی پا دیده شد. از هر اسب 20 میلی لیتری از ورید وداج خونگیری کرده وبا روش تهیه گسترش لام از بافی کوت و سنجش هماتوکریت در لوله موئین ، نمونه ها بررسی شد.از 13 اسب مورد مطالعه 7 مورد هماتوکریت هماتوکریت1 ± 32 درصد را نشان دادند. میانگین هماتوکریت در 4 نریان 1 ±28 % و در 3 مادیان 1±30% بود.. اشکال تریپوماستیگوتی انگل تریپانوزوم اکوئی پردوم ، با میانگین فراوانی مطلق بیماری 07/23 درصد ، در سه نمونه دیده شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1226 - بررسی عناوین سرفصل دروس دکترای مدیریت ورزشی ایران و دانشگاه های منتخب
سیدمحمدحسین حسینی روش حسین پیمانی زاد حسن فهیم دوین رضا اسماعیل زاده

هدف این تحقیق مطالعه و بررسی سرفصل دروس دورۀ دکتری مدیریت ورزشی ایران (براساس آخرین بازنگری سال1393) در کنار دانشگاه های منتخب (امریکا،کانادا)، به منظور دستیابی به تناسب، همخوانی و دستاوردهای آن بود. روش پژوهش با توجه به ماهیت موضوع، کیفی و مبتنی بر روش دلفی و جهت تجزیه چکیده کامل

هدف این تحقیق مطالعه و بررسی سرفصل دروس دورۀ دکتری مدیریت ورزشی ایران (براساس آخرین بازنگری سال1393) در کنار دانشگاه های منتخب (امریکا،کانادا)، به منظور دستیابی به تناسب، همخوانی و دستاوردهای آن بود. روش پژوهش با توجه به ماهیت موضوع، کیفی و مبتنی بر روش دلفی و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار اس پی اس اس استفاده شد. جامعۀ آماری شامل 41 نفر از اساتید مدیریت ورزشی ایران با مرتبۀ استاد تمامی و یا دانشیاری با بیش از20 سال سابقۀ کاری بود. ابزار پژوهش برای جمع آوری اطلاعات مورد نیازکتابخانه ای، و غالباً مبتنی بر وب بوده است. سرفصل های دانشگاه های منتخب از سایت انجمن مدیریت ورزشی امریکای شمالی استخراج گردید که در امریکا دانشگاه های تروی، لوییزیانا، اورگان، میشیگان، اوهایو، مینسوتا، نیومکزیکو، کارولینای شمالی، ایندیانا، کانزاس، ایلینویز، فلوریدا و درکانادا دانشگاه های برووک، اوتاوا، واترلوو، وسترن، آلبرتا و رجینا را در بر گرفت. در ایران نیز سرفصل ها مصوب وزارت علوم و در همه دانشگاه ها یکسان می باشد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در دانشگاه های آمریکا و کانادا در مقایسه با دانشگاه های ایران مؤلفه های برنامۀ درسی از جامعیت، عمق و درون زایی بیشتری برخوردار بوده و جنبه پژوهشی و کاربردی دارند. برای افزایش سطح کاربردی سرفصل ها با توجه به نیازها و شرایط روزجامعه، بازنگری مداوم و مستمر سرفصل ها توصیه می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1227 - رابطه برنامه درسی پنهان با مسئولیت‌پذیری اجتماعی و هویت‌اجتماعی دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی ناحیه چهار استان قم
ریحانه کبیری

پژوهش باهدف بررسی رابطه برنامه درسی پنهان با مسئولیت‌پذیری اجتماعی و هویت اجتماعی دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی ناحیه چهار استان قم انجام شد. روش پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی؛ ازنظر شیوه گردآوری داده‌ها، میدانی و مبتنی بر مطالعه کتابخانه‌ای و نحوه اجرا توصیفی از نوع همب چکیده کامل

پژوهش باهدف بررسی رابطه برنامه درسی پنهان با مسئولیت‌پذیری اجتماعی و هویت اجتماعی دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی ناحیه چهار استان قم انجام شد. روش پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی؛ ازنظر شیوه گردآوری داده‌ها، میدانی و مبتنی بر مطالعه کتابخانه‌ای و نحوه اجرا توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه‌ی آماری شامل دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی ناحیه ۴ استان قم به تعداد 3690 نفر بود که طبق جدول نمونه‌گیری گرجسی و مورگان 363 نفر به‌عنوان نمونه برآورد شدند. نمونه‌گیری به روش طبقه‌ای نسبی انجام شد. ابزار گردآوری داده پرسشنامه‌های مسئولیت‌پذیری گاف، برنامه‌ی درسی پنهان محقق ساخته، هویت اجتماعی صفاری نیا و روشن بودند. داده‌های ناشی از اجرای پرسشنامه‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS در دو بخش توصیفی(جداول و نمودارهایی که حاوی میانگین، فراوانی، درصد تجمعی) و استنباطی(همبستگی پیرسون و رگرسیون تک متغیره) مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد بین برنامه درسی پنهان با مسئولیت‌پذیری(73%) و هویت اجتماعی(45%) دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی ناحیه 4 استان قم رابطه وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1228 - تاثیر دورآبیاری و سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی ریحان (.Ocimum basilicum L)
حامد ناظمی اسفند آباد علی اکبر تجلی سید مصطفی حسینی مزینانی

این تحقیق به منظور بررسی اثر دور آبیاری و سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی خصوصیاتفیزیولوژیکی و زراعی گیاه ریحان (. )Ocimum basilicum Lدرمزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحدیادگار امام خمینی انجام شد. طرح آماری مورد استفاده کرتهای خرد شده در طرح پایه بلوکهای ک چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی اثر دور آبیاری و سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی خصوصیاتفیزیولوژیکی و زراعی گیاه ریحان (. )Ocimum basilicum Lدرمزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحدیادگار امام خمینی انجام شد. طرح آماری مورد استفاده کرتهای خرد شده در طرح پایه بلوکهای کاملتصادفی در سه تکرار انتخاب گردید. تیمارهای آزمایشی شامل دور آبیاری در سه سطح ( 4و 7و 10روزیکبار) به عنوان عامل اصلی و سطوح مختلف نیتروژن (صفر، 70و 100و 130کیلوگرم درهکتار) بهعنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. صفات ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد برگ، سطح برگ، وعملکرد ماده خشک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که بجز تعداد شاخه فرعی در بوتهاختلاف بین سطوح مختلف دور آبیاری و مقادیر مختلف نیتروژن برای تمامی صفات معنی دار گردید.ترکیب تیماری دور آبیاری چهار روز و سطح 100کیلوگرم نیتروژن در هکتار، بیشترین ارتفاع، تعداد شاخهفرعی، تعداد برگ بروگ را به خود اختصاص داد، در صورتیکه بیشترین عملکرد ماده خشک مربوط بهترکیب تیماری دورآبیاری 4و 7روز یکبار و سطح 100کیلوگرم نیتروژن در هکتار بود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1229 - بررسی جوانه زنی و بنیه بذرهای با شکل/اندازه متفاوت ذرت دورگ سینگل کراس 704با آزمون پیری تسریع شده
عاطفه جمال زاده اهوازی آیدین حمیدی محمد نصری

به منظور بررسی برخی ویژگی های مرتبط با جوانه زنی و بنیه بذر ذرت دورگ سینگلکراس 704با شکل ها/اندازهمختلف و دارای قابلیت جوانه زنی اولیه متفاوت ، آزمایشی با انجام آزمون پیری تسریع شده به صورت فاکتوریل بر پایهطرح کاملاً تصادفی با 4تکرار در سال 1399در آزمایشگاه تجزیه کیفی ب چکیده کامل

به منظور بررسی برخی ویژگی های مرتبط با جوانه زنی و بنیه بذر ذرت دورگ سینگلکراس 704با شکل ها/اندازهمختلف و دارای قابلیت جوانه زنی اولیه متفاوت ، آزمایشی با انجام آزمون پیری تسریع شده به صورت فاکتوریل بر پایهطرح کاملاً تصادفی با 4تکرار در سال 1399در آزمایشگاه تجزیه کیفی بذر مؤسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر ونهال کرج اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل بذرهای با شکل های پهن و گرد و اندازه متوسط ، دارای 3قابلیت جوانه-زنی اولیه 92درصد (بالای استاندارد) ، 88درصد (استاندارد) و 85درصد (زیراستاندارد) بودند . پس از آزمون پیریتسریع شده، با انجام آزمون جوانه زنی استاندارد و تجزیه و تحلیل رشد گیاهچه، درصد جوانه زنی نهایی، درصدگیاهچه های عادی، متوسط زمان جوانه زنی، ضریب سرعت جوانه زنی، طول و وزن خشک گیاهچه، شاخص های طولیو وزنی بنیه گیاهچه تعیین شدند. نتایج نشان داد که بذرهای پهن دارای بیشترین درصد گیاهچه های عادی (91درصد) بود و متوسط زمان جوانه زنی بذرها با شکل/اندازه مورد بررسی با قابلیت جوانه زنی 92درصد کمترین مقدار( 1/1-16/18روز) و ضریب سرعت جوانه زنی بذرهای پهن با قابلیت جوانه زنی اولیه 92درصد ( 865/0 ) بیشترینمقدار بود . همچنین بیشترین طول گیاهچه ( 24/30سانتی متر) به ذره ای دارای قابلیت جوانه زنی اولیه 92و اندازهمتوسط ( 27/29 سانتیمتر) تعلق داشت. بذرهای متوسط با قابلیت جوانه زنی اولیه 92درصد از بیشترین وزن خشکگیاهچه ( 873/0گرم) برخوردار بودند و شاخص طولی و وزنی بنیه گیاهچه بذرهای با قابلیت جوانه زنی اولیه 88و92درصد بهترتیب بیشترین مقدار ( 2618و 70) بودند. بنابراین براساس نتایج این تحقیق مشخص گردید، بذرهایذرت هیبرید سینگلکراس 704با اندازه متوسط، شکل پهن و قابلیت جوانه زنی اولیه 88و 92درصد از نظرخصوصیات قابلیت جوانه زنی بذر و بنیه گیاهچه از کیفیت بالاتری برخوردار بودند . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1230 - بررسی مقاومت ژنتیکی بره‌های نژاد قزل و آمیخته قزل-رومانوف نسبت به انگل‌های دستگاه گوارش
خسرو پارسایی مهر حبیب چراغی غلام علی مقدم

هدف از اجرای این طرح بررسی مقاومت ژنتیکی بره‌های نژاد قزل و آمیخته قزل-رومانوف نسبت به انگل‌های دستگاه گوارش استان آذربایجان‌شرقی می‌باشد. برای انجام این تحقیق از 10 رأس بره نر و ماده نژاد قزل و 10 رأس بره نر و ماده نژاد قزل-رومانوف استفاده شد. خوراندن داروی ضد انگل در چکیده کامل

هدف از اجرای این طرح بررسی مقاومت ژنتیکی بره‌های نژاد قزل و آمیخته قزل-رومانوف نسبت به انگل‌های دستگاه گوارش استان آذربایجان‌شرقی می‌باشد. برای انجام این تحقیق از 10 رأس بره نر و ماده نژاد قزل و 10 رأس بره نر و ماده نژاد قزل-رومانوف استفاده شد. خوراندن داروی ضد انگل در روز شروع آزمایش و سپس 2 هفته بعد انجام شد. صفات مورد بررسی شامل: تست فاماچا، تست هماتوکریت، اسکور مدفوع و تعداد تخم نماتودها در هر گرم مدفوع بودند. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SASو در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که، تست فاماچا در بره‌های نر و ماده‌ نژاد قزل و آمیخته قزل-رومانوف معنی‌دار بود (05/0p<). همچنین حجم سلول‌های خونی در بره‌های نژاد قزل-رومانوف بیشتر از بره‌های نژاد قزل می‌باشد اما این تفاوت از لحاظ آماری معنی‌دار نبود (05/0<p). میزان تخم نماتود در بره‌های نر و ماده نژاد قزل-رومانوف کاهش معنی‌داری نسبت به بره‌های نژاد قزل داشت (05/0p<). در مجموع تعداد تخم انگل بره‌های نژاد قزل-رومانوف در مقایسه با نژاد قزل مقدار کمتری دارد که در این میان بره‌های نر نژاد قزل-رومانوف دارای کمترین میزان تخم انگل به مقدار 2/16 بود (05/0p<). به طور کلی دورگ گیری بره‌های قزل با رومانوف موجب افزایش مقاومت نسبی به نماتودهای دستگاه گوارشی از لحاظ صفات اندازه‌گیری شده در این تحقیق است ولی دلیل ژنتیکی برتری دورگ‌ها نسبت به نژاد خالص و آگاهی از ماهیت پلی ژنی و یا اثرات غیر افزایشی نیاز به تحقیقات بیشتر دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1231 - بررسی ارتباط بین هیپوکلسمی تحت بالینی و گلوکز خون گاو شیری در دوره پس از زایش
علیرضا شقایق سعید عظیم پور مهدی سخا

مشخص شده است که هیپوکلسمی عامل خطر برای بروز بسیاری از بیماریهای مهم شیردهی مانند کتوز می باشد. اختلال متابولیکی اصلی در بیماری کتوزهیپوگلیسمی و هیپرکتونمی است که ممکن است هر دو بر روی سندرم بالینی تاثیر گذار باشند. در بسیاری از موارد شدت سندرم بالینی متناسب با درجههیپو چکیده کامل

مشخص شده است که هیپوکلسمی عامل خطر برای بروز بسیاری از بیماریهای مهم شیردهی مانند کتوز می باشد. اختلال متابولیکی اصلی در بیماری کتوزهیپوگلیسمی و هیپرکتونمی است که ممکن است هر دو بر روی سندرم بالینی تاثیر گذار باشند. در بسیاری از موارد شدت سندرم بالینی متناسب با درجههیپوگلیسمی است. این مطالعه با هدف بررسی هیپوکلسمی تحت بالینی و ارتباط متقابل آن با میزان گلوکز خون پس از زایش دریک دامداری نمونه 2000راسی شیری صنعتی در استان تهران صورت پذیرفت. به این منظور از 100راس گاو در سه مقطع زمانی خلال 12ساعت، 24ساعت و روز دهم پس از زایشجهت اندازه گیری میزان کلسیم و گلوکز نمونه خون اخذ شد.در مطالعه حاضر، فراوانی هیپوکلسمی تحت بالینی با نقطه برش dl /mg8در خلال 12ساعت اول پس از زایش، 24ساعت و در روز دهم پس از زایش بهترتیب 51 ،37و 7درصد بود.فراوانی موارد هیپوگلیسمی با نقطه برش g/ dl m35در همین دوره به ترتیب صفر، یک و هشت درصد بود.بر اساس آزمونهای آماری انجام یافته، موارد هیپوکلسمی روز دهم پس از زایش، در این زمان میانگین گلوگز پایین تری نسبت به موارد طبیعی کلسیم دارند.)p=0/017(میزان کلسیم روز دهم پس از زایش با مقادیر گلوکز در این زمان همبستگی مستقیم دارد (.)p=0/000 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1232 - ارتباط درجه هایپرکراتوز سرپستانک در آستانه دوره خشکی با عفونتهای پستان پس از زایش در گاو شیری
اورنگ عطایی عمارلویی علی خلفی محمد عمادی

تعداد 124کارتیه متعلق به 37راس گاو شیری که در آستانه دوره خشکی قرار داشتند از نظر میزان هایپرکراتوزسرپستانک ها امتیاز بندی شدند و بطوراتفاقی در یکی از گروه های چهارگانه قرار گرفتند.گروه یک واجد سرپستانکهایی با انتهای صاف که دارای یک روزنه کوچک بودند، گروه دو کارتیه هایی چکیده کامل

تعداد 124کارتیه متعلق به 37راس گاو شیری که در آستانه دوره خشکی قرار داشتند از نظر میزان هایپرکراتوزسرپستانک ها امتیاز بندی شدند و بطوراتفاقی در یکی از گروه های چهارگانه قرار گرفتند.گروه یک واجد سرپستانکهایی با انتهای صاف که دارای یک روزنه کوچک بودند، گروه دو کارتیه هایی کهیک حلقه برآمده صاف یا ناهمواری مختصری اطراف روزنه سرپستانک آن ها را احاطه کرده بود، گروه سه کارتیه هایی با یک حلقه ناهموار کراتین که بمیزان1-3میلیمتر از روزنه سرپستانک بیرون زده بود و گروه چهار سرپستانک هایی که واجد یک حلقه کراتینی برآمده درنوک پستان به میزان 4میلیمتر یا بیشتربودند. شیر کارتیه های تحت مطالعه در شروع مرحله خشکی و همچنین روزهای اول و سوم پس از زایش جهت شمارش سلولهای پیکری اخذ گردید.دراین مطالعه کارتیه هایی که تعداد سلولهای سوماتیک آنها 250000و پایینتر بودند سالم و کارتیه هایی با تعداد سلولهای بالاتر از 250000بعنوان آلودهدر نظرگرفته شدند. نتایج آزمونهای آماری نشان دادند که میان درجه هایپرکراتوز سرپستانک ها در آستانه دوره خشکی و بروز عفونتهای جدید پستاندر دوره پس از زایش ارتباط معنی داری وجود ندارد ( )P < 0.05اما همین نتایج مشخص ساختند که درصد کارتیه های آلوده در گروه های چهارگانهبا درجات مختلف هایپرکراتوز در شروع دوره خشکی و روز سوم پس از زایش ارتباط معنی داری با یکدیگر دارند ( .)P < 0.05همچنین میان درجههایپرکراتوز سرپستانک با تعداد سلولهای پیکری در زمان خشک کردن و در روز سوم پس از زایش ارتباطی معنی دار بدست آمد (0.0005 , P = 0.66= .)rاز سوی دیگر میان تعداد سلولهای پیکری در زمان خشکی با تعداد سلولهای پیکری در روز سوم پس از زایش بدون توجه به امتیاز سرپستانکاختلافی معنی دار و مستقیم مشاهده گردید. (.)r = 0.8 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1233 - طراحی الگوی مهارت آموزی در دوره ابتدایی، در نظام تعلیم و تربیت
بهاره تقی‌دخت مریم صفرنواده علیرضا عراقیه ناهید شفیعی اسفندیار دشمن زیاری

تحقیق حاضر، میزان توجه برنامه درسی دوره ابتدایی به مهارت‌آموزی را مورد کاوش و بررسی قرار داده است. داده های مورد مطالعه بر اساس پژوهش کیفی از طریق مصاحبه جمع‌آوری شده است. حجم نمونه را 22 نفر از کلیه متخصصان وفعالان برنامه درسی و آموزش ابتدایی تشکیل دادند. تحلیل داده‌ها چکیده کامل

تحقیق حاضر، میزان توجه برنامه درسی دوره ابتدایی به مهارت‌آموزی را مورد کاوش و بررسی قرار داده است. داده های مورد مطالعه بر اساس پژوهش کیفی از طریق مصاحبه جمع‌آوری شده است. حجم نمونه را 22 نفر از کلیه متخصصان وفعالان برنامه درسی و آموزش ابتدایی تشکیل دادند. تحلیل داده‌ها از طریق تحلیل تم صورت گرفت. نتایج نشان داد نتایج تحلیل مصاحبه ها حاکی از آن بود که جهت طراحی برنامه درسی مهارت‌آموزی در دوره ابتدایی نیاز به مورد توجه قرار دادن 102 شاخص (برگرفته از کدگذاری باز) 26 مولفه (برگرفته از کدگذاری محوری) 10 بعد (برگرفته از کدگذاری انتخابی) است. بعد مهارت فردی شامل مولفه های خود شناسی و جرایت مندی وکنترل هیجانات که شاخص هایی نظیر داشتن تصویر واقع بینانه از خود برخورداری از احساس خوب نسبت به خود، برخورداری از احساس خوب نسبت به خود، برخورداری از احساس خوب نسبت به خود، عزت نفس و خودپنداره مثبت، آگاهی از حقوق و مسئولیت‌های خود، پاسخ مناسب به درخواست های دیگران، شروع دوستی و خاتمه دادن به دوستی‌های ناسالم، جرات ورزی و توانایی نه گفتن به درخواست های غیرمنطقی دیگران، استقلال و خودباوری در کارهای روزمره و امور، مقابله با موقعیت‌های غیرقابل تغییر (ناکامی، شکست، بی‌حوصلگی، ترس و اضطراب)، قادر به آرام نگهداشتن خود در شرایط فشار، شناخت و مهار هیجان، خشم، خوشحالی در شرایط و موقعیت‌های مختلف رادر بر دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1234 - تأثیر محلول‌پاشی روی، بر و منگنز بر عملکرد گلرنگ در شرایط مختلف رطوبتی
عباس یزدی فر سعید سیف زاده حمید رضا ذاکرین

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی روی، بر و منگنز بر عملکرد گلرنگ رقم محلی اصفهان تحت شرایط مختلف رطوبتی در بهار و تابستان 1394 در منطقه قزوین انجام شد. این آزمایش به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. عوامل مورد آزما چکیده کامل

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر محلول پاشی روی، بر و منگنز بر عملکرد گلرنگ رقم محلی اصفهان تحت شرایط مختلف رطوبتی در بهار و تابستان 1394 در منطقه قزوین انجام شد. این آزمایش به صورت کرت های یکبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. عوامل مورد آزمایش شامل: دور آبیاری در 3 سطح (I1: آبیاری هر 6 روز یکبار، I2: آبیاری هر 9 روز یکبار و I3: آبیاری هر 12 روز یکبار) به عنوان عامل اصلی و محلول پاشی عناصر ریزمغذی در 8 سطح (M1: Zn، M2: B، M3: Mn، M4: B + Zn، M5: Mn + Zn، M6: B + Mn، M7: B + Zn + Mn: M8: آب خالص (شاهد)) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر ساده آبیاری و اثر ساده محلول پاشی بر عملکرد دانه گلرنگ معنی دار بودند. نتایج مقایسه میانگین های اثر سطوح آبیاری بر عملکرد دانه نشان داد که بیشترین عملکرد دانه متعلق به تیمار آبیاری 6 روز با میانگین 1584 کیلوگرم در هکتار بود و تیمارهای 9 و 12 روز آبیاری به ترتیب با میانگین های 1438 و 1306 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را داشتند و از نظر آماری در یک گروه آماری مشترک قرار داشتند. نتایج مقایسه میانگین های اثر سطوح محلول پاشی بر عملکرد دانه نشان داد که تیمار روی + منگنز + بور با میانگین 1579 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را دارا بود و کمترین مقدار عملکرد دانه متعلق به تیمار شاهد با میانگین 1262 کیلوگرم در هکتار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1235 - بررسی تطبیقی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا در قبال بحران داعش و پساداعش از منظر واقع گرایی تدافعی
محمدمهدی قاسمی علی آبادی حسین مسعودنیا سیدجواد امام جمعه زاده

عصر پساداعش به معنای عبور از داعش و دورانی که در آن داعش و تفکر داعشی وجود نداشته باشد امری غیرعلمی و تا حدودی آرزومندانه است. عصر پساداعش عصری خواهد بود که در آن اصطکاک ها فشرده تر و فضای باز بسیار مستقیم تر می شود. به عبارت دیگر اکنون داعش در سوریه شکست خورده است و با چکیده کامل

عصر پساداعش به معنای عبور از داعش و دورانی که در آن داعش و تفکر داعشی وجود نداشته باشد امری غیرعلمی و تا حدودی آرزومندانه است. عصر پساداعش عصری خواهد بود که در آن اصطکاک ها فشرده تر و فضای باز بسیار مستقیم تر می شود. به عبارت دیگر اکنون داعش در سوریه شکست خورده است و با کنار رفتن آن تجدید مسایل و احیای موضوعات مورد اختلاف میان معارضین سوری با اسد روبرو خواهند شد. بحران سوریه بر کشور ایران تاثیر گذاشته و چالش هایی را در روابط این دو کشور پدید آورده است. رویکرد هایی که توسط ایران در سال های اخیر در عرصه سیاست خارجی دنبال شده، ریشه در مسائل تاریخی و رفتار سیاستگزاران و انگیزه های دو کشور دارد. از طرف دیگر اتحادیه اروپایی که به نوعی در سوریه نفوذ تاریخی توسط فرانسویان داشته و هم اکنون نیز دارای روابط اقتصادی و... با این کشور است وجود دارد که هرچند از وجود دولت مرکزی دمشق به رهبری خاندان اسد ناراضی است ولی بیش از آن در پی ایجاد یک سد امنیتی شدید حول خود بر ضد نفوذ عناصر تروریستی خاورمیانه می باشد. سعی برآنست که در این مقاله به دنبال پاسخگویی به این سوال باشیم که سیاست خارجی قدرت منطقه ای چون ایران و قدرت فرامنطقه ای چون اتحادیه اروپایی در قبال سوریه پساداعش به دنبال چه اهدافی هستند و این اهداف و مسیر نیل به آن ها چه پیامدهایی را درپی خواهد داشت؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1236 - موانع منطقه ای بازیابی قدرت فدراسیون روسیه در دوره دوم پوتین، از سال 2014 تا سال 2019
محسن حبیبی احمد بخشایشی اردستانی سیدعلی طباطبایی نژاد حمیدرضا شیرزاد

فدراسیون روسیه از دوره دوم پوتین بیش از هر زمان دیگری در تاریخ خود تحت تاثیر تحولات فزاینده منطقه ای و بین الملی قرار گرفت. پوتین با اتخاذ سیاست عمل گرایی و راهبرد قدرت بزرگ مدرن هنجارمند درصدد بازیابی قدرت بر آمد؛ اما مسیر بازیابی قدرت از سال 2014 به این سو، با موانعی چکیده کامل

فدراسیون روسیه از دوره دوم پوتین بیش از هر زمان دیگری در تاریخ خود تحت تاثیر تحولات فزاینده منطقه ای و بین الملی قرار گرفت. پوتین با اتخاذ سیاست عمل گرایی و راهبرد قدرت بزرگ مدرن هنجارمند درصدد بازیابی قدرت بر آمد؛ اما مسیر بازیابی قدرت از سال 2014 به این سو، با موانعی در حوزه منطقه ای همراه بوده است که به دو دسته کلی در زمینه های بحران اوکراین و شبه جزیره کریمه و دیگری اهرم صادرات گاز روسیه به اروپا نمود یافته است. در این تحقیق به دنبال درک موانع منطقه ای موجود بر سر راه بازیابی قدرت فدراسیون روسیه در دوره دوم ریاست جمهوری پوتین از سال 2014 تا سال 2019، از منظر نظریه واقع گرایی تدافعی بودیم. روش تحقیق به توصیفی تبیینی و به روش مطالعات کتابخانه‌ای بود. پس از بررسی نتیجه حاصل شد که روسیه در راستای بازیابی قدرت خود با موانعی هم چون بحران اوکراین، گسترش ناتو به شرق، استقرار سپر دفاع موشکی، اهرم صادرات گاز به اروپا، مبحث امنیت انرژی اتحادیه اروپا روبروست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1237 - تاثیر شبکه های اجتماعی بر رفتار انتخاباتی شهروندان به لحاظ تبلیغاتی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم(درحوزه انتخابیه شهرستان های قصرشیرین ، سرپل ذهاب، گیلانغرب)
عباس آزادی نصرت اله حیدری شهرام فتاحی ادریس بهشتی نیا حمیدرضا سعیدی نژاد

10.30495/psq.2023.1990596.2218

چکیده:هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان تأثیر شبکه های اجتماعی بر رفتار انتخاباتی شهروندان به لحاظ تبلیغاتی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم، در حوزه انتخابیه قصرشیرین ، سرپل ذهاب و گیلانغرب در استان کرمانشاه بود. این تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق چکیده کامل

چکیده:هدف اصلی این تحقیق بررسی میزان تأثیر شبکه های اجتماعی بر رفتار انتخاباتی شهروندان به لحاظ تبلیغاتی در انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم، در حوزه انتخابیه قصرشیرین ، سرپل ذهاب و گیلانغرب در استان کرمانشاه بود. این تحقیق به روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه محقق‌ساخته انجام گرفته شده است. جامعه آماری تحقیق شهروندان بالای ۱۸ سال در این حوزه انتخابیه بوده که در انتخابات ریاست جمهوری دوره سیزدهم شرکت نموده اند. دراین پژوهش از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای استفاده شده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، ۳۷۸ نفر تعیین شده. داده ها با استفاده از نرم افزار spss مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیر تبلیغات با 29/ درصد تاثیر بر رفتارانتخاباتی شهروندان داشته‌اند. همچنین میزان ضریب تعیین 72/درصد می‌باشد که نشان می‌دهد ۷۲/ درصد تغییرات متغیر وابسته (رفتار انتخاباتی) توسط متغیرهای مستقل (شبکه اجتماعی و تبلیغات) تبیین شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1238 - تأثیر جمهوری اسلامی ایران بر شکل‌گیری گروه جهاد اسلامی در فلسطین
حسین مسعود نیا سعید قر بانی تازه کندی

پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید،این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت.از جمله گروه‌هایی که به‌صورت مستقیم تحت تأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفت، گروه جهاد اسلامی در فلسطین بود، یکی از دستاورد چکیده کامل

پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید،این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت.از جمله گروه‌هایی که به‌صورت مستقیم تحت تأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفت، گروه جهاد اسلامی در فلسطین بود، یکی از دستاوردهای انقلاب در منطقه و جهان، صدور انقلاب اسلامی است که در آن، جمهوری اسلامی ایران در چارچوب اصل دعوت، صدور انقلاب را در دستور کار سیاست خارجی خود قرار داده است و حتی صدور انقلاب به‌عنوان یک اصل و هدف در سیاست خارجی درآمده است، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی الگوهای مختلفی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حاکم شد که دیدگاه‌های متفاوتی در رابطه با صدور انقلاب داشتند، و با توجه به الگوهای صدور انقلاب، میزان و نوع حمایت از نهضت‌های اسلامی متفاوت بود، گروه جهادی فلسطین نیز یکی از این گروه‌های اسلامی است که در گفتمان‌های مختلف جمهوری اسلامی تحت تأثیر انقلاب اسلامی قرارگرفته است. در پژوهش زیر نویسنده درصدد است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی روند تأثیرگذاری جمهوری اسلامی ایران در گروه جهاد اسلامی فلسطین از آغاز شکل‌گیری جهاد اسلامی تا دوران سازندگی را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار دهد و سؤالی که نویسنده درصدد بررسی آن است این‌که جمهوری اسلامی ایران درروند شکل‌گیری گروه جهاد اسلامی فلسطین چه تأثیری داشته است؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1239 - تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر روند فعالیت گروه‌های جهادی در فلسطین؛ مطالعۀ موردی بررسی تطبیقی تأثیر گفتمان‌های دولت‌های اصلاحات و اصولگرا
اصغر منتظرالقائم سعید قربانی محمدمسعود آقایی

پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید، این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت. از جمله گروه‌هایی که به ‌صورت مستقیم تحت تأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفت، گروه‌های جهادی در فلسطین بود، یکی از دست آو چکیده کامل

پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید، این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت. از جمله گروه‌هایی که به ‌صورت مستقیم تحت تأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفت، گروه‌های جهادی در فلسطین بود، یکی از دست آوردهای انقلاب در منطقه و جهان، صدور انقلاب اسلامی است که در آن، جمهوری اسلامی ایران در چارچوب اصل دعوت، صدور انقلاب را در دستور کار سیاست خارجی خود قرار داده است و حتی صدور انقلاب به‌عنوان یک اصل و هدف در سیاست خارجی درآمده است بعد از پیروزی انقلاب اسلامی الگوهای مختلفی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حاکم شد که دیدگاه‌های متفاوتی در خصوص صدور انقلاب داشتند، و با توجه به الگوهای صدور انقلاب، میزان و نوع حمایت از نهضت های اسلامی متفاوت بود، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی الگوهای مختلفی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حاکم شد که دیدگاه‌های متفاوتی در خصوص صدور انقلاب داشتند، و با توجه به الگوهای صدور انقلاب، میزان و نوع حمایت از نهضت‌های اسلامی متفاوت بود، گروه‌&lrm;های جهادی فلسطین نیز یکی از این گروه‌های اسلامی است که در گفتمان های مختلف جمهوری اسلامی تحت تأثیر انقلاب اسلامی قرار گرفته است. در این مقاله نویسندگان در صدد هستند با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی روند صدور انقلاب اسلامی ایران در گفتمان های مردم‌سالار دینی و عدالت محور را مورد بررسی قرار داده و میزان و نوع تأثیرپذیری گروه‌های اسلامی در این گفتمان‌ها را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1240 - راهکارهای کاهش مصرف انرژی و طراحی همساز با اقلیم در شهر همدان با الگوگیری از معماری خانه-های سنتی دوره قاجار
علیرضا نوریان سارا زهری

امروزه بحران انرژی و آلودگی محیط زیست به یکی از چالش¬های اساسی در جهان مبدل شده است. یکی از راهکارهای کاهش آلودگی¬های زیست¬محیطی الگوبرداری از معماری سنتی و راهکارهای آن در تطابق با اقلیم است. در مقالۀ حاضر به آشنایی با نظام کالبدی مسکن بومی در بستر اقلیمی و نحوه تاثیرگ چکیده کامل

امروزه بحران انرژی و آلودگی محیط زیست به یکی از چالش¬های اساسی در جهان مبدل شده است. یکی از راهکارهای کاهش آلودگی¬های زیست¬محیطی الگوبرداری از معماری سنتی و راهکارهای آن در تطابق با اقلیم است. در مقالۀ حاضر به آشنایی با نظام کالبدی مسکن بومی در بستر اقلیمی و نحوه تاثیرگزاری اقلیم خاص این منطقه بر کالبد بیرونی و طرح¬ریزی سازمان فضایی مسکن پرداخته می¬شود. هدف از این پژوهش دستیابی به راهکارهای اقلیمی به¬کار رفته در این خانه¬ها و تبیین آن¬ها در قالب مولفه¬های طراحی اقلیمی در شهر همدان است. بدین منظور این پرسش مطرح می¬شود که شاکلۀ خانه¬های سنتی همدان تا چه حد بر بهره¬گیری از انرژی¬های تجدیدپذیر موثر است؟ روش تحقیق پژوهش به صورت تحلیلی- توصیفی همراه با بررسی نمونه¬های موردی و شبیه سازی است. بررسی سی نمونه از خانه¬های بومی همدان نشانگر آنست که الگوهای مشابهی در اکثر آن¬ها وجود دارد. ابتدا این الگوها تبیین شده و سپس در راستای بررسی میزان تطابق این عناصر و روش¬ها با اقلیم منطقه، سه نمونه از خانه¬های سنتی شهر همدان که شامل یک نمونه از هر گونه است انتخاب شده و توسط نرم¬افزار دیزاین بیلدر از نظر کالبدی و میزان پاسخگویی به اقلیم مورد تحلیل قرار می¬گیرند. بررسی مولفه¬های تهویه، نور، اتلاف انرژی و نیاز به سرمایش و گرمایش بیانگر آن است که معماری خانه¬های سنتی همدان از نظر فرم، جهت¬گیری، سطح بازشوها، تناسبات حیاط و بسیاری از موارد دیگر تاحد زیادی با اقلیم منطقه مطابقت دارد. در ادامه الگوهای اقلیمی موجود در کالبد خانه¬ها استخراج و دستورالعمل-های طراحی ارائه می¬گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1241 - بررسی واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی در اشعار فارسی شهریار
حسن علیزاده رامین صادقی نژاد مریم محمد زاده

در دورۀ مشروطیّت، شاهد هجوم انبوه واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی به زبان و ادب فارسی می¬باشیم که در شعر شاعران دورۀ اوّل مشروطه، همانند ادیب الممالک فراهانی و حسن وحید دستگردی، بسیار فراوان¬تر از دیگر شاعران است. با گذار از دورۀ بیداری و رسیدن به دورۀ پهلوی اوّل و دوم، این چکیده کامل

در دورۀ مشروطیّت، شاهد هجوم انبوه واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی به زبان و ادب فارسی می¬باشیم که در شعر شاعران دورۀ اوّل مشروطه، همانند ادیب الممالک فراهانی و حسن وحید دستگردی، بسیار فراوان¬تر از دیگر شاعران است. با گذار از دورۀ بیداری و رسیدن به دورۀ پهلوی اوّل و دوم، این واژه‌ها و اصطلاحات؛ دست¬خوش تغییرات زبانی می¬شوند. پرسش اصلی این نوشته که به شیوۀ اسنادی و به روش کتاب¬خانه¬ای درصدد پاسخ آن برآمده-ایم آن است که واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی در شعر شهریار، چه تغییراتی یافته است؟ نتیجۀ این بررسی نشان می¬دهد، بسیاری از واژه‌ها و اصطلاحات فرانسوی از همان آغاز ورود به زبان و فرهنگ فارسی، تثبیت و مورد پذیرش و استفاده واقع شده، بعضی کم¬رنگ و به حاشیه رانده شده، برخی محو و از دایرۀ استعمال خارج گشته و بعضی با تغییرات آوایی مواجه شده و برخی به ضرورت وزن شعری دچار ترخیم و برخی برای رشته¬های خاصّی تخصیص یافته، در موارد اندکی برخی از واژه‌ها به دو زبان فارسی و فرانسوی با یک صورت نوشتاری و معنایی به کار رفته¬اند، بعضی واژه¬ها و اصطلاحات از حوزۀ محدود خارج شده و توسّع معنایی یافته و برخی از واژه‌ها و اصطلاحات نیز معادل فارسی تراش¬خورده، خوش¬آواتر و قابل فهم¬تری در شعر شهریار یافته¬اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1242 - گرافهای دودوری با ماکزیمم و مینیمم شاخص فراموش شده و شاخص معکوس درجه
محمدعلی مانیان شهرام حیدریان فرهاد خاکسار حقانی

برای یک گراف G شاخص فراموش شده و شاخص معکوس درجه به ترتیب به صورت F(G)=∑ 〖d_u^2+d_v^2 〗 و ID(G)=∑1/d_u تعریف می شوند، که d_u نشان دهنده درجه راس u در گراف G است. در این مقاله، برخی تبدیلات گرافی را معرفی و با استفاده از این تبدیلات، مقادیر ماکزیمم و مینیمم این شا چکیده کامل

برای یک گراف G شاخص فراموش شده و شاخص معکوس درجه به ترتیب به صورت F(G)=∑ 〖d_u^2+d_v^2 〗 و ID(G)=∑1/d_u تعریف می شوند، که d_u نشان دهنده درجه راس u در گراف G است. در این مقاله، برخی تبدیلات گرافی را معرفی و با استفاده از این تبدیلات، مقادیر ماکزیمم و مینیمم این شاخص ها را روی رده گراف های دو دوری تعیین می کنیم و همچنین گرافهای کرانه ای متناظر را مشخص می نماییم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1243 - کارونسرایی گمشده از دوره قاجار: کاروانسرای میانجوب
سیاوش دورودیان

هدف این مقاله یافتن مکان و مشخصات و دلایل گمشدگی کاروانسرای میانجوب در صفحات تاریخ است. این بنا در میان راهی بود که در دوره قاجار، دارالخلافه را به مناطق غرب کشور و از آنجا به عثمانی متصل می¬کرد. در دوره ناصری بر سر این راه مهم چاپارخانه‌ها و کاروانسراهای زیادی ساخته شد چکیده کامل

هدف این مقاله یافتن مکان و مشخصات و دلایل گمشدگی کاروانسرای میانجوب در صفحات تاریخ است. این بنا در میان راهی بود که در دوره قاجار، دارالخلافه را به مناطق غرب کشور و از آنجا به عثمانی متصل می¬کرد. در دوره ناصری بر سر این راه مهم چاپارخانه‌ها و کاروانسراهای زیادی ساخته شد؛ نام «میانجوب»، هم به شکل چاپارخانه و هم به شکل کاروانسرا در منابع آن دوره آورده شده‌است. اما ناگهان در منابع تاریخی، دیگر نامی از این بنا در میان نیست و از آنجا که مکان آن و بانی و سایر مشخصاتش نیز نامعلوم بوده، ردی از خود باقی نگذاشته‌است. برای پی بردن به وضعیت و مشخصات این بنا روش پژوهش تاریخی-تحلیلی به کار رفته‌است. در این روش با کاوش و تحلیل منابع تاریخی دوره قاجار به بررسی امکان وجود این کاروانسرا در محل مفروض بین تهران و کرج پرداخته و با مطالعه نقشه‌های تاریخی و بررسی عکس‌های هوایی قدیمی، فرضیه محل استقرار آن به تأیید رسیده‌است. نتیجه این مطالعه نشان می¬دهد که بنا در حوالی وردآورد فعلی قرار داشته و به دلیل قرار گرفتن در کنار نهری که از رود کرج به سمت تهران می¬رفته، میانجوب نامیده شده‌است. یافته‌های این پژوهش همچنین وجه تسمیه، نام بانی اثر و تصویر وی و نیز دلیل نابودی بنا را مشخص می¬کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1244 - ارتباط بین استفاده از تکنیک های یادگیری با انگیزه ی فراگیری و تفکر انتقادی در بین فراگیران زبان انگلیسی در رشته بهداشت و تکنولوژی مواد غذایی
Fariba Rahimi مریم آغایلی Esmail Hosseini

این تحقیق با هدف کشف نوع تکنیکهای یادگیری زبان آموزی مورد استفاده دانشجویان ایرانی در رشته بهداشت و تکنولوژی مواد غذایی و همچنین یافتن رابطه بین استفاده از تکنیکهای یادگیری زبان با تفکر انتقادی و سطح انگیزش این زبان آموزان انجام شد. بدین منظور 60 شرکت کننده به صورت تصا چکیده کامل

این تحقیق با هدف کشف نوع تکنیکهای یادگیری زبان آموزی مورد استفاده دانشجویان ایرانی در رشته بهداشت و تکنولوژی مواد غذایی و همچنین یافتن رابطه بین استفاده از تکنیکهای یادگیری زبان با تفکر انتقادی و سطح انگیزش این زبان آموزان انجام شد. بدین منظور 60 شرکت کننده به صورت تصادفی از بین دانشجویان کارشناسی در رشته بهداشت وتکنولوژی مواد غذایی انتخاب شدند. دانشجویان نامبرده که در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد در حال تحصیل بودند از نظر تسلط بر زبان انگلیسی از طریق آزمون تعیین سطح سریع آکسفورد (OQPT) همگن شدند. سپس، یک فهرست 50 موردی استراتژی یادگیری زبان برای شرکت‌کنندگان اجرا شد تا انواع تکنیکهای یادگیری مورد استفاده توسط آنها در طول دوره زبان آموزی خود را کشف کنند. سپس توانایی تفکر انتقادی و انگیزه شرکت کنندگان از طریق پرسشنامه های مربوطه تعیین شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که اکثر این دانشجویان استفاده از تکنیکهای شناختی را ترجیح می‌دهند. همچنین، نتایج به رابطه معنادار بین استفاده از تکنیکهای یادگیری زبان و پتانسیل تفکر انتقادی این دانشجویان و عدم وجود رابطه معنا داربین استفاده از تکنیکهای یادگیری زبان و انگیزه دانشجویان نامبرده اشاره کرد. نتایج همچنین کاربرد این یافته ها را برای دوره های فراگیری زبان برای اهداف ویژه ESP)) را ارائه می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1245 - تحلیل تجربه رفتار پرخطر در میان نوجوانان با تاکید بر تعارض فرزندان با والدین
سپیده نصیری نعمت اله ستوده اصل فائزه جهان علی اصغر فیروزجاییان گلوگاه

رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان یکی از آسیبهای اجتماعی شایع جامعه امروز است. بر همین اساس پرداختن به عوامل موثر بر آن از اهمیت بالایی برخوردار میباشد. هدف این تحقیق بررسی تاثیر تعارض فرزندان با والدین بر تجربه رفتارهای پرخطر در میان دانشآموزان میباشد. این تحقیق به روش پ چکیده کامل

رفتارهای پرخطر در میان نوجوانان یکی از آسیبهای اجتماعی شایع جامعه امروز است. بر همین اساس پرداختن به عوامل موثر بر آن از اهمیت بالایی برخوردار میباشد. هدف این تحقیق بررسی تاثیر تعارض فرزندان با والدین بر تجربه رفتارهای پرخطر در میان دانشآموزان میباشد. این تحقیق به روش پیمایش صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق دانشآموزان دختر و پسر دوره متوسطه دوم میباشند. نفر از دانشآموزان با روش نمونهگیری خوشهای چند 385اطلاعات تحقیق به روش پرسشنامه از میان مرحلهای گردآوری گردید. یافتهها نشان میدهد که آزمون همبستگی میان تعارض فرزندان با والدین (تعارض با مادر و پدر) و تجربه رفتار پرخطر آنان معنیدار با جهت مثبت میباشد. همچنین آزمون مدل نشان از برازش مدل تجربی تحقیق دارد (). آزمون مدل نظری نشان میدهد که تعارض فرزندان با والدین تاثیری معنیدار و مثبت با تجربه رفتار پرخطر دانشآموزان دارد . (Beta=-0.37) بنابراین در خانوادههایی که تعارضات ولد- فرزندی بیشتر باشد فرزندان بیشتر در معرض رفتارهای پر خطر قرار میگیرند. در همین راستا پرداختن به بحث مهارت اجتماعی خانواده و افزایش مهارتهای خود مراقبتی در میان دانشآموزان از اهمیت بالائی در جهت پیشگیری از آسیبهای رفتار پرخطر برخوردار میباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1246 - بررسی و تحلیل مثل در اشعار قائم مقام فراهانی
امنه بیداریان علی محمد موذنی

مثل¬ها عباراتی هستند که در گذشته به صورت شفاهی و سینه به سینه در بین مردم وجود داشته¬اند و بعدها نویسندگان، شاعران و بزرگان هر عصری آن¬ها را به صورت مکتوب در آورده¬اند. دلیل رایج بودن امثال ویژگی¬هایی همچون ایجاز، وزن و آهنگ مطلوب، ریشه های¬داستانی و تاریخی که براساس تج چکیده کامل

مثل¬ها عباراتی هستند که در گذشته به صورت شفاهی و سینه به سینه در بین مردم وجود داشته¬اند و بعدها نویسندگان، شاعران و بزرگان هر عصری آن¬ها را به صورت مکتوب در آورده¬اند. دلیل رایج بودن امثال ویژگی¬هایی همچون ایجاز، وزن و آهنگ مطلوب، ریشه های¬داستانی و تاریخی که براساس تجربیات و ... است،. هدف از انجام پژوهش حاضر شرح و توضیح مَثَل ها در دیوان اشعار قائم مقام فراهانی، معرفی و شناساندن این شخصیت ادبی، سیاسی و اجتماعی و شناخت بیشتر شعر و اندیشه او بوده¬است. او از مَثَل-های فارسی در حکم اسلحه¬ای در کارزا سیاست استفاده می¬کند. وی برخلاف معاصران خود که هیچ¬گونه اشاره¬ای به حوادث زمان خود نمی¬کنند. در بیشتر اشعار خود از وقایع و پیشامدهای روز سخن می¬گوید. پژوهش حاضر به روش توصیفی¬ تحلیلی صورت گرفته¬است. نتایج حاصل از بررسی و تحلیل چگونگی کاربرد مثل در اشعار قائم مقام نمایانگر این امر است که قائم مقام به ضرب المثل های رایج اشاره داشته¬است . از آنجایی که شاعر قصیده را برای اظهار مقاصد خود مناسب¬تر یافت؛ بنابراین بیشترین حضور مثل و ضرب¬المثل در دیوان اشعار قائم مقام در قالب قصیده مشاهده گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1247 - تحلیل محتوایی نماد و تمثیل های داستانی نویسندگان دوره (نسل)دوم بوشهر؛ «صادق چوبک و رسول پرویزی»
اصغر علی خانی سیدمحمود سیدصادقی عبدالله رضایی

«استان بوشهر» واقع شده در کنارۀ خلیج فارس(جنوب غربی ایران)، با نویسندگان دوره(نسل) اول تا چهارم خود، در ادبیات داستانی کشور به ویژه مکتب جنوب جایگاه مهمی دارد. داستان پردازان این ناحیه مانند دیگر نقاط ایران در دوره های تاریخی مختلف از شگردهای متنوّع داستان نویسی در ساخت چکیده کامل

«استان بوشهر» واقع شده در کنارۀ خلیج فارس(جنوب غربی ایران)، با نویسندگان دوره(نسل) اول تا چهارم خود، در ادبیات داستانی کشور به ویژه مکتب جنوب جایگاه مهمی دارد. داستان پردازان این ناحیه مانند دیگر نقاط ایران در دوره های تاریخی مختلف از شگردهای متنوّع داستان نویسی در ساخت و محتوا بهره برده اند. آبشخور این تکثّر و تحوّل سبکی و فکری از طرفی متأثر از ادبیات جهان است و از سوی دیگر به توان متون روایی کلاسیک پیوند می خورد که تمثیل و بیان نمادین یکی از شیوه های بازنمایی ماجرای داستان در متون کهن پارسی است. هدف این مقاله؛ بیان مزایا، نقایص و دگردیسی های محتوایی داستان های تمثیلی و بیان نمادین در دوره دوم نویسندگی بوشهر است. بنابراین، در این مقاله کوشش شده است؛ آثار تمثیلی در سه نوع: روایت مستقل، غیر مستقل و استفاده از نمادها در فاصله دهه های بیست تا پنجاه شمسی بر پایۀ موضوع و درون مایه نقد و تحلیل شوند و به این پرسش اساسی پاسخ دهد که نویسندگان این دوره از کدام شیوه بیان تمثیلی و برای کدام مقاصد استفاده کرده اند. ماحصل این تحقیق به شیوۀ کتاب خانه ای با روی کرد پژوهشی- تحلیلی این است که؛ در دورۀ پهلوی دوم،«چوبک» با تکیه بر فضای اجتماعی و سیاسی نامطلوب جامعه؛ فابل هایی با روایت مستقل نوشت اما تمثیل در اثنای داستان و بیان نمادین را علاوه بر چوبک در داستان خاطره های دیگر نویسنده این دوره،«پرویزی» هم می توان یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1248 - طراحی الگوی برنامه درسی اخلاق زیست محیطی مبتنی بر برساختگرایی اجتماعی در دوره متوسطه دوم
هانیه خدادادی عصمت رسولی وحید فلاح

هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی برنامه درسی اخلاق زیست محیطی مبتنی بر برساختگرایی اجتماعی در دوره متوسطه دوم است. در این پژوهش روش تحلیل محتوای کیفی از نوع استقرایی مورد استفاده قرار گرفت. انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند و معیار اشباع نظری بود چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، طراحی الگوی برنامه درسی اخلاق زیست محیطی مبتنی بر برساختگرایی اجتماعی در دوره متوسطه دوم است. در این پژوهش روش تحلیل محتوای کیفی از نوع استقرایی مورد استفاده قرار گرفت. انتخاب مشارکت کنندگان با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند و معیار اشباع نظری بود که تعداد 15 نفر از اساتید و متخصصان برنامه درسی انتخاب شدند. در واقع، انتخاب مشارکت کنندگان بر اساس میزان تجارب آن ها در زمینه برنامه درسی بود. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته فردی استفاده شده است. داده های بدست آمده از مصاحبه ها با روش کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحلیل مصاحبه های برگرفته از نظر متخصصان، حاکی از این است که برنامه درسی اخلاق زیست محیطی در دوره متوسطه دوم از مطلوبیت کافی برخوردار نبوده و دارای نقاط ضعفی است. هم چنین به ویژگی های عناصر برنامه درسی اخلاق زیست محیطی مبتنی بر برساختگرایی اجتماعی به ترتیب برای هدف، محتوا و راهبردهای یاددهی-یادگیری و ارزشیابی اشاره شد و الگوی برنامه درسی اخلاق زیست محیطی مبتنی بر برساختگرایی اجتماعی طراحی شد. نتایج نشان می دهد که تمامی عناصر و اجزا برنامه درسی در تعامل با یکدیگر هستند و بین برنامه درسی اخلاق زیست محیطی و برساختگرایی اجتماعی رابطه وجود دارد و برساختگرایی اجتماعی برای افزایش قابلیت های برنامه درسی اخلاق زیست محیطی کفایت لازم را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1249 - بررسی اعتبار عاملی پرسشنامه "ایجاد سیستم آموزش از راه دور در مناطق روستایی" با تاکید بر تحلیل عاملی تاییدی
امیرحسین اورکی محبوبه سادات فدوی نرگس سعیدیان

هدف این پژوهش بررسی اعتبار عاملی پرسشنامه "ایجاد سیستم آموزش از راه دور در مناطق روستایی" با تاکید بر تحلیل عاملی تاییدی بود. روش پژوهش ترکیبی متوالی اکتشافی بود. در بخش کیفی مطالعه از تحلیل محتوا با رویکرد استقرایی استفاده گردید. محیط پژوهش در این بخش، 84 مورد مستندات چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی اعتبار عاملی پرسشنامه "ایجاد سیستم آموزش از راه دور در مناطق روستایی" با تاکید بر تحلیل عاملی تاییدی بود. روش پژوهش ترکیبی متوالی اکتشافی بود. در بخش کیفی مطالعه از تحلیل محتوا با رویکرد استقرایی استفاده گردید. محیط پژوهش در این بخش، 84 مورد مستندات شامل 67 مقاله و کتب، 17 متن مصاحبه در حوزه آموزش از راه دور که به عنوان نمونه انتخاب گردید، مولفه های به دست آمده در این پژوهش شامل 7 مولفه اصلی مشتمل بر زیرساخت مدیریت و رهبری، زیرساخت اقتصادی، زیرساخت فنی، زیرساخت آموزشی، زیرساخت فرهنگی- اجتماعی و ارزشی، زیرساخت سازمانی و زیرساخت انسانی و 25 مولفه فرعی بودند. برای سنجش روایی از ضریب نسبی روایی محتوایی و برای تعیین پایایی مضامین از ضریب هولستی استفاده گردید که ضریب پایایی استخراج شده 98/0 بود که نشان دهنده پایایی بالای مضامین بود. در بخش کمی تعداد 290 نفر از اعضای نمونه به روش کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه 70 گویه ای محقق ساخته بود. برای بررسی روایی پرسشنامه از روایی صوری، محتوایی و سازه، و جهت سنجش پایایی آن از آلفای کرونباخ با مقدار 90/0 استفاده شد. با توجه به شاخص های برازش کای اسکوئر نسبی، برازش تطبیقی، برازش تطبیقی مقتصد و هلتر، مدل از برازش مطلوبی برخوردار بود. در نهایت اعتبار عاملی پرسشنامه "ایجاد سیستم آموزش از راه دور در مناطق روستایی" با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی مورد تایید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1250 - عوامل موثر برآموزش نقشه مفهومی درارتقائ آموزش زبان دوم دانش آموزان دوره متوسطه با تاکید بر رویکرد ارتباطی
حدیثه آبدری حسن شهرکی پور افسانه صابر

چکیدههدف پژوهش حاضر عوامل موثر برآموزش نقشه مفهومی درارتقائ آموزش زبان دوم دانش آموزان دوره متوسطه با تاکید بر رویکرد ارتباطی می باشد. روش پژوهش توصیفی -همبستگی بود.جامعه آماری دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 202 نفر برآ چکیده کامل

چکیدههدف پژوهش حاضر عوامل موثر برآموزش نقشه مفهومی درارتقائ آموزش زبان دوم دانش آموزان دوره متوسطه با تاکید بر رویکرد ارتباطی می باشد. روش پژوهش توصیفی -همبستگی بود.جامعه آماری دانش آموزان دوره متوسطه شهر تهران بود. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد 202 نفر برآوردشد و با استفاده از روش نمونه گیری به نسبت منطقه آموزشی انتخاب شداند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر ابعاد و مولفه های استخراجی از متون وادبیات وپیشینه تحقیقات گوناگون است که روایی صوری و محتوایی آن پس از مطالعه توسط متخصصان دانشگاهی تایید شده است. پایایی پرسشنامه نیز طی محاسبه ضریب آلفای کرانباخ برابر با 90/0بود. درتحلیل داده ها روش تحلیل عامل اکتشافی استفاده شد.نتایج نشان داد توانش گفتگوی ارتباطی، مفهوم سازی، ابداع ونوع آوری، پردازش گروهی، سیستمی کردن و توانش عملگرایی عوامل موثر برآموزش نقشه مفهومی درارتقائ آموزش زبان دوم دانش آموزان دوره متوسطه با تاکید بر رویکرد ارتباطی بودند. میانگین همه عوامل ازدیدگاه دانش آموزان دوره متوسطه بیشتراز حد انتظار بود و توانش گفتگوی ارتباطی بیشترین و توانش عملگرایی کمترین رتبه را درارتقائ آموزش زبان دوم دانش آموزان دوره متوسطه داشت.نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که استفاده ازآموزش نقشه مفهومی با تاکید بر رویکرد ارتباطی در ارتقاء یادگیری زبان انگلیسی مؤثر بوده است، لذا این پژوهش استفاده از آموزه های نظریه ی رویکرد ارتباط گرایی را به منظور ارتقاء یادگیری زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی پیشنهاد می کند.کلمات کلیدی: رویکرد ارتباطی ، آموزش نقشه مفهومی ، دانش آموزان دوره متوسطه پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1251 - طراحی محیط یادگیری تحولی: مبتنی بر نظریه داده بنیاد
زهرا وحیدی کامبیز پوشنه علی اکبر خسروی بابادی مهشید ایزدی

هدف پژوهش حاضر طراحی محیط یادگیری تحولی برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه مبتنی بر نظریه داده بنیاد بود که بر اساس روش کیفی و با استفاده از روش پژوهش نظریة داده بنیاد از نوع سیستماتیک انجام شد. واحد تحلیل شامل 20 نفر از معلمان فرهیخته دوره دوم متوسطه با مدرک فوق لیسانس ب چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر طراحی محیط یادگیری تحولی برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه مبتنی بر نظریه داده بنیاد بود که بر اساس روش کیفی و با استفاده از روش پژوهش نظریة داده بنیاد از نوع سیستماتیک انجام شد. واحد تحلیل شامل 20 نفر از معلمان فرهیخته دوره دوم متوسطه با مدرک فوق لیسانس به بالا در سال تحصیلی 1399 - 1398 بود. ابزار اصلی پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده که داده های گردآوری شده از طریق روش کدگذاری اشترواس و کوربین تحلیل و برای اعتباریابی یافته ها از معیارهای کرسول و میلر استفاده شد. یافته ها نشان داد در محیط یادگیری تحولی، در قالب الگوی اشتراوس و کوربین شرایط علّی( محیط دانش محور(یادگیری دانش محور و توجه به سطوح بالای شناختی)، محیط یادگیرنده محور(تدریس مبتنی بر گفتگو، یادگیری فعال و مشترک فراگیر و معلم، تصمیم گیری مشارکتی دانش آموز محور و توجه به نیاز های یادگیرنده))، راهبردهای محیط یادگیری تحولی( عوامل نقد محوری(تفکر انتقادی، گفتمان و رهایی))، عوامل زمینه ای(عوامل حمایتی(فعالیتهای فرهنگی هنری خلاقانه، فاکتورهای پشتیبانی و هم افزایی تجارب و تعاملات) و عوامل خودشناسی(فرایند خودساز ی و هوش هیجانی))، شرایط مداخله گر(عوامل آموزشی( نقش معلم، تغییرات اثبات گرایی، فعالیتهای علمی و آموزش مسئله محور)و عوامل غیر آموزشی( تغییرات چشمگیر زندگی و عوامل اجتماعی)) و پیامدها(فردی(رشد تفکر انتقادی، بهبود رضایت و انگیزه و رشد مهارتهای ارتباطی) و تحصیلی(پیشرفت تحصیلی، ایجاد یادگیری عمیق و افزایش مهارتهای علمی و عملی)) می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1252 - طراحی الگوی عناصر برنامه‌ درسی تاثیرگذار در موفقیت دوره ابتدایی نظام آموزشی ایران
فرح عباسی حمیدرضا معتمد علیرضا قاسمی زاد

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی عناصر برنامۀ درسی تأثیرگذار در موفقیت نظام آموزشی می باشد. ماهیت پژوهش از نوع کیفی است که با استفاده از روش تحلیل مضمون و به شیوۀ استقرایی، عناصر برنامۀ درسی شناسایی و استخراج گردید. جامعۀ آماری متشکل از صاحب‌نظران برنامۀ درسی و معلمان مقطع اب چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی عناصر برنامۀ درسی تأثیرگذار در موفقیت نظام آموزشی می باشد. ماهیت پژوهش از نوع کیفی است که با استفاده از روش تحلیل مضمون و به شیوۀ استقرایی، عناصر برنامۀ درسی شناسایی و استخراج گردید. جامعۀ آماری متشکل از صاحب‌نظران برنامۀ درسی و معلمان مقطع ابتدایی سراسر کشور بوده که براساس روش هدفمند 37 نفر انتخاب گردید. ابزار پژوهش مصاحبۀ نیمه‌عمیق بود که تا مرحلۀ اشباع ادامه داشت. روایی پژوهش از طریق تکنیک ممیزی کردن توسط داوران و ضریب پایایی (درصد توافق مشاهده‌شده) از طریق روش هولستی (روش دستی) تائید شد. پس از کدگذاری و تحلیل داده‌ها، 61 مضمون پایه، 13 مضمون سازمان دهنده و 3 مضمون فراگیر (عالی) استخراج شدند که عبارت‌اند از: عناصر اصلی برنامۀ درسی (هدف، محتوا، روش، ارزشیابی و بودجه)، عناصر فرعی (فضای آموزشی، تجهیزات و منابع آموزشی، زمان آموزش، تجربه عملی مدیران و معلمان و تشکل‌های دانش‌آموزی) و عناصر پنهان (تفاوت‌های فردی فراگیران، جایگاه اجتماعی والدین و مدارس و عوامل پشتیبانی). در پایان الگوی پژوهش براساس مضامین فراگیر ترسیم گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1253 - شناسایی فرایندهای مدل برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی براساس رویکرد چندفرهنگی
زمان باقرزاده وشکی اصغر شریفی علیرضا چناری

پژوهش حاضر با هدف شناسایی فرایندهای مدل برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی براساس رویکرد چندفرهنگی انجام پذیرفت. روش پژوهش از نظر هدف به‌صورت کاربردی و از نظر شیوۀ گردآوری داده‌ها به‌صورت توصیفی_پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش در بخش کمی و کیفی متشکل کلیه ک چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناسایی فرایندهای مدل برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی براساس رویکرد چندفرهنگی انجام پذیرفت. روش پژوهش از نظر هدف به‌صورت کاربردی و از نظر شیوۀ گردآوری داده‌ها به‌صورت توصیفی_پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش در بخش کمی و کیفی متشکل کلیه کارکنان سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به تعداد حدود 340 نفر می‌باشد. حجم نمونه در بخش کیفی با استفاده از اصل اشباع نظری، تعداد 14 نفر تعیین شد. در بخش کمی نیز با استفاده از فرمول کوکران و خطای 05/0 تعداد 181 نفر به‌عنوان نمونه تعیین شدند. روش نمونه‌گیری در بخش کیفی روش نمونه‌گیری در بخش کیفی به‌صورت هدفمند می‌باشد. در بخش کمی روش نمونه گیری نیز از روش نمونه‌گیری تصادفی_طبقه‌ای استفاده شد. ابزار تحقیق در بخش کیفی شامل مصاحبه نیمه سازمان‌یافته بود که به‌عنوان مطالعات اکتشافی از آن‌ استفاده شد. ابزار تحقیق در بخش کمی عبارت است از پرسش‌نامه محقق‌ساخته 90 سؤالی که با مرور مبانی ‌نظری، مبانی عملی و نتایج مصاحبه‌های اکتشافی (با کدگذری باز و محوری متون مصاحبه اکتشافی) تدوین گشت. نتایج نشان دادند که پس از تحلیل عاملی اکتشافی از مجموع 30 مقوله اولیه با 90 مفهوم که از مبانی نظری و مصاحبه استخراج شدند، 90 مفهوم در 15 مقوله قرار گرفتند. مقوله‌ها در شرایط گوناگون عبارت‌اند از شرایط علّی، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها. نتایج پژوهش حاضر حاکی از اهمیت شناسایی فرایندهای مدل برنامه درسی مطالعات اجتماعی بوده که براساس آن پیشنهاد می‌گردد از نتایج این پژوهش در بهبود برنامه درسی مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی بر اساس رویکرد چندفرهنگی استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1254 - بررسی تأثیر عزت‌ نفس سازمانی دبیران بر پیشرفت تحصیلی دانش‌ آموزان با نقش متغیر میانجی سبک رهبری دانشی (مورد مطالعه: دانش‌آموزان دوره متوسطه دوم شهرستان دیلم)
زهرا دیلمی رستم پور رشیدی

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه عزت‌ نفس سازمانی دبیران با پیشرفت تحصیلی دانش‌ آموزان دوره متوسطه دوم شهرستان دیلم با نقش میانجی سبک رهبری دانشی صورت گرفت. هدف پژوهش به صورت کاربردی و روش آن به صورت کمی و توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دبیران دوره چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه عزت‌ نفس سازمانی دبیران با پیشرفت تحصیلی دانش‌ آموزان دوره متوسطه دوم شهرستان دیلم با نقش میانجی سبک رهبری دانشی صورت گرفت. هدف پژوهش به صورت کاربردی و روش آن به صورت کمی و توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دبیران دوره متوسطه شهرستان بندر دیلم در سال تحصیلی 1396_1397 به تعداد 355 نفر می‌باشد که حجم نمونه برابر 185 نفر تعیین شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه عزت‌نفس سازمانی و پرسشنامه سبک رهبری دانشی است. داده‌ها با استفاده از روش آماری توصیفی و استنباطی و مدل معادلات ساختاری یا تحلیل چند متغیری با متغیر های مکنون به وسلیه نرم‌ افزار Smart_PLS مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ های پژوهش حاضر نشان دادند که بین عزت‌ نفس سازمانی و ابعاد آن (خود مختاری، ارزش فرد در سازمان، سازگاری و قابلیت فردی) با پیشرفت تحصیلی دانش‌ آموزان دوره متوسطه دوم رابطه وجود دارد. همچنین بین عزت‌ نفس سازمانی و ابعاد آن (خود مختاری، ارزش فرد در سازمان، سازگاری و قابلیت فردی) با سبک رهبری دانشی دبیران رابطه وجود دارد. در این راستا سبک رهبری دانشی دبیران بین عزت‌ نفس سازمانی و پیشرفت تحصیلی دانش‌ آموزان دارای نقش میانجی می باشد (05/0>P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1255 - شناسایی مؤلفه‌های اثرگذار بر تدریس اثربخش معلمان ( مطالعه موردی: معلمان ریاضی در دوره متوسطه)
ثریا خدایی زهره سعادتمند مریم براتعلی

هدف از این تحقیق تبیین مولفه های تدریس اثر بخش ریاضی در دوره متوسطه بود.ه است این پژوهش با به کارگیری روش تحلیل محتوا ی کیفی انجام یافته است. روش این پژوهش به شیوه کیفی ، از نوع تحلیل محتوا و با استفاده از نظام مقوله‌بندی قیاسی انتخاب گردیده است در این مطالعه به‌منظور و چکیده کامل

هدف از این تحقیق تبیین مولفه های تدریس اثر بخش ریاضی در دوره متوسطه بود.ه است این پژوهش با به کارگیری روش تحلیل محتوا ی کیفی انجام یافته است. روش این پژوهش به شیوه کیفی ، از نوع تحلیل محتوا و با استفاده از نظام مقوله‌بندی قیاسی انتخاب گردیده است در این مطالعه به‌منظور واکاوی مؤلفه های تدریس اثر بخش ریاضی در دوره متوسطه ، از فرایندهای قانونی به منظور تقسیم‌بندی مطالب در قالب واحدهای تحلیلی استفاده گردید. داده‌ها به روش تحلیل پارگراف با توجه به عناصر مورد نظر در قالب جداول و شکل ،کدبندی شده است . پس از مکتوب کردن جملات وعبارات مرتبط با سوالات تحقیق، کدها یا مفاهیم جایگزین استخراج گردید و در جدول قرار گرفت. در قدم بعدی این کدها بر اساس پدیده های کشف شده در داده ها که مستقیماً به پژوهش های تحقیق مربوط می شوند، دسته بندی شد.نتایج پژوهش نشان داد مقوله محوری مولفه های اثر بخش تدریس ریاضی در دو محور اساسی عوامل موثر درونی و عوامل موثر بیرونی تاثیرگذار است.عوامل بیرونی تدریس اثر بخش ریاضی شامل دو دسته عوامل است که اساسا به شخصیت و منش معلم با ویژگی های خاص تدریس ریاضی و روش تدریس با ویژگی های فرایند تدریس اثر بخش ریاضی بستگی دارد در حالیکه عوامل درونی به اهمیت روحیات و خلقیات دانش آموز در کلاس درس ریاضی مربوط است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1256 - بررسی عوامل موثر بر کیفیت آموزشی در مدارس ابتدایی شهرستان اندیمشک
زمرد چناری لیلا بهمئی غلامحسین برکت

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر کیفیت آموزشی در مدارس ابتدایی شهرستان اندیمشک بود. روش پژوهش حاضر، تلفیقی (کیفی و کمی) و از نظر هدف نیز پژوهشی کاربردی بود. جامعۀ بخش کیفی، خبرگان و آموزگاران شهرستان اندیمشک در سال 1399-1398 بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند، 18 نفر ا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل موثر بر کیفیت آموزشی در مدارس ابتدایی شهرستان اندیمشک بود. روش پژوهش حاضر، تلفیقی (کیفی و کمی) و از نظر هدف نیز پژوهشی کاربردی بود. جامعۀ بخش کیفی، خبرگان و آموزگاران شهرستان اندیمشک در سال 1399-1398 بودند که با روش نمونه‌گیری هدفمند، 18 نفر از آنان انتخاب شدند و مورد مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته قرار گرفتند. متون مصاحبه‌ها تحلیل و تمام داده‌ها کدگذاری شدند و برای اعتبار آنها از دیدگاه مشارکت کنندگان و خبرگان استفاده شد و برای پایایی نیز کدگذاری مجدد صورت گرفت که ضریب توافق 89/0 به دست آمد. در بخش کمی نیز جامعه آماری آموزگاران 1103 بودند که براساس فرمول کوکران تعداد 250 نفر به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته براساس یافته‌های کیفی بود که اعتبار آن با روایی صوری و پایایی آن با آزمون آلفای کرونباخ 88/0 به دست آمد. یافته‌ها نشان داد دو بعد (عوامل درون و برون سازمانی) و 11 مؤلفه (اهداف و رسالت‌‌های آموزش ابتدایی، مدیریت و رهبری، معلمان، دانش‌آموزان، فضای آموزشی، محتوای آموزشی، فرایند‌های یادگیری و یادهی، زیرساخت‌‌های آموزشی، خانواده، فرهنگ، اجتماع و سیاست) در طراحی الگوی کیفیت آموزشی از دید خبرگان وجود دارد. نتایج معادلات ساختاری با نرم‌افزارPls Smart نیز نشان داد مولفه‌های شناسایی شده می‌توانند 83/0 متغیر کیفیت آموزشی را پیش‌بینی کنند (83/0=R2). در نهایت برازش مدل ساختاری پژوهش نیز مورد تایید واقع شد (52/0=GOF). نتایج نشان داد مدل ارائه شده با مولفه‌ها و شاخص‌های آن می‌توانند پیش‌بینی کننده مناسبی برای کیفیت آموزشی باشند؛ بنابراین نتایج این پژوهش قابل تأمل برای دست اندرکاران امر آموزش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1257 - بررسی تأثیر طراحی و اعتبارسنجی برنامۀ درسی در مدیریت دورۀ ابتدایی کشور ایران
خیراله بامری

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر طراحی و اعتبارسنجی برنامۀ درسی در مدیریت دورۀ ابتدایی کشور ایران صورت گرفت. از نظر هدف به‌صورت کاربردی با رویکرد ترکیبی و از لحاظ ماهیت به‌صورت توصیفی-اکتشافی است. در پژوهش حاضر به‌منظور طراحی الگوی برنامۀ درسی از تکنیک کیفی تحلیل محتوا است چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر طراحی و اعتبارسنجی برنامۀ درسی در مدیریت دورۀ ابتدایی کشور ایران صورت گرفت. از نظر هدف به‌صورت کاربردی با رویکرد ترکیبی و از لحاظ ماهیت به‌صورت توصیفی-اکتشافی است. در پژوهش حاضر به‌منظور طراحی الگوی برنامۀ درسی از تکنیک کیفی تحلیل محتوا استفاده گردید. جامعۀ آماری در بخش کیفی متشکل از خبرگان صاحب‌نظر در حوزۀ برنامۀ درسی صاحب‌نظر با نمونۀ آماری نیز متشکل از 12 نفر می‌باشد. جامعۀ آماری در بخش کمی نیز شامل کارشناسان آموزش ابتدایی با تعداد نمونۀ 20 نفر و کلیۀ معلمان مقطع ابتدای شهر زاهدان با تعداد 1843 و تعداد نمونۀ 318 نفر بود. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند براساس تکنیک گلوله‌برفی انتخاب صورت گرفت که پژوهش تا مرحلۀ اشباع و تکرار داده‌ها ادامه یافت. همچنین با کمک جدول مورگان، تعیین حجم نمونۀ کمی صورت گرفت که با استفاده از نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب گردید؛ بدین‌صورت سپس از خوشه‌بندی جامعۀ مورد مطالعه، تعداد 4 مدرسه در مقطع ابتدایی (2 مدرسه دخترانه و 2 مدرسه پسرانه) انتخاب شدند. در مرحلۀ کمی با استفاده از پرسشنامۀ محقق‌ساخته برای 2 گروه، اطلاعات جمع‌آوری شدند. جهت جمع‌آوری داده‌ها در بخش کمی از پرسشنامه‌ای با 49 سؤال و در بخش کیفی از مصاحبه استفاده شد. درنهایت تعداد 13 مؤلفه به‌عنوان مؤلفه‌های اصلی ارزشیابی برنامۀ درسی شناسایی شدند: مؤلفه اول شامل مراحل برنامۀ درسی بود. 3 مولفۀ دیگر ابعاد ارزشیابی برنامۀ درسی شامل 3 سطح برنامه قصدشده، اندازه‌گیری و کسب‌شده مطرح شدند. سپس 3 مولفه شامل معیارهای ارزشیابی برنامۀ درسی در هریک از سطوح 3‌گانه و 3 مولفه شامل منابع اطلاعاتی لازم جهت ارزشیابی برنامۀ درسی در هریک از سطوح 3‌گانه مطرح شدند. مولفۀ نهایی نیز شامل ابزارهای لازم جهت ارزشیابی برنامۀ درسی در هر یک از سطوح 3‌گانه بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1258 - رابطه بین رهبری اخلاقی با عملکرد و خودکارآمدی شغلی معلمان (مورد مطالعه: معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 آموزش‌ و پرورش شهر تهران)
معصومه جعفری فاطمه حمیدی فر بهارک شیرزادکبریا

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین رهبری اخلاقی با عملکرد و خودکارآمدی شغلی معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 شهر تهران صورت گرفت. این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی محسوب می‌شود که به‌روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری متشکل از 295 نفر معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 شهر تهرا چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین رهبری اخلاقی با عملکرد و خودکارآمدی شغلی معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 شهر تهران صورت گرفت. این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی محسوب می‌شود که به‌روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری متشکل از 295 نفر معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 شهر تهران می‌باشد که 167 نفر به‌عنوان نمونه آماری به‌روش تصادفی ساده انتخاب ‌شدند. ابزار پژوهش شامل3 پرسشنامه استاندار رهبری اخلاقی،استاندارد عملکرد و خودکارآمدی شغلی می‌باشد. برای تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات از آزمون‌ های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) به‌وسیله نرم‌ افزار spss استفاده شد. نتایج تحقیق نشان دادند که بین رهبری اخلاقی با عملکرد شغلی و خودکارآمدی معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 شهر تهران، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بررسی مدل تأثیر رهبری اخلاقی سبک‌ های بر مدیریتی عملکرد شغلی و خودکارآمدی شغلی معلمان نیز نشان می‌دهد که 8/18 درصد از کل تغییرات عملکرد شغلی و 9/39 درصد تغییرات خودکارآمدی معلمان به‌ وسیله رهبری اخلاقی تبیین شدند؛ همچنین تأثیر رهبری اخلاقی بر خودکارآمدی معلمان بیش از عملکرد شغلی است. در بین مؤلفه‌ های رهبری اخلاقی، مؤلفه انصاف دارای بیشترین تأثیر و رابطه با بحث عملکرد شغلی و خودکارآمدی شغلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1259 - طراحی و ارائه الگوی برنامه درسی «درس مدیریت انرژی‌های تجدیدپذیر» با تاکید بر رویکرد پرورشی در دوره اول ابتدایی
مریم صالحی زاده مریم سیف نراقی عزت اله نادری

هدف از مطالعه حاضر طراحی الگوی برنامه درسی مدیریت انرژی‌های تجدید‌پذیر با رویکرد پرورشی برای دوره اول ابتدایی بود. روش پژوهش حاضر رویکرد کیفی بود. جامعه اماری پژوهش نیز برخی از متخصصان و اساتید دانشگاهی مرتبط با تخصص برنامه درسی بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای چکیده کامل

هدف از مطالعه حاضر طراحی الگوی برنامه درسی مدیریت انرژی‌های تجدید‌پذیر با رویکرد پرورشی برای دوره اول ابتدایی بود. روش پژوهش حاضر رویکرد کیفی بود. جامعه اماری پژوهش نیز برخی از متخصصان و اساتید دانشگاهی مرتبط با تخصص برنامه درسی بودند که به صورت هدفمند انتخاب شدند. برای اعتبار نتایج نیز ار روش صوری استقفاده شد. برای پاسخگویی به سوال‌های تحقیق، در ابتدا نسبت به مطالعه منابع نظری، ادبیات موضوع و تحلیل محتوای این منابع اقدام شد و پس از آن الگوی برنامه درسی مورد نظر طراحی گردید. درگام بعدی از پرسشنامه تکنیک دلفی محقق‌ساخته استفاده شد تا نسبت به غربالگری و اخذ نظر متخصصان برنامهریزی درسی، متخصصان انرژیهای تجدیدپذیر و معلمان نمونه دوره اول ابتدایی اقدام شود و سپس با انجام تحلیل آماری مبتنی بر آزمون کندال، الگوی طراحی شده از منظر تخصصان و معلمان غربال شد. نتایج این پژوهش حاکی از این است که تمامی عناصر برای برنامه درسی درس مدیریت انرژی‌های تجدید‌پذیر (هدف، محتوا، روش‌های یاددهی-یادگیری و روش‌های ارزشیابی) از تناسب و اهمیت بسیار بالایی برخوردارند و در بخش تحلیل آماری با توجه به مقدار ضرایب کندال و پایان دادن به دوره‌های دلفی، ابعاد و شاخص های الگوی ارائه شده از حیث تناسب و اهمیت این برنامه درسی، مورد تایید قرار گرفت. لذا بر اساس یافته‌های این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت که الگوی مناسب برنامه درسی مدیریت انرژی‌های تجدید‌پذیر با رویکرد پرورشی برای دوره اول ابتدایی شامل ابعاد اهداف برنامه درسی انرژی‌های تجدید‌پذیر، محتوای برنامه درسی انرژی‌های تجدید‌پذیر، روش تدریس برنامه درسی انرژی‌های تجدید‌پذیر، بازی و نمایش، و روش ارزشیابی برنامه درسی انرژی‌های تجدید‌پذیر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1260 - بررسی تطبیقی اثربخشی ارتباط های معلمان در دوره های مختلف تحصیلی مدارس دخترانه ناحیه 9 شهر کرمانو عوامل فردی و روانی مرتبط با آن
افسانه نیکوبخت حمیدرضا علوی مرضیه یاری زنگنه مهدیه ظهیرصالحی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1261 - اثربخشی دوره های آموزشی ICDL بر توانمندی حرفه ای و عملکرد شغلی کارکنان سازمان بازرگانی استان تهران
فریده دوکانه ای فرد علی یگانه دوست

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر دوره های آموزشی بین المللی کاربری کامپیوتر3 بر توانمندی حرفه ای و عملکرد شغلی کارکنان سازمان بازرگانی استان تهران بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه کلیةکارکنان سازمان بازرگانی استان تهران بوده است، با توجه به اینکه پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمای چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی تأثیر دوره های آموزشی بین المللی کاربری کامپیوتر3 بر توانمندی حرفه ای و عملکرد شغلی کارکنان سازمان بازرگانی استان تهران بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه کلیةکارکنان سازمان بازرگانی استان تهران بوده است، با توجه به اینکه پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمایشی همراه با پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل و گمارش تصادفی می باشد در این پژوهش حجم نمونه به منظور آموزشیICDL بر توانمندی حرفه ای و عملکرد شغلی کارکنان30 نفر در نظر گرفته شد. روش جمع آوری اطلاعات جهت اندازه گیری متغیرهای مورد پژوهش، پرسش نامه های توانمندی حرفه ای اسپریتزر(1995)، پرسشنامه عملکرد شغلی پاترسون(1970) و نیز آموزش مهارتهای ICDL (فناوری اطلاعات و ارتباطات مبانی IT، مدیریت فایلها: سیستم عامل ویندوز، واژه پرداز4، ایجاد جداول اطلاعاتی5، اینترنت6، بانک اطلاعات7، ارایه مطلب8) در طی 10 جلسه بر روی نمونه مورد نظر اجرا شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین، انحراف معیار، واریانس و نمودار،...) و در آمار استنباطی به منظور آزمون فرضیه ‌های پژوهش از آزمون آماری (تحلیل کوواریانس) در محیط نرم افزار spss صورت گرفت. نتایج نشان داد: که دوره های آموزشی ICDL بر توانمندی حرفه ای و عملکرد شغلی کارکنان سازمان بازرگانی استان تهران تأثیرگذار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1262 - مدل یابی رابطه کیفیت زندگی کاری با تعهد سازمانی با واسطه گری رضایت شغلی در معلمان دوره ابتدایی شهرستان نی ریز
حجت افتخاری علیرضا بخشایش مهدی rahimi

هدف اصلی پژوهش حاضر مدل یابی رابطه کیفیت زندگی کاری با تعهد سازمانی با واسطه گری رضایت شغلی در معلمان دوره ابتدایی شهرستان نی ریز بود. روش پژوهش توصیفی همبستگی و از حیث هدف در زمره پژوهش های کاربردی قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش تمامی معلمان ابتدایی شهرستان نی ریز بود چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر مدل یابی رابطه کیفیت زندگی کاری با تعهد سازمانی با واسطه گری رضایت شغلی در معلمان دوره ابتدایی شهرستان نی ریز بود. روش پژوهش توصیفی همبستگی و از حیث هدف در زمره پژوهش های کاربردی قرار می گیرد. جامعه آماری پژوهش تمامی معلمان ابتدایی شهرستان نی ریز بود (304 نفر)، که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای بر اساس جدول کرجسی و مورگان 170 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پرسش نامه کیفیت زندگی کاری ریچارد والتون (1973)، پرسش نامه تعهد سازمانی آلن و می یر (1990) و پرسش نامه رضایت شغلی اسمیت،کندال و هیولین (1969)، استفاده شد. در تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (میانگین، انحراف استاندارد و...) و آمار استنباطی (آزمون همبستگی، رگرسیون و تحلیل مسیر) با استفاده نرم افزار Amos و SPSS استفاده گردید.یافته های پژوهش نشان داد کیفیت زندگی کاری و ابعاد آن با تعهد سازمانی و ابعاد آن، کیفیت زندگی کاری و ابعاد آن با رضایت شغلی و ابعاد آن و رضایت شغلی و ابعاد آن با تعهد سازمانی و ابعاد آن رابطه معنادار دارند. کیفیت زندگی کاری پیش بینی کننده مثبت رضایت شغلی و تعهد سازمانی است. رضایت شغلی نیز پیش بینی کننده مثبت تعهد سازمانی است. هم چنین یافته های پژوهش نقش واسطه گری رضایت شغلی در ارتباط بین کیفیت زندگی کاری و تعهد سازمانی را مورد تأیید قرار داد. بنابراین توسعه کیفیت زندگی کاری در سازمان ها می- تواندگام مهمی در جهت افزایش تعهدسازمانی و رضایت شغلی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1263 - بررسی رابطه سبک رهبری مدیران با کیفیت تدریس معلمان مقطع متوسطه اول شهرستان دورود
منصور ترکیان تبار سید موسی حسینی

هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی رابطه سبک رهبری مدیران با کیفیت تدریس معلمان مقطع متوسطه اول شهرستان دورود می باشد . این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل 165 نفر معلم و 41 نفر از مدیران مقطع متوسطه اول شهرستان د چکیده کامل

هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی رابطه سبک رهبری مدیران با کیفیت تدریس معلمان مقطع متوسطه اول شهرستان دورود می باشد . این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل 165 نفر معلم و 41 نفر از مدیران مقطع متوسطه اول شهرستان دورود است که به دلیل محدودیت هر دو گروه نمونه گیری انجام نشد و تمامی افراد جامعه به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه سبک رهبری سالزمن و اندر کولک و پرسشنامه استاندارد کیفیت تدریس بود. پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب مقدار 89/0و 86/0 به دست آمد. جهت تجزیه و تحلیل داده های تحقیق، از ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین سبک رهبری مدیران با کیفیت تدریس معلمان مقطع متوسطه اول شهرستان دورود رابطه معنی داری وجود دارد. (0001/0P=). بر اساس یافته های پژوهش چنین نتیجه گیری می شود که سبک رهبری مدیران مدارس می تواند بر کیفیت تدریس معلمان تاثیر مثبت داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1264 - بررسی و ارزشیابی کمی دوره کارشناسی ارشد رشته مترجمی زبان انگلیسی در ایران
پرویز بیرجندی مانیا نصرتی نیا

چکیده: هدف از انجام این تحقیق بررسی و ارزیابی دوره کارشناسی ارشد رشته مترجمی زبان انگلیسی می باشد. با وجود اینکه حدودا هشت سال از تشکیل این دوره می گذرد اما از ابتدای تشکیل هیچ نوع ارزیابی از این رشته انجام نشده است. به منظور انجام ارزشیابی حاضر، بعد از مطالعه بیش از چکیده کامل

چکیده: هدف از انجام این تحقیق بررسی و ارزیابی دوره کارشناسی ارشد رشته مترجمی زبان انگلیسی می باشد. با وجود اینکه حدودا هشت سال از تشکیل این دوره می گذرد اما از ابتدای تشکیل هیچ نوع ارزیابی از این رشته انجام نشده است. به منظور انجام ارزشیابی حاضر، بعد از مطالعه بیش از 30 مدل ارزشیابی ابتدا مدل 2002) CIPP (Stufflebeam, که برای این تحقیق مناسبتر از بقیه مدلها بود انتخاب شد و سوالات تحقیق بر اساس چهار قسمت این مدل (Context, Input, Process, and Product) به شرح زیر نوشته شدند: 1- مهمترین مهارتهای زبانی(عمومی- آکادمیک) دانشجویان دوره کارشناسی ارشد رشته مترجمی زبان انگلیسی از نظر مدیران گروه، استادان و خود دانشجویان کدامند؟ 2- آیا برنامه آموزشی این دوره بر مبنای اهداف مصوبه شورای عالی برنامه ریزی وزارت علوم و آموزش عالی طرح ریزی و اجرا شده است ؟ 3- آیا در مورد ارزیابی دانش ومیزان تسلط دانشجویان روی مهارتهای زبانی، بین نظر استادان و دانشجویان هماهنگی وجود دارد؟ 4- به عنوان شاخص ونشان دهنده میزان موفقیت یا عدم موفقیت این دوره، آیا بین دانش و مهارتهایی که دانشجویان در این دوره کسب می نمایند و میزان رضایت آنان رابطه ای وجود دارد؟ اولین گام درجهت انجام این تحقیق نیاز سنجی جامعه ای بود که نیازها و اهداف دانشجویان، همچنین مشکلات زبانی و ترجمه ای آنها را در این دوره نشان دهند. این نیاز سنجی از طریق مشاهده کلاسی، انجام مصاحبه، تهیه و توزیع پرسشنامه ها در کلیه واحدهای دانشگاهی (سراسری و آزاد) که این رشته در آنها تدریس می شود (بغیر از واحد چابهار) انجام گرفت. بطور کلی اطلاعات بدست آمده حا کی از آن است که هدف اول این دوره آموزشی یعنی "تربیت مترجمان زبده در زمینه های علوم انسانی، علوم اجتماعی وغیره" که مورد نیاز جامعه می باشد چنا نکه باید وشاید تحقق پیدا نکرده است. بنظر می رسد که رفع این نا رسا یی نیاز به بررسی و انجام اقدامات اصلاحی نیاز دارد که امید می رود با راهنمایی و نظریات استادان و مسئولین امر به مرحله اجرا گذاشته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1265 - شایستگی‌های مورد انتظار دانش‌آموختگان دوره کارشناسی ارشد رشته برنامه‌ ریزی درسی: یک پژوهش کیفی
اکبر هدایتی حسن ملکی علیرضا صادقی اسماعیل سعدی پور

هدف این پژوهش شناسایی شایستگی های مورد انتظار دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی درسی است. برای نیل به این مقصود از رویکرد پژوهش کیفی استفاده شد. برای جمع آوری اطلاعات، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و تا رسیدن به حد اشباع نظری، نمونه ای به حجم 24 ن چکیده کامل

هدف این پژوهش شناسایی شایستگی های مورد انتظار دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی درسی است. برای نیل به این مقصود از رویکرد پژوهش کیفی استفاده شد. برای جمع آوری اطلاعات، با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند و تا رسیدن به حد اشباع نظری، نمونه ای به حجم 24 نفر (8 متخصص دانشگاهی در رشته برنامه ریزی درسی، 11 دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی و 5 کارفرما) انتخاب شد. داده های مورد نیاز از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته فردی جمع-آوری شد. داده های گردآوری شده با روش تحلیل محتوای کیفی آشکار مورد تجزیه و تحلیل و کدگذاری قرار گرفت. یافته های این پژوهش، شایستگی های مورد انتظار دانش آموختگان دوره کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی درسی را در سه درون مایه شایستگی های شناختی (با سه طبقه دانش تخصصی برنامه ریزی درسی، شایستگی های شناختی عمومی و دانش عمومی)، شایستگی های مهارتی (با دو طبقه مهارت های تخصصی برنامه ریزی درسی و مهارت های عمومی) و شایستگی های نگرشی (با دو طبقه شایستگی های نگرشی برنامه ریزی درسی و شایستگی های نگرشی عمومی) به دست داد. یافته های این پژوهش علاوه بر اینکه می تواند در مراحل مختلف برنامه ریزی درسی مبتنی بر شایستگی مورد استفاده قرار گیرد، چشم اندازی جامع نسبت به آنچه که در طی دوره کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی درسی باید کسب شود، ارائه می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1266 - بررسی تأثیر هوش معنوی بر اخلاق حرفه ای مدیران مقطع متوسطه شهرستان دورود
منصور ترکیان تبار رضا گرجی

هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی تأثیر هوش معنوی بر اخلاق حرفه ای مدیران مقطع متوسطه شهرستان دورود می باشد. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران مقطع متوسطه شهرستان دورود به تعداد 76 نفر می باشد که به دلیل محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری چکیده کامل

هدف از انجام تحقیق حاضر بررسی تأثیر هوش معنوی بر اخلاق حرفه ای مدیران مقطع متوسطه شهرستان دورود می باشد. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران مقطع متوسطه شهرستان دورود به تعداد 76 نفر می باشد که به دلیل محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده گردید و کل جامعه به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد هوش معنوی امونز (2000) و پرسشنامه استاندارد اخلاق حرفه ای (قاسم زاده و همکاران1393) می باشد که پایایی آنها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ به ترتیب مقدار 0/85 و 0/79 به دست آمده است. جهت تجزیه و تحلیل داده های تحقیق، از ضریب رگرسیون تک متغیره و چند متغیره استفاده شد. نتایج نشان داد که که هوش معنوی بر اخلاق حرفه ای مدیران مقطع متوسطه شهرستان دورود تأثیر معنی داری دارد. ( 0/0001=P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1267 - بررسی تناسب مؤلفه‌های برنامه درسی مدارس با آموزش چند فرهنگی از دیدگاه مدیران و معلمان دوره‌ راهنمایی و متوسطه
علی اکبر خسروی بابادی عادل حلاج دهقانی بهاره بابایی

این پژوهش با هدف بررسی میزان تناسب مؤلفه های برنامه درسی دوره راهنمایی و متوسطه (اهداف، موضوعات و محتوای دروس، شیوه های آموزشی و ارزشیابی) با مفاهیم آموزش چند فرهنگی و تاکید بر این نوع آموزش به عنوان رویکردی جدید در آموزش و فراهم نمودن فرصت های برابر آموزشی برای همه دان چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی میزان تناسب مؤلفه های برنامه درسی دوره راهنمایی و متوسطه (اهداف، موضوعات و محتوای دروس، شیوه های آموزشی و ارزشیابی) با مفاهیم آموزش چند فرهنگی و تاکید بر این نوع آموزش به عنوان رویکردی جدید در آموزش و فراهم نمودن فرصت های برابر آموزشی برای همه دانش آموزان با فرهنگ، قومیت، مذهب، جنسیت، زبان، توانایی های ویژه و طبقات اجتماعی مختلف به صورت توصیفی-پیمایشی بر روی 220 نفر از مدیران و معلمان دوره راهنمایی و متوسطه شهرستان کامیاران که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند، اجرا گردید. داده های بدست آمده از پرسشنامه محقق ساخته با استفاده از روش های آمار توصیفی و روش های آمار استنباطی نظیر کنترل کیفیت آماری، آزمون t و تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که هر چند بین دیدگاه مدیران و معلمان زن و مرد در دو دوره راهنمایی و متوسطه تفاوت هایی وجود دارد ولی به طور کلی از نظر مدیران و معلمان هر دو دوره اهداف برنامه درسی و محتوای دروس در دوره راهنمایی و متوسطه با مفاهیم آموزش چند فرهنگی تناسب ندارد اما شیوه های آموزشی و ارزشیابی از دانش آموزان با مفاهیم آموزش چند فرهنگی تناسب دارد که علت این نتیجه را می توان آزادی عمل معلمان در بکارگیری روش های تدریس و ارزشیابی از دانش آموزان و توجه به نیازهای متنوع و متفاوت آنان دانست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1268 - بررسی وضعیت یادگیری سازمانی کارکنان بانک های شهرستان دورود
علیرضا لطیفی دانشیار محمدرضا هاشمی

این پژوهش با هدف آگاهی از وضعیت فرآیند یادگیری سازمانی کارکنان بانک های شهرستان دورود به روش پیمایشی- توصیفی به انجام رسیده است. جامعه آماری پژوهش شامل 321 نفر از کارکنان بانک های مورد مطالعه است که تعداد175 نفر از آنان براساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شدند.برا چکیده کامل

این پژوهش با هدف آگاهی از وضعیت فرآیند یادگیری سازمانی کارکنان بانک های شهرستان دورود به روش پیمایشی- توصیفی به انجام رسیده است. جامعه آماری پژوهش شامل 321 نفر از کارکنان بانک های مورد مطالعه است که تعداد175 نفر از آنان براساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شدند.برای گردآوری داده های مورد نیاز پژوهش از پرسشنامه استفاده شده است.برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که وضعیت پویایی یادگیری جمعی، تحول سازمانی، توانمندسازی افراد، مدیریت دانش و بهکارگیری فناوری اطلاعات در بین کارکنان بانک های شهرستان دورود بالاتر از حد متوسط بوده است.براساس نتایج پژوهش می توان چنین نتیجهگرفت که سازمان ها می توانند با فراهم ساختن شرایط و امکانات لازم براییادگیری مداوم و مستمر کارکنان خود، سبب همراهی و همگامی آنان با تحولات و دگرگونی جامعه جهانی با هدف تعالی سازمان خود شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1269 - بررسی و تحلیل توضیح‌های معلمان دوره ابتدایی
کامران گنجی رسول کردنوقابی رزیتا ذبیحی

چکیده هدف پژوهش حاضر گردآوری و تحلیلتوضیح هایشفاهی معلمان دوره ابتدایی مدارس سماء منطقه پنج دانشگاه آزاد اسلامی بود. تدریس کلاس‌های 32 نفر معلم (20 زن و 12 مرد) چهار پایه تحصیلی (دوم، سوم، چهارم و پنجم) در پنج شهر، در درس‌های فارسی، ریاضی و علوم هرکدام به مدت 10 جلسه با چکیده کامل

چکیده هدف پژوهش حاضر گردآوری و تحلیلتوضیح هایشفاهی معلمان دوره ابتدایی مدارس سماء منطقه پنج دانشگاه آزاد اسلامی بود. تدریس کلاس‌های 32 نفر معلم (20 زن و 12 مرد) چهار پایه تحصیلی (دوم، سوم، چهارم و پنجم) در پنج شهر، در درس‌های فارسی، ریاضی و علوم هرکدام به مدت 10 جلسه با استفاده از MP3 Player مورد ثبت و ضبط قرار گرفت. اطلاعات گردآوری شده با استفاده از روش های آمار توصیفی وآزمون مجذور خی تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌های حاصل از تحلیل تدریس 960 جلسه کلاس درس و 11617توضیح مطرح شده با استفاده از پرسش نامه معکوس و مقیاس درجه بندی نشان داد که: بین دلایل ارائه توضیح ها و پایه تدریس معلمان ارتباط معنادار وجود دارد، همچنین ارتباط بین دلایل ارائه توضیح ها و نوع درس‌ها نیز و بین رویکردهای توضیح دادن و پایه تدریس معلمان معنادار بود. معلمان ترجیح می دهند توضیحات خود را به آموزش مفاهیم، آموزش هدف ها و مقصدها، آموزش پیامدها، آموزش علت و معلول و آموزش فرایندها و شیوه ها اختصاص دهند. معلمان با افزایش پایه تدریس ، رویکردهای نوین و پیچیده تری را برای توضیح دادن بکار می گیرند. نقاط ضعف معلمان در استفاده از توضیح دادن عبارت بودند از: واضح بودن مقدمه، مناسب بودن ساختار جمله ها، کافی بودن مثال های عینی، مناسب بودن مکث ها، ارائه سرنخ های کلامی مستقیم، بکارگیری مناسب مواد و رسانه آموزشی، روشن بودن الگوی توضیح، خلاصه کردن تدریجی مطلب، تغییر سرعت بیان یا سطح مطلب و بررسی مشارکت دانش آموزان در بحث. بین دلایل ارائه توضیح ها و پایه تدریس معلمان ارتباط معنادار وجود دارد. ارتباط بین دلایل ارائه توضیح ها و نوع درس‌ها نیز معنادار‌بوده است. بین رویکردهای توضیح دادن و پایه تدریس معلمان ارتباط معنادار وجود دارد. با توجه به اهمیت توضیح دادن، این مقوله بایستی در واحدهای درسی و دوره‌های آموزشی بدو خدمت و حین خدمت معلمان بیشتر مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1270 - ارائه مدل مناسب برای بهبود وضعیت موجود نظام راهنمایی معلمان مدارس ابتدایی
فرانک موسوی حسن پاشا شریفی

چکیده: پژوهش حاضر به بررسی وضعیت نظام راهنمایی معلمان مدارس ابتدایی می&lrm;پردازد و به&lrm;منظور ارائه مدل به روش توصیفی- پیمایشی انجام شده است. برای این منظور ابتدا 176 مؤلفه از طریق مرور ادبیات تحقیق و بررسی مدل&lrm;ها و تئوری&lrm;ها استخراج شد که پس از نظر سنجی به93 چکیده کامل

چکیده: پژوهش حاضر به بررسی وضعیت نظام راهنمایی معلمان مدارس ابتدایی می&lrm;پردازد و به&lrm;منظور ارائه مدل به روش توصیفی- پیمایشی انجام شده است. برای این منظور ابتدا 176 مؤلفه از طریق مرور ادبیات تحقیق و بررسی مدل&lrm;ها و تئوری&lrm;ها استخراج شد که پس از نظر سنجی به93 مؤلفه کاهش یافت و مدل پیشنهادی مشتمل بر پنج بخش تدوین شد. جامعه&lrm;ی آماری این پژوهش را 7051 نفر از معلمان مدارس ابتدایی استان کرمانشاه تشکیل داده&lrm;اند که از بین آنها&lrm; تعداد 384 نفر به روش نمونه&lrm;گیری خوشه&lrm;ای چند مرحله&lrm;ای انتخاب گردیدند&lrm;. روایی محتوای پرسش&lrm;نامه از طریق اظهار نظر صاحب نظران در مورد محتوا و ترکیب مؤلفه&lrm;ها صورت گرفت و اصلاحات لازم در آن انجام شد و پایایی پرسش&lrm;نامه نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه و در حد مطلوبی(901/0)به&lrm;دست آمد . برای اعتبارسنجی مدل نیز تعداد 30 نفر از متخصصان انتخاب گردیدند&lrm;. برای تجزیه و تحلیل داده&lrm;ها از روش&lrm;های آمار توصیفی (جداول فراوانی&lrm;، میانگین، انحراف معیار و واریانس) و آمار استنباطی (&lrm;تحلیل عاملی با روش واریماکس و t تک گروهی) استفاده گردید. اهم یافته&lrm;های این پژوهش از این قرار است: 1- نظام راهنمایی معلمان در مؤلفه مدیریت کلاس و مقررات مدرسه عملکرد موفق&lrm;تری نسبت به سایر مؤلفه&lrm;ها داشته است و در مؤلفه ارزشیابی از یادگیری دانش&lrm;آموزان تقریباً عملکردی در حد متوسط داشته است و در زمینه&lrm;های بهبود مستمر کیفیت آموزش&lrm;، رشد و تعهد حرفه&lrm;ای در معلم&lrm;، ایجاد انگیزه در دانش&lrm;آموزان ، تعیین اهداف آموزشی و درسی&lrm;، ارزشیابی از معلم&lrm; موفق نبوده است. و در تحلیلی عاملی انجام شده دسته&lrm;بندی مؤلفه&lrm;ها از هفت مؤلفه به سیزده مؤلفه تغییر یافت. 2- مدل نهایی نظام راهنمایی معلمان مشتمل بر پنج بخش فلسفه و اهداف، مبانی نظری، مدل ادراکی، مراحل اجرایی و نظام ارزشیابی تدوین و ارائه شد. 3- یافته&lrm;های حاصل از اعتبارسنجی پرسش&lrm;نامه توسط متخصصان نشان می&lrm;دهد که مدل ارائه شده با درجه تناسب 78/91 درصد مورد تأیید متخصصان می&lrm;باشد و این امر بیانگر اعتبار بالای مدل از نظر متخصصان است. 4- مدل مدیر راهنما بر اساس نظر سنجی از معلمان و با استفاده از مدل با سیزده کارکرد نظارتی شامل بهبود مستمر کیفیت آموزش با بار عاملی 446/15، ارائه بازخورد آموزش به معلم با بار عاملی 477/16، تطبیق برنامه&lrm;ها و روش&lrm;ها با شرایط فرهنگی با بار عاملی 138/15، تعهد نسبت به معلمان، دانش&lrm;آموزان، والدین، مدرسه و آموزش با بار عاملی 256/14، رشد و تعهد حرفه&lrm;ای در معلم 102/28، مشارکت معلم در ارتقای کیفی آموزش 817/29، ایجاد زمینه&lrm;های مطالعاتی 388/9، ایجاد انگیزه در دانش&lrm;آموزان و شناخت نیازهای آنان 418/60، اطلاعات اداری 495/46، مدیریت کلاس درس و مقررات مدرسه 015/16، ارزشیابی از یادگیری دانش&lrm;آموزان 877/66، تعیین اهداف آموزشی و درسی با بار عاملی 238/69، ارزشیابی از معلم با بار عاملی 412/72 ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1271 - رابطه آموزش کارآفرینی باسرمایه اجتماعی زنان سرپرست خانوار بهزیستی استان البرز درسال 1395
فریده طالبی معصومه رشاد

هدف این تحقیق ارتباط آموزش کارآفرینی با سرمایه اجتماعی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی استان البرزانجام شده است. روش این تحقیق از نوع شبه آزمایشی بوده است. جامعة آماری در این تحقیق از 1257پرونده بازتوان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی استان البرز سال1395 بصورت ت چکیده کامل

هدف این تحقیق ارتباط آموزش کارآفرینی با سرمایه اجتماعی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی استان البرزانجام شده است. روش این تحقیق از نوع شبه آزمایشی بوده است. جامعة آماری در این تحقیق از 1257پرونده بازتوان زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی استان البرز سال1395 بصورت تصادفی120نمونه انتخاب وازپرسشنامه سرمایه اجتماعی ناهاپیت وگوشال وپرسشنامه کارآفرینی ازآزمون تی زوجی ازنرم افزارspss برروی آزمودنی هااجرا گردید. نتایج این پژوهش با توجه به سطح معناداری بدست امده می توان گفت که آموزش های کارآفرینی بر سرمایه اجتماعی بین زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی تاثیر معناداری داشته است.. با توجه به سطح معناداری بدست امده که برابر 0.024 بدست امده و کمتر از 0.05 است، بنا بر این می توان گفت که آموزش های کارآفرینی بر سرمایه اجتماعی بین زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی تاثیر معناداری داشته است. مقایسه میانگین سرمایه اجتماعی در قبل و بعد از دوره آموزشی نشان می دهد که برگزاری این دوره ها سرمایه اجتماعی این افراد را افزایش داده است. وهمچنین آموزش های کارآفرینی بر بعد (ساختاری ،شناختی،ارتباطی)سرمایه اجتماعی بین زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی تاثیر معناداری داشته است. مقایسه میانگین بعد (ساختاری،شناختی،ارتباطی) سرمایه اجتماعی در قبل و بعد از دوره آموزشی نشان می دهد که برگزاری این دوره ها بعد (ساختاری،شناختی،ارتباطی) سرمایه اجتماعی این افراد را افزایش داده است. -با توجه به سطح معناداری بدست امده که برابر 0.034 بدست امده و کمتر از 0.05 است، بنا بر این می توان گفت که آموزش های کارآفرینی بر بعد ارتباطی سرمایه اجتماعی بین زنان سرپرست خانوار تحت پوشش بهزیستی تاثیر معناداری داشته است. مقایسه میانگین بعد ارتباطی سرمایه اجتماعی در قبل و بعد از دوره آموزشی نشان می دهد که برگزاری این دوره ها بعد ارتباطی سرمایه اجتماعی این افراد را افزایش داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1272 - بررسی رابطه بین افت تحصیلی و عوامل اجتماعی موثر بر آن (مطالعه موردی: دانش آموزان متوسطه مازندران)
مهرداد صالحی منوچهر پهلوان علی اصغر شجاعی

این پژوهش، با هدف بررسی رابطه بین افت تحصیلی و عوامل اجتماعی موثر بر آن انجام گرفته است و در این پژوهش از رهیافت های نظری همچون : ساختارگرایی، کارکردگرایی، انتقادی و تعامل گرایی استفاده شده است. و هم چنین با استفاده از ادبیات و پیشینه پژوهش، چهار فرضیه استخراج گردید که چکیده کامل

این پژوهش، با هدف بررسی رابطه بین افت تحصیلی و عوامل اجتماعی موثر بر آن انجام گرفته است و در این پژوهش از رهیافت های نظری همچون : ساختارگرایی، کارکردگرایی، انتقادی و تعامل گرایی استفاده شده است. و هم چنین با استفاده از ادبیات و پیشینه پژوهش، چهار فرضیه استخراج گردید که به مدد شاخص های آماری به محک آزمایش گذاشته شده اند. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش آموزان متوسطه دوم استان مازندران در سال تحصیلی(97-1396) می باشند. که حجم نمونه آن بر اساس فرمول کوکران (170) نفر دانش آموز محاسبه شد. و برای دستیابی به نمونه ها از روش تصادفی ساده استفاده گردید. داده ها نیز از طریق پرسشنامه محقق ساخته گردآوری و با استفاده از جداول مربوطه، و با بکارگیری آمار استنباطی در نرم افزار آمار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته های این پژوهش موئید آن است که بین متغیرهای : پایگاه اقتصادی-اجتماعی ، سرمایه اجتماعی ، کنترل عملکرد آموزشی و امکانات آموزشی با افت تحصیلی در بین جامعه آماری ، با اطمینان بسیار بالا رابطه معناداری وجود دارد. با توجه به نتایج تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر ، در مجموع و به ترتیب متغیرهای پایگاه اقتصادی- اجتماعی با ضریب (29%) ، سرمایه اجتماعی با ضریب (28%) ، کنترل عملکرد آموزشی باضریب (27%) و امکانات آموزشی باضریب (11%) بیشترین ضریب تأثیر رگرسیون استاندارد شده را بر متغیر وابسته (افت تحصیلی) داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1273 - بررسی مقدماتی ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس تاب‌آوری (فرم کوتاه) در دانش‌آموزان مقطع ابتدایی پایه چهارم تا ششم شهرستان ایذه
صدیقه حیدری

در علوم رفتاری جهت اندازه‌گیری یک رفتار یا متغیر، از ابزارهایی همانند پرسشنامه، چک لیست، سیاهه و یا مقیاس استفاده می‌شود. متغیر تاب‌آوری نیز از این موضوع مستثنی نیست اما ابزارهایی که تاکنون جهت اندازه‌گیری آن در کشور استفاده شده است، محدوده سنی 15 سال به بالا را ملاک قر چکیده کامل

در علوم رفتاری جهت اندازه‌گیری یک رفتار یا متغیر، از ابزارهایی همانند پرسشنامه، چک لیست، سیاهه و یا مقیاس استفاده می‌شود. متغیر تاب‌آوری نیز از این موضوع مستثنی نیست اما ابزارهایی که تاکنون جهت اندازه‌گیری آن در کشور استفاده شده است، محدوده سنی 15 سال به بالا را ملاک قرار داده و برای این محدوده سنی هنجاریابی و بومی‌سازی شده‌اند. بنابراین در خصوص کودکان دوره ابتدایی (محدوده سنی 9 تا 12 سال) تاکنون هیچ ابزاری در کشور بومی‌سازی نشده است. از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف معرفی و بومی‌سازی مقیاس تاب‌آوری دانش‌آموزان دوره ابتدایی انجام شد. جامعه مورد بررسی دانش‌آموزان دوره ابتدایی شهرستان ایذه و نمونه انتخابی 420 نفر دانش‌آموز دختر و پسر مشغول به تحصیل در سال تحصیلی 99-98 این شهر بودند که با توجه به شیوع ویروس کرونا به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. نرم‌افزار مورد استفاده در این پژوهش، نرم‌افزار آماری SPSS-26 و لیزرل 80/8 بوده است. جهت تحلیل داده‌های پژوهش از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی استفاده شد. یافته‌ها نشان داد نسخه فارسی مقیاس تاب آوری دارای ساختار عاملی معتبر و مطلوب با اتکا بر تاثیرپذیری از فرهنگ ایرانی بوده است. اعتبار این ابزار نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ بالاتر از 0.7 حاصل شد. پیشنهاد می‌شود پس از عبور از اپیدمی کووید-19 با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی شاخص‌های روانسنجی این مقیاس مجدد مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1274 - بررسی روایی و اعتبار نسخه فارسی "پرسشنامه کیفیت زندگی" در دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی
محمّدرضا یکتا فاطمه زهرا نظری مجید برزگر

کیفیت زندگی امروزه یکی از پیامدهای مهم سلامتی به شمار می‌آید که جهت مواردی همچون ارزیابی مداخلات بهداشتی، اندازه‌گیری آن در بسیاری از پژوهش‌های سلامتی ضروری است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه کیفیت زندگی دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی بوده است. جامعه آ چکیده کامل

کیفیت زندگی امروزه یکی از پیامدهای مهم سلامتی به شمار می‌آید که جهت مواردی همچون ارزیابی مداخلات بهداشتی، اندازه‌گیری آن در بسیاری از پژوهش‌های سلامتی ضروری است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی روایی و اعتبار پرسشنامه کیفیت زندگی دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی شهر خرم آباد و نمونه آماری 480 دانش آموز بوده که به صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش پرسشنامه کیفیت زندگی چو و همکاران (2017) بوده است. جهت بررسی روایی پرسشنامه از تحلیل عاملی اکتشافی و به منظور تایید عامل‌های شناسایی شده، از تحلیل عاملی تاییدی استفاده گردید. نتایج نشان داد نسخه فارسی پرسشنامه کیفیت زندگی دانش‌آموزان ابتدایی از 4 عامل تشکیل شده است و همه 4 عامل آلفای کرونباخ قابل قبولی را نشان داده و اعتبار ابزار مورد تایید واقع می‌شود. بنابراین می‌توان گفت نسخه فارسی پرسشنامه کیفیت زندگی در دانش‌آموزان دوره دوم ابتدایی (پایه چهارم، پنجم و ششم) روا و پایا بوده و می‌توان از آن در مراکز مشاوره تحصیلی استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1275 - تحلیل محتوای کتب کار و فناوری از لحاظ انعکاس مولفه های کارآفرینی(جامعه آماری: پایه های هفتم، هشتم و نهم دوره متوسطه اول- پایه دهم دوره متوسطه دوم)
پریوش محمدی قشلاق

اهداف: هدف کلی این تحقیق، بررسی و شناسایی میزان توزیع مؤلّفه‌های کارآفرینی در محتوای درسی کتاب کار و فناوری است. روش: برای نیل به این هدف، از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. تحقیق نشان داده است که در کُتب کار و فناوری پایه های هفتم، هشتم و نهم دوره متوسطه اول- پایه دهم چکیده کامل

اهداف: هدف کلی این تحقیق، بررسی و شناسایی میزان توزیع مؤلّفه‌های کارآفرینی در محتوای درسی کتاب کار و فناوری است. روش: برای نیل به این هدف، از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. تحقیق نشان داده است که در کُتب کار و فناوری پایه های هفتم، هشتم و نهم دوره متوسطه اول- پایه دهم دوره متوسطه دوم جمعاً 291 مورد به مؤلّفه‌های کارآفرینی اشاره شده است که از این تعداد، 60 مورد(6/20 %) به مولفه‌های استقلال-طلبی، 53 مورد (2/18%) به مولفه‌های آینده‌نگری، 51 مورد(5/17 %) به مولفه‌های کنترل درونی، 48 مورد (4/16%) به مولفه‌های انگیزه پیشرفت، 40 مورد (7/13 %) به مولفه‌های خلاقیت و 39 مورد(4/13%) به مولفه‌های ریسک‌پذیری پرداخته‌ شده است. علاوه بر این، در سطح پایه تحصیلی، بیشترین توجه به مؤلّفه‌های کارآفرینی در پایه دهم با 98مورد (6/33%) و کمترین توجه در پایة هفتم دوره متوسطه اول با 56 مورد (24/19 %) مشاهده گردیده است.تفسیر: از این رو، با توجّه به فاصله آشکار و عدم هم‌خوانی برنامه درسی پیشنهادی با برنامه درسی موجود، ضرورت بازنگری و بازاندیشی تمامی ابعاد کارآفرینی در برنامه درسی پیشنهاد می‌شود. در میان ابعاد کارآفرینی، مولفه‌های ریسک‌پذیری و خلاقیت جزء ابعادی است که در کُتب درسی کار و فناوری پایه های هفتم، هشتم و نهم دوره متوسطه اول- پایه دهم دوره متوسطه دوم کمترین توجّه به آن شده است. بنابراین، بیش از همه، برنامه‌ریزان درسی در محتوای کتب درسی باید مولفه‌های ریسک‌پذیری و خلاقیت را در محور سیاست‌گذاری خود قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1276 - بررسی جایگاه مؤلفه های توسعه پایدار در برنامه درس علوم تجربی دوره ابتدایی ایران و ارائه چارچوب مطلوب و اعتباربخشی آن
جعفر قهرمانی میرجلال حسینی ذبیح پیرانی

این مقاله با هدف بررسی جایگاه مؤلفه های توسعه پایدار در برنامه های درس علوم تجربی دوره ابتدایی ایران و ارایه چارچوب مطلوب و اعتباربینی آن انجام گرفت. جامعه آماری را گروه متخصصان ناظر بر مؤلفه های توسعه پایدار و نیزمجموعه کتب درسی علوم تجربی پایه های ششگانه دوره ابتدایی چکیده کامل

این مقاله با هدف بررسی جایگاه مؤلفه های توسعه پایدار در برنامه های درس علوم تجربی دوره ابتدایی ایران و ارایه چارچوب مطلوب و اعتباربینی آن انجام گرفت. جامعه آماری را گروه متخصصان ناظر بر مؤلفه های توسعه پایدار و نیزمجموعه کتب درسی علوم تجربی پایه های ششگانه دوره ابتدایی ایران در سال تحصیلی 96-95 تشکیل داد. حجم نمونه در گروه متخصصان به موجب جدول نمونه گیری مورگان 80 نفر و در مجموعه کتب درسی 12 جلد با احتساب کتب راهنمای معلم بود. روش گردآوری اطلاعات کیفی و کمی، کتابخانه ای و میدانی بود. ضریب پایایی پرسشنامه 81/0 بدست آمد. روش توصیف و تجریه و تحلیل داده ها بهره برداری از شاخصهای آمارتوصیفی ، آزمونهای تحلیل عاملی و ضرایب اهمیت آنتروپی شانون بود. پردازش داده ها و تحلیل آنها توسط نرم افزارهای SPSS و آنتروپی شانون انجام گرفت. در مجموع نتایج پژوهش حاکی از میزان تأکید برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی نسبت به مؤلفه های ششگانه توسعه پایدار در سطح متوسط بود، و نیازمند بازنگری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1277 - روش های یاددهی- یادگیری برنامه درسی تلفیقی تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی
رضا غلامیان سیداحمد هاشمی علی اصغر ماشینچی محمد بهروزی

هدف از اجرای این پژوهش روش های یاددهی- یادگیری برنامه درسی تلفیقی تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1398-1397 بود. روش پژوهش، آمیخته (کیفی- کمی) از نوع طرح های متوالی- اکتشافی بود. جامعه آماری را متخصصان برنامه درسی و کارشناسان تعلیم و تربیت شاغل در مدارس ابتد چکیده کامل

هدف از اجرای این پژوهش روش های یاددهی- یادگیری برنامه درسی تلفیقی تربیت اجتماعی در دوره ابتدایی در سال تحصیلی 1398-1397 بود. روش پژوهش، آمیخته (کیفی- کمی) از نوع طرح های متوالی- اکتشافی بود. جامعه آماری را متخصصان برنامه درسی و کارشناسان تعلیم و تربیت شاغل در مدارس ابتدایی تشکیل دادند که از بین آنان 40 نفر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب گردید. با استفاده از روش تحلیل محتوا مدل ترتیبی مایرینگ و نظام مقوله بندی قیاسی در سطح کیفی 70 کد و 18 تم از مصاحبه ها و خلاصه اسناد و مدارک استخراج و با استفاده از روش تحلیل عاملی در فاز کمی مفاهیم استخراج شده به 17 مقوله فرعی و 6 مقوله اصلی از روش های یاددهی- یادگیری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. تجزیه و تحلیل داده ها در حوزه کیفی بر اساس تحلیل محتوا مدل ترتیبی مایرینگ و نظام مقوله بندی قیاسی و در حوزه کمی روش تحلیل عاملی صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که از رویکردهای یاددهی ـ یادگیری رشد حرفه‌ای استفاده از روش تدریس تلفیقی تربیت اجتماعی کودکان از درجة اهمیت و مورد استقبال بیشتری برخوردار بوده و با استفاده از روش همسال سنجی و نظرخواهی از والدین در ارزشیابی تربیتی فراگیران و اصطلاح روش‌های یادگیری و استفاده از راهبردهای یادگیری مشارکتی، تدریس تیمی، روش‌های حل مسئله، اکتشافی، پروژه، بحث و گفتگو و یادگیری خودهدایتی براساس رویکردهای سازنده گرایی و سایر رویکردهای ارائه شده در الگو و انجام فعالیت‌های شبیه سازی شده، کمترین ارزش را در این عنصر داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1278 - ابعاد الگوی اثربخشی آموزش های ضمن خدمت مدیران دوره ابتدایی آموزش و پرورش استان هرمزگان
اسماعیل هاشمی پورپتکوئی عباس خورشیدی کامران محمدخانی امیر حسین محمد داودی فتاح ناظم

پژوهش حاضر با هدف ابعاد الگوی اثربخشی آموزش های ضمن خدمت مدیران دوره ابتدایی آموزش و پرورش استان هرمزگان انجام شده است. پژوهش از نوع کیفی بود. جامعه آماری شامل صاحبنظران و خبرگان حوزه آموزش اعم از اساتید دانشگاهها و مدیران آموزش و پرورش بودند. تعداد 29 نفر با روش نمونه چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف ابعاد الگوی اثربخشی آموزش های ضمن خدمت مدیران دوره ابتدایی آموزش و پرورش استان هرمزگان انجام شده است. پژوهش از نوع کیفی بود. جامعه آماری شامل صاحبنظران و خبرگان حوزه آموزش اعم از اساتید دانشگاهها و مدیران آموزش و پرورش بودند. تعداد 29 نفر با روش نمونه گیری هدفمند گلوله برفی به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌‌ها در بخش کیفی بررسی اسناد ملی و بین المللی مرتبط با موضوع و همچنین مصاحبه اکتشافی نیمه ساختار یافته بود. طبقه بندی داده ها با روش داده بنیاد و کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) انجام شد. در بخش کیفی برای تعیین اعتبار درونی (قابلیت اعتبار) یافته‌‌ها، علاوه بر اینکه داده‌‌ها با مطالعه مبانی نظری، پیشینه تحقیق، منابع، مصاحبه با افراد کانونی انتخاب و تأیید شدند، نظرات و رهنمودهای گروهی از خبرگان نیز لحاظ شد و قبل از کدگذاری، جرح و تعدیل نهایی به عمل آمد. برای تأیید دقّت و صحّت داده‌‌ها، در مورد اعتبار مطالعه از شیوه بررسی به وسیله اعضای پژوهش استفاده گردید. یافته های پژوهش بیانگر آن بود که ابعاد الگوی اثربخشی آموزش های ضمن خدمت مدیران دوره ابتدایی آموزش و پرورش استان هرمزگان ابعادی چون فراگیرنده، محتوا، آمادگی، مدرس، تمرین، ارزشیابی، محیط، الزامات اجرایی، ارزشیابی نتایج و سازمان و مدیریت بودند. نتایج کلی پژوهش نشان داد که ابعادی چون فراگیرنده، محتوا، آمادگی، مدرس، تمرین، ارزشیابی، محیط، الزامات اجرایی، ارزشابی نتایج و سازمان و مدیریت بر آموزش های ضمن خدمت مدیران تاثیر گذاشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1279 - شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر برنامه‌ درسی پنهان در مدارس دوره اول متوسطه
اکرم راشدی اصغر شریفی افسانه صابر گرکان

برنامه درسی پنهان شامل ارزش‌ها، تمایلات، هنجارهایی می‌شود که از طریق فرهنگ مدرسه و به طور ضمنی به دانش‌آموزان منتقل می‌شود. این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر برنامه‌درسی پنهان در مدارس دوره اول متوسطه انجام شد. روش پژوهش روش آمیخته کیفی-کمی بود. در بخ چکیده کامل

برنامه درسی پنهان شامل ارزش‌ها، تمایلات، هنجارهایی می‌شود که از طریق فرهنگ مدرسه و به طور ضمنی به دانش‌آموزان منتقل می‌شود. این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر برنامه‌درسی پنهان در مدارس دوره اول متوسطه انجام شد. روش پژوهش روش آمیخته کیفی-کمی بود. در بخش اول با تحلیل داده بنیاد، عوامل علی برنامه‌درسی پنهان شناسایی و در بخش دوم به اولویت بندی آنها پرداخته شد. جامعه آماری در بخش کیفی اساتید و نخبگان صاحب نظر و دربخش دوم کلیه مدیران و معلمان مدارس غیردولتی متوسطه اول شهر تهران بود. دربخش کیفی تعداد مصاحبه شوندگان 15 نفر و د ربخش کمی با استفاده از جدول مورگان تعداد 384 نفر نمونه برای آن برآورد و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند. ابزار پژوهش در بخش اول، مصاحبه نیمه ساختار و در بخش دوم، پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر ابعاد استخراجی از دیدگاه صاحب نظران گوناگون است که روایی صوری و محتوایی آن پس از مطالعه توسط متخصصان دانشگاهی تایید شده است. پایایی پرسشنامه نیز طی محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر با 0.90بود. درتحلیل کیفی چهار مقوله محیط فیزیکی، محیط شناختی، محیط اداری ومحیط اجتماعی به عنوان مقوله‌های انتخابی علی برای برنامه درسی پنهان در مدارس متوسطه اول مشخص شد و اولویت بندی نشان داد محیط شناختی اولویت بالاتری از دیگر مولفه‌ها دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1280 - اندازه‌گیری و محاسبه بازگشت سرمایه (ROI) به‌منظور ارزیابی دوره‌های کارشناسی ارشد در یک سازمان دفاعی
محمد صالحی مجید ربیعی دولابی

پژوهش حاضر باهدف اندازه‌گیری بازگشت سرمایه (میزان ارزش‌افزوده مستقیم و غیرمستقیم) دوره‌های کارشناسی ارشد انجام‌شده است. این پژوهش از نوع کاربردی و با روش توصیفی از نوع زمینه‌یابی انجام‌شده است؛ جامعه آماری دانش‌آموختگان مقطع کارشناسی ارشد به تعداد 75 نفر بودند. حجم نمون چکیده کامل

پژوهش حاضر باهدف اندازه‌گیری بازگشت سرمایه (میزان ارزش‌افزوده مستقیم و غیرمستقیم) دوره‌های کارشناسی ارشد انجام‌شده است. این پژوهش از نوع کاربردی و با روش توصیفی از نوع زمینه‌یابی انجام‌شده است؛ جامعه آماری دانش‌آموختگان مقطع کارشناسی ارشد به تعداد 75 نفر بودند. حجم نمونه بر اساس جدول مورگان 62 نفر انتخاب شدند؛ که از این تعداد 58 نفر در جریان پژوهش مشارکت کردند. روش نمونه‌گیری، تصادفی طبقه‌ای است. برای گردآوری داده‌ها نیز از روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شد. پژوهش در دو مرحله انجام‌شده است. در طی مرحله اول یک گروه کانونی[1] برای شناسایی اهداف، دلایل، مؤلفه‌های مزایای مالی و غیرمالی و هزینه‌های دوره کارشناسی ارشد و همچنین به‌عنوان ورودی برای طراحی پرسش‌نامه پژوهش حاضر اجرا شد. در مرحله دوم ابتدا پرسشنامه محقق ساخته، حاوی 34 سؤال که شامل 5 مؤلفه در مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت بود در اختیار آزمودنی‌ها قرار داده شد. داده‌های جمع‌آوری‌شده در محیط SPSS طبقه‌بندی و میزان ضریب پایایی با روش آلفای کرونباخ (94/.) و با روش آماری T محاسبه شد. یافته‌های پژوهش منجر به محاسبه نسبت هزینه – فایده به میزان (02/5) و محاسبه بازگشت سرمایه به میزان 403% گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1281 - بررسی انگیزه شرکت افراد بازمانده از تحصیل در مراکز آموزش از راه دور و بزرگسالان
مهرداد پورفتحی

مقاله حاضر برگرفته از پژوهشی است با عنوان بررسی انگیزه شرکت افراد بازمانده از تحصیل در مراکز آموزش از راه دور و بزرگسالان مقطع متوسطه شهرستان های استان تهران، و هدف کلی آن بررسی انگیزه شرکت افراد بازمانده از تحصیل در مراکز آموزش راه دور و بزرگسالان و اهداف جزئی آن شناخت چکیده کامل

مقاله حاضر برگرفته از پژوهشی است با عنوان بررسی انگیزه شرکت افراد بازمانده از تحصیل در مراکز آموزش از راه دور و بزرگسالان مقطع متوسطه شهرستان های استان تهران، و هدف کلی آن بررسی انگیزه شرکت افراد بازمانده از تحصیل در مراکز آموزش راه دور و بزرگسالان و اهداف جزئی آن شناخت دلایل بازماندن آن ها از ادامه تحصیل در دوره متوسطه و نیز دلایل و انگیزه آن ها از ادامه تحصیل در مراکز آموزش از راه دور و بزرگسالان بوده است. پژوهشگران به منظور دستیابی به اهداف خود، جامعه آماری پژوهش را کلیه دانش آموزان مقطع متوسطه مرکز آموزش از راه دور و بزرگسالان شهرستان های استان تهران، قرار داد. نمونه آماری طبق جدول کرجسی و مورگان 800 نفر به دست آمد که به روش نمونه گیری خوشه ای تصادفی از چهار شهرستان دماوند، رودهن، فیروزکوه و قرچک انتخاب گردید. برای تهیه ابزار اندازه گیری از پرسش نامه محقق ساخته استفاده شده که پس از اصلاحات با 34 سؤال تدوین شد و برای تعیین پایایی پس از اجرای آزمایش (30 نفر) با استفاده از آلفای کرونباخ 95 درصد تأیید شد. داده های جمع آوری شده از طریق آمار توصیفی شامل جداول توزیع فراوانی، فراوانی درصدی، میانگین، انحراف معیار، ضریب کجی و کشیدگی و آمار استنباطی شامل آزمونt از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که با اطمینان 99% از دلایل افراد از بازماندن از ادامه تحصیل در مقطع متوسطه شامل مسائل و مشکلات مالی و خانوادگی و همچنین سیستم آموزش کشور می باشد و انگیزه شرکت افراد در مراکز آموزش از راه دور و بزرگسالان شامل تقویت شخصیت اجتماعی، دریافت مدارک دانشگاهی، اصرار خانواده و اطرافیان و ارتقای رتبه شغلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1282 - نکاتی نویافته دربارۀ هویّت راوی و زمان تألیف حماسۀ یتیم‌نامه
میلاد جعفرپور

چکیدهیتیم‌نامه، حماسۀ منثوری است که برای مدّت‌ها و بنا به غفلتی، تحت عنوان نامدلّل داستان حسین کُرد شبستری زبانزد اهل عصر بوده، امّا به رغم شهرت فراگیر آن در ایران، نه‌تنها پیکرۀ متنی اصیل و شگفت این روایت داستانی ناشناخته باقی مانده و منتشر نشده، بلکه در اندک تحقیقات م چکیده کامل

چکیدهیتیم‌نامه، حماسۀ منثوری است که برای مدّت‌ها و بنا به غفلتی، تحت عنوان نامدلّل داستان حسین کُرد شبستری زبانزد اهل عصر بوده، امّا به رغم شهرت فراگیر آن در ایران، نه‌تنها پیکرۀ متنی اصیل و شگفت این روایت داستانی ناشناخته باقی مانده و منتشر نشده، بلکه در اندک تحقیقات مرتبط با یتیم‌نامه نیز هیچ بحثی در شناسایی هویّت داستان‌پرداز آن ارائه نشده است. بر کنار از این موضوع مهم، در زمینۀ نسبت زمان تألیف یتیم‌نامه به دورۀ صفویّه یا قاجار، دو دیدگاه به صورت تبیین‌نشده و کلّی بیان شده که روشمند و مطلوب نبوده است. پژوهش حاضر، با توجّه به این فقر شناخت، در دو بخش به روش استقرایی و بر اساس جمع‌بندی اشارات و برآیندهای موجود در دست‌نویس‌های یتیم‌نامه، ابتدا دربارۀ هویّت فرضی داستان‌پرداز این حماسه به روشنگری پرداخته و سپس دلایلی را در انتساب قطعی زمان تألیف یتیم‌نامه به دورۀ صفویّه ذکر کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1283 - بررسی تطبیقی گارودای هندی و سیمرغِ مینیاتورهای ایرانی (عهد صفوی)
زهرا محسنی ابوالقاسم دادور سید علی اصغر میر فتاح

چکیده ایران و هند، از دیرباز دو تمدن کهن و غنی محسوب می&zwnj;شود که خاست&zwnj;گاه&zwnj;های مشترک فرهنگی&zwnj;شان باعث شده تا نمادها، نشانه&zwnj;ها و رمز&zwnj;هایی هم&zwnj;سان برای نسل&zwnj;ها و عصرهای پس از خویش، بجای گذارد. بررسی این اشتراکات فرهنگی و تمدّنی به مدد جست چکیده کامل

چکیده ایران و هند، از دیرباز دو تمدن کهن و غنی محسوب می&zwnj;شود که خاست&zwnj;گاه&zwnj;های مشترک فرهنگی&zwnj;شان باعث شده تا نمادها، نشانه&zwnj;ها و رمز&zwnj;هایی هم&zwnj;سان برای نسل&zwnj;ها و عصرهای پس از خویش، بجای گذارد. بررسی این اشتراکات فرهنگی و تمدّنی به مدد جستار در نمادهای بجا مانده از آن اعصار طلایی، هر جوینده&zwnj;ای را به رازهایی نهفته در بطن تاریخ هدایت می&zwnj;کند. در نقاشی&zwnj;&zwnj;های ایران پس از اسلام، تصویر پرنده&zwnj;ای دیده می&zwnj;شود که از چشم&zwnj;انداز زیبایی&zwnj;&zwnj;شناختی، پرنده&zwnj;ای عظیم با بال&zwnj;های فراخ و رنگ&zwnj;های نیکو در میان عناصر طبیعت است. این پرنده که سیمرغ نامیده می&zwnj;شود، بی&zwnj;شک از مهم&zwnj;ترین بن&zwnj;مایه&zwnj;های اسطوره&zwnj;هاست که در شعر و ادب و فرهنگ گذشتۀ ما تجلّی بارز یافته است. گارودا در سنت ادبی - اساطیری هند همانند سیمرغ در فرهنگ ایران به شهریارپرندگان مشهور است؛ پرنده&zwnj;ایست از خدایان حیوانی، تند پروازتر از باد و مرکوب ویشنو که از احترامی بسیار نزد هندوان برخوردار است. نقش سیمرغ و گارودا از جمله زیباترین نقوشی است که به طرزی بسیار استادانه در تزیین بسیاری از آثار هنر اسلامی دوره صفوی، بویژه نگارگری کار شده&zwnj; است. این مقاله سعی دارد به بیان نمادین نقش سیمرغ و گارودا که در آثار نگارگری دوره صفوی تجسم یافته، بپردازد. بدین منظور در ابتدا گارودای هندی به همراه مشخصات آن و پس از آن، سیمرغِ مینیاتورهای ایرانی(عهد صفوی) به روش توصیفی مورد مطالعه قرار گرفته و در نهایت، برای تطبیق با یک&zwnj;دیگر سنجیده شده&zwnj;اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1284 - نکاتی در زیبائی‌شناختی و ویژگی‌های سبکی دورة مغول (تقریرات مرحوم استاد فروزان‌فر در سال تحصیلی 36-1335 ش)
اسماعیل حاکمی

مقاله حاضر حاوی تقریراتی از مرحوم استاد فروزانفر در سال تحصیلی 36-1335 شمسی در دانشگاه تهران است که به همت جناب آقای دکتر اسماعیل حاکمی نگارش و تنظیم شده و به لطف ایشان در اختیار پژوهشنامه فرهنگ و ادب قرار گرفته است. این یادداشت ها که پس از حدود پنجاه سال برای نخستین با چکیده کامل

مقاله حاضر حاوی تقریراتی از مرحوم استاد فروزانفر در سال تحصیلی 36-1335 شمسی در دانشگاه تهران است که به همت جناب آقای دکتر اسماعیل حاکمی نگارش و تنظیم شده و به لطف ایشان در اختیار پژوهشنامه فرهنگ و ادب قرار گرفته است. این یادداشت ها که پس از حدود پنجاه سال برای نخستین بار درج می گردد، شامل نکاتی در مورد تحول فکر و مضمون در دورة مغول و بازتاب آن در شعر و نثر نویسندگان آن دوره است. و بر این ایده تأکید می ورزد که حیات اجتماعی تا چه اندازه بر تحول سبکی تأثیرگذار است و تحول معانی چگونه تحول الفاظ را ایجاد می کند. در نقل سخنان مرحوم فروزانفر ترجیح دادیم شیوة محاوره ای استاد و اصالت آن همان گونه که ایشان مطالب را بر سر کلاس درس تقریر می کردند و استاد حاکمی نیز نگارش کرده اند حفظ گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1285 - نکاتی در ویژگی‌های سبکی دورة مغول (بخش دوم) (تقریرات مرحوم استاد فروزان‌فر در سال تحصیلی 36-1335 ش)
اسماعیل حاکمی

نوشته ای که ملاحظه می فرمایید بخش دوم از تقریرات استاد فروزان فر در سال 36-35 در دانشگاه تهران است که جناب آقای دکتر اسماعیل حاکمی بازنویسی و تنظیم آن را بر دوش همت گرفته اند. این یادداشت ها شامل نکاتی در مورد تأثیرات فرهنگ و نیز الفاظ مغولی بر آثار قرن هفتم به بعد، نکا چکیده کامل

نوشته ای که ملاحظه می فرمایید بخش دوم از تقریرات استاد فروزان فر در سال 36-35 در دانشگاه تهران است که جناب آقای دکتر اسماعیل حاکمی بازنویسی و تنظیم آن را بر دوش همت گرفته اند. این یادداشت ها شامل نکاتی در مورد تأثیرات فرهنگ و نیز الفاظ مغولی بر آثار قرن هفتم به بعد، نکاتی دربارة تأثیرات تصوف و عرفان بر شعر و نثر و نیز آثاری است که دین و نژاد می تواند بر ادبیات و فرهنگ داشته باشد. در نقل سخنان مرحوم استاد فروزان فر همانند بخش نخست، ترجیح داده ایم شیوة محاوره ای استاد و اصالت آن حفظ شود. بدیهی است که مطالب شفاهی ایشان حوزه ای سیال را در بر می گیرد. به همین دلیل اشارات ایشان ابعادی متفاوت و متنوع دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1286 - شاهنامه عصر صفوی کابل و بازنمایی درون‌ مایه‌های آن
محمود طاووسی

هنوز با وجود اینکه صدها دست&zwnj;نویس شاهنامة حکیم توس مورد بررسی و تحقیق صاحب&zwnj;نظران قرار گرفته است، باز گه گاه و از روی اتفاق پرده از رخسار حجله&zwnj;نشینانی تنها مانده و فراموش شده برداشته می&zwnj;شود و مشتاقان هنر و دوست&zwnj;داران و ادیبان یا هنرمندانی را که ان چکیده کامل

هنوز با وجود اینکه صدها دست&zwnj;نویس شاهنامة حکیم توس مورد بررسی و تحقیق صاحب&zwnj;نظران قرار گرفته است، باز گه گاه و از روی اتفاق پرده از رخسار حجله&zwnj;نشینانی تنها مانده و فراموش شده برداشته می&zwnj;شود و مشتاقان هنر و دوست&zwnj;داران و ادیبان یا هنرمندانی را که انتظار ندارند چنین اتفاقی رخ دهد، در حیرت فرو می&zwnj;برد. یکی از این دست آثار، شاهنامه&zwnj;ای کامل، مصور و مذهّب با خوش&zwnj;نویسی بسیار زیباست که در سال 1044 هجری قمری در دارالسلطنة قزوین به دست توانای خوش&zwnj;نویسی به نام عبدالرزاق قزوینی و با هنرمندی نگارگرانی چیره دست فراهم آمده که تا کنون کسی از آن آگاهی نداشته است. این دست&zwnj;نویس ارزشمند و گران&zwnj;قدر اکنون در آرشیو ملی کابل افغانستان نگه&zwnj;داری می&zwnj;شود و تا کنون به جامعة ادبی و هنری معرفی نشده است. در این نوشته کوشش می&zwnj;شود که تا حدّ مقدور به معرّفی این اثر هنری برای نخستین بار پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1287 - نقد جهل و خرافه‌گرایی در شعر معاصر (شعر ستیز)
علی اصغر حلبی نعمت اصفهانی عمران

یکی از مباحثی که در شعر معاصر، بویژه در این چند دهة اخیر، مورد توجه اهل تحقیق قرار گرفته و آثاری ارزش‌مند بدنبال داشته است، مبحث نقد ادبی است. در انواعی که برای نقد ادبی برشمرده‌اند، نوعی از نقد به نام نقد اجتماعی مطرح است که در آن منتقد با روی‌کردی اجتماعی و مسؤولانه، چکیده کامل

یکی از مباحثی که در شعر معاصر، بویژه در این چند دهة اخیر، مورد توجه اهل تحقیق قرار گرفته و آثاری ارزش‌مند بدنبال داشته است، مبحث نقد ادبی است. در انواعی که برای نقد ادبی برشمرده‌اند، نوعی از نقد به نام نقد اجتماعی مطرح است که در آن منتقد با روی‌کردی اجتماعی و مسؤولانه، بویژه از منظر ادبیات ملتزم یا متعهد، به آسیب‌شناسی جامعه می‌پردازد و بر آن است تا با بیان واقعیت‌های تلخ جامعه و دردهای آن، مخاطبان را به تأمل وادارد و از این طریق آن‌ها را در رسیدن به دوای این دردها یاری دهد. (فرزاد، 1378، 71) از موضوعاتی که در نقد اجتماعی جامعة ایرانی باید با حساسیت ویژه‌ای بدان پرداخت، معضل رواج خرافات و جهل و نادانی در شعر معاصر ایران از آغاز مشروطیت تا سال 1357 است. معضلی دردناک که متأسفانه با تمام اهمیت آن چندان بطور جدی مورد توجه و تحقیق پژوهش‌گران ادب معاصر قرار نگرفته است. همین امر ما را بر آن داشت تا این موضوع را در شعر معاصر ـ شعر دورة مشروطه و دورة نیمایی ـ مورد تحقیق و بررسی قرار دهیم. دراین مجال کوتاه، برآنیم تا به عنوان پیش زمینة بحث، بطور اجمالی و گذرا به ریشه‌یابی این معضل بزرگ اجتماعی در تاریخ گذشته و معاصر این سرزمین بپردازیم، آن‌گاه با آوردن شواهد و نمونه‌هایی از شعر معاصر، آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1288 - پژوهشی در تاریخ ادب پارسی
غلام‌حسین حیدری

ادب پارسی و وسعت قلمرو آن ایجاب می‌کند که پژوهشی جامع‌الاطراف در این زمینه صورت پذیرد. ره‌توشة ما در این سفر، سبویی از شبنم اشتیاق است و دفتری از گل‌برگ های اوراق. بر سمند خیال می‌نشینیم و بر فراز دره‌های ماه و سال پرواز می‌کنیم، تا صخره‌های ابهام را بکاویم و در این قلم چکیده کامل

ادب پارسی و وسعت قلمرو آن ایجاب می‌کند که پژوهشی جامع‌الاطراف در این زمینه صورت پذیرد. ره‌توشة ما در این سفر، سبویی از شبنم اشتیاق است و دفتری از گل‌برگ های اوراق. بر سمند خیال می‌نشینیم و بر فراز دره‌های ماه و سال پرواز می‌کنیم، تا صخره‌های ابهام را بکاویم و در این قلمرو گسترده، در حد توان خویش گامی برنهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1289 - با ساز کنِ چنگِ شعرِ مثنوی (سیمای حسام‌الدین چلبی در مثنوی)
محمد بهنام فر موسی الرضا ربانی خواه

حسام‌الدین چلبی از مریدان و نزدیکان ویژه مولانا بوده، نقشی بارز در آفرینش مثنوی و جهت‌دهی و گسترش آن داشته است. تأثیر او بر حضرت خداوندگار بحدی بوده است که به خواهش او سرودن مثنوی را آغاز کرد و هرگاه حسام‌الدین حضور نداشت، مولانا رغبتی به سرودن نداشت. از آن جا که جاذبه‌ چکیده کامل

حسام‌الدین چلبی از مریدان و نزدیکان ویژه مولانا بوده، نقشی بارز در آفرینش مثنوی و جهت‌دهی و گسترش آن داشته است. تأثیر او بر حضرت خداوندگار بحدی بوده است که به خواهش او سرودن مثنوی را آغاز کرد و هرگاه حسام‌الدین حضور نداشت، مولانا رغبتی به سرودن نداشت. از آن جا که جاذبه‌های انسان‌های از خود رسته می‌تواند انگیزه بخش عارفان در بیان لطیفه‌های عشق الاهی باشد، مولانا در دوران مصاحبت با او از جاذبه‌های نرم و نوازش‌گر مریدش به آرامش و سرودن دست یافت. آرامشی که نتیجه‌اش مثنوی مولاناست. علاقه و عنایت مولانا به مریدش بدان حد است که شناخت مراد از مرید مشکل است. سخن از حسام‌الدین که به تعبیر مولانا ضیاءالحق، حیات دل، صقال روح، سلطان الهدی و صورت‌گر و جان بخش مثنوی است، در مثنوی جای‌گاهی ویژه‌ دارد، تا جایی که مولانا هدف خود را از مثنوی، حسام‌الدین می‌داند، هرچند در جایی که لازم است ـ مقدمة دفتر دوم ـ او را با لطفی قهرآمیز مورد خطاب قرار می‌دهد، تا شرط آینگی بودن مردان خدا را فروگذار نکرده باشد. این مقاله ابتدا به شرحی مختصر از زندگی حسام‌الدین می‌پردازد، سپس نقش حسام‌الدین در آفرینش مثنوی بیان می‌گردد و سرانجام چهرة معنوی حسام‌الدین و تأثیرات او بر مولانا از لابه‌لای ابیات مثنوی نمایانده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1290 - افسون سنگ و رنگ در کهن نبشته‌ها
فلورانس نامجویان

از دیرباز ذهن جویای بشر، ستارگان آسمان را به خدمت بخت و اقبال خود می‌گرفت و حتی آنها را با چهره‌های زمینی می‌دید. از زمین برآمدگان، سنگ‌ها و فلزات را نیز نظاره می‌کرد. مهره‌ها، سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی با رنگ‌های خاص و اثرات جادویی چون کام یابی، ناکامی، طلسم، دفع نیرو چکیده کامل

از دیرباز ذهن جویای بشر، ستارگان آسمان را به خدمت بخت و اقبال خود می‌گرفت و حتی آنها را با چهره‌های زمینی می‌دید. از زمین برآمدگان، سنگ‌ها و فلزات را نیز نظاره می‌کرد. مهره‌ها، سنگ‌های قیمتی و نیمه قیمتی با رنگ‌های خاص و اثرات جادویی چون کام یابی، ناکامی، طلسم، دفع نیروی شر، دفع چشم زخم و ازدیاد ثروت، ذهن بشر را به خود معطوف کرده بود. از این رو، مقالة حاضر بر آن است تا به منظور یافتن ردی از مهره‌ها در ایران قدیم به کنکاش در متون کهن میانه (پهلوی و سغدی) و متون اسلامی بپردازد. متونی که درآنها خواص جادوی مهره‌ها و نیز ارتباط برخی از آنها با ستارگان توصیف شده‌ است. به نحوی که شاید بتوان کیهان را منشأ برخی از مهره‌های زمینی معرفی کرد. در ادامه خواص مهره‌ها و نمونه‌ای از شگفتی‌های مهره‌های شش گانه با رنگ‌های سبز، قرمز، آبی، زرد، سیاه و خشین (کبود) بر اساس منابع اسلامی‌ سنگ شناسی آمده‌ است. در انتها با پیوند آن به شاه نامه‌ از اعتقاد به ‌این میراث کهن – تصویر نمادین پدیده‌های طبیعی به زبان محسوس و قابل رویت – در فرهنگ عامه سخن بمیان آمده‌ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1291 - معرفی دو کلاس از کدهای بهینه برگرفته از کدهای F_q F_q [u]- جمعی هم وزن
صادق صادقی نرجس محسنی فر

فرض کنید F_q یک میدان متناهی با q عنصر باشد به طوری که 〖q=p〗^m و R= F_q+u F_q اشاره به حلقه ی (F_q [u])/((u^2)) دارد. برای اعداد صحیح مثبت α,β ، زیرمجموعه C از F_q^α×R^β یک F_q F_q [u]- کد جمعی نامیده می شود اگر C یک R زیر مدول از F_q^α×R^β باشد. در این مقاله با ت چکیده کامل

فرض کنید F_q یک میدان متناهی با q عنصر باشد به طوری که 〖q=p〗^m و R= F_q+u F_q اشاره به حلقه ی (F_q [u])/((u^2)) دارد. برای اعداد صحیح مثبت α,β ، زیرمجموعه C از F_q^α×R^β یک F_q F_q [u]- کد جمعی نامیده می شود اگر C یک R زیر مدول از F_q^α×R^β باشد. در این مقاله با توجه به وزن لی تعریف شده و همگن بودن، کدها را مورد مطالعه قرار داده ایم. با اعمال نگاشت گری روی این کدها، کدهای بهینه هموزن [q^2+q,2,q^2] و [2(q+1),2,2q] را بدست آورده ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1292 - اعتبار یابی الگوی برنامه درسی سبز برای مدارس ابتدایی
افسانه احمدی مقدم محبوبه سلیمانپور عمران

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر، با هدف اعتبار یابی الگوی برنامه درسی سبز دانش آموزان دوره دوم ابتدایی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی پیمایشی انجام پذیرفت.با توجه به مضامین شناسایی‌شده پرسشنامه‌ای با 73 گویه جهت اعتبار یابی مدل طراحی گردید. روایی چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر، با هدف اعتبار یابی الگوی برنامه درسی سبز دانش آموزان دوره دوم ابتدایی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی پیمایشی انجام پذیرفت.با توجه به مضامین شناسایی‌شده پرسشنامه‌ای با 73 گویه جهت اعتبار یابی مدل طراحی گردید. روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات ده نفر از اساتید و صاحب‌نظران تأیید گردید. پایایی پرسشنامه برای مؤلفه‌های اهداف 89/0، محتوا 93/0، روش‌های تدریس 86/0 و برای مؤلفه ارزشیابی 89/0 به دست آمد. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان حوزه برنامه درسی، اساتید علوم تربیتی، معاونان و مدیران آموزش‌وپرورش بود. حجم کل جامعه آماری 395 نفر مشخص گردید. نمونه‌گیری در این مرحله به روش خوشه‌ای انجام شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی تأییدی) و رویکرد مدل¬سازی معادله ساختاری کواریانس¬ محور و نرم افزار اس پی اس اس و نرم افزار ایموس گرافیک استفاده‌شده است. يافته‌ها: بر اساس نتایج تحلیل عاملی همه¬ی مضامین با بار عاملی بالا مورد تأیید قرار گرفتند. نتيجه گيري: برنامه درسی سبز سازگار و همگام با محیط‌زیست است و می تواند دانش آموزان را برای یک زندگی پایدار آماده سازد. بنابراین پیشنهاد می گردد الگوی برنامه درسی سبز با نظارت بیشتری در مدارس اجرا گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1293 - شناسایی چالش¬های بکارگیری فناروی صنعت نسل چهارم در زنجیره¬تامین مدور کشاورزی پایدار
حامد کریمی شیرازی Younos Vakil Alroaia

این مطالعه با هدف شناسایی و تعیین روابط بین چالش¬های بکارگیری فناروی صنعت نسل چهارم در زنجیره¬تامین مدور کشاورزی پایدار به منظور مدیریت و کاهش ضایعات و پسماندهای محصولات کشاورزی از تولید تا مصرف است. بدین منظور، مهم¬ترین چالش¬ها از طریق مرور ادبیات نظری شناسایی و پس از چکیده کامل

این مطالعه با هدف شناسایی و تعیین روابط بین چالش¬های بکارگیری فناروی صنعت نسل چهارم در زنجیره¬تامین مدور کشاورزی پایدار به منظور مدیریت و کاهش ضایعات و پسماندهای محصولات کشاورزی از تولید تا مصرف است. بدین منظور، مهم¬ترین چالش¬ها از طریق مرور ادبیات نظری شناسایی و پس از غربالگری به روش دلفی فازی، با روش مدلسازی تفسیری-ساختاری تحلیل شده است. جامعه آماری خبرگان شامل مدیران ارشد شرکت¬های صنعتی مواد غذایی و کشاورزی به تعداد 15 نفر و به صورت نمونه¬گیری غیراحتمالی هدفمند با تکنیک گلوله برفی انتخاب شدند که به پرسش¬نامه مقایسات زوجی پاسخ دادند. 17 چالش در سه دسته اقتصادی، زیست¬محیطی و اجتماعی شناسایی و تایید شدند، که طبق یافته¬های مدلسازی تفسیری-ساختاری، چالش¬های «تهدیدات شغلی کارکنان و انطباق نشدن کارکنان با فناوری¬های هوشمند» (اجتماعی)، «تامین مالی در زیرساخت دیجیتال» (اقتصادی)، و «انتشار و دفع زباله¬های مضر الکترونیکی و مصرف منابع و انرژی فناوری-های هوشمند» (زیست¬محیطی) تاثیرپذیرترین هستند و چالش¬های «کمبود حمایت¬های مالی دولت از کاربرد فناوری¬های هوشمند» (اقتصادی) و «در دسترس نبودن استانداردها و پروتکل¬های جهانی فناوری¬های هوشمند برای حفاظت از محیط¬زیست» (زیست-محیطی)، « بازده مالی نامشخص سرمایه گذاری در فناوری های صنعت نسل چهارم» و «سرمایه گذاری بالا در فناوری های صنعت نسل چهارم برای عملیات پایدار کشاورزی» تاثیرگذارترین و مهم¬ترین می¬باشند که برای رفع این چالش¬ها نیاز به حمایت-های مالی، قانونی و حقوقی از سوی دولت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1294 - اشارات و مضامین برساخته از مشاغل در اشعار دورة تیموری
علی کابیلی مریم محمدزاده رضا آقایاری زاهد

یکی از طرق شناخت دقیق جامعه و زندگی فردی و اجتماعی، شناخت شیوه¬های کسب و کار آن جامعه است. با توجّه به اینکه دورة تیموری از ادوار کمتر شناخته شدة تاریخ ایران است، در این پژوهش، با هدف معرفی مشاغل دورة تیموری، با گردآوری اطلاعات، به روش کتابخانه¬ای و روش نگارش، توصیفی به چکیده کامل

یکی از طرق شناخت دقیق جامعه و زندگی فردی و اجتماعی، شناخت شیوه¬های کسب و کار آن جامعه است. با توجّه به اینکه دورة تیموری از ادوار کمتر شناخته شدة تاریخ ایران است، در این پژوهش، با هدف معرفی مشاغل دورة تیموری، با گردآوری اطلاعات، به روش کتابخانه¬ای و روش نگارش، توصیفی به واکاوی و شناسایی مشاغل دورة تیموری از خلال اشعار عهد پرداخته می¬شود تا اولاً مشخص شود که در این دوره که تیمور در آن به احیای نظام پیشه¬وری و اعتلای بازرگانی پرداخت چه مشاغلی در ایران وجود داشته است؟ ثانیاً ضمن آشنا کردن خوانندگان با اقسام مناصب، واژگان و اصطلاحات مرتبط با مشاغل در اشعاری که در دورۀ تیموری به کار رفته، تحلیل و بررسی شود تا ضمن آشنایی با اشارات و مضامین برساختۀ شعرا از این مشاغل، گامی دیگر در راه شناساندن هر چه بیشتر آثار ادبی فارسی و بالاخص دورة تیموری برداشته شود. یافته¬ها نشان می¬دهد که مشاغل گوناگون دولتی و درباری¬، خدماتی، صنعتی و تجاری در این عهد رایج بود. برخی از این مشاغل و حِرَف منسوخ شده و امروزه رواج ندارند و برخی نیز جای خود را به مشاغل مشابهی¬ داده¬اند. شعرای این عهد، واژگان و اصطلاحات مرتبط با مشاغل و حِرَف را در راه نیل به مقاصدی مانند آفرینش¬های ادبی، القای اندیشة هنری و مضمون آفرینی به خدمت گرفته¬اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1295 - ارزیابی انرژی موجک برای ارتعاش شمع منفرد مدفون در ماسه تحت اثر زلزله¬های حوزه دور و نزدیک
نوید حسن پوری نوتاش روزبه دبیری مسعود حاجیعلیلو بناب لاریسا خدادادی فریبا بهروز سرند

ارزیابی عملکرد شمع در برابر بارگذاری های لرزه‌ای یکی از مسائل مهم در مهندسی ژئوتکنیک به شمار می‌رود. رویکردهای مختلفی در ارزیابی این عملکرد مورد استفاده قرار می‌گیرند که می‌توان به رویکردهای پیوسته و گسسته اشاره نمود. در رویکرد پیوسته می‌توان از تحلیل‌های دوبعدی و سه بع چکیده کامل

ارزیابی عملکرد شمع در برابر بارگذاری های لرزه‌ای یکی از مسائل مهم در مهندسی ژئوتکنیک به شمار می‌رود. رویکردهای مختلفی در ارزیابی این عملکرد مورد استفاده قرار می‌گیرند که می‌توان به رویکردهای پیوسته و گسسته اشاره نمود. در رویکرد پیوسته می‌توان از تحلیل‌های دوبعدی و سه بعدی استفاده نمود. یکی از معایب بسیار مهمی که در تحلیل‌های سه بعدی شمع می‌توان به آن اشاره نمود، افزایش هزینه‌های محاسباتی است. بنابراین، بهبود دقت تحلیل‌های دوبعدی به منظور کاهش هزینه‌های محاسباتی امری اجتناب‌ناپذیر است. در مطالعه حاضر، رفتار شمع منفرد مدفون در خاک ماسه تک¬لایه و دولایه تحت دو رکورد زلزله (حوزه دور و نزدیک) با استفاده از نرم¬افزار المان محدود Abaqus مورد ارزیابی قرار گرفت. در گام بعد، پردازش سیگنال داده¬های شتاب- زمان مقطع شمع با استفاده از تبدیل موجک انجام گرفت. براساس نتایج، انرژی موجک برای سیگنال سرشمع تحت رکورد حوزه نزدیک بیشتر از رکورد حوزه دور به¬دست آمد. به¬طوری¬که برای خاک تک¬لایه و دولایه به¬ترتیب در حدود 11% و 41% افزایش در انرژی موجک محاسبه شد. این افزایش در انرژی موجک ناشی از افزایش قابل ملاحظه جابه¬جایی افقی شمع تحت رکوردهای حوزه نزدیک گسل در مقایسه با رکوردهای حوزه دور است. بنابراین، با انجام تحلیل سیگنال مبتنی بر تبدیل موجک پیوسته بر روی شتاب افقی مقطع شمع می¬توان اطلاعات مناسبی از نوع رکورد زلزله به¬لحاظ نزدیکی و دوری از گسل تعیین نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

1296 - کارونسرایی گمشده از دوره قاجار: کاروانسرای میانجوب
سیاوش دورودیان

هدف این مقاله یافتن مکان و مشخصات و دلایل گمشدگی کاروانسرای میانجوب در صفحات تاریخ است. این بنا در میان راهی بود که در دوره قاجار، دارالخلافه را به مناطق غرب کشور و از آنجا به عثمانی متصل می¬کرد. در دوره ناصری بر سر این راه مهم چاپارخانه‌ها و کاروانسراهای زیادی ساخته شد چکیده کامل

هدف این مقاله یافتن مکان و مشخصات و دلایل گمشدگی کاروانسرای میانجوب در صفحات تاریخ است. این بنا در میان راهی بود که در دوره قاجار، دارالخلافه را به مناطق غرب کشور و از آنجا به عثمانی متصل می¬کرد. در دوره ناصری بر سر این راه مهم چاپارخانه‌ها و کاروانسراهای زیادی ساخته شد؛ نام «میانجوب»، هم به شکل چاپارخانه و هم به شکل کاروانسرا در منابع آن دوره آورده شده‌است. اما ناگهان در منابع تاریخی، دیگر نامی از این بنا در میان نیست و از آنجا که مکان آن و بانی و سایر مشخصاتش نیز نامعلوم بوده، ردی از خود باقی نگذاشته‌است. برای پی بردن به وضعیت و مشخصات این بنا روش پژوهش تاریخی-تحلیلی به کار رفته‌است. در این روش با کاوش و تحلیل منابع تاریخی دوره قاجار به بررسی امکان وجود این کاروانسرا در محل مفروض بین تهران و کرج پرداخته و با مطالعه نقشه‌های تاریخی و بررسی عکس‌های هوایی قدیمی، فرضیه محل استقرار آن به تأیید رسیده‌است. نتیجه این مطالعه نشان می¬دهد که بنا در حوالی وردآورد فعلی قرار داشته و به دلیل قرار گرفتن در کنار نهری که از رود کرج به سمت تهران می¬رفته، میانجوب نامیده شده‌است. یافته‌های این پژوهش همچنین وجه تسمیه، نام بانی اثر و تصویر وی و نیز دلیل نابودی بنا را مشخص می¬کند. پرونده مقاله

فهرست مقالات دور

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی