مقایسه سمیت تنفسی و اثر دورکنندگی اسانس کاج تهران Pinus eldarica و سرو نقره ای Cupressus arizonica روی حشرات بـالغ شب پره آرد Ephestia kuehniella Zeller. (Lep., Pyralidae)
محورهای موضوعی : حشره شناسی و سایر بندپایان
فاطمه حبیبی قوزلو
1
(
گروه حشره شناسی کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
)
مریم معرفی
2
(
گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرج
)
زهرا رفیعی کرهرودی
3
(
گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک
)
کلید واژه: سمیت تنفسی, fumigant toxicity, شب پره آرد, repellency, دورکنندگی, flour moth, اسانس کاج تهران, اسانس سرو نقره ای, Pinus eldarica oil, Cupressus arizonica oil,
چکیده مقاله :
شـب پـره آرد Ephestia kuehniella Zeller. (Lep., Pyralidae) یـکی از آفـات مـهم مـحصولات انباری، به خصوص آرد است که باعث خسارت اقتصادی بر کمیت و کیفیت آرد می شود. برای کنترل این آفت در انبارها، اسانس های گیاهی به عنوان جایگزین مناسبی برای سموم شیمیایی مورد توجه هستند. بنابراین درایـن تـحـقیق میزان غلظت کشنده 50 درصد و سمیت تنفسی اسانس گیاه کاج تهران Pinus eldarica و سرو نقره ای Cupressus arizonica روی حشرات بالغ پنج روزه شب پره آرد مورد بررسی قرار گرفت. همچنین اثر دورکنندگی دو اسانس گیاهی مذکور روی حشرات کامل یک روزه شب پره آرد در دستگاه بوسنج مورد مطالعه قرار گرفت. نـتایج بـررسی تعیین غلظت کشنده 50 درصد نـشان داد که اسانس سرو نقره ای با LC50 معادل 06/38 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا کمترین سمیت و اسانس کاج تهران با LC50 معادل 11/3 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا بیشترین سمیت را روی این حشره داشتند. در بررسی سمیت تنفسی اسانس ها مشخص شد که با افزایش غلظت و گذشت زمان، مرگ و میر حشرات افزایش می یابد. در بررسی اثر دورکنندگی، اسانس کاج تهران با غلظت 6 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا قوی ترین اثر دورکنندگی را به میزان 61/84 درصد و اسانس سرو نقره ای با غلظت 10 میکرولیتر اسانس بر لیتر هوا ضعیف ترین اثر دورکنندگی را به میزان 52/23 درصد نشان داد. همچنین با افزایش غلظت اسانس اثر دورکنندگی نیز افزایش یافت. با توجه به نتایج به دست آمده، اسانس های گیاهی استفاده شده در این تحقیق می توانند به عنوان یک حشره کش کم خطر برای کنترل آفات انباری مورد استفاده قرار گیرند.
Ephestia kuehniella Zeller. is a major pest of stored products especially the it depreciates the quantity and quality of the cereal flour economically. To control the pest in warehouses, usage of essential oils is considered as an appropriate alternative to synthetic pesticides. Therefore, In this research, Lc50 and fumigant toxicity of Pinus eldarica and Cupressus arizonica were determind on 5 day-old adults of flour moth. Also repellency effects of essential oils were investigated on one day-old adult of flour moth by an two way olfacterometer. Results showed that C. arizonica oil with LC50 values of 38.04 μl/l.air had least toxicity and P. eldarica oil with LC50 values of 3.11 μl/l.air had the most toxicity. Mortality increased as oil concentration and exposure time increased. The most repellency effect has been observed in P. eldarica oil with 6μl/l.air concentration (%84.61) and the lowest repellency in C. arizonica with 10μl/l.air concentration (%23.52). Also Repellency effect increased significantly by increasing essential oil concentration. It is concluded that the essential oil used in this research can be a candidate as a safety pesticide for stored product pests control.
