مطالعه محوطه‌های پیش از تاریخی شهرستان ایجرود زنجان براساس نتایج بررسی و شناسایی باستان‌شناختی فصل سوم
محورهای موضوعی : باستان‌شناسی پیش از تاریخابوالفضل عالی 1 , حامد ذیفر 2 , بهنام قنبری 3 , سعید ذوالقدر 4
1 - کارشناس ارشد باستان‌شناسی، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان، ایران.
2 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر، ایران.
3 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر، ابهر، ایران.
4 - دانشجوی کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
کلید واژه: استان زنجان, شهرستان ایجرود, دوران پیش‌از‌تاریخ, دوره مس‌سنگ, دوره مفرغ, دوره آهن,
چکیده مقاله :
شهرستان ایجرود در جنوب غرب استان زنجان واقع است. از نظر موقعیت جغرافیایی، این شهرستان مابین شرق زاگرس و کرانه غربی مرکز فلات ایران قرار دارد و از این نظر در مطالعات باستان‌شناسی حائز اهمیت است. بررسی و شناسایی فصل سوم شهرستان ایجرود با هدف شناسایی آثار تاریخی استان در راستای تهیه نقشه باستان‌شناسی انجام گرفت. بر همین اساس در سال ۱۳۹۰ دهستان ایجرود بالا، بخش جنوبی دهستان ایجرود پایین و دهستان سعیدآباد مورد بررسی قرار گرفت. برآیند این بررسی باستان‌شناختی، شناسایی ۷۵ اثر از دوره های مختلف است. از میان محوطه های ثبت شده، ۲۳ محوطه و تپه، مربوط به دوره‌های مس سنگی، مفرغ و آهن است. محوطه های دوره مس‌سنگی که قدیمی ترین آثار شناسایی شده در محدوده بررسی هستند، تحت تأثیر سنت سفالی دالما قرار دارند. استقرارهای این دوره هم از نوع کوچ‌نشینی و هم دائم هستند. استقرارهای دوره مفرغ مربوط به مراحل میانی و جدید است و از مفرغ قدیم هیچ شواهدی در محدوده بررسی موجود نیست. مقایسات انجام شده بیانگر برهمکنش های فرهنگی دوره مفرغ این منطقه با غرب مرکز فلات ایران (دشت قزوین) است. از دوره آهن، از فازهای I، II و III گورستان و استقرارگاه‌هایی مشخص گردید که نشان از تشابهات فرهنگی با مرکز فلات و شمال غرب ایران در دوره مذکور است.
Ijroud is placed in western south of Zanjan province. As it is placed between east of Zagros and the west of Iran plateau, this city is an important place for archeological study. The third season survey was done in order to recognize historical traces of this city. Ijroud-e-bala, western part of the Ijroud village and Saeid Abad village were considered to be survey. As a result of this survey, 75 traces related to different periods were recognized. Among all recognized precincts, 23 of them were related to Iron Age, Stone Age, Copper Age and Bronze Age. Precincts which are regarding to Stone-Bronze periods are the oldest and they are influenced by Dalma culture. Tow kind of clay were found in this precinct which one of them was simple and the other was painted. The traces related to Bronze period are concerned with middle and new periods. No traces related to old Bronze period were found. Comparison of traces showed cultural correlation with central Iran plateau in Bronze period. Cemeteries were found related to Iron Age I, II and III. All clays which were found in these cemeteries had similarities with clays which were found in Zanjan, north western of Iran and central plateau Iran.
_||_
