بررسی عنصر روایت در منظومه «ناظر و منظور» وحشی بافقی براساس نظریه تزوتان تودوروف

محورهای موضوعی : زبان و ادب فارسی

سیده زهرا علوی ¹ , شراره الهامی ² , رضا برزویی ³ , بدریه قوامی ⁴

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.
4 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/09/13 تاریخ پذیرش : 1402/01/26 تاریخ انتشار : 1402/09/01

کلید واژه: ناظر ومنظور, تودوروف, وحشی بافقی, روایت,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر به بررسی عنصر روایت در منظومه ی عاشقانه ناظر ومنظور اثر وحشی بافقی بر اساس نظریة تزوتان تودوروف می پردازد. ساختار روایت به شیوه سازمان دهی و مجموعه روابط و عناصر و اجزای سازنده اثر اطلاق می گردد و تحلیل ساختاری چگونگی ارتباط مابین این عناصر را بررسی می کند. از جمله دریافتن گزاره و پی رفت و هم چنین بررسی پیرنگ، راوی و زوایای سیر خطی داستان. البته غیر از موارد ذکر شده فکر و اندیشه محتوای اثر نیز بررسی می شود. بنابراین با توجه به پیدایش مکاتب نقد ادبی که باب تازه ای در پژوهشهای زبان فارسی گشوده است و هم چنین جایگاه منظومه های عاشقانه فارسی به عنوان آثار برجسته از آغاز پیدایش تاکنون، حامل بسیاری از ویژگیهای این زبان و ادبیات بوده اند و بررسی آنها از جنبه روایی قابل تأمّل است. این پژوهش به صورت توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای به استخراج جنبه های روایی در این اثر پرداخته است. وجود هشت پی رفت وگزاره که گاه در بین آنها تعادل و عدم تعادل دیده می شود و اینکه پی رفت ها به تعادل نهایی نمی رسند، جنبه های علیت و علیت سازی برای ادامه روایت، شیوه پردازش شخصیت ها با توجه به دو عنصر عاشق و معشوق و موانع موجود برای رسیدن آنها به هم و موادگزاره ساز در روایت و... از یافته های این پژوهش است.

چکیده انگلیسی:

AbstractThe present study investigates the narrative element in Vahshi Bafghi's poem "Nazer and Manzour" (the observer and the observed) in the light of the theory of "Tzutan Todorov". The structure of the narrative refers to the method of organization, the set of relationships and elements and components of the work. The structural analysis examines the relationship between these elements including attainment of the proposition, the sequel as well as examining the plot, narrator and different echelons of the storyline. Of course, in addition to the mentioned cases, thoughts and notions of the content of the work are also examined. Therefore, considering the emergence of schools of literary criticism, which has opened a new chapter in Persian language research, as well as the position of Persian love poems that have been considered as prominent works from the beginning to the present and contain many features of Persian language and literature, the present research has extracted narrative aspects in this work through descriptive-analytical method together with using library resources. Existence of eight sequences and propositions, amongst which balance and imbalance are sometimes seen, and that the sequences do not reach the final balance, aspects of causality and causation to continue the narrative, the process of characterization considering the two elements of the lover and beloved and the existing obstacles on their way to reach each other and the propositional materials in the narrative are among the findings of this research

منابع و مأخذ:

منابع:

آسابرگر،آرتور (1380)، روایت در فرهنگ عامیانه، رسانه و زندگی روزمره.

آزاد، راضیه (1388)، «روایت‎شناسی مقامات حمیدی براساس نظریه تودوروف»، پژوهش‌های ادبی، دوره 17، شماره 26، صص 9-32.

اسکولز، رابرت (1383)، عناصر داستان، ترجمه فرزانه طاهری، چاپ دوم، تهران: نشرمرکز.

اخوت، احمد (1379)، دستور زبان داستان، چاپ اول، اصفهان: نشرفردا.

احمدی، بابک (1380)، ساختار و هرمنوتیک، تهران: انتشارات گام نو.

امیدی، فهیمه (1392)، بوطیقای روایت در داستانهای کوتاه هوشنگ گلشیری براساس نظریة تزوتان تودوروف، استادراهنما: علی گراوند، استادمشاور: علیرضا شوهانی، دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، مقطع کارشناسی ارشد.

برتنس، هانس (1383)، مبانی نظریه‎ی ادبی، ترجمه‎ی محمدرضا ابوالقاسمی، تهران: نشر ماهی.

تودوروف، تزوتان (1392)، بوطیقای ساختارگرا، ترجمه‎ی محمد نبوی، تهران: نشر آگه.

.............   ..........(1379)، دستورزبان داستان، مترجم ونویسنده: احمد اخوت، چاپ اول، اصفهان: فردا.

پارساپور، زهرا(1383)، مقایسه زبان حماسی وغنایی با تکیه برخسرو وشیرین و اسکندرنامه، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران.

خنیفر، فاطمه (1394)، بوطیقای روایت در داستانهای کوتاه علی مؤذنی براساس نظریة تزوتان تودوروف، استادراهنما: علی گراوند، استادمشاور: علیرضا اسدی، دانشگاه ایلام، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، مقطع کارشناسی ارشد.

شکری، یدالله (1397)، «بررسی داستان شیر وگاو از کلیله‎و‎دمنه براساس نمود نحوی نظریة روایت‌شناسی تودوروف، فنون ادبی، دوره 10، شماره4، شماره پیاپی 25، صص 67-76.

شکری، یدالله و چمنی، کبری (1397)، «روایت‎شناسی داستان طوطی و بقال از مثنوی طبق نظریة تزوتان تودوروف، پنجمین همایش متن پژوهی ادبی نگاهی تازه به سبک‎شناسی، بلاغت، نقد ادبی.

صفایی‎نیا، نعیمه، و اسماعیل آذر، امیر (1398)، «روایت‌شناسی داستان خواجه نعمان بر اساس نظریة تودوروف»، نشریه پژوهش‎های نقدادبی و سبک‌شناسی، شماره 37.

فورستر، ادوارد مورگان (1369)، جنبه‎های رمان، ترجمة ابراهیم یونسی، تهران: نشر نگاه.

کالر، جاناتان (1385)، نظریه‌ی ادبی (معرفی بسیار مختصر)، ترجمه‎ی فرزانه طاهری، تهران: نشر مرکز.

کاظمی طلاچی، احمد (1394)، تحلیل ساختاری دو اثر ورقه و گلشاه و وامق و عذرا براساس الگوی تودوروف، استاد راهنما: ویدا وفایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، مقطع کارشناسی ارشد.

لوته، یاکوب (1388)، مقدمه‎ای بر روایت در ادبیات و سینما، ترجمة امید نیکوفرجام، چاپ دوم، تهران: مینوی خرد.

مکاریک، ایرناریما (1385)، دانشنامه‎ی نظریه‎ی ادبی معاصر، ترجمه‎ی مهران مهاجر و محمد نبوی. تهران: نشر آگه.

وحشی بافقی، کمال الدین (1392)، دیوان اشعار، با مقدمه سعید نفیسی، تهران: ثالث.

یوسفی‌پور کرمانی، پوران (1399)، «نقد و تحلیل وجوه روایتی شیرین و خسرو دهلوی برپایه دیدگاه تودوروف»، مطالعات زبانی و ادبیات غنایی، سال دهم، شماره 35.

 

Refrensec

Branigan, Edward (1992) Narrative Comprehansion and Film. London, USA & Canada: Routledge.

Asaberger, Arthur, (2008), Narrative in folk culture, media and daily life.

Azad, Razieh (2008), "Narratives of Hamidi authorities based on Todorov's theory", Literary Researches, Volume 17, Number 26, pp. 9-32.

 Scholes, Robert, (1383), Elements of Story, translated by Farzaneh Taheri, second edition, Tehran, Nashmarqas

 Akhot, Ahmad, (1379), Story Grammar, First Edition, Isfahan, Neshar Farda.

 Ahmadi, Babak. (1380), Structure and Hermeneutics, Tehran: Gam Noo Publications.

Omidi, Fahima (2012), Narrative boutiques in Hoshang Golshiri's short stories based on the theory of Tzutan Todorov, Supervisor: Ali Gravand, Advisor: Alireza Shohani, Ilam University, Faculty of Literature and Humanities, Master's degree.

 Bertens, Hans. (1383), The Basics of Literary Theory, translated by Mohammad Reza Abolqasmi, Tehran: Nash Mahi, 2nd edition.

 Todorov, Tzutan. (2012), structuralist boutiques, translated by Mohammad Naboi, Tehran: Age Publishing

. ............................(1379), Story language grammar, translator and author: Ahmad Khot, first edition, Isfahan: Farda.

 Parsapour, Zahra (1383), comparison of epic and lyrical language based on Khosrow and Shirin and Iskandarnameh, first edition, Tehran University Press.

 Forster Edward Morgan (1369), Aspects of the novel, translated by Ebrahim Younesi, Tehran: Nagha.

Khenifar, Fatemeh (2014), Narrative boutiques in the short stories of Ali Muezni based on the theory of Tzutan Todorov, Supervisor: Ali Garavand, Advisor: Alireza Asadi, Ilam University, Faculty of Literature and Humanities, Master's degree.

Shokri, Yadullah (2017), "Study of the story of the lion and the cow from Kalila and Damneh based on the syntactic representation of Todorov's theory of narratology, literary arts, volume 10, number 4, serial number 25, pp. 67-76.

 Shokri, Yadullah and Chamani, Kobri (2017), "The Narrative of the story of Touti and Bagal from Masnavi according to the theory of Tzotan Todorov, the 5th Literary Text Research Conference, a new look at stylistics, rhetoric, literary criticism.

Safainia, Naimeh, and Ismail Azar, Amir (2018), "Narrativity of Khaja Noman's story based on Todorov's theory", Journal of Literary Criticism and Stylistic Research, No. 37.

Caller, Jonathan. (1385), Literary theory (a very brief introduction), translated by Farzaneh Taheri, Tehran: Nash Karzan.

Kazemi Talachi, Ahmed (2014), structural analysis of two works of Varagheh and Golshah and Vamq and Ezra based on Todorov's model, supervisor: Vida Vafaei, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Faculty of Literature and Humanities, Master's degree.

 Vahshi Bafghi, Kamal al-Din (2012), Divan of Poems, with an introduction by Saeed Nafisi, Tehran: Third.

 McCarrick, Irnarima. (1385), Encyclopaedia of Contemporary Literary Theory, translated by Mehran Mohajer and Mohammad Nabavi. Tehran: Nash Agh.

Yousefipour Kermani, Puran (2019), "Criticism and analysis of narrative aspects of Shirin and Khosrow Dehlavi based on Todorov's point of view", Linguistic studies and lyrical literature, 10th year, number 35.