بازنمایی نقش‌های جنسیتی در کتاب‌های درسی سال ششم دوره ابتدایی ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه زن و جامعه

میمنت عابدینی بلترک ¹ (دانشیار و عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان)
محمدجواد لیاقت دار ² (دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه اصفهان، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان،)
سیروس منصوری ³ (دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی دانشگاه شیراز، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه شیراز، شیراز.)

تاریخ دریافت : 1393/12/11 تاریخ پذیرش : 1393/12/11 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: جنسیت, تحلیل محتوا, دوره ابتدایی,

چکیده مقاله :

این تحقیق هدف خود را بر بازنماییِ نقش­های جنسیتی در کتاب­های درسی سال ششم متمرکز نموده است و به بررسی میزان توجه به تصاویر جنسیتی و نقش­های شغلی به تفکیک هر دو جنس پرداخته است. روش مورد استفاده در تحلیل محتوای این تحقیق، آنتروپی شانون بوده و واحدتحلیل نیز متن، پرسش­ها، تمرین­ها و تصاویر) می­باشد که در مجموع 829 صفحه را شامل می­شود. جامعه آماری، کلیه کتاب­ها شامل 9جلد در سال تحصیلی1393-1392در نه عنوان فارسی (بخوانیم)، فارسی (بنویسیم)، علوم، هدیه­های آسمانی، آموزش قرآن، ریاضی، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش، کار و فن­آوری بوده و نمونه­آماری این پژوهش، هشت عنوان فارسی (بخوانیم)، فارسی(بنویسیم)، علوم، هدیه­های آسمانی، قرآن، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش، کار و فن­آوری را شامل می­شود. نتایج حاصل از تحلیل داده­ها نشان می­دهدکه به نقش­های شغلی مردان و تصاویر آمده در کتاب­های درسی عمدتاً به این جنس تعلق دارد و نقش شغلی زنان و تصاویر آمده در کتاب­ها کمرنگ و یا اینکه در برخی کتاب­ها هیچ­گونه اشاره­ای نشده است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the present study was to represent gender roles in textbooks of sixth year. This study focuses on studying gender images and occupational roles according to both sexes. The Shannon entropy was used in content analysis method and analysis unit was context, questions, exercises, and illustrations and totally 829 pages were included. Statistical population included 9 textbooks in an academic year of 2013-2014 including Persian (reading), Persian (writing), Science, Heavenly Gift, Quran Learning, Math, Social Studies, Thinking and Research, Business and Technology. The sample consisted of eight textbooks: Persian (reading), Persian (writing), Science, Heavenly Gift, Quran, Social Studies, Thinking and Research Work Technology. The results of data analysis indicated that the job roles and images of books mostly belonged to men; however employment of women and their images are blurred and in some books are eliminated.