بررسی مقایسۀ روایت شاهنامه از «پادشاهی بهمن تاآغاز اشکانیان» باکتب تاریخی مستقل
محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
دکترعفت نجارنوبری
1
(
دانشگاه آزاد اسلامی واحدتهران جنوب،تهران،ایران ،
)
کلید واژه: شاهنامۀ فردوسی, دورۀ تاریخی, تاریخ مسعودی, تاریخ کامل,
چکیده مقاله :
فردوسی بزرگ‌ترین ستون زبان وادبیات فارسی ایران و شاهنامۀ نامی وی، یکی از بزرگ‌ترین کتب حماسی وادبی ایران وجهان است. شاهنامه‌ای که در سه بخش اساطیری، حماسی و تاریخی دورنمای کلی دارد ودر دورۀ تاریخی نمود خود را از پادشاهی شاهان ایرانی نشان می‌دهد. یکی از بخش‌های که مورد بی‌مهری فردوسی پژوهان قرارگرفته است بخش تاریخی شاهنامه است که البته علت اصلی آن، کم‌توجهی و بی‌میلی فردوسی به ادامۀ روایت‌هاست. سؤال اصلی تحقیق این است که زبان وفردوسی در بیان معرّفی قهرمانان دورۀ تاریخی چگونه است؟ فردوسی در نگارش این بخش هم به روایت‌های شفاهی بیشترتوجه دارد تا اصالت موضوعات و تواریخ مستقل. او براساس احساسات شاعرانه و میزان مطابقت شاهنامه با کتاب‌های تاریخی تا چه حد است؟ این مکتوب که با روش توصیفی -تحلیلی صورت گرفته است، نشان می دهد که با دیگران تفاوت دارد و شاید از افراط‌ها و تفریط‌ها در آن ابایی نداشته باشد و از طرف دیگر شخصیت ملی‌گرای فردوسی از منابع اصلی تاریخی کم بهره برده است. دراین پژوهش، روایت شاهنامه با بعضی کتب تاریخی مستقل چون تاریخ کامل ابن اثیر، مسعودی، ثعالبی، یعقوبی وفرهنگ‌های شاهنامه، دهخدا، معین و ... مقایسه شده است. اگرچه اختلاف روایت شاهنامه با کتب مذگور در وجود شخصیّت‌ها، اسامی افراد، محلَ وقوع حوادث، تعداد پادشاهان و مدَت زمان پادشاهی آنان است، بیشتر با روایت ثعالبی مطابقت دارد. در عمده‌ترین شباهت میان کتب تاریخی با هم مطابقت داشتن کلَیت وقایع و داستان های این کتاب‌هاست.
Ferdowsi is the greatest pillar of the Persian language and literature of Iran and his famous Shahnameh, one of the greatest epic and literary books of Iran and the world. The Shahnameh, which has a general perspective in three parts of mythology, epic and history, and in the historical period shows itself from the kingdom of the Persian kings. One of the sections that has been neglected by Ferdowsi scholars is the historical section of Shahnameh, the main reason for which is Ferdowsi's lack of attention and reluctance to continue the narrations. This written method, which has been done by descriptive-analytical method, shows that Ferdowsi, in writing this section, also pays more attention to oral narratives than to the originality of independent subjects and histories. He differs from others on the basis of his poetic feelings and may not be superfluous to the excesses and excesses in it. In this study, the narration of Shahnameh has been compared with some independent historical books such as the complete history of Ibn Athir, Mas'udi, Tha'alabi, Yaqoubi and the cultures of Shahnameh, Dehkhoda, Moin, etc. The location of the events is the number of kings and the length of their reign, which is more in line with Tha'alabi's narration. In most of the similarities between the historical books, it is consistent with the totality of the events and stories of these books.
_||_
