معرفی لیوان‌های بومی محوطه هخامنشی دهانه غلامان

محورهای موضوعی : باستان‌شناسی پیش از تاریخ

زهره زهبری ¹ (دانشجوی دکتری باستان‌شناسی تاریخی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)
رضا مهرآفرین ² (دانشیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه مازندران، بهشهر، ایران.)
سید رسول موسوی حاجی ³ (دانشیار، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه مازندران، بهشهر، ایران.)

تاریخ دریافت : 1402/04/11 تاریخ پذیرش : 1402/04/11 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: دهانه غلامان, سفال, دوره هخامنشی, لیوان, آمار کمّی, ویژگی‌های ساختاری,

چکیده مقاله :

شهر دهانه غلامان از مهمترین محوطه‌های کاوش شده از دوره هخامنشی در جنوب شرق ایران است. این محوطه در سال ۱۹۶۰ میلادی توسط امبرتو شراتو شناسایی شد. دهانه غلامان طی دو دوره مورد کاوش قرار گرفته است. دوره اول سالهای ۱۹۶۲-۱۹۶۵ میلادی توسط هیأت ایتالیایی به سرپرستی امبرتو شراتو، دوره دوم مربوط به سالهای ۱۳۷۹-۱۳۸۴ شمسی است که توسط هیأت ایرانی به سرپرستی سیدمنصور سیدسجادی مورد کاوش قرار گرفت. همچنین، مطالعات اخیر آرکئوژئوفیزیک توسط کوروش محمدخانی از دیگر فعالیت‌های باستان‌شناختی در این محوطه است. سفال تنها یافته منقول ارزشمند محوطه دهانه غلامان طی کاوش‌های یاد شده است. بنابراین، مطالعه این داده بسیار مهم در شناخت صنعت و سنت سفالگری دوره هخامنشی در منطقه جنوب شرق بسیار سودمند خواهد بود. یکی از گونه‌های گزارش شده در این محوطه لیوان‌های دهانه غلامان است. نوشتار حاضر بر مبنای نتایج بدست آمده از تحلیل‌های آماری و مطالعه متغیرهای کمی ۴۱۲ قطعه لیوان تدوین شده است. برای نیل به این مقصود تک تک لیوانها از جنبه متغیرهای گوناگون مطالعه و ثبت شده اند. تحلیل آماری ویژگی‌های فنی و تکنیکی آنها نشان می‌دهد که این ظروف با معیارهای مشخص و برای منظوری خاص در دهانه غلامان تولید می‌شدند.

چکیده انگلیسی:

Dahan-e Gholaman is the most important excavated site of Achaemenid period in the southeast of Iran. This site was discovered in 1960 by Umberto Scerrato and was excavated twice. First archaeological excavation was in 1965- 1962 by an Italian Expedition under Scerrato’s supervision and the second archaeological excavation was undertaken in 1379-1384 by an Iranian Expedition under Sajjadi’s supervision. Archaeogeophysics has been used in recent studies in Dahan-E Gholaman by Kourosh Mohamadkhani. Pottery is the only valuable archaeological finding of Dahan-e Gholaman. Therefore the investigation of the potteries is useful for improving our knowledge of Achaemenid ceramic tradition in southeast of Iran. This paper is devoted to discovered beakers from this site and has been written based on statistical analyses and quantitative variables of 412 beakers. For this purpose, all of beakers have been studied and analyzed using different aspects and variables. The statistical analyses and technical characteristics of Beakers show that this ceramics were produced on certain standards and for specific purposes in Dahana-e Gholaman.