شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مدل تدریس اثربخش در مقطع ابتدایی

محورهای موضوعی : آموزش و پرورش

نادر شهامت ¹ , رضا زارعی ² , مسلم صالحی ³ , سیدمحمدهادی حسینی حسام آبادی ⁴

1 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
2 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
3 - استادیار گروه مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.
4 - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/11/02 تاریخ پذیرش : 1401/02/06 تاریخ انتشار : 1402/04/01

کلید واژه: اثربخشی, مؤلفه‌ها, دوره ابتدایی, ابعاد, تدریس,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های مدل تدریس اثربخش در مقطع ابتدایی است. روش‌شناسی پژوهش: این پژوهش به‌صورت کیفی و به روش تحلیل مضمون انجام‌شده. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش، معلمین شاغل در آموزش‌وپرورش استان فارس با سابقه حداقل 15 سال و دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر می باشد. انتخاب افراد به روش نمونه‌گیری هدفمند با ملاک سابقه تدریس در دوره‌ تحصیلی ابتدایی انجام گرفت. نمونه‌گیری با مشارکت 18 نفر از صاحب‌نظران و خبرگان صورت گرفت. ابزار جمع‌آوری داده‌ها، شامل دو بخش، بررسی و کنکاش اسناد بالادستی، شامل (فلسفه تربیت جمهوری اسلامی ایران، فلسفه تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران، رهنامه نظام تربیت رسمی و عمومی در جمهوری اسلامی ایران، سند تحول بنیادین در آموزش‌وپرورش، سند برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران، سند چشم‌انداز بیست‌ساله جمهوری اسلامی ایران، نقشه جامع علمی کشور، سند برنامه راهبردی آموزش ابتدایی، قانون برنامه پنج‌ساله ششم توسعه اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران) در بخش کتابخانه‌ای و مصاحبه نیمه ساختاریافته در بخش میدانی می باشد، که مصاحبه نیمه ساختاریافته با مشارکت‌کنندگان تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها بر اساس تحلیل مضمون انجام گردید که با بررسی و مطالعه مکرر بین داده‌ها آغاز و پس از مشخص شدن گزاره‌های معنی‌دار مرتبط با موضوع پژوهش کدگذاری اولیه انجام گرفت، که در گام نخست تعداد 175 شاخص پیرامون تدریس اثربخش استخراج گردید و کدگذاری اولیه انجام گردید، در گام دوم با مرتب کردن کدهای اولیه بر اساس مشابهت‌های معنایی، دسته‌بندی به پایین‌ترین سطح مضمون (مضامین پایه) انجام گرفت و در گام سوم بر اساس مشابهت‌های کاربردی مضامین پایه، هرچند مضمون در یک دسته به نام مضمون سازنده قرار گرفت، سپس با انتزاع یک مضمون حاکم بر کل مضامین به‌عنوان مضمون فراگیر تدوین نهایی جدول مضامین سه‌گانه مدل تدریس اثربخش تهیه و تدوین گردید. به منظور حصول اطمینان از روایی، سوالات مصاحبه مورد تائید 3 نفر از معلمین باتجربه آموزش و پروش که 1 نفر دارای مدرک کارشناسی ارشد و 2 نفر دارای مدرک دکتری در مقطع ابتدایی و رشته علوم تربیتی بودند قرار گرفت. و به منظور سنجش پایایی از ضریب آلفای کرون باخ استفاده گردید که ضریب  کلی آن 84%  بود. یافته ­ها: مدل تدریس اثربخش شامل 3 مؤلفه اصلی (فردی، تدریس و ارزشیابی، علمی- آموزشی) و 10 شاخص (شخصیتی، ارتباطی، اخلاق حرفه‌ای، مدیریت کلاس درس، مهارتهای تدریس، ارزیابی و ارزشیابی، فنی و حرفه‌ای، آموزشی و پژوهشی، آماده‌سازی و گسترش، حمایت علمی) می‌باشد. بحث و نتیجه ­گیری: موضوع تدریس اثربخش در مقطع ابتدایی باید به طور ویژه‌ای موردتوجه قرار گیرد، همچنین معلمین به‌عنوان بخش مهمی از جامعه علمی هر کشور، نقش مهمی در تولید علم و دانش دارند، این نقش ایجاب می‌کند آموزش‌وپرورش در ابتدا با گزینش و جذب نیروی کارآمد و دادن آموزش‌ها و مهارت‌های موردنیاز به معلمین و همچنین درک واقعی نیازهای معلمین خود و با شناخت و آگاهی لازم، منابع موردنیاز آنان را تأمین و راه دسترسی به آن را فراهم سازند و زمینه رشد و تعالی معلمین را فراهم نماید، زیرا اگر معلمین از تدریس مطلوبی برخوردار باشند، آنگاه می‌توان به ارتقای کیفیت فعالیت‌ها و مأموریت‌های آموزش‌وپرورش امید داشت.

چکیده انگلیسی:

Introduction: The Purpose Of This Study Is To Identify The Dimensions And Components Of An Effective Teaching Model In Primary School.research methodology: This research has been done qualitatively and by content analysis method Findings:Effective teaching model includes 3 main components (individual, teaching and evaluation, scientific-educational) and 10 indicators (personality, communication, professional ethics, classroom management, teaching skills, evaluation and evaluation, technical and professional, educational and research, Preparation and development, scientific support). Conclusion: The issue of effective teaching in primary school should be given special attention because teachers, as an important part of the scientific community of any country, have an important role in the production of science and knowledge, this role requires education first by selecting and attracting efficient staff, and Giving the required trainings and skills to teachers as well as real understanding of their teachers 'needs and with the necessary knowledge and awareness, provide them with the necessary resources and provide access to it and provide the ground for teachers' growth and excellence, because if teachers from If they have good teaching, then we can hope to improve the quality of educational activities and missions.

منابع و مأخذ:

Akın,S.Yıldırım,A.Goodwin,A(2016).Classroom Management Through The Eyes Of Elementary Teachers In Turkey.(16):797-771.

Badau, K (2016). Teachers Classroom Management Practices For Increasing Effectiveness In Climate Change In Nigeria.Social Sciences Research Journal.(3-1):50-43.

Barret, A. Clegg,J. Hinostroza,E (2007). Initiatives To Improve The Quality Of Teachingand Learning A Review Of Recent Literature.Paris: Unesco Publication.

Bolkan, S. Goodboy. A (2014). Communicating Charisma In Structional Setting: Indicators And Effects Of Charismatic Teaching. College Teaching.(63):142-136.

Brown, G. Atkinson, M (2003). Effective Teaching In Higher Education; Translation Of The Molook Divangahi. Nowshahr: Islamic Azad University Publications, Chalous And Nowshahr Branches.

Buldu, M. Buldu,N(2010).Concept Mapping As A Formative Assessment In College Classroom: Measuring Usefulness And Student Satisfaction. Procedia Social And Behavioral Sciences.(10):104-99.

Cochran-Smith, M. Villegas, A (2014). Framing Teacher Preparation Research: An Overview Of The Field, Part One. Journal Of Teacher Education. (70-1):20-7.

Devlin, M. Samarawickrema, G. (2010). The Criteria Of Effective Teaching In A Changing Higher Education Context. Higher Education Research & Development, (29,2):124-111.

Dilekli, Y. Tezci, E. (2016). The Relationship Among Teachers’ Classroom Practices For Teaching Thinking Skills, Teachers’ Self-Efficacy Towards Teaching Thinking Skills And Teachers’ Teaching Styles. Thinking Skills And Creativity.(21-1):151-144.

Djigic,G.Stojiljkovic,S(2011).Classroom Management Styles,Classroom Climate And School Achievement. Procedia - Social And Behavioralsciences.(15):828-819.

Flavell, J. H. (1981). Cognitive Development. Prentice-Hall.

Guskey,T (2004). How Classroom Assessment Improve Learning. Educational Leadership, (60):44-31.

Hasani, M (2009). Guide To Implementing A Descriptive Evaluation Plan. Tehran: Office Of Preschool And Primary Education. ]In Persian[.

Klimova, B F. (2013). Developing Thinking Skills In The Course Of Academic Writing. Procedia-Social And Behavioral Sciences.(93):511-508.

Ko,James. Sammons,Pamela. Bakkum, Linda.(2013).Effective Teaching: A Review Of Research And Evidence. Published: By University Of Oxford.

Lee, Elliot (2015). Developing Teachers: Improving Professional Development For Teachers. Published By: The Sutton Trust.

Liaghatdar,M J.Abedi,M.Jafari,S B.Bahrami,F(2005). Comparison Of The Effect Of Group Discussion Teaching Method With Lecture Teaching Method On Students' Academic Achievement And Communication Skills. Quarterly Journal Of Research And Planning In Higher Education, (10,3):55-29. ]In Persian[.

Maleki,H(2007). Lesson Planning (Practice Guide). Educational Research And Planning Organization Of The Ministry Of Education. Tehran: Madrese Publications. ]In Persian[.

Mbelle,Amon.(2008).The Impact Of Reform On The Quality Of Primary Education In Tanzania.Research Report (8.1).Salaam,Repoa

Mehmet. N (2004).Use Of Educational Technology In English Classes.The Turkish Online Journal Of Educational Technology(3):56-44.

Mir Kamali,(2014). Educational Research Journal Of Islamic Azad University, Bojnourd Branch No. 32 Investigating The Use Of Human Relations Indicators By Teachers. ]In Persian[.

Nagler,K.S(2016). Effective Classroom-Management & Positive Teaching. English Language Teaching. (9):172-163.

Niknami, M. And Karimi, F. (2010). Professional Qualifications Of General Education Teachers And Providing An Appropriate Perceptual Framework. Research In Curriculum Planning (Knowledge And Research In Educational Sciences-Curriculum Planning).(23):22-1. ]In Persian[.

Pavri, Shireen (2012).Effective Assessment Of Students: Determining Responsiveness To Instruction.New Jersey: Pearson Education, Inc.

Rikenberg,B(2010).The Relationship Between Students Perception Of Teachers And Classrooms. Teachers’ Goal Toward Teaching, And Student Rating Of Teachers Effectiveness. Doctoral Dissertation, Southern, Illinois’ University.

Saka,S(2009).Student Teachers,Viewas About Effects Of School Practice On Development Of Their Professional Skills,Procedia School And Behavioral Sciences. Journal Of Teacher Education.(61):359-347.

Sarmadi,M R.Sayf, M H(2012). Education Process Management (Payam-E-Noor), Tehran: Payam-E-Noor University Press. ]In Persian[.

Shabani, H. (2006). Educational Skills (Teaching Methods And Techniques), Tehran: Samat Publications. ]In Persian[.

Shabani,Hasan.(2010).Educational Skills,Teaching Methods And Techniques,Samttehran.[Inpersian].

Shabani,Hasan.(2018). Educational Skills,Teaching Methods And Techniques:Samt Tehran. [In Persian].

Shaybani,S.Aflakifard,H(2015). The Role Of Personality Traits On Students' Academic Performance, The First National Conference On Educational Sciences And Psychology, Marvdasht. ]In Persian[.

Strange, J. H (2007). Qualities Of Effective Teachers Alexandria, Va: Association FOR Supervision AND Curriculum Development.

Yeo, Roland K (2009). Service Quality Ideals In A Competitive Tertiary Environment. International Journal Of Educational Researc.(48):76-62.