تحلیل محتوای کتاب جامعه‌شناسی دوره دوم متوسطه بر اساس میزان توجه به مولفه‌های شایستگی فرهنگی
محورهای موضوعی : آموزش و پرورش
مریم افضل خانی
1
(
استادیار و عضو هیات علمی دانشکده علوم تربیتی، واحد گرمسار، دانشگاه آزاد اسلامی، گرمسار، ایران
)
کلید واژه: شایستگی فرهنگی, کتاب جامعه‌شناسی, دوره دوم متوسطه, تحلیل محتوا, آنتروپی شانون,
چکیده مقاله :
هدف: هدف تحقیق حاضر تحلیل محتوای کتاب های جامعه شناسی دوره دوم متوسطه از نظر میزان توجه به مولفه-های شایستگی فرهنگی است. روش: تحقیق حاضر با استفاده از روش آنتروپی شانون انجام شده است. جامعه پژوهشی شامل کتاب های جامعه شناسی پایه دهم، یازدهم و دوازدهم علوم انسانی بوده است. با توجه به ماهیت پژوهش و محدودیت جامعه از نمونه گیری صرف نظر و کل جامعه برای نمونه انتخاب شده است. ابزار اندازه گیری، چک لیست محقق ساخته مشتمل بر چهار مولفه از اصلی ترین مولفه های شایستگی فرهنگی است که روایی آن با استفاده از داوری تخصصی، تایید و پایایی آن با روش اسکات 95/0 محاسبه شده است. یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، کتاب های جامعه شناسی دوره دوم متوسطه 893 مرتبه به مولفه های شایستگی فرهنگی توجه کرده اند و ضریب اهمیت آن در مولفه های شایستگی فردی، تحصیلی، مذهبی و محیطی به ترتیب 2398/0، 2549/0 ، 2547/0 و 2518/0 بوده است. توجه به مولفه های شایستگی فرهنگی در کتاب جامعه شناسی دوره دوم متوسط در حد متوسط ارزیابی شد. نتیجه کلی تحلیل محتوا نشان داد که اگرچه در کتاب های جامعه شناسی دوره دوم متوسطه به ویژگی های شایستگی فرهنگی توجه شده است، اما میزان توجه به مؤلفه های شایستگی فرهنگی در دروس مختلف نامتوازن است. در برخی از دروس به برخی از مولفه ها توجه بسیار کم شده است و همین امر موجب عدم آگاهی دانش آموزان از این مؤلفه ها می شود. نتیجه گیری: توجه متوازن به مولفه های شایستگی فرهنگی که با هم تفاوت دارند لازم است. وضعیت فعلی آموزش مولفه های شایستگی فرهنگی از جامعیت کافی برخوردار نیست. پیشنهاد می کنیم با توجه به اهمیت موضوع، با رعایت اصول سازمان دهی محتوا، اصل توازن رعایت شود.
Purpose: The present research was conducted with the aim of analyzing the content of the sociology book of the second year of high school based on the level of attention paid to the components of cultural competence. Method: The research method in this research is descriptive and content analysis type. The statistical population included all sociology textbooks of the second year of high school. Considering the nature of the research topic and due to the limited statistical population, sampling was omitted and the entire statistical population was considered as a sample. In this research, the unit of image analysis is question and activity, and Shannon's entropy method was used for data analysis. The validity and reliability of the research tool has been confirmed. Findings: The main findings of the research indicate that out of a total of 893 units for the components of cultural competence, individual competence, academic competence, religious competence and environmental competence, respectively, in sociology books of the second year, the importance coefficient is 0.2398., 0.2549, 0.2547 and 0.2518. The highest coefficient of importance in the content of the sociology textbook of the second year of high school is for the component "academic competence" (0.2549) and the lowest coefficient of importance is related to the component "individual competence" with the coefficient of 0.2398. Conclusion: The general result of the content analysis showed that although the characteristics of cultural competence have been paid attention to in the sociology textbooks of the second year of high school, but the amount of attention paid to the components of cultural competence in different courses is unbalanced. In some courses, very little attention has been paid to some components, and this leads to students not being aware of these components. Balanced attention to the components of cultural competence are different from each other. It is necessary that the current state of teaching the components of cultural competence is not comprehensive enough.
احمدیان، داریوش. حقیقتیان، منصور.(1395). تحلیل جامعه شناختی نقش عوامل فرهنگی بر رفتارهای زیست محیطی شهری، فصلنامه مطالعات جامعه شناسی شهری، 18، 76-51
باباخانی، سجاد، صالحی، اکبر، قائدی، یحیی، کشاورز، سوسن. (1398). میزان توجه به رویکردهای تربیت شهروندی قانون‌مدار، مشارکتی و انتقادی در کتب جدیدالتألیف جامعه‌شناسی دوره دوم متوسطه. مطالعات برنامه درسی, 14(55), 91-112.
زندسلیمی، هادی، مرادخانی، همایون، قلی پور، سیاوش. (1398). نقش علایق برسازنده‌ی شناخت در کتب جامعه‌شناسی دوره دوم متوسطه. جامعه‌پژوهی فرهنگی, 10(4), 1-22.
ذهبیون شهلا، یوسفی علیرضا، یارمحمدیان محمدحسین(1395). تحلیل محتوای کتاب های درسی جامعه شناسی دوره دبیرستان به لحاظ توجه به مفاهیم تربیت شهروندی. پژوهش در برنامه ریزی درسی (دانش و پژوهش در علوم تربیتی برنامه ریزی درسی.23(13).136-148.
سلطانی، شهلا(1400)، تحلیل محتوای کتابهای درسی جامعه شناسی پایه دهم تا دوازدهم انسانی دوره متوسطه دوم و میزان انطباق آن ها با شایستگی های پایه سند برنامه درسی ملی،ششمین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پژوهش، محمودآباد.
ظهیری نیا مصطفی، بهروزیان بهروز ، عبدی الوار علیرضا(1394). تحلیل محتوای مولفه های مهارت اجتماعی در کتاب های جامعه شناسی دوره دوم متوسطه. پژوهش های آموزش و یادگیری.22(6).183-194.
کوتی، ابتسام و هاشمی، سید جلال و ولوی، پروانه،(1400)،تحلیل محتوای کتابهای درسی نظام آموزش و پرورش ایران بر اساس میزان توجه به مولفه های شایستگی فرهنگی، نشریه فرهنگ در دانشگاه اسلامی، 11 (3): 121-101.
سلیمان نژاد, محمد, رستمی, فروزان, جهشی, کاظمیه, سلیمان نژاد, احسان. (1401). تحلیل محتوای انواع سرمایه‌ها در کتاب جامعه‌شناسی پایه یازدهم علوم انسانی. پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 4(2), 111-127.
فردیان، رحیم،(1399)،تحلیل محتوای کتب علوم اجتماعی دوره ی دوم متوسطه(مطالعه موردی جامعه شناسی پایه دوازدهم)، دومین کنفرانس ملی یافته های نوین یاددهی-یادگیری در دوره ابتدایی، بندرعباس.
فرنیا، محمدعلی، پوررضا، صدیقه(1388). بررسی کمی و کیفی محتوای کتاب جامعه شناسی دوره متوسطه (علوم انسانی) بر اساس دیدگاه اجتماعی در برنامه ریزی درسی. علوم تربیتی.6(8).23-44.
فر، زهرا، فاطمی,، فاطمه السادات، نفر، فائزه. (1398). تحلیل محتوای کتابهای درسی مطالعات اجتماعی و فارسی (خوانداری) و هدیه‌های آسمان و علوم تجربی پایه پنجم و ششم ابتدایی بر اساس مفاهیم اخلاقی. جامعه شناسی آموزش و پرورش, 5(2), 68-79.
نقیب زاده، احمد، امانی زوارم، وحید. (1400). مقایسه گفتمان‌های سیاست خارجی در کتابهای درسی جامعه‌شناسی دوران ریاست جمهوری خاتمی و احمدی‌نژاد. فصلنامه سیاست, 51(4), 1197-1173.
یارمحمدیان، محمدحسین(1385)، اصول برنامه ریزی درسی، چاپ چهارم تهران، انتشارات یادواره کتاب.
Aupia A, Lee TT, Liu CY, Wu SF, Mills ME. Caring behavior perceived by nurses, patients and nursing students in Indonesia. J Profess Nurs. 2018;34(4):314-9.
Burke PMABJY. Cultural competency of associate degree nursing faculty. [Dissertation]. Minnesota: Capella University; 2011.
Betancourt, J. R., Green, A. R., Carrillo, J. E., & Owusu Ananeh-Firempong, I. I. Defining cultural competence: a practical framework for addressing racial/ethnic disparities in health and health care. Public health reports. 2003.
Mahmoodi Rad G, Anoosheh M, Alhani F.(2015) Competencies-Based Education: A review article.Mod Care J.; 2 (3 and 4): 40-5.
National Centre for Cultural Competence (NCCC). Conceptual Frameworks/Models, Guiding Values and Principles. Washington DC: Georgetown University Child Development Centre; 2006
