ارائه مدل مناسب برای بهبود وضعیت موجود نظام راهنمایی معلمان مدارس ابتدایی

محورهای موضوعی : مدیریت نوآوری های آموزشی

فرانک موسوی ¹ , حسن پاشا شریفی ²

1 - عضوهیات علمی
2 - عضو هیات علمی

تاریخ دریافت : 1395/09/13 تاریخ پذیرش : 1395/09/13 تاریخ انتشار : 1387/09/01

کلید واژه: واژه‌های کلیدی: معلم راهنما‎, مدیر راهنما‎, دوره ابتدایی‎, مدل نظارت‎, ‎ استان کرمانشاه,

چکیده مقاله :

چکیده: پژوهش حاضر به بررسی وضعیت نظام راهنمایی معلمان مدارس ابتدایی می‎پردازد و به‎منظور ارائه مدل به روش توصیفی- پیمایشی انجام شده است. برای این منظور ابتدا 176 مؤلفه از طریق مرور ادبیات تحقیق و بررسی مدل‎ها و تئوری‎ها استخراج شد که پس از نظر سنجی به93 مؤلفه کاهش یافت و مدل پیشنهادی مشتمل بر پنج بخش تدوین شد. جامعه‎ی آماری این پژوهش را 7051 نفر از معلمان مدارس ابتدایی استان کرمانشاه تشکیل داده‎اند که از بین آنها‎ تعداد 384 نفر به روش نمونه‎گیری خوشه‎ای چند مرحله‎ای انتخاب گردیدند‎. روایی محتوای پرسش‎نامه از طریق اظهار نظر صاحب نظران در مورد محتوا و ترکیب مؤلفه‎ها صورت گرفت و اصلاحات لازم در آن انجام شد و پایایی پرسش‎نامه نیز با استفاده از روش آلفای کرونباخ محاسبه و در حد مطلوبی(901/0)به‎دست آمد . برای اعتبارسنجی مدل نیز تعداد 30 نفر از متخصصان انتخاب گردیدند‎. برای تجزیه و تحلیل داده‎ها از روش‎های آمار توصیفی (جداول فراوانی‎، میانگین، انحراف معیار و واریانس) و آمار استنباطی (‎تحلیل عاملی با روش واریماکس و t تک گروهی) استفاده گردید. اهم یافته‎های این پژوهش از این قرار است: 1- نظام راهنمایی معلمان در مؤلفه مدیریت کلاس و مقررات مدرسه عملکرد موفق‎تری نسبت به سایر مؤلفه‎ها داشته است و در مؤلفه ارزشیابی از یادگیری دانش‎آموزان تقریباً عملکردی در حد متوسط داشته است و در زمینه‎های بهبود مستمر کیفیت آموزش‎، رشد و تعهد حرفه‎ای در معلم‎، ایجاد انگیزه در دانش‎آموزان ، تعیین اهداف آموزشی و درسی‎، ارزشیابی از معلم‎ موفق نبوده است. و در تحلیلی عاملی انجام شده دسته‎بندی مؤلفه‎ها از هفت مؤلفه به سیزده مؤلفه تغییر یافت. 2- مدل نهایی نظام راهنمایی معلمان مشتمل بر پنج بخش فلسفه و اهداف، مبانی نظری، مدل ادراکی، مراحل اجرایی و نظام ارزشیابی تدوین و ارائه شد. 3- یافته‎های حاصل از اعتبارسنجی پرسش‎نامه توسط متخصصان نشان می‎دهد که مدل ارائه شده با درجه تناسب 78/91 درصد مورد تأیید متخصصان می‎باشد و این امر بیانگر اعتبار بالای مدل از نظر متخصصان است. 4- مدل مدیر راهنما بر اساس نظر سنجی از معلمان و با استفاده از مدل با سیزده کارکرد نظارتی شامل بهبود مستمر کیفیت آموزش با بار عاملی 446/15، ارائه بازخورد آموزش به معلم با بار عاملی 477/16، تطبیق برنامه‎ها و روش‎ها با شرایط فرهنگی با بار عاملی 138/15، تعهد نسبت به معلمان، دانش‎آموزان، والدین، مدرسه و آموزش با بار عاملی 256/14، رشد و تعهد حرفه‎ای در معلم 102/28، مشارکت معلم در ارتقای کیفی آموزش 817/29، ایجاد زمینه‎های مطالعاتی 388/9، ایجاد انگیزه در دانش‎آموزان و شناخت نیازهای آنان 418/60، اطلاعات اداری 495/46، مدیریت کلاس درس و مقررات مدرسه 015/16، ارزشیابی از یادگیری دانش‎آموزان 877/66، تعیین اهداف آموزشی و درسی با بار عاملی 238/69، ارزشیابی از معلم با بار عاملی 412/72 ارائه گردید.

چکیده انگلیسی:

  Abstract This study aimed at investigating the relationship between philosophic-mindedness (measured as comprehensiveness, penetration, and flexibility) and degree of creativity among faculty members of Islamic Azad University (IAU), Zanjan Branch. The population of the study was comprised of 440, out of which 210 were selected using stratified random sampling. Data were collected administering creativity and philosophic-mindedness questionnaire with validity indices of 0.81 and 0.80 respectively. Both descriptive and inferential statistics indices were applied to analyze the data. The findings of the study indicate that there is a significant relationship between philosophic-mindedness and the degree of creativity of the faculty members (p< 0.01). Also, there exist significant relationships between three indices of comprehensiveness, penetration, flexibility and degree of creativity. Applying t test, no significant relationship is found between philosophic-mindedness and the degree of creativity of the faculty members in humanities and basic sciences. Moreover, there is no significant relationship between male and female professors regarding their creativity (p< 0.05), whereas regarding their level of philosophic-mindedness, male exceeded female. Taking the indices of philosophic-mindedness into account, penetration shows a gender difference. That is, male professors present a more significant level of penetration than female while both were similar regarding other indices of comprehensiveness and flexibility.

منابع و مأخذ:

منابع فارسی

• آلبرت جی، ک. و همکاران. (1385). نظارت و رهبری آموزشی حمایتی. ترجمه: اسدالله خدیوی، غلامحسین حیدری تفرشی، رضا یوسفی سعید آبادی. تبریز انتشارات مترجم.


• اورنگی، ع. (1385). بررسی روش‎های نظارت و راهنمایی آموزشی در اثربخشی برنامه‎های آموزشی و درسی دوره ابتدایی. طرح پژوهشی جهت موسسه پژوهشی برنامه‎ریزی درسی و نوآوری‎های آموزشی .


• اورنگی، ع. (1382). بررسی عملکرد معلمان راهنما مدارس ابتدایی و لزوم بازنگری در وظایف و آموزش دوباره آنان . فصلنامه نوآوری‎های آموزشی شماره 5، سال دوم، پاییز 1382.


• اورنگی، ع. (1384). نقش معلمان راهنما در رشد کیفی آموزشی دوره ابتدایی از نظر معلمان همراه با راهکارهایی برای افزایش آن. طرح پژوهشی جهت موسسه پژوهشی برنامه‎ریزی درسی و نوآوری‎های آموزشی .


• الیاسی، ب. (1377). بررسی وضعیت نظارت و راهنمایی تعلیماتی در دوره ابتدایی استان کرمانشاه و نگرش مسئولین آموزشی نسبت به آن. پایان‎نامه کارشناسی ارشد مرکز آموزش مدیریت دولتی .


• پرداختچی، م. ح. (1367). جزوه درس نظارت و راهنمایی تعلیماتی. انتشارات دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، جلد یک .


• پیتر، ا. (1384). نظارت و رهبری آموزشی در مدارس امروز. ترجمه: تقوایی و همکاران. انتشارات فرهنگ پژوهان دانش.


• وایلز، ج. و باندی، ج. (1385). مدیریت در نظارت و راهنمای آموزشی راهنمای عملی برنامه ریزی آموزشی سال 2004 . ترجمه: محمدرضا بهرنگی. انتشارات کمال تربیت .


• خورشیدی، ع. (1382). نظارت و راهنمایی تعلیماتی. انتشارات یسطرون.


• خدیوی، ا. (1384). ارائه مدل ادراکی بر نظارت حمایتی در نظام آموزش و پرورش کشور. پایان نامه دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.


• خدیوی، ا. و ملکی، ح. (1386). تعیین مؤلفه‎های نظارت حمایتی و ارائه مدل ادراکی مناسب برای آن  در نظام آموزش و پرورش کشور. فصلنامه علمی - پژوهشی دانش و پژوهش در علوم تربیتی دانشگاه آزاد واحد خوراسگان شماره 13.


• صفدری، م. ه. (1378). ارزیابی عملکرد معلمان راهنما در بهبود روابط انسانی از نظر آموزگاران و مدیران مدارس ابتدایی. طرح پژوهشی شورای تحقیقات آموزش و پرورش کرمانشاه .


• سلیمانی، ن. (1385). نظارت و راهنمایی آموزشی. انتشارات سنجش وابسته به موسسه فرهنگی هنری سنجش


• کیت و اچسون و مردیت. (1380). نظارت و راهنمایی تعلیماتی، کاربرد فنون کلینیکی در نظارت و راهنمایی معلمان و آموزش‎های ضمن خدمت و پیش از خدمت. ترجمه: محمدرضا بهرنگی. انتشارات کمال تربیت .


• منتظرالظهور، ف. (1384). بررسی نیازهای نظارتی معلمان جدید الاستخدام در میزان پاسخگویی معلمان راهنما به این نیازها و ارائه مدل نظری جهت ارتقای کیفیت آن در دوره ابتدایی. پایان‎نامه دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.

 

منابع انگلیسی

• Duffy, F. m. (1997). Konwledge work supervision :transforming school systems into high performing learning organizations, International of educational management 11/1 ,MCB University press.


• Geeta, H. (2005). A Model Of Expert Instructional Supervision, Doctor Of Education, Wilmington College, November 2005.


• Malott, R. W., & Suarez, E. T. (2004). Principles of behavior. Upper Saddle River, NJ: Pearso


• Mehrunnisa, A. A. (2000). Supervision for teacher development, International of educational development 20, pergamon.


• Moran, D. J., & Malott, R. W (2004). Evidence-based educational methods. San Diego, CA: Elsevier Academic.


• Oliva, P. F.; Pawlas, G. E. (2004). Supervision for Today's Schools. 7th Edition. Jossey-Bass, An Imprint of Wiley


• Scheeler, M. C,; RuM, K. L., & McAfee, J. K. (2004). Providing performance feedback to teachers: A review. Teacher Education and Special Education, 27, 396-407.


• Wilson, E. k. (2006). The impact of an alternative model of student teacher supervision, Teaching and Theacher Education 22 ,Elsevier.


• Bouchamma, y. (2007). EvaluatingTeaching personnel. Which Model Of Sopervision Do Canadian Teachers Prefer?, Springer, Canada.