بررسی پایداری عملکرد دانه و سازگاری در ژنوتیپ‌های گندم دوروم با استفاده از روش(AMMI)

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

هاجر بدری ¹ , رضا محمدی ² , علی رضا اطمینان ³

1 - دانشجو
2 - استادیار
3 - استادیار

تاریخ دریافت : 1398/04/20 تاریخ انتشار : 1403/04/10

کلید واژه: پایداری , تنوع ژنتیکی , سازگاری , گندم دوروم, عملکرد دانه,

چکیده مقاله :

به منظور پایداری عملکرد دانه، سازگاری 16 ژنوتیپ گندم دوروم آزمایشی در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی در قالب طرح بلوک‌‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در طی سه سال 93-91 انجام گرفت. داده‌های حاصل از عملکرد دانه با استفاده از روش آماری AMMI مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس عملکرد دانه نشان داد که اختلاف معنی‌‌داری بین اثرات اصلی افزایشی ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط در سطح احتمال 1% وجود دارد. بزرگی اثرات متقابل ژنوتیپ در محیط نسبت به اثر ژنوتیپ حدود دو برابر بود که بیانگر وجود احتمالی گروه‌‌های مختلف محیطی برای ژنوتیپ‌‌های مورد بررسی می‌باشد. تجزیه گرافیکی بای پلات داده‌های عملکرد بر‌اساس روش‌های AMMI نشان داد که ژنوتیپ‌ها دارای واکنش متفاوتی به محیط‌های مورد بررسی بودند، بطوری‌که محیط‌ها در سه گروه محیطی و ژنوتیپ‌های سازگار برای هر گروه محیطی تعیین گردید. ارزیابی پایداری عملکرد بر اساس آماره‌های ارزش پایداری AMMI(ASV)، ابرهارت و راسل و آماره‌های نا‌پارامتری نشان داد که ژنوتیپ G13 پایدار‌ترین و ژنوتیپ‌های G3 و G2 ناپایدار‌ترین ژنوتیپ‌ها بودند.

چکیده انگلیسی:

In order to stability of grain yield, compatibility of 16 genotypes of durum wheat in two rainfed conditions and supplemental irrigation was performed in a randomized complete block design with three replications during three years (2011-2013). Data from grain yield were analyzed by AMMI statistical method. The results of analysis of variance of grain yield showed that there was a significant difference between genotype incremental main effects, environment and interaction effect of genotype in environment at 1% probability level. The magnitude of the interaction of genotype in the environment was about twice as high as the genotype effect, indicating the probable existence of different environmental groups for the genotypes studied. Graphical analysis of bi-plot performance data based on AMMI methods showed that genotypes had a different reaction to the environments studied, so that the environments were determined in three peripheral groups and compatible genotypes for each peripheral group. Performance evaluation based on AMMI, Eberhart and Russell stability statistics and nonparametric statistics showed that genotype G13 was the most stable and genotypes G3 and G2 were the most unstable genotypes.