دلبستگی ادراک‌شدة دوران کودکی، فرایند سازشی تصور از خدا و خودپنداشت در مدل سلامت روانی: مدل‌یابی معادلات ساختاری

محورهای موضوعی : روان درمانگری

آسیه نجات ¹ , فاطمه شهابی زاده ² , باقر غباری بناب ³

1 - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی
2 - دانشیار دانشگاه ازاد واحد بیرجند
3 - دانشیار دانشگاه تهران

تاریخ دریافت : 1394/03/11 تاریخ پذیرش : 1394/03/11 تاریخ انتشار : 1392/10/01

کلید واژه: تصور از خدا, سلامت روانی, دلبستگی ادراک‌شده دوران کودکی, خودپنداشت,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضرتعیین نقش دلبستگی ادراک‌شده دوران کودکی در فرایند سازشی تصور از خدا و خودپنداشت در تدوین یک مدل برای تبیین سلامت روانی بود. 432 دانشجو با روش چندمرحله‌ای ازدانشگاه‌های بیرجند انتخاب شدند و مقیاس‌های تصور از خدا (مظاهری و دیگران، 1384)، خودپنداشت (بک، 1978) دلبستگی به والد (هازان و شیور، 1986) و سلامت روانی (گلدبرگ و هیلر، 1979) را تکمیل کردند. برای تحلیل نتایج از روش مدل‌یابی معادلات ساختاری بهره گرفته شد. با توجه به مدل برازش یافته، فرضیه سازشی مبنی بر همخوانی ارتباط دلبستگی ادراک‌شده دوران کودکی با تصور از خدا حمایت شد. خودپنداشت نیز به عنوان پیامد ناشی از فرایند سازشی تصور از خدای کنترل‌کننده و مهربان با دلبستگی به والد، نقش معناداری در ارتقای سلامت روانی نشان داد. اما در این راستا دلبستگی به مادر برخلاف پدر، علاوه بر نقش پیش‌بینی‌کننده به طور غیرمستقیم از طریق فرایند سازشی تصور از خدا، به طور مستقیم نیز نقش معناداری در ارتقای سلامت روانی به ویژه کاهش افسردگی نشان داد که حاکی از اهمیت دلبستگی ایمن به مادر است. نه‎تنها بررسی نقش دلبستگی ادراک‎شده به هر یک از والدین در فرایند سازشی تصور از خدا مهم است، بلکه در ارتباط با دلبستگی به پدر، فرایند سازشی شکل‎گیری تصور از خدا و خود نقش مهمی در پیش‎بینی سلامت روانی دارند.

چکیده انگلیسی:

the aim of this study was to examine the role that childhood perceived attachment plays in God and self-concept adaptation process in order to develop a model for explaining mental health. Four hundred and thirty two students from Birjand university were selected by multistage clustering method. The participants completed the God Image (Mazaheri et al, 2006), the Self Concept (Beck, 1978), the Attachment to Parent (Hazan & Shaver, 1986), and the Mental Health (Goldberg & Hiller, 1979) scales. Structural equation modeling method was used to analyze the data. The developed model supported the adaptation hypothesis based on relation consistency between childhood perceived attachment and the image of God. Self concept as a consequence of adaptation process between the controller and kind image of God, and attachment to father indicated a significant effect on mental health. In contrast to father attachment, attachment to mother directly and indirectly, through adaptation process of the image of God, played a significant role in improving mental health, especially in decreasing depression, which suggested the importance of secure attachment to mother. Thus, not only considering the role of perceived attachment to parents in the adaptation process of image of God is important, but also formation of the adaptation process of image of God and self, play important role in predicting mental health.