بررسی اجزای عملکرد، عملکرد و میزان پروتئین دانه ژنوتیپ‌های نخود پاییزه (Cicer arietinum L.) در زابل
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزیسینا سیاهکوهیان 1 , محمد گلوی 2 , محمود رمرودی 3 , احمد نظامی 4 , مصطفی حیدری 5
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه زابل
2 - دانشیار دانشگاه زابل
3 - محمود رمرودی، استادیار دانشگاه زابل
4 - دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد
5 - استادیار دانشگاه زابل
کلید واژه: میزان پروتئین, توده محلی, زودرس, دوره رسیدگی,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و میزان پروتئین دانه ژنوتیپ های نخود در کشت پاییزه، آزمایشی در سال زراعی 86–1385 در پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل به صورت طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید. نخودهای مورد بررسی شامل 9 ژنوتیپ و یک توده محلی بودند. نتایج نشان داد اکثر ویژگی های مورد بررسی بین ژنوتیپ ها تفاوت بسیار معنی داری داشتند، به طوری که از نظر تعداد ساقه اصلی ژنوتیپ های MCC436و MCC386با 83/2 و 25/1 ساقه اصلی بیشترین و کمترین تعداد را تولید کردند. همچنین بیشترین و کمترین تعداد شاخه فرعی به ترتیب در ژنوتیپ های MCC436 وMCC509 مشاهده شد. از نظر طول دوره رسیدگی توده محلی دیررس ترین و ژنوتیپ MCC373 زودرس ترین ژنوتیپ ها بودند. ژنوتیپMCC436 دارای بیشترین تعداد نیام در بوته بود و حداکثر عملکرد دانه (1126 کیلوگرم در هکتار) را نیز تولید کرد. توده محلی بالاترین وزن صد دانه را به خود اختصاص داد و از نظر عملکرد در رتبه سوم قرار گرفت. درصد پروتئین نیز بین ژنوتیپ ها متفاوت و از 3/16 تا 4/23 متغییر بود که به ترتیب متعلق به ژنوتیپ هایMCC207 وMCC509بود. نتایج نشان داد که در شرایط آزمایش ژنوتیپMCC436در مقایسه با سایر ژنوتیپ ها از سازگاری بالاتری برخوردار بود و عملکرد دانه و پروتئین بیشتری تولید کرد.
In order to study the yield, yield component and seed protein content of chickpea genotypes in fall sowing, an experiment was conducted in 2006-2007 at research farm of Agricultural Institution of Zabol university .The experimental design was CRB with 4 replications. Nine genotypes including MCC49, MCC83, MCC297, MCC291, MCC349, MCC373, MCC386, MCC436, MCC509, and a local sample were investigated. Results showed that the genotypes have significant variations at all traits. With regard to main stem number per plant, MCC436 had the maximum and MCC386 had minimum amount by 2.83 and 1.25 respectively. The maximum and minimum number of secondary branch per plant, were observed in MCC436 and MCC509 respectively. The local sample appeared most late maturing period, maximum 100 grain weight (32 gr) and had the third rank by yielding 1068 kg/ha . The MCC373 was the earliest maturing genotype. The maximum pod number per plant and seed yield (1126 kg/ha) obtained by MCC436 genotype. Protein content was statistically differ among the genotypes, it varies from 16.3-23.4 and belongs to MCC207 and MCC509 respectively. The results showed that MCC436 had the high fitness, in comparison with others.
1- باقری، ع.، نظامی، ا.، گنجعلی، ع. و پارسا، ف. م. 1367. زراعت و اصلاح نخود (ترجمه). انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. ص 444.
2- بنایی، ت. و سمیع زاده لاهیجی، ح. 1382. نشریه تحقیقاتی نتایج طرحهای تحقیقاتی نخود. انتشارات بخش تحقیقات حبوبات. موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر. صفحه: 65 -70.
3- حسن زاده مبینی، س. و باقری، ع. 1376. بررسی تنوع صفات مورفولوژیک موثر بر عملکرد در تعدادی از ژنوتیپ های نخود. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.147 صفحه.
4-روزرخ، م. 1377. تاثیر فرسودگی بذر بر سبز کردن ، عملکرد و اجزای عملکرد دو لاین نخود تحت شرایط آبیاری کامل و آبیاری تکمیلی. پایان نامه کارشناسی ارشد. زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان. 133 صفحه.
5- نظامی، ا. و باقری، ع. ر. 1384. اثرپذیری خصوصیات ژنوتیپ های نخود متحمل به سرما از کشت های پاییزه و بهاره: 1- خصوصیات فنولوژیکی و مرفولوژیکی. مجله پژوهش های زراعی ایران. ج. 3، ش. 1: 152-143.
6- نظامی، ا. و باقری، ع. ر. 1384. اثرپذیری خصوصیات ژنوتیپ های نخود متحمل به سرما از کشت های پاییزه و بهاره : 2- عملکرد و اجزای عملکرد. مجله پژوهش های زراعی ایران. ج. 3، ش 1: 170-156.
7- Davies, S. L., Turner, N. C., Siddpue, K. H. M., Plummer, J. A. and Lepotr, L. 1999. Seed growth of desi and kabuli chickpea (Cicer arietinum L.) in a short season Mediterranean-type environment. Aus. J. Exp. Agric. 39:181-188.
8- Hall, A. E. 2004. Breeding for adaptation to drought and heat in cowpea. Eur. J. Agron. 21:447–454.
9- ICARDA (International Center for Agricultural Research in the Dry Areas). 2002. Annual Report 2001. Aleppo, Syria. 164 pp.
10- ICARDA (International Center for Agricultural Research in the Dry Areas). 2003. Annual Report 2002. Aleppo, Syria. 264 pp.
11- ICARDA (International Center for Agricultural Research in the Dry Areas). 2004. Annual Report 2003. Aleppo, Syria. 664 pp.
12- ICRISAT (International Crops Research Institute for the Semi-Arid Tropics). 2004. Annual Report 2003. Patanturo, India. 522 pp.
13- Kumar, J. and Abbo, S. 2001. Genetics of flowering time in chickpea and its bearing on productivity in semiarid environments. Adv. Agron. 72:107–138.
14- Leport, L., Turner, N. C., Davies, S. L. and Siddique, K. H. M. 2006. Variation in pod production and abortion among chickpea cultivars under terminal drought. Eur. J. Agron. 24:236–246.
15- Wang, J., Gan, Y. T., Clarke, F. and McDonald, C. l. 2006. Response of chickpea yield to high temperature stress during reproductive development. Crop sci.46:2171-2178.
