چشم اندازهای آینده نظم بین‌المللی مبتنی بر الگوی مفهومی نظریه دوران گذار
محورهای موضوعی : روابط بین الملل
محسن بیوک
1
(
استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه خاتم الانبیاء ارتش
)
کلید واژه: نظام بین الملل, دوران گذار, تکامل نظام بین الملل, جهان چندقطبی-چندمرکزی, چشم انداز,
چکیده مقاله :
چکیده یکی از ویژگی‌های اصلی نظام بینالملل مدرن، ماهیت سیال و پویای نظم‌ها در درون آن است. با وجود طولانی بودن سیطره بعضی از انواع نظم‌های بین‌المللی، اما این نظم‌های حاکم هیچ‌گاه دائمی نبوده و در یک چرخه ادواری، دستخوش تغییر و دگرگونی شده است. عموماً در ادبیات روابط بینالملل از زمان پدیدار شدن نشانههای زوال نظم سنتی تا شکل‌گیری یک نظم جدید، از آن به دوران گذار یا دوران انتقالی در نظام بینالملل یاد می‌شود. دوران گذار در نظام بین‌المللی دارای ویژگی های مشخصی است که فهم آن به سیاستگذاری و نحوه کنش‌گری دولت‌ها برای جهت‌دهی به آینده نظم بین‌المللی کمک بسزایی خواهد کرد. پژوهش پیش‌رو با رویکرد توصیفی-تحلیلی و با استفاده از ابزار مطالعات کتابخانه‌ای، علاوه بر بیان ویژگی های دوران گذار در نظام بینالملل فعلی - که بعد از فروپاشی نظام دوقطبی پدیدار شده است - به ترسیم چشم اندازهای رایج از آینده نظام بینالملل خواهد پرداخت.یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد با توجه به تحول مفهومی، چرخش معنایی وچرخش نظری در ادبیات و مفاهیم روابط بینالملل و نظام بینالملل در حال گذار، شمول و دامنه تغییرات بسیار گسترده‌تر از تغییر فرایندهای رسمی میان دولت‌ها خواهد بود و در این چشمانداز، جهان را به سمت نظام بینالملل کثرتگرا، چندمرکزی، چندتمدنی و چند منطقهای سوق خواهد داد. تفاوت این نظم با نظام چندقطبی سنتی، گذار نسبی از نظام بینالملل وستفالیایی و غرب‌محور به نظام بینالملل جهان‌محور و پدیدار شدن امر سیاست جهانی خواهد بود.
One of the most distinguishing features of the modern international system is the dynamic nature of its orders. Despite the long rule of some types of international orders, these ruling orders were never permanent and changed and transformed on a regular basis. In general, in international relations literature, the period of transition or the transition period in the international system is defined as the time between the appearance of signs of deterioration of the traditional order and the formation of a new order. The period of transition in the international system has certain characteristics, and understanding these characteristics will greatly help policymaking and the way governments act to direct the future of the international order. In addition to explaining the characteristics of the transitional phase in the current international system, this research will use a descriptive-analytical approach and library study tools to draw consensus on the future of the international system. The research's findings demonstrate that, in accordance with conceptual evolution, semantic rotation, and theoretical rotation in the literature and concepts of international relations and the international system in transition, the inclusiveness and scope of the changes will be significantly wider than the change in official processes between governments. From this perspective, it will lead the world towards a pluralistic, multi-centered, multii-regional international order. The difference between this order and the traditional multipolar system will be the relative transition from the Westphalian and Western-oriented international system to the world-oriented international system, as well as the emergence of global politics.
