سفال دوره اوروک در تل بلادیه بر پایه کاوش‌های ترانشه C6N
محورهای موضوعی : باستان‌شناسی پیش از تاریخ
محمد کرمی
1
(گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر، ایران؛ کارشناس موزه ملی ایران.)
کلید واژه: خوزستان, سفال, دوره اوروک, تپه بلادیه, چغامیش,
چکیده مقاله :
تل بلادیه در دشت شوشان در شرق رودخانه دز و استان خوزستان واقع شده است. این تپه در نزدیکی یکی از مراکز مهم و بزرگ منطقه‌ای یعنی چغامیش قرار دارد. در زمستان ۱۳۸۳ خورشیدی توسط هیات مشترک باستان‌شناسی ایران و دانشگاه شیکاگو به سرپرستی آقایان دکتر عباس علیزاده و علی ماه فروزی این تپه مورد کاوش قرار گرفت. هدف مهم کاوش این تپه شناخت فاز گذار از دوران پیش از تاریخ به دوران آغاز تاریخی و گاهنگاری های داخلی دوران اوروک بود که با توجه به مشکلات موجود این اهداف به نتیجه دلخواه منجر نگردیدند. یکی از ترانشه های ایجاد شده در این تپه مربع C6 در ضلع شمال و شمال غربی تپه بود که ترانشه C6N در سوی شمالی آن قرار داشت و به خاطر این‌که از ابتدا سیر منظمی از سفال های آغاز نگارشی را به دست داد؛ به منظور شناخت گاهشماری‌های داخلی دوره اوروک کاوش شد. در این مقاله سعی بر این است تا با معرفی و دسته بندی سفال های آغاز نگارشی به دست آمده از این ترانشه تفاوت های میان فرم، خمیره و ترکیبات آن ها با یکدیگر مطرح و در نهایت با توجه به پیچیدگی های اواخر هزاره پنجم و چهارم پ.م در دشت شوشان، به جایگاه مراکز محلی همچون تل بلادیه در منطقه و نقش محوطه های منطقه ای بر روی آنها پرداخته شود.
Tel Baladiyeh is located in the Susiana plain in the east of Dez river and Khuzestan province. This mound is situated near one of the important and large archaeological centers of the region, Choghamish. In the winter of 2004, this mound was excavated by the joint team of archaeology of Iran and the University of Chicago under the supervision of Dr. Abbas Alizadeh and Ali Mahforouzi. The important porpuse of exploring this mound was to know the transition phase from the Prehistoric era to the Proto-historic period and the chronology of the Uruk period, which did not lead to the desired result due to the existing problems. One of the trenches created in this mound was C6 on the north and northwest side of the Tel Baladiyeh, where the C6N trench was located on its north side. Because from the beginning, an orderly sequence of the Proto-writing pottery was obtained, Tel Baladiyeh was explored in order to know the internal chronology of the Uruk period. In this article, an attempt is made to introduce and categorize the Proto-writing pottery obtained from this trench, to highlight the differences between their form, dough and their combinations. Finally, considering the complexities of the late 5th and 4th millennium BC in the Susiana plain, local centers such as Tel Baladiyeh in the region and the role of regional sites are investigated.
_||_
