پیش بینی سبکهای فرزندپروری بر اساس انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی با میانجی گری سخترویی دانشآموزان دختر دوره دوم دبستان
محورهای موضوعی : مشاورهپرنیان رضازاده 1 , محبوبه اسلمی 2 , سروش علیمردانی 3
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه صفاهان، اصفهان، ایران
2 - استادیار گروه علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 - کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نکاء، نکاء، ایران.
کلید واژه: سبکهای فرزندپروری, انگیزش تحصیلی, تفکر انتقادی, سخترویی, دانشآموزان دختر دوره دوم دبستان,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف پیشبینی سبکهای فرزندپروری براساس انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی با توجه به نقش میانجی سخترویی انجام شد. روش تحقیق کاربردی و روش اجرای آن، توصیفی (غیر آزمایشی) و طرح پژوهش، رابطه ای از نوع همبستگی و تحلیل میانجی بود. جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش دانشآموزان دبستانی دختر در ناحیه 4 آموزش و پرورش کرج در سال 1396 بود که از بین آنها 400 نفر با روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدند. دادههای پژوهش از طریق پرسشنامه شیوه فرزندپروری (Baumrind, 1971)، پرسشنامه انگیزش تحصیلی (Harter, 1980)، پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی (Ricketts, 2003) و پرسشنامه سرسختی روانشناختی اهواز Ahvaz)) Hardiness Inventory, 2000) ) جمعآوری شد و به منظور بررسی فرضیهها و تحلیل دادهها از روش رگرسیون چندگانه و آزمون سوبل استفاده شد. بررسی نتایج پژوهش نشان داد بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگیرانه با انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی دانشآموزان رابطه معنیداری دارند (001/0P=). همچنین انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی بواسطه سخترویی توانایی پیشبینی سبکهای فرزندپروری را دارا بودند.
The aim of this study was to predict parenting styles based on educational motivation and critical thinking with respect to the mediating role of hardiness. The research method was applied research and its implementation method was descriptive (non-experimental) and the research design was relational - Correlation and mediator analysis. The statistical population of this study was female primary school students in KARAJ (district 4) in 2017, from which 400 people were selected by multi-stage cluster sampling. Research data were collected through these ways: parenting style questionnaire (Baumrind, 1971), educational motivation questionnaire (Harter, 1980), Ricketts critical thinking orientation questionnaire (Ricketts, 2003) and Ahvaz Hardiness Inventory, (2000). In order to test the hypotheses and analyze the data, multiple regression and SOBEL test were used. The results showed that there is a significant relationship between dictatorial, authoritarian and negligent parenting styles with students' educational motivation and critical thinking (P = 0.001). Also, educational motivation and critical thinking were able to predict parenting styles due to their hardiness.
Abar B, Carter KL, Winsler A. (2009). The effects of maternal parenting style and religious commitment on self-regulation, academic achievement, and risk behavior among AfricanAmerican parochial college students. Journal of Adolescence, 32: 259-273.
Abesha AG. (2012). Effects of parenting styles, academic self-efficacy, and achievement motivation on the academic achievement of university students in Ethiopia. A dissertation submitted in fulfillment of the requirements for the award of Doctor of Philosophy, School of Psychology and Social Science, Faculty of Computing, Health, and Science, Edith Cowan University.
Acharya N, Joshi S. (2009). Influence of parents’ education on achievement motivation of adolescents. Indian Journal of Social Science Researches, 6: 72-79.
Aktamis H, Yenice N. (2010). Determination of the science process skills and critical thinking skills
levels. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2: 3282-3288.
Amelia, M. A. (2012). Parental substance use impairment, parenting and substance use disorder risk. Journal of Substance Abuse Treatment, 43(1): 114-122.
Bahrani, M. (2009). Evaluation of validity and reliability of Harter Academic Motivation Questionnaire. Psychological Studies, 5 (1): 72-52. [Persian]
Baranoff, J, and Oei, Tian Po S. (2009). Young schema questionnaire: review of psychometric and measurement issues. Australian. Journal of psychology, 7(8): 90-120.
Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental authority. Journal of Developmental Psychology Monographs, 4: 1-102.
Beck, A. T. (2011). Cognitive therapy and the emotional disorders. New York: International Universities Press.
Brent, F., Lorig, K. K., & Danielle, S. M. (2010). Alcoholism, associated risk factors, and harsh parenting among fathers: Examining the role of marital aggression. Addictive Behaviors, 35(6): 541-548.
Bruke MU. (2005). Familial influence on selfefficacy: Exploring the relationship between perceived parenting style, current social support, and self-efficacy beliefs in a sample of non-traditional college students. Dissertation presented in partial fulfillment of the requirements for the degree doctor of Philosophy, Faculty of Psychology, Capella University.
Dehghani Firoozabadi, F; Okhovat, A. (2015). Investigating the Stylistic Relationship of Parents' Parenting on Critical Thinking of Sixth Grade Female Students. International Conference on Research in Behavioral and Social Sciences, Istanbul, Turkey. [Persian]
Dwairy M, Menshar KE. (2006). Parenting style, individuation, and mental health of Egyptian adolescents. Journal of adolescence, 29(1): 103-117.
Ejei, J; Gholamali Lavasani, M; Malahmadi, E; Khezri, H. (2011). The Relationship between Parenting Styles and Academic Achievement through the Mediating Influences of Achievement Goals and Academic Self-Efficacy. Journal of Psychology, 3(59): 284-301 . [Persian]
Ghafouri Vernosfadarani, M; Kamali, M; Nouri, A. (2008). The Relationship between Motivation for Progress and Psychological Stubbornness with Excitement and Responsibility, Journal of Knowledge and Research in Applied Psychology, 10 (36): 165-188. [Persian]
Hamidi, F; Ansari, Sh. (2016). The relationship between parents 'parenting styles and students' hardiness and psychological well-being. Journal of Family and Research, 13 (3): 47-66. [Persian]
Harter S, (1980). A model of mastery motivation in children:Individual differences and developmental change, In W. A. Collins, Minnesota Symposium on child psychology, vol.14 (pp.213-225). Hill Sdale, NJ: Erlbaum.
Harter S, (1981) .A new self -report scale of intrinsic versus extrinsic orientation in classroom: Motivational and informational componaents, Developmental Psychology, 17 (3): 300-312.
Hatami, S; Arkan, A; Heydari, M. (2016). Investigating the Psychometric Properties of the Critique of Tendency to Critical Thinking among Students of Tehran University Cognitive Psychology, 4 (10): 14-1. [Persian]
Ingoldby B, Schvaneveldt B, Supple A, Bush K. (2004). The relationship between parenting behaviors and adolescent achievement and self-efficacy in Chile and Ecuador. Marriage and Family Review, 35: 139-159.
Iqbalonia, Z; ghorbani, A. (2017). Investigating the relationship between parents' parenting style and critical thinking and emotional intelligence. Fifth International Conference on Psychology of Educational Sciences and Lifestyle, Takestan Institute of Higher Education. Payame Noor University, Qazvin. [Persian]
Jokar, F; Golshani, F. (2014). The relationship between parenting styles and identity styles with critical thinking. Master Thesis in Psychology, Islamic Azad University, Central Tehran Branch. [Persian]
Kiamarsi, A; Najarian, B; Mehrabizadeh honarmand, M. (1998). Build and validate a scale for measuring psychological toughness. Journal of the Psychological Association, 7: 271-285. [Persian]
Kobasa, S. C. (1979). Stressful life events, personality, and health: An inquiry into hardiness. Journal of Personality and Social Psychology, 37(1): 1-11.
Maddi SR. (2013). Hardiness: Turning stressful circumstances into resilient growth (pp. 29-41). Springer.
Marwat, A; Salimi Bejestani, H; Farahbakhsh, K. (2012). Investigating the prevalence of academic negligence and its relationship with self-regulation and motivation for academic achievement in high school students in Tehran. Master Thesis in Psychology, Allameh Tabatabai University, Tehran. [Persian]
McGuire LA. (2010). Improving student critical thinking and perceptions of critical thinking through direct instruction in rhetorical analysis. Thesis of Doctor of Philosophy. Capella University.
Mirzaei F. Kadivarzare HA. (2014). Relationship between parenting styles and hardiness in high school students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116: 3793 – 3797. 5th World Conference on Educational Sciences –WCES. [Persian]
Moradian, J; Alipour, S; Shehni Yailagh, M. (2014). The causal relationship between parenting styles and academic performance mediated by the role of academic self-efficacy and achievement motivation in the students. Family Psychology . 1(1): 63-74. [Persian]
Naghipour, M. (2011). The relationship between parenting styles and parents' stubbornness. Journal of Educational Psychology, 2 (2): 13-30. [Persian]
Niksirt, F; Khademi Eskandari, M; Hashemi, Z. (2016). in a study entitled The relationship between parenting styles and motivation for academic achievement in female students. New Educational Thoughts, 12 (4): 174-151. [Persian]
Rahimi Pardanjani, T. (2015). The Relationship between Perceptions of Parenting Styles and Students' Academic Motivation, 2nd International Conference on Psychology, Educational Sciences and Lifestyle, Torbat Heydariyeh University, Mashhad. [Persian]
Rezaei, M; Saburi, H; Ismailpour, Kh. (2014). Investigating the relationship between parenting style and hardship and assertiveness. Master Thesis in Clinical Psychology, University of Tabriz. [Persian]
Rice KG, Cole DA, Lapsley DK. (1990). Separation-individuation, family cohesion, and adjustment to college: Measurement validation and a test of a theoretical model. Journal of Counseling Psychology, 37:195-202.
Ricketts JC. (2003). The efficacy of leadership development, critical thinking dispositions, and student academic performance on the critical thinking skills of selected youth leaders. Doctoral dissertation, University of Florida.
Sadr-o-sadat, j; Shams, H; Emamipour, S. (2005). Comparison of parenting practices and family functioning in poorly cared for families with behavioral disorders and normal. Journal of shahrekourd university. 2:43-48. [Persian]
Salari, M; Karshki, H; Abdulkhodai, M. (2013). The role of parental perception and academic motivation in students' tendency to critical thinking. Teaching and Learning Studies, 5 (1): 47-64. [Persian]
Sohrabi,F; Hasani,A. (2007). Parenting practices and antisocial behaviors of adolescent girls. Journal of Psychology, 1(11): 79-89. [Persian]
Steinberg L. (2001). We know some things: Parent-adolescent relationships in retrospect and prospect. Journal of Research on Adolescence, 11: 1-19.
Tozandehjani, H; Tavakolizadeh,J; Lagzian, Z. (2011). The effect of parenting styles on self-efficacy and mental health of students. Journal of gonabad university of medical sciences, 2(17): 56-64. [Persian]
Turner EA, Chandler M, Heffer RW. (2009). Influence of parenting styles, achievement motivation, and self-efficacy on academic performance in college students. Journal of College Student Development, 50: 337-346.
Zahiri Nav, B; Rajabi, S. (2009). Investigating the relationship between a group of variables and reducing the academic motivation of Persian language and literature students, Daneshvar Behavior Magazine, 16 (36): 80-69. [Persian]
پیش بینی سبکهای فرزندپروری بر اساس انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی با میانجی گری سخترویی دانشآموزان دختر پایه ابتدایی
پرنیان رضازاده*
دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه صفاهان، اصفهان، ایران
محبوبه اسلمی
استادیار گروه علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
سروش علیمردانی
کارشناس ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد نکاء، نکاء، ایران.
چکیده
پژوهش حاضر با هدف پیشبینی سبکهای فرزندپروری براساس انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی با توجه به نقش میانجی سخترویی انجام شد. روش تحقیق کاربردی و روش اجرای آن، توصيفي (غير آزمايشي) و طرح پژوهش، رابطه ای از نوع همبستگي و تحلیل میانجی بود. جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش دانشآموزان دبستانی دختر در ناحیه 4 آموزش و پرورش کرج در سال 1396 بود که از بین آنها 400 نفر با روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدند. دادههای پژوهش از طریق پرسشنامه شیوه فرزندپروري (Baumrind, 1971)، پرسشنامه انگیزش تحصیلی (Harter, 1980)، پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی (Ricketts, 2003) و پرسشنامه سرسختی روانشناختی اهواز Ahvaz)) Hardiness Inventory, 2000) ) جمعآوری شد و به منظور بررسی فرضیهها و تحليل دادهها از روش رگرسیون چندگانه و آزمون سوبل استفاده شد. بررسی نتایج پژوهش نشان داد بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی دانشآموزان رابطه معنیداری دارند (001/0P=). همچنین انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی بواسطه سخترویی توانایی پیشبینی سبکهای فرزندپروری را دارا بودند.
واژگان کلیدی: سبکهای فرزندپروری، انگیزش تحصیلی، تفکر انتقادی، سخترویی، دانشآموزان دختر، پایه ابتدایی
Predicting parenting styles based on educational motivation and critical thinking mediated by hardiness in second grade female students
Parnian Rezazadeh, M.A
Family Counselling, Safahan University, Esfahan, Iran
Mahboubeh Aslami, Ph.D
Assistant Professor of Education and Psychology, Department of Payame Noor University, Tehran, Iran
Soroush Alimardani, PhD Student
psychology, Islamic Azad University, Neka Branch, Neka, Iran.
Abstract
The purpose of this present study was to investigate the experience of the research participants after mourning the death of a family member.This study used a descriptive phenomenological research approach to collect and analyze data. This study participants consisted of 12 married or unmarried men and women with a diploma to a master's degree and in the age range of 30-50 years, who had the experience of staying in the mourning of a family member such as a child, parent, spouse or co-workers. Purposeful sampling was the selection and collection of data through in-depth interviews. The interview questions were open-ended (supplementary) with a general question: Tell us about your experience after the death of your loved one? It was starting. In the continuation of the interview, to explore the phenomenon in depth, follow-up questions such as can you explain more about this?. The participants attended in-depth interviews until data saturation was reached. Data analysis revealed 4 themes and 12 subthemes for the phenomenon, including: Psychological mechanisms with sub-themes: emotional mechanisms, behavioral mechanisms and cognitive mechanisms; Family contexts with sub-themes: lack of emotional support and family support, lack of functioning and change in family structure, lack of family transfer from mourning stages and non-functioning of family subsystems; Personal contexts with sub-themes: Interfering personality traits, the deceased's place in the phenomenal world of the individual, the impact of the individual's past experiences; Attitudes were with the sub-themes of religious or non-religious attitude and acceptance or non-acceptance of the fact of death. The findings of this study extend past literature on mourning in the family contextThe aim of this study was to predict parenting styles based on educational motivation and critical thinking with respect to the mediating role of hardiness. The research method was applied research and its implementation method was descriptive (non-experimental) and the research design was relational - Correlation and mediator analysis. The statistical population of this study was female primary school students in KARAJ (district 4) in 2017, from which 400 people were selected by multi-stage cluster sampling. Research data were collected through these ways: parenting style questionnaire (Baumrind, 1971), educational motivation questionnaire (Harter, 1980), Ricketts critical thinking orientation questionnaire (Ricketts, 2003) and Ahvaz Hardiness Inventory, (2000). In order to test the hypotheses and analyze the data, multiple regression and SOBEL test were used. The results showed that there is a significant relationship between dictatorial, authoritarian and negligent parenting styles with students' educational motivation and critical thinking (P = 0.001). Also, educational motivation and critical thinking were able to predict parenting styles due to their hardiness.
Keywords: parenting styles, educational motivation, critical thinking, hardiness, grade female students.
مقدمه
والدین زیادی تا حدود نیم قرن پیش انتظار داشتند فرزندان آنها بدون هیچ چشمداشتی از قوانین و دستوراتشان پیروی کنند ولی امروزه بسیاری از والدین مانند گذشته چنین انتظاراتی ندارند. با افزایش دانش عمومی و توجه به گسترش اطلاعات در مورد سبکهای فرزندپروری (Parenting Styles) و نحوه تربیت و آموزش پرورش فرزندان، نگرش والدین در این زمینهها تغییر کرده است (Amelia، 2012). برای تربیت فرزندان الگوهای استانداردی با عنوان سبکهای فرزندپروری تعریف شده است که با آداب و پاسخهای معین والدین به رفتارهای فرزندان مشخص میشود و این سبکها به عنوان مجموعهای از نگرشها نسبت به کودک در نظر گرفته میشود که منجر به ایجاد جو هیجانی شده که رفتارهای والدین در آن جو و شرایط رخ میدهد (Brent, Lorig, Danielle، 2010).
مفهوم سبک فرزندپروری با تکیه بر نظریات بامریند (1971 ,Baumrind) شکل گرفته است، وی ﺳﻪ ﺳﺒﮏ ﺑﺮاي ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوري واﻟﺪﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﮐﻨﺪ: مستبد (authoritarian)، مستقل (authoritative)، آسانگیر (permissive). واﻟﺪﯾﻦ مستقل از ﻓﺮزﻧﺪانﺷﺎن رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﭘﺨﺘﻪ اﻧﺘﻈﺎر دارﻧﺪ و ﻣﻮازﯾﻦ رﻓﺘﺎري را بطور روشن ﺑﺮاي آﻧﻬﺎ وﺿﻊ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ و ﮐﻮدﮐﺎنﺷﺎن را به ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑودن تشویق میکنند و نسبت به فرزندانشان روی گشاده و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي دارﻧﺪ. در مقابل، واﻟﺪﯾﻦ ﻣﺴﺘﺒﺪ ﺑﺮاي حفظ اقتدار خودشان اهمیت زیادی قائلاند و تلاشهای فرزندان برای چالش کشیدن این اﻗﺘﺪار را به شدت ﺳﺮﮐﻮب کرده و به فرزندان اجازه بحث با آنان را نمیدهند و ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺴﺘﻘﻞ و به تنهایی ﺗﺼﻤﯿﻢ میگیرند. همچنین واﻟﺪﯾﻦ آﺳﺎنﮔﯿﺮ اﺟﺎزه ﻣﯽدﻫﻨﺪ تا فرزندانشان رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺧﻮد را ﺗﻨﻈﯿﻢ کرده و ﺑﺮاي ﺧﻮدﺷﺎن ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ و هیچ ﻗاعده و قانونی ﺑﺮاي ﻧﻈﺎرت ﺑﺮ رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﮐﻮدﮐﺎنﺷﺎن وﺿﻊ نمیکنند (Moradian, Alipour, Shehni Yailagh, 2014).
نکته قابل توجه اینکه، کودکان و نوجوانان از گروههای مهم در کشورند و نقش مهمی در ساختن آینده دارند و یکی از عواملی که باعث پیشرفت و عدم پیشرفت کودکان میشود همین تاثیرپذیری از سبک فرزندپروری والدین آنان میباشد. موفقیّت آنان و پیشرفت تحصیلیشان از مهمترین دغدغههای هر دانشآموز، والدین و نظام آموزشی کشور است. اینکه فرزندان بتواند در آینده گلیم خود را از آب بیرون بکشد و از پس وظایفی که به آنها محوّل میگردد، بخوبی برآیند از مهمترین دغدغههای والدین است (Marwat, Salimi Bejestani, Farahbakhsh, 2012). حال آنکه برای دستیابی به موفقیت تحصیلی به انگیزش تحصیلی نیاز است. روانشناسان و ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮان، ﺗﻤﺎﯾﻞ ﻓﺮد ﺑﻪ ﺗﻼش ﺑﺮاي ﮐﺴﺐ ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ ﯾﺎ اﺣﺴﺎس ﺧﻮﺷﺎﯾﻨﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪن در اﻧﺠﺎم دادن وﻇﺎﯾﻒ را انگیزه پیشرفت تعریف کردهاند (Acharya, Joshi، 2009).
این واﻟﺪﯾﻦ هستند که میتوانند از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺒﮏﻫﺎي ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوري ﺧﻮد اﺛﺮات ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ و ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻓﺮزﻧﺪانﺷﺎن در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻣﻮزش داشته باشند. پیشینهپژوهشی نشان داده است که ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوري ﻣﻘﺘﺪر ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ راﺑﻄﻪ ﻣﺜﺒﺖ و ﻣﻌﻨﺎدار و ﺑﯿﻦ ﺳﺒﮏﻫﺎي ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوري ﻣﺴﺘﺒﺪ و آﺳﺎنﮔﯿﺮ ﺑﺎ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ راﺑﻄﻪ ﻣﻨﻔﯽ وجود دارد (Abesha, 2012؛Ejei, Gholamali Lavasani, Malahmadi, Khezri, 2011 Ingoldby, Schvaneveldt, Supple, Bush, 2004؛Baumrind, 1971 ).
از آنجایی که سبكهاي فرزندپروري را يكي از ويژگيهاي والدين ميدانند كه با تعديل اعمال خاصي که والدين انجام ميدهند و تغيير تجربهپذيري فرزندان در فرايند اجتماعي شدن، بر كوششهاي والدين بر فرزندان تاثير ميگذارند (Baranoff, Oei،2009 ) و از آنجایی که دانشآموزان با انبوهي از اطلاعات و محركات مواجه هستند و ناچارند برای استفاده درست و مناسب از آنها و تصميمگيری و انتخاب درست، دست به ارزیابي و نقد آنها بزنند، لذا ميتوان گفت یکي از فرایندها و مهارتهای مورد نياز برای موفقيت وسازگاری در جامعه فعلي گرایشها و مهارتهای انتقادی فرد است (Salari, Karshki, Abdulkhodai, 2013).
1995) Paul) معتقد بود تفکر انتقادی (Critical thinking) مبنای اساسي در آموزش است و برای انطباق با نيازهای شخصي، اجتماعي و حرفهای قرن بيست و یکم باید از آن سود جست و مورد استفاده قرار داد (McGuire, 2010). در واقع تفکر انتقادی یعنی برخورداری از یکي از فرایندهای عالي ذهن كه باعث ميشود فرد به تعيين اعتبار، صحت و ارزش اطلاعاتي كه همواره در معرض آنها قرار دارد پرداخته و با ارزیابي و نگاه انتقادی از وضعيت و شرایط، یك فرآیند ضروری و مثبت برای رشد و تکامل در داخل هر جامعه و سازمان را رقم بزند. به همین دلیل تفکر انتقادی همه فعاليتهای زندگي مانند روابط بينفردی و كار را شامل میشود (Aktamis, Yenice, 2010). با توجه به اهميت گرایشها و نگرشهای انتقادی در زندگي روزمره و در جامعه فعلي، بررسي عوامل مرتبط و زمينههای شکلگيری این گرایش ضروری است. یافتههای پژوهش Iqbalonia, ghorbani (2017) حاکی از آن بود که بین شیوه فرزندپروری والدین با تفکر انتقادی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
در این میان و با توجه به مبانی نظری عنوان شده میتوان گفت شیوههای فرزندپروری پیامدهای روانشناختی مهمی دارند که از میان آنها میتوان به سخترویی (Hardiness) اشاره کرد. با توجه به اعتقاد Kobasa (1979) مبنی بر ساختار شخصیتی افرادی که درجه بالایی از تنیدگی را بدون بیماری تجربه میکنند، متفاوت از افرادی است که در شرایط تنیدگیزا بیمار میشوند و این تمایز شخصیتی را میتوان سخترویی نامید که دربردارند سه مؤلفه چالش (Challenge)، کنترل (Control) و تعهد (Commitment) است Hamidi, Ansari, 2016)). نتایج پژوهش Naghipour, (2011) نشان داد که میان شیوه فرزندپروری مقتدرانه با سخترویی فرزندان رابطه مثبت معنادار و میان شیوه فرزندپروری استبدادی با سخترویی فرزندان، رابطه منفی معنادار وجود دارد .(Mirzaei, Kadivarzare, 2014) در پژوهش خود 92 درصد سخترویی فرزندان را ناشی از شیوههای فرزندپروری مقتدرانه والدین گزارش نمودهاند. همچنین میان شیوه فرزندپروری سهلگیرانه با سخترویی فرزندان رابطه وجود ندارد. با توجه به آنچه بیان شد، از آنجا که در زمینه رابطه سبکهای فرزندپروری با انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی و سخترویی در ایران تحقیقات محدودی صورت گرفته است لذا، پژوهش حاضر با هدف پیشبینی سبکهای فرزندپروری براساس انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی بواسطه سخترویی انجام شد.
روش
روش پژوهش، جامعه آماری و نمونه: پژوهش حاضر با هدف پیشبینی سبکهای فرزندپروری براساس انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی بواسطه سخترویی انجام شد. روش تحقیق کاربردی و روش اجرای آن، توصيفي (غير آزمايشي) و طرح پژوهش، همبستگي بود. جامعه آماری مورد مطالعه این پژوهش کودکان دبستانی دختر در ناحیه 4 آموزش و پرورش کرج در سال 1396 بود که از بین آنها 400 نفر با استفاده از جدول کرجسی و مورگان که ملاک های ورود به پژوهش را داشتند با روش نمونه گیری خوشهای چند مرحلهای انتخاب شدند. دادههای پژوهش از طریق پرسشنامه شیوه فرزندپروري بامریند (1971 ,Baumrind)، پرسشنامه انگیزش تحصیلی (Harter, 1980)، پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی (Ricketts, 2003) و پرسشنامه سرسختی روانشناختی (Ahvaz, 1998) جمعآوری شد و به منظور بررسی فرضیهها و تحليل دادهها از روش رگرسیون چندگانه و آزمون سوبل استفاده شد. با توجه به تجزيه و تحليل دادهها از بین 400 پاسخگویی مورد مطالعه، 108 نفر (27 درصد) 10 سال، 172 نفر (43 درصد) 11 سال و 120 نفر (30 درصد) 12 سال سن داشتهاند، که 99 نفر (8/24 درصد) در پایه چهارم، 175 نفر (8/43 درصد) در پایه پنجم و 126 نفر (4/31 درصد) در پایه ششم مشغول به تحصیل بودهاند.
ابزار سنجش:
پرسشنامه شيوههاي فرزندپروري (Baumrind parenting Styles Questionnaire (BPSQ)): توسط بامریند (1971 ,Baumrind) با هدف بررسی شیوههای فرزندپروری در والدین طراحي شد و داراي 30 سؤال است كه 10 گوبه سبک سهلگیر، 1- گویه سبک مستبد،10 گویه سبک مقتدر را میسنجد. برای نمرهگذاری ﻣﻘﯿﺎس ﻟﯿﮑﺮت 5 درﺟﻪاي از ﮐﺎﻣﻼ ﻣﻮاﻓﻘﻢ (4) ﺗﺎ ﮐﺎﻣﻼ ﻣﺨﺎﻟﻔﻢ (5) استفاده میشود. وی میزان پایایی این پرسشنامه را با روش بازآزمایی (test-retest reliability) با فاصله زمانی یک هفته 81/0 برای سبک سهلگیر، 85/0 برای سبک مستبد و 92/0 برای سبک مقتدر پدران گزارش نمود Sadr-o-sadat, Shams, Emamipour, 2005)). Barry (1991) با استفاده از روش افتراقی میزان روایی پرسشنامه را مورد بررسی قرار داد و مشاهده کرد که شیوه استبدادی رابطه منفی با شیوه سهلگیری 38/0 r= و شیوه اقتدار منطقی (48/0r=) دارد و شیوه سهلگیری رابطه معنیداری با شیوه اقتدارمنطقی او نداشت (7/0=r) و برای محاسبه پایایی از روش باز آزمایی استفاده کرد و نتایج دربردارنده: 81/0 برای شیوه سهلگیرانه، 86/0 برای شیوه استبدادی، 78/0 برای شیوه اقتداری، بود. همچنین ثبات درونی را با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه نمود که 75/0 برای شیوه سهلگیری 85/0 برای شیوه استبدادی و 82/0 برای شیوه اقتدار منطقی، بدست آورد (Sohrabi, Hasani, 2007). در پژوهش Moradian, Alipour, Shehni Yailagh, (2014) ميزان پايايي براي شيوه سهلگيرانه 69/0، براي شيوه ديكتاتورمابانه، 77/0 و براي شيوه قاطع و اطمينان بخش 73/0، به دست آمد. آلفای کرونباخ در پژوهش حاضر برای سبک فرزندپروری مستبدانه 697/0، سبک فرزندپروری مقتدرانه 703/0، سبک فرزندپروری سهلگیرانه 736/0 گزارش شده است. سوالات این پرشسنامه شامل: والدین باید به بچه های خود اجازه دهند تا هر آن چه را که می خواهند، انجام دهند و بچه ها باید فقط از آن چه والدینشان می گویند، پیروی کنند، در غیر اینصورت باید آنها را تنبیه کرد و 28 سوال دیگر از این دست می باشد.
پرسشنامه انگیزش تحصیلی (Academic Motivation Scale (AMS)): توسط هارتر (Harter, 1980)، شامل 33 گویه که با سؤالهای دوقطبی یک قطب آن انگیزش درونی و قطب دیگر انگیزش بیرونی را میسنجد. نمرهگذاری آن از طریق طیف لیکرت میباشد که از 1= تقریبا همیشه تا 5= هیچوقت را شامل میشود. Harter (1980) روایی سازه این مقیاس را بر اساس پیشبینی میزان کفایت ادراک شده بررسی و بین میزان کفایت و پاره مقیاسهای چالش(58/0=r)، کنجکاوی(33/0=r)، تسلط مستقلانه (54/0=r) و قضاوت مستقل(26/0=r) رابطهای مثبت دارد، اما مقدار همبستگی با ملاک درونی خیلی پایین (03/0=r) گزارش شد. ضرایب پاره مقیاسهای انگیزشی بین 68/0 تا 73/0 بدست آورد. Bahrani, (2009) ضرایب همسانی درونی را از طریق همبستگی هر سوال با نمره کل مقیاسها بین 30/0 تا 78/0 بدست آورد. ضرایب آلفا و بازآزمایی مقیاس کلی انگیزش درونی به ترتیب 85/0 و 86/0 و برای مقیاس کلی انگیزش بیرونی 69/0 و 72/0 و ضرایب پاره مقیاسهای آنها نیز بین 62/0 تا 81/0 بود. پایایی این پرسشنامه توسطZahiri Nav, Rajabi (2009) با آزمون آلفای کرونباخ 92/0 و آلفای کرونباخ در پژوهش حاضر 891/0 گزارش شده است. سوالات این پرسشنامه شامل: در کلاس سوال می کنم زیرا می خواهم چیزهای جدیدی یاد بگیرم. دوست دارم بفهمم چطور می توانم کارهای درسی ام را بدون کمک دیگران انجام دهم و 31 سوال دیگر می باشد.
پرسشنامه گرایش به تفکر انتقادی (Critical Thinking Disposition Inventory CTDI)): توسط Ricketts (2003) با هدف سنجش میزان تمایل به تفکر انتقادی از 33 گویه و سه خرده مقیاس گرایش به خلاقیت (7 ماده) که گرایش به کنجکاوي هوشمندانه و تمایل به دانستن حقایق موجود را اندازه گیري میکند؛ گرایش به پختگی (5 ماده) که به اندازهگیري گرایش به آگاهی از مسائل و مشکلات حقیقی و پیچیده، روشنفکر بودن نسبت به نظرات و دیدگاههاي متفاوت و آگاهی نسبت به تعصبات، امیال و پیشداوريهاي خود و دیگران میپردازد؛ گرایش به تعهد (12 ماده) که گرایش افراد به جستجو براي کسب فرصتهایی جهت استدلال و پیشبینی شرایطی که به استدلال نیاز دارند و نیز اشاره به وجود اعتماد به نفس در فرآیند استدلال کردن دارد. نمرهگذاری پرسشنامه بصورت طیف لیکرت 5 نقطهای میباشد. Ricketts (2003) ضریب پایایی زیرمقیاس خلاقیت: 75/0، زیرمقیاس بالیدگی: 57/0 و زیرمقیاس تعهد: 86/0 گزارش کرده است. نسخه فارسی این ابزار در این پژوهش مورد استفاده قرار خواهد گرفت. در ایران، پژوهشHatami, Arkan, Heydari (2016) براي محاسبه ضریب پایایی از روش همسانی درونی (محاسبه آلفای کرونباخ) استفاده گردید. بیشترین ضریب روایی متعلق به عامل تعهد (81/0) و کمترین ضریب، متعلق به عامل پختگی (38/0) بود. همچنین، میزان همبستگی نمره مهارتهاي تفکر انتقادي با خلاقیت معنادار نبود، اما با عاملهاي پختگی در سطح 03/0 و تعهد در سطح 01/0 معنادار گزارش شد. میزان همبستگی عامل تعهد در آزمون مقدماتی با عامل تعهد در آزمون مجدد 682/0، عامل خلاقیت در دو آزمون 546/0، عامل پختگی در دو آزمون، میزان همبستگی 372/0 گزارش شد. آلفای کرونباخ در پژوهش حاضر 835/0 گزارش شده است. سوالات این پرسشنامه شامل: من همیشه بر این باورم که چیزهای بیشتری برای یادگیری وجود دارد. وقتی کسی با من مخالفت می کند من معمولا لحن او را می دانم و 31 سوال دیگر می باشد.
پرسشنامه سرسختی روانشناختی اهواز (Ahvaz Hardiness Inventory (AHI)): توسط Kiamarsi, Najarian, Mehrabizadeh honarmand, (1998) با هدف تهیه مقیاسی برای سنجش سرسختی روانشناختی ساخته شد و دارای ۲۷ ماده است و نمرهگذاری آن با لیکرت 4 درجهای (هرگز تا بیشتر اوقات) انجام میشود. برای سنجش همسانی درونی پرسشنامه سرسختی روانشناختی اهواز، ضریب آلفای کرونباخ به کار برده شد و بر پایۀ یافتهها ضرایب آلفا برای کل نمونه، آزمودنیهای پسر و آزمودنیهای دختر به ترتیب، ۷۶/۰، ۷۶/۰ و ۷۴/۰ بدست آمد. برای سنجش پایایی این آزمون دوباره پس از شش هفته به ۱۱۹ دانشجو (۵۳ پسر و ۶۶ دختر) ارائه شد. ضرایب همبستگی بین نمرههای آزمودنیها در دو نوبت یعنی پیشآزمون و پسآزمون دوباره برای کل آزمودنیها ۸۴/۰، آزمودنیهای پسر ۸۴/۰ و آزمودنیهای دختر ۸۵/۰ به دست آمد. Ghafouri Vernosfadarani, Kamali, Nouri, (2008) روایی این آزمون را به روش روایی همزمان با سه ملاک، مقیاس اضطراب عمومی، پرسشنامه افسردگی و خودشکوفایی مزلو محاسبه کردند. ضرایب بدست آمده به ترتیب ۶۵/۰، ۶۷/۰ و ۶۲/۰ بود که کلیۀ ضرایب در سطح (۰۰۱/0<p) معنادار بودند. آلفای کرونباخ در پژوهش حاضر 736/0 گزارش شده است. سوالات این پرشسنامه شامل: خوب میدانم چه عقاید و افکار دارم. احساس میکنم عمرم صرف انجام کارهایی شده است که با معنا و ارزشمند است و 25 سوال دیگر می باشد.
روش اجرا و تحلیل داده ها:
به منظور اجرای این پژوهش، ابتدا حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان تعداد 400 نفر تعیین شد و نمونه با روش گیری خوشه ای، در جامعه آماری دانش آموزان دوره دوم دبستان در ناحیه 4 شهر کرج، مشخص شدند و پس از اخذ مجوز های لازم از اداره آموزش و پرورش شهر کرج، پرسش نامه های مذکور در میان دانش آموزانی که برای انجام پژوهش رضایت داشتند توزیع شد و پس از پاسخدهی دانش آموزان پرسشنامه ها گرد آوری شد، داده ها با استفاده از آمار توصیفی از جمله میانگین و انحراف معیار و ... تحلیل شدند، با توجه به اینکه داده ها پیش فرض های لازم را دارا بودند، برای تجزیه و تحلیل منابع اطلاعاتی طبق آمار استباطی از روش رگرسیون چندگانه و آزمون سوبل استفاده شد.
یافتهها:
آمارههای توصیفی متغیرهای تحقیق در جدول (1) ارائه شده است:
جدول 1: شاخص های توصیفی متغیرهای پژوهش
متغیر | میانگین | انحراف معیار | کمترین | بیشترین |
انگیزش تحصیلی | 40/123 | 53/16 | 16 | 152 |
تفکر انتقادی | 41/110 | 59/12 | 46 | 137 |
سخترویی | 46/63 | 01/6 | 37 | 76 |
سبک فرزندپروری مستبدانه | 77/12 | 91/5 | 0 | 40 |
سبک فرزندپروری مقتدرانه | 57/26 | 07/5 | 6 | 37 |
سبک فرزندپروری سهلگيرانه | 85/26 | 14/5 | 8 | 39 |
نتایج آزمون نرمال بودن متغیرها بر اساس آزمون کلموگرف اسمیرنوف نشان داد که معنیداری متغیرهای تحقیق از سطح معنیداری 05/0=α بالاتر است، لذا در اين سطح فرضیعنی نرمال بودن دادهها رد نمیشود، بنابراین میتوان گفت که متغیرهای تحقیق دارای توزیع نرمال هستند. در ادامه آمارههای آزمون همبستگی پیرسون ارائه شده است:
تجزيه و تحليل دادهها نشان میدهد که ضرایب همبستگي آزمون پیرسون بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با انگیزش تحصیلی دانشآموزان به ترتیب برابر 49/0-، 638/0 و 21/0 با مقدار p (معنیداری) 001/0 که کوچکتر از سطح معنیداری 05/0=α هستند و در نتيجه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با انگیزش تحصیلی دانشآموزان رابطه معنیداری دارند (جدول 2).
جدول 2: آماره های آزمون همبستگی پیرسون بین سبکهای فرزندپروری و انگیزش تحصیلی دانشآموزان
متغیر | انگیزش تحصیلی دانشآموزان | |||||||
ضريب همبستگی | معنیداری | وجود رابطه | نوع رابطه | |||||
سبک فرزندپروری مستبدانه | 49/0- | 001/0 | دارد | معکوس | ||||
سبک فرزندپروری مقتدرانه | 638/0 | 001/0 | دارد | مستقیم | ||||
سبک فرزندپروری سهلگيرانه | 21/0 | 001/0 | دارد | مستقیم |
تجزيه و تحليل دادهها نشان میدهد که ضرایب همبستگي آزمون پیرسون بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با تفکر انتقادی دانشآموزان به ترتیب برابر 382/0-، 359/0 و 187/0 با مقدار p (معنیداری) 001/0 که کوچکتر از سطح معنیداری 05/0=α هستند و در نتيجه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با تفکر انتقادی دانشآموزان رابطه معنیداری دارند (جدول 3).
جدول 3: آمارههای آزمون همبستگی پیرسون بین سبکهای فرزندپروری و تفکر انتقادی دانشآموزان
متغیر | تفکر انتقادی دانشآموزان | |||||||
ضريب همبستگی | معنیداری | وجود رابطه | نوع رابطه | |||||
سبک فرزندپروری مستبدانه | 382/0- | 001/0 | دارد | معکوس | ||||
سبک فرزندپروری مقتدرانه | 359/0 | 001/0 | دارد | مستقیم | ||||
سبک فرزندپروری سهلگيرانه | 187/0 | 001/0 | دارد | مستقیم |
برای بررسی رابطه خطی بین ابعاد متغیر پیشبین (متغیر مستقل) و متغیر ملاک (متغیر وابسته) از رگرسیون چندگانه به روش همزمان استفاده شده است. قبل از اجرای رگرسیون همبستگی بین متغیرهای پیشبین و ملاک توسط همبستگی در مرحله پیشین به دست آورده شد تا در مرحله بعد معنیداری رگرسیون مورد آزمون قرار گیرد. با توجه به اینکه مقدار آماره دوربين واتسون در دامنه 5/1 و 5/2 قرار دارد، لذا ميتوان گفت خطاها نا هم بستهاند. همچنین نتایج به دست آمده از جدول تحلیل واریانس نشان دهنده این است که مدل رگرسیونی معنیدار است (سطح معنیداری کوچکتر از 05/0). نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون در جداول 4، 5 و 6 آورده شده است.
جدول 4: خلاصه مدل همبستگی چندگانه همبستگی بین سبکهای فرزندپروری و انگیزش تحصیلی دانشآموزان
R | R | R2 | R2(adj) | دوربین واتسون |
انگیزش تحصیلی | 649/0 | 421/0 | 416/0 | 99/1 |
تفکر انتقادی | 422/0 | 178/0 | 172/0 | 002/2 |
پیشبین: سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه
متغیر ملاک: انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی دانشآموزان
با توجه به اين كه pـمقدار محاسبه شده از آزمون (001/0) كمتر از سطح معنيدار 05/0 است، در نتيجه مدل رگرسيون خطي معنيدار میباشد، يعني بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با انگیزش تحصیلی دانشآموزان رابطه خطی معنيداري وجود دارد. ضریب همبستگی چندگانه 649/0=r میباشد که نشان دهنده میزان روابط همزمان سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با انگیزش تحصیلی دانشآموزان میباشد و با توجه به اینکه سطح معنیداری برابر 001/0 و کوچکتر از سطح 05/0= α است. بنابراین این رابطه معنیدار میباشد. با توجه به اينکه مقدار R2adj (تعديل شده R2)، برابر با 416/0 مي باشد، پس سبکهای فرزندپروری 416/0 واریانس سب انگیزش تحصیلی دانشآموزان را تبيين مي کنند.
با توجه به اين كه pـمقدار محاسبه شده از آزمون (001/0) كمتر از سطح معنيدار 05/0 است، در نتيجه مدل رگرسيون خطي معنيدار میباشد، يعني بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با تفکر انتقادی دانشآموزان رابطه خطی معنيداري وجود دارد. ضریب همبستگی چندگانه 422/0=r میباشد که نشان دهنده میزان روابط همزمان سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با تفکر انتقادی دانشآموزان میباشد و با توجه به اینکه سطح معنیداری برابر 001/0 و کوچکتر از سطح 05/0= α است. بنابراین این رابطه معنیدار میباشد. با توجه به اينکه مقدار R2adj (تعديل شده R2)، برابر با 172/0 مي باشد، پس سبکهای فرزندپروری 172/0 واریانس سبک تفکر انتقادی دانشآموزان را تبيين مي کنند.
جدول 5: تحلیل واریانس همبستگی بین سبکهای فرزندپروری و انگیزش تحصیلی دانشآموزان
مدل | مجموع مربعات | درجه آزادی | میانگین مربعات | آماره F | معنیداری |
رگرسیون | 33/45867 | 3 | 11/15289 | 86/95 | 001/0 |
باقیمانده | 06/63161 | 396 | 498/159 | ||
کل | 39/109028 | 399 | - |
با توجه به مقدار β برای سبکهای فرزندپروری مستبدانه و مقتدرانه که به ترتیب برابر 136/0- و 537/0 میباشد، پس با سبکهای فرزندپروری مستبدانه و مقتدرانه میتوان انگیزش تحصیلی دانشآموزان را پیشبینی کرد، اما بر اساس سبک فرزندپروری سهلگيرانه نمی توانیزش تحصیلی دانشآموزان را پیشبینی کرد و مهمترین پیشبینی کننده انگیزش تحصیلی دانشآموزان به ترتیب سبکهای فرزندپروری مقتدرانه و مستبدانه میباشد. و سبک فرزندپروری مقتدرانه باعث افزایش انگیزش تحصیلی دانشآموزان و سبک فرزندپروری مستبدانه باعث کاهش انگیزش تحصیلی دانشآموزان میشود.
جدول 6: تحلیل واریانس همبستگی بین سبکهای فرزندپروری و تفکر انتقادی دانشآموزان
مدل | مجموع مربعات | درجه آزادی | میانگین مربعات | آماره F | معنیداری |
رگرسیون | 319/11262 | 3 | 11/3754 | 57/28 | 001/0 |
باقیمانده | 791/52028 | 396 | 386/131 | ||
کل | 11/63291 | 399 | - |
با توجه به p مقدار محاسبه شده در آزمون ضرايب مدل رگرسيون , H01 H02 و H03 در سطح 05/0 رد ميشود، با توجه به مقدار β برای سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه که به ترتیب برابر 259/0-، 166/0 و 106/0 میباشد، پس با سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه میتوان تفکر انتقادی دانشآموزان را پیشبینی کرد، و مهمترین پیشبینی کننده تفکر انتقادی دانشآموزان به ترتیب سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه میباشد. و سبک فرزندپروری مستبدانه باعث کاهش تفکر انتقادی دانشآموزان و سبک های مقتدرانه و سهلگيرانه باعث افزایش تفکر انتقادی دانشآموزان میشود.
مدل پیشبینی
تفکر انتقادی دانشآموزان = 55/99 - 55/0* سبک مقتدرانه + 412/0* سبک مستبدانه+ 259/0* سبک مستبدانه
در نهایت تجزيه و تحليل دادهها از طریق آزمون سوبل نشان داد که معنیداری نقش میانجی سخترویی در رابطه بین سبک فرزندپروری مقتدرانه و انگیزش تحصیلی دانشآموزان کوچکتر از 05/0 هست، مقدار VAF برابر 16/0 میباشد و این بدان معناست که 16/0 درصد از رابطه بین سبک فرزندپروری مقتدرانه و انگیزش تحصیلی دانشآموزان از طریق غیرمستقیم توسط متغیر میانجی سخترویی تبیین میشود، اما معنیداری نقش میانجی سخترویی در رابطه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه و سهل گیرانه با انگیزش تحصیلی دانشآموزان بزرگتر 05/0 میباشد، لذا در اين سطح فرضيعني عدم وجود رابطه رد نمي شود و در نتيجه سخترویی در رابطه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه و سهل گیرانه با انگیزش تحصیلی دانشآموزان نقش میانجی ندارد. همچنین معنیداری نقش میانجی سخترویی در رابطه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با تفکر انتقادی دانشآموزان کوچکتر از 05/0 هست، لذا در اين سطح فرضيعني عدم وجود رابطه رد مي شود و در نتيجه سخترویی در رابطه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با تفکر انتقادی دانشآموزان نقش میانجی دارد، مقدار VAF برای سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه به ترتیب 178/0، 199/0 و 219/0 میباشد و این بدان معناست که به ترتیب 178/0، 199/0 و 219/0 درصد از رابطه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با تفکر انتقادی دانشآموزان از طریق غیرمستقیم توسط متغیر میانجی سخترویی تبیین میشود.
جدول 7: آماره آزمون سوبل و VAF مربوط به نقش میانجی سخترویی در رابطه بین سبکهای فرزندپروری با انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی دانشآموزان
| a | b | c | Sa | Sb | z | VAF | sig |
مستبدانه * سخت رویی * انگیزش تحصیلی | 186/0- | 38/0 | 49/0- | 91/5 | 31/15 | 72/1 | 126/0 | 17/0 |
مقتدرانه * سخت رویی * انگیزش تحصیلی | 201/0 | 38/0 | 638/0 | 89/5 | 31/15 | 97/1 | 16/0 | 048/0 |
سهل گیرانه * سخت رویی * انگیزش تحصیلی | 118/0 | 38/0 | 21/0 | 97/5 | 31/15 | 07/1 | 175/0 | 391/0 |
مستبدانه * سخترویی * تفکر انتقادی | 186/0- | 446/0 | 382/0 | 91/5 | 28/11 | 72/3 | 178/0 | 001/0 |
مقتدرانه * سخترویی * تفکر انتقادی | 201/0 | 446/0 | 359/0 | 89/5 | 28/11 | 05/4 | 199/0 | 001/0 |
سهل گیرانه * سخترویی * تفکر انتقادی | 118/0 | 446/0 | 187/0 | 97/5 | 28/11 | 31/2 | 219/0 | 001/0 |
در نهایت تجزيه و تحليل دادهها از طریق آزمون سوبل نشان داد که معنیداری نقش میانجی سخترویی در رابطه بین سبک فرزندپروری مقتدرانه و انگیزش تحصیلی دانشآموزان کوچکتر از 05/0 هست، مقدار VAF برابر 16/0 میباشد و این بدان معناست که 16/0 درصد از رابطه بین سبک فرزندپروری مقتدرانه و انگیزش تحصیلی دانشآموزان از طریق غیرمستقیم توسط متغیر میانجی سخترویی تبیین میشود، اما معنیداری نقش میانجی سخترویی در رابطه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه و سهل گیرانه با انگیزش تحصیلی دانشآموزان بزرگتر 05/0 میباشد، لذا در اين سطح فرضيعني عدم وجود رابطه رد نمي شود و در نتيجه سخترویی در رابطه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه و سهل گیرانه با انگیزش تحصیلی دانشآموزان نقش میانجی ندارد. همچنین معنیداری نقش میانجی سخترویی در رابطه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با تفکر انتقادی دانشآموزان کوچکتر از 05/0 هست، مقدار VAF برای سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه به ترتیب 178/0، 199/0 و 219/0 میباشد و این بدان معناست که به ترتیب 178/0، 199/0 و 219/0 درصد از رابطه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با تفکر انتقادی دانشآموزان از طریق غیرمستقیم توسط متغیر میانجی سخترویی تبیین میشود (جدول 7).
بحث و نتیجهگیری
هدف پژوهش حاضر پیشبینی سبکهای فرزندپروری براساس انگیزش تحصیلی و تفکر انتقادی بواسطه سخترویی بود. نتایجها حاکی از آن بود که سخترویی در رابطه بین سبک فرزندپروری مقتدرانه و انگیزش تحصیلی دانشآموزان نقش میانجی دارد و در رابطه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه و سهلگیرانه با انگیزش تحصیلی دانشآموزان نقش میانجی ندارد. همچنین رابطه بین سبکهای فرزندپروری مستبدانه، مقتدرانه و سهلگيرانه با تفکر انتقادی دانشآموزان از طریق غیرمستقیم توسط متغیر میانجی سخترویی تبیین میشود.
نتایج نشان میدهد واﻟﺪﯾﻦ از ﻃﺮﯾﻖ ﺳﺒﮏﻫﺎي ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوريﺷﺎن ﺗﺎﺛﯿﺮات ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ و ﭼﺸﻤﮕﯿﺮي در ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻓﺮزﻧﺪان در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ آﻣﻮزش دارﻧﺪ. کودکان و ﺟﻮاﻧﺎن، ﺑﺮاي ﻣﻮﻓﻘﯿﺖ در آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ و زﻧﺪﮔﯽﺷﺎن ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ انگیزش تحصیلی هستند، ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ دﻟﯿﻞ ﺑﺮﺧﯽ از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﺧﺎﻧﻮاده از ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن، ﭘﺸﺘﻮاﻧﻪ ﻣﺤﮑﻤﯽ در ﻃﻮل زﻧﺪﮔﯽ آﻧﻬﺎ، ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﻃﯽ ﺳﺎلﻫﺎي تحصیل اﺳﺖ (Rice, Cole, Lapsley, 1990). در ﺑﺴﯿﺎري از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺗﺠﺮﺑﯽ، محققان ﺗﻼش ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ اﺛﺮات ﺳﺒﮏﻫﺎي ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوري را ﺑﺮ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺤﻮﻟﯽ ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن از ﺟﻤﻠﻪ در انگیزش وﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ آﻧﻬﺎ ﺗﻮﺿﯿﺢ دﻫﻨﺪ Steinberg, 2001؛ (Ingoldby, Schvaneveldt, Supple, Bush, 2004, ؛ Baumrind, 1971). در اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺪاوم اﺛﺒﺎت ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﮐﻮدﮐﺎن و ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎﯾﯽ ﺑﺰرگ ﺷﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوري ﻣﻘﺘﺪر در آن وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ، در ﻣﺪرﺳﻪ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ در ﺧﺎﻧﻮادهﻫﺎﯾﯽ ﺑﺰرگ ﺷﺪهاﻧﺪ ﮐﻪ اﻧﻮاع دﯾﮕﺮ ﺳﺒﮏﻫﺎي ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوري را اﺗﺨﺎذ ﮐﺮدهاﻧﺪ، انگیزه بیشتر و کارایی بهتری دارند. اﯾﻦ ﯾﺎﻓﺘﻪ ﺑﺎ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي زیر همسو است:
Abesha, (2012); Abar, Carter, Winsler, (2009); Ejei, Gholamali Lavasani, Malahmadi, Khezri, (2011); Ingoldby, Schvaneveldt, Supple, Bush, (2004); Bruke, (2005); Turner, Chandler, Heffer, (2009); Tozandehjani, Tavakolizadeh, Lagzian, (2011).
همچنین Rahimi Pardanjani, (2015) در پژوهش خود با هدف بررسی سبکهای فرزندپروری با انگیزش تحصیلی دانشآموزان نشان داد که بین درگیری والدین با انگیزش تحصیلی رابطه معنیداری وجود ندارد، اما بین حمایت از خودمختاری والدین و گرمی والدین با انگیزش تحصیلی رابطه مثبت معنیداری وجود دارد و سبکهای فرزندپروری والدین قدرت پیشبینی انگیزش تحصیلی را دارند. و Niksirt, Khademi Eskandari, Hashemi, (2016) در پژوهشی با عنوان رابطه شیوههای فرزندپروری والدین با انگیزش پیشرفت تحصیلی در دانشآموزان دختر، همسو با پژوهش حاضر نشان دادند که، شیوههای فرزندپروری 6/9 درصد از واریانس انگیزش درونی و 6/17 درصد از واریانس انگیزش بیرونی را تبیین میکند.
همچنین در تبيين نتایج ميتوان گفت، تفكر انتقادي فرآيندي است توام با كنجكاوي، نظم، تحليلگري، اعتماد به خود كه توانمندي فرد در حل مسائل مختلف و برخورد با مصائب پيش رو را تا حد زيادي بالا ميبرد و افرادي كه از اين توانمندي برخوردار هستند با كسب موفقيتهاي مختلف در برخورد با مسائل و مشكلات زندگي و حل آنها به شيوهاي كارآمد، اطمينانشان نسبت به توانمندي خويش افزايش پيدا ميكند و نگرش خودكارآمدي در آنها شكل ميگيرد. والديني كه از اين سبك فرزندپروری مقتدرانه برخوردار هستند، فرزندانشان از يك سو از طريق فرآيند الگوگيري، توانمندي تفکر انتقادی را در خودشان ايجاد ميكنند و از سوي ديگر تشويق و تقويت فرزندان توسط والدين، براي بهكارگيري اين توانمندي، احتمال شكلگيري آن را در فرزندان افزايش ميدهد، عاملي كه (تفكر انتقادي) ايجاد آن در فرزند با بالابردن توانايي وي در حل مسائل و مشكلات مختلف، زمينه شكلگيري حس توانمندي و خوكارآمدي را در فرزندان فراهم ميكند. نتایج این پژوهش با پژوهش های زیر همخوان بوده است:
Iqbalonia, ghorbani, (2017); Dehghani Firoozabadi, Okhovat, (2015); Salari, Karshki, Abdulkhodai, (2013).
همسو با پژوهش حاضر، نتایج پژوهش Dehghani Firoozabadi, Okhovat (2015) نشان داد رابطه بین شیوه های فرزندپروری با تفکر انتقادی، معنیدار است. همچنینJokar, Golshani (2014) در پژوهش خود نشان دادند بین شیوههای فرزندپروری با تفکر انتقادی رابطه معنیدار وجود دارد و با توجه به شیوه فرزندپروری سهم بیاعتمادی، پذیرش، ایثار در پیشبینی تفکر انتقادی بیشتر است. همچنین نتایج پژوهش Salari, Karshki, Abdulkhodai (2013) نشان داد که مولفههای ادراک والدینی، انگیزش وگرایش به تفکرانتقادی دوبه دو با یکدیگرهمبستگی دارند. علاوه براین اجرای الگوی معادلات ساختاری نشان داد که الگوی پیشنهادی با دادهها برازش دارند و گرایش به تفکرانتقادی از طریق انگیزش درونی و ادراک والدینی قابل پیشبینی است. به عبارت دیگر، ادراک والدینی مستقیما و از طریق انگیزش تحصیلی با گرایش به تفکر انتقادی رابطه دارد.
همچنین نتایج نشان داد میان سبک فرزندپروری با سخترویی رابطه معنادار وجود دارد. فردی که میزان خصیصه چالش در او زیاد است رویدادهای زندگی را به منزله فرصتی برای پویایی و سازگاری مجدد و میدانی برای پژوهش و ارتقای خویشتن تلقی مینماید و در برابر این رویدادها تسلیم منفعلانه را انتخاب نمیکند. فردی که مؤلفه کنترل در او زیاد است، احساس تاثیرگذاری بر جریان زندگی خود دارد و خود را در تغییر و دگرگونی شرایط، توانا و مسئول میبیند. فردی که از تعهد بیشتری برخوردار است نه تنها خود را واجد ارزش میبیند بلکه در زندگی رویدادهایی را که اهمیت و معنای زیستن را برای وی بر جسته میسازند نیز ارزشمند میداند . (Maddi, 2013)
در تبیین این یافته میتوان گفت گر والدین نیازهای عاطفی و شناختی فرزندان را با اقتدار (پذیرش و محدودیت با احترام) برآورده کنند آنان دنیای پیرامون خود را با ارزش میبینند و حس تعهد در آنها شکل میگیرد؛ اگر به آنها امکان ابراز وجود دهند و فرزندان احساس کنند که در حل مسائل قابلیت و شایستگی کافی و بر محیط خود تسلط کافی دارند، حس کنترل در آنها به وجود میآید و در نهایت وقتی والدین به فرزندان بیاموزند که تجربههای متنوع در زندگی با ارزش اند، حس چالشطلبی در آنها بروز میکند. این یافتهها با نتایج زیر همخوانی دارند:
Naghipour, (2011); Mirzaei, Kadivarzare, (2014); Dwairy, Menshar, (2006).
همسو با پژوهش حاضر، پژوهش Rezaei, Saburi, Ismailpour, (2014) با هدف بررسی رابطه سبک فرزندپروری با سخترویی دانشآموزان دختر و پسر مدارس متوسطه نشان دادند که بین شیوه فرزندپروری مقتدرانه با سخترویی فرزندان رابطه مثبت معنیدار و بین شیوه فرزندپروری استبدادی با سخترویی رابطه منفی معنیداری وجود دارد. همچنین بین شیوه فرزندپروری سهلگیرانه با سخترویی رابطه معناداری وجود ندارد.
ﯾﮑﯽ ازﻣﺤﺪودﯾﺖﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ، ﺟﺎﻣﻌﻪ آﻣﺎري آن ﺑﻮد ﮐﻪ ﺗﻨﻬﺎ دانشآموزان دبستانی دختران شهرستان کرج را در ﺑﺮ ﻣﯽﮔﺮﻓﺖ؛ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﺷﻮد ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ ﮔﺴﺘﺮه ﺗﻌﻤﯿﻢﭘﺬﯾﺮي ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎ، ﻣﺸﺎﺑﻪ اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ در ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﮔﺴﺘﺮدهﺗﺮ و در بین پسران شهرهای دﯾﮕﺮ ﻧﯿﺰ ﺗﮑﺮار ﮔﺮدد. ﻣﺤﺪودﯾﺖ دﯾﮕﺮ، اﺳﺘﻔﺎده ﺻﺮف از ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪﻫﺎي ﺧﻮدﮔﺰارﺷﯽ، ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ اﺣﺘﻤﺎل ﻋﺪم ﺻﺪاﻗﺖ، ﺑﯽدﻗﺘﯽ و اﻫﻤﺎلﮐﺎري دانشآموزان در ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﯾﯽ، ﺑﻪ رﻏﻢ ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﭘﮋوﻫﺶﮔﺮ و اﺳﺘﻔﺎده از روشﻫﺎي ﺑﺮاﻧﮕﯿﺰاﻧﻨﺪه، ﺑﺮاي رﻓﻊ اﯾﻦ ﻣﺸﮑﻞ، ﮐﺎﻫﺶ رواﯾﯽ ﺳﺎزه ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﺷﻮد، ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﺎ اﺟﺮاي ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ از آزﻣﻮدﻧﯽﻫﺎ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪاي ﻫﻢ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ آﯾﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از روشﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﺮاي ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻋﻮاﻣﻞ اﺛﺮﮔﺬار اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد. ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ در ﺳﻄﺢ ﻧﻈﺮي و ﻋﻤﻠﯽ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻔﯿﺪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺳﺒﮏﻫﺎي ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوري در زﻧﺪﮔﯽ ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﻓﺮزﻧﺪان ﺗﺎﮐﯿﺪ ﻣﯽﮐﻨﺪ. روﺷﻦ ﺷﺪن ﺗﺎﺛﯿﺮي ﮐﻪ اﯾﻦ ﺳﺒﮏﻫﺎ ﺑﺮ اﻧﮕﯿﺰه تحصیلی و تفکر انتقادی دارﻧﺪ را ﻧﺸﺎن ﻣﯽدﻫﺪ ﮐﻪ ﻻزم اﺳﺖ واﻟﺪﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﻬﺎ آﮔﺎه ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻧﯿﺎزﻫﺎ و ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽﻫﺎﯾﯽ ﻓﺮزﻧﺪان را ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺸﻨﺎﺳﻨﺪ.در ﺳﻄﺢ ﻋﻤﻠﯽ ﺑﺮاﺳﺎس ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي ﭘﮋوﻫﺶ، ﺑﻪ واﻟﺪﯾﻦ ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﺷﻮد ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻣﺜﺒﺘﯽ ﮐﻪ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوري ﻣﻘﺘﺪر ﺑﺮ اﻧﮕﯿﺰه تحصیلی، تفکر انتقادی و سخترویی ﻓﺮزﻧﺪان ﻣﯽﮔﺬارد، ﺑﺎ درﯾﺎﻓﺖ آﮔﺎﻫﯽﻫﺎ و آﻣﻮزش ﮐﺎﻓﯽ ﺑﮑﻮﺷﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮاي ﺗﺮﺑﯿﺖ ﻓﺮزﻧﺪان ﺧﻮد از اﯾﻦ ﺳﺒﮏ ﻓﺮزﻧﺪﭘﺮوري اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﻨﺪ.
منابع
Abar B, Carter KL, Winsler A. (2009). The effects of maternal parenting style and religious commitment on self-regulation, academic achievement, and risk behavior among AfricanAmerican parochial college students. Journal of Adolescence, 32: 259-273.
Abesha AG. (2012). Effects of parenting styles, academic self-efficacy, and achievement motivation on the academic achievement of university students in Ethiopia. A dissertation submitted in fulfillment of the requirements for the award of Doctor of Philosophy, School of Psychology and Social Science, Faculty of Computing, Health, and Science, Edith Cowan University.
Acharya N, Joshi S. (2009). Influence of parents’ education on achievement motivation of adolescents. Indian Journal of Social Science Researches, 6: 72-79.
Aktamis H, Yenice N. (2010). Determination of the science process skills and critical thinking skills
levels. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2: 3282-3288.
Amelia, M. A. (2012). Parental substance use impairment, parenting and substance use disorder risk. Journal of Substance Abuse Treatment, 43(1): 114-122.
Bahrani, M. (2009). Evaluation of validity and reliability of Harter Academic Motivation Questionnaire. Psychological Studies, 5 (1): 72-52. [Persian]
Baranoff, J, and Oei, Tian Po S. (2009). Young schema questionnaire: review of psychometric and measurement issues. Australian. Journal of psychology, 7(8): 90-120.
Baumrind, D. (1971). Current patterns of parental authority. Journal of Developmental Psychology Monographs, 4: 1-102.
Beck, A. T. (2011). Cognitive therapy and the emotional disorders. New York: International Universities Press.
Brent, F., Lorig, K. K., & Danielle, S. M. (2010). Alcoholism, associated risk factors, and harsh parenting among fathers: Examining the role of marital aggression. Addictive Behaviors, 35(6): 541-548.
Bruke MU. (2005). Familial influence on selfefficacy: Exploring the relationship between perceived parenting style, current social support, and self-efficacy beliefs in a sample of non-traditional college students. Dissertation presented in partial fulfillment of the requirements for the degree doctor of Philosophy, Faculty of Psychology, Capella University.
Dehghani Firoozabadi, F; Okhovat, A. (2015). Investigating the Stylistic Relationship of Parents' Parenting on Critical Thinking of Sixth Grade Female Students. International Conference on Research in Behavioral and Social Sciences, Istanbul, Turkey. [Persian]
Dwairy M, Menshar KE. (2006). Parenting style, individuation, and mental health of Egyptian adolescents. Journal of adolescence, 29(1): 103-117.
Ejei, J; Gholamali Lavasani, M; Malahmadi, E; Khezri, H. (2011). The Relationship between Parenting Styles and Academic Achievement through the Mediating Influences of Achievement Goals and Academic Self-Efficacy. Journal of Psychology, 3(59): 284-301 . [Persian]
Ghafouri Vernosfadarani, M; Kamali, M; Nouri, A. (2008). The Relationship between Motivation for Progress and Psychological Stubbornness with Excitement and Responsibility, Journal of Knowledge and Research in Applied Psychology, 10 (36): 165-188. [Persian]
Hamidi, F; Ansari, Sh. (2016). The relationship between parents 'parenting styles and students' hardiness and psychological well-being. Journal of Family and Research, 13 (3): 47-66. [Persian]
Harter S, (1980). A model of mastery motivation in children:Individual differences and developmental change, In W. A. Collins, Minnesota Symposium on child psychology, vol.14 (pp.213-225). Hill Sdale, NJ: Erlbaum.
Harter S, (1981) .A new self -report scale of intrinsic versus extrinsic orientation in classroom: Motivational and informational componaents, Developmental Psychology, 17 (3): 300-312.
Hatami, S; Arkan, A; Heydari, M. (2016). Investigating the Psychometric Properties of the Critique of Tendency to Critical Thinking among Students of Tehran University Cognitive Psychology, 4 (10): 14-1. [Persian]
Ingoldby B, Schvaneveldt B, Supple A, Bush K. (2004). The relationship between parenting behaviors and adolescent achievement and self-efficacy in Chile and Ecuador. Marriage and Family Review, 35: 139-159.
Iqbalonia, Z; ghorbani, A. (2017). Investigating the relationship between parents' parenting style and critical thinking and emotional intelligence. Fifth International Conference on Psychology of Educational Sciences and Lifestyle, Takestan Institute of Higher Education. Payame Noor University, Qazvin. [Persian]
Jokar, F; Golshani, F. (2014). The relationship between parenting styles and identity styles with critical thinking. Master Thesis in Psychology, Islamic Azad University, Central Tehran Branch. [Persian]
Kiamarsi, A; Najarian, B; Mehrabizadeh honarmand, M. (1998). Build and validate a scale for measuring psychological toughness. Journal of the Psychological Association, 7: 271-285. [Persian]
Kobasa, S. C. (1979). Stressful life events, personality, and health: An inquiry into hardiness. Journal of Personality and Social Psychology, 37(1): 1-11.
Maddi SR. (2013). Hardiness: Turning stressful circumstances into resilient growth (pp. 29-41). Springer.
Marwat, A; Salimi Bejestani, H; Farahbakhsh, K. (2012). Investigating the prevalence of academic negligence and its relationship with self-regulation and motivation for academic achievement in high school students in Tehran. Master Thesis in Psychology, Allameh Tabatabai University, Tehran. [Persian]
McGuire LA. (2010). Improving student critical thinking and perceptions of critical thinking through direct instruction in rhetorical analysis. Thesis of Doctor of Philosophy. Capella University.
Mirzaei F. Kadivarzare HA. (2014). Relationship between parenting styles and hardiness in high school students. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 116: 3793 – 3797. 5th World Conference on Educational Sciences –WCES. [Persian]
Moradian, J; Alipour, S; Shehni Yailagh, M. (2014). The causal relationship between parenting styles and academic performance mediated by the role of academic self-efficacy and achievement motivation in the students. Family Psychology . 1(1): 63-74. [Persian]
Naghipour, M. (2011). The relationship between parenting styles and parents' stubbornness. Journal of Educational Psychology, 2 (2): 13-30. [Persian]
Niksirt, F; Khademi Eskandari, M; Hashemi, Z. (2016). in a study entitled The relationship between parenting styles and motivation for academic achievement in female students. New Educational Thoughts, 12 (4): 174-151. [Persian]
Rahimi Pardanjani, T. (2015). The Relationship between Perceptions of Parenting Styles and Students' Academic Motivation, 2nd International Conference on Psychology, Educational Sciences and Lifestyle, Torbat Heydariyeh University, Mashhad. [Persian]
Rezaei, M; Saburi, H; Ismailpour, Kh. (2014). Investigating the relationship between parenting style and hardship and assertiveness. Master Thesis in Clinical Psychology, University of Tabriz. [Persian]
Rice KG, Cole DA, Lapsley DK. (1990). Separation-individuation, family cohesion, and adjustment to college: Measurement validation and a test of a theoretical model. Journal of Counseling Psychology, 37:195-202.
Ricketts JC. (2003). The efficacy of leadership development, critical thinking dispositions, and student academic performance on the critical thinking skills of selected youth leaders. Doctoral dissertation, University of Florida.
Sadr-o-sadat, j; Shams, H; Emamipour, S. (2005). Comparison of parenting practices and family functioning in poorly cared for families with behavioral disorders and normal. Journal of shahrekourd university. 2:43-48. [Persian]
Salari, M; Karshki, H; Abdulkhodai, M. (2013). The role of parental perception and academic motivation in students' tendency to critical thinking. Teaching and Learning Studies, 5 (1): 47-64. [Persian]
Sohrabi,F; Hasani,A. (2007). Parenting practices and antisocial behaviors of adolescent girls. Journal of Psychology, 1(11): 79-89. [Persian]
Steinberg L. (2001). We know some things: Parent-adolescent relationships in retrospect and prospect. Journal of Research on Adolescence, 11: 1-19.
Tozandehjani, H; Tavakolizadeh,J; Lagzian, Z. (2011). The effect of parenting styles on self-efficacy and mental health of students. Journal of gonabad university of medical sciences, 2(17): 56-64. [Persian]
Turner EA, Chandler M, Heffer RW. (2009). Influence of parenting styles, achievement motivation, and self-efficacy on academic performance in college students. Journal of College Student Development, 50: 337-346.
Zahiri Nav, B; Rajabi, S. (2009). Investigating the relationship between a group of variables and reducing the academic motivation of Persian language and literature students, Daneshvar Behavior Magazine, 16 (36): 80-69. [Persian]