چگونگی برنامه درسی دوره متوسطه به لحاظ پرداختن به مؤلفه‌های فردی و گروهی خلاقیت دانشجویان

محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی

مریم افضل‌خانی ¹ , عبدالرحیم نوه‌ابراهیم ²

1 - عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار
2 - دانشیار دانشگاه تربیت معلم تهران

تاریخ دریافت : 1395/01/21 تاریخ پذیرش : 1395/01/21 تاریخ انتشار : 1389/05/01

کلید واژه: زمینه ساز خلاقیت, برنامه درسی و دوره متوسطه,

چکیده مقاله :

هدف از این پژوهش بررسی برنامه درسی دوره متوسطه به لحاظ پرداختن شدن به مؤلفه های فردی و گروهی خلاقیت از دیدگاه متخصصان و کارشناسان برنامه‌ریزی درسی بوده است. پژوهش حاضر، پژوهشی زمینه‌ای می‌باشد که جامعه آماری آن، را کلیه متخصصان و کارشناسان برنامه درسی به تعداد 104 نفر تشکیل می‌دهد که با توجه به محدود بودن جامعه آماری کل جامعه به عنوان نمونه انتخاب گردید. ابزارگردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بوده است که پس از تعیین روایی و پایایی مورد استفاده قرار گرفت. در تجزیه و تحلیل داده‌ها، با استفاده از نرم ‌افزار Spss، در بخش آمار توصیفی از جداول، فراوانی و در بخش آمار استنباطی جهت تحلیل داده‌ها در بخش اول پرسشنامه از از آزمون‌های تساوی میانگین ،آزمون لوین[1]، F و دانکن[2]استفاده می شود و برای بخش دوم پرسشنامه از آزمون t برای یک نمونه استفاده شده است. یافته‌های پژوهش حاکیست کاربرد رویکردهای و جهت‌گیری‌های خلاق (توسعه فرآیندهای شناختی، دانش آموز مداری، انسان اجتماعی و انسان گرایی) در برنامه درسی دوره متوسطه گرایش به سمت " نامطلوب و پایین" دارد. همچنین میزان پرداخته شدن به مؤلفه‌های خلاقیت از عناصر مختلف فردی ،گروهی گرایش به سمت "پایین" دارد؛ اما میزان کاربرد رویکردها و جهت‌گیری‌های معنویت گرایی، موضوع مداری گرایش به سمت بالا دارد و رویکردها و جهت‌گیری‌های همچون انتقال میراث فرهنگی و صلاحیت مداری گرایش به سمت متوسط و پایین دارد. 1- Levene 2- Duncan

چکیده انگلیسی:

The present research has been performed with the aim of investigating the structure of high school curriculum regarding the attention paid to creativity components from the professors and experts of curriculum planning points of veiw.The present research is a survay one and its statistical population is composed of all professors, instructors and experts of curriculum planning included 104 persons. (concerning the limited statistical populatin the  whole population, as the sample. The tool for gathering data was researcher- made questionnaire that was applied after determining their reliability and validity.In analyzing the data, using SPSS software in descriptive statistics of tables, distribution is used and in inferential statistics was used for analyzing the data and in first part of questionnaire we used three tests including: mean equality, Levin 2 test, F and Duncan 3 test and for the second part of questionnaire, t test is used for one sample. The results of research indicate that applying creative approaches (development of cognitive processes, student-centered approaches, social human, and humanism) in high school curriculum has a downward unfavorable tendency. Also, the rate of addressing the components of creativity from different individual and group elements has a downward tendency. But the degree of applying the approaches and tendencies toward spirituality, subject-centered tends to upward direction and approaches and tendencies such as transferring cultural heritage and being competency-centered tends to an average and downward direction.

منابع و مأخذ:

باکینگهام، مارکوس و کلیفتون، دونالد (2001). کشف توانمندیها. ترجمه رضایی نژاد،
          عبدالرضا(1382).تهران: نشر فرا

پیرخائفی،علیرضا(1388) تأثیر آموزش خلاقیت بر مولفه های فراشناختی تفکر خلاق
          دانشجویان گرمسار، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی، شماره8

پیرخائفی،علیرضا (1382) بررسی تأثیر آموزش خلاقیت بر مولفه های فراشناختی تفکر
          خلاق مربیان کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان استان همدان،
          فصلنامه خلاقیت و نوآوری، شماره  4

حسینی، افضل السادات (1385) الگوی رشد خلاقیت و کارایی آن در ایجاد مهارت
          تدریس خلاق در معلمان، فصلنامه نوآوری های آموزشی، شماره 15 .تهران

حسینی، افضل السادات (1381). ماهیت خلاقیت و شیوه های پرورش آن.
          مشهد:آستان قدس رضوی.

دبونو،ادوارد (1995). خلاقیت جدی، ترجمه بصیری،قاسم و غفاری پور، مرتضی
           (1382)، تهران ، نشر آییژ.

روح الهی، مهدی (1372). بررسی تأثیر آموزش های ارائه شده در دوره
          متوسطه بر خلاقیت دانش آموزان پایه سوم خمینی شهر. پایان نامه
          کارشناسی ارشد چاپ نشده. دانشکده علوم تربیتی. دانشگاه تربیت معلم .

زمانی و لیاقتدار(1381). بررسی نوآوریها و راهبردهای جدید تدریس،
          شماره 2 :156

سیلر،گالن جی، الکساندر ویلیام ام  و لوئیس ،آرتورجی(1981). برنامه ریزی درسی           
          برای تدریس و یادگیری بهتر، (ترجمه غلامرضا خوی  نژاد)، مشهد: انتشارات
          آستان قدس رضوی

شعبانی، حسن(1388) روش تدریس پیشرفته (آموزش مهارتها و راهبردهای
          تفکر). تهران:انتشارات سمت.

کلیات نظام جدید آموزش متوسطه (1372) . تهران: امور اجرایی نظام جدید آموزش
          متوسطه وزارت آموزش و پرورش .­

مازندارنی، سعید (1387) بررسی کیفیت برنامه‌ریزی درسی دوره متوسطه
          نظری با توجه به دیدگاه متخصصان برنامه‌ریزی درسی و
          مولفان کتب درسی و دبیران  .پایان نامه کارشناسی ارشد چاپ نشده،
          دانشگاه تربیت معلم

مهر محمدی، محمود(1383) برنامه درسی نظرگاهها ،رویکردها و چشم انداز ها،
          مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی

Amabile‚ Teresa. (1998).How to Kill Creativity .Harvard Business Review Sept – Oct: 77-87

Amabile‚ T. M. (1988) A Model of Creativity and Innovation in Organizations. in: Staw‚ B.M.

Denise, s.(2000) Teacher and student perception of creativity in the classroom environment.pp:143

Guilford, P. (1967) creative abilities in the arts. Psychological Review, 64, 110-118-

Harris,R(1988) ”Introduction to creative thinking”. HYPERLINK http://www.virtual salt.com, www.Virtual salt.com: 8-11

James‚ K.‚ chen‚ J. & Goldderg‚ C. (1992). Organizational conflictand individual creativity.journal of Applied Social psychology‚ 22‚545-566

Koontz. H & other (1988). “management”., New York:Mc   Graw-Hill, nc, p:228

Mackinnon‚ D. W. (1962). The nature and nurture pf creative talent. American Psychologist‚17‚484- 495

Make j., Sonmi, J., &Muammar, O. (2009). Development of creativity: the influence of varying levels of implemation of the DISCOVER  curriculum model,a non – traditional pedagogical approach. pp: 8.26-38

Miller John p. (1983). The Educational Spectrum. Orientions t0 Curriclum. Longman Inc.New York pp: 4-35, 183-184

Nelson‚ D. L. and Quick‚ J. G. (1994). ”organizational be have our: Foundations‚ realities‚ and challenges” .New York: West Publishing company:305-307.

Niu, W. (2007). Individual and environmental influences on Chinese student creativity.Journal of creative Behavior, 41, 151-175

Perkins, D. N. (1984): The Mind Best work ambridge, MA: Harvard University Press

Renzulli, J. S. & Reis, S. M. (1997).The Schoolwide Enrichment Model: A how –to guide for educational excellence. Mansfield Center,CT: Creative Learning press pp:1-20

Rojas – Drummaond, S., Mazon, N., Fernandez, M., & Wegerif, R. (2006). Explicit reasoning, creativity and co – construction in primary school children’s collaborative activities, Thinking skills and creativity, 1, 84 – 94.

Shalley .Christina &, Gilson Lucy (2004).What leaders need to know: A review of social and contextual factors that can foster or hinder creativity. DupreeCollege of management, Georgia Institute of Technology: 10-17

Singh, B. (1992).Role of personality versus biographical factors in creativity.Psychological studies, 31: 90-92

Sutton‚ Robert‚ I (2001)”. The weird rules of creativity”. Harvard business review: 89-103

Sternberg, R (1993)” an vestment of creativity and its development” .Humand Development, 34.

Torrance, P. (1990). Torrance Test of Creative Thinking. Norms – technical manual Figural (streamlined) Form A and B. Benseville, II: Scholastic Testing Service Inc

Yetton‚P &Bottger‚ P (1983). ” Relationships among group size‚member ability”.Organizational behavior & human performance: 145-159