بررسی اهداف تاریخ‌نگاری و نحوه مشروعیت بخشی مورخان در دیباچه های تواریخ سلسله ای و مذهبی از دوره شاه عباس اول تا پایان حکومت صفویان
محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ
حسین قاسمی
1
(
)
سیما رحمانی فر
2
(
)
کلید واژه: ای,  , دیباچه, نسخه­, های خطی تاریخی, تواریخ سلسله­, تواریخ عمومی, دوره صفویه,
چکیده مقاله :
چکیده: یکی از اجزای مهم نسخ خطی تاریخی، دیباچه های آن ها است که می توان با بررسی آن ، به اطلاعات ارزشمندی درباره ی مورخ، نوع نگاه او به حوادث تاریخی، و چگونگی نگرش اهل فن به تاریخ و فلسفه و چیستی آن دست یافت. از آن جا که از دوران شاه عباس اول تا پایان دوره ی صفویه، متون تاریخی قابل توجهی باقی مانده است، با بررسی دیباچه های نسخ خطی این دوره-که با تحولات چشمگیری از لحاظ تاریخی، فرهنگی و سیاسی همراه بوده-می توان به درک عمیق تری از نگاه مورخین به تاریخ و هدف تاریخ نگاری در یک دوره تاریخ ساز نائل شد. هدف پژوهش حاضر، استخراج و مقایسه اطلاعاتی از دیباچه این نسخ، در خصوص نوع نگاه مورخین تواریخ سلسله ای و مذهبی به تاریخ و فلسفه آن، و چگونگی مشروعیت بخشی آنان به پادشاهان و زمامداران زمانه است. از این طریق، می توان چشم اندازی از اوضاع و شرایط فرهنگی حاکم بر فن تاریخ نگاری ارائه نمود؛ و پاسخی برای این سؤال یافت که فرمانروایان زمانه و مؤلفین کتب تاریخی، هر یک چه هدفی از سفارش و نگارش یک اثر تاریخی داشته اند؟ و این اهداف در کتب تاریخی سلسله ای و مذهبی چه اشتراکات و تفاوت هایی دارد و چرا؟ واژگان کلیدی: دیباچه، نسخه های خطی تاریخی، تواریخ سلسله ای، تواریخ عمومی، دوره صفویه
