منشاء یابی گرد و غبار غرب و جنوب غرب ایران و تحلیل سینوپتیکی آن با استفاده از سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
محورهای موضوعی : توسعه سیستم های مکانی
محمد فلاح ززولی
1
(
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
)
علیرضا وفایی نژاد
2
(
استادیار گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
)
میرمسعود خیرخواه زرکش
3
(
استادیار گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
)
فریبرز احمدی دهکاء
4
(
مربی گروه سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشگاه پیام نور مرکز طالقان
)
کلید واژه: سیستم اطلاعات جغرافیایی, Geographic Information System (GIS), Remote Sensing, سنجش از دور, پدیده گرد و غبار, سنجنده مودیس, شاخص اکرمن, Dust haze phenomenon, MODIS sensor, Ackerman index,
چکیده مقاله :
پدیده گرد و غبار یکی از مهمترین چالش های زیست محیطی اخیر در غرب و جنوب غرب ایران می باشد. برای تشخیص پدیده گرد و غبار نیاز به تصاویری با تکرار در شبانه روز، پوشش وسیع و باندهای طیفی زیاد است از این حیث تصاویر مربوط به سنجنده مادیس مناسب می باشد. هدف از این تحقیق، شناسایی منشاءهای تولید کننده گرد و غبار ورودی به این منطقه در سال 2011 با استفاده از باندهای مرئی و باندهای حرارتی سنجنده مادیس و با بکارگیری شاخص اکرمن و تحلیل سینوپتیکی برای شناسایی چگونگی حرکت گرد و غبار از منشاء به داخل ایران با استفاده از داده های سینوپتیکی ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 500 هکتوپاسکالی، فشار تراز دریا و نقشه های جهت جریان باد 500 و 1000 هکتوپاسکالی می باشد. در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات مکانی و ابزار تحلیل مکانی نمایش حرکت آن از منشاء تا داخل ایران رهگیری شد. نتایج نشان داد که منشاء پدیده های گرد و غبار ورودی به غرب و جنوب غرب کشور از سوریه و عراق و بخشی از عربستان سعودی می باشد، که عمده ترین منشاء گرد و غبار شمال عراق و مرز عراق و سوریه می باشد. تلفیق نتایج حاصله از بارزسازی گرد و غبار و نقشه های سینوپتیکی، یافتن منشاء و نحوة انتقال گرد و غبار را بهینه کرده و پیش بینی مناسب تری برای مسیر حرکت گرد و غبار فراهم می نماید.
The dust haze phenomenon is one of the most environmental challenges in the West and South-West of Iran. To detect the phenomenon of dust haze the images with a repeat in day and night, wide coverage and high spectral bands is needed therefore the images related to MODIS sensor is suitable. The purpose of this study is identifying sources producing dust haze entering in this region in 2011 by using visible bands and thermal bands of MODIS sensor and with the use of Ackermann index and synoptic analysis to identify the movement of dust haze from the origin to Iran By using 500 hectopascal geopotential height synoptic data, sea level pressure and 500 and 1000 hectopascal wind direction maps. Finally, its movement from source to Iran was monitored by using GIS and Spatial Analysis Tools. The results showed that source of the phenomena of dust haze entering the West and South West of the country is from Syria, Iraq and part of Saudi Arabia, which the major origin of dust haze is north of Iraq and the border between Iraq and Syria. Combining the results of detection of dust haze and synoptic maps has optimized found the origin and mode of transmission of dust hazes and provides a more suitable prediction of the movement path of dust haze.
