اثر اسید جیبرلیک بر شکستن خواب مینی‏تیوبرهای سیب‏زمینی رقم آگریا

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

محمدباقر خورشیدی ¹ , داود حسن‏ پناه ²

1 - عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه
2 - عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل

تاریخ دریافت : 1386/05/28 تاریخ پذیرش : 1387/10/12 تاریخ انتشار : 1387/08/01

کلید واژه: اسید جیبرلیک, دوره خواب, مینی&rlm, تیوبر, سیب&rlm, زمینی, گیاهچه,

چکیده مقاله :

به منظور مطالعه اثر اسید جیبرلیک بر شکستن خواب مینی تیوبرهای سیب زمینی رقم آگریا، تعداد 200 مینی تیوبر تازه برداشت شده حاصل از گیاهچه های سالم در چهار گروه بذری (22-18، 17-13، 12-8 و کوچک تر از 8 میلی متر) پس از تیمار با اسید جیبرلیک (با غلظت 1000پی پی ام به مدت یک ساعت) در زمان های مختلف (30، 40، 60، 80، 90 و 110) روز بعد از تیمار با اسید جیبرلیک بررسی شدند. طرح آزمایشی مورد استفاده فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار بود. خواب به عنوان تعداد روز از تیـمار کردن تا جوانه زنی مدنظر قرار گـرفت. صفات تعداد روز تا جوانه زنی، تعداد مینی تیوبرهای جوانه زده، درصد جوانه زنی و طول جوانه در مینی تیوبرها یـادداشت شدند. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که تفاوت بین تیمار و عدم تیمار مینی تیوبرها با اسید جیبرلیک، گروه های مختلف بذری، زمان نمونه برداری و اثر متقابل آن ها برای تمامی صفات اندازه گیری شده در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. گروه بذری22-18 میلی متری زودتر از همه جوانه زده، بیشترین درصد جوانه زنی و بلندترین طول جوانه ها را داشت. هم چنین این گروه بذری در صورت تیمار با اسید جیبرلیک نسبت به سایرین زودتر از همه جوانه زده و بلندترین طول جوانه را داشتند. نتیجه نهایی این که اسید جیبرلیک باعث می شود خواب مینی تیوبرها از110-90 روز به 60-40 روز کاهش یابد. هم چنین هر چه اندازه مینی تیوبرها کوچک تر باشد، جوانه زنی دیرتر اتفاق می افتد و طول جوانه کوتاه ترخواهد بود.

چکیده انگلیسی:

In order to study the effect of gibberellic acid on potato mini-tubers, Agria cultivar, newly produced mini-tubers from healthy and diseases free seedlings were studied at four seed size groups (18-22, 13-17, 8-12 and less than 8 mm) after treating with 1000 ppm gibberellic acid in different sampling dates (30, 40, 60, 90 and 110 days after treating with gibberellic acid). Experimental design was completely randomized design based factorial with three replications. Number of days from treating with gibberellic acid to sprouting was considered as dormancy period. Other traits such as number of days to emergence, number of germinated mini-tubers, sprouting percentage and length of buds were measured. Results showed that there were significant differences among gibberellic acid treated and non-treated, different seed size groups, different sampling dates and those interactions for all traits. The earliest sprouting, the most sprouting percentage and the longest sprouts were observed in 18-22 mm seed size group. Therefore it was concluded that gibberellic acid caused decreasing dormancy period of mini-tubers from 90-110 to 40-60 days. Also, the smaller mini-tubers were the late sprouting and had short sprouts.

منابع و مأخذ:

1-     پژوهنده، م. 1380. ایجاد بانک درون‌ شیشه‌ای ژرم‌پلاسم عاری از ویروس سیب‌زمینی. پایان‏‌نامه کارشناسی ‌ارشد گروه بیماری‏شناسی گیاهی دانشگاه تربیت مدرس، 95 ص.

2-     حسن‏پناه، د. 1387. بررسی اثرات سن گیاهچه و تغذیه در تولید مینی‏تیوبر سیب‏زمینی در سیستم تولید بذر سالم. گزارش نهایی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل،30 ص.

3-     حسن‏پناه، د.، ر. شهریاری و م. ابراهیمی مشیران. 1384. اصول کشت مینی‏تیوبر سیب‏زمینی. انتشارات سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل، 50 ص.

4-     حسن پناه، د.، ر. شهریاری، ع. شامل و ل. فتحی. 1386. اثر تیواوره و جیبرلیک اسید بر شکستن خواب مینی‏تیوبر سیب‏زمینی رقم آگریا. پنجمین کنگره علوم باغبانی ایران، دانشگاه شیراز، 8 صفحه.

5-     رضایی، ع. و ا. سلطانی. 1375. زراعت سیب‏زمینی (ترجمه)، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 179 ص.

6-     میرلوحی، آ. و م. خیام نکویی. 1383. فرهنگ واژگان کشت بافت گیاهی. مؤسسه تحقیقات بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، 366 صفحه.

1. Anonymous. 2005. Solutions for dormancy problems. www.potato.nl.


2. Emilson, B. 1999. Studies on the rest period and dormant period in the potato tuber. Acta Agriculturae Suecana 3:189-284.


3. Lommen, W. J. M. 1993. Post–harvest characteristics of potato mini-tubers with different fresh weights and from different harvests. I. Dry-matter concentration and dormancy. Potato Research 36: 265-272.


4. Lommen, W. J. M. and P. C. Struik. 1992a. Production of potato mini-tuber by repeated harvesting: Plant productivity and initiation, growth and reception of tubers. Netherlands. Journal of Agricultural Science 40:341-358.


5. Lommen, W. J. M. and P. C. Struik. 1992. Influence of a single non-destructive harvest on potato plantlets grown for mini-tuber production. Netherlands Journal of Agricultural Science 40:21-41.


6. Rehman, F., S. Koo Lee, H. Soon Kim and J. Heung Jeon. 2002. Effects of various chemicals on carbohydrate content in potato micro-tuber after dormancy breaking. Journal of Plant Science 1(3):224-225.


7. Van Ittersum, M. K. and K. Scholte. 1992. Shortening dormancy of seed potatoes by storage temperature regimes. Potato Research 35:389-401.


8. Van Ittersum, M. K. and P. C. Struik. 1992. Relation between stolen and tuber characteristics and the duration of tuber dormancy in potato. Netherlands Journal of Agricultural Science 40:159-172.


9. Yashar, A., M. Abdolla and M. Abdel. 1995. Effects of seed tuber size of some potato cultivars on productivity of autumn plantation. Asyut Journal of Agricultural Science 26(2): 1-11.