منطقه

دسترسی آزاد مقاله

1 - هند، خلیج فارس و ظهور یک ابرمجموعه
آرزو عسکری

هند در سال های اخیر کوشیده است خود را به عنوان یک قدرت جهانی معرفی کند و از این رو تلاش¬های گوناگونی را به عمل آورده تا موقعیت خود را تحت این عنوان به دیگر کنشگران بقبولاند. از منظر نظریه مجموعه امنیت منطقه¬ای هر گاه یک قدرت منطقه¬ای قدرت خود را به یک مجموعه امنیتی دیگر چکیده کامل

هند در سال های اخیر کوشیده است خود را به عنوان یک قدرت جهانی معرفی کند و از این رو تلاش¬های گوناگونی را به عمل آورده تا موقعیت خود را تحت این عنوان به دیگر کنشگران بقبولاند. از منظر نظریه مجموعه امنیت منطقه¬ای هر گاه یک قدرت منطقه¬ای قدرت خود را به یک مجموعه امنیتی دیگر فرافکنی کند، در واقع تلاش می¬کند تا به عنوان یک قدرت بزرگ عمل کند. هند به عنوان کشوری که در مجموعه امنیتی آسیای جنوبی قرار گرفته نیز به این منظور کوشیده است قدرت خود را به مجموعه امنیتی خلیح فارس فرافکنی کند و از این رو در ارتباط¬گیری با کشورهای این منطقه استراتژی خود را اعمال می¬کند. بر اساس نظریه مجموعه امنیت منطقه¬ای، در این وضعیت و از طریق ادغام دو مجموعه امنیتی یک ابر مجموعه ایجاد می¬شود. سؤال اصلی این پژوهش این بود که حضور هند در خلیج فارس چه تأثیری بر مجموعه امنیت منطقه¬ای خلیج فارس خواهد داشت؟ بر اساس این سؤال، فرضیه تحقیق بیان می¬دارد که حضور هند در خلیج فارس منجر به ایجاد یک ابرمجموعه ناشی از ادغام دو مجموعه امنیتی خلیج فارس و آسیای جنوبی می¬شود. این پژوهش با استفاده از روش تحلیل محتوا اقدام به بررسی اسناد و بیانات مندرج در وزارت خارجه هند نموده و آن¬ها را بر اساس نظریه مجموعه امنیت منطقه¬ای مورد تحلیل قرار داده است. یافته¬های پژوهش نشان دادند حضور هند در مجموعه امنیتی خلیج فارس ناشی از تغییر پارادایم سیاست خارجی هند در دوره مودی بوده و منجر به ایجاد یک ابرمجموعه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - ارزیابی والویت‌سنجی پارک‌های شهری (مطالعه‌موردی: منطقه 13شهری‌کلان‌شهرمشهد)
زهرا پارسانیک

پارک‌های شهری؛ منطقه‌ای پوشیده از گیاه در داخل و اطراف شهر است که دارای دو کارکرد مهم برای شهر است. تعدیل‌دما، تلطیف هوا و زیبایی. با توجه به کمبود سرانه فضای سبز و توزیع نامناسب آن درکلان‌شهرمشهد و اهمیت این موضوع در این پژوهش به ارزیابی واولویت‌سنجی پارک‌های موجود در چکیده کامل

پارک‌های شهری؛ منطقه‌ای پوشیده از گیاه در داخل و اطراف شهر است که دارای دو کارکرد مهم برای شهر است. تعدیل‌دما، تلطیف هوا و زیبایی. با توجه به کمبود سرانه فضای سبز و توزیع نامناسب آن درکلان‌شهرمشهد و اهمیت این موضوع در این پژوهش به ارزیابی واولویت‌سنجی پارک‌های موجود در منطقه 13 شهری کلانشهرمشهد بر اساس6 شاخص؛ امکانات، زیبایی، امنیت، دسترسی، توزیع- پراکندگی، مساحت – وسعت؛ و استفاده از مدل تاپسیس پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی با تاکید بر جنبه کاربردی و جمع آوري اطلاعات بر اساس پیمایش میدانی بوده است. نتایج حاصل از یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد؛ از میان 13 پارک موجود در منطقه ثامن کلانشهرمشهد؛ تنها پارک امورشهراست که شاخص¬های مطلوبیت و کیفیت آن تا حدی ارتقاء یافته است. همچنین نتایج حاصل از مدل تاپسیس حاکی از آن است که پارک امور شهر با رتبه (CL) 993/0، پارک شهید فهمیده با رتبه(CL) 773/0، پارک میر با رتبه(CL) 625/0 دارای بالاترین و پارک کوچه عیدگاه با رتبه(CL)240/0، و پارک جاویدان با رتبه(CL)185/0 و پارک بهاالتولیه با رتبه(CL) 140/0 دارای کمترین کیفیت و مطلوبیت می¬باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - جایگاه و نقش مدیریت خدمات شهری درمحلات کلان‌شهرها (مطالعه موردی: منطقه2 شهری اهواز)
لاله خواجوی نیا

ارزیابی و مدیریت عملکرد یکی از مباحث ویژه مدیریت منابع انسانی، استراتژیک است و ابزار مناسبی برای ارتقای عملکرد کارکنان و سازمان به حساب می‌آید. توسعه پایدارشهری نیز به نوعی مدیریت عملکرد با ملزومات و پیش‌نیاز آنها و طراحی و اجرای در سازمان فضایی شهرها است. هدف اصلی این چکیده کامل

ارزیابی و مدیریت عملکرد یکی از مباحث ویژه مدیریت منابع انسانی، استراتژیک است و ابزار مناسبی برای ارتقای عملکرد کارکنان و سازمان به حساب می‌آید. توسعه پایدارشهری نیز به نوعی مدیریت عملکرد با ملزومات و پیش‌نیاز آنها و طراحی و اجرای در سازمان فضایی شهرها است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی عملکرد مدیریت خدمات شهری و در سطح منطقه دو کلان‌شهر اهواز است. جامعه آماری تحقیق ساکنان منطقه 2 کلان‌شهر اهواز و حجم نمونه مورد بررسی با استفاده از فرمول کوکران 399 نفر تعیین گردید. روش نمونه‌گیری به صورت تصادفی طبقه بندی شده بوده است. روش این پژوهش پیمایشی با استفاده از پرسشنامه و برای تحلیل داده‌ها بااستفاده از آزمون های میانگین، T دومتغیره، همبستگی پیرسون، لون و Aniva استفاده شده است. نتایج تحقیق بوسیله آزمون میانگین نشان می‌دهد؛ میزان رضایت شهروندان از محلات منطقه2 کلان‌شهراهواز امتیاز 69/2 کسب کرده که نشان دهنده رضایت پایین‌تر از حد متوسط وعدم رضایت شهروندان از عملکرد حوزه مدیریت خدمات شهري است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - سنجش و ارزیابی ابعاد سرزندگی شهری در منطقه 10 کلانشهر مشهد
مجید اکبری زهرا منتظری مرضیه طالشی انبوهی

سرزندگی یکی از مهم‌ترین کیفیت های سازنده فضاهای شهری برای ارتقاء کیفیت فضاهای شهری و خلق مکان می باشد و افول حيات و سرزندگي در محلات شهري را مي توان به‌عنوان يكي از نتايج پيروي از ديدگاه مدرنيسم دانست كه همواره طرفدار كمي گرايي بوده است و به مباحث كيفي بي توجهي نموده اس چکیده کامل

سرزندگی یکی از مهم‌ترین کیفیت های سازنده فضاهای شهری برای ارتقاء کیفیت فضاهای شهری و خلق مکان می باشد و افول حيات و سرزندگي در محلات شهري را مي توان به‌عنوان يكي از نتايج پيروي از ديدگاه مدرنيسم دانست كه همواره طرفدار كمي گرايي بوده است و به مباحث كيفي بي توجهي نموده است. هدف اين نوشتار ارزیابی میزان سرزندگی در نواحی سه¬گانه منطقه 10 کلان¬شهر مشهد است. تحقيق حاضر از لحاظ هدف¬گذاری کاربردی و روش آن توصبفی- تحليلي است و براي گردآوري داده¬ها از پرسش¬نامه محقق ساخته استفاده ‌شده است. جامعه آماري پژوهش ساکنین منطقه 10 کلان¬شهر مشهد و روش نمونه¬گیری تصادفی ساده بوده است. براي تحليل اطلاعات به¬دست آمده از آزمون¬های تی¬تک نمونه¬ای، آزمون واریانس یک طرفه و از آزمون فریدمن در نرم¬افزار Spss استفاده شده است. سرزندگی فضاهای شهر، مفاهیمی چون عدالت، کارآمدی، سازگاری، انعطاف¬پذیری، کیفیت محیطی را نیز دربر می¬گیرد که در نهایت سرزندگی شهر در صورت پایداری به زیست¬پذیری منجر خواهد شد. نتایج تحقيق نشان داد در منطقه 10 کلان¬شهر مشهد به ترتیب ابعاد کالبدی با میانگین 3527/3، اجتماعی با میانگین 3350/3، زیرساختی با میانگین 3112/3 و اقتصادی با میانگین 1111/3 بیش¬ترین و کم-ترین ارزش را دارند. میانگین¬های ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیرساختی و کالبدی در سه ناحیه شهرداری منطقه 10 برابر نیستند و اختلاف معناداری با هم دارند به¬طوری که در ابعاد کالبدی، اقتصادی و اجتماعی، ابتدا ناحیه 1 سپس 2 از ناحیه 3 اختلاف میانگین بالاتری دارند. اما در بعد زیرساختی ناحیه 2 به مراتب نسبت به سایر نواحی در وضعیت مطلوبی قرار دارد. به طوری¬که بعد کالبدی ناحیه 2 در حدود 13/0 از ناحیه یک و در حدود 7/0 از ناحیه 3 بیشتر و مطلوب تر است. در کل سرزندگی منطقه 10 در حد متوسط به بالا است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - ارزیابی تاثیرات اقتصاد رانتی بر گسترش حاشیه نشینی کلانشهر تهران (مطالعه موردی: منطقه 19 شهر تهران)
سیدمجتبی نجاتی مجیدولی شریعت پناهی تهمینه دانیالی

درحال حاضر وجود رانت های اقتصادی در حوزه مسکن وزمین ، نواحی شهری وروستایی اطراف کلاان شهر ها را با چالش های جدی مواجه کرده است . در واقع گروه های رانتی بدون انکه سرمایه گذاری اجتماعی ویا فعالیت مولد داشته باشند از انواع درآمدهای وابسته از فروش مواهب ومنابع طبیعی بهره م چکیده کامل

درحال حاضر وجود رانت های اقتصادی در حوزه مسکن وزمین ، نواحی شهری وروستایی اطراف کلاان شهر ها را با چالش های جدی مواجه کرده است . در واقع گروه های رانتی بدون انکه سرمایه گذاری اجتماعی ویا فعالیت مولد داشته باشند از انواع درآمدهای وابسته از فروش مواهب ومنابع طبیعی بهره می برند. این پژوهش در جهت ارزیابی تاثیرات اقتصاد رانتی بر گسترش حاشیه نشینی در منطقه 19 کلانشهر تهران صورت گرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف¬گذاری کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. جهت جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه‌ای - اسنادی و روش میدانی از راه پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر 35 نفر از کارشناسان، خبرگان و صاحب نظران حوزه¬های برنامه¬ریزی روستایی، برنامه¬ریزی شهری، شهرسازی، جامعه شناسی و علوم اقتصادی می¬باشد. جهت تحلیل داده¬ها و اطلاعات به دست آمده از آزمون میانگین و آزمون دو جمله ای در نرم افزار spss استفاده گردیده است. یافته¬ها نشان داد که در زمینه عوامل موثر اقتصاد رانتی و نقش آن در شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی منطقه 19 تهران، افزایش سرمایه و نقدینگی برای سوداگرایان و مدیران سودجو، وجود امکانات لازم برای کارآفرینی خرد و فردی برای مسئولین و ذی نفعان، نقص طرح های شهری بورس بازی زمین بیشترین تاثیرات را در این زمینه ایفا می¬کنند. بر اساس یافته¬ها عواملی نظیر افزایش بورس بازی زمین، ناکارآمدی قوانین با گذر زمان در خصوص ساخت مساکن شبانه و گسترش سکونتگاه¬های غیررسمی، وجود مدیریت کلیشه¬ای، شفاف نبودن بحث جرایم که موجب تفاسیر متعدد از طرف سودجویان می¬گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - ارزیابی وضعیت ازدحام و خدمات رسانی پارکینگ‌های وسایل نقلیه سبک در ناحیه مرکزی منطقه یک شهرداری اهواز
دکترمحمدعلی فیروزی علی زبیدی

پارکینگ‌های عمومی امروزه با توسعه روزافزون شهرها وافزایش ترافیک، ازدحام جمعیت، آلودگی و... يكي از مهمترين زيرساخت هاي سيستم حمل و نقل به شمار می روند. بویژه در ناحیه مرکزی کلان‌شهرها کمبود پاركينگ‌ها مي‌توانند بر افزایش ترافيك و كيفيت زندگي شهري تأثير بگذارد. از این رو چکیده کامل

پارکینگ‌های عمومی امروزه با توسعه روزافزون شهرها وافزایش ترافیک، ازدحام جمعیت، آلودگی و... يكي از مهمترين زيرساخت هاي سيستم حمل و نقل به شمار می روند. بویژه در ناحیه مرکزی کلان‌شهرها کمبود پاركينگ‌ها مي‌توانند بر افزایش ترافيك و كيفيت زندگي شهري تأثير بگذارد. از این رو، این پژوهش با بررسی یکی از معضلات مهم درناحیه مرکزی کلان‌شهر اهواز به وضعیت پارکینگ‌های آن پرداخته است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردي و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی منظور شده است. نوع روش تحقیق به صورت پیمایشی است. تعیین جامعه آماري پژوهش، در یک بازه زمانی با مراجعه مستقیم به پارکینگ‌های انتخابی پژوهش تعداد 300 نفر وحجم نمونه از طریق روش کوکران 169 نفر در نظر گرفته شده است. برای پایایی پرسشنامه که به دقت و اعتماد پذیری و ثبات نتایج اشاره می کند از ضریب آلفای کرونباخ که مقدار آن 833/0 محاسبه شده است. به منظور ارزیابی وضعیت پارکینگ‌های پرازدحام واقع در محدوده موردمطالعه، هفت‌شاخص: مساحت/ظرفیت، داشتن‌امکانات، وضعیت دسترسی، وضعیت امنیت، وضعیت زیبایی، هزینه ورودی و وضعیت نظافت در نظر و با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون تحلیل لازم صورت گرفته است. نتايج تحلیل نشان داد: پارکینگ کارون و رفاه ازنظر شاخص‌های فوق، با ظریب اولویت‌نهایی به ترتیب 0574/0 و 0504/0 در رتبه اول و دوم و پارکینگ‌های آزادگان و علیرضا با ظریب اولویت نهایی 0307/0 و 0281/0 در رتبه‌های آخر قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - اندازه گيري و تحليل کارايي تکنيکي توليد کنندگان آفتابگردان در منطقه خوي
علي باقرزاده

با توجه به اهميت محصول آفتابگردان در زمينه توليد آجيل و روغن، در اين پژوهش سعي گرديد تا با تعيين تابع توليد مرزي ميزان كارايي تکنيکي آفتابگردان کاران منطقه خوي محاسبه شود. براي اين منظور از روش برنامه ريزي خطي تيمر استفاده شد. اين مطالعه مبتني بر يك تحقيق ميداني با است چکیده کامل

با توجه به اهميت محصول آفتابگردان در زمينه توليد آجيل و روغن، در اين پژوهش سعي گرديد تا با تعيين تابع توليد مرزي ميزان كارايي تکنيکي آفتابگردان کاران منطقه خوي محاسبه شود. براي اين منظور از روش برنامه ريزي خطي تيمر استفاده شد. اين مطالعه مبتني بر يك تحقيق ميداني با استفاده از داده هاي مقطعي سال 1387مي باشد. نتايج مطالعه نشان مي دهد كه ميانگين کارايي فني آفتابگردان کاران منطقه خوي در حدود 53 درصد است. اين ميزان کارايي تکنيکي نشان دهنده اتلاف 47 درصدي در استفاده از نهاده هاي توليد براي کشت آفتابگردان در منطقه خوي است. در ادامه مقاله، پديده هاي آموزش و ترويج کشاورزي از مهم ترين عوامل اجتماعي موثر در کاهش درجه ناکارايي تکنيکي آفتابگردان کاران شهرستان خوي شناسايي و تشخيص داده شد. در نهايت با توجه به نتايج مطالعه پيشنهاد گرديد که دولت هزينه هاي خود را در زمينه آموزش و تحصيلات آفتابگردان کاران افزايش دهد تا از اين راه ناکارايي تکنيکي (فني) کاهش يابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - ارزیابی رابطه توسعه گردشگری پایدار شهری با توان اکولوژیک (مطالعه موردی: منطقه 22 کلان شهر تهران)
حمید کریمی آزاده اربابی سبزواری فاطمه ادیبی سعدی نژاد مریم رستم پیشه

گردشگری پایدار شهری یک مفهوم کلیدی است که در سال‌های اخیر در حوزه توسعه شهری رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است. این مفهوم تأکید بر استفاده بهینه از منابع طبیعی و حفاظت از محیط‌زیست را در کنار توسعه اقتصادی و اجتماعی دارد. توسعه گردشگری پایدار شهری، از یک‌سو بهبود کیفیت ز چکیده کامل

گردشگری پایدار شهری یک مفهوم کلیدی است که در سال‌های اخیر در حوزه توسعه شهری رشد قابل‌توجهی را تجربه کرده است. این مفهوم تأکید بر استفاده بهینه از منابع طبیعی و حفاظت از محیط‌زیست را در کنار توسعه اقتصادی و اجتماعی دارد. توسعه گردشگری پایدار شهری، از یک‌سو بهبود کیفیت زندگی شهروندان، جذب گردشگران و افزایش درآمد شهری را هدف می‌گیرد و از سوی دیگر، محیط‌زیست را در تداوم و ارتقای پایداری بهره‌برداری گردشگری حفظ می‌کند. این پژوهش با هدف ارزیابی رابطه تأثیر توسعه گردشگری پایدار شهری با تأکید بر توان اکولوژیک در منطقه 22 کلان¬شهر تهران انجام گرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف¬گذاری کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی است. جهت جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه‌ای - اسنادی و روش میدانی از راه پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 383 نفر از ساکنان منطقه 22 کلان¬شهر تهران می‌باشند. روش نمونه¬گيري به¬صورت تصادفي ساده و حجم جامعه آماری با مدل کوکران با سطح خطای 5 درصد 383 نفر انتخاب گردیده است. تمام مؤلفه‌های توان اکولوژیک در رابطه با گردشگری (حفظ منابع طبیعی، توازن اجتماعی، اقتصاد، حفاظت و بازسازی فرهنگ) معني¬دار هستند. اين شاخص¬ها داراي همبستگي قوي با متغير وابسته (توسعه گردشگری پایدار شهری) مي¬باشند. مؤلفه‌های وارد شده بر مدل به ميزان 1/95 درصد از تغييرات مؤلفه‌های (توسعه گردشگری پایدار شهری) را تبيين مي¬کنند. مؤلفه‌های زیست‌محیطی و مدیریت و برنامه¬ریزی بيشترين تأثیر را در راستای ارتقای توسعه گردشگری پایدار شهری منطقه 22 کلان¬شهر تهران داشته¬اند، به‌طوری که يک واحد تغيير در انحراف مؤلفه‌های زیست‌محیطی و مدیریت و برنامه¬ریزی به ترتيب 610/0 و 574/0 واحد تغيير در توسعه گردشگری پایدار شهری ايجاد خواهند کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - ارزیابی تفاوت های منطقه ای در ایران: آزمون های طرف تقاضا
محمود متوسلی بهرام وهابی

در مباحث توسعه منطقه منطقه ای، وجود تفاوت های منطقه ای امری اجتناب ناپذیر بوده و در بسیاری از موارد، تعیین تفاوت های مطلوب برای نیل به کارایی اقتصادی مورد نظر می باشد. از دیدگاه تحلیل جامع توسعه منطقه ای، بررسی مبانی نیل به تعادل عمومی در طرف عرضه و تقاضا به عنوان پاسخ چکیده کامل

در مباحث توسعه منطقه منطقه ای، وجود تفاوت های منطقه ای امری اجتناب ناپذیر بوده و در بسیاری از موارد، تعیین تفاوت های مطلوب برای نیل به کارایی اقتصادی مورد نظر می باشد. از دیدگاه تحلیل جامع توسعه منطقه ای، بررسی مبانی نیل به تعادل عمومی در طرف عرضه و تقاضا به عنوان پاسخ نهایی در تعیین تفاوت های مطلوب تلقی می شود که در این راه، چارجوب های تحلیل جامع برای تحقق وضعیت تعادل عمومی ارائه شده اند. در این مقاله، وضعیت تفاوت های منطقه ای طرف تقاضا در ایران به عنوان یکی از عناصر تحلیل جامع تعادل عمومی در زمینه توسعه منطقه ای بررسی شده است. تفاوت های منطقه ای طرف تقاضا با استفاده از عدم تعادل های شهری- روستایی از دیدگاه دوگانگی و همچنین ضرایب رتبه ای اسپیرمن برای مصرف و درآمد مناطق( استان ها) در دوره 78-1355 مورد بررسی قرار گرفته است که براساس نتایج حاصله، در کنار کاهش شکاف شهری- روستایی درآمدها و هزینه ها در سطوح ملی و منطقه ای، تفاوت های مشخصی میان رفتار هر یک از استانها در مقایسه با سطح ملی قابل مشاهده است. ضرایب همبستگی رتبه ای اسپیرمن، رفتار کاملاً نوسانی داشته و استخراج روند زمانی همگرایی یا واگرایی منطقه ای با مشکلات خاصی مواجه می باشد. در نهایت، رفتار مصرفی مناطق براساس برآورد توابع مصرف پویا نیز اولاً عدم سازگاری رفتار مناطق با سطح ملی و ثانیاً رفتار بعضاً واگرای برخی از مناطق را نشان می دهد. در مجموع، عدم ثبات سیاستی در توسعه منطقه ای در ایران منجر به رفتار نوسانی و غیر مشخص مناطق از نظر شاخص های طرف تقاضا شده است که در این راه توجه به اعمال سیاست های مشخص منطقه ای در چارچوب مبانی نظری توسعه مطلوب منطقه ای ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - نقش مشارکت سیاسی و نظام دموکراتیک در شکل دهی فرهنگ سیاسی (مورد مطالعه: شهروندان کرد در منطقه کردستان عراق)
فرهاد مهرگان ابوالحسن فقیهی ناصر میرسپاسی

زمینه و هدف: مشارکت مردم در امور عمومی مناسبات ویژه ای را به لحاظ نوع ساختار سیاسی و کارکردهای آن نشان می دهد که این امر به نوبه خود دیدگاهها و طرز تلقی های شهروندان رانسبتبه عملکرد نظام سیاسی مشخص می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان اثرگذاری مشارکت سیاسی در استقرار ن چکیده کامل

زمینه و هدف: مشارکت مردم در امور عمومی مناسبات ویژه ای را به لحاظ نوع ساختار سیاسی و کارکردهای آن نشان می دهد که این امر به نوبه خود دیدگاهها و طرز تلقی های شهروندان رانسبتبه عملکرد نظام سیاسی مشخص می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان اثرگذاری مشارکت سیاسی در استقرار نظام دموکراتیک، و تعیین ساز و کارهای مشارکتی بر شکل گیری ارزش‌های فرهنگ سیاسی شهروندان کرد در منطقه کردستان عراق انجام شده است. روش: این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی (پیمایشی) و از نظر روابط بین متغیرها جزو تحقیقات همبستگی است. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران و معاونین 13 وزارتخانه هستند که براساس فرمول کوکران 73 نفر به عنوان نمونه و با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه های محقق ساخته برای سنجش متغیرهای مشارکت سیاسی، دموکراسی و ارزش‌های فرهنگ سیاسی است که بر حسب طیف پنج ارزشی لیکرت طراحی شدند. پرسشنامه ها قبل از توزیع در اختیار 25 نفر خبره قرار گرفت تا از روایی و پایایی آنها اطمینان حاصل شود. داده های گردآوری شده از طریق آزمون‌های کولموگروف-اسمیرنف، همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تحلیل شدند. یافته ها: نتایج آزمون‌ها نشان داد داده های جمع آوری شده دارای توزیع نرمال هستند و بین متغیرهای تحقیق همبستگی قوی، مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین نتایج آزمون تحلیل مسیر متغیرها در حد قابل قبول است. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده حاکی از آن است مشارکت سیاسی شهروندان در استقرار یک نظام دموکراتیک موثر است، و فرآیندهای دموکراتیک در شکل گیری ارزش‌های فرهنگ سیاسی تاثیرگذار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - بررسی عوامل مؤثر بر میزان پاسخگویی در مدیریت شهری بر اساس الگوی حکمرانی خوب (مورد مطالعه؛ شهرداری منطقه 6 تهران)
وحید آرائی ابوالفضل قاسمی

زمینه: هدف پاسخگویی به‌مثابه خروجی و جوهره حکمرانی خوب، این است که شهروندان از چرایی انتخاب گزینه‌ها و فرایندهای سیاستی مطلع شوند تا توانایی قضاوت و واکنش مناسب به اقدامات مدیریتی را بیابند. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت و سنجش عوامل مؤثر بر میزان پاسخگویی از منظر چکیده کامل

زمینه: هدف پاسخگویی به‌مثابه خروجی و جوهره حکمرانی خوب، این است که شهروندان از چرایی انتخاب گزینه‌ها و فرایندهای سیاستی مطلع شوند تا توانایی قضاوت و واکنش مناسب به اقدامات مدیریتی را بیابند. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت و سنجش عوامل مؤثر بر میزان پاسخگویی از منظر شهروندان در شهرداری منطقه 6 تهران می‌باشد. روش: پژوهش حاضر از نظر نوع هدف کاربردی و از لحاظ نوع روش، پیمایشی می‌باشد. تعداد 28 گویه مورد شناسایی و سؤال قرار گرفته که مورد تأیید خبرگان و آلفای کرونباخ برابر 0/83 و سطح معناداری برابر 95 درصد بوده که بر اساس آزمون t و فریدمن مورد بررسی و رتبه‌بندی قرار گرفته است. روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه می‌باشد و برای تحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss استفاده گردیده است. یافته‌ها: وضعیت مسئولیت‌پذیری مسئولان و مناصب، وظایف و عملکرد مدیران شهری و نظرخواهی از شهروندان در خصوص برنامه‌ها و طرح‌های شهری از نظر شهروندان تا حدی مناسب و وضعیت اطلاع‌رسانی به شهروندان، وضوح رویه‌ها و مسئولیت‌ها، نظرخواهی از شهروندان نسبت به مسائل مختلف حوزه شهری و وجود قوانین رفتاری در شهرداری‌ها نامناسب بوده است. نتیجه‌گیری: وضعیت میزان پاسخگویی در شهرداری منطقه 6 تهران از نظر پاسخ‌دهندگان بر اساس آزمون t و فریدمن ناکافی و نامناسب می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - بررسی رابطه بین اصول سازمان یادگیرنده و تعهد سازمانی کارکنان (مطالعه موردی شرکت توزیع نیروی برق منطقه‏ای فارس)
سارا ریواز ملیحه نیک کار مژده ریواز فریبا تابع بردبار

مطالعه حاضر با هدف بررسی همبستگی بین اصول سازمان یادگیرنده و تعهد سازمانی کارکنان شرکت توزیع نیروی برق منطقه ای فارس (توصیفی-همبستگی) انجام شد. روش تحقیق مورد استفاده توصیفی-پژوهشی است.جامعه آماری کارکنان شرکت برق منطقه ای فارس (350 نفر) و حجم نمونه پژوهشی 170 نفر به صو چکیده کامل

مطالعه حاضر با هدف بررسی همبستگی بین اصول سازمان یادگیرنده و تعهد سازمانی کارکنان شرکت توزیع نیروی برق منطقه ای فارس (توصیفی-همبستگی) انجام شد. روش تحقیق مورد استفاده توصیفی-پژوهشی است.جامعه آماری کارکنان شرکت برق منطقه ای فارس (350 نفر) و حجم نمونه پژوهشی 170 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شد. ابزارهای مورد استفاده پرسشنامه های تعهد سازمانی آلن و می یر و سازمان یادگیرنده سنگه بود. تحلیل یافته ها از طریق آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون انجام گردید. نتایج نشان داد که بین سازمان یادگیرنده و تعهد سازمانی رابطه معنادار مثبت وجود دارد. بیشترین و کمترین نوع تعهد به ترتیب مربوط به تعهد عاطفی و مستمر می باشد. بیشترین و کمترین نمره کارکنان از نظر مولفه های سازمان یادگیرنده به ترتیب مربوط به نگرش سیستماتیک و مدل های ذهنی می باشد. ابعاد تعهد سازمانی با سن، جنس، سابقه خدمت و تحصیلات ارتباط معنادار نشان دادند، در حالی که مولفه های سازمان یادگیرنده با تاهل و سابقه خدمت ارتباط آماری معنادار نشان دادند. وجود ارتباط بین سازمان یادگیرنده و تعهد سازمانی را می توان این گونه تفسیر کرد وقتی فرد دیدگاه مثبتی در مورد تقویت و افزایش اطلاعات خود در سازمان داشته باشد، نسبت به آن سازمان علاقه مند می شود و در نتیجه برای رساندن سازمان به اهداف خود تلاش می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - شناخت وضعیت موجود منابع انسانی با تأکید بر الزامات توانمندسازی روانشناختی و شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی روانشناختی (مطالعه موردی:کارکنان شرکت برق منطقه‌ای خراسان)
آذر کفاش‌پور ندا شکوری

با توجه به اهمیت توانمندسازی کارکنان و تاثیر آن بر عملکرد فردی و سازمانی، پژوهش پیش رو با هدف بررسی وضعیت سطح توانمندسازی روانشناختی کارکنان شرکت برق منطقه ای خراسان و نیز شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی می‌ب چکیده کامل

با توجه به اهمیت توانمندسازی کارکنان و تاثیر آن بر عملکرد فردی و سازمانی، پژوهش پیش رو با هدف بررسی وضعیت سطح توانمندسازی روانشناختی کارکنان شرکت برق منطقه ای خراسان و نیز شناسایی عوامل مؤثر بر توانمندسازی روانشناختی کارکنان انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی می‌باشد . جامعه آماری مورد مطالعه کارکنان شرکت برق منطقه ای خراسان به تعداد 166 نفر بوده است. نمونه محاسبه شده با فرمول کوکران شامل 116 تن می‌باشد. برای جمع آوری داده‌های تحقیق از ابزار پرسشنامه استفاده گردیده است. جهت تایید پایایی و روایی ابزار جمع اوری داده‌ها از آلفای کرونباخ و روش تحلیل عاملی استفاده گردیده است. نتایج پژوهش حاکی از این است که سطح توانمندسازی روانشناختی در سازمان مذکور در حد متوسط می‌باشد و به ترتیب نه عامل شامل توانمندسازی ساختاری، رهبری توانمندساز، آموزش، تسهیم اطلاعات، پاداش، ویژگی‌های شغلی، اعتماد، سرمایه روانشناختی و خودارزیابی مثبت بر متغیر توانمندسازی روانشناختی تاثیر معنادار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - رابطه توانمندسازی روانشناختی و تعهد سازمانی (مطالعه موردی: شرکت برق منطقه‌ای خراسان)
آذر کفاش پور ندا شکوری

با توجه به اهمیت تعهد سازمانی و تاثیر آن بر عملکرد سازمان، این مقاله، به بررسی رابطه توانمندسازی روانشناختی و نقش آن در بهبود تعهد سازمانی کارکنان می‌پردازد. تحقیق حاضر بر حسب هدف از جمله تحقیقات کاربردی و بر حسب روش، توصیفی پیمایشی می‌باشد.جامعه مورد مطالعه تمامی کارکن چکیده کامل

با توجه به اهمیت تعهد سازمانی و تاثیر آن بر عملکرد سازمان، این مقاله، به بررسی رابطه توانمندسازی روانشناختی و نقش آن در بهبود تعهد سازمانی کارکنان می‌پردازد. تحقیق حاضر بر حسب هدف از جمله تحقیقات کاربردی و بر حسب روش، توصیفی پیمایشی می‌باشد.جامعه مورد مطالعه تمامی کارکنان رده کارشناسی شرکت برق منطقه‌ای خراسان به تعداد 166 نفر می‌باشد و نمونه مورد بررسی از طریق فرمول کوکران به تعداد 116 نفر محاسبه گردیده است. گویه‌های سنجش توانمندسازی روانشناختی از پرسشنامه اسپیرتزر (1995) و گویه‌های سنجش تعهد سازمانی از پرسشنامه آلن و می‌یر (1990) استخراج شده است جهت سنجش پایایی و روایی از آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی استفاده گردیده است. ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه توانمندسازی روانشناختی 0.90 و برای پرسشنامه تعهد سازمانی 0.89 محاسبه گردیده است. برای بررسی فرضیات پژوهش از روش ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده گردیده است. طبق نتایج به دست آمده، توانمندسازی روانشناختی بر تعهد سازمانی تأثیر دارد. به عبارتی توانمندسازی روانشناختی یک پیشگوی قوی برای تعهد سازمانی کارکنان است. از میان ابعاد توانمندسازی روانشناختی به ترتیب ابعاد معناداری، خودمختاری، تأثیرگذاری و شایستگی بیشترین همبستگی را با تعهد سازمانی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - عوامل موثر بر بی‌تفاوتی سازمانی (مطالعه موردی: شرکت برق منطقه‌ای خراسان)
غلامعباس شکاری لیلا علیایی ملیحه خیر خواه ریحانه هاشم‌زهی

زمینه: درحال حاضر یکی از مشکلات گریبانگیر اکثر سازمانهای دولتی و غیر دولتی، معضل بی تفاوتی سازمانی است که جلوگیری از شیوع آن در میان کارکنان موضوعی مهم برای مدیران سازمان‌ها است. هدف: این مقاله با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر بی تفاوتی سازمانی در میان کارکن چکیده کامل

زمینه: درحال حاضر یکی از مشکلات گریبانگیر اکثر سازمانهای دولتی و غیر دولتی، معضل بی تفاوتی سازمانی است که جلوگیری از شیوع آن در میان کارکنان موضوعی مهم برای مدیران سازمان‌ها است. هدف: این مقاله با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر بی تفاوتی سازمانی در میان کارکنان شرکت برق منطقه‌ای خراسان می‌باشد. روش پژوهش: نوع تحقیق از نظر روش آمیخته اکتشافی است. ابزار اصلی پژوهش، پرسشنامه محقق ‌ساخته است که روایی آن به طریق محتوایی حاصل گردید، همچنین با توجه به ضریب آلفای کرونباخ بدست آمده برابر با 92/0 پرسشنامه از پایایی خوبی برخوردار است. یافته‌ها: برطبق یافته‌های تحقیق، عوامل موثر بربی تفاوتی سازمانی بر مبنای نظر خبرگان در دو بعد و 12 عامل شناسایی گردید. نتایج حاصل از تست مدل نشان داد که عدم شایسته سالاری ، اهداف مبهم، انتقال بی تفاوتی به محیط کار به ترتیب مهمترین عوامل در بروز این پدیده سازمانی از دیدگاه مدیران می‌باشند. نتیجه گیری: این مطالعه به درک عوامل مهم موثر بر بی تفاوتی سازمانی کمک می‌کند و یک مدل مفهومی مفید برای تحقیقات آینده فراهم می‌نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - سواد رسانه ای و آگاهی از آسیب های شبکه های اجتماعی
حسن مقدس زاده هاجر صفاهیه

هدف از انجام این پژوهش سنجش رابطه بین مهارت‌های سواد رسانه‌ای با آگاهی نسبت به آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی بوده است. روش پژوهش حاضر توصیفی - پیمایشی از نوع همبستگی است. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش دو پرسشنامه پژوهش‌گر ساخته بوده است. جامعه آماری پژوهش عبارت بودند ا چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش سنجش رابطه بین مهارت‌های سواد رسانه‌ای با آگاهی نسبت به آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی بوده است. روش پژوهش حاضر توصیفی - پیمایشی از نوع همبستگی است. ابزار گردآوری داده‌ها در این پژوهش دو پرسشنامه پژوهش‌گر ساخته بوده است. جامعه آماری پژوهش عبارت بودند از کلیه کارکنان مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (160 نفر) که به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و براساس جدول کرجسی و مورگان تعداد 113 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان داد که در مجموع میزان سواد رسانه‌ای کارکنان مورد بررسی بالاتر از حد متوسط بوده است. بین میزان سواد رسانه‌ای کارکنان با میزان استفاده آنها از شبکه‌های اجتماعی رابطه مثبت و معناداری وجود داشته است. هم‌چنین رابطه مثبت و معناداری بین میزان سواد رسانه‌ای و آگاهی کارکنان مورد بررسی نسبت به آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی (فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی و فردی- روانی) وجود داشته است. در دنیای دیجیتالی و اطلاعاتی امروز مجهز بودن افراد به مهارت‌ها و سوادهای جدید از جمله سواد رسانه‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و افراد باید برای فراگیری این مهارت‌ها اقدام نمایند؛ تا بتوانند با استفاده از معیارهای مناسب به ارزیابی شبکه‌های اجتماعی و اخبار و اطلاعات مندرج در آنها پرداخته و اطلاعات صحیح و کارآمد را برای تصمیم‌گیری‌های خود مورد استفاده قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - شاخص های ذهنی کیفیت زندگی در محلات منطقه 18 تهران
سهیلا حلاجیان فرح حبیب

کیفیت زندگی از مفاهیم اساسی توسعه پایدار است، که در ابعاد ذهنی و عینی در علوم مختلف و درمباحث شهرسازی مطرح گردیده است . دراین پژوهش سعی شده با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی این مفهوم در چهار محله حسینی فردوس، تولیددارو، بهداشت و ولی عصر شمالی در منطقه 18 تهران پرداخته و چکیده کامل

کیفیت زندگی از مفاهیم اساسی توسعه پایدار است، که در ابعاد ذهنی و عینی در علوم مختلف و درمباحث شهرسازی مطرح گردیده است . دراین پژوهش سعی شده با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی این مفهوم در چهار محله حسینی فردوس، تولیددارو، بهداشت و ولی عصر شمالی در منطقه 18 تهران پرداخته و مدل مفهومی مناسبی برای سنجش ارائه گردد. شاخص های مورد سنجش کیفیت زندگی عبارتند از کیفیت کالبدی، اقتصادی ، اجتماعی و ارتباطات و حمل و نقل . روش تحقیق اسنادی و کتابخانه ای و برداشت های میدانی است. داده ها بر اساس پاسخ سوالات پرسشنامه توسط 390 نفر از افراد 16 تا 65 سال محلات می باشد. برای تحلیل اطلاعات از نرم افزار Spssو Amos استفاده شده است . نتایج نشان می دهد میزان کیفیت ذهنی زندگی در این محلات از حد متوسط پایین تر بوده و درجه آن درچهار محله به چه ترتیب است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - ارائه روشی تلفیقی برای ارزیابی طرح‌های تفصیلی شهری مورد مطالعه: طرح تفصیلی منطقه ۶ شهرداری شیراز
بهناز امین زاده سمیه رودکی

طرح های تفصیلی شهری مهم ترین ابزار هدایت و ساماندهی نظام مند شهرها، محسوب می شوند. علی رغم سابقه طولانی تهیه و اجرای آن ها، ارزیابی میزان تحقق پذیری اهداف طرح های تفصیلی به ندرت انجام شده است . بنابراین تحلیل و ارزیابی چنین طرحهایی برای نیل به یک برنامه ریزی و مدیری چکیده کامل

طرح های تفصیلی شهری مهم ترین ابزار هدایت و ساماندهی نظام مند شهرها، محسوب می شوند. علی رغم سابقه طولانی تهیه و اجرای آن ها، ارزیابی میزان تحقق پذیری اهداف طرح های تفصیلی به ندرت انجام شده است . بنابراین تحلیل و ارزیابی چنین طرحهایی برای نیل به یک برنامه ریزی و مدیریت پویا، مستمر، منعطف و مبتنی بر واقعیات طرح های تفصیلی شهری، گامی ضروری است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل و ارزیابی میزان تحقق پذیری و موفقیت طرح تفصیلی منطقه 6 شیراز است، در این راستا از تلفیقی از دو روش "نتایج فرآیند طرح" و "فرآیند اجرای طرح ها و برنامه ها" جهت تدقیق معیارهای ارزیابی استفاده شده است. نتایج تحقیق علاوه بر بررسی نقاط قوت و ضعف تهیه و اجرای طرح تفصیلی در حوزه مدیریت اجرای طرح مذکور، فرآیندی از ارزیابی طرح ها را پیشنهاد می دهد که می تواند در طرح های مشابه مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - آسیب‌شناسی پایداری محله‌های شهری با تأکید بر آسیب‌های اجتماعی (مطالعه موردی: منطقه یک شهر تهران)
زهرا فتاحی علی شماعی علی موحد

10.30495/hoviatshahr.2020.14472

این پژوهش بهآسیب شناسی پایداری محله‌های 26 گانه منطقه یک تهران با تأکید بر آسیب‌های اجتماعی پرداخته است. هدف اصلی توزیع فضایی آسیب‌های اجتماعی در سطح محلات و بسترسازی برای مدیریت کنترل، کاهش توسعه پایدار محله ای است. هویت شهری از شاخص‌های توسعه پایدار است. روش پژوهش اکت چکیده کامل

این پژوهش بهآسیب شناسی پایداری محله‌های 26 گانه منطقه یک تهران با تأکید بر آسیب‌های اجتماعی پرداخته است. هدف اصلی توزیع فضایی آسیب‌های اجتماعی در سطح محلات و بسترسازی برای مدیریت کنترل، کاهش توسعه پایدار محله ای است. هویت شهری از شاخص‌های توسعه پایدار است. روش پژوهش اکتشافیتحلیلی است. داده‌ها و اطلاعات از طریق منابع اسنادی و میدانی گردآوری‌شده‌اند. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار Super Decisions در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده‌شده است. نمونه آماری 30 نفر از کارشناسان حوزه برنامه ریزی شهری و تعداد 372 نفر از ساکن محلات با استفاده از فرمول کوکران است. یافته‌های پژوهش نشان دادند که محلات منطقه یک شهرداری تهران با آسیب‌های اجتماعی روبه رشدی روبرو هستند. آسیب‌های اجتماعی مشترک در سطح منطقه طلاق، دختران فراری، تکدی گری، اعتیاد به مواد مخدر و کارگران فصلی است. ازلحاظ توزیع فضایی بیشتر در میدان ها ازجمله میدان تجریش محله های پرتراکم قابل‌توجه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - تحلیل تعادل منطقه‌ای بر مبنای شاخص‌های ترکیبی نظریه مرکز-پیرامون و گردشگری پایدار(مطالعه موردی: استان خراسان رضوی)
زینب میرسندسی بهناز امین زاده

10.30495/hoviatshahr.2020.16290

یکی از مسائل مهم منطقه‌ای، عدم ‌توجه به توان‌های درونی منطقه و درنتیجه وابستگی آن‌ها به مناطق هم‌جوار است، درحالی‌که خود دارای توان و ظرفیت‌های محیطی برای فعالیت‌هایی مانند گردشگری می‌باشند. گردشگری پایدار ابزاری قوی برای توسعه مناطق و تعادل‌بخشی آن‌ها محسوب ‌می‌شود. هد چکیده کامل

یکی از مسائل مهم منطقه‌ای، عدم ‌توجه به توان‌های درونی منطقه و درنتیجه وابستگی آن‌ها به مناطق هم‌جوار است، درحالی‌که خود دارای توان و ظرفیت‌های محیطی برای فعالیت‌هایی مانند گردشگری می‌باشند. گردشگری پایدار ابزاری قوی برای توسعه مناطق و تعادل‌بخشی آن‌ها محسوب ‌می‌شود. هدف این پژوهش بررسی چگونگی استفاده از پتانسیل‌های گردشگری پایدار منطقه در ترکیب با نظریه برنامه‌ریزی مرکز-پیرامون برای سنجش و ایجاد تعادل‌ منطقه‌ای است. بدین منظور با استفاده از روش فرا تحلیل، مدل مفهومی پژوهش و شاخص‌ها تدوین گردیده‌ و در ادامه ‌با استفاده از دو روش تحلیل عاملی و تحلیل‌نمایی شهرستان‌های خراسان رضوی سطح‌بندی شده و تعادل منطقه‌ای بر مبنای توان گردشگری پایدار سنجیده شده است و با‌ ‌استفاده از نرم‌افزار GIS بر روی نقشه استان نمایش داده‌شده است. نتایج تحقیق شامل ارائه مدل مفهومی در سنجش تعادل منطقه یا توجه به توان گردشگری پایدار است. یافته‌های پژوهش در نمونه مطالعه نشان ‌می‌دهد که استان خراسان رضوی از تعادل‌ منطقه‌ای در استفاده از پتانسیل‌های پایدار گردشگری برخوردار ‌نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - ارزیابی ابعاد تاب آوری شهری با استفاده از روش میانگین مجموع فواصل از حد بهینه(مطالعه موردی: منطقه ۹ شهرداری مشهد)
حمید احمدزاده کرمانی بهرام امین زاده گوهر ریزی

سوانح طبیعی همواره چالشی بزرگ در دستیابی به توسعه پایدار جوامع انسانی بوده است. نگاهی که تا کنون در مدیریت سوانح و مدیریت شهری وجود داشته ،بیشتر نگاه مقابله ای و کاهش مخاطرات بوده است. حوزه ادبیات مخاطرات در یک تغییر پارادایم از (ارزیابی مخاطرات) به سمت (تحلیل آسیب پذیر چکیده کامل

سوانح طبیعی همواره چالشی بزرگ در دستیابی به توسعه پایدار جوامع انسانی بوده است. نگاهی که تا کنون در مدیریت سوانح و مدیریت شهری وجود داشته ،بیشتر نگاه مقابله ای و کاهش مخاطرات بوده است. حوزه ادبیات مخاطرات در یک تغییر پارادایم از (ارزیابی مخاطرات) به سمت (تحلیل آسیب پذیری) تغییر رویه داده است. در پژوهش پیش رو با توجه به تبیین رابطة تاب آوری در جهت کاهش اثرات سوانح طبیعی ، در راستای شناخت ابعاد تاب آوری و راهبردهایی برای تقلیل خطر، ابعاد چهار گانه رویکرد تاب آوری بررسی شده است.هدف از پژوهش حاضر،تحلیل شاخص های تاب آوری، اندازه گیری تاب آوری،بررسی میزان تاب آوری منطقه 9 شهرداری مشهد میباشد.در این پژوهش با استفاده از مدل میانگین مجموع فواصل از حد بهینه مقادیر DSF,IIFو URF محاسبه گردید و میزان تاب آوری منطقه 9 شهرداری مشهد برابر با 0.89 بدست آمد که شرایطی نسبتا تاب آور را مشخص می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - تبیین معیارهای کلیدی فرآیند شکل‌گیری کیفیت فضایی یکپارچه در فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: منطقه پنج شهرداری تهران)
نیلا پژوهنده اسماعیل شیعه مریم معینی فر

10.30495/hoviatshahr.2021.59817.11993

در دهه های اخیر نگرش های متعددی در رابطه با شکل گیری کیفیت فضاهای عمومی شهری مطرح شده است. اما آنچه قابل‌تشخیص است، عدم توجه به مفهوم کیفیت فضایی یکپارچه و رویکرد کل نگر آن در حوزه شهرسازی است. برای دستیابی به هدف تحقیق، منطقه پنج شهرداری تهران به‌صورت مورد پژوهی موردبر چکیده کامل

در دهه های اخیر نگرش های متعددی در رابطه با شکل گیری کیفیت فضاهای عمومی شهری مطرح شده است. اما آنچه قابل‌تشخیص است، عدم توجه به مفهوم کیفیت فضایی یکپارچه و رویکرد کل نگر آن در حوزه شهرسازی است. برای دستیابی به هدف تحقیق، منطقه پنج شهرداری تهران به‌صورت مورد پژوهی موردبررسی قرارگرفته است. بر اساس مبانی نظری در چارچوب مذکور، 5 معیار کلیدی درزمینه شکل گیری کیفیت فضایی یکپارچه در فضاهای عمومی شهری دارای اهمیت می باشند. تبیین 5 مؤلفه، به‌واسطه 10 معیار و 33 متغیر با استناد به انجام معادلات ساختاری به همراه روایی و پایایی موردتوجه قرارگرفته است. بنابراین، امکان طرح مدلی 5 عاملی در این زمینه فراهم‌شده که درعین‌حال، گامی اساسی در مسیر و تدوین مدلی ساختاری در سطحی فراتر است، الگوی موردتوجه ازنقطه‌نظر هماهنگی داده ها با ساختار عاملی آن از برازندگی قابل قبولی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - ارزیابی زیبایی و هویت مکان
بهناز امین زاده

هدف از این تحقیق، شناسایی ترجیحات مردم از زیبایی و هویت مکان زندگیشان است. در این راستا،ترجیحات ساکنین منطقۀ نواب (شامل طرح بازسازی و بافت قدیم اطراف آن) با استفاده از یک آزمون بصری ونتایج مورد ارزیابی قرار گرفته است. تحلیل مناظر انتخاب شده و متغیرهای ذکر شده در هر 1 دس چکیده کامل

هدف از این تحقیق، شناسایی ترجیحات مردم از زیبایی و هویت مکان زندگیشان است. در این راستا،ترجیحات ساکنین منطقۀ نواب (شامل طرح بازسازی و بافت قدیم اطراف آن) با استفاده از یک آزمون بصری ونتایج مورد ارزیابی قرار گرفته است. تحلیل مناظر انتخاب شده و متغیرهای ذکر شده در هر 1 دستهبندی کیفیانتخاب، نشان میدهد که از نظر ساکنین ارتباط تنگاتنگی بین مناظر زیبا و مناظر باهویت وجود دارد. علاوه بر آن،در قیاس با بافت موجود و قدیمی نواب، طرح بازسازی نواب، بافتی زیباتر و باهویتتر تلقی میگردد. اگرچه در، نقش داشته است، با این حال 3 بیش از سایر ابعاد هویت مکان 2 انتخاب مناظر با هویت، جنبههای شناختی مکانچنین ترجیحی میتواند چالشی در طراحی شهری ایجاد کند، و بر تأثیری که محصول یک کار تخصصی طراحیدر باور و فرهنگ عمومی جامعه دارد، تأکید نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - تحلیل کاربری هوشمند در نواحی با قابلیت توسعه با بهره گیری از مدل *LUCIS (نمونه موردی: منطقه 22 کلانشهر تهران)
مجتبی رفیعیان نگین افشار علی اکبر تقوایی

برنامه‌ریزی هوشمند کاربری زمین در عصر جدید به دنبال هدایت آگاهانه و جلوگیری از رشد بی رویه است. روند تغییرات گذشته نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی زمین فاقد ارزش‌های کاربردی لازم بوده و لذا باید اندیشه‌های مؤثرتری برای تدوین سیاست‌های مدیریت زمین به کار گرفت. یکی از راهکارها چکیده کامل

برنامه‌ریزی هوشمند کاربری زمین در عصر جدید به دنبال هدایت آگاهانه و جلوگیری از رشد بی رویه است. روند تغییرات گذشته نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی زمین فاقد ارزش‌های کاربردی لازم بوده و لذا باید اندیشه‌های مؤثرتری برای تدوین سیاست‌های مدیریت زمین به کار گرفت. یکی از راهکارها جهت تحلیل هوشمند کاربری زمین در دهه اخیر، استفاده از مدل راهبرد شناسایی تعارضات کاربری زمین LUCIS)1) می‌باشد. در این چارچوب به منظور آزمون میزان کاربست مدل، منطقه 22 شهر تهران با توجه به شرایط در حال توسعه آن انتخاب گردید؛ تا با بهره گیری از مدل، سازگاری بین توسعه شهری و منابع طبیعی منطقه هم عرض با یکدیگر ایجاد گردد. در نهایت نتایج نشان داد که بالغ بر 25 درصد از منطقه در اولویت پهنه مسکونی بوده و بیشترین تعارضات نسبی نیز میان پهنه‌های مسکونی- حفاظت و مسکونی فعالیت در نواحی شهری، اتفاق افتاده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - جهانی‌سازی و منطقه‌گرایی در معماری معاصر: تعامل یا تقابل
قادر بایزیدی ایرج اعتصام فرح حبیب سید مصطفی مختاباد امرئی

جهانی‌سازی فرایندی پیچیده و چند وجهی است که فشردگی فزایندة زمان و مکان و سرعت بخشیِ تعاملات بین‌فرهنگی را سبب شده، همسانی و همگونی را تداعی می‌کند. منطقه‌گرایی دیدگاهی تحلیلی و انتقادی است که بر حفظ ویژگی‌های خاص مکان و برجسته نمودن تفاوتها، تأکید دارد. مقاله می کوشد چکیده کامل

جهانی‌سازی فرایندی پیچیده و چند وجهی است که فشردگی فزایندة زمان و مکان و سرعت بخشیِ تعاملات بین‌فرهنگی را سبب شده، همسانی و همگونی را تداعی می‌کند. منطقه‌گرایی دیدگاهی تحلیلی و انتقادی است که بر حفظ ویژگی‌های خاص مکان و برجسته نمودن تفاوتها، تأکید دارد. مقاله می کوشد تا از رهگذر مطالعه و تدقیق دو فرآیند جهانی‌سازی و رویکردهای نوین منطقه‌گرایی، نوع رابطة میان آنها در اثرگذاری بر معماری معاصر را مورد کنکاش قرار دهد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و متکی بر تکنیک تحلیل محتوا می باشد. نتایج مطالعات حاکی از آن است که درونمایة چند وجهیِ جهانی‌سازی نشان از وجود نوعی همزمانی روندهای همگون‌ساز و ناهمگون‌ساز در ماهیت این فرایند دارد و رویکردهای نوین منطقه‌گرایی نیز، در پی ایجاد تنوع در حین سود بردن از مزایای جهانی اند. بنابراین مابین پدیده‌های مذکور، تعاملی دوسویه در جریان است که حاصل آن، شکل‌گیری نوعی معماری پیوندی و تعامل جهانیمنطقه ای در معماری معاصر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - حکمروایی چندسطحی منطقه‌ی کلان‌شهری در راستای رویکرد نومنطقه گرایی* (مطالعه موردی: منطقه کلانشهری مشهد)
مظفر صرافی ناصر نجاتی

ریشۀ بسیاری از مشکلاتی که کلان شهرها با آن ها مواجه هستند خارج از مرزهای سیاسی و محدوده ی تحت قلمروی آن ها می باشد. کلان شهر مشهد از این امر مستثنی نبوده و با مشکلاتی روبرو می باشد که منشا آن در سطحی بالاتر، یعنی منطقه ی کلان شهری مشهد اتفاق می افتد. از این رو، هدف از ا چکیده کامل

ریشۀ بسیاری از مشکلاتی که کلان شهرها با آن ها مواجه هستند خارج از مرزهای سیاسی و محدوده ی تحت قلمروی آن ها می باشد. کلان شهر مشهد از این امر مستثنی نبوده و با مشکلاتی روبرو می باشد که منشا آن در سطحی بالاتر، یعنی منطقه ی کلان شهری مشهد اتفاق می افتد. از این رو، هدف از این پژوهش بررسی نظام کارآمد مدیریت منطقه ای بر اساس رویکرد نومنطقه گرایی جهت رسیدگی به مشکلات منطقه ی کلان شهری مشهد می باشد. در بخش بررسی ادبیات نومنطقه گرایی و مدیریت منطقه ای از روش تحقیق بازنگری پژوهش، و در بخش بررسی نظام کارآمد مدیریت منطقه ای برای منطقه ی کلانشهری مشهد از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی از نوع مطالعه موردی بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که نظام حکمروایی دوسطحی با مشارکت همه کنشگران منطقه ای مبتنی بر اصل واگذاری امور به پایین ترین سطح قابل اجرا، می تواند موجب کارآمدی نظام مدیریت منطقه ای منطقه ی کلان شهری مشهد گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - ارائه روشی تلفیقی برای ارزیابی طرح‌های تفصیلی شهری (مطاله موردی: طرح تفصیلی منطقه ۶ شهرداری شیراز)
بهناز امین زاده سمیه رودکی

طرح‌های تفصیلی شهری مهم‌ترین ابزار ساماندهی نظام‌مند کالبدی شهرها، محسوب می‌شوند که در مواجه با نارسایی‌های کالبدی- فضایی شهرهای کشور به کار گرفته می‌شوند. علی‌رغم سابقه طولانی تهیه و اجرای آنها، ارزیابی میزان تحقق‌پذیری اهداف و موفقیت طرح‌های تفصیلی به‌ندرت انجام‌شده ا چکیده کامل

طرح‌های تفصیلی شهری مهم‌ترین ابزار ساماندهی نظام‌مند کالبدی شهرها، محسوب می‌شوند که در مواجه با نارسایی‌های کالبدی- فضایی شهرهای کشور به کار گرفته می‌شوند. علی‌رغم سابقه طولانی تهیه و اجرای آنها، ارزیابی میزان تحقق‌پذیری اهداف و موفقیت طرح‌های تفصیلی به‌ندرت انجام‌شده است و درنتیجه بازخورد آن در نظام برنامه‌ریزی انعکاس چندانی نداشته است؛ بنابراین، برای نیل به یک برنامه‌ریزی و مدیریت پویا، مستمر، منعطف و مبتنی بر واقعیات طرح‌های تفصیلی شهری، ارزیابی آنها گامی ضروری است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل و ارزیابی میزان تحقق‌پذیری و موفقیت طرح تفصیلی منطقه 6 شهرداری شیراز است، در این راستا از تلفیق دو روش ارزیابیطرح/فرایند/نتایج1 و فرایند تهیه برنامه/ اجرای برنامه2 برای تدقیق معیارهای ارزیابی استفاده‌شده است. نتایج تحقیق علاوه بر بررسی نقاط قوت و ضعف تهیه و اجرای طرح تفصیلی مذکور، فرایندی از ارزیابی طرح‌های تفصیلی شهری را پیشنهاد می‌دهد که می‌تواند در ارزیابی طرح‌های مشابه مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - طراحی پایدار بر مبنای اقلیم گرم و مرطوب
شهریار مشیری

با توجه به اینکه هر منطقه جغرافیایی شرایط آب و هوایی مخصوص به خود را دارد، لذا اغلب طراحان ساختمان تصور می کنند با شناخت اقلیم یک منطقه جغرافیایی می توان برای سایر نقاط مشابه همان طراحی ها را بکار برد. در این تحقیق سعی شده تشابهات و تناقضات آب و هوایی یک اقلیم در دو منط چکیده کامل

با توجه به اینکه هر منطقه جغرافیایی شرایط آب و هوایی مخصوص به خود را دارد، لذا اغلب طراحان ساختمان تصور می کنند با شناخت اقلیم یک منطقه جغرافیایی می توان برای سایر نقاط مشابه همان طراحی ها را بکار برد. در این تحقیق سعی شده تشابهات و تناقضات آب و هوایی یک اقلیم در دو منطقه جغرافیایی متفاوت را مورد بررسی قرار گیرد. نتایج نشان داد علیرغم اینکه دو شهر بندرعباس از ایران و شهر ِبلم از برزیل اقلیمی یکسان دارند (گرم و مرطوب)، با این وجود طراحی ساختمان در این شهرها کاملاً متفاوت بوده است و هر کدام نیازمندی های ساکنین آنها را با توجه به شرایط آب و هوایی تامین می کند. در بندرعباس در ماه های آذر، دی، بهمن روزها هوا در منطقه آسایش وشب ها خنک، اسفند روز و شب در منطقه آسایش، در فروردین و آبان روزها گرم و شب منطقه آسایش و در سایر ماه ها روز و شب گرم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - آسیب‌شناسی کالبدی منطق فضایی کلان‌شهر تهران از منظر اصول پدافند‌ غیرعامل
سحر ندایی طوسی عباس شاه صفی مجید غ فارخورزنی* عباس طاهری

مسئله‌ی امنیت و کاهش آسیب‌پذیری منطقه‌ی‌کلان‌شهری ‌تهران، به عنوان پایتخت ‌سیاسی ‌و اقتصادی کشور، از گذشته‌ تاکنون موردتوجه قرار داشته‌است. نامناسب بودن گزینه نظامی‌سازی ‌فضاهای‌شهری، به دلیل هزینه‌های ‌بالای ‌برقراری ‌امنیت و همچنین افشای‌ فضاهای ‌راهبردی، تصمیم‌گیرندگ چکیده کامل

مسئله‌ی امنیت و کاهش آسیب‌پذیری منطقه‌ی‌کلان‌شهری ‌تهران، به عنوان پایتخت ‌سیاسی ‌و اقتصادی کشور، از گذشته‌ تاکنون موردتوجه قرار داشته‌است. نامناسب بودن گزینه نظامی‌سازی ‌فضاهای‌شهری، به دلیل هزینه‌های ‌بالای ‌برقراری ‌امنیت و همچنین افشای‌ فضاهای ‌راهبردی، تصمیم‌گیرندگان را به تفکر در مورد شیوه‌های مشاهده‌نشدنی برقراری امنیت‌ یاپدافند‌غیرعامل در پوشش ابزارهای برنامه‌ریزی و طراحی واداشته است. در این رابطه با آگاهی از این موضوع که مشکل‌یابی اولین گام درفرایند حل‌مشکل به شمار‌می‌آید، هدف از پژوهش کیفی‌پیش‌رو به ‌شناسایی عرصه‌های آسیب‌‌پذیر منطق ‌فضایی‌ کلان‌شهر ‌تهران و در نهایت تدوین چارچوب مناسب سیاست‌گذاری توسعه‌فضایی، به منظور کاهش آسیب‌پذیری آن، اختصاص یافته‌است. با فرض تفکیک سازمان‌فضایی‌شهر به پنج مقوله‌، برآمد پژوهش تحلیلی انجام شده به روش فراتحلیل، نشان‌ از آسیب‌پذیری بالای منطق فضایی کلان‌شهر، به جز در مقوله‌ی الگوی ‌توسعه ‌فضایی ‌شهر و تنها از منظر معیاراستتار درون‌ساخته، اصلاختفا ‌و‌ پوشش و اصلدسترسی ‌و ‌نفوذپذیری و همچنین در مقوله‌ی جانمایی و پخشایش عملکردها در مجموعه از منظر اصل‌دسترسی‌و‌نفوذپذیری دارد. درنهایت با‌توجه به این‌موضوع و با هدف مشکل‌گشایی و افزایش پایداری به پیشنهاد چارچوب ‌سیاست‌گذاری مناسب پرداخته‌خواهد‌شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - تبیین راهبرد رشد هوشمند شهری در منطقه 19 کلان‌شهر تهران
ابوالفضل مشکینی فریاد پرهیز حافظ مهدنژاد علیرضا غلامی اکرم تفکری

راهبرد رشد هوشمند از جدیدترین و مهمترین انگاره های شهرسازی پایدار بوده و از مهم‌ترین استراتژی ها در پراکندگی شهری به حساب می آید. پژوهش حاضر به صورت توصیفی تحلیلی و بهره گیری از مدل تاپسیس و ضریب پراکندگی ضمن تبیین مفهوم، اصول، روش ها و مزایای رشد هوشمند در منطقه 19 شه چکیده کامل

راهبرد رشد هوشمند از جدیدترین و مهمترین انگاره های شهرسازی پایدار بوده و از مهم‌ترین استراتژی ها در پراکندگی شهری به حساب می آید. پژوهش حاضر به صورت توصیفی تحلیلی و بهره گیری از مدل تاپسیس و ضریب پراکندگی ضمن تبیین مفهوم، اصول، روش ها و مزایای رشد هوشمند در منطقه 19 شهرداری تهران با استفاده از 7 معیار و 72 به بررسی شاخص های رشد هوشمند و توسعه پایدار در منطقه مورد مطالعه پرداخته است. نتایج حاصل از رتبه بندی نواحی 3 گانه منطقه 19 تهران نشانگر وجود تفاوت و پراکندگی در برخورداری از شاخص ها بین نواحی منطقه 19 تهران می باشد. البته میزان این تفاوت و پراکندگی زیاد نبوده و تا اندازه ای هوشمند بودن توسعه این منطقه را نشان می دهد. در کل ناحیه یک با نمره تاپسیس 8678/0 در رتبه یک (برخوردار)، ناحیه دو با نمره تاپسیس 6463/0 در رتبه دوم (نیمه برخوردار) و ناحیه سوم با نمره تاپسیس 4541/0 در رتبه سوم(کمتر برخوردار) قرار گرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار محلی (مطالعه موردی: سکونتگاه‌های شهری و روستایی منطقه عسلویه)
فرضعلی سالاری سردری مریم بیرانوندزاده سید دانا علی زاده

امروزه سرمایه اجتماعی یکی از عوامل اصلی در توسعه پایدار کشورها می باشد و بُعد اجتماعی توسعه پایدار در مناطق مختلف بدون توجه به مشارکت و سرمایه اجتماعی آن محدوده امکان پذیر نمی باشد. هدف از پژوهش حاضر سنجش نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار محلی منطقه پارس جنوبی است. که چکیده کامل

امروزه سرمایه اجتماعی یکی از عوامل اصلی در توسعه پایدار کشورها می باشد و بُعد اجتماعی توسعه پایدار در مناطق مختلف بدون توجه به مشارکت و سرمایه اجتماعی آن محدوده امکان پذیر نمی باشد. هدف از پژوهش حاضر سنجش نقش سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار محلی منطقه پارس جنوبی است. که پارامترهای نظیر گروه‌ها و شبکه ها، اعتماد، فعالیت های گروهی، اطلاعات/ارتباطات و همگونی/همبستگی اجتماعی با مطالعات کتابخانه ای، بازدیدهای میدانی و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی در سکونتگاه‌های روستایی (4 روستا) و شهری (شهر عسلویه و نخل تقی) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل با در نظر گرفتن رابطه مستقیم بین توسعه پایدار و سرمایه اجتماعی نشان می دهد که، سطح سرمایه اجتماعی و مشارکت در سکونتگاه‌های روستایی نسبت به سکونتگاه‌های شهری به عنوان عامل بومی و محلی در روند توسعه منطقه پارس جنوبی بیشتر بوده است، که این قضیه در پشیبرد اهداف و روند کاری توسعه پایدار منطقه بیشتر مؤثر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - بررسی سیستم شهری استان لرستان
طاهر پریزادی

نظام شهری تجسم فضایی مدیریت و برنامه ریزی سرزمین است. با مطالعه نظام شهری نحوه پخشایش و میزان تعادل جمعیت شهرها و تناسب این توزیع با تعداد شهرها مشخص می گردد هدف مقاله حاضر، بررسی نظام شهری استان لرستان و تحلیل میزان تعادل و تناسب اندازه جمعیت و تعداد سکونت‌گاههای شهری چکیده کامل

نظام شهری تجسم فضایی مدیریت و برنامه ریزی سرزمین است. با مطالعه نظام شهری نحوه پخشایش و میزان تعادل جمعیت شهرها و تناسب این توزیع با تعداد شهرها مشخص می گردد هدف مقاله حاضر، بررسی نظام شهری استان لرستان و تحلیل میزان تعادل و تناسب اندازه جمعیت و تعداد سکونت‌گاههای شهری در سطح استان می باشد. تحقیق حاضر از منظر هدف؛ شناختی ، استراتژی تحقیق استفهامی، با روش ارزیابی- مقایسه ای با به‌کارگیری مدل‌های بررسی‌کننده صوت پذیرفته است؛ داده های تحقیق کتابخانه‌ای و روش گردآوری استفاده از جدول و فیش بوده است. یافته‌ها، نشان می‌دهند پخشایش فضایی جمعیت شهری و تعداد شهرهای استان تناسب وجود ندارد در صورت ادامه این روند، و عدم چاره‌اندیشی در شرایط فعلی، ضمن وقوع پدیده ماکروسفالی در استان، شهرهای میانی و کوچک مجال رشد نمی یابندکه می توان با تزریق امکانات- خدمات و تجویز نقش‌های تخصصی به این سکونت‌گاهها، مانع این امر شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - حقوق بشر و یکپارچگی حقوق بین المللی: دستاوردهای محاکم حقوق بشری منطقه ای
مهران محمودی علیرضا ربیعی فرادبنه

فرایند توسعه و تکامل رژیمهای خاص، نگرانی چندپارگی حقوق بین الملل را مطرح میسازد. در جهتمقابله با این اثر منفی، نهادهای مختلف این رژیم ها تمهیداتی را برای حفظ ارتباط رژیم با حقوقبین الملل عام دنبال می کنند. محاکم حقوق بشری به خصوص دیوان اروپایی حقوق بشر نیز در اینراستا گ چکیده کامل

فرایند توسعه و تکامل رژیمهای خاص، نگرانی چندپارگی حقوق بین الملل را مطرح میسازد. در جهتمقابله با این اثر منفی، نهادهای مختلف این رژیم ها تمهیداتی را برای حفظ ارتباط رژیم با حقوقبین الملل عام دنبال می کنند. محاکم حقوق بشری به خصوص دیوان اروپایی حقوق بشر نیز در اینراستا گامهای ارزنده ای را برداشته است. استفاده از ابعاد مختلف قواعد عام و دستاوردهای محاکمبین المللی دیگر نمونه هایی از این اقدامات هستند. این نوشتار به بررسی اقدامات این نهاد و قابلیتاستفاده از آن به عنوان الگویی برای سایر رژیمهای خاص حقوقی میپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - ایران و عراق جدید: چالش ها و فرصت های پیش رو
کیهان برزگر

نویسندة مقاله سعی دارد تا با توجه به تغییر و تحولات اخیر در عراق و روی کارآمدن قریب الوقوع حکومتی جدید در این کشور، فرصت ها و چالش های وضعیت فوق را درخصوص منافع ملی ایران بررسی نماید. سؤال اصلی در این تحقیق این است که با توجهبه اینکه عراق همواره رقیب استراتژیک و تهدیدی چکیده کامل

نویسندة مقاله سعی دارد تا با توجه به تغییر و تحولات اخیر در عراق و روی کارآمدن قریب الوقوع حکومتی جدید در این کشور، فرصت ها و چالش های وضعیت فوق را درخصوص منافع ملی ایران بررسی نماید. سؤال اصلی در این تحقیق این است که با توجهبه اینکه عراق همواره رقیب استراتژیک و تهدیدی امنیتی برای ایران بوده است، حضورچه نوع حکومتی در بغداد می تواند منافع ملی ایران را تأمین نماید؟ این مقاله متشکلاز ۳ بخش می باشد: بخش اول دیدگاه های ایرانی در برخورد با عراق را مورد بررسیقرار می دهد و در بخش های دوم و سوم عناصر پایدار در روابط ایران و عراق و چالش هایپیش رو مورد مطالعه قرار می گیرد. در پایان، نویسنده به این نتیجه می رسد که دو کشورمی توانند روابط خود را از مرحلة استمرار تعارضات و تهدید منافع یکدیگر خارج کرده، بهسوی رقابت سازنده و همکاری در چارچوب منافع مشترک هدایت کنند و این بیش از هرچیز به برداشتن گام اول توسط دولت جدید عراق بستگی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - تبیین مقررات سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد تجاری ایران و انطباق آن با اصول حاکم بر سازمان تجارت جهانی
حلیمه خلیلی رضا سلطانی محمود جلالی

هدف کشورها از ایجاد مناطق آزاد تجاری، ارتباط بیشتر با تجارت بین‌المللی می‌باشد، در واقع کشورها با انگیزه رشد و توسعه اقتصادی و با توجه به منابع محدود داخلی، به دنبال افزایش تعاملات تجاری موجود از طریق ایجاد این مناطق و با اعطای تسهیلات گوناگون به سرمایه‌گذاران خارجی می‌ چکیده کامل

هدف کشورها از ایجاد مناطق آزاد تجاری، ارتباط بیشتر با تجارت بین‌المللی می‌باشد، در واقع کشورها با انگیزه رشد و توسعه اقتصادی و با توجه به منابع محدود داخلی، به دنبال افزایش تعاملات تجاری موجود از طریق ایجاد این مناطق و با اعطای تسهیلات گوناگون به سرمایه‌گذاران خارجی می‌باشند.امروزه بیشترین حجم تجارت جهانی توسط کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی انجام می‌گیرد و این سازمان با استفاده از موافقت نامه‌های تجاری در موضوعات مختلف به سیاست‌گذاری و وضع مقررات در عرصه تجارت بین‌الملل می‌پردازد، مقررات سازمان تجارت جهانی دربردارنده اصول ثابتی است که اساس بازرگانی بین‌المللی موردنظر این سازمان و ریشه و پایه کلیه موافقت نامه‌های سازمان مذکور می‌باشد. اصولی همچون، آزادسازی تجاری، اصل عدم تبعیض، تجارت منصفانه و شفافیت و قابلیت پیش بینی مقررات موجود. با بررسی مقررات مرتبط با سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد تجاری ایران و انطباق با اصول حاکم بر سازمان تجارت جهانی، اهداف مناطق آزاد تجاری با سازمان مذکور در راستای افزایش رفاه، اشتغال‌زایی و زندگی بهتر و توسعه اقتصادی هم جهت به نظر می‌رسد، البته مشابهت تمام و کامل میان مقررات مناطق آزاد تجاری و اصول حاکم بر سازمان تجارت جهانی وجود ندارد، اما آزادی سرمایه‌گذاری خارجی بدون‌محدودیت در میزانسرمایه‌گذاری،کاهش تشریفات اخذ مجوز، حذف موانع عوارض گمرکی از جمله موارد انطباق مقررات مناطق با اصول حاکم بر سازمانمذکور می‌تواند باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - توسعه مالی و رشد اقتصادی در کشورهای منا با استفاده از روش پانل پویا GMM
مهدی تقوی حسین امیری عادل محمدیان

تاثیرگذاری توسعه مالی بر رشد اقتصادی یکی از مهمترین کانال های موجود در موضوعات اقتصادی است که بحث ها و جنجال های زیادی را به خود اختصاص داده است. برخی از اقتصاددانان معتقدند که توسعه مالی از طریق افزایش سطح پس انداز و افزایش سطح سرمایه گذاری می تواند زمینه مناسب رشد اقت چکیده کامل

تاثیرگذاری توسعه مالی بر رشد اقتصادی یکی از مهمترین کانال های موجود در موضوعات اقتصادی است که بحث ها و جنجال های زیادی را به خود اختصاص داده است. برخی از اقتصاددانان معتقدند که توسعه مالی از طریق افزایش سطح پس انداز و افزایش سطح سرمایه گذاری می تواند زمینه مناسب رشد اقتصادی را فراهم سازد و گروهی نیز، به انتقال توسعه مالی بر رشد اقتصادی از طریق تاثیرات آن بر تخصیص منابع و کارایی سرمایه تاکید دارند. هدف مقاله بررسی رابطه تجربی بین توسعه مالی و رشد را در برخی کشورهای منا[i] می باشد. این مطالعه تجربی با استفاده از روش پانل پویای GMM برای 12 کشور منطقه منا بررسی شده است. نتایج برازش در دوره 1960 تا 2006 حاکی از تاثیر منفی توسعه مالی بر رشد اقتصادی دارد و این اثر منفی را می توان به دلیل نحوه آزاد سازی بازارهای مالی، ضعف نظام مالی و عدم شکل گیری بازار مالی منسجم و بهره مند از مقررات دانست که منجر به کاهش سرمایه گذاری از طریق تخصیص نابهینه منابع شده است. این مهم می بایست در تدوین سیاست های کلان اقتصادی که هدف آن توسعه مالی است مورد توجه سیاست گذاران این کشورها قرار گیرد. کشورهای منا شامل کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا می باشد. کشورهای مورد مطالعه در این مقاله شامل الجزایر، بحرین، مصر، ایران، اردن، کویت، لبنان، مراکش، عمان، سوریه، عربستان سعودی و تانزانیا می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - ارائه مدل همکاری بین بانکی جهت احداث شعب به کمک فرایند تحلیل شبک های و برنامه ریزی آرمانی صفر و یک
ناصر حمیدی رضا کشاورز جهانی پروانه سموئی

امروزه بسیاری از سازمان ها حد اعلای ارزش آفرینی مؤسسات خویش را در رضایت مخاطبان معنامی کنند. در این میان بانک ها در زمرهی سازمان هایی محسوب می شوند که جذب، ایجاد و افزایشرضایتمندی مشتریان نقش بسیار مهمی را در موفقیت عرصه ی رقابتی ایفا می کند. در این راستا یکی ازمهمترین چکیده کامل

امروزه بسیاری از سازمان ها حد اعلای ارزش آفرینی مؤسسات خویش را در رضایت مخاطبان معنامی کنند. در این میان بانک ها در زمرهی سازمان هایی محسوب می شوند که جذب، ایجاد و افزایشرضایتمندی مشتریان نقش بسیار مهمی را در موفقیت عرصه ی رقابتی ایفا می کند. در این راستا یکی ازمهمترین عوامل تاثیرگذار، نحوه ی توزیع شعب بانکها در سطح شهر می باشد. این در حالیست کهبانک ها معمولاً با کمبود منابع مالی و انسانی جهت توسعه ی شعب و ارائه ی خدمات بیشتر و متمایزتر بهمشتریان خود مواجه هستند. از سوی دیگر بانکهای خصوصی در کشور ما تازه شکل گرفته اند و در حالرشد میباشند. لذا یافتن مکان بهینه جهت احداث شعب آنها برای آنها بسیار حیاتی میباشد. از سویدیگر رقابتی که میان بانکداری بخش خصوصی و دولتی وجود دارد، باعث شده است که ضمن بررسینحوهی تعامل و همکاری میان اجزای مختلف بخش خصوصی، روشی ارائه شود که به انتخاب مکانبهینه ی احداث شعب این بان کها بپردازد. به کارگیری این روش توسط بانک های خصوصی باعث میشودضریب دستیابی آنها به اهدافی چون جذب مشتری و در اختیار گرفتن سهم بیشتری از بازار در عرصةرقابت با بخش دولتی و همچنین پراکندگی یکنواخت شعب در سطح شهر جهت ارائه ی خدمات بهشهروندان افزایش یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - استفاده بهینه از آب در دشت شازند و تاثیر آن بر سودآوری بخش کشاورزی
مجید کارخانه احمد سرلک کامبیز هژبر کیانی

10.30495/jae.2023.73595.1484

هدف این مقاله بررسی تخصیص بهینه آب در دشت شازند و تاثیر آن بر سودآوری بخش کشاورزی است. در سال های اخیر عدم تخصیص بهینه آب در این منطقه، مشکلات عدیده ای را برای ساکنان بخصوص کشاورزان منطقه به ارمغان آورده است. از این رو بر آن شدیم که این مهم را مورد بررسی قرار دهیم. بر چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی تخصیص بهینه آب در دشت شازند و تاثیر آن بر سودآوری بخش کشاورزی است. در سال های اخیر عدم تخصیص بهینه آب در این منطقه، مشکلات عدیده ای را برای ساکنان بخصوص کشاورزان منطقه به ارمغان آورده است. از این رو بر آن شدیم که این مهم را مورد بررسی قرار دهیم. برای تغییرات سطح زیر کشت محصولات آبی، سود ناخالص در دو حالت (وجود بازار آب و عدم وجود بازار آب) طی سال‌های 1401-1394 با استفاده از نرم‌افزار گمز[i] و به روش برنامه‌ریزی ریاضی مثبت محاسبه و مقایسه گردیده است. نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت باز تخصیص منابع آب، بر سود ناخالص کشاورزان منطقه در دشت شازند است. همچنین، باز تخصیص سطح زیرکشت محصولات به سمت کشت محصولاتی نظیر گندم، جو، لوبیا چیتی، نخود، لوبیای سفید و عدس سودآوری بیشتری برای کشاورزان به همراه خواهد داشت. براساس نتایج، پیشنهاد می شود دولت بسترهای لازم جهت تشکیل بازار آب در این منطقه با همراهی مشارکت بخش خصوصی را فراهم کرده تا زمینه تخصیص مناسب منابع آب و سطح زیر کشت در این منطقه فراهم شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - تبیین آثار سرمایه گذاری‌های بهداشتی دولت بر بهره‌وری عوامل تولید:رویکرد منطقه‌ای
جمشید پژویان علی رئیس‌پور

این مقاله به بررسی تاثیر مخارج ملی سلامت و تغییرات سطوح جزیی آن بر رشد اقتصادی در ایران می‌پردازد.برای این کار از یک مدل سولو؛ مدلی که در آن سلامت یک نهاده ی ملی جهت توضیح نوسانات بهره‌وری است، استفاده می‌شود.این مقاله ضمن بررسی ادبیات موضوعی و چارچوب علمی اثر گذاری و ا چکیده کامل

این مقاله به بررسی تاثیر مخارج ملی سلامت و تغییرات سطوح جزیی آن بر رشد اقتصادی در ایران می‌پردازد.برای این کار از یک مدل سولو؛ مدلی که در آن سلامت یک نهاده ی ملی جهت توضیح نوسانات بهره‌وری است، استفاده می‌شود.این مقاله ضمن بررسی ادبیات موضوعی و چارچوب علمی اثر گذاری و اثر پذیری مخارج ملی سلامت بر بهره‌وری نیروی کار، نتایج تجربی حاصل از بررسی مدل داده‌های تابلویی 28 استان کشور در دوره سال‌های 89-1379 را به قضاوت و بررسی می‌گذارد. نتایج حاکی از آنست که مخارج هزینه‌ای دولت در حوزه ی سلامت دارای آثار پایدار مثبت بر بهره‌وری نیروی کار می‌باشد، این در حالی است که سرمایه گذاری‌های دوات در زیرساخت‌های سلامت تاثیری بر بهره‌وری عوامل نداشته است.سرمایه گذاری‌های بهداشتی دولت مجموعاً 6.3 درصد از کل رشد اقتصادی ناشی شده از بهبود بهره‌وری عوامل در این دوره را تبیین می‌نماید.نکته حایز اهمیت اینکه مخارج جاری بهداشتی دولت 20 برابر اثر گذاری بیشتر در مقایسه با مخارج عمرانی بهداشتی دولت در این دوره داشته است. در سطح منطقه‌ای نیز الگوهای متفاوتی از رشد ناشی شده از بهبود سلامت دیده شده است که این مطلب با توجه به ویژگی‌های هر استان قابل توجیه و تفسیر است.از آنجا که رشد و تغییر بهره‌وری عوامل تولید بخصوص نیروی کار در سطح استانی دارای اثرات سرریز و متقابل بر هم می‌باشد عدم توجه به رشد متوازن باعث حداقل و کوچکتر شدن اثر سرمایه گذاری‌های بهداشتی دولت می‌شود، لذا تخصیص آتی بودجه‌های حوزه سلامت با توجه به ویژگی‌های منطقه‌ای اکیداً توصیه می‌شود. طبقه بندی JEL: پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - اثرات متغیرهای کلان اقتصادی بر تقاضای بیمه عمر درکشورهای منطقه منا
کامبیز پیکارجو فرهاد غفاری فهیمه شاهانی

در کشورهای توسعه یافته حجم تجارت بیمه عمر بخش قابل توجهی (بیش از 50 درصد) از حجم تجارت صنایع بیمه را به خود اختصاصمی دهد؛ به طوری که تنها بخشی از حق بیمه های دریافتی حاصل از فروش بیمه عمر به منظور تعهدات جاری به صورت نقد نگهداری شده و بخش قابل توجهی از این حق بیمه ها، ق چکیده کامل

در کشورهای توسعه یافته حجم تجارت بیمه عمر بخش قابل توجهی (بیش از 50 درصد) از حجم تجارت صنایع بیمه را به خود اختصاصمی دهد؛ به طوری که تنها بخشی از حق بیمه های دریافتی حاصل از فروش بیمه عمر به منظور تعهدات جاری به صورت نقد نگهداری شده و بخش قابل توجهی از این حق بیمه ها، قابل به کار گیری برای فعالیت های سرمایه گذاری و کسب درآمد می‌باشد که هم به تقویت فعالیت های اقتصادی کمک کرده و هم بازدهی قابل توجهی را برای انجام تعهدات مؤسسات بیمه در آینده فراهم می کند. با توجه به سهم بالای بیمه های عمر از بازارهای بیمه کشورهای توسعه یافته جهان و این که این سهم شاخصی جهت تعیین درجه توسعه یافتگی صنایع بیمه کشورهای مختلف جهان به شمار می رود؛ لذا کشورهای در حال توسعه (از جمله منطقه منا)،که تنها سهمی حدود 12 درصد از بازار بیمه عمر جهانی را در سال 2009 به خود اختصاص داده اند،درصدد بررسی عوامل مؤثر بر رشد و توسعه بیمه های عمر خود می باشند تا بدین وسیله بتوانند جریان توسعه بیمه را سریع و حجم ورودی از این بخش به بازارهای سرمایه را افزایش دهند. در این مقاله سعی خواهد شد تا با توجه به تشابه بازارهای مالی کشورهای منطقه منا (خاورمیانه و شمال آفریقا) و موقعیت ایران در این گروه و نیز سهم پایین حق بیمه های عمر در این منطقه (2/0 درصد ازحق بیمه عمر جهانی در سال 2009)با استفاده از برآورد پانل دیتا اثر متغیرهای کلان اقتصادی بر خرید بیمه عمر این کشورها طی بازه زمانی 2008- 1999 بررسی شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که. تقاضای بیمه عمر در کشورهای مورد مطالعه با متغیرهای توسعه مالی، تولید ناخالص داخلی سرانه و اشتغال رابطه مثبت و معنادار و با متغیرهای نرخ تورم و نرخ بهره رابطه منفی و معناداری دارد؛ به طوری که کمترین ارتباط بین متغیرهای کلان اقتصادی با تقاضای بیمه عمر این کشورها مربوط به متغیر توسعه مالی می باشد.هم چنین بین متغیر شوک نفتی و تقاضای بیمه عمر کشورهای مورد مطالعه ارتباط معناداری وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - بررسی تأثیر مخارج بهداشتی دولت بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب خاورمیانه و شمال آفریقا (منا)
منیژه اسدی مسعود نیکوقدم جواد هراتی

سلامت از طریق افزایش توان نیروی انسانی ملی بر رشد اقتصادی تأثیر مهمی دارد. ارتقای سلامت، انسان&lrm;های سالم&lrm;تر و مولد تری به بار می&lrm;آورد. از این رو یکی از مسائل مهمی که دولت ها با آن رو به رو هستند، سهم مخارج سلامتیِ تخصیص یافته به بخش بهداشت است. در مقاله حاضر، چکیده کامل

سلامت از طریق افزایش توان نیروی انسانی ملی بر رشد اقتصادی تأثیر مهمی دارد. ارتقای سلامت، انسان&lrm;های سالم&lrm;تر و مولد تری به بار می&lrm;آورد. از این رو یکی از مسائل مهمی که دولت ها با آن رو به رو هستند، سهم مخارج سلامتیِ تخصیص یافته به بخش بهداشت است. در مقاله حاضر، با استفاده از روش داده های تابلویی به بررسی تأثیر مخارج بهداشتی دولت بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب منطقه منا (شامل ایران، الجزایر، فلسطین، اردن، لبنان، قبرس، مصر، مراکش و ترکیه) در بازه زمانی سال های 1995 تا 2014 پرداخته شده است. نتایج حاکی از آن است که یک درصد افزایش در هر یک از متغیرهای مخارج بهداشتی دولت، امید به زندگی و تشکیل سرمایه ثابت ناخالص، به ترتیب باعث افزایش 02/0، 02/0 و 31/0 درصد در رشد اقتصادی این کشورها شده است. همچنین، یک درصد افزایش در متغیر نرخ رشد جمعیت، رشد اقتصادی آنها را 01/0 درصد کاهش داده است. بنابراین، با توجه به تأثیر مثبت مخارج بهداشتی دولت بر رشد اقتصادی، پیشنهاد می&lrm;شود که برنامه ریزان اقتصادی در کشورهای منطقه منا، مخارج بهداشتی را به جای هزینه یک نوع سرمایه&lrm;گذاری تلقی کرده است. به علاوه، آنها می توانند با اتخاذ سیاست&lrm;های مناسب و با اولویت بخشی به سرمایه گذاری در بخش بهداشت، گامی موثر در جهت رشد اقتصادی بردارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - بررسی عملکرد ایران در دستیابی به شاخص توسعه‌ی انسانی (مطالعه موردی: کشورهای منطقه منا)
تقی ترابی سمانه طریقی محمدرضا پاکروان حسین سلطانی‌نژاد

شاخص‌ توسعه انسانی، شاخصی چند بعدی است که سطج توسعه ی انسانی موجود در یک کشور را نمایه می سازد. استفاده بهینه از امکانات موجود برای دستیابی به بالاترین مقدار این شاخص، می تواند موجبات پیشرفت یک کشور را با هزینه های کمتر فراهم سازد. لذا بررسی عملکرد یک کشور در دستیابی به چکیده کامل

شاخص‌ توسعه انسانی، شاخصی چند بعدی است که سطج توسعه ی انسانی موجود در یک کشور را نمایه می سازد. استفاده بهینه از امکانات موجود برای دستیابی به بالاترین مقدار این شاخص، می تواند موجبات پیشرفت یک کشور را با هزینه های کمتر فراهم سازد. لذا بررسی عملکرد یک کشور در دستیابی به این شاخص، می تواند مسیر لازم برای ارائه‌ی سیاست‌های موثر بر روند تغییرات آن را میسر سازد. در مطالعه حاضر، عملکرد کشور ایران در بین کشورهای منطقه ی منا در دستیابی به شاخص توسعه انسانی، با استفاده از رهیافت تحلیل پوششی داده ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج مطالعه نشان می‌دهدکه با توجه به ورودی‌ها و خروجی های منتخب، ایران در دستیابی به شاخص توسعه ی انسانی دارای 88 درصد کارایی و 12 درصد ناکارایی می باشد. طبق این نتیجه، اگر کشور ایران در استفاده از منابع و ظرفیت های موجود، حداکثر کارشناسی و دقت لازم را داشته باشد، می تواند شاخص HDI را از مقدار 702/0 به 837/0 ارتقاء دهد. لذا، پیشنهاد می شود که سیاست گذاران، مدیران اجرائی و نهادها، در جهت استفاده بهینه از موجودی منابع برای افزایش سطح توسعه یافتگی افراد جامعه، گام های اساسی بردارند.طبقه بندی JEL: پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - بررسی عدم تعادل‌های منطقه‌ای بازار کار در ایران*
شهریار نصابیان

این مقاله با استفاده از روش خود رگرسیون برداری (VAR) مکانیزم‌های تنظیم‌کننده بازار کار را برای 28 استان کشور و در فاصله زمانی 83 ـ 1375 مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. در این بررسی اثر یک شوک ویژه منطقه‌ای بر مؤلفه‌های بازار کار آن منطقه (نرخ بیکاری، نرخ مشارکت) آزمایش چکیده کامل

این مقاله با استفاده از روش خود رگرسیون برداری (VAR) مکانیزم‌های تنظیم‌کننده بازار کار را برای 28 استان کشور و در فاصله زمانی 83 ـ 1375 مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد. در این بررسی اثر یک شوک ویژه منطقه‌ای بر مؤلفه‌های بازار کار آن منطقه (نرخ بیکاری، نرخ مشارکت) آزمایش شده است. همچنین نقش مهاجرت مانند یک کانال تنظیم‌کننده بازار کار منطقه‌ای استنتاج شده است. براساس یافته‌ها، اثر شوک‌های وارده به مولفه های بازار کار استانهای کشور و در نتیجه رخ دادن مهاجرت‌های بین استانی، منجر به تعدیل متغیرهای نرخ بیکاری و نرخ مشارکت با الگویی مشابه یکدیگر در بیشتر استانهای کشور شده است. باتوجه به طولانی بودن دوره تعدیل نوسانات مؤلفه‌های بازار کار پس از اعمال شوک می‌توان چنین نتیجه گرفت که مهاجرت و جابجایی نیروی کار بنا به دلایلی مانند بالا بودن هزینه‌های مهاجرت و گسترش نامناسب مراکز کاریابی و فقدان اطلاعات و نبود فرصت‌های شغلی کافی با سرعت بسیار کمی نسبت به سایر کشورها صورت می‌پذیرد. با این تفاسیر نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد سهم مهاجرت در تنظیم عدم تعادل‌های منطقه‌ای بازار کار (پس از اعمال یک شوک به طرف تقاضای نیروی کار) به ویژه در سالهای اولیه پس از شوک به مراتب بیش از نرخ بیکاری و نرخ مشارکت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - بخش‌بندی و تعیین نیمرخ مشتریان خودروهای پلاک اروند با استفاده از الگوریتم شبکه عصبی مدل نقشه‌های خودسازمانده
نازنین عباسی مریم درویشی

10.30495/jomm.2022.64920.1896

پیدایش بازار واردات خودرو در منطقه‌ی آزاد اروند در استان خوزستان، سهم بسزایی از خرید خودرو در این استان پهناور را به خود اختصاص داده است. پژوهش حاضر با هدف بخش‌بندی و تعیین نیمرخ مشتریان خودروهای پلاک اروند با استفاده از الگوریتم شبکه مصنوعی مدل نقشه‌های خودسازمانده صور چکیده کامل

پیدایش بازار واردات خودرو در منطقه‌ی آزاد اروند در استان خوزستان، سهم بسزایی از خرید خودرو در این استان پهناور را به خود اختصاص داده است. پژوهش حاضر با هدف بخش‌بندی و تعیین نیمرخ مشتریان خودروهای پلاک اروند با استفاده از الگوریتم شبکه مصنوعی مدل نقشه‌های خودسازمانده صورت گرفته است. برای شناسایی نیمرخ مشتریان، بالغ‌ بر 70 هزار نفر از دارندگان خودروهای پلاک اروند در سطح استان خوزستان جامعه آماری این پژوهش را تشکیل داده است. با استفاده از جدول مورگان 384 نفر به روش نمونه‌گیری تصادفی به عنوان نمونه انتخاب و جهت گردآوری اطلاعات از پرسش‌نامه استفاده گردید. تحقیق در گروه روش‌های کمی بوده که با توجه به هدف، کاربردی و ازلحاظ ماهیت، اکتشافی - پیمایشی و به لحاظ زمانی نیز مقطعی می‌باشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات به روش تحلیل و داده کاوی با استفاده از شبکه عصبی خودسازمانده SOM انجام شد. برای بخش‌بندی مشتریان، ویژگی‌های جمعیت‌شناختی، روان‌شناختی و رفتاری هم‌زمان به کار گرفته شده است.بر اساس خروجی‌های به دست آمده و شاخص‌های تعیین خوشه‌های بهینه، 3 بخش شامل مشتریان بی‌تفاوت، محافظه‌کار و وفادار شناسایی و برچسب‌گذاری شد.نتایج این پژوهش نشان می‌‌دهد که متغیرهای جمعیت‌شناختی، روان‌شناختی و رفتاری در بخش‌بندی مشتریان خودروهای پلاک اروند نقش تعیین‌کننده‌ و ویژه‌ای دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - شناسایی عوامل موثر بر رضایت مشتریان پردرآمد (مورد مطالعه: خریداران آپارتمان در شهر تبریز)
حسین وظیفه دوست حسین عماری

در این مطالعه ابعاد رضایت مشتریان پر درآمد در صنعت آپارتمان مورد بررسی قرار گرفته و بدین منظور، مدلی برای شناسایی عوامل تاثیرگذار در شکل گیری رضایت مشتری طراحی شده است. این پژوهش به جای تاکید روی تجربه مصرف محصول و یا مواجه شدن با خدمات، روی رضایت تجمعی تمرکز داشته و رض چکیده کامل

در این مطالعه ابعاد رضایت مشتریان پر درآمد در صنعت آپارتمان مورد بررسی قرار گرفته و بدین منظور، مدلی برای شناسایی عوامل تاثیرگذار در شکل گیری رضایت مشتری طراحی شده است. این پژوهش به جای تاکید روی تجربه مصرف محصول و یا مواجه شدن با خدمات، روی رضایت تجمعی تمرکز داشته و رضایت را به عنوان تجربه کلی مشتری که تاکنون با ارائه دهنده خدمت یا محصول داشته است، در نظر گرفته است. گرایش این پژوهش کاربردی، رویکرد آن استقرائی، استراتژی آن علی، هدف روش شناسی آن تبیین (آزمون فرضیات)، و افق زمانی آن تک مقطعی می باشد. در ادامه، مدل یابی معادلات ساختاری و تحلیل عامل تاییدی برای بررسی روابط علی بین کیفیت (خدمات/ فیزیکی/ محصول)، هزینه مشتری، و امکانات (پروژه / منطقه) با رضایت مورد استفاده قرار گرفته است. در این پژوهش داده ها با استفاده از پرسشنامه استاندارد شده از مشتریان پر درآمد صنعت آپارتمان در ایران گردآوری شده اند و برای این منظور، 220 مشتری به صورت نمونه گیری خوشه ای از پروژه های ساختمانی تکمیل شده و به فروش رفته انتخاب و در تکمیل پرسشنامه ها مشارکت کرده اند. نتایج این بررسی نشان می دهد که رضایت مشتریان پر درآمد در این صنعت بیشتر متاثر از کیفیت خدمات ارائه شده و محصول است تا سایر سازه ها. این پژوهش با در نظر گرفتن کیفیت محیطی به عنوان یکی از عوامل شکل دهنده رضایت، با پژوهش های انجام شده قبلی در این حوزه متفاوت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - چگونگی ورود به بازارهای جدید با استفاده از تاثیر خدمات اقتصادی دولت سیار در صنعت توریسم (مطالعه موردی: منطقه آزاد کیش)
رضا رادفر علیرضا پور ابراهیمی مریم نجفی اسدالهی

هدف پژوهش سازمان&zwnj;هایی که به صورت کامل فناوری اطلاعات و ارتباطات را در بخش بازاریابی خود به کار بستند قادر به رقابت اثر بخش&zwnj;تری بوده&zwnj;اند. فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان منبعی جهت نوآوری در خدمت و محصول نیز در نظر گرفته می&zwnj;شود و همچنین به خاطر تو چکیده کامل

هدف پژوهش سازمان&zwnj;هایی که به صورت کامل فناوری اطلاعات و ارتباطات را در بخش بازاریابی خود به کار بستند قادر به رقابت اثر بخش&zwnj;تری بوده&zwnj;اند. فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان منبعی جهت نوآوری در خدمت و محصول نیز در نظر گرفته می&zwnj;شود و همچنین به خاطر توانایی بالاتر در اداره حجم&zwnj;های بیشتری از داده&zwnj;ها با سرعت&zwnj;های بالاتر، سبب بهبود کارآیی وظایف بازاریابی و فرآیند تصمیم&zwnj;گیری شده&zwnj;اند. این تحقیق به منظور یافتن مناسب ترین و کاراترین خدمات قابل ارائه دولت سیار برای حوزه توریسم در منطقه آزاد کیش انجام گرفته است. به بیانی دیگر هدف از انجام این تحقیق انجام تحقیقات بازار و بررسی خدمات اقتصادی دولت سیار برای صنعت توریسم می باشد. که این امر سبب خواهد شد تا مدیران و تصمیم گیران حاضر در منطقه آزاد کیش، از اولویت ها و نیازهای منطقه در این حوزه آگاهی یافته و تصمیمات مناسب تری را اتخاذ نمایند. روش پژوهش روش انجام این پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و بر حسب نوع و ماهیت داده های مورد استفاده، توصیفی می باشد. همچنین اکثر اطلاعات و داده های مورد نیاز به صورت کیفی بوده که با مصاحبه و پرسشنامه به دست آمده است. در این تحقیق جامعه آماری مدیران، کارشناسان و ذینفعان صنعت گردشگری در منطقه آزاد کیش می&zwnj;باشند. با بررسی های انجام شده و آمارهای اخذ شده از سازمان منطقه آزاد کیش، در حال حاضر حدود 120 شرکت فعال زیرمجموعه صنعت توریسم مشغول به فعالیت هستند که در حدود 412 نفر مدیر و کارشناس شاغل می باشند. نتایج و کاربردهای مدیریتی پژوهش با بررسی و مطالعه تطبیقی خدمات سیار ارائه شده در دنیا و مطابقت آن با نیازها و امکانات منطقه آزاد کیش، خدماتی که در حوزه اقتصادی قرار داشته، انتخاب و مورد سنجش مخاطبین آن قرار گرفته شد. در انتها 14 خدمت به دست آمده به ترتیب اولویت فهرست شده است. دریافت پیامک هشدار جهت یادآوری برخی از فعالیت ها، خدمات فروش بلیط هواپیما به صورت سیار و پرداخت عوارض و هزینه&zwnj;های شرکت به صورت سیار سه خدمت پراهمیت تر در این زمینه پیشنهاد شده اند. با مشخص شدن مهم ترین و پرکاربردترین خدمات اقتصادی دولت سیار، مدیران و تصمیم گیران در منطقه آزاد کیش بیش از پیش با نیازهای و اولویت های این منطقه آشنا شده و خواهند توانست بر اساس اهمیت و اولیت به ارائه این خدمات بپردازند. نوآوری پژوهش دولت سیار مبحث به نسبت جدیدی است که پس از دولت الکترونیک در دنیا مطرح شده است. خدمات، امکانات و نحوه استفاده از این خدمات در بخش های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در کشور ما هنوز تحقیقات مناسبی در زمینه خدمات دولت سیار در صنعت توریسم صورت نپذیرفته است. لذا این تحقیق جز اولین تحقیقاتی است که در زمینه بازاریابی دولت سیار و صنعت توریسم در کشور صورت گرفته و منطقه آزاد کیش به عنوان اولین منطقه آزاد مورد بررسی در این زمینه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - ظرفیت های نظریه منطقة الفراغ وکاربرد آن درعلم حقوق وتقنین
فرزانه سالم رهبر سیدمحمدرضا آیتی کاظم رحمان ستایش

10.30495/jfil.2023.70122.1677

یکی از مهم ترین نقشها و کاربردهای نظریه منطقه الفراغ کاربرد آن در تدوین و تشریع قوانین است. مقصود از منطقه الفراغ منطقه ای است در شریعت که خالی از حکم الزامی ثابت است. بر طبق این نظریه حاکم اسلامی در منطقه ای که خالی از احکام الزامی ثابت است به تشریع قوانین می پردازد. ا چکیده کامل

یکی از مهم ترین نقشها و کاربردهای نظریه منطقه الفراغ کاربرد آن در تدوین و تشریع قوانین است. مقصود از منطقه الفراغ منطقه ای است در شریعت که خالی از حکم الزامی ثابت است. بر طبق این نظریه حاکم اسلامی در منطقه ای که خالی از احکام الزامی ثابت است به تشریع قوانین می پردازد. این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی به واکاوی ظرفیت و کاربست نظریه منطقه الفراغ در تدوین و تشریع قوانین می پردازد. طبق نظر اهل تسنن مصلحت به عنوان منبعی برای تشریع احکام و قوانین است. در حالی که طبق نظر عالمان شیعه مصلحت موضوعی برای تغییر احکام است و در منطقه فارغ از حکم با لحاظ مصلحت می توان به تدوین قوانین پرداخت. با استقرائی که در مبانی حقوق معاملات در تجارت و معاملات ساده و قراردادهای نوین حقوق اداری صورت گرفت، منطقه فراغ قراردادهای تجاری، نفع تجارت و نه تجار، منطقه فراغ معاملات ساده، عدالت محوری و نفع طرفین، منطقه فراغ قراردادهای حقوق اداری، نفع عمومی در جایی که تصدی‌گری دولت در نهاد معامله کننده وجود دارد و ذکر مصلحت در خصوص قرارداد نهادی که حاکمیت دولت است، معرفی شده و مجموعا به عنوان دستاورد نوآورانه این پژوهش معرفی می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - ارایه الگوی نوین زون‌‎بندی در مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباطات زیستگاهی در زیستگاه قوچ و میش البرز مرکزی منطقه حفاظت‌شده ورجین
نسیم خیرخواه قهی سیدعلی جوزی

10.30495/jrnr.2021.19078

پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی نوین زون بندی مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباط زیستگاهی در منطقه حفاظت‌شده ورجین در استان تهران به انجام رسیده است. مناطق حفاظت‌شده، رویکردی برای حفاظت از تنوع زیستی و عرضه خدمات اکوسیستمی در نواحی ارزشمند اکولوژیکی است و با افزا چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی نوین زون بندی مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباط زیستگاهی در منطقه حفاظت‌شده ورجین در استان تهران به انجام رسیده است. مناطق حفاظت‌شده، رویکردی برای حفاظت از تنوع زیستی و عرضه خدمات اکوسیستمی در نواحی ارزشمند اکولوژیکی است و با افزایش شدت فشارهای انسانی و پیدایش الگوهای مدیریت تاب‌آور محور در مناطق حفاظت‌شده، مبحث ارزیابی ارتباطات زیستگاهی و نقش هر لکه زیستگاهی و موقعیت قرارگیری آن بیش‌ازپیش مهم گشته است. در این پژوهش با در نظرگیری این رویکرد، به تدوین الگوی زون &lrm;‌بندی منطقه حفاظت‌شده ورجین بر اساس لکه‌های زیستگاهی گونه قوچ و میش البرز مرکزی پرداخته ‌شده است. در این راستا، نقشه لکه‌های زیستگاهی این‌ گونه برای بررسی شاخص ارتباطات انتخاب ‌شده است. شاخص‌های منتخب در دو مقیاس لکه و سیمای سرزمین، به ترتیب دو شاخص IF و IIC انتخاب شده که بر اساس تئوری گراف در محیط نرم‌افزار Graphab و بر اساس مدل اقلیدسی مدل‌سازی شده است. پس از بررسی و روی‌هم گذاری نتایج به‌دست‌آمده، لکه‌های سمت شرق منطقه (لکه‌های 1 و 4) در هر دو مقیاس لکه و سیمای سرزمین، بالاترین میزان شاخص را به ترتیب با عدد 0/75 و 0/56 برای شاخص IIC و 15+3.17E و 12+3.84E برای شاخصIF نشان می‌دهند. نقشه‌های خروجی روی‌هم ‌گذاری شده و نقشه نهایی اولویت‌بندی ارتباطات زیستگاهی به‌دست ‌آمد. در مرحله بعد، با روی‌هم ‌گذاری نقشه‌های اولویت‌بندی ارتباطات زیستگاهی و زون ‌بندی منطقه حفاظت‌شده ورجین، نواحی حفاظتی جدیدی به منطقه بر اساس اهمیت محدوده برای برقراری حفظ ارتباطات زیستگاهی معرفی ‌شد. این پژوهش با معرفی ارزیابی ارتباطات برای حفظ تنوع زیستی، قدمی نوین در توسعه الگوی زون ‌بندی مناطق حفاظت‌شده برداشته و می‌تواند برای مناطق دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - بررسی ارتباط خشکیدگی درختان بلوط ایرانی با ساختار توده، عوامل فیزیوگرافی و خاک (مطالعه موردی جنگل‌های میان‌تنگ ایلام)
مهدی احمدی علی رستمی

10.30495/jrnr.2022.64785.10225

پدیده خشکیدگی پوشش گیاهی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک همواره به عنوان یکی از مشکلات اساسی اکوسیستم‌های مختلف مطرح بوده است. عوامل متعددی سبب بروز این پدیده در گیاهان می‌شوند که از جمله مهمترین آنها می‌توان به عوامل آب و هوایی (کاهش بارندگی و افزایش دما) و حضور آفات و چکیده کامل

پدیده خشکیدگی پوشش گیاهی به‌ویژه در مناطق خشک و نیمه‌خشک همواره به عنوان یکی از مشکلات اساسی اکوسیستم‌های مختلف مطرح بوده است. عوامل متعددی سبب بروز این پدیده در گیاهان می‌شوند که از جمله مهمترین آنها می‌توان به عوامل آب و هوایی (کاهش بارندگی و افزایش دما) و حضور آفات و گیاهان نیمه‌انگلی مانند لورانتوس اشاره کرد. این مطالعه با هدف ارتباط خشکیدگی درختان جنگلی با ساختار توده، عوامل فیزیوگرافی و خاک در جنگل‌های میان‌تنگ استان ایلام انجام پذیرفت. برای این منظور پس از تلفیق نقشه‌های شیب، جهت و ارتفاع از سطح دریا در هر یک از واحدهای همگن یک قطعه نمونه به‌طور تصادفی پیاده و مشخصه‌های کمی و کیفی درختان در قطعات نمونه دایره‌ای شکل به مساحت ١٢آر اندازه‌گیری و در فرم‌های آماربرداری ثبت گردید. طبق نتایج به‌دست آمده مشخص شد زوال درختان بلوط در منطقه مورد مطالعه تحت تاثیر ترکیبی از درختان، توده و رویشگاه است. نتایج نشان داد ٣٧/٥درصد از درختان بلوط منطقه دچار آسیب‌دیدگی در اثر پدیده خشکیدگی شده‌اند که ٥٤ درصد آنها دارای فرم رویشی شاخه‌زاد و ٥٨ درصد آسیب‌دیدگی در محل سرشاخه‌ها می‌باشند. درختان در طبقات قطری ٦٠، ٦٥ و ٥٠ سانتی‌متری و ارتفاع ٦، ٨ و ١٠متری و همچنین با قطر تاج‌پوشش ٩، ٨ و ٧ متری بیشتر دچار خسارت از ناحیه پدیده زوال بلوط شده‌اند. نتایج آنالیز ٣٠ نمونه خاک بر اساس آزمون t مستقل همچنین نشان‌دهنده معنی‌دار بودن اختلاف در برخی از خصوصیات خاکمنجمله جرم مخصوص ظاهری، هدایت الکتریکی، ماده آلی، نیتروژن، فسفر و پتاسیم در درختان خشکیده و سالم بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - مکان‌یابی مناطق مستعد توسعه طبیعت‌گردی منطقه حفاظت شده سهند با استفاده از تصمیم‌گیری چندمعیاره و سامانه اطلاعات جغرافیایی
ساناهین تاروردیانس امید رفیعیان

توسعه گردشگری در مناطق حفاظتشده، هم برای مدیریت منطقه و هم برای گردشگران مزایای فراوانی به همراه دارد، از این رو شناسایی مناطق مناسب و دارای توان، جهت گسترش و توسعه طبیعتگردی در مناطقحفاظتشده بهمنظور بهرهبرداری پایدار از منابع طبیعی اهمیت بهسزایی دارد. هدف از مط چکیده کامل

توسعه گردشگری در مناطق حفاظتشده، هم برای مدیریت منطقه و هم برای گردشگران مزایای فراوانی به همراه دارد، از این رو شناسایی مناطق مناسب و دارای توان، جهت گسترش و توسعه طبیعتگردی در مناطقحفاظتشده بهمنظور بهرهبرداری پایدار از منابع طبیعی اهمیت بهسزایی دارد. هدف از مطالعه حاضر شناسایی مناطق مستعد تفرج متمرکز و گسترده در منطقه حفاظتشده سهند به روش تصمیمگیری چندمعیاره با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی است. پس از تعیین معیارهای موثر بر طبیعتگردی بر اساس پژوهشهای پیشین و نظر متخصصین به روش دلفی، 12 معیار برای تفرج متمرکز و 11 معیار برای تفرج گسترده، انتخاب شده و به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، وزن‌دهی و به صورت نقشه طبقه‌بندی شده به روش فازی آماده شدند. این نقشهها شامل: فاصله از منابع آبی، جادهها، چشمهها، رودخانهها، مناطق مسکونی، کریدور حیاتوحش، زیستگاه کل و بز، گسل و همچنین نقشه طبقات ارتفاعی، شیب، جهت جغرافیایی، پوشش اراضی، سنگ بستر و اقلیم بودند. در نهایت نقشه اولویت مناطق مستعد طبیعتگردی با روش ترکیب خطی وزن داده شد و با اعمال ضرایب اهمیت هر معیار در نقشه‌های طبقهبندی شده همان معیار تولید گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که حدود 7، 40، 25، 4 و 24 درصد از سطح منطقه بهترتیب دارای توان خیلی مناسب، مناسب، متوسط، ضعیف و نامناسب برای تفرج متمرکز میباشد. همچنین حدود 43، 42، 13 و 2 درصد بهترتیب دارای توان خیلی مناسب، مناسب، متوسط و ضعیف برای تفرج گسترده میباشد. بهطور کلی برای مکانیابی مناطق مستعد به منظور توسعه گردشگری در این منطقه، روش تصمیمگیری چندمعیاره به دلیل انعطافپذیر و کم هزینه بودن و دسترسی سریع به نتیجه، روش بسیار مناسبی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - قابلیت داده‌های ماهواره IRS در برآورد تاج پوشش گیاهی (مطالعه موردی:چهارمحال و بختیاری)
مریم محمدی عطاالله ابراهیمی اکبر حق‌زاده

پژوهشگران مختلف سنجش از دور در طول دو دهه گذشته نقش شاخص های گیاهی حاصل از داده های ماهواره ای را در بررسی منابع طبیعی ارزیابی کرده و به همبستگی مناسبی میان این شاخص ها با پارامتر های گیاهی رسیده اند. هدف از این مطالعه بررسی قابلیت شاخص های طیفی ماهوارهIRSبه منظور برآور چکیده کامل

پژوهشگران مختلف سنجش از دور در طول دو دهه گذشته نقش شاخص های گیاهی حاصل از داده های ماهواره ای را در بررسی منابع طبیعی ارزیابی کرده و به همبستگی مناسبی میان این شاخص ها با پارامتر های گیاهی رسیده اند. هدف از این مطالعه بررسی قابلیت شاخص های طیفی ماهوارهIRSبه منظور برآورد تاج پوشش گیاهی در مراتع کرسنک می باشد. پیش پردازش های مختلف، شامل تصحیح هندسی و تصحیحات اتمسفریک با استفاده از نقشه های توپوگرافی 1:25000 و روش تفریق عارضه تاریک انجام شد عملیات برداشت زمینی در خرداد ماه 1389 در سطحی معادل576 هکتار انجام پذیرفت. پس از تیپ بندی واحد های گیاهی با روش نمونه برداری سیستماتیک-تصادفی نمونه برداری انجام گردید. اندازه گیری تاج پوشش به روش تعیین میزان سطح پوشیده شده توسط گیاه به تفکیک گونه و فرم رویشی اندازه‌گیری و موقعیت هر پلات توسطGPS ثبت شد. در این مطالعه از تصاویر مربوط به خرداد 1389 استفاده شد. شاخص های گیاهی بر روی تصاویر اعمال وبه همراه اطلاعات تاج پوشش گیاهی در محل هر پلات وارد نرم افزارSPSSگردید وبا در نظر گرفتن تاج پوشش به عنوان متغیر وابسته و شاخص گیاهی به عنوان متغیر مستقل همبستگی آنها محاسبه وشاخص هایی که بیشترین همبستگی را با تاج پوشش گیاهی داشتند، جهت تهیه مدل انتخاب شدند. نتایج نشان داد که شاخص GNDVIو DVI با تاج پوشش کل و شاخص PD321 با تاج پوشش فورب ها و شاخص GNDVI، GI و MIRV2 با تاج پوشش گندمیان بیشترین همبستگی را داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - طبقه‌بندی شایستگی مراتع جهت چرای گوسفند در مراتع منطقه نیمه استپی ترناس
اسحاق امیدوار سعید محتشم نیا

شایستگی مرتع یکی از مهم ترین موارد موجود در امر آنالیز و ارزیابی آن به شمار می رود و شناخت عوامل مؤثر بر آن از اهمیت شایانی برخوردار است. از آنجایی که به طور تقریبی همه اجزای اکوسیستم مرتعی روی شایستگی مرتع تأثیر می گذارند و بررسی همه این عوامل امکان پذیر نیست، بنابراین چکیده کامل

شایستگی مرتع یکی از مهم ترین موارد موجود در امر آنالیز و ارزیابی آن به شمار می رود و شناخت عوامل مؤثر بر آن از اهمیت شایانی برخوردار است. از آنجایی که به طور تقریبی همه اجزای اکوسیستم مرتعی روی شایستگی مرتع تأثیر می گذارند و بررسی همه این عوامل امکان پذیر نیست، بنابراین دو عامل فیزیکی و پوشش گیاهی در تعیین شایستگی مورد استفاده قرار گرفتند که به صورت سه زیرمدل تولید علوفه، منابع آب و حساسیت به فرسایش ارایه شدند. خصوصیات مراتع ییلاقی از نظر خاک، پوشش گیاهی، کمیت و کیفیت منابع آب موجب شده است تا این مراتع همواره مورد بهره برداری مفرط واقع شوند. این پژوهش در مراتع ترناس شهرستان اقلید در استان فارس با هدف طبقه بندی شایستگی مراتع منطقه با استفاده از روش (1991) FAO و سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که از میان دو عامل فیزیکی و پوشش گیاهی عوامل فیزیکی از جمله شیب، ارتفاع تیپ های مرتعی و پراکنش منابع آب و نوع نزولات بیش از پوشش گیاهی در کاهش شایستگی مراتع مؤثر است. همچنین فراوانی گیاهان غیرخوشخوراک، عدم وجود منابع دایمی آب مهم ترین عامل کاهش شایستگی مراتع ترناس می باشد. به طوری که 6/39 درصد (7520/1436 هکتار) از مراتع ترناس از شایستگیS1 و 2/24 درصد (2261/874 هکتار) از شایستگی S2 و 5/23 درصد (0556/849 هکتار) از شایستگیS3 و 7/12 درصد (4202/459 هکتار) را مراتع غیرشایسته تشکیل می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - بررسی رابطه هوش سازمانی و عملکرد مدیران دانشگاه آزاد اسلامی منطقه هشت
هادی رزقی شیرسوار حمید شفیع زاده مسلم باقی زاده

مقدمه و هدف پژوهش: هوش سازمانی به عنوان ظرفیت یک سازمان برای بسیج تمامی توانایی هوش که در دسترس آن قرار دارد و متمرکز کردن آن برای دستیابی به مأموریت‌هایش تعریف شده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه هوش سازمانی و عملکرد مدیران دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8 می‌باشد.روش پ چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: هوش سازمانی به عنوان ظرفیت یک سازمان برای بسیج تمامی توانایی هوش که در دسترس آن قرار دارد و متمرکز کردن آن برای دستیابی به مأموریت‌هایش تعریف شده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه هوش سازمانی و عملکرد مدیران دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8 می‌باشد.روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری شامل کلیه مدیران دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8 می‌باشد که بر اساس فرمول کوکران 345 نفر انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده برای سنجش هوش سازمانی و عملکرد مدیران دانشگاه، پرسشنامه خود سنجی فقیهی (1388) بوده است. یافته‌ها: نتایج حاصل از اجرای آزمون همبستگی پیرسون نشان می‌دهد، بین تمامی مؤلفه‌های هوش سازمانی و عملکرد مدیران نمونه مورد پژوهش همبستگی کامل وجود دارد. اما میزان این همبستگی در مؤلفه‌های مختلف متفاوت است. در این میان همبستگی بین مؤلفه‌های ساختار سازمانی، روحیه، فناوری اطلاعات و ارتباطات و یادگیری سازمانی با عملکرد مدیران دارای بالاترین میزان همبستگی است.نتیجه گیری: همچنین نتایج حاصل از آزمون رگرسیون خطی نشان می‌دهد، ضریب بتا مربوط به مؤلفه‌های یازده‌گانه هوش سازمانی مثبت می‌باشد. اما میزان بتای مربوط به مؤلفه‌ها متفاوت از یکدیگر می‌باشند. که در این میان مؤلفه‌های ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی، مدیریت دانش و میل به تغییر دارای بالاترین میزان بتا یا قابلیت پیش بینی عملکرد مدیران می‌باشد.ش پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - تحلیل جامعه شناختی تاثیرات صنعت گردشگری بر توسعه منطقه ای استان گیلان (مورد مطالعه: شهرستان رشت)
حمید آقاجانی مصطفی ازکیا

این پژوهش با اتخاذ دیدگاه و موضعی علمی نسبت به آثار گردشگری در دستیابی به توسعه می تواند با شناخت پتانسیل صنعت گردشگری و موانع عمده در این مسیر، دستمایه علمی برنامه ریزان، مدیران، سرمایه گذاران و مردم بومی منطقه قرار گیرد. جامعه مورد مطالعه در این تحقیق شهروندان شهرستان چکیده کامل

این پژوهش با اتخاذ دیدگاه و موضعی علمی نسبت به آثار گردشگری در دستیابی به توسعه می تواند با شناخت پتانسیل صنعت گردشگری و موانع عمده در این مسیر، دستمایه علمی برنامه ریزان، مدیران، سرمایه گذاران و مردم بومی منطقه قرار گیرد. جامعه مورد مطالعه در این تحقیق شهروندان شهرستان رشت می باشند که تعداد آنها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 200 نفر است. یافته های پژوهش نشان می دهد که 24 عامل تاثیر صنعت گردشگری بر توسعه منطقه ای با درجه تاثیرات متفاوت عبارتند از تغییر سبک زندگی، کمبود زیرساخت های گردشگری، ایجاد درآمد، نحوه مدیریت گردشگری، بهبود مدیریت ضایعات و پسماند، تغییر روابط شخصی، افزایش کیفیت زندگی، آثار زیست محیطی مانند آلودگی، ارتقای کیفیت محیطی، اهمیت دادن جامعه محلی به منابع طبیعی، جاذبه های فرهنگی، آمیختگی فرهنگی، بهسازی محیط زیست و چشم اندازهای طبیعی، معرفی جاذبه های انسان ساخت، آلودگی زیست محیطی، فعالیت تنش زای گردشگران، زیرساخت های گردشگری، برداشت جامعه میزبان، افزایش مشارکت مردم محلی، کمبود تسهیلات لازم برای گردشگری، ایجاد اشتغال و کارآفرینی، معرفی فرهنگ های بومی و محلی و معرفی جاذبه های طبیعی. یافته های کیفی تحقیق، مدل سازی رگرسیون به روش کمی را تایید کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - مجالس منطقه ای حلقه مفقوده سیستم قانون گذاری در ایران
عبدالرضا فرجی راد زهرا پیشگاهی فرد جعفر حصاری نژاد

نظام قانون گذاری در جمهوری اسلامی ایران به دلیل ضرورت انطباق مصوبات مجلس با احکام اسلامی از الگوی خاصی تبعیت می کند. در هم عرض مجلس شورای اسلامی ، مجالس نظارتی و تصمیم گیری دیگری از جمله شورای نگهبان ، مجمع تشخیص مصلحت نظام ، شورای عالی انقلاب فرهنگی و.. نیز وجود دارد. چکیده کامل

نظام قانون گذاری در جمهوری اسلامی ایران به دلیل ضرورت انطباق مصوبات مجلس با احکام اسلامی از الگوی خاصی تبعیت می کند. در هم عرض مجلس شورای اسلامی ، مجالس نظارتی و تصمیم گیری دیگری از جمله شورای نگهبان ، مجمع تشخیص مصلحت نظام ، شورای عالی انقلاب فرهنگی و.. نیز وجود دارد. باتوجه به وضعیت فعلی سازماندهی سیاسی فضا در حوزه قانون گذاری و مشکلات فعلی در این سیستم از جمله ماهیت دو گانه نمایندگی ، رویه انتخاب نمایندگان برای کمیسیون های تخصصی مجلس ، عدم آشنایی نمایندگان جدید با روند قانون گذاری و عدم ساختار مناسب جهت نظارت بر مصوبات شوراهای اسلامی شهر ها که برابر اصول قانون اساسی از وظایف شورای نگهبان و مجلس شورای اسلامی می باشد ، با شرایط و وظایف واگذارشده به ایفائ نقش در جهت رفع محدودیت ها ی فعلی وتقویت نهاد قانون گذاری در انجام مناسب وظایف بپردازد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - تحلیل فضایی- مکانی مدل های تصمیم گیری چند معیاره فازی در مکان‌گزینی کتابخانه عمومی مطالعه موردی: منطقه چهار کلانشهر تبریز
فاطمه صدرا حجت اله پاشاپور

ز مهمترین نهاد های ارایه کننده خدمات عمومی- اطلاعاتی در محیط های شهری کتابخانه های عمومی هستند و ارتباط تنگاتنگی بین رسالت کتابخانه های عمومی و مفاهیمی چون مدنیت، شهرنشینی و شهروندی وجود دارد. لذا معیار های مکانی و فضایی جهت احداث این نهاد های مهم فرهنگی از اهمیت بالایی چکیده کامل

ز مهمترین نهاد های ارایه کننده خدمات عمومی- اطلاعاتی در محیط های شهری کتابخانه های عمومی هستند و ارتباط تنگاتنگی بین رسالت کتابخانه های عمومی و مفاهیمی چون مدنیت، شهرنشینی و شهروندی وجود دارد. لذا معیار های مکانی و فضایی جهت احداث این نهاد های مهم فرهنگی از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. به دلیل عدم توجه به مکانیابی مناسب کتابخانه‌ها متاسفانه در بیشتر شهرهای ایران کتابخانه‌های موجود به طور غیرعادلانه توزیع شده‌اند و کارایی جغرافیایی مناسبی ندارند. در این پژوهش جهت بررسی مناسب بودن یا نبودن توزیع جغرافیایی کتابخانه‌های عمومی منطقه چهار شهری تبریز و مکانیابی محل‌های احداث کتابخانه‌های جدید از هشت معیار موثر در مکانیابی کتابخانه‌های عمومی استفاده شده است. نتایج حاصله نشان می‌دهند که به طور بهینه چهار پهنه مناسب جهت احداث کتابخانه عمومی جدید در محدوده منطقه چهار شهری تبریز وجود دارد. این پهنه‌ها با حفظ فاصله از کتابخانه‌های موجود در مناطق پرتراکم منطقه، نزدیک به مسیرهای دسترسی، به دور از عوامل ناسازگار و پر سر و صدا و در مجاورت مراکز پر جمعیت و کاربری‌های سازگار شهر واقع شده‌اند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - شناخت مناطق همگن برنامه‌ریزی فضایی در منطقه کلانشهری تهران با استفاده از روش خوشه‌بندی k-mean
کرامت ا.. زیاری رامین قربانی ابراهیم فرهادی بهنام الماسی

برنامه‌ریزی فضایی عبارتست از، نحوه توزیع و سازمان‌یابی انسان و فعالیت‌ها در پهنه سرزمین. در اصل برنامه فضایی، برنامه‌ریزی ساختار کالبدی و فعالیتی سطح مورد برنامه‌ریزی است.نخستین کار در فرآیند برنامه‌ریزی در سطوح کلان،تعیین مناطقی به عنوان واحدهای همگن برنامه‌ریزی می‌باش چکیده کامل

برنامه‌ریزی فضایی عبارتست از، نحوه توزیع و سازمان‌یابی انسان و فعالیت‌ها در پهنه سرزمین. در اصل برنامه فضایی، برنامه‌ریزی ساختار کالبدی و فعالیتی سطح مورد برنامه‌ریزی است.نخستین کار در فرآیند برنامه‌ریزی در سطوح کلان،تعیین مناطقی به عنوان واحدهای همگن برنامه‌ریزی می‌باشد.از این رو هدف این پژوهش تعیین مناطق همگن برنامه‌ریزی در سطح استان تهران با تأکید بر نظام برنامه‌ریزی شهری و روستایی در این منطقه کلانشهری است.نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی است. در این مقاله برای تعیین مناطق همگن از3 شاخص پایه:محیط انسان‌ساخت، محیط اجتماعی ـاقتصادی و محیط طبیعی با زیر‌مجموع 22 شاخص استفاده شده است. برای تعیین مناطق همگن برنامه‌ریزی از روش خوشه‌بندی k-mean استفاده شده است.خوشه‌بندی روش‌هایی را شامل می‌شود که با استفاده از آنها داده‌های چند متغیری را در میان گروه‌ها یا خوشه‌ها سازمان می‌دهد، البته بر اساس همگنی میان اشیاء بطور‌یکه مواردی که در گروه یکسان قرار می‌گیرند از شباهت بسیار زیادی برخوردار هستند. برای انجام خوشه‌بندی، لایه‌ها پس از طی فرآیند پردازش، تغییر و انجام محاسبات در محیط‌های نرمافزاری Arc gis و Matlab،به صورت 4 منطقه پایه و همگن برنامه‌ریزی در قالب نقشه نمایش و محدوده‌های هریک از پهنه‌ها مشخص و برای هرکدام راهبردهایی ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - تحلیل تاثیر مولفه های توسعه اقتصادی بر امنیت پایدار منطقه مرزی (مورد مطالعه:منطقه مرزی بورالان تا سردشت)
هوال خرازیان محمد اخباری عبدالرضا فرجی راد

توسعه اقتصادی ﯾﮑﯽ از رویکردهای ﻋﻤﺪه ﮐﺸﻮرﻫﺎ نسبت به مناطق مرزی به شمار می رود.این کشورها ﺑﺮای ﺟﺒﺮان ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﯽﻫﺎ، ﻓﺮار از ﻓﻘﺮ ﺳﯿﺎﺳﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪای ﻣﺘﻌﺎدل و ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻊ زﻧﺪﮔﯽ ساکنین مناطق مرزی ﻣﻨﺠﺮﮔﺮدد ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺻﺤﯿﺢ و ﺑﺮﻧ چکیده کامل

توسعه اقتصادی ﯾﮑﯽ از رویکردهای ﻋﻤﺪه ﮐﺸﻮرﻫﺎ نسبت به مناطق مرزی به شمار می رود.این کشورها ﺑﺮای ﺟﺒﺮان ﻋﻘﺐ ﻣﺎﻧﺪﮔﯽﻫﺎ، ﻓﺮار از ﻓﻘﺮ ﺳﯿﺎﺳﯽ، اﻗﺘﺼﺎدی، ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ و ﺑﺮای رﺳﯿﺪن ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪای ﻣﺘﻌﺎدل و ﻫﻤﻪﺟﺎﻧﺒﻪ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﻬﺒﻮد وﺿﻊ زﻧﺪﮔﯽ ساکنین مناطق مرزی ﻣﻨﺠﺮﮔﺮدد ﻧﯿﺎزﻣﻨﺪ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺻﺤﯿﺢ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰیﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ و ﺑﻬﯿﻨﻪ در ﺳﻄﺢ ﻣﻠﯽ و ﻣﻨﻄﻘﻪای اﺳﺖ هستند.ﺗﻮﺳﻌﻪ اقتصادی و اﻣﻨﯿﺖ در ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺮزی ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻣﺘﻘﺎﺑﻠﯽ ﺑﺮﻫﻢ دارﻧﺪ ﺑﻪﮔﻮﻧﻪایﮐﻪ ﻫﺮ اﻗﺪاﻣﯽ در ﻓﺮاﯾﻨﺪ ﭘﮋوﻫﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﺄﺛﯿﺮات ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﯽ ﺑﺮ اﻣﻨﯿﺖ ﻣﯽﮔﺬارد.ﺑﻪ اﯾﻦ ﺗﺮﺗﯿﺐ، ﻣﻨﺎﻃﻖ دارای ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی ﺑﺎﻻی ﺗﻮﺳﻌﻪ از ﺿﺮاﯾﺐ اﻣﻨﯿﺘﯽ ﺑﺎﻻﺗﺮی ﻧﺴﺒﺖﺑﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺗﻮﺳﻌﻪﻧﯿﺎﻓﺘﻪﺗﺮ ﺑﺮﺧﻮردار ﻫﺴﺘﻨﺪ.از این رو ،نگارندگان با روش توصیفی تحلیلی و بهره گیری ازمطالعات کتابخانه ای و بررسی های میدانی و با هدف تحلیل مولفه های توسعه اقتصادی بر امنیت پایدار منطقه مرزی بورالان تا سردشت ،در صدد پاسخگویی به این سوال هستند : مولفه های تاثیرگذار توسعه اقتصادی بر امنیت پایدار منطقه مرزی بورالان تا سردشت کدامند؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - تبیین الگوی همگرایی منطقه ای؛ مورد: جنوب غرب آسیا
سامره یعقوبی عزت اله عزتی ابراهیم رومینا

کشورهای جنوب غرب آسیا دارای چالش های سیاسی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و ایدئولوژیکی متعددی هستند که از سوی دیگر فاقد ساختار منطقه ای فراگیر هستند تا بتوانند در راستای حل و فصل منازعات و چالش های شکل گرفته گام بردارند و کارکردهای یک ساختار منطقه ای فراگیر با هدف حل و فصل من چکیده کامل

کشورهای جنوب غرب آسیا دارای چالش های سیاسی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و ایدئولوژیکی متعددی هستند که از سوی دیگر فاقد ساختار منطقه ای فراگیر هستند تا بتوانند در راستای حل و فصل منازعات و چالش های شکل گرفته گام بردارند و کارکردهای یک ساختار منطقه ای فراگیر با هدف حل و فصل منازعات و چالش های موجود در جنوب غرب آسیا به عنوان مسأله این پژوهش است. داده های مورد نیاز تحقیق به روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است و روش تجزیه و تحلیل در بخش کتابخانه ای توصیفی و تحلیلی است و در بخش میدانی نیز از آزمون تی تک نمونه ای استفاده شده است. یافته های تحقیق بر اساس نظر جامعه آماری حاکی از آن است، عواملی همچون مقابله کشورهای منطقه با مخاطرات طبیعی نظیر ریزگردها و آلودگی های زیست محیطی، شکل گیری سازمان های منطقه ای مانند کنفرانس اسلامی، اکو و...، دسترسی بیشتر کشورهای منطقه به آب های بین المللی، همکاری مشترک ایران، عراق و ترکیه برای مقابله با اقدامات تجزیه طلبانه اقلیم کردستان، حذف روادید و کاهش تعرفه های گمرکی، مهمترین بنیان های تحقق همگرایی در جنوب غرب آسیا می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - ظرفیت سنجی نهادی صیانت و توسعه پایدار حریم منطقه 19شهر تهران
مرتضی بنا رحیم سرور ریباز قربانی نژاد

در عصر حاضر یکی از مهمترین چالش های شهر تهران موضوع حریم و اداره آن است به طوریکه تغییر کاربری ها و پیدایش کانون های شهری جدید به ویژه در پهنه جنوبی وغربی تهران بسیار نابسامان و مغشوش شده است.در تحقیق پیش رودرنظر داریم ظرفیت نهادهای تاثیرگذار درصیانت وتوسعه پایدارحریم م چکیده کامل

در عصر حاضر یکی از مهمترین چالش های شهر تهران موضوع حریم و اداره آن است به طوریکه تغییر کاربری ها و پیدایش کانون های شهری جدید به ویژه در پهنه جنوبی وغربی تهران بسیار نابسامان و مغشوش شده است.در تحقیق پیش رودرنظر داریم ظرفیت نهادهای تاثیرگذار درصیانت وتوسعه پایدارحریم منطقه 19را بر اساس چهارمولفه ظرفیت توانایی نهادها، ظرفیت یکپارچه بودن نهادها، ظرفیت دانش نهادها و ترتیبات قانونی مناسب مورد بررسی قرار دهیم.نوع تحقیق بر مبنای هدف کاربردی و اکتشافی و از نظر روش توصیفی-تحلیلی است.جهت تجزیه و تحلیل آماری در بخش یافته های توصیفی از درصد فراوانی و میانگین؛و در بخش استنباطی از آزمونهای تی تک نمونه ای و فریدمن استفاده شده است. نتایج نشان میدهد هیچ کدام ازظرفیت های مولفه های اشاره شده در سطح مطلوب وبالایی قرار ندارند. همچنین بررسی میانگین رتبه نشان می دهد که ظرفیت یکپارچه بودن نهادها بالاترین میانگین بین این مولفه ها با مقدار 3.15 را دارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - ارزیابی اثرگذاری فقر اجتماعی بر پایداری محیط زیست شهری(محیط بصری) ( مطالعه موردی: منطقه 8 شهر اهواز)
سعید امانپور مریم آزادبخت

پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثر عوامل فقر اجتماعی بر پایداری محیط زیست شهری انجام گرفته است که از نظر ماهیت، نظری-کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی-تحلیلی می باشد.برای دست‌یابی به اطلاعات مورد نیاز از تکنیک پرسشنامه در منطقه 8 شهری اهواز استفاده شده است.حجم نمونه چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف شناخت میزان تأثر عوامل فقر اجتماعی بر پایداری محیط زیست شهری انجام گرفته است که از نظر ماهیت، نظری-کاربردی و از لحاظ روش مطالعه، توصیفی-تحلیلی می باشد.برای دست‌یابی به اطلاعات مورد نیاز از تکنیک پرسشنامه در منطقه 8 شهری اهواز استفاده شده است.حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 384 نفر برآورد شد.سیس برای تجزیه و تحلیل داده ها از محیط نرم افزار SPSS بهره گرفته شده است.نتایج به دست آمد از آزمون‌های مورد نظر نشان داد که متغیرهای احساس مسؤولیت، اخلاق اجتماعی، افزایش سطح سواد و آگاهی افراد جامعه بر پایداری محیط زیست شهری مؤثر هستند اما با توجه به یافته‌های این تحقیق نشان داده شده که متغیر هنجارسازی بر پایداری محیط زیست تأثیری ندارد.هم چنین برای سنجش و اولویت‌بندی شاخص‌های تأثیرگذار فقر اجتماعی برپایداری زیست محیطی از تکنیک تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس استفاده شده است. نتایج به‌دست آمده از تکنیک مزبور نشان می‌دهد که شاخص‌های احساس مسئولیت، اخلاق اجتماعی و بی‌سوادی به ترتیب با ضریب اولویت 0.5763 ، 0.5652 و0.5033 تأثیر بیشتری برناپایداری محیط زیست دارند و شاخص‌های بیکاری، هنجار سازی اجتماعی به ترتیب با ضریب اولویت 0.4957 ، 0.4813 نسبت به بقیه شاخص‌ها از تأثیر کمتری نسبت به دیگر شاخص‌ها برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - مکانیابی مناطق آسیب پذیر شهری با رویکرد مدیریت بحران با استفاده از GIS و مدل همپوشانی وزن دار(مطالعه موردی: منطقه 17 تهران)
نعمت حسین زاده الهام امینی محمدیار کرمانی صادق شکوری عصمت خان محمدی

منطقه17 شهرداری تهران از لحاظ شدت تراکم جمعیت دومین منطقه و از نظر نوع بافت کالبدی دارای80 درصد بافت فرسوده و ناپایدار می باشد. بر همین اساس هدف اصلی این پژوهش مدیریت صحیح بحران در منطقه 17 تهران، با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از مدل همپوشانی وزندار در چکیده کامل

منطقه17 شهرداری تهران از لحاظ شدت تراکم جمعیت دومین منطقه و از نظر نوع بافت کالبدی دارای80 درصد بافت فرسوده و ناپایدار می باشد. بر همین اساس هدف اصلی این پژوهش مدیریت صحیح بحران در منطقه 17 تهران، با بهره گیری از روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از مدل همپوشانی وزندار در محیط GIS، می باشد. برای رسیدن به این هدف ابتدا اقدام به پهنه بندی مناطق آسیب پذیر در این منطقه گردید و سپس از لایه های متعددی شامل تراکم جمعیت، کیفیت ابنیه، نزدیکی به معابر، نزدیکی به فضاهای باز، مراکز درمانی، ایستگاه های آتش نشانی و... در محدوده استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد فرصت‌های محدوده بیشتر از تهدیدها و ضعف‌های محدوده بیشتر از قوت‌ها‌ می‌باشد و راهبرد قابل قبول جهت مدیریت بهینه بحران زلزله در محدوده راهبرد بازنگری و بعد از آن راهبرد تدافعی می‌باشد. و برای ساماندهی این بافت ها باید تمام جوانب آن نظیر بافت اجتماعی و فرهنگی شکل گرفته در این بافت ها مشارکت مردم را در تمامی مراحل اعم از برنامه ریزی و اجرا را در نظر بگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - ارزیابی و تحلیل ابعاد تاب‌آوری منطقه 10 شهر تهران
رضا زلفی ورزقانی پروانه زیویار علیرضا استعلاجی

پژوهش حاضر از جنبه ماهیت جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی و از جنبه هدف کاربردی می‌باشد. هدف از این تحقیق ارزیابی و تحلیل تاب‌آوری منطقه 10 تهران در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی، کالبدی و زیست‌محیطی است. نتایج حاکی از آن است که از نظر تأثیرگذاری عناصر بر تاب‌آوری این چکیده کامل

پژوهش حاضر از جنبه ماهیت جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی و از جنبه هدف کاربردی می‌باشد. هدف از این تحقیق ارزیابی و تحلیل تاب‌آوری منطقه 10 تهران در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی، کالبدی و زیست‌محیطی است. نتایج حاکی از آن است که از نظر تأثیرگذاری عناصر بر تاب‌آوری این منطقه در تاب‌آوری زیرساختی کالبدی، مؤلفه‌ مدیریت شبکه‌ها، تجهیزات زیرساختی و شریانی، در بعد تاب‌آوری اجتماعی مؤلفه‌ مشارکت مردمی با نهادهای ذی‌ربط در خصوص مدیریت بحران، در بعد تاب‌آوری اقتصادی مؤلفه میزان پویایی رشد و تنوع اقتصادی، در بعد تاب‌آوری نهادی - مدیریتی مؤلفه عملکرد بخش دولتی در تاب‌آوری شهری، در بعد تاب‌آوری زیست‌محیطی، مؤلفه‌ آلودگی شکست تأسیسات و تجهیزات شهری، جایگاه‌های نخست را به خود اختصاص داده‌اند و جز مهم‌ترین و اثرگذارترین شاخص‌ها می‌باشد. همچنین نتایج تحقیق نشان می‌دهد که محله کارون با تاب‌آوری بالا و محله سلیمانی با تاب‌آوری پایین شناخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - سنجش و پراکنش فضایی ابعاد زیست پذیری شهری در راستای شهر سلامت محور(مورد مطالعه: منطقه یک تهران)
محمدرضا اوطاری مجید شمس پروانه زیویار

10.30495/sarzamin.2022.66694.2037

هدف پژوهش حاضر سنجش و پراکنش فضایی ابعاد زیست پذیری شهری در راستای شهرسلامت محور در منطقه یک تهران است. تحقیق حاضر از نوع پژوهش های بنیادی-کاربردی با اتکا به مطالعات اسنادی - کتابخانه ای و میدانی است. ابعاد و شاخص های تحقیق با مطالعات وسیع استخراج و با نرم افزار SPSS از چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر سنجش و پراکنش فضایی ابعاد زیست پذیری شهری در راستای شهرسلامت محور در منطقه یک تهران است. تحقیق حاضر از نوع پژوهش های بنیادی-کاربردی با اتکا به مطالعات اسنادی - کتابخانه ای و میدانی است. ابعاد و شاخص های تحقیق با مطالعات وسیع استخراج و با نرم افزار SPSS از طریق آزمون اسمیرنوف کولوموگراف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، که بررسی ارزیابی های موجود نشان داد بعد نهادی- مدیریتی با بیشترین میزان تأثیر در رده اول و سپس بعد کالبدی- محیطی، بعد اقتصادی، بعد اجتماعی و بعد زیست ‌محیطی بیشترین میزان تأثیر را دارا بودند. نتایج نشان داد تا مادامی در رأس کار ساختارها و فرایندهای نهادی-مدیریتی حاکم بر منطقه به عنوان اصلی ترین ساختارها عمل می کنند می توان گفت تحقق شهر سلامت‌محور امکان پذیر خواهد بود. در نهایت پراکنش ابعاد تحقیق با نمودار نقشه بیشترین میزان تأثیر ابعاد را در ناحیه (2) و کمترین میزان تأثیر را در ناحیه (10) منطقه نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - ارزیابی و سنجش وضعیت توسعه در استان کرمانشاه با تاکید بر سیاست منطقه گرائی
علی پورمیرزا ریباز قربانی نژاد اعظم یوسفی رحیم سرور

امروزه با توجه به منابع انسانی، طبیعی و شرایط جغرافیایی و سیاسیِ مناطق مرزی در فرایند توسعه ملی، می توان از طریق طرح نظامی (سیستمی)هماهنگ،برنامه ریزی مبتنی بر منابع محلی را در اولویت قرار داد. بنابراین تلاش در جهت ارتقاء شاخص های اقتصادی، اجتماعی، محیطی و فرهنگی به منظو چکیده کامل

امروزه با توجه به منابع انسانی، طبیعی و شرایط جغرافیایی و سیاسیِ مناطق مرزی در فرایند توسعه ملی، می توان از طریق طرح نظامی (سیستمی)هماهنگ،برنامه ریزی مبتنی بر منابع محلی را در اولویت قرار داد. بنابراین تلاش در جهت ارتقاء شاخص های اقتصادی، اجتماعی، محیطی و فرهنگی به منظور دستیابی به اهداف مهم توسعه پایدار، در قالب سیاست منطقه گرایی، با استفاده از الگوسازی و ارائه راهکارهای مناسب الزامی و ضروری است. در این پژوهش به بررسی وضعیت توسعه در استان کرمانشاه با تاکید بر سیاست منطقه گرائی پرداخته شد. با مطالعه و تدوین 120پرسشنامه حاوی 50 سوال، تاثیر منطقه گرایی در ابعاد مختلف از نگاه مدیران 5 شهرستان مرزی کرمانشاه بررسی شد.پردازش اطلاعات با SPSS انجام شد.برای تحلیل آماری تفاوت بین وضع موجود و شرایط ایده آل از آزمون ویلکاکسون استفاده شد و نتایج بیانگر این است که در ابعاد مختلف تفاوت محسوسی در دو شرایط وضع موجود و ایده آل وجود دارد. پس می توان گفت فاصله چشمگیری میان وضعیت موجود با شرایط ایده آل از نظر توسعه وجود دارد و این اختلاف در همه ابعاد به صورت نقشه های (GIS) نمایش داده شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - ارزیابی آسیب‌پذیری ناشی از سیلاب در منطقه مکران با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS
علی خلیلی آریان اسروش

فجایع طبیعی از جمله سیلاب‌ها در دو دهه اخیر به خصوص در قاره آسیا و کشور ایران به دلیل توسعه‌های افسارگسیخته شهرها، که بحران گرمایش کره زمین را به‌همراه داشته‌است، به‌صورت فزاینده‌ای رو به افزایش بوده‌است. این مساله با توجه به خسارات گسترده انسانی و مالی که با خود به‌بار چکیده کامل

فجایع طبیعی از جمله سیلاب‌ها در دو دهه اخیر به خصوص در قاره آسیا و کشور ایران به دلیل توسعه‌های افسارگسیخته شهرها، که بحران گرمایش کره زمین را به‌همراه داشته‌است، به‌صورت فزاینده‌ای رو به افزایش بوده‌است. این مساله با توجه به خسارات گسترده انسانی و مالی که با خود به‌بار می‌آورد، درخور توجهی فوق‌العاده است. مکران یا مکوران واقع در سواحل جنوب شرقی ایران، منطقه‌ای در حال توسعه است که به لحاظ ملی، اهمیتی راهبردی داشته و در سال‌های اخیر مورد توجه سرمایه‌گذاران جهانی بوده‌است. در نتیجه بررسی آسیب‌پذیری ناشی از سیلاب در این منطقه می‌تواند در کاهش هزینه‌های انسانی و به خصوص مالی مدیریت پیش از وقوع حادثه و کاهش اثرات سوء ناشی از آن مؤثر باشد. بدین ترتیب برای انجام این ارزیابی پنج شاخص به‌کار گرفته‌شدند و به روش تحلیلی سلسله‌مراتبی (AHP) وزن‌دهی شدند و برای وزن‌دهی به معیارها با استفاده از نرم‌افزار Expert Choice وزن نهایی معیارها محاسبه شد. در آخر، تحلیل‌های فضایی با استفاده از نرم‌افزار ArcGIS انجام شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - ارزیابی تأثیر فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری در ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان؛ مورد مطالعه منطقه 18 تهران
مرتضی حیدری جمیله توکلی نیا بتول مجیدی خامنه

کیفیت زندگی برگرفته از تجربه مشترک ساکنان از محیط شهر و سطح توانایی آن در پاسخ گویی به نیاز شهروندان می باشد. در این تحقیق اثرات فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 تهران به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان با رویکرد ذهنی مورد بررسی قرار گرفت چکیده کامل

کیفیت زندگی برگرفته از تجربه مشترک ساکنان از محیط شهر و سطح توانایی آن در پاسخ گویی به نیاز شهروندان می باشد. در این تحقیق اثرات فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 تهران به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان با رویکرد ذهنی مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری در این تحقیق با استفاده از فرمول کوکران 385 نفر تعیین شده است. به منظور تحلیل و استنتاج و آزمون فرضیه ابتدا پرسشنامه های ساکنان منطقه 18 از مراجعه کنندگان سایر مناطق از هم تفکیک شده و سپس جهت تحلیل آنها از آزمون های تی-تک نمونه ای با ارزش آزمون 3، تی مستقل و فریدمن استفاده شده است. طبق نتایج تی-تک نمونه ای با ارزش آزمون 3 و تی مستقل مشخص گردید فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 با ارائه کارکردهای متفاوت در منطقه و فرامنطقه بر کیفیت زندگی تأثیر متفاوتی گذاشته اند و نتایج آزمون فریدمن نشان می دهد که هریک از مراکز فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 تأثیرات متفاوتی بر کیفیت زندگی شهروندان در منطقه و فرا منطقه داشته ‌اند به طوریکه بیشترین تأثیر مراکز مربوط به پردیس تماشا و کمترین تأثیر مربوط به مجموعه ورزشی شهیدان اسماعیلی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - راهبردهای منطقه‌گرایی ایران در قفقاز در برابر روسیه بر اساس تئوری بازی‌ها
مصطفی هاشمی ریباز قربانی نژاد کیومرث یزدان پناه درو محمد حسن نامی

تغییرات ژئوپلیتیکی عمیق در قفقاز جنوبی تأثیر قابل‌توجهی بر روابط ایران و سه جمهوری ارمنستان، آذربایجان و گرجستان داشته است. موقعیت جغرافیایی و اهمیت راهبردی این منطقه را به یکی از مهم‌ترین مناطق در جهان تبدیل کرده است. جمهوری اسلامی ایران به دلیل روابط تاریخی و پیوندهای چکیده کامل

تغییرات ژئوپلیتیکی عمیق در قفقاز جنوبی تأثیر قابل‌توجهی بر روابط ایران و سه جمهوری ارمنستان، آذربایجان و گرجستان داشته است. موقعیت جغرافیایی و اهمیت راهبردی این منطقه را به یکی از مهم‌ترین مناطق در جهان تبدیل کرده است. جمهوری اسلامی ایران به دلیل روابط تاریخی و پیوندهای اجتماعی - فرهنگی با مردم منطقه، همکاری‌های سیاسی - اقتصادی را با آن‌ها گسترش داده است. حضور فعال بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای بر این رابطه تأثیر مستقیم گذاشته است. این پژوهش به دنبال گزینش راهبرد مؤثر نیل به منطقه‌گرایی ایران در قفقاز در برابر روسیه و طرح راهبرد ‌های عملیاتی به روش تئوری بازی‌ها است. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و اکتشافی است که در آن برای جمع‌آوری داده‌های تحقیق به‌صورت توأمان از روش‌ کتابخانه‌ای و میدانی شامل مصاحبه با نخبگان استفاده‌شده. جامعه‌ی آماری، شامل مجموعه‌ای متشکل از متخصصان جغرافیای سیاسی، مسئولین سازمان‌های مرتبط و نهادهای ذی‌ربط بوده‌اند که علاوه بر بخش گردآوری اطلاعات، در دیگر بخش‌ها مانند (مصاحبه و پرسشنامه) یاری رسانده‌اند. در این پژوهش سعی شده راهبرد مؤثر نیل به منطقه‌گرایی ایران در قفقاز در برابر روسیه در این منطقه پرداخته شود. سپس نتایج حاصل تحلیل آماری در قالب تئوری بازی‌ها به اجرا گذاشته‌شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - توسعه پایدار نواحی منطقه 4 شهر تهران با تاکید بر حکمروایی خوب شهری
محسن محمدی رحیم سرور مجید ولی شریعت پناهی حسین مجتبی زاده

کلانشهر تهران، به‌عنوان پایتخت، با مشکلات بسیاری مواجه است و منطقه چهار که از پرجمعیت‌ترین مناطق تهران است در شرایط کنونی فاقد توازن در سطح توسعه در بین نواحی مختلف می‌باشد. کشف روابط بین این شرایط با وضعیت حکمروایی در نواحی، مساله پژوهش را تشکیل می‌دهد. پژوهش به روش تو چکیده کامل

کلانشهر تهران، به‌عنوان پایتخت، با مشکلات بسیاری مواجه است و منطقه چهار که از پرجمعیت‌ترین مناطق تهران است در شرایط کنونی فاقد توازن در سطح توسعه در بین نواحی مختلف می‌باشد. کشف روابط بین این شرایط با وضعیت حکمروایی در نواحی، مساله پژوهش را تشکیل می‌دهد. پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با راهبرد پیمایش انجام شد. شاخص‌ها ابتدا به روش دلفی (DELPHI) بدست آمد و سپس در میان دو جامعه آماری شهروندان و مدیران شهرداری توزیع شد. نتیجه محاسبات در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تحلیل‌های فضایی نشان داد نواحی‌ای که رتبه بهتری از نظر حکمروایی بدست آوردند، وضعیت بهتری از نظر توسعه پایدار شهری داشتند (نواحی 1، 2 و 3) و نواحی‌ای که رتبه بدتری از نظر حکمروایی خوب شهری داشتند، از نظر توسعه پایدار نیز از وضعیت ضعیف‌تری برخوردارند (نواحی 6 و 7) لذا بین حکمروایی خوب شهری و توسعه پایدار نواحی شهری رابطه وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - تحلیل عوامل توسعه یافتگی گردشگری در منطقه ارسباران (نمونه موردی شهرستان هوراند)
احمد مهدی زاده رحمت محمد زاده بشیر بیگ بابایی

صنعت گردشگری ارتباطات گسترده ای با بخش‌های اقتصادی، اجتماعی و غیره دارد. کشور جمهوری اسلامی ایران در ردیف ۱۰ کشور اول دنیا از نظر وجود جاذبه‌های گردشگری قرار دارد، ولی از نظر جذب گردشگر، نه تنها در بین کشورهای دنیا بلکه در بین کشورهای خاورمیانه هم جایگاه شایسته و مطلوبی چکیده کامل

صنعت گردشگری ارتباطات گسترده ای با بخش‌های اقتصادی، اجتماعی و غیره دارد. کشور جمهوری اسلامی ایران در ردیف ۱۰ کشور اول دنیا از نظر وجود جاذبه‌های گردشگری قرار دارد، ولی از نظر جذب گردشگر، نه تنها در بین کشورهای دنیا بلکه در بین کشورهای خاورمیانه هم جایگاه شایسته و مطلوبی ندارد. توسعه نیازمند توسعه مدیریتی، اقتصادی، اجتماعی، نهادی و ساختاری می‌باشد که متاسفانه مغفول مانده است. هدف این پژوهش ارزیابی مولفه های اجتماعی و اقتصادی در توسعه یافتگی گردشگری هوراند می‌باشد. این تحقیق باتوجه‌به اینکه به توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص خواهد پرداخت، از نوع کاربردی است. از آنجا که این تحقیق قصد توصیف توسعه صنعت گردشگری با رویکرد تاریخی - فرهنگی، اقلیمی، جغرافیایی و اجتماعی - اقتصادی را دارد، از نوع پیمایشی خواهد بود. نمونه گیری در این تحقیق به صورت تصادفی و 385 نفر می‌باشد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد سطح رابطه معنی‌داری بین عوامل اقلیمی و جغرافیایی، عوامل اجتماعی و اقتصادی، عوامل فرهنگی و تاریخی و توسعه گردشگری در منطقه هوراند وجود دارد. نتایج نشان می‌دهد 28 درصد از تغییرات توسعه گردشگری، توسط تغییرات در عوامل اجتماعی و اقتصادی تبیین می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - تحلیل روند تغییرات ساختار منظر و کاربری سرزمین به عنوان رویکردی اکولوژیک در دستیابی به برنامه ریزی پایدار منطقه‌ای (مطالعه موردی: حوضه آبریز سد لتیان)
بنفشه شفیعی هما ایرانی بهبهانی امیرحسین جاوید حسن دارابی فرهاد حسین زاده لطفی

هدف این تحقیق، بررسی تغییرات ساختار منظر در یک بازه ی زمانی 30 ساله و کسب اطلاعات در مورد وضعیت فعلی کاربری ها با استفاده از متریک‌های منظر در حوضه ی آبریز سد لتیان است، تا با تحلیل یافته ها، خلا های موجود جهت رسیدن به برنامه ریزی پایدار برای این حوضه، شناسایی گردد.کارب چکیده کامل

هدف این تحقیق، بررسی تغییرات ساختار منظر در یک بازه ی زمانی 30 ساله و کسب اطلاعات در مورد وضعیت فعلی کاربری ها با استفاده از متریک‌های منظر در حوضه ی آبریز سد لتیان است، تا با تحلیل یافته ها، خلا های موجود جهت رسیدن به برنامه ریزی پایدار برای این حوضه، شناسایی گردد.کاربری اراضی با بهره گیری از چهار تصویر ماهواره ی لندست برای سال‌های t1 (1987) ,t2 (1998), t3 (2007)وt4 (2017) مشخص و بررسی شدند و به‌صورت چهار طبقه (الف) نواحی جمعیتی ، (ب) پهنه‌های واجد پوشش گیاهی، (ج) اراضی بایر و (د) پهنه‌های آب طبقه‌بندی شدند. سپس با استفاده از 7 متریک در سطح منظر و 8 متریک در سطح کلاس، ساختار منظر در این حوضه آبریز با استفاده از نرم‌افزار4.2 Fragstats کمی سازی شد. نتایج بررسی نشان داد که افزایش تعداد لکه ها (NP) ، کاهش میانگین مساحت لکه ها (AREA-MN) و افزایش شاخص مجاورت (IJI) از59 در سال 1987 به 64 در 2017، بیانگر افزایش گسیختگی در سطح منظر است. هم‌چنین، تعداد لکه‌ها (NP) در سطح منظر از 376 به 428 لکه در دوره تحقیق افزایش یافته که بیانگر گسیختگی در منظر است، . میزان لکه‌گی برای طبقه نواحی جمعیتی با توجه به افزایش میانگین مساحت لکه‌ها(AREA-MN) از 7643 هکتار در 1987 به 118200 هکتار در 2017، بیانگر گرایش این طبقه به سمت ساختار درشت دانه تر و کاهش این متریک از 29470 هکتار به 23813 هکتار طی همان سال‌ها در طبقه پوشش گیاهی، بیانگر گرایش این طبقه به سمت ساختار ریزدانه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - نقش جزیره گرمایی در روند تغییرات دمایی منطقه یک شهری تهران
سحر منصوری شهریار خالدی رضا برنا فریده اسدیان

تحقیق پیش رو با هدف بررسی نقش جزیره گرمایی در روند تغییرات دمایی منطقه یک شهری تهران طی سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۸ میلادی معادل سال‌های ۱۳۸۹ و۱۳۹۷ می‌باشد، برای سنجش تغییرات، پنج نقطه بر روی نقشه منطقه ۱ و نواحی ۸گانه آن مشخص شد. سپس ماه میانی هر فصل از سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۸ برا چکیده کامل

تحقیق پیش رو با هدف بررسی نقش جزیره گرمایی در روند تغییرات دمایی منطقه یک شهری تهران طی سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۸ میلادی معادل سال‌های ۱۳۸۹ و۱۳۹۷ می‌باشد، برای سنجش تغییرات، پنج نقطه بر روی نقشه منطقه ۱ و نواحی ۸گانه آن مشخص شد. سپس ماه میانی هر فصل از سال‌های ۲۰۱۰ و ۲۰۱۸ برای بررسی انتخاب گردید. برای تحلیل جزیره گرمایی و اثرات ساخت‌وساز شهری بر تشدید این پدیده از داده‌های ماهواره‌ای لندست ۸ استفاده شد. اطلاعات دمای حداکثر، شاخص تفاضل نرمال شده پوشش گیاهی، و دمای سطح زمین استخراج گردید. این پژوهش نشان می‌دهد که سطح پوشش گیاهی در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۰ کاهش شدیدی داشته است، به‌طوری‌که سبب تغییرات دمایی و همچنین ایجاد جزیره گرمایی در سال‌های اخیر در منطقه شده است. افزایش دما در دماهای صبحگاهی و ظهر گاهی در تمام ماه‌های انتخابی از چهارفصل سال مشاهده می‌شود. درعین‌حال مقدار افزایش در دماهای کمینه بیشتر از دماهای بیشینه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - تحلیل ساختار شهر سلامت محور در بهبود فضاهای عمومی با تاکید بر منطقه یک تهران
محمدرضا اوطاری مجید شمس پروانه زیویار

برنامه‌ ریزی سلامت شهری یک اصطلاح نسبتاً جدیدی است که امروزه توسط آن دسته از برنامه ریزان شهری و منطقه‌ای که همواره در پی آن‌اند تا محیط شهری را با سلامت فیزیکی و روحی شهرنشینان پیوند بزنند، پا به عرصه وجود نهاد. هدف پژوهش حاضر تحلیل ساختار شهر سلامت محور در بهبود فضاها چکیده کامل

برنامه‌ ریزی سلامت شهری یک اصطلاح نسبتاً جدیدی است که امروزه توسط آن دسته از برنامه ریزان شهری و منطقه‌ای که همواره در پی آن‌اند تا محیط شهری را با سلامت فیزیکی و روحی شهرنشینان پیوند بزنند، پا به عرصه وجود نهاد. هدف پژوهش حاضر تحلیل ساختار شهر سلامت محور در بهبود فضاهای عمومی منطقه یک تهران است. روش تحقیق حاکم بر پژوهش از نوع پژوهش های کاربردی و با روش توصیفی - تحلیلی است. تجزیه‌ و تحلیل داده‌های پژوهش به دو شکل انجام شد، نخست با استفاده از کاربرد فنون آمار توصیفی و دیگری با استفاده از کاربرد فنون آمار استنباطی (آزمون آماری تی تست و فیشر) صورت پذیرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - تحلیلی از عملکرد فضای عمومی شهری در بافت باارزش تاریخی مطالعه موردی منطقه 12 تهران
اشرف تشکری حمیدرضا آدابی پروانه زیویار

10.30495/sarzamin.2023.70966.2076

توسعه بافت های جدید در شهرها علاوه بر نادیده گرفتن بافت تاریخی و دگرگونی شکل و ساختار قدیمی شهر، گسترش عناصر کالبدی جدید و فراموشی عناصر باارزش تاریخی است. در کشورهای توسعه یافته که دارای میراث فرهنگی غنی هستند، حفظ و احیای بافت باارزش تاریخی در چارچوب مدیریت فضایی آن و چکیده کامل

توسعه بافت های جدید در شهرها علاوه بر نادیده گرفتن بافت تاریخی و دگرگونی شکل و ساختار قدیمی شهر، گسترش عناصر کالبدی جدید و فراموشی عناصر باارزش تاریخی است. در کشورهای توسعه یافته که دارای میراث فرهنگی غنی هستند، حفظ و احیای بافت باارزش تاریخی در چارچوب مدیریت فضایی آن و توسعه فضاهای عمومی همچنان یک حوزه مهم و پیوند دائمی موفقیت است. از این منظر، بافت‌های باارزش تاریخی به‌عنوان مکان‌هایی ویژه و فرصت آفرین به لحاظ مولفه های کالبدی، اجتماعی، فرهنگی و مردم شهر محسوب می‌شوند. بر این اساس هدف تحقیق، تحلیلی عملکرد فضای عمومی شهری در بافت باارزش تاریخی منطقه 12 تهران می باشد.روش تحقیق حاضر با توجه به ماهیت موضوع و هدف کلی آن، از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و در منطقه 12 کلانشهر تهران با ابزار پرسشنامه به تعداد 50 نفر انجام گرفته است. مؤلفه ها در 3 بخش فرهنگی، کالبدی و اجتماعی و در قالب 20 متغیر مورد ارزیابی قرار گرفته اند. در سنجش میزان تأثیرگذاری فضای عمومی و بافت تاریخی از آزمون پیرسون، تی و رگرسیون استفاده شده است.یافته ها نشان می دهد یک واحد تغییر در انحراف معیار اقدامات فرهنگی و پویایی زندگی بومی و محلی باعث می شود تا انحراف معیار متغیر وابسته (فضای عمومی بافت تاریخی) به اندازه 81 و 70 درصد تغییر کند. در حالی که یک واحد تغییر در انحراف معیار الگوی فعالیت تنها باعث می شود تا انحراف معیار متغیر وابسته به اندازه 24 درصد تغییر نماید.نتایج نشان می دهد که مؤلفه اجتماعی دارای وضعیت بهری نسبت به کالبدی و فرهنگی دارا می باشد. به عبارت دیگر متغیرهای اقدامات فرهنگی و پویایی زندگی بومی و محلی به مراتب سهم بیشتری در مقایسه با سایر متغیرها بر عهده دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - مناقشات ژئوپولیتیکی قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای در بحران سوریه و تاثیر آن برقدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران
علی رحیمی عزت اله عزتی مسعود مهدوی حاجیلویی

10.30495/sarzamin.2022.49772.1825

تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. با توجه به آنکه کشور سوریه سالهای متمادی، نقش دروازۀ ورود ایران چکیده کامل

تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. با توجه به آنکه کشور سوریه سالهای متمادی، نقش دروازۀ ورود ایران به جهان عرب، محورمقاومت و اتصال استراتژیک ایران به مدیترانه و ... را داشته است. لذا تضعیف سوریه ، علاوه بر تضعیف محور مقاومت، کاهش نفوذ و قدرت منطقه ای ایران را در پی خواهد داشت. پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی بوده و هدف اصلی نوشتار تجزیه و تحلیل قدرت منطقه ای ایران در پرتو مناقشات ژئوپولیتیکی سوریه می باشد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که مناقشات ژئوپولیتیکی قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای کشور سوریه، تاثیرات اساسی بر قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران در برخواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - ارزیابی میزان مشارکت جوامع محلی درتوسعه گردشگری منطقه 22 شهرداری تهران
محسن سوری یوسفعلی زیاری ناصر اقبالی

10.30495/sarzamin.2023.71970.2087

غفلت از جوامع محلی در فعالیت های صنعت گردشگری خلأیی اساسی در برنامه ریزی مشارکتی به منظور دستیابی به توسعه پایدار گردشگری محسوب می شود. الگوی توسعه گردشگری جامعه محور می کوشد بخشی از این خلأ اساسی را پر کند. تحقیق حاضر با محوریت الگوی توسعه گردشگری جامعه محور به دنبال ت چکیده کامل

غفلت از جوامع محلی در فعالیت های صنعت گردشگری خلأیی اساسی در برنامه ریزی مشارکتی به منظور دستیابی به توسعه پایدار گردشگری محسوب می شود. الگوی توسعه گردشگری جامعه محور می کوشد بخشی از این خلأ اساسی را پر کند. تحقیق حاضر با محوریت الگوی توسعه گردشگری جامعه محور به دنبال تعیین وضعیت مشارکت ساکنان محلی سرعین در زمینه گردشگری پایدار و همچنین معرفی رویکرد مشارکتی به عنوان راهبردی برای توسعه پایدار گردشگری در منطقه مورد مطالعه بوده است. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و برای تبیین و تشریح موضوع مورد نظر از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. هدف این پژوهش، رابطه تعلق اجتماعی و مشارکت اجتماعی با توسعه ی گردشگری پایدار با نقش میانجی اثرات ادراک شده در جامعه محلی کاشان بوده است. شرکت کنندگان 120 نفر از جامعه خبرگان بوده اند که با نرم افزار سناریو ویزاد در 8 سناریو بین عوامل اقتصادی،اجتماعی،نهادی و محیطی در سطح محلی بودند که همه آنها مقیاس های تعلق اجتماعی، مشارکت اجتماعی، منافع و هزینه های درک شده و حمایت برای توسعه ی گردشگری پایدار را برایدرک بهتر مورد بررسی قرار گرفته اند.در نهایت پس ازتحلیل نهایی جمع بندی کلی از ارائه نقش هر عامل مشخص گردیده است.واژگان کلیدی:مشارکت،سناریو ویزارد،منطقه 22 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - تدوین استراتژی توسعه منطقه ای( مطالعه موردی شهرستان آستارا)
حسن عاطفی ابراهیم رومینا ریباز قربانی نژاد

10.30495/sarzamin.2023.21774

چکیده در این پژوهش، نگارندگان با در نظر گرفتن اهدافی همچون شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها سعی در تدوین استراتژی مناسب توسعه منطقه ای در راهبرد توسعه همه جانبه شهرستان آستارا و مناطق همجوار و همچنین اولویت بندی استراتژی های توسعه در این منطقه برای حال و آینده نمود چکیده کامل

چکیده در این پژوهش، نگارندگان با در نظر گرفتن اهدافی همچون شناخت نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها سعی در تدوین استراتژی مناسب توسعه منطقه ای در راهبرد توسعه همه جانبه شهرستان آستارا و مناطق همجوار و همچنین اولویت بندی استراتژی های توسعه در این منطقه برای حال و آینده نموده و با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی، مطالعات کتابخانه ای و بهره گیری از ماتریس SWOT درصدد تدوین استراتژی توسعه منطقه ای شهرستان آستارا بر آمده اند.یافته های تحقیق حاکی از آن است : با توجه به امتیاز دهی معیارهای داخلی (قوت و ضعف) و معیارهای خارجی (فرصت و تهدید)، استراتژی های استخراج شده از ماتریس SWOT در وضعیت تهاجمی (SO) قرار دارند و این استراتژی ها عبارتند از : کاهش عوارض گمرکی و حذف روادید با هدف تسهیل در مراودات و توسعه اقتصادی منطقه مرزی، توسعه گردشگری ساحلی و توریسم پزشکی، گسترش روابط ژئواکونومی با کشورهای حوزه قفقاز. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - تحلیلی بر هوشمندسازی شهر در ارتقای زیست پذیری شهری مورد مطالعه منطقه 2 کلانشهر تهران
سعید سراج علی توکلان

10.30495/sarzamin.2022.66529.2036

شهرنشینی به عنوان دومین انقلاب در فرهنگ انسان، باعث دگرگـونی در روابـط متقابـل انسـان هـا و محـیط شده است. این دگر گونی موجب تغییر و تحولاتی در سطح زیست پذیری محیط زندگی شده است. در عصر جدید عوامل هوشمند سازی در شهرها باعث رشد چشمگیر تمامی متغیرهای اصلی زندگی شهروندی شد چکیده کامل

شهرنشینی به عنوان دومین انقلاب در فرهنگ انسان، باعث دگرگـونی در روابـط متقابـل انسـان هـا و محـیط شده است. این دگر گونی موجب تغییر و تحولاتی در سطح زیست پذیری محیط زندگی شده است. در عصر جدید عوامل هوشمند سازی در شهرها باعث رشد چشمگیر تمامی متغیرهای اصلی زندگی شهروندی شده است.به همین دلیل بررسی اثر دگرگونی متغیرهای زیست پذیری با رشد شهرهای هوشمند بـرای شـهرها و بـه ویـژه کـلان شـهرها ضرورت یافته است. بر این مبنا هدف پژوهش حاضر تحلیلی بر هوشمندسازی شهر در ارتقای زیست پذیری شهری در منطقه 2 شهرداری تهران است. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیل است. جمع آوری داده های میدانی مبتنی بر پرسشنامه است یافته های پژوهش براساس مدل ویکوور نشان می‌دهد که سطح زیست پذیری محلات تفاوت زیادی دارد سعادت آباد زیست پذیرترین محله، در مقابل محله فرحزاد در شرایط نامناسب قراردارد. نتایج ضریب همبستگی بیانگررابطه مستقیم بین شهر هوشمند با زیست پذیری شهر با ضریب همبستگی 666/0 است. همچنین نتایج آزمون تی نشان میدهد که از بین مولفه های مورد بررسی، مولفه شهروند هوشمند با ضریب بتای 563/0 بیشترین تاثیر را بر زیست پذیری داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - بررسی جایگاه چابهار در ترانزیت شمال جنوب و نقش آن در توسعه شهر های همجوار
عزت اله عزتی شمس الدین شکری

در دهه های اخیر توجه به گفتمان ژئواکونومی و نقش برتر اقتصاد در مناسبات جهانی، ژئوپلیتیک انرژی و انتقال وامنیت آن از جایگاه بالا تری در مناسبات بین المللی برخوردار شده است. بندر راهبردی چابهار که تنها بندر اقیانوسیایران در شمال دریای عمان بوده، نزدیک ترین و آسان ترین راه چکیده کامل

در دهه های اخیر توجه به گفتمان ژئواکونومی و نقش برتر اقتصاد در مناسبات جهانی، ژئوپلیتیک انرژی و انتقال وامنیت آن از جایگاه بالا تری در مناسبات بین المللی برخوردار شده است. بندر راهبردی چابهار که تنها بندر اقیانوسیایران در شمال دریای عمان بوده، نزدیک ترین و آسان ترین راه دسترسی کشورهای آسیای مرکزی (که محصور درخشکی اند ) به آبهای آزاد است. مناطق حاشیه ای و مرزی کشور علی رغم ظرفیت ها و توانمندی ها، به علت دوریاز مرکز تصمیم گیری و به لحاظ اتخاذ سیاستهای توسعه ای و برنامه های غیر آزمایشی، پیامدهای نامطلوبی برای اینمناطق به همراه داشته، که مهمترین آن عدم توسعه یافتگی و محرومیت و حاشیه ای بودن این مناطق است .جمهوری اسلامی ایران از جمله کشورهایی است که به لحاظ قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی بسیار مناسب از مزایایترانزیتی خوبی بهرمند است. سواحل جنوبی کشور بخصوص سواحل زیبای دریای عمان با دسترسی مستقیم کشور بهدریاهای آزاد و اقیانوسهای پهناور ،توانهای بالقوه زیادی در زمینه ترانزیت کالا و انرژی، که ایران در کانون بیضیانرژی قرار داشته و ایجاد منطقه آزاد و قرار گیری در کریدور ترانزیت شمال جنوب، نقش مهمی ایفا می نمایند، کهدر آینده توسعه و امنیت منطقه و کشور را به دنبال خواهد داشت. در این مقاله جایگاه چابهار به لحاظ ژئوپلیتیک وژئواکونومی در ترانزیت شمال- جنوب و اهمیت آن در توسعه و امنیت جنوب کشور مورد بررسی و ارزیابی قرار میگیرد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - کلان شهر تهران بزرگ و چالش های مدیریت شهری
کریم حمدی دکتر شهرام امیرانتخابی

کلان شهر تهران به عنوان بزرگترین مرکز شهری خاورمیانه، تا دو سده پیش، در مقابل شهرهای تاریخی و پر آوازه ایران زمین، شهری کوچک به شمار می آمد که در حاشیه شمالی ری قرار داشت و مکانی خوش آب و هوا در دامنه های جنوبی البرز محسوب می شد که تحولات سیاسی کشور از دوره صفوی به بعد، چکیده کامل

کلان شهر تهران به عنوان بزرگترین مرکز شهری خاورمیانه، تا دو سده پیش، در مقابل شهرهای تاریخی و پر آوازه ایران زمین، شهری کوچک به شمار می آمد که در حاشیه شمالی ری قرار داشت و مکانی خوش آب و هوا در دامنه های جنوبی البرز محسوب می شد که تحولات سیاسی کشور از دوره صفوی به بعد، بر اهمیت چهار راهی ارتباطی آن صحه نهاد. بویژه از آن جهت که این شهر در مرکزیت و ثقل جغرافیایی جریان حرکت طوایف قدرتمند مدعی حکومت قرار گرفت. تا اینکه از آغاز قاجاریه به پایتختی برگزیده شد و اهمیت روز افزون یافت و با ورود کشور به عصر جدید پس از انقلاب مشروطه و آغاز دوره پرشتاب شهر نشینی در ایران، تهران با در نوردیدن مرز های طبیعی و تاریخی خود و الحاق شهرها و روستاهای پیرامون به به کلان شهری بزرگ تبدیل گردید که البته به مشکلات و معضلات کارکردی کالبدی و اجتماعی اقتصادی کلان شهرهای کشورهای توسعه نیافته نیز دچار گردید. مسائلی چون بی هویتی، بافت ناهماهنگ کالبدی و فضایی بخش های کهنه و جدید شهر، آلودگی های زیست محیطی، حاشیه نشینی، تمرکز بیش از اندازه فعالیتهای رسمی و غیر رسمی اقتصادی و در نتیجه تمرکز ناموزون جمعیت در این شهر و غیره، موجب گردید تا بتدریج مراکز جمعیتی و شهرهای حاشیه این کلان شهر نیز رشد نموده و به عنوان مراکز خوابگاهی و پسکرانه تهران به قطب های جمعیتی تبدیل شوند که ایجاد قطب شهری کرج در غرب تهران نمونه اصلی آن است. درنتیجه با تمرکز جمعیت در سایر شهرهای پیرامون تهران اکنون با یک مجموعه و منطقه شهری در محدوده استان تهران مواجه هستیم که شکل گیری چنین ساختاری بر پیکره کشور استان تهران پیامدهای خاص خود را داشته و مدیریت کلان سیاسی و اداری خاصی را طی می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - جایگاه استراتژیک ایران دراتحادیه شانگهای
کیومرث یزدان پناه درو عزت اله عزتی

سازمان همکاری شانگهای یکی از سازمان های بزرگ امنیتی و اقتصادی در قاره آسیا است که از نظر استراتژیک و ژئو پلتیک و ژئو استراتژیک اهمیت خاصی پیدا کرده است. نهادی است تازه تأسیس با حرکت تکاملی تند و سریع که مورد توجه رقبا و مجامع بزرگ اقتصادی در جهان قرار گرفته است.وگستره آ چکیده کامل

سازمان همکاری شانگهای یکی از سازمان های بزرگ امنیتی و اقتصادی در قاره آسیا است که از نظر استراتژیک و ژئو پلتیک و ژئو استراتژیک اهمیت خاصی پیدا کرده است. نهادی است تازه تأسیس با حرکت تکاملی تند و سریع که مورد توجه رقبا و مجامع بزرگ اقتصادی در جهان قرار گرفته است.وگستره آن منطقه اورآسیا را نیز در بر گرفته است. در این مقاله ضمن بررسی ریشه ها و عوامل استراتژیک پیدایش و علل استمرار و گسترش حوزه جغرافیایی سازمان شانگهای، ضمن تأکید بر جایگاه استراتژیک ایران در منطقه خاورمیانه و نقش مستقیم حضور کشورمان در شانگهای نشان داده خواهد شد که عضویت ایران در این سازمان با منافع و امنیت ملی کشورمان در شرایط کنونی سازگاری دارد یا خیر؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - طرح توسعه ناحیه ای، رشد شهری و آسیب شناسی اجتماعی
حسن افراخته

شهر بندری چابهار مرکز اداری شهرستان چابهار است که در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان، درساحل خلیج چابهار واقع است.در سال 1370 ایجاد منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار به تصویب هیأت وزیران رسید که در سال 1372فعالیت خود را آغاز کرد . هدف منطقه آزاد بهره گیری از توان منطقه ا چکیده کامل

شهر بندری چابهار مرکز اداری شهرستان چابهار است که در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان، درساحل خلیج چابهار واقع است.در سال 1370 ایجاد منطقه آزاد تجاری صنعتی چابهار به تصویب هیأت وزیران رسید که در سال 1372فعالیت خود را آغاز کرد . هدف منطقه آزاد بهره گیری از توان منطقه ای، جذب سرمایه گذاری خارجی، ایجاد اشتغال،کاهش اتکا به اقتصاد نفت و توسعه اقتصادی جنوب شرق ایران بود.فعالیت منطقه آزاد موجب جذب برخی سرمایه گذاری ها و افزایش جمعیت شهر چابهار شده است.در این مقاله ابتدا نقش سرمایه غیر بومی در یک محیط سنتی و اثر آن در توسعه ساختار اجتماعی، فضاییشهر چابهار مورد بررسی قرار گرفته است . آنگاه نابسامانی های کارکردی و آسیب های اجتماعی حاصله از ساختاراجتماعی، فضایی شهر تجزیه و تحلیل شده،در پایان برخی نقطه نظرهای اصلاحی ارائه شده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - اهمیت توجه به منطقه گرایی و نقش آن در توسعه کشور
عبدارضا فرجی راد

امروزه همگرایی منطقه ای باتوجه به عامل جغرافیا مورد توجه اکثریت کشورهای جهان قرار گرفته است. با توجه بهطرح موضوع جهانی شدن اقتصاد و ضرورت همگرایی بیشتر سیاسی و اقتصادی بین کشورهای یک منطقهجغرافیایی، کمترکشوری را در دنیا می توان یافت که برای توسعه خود به همگرایی منطقه ای چکیده کامل

امروزه همگرایی منطقه ای باتوجه به عامل جغرافیا مورد توجه اکثریت کشورهای جهان قرار گرفته است. با توجه بهطرح موضوع جهانی شدن اقتصاد و ضرورت همگرایی بیشتر سیاسی و اقتصادی بین کشورهای یک منطقهجغرافیایی، کمترکشوری را در دنیا می توان یافت که برای توسعه خود به همگرایی منطقه ای توجه نداشته باشد .کشورها اگر در یک گروه منطقه ای قرار گیرند بهتر می توانند منافع منطقه و کشورهای خود را تامین کند و ضعف ها ونقصان های خود را برطرف نمایند . منطقه گرایی در حوزه جغرافیایی اروپا، الگوی نسبتا موفقی را به جهانیان ارائهنمود که به دنبال آن مناطق دیگر کره خاکی از این الگو پیروی کردند. نفتا در آمریکای شمالی ، مرکوسور در آمریکایلاتین، آسه آن در جنوب شرق آسیا، سارک در جنوب آسیا و چندین سازمان منطقه ای دیگر همه نشان از علاقهکشورهای یک منطقه برای همگرایی بیشتر دارد . هر چند در منطقه ای که کشور ما قرار گرفته سازمانی به نام اکوتشکیل شده است ولی از آنجایی که اشتراکات لازم برای یک همگرایی منطقه ای فعلاً در بین اعضا وجود ندارد، درطول بیش از یک دهه فعالیت موفقیتی برای این سازمان به دست نیامده است. با توجه به تحولات یکی دو سال اخیردر منطقه خلیج فارس و اشتراکاتی که بین کشورهای این منطقه به ویژه در زمینه انرژی وجود دارد به نظر می رسد بهدور از تنش های گذشته، می بایستی در جهت هر چه بیشتری همگرایی سیاسی و اقتصادی قدم های مثبتی برداشتتا به توان با همکاری با دیگر مناطق دنیا و سازمان های بین المللی مثل سازمان تجارت جهانی به اهداف مورد نظردست یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - بررسی روند تغییرات کالبدی و کارکردی بافت قدیمی شهر تهران با تاکید بر ناحیه 4 منطقه 11
اصغر نظریان ابوالفضل مشکینی نرگس احمدی فرد

منطقه 11 شهر تهران به عنوان یکی از مناطق بیست و دوگانه شهر تهران با وسعتی حدود 1200 هکتار و جمعیتی در حدود 245 هزار نفر از مناطق مهم مرکزی کلانشهر تهران به شمار می آید. محدوده فعلی این منطقه در مجاورت هسته تاریخی شهر تهران قرار گرفته است و بخش هایی از آن (نواحی شرقی) جز چکیده کامل

منطقه 11 شهر تهران به عنوان یکی از مناطق بیست و دوگانه شهر تهران با وسعتی حدود 1200 هکتار و جمعیتی در حدود 245 هزار نفر از مناطق مهم مرکزی کلانشهر تهران به شمار می آید. محدوده فعلی این منطقه در مجاورت هسته تاریخی شهر تهران قرار گرفته است و بخش هایی از آن (نواحی شرقی) جزئی از این هسته است. از این نظرمنطقه به لحاظ سابقه تاریخی دارای عناصر، بناهای مسکونی و فضای عمومی با ارزش های معماری و تاریخی خاص است که پس از منطقه 12 از اهمیت ویژه ای برخوردار است. تحقیق حاضر برروی یکی از نواحی چهارگانه ( ناحیه 4 ) منطقه 11 متمرکز و روند تغییرات کالبدی و کارکردی منطقه و خصوصا ناحیه مذکور مورد بررسی قرار گرفته است. ازویژگی های خاص این ناحیه تنوع فعالیت ها و کاربری ها شامل مراکز بسیار مهم سیاسی - حکومتی، بازارهایتخصصی با عملکرد فرامنطق ه ای و فراشهری، واحدهای بزرگ صنعتی، کاربری های ویژه و مراکز درمانی تخصصیاست. علاوه بر آن نقش و تاثیر سیاست ها و سرمای هگذاری های دولتی نیز در تغییرات کالبدی و کارکردی محدودهمورد نظر نیز مورد بررسی قرار گرفت ه است. بررسی ها نشان داده است که از دهه 1340 زمینه تغییرات اجتماعی در نتیجه مهاجرت فراهم آمده و با کاهش قیمت زمین فرسودگی باف ت های کالبدی ب هوجود آمده است ولی در دهه هایاخیر با جذب سرمایه کشور در کلانشهر تهران، منطقه 11 تهران در راستای نقش پذیری ملی نقش های جدیدی راپیدا کرده و تغییرات کالبدی و کارکردی اساسی به نفع فعالیت های منطقه ای و ملی به ویژه در ناحیه 4 به وجود آمدهاست. تحقیق ضمن بررسی تغییرات فوق راهکارهایی در جهت کاهش مشکلات منطقه ای و ناحیه ای ارائه داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - منطقه کلان شهری و بازتاب فضایی آن مورد تهران
اصغر نظریان

افزایش جمعیت شهری و عوارض ناشی از آن در حال حاضر یکی از دشواری ها و مشکلاتی است که درسطح جهانی ملی و منطقه ای اذهان عمومی را به خود مشغول داشته است . در این میان پیدایش کلان شهرها درکشورهای مختلف و رشد بی رویه تهران در کشور ما موجبات تغییر در نظام شهری را فراهم آورده اس چکیده کامل

افزایش جمعیت شهری و عوارض ناشی از آن در حال حاضر یکی از دشواری ها و مشکلاتی است که درسطح جهانی ملی و منطقه ای اذهان عمومی را به خود مشغول داشته است . در این میان پیدایش کلان شهرها درکشورهای مختلف و رشد بی رویه تهران در کشور ما موجبات تغییر در نظام شهری را فراهم آورده است . توسعه وگسترش فضایی تهران علاوه بر پیدایش کو یها، محلات، شهرک های جدید، هسته های جمعیتی کوچکی را نیز که از35 سال پیش به صورت قریه و آبادی شکل یافته بودند با پذیرش مهاجرین جدید به صورت قطب های متمرکزجمعیتی درآورده است . بدین ترتیب نظم فضایی خاصی که از سال های قبل از 1335 در تهران و فضای پیرامونیشکل گرفته بود در جریان یک سلسله تحولات اقتصادی - اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و منطقه ای دگرگون وضمن توسعه فضایی مقر شهری به سازماندهی فضای پیرامونی و مناطق اطراف منجر شده است.افزایش جمعیت شهری و عوارض ناشی از آن در حال حاضر یکی از دشواری ها و مشکلاتی است که درسطح جهانی ملی و منطقه ای اذهان عمومی را به خود مشغول داشته است . در این میان پیدایش کلان شهرها درکشورهای مختلف و رشد بی رویه تهران در کشور ما موجبات تغییر در نظام شهری را فراهم آورده است . توسعه وگسترش فضایی تهران علاوه بر پیدایش کو یها، محلات، شهر کهای جدید، هسته های جمعیتی کوچکی را نیز که از35 سال پیش به صورت قریه و آبادی شکل یافته بودند با پذیرش مهاجرین جدید به صورت قطب های متمرکزجمعیتی درآورده است . بدین ترتیب نظم فضایی خاصی که از سال های قبل از 1335 در تهران و فضای پیرامونیشکل گرفته بود در جریان یک سلسله تحولات اقتصادی - اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و منطقه ای دگرگون وضمن توسعه فضایی مقر شهری به سازماندهی فضای پیرامونی و مناطق اطراف منجر شده است.افزایش جمعیت شهری و عوارض ناشی از آن در حال حاضر یکی از دشواری ها و مشکلاتی است که درسطح جهانی ملی و منطقه ای اذهان عمومی را به خود مشغول داشته است . در این میان پیدایش کلان شهرها درکشورهای مختلف و رشد بی رویه تهران در کشور ما موجبات تغییر در نظام شهری را فراهم آورده است . توسعه وگسترش فضایی تهران علاوه بر پیدایش کو یها، محلات، شهر کهای جدید، هسته های جمعیتی کوچکی را نیز که از35 سال پیش به صورت قریه و آبادی شکل یافته بودند با پذیرش مهاجرین جدید به صورت قطب های متمرکزجمعیتی درآورده است . بدین ترتیب نظم فضایی خاصی که از سال های قبل از 1335 در تهران و فضای پیرامونیشکل گرفته بود در جریان یک سلسله تحولات اقتصادی - اجتماعی و سیاسی در سطح ملی و منطقه ای دگرگون وضمن توسعه فضایی مقر شهری به سازماندهی فضای پیرامونی و مناطق اطراف منجر شده است.روند این تحولات موجب پیدایش شکل تازه ای از سازماندهی فضایی گردیده که امروزه اصطلاحاً منطقه شهری مجموعه شهری یا منظومه شهری نامیده می شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - برآوردپتانسیل سیلاب با تاکید بر ویژگیهای ژئومورفولوژیک در دو حوضه آبخیز زیلکی و فیره رود با استفاده از روش SCS
محمد رضا ثروتی اردوان بهزاد

سیل از جمله پدیده هایی است که هرساله خسارات فراوانی را به بار می آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می تواند این پدیده را در حوضه ها تسریع ببخشد. ازآنجایی که در طرحهای بهره برداری از منابع آب، کنترل چکیده کامل

سیل از جمله پدیده هایی است که هرساله خسارات فراوانی را به بار می آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می تواند این پدیده را در حوضه ها تسریع ببخشد. ازآنجایی که در طرحهای بهره برداری از منابع آب، کنترل سیلاب، سدسازی، عملیات آبخیزداری و اکثر زمینه های مطالعات هیدرولوژی، دبی سیلاب اهمیت دارد لذا دقت مطالعات و درجه ایمنی طراحی تأسیسات وسازه های آبی بستگی زیادی به روش مطالعات دارد .در تحقیق حاضر پتانسیل سیلاب حوضه های آبخیز زیلکی و فیره رود با استفاده از روشSCS مطالعه و با هم مقایسه گردید. ابعاد هیدروگراف حوضه ها با توجه به مقادیر بارش 24 ساعته ، زمان تمرکز ، شماره منحنی، بارش مازاد، زمان تا اوج و دبی اوج بدست آمد، سپس هیدروگراف سیل برای هر یک از حوضه ها در دوره های زمانی 2 ، 5 ، 10 ، 25 ، 50 و 100 سال محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با توجه به فیزیوگرافی و مرفولوژی حوضه فیره رود، توان سیل خیزی این حوضه بالاتر از حوضه زیلکی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - پیدایش منطقه کلان شهری و بازتاب فضایی آن، مطالعه موردی شهر رشت
علیرضا پور شیخیان اصغر نظریان

شهر رشت در سال 1385 با 557366 نفر جمعیت و با دارا بودن نیمی از جمعیت شهر نشین استان گیلان، به عنوان مهمترین کلان شهر ناحیه‌ای در شمال ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. این شهر با عملکردهای متنوع و گسترده اقتصادی و اجتماعی از موقعیت ممتاز منطقه‌ای بهره‌مند بوده و چکیده کامل

شهر رشت در سال 1385 با 557366 نفر جمعیت و با دارا بودن نیمی از جمعیت شهر نشین استان گیلان، به عنوان مهمترین کلان شهر ناحیه‌ای در شمال ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. این شهر با عملکردهای متنوع و گسترده اقتصادی و اجتماعی از موقعیت ممتاز منطقه‌ای بهره‌مند بوده و علاوه بر تسلط همه جانبه در منطقه شهری خود بر شهرهای اقماری مانند، خمام، کوچصفهان، لشت‌نشاء، سنگر و خشکبیجار، نفوذ خدماتی مؤثری نیز بر کانون‌های شهری و روستایی سراسر ناحیه دارد. شهر رشت با توسعه فضایی و کالبدی خود از یک طرف، به سرعت جمعیت و فعالیت‌های اقتصادیش را به نواحی حاشیه‌ای سوق می‌دهد و از طرف دیگر با جذب امکانات شهرهای اقماری، تغییرات شگرفی را در کالبد شهری خود ایجاد کرده و بازتاب‌های متنوعی را از نظر تراکم و تمرکز جمعیت، رشد و گسترش شتابان و ناموزون شهری، ادغام روستاهای پیرامون و روند اشغال اراضی کشاورزی ایجاد کرده است. این شهر به جای توزیع بهینه سرمایه و امکانات در سطح شهرهای پیرامونی، گرایش روز افزونی به تمرکز گرایی دارد. وابستگی شهرهای اقماری به شهر رشت سبب فقدان تنوع اقتصادی و اجتماعی در آنها شده و این شهرها را از انسجام و پویایی درونی محروم ساخته و با وجود دارا بودن جمعیت و خدمات شهری به مراکز خوابگاهی گروههای کم درآمد تبدیل کرده است. عدم پویایی شهرهای پیرامونی بیش از آنکه متاثر از عدم دانش فنی و یا کمبود سرمایه باشد، بیشتر مربوط به روابط متقابل و نا برابر شهر رشت با شهرهای پیرامون استوار است و همیشه این رابطه به نفع مادر شهر و به زیان شهرهای اقماری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - عدالت اجتماعی و عدالت فضایی؛ بررسی و مقایسه نظریات جان رالز و دیوید هاروی
حسین حاتمی نژاد عمران راستی

عدالت به عنوان مفهومی عامه پسند و محبوب از معدود مفاهیمی است که همواره مورد بحث و جدل فراواناندیشمندان و صاحبنظران بوده است؛ و اندیشمندان مختلفی که در زمینه های مختلف علمی فعالیت کرده اند، دربارهعدالت اجتماعی اظهار نظرهای متفاوتی ابراز نموده اند. جان رالز یکی از معروف ت چکیده کامل

عدالت به عنوان مفهومی عامه پسند و محبوب از معدود مفاهیمی است که همواره مورد بحث و جدل فراواناندیشمندان و صاحبنظران بوده است؛ و اندیشمندان مختلفی که در زمینه های مختلف علمی فعالیت کرده اند، دربارهعدالت اجتماعی اظهار نظرهای متفاوتی ابراز نموده اند. جان رالز یکی از معروف ترین فلاسفه سیاسی قرن بیستم ودیوید هاروی برجسته ترین جغرافیدان نیمه دوم قرن بیستم، آثار و نظریاتی را در مورد عدالت اجتماعی و عدالتمنطقه ای ارائه داده اند. در این مقاله بر آنیم تا به بررسی مفهوم عدالت از نظر این دو اندیشمند بپردازیم و وجوهاحتمالی اشتراک و تمایز بین نظریات این دو اندیشمند را بازگو نماییم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - محاسبه و تحلیل دبی متوسط سیل با استفاده از روش تحلیل منطقه ای سیلاب در محدوده خیررود نوشهر تا سردآبرود چالوس
محمدرضا ثروتی جمشید جداری عیوضی کیا بزرگمهر

در این مقاله به منظور کارهای کنترل سیلاب حوضه های آبریز در محدودة خی ررود سردآبرود، دبی متوسط سیل بادوره های بازگشت معین با استفاده از روش تحلیل منطقه ای محاسبه و تحلیل شده است . برای این منظور، ابتدا آماردبی حداکثر لحظه ای ایستگاه های آب سنجی منطقه، جمع آوری و پس از بر چکیده کامل

در این مقاله به منظور کارهای کنترل سیلاب حوضه های آبریز در محدودة خی ررود سردآبرود، دبی متوسط سیل بادوره های بازگشت معین با استفاده از روش تحلیل منطقه ای محاسبه و تحلیل شده است . برای این منظور، ابتدا آماردبی حداکثر لحظه ای ایستگاه های آب سنجی منطقه، جمع آوری و پس از بررسی، رفع نواقص و خلاء آماری و تطویل آن، دوره آماری 29 ساله منتهی به سال 1378-1379 انتخاب شد . سپس آنالیز نقطه ای با توزی عهای آماری مختلف برای ایستگاه های منتخب انجام شد . پس از بررسی و مطالعه، تابع توزیع آماری لوگ پیرسون تیپ سه به عنوانمناسب ترین توزیع منطقه انتخاب گردید . سپس آزمون همگنی داده های دبی حداکثر ایستگاه ها به روش ران تستانجام شد و سطح حوضه ها اندازه گیری شد . در نهایت پس از برقراری رابطه معنی داری ( در سطح 5% ) بین دبی متوسط سیل و سطح حوضه ها، معادله خطی آ نها را نوشته و دبی متوسط سیلاب حوض هها و مناطق فاقد آماری بادوره های بازگشت مختلف آن ها محاسبه شد . نتایج محاسبات و بررسی ها نشان می دهد که از مجموع شش حوضهآبریز در محدودة مورد مطالعه، حوضه آبریز چالوس بالاترین متوسط سیلاب سالانه با دوره های بازگشت مختلفتولید می نماید سایر حوضه ها به ترتیب عبارتند سردآبرود، کورکورسر، ماشلک، خیره سر نیرنگ ( گردکل رود یاشیلرود). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - ژئومرفولوژی و مدیریت یکپارچه منطقه ساحلی و حوضه های رودخانه ای ساحل خلیج فارس از بندر کنگ تا بندر حسینیه
احمد انصاری لالاری محمدرضا ثروتی

با توجه به اینکه بخش اعظم جمعیت جهان در مناطق ساحلی استقرار یافته اند و فعالیتهای آنها به نوعی با بهره برداری دریایی مرتبط است، بنابراین سواحل بعنوان یکی از مناطق مهم مورفودینامیک از اهمیت ویژه ای برخوردارند. مناطق ساحلی در سراسر جهان در زیر فشار شدید قرار دارند. حداقل چکیده کامل

با توجه به اینکه بخش اعظم جمعیت جهان در مناطق ساحلی استقرار یافته اند و فعالیتهای آنها به نوعی با بهره برداری دریایی مرتبط است، بنابراین سواحل بعنوان یکی از مناطق مهم مورفودینامیک از اهمیت ویژه ای برخوردارند. مناطق ساحلی در سراسر جهان در زیر فشار شدید قرار دارند. حداقل پنج عامل انسانی وجود دارند که زمینه های تخریب و نابودی منابع ساحلی را فراهم آورده اند که عبارتند از: رشد جمعیت، آلودگی ، تخریب محیط زیست، برخورد منافع بین کاربران، بهره برداری بی رویه از منابع. اقدامات محلی، منطقه ای و ملی زیادی در کشورهای مختلف برای حل این مشکلات زیست محیطی و مدیریت مناطق ساحلی بصورت پایدار ارائه شده اند. اغلب برنامه های رایج مدیریت مناطق ساحلی متوجه خطرات ساحلی مانند فرسایش و سیل، آلودگی های وارده از فعالیتهای خشکی و آلودگیهای ناشی از حمل و نقل دریایی می باشند. بهره برداریهای گسترده در زمینه شیلات، توریسم، حمل و نقل تجاری و غیره اهمیت منطقه ساحلی را دو چندان میکند. از آنجا که برای هرگونه فعالیت انسانی اعم از استقرار سازه های ساحلی و بندرگاهی و نیز سایر بهره برداریها نظیر حمل و نقل، تجارت و بهداشت مستلزم پایداری خط ساحلی از نظر عوامل مورفودینامیک هم از سوی حرکات آب دریا و نیز فرآیندهای محیط خشکی است، بنابراین مطالعه منجسم از دیدگاه ژئومرفولوژی و مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی ضروری می نماید. از این دیدگاه برای دستیابی به هدف متغیرهای موثر در تحول خط و پهنه ساحلی عمدتاً شامل امواج، جزر و مد، جریانهای ساحلی بعنوان عوامل دنیامیکی محیط دریا و فرآیندهای رودخانه ای و بادی و نیز فعالیتهای انسانی (در مقیاس محدود) از سوی خشکی، متغیرهای مورد مطالعه اصلی را تشکیل میدهند. باتوجه به ویژگیهای طبیعی و موقعیت جغرافیایی منطقه ساحلی بندر کنگ تا بندر حسینیه از رویکرد طبیعی استفاده شده است بطوری‌که در تعریف منطقه ساحلی برای مدیریت، حوضه‌های آبریز بخش لاینفک و جدائی‌ناپذیر منطقه ساحلی در نظر گرفته شده و باتوجه به معیار کارکرد طبیعی قوی بین دو بخش مذکور، مرز مدیریت منطقه ساحلی تا خط تقسیم حوضه‌های آبریز می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - گردشگری روستایی؛ نمونه ای از برنامه ریزی ناحیه ای در تایوان
ون چینگ هٌنگ نوذر قنبری

چکیدهگردشگری روستایی در تایوان به عنوان نوع جدیدی از مدیریت کشاورزی مطرح است که به کشاورزان درخصوص غلبه بر مشکلات اخیر مدیریت مزارع کوچک کمک می کند و دارای دو هدف عمده است : نخست فراهمنمودن تفریح و فراغت برای عموم مردم و دوم افزایش درآمد کشاورزان.مقاله حاضر مقوله گردشگر چکیده کامل

چکیدهگردشگری روستایی در تایوان به عنوان نوع جدیدی از مدیریت کشاورزی مطرح است که به کشاورزان درخصوص غلبه بر مشکلات اخیر مدیریت مزارع کوچک کمک می کند و دارای دو هدف عمده است : نخست فراهمنمودن تفریح و فراغت برای عموم مردم و دوم افزایش درآمد کشاورزان.مقاله حاضر مقوله گردشگری روستایی را در بخش نانتو که در قسمت مرکزی تایوان قرار دارد، مورد بر رسی قرارمی دهد.در سال 1996 در بخش نانتو طرح جامع گردشگری روستایی تهیه شد. این طرح 5 پروژه عمده توسعه رادر 35 ناحیه مستعد گردشگری پیشنهاد نمود. فعالیت های گردشگری در این بخش شامل: مراسم سنتی چای چینی،کندن جوانه های نی (خیزران)، آن جام کارهای دستی با نی، میوه چینی و ... می باشد.فعالیت های تفریحی مانند دیدن از آبشارها و لذت بردن از غذاهای محلی در برنامه های گردشگری روستاییگنجانده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - تحلیلی بر تعیین منطقه ساحلی برای مدیریت یکپارچه منطقه ساحلی
محمدرضا ثروتی کیا بزرگمهر

در مدیریت یکپارچه منطقه ساحلی، این سِِؤال که منطقه ساحلی چیست کمال اهمیت را دارد. در این رابطه تعریف و تقسیم بندی منطقه ساحلی با استفاده از تجارب جهانی و به ویژه تجارب انجام شده در ایران،ارائه شده است. در این راستا ابتدا رویکردهای طبیعی، انسانی و مدیریتی مورد بررسی قرار چکیده کامل

در مدیریت یکپارچه منطقه ساحلی، این سِِؤال که منطقه ساحلی چیست کمال اهمیت را دارد. در این رابطه تعریف و تقسیم بندی منطقه ساحلی با استفاده از تجارب جهانی و به ویژه تجارب انجام شده در ایران،ارائه شده است. در این راستا ابتدا رویکردهای طبیعی، انسانی و مدیریتی مورد بررسی قرار گرفت و سپس تعاریف و تقسیم بندی های پیشنهادی و مرتبط با مناطق ساحلی ایران، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت تهیه و ترسیم اشکال و نقشه های مربوطه، از نرم افزار فری هند استفاده شد. مطالعه و بررسی ها نشان می دهد که در مقیاس جهانی تعریف واحدی از منطقه ساحلی وجود ندارد و معیارهای متفاوتی در تعریف و تقسیم بندی منطقه ساحلی به کار گرفته شده اند به گونه ای که انواع مختلفی از مرز و محدوده منطقه ساحلی پیشنهاد شده است. وجود خیلی خیلی تنوعی از تعریف و تقسیم بندی های منطقه ساحلی به دلیل استفاده از انواع معیارها، وجود شرایط طبیعی مختلف، موضوعات و رویکردها و فعالیت می باشد. در ایران معیاری که برای مرزهای مدیریت مناطق ساحلی در خشکی ارائه شده، دو معیار مرز اولین دهستان ساحلی و فاصله ثابت است. فاصله ثابت پیشنهادی 5، 10، 20، 50، کیلومتر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - شناسایی و تحلیل تغییرات کاربری زمین شهری با تاکید بر کاربری مسکونی و اداری مطالعه موردی منطقه شش تهران ( دوره آماری 1389-1375 )
مریم اسماعیل زاده رحمت الله فرهودی

بدنبال رشد سریع و گسترش روزافزون شهرها در چند دهه اخیر مسئله کاربری زمین های شهری توجه جغرافیدانان شهری را جلب نموده است و موضوع روز پژوهش های متعدد قرار گرفته است که حاصل آنها از تغییرات قابل توجهی در زمینه کاربری زمین حکایت می کند. منطقه شش شهرداری به عنوان یکی از هست چکیده کامل

بدنبال رشد سریع و گسترش روزافزون شهرها در چند دهه اخیر مسئله کاربری زمین های شهری توجه جغرافیدانان شهری را جلب نموده است و موضوع روز پژوهش های متعدد قرار گرفته است که حاصل آنها از تغییرات قابل توجهی در زمینه کاربری زمین حکایت می کند. منطقه شش شهرداری به عنوان یکی از هسته های تولید شهر و وجود فعالیت های اداری و تجاری و فرهنگی در قلب پایتخت و به عبارت دیگر به خاطر CBD در عرف شهرشناسان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف پژوهش فعلی جست و جوی تغییرات بارزی است که در سالهای اخیر در این منطقه بوجود آمده و روشی که در این پژوهش بکاررفته روش تحلیلیIntersection با استفاده از مدل spatial analystو مبنای اصلی داده های مورد استفاده آمارهای 1375 (حدود 1995 میلادی) و نقشه های شهری آن زمان با شرایط امروزی (1390) بوده است. حاصل پژوهش ارائه داده است که در 15 سال اخیر تغییراتی در کاربری زمین های منطقه شش به عمل آمده است. از جمله مساحت زمین های مسکونی از 13/754 هکتار در سال 1375 به 25/679 هکتار در زمان حاضر تقلیل پیدا کرده است و در مقابل مساحت زمین های دارای کاربری اداری و تجاریCBD) )از 78/167 هکتار در سال 1375 به 80/213 هکتار در حال حاضر افزایش پیدا کرده است که این امر حکایت از ازدیاد کاربریهای غیرمسکونی به زیان کاربریهای مسکونی می کند. از مطالعه جمعیت منطقه در این زمان نیز چنین استنباط می شود که جمعیت غیر ساکن و شناور به ویژه در محدوده مرکزی منطقه در زمان مورد مطالعه رو به افزایش بوده است. مختصرا اینکه تداخل کاربری های مسکونی با کاربرهای اداری و تجاری مشکلات و معضلات روزافزونی را برای منطقه ایجاد کرده است که از آن جمله می توان از ترافیک، آلودگی هوا، سیمای نامناسب شهری، عدم دسترسی به دلیل طرح ترافیک، از بین رفتن هویت منطقه، گرانی زمین، تضعیف پویایی زندگی شهری، کاهش جمعیت مقیم و بسیاری از موارد نام برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - اثر بخشی آموزشهای ضمن خدمت اعضای ستاد مدیریت بحران ارائه راهبردهای آموزشی مناسب در مدیریت بحران زمین لرزه
دکتر اختر جمالی کیوان فاتحی منش

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان اثر بخشی آموزشهای ضمنخدمت اعضای ستاد مدیریت بحران منطقه یک شهر تهران به منظور ارائه راهبردهای آموزشیمناسب جهت ارتقای آمادگی مدیریت بحران زمین لرزه انجام پذیرفته است.روش پژوهش: در این پژوهش از روش توصیفی‐تحلیلی استفاده شده چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان اثر بخشی آموزشهای ضمنخدمت اعضای ستاد مدیریت بحران منطقه یک شهر تهران به منظور ارائه راهبردهای آموزشیمناسب جهت ارتقای آمادگی مدیریت بحران زمین لرزه انجام پذیرفته است.روش پژوهش: در این پژوهش از روش توصیفی‐تحلیلی استفاده شده است.یافته ها: ١) میزان آمادگی اعضای ستاد مدیریت بحران منطقه یک شهر تهران که دوره هایآموزش تخصصی ضمن خدمت را گذرانید هاند با میزان آمادگی دیگر اعضای س تاد (دو گروههدف آموزش دیده و آموزش ندیده) در خصوص مدیریت بحران زمین لرزه اختلاف معنی داریدارد؛ ٢) میزان اثر بخشی آموزشهای تخصصی ضمن خدمت اعضای ستاد مدیریت بحرانمنطقه یک شهر تهران (در زمینه آمادگی مدیریت بحران زمین لرزه) در وضع موجود با وضعمطلوب اختلاف معنی داری دارد.نتیجه گیری: در نهایت استراتژیهای مناسب در رابطه با ارائه آموزش های تخصصی به اعضایستاد مدیریت بحران منطقه یک شهر تهران (با تاکید بر آمادگی در برابر زمین لرزه ) در سهسرفصل زیر ارائه شد: ۱) بازبینی سرفصل های دوره آموزشی موجود با توجه به نقاط قوت وضعف فعالیتها و نیاز های استخراج شده از نتایج پژوهش ؛ ۲) تکمیل بانک اطلاعات مدیریتبحران منطقه با توجه به نیازهای فعلی و آتی؛ ۳) تدوین و اجرای برنامه جامع آموزش تخصصیبا تاکید بر آمادگی اعضای ستاد مدیریت بحران منطقه در برابر زمین لرزه پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - برنامه‌ریزی راهبردی توسعه منطقه‌ای با رویکرد شکوفایی شهری(مورد مطالعه: منطقه 5 شهر کرج)
طاهر پیرزادی هادی حسین خانی

10.30495/ums.2022.20249

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه شکوفایی شهری به‌عنوان یکی از راهکارهای نیل به کیفیت زندگی بهتر، مشارکت، هم افزایی و یادگیری اجتماعی، پایداری زیست محیطی و از طرفی رشد اقتصادی و توسعه زیرساخت ها مطرح می باشد. هدف این پژوهش ارائه برنامه راهبردی- عملیاتی توسعه منطقه 5 کرج (منطقه چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه شکوفایی شهری به‌عنوان یکی از راهکارهای نیل به کیفیت زندگی بهتر، مشارکت، هم افزایی و یادگیری اجتماعی، پایداری زیست محیطی و از طرفی رشد اقتصادی و توسعه زیرساخت ها مطرح می باشد. هدف این پژوهش ارائه برنامه راهبردی- عملیاتی توسعه منطقه 5 کرج (منطقه هدف برنامه ریزی) با رویکرد شکوفایی شهری است.روش انجام پژوهش: این تحقیق با روش ارزیابی- تجویزی و در دو گام انجام گرفته است. در گام نخست، به منظور ارزیابی و شناسایی منطقه هدف برنامه ریزی، داده های کمی بدست آمده از منابع مختلف (طرح تفصیلی مناطق، نقشه کاربری اراضی مناطق و بلوک های آماری شهر کرج)، با استفاده از محیط نرم افزار ArcGIS و EXCEL به 27 شاخص در قالب 5 بعدِ شکوفایی شهری تبدیل شده است. برای سطح بندی و رتبه بندی مناطق شهر کرج از مدل تصمیم گیری چند معیاره واسپاس (WASPAS) استفاده شده است. در ادامه، با استفاده از تکمیل پرسشنامه، مشاهده میدانی و مطالعه اسناد بالادستی به ارزیابی درونی منطقه با هدف برنامه ریزی راهبردی پرداخته شده است. در گام دوم (تجویز) و پس از مشخص شدن منطقه مسئله دار، با استفاده از تکنیک تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط راهبردها (AIDA[i]) سیاست ها و پروژه های پیشنهادی در جهت دست یابی به شکوفایی شهری در منطقه 5 کرج ارائه شده است.یافته های پژوهش: منطقه 5 شهر کرج (با امتیاز نهایی 235/0) از نظر ابعاد شکوفایی شهری در نامطلوب ترین وضعیت قرار دارد و به عنوان منطقه مسئله دار و هدف برنامه ریزی انتخاب شد. همچنین یافته های تکنیک (AIDA) نشان می دهد که از مهم ترین موانع عدم تحقق شکوفایی شهری در این منطقه به عدم مشارکت شهروندان و عدم پاسخگویی به آنها برمی گردد. افزایش مشارکت شهروندان و یادگیری اجتماعی در این منطقه کلید نائل آمدن به شکوفایی شهری است. برابری و مشارکت تنها یکی از ابعاد پنجگانه شکوفایی شهری است اما می توان گفت بدون آن نمی توان در چهار بعد دیگر نیز به توسعه رسید. در واقع اگر سرمایه اجتماعی و اعتماد مردم و همچنین مشارکت آن ها نباشد سایر اقدامات با موفقیت روبه رو نخواهند شد.نتایج پژوهش: نتیجه پژوهش حاکی از آن است که بعد زیست پذیری، برابری و مشارکت و بهره وری منطقه 5 شهر کرج نسبت به سایر ابعاد شرایط نامساعدتری دارند به همین دلیل بخش اعظم پروژه‌های راهبردی بر روی این ابعاد صورت گرفته که تحقق آنها مشارکت های مردمی را می طلبد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - تحلیلی بر وضعیت پیادهراه‌ها در منطقه دوازده تهران با رویکرد بازآفرینی شهری
سمیه رنجبرزاده پروانه زیویار محسن رنجبر

مقدمه و هدف پژوهش: پیاده راه ابزاری برای فعالیت جمعی بخصوص در ارتباط با اقتصاد شهری، کیفیت محیطی و سلامت اجتماعی است. در همین راستا، یکی از اقداماتی که طی چندین سال گذشته در بازگرداندن اجزا و کارکردهای پیاده‌راها به مدار کارآمدی در اکثر کشورهای دنیا به کار گرفته‌شده است چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: پیاده راه ابزاری برای فعالیت جمعی بخصوص در ارتباط با اقتصاد شهری، کیفیت محیطی و سلامت اجتماعی است. در همین راستا، یکی از اقداماتی که طی چندین سال گذشته در بازگرداندن اجزا و کارکردهای پیاده‌راها به مدار کارآمدی در اکثر کشورهای دنیا به کار گرفته‌شده است، بازآفرینی است. بازآفرینی مجموعه اقدامات هنرمندانه و اندیشیده شده‌ای است که باهدف دادن حیات مجدد به کارکردها و فضاهای شهری در سطوح گوناگون صورت می‌گیرد. هدف اصلی این پژوهش تحلیل وضعیت پیاده راه های موجود منطقه ۱۲ تهران با رویکرد بازآفرینی شهری است. روش پژوهش: پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، کاربردی ازنظر روش، توصیفی- تحلیلی است. برای تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها از نرم‌افزار SPSS و روش تاپسیس بهره گرفته ‌شده است. در این پژوهش برای تعیین پایایی پرسشنامه از روش آزمون آلفای کرونباخ استفاده شده است؛ که مقدار ضریب آلفای کرونباخ پرسشنامه 0.858 بدست آمد است. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون T تک نمونه‌ای نشان می‌دهد که در بین ابعاد بازآفرینی بر اساس داده‌های حاصل از پرسشنامه، بعد اقتصادی در وضعیت مطلوب و بعد زیست‌محیطی کمترین امتیاز را در بین ابعاد بازآفرینی از دیدگاه شهروندان منطقه 12 کسب کرده است. از سوی دیگر بر اساس مدل تاپسیس پیاده راه‌های پانزده خرداد، باب همایون، ناصرخسرو در وضعیت مطلوب و پیاده راه‌های صف، صوراسرافیل، داور در این دو بعد عملکردی نیمه موفق و پیاده راه هفده شهریور با توجه به اینکه کاربری‌های اطراف پیاده راه غیرفعال شده و نفوذناپذیری و امنیت اجتماعی محور، حرکت سواره از میدان شهدا تا خیابان صفا بازگشایی‌شده است، می‌توان گفت این پیاده راه از لحاظ عملکردی ناموفق بوده است. نتیجه گیری: رویکرد پیاده راه سازی در منطقه ۱۲ تهران صرفا کالبدی و اقتصادی محور میباشد و نگرش های کل گرایی و اجتماع محور را به همراه ندارد. در همین راستا، رهیافت نوینی بنام بازآفرینی شهری باید در راستای چاره جوئی ناپایداری های کنونی پیاده راه ها باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - تحلیل پهنه‌بندی کاربری‌های شهری در منطقه 11 شهر تهران به منظور ارائه راهکارهای پدافند غیر عامل
حسن حسینی امینی صالح اسدی مهدی برنافر طاها ربانی

مقدمه و هدف پژوهش: جنگ‌ها، خواسته و یا ناخواسته با زندگی و حیات جوامع بشری آمیخته شده است و در بسیاری از موارد به نظر می رسد که هیچ راه گریزی از آن وجود ندارد. شهرها به عنوان مراکز تجمع سرمایه مادی و انسانی، در زمان جنگ به هدفی عمده برای دشمن تبدیل می‌شوند، در نتیجه حمل چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: جنگ‌ها، خواسته و یا ناخواسته با زندگی و حیات جوامع بشری آمیخته شده است و در بسیاری از موارد به نظر می رسد که هیچ راه گریزی از آن وجود ندارد. شهرها به عنوان مراکز تجمع سرمایه مادی و انسانی، در زمان جنگ به هدفی عمده برای دشمن تبدیل می‌شوند، در نتیجه حمله به آنها خسارات فراوانی را پدید می‌آورد؛ لذا توجه به بحث پدافند غیر عامل می‌تواند میزان خسارات ناشی از جنگ را تا حد قابل توجهی کاهش دهد. یکی از راهکارهای اساسی در بحث پدافند غیر عامل، پهنه‌بندی مناسب کاربری‌های شهری می‌باشد. هدف از پهنه‌بندی استفاده منطقی و نظام‌پذیر از زمین‌های شهری در آینده‌ی بلند مدت است. در پهنه‌بندی کاربری‌ها، رعایت هم‌جواری‌ها و عدم وجود کاربری‌های خطرساز در مناطق مختلف شهری موجب کاهش اثرات تهدیدات احتمالی می‌شود. روش پژوهش: در این پژوهش، پهنه‌بندی کاربری‌های شهری در منطقه 11 شهر تهران به منظور ارائه راهکارهای کلی و عمومی برای کاهش آسیب‌پذیری محدوده، در حملات نظامی مورد بررسی قرار گرفت. نوع پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش بررسی آن توصیفی‌ـ‌ تحلیلی است. یافته‌ها: طبق تحلیل‌های انجام شده مشخص شد، قرارگیری کاربری‌های با عملکرد فراشهری و ملی، سبب ایجاد پهنه‌های خاصی در محدوده شده است. از سوی دیگر در هم تنیدگی پهنه‌های مسکونی با پهنه‌های با عملکرد فراشهری و ملی، به تنش میان روابط عملکردی آنها انجامیده که این امر خصوصاً در زمان بروز حملات نظامی تشدید خواهد شد و موجب افزایش تلفات غیر نظامی می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - عوامل مؤثر بر آسیب‌پذیری منطقه 6 شهر تهران و پهنه‌بندی آسیب‌پذیری در مواجه با بحران‌های طبیعی
حسنعلی فرجی سبکبار بهزاد نادی محمد رضایی نریمیسا

مقدمه و هدف پژوهش: تعیین میزان آسیب پذیری بافتهای شهری با در نظر داشتن عوامل مؤثر بر آسیب پذیری، یکی از الزاماتی است که باید پیش از وقوع حوادث و به منظور آمادگی هرچه بیشتر برای مدیریت کارآمد بحران در شهرها، صورت پذیرد. این پژوهش نیز به دنبال تبیین عوامل موثر بر آسیب پذی چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: تعیین میزان آسیب پذیری بافتهای شهری با در نظر داشتن عوامل مؤثر بر آسیب پذیری، یکی از الزاماتی است که باید پیش از وقوع حوادث و به منظور آمادگی هرچه بیشتر برای مدیریت کارآمد بحران در شهرها، صورت پذیرد. این پژوهش نیز به دنبال تبیین عوامل موثر بر آسیب پذیری است. بر این مبنا از لحاظ ماهیت جز تحقیقات توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی است. جامعه آماری آن منطقه 6 شهرداری تهران میباشد که بر مبنای قدمت و مرکزیت به عنوان نمونه انتخاب شده است. روش پژوهش: دادهها به دو صورت میدانی و کتابخانهای با ابزارهایی چون پرسشنامه دیمتل، کتب، مقالات و نقشه های گوناگون، جمع آوری و با استفاده از نرم افزارهایEXCEL, MATLAB, IDRISI وARC GIS 10.1، مورد تحلیل واقع شدهاند. یافته‌ها: نتایج بیانگر آن است که؛ بخشهای مرکزی، جنوبی و به ویژه جنوب شرقی منطقه به لحاظ بالا بودن عمر و قدمت ساختمان‌ها، تراکم جمعیت و بعد خانوار بالا و شبکه های ارتباطی پر پیچ و خم با نفوذپذیری کم، دارای پتانسیل آسیب‌پذیری بالایی هستند. نتیجه گیری: بر این اساس برنامه ریزی کاربریزمین و منطقه بندی به عنوان یکی از مهمترین ابزارها و درعین حال اهداف برنامه ریزی شهری جایگاهی حیاتی در تحقق مخاطره نگری و کاهش خطرپذیری در فرآیند توسعه شهری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - بررسی علل تغییر کالبدی در مرکز شهر تهران و راهکارهای تعدیل آن از نظر مدیریت شهری (مورد: منطقه شش)
حمیده رشادت جو پدرام طلوعی

مقدمه و هدف پژوهش: شهر‌ها از تاریخ پیدایش همواره دست‌خوش تغییرات متعددی بوده‌اند که باعث توسعه و حتی نابودی آن‌ها گردیده و شهر تهران نیز به عنوان پایتخت کشور ایران از این موضوع مستثنی نبوده است. منطقه شش شهرداری تهران، به عنوان یکی از مرکزی‌ترین مناطق، از ویژگی خاصی در چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: شهر‌ها از تاریخ پیدایش همواره دست‌خوش تغییرات متعددی بوده‌اند که باعث توسعه و حتی نابودی آن‌ها گردیده و شهر تهران نیز به عنوان پایتخت کشور ایران از این موضوع مستثنی نبوده است. منطقه شش شهرداری تهران، به عنوان یکی از مرکزی‌ترین مناطق، از ویژگی خاصی در این رابطه برخوردار است. تجمع مراکز اداری، تجاری و دولتی، شمار بالای جمعیت شناور و کانون توجه مناسبات سیاسی سبب منحصر به فرد شدن منطقه شده و لذا شناخت دقیق‌تر آن بسیار ضروری است. این پژوهش به منظور، بررسی علل تغییر کالبدی در مرکز شهر تهران و راهکارهای تعدیل آن از نظر مدیریت شهری (مورد منطقه شش) انجام پذیرفت. روش پژوهش: از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جمع‌آوری داده‌ها توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق ساکنین منطقه شش می‌باشند؛ که بر اساس روش کرجسی و مورگان و انتخاب نمونه 386 نفری به صورت تصادفی، توزیع پرسشنامه در هجده محله منطقه و استفاده از روش آمار توصیفی - استنباطی و به‌کارگیری نرم‌افزار SPSS و آزمون t. انجام گرفته است. یافته و نتیجه پژوهش: رابطه معناداری بین عوامل اجتماعی، زیست‌محیطی و اقتصادی و تغییر کالبدی منطقه مشاهده و نتیجه‌گیری گردید، مدیریت شهری می‌تواند نقش بسزایی در تغییر کالبدی داشته و در راستای تعدیل مشکلات موجود نیاز به انجام راهکارهای مناسب، از جمله توجه بیشتر به عوامل اجتماعی، موثر دانستن عوامل فرهنگی در اداره شهر، سیاست گذاری‌های نوین اجرایی در امور اقتصادی و زیست‌محیطی آشکار می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - ساختار حکمروایی در ایران بر اساس نظریه حکمروایی چندسطحی
حمیدرضا صارمی نیما فرهادی منش سید مهدی خاتمی

10.30495/ums.2022.19613

مقدمه و هدف پژوهش: حکمروایی رویکردی نوین است که از سال 1970 جایگزین مدیریت سنتی شده و پژوهش های متعددی را در نقاط مختلف جهان را به خود جذب نموده است. تاکنون گونه های مختلفی از این رویکرد در ادبیات حکمروایی در جهان ارائه شده است که یکی از این گونه ها، حکمروایی چندسطحی اس چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: حکمروایی رویکردی نوین است که از سال 1970 جایگزین مدیریت سنتی شده و پژوهش های متعددی را در نقاط مختلف جهان را به خود جذب نموده است. تاکنون گونه های مختلفی از این رویکرد در ادبیات حکمروایی در جهان ارائه شده است که یکی از این گونه ها، حکمروایی چندسطحی است. در ایران نیز در سال 1396 از این نظریه به منظور ارائه الگویی برای حکمروایی منطقه کلان شهری مشهد استفاده شده است. هدف مقاله حاضر استفاده از این نظریه ـ حکمروایی چند سطحی ـ به منظور سنجش ساختار مدیریت شهری و منطقه‌ای در است. روش پژوهش: روش پژوهش برای دستیابی به هدف پژوهش حاضر، روش کیفی است. در راستای دستیابی به اهداف مقاله ابتدا شاخص های نظریه حکمروایی شهری بر اساس روش بازنگری پژوهش استخراج شده، سپس به شناخت ساختار مدیریت شهری و منطقه ای ایران بر اساس روش مرور سیستماتیک پرداخته شده و در پایان بر اساس شاخص های استخراج شده حکمروایی چندسطحی، وضعیت حکمروایی ایران مورد سنجش قرار گرفته است. یافته های پژوهش: از میان شش شاخص های مورد بررسی، مدیریت شهری و منطقه ای ایران در سه شاخص (فضای شبکه ای، فضای چندمرکزی قدرت، و محو بودن مرزها) وضعیت نامطلوب، در دو شاخص (فضای مشارکتی و کثرت گرایی) وضعیت تا حدی مطلوب، و در یک شاخص (فضای چند بازیگری) وضعیت مطلوبی دارد. نتایج پژوهش: نتایج حاصل از بررسی شاخص های شش گانه پژوهش، بیانگر وضعیت نامطلوب حکمروایی در ایران از دیدگاه حکمروایی چندسطحی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - ارزیابی کیفیت بصری- فضایی منظر شهری در گذر زمان (مورد مطالعه: ناحیه 8 منطقه یک تهران)
کتایون تیموریان سید محسن میر

مقدمه و هدف پژوهش: منظر شهری کلیت ذهنی تعامل میان انسان و محیط و تصویری ذهنی است، که در خاطر انسان می‌ماند.منظر شهری پدیداری است که تنها از طریق تجربه انسانی در تعامل میان انسان و محیط آشکار می‌گردد.با توجه به اهمیت منظر شهری، هدف مقاله حاضر تحلیل کیفیت بصری- فضایی منظر چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: منظر شهری کلیت ذهنی تعامل میان انسان و محیط و تصویری ذهنی است، که در خاطر انسان می‌ماند.منظر شهری پدیداری است که تنها از طریق تجربه انسانی در تعامل میان انسان و محیط آشکار می‌گردد.با توجه به اهمیت منظر شهری، هدف مقاله حاضر تحلیل کیفیت بصری- فضایی منظر شهری در گذر زمان در ناحیه هشت منطقه یک تهران است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع تحلیل محتوا، بوده که با روش اکتشافی انجام گرفته است.داده های مورد استفاده از شهرداری منطقه مورد مطالعه تأمین شده اند.به منظور دستیابی به شاخص های تحقیق نخست شاخص های تحلیل فضایی و سپس شاخص های کیفیت بصری برای ناحیه 8 منطقه 1 تهران ‌مورد بررسی قرار گرفته است.شاخص ها بر مبنای ارزیابی رهیافت ادراکی بر اساس دید ناظر (منظره ها و مکان ها) با دوربین (در مسیرهایی در محدوده مورد مطالعه) ثبت شده اند. یافته ها: با توجه به نتایج بدست آمده می توان به این مسئله توجه کرد که در هریک از عوامل بررسی شده در پهنه مورد مطالعه، یکی از معیار های سنجش در قالب مفهوم بعد زمان ، بصورت برجسته تری نمایان است.بطوری که گاهی عوامل انسان ساخت بیشتر بر محیط تسلط دارد و گاهی عوامل طبیعی محیط با همراهی عوامل انسان ساخت در محیط حضور پر رنگ تر دارند. نتیجه گیری: در ارزیابی پژوهش حاضر مسیرهای مورد بررسی در کیفیت بصری، مسیر شماره 2 بیشتر مورد توجه است که نیاز به برنامه ریزی و طراحی مدونی دارد که بتوان عناصر هویت بخش محدوده احیا شوند.بسته به ویژگی های فضایی محدوده مورد مطالعه دیدهای پیاپی و مرتبط منجر به ایجاد ارزش های سه بعدی بسیاری می شود.این دیدهای متوالی با حرکت از مسیری به مسیر دیگر تأکید و تأثیرپذیری قوی در ناظر ایجاد می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - بررسی مرزبندی و گسیختگی محله ای با رویکرد توسعه پایدار شهری (محله های اوین و درکه شهرداری تهران)
یوسف گرجی مهلبانی محمد بهزادپور فرانک سعیدی فرد معصومه جعفری

هدف: این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی روند تغییرات تقسیمات محلهای در منطقه 1 شهرداری تهران خصوصا در دو محله درکه و اوین، به مدل ایجاد زیر محلات با رعایت انسجام اجتماعی و فرهنگی ختم می گردد. روش پژوهش: پژوهش حاضر با هدف کاربردی و با مراجعه به منابع معتبر مبانی نظری جمع چکیده کامل

هدف: این پژوهش با هدف مطالعه و بررسی روند تغییرات تقسیمات محلهای در منطقه 1 شهرداری تهران خصوصا در دو محله درکه و اوین، به مدل ایجاد زیر محلات با رعایت انسجام اجتماعی و فرهنگی ختم می گردد. روش پژوهش: پژوهش حاضر با هدف کاربردی و با مراجعه به منابع معتبر مبانی نظری جمع آوری شده است و جامعه کل آماری مردم و شورایاران محله درکه است که طبق فرمول کوکران 383 نفر بدست آمده بود 80 نفر به صورت تصادفی نیز مورد پرسشگری قرار گرفت. در این پژوهش از روش‌های آمار توصیفی مانند شاخص‌های تمرکز و پراکندگی برای نمایش وضع موجود استفاده شده و کاربرد روش دلفی با آزمون T تک گروهی و آزمون فریدمن تحلیل اطلاعات در محیط نرم افزاری SPSS انجام شده است. تغییرات مرزبندی نیز با روش ترسیمی در محیط GIS نمایش داده شده است. در این پژوهش بازگشت به رویکرد توسعه سنتی (نظریه نوشهرگرایی)، بهره‌گیری از شاخص‌های توسعه پایدار به منظور کاهش حداکثری مشکلات محیطی و اجتماعی است. یافتهها و نتیجه گیری: نتایج حاکی از سنجش شاخصهای همبستگی اجتماعی و تجانس فرهنگی، تاثیر روابط اجتماعی در شکل گیری استخوان بندی محلههای قدیم، مرکز محله به عنوان یکی از عناصر کالبدی محله در ساختار کالبدی شهر، قوانین و مسائل اداری، تغییر الگوی کاربری راهها و گسترش فیزیکی شهر و در نهایت شاخصهای اقتصادی می باشد و پیشنهاداتی در این راستا ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

103 - مکان یابی مناظر موقت شهری در راستای ارتقاء کیفیت محیط‌های شهری (نمونه موردی: منطقه 8 شهرداری مشهد)
قدیر صیامی نیلوفر هریوندی تهمینه کنگی

مقدمه و هدف پژوهش: مناظر موقت شهری به کاربردهای موقت اراضی و فضاهای بدون استفاده در شهر اطلاق می‌شود که می‌توانند به عنوان عرصه و تجلی‌گاه رخدادهای فرهنگی- اجتماعی شهر و مکان بروز رفتارهای شهروندی مورد استفاده قرار گیرند. فضاهایی که نقشی مهم در افزایش همبستگی‌های اجتماع چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: مناظر موقت شهری به کاربردهای موقت اراضی و فضاهای بدون استفاده در شهر اطلاق می‌شود که می‌توانند به عنوان عرصه و تجلی‌گاه رخدادهای فرهنگی- اجتماعی شهر و مکان بروز رفتارهای شهروندی مورد استفاده قرار گیرند. فضاهایی که نقشی مهم در افزایش همبستگی‌های اجتماعی، بهبود و ارتقاء رفتار شهروندان و کیفیت محیط زندگی آنان را بر عهده دارند. منطقه 8 کلان‌شهر مشهد به واسطه مجاورت بلافصل با محدوده پیرامونی حرم مطهر رضوی و به عنوان مرکزی مهم در برگزاری مناسک، آیین‌ها و مراسم مذهبی در مناسبت‌های مختلف و حرکت دسته‌جات مذهبی به سوی حرم مطهر رضوی و همچنین فضاهای رها شده، فراموش شده و نیز متعدد شهری ظرفیت بالایی در برنامه‌ریزی برای مکان یابی مناظر موقت شهری دارد. از این رو هدف این مقاله مکان یابی بهینه مناظر موقت شهری در منطقه 8 شهرداری مشهد با استفاده از AHP است که بر اساس چهار شاخص فرهنگی- اجتماعی، کالبدی، عملکردی و دسترسی و 19 زیر معیار انجام شده است. روش پژوهش: فرایند انجام این تحقیق در چارچوب شناسایی وضع موجود، تعریف معیارها و زیر معیارهای مناسب و استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی صورت گرفته است. روش جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای و میدانی (تکمیل پرسشنامه توسط کارشناسان و خبرگان شهری) صورت گرفته است. یافته‌ها: در این پژوهش وزن نهایی معیارهای مکان یابی برگرفته از دیدگاه خبرگان و کارشناسان شهری در مکان یابی مناظر موقت به صورت معیار کاربری (550/0)، معیار دسترسی (314/0)، معیار کالبدی (069/0) و معیار اجتماعی- فرهنگی (066/0) محاسبه شد. نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد حوزه شمالی منطقه مشتمل بر خیابان بهار، خیابان امام خمینی تا میدان امام خمینی در اولویت نخست، محدوده کوهسنگی و پایانه مسافربری در اولویت دوم؛ محدوده نامجو و حاشیه جاده سنتو در اولویت سوم و در نهایت قسمت جنوبی محدوده در اولویت چهارم مکان یابی مناظر موقت شهری قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

104 - طراحی الگوی مناسب مدیریت منطقه‌ای در ایران
علیرضا نظری غلامرضا کاظمیان

مقدمه و هدف پژوهش: قانون نظام تقسیمات کشوری، سطوح مختلف این تقسیمات را به شرح استان، شهرستان، بخش، شهر، دهستان و روستا معین نموده است. علاوه بر این مطالعات طرح کالبدی ملی ایران که توسط وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و تصویب شده است، قلمرو کشور ایران را به 92 منطقه و 58 ناحیه چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: قانون نظام تقسیمات کشوری، سطوح مختلف این تقسیمات را به شرح استان، شهرستان، بخش، شهر، دهستان و روستا معین نموده است. علاوه بر این مطالعات طرح کالبدی ملی ایران که توسط وزارت مسکن و شهرسازی تهیه و تصویب شده است، قلمرو کشور ایران را به 92 منطقه و 58 ناحیه برنامه ریزی و عملکردی تقسیم نموده است. با توجه به اینکه هر یک از سطوح نظام تقسیمات کشوری اعم از استان، شهرستان و بخش در وضعیت موجود از نهاد مدیریت مربوط به خود برخوردار می باشد، این موضوع در خصوص قلمرو ناحیه مصداق نداشته و قلمرو ناحیه فاقد متولی مدیریت می باشد. بر این اساس در تحقیق حاضر سعی بر آن است تا با شناخت مسائل و مشکلات حاکم بر مدیریت قلمرو نواحی در ایران و تجزیه و تحلیل آنها، به الگوی مناسبی از مدیریت این نواحی دست یافته و این الگو را در قلمرو نواحی کشور نهادینه نمود. روش پژوهش: روش تحقیق روش توصیفی است. روش گردآوری داده ها نیز عبارت از پرسشنامه و استفاده از منابع کتابخانه ای است. جامعه آماری تحقیق حاضر نیز شامل گروه کارشناسان و صاحب نظران مدیریت و برنامه ریزی ناحیه ای و نیز اسناد مربوط به طرح های توسعه و عمران ناحیه ای است. یافته ها: یافته های تحقیق در محورهای مطالعاتی عوامل و عناصر تأثیرگذار در مدیریت قلمرو ناحیه، روابط سازمانی میان عوامل و عناصر و سازمان های دخیل در مدیریت ناحیه و ابزارهای مورد نیاز مدیریت ناحیه در دو بخش یافته ی حاصل از پرسشنامه و یافته های حاصل از مطالعات اسنادی و طرح های توسعه و عمران ناحیه به دست آمده است. بر اساس این یافته ها، مدیریت قلمرو ناحیه به سازمان جدیدی نیاز داشته و عوامل و عناصر سازمانی مرتبط با بر قراری ارتباط سازمانی مطلوب، این مدیریت را به سرانجام خواهند رساند. نتیجه گیری: بر مبنای محورهای مورد اشاره در فوق و بر اساس شناخت و مطالعه صورت گرفته در هر یک از این جداول مربوطه در هر یک از این محورها تهیه ،SWOT محورها، با به کارگیری روش تجزیه و تحلیل مبتنی بر روش شده و این جداول به عنوان مبنایی برای استخراج راهبردها به منظور استفاده در طراحی الگوی پیشنهادی مدیریت تهیه شده، ابتدا راهبردهای لازم به منظور مدیریت قلمرو ناحیه SWOT قلمرو ناحیه بوده است. منطبق بر جداول استخراج شده و بر اساس راهبردهای مستخرج از تجزیه و تحلیل یافته ها، الگوی مناسب مدیریت ناحیه در قلمرو کشور ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

105 - تحلیلی بر توزیع پارکهای منطقه 4 اهواز در راستای مدیریت بحران
زهرا نظری محمد رضا زند مقدم

مقدمه و هدف پژوهش: با توسعه جوامع و پیچیده شدن روابط درونی جوامع بر تعداد بحرانهای ناشی از بلایای طبیعی و انسان ساز افزوده شده است، و این بحرانها هر روز رو به افزایش است. در بین بلایای طبیعی بلایای هیدرو اقلیمی از جمله سیل و بلایای ژئولوژیک از جمله زلزله بیشتر از سایر چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: با توسعه جوامع و پیچیده شدن روابط درونی جوامع بر تعداد بحرانهای ناشی از بلایای طبیعی و انسان ساز افزوده شده است، و این بحرانها هر روز رو به افزایش است. در بین بلایای طبیعی بلایای هیدرو اقلیمی از جمله سیل و بلایای ژئولوژیک از جمله زلزله بیشتر از سایر بلایا تلفات انسانی و خسارتهای اقتصادی به همراه دارد، از طرفی نحوه پاسخگویی و حل بحرانهای ناشی از حوادث با سطح توسعه یافتگی و پیشرفت هرکشوری رابطه مستقیمی دارد. این پژوهش که با هدف توزیع پارکهای منطقه 4 اهواز در راستای مدیریت بحران انجام گرفته است. روش پژوهش: این پژوهش بنا به ماهیت موضوع و اهدافی که برای آن پیش بینی شده، از نوع توصیفی تحلیلی است.جامعه آماری155275 نفر، حجم نمونه 385 نفر؛. که براساس فرمول کوکران محاسبه و به دست آمده است. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار اماری spss و آزمونT و مدل AHP استفاده شده است. یافته‌ها: میانگین بدست امده از تکمیل پرسشنامه (46/3) که بزرگتر از میانگین جامعه (3) می&lrm;باشد. در نتیجه فرضیه تایید میشود. نتیجه مدل AHP در این تحقیق این است که بهترین مکانها جهت ایجاد فضای سبز دو منظوره در منطقه چهار را در قسمتهای جنوب و جنوب شرقی معرفی میکند. با توجه به بالا بودن تابع عضویت اکثر لایهها در این نواحی و نبود فضای سبز و وجود کاربریهای سازگاری همچون زمین بایر، با توجه به نقشه کاربری منطقه، این نتیجه تأیید میشود. نتیجه گیری: پارکها و بوستانها نقش مهمی در کاهش وسعت میزان عمل و نتایج اکثریت حوادث و سوانح طبیعی دارند. از عمدهترین عملکردهای پارکها و بوستانها در هنگام بروز سوانح جدا ساختن یک منطقه دارای پتانسیل خطر از دیگری و بدین ترتیب متمرکز کردن فعالیت نیروهای مخرب و جلوگیری از توسعه زنجیرهای وقایع میباشد. همچنین پارکها و بوستانها میتوانند در مواقع اضطراری به عنوان یک منطقه در دسترس با امکان فرار و استقرار و پناه گرفتن در آن مطرح باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

106 - مشارکت‌ شهروندان تهرانی در حوزه فعالیت‌های شهرداری (مطالعه موردی: شهروندان منطقه 4)
جمال عبداله پور حسن مختارپور رجبعلی مختارپور

مقدمه و هدف: امروزه بیشتر صاحبنظران حوزه مدیریت شهری، تجربه مدیریت متمرکز شهر را شکست خورده دانسته و آن را بدون مشارکت شهروندان ناموفق ارزیابی می کنند. از این رو جلب مشارکت شهروندان یکی از دغدغه‌های اصلی مدیریت‌های نوین شهری محسوب می‌شود. شهرداری تهران یکی از نهادهای مه چکیده کامل

مقدمه و هدف: امروزه بیشتر صاحبنظران حوزه مدیریت شهری، تجربه مدیریت متمرکز شهر را شکست خورده دانسته و آن را بدون مشارکت شهروندان ناموفق ارزیابی می کنند. از این رو جلب مشارکت شهروندان یکی از دغدغه‌های اصلی مدیریت‌های نوین شهری محسوب می‌شود. شهرداری تهران یکی از نهادهای مهم مدیریت این کلان شهر با اتخاذ رویکردی اجتماعی، گام‌های اساسی در راستای جلب مشارکت شهروندان برداشته است. با عنایت به اهمیت این موضوع، مقاله حاضر وضعیت مشارکت شهروندان منطقه چهار تهران را در حوزه وظایف شهرداری مورد بررسی قرار داده است. روش پژوهش: مطالعه حاضر از نوع پیمایشی بوده که اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه مبتنی بر مصاحبه گردآوری شده و در تحلیل داده‌ها از تکنیک‌های آماری میانگین، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته‌ها: مشارکت شهروندان در سطح پائینی بوده که تغییرات آن با استفاده از عواملی نظیر جنسیت، سطح تحصیلات، آگاهی و اطلاعات در حوزه مدیریت شهری، انتظار پاداش از مشارکت، عضویت انجمنی، سابقه سکونت در محله و علاقه و تمایل به آن قابل تبیین است. نتیجه‌گیری: با توجه به سطح پائین مشارکت شهروندان در حوزه وظایف شهرداری، ضرورت دارد که این نهاد در راستای تقویت رویکرد اجتماعی خود؛ با انجام اقدامات گوناگون با تکیه بر نتایج این مطالعه در جلب و ارتقاء مشارکت شهروندان تلاش نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

107 - بررسی تأثیر پیاده سازی مدل سازمان پاسخگوی سریع (FRO)بر کیفیت ارائه خدمات در شهرداری تهران (مورد مطالعه: شهرداری منطقه 14 تهران)
سید‌حامد معینی طباطبایی حمیدرضا آدابی

مقدمه و هدف پژوهش: سازمان‌های امروزی با توجه به مسائلی چون تغییرات سریع و غیرقابل پیش بینی، سفارشات خاص، انتظار دریافت سطح بالایی از خدمت و... جهت بقاء و حفظ موقعیت خود، شکلهای متفاوتی به خود می‌گیرند. یکی از جدیدترین شکلهای سازمانی، فرم سازمان‌های پاسخگوی سریع می‌باشد. چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: سازمان‌های امروزی با توجه به مسائلی چون تغییرات سریع و غیرقابل پیش بینی، سفارشات خاص، انتظار دریافت سطح بالایی از خدمت و... جهت بقاء و حفظ موقعیت خود، شکلهای متفاوتی به خود می‌گیرند. یکی از جدیدترین شکلهای سازمانی، فرم سازمان‌های پاسخگوی سریع می‌باشد. هدف این مطالعه، بررسی تأثیر پیاده سازی مدل سازمان پاسخگوی سریع (FRO) بر کیفیت ارائه خدمات در شهرداری منطقه 14 تهران می‌باشد. روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی- پیمایشی است که اطلاعات آن به روش پیمایشی و از طریق پرسشنامه محقق ساخته جمع‌آوری گردیده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شهروندانی است که به شهرداری منطقه 14 مراجعه و از خدمات آن استفاده نموده اند. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نفر از شهروندان به صورت تصادفی ساده به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش از دو پرسشنامه سازمان پاسخگوی سریع و کیفیت ارائه خدمات با طیف لیکرت استفاده شد. روایی پرسشنامه‌ها به تأیید خبرگان رسید و پایایی آنها با استفاده از آلفای کرونباخ تأیید شد. برای آزمون فرضیه‌ها از آزمون کمولموگروف- اسمیرنوف، همبستگی پیرسون، رگرسیون تک متغیره، معادلات ساختاری لیزرل، تحلیل واریانس و آزمون فریدمن استفاده شد. یافته‌ها: بر اساس تحلیل داده‌ها، قابلیت اطمینان در خدمات دارای بیشترین تاثیر و عامل قیمت از کمترین تاثیر برخوردارمی باشد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که پیاده‌سازی مدل FRO و ابعاد آن (زمان، نوآوری، قابلیت اطمینان، انعطاف پذیری، قیمت) بر کیفیت ارائه خدمات در شهرداری منطقه 14 تهران از تأثیر معنا داری برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

108 - معرفی روش‌های طبقه‌بندی کاربری اراضی در برنامه‌ریزی منطقه‌ای و ارائه الگوی مناسب ایران
رضا احمدیان بهار عبداله

مقدمه و هدف پژوهش: یکی از نتایج مهم طرحهای کالبدی منطقه ای، تولید نقشه کاربری اراضی و تعیین کاربریهای کلان در سطح محدوده مطالعاتی است. این مهم که در طرحهای کالبدی منطقه ای و ناحیه ای عموماً با عنوان نقشه منطقه بندی کاربری اراضی (قرارداد همسان 19) شناخته می‌شود، از جمله چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: یکی از نتایج مهم طرحهای کالبدی منطقه ای، تولید نقشه کاربری اراضی و تعیین کاربریهای کلان در سطح محدوده مطالعاتی است. این مهم که در طرحهای کالبدی منطقه ای و ناحیه ای عموماً با عنوان نقشه منطقه بندی کاربری اراضی (قرارداد همسان 19) شناخته می‌شود، از جمله نتایج اصلی طرحهای منطقه ای است که بر اساس آن عملیاتی شدن اهداف و راهبردها و پیشنهادهای طرح امکانپذیر می‌شود. برای تهیه نقشه‌های منطقه بندی کاربری اراضی روشهای متفاوتی در ادبیات نظری و تهیه طرحها وجود دارد. ولی قبل از هر اقدامی ضرورت تدوین یک ساختار سیستماتیک از طبقه بندی اراضی وجود دارد. از این روی ضروری است که برنامه ریز بر اساس تدوین یک روش مشخص به تعیین کاربری اراضی در مقیاس منطقه پرداخته و سند منطقه بندی را بر اساس آن ارائه نماید. این مقاله سعی دارد به ارائه یک الگوی طبقه‌بندی کاربری اراضی در مقیاس منطقه و ناحیه بپردازد. روش پژوهش: پژوهش حاضر در جهت تدوین این ساختار بوده و از جمله تحقیقات کاربردی می‌باشد و به جهت روش شناسی، توصیفی - تحلیلی است. بنابراین در تبیین ادبیات و سوابق موضوع پژوهش و ارائه الگوی پیشنهادی از مطالعات کتابخانه ای و روش دلفی استفاده گردیده است. نتیجه گیری: طبقه‌بندی پیشنهادی با توجه به سیستم‌های جهانی طبقه‌بندی و بر اساس ترکیب تقسیم بندی‌های مختلف با استفاده از کدهای الفبایی در سه سطح انجام گرفته است. از مهم ترین ویژگیهای این الگوی طبقه‌بندی، جامع بودن، نظام مندی و انعطاف پذیری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

109 - سنجش میزان مشارکت شهروندان در مدیریت شهری بر اساس الگوی حکمرانی شهری (نمونه موردی: منطقه 5 شهرداری تهران)
شکیلا حسینی

10.30495/ums.2021.19262

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه حکمرانی شهری به عنوان اثربخش ترین شیوه اعمال مدیریت شهری مطرح شده است. با توجه به اهمیت مدیریت شهر به عنوان یک پیش شرط اساسی برای عملکرد خوب شهرها و همچنین موضوع مشارکت مردم در اداره امور شهر به عنوان یکی از سازنده ترین ویژگی حکمرانی شهری جهت ح چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه حکمرانی شهری به عنوان اثربخش ترین شیوه اعمال مدیریت شهری مطرح شده است. با توجه به اهمیت مدیریت شهر به عنوان یک پیش شرط اساسی برای عملکرد خوب شهرها و همچنین موضوع مشارکت مردم در اداره امور شهر به عنوان یکی از سازنده ترین ویژگی حکمرانی شهری جهت حل مشکلات شهر، پژوهش حاضر این موضوع را مدنظر خود قرار داده و با تمرکز بر روی شاخص‌های الگوی حکمرانی شهری، میزان مشارکت را در مدیریت منطقه 5 شهرداری تهران می‌سنجد. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی- استنباطی می‌باشد، داده‌ها از دو طریق مطالعات اسنادی و میدانی گردآوری شده و با توجه به حجم جامعه آماری، 384 نفر به صورت تصادفی جهت تکمیل پرسشنامه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل فرضیه‌های پژوهش از روش آماری آزمون T و آزمون ANOVA استفاده گردیده است. یافته‌ها:. یافته‌ها حاکی از آن است که بین مشارکت شهروندان و الگوی حکمرانی شهری رابطه معناداری وجود دارد. بدین معنا که اگر مسئولان شهری بر اساس الگوی حکمرانی شهری رفتار نمایند زمینه‌های لازم را برای مشارکت شهروندان فراهم کرده و به تبع آن رفاه عمومی افزایش خواهد یافت. نتیجه گیری: نتایج نشان می‌دهد که تمایل شهروندان منطقه 5 شهرداری تهران به مشارکت در مدیریت شهری بالاست اما بستر مناسبی برای مشارکت وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

110 - سنجش کیفیت ابعاد زیست محیطی شهر مبتنی بر فضاهای شهری (مطالعه موردی: مقایسه محله فردوسی در منطقه12 و محله شهرک بوعلی در منطقه 2 تهران)
روجا بوداغی حمیدرضا صارمی

به نظر می‌سد افزایش اغتشاش بصری،، کیفیت نامناسب فضاهای شهری و آلودگی‌های زیست محیطی که منجر به عدم حضور پویای شهروندان در فضای شهری شده است. از این‌رو سنجش کیفیت ابعادزیست محیطی شهر به لحاظ برخوردای از فضای شهری را در جهت ارتقای فضاهای شهری‌مان انجام شده است. در این پژو چکیده کامل

به نظر می‌سد افزایش اغتشاش بصری،، کیفیت نامناسب فضاهای شهری و آلودگی‌های زیست محیطی که منجر به عدم حضور پویای شهروندان در فضای شهری شده است. از این‌رو سنجش کیفیت ابعادزیست محیطی شهر به لحاظ برخوردای از فضای شهری را در جهت ارتقای فضاهای شهری‌مان انجام شده است. در این پژوهش مفاهیم شهر، فضای شهری، کیفیت فضای شهری، ابعاد زیست محیطی شهر مورد توجه قرار گرفته است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی بوده جامعه آماری کلیه افراد 15 سال به بالا در دو منطقه محله فردوسی ر در منطقه12 وشهرک بوعلی در منطقه 2 تهران بوده که از میان آنان 380 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته 44 سوالی بوده، برای تجزیه و تحلیل از آزمون تی تک متغیره، تی مستقل و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شده است. یافته‌ها نشان دادند ابعاد زیست‌محیطی شهر تهران از دیدگاه پاسخ دهندگان ابعاد زیست محیطی در دو منطقه تفاوت معنی داری نشان ندادند. و همچنین یافته‌ها نشان داده بین ابعاد زیست‌محیطی شهر و موفقیت فضای شهری ارتباط معنا داری وجود دارد و نیز نشان داده شده که مدیران شهری نتوانستند در بهبود کیفیت ابعاد زیست محیطی شهر و تهیه برنامه‌های توسعه کیفیت فضای شهری تاثیرمناسبی بگذارند. با بررسی یافته‌ها مشخص گردید افراد از ابعاد زیست‌محیطی شهر در دو منطقه رضایت نداشتند هرچند میانگین پاسخ‌های شهرک بوعلی به دلیل رعایت نکات زیبایی شناسی بهتر بوده اما افراد در دو منطقه از عملکرد مدیران در ایجاد فضاهای شهری رضایت نداشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

111 - کارکرد شهرهای نی‌ریز، استهبان و گراش در توسعه اقتصادی فارس
رحیمه شیروان زهرا سادات (سعیده) زرآبادی

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها، مخصوصاً در بعد اقتصادی، در کلان‌شهرها صورت می‌گیرد از آن جهت که عقیده عمومی بر آن است که سرمایه‌گذاری در کلان‌شهرها مقرون به صرفه است. این امر باعث توسعه تک بعدی در منطقه و فقط در یک شهر خاص می‌گردد که نتیجه آن افزایش ناب چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: امروزه بیشتر سرمایه‌گذاری‌ها، مخصوصاً در بعد اقتصادی، در کلان‌شهرها صورت می‌گیرد از آن جهت که عقیده عمومی بر آن است که سرمایه‌گذاری در کلان‌شهرها مقرون به صرفه است. این امر باعث توسعه تک بعدی در منطقه و فقط در یک شهر خاص می‌گردد که نتیجه آن افزایش نابرابری منطقه‌ای است و دیگر شهرهای منطقه از توسعه باز می‌مانند درحالی‌که شهرهای دیگر ممکن است دارای توان‌ها و پتانسیل‌های خوبی جهت توسعه اقتصادی باشند. یکی از مهم‌ترین اهداف در برنامه‌ریزی منطقه‌ای، کاهش نابرابری‌ها و توسعه منطقه با استفاده از توان‌های هر منطقه است. لازمه رسیدن به این امر توجه به شهرهای کوچک به عنوان راهبردی که باعث توسعه اقتصادی این شهرها و منطقه می‌گردد حائز اهمیت است. این تحقیق با هدف مطالعه نقش شهرهای کوچک در توازن و توسعه منطقه‌ای، به مطالعه شهرهای کوچک استان فارس که بین 25-50 هزار نفر جمعیت دارند، می‌پردازد. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی-تحلیلیاست که بر مبنای مؤلفه جمعیتی و به‌کارگیری مدل‌های کمی انجام شده است در پژوهش حاضر جهت بررسی نقشی که شهر‌های کوچک در توسعه اقتصادی منطقه می‌توانند ایفا کنند از دو روش اقتصادی، ضریب مکانی و تغییر سهمی بهره گرفته شده است. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که شهرهای کوچک استان فارس با توجه به پتانسیل‌ها و روش‌های انجام شده می‌توانند با ارائه کارکردهای صنعتی، خدماتی و کشاورزی در بهبود شرایط اقتصادی خود و کل منطقه تأثیر گذار باشند. بر طبق هر دو روش این شهرها در بخش‌های مختلف توسعه دارای ضرایب رشد مثبتی در مقایسه با استان بوده‌اند. لازمه وارد شدن این شهرها در توسعه اقتصادی منطقه، دادن نقش اقتصادی به هر یک از این شهرها متناسب با پتانسیل‌های آن‌هاست؛ که این امر نیز به نوبه خود راهبردهای ویژه‌ای را می‌طلبد که باید با برنامه‌ریزی منظم و دقیق و با حمایت دولت در این شهرها صورت پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

112 - نقش راه‌های ارتباطی بر آسیب‌پذیری منطقه 6 شهر تهران و پهنه‌بندی آسیب‌پذیری در مواجه با بحران‌های طبیعی
حسنعلی فرجی سبکبار محمد رضایی نریمیسا

مقدمه و هدف پژوهش: معابر شهری به عنوان یکی از عناصر کالبدی شهر، نقش کلیدی در زمان وقوع و نیز پس از رخداد زمین لرزه بر عهده دارند، به طوری که مدیران بحران یکی از دلایل گسترده شدن ابعاد زلزله را عدم امدادرسانی به موقع ناشی از آسیبب دیدگی معابر بیان کرده اند. پژوهش مورد نظ چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: معابر شهری به عنوان یکی از عناصر کالبدی شهر، نقش کلیدی در زمان وقوع و نیز پس از رخداد زمین لرزه بر عهده دارند، به طوری که مدیران بحران یکی از دلایل گسترده شدن ابعاد زلزله را عدم امدادرسانی به موقع ناشی از آسیبب دیدگی معابر بیان کرده اند. پژوهش مورد نظر نیز به دنبال تبیین نقش راههایارتباطی در آسیب پذیری مناطق شهری در مواجهه با بحرانهای طبیعی است. بر این مبنا از لحاظ ماهیت جز تحقیقات توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع توسعه ای- کاربردی است. جامعه آماری آن منطقه 6 شهرداری تهران میباشد که بر مبنای قدمت و مرکزیت به عنوان نمونه انتخاب شده است. روش پژوهش: دادهها به دو صورت میدانی و کتابخانهای با ابزارهایی چون پرسشنامه دیمتل، کتب، مقالات و نقشه های گوناگون، جمع‌آوری و با استفاده از نرم‌افزارهای EXCEL, MATLAB, IDRISI وARC GIS 10.1، مورد تحلیل واقع شده‌اند. یافته‌ها: نتایج بیانگر آن است که؛ معابر بخشهای مرکزی و جنوبی منطقه به لحاظ شاخص‌های دسترسی به شبکه معابر، ساختار کالبدی- فضایی، دسترسی به محدوده، دسترسی به فضاهای باز عمومی، عرض راه‌ها (میزان نفوذپذیری)، فاصله از فضاهای بیکالبد، مراکز آتش‌نشانی، و مراکز درمانی، از بیش‌ترین سطح آسیب‌پذیری برخوردار می‌باشند نتیجه گیری: البته قابل ذکر است که؛ تراکم بافت و جمعیت، عناصر فشرده و ریزدانه موجود در این بخش‌ها، نیز نقش به سزایی در بالا رفتن میزان آسیب‌پذیری معابر دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

113 - استراتژی توسعه ی منطقه ای ( RDS) راهکاری جهت تمرکز زدایی ( مطالعه موردی: کلانشهر رشت)
سید مهدی صباغ ازیتا رجبی

10.30495/ums.2023.23117

شهرستان رشت به عنوان تنها کلان شهر استان گیلان، از ابتدای شکل گیری شرایط منحصر به فردی را به نسبت به شهرهای پیرامونی خویش تجربه نموده و گرایشی روزافزون به تمرکز گرایی داشته است. شکل گیری رابطه ای یک سویه و جهت دهی اکثر جریان های حیاتی و کارکردی شهرهای استان به سمت شهر ر چکیده کامل

شهرستان رشت به عنوان تنها کلان شهر استان گیلان، از ابتدای شکل گیری شرایط منحصر به فردی را به نسبت به شهرهای پیرامونی خویش تجربه نموده و گرایشی روزافزون به تمرکز گرایی داشته است. شکل گیری رابطه ای یک سویه و جهت دهی اکثر جریان های حیاتی و کارکردی شهرهای استان به سمت شهر رشت موجبات انزوا و عدم تحرک را برای سایر نقاط سکونت گاهی استان به همراه داشته است؛که به نظر می رسد با افزایش گستره ی فعالیت های شهر رشت، گسترش بیشتری خواهد یافت. این پژوهش زمینه های تمرکز گرایی در شهر رشت را در سه زمینه ی تمرکز گرایی اداری-سیاسی، تمرکز گرایی اقتصادی خدماتی و تمرکز گرایی جمعیتی بررسی نموده است و ضمن تشریح مهم ترین نمود ها و مصادیق تمرکزگرایی در زمینه های فوق؛ جهت کاهش تمرکز گرایی در شهر رشت و جهت دادن جریان ها به سایر نقاط و بالتبع متعادل نمودن جریان و روابط متقابل؛ از الگوی نوین استراتژی توسعه ی منطقه ای (RDS)، بهره گرفته است، راهبرد توسعه ی منطقه ای با تفکر راهبردی، اجتماع محور و انعطاف پذیر خود در برقراری تعادل های منطقه ای بسیار موثر است چراکه در این الگو تلاش می شود تا از توان ها، ظرفیت ها و اقدامات و همکاری تمامی مناطق بهره جست و آن را به بهترین شکل ممکن سازمان دهی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

114 - برنامه‌ریزی راهبردی توسعه محلات دارای فقر شهری(موردمطالعه: منطقه 17 تهران)
یاسمن سلحشور فرد خلیل آباد احمد زنگانه طاهر پریزادی

مقدمه و هدف پژوهش: شناسایی و تعیین محلات مسئله‌دار و فرودست شهری یکی از موضوعات مهم مدیریت شهری محسوب می گردد. مقاله حاضر، تلاشی است تا با استفاده از ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در منطقه 17 شهر تهران به شناسایی محلات دارای فقر شهری و برنامه ریزی توسعه محله م چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: شناسایی و تعیین محلات مسئله‌دار و فرودست شهری یکی از موضوعات مهم مدیریت شهری محسوب می گردد. مقاله حاضر، تلاشی است تا با استفاده از ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در منطقه 17 شهر تهران به شناسایی محلات دارای فقر شهری و برنامه ریزی توسعه محله محور آن ها بپردازد. روش پژوهش: الگوی حاکم بر این پژوهش، تحلیلی-کاربردی می باشد، جهت شناسایی محلات دارای فقر شهری منطقه 17 شهر تهران با استفاده از مدل تاپسیس از بلوک آماری سال 1390 و نقشه کاربری اراضی منطقه17 در محیط نرم افزار ArcGIS،SPSS و EXCEL استفاده و درنهایت با استفاده از تکنیک آیدا پروژه های راهبردی تولید شده است. یافته‌ها: با بهره گیری از مدل تاپسیس به سطح بندی محلات منطقه پرداخته و درنهایت محلات مقدم و آذری به‌عنوان محلات دارای فقر شهری و محلات اهداف برنامه ریزی انتخاب و با توجه به پتانسیل و مشکلات موجود در این محلات به ارائه راهبرد و سیاست هایی در جهت توسعه محله محور و درنهایت با استفاده از تکنیک تحلیل عرصه های تصمیم گیری مرتبط (آیدا)، به تولید پروژه های راهبردی در جهت به مطلوبیت رسیدن وضعیت زندگی در محلات هدف پرداخته است. نتیجه‌گیری: نتیجه پژوهش حاکی از آن است که بعد کالبدی محلات مسئله دار مقدم و آذری نسبت به سایر ابعاد شرایط نامساعدتری دارد به همین دلیل بخش اعظم برنامه‌ریزی‌ها بر روی این بعد صورت گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

115 - ارزیابی نقش بومیسازی المانها بر هویت بخشی مبلمان شهری (مطالعه موردی منطقه5 شهر کرج)
علی محمد میرزایی محمد رضا زند مقدم

مقدمه و هدف پژوهش: با گسترش فزاینده شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرنشینان و مشکلات ناشی از آن، فراهم آوردن امکاناتی برای رفاه حال شهروندان بیش از پیش ضروری مینماید. امروزه اهمیت و نقش مبلمان شهری در خدمات رسانی و زیباسازی شهری بر هیچ کس پوشیده نیست و مبلمان شهری از اجزای ضر چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: با گسترش فزاینده شهرنشینی و افزایش جمعیت شهرنشینان و مشکلات ناشی از آن، فراهم آوردن امکاناتی برای رفاه حال شهروندان بیش از پیش ضروری مینماید. امروزه اهمیت و نقش مبلمان شهری در خدمات رسانی و زیباسازی شهری بر هیچ کس پوشیده نیست و مبلمان شهری از اجزای ضروری و جدایی ناپذیر شهرها محسوب میشود. هدف از این مطالعه ارزیابی نقش بومی سازی المانها بر هویت بخشی مبلمان شهری منطقه 5 شهرکرج است. روش: پژوهش حاضر بعنوان یک مطالعه کاربردی بر مبنای شیوه توصیفی از نوع همبستگی به انجام رسیده است. بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه383نفرمی باشند. برای سنجش روایی ابزار تحقیق از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. ضریب آلفای کرونباخ در شاخصهای مورد سنجش (بیش از7/0) روایی ابزار تحقیق مورد پذیرش است.جهت تجزیه و تحلیل دادهها براساس تکنیکهای جدول آماری توصیفی و مدل تحلیلی SWOT استفاده شده است. یافته ها: یافتههای مطالعه حاصل از مدل SWOT نشان داد که درراهبرد تهاجمی، مهمترین مولفه S10 O10. افزایش اوقات فراغت با ایجاد مبلمان شهری در مراکز خدماتی متعدد در بخش مرکزی با وزن 731/0، در راهبرد تدافعی، گزینههای W4 T9. مشارکت دادن مردم در طراحی و ساخت مبلمان شهری و مکان یابی صحیح آن براساس نیاز مردم با امتیاز 924/0، در راهبرد بازنگری مهمترین گزینه W6 O3. افزایش بودجه توسعه مبلمان شهری به منظور طراحی و ساخت مبلمان با کیفیت با امتیاز 1 ودر راهبرد تنوع، مهمترین مولفه این راهبرد از نظر جامعه آماری گزینه T5S5. تنوع سازی کاربریهای مختلف با هویت فرهنگی و کالبدی در محلات با وزن 0.852 میباشد. نتیجهگیری: شهروندان منطقه 5، با رضایت از وضعیت فعلی، در صدد ارتقاء شاخصهای مثبت و امکانات و توانمندیهای طراحی و معماری منطقه با استفاده از مدیریت شهری هستند. در نهایت میتوان گفت، اگر به مبلمان شهری توجه نشود، فضاهای شهری نیز آرامش و سکون لازم را ندارند و شهروندان نیز رغبتی پیدا نمی کنند تا از این فضاها بهره برداری نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

116 - ارزیابی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی پروژه‌های ورزشی و مدیریت پیامدها (مطالعه موردی ورزشگاه شهید کاظمی)
محسن رنجبر زهرا خستو طوبی پیرو

بیان مسئله: امروزه مفاهیمی چون مشارکت اجتماعی، سلامت در تمامی ابعاد آن، دسترسی به منابع اطلاعاتی و... در توسعه پایدار شهری اهمیت یافته اند. توجه به مردم به عنوان بهره مندان توسعه و دخالت دادن آن ها (مشارکت) در روند توسعه و توجه به تمامی آثار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی ا چکیده کامل

بیان مسئله: امروزه مفاهیمی چون مشارکت اجتماعی، سلامت در تمامی ابعاد آن، دسترسی به منابع اطلاعاتی و... در توسعه پایدار شهری اهمیت یافته اند. توجه به مردم به عنوان بهره مندان توسعه و دخالت دادن آن ها (مشارکت) در روند توسعه و توجه به تمامی آثار اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی اقدامات توسعه ای بر زندگی اجتماعی از اهمیت زیادی برخوردار می باشد. روش پژوهش: نوع مطالعه در این پژوهش از نظر مسیر، توصیفی ـ تحلیلی و از نظر هدف کاربردی بوده است. برای گردآوری اطلاعات نیز، از روش میدانی و اسنادی استفاده شده است. در بخش اسنادی، مدارک و اطلاعات موجود در خصوص مکان مورد مطالعه و پروژه ی مورد نظر گردآوری شده و در بخش میدانی نیز وضع موجود در قالب مصاحبه های اکتشافی، مشاهده و بررسی کاربری های عمده، شناسایی گروه های مردمی و در نهایت به گردآوری پرسش نامه های مورد نظر ختم شد. در واقع بررسی پیامدها از طریق روش کمی و پیمایش از ساکنان اطراف پروژه و نیز از روش کیفی و ابزار مصاحبه عمیق در کسب نظرات مسئولان شهرداری منطقه ی 19 و اعضاء شورایاری استفاده شد. اهداف پژوهش: هدف پژوهش ارزیابی آثار و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی ساخت استادیوم فوتبال شهید کاظمی بر ساکنان منطقه ی 19 شهرداری تهران می باشد نتایج تحقیق نشان می‌دهد که. افزایش روحیه ی ورزش و میل و رغبت نوجوانان و جوانان و جذب آنها به ورزش، کاهش آسیب های اجتماعی و بزه کاری در محله، دسترسی اهالی به امکانات ورزشی و فرصت رفتن به استادیوم و دیدن بازی‌ها از نزدیک، غنی شدن اوقات فراغت اهالی به خصوص نوجوانان و جوانان، استعداد یابی در میان جوانان و نوجوانان و... از مهم‌ترین پیامدهای مثبت و ایجاد ترافیک در منطقه، خرید و فروش مواد مخدر در اطراف استادیوم، از بین رفتن آرامش اهالی محله، کاهش امنیت محله (نزاع بین تماشاچیان)، بالا رفتن اجاره بها در محله و ... از مهم ترین پیامدهای منفی از نظر ساکنان و نیز اعضاء شورایاری و مسئولان شهرداری بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

117 - نقش مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت بصری گرافیک محیطی در توسعه فضاهای عمومی (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)
کتایون تیموریان سیدمانی اثنی عشری شهره علی پور

مقدمه و هدف پژوهش: مقدمه و هدف پژوهش: مفهوم گرافیک محیطی یکی از مفاهیم مطرح قرن بیست و یکم است که با روند گسترش سریع فناوری ارتباطات و افزایش جمعیت شهرها در فضاهای شهر به امری اجتناب ناپذیر در حیطه زیبایی شناسی شهری مبدل شده است. لذا هدف پژوهش حاضر نقش مؤلفه‌های مؤثر بر چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: مقدمه و هدف پژوهش: مفهوم گرافیک محیطی یکی از مفاهیم مطرح قرن بیست و یکم است که با روند گسترش سریع فناوری ارتباطات و افزایش جمعیت شهرها در فضاهای شهر به امری اجتناب ناپذیر در حیطه زیبایی شناسی شهری مبدل شده است. لذا هدف پژوهش حاضر نقش مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت بصری گرافیک محیطی در توسعه فضاهای عمومی منطقه یک تهران است. روش پژوهش: روش تحقیق حاکم بر پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می باشد. این تحقیق به دنبال بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت بصری گرافیک محیطی در توسعه فضاهای عمومی منطقه یک تهران است و در تلاش است تا مهم ترین عوامل اثر گذار را بر میزان کیفیت بصری گرافیک محیطی را شناسایی نماید. یافته‌ها: به منظور بررسی مؤلفه‌های مؤثر بر کیفیت بصری گرافیک محیطی در توسعه فضاهای عمومی شهر تهران از نرم‌افزار SPSS جهت انجام آزمون های آلفای کرونباخ،KMO ، بارتلت، T.test و رگرسیون خطی چندگانه بهره گرفته شده است. مقدار آزمون های آلفای کرونباخ و KMO ، بالای 7/0 و همچنین سطح معنا داری آزمون بارتلت نیز کمتر از 05/0 به دست آمد که نشان از پایایی و روایی درونی و ساختاری پرسش نامه های توزیع شده دارد. نتیجه گیری: نتایج آزمون t.test تک نمونه ای مستقل نشان داد که در مجموع کیفیت بصری گرافیک محیطی در فضاهای عمومی منطقه یک تهران با استفاده از آزمون رگرسیون خطی چند گانه، مشخص ساخت که مؤلفه‌های ترکیبات رنگی، اجتماع پذیری، وحدت و یکپارچگی اجزاء، ترکیب یا معماری زمینه، زاویه دید مخاطب و توجه به جزئیات به ترتیب مهم ترین و اثر گذارترین مؤلفه‌های ارتقاء دهنده بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

118 - شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر بقاء و ماندگاری کارکنان شهرداری منطقه 13 تهران
هومن رنجبر حمید شفیع زاده

مقدمه و هدف پژوهش: منابع انسانی به عنوان دارایی‌های هوشمند و مهم‌ترین سرمایه هر سازمان می‌باشند که عملکرد کارکنان و سازمان از لحاظ کارایی و اثربخشی تا حد قابل ملاحظه‌ای به کاربرد مناسب صحیح و موثر آن بستگی دارد؛ به همین منظور در سازمان‌های امروزی توجه به منابع انسانی بی چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: منابع انسانی به عنوان دارایی‌های هوشمند و مهم‌ترین سرمایه هر سازمان می‌باشند که عملکرد کارکنان و سازمان از لحاظ کارایی و اثربخشی تا حد قابل ملاحظه‌ای به کاربرد مناسب صحیح و موثر آن بستگی دارد؛ به همین منظور در سازمان‌های امروزی توجه به منابع انسانی بیش تر از ابعاد مختلف دیگر مد نظر قرار گرفته و در حفظ و نگهداری منابع انسانی تلاش می‌کنند. شناسایی عوامل ایجاد رضایت و دلایل نارضایتی کارکنان و نیز ارزیابی رضایت شغلی آنان به عنوان اقدامی کلیدی در جهت اهداف سازمان، نقشی بسزا و چشمگیر دارد. از این رو این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر بقاء و ماندگاری کارکنان شهرداری منطقه 13 تهران اجرا شده است. روش پژوهش: این پژوهش به روش توصیفی پیمایشی با اهداف کاربردی در بین 307 نفر از کارکنان شهرداری منطقه 13 تهران اجرا شده است برای این منظور 175 نفر به عنوان نمونه آماری به روش ساده تصادفی انتخاب شده و با استفاده از پرسش‌نامه محقق ساخته‌ای با بیست گویه داده‌های مورد نیاز در مورد عوامل موثر بر بقا و ماندگاری کارکنان جمع‌آوری گردید. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از SPSS و با آزمون‌های آماری تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش: نتایج آزمون تحلیل عاملی، چهار دسته عامل مهم برای بقا و ماندگاری کارکنان منطقه 13 شهرداری تهران شناسایی نمود که امنیت شغلی، عدم تبعیض، حقوق و مزایای مناسب، احترام و حرمت به کارکنان، خدمات بیمه، انواع پاداش‌های مالی، ارتقاء شغلی، سرپرست و سبک مدیریت، مسکن سازمانی، انواع وام، تفویض اختیار و همکاران خوب 29/32 درصد از واریانس کل گویه‌ها را به خود اختصاص داده‌اند و مهم‌ترین عوامل موثر بر متغیر پژوهش تشکیل می‌دهند. نتیجه‌گیری: عوامل شغلی و سازمانی مانند، امنیت شغلی، ارتقای شغلی، عدالت سازمانی و بیمه و تأمین اجتماعی و همچنین مباحث مالی و اقتصادی مانند حقوق و مزایا، پاداش‌های مالی و تسهیلات وام جزو عوامل مهم در زمینه بوده و از نظر کارکنان نسبت به سایر عوامل در اولویت بیشتری قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

119 - طراحی اکولوژیک فضاهای عمومی با تأکید بر پیوند شهر و طبیعت (نمونه موردی محله یوسف آباد تهران)
زهرا خدائی فریبا دهنو

امروزه عدم توجه به مسائل اکولوژیک و زیست محیطی در طراحی فضاهای عمومی شهری و وجود نگرش صرفا معمارانه در طرح‌ها باعث از بین رفتن محیط زیست طبیعی شهرها و برهم خوردن نظم آن در فضای شهری می‌شود. این امر به نوبه خود در طول زمان باعث از دست دادن هویت شهرها، کم شدن خوانایی و عد چکیده کامل

امروزه عدم توجه به مسائل اکولوژیک و زیست محیطی در طراحی فضاهای عمومی شهری و وجود نگرش صرفا معمارانه در طرح‌ها باعث از بین رفتن محیط زیست طبیعی شهرها و برهم خوردن نظم آن در فضای شهری می‌شود. این امر به نوبه خود در طول زمان باعث از دست دادن هویت شهرها، کم شدن خوانایی و عدم راحتی برای ساکنین شهر خواهد شد و رابطه میان فضاهای عمومی و طبیعت را کمرنگ خواهد کرد. محله یوسف آباد به عنوان شناسنامه و هویت شهر تهران واقع در منطقه 6 قرار دارد. این محله از گذشته دارای فضاهای شهری با سطح تعاملات اجتماعی بالا و محل وجود قنات ها و باغ ها بوده که اکنون در اثر توسعه های شهری کاملا از بین رفته اند. هدف اصلی پژوهش پیش رو شناخت، تحلیل و طراحی محیطی زیرساخت های اکولوژیک با استفاده از اصل پیوستگی میان فضاهای شهری و طبیعت در محله یوسف آباد می باشد. روش پژوهش: نوع پژوهش روش کمی-پیمایشی می باشد که داده ها از طریق توزیع 256 پرسشنامه میان ساکنین جهت بررسی تأثیر معیارهای فضاهای عمومی و پیوند با طبیعت در طراحی شهری اکولوژیک و تعیین درجه اهمیت هر کدام از مؤلفه استفاده شده است. یافته ها: براساس یافته ها، پر اهمیت ترین و کم اهمیت ترین مؤلفه ها به ترتیب زیرساخت های سبز به عنوان مهم ترین شاخص با امتیاز 7.87 و مشارکت به عنوان کم اهمیت ترین شاخص با امتیاز 5.43 می باشند. نتیجه گیری: نتایج نشان داد زیرساخت های سبز مهم ترین شاخص و مشارکت به عنوان کم اهمیت ترین شاخص هستند. محله یوسف آباد در حال حاضر به حد تعادل میان مؤلفه های مهم و مشخص با عنوان پژوهش دست نیافته است و تنها می توان به وسیله پتانسیل فضاهای عمومی موجود در محله به یک طراحی شبکه اکولوژیک قابل توجه رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

120 - بررسی توان‌ها و محدودیت‌های طبیعی منطقه 9 شهر مشهد جهت ارتقاء فضای سبز شهری با استفاده از تکنیک SWOT
مریم ابراهیم‌پور رقیه رمضانزاده مهدیس فرقانیان

مقدمه و هدف پژوهش: فضاهای سبز شهری یکی از عناصر مهم ساختار شهر هستند. از این فضا‌ها می‌توان به عنوان ریه‌های تنفسی سیستم شهری نام برد که دارای عملکردهای مختلفی مانند زیباسازی شهر، تعدیل کننده شرایط محیطی و محل گذران اوقات فراغت هستند. همچنین کاربری فضای سبز به عنوان معی چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: فضاهای سبز شهری یکی از عناصر مهم ساختار شهر هستند. از این فضا‌ها می‌توان به عنوان ریه‌های تنفسی سیستم شهری نام برد که دارای عملکردهای مختلفی مانند زیباسازی شهر، تعدیل کننده شرایط محیطی و محل گذران اوقات فراغت هستند. همچنین کاربری فضای سبز به عنوان معیار مهم و ارزشمند در شهرها مطرح است که این اهمیت به دلیل کارکردهای متنوع زیست محیطی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی فضای سبز شهری است. امروزه بدون توجه به توان‌ها و پتانسیل‌های طبیعی مناطق شهری و بدون در نظر گرفتن استانداردهای موجود اقدام به برنامه‌ریزی و ارائه راهکار می‌شود که اثرات سوء آن در چهره شهرهای ما نمایان است. بررسی معیار‌های محیطی و شناخت توان‌های طبیعی یکی از گام‌های اساسی در خصوص برنامه‌ریزی فضاهای سبز شهری و از آن راه داشتن شهری پایدار است. روش پژوهش: تحقیق حاضر از نوع کاربردی است و روش انجام تحلیل‌های این پژوهش توصیفی تحلیلی می‌باشد. روش گرد آوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و میدانی است. محور و اساس کار در این پژوهش، تعیین معیارهای کمی و محیطی است که با تعیین آنها به ارزیابی توان‌ها و محدودیت‌های محیطی - طبیعی منطقه 9 شهر مشهد و همچنین بررسی کمی فضای سبز موجود پرداخته شده است. یافته‌ها: بررسی‌های انجام شده در خصوص توان‌ها و محدودیت‌های طبیعی منطقه 9 شهر مشهد، نشان داد که با توجه به موقعیت ویژه منطقه و داشتن پتانسیل‌های بالقوه، این منطقه به لحاظ داشتن فضای سبز، منطقه‌ای فقیر می‌باشد که این امر، لزوم توجه و رسیدگی مسئولان شهری را می‌طلبد. نتیجه گیری: به منظور بهبود فضای سبز در منطقه 9 شهر مشهد، باید اصلاحات ساختاری مد نظر قرار گیرد؛ چرا که، این اصلاحات، می‌تواند علاوه بر بهبود فضای سبز و تقویت هنجارهای مطلوب، پایداری محیط را نیز تضمین کند و از سوی دیگر، توسعه سطح سبز از طریق تغییر نوع کشت از چمن به درخت (با توجه به معضل هزینه و آبرسانی)، می‌تواند در بلند مدت، پاسخگوی نیاز به فضای سبز منطقه باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

121 - ارزیابی میزان مشارکت شهروندان در مدیریت محله‌ای(مطالعه موردی: محله سنگلج شهر تهران)
کرامت اله زیاری مجید سعیدی راد سامان حیدری

چکیده مقدمه و هدف پژوهش: تجارب جهانی نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی دیگر نمی‌تواند به‌ عنوان دانای کل پاسخگوی خواسته‌های ذی‌نفعان باشد. بنابراین در چند دهه اخیر تمرکز بر برنامه‌ریزی از پایین به بالا در کشورهای توسعه‌ یافته بیشتر شده است که عامل موفقیت‌های گوناگونی در عرصه‌ه چکیده کامل

چکیده مقدمه و هدف پژوهش: تجارب جهانی نشان می‌دهد که برنامه‌ریزی دیگر نمی‌تواند به‌ عنوان دانای کل پاسخگوی خواسته‌های ذی‌نفعان باشد. بنابراین در چند دهه اخیر تمرکز بر برنامه‌ریزی از پایین به بالا در کشورهای توسعه‌ یافته بیشتر شده است که عامل موفقیت‌های گوناگونی در عرصه‌های مختلف شهری بوده است. با این‌ وجود بررسی این امر در کشورهای درحال‌ توسعه نیز جای تأمل دارد. امروزه در شهرهای کشورهای توسعه ‌نیافته برنامه‌ریزی به ‌صورت متمرکز و از بالا به پایین می‌باشد که عرصه را برای مشارکت ذی‌نفعان در اداره امور شهر تنگ کرده است. در پژوهش حاضر سعی بر آن بوده است که این ضعف عمده برنامه‌ریزی در مدیریت محله سنگلج نشان داده شود. همچنین هدف این پژوهش ارزیابی مشارکت شهروندان در مدیریت محله‌ای در محله سنگلج می‌باشد. روش پژوهش: پژوهش ازنظر روش توصیفی- تحلیلی است. این پژوهش با بهره‌گیری از نمونه‌گیری غیر احتمالی تعداد 96 نفر از شهروندان محله سنگلج را به‌عنوان نمونه انتخاب کرده و پرسش‌نامه‌هایی که از قبل طراحی‌شده بود در میان آن‌ها توزیع گردیده شده است. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. آزمون‌های مورداستفاده در این نرم‌افزار،‌ آزمونt تک نمونه‌ای و آزمون پیرسون است. یافته‌ها: یافته های تحقیق و آزمون های آماری نشان داد تمایل به مشارکت در میان شهروندان محله سنگلج بالا است میانگین 57/3 گویای تأیید آن می‌باشد. درنهایت نیز نشان داده شد بین میزان مشارکت و عملکرد شورایاری رابطه معناداری وجود دارد و مقدار آن نیز 837/ می‌باشد که بر اساس تفسیر آزمون همبستگی نشان از سطح بالای همبستگی دارد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد میزان مشارکت شهروندان در حد مطلوبی قرار ندارد که این بیانگر پایین بودن میزان مشارکت شهروندان در اداره امور شهری می‌باشد و می‌توان نتیجه گرفت هنوز زمینه برای مشارکت شهروندان در مدیریت محله فراهم نشده است،‌ هرچند که در میان شهروندان محله سنگلج،‌ تمایل به مشارکت در امور محله در حد بالایی قرار دارد. بنابراین این‌یک سرمایه بزرگ و بالقوه است که باید زمینه برای بالفعل کردن آن فراهم شود. درنهایت می‌توان اذعان نمود که هنوز شورایاری نتوانسته است به‌عنوان یک‌نهاد مردمی زمینه را برای مشارکت مردم در اداره امور شهری فراهم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

122 - شناسایی عوامل فرهنگی زمینه ساز گسترش طلاق از دیدگاه زنان و ارائه الگوی مدیریتی کاهش آن (مورد مطالعه: منطقه یک شهرداری تهران)
ساناز گلیجانی مقدم سیدرضا صالحی امیری کامران محمدخانی

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل فرهنگی زمینه ساز گسترش طلاق از دیدگاه زنان منطقه یک شهرداری تهران می‌باشد. پژوهش توصیفی پیمایشی، کاربردی و آمیخته می‌باشد. جامعه آماری شامل کلیه زنان منطقه یک شهر تهران و نمونه آماری با توجه به جامعه نامحدود با فرمول کوکران، شامل 492 نفر می‌ چکیده کامل

هدف این پژوهش، شناسایی عوامل فرهنگی زمینه ساز گسترش طلاق از دیدگاه زنان منطقه یک شهرداری تهران می‌باشد. پژوهش توصیفی پیمایشی، کاربردی و آمیخته می‌باشد. جامعه آماری شامل کلیه زنان منطقه یک شهر تهران و نمونه آماری با توجه به جامعه نامحدود با فرمول کوکران، شامل 492 نفر می‌باشد. ابتدا از طریق مصاحبه نیمه ساختمند از صاحبنظران و خبرگان جهت اخذ اعتبار روایی محتوایی، عوامل فرهنگی زمینه ساز طلاق با روش دلفی استخراج و در نهایت با تهیه دو پرسشنامه الف- محقق ساخته، ب- تناسب الگو پژوهش ادامه یافت و جهت اخذ اعتبار صوری بصورت آزمایشی از آزمون کرونباخ با 97/0 بدست آمد. تجزیه و تحلیل آماری پژوهش از آزمون ناپارامتریک دو جمله ای، آزمون فریدمن و برای تعیین تناسب الگو از آزمون t تک گروهی و تحلیل عاملی تاییدی و معادلات ساختاری ترکیبی استفاده گردید. یافته‌ها به طور کلی با رویکرد آسیب شناسی رفتاری، ساختاری، زمینه‌ای (محیطی)، در ابعاد فرد، خانواده، دولت و جامعه مورد بررسی قرار گرفتند و هر یک از عوامل فرهنگی به ترتیب؛ نابرابری، عدم اعتقادات مذهبی، تضاد فرهنگی، سبک زندگی، گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات (فضای مجازی)، تحصیلات و عدم آموزش مهارت‌های زندگی، تجملات زندگی و شهری، مهاجرت، تهاجم فرهنگی و در نهایت رسانه‌ها شناسایی شدند و الگوی مدیریت فرهنگی در رفتارفردی، رفتارخانوادگی، ساختار نهادهای دولتی، محیط زمینه‌ای جامعه، جهت کاهش طلاق در میان زنان تدوین و ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

123 - ارزیابی نقش شهرهای میانی شمال استان فارس در تعادل منطقه ای با استفاده از روش تحلیل شبکه
زهرا سادات (سعیده) زرآبادی گلنار فرزام

مقدمه و هدف پژوهش: الگوی توزیع جمعیت در کشورهای در حال توسعه، نشان از عدم تعادل در شبکه استقرار جمعیت و بهره‌وری از منابع و امکانات سرزمین دارد که در دهه‌های اخیر این عدم تعادل بیشتر به چشم می‌خورد و هر کشوری بنا به فراخور حال و شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود به‌نوع چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: الگوی توزیع جمعیت در کشورهای در حال توسعه، نشان از عدم تعادل در شبکه استقرار جمعیت و بهره‌وری از منابع و امکانات سرزمین دارد که در دهه‌های اخیر این عدم تعادل بیشتر به چشم می‌خورد و هر کشوری بنا به فراخور حال و شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود به‌نوعی سعی در برطرف نمودن این مشکل داشته است؛ اما اغلب برنامه‌ریزی‌ها در این زمینه با موفقیت همراه نبوده است و در حال حاضر شاهد توزیع ناموزون و ناهماهنگ جمعیت در مراکز سکونتگاهی هستیم. استان فارس هم از جمله استان‌هایی است که با مشکل نخست شهری رو به رو است، از آن جا که تمامی امکانات و سطوح عالی خدماتی، اجتماعی، اقتصادی در شهر شیراز قرار دارد بنابراین روز به روز به جمعیت این شهر اضافه شده و از جمعیت شهرهای کوچک و میانی کاسته می‌شود بنابراین باید با اعمال سیاست‌هایی و با کمک شهرهای میانی و کوچک و توجه به نقش این شهرها از پدیده نخست شهری جلوگیری کرد. لذا شهرهای میانی در این بین نقش انتقال جمعیت و تقویت توسعه را ایفا می‌کنند. هدف از این مقاله بررسی نقش شهر‌های میانی شمال استان فارس در ایجاد تعادل منطقه‌ای در استان می‌باشد و همچنین بررسی نقاط قوت و ضعف هرکدام از شهرهای میانی و چگونگی توسعه آن‌ها که از این طریق بتوان از پدیده نخست شهری در استان جلوگیری کرد. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است که به نقش شهرهای میانی شمال استان فارس در توسعه و تعادل منطقه‌ای با استفاده از روش تحلیل شبکه می‌پردازیم و نقش شهرستان‌های آباده، اقلید، کازرون، مرودشت، بوانات، استهبات، نی ریز، نورآباد و سپیدان (شهرهای میانی بیشتر از چهل و پنج هزار نفر) را در ایجاد این تعادل مورد بررسی قرار می‌دهیم. در روش تحلیل شبکه با استفاده از گراف‌ها، با در نظر گرفتن هر کدام شهرهای میانی به‌عنوان نودها، با استفاده از فلش‌هایی خدمات‌دهی یا خدمات گیری این شهرستان‌ها مشخص می‌شود و در ماتریس تحلیل شبکه با وجود با عدم وجود عدد 1 در این ماتریس سهم بهره‌گیری از خدمات در شهرستان مورد نظر مشخص می‌شود. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که پس از مطالعه و بررسی شهرهای میانی ذکر شده با استفاده از روش تحلیل شبکه می‌توان دریافت که سهم بهره‌مندی از خدمات در هرکدام از شهرها چگونه است و در صورت کمبود خدمات با تقویت شهرستان مطالعه در بخش مورد نظر این کمبود را جبران کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

124 - ارزیابی شاخص‌های ایمنی در کاربری‌های ورزشی مستقر در بوستان‌های شهری (مطالعه موردی: منطقه 4 شهرداری تهران)
محیاسادات فرازنده مهر سید مصطفی طیبی ثانی سوسن سهامی علی فهیمی‌نژاد

10.30495/ums.2023.21832

مقدمه و هدف پژوهش: رعایت ملاحظات ایمنی به عنوان یکی از مهمترین اصول مدیریت اماکن و فضاهای ورزشی مطرح می‌باشد. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی شاخص‌های ایمنی ورزشی در بوستان‌های شهری تهران است.روش انجام پژوهش: تحقیق حاضر از نوع پژوهش‌های کاربردی و از نظر شیوة گردآوری داد چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: رعایت ملاحظات ایمنی به عنوان یکی از مهمترین اصول مدیریت اماکن و فضاهای ورزشی مطرح می‌باشد. هدف از انجام این تحقیق، ارزیابی شاخص‌های ایمنی ورزشی در بوستان‌های شهری تهران است.روش انجام پژوهش: تحقیق حاضر از نوع پژوهش‌های کاربردی و از نظر شیوة گردآوری داده‌ها توصیفی- پیمایشی است. تعداد پنج بوستان به عنوان سایت‌های مطالعاتی انتخاب شدند. به منظور تعیین وضعیت ایمنی در فضاهای ورزشی بوستان‌های مورد مطالعه، از چک‌لیست سنجشی تعدیل‌یافته Eduard & Nikolay (2014) استفاده شده است. به منظور اطمینان از صحت ارزیابی صورت گرفته، تعداد 8 نفر از متخصصان و کارشناسان خبره ایمنی به عنوان پنل دلفی شرکت کردند. در نهایت، تعداد 25 شاخص برای ارزیابی در نظر گرفته شدند. میانگین امتیازات به عنوان نتیجه نهایی اعلام شده است.یافته‌های پژوهش: در مجموع، شاخص امکان حضور آمبولانس و تجهیزات امدادرسانی در زمین ورزشی با میانگین امتیاز 3/4 بالاترین رتبه را داشته است. از سوی دیگر، کمترین میانگین امتیاز در مجموع بوستان‌ها اختصاص به 2 شاخص وجود سیستم هشداردهنده آتش‌سوزی در محوطه ورزشی و حضور امدادگر دایم و یا پزشک مقیم با امتیاز 1 داشته است. بوستان لویزان با میانگین امتیاز 6/2 در رتبه اول و سپس، بوستان یاس با میانگین امتیاز 28/2 در رتبه دوم قرار گرفتند. بوستان‌های پلیس، سپه و ساحل به ترتیب با میانگین امتیاز 27/2، 01/2 و 87/1 در جایگاههای سوم تا پنجم قرار گرفتند.نتیجه‌گیری: بوستان‌های منطقه 4 شهرداری تهران از وضعیت ایمنی ورزشی مطلوبی برخوردار نیستند و لازم است تا مدیریت شهری تهران و به ویژه منطقه مورد مطالعه نسبت به ارتقای سطح ایمنی در آنها اهتمام ویژه‌ای بورزد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

125 - بررسی مولفه های تاب آوری در مناطق شهری(مطالعه موردی: شهر بندر بوشهر)
علی خسروخواه عباس ملک حسینی مجید شمس

10.30495/ums.2023.23123

تاب‌آوری به دلیل پویا بودن واکنش جامعه در برابر حوادث، نوعی آینده‌نگری است و به گسترش گزینش‌های سیاستی برای رویارویی با اعلام قطعیت و تغییر هم کمک می‌کند. هدف پژوهش، بررسی و تحلیل فضایی شاخص‌های تاب‌آوری مناطق شهری بوشهر بوده است. روش تحقیق به‌صورت توصیفی - تحلیلی و داد چکیده کامل

تاب‌آوری به دلیل پویا بودن واکنش جامعه در برابر حوادث، نوعی آینده‌نگری است و به گسترش گزینش‌های سیاستی برای رویارویی با اعلام قطعیت و تغییر هم کمک می‌کند. هدف پژوهش، بررسی و تحلیل فضایی شاخص‌های تاب‌آوری مناطق شهری بوشهر بوده است. روش تحقیق به‌صورت توصیفی - تحلیلی و داده‌ها به روش اسنادی و میدانی (پرسشنامه) جمع‌آوری شده است. جامعه آماری پژوهش 30 نفر از متخصصان، کارشناسان امور شهری و اساتید دانشگاه مرتبط در زمینه موضوع بود که به روش نمونه گیری در دسترس غیر احتمالی به صورت هدفمند انتخاب شدند. به منظور تعیین روایی، پرسشنامه در اختیار اساتید و کارشناسان قرار گرفت و برخی گویه ها با نظر ایشان اصلاح و روایی محتوایی آن تائید گردید. پایایی ابزار تحقیق، (پرسشنامه) با نرم‌افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفت و آزمون آلفای کرونباخ معادل 886/0 به دست آمد؛ این مقدار برای ابزار تحقیق مناسب است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از فرآیند تصمیم‌گیری چند معیاره ویکور و روش آنتروپی شانون انجام گرفت. بر اساس روش آنتروپی شانون، ابعاد کالبدی- زیرساختی، نهادی، اقتصادی و اجتماعی به ترتیب، از وزن (806/0)، (512/0)، (110/0) و (95/0) برخوردار می‌باشند. نتایج پژوهش حاضر، بر اساس مدل ویکور بیانگر این بود که، در مجموع، تاب‌آوری کالبدی- زیرساختی، نهادی، اقتصادی و اجتماعی در شهر بندر بوشهر به ترتیب با میانگین شاخصی(71/4)، (84/3)، (3) و (01/2)، در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

126 - تبیین سناریو، راهبردها و راهکارهای اجرایی توسعه گردشگری روستایی (مورد مطالعه: منطقه‌ی گردشگری ریجاب)
زهرا کرانی

پژوهش حاضر با هدف تبیین سناریو، راهبرد ها و راهکارهای اجرایی توسعه گردشگری روستایی به روش آمیخته انجام گرفت، اطلاعات از صاحب نظران گردشگری که به روش گلوله برفی انتخاب شدند گردآوری شد. به منظور تحلیل داده ها از تکنیک سوات استفاده شد. در ابتدا مصاحبه با 37 نفر از کارشناسا چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تبیین سناریو، راهبرد ها و راهکارهای اجرایی توسعه گردشگری روستایی به روش آمیخته انجام گرفت، اطلاعات از صاحب نظران گردشگری که به روش گلوله برفی انتخاب شدند گردآوری شد. به منظور تحلیل داده ها از تکنیک سوات استفاده شد. در ابتدا مصاحبه با 37 نفر از کارشناسان گردشگری به منظور شنا سایی نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای منطقه ی ریجاب جهت توسعه ی گردشگری روستایی انجام گرفت. در گام دوم نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها به صورت پرسشنامه در اختیار کارشناسان قرار داده شد تا میزان اهمیت و وضع موجود هر گویه را مشخص نمایند. از نظر پاسخگویان مهمترین نقطه قوت منطقه جهت توسعه ی گردشگری وجود چشم انداز زیبا و منحصر به فرد به همراه فضای سبز، باغات، چشمه، آبشار. مهمترین نقطه ضعف منطقه ریجاب، نامناسب بودن و عدم کفایت تسهیلات بهداشتی، اقامتی و رفاهی. مهمترین فرصت در ریجاب وجود استخرهای پرورش ماهی و تهدید مهم ریجاب دوری و فاصله زیاد مراکز و کانون های گردشگر فرست کشور به این منطقه بود. بعد از تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها در ماتریس عوامل داخلی نقاط ضعف و در ماتریس عوامل خارجی تهدیدها غلبه داشتند و الگوی تدافعی برای توسعه ی گردشگری روستایی در منطقه ی ریجاب، از اولویت بالاتری برخوردار بود. نتایج پژوهش می تواند در ارائه راهکارهای توسعه گردشگری مؤثر باشد. لذا لازم است برنامه‌ریزان به منظور توسعه گردشگری روستایی به خصوص در منطقه ریجاب بر اساس اولویت راهکارهای اجرایی مورد اشاره در پژوهش حاضر جهت مرتفع ساختن آن‌ها به منظور توسعه گردشگری اقدام نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

127 - طراحی الگوی کاربری اراضی کشاورزی باتاکید برمعیشت پایدار در منطقه کهک استان قم
سیدمجتبی منزوی مهدی میردامادی سید جمال فرج اله حسینی صمد رحیمی سوره

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی کاربری اراضی کشاورزی در بخش کهک استان قم انجام گردیده است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش جمع آوری اطلاعات و داده پردازی، از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی می باشد. متغیر وابسته این تحقیق کاربری اراضی کشاورزی و متغیرهای مستقل شامل چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی کاربری اراضی کشاورزی در بخش کهک استان قم انجام گردیده است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و به لحاظ روش جمع آوری اطلاعات و داده پردازی، از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی می باشد. متغیر وابسته این تحقیق کاربری اراضی کشاورزی و متغیرهای مستقل شامل متغیرهای: اجتماعی، اقتصادی، طبیعی و ویژگی های فردی بوده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کشاورزان صاحب زمین و ساکن در تمامی روستاهای بخش کهک استان قم تشکیل داده اند. ‌براساس آمار موجود تعداد این کشاورزان 2010 نفرمی باشد که ۳۲۲ نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز توسط ابزار پرسش نامه جمع آوری و به کمک نرم افزار Spss20 و Amos تجزیه و تحلیل شدند. نتایج طراحی این الگو براساس معادلات ساختاری بیانگر آن است که عوامل اقتصادی و عوامل طبیعی بر الگوی کاربری اراضی کشاورزی منطقه مورد مطالعه دارای تأثیر مثبت و معنی‌داری در سطح خطای یک درصد می باشد. اما عوامل اجتماعی بر الگوی کاربری اراضی تأثیر نداشت. همچنین براساس نتایج این پژوهش 76 درصد از تغییرات واریانس الگوی کاربری اراضی توسط عوامل اجتماعی، اقتصادی و طبیعی تبیین گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

128 - واکاوی راهبردهای منطقه‌ای توسعه کشاورزی استان همدان
شادعلی توحیدلو موسی اعظمی محسن احدنژاد روشتی

برنامه‌ریزی منطقه‌ای از موضوعات مهم در توسعه جوامع است. هدف مقاله حاضر ارائه راهبردهای منطقه‌ای توسعه کشاورزی با روش توصیفی ـ تحلیلی است. منطقه موردمطالعه شامل 9 شهرستان استان همدان است که اطلاعات و داده‌های موردنیاز از مطالعات کتابخانه مبتنی بر مطالعه و مرور آمار و اسن چکیده کامل

برنامه‌ریزی منطقه‌ای از موضوعات مهم در توسعه جوامع است. هدف مقاله حاضر ارائه راهبردهای منطقه‌ای توسعه کشاورزی با روش توصیفی ـ تحلیلی است. منطقه موردمطالعه شامل 9 شهرستان استان همدان است که اطلاعات و داده‌های موردنیاز از مطالعات کتابخانه مبتنی بر مطالعه و مرور آمار و اسناد و همچنین داده‌های میدانی استفاده شده است. برای تحلیل داده‌ها از روش تصمیم‌گیری چند معیاره TODIM استفاده شده است. سپس جهت منطقه بندی خروجی داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار GIS، تحلیل و نمایش داده شد و درنهایت با استفاده از تحلیل SOWT مبتنی بر داده‌های مبتنی بر عملیات میدانی برای استخراج راهبردهای منطقه‌ای استفاده گردید. نتایج مطالعات تحقیق نشان داد، شهرستان‌های استان همدان ازنظر شاخص‌های کشاورزی در شرایط یکسانی قرار ندارد شهرستان‌های ملایر (1=T) توسعه‌یافته‌ترین شهرستان و شهرستان فامنین (0=T) توسعه‌نیافته‌ترین، شهرستان می‌باشد و نیز راهبرد کانونی منطقه توسعه‌نیافته کشاورزی شهرستان‌های استان همدان راهبرد تدافعی است، راهبرد منطقه درحال‌توسعه، راهبرد بازنگری می‌باشد و درنهایت راهبرد منطقه توسعه‌یافته راهبرد تهاجمی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

129 - بررسی حضور آنتی بادی های سرمی ضد ویروس آنفلوانزای مرغی تحت تیپ H9N 2 درجمعیت انسانی منطقه اردبیل
آیدین عزیزپور سعید بکائی نریمان شیخی شهرام حبیب زاده

ویروس های خانواده ارتومیکسوویریده (ویروس های آنفلونز ا) عامل عمده ای در ایجادبیماری و مرگ و میرناشی از بیماری تنفسی درجمعیت انسانی به شمار می روند . با توجه به این که تحت تیپ H9N2 عامل ایجاد بیماری آنفلونزای مرغی در جمعیت طیور ایران در چند سال اخیر بوده است. تاکنون مطال چکیده کامل

ویروس های خانواده ارتومیکسوویریده (ویروس های آنفلونز ا) عامل عمده ای در ایجادبیماری و مرگ و میرناشی از بیماری تنفسی درجمعیت انسانی به شمار می روند . با توجه به این که تحت تیپ H9N2 عامل ایجاد بیماری آنفلونزای مرغی در جمعیت طیور ایران در چند سال اخیر بوده است. تاکنون مطالعه ای در راستای بررسی میزان شیوعسرمی ویروس آنفلونزای مرغی در جامعه انسانی به خصوص افراد مرتبط و غیرمرتبط با صنعت طیور منطقه اردبیل نشده بود . لذا این تحقیق جهت بررسی حضور آنتی بادی های سرمی ضد ویروس آنفلونزای مرغی تحت تیپ H9N2 در گروه های مختلف انسانی از اوایل آبان تا اوایل اسفند ماه سال 1388 انجام شده است.تعداد 311 نمونه سرم خون از دو گروه بیمار و سالم با جنس و رده های سنی مختلف شامل 86نمونه سرم خون بیماران با عوارض تنفسی بستری در بیمارستان امام خمینی (ره) ، 88نمونه سرم بیماران بدون عوارض تنفسی بستری در بیمارستان، 41 نمونه سرمدامپزشکان و واکسیناتورهای دامپزشکی، 44 نمونه سرم پرسنل بهداشتی شاغل دربیمارستان و 52 نمونه سرم مرغداران و کارگران مرغداریها و کشتارگاه های طیور جمع آوری گردید.عیار آنتی بادی های ضد ویروس آنفلوانزای مرغی تحت تیپ H9N 2 توسط آزمایش HI اندازه گیری شد. اطلاعات آماری با استفاده از نرم افزار آماری SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت .در گروه بیماران 37/2%با عیار سرمی 10/74± 22.03 از افراد با عوارض تنفسی بستری در بیمارستان و 23/9% با عیارسرمی 10/41 ± 21/88 ازافراد بدون عوارض تنفسی بستری در بیمارستان مثبت بودند .درگروه سالم 29/3% باعیار سرمی 10/59 ±21/14 از دامپزشکان و واک سیناتورها ،18/2%با عیار سرمی 10/00±20/00از پرسنل بهداشتی شاغل در بیمارستان و 15/4%با عیار سرمی 11/35±26/02 از مرغداران و کارگران مرغداریها وکشتارگاه های طیور نسبت به تحت تیپ H9N2 ویروس آنفلوانزایA واکنش سرمی مثبت نشان دادند (HI titers≤1/20) در گروه های بیمار و سالم بیشترین فراوانی واکنش مثبت سرمی در گروه سنی زیر 30 سال 26/5% و جنس مردان 27% و کمترین آن درگروه سنی46-60 سال 22/4% و جنس زنان 23/6%به دست آمد که از لحاظ آماری معنی دار نبودند (P>0.05)نتایج این مطالعه حاکی از تماس گروه های مختلف جمعیت انسانی با تحت تیپ H9N2 ویروس آنفلونزا بود که این عفونت در بیماران با عوارض تنفسی بستری در بیم ارستان بیشتر مشاهده گردید ،همچنین از لحاظ شغلی نیز در گروهسالم،دامپزشکان و واکسیناتورها بیشترین موارد تماس را نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

130 - نگرش نیروی انسانی نسبت به مدیریت دانش (مطالعه موردی: شرکت‌های پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی)
فاطمه هلالیان‌مطلق محمد حسن‌زاده فاطمه زندیان

هدف: در این دوران توجه مدیران سازمان‌ها ‌به مقوله‌هایی همچون دانش و خلاقیت بیشتر جلب شده است و در پی آن، انسان‌های دانشگرا نسبت به انسان‌های عملگرا اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند. از این رو این پژوهش سعی دارد به شناسایی نگرش کارمندان شرکت‌های پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی انر چکیده کامل

هدف: در این دوران توجه مدیران سازمان‌ها ‌به مقوله‌هایی همچون دانش و خلاقیت بیشتر جلب شده است و در پی آن، انسان‌های دانشگرا نسبت به انسان‌های عملگرا اهمیت بیشتری پیدا کرده‌اند. از این رو این پژوهش سعی دارد به شناسایی نگرش کارمندان شرکت‌های پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی نسبت به کاربرد مدیریت دانش بپردازد. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و در اجرای آن از روش تحقیق پیمایشی - تحلیلی استفاده شده است. جامعه پژوهش را 11424 نفر از کارکنان 13 شرکت پتروشیمی منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی می‌باشد که بر اساس جدول مورگان 370 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ است. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات کارشناسان و اساتید تائید گردید و برای تعیین پایایی آن از فرمول آلفای کرونباخ استفاده شد و پایایی آن 91/0 تعیین گردید. تجزیه و تحلیل یافته‌ها با استفاده از آزمون‌های توصیفی (فراوانی، درصد میانگین، انحراف معیار) و آزمون‌های استنباطی(اسپیرمن، پیرسون، من ویت نی، کروسکال والیس) در نرم افزار SPSS21 انجام شد. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که نگرش کارکنان نسبت به کاربرد مدیریت دانش مثبت است. همبستگی مثبت و معنا داری بین متغیر‌های جنس، سن، مدرک تحصیلی و سابقه خدمت با نگرش کارکنان وجود دارد. علاوه بر این بر اساس یافته‌ها تفاوت معنا‌درای بین این متغیرها و نگرش کارکنان نسبت به کار برد مدیریت دانش در سازمان وجود دارد. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاضر برافزایش درک وجود دانش و مدیریت دانش در سازمان، تصمیم‌گیری‌های مؤثر و دقیق در سایه اشتراک دانش تأکید دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

131 - تحلیل اثر رگبارهای متوالی بر ویژگی‌های خاک، تولید رواناب سطحی و هدررفت خاک در خاک‌های با پایداری متفاوت در کرت‌های کوچک
علی رضا واعظی حسین بیات سعید رحمتی

آگاهی از تغییرات زمانی ویژگی‌های خاک در هر رخداد طی بارش های متوالی برای تعیین دوره بحرانی که خاک حساس به فرآیندهای فرسایشی می شود، بسیار حائز اهمیت است. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر رگبارهای متوالی بر تغییر ویژگی‌های خاک، تولید رواناب سطحی و هدررفت خاک در 18 نوع خاک مخ چکیده کامل

آگاهی از تغییرات زمانی ویژگی‌های خاک در هر رخداد طی بارش های متوالی برای تعیین دوره بحرانی که خاک حساس به فرآیندهای فرسایشی می شود، بسیار حائز اهمیت است. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر رگبارهای متوالی بر تغییر ویژگی‌های خاک، تولید رواناب سطحی و هدررفت خاک در 18 نوع خاک مختلف با اندازه خاکدانه‌ یکسان (با قطر بین 4 و 6 میلی‌متر)، انجام گرفت. آزمایش در کرت‌های فرسایشی کوچک با طول 80 سانتی متر و عرض 60 سانتی متر با شیب 9 درصد طی هفت رگبار متوالی شبیه سازی شده با شدت 85 میلی متر بر ساعت و تداوم 30 دقیقه با فواصل پنج روز اجرا شد. نتایج نشان داد که تفاوتی معنی‌دار بین خاک‌ها از نظر جرم مخصوص ظاهری، نگه‌داشت آب، تولید رواناب و هدررفت خاک به‌وجود آمد (001/0>p). در رخداد رگبار اولیه به‌دلیل فراوانی زیاد خاکدانه‌های پایدار و پایین بودن رطوبت پیشین خاک‌ها، پایین ترین مقدار رواناب (4/14 میلی متر) و هدررفت خاک (792 گرم بر مترمربع) مشاهده شد. در رخداد رگبارهای متوالی بعدی گرچه تغییرات زیاد در نگه‌داشت آب در خاک مشاهده نشد، اما افزایش جرم مخصوص ظاهری خاک هم‌چنان آشکار بود. روابطی معنی دار بین هدررفت خاک (58/0= 2R) و جرم مخصوص ظاهری خاک و نیز رطوبت پیشین خاک (75/0= 2R) وجود داشت. این پژوهش نشان داد که آگاهی از تغییرات جرم مخصوص ظاهری خاک و رطوبت پیشین خاک در رخدادهای باران طی سال می‌تواند در پیش‌بینی فرسایش خاک رخداد طی رگبارهای متوالی در یک منطقه مؤثر واقع شود. به‌طور کلی تغییرات ویژگی‌های فیزیکی خاک در هر رخداد نقشی مهم در افزایش حساسیت خاک به فرسایش طی رگبارهای متوالی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

132 - تخصیص بهینه منابع آب و اراضی در منطقه رودبارالموت با استفاده از مدل FGFP
ابوذر پرهیزکاری محمدمهدی مظفری مهران خاکی حسین تقی‌زاده رنجبری

برای در‌ امان ماندن از خطرات خشکسالی و بحران آب در آینده نیاز است که راهکارها و قوانین مناسبی برای بهره‌برداری از منابع آب محدود اتخاذ شود. در این راستا، مدل های برنامه ریزی ریاضی در سطح وسیعی برای کمک به رفع مسائل مربوط به مدیریت منابع آب مورد استفاده قرار می گیرند. در چکیده کامل

برای در‌ امان ماندن از خطرات خشکسالی و بحران آب در آینده نیاز است که راهکارها و قوانین مناسبی برای بهره‌برداری از منابع آب محدود اتخاذ شود. در این راستا، مدل های برنامه ریزی ریاضی در سطح وسیعی برای کمک به رفع مسائل مربوط به مدیریت منابع آب مورد استفاده قرار می گیرند. در مطالعه حاضر به منظور بهره برداری صحیح از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی و تخصیص بهینه این منابع در بخش کشاورزی و همچنین، به منظور تعیین الگوی بهینه ی کشتی که منجر به دستیابی حداکثر سود ممکن برای کشاورزان منطقه رودبار الموت استان قزوین شود، از مدل برنامه ریزی کسری آرمانی فازی (FGFP) و داده های آماری سال 91-1390 استفاده شد. مدل پیشنهادی در محیط نرم‌افزاری GAMS نسخه 9/23 حل شد. نتایج نشان داد که با بکارگیری الگوی بهینه کشت و تخصیص بهینه منابع آب موجود در منطقه، علاوه بر کاهش میزان آب مصرفی در سطح مزارع، هزینه تولید در هر هکتار از اراضی کاهش، نیروی کار بکارگرفته شده افزایش و شاخص کارایی نسبت سود به آب مصرفی در حدود 13 درصد افزایش می یابد. در پایان، با توجه به نتایج به دست آمده، جهت توسعه بخش کشاورزی استان قزوین برنامه‌ریزی و مدل‌سازی از پایین به بالا پیشنهاد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

133 - توسعه شهری اکولوژیک با ارایه معیارهای طراحی شهری اکولوژیک در منطقه 4 شهری تهران
آناهید ملک مرزبان سید مجید مفیدی شمیرانی

10.30495/jest.2022.32240.4025

زمینه و هدف: تغییرات شهری در اصول اولیه مرتبط با پایداری هر روز دامنه تخریب وسیعتری را پیش رو قرار می دهد و توجه هر چه بیش تری به شیوه های نوین را می طلبد. هدف کلی تحقیق، توسعه شهری اکولوژیک جهت باز تعریف شهرها برای تبدیل به شبکه ای با اثرات مثبت همراه با بوم و فرهنگ ان چکیده کامل

زمینه و هدف: تغییرات شهری در اصول اولیه مرتبط با پایداری هر روز دامنه تخریب وسیعتری را پیش رو قرار می دهد و توجه هر چه بیش تری به شیوه های نوین را می طلبد. هدف کلی تحقیق، توسعه شهری اکولوژیک جهت باز تعریف شهرها برای تبدیل به شبکه ای با اثرات مثبت همراه با بوم و فرهنگ انسانی می باشد. تحقق این رویکرد مستلزم تدوین برنامه‌ها و بازنگری به صورت ضرورتی اجتناب ناپذیر است. کلان شهرهایی مانند تهران با مجموعه ای از چالش های اکولوژیکی مواجه هستند. روش بررسی : تحقیق حاضر با اتکا به شیوه های توصیفی و تحلیلی انجام شده است. به علت وجود پیچیدگی های مختلف در تهران، انتخاب منطقه 4 به عنوان نمونه جهت بررسی عملی تر و ارایه راهکارهای تفضیلی، تاکیدی بر صحت راهبردهای کلان اکولوژیک خواهد بود. با استفاده از روش های ترکیبی و ماتریس SWOT به شناخت مسایل، تدوین چشم انداز و اهداف اکولوژیک پرداخته شده، سپس معیارها و راهبردهای اکولوژیکی تدوین و با ماتریس QSPM، اولویت بندی شده و سهم حوزه های فرعی مشخص شده است. یافته ها: یافته های منطقه 4 نشان می دهد، مهم ترین راهبرد به موضوع کیفیت هوا و صدا ، سازگاری کاربری ها و رشد فضای سبز مرتبط است و اصلی ترین حوزه های فرعی منطقه، حمل و نقل، فضای سبز، احیای هویت، آسایش شهری، کاربری زمین، تقاضای زمین ، آب و انرژی هستند. نتایج می‌تواند مورد استفاده متخصصان، مدیران، سازمان‌ها قرار گیرد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد اجرای معیارهای شهر اکولوژیک، ابزاری جهت حفظ منابع و توسعه شهری پایداراست. ابعاد کالبدی و محیطی در اولویت هستند همچنین راهبردهای ساختار شهری و بافت منطقه ای اهمیت بالاتری در منطقه 4دارند. روش بکاربرده شده قابل تعمیم در سایر مناطق تهران نیز می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

134 - مدیریت راهبردی توسعه پایدار گردشگری در مناطق ساحلی با استفاده از مدل SWOT و ماتریس QSPM (منطقه مورد مطالعه: استان مازندران)
زهرا صمدی طاری جعفر نوری رضا ارجمندی

10.30495/jest.2018.10546.1899

زمینه و هدف: در سالهای اخیر روند توسعه گردشگری در سواحل استان مازندران، بدون توجه به برنامه ریزی اصولی و ظرفیت توان منطقه، موجبات اثرات نامطلوب زیست محیطی و تخریب ساحل را فراهم آورده است، از این رو هدف پژوهش حاضر ساماندهی فعالیت های گردشگری ساحلی در استان مازندران با ار چکیده کامل

زمینه و هدف: در سالهای اخیر روند توسعه گردشگری در سواحل استان مازندران، بدون توجه به برنامه ریزی اصولی و ظرفیت توان منطقه، موجبات اثرات نامطلوب زیست محیطی و تخریب ساحل را فراهم آورده است، از این رو هدف پژوهش حاضر ساماندهی فعالیت های گردشگری ساحلی در استان مازندران با ارائه یک برنامه راهبردی و اصولی و متناسب با شرایط منطقه می باشد. روش بررسی: پژوهش حاضر در سه مرحله صورت پذیرفته است. مرحله اول شامل تهیه ماتریس ارزیابی عوامل داخلی(IFE) و خارجی (EFE) می باشد. در مرحله دوم با تهیه ماتریس فرصت‌ها، تهدیدات، قوت ها و ضعف‌ها (SWOT)، راهبردهای متناسب با عوامل ارائه گردید. در مرحله سوم نیز با تهیه ماتریس برنامه‌ریزی راهبردی کمی(QSPM)، راهبردها ارزیابی و راهبردهای برتر انتخاب شد. یافته ها: در ماتریس ارزیابی عوامل داخلی، بیشترین امتیاز وزن‌دار به انجام پرژه های شناخت وضعیت منطقه و در ماتریس ارزیابی عوامل خارجی به مجاورت و نزدیکی به کلان شهر تهران اختصاص یافته است. بر اساس نتایج، 25 راهبرد از تجزیه و تحلیل عوامل داخلی و خارجی مدیریت راهبردی مناطق گردشگری ساحلی استان مازندران بدست آمد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از ارزیابی راهبردها حاکی از آن است که اولین قدم در راستای اهداف مدیریت راهبردی مناطق گردشگری ساحلی، راهبرد SO3 با عنوان هدایت توسعه گردشگری ساحلی در منطقه بر اساس استقرار مدیریت یکپارچه مناطق ساحلی می باشد. راهبردهایWT1 (اصلاح سیاست های توسعه گردشگری بر اساس مطالعات استراتژیک)و WT2 (بکارگیری مکانیزم های مدیریت زیست محیطی شامل ارزیابی زیست محیطی استراتژیک (SEA) نیز به ترتیب در اولویت دوم و سوم قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

135 - ارزیابی اثرات توسعه محیط‌زیست با کاربرد مدل تخریب (مطالعه موردی: منطقه حفاظت‌شده باغ شادی)
مهدیه ابراهیمی مریم مروتی مهدی تازه

10.30495/jest.2023.59183.5313

زمینه و هدف: مناطق حفاظت‌شده در کشور به دلیل کاهش کیفیت نیازمند پایش و اقدامات حفاظتی هستند. لذا در این راستا مدل تخریب با کمی کردن فعالیت‌های انسانی، می تواند کاربردی باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات محیط زیستی توسعه بر منطقه حفاظت شده باغ شادی با استفاده از مدل تخ چکیده کامل

زمینه و هدف: مناطق حفاظت‌شده در کشور به دلیل کاهش کیفیت نیازمند پایش و اقدامات حفاظتی هستند. لذا در این راستا مدل تخریب با کمی کردن فعالیت‌های انسانی، می تواند کاربردی باشد. این تحقیق با هدف ارزیابی اثرات محیط زیستی توسعه بر منطقه حفاظت شده باغ شادی با استفاده از مدل تخریب در سال 1399صورت گرفت.روش بررسی: برای اجرای این مدل در منطقه مورد مطالعه، ابتدا منطقه به 406 پیکسل‌ با مقیاس 1:50000 و در ابعاد 500 * 500 سانتی متر تقسیم شد. با استفاده از نقشه‌های موجود، مشاهده میدانی و نظر کارشناسان 8 عامل تخریب در کل منطقه شناسایی و شدت آن‌ها تعیین گردید.یافته ها: نتایج تحقیق نشان داد از بین عوامل تخریب شناسایی شده، فعالیت های گردشگری بیشترین تخریب را در منطقه حفاظت شده باغ شادی داشت. در ادامه آسیب‌پذیری اکولوژیکی منطقه با استفاده از نقشه‌های شیب، جهت، ارتفاع، اقلیم، عمق خاک، تراکم پوشش گیاهی، دما، باران، کاربری اراضی با ابزار GIS محاسبه و به لحاظ شدت طبقه‌بندی گردید. پس از محاسبه تراکم فیزیولوژیک، ضریب تخریب در هر یک از پیکسل‌ها محاسبه و بر اساس نظریه فازی در 6 طبقه و 3 دسته طبقه بندی شد. سپس کلیه شبکه ها از نظر شدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه و کل منطقه به سه پهنه مستعد توسعه بیش تر، نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامات حفاظتی تقسیم شد.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد به لحاظ کیفیت سرزمین، 83/27 درصد از منطقه در طبقه مستعد توسعه بیش تر (طبقه دوم)، 22/35 درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه اول، 31/29 درصد در طبقه نیازمند بازسازی در طبقه دوم، 64/7 درصد در طبقه نیازمند اقدامات حفاظتی (طبقه اول) قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

136 - پیامدهای محیط زیستی توسعه توریسم با استفاده از روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع (مطالعه موردی: ساحل چاف تا چمخاله، گیلان)
سمیه گلچین بهمن رمضانی

10.22034/jest.1970.11092

زمینه و هدف: اهمیت موضوع گردشگری به عنوان پدیده ای نوین و منبعی برای توسعه از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیط زیستی قابل بررسی است و آن یکی از اصلی ترین منابع درآمد کشورها در حال حاضر است. متأسفانه گسترش جریان های گردشگری با برنامه ریزی نامناسب به همر چکیده کامل

زمینه و هدف: اهمیت موضوع گردشگری به عنوان پدیده ای نوین و منبعی برای توسعه از ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و محیط زیستی قابل بررسی است و آن یکی از اصلی ترین منابع درآمد کشورها در حال حاضر است. متأسفانه گسترش جریان های گردشگری با برنامه ریزی نامناسب به همراه ضعف زیرساخت ها و مدیریت گردشگری، اثرات محیط زیستی منفی زیادی در پی داشته است. هدف از این تحقیق، شناخت و ارزیابی اثرات محیط زیستی ناشی از اماکن اقامتی و پذیرایی توریستی در منطقه ساحلی چاف تا چمخاله با استفاده از روش ماتریس ارزیابی اثرات سریعدر فاز بهره برداری بر چهار محیط فیزیکی- شیمیایی، اکولوژیکی- بیولوژیکی، اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی- فنی می باشد. روش بررسی: یکی از روش های ارزیابی اثرات محیط زیستی، روش ماتریس ارزیابی اثرات سریعاست که این تحقیق بر اساس این روش با داده های استاندارد از معیارهای مهم ارزیابی انجام گرفته است. یافته‌ها: نتایج به دست آمده نشان می دهد که توسعه توریسم بر محیط اقتصادی- فنی و اجتماعی فرهنگی دارای اثرات مثبت است. حداقل اثرات منفی در بخش بهداشت و ترافیک و حداکثر اثرات منفی در محیط فیزیکی ومحیط زیست است. بحث و نتیجه‌گیری: توسعه توریسم در ناحیه مورد مطالعه شاید سبب افزایش درامد اقتصادی و امار اشتغال شده باشد ولی تخریب ان به مراتب بیشتر است و دور نمای منفی مانند تخریب محیط های فیزیکی ، تغییرات کاربری اراضی،حفظ محیط زیست را در استفاده از روشهای موجود را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

137 - بررسی توزیع مکانی خطر بیابان‌زایی منطقه سبزوار با استفاده از مدل IMDPA
اسماعیل سیلاخوری مجید اونق امیر سعدالدین

10.22034/jest.2019.24428.3358

زمینه و هدف: بیابان‌زایی مسئله‌ای جهانی، با پیامدهای جدی برای تنوع زیستی، ایمنی محیط‌زیست، ریشه کنی فقر، ثبات اجتماعی- اقتصادی و توسعه پایدار در سراسر جهان می باشد. مناسب ترین روش برای تعیین شدت خطر بیابان‌زایی، استفاده از مدل های تجربی است. هدف از این پژوهش تعیین توزیع چکیده کامل

زمینه و هدف: بیابان‌زایی مسئله‌ای جهانی، با پیامدهای جدی برای تنوع زیستی، ایمنی محیط‌زیست، ریشه کنی فقر، ثبات اجتماعی- اقتصادی و توسعه پایدار در سراسر جهان می باشد. مناسب ترین روش برای تعیین شدت خطر بیابان‌زایی، استفاده از مدل های تجربی است. هدف از این پژوهش تعیین توزیع مکانی خطر بیابان‌زایی منطقه سبزوار با استفاده از مدل IMDPA و سیستم اطلاعات جغرافیایی است. روش بررسی: به‌منظور بررسی شدت بیابان‌زایی در منطقه سبزوار، از تمام معیارهای مدل IMDPA استفاده گردید. برای این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری (رخساره های ژئومورفولوژی) با استفاده از نقشه های شیب، زمین شناسی، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، تصاویر ماهواره ای لندست 5 و گوگل ارث در 4 واحد، 10 تیپ و 96 رخساره تهیه گردید. سپس در هر واحد کاری، با استفاده از مدل IMDPA شاخص ها ارزش دهی شد و از میانگین هندسی آن ها ارزش هر معیار تعیین گردید. ارزش هر گروه از میانگین هندسی معیارهای آن مشخص؛ و از میانگین هندسی ارزش گروه ها، نقشه شدت بیابان‌زایی منطقه به دست آمد. یافته‌ها: نتایج نشان داد، که معیارهای آب و آبیاری و فرسایش با میانگین وزنی 94/2 و 72/2 بیش ترین تأثیر را در بیابان‌زایی منطقه داشتند. منطقه سبزوار با استفاده از این مدل به دو کلاس متوسط (II) و شدید (IV) تقسیم شد، که بیش ترین سطح منطقه را کلاس متوسط (07/85 درصد) پوشش داد. بحث و نتیجه‌گیری: منطقه سبزوار از روند ژئومورفولوژیکی متنوعی از کوهستان تا پلایا برخوردار می‌باشد و تقسیم بندی آن به دو کلاس بیابان‌زایی نشان دهنده آسان گیری مدل IMDPA در تهیه نقشه خطر بیابان‌زایی است. دلیل این امر را می توان در شاخص های متنوع، میانگین هندسی و کلاس بندی نامتوازن جستجو کرد. نقشه خطر مذکور به همراه شاخص ها کلیدی مؤثر در بیابان‌زایی منطقه سبزوار می توانند در جهت مهار بیابان‌زایی و نیل به توسعه پایدار مورداستفاده برنامه ریزان قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

138 - بررسی نقش آموزش در بالا بردن سواد اکولوژیکی جامعه‏ی روستایی (نمونه‌ی موردی روستای آفتابدر منطقه الموت قزوین)
حسین مدی عاطفه خانی الموتی

10.22034/jest.2020.29874.3848

زمینه و هدف: با نگاهی اجمالی به فعالیت‌های انسانی از دهه های اخیر تاکنون، این‌گونه به نظر می رسد که فعالیت‌ها و دست‌اندازی‌های نابجای انسان ها در محیط زیست موجب بروز تغییرات و مشکلات اکولوژیکی بسیار زیاد و گاهاً جبران ناپذیری بر آن شده است. اکوسیستم‌های موجود در طبیعت ب چکیده کامل

زمینه و هدف: با نگاهی اجمالی به فعالیت‌های انسانی از دهه های اخیر تاکنون، این‌گونه به نظر می رسد که فعالیت‌ها و دست‌اندازی‌های نابجای انسان ها در محیط زیست موجب بروز تغییرات و مشکلات اکولوژیکی بسیار زیاد و گاهاً جبران ناپذیری بر آن شده است. اکوسیستم‌های موجود در طبیعت بسیار متنوع بوده و تخریب یکی به‌تدریج موجب نابودی کل اکوسیستم و درنتیجه برهم زدن اکولوژی آن ناحیه خواهد شد. هدف از انجام این پژوهش؛ درک سازوکارها و روش ساخت‌وساز در مناطق و اکوسیستم‌های کوهستانی، آموزش حساسیت‌های محیط زیستی و جانوری، جذابیت و جاذبه‌ها(رودخانه‌ها، زمین‌ها، خاک و ...) و انرژی‌های موجود در منطقه به مردم، دهیاری‌ها، تکنسین‌های کشاورزی و .... با استفاده از روش های جدید و مناسب به‌جای روش های قدیمی و منسوخ گذشته و ضرورت یادآوری و نشان دادن آسیب‌هایی که در اثر دخل و تصرف‌های نا به‌جای انسان‌ها به منطقه موردنظر واردشده، می باشد. ازآنجاکه مطالعات اکولوژیک در قزوین و حتی در ایران بسیار ناچیز است و با توجه به وجود گونه های گیاهی و جانوری متنوع و طبیعی، وجود ذخایر زیستی بسیار نایاب و انرژی‌های درونی فراوان منطقه ی الموت لزوم شناخت این گونه ها و درنهایت آموزش نتایج به‌دست‌آمده، به عموم مردم را نشان می‌دهد. روش بررسی: روش تحقیق پیمایشی است. بررسی تحلیل آزمون فرضیات پژوهش به روش استقرایی و با استفاده از نرم‌افزار spss انجام‌شده است. یافته‌ها: در این راستا مصاحبه ای با کارشناسان سازمان محیط زیست، جهاد کشاورزی، مرکز تحقیقاتی _ آموزشی کشاورزی استان قزوین و چند تن از اساتید دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین و جمعی از متخصصان و مدیرعاملان شرکت‌های تعاونی و درنهایت عموم مردم صورت پذیرفت تا اهمیت آموزش اکولوژیکی بررسی شود. بحث و نتیجه‌گیری: درنهایت و با بررسی این آمار و نتایج حاصل‌شده از آنالیز توصیفی و تحلیلی (آزمون T مستقل و لوین، آلفای کرونباخ، آزمون کلموگروف اسمیرنوف و آزمون فریدمن) در نرم‌افزار SPSS این‌گونه به نظر می رسد که آموزش یکی از کلیدی ترین پارامترها در ارتقاء دانش اکولوژیک در نزد جامعه ی روستایی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

139 - ارزیابی آسیب‌پذیری مناطق شهری در برابر سیل با منطق فازی (مطالعه موردی: منطقه 22 تهران)
الهام اسماعیلی علویجه سعید کریمی فاطمه سادات علوی پور

10.22034/jest.2020.10940

زمینه و هدف: به طور کلی در دهه‌های اخیر خسارت‌های ناشی از جاری شدن سیل در نتیجه شهرنشینی در حاشیه رودخانه‌ها همواره متوجه ساکنان این مناطق بوده است. هدف این پژوهش تعیین میزان آسیب‌پذیر بودن مناطق شهری نسبت به خطر سیل جهت کاهش خسارات جانی و مالی می‌باشد. روش بررسی: بدین چکیده کامل

زمینه و هدف: به طور کلی در دهه‌های اخیر خسارت‌های ناشی از جاری شدن سیل در نتیجه شهرنشینی در حاشیه رودخانه‌ها همواره متوجه ساکنان این مناطق بوده است. هدف این پژوهش تعیین میزان آسیب‌پذیر بودن مناطق شهری نسبت به خطر سیل جهت کاهش خسارات جانی و مالی می‌باشد. روش بررسی: بدین منظور از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (AHP فازی) چانگ به دلیل بزرگ تر بودن درجه احتمال جهت وزن‌دهی به معیارهای شیب، خاک، فاصله از رود، زمین شناسی، ارتفاع، کاربری اراضی و جمعیت استفاده گردید. پس از وزن‌دهی، معیارهای آسیب‌پذیری در محیط ARCGIS فازی‌سازی گردیدند و در نهایت از عمل گرهای فازی جهت روی‌هم گذاری لایه‌ها استفاده شد. یافته‌ها:. برای تعدیل نقشه‌های به دست آمده از عمل گرهای ضرب جبری و جمع جبری، از عمل گرهای گاما 9/0، گاما 7/0 و گاما 5/0 استفاده شد که نقشه حاصل از عمل گر گاما 7/0 به دلیل دست یابی به نتیجه مناسب‌تر به عنوان نقشه ‌نهایی آسیب‌پذیری انتخاب گردید. بحث و نتیجه گیری: بنابراین با توجه به نقشه نهایی و این که درصد تراکم جمعیت در شمال شرقی منطقه، نزدیک رودخانه‌کن از 07/1 درصد بیش تر است. احتمال آسیب‌پذیری در آن منطقه بالا پیش‌بینی می‌گردد. هم چنین ممکن است ساخت و سازهای غیر مجاز در حریم رود خانه‌های‌کن و وردآورد باعث تجمع آب و رهاسازی یک‌باره آن در منطقه شود و اگر روند ساخت و سازهای غیر مجاز و افزایش جمعیت در منطقه ادامه یابد می‌توان نتیجه گرفت احتمال آسیب‌پذیری در برابر سیل در منطقه 22 تهران می‌تواند زیاد باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

140 - تاثیر مصالح و روشهای ساخت بومی بر کاهش مصرف انرژی در خانه های روستایی مناطق جلگه ای گیلان
سارا زهری منصوره طاهباز ایرج اعتصام

10.30495/jest.2020.19338.2820

معماری بومی هر منطقه ای در سازگاری با طبیعت و اقلیم محلی و با تکیه بر منابع موجود در محل شکل می گیرد. روستاهای استان گیلان دارای معماری بومی غنی و ارزشمندی هستند، اما در سال های اخیر با رشد شهرنشینی، سرعت گرفتن ساخت و ساز و استفاده از روش های ساخت و مصالح جدید، سیمای رو چکیده کامل

معماری بومی هر منطقه ای در سازگاری با طبیعت و اقلیم محلی و با تکیه بر منابع موجود در محل شکل می گیرد. روستاهای استان گیلان دارای معماری بومی غنی و ارزشمندی هستند، اما در سال های اخیر با رشد شهرنشینی، سرعت گرفتن ساخت و ساز و استفاده از روش های ساخت و مصالح جدید، سیمای روستاها و شهرهای این منطقه دستخوش تغییر شده است. ذخیره انرژی یکی از عو امل مهم دستیابی به توسعه پایدار است. از آنجا که راهکارهای معماری بومی در گذر زمان، و توسط افراد محلی آشنا با اقلیم و اکوسیستم هرمنطقه شکل می گیرد، مطالعه معماری بومی برای باز زنده سازی میراث بومی ضروری به نظر می رسد. مقاله حاضر با مطالعه معماری بومی روستایی بخش جلگه ای گیلان، تاثیر استفاده از مصالح و روش های بومی بر کاهش اثرات نامطلوب زیست محیطی را مورد ارزیابی قرار می دهد. در این راستا، با انتخاب سه گونه از خانه های بومی منطقه جلگه ای گیلان(شرق، غرب و مرکز)، میزان مصرف انرژی آن ها با استفاده از مصالح بومی و جدید به روش شبیه سازی تحلیل می شود. این پژوهش بر مبنای این فرضیه استوار است، که بازشناسی راهکارهای اکولوژیک معماری بومی و به کارگیری آن ها در معماری جدید می نواند باعث کاهش مصرف منابع و در نتیجه کاهش اثرات نامطلوب محیط مصنوع بر زیستگاه طبیعی شود. بر اساس نتایج به دست آمده، میزان انرژی مصرفی خانه های روستایی با مصالح بومی به میزان قابل ملاحظه ای کمتر از مصرف انرژی با مصالح جدید است. نتایج شبیه سازی نشان می دهد، که عملکرد پی شکیلی، دیوار زگالی و سقف کلوشی از نظر میزان تبادل حرارت با محیط خارج مطلوب تر از مصالح و روش های جدید است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

141 - ارزیابی زیست محیطی آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های منطقه شوراب (جنوب کاشمر- خراسان رضوی)
نفیسه ابراهیمی کارگرشیرازی سعید سعادت محمد جوانبخت

10.22034/jest.2020.35224.4236

زمینه و هدف: در منطقه شوراب واقع در جنوب کاشمر نشانه هایی از ذخایر معدنی جیوه، سرب، آهن و مس گزارش شده که می تواند زمینه ساز آلودگی زیست محیطی باشد. هدف این تحقیق بررسی نحوه توزیع فلزات سنگین و ارزیابی فاکتورهای زمین انباشت و آلودگی برای این عناصر در رسوبات رودخانه ای م چکیده کامل

زمینه و هدف: در منطقه شوراب واقع در جنوب کاشمر نشانه هایی از ذخایر معدنی جیوه، سرب، آهن و مس گزارش شده که می تواند زمینه ساز آلودگی زیست محیطی باشد. هدف این تحقیق بررسی نحوه توزیع فلزات سنگین و ارزیابی فاکتورهای زمین انباشت و آلودگی برای این عناصر در رسوبات رودخانه ای منطقه شوراب کاشمر است. روش بررسی: پس از انجام مطالعات کتابخانه ای و پردازش تصاویر ماهواره ای، بررسی های زمین شناسی انجام گرفت و نهایتاً 21 نمونه از رسوبات رودخانه ای منطقه برداشت گردید. پس از تعیین بافت خاک و پارامترهای شوری،pH ،EC ، 14 نمونه برای بررسی غلظت فلزات سنگین توسط دستگاه ICP-OS در آزمایشگاه زرآزما آزمایش شد. نتایج به دست آمده توسط نرم افزارهای GIS , Excel ,SPSS پردازش و مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: به استثنای عناصر نقره، مس، کادمیوم، کبالت، کروم و نیکل که تا حدی آلودگی نشان می دهند، بقیه عناصر در منطقه به طور جدی نقش آلوده کننده ای ندارند. میزان pH از 5/7 تا 2/8 و میزان EC از 3 تا 5µs/cm و شوری 150 تا 2500 متناسب با هدایت الکتریکی متغیر است. بحث و نتیجه گیری: الگوی پراکندگی عناصر نیکل و کبالت و تا حدودی کروم در رسوبات رودخانه ای منطقه انطباق معینی با یکدیگر نشان می دهند. این امر می تواند با ترکیب سنگ شناسی بالا دست آبراهه ها که عمدتاً سنگ های ولکانیکی آندزیتی هستند، مرتبط باشد. عناصر سرب و روی عمدتاً در آبراهه ها و رسوبات بخش های شمالی و شرقی منطقه و عناصر آرسنیک و آنتیموان نیز در رسوبات شمال و شمال غربی تمرکز بیشتری نشان می دهند. این امر ممکن است مرتبط با کانی سازی های این نواحی باشد که تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

142 - عوامل مؤثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان از منطقه بوم‌گردشگری میانجنگل شهرستان فسا
صمد عرفانی‌فر حسن آزرم نوید کارگر ده بیدی

10.30495/jest.2022.48473.4867

زمینه و اهداف: ارزش‌گذاری اقتصادی با کمی نمودن منافع، گامی مؤثر در راستای بهبود سیاست‌های زیست‌محیطی به منظور حفظ و توسعه صنعت بوم‌گردشگری است. لذا هدف اصلی این مطالعه استخراج تمایل به پرداخت گردشگران برای بازدید از منطقه بوم‌گردشگری میانجنگل شهرستان فسا است. روش بررسی چکیده کامل

زمینه و اهداف: ارزش‌گذاری اقتصادی با کمی نمودن منافع، گامی مؤثر در راستای بهبود سیاست‌های زیست‌محیطی به منظور حفظ و توسعه صنعت بوم‌گردشگری است. لذا هدف اصلی این مطالعه استخراج تمایل به پرداخت گردشگران برای بازدید از منطقه بوم‌گردشگری میانجنگل شهرستان فسا است. روش بررسی: داده‌های مورد نیاز با روش ارزش‌گذاری مشروط و‌ سؤال‌های دوگانه یک‌طرفه و تکمیل 542 پرسشنامه در فروردین سال 1398جمع‌آوری شد. به منظور برآورد تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان و تشخیص عوامل مؤثر بر آن از مدل رگرسیون نرمال سانسور شده استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که متغیرهای سن سرپرست و بعد خانواده تأثیر منفی و معنی‌داری بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان از این منطقه گردشگری دارند. همچنین تأثیر متغیرهای سطح تحصیلات سرپرست خانواده، درآمد و تعداد سفرهای تفریحی سالانه خانواده به تفرجگاه‌های طبیعی بر تمایل به پرداخت گردشگران مثبت و معنی‌دار برآورد شد. تأثیر متغیر جنس نیز نشان داد که تمایل به پرداخت زنان سرپرست خانواده بیشتر از مردان است. ‌میانگین تمایل به پرداخت گردشگران برای اقامت و بازدید یک روزه از منطقه بوم‌گردشگری میانجنگل شهرستان فسا معادل 205205 ریال برآورد شد. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج مطالعه سیاست‌های حمایتی دولت در راستای افزایش قدرت خرید خانواده‌های کم‌درآمد و پرجمعیت و همزمان افزایش آگاهی خانواده‌ها در زمینه بوم‌گردی می‌تواند منجر به گسترش فرهنگ گردشگری و افزایش تعداد سفرهای تفریحی به منطقه مورد مطالعه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

143 - سنجش و ارزیابی میزان تاب‌آوری مناطق شهری در برابر سیلاب‌های شهری (مطالعه-ی موردی: منطقه 4 تهران)
مصطفی ناهید محمدرضا زند مقدم زینب کرکه ابادی

10.22034/jest.2021.56185.5194

زمینه و هدف: با توجه به رشد سریع شهرها و افزایش شهرنشینی در دهه های اخیر، رواناب شهری و خسارت های ناشی از سیل یکی از مسائل مهم و اساسی در عرصه مدیریت شهری می‌باشد. هدف از این مطالعه در بخش اول؛ شبیه سازی کمی سیلاب ناشی از بارندگی برای منطقه 4 تهران برای سال های 1349-139 چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به رشد سریع شهرها و افزایش شهرنشینی در دهه های اخیر، رواناب شهری و خسارت های ناشی از سیل یکی از مسائل مهم و اساسی در عرصه مدیریت شهری می‌باشد. هدف از این مطالعه در بخش اول؛ شبیه سازی کمی سیلاب ناشی از بارندگی برای منطقه 4 تهران برای سال های 1349-1395 با استفاده از مدل SWMM و ارزیابی تاب آوری ناشی از سیلاب در این منطقه می‌باشد. روش بررسی: شبیه سازی برای رگبارهای شش ساعته با دوره ی بازگشت های 2، 5 و 10 ساله و برای مدت 12 ساعت در سال 1399 انجام پذیرفت. در این تحقیق دو طرح از بهترین راهکارهای مدیریتی (BMP) تحت سناریوی جوی باغچه و بام سبز و ترکیب هر دو سناریو، جهت کنترل حداکثر رواناب از نظر کمی انجام گرفته است و در نهایت میزان کارایی آنها در کاهش حجم کل رواناب خروجی از حوضه، مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دوم؛ ارزیابی و تحلیل تاب آوری ناشی از سیلاب شهری در نواحی 9 گانه منطقه 4 تهران در چهار بُعد: اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، مدیریتی- نهادی و کالبدی پرداخته شده است. این بخش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش پیمایشی و توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق، کل شهروندان منطقه 4 هستند که از میان آنها حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 384 نفر محاسبه شد. یافته ها: با توجه به نتایج به دست آمده، سناریو سوم (ترکیب دو سناریو اول و دوم) بیشترین تاثیر را در کاهش عمق جریان و دبی جریان در کل شبکه جمع آوری آب سطحی خواهد داشت. یافته های پژوهش در بخش ارزیابی و تحلیل تاب آوری نشان داد که ناحیه 5 منطقه 4 تهران مطلوبترین منطقه و ناحیه 1 و 8 منطقه 4 نامطلوبترین منطقه از لحاظ تاب آوری در برابر سیلاب شهری می‌باشد. بحث و نتیجه گیری: نواحی 4 و 9 از لحاظ تا ب آوری _اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی، مدیریتی-نهادی) در رتبه ی آخر قرار دارد که بیانگر آن است که این ناحیه در برخی موارد دچار ضعف است ونیاز است برای کاهش میزان آسیب پذیری، مورد توجه مسئولان قرار بگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

144 - طراحی راهبردهای توسعه گردشگری با استفاده از تکنیک SWOT- ANP (مطالعه موردی: بافت تاریخی کلانشهر تهران)
نرگس احمدی فرد رسول داراب خانی

10.22034/jest.2019.32659.4055

زمینه و هدف: رهیافت گردشگری برای به روزنمودن بافت های تاریخی علاوه بر پاسخ گویی به نیازهای مردم و زندگی روزمره، رجوع معناداری به هویت بافت تاریخی دارد. بدین طریق که با بهبود و توسعه خصوصیات ویژه تاریخی و جاذبه های فرهنگی مکان و ارتقای گردشگری شهری می توان به نوسازی اجتم چکیده کامل

زمینه و هدف: رهیافت گردشگری برای به روزنمودن بافت های تاریخی علاوه بر پاسخ گویی به نیازهای مردم و زندگی روزمره، رجوع معناداری به هویت بافت تاریخی دارد. بدین طریق که با بهبود و توسعه خصوصیات ویژه تاریخی و جاذبه های فرهنگی مکان و ارتقای گردشگری شهری می توان به نوسازی اجتماعی و کالبدی بافت های تاریخی کمک نمود و در نهایت پویایی و حیات مدنی را به این بافت ها برگرداند و منظری از شهر را که نتیجه تعامل بین زمان، فرهنگ، اجتماع و کالبد می باشد، به وجود آورد. تنها در این صورت است که حفاظت و توسعه همزمان از بافت فراهم خواهد آمد. با توجه به این مهم، پژوهش حاضر در پی شناسایی توان منطقه و تدوین برنامه توسعه راهبردی با استفاده از مجموعه عوامل دورنی و مجموعه عوامل بیرونی منطقه می باشد. روش بررسی: روش تحقیق در پژوهش حاضر از نظر ماهیت، کاربردی و از نظر روش مطالعه، توصیفی و تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات از طریق طراحی و تکمیل پرسشنامه ها می باشد. تجزیه و تحلیل اطلاعات از طریق مدل ترکیبی SWOT و ANP در نرم افزار Super Decision انجام گرفته است. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که از بین راهبردهای مورد بررسی، سه راهبرد به شرح زیر دارای اولویت بوده اند: راهبرد یکپارچه و هماهنگ نمودن تصمیمات مدیریتی مربوط به توسعه گردشگری منطقه از استراتژی های رقابتی منطقه و راهبرد افزایش آگاهی و آموزش نیروی انسانی متخصص و کارشناس مرتبط با امر گردشگری از بین راهبردهای استراتژی تدافعی و در نهایت راهبرد در اولویت قرار دادن منطقه در برنامه های شورای برنامه ریزی شهرداری از جمله راهبردهای موثر در استراتژی رقابتی انتخاب شده اند. بحث و نتیجه گیری: نتایج به دست آمده، نشان می دهد که با هماهنگ نمودن تصمیمات مدیریتی، اختصاص بودجه، آموزش و آگاهی نیروی انسانی متخصص در امر گردشگری همراه با اولویت قرار دادن منطقه در برنامه های شورای برنامه ریزی شهرداری در طراحی برنامه های توسعه گردشگری توسط مسئولان به توسعه استراتژیک منطقه دست یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

145 - ارزیابی حساسیت اراضی جهت تعیین مناطق مستعد تولید گردو غبار (مطالعه موردی: استان البرز)
کتایون حجتی زهرا عابدی بهزاد رایگانی مصطفی پناهی

10.30495/jest.2021.55807.5184

زمینه و هدف: وسعت بسیار زیاد مناطق خشک و فراوانی پدیده های گرد و غبار در کشور باعث شده است، شناسایی دقیق کانون های تولید گرد و غبار همواره یکی از اهداف اصلی پژوهش ها در زمینه گرد و غبار به شمار آید. هدف اصلی این مطالعه شناسایی منبع طوفان گرد و غبار در استان البرز است.رو چکیده کامل

زمینه و هدف: وسعت بسیار زیاد مناطق خشک و فراوانی پدیده های گرد و غبار در کشور باعث شده است، شناسایی دقیق کانون های تولید گرد و غبار همواره یکی از اهداف اصلی پژوهش ها در زمینه گرد و غبار به شمار آید. هدف اصلی این مطالعه شناسایی منبع طوفان گرد و غبار در استان البرز است.روش بررسی: در این پژوهش از شاخص حساسیت زمین در برابر فرسایش بادی (ILSWE) برای مکان یابی منابع تولید گرد و غبار استفاده شد. شاخص ILSWE از ترکیب پنج فاکتور موثر در فرسایش بادی شامل فرسایش دهندگی اقلیم، فرسایش پذیری خاک، سله خاک، پوشش گیاهی و زبری سطح ایجاد شده است. برای محاسبه این فاکتورها از نقشه های دما، بارش، سرعت باد، درصد شن، سیلت، رس، کربنات کلسیم، EVI و کاربری اراضی استفاده شد. بعد از محاسبه هریک از فاکتورها، با ضرب آنها در هم، شاخص ILSWE محاسبه شد. درنهایت با طبقه بندی این شاخص در نرم افزار Arc GIS مناطق حساس شناسایی شد.یافته ها: نقشه نهایی شاخص ILSWE نشان داد که به طورکلی مناطق جنوبی استان البرز نسبت به دیگر نواحی، به فرسایش بادی حساس تر هستند. نقشه طبقه بندی ILSWE نشان داد که 5/34٪ از منطقه مورد مطالعه در کلاس خیلی کم، 8/26 ٪ در کلاس کم، 3/18٪ در کلاس متوسط، 6/12٪ در کلاس زیاد و 8/7٪ در کلاس خیلی زیاد حساسیت به فرسایش بادی قرار دارد. کلاس حساسیت زیاد به عنوان کانون ایجاد گرد و غبار در نظر گرفته شد که عمدتا در نواحی جنوبی استان البرز قرار دارد. اکثر نواحی کانون ایجاد گرد و غبار، اراضی بایر هستند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج این پژوهش، اراضی بایر نقش مهمی در تولید گرد و غبار استان البرز دارند درنتیجه عملیات تثبیت خاک در این نواحی برای کاهش گرد و غبار لازم است. به طور کلی نتایج این پژهش نشان داد که شاخص ILSWE، یک مدل منطقه ای مناسب جهت تعیین مناطق مستعد و کانون های تولید گرد و غبار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

146 - برآورد ارزش حفاظتی منطقه حفاظت شده میشداغ با روش‌های مشروط (CVM)و تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
محمد عرب یباراتی فاطمه کریمی اورگانی

10.22034/jest.2019.38828.4570

زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده میشداغ از جمله مناطق ارزشمند درخوزستان ، بدلیل غنای ژنتیکی و ارزش تنوع زیستی گونه هایی چون آهوی ایرانی، همواره مورد توجه محققان و صاحبنظران علوم زیستی بوده است . لذا بدلیل وجود چنین موهبت خدادادی اقدام به برآورد ارزش حفاظتی منطقه میشداغ، با چکیده کامل

زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده میشداغ از جمله مناطق ارزشمند درخوزستان ، بدلیل غنای ژنتیکی و ارزش تنوع زیستی گونه هایی چون آهوی ایرانی، همواره مورد توجه محققان و صاحبنظران علوم زیستی بوده است . لذا بدلیل وجود چنین موهبت خدادادی اقدام به برآورد ارزش حفاظتی منطقه میشداغ، با استفاده از روش مشروط و تحلیل سلسله مراتبی شد. روش بررسی: جهت برآورد ارزش حفاظتی منطقه مورد نظر ازروش مشروط استفاده شد. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه های پژوهش که توسط 136 نفر پاسخ داده شدند، درسال 1397 جمع آوری گردید. نقش و سهم هریک از عوامل فردی، اجتماعی و اقتصادی و میزان تمایل به پرداخت پاسخ دهندگان براساس مدل لاجیت برآورد گردید و سپس با کمک تحلیل سلسله مراتبی، اولویت بندی عامل های ارزش مصرفی غیرمستقیم، مستقیم، ارزش اختیاری، ارزش وجودی منطقه و ارزش میراثی با یکدیگر براساس درجه اهمیت صورت گرفت. یافته ها: متوسط تمایل به پرداخت افراد برای حفاظت از منطقه میشداغ 7323 تومان برای هر بازدید کننده به دست آمد و ارزش حفاظتی کل برابر 284500/743 تومان تعیین گردید. نتایج حاصل ازتحلیل سلسله مراتبی درمنطقه نشان داد ارزش میراثی منطقه در رتبه ی اول و پس از آن به ترتیب ارزش وجودی، ارزش اختیاری، ارزش مصرفی غیر مستقیم و ارزش مصرفی مستقیم در رتبه های بعدی قرار دارند. بحث و نتیجه گیری: افزایش سطح تحصیلات، درآمد خانوار و آگاهی بازدیدکنندگان باعث افزایش تمایل به پرداخت آنها می شود. سطح آگاهی بازدیدکنندگان و گردشگران داخلی از منطقه حفاظت شده میشداغ در سطح پایینی بود. با توجه به سهم بالای ارزش میراثی و اهمیت این معیار که سهم عمده ای از ارزش کل منابع طبیعی از جمله مناطق حفاظت شده را شامل میشود، بایستی در سیاست های کلان محیط زیستی نسبت به حفاظت این منطقه ارزشمند زیستی توجه خاص گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

147 - تحلیل سطح دسترسی به فضاهای فراغتی درون‌شهری با استفاده از روش تحلیل شبکه (مورد مطالعه: محله‌های مسکونی منطقه 9 تهران)
احمد پوراحمد حسن رضایی نیا علی حسینی سهیلا اندیشه میلاد امینی

10.30495/jest.2021.10212

زمینه و هدف: فضاهای گذران اوقات فراغت، از مهم ترین حوزه های عمل‌کردی در شهرها هستند. دسترسی مناسب به این فضاها می‌تواند نقش موثری در تعادل روحی شهروندان داشته باشد. به دلیل این‌که نوع دسترسی، بر اساس فاصله و زمان رسیدن از یک مکان به مکان دیگر سنجیده می‌شود، می‌توان به ن چکیده کامل

زمینه و هدف: فضاهای گذران اوقات فراغت، از مهم ترین حوزه های عمل‌کردی در شهرها هستند. دسترسی مناسب به این فضاها می‌تواند نقش موثری در تعادل روحی شهروندان داشته باشد. به دلیل این‌که نوع دسترسی، بر اساس فاصله و زمان رسیدن از یک مکان به مکان دیگر سنجیده می‌شود، می‌توان به نقش بسیار مهم ساختار شبکه معابر در این زمینه پی برد.روش بررسی: در پژوهش حاضر، که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده‌های کتاب‌خانه‌ای و میدانی انجام شده است، دسترسی به فضاهای فراغتی منطقه 9 تهران در ارتباط با شبکه معابر آن تحلیل گردید. با استفاده از روش تحلیل شبکه، در مجموع دسترسی به 11 نوع از فضاهای فراغتی در قالب 4 کاربری (پارک و فضای سبز، ورزشی، فرهنگی و پذیرایی) مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: سطوح ارزیابی دسترسی، شامل سه سطح خوب، متوسط و ضعیف بود که یافته ها نشان داد دسترسی به فضاهای ورزشی مطلوب بوده و مراکز پذیرایی و پارک‌ها و فضای سبز نیز دارای دسترسی نسبتا مطلوبی هستند؛ اما دسترسی به فضاهای فرهنگی به صورت متوسط و ضعیف بود. به طور کلی از نظر کیفیت دسترسی، منطقه 9 تهران به دو بخش شرقی و غربی تقسیم شده است که نیمه غربی آن دارای دسترسی مطلوب‌تری نسبت به نیمه شرقی است.بحث و نتیجه گیری: هم‌چنین نتایج حاصل از نقشه دسترسی یکپارچه به فضاهای فراغتی نشان داد که دسترسی در جوار خیابان‌های اصلی و شریانی، بهتر از بخش های داخلی بلوک هاست. این مسأله در نیمه شرقی منطقه به وضوح مشخص است. نتیجه این امر، محرومیت بخش‌های داخلی محله‌ها و پیدایش نابرابری در دسترسی به فضاهای فراغتی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

148 - ارزش‌گذاری حفاظتی منطقه حفاظت شده خاییز با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط
سید سعید محقق اسفندیار جهانتاب حسن یگانه احمد بهره بر هدا خوش ظاهر

10.30495/jest.2021.9933

زمینه و هدف: تعیین ارزش های غیر بازاری، برای حفاظت کالاهای زیست محیطی مانند زیست گاه ها و چشم اندازها اهمیت فراوانی دارد. هدف از تحقیق حاضر ارزش گذاری حفاظتی منطقه حفاظت شده خاییز با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط می باشد.روش بررسی: در این تحقیق برای بررسی تأثیر متغیره چکیده کامل

زمینه و هدف: تعیین ارزش های غیر بازاری، برای حفاظت کالاهای زیست محیطی مانند زیست گاه ها و چشم اندازها اهمیت فراوانی دارد. هدف از تحقیق حاضر ارزش گذاری حفاظتی منطقه حفاظت شده خاییز با استفاده از روش ارزش گذاری مشروط می باشد.روش بررسی: در این تحقیق برای بررسی تأثیر متغیرهای توضیحی مختلف بر میزان تمایل به پرداخت پاسخ گویان جهت ارزش حفاظتی از مدل رگرسیونی لوجیت استفاده شد. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل 196 پرسش نامه جمع آوری گردید.یافته ها: نتایج نشان داد 71 درصد پاسخ گویان تمایل خود را برای مشارکت در حفاظت از منطقه اعلام کردند. نتایج تخمین مدل لاجیت نشان داد، ضریب متغیرهای گرایش های زیست محیطی، مسوولیت پذیری، توانایی مالی، عضویت در سازمان محیط زیستی و پیشنهاد معنی دار شده است. نتایج مشخص کرد مقدار مورد انتظار تمایل به پرداخت برابر 28/18861 ریال می باشد. ارزش حفاظتی سالانه منطقه مورد مطالعه نیز برابر 7/287382 میلیون ریال تعیین شد. از تقسیم این رقم بر کل مساحت بوم سازگان منطقه مورد مطالعه، ارزش حفاظتی سالانه هر هکتار از این بوم سازگان برابر 8888 هزار ریال (با توجه به مساحت 32332 هکتار منطقه) به دست می آید. پیشنهاد می شود دست کم سالانه معادل 8888 هزار ( ارزش حفاظتی سالانه هر هکتار) ریال برای حفاظت از منطقه خاییز سرمایه گذاری شود. بوم سازگان منطقه مورد مطالعه ارزش های فراوان دیگری ( حفظ آب و خاک، گیاهان دارویی و محصولات فرعی، جذب و ذخیره دی اکسید کربن و تولید اکسیژن، تنوع بیولوژیکیو ... ) هم دارد که ارزش آن ها باید برآورد شود.بحث و نتیجه گیری: انجام این مطالعه در شرایط حاضر گام مهمی به منظور حفاظت مناطق حفاظت شده و منابع طبیعی و حرکت در راستای توسعه پایدار است. از طرفی برای برنامه ریزان، مسوولین و سیاست گزاران توجیهی فراهم می کند تا کمیت و کیفیت منابع طبیعی را حمایت بکنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

149 - بررسی ضمانت‌ها و الزامات حقوقی مقابله با آلودگی‌های دوربرد و فرامرزی (در کشورهای منطقه خاورمیانه در قالب تفاهم منطقه‌ای)
الهام حیدرزاده احمد وروایی منصور پورنوری ناصر قاسمی

10.30495/jest.2021.39488.4454

در این مقاله تلاش شده است تا با استناد به عرف بین‌المللی در زمینه‌ الزامات و مسئولیت‌های موجود در راستای مهار ریزگردها، به بررسی اقدامات مورد نظر در سطح منطقه خاورمیانه پرداخته شود.در این مقاله الزامات حقوقی و آیین‌نامه‌های موجود در زمینه‌ مقابله با آلودگی‌های دوربرد و چکیده کامل

در این مقاله تلاش شده است تا با استناد به عرف بین‌المللی در زمینه‌ الزامات و مسئولیت‌های موجود در راستای مهار ریزگردها، به بررسی اقدامات مورد نظر در سطح منطقه خاورمیانه پرداخته شود.در این مقاله الزامات حقوقی و آیین‌نامه‌های موجود در زمینه‌ مقابله با آلودگی‌های دوربرد و فرامرزی (همچون اصل احتیاط و اصولی مشابه)، در کنار نمونه‌هایی از تعهد‌نامه‌ها و تفاهم‌نامه‌های تصویب‌شده‌ بین‌المللی مورد مطالعه قرار گرفته، و با توجه به مشکلات موجود در منطقه‌ خاورمیانه، اصول و الزامات موجود در تعهدها و تفاهم‌نامه‌های تصویب شده در این منطقه‌، به روش توصیفیتحلیلی با رویکرد تطبیقی مورد واکاوی قرار گرفته است. در پایان نگارنده با توجه به موقعیت زیست محیطی منطقه‌، پیشنهادهایی در زمینه کمی و کاستی‌های موجود در تعهدها و تفاهم‌نامه‌های منطقه‌ای، مطرح شده است.مسلماً تدوین اصول یک کنوانسیون منطقه‌ای برای پیش‌گیری و مهار پدیده گردوغبار آن هم با استفاده از تجربه موفق کشورهای آسیای جنوب شرقی، نه تنها از نظر کارکردی اهمیت دارد، بلکه از نظر حقوقی نیز راهگشا برای موقعیت‌های بحرانی است. بهره‌‌گیری از تعهدات قراردادی در تدوین کنوانسیون‌های منطقه‌ای برای مقابله با پدیده ریزگردها، کارائی و قوت اجرائی بیشتری نسبت به تعهدات عرفی خواهد داشت. ضرورت اتخاذ تدابیر قضایی، قانونی و اجرایی در سطح منطقه‌ای؛ شامل اجرای سیاست‌های ممنوعیت تغییر کاربری اراضی جنگلی، تالابی و رودخانه‌ای؛ و پیش‌نویس طرح اجرایی همکاری چند جانبه میان کشورهای منطقه برای مقابله با ریزگردها از اقدامات پیشنهادی می‌باشد.علی‌رغم تلاش‌های سازمان‌های بین‌المللی محیط زیست؛ نتایج این پژوهش نشان می‌دهد بدون وجود یک کنوانسیون منطقه‌ای در جهت مهار ریزگردها و دیگر بحران‌های زیست ‌محیطی امکان حل مسئله وجود نخواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

150 - ارزیابی راهبردهای بازاریابی پایداریِ اکوتوریسم در مناطق آزاد ایران: (مطالعه موردی منطقه آزاد اَروند)
نسرین ذبیحی سامانی عبدالهادی درزیان عزیزی بلقیس باورصاد

10.30495/jest.2022.65376.5607

زمینه و هدف: وجودِ راهبردهایِ بازاریابی می‌تواند سطحِ جذابیت‌های گردشگری را، بیشتر برای مخاطبان آن تصویرسازی نماید تا از این طریق این صنعت در نظام اقتصادی نقش تعیین کننده ای در تولید ناخالص داخلی داشته باشد. هدف این پژوهش ارزیابی راهبردهای بازاریابی پایداریِ اکوتوریسم د چکیده کامل

زمینه و هدف: وجودِ راهبردهایِ بازاریابی می‌تواند سطحِ جذابیت‌های گردشگری را، بیشتر برای مخاطبان آن تصویرسازی نماید تا از این طریق این صنعت در نظام اقتصادی نقش تعیین کننده ای در تولید ناخالص داخلی داشته باشد. هدف این پژوهش ارزیابی راهبردهای بازاریابی پایداریِ اکوتوریسم در منطقه آزاد اَروند می‌باشد. روش بررسی: این پژوهش به لحاظِ روش شناسی و از منظر نتیجه جزء پژوهش‌های توسعه ای و از نظر نوع داده جزء پژوهش های ترکیبی می باشد. در این پژوهش در بخش کیفی ابتدا پژوهش‌های مرتبط با موضوع مورد نظر از طریق تحلیل فراترکیب موردِ کنکاش قرار گرفت تا براساس آن مضامینِ راهبردیِ بازاریابی پایدارِ اکوتوریسم مشخص شوند. سپس براساس تحلیل دلفی تلاش گردید تا سطح پایایی محتوای ِ پژوهش با مضامین شناسایی شده مورد تایید قرار گیرد. در نهایت نیز در بخش کمی، از طریقِ تحلیلِ تفسیری ساختاری پژوهش نسبت به ارزیابیِ مضامینِ راهبردیِ بازاریابی پایدارِ اکوتوریسم اقدام شد. جامعه هدف در بخش کیفی ۱۲ نفر از متخصصانِ بازاریابی در سطح دانشگاهی و در بخش کمی ۱۸ نفر از مدیرانِ و معاونانِ بخش گردشگری و فرهنگی سازمان منطقه آزاد اَروند، بودند. همچنین باید بیان نمود، بازه زمانی انجام پژوهش نیز شش ماه می‌باشد. یافته‌ها: نتایج پژوهش در بخش کیفی نشان داد از مجموع ۱۱ پژوهش اولیه تایید شده، ۷ پژوهش برای شناسایی مضامین بازاریابی پایدار اکوتوریسم انتخاب شدند که از طریق غربالگری محتوایی، ۱۰ مضمون شناسایی شد تا برای تعیین پایایی آن‌ها، وارد تحلیل دلفی شوند. در این بخش نیز ۸ مضمونِ نهایی وارد بخش تحلیل کمی شدند. نتایج در بخش کمی نشان داد، تاثیرگذارترین مضمونِ راهبردیِ بازاریابی پایدارِ اکوتوریسم، به کارگیریِ آموزش در بازیافت؛ مدیریت مصرف آب و غیره در بازاریابی پایدارِ اکوتوریسم می‌باشد که در سطح چهارم این مدل قرار گرفته است. بحث و نتیجه‌گیری: نتیجه پژوهش نشان می‌دهد، بازاریابی در شکل توسعه‌ی پایداریِ اکوتوریسم بر جنبه‌هایی از ارتقایِ سطح دانش و آگاهی مخاطبان خود متمرکز است که می‌تواند احساسِ مسئولیت اجتماعی و تعهد در برابر حفاظت از محیط‌زیست را در دوستداران این حوزه از برنامه‌های بازاریابی تقویت نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

151 - شناسایی مناطق تحت تاثیر خطر سیلاب و ارائه راهکارهای عملیاتی جهت کاهش تلفات آهوان در سطح منطقه حفاظت شده مند
اسماعیل عباسی هانا اعتمادی

10.22034/jest.2021.62927.5487

زمینه و هدف: سیلاب¬ها به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی، سالانه خسارات جانی و مالی جبران¬ناپذیری را در مناطق تحت سیطره خود بر جای می¬گذارند. با توجه به حضور آهوی ایرانی و خطر انقراض آنها بر اثر تلفات ناشی از سیلاب در منطقه حفاظت شده، مند، شناسایی مناطق تحت تاثیر سیل چکیده کامل

زمینه و هدف: سیلاب¬ها به عنوان یکی از مهمترین مخاطرات طبیعی، سالانه خسارات جانی و مالی جبران¬ناپذیری را در مناطق تحت سیطره خود بر جای می¬گذارند. با توجه به حضور آهوی ایرانی و خطر انقراض آنها بر اثر تلفات ناشی از سیلاب در منطقه حفاظت شده، مند، شناسایی مناطق تحت تاثیر سیلاب و ارائه راهکارهای عملیاتی جهت کاهش تلفات این گونه جانوری از اهمیت بسزایی برخوردار است و از اهداف اصلی این پژوهش می¬باشد. روش بررسی: در این پژوهش برای مدلسازی و پهنه¬بندی سیلاب از متغیرهای پوشش گیاهی، تراکم زهکشی، فاصله از آبراهه، جنس زمین، کاربری اراضی، بارش، شیب زمین و انحنای زمین استفاده شده است. یافته¬ها: نتایج نشان داد که در زمان رخداد سیلاب¬ها با دوره بازگشت دو ساله، پهنه سیلاب مساحتی به اندازه 1850 هکتار از سطح منطقه حفاظت شده را تحت تاثیر قرار داده است. این پهنه برای سیلاب¬ها با دوره بازگشت پنج ساله به میزان 4300 هکتار افزایش یافته است. همینطور پهنه اثرگذاری سیلاب برای سیلاب با دوره بازگشت 10 ساله به 22700 هکتار می¬رسد. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نقشه های استخراج شده و بازدید های میدانی مشخص گردید از جمله اقدامات عملیاتی در پهنه زیستگاهی مطلوب آهوان و در واقع یکی از بهترین راهکارهای کاهش تلفات آهوان ایجاد سکوهای با ارتفاع کم در سطح منطقه می باشد. موقعیت این سکوها با توجه به نقشه پهنه¬بندی سیل در منطقه، حضور آهوان و نقاط تجمع آنها و مکان¬های با تلفات سنگین این گونه جانوری در سیلاب¬های گذشته در سطح منطقه حفاظت شده مند انتخاب گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

152 - تعیین استراتژی‌های توسعه اکوتوریسم (مطالعه موردی: حوزه آبخیز شش رودبار استان مازندران)
مونا نهتانی قربان وهابزاده سید رمضان موسوی

10.30495/jest.2023.32399.4045

زمینه و هدف: امروزه گردشگری و توسعه آن مورد توجه بسیاری از جوامع و دولت ها قرار گرفته و در حال حاضر یکی از پردرآمدترین بخش های اقتصاد جهانی می‌باشد. استان مازندران یکی از استان هایی که سالانه پذیرای گردشگران زیادی در سطح ملی و بین المللی است. وجود آب و هوای مناسب، منابع چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه گردشگری و توسعه آن مورد توجه بسیاری از جوامع و دولت ها قرار گرفته و در حال حاضر یکی از پردرآمدترین بخش های اقتصاد جهانی می‌باشد. استان مازندران یکی از استان هایی که سالانه پذیرای گردشگران زیادی در سطح ملی و بین المللی است. وجود آب و هوای مناسب، منابع طبیعی بکر، جنگل ها و دریاچه خزر پتانسیل های طبیعی و با ارزشی است که این مهم را ارتقاء می دهد.روش بررسی: در پژوهش حاضر پتانسیل ها و قابلیت های توسعه اکوتوریسم در منطقه شش رودبار واقع در شهرستان سوادکوه استان مازندران با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، مطالعات میدانی انجام شد، تهیه و تکمیل پرسشنامه توسط افراد بومی و کارشناسان اداره گردشگری و کتابخانه ای شناسایی گردید. سپس با استفاده از مدل ترکیبی تحلیل استراتژیک SWOT و مدل برنامه ریزی استراتژیک QSPM نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدها تهیه و اولویت بندی شدند. در نهایت استراتژی های توسعه اکوتوریسم در منطقه بدست آمد.یافته ها: یافته های حاصل نشان داد که در منطقه مورد مطالعه تعداد 28 نقطه قوت و فرصت به عنوان امکانات و مزیت ها و 19 نقطه ضعف و تهدید به عنوان محدودیت ها و تنگناها دارد و نشان از توان بالای منطقه در توسعه اکوتوریسم و جذب گردشگر دارد.بحث و نتیجه گیری: بر اساس جدول ماتریس مدل SWOT و مجموع امتیاز وزن دار هر کدام از استراتژی ها چنین نتیجه می شود که استراتژی های تهاجمی(SO) که بیشتر به نقاط قوت درونی و فرصت های بیرونی توجه دارند به عنوان استراتژی های بهینه در توسعه صنعت توریسم در منطقه شش رودبار باید مد نظر قرار بگیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

153 - بررسی اصول مکان‌یابی پروژه‌های‌ محرک توسعه شهری در بافت های تاریخی (نمونه موردی: منطقه 12 شهر تهران)
ایل ناز فتح العلومی خشایار کاشانی جو

10.30495/jest.2022.53726.5107

زمینه و هدف: توسعه بی‌رویه شهر، تغییرات ساختار اقتصادی_اجتماعی، عدم تطبیق و همخوانی بافت‌های مجاور و بی‌توجهی مدیریت شهری به مناطق تاریخی از یک‌سو و فرصت توسعه و سرمایه‌گذاری مناسب در پیرامون شهر از سوی دیگر، باعث افت کیفیت زندگی در این محلات و کنار گذاشته شدن آن‌ها از چکیده کامل

زمینه و هدف: توسعه بی‌رویه شهر، تغییرات ساختار اقتصادی_اجتماعی، عدم تطبیق و همخوانی بافت‌های مجاور و بی‌توجهی مدیریت شهری به مناطق تاریخی از یک‌سو و فرصت توسعه و سرمایه‌گذاری مناسب در پیرامون شهر از سوی دیگر، باعث افت کیفیت زندگی در این محلات و کنار گذاشته شدن آن‌ها از فرآیند توسعه شهری شده است. در مقابل، بازگشت به اصل توسعه درون‌زا و حیات‌بخشی مجدد به فضاهای شهری از دست رفته با ایجاد جذابیت در بافت‌های تاریخی، می‌تواند محرکی برای توسعه آن‌ها باشد. در این راستا اجرای پروژه‌های محرک توسعه در بافت‌های تاریخی شهری امری اجتناب‌ناپذیر به شمار می‌رود. این پژوهش کاربردی در صدد تبیین و اولویت‌بندی معیارهای مکان‌یابی پروژه محرک توسعه شهری در بافت‌های تاریخی است. بدین منظور بافت تاریخی منطقه ۱۲ شهر تهران با وجود پتانسیل‌های ارزشمند تاریخی در مرکز شهر قدیم تهران انتخاب شد.روش بررسی: پژوهش حاضر که در سال 1398 انجام شده، از نوع توصیفی- تحلیلی است و از روش تحلیل شبکه‌ای فازی (FANP) جهت اولویت‌بندی معیارها بهره گرفته است. بدین منظور، پس از مطالعه مبانی نظری پژوهش به روش اسنادی- کتابخانه‌ای، معیارهای مناسب مکان‌یابی پروژه محرک توسعه شهری به روش تحلیل عاملی وزن‌دهی شده و جهت ارزیابی در نرم‌افزار Super Decisions وارد شد.بحث و نتیجه گیری: می‌توان نتیجه گرفت که در مکان‌یابی پروژه محرک توسعه در بافت تاریخی، تسهیل حرکت پیاده و ایجاد اشتغال نقشی اساسی ایفا می‌نمایند. و برخلاف تصور رایج که احیای میراث فرهنگی و تاریخی مهمترین عامل در تحریک بافت تاریخی به شمار می‌رود، این معیار در جایگاه کم اهمیت‌ترین‌ معیارها قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

154 - پایش و مدل‌سازی تغییرات اراضی جنگلی در منطقه گرگان با استفاده از مدل Geomod
سمیه گلدوی مرجان محمدزاده عبدالرسول سلمان ماهینی علی نجفی نژاد

10.30495/jest.2023.75920.5927

زمینه و هدف: سالانه سطح وسیعی از جنگل ها به دلیل تبدیل به کاربری های دیگری مانند زمین های کشاورزی و مناطق مسکونی کاهش می‌یابد. اراضی جنگلی شمال ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند و این کاهش در اکثر مناطق دیده شده است. لذا، پژوهش حاضر با هدف مدل‌سازی تغییرات اراضی جنگل چکیده کامل

زمینه و هدف: سالانه سطح وسیعی از جنگل ها به دلیل تبدیل به کاربری های دیگری مانند زمین های کشاورزی و مناطق مسکونی کاهش می‌یابد. اراضی جنگلی شمال ایران نیز از این قاعده مستثنی نیستند و این کاهش در اکثر مناطق دیده شده است. لذا، پژوهش حاضر با هدف مدل‌سازی تغییرات اراضی جنگلی در منطقه گرگان با استفاده از مدل Geomod انجام شده است. روش بررسی: در مطالعه حاضر، نخست تغییرات اراضی جنگلی منطقه گرگان در بازه زمانی 20 ساله تعیین و سپس، مدل سازی این تغییرات با استفاده از مدل Geomod اجرا گردید. به این منظور، نقشه های کاربری زمین بازه های مطالعاتی با استفاده از تصاویر ماهواره ای تهیه و آشکارسازی تغییرات با روش مقایسه پس از طبقه‌بندی انجام شد. سپس، مدل Geomod برای مدل سازی تغییرات اراضی جنگلی اجرا گردید. یافته ها: آشکارسازی تغییرات در دوره های زمانی مورد بررسی کاهش گستره اراضی جنگلی را نشان داد. همچنین، نتایج اجرای مدل با کسب کاپا بیش از 99/0 توانایی مدل را در مدل سازی تغییرات اراضی جنگلی این منطقه نشان داد. بنابراین، شرایط آینده اراضی جنگلی برای نیز با استفاده از مدل پیش بینی شد. نتایج حاصل نشان دهنده کاهش گستره اراضی جنگلی منطقه در دوره زمانی مورد مطالعه بود. بحث و نتیجه گیری: نتایج کاهش گستره اراضی جنگلی منطقه در دوره زمانی مورد مطالعه را نشان داد که دلیل اصلی آن توسعه مناطق مسکونی و اراضی کشاورزی در منطقه بود. بنابراین، اقدامات مدیریتی و حفاظتی همچون تعیین محدوده اراضی کشاورزی و ممانعت از گسترش آن‌ها، جلوگیری از گسترش روستاها و نیز ممانعت از دسترسی بی‌رویه مردم به عرصه‌های جنگلی پیشنهاد می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

155 - برآورد ارزش حفاظتی منطقه جنگلی شیمبار با استفاده از روش CVM و AHP
آرش مومنی لندی فاطمه کریمی اورگانی

10.30495/jest.2023.47398.5714

زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده شیمبار در حوزه استحفاظی شهرستان مسجدسلیمان در فاصله 80 کیلومتری در شمال شرق آن واقع شده است. هدف از این پژوهش برآورد ارزش حفاظتی منطقه حفاظت شده شیمبار با استفاده از روش مشروط و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی است. روش بررسی: برای بررسی عوامل موث چکیده کامل

زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده شیمبار در حوزه استحفاظی شهرستان مسجدسلیمان در فاصله 80 کیلومتری در شمال شرق آن واقع شده است. هدف از این پژوهش برآورد ارزش حفاظتی منطقه حفاظت شده شیمبار با استفاده از روش مشروط و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی است. روش بررسی: برای بررسی عوامل موثر بر میزان تمایل به پرداخت افراد، از الگوی کیفی و پرسشنامه استفاده شد. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری با 380 بازدید کننده در روش CVM و 17 پرسشنامه در روش AHP در تابستان 1399 جمع آوری شد. روش مشروط جهت تعیین ارزش حفاظتی منطقه حفاظت شده شیمبار و روش AHPجهت مشخص نمودن ارزشهای مصرفی و غیرمصرفی به کار برده شده است. یافته ها: متوسط تمایل به پرداخت سالیانه افراد و ارزش حفاظتی کل برای برآورد ارزش حفاظتی به ترتیب مقدار 11356 و 142/1073 تومان به دست آمد. با توجه به روش AHP ارزشهای میراثی، وجودی، اختیاری، مصرفی غیر مستقیم و مصرفی مستقیم به ترتیب با اوزان در رتبه بندی 1 تا 5 قرار گرفتند. بحث و نتیجه گیری: لذا با توجه به سهم بالای ارزش میراثی و اهمیت این معیار که سهم عمده ای از ارزش کل منابع طبیعی از جمله مناطق حفاظت شده را شامل می شود، بایستی در سیاست گذاری ها به آن توجه ویژه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

156 - تلفیق ارزیابی چند معیاره فضایی فازی با تحلیل فرایند شبکه‌ای فازی برای مکان‌یابی پارک‌های شهری(‌مطالعه موردی: منطقه 8 شهرداری تهران )
یاسر معرب سعید کریمی نگار فروغی وحید نیک زاد

زمینه و هدف: اهمیت فضای سبز شهری در حیات و پایداری شهرها و تاثیرات فیزیکی و طبیعی و اجتماعی آن ها در سیستم شهری انکارناپذیر است، به همین علت، وجود کاربری فضای سبز در شهرها و توزیع مناسب آن ها یکی از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت- شهری تلقی می شود. هدف کلی از پژوهش چکیده کامل

زمینه و هدف: اهمیت فضای سبز شهری در حیات و پایداری شهرها و تاثیرات فیزیکی و طبیعی و اجتماعی آن ها در سیستم شهری انکارناپذیر است، به همین علت، وجود کاربری فضای سبز در شهرها و توزیع مناسب آن ها یکی از مباحث اساسی در برنامه ریزی و مدیریت- شهری تلقی می شود. هدف کلی از پژوهش حاضر، بدست آوردن و تعیین میزان اهمیت عوامل تاثیرگذار در مکان یابی پارک و فضای سبز شهری و نیز مکان یابی مناسب پارک و فضای سبز در منطقه مورد مطالعه می باشد. روش بررسی: روش تحقیق پژوهش حاضر، توصیفی- تحلیلی است که ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای و مرور نوشته های تخصصی و رویکرد دلفی شاخص های موثر در مکان یابی پارک و فضای سبز استخراج شد. سپس مقایسات زوجی در FANP با کمک متخصصان مربوطه برای تعیین اهمیت و وزن شاخص ها صورت گرفت. در ادامه لایه های اطلاعاتی بدست آمده در محیط Idrisi استانداری سازی و به صورت فازی تهیه شدند. در نهایت نقشه های فازی تهیه شده با در نظر گرفتن وزن آن ها در محیط GIS رویهم گذاری شدند تا مکان های بهینه جهت احداث پارک و فضای سبز شهری در منطقه 8 شهرداری تهران مشخص شود. یافته ها: در این تحقیق برای تعیین مکان یابی پارک و فضای سبز در منطقه 8 شهرداری تهران از معیارهای فاصله از مراکز مطلوب، فاصله از مراکز نامطلوب، کاربری، تراکم جمعیت و دسترسی استفاده شد. نقشه های مربوط به هر یک از لایه ها در محیطIdrisi استانداری سازی و به صورت فازی تهیه شد در ادامه برای وزن دهی و تلفیق لایه ها از فرایند تحلیل شبکه فازی (FANP) و GIS استفاده شد. نتیجه گیری: نقشه های نهایی به پنج روشgumma ، And ،Or،Sum و Productتهیه شد. در نهایت در این پژوهش عملگر جمع به عنوان عملگر مناسب برای مکان یابی پارک وفضای سبز منطقه 8 شهرداری تهران شناخته شده و به پنچ طبقه، زمین های با تناسب خیلی خوب، خوب، متوسط، ضعیف و خیلی ضعیف طبقه بندی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

157 - ارزیابی شاخص‌های زیست اقلیمی موثر بر آسایش انسان (مطالعه موردی: منطقه آزاد اروند)
فائزه هدایتی راد مهران شبانکاری محمدرضا ضرغامیان

زمینه و هدف: شناخت پتانسیل های طبیعی، به عنوان بستر فعالیت های انسانی پایه و اساس غالب برنامه ریزی های محیطی و آمایش سرزمین را تشکیل می دهد. در این راستا ویژگی های اقلیمی و اغلب عناصر آن در پراکندگی فضایی و شکل گیری رفتار محیطی جوامع انسانی نقش تعیین کننده ای ایفا می کن چکیده کامل

زمینه و هدف: شناخت پتانسیل های طبیعی، به عنوان بستر فعالیت های انسانی پایه و اساس غالب برنامه ریزی های محیطی و آمایش سرزمین را تشکیل می دهد. در این راستا ویژگی های اقلیمی و اغلب عناصر آن در پراکندگی فضایی و شکل گیری رفتار محیطی جوامع انسانی نقش تعیین کننده ای ایفا می کنند، تا آن جا که امروزه مطالعات و بررسی های بیوکلیمای انسانی و استفاده از توانمندی های مختلف آن پایه و اساس برنامه ریزی های شهری، عمرانی، سکونت گاهی، معماری، جهان گردی و غیره است. روش بررسی: در این پژوهش، آسایش یا عدم آسایش انسان در منطقه آزاد اروند بر اساس مدل ها و شاخص های زیست اقلیمی بیکر، ترجونگ، دمای مؤثر، اقلیم توریستی (TCI)، نظر متوسط پیش بینی شده (PMV) و دمای معادل فیزیولوژیک (PET) با استفاده از داده های آماری 60 ساله (2010-1951) ایستگاه هواشناسی آبادان مورد بررسی قرار گرفت و بهترین زمان برای انجام فعالیت های محیطی و گردش گری در این شهر تعیین شد. یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که شاخص های بیوکلیمایی مورد استفاده، توانایی آشکارسازی دوره‌های آسایشی و عدم آسایش منطقه آزاد اروند را دارند و با وجود تفاوت های جزیی، نمودهای نسبتاً همگونی از اقلیم آسایشی این شهر ارایه می دهند. بررسی ها نشان داد که منطقه آزاد اروند در طول سال با داشتن تنوع بیوکلیمایی، از شرایط داغ تا بسیار خنکی برخوردار است، طی فصول بهار و تابستان از محدوده آسایش زیست اقلیمی خارج است و با آغاز فصل پاییز در ماه های گذار از گرما به سرما (مهر ماه) اقلیم منطقه آزاد اروند به شرایط آسایش انسانی نزدیک می شود. در اواخر پاییز و سراسر زمستان با شرایط منحصر به فرد آسایش انسانی، بهترین شرایط زیست اقلیمی برای انجام فعالیت های محیطی و گردش گری در منطقه آزاد اروند فراهم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

158 - تدوین طرح مدیریت ذخیره گاه زیسپهر توران
محمود کرمی محمد ابراهیم عامری

نظر به انجام فعالیت های شدید در دو دهه گذشته برای آگاهی کشورها از اهمیت ذخیره گاه ها و تشویق آنها به احداث این نوع مناطق ، در این تحقیق به بررسی یکی از ذخیره گاه های ایران و جهان یعنی ذخیره گاه زیسپهر توران پرداخته شده است . این مطالعه با استفاده از منابع اکولوژیک و اقت چکیده کامل

نظر به انجام فعالیت های شدید در دو دهه گذشته برای آگاهی کشورها از اهمیت ذخیره گاه ها و تشویق آنها به احداث این نوع مناطق ، در این تحقیق به بررسی یکی از ذخیره گاه های ایران و جهان یعنی ذخیره گاه زیسپهر توران پرداخته شده است . این مطالعه با استفاده از منابع اکولوژیک و اقتصادی - اجتماعی انجام شده است . در این مطالعه به بهره گیری زا روش سیستمی و تهیه نقشه سه گانه ذخیره گاه و با استفاده از روش سیستمی زون های مربوطه تعریف شده اند . همچنین در این مطالعه بهره برداری بهینه از منطقه در راستای اهداف ذخیره گاه زیسپهر و برنامه ریزی مربوطه به هر یک از آنها و نوع کاربری مناسب برای هر زون پیشنهاد گردیده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

159 - برآورد ظرفیت برد تفرجی در منطقه جنگلی برنجگان استان چهارمحال و بختیاری
مریم اسکندری شهرکی کیومرث محمدی سمانی بیت الله محمودی ایوب مرادی

10.30495/jest.2018.13751

چکیده زمینه و هدف: گردشگری فرآیندی است که از دیرباز به شکل‌های مختلف، به منظور رفع نیارهای تفریحی انسان مورد استفاده بوده است. فشار روز افزون انسان به تفرجگاه های برون و درون شهری می تواند دلیلی بر این مدعا باشد. بدیهی است در چنین شرایطی، حفظ تمامیت این منابع و تضمین تو چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: گردشگری فرآیندی است که از دیرباز به شکل‌های مختلف، به منظور رفع نیارهای تفریحی انسان مورد استفاده بوده است. فشار روز افزون انسان به تفرجگاه های برون و درون شهری می تواند دلیلی بر این مدعا باشد. بدیهی است در چنین شرایطی، حفظ تمامیت این منابع و تضمین توسعه پایدار در آن ها و همچنین ارایه حد قابل قبولی از کیفیت تفرجی به مراجعه کنندگان، درراستای رعایت ظرفیت برد محیط، ضروی است. از این رو هدف از انجام این تحقیق بررسی ظرفیت برد تفرجی منطقه جنگلی برنجگان در استان چهارمحال و بختیاری می باشد.روش بررسی: تعیین ظرفیت برد منطقه مورد پژوهش با استفاده از دستورالعمل ارایه شده توسط اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی انجام شد. با تعیین عوامل محدودکننده در منطقه و در نظر گرفتن تاثیر آن‌ها بر ظرفیت برد فیزیکی، ظرفیت برد واقعی منطقه در محدوده تفرج متمرکز تعیین شد.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که از 480 هکتار کل مساحت منطقه، مساحت مناسب جهت پذیرش گردشگر در محدوده تفرج متمرکز در تفرجگاه جنگلی برنجگان 1/6 هکتار است. پس از تعیین مساحت مناسب جهت پذیرش گردشگر، عوامل محدودکننده منطقه تعیین و با دخالت دادن آن در میزان ظرفیت برد فیزیکی، عدد ظرفیت برد واقعی محاسبه شد و لذا ظرفیت برد فیزیکی 10457 نفر در روز، 3816857 نفر در سال و ظرفیت برد واقعی 911 نفر در روز و 112053 نفر در سال محاسبه گردید.بحث و نتیجه گیری: ظرفیت برد واقعی به مراتب کم تر از ظرفیت برد فیزیکی منطقه بود به گونه ای که تعدد فاکتورهای محدود کننده در منطقه می تواند اثر مستقیمی را بر روی ظرفیت برد واقعی داشته باشد و با افزایش عوامل محدود کننده، مقدار آن کاهش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

160 - ارزشیابی اقتصادی بازیافت پسماندهای خانگی منطقه بیست شهرداری تهران
سیدمسعود منوری زهرا عابدی هانیه قره بخش

پژوهش حاضر جهت بررسی ارزش اقتصادی بازیافت پسماندهای خانگی منطقه بیست شهرداری تهران انجام گرفته است. در این پژوهش، پس از بررسی آنالیز فیزیکی پسماندهای خانگی منطقه بیست و مطالعه طرح های تفکیک از مبدا به محاسبه درآمد و هزینه های اجرای طرح بازیافت پرداخته شده است. منطقه 20 چکیده کامل

پژوهش حاضر جهت بررسی ارزش اقتصادی بازیافت پسماندهای خانگی منطقه بیست شهرداری تهران انجام گرفته است. در این پژوهش، پس از بررسی آنالیز فیزیکی پسماندهای خانگی منطقه بیست و مطالعه طرح های تفکیک از مبدا به محاسبه درآمد و هزینه های اجرای طرح بازیافت پرداخته شده است. منطقه 20 شهرداری تهران با جمعیتی بالغ بر800،000 نفرسالیانه در حدود 175،000 تن زباله تولید می کند.آنالیز فیزیکی پسماندهای خانگی این منطقه نشان می دهد که پسماندهای غذایی تر حدود 73 % وزنی مواد تشکیل دهنده زباله این منطقه را شامل می شود. پس از آن نان خشک با 3/5 % ، کاغذ و کارتن با 3/5% ، پلاستیک با 5/4 % ، پارچه با 16/3 % ، فلز با 3/2% و شیشه با 48/1% ، عمده ترین موادی است که در زباله های خانگی شهرری موجود بوده است. درنتیجه بازیافت این مواد علاوه بر 570،000،000 ریال کاهش درهزینه های ناشی از دفع ، درحدود 1،090،000،000 ریال درآمدخالص از محل بازیافت پسماند خشک در سال 1384 عاید عوامل بازیافتی که در این فعالیت سهیم وشاغل می باشند گردیده است. با توجه به منافع اقتصادی بازیافت و محاسبه ارزش حال خالص این منافع و کاربرد آن در تعیین نسبت سود به هزینه و بیشتر بودن این نسبت از عدد یک، بازیافت پسماندهای خانگی منطقه بیست شهرداری تهران از دیدگاه اقتصادی توجیه پذیر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

161 - شناسایی و تعیین توده زنده ماکروجلبک‏های (منطقه‏ بین‏ جزرومدی) در بندربوشهر
حدیقه صائب مهر پریسا نجات خواه معنوی سوگل شهیدی

زمینه و هدف: توده زنده ماکروجلبک ها در2 فصل تابستان و زمستان سال 1389 پس از شناسایی در چهار ایستگاه انتخابی در سه منطقه بالا، میان و پایین جزرومدی منطقه بندر بوشهر در زمان جزر کامل آب بررسی شدند. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه، شناسایی وتعیین توده زنده ماکروجلبک های منط چکیده کامل

زمینه و هدف: توده زنده ماکروجلبک ها در2 فصل تابستان و زمستان سال 1389 پس از شناسایی در چهار ایستگاه انتخابی در سه منطقه بالا، میان و پایین جزرومدی منطقه بندر بوشهر در زمان جزر کامل آب بررسی شدند. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه، شناسایی وتعیین توده زنده ماکروجلبک های منطقه بین جزرومدی بندر بوشهر می باشد. روش بررسی: نمونه برداری با کوادرات 5/0 ×5/0 مترمربعی به صورت تصادفی صورت گرفت. در مجموع12گونه ماکروجلبک شناسایی شد، که میانگین وزن تر به ترتیب درتابستان شاخه جلبک های قهوه ای (6625،258 گرم درمترمربع ) بیش ترین وزن تر و شاخه جلبک های سبز (9625،126 گرم درمترمربع ) کم ترین وزن تر و در زمستان شاخه جلبک های سبز (875،564 گرم در مترمربع) بیش ترین وزن تر و شاخه جلبک های قرمز( 115.8 گرم درمترمربع ) کم ترین وزن تر را داشتند . نتایج: نتایج حاصل از آنالیز واریانس یک طرفه (one-way ANOVA) مشخص نمود که بیش ترین حضور ماکرو جلبک ها در منطقه پایین جزر و مدی است. آزمون آماری (Mann- whitny) اختلاف معنی داری را بین زیتوده میان و پایین جزرومدی در دو فصل نشان نداد. نتایج نشان دادند که شش گونه مشترک در هر دو فصل مشاهده گردید که به ترتیب شامل 3گونه جلبک های قرمز با نام هایmuscoidesAcanthophora - Laurensia papillosa - Gracilaria corticata و 2گونه جلبک های قهوه ای به نام هایCystoseira sp. و Padina spو1گونه از جلبک های سبز به نام Caulerpa sp می باشند. با توجه به میانگین زیتوده (بیومس) محاسبه شده در پایین و میان جزرومدی ایستگاه های مورد مطالعه در دو فصل مشخص گردید در کل دو فصل بیش ترین میانگین زی توده (1،953 گرم درمترمربع) متعلق به Padina sp ایستگاه 3 پایین جزرومدی فصل تابستان و کم ترین میانگین زی توده (5/0 گرم درمترمربع) متعلق به Champia parvula ایستگاه 2 پایین جزرومدی فصل زمستان می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

162 - تدوین طرح برای مدیریت منطقه حفاظت شده باشگل (استان قزوین) به روش روی هم گذاری
برهان ریاضی محمد علی جعفری

10.22034/jest.2019.14545

زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده باشگل به وسعت 6/25198 هکتار در استان قزوین واقع شده است. اقلیم و آب و هوای منطقه در تقسیم بندی در رده مناطق نیمه بیابانی است. پوشش گیاهی این منطقه عبارتند از خانواده های لگومینوز، گرامینه، کمپوزیته و ... فرسایش پذیری منطقه با توجه به حفاظت م چکیده کامل

زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده باشگل به وسعت 6/25198 هکتار در استان قزوین واقع شده است. اقلیم و آب و هوای منطقه در تقسیم بندی در رده مناطق نیمه بیابانی است. پوشش گیاهی این منطقه عبارتند از خانواده های لگومینوز، گرامینه، کمپوزیته و ... فرسایش پذیری منطقه با توجه به حفاظت منطقه و پوشش گیاهی مطلوب، کم است. تنوع جانوری منطقه زیاد است و 113 گونه جانوری در این منطقه وجود دارد. در این طرح سعی شده است با اختصاص کاربری های متناسب با توان اراضی، پایداری آن برای همیشه تضمین گردد. روش بررسی: روش های مختلفی برای ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین وجود دارد. با توجه به اهداف مناطق چهارگانه در این تحقیق از روش مرسوم روی هم گذاری برای ارزیابی توان منطقه که در واقع پایه ای برای آمایش سرزمین است استفاده می شود. یافته ها: در منطقه حفاظت شده باشگل، اقدام به روی هم گذاری نقشه های زیستگاه ها و حیات وحش گردید. نقاطی که از نظر تراکم وحوش، حساسیت زیستگاهای و اکوسیستمی، دارا بودن حیات وحش نادر و منحصر به فرد و یا دارای ارزش ژنتیکی مشخص شده بودند به علاوه چشم اندازهای بدیع، گذرگاه های جانوران، اکوتون ونقاطی که دارای شیب بیش از 70 درصد می باشند در اولویت اول حفاظت (طبقه اول) واقع شدند. نیز به این مناطق اضافه شدند.. در ادامه نقاطی که خارج از طبقه اول واقع می شدند ولی زیستگاه حیات وحش و یا محل گدار بودند، به عنوان طبقه دوم (اولویت دوم حفاظت) تعیین شدند. بحث ونتیجه گیری: از مشکلات این منطقه می توان به چرای بی رویه و شکار غیر مجاز اشاره کرد، که سبب شده حیات وحش منطقه به ویژه قوچ و میش البرز مرکزی و گونه های دشت زی زیستگاه هایشان را ترک نموده و جمعیت آنان در معرض تهدید و خطر انقراض قرار گیرد. بنابراین این عوامل موجبات قرار گرفتن منطقه باشگل به عنوان منطقه حفاظت شده در زیر مجموعه مناطق 4 گانه تحت مدیریت سازمان محیط زیست گردیده است و در آمایش این منطقه سعی بر آن شده تا حد امکان کلیه مناطق حساس و با ارزش حفاظتی صرفا برای حفظ تنوع زیستی تحت مدیریت قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

163 - ارزیابی توان محیط زیستی منطقه حفاظت شده ورجین به منظوراستقرار کاربری گردشگری با استفاده از روش ارزیابی چند معیاره مکانی(SMCEM)
سید علی جوزی سحر رضایان کاوه آقامیری

منطقه حفاظت شده ورجین با مساحت 26907 هکتار، منطقه ای است کوهستانی که در بخش لواسانات و رودبار قصران از توابع شهرستان شمیرانات واقع شده است. این منطقه به دلیل جاذبه های طبیعی و نزدیکی آن به کلان شهر تهران از جمله عرصه هایی است که واجد توان مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری چکیده کامل

منطقه حفاظت شده ورجین با مساحت 26907 هکتار، منطقه ای است کوهستانی که در بخش لواسانات و رودبار قصران از توابع شهرستان شمیرانات واقع شده است. این منطقه به دلیل جاذبه های طبیعی و نزدیکی آن به کلان شهر تهران از جمله عرصه هایی است که واجد توان مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری است. این مطالعه با هدف تعیین توان محیط زیستی منطقه به منظور استقرار کاربری گردشگری به انجام رسیده است. بدین منظور پس از شناسایی منابع اکولوژیکی عرصه تحت بررسی در مقیاس 1:100000، اطلاعات لایه های نقشه ای به محیط نرم افزار9.2 Arc GIS معرفی شد. با عنایت به این که برای استقرار کاربری توریسم به ارزیابی همزمان چندین معیار یا متغیّر نیاز است، در این پژوهش از روش ارزیابی چند معیاره مکانی(SMCEM) استفاده گردید. بدین منظور، نخست به تولید نقشه های معیار و استاندارد سازی آن ها مبادرت شد. این مهم با کمک روش فازی و توابع S شکل به انجام رسید. در مجموع از اطلاعات شانزده لایه به عنوان نقشه های معیار برای سنجش توان کاربری تفرج گسترده و هفده لایه برای ارزیابی مکانی کاربری تفرج متمرکز استفاده شد. کار وزن دهی به معیارها با توجه به نوع کاربری ها، با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) در محیط نرم افزار Expert Choice به انجام رسید. در ادامه رابطه ریاضی توسعه کاربری های تفرج گسترده و متمرکز استخراج شد. با هدف تحلیل تناسب سرزمین برای توسعه کاربری های مورد انتظار از روش ترکیب خطی وزن دار استفاده و نقشه نهایی کاربری های تفرج گسترده و متمرکز از روی هم گذاری اطلاعات نقشه های معیار تولید گردید. نتایج این مطالعه نشان می دهد در حدود 46/4641 هکتار معادل 25/17 % از منطقه حفاظت شده ورجین برای توسعه کاربری تفرج گسترده دارای شرایط مناسب(امتیاز بالاتر از 200) و در عین حال حدود 12/7 % معادل 78/1915 هکتار از این منطقه نیز واجد شرایط ایده آل (امتیاز بیشتر از 200) جهت توسعه کاربری تفرج متمرکز است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

164 - مطالعه تویع ( نقشه انتشار ) شنگ معمولی ( Lutra Lutra ) با استفاده از روش استاندارد در رودخانه شنرود ( منطقه شکار ممنوع دیلمان - دفک )
محمود کرمی محمد دهدار درگاهی علی اسلامی منا حمزه پور

بیش از بیست سال است که روش شناسایی موجوداتی مانند شنگ معمولی از طریق مشاهده آثار و شواهد به جا مانده از آن ها می باشد و این روش به روش استاندارد معروف است. روش استاندارد یک نوع روش مطالعه سیستماتیک نمونه برداری است که 1 با استفاده از نقشه های 25000/ شواهد به جا مانده از چکیده کامل

بیش از بیست سال است که روش شناسایی موجوداتی مانند شنگ معمولی از طریق مشاهده آثار و شواهد به جا مانده از آن ها می باشد و این روش به روش استاندارد معروف است. روش استاندارد یک نوع روش مطالعه سیستماتیک نمونه برداری است که 1 با استفاده از نقشه های 25000/ شواهد به جا مانده از موجودات مانند سرگین، ردپا و ... انجام می گیرد. در مطالعه حاضر طبق این روش، 4 ایستگاه در بخشی از رودخانه شنرود به عنوان بزرگ ترین رودخانه در منطقه شکار ممنوع دیلمان-درفک به فاصله 7 کیلومتر از یکدیگر و گستره جستجوی 600 متر (300 متر به طرف بالا دست رودخانه یعنی به طرف جنوب و 300 متر به طرف پایین دست رودخانه یعنی به طرف شمال) از نقطه شروع که معمولاً پل می باشد، انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. نقاط یافت آثار شنگ به عنوان نشانه حضور حیوان به صورت نقاط توپر برروی نقشه 25000/1 شبکه بندی شده با اندازه 4/1×4/1 سانتی متر مربع مشخص گردیده شده است. براین اساس بیشترین آثار و شواهد مشاهده شده در منطقه مورد مطالعه در ایستگاه شماره 2 بوده است و بر طبق نقشه انتشار به دست آمده از مطالعه شنگ با روش استاندارد کلیه ایستگاه های مورد مطالعه از نظر حضور شنگ مثبت بوده اند و در همه این ایستگاه ها آثار شنگ مشاهده گردید. بیشترین اثر دیده شده سرگین و کپه نشانه بوده است که جزو مطمئن ترین آثار به جای مانده از این حیوان به شمار می رود، چنین به نظر می رسد که گستره جستجوی 600 متری طبق روش استاندارد برای این منطقه مطلوب بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

165 - ارزشیابی محل دفن مواد زاید جامد کرج به روش غربال منطقه‌ای و محلی
سید مسعود منوری قاسمعلی عمرانی فاطمه علی‌اوسطی

مناطق شهری امروزه با مشکلات فزاینده‌ای در رابطه با مدیریت مواد زاید جامد مواجه هستند. افزایش نرخ تولید مواد زاید منجر به بروز معضلات بهداشتی و زیست محیطی شده و نگرانی‌های عموم را در پی داشته است. با توجه به‌این که دفن بهداشتی در حال حاضر کاربردی ترین روش در مدیریت مواد چکیده کامل

مناطق شهری امروزه با مشکلات فزاینده‌ای در رابطه با مدیریت مواد زاید جامد مواجه هستند. افزایش نرخ تولید مواد زاید منجر به بروز معضلات بهداشتی و زیست محیطی شده و نگرانی‌های عموم را در پی داشته است. با توجه به‌این که دفن بهداشتی در حال حاضر کاربردی ترین روش در مدیریت مواد زاید است قرارگیری محل دفن در موقعیتی مناسب اهمیت بسیاری دارد. همچنین ارزشیابی محل‌های دفن در حال استفاده رویکردی مناسب جهت شناسایی و به حداقل رساندن مشکلات آن‌ها می‌باشد. روش‌های متعددی که در‌این زمینه وجود دارد هر کدام جنبه‌ها و معیارهای متفاوتی را در نظر می‌گیرند. در‌این پژوهش از روش غربال منطقه‌ای و محلی در ارزشیابی محل دفن مواد زاید کرج به منظور بررسی مشکلات آن استفاده شده‌ است. در‌این روش سه عامل اصلی شرایط طبیعی، کاربری و عوامل اقتصادی در دو مقیاس منطقه‌ای و محلی ارزیابی می‌شوند. ابتدا نقشه‌های مورد نیاز در مرحله ارزشیابی منطقه‌ای در سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه و داده‌های مکانی تجزیه و تحلیل گردید و نقشه تناسب نهایی به‌دست آمد که طبق آن مساحت مکان‌های با ارزش نامناسب 8/142915 هکتار، متوسط 3/5089 هکتار و مناسب 9/4046 هکتار و میزان تناسب محل نامناسب می‌باشد. در نهایت محل دفن در مقیاس محلی با استفاده از روش وزن و امتیازدهی مورد بررسی قرار گرفت و میزان تناسب آن متوسط ارزشیابی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

166 - منافع دولت ها در مناطق مختلف دریاها ( نوشتار تحلیلی )
زهرا پیشگاهی فرد یوسف زین العابدین عموقین

این مقاله موقعیت کشورها را از نظر جغرافیای سیاسی دریاها مورد بررسی قرار می دهد. از این لحاظ کشورها به سه گروه تقسیم می شوند. هدف از این نوشتار ارایه تصویری شفاف از موقعیت ژئوپلتیکی کشورهای محصور در خشکی، هم جوار دریاها، مجاور اقیانوس ها و روند افزایش مجادلات آنها بر سر چکیده کامل

این مقاله موقعیت کشورها را از نظر جغرافیای سیاسی دریاها مورد بررسی قرار می دهد. از این لحاظ کشورها به سه گروه تقسیم می شوند. هدف از این نوشتار ارایه تصویری شفاف از موقعیت ژئوپلتیکی کشورهای محصور در خشکی، هم جوار دریاها، مجاور اقیانوس ها و روند افزایش مجادلات آنها بر سر حاکمیت مناطق مختلف دریاها است. با تجزیه و تحلیل اطلاعات و مدارک بدست آمده از تلاش و استراتژی های دولت ها برای حکومت بر سر مناطق مختلف دریاها، چنین استدلال می شود که ادعای دولت های قدرتمند و دولت های در حال توسعه در این مورد متفاوت بوده و هر یک از آنها از طریق حقوقی به دنبال منافع خویش در قلمرو دریایی هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

167 - بررسی مدیریت مواد زاید جامد هتل ها در منطقه 6 شهر تهران
منیره مجلسی قاسمعلی عمرانی پریسا الهی

در گذشته مدیریت مواد زاید جامد شهر تهران عمدتاً شامل جمع آوری و دفع در زمین بود. با گذشت زمان آگاهی های زیست محیطی به دلیل رشد علوم و فناوری محیط زیستی افزایش پیدا کرد و رابطه بین محیط زیست و سلامتی مردم مشخص تر شد از جمله مراکز تولید کننده پسماند ، مراکز صنفی اعم از هت چکیده کامل

در گذشته مدیریت مواد زاید جامد شهر تهران عمدتاً شامل جمع آوری و دفع در زمین بود. با گذشت زمان آگاهی های زیست محیطی به دلیل رشد علوم و فناوری محیط زیستی افزایش پیدا کرد و رابطه بین محیط زیست و سلامتی مردم مشخص تر شد از جمله مراکز تولید کننده پسماند ، مراکز صنفی اعم از هتل ها و رستوران ها می باشند که عمدتاً پسماند های شبه خانگی تولید می کنند مطابق بررسی های انجام شده در منطقه 6 تهران هتل ها از جمله مراکز مهم تولید پسماند می باشند که قسمت اعظم ترکیب پسماند آنان متشکل از مواد آلی و فسادپذیر با منشا گیاهی و حیوانی هست (70%) لذا تمرکز مدیریت مواد زاید جامد باید بیشتر به سمت جداسازی این گونه مواد و تولید کمپوست باشد. درمورد موضوع مدیریت مواد زاید جامد هتل ها در ایران مطالعه ای انجام نشده. و یا درصورت انجام در کتابخانه های عمومی و تخصصی درج نشده است. این پروژه از تاریخ 1385 تا 1386 با هدف بررسی وضعیت موجود مدیریت مواد زاید جامد در هتل های شهر تهران انجام گرفت. در شهر تهران 72 هتل ، 180 مهمانپذیر و 760 رستوران وجود دارد. در این پژوهش میزان تولید زایدات ، شناخت ترکیب فیزیکی آن ها، سیستم های ذخیره سازی، جمع آوری و حمل ونقل آن ها مورد مطالعه قرار گرفت. آگاهی از این مراحل به منظور بهینه سازی مدیریت آن امری ضروری است. جمع آوری اطلاعات درخصوص مدیریت مواد زاید جامد هتل ها از طریق مراجعه به آن ها (انتخاب به طور تصادفی) جهت نمونه گیری، آنالیز فیزیکی و تکمیل پرسشنامه انجام پذیرفت. تکمیل پرسشنامه به تعداد 11 نسخه برای هتل های منطقه 6 صورت گرفته است. پرسشنامه ها به روش دلفی استاندارد شده است. از هر هتل با درجات مختلف حداقل 2 هتل به صورت تصادفی انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته (درمواردی که به نظر تغییرات بیشتری داشتند تا 4 هتل نیز افزایش یافته است) . همچنین نمونه گیری از 2 هتل (انقلاب و آزادی ) در این منطقه با 3 بار مراجعه و با هدف آنالیز فیزیکی انجام شد و وزن اجزای زباله به تفکیک اندازه گیری گردید . اصناف یادشده به صورت تصادفی جهت آنالیز فیزیکی انتخاب شده و به علت یکسان بودن ترکیبات زباله در هتل ها ( به جهت مطالعات انجام شده) در هر صنف به صورت تصادفی یک مخزن جهت آنالیز فیزیکی انتخاب شده است. روش نمونه گیری به صورت طبقه ای جهت نتیجه گیری نهایی ارایه شده است. برمبنای یافته های این پژوهش سرانه تولیدی زایدات هتل ها تقریباً 1 تا 5/1 کیلوگرم است. همچنین مشاهده شد در 3/36% از هتل ها تفکیک زباله انجام نمی گیرد و در 6/63% از هتل ها تفکیک زباله انجام می گیرد که در اکثر آن ها معمولاً فقط نان خشک را جدا می کنند . این مطالعه میانگین درصد ترکیبات فیزیکی زایدات هتل ها را به قرار زیر نشان می دهد: پسماندتر 8/75% ، پلاستیک 6/14%، قوطی فلزی 5/1%، کاغذ 5/2% ، شیشه 3% و سایرمواد 5/2% . همچنین 27% از هتل ها مخزن ندارند و 45% از آن ها1تا3 مخزن و 27% نیز بیش از 4 مخزن دارند. جمع آوری زباله در 3/27% از هتل ها به صورت غیرمکانیزه می باشد، 4/36% از آن ها از جمع آوری مکانیزه زباله راضی و 4/36% از آن ها نیز بسیار راضی هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

168 - ارزشگذاری اقتصادی تفرجگاه‌ها با استفاده از روش هزینه سفر منطقه ای (Z.T.C.M) (مطالعه موردی آبشار کوهرنگ استان چهارمحال و بختیاری)
داوود مافی غلامی نبی الله یار علی کرم نوری کمری

زمینه و هدف: با توجه به تقاضای روز افزون مردم به تفرجگاهها و مراکز تفریحی، تحلیل‌های اقتصادی و اجتماعی و بررسی کامل خواسته‌های مردم جهت فراهم آوردن امکانات و تسهیلات لازم، امری ضروری است. روش بررسی: در این تحقیق از روش هزینه سفر منطقه‌ای(Z.T.C.M)، جهت ارزشگذاری تفرجی آ چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به تقاضای روز افزون مردم به تفرجگاهها و مراکز تفریحی، تحلیل‌های اقتصادی و اجتماعی و بررسی کامل خواسته‌های مردم جهت فراهم آوردن امکانات و تسهیلات لازم، امری ضروری است. روش بررسی: در این تحقیق از روش هزینه سفر منطقه‌ای(Z.T.C.M)، جهت ارزشگذاری تفرجی آبشار کوهرنگ، استفاده گردید. این روش بر مبنای استفاده از نقشه، دیدگاه و خصوصیات اقتصادی-اجتماعی بازدیدکنندگان ار تفرجگاه و نیز افزایش هزینه و مسافت دسترسی به منطقه می‌باشد. نتایج: اطلاعات به دست آمده از پرسشنامه‌های پر شده توسط بازدیدکنندگان، محاسبات آماری براساس پراکنش خواستگاه بازدیدکنندگان و تخمین هزینه‌های سفر نشان داد که ارزش تفرجگاهی آبشار کوهرنگ برابر با 156377600 است. ارزش های پولی به دست آمده برای این تفرجگاه، به موقعیت برتر طبیعی و چشم‌اندازهای زیبای پیرامون آن، نسبت داده شد. نتایج نشان داد که متغیرهایی مانند سن، سطح سواد و مقدار درآمد ماهانة بازدیدکنندگان دارای تأثیر چشمگیری بر استفاده از تفرجگاهها داشتند. بررسی سطح درآمد ماهانة بازدیدکنندگان نشان داد که میان این متغیر و تعداد روزهای بازدید از تفرجگاه و نیز تمایل به پرداخت ورودیه، همبستگی بالایی وجود داشت. نتایج همچنین نشان داد که سطح تحصیلات نیز نقش مهمی در جذب گردشگران آبشار کوهرنگ داشت؛ چنانکه بیشترین تعداد بازدیدکنندگان دارای تحصیلات دانشگاهی بودند. سطح سواد رابطة مستقیم با میزان درآمد دارد؛ چنانکه با افزایش سطح تحصیلات، فرصت‌های فراغتی افراد نیز افزایش می‌یابد. بررسی مطالعات انجام شده در برخی از تفرجگاه‌های کشور نشان می‌دهد که این مناطق برای نوجوانان تا میانسالان از جاذبة بیشتری برخوردارند اما نتایج ما نشان داد که بیشترین تعداد بازدیدکنندگان 25 درصد) در محدودة سنی 34-30 سال قرار داشتند. نتایج حاصل از این تحقیق، اطلاعات ارزشمندی را جهت دستیابی ارتقاء سطح تفرجگاهی این آبشار فراهم می‌آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

169 - کنترل سیل و تامین آب مورد نیاز جهت آبیاری فضای سبز با استفاده از طرح مدیریت استحصال رواناب‌های شهری(مطالعه موردی: منطقه 22 تهران)
نازیلا رزمجوئی محمد مهدوی حمیده افخمی محسن محسنی ساروی بهارک معتمد وزیری

10.22034/jest.2019.13704

چکیده زمینه و هدف: توسعه شهرنشینی و افزایش سطوح نفوذناپذیر در بسیاری از موارد، منجر به افزایش حجم رواناب و ایجاد سیل در نواحی پایین دست شده است. یکی از روش های مفید در کاهش خطرات سیل در مناطق شهری، استحصال رواناب های شهری و استفاده از آن در مصارف غیر شرب می باشد. با توج چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: توسعه شهرنشینی و افزایش سطوح نفوذناپذیر در بسیاری از موارد، منجر به افزایش حجم رواناب و ایجاد سیل در نواحی پایین دست شده است. یکی از روش های مفید در کاهش خطرات سیل در مناطق شهری، استحصال رواناب های شهری و استفاده از آن در مصارف غیر شرب می باشد. با توجه به توسعه شهرسازی در منطقه 22 تهران و افزایش خطر سیل، و همچنین ضرورت توسعه فضای سبز در این منطقه سعی گردیده، تا استحصال رواناب شهری به منظور تامین بخشی از آب مورد نیاز فضای سبز این منطقه صورت گیرد. این مطالعه با هدف برآورد نیاز آبی فضای سبز منطقه 22 در طول یکسال و برآورد حجم رواناب سالیانه منطقه و سپس استفاده بهینه از رواناب قابل استحصال جهت آبیاری فضای سبز می باشد. روش بررسی: به همین منظور ضمن شناسایی فضای سبز منطقه پرسشنامه هایی تهیه و با کمک متخصصین، نیاز آبی گونه های موجود در منطقه طی یکسال تخمین زده شد و سپس حجم رواناب یکساله حاصل از بارش ها محاسبه گردید. یافته‌ها: با توجه به محاسبات انجام شده نیاز آبی فضای سبز منطقه حدود 534/969/14 متر مکعب می باشد در حالیکه متوسط سالانه حجم رواناب حاصل از بارش ها حدود 441/285/33 متر مکعب تخمین زده شد. با توجه به نتایج بدست آمده چنانچه بتوان با مدیریت اصولی یک چهارم از این رواناب که حدود 360/321/8 متر مکعب است را کنترل و به مصرف آبیاری فضای سبز منطقه رسانید، می توان حدود 5/55 درصد از آب مورد نیاز این بخش، که در حال حاضر با صرف هزینه و از طریق تانکر تامین می گردد را جبران نمود. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به یافته های تحقیق و شرایط موجود، روش هایی از جمله سد خاکی، پشته های هلالی و لوزی شکل در جاهایی مثل پارک های جنگلی چیتگر، وردآورد، لتمال و خرگوش دره می تواند به عنوان الگوی مناسب استحصال آب در منطقه پیشنهاد گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

170 - آلودگی خاک به‌برخی فلزات سنگین و رابطه این فلزات با ویژگی‌های خاک-های منطقه‌ی سراسکند
رامین سلماسی حمیدرضا پیروان

10.30495/jest.2021.18387

زمینه و هدف: تجزیه نمونه های آب سطحی و قنات های موجود در منطقه سراسکند در استان آذربایجان شرقی، غلظت های چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن برخی فلزهای سنگین را در این نمونه ها نشان داده است. از آن جایی که خاک های کشاورزی منطقه از این منابع آبیاری می شوند، آلودگی این خ چکیده کامل

زمینه و هدف: تجزیه نمونه های آب سطحی و قنات های موجود در منطقه سراسکند در استان آذربایجان شرقی، غلظت های چندین برابر بالاتر از میزان مجاز آن برخی فلزهای سنگین را در این نمونه ها نشان داده است. از آن جایی که خاک های کشاورزی منطقه از این منابع آبیاری می شوند، آلودگی این خاک ها به فلزهای سنگین و ارتباط میزان این آلاینده ها با ویژگی های خاک هدف پژوهش حاضر را تشکیل داد.روش بررسی: بعد از برداشت 21 نمونه خاک منطقه، آزمایش های دانه بندی و EC، CEC، pH، OC و عناصر آلومینیوم، آرسنیک، باریم، بریلیوم، کبالت، کروم، مس، آهن، منگنز، نیکل، سرب، قلع، وانادیم و روی بر روی این نمونه ها انجام گرفت. سپس از نرم افزار SPSS برای تعیین ضرایب همبستگی بین عناصر و ویژگی های نمونه های خاک و انجام آنالیز خوشه ای بهره گیری شد.یافته ها: میانگین غلظت عناصر آلومینیوم، آرسنیک، باریم، بریلیوم، کبالت، کروم، مس، آهن، منگنز، نیکل، سرب، قلع، وانادیم و روی به ترتیب 48/67190، 95/127، 24/487، 80/1،52/20، 05/85، 19/49، 81/40523، 67/726، 00/60، 81/34، 76/5، 38/116 و 52/110 میلی گرم بر لیتر به دست آمد. عناصر باریم، کبالت، آهن، نیکل و آنتیموان همبستگی منفی با هدایت الکتریکی خاک نشان دادند. کبالت، کروم و نیکل همبستگی مثبت و روی همبستگی منفی با ظرفیت تبادل کاتیونی داشتند. آلومینیوم همبستگی مثبت و مس همبستگی منفی با کربن آلی داشت.بحث و نتیجه گیری: غلظت بالای آلومینیوم وجود مقادیر بالای کانی های آلومینوسیلیکاته را در خاک های منطقه نشان دادند. وجود معادن آهن و منگنزدار در اطراف منطقه اجرای طرح، بالابودن میزان این دو عنصر را تایید می نماید. همبستگی پایین و منفی ذرات رس با بیشتر عناصر اندازه گیری شده در این پژوهش، می تواند به ناهمگنی نمونه های خاک مربوط باشد که دارای مقادیر گوناگون رس و فلزات می باشند. برای تفکیک بین خاستگاه زمین شناختی و انسانی فلزهای اندازه گیری شده این طرح، لزوم اجرای پژوهش های دیگر ایجاب می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

171 - بررسی شرایط اکولوژیک بسترهای گلی با استفاده از جوامع ماکروبنتوز در منطقه سجافی خلیج فارس
محمد صادق صبا سید محمدباقر نبوی ابراهیم رجب‌زاده قطرمی غلامرضا سبزقبایی سولماز دشتی صغری رستمی

10.22034/jest.2019.14547

زمینه و هدف: پهنه های آبی، قسمت اعظم سطح کره زمین را پوشانده اند و بسترشان نیز زیستگاهی بسیار متنوع را برای آبزیان فراهم می نمایند. از آن جا که جوامع بنتوزی تیپ خاصی از بستر را به عنوان زیستگاه خود انتخاب می کنند، مطالعه رسوبات بستر و موجودات زیست کننده در آن ها می توان چکیده کامل

زمینه و هدف: پهنه های آبی، قسمت اعظم سطح کره زمین را پوشانده اند و بسترشان نیز زیستگاهی بسیار متنوع را برای آبزیان فراهم می نمایند. از آن جا که جوامع بنتوزی تیپ خاصی از بستر را به عنوان زیستگاه خود انتخاب می کنند، مطالعه رسوبات بستر و موجودات زیست کننده در آن ها می تواند ما را در ارزیابی های زیست محیطی یاری دهد. این تحقیق به منظور بررسی شرایط اکولوژیک بسترهای گلی با استفاده از جوامع ماکروبنتوز در منطقه سجافی خلیج فارس انجام گردید. روش بررسی: نمونه برداری از منطقه مورد مطالعه در پاییز سال 1388 و با 3 تکرار در هر ایستگاه جهت آنالیز دانه بندی و تعیین درصد مواد آلی رسوبات انجام شد و شناسایی موجودات ماکروبنتوز و سنجش عوامل فیزیکی شیمیایی با استفاده از نمونه بردار گرب و دستگاه Hach-HQ40d صورت گرفت. شاخص های تنوع شانون_ وینر و سیمپسون، یکنواختی کامارگو و غنای مارگالف و منهینک محاسبه و جهت بررسی توزیع داده ها از آزمون ناپارامتریک کولموگروف- اسمیرنف، جهت مقایسه و بررسی روابط بین شاخص های تنوع و تراکم، عوامل فیزیکی شیمیایی و پارامترهای رسوب از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون همبستگی اسپیرمن و جهت ارزیابی آلودگی محیطی نیز از الگوی ولچ استفاده شد. یافته ها: در مجموع 8 گروه از موجودات کف زی مشتمل بر 81 گونه شناسایی شدند که گروه های غالب ماکروبنتوزی به ترتیب شامل شکم پایان با 03/43%، پرتاران با 31/29% و دو کفه ای ها با 53/20% بودند. بیش ترین مقادیرتنوع شانون در ایستگاه 11 با مقدار 523/4 تعیین شد. هم چنین بیش ترین مقادیر شاخص های تنوع و غالبیت سیمپسون، یکنواختی کامارگو، غنای مارگالف و منهینک به ترتیب 948/0، 158/0، 828/0، 830/5 و830/2 محاسبه شد. بیش ترین و کم ترین میزان فراوانی به ترتیب 4920 و 560 عدد ماکروبنتوز در مترمربع در ایستگاه های 10 و 17 ثبت گردید. بحث و نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از شاخص های اندازه گیری شده در این مطالعه که همگی مؤید بالا بودن تنوع گونه ای ماکروبنتوزها در بسترهای گلی منطقه سجافی می باشد، می توان به این نتیجه رسید که منطقه مورد مطالعه از پتانسیل بالای زیست محیطی در زمینه حفظ غنای ذخایر بی مهرگان بنتیک برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

172 - ارزش طبیعت‌گردی حفاظت از منطقه تفریحی- گردشگری شیرکوه یزد
محمدرضا زارع مهرجردی مریم ضیاءآبادی

زمینه و هدف: ایجاد جامعه ای سالم و سازنده برای تداوم پیشرفت و توسعه اقتصادی نیاز به ایجاد و توسعه و نگهداری تفرجگاه ها و مناطق گردشگری جهت جواب گویی به تقاضای روز افزون انسان ها دارد. این مطالعه به تعیین ارزش حفاظتی منطقه شیرکوه و روستاهای تفریحی مجاور و اندازه گیری میز چکیده کامل

زمینه و هدف: ایجاد جامعه ای سالم و سازنده برای تداوم پیشرفت و توسعه اقتصادی نیاز به ایجاد و توسعه و نگهداری تفرجگاه ها و مناطق گردشگری جهت جواب گویی به تقاضای روز افزون انسان ها دارد. این مطالعه به تعیین ارزش حفاظتی منطقه شیرکوه و روستاهای تفریحی مجاور و اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت افراد برای منافع حفاظتی این منطقه پرداخته است. روش بررسی: برای اندازه گیری میزان تمایل به پرداخت افراد از مدل رگرسیونی لاجیت استفاده شده و بر اساس روش حداکثر راستنمایی، پارامترهای این مدل برآورد شده است. یافته ها و نتایج: نتایج نشان می دهد که 1/79 % افراد تحت بررسی در این مطالعه، حاضر به پرداخت مبلغی جهت حفاظت از این منطقه هستند و متوسط تمایل به پرداخت ماهیانه هر خانوار مورد بررسی در این مطالعه برای حفاظت از منطقه، 31250 ریال برآورد شده است. نتایج نشان می دهد که، منطقه مورد مطالعه ارزش حفاظتی قابل توجهی دارد و این نکته باید مورد توجه ، سیاست گذاران و تصمیم گیران قرار گید تا از این منطقه حفاظت مناسبی به عمل آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

173 - مکان یابی مناطق تجاری منطقه 17 شهر تهران با استفاده از منطق فازی و AHP
محمد حیدر علی سعید کریمی

10.22034/jest.2019.13957

زمینه و هدف: امروزه مکان‌یابی کاربری‌های شهری با استفاده از GIS در برنامه‌ریزی شهری از اهمیت زیادی برخوردار است. کاربری‌های تجاری یکی از کاربری‌های مهم شهری است که سایر فعالیت‌های مهم شهری را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. شایان ذکر است که انسان به صورت فعالانه با فضا برخور چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه مکان‌یابی کاربری‌های شهری با استفاده از GIS در برنامه‌ریزی شهری از اهمیت زیادی برخوردار است. کاربری‌های تجاری یکی از کاربری‌های مهم شهری است که سایر فعالیت‌های مهم شهری را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. شایان ذکر است که انسان به صورت فعالانه با فضا برخورد می‌کند و همواره با آن در داد و ستد اطلاعات است. فرد با قرارگیری در یک مکان مناسب از منظر محیط زیستی و دریافت اطلاعات توسط حواس خود قادر خواهد بود که به محیط پاسخ فعال داده و توجه خود را به آن محیط معطوف کند. با توجه به این موارد دوری از بیمارستان، راه آهن و پمپ بنزین و نزدیکی به مکان‌های طبیعی مانند پارک، مولفه های ذهنی سیما و منظر از جمله صمیمیت، اصالت و سرزندگی را تحت تاثیر قرار داده و در دعوت کنندگی افراد تاثیرگذار خواهد بود. روش‌بررسی: در این راستا معیارهای مناسب با مطالعه اسنادی تدوین و با استفاده از مدل AHP ارزش هر یک از معیار‌ها نسبت به دیگر معیار‌ها مشخص گردید و به هر یک از معیارهای مربوطه وزن‌هایی اختصاص یافت. در نهایت وزن‌های حاصله در لایه‌های معیارها ضرب گردید و با استفاده از ترکیبات فازی، لایه‌ها ترکیب شدند. یافته‌ها : تلفیق داده‌ها نشان داد که ناحیه 2 با وضعیت مطلوب‌تر نسبت به ناحیه 1 و این ناحیه نیز با وضعیت بهتر نسبت به ناحیه 3 از اهمیت متفاوتی برخوردارند که در آخر بهترین محل‌های ایجاد مرکز تجاری در هر 3 ناحیه مشخص گردید. بحث و نتیجه‌گیری : منطقه 17 تهران با بیش از 358 هزار نفر جمعیت دارای 3 ناحیه شهرداری می‌باشد که نبود دسترسی مناسب موجب افزایش هزینه‌های دسترسی به خدمات شهری شده است. بدین منظور تحقیق حاضر با تبیین شاخص‌های مناسب و با بهره‌گیری از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی به مکان یابی مناطق تجاری در منطقه 17 پرداخته و مکان‌های مناسب در هر یک از نواحی شهرداری برای استقرار کاربری مذکور انتخاب شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

174 - بررسی پتانسیل تولید رواناب‌های شهری با استفاده ازپهنه‌بندی به روشSCS-CN (مطالعه موردی: منطقه 2 شهرداری تهران)
فاطمه عادلی ساردو شهرزاد فریادی اسماعیل صالحی منیژه قهرودی تالی

10.22034/jest.2017.11262

زمینه و هدف: توسعه شهری موجب کاهش نفوذپذیری وافزایش رواناب‌های سطحی می‌شود. باتوجه به این که کاربری عمده ی منطقه 2 تهران به ترتیب شامل کاربری مسکونی، بزرگراه و فضای سبز می باشد، پهنه بندی بارش و رواناب برای دوره بازگشت های مختلف به منظور شناخت نقاط دارای پتانسیل بالا د چکیده کامل

زمینه و هدف: توسعه شهری موجب کاهش نفوذپذیری وافزایش رواناب‌های سطحی می‌شود. باتوجه به این که کاربری عمده ی منطقه 2 تهران به ترتیب شامل کاربری مسکونی، بزرگراه و فضای سبز می باشد، پهنه بندی بارش و رواناب برای دوره بازگشت های مختلف به منظور شناخت نقاط دارای پتانسیل بالا در تولید رواناب های سطحی در نیل به اهداف مدیریتی غیرقابل انکار است . روش بررسی: روش به کارگرفته ‌شده دراین تحقیق استفاده ازروش SCS-CN در نرم‌افزار GISمی باشد که بر اساس داده‌های بارشی حداکثر 24ساعته و برپایه یک دوره‌ی آماری 14ساله ایستگاه‌های باران‌سنجی اطراف منطقه 2 تهران صورت گرفته است. یافته‌ها: تعیین دوره‌ی آماری مشترک بین ایستگاه‌های مورداستفاده، آزمون همگنی، کفایت، بازسازی داده‌های ناقص جهت محاسبه‌ی دوره بازگشت‌های100،50، 25و 5 ساله برای پهنه‌بندی بارش حداکثر 24 ساعته ودرنهایت ساخت لایه‌ی شماره منحنی بر اساس نوع کاربری اراضی وضریب مؤثرآن، مقدار نفوذو نگه داشت سطحی با استفاده از روابط موجود در مدل درراستای پهنه‌بندی رواناب با دوره بازگشت‌های مختلف از یافته‌های این تحقیق می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد بیشترین پتانسیل تولید رواناب مربوط به کاربری‌های مسکونی و بزرگراه در قسمت‌های شرقی منطقه و کمترین پتانسیل آن مربوط به قسمت‌های پرشیب مرکز و شمال باکاربری فضای سبز می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

175 - بررسی فلور، ساختار رویشی و کورولوژی عناصر گیاهی در بخشی از منطقه حفاظت شده اشترانکوه، لرستان
سارا عباسی مریم بهداروند حبیب زارع بابک پیله ور سید محسن حسینی

منطقه رویشی زاگرس در غرب ایران یکی از غنی ترین و ارزشمند ترین اکوسیستم های پیوسته رویشی ایران است به طوری که از نظر تنوع و ترکیب فلورستیک دارای اهمیت شایان توجهی می باشد و منطقه حفاظت شده اشترانکوه در استان لرستان نیز یکی از اکوسیستم های شاخص آن است. در این مطالعه معرفی چکیده کامل

منطقه رویشی زاگرس در غرب ایران یکی از غنی ترین و ارزشمند ترین اکوسیستم های پیوسته رویشی ایران است به طوری که از نظر تنوع و ترکیب فلورستیک دارای اهمیت شایان توجهی می باشد و منطقه حفاظت شده اشترانکوه در استان لرستان نیز یکی از اکوسیستم های شاخص آن است. در این مطالعه معرفی فلور ، بررسی کورولوژیک و مطالعه ساختار رویشی عناصر گیاهی در بخشی از دامنه های زاگرس مرکزی در منطقه حفاظت شده اشترانکوه لرستان مد نظر قرار گرفت . مطالعه حاضر از نخستین مطالعات فلورستیک از این دست در منطقه حفاظت شده اشترانکوه می باشد. روش این پژوهش در قسمت های غرب و جنوب غربی منطقه حفاظت شده اشترانکوه در وسعتی نزدیک به 50 هکتار ، در طبقه ارتفاعی 1800-1600 متر از سطح دریا انجام شد. کلیه گونه های گیاهی مشاهده شده در طول فصل بهار جمع آوری گردید. شناسایی گونه ها و پراکنش جغرافیایی و کورولوژی و طیف زیستی عناصر گیاهی بر مبنای تقسیم بندی نواحی جغرافیایی و مناطق فلورستیک زهری و فلورهای مربوطه و شکل زیستی عناصر گیاهی موجود با استفاده از روش طبقه بندی شکل های زیستی Raunkiaerتعیین شد . بحث و نتیجه گیری 62 گونه از 24 تیره شناسایی شد . تیره های Asteraceae، Papilionaceae ، Poaceae ، Rosaceae، Lamiaceae ، Liliaceae ،Apiaceae به ترتیب از مهم ترین تیره های موجود در منطقه می باشند همی کریپتوفیت ها (32%) و تروفیت ها (31%) شکل های زیستی غالب بودند که طیف زیستی رویشی منطقه را تشکیل می دهند . عناصر رویشی ایران تورانی(39%) ، ایران تورانی مدیترانه ای(22%) و ایران تورانی مدیترانه ای- اروپا سیبری (17%)از مهم ترین گروه های کورولوژیک موجود در منطقه می باشند. 10 گونه انحصاری سرزمین ایران هستند که 6/0 % از کل گونه های اندمیک فلور ایران را در بر می گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

176 - ارزیابی توان اکولوژیک جنگل های منطقه حفاظت شده ارسباران با روش های ارزیابی چند معیاره بولین و تکنیک ترکیب خطی وزنی(WLC) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)
ابراهیم فریدی خلیل ولیزاده کامران محمد رضوانی

10.22034/jest.2018.13261

زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده ارسباران در شمالغرب ایران و در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این منطقه جزء یکی از نه ذخیره گاه زیست کره کشور می باشد و 66.5 درصد از سطح این منطقه را جنگل پوشانده است. در این پژوهش به ارزیابی توان جنگلداری این منطقه با استفاده از سیستم ا چکیده کامل

زمینه و هدف: منطقه حفاظت شده ارسباران در شمالغرب ایران و در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. این منطقه جزء یکی از نه ذخیره گاه زیست کره کشور می باشد و 66.5 درصد از سطح این منطقه را جنگل پوشانده است. در این پژوهش به ارزیابی توان جنگلداری این منطقه با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) پرداخته شد. روش بررسی: در این تحقیق از دو روش بولین و تکنیک ترکیب خطی وزنی و وزن دهی به روش سلسله مراتبی بر پایه AHP جهت ارزیابی توان اکولوژیک جنگل های منطقه حفاظت شده ارسباران استفاده شده است. جهت ارزیابی توان جنگلداری منطقه مورد مطالعه، ابتدا به مطالعه و شناخت ویژگی های اکولوژیکی منطقه از قبیل ارتفاع از سطح دریا، شیب، بافت خاک، اقلیم، ارزش گونه های گیاهی، عمق خاک و تراکم تاج پوشش پرداخته شد و سپس مدل اختصاصی جنگلداری ارسباران تهیه گردید. یافته‌ها: در مرحله اول این تحقیق، توان جنگلداری منطقه در نرم فزار ARC GIS&lrm;10 بر اساس منطق بولین مشخص گردید که نتایج حاکی از وجود طبقات 3 تا 7 وعدم وجود طبقات 1 و 2 جنگلداری بود. در مرحله دوم این تحقیق، با استفاده از نظر کارشناسان سلسله مراتب اهمیت معیارها و زیر معیارهای دخیل در فرایند ارزیابی مشخص و با استفاده از نرم افزارExpert Choice11 وزن هر کدام از فاکتورها مشخص گردید. سپس روش ترکیب خطی وزنی برای کاربری جنگلداری برای منطقه مذکوراجرا شد که نتایج حاکی از وجود هر 7 طبقه جنگلداری برای منطقه مورد تحقیق بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: برای ارزیابی توان اکولوژیکی سرزمین به منظور توسعه انواع کاربریها، سالهاست که از روش سیستمی ابداعی مکهارگ استفاده می شود. اقدام جدیدتر در این فرآیند، استفاده از مدلهای ریاضی در ارزیابی توان اکولوژیکی و به کارگیری فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در تعیین وزن و اهمیت نسبی گزینه&lrm;ها و ارزیابی توان اکولوژیکی با سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) است. در این تحقیق ارزیابی توان اکولوژیکی جنگلداری با دو روش فوق الذکر انجام، و طی آن معایب و مزایای آنها بررسی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

177 - ارزیابی قابلیت ارتقاء سطح حفاظتی مناطق شکار ممنوع (مطالعه موردی: منطقه شکار ممنوع الوند همدان)
پروانه سبحانی حمید گشتاسب میگونی باقر نظامی علی جهانی

10.22034/jest.2018.13262

زمینه و هدف: با توجه به روند پر شتاب تخریب منابع طبیعی و تهدید تنوع زیستی، یکی از چالش ها در زمینه حفاظت از منابع، بررسی وضعیت مناطق تحت حفاظت و لزوم ارتقای درجه حفاظتی این گونه مناطق است. پژوهش مذکوربا هدف زون بندی منطقه شکار ممنوع الوند به منظور دست یابی به الگوی بهین چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به روند پر شتاب تخریب منابع طبیعی و تهدید تنوع زیستی، یکی از چالش ها در زمینه حفاظت از منابع، بررسی وضعیت مناطق تحت حفاظت و لزوم ارتقای درجه حفاظتی این گونه مناطق است. پژوهش مذکوربا هدف زون بندی منطقه شکار ممنوع الوند به منظور دست یابی به الگوی بهینه حفاظت و توسعه صورت گرفت. روش بررسی: استفاده از روش تجزیه و تحلیل سیستمی، منجر به تشکیل 1434 واحد یگان محیط زیستی گردید که در طی آن به ارزیابی توان اکولوژیکی در هر یگان با توجه به تناسب زون های شناسایی شده در منطقه پرداخته شد. درنهایت، با اولویت بندی و ساماندهی زون ها نقشه زون بندی به عنوان واحد های برنامه ریزی تهیه گردید. یافته ها: نتیجه مطالعه حاکی ازآن است که درمنطقه مورد مطالعه زون2 (33/62%)، دارای الویت اول و به ترتیب زون 11 (20/22%)، زون 6 (22/8%)، زون 3-4 (01/7%) و زون 5 (20/0%) در الویت های بعدی قرار گرفتند. بحث و نتیجه گیری: منطقه الوند با توجه به درصد بالایی از زون حفاظت (33/62%) و نیز به دلیل وجود کریدور در بین دو منطقه حفاظت شده و گدار گونه های با ارزش قوچ و میش، از ارزش حفاظتی بالایی بر خوردار می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

178 - متغیر های زیستگاهی موثر برپراکنش سوسماران منطقه حفاظت شده الوند (شهرستان خمین)
حمیدرضا شمسی حسن کریم زادگان

10.22034/jest.2017.10656

زمینه و هدف: شناخت عوامل محیطی موثر بر حضور گونه ها یکی از مهم ترین موضوعات در علم بوم شناسی است و آگاهی از نحوه تاثیر پذیری گونه ها از متغیرهای محیطی می تواند کمک موثری برای حفاظت از گونه ها مخصوصا انواع در خطر انقراض به حساب آید. بدین منظور در پژوهش حاضر به شناسایی مت چکیده کامل

زمینه و هدف: شناخت عوامل محیطی موثر بر حضور گونه ها یکی از مهم ترین موضوعات در علم بوم شناسی است و آگاهی از نحوه تاثیر پذیری گونه ها از متغیرهای محیطی می تواند کمک موثری برای حفاظت از گونه ها مخصوصا انواع در خطر انقراض به حساب آید. بدین منظور در پژوهش حاضر به شناسایی متغیرهای زیستگاهی تاثیرگذار بر حضور سوسماران منطقه حفاظت شده الوند پرداخته شد. روش بررسی: منطقه حفاظت شده الوند با مساحت 8618 هکتار در استان مرکزی و در شهرستان خمین واقع شده است. . در این پژوهش منطقه مورد مطالعه به لحاظ ژئومورفولوژی به سه تیپ دشت ، کوهپایه و کوهستان تقسیم و سپس هر سه تیپ زیستگاه در نرم افزار Arc Gis نسخه 3/9 به سلول هایی با اندازه 50 در 50 متر شبکه بندی شده و در نهایت 10 درصد این سلول ها به صورت تصادفی انتخاب شدند و مورد بررسی و پایش قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از آنالیز نرم افزار GGE biplot برای سه تیپ زیستگاه نشان داد که بیشترین حضور در زیستگاه دشت متعلق به گونه Ophisops elegans است که متغیر های تاثیر گذار برای حضور این گونه عبارتند از درصد غنای گیاهی، درصد خاک، و درصد تراکم پوشش گیاهی و بدترین پارامتر برای حضور این گونه درصد سنگ ریزه می باشد. در زیستگاه کوهپایه بیشترین حضور متعلق به گونه های Ophisops elegans و Paraloudakia caucasia بوده و مهم ترین پارامتر برای گونه Paraloudakia caucasia ارتفاع و درصد سنگ ریزه می باشد. هم چنین برای زیستگاه کوهستان گونه های Ophisops elegans، Paraloudakia caucasia و Loudakia nupta بیشترین حضور را داشتند. بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد به طور اختصاصی گونه های Ophisops elegans و Paraloudakia caucasia با درصد صخره و گونه Loudakia nupta با غنای گیاهی، درصد تراکم پوشش گیاهی، درصد سنگریزه، و ارتفاع به ترتیب حضورشان را نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

179 - ارایه الگوهای توسعه گردشگری پایدار منطقه حفاظت شده¬¬ آبشار مارگون فارس با تأکید بر اصول و معیار¬های طراحی منظر پایدار
فریال احمدی محمدرضا بمانیان علی رضا صادقی

چکیده استمرار تخریب گستره ها و مناظر طبیعی در نبود مدیریت های صحیح و حضور بی تأمل فنآوری و گسترش بی رویه شهرنشینی، نه تنها نیاز اساسی انسان به حضور در منظر طبیعی به مثابه زادگاه اولیه و ابدی انسان را بی جواب نهاده، بلکه برهم خوردن تعادل طبیعی این اکوسیستم ها، حیات و ز چکیده کامل

چکیده استمرار تخریب گستره ها و مناظر طبیعی در نبود مدیریت های صحیح و حضور بی تأمل فنآوری و گسترش بی رویه شهرنشینی، نه تنها نیاز اساسی انسان به حضور در منظر طبیعی به مثابه زادگاه اولیه و ابدی انسان را بی جواب نهاده، بلکه برهم خوردن تعادل طبیعی این اکوسیستم ها، حیات و زندگی او را نیز دچار نقصان و مشکل گردانیده است. پژوهش حاضر به منظور ساماندهی و حفاظت از منظر طبیعی منطقه حفاظت شده آبشار مارگون فارس به مثابه اکوسیستم زنده، پویا و حیات بخش منطقه مارگون، و بر مبنای انگاره های طراحی منظر پایدار شکل گرفته است تا از این رهگذر موجبات انگیزش حضور هر چه بیشتر گردشگران داخلی و خارجی به این منطقه ها را فراهم آورد. روش تحقیق حاضر از نوع پیمایشی در منطقه ی توصیفی- تحلیلی است که در آن هدف، ارایه الگوی توسعه گردشگری پایدار منظر حفاظت شده آبشار مارگون می باشد. در فرآیند ارایه این الگو ها و در جهت دستیابی به نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدید های منطقه، نخست ویژگی های کالبدی، محیط زیستی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تاریخی منطقه با استفاده از اسناد و مدارک مستدل چون نقشه ها و عکس های هوایی مورد بازشناسی و تحلیل قرار گرفته، سپس با تدوین پرسش نامه به عنوان ابزار جمع آوری اطلاعات، نیازها و ترجیحات گردشگران و جامعه محلی جهت حضور در منطقه مورد بحث، مورد تدقیق قرار گرفته است. در نهایت با ارزیابی میزان سازگاری ترجیحات گردشگران جهت حضور در سایت حفاظت شده آبشار مارگون با جاذبه های طبیعی منطقه، پیشنهادات و الگوی گردشگری پایدار با تأکید بر انگاره های طراحی منظر پایدار ارایه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

180 - تنوع گونه های گیاهی درغرب منطقه حفاظت شده اشترانکوه لرستان
سارا عباسی بابک پیله ور سید محسن حسینی

زمینه و هدف : مطالعه پوشش گیاهی عامل موثری در بررسی ظرفیت بوم شناختی و سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده یک منطقه به شمار می رود . در مطالعه حاضر، تنوع زیستی گیاهی در قسمت هایی از غرب منطقه حفاظت شده اشترانکوه لرستان بررسی شده است. روش بررسی : سه ایستگا چکیده کامل

زمینه و هدف : مطالعه پوشش گیاهی عامل موثری در بررسی ظرفیت بوم شناختی و سنجش و ارزیابی وضعیت کنونی و پیش بینی وضعیت آینده یک منطقه به شمار می رود . در مطالعه حاضر، تنوع زیستی گیاهی در قسمت هایی از غرب منطقه حفاظت شده اشترانکوه لرستان بررسی شده است. روش بررسی : سه ایستگاه در غرب منطقه در طبقه ارتفاعی 1800-1600 انتخاب شد. ایستگاه 1 تحت قرق حفاظتی ، ایستگاه 2 در این ناحیه فعالیت های انسانی تحت مدیریت حفاظتی منطقه انجام می گیرد و ایستگاه 3 در مناطق مجاور در خارج مرزهای حفاظتی منطقه انتخاب شد. 8 قطعه نمونه مربع شکل در هر ایستگاه به صورت تصادفی و درهر ماکروپلات 3 میکروپلات در عرصه پیاده شد. در پلات ها فهرست و تعداد گونه های گیاهی ثبت شد . نرم افزار PAST برای محاسبه ی شاخص های تنوع زیستی و رسم نمودارهای تنوع استفاده شد. بحث و نتیجه گیری : 62 گونه گیاهی از24 تیره شناسایی شد که10 گونه انحصاری ایران بود . مقایسه میانگین شاخص های تنوع زیستی نشان داد که وضعیت شاخص ها در ایستگاه1 و2 نسبت به ایستگاه 3 بهتر و غالبیت گونه ای در ایستگاه1 با ایستگاه های 2 و 3 اختلاف معنی داری دارد و شاخص های غنا و تنوع در ایستگاه های 1و2 وضعیت مناسب تری نسبت به ایستگاه 3 دارند . با مقایسه شاخص های تنوع می توان اذعان نمود که گونه ها با فراوانی بیشتر و نیز گونه های نادر در ایستگاه 2 بیشتر بوده و شاخص های منهینیک و مارگالف هم بر غنی تر بودن گونه های این ایستگاه تاکید دارند. با توجه به این که حفاظت سبب می شود تا جنگل سیر تحول تدریجی خود را طی نماید و تنوع زیستی آن نیز حفظ گردد، بیشتر بودن شاخص های تنوع در ایستگاه 1 و 2 امری بدیهی است. مقایسه نمودارهای تنوع درسه ایستگاه نشان دهنده بیشتر بودن سطح تنوع در ایستگاه 2 می باشد و در ایستگاه 1 تولید در وضعیت بهتری بوده و تنوع و تولید در ایستگاه3 پایین و انقراض در آن شدید بود. درجه بندی تنوع در ایستگاه 1 به وضوح پایین تر از دو ایستگاه و دو ایستگاه 2 و 3 غیر قابل مقایسه بود . از اینرو با توجه به محدودیت شاخص های تنوع زیستی و جهت دستیابی به شاخص ها و معیارهای دقیق تر پیشنهاد می شود که سازگار کردن این فرمول ها با شرایط ایران و بخصوص زاگرس و کاربرد روش های نوین جهت رتبه بندی تنوع در این منطقه مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

181 - ارزیابی پایداری محله های شهری با استفاده از روش‌های تصمیم گیری چند معیاره (مورد مطالعه: محله‌های منطقه 6 شهرداری تهران)
علی شماعی فرزانه ساسان پور ثروت اله مرادی

10.22034/jest.2017.10657

زمینه و هدف: هدف اصلی این پژوهش تحلیل سطح پایداری محلات منطقه 6 شهرداری تهران به منظور دست یابی به توسعه پایدار شهری است. بر این اساس سنجش پایداری در ابعاد محیط زیستی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی و رتبه بندی محلات 18 گانه منطقه 6 تهران بر اساس 28 شاخص توسعه پایدار شهری مو چکیده کامل

زمینه و هدف: هدف اصلی این پژوهش تحلیل سطح پایداری محلات منطقه 6 شهرداری تهران به منظور دست یابی به توسعه پایدار شهری است. بر این اساس سنجش پایداری در ابعاد محیط زیستی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی و رتبه بندی محلات 18 گانه منطقه 6 تهران بر اساس 28 شاخص توسعه پایدار شهری مورد توجه قرار گرفته است. روش بررسی: نوع پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و روش تجزیه تحلیل داده و اطلاعات با استفاده از مدل های چند معیارهAHP ، VIKOR و ضریب پراکندگی است. شاخص های مورد مطالعه از طریق مدل AHP وزن دهی شده، سپس به وسیله مدل تصمیم گیری چند معیاره VIKOR محلات منطقه 6 از لحاظ پایداری رتبه بندی گردیده است. به منظور بررسی نابرابری شاخص های موردنظر از مدل ضریب پراکندگی(CV) استفاده شد. با استفاده از تحلیل رگرسیون و معیارهای(اجتماعی، اقتصادی، محیط زیستی و کالبدی) شاخص های تلفیقی پایداری محلات مشخص شده است. یافته : با توجه به آزمون های آماری انجام گرفته بین شاخص های محیط زیست و کالبدی با شاخص های تلفیقی پایداری محلات همبستگی معناداری وجود دارد و نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان می دهد شاخص های محیط زیست بیش ترین سطح معناداری را در پیش بینی پایداری محلات منطقه 6 دارند. ضریب پراکندگی نشان می دهد که بیشترین نابرابری در شاخص های مورد بحث در محلات 18 گانه منطقه مربوط به شاخص های محیط زیست است. بحث و نتیجه: با توجه به یافته های حاصله می توان نتیجه گرفت محله آرژانتین و ساعی با مقدار 00/0 به عنوان پایدار ترین محله و محله فاطمی با مقدار 00/ 1 به عنوان ناپایدارترین محله است. بنابراین ضروری است برنامه ریزی توسعه محله ای در محله های ناپایدار در اولویت سیاست گذاری شهرداری منطقه 6 قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

182 - شناخت منابع تولید زباله های صنعتی و راهکارهای بازیافت در منطقه خزر
محمدعلی عبدلی تورج نصرآبادی احسان طاهری غلامعلی هوشیاری پور

در منطقه خزر(استان های گیلان و مازندران) جمعاً 176 واحد صنعتی با اشتغال بالای 10 نفر در محدوده خدمات شهری شناسایی شده است (سال 1381). استان گیلان 115 و استان مازندران 61 واحد را در خود جای داده است. با توجه به رشد روز افزون صنایع در منطقه خزر، شناخت منابع تولید و بازیاف چکیده کامل

در منطقه خزر(استان های گیلان و مازندران) جمعاً 176 واحد صنعتی با اشتغال بالای 10 نفر در محدوده خدمات شهری شناسایی شده است (سال 1381). استان گیلان 115 و استان مازندران 61 واحد را در خود جای داده است. با توجه به رشد روز افزون صنایع در منطقه خزر، شناخت منابع تولید و بازیافت زباله های صنعتی توجه ویژه ای را طلب می کند، چرا که در این منطقه به لحاظ شرایط خاص اقلیمی، جغرافیایی و زیست محیطی مکان های دردسترس زیادی جهت دفع مواد زاید موجود نمی باشد. از آن جایی که زباله های صنعتی به شکل تفکیک شده در حجم بالا و در نقاط محدود تولید می شود، بازیافت این زایدات در مقایسه با مواد زاید جامد شهری بسیار ساده تر و با بازده بالاتری میسر خواهد بود. در حال حاضر به شکل پراکنده در برخی صنایع، درصدی از ضایعات بازیافت می شود. از آن جمله می توان به تولید پودر استخوان و سایر ضایعات در کشتارگاه ها، تولید پودر مخمر از پساب صنایع الکل سازی، تولید کود کمپوست از زایدات صنایع غذایی و تولید مقوا و کاغذ با کیفیت پایین از ضایعات صنایع سلولزی اشاره کرد. در منطقه خزر روزانه 7/32 تن زباله صنعتی تولید می شود. صنایع مواد غذایی، صنایع نساجی، چوب و محصولات چوبی، کاغذ و مقوا، ماشین آلات و تجهیزات گروه های اصلی تولید کننده زایدات صنعتی منطقه را تشکیل می دهند. از زباله های موجود می توان در تولید پودر ضایعات، بازیافت مواد فساد پذیر و تولید کمپوست، تولید پودر مخمر ، کاغذ و مقوا بهره گرفت. در این راستا با توجه به ماهیت زباله های تولیدی و همچنین در نظر گرفتن توانایی های منطقه تحت بررسی پیشنهادهایی از قبیل تولید پودر ارزشمند ارپون OROPON از ضایعات کشتارگاه ها برای تجزیه مواد گوشتی قابل استفاده در چرم سازی، تولید قارچ خوراکی، اسانس میوه و اسیدهای گیاهی از ضایعات صنایع غذایی، تهیه سلولز خالص از ضایعات صنایع سلولزی قابل استفاده در صنایع نظامی، رنگ و رزین سازی و در نهایت بازیافت انرژی حرارتی از زایدات فسادپذیر ارایه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

183 - ارزیابی منطقه شکار ممنوع مرور به منظور تبدیل به یک منطقه حفاظت شده
مهدیه یزدی محمود کرمی محمود شریعت

زمینه و هدف: برای حفاظت از تنوع زیستی که اهمیت آن همه جا بر سر زبانهاست و خود به سبب سرعت تخریب منابع طبیعی تجدید شونده کشور هر روز بیشتر در معرض تهدید قرار می گیرد، تنها راه حل مناسب، تقویت و توسعه مناطق تحت حفاظت می باشد. در ایران علاوه بر مناطق چهارگانه حفاظتی، مناطق چکیده کامل

زمینه و هدف: برای حفاظت از تنوع زیستی که اهمیت آن همه جا بر سر زبانهاست و خود به سبب سرعت تخریب منابع طبیعی تجدید شونده کشور هر روز بیشتر در معرض تهدید قرار می گیرد، تنها راه حل مناسب، تقویت و توسعه مناطق تحت حفاظت می باشد. در ایران علاوه بر مناطق چهارگانه حفاظتی، مناطقی نیز تحت عنوان مناطق شکار ممنوع نیز به عنوان نمونه هایی از مناطق طبیعی مستعد و ارزشمند این مرز و بوم به منظور حفاظت از تعادل بوم‌شناختی طبیعت و جلوگیری از انقراض نسل گونه‌های مهم گیاهی و جانوری مدیریت می شوند که بدون شک منطقه شکارممنوع مرور یکی از زیباترین آنهاست. این منطقه با وسعتی معادل 81373 هکتار در قسمت غرب شهرستان میبد و شمال شرق شهرستان صدوق در استان یزد واقع شده است. در این مطالعه، ارزیابی توان سرزمین مرور با نگرش حفاظت منطبق با معیارهای آی یو سی ان، برای اولین بار به منظور ارتقاء عنوان حفاظتی منطقه به انجام رسیده است. روش بررسی: در ارزیابی این منطقه از روش تجزیه و تحلیل سیستمی، مدل های اکولوژیکی مخدوم 1380 و ابزار GIS استفاده شده است. در قالب این فرایند پس از شناسایی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی با تلفیق و رویهم گذاری لایه های اطلاعاتی در سامانه ArcGIS ، نقشه یگانهای زیست محیطی منطقه به همراه جدول ویژگیهای واحد، ایجاد و طی فرایند زون بندی کاربریهای مناسب برای منطقه مشخص و نسبت به ارزیابی توان منطقه اقدام شد. در نهایت با تطبیق نتایج به دست آمده با سیستم طبقه بندی مناطق حفاظت شده در سطح ملی و بین المللی عنوان حفاظتی منطقه تعیین شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از بررسی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی، ناحیه مورد مطالعه با داشتن 6 زون اصلی، امن (%25/4)، حفاظتی (%62/41)، تفرج گسترده (%3/26)، تفرج متمرکز (%4/9)، استفاده ویژه (%25/1) و سایر استفاده ها (%18/17) و اختصاص نزدیک به نیمی از مساحت منطقه (%87/45) به کاربری حفاظت، علیرغم وسعت کم نواحی با آسیب پذیری زیاد، توانایی خود را برای قرار گرفتن در رده حفاظتی بالاتر نشان می دهد. لذا سنجش نتایج مطالعه با شرایط یک منطقه حفاظت شده مطابق با معیار های موجود بیانگر این مطلب است که، منطقه شکار ممنوع مرور، با داشتن مساحتی به نسبت وسیع، تنوع اکوسیستمی زیاد (کوهستانی، دشتی، تپه ماهوری) همراه با تنوع گونه ای قابل توجه (52گونه گیاهی و82 گونه جانوری) و بالطبع ارزشهای بالای حیات وحش بویژه ارزش های اقتصادی، بیولوژیکی، علمی- آموزشی، همچنین وجود جاذبه های گردشگری از ارزش حفاظتی بالایی برخوردار است و می تواند در طبقه بندی 4 گانه مناطق کشور به عنوان منطقه حفاظت شده و در طبقة (V) پنج IUCN یعنی مناطق تحت مدیریت برای حفاظت منظر معرفی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

184 - بررسی تغییرات کیفی فضای سبز شهر تهران از سال 1369 تا 1385 (مطالعه موردی: منطقه 5 شهرداری تهران)
منا سرودی سید علی جوزی

زمینه و هدف: پوشش گیاهی نقش مهمی در محیط زیست شهری دارا می باشد که با توجه به توسعه فیزیکی روزافزون شهرها و افزایش جمعیت شهرنشینان، بررسی تغییرات آن ضروری می نماید. در این میان، استفاده از فناوری سنجش از دور به عنوان ابزار مهمی در بررسی تغییرات شناخته شده است. روش بررس چکیده کامل

زمینه و هدف: پوشش گیاهی نقش مهمی در محیط زیست شهری دارا می باشد که با توجه به توسعه فیزیکی روزافزون شهرها و افزایش جمعیت شهرنشینان، بررسی تغییرات آن ضروری می نماید. در این میان، استفاده از فناوری سنجش از دور به عنوان ابزار مهمی در بررسی تغییرات شناخته شده است. روش بررسی: در این مطالعه، با هدف بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی منطقه 5 شهرداری تهران، از شاخص NDVI و تصاویر TM و IRS متعلق به سال های 1369 و 1385 استفاده و نقشه های پوشش گیاهی منطقه با تاکید بر درجات مختلف سرسبزی تهیه گردید. یافته ها: آمارهای به دست آمده نشان می دهد که در بازه زمانی مورد مطالعه از وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان با درجه سرسبزی متوسط و خوب به ترتیب به میزان 27/684 و 22/23 هکتار کاسته و بر وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان با درجه سرسبزی ضعیف به میزان 43/299 هکتار افزوده شده است. لازم به ذکر است که به منظور بررسی تبدیل کلاس های درجات مختلف سرسبزی پوشش گیاهی، تکنیک بررسی تغییرات پس از طبقه بندی اجرا گردید تا رویه تغییرات کیفی دقیق تر بررسی گردد. نتایج به دست آمده نشان می دهد در بازه زمانی مورد مطالعه، 48/186و 9/0 هکتار از وسعت اراضی بدون پوشش گیاهی به ترتیب به اراضی تحت پوشش با درجه سرسبزی ضعیف و متوسط تبدیل شده است و این در حالی است که به ترتیب 58/419، 86/175 هکتار از اراضی تحت پوشش گیاهی با درجه سرسبزی ضعیف، متوسط به اراضی فاقد پوشش تبدیل شده اند. نتیجه گیری: در این میان، ناحیه 2 منطقه 5 شهرداری تهران در مقایسه با 6 ناحیه دیگر منطقه، با بیش ترین مقدار افزایش وسعت اراضی فاقد پوشش گیاهی، بیش ترین مقدار کاهش وسعت اراضی تحت پوشش گیاهان با درجه سرسبزی خوب و متوسط، شاهد حداکثر تغییرات در فاصله سال های 1369 و 1385 بوده است. یکسان بودن میزان افزایش وسعت اراضی بدون پوشش و میزان کاهش وسعت پوشش گیاهی منطقه مورد مطالعه به مقدار 06/408 هکتار، حاکی از تغییر کاربری صورت گرفته در اراضی منطقه می باشد که این امر با توجه به رشد شهرسازی و نقش پوشش گیاهی در محیط زیست شهری، توجه ویژه ای را برای نظارت بر تغییرات کاربری اراضی شهری طلب می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

185 - ارزیابی و پهنه بندی ریسک سیلاب سکونتگاه های انسانی در راستای توسعه پایدار با بهره گیری از Fuzzy AHP در محیط GIS و مدل DPSIR (مطالعه موردی : منطقه آبعلی)
مرتضی قبادی معصومه احمدی پری اسماعیل صالحی

زمینه و هدف: ارزیابی و پهنه بندی ریسک سیلاب در سکونتگاه های انسانی به دلیل توسعه آن ها در حاشیه رودخانه ها، بستر و حواشی دشت های سیلابی بدون شناخت و توجه به شرایط هیدرولوژیکی و دینامیکی رودخانه ها و قسمت های بالا دست حوضه که موجب افزایش خطر سیلاب و خسارات جانی، مالی و ز چکیده کامل

زمینه و هدف: ارزیابی و پهنه بندی ریسک سیلاب در سکونتگاه های انسانی به دلیل توسعه آن ها در حاشیه رودخانه ها، بستر و حواشی دشت های سیلابی بدون شناخت و توجه به شرایط هیدرولوژیکی و دینامیکی رودخانه ها و قسمت های بالا دست حوضه که موجب افزایش خطر سیلاب و خسارات جانی، مالی و زیربنایی می شود، امری ضروری و مهم در راستای توسعه پایدار سکونتگاه های انسانی می باشد. هدف از تحقیق حاضر شناسایی علل سیلاب و پیش بینی دامنه خسارات ناشی از آن در محدوده منطقه آبعلی است. روش بررسی: به منظور تحلیل عوامل تاثیر گذار بر سیلاب منطقه از مدل مفهومی DPSIR استفاده شده است. در تحلیل آسیب پذیری منطقه در برابر خطر سیلاب به روش DPSIR ، عوامل اجتماعی ، اقتصادی ، کالبدی و زیست محیطی به عنوان نیرو محرکه ها مورد بررسی قرار می گیرد و سپس با نقشه سازی نیرو محرکه ها و پهنه بندی منطقه ، سطح ریسک سیلاب منطقه تعیین می گردد. بدین منظور از روش Fuzzy AHP برای محاسبه وزن لایه ها و برای اجرای آن از برنامه نویسی در نرم افزار Matlab بهره گرفته شد و در نهایت براساس وزن های مستخرج از روش Fuzzy AHP، در محیط GIS پهنه بندی ریسک انجام گرفت. یافته ها: نتایج نشان می دهد از مجموع کل مساحت منطقه مطالعاتی، حدود 1788 هکتار ریسک خیلی بالا، 5098 هکتار ریسک بالا، 75/6190 هکتار ریسک متوسط و 75/3038 هکتار ریسک پایین سیلاب دارند. نتیجه گیری: : نتایج حاصل از تلفیق مدل های سیستم های پشتیبانی تصمیم گیری و سیستم اطلاعات جغرافیایی در تایید مطالعات پیشین، حاکی از کارایی بالای آن ها در تعیین مناطق با ریسک بالای سیلاب می باشد و ضرورت دارد در فرایند برنامه ریزی و آمایش به ویژه ارزیابی خطر این سطوح پهنه بندی شده مدنظر قرار گرفته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

186 - زون بندی منطقه ی حفاظت شده ملوسان با استفاده از GIS
منیره مرادپناه هاجر مرادپناه

10.22034/jest.2017.10745

زمینه و هدف: زون بندی در مدیریت پارکها و مناطق حفاظت شده راهکاری است که از طریق آن تعارضات مناطق حفاظت شده کاهش یافته و فرصت لازم برای اتخاذ تدابیر مورد نیاز فراهم می شوددر این مطالعه سعی شده تا با زون بندی منطقه حفاظت شده ملوسان، زمینه را برای مدیریت بهینه منطقه مذکور چکیده کامل

زمینه و هدف: زون بندی در مدیریت پارکها و مناطق حفاظت شده راهکاری است که از طریق آن تعارضات مناطق حفاظت شده کاهش یافته و فرصت لازم برای اتخاذ تدابیر مورد نیاز فراهم می شوددر این مطالعه سعی شده تا با زون بندی منطقه حفاظت شده ملوسان، زمینه را برای مدیریت بهینه منطقه مذکور فراهم آورد تا به اهداف حفاظتی مورد تاکید سازمان حفاظت محیط زیست و مجامع محیط زیستی بین المللی دست یافت. روش بررسی: منطقه ی حفاظت شده ی ملوسان، با سیمای کوهستانی، دره ها و پناهگاههای فراوان و با وسعت 9513 هکتار در استان همدان در فاصله ی 24 کیلومتری شمال غربی شهرستان نهاوند واقع شده است. در فرآیند زون بندی پس از شناسایی منابع اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی(در مقیاس 25000: 1) با تجزیه تحلیل و جمع بندی داده های اکولوژیکی(مبتنی بر رهیافت سیستمی) 5097 واحد زیست محیطی در منطقه تفکیک گردید، سپس مدل های اکولوژیکی ویژه تهیه شد و از مقایسه آنها با جدول یگانهای زیست محیطی، این یگانها برای زونهای مختلف مورد ارزیابی قرار گرفتند. در نهایت، اولویت بندی و ساماندهی زونها به شیوه ی رایج آن در ایران انجام گرفت و نقشه زون بندی به عنوان واحدهای برنامه ریزی در منطقه تهیه گردید. یافته‌ها: نتیجه ی حاصل از زون بندی در منطقه ی حفاظت شده ی ملوسان نشان می دهد زون های حفاظتی 21. 50 %، سایر استفاده ها 48. 36%، تفرج گسترده 21. 13%، بازسازی 09. 0%، تفرج متمرکز 01. 0% و زون سپر 7. 28 % از کل مساحت منطقه را به خود اختصاص داده اند. بحث و نتیجه‌گیری: جمع بندی نتایج تحقیق نشان داد که باید با استفاده از تدبیر مدیریتی دراین مکانها شرایط را هم برای حفظ ارزشهای اکولوژیکی و هم توسعه و بهره برداری بهینه مهیا کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

187 - بررسی اثر ورود دام بر تغییرات آشیان اکولوژیک آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) (مطالعه موردی: منطقه شکار ممنوع قراویز، کرمانشاه)
پیمان کرمی یحیی اسماعیل‌پور مظفر شریفی

10.22034/jest.2017.11383

زمینه و هدف: آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) در 14 کشور پراکنش دارد که حداقل در 12 کشور به حضور دام به‌عنوان یک عامل تخریب زیستگاه آهوان اشاره ‌شده است. منطقه شکارممنوع قراویز در استان کرمانشاه با ساختار تپه‌ماهوری یکی از بهترین زیستگاه‌های آهوی ایرانی د چکیده کامل

زمینه و هدف: آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) در 14 کشور پراکنش دارد که حداقل در 12 کشور به حضور دام به‌عنوان یک عامل تخریب زیستگاه آهوان اشاره ‌شده است. منطقه شکارممنوع قراویز در استان کرمانشاه با ساختار تپه‌ماهوری یکی از بهترین زیستگاه‌های آهوی ایرانی در غرب کشور است که ورود دام‌های روستاییان و عشایر از مهم‌ترین مسایل پیش روی آن است. هدف این تحقیق مقایسه آشیان اکولوژیک پاییزه و زمستانه دام اهلی (گوسفند و بز) و آهوی ایرانی است. روش بررسی: جهت مدل‌سازی زیستگاه آهو از نقاط حضور گونه و 14 متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، فاصله از مناطق توسعه انسانی، فاصله از روستا، فاصله از پاسگاه‌های مرزی، فاصله از نقاط حضور دام، فاصله از چشمه و آبشخور، فاصله از آبراهه و فاصله از روستا و برای دام‌های منطقه نیز از نقاط حضور دام و 9 متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از چشمه و آبشخور و فاصله از نقاط حضور آهو استفاده شد. مدل‌سازی به روش تجزیه‌ و تحلیل آشیان اکولوژیک (ENFA) در نرم‌افزار بایومپر انجام گرفت. یافته‌ها: آهوان و دام‌ها در هر دو فصل به تراکم پوشش گیاهی کم و جهت‌های جنوبی گرایش داشتند. آهوان در هر دو فصل به تیپ پوشش گیاهی Poa bulbosa-Annual grasses و دام‌های منطقه در فصل پاییز و زمستان به ترتیب به تیپ‌های پوشش گیاهی Astragalus spp.Amygdalus scoparia Salsola rigida و Poa bulbosa-Annual grassesگرایش داشتند. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین مطلوبیت زیستگاه دام و آهوی ایرانی در دو فصل پاییز (8/0R=) و زمستان (65/0R=) همبستگی وجود دارد (05/0>P-value). زیستگاه مطلوب آهوان در فصل پاییز به مقدار بیشتری با دام مشترک است. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، حاشیه گرایی آشیان اکولوژیک آهوان از فصل پاییز (05/1) به زمستان (48/1) باریک می‌شود. درحالی‌که آشیان اکولوژیک دام‌ها از پاییز (927/0) به زمستان (836/0) وسیع‌تر می‌گردد. نتایج نشان می‌دهد فشار ناشی از ورود دام‌های روستاییان و عشایر در باریک شدن آشیان اکولوژیک آهوان تأثیرگذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

188 - طراحی الگوی مدیریت بحران زلزله با هدف کاهش آسیب پذیری اقتصادی؛ مطالعه موردی منطقه 22 تهران
مهدی قدمی ایران غازی

حوادث غیرمترقبه ازجمله مسائلی هستند که گریبانگیر دولت‌ها و ملت‌ها شده، تلفات جانی و خسارات اقتصادی فراوانی بر آن‌ها تحمیل می‌نمایند. در این مقاله، با رویکردی زیربنایی و نرم به رسالت مهندسی زلزله، نسبت به طراحی الگویی راهبردی برای مدیریت بحران زلزله اقدام گردیده است. در چکیده کامل

حوادث غیرمترقبه ازجمله مسائلی هستند که گریبانگیر دولت‌ها و ملت‌ها شده، تلفات جانی و خسارات اقتصادی فراوانی بر آن‌ها تحمیل می‌نمایند. در این مقاله، با رویکردی زیربنایی و نرم به رسالت مهندسی زلزله، نسبت به طراحی الگویی راهبردی برای مدیریت بحران زلزله اقدام گردیده است. در این راستا، از روش تحقیق آمیخته (ترکیبی از روش‌های کمّی و کیفی) بهره‌گیری شده و ضمن اخذ آراء خبرگان حوزه‌های مهندسی زلزله و مدیریت بحران، متغیرهای کمّی و کیفی اثرگذار بر میزان آسیب‌پذیری لرزه‌ای پهنه‌ها، شناسایی و تحلیل گردیده‌اند، به‌نحویکه متغیرهای دارای ماهیت کمّی و سنجه‌پذیر، در قالب مدل ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای، بررسی گردیده و سایر عوامل راهبردی اثرگذار که دارای ماهیت کیفی می‌باشند نیز با بکارگیری تکنیک تحلیل راهبردی سوآت، ارزیابی شده‌اند. در بخش کیفی پژوهش، با استفاده از روش تحلیل محتوا، چارچوب مفهومی الگو و نیز معیارهای ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای استخراج شده‌اند. در بخش کمّی پژوهش نیز با بهره‌گیری از تکنیک‌های آماری ازجمله آزمون همبستگی، الگوی موردنظر برازش گردیده و با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله‌ مراتبی و بهره‌گیری از نرم افزار Expert Choice، ضریب اهمیت معیارهای ارزیابی آسیب‌پذیری لرزه‌ای و شاخص‌های عددی شدت آسیب‌پذیری لرزه‌ای تعیین شده‌اند. سپس، مبتنی بر تحلیل آسیب‌پذیری لرزه‌ای، راهبردهای متناسب، تدوین گردیده و با توجه به سطح اهمیت آن‌ها، الویت‌بندی شده‌اند. درنهایت، راهکارهای اجرایی متناسب با هر راهبرد پیشنهاد می‌گردند. به منظور پیاده‌سازی الگوی نهایی، منطقه 22 شهر تهران به عنوان مورد مطالعه انتخاب شده که وسیع‌ترین توسعه شهری متصل به تهران و به تعبیری استانداردترین منطقه شهری در سطح کشور است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

189 - بررسی اثرات صندوق اعتبارات مالی خرد بر میزان توانمندسازی مدیریتی زنان روستایی (مطالعه موردی: منطقه الموت)
محمد مهدی مظفری محمدصادق ضیائی

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی اثرات صندوق اعتبارات مالی خرد بر توانمندسازی مدیریتی زنان روستایی منطقه الموت است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ تجزیه و تحلیل داده ها توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد در منطقه الموت (83 نفر) چکیده کامل

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی اثرات صندوق اعتبارات مالی خرد بر توانمندسازی مدیریتی زنان روستایی منطقه الموت است. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ تجزیه و تحلیل داده ها توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری شامل زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد در منطقه الموت (83 نفر) است که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و فرمول کوکران 68 نفر آن به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. روایی پرسشنامه، با روش پانل متخصصان و پایایی آن با روش ضریب آلفای کرونباخ تعیین شد. این ضریب برای پرسشنامه 82/0 برآورد شد که پایایی آن را نشان می دهد. به منظور مطالعه میزان همبستگی و روابط علی احتمالی بین متغیرهای موثر بر توانمندسازی مدیریتی زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد از ضرایب همبستگی اسپیرمن و پیرسون و آزمون های کروسکال والیس، من ویتنی و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج آزمون کروسکال والیس نشان می دهد که بین دیدگاه پاسخگویان نسبت به گویه های شناخت وضعیت روستا، روحیه کارآفرینی، استقلال مالی، روحیه خودباوری و اعتماد به نفس و زمینه سازی اشتغالات جدید با توانمندسازی مدیریتی زنان روستایی منطقه الموت براساس متغیر سطح تحصیلات در سطح یک درصد تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج آزمون من ویتنی نشان می دهد که بودن یا نبودن سرپرست خانواده تأثیری بر توانمندسازی مدیریتی زنان روستایی منطقه الموت ندارد. نتایج تحلیل رگرسیونی چندگانه نیز نشان می دهد که متغیرهای موثر و معنی دار در این تحقیق حدود 57 درصد از تغییرات متغیر وابسته "توانمندسازی زنان روستایی منطقه الموت از طریق اعتبارات مالی خرد" را توضیح ‌می‌دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

190 - ارائه الگوی خوانش گرافیکی مبلمان شهری بهینه در راستای تحقق کیفیت محیط (موردمطالعه: منطقه 2 تهران)
کتایون تیموریان پروانه زیویار سیدمانی اثنی عشری

یکی از مهم¬ترین نیازهای انسان که باید در بستر زندگی شهری به آن پاسخ گفته شود، نیاز به زیست اجتماعی است.¬ شهرهای برخوردار از محیط بصری مطلوب قادرند تا با وسعت بخشیدن به تجربه زیباشناختی شهروندان، موجبات ارتقاء تصویر ذهنی جامعه از خویش و تقویت غرور مدنی آنان را فراهم سازن چکیده کامل

یکی از مهم¬ترین نیازهای انسان که باید در بستر زندگی شهری به آن پاسخ گفته شود، نیاز به زیست اجتماعی است.¬ شهرهای برخوردار از محیط بصری مطلوب قادرند تا با وسعت بخشیدن به تجربه زیباشناختی شهروندان، موجبات ارتقاء تصویر ذهنی جامعه از خویش و تقویت غرور مدنی آنان را فراهم سازند. منطقه¬2¬شهرداري تهران یکی از بزرگ¬ترین مناطق شهری تهران است که دارای کاربری¬های فراشهری بسیاری است. به دلیل وجود چنین کاربری¬هایی حجم تردد و مسافرت درون‌شهری به منطقه 2 بسیار زیاد است؛ به همین خاطر در بحث مفهوم¬ گرافیک محیطی و مبلمان شهری حائز اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی خوانش گرافیکی مبلمان شهری بهینه در راستای تحقق کیفیت محیط در منطقه 2 تهران به‌عنوان یک منطقه پرتراکم می¬باشد. روش تحقیق حاکم بر پژوهش روش آمیخته (کمی-کیفی) و به لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی است. گردآوری داده‌های تحقیق به‌صورت کتابخانه‌ای و از طریق مطالعات پیمایشی و مرور ادبیات نظری تحقیق صورت گرفته است. در مرحله نهایی با استفاده از آزمون فریدمن و تی¬تست به تحلیل داده¬ها پرداخته شده و در میان شاخص¬های مؤثر بر گرافیک محیطی مؤثر بر مبلمان شهری شاخص المان¬های شهری محدوده با مقدار 25/2 و شاخص نقاشی¬های ترسیم‌شده با رنگ‌بندی متفاوت بر روی دیوارها با مقدار 45/1 به ترتیب بالاترین و پایین¬ترین شاخص¬های گرافیک محیطی منطقه تشخیص داده شده¬اند. عناصر مبلمان شهری محدوده فاقد کارایی لازم برای شهروندان می‌باشند. نظارت بر طراحی، ساخت و مکان‌یابی عناصر شهری و مبلمان شهری طراحی‌شده در محدوده موردمطالعه، ازنظر استانداردهای رایج در حد پایینی میباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

191 - افزایش تاب‌آوری محیط زیست با تدوین راهبردهای فرهنگی – اجتماعی گردشگری شهری در راستای توسعه پایدار (نمونه موردی منطقه 22 تهران)
حسن عسگری دئفه علی محمدی برهان ریاضی بهار بیشمی

زمینه و هدف: این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تاب‌آوری شهری در منطقه 22 تهران و تدوین راهبردهای کاربردی فرهنگی اجتماعی صورت رفته است. با توجه به پتانسیل بالای منطقه 22 تهران در جذب گردشگر بویژه اکوتوریسم و همچنین شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی منطقه، این منطق چکیده کامل

زمینه و هدف: این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تاب‌آوری شهری در منطقه 22 تهران و تدوین راهبردهای کاربردی فرهنگی اجتماعی صورت رفته است. با توجه به پتانسیل بالای منطقه 22 تهران در جذب گردشگر بویژه اکوتوریسم و همچنین شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی منطقه، این منطقه به عنوان نمونة مطالعة موردی انتخاب شده است که عوامل مؤثر بر تاب‌آوری محیط‌‌زیست شهری در برابر حضور گردشگر در آن مورد مطالعه قرار می‌گیرد.روش بررسی: روش تحقیق به صورت طرح پرسشنامه برای گردشگران بود. این پرسشنامه شامل ابعاد، زیرساختی، ساختاری و کالبدی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و مدیریتی بود. در مرحله بعد پرسشنامه CVM تمایل به پرداخت گردشگران در راستای حفظ و توسعه محیط زیست شهری منطقه 22 تهران، بررسی شد. متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق با کمک الگوی لاجیت ارزیابی شد و نتایج به صورت اثر مثبت یا منفی متغیرها بر تاب‌آوری محیط زیست منطقه 22 تهران محاسبه شد. در نهایت با کمک ماتریس TOWS راهبردهای مورد نیاز جهت مرتفع کردن مساله اصلی در تحقیق با کمک شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، استخراج شد.نتایج: در نتایج الگوی لاجیت مشخص شد متغیرهای دریافت ورودی، وظیفه‌گرایی و علت سفر اثر منفی و متغیرهای سطح درآمد، سن، میزان تحصیلات و متغیر پیامدگرایی اثر مثبت در میزان تمایل به پرداخت افراد در حفظ و توسعه محیط زیست منطقه 22 تهران که در نهایت منجر به افزایش تاب‌آوری می‌شود، دارد.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج تحقیق، به نظر می‌رسد برنامه مدون و دقیق جهت کنترل عوامل مؤثر تاب‌آوری زیست محیطی در کلانشهرها می‌تواند در ارتقاء کیفی محیط زیست شهری مؤثر باشد.زمینه و هدف: این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر افزایش تاب‌آوری شهری در منطقه 22 تهران و تدوین راهبردهای کاربردی فرهنگی اجتماعی صورت رفته است. با توجه به پتانسیل بالای منطقه 22 تهران در جذب گردشگر بویژه اکوتوریسم و همچنین شرایط محیطی، اجتماعی و اقتصادی منطقه، این منطقه به عنوان نمونة مطالعة موردی انتخاب شده است که عوامل مؤثر بر تاب‌آوری محیط‌‌زیست شهری در برابر حضور گردشگر در آن مورد مطالعه قرار می‌گیرد.روش بررسی: روش تحقیق به صورت طرح پرسشنامه برای گردشگران بود. این پرسشنامه شامل ابعاد، زیرساختی، ساختاری و کالبدی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و مدیریتی بود. در مرحله بعد پرسشنامه CVM تمایل به پرداخت گردشگران در راستای حفظ و توسعه محیط زیست شهری منطقه 22 تهران، بررسی شد. متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق با کمک الگوی لاجیت ارزیابی شد و نتایج به صورت اثر مثبت یا منفی متغیرها بر تاب‌آوری محیط زیست منطقه 22 تهران محاسبه شد. در نهایت با کمک ماتریس TOWS راهبردهای مورد نیاز جهت مرتفع کردن مساله اصلی در تحقیق با کمک شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصت و تهدید، استخراج شد.نتایج: در نتایج الگوی لاجیت مشخص شد متغیرهای دریافت ورودی، وظیفه‌گرایی و علت سفر اثر منفی و متغیرهای سطح درآمد، سن، میزان تحصیلات و متغیر پیامدگرایی اثر مثبت در میزان تمایل به پرداخت افراد در حفظ و توسعه محیط زیست منطقه 22 تهران که در نهایت منجر به افزایش تاب‌آوری می‌شود، دارد.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج تحقیق، به نظر می‌رسد برنامه مدون و دقیق جهت کنترل عوامل مؤثر تاب‌آوری زیست محیطی در کلانشهرها می‌تواند در ارتقاء کیفی محیط زیست شهری مؤثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

192 - برآورد ارزش تفرجی سد طالقان به روش هزینه سفر
زهرا عابدی پیام محمودکلایه

منطقه طالقان واقع در 150 کیلومتری شمال غربی تهران در میان دره بزرگی در کوه های البرز قرار دارد که منطقه ای ییلاقی به حساب می آید. این منطقه به دلیل طبیعت روح نواز و جاذبه های تاریخی و فرهنگی گردشگران بسیاری را به سوی خود جلب می کند. احداث سد طالقان و به طبع آن در یاچه ح چکیده کامل

منطقه طالقان واقع در 150 کیلومتری شمال غربی تهران در میان دره بزرگی در کوه های البرز قرار دارد که منطقه ای ییلاقی به حساب می آید. این منطقه به دلیل طبیعت روح نواز و جاذبه های تاریخی و فرهنگی گردشگران بسیاری را به سوی خود جلب می کند. احداث سد طالقان و به طبع آن در یاچه حاصل از آن تاثیر به سزایی در منظره طبیعی منطقه دارد که باعث شده به عنوان عامل اصلی و مشوقی برای جذب گردشگر و توریست در منطقه باشد. با توجه به شرایط خاص منطقه، می توان ارزش های اقتصادی منطقه را مورد مطالعه قرار داد. در این مقاله اقدام به بررسی و محاسبه ارزش تفرجگاهی سد طالقان به روش هزینه سفر شده است. به این منظور با در نظر گرفتن سد به عنوان مرکز، نیم دایره هایی با فواصل ثابت رسم شده است که مبدأ سفر بازدید کنندگان را در بر می گیرد. سپس داده های اقتصادی-اجتماعی استخراج شده از پرسش نامه های تکمیلی توسط بازدید کنندگان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با توجه به داده های موجود، نمودار رابطه بین هزینه سفر و شمار مراجعه کنندگان به منطقه رسم گردید. آن گاه با در نظر گرفتن ورودیه های مختلف و اضافه نمودن آن به مجموع هزینه های دسترسی نسبت جدید مراجعه کنندگان به دست آمد و منحنی تقاضای سفر به منطقه ترسیم شد. در نهایت ارزش تفرجی منطقه از طریق محاسبه سطح زیر منحنی تقاضا محاسبه گردید که در نتیجه ارزش تفرجی منطقه در هر روز برابر با 000/965/4 ریال می باشد. هم چنین بیش تر بازدید کنندگان از منطقه در محدوده سنی 20-30 سال قرار دارند و اکثریت پاسخ دهندگان دارای مدرک دانشگاهی لیسانس می باشند و هم چنین با افزایش درآمد تعداد بازدیدکنندگان کاهش می یابد.منطقه طالقان واقع در 150 کیلومتری شمال غربی تهران در میان دره بزرگی در کوه های البرز قرار دارد که منطقه ای ییلاقی به حساب می آید. این منطقه به دلیل طبیعت روح نواز و جاذبه های تاریخی و فرهنگی گردشگران بسیاری را به سوی خود جلب می کند. احداث سد طالقان و به طبع آن در یاچه حاصل از آن تاثیر به سزایی در منظره طبیعی منطقه دارد که باعث شده به عنوان عامل اصلی و مشوقی برای جذب گردشگر و توریست در منطقه باشد. با توجه به شرایط خاص منطقه، می توان ارزش های اقتصادی منطقه را مورد مطالعه قرار داد. در این مقاله اقدام به بررسی و محاسبه ارزش تفرجگاهی سد طالقان به روش هزینه سفر شده است. به این منظور با در نظر گرفتن سد به عنوان مرکز، نیم دایره هایی با فواصل ثابت رسم شده است که مبدأ سفر بازدید کنندگان را در بر می گیرد. سپس داده های اقتصادی-اجتماعی استخراج شده از پرسش نامه های تکمیلی توسط بازدید کنندگان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با توجه به داده های موجود، نمودار رابطه بین هزینه سفر و شمار مراجعه کنندگان به منطقه رسم گردید. آن گاه با در نظر گرفتن ورودیه های مختلف و اضافه نمودن آن به مجموع هزینه های دسترسی نسبت جدید مراجعه کنندگان به دست آمد و منحنی تقاضای سفر به منطقه ترسیم شد. در نهایت ارزش تفرجی منطقه از طریق محاسبه سطح زیر منحنی تقاضا محاسبه گردید که در نتیجه ارزش تفرجی منطقه در هر روز برابر با 000/965/4 ریال می باشد. هم چنین بیش تر بازدید کنندگان از منطقه در محدوده سنی 20-30 سال قرار دارند و اکثریت پاسخ دهندگان دارای مدرک دانشگاهی لیسانس می باشند و هم چنین با افزایش درآمد تعداد بازدیدکنندگان کاهش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

193 - تدوین استراتژی توسعه اکوتوریسم در منطقه الموت به روش SWOT
رضا ارجمندی کیوان صائب سید علی جوزی شیما رضایی

لزوم توجه جدی به مقوله سیر و سیاحت و گردشگری در طبیعت (اکوتوریسم) به عنوان پدیده‌ای جدید در زندگی ماشینی قرن بیست و یکم بسیار احساس می‌شود و اهمیت آن روز به روز در دنیا افزایش می‌یابد. کشور ما با برخورداری از انواع مختلف جاذبه‌های گردشگری مانند الموت، تاکنون نتوانسته از چکیده کامل

لزوم توجه جدی به مقوله سیر و سیاحت و گردشگری در طبیعت (اکوتوریسم) به عنوان پدیده‌ای جدید در زندگی ماشینی قرن بیست و یکم بسیار احساس می‌شود و اهمیت آن روز به روز در دنیا افزایش می‌یابد. کشور ما با برخورداری از انواع مختلف جاذبه‌های گردشگری مانند الموت، تاکنون نتوانسته از این مزیت به خوبی استفاده نماید. با وجودی که مناطق طبیعی کشور می‌تواند یکی از جاذبه‌های ارزشمند برای جذب گردشگران داخلی و خارجی به شمار آید، اما برنامه‌ریزی برای استفاده از این شرایط هنوز در ابتدای راه است و کار مهم و اساسی برای بهره‌برداری از جاذبه‌های طبیعی صورت نگرفته است.هدف از این تحقیق تدوین استراتژی‌هایی برای توسعه اکوتوریسم در منطقه الموت می‌باشد که در این راستا از روش SWOT (تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف و فرصت‌ها و تهدیدها) استفاده شده است. با کمک این روش و بررسی‌های میدانی و تهیه پرسش‌نامه نقاط قوت و ضعف درونی منطقه و هم چنین فرصت‌ها و تهدیدهای بیرونی مشخص شدند. سپس استراتژی‌هایی جهت رفع نقاط ضعف و تهدیدات و هم چنین تقویت‌ نقاط قوت و فرصت‌های موجود اتخاذ شد. در نهایت استراتژی‌های به دست آمده از روش SWOT نمره‌دهی شده و با استفاده از ماتریس QSPM اولویت‌بندی شدند تا در توسعه اکوتوریسم منطقه مدنظر قرار گیرند.بر اساس نتایج به دست آمده استراتژی‌های برگزاری جلسات و همایش‌هایی جهت بیان ارزش منطقه در سطح منطقه‌ای و ملی، بالا بردن فرهنگ عمومی به وسیله آموزش برای جلوگیری از تخریب محیط‌زیست منطقه و تاسیس هتل و اماکن رفاهی برای اکوتوریست‌ها در منطقه در اولویت قرار گرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

194 - متغیرهای موثر در انتخاب مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی( Galerida cristata)درمنطقه مرور، استان یزد
شهرزاد ناظمی شیرین اقانجفی زاده

هدف: بررسی خصوصیات مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی(Galeridac cristata) در محدوده ای به وسعت ده هزار هکتار در منطقه ی شکار ممنوع مروردر استان یزد در سال 1394 مطالعه شد.روش بررسی: متغیرهای زیستگاهی نظیر نوع گونه های گیاهی، ارتفاع و درصد پوشش گیاهی، فاصله از نزدیکترین لکه گیا چکیده کامل

هدف: بررسی خصوصیات مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی(Galeridac cristata) در محدوده ای به وسعت ده هزار هکتار در منطقه ی شکار ممنوع مروردر استان یزد در سال 1394 مطالعه شد.روش بررسی: متغیرهای زیستگاهی نظیر نوع گونه های گیاهی، ارتفاع و درصد پوشش گیاهی، فاصله از نزدیکترین لکه گیاهی، فاصله از نزدیکترین منبع آبی ، مزرعه، جاده و تعداد لانه حشرات زمین زی در نقاط حضوراندازه گیری و با نواحی عدم حضور مقایسه شدندیافته ها: .نتایج نشان دادمتوسط درصد کل پوشش گیاهی مستقر در اطراف لانه ، درصد پوشش گیاه درمنه Artemisia sp))و ارتفاع آن ،در صد پوشش گیاهی و ارتفاع گونه گون(Astragalus sp)،درصد پوشش گیاهی و ارتفاع خارشتر ( (Alhagi sp و متوسط تعداد حفرات حشرات زمین زی درمناطق حضور به طور معناداری بالاتر از مناطق کنترل بود(p<0.05). هم چنین فاصله از نزدیکترین منبع آبی در مناطق لانه گذاری کمتر از مناطق کنترل بود (P<0.001). این پرنده نقاطی با پوشش گیاهی و تعداد حفره بالاتری از حشرات را که نزدیک به آب است برای لانه گزینی انتخاب می کند.آزمون لجستیک رگرسیون نشان داد پوشش گیاهی مهم ترین پارامتر تاثیر گذار در انتخاب مناطق لانه گذاری لانه گذاری چکاوک کاکلی در منطقه مطالعاتی می باشد.بحث: پوشش گیاهی بالاتر در استتار پرنده و بالا بودن تعداد حفرات حشرات و نزدیکی به منابع آبی به بقای بیشتر پرنده کمک می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

195 - واکاوی سازمان فضایی منطقه ای و پایداری محیطی در نظام شکل گیری فضا
احسان درستکار رقیه ودایع خیری

فضا و استقرار فعالیت و سکونت در آن نیازمند سازمانی مستقل در کنار مراحل و فرایندهای اجرایی است. سازمانی که از آن به عنوان نقطه کلیدی در ایجاد تعادل و توازن در منطقه یاد می شود. سازمان فضایی در دو شکل موجود و پیشنهادی بیان می گردد که تا تشخیص و شناسایی درست و تحلیل مناسب چکیده کامل

فضا و استقرار فعالیت و سکونت در آن نیازمند سازمانی مستقل در کنار مراحل و فرایندهای اجرایی است. سازمانی که از آن به عنوان نقطه کلیدی در ایجاد تعادل و توازن در منطقه یاد می شود. سازمان فضایی در دو شکل موجود و پیشنهادی بیان می گردد که تا تشخیص و شناسایی درست و تحلیل مناسب وضع موجود نمی توان به الگوی پیشنهادی دقیق به شکل صحیح و منسجم رسید. از این رو مرحله شناخت در مراحل ابتدایی بسیار مهم و ضروری است. از طرفی مراحل اجرایی سازمان فضایی خود از فرایندی دشواری پیروی می کند. مسئله تحقیق پی بردن به مراحل پیچیده سازمان فضایی در کنار رسیدن به اهداف منطقه است. هدف تحقیق رسیدن به یک فرایند مشخص و نظام مند در سازمان فضایی که با روش تحقیق اسنادی و بررسی کتابخانه ای انجام شده است. نتیجه حاصل پس از بررسی و مطالعه کتوب و اسناد موجود این است که سازمان فضایی مناسب و کارا شامل مراحل تشخیص فضا، تشخیص اجزا، تحلیل اجزا به تفکیک عناصر در محیط و ویژگی های آنها و در نتیجه تصویر سازی و شکل بندی سازمان فضایی به شکل کلان می باشد که با انجام درست مراحل فوق به سمت تعادل منطقه ای گام بلندی برداشته می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

196 - انتخاب زیستگاه گونه لاک پشت مهمیزدار (Testudo graecu) در منطقه شکار ممنوع مرور، استان یزد
شیرین اقانجفی زاده

انتخاب زیستگاه لاک پشت مهمیزدار(Testudo graecu) به عنوان یک گونه آسیب پذیر ،در محدوده ای به وسعت 8000 هکتار در منطقه شکار ممنوع مرور در استان یزد بررسی گردید. متغیرهای زیستگاهی نظیر درصد پوشش گیاهی و ارتفاع گیاهان به تفکیک هر گونه ، شیب ، بافت خاک و فاصله از نزدیکترین ج چکیده کامل

انتخاب زیستگاه لاک پشت مهمیزدار(Testudo graecu) به عنوان یک گونه آسیب پذیر ،در محدوده ای به وسعت 8000 هکتار در منطقه شکار ممنوع مرور در استان یزد بررسی گردید. متغیرهای زیستگاهی نظیر درصد پوشش گیاهی و ارتفاع گیاهان به تفکیک هر گونه ، شیب ، بافت خاک و فاصله از نزدیکترین جاده، مزرعه و منبع آبی در اطراف لانه جانور از طریق استقرار واحدهای نمونه برداری اندازه گیری شد و با نقاط عدم حضور مقایسه گردید. نتایج نشان داد مناطقی با بافت خاک تقریبا نرم و درصد پوشش گیاهی بالاتری ازکاروانکش (Atraphaxis sp)و درمنه Artemisia sp)) با شیب ملایم توسط این جانور جهت لانه گذاری ترجیح داده می شود. درصد پوشش گیاهی بالاتر از دو گونه کاروانکش و درمنه، استتار لازم را برای لانه فراهم می کند. با توجه به فرسایش آبی و بادی در منطقه، شیب کم از تخریب لانه توسط آب یا خاک جلوگیری می کند هم چنان دوری از جاده ، تخم ها را از مزاحمت انسانی مصون می دارد. حفظ جمعیت لاک پشت مهمیز دار در این منطقه به حفظ ساختار جوامع گیاهی و خاک بستگی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

197 - بررسی عوامل موثربر تحقق پذیری کاربری فضای سبز با رویکرد راهبرد توسعه شهری درکلانشهر شیراز (مطالعه موردی شهرداری منطقه یک)
سلیمان محمدی دوست محمد علی خانی زاده ملیحه کشاورز

شاید بتوان به جرات گفت مهم ترین مساله در طرح های توسعه ی شهری و به ویژه در زمینه ی اجرا موضوع تحقق پذیری در راستای تحقق منافع همگانی وتمامی ذی نفعان در حیطه ی برنامه ریزی شهری است. بنابراین باید فرایند تهیه، تصویب واجرای این طرح ها به شکلی باشد که ضمن استفاده و بهره گیر چکیده کامل

شاید بتوان به جرات گفت مهم ترین مساله در طرح های توسعه ی شهری و به ویژه در زمینه ی اجرا موضوع تحقق پذیری در راستای تحقق منافع همگانی وتمامی ذی نفعان در حیطه ی برنامه ریزی شهری است. بنابراین باید فرایند تهیه، تصویب واجرای این طرح ها به شکلی باشد که ضمن استفاده و بهره گیری از تمامی پتانسل ها، ظرفیت های ساکنین شهر درفرآیند تهیه و تصویب، در اجرا نیز مطابق با خواسته ها و نیازهای شهروندان بارعایت اصول و قوانین مصوب شهرسازی و معماری باشد تا در عمل بیشترین قابلیت و امکان را برای اجرا و تحقق داشته باشد. یکی از مهم ترین کاربری ها و نیازهای شهروندان فضاهای سبز شهری است که متاسفانه به دلیل نگاه اقتصاد محور وسود گرایانه در نزد مردم و مسئولین کمترین میزان تحقق پذیری را دارد. تحقیق سعی دارد تا پس از بررسی ادبیات موضوع و بیان اهمیت و جایگاه فضای سبز در زندگی شهروندان و مفاهیم راهبرد توسعه شهری به عنوان یکی از جدیدترین رویکردها در زمینه ی تحقق پذیری بیشتر طرح ها و برنامه های توسعه ی شهری، به بررسی مهم ترین دلایل عدم تحقق پذیری کاربری فضای سبز در شهرداری منطقه یک شهرداری شیراز بپردازد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نوع کاربردی می باشد و سعی دارد، پس از انجام مطالعات در زمینه ی سرانه ها و سطوح موجود فضای سبز، تغییر کاربری فضای سبز به دیگر کاربری های سود محور، بررسی پرونده های کمیسیون ماده پنج، اخذ نظرات مسئولین و نخبگان شهری را در پی داشته باشد. بررسی ها حاکی از آن است که متاسفانه به دلیل عدم شناخت و رعایت جایگاه فضاهای سبز و عمومی در مرحله ی تهیه و تصویب طرح ها، به ویژه در زمینه ی امکان تملک آنها، نداشتن معارض اجتماعی، عدم توجه به کاربری های پیرامونی و....، نامشخص بودن جایگاه و ضرورت این کاربری نزد شهروندان و مهم تر از همه نداشتن منابع مالی کافی و پایدار شهرداری ها در حفظ این کاربری ها منجر به تغییر کاربری این فضاها و عدم تحقق پذیری آنها و نهایتا کم و کمتر شدن سرانه ی آنها نسبت به شهروندان درگذر زمان شود. مهم ترین پیشنهاد در زمینه کاهش و حل این مشکل می تواند رفتن به سمت آگاهی بخشی عمومی در بین تمامی مولفه های تاثیر گذار و مقتدرسازی حکومت محلی به ویژه در زمینه ی تامین منابع مالی پایدار باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

198 - تبیین الگوهای بهینه معماری ساختمان های مسکونی از نقطه نظر انرژی (مطالعه موردی: منطقه 12 تهران)
زهره عباس زاده مسعود حق لسان حسن ابراهیمی اصل

زمینه و هدف: با توجه به افزایش روز افزون قیمت حامل‌های انرژی، میزان مصرف انرژی به یکی از چالش‌های اساسی تبدیل شده است. در این میان ساختمان‌ها مسکونی سهم قابل توجهی در مصرف انرژی دارند. در ایران، بخش ساختمان حدود 40 درصد از کل مصرف انرژی را به خود اختصاص می¬دهد یکی از پر چکیده کامل

زمینه و هدف: با توجه به افزایش روز افزون قیمت حامل‌های انرژی، میزان مصرف انرژی به یکی از چالش‌های اساسی تبدیل شده است. در این میان ساختمان‌ها مسکونی سهم قابل توجهی در مصرف انرژی دارند. در ایران، بخش ساختمان حدود 40 درصد از کل مصرف انرژی را به خود اختصاص می¬دهد یکی از پرمصرف¬ترین بخش¬های تقاضای انرژی بخش مسکونی است. لذا هدف این پژوهش تبیین الگوهای بهینه معماری ساختمان‌های مسکونی از نقطه نظر انرژی است. روش بررسی: روش تحقیق حاضر بصورت توصیفی ـ تحلیلی و پیمایشی است. با بررسی نمونه¬های طراحی ساختمان¬های متداول در منطقه 12 تهران و مدل‌سازی آنها به کمک نرم¬افزار "دیزاین¬بیلدر" میزان انرژی مورد نیاز برای گرمایش و سرمایش ساختمان و تأثیر فاکتورهای مختلف در مصرف انرژی ساختمان محاسبه گردید. یافته‌ها: نتایج بدست آمده بیانگر این است که با روش¬های ساده طراحی معماری داخلی و خارجی ساختمان‌های مسکونی می¬توان مصرف انرژی در مناطق مورد مطالعه را تا حدود 40 درصد کاهش داد و همچنین با تدوین معیارها و ضوابط معماری برای مناطق مختلف شهر تهران و نیز بکارگیری این ضوابط در طراحی آنها می¬توان به کاهش عمده¬ای در مصرف انرژی ساختمان¬ها و بهره¬وری انرژی دست یافت. بحث و نتیجه‌گیری: در نتیجه کاهش مصرف انرژی ساختمان¬ها با طراحی معماری سبب می¬شود که این شیوه از بهره¬وری انرژی در ساختمان¬ها، تناسب زیادی با شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ساکنین این مناطق داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

199 - مکان‌یابی اسکان اضطراری در منطقه 19 شهر تهران با استفاده از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره
افراسیاب خیردست سید علی جوزی سحر رضایان مهناز میرزا ابراهیم طهرانی

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر ارائه‌ی الگوی مناسب براي مكان‌يابي جهت اسكان اضطراری ناشی از بلایای طبیعی و غیرطبیعی در منطقه 19 تهران می‌باشد. روش بررسی: روش انجام پژوهش از نوع توصيفي– تحليلي بوده و تحليل داده‌ها با استفاده از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره و سامانه‌ی Arc GIS و چکیده کامل

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر ارائه‌ی الگوی مناسب براي مكان‌يابي جهت اسكان اضطراری ناشی از بلایای طبیعی و غیرطبیعی در منطقه 19 تهران می‌باشد. روش بررسی: روش انجام پژوهش از نوع توصيفي– تحليلي بوده و تحليل داده‌ها با استفاده از روش تصمیم‌گیری چندمعیاره و سامانه‌ی Arc GIS وExcel می‌باشد. جامعه آماري از بین متغيرهاي مكان‌يابي اسكان اضطراری انتخاب و روش نمونه‌گیری بصورت ساده و حجم نمونه‌گیری با استفاده از جدول مورگان (19=n) بدست آمد. ابزار پژوهش، پرسشنامه‌ بود که به بصورت کمی طراحی و سوالات آن با استفاده از استانداردهای اسکان اضطراری استخراج و در بین خبرگان پخش شد. روایی پرسشنامه توسط متخصصین تایید شد و مقدار آن 421/0 بدست آمد. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از SPSS20 با ضریب آلفای کرونباخ 827/0 محاسبه شد. یافته‌ها: یافته‌ای پژوهش حاضر از 3 معیار اصلی (مطلوبیت، سازگاری و ظرفیت) و 18 زیرمعیار جهت تعیین اسکان در نظر گرفته شد. در فرایند مکان‌یابی اسکان اضطراری، ابتدا لایه‌های اطلاعاتی تهیه و سپس استانداردسازی و ضرائب AHP به آنها اعمال شده و در نهایت پس از وزن‌دار کردن آنها، همپوشانی لایه‌ها انجام شد. بحث و نتیجه‌گیری: پس از تولید نهایی نقشه‌ی اسکان و طبق نتایج این پژوهش، 28 پهنه با ارزش 9_7 جهت اسکان مورد پذیرش واقع شد، همچنین 17 پهنه با ارزش 7 (نسبتا خوب)، 7 پهنه با ارزش 8 (خوب) و 4 پهنه با ارزش 9 (ایده‌آل) در منطقه مورد مطالعه جهت اسکان اضطراری شناسایی شدند. در مجموع 13218725 مترمربع حدودا معادل 1321 هکتار در منطقه 19 تهران قابلیت اسکان را پیدا کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

200 - ارزیابی منابع آلودگی آب های زیرزمینی در محیط شهری (مطالعه موردی: منطقه 14 شهرداری تهران)
زهرا شیرانی مجید عباس پور امیرحسین جاوید لعبت تقوی

چکیدهمسئله ی مهم در مورد منابع آب زیرزمینی، درک ویژگی های حوزه آبریز محلی یا سفره آب، شناخت مواردی که منجر بهآلودگی می شوند و مدیریت آن هاست . طی آبان ماه سال 1390 نمونه برداری از تعداد 16 چاه با هدف ارزیابی و شناخت وضعیت کیفی وعوامل تهدید منابع آب زیرزمینی منطقه 14 شهر چکیده کامل

چکیدهمسئله ی مهم در مورد منابع آب زیرزمینی، درک ویژگی های حوزه آبریز محلی یا سفره آب، شناخت مواردی که منجر بهآلودگی می شوند و مدیریت آن هاست . طی آبان ماه سال 1390 نمونه برداری از تعداد 16 چاه با هدف ارزیابی و شناخت وضعیت کیفی وعوامل تهدید منابع آب زیرزمینی منطقه 14 شهرداری تهران صورت گرفت. فاکتورهای مورد اندازه گیری در چاه های آب شامل,CO3 ،SO4 ،Cl ،NO3 ،NO آنیون ها ( 2 ،(TDS ،TSS ،EC ،pH) پارامترهای فیزیکی (دما، رنگ و بو)، پارامترهای شیمیاییهدایت الکتریکی ،pH می باشند. در محل نمونه برداری MTBE و (Cd ،Ag ،Pb) فلزات سنگین ،(Na ،K ،Mg) کاتیون ها ،(HCO3و دمای آب سنجیده شد. برای اندازه گیری غلظت عناصر جزئی از روش دستگاهی جذب اتمی کورة گرافیتی، غلظت آنیون ها با روشMTBE با روش شعله سنجی) و اندازه گیری میزان Na ,K با استفاده از تیتراسیون و Mg) تیتراسیون و پتانسیومتری، غلظت کاتیون هابوسیله دستگاه گاز کروماتوگرافی صورت گرفت. نتایج آزمون های آنیونی افزایش نیترات، سولفات و کلراید را در ایستگاه های جنوبی وغربی نشان داد که علت را می توان مرتبط با شیب شمال شرقی به جنوب غربی و همچنین بافت شنی منطقه دانست. افزایش غلظتکاتیون ها در چاه های شرق و شمال شرقی منطقه قابل مشاهده است که در مورد پتاسیم علت افزایش، را می توان به بافت رسی، فاضلابچاه های جذبی و کود مصرفی در فضای سبز این نواحی مرتبط دانست. کادمیوم نیز تنها فلز سنگینی بود که غلظتش بیش از حد مجازبود. فعالیت های کشاورزی، فاضلاب های مناطق مسکونی، رواناب های سطحی، بافت فرسوده موجود در نواحی و همچنین ساختار زمینشناسی منطقه، عدم رعایت فاصله مناسب میان چاه های آب با چاه های فاضلاب و زمین های کشاورزی، سبب تشدید اثرات آلایندگی اینبودند. MTBE منابع شده است. چاه های نمونه برداری شده فاقد آلودگی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

201 - برنامه ریزی و زو ن بندی ذخیر ه گاه زیستکره حرا براساس معیارهای بین المللی با تأکید بر جزیره قشم( با استفاده ازGIS)
حسنعلی لقایی مسعود منوری بشیر رئیسی

از آنجایی که هدف از این تحقیق بهر هبرداری بهینه از منطقه مورد مطالعهدر راستای اهداف ذخیره گاه زیست کره بود با استفاده از منابع اکولوژیک ومنابع اقتصادی اجتماعی با بهره گیری از روش تجزیه و تحلیل سیستمیجهت زو نبندی استفاده GIS و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیاییگردید. چکیده کامل

از آنجایی که هدف از این تحقیق بهر هبرداری بهینه از منطقه مورد مطالعهدر راستای اهداف ذخیره گاه زیست کره بود با استفاده از منابع اکولوژیک ومنابع اقتصادی اجتماعی با بهره گیری از روش تجزیه و تحلیل سیستمیجهت زو نبندی استفاده GIS و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیاییگردید. با توجه به اینکه این منطقه فاقد عوارض برجسته و تغییراتتوپوگرافی خاص بوده جهت زون بندی ذخیره گاه زیس تکره از نقش ههایشیب، ارتفاع، جهت و در نهایت نقشه واحد شکل زمین که به طور معمولدر مطالعات مربوط به ارزیابی توان اکولوژیک محی طهای خشکی مورداستفاده قرار می گیرد، در این مطالعه مورد استفاده قرار نگرفته و به جایآن از فاکتورهای بیولوژیکی و اقتصادی اجتماعی و نق شهای سه گانه ذخیره گاه زیست کره )نقش توسعه نقش حفاظت، نقش لجستیک( وتعریف مربوط به هر یک از زو نها، مورد استفاده قرار گرفت که در نهایتت عداد سه هسته طبیعی، یک زون ضرب هگیر پیرامونی و 2 زون بینابینیانتخاب گردیدند که از سطح کل ذخیر هگاه زیس تکره 28983 هکتار بهعنوان زون هسته 50156 هکتار به عنوان زون ضرب هگیر پیرامونی و 7694هکتار به عنوان زون بینابینی اختصاص یافته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

202 - ارزیابی مشارکت شهرداری در ارتقای شاخص های اقتصادی مسکن شهری از نظر شهروندان (نمونه موردی منطقه2 شهر شیراز)
محمد تقی رضویان محمد علی خانی زاده علی دلیر

مشارکت شهرداری همواره موضوع دامنه داری در حوزه برنامه ریزی بوده و به همین دلیل برنامه ریزان شهری تلاش کرده اند در تصمیم گیری های شهری، از نظر شهروندان آگاه شده و با همکاری آنان، برنامه ریزی خود را عملی کنند. این مقاله با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش های ک چکیده کامل

مشارکت شهرداری همواره موضوع دامنه داری در حوزه برنامه ریزی بوده و به همین دلیل برنامه ریزان شهری تلاش کرده اند در تصمیم گیری های شهری، از نظر شهروندان آگاه شده و با همکاری آنان، برنامه ریزی خود را عملی کنند. این مقاله با رویکردی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از روش های کتابخانه ای و میدانی، به دنبال ارزیابی مشارکت شهرداری منطقه ی2 شهر شیراز در ارتقای شاخص اقتصادی مسکن شهری است. ابزار اصلی تحقیق پرسش نامه و با استفاده از طیف لیکرت به دنبال آزمون فرض فرضیات تحقیق است به این طریق که در ابتدا تمامی داده های پرسش نامه به محیط نرم افزاری spss برده شد. روایی این تحقیق از طریق آلفای کرونباخ ارزش عددی 839/0 محاسبه شد، تعداد پرسشنامه ها از طرق فرمول کوکران و با ضریب خطای 5 درصد برابر 140 عددمی باشد (تعداد پرسش نامه ها از طریق فرمول مذکور 384 عدد اما بنابر نظر اساتید تعداد 140 عدد ملاک عمل قرار گرفت) و پس از تعیین نرمال و غیر نرمال بودن داده ها از آزمون های نیکویی برازش بهترین روش برای اندازه گیری فرضیات آزمون t تک نمونه ی و آزمون کندال سی استفاده شده است. نتایج تحقیق از طریق آزمون کندال سی نشان دادکه بین جنسیت و شدت و ضعف رضایت آنان از عملکرد مشارکتی شهرداری در پروژه های مسکن ارتباط معناداری وجود دارد که با احتمال 95 درصد می توان ادعا کرد که بین جنسیت و رضایت از عملکرد شـهرداری همبستگی ضعیف اما معنی داری وجود دارد. فرض دوم این تحقیق نیز درآزمون t تک نمونه ای بیان گر این مهم است که با احتمال 95 درصد می توان ادعا نمود که این میزان مشارکت از نظر افراد تحت نمونه کم تر از 50 درصد اس پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

203 - بررسی وضعیت پارک های شهری درجهت حفظ محیط زیست وارایه راهکارهای مدیریتی مناسب (مطالعه موردی : پارک های منطقه7 شهر تهران)
مریم مهرآرا اکرم الملوک لاهیجانیان

بررسی وضعیت پارک های شهری تهران درجهت حفظ محیط زیست است.1- مدیریت در پارک ‌های شهری منجر به ارتقای شاخص های محیط زیستی می شود. 2- اعمال مدیریت مناسب، حفاظت محیط زیست پارک های شهری را به همراه دارد. 3- مدیریت مناسب به کاهش ضایعات محیط زیستی در پارک های شهری منجر می شود. چکیده کامل

بررسی وضعیت پارک های شهری تهران درجهت حفظ محیط زیست است.1- مدیریت در پارک ‌های شهری منجر به ارتقای شاخص های محیط زیستی می شود. 2- اعمال مدیریت مناسب، حفاظت محیط زیست پارک های شهری را به همراه دارد. 3- مدیریت مناسب به کاهش ضایعات محیط زیستی در پارک های شهری منجر می شود. جامعه آماری این پژوهش52 پارک موجود در شهرداری منطقه هفت تهران که در بردارنده کلیه کارشناسان، مدیران و پرسنل معاونت امورشهری و فضای سبز هستند، که به طور کلی 123 نفر حجم کل جامعه آماری است. نمونه آماری پژوهش 93 نفر از مجموع کارشناسان، مدیران و پرسنل معاونت امور شهری و فضای سبز هستند و نمونه پارک ها به صورت تصادفی از 5 ناحیه مورد بررسی در منطقه 7 به طور تصادفی10 پارک به عنوان نمونه انتخاب کرده ایم. روش تجزیه وتحلیل داده ها دارای دو بخش آمار توصیفی واستنباطی است که ازطریق نرم افزارSPSS [1] انجام شده است. که آزمون های ضریب همبستگی پیرسون مورد استفاده در این تحقیق بوده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که؛ که بیشترین همبستگی از میان متغیرها را به ترتیب 1- اعمال مدیریت مناسب، حفاظت محیط زیست پارک های شهری را به همراه دارد. 2- مدیریت مناسب به کاهش ضایعات زیست محیطی در پارک های شهری منجر می‌شود. 3- مدیریت در پارک های شهری منجر به ارتقای شاخص های محیط زیستی می شود. 3- Sciences Statistical Package for the Social پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

204 - بررسی و کمی سازی تغییرات سنجه‏های سیمای سرزمین با استفاده از سنجش از دور و شاخص‏های تنوع زیستی (مطالعه موردی: منطقه حفاظت شده دز)
آتوسا سلیمانی مجید حجتی

امروزه به دلیل عدم استفاده منطقی از سرزمین، تبدیل، تغییر پوشش و کاربری زمین در سرزمین ها روند رو به رشدی داشته است. بررسی و کمی سازی این تغییرات می تواند در برنامه ریزی و مدیریت پایدار سرزمین ضروری باشد، لذا در این مطالعه از سنجه های سیمای سرزمین به عنوان ابزارهایی کمی چکیده کامل

امروزه به دلیل عدم استفاده منطقی از سرزمین، تبدیل، تغییر پوشش و کاربری زمین در سرزمین ها روند رو به رشدی داشته است. بررسی و کمی سازی این تغییرات می تواند در برنامه ریزی و مدیریت پایدار سرزمین ضروری باشد، لذا در این مطالعه از سنجه های سیمای سرزمین به عنوان ابزارهایی کمی ساز برای بررسی تغییرات و وضعیت سرزمین استفاده شده است. سنجه های مورد بررسی از نوع توزیع مکانی و ترکیب بندی لکه ها می باشد. منطقه حفاظت شده دز واقع در استان خوزستان نیز به عنوان مطالعه موردی این تحقیق انتخاب شده است. به منظور تهیه نقشه های پوشش سرزمین و تحلیل تغییرات، به ترتیب، تصاویر ماهواره لندست 7 مربوط به سنجنده TM و تصاویر ماهواره لندست 8 مربوط به سنجنده ETM+ و متریک های تعداد لکه، تراکم لکه، تراکم حاشیه، بزرگ ترین لکه، شکل سیمای سرزمین، کل حاشیه و شاخص های تنوع گونه ای و یکنواختی گونه ای شانون و سیمپسون و برای تجزیه و تحلیل سنجه ها در سطح کلاس از نرم افزار Fragstats 4.2 و Envi استفاده شده است. نتایج بررسی و مقایسه سنجه ها نشان داد که وسعت اراضی دارای پوشش گیاهی در منطقه کاهش یافته، درحالی که اراضی خاکی روند افزایشی دارد. کاهش وسعت پوشش گیاهی و افزایش اراضی خاکی بیان گر تخریب پوشش طبیعی منطقه طی سال های مورد مطالعه می باشد. همچنین کاهش سنجه های تعداد لکه و سنجه تراکم لکه و افزایش سنجه تراکم حاشیه نشان از افزایش تخریب پوشش های طبیعی این منطقه حفاظت شده و افزایش مرز مشترک با کاربری های اطراف خود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

205 - فعالیت ضدباکتریایی وآنتی‌اکسیدانی چند نوع بره موم زنبور عسل جمع آوری شده از مناطق جغرافیایی مختلف استان گلستان
مریم گرمنی هادی کوهساری سیده زهرا سید النگی

بره موم یکی از مهم‌ترین فرآورده‌های فرعی زنبورعسل است. فعالیت‌های بیولوژیکی بره موم به موقعیت جغرافیایی و پوشش گیاهی منطقه مرتبط است. هدف از مطالعه حاضر بررسی فعالیت ضدباکتریایی و آنتی اکسیدانی سه نوع بره موم با موقعیت جغرافیایی مختلف از استان گلستان بود. ارزیابی فعالیت چکیده کامل

بره موم یکی از مهم‌ترین فرآورده‌های فرعی زنبورعسل است. فعالیت‌های بیولوژیکی بره موم به موقعیت جغرافیایی و پوشش گیاهی منطقه مرتبط است. هدف از مطالعه حاضر بررسی فعالیت ضدباکتریایی و آنتی اکسیدانی سه نوع بره موم با موقعیت جغرافیایی مختلف از استان گلستان بود. ارزیابی فعالیت ضد باکتریایی بر اساس انتشار در آگار و با روش چاهک انجام شد. کمترین غلظت مهارکنندگی و کمترین غلظت باکتری کشی با روش ماکرودایلوشن تعیین شد. محتوای کل فنلی و فلاونوئیدی و توانایی مهار رادیکال آزاد نمونه های بره موم نیز تعیین گردید. باکتری‌های گرم مثبت در مقایسه با باکتری‌های گرم منفی حساسیت بیشتری به غلظت‌های مختلف نمونه‌های بره موم نشان دادند به طوریکه کمترین غلظت مهارکنندگی بره موم جمع آوری شده از منطقه جغرافیایی شصت کلا برایباسیلوس سرئوس و استافیلوکوکوس اورئوس به ترتیب 048/0 و 19/0 میلی گرم بر میلی لیتر و برای شیگلا دیسانتری و اشریشیا کلی به ترتیب12/3 و 12/3 میلی گرم بر میلی لیتر گزارش شد. بره موم منطقه جهان نما با میانگین67/142 میلی گرم معادل اسیدگالیک در هرگرم و 24/35 میلی گرم معادل کوئرستین در هر گرم نمونه به ترتیب بیشترین محتوای کل فنلی و فلاونوئیدی را نشان دادند. نمونه شصت کلاً بیشترین فعالیت مهار رادیکال DPPH را نشان داد. بین فعالیت ضد باکتریایی نمونه های بره موم با محتوای فنلی و فلاونوئیدی آنها ارتباط مستقیم دیده شد و عدم ارتباط بین محتوای کل فنلی و فلاونوئیدی با مهار رادیکال آزاد DPPH توجیه کننده این مطلب است که فعالیت آنتی اکسیدانی بره موم به دیگر ترکیبات موجود در آن نیز مربوط شود. لذا مطالعه در خصوص شناسایی دیگر ترکیبات بره موم پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

206 - ارزیابی ساختار فضایی شهر و ارتباط آن با رضایتمندی سکونتی مطالعه موردی: منطقه 17 شهرتهران
علی صادقی اعظم حسینی مرتضی فلاح خورسند

امروزه پویایی و سرزندگی هر شهری رابطه مستقیمی با نحوۀ ساختاریابی عناصر فضایی آن شهر دارد. یکی از مهم‌ترین ابعاد تعییین کننده مطلوبیت ساختار فضایی شهر، آگاهی از میزان رضایت‌مندی سکونتی شهروندان می‌باشد. پژوهش حاضر که از نظر هدف کاربردی است؛ با روش توصیفی- تحلیلی و با بهر چکیده کامل

امروزه پویایی و سرزندگی هر شهری رابطه مستقیمی با نحوۀ ساختاریابی عناصر فضایی آن شهر دارد. یکی از مهم‌ترین ابعاد تعییین کننده مطلوبیت ساختار فضایی شهر، آگاهی از میزان رضایت‌مندی سکونتی شهروندان می‌باشد. پژوهش حاضر که از نظر هدف کاربردی است؛ با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و روش پیمایشی به ارزیابی رابطه ساختار فضایی منطقه 17 تهران با رضایت‌مندی ساکنان آن پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان دارای بیش از 3 سال سابقه سکونت در منطقه بودند که 332 نفر از آنها به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب گردید. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که متغیّرهای تبیین کننده کیفیت شبکه حمل و نقل معابر و متغیّرهای کیفیت تسهیلات شهری در منطقه، ناکارآمد بوده و بافت شهری نیز به علت فرسودگی، ازدحام جمعیت، تراکم بیش از حد ساختمان‌ها و عدم فضاهای باز بین آن‌ها به شدت کیفیت سکونتی منطقه را کاهش داده است. به طوری که همبستگی مثبتی بین رضایت‌مندی سکونتی با کیفیت شبکه حمل و نقل و تسهیلات شهری و همبستگی معکوس بین رضایت‌مندی با ویژگی‌های بافت شهری مشاهده گردید. از مهم‌ترین علل نارضایتی سکونتی می‌توان به مشکلات روانی و امنیتی ناشی از ازدحام جمعیت و ناکارآمدی شبکۀ حمل و نقل در این منطقه اشاره کرد. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که کیفیت ساختار شهری رابطه مستقیمی با میزان رضایت‌مندی سکونتی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

207 - بررسی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تاکید بر رویکرد باز آفرینی
پروین سلیمی یکتا سید جمال الدین دریاباری سید خلیل سید علی پور

توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافتهای شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت میگردد. منطقه 12 به عنوان میراث دار تهران قدیم و به عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب می شود. چکیده کامل

توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافتهای شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت میگردد. منطقه 12 به عنوان میراث دار تهران قدیم و به عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب می شود. هدف از پژوهش بررسی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تاکید بر رویکرد باز آفرینی می باشد. روش تحقیق از نوع کاربردی- توصیفی می باشد و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای می باشد. اطلاعات یدست آمده با استفاده از تکنیک سوات تحلیل شده و نتایج نشان می دهد که ضعف همبستگی بین اجتماع و کالبد، موجب فرسودگی ساختار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی منطقه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

208 - تبیین راهبردهای مدیریت بحران در بافت های فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه19 شهرداری تهران)
نعمت حسین زاده علیرضا استعلاجی تهمینه دانیالی

ایمنی شهرها به ویژه بافت فرسوده و تاریخی در برابر مخاطرات و مدیریت بحران آن یکی از اهداف برنامه ریزی شهری بوده و در این راستا اولین گام، اطلاع از میزان تاب آوری محلات بافت فرسوده و مدیریت آن در برابر مخاطرات است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث روش تحقیق ت چکیده کامل

ایمنی شهرها به ویژه بافت فرسوده و تاریخی در برابر مخاطرات و مدیریت بحران آن یکی از اهداف برنامه ریزی شهری بوده و در این راستا اولین گام، اطلاع از میزان تاب آوری محلات بافت فرسوده و مدیریت آن در برابر مخاطرات است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. رویکرد حاکم بر این پژوهش از نوع اسنادی و میدانی است. جهت مدیریت صحیح بحران در منطقه19 شهرداری تهران، با بهره‌گیری از مدل همپوشانی وزندار در محیط GIS، اقدام به پهنه‌ بندی مناطق آسیب پذیر منطقه گردید. در این مدل از لایه‌های متعددی شامل تراکم جمعیت، کیفیت ابنیه، نزدیکی به معابر، نزدیکی به فضاهای باز، مراکز درمانی، ایستگاه های آتش نشانی و... در محدوده مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که تنها 18/19 درصد از محدوده مورد مطالعه دارای وضعیت مطلوب تا بسیار مطلوب می باشد. 32/39 درصد از منطقه نیز در وضعیت متوسط از لحاظ آسیب پذیری در مواقع بحرانی قرار دارد. همچنین50/41 درصد از محدوده مورد مطالعه در شرایط نامطلوب تا بسیار نامطلوب قرار دارند. با توجه به اینکه قسمت اعظمی از منطقه19 شهرداری تهران در وضعیت مطلوبیت متوسط تا بسیار نامطلوب قرار دارد، لذا اهمیت و توجه مسئولین شهری را طلب می کند تا با تدابیر و برنامه های پیشگیرانه لازم مانع تخریب بافت های فرسوده و یا حتی مسکونی شوند تا اینکه کمترین میزان خسارت مالی و جانی و مدیریت بحران را در سطح منطقه داشته باشیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

209 - تبیین عملکرد شهرهای جدید در افق 1410 ( مطالعه موردی: شهرهای جدید منطقه کلانشهر تهران)
جبار شرافت پور رحیم سرور بختیار عزت پناه

روند رو به رشد مهاجرت‌ها روستا به شهرها بعد از انقلاب صنعتی باعث شکل‌گیری‌کلانشهرها در فضای منطقه‌ای شده است که متعاقب آن زمینه‌ساز چالشهای زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی در ابعاد گسترده در شهرها شد، برای فایق آمدن بر مشکلات برنامه‌ها و سیاست‌های مختلفی عن چکیده کامل

روند رو به رشد مهاجرت‌ها روستا به شهرها بعد از انقلاب صنعتی باعث شکل‌گیری‌کلانشهرها در فضای منطقه‌ای شده است که متعاقب آن زمینه‌ساز چالشهای زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی در ابعاد گسترده در شهرها شد، برای فایق آمدن بر مشکلات برنامه‌ها و سیاست‌های مختلفی عنوان و اجرای شدند، جدیدترین سیاست در این زمینه ایجاد شهرهای جدید به عنوان مستقیم‌ترین سیاست جهت کنترل و ساماندهی کلانشهرها عنوان گردید. تحقیق حاضر با هدف تبیین عملکرد شهرهای جدید در افق1410 سعی بر تعیین میزان موفقیت شهرهای جدید در راستای ساماندهی کلانشهر تهران بوده است. برای این منظور 43 شاخص در 6 مولفه مورد استفاده قرار گرفته‌اند که جهت سنجش رابطه بین شاخص‌ها و استخراج عامل‌های کلیدی از نرم‌افزار MICMAC و جهت تبیین وضعیت‌های ممکن عملکرد شهرهای جدید از سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که عملکرد شهرهای جدید در افق 1410 بیانگر 4 سناریو قوی، 780 سناریو ضعیف و 21 سناریو محتمل بوده است. سناریوهای با وضعیت نامطلوب از مجموع 210 حالت ممکن با 129 حالت و ضریب 61 درصد با ویژگی‌های( کاهش سطح اشتغال ، کاهش کیفیت کالبدی منطقه، افزایش سیاست تمرکز، افزایش حاشیه نشینی، کاهش تعلق خاطر، شکل گیری روند زنجیره شهری، افزایش مهاجرت به تهران، افزایش اختلاف در توزیع خدمات، افزایش سط آلودگی، خوابگاهی شدن شهرهای جدید) محتمل‌ترین سناریو بوده‌اند. &emsp; پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

210 - الگوی همکاریهای منطقه ای بر مبنای دیپلماسی آب (مطالعه موردی ایران، ترکیه و عراق )
سمیرا سامعی محمد اخباری غلامحسن حیدری

آب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، به‌منظور بهره‌برداری عادلانه از چکیده کامل

آب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، به‌منظور بهره‌برداری عادلانه از این منابع امر دشواری است. با توجه به نقش استراتژیک و حیاتی آب و توزیع نامتوازن آن در مناطق مختلف جهان و نیز مشترک بودن بسیاری از حوضه‌ها و منابع آبی بین کشورها ضرورت استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی نیز گریزناپذیر است. ایران نیز همواره بر سر تقسیم آب های مشترک مرزی و رودخانه های فرامرزی با همسایگان خود اختلاف داشته و ضرورت اهمیت دیپلماسی است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. هدف از این پژوهش، همکاریهای منطقه ای ایران، ترکیه و عراق در خصوص رودخانه های فرامرزی وحوضه های آبریز مشترک می باشد که تاثیر و نقش دیپلماسی آب با توجه به قوانین بین المللی، معاهدات و قراردادها بر این همکاریها و تعاملات می افزاید و از چالش ها، تنش ها و منازعات مرتبط با آب که تاثیر زیادی بر مسائل زیست محیطی، آلودگی آب، مهاجرت، ریزگردها و همچنین مسائل اقتصادی، سیاسی و امنیتی می گذارد جلوگیری می نماید. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی که مبتنی بر روش کتابخانه ای می باشد، مورد استفاده قرار گرفته و همچنین از روش تحلیل آماری spss که مبتنی بر جامعه آماری متخصصانی است که در این مجموعه قرارگرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

211 - تحلیل رابطه میان سیاستهای پیشرو شهری و حضور سالمندان در فضاهای شهری (مطالعه موردی: منطقه 3 تهران)
سونا شاهی پور اکبر عباسیان

در یک دهه اخیر افزایش جمعیت سالمند در شهر تهران، ما را با پیدایش نیازهای جدید به خدمات، در حوزه های مختلف محیط شهری علی الخصوص مناسب سازی فضای شهری با شاخص هایی چون ایمنی، امنیت، دسترسی، سرزندگی، ارتباطات، مشارکت اجتماعی و نهایتأ حمل و نقل برای سالمند مواجه کرده است. در چکیده کامل

در یک دهه اخیر افزایش جمعیت سالمند در شهر تهران، ما را با پیدایش نیازهای جدید به خدمات، در حوزه های مختلف محیط شهری علی الخصوص مناسب سازی فضای شهری با شاخص هایی چون ایمنی، امنیت، دسترسی، سرزندگی، ارتباطات، مشارکت اجتماعی و نهایتأ حمل و نقل برای سالمند مواجه کرده است. در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوأل هستیم که با ایجاد سیاستهای پیشرو شهری و همسو کردن آنها با تغییرات ساختار جمعیتی، مشارکت بیشتر سالمندان در فضاهای مختلف شهری حاصل می شود؟ جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از روش پیمایشی بوده و جهت تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزارهای SPSSwin20 و LISREL8.5 مورد استفاده قرار گرفته اند. جامعه آماری، شهروندان سالمند منطقه سه تهران به تعداد 71،199 نفر می باشند و نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر است. در این خصوص با توجه به اینکه مقدار همبستگی از 0.6 بیشتر و برابر 1.00 شده است باید گفت رابطه دو متغیر مستقیم است، به عبارت دیگر هر چقدر اخذ و اجرای سیاستهای پیشرو شهری توسط مدیران شهری همسو با ساختار جمعیتی که رو به سالمندی است باشد به حضور و مشارکت بیشتر سالمندان در فضای شهری تهران می انجامد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

212 - سنجش ارتباط و تاثیر ابعاد بازآفرینی پایدار بر رویکرد کیفیت زندگی شهروندان (مطالعه موردی‌: تهران، منطقه 15 )
زهره یوسف زاده علی نوری کرمانی حسین حاتمی نژاد محمد مهدی حسین زاده

یکی از پرچالش ترین مباحث مطرح در چند دهه اخیر، موضوع بازآفرینی شهری و حل چالش بافت های نابسامان و نیز ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان این مناطق است. مفهوم کیفیت زندگی شهری در فرایند توسعه شهرها حلقه ای مفقوده در همه وجوه زندگی شهری است. هر چند که ارتقاء کیفیت زندگی در مقیاس چکیده کامل

یکی از پرچالش ترین مباحث مطرح در چند دهه اخیر، موضوع بازآفرینی شهری و حل چالش بافت های نابسامان و نیز ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان این مناطق است. مفهوم کیفیت زندگی شهری در فرایند توسعه شهرها حلقه ای مفقوده در همه وجوه زندگی شهری است. هر چند که ارتقاء کیفیت زندگی در مقیاس‌های فردی و اجتماعی در سکونتگاه‌های شهری از دیرباز مورد توجه برنامه ریزان قرار داشته است، اما در دهه‌های اخیر و با اولویت یافتن اهداف اجتماعی توسعه و تدوین آن‌ها در قالب برنامه‌های توسعه به ‌تدریج نگرش انسانی و جامعه ‌شناختی پیرامون کیفیت زندگی در ادبیات توسعه و هم چنین برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های کلان کشور راه یافته است. هدف این مقاله سنجش ارتباط و تأثیرات ابعاد بازآفرینی پایدار بر ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان در منطقه 15 شهر تهران است. به این منظور از روش آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی، آزمون تی تک نمونه‌ای، جهت بررسی این ارتباط استفاده گردیده است. نتایج حاصل از مقاله نشان می‌دهد از میان متغیرهای مستقل پژوهش‌(ابعاد بازآفرینی پایدار)، بیشترین تأثیر بر کیفیت زندگی شهری را بعد بازآفرینی اقتصادی مؤلفه‌ی کار‌آفرینی و نیز هم چنین از میان مؤلفه‌های بازآفرینی فرهنگی مؤلفه دسترسی به کتابخانه کمترین اثر کلی را بر کیفیت زندگی شهری داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

213 - بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهری: مطالعه موردی شهر جلفا
مریم ادراکی رضا برنا ابراهیم فتاحی مسعود مهدوی

هماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی از اهداف طراحی اقلیمی به شمار می رود. مساکن که از انسان در برابر سرما و گرما محافظت می‌نماید، پیوندبا اقلیم دارد. این پژوهش به بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهر جلفا پرداخته است. ، به منظور دستیابی به الگوی ساخت و ساز با هدف آسایش چکیده کامل

هماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی از اهداف طراحی اقلیمی به شمار می رود. مساکن که از انسان در برابر سرما و گرما محافظت می‌نماید، پیوندبا اقلیم دارد. این پژوهش به بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهر جلفا پرداخته است. ، به منظور دستیابی به الگوی ساخت و ساز با هدف آسایش حرارتی، به طراحی اقلیمی منطقه و اقلیم‌های مشابه و بررسی آسایش حرارتی فضای داخلی مساکن پرداخته شده است. این کار از طریق جمع‌آوری اطلاعات ازایستگاه‌های هواشناسی صورت گرفته است. پس از تعیین نوع اقلیم وضعیت زیست اقلیمی شهر جلفا بر اساس معیارهای دمای مؤثر، گیونی محاسبه شده است.جلفا به دلیل واقع شدن در یک موقعیت جغرافیایی خاص، از اقلیم نسبتاً سرد وخشکی برخوردار است. به طوری که دمای هوا در سردترین ماهبه 20- درجه می رسد و در گرم‌ترین ماه از 44 درجه فراتر می رود. لذا لزوم بررسی شرایط اقلیمی در رابطه با طراحی جهت استقرار ساختمان‌ها در فصول سرد سال با استفاده از داده های هواشناسی وضعیت زیست اقلیمی مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها بر پایه روش هایی تجربی نظیر ماهان، گیونی، پن واردن، الگی و تقویم نیاز اقلیمی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند که از نتایج آن، ارائه راهکارهایی بر اساس بررسی وضعیت اقلیمی ماه‌های سال و چگونگی آسایش انسان با توجه به این شاخص ها بوده است که از جمله آن استقرار ساختمانها در جهت جنوب و جنوب غرب و جنوب شرق می باشد. نتایج نمودار آمبروترومیک و میزان دما و بارش نشان داد که جلفا در اقلیم سرد و خشک قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

214 - رویکرد نو ظهور روستا – شهرها و نقش آنها درسازمان یابی و تعادل نظام فضایی سکونتگاهها (مطالعه موردی: استان ایلام)
نادر شوهانی نورالدین کاکایی

یکی از راهبردهای مهمی که در نیم قرن اخیر برای مقابله با عدم تعادل منطقه‌ای ناشی از رشد فزاینده ی شهرهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته است، تقویت شهرهای کوچک و میانی و روستا شهرها در نظام شبکه شهری است. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی و تحلیل اثرات کارکردی شکل گیری رو چکیده کامل

یکی از راهبردهای مهمی که در نیم قرن اخیر برای مقابله با عدم تعادل منطقه‌ای ناشی از رشد فزاینده ی شهرهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته است، تقویت شهرهای کوچک و میانی و روستا شهرها در نظام شبکه شهری است. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی و تحلیل اثرات کارکردی شکل گیری روستا - شهرها و نقش آن در توسعه و تعادل نظام شبکه ی شهری در استان ایلام در طی نیم قرن اخیر (دوره 1355 تا 1395) است. پژوهش حاضر براساس ماهیت و روش انجام تحقیق جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شیوه ی تجزیه و تحلیل کمی با تکیه بر مدل ها و تکنیک های برنامه ریزی شهری و منطقه ای استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که سهم فرآیند تبدیل روستا به شهر در افزایش خالص جمعیت شهری استان ایلام؛ رقمی کمتر از20 درصد میزان افزایش کل بوده است. با وجود این روستاهای تبدیل شده به شهر توانسته اند در جذب و نگهداشت جمعیت موفق عمل نموده و در کل تاثیر مثبتی در بسامان سازی فضایی جمعیت و تعدیل نظام سکونتگاهی منطقه داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

215 - سنجش و ارزیابی ابعاد کالبدی تاب‌آوری شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: منطقه 7 شهر تهران)
صدیقه لطفی عامر نیک پور فاطمه اکبری

موضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تاب‌آوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل داده چکیده کامل

موضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تاب‌آوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل داده‌ها از مدل‌های FANP و تاپسیس و نرم‌ افزارهای SPSS ,Excel, DECISION SUPER ,وGIS ARC استفاده شد. بدین منظور پس از مرور بر متون نظری و تجربی مرتبط شاخص‌های تبیین کننده تاب‌آوری کالبدی شناسایی و انتخاب شدند. ابتدا تحلیل عاملی با شاخص‌های منتخب انجام شد تا ابعاد نشانگر موضوع مورد بررسی، شناسایی و استخراج شوند. در مرحله بعد از روش تحلیل شبکه‌ای استفاده شد تا ضریب اهمیت نسبی شاخص‌های تبیین کننده تاب‌آوری کالبدی محاسبه شود. درنهایت از مدل تاپسیس جهت تحلیل داده‌ها و محاسبه میزان تابآوری منطقه 7 شهر تهران استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که می توان 14 شاخص را در 5 عامل خلاصه کرد در این میان عامل اول و دوم بیشترین تاثیر را در تاب‌آوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. با جای‌گذاری و بارهای عاملی بدست آمده از تحلیل عاملی در فرآیند شبکه ضریب اهمیت شاخص‌ها بدست آمد به طوری که شاخص‌های دسترسی به معابر دارای عرض مناسب و دسترسی به فضای سبز با ضریب110/0 بیشترین تاثیر را بر تاب‌آوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

216 - تبیین نقش مهاجرتهای معکوس در توسعه اقتصادی-اجتماعی سکونتگاه های روستایی(مورد مطالعه روستاهای منطقه 19)
محسن طاهری سیمین ارمغان مجید ولی شریعت پناهی

این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، همبستگی و علی و باهدف تبیین نقش مهاجرت‌های معکوس در توسعه سکونتگاه‌های روستاییان منطقه19 صورت گرفته است. همچنین شناسایی مهمترین عوامل دخیل در مهاجرت‌های معکوس روستاییان هدف دیگر تحقیق به شمار می رود. سوال اصلی تحقیق آن ا چکیده کامل

این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، همبستگی و علی و باهدف تبیین نقش مهاجرت‌های معکوس در توسعه سکونتگاه‌های روستاییان منطقه19 صورت گرفته است. همچنین شناسایی مهمترین عوامل دخیل در مهاجرت‌های معکوس روستاییان هدف دیگر تحقیق به شمار می رود. سوال اصلی تحقیق آن است که بدانیم چه رابطه ای بین مهاجرت‌های معکوس و توسعه اقتصادی، اجتماعی سکونتگاه‌های روستایی وجود دارد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته می‌باشد که روایی آن با نظر کارشناسان مربوطه بصورت صوری مورد تأیید قرار گرفته، و برای تعیین پایایی پرسشنامه نیز از مقدار آلفای کرونباخ استفاده شد که برابر با 78/0 بوده و در تحقیقات مربوط به علوم انسانی این مقدار رضایت‌بخش می‌باشد. حجم جامعه آماری پژوهش بر اساس مدل کوکران 384 نفر به صورت نمونه‌گیری تصادفی بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از آزمون‌های آماری تی تک نمونه‌ای و تی مستقل و از نرم‌افزارهای spss و pls استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که نقش آفرینی مهاجرت‌های معکوس در توسعه سکونتگاه‌های روستایی از لحاظ ابعاد اقتصادی، اجتماعی خیلی زیاد می‌باشد. نتایج بررسی تفاوت نظرات دو گروه کارشناسان و مهاجران با استفاده از آزمون تی مستقل نشان داد سطح معنی داری برای مؤلفه‌های اقتصادی، اجتماعی کمتر از 05/0 و تفاوت معناداری بین میانگین نظرات کارشناسان و مهاجران در خصوص تاثیرگذاری مهاجرت معکوس بر توسعه اقتصادی و اجتماعی سکونتگاه های روستایی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

217 - نقش ضوابط ومقررات بر روند شکل گیری منظرشهری در محلات منطقه 8 تهران
رضا محمدیان گرنگاه ناصر اقبالی حمیدرضا جودکی پروانه زیویار

امروزه ضوابط و مقررات بعنوان یک ابزار ویک معیار در کنار پارامترهای اقلیمی واقتصادی و..... درالگو دهی چشم اندازهای شهری بقدری مهم وموثر هستند که همواره مورد توجه برنامه ریزان ومدیران شهری قرارگرفته است . بعبارتی در سایه قانون مداری است که شکل ایده آلی از فضای شهری در ابع چکیده کامل

امروزه ضوابط و مقررات بعنوان یک ابزار ویک معیار در کنار پارامترهای اقلیمی واقتصادی و..... درالگو دهی چشم اندازهای شهری بقدری مهم وموثر هستند که همواره مورد توجه برنامه ریزان ومدیران شهری قرارگرفته است . بعبارتی در سایه قانون مداری است که شکل ایده آلی از فضای شهری در ابعاد مختلف خلق می شود و قدر مسلم است در صورتی که به نحو کارآمد به مرحله اجرا درآید، زیباترین سیماومنظرازیک سکونت گاه بشری را به عینیت به تصویر خواهد کشید.در این پژوهش به بررسی نقش ضوابط ومقررات بر روند شکل گیری منظر شهری در محلات منطقه 8 تهران پرداخته شده است. نوع پژوهش از لحاظ هدف،کاربردی واز نظر ماهیت،توصیفی-تحلیلی است که با استفاده از روش اسنادی وپیمایشی (با استفاده از تکنیک پرسشنامه)به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. برای پایایی پرسشنامه از روش کرونباخ استفاده شده که مقدار آن8/0 می باشد بر اساس آمار بدست آمده از تعداد کل جامعه آماری که 87 نفر است 12 نفرکارشناس شهرداری وبقیه متخصصان وخبرگان موضوع پژوهش بودند، داده های آماری با استفاده ازنرم افزارهای آماری lisrelوspss وبا تکنیک دلفی مورد تجزیه وتحلیل قرار داده شد و نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان داد که بین کارآمدی ضوابط و مقررات ومنظرشهری رابطه معنی داری وجود دارد وازطرفی کارآمدی ضوابط و مقررات قابلیت پیش بینی بعدهای عینی وذهنی منظر شهری را دارد واما کارآمدی ضوابط و مقررات و منظرشهری در سطح مطلوبی قرار ندارند و این آشفتگی موجود در سیما ومنظر شهری محلات ،ریشه در تاریخ شهرنشینی این منطقه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

218 - سنجش خط فقر سواحل مکران با رویکرد توسعه اقتصاد منطقهای با استفاده از سیستم مخارج خطی پویا
محمود محمدی محسن زاینده رودی سید عبدالمجید جلائی

خط فقر یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که سطح رفاه یک کشور یا منطقه را نشان می‌دهد. لذا هدف این مطالعه بررسی وضعیت فقر در سواحل مکران (استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان) طی دوره زمانی 1397-1364 است. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش تحقی چکیده کامل

خط فقر یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که سطح رفاه یک کشور یا منطقه را نشان می‌دهد. لذا هدف این مطالعه بررسی وضعیت فقر در سواحل مکران (استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان) طی دوره زمانی 1397-1364 است. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش تحقیق مورد استفاده از نوع روشهای توصیفی – تحلیلی است. به منظور تحلیل داده‌ها از سیستم مخارج خطی پویا و رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط تکراری استفاده شده است. نتایج نشان داد که بیشترین میل نهایی به مصرف خانوارهای روستایی و شهری مربوط به گروه خوراک و دخانیات می‌باشد. در صورتیکه کمترین میلی نهایی به مصرف در خانوارهای روستایی مربوط به تفریح و تحصیل و در خانوارهای شهری مربوط به کالاها و خدمات متفرقه بوده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که خط فقر (حداقل معاش) سالانه مناطق روستایی و شهری سواحل مکران طی دوره مورد بررسی به طور متوسط سالانه به ترتیب 22 و 20 درصد افزایش پیدا کرده است. شاخص نسبت سرشمار نشان از افزایش نرخ فقر و درصد خانوارهای زیر خط فقر در مناطق روستایی و شهری سواحل مکران دارد. شاخص شکاف فقر نشان داد که میزان درآمد لازم برای رساندن درآمد فقرا به سطح خط فقر برای مناطق روستایی و شهری در طول دوره مورد بررسی در ابتدای دوره و انتهای دوره تقریبا یکسان است. همچنین نتایج شاخص شدت فقر حاکی از این است که وضعیت فقیرترین افراد در خانوارهای شهری سواحل مکران بهتر و در مناطق روستایی تغییری نداشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

219 - ارائه مدل توسعه و توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد خدمت‌رسانی در راستای توسعه منطقه ایی (موردمطالعه: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام)
صمیر جمشیدی هادی همتیان ابوالفضل دانایی

به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا ارتباط بین مردم و کارکنان این سازمان‌ها بیشتر شده و لزوم توجه به این موضوع دوچندان شده است. بـا در نظـر گـرفتن اسـتراتژی های توسعه و توانمندسـازی به عنوان یک سیستم، پیامدهای نهایی آن ها بر توسعه منطقه ایی اثرگـذار است. مطالعه‌ی عوامل موثر چکیده کامل

به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا ارتباط بین مردم و کارکنان این سازمان‌ها بیشتر شده و لزوم توجه به این موضوع دوچندان شده است. بـا در نظـر گـرفتن اسـتراتژی های توسعه و توانمندسـازی به عنوان یک سیستم، پیامدهای نهایی آن ها بر توسعه منطقه ایی اثرگـذار است. مطالعه‌ی عوامل موثر بر توسعه منطقه ایی می‌تواند برنامه‌ریزان را با تحلیل عمیق و علمی علل و موانع موجود بر سر راه توسعه آشنا سازد تا آنها با طراحی برنامه های مدون توسعه در سطح کلان راه را به سوی توسعه‌ی پایدار همراه سازند. با توجه به مباحث ذکرشده هدف پژوهش حاضر ارائه مدل توسعه و توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد خدمت‌رسانی در راستای توسعه منطقه ایی در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام است. برای شناسایی ابعاد مدل و عوامل مرتبط با آن ابتدا در گام نخست با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای مخزن شاخص‌ها استخراج شد و سپس دلفی خبرگان برای پایش شاخص‌ها و به دست آوردن ابعاد نهایی مدل در سه مرحله انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و خبرگان واحد منابع انسانی باسابقه بالای 15 سال خدمت در منطقه موردمطالعه است. نمونه آماری پژوهش متشکل از کارشناسان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام و همچنین اساتید و اعضاء هیئت‌علمی دانشگاه‌ها در رشته‌های مرتبط با موضوع موردمطالعه بوده است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده شد و تمامی این افراد (380) مورد توزیع پرسشنامه قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

220 - اولویت‌بندی سناریوهای توسعة گردشگری منطقه ارسباران از منظر جامعه هدف (مطالعه موردی:‌ شهرستان هوراند)
احمد مهدی زاده رحمت محمد زاده بشیر بیک بابایی

با توجه به پتانسیل های موجود در جنگل های ارسباران ایران و به ویژه شهرستان هوراند و تنوع گونه های گیاهی و جانوری،‌ برنامه‌ریزی با هدف شناخت این موهبت می تواند منبع درآمد پایداری برای توسعه گردشگری منطقه‌ای باشد. این پژوهش با هدف اولویت‌بندی سناریوهای توسعة گردشگری منطقه چکیده کامل

با توجه به پتانسیل های موجود در جنگل های ارسباران ایران و به ویژه شهرستان هوراند و تنوع گونه های گیاهی و جانوری،‌ برنامه‌ریزی با هدف شناخت این موهبت می تواند منبع درآمد پایداری برای توسعه گردشگری منطقه‌ای باشد. این پژوهش با هدف اولویت‌بندی سناریوهای توسعة گردشگری منطقه ارسباران از منظر جامعه هدف شامل گردشگران بالقوه و بالفعل و نیز طراحی سناریوهای آتی به منظور توسعه گردشگری و انتخاب سناریوهای مرجح برای دستیابی به این مهم انجام گرفته است. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی است. در فرآیند پژوهش از مطالعات اسنادی، مطالعات میدانی و مشاهده، مصاحبه با کارشناسان و خبرگان مرتبط و پپیمایش گردشگران بالقوه و بالفعل (شامل 384 نفر در قالب گروه‌های عمده گردشگری) و گروه خبرگان (21 نفر) استفاده شده است. در فرآیند پژوهش چهار سناریو مستخرج شامل ادامه وضعیت یا رویه فعلی، تاکید بر توسعه و بهبود زیرساخت های فیزیکی و انسانی به ویژه زیرساخت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی، تاکید بر توسعه و بهبود برنامه های بازاریابی با تاکید بر انتخاب بازار هدف و جذب گردشگر و تعریف فعالیت های جدید و ایجاد تنوع در عرضه جنگل به گردشگران ارائه شد. نتابج نشان می‌دهد که از نظر خبرگان تمامی سناریوهای مستخرج دارای اهمیت است اما سناریوی‌ تاکید بر توسعه و بهبود زیرساخت های فیزیکی و انسانی به ویژه زیرساخت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی به عنوان سناریوی برتر انتخاب و راهکارهای پیشنهادی مناسب با هدف توسعه گردشگری اکوتوریسم جنگل ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

221 - آمایش مناطق مرزی با تاکید بر امنیت پایدار در جهت تحقق توسعه پایدار شهری از دیدگاه کارشناسان(مورد مطالعه: شهر گشت)
خدابخش حسین بر محمودرضا انوری

بهره برداری صحیح و مدبرانه از منابع و قابلیت‌های منطقه‌ای در جهت مقابله با چالش‌ها و محدودیت‌ها مهمترین اصل آمایش سرزمین ‌می‌باشد. ضرورت دارد مولفه‌های تاثیرگذار بر توسعه پایدار شهرهای مرزی شناسایی و در برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی‌های شهری و منطقه‌ای مورد تاکید قرار گیرند. در همین چکیده کامل

بهره برداری صحیح و مدبرانه از منابع و قابلیت‌های منطقه‌ای در جهت مقابله با چالش‌ها و محدودیت‌ها مهمترین اصل آمایش سرزمین ‌می‌باشد. ضرورت دارد مولفه‌های تاثیرگذار بر توسعه پایدار شهرهای مرزی شناسایی و در برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی‌های شهری و منطقه‌ای مورد تاکید قرار گیرند. در همین راستا در پژوهش حاضر، تاثیر امنیت پایدار و عوامل مرتبط مرزی بر توسعه پایدار شهری از دیدگاه کارشناسان در منطقه مرزی گشت بررسی شده است. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی انجام و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات توصیفی و استنباطی از نرم افزارهای ((GIS,SPSS,EXEL,GOOGLE EARTH,EXPERT CHOICE تکنیک‌ها و مدل‌های آلفای کرونباخ ‌‌، معادلات ساختاری یا لیزرل&lrm; (Lisrel)&lrm; و برای بررسی نرمال بودن داده‌ها از آزمون معتبر کمولموگروف- اسمیرنوف و برای بررسی سطح معنی داری فرضیات از آزمون تی استفاده شده است. سطح معنی داری برای فرضیات در پرسشنامه از 0.05 کوچکتر و میانگین هم از 3 بزرگتر است لذا امنیت پایدار مناطق مرزی ‌می‌تواند موجب تحقق توسعه پایدار شهرهای مرزی (شهر گشت )گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

222 - تبیین پیوندهای استراتژیک آمریکا و کشورهای آسیای مرکزی
بنت الهدا یوسفی دیلمی فرهاد حمزه رضا تاجفر

بر اساس نظریه مکیندر ، همواره از آسیای مرکزی به عنوان یکی از مناطق ژئوپلیتیکی مهم جهان یاد می شود که این منطقه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و با تشکیل کشورهای استقلال یافته ، دچار تغییرات گسترده ای شد . در این زمینه در طی دهه اخیر با افزایش نفوذ جمهوری اسلامی ایران چکیده کامل

بر اساس نظریه مکیندر ، همواره از آسیای مرکزی به عنوان یکی از مناطق ژئوپلیتیکی مهم جهان یاد می شود که این منطقه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و با تشکیل کشورهای استقلال یافته ، دچار تغییرات گسترده ای شد . در این زمینه در طی دهه اخیر با افزایش نفوذ جمهوری اسلامی ایران ، افزایش نفوذ سیاسی-اقتصادی چین در آسیای مرکزی و همچنین افزایش مداخلات فدراسیون روسیه در کشورهای مذکور ، همواره منافع ایالات متحده آمریکا را در این منطقه با چالش ها و مشکلات متعددی مواجه ساخت . با توجه به تاثیرات نفوذ استراتژیک آمریکا در منطقه آسیای مرکزی و تاثیرات آن بر منافع امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ، پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به تبیین پیوندهای استراتژیک آمریکا و کشورهای آسیای مرکزی پرداخته است . جامعه آماری پژوهش حاضر از کلیه کارشناسان و صاحب نظران و کارشناسان جغرافیای سیاسی تشکیل شده است که حجم نمونه آن بر اساس مدل کوکران تعداد 50 نفر تخمین زده شد . به منظور تحلیل یافته های تحقیق نیز از آماره های توصیفی آزمون میانگین در نرم افزار spss استفاده گردید . نتایج نشان داد که تهدیدهای مشترک اسلام گرایی و تروریسم ، مقابله با هژمونی روسیه و چین در منطقه و مقابله با نفوذ ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی به عنوان مهمترین عوامل همگرایی میان آمریکا و کشورهای آسیای مرکزی محسوب می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

223 - ارائه مدل الگوی مشارکت اجتماعی در توسعه پایدار محلات شهری (مطالعه موردی منطقه ٦ شهر تهران)
مهرشاد الله ویردی فرهاد حمزه محمد اخباری

هدف از تحقیق حاضر عبارت است از شناسایی متغیرهای اصلی اثرگذار بر تمایل شهروندان در مشارکت و نیز تعیین میزان و سهم اثرگذاری هریک از این متغیرها بر متغیر وابسته تحقیق و همچنین ارائه راهکارها وپیشنهادهای جدید جهت بالا بردن میزان مشارکت اجتماعی در بین شهروندان منطقه 6 تهران. چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر عبارت است از شناسایی متغیرهای اصلی اثرگذار بر تمایل شهروندان در مشارکت و نیز تعیین میزان و سهم اثرگذاری هریک از این متغیرها بر متغیر وابسته تحقیق و همچنین ارائه راهکارها وپیشنهادهای جدید جهت بالا بردن میزان مشارکت اجتماعی در بین شهروندان منطقه 6 تهران. در این پژوهش از روش میکس متود استفاده شده است تا ابعاد مشارکت شهروندان به نحوی بهتر و کاملتر مشخص شوند. به این مفهوم که ابتدا از روش کیفی استفاده شد و با 20 نفر از شهروندان منطقه 6 تهران مصاحبه شد تا عوامل موثر بر مشارکت شهروندان این منطقه در توسعه پایدار را گردآوری گردد، سپس از روش کمی استفاده شد و پرسشنامه ای بر اساس ملاکهای عنوان شده توسط شهروندان در مصاحبه تهیه گردید تا بین تعداد بیشتری از شهروندان منطقه 6 تهران توزیع شود و تحلیل آماری لازم صورت گیرد. با توجه به بررسی های انجام شده مشخص شد که میزان اعتماد پاسخگویان، متوسط بوده؛ و پاسخگویان نسبت به شهر و محیط اجتماعی خود احساس تعلق و وابستگی متوسطی داشته اند. میزان مسئولیت پذیری پاسخگویان نیز در حد خوبی بوده ولی میزان رضایت شهروندان از خدمات شهری نسبتا ضعیف بوده است. اکثر مردم نگرش مثبتی نسبت به مشارکت داشتند ولی اذعان داشتند امکان مشارکت کمی برای مشارکت شهروندان فراهم است. همچنین پاسخگویان از نظر ذهنی آمادگی نسبتاً بالایی جهت مشارکت اجتماعی داشته اما به لحاظ عینی و عملی مشارکت بسیار پایینی داشته اند. بنابراین بطورکلی میزان مشارکت اجتماعی افراد در حد نسبتا پایینی بوده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

224 - تطبیق پذیری برنامه های کاربری زمین و سیاست های سازگاری اقلیمی در چهارچوب حکمروایی چندسطحی (مورد پژوهی: منطقه شهری قزوین)
مصطفی مومنی ناصر برک پور

در طول سه دهه گذشته، دولت‌های محلی در زمینه سیاست‌های تغییرات اقلیمی نقش مهمی ایفا نموده و بسیاری از شهرهای جهان برنامه‌ها و اقدامات اقلیمی خود را در چهارچوب حکمروایی چندسطحی توسعه داده‌اند. از سوی دیگر برنامه‌ریزی کاربری زمین یکی از مؤثرترین ابزار برای تسهیل سازگاری مح چکیده کامل

در طول سه دهه گذشته، دولت‌های محلی در زمینه سیاست‌های تغییرات اقلیمی نقش مهمی ایفا نموده و بسیاری از شهرهای جهان برنامه‌ها و اقدامات اقلیمی خود را در چهارچوب حکمروایی چندسطحی توسعه داده‌اند. از سوی دیگر برنامه‌ریزی کاربری زمین یکی از مؤثرترین ابزار برای تسهیل سازگاری محلی با تغییرات اقلیمی است. هدف از این پژوهش ارزیابی برنامه‌های کاربری زمین در راستای سیاست‌های سازگاری با تغییرات اقلیمی در منطقه شهری قزوین بوده است. در این مطالعه از روش پژوهش اسنادی و فن بازبینی نظام‌مند متون و روش تطبیقی-تحلیلی استفاده شد. پس از استخراج، طبقه‌بندی و تقلیل داده‌ها به تحلیل آنها و بررسی میزان مطابقت برنامه‌های تبیین شده با سیاست‌های سازگاری تغییرات اقلیمی پرداخته شده است. ارزیابی‌ها نشان دهنده انطباق نسبتاً بالایی بین سیاست‌های سازگاری با تغییرات اقلیمی و سیاست‌ها و برنامه‌های تدوین شده بود. این موضوع نشانگر توفیق نسبی در برنامه‌ها و سیاست‌های موجود در سطح ملی و منطقه ای در راستای مواجهه با تغییرات اقلیمی است، لیکن عدم هماهنگی و اجرای نامناسب برنامه‌ها، موجب بروز مشکلات اجرایی و در برخی جهات منجر به افزایش تغییرات اقلیمی در منطقه و آثار و پیامدهای آن شده است. بنابراین تاکید بر هماهنگی بیشتر بین نهادی و جلوگیری از تضاد منافع چه به صورت افقی و چه به صورت عمودی و به کارگیری تمام ظرفیت‌های نهادی و قانونی در زمینه سازگاری با تغییرات اقلیمی باید در دستور کار مدیریت محلی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

225 - آسیب‌شناسی طرح‌های توسعه منطقه آزاد کیش با تاکید بر مولفه های جغرافیایی
آناهیتا دستمالچی مجید ولی شریعت پناهی رحیم سرور

عملکرد جزیره کیش بعنوان یک منطقه آزاد و مقصد گردشگری تا کنون توجه صاحب نظران را به خود جلب کرده است و اغلب آنها به واسطه مقایسه عملکرد جزیره کیش با مقاصد گردشگری و مناطق آزاد تجاری موفق در دیگر نقاط جهان، بر این عقیده اند که منطقه ازاد کیش توانسته است به اهداف مقرر خود چکیده کامل

عملکرد جزیره کیش بعنوان یک منطقه آزاد و مقصد گردشگری تا کنون توجه صاحب نظران را به خود جلب کرده است و اغلب آنها به واسطه مقایسه عملکرد جزیره کیش با مقاصد گردشگری و مناطق آزاد تجاری موفق در دیگر نقاط جهان، بر این عقیده اند که منطقه ازاد کیش توانسته است به اهداف مقرر خود دست یابد. در این راستا پژوهش حاضر تلاش دارد تا توفیق یا عدم توفیق در عملکرد طرح های توسعه منطقه آزاد کیش با تاکید بر مولفه های جغرافیایی را بررسی نماید. برنامه ریزی برای اسیب شناسی طرح های توسعه منطقه آزاد با تاکید بر مولفه های جغرافیایی در گرو بررسی دقیق و شناخت از منطقه مورد مطالعه و مستلزم دسترسی به مدلهای برجسته ای برای تحلیل برنامه ریزی است. در این پژوهش از رهیافت SWOT جهت تعیین مناسبترین استراتژی برای آسیب شناسی طرح های توسعه منطقه آزاد با تاکید برمولفه های جغرافیایی استفاده شده است.. مقاله حاضر، از لحاظ هدف به روش کاربردی و از حیث شیوه مطالعه به روش توصیفی-تحلیلی شکل گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش از نوع پیمایشی با استفاده از فرآیند مصاحبه و پرسش از کارشناسان و اهل فن انجام شده است. بر اساس نتایج تحقیق، مناسبترین استراتژی برای اسیب شناسی طرح های توسعه منطقه آزاد با تاکید بر مولفه های جغرافیایی ، استراتژی (WO) بهره مندی از توان سیاسی و مدیریتی جهت هماهنگی سازمانهای مرتبط با مناطق آزاد،توسعه امکان بالقوه صادرات مجدد به مناطق خلیج فارس و مرکز ترانزیت کالا،و ... مناسب میباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

226 - واکاوی شاخص‌های تراکم در محلات شهری جهت مهار پراکنده رویی (مطالعه موردی: منطقه 2 تهران)
محمد مولائی قلیچی هادی جوادزاداقدم رضا جهان بین نصراله کاردگر

امروزه با توجه به این که برنامه‌ریزی توسعه کالبدی شهر، به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌های توسعه شهری محسوب می‌شود، پراکنده‌رویی شهری به عنوان یکی از محوری ترین بحث‌ها در سراسر جهان مطرح است. این پدیده در اثر برهم کنش عوامل متعددی ظاهر می‌گردد و یکی از راهکارهای مدیری چکیده کامل

امروزه با توجه به این که برنامه‌ریزی توسعه کالبدی شهر، به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌های توسعه شهری محسوب می‌شود، پراکنده‌رویی شهری به عنوان یکی از محوری ترین بحث‌ها در سراسر جهان مطرح است. این پدیده در اثر برهم کنش عوامل متعددی ظاهر می‌گردد و یکی از راهکارهای مدیریت، کنترل و کاهش اثرات منفی آن، شناسایی همین عوامل اثرگذار در بروز پدیده پراکنده رویی در شهرهاست. از این رو شناخت عوامل موثر در شکل‌گیری و گسترش شهرها می‌تواند در اتخاذ تصمیم‌های مناسب برای آینده آن‌ها کمک نماید. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور طی سال‌های گذشته از نظر فیزیکی روند رو به رشد فزاینده‌ای را تجربه کرده است. به دلیل رانت‌های حاصل از رشد پراکنده و دست‌اندازی به اراضی اطراف که منجر به بروز ناهنجاری‌هایی در فرآیند رشد فیزیکی آن شده ، درک مکانیزم روند گسترش فیزیکی این شهر، از اهم اهداف تحقیق حاضر است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می‌باشد. در این راستا با تجزیه و تحلیل داده‌های تراکمی رشد هوشمند، شامل متوسط طبقات، ضریب تراکم، متوسط سطح اشغال مسکونی، تراکم خالص مسکونی (نفر در هر هکتار)، متوسط سطح مسکونی (مترمربع)، مساحت زمین مسکونی (هزار مترمربع)، تراکم ناخالص جمعیتی (نفر در هر هکتار)، تعداد قطعه مسکونی در محلات 14 گانه منطقه2 شهرداری تهران با استفاده از مدل تحلیلی الکتر و آنتروپی به بررسی موضوع پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

227 - ارزیابی اثرات گردشگری روستایی بر توسعه منطقه ای (مطالعه موردی: قدمگاه آذرشهر)
ابوالفضل قنبری فریبا کرمی بهاره بخشعلی پور

گردشگری تأثیرات خاصی در نواحی روستایی دارد و با توجه به ماهیت فعالیت گردشگری و ارتباط و تعامل تنگاتنگ آن با فعالیت های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، بالطبع اثرات آن می‌تواند بسیار متنوع و گسترده باشد و به‌ویژه بر محیط جوامع میزبان اثرات عمیقی برجای می‌گذارد. لذا، هدف چکیده کامل

گردشگری تأثیرات خاصی در نواحی روستایی دارد و با توجه به ماهیت فعالیت گردشگری و ارتباط و تعامل تنگاتنگ آن با فعالیت های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، بالطبع اثرات آن می‌تواند بسیار متنوع و گسترده باشد و به‌ویژه بر محیط جوامع میزبان اثرات عمیقی برجای می‌گذارد. لذا، هدف کلی این مطالعه، ارزیابی اثرات گردشگری روستایی بر توسعهی منطقهای (مطالعه موردی: قدمگاه شهرستان آذرشهر) می‌باشد. تحقیق حاضر، از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق، شامل کلیه گردشگران، اهالی منطقه و کارشناسان مشغول در سایت قدمگاه می‌باشد. بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه برابر 384 نفر به دست آمد و روش نمونه‌گیری به صورت نمونه‌گیری تصادفی در دسترس انتخاب شد. برای بررسی‌های تک متغیری از آزمون t تک نمونه‌ای، برای بررسی‌های دومتغیری از آزمون همبستگی پیرسون و جهت آزمون فرضیه‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Smart-PLS استفاده شد. نتایج نشان می دهد که توریسم روستایی بر توسعه منطقه‌ای (اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، زیست‌محیطی) در منطقه قدمگاه آذرشهر تأثیر مثبت و معناداری دارد و موجب توسعه روستایی در محدوده مورد بررسی شده است. همچنین، نگرش مذهبی، آگاهی و دانش نسبت به توریسم، انگیزه ذاتی ساکنان وابستگی ساکنان به اجتماع محلی بر توسعه و گسترش توریسم روستایی منطقه مورد مطالعه تأثیر مثبت معناداری داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

228 - بررسی و تحلیل کارآیی ضوابط شهرسازی در ساخت و ساز شهری (منطقه یک شهرداری تهران)
مهرداد کبیری حمیدرضا جودکی علیرضا استعلاجی

چکیده:امروزه توسعه شهری بیش از هر چیزی تحت تاثیر نظام ساخت و سازهای شهری است و در این بین ضوابط و مقررات مصوب نقش به سزایی در نظم و نسق‌بخشی به توسعه شهری دارد. در جوامع شهری ایران ضوابط و مقررات تعریف شده در زمینه توسعه شهری متاسفانه از کارآیی قابل ملاحظه‌ای برخوردار ن چکیده کامل

چکیده:امروزه توسعه شهری بیش از هر چیزی تحت تاثیر نظام ساخت و سازهای شهری است و در این بین ضوابط و مقررات مصوب نقش به سزایی در نظم و نسق‌بخشی به توسعه شهری دارد. در جوامع شهری ایران ضوابط و مقررات تعریف شده در زمینه توسعه شهری متاسفانه از کارآیی قابل ملاحظه‌ای برخوردار نبوده و این امر توسعه شهری را با اختلالات جدی مواجه ساخته است. دراین پژوهش که با روش توصیفی– تحلیلی و با روش میدانی و استفاده از ابزار پرسشنامه‌ای در حجم نمونه 389 نفری از متخصصین و مدیران شهری صورت گرفته، سعی بر آن بوده است که کارآیی این ضوابط و مقررات که شامل (کمیسیون‌های ماده 100، 5 و 55) می‌باشد مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق پرسشنامه در نرم افزار SPSS با استفاده از آزمون‌های T تک نمونه‌ای و نیز آزمون رگراسیون مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج برآمده از این آزمون‌ها در زمینه کارآیی ضوابط که با استفاده از آزمون T تک نمونه‌ای و رگراسیون بررسی شده است، نشان می‌دهد که مقدار آزمون t برای مولفه‌های کمیسیون ماده 100 (18-) ، کمیسیون ماده 5 (15-) وکمیسیون ماده 55 (7-) بوده است. همچنین در زمینه مولفه کمیسیون ماده 100 مقدار ضریب رگراسیون 005/0، کمیسیون ماده 5، 001/0 و برای کمیسیون ماده 55 مقدار 000/0 بوده است. به طور کلی نتایج این دو آزمون بیانگر آن است که مقررات و ضوابط شهرسازی در زمینه کمیسیون‌های یاد شده حداقل کارآیی را در ساخت و ساز‌های موجود در منطقه مورد مطالعه داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

229 - آسیب شناسی نظام برنامه ریزی منطقه ای دراستانهای ساحلی شمال کشور
ابراهیم زحمت کش عیسی ابراهیم زاده نادر زالی

چکیده: با توجه به شرایط خاص اقتصادی و سیاسی کشور ما در منطقه و جهان، و نیز قرار گرفتن ایران در معرض آسیب های طبیعی، مسائلی چون تحریم های اقتصادی، محدودیت های تامین منابع مالی، نوسانات شدید درآمدهای نفتی و ... احتمال بروز اتفاقات و رخدادهای غیرمنتظره به ویژه در حوزه برن چکیده کامل

چکیده: با توجه به شرایط خاص اقتصادی و سیاسی کشور ما در منطقه و جهان، و نیز قرار گرفتن ایران در معرض آسیب های طبیعی، مسائلی چون تحریم های اقتصادی، محدودیت های تامین منابع مالی، نوسانات شدید درآمدهای نفتی و ... احتمال بروز اتفاقات و رخدادهای غیرمنتظره به ویژه در حوزه برنامه ریزی کشور بسیار زیاد است. لذا ضروری است آسیب شناسی نظام برنامه ریزی منطقه ای در کشور مورد توجه قرار گیرد. با توجه به اینکه تاکنون در مطالعات آسیب شناسی و ارزیابی‌های علل آن به مشکلات ریشه‌ای نظام برنامه‌ریزی اشاره نشده و صرفاً به مسائل حاشیه ای برای آسیب شناسی های نظام برنامه ریزی توجه شده است، است لذا در این پژوهش سعی گردید آسیب شناسی نظام برنامه های توسعه در محور فرایندها صورت گیرد. در این پژوهش با استفاده از روش های اسنادی و پیمایشی و تکنیک دلفی ، عوامل موثردر ایجاد آسیب های نظام برنامه ریزی منطقه ای کشور با مطالعه موردی استانهای شمالی کشور احصا شده و ماتریس تاثیرات متقاطع برای بررسی میزان تأثیر عوامل بر همدیگر تکمیل و با بهره گیری از تکنیک های تحلیلی و نرم افزار MICMAC، کلیدی ترین عوامل موثردر آسیب شناسی نظام برنامه ریزی منطقه ای موجود با تاکید بر استانهای شمالی کشورشناسایی گردید . این عوامل شامل: حاکمیت برنامه ریزی اقتصادی و بخشی ، نحوه انتخاب اهداف و ابزارهای برنامه های توسعه و نیز عدم توجه به سناریوهای احتمالی در اینده و نیز متمرکز بودن نظام برنامه ریزی در کشور از اصلی ترین عوامل و چالشهای موجود در نظام برنامه ریزی بوده که در نهایت راهکارهای مناسب اصلاح فرایند نظام برنامه ریزی منطقه ای ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

230 - ارزیابی مؤلفه‌های مؤثر بر ایجاد فضاهای چندعملکردی اجتماع‌پذیر در حوزه‌های شهری با رویکرد محلی- جهانی (مورد پژوهی: منطقه 22 شهرداری تهران)
سید محسن شمس الدین تکیه ناصر اقبالی اسماعیل شیعه

چکیده امروزه ارتقای کیفیت فضای شهری، یکی از نیازهای اساسی جامعه شهری است. پدیده‌ی جهانی سازی، اتفاقی است که بر فضاهای شهری- محلی تأثیر خود را گذاشته و ضمن چند عملکردی بودن باید قابلیت جذب جمعیت و اجتماع پذیر شدن این حوزه را داشته باشند. هدف ارزیابی و تحلیل تاثیرات و نقش چکیده کامل

چکیده امروزه ارتقای کیفیت فضای شهری، یکی از نیازهای اساسی جامعه شهری است. پدیده‌ی جهانی سازی، اتفاقی است که بر فضاهای شهری- محلی تأثیر خود را گذاشته و ضمن چند عملکردی بودن باید قابلیت جذب جمعیت و اجتماع پذیر شدن این حوزه را داشته باشند. هدف ارزیابی و تحلیل تاثیرات و نقش مؤلفه‌های فضاهای اجتماع پذیر و فضاهای چند عملکردی و ارتباط آن‌ها با رویکرد جهانی- محلی، منطقه 22 شهرداری تهران است. این پژوهش کاربردی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. همچنین برای ارزیابی منطقه 22 از تکنیک تصمیم‌گیری مدل AHP، با استفاده از نرم افزار Expert choice استفاده گردید. که حجم نمونه 225 نفر برآورد گردید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد؛ که مؤلفه تحرکات استفاده کنندگان دارای بیشترین و شاخص‌های اخطلاط کاربری، دسترسی سواره از پیاده، دارای بیشترین اهمیت از نظر مفاهیم پژوهش را دارا بوده است. این روند نشان دهند هم راستا بودن نتایج در روند مؤلفه‌های هر دو مفهوم می‌باشد. Evaluation of the Effective Components on the Creation of Multi-Functional Communities in Urban Areas wites in District 22, the AHP model decision making technique was used by Expert selection software. Conclusion: To estimate the sample size, Cochran formula and cluster sampling method were used to determine the appropriate components and indicators for creation of community spaces. The sample size was estimated to be 225 people. The analysis of the results of the research shows that according to the dimensions studied, the user's motivation component has the highest and user-defined indicators, pedestrian access is the most important for the concepts of research. This trend shows that the results are consistent in the process of the components of both concepts. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

231 - بررسی راهکارهای توسعه گردشگری در منطقه آزاد اروند
پریسا سجادی مجید کریم پور ریحان

چکیده ﻣﻨﺎﻃﻖ آزاد جایگاه ویژه‌ای در جذب گردشگران داخلی و خارجی دارند، بر همین اساس باید توسعه قابلیت‌ها، امکانات و تسهیلات مورد نیاز جهت افزایش جذب گردشگران مورد توجه قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی راهکارهای توسعه ی گردشگری منطقه آزاد اروند می باشد. پژوهش حاضر توصیفی م چکیده کامل

چکیده ﻣﻨﺎﻃﻖ آزاد جایگاه ویژه‌ای در جذب گردشگران داخلی و خارجی دارند، بر همین اساس باید توسعه قابلیت‌ها، امکانات و تسهیلات مورد نیاز جهت افزایش جذب گردشگران مورد توجه قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی راهکارهای توسعه ی گردشگری منطقه آزاد اروند می باشد. پژوهش حاضر توصیفی می‌باشد. جامعه آماری کلیه کارشناسان و شاغلین و بخش گردشگری در سازمان منطقه آزاد اروند، اداره ی میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری و شهرداری آبادان، که تعداد آنها 36 نفر است، می‌باشد. به علت محدودیت جامعه آماری، تمامی افراد مورد آزمون قرار می‌گیرند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد. در تجزیه و تحلیل داده‌ها ازآزمونTتک نمونه‌ای با استفاده از نرم افزارSPSSاستفاده می‌گردد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که جذب سرمایه‌های غیر دولتی، زیرساخت‌ها و امکانات رفاهی و قابلیت های گردشگری همگی دارای نقشی بسیار موثر در توسعه گردشگری این منطقه می باشند. منطقه آزاد اروند با پتانسیل‌های منحصر به فرد خود توانایی رسیدن به جایگاه ویژه ای در زمینه گردشگری و جذب گردشگر را دارد. در پایان راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ درﺟﻬﺖ توسعه توریسم ملی و بین المللی ارائه می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

232 - تحولات سوریه و نقش راهبردی ایران؛ توازن منطقه‌ای و چشم انداز سیاست خارجی ایران
حیدر لطفی محسن قندالی مجید پورمجلسی محمود رویان

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحو چکیده کامل

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحولات این کشور باز کرده است و بنابراین در جنگ داخلی سوریه روابط ایران و سوریه دیگر برخلاف گذشته محدود به سطح دو جانبه و ابعاد امنیتی و ضد اسرائیلی نیست، بلکه می‌توان گفت که این دو کشور، یک محور را تشکیل داده اند، محوری که امریکا، اسرائیل، اروپای غربی و اکثر جهان عرب را متوجه خود ساخته است. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله این است که نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه چگونه است و دارای چه اهداف و چشم‌اندازی در سیاست خارجی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می شوند از جمله اینکه سوریه چه جایگاهی در منطقه خاورمیانه دارد؟ بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای حاضر در تحولات سوریه کدام‌اند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران در تحولات سوریه نقشی راهبردی دارد که این راهبرد در راستای توازن منطقه ای بوده و چشم‌انداز سیاست خارجی ایران را در منطقه تعیین می کند؛ بنابراین در این مقاله تلاش می‌شود با روش کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان تحلیل و تبیین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

233 - ارزیابی همگرایی‌های اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای
سید مرتضی طباطبایی علی اصغر اسماعیل پورروشن تهمینه دانیالی حیدر لطفی

چکیده وابستگی متقابل اقتصادی، ادغام اقتصادهای ملی در سطح جهانی و منطقه‌ای نیز از مهم‌ترین پیامدهای اقتصاد امروز کشورهای درحال‌توسعه است. وابستگی متقابل اقتصاد کشورها به قدرت‌های جهانی و رشد سریع تجارت جهانی ضمن گسترش سریع رقابت بین‌المللی، زمینه همکاری متقابل و در تقابل چکیده کامل

چکیده وابستگی متقابل اقتصادی، ادغام اقتصادهای ملی در سطح جهانی و منطقه‌ای نیز از مهم‌ترین پیامدهای اقتصاد امروز کشورهای درحال‌توسعه است. وابستگی متقابل اقتصاد کشورها به قدرت‌های جهانی و رشد سریع تجارت جهانی ضمن گسترش سریع رقابت بین‌المللی، زمینه همکاری متقابل و در تقابل یکدیگر را برای کشورهای جهان به همراه آورده است. جمهوری اسلامی ایران پس از تحریم‌های پسابرجام، با مشکلات گسترده اقتصادی مواجه شده است و در طی سال‌های پیش رو، مشکلات اقتصادی آن بیشتر نیز خواهد شد. ازاین‌رو سیاست‌های نگاه به شرق و منطقه‌گرایی ایران افزایش خواهد یافت. سازمان همکاری شانگهای از جمله سازمان‌هایی می‌باشد که در زمینه منطقه‌گرایی و در زمینه‌های اقتصادی پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای را به خود دیده است و از این‌رو همگرایی‌هایی که ایران به خصوص از لحاظ اقتصادی به کشورهای عضو اصلی این سازمان مانند روسیه و چین دارد، می‌تواند راهی برای کاهش فشارهای اقتصادی و بهبود وضعیت اقتصادی ایران منجر گردد. از این‌رو مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به ارزیابی همگرایی‌های اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای، به منظور ارزیابی پتانسیل‌های صادرات واردات غیرنفتی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای از طریق روش‌های آزمون مشابهت و کسینوس زاویه پرداخته است. نتایج نشان داد که ایران به ترتیب با کشورهای چین، روسیه، هند و پاکستان بیشترین پتانسیل‌های تجاری را داراست و در این بین میزان واردات کالاها از کشورهای چین و هند بسیار بیشتر از سایر کشورهای منطقه و حتی کشورهای جهان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

234 - روند منطقه‌گرایی در عصر جهانی شدن
روزا آذرکمند عبدالرضا فرجی راد کاظم جاجرمی

چکیده جهانی شدن و تشدید آن پس از جنگ سرد با گسترش اقتصاد و بازار آزاد، وابستگی متقابل کشورها و مناطق مختلف جهان، نقش تعیین کننده و انکارناپذیری در تکوین و تقویت فرایند منطقه‌گرایی ایفا کرده است. منطقه‌گرایی نوین طی دو دهه گذشته در نقاط مختلف جهان به روندی رو به رشد تب چکیده کامل

چکیده جهانی شدن و تشدید آن پس از جنگ سرد با گسترش اقتصاد و بازار آزاد، وابستگی متقابل کشورها و مناطق مختلف جهان، نقش تعیین کننده و انکارناپذیری در تکوین و تقویت فرایند منطقه‌گرایی ایفا کرده است. منطقه‌گرایی نوین طی دو دهه گذشته در نقاط مختلف جهان به روندی رو به رشد تبدیل شده، و در کنار فرایند جهانی شدن به‌یکی از دو جریان غالب اقتصاد سیاسی تبدیل شده است. ﻣﻨﻄﻘﻪﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﺠﻠﻲ و ﻧﻤﻮد ﻫﻤﻜﺎری ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم در اروﭘﺎ آﻏﺎز ﺷﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ در ﺣﻮزهﻫﺎی ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﺮﻳﻜﺎی ﻻﺗﻴﻦ و آﺳﻴﺎی ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ. با توجه به اهمیت فرایند منطقه‌گرایی در عصر جهانی شدن، این پژوهش ضمن بررسی برخی رویکردهای نظری دو مفهوم جهانی شدن و منطقه‌گرایی، در صدد برآمده است تا ارتباط این دو فرایند را مشخص نموده، دلایل و انگیزه‌های شکل گیری منطقه‌گرایی در عصر حاضر را مورد تحلیل قرار دهد و حوزه‌های مختلف منطقه‌گرایی را بررسی نماید. نتایج این تحقیق که با روش توصیفی – تحلیلی تدوین شده است، می‌تواند مشوقی برای شکل گیری منطقه‌گرایی در عصر جهانی شدن باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

235 - تحلیل ژئوپلیتیکی مولفه‌های تأثیرگذار بر آمایش منطقه مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق
رسول افضلی حسن کامران سید عباس احمدی محمد صادق یحیی پور

چکیده برنامه ریزی اصولی برای ارتقا حاکمیت دولت در مناطق مرزی از ضروریات هر کشوری است. کشور ایران نیز به لحاظ شکل سرزمین، گستردگی و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و تهدیدات قومی و مذهبی و رقابت کشورهای غربی و منطقه ای دارای حساسیت بالایی در مرزهای خود است. به ویژه که در م چکیده کامل

چکیده برنامه ریزی اصولی برای ارتقا حاکمیت دولت در مناطق مرزی از ضروریات هر کشوری است. کشور ایران نیز به لحاظ شکل سرزمین، گستردگی و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و تهدیدات قومی و مذهبی و رقابت کشورهای غربی و منطقه ای دارای حساسیت بالایی در مرزهای خود است. به ویژه که در مناطق مرزی ایران اقوام و مذاهب مختلفی زندگی می کنند. علاوه بر این میزان فقر در این مناطق بالا است و گروه های واگرای قومی- مذهبی نیز در این مناطق فعالیت دارند. همچنین این مناطق به لحاظ توانمندی و ظرفیت معادن و کشاورزی و صنایع نیز ضعیف هستند. یکی از این مناطق مرز مشترک ایران با اقلیم کردستان عراق است که تمامی تهدیدات و چالش های مذکور را به همراه دارد. این امر لزوم توجه خاص دولت ایران و اقلیم کردستان عراق به برنامه ریزی منطقی و منطبق بر اقتضائات اکولوژیکی و انسانی و فرهنگی و سیاسی در این منطقه را می رساند. بنابراین در این مقاله سعی شده تا با رویکردی آمایشی به منطقه پرداخته شود و مولفه های ژئوپلیتیکی اثرگذار بر آمایش این منطقه مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. از اینرو سوال های اصلی عبارتند از: 1- مؤلفه های ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق کدامند؟ 2- این مؤلفه های ژئوپلیتیکی چگونه بر نحوه ی آمایش سرزمین منطقه ی مورد مطالعه اثر می گذارند؟ فرضیه های تحقیق نیز عبارتند از: به نظر می رسد مولفه های ژئوکالچر، جغرافیای سیاسی-امنیتی و ژئواکونومی، مولفه های ژئوپلیتیکی تأثیر گذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق اند. این رساله به شیوه ای توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

236 - تحلیلی بر رضایتمندی مسافران از خدمات‌رسانی سامانه اتوبوس‌های تندرو(BRT) منطقه 3 کلانشهر تهران با رویکرد حمل و نقل پایدار شهری
صابر محمدپور دکتر مظفر صرافی دکتر جمیله توکلی‌‌نیا

چکیده افزایش ترافیکدرکلانشهرهایجهانازجمله مسایلیاستکهجنبههایمختلفاقتصادی، اجتماعی،برنامه ریزی شهریوزیستمحیطی آنها راتحتالشعاع قراردادهاست. برایرفعمعضلترافیکشهری،یکیازاقداماتانجامیافتهدرتعدادیاز کلانشهرهای کشورهایجهان،استفادهازسیستمحملونقلسریع اتوبوس موسومبه BRT یعنیسام چکیده کامل

چکیده افزایش ترافیکدرکلانشهرهایجهانازجمله مسایلیاستکهجنبههایمختلفاقتصادی، اجتماعی،برنامه ریزی شهریوزیستمحیطی آنها راتحتالشعاع قراردادهاست. برایرفعمعضلترافیکشهری،یکیازاقداماتانجامیافتهدرتعدادیاز کلانشهرهای کشورهایجهان،استفادهازسیستمحملونقلسریع اتوبوس موسومبه BRT یعنیسامانهاتوبوسهای تندرواست. با توجه به این که ایجاد سیستم BRT در کلانشهر تهران اولین تجربه استفاده از این سیستم حمل و نقلی انبوه‌بر در کشور می باشد، بررسی مشکلات و تحلیل کم و کاستی های این سیستم از نگاه شهروندان به عنوان استفاده کنندگان و سنجش میزان رضایت‌مندی آنها از این سیستم در راستای نیل به حمل و نقل پایدار شهری ضروری می باشد. سنجش رضایت مسافران از سیستم حمل و نقلBRT با بررسی ابعاد چهارگانه میزان کیفیت خدمات ارائه شده(ابعاد خدمات، سرعت، رفتار رانندگان، و محیط عامل‌هایانسانی) در منطقه3 شهرداری تهران در چهارچوب مدل آماری سنجش کیفیت خدمات شهری(مدل Servqual)، هدف پژوهش حاضر می‌باشد. مدل کیفیت خدمات شهری Servqual یکی از مدل های توسعه یافته در اندازه گیری کمیکیفیت خدمات شهری در بخش دولتی متعلق به پاراسورامن، زیتامل و بری می‌باشد، که در این پژوهش به تشریح و کاربرد آن در سنجش رضایت مسافران از سیستم حمل و نقلBRT پرداخته می‌شود. سوال تحقیق این است که آیا بین راه‌اندازی اتوبوس‌های تندرو و رضایت شهروندان و مسافران سامانه حمل و نقل BRTمنطقه 3، رابطه ای وجود دارد یا خیر؟ روش تحقیق توصیفی – پیمایشی و از نوع تحقیقات همبستگی است. در این مقاله بعد از بررسی مبانی مختلف نظری سیستم حمل و نقل عمومی وBRT، سعی شده است با بررسی ابعاد کیفیت خدمات سیستمBRT -بکار رفته در مدل مفهومی تحقیق- از طریق گردآوری داده‌ها با پرسشنامه و تحلیل متغیرهای تحقیق با بکارگیری آزمون‌هایمختلفآماری(آلفای کرونباخ، کولموگوروف – اسمیرنوف،ضریب همبستگی پیرسون، آزمون فریدمن) در چهارچوب مدلServqual، به شناخت مسائل و مشکلات خطوط BRTپرداخته شود و در نهایت پیشنهاداتی در راستای بهبود حمل و نقل BRTو نیل به رویکرد حمل و نقل پایدار در منطقه3 شهرداری تهرانارائه گردد.نتایج بررسی نشان می‌دهدکه با توسعه و ارتقاءابعاد چهارگانه کیفیت خدمات مورد بررسی، می‌توان سطح رضایت شهروندان را از سیستم حمل و نقل BRT افزایش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

237 - اثر توسعه فیزیکی شهر تهران بر تغییر کاربری اراضی منطقه 5
لیلا واحدیان بیکی احمد پوراحمد فرانک سیف‌الدینی

چکیده مناطق پیرامون شهرها تحت تاثیر و نفوذ رشد شهری قرار می‌گیرند. این نفوذ سبب تغییر در نقش و کارکردها و همچنین فرم این مجتمع‌های زیستی می‌گردد. منطقه5شهر تهران زمانی جزء اراضی پیرامونی شهر محسوب می‌شده است اما در طی دوره‌های مختلف با افزایش جمعیت و مهاجرت به این شهر چکیده کامل

چکیده مناطق پیرامون شهرها تحت تاثیر و نفوذ رشد شهری قرار می‌گیرند. این نفوذ سبب تغییر در نقش و کارکردها و همچنین فرم این مجتمع‌های زیستی می‌گردد. منطقه5شهر تهران زمانی جزء اراضی پیرامونی شهر محسوب می‌شده است اما در طی دوره‌های مختلف با افزایش جمعیت و مهاجرت به این شهر، این اراضی به واسطه رشد شهری توسط شهر بلعیده شده‌اند، به طوری که امروزه جزء شهر تلقی می‌شوند و شهر تهران اثراتی را همچون: تخریب و تغییر اراضی باغی به کاربری‌های شهری، تغییر در محیط زیست منطقه و... گذاشته است. این پژوهش بررسی اثر توسعه فیزیکی شهر تهران بر تغییر کاربری اراضی منطقه5با هدف شناخت و تحلیل کاربری‌هایی که نقش مهمی در حفظ و سلامت منطقه و شهر دارند را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق روش توصیفی–تحلیلی، روش جمع‌آوری اطلاعات روش اسنادی و روش میدانی، ابزار مورد استفاده نرم‌افزارهایENVIوGISو تصاویر ماهواره‌ای شهر تهران و نقشه‌های کاربری اراضی منطقه می‌باشد. نتایج تحقیق نشان‌دهنده اثرگذاری عامل توسعه شهر بر تغییر کاربری‌های سبز و تبدیل آنها به کاربری‌های شهری در منطقه بوده است. لذا با توجه به اهمیت این کاربری‌ها پیشنهادتی برای حفاظت از این کاربری‌ها ارائه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

238 - تبیین تأثیرات ژئوپلیتیکی اندیشه و کنش سیاسی داعش برای تأسیس کشور و حکومت ایدئولوژیک در منطقه خاورمیانه
فاطمه پورحسین محمد اخباری

چکیده دولت اسلامی عراق و شام مهم ترین بحران ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه و حتی جهان در برهه کنونی به شما می رود. این گروه هم در اندیشه و هم در کنش سیاسی نشان داده است که به دنبال تغییر در نظم کنونی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خاورمیانه و در ادامه در کل جهان است. هدف مقاله حاض چکیده کامل

چکیده دولت اسلامی عراق و شام مهم ترین بحران ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه و حتی جهان در برهه کنونی به شما می رود. این گروه هم در اندیشه و هم در کنش سیاسی نشان داده است که به دنبال تغییر در نظم کنونی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خاورمیانه و در ادامه در کل جهان است. هدف مقاله حاضر تبیین تأثیرات ژئوپلیتیکی اندیشه و کنش سیاسی داعش برای تأسیس کشور و حکومت ایدئولوژیک در منطقه خاورمیانه است. سؤال اصلی مقاله این است که اندیشه و کنش سیاسی داعش برای تأسیس کشور و حکومت ایدئولوژیک در منطقه خاورمیانه چه تأثیرات ژئوپلیتیکی داشته است؟ فرضیه ای را که برای پاسخ گویی به این سؤال در صدد آزمون آن برآمده ایم این است که ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه در اثر اقدامات داعش بیش از پیش به دوران وستفالیایی خود رجعت نموده است و تقابلات ژئوپلیتیک بین واحدهای سیاسی منطقه بالا گرفته و شاهد نوعی پارادوکس استراتژیک بین منافع ژئوپلیتیک و تخاصمات ژئوپلیتیک در روابط منطقه ای و فرا منطقه‌ای خاورمیانه هستیم. نتایج این مقاله نیز نشان می دهد که با توجه به حساسیت ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه اندیشه و کنش سیاسی داعش بی‌اعتمادی و واگرایی را در منطقه خاورمیانه عمق بخشیده است و امنیت سیاسی و مرزی و جغرافیایی بر پویش های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی منطقه سایه افکنده است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش شده است که با استفاده از منابع کتابخانه ای و استفاده از جداول و نقشه ها و نمودارها تأثیرات ژئوپلیتیکی اندیشه و کنش سیاسی داعش برای تأسیس کشور و حکومت ایدئولوژیک در منطقه خاورمیانه تحلیل و تبیین شود. Abstract Islamic State of Iraq and Syria is the most important geopolitical crisis in the Middle East and even the world at the present time.The group has shown both political thought and political thought that it seeks to change the current political, cultural and social order of the Middle East and beyond in the whole world.The purpose of this article is to explain the geopolitical effects of ISIL's political thought and action on the establishment of an ideological and ideological government in the Middle East.The main question of the article is that what has been the geopolitical impact of ISIL's political thought and action in establishing the country and the ideological government in the Middle East? The hypothesis we are testing is to answer this question that is the geopolitics of the Middle East have already reverted to their Westphalian era as a result of ISIL's actions. And geopolitical controversies between the geopolitical unit of the upper region and we see a kind of paradox between geopolitical interests and geopolitical conflicts in the Middle East's regional and trans-regional relations. The results of this paper also show that, given the geopolitical sensitivity of the Middle East region ISIL's political thought and action have deepened distrust and divergence in the Middle East and prioritized political, territorial, and geographical security over the economic, social, cultural and political dynamics of the region. According to this introduction, this paper attempts to analyze and explain the geopolitical effects of ISIL's political thought and activities on the establishment of the country and the ideological regime in the Middle East using library resources and the use of tables, maps and charts. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

239 - تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی مدیریت زمین شهری در ایران موردپژوهی: منطقه 12 کلانشهر تهران
یعقوب حق‌پناه مجتبی رفیعیان سعید کامیابی عباس ارغان

چکیده با توجه به اهمیت نقش مولفه‌های نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته چکیده کامل

چکیده با توجه به اهمیت نقش مولفه‌های نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته است. این پژوهش از نظر هدف نظری بوده و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت گردآوری داده‌ها از روش های اسنادی و میدانی و برای تحلیل داده‌ها ازآزمون t تک نمونه ای، همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیره استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش نیز نهادهای متولی مدیریت زمین شهری و مراجعه کنندگان به این نهادها بوده که به ترتیب 206 و 130 نمونه تعیین و مورد مصاحبه و پرسشگری قرار گرفته است. نتایج حاصله از بررسی یافته‌ها نشان می دهد از میان مولفه‌های نهادی، تصمیم گیری غیرمشارکتی و ساختار تمرکزگرا بیشترین تأثیر را در ناکارآمدی الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

240 - کاربرد و تحلیل فضای سبز منطقه 10 کلان شهر تهران (با تاکید بر ارائه مدل علمی کاربردی)
محمود وارسته ناصر اقبالی

چکیده با افزایش جمعیت شهرها، کاربری‌های فضای سبز شهری مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از این رو هر چه شهرها بزرگ‌تر می‌شوند احساس نیاز به وجود فضای سبز برای بهره برداری مستقیم و نقش پالایش محیط روزبروز بیشتر می‌شود. در این پژوهش فضای سبز منطقه ده شهر تهران مورد بررسی چکیده کامل

چکیده با افزایش جمعیت شهرها، کاربری‌های فضای سبز شهری مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از این رو هر چه شهرها بزرگ‌تر می‌شوند احساس نیاز به وجود فضای سبز برای بهره برداری مستقیم و نقش پالایش محیط روزبروز بیشتر می‌شود. در این پژوهش فضای سبز منطقه ده شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از مهمترین اولویت‌های منطقه با توجه به کمبود سرانه فضای سبز و وجود بافت فرسوده و متراکم منطقه، اجرای طرح‌ها و برنامه‌های مختلف برای توسعه فضای سبز است یافته‌های پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از شیوه پیمایش میدانی به دست آمده است و بر اساس نتایج بدست آمده از مدل swot می‌توان گفت که فضای سبز منطقه ده از کمبود سرانه برخوردار است و از طرف دیگر جمعیت این منطقه در حال افزایش است و میزان فضای سبز منطقه با فضای سبز استاندارد مطابقت ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

241 - بررسی ژئوپلیتیک مقاومت شیعیان در بحرین بدنبال تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا
عزت‌الله عزتی دلشاد خضری علی رحیمی

چکیده ژئوپلیتیک مقاومت زبان حال طبقات تحت سلطه را منعکس می‌نماید که مملو از مبارزات ضد سلطه‌گری و مقاومت در برابر نیروی جبار دولت‌ها در سیاست‌های داخلی و خارجی آنها می‌باشد. ژئوپلیتیک مقاومت یا به تعبیر پاول روتلج ضد ژئوپلیتیک یا ژئوپلیتیک از پایین، به نیروی فرهنگی، سی چکیده کامل

چکیده ژئوپلیتیک مقاومت زبان حال طبقات تحت سلطه را منعکس می‌نماید که مملو از مبارزات ضد سلطه‌گری و مقاومت در برابر نیروی جبار دولت‌ها در سیاست‌های داخلی و خارجی آنها می‌باشد. ژئوپلیتیک مقاومت یا به تعبیر پاول روتلج ضد ژئوپلیتیک یا ژئوپلیتیک از پایین، به نیروی فرهنگی، سیاسی و اخلاقی در درون یک جامعه مدنی که عقیده‌ی یکسان‌نگری منافع مورد نظر طبقه‌ی سیاسی مسلط دولتی با منافع عموم مردم را به چالش می‌کشد، گفته می‌شود. که در مورد اعتراضات شیعیان بحرین در مقابل طبقه‌ی سیاسی حاکم، در طول تاریخ از ظهور امپراطوری اسلامی تا تحولات اخیر را در بر می‌گیرد نیز صدق می‌کند. کشور بحرین کوچکترین کشور مستقر در خلیج فارس می‌باشد که اکثریت جمعیت آن را شیعیان تشکیل می‌دهند. مدت‌هاستتنشهاینهفتهدرمیانتوده مردمی کهاکثریت،شیعه می‌باشند باطبقه حاکمسنیوجود دارد. به دنبال تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا اعتراضات ضد حکومتی در اوایل سال 2011گریبانگیر بحرین نیز شدکهمنجر بهبرخوردهایخشونتآمیزمیان معترضان ونیروهای دولتیشده است و همچنان این اعتراضات درحال گسترش می‌باشد. این مقاله در پی پاسخ به این سؤال می‌باشد که، ژئوپلیتیک مقاومت شیعیان بحرین در ادوار مختلف تاریخی خصوصاً در تحولات اخیر چه خواست و اهدافی را دنبال می‌کند. که با بهره‌گیری از مفاهیم ژئوپلیتیک مقاومت و استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

242 - واکاوی اثرات محیط نهادی درون بنگاه‌های خوشه‌های صنعتی بر توسعه منطقه‌ای (مورد پژوهی سنگ منطقه کلانشهر اصفهان)
محمد حسین شریف زاه گان همایون نورائی

چکیده هدف این مقاله دستیابی به چارچوب تبیینگر اثرات محیط نهادی درون بنگاه های خوشه های صنعتی سنگ منطقه اصفهان (شامل چهار خوشه محمودآباد، نجف آباد، دولت آباد و خمینی شهر) بر توسعه منطقه ای است. در این راستا از روش کتابخانه ای و میدانی (از نوع پرسشنامه ای) برای جمع آوری د چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله دستیابی به چارچوب تبیینگر اثرات محیط نهادی درون بنگاه های خوشه های صنعتی سنگ منطقه اصفهان (شامل چهار خوشه محمودآباد، نجف آباد، دولت آباد و خمینی شهر) بر توسعه منطقه ای است. در این راستا از روش کتابخانه ای و میدانی (از نوع پرسشنامه ای) برای جمع آوری داده ها و از فن مدل سازی معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اولاً با توجه به اینکه 28 درصد از واریانس میزان تاثیر بنگاه های خوشه های منتخب در توسعه اقتصادی منطقه، 93 درصد از واریانس میزان تاثیر بنگاه های خوشه های منتخب در توسعه اجتماعی منطقه و 75 درصد از واریانس میزان تاثیر بنگاه های خوشه های منتخب در توسعه کالبدی منطقه توسط عوامل تشکیل دهنده محیط نهادی درون بنگاه های خوشه های صنعتی تبیین شده است، می توان به اهمیت محیط نهادی بنگاه های خوشه های صنعتی منتخب در نقش آفرینی آن خوشه ها در توسعه منطقه ای به ویژه در زمینه اجتماعی پی برد و بر این نکته تاکید نمود که برنامه ریزی های مرتبط با توسعه خوشه های صنعتی، لازم است تا علاوه بر موارد معمول، برنامه ریزی های موضوعی مرتبط با ارتقای محیط نهادی به ویژه در ارتباط با مدیران بنگاه ها را در جهت نقش آفرینی بهتر این خوشه ها در توسعه منطقه ای در دستور کار قرار دهند؛ و ثانیاً با عنایت به اینکه از متغیرهای تبیین کننده عوامل ویژگی های مدیران بنگاه ها و ویژگی های کارکنان بنگاه ها این موضوع استنتاج می گردد که آگاهی مدیران و کارکنان در مورد فعالیت بنگاه ها بیشتر از سابقه کاری و حتی تحصیلات آنها در توسعه بنگاه نقش دارد پیشنهاد می گردد برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی در خصوص تعیین جهت گیری و استراتژی اصلی بنگاه ها و فعالیت های مرتبط با بنگاه ها (همچون شیوه های مدیریت بنگاه، توسعه بازار، امور مالی و قوانین و مقررات مرتبط با بنگاه ها) در جهت افزایش نقش آفرینی خوشه های منتخب در توسعه اقتصادی، اجتماعی و کالبدی منطقه اقدام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

243 - بررسی چالش‌ها و فرصت‌های فراروی ایران در حوزه خزر
عبدالرضا فرجی راد مسعود حقیقت پناه

چکیده یکی از نقاط حساس و ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه از لحاظ منابع نفت و گاز و همچنین امور سیاسی امنیتی و نظامی، حوزه‌ی خزر می‌باشد. اهمیت این حوزه برای ایران به صورت راهبردی بوده و تمام تغییر و تحولات در آن بر استراتژی ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار می باشد. پس از ف چکیده کامل

چکیده یکی از نقاط حساس و ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه از لحاظ منابع نفت و گاز و همچنین امور سیاسی امنیتی و نظامی، حوزه‌ی خزر می‌باشد. اهمیت این حوزه برای ایران به صورت راهبردی بوده و تمام تغییر و تحولات در آن بر استراتژی ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار می باشد. پس از فروپاشی شوروی سابق در دسامبر 1991 و ظهور سه کشور جدید ساحلی آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان باعث به وجود آمدن چالش‌ها و فرصت‌هایی برای ایران در این منطقه شده است، حضور بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه ای، به منظور بهره برداری از انرژی نفت و گاز از یک سو و منابع سطحی و زیرسطحی این دریا از سویی دیگر و همچنین تعیین رژیم حقوقی این دریا باعث پیچیدگی و اهمیت استراتژیک آن شده است. این تحقیق به دنبال پرسش‌های اساسی زیر بوده است: 1- پدیده‌های چالش آفرین برای ایران در حوزه ی خزر کدامند؟ 2- چه فرصت‌هایی برای چالش‌های ایران در حوزه‌ی خزر وجود دارد؟ یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که با استفاده از توان‌ها و استعدادها و شناخت محیط جغرافیایی حوزه‌ی خزر، می‌توان چالش‌ها را به فرصتی برای رسیدن به اهداف ملی و منافع ملی تبدیل نمود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

244 - بررسی دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه
محمدحسین حاجیلو روح اله حسین وند شکری زهرا قاسم اقدمی قره تپه

چکیده با شکل گیری تحولات سوریه، قدرت‌های منطقه ای و فرا منطقه‌ای ذی‌نفع و تأثیرگذار بر اساس منافع و علایق خود جهت گیری های مختلفی را در رابطه با این کشور داشته اند. یکی از این قدرت‌های فرا منطقه‌ای، روسیه است که به نقش‌آفرینی در تحولات سوریه پرداخته است. روسیه به علت د چکیده کامل

چکیده با شکل گیری تحولات سوریه، قدرت‌های منطقه ای و فرا منطقه‌ای ذی‌نفع و تأثیرگذار بر اساس منافع و علایق خود جهت گیری های مختلفی را در رابطه با این کشور داشته اند. یکی از این قدرت‌های فرا منطقه‌ای، روسیه است که به نقش‌آفرینی در تحولات سوریه پرداخته است. روسیه به علت داشتن منافع مختلف به‌ویژه امنیتی، نظامی، اقتصادی و سیاسی تلاش کرده است تا حد امکان با حمایت های سیاسی و بعضاً نظامی از سقوط دولت بشار اسد و افتادن حاکمیت سوریه به دست معارضان تحت حمایت محور غربی- عربی جلوگیری کند. بنابراین، نقش‌آفرینی روسیه در سوریه عمدتاً باهدف رقابت ژئوپولیتیکی با ایالات‌متحده آمریکا؛ توازن قدرت منطقه‌ای با ایلات متحده امریکا؛ گسترش حوزه نفوذ و قلمرو ژئوپولیتیکی خود در منطقه غرب آسیا، حفظ سوریه به‌عنوان آخرین پایگاه خود در منطقه غرب آسیا، جلوگیری از به قدرت رسیدن گروه‌های افراطی و تروریستی در سوریه، حمایت همه‌جانبه از مردم و نظام فعلی سوریه و جلوگیری از سقوط نظام سوریه بوده است. از این رو در پژوهش حاضر ابعاد مختلف نقش‌آفرینی و راهبردهای روسیه در قبال بحران سوریه با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی موردبررسی و ارزیابی قرارگرفته است تا مدلی قابل‌قبول از رفتار روسیه دراین‌باره ارائه شود. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه است. سؤال پژوهش این است که دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه چگونه است؟ این تحقیق با روش توصیفی – تحلیلی انجام‌شده و داده های موردنیاز از طریق منابع کتابخانه ای، اسنادی و الکترونیک گردآوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

245 - پیامدهای امنیتی تحولات ژئوپولیتیکی کشور سوریه برقدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران
علی رحیمی عزت اله عزتی مسعود مهدوی حاجیلوئی

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادها چکیده کامل

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادهایی است که علاوه بر مسائل منطقه‌ای، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که وضعیت سوریه برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده و هرگونه تحول ژئوپولیتیکی در ساختار سیاسی این کشور، قدرت منطقه‌ای ایران را بشدت تحت تاثیر قرارداده است. لذا از آنجا که کشور سوریه سالهای متمادی، نقش دروازۀ ورود ایران به جهان عرب، محورمقاومت و اتصال استراتژیک ایران به مدیترانه و خاور نزدیک را داشته است. این امرموجب شده تا تضعیف سوریه و سرنگونی بشار اسد، علاوه بر تضعیف محور مقاومت، کاهش نفوذ و قدرت منطقه‌ای ایران را در پی داشته باشد. پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی بوده و می‌کوشد تأثیرات متغیر مستقل یعنی تحولات ژئوپولیتیکی سوریه را بر امنیت منطقه‌ای ایران به منزله متغیر وابسته به بحث و بررسی گذارد. هدف اصلی نوشتار تجزیه و تحلیل قدرت منطقه‌ای ایران در پرتو تحولات سوریه می‌باشد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که هر یک از سناریوهای پسا بحران مرتبط با تحولات ژئوپولتیکی کشور سوریه، تاثیرات اساسی بر امنیت ملی و قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در بر خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

246 - برآورد مدل تاثیرگذاری ابعاد اعتماد اجتماعی بر توسعه محلی و منطقه‌ای از نگاه ساکنین مناطق 22 گانه شهر تهران
سروش فتحی مهدی مختارپور

چکیده در جوامع جدید که زندگی مدرن گسترده‌تر گردیده است و هویت‌های محلی و قومی جای خود را به هویت‌های ملی و حتی فراتر از آن یعنی هویت منطقه‌ای داده‌اند. در این حالت افراد نیازمندند که دامنه اعتماد خود را گسترش دهند و اعتماد خود را از سطح پیوندهای خانوادگی و خویشاوندی و چکیده کامل

چکیده در جوامع جدید که زندگی مدرن گسترده‌تر گردیده است و هویت‌های محلی و قومی جای خود را به هویت‌های ملی و حتی فراتر از آن یعنی هویت منطقه‌ای داده‌اند. در این حالت افراد نیازمندند که دامنه اعتماد خود را گسترش دهند و اعتماد خود را از سطح پیوندهای خانوادگی و خویشاوندی و گروه‌های محلی نزدیک به کلیه شهروندان و حتی بیگانگان وسعت بخشند و در نهایت در حوزه توسعه محلی و منطقه‌ای گام بردارند. هدف از این پژوهش برآورد مدل تاثیرگذاری ابعاد اعتماد اجتماعی بر توسعه محلی و منطقه‌ای از نگاه ساکنین مناطق 22 گانه شهر تهران است. روش تحقیق پیمایش و روش نمونه گیری تصادفی ساده است. از مجموع ساکنین مناطق تهران که مطابق نتایج سرشماری سال 1390 برابر 2597731 نفر بوده‌اند تعداد 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که برخوردار بودن یک کشور از مفاهیمی نظیر توسعه محلی و منطقه‌ای موقعیت ممتازی در اقتصاد جهانی ایجاد می‌کند و بر ظرفیت‌ها و بخش‌های واقعی به ویژه بخش خدمات که برای رشد دراز مدت مناسب بوده استوار است. از این رو رواج و گسترش فعالیتهای بهبودبخش و تقویت کننده ابعاد اعتماد اجتماعی نظیر اعتماد بنیادی، اعتماد بین شخصی، اعتماد تعمیم ‌یافته و اعتماد نهادی سهم عمده‌ای در توسعه کشور خواهد داشت. لذا با توجه به نتایج پژوهش ابعاد اعتماد اجتماعی به ترتیب تأثیر بر توسعه محلی و منطقه‌ای عبارتند از اعتماد تعمیم یافته (528/0)، اعتماد نهادی (431/0)، اعتماد بین شخصی (407/0) و اعتماد بنیادی (149/0). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

247 - تبیین ضرورت تاب آوری پویا در طرح‌های آمایش سرزمینی رهیافتی در جهت انعطاف پذیری اقتصاد منطقه‌ای (نمونه مورد مطالعه: استان خراسان جنوبی)
محمد اسکندری ثانی محبوبه فلاح

چکیده مبنای نظری و فکری این مقاله، براساس نظریه آدام رز (2009) شکل گرفته است که در آن تاب آوری و انعطاف پذیری اقتصاد منطقه‌ای را در دو دسته عمده تقسیم بندی می‌کند. نخست تاب آوری اقتصادی ایستا (Static Economic Resilience) و دوم تاب آوری اقتصادی پویا (Dynamic Economic Res چکیده کامل

چکیده مبنای نظری و فکری این مقاله، براساس نظریه آدام رز (2009) شکل گرفته است که در آن تاب آوری و انعطاف پذیری اقتصاد منطقه‌ای را در دو دسته عمده تقسیم بندی می‌کند. نخست تاب آوری اقتصادی ایستا (Static Economic Resilience) و دوم تاب آوری اقتصادی پویا (Dynamic Economic Resilience). استان خراسان جنوبی با توجه به شاخص‌های توسعه انسانی و فناوری و وجود مخاطرات فرامرزی از قبیل ناآرامی‌های افغانستان و مخاطرات طبیعی همچون خشکسالی های پیاپی به نظر می‌رسد بیشتر از سایر استان‌های کشور در معرض آسیب‌ها، شوک‌ها و بحران‌ها قرار دارد به طوری که اقتصاد محلی، شهری و منطقه‌ای استان به شدت شکننده می‌باشد. با توجه به این ضروریات، این پژوهش توجه به اهمیت تاب آوری را در طرح آمایش سرزمین استان خراسان جنوبی مورد تاکید قرار می‌دهد و سؤال اصلی تحقیق را بر این منوال پی ریزی می‌کند که با توجه به در نظر گرفتن اصل تاب آوری در تهیه طرح آمایش سرزمین استان خراسان جنوبی، مهم‌ترین مزیت‌های توجه به تاب آوری پویا را برای توسعه فضایی پایدار استان در بخش‌های مختلف بیان نماید. روش شناسی: رویکرد حاکم بر این مقاله از منظر روش توصیفی ـ تحلیلی و از نظر نوع کاربردی ـ توسعه‌ای می‌باشد. در گام نخست به مطالعه ادبیات و مبانی نظری و فکری موجود در این زمینه پرداخته شد. در گام بعدی مهم‌ترین پیشران‌های توسعه خراسان جنوبی براساس طرح آمایش سرزمینی مورد مداقه قرار گرفت که براساس دسته بندی‌های تاب آوری مورد سنجش قرار گرفتند. پیشران‌های توسعه در استان براساس روش دلفی و با استفاده از متخصصان دردسترس مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: جهت گیری‌های توسعه استان خراسان جنوبی عمدتاً بر پایه استخراج معادن و تولید و صادرات محصولات کشاورزی تمرکز دارد و پیش ران‌های مهم این بخش‌ها عمدتاً بر پایه مواردی نظیر سرمایه گذاری خارجی، ارتقاء صادرات و یا بهبود زیرساختها قرار دارد که با توجه به وجود تحریم‌های اقتصادی بین المللی این موارد در ارتباط مستقیم با شوک‌ها و مخاطرات قرار دارد. اصولاً هر نوع توسعه‌ای نیازمند توجه به نیازهای محلی و بومی است و این مسئله بویژه در مناطقی همچون خراسان جنوبی که با مشکلاتی نظیر خشکسالی و کمبود منابع مواجه است، دارای اهمیت بیشتری می‌باشد. بدون مشارکت مردم محلی زمینه برای آلودگی‌های زیست محیطی و عدم وجود آب برای ادامه ی زندگی مهیا می‌شود. این رویه سبب خواهد شد که نواحی مرزی و روستایی به شدت جمعیت خود را از دست بدهند. اکنون این مسئله برای شهرستان نهبندان و جنوب استان صدق می‌نماید. براین اساس این پژوهش با رویکرد تاب آوری پویا و اجتماع محور در صدد است که پیشنهاد توسعه ی تجارت خارجی، مشاغل دانش بنیان و تکمیل زنجیره ی ارزش را برای محصولات و تولیدات استان مطرح نماید. Abstract This research is based on Rose Adam theory in which Resilience and flexibility divided in two parts: Static Economic Resilience and Dynamic Economic Resilience. Indexes of HDI, technology, drought and cross- border threats in South Khorasan province demonstrates this province is more vulnerable than other provinces in Iran causing fragile local, urban and regional economy in this province. This research is conducted for examination of necessity of resilience in South Khorasan territorial Planning and try to this question that what is the most important advantages of considering Dynamic Economic Resilience in territorial Planning of south Khorasan provinces. The approach taken by this paper is descriptive-analytical and application-oriented development. In the first step literature and theoretical and intellectual foundations in this field has been studied. In the next step, The most important drivers of south Khorasan province’ development recognized according to territorial Plan of that province has been evaluated based on resiliency categories. Drivers of province’s development has been examined using Delphi method via available experts. Result & Discussion: This research revealed that orientation of development in south Khorasan province is based on mining and farm production and export and main drivers of these sectors are mainly based on things like foreign investment, export promotion or infrastructure improvement that given the existence of international economic sanctions, these cases are directly linked to shocks and dangers. Basically, any kind of development requires attention to local and indigenous needs, and this issue is even more important, especially in areas such as South Khorasan, facing problems like drought and resource shortages. Without the participation of local people, there are grounds for environmental pollution and lack of water for life. This process will cause the border areas and rural areas to lose their populations. Now this applies to the Nehbandan and Southern provinces of the province. the research, based on a dynamic and community-based approach, seeks to propose the development of foreign trade, knowledge based businesses, and the completion of a value chain for products and products of the province. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

248 - تعیین راهبردهای توسعه گردشگری در منطقه اورامانات با استفاده از مدلSWOT
ادریس باباخانزاده اصغر ضرابی

چکیده کشور ایران با تاریخ کهن و قرار گرفتن در مسیر جاده ابرایشم و راه ارتباطی بین دنیای شرق و غرب به عنوان یکی از قطب‌های مهم تمدن بشری در جهان مطرح می‌باشد به گونه‌ای که از نظر داشتن جاذبه‌های گردشگری جزء ده کشور برتر جهان و از نظر برخورداری از بیشترین تنوع زیستی کره چکیده کامل

چکیده کشور ایران با تاریخ کهن و قرار گرفتن در مسیر جاده ابرایشم و راه ارتباطی بین دنیای شرق و غرب به عنوان یکی از قطب‌های مهم تمدن بشری در جهان مطرح می‌باشد به گونه‌ای که از نظر داشتن جاذبه‌های گردشگری جزء ده کشور برتر جهان و از نظر برخورداری از بیشترین تنوع زیستی کره زمین، در رده پنجم جهان قرار دارد. یکی از مناطق این کشور چهار فصل منطقه اورامانات در استان کرمانشاه می‌باشد که با داشتن جاذبه‌های بی‌شمار تاریخی، مذهبی، فرهنگی و به ویژه طبیعی در سطوح مختلف ملی تا محلی یکی از قطب‌های مهم گردشگری در غرب ایران می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های گردشگری منطقه بوده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و استفاده از پرسشنامه به تعداد 383 بوده است و در نهایت با در نظر گرفتن عوامل تأثیرگذار در منطقه شامل نقاط ضعف، قوت، فرصت‌ها و تهدیدها، راهبردهایی همسو با توسعه پایدار گردشگری در این منطقه ارائه گردیده است. روش جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل اطلاعات مورد نیاز بیشتر اسنادی، تحلیلی و پیمایشی بوده و برای ترسیم نقشه‌ها نیز از نرم‌افزار Arc Gis استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که گردشگری در این منطقه بیشتر فصلی (فصل تابستان) بوده و شرایط محیطی، داشتن جذابیت‌های طبیعی، وجود محیط آرام و دور از هیاهوی شهرهای بزرگ و مستعد بودن منطقه جهت سرمایه‌گذاری برای گردشگری مهمترین نقاط قوت، کمبود اماکن اقامتی، ضعف تبلیغات، کمبود زیرساخت‌ها، فصلی بودن گردشگری مهمترین نقاط ضعف، از مهمترین فرصت‌ها می‌توان به اشتغال‌زایی برای منطقه که دارای درصد بالای بیکاری می‌باشد و امکان دسترسی به بازارهای بین‌المللی کشور همسایه، عدم وجود چنین جاذبه‌هایی در دیگر مناطق استان و قابلیت تبدیل شدن به قطب اکوتوریستی برتر استان اشاره کرد. مهمترین تهدیدها نیز وجود ناامنی در کشور همسایه و هم مرز بودن آن با منطقه، محرومیت شدید منطقه به خاطر وجود جنگ هشت ساله ایران و عراق و درگیر بودن مستقیم منطقه در آن، سرمایه‌گذاری اندک در بخش گردشگری می‌باشد. در پایان نیز به ارائه راهکار پرداخته شده که می‌تواند در بهینه‌سازی وضع موجود و ساماندهی گردشگری در این منطقه مؤثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

249 - ارزیابی فرآیند تهیه طرح‌های ساختاری راهبردی منطقه 11 شهر تهران با تاکید بر محدوده میدان راه آهن و چهار راه ولیعصر
محمد حسن پور عباس بخشنده نصرت

چکیده تهیه طرح‌های ســاختارى- راهبردى در شــروع فعالیت در وزارت مسکن و شهرسازی در اواخر سال 1369 ارائه گردید و به عنوان اولین گام در ایجاد تحول در نظام شهرسازی کشور آغاز شد.. این طرح‌ها در پی دگرگونی تفکر عقلانی در سطح جهان پدید آمده و روند تهیه طرح‌های شهری کشور ما را چکیده کامل

چکیده تهیه طرح‌های ســاختارى- راهبردى در شــروع فعالیت در وزارت مسکن و شهرسازی در اواخر سال 1369 ارائه گردید و به عنوان اولین گام در ایجاد تحول در نظام شهرسازی کشور آغاز شد.. این طرح‌ها در پی دگرگونی تفکر عقلانی در سطح جهان پدید آمده و روند تهیه طرح‌های شهری کشور ما را نیز دگرگون ساخته‌اند. هدف اصلی پژوهش ارزیابی فرآیند تهیه طرح‌های ساختاری راهبردی در منطقه 11 شهر تهران محدوده راه آهن و چهار راه ولیعصر می‌باشد. تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از قضاوت کارشناسانه و از شیوه پیمایش میدانی به دست آمده و با استفاده از مدل swot عوامل داخلی و عوامل خارجی فرآیند تهیه طرح‌های ساختاری راهبردی محدوده پژوهش مورد تحلیل قرار گرفته و نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد برای ﻣﺤﻮر میدان راه آهن تا چهارراه وﻟﯿﻌﺼﺮ در ﺳﻄﺢ ساختاری راﻫﺒﺮدی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪای ارائه ﻧﮕﺮدﯾﺪه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

250 - تأثیر همکاری‌های نظامی ایران و روسیه بر تحولات ژئوپلیتیک منطقه‌ای ‌ایران
سیدمحمد صادق خسرو عزت اله عزتی رحیم سرور

چکیده روابط و همکاری‌های نظامی ایران و روسیه تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی مختلفی اعم از تحولات داخلی و پیرامونی طرفین, مسیری پر فراز و نشیب داشته است. دیپلماسی دفاعی و روابط نظامی دو کشور در نیم قرن گذشته در چارچوب خرید و فروش سلاح و تجهیزات و یا تبادل اطلاعات انجام می‌گر چکیده کامل

چکیده روابط و همکاری‌های نظامی ایران و روسیه تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی مختلفی اعم از تحولات داخلی و پیرامونی طرفین, مسیری پر فراز و نشیب داشته است. دیپلماسی دفاعی و روابط نظامی دو کشور در نیم قرن گذشته در چارچوب خرید و فروش سلاح و تجهیزات و یا تبادل اطلاعات انجام می‌گرفت اما در دهه حاضر به علت تقارن منافع متفاوت ایران و روسیه بصورت تصادفی، آن‌ها را به نوعی همکاری استراتژیک وا داشته به گونه‌ای که نیروهای مسلح آنها در کشور دیگری که مرز مشترکی با آن ندارند اقدام به عملیات نظامی مشترک نموده‌اند. هدف این مقاله تبیین تحولات ژئوپلیتیکی ناشی از همکاری‌های نظامی دو کشور و تاثیرگذاری این نوع از همکاری‌ها بر استراتژی و یا به عبارتی کد ژئوپلیتیکی منطقه‌ای ایران می باشد. سئوال مسئله اصلی تحقیق این است که همکاری‌های نظامی ایران و روسیه چه تاثیری در تحولات ژئوپلیتیکی و بویژه کد ژئوپلیتیکی منطقه‌ای ایران در ارتباط با کشورهای سوریه، عراق، یمن و تحرک نظامی در این منطقه را دارد؟ این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش آن از نوع توصیفی– با رویکرد تحلیل کیفی داده ها و تجزیه و تحلیل آمار توصیفی می‌باشد. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که نگاه مبتنی بر عقلانیت و ایدئولوژیک ایران در روابط با روسیه و برتری نگاه ژئوپلیتیک نسبت به ژئواکونومیک و همچنین تحولات ژئوپلیتیکی اثرگذار بر سیاست خارجی روسیه در منطقه و فرامنطقه موجب بسط بیشتر همکاری‌های نظامی ایران و روسیه شده است. این همکاری‌ها کد ژئوپلیتیکی ایران را بعنوان یک قدرت منطقه‌ای وسعت و استحکام بخشیده و توانسته است بر تقویت نقش ایران در پیشبرد سیاست منطقه‌ای و تحرک نظامی در جنوب غرب آسیا (سوریه, عراق و یمن) بیافزاید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

251 - تحلیل ژئوپلیتیکی شبکه‌های قدرت در عراق پسا داعش: در راستای ارائه مدلی برای جلوگیری از نفوذ منطقه‌ای آمریکا
علی اصغر اسمعیل پور روشن

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحو چکیده کامل

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحولات این کشور باز کرده است و بنابراین در جنگ داخلی سوریه روابط ایران و سوریه دیگر برخلاف گذشته محدود به سطح دو جانبه و ابعاد امنیتی و ضد اسرائیلی نیست، بلکه می‌توان گفت که این دو کشور، یک محور را تشکیل داده اند، محوری که امریکا، اسرائیل، اروپای غربی و اکثر جهان عرب را متوجه خود ساخته است. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله این است که نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه چگونه است و دارای چه اهداف و چشم‌اندازی در سیاست خارجی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می شوند از جمله اینکه سوریه چه جایگاهی در منطقه خاورمیانه دارد؟ بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای حاضر در تحولات سوریه کدام‌اند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران در تحولات سوریه نقشی راهبردی دارد که این راهبرد در راستای توازن منطقه ای بوده و چشم‌انداز سیاست خارجی ایران را در منطقه تعیین می کند؛ بنابراین در این مقاله تلاش می‌شود با روش کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان تحلیل و تبیین گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

252 - نقش توان‌ها و قابلیت‌های گردشگری در توسعه شهری مطالعه موردی منطقه 22 شهر تهران
زینب ازی محمد مجید ولی شریعت پناهی

چکیده تحقیق حاضر با هدف شناسایی توان‌ها و قابلیت‌های صنعت گردشگری در رابطه با توسعه شهری در منطقه 22 تهران انجام شده است. این منطقه در شمال کوهستان البرز مرکزی در شرق با حریم رودخانه کن جنوب با آزاد راه تهران کرج و در غرب به جنگل‌های دست کاشت وردآورد محدود می‌شود. این چکیده کامل

چکیده تحقیق حاضر با هدف شناسایی توان‌ها و قابلیت‌های صنعت گردشگری در رابطه با توسعه شهری در منطقه 22 تهران انجام شده است. این منطقه در شمال کوهستان البرز مرکزی در شرق با حریم رودخانه کن جنوب با آزاد راه تهران کرج و در غرب به جنگل‌های دست کاشت وردآورد محدود می‌شود. این منطقه با مناطق 5 و 21 شهر تهران همجوار است. آنچه که این منطقه را از دیگر منطقه‌ها متمایز می‌کند این است که در آینده نزدیک قرار است به قطب گردشگری شهر تهران تبدیل شود. سوال اصلی این است که قابلیت‌های گردشگری منطقه 22 شهر تهران کدامند و چه راهکارهایی جهت سهولت دسترسی آسان به قطب‌های گردشگری منطقه 22 شهر تهران می‌توان پیدا کرد؟ روش تحقیق، توصیفی برای بیان وضع موجود، علی برای کشف و درک دلایل و موردی- زمینه‌ای برای بیان وضع یک محدوده (منطقه 22 شهر تهران) می باشد. در نتیجه با توجه به مطالعه‌ای که از ساکنین و گردشگران منطقه22 شهر تهران انجام شد، اکثریت قابل توجه مردم تاکید بر این دارند که این منطقه مکانی برجسته و استثنایی و دارای هوایی به مراتب بهتر از مرکز شهر است. خصوصا ایجاد مراکز جدید گردشگری مانند دریاچه شهدای خلیج فارس، آبشار تهران و بوستان جوانمردان ایران و همچنین ساخت ادامه بزرگراه شهید همت که یکی از دسترسی‌های مهم به سمت غرب است، همه موید این موضوع می‌باشد که در زمان حال و آینده این منطقه مقصد گردشگران تهرانی و شهرستانی است و در صورت تبلیغات رسانه‌ای حتی قابلیت و پتانسیل این را دارد که پذیرای گردشگران خارج از کشور نیز باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

253 - ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی در برابر مخاطرات زلزله با رویکرد دستیابی به مدیریت پایدار (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)
یوسفعلی زیاری بهناز عباداله زاده ملکی الناز بهزادپور

چکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک ته چکیده کامل

چکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا، بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای، اطلاعات و داده‌های مورد نیاز، جمع‌آوری شده و با توجه به ویژگی‌های منطقه، شاخص‌های ساختار کالبدی و کاربری اراضی منطقه، دسترسی به فضاهای باز عمومی، تراکم ساختمانی، بافت‌های فرسوده، عرض معابر و نزدیکی به گسل به عنوان شاخص‌های مؤثر در تاب‌آوری کالبدی، مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت هر یک از شاخص‌ها با توجه به ضریب اهمیتشان بر اساس فرم نظر سنجی که توسط کارشناسان تکمیل شده است، در محیط GIS روی هم‌گذاری شده و نقشه نهایی میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه تولید شده است. نتایج بیانگر این امر می‌باشد که در حدود بیش از 55 درصد از مساحت منطقه از تاب‌آوری کم و متوسط در برابر زلزله برخوردار می‌باشند که مربوط به نواحی 3 و 5 و قسمتی از ناحیه 8 است و از سوی دیگر، نواحی 6 و 10، بیشترین میزان تاب‌آوری در برابر زلزله را دارند. در مرحله بعد از ماتریس برنامه‌ریزی کمی استراتژیکی، جهت اولویت‌بندی راهبردها برای اجرا شدن در مناطق با تاب‌آوری کم استفاده شده است که بر اساس آن، راهبرد ST با حداکثر امتیاز 10.81 درصد که جلوگیری از ساخت و ساز در نواحی پر خطر (نزدیک گسل) می‌باشد، به عنوان بهترین راهبرد کالبدی جهت افزایش تاب‌آوری کالبدی منطقه در برابر زلزله مطرح می‌گردد. در ادامه نیز پیشنهاداتی در راستای افزایش میزان تاب‌آوری منطقه در نواحی با آسیب پذیری زیاد، ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

254 - منطقه‌بندی توسعه کشاورزی در استان فارس
غلامحسین عبدالله‌زاده خلیل کلانتری علی اسدی علیرضا خواجه شاهکوهی ابوالقاسم شریف‌زاده

چکیده هدف اصلی این تحقیق منطقه بندی توسعه کشاورزی در استان فارس به منظور شناسایی الگو های فضایی توسعه و تبیین عوامل ایجادکننده تفاوت های منطقه ای توسعه کشاورزی است. بر این اساس مجموعه ای از 87 شاخص توسعه کشاورزی مبتنی بر پنج بعد؛ 1) اجتماعی- فرهنگی، 2) ساختاری- اجرای چکیده کامل

چکیده هدف اصلی این تحقیق منطقه بندی توسعه کشاورزی در استان فارس به منظور شناسایی الگو های فضایی توسعه و تبیین عوامل ایجادکننده تفاوت های منطقه ای توسعه کشاورزی است. بر این اساس مجموعه ای از 87 شاخص توسعه کشاورزی مبتنی بر پنج بعد؛ 1) اجتماعی- فرهنگی، 2) ساختاری- اجرایی، 3) فنی- مدیریتی، 4) اقتصادی- مالی و 5) زیرساختی- خدماتی، در سطح شهرستان تدوین و انتخاب شد. داده‌های تحقیق از منابع آماری استان از قبیل؛ سرشماری عمومی کشاورزی 1382 و همچنین نتایج سالنامه های آماری استان در سال های 1383 تا 1386، گردآوری شد. سپس با بکارگیری رهیافت شاخص ترکیبی، و تکنیک های منطقه بندی GIS الگوهای فضایی توسعه کشاورزی شهرستان ها به تفکیک ابعاد پنجگانه و همچنین بر اساس شاخص ترکیبی کل ترسیم شد. نتایج کلی نشان داد که کل استان به سه منطقه کلان قابل تقسیم می باشند که با توجه به ویژگی های کلیدی و مشترک شهرستان های آن و عوامل ایجاد کننده توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی آنها به این شرح نامگذاری شدند؛ سطح اول منطقه توسعه یافته شامل دو شهرستان است به عنوان ناحیه توسعه کشاورزی مبتنی بر بازارها، خدمات و صنایع شهری، سطح دوم منطقه متوسط شامل پنج شهرستان به عنوان ناحیه پیرامونی کشاورزی و سطح سوم نیز شامل 15 شهرستان است و به عنوان ناحیه پیرامونی غیرکشاورزی نامگذاری شده است که هر منطقه می تواند راهنمایی برای دستیابی به سطح بالاتر توسعه برای مناطق سطح پایین تر از خود باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

255 - بررسی تغییر کاربری اراضی شهری (مطالعه موردی منطقه 1 شهرتهران)
مهدی حق بین سید جمال الدین دریاباری

چکیده رشد سریع جمعیت شهرتهران باعث ایجاد هرج و مرج در کاربری زمین و تبدیل اراضی کشاورزی و باغات به مناطق مسکونی و صنعتی و در نهایت توسعه ناموزون گردیده. چنین فرآیندی منطقه یک را با مشکلات عدیده‌ای در رابطه با وجود کاربردها و دسترسی به آنها مواجه کرده. روش تحقیق در پژوه چکیده کامل

چکیده رشد سریع جمعیت شهرتهران باعث ایجاد هرج و مرج در کاربری زمین و تبدیل اراضی کشاورزی و باغات به مناطق مسکونی و صنعتی و در نهایت توسعه ناموزون گردیده. چنین فرآیندی منطقه یک را با مشکلات عدیده‌ای در رابطه با وجود کاربردها و دسترسی به آنها مواجه کرده. روش تحقیق در پژوهش از نوع توصیفی– تحلیلی می‌باشد و با اسفاده از روش اسنادی و کتابخانه‌ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته و با استفاده از تکنیک swot اطلاعات را تحلیل نموده و در نتیجه اولویت بندی با خدماتی چون کاربری‌های فرهنگی، درمانی، ورزشی، اداری، تاسیسات و تجهیزات شهری و تجاری می‌باشد از راهکارهایی که در راستای تغییر کاربری اراضی شهری در منطقه یک قابل توجه است می‌توان با چشم پوشی کردن از کاربری اراضی بایر و انتقال اراضی صنعتی و نظامی و اختصاص آن به کاربری خدماتی کمبود خدمات رفاهی منطقه را جبران نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

256 - نیازهای اجتماعی و فرهنگی زنان از منظرخدمات شهری(مطالعه موردی: منطقه 8 شهرداری تهران)
سیدموسی پورموسوی فاطمه پورکریمی سمیه خسروی

چکیده امروزه زنان به‌عنوان سرمایه اجتماعی هر کشوری نقش مهمی در پیشرفت و توسعه همه جانبه جوامع برعهده دارند. به همین دلیل شناسایی نیازها و برنامه‌ریزی برای تأمین آن‌ها می‌تواند کشورها را در مسیر توسعه یاری دهند. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی میزان هماهنگی میان خدمات ش چکیده کامل

چکیده امروزه زنان به‌عنوان سرمایه اجتماعی هر کشوری نقش مهمی در پیشرفت و توسعه همه جانبه جوامع برعهده دارند. به همین دلیل شناسایی نیازها و برنامه‌ریزی برای تأمین آن‌ها می‌تواند کشورها را در مسیر توسعه یاری دهند. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی میزان هماهنگی میان خدمات شهرداری تهران در حوزه اجتماعی و فرهنگی با رفع نیازهای شهروندان (هدف یا نیاز) می‌باشد. چارچوب نظری مورد استفاده در این تحقیق استفاده از تعریف نیاز به‌عنوان یک فاصله یا شکاف بین وضع موجود خدمات شهرداری و وضع مورد انتظار خدمات از منظر شهروندان می‌باشد. در این تحقیق از روش پیمایش توصیفی و پیمایش تحلیلی و هم از روش پیمایش مقطعی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 156127نفر از زنان بین 18 تا 65 سال بر اساس برآورد جمعیت سال 1388 می‌باشد که از این تعداد، 178 نفر به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که در میان نیازهای اجتماعی و فرهنگی نیازهای اجتماعی 45 درصد و نیازهای فرهنگی 55 درصد از مجموع نیازها را تشکیل می‌دهند و در این میان نیاز به امنیت از اهمیت بیشتری برخوردار است. به‌طور کلی، این نتایج علاوه بر اولویت‌بندی نیازهای زنان شامل بیان فاصله وضع موجود تا وضعیت مطلوب (شکاف موجود) و همچنین رتبه بندی عوامل موثر بر تأمین نیازهای زنان و همچین ارائه نتایجی قابل اجرا جهت بهبود خدمات‌رسانی با اثربخشی حداکثری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

257 - نقش مناطق آزاد تجاری، بازرگانی و سیاسی در گسترش تجارت بین الملل و روابط سیاسی کشورها (مطالعه موردی منطقه آزاد قشم)
مسعود جزء جهانشاهی سجاد علی فرجا عباس نجفی علی ناصری منش

چکیده تجارت بین المللی گسترده و روابط سیاسی وسیع و گسترده و استراتژیک با کشورها مهم‌ترین استراتژی دولت ها برای رسیدن به سطح مطلوب توسعه و رشد و پیشرفت و بهره مندی از تکنولوژی های روز دنیا به حساب می آید؛ اما مهم تر از هدف اتخاذ تاکتیک های مناسب برای رسیدن به این اهداف چکیده کامل

چکیده تجارت بین المللی گسترده و روابط سیاسی وسیع و گسترده و استراتژیک با کشورها مهم‌ترین استراتژی دولت ها برای رسیدن به سطح مطلوب توسعه و رشد و پیشرفت و بهره مندی از تکنولوژی های روز دنیا به حساب می آید؛ اما مهم تر از هدف اتخاذ تاکتیک های مناسب برای رسیدن به این اهداف است. در سطح داخلی هم بایستی سعی کرد مقدماتی را برای این کار فراهم کرد که با توجه به شرایط هر کشوری نوع ان فرق می کند. ایجاد مناطق آزاد تجاری و اقتصادی یکی از مهم‌ترین این تاکتیک‌ها به شمار می‌رود. سؤال اصلی مقاله این است که نقش مناطق آزاد تجاری، بازرگانی و سیاسی در گسترش تجارت بین المللی و روابط سیاسی کشورها (مطالعه موردی منطقه آزاد قشم) چگونه است؟ از زمان اعلام قشم به‌عنوان منطقه آزاد بیش از ۷ سال مى‌گذرد و با تصویب قانون چگونگى اداره مناطق آزاد تجارى - صنعتى در شهریور ۱۳۷۲ و تأسیس سازمان منطقه آزاد قشم، فعالیت‌هاى گوناگونى به‌منظور فراهم آوردن زیربناهاى مورد نیاز براى توسعه همه جانبه جزیره قشم آغاز شد. بر اساس آمارهای موجود مناطق آزاد تجاری سه‌گانه ایران طی ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۰ تنها توانسته‌اند ۴۸۳ میلیون دلار درآمد ارزی کسب کنند که تنها ۷/۸۳ میلیون دلار آن از محل صادرات کالا به خارج از کشور بوده است. از این سهم منطقه آزاد چابهار ۷/۱۲ میلیون دلار، منطقه آزاد کیش حدود ۱۰۷ میلیون دلار و منطقه آزاد قشم حدود ۳۶۳ میلیون دلار بوده است. ارقام فوق بیانگر آن است که از مجموع صادرات کالا از مناطق آزاد تجاری کشور، منطقه آزاد قشم توانسته است تا ۹۵ درصد این میزان را به خود اختصاص دهد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. روش جمع‌آوری داده‌ها نیز کتابخانه‌ای و استفاده از مقالات علمی - پژوهشی است. ابزار گردآوری اطلاعات فیش‌برداری و استفاده از جداول و نمودارها و نیز نقشه‌ها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

258 - تحلیل جغرافیایی ژئواکونومی جمهوری اسلامی ایران در معادلات جدید منطقه جنوب غرب آسیا
مجید قصاب زاده محمد اخباری داوود حسن آبادی

چکیده تقاضای بیش از پیش انرژی از سوی کشورهای صنعتی و تلاش برای دسترسی به انرژی در رقابت‌های اقتصادی بین‌الملل، باعث توجه ویژه به مناطق انرژی خیز و تغییر دیدگاه‌های ژئوپلیتیکی نسبت به این مناطق شده است. هدف از این پژوهش، تحلیل و بررسی ژئواکونومی ج.ا.ایران در معادلات جنوب چکیده کامل

چکیده تقاضای بیش از پیش انرژی از سوی کشورهای صنعتی و تلاش برای دسترسی به انرژی در رقابت‌های اقتصادی بین‌الملل، باعث توجه ویژه به مناطق انرژی خیز و تغییر دیدگاه‌های ژئوپلیتیکی نسبت به این مناطق شده است. هدف از این پژوهش، تحلیل و بررسی ژئواکونومی ج.ا.ایران در معادلات جنوب غرب آسیا است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده که با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای و سایت‌های معتبر نسبت به جمع‌آوری اطلاعات اقدام گردیده است. کشور ج.ا.ایران به لحاظ قرار گرفتن بین دو حوزه مهم دریای کاسپین و خلیج‌فارس و دارا بودن منابع سرشار انرژی نفت و گاز و سایر ذخایر زیر زمینی و قابلیت‌های اقتصادی دیگر، در قلمروهای ژئواکونومی جدید، دارای نقش بی‌بدیل به‌ویژه در منطقه جنوب غرب آسیا و خلیج‌فارس است اما از رهبری ژئوپلیتیکی منطقه و قدرت تأثیرگذاری بر سیاست‌های انتقال انرژی برخوردار نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

259 - تحلیل عوامل موثر بر توسعه صنایع فرهنگی در بازآفرینی بافت تاریخی(نمونه موردی: منطقه 12 شهر تهران)
نرگس احمدی فرد احمد پوراحمد پروین ده ده زاده سیلابی

چکیده بافت های تاریخی با وجود منزلت مکانی و سکونتی پایین، همچنان منبع ارزشمندی هستند که به مثابه دارایی فرهنگی و هویتی شهرها و کشورها به شمار می روند. پس روش های زیادی برای حفظ و احیاء بافت ارزشمند در نظر گرفته شده است، اما بیشتر اقدام های برنامه ریزی شده که برای مرمت و چکیده کامل

چکیده بافت های تاریخی با وجود منزلت مکانی و سکونتی پایین، همچنان منبع ارزشمندی هستند که به مثابه دارایی فرهنگی و هویتی شهرها و کشورها به شمار می روند. پس روش های زیادی برای حفظ و احیاء بافت ارزشمند در نظر گرفته شده است، اما بیشتر اقدام های برنامه ریزی شده که برای مرمت و احیای این بافت ها صورت گرفته است، تک بعدی بوده و صرفاً جنبه کالبدی داشته است. تنها در این زمینه بازآفرینی است که توانسته با توجه به ابعاد اقتصادی فرهنگی همچون بکارگیری صنایع فرهنگی، رویکردهای فعالیت محور را در راستای مداخلات کالبدی مورد توجه قرار دهد و نقش موثری را در احیای بافت ایفا نماید. این پژوهش با بهره گیری از الگوی تحقیق توصیفی- تحلیلی و با بکارگیری رویکردی میان رشته ای و با استفاده از مدل تحلیلی و راهبردی- عملیاتی سعی نمود که شاخص های توسعه صنایع فرهنگی را در زمینه های شهری و امکانات توسعه ای در راستای بازآفرینی منطقه مورد مطالعه را با نیازها و مسائل محدودیت های منطقه مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد تا راهبردهای عملیاتی را برای برآورده ساختن نیازها و به حداقل رساندن محدودیت ها و مسائل بافت تاریخی منطقه ارائه دهد. در عین حال نتایج تحقیقات سعی نمود که نشان داد که مجموعه ای از صنایع فرهنگی با استفاده از مزیت های بافت تاریخی می توانند تقویت و غنی گردد و هم اینکه بافت تاریخی نیز می تواند با بهره گیری از ویژگی ها و مزیت های استقرار صنایع فرهنگی بنیان های عملکردی و فضایی خود را بازآفرینی و تقویت نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

260 - موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه آزاد چابهار و تأثیر آن بر شکل‌گیری توسعه‌ی منطقه‌ای
مهدی مدیری مهرداد کرمی مصطفی رشیدی

چکیده هر کشوری ممکن است باتوجه به توانمندی‌های سرزمینی خود اقدام به برنامه‌ریزی جهت توسعه اقتصادی کند. این برنامه‌ریزی‌های توسعه براساس ویژگی‌های هر منطقه تدوین می‌شود و باتوجه به میزان توانمندی آن منطقه به نتایج مشخصی دست می‌یابد. در این مقاله نیز نگارندگان سعی دارند چکیده کامل

چکیده هر کشوری ممکن است باتوجه به توانمندی‌های سرزمینی خود اقدام به برنامه‌ریزی جهت توسعه اقتصادی کند. این برنامه‌ریزی‌های توسعه براساس ویژگی‌های هر منطقه تدوین می‌شود و باتوجه به میزان توانمندی آن منطقه به نتایج مشخصی دست می‌یابد. در این مقاله نیز نگارندگان سعی دارند با توجه به موقعیت ژئوپلیتیکی خاص منطقه آزاد چابهار به بررسی نقش این عنصر ژئوپلیتیکی در شکل‌گیری توسعه منطقه‌ای این منطقه آزاد بپردازند. بنابراین سوال اصلی این پژوهش این است که: موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه آزاد چابهار چه نقشی در شکل‌گیری توسعه منطقه‌ای آن خواهد داشت؟ فرضیه تحقیق نیز بدین صورت است که: به نظر می رسد موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه آزاد چابهار نقش مهم و انکار ناپذیری در شکل‌گیری توسعه منطقه‌ای آن خواهد داشت. لازم به ذکر است که مقاله حاضر به شیوه‌ای توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

261 - نقش کشور عربستان در گسترش تروریسم و تاثیر ان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
محراب هداوند میرزایی

چکیده تروریسم پدیده ای جهانیست که در حال حاضر به صورت منطقه ای عمل می کند و شدت کشتار و تخریب ان در جهان اسلام بیشتر از مناطق دیگر است . قدرت های جهانی و منطقه ای در محور غربی عربی از ابزار تروریسم وگروههای تروریستی به عنوان پیشقراولان خود برای تقسیم دوباره جهان در قرن چکیده کامل

چکیده تروریسم پدیده ای جهانیست که در حال حاضر به صورت منطقه ای عمل می کند و شدت کشتار و تخریب ان در جهان اسلام بیشتر از مناطق دیگر است . قدرت های جهانی و منطقه ای در محور غربی عربی از ابزار تروریسم وگروههای تروریستی به عنوان پیشقراولان خود برای تقسیم دوباره جهان در قرن 21 استفاده می نمایند . اغاز تشکیل گروههای تروریستی سلفی به سال 1984 وشکل گیری القاعده با هدف مبارزه مجاهدین با شوروی در افغانستان و از سال 2010 با شروع انقلابات مردمی برای مقابله با انقلابات و نفوذ ایران در جنوب ،جنوب غرب و افریقا از شدت زیادی برخوردار بوده است .به کارگیری تروریسم ،بستگی به شرایط بین المللی و رقابت کشورهای منطقه داردکه این گروهها را کنترل یا ازاد بگذارند. کشورهای عرب حوزه خلیج فارس باپنج نقش کلی مالی ، نظامی ، بستر سازی عقیدتی ، مکانی و رسانه ای در حال رقابت با ایران به شکل گیری و گسترش تروریسم کمک می کنند. ما در این مقاله درپی پاسخ به این سوال هستیم که کشورهای عرب حوزه خلیج فارس چه نقشی در گسترش و پیشروی تروریسم منطقه ای دارند؟ تاثیر گسترش تروریسم منطقه ای بر امنیت ملی ایران چیست؟ نتایج تحقیق نشان می دهد کمک های مالی کشورهای عربی موثرترین عامل گسترش تروریسم بوده است به طوری که 40/. اشخاص مهم و سرشناس حامی مالی تروریسم از شهروندان عربستان، 43/ از شهروندان دیگر کشورها مرتبط با عربستان،9/ کویت، 6/ قطرو2/ بحرین بوده اندبا توجه به موارد فوق تروریسم در سه سطح ملی، منطقه ای و جهانی بر امنیت ملی ایران تاثیر خواهد گذاشت .این پژوهش به روش مصاحبه،مشاهده و کتابخانه ای تهیه وبرای تهیه نقشه ها از GIS استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

262 - تحلیل راهبردی چالش‌های مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علیرضا خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیری

چکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کامل

چکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری می‌باشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده‌ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 می‌باشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرح‌های توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

263 - رتبه‌بندی قدرت‌ملی کشورهای حاشیه خلیج فارس به روش TOPSIS
مرتضی فراهانی زهرا پیشگاهی فرد

چکیده مقایسه و جایگاه قدرت‌ملی کشورها در نظام ژئوپلیتیک جهانی، همواره از دغدغه‌های دانشمندان جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک بوده است. به همین علت تلاش‌های متعددی جهت سنجش و مقایسه قدرت کشورها در قالب روش‌ها و مدل‌های مختلف صورت گرفته است که همه آنها از منظر یک یا چند متغیر چکیده کامل

چکیده مقایسه و جایگاه قدرت‌ملی کشورها در نظام ژئوپلیتیک جهانی، همواره از دغدغه‌های دانشمندان جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک بوده است. به همین علت تلاش‌های متعددی جهت سنجش و مقایسه قدرت کشورها در قالب روش‌ها و مدل‌های مختلف صورت گرفته است که همه آنها از منظر یک یا چند متغیر یا بعد محدود، کشورهای جهان را رتبه‌بندی و مقایسه کرده‌اند و هیچ‌گاه منعکس کننده جایگاه واقعی قدرت‌ملی کشورها نبوده است. در این پژوهش، سنجش و مقایسه قدرت‌ملی کشورهای حاشیه خلیج فارس با استفاده از روش TOPSIS انجام می‌گیرد. به این منظور روش انتروپی تعدیل شده برای تعیین وزن شاخص‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرند. امکان استفاده از تعداد زیادی متغیر متناسب با شرایط استراتژی موجود، شاخص‌های کمی و کیفی و با کارکردهای مثبت و منفی، داده‌ها و اطلاعات روز دنیا در مدل استفاده شده، باعث می‌گردد تا از اشکالات مدل‌های پیش مبرا باشد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می&zwj;‌دهد که این منطقه دارای سه سطح قدرت می‌باشد. به ترتیب؛ ایران در سطح اول، عربستان در سطح دوم، امارات، عراق، کویت، بحرین، عمان و قطر در سطح سوم قدرت منطقه خلیج فارس قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

264 - برآورد پتانسیل سیلاب با تاکید بر ویژگی‌های ژئومورفولوژیک در حوضه آبخیز خرشک با استفاده از روشSCS ، رودبار، استان گیلان
فرهاد حمزه اردوان بهزاد

چکیده سیل ازجمله پدیده‌هایی است که هرساله خسارات فراوانی را به بار می‌آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می‌تواند این پدیده را در حوضه‌ها تسریع ببخشد. ازآنجایی که درطرحهای بهره برداری از منابع چکیده کامل

چکیده سیل ازجمله پدیده‌هایی است که هرساله خسارات فراوانی را به بار می‌آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می‌تواند این پدیده را در حوضه‌ها تسریع ببخشد. ازآنجایی که درطرحهای بهره برداری از منابع آب،کنترل سیلاب، سدسازی، عملیات آبخیزداری و اکثر زمینه‌های مطالعات هیدرولوژی، دبی سیلاب اهمیت دارد لذا دقت مطالعات و درجه ایمنی طراحی تأسیسات و سازه‌های آبی، بستگی زیادی به روش مطالعات دارد.در تحقیق حاضر پتانسیل سیلاب حوضه آبخیز خرشک با استفاده از روش SCSمطالعه شده است. ابعاد هیدروگراف حوضه با توجه به مقادیر بارش 24 ساعته، زمان تمرکز، شماره منحنی، بارش مازاد، زمان تا اوج و دبی اوج بدست آمد، سپس هیدروگراف سیل برای حوضه خرشکدر دوره‌های زمانی 2، 5، 10، 25، 50 و 100 سال محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با توجه به شکل حوضه خرشک، این حوضه توان سیل خیزی ندارد، اما با توجه به باریک بودن حوضه، رواناب‌های حاصل از بارندگی در مدت زمان کوتاهی به زهکش اصلی رسیده و آن را پر نموده و در نتیجه جایی که رودخانه از واحد کوهستان خارج می‌شود، خطر سیل وجود خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

265 - بررسی بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تأکید بر رویکرد باز آفرینی
پروین سلیمی یکتا سید جمال الدین دریاباری سید خلیل سید علیپور

چکیده توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافت‌های شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت می‌گردد. منطقه 12 به‌عنوان میراث دار تهران قدیم و به‌عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب چکیده کامل

چکیده توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافت‌های شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت می‌گردد. منطقه 12 به‌عنوان میراث دار تهران قدیم و به‌عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب می‌شود. هدف از پژوهش بررسی بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تأکید بر رویکرد بازآفرینی‌امی‌باشد. روش تحقیق از نوع کاربردی- توصیفی می‌باشد و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه‌ای به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته‌شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان و روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای می‌باشد. اطلاعات یدست آمده با استفاده از تکنیک سوات تحلیل شده و نتایج نشان می‌دهد که ضعف همبستگی بین اجتماع و کالبد، موجب فرسودگی ساختار اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی منطقه شده است. Abstract Urban development has had many consequences for the cities, which has been challenged by many urban contexts. Improvement and modernization of urban texture in the central part of cities leads to texture management. The 12th area is considered to be the heritage of Tehran and it is considered as the economic heart of the country The purpose of this research is to investigate the renovation and renovation of worn-out tissues in the 12th district of Tehran with an emphasis on recreational approach. The research method is applied-descriptive And has been collecting information using documentary and library methods. The statistical population of this research consists of experts and multi-stage cluster random sampling The information was obtained using the SWOT technique And the results show that the weakness of the correlation between the community and the body has caused the exhaustion of the economic, social and environmental structure of the region. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

266 - نقش تصمیمات ملی و منطقه‌ای بر رشد و افزایش جمعیت استان سمنان
حیدر لطفی فریده اعرابی سید مسعود سیادتی

چکیده روند شتابان رشد جمعیت در دهه پنجاه و شصت، دولتمردان و برنامه ریزان را در مقابل انبوهی از نیازهای اساسی و خدماتی و زیر بنایی قرار داد که در این خصوص منجـر به اتخـاذ سیاست‌ها و برنامه های متعـددی در قالب طـرح‌های عمرانی و کنتـرل جمعیت در قالب موزون سازی و تعادل ج چکیده کامل

چکیده روند شتابان رشد جمعیت در دهه پنجاه و شصت، دولتمردان و برنامه ریزان را در مقابل انبوهی از نیازهای اساسی و خدماتی و زیر بنایی قرار داد که در این خصوص منجـر به اتخـاذ سیاست‌ها و برنامه های متعـددی در قالب طـرح‌های عمرانی و کنتـرل جمعیت در قالب موزون سازی و تعادل جمعیت انجامیـد که در پی آن کشور در خلال چند دهه اخیر و تحت تاثیر این تحولات کمی و کیفی دگرگونی های عمیقی را تجربه کرده است. موزون سازی جمعیت با منابع توسعه پایدار از اهداف اساسی هر حکومتی است که عدم توجه به آن‌ها کشور را از حرکت به سوی توسعه پایدار دور می کند، در همین راستا در طرح آماده سازی و آمایش برای حل مشکلات آمایشی و توسعه فضایی کشور، سیاست توزیع مجدد جمعیت نیز مورد تاکید بوده است. در همین خصوص و... راستا و به منظور حل مشکلات آمایشی استان‌های تهران، مازندران و(گلستان)که به دلیل اشباع فضایی، دچار مشکلات زیست محیطی و اقتصادی – اجتماعی و سیاسی شده اند، و به همین دلیل به استان سمنان که در مجاورت آن‌ها قرار داشته و تراکم جمعیت و فعالیت‌های اقتصادی آن پایین است، توجه خاصی گردیده است. بطور شاخص در طرح آمایش تمام کشور و در سطح استان سمنان سیاست جذب جمعیت اشباع شده و مازاد و سرزیر استان‌های یاد شده در استان سمنان از طریق بر عهده گرفتن بخشی از فعالیت‌های صنعتی و خدماتی این استان‌ها مورد تاکید قرار گرفته است. با توجه به سپری شدن افق زمانی اجرای طرح آمایش، در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی – مقایسه ای، عملکرد طرح آمایش استان سمنان و به نوعی کشور در دستیابی به اهداف مورد نظر کمی و کیفی ارائه شده، مورد نقد و تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان دهنده نوعی عملکرد ضعیف طرح می باشند. عوامل مختلفی نیز در این عدم موفقیت موثر بوده‌اند که شامل برخی ابعاد ملی و برخی ابعاد منطقه ای می باشند. در مجموع بدلیل برخی ناهماهنگی ها و نارسائی‌ها در طرح آمایش و بویژه عدم اجرای موثر طرح، مشکلات آمایشی کشور در سطح ملی و منطقه ای از سال1355تا کنون نه تنها بر طرف نشده، بلکه در مواردی تشدید و قوت نیز گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

267 - تأثیر مناطق آزاد بر تجارت بین‌المللی؛ مطالعه موردی منطقه آزاد کیش
بهمن احمدزاده حیدر لطفی

چکیده تجارت بین‌المللی عبارت است از روابط تجاری یعنی صادرات و واردات کالاها و خدمات بین کشورهای مختلف جهان. بیشتر اقتصاددانان معتقدند که تجارت، موتور رشد و توسعه در جوامع امروزی است. عوامل بسیاری تجارت بین‌الملل را تحت تأثیر قرار می دهند از جمله راهبردهای اقتصادی کشور چکیده کامل

چکیده تجارت بین‌المللی عبارت است از روابط تجاری یعنی صادرات و واردات کالاها و خدمات بین کشورهای مختلف جهان. بیشتر اقتصاددانان معتقدند که تجارت، موتور رشد و توسعه در جوامع امروزی است. عوامل بسیاری تجارت بین‌الملل را تحت تأثیر قرار می دهند از جمله راهبردهای اقتصادی کشورها(راهبرد جانشینی واردات (راهبرد درون‌نگر) و راهبرد توسعه صادرات (راهبرد برون‌نگر))، مقررات سازمان های بین‌المللی و نیز شرایط سیاسی بین‌المللی. در این میان یکی از مدل‌هایی که رابطه نزدیکی با تجارت بین‌المللی دارد ایجاد مناطق آزاد است. با توجه به اینکه اهداف اولیه ایجاد مناطق آزاد عبارت‌اند از؛ توسعه صادرات و تنوع بخشیدن به آن، ایجاد فرصت های شغلی، کسب درآمد ارزی، جذب سرمایه های داخلی و خارجی، انتقال تکنولوژی پیشرفته، برقراری ارتباط سیستماتیک میان اقتصاد ملّی و اقتصاد جهانی. هدف اصلی این مقاله ارزیابی تأثیر مناطق آزاد بر تجارت بین‌المللی است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا عملکرد مناطق آزاد تجاری به طور کلی و نیز منطقه آزاد تجاری کیش در تجارت بین‌المللی کشورمان مثبت بوده است؟ نتایج این تحقیق نشان می دهد که در مجموع منطقه آزاد کیش به‌رغم داشتن زمینه ها و توان بالقوه برای توسعه و پیشرفت به دلیل ضعف امکانات و تأسیسات زیربنایی، عدم منابع تأمین درآمدها، عدم ثبات سیاسی، عدم جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، عدم جایگاه تعریف شده در برنامه‌های کلان و راهبردهای توسعه اقتصادی کشور، نتوانسته است تأثیر مثبتی بر تجارت بین‌المللی داشته باشد. این تحقیق یک تحقیق کاربردی و روش آن نیز اسنادی است. با عنایت به قدمت کوتاه ایجاد مناطق آزاد تجاری در جهان مطالعات نظری گسترده‌ای در این زمینه وجود ندارد. لذا بخش قابل توجهی از مبانی نظری و روش‌شناسی تحقیق از مقالات لاتین و آمار و اطلاعات مورد نیاز منطقه آزاد کیش نیز از طریق اطلاعات کتابخانه‌ای و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تهیه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

268 - تحلیلی بر ساختار فضایی شاخص‌های توسعه با تاکید بر نابرابری منطقه‌ای (نمونه موردی: استان خوزستان)
سید رضا حسینی کهنوج نبی الله حسینی شه پریان مرتضی نعمتی

چکیده شناخت نابرابری ها و بی تعادلی ها در چهارچوب محدوده های جغرافیایی مختلف (کشور، استان، شهرستان و بخش) و در نتیجه پی بردن به اختلاف ها و تفاو های موجود و سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابری ها از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق به شمار می آید. هدف این پژوهش، بررسی چکیده کامل

چکیده شناخت نابرابری ها و بی تعادلی ها در چهارچوب محدوده های جغرافیایی مختلف (کشور، استان، شهرستان و بخش) و در نتیجه پی بردن به اختلاف ها و تفاو های موجود و سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابری ها از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق به شمار می آید. هدف این پژوهش، بررسی نابرابری های فضایی و ارائه راه کارهای توسعه جهت دستیابی به تعادل و توازن منطقه ای در استان خوزستان است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، توصیفی و تحلیلی است و ماهیت آن می تواند کاربردی باشد. بدین منظور داده‌های آماری موردنظر، از سازمان‌های مربوط اخذ و جهت سنجش داده‌ها از پرسشنامه‌ای در قالب نظرات خبرگان و صاحب‌نظران امر استفاده‌شده است و در ادامه از ترکیب لایه‌های مربوط، با استفاده از عملکرد ترکیبی سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک تصمیم‌گیری چند معیاره در قالب مدل تاپسیس فازی و تحلیل خوشه ای به تفسیر نقشه مربوط پرداخته‌ایم. نهایتاً با بهره گیری از نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، سطح توسعه‌یافتگی استان تعیین گردید. که در این تحلیل، سطح توسعه‌یافتگی مناطق استان، در 5 دسته از برخورداری تا عدم برخورداری تقسیم‌بندی گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد؛ تفاوت ها و نابرابریهایی در سطح توسعه یافتگی شهرستان ها وجود دارد، به طوری که شهرستان های اهواز، دزفول و ایذه در خوشه یک (توسعه یافته)، و شهرستان های هندیجان،اندیکا و هفتکل در خوشه 5 ( عدم برخورداری) را تشکیل می دهند. لذا وجود این تفاوت در سطح استان، لزوم اجرای برنامه ها و طرح های هدفمند را جهت تعدیل نابرابری های منطقه ای ایجاب می کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

269 - بررسی مطلوبیت موقعیت مکانی مراکز مدیریت بحران در راستای دستیابی به یک مدل راهبردی (مطالعه موردی: منطقه 8 شهر تهران)
عباس ارغان

چکیده وقوع مخاطرات طبیعی نظیر سیل، زلزله، توفان و مخاطرات انسانی مانند جنگ، آتش سوزی و غیره سبب گسسته شدن روند زندگی مردم می شود و تأثیرات مخربی بر سکونتگاه های انسانی باقی می گذارد و خسارتهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی گسترده ای بر جوامع تحمیل می کند. منطقه 8 شهرداری ت چکیده کامل

چکیده وقوع مخاطرات طبیعی نظیر سیل، زلزله، توفان و مخاطرات انسانی مانند جنگ، آتش سوزی و غیره سبب گسسته شدن روند زندگی مردم می شود و تأثیرات مخربی بر سکونتگاه های انسانی باقی می گذارد و خسارتهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی گسترده ای بر جوامع تحمیل می کند. منطقه 8 شهرداری تهران جزء مناطق شلوغ و پرتردد شهر تهران به حساب می آید که در صورت وقوع مخاطرات طبیعی نیاز به امداد رسانی سریع دارد. بنابراین مدیریت بحران در این منطقه امری ضروری به نظر می رسد. از سوی دیگر علم و فن آوری سیستم اطلاعات جغرافیایی( GIS) با قابلیت های بالا در اخذ داده های مکانی و غیر مکانی، ذخیره سازی، نمایش، مدل سازی و تحلیل اطلاعات مکانی می تواند در جهت ساماندهی، تجزیه و تحلیل جامع و سریع اطلاعات، اخذ تصمیمات و برنامه ریزی های مناسب تر و کارآمدتر در مدیریت بحران مورد استفاده قرار می گیرد. این تحقیق جزء تحقیقات هدف گراست و برای بررسی اهداف تحقیق در ابتدا شاخص های مکان گزینی پایگاه های مدیریت بحران بر اساس روش دلفی و منابع و اطلاعات کتابخانه ای شناسایی شده است، بعد از شناسایی این معیارها و زیر معیارها با استفاده ازمدل AHPو نرم افزارExpert Choiceوزن و درجه اهمیت هرکدام از آنها مشخص شد و در نهایت با استفاده از روش ترکیبی منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان گزینی پایگاه های مدیریت بحران در سطح منطقه 8 مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و در نهایت مکانهای اولویت دار برای دستیابی به یک مدل راهبردی مشخص گردید. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که، پایگاه های مدیریت بحران در منطقه 8 به لحاظ مکان گزینی در سطح مناسب و خیلی مناسبی قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

270 - تبیین رویکرد بومی گرایی و منطقه‌گرایی ایران فرهنگی در فرآیند ج‌هاانی شدن
عباس احمدی عبدالوهاب خوجم لی طهمورث حیدری موصلو

چکیده جهانی شدن از جمله مسائل مهمی است که در پرتو تعاملات فراملی و فراناحیه‌ای و پیشرفت روز‌افزون تکنولوژی و ارتباطات، کشورهای در حال توسعه را به چالش جدی کشانده است. این تغییر و تحولات، عرصه‌های گوناگون فرهنگ، سیاست و اقتصاد کشورهای جهان را در بر گرفته است. بخشی از ای چکیده کامل

چکیده جهانی شدن از جمله مسائل مهمی است که در پرتو تعاملات فراملی و فراناحیه‌ای و پیشرفت روز‌افزون تکنولوژی و ارتباطات، کشورهای در حال توسعه را به چالش جدی کشانده است. این تغییر و تحولات، عرصه‌های گوناگون فرهنگ، سیاست و اقتصاد کشورهای جهان را در بر گرفته است. بخشی از این فرایندها، اجتماعی است که در طی آن قید و بندهای جغرافیایی، که بر روابط اجتماعی و فرهنگی سایه افکنده است، از بین می ‌رود و انسان‌ها به طور فزاینده از کاهش این قید و بندها آگاه می‌شوند. فرهنگ‌ها باید به ارزیابی خود بپردازند که چه انعکاسی از تمدن خود در جهت شناخت فرایندهای بین‌المللی دارند. در این راستا، ایران نیز به عنوان یک واحد جغرافیایی- سیاسی در منطقه خاور‌میانه که به صورت یک هسته قوی فرهنگی از لحاظ تاریخی، سیاسی و فرهنگی عمل می‌کند، از تحولات جهانی شدن بی تأثیر نمی‌تواند باشد. ایران دارای فرهنگ دیرینه‌ای است؛ فرهنگی که به سختی می‌توان سیستمی فراگیرتر، وحدت بخش‌تر و انعطاف‌پذیرتر از آن را از لحاظ ارزش‌ها و ایده‌آل‌ها جستجو کرد. ایران با توجه به موقعیت راهبردی منطقه‌ای و ظرفیت‌های فرهنگی– اسلامی، توان و گنجایش ورود فعال در عرصه بین‌الملل را داراست. از طرفی دیگر، ایران به عنوان یک کانون اصلی فرهنگی در خاورمیانه و آسیای مرکزی مطرح است که با هسته‌های فرهنگی موجود در کشورهای مجاور، تجانس و نزدیکی فرهنگی زیادی دارد. در داخل کشور هم وجود هسته‌های فرهنگی بومی تا حد زیادی در داخل استان‌ها سازماندهی شده اند. البته در اغلب موارد گستره فضایی آن‌ها به بیرون از مرزهای سیاسی کشور کشیده شده است. این امر قابلیت‌های فرهنگی بومی و منطقه‌ایی ایران را مضاعف کرده است که در صورت‌ برنامه‌ریزی صحیح، دستاوردهای وسیع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را نصیب کشور خواهد نمود. این پژوهش از طریق منابع کتابخانه‌ای و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و در پی شناخت و توضیح پتانسیل‌های بومی و منطقه‌ایی ایران فرهنگی از دیدگاه جغرافیای سیاسی است. هم‌چنین کدهای مناسبی را برای برنامه‌ریزی در این راستا ارائه می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

271 - تاثیرات منطقه‌ای ساختار ژئوپولیتیکی عراق با تاکید بر ایران
رضا قاسمی عبدالرضا فرجی راد عزت اله عزتی

چکیده ژئوپولیتیکعلممطالعهروابطقدرت‌هاستوهنگامییکبحثبهحقیقتبحثژئوپولیتیکاستکهچهاررکنتکمیلکنندهآن(رقابت،قدرت،سلطه،زمین)بهصورتکاملاًتعریفشدهدرآنحضورداشتهباشند.عراققلبمنطقهعربی،آسیاییبهشمارمی‌رودوازنظراجتماعیدارایبافتموزائیکیومتشکلازگروه‌هایقومیـفرقه‌ایمتعدداستبهعبارتیمی‌ت چکیده کامل

چکیده ژئوپولیتیکعلممطالعهروابطقدرت‌هاستوهنگامییکبحثبهحقیقتبحثژئوپولیتیکاستکهچهاررکنتکمیلکنندهآن(رقابت،قدرت،سلطه،زمین)بهصورتکاملاًتعریفشدهدرآنحضورداشتهباشند.عراققلبمنطقهعربی،آسیاییبهشمارمی‌رودوازنظراجتماعیدارایبافتموزائیکیومتشکلازگروه‌هایقومیـفرقه‌ایمتعدداستبهعبارتیمی‌تواناینکشوررامینیاتوریازخاورمیانهتلقیکرد.ماهیتسه&lrm;گانهجمعیتیوسیاسیکشورعراق،هموارهزمینه&lrm;هایبالقوهتنشوجداییرادربرداردازاینروحوزهژئوپولیتیکیعراقداراینیروهایهمگراوواگرادردرونخودمی‌باشدکهتحتشرایطخاصعملنمودهودائمبایکدیگردرحالرقابتهستند.عراقواجدتحولاتیاستکهتغییردرساختارقدرتوهویتآنباعثدگرگونی‌هاییدرژئوپولیتیکورویکردهایبازیگرانمنطقه‌ایشدهاست.گروه‌هایقومیومذهبی،هیدروپولیتیکوکیفیتدسترسیدرخلیجفارس و...کهدرآمایشوروندتحولاتعراقباعثاتخاذاستراتژیهایسیاسیامنیتیویژهایراندرقبالاینواقعییاتشدهاست.پژوهشذیلباروشتوصیفی–تحلیلیبهبررسیفضایدرونی،تاریخیوژئوپولیتیکاینسرزمینبایکسریالزاماتیفضاییامنیتی–سیاسیمی‌پردازد.لذاایراننیازمندتعریفاستراتژی‌هایسیاسی–امنیتیخاصخودباتوجهبهفضایجدید بینالمللی،منطقه‌ایوداخلیعراقاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

272 - آمایش مناطق مرزی، با تأکید بر ایران
محمد حسن نامی

چکیده آمایش مناطق مرزی در ایران، به دلیل وجود مرزهای طولانی و قرارگیری بیش از نیمی از استان‌های کشور در مرزهای بین المللی با کشورهای همجوار، از جایگاه ویژه ای در نظام برنامه ریزی کشور برخوردار است. بنابراین، هدف این مقاله، ضمن تبیین جایگاه آمایش مناطق مرزی در نظام برن چکیده کامل

چکیده آمایش مناطق مرزی در ایران، به دلیل وجود مرزهای طولانی و قرارگیری بیش از نیمی از استان‌های کشور در مرزهای بین المللی با کشورهای همجوار، از جایگاه ویژه ای در نظام برنامه ریزی کشور برخوردار است. بنابراین، هدف این مقاله، ضمن تبیین جایگاه آمایش مناطق مرزی در نظام برنامه ریزی کشور؛ شناخت عناصر و مؤلفه آن، چگونگی ارتباط این عناصر با دیگر عناصر نظام برنامه‌ریزی کشور و شناخت اهمیت و ضرورت پرداختن به آمایش مناطق مرزی است. نتیجه گیری مطالعات این مقاله نشان می دهد که توسعه و امنیت در مناطق مرزی، لازم و ملزوم یکدیگر است. همچنین، شدت عدم تعادل منطقه ای میان مناطق مرزی و مناطق داخلی در ایران بر توسعه ملی تاثیرگذار است. به عبارت دیگر، اگر چه توسعه نیافتگی در مناطق مرزی که منجر به ناامنی می شود، اثرات خود را بر توسعه نیافتگی و ناامنی در کل کشور می گذارد. اما موانع ذهنی و عینی زیادی تاکنون باعث شده است این گونه تاثیرات منفی ادامه داشته باشد. آمایش مناطق مرزی سعی دارد این موانع را بردارد و با ارایه یک نوع برنامه ریزی فضایی- راهبردی، توسعه یکپارچه و پایداری ملی را تحقق بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

273 - ارزیابی سطح کارآیی شبکه معابر شهری تهران هنگام بروز حوادث غیرمترقبه (‌مطالعه موردی منطقه‌ 9)
محمد شعبانی محمد رضا زندمقدم سعید کامیابی

چکیده ایران یکی از ده کانون حادثه‌خیز در جهان است که از چهل و سه نوع حادثه شناخته ‌شده در جهان، سی و سه نوع آن را در ایران شاهد بوده یا خواهیم بود. شبکه معابر در مناطق مسکونی نـقش تـعیین کننده‌ای در تأمین فضای باز و مناسب جهت گریز از عوامل‌ خطرزا و دسترسی به نقاط امـن چکیده کامل

چکیده ایران یکی از ده کانون حادثه‌خیز در جهان است که از چهل و سه نوع حادثه شناخته ‌شده در جهان، سی و سه نوع آن را در ایران شاهد بوده یا خواهیم بود. شبکه معابر در مناطق مسکونی نـقش تـعیین کننده‌ای در تأمین فضای باز و مناسب جهت گریز از عوامل‌ خطرزا و دسترسی به نقاط امـن ، تـسهیل عـملیات امداد و نجات پس از بحران و تسریع عملیات آواربرداری، پاک‌سازی و بازسازی دارند. شبکه معابر شـهری بـه صورت سلسله مراتبی ایجاد می‌شوند‌ تا‌ بافت‌های مسکونی از نظر سرعت خـودروهای عـبوری در امـنیت قرار گیرند و همچنین کاربری های عمومی شهری جهت حمل و نقل و تردد از سرعت‌ مناسب‌ اسـتفاده کـنند . سؤال اصلی مقاله حاضر این است که آیا در صورت وقوع حوادث غیرمترقبه شبکه معابر شهری منطقه 9 تهران می‌توانند به مدیریت بحران پیش آمده کمک کنند؟ فرضیه مقاله حاضر این است که با وجود توسعه کمی معابر شهری در منطقه 9 تهران اما به دلیل این که فاقد عرض مناسب بوده و خود می‌توانند باعث ایجاد حوادث غیرمترقبه شوند. نتایج مقاله نیز نشان می دهد که در راسـتای اهداف مقابله با حوادث غیرمترقبه که‌ هـمانا کـاهش آسیب‌پذیری است، مـلاحظات مـربوط به شبکه ارتباطی بـه‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر در افزایش و کاهش آسیب‌پذیری، اهمیتی دو چندان دارد. در این خصوص اساسی‌ترین معیار در زمینه‌ کـارایی‌ شـبکه‌های ارتباطی در برابر حوادث مختلف، به عـرض آن ها ارتـباط پیـدا مـی‌کند به ‌طوری که هـرچه عـرض معبر بیشتر باشد، ظرفیت معبر افزایش یافته و بنابراین توانایی مانور بیشتری جهت امدادرسانی‌ و حضور‌ وسایل نـقلیه امـدادی مـهیا می‌گردد. در این زمینه بوسیله روش‌های محاسباتی مـختلف مـی‌توان مـیزان پراکـندگی و انـباشت مـصالح ساختمانی ناشی از تخریب حوادث غیرمترقبه را در معابر برآورد نمود. با توجه به این مقدمه در این مقاله با استفاده از آمارهای رسمی و نیز نقشه‌های مختلف و نیز استفاده از منابع کتابخانه‌های و نیز مقالات علمی و پژوهشی به ارزیابی سطح کارآیی شبکه معابر شهری تهران هنگام بروز حوادث غیرمترقبه با تأکید بر منطقه 9 پرداخته می شود Abstract Iran is one of the top ten hot spots in the world of the forty-three types of incidents in the world, we have seen or will be thirty-three types of incidents in Iran. Transit networks in residential areas play a decisive role in providing open and suitable space to escape risk factors and access to safe areas, facilitate relief operations and post-crisis relief operations, and accelerate debris operations, clean up and restoration. Urban network networks are created hierarchically so that residential buildings can be considered in terms of the speed of passing vehicles and also use public utilities for transportation and traffic of the appropriate speed. The main question of the present article is that whether in the event of unexpected events Tehran metropolitan area 9 can help manage the crisis? The hypothesis of this paper is that despite the development of a few urban streets in the 9th district of Tehran but due to the lack of appropriate widths, this are not capable of managing unexpected events and can also cause unexpected incidents. The results of the paper also show that in line with the objectives of dealing with unexpected events That is, reducing the vulnerability, communications related considerations as one of the most important elements is important to double the vulnerability. In this regard, the most basic measure in terms of the efficiency of communication networks in managing various events is their relevance. So thatthe higher the width of the tunnel, the increased capacity and so the ability to maneuver more to help and the presence of relief vehicles is provided. In this regard, by means of different computational methods, the amount of dispersion and accumulation of building materials caused by the destruction of unexpected events in roads can be estimated. Given this introduction in this paper, using official statistics as well as different maps and using library resources as well as scientific and research articles, we will evaluate the level of efficiency of Tehran's public transit network in the event of unexpected accidents with regard to the 9th district. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

274 - منازعات سیاسی وایدئولوژیکِ اسماعیلیان نزاری و باوندیان طبرستان در عصر سلجوقیان (با توجه به بستر جغرافیایی و شرایط منطقه)
ملیحه مهرابی دلشاد شهرزاد ساسان‌پور معصومه قره‌داغی رامین یلفانی

چکیده در این مقاله تقابل حکومت های محلی اسماعیلیان نزاری و شاخه دوم باوندیان طبرستان (466 ه ق تا 606 ه ق) که به ملوک جبال و اسپهبدان نیز شهرت داشتند با اسماعیلیان نزاری در زمینه سیاسی و مذهبی در جغرافیای خاص شمال ایران مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. باوندیان که از چکیده کامل

چکیده در این مقاله تقابل حکومت های محلی اسماعیلیان نزاری و شاخه دوم باوندیان طبرستان (466 ه ق تا 606 ه ق) که به ملوک جبال و اسپهبدان نیز شهرت داشتند با اسماعیلیان نزاری در زمینه سیاسی و مذهبی در جغرافیای خاص شمال ایران مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. باوندیان که از نظر مذهبی پیرو شیعه امامی بودند توانستند با استفاده از ظرفیت ها و شرایط خاص جغرافیایی، اقتصادی و اعتقادی منطقه، به بسط قدرت و تحکیم حکومت در طبرستان بپردازند. این مقطع هم زمان با دوره جانشینان ملکشاه سلجوقی بود که از میان آنان سلطان محمد و سنجر بیشترین نقش را در مناسبات سیاسی و مذهبی نزاریان با باوندیان داشتند. قدرت گیری خوارزمشاهیان در این زمان بر آشفتگی مناطق شمالی ایران افزود که پیامد آن به نفع اسماعیلیان نزاری بود. نزاریان که علاوه بر رویکرد توسعه جغرافیایی در منطقه شمال کشور، داعیه مذهبی نیز داشتند با باوندیان امامی مذهب و شیعیان زیدی گیلان برخورد داشتند و سراسر این دوره روابط آنان خصمانه بوده است. این پژوهش با استفاده از منابع محلی تدوین گردیده که در خلال آن تلاش شده تا با استفاده از گزارش سایر منابع، مناسبات باوندیان طبرستان و اسماعیلیان نزاری به لحاظ سیاسی و مذهبی مورد تحلیل قرار گیرد. بر این اساس، چگونگی مناسبات سیاسی و مذهبی دو حکومت محلی اسماعیلیان نزاری و باوندیان طبرستان، محور کلیدی این پژوهش می باشد که با رویکرد بین رشته ای در تاریخ و جغرافیا انجام شده است. در این میان، جهت بسط علمی و منطقی این مناسبات، ذکر رویدادهای مربوط به دوران سلجوقیان و بعضاً خوارزمشاهیان و همچنین اشاره ای به ظریت های جغرافیایی خاص طبرستان خالی از لطف نخواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

275 - نقش فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی بر مدیریت و ساماندهی حمل‌ونقل شهری (نمونه موردی: منطقه 12 تهران
جلال عظیمی آملی مصطفی رضایی

چکیده موضوع مورد بررسی این مقاله، بررسی نقش فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی بر مدیریت و ساماندهی حمل‌ونقل شهری تهران بوده است. هدف اصلی این تحقیق، شناخت محدوده مورد مطالعه به لحاظ برخورداری، دسترسی و میزان استفاده شهروندان از امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات، میز چکیده کامل

چکیده موضوع مورد بررسی این مقاله، بررسی نقش فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی بر مدیریت و ساماندهی حمل‌ونقل شهری تهران بوده است. هدف اصلی این تحقیق، شناخت محدوده مورد مطالعه به لحاظ برخورداری، دسترسی و میزان استفاده شهروندان از امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات، میزان کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در سیستم حمل‌ونقل شهری و بررسی رابطه بین متغیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و سیستم حمل‌ونقل در مدیریت بهینه شهری بوده است. روش مورد استفاده تحقیق نیزتوصیفی-تحلیلی بوده و جهت انجام این تحقیق با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، تعداد ۳۸۳ نفر از ساکنان منطقه با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. داده‌های گردآوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی و تحلیلی در نرم‌افزار spss مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج بدست آمده، منطقه 12 شهرداری تهران به لحاظ بهره‌مندی ساکنین آن از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات (ICT) و سیستم حمل‌ونقل شهری از وضعیت مناسبی برخوردار نمی‌باشد. همچنین اکثریت شهروندان مورد مطالعه این منطقه براین باور بوده‌اند که استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در این منطقه موجب بهبود و ارتقاء مدیریت حمل‌ونقل شهری، ارتقای ظرفیت جاده‌ها و بزرگراه‌ها، جلوگیری از هدر رفت انرژی، زمان، هزینه و غیره شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

276 - بارزه‌های فرهنگی- مذهبی ایران در خارج از مرزها پس از انقلاب اسلامی
سید عباس احمدی محمود واثق عطاء اله عبدی احسان لشکری

چکیده به ثمر نشستن مبارزات مردم ایران در دهه چهل و پنجاه خورشیدی و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، علاوه بر ایجاد تحولات مهم داخلی، تاثیرات شگرفی نیز در خارج از مرزهای ایران از خود به جای گذاشت. بر خلاف آنچه در ابتدا به ذهن می‌آید، تاثیرگذاری انقلاب در چکیده کامل

چکیده به ثمر نشستن مبارزات مردم ایران در دهه چهل و پنجاه خورشیدی و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، علاوه بر ایجاد تحولات مهم داخلی، تاثیرات شگرفی نیز در خارج از مرزهای ایران از خود به جای گذاشت. بر خلاف آنچه در ابتدا به ذهن می‌آید، تاثیرگذاری انقلاب در دیگر کشورها صرفا به عرصه سیاسی محدود نشده و نقش آفرینی ایران در سایر زمینه‌ها از جمله در عرصه فرهنگی نیز نمود داشته است. از آنجا که یکی از جنبه‌های مهم انقلاب و عوامل ایجاد کننده آن جنبه فرهنگی و ماهیت دینی آن بود، پس از انقلاب نیز به طور طبیعی اثرگذاری و نقش آفرینی فرهنگی مذهبی ایران در منطقه و جهان آغاز شد و تداوم یافت. این مقاله در صدد است تا با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و الکترونیک به تبیین اقدامات، نمودها و بارزه‌های عینی فرهنگی مذهبی جمهوری اسلامی در منطقه و جهان بپردازد و این مساله را مورد بررسی قرار دهد. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که مهمترین اقدامات و تاثیرگذاری‌های ایران و انقلاب اسلامی در جنبه فرهنگی مذهبی در تاسیس و نقش آفرینی نهادهایی نظیر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مجمع جهانی اهل بیت و ... بروز و نمود یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

277 - ارزیابی عملکرد پیاده راه و نقش‌پذیری آن در جهت جنبش پیاده گستری و آسایش حرکت پیاده در برنامه‌ریزی شهری (نمونه موردی منطقه 2 تهران)
آزیتا رجبی مسعود مهدوی محمد ابراهیم درزی رامندی

چکیده با گسترش شهرها، به تدریج اولویت دادن به نقش عابر پیاده و فضاهای پیاده محور در شهرها و فضاهای شهری کمرنگ شده و از کیفیت فضاهای باز شهری و پیاده راه‌ها کاسته شده است. پیاده راه‌ها عرصه‌هایی هستند که می‌توانند به عنوان بستر و خاستگاه، نقش محوری در ارتقای سطح تماس‌ها چکیده کامل

چکیده با گسترش شهرها، به تدریج اولویت دادن به نقش عابر پیاده و فضاهای پیاده محور در شهرها و فضاهای شهری کمرنگ شده و از کیفیت فضاهای باز شهری و پیاده راه‌ها کاسته شده است. پیاده راه‌ها عرصه‌هایی هستند که می‌توانند به عنوان بستر و خاستگاه، نقش محوری در ارتقای سطح تماس‌ها، ارتباطات و تعاملات اجتماعی بین شهروندان ایفا کنند. از این رو در بین برنامه‌ریزان، طراحان شهری و نیز شهروندان پیاده راه از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. چراکه احداث مسیر ویژه پیاده علاوه بر اینکه در تجدید حیات مراکز شهری نقشی موثر ایفاء می‌کند، با فراهم آوردن تعاملات اجتماعی به شهروندان اجازه می‌دهد در محیطی آرام و بدون خطر حواس خود را کاملاً معطوف انتخاب، خرید، خط بصر و یا پیاده روی با آرامش کنند. در نظام شهری ایران نیز با توجه به اینکه قسمتی از سفرهای درون شهری به صورت پیاده انجام میگیرد و اکثر شهرها در بطن شبکه‌های شهری امکانات مناسبی برای ایجاد پیاده راه در خود دارند که متاسفانه به این موضوع توجه چندانی نمی‌کنند و باعث گردیده که برنامه‌ریزی و طراحی شهری در ایران روز به روز از مقیاس‌ها و نیازهای انسان پیاده دور شده و در نتیجه از ارزش‌ها و جاذبه‌های اجتماعی و فرهنگی فضاهای شهری کاسته شود. مسئله اصلی در این پژوهش توجه به سنجش و ارزیابی عملکرد پیاده راه‌های موجود محور صادقیه و فرحزاد می‌باشد که با توجه به جنبش پیاده سازی نسبت به شاخص‌های 5گانه، ویژگی‌های کمی و کیفی پیاده راه‌ها مورد بررسی قرار می گیرند. تا بتوانیم باتوجه به معیارهای کمی و کیفی ویژگی‌های پیاده راه، مناسبترین پیاده راه را انتخاب کنیم.نتایج این تحقیق حاکی از آن است که با توجه به امتیاز شاخص‌ها و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون و سطح معناداری آن، پیاده‌راه محور صادقیه دارای بالاترین شاخص‌های 5 گانه پیاده‌راه بوده و بالاترین سطح معناداری نسبت به ویژگی‌های یک پیاده‌راه مناسب را به خود اختصاص داده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

278 - بررسی و تبیین تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی
نظامعلی صالحی تهمینه دانیالی محمد اخباری

چکیده تحولات سال 1991 میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق که به جدا شدن کشورهای مشترک المنافع انجامید، جمهوری اسلامی ایران را در یک وضعیت استراتژیک جدید قرار داد و بسترهای جدید و مناسبی را در جهت برقراری تعامل و آینده نگری پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داد که از جمله چکیده کامل

چکیده تحولات سال 1991 میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق که به جدا شدن کشورهای مشترک المنافع انجامید، جمهوری اسلامی ایران را در یک وضعیت استراتژیک جدید قرار داد و بسترهای جدید و مناسبی را در جهت برقراری تعامل و آینده نگری پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داد که از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌های آن عبارت‌اند از بحث رژیم حقوقی دریای خزر و تأثیر این دریا بر کشورهای ساحلی و نیز برنامه های راهبردی جمهوری اسلامی ایران و برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت در راستای منافع ملی و اتخاذ روشی منطقی و معقول با دیپلماسی فعال و خنثی نمودن نفوذ کشورهای فرامنطقه ای. لذا با توجه به مطالب یاد شده، بسیاری از صاحب ‌نظران علوم راهبردی معتقدند، توسعه همکاری منطقه ای و بین‌المللی ایران و کشورهای آسیای مرکزی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این مقاله بررسی و تبیین تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی است. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین فرصت‌ها و تهدیدات تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی کدام اند؟ در این پژوهش از روش سوات برای تحلیل موضوع پژوهش استفاده می شود در این راستا اهداف جمهوری اسلامی ایران در راستای توسعه همکاری با کشورهای آسیای مرکزی که دسترسی آن‌ها به جهان آزاد و به ویژه آب‌های گرم که تنها از طریق ایران میسر است و خاک کشورمان به‌عنوان دروازه ی ورود این کشور به موارد پیش گفته محسوب می شود مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد؛ که این بررسی عبارت‌اند از: شناخت کشورهای آسیای مرکزی در ابعاد گوناگون اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حتی نظامی بررسی منافع کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در توسعه همکاری با آسیای مرکزی، تبیین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در عرصه های گوناگون در روابط با آسیای مرکزی و برعکس و شناخت فرصت ها و چالش ها، تحولات آتی مؤثر بر امنیت ملی و نتیجه‌گیری و تبیین اهداف در جهت توسعه همکاری ایران و کشورهای آسیای مرکزی به ویژه ترکمنستان که دارای مرزهای طولانی خاکی و آبی با ایران است و با توجه به فرصت ها، تهدیدات و موانع، نتایج تحقیق نشان دهنده ی آن است که می توان با تبیین اهداف مناسب و برنامه های صلح و منطقی از قبیل: حسن هم‌جواری، توسعه تعاملات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و تقویت انگیزه های ملی بر مبنای هویت اسلامی، همکاری ایران در زمینه های مختلف و ایجاد بسترهای لازم با کشورهای آسیای مرکزی بخصوص کشور همسایه ی شمالی ایران یعنی ترکمنستان را توسعه داده و در راستای تأمین امنیت و منافع ملی به نحو شایسته و منطقی اقدام کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

279 - آسیب‌شناسی تحقق‌پذیری طرح‌های ملی و منطقه‌ای در مناطق شمالی ایران در دهه 50 تا 90 و ارایه سیاست‌های بهبود
علی بخش رستمی قادی عباس بخشنده نصرت محمود رحمانی

چکیده در ایران برنامه‌های توسعه همواره به دلایل مشکلاتی که وجود داشته به طور موثری محقق نشده است. از جمله آنها طرح های توسعه ملی و منطقه ای است که در منطقه ساحل شمالی در بازه زمانی دهه 50 الی 90 تهیه شدند. این مشکلات در زمینه‌های مختلفی اعم از محتوا، مراحل تهیه، اجرا و چکیده کامل

چکیده در ایران برنامه‌های توسعه همواره به دلایل مشکلاتی که وجود داشته به طور موثری محقق نشده است. از جمله آنها طرح های توسعه ملی و منطقه ای است که در منطقه ساحل شمالی در بازه زمانی دهه 50 الی 90 تهیه شدند. این مشکلات در زمینه‌های مختلفی اعم از محتوا، مراحل تهیه، اجرا و نظارت وجود دارد که لازم است آسیب شناسی شود. پژوهش کنونی آمیخته ای از روش کمی و کیفی است و از نوع پژهش های توصیفی-تحلیلی به شمار می رود که با داده‌های آن به روش اسنادی (کتابخانه ای) و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) جمع آوری و سپس تجزیه وتحلیل شد. در بخش داده‌های کمی از نرم افزار SPSS و آماره‌های درصد و فراوانی، آزمون آماری میانگین و انحراف استاندارد استفاده شد. نتایج پژوهش در پنج حوزه شامل عمده ترین مسائل و مشکلات بر سر عدم تحقق پذیری، مناسب ترین نحوه مواجهه با مسائل، متدولوژی بهینه به منظور تهیه، نحوه انطباق فرایند بهینه برنامه ریزی و آینده فضایی مناطق شمالی ایران ارایه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

280 - نقش سیاست گذاری دولتی در ارتقاء زیست شهری با تأکید بر سلامت و بهداشت؛ مطالعه موردی منطقه 15 شهر تهران
علی اصغر اسمعیل پور روشن حشمت مهرآذین

چکیده سلامت و رفاه مردم یک شهر، شاخص مهمی برای نشان دادن میزان موفقیت سیاست‌گذاری دولتی در ارتقاء زیست شهری است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش سیاست‌گذاری دولتی در ارتقاء زیست شهری با تأکید بر سلامت و بهداشتدر منطقه 15 شهر تهران است. سؤال اصلی مقاله چکیده کامل

چکیده سلامت و رفاه مردم یک شهر، شاخص مهمی برای نشان دادن میزان موفقیت سیاست‌گذاری دولتی در ارتقاء زیست شهری است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش سیاست‌گذاری دولتی در ارتقاء زیست شهری با تأکید بر سلامت و بهداشتدر منطقه 15 شهر تهران است. سؤال اصلی مقاله این است که سیاست‌گذاری دولتی چه نقشی در ارتقاء زیست شهری با تأکید بر سلامت و بهداشت ایفا می کند؟ روش تحقیق مقاله توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی است و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که بر طبق تعداد نمونه و بر اساس مدل کوکران تعداد 400 پرسشنامه در محدوده مورد مطالعه توزیع گردیده است. تجزیه و تحلیل داده ها نیز بر اساس آزمون t تک نمونه‌ای مورد پردازش قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که سیاست‌گذاری دولتی در ایران به دلیل دولتی بودن همه حوزه‌ها نقش مهمی در ارتقاء و یا ضعف زیست شهری به ویژه در حوزه سلامت و بهداشت ایفا می کند و منطقه 15 شهر تهران به دلیل آن که چندان هدف سیاستگذاری های دولتی نبوده است از نظر بهداشتی و درمانی در وضعیت بحرانی قرار دارد و کمبود بیمارستان و مراکز درمانی سبب کاهش کیفیت بهداشت و سلامت در منطقه 15 شهر تهران شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

281 - ساماندهی بافت فرسوده منطقه 12 شهر تهران با استفاده از تکنیک SWOT
مجید کریم پور ریحان شهرزاد شریف جاهد

چکیده پدیده آشنای توسعه شهرنشینی و گسترش مهار ناپذیر شهرها که در مقاطع مختلف تاریخی بروز کرده، پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بافتهای بسیاری از شهرها دچار چالشهای اساسی شده است و به دنبال خود نابه سامانی های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی را به وجو چکیده کامل

چکیده پدیده آشنای توسعه شهرنشینی و گسترش مهار ناپذیر شهرها که در مقاطع مختلف تاریخی بروز کرده، پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بافتهای بسیاری از شهرها دچار چالشهای اساسی شده است و به دنبال خود نابه سامانی های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی را به وجود آورده. رویکرد حاکم بر این پژوهش (توصیفی- تحلیلی) است و جامعه آماری محلات فرسوده منطقه 12 شهر تهران بر اساس طرح تفصیلی منطقه و مصاحبه با کارشناسان این حیطه می باشد. در این پژوهش با استفاده ار تکنیک swot به تحلیل و بررسی بافت فرسوده منطقه 12 تهران به عنوان میراث دار پیشینه تهران و قلب اقتصادی کشو پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان میدهد که این محدوده از نقاط ضعف و تهدید بالایی برخوردار است و در عین حال نیز از نقاط قوت و فرصتهای بهینه ای جهت بهره گیری و رسیدن به حد مطلوب برخودار می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

282 - تحلیل راهبردی چالش‌های مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علی خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیری

چکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کامل

چکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری می‌باشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده‌ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 می‌باشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرح‌های توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. Abstract City, as an integrated generality, needs a strong organization with an integrated management. The multiplicity of management and incoordination of governmental and private organizations – which are in charge of urban affairs – is of main issues in the area of urban management. The rapid spread of surrounding urban societies has rendered some problems and challenges in Tehran metropolis. The purpose of the present study is to show some management strategies in Tehran metropolis with the approach of integrated urban management. In view of purpose, it is applicable, and considering method, it is descriptive - analytical. Collecting data has been performed through library studies and measuring, and SWOT and Delphi models have been used in order to analyze data. The statistical society includes 30 expert technicians of urban management. The results show that from 45 internal and external elements influencing on integrated urban management in Tehran metropolis, sum of weight point is 2.67 for internal elements and 2.25 for external elements, so, revision strategies should be used in order to succeed in the integration of managing Tehran metropolis, so as to decrease the internal weak points of integrated management of Tehran metropolis and to exploit the external opportunities. Some of review strategies include: moving to decentralization of strength and governmental organizations and bureaucratic structures and vesting authorities to local governments and urban managements and also, vesting the authority of preparing plans of urban and regional expansion to local organizations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

283 - تبیین تأثیر فضای حیاتی بر امنیت منطقه‌ای (مطالعه موردی کشور عراق)
محمود نادریان ابراهیم رومینا زهرا پیشگاهی فرد

چکیده فضایحیاتیبهبخشیازمحیطجغرافیاییگفتهمی شودکهبقا،حیاتوتوسعهکشورهاتابعآناست.چنانچهفضایحیاتیکشورهابامخاطرهمواجهگرددکارکردهاوعملکردهایآنباچالشمواجهشدهوتدامآنشکل گیریبحرانرادرپیدارد.فضایحیاتیشاملفضاهاییاستکهبرایبقاکشورازاهمیتبرخورداراست.اینفضاممکناستاقتصادی،ارتباطی،انسا چکیده کامل

چکیده فضایحیاتیبهبخشیازمحیطجغرافیاییگفتهمی شودکهبقا،حیاتوتوسعهکشورهاتابعآناست.چنانچهفضایحیاتیکشورهابامخاطرهمواجهگرددکارکردهاوعملکردهایآنباچالشمواجهشدهوتدامآنشکل گیریبحرانرادرپیدارد.فضایحیاتیشاملفضاهاییاستکهبرایبقاکشورازاهمیتبرخورداراست.اینفضاممکناستاقتصادی،ارتباطی،انسانی،فرهنگیویاسایرمواردباشد.درارتباطبافضایحیاتیارتباطیودسترسی،کشورهاییدرجهانوجوددارندکهفضایحیاتیآنهامحدودبودهواینفضایحیاتیازحساسیتبرایآنهابرخورداراست.یکیازکشورهایمزبور،عراقاستکهبرایدسترسیبهمناطقوسایرسیستم هایجهانیازخلیجفارس،فضایحیاتیمحدودیرادرجنوبشرقخوددارد.اینفضابرایکشورعراقازحساسیتبرخورداربودهوسرنوشتوآیندهآنتابعدسترسیوحفظآندراینبخشاست.منازعاتاینکشورباایرانوکویتکهباعثشکل گیریدوجنگمنطقه ایوورودکشورهایمداخله گرخارجیبهمنازعاتمربوطهبودهناشیازرهاییازاینفشارصورتگرفتهاست.لذاامنیتمنطقه ایدرجنوبغربآسیاتابعفضایحیاتیعراقدرجنوبشرقآناست. اینپژوهشبامدنظرقراردادنتأثیرفضایحیاتیعراقبرامنیتمنطقه ایبهبررسیمنازعاتشکل گرفتهمتأثرازآنپرداختهاست.روشگردآوریداده هاواطلاعاتمربوطه،کتابخانه ایواسنادیومراجعهبهمراکزونهادهایمربوطهاست.شیوهتجزیهوتحلیلداده هاتوصیفی-تحلیلیاست. نتیجهپژوهشنشانمی‌دهدکهدسترسیمحدودعراقبهفضایحیاتیباعثافزایشتنشومنازعاتمنطقه ایشدهوامنیتمنطقهرابامخاطرهمواجهساختهاست.چنانچهدسترسیعراقبهفضایحیاتیموجودپایدارباشدوراهکارهایمناسبیدراینزمینهبوسیلهایرانوکویتبرنامهریزیگرددامنیتمنطقه ایناشیازاینپدیدهپایدارخواهدبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

284 - تأثیر ساختار ژیوپلیتیک حاکم بر روابط روسیه و ایالات متحده آمریکابر رقابت آنها در جنوب غرب آسیا
سجاد مرادی نیا زهرا پیشگاهی فرد کیومرث یزدان پناه بهادر زارعی

چکیده ایالات متحده آمریکا و روسیه از زمانی که قدرت بریتانیا رو به افول گذاشت و آمریکا کم کم جای آن را گرفت، وارد رقابت در منطقه آسیا و شرق اروپا شدند. این رقابت و گاه رویارویی در زمان شوروی و پس از جنگ جهانی اول به اوج خود رسید و منجر به جنگ سرد شد که تا 1991 میلادی ادا چکیده کامل

چکیده ایالات متحده آمریکا و روسیه از زمانی که قدرت بریتانیا رو به افول گذاشت و آمریکا کم کم جای آن را گرفت، وارد رقابت در منطقه آسیا و شرق اروپا شدند. این رقابت و گاه رویارویی در زمان شوروی و پس از جنگ جهانی اول به اوج خود رسید و منجر به جنگ سرد شد که تا 1991 میلادی ادامه یافت. پس از فروپاشی شوروی این رقابت نیز برای یک دهه از بین رفت و رویکردهایی مبتنی بر روابط دوستانه با غرب و آمریکا مطرح شد. اما با ترمیم قدرت روسیه به دست ولادیمیر پوتین که خود از بازماندگان دستگاه های امنیتی شوروی بود، مجدداً بحث رقابت روسیه به عنوان یک ابرقدرت با آمریکا مطرح شد که با اشغال شبه جزیره کریمه و حمله به سوریه در حمایت از بشاراسد، این رقابت جدید واقعیت عملی یافت. حضور روسیه در سوریه، همکاری با ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس و اقداماتش در قبال امنیت افغانستان و نیز بازتعریف اهداف سیاست خارجی و امنیتی-نظامی روسیه در اسناد استراتژیک این کشور از سال 2015 به بعد، نشانگر ورود روسیه به عرصه رقابت با آمریکا در منطقه جنوب غربی آسیا است. روابط و رقابت روسیه و آمریکا در مناطق مختلف و نیز جنوب غرب آسیا تابعی از ساختارهای معنایی، مادی و منافع این دو کشور به صورت کلی و نیز منطقه ای است که به طور کل در درون یک ساختار ژیوپلیتیکی قابل تعریف است. بنابراین در این مقاله سعی شده با روش توصیفی – تحلیلی نشان دهد، از منظر سازه انگاری، ساختار ژیوپلیتیکی چگونه بر رقابت بین روسیه و ایالات متحده آمریکا در منطقه جنوب غربی آسیا تأثیر می گذارد؟ نتایج تحقیق نشان می‌دهد، دو کشور روسیه و ایلات متحده آمریکا رقابت تنگاتنگی در حوزه‌های مختلف همچون شرکای استراتژیک و انگاره فضاها و موقعیت های ارزشمند ژیوپلیتیکی دارند. Abstract Since the British power has been declining, the United States has replaced it. the United States and Russia entered the competition in the Asian and Eastern European region. This competition peaked after World War I and leading to the Cold War, which lasted until 1991. With the reign of Russia during the reign of President Vladimir Putin, Russia's rivalry as a major power with the USA was raised. This new competition was observed in reality with the occupation of the Crimean Peninsula and the invasion of Syria in support of Bashar al-Assad. Russia's presence in Syria, cooperation with Iran and the Persian Gulf countries surrounding, and its actions for the security of Afghanistan As well as redefine the goals of Russian foreign policy and security in its strategic documents from 2015 onwards, Reflects Russia's entry into the region of the USA in the Southwest Asia region. This article tries to analyze this geopolitical structure on the basis of the Constructivism approach Alexander Wendt. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

285 - ارزیابی استراتژی‌های توسعه گردشگری پیرامون نواحی کلان‌شهری: (شهرستان شمیرانات، بخش لواسانات)
الهام افتخاری مسعود مهدوی حاجیلویی پرویز کردوانی

چکیده برقراری ارتباط متوازن و استراتژیک بین تقاضای روزافزون جمعیت شهری برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح در سکونتگاه‌های روستایی و ضرورت توسعه این سکونتگاه ها با استفاده از منابع و پتانسیل های گردشگری موجود در این مناطق راهبرد مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی عصر حاضر به شم چکیده کامل

چکیده برقراری ارتباط متوازن و استراتژیک بین تقاضای روزافزون جمعیت شهری برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح در سکونتگاه‌های روستایی و ضرورت توسعه این سکونتگاه ها با استفاده از منابع و پتانسیل های گردشگری موجود در این مناطق راهبرد مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی عصر حاضر به شمار می رود. هدف این مقاله تحلیل و بررسی راهبردهای توسعه گردشگری بخش لواسانات در شهرستان شمیرانات به منظور پاسخگویی به دو نیاز توسعه منطقه و تقاضا برای گردشگری است. با توجه به موقعیت پیرامونی بخش لواسانات در شهرستان شمیرانات نسبت به کلان‌شهر تهران از یک طرف و پتانسیل‌های گردشگری آن از طرف دیگر سؤال اصلی مقاله این است که بهینه ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در این منطقه کدام استراتژی است؟ فرضیه ای را که در این مقاله برای پاسخ گویی به سؤال اصلی در صدد آزمون آن هستیم این است که به نظر می رسد مناسب ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در ناحیه مورد مطالعه استراتژی‌های تهاجمی (SO) یعنی توجه به نقاط قوت داخلی این منطقه (پتانسیل های گردشگری) و بهره گیری از فرصت های موجود در پیرامون آن (تقاضا برای گذران اوقات فراغت در کلان‌شهر تهران) است. روش تحقیق مقاله تلفیقی از روش های تحلیل شبکه ای (ANP) و سوآت (SWOT) است و برای سنجش وزن سنجه ها از آزمونt تک نمونه استفاده شده که جامعه آماری مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 389 نفر متشکل از 2 گروه (مردم و مسئولان) تعیین شد و میزان پایایی و روایی پرسش نامه به روش آلفای کرونباخ (89. برای مردم و 91. برای مسئولین) به دست آمده است. نتایج مقاله نشان می دهد که مناسب ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در محدوده مورد مطالعه استراتژی تهاجمی و در اولویت بعد رقابتی (SO)(توسعه‌ای) است و نیز از میان سنجه های 66 گانه مدل سوآت سنجه های S1، W15،O1و T1 بیشترین امتیاز را کسب کرده اند. Abstract Establishing a balanced and strategic relationship between the growing demand for urban population to spend leisure time and have fun in rural settlements (this dimension is more likely to be found in the countryside and neighboring villages with larger cities) and the need to develop rural settlements using the resources and potential of tourism in these areas is current economic management and planning strategy. The purpose of this paper is to analyze and evaluate the tourism development strategies of the Lavasanat section in the city of Shemiranat. The main question of this article is that considering the peripheral location of the Lavasanat section in the city of Shemiranat compared to Tehran metropolis from one side and its potential for tourism on the other, which strategy is the most effective strategy for tourism development in this region? The hypothesis we are trying to test in this article is to answer the main question seems that the most appropriate strategy for developing tourism in the studied area is aggressive strategies (SO), namely, the attention to the internal strengths of this region (tourism potential) and the exploitation of the opportunities available around it. The demand for leisure in the metropolis of Tehran). Method of research paper is a compilation of Network Analysis (ANP) and Swot(SWOT) to measure the weight of the measurements, a single sample t test was used. The population of the study was determined using the Cochran formula consisting of 389 people, composed of 2 groups (people and authorities)the reliability and validity of the questionnaire were obtained by Cronbach's alpha (89 for people and 91 for officials). The results of the paper show that the most appropriate strategy for tourism development in the studied area is aggressive and in the next stage is competitive (SO) (development) and from the 66th model of Swat model also the scores of S1, W15, O1 and T1 have earned the most points. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

286 - ارائه مدل‌ مفهومی جغرافیای کاربردی در آموزش علوم به کودکان استثنائی (تیزهوشان) با رویکرد نانو تکنولوژی (مطالعه موردی: مدارس منطقه 2 تهران)
کتایون تیموریان پروانه زیویار فریبا مصطفوی

چکیده جغرافیای کاربردی از زمان حیات انسان پا به عرصه وجود نهاد و پای به پای انسان و در تمام ابعاد زندگی او رخنه کرد و تکامل یافت. یکی ازین تکاملات ظهور فناوری نانو به‌عنوان موج چهارم انقلاب صنعتی بود که علاوه بر انقلابی که در جهان به پا کرد، هیاهویی در نظام‌های آموزش ک چکیده کامل

چکیده جغرافیای کاربردی از زمان حیات انسان پا به عرصه وجود نهاد و پای به پای انسان و در تمام ابعاد زندگی او رخنه کرد و تکامل یافت. یکی ازین تکاملات ظهور فناوری نانو به‌عنوان موج چهارم انقلاب صنعتی بود که علاوه بر انقلابی که در جهان به پا کرد، هیاهویی در نظام‌های آموزش کشورهای دنیا به وجود آورد تا افراد متخصص را در این زمینه تربیت کند. برنامه‌های متنوع آموزشی برای رده های مختلف سنی نشان از توجه همه‌جانبه به سرمایه‌گذاری در این فناوری دارد. فناوری نانو، پدیده‌ای عظیم است که در تمامی گرایش‌های علمی راه‌یافته و از فناوری های نوینی است که با سرعت هرچه‌تمام‌تر درحال‌توسعه می‌باشد. لذا هدف پژوهش حاضر ارزیابی معیارهای استاندارد آموزشی، معایب و مزایای خدمات آموزشی و ارائه راهکارها و پیشنهاد الگوهای مناسب انتقال دانش و افزایش آگاهی دانش آموزان در ارتباط با مدل‌های مفهومی و هنرهای تجسمی آموزش دانش جدید نانو به زبان ساده و قابل‌فهم برای دانش آموزان می‌باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع کاربردی و توسعه‌ای و به لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی و تحلیلی می‌باشد . برای دستیابی به ادبیات نظری پژوهش از روش‌های توصیفی و اسنادی با مرور ادبیات مربوط به مفاهیم فناوری نانو و همچنین روش‌های تحلیلی برای پاسخ سؤالات و شاخص‌های تأثیرگذار بر یادگیری نانو در مدارس محدوده موردمطالعه از نرم‌افزار spss استفاده‌شده است. با توجه به یافته‌های تحقیق و نتایج به‌دست‌آمده از آزمون T test در تحلیل حاصل از نرم‌افزار spss نشان داد که مؤلفه هنرهای تجسمی که شامل گویه آموزش با استفاده از ابزارهای آموزشی (کتاب، عکس و...) با ضریب معناداری 68/3، آموزش با استفاده از انیمیشن‌های کمک‌آموزشی با ضریب 62/3 و گویه ها مدل های مفهومی که شامل تجهیز آزمایشگاه‌های دانش‌آموزی به فناوری نانو با ضریب 66/3 به ترتیب اهمیت بالاترین ضریب را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج کلی تحلیل بیانگر این است که هنرهای تجسمی بیشترین ضریب و بیشترین تأثیر را در یادگیری و آموزش فناوری نانو تکنولوژی در مدارس خواهند داشت. همچنین برای نشان دادن تأثیر هر مؤلفه از تحلیل سلسله مراتبی AHP از طریق نرم‌افزار EXPERT CHOICE استفاده شد که محاسبه نشان داد که هنرهای تجسمی (A) با امتیاز 188/0 و مدل های مفهومی (B) با امتیاز 081/0 به ترتیب دارای بیشترین اهمیت در آموزش کودکان تیزهوش با فناوری نانو تکنولوژی می باشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

287 - ارائه الگوی منطقه‌گرایی ایران و آسیای مرکزی
حمیدرضا سرمست علی بیژنی محمد اخباری

چکیده منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطق ژئوپلیتیکی هم‌جوار ایران است که دارای پیشینه تاریخی مشترک با ایران است. در روابط بین ایران و آسیای مرکزی این پژوهش به دنبال تدوین الگوی مبتنی بر ساختار ژئوپلیتیکی منطقه آسیای مرکزی و ایران است که ضمن کاهش تنش‌ها و چالش‌های فی‌مابین چکیده کامل

چکیده منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطق ژئوپلیتیکی هم‌جوار ایران است که دارای پیشینه تاریخی مشترک با ایران است. در روابط بین ایران و آسیای مرکزی این پژوهش به دنبال تدوین الگوی مبتنی بر ساختار ژئوپلیتیکی منطقه آسیای مرکزی و ایران است که ضمن کاهش تنش‌ها و چالش‌های فی‌مابین به نوعی همگرایی منطقه‌ای پایدار منجر گردد. این امر می‌تواند سبب توسعه روابط ایران و آسیای مرکزی و جلوگیری از بروز تهدیدات ژئوپلیتیکی بین ایران و آسیای مرکزی گردد که اهداف آن شناخت ساختار ژئوپلیتیکی آسیب‌های ناشی از سیاست‌گذاری گذشته و منابع تنش و تقابل در روابط میان ایران و آسیای مرکزی جهت تنش‌زدایی و کسب منافع مشترک منطقه‌ای است. همچنین ایران و آسیای مرکزی در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت ها و چالش‌هایی هستند که برخی از آن‌ها ریشه در محیط داخلی و برخی دیگر ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد و برای رسیدن به همگرایی باید بر اساس راهبردهای پنج گانه به آن دست یافت؛ بنابراین در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت‌های ژئوپلیتیکی به یک الگوی همگرایی منطقه‌ای دست ‌یابیم و در این راستا این سؤال اصلی قابل طرح است: بر اساس ساختار ژئوپلیتیکی موجود چه نوع الگویی می‌توان ارائه داد که به منطقه‌گرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی منجر گردد؟ فرضیه رساله نیز بدین شکل است: به نظر می‌رسد که بر اساس ساختار ژئوپلیتیکی موجود ارائه الگوی مبتنی بر واقعیات و منافع ژئوپلیتیکی همگرا ساز (قوت‌ها و فرصت‌ها) و نیز دوری از عوامل تنش‌زای ژئوپلیتیکی (ضعف‌ها و تهدیدها) می‌تواند منطقه‌گرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی در راستای منافع متقابل منجر گردد. روش مورد استفاده پژوهش نیز توصفی- تحلیلی است که برای تحلیل یافته‌های پژوهش از مدل سوات نیز استفاده خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

288 - راهبرد عوامل ساختار قدرت‌های برتر جنوب غرب آسیا چرایی قدرت‌های فرامنطقه ای بر علل برتر جلوه دادن رژیم اشغالگر قدس
مهرعلی عباسپور کیومرث یزدان پناه عزت الله عزتی

چکیده بررسی ساختار نظام برتر منطقه‌ای جنوب غرب آسیا و شاخص قدرت‌های آن و اعمال سیاست قدرت‌های فرامنطقه ای در این ساختار، چرائی برتری جلوه دادن رژیم اشغالگر قدس عدم استرجاع آن در محافل جهانی، سازمان‌های بین المللی برای کسب مشروعیت، نداشتن عمق استراتژیک، وزن ژئوپلیتیکی، خ چکیده کامل

چکیده بررسی ساختار نظام برتر منطقه‌ای جنوب غرب آسیا و شاخص قدرت‌های آن و اعمال سیاست قدرت‌های فرامنطقه ای در این ساختار، چرائی برتری جلوه دادن رژیم اشغالگر قدس عدم استرجاع آن در محافل جهانی، سازمان‌های بین المللی برای کسب مشروعیت، نداشتن عمق استراتژیک، وزن ژئوپلیتیکی، خروج از شروط سازمان ملل، جمعیت ناموزون، متفرق، مهاجر، مذهب ناهمگن، مرز شناور، ناسازگاری همجواری، منطقه‌ای، فرامرزی، نداشتن منزلت ژئوپلیتیکی که از سنجش قدرت ملی آن در ارزیابی و محاسبه عوامل مادی و غیرمادی قدرت ساز آن، که باید در داخل وزن شود،! این وزن‌ها با نگاه به بیرون دنبال می‌شود. هزینه کردن قدرت‌های برتر منطقه، ترکیه، ایران قبل انقلاب، مصر، عربستان برای بالا آوردن قدرت وابسته رژیم اشغالگر قدس در نظام قدرت منطقه‌ای و چرائی آن در شفاف‌سازی سیاست‌های بازدارندگی و راهبردی دنبال می‌شود و محاسبه مؤلفه‌ها و عوامل مختلف مادی و غیر مادی برای ساختار قدرت آن، موضوع، تصمیم سازان قدرت‌های فرامنطقه ای با بهانه‌های تاریخی و مذهب‌سازی و برتری طلبی یک قوم و راه اندازی دو کارناوال بین المللی تحت عنوان جنگ اول جهانی برای متلاشی کردن دولت اسلامی عثمانی و جنگ دوم هویت دادن به رژیم جعلی اسرائیل را در برداشت. وابستگی و ناتوانی آن را در مؤلفه‌های اقتصادی، اجتماع، زبانی، محیط ارضی و مرزی و.... می‌توان دید. اسرائیل بدون پشتیبانی ایالات متحده آمریکا، حتی لحظه‌ای به حیات سیاسی خود نمی‌تواند ادامه دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

289 - تبیین عدالت فضایی از منظر تمهید خدمات سلامت در فضاها و کاربری‌های شهری برای قشر سالمند (مورد پژوهی: منطقه 15 تهران)
محمدتقی پیربابایی پریسا ‌ هاشم‌پور پیمان زاده باقری

چکیده امروزه توجه به جایگاه و نقش سالمندان در نظام برنامه‌ریزی شهری و معماری از یک طرف و تحقق‌پذیری شهرهای دوستدار سالمند، از اولویت‌های اساسی در فرایند برنامه‌ریزی شهری و معماری است. خدمات شهری ساختار‌دهنده‌ی شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر است؛ لذا بی عدال چکیده کامل

چکیده امروزه توجه به جایگاه و نقش سالمندان در نظام برنامه‌ریزی شهری و معماری از یک طرف و تحقق‌پذیری شهرهای دوستدار سالمند، از اولویت‌های اساسی در فرایند برنامه‌ریزی شهری و معماری است. خدمات شهری ساختار‌دهنده‌ی شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر است؛ لذا بی عدالتی در نحوه‌ی توزیع آن، تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر به ویژه سالمندان را با چالش‌های جدی روبرو می‌کند. تحقیق حاضر به بررسی وضعیت عدالت فضایی در سطح نواحی منطقه 15 تهران پرداخته شد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش‌های کاربردی و به لحاظ روش تحقیق پیمایشی می‌باشد. در روند تحقیق ابتدا با طراحی پرسشنامه و برداشتهای میدانی به بررسی میزان دسترسی شهروندان به ویژه سالمندان در سطح نواحی شهر تهران پرداخته شد و سپس جهت رتبه‌بندی نواحی شهر به لحاظ دسترسی به خدمات از مدل VIKOR استفاده شد و در نهایت از مدل نزدیکترین همسایه جهت ارزیابی الگوی پراکندگی خدمات در سطح نواحی شهر استفاده گردید. نتایج مدل ها حاکی از آن است که پراکنش فضایی خدمات شهری در نواحی منطقه 15 از الگویی منظم پیروی نمی‌کند و توزیع‌ها به صورت تصادفی و خوشه‌ای می‌باشد. همچنین تخصیص خدمات شهری در رابطه با قشر سالمند در نواحی منطقه مذکور تفاوت معنی داری دارد. در بررسی‌های به عمل آمده از لحاظ دسترسی به خدمات ناحیه 3 بیشترین دسترسی و برخورداری و ناحیه 5 و 6 کمترین دسترسی برخوردارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

290 - بررسی پدافند غیرعامل در منطقه 4شهرداری، شهر تهران
رضا پنام آزیتا رجبی بختیار عزت پناه

چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و چکیده کامل

چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته می شود. این تحقیق با هدف تحلیل و ارزیابی مراکز مهم ،حیاتی و حساس منطقه 4 شهر تهران از منظر پدافند غیرعامل انجام شده است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می باشد. متغیرهای مورد بررسی شامل شناسایی مکان‌های حیاتی، حساس و مهم منطقه 4 شهر تهران، به منظور کاهش خسارت‌های ناشی از حملات دشمن، بالا بردن قدرت دفاعی‌، آستانه مقاومت ملی، بازدارندگی و شهرسازی دفاعی است. روش جمع‌آوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه‌ای بوده و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی(مصاحبه) نیز استفاده شده است. در تحلیل و تهیه نقشه های مربوطه، از نرم افزار ARC_GIS و EXCEL استفاده شده است. در این مقاله از تکنیک ماتریسی برای بررسی انطباق نظام شهری منطقه 4شهر تهران با اصول پدافند غیرعامل استفاده شده است که به شناسایی مراکز مهم، حیاتی و حساس منطقه پرداخته شده است. نتایج پژوهش بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در این منطقه است. بدین طریق می‌توان قبل از وقوع جنگ برای کاهش خسارات جانی و مالی نقاط استراتژیک شهر، جایی که ادامه حیات شهر و مقاومت آن وابسته به این مراکز است اقدام نمود. * نویسنده مسئول [1] - Passive Defense پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

291 - نقش و موقعیت استراتژیک ایران در ایجاد خطوط انتقال انرژی (نفت و گاز)به اروپا و تأثیر آن بر همگرایی فرا منطقه‌ای ایران
مریم شعبانی

چکیده هدف از این پژوهش بررسی خطوط انتقال انرژی نفت و گاز به اروپا می باشد و روش پژوهش به صورت تحلیلی- توصیفی است. با افزایش وابستگی اقتصادی جهان به خصوص کشورهای اروپایی به منابع انرژی خاورمیانه و نیز ظهور روسیه و ترکیه به عنوان بازیگران اصلی در بازار انرژی جهان، نفت چکیده کامل

چکیده هدف از این پژوهش بررسی خطوط انتقال انرژی نفت و گاز به اروپا می باشد و روش پژوهش به صورت تحلیلی- توصیفی است. با افزایش وابستگی اقتصادی جهان به خصوص کشورهای اروپایی به منابع انرژی خاورمیانه و نیز ظهور روسیه و ترکیه به عنوان بازیگران اصلی در بازار انرژی جهان، نفت و گاز دریای خزر و مسیرهای انتقال آن به بازارهای مصرف، بیش از پیش مورد توجه قدرت های بزرگ صنعتی قرار گرفته است. بررسی توصیفی– تحلیلی موضوع نشان می دهد که ایران در حوزه امنیت اقتصادی، عرضه، تقاضا، ترانزیت و سرمایه گذاری با چالش مواجه است. مهم ترین چالش ایران، امنیت تقاضاست. در راستای حفظ تقاضای موجود و صادرات به اروپا، راه کارهای مطلوب ایران، افزایش جذب سرمایه گذاری، ارتقای میزان آمادگی عرضه در شرایط فوری و کاهش اختلافات بین المللی در زمینه عرضه گاز و امنیت اجتماعی و زیست محیطی می باشد. همچنین نتایج حاکی از این است که به خاطر تحریم ها این متغیرهای امنیت با چالش هایی رو به رو می باشند که باید دولتمردان ایرانی حل این مشکل را در اولویت برنامه های خود قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

292 - ارائه الگوی همگرایی منطقه‌ای فیمابین کشورهای ایران، عراق و ترکیه با تأکید بر ساختار ژئوپولیتیکی منطقه
سعید محمدی پور محمد اخباری فرهاد حمزه

چکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های چکیده کامل

چکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های داخلی و فرصت های بیرونی نیز وجود دارد که زمینه های همگرایی بین این کشورها و توسعه و امنیت در منطقه را فراهم می آورد. کشورهای ایران، ترکیه و عراق نیز به عنوان کشورهایی در منطقه خاورمیانه هستند که در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت ها و چالش هایی هستند که برخی از آن ها ریشه در محیط داخلی و روابط بین این کشورهاست و برخی نیز ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد. برای رسیدن به همگرایی می بایست الگویی براساس این عوامل داخلی و خارجی طراحی گردد که ضمن کاهش چالش ها به توسعه ظرفیت ها پرداخته شود. در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه یک الگوی همگرایی منطقه ای طراحی گردد. در این راستا سوال اصلی مقاله این است که براساس واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه چه نوع الگویی می تواند ضمن تنش زدایی به نوعی همگرایی منطقه ای پایدار بین سه کشور منجر گردد؟ در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است و برای ارائه‌ مدل راهبردی از روش تحلیل راهبردی سوات SOWT بهره برده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

293 - امکان سنجی ایجاد منطقه ویژه اقتصادی کاشمر راهکاری برای توسعه خوشه های صنعتی و کسب و کار در راستای توسعه پایدار ناحیه ترشیز
محمد اسکندری ثانی فاطمه سادات کهکی

چکیده منطقه جغرافیایی که کاشمر در آن واقع شده است دارای پتانسیل های زیادی برای توسعه خوشه های در سطح محلی، ملی و بین المللی دارد که در عصر رقایت پذیری های شهری و منطقه ای ضرورتی انکارناپذیر است. روش پژوهش حاضر با توجه به ماهیت آن توصیفی –تحلیلی می باشد و از نظر ه چکیده کامل

چکیده منطقه جغرافیایی که کاشمر در آن واقع شده است دارای پتانسیل های زیادی برای توسعه خوشه های در سطح محلی، ملی و بین المللی دارد که در عصر رقایت پذیری های شهری و منطقه ای ضرورتی انکارناپذیر است. روش پژوهش حاضر با توجه به ماهیت آن توصیفی –تحلیلی می باشد و از نظر هدف کاربردی است. ابتدا با بررسی ادبیات مورد نظر به ماهیت خوشه های صنعتی و اثرات مرتبط با توسعه اقتصادی و منطقه ای تمرکز شده و سپس به بررسی پتانسیل های منطقه ویژه اقتصادی کاشمر در مقیاس محلی، منطقه ای و بین المللی پرداخته شده است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از مطالعات اسنادی در ایران و خارج از کشور به ویژه اسناد کشور افغانستان تهیه شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های مورد نظر از نرم افزار GIS و مدل Vikor و آنتروپی شانون استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که منطقه ویژه اقتصادی کاشمر با توجه به موقعیت جغرافیایی به عنوان منطقه ویژه لوژیستیکی سایر مناطق ویژه اقتصادی و بازارجه های مرزی شرق ایران عمل نماید. از سوی دیگر با توجه به پتانسیل های محلی، منطقه ای و بین المللی، تشکیل منطقه ویژه اقتصادی بر پایه خوشه های خشکبار مبتنی بر اقتصاد سبز به ویژه با توجه به محصولات استراتژیک و صادراتی و همچنین بازار افغانستان می تواند مهمترین کارکرهای منطقه ویژه اقتصادی کاشمر باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

294 - بررسی تأثیر دانشگاه بر توسعه‌ی منطقه‌ای مبتنی بر عدالت اسلامی در غرب استان تهران با تأکید بر توسعه فرهنگی شهرستان اسلام‌شهر
علی عقبایی شریف مطوف

چکیده در نیم قرن اخیر، نظریه‌پردازان توسعه شهری و منطقه‌ای روز به روز به اهمیت تعادل و توازن در توسعه پایدار و مستدام، پی برده و ضرورت آن را مورد تأکید قرار داده‌اند. بیشتر اندیشمندان بر این نظر متفق‌اند که توسعه چند قرن اخیر راه نامتعادل را طی کرده و به تبع آن، پی آمده چکیده کامل

چکیده در نیم قرن اخیر، نظریه‌پردازان توسعه شهری و منطقه‌ای روز به روز به اهمیت تعادل و توازن در توسعه پایدار و مستدام، پی برده و ضرورت آن را مورد تأکید قرار داده‌اند. بیشتر اندیشمندان بر این نظر متفق‌اند که توسعه چند قرن اخیر راه نامتعادل را طی کرده و به تبع آن، پی آمدهایی داشته است که نه تنها خود تحقق توسعه را زیر هاله‌ای از ابهام برده است، بلکه نظام هستی و خلقت که بر اساس توازن نهاده شده است را با خطرهای جدی مواجه ساخته است. حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا زمان آن نرسیده است که به اصول آفرینش بازگشته و راه رفت را تصحیح کرد؟ این مقاله استخراج‌شده پژوهشی که با هدف آزمون توازن و تعادل در توسعه شهری و منطقه‌ای از طریق بررسی تأثیر دانشگاه بر توسعه‌ی منطقه‌ای غرب استان تهران با تأکید بر شهرستان اسلام‌شهر در سال‌های 1394 تا 1397 در دوره دکتری صورت گرفت. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، این فرضیه طرح شد که از زمان احداث دانشگاه در شهر اسلامشهر تاکنون شاخص‌های عدالت اجتماعی در توسعه فرهنگی و شاخص‌های توسعه اقتصادی منطقه‌ای در کل منطقه اسلامشهر تحت تأثیر همین دانشگاه بهبود یافته است. از میان جامعه آماری، تعداد 400 نفر به عنوان گروه نمونه به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند تا از طریق تکمیل پرسشنامه، به پرسش‌های مربوط به تحقیق پاسخ دهند. سؤال‌های پرسشنامه از پایایی قابل قبولی برخوردار است. روش تحقیق در این پژوهش کمی- کیفی و از نوع توصیفی- تحلیلی است. در واقع محور روش‌شناسی دارای رویکرد کیفی است و هر جا لزوم یافته از تجزیه و تحلیل کمّی نیز استفاده شده است. در این راستا از روش‌های تحلیلی SPSS، بهره گرفته شده است. برای کنترل رابطه‌ی بین توسعه‌ی منطقه و دانشگاه اسلامشهر، از نظر شاخص‌های توسعه قبل و بعد از استقرار دانشگاه در منطقه، با کمک روش‌های مختلف ارزیابی شده است. همچنین برای پرهیز از خطا و اطمینان از اینکه این دانشگاه تأثیر ویژه‌ای بر توسعه منطقه داشته است و این پبشرفت ناشی از عوامل دیگری نبوده، با استفاده از شیوه‌ی مقایسه‌ای وضعیت این منطقه با مناطقی که در اثر دانشگاه توسعه ‌یافته یا در اثر نبود دانشگاه از توسعه بازمانده‌اند، به‌صورت شاهد بررسی شده است. با انجام این پژوهش، در نهایت، این نتیجه حاصل شد، که دانشگاه اسلامشهر در توسعه‌ی منطقه‌ای غرب استان تهران خصوصاً در محدوده‌ی منطقه اسلامشهر، تأثیر مثبت داشته است که این توسعه ابعاد مختلفی، از جمله توسعه‌ی اقتصادی، توسعه‌ی سیاسی- اجتماعی و توسعه‌ی فرهنگی را در برمی‌گیرد. در نهایت این نتیجه گرفته شده است که با دیدگاه عدالت محوری، توزیع متعادلانه دانش منطقه، منجر به تحقق تعادل در توسعه شهری و منطقه‌ای می‌شود و دانشگاه به عنوان نهاد توسعه فرهنگی توانسته است به نهادینه شدن توسعه متعادل شهری و منطقه‌ای از طریق توسعه فرهنگی کمک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

295 - تبیین اثرات سیاست‌های بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری (موردپژوهی: منطقه 12 شهرداری تهران)
پانته‌آ ابوذری یوسفعلی زیاری

چکیده از جمله سیاست‌های مؤثر و حساس توسعه شهری را می‌توان برنامه‌های مداخله در بافت‌های فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامه‌ریزی و چکیده کامل

چکیده از جمله سیاست‌های مؤثر و حساس توسعه شهری را می‌توان برنامه‌های مداخله در بافت‌های فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامه‌ریزی و مدیریت حفظ و نگهداری آنها از اقدامات اولیه و مهمی است که باید صورت پذیرد. وجود بافت‌های فرسوده شهری در شهر تهران و اجرای سیاست‌هایی توسط دولت‌ و شهرداری با هدف احیای آن، دارای آثار متفاوت بر بافت شهری و کیفیت زندگی شهروندان بوده است که سنجش آثار این سیاست‌ها، مزیت‌ها و ضعف‌های این طرح ها را مشخص می‌کند. بنابر این هدف این پژوهش، تبیین آثار سیاست‌های مداخله در بافت فرسوده در منطقه 12 شهر تهران می‌باشد. روش این مقاله، توصیفی- تحلیلی بوده و ابزار جمع‌آوری داده‌ها بصورت پرسشنامه و جهت تحلیل از T تک نمونه ای، آزمون همبستگی اسپیرمن، آزمون فریدمن از نرم‌افزار Spss و جهت تحلیل عاملی تأییدی از نرم‌افزار Liserel مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که سیاست‌های اجرا شده در راستای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده منطقه 12 منجر به بروز ناپایداری شده و همچنین رابطه معناداری بین سطح مولفه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی و اجرای سیاست‌های بهسازی و نوسازی وجود دارد. بنابراین تحلیل سیاست ها مبتنی بر بازآفرینی پایدار شهری یکپارچه نگر بوده و تمامی ابعاد که تحت تأثیر اجرای سیاست ها در بافت فرسوده صورت می پذیرد را مورد سنجش قرار می‌دهد. نتایج تحلیل عاملی نشان از برازش مناسب این مدل جهت سنجش آثار سیاست‌های بهسازی و نوسازی در مناطق شهر تهران دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

296 - تأثیر سیاست همسایگی جمهوری فدراسیون روسیه بر رویکرد منطقه‌گرایی ایران در قفقاز
مصطفی هاشمی ریباز قربانی نژاد کیومرث یزدان پناه درو محمدحسن نامی

منطقه قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی که دارد جذب‌کننده بازیگران منطقه‌ای و کروی است. ریشه تاریخی و هم‌جواری این منطقه با ایران و روسیه باعث شده است که سرنوشت و اتفاقات این منطقه تاثیر مستقیمی بر امنیت و منافع ملی ایران و روسیه داشته باشد که باعث ایجاد موانعی د چکیده کامل

منطقه قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی که دارد جذب‌کننده بازیگران منطقه‌ای و کروی است. ریشه تاریخی و هم‌جواری این منطقه با ایران و روسیه باعث شده است که سرنوشت و اتفاقات این منطقه تاثیر مستقیمی بر امنیت و منافع ملی ایران و روسیه داشته باشد که باعث ایجاد موانعی در مسیر منطقه گرایی ایران توسط روسیه و دیگر بازیگران داشته است. پژوهش حاضر درصدد مطالعه بر تأثیر سیاست همسایگی جمهوری فدراسیون روسیه بر رویکرد منطقه‌گرایی ایران در قفقاز است.پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و اکتشافی است که در آن برای جمع‌آوری داده‌های تحقیق به‌صورت توأمان از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی شامل پرسشنامه استفاده‌شده است. در این پژوهش جامعه‌ی آماری، شامل مجموعه‌ای متشکل از متخصصان جغرافیای سیاسی، مسئولین سازمان‌های مرتبط و نهادهای ذی‌ربط بوده‌اند که علاوه بر بخش گردآوری اطلاعات، در دیگر بخش‌ها مانند (مصاحبه و پرسشنامه) یاری رسانده‌اند. در این پژوهش سعی شده تمامی ابعاد سیاسی ،دفاعی ، امنیتی و... کشورهای منطقه قفقاز جنوبی و بازیگران حاضر در این منطقه پرداخته شود . سپس نتایج حاصل از روش میدانی در قالب تحلیل آماری T به اجرا گذاشته‌شده است. بنابراین ایران باید برای کسب جایگاهی برتر از رقبای خود و تأمین امنیت و منافع ملی خود به دور از برخورد های قهر آمیز روسیه ،راهبردهایی مبتنی بر پیوند منافع خود با کشورهای قفقاز را مدنظر قرار دهد و به مرحله عملیاتی شدن برساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

297 - ارزیابی اثربخش دوره‌های آموزش ضمن خدمت کارکنان شهرداری منطقه 12 بر اساس مدل پاتریک
اسدالله نامدار علی آبادی سید مهدی میر دامادی مریم امیدی نجف آبادی

ارزشیابی آموزشی یکی از مهم ترین برنامه های هر سازمان می باشد که اطلاعات خوبی را در زمینه طراحی و بازنگری هر سیستم به مدیران می دهد. ارزشیابی اثربخش دوره های آموزش موجب می گردد تا مدیران و کارکنان سازمان تصویر روشن تری از چگونگی کم و کیف فعالیت های آموزشی به دست آورند. ا چکیده کامل

ارزشیابی آموزشی یکی از مهم ترین برنامه های هر سازمان می باشد که اطلاعات خوبی را در زمینه طراحی و بازنگری هر سیستم به مدیران می دهد. ارزشیابی اثربخش دوره های آموزش موجب می گردد تا مدیران و کارکنان سازمان تصویر روشن تری از چگونگی کم و کیف فعالیت های آموزشی به دست آورند. این مطالعه در سال 1394 با هدف ارزیابی اثربخشی دوره آموزش ضمن خدمت کارکنان شهرداری منطقه 12 بر اساس مدل پاتریک انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق را فراگیران شرکت کننده در دوره های تخصصی و عمومی زمستان 1393 تشکیل دادند و ابزار عمده گردآوری اطلاعات مورد نیاز پرسشنامه بود که دارای 5 بخش اصلی بود. نتایج نشان داد که از دید کارکنان دوره های آموزشی برگزار شده در شهرداری منطقه 12 تهران مطلوب بوده است. در انتهای هر دوره آموزش ضمن خدمت می توان با به کار گیری مدل پاتریک به ارزشیابی میزان اثربخشی آن پرداخت، زیرا که به خوبی تغییرات حاصل از آموزش را در سطح یادگیری نشان می دهد و مدیران می توانند در همان راستا برای دستیابی به شاخص بالاتری برنامه ریزی کنند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

298 - بررسی فلوریستیک و کورولوژی گیاهان منطقه میاندار در شهرستان گیلانغرب
اله یار کمری مریم محمدی ایوب رزمجو احمد خزایی

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی فلوریستیک و کورولوژی گیاهان منطقه میاندار در شهرستان گیلانغرب است.مواد و روش‌ها: پس از تهیه نقشه (مقیاس: 1:25000) و مشاهده عکس‌ها و تعیین محدوده جغرافیایی منطقه، جمع‌آوری گیاهان در اواخر زمستان و همچنین تمام ماه‌های فصول بهار و تابستان سال 1390 چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی فلوریستیک و کورولوژی گیاهان منطقه میاندار در شهرستان گیلانغرب است.مواد و روش‌ها: پس از تهیه نقشه (مقیاس: 1:25000) و مشاهده عکس‌ها و تعیین محدوده جغرافیایی منطقه، جمع‌آوری گیاهان در اواخر زمستان و همچنین تمام ماه‌های فصول بهار و تابستان سال 1390 انجام شد. نمونه‌های جمع‌آوری شده طبق روش مرسوم، تحت پرس خشک و روی مقواهای هرباریومی الصاق شدند.یافته‌ها: مجموعه رستنی‌های منطقه میاندار، بالغ بر 229 گونه گیاهی متعلق به 41 تیره و 148 جنس است. تیره‌های Asteraceae (33 گونه، 41/14 درصد)، papilionaceae (22 گونه، 6/9 درصد)، poaceae (19 گونه، 3/8 درصد)، Apiaceae (16 گونه، 99/6 درصد)، Lamiaceae (15 گونه، 55/6 درصد) و Liliaceae (12 گونه، 24/5 درصد)، به عنوان مهم‌ترین تیره‌های گیاهی موجود در منطقه هستند که در مجموع 09/51 درصد از کل گونه‌ها را شامل می‌شوند. از بزرگ‌ترین جنس‌های گیاهی منطقه مورد مطالعه می‌توان به جنس‌های Astraglus (10 گونه)، Silene (5 گونه)، Euphorbia (5 گونه) اشاره کرد. از نظر شکل زیستی 6/40 درصد گونه‌ها همی کریپتوفیت، 38/35 درصد تروفیت، 36/11 درصد کریپتوفیت، 3/8 درصد فانروفیت، 94/3 درصد کامفیت و 44/0درصد ژئوفیت هستند.نتیجه‌‌گیری: بررسی انتشار جغرافیایی فلور منطقه میاندار نشان داد که بیشترین پراکنش جغرافیایی به ناحیه ایرانی- تورانی با 122 گونه (27/53 درصد) و ایرانی- تورانی/ مدیترانه‌ای با 34 گونه (85/14 درصد) اختصاص دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

299 - گفتمان انقلاب اسلامی و مسایل و چالش های فرا روی آن
علی خالقی

در نوشته حاضر بدنبال بررسی مسایلی هستیم که می توانند گفتمان انقلاب اسلامی ونظام برآمده ازآن را در محیط داخل وبیرون از آن به چالش بکشاند.احتمال ظهورچالش های گفتمانی از سوی اسلام مدنی،فرهنگی وسلفی با وجود بسترهای تشدید کننده ای داخلی مانند مشکلات فرهنگی،اجتماعی واقتصادی و چکیده کامل

در نوشته حاضر بدنبال بررسی مسایلی هستیم که می توانند گفتمان انقلاب اسلامی ونظام برآمده ازآن را در محیط داخل وبیرون از آن به چالش بکشاند.احتمال ظهورچالش های گفتمانی از سوی اسلام مدنی،فرهنگی وسلفی با وجود بسترهای تشدید کننده ای داخلی مانند مشکلات فرهنگی،اجتماعی واقتصادی و جاه طلبی ودشمنی برخی از دولت های منطقه از جمله عربستان،ترکیه ودولت غاصب اسرائیل وخطر داعش وسلطه جویی غرب به رهبری امریکا وتلاش های ستیزه جویانه آنها با گفتمان انقلاب اسلامی به مثابه برخی از این چالش ها در این نوشته مورد بررسی قرار گرفته است. چکیده: در نوشته حاضر بدنبال بررسی مسایلی هستیم که می توانند گفتمان انقلاب اسلامی ونظام برآمده ازآن را در محیط داخل وبیرون از آن به چالش بکشاند.احتمال ظهورچالش های گفتمانی از سوی اسلام مدنی،فرهنگی وسلفی با وجود بسترهای تشدید کننده ای داخلی مانند مشکلات فرهنگی،اجتماعی واقتصادی و جاه طلبی ودشمنی برخی از دولت های منطقه از جمله عربستان،ترکیه ودولت غاصب اسرائیل وخطر داعش وسلطه جویی غرب به رهبری امریکا وتلاش های ستیزه جویانه آنها با گفتمان انقلاب اسلامی به مثابه برخی از این چالش ها در این نوشته مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

300 - کاربست نظریه پیوستگی جیمز روزنا در تحلیل سیاست منطقه‌گرایی دوره پهلوی دوم
حسین حسن پور دهنوی اهورا راهبر احمد بخشی علی محمدزاده

10.22034/sej.2021.1924054.1305

هدف پژوهش حاضر بررسی منطقه‌گرایی ایران در دوره پهلوی دوم بر اساس رویکرد نظری جیمز روزنا و با استفاده از متغیرهای شخصیت تصمیم‌گیرنده، نقش، حکومت، جامعه و متغیر نظام بین‌الملل است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که دو متغیر نظام بین‌الملل و شخصیت تصمیم‌گیر چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی منطقه‌گرایی ایران در دوره پهلوی دوم بر اساس رویکرد نظری جیمز روزنا و با استفاده از متغیرهای شخصیت تصمیم‌گیرنده، نقش، حکومت، جامعه و متغیر نظام بین‌الملل است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که دو متغیر نظام بین‌الملل و شخصیت تصمیم‌گیرنده مهم‌ترین متغیرهای تأثیرگذار بر روند سیاست خارجی و منطقه‌گرایی ایران در این دوره بوده‌اند. سیاست منطقه‌گرایی ایران در دوره پهلوی دوم، همسو با ساختار قدرت در نظام بین‌الملل و بر اساس خوانش منافع ملی صورت گرفته است. ضمن اینکه ایران در این دوره، متأثر از ساختار نظام دو قطبی و جنگ سرد، همچنین بر اساس روحیات و شخصیت محمدرضا شاه، به عنوان مهم‌ترین فرد در تصمیم‌گیری و اجرای سیاست خارجی، خواهان کسب برتری و سرکردگی در منطقه بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

301 - بررسی رابطه ی بین فضای شهری و جرم: مورد مطالعه، منطقه یازده مشهد
رضاعلی محسنی

این پژوهش، به دنبال بررسی تأثیر فضاهای شهری و پارمترهای مربوط به آن، در افزایش میزان جرایم در منطقه ی 11 مشهد می باشد.سوال اصلی تحقیق این است میان فضای شهری و جرم چه رابطه ای وجود دارد؟ این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات همبستگی و البته توصیفی بوده و در زمره ی چکیده کامل

این پژوهش، به دنبال بررسی تأثیر فضاهای شهری و پارمترهای مربوط به آن، در افزایش میزان جرایم در منطقه ی 11 مشهد می باشد.سوال اصلی تحقیق این است میان فضای شهری و جرم چه رابطه ای وجود دارد؟ این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات همبستگی و البته توصیفی بوده و در زمره ی تحقیقات کمّی به شمار می رود که به صورت پیمایشی انجام پذیرفته و ابزار گردآوری داده ها، در آن پرسشنامه می باشد. جامعه ی آماری تحقیق برابر با 222000 تن بوده که بر مبنای فرمول کوکران، حجم نمونه ی تحقیق برابر با 383 تن بوده است.یافته های تحقیق نشان داد که در منطقه ی 11 مشهد میزان جرایم، پایین تر از حد متوسط است و نیز همسو با بسیاری از تحقیقات در مناطق دیگر، نشان داد که پارمترهایی چون: طراحی محیطی، فقر محیطی، تنوع قومی، تراکم جمعیت و افزایش ناکامی منزلتی، رابطه ی معناداری با افزایش میزان جرایم در این منطقه دارد. همچنین، عواملی چون کنترل اجتماعی، افزایش ارزش ها و هنجارهای اخلاقی نیز از عوامل کاهش دهنده ی جرم محسوب می شدند و احساس ناامنی در زنان بیشتر از مردان بوده است. این تحقیق نشان داد مجاورت منطقه 11 شهر مشهد با مناطق جرم‌خیز، حاشیه‌ای بودن منطقه، روشنایی ضعیف معابر، نزدیکی به شهرک‌های حومه، مهاجرین، تراکم جمعیت و آپارتمان به عنوان عوامل مستعدکننده جرایم در این منطقه می باشد .در نتایج رگرسیونی متغیر کنترل اجتماعی و سرخوردگی و ناکامی منزلتی به عنوان موثرترین عامل بر میزان جرم در منطقه شناخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

302 - بررسی رابطه فعالیت های فرهنگی مدارس و تربیت فرهنگی دانش آموزان درآموزش و پرورش منطقه 5 شهر تهران
محبوبه اسماعیلی اسماعیل کاوسی عباسعلی قیومی

تربیت یکی از مباحث مورد توجه ادیان و مکاتب مختلف در طول قرون و اعصار بوده است یکی از مهمترین ابعادتربیت، بعد تربیت فرهنگی است. برای تربیت فرهنگی بهترین دوران، دوران کودکی است. این تحقیق در راستای بررسی نقش فعالیت های فرهنگی مدارس در تربیت فرهنگی دانش آموزان درآموزش و پر چکیده کامل

تربیت یکی از مباحث مورد توجه ادیان و مکاتب مختلف در طول قرون و اعصار بوده است یکی از مهمترین ابعادتربیت، بعد تربیت فرهنگی است. برای تربیت فرهنگی بهترین دوران، دوران کودکی است. این تحقیق در راستای بررسی نقش فعالیت های فرهنگی مدارس در تربیت فرهنگی دانش آموزان درآموزش و پرورش منطقه 5 شهر تهران انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و تحلیلی است. جامعه آماری دانش آموزان پسر مقطع متوسطه می باشند. تعداد آنها حدودا 1500 نفر که(بر اساس شیوة نمونه‌گیری مندرج در جدول مورگان) تعداد 306 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. سپس بر اساس مدل مفهومی پژوهش، سوالات و فرضیه های پژوهش، با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته، گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی، توصیف داده ها در دو بخش متغیر های زمینه ای و متغیر های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی ، جهت بررسی فرضیه های تحقیق از آزمون همبستگی اسپیرمن (ناپارامتری) استفاده شده است. با توجه به مثبت بودن علامت ضریب رگرسیونی می توان گفت فعالیت های فرهنگی مدارس بر تربیت دانش آموزان درآموزش و پرورش منطقه 5 شهر تهران تاثیر مثبت دارد. تربیت فرهنگی در حوزه بینشی دانش آموزان دارای رتبه اولمی باشد و متغیر تربیت فرهنگی در حوزه رفتاری دانش آموزان دارای رتبه آخر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

303 - بهبود بخش‌بندی تصاویر ابرطیفی با استفاده از روش‌های محدود کردن منطقه و مینیمم مسیر
احمد کشاورز فاطمه حاجیانی

در این مقاله روش های بخش بندی محدود کردن منطقه و مینیمم مسیر به منظور جمع آوری اطلاعات منطقه ای برروی ناحیه‌های به وجود آمده با استفاده از روش یکنواخت سازی ناحیه‌ای انجام گردید. در مرحله‌ی اول با استفاده از روش یکنواخت سازی تصویر به تعدادی زیر ناحیه تبدیل شده، سپس یک بخ چکیده کامل

در این مقاله روش های بخش بندی محدود کردن منطقه و مینیمم مسیر به منظور جمع آوری اطلاعات منطقه ای برروی ناحیه‌های به وجود آمده با استفاده از روش یکنواخت سازی ناحیه‌ای انجام گردید. در مرحله‌ی اول با استفاده از روش یکنواخت سازی تصویر به تعدادی زیر ناحیه تبدیل شده، سپس یک بخش‌بندی کاملتر با استفاده از روش‌های محدود کردن منطقه و مینیمم مسیر بر روی هر یک از ناحیه‌های مرحله‌ی اول انجام شد. روش پیشنهادی با استفاده از انتخاب منظم بذرها و جمع فاصله ها، بخش‌های جدید را مشخص می کند. روش‌ محدود کردن منطقه، تغییرات دامنه‌ای از یک نقطه به نام بذر در هر ناحیه و روش مینیمم مسیر، سایز ناحیه‌ها را کنترل می‌کند. این دو روش بر روی تصویر پیاده سازی شده و با پایین آوردن تعداد ناحیه ها نرخ فشرده‌سازی را بالاتر بردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

304 - بررسی اثر آهنگ انباشت روی نانوساختار لایه‌های نازک مس و ثابت‌های اپتیکی آن‌ها
معصومه فیروزی

در ‌این پژوهش اثر آهنگ انباشت روی ثابت‌های اپتیکی لایه‌های نازک مس در بازه طول موج (nm 3300 - 175) به روش کریمرز-کرونیگ بررسی شده‌اند. ‌این لایه‌ها به روش تبخیر در خلاء توسط پرتو تفنگ الکترونی و با آهنگ انباشتی در بازه (Å/s 20 - 6/0) در دمای K 313 و زاویه °5/8 چکیده کامل

در ‌این پژوهش اثر آهنگ انباشت روی ثابت‌های اپتیکی لایه‌های نازک مس در بازه طول موج (nm 3300 - 175) به روش کریمرز-کرونیگ بررسی شده‌اند. ‌این لایه‌ها به روش تبخیر در خلاء توسط پرتو تفنگ الکترونی و با آهنگ انباشتی در بازه (Å/s 20 - 6/0) در دمای K 313 و زاویه °5/8 تهیه شده‌اند و سپس ‌اندازه‌گیری‌های اپتیکی توسط دستگاه اسپکتروفتومتر (Carry 500) انجام شده است. برای بررسی اثر آهنگ انباشت روی ثابت‌های اپتیکی، ابتدا اثر ‌این پارامترها روی نانوساختار لایه‌های نازک فلزی، با مدل منطقه‌ای ساختاری (SZM) مورد بررسی قرار گرفته و سپس اثر این نانوساختار روی ثابت‌های اپتیکی توسط نظریه تقریب محیط موثر (EMA) مورد بررسی قرار می‌گیرد. به عبارت دیگر تقریب محیط موثر (EMA) برای ایجاد ارتباط بین نتایج میکروسکوپ نیروی اتمی ‌(AFM) و پیشگویی‌های SZM و EMA است. همخوانی خوبی بین مدل SZM و مقادیر حجم جزئی حفره‌های بدست آمده از نظریه EMA بدست می‌آید. در بررسی ثابت‌های اپتیکی مشاهده می‌شود که بخش حقیقی ضریب شکست نمونه‌های لایه‌ای Cu با افزایش آهنگ انباشت کاهش می‌یابد. در حالی که مقدار جذب با افزایش آهنگ انباشت افزایش می‌یابد. علت را در کاهش میزان حفره‌ها در آهنگ‌های انباشت بالاتر می‌توان یافت.‌ این افزایش مقدار جذب در لایه‌ها طبق نظریه محیط موثر باعث کاهش بخش حقیقی ثابت دی الکتریک 1ε و بخش موهومی ‌ثابت دی الکتریک 2ε در آهنگ‌های انباشت بالاتر می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

305 - تحلیل جایگاه هوش معنوی در میان مجریان و دریافت کنندگان کتاب درسی دین و زندگی دوره متوسطه
محمد امینی محمد رضا تمنایی فر آسیه نژاد

هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل جایگاه هوش معنوی و مؤلفه‌های آن در میان مجریان و دریافت کنندگان برنامه درسی دین و زندگی سال چهارم متوسطه است. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام دبیران دین و زندگی و دانش‌آموزان سال چهارم متوسطه کاشان است که از میان آنها با استفاده از روش نمونه چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی و تحلیل جایگاه هوش معنوی و مؤلفه‌های آن در میان مجریان و دریافت کنندگان برنامه درسی دین و زندگی سال چهارم متوسطه است. جامعه آماری این تحقیق شامل تمام دبیران دین و زندگی و دانش‌آموزان سال چهارم متوسطه کاشان است که از میان آنها با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای 348 دانش‌آموز انتخاب شدند. با توجه به محدود بودن تعداد دبیران، همه آنها مورد مطالعه قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه 42 سؤالی هوش معنوی استفاده گردید. روایی پرسشنامه با توجه به منابع نظری موجود و دیدگاه‌های متخصصان و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ 85/0 تأیید گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص‌های آمار توصیفی (میانگین، انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمونt) استفاده شد. نتایج حاصله از این پژوهش نشان داد که میان دبیران دین و زندگی و دانش‌آموزان سال چهارم متوسطه از نظر هوش معنوی تفاوت معناداری وجود ندارد. در عین حال که میان دانش‌آموزان دختر و پسر از نظر میزان برخورداری از هوش معنوی تفاوتی معنادار وجود دارد. علاوه بر این، یافته‌های پژوهش حاضر مؤید آن است که میزان شناخت و آگاهی دبیران دین و زندگی از مؤلفه‌های هوش معنوی در حد نازلی است و اصولاً این حوزه در مقطع متوسطه با تنگناها و چالش‌های جدی مواجه است.در عین حال، با توجه به یافته‌های حاصل از این پژوهش، بر ارتقای هوش معنوی دانش‌آموزان و دبیران دین و زندگی و اتخاذ تدابیر لازم به منظور اصلاح کتب درسی و روش‌های تدریس در راستای رشد و پرورش هوش معنوی تأکید شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

306 - ارزیابی تخریب منطقه حفاظت شده جاجرود با استفاده از مدل تخریب سیمای سرزمین
افشین دانه کار شیرکو جعفری

مدل تخریب یکی از روش های ارزیابی آثار محیط زیستی است که به صورت گسترده جهت ارزیابی آثـار تجمعـی فعالیت های انسـانی به کار می رود. همچنین از سویی نمایه های سیمای سرزمین به عنوان ابزارهای کمی سازی وضعیت سیمای سرزمین، کاربرد گسترده ای در برنامه ریزی سیمای سرزمین دارند. یکی چکیده کامل

مدل تخریب یکی از روش های ارزیابی آثار محیط زیستی است که به صورت گسترده جهت ارزیابی آثـار تجمعـی فعالیت های انسـانی به کار می رود. همچنین از سویی نمایه های سیمای سرزمین به عنوان ابزارهای کمی سازی وضعیت سیمای سرزمین، کاربرد گسترده ای در برنامه ریزی سیمای سرزمین دارند. یکی از این کاربرد ها، استفاده نمایه ها در مدل ارزیابی تخریب سیمای سرزمین است. هدف این پژوهش ارزیابی تخریب سیمای سرزمین در منطقه حفاظت شده جاجرود است. بدین منظور، برای کمی نمودن نمایه های سیمای سرزمین از نقشه کاربری/ پوشش منطقه حفاظت شده جاجرود برای 16 زیرحوزه استفاده شد. برای تهیه نقشه کاربری/ پوشش، ابتدا تصویر ماهواره‌ای لندست را پیش‌پردازش نموده و سپس با استفاده از روش هیبرید، تصویر در طبقات مختلف کاربری/پوشش طبقه‌بندی شد. سپس با توجه به مدل تخریب سیمای سرزمین، درجه آسیب پذیری بوم شناختی، تعیین شدت فعالیت ها و میزان تخریب در سیمای سرزمین محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان می دهد که زیـرحـوزه 5 با میزان 31 در منطقه دارای بالاترین عدد تخریـب سیمای سرزمین است و زیـرحـوزه هـای 1، 13 و 15 بعد از آن قرار دارند و به ترتیب دارای اعداد 25، 25 و 22 هستند. همچنین زیـرحـوزه هـای 16، 7 و 4 به ترتیب دارای ارزش‌های 3/5، 3/25 و 3/25 هستند که نشان می دهد که این زیرحوزه ها دارای کمترین تکه‌تکه شدگی می باشند. نتایج نشان داد که حدود 68% از منطقه مستعد توسعه یا توسعه بیشتر است، فقط 17% از منطقه مستعد حفاظت است. حدود 13% از منطقه نیازمند بازسازی است که نشان‌دهنده تخریب پوشش طبیعی و تغییر کاربری در منطقه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

307 - طراحی شبکه جاده جنگلی به منظور توسعه گردشگری در منطقه حفاظت‏ شده ارسباران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
منیژه طالبی باریس مجنونیان مجید مخدوم احسان عبدی محمود امید

مسیرهای دسترسی از نیازهای اساسی جهت دست یابی به مناطق تفرجی و برنامه ریزی گردشگری هستند. هدف از این تحقیق، طراحی و ارزیابی شبکه جاده جنگلی به‌منظور انتخاب شبکه جاده بهینه جهت توسعه گردشگری در منطقه حفاظت شده ارسباران است. بدین منظور مناطق مستعد تفرجی با استفاده از روش س چکیده کامل

مسیرهای دسترسی از نیازهای اساسی جهت دست یابی به مناطق تفرجی و برنامه ریزی گردشگری هستند. هدف از این تحقیق، طراحی و ارزیابی شبکه جاده جنگلی به‌منظور انتخاب شبکه جاده بهینه جهت توسعه گردشگری در منطقه حفاظت شده ارسباران است. بدین منظور مناطق مستعد تفرجی با استفاده از روش سیستمی مخدوم و شبکه عصبی پرسپترون چندلایه (MLP) ارزیابی و شناسایی شدند. برای تهیه نقشه شایستگی عبور جاده، معیارهای مؤثر بر طراحی جاده با روش منطق فازی استانداردشده و با توجه به اهمیت نسبی حاصل از فرایند تحلیل سلسله مراتبی تلفیق شدند. سپس گزینه های شبکه جاده جهت دسترسی به مناطق تفرجی در محیط GIS طراحی و از جهات فنی، محیط زیستی و اجتماعی- اقتصادی ارزیابی گردید. نتایج ارزیابی مناطق مستعد گردشگری نشان داد، بخش هایی از منطقه دارای توان برای تفرج متمرکز طبقه 2 (0.17%) و تفرج گسترده طبقه 2 (10.09%) می باشد. با توجه به نتایج وزن دهی معیارها، معیار شیب با مقدار 0.289 و معیار ارتفاع با مقدار 0.033 به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را به خود اختصاص دادند. در کل 14 گزینه شبکه جاده طراحی شدند و بر اساس ارزیابی نهایی گزینه 7 با تراکم 3.34 متر در هکتار، قابلیت دسترسی (سخت) 64.68 درصد و با حداقل هزینه و اثرات محیط زیستی به‌عنوان گزینه بهینه انتخاب شد. بنابراین با در نظر گرفتن هزینه و اثرات محیط زیستی و با به‌کارگیری قابلیت های GIS می توان به طراحی اصولی شبکه جاده و درنتیجه توسعه جاده های دسترسی موجود به‌منظور توسعه گردشگری در منطقه پرداخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

308 - شناسایی و تفکیک رخساره های ژئومورفولوژی منطقه سبزوار با استفاده از سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
اسماعیل سیلاخوری مجید اونق

چشم اندازهای ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا که این مناظر تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند آب‌وهوا، خاک، هیدرولوژی، محیط‌ زیست، زمین‌شناسی و غیره هستند. در این پژوهش، منطقه سبزوار با روند ژئومورفولوژیکی متنوع از کوهستان چکیده کامل

چشم اندازهای ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا که این مناظر تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند آب‌وهوا، خاک، هیدرولوژی، محیط‌ زیست، زمین‌شناسی و غیره هستند. در این پژوهش، منطقه سبزوار با روند ژئومورفولوژیکی متنوع از کوهستان تا پلایا انتخاب گردید تا با استفاده از سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی رخساره ای ژئومورفولوژی آن شناسایی و تفکیک گردد. برای این منظور از تلفیق دو روش روی‌هم گذاری لایه ها و تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک استفاده شد. درروش روی هم‌گذاری لایه ها نقشه های شیب، ارتفاع و زمین شناسی تهیه و طبقه بندی شد. در بخش تفسیر بصری، تصاویر ماهواره ای لندست 5 سنجنده TM مورداستفاده قرار گرفت. پس از پیش‌ پردازش تصاویر، تکنیک های تحلیل مؤلفه های اصلی، شاخص OIF، تصاویر کاذب‌رنگی، روش هیستوگرام متعادل شده و شاخص NDVI مورداستفاده قرار گرفت تا با تفسیر بصری، واحدهای فتومورفیک تفکیک گردند. درنهایت 4 واحد، 10 تیپ و 96 رخساره (در 261 تکرار) تفکیک شد. بررسی آماری با استفاده از آزمون مربع کای نشان داد که بین مساحت واحدها، تیپ ها و رخساره های بیابان‌زایی تفاوت معنی دار در سطح اطمینان 99 درصد مشاهده می شود که نشان دهنده تفکیک فضایی مناسب منطقه است. واحد دشت سر (50.97%)، تیپ دشت سر پایینی (25.97%) و رخساره مخروط افکنه با فرسایش آبراهه ای (375.43 ha) بیشترین پراکنش فضایی را در منطقه به خود اختصاص دادند. درنهایت می توان گفت روش روی هم‌گذاری لایه ها برای مناطق بیابانی ناتوان است و استفاده تلفیقی از تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک می تواند این نقیصه را برطرف کرده و دقت نقشه خروجی را افزایش دهد. نقشه مذکور، جهت تهیه و اجرای طرح های مربوط به تعیین قابلیت اراضی، منابع طبیعی و مقابله با بیابان‌زایی می تواند مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

309 - بررسی رابطه متقابل میان کاهش عمر ساختمان و افزایش ارزش منطقه ای آن در کلان شهر تبریز (مطالعه موردی: شهرک زعفرانیه)
اکبر اصغری زمانی سمیه علیزاده

امروزه رشد شتابان و بی رویه شهرها به ویژه در کلانشهرها نیاز به مسکن را در سطح وسیع، به یک چالش اساسی در مباحث برنامه ریزی شهری و جغرافیای انسانی تبدیل کرده است. به همین منظور وقوع پدیده حرکت سلولی که بیشتر در مناطقی با ارزش منطقه‌ای بالا مشاهده می شود. در پژوهش حاضر برآ چکیده کامل

امروزه رشد شتابان و بی رویه شهرها به ویژه در کلانشهرها نیاز به مسکن را در سطح وسیع، به یک چالش اساسی در مباحث برنامه ریزی شهری و جغرافیای انسانی تبدیل کرده است. به همین منظور وقوع پدیده حرکت سلولی که بیشتر در مناطقی با ارزش منطقه‌ای بالا مشاهده می شود. در پژوهش حاضر برآنیم با هدف ارزیابی ارتباط متقابل میان طول عمر ساختمان و افزایش تراکم در منطقه 2 کلانشهر تبریز ( شهرک زعفرانیه) به بررسی اصول و شاخص های حاکم بر میزان ساخت وساز متراکم در محدوده مورد مطالعه بپردازیم. از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت جز تحقیقات توصیفی – تحلیلی محسوب می گردد. جهت جمع آوری داده ها و اطلاعات پس از بررسی مبانی نظری پژوهش، جهت استخراج قیمت زمین های مسکونی کوی زعفرانیه (قیمت زمین و پروانه های ساختمانی صادر شده) طی بازه زمانی 1398– 1388 از طریق مراجعه به بنگاه‌های ملکی و شهرداری به صورت محله ای تهیه شد. به منظور تجزیه وتحلیل اثرات افزایش ارزش منطقه‌ای وکاهش عمر مفید ساختمان‌ها با افزایش تراکم ساختمانی، از مدل هایی شامل درون یابی کریجینگ، کرنل، کراس تب، فازی سازی، آنتروپی شانون و پیرسون در محیط نرم افزاری GIS، IDRISI، SPSS و EXCEL بهره گرفته شد. نتایج پژوهش حاکی از وجود همبستگی بالا بین افزایش ارزش منطقه ای و افزایش تراکم ساختمانی در کوی زعفرانیه با میزانی برابر 863/0 می باشد. درواقع از آنجاییکه شهرک زعفرانیه جزوه مناطق با ارزش بالای شهر تبریز محسوب می شود و عمر قطعات و سلولهای تغییر یافته همگی کمتر از سی سال بوده، این موضوع نشان دهنده همبستگی بین افزایش ارزش منطقه ای و کاهش عمر مفید ساختمان ها خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

310 - سنجش رضایت‌مندی ساکنان از کیفیت مسکن در محلات شهری با رویکرد عدالت فضایی مطالعه موردی: محلات منطقه دو شهرداری تهران
علی حسینی نوریکا یولیه سن ونسان

10.30495/juepd.2023.1982743.1167

مهم‌ترین کارکرد هر شهری نقش سکونتی آن است و به همین دلیل ویژگی‌های کیفی مسکن نقش اساسی در کیفیت فضاهای شهری و عدالت فضایی-اجتماعی دارند. با رشد سریع شهرنشینی در قرن اخیر، به‌خصوص در جوامع توسعه‌نیافته و در پی آن رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت و کوچک شدن بعد خانوار باعث چالش‌ها چکیده کامل

مهم‌ترین کارکرد هر شهری نقش سکونتی آن است و به همین دلیل ویژگی‌های کیفی مسکن نقش اساسی در کیفیت فضاهای شهری و عدالت فضایی-اجتماعی دارند. با رشد سریع شهرنشینی در قرن اخیر، به‌خصوص در جوامع توسعه‌نیافته و در پی آن رشد طبیعی جمعیت، مهاجرت و کوچک شدن بعد خانوار باعث چالش‌های جدی در شهر ازجمله کاهش کیفیت مسکن و نابرابری در ابعاد گوناگون کالبدی، محیط زیستی، خدماتی، اجتماعی و اقتصادی شده است. منطقه 2 شهر تهران به‌دلیل شمالی-جنوبی بودن و کشیدگی از مرکز شهر تا شمالی‌ترین نقاط شهری تهران دارای گوناگونی سکونتی و کیفیت مسکن می‌باشد. مسکن یکی از نیازهای حیاتی انسان‌ها است، به همین دلیل رضایت‌مندی ساکنان از کیفیت مسکن در محلات شهری قابل تحلیل هستند و بی‌توجهی به این امر مهم، می‌تواند باعث نابرابری مسکن شود. هدف پژوهش حاضر تحلیل رضایت‌مندی ساکنان از کیفیت مسکن در سطح محلات منطقه 2 شهر تهران است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی-تحلیلی با ماهیت کاربردی است و در گردآوری اطلاعات از روش اسنادی و پیمایشی با استفاده از روش پرسشنامه صورت گرفته است. داده‌های گردآوری شده با استفاده از آزمون تی تک نمونه، میزان رضایت از شاخص‌های کیفیت مسکن، آزمون همبستگی پیرسون و در نهایت تحلیل عاملی انجام شده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد که شاخص‌های مورد مطالعه (دسترسی، ویژگی ساختاری، امکانات رفاهی، ویژگی اقتصادی، ویژگی اجتماعی و سلامت محیطی) با موضوع پژوهش و حتی مولفه‌های هر شاخص رابطه معناداری دارند. نتایج رضایت‌مندی ساکنان نیز نشان‌دهنده این است که منطقه ازنظر داشتن شاخص‌های مورد مطالعه پژوهش دارای مطلوبیت مناسبی می‌باشد. درنهایت ده عامل برای کیفیت مسکن از منظر کیفیت خیابان، نوع ساختمان‌، تقاضای مسکن، سطح فرهنگی، امکانات رفاهی، دسترسی به ایستگاه و خطوط حمل‌ونقل، خلوتی محل، کیفیت صوتی و هوا، نسبت قومی و نژادی و عوارض و مالیات شهرداری قابل شناسایی است. نتایج تحلیل همبستگی پیرسون مشخص می‌کند که بالاترین همبستگی مربوط به شاخص‌های امکانات رفاهی با دسترسی و ویژگی اقتصادی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

311 - تبیین احکام و اخلاق اسلامی در آمایش سرزمین (نمونه موردی: منطقه خراسان)
مریم محمدزاده اصغر مولائی

هدف اساسی آمایش سرزمین چیدمان سه مؤلفه مهم جمعیت، سرمایه و منابع طبیعی برای تحقق مطلوب ترین، عادلانه ترین و پایدارترین سازمان فضایی در سرزمین است. همچنین از مصادیق رعایت عدل و حقوق برابر انسان ها و همچنین از ویژگی های جامعه ی اسلامی توزیع مناسب خدمات و امکانات می باشد. چکیده کامل

هدف اساسی آمایش سرزمین چیدمان سه مؤلفه مهم جمعیت، سرمایه و منابع طبیعی برای تحقق مطلوب ترین، عادلانه ترین و پایدارترین سازمان فضایی در سرزمین است. همچنین از مصادیق رعایت عدل و حقوق برابر انسان ها و همچنین از ویژگی های جامعه ی اسلامی توزیع مناسب خدمات و امکانات می باشد. در این راستا، پایبندی به احکام و حقوق شهروندی در ابعاد مختلف امری الزامی است. متاسفانه علی رغم وجود مسئولین و متخصصین متعهد و پایبند به اصول و احکام گفته شده، افراد ذی نفوذ با مداخله ی نابجای خود، موجب نقض احکام و حقوق شهروندی می شوند. درنتیجه مسأله ی اصلی این پژوهش، خلاء احکام اسلامی در فرآیندهای آمایش سرزمین است که در منطقه ی خراسان نیز ابعاد مختلفی از بی عدالتی و توسعه های نامتوازن را رقم زده است. این پژوهش، میان رشته ای بوده و به روش توصیفی_تحلیلی و با استدلال منطقی انجام می شود. با مطالعه ی کتابخانه ای و با تحلیل محتوای متون و استدلال منطقی، ارتباط احکام و حقوق اسلامی که در زمینه ی پروژه های عمرانی مطرح شده اند به طور خاص با آمایش سرزمین بررسی شده است. با شناسایی دقیق احکام و قوانین ناظر بر آمایش سرزمین، وضعیت هر یک از آن ها در نمونه ی مورد مطالعه ی پژوهش بررسی شده است. درنهایت تعدادی پیشنهاد به عنوان راهکار ارائه شده است. دلایل ناکامی و یا ناکارآمدی بسیاری از پروژه ها و همچنین نارضایتی و بی عدالتی ایجاد شده در جامعه، نادیده گرفتن ابعاد حقوقی و احکام اسلامی می باشد که پایبندی و توجه به آن ها در کنار قوانین متعدد موجود، الزامی و راه گشا است. در این راستا ضروری است که جایگاه احکام و حقوق اسلامی در هرنوع طرح و برنامه ی شهرسازی و آمایشی، تبیین و تدقیق گردد. به طور اصولی از ابتدای امر، یعنی از مرحله ی گزینش متخصصان به جنبه های اعتقادی و شخصیتی آنان پرداخته شود. علاوه بر نظارت های تخصصی و فنی رایج، نظارت های حقوقی و اعتقادی در تمامی فرآیندهای برنامه ریزی تا اجرا و بهره برداری، به طور جدی دنبال شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

312 - مطالعه فون، پراکنش و دامنه میزبانی کنه های بالاخانواده Tetranychoidea روی درختان میوه در منطقه مشهد
فرشید شخصی زارع مسعود اربابی هاشم کمالی مرضیه قاسم زاده

طی سال های 85-1386 از درختان میوه منطقه مشهد جهت جمع آوری کنه های بالا خانواده Tetranychoidea نمونه برداری به عمل آمد. جمع آوری کنه‌ها از روی اندام های هوایی (برگ، ساقه و شاخه) به صورت مستقیم با روش تکاندن روی سینی سفید و یا با استفاده از قیف برلز انجام شد و اسل چکیده کامل

طی سال های 85-1386 از درختان میوه منطقه مشهد جهت جمع آوری کنه های بالا خانواده Tetranychoidea نمونه برداری به عمل آمد. جمع آوری کنه‌ها از روی اندام های هوایی (برگ، ساقه و شاخه) به صورت مستقیم با روش تکاندن روی سینی سفید و یا با استفاده از قیف برلز انجام شد و اسلایدهای میکروسکوپی دایمی طبق روش های علمی موجود تهیه گردیدند. در این بررسی تعداد 8 گونه از جنس های مختلف متعلق به دو خانواده Tetranychidae و Tenuipalpidae شامل:Tetranychus urticae, Panonychus ulmi, Eoteranychus pruni, Oligonychus bicolor, Bryobia rubrioculus, Meyernychus emeticae, Tenuipalpus, Tenuipalpus granati و Cenopalpus irani جمع آوری و شناسایی گردید. نتایج بررسی پراکنش گونه‌های شناسایی شده نشان دادگونه T. urticae دارای بیشترین دامنه پراکنش و استمرار فعالیت روی میزبان های گیاهی در مناطق مورد بررسی در طی دوره نمونه برداری بود. کنه های شکارگر متعلق به 8 خانواده و بیشتر از مناطق با ارتفاع کمتر از 1100 متر از سطح دریا و اغلب از روی درختان میوه دانه دار خصوصا سیب و گلابی جمع آوری شدند. بیشترین تعداد آن ها مربوط به گونه‌های خانواده Cunaxidae و گسترده ترین تنوع میزبانی و دامنه پراکنش متعلق به گونه‌های خانواده Tydeidae بود. در این بررسی بیشترین تعداد گونه‌های جمع آوری شده از کنه‌های شکارگر در منطقه طرق به ثبت رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

313 - برآورد منافع اقتصادی حاصل از ترسیب کربن در اراضی زراعی گندم دشت سیستان
حسین جان پرور ماشاالله سالارپور وحید پورمردان

10.30495/sarj.2021.1926181.1003

هدف از این تحقیق برآورد ارزش اقتصادی ترسیب کربن توسط گونه گندم در اراضی زراعی گندم دشت سیستان و ارائه راهکار در جهت افزایش توان جذب کربن می باشد به این منظور نمونه برداری به روش تصادفی سیستماتیک انجام و میزان کربن آلی از روش والکی-بلک در گونه گندم تعیین شد. سپس با ضرب ض چکیده کامل

هدف از این تحقیق برآورد ارزش اقتصادی ترسیب کربن توسط گونه گندم در اراضی زراعی گندم دشت سیستان و ارائه راهکار در جهت افزایش توان جذب کربن می باشد به این منظور نمونه برداری به روش تصادفی سیستماتیک انجام و میزان کربن آلی از روش والکی-بلک در گونه گندم تعیین شد. سپس با ضرب ضریب تبدیل کربن آلی در بیوماس گیاهی، وزن کل کربن ترسیب شده در هر هکتار از منطقه مورد مطالعه محاسبه گردید. نتایج نشان داد ارزش جذب هر تن دی اکسید کربن از روش هزینه جایگزین در منطقه مورد مطالعه 22775200 هزار ریال برآورد گردید و ارزش کل ترسیب کربن معادل 73746723/918 میلیون ریال برآورد شده است. پیشنهاد می شود با توجه به اقتصادی بودن ترسیب کربن توسط گیاهان و سادگی روش سنجش میزان تولید و ترسیب کربن به ویژه در کشت گندم به عنوان محصول استراتژیک و ضروری که هرساله سطح زیادی از اراضی را به خود اختصاص می دهد به صورت موردی نوعی پایگاه داده ایجاد و ضمن در نظر گرفتن مشوق های لازم موجب ترویج کشاورزی پایدار و افزایش توان ترسیب کربن در اکوسیستم های کشاورزی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

314 - ارزیابی راهبردهای افزایش توان رقابت پذیری کلان شهرهای ایران با تکیه بر استراتژی Coopetition ) مطالعه موردی:کلان شهرهای تهران، مشهد، تبریز، اهواز و زاهدان(
مریم خضرایی شولای فر زینب کرکه آبادی سعید کامیابی

ساختارجدید اقتصاد فضا در عصر جهانی شده ی معاصر، تغییرات اساسی در ساخت و پارادایم غالب توسعه اقتصادی_اجتماعی شهرها ایجاد نموده است. به طوری که شهرها از نقشی منفعل و پذیرا به بازیگرانی قوی در عرصه ملی و فرا ملی تبدیل شدند.به دنبال این تغییرات درادبیات برنامه ریزی شهری و ا چکیده کامل

ساختارجدید اقتصاد فضا در عصر جهانی شده ی معاصر، تغییرات اساسی در ساخت و پارادایم غالب توسعه اقتصادی_اجتماعی شهرها ایجاد نموده است. به طوری که شهرها از نقشی منفعل و پذیرا به بازیگرانی قوی در عرصه ملی و فرا ملی تبدیل شدند.به دنبال این تغییرات درادبیات برنامه ریزی شهری و استراتژی های توسعه، مفهوم جدیدی تحت عنوان "رقابت پذیری" شکل گرفت. شهرها امروزه وابسته به رقابت پذیری هستند، زیرا هرچه یک شهر از توان بیشتری برای رقابت برخوردار باشد، سازگاری بهتری با بحران های اقتصادی- اجتماعی ایجاد خواهد نمود. در ایران موضوع ارتقا رقابت پذیری از برنامه چهارم توسعه وارد ادبیات سیاست گذاری کشور شده است، ولی تنزل رتبه ایران و حضور کلان شهر تهران در عرصه رقابت به صورت منفرد و بدون بهره مندیاز پتانسیل هم افزایی و پیوند قابلیتهای رقابتی دیگر کلان شهرها ، لزوم تدوین راهبردهای تقویت توان رقابت پذیری شهرها را ضرورت می بخشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف ارتقا رتبه رقابت پذیری ملی، به ارزیابی استراتژی رقابت همکارانه میان کلان شهرهای تهران، مشهد، تبریز، اهواز و زاهدان با منطقه شهری خود می پردازد. روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی_تحلیلی و استفاده از تکنیک دلفی ،"تحلیل سلسله مراتبی فازی" و رتبه بندی " ویکور" بوده است. نتایج حاصله حاکی ازآن است که هرچه مادرشهر مرکزی، از توان رقابت پذیری بیشتری برخوردارباشد، ظرفیتهای همکاری با منطقه شهری آن کاهش می یابد و برعکس توزیع متوازن پتانسیل های رقابتی در میان مادر شهر مرکزی و منطقه شهری، ظرفیت های همکاری را گسترش می دهد. به طوری که مقایسه رتبه رقابت همکارانه کلان شهرها با رتبه رقابت پذیری آنها حاکی از ارتقا جایگاه آنها می باشد. بنا براین تجدید نظر در الگوی فعلی رقابت پذیری کلان شهرها، با تکیه بر استراتژی رقابت همکارانه و تمرکز بر مزایای رقابتی وابسته به مکان پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

315 - نقش توسعه پایدار توریسم در مناطق حفاظت شده(مطالعه موردی:منطقه سبلان در استان اردبیل)
شهناز پارسا جو فاطمه ناصحی

1057

تخریب محیط‌زیست اکثراً ناشی از استفاده بی رویه از زمین حاصل می‌شود. در دهه‌های اخیر به دنبال افزایش گردشگری در طبیعت (اکوتوریسم) و عدم توجه به توان سرزمین و ظرفیت برد مناطق مقصد گردشگری مشکلات عدیده‌ای برای این مناطق به وجود آمده است. مناطق حفاظت‌شده از جمله مقاصد گردشگ چکیده کامل

تخریب محیط‌زیست اکثراً ناشی از استفاده بی رویه از زمین حاصل می‌شود. در دهه‌های اخیر به دنبال افزایش گردشگری در طبیعت (اکوتوریسم) و عدم توجه به توان سرزمین و ظرفیت برد مناطق مقصد گردشگری مشکلات عدیده‌ای برای این مناطق به وجود آمده است. مناطق حفاظت‌شده از جمله مقاصد گردشگری محصول می‌شوند که با داشتن پتانسیل بالا، صدمات فراوانی را نیز متحمل می‌شوند. ارزیابی توان سرزمین و پهنه بندی آن برای پذیرش گردشگر در کنار برآورد ظرفیت برد این پهنه‌ها می‌تواند کمک شایانی به مدیریت و حفظ این مناطق نماید. این روش یک راه حل پیشگیرانه در جهت توسعه پایدار به حساب می‌آید. در این مطالعه در راستای بررسی توسعه پایدار توریسم در مناطق حفاظت‌شده، اقدام به ارزیابی توان و ظرفیت برد منطقه حفاظت‌شده سبلان در غرب استان اردبیل گردید. بدین منظور از مدل گردشگری مخدوم برای ارزیابی توان منطقه و نیز از روش اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی (IUCN) برای برآورد ظرفیت برد فیزیکی، واقعی و موثر محدوده مورد نظر استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که منطقه مورد مطالعه برای هر دو طبقه گردشگری گسترده دارای توان می‌باشد. همچنین ظرفیت برد فیزیکی منطقه 80880 نفر در روز، ظرفیت برد واقعی برابر با 8025 نفر در روز و ظرفیت برد موثر نیز برابر با 25 نفر در روز محاسبه گردید. با مقایسه ظرفیت پایه موجود در منطقه با مقدار به دست آمده از دستورالعمل اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی می‌توان نتیجه گرفت که در منطقه میزان گردشگری بیشتر از ظرفیت برد مجاز می‌باشد.و پیشنهاد می شود برای دقیق تر نمودن روش IUCN در برآورد ضزفیت برد مناطق گردشگری از روش های دیگر مانند ارزیابی چرخه حیات (LCA) و همچنین برای واقعی نمودن برآورد ظرفیت های برد اجتمائی، اقتصادی و روانی نیز استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

316 - برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در راستای ارائه‌ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه‌ی موردی جزیره قشم
بازرگان امیری حیدر لطفی عزت الله عزتی مجید شریعت پناهی

بی‌شک غایت اصلی تمام برنامه‌ریزی‌ها رسیدن به توسعه پایدار، تعادل منطقه‌ای، توزیع مناسب فعالیت‌ها و استفاده حداکثر از قابلیت‌های محیطی در فرایند توسعه مناطق است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در را چکیده کامل

بی‌شک غایت اصلی تمام برنامه‌ریزی‌ها رسیدن به توسعه پایدار، تعادل منطقه‌ای، توزیع مناسب فعالیت‌ها و استفاده حداکثر از قابلیت‌های محیطی در فرایند توسعه مناطق است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در راستای ارائه‌ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی جزیره قشم. سؤال اصلی این مقاله این است که برنامه ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس بایستی دارای چه ویژگی‌ها و مختصاتی باشد که بتوان از آن به عنوان مدلی برای همه مناطق این منطقه و از جمله جزیره قشم بهره گرفت؟ علاوه بر سؤال اصلی فوق سؤالات فرعی دیگری نیز در این مقاله مطرح شده است از جمله این که سازمان‌دهی فضا دارای چه تاریخچه‌ای است؟ چه نظریاتی در خصوص سازمان‌دهی فضا ارائه گردیده است؟ سازمان‌دهی مناسب فعالیت و انسان در پهنه سرزمین غایت اصلی تمام برنامه‌ریزی‌ها در سطوح مختلف است. اگر چه در سطح خرد مکان‌یابی جهت حداکثر نمودن سود بنگاه و در واقع جانمایی بهتر فعالیت‌ها پیامد فضایی این نوع برنامه‌ریزی است ولی این جانمایی در راستای هدف بالاتر یعنی چیدمان منطقی فعالیت‌ها در پهنه سرزمین ایفای نقش می‌کند به عبارت دیگر فرایند برنامه‌ریزی صحیح و سلسله مراتبی از سطح آمایش ملی شروع و با تدوین برنامه‌های میان مدت توسعه‌ای و برنامه‌ریزی کلان اقتصادی به سطح برنامه‌ریزی خرد منتهی می‌شود. تحقیق حاضر کیفی است که در آن سعی شده است با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و مقالات پژوهشی و نیز سایر منابع علمی به برنامه‌ریزی و سازمان‌دهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه خلیج فارس در راستای ارائه‌ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی جزیره قشم پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

317 - تحلیل شاخص‌های رفاه شهری بر کیفیت محیط شهری در بافت ناکارآمد منطقه 14 شهر اصفهان
مهرداد محلوجی احمد خادم الحسینی حمید صابری صفر قائد رحمتی

2108-1376

از پدیده‌های عمده ناپایدارکننده شهری، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، بافت های نابسامان وناکارآمد شهری است که در حال گسترش فزاینده می باشد.این گونه مناطق از نظر ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی در سطح پایین تری از سایر مناطق شهری بوده و تهدید جدی برای پایدار چکیده کامل

از پدیده‌های عمده ناپایدارکننده شهری، به ویژه در کشورهای در حال توسعه، بافت های نابسامان وناکارآمد شهری است که در حال گسترش فزاینده می باشد.این گونه مناطق از نظر ابعاد اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی در سطح پایین تری از سایر مناطق شهری بوده و تهدید جدی برای پایداری شهری می‌باشند. از ویژگی های شهرهای جهان سوم عدم تعادل و تمرکز شدید در شهرنشینی است و همواره تعداد محدودی از محله‌ها در رفاه و آسایش بوده و در نقطه ی متقابل، پاره ای ازساکنین از این مواهب برخوردارنیستند .در اصفهان نیز به موازات رشد شهرنشینی، گسترش محلات نابسامان وناکار آمد از پدیده های فراگیر شهر است که از امکانات وخدمات شهری مناسبی برخوردار نیستند. هدف از این پژوهش ارزیابی شاخص های رفاه شهری بر کیفیت محیط شهری در منطقه 14 شهراصفهان بوده زیرا این محدوده با 27 پهنه و مساحتی بیش از 312 هکتار وسیع ترین پهنه نا کارآمد شهری را به خود اختصاص داده است. نوع تحقیق کاربردی و در چارچوب روش‌های توصیفی – تحلیلی قرار می گیرد و جهت گردآوری و تحلیل داده‌ها از روش‌های پیمایشی، اسنادی و میدانی استفاده و در راســـتای تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از تکنیک‌های آماری PLS ، روش‌های تصمیم گیری چند معیاره استفاده گردیده است. از نتایج بدست آمده اینکه در شاخص‌های رفاه شهری، شاخص اقتصادی از کمترین رضایت در بین ساکنین برخوردار بوده وپس از آن به ترتیب شاخص های اجتماعی-فرهنگی، مدیریتی وحکمروایی، زیست محیطی وکالبدی وفضایی رده های بعدی را به خود اختصاص داده اند که علیرغم افزایش رضایت مندی، از متوسط استاندارد پایین تر و وضعیت نامطلوب و پایین تر ازحد استاندارد رفاه شهری را تایید مینماید. از طرفی عوامل و زیر مجموعه شاخص های رفاه شهری تاثیر معنی داری بر کیفیت محیط شهری داشته و نشان میدهد توجه به رفاه شهری تاثیر بسزایی در کیفیت محیط شهری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

318 - برنامه‌ریزی راهبردی با رویکرد توسعه گردشگری پزشکی (مطالعه موردی: منطقه 6 تهران)
زهرا غلامی یوسفعلی زیاری ناصر اقبالی

همواره یکی از عوامل مهم و موثر در پویایی اقتصادی و توسعه پایدار هر کشور، گردشگری می‌باشد و در این میان از میان صنایع گوناگون، آشنایی با طب پزشکی و انتقال دانش پزشکی مناطق دنیا با یکدیگر باعث به وجود آمدن شاخه‌ای از صنعت گردشگری به نام گردشگری پزشکی گردید. در طی دهه های چکیده کامل

همواره یکی از عوامل مهم و موثر در پویایی اقتصادی و توسعه پایدار هر کشور، گردشگری می‌باشد و در این میان از میان صنایع گوناگون، آشنایی با طب پزشکی و انتقال دانش پزشکی مناطق دنیا با یکدیگر باعث به وجود آمدن شاخه‌ای از صنعت گردشگری به نام گردشگری پزشکی گردید. در طی دهه های اخیر نیز آمارهای اقتصادی نشان داد که برنامه‌ریزی راهبردی در صنعت گردشگری، به خصوص گردشگری سلامت از مهم‌ترین عوامل توسعه شهرها، به خصوص شهرهای کشورهای توسعه‌یافته بوده است. شهر تهران نیز از جمله شهرهای با پتانسیل بالا در زمینه گردشگری پزشکی محسوب می‌شود که در رأس آن منطقه 6 تهران، مهم‌ترین و بیش‌ترین مراکز درمانی و بیمارستان‌ها را در شهر تهران تشکیل می‌دهد. آن چه امروزه سبب شده که گردشگری پزشکی در شهر تهران چندان جایگاهی نداشته باشد، موانع و مشکلات بر سر راه آن می‌باشد که از این رو پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی، برنامه‌ریزی راهبردی با رویکرد توسعه گردشگری پزشکی در منطقه 6 تهران را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. جامعه آماری تحقیق حاضر از کلیه گردشگران و کارشناسان حوزه‌های گردشگری و سلامت تشکیل شده است که حجم نمونه آن در مجموع تعداد 580 نفر تشکیل شده است و در راستای شناسایی راهبُرد گردشگری سلامت در منطقه 6، از تکنیک استراتژیک swot استفاده گردید. نتایج نشان داد که استراتژی به دست آمده در زمینه ظرفیت‌های گردشگری پزشکی در منطقه 6 تهران استراتژی SO می‌باشد که در این زمینه می‌توان با استفاده از نقاط قوت داخلی، از فرصت‌های خارجی بهره‌برداری نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

319 - تحلیل فضایی سطوح توسعه‌یافتگی منطقه آذربایجان (مطالعه موردی: شهرستانهای استان آذربایجان غربی،آذربایجان شرقی، اردبیل)
حسن هوشیار بایزدید شریفی

1050

توسعه سریع و شتابان شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه و تمرکز روز افزون جمعیت و فعالیتها در برخی از مناطق، توازن و تعادل منطقه ای را برهم زده است. چنین ویژگی را می توان معلول سیاستهای رشد قطبی شدن دانست که در نتیجه آن بخش عمده ای از امکانات کشور در یک یا چند منطقه متمرکز چکیده کامل

توسعه سریع و شتابان شهرنشینی در کشورهای در حال توسعه و تمرکز روز افزون جمعیت و فعالیتها در برخی از مناطق، توازن و تعادل منطقه ای را برهم زده است. چنین ویژگی را می توان معلول سیاستهای رشد قطبی شدن دانست که در نتیجه آن بخش عمده ای از امکانات کشور در یک یا چند منطقه متمرکز و سایر مناطق از فرآیند توسعه باز می مانند. برای ایجاد تعادل مکانی و نظم فضایی، علم برنامه ریزی منطقه ای مطرح و هدف آن رفع نابرابریهای منطقه ای و ناحیه ای می باشد. در همین راستا هدف اصلی این پژوهش سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان های منطقه آذربایجان براساس شاخص های توسعه بمنظور دستیابی به میزان و علل نابرابری های منطقه ای همراه با ارائه راهکارهایی برای کاهش عدم توسعه یافتگی نواحی می باشد. این تحقیق با استفاده از روشهای توصیفی_ تحلیلی انجام گرفته و رویکرد حاکم بر آن از نوع کاربردی می باشد. داده های تحقیق از سالنامه آماری استانهای اردبیل، آذربایجان غربی و شرقی در سال 1390 جمع آوری شده و با استفاده از نرم افزارهای GIS و SPSSو همچنین روشهای تاپسیس، تحلیل خوشه ای و ضریب همبستگی اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج تحقیق نشان می دهد؛ توزیع فضایی توسعه در سطح شهرستانهای منطقه آذربایجان نابرابر است. و مراکز استان ها در سطح اول توسعه در منطقه قرار دارند. در بعد جمعیتی نیز همبستگی بالایی بین تراکم جمعیت و میزان توسعه یافتگی شهرستانهای منطقه دیده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

320 - شناخت و ارزیابی جاذبه های طبیعی منطقه گردشگری رودبارک با استفاده ازروش پرالونگ
سعید کامیابی احترام ترحمی

امروزه بسیاری از کشورهای جهان، ابعاد گسترده صنعت گردشگری را از نظر تولید، اشتغال و ایجاد درآمد درک کرده اند و از چند دهه پیش به شدت به توسعه این صنعت پرداخته اند. گردشگری از آن دسته از صنایع است که درآمدها و عواید بیشماری برای جوامع بدنبال دارد. پس از دگرگون شدن تقاضاها چکیده کامل

امروزه بسیاری از کشورهای جهان، ابعاد گسترده صنعت گردشگری را از نظر تولید، اشتغال و ایجاد درآمد درک کرده اند و از چند دهه پیش به شدت به توسعه این صنعت پرداخته اند. گردشگری از آن دسته از صنایع است که درآمدها و عواید بیشماری برای جوامع بدنبال دارد. پس از دگرگون شدن تقاضاها در دهه ی 90 و پاگذاشتن به قرن 21، اشکال دیگری از گردشگری جانشین گردشگری انبوه مرسوم شدند. زمین گردشگری یا ژئوتوریسم یکی از آن اشکال است که بر شناخت اشکال و فرآیند های زمین شناختی تمرکز دارد. توجه به این بخش از گردشگری بدلیل رقابتی شدن مقاصد گردشگری روز به روز بیشتر می شود. در این پژوهش جاذبه های طبیعی منطقه گردشگری رودبارک در استان سمنان شناسایی شده و قرار گرفته است. برای ارزیابی اشکال منطقه از نقشه های زمین شناسی، توپوگرافی و داده های میدانی استفاده شده و میزان قابلیت های گردشگری طبیعی اشکال بر اساس روش پرالونگ مورد ارزیابی قرار گرفته و رتبه بندی شده اند. بر این اساس لندفرم جنگل رودبارک به علت وجود جنگل ابر، تنوع گیاهی و جانوری و وجود چشم اندازهای زیبای طبیعی با میانگین ارزش گردشگری 75 /0 و میانگین ارزش بهره وری 56/0 دارای بالاترین ارزش اکوتوریسم درمنطقه می باشد.که با ایجاد زیر ساخت های گردشگری و معرفی آن می تواند در جذب گردشگر در برد ملی و بین المللی موفق عمل کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

321 - بررسی تاثیر مزارع میگو بر توسعه روستایی مطالعه موردی: منطقه چوئبده شهرستان آبادان
محسن شایان حسین یغفوری محمود میری

امروزه نزدیک به نیمی از جمعیت جهان در روستاها زندگی می کنند که باید توجه لازم صورت گیرد . هرگونه عدم توجه به روستا ممکن است اثراتش در سایر سکونتگاه های انسانی مشاهده شود .در مبانی توسعه روستایی توجه به سرمایه گذاری ها ی لازم در کشاورزی مدرن و صنایع تبدیلی و کوچک و توانم چکیده کامل

امروزه نزدیک به نیمی از جمعیت جهان در روستاها زندگی می کنند که باید توجه لازم صورت گیرد . هرگونه عدم توجه به روستا ممکن است اثراتش در سایر سکونتگاه های انسانی مشاهده شود .در مبانی توسعه روستایی توجه به سرمایه گذاری ها ی لازم در کشاورزی مدرن و صنایع تبدیلی و کوچک و توانمدیهای محیطی مورد توجه است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر مزارع میگو بر توسعه روستایی منطقه چوئبده می باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی –تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است . داده های مورداستفاده در این پژوهش از طریق روش پرسشنامه جمع آوری شده است . جامعه آماری تحقیق تعداد 1505خانوار می باشد که با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه ای به تعداد 175 پرسشنامه تهیه شده است و نمونه ها نیز با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند . اطلاعات بدست آمده از پرسشنامه از طریق SPSS طبقه بندی شده برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون کای اسکوئر استفاده شده است . همچنین برای ترسیم نقشه ها از نرم افزارGIS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ایجاد مزارع میگو در شهرستان آبادان می تواند باعث ایجاد تغییرات فیزیکی، تغییرات اقتصادی و تغییرات اجتماعی در مناطق روستایی ایجاد کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

322 - بررسی مناطق ژئوپلیتیکی شهر تهران بر اساس شاخص توسعه یافتگی (مطالعه موردی : منطقه ژئوپلیتیکی شمال-مرکز)
زهرا انصاری آرش قربانی سپهر مهدی خداداد

پایتخت سیاسی، پایتخت های ملی بزرگترین مرکز تجمع قدرت سیاسی، در کشور و مکانی برای حکمرانان ملی و اجرایی کشور هستند. با این حال با توجه به ساز و کارهای هماهنگی که از طرف دولت هر کشور به کار گرفته می شود، معمولا عوامل تأثیرگذار در گزینش مکان پایتخت، به جای آنکه اقتصادی باش چکیده کامل

پایتخت سیاسی، پایتخت های ملی بزرگترین مرکز تجمع قدرت سیاسی، در کشور و مکانی برای حکمرانان ملی و اجرایی کشور هستند. با این حال با توجه به ساز و کارهای هماهنگی که از طرف دولت هر کشور به کار گرفته می شود، معمولا عوامل تأثیرگذار در گزینش مکان پایتخت، به جای آنکه اقتصادی باشند، سیاسی یا استراتژیک اند. شهر تهران براساس سطح توسعه یافتگی و تلفیق هفت معیار به 4 سطح توسعه یافتگی تقسیم شده است. بر این اساس شهر تهران را به 4 منطقه ژئوپلیتیکی تقسیم نمودم که تأکید نگارندگان در این مقاله بر روی منطقه ژئوپلیتیکی شمال-مرکز (1-3-6) می باشد که جایگاه استراتژیکی در شهر تهران به عهده دارد و با پیشرفت این منطقه از ایعاد اقتصادی و اجتماعی و زیست محیطی تمامی مناطق شهر تهران پیشرفت خواهند کرد، زیرا، شهر یک سیستم است آن هم از نوع سیستم باز که با پیشرفت هر یک از مناطق ژئوپلیتیکی باعث پیشرفت سایر مناطق و انتشار آن نیزخواهد شد ودر نهایت باعث پیشرفت و دست یابی کشور به قدرت سیاسی که همان جوهره ژئوپلیتیک است، دست پیدا خواهد کرد. عامل اساسی در پیشرفت مناطق ژئوپلیتیکی تاکید بر کارکرد اصلی مناطق و رقابت هرچه بیشتر این مناطق، که با رقابت مناطق هریک از مناطق سعی در بهترین بودن خواهند کرد، در نتیجه شهر استراتژیک تهران به یکی از بهترین پایتخت های جنوب غرب آسیا تبدیل و در نهایت باعث قدرت بیشتر اقتصادی در سطح ملی خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

323 - بررسی اثرات اقتصادی گردشگری بر توسعه‌پایدار منطقه‌ای
مهری سادات دلقندی رضا فاضل فائزه السادات دلقندی

صنعت توریسم جایگاه خاصی را در اقتصاد شهرها به خود اختصاص داده که نقش فعال و موثری را در ارتقای ساختار اقتصادی شهرها بازی می کند.گردشگری به واسطه تاثیرات مختلفی که بر جوامع اعم از نقاط شهری بر جای می گذارد، در صورت مدیریت بهینه و کارآمد می تواند زمینه های توسعه و پیشرفت چکیده کامل

صنعت توریسم جایگاه خاصی را در اقتصاد شهرها به خود اختصاص داده که نقش فعال و موثری را در ارتقای ساختار اقتصادی شهرها بازی می کند.گردشگری به واسطه تاثیرات مختلفی که بر جوامع اعم از نقاط شهری بر جای می گذارد، در صورت مدیریت بهینه و کارآمد می تواند زمینه های توسعه و پیشرفت جوامع میزبان را فراهم نماید و در صورت عدم مدیریت و بی توجهی نیز می تواند زمینه ساز بروز مسائل و چالش های متعدد در مناطق میزبان باشد که در این تحقیق مسائل اقتصادی مدنظر بوده است.امروزه با توجه به اهمیت همه جانبه ای که پایداری به عنوان پارادایم حاکم در موضوع توسعه بدست آورده است، پرداختن به توسعه پایدار امری ضروری می‌باشد.هم‌چنین، از توریسم به عنوان یکی از راهکارهای مهم، عامل اصلی محرک برای بازسازی و توسعه اقتصادی یاد شده است.لذا، هدف این مقاله، بررسی نقش اقتصادی گردشگری در توسعه پایدار شهرها می باشد. این مقاله به صورت مروری صورت گرفته و روش آن توصیفی-تبیینی می‌باشد. هم‌چنین، اطلاعات پژوهش به صورت اسنادی-کتابخانه‌ای گردآوری شده است .نتایج پژوهش نشان دهنده آن است که گردشگری بر توسعه پایدار شهرها می‌تواند شامل اثرات مثبت و منفی باشد که آن ها را در جهت بهبودی توسعه به کار برد، به طوری که می توان با برنامه ریزی و مدیریت صحیح بر روی موارد منفی، آن را به نقطه قوت تبدیل کرد. هم‌چنین، این صنعت از نظر برقراری پیوند با سایر بخش های اقتصادی، از بخش های پیشرو در اقتصاد محسوب می شود.، لذا می تواند از طریق عرضه، تقاضا و تولید، سایر بخش های اقتصادی را رونق بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

324 - نقش طرح ابتکار کمربند- جاده چین در رقابت‌های منطقه‌ای آسیا
زهرا حاجی زاده سیروس احمدی نوحدایی عبدالرضا فرجی راد حجت مهکویی

2203-1425

پس از پایان جنگ سرد و تغییر نظام دو قطبی جهان و تأثیرات شگرف آن بر ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی اوراسیا، فضای جدیدی برای رقابت بین کشورها جهت بهره برداری از فرصت‌های موجود شکل گرفت. چین با ارائه طرح ابتکار کمربند- جاده، رقابت منطقه‌ای گسترده‌ای را آغاز کرد. این پژوهش برآن اس چکیده کامل

پس از پایان جنگ سرد و تغییر نظام دو قطبی جهان و تأثیرات شگرف آن بر ژئوپلیتیک و ژئواستراتژی اوراسیا، فضای جدیدی برای رقابت بین کشورها جهت بهره برداری از فرصت‌های موجود شکل گرفت. چین با ارائه طرح ابتکار کمربند- جاده، رقابت منطقه‌ای گسترده‌ای را آغاز کرد. این پژوهش برآن است تا نقش طرح ابتکار کمربند- جاده چین را در رقابت‌های منطقه‌ای آسیا مورد بررسی قرار داده و به این سؤال پاسخ دهد که نقش این طرح در رقابت‌های منطقه‌ای آسیا چگونه است و آیا موجب تعمیق روابط کشورهای منطقه خواهد شد؟ از این رو تحقیق حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به نقش طرح ابتکار کمربند- جاده چین در رقابت های منطقه ای آسیا می پردازد. منابع و اطلاعات از منابع کتابخانه‌ای، اسناد، کتاب، اینترنت و مصاحبه با صاحبنظران بدست آمده است و مفرض است که طرح ابتکار کمربند- جاده در تسهیل همکاری ها و بهبود روابط کشورهای آسیایی با یکدیگر نقش مهمی ایفا می کند که در عین حال ممکن است با مشارکت فعال‌تر برخی کشورهای آسیای مرکزی، غرب و جنوب آسیا، فضای جدیدی برای گسترش همکاری‌ها میان ایران و کشورهای دیگر منطقه نیز فراهم گردد، در حال حاضر چین و هند و روسیه به عنوان قدرت‌های نوظهور منطقه ای به دنبال ایفای نقش فعال در آسیا هستند و با توجه به تحلیل و تبیین این طرح، رقابت‌های منطقه‌ای در آن بسیار مشهود می‌باشد رقابت‌هایی که گاه به همکاری و گاه به منازعه ختم می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

325 - تحلیل نقش سطح فرهنگ در مواجهه با ترافیک (مطالعه موردی منظقه 12 شهرداری تهران)
مهناز پروازی

2208-1452

ترافیک در قوانین به مجموعه عبور و مرور وسائط نقلیه و اشخاص و حیوانات در راهها اطلاق می گردد. معضل ترافیک منحصر به کشور ایران نیست بلکه تمام کشورهای صنعتی و غیر صنعتی که جمعیت شهرنشین دارند با این مسئله رو به رو هستند. از زمان اختراع خودرو تا به امروز هر روز تعداد بیشتری چکیده کامل

ترافیک در قوانین به مجموعه عبور و مرور وسائط نقلیه و اشخاص و حیوانات در راهها اطلاق می گردد. معضل ترافیک منحصر به کشور ایران نیست بلکه تمام کشورهای صنعتی و غیر صنعتی که جمعیت شهرنشین دارند با این مسئله رو به رو هستند. از زمان اختراع خودرو تا به امروز هر روز تعداد بیشتری از آن وارد خیابان های شهرها شده و در نتیجه آن روز به روز ترافیک بیشتر از قبل می شود. امروزه خیابان های پرتراکم با صف های خودروهای به هم چسبیده که بیشتر به پارکینگ مواج شبیه است، جهره اصلی کلان شهرها را در ذهن تداعی می کند در بسیاری از موارد تلاش بر این بوده است تا با توسعه معابر، وضعیت ترافیک بهبود بخشیده شود اما این راه حل ها با موفقیت کمی همراه بوده است. روش تحقیق توصیفی تحلیلی بوده است و داده ها در نرم‌افزار SPSS وبا استفاده از آزمون های پیرسون و تی تک نمونه ای مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که گره ‌های نسبتا کور ترافیکی، واژه‌ای است که می‌توان امروز بر حجم ترافیک در خیابان‌های بهارستان، مجاهدین اسلام، قائن، ناطقی، ابن‌سینا، آجانلو و... گذاشت، ترافیک و سردرگمی‌ای که حتی با حضور پلیس هم رنگ آرامش را به خود ندیده است و همچنین با به کار بردن این فن آوری ها در زیرساختها، حمل ونقل مدیریت شهری می تواند نظارت بیشتری برخودروها اعمال کند و در مسیرهای پر ترافیک، مسیرهای جایگزین به خودروها ارائه دهد و در انرژی و وقت مردم صرفه جویی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

326 - بازآفرینی پایدار بافت های تاریخی با تأکید بر احیا فضاهای عمومی منطقه 12 تهران
اشرف تشکری حمیدرضا آدابی پروانه زیویار

2104-1351

چکیده: در این پژوهش به تحلیلی بر بازآفرینی بافت های تاریخی، با تأکید بر احیا و رونق بخشی فضاهای عمومی منطقه 12 تهران پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی و تحلیل محتوا و با بررسی اسناد و بیانیه های مربوط به بازآفرینی و پژوهش های انجام گرفته شده است. بافت های کهن و تاریخی ش چکیده کامل

چکیده: در این پژوهش به تحلیلی بر بازآفرینی بافت های تاریخی، با تأکید بر احیا و رونق بخشی فضاهای عمومی منطقه 12 تهران پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی و تحلیل محتوا و با بررسی اسناد و بیانیه های مربوط به بازآفرینی و پژوهش های انجام گرفته شده است. بافت های کهن و تاریخی شهر ها به واسطه قدمت و وجود عناصر با ارزش تاریخی موقعیت مناسب ارتباطی قرارگیری بازار اصلی و قلب تپنده اقتصادی در آن دارای جایگاه منحصر به فردی در ساختار فضایی و کارکرد شهر می باشد. میراث تاریخی هر جامعه نشان از هویت افراد آن جامعه دارد. بافت های کهن شهری به مثابه گنجینه هایی از میراث فرهنگی کشورمان محسوب می شوند و دارای ارزش های بیشماری می باشند.شهر به عنوان واقعیتی جغرافیایی، اقتصادی، سیاسی و جامعه شناختی در هر دوره از رشد و تحول خود از هر کدام از این عوامل تأثیرپذیرفته و بر هر کدام از آنها تأثیر گذاشته است.پیچیدگی هر یک از این عوامل خود موجد پیچیدگی شهر به عنوان تبلور آنها بوده است. مطمئناً سازمان دادن و نظم بخشیدن به شهر و چگونگی رشد و تحول آن نیازمند موضوع شناسی شهر و مسائل شهری و سپس برنامه ریزی برای آن می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

327 - عملکرد مدیریت شهری در بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری (نمونه موردی: منطقه ثامن مشهد)
سیده الهام داوری محمد مولایی قلیچ مرضیه امینی مجتبی جعفری سیریزی

بافت¬های ناکارآمد شهری ¬پهنه¬هایی از شهر می¬باشند،که ازجریان توسعه عقب افتاده و به کانون مشکلات تبدیل شده¬اند. هدف¬ این پژوهش، شناخت عوامل¬کلیدی موفقیت ¬در تحقق و شکل¬گیری¬ مدیریت بازآفرینی ¬در بافت مرکزی کلان‌شهر مشهد است. پژوهش ¬حاضر توصیفی تحلیلی ¬از نوع¬ کاربردی اس چکیده کامل

بافت¬های ناکارآمد شهری ¬پهنه¬هایی از شهر می¬باشند،که ازجریان توسعه عقب افتاده و به کانون مشکلات تبدیل شده¬اند. هدف¬ این پژوهش، شناخت عوامل¬کلیدی موفقیت ¬در تحقق و شکل¬گیری¬ مدیریت بازآفرینی ¬در بافت مرکزی کلان‌شهر مشهد است. پژوهش ¬حاضر توصیفی تحلیلی ¬از نوع¬ کاربردی است. شیوه¬ جمع آوری اطلاعات کتابخانه¬¬ای ¬و میدانی -است. برداشت‌های¬ میدانی ¬شامل ¬توزیع¬ و تکمیل ¬پرسشنامه¬ توسط ¬کارشناسان¬ و مدیران ¬شهری¬ و ¬شهروندان¬ ساکن¬ در محدوده ¬منطقه ¬ثامن، در کلان‌شهر مشهد است¬، که بین 376 نفر از شهروندان مشهد و 152 نفر ازکارشناسان¬ و مدیران شهری به صورت نمونه‌گیری¬ تصادفی ¬ساده توزیع شده است. به منظور تجزیه¬ و تحلیل -داده‌ها در قسمت کمی از آزمون t تک نمونه¬ای، آزمون t زوجی، آزمون رتبه‌بندی فریدمن با استفاده از نرم افزارهای SPSS و لیزرل صورت گرفته است. نتایج ارزیابی وضعیت مدیریت بازآفرینی در سطح ¬بافت ¬فرسوده ¬مرکز شهر در وضعیت نامطلوب ¬ارزیابی ¬شده است. ابعاد مدیریت بازآفرینی ¬در ماندگاری جمعیت در این ¬محدوده ناموفق بوده، همچنین با توجه ¬به ¬آزمون¬ رتبه¬بندی ¬فریدمن عامل اقتصادی با دارا بودن ¬پایین رتبه (36/1) در میان¬ ابعاد بازآفرینی تاثیر بیشتری را در عدم ارتقاء مدیریت بازآفرینی ¬در بافت‌فرسوده ¬مرکز شهر مشهد(منطقه ثامن) دارا می¬باشد. بنابراین (منطقه ثامن) با استفاده از اصول طراحی و معماری خاص آن ¬می¬تواند چهره¬ی زیبایی به شهر دهد که این امر به ¬واسطه¬ی مشارکت شهروندان و ایجاد تمایل¬در آن¬ها درصورت رفع مشکلات ¬موجود در بافت¬ها و فراهم¬کردن ¬امکانات در همه ابعاد فوق عملی خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

328 - نقش خوشه های صنعتی بر رقابت پذیری منطقه ای (نمونه موردی: خوشه ی تجهیزات نفت، گاز و پتروشیمی خوزستان)
Hashem Dadashpor Zahra Ahmadipour Abolfazl Moarrefi

اصطلاح خوشه به عنوان یک ایده ی برتر برای بحث در مورد نقش توسعه ی صنعتی در توسعه ی منطقه ای از دهه ی 1990 به بعد و در جهت تقویت توان رقابتی و ابزاری جهت ارتقای رقابت پذیری مورد توجه قرار گرفته است. محققان توسعه سرزمینی معتقدند شکل گیری خوشه های صنعتی- منطقه ای، استعداد ر چکیده کامل

اصطلاح خوشه به عنوان یک ایده ی برتر برای بحث در مورد نقش توسعه ی صنعتی در توسعه ی منطقه ای از دهه ی 1990 به بعد و در جهت تقویت توان رقابتی و ابزاری جهت ارتقای رقابت پذیری مورد توجه قرار گرفته است. محققان توسعه سرزمینی معتقدند شکل گیری خوشه های صنعتی- منطقه ای، استعداد رقابت پذیری را ارتقا بخشیده و در بهبود مزیت های رقابتی و توسعه منطقه ای موثر است. از این رو دست یابی به مزایای رقابتی، خوشه های صنعتی را به یک نقطه کانونی توجه علمی و سیاست گذاری تبدیل کرده است. با این توضیحات هدف این تحقیق، بررسی و تحلیل نقش خوشه های صنعتی بر توسعه رقابت پذیری منطقه ای و با این فرضیه که به نظر می رسد هر چه شدت روابط در خوشه های صنعتی بالاتر رود، رقابت پذیری منطقه ای هم افزایش می یابد، می باشد. روش تحقیق، از نوع توصیفی-تحلیلی است و از پرسش نامه جهت جمع آوری داده ها استفاده گردیده است که پس از تایید روایی و پایایی، داده های جمع آوری شده توسط نرم افزار های spss و lisrel پردازش گردیده. نتایج تحقیق ضمن تایید ارتباط بین افزایش شدت روابط در خوشه های صنعتی با افزایش رقابت پذیری منطقه ای، عوامل موثر بر توسعه و تحریک رقابت پذیری منطقه ای را به ترتیب درجه تأثیر در قالب 4 عامل:1) روابط اجتماعی؛ 2) روابط مکانی جغرافیایی؛3) روابط اقتصادی و 4) روابط نهادی- سازمانی شناسایی کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

329 - بررسی اثرات فناوری اطلاعات بر توانمند سازی شغلی کارکنان ( مطالعه موردی : شرکت توزیع برق منطقه ای غرب استان کرمانشاه)
Omid Ardalan Farhad Vafaei Shahram Jenabi Mojtaba Almasi

سازمان ها با توجه به قابلیت هایی که فناوری اطلاعات در ایجاد ارزش برای آنها دارد، سرمایه گذاری های کلانی برای به کارگیری فناوری اطلاعات نموده اند. یکی از ارزش هایی که سازمان ها می توانند با استفاده از این فناوری ها در سازمانشان ایجاد نمایند، توانمندسازی کارکنان با استفاد چکیده کامل

سازمان ها با توجه به قابلیت هایی که فناوری اطلاعات در ایجاد ارزش برای آنها دارد، سرمایه گذاری های کلانی برای به کارگیری فناوری اطلاعات نموده اند. یکی از ارزش هایی که سازمان ها می توانند با استفاده از این فناوری ها در سازمانشان ایجاد نمایند، توانمندسازی کارکنان با استفاده از این ابزارها است. هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات فناوری اطلاعات بر توانمندسازی شغلی کارکنان می باشد. تحقیق از حیث روش توصیفی- پیمایشی می باشد.جامعه آماری تحقیق، کارکنان شرکت توزیع برق منطقه ای غرب استان کرمانشاه می باشد. روش نمونه گیری تصادفی سیستماتیک و حجم نمونه آماری 181 نفر می باشد.ابزار اندازه گیری متغیرهای تحقیق، پرسشنامه است که دارای روایی و پایایی تایید شده می باشد. در این تحقیق ابتدا میزان کاربرد فناوری اطلاعات را در سازمان مورد بررسی قرار داده، پس از اطمینان یافتن از کاربرد آن، اثرات آن را بر توانمند سازی شغلی کارکنان بررسی نموده ایم. بدین منظور ابتدا شاخص های مرتبط با توانمندسازی که شامل: بهبود کیفیت عملکرد، دانش و آگاهی، فرصت های شغلی، استقلال وآزادی کاری، مسئولیت تصمیم گیری، خود کنترلی و توسعه حرفه ای را شناسایی نمودیم. یافته های این پژوهش نشان داد که بین بکارگیری فناوری اطلاعات و به ترتیب بهبود کیفیت عملکرد (011/0₌ α )، دانش و آگاهی (000/0₌α)، فرصت‌های شغلی (000/0₌α)، استقلال و آزادی کاری(000/0₌α)، مسئولیت تصمیم گیری(002/0₌α)، خود کنترلی(000/0₌α) و توسعه حرفه ای کارکنان (000/0₌α) رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. در پایان به این نتیجه دست یافتیم که فناوری اطلاعات بیشترین تاثیر را بر بهبود کیفیت عملکرد کارکنان شرکت توزیع برق داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

330 - تأثیر شهرهای دانش بنیان بر توسعه منطقه ای (نمونه موردی شهر پردیس)
علی ادیب فرح حبیب زهرا سادات سعیده زرآبادی

برای کشور ایران که قصد دارد به کشوری توسعه یافته تبدیل شود، یکی از عناصر کلیدی دستیابی به توسعه یافتگی، توجه به رویکرد دانش بنیان در تمام زمینه های علمی و تکنولوژی در جامعه است. از جمله این موارد ایجاد و توسعه شهرهای دانش بنیان هستند که امروزه در جهان مطرح شده و دارای ا چکیده کامل

برای کشور ایران که قصد دارد به کشوری توسعه یافته تبدیل شود، یکی از عناصر کلیدی دستیابی به توسعه یافتگی، توجه به رویکرد دانش بنیان در تمام زمینه های علمی و تکنولوژی در جامعه است. از جمله این موارد ایجاد و توسعه شهرهای دانش بنیان هستند که امروزه در جهان مطرح شده و دارای اقتصاد مبتنی بر دانش و شهرهای پایداری هستند. شهر پردیس به دلیل قرار گیری در 17کیلومتری شرق کلان شهر تهران، برخورداری از شبکه ارتباطی بزرگراهی، برخورداری از قابلیتهای گردشگری ، موقعیت خاص طبیعی، مراکز آموزش عالی همچون دانشگاه آزاد و از همه مهمتر پارک علم و فناوری ، شرایط لازم برای جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی و به خصوص طبقه خلاق شهری را دارا بوده و پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به یک شهر دانش بنیان را دارا میباشد. هدف در این پژوهش تدوین مبانی نظری مستدل و مستحکم در رابطه با تأثیر شهرهای دانش بنیان بر توسعه منطقه ای و شناسایی معیارها و شاخص های شهر دانش بنیان در شهر پردیس میباشد، که با تحلیل نتایج پرسش نامه با روش طیف لیکرت و آزمون مطلوبیت از 60 نفر از افراد براساس نمونه گیری هدفمند مطابق با جامعه آماری صورت میگیرد. در ادامه با بررسی وضع موجود و شناخت قابلیتها و تنگناهای شهر پردیس به بررسی اینکه ،آیا این شهر قابلیت تبدیل به یک شهر دانش بنیان را دارا بوده ، میپردازیم و معیارها و شاخهای لازم برای این تبدیل را در شش بعد اجتماعی ،اقتصادی، مدیریتی ، ادراکی و سازمان فضایی وزیر ساخت شهری را از طریق مدل سلسله مراتبی AHP مورد ارزیابی قرار میدهیم . نتایح پژوهش نشان میدهد ، معیار اقتصادی در رتبه اول ، زیرساخت شهری در رتبه دوم و مدیریتی در رتبه سوم از نظر اهمیت در راستای ایجاد شهر دانش بنیان و توسعه منطقه ای در شهر پردیس قرار میگیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

331 - تدوین کاربست راهبردهایی برای شراکت عمومی خصوصی در مدیریت حریم منطقه شهری تهران
ناصر نصیریان میثم بصیرت

حریم و نواحی فراشهری آن در مطالعات شهری همواره به عنوان فضایی برای توسعه آتی شهرها در نظر گرفته می شود، توسعه ای که نحو چگونگی آن تا امروز محل مناقشه میان سیاستمداران و برنامه ریزان بوده است. حریم منطقه شهری تهران به علت مشکلاتی که در وضعیت مدیریتی، ساختاری و قانونی آن چکیده کامل

حریم و نواحی فراشهری آن در مطالعات شهری همواره به عنوان فضایی برای توسعه آتی شهرها در نظر گرفته می شود، توسعه ای که نحو چگونگی آن تا امروز محل مناقشه میان سیاستمداران و برنامه ریزان بوده است. حریم منطقه شهری تهران به علت مشکلاتی که در وضعیت مدیریتی، ساختاری و قانونی آن وجود دارد، همواره محل مناقشه میان ذینفعان طرفدار حفاظت و توسعه بوده است. تصویب طرح های مختلف حریم پایتخت که رویکرد حفاظتی را توصیه می کننند چالشی را به وجود آورده است مبنی بر اینکه ذینفعان اصلی و مالکین اراضی که در حریم قرار دارند، چگونه می‌توانند از این منابع استفاده کنند که هم منافع آن‌ها تأمین شود و هم منافع شهرداری به‌عنوان ناظر حریم برای حفاظت از آن. هدف پژوهش حاضر، تدوین کاربست راهبردهایی است که بتواند از طریق شراکت عمومی خصوصی در مدیریت حریم، ذینفعان متعدد را در جهت حفاظت از آن با حفظ منافع، ترغیب کند. نوع تحقیق حاضر کاربردی و روش مطالعه آن توصیفی- تحلیلی است. روش جمع‌آوری اطلاعات، پیمایشی و انجام مصاحبه و تکمیل پرسشنامه با خبرگان و کارشناسان از طریق تکنیک دلفی بوده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که تحقق شراکت عمومی خصوصی در مدیریت و حفاظت از حریم پایتخت، نیازمند برطرف کردن محدودیت‌ها و توجه به زمینه‌های شراکت عمومی خصوصی در مدیریت آن است. برای از بین بردن محدودیت‌ها و شکل‌گیری زمینه‌های شراکت عمومی خصوصی در حریم ، نیاز به یک محیط توانمند ساز است که در قالب آن محیط قانونی و سیاسی موجود بتواند شفافیت، اعتماد و پاسخگویی طرفین شراکت عمومی- خصوصی در مدیریت حریم را به وجود آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

332 - آینده پژوهی تدوین الگوی توسعه گردشگری شهری و اثرات آن در کلانشهر ها نمونه مورد مطالعه منطقه 22 شهرداری تهران
یوسفعلی زیاری محسن سوری ناصر اقبالی

در عرصه گردشگری به ویژه برنامه ریزی جهت توسعه گردشگری پایدار؛ پرداختن به آینده و برنامه ریزی آن، جزء لاینفک فرایند برنامه ریزی و توسعه محسوب می شود. هم چنین، در تدوین استراتژی اقتصاد مقاومتی باید توسعه الگوی گردشگری و به ویژه گردشگری پایدار را به عنوان جزئی از اقتصاد و چکیده کامل

در عرصه گردشگری به ویژه برنامه ریزی جهت توسعه گردشگری پایدار؛ پرداختن به آینده و برنامه ریزی آن، جزء لاینفک فرایند برنامه ریزی و توسعه محسوب می شود. هم چنین، در تدوین استراتژی اقتصاد مقاومتی باید توسعه الگوی گردشگری و به ویژه گردشگری پایدار را به عنوان جزئی از اقتصاد و در عین حال به عنوان ابزاری در برابر چالشهای فرهنگی و اقتصادی قلمداد نمود. منطقه 22 شهرداری تهران یکی از مناطق بهینه است که از جاذبه های بسیار غنی طبیعی، و فرهنگی برخوردار می باشد و یکی از قطب های مهم گردشگری در غرب تهران محسوب می شود. این منطقه دارای مکانهای بکر و طبیعی با مناظر و چشم انداز های زیبا می باشد که هر بیننده ای را به خود جذب می کند، هدف از پژوهش حاضر، آینده پژوهی تدوین الگوی گردشگری شهری، می باشد. روش: پژوهش حاضر، از نظر ماهیت توصیفی- پیمایشی به شمار می رود. همچنین از جنبه زمانی، مقطعی و از نگاه نوع داده ها، کمی به شمار می آید. جامعه آماری این پژوهش شامل 60 نفر از کارشناسان و خبرگان حوزه صنعت گردشگری و هتلداری می باشند. جمع آوری اطلاعات به وسیله ابزار پرسشنامه صورت پذیرفته است. یافته ها: تمامی مقادیر در نرم فازار میک مک بررسی و تحلیل شده است و نشان دهنده آن است که معیارهای نهادی ،اقتصادی،اجتماعی و محیطی کدامیک در آینده اثرات بیشتری دارد. داده‌های این پژوهش با ساختار عاملی و زیربنای نظری تحقیق برازش مناسبی دارد و این بیانگر همسو بودن سؤالات با سازه‌های نظری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

333 - سیاستگذاری توسعه منطقه ای مکران با رویکرد آینده‌پژوهی
ابوالفضل شاه علی رحیم سرور

از جمله معیارهای برنامه‌ریزی منطقه‌ای برای مشخص‌کردن نابرابری‌ها، تعیین وضعیت مناطق بر حسب برخورداری از شاخص‌های توسعه است. در ادبیات و سیاست توسعه، عموماً این باور رواج دارد که رشد تولید ناخالص ملی و بالابودن درآمد سرانه، محور اصلی توسعه است. هدف این تحقیق سیاستگذاری ت چکیده کامل

از جمله معیارهای برنامه‌ریزی منطقه‌ای برای مشخص‌کردن نابرابری‌ها، تعیین وضعیت مناطق بر حسب برخورداری از شاخص‌های توسعه است. در ادبیات و سیاست توسعه، عموماً این باور رواج دارد که رشد تولید ناخالص ملی و بالابودن درآمد سرانه، محور اصلی توسعه است. هدف این تحقیق سیاستگذاری توسعه منطقه ای مکران است، پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی - تحلیلی و بر اساس روش‌های آینده‌پژوهی با ترکیبی از روش‌های اسنادی و پیمایشی صورت‌گرفته است. در این تحقیق برای شناسایی متغیرهای کلیدی مؤثر بر توسعه پایدار منطقه‌ای مکران پس از مطالعه اسناد بالادستی، از روش دلفی دومرحله‌ای استفاده شده است و داده‌های مورد تحلیل شامل 36 متغیر در قالب 8 حوزه به‌عنوان متغیرهای اولیه مؤثر بر توسعه پایدار می‌باشد. یافته ها نشان می دهد الگوی مطلوب نهادی برای توسعه مکران گذر از رویکردهای بخشی و حرکت تدریجی در مسیر ظرفیت سازی نهادی خواهد بود. الگوهای غیرنهادی مبتنی بر نظریه نومنطقه گرایی ظرفیت های بالایی را برای ظرفیت سازی نهادی مکران ایفا می نماید. در نتیجه در حکمرانی منطقه‌ای، سازمان توسعه مکران باید نقش راهبری و سیاستگذاری را به اعتبار پشتیبانی سیاسی حکومت مرکزی ایفا نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

334 - سیاستگذاری منطقه ای گردشگری پایدار با رویکرد مدل ساختاری-تفسیری)مطالعه موردی : شهرستان دماوند)
پریسا مهرنواز پروانه زیویار بختیار عزت پناه

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی ساختاری-تفسیری شاخصهای گردشگری پایدار در شهرستان دماوند است. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع پژوهشهای بنیادی-کاربردی، که از یکسو با مطالعات اسنادی – کتابخانه ای به بررسی ابعاد، تعاریف و چارچوب نظری تحقیق و از سویی دیگر با مشاهدات میدانی دقی چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی ساختاری-تفسیری شاخصهای گردشگری پایدار در شهرستان دماوند است. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع پژوهشهای بنیادی-کاربردی، که از یکسو با مطالعات اسنادی – کتابخانه ای به بررسی ابعاد، تعاریف و چارچوب نظری تحقیق و از سویی دیگر با مشاهدات میدانی دقیق و همچنین مراجعه به سازمانها و ادارات ذیربط به گردآوری دادهها و اطلاعات لازم در محدوده مورد مطالعه برای دستیابی به سؤالات تحقیق میپردازد. ازنظر روش گردآوری داده ها از روش آمیخته (کمی-کیفی،) به لحاظ زمانی مقطعی و به لحاظ مکانی در شهرستان دماوند انجام میشود. تجزیه وتحلیل داده های پژوهش به دو شکل انجام شد، نخست با استفاده از کاربرد فنون آمار توصیفی و دیگری با استفاده از کاربرد فنون آمار استنباطی صورت پذیرفت. بعد ازآن به تعیین روابط بین شاخصهای گردشگری پایدار از دیدگاه ساکنان و در نهایت برای ترسیم الگوی گردشگری پایدار شهرستان دماوند از معادلات ساختاری- تفسیری استفاده کردیم. نتایج معادلات ساختاری نشان داد که بیشترین قدرت نفوذ مربوط به شاخصهای اجتماعی- فرهنگی و سپس شاخصهای طبیعی است. شاخصهای اقتصادی، شاخصهای برنامه ریزی و مدیریت و شاخصهای خدماتی- زیرساختی هر سه در یک سطح قرار داشتند. پایین ترین قدرت نفوذ مربوط به شاخصهای تبلیغاتی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

335 - «شکاف حاکمیتی» در جمهوری اسلامی ایران و بازتاب در سیاست‌های منطقه‌ای آن
اشرف کارگر قمی‌ها محمدرحیم عیوضی مجید توسلی رکن‌آبادی علی اشرف نظری

شکاف حاکمیتی، از مهم‌ترین آسیب‌های سیاسی است که می‌تواند در یک نظام سیاسی به وجود بیاید. این شکاف‌ها بر اثر عدم وجود یک توافق کلان بر سر منابع قدرت و چگونگی توزیع آن به وجود می‌آید و برآمده از ناتوانی نخبگان سیاسی در ارائۀ درکی درست از این مسائل است. از این رو هنگامی که چکیده کامل

شکاف حاکمیتی، از مهم‌ترین آسیب‌های سیاسی است که می‌تواند در یک نظام سیاسی به وجود بیاید. این شکاف‌ها بر اثر عدم وجود یک توافق کلان بر سر منابع قدرت و چگونگی توزیع آن به وجود می‌آید و برآمده از ناتوانی نخبگان سیاسی در ارائۀ درکی درست از این مسائل است. از این رو هنگامی که نظامی با این آسیب مواجه است در عرصه‌های مختلف، چه داخلی و چه خارجی، دچار اشکالات عمده می‌شود. در جمهوری اسلامی، با وجود ابرگفتمان انقلاب اسلامی در سال‌هایی نسبتاً طولانی، میان نخبگان سیاسی اجماعی در زمینه‌های مختلف وجود نداشته یا بسیار کم رنگ بوده است و همین موجب ایجاد خرده گفتمان‌های گوناگونی شده است. این خرده گفتمان‌ها در تضاد با یک‌دیگر راه را بر سیاست‌گذاری درست بسته و موجبات تشتت در سیاست‌های داخلی و خارجی را ایجاد کرده است. مقالۀ حاضر با روش گفتمان، ضمن اشاره به این خرده گفتمان‌ها به دنبال درک نتایج این شکاف حاکمیتی در سیاست‌های ایران در منطقه و جهان اسلام است با این فرضیه که: شکاف حاکمیتی در جمهوری اسلامی ایران، موجب کاهش نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه و این موضوع موجب تضعیف جایگاه کشورهای اسلامی همسو و تقویت رقبا می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

336 - ظرفیت‌های حمایتی حقوقی در دادگاه‌های منطقه‌ای از گردشگر مذهبی.
علیرضا کشتکار مسعود راعی دهقی منوچهر توسلی نائینی

یکی از انواع گردشگری‌ها، گردشگری مذهبی است که به دلائل مختلفی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. چرا که گردشگر مذهبی با توجه به اینکه در برابر آن عقاید مختلف و بعضا حتی معاندی وجود دارد، که این امر نشات گرفته از باورهای مذهبی آنان بوده، آنچنان که علاوه بر مال، جان آنان را چکیده کامل

یکی از انواع گردشگری‌ها، گردشگری مذهبی است که به دلائل مختلفی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. چرا که گردشگر مذهبی با توجه به اینکه در برابر آن عقاید مختلف و بعضا حتی معاندی وجود دارد، که این امر نشات گرفته از باورهای مذهبی آنان بوده، آنچنان که علاوه بر مال، جان آنان را نیز به مخاطره می اندازد. حال هدف از این پژوهش ضمن بررسی ظرفیت‌های موجود حقوقی و قابلیت های که در قواعد و ضوابط دادگاه‌های منطقه‌ای حاکم است، مشخص گردد آیا امکان حمایت از گردشگر مذهبی با ارائه دادخواست های حقوقی و یا ارائه شکایات کیفری وجود دارد یا خیر؟ دراین مقاله به منظور رسیدن به هدف از روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی استفاده شده است. نهایتا نیز نتایج این تحقیق با بیان و تشریح قواعد و ضوابط حاکم بر دادگاه‌های منطقه‌ای نشان داد، که گردشگر مذهبی و یا دولتمردان آنان با استفاده از ظرفیت‌های حقوقی و کیفری در قالب قواعد وضوابط حاکم بر دادگاه‌های منطقه‌ای قادرند بسیاری از تنش‌های سیاسی، اقتصادی در جهان را نه تنها کاهش داده، بلکه موجبات احیاءبخشی از حقوق تضییع شده و همچنین پیشگیری از تکرار موضوعات مشابه در آتی را فراهم نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

337 - مشروعیت ملی دولت ها در رویه اتحادیه های منطقه ای
اکبر ساوری سمانه رحمتی فر شهرام زرنشان

این پژوهش در جهت بررسی مشروعیت و روند تحول مفهوم مشروعیت دولت‌ از مسیر رویه اتحادیه‌های منطقه ای انجام گرفته است. از آنجایی که بارزترین مولفه مشروعیت رعایت و احترام حقوق بشر است. بر این مبنا دولت بر پایه حقوق و نظم و امنیتی که برای مردم و از سوی مردم برقرار می کند،ارزیا چکیده کامل

این پژوهش در جهت بررسی مشروعیت و روند تحول مفهوم مشروعیت دولت‌ از مسیر رویه اتحادیه‌های منطقه ای انجام گرفته است. از آنجایی که بارزترین مولفه مشروعیت رعایت و احترام حقوق بشر است. بر این مبنا دولت بر پایه حقوق و نظم و امنیتی که برای مردم و از سوی مردم برقرار می کند،ارزیابی می شود. لذا امروزه دولت‌های برپا شده از راه‌های غیر قانونی نظیر کودتاها، تجاوزها، برقراری تبعیض‌های نژادی با بحران مشروعیت نزد افکار عمومی مواجه هستند.به خصوص انکه با تشکیل اتحادیه های منطقه ای مولفه های مشروعیت ملی دولتها تحول یافته است.در راستای انجام پژوهش این سوال مطرح میشود که: مولفه های مشروعیت ملی دولت در رویه اتحادیه های منطقه ای چگونه تحول یافته و چه تاثیری در حقوق بین الملل نوین داشته است . برای پاسخگویی به سوال روش پژوهش تطبیقی-توصیفی و به صورت کتابخانه ای است.نتایج حاصله از این پژوهش نشان می دهد: تنها کنترل موثر یک دولت،اساس مشروعیت ملی تلقی نمی شود بلکه روش‌ها و ابزارهای دموکراتیک در رسیدن به قدرت و نیز توانایی حکومت‌های ملی در برقراری ثبات در جامعه براساس احترام به حقوق بشر وآزادی های اساسی شهروندان در رویه اتحادیه های منطقه ای مورد شناسایی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

338 - کارکرد سازمان های منطقه ای در جنگ های سایبری
تاج محمد صادقی لیلا رئیسی علی رضا انصاری مهیاری

با گسترش فضای سایبری، عرصه جدیدی از تهدیدات برای دولت ها در قالب تهدیدات سایبری ایجاد شده است و جنبه های مختلف امنیت ملی از جمله امنیت اجتماعی، اقتصادی، نظامی و سیاسی را تحت تأثیر خود قرارداده است. امنیت بین المللی و منطقه ای را تحت تاثیر قرارداده که راه حل های لازم را چکیده کامل

با گسترش فضای سایبری، عرصه جدیدی از تهدیدات برای دولت ها در قالب تهدیدات سایبری ایجاد شده است و جنبه های مختلف امنیت ملی از جمله امنیت اجتماعی، اقتصادی، نظامی و سیاسی را تحت تأثیر خود قرارداده است. امنیت بین المللی و منطقه ای را تحت تاثیر قرارداده که راه حل های لازم را برای حداقل رساندن خسارات ناشی از این نوع تهدیدات و حفظ امنیت بین المللی می طلبد. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی –تحلیلی به بررسی نقش سازمان های منطقه ای در پیشگیری از حملات سایبری می پردازد. فرضیه مطرح شده در این پژوهش آن است که از آنجاییکه دولت ها به طور فزاینده ای به سیاست ها و ابتکارات یکجانبه برای مقابله با تهدیدات سایبری متمرکز شده اند سازمان های منطقه ای باید نقش فعالی در شکل دادن به همکاری میان اعضا در قالب رویکردهای متمرکز بر همکاری بین المللی و منطقه ای در زمینه امنیت سایبری و پیشگیری از تهدیدات سایبری و توسعه سیستم امنیت سایبری جهانی ایفا کنند. یافته های تحقیق نشان می دهد که سازمان های منطقه ای نظیر ناتو، اتحادیه اروپا، شانگهای، آ سه آن، سازمان امنیت و همکاری اروپا و سازمان کشورهای امریکایی اقداماتی در کاهش خسارات ناشی از جرایم سایبری و مقابله با حملات سایبری انجام داده اند از جمله به دانش افزایی و وضع قوانین سایبری، همکاری منطقه ای، اشتراک گزاری اطلاعات، تقویت زیرساخت ها و اعتماد سازی مبادرت نموده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

339 - نقش شرکت های پیشرو و خوشه های کسب و کار در نوآوری منطقه ای
توحید اسکندرزاده فرد نادر بهلولی

هدف : هدف تحقیق حاضر بررسی نقش شرکت های پیشرو و خوشه های کسب و کار در نوآوری منطقه ای در استان آذربایجان شرقی است. روش: روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی و همبستگی است. جامعه آماری تحقیق مدیران و کارکنان بخش‌های R&D، مهندسین طراح و توسعه خوشه‌های کسب و کار در استان آذربا چکیده کامل

هدف : هدف تحقیق حاضر بررسی نقش شرکت های پیشرو و خوشه های کسب و کار در نوآوری منطقه ای در استان آذربایجان شرقی است. روش: روش تحقیق حاضر از نوع توصیفی و همبستگی است. جامعه آماری تحقیق مدیران و کارکنان بخش‌های R&D، مهندسین طراح و توسعه خوشه‌های کسب و کار در استان آذربایجان شرقی است که به صورت ‌ هدفمند انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه استاندارد و محقق ساخته بود که پس از سنجش روایی و پایایی در اختیار جامعه آماری قرار گرفت. برای آزمون فرضیه های تحقیق از آزمون معادلات ساختاری از نرم افزار lisrel 8.5 استفاده شد. یافته ها: یافته های تحقیق حاضر نشان داد که وجود شرکت های پیشرو و خوشه های کسب و کار بر نوآوری منطقه ای تاثیر دارد؛ همچنین تحصیلات کارکنان به عنوان نقش میانجی عمل می کنند. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده از تحقیق حاضر نشان داد وجود شرکت های پیشرو و خوشه های کسب و کار بر به عنوان عامل مهمی در بهبود نوآوری منطقه ای ایفا می کند. همچنین میزان تحصیلات کارکنان موجب بهبود نوآوری در منطقه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

340 - ارائه الگوی توسعه کارآفرینی دانشگاهی نوآور محور با تأکید بر مزیت‌های منطقه‌ای مبتنی بر روش ‏فراترکیب ‏
مرضیه بختیاری مرتضی موسی خانی سیدمهدی الوانی سید رسول حسینی

زمینه: اهمیت روز افزون کارآفرینی دانشگاهی به‌عنوان راهبردی کلیدی جهت نوآوری و خلاقیت همسو با قابلیت‌ها و مزیت‌های منطقه‌ای مورد توجه است. هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه‌ الگوی توسعه‌ کارآفرینی دانشگاهی نوآور محور با تأکید بر مزیت‌های منطقه‌ای مبتنی بر روش فراترکیب انجام ش چکیده کامل

زمینه: اهمیت روز افزون کارآفرینی دانشگاهی به‌عنوان راهبردی کلیدی جهت نوآوری و خلاقیت همسو با قابلیت‌ها و مزیت‌های منطقه‌ای مورد توجه است. هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه‌ الگوی توسعه‌ کارآفرینی دانشگاهی نوآور محور با تأکید بر مزیت‌های منطقه‌ای مبتنی بر روش فراترکیب انجام شده است. روش: این پژوهش با روش کیفی و رویکرد فراترکیب و با استفاده از تحلیل محتوایی مستندات انجام شده است. بدین منظور مستندات داخلی و خارجی مرتبط مشتمل بر118 سند شناسایی شدند و در نهایت 55 سند نهایی و مورد تحلیل قرار گرفته است. بر اساس تحلیل محتوایی مستندات (مقوله،مفاهیم و کدها) شناسایی شد. یافته‌ها: بر اساس یافته‌های پژوهش، الگوی توسعه‌ کارآفرینی دانشگاهی مبتنی بر مزیت‌های منطقه‌ای مشتمل بر(فرهنگ،جغرافیا و نیروی انسانی) بر اساس ارکان کلیدی (مزیت جویی، نوجویی و فرصت‌جویی) بوده است که در این فرآیند ارتباط و تعامل دانشگاه، صنعت، جامعه و دولت موجب توسعه‌ کارآفرینی دانشگاهی می‌شود. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داده است عوامل حاکمیتی مشتمل بر(عوامل راهبردی، نظارتی و اسناد بالادستی)، عوامل نهادی مشتمل بر(نهادهای رسمی و نهادهای غیر رسمی)، مکانیزم‌‌های تطابق پویا مشتمل بر (شناسایی فرصت‌ها و قابلیت‌های منطقه‌ای، راهبردهای پاسخگویی و متناسب‌سازی با نیازهای منطقه‌ای) و شاخص‌های ارزیابی مشتمل بر(شاخص‌های ارزیابی کلان و شاخص‌های ارزیابی خرد) بوده‌اند که در فرآیند توسعه‌ کارآفرینی دانشگاهی مبتنی بر مزیت‌های منطقه‌ای نقش کلیدی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

341 - مقایسه روش های تحلیلی در بهینه سازی داده های ژئوشیمیایی منطقه قولان- آذربایجان شرقی
حمید شهین فر

ثبت ناهنجاری های بهینه ژ ئوشیمیایی نیازمند پی جویی های توجیهی است که یکی از لایه های مهم آن انتخاب روش بهینـه تحلیـل داده هاست. شناسایی مناطق کانی زایی شده وپنهان با استفاده از تکنیک های نـوین و ارائـه الگـوی مناسـب عناصـر ردیـاب جهـت بررسی پتانسیل های امیدوار کننده ب چکیده کامل

ثبت ناهنجاری های بهینه ژ ئوشیمیایی نیازمند پی جویی های توجیهی است که یکی از لایه های مهم آن انتخاب روش بهینـه تحلیـل داده هاست. شناسایی مناطق کانی زایی شده وپنهان با استفاده از تکنیک های نـوین و ارائـه الگـوی مناسـب عناصـر ردیـاب جهـت بررسی پتانسیل های امیدوار کننده با مؤثرترین روش در منطقه قولان هدف این تحقیق بوده و گامی در جهت بهینـه سـازی عملیـات اکتشافی است. در این راستا تعداد 233نمونه از رسوبات آبراهه ای برداشت و برای عناصر پایه و ردیاب های مربوطه ,(Cu, Mo …) Cr, Co, Ni, Pb, Zn, As, Yتجزیه گردیدند. نحوه پردازش داده ها با استفاده از متدهای تحلیلی نظیر آنالیز مؤلفه اصلی و هندسه فرکتال انجام و ناهنجاری های موجود در منطقه شناسایی شدند. نتایج حاصل ازبکارگیری روش فرکتال برروی داده های منطقه نشاندهنده ثبت ناهنجاری Cuدر دومحدوده قره چیلروغـرب لوتکـه و Moدرمحدوده نمنیق بوده بطوریکه تفکیک ناهنجاری های این دو عنصرازهمدیگراحتمالاً بدلیل اسیدی شـدن منطقـه وشستشـوی رخنمون های سولفیدی وحمل ونقل Moه ب صورت مولیبدات ها صورت گرفته که باعث تفکیک تقریبی هاله های ثانویـه Cuاز Moدر دومحدوده شده است.مقایسه نتایج حاصل از دوروش بیانگر ثبت ناهنجاری های مشابه در منطقه با بکـارگیری هـردو روش فرکتال و PCAاست ولی الگوی ثبت ناهنجاری های ژئوشیمیایی توسط PCAنشان می دهد که اعمال این روش درشدت بخشـی به هاله های ژئوشیمیایی وناهنجاری های پنهان مؤثرترازفرکتال است به طوری که با این روش به جز دو محدوده قره چیلـر و غـرب لوتکه، ناهنجاری های پنهان نمنیق نیز باالگوهای ژئوشیمیایی مناسب Cu-Moدرامتداد همان زون با شدت قوی تری ثبت گردیدند. بررسی های بعدی نشان می دهد که روش PCAدر حذف اثر لیتولوژی مـؤثر و نتـایج حاصـل از آن درمنطقـه از صـحت بیشـتری برخورداراست پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

342 - اثرات متقابل حفاری تونل سبزکوه و منابع آب زیرزمینی با رویکرد مدیریت محیط زیست
مجید طارمی مجید اسدنبی زاده

در این مقاله به بررسی هیدروژئولوژی و زمین شناسی مسیر تونل سبزکوه و گستره اطراف آن به منظور پیش بینی تغییرات رژیم طبیعی جریان آب زیرزمینی و تاثیرات آن در منابع آبی چشمه ها پس از حفر تونل با رویکرد مدیریت محیط زیست پرداخته شده است. در این راستا، سازندهای مختلف مسیر تونل، چکیده کامل

در این مقاله به بررسی هیدروژئولوژی و زمین شناسی مسیر تونل سبزکوه و گستره اطراف آن به منظور پیش بینی تغییرات رژیم طبیعی جریان آب زیرزمینی و تاثیرات آن در منابع آبی چشمه ها پس از حفر تونل با رویکرد مدیریت محیط زیست پرداخته شده است. در این راستا، سازندهای مختلف مسیر تونل، گسل ها و دامنه پتانسیل تراوایی آن ها شناسایی و طبقه بندی شد و از سوی دیگر منابع آبی و چشمه های مسیر تونل، شناسایی و مرز هیدروژئولوژیکی مسیر تونل به منظور بررسی اثرات متقابل حفاری تونل و منابع آب زیرزمینی تعیین شد. بدین ترتیب، با توجه به این داده ها مسیر تونل به دو ناحیه (1) با خطرپذیری بالا (بخش چغاخور) و (2) با خطر پذیری پایین (بخش سبزکوه) تقسیم بندی شد. پس از آغاز حفاری مکانیزه تونل، تغییر یکباره شرایط زمین و پیچیدگی زمین شناسی منطقه مورد مطالعه و هجوم یکباره گل و لای همراه با آب فراوان به داخل تونل باعث شد که علی رغم کلیه اقدامات تزریق و بهسازی انجام شده در ناحیه ریزشی و قابلیت های ماشین حفار مکانیزه، حفاری تونل متوقف شود. در ادامه به دلیل برخورد به ناحیه گسلی مظهر چشمه ساکی آباد (آلوقره)، این چشمه در کمتر از یک هفته خشک شد. خشک شدن چشمه ساکی آباد، تاثیرات منفی اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی روی منطقه داشت. نهایتاً با بررسی این عوامل و لحاظ کردن کلیه پارامترهای آن، ادامه حفاری تونل متوقف شد. با بازبینی مطالعات و امکان سنجی کلیه بخش های متاثر با رویکرد مدیریت محیط زیست، ترکیبی از تونل در بخش سبزکوه و کانال سطحی انتقال آب در بخش چغاخور و همچنین تغییر در پروفیل مسیر به منظور کاهش اثرات زیست محیطی منطقه به طور نسبی امکان سنجی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

343 - بررسی فون مگس‌های حلزون‌خوار (Dip. Sciomyzidae) در منطقه طالقان
سعید محمدزاده نمین

چکیده مگس های Sciomyzidae در مرحله لاروی شکارگر یا پارازیتوئید انواع مختلف حلزون های آبزی یا خشکی زی هستند و به همین دلیل به مگس های حلزون خوار معروفند. این مگس ها با توجه به زیست شناسی و نوع تغذیه از نظر کنتـرل آفات کشـاورزی و انسـانی دارای اهمیت زیادی می باشند. تا قب چکیده کامل

چکیده مگس های Sciomyzidae در مرحله لاروی شکارگر یا پارازیتوئید انواع مختلف حلزون های آبزی یا خشکی زی هستند و به همین دلیل به مگس های حلزون خوار معروفند. این مگس ها با توجه به زیست شناسی و نوع تغذیه از نظر کنتـرل آفات کشـاورزی و انسـانی دارای اهمیت زیادی می باشند. تا قبل از این تحقیق 28 گونه از مگس های حلزون خوار از ایران گزارش شده است. بر اساس بررسی های انجام شده طی سال های 1387 تا 1396 بر روی فون مگس های خانواده Sciomyzidae در منطقه طالقان 10 گونه از 8 جنس (Pherbellia cinerella، P. nana، Coremacera amoena، C. catenata، Dichaetophora obliterata، Euthycera stictica، Hydromya dorsalis، Psacadina verbekei، Sepedon sphegea، Trypetoptera punctulata) از این خانواده از مکان های مختلف منطقه مورد بررسی جمع آوری گردید که گونه های Coremacera amoena و Trypetoptera punctulata برای اولین بار از منطقه طالقان جمع آوری شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

344 - مکان گزینی مناسب بیمارستان های شهری از طریق تلفیق روش سلسله مراتبی(AHP) و مدل(Fuzzy) در محیط GIS (مورد مطالعه: منطقه19 شهر تهران)
نعمت حسین زاده آناهیتا قربانی زهرا میر علایی مجید شاهرودی محمد جواد فرهمندزادگان

در ایران رشد شتابان شهر نشینی به گونه ای بوده است که متناسب با آن تجهیزات فضاهای شهری به صورت مناسب مکان گزینی نشده اند، امروزه جمعیت پذیری شهرها به همراه مسائل اجتماعی - اقتصادی آنها شکل تازه ای از شهر، شهرنشینی و شهرگرایی به وجود آورده است. از آنجایی که بهداشت و درمان چکیده کامل

در ایران رشد شتابان شهر نشینی به گونه ای بوده است که متناسب با آن تجهیزات فضاهای شهری به صورت مناسب مکان گزینی نشده اند، امروزه جمعیت پذیری شهرها به همراه مسائل اجتماعی - اقتصادی آنها شکل تازه ای از شهر، شهرنشینی و شهرگرایی به وجود آورده است. از آنجایی که بهداشت و درمان از ضرورت های اولیه زندگی می باشد، لذا خدمات رسانی مناسب و پویا به شهرنشینان نیازمند، استقرار مراکز خدمات درمانی در مکان مناسب در سطح شهر می باشد که نقش مهمی در تامین آسایش شهروندان ایفا می کند. از این رو موضوع مکان یابی، خدمات رسانی، و خدمات دهی بهتر این مراکز در سطح شهر مهم است. بر همین اساس هدف اصلی پژوهش حاضر مکان گزینی مناسب بیمارستان شهری در منطقه19 شهر تهران می باشد، روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و نوع آن کاربردی می باشد. برای رسیدن به این هدف از سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی و تلفیق روش سلسله مراتبی(AHP) و مدل(Fuzzy) در محیط GIS استفاده شد، ابتدا لایه‌های مورد نیاز شامل، همجواری با کاربری‌های سازگار، دسترسی به شبکه‌ی ارتباطی، نزدیکی به ایستگاه های آتش نشانی، تراکم جمعیّت، فاصله از مراکز بیمارستانی موجود، فاصله از مسیل‌ها، فاصله از جایگاه های سوخت رسانی، فاصله از مراکز آموزشی، شیب زمین، نزدیکی به مرکز شهر و نزدیکی به فضای سبز در سامانه‌ی اطلاعات جغرافیایی تهیه شد و سپس مقایسه‌های زوجی به وسیله‌ نرم‌افزار Expert choice انجام گرفت و در نهایت با وزن دهی معیارها و با ترکیب لایه های اطلاعاتی، مناسب ترین مکان ها برای ایجاد بیمارستان شهری در این منطقه مکان یابی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

345 - بهینه‌سازی ضرایب منطقه‌ای فرمول تجربی فولر با برنامه ریزی خطی و الگوریتم ژنتیک در حوزه‌های فاقد آمار به کمک داده‌های مکانی
ابراهیم یوسفی مبرهن ابراهیم کریمی سنگچینی بهروز ارسطو سید علی اصغر هاشمی

برای محاسبه دبی اوج سیلاب در حوضه‌های فاقد آمار یکی از روش‌های مورد استفاده، روش‌های تجربی است. از روش-های‌ تجربی که در این تحقیق استفاده شده است، روش فولر بوده که محاسن آن نسبت به سایر روش‌های تجربی ارائه دوره‌های مختلف سیلاب می‌باشد. در این تحقیق، مقایسه تکنیک‌های بهی چکیده کامل

برای محاسبه دبی اوج سیلاب در حوضه‌های فاقد آمار یکی از روش‌های مورد استفاده، روش‌های تجربی است. از روش-های‌ تجربی که در این تحقیق استفاده شده است، روش فولر بوده که محاسن آن نسبت به سایر روش‌های تجربی ارائه دوره‌های مختلف سیلاب می‌باشد. در این تحقیق، مقایسه تکنیک‌های بهینه‌سازی برنامه‌ریزی خطی و الگوریتم ژنتیک در بهینه‌‌سازی ضرایب فرمول تجربی فولر بترتیب در محیط برنامه‌نویسی اکسل و متلب برای حوضه‌های منتخب منطقه هدف قرار داده شده است. بدین منظور آمار دبی حداکثر 24 ساعته 9 ایستگاه موجود در استان آذربایجان غربی با طول دوره آماری 21 سال مورد بررسی قرار گرفت. مقایسه نتایج برتری روش الگوریتم ژنتیک و سپس برنامه‌ریزی خطی را نشان داد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که استفاده از روش‌های جستجوی هوشمند عملکرد روش‌های مرسوم را به میزان قابل توجهی بهبود می‌بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

346 - کاربرد مدل برنامه ریزی محیطی تغییر مکان – سهم در شناسایی مزیتهای رقابتی و ساختاری رشته فعالیتهای بیمه ایی در شرکت بیمه خصوصی
رضا زیاری فاطمه صالحی

صنعت بیمه در اقتصاد جایگاه بسیا ویژه ای دارد و شرکت های بیمه از نهادهای مهم در بازار سرمایه اند . فعالیتهای بیمه ای به عنوان یکی از ارکان مهم برای توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود و اثر گذاری محسوسی در توسعه و رشد مناسبات اقتصادی و اجتماعی کشور به عهده دارد. در اقتص چکیده کامل

صنعت بیمه در اقتصاد جایگاه بسیا ویژه ای دارد و شرکت های بیمه از نهادهای مهم در بازار سرمایه اند . فعالیتهای بیمه ای به عنوان یکی از ارکان مهم برای توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود و اثر گذاری محسوسی در توسعه و رشد مناسبات اقتصادی و اجتماعی کشور به عهده دارد. در اقتصاد ایران،رشد صنعت بیمه از دغدغه های اصلی سیاست گذاران اقتصادی است. در شرایط حاضر، از جمله راه حل های مفید در این راستا، ایجاد وگسترش رشته فعالیت های بیمه ایی از طریق افزایش سرمایه گذاری در رشته فعالیت های مولد حق بیمه تولیدی بر حسب مزیت نسبی شرکت بیمه در مناطق مختلف می باشد. مدل تغییر مکان = سهم، یکی از مدل های مهم و کارآمد جهت تجزیه و تحلیل برنامه ریزی منطقه ای میباشد. تحقیق حاضر سعی بر آن دارد که یکی از جنبه های مهم برای بستر سازی و بهبود عملکرد شعب شرکت بیمه خصوصی از طریق شناخت مزیت های هر یک از شعب بپردازد.در این تحقیق داده های موجود با استفاده از نرم افزار SPSS پردازش شد و در نهایت ضریب مکانی رشته فعالیت های بیمه ای شعب مختلف محاسبه و در نهایت کاربرد مدل در شناسایی مزیتهای رقابتی و ساختاری مورد آزمون قرار گرفت . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

347 - ارائه الگوی مناسب جهت بهینه سازی مصرف انرژی و دستیابی به منطقه زیست پذیر با استفاده ازGIS(مطالعه موردی : منطقه 6 تهران)
مژگان رضایی محسن رنجبر بهرام آزادبخت علیرضا استعلاجی

دنیای امروز دنیای پیشرفت و مدیرنیته بشمار می آید به گونه ای که اغلب شهرها در حال روان سازی مسیر در جهت نیل به توسعه پایدار و شهر هوشمند هستند.در این دسته از شهرها شش فاکتور اصلی همچون حمکروائی ،اقتصاد ،مردم هوشمند،حمل و نقل ،محیط زیست و در نهایت زندگی هوشمند، اهمیت و نق چکیده کامل

دنیای امروز دنیای پیشرفت و مدیرنیته بشمار می آید به گونه ای که اغلب شهرها در حال روان سازی مسیر در جهت نیل به توسعه پایدار و شهر هوشمند هستند.در این دسته از شهرها شش فاکتور اصلی همچون حمکروائی ،اقتصاد ،مردم هوشمند،حمل و نقل ،محیط زیست و در نهایت زندگی هوشمند، اهمیت و نقش بسزائی را ایفا می نماید .از این رو واضح و مبرهن است که مبحث انرژی بر همه این شاخص ها می تواند اثر بگذارد و اثر بپذیرد.کلانشهر تهران نیز با توجه به وسعت و جمعیت خود و به واسطه پایتخت سیاسی و اداری بودن در پی قدم گذاری در این مسیر برآمده و منطقه 6 آن نیز به علت مرکزیت اداری، دارای اهمیت زیادی در بخش انرژی مسکونی -تجاری و حوزه حمل و نقل بشمار می آید که این خود مهمترین دغدغه اصلی پژوهشگر بوده و وی را بر آن داشته تا با مطالعه دقیق بتواند راه های دستیابی به انرژی های پایدار راشناسائی و الگوی مناسبی ارائه دهد.در باب روش تحقیق می بایست اشاره نمائیم که که متغییر ها در پژوهش حاضر به صورت کمی و کیفی قابلیت بررسی داشته اندو به دوصورت مستقل و وابسته مورد مطالعه قرار گرفته اند که در این بین برخی کنترل کننده و برخی تعدیل کننده هستند که برای دستیابی به این مهم از بستر نرم افزارGISاستفاده نموده و نتایج حاکی از این است که منطقه شش شهر تهران با توجه به وسعت دارای جمعیت ثابت کمتری نسبت به جمعیت متحرک بوده و همین امر مصرف انرژی را در بخش اداری و تجاری افزایش داده است، در بخش حمل و نقل نیز در طول روز با افزایش آلاینده ها و در شب با کاهش آن مواجه می باشیم که با استفاده از الگوی ارائه شده و آموزش های مربوطه لازم می توان آن را تحت کنترل درآورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

348 - بررسی توسعه یافتگی اقتصادی شهرهای منطقه آزاد ارس در محیطGIS
جواد عابدی آبش احمدلو عباس ارغان ناصر اقبالی

چکیده منطقه آزاد قلمرو معینی است که اغلب در داخل یا در مجاور یک بندر واقع شده اند و در آن تجارت آزاد به سایر نقاط جهان مجاز شناخته شده است و کالاها را می توان بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی به این منطقه وارد یا از آن خارج نمود . مناطق آزاد تجاری نقش بسیار مهمی در توسعه چکیده کامل

چکیده منطقه آزاد قلمرو معینی است که اغلب در داخل یا در مجاور یک بندر واقع شده اند و در آن تجارت آزاد به سایر نقاط جهان مجاز شناخته شده است و کالاها را می توان بدون پرداخت حقوق و عوارض گمرکی به این منطقه وارد یا از آن خارج نمود . مناطق آزاد تجاری نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی کشورها در جهان دارند.هر فعالیت اقتصادی جدید تأثیر بسیار زیادی برتوسعه میزبان خواهد داشت.فعالیت اقتصادی موفق منجر به ایجاد ارزش افزوده و سودآوری مشوق و انگیزه ای برای جذب سرمایه گذاران بیشتر در منطقه به معنی افزایش فرصت های شغلی است که توسط مردم محلی پر می شود. با ایجاد فرصت های شغلی جدید سطح رفاه درمنطقه ارتقا خواهد یافت.با توجه به اهمیت این موضوع این پژوهش به تحلیل توسعه یافتگی اقتصادی منطقه آزاد تجاری ارس درمی پردازد . هدف اصلی پژوهش میزان توسعه یافتگی شهرهای منطقه آزاد ارس و رتبه بندی هریک می باشد.تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی و از نظر روش در چارچوب روش توصیفی-تحلیلی قرار می گیرد. جمع آوری اطلاعات به دو روش کتابخانه ای ومیدانی بوده است. جامعه آماری مورد مطالعه ساکنین و کارکنان ادارات شهری شهرهای پیرامون منطقه می باشند. که علت انتخاب این جامعه تاثیر منطقه آزاد ارس بر زندگی این ساکنین و آگاهی نخبگان و کارکنان است.50 نفر از این افراد به صورت تصادفی انتخاب شده است؛ همچنین برای برآورد حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است.برای سنجش پایایی تحقیق از روش آلفای کرونباخ استفاده می گردد. جهت بررسی پژوهش مورد نظر از تکنیک تاپسیس و روش تحلیل خوشه ای استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که شهرستان جلفا از نظر شاخص های توسعه یافتگی اقتصادی رتبه اول،هادیشهر رتبه دوم،بخش مرکزی و سیه رود به ترتیب رتبه 3 و 4 را به خود اختصاص داده اند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

349 - تحلیلی بر عملکرد شهرهای میانی در توسعه منطقه ای(مورد پژوهی:بابل)
مهدی صمیمیان رحیمه جوادیان

عدم تعادل و نا برابری در نظام سکونتگاهی و لزوم دستیابی به توسعه و تعادل منطقه ای موجب توجه روز افزون به شهرهای میانی به عنوان یکی از راهبردهای جهانی شده است در این راستا ضرورت دارد تا نقش و عملکرد این شهرها مورد ارزیابی قرار گیرد هدف این پژوهش بررسی و تحلیل نقش و عملکرد چکیده کامل

عدم تعادل و نا برابری در نظام سکونتگاهی و لزوم دستیابی به توسعه و تعادل منطقه ای موجب توجه روز افزون به شهرهای میانی به عنوان یکی از راهبردهای جهانی شده است در این راستا ضرورت دارد تا نقش و عملکرد این شهرها مورد ارزیابی قرار گیرد هدف این پژوهش بررسی و تحلیل نقش و عملکرد شهر میانی بابل در توسعه فضایی استان مازندران پرداخته شده است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی با هدف کاربردی می باشد.در جمع آوری داده ها از روش اسنادی و کتابخانه ای بهره گرفته شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش ها و مدل های کمی نظیر مدل های جمعیتی ( ضریب آنتروپی و ضریب کشش پذیری)، مدل های اقتصادی( ضریب مکانی و مدل تغییر سهم) و مدل حوزه نفوذ (تئوری نقطه جدایی) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که شهر بابل توانسته در تعادل جمعیتی منطقه ایفای نقش نماید بطوریکه بدون وجود این شهر عدم تعادل های منطقه ای افزایش می یابد. از سوی دیگر ارزیابی عملکرد اقتصادی نیز بیانگر آن است که شهر از نقش قوی خدماتی برخوردار بوده و میتواند در توسعه و تعادل اقتصادی استان ایفای نقش کند همچنین بررسی حوزه نفوذ شهر بابل نشان می دهد که این شهر بخش قابل توجهی از خدمات خود را به حوزه نفوذ اختصاص داده است. در مجموع نتایج این مطالعه نشان می دهد شهر بابل به عنوان شهر میانی در استان می تواند با عملکرد مطلوب به انسجام توسعه فضایی استان مازندران کمک کند.از این رو پژوهش حاضر در پاسخ به این سؤال است که آیا بابل به عنوان شهر میانی توانسته نقش مؤثری در ایجاد تعادل جمعیت و اقتصاد منطقه ی استان مازندران ایفا نماید؟ گام بر می دارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

350 - غار قلعه کرد آوج؛ شواهدی از استقرار دوره پارینه‌سنگی میانی در کوهستان‌های جنوب غربی استان قزوین
شهربانو سلیمانی سجاد علی بیگی

برخلاف کوهستان ‌های زاگرس و البرز اطلاعات باستان‌ شناختی و دانش کنونی از دورۀ پارینه ‌سنگی در فلات مرکزی ایران به جز موارد اندکی، محدود به کشفِ اتفاقی شماری محوطۀ باز و یکی دو پناهگاه صخره ای است. نگاهی به محوطه ‌های شناخته شده در فلات مرکزی نشان می‌ دهد که اغلب این مدا چکیده کامل

برخلاف کوهستان ‌های زاگرس و البرز اطلاعات باستان‌ شناختی و دانش کنونی از دورۀ پارینه ‌سنگی در فلات مرکزی ایران به جز موارد اندکی، محدود به کشفِ اتفاقی شماری محوطۀ باز و یکی دو پناهگاه صخره ای است. نگاهی به محوطه ‌های شناخته شده در فلات مرکزی نشان می‌ دهد که اغلب این مدارک، مجموعه‌ های سطحی از یافته‌ های پراکنده‌ اند و همچون اغلب محوطه ‌های باز ایران احتمالاً فاقد نهشته‌های باستان ‌شناختی هستند؛ این وضعیت باعث شده تا اطلاعات ما تنها محدود به گونه ‌شناسی و فن آوری ساخت مصنوعات پارینه‌سنگی این محوطه‌ ها شود و از سایر جنبه‌ های فرهنگی، معیشتی و زیست‌محیطی استقرارهای دوره پارینه ‌سنگی در منطقه بی ‌اطلاع بمانیم. از این رو شناسایی و کشف غار قلعه کُرد با بقایای دورۀ پارینه ‌سنگی میانی در منطقه کوهستانی جنوب غربی استان قزوین بسیار مهم و شایان توجه است. مطالعۀ مقدماتی دست افزارهای سنگی به دست آمده از بررسی این مکان نشان دهندۀ حضور فن آوری لوالوا و تولیدات موستری است. چاله‌ های حفریات غیر مجاز درون غار نشان می ‌دهد که بیش از دو و نیم متر رسوبات و بقایای عصر سنگ در دهانه ورودی غار نهشته شده که نشان از قابلیت بالای این مکان برای کاوش دارد. نوشتار حاضر گزارشی از بررسی و مطالعۀ یافته‌ های سطحی این مکان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

351 - الگوی استقرار در دشت خاوه و منطقه میربگ زاگرس مرکزی «براساس بررسی‌های باستان‌شناختی منطقه»
عمران گاراژیان جلال عادلی لیلا پاپلی یزدی

دشت خاوه و منطقه میربگ در شهرستان دلفان از شناخته شده ترین قسمتهای زاگرس مرکزی است. استقرارهایی مانند تپه جمشیدی، تپه عبدالحسین در دشت خاوه و تپه ‌های نورآباد و باباجان در بخش مرکزی شهرستان دلفان به ترتیب بوسیله گیرشمن، جودیت پولار، سیدمنصور سیدسجادی و کلر گاف مید مورد چکیده کامل

دشت خاوه و منطقه میربگ در شهرستان دلفان از شناخته شده ترین قسمتهای زاگرس مرکزی است. استقرارهایی مانند تپه جمشیدی، تپه عبدالحسین در دشت خاوه و تپه ‌های نورآباد و باباجان در بخش مرکزی شهرستان دلفان به ترتیب بوسیله گیرشمن، جودیت پولار، سیدمنصور سیدسجادی و کلر گاف مید مورد کاوش قرار گرفته‌ اند. در این مقاله ابتدا اطلاعات حاصل از نخستین فصل بررسی در منطقه سازماندهی شده و سپس از طریق مطالعات مقایسه ‌ای با اطلاعات باستان ‌شناسی موجود درباره منطقه گاهنگاری آن پیشنهاد شده است. به طور کلی منطقه محصور بین دو رشته کوه بلند گرین و سفید کوه است و به نظر می ‌رسد فرایند تحولات و توسعه فرهنگی در آن با دشت ‌های گسترده و در ارتباط با مناطق همجوار در زاگرس مرکزی متفاوت است. در این مقاله استقرارهای دارای آثار یک دوره به عنوان شاخص استقرارهای همان دوره معرفی شده، سپس بر اساس بررسی ‌های باستان‌ شناختی سلسله مراتب و فرایند تغییر الگوی استقرار و دیگر شرایط استقرارهای باستانی ارزیابی و تحلیل شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

352 - مطالعة اشیاء سنگی تپه حصار دامغان (هزارة چهارم تا دوم پیش از میلاد)‌
حمید امان اللهی

طی کاوش‌های اشمیت، مجموعه‌ای از اشیاء و ظروف سنگی که بیانگر فرهنگ اقوام ساکن حصار در پیش از تاریخ است، بدست آمد. مجموعة مزبور شامل ستون‌های کوتاه، صفحات مدور، بشقاب‌های پایه‌دار، آبخوری‌ها، کوزه‌های شکم‌دار، ظروف لوله‌دار، هاون‌ها و غیره است. در این نوشتار تا حد توان تل چکیده کامل

طی کاوش‌های اشمیت، مجموعه‌ای از اشیاء و ظروف سنگی که بیانگر فرهنگ اقوام ساکن حصار در پیش از تاریخ است، بدست آمد. مجموعة مزبور شامل ستون‌های کوتاه، صفحات مدور، بشقاب‌های پایه‌دار، آبخوری‌ها، کوزه‌های شکم‌دار، ظروف لوله‌دار، هاون‌ها و غیره است. در این نوشتار تا حد توان تلاش شده که منابع و مدارک موجود دربارة اشیاء‌ سنگی کشف شده در کاوش‌های باستان‌شناختی، بررسی میدانی پیرامون تپه حصار و اشیاء سنگی موجود در موزة ملی ایران بررسی شود و در نهایت گونه‌شناسی ۳۰ شئ سنگی تپه حصار موجود در موزه ملی، بر اساس طبقه‌‌بندی مجموعه با توجه به جنس، نوع سنگ و گونه‌شناسی به همراه ثبت مشخصات تمام اشیاء سنگی صورت گرفته و فناوری ساخت آن‌ها مورد مطالعه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

353 - گزارش مقدماتی بررسی و شناسایی باستان‌شناختی شهرستان کمیجان، استان مرکزی
غلام شیرزاده اسماعیل شراهی غفور کاکا

امروزه توجه به نقش مناطق بینابینی در برهم‌کنش سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از مسائل مهم مورد توجه پژوهشگران باستان‌شناس است. در این میان، بررسی‌های باستان‌ شناسی نقش مهمی در شناخت تاریخ تحولات سیاسی و فرهنگی در مناطق گوناگون دارد. در این راستا، یکی از اهداف بررسی و چکیده کامل

امروزه توجه به نقش مناطق بینابینی در برهم‌کنش سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی از مسائل مهم مورد توجه پژوهشگران باستان‌شناس است. در این میان، بررسی‌های باستان‌ شناسی نقش مهمی در شناخت تاریخ تحولات سیاسی و فرهنگی در مناطق گوناگون دارد. در این راستا، یکی از اهداف بررسی و مطالعه شهرستان کمیجان، دستیابی به نقش مناطق بینابینی در تاریخ تحولات ادوار مختلف زندگی انسان در منطقه است. شهرستان کمیجان منطقه ‌ای حائل بین مرکز فلات ایران و زاگرس بوده و به‌عنوان منطقه‌ای بینابینی در تبادلات فرهنگی از گذشته ایفای نقش نموده است. منطقه پیشگفته از نقطه نظر ریخت‌شناسی از یک دشت هموار و وسیع با سلسله کوه‌هایی در اطراف آن تشکیل شده است. محدوده دشت مذکور که از غرب به دشت فامنین همدان، از شرق به دشت فراهان و از جنوب به دره سرسبز شراء محدود می‌گردد. در مقایسه با مناطق پایکوهی و میانکوهی در دوره‌های مختلف زمانی پذیرای جوامع مختلف انسانی بوده‌ و نقش عمده‌ای در ارتباطات منطقه ‌ای بر عهده داشته است. رودخانه قره‌ چای مهمترین رودخانه جاری در این منطقه است که در بخشی از دشت جریان پیدا می‌کند. بررسی و شناسایی باستان‌شناسی شهرستان کمیجان در سال ۱۳۸۶ در وسعتی به مساحت ۱۶۲۵ کیلومتر مربع به انجام رسید. در نتیجه بررسی ‌های صورت گرفته مجموعه‌ای متشکل از ۹۰ اثر تاریخی شامل محوطه‌ها، تپه‌های باستانی، سنگ‌نگاره‌ها و بناهای تاریخی شناسایی شدند که از نقطه نظر تاریخگذاری در محدوده ای بین دوران پیش از تاریخ تا قرون معاصر جای گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

354 - میزان ذرات معلق حاوی فلزات سنگین در هوای منطقه 21 تهران، پاییز 1400
سید رضا کریمی

10.30495/zisti.2023.1978238.1152

مقدمه: ذرات معلق حاوی فلزات سنگین آلاینده‌ای است که در مناطق صنعتی مجاور مناطق مسکونی حضور داشته و اثرات منفی روی سلامتی ساکنین دارد.هدف: هدف اصلی این پژوهش نمونه‌برداری و تعیین غلظت ذرات معلق و فلزات سنگین هوا در فصل پاییز سال 1400 در هوای منطقه 21 تهران است.مواد و روش چکیده کامل

مقدمه: ذرات معلق حاوی فلزات سنگین آلاینده‌ای است که در مناطق صنعتی مجاور مناطق مسکونی حضور داشته و اثرات منفی روی سلامتی ساکنین دارد.هدف: هدف اصلی این پژوهش نمونه‌برداری و تعیین غلظت ذرات معلق و فلزات سنگین هوا در فصل پاییز سال 1400 در هوای منطقه 21 تهران است.مواد و روش ها: روش نمونه‌برداری طبق استاندارد ASTM و EPA است که توسط پمپ حجم بالا 20 نمونه فعال از کاربری‌های مسکونی، نیمه مسکونی، صنعتی، نیمه‌صنعتی و پارک در فصل پاییز برداشت‌شده اند.نتایج: یافته‌ها نشان می‌دهند میانگین غلظت TSP در ایستگاه‌های منطقه 21 در فصل سرد به‌صورت روند افزایشی در 5S (71/99= )، 2S (124= )، 1S (21/144= )، 3S (10/173= ) و 4S (37/220= ) بوده است. میانگین غلظت HM10 در منطقه 21 به ترتیب روند افزایشی Al>Cr>Zn>Fe>Mg>Pb>Sr>W>Ti>Li است. یافته‌ها بیانگر آن است که در بین همه عناصر بیشترین غلظت را آلومینیوم با 65/89 µg/m3 در کاربری صنعتی، 72/78 µg/m3 در کاربری نیمه صنعتی، 98/68 µg/m3 در کاربری نیمه مسکونی، 76/55 µg/m3 در کاربری مسکونی، 65/41 µg/m3 در کاربری بوستان دارد. همچنین عنصر لیتیم کمترین غلظت را در همه ایستگاه ها دارد.نتیجه گیری: تعیین غلظت ذرات معلق و فلزات سنگین به مسئولان برنامه‌ریزی شهری در اولویت‌بندی و کنترل آلاینده‌های شاخص هوا کمک شایانی می‌کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

355 - تدوین برنامه استراتژیک برای توسعه گردشگری ساحلی خلیج فارس نمونه موردی: نواحی ساحلی هرمزگان
سعید ملکی اسماعیل رحمانی داود حاتمی

امروزه در سطح جهانی، بخش عمده ای از گردشگری طبیعی در گردشگری نواحی ساحلی متمرکز است. گردشگری ساحلی به عنوان یکی از سریع ترین انواع گردشگری در حال رشد به شمار می آید. توسعه گردشگری در شهرها و منطقه ساحلی خلیج فارس می تواند اثرات بلند مدتی را بر اقتصاد محلی، هویت بخشی منط چکیده کامل

امروزه در سطح جهانی، بخش عمده ای از گردشگری طبیعی در گردشگری نواحی ساحلی متمرکز است. گردشگری ساحلی به عنوان یکی از سریع ترین انواع گردشگری در حال رشد به شمار می آید. توسعه گردشگری در شهرها و منطقه ساحلی خلیج فارس می تواند اثرات بلند مدتی را بر اقتصاد محلی، هویت بخشی منطقه ساحلی خلیج فارس، زیر ساخت ها، جنبه های فرهنگی _ اجتماعی و تجاری داشته باشد. به عنوان عاملی موثر برای توسعه و بهبود و وضعیت اقتصادی( پایداری درآمد و اشتغال زایی) در نظر گرفته شود. از این رو، پژوهش حاضر به روش توصیفی - تحلیلی ،و بررسی های کتابخانه ای _ اسنادی و پیمایش های میدانی است، و با بکار گیری برنامه ریزی راهبردی، قابلیت ها و پتانسیل ها و محدودیت های گردشگری ساحلی خلیج فارس شناسایی شدند، و جهت برنامه ریزی آتی با استفاده از پرسشنامه که توسط صاحب نظران تکمیل گردیده، با استفاده ازتحلیل swot به ارائه استراتژی و راهبرد جهت توسعه گردشگری در منطقه ساحلی خلیج فارس پرداخته شده است. نتایج بدست آمده بیانگر این است که: . راهبر تدافعی ( WT ) با امتیاز 12.15 بیشترین امتیاز را در بین چهار راهبرد را دارد و در واقع راهبرد مناسب برای توسعه گردشگری در منطقه ساحلی خلیج فارس راهبرد تدافعی می باشد. مهمترین راهبردها عبارت است از :برنامه ریزی جهت بهره گیری از فن آوری اطلاعات، تبلیغات تازه در جهت توسعه بازار های هدف گردشگری می باشند.راهبرد رقابتی/ تهاجمی (SO ) با امتیاز 9.735در برگیرنده فرصت های خارجی و ضعف های درونی می باشد. مهم ترین استراتژی SO عبارت است از : فراهم نمودن امکانات زیر بنایی و رفاهی ، تسهیلات و تمهیدات مطلوب جهت جذب گردشگر داخلی و خارجی. راهبرد تنوع ( ST ) دارای امتیاز 10.366 بر نقاط قوت درونی و تهدیدات خارجی متمرکز است که مهم ترین استراتژی ST عبارت است از: تقویت گردشگری داخلی و بهره مندی از منافع اقتصادی آن در راستای رفاه پایداری اقتصادی شهر و روستا. راهبرد بازنگری ( WO ) با امتیاز 11.521 در برگیرنده استراتژی، تعامل و همفکری بین مسئولان و سازمان های مرتبط با گردشگری در راستای توسعه گردشگری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

356 - تحلیل پراکنش افقی منطقه 12 تهران در سال 1390و تاثیر ان بر توزیع کاربری ها
احمد پوراحمد شهلا عباسی

در کشورهای جهان سوم اسپراول شهری از ویژگی های شناخته شده شهرهای ناحیه و بزرگ به شمار میرود اسپراول در اغلب نواحی کلان شهری چشم اندازی از فقر , بدمسکنی والگوهای غیر قانونی از کاربری زمین همراه با فقدن شالوده تسهیلات عمومی و خدمات اساسی را نشان میدهد که یکی ازنمونه ها ی ا چکیده کامل

در کشورهای جهان سوم اسپراول شهری از ویژگی های شناخته شده شهرهای ناحیه و بزرگ به شمار میرود اسپراول در اغلب نواحی کلان شهری چشم اندازی از فقر , بدمسکنی والگوهای غیر قانونی از کاربری زمین همراه با فقدن شالوده تسهیلات عمومی و خدمات اساسی را نشان میدهد که یکی ازنمونه ها ی ان را میتوان در منطقه 12 میتوان یافت هدف اصلی از پژوهش مورد نظر , بررسی چگونگی نحوه گسترش منطقه 12 تهران و در انتها ارائه راهکارهای می باشد روش تحقیق, توصیفی–تحلیلی ودر پردازش ازروشGisومدلهای کمی بهره گرفته شده است یافته های حاصل از پزوهش بیانگر ان است که ضریب انتروپی منطقه 12 در سال 1390برابر75/1میباشد که به حدنهاییlnخود یعنی79/1درحال نزدیک شدن است که گویای وجود پدیده اسپراول وپراکنده افقی دراین ناحیه است ضریب گری درسال 1390 برابر020/1 میباشدکه21/0 نسبت به سال 1380 روند صعودی داشته است از طرفی یکی از علائم پدیده اسپراول , تراکم جمعیت جسته وگریخته میباشد که این امر در روش موران با ضریب5 0/0- و رتبهzبرابر 35/0بیانگر تصادفی بودن توزیع تراکم جمعیت در این ناحیه است توزیع نابرابر کاربری ها نیز یکی از نتایج پدیده اسپراول میباشد که این امر در سطح منطقه 12 به طور بارز نمایانگر است چراکه درصد بیشتر از مساحت شهر به "کاربری مسکونی"اختصاص داده شده وهماهنگی سایر کاربری ها با کاربری مسکونی مشاهده نمیشود که این امر خدمات رسانی به این منطقه با مشکل مواجه می سازد که بیشترین نابرابری را میتوان در فضای سبز , فضای تفریحی , فضای بهداشتی ودرمانی و ورزشی مشاهده کردولیکن با استفاده از الگوی گسترش" تمرکز درون بافتی" , استفاده از زمین بایر و متروکه ومخروبه به نحو مطلوب درجهت ایجاد کاربری مختلط دراین ناحیه می توان تراکم جمعیت را مخصوصا درنواحی کم تراکم بالابرد وبه" رشد عمودی" شهر جهت داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

357 - بررسی وضعیت نورپردازی و روشنایی پارک های شهری ( نمونه موردی : منطقه 4 اهواز ) با استفاده از مدل SWOT
سعید امانپور ابتسام آلبوبالدی نادیا داری پور

نور یکی از مهمترین عوامل کیفی و نمادین بودهو از نظر کارکرد عملی از جایگاه ویژهای در معماری و شهرسازی اسلامی برخوردار است. اصلی ترین کارکرد نور، چه طبیعی و چه مصنوعی، روشن کردن فضا و فرم های ساختمانی است که باعث تحقق هدف ما یعنیساماندهی و بهبود شهر از نظر نور و عملکرد ها چکیده کامل

نور یکی از مهمترین عوامل کیفی و نمادین بودهو از نظر کارکرد عملی از جایگاه ویژهای در معماری و شهرسازی اسلامی برخوردار است. اصلی ترین کارکرد نور، چه طبیعی و چه مصنوعی، روشن کردن فضا و فرم های ساختمانی است که باعث تحقق هدف ما یعنیساماندهی و بهبود شهر از نظر نور و عملکرد های آن می شود .با اینحال نور با استفاده از نبوغ معمارانه و توجه به سه عامل 1- زیبایی شناسی 2- مفهومی و معنایی و 3 – نمادین جهت تعریف مجدد فضاهای شهری مورد استفاده قرار می گیرد که آن را نورپردازی می نامیم.طراحی روشنایی پارک نه تنها موضوعی صرفا تزیینی نیست بلکه روشی در جهت پاسخ به جست و جوی ما برای روش پیشرفته تامین امنیت و آسودگی بهتر محیط می باشد در طراحی فضای سبز، نور همواره به عنوان یک عنصر مهم و اساسی به شمار می آید. زیرا کلیه نقاطی که در فضای سبز از اهمیت بخصوصی برخوردارند . نظیر درب ورودی، حیاط جلویی، برکه ها، درختان و کلیه وسایل زینتی باید امکانات روشنایی را داشته باشند. می توان نتیجه گرفت که نورپردازی و طراحی روشنایی اینگونه فضاها دارای اهمیت بالایی بوده و باید مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش با هدف بررسی وضعیت نورپردازی و روشنایی پارک های شهری در منطقه 4 اهواز انجام شده است. این نوع پژوهش از نظر کاربردی و از نظر روش ماهیت جزء روش های تحقیق توصیفی – تحلیلی و پیمایشی است. اطلاعات و داده های مورد نیاز از طریق روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است. اطلاعات به شکل پرسشنامه ای جمع آوری شده است . در این پژوهش از مدل SWOT برای منطقه مورد مطالعه استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

358 - تحلیل الگوی پراکنش و ساماندهی مراکز بهداشتی (مطالعه موردی: منطقه 7 شهرداری تهران)
نبی مرادپور محمد ابراهیمی مرتضی آذری مهناز حسینی

در دهه های اخیر شاهد افزیش جمعیت شهرها بالاخص شهر تهران بوده ایم. این افزایش به خاطر دو عامل رشد جمعیت شهرها و همچنین مهاجرت روستاها و شهرهای کوچک، میانه اندام و بزرگ به شهر تهران بوده است. تمرکز جمعیت در شهرها باعث شده که نیاز به خدمات روز به روز بیشتر شود. در خدمات چکیده کامل

در دهه های اخیر شاهد افزیش جمعیت شهرها بالاخص شهر تهران بوده ایم. این افزایش به خاطر دو عامل رشد جمعیت شهرها و همچنین مهاجرت روستاها و شهرهای کوچک، میانه اندام و بزرگ به شهر تهران بوده است. تمرکز جمعیت در شهرها باعث شده که نیاز به خدمات روز به روز بیشتر شود. در خدمات رسانی شهری تنها افزایش تعداد مراکز خدماتی دلیل بر خدمات رسانی بهتر نمی باشد، بلکه آنچه در این زمینه بیشتر حائز اهمیت است، توزیع بهینه این مراکز می باشد. یکی از خدماتی که به طور مستقیم در ارتباط با سلامت شهروندان بوده کاربری بهداشتی درمانی است. تعادل فضایی در توزیع مراکز شاخص بهداشتی- درمانی، زمینه دستیابی به سلامت، آسایش و زیبایی شهری که مقدمات توسعه پایدار شهری هستند را فراهم می آورد. این پژوهش به دنبال ارزیابی الگوی پراکنش و ساماندهی مراکز درمانی در منطقه 7 شهرداری تهران می باشد. بدین صورت که ابتدا الگوی پرانکش بر اساس شاخص نزدیکترین همسایگی تعیین شد و سپس با استفاده از کاربرد نرم افزار Gis Arcو مدل تلفیقی چندمعیاره Ahp-Saw و به کارگیری 9 شاخص، اراضی مطلوب جهت ساماندهی کاربری بهداشتی-درمانی شناسایی گردید. نتایج تحقیق نشان دهنده آن است که با بکارگیری قابلیت های Gis در زمینه تحلیل فضایی و امکان مقایسه معیارها در قالب مدل های تصمیم گیری چندمعیاره می تواند در اولویت بندی اراضی مطلوب جهت ساماندهی کاربری بهداشتی-درمانی مفید واقع گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

359 - استخراج شاخص های شناسایی بافت فرسوده ی شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی:منطقه 4 تبریز)
فریدون بابایی اقدم زهرا کاملی فرد محمد جواد کاملی فرد

مسئله ی فرسودگی و نوسازی بافت های فرسوده در دهه ی گذشته، کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محلّه های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام ا چکیده کامل

مسئله ی فرسودگی و نوسازی بافت های فرسوده در دهه ی گذشته، کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محلّه های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام اول نوسازی، یک ابزار مهم برای مدیریت شهری جهت برنامه ریزی منابع و سرمایه گذاری در نوسازی شهری است. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای محدوده ی شرقی منطقه 4 شهرداری تبریز می باشد که با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، شاخص های شناسایی میزان فرسودگی در آن، استخراج و نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیق محلات مورد مطالعه از نظر شاخص های فرسودگی کالبدی)مصالح عمده ، قدمت ابنیه، کیفیت ابنیه، نفوذپذیری و ریزدانگی قطعات مسکونی ( مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از ان است که حدود 70% از محدوده دارای فرسودگی متوسط به بالا هستند که از این مقدار 1% مربوط به فرسودگی شدید و 27% مربوط به فرسودگی زیاد می باشد. همچنین به ترتیب درصد تأثیر در شدت فرسودگی، استحکام کالبدی( بخصوص کیفیت و قدمت ابنیه)، و شاخص نفوذپذیری مهم ترین عوامل موثر در شدت فرسودگی منطقه مورد مطالعه هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

360 - نقش شاخص های توسعه پایدار شهری در ارتقاء مولفه های سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز
الهه بهره وران ابراهیم تقوی

تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش شاخص های توسعه پایدار شهری در ارتقاء مولفه های سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز انجام شده است. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش ، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر، جمعیت ساکن در محدوده منطقه 4 شهرد چکیده کامل

تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش شاخص های توسعه پایدار شهری در ارتقاء مولفه های سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز انجام شده است. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ روش ، توصیفی – پیمایشی از نوع همبستگی است. جامعه آماری تحقیق حاضر، جمعیت ساکن در محدوده منطقه 4 شهرداری کلانشهر تبریز به تعداد 148804 نفر می باشد که نمونه آماری با استفاده از جدول مورگان 400 نفر و با روش تصادفی ساده به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. جهت سنجش متغیر از پرسشنامه محقق ساخته ای که در پژوهش درسخوان و جعفری پابندی(1396) مورد استفاده قرار گرفته است و برای سنجش سطح سلامت شهروندان از پرسشنامه استاندارد ویر و شربورن(2002) استفاده شده است که میزان پایایی برای توسعه پایدار شهری 89/0 و سلامت شهروندان 87/0 می باشد. برای تجزیه و تحلیل فبرضیه ها از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. نتایج نشان داد که بین شاخص های توسعه پایدار شهری و سلامت شهروندان منطقه 4 شهرداری تبریز رابطه وجود دارد و شاخص های توسعه پایدار شهری تقریبا 5/3 درصد از سلامت شهروندان را پیش بینی می کنند. در شاخص های توسعه پایدار شهری مولفه های اخلاقی -روانشناختی، استفاده از منابع و زیست محیطی بیشترین تاثیرگذاری را در پیش بینی سلامت شهروندان دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

361 - ارزیابی روند تغییرات فضای سبز در مناطق شهری با رویکرد عدالت فضایی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(نمونه موردی منطقه یک شهر زنجان)
ابوالفضل مشکینی سعید نجفی

تحقیق حاضر در پی ارزیابی روند تغییرات فضای سبز با رویکرد عدالت فضایی در منطقه یک شهر زنجان است. روش تحقیق در این پژوهش؛ ترکیبی از روش های توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، استفاده از تصاویر ماهواره ای می باشد. تحلیل تفاوت های سرانه فضای سبز در منطقه 1 شهر زنجان طی چکیده کامل

تحقیق حاضر در پی ارزیابی روند تغییرات فضای سبز با رویکرد عدالت فضایی در منطقه یک شهر زنجان است. روش تحقیق در این پژوهش؛ ترکیبی از روش های توصیفی- تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات، استفاده از تصاویر ماهواره ای می باشد. تحلیل تفاوت های سرانه فضای سبز در منطقه 1 شهر زنجان طی سالهای 213- 2007 استخراج گردید؛ که در سال 2007 سرانه فضای سبز برابر با 8/16 مترمربع به ازای هر نفر در حالی که در سال 2013 برابر با 77/5 مترمربع به ازای هر نفر محاسبه گردیده است. نتایج حاصل از مدل موران نشان داد که با توجه به مقدار شاخص و نمره Z، طی سالهای مورد بررسی توزیع فضایی اراضی فضای سبز از الگوی خوشه ای تبعیت می کند. همچنین طیف بندی مساحت کاربری فضای سبز در منطقه 1 شهر زنجان در سال 2007 نشان داد که از کل محدوده، 16898 مترمربع مناطق فاقد فضای سبز، 1822 مترمربع فضای سبز کم، 602 مترمربع فضای سبز متوسط و 65 مترمربع مناطق دارای فضای سبز زیاد بوده است. در حالی که در سال 2013 مناطق فاقد سبز به 18358 مترمربع افزایش و مناطق فضای سبز کم 978 مترمربع، مناطق فضای سبز متوسط 51 مترمربع و مناطق فضای سبز زیاد و بسیار زیاد کاهش یافته اند. مقایسه فضای سبز طی سالهای 2013- 2007 در منطقه مورد مطالعه نشان داد که بیشترین درصد تغییرات در مناطق فاقد فضای سبز بوده که میزان آن در سال 2007 برابر با 86.19 درصد بوده که در سال 2013 این میزان به 94.45 درصد افزایش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

362 - تحلیل فضایی پارکهای شهری از طریق تلفیق GIS با روشهای تصمیمگیری چندمعیاره
فرزانه دستا محمدحسین سرائی

امروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهر‌ها و پایداری آن‌ها و تأثیرات فیزیکی و طبیعی آن در سیستم شهری و بازدهی‌های مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن انکار ناپذیر است. تنها کافی نیست که در بعضی از نقاط شهر تعدادی پارک احداث شود. بلکه مکان‌یابی مناسب و دسترسی نسبت چکیده کامل

امروزه اهمیت و نقش فضای سبز شهری در حیات شهر‌ها و پایداری آن‌ها و تأثیرات فیزیکی و طبیعی آن در سیستم شهری و بازدهی‌های مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و اجتماعی آن انکار ناپذیر است. تنها کافی نیست که در بعضی از نقاط شهر تعدادی پارک احداث شود. بلکه مکان‌یابی مناسب و دسترسی نسبتا آسان شهروندان به این فضاها نیز اهمیت خاص خود را دارد. بر این اساس این مقاله به تحلیل فضایی پارک‌های منطقه سه شهر یزد می‌پردازد. بنابراین با تدوین چارچوب نظری و مطابق ویژگی‌های محدوده، دو فرضیه بدین شرح ارائه شد: 1- بنظر می‌رسد پارک‌های منطقه سه شهر یزد، از تعداد و توزیع فضایی مناسبی جهت دسترسی مطلوب همه خانوارهای ساکن برخوردار نمی‌باشد؛ 2- بنظر می‌رسد همه پارک‌های منطقه سه شهر یزد از تناسب مکانی- فضایی مطلوبی برخوردار نیستند. داده‌های مورد نیاز در چارچوب روش تحقیق توصیفی- تحلیلی از روش کتابخانه‌ای و با مراجعه به منابع و سازمان‌های مربوطه گردآوری شد. جهت آزمون فرضیه اول از روش تحلیل کیفی و مقایسه با استانداردهای سطح و سرانه، و توابع تحلیل پوشش فضایی و جمعیتی در GIS استفاده شد. ارزیابی فرضیه دوم بر اساس تلفیق روش‌های ارزیابی چندمعیاره و GIS انجام شد. نتایج تحلیل استاندارد پوشش جمعیتی پارک‌ها حاکی از کمبود پارک‌های محله‌ای می‌باشد. مطابق نتایج تحلیل تیسن و بررسی شعاع دسترسی در GIS نیز وضعیت همه پارک‌ها از نظر پوشش فضایی و شعاع دسترسی نامطلوب می‌باشد. نتایج مدل تلفیقی منتنی بر GIS نیز نشان داد اکثر پارک‌های منطقه سه شهر یزد در پهنه نسبتا نامناسب و نامناسب قرار دارند. در ادامه پیشنهادات لازم جهت ارتقای وضع موجود منطقه سه شهر ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

363 - ارزیابی و تحلیل اثرات زیست‌‌محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه سیستان
محمود رضا انوری محمود سعیدی مهر محمد پودینه

ارزیابی زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرایند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها امری اجتناب ناپذیر است. با توجه به تغییرات همه جانبه و سریعی که در شهر های ایران از چند دهه گذشته شروع و در حال انجام است، ارزیا چکیده کامل

ارزیابی زیست محیطی، به عنوان یکی از مهمترین ابزار در فرایند برنامه ریزی توسعه پایدار بوده و لذا توجه به آن در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی ها امری اجتناب ناپذیر است. با توجه به تغییرات همه جانبه و سریعی که در شهر های ایران از چند دهه گذشته شروع و در حال انجام است، ارزیابی اثرات زیست محیطی شهر ها برای دستیابی به یک برنامه ریزی شهری مناسب و در عین حال همگام با متغیر های محیط طبیعی ضروری به نظر می رسد. لذا هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی اثرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه می باشد، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای، اسنادی و میدانی می باشد، جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و Expert choice استفاده شده است. نتایج سنجش میزان ارزیابی اثرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه با استفاده از آزمون T تک نمونه ای نشان داد در تمامی شاخص های مطرح شده با میانگین به دست آمده بالاتر از حد میانه عدد 3، گویای میزان زیاد اثرات زیست محیطی شهر جدید رامشار در منطقه می باشد. در ادامه نیز با استفاده از نرم افزار Expert Choice به رتبه بندی شاخص های زیست محیطی پرداخته شده است. نتایج نشان داد، در بین شاخص های مطرح شده، به ترتیب شاخص های، آلودگی آب با وزن 391/0 و آلودگی صدا با وزن 138/0، بالاترین و پایین ترین وزن ها را به خود اختصاص داده اند. همچنین در نهایت جهت تحلیل آزمون فرضیه پژوهش از تحلیل واریانس استفاده شده است. نتایج نشان داد، تحلیل واریانس تاثیرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه با ضریب تعیین 189/0 تاثیر زیاد زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه می باشد. همچنین در ادامه نیز جهت تایید نتایج آزمون تحلیل واریانس با استفاده از آزمون کای اسکوئر به بررسی آزمون فرضیه پژوهش پرداخته شده است. نتایج نشان داد، مقدار (sig) یا سطح معناداری متناظر با این آماره کوچک تر از مقدار (05/0)است. بنابراین، فرض مبنی بر: عدم تاثیرات زیست محیطی شهر جدید رامشار بر منطقه رد می شود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که فرضیه H1 مورد تایید و فرضیه H0 غیر قابل تایید می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

364 - تحلیل فضایی مدیریت محله محور با رویکرد حکمروایی خوب شهری در محله های منطقه 10 شهر تهران
فرزانه ساسان‌پور آوات عبدالهی

هدف این پژوهش تحلیل فضایی مدیریت محله محور در محلات منطقه10شهر تهران می باشد. تحقیق از نوع اکتشافی می باشد که با روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. اطلاعات مورد نیاز به دو روش کتابخانه‌ای و پیمایشی(میدانی) جمع‌آوری گردیده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شهروندان چکیده کامل

هدف این پژوهش تحلیل فضایی مدیریت محله محور در محلات منطقه10شهر تهران می باشد. تحقیق از نوع اکتشافی می باشد که با روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. اطلاعات مورد نیاز به دو روش کتابخانه‌ای و پیمایشی(میدانی) جمع‌آوری گردیده است. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شهروندان، مدیران و مسئولان شهری، بخش خصوصی و جامعه مدنی (NGOs) منطقه10شهر تهران می‌باشد. نتایج حاصل از بررسی شاخص های حکمروایی خوب شهری با استفاده از آزمون های آماری نشان از تفاوت شاخص ها و محله های دهگانه با یکدیگر دارد که این تفاوت ها از جنبه آماری نیز معنی دار می باشد. در بین شاخص های بررسی شده در تمام محله ها شاخص اجماع سازی بالاترین و شاخص شفافیت پایین ترین میزان عددی را به خود اختصاص داده اند. نتایج حاصل از مدل الکتر نیز بیانگر آن است که محله های کارون شمالی، زنجان جنوبی و سلسبیل جنوبی در وضعیتی مناسب تر نسبت به سایر محلات و در مقابل محله های هاشمی و سلیمانی تیموری در ضعیف ترین وضعیت به لحاظ شاخص های حکمروایی خوب شهری قرار دارند. همچنین هر چه به محله های پایین تر منطقه می رسیم میانگین عددی شاخص ها به مراتب پایین تر آمده و وضعیت متفاوت تری را نشان می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

365 - بررسی و تحلیل رشد ناموزون شهری با استفاده از مدل‌های کمی (مطالعه موردی: منطقه 22 شهر تهران)
علی گودرزی آمنه حق زاد مهرداد رمضانی پور کیا بزرگمهر

شهرنشینی پدیده پیچیده و پویا بوده که شامل تغییرات بزرگ مقیاس در کاربری اراضی در سطح محلی می‌باشد. منطقه 22 بزرگ‌ترین منطقه شهر تهران بوده و در سال‌های اخیر شاهد افزایش ساخت و ساز در این منطقه هستیم. شاخص‌های کمی مورد استفاده در این پژوهش شامل آنتروپی نسبی، شاخص موران، ض چکیده کامل

شهرنشینی پدیده پیچیده و پویا بوده که شامل تغییرات بزرگ مقیاس در کاربری اراضی در سطح محلی می‌باشد. منطقه 22 بزرگ‌ترین منطقه شهر تهران بوده و در سال‌های اخیر شاهد افزایش ساخت و ساز در این منطقه هستیم. شاخص‌های کمی مورد استفاده در این پژوهش شامل آنتروپی نسبی، شاخص موران، ضریب جینی و مدل هلدرن بود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر رشد پراکنده شهری بر الگوی تراکم شهری در منطقه 22 تهران می‌باشد. روش تحقیق کنونی تحلیلی - تطبیقی و از نظر نوع کاربردی –توسعه‌ای بود. اطلاعات مربوط به مساحت و جمعیت از مطالعات طرح جامع، تفصیلی و دیگر منابع مربوطه تهیه شد. در این مطالعه، بحث پراکنده روی شهری با استفاده از معیارهای کمی مختلفی از جمله آنتروپی شانون، ضریب جینی و شاخص موران مورد بررسی قرار گرفت. مقدار آنتروپی جمعیت در سال 1397، 96/0 بوده و نسبت به سال 1390 افزایش یافته و به یک نزدیک‌تر شده است. بنابراین مقایسه آنتروپی سال 1397 نسبت به سال 1390 نشان دهنده پراکندگی بیشتر جمعیت در سال 1397 بود. ضریب موران منطقه مورد مطالعه در دو مقطع زمانی 1390 و 1397 نشانگر الگوی تجمع خوشه‌ای می‌باشد. با توجه به مجموع ضرایب محاسبه شده می‌توان گفت که منطقه 22 شهر تهران دارای الگوی پراکنده بوده و الگوی پراکندگی آن تک‌قطبی کامل نمی‌باشد. میزان تراکم در ناحیه یک بیشتر از سایر نواحی بوده و در سایر نواحی (2، 3 و 4) الگوی پراکندگی غالب‌تر می‌باشد. به منظور کنترل مؤثر پراکندگی شهری، بایستی برنامه یکپارچه برای استفاده از اراضی شهری تدوین شده و استراتژی‌های توسعه فشرده تدوین شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

366 - سنجش و بررسی جابه‌جایی مسکونی خانوار با تأکید بر نوع مالکیت (نمونه موردی منطقه یک شهر تهران)
محمدرضا درودی لعلا جهانشاهلو سید کمال الدین شهریاری

پژوهش حاضر با هدف تحلیل و اولویت‌بندی میزان اهمیت شاخص‌های جابه‌جایی مسکونی با تأکید بر نوع مالکیت خانوار بر روی منطقه یک شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. برای تعیین حجم نمونه‌ی مورد مطالعه، از رابطه‌ی کوکران بهره برده و تعداد 384 پرسشنامه در سطح محدوده توزیع شده اس چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تحلیل و اولویت‌بندی میزان اهمیت شاخص‌های جابه‌جایی مسکونی با تأکید بر نوع مالکیت خانوار بر روی منطقه یک شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. برای تعیین حجم نمونه‌ی مورد مطالعه، از رابطه‌ی کوکران بهره برده و تعداد 384 پرسشنامه در سطح محدوده توزیع شده است. همچنین برای تعیین اولویت‌بندی شاخص‌های جابه‌جایی از روش آنتروپی و روش کمیSAW استفاده شده است. از نتایج این مقاله تمایل بالا مالکین با تحصیلات عالی و تمایل پایین مالکینی که فاقد شغل هستند، برای جابه‌جایی مسکونی می‌باشد (که این ممکن است به دلیل ترس از دست دادن مالکیت واحد مسکونی شان در نوسانات بازار مسکن باشد). همچنین مستأجرینی که دارای درآمد بالا هستند تمایل زیادی برای جابه‌جایی‌های پی در پی دارند و بالعکس مستأجرینی که فاقد شغل هستند و درآمد پایینی دارند ترجیح می‌دهند تاحد ممکن در محیط مسکونی خود باقی بمانند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

367 - بررسی و تحلیل شبکه شهری در مجموعه شهری تهران
شهرام امیرانتخابی مریم محمدی

در دهه های اخیر فرایندهای تمرکزگرایانه ساختارهای سیاسی و اقتصادی کشور باعث ظهور پدیده نخست شهری در شبکه شهری تهران شده است. تمرکز سرمایه و فعالیتها در تهران سبب زهکشی منابع از شهرهای پیرامونی به سوی این کلانشهر ملی می شود. وجود زیرساختهای اقتصادی و تولیدی به ویژه در بخش چکیده کامل

در دهه های اخیر فرایندهای تمرکزگرایانه ساختارهای سیاسی و اقتصادی کشور باعث ظهور پدیده نخست شهری در شبکه شهری تهران شده است. تمرکز سرمایه و فعالیتها در تهران سبب زهکشی منابع از شهرهای پیرامونی به سوی این کلانشهر ملی می شود. وجود زیرساختهای اقتصادی و تولیدی به ویژه در بخش صنعت و خدمات, تهران را به قطب اصلی منطقه شهری تبدیل نموده و این امر سبب جذب جمعیت نواحی پیرامون و حتی سایر استانها به این کلانشهر و حومه آن شده است. جهت بررسی میزان اثرات تهران بر شبکه شهری منطقه, از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده و با مدلهای کمی سلسله مراتب شهری در مجموعه شهری تهران بررسی میشود. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش از نوع اسنادی – کتابخانه ای است، جامعه آماری تحقیق شهرهای مجموعه شهری تهران بوده و اطلاعات مورد نیاز از نتایج سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن گردآوری شده است. جهت دستیابی به اهداف پژوهش، میزان توزیع تعادل در شبکه شهری منطقه براساس مدلهای رتبه – اندازه و محاسبه ضریب آنتروپی، و همچنین سنجش شدت پدیده نخست شهری بر اساس شاخص چهارشهر یا کینز برگ، شاخص نخست شهری یا UPI، شاخص دوشهر یا جفرسون، شاخص چهار شهر مهتا و شاخص موماو سنجیده و تحلیل شده است. نتایج حاصله از مجموعه این روش ها نشان دهنده گسیختگی زیاد در سلسله مراتب مجموعه شهری تهران است. که ناشی از تمرکز بیش از حد شهرهای کوچک و تمرکز جمعیتی در کلانشهر منطقه است. به گونه ای که بیش از 96 درصد تعداد شهرهای استان را شهرهای کم جمعیت تشکیل می دهند که تنها 28 درصد جمعیت شهری منطقه را در خود جای داده اند و ۵۸ درصد از جمعیت شهری در تهران ساکن هستند. با اینحال با افزایش تعداد شهرها بتدریج شبکه شهری به شوی تعادل نسبی پیش می رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

368 - بررسی جایگاه شهرهای کوچک مرزی در نظام سلسله مراتبی شهری (نمونه موردی شهرستان سردشت)
شهناز شریف پور صلاح الدین اللهی

توجه به شهرهای کوچک در برنامه ریزی های توسعه از دهه ۱۹۷۰ مورد عنایت قرار گرفت. در واقع توجه به شهرهای کوچک به دلیل ناکامی رویکردهای قبلی توسعه می باشد. رویکردهایی که اجرای آنها سبب بروز مسائل حادی از حیث اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فضایی در بیشتر کشورهای در حال توسعه گردی چکیده کامل

توجه به شهرهای کوچک در برنامه ریزی های توسعه از دهه ۱۹۷۰ مورد عنایت قرار گرفت. در واقع توجه به شهرهای کوچک به دلیل ناکامی رویکردهای قبلی توسعه می باشد. رویکردهایی که اجرای آنها سبب بروز مسائل حادی از حیث اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فضایی در بیشتر کشورهای در حال توسعه گردید. شهرهای کوچک در ایران به عنوان مکان مرکزی بیشترین روابط را با حوزه نفوذ روستاییشان دارند. نقش این شهرها نه تنها به مراکز توزیع خدمات و بازار فروش محصولات کشاورزی موجب پویایی بخش روستایی می شود، بلکه عاملی در تجاری شدن بخش کشاورزی در حوزه های روستایی نیز هست. هدف این پژوهش تحلیلی بر جایگاه شهرهای کوچک مرزی در نظام سلسله مراتب شهری استان آذربایجان غربی می باشد. این تحقیق که با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر یافته های کتابخانه ای تهیه شده و در پی آن است که روند جمعیت شهر سردشت را در توسعه منطقه ای با دیگر شهرهای استان با استفاده از مدل اندازه – مرتبه در سلسله مراتب شهری نشان دهد. یافته های تحقیق بیانگر آن است که شبکه شهری منطقه تا حدود زیادی با عدم تعادل جمعیتی روبه رو می باشد؛ و با شهر نخست شهر رابطه نامتعادل وجود دارد؛ و در این راستا باید توجه ویژه به شهرهای کوچک و میانی در برنامه ریزی آینده در نظر بگیریم تا به یک توازن و تعادل در منطقه برسد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

369 - تجزیه وتحلیل آماری مقادیر طولانی مدت بارش جهت برازش توزیع آماری مناسب ( مطالعه موردی ایران)
بهلول علیجانی حمیده افشارمنش

مطالعه توزیع آماری مناسب برای پدیده استوکاستیک بارش امری ضروری است زیرا تمام برآورد های دقیق خشکسالی و ترسالی یا پیش بینی های بارشی بر پایه یک توزیع آماری مناسب استوار است. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از توزیع های 61 گانه آماری توزیع آماری مناسب، بر اساس آزمون ه چکیده کامل

مطالعه توزیع آماری مناسب برای پدیده استوکاستیک بارش امری ضروری است زیرا تمام برآورد های دقیق خشکسالی و ترسالی یا پیش بینی های بارشی بر پایه یک توزیع آماری مناسب استوار است. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از توزیع های 61 گانه آماری توزیع آماری مناسب، بر اساس آزمون های سه گانه اندرسون دارلینگ ، کلمونوگراف –اسمیرنوف و کای اسکار مشخص شود . هدف از این مطالعه انتخاب بهترین توزیع فراوانی و توزیع آماری مناسب بارشی برای اقلیم متنوع ایران است. توپوگرافی ،موقعیت جغرافیایی مانند زاویه تابش و مدت تابش همچنین پوشش طبیعی باعث تنوع اقلیمی در ایران شده است بنابراین با استفاده از مقادیر ماهانه بارش 43 ایستگاه سینوپتیک برای دوره آماری طولانی مدت 1952 - 2005 و با استفاده از نرم افزار Esay fifty (MathWave EasyFit Professional ) توزیع آماری مناسب برای مناطق شش گانه اقلیمی ایران (A,B,C,D,E,F)برآورد شد نتایج نشان می دهد بر اساس آزمون های آماری کلمونوگراف –اسمیرنوف زیرا آزمون کولموگروف- اسمیرنوف دارای ازتوان بیشتری نسبت به آزمون کای اسکار برخوردار است و همچنین آزمون کای اسکار برای توزیع های یک متغیره که هدف آن آزمون برازش یا آزمون بر پایه آماره تابع توزیع تجربی (EDF) است استفاده نمی شود علاوه براین آزمون اندرسون دارلینگ برای محاسبه مقادیر با واریانس مجهول طراحی شده است. در نتیجه در منطقهA (اقلیم مرطوب و معتدل خزری ) توزیعLog-Pearson3 و در منطقه B( اقلیم نیمه خشک) توزیع JohnsonSB و در منطقه )C اقلیم ناحیه زاگرس( توزیع Burr مناسب ترین توزیع آماری می باشند. منطقه D(اقلیم بیابانی خیلی گرم ساحلی) توزیع آماری Gammaو در منطقه E(اقلیم بیابانی خیلی گرم داخلی) توزیع JohnsonSB و در منطقه F(اقلیم نیمه بیابانی گرم) توزیع Gen.Gammaمناسب ترین توزیع های آماری هستند.در نتیجه مشخص شد که مناطق خشک B,D,E,F مناسبترین توزیع آماری Gamma,/JohnsonSB/ Gen. Gamma, می باشند در حالی که در منطقه خزری و زاگرس(A,C)به ترتیب توزیع Burr, Log-Pearson3توزیع های آماری مناسب هستند. میزان چولگی در منطقه A,B,Cکمتر از یک و در مناطق D,E,Fبیشتر از یک می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

370 - نقش شهرهای کوچک در برنامه ریزی توسعه منطقه ای (موردی: استان گلستان)
مهدی خداداد مهدیه نخعی هانیه امیدزاده

با افزایش جمعیت شهرهای بزرگ و نیز بالا بودن تعداد جمعیت آنها نسبت به کل جمعیت استان و همچنین بیشترین جذب خدمات و امکانات نظام شهری با پیدایش تقدم و تسلط شهری مواجه گردید. بنابراین به منظور برقراری تعادل و توازن در الگوی توزیع جمعیت، تاکنون استراتژی های مختلفی به کار گرف چکیده کامل

با افزایش جمعیت شهرهای بزرگ و نیز بالا بودن تعداد جمعیت آنها نسبت به کل جمعیت استان و همچنین بیشترین جذب خدمات و امکانات نظام شهری با پیدایش تقدم و تسلط شهری مواجه گردید. بنابراین به منظور برقراری تعادل و توازن در الگوی توزیع جمعیت، تاکنون استراتژی های مختلفی به کار گرفته شده که یکی از این سیاست ها، توسعه شهرهای کوچک می باشد. از این رو به منظور دستیابی به توسعه متوازن و یکپارچه در فضای منطقه ای، ایجاد سلسله مراتب متعادل و نظام یافته ی سکونتگاه ها از نیازهای اساسی به شمار می آید که در این میان توجه به شهرهای کوچک یکی از راهکارهای تعادل بخشی به این وضعیت می باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد شهرهای کوچک در توسعه منطقه ای استان گلستان و با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و پیمایشی صورت گرفته است. شهرهای کوچک در این پژوهش عبارت اند از: کردکوی، رامیان، گلوگاه، آزادشهر، بندرترکمن، بندر گز، آق قلا و علی آباد کتول که جهت بررسی عملکرد در بعد جمعیتی و اقتصادی و اجتماعی از ضریب کشش پذیری، مدل آنتروپی و رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان دهنده ضریب کشش پذیری جمعتی بیشتر شهرهای علی آباد، آق قلا و کردکوی نسبت به سایر شهرهای کوچک استان گلستان می باشد. همچنین نتایج به دست آمده از مدل آنتروپی نشان می دهد که شهرهای کوچک در محدوده مورد مطالعه باعث تعادل جمعیتی در منطقه گرگان شده است. در نهایت نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان دهنده سیر نزولی بخش کشاورزی و سیر صعودی بخش خدمات در شهرهای کوچک می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

371 - بازتاب های اقتصادی- اجتماعی تاسیس منطقه آزاد اقتصادی بر پایداری اقتصاد شهرهای مرزی(نمونه موردی: قصرشیرین)
احسان مهدوی بیژن رحمانی

مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گامی بلند به سوی توسعه اقتصادی همگرا با تغییرات اساسی در اقتصاد و افزایش توان تولیدی اعم از ظرفیت‌های ساختاری، انسانی و فرهنگی-اجتماعی است. ایجاد یک منطقه آزاد، امتیازات ویژه‌ای را می‌تواند به همراه داشته باشد. از جمله‌ی این امتیازات می توان به چکیده کامل

مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گامی بلند به سوی توسعه اقتصادی همگرا با تغییرات اساسی در اقتصاد و افزایش توان تولیدی اعم از ظرفیت‌های ساختاری، انسانی و فرهنگی-اجتماعی است. ایجاد یک منطقه آزاد، امتیازات ویژه‌ای را می‌تواند به همراه داشته باشد. از جمله‌ی این امتیازات می توان به ایجاد فرصت‌های اشتغال در داخل و خارج و جذب سرمایه‌های خارجی و همچنین کمک به کشور برای ورود به بازارهای جهانی و گسترش صادرات و همچنین افزایش سهم گردشگری در اقتصاد این نواحی اشاره‌کرد. توسعه پایدار شهر مستلزم تعامل پایدار انسان با انسان و انسان با محیط می باشد. تعاملاتی که بر اثر آن، شهر از نظر محیط زیستی قابلیت سکونت داشته، از منظر اقتصادی بادوام، از منظر اجتماعی همبسته و از نظر کالبدی تماشایی می‌گردد. بر پایه وجود ارتباط دو سویه توسعه پایدار و گردشگری پایدار، برای آنکه گردشگری توانایی کمک به توسعه پایدار را داشته باشد، باید آثار آن در شهر بررسی شده و مورد توجه خاص قرار گیرد. به همین دلیل، امکانات و تسهیلات قانونی، شرایط مساعدی را جهت سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی و زیربنایی و گردشگری برای حضور فعالان اقتصادی و گردشگران در مناطق آزاد مهیا کرده است. شهرستان قصرشیرین با داشتن مرزی به طول حدود 180 کیلومتر و دارا بودن دو مرز رسمی پرویزخان که در ارتباط با اقلیم کردستان عراق و مرز رسمی و تاریخی خسروی در ارتباط با دولت مرکزی عراق می باشد که همین امر این شهر را با دیگر شهرهای هم مرز با عراق متمایز می نماید. در این پژوهش از مدل SWOT برای ایجاد ماتریس و تحلیل، و برای امتیازهی به متغیرهای به کار رفته از دیدگاه های کارشناسان امر استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که ضعف ها بر قوت‌ها و تهدیدات بر فرصت ها برتری داشته و استراتژی باید بر این اساس چیده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

372 - تحلیل عملکرد شهرهای میانه‌اندام در توسعه اقتصادی استان اذربایجان شرقی
مجید اکبری نوبخت سبحانی مریم بیرانوندزاده فاطمه سوری

نقش شهرهای میانه اندام در توسعه یکپارچه ناحیه ای چشمگیر است. این شهرها به عنوان مراکز ارایه خدمات به نقاط سکونتگاهی کوچک تر و مراکز توزیع کالاها و خدمات ، نقش مهمی در روندهای اقتصادی بازی می کنند. هدف از این مقاله، بررسی نقش و کارکرد شهرهای میانی در نظام شهری و توسعه من چکیده کامل

نقش شهرهای میانه اندام در توسعه یکپارچه ناحیه ای چشمگیر است. این شهرها به عنوان مراکز ارایه خدمات به نقاط سکونتگاهی کوچک تر و مراکز توزیع کالاها و خدمات ، نقش مهمی در روندهای اقتصادی بازی می کنند. هدف از این مقاله، بررسی نقش و کارکرد شهرهای میانی در نظام شهری و توسعه منطقه ای استان آذریجان شرقی است. روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی است که در آن از مدل های کمی و نرم افزار رایانه ای Excel استفاده شده است. استان آذربایجان شرقی دارای پنج شهر میانی(50- 200 هزار نفر جمعیت) به نام های مراغه، مرند، میانه، اهر و بناب است که 46/21 درصد از جمعیت شهری استان را شامل می شوند. نتایج مدل های جمعیتی نشان می دهد که شهرهای میانی از انعطاف پذیری، جذب جمعیت و مهاجرپذیری برخوردار بوده است، و بدون در نظر گرفتن کارکرد جمعیتی آن در نظام شهری استان عدم تعادل بیشتر می شود. به لحاظ اقتصادی بخش کشاورزی در اکثرا شهرهای میانی به عنوان بخش پایه ای و بخش های صنعت و خدمات به عنوان بخش غیرپایه ای است. این شهرها در نظام شهری استان به لحاظ جمعیتی و اقتصادی تاثیرات مثبتی داشته اند. آنچه که عملکرد این شهرها را در نظام شهری و توسعه منطقه ای کم رنگ نموده است، وجود خلاء سکونتگاهی در نظام سلسله مراتبی شهری استان در گروههای جمعیت( 250-500 هزار نفر) و ( 500 هزار الی 1میلیون نفر) در سلسله مراتبی شهری و تمرکز شدید امکانات در کلانشهر تبریز بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

373 - بررسی کارکرد فضاهای عمومی و ارزیابی پیامدهای اجتماعی آن مورد پژوهی: پاتوق‌های محلی منطقه 11 شهر تهران
زینب کرکه آبادی نرگس طوسی نژاد

امروزه فضاهای عمومی می‌تواند شکل دهندهٔ تعاملات و مناسبات اجتماعی به صورت پاتوق محلی باشند و اثرات و پیامدهای اجتماعی مطلوبی را در محلات شهری فراهم کند. از لحاظ میزان بهره مندی از فضاهای شهری و حضور در فضا نقش آفرینی کند. مزایای انجام ارزیابی تاثیرات اجتماعی، دامنه نسبت چکیده کامل

امروزه فضاهای عمومی می‌تواند شکل دهندهٔ تعاملات و مناسبات اجتماعی به صورت پاتوق محلی باشند و اثرات و پیامدهای اجتماعی مطلوبی را در محلات شهری فراهم کند. از لحاظ میزان بهره مندی از فضاهای شهری و حضور در فضا نقش آفرینی کند. مزایای انجام ارزیابی تاثیرات اجتماعی، دامنه نسبتاً وسیعی را در بر می‌گیرد که از شناسایی پیامدهای منفی می‌تواند شروع شود و تا کمک به مدیران برای تصمیم گیری بهتر ادامه یابد. در پژوهش پیش رو با هدف بررسی کارکرد فضاهای عمومی و ارزیابی پیامدهای اجتماعی در مورد پژوهی مورد بررسی قرار می‌گیرد. روش تحقیق در مقالهٔ حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد و نوع هدف کاربردی است که با بهره گیری از مطالعات داخلی و خارجی و منابع معتبر کتابخانه‌ای و اسنادی و مطالعات میدانی و جمع آوری پرسشنامه که جامعهٔ آماری کلیهٔ ساکنان منطقه 11 تهران و نمونه آماری حاضران و ساکنان پاتوق‌های محلات منطقه 11 است که 40 نفر به صورت تصادفی مورد پرسش قرار گرفته است. آلفای کرونباخ پایایی پرسشنامه 8/. محاسبه شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد: آنچه در شهرهای امروز، بیش از هر چیز موجب حیات شهری و زندگی سالم می‌شود، توجه به کارکرد فضاهای عمومی در سطح محلات شهری است. از بین فرضیه های مطرح شده کارکرد فضاهای عمومی بر میزان استفاده از فضا ، شکل گیری فعالیت‌های متنوع اجتماع محور ، شمولیت اجتماعی در استفاده از پاتوق و گذران اوقات فراغت در فضا مقدار سطح کمتر از سطح معناداری 05/0=α بدست آمده است و با اطمینان 95% تأیید می‌شود. مقادیر آماره آزمون t مثبت گزارش شده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

374 - نقش پروژه های محرک توسعه در بهبود کیفیت فضاهای شهری (منطقه 12 شهر تهران)
مریم پورآقاسی آزیتا رجبی رقیه ودایع خیری علی اصغر رضوانی

یکی از سیاست‌های نوین در توسعه شهری به طور عام و در بازآفرینی بافت‌های فرسوده و نابسامان شهری به طور خاص، بکارگیری اقدامات پروژه‌های محرک توسعه با هدف تسریع و تسهیل فرایند تحول در این بافت‌ها با بهره گیری از مشارکت و توان اجتماعی ساکنان و استفاده از ظرفیت‌های محلی است. چکیده کامل

یکی از سیاست‌های نوین در توسعه شهری به طور عام و در بازآفرینی بافت‌های فرسوده و نابسامان شهری به طور خاص، بکارگیری اقدامات پروژه‌های محرک توسعه با هدف تسریع و تسهیل فرایند تحول در این بافت‌ها با بهره گیری از مشارکت و توان اجتماعی ساکنان و استفاده از ظرفیت‌های محلی است. این رویکرد توانایی باز زنده سازی اجزای موجود در مراکز شهری بدون نیاز به مداخلات و سرمایه گذاری های وسیع دارد. محرک توسعه شهری نه تنها باعث ارتقاء شرایط کالبدی می شود، بلکه تحولات اقتصادی، اجتماعی و محیطی را نیز در پی خواهد داشت. هدف پژوهش حاضر تحلیل نقش پروژه‌های محرک توسعه در تحقق سیاست های بازآفرینی شهری در بافت فرسوده منطقه 12 شهر تهران می باشد که در چهار بعد کالبدی- فضایی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی مورد بررسی قرار می گیرد. روش تحقیق با روش توصیفی – تحلیل بوده و جامعه آماری پژوهش ساکنین منطقه 12 می باشند. دادهها از طریق جمع آوری 150 عدد پرسشنامه و وارد کردن داده ها به نرم افزار SPSS22 و آزمونt تک نمونه ای، تحلیل و واریانس استفاده گردیده است. نتایج نشان داد که پروژه های محرک توسعه با کیفیت محیط پیرامونی ارتباط معناداری دارد و در ابعاد اقتصادی تاثیر مثبتی داشته است، اما در سایر ابعاد به ویژه اجتماعی و کالبدی موفق نبوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

375 - ارزیابی میزان آسیب پذیری کالبدی کاربری‌های آموزشی(مورد مطالعه: مدارس مقطع راهنمایی منطقه یک شهر اهواز)
علی شجاعیان ندا پیوند

در جدول سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۵ ایران با وقوع ۹ بلای طبیعی درهمان سال به عنوان هشتمین کشور بلاخیز جهان رتبه بندی شده و از نظر تعداد کشته شدگان ناشی از بلایای طبیعی در جایگاه هشتم جهان قرار گرفته است. بنابراین شهرهای ما نیز بطور جدی در معرض مخاطرات طبیعی همچون زلزله چکیده کامل

در جدول سازمان ملل متحد در سال ۲۰۰۵ ایران با وقوع ۹ بلای طبیعی درهمان سال به عنوان هشتمین کشور بلاخیز جهان رتبه بندی شده و از نظر تعداد کشته شدگان ناشی از بلایای طبیعی در جایگاه هشتم جهان قرار گرفته است. بنابراین شهرهای ما نیز بطور جدی در معرض مخاطرات طبیعی همچون زلزله قرار دارندکه تمام مراکز وکاربری های شهری رابا خطرمواجهه میکنند که کاربری های آموزشی مانند مدارس مقطع راهنمایی هم از این قاعده مستتثنا نیست.ازاین رو هدف اصلی این پژوهش؛ ارزیابی میزان آسیب پذیری کالبدی مدارس مقطع راهنمایی منطقه 1 شهر اهواز می باشد. این تحقیق به لحاظ هدف؛ کاربردی و روش بررسی آن؛ توصیفی- تحلیلی می‌باشد،روش گردآوری داده ها مطالعات میدانی وکتابخانه ایی است همچنین روش آنالیز آن کمییست که از مدلهای کمی تصمیم گیری چند معیاره واستفاده از نرم افزارهای روز دنیامانند ARC GIS استفاده شده است. به منظور وزن‌دهی و تعیین اندازه اثر متغیرهای مورد‌مطالعه در هدف نهایی تحقیق، از مدل AHP استفاده شده است. برای تهیه لایه نهایی با استفاده از گزینه Raster Calculator و استفاده از عمل‌گر جمع، لایه‌ها به روش هم‌پوشانی با یکدیگر تلفیق شده است. نتایج تحلیل AHP در ارتباط با استخراج ارزش وزنی شاخص‌های موثر در ارزیابی میزان آسیب پذیری مدارس راهنمایی منطقه 1 شهر اهواز نشان داده است که؛ بافت فرسوده و تراکم جمعیتی به ترتیب با اوزن(279/0) و (190/0) به عنوان مهم‌ترین شاخص‌ها شناخته و دارای بیشترین وزن بوده‌اند. نتیجه نهایی تلفیق لایه‌ها نیز نشان می‌دهد که: از مجموع 19 مدرسه مقطع راهنمایی مورد بررسی در منطقه 1 شهر اهواز از نظر میزان آسیب پذیری؛ 8 مدرسه در طیف کاملا آسیب پذیر و آسیب پذیر، 5 مدرسه در طیف متوسط و 6 مدرسه هم در طیف ایمن قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

376 - تحلیلی بر عدالت فضایی در توزیع خدمات؛ با تاکید بر مدیریت شهری (مورد مطالعه: محلات منطقه چهار زاهدان)
مهدی اخگری سلیمه سالارزایی

ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﺰان ﻧـﺎﺑﺮاﺑﺮی ﻫـﺎ در ﺗﻮز ﯾـﻊ ﺧـﺪﻣﺎت و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﻟﮕﻮی ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺑﯽ ﻋﺪاﻟﺘﯽ در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ ﻣﯽﺗﻮان ﭘﯽ ﺑﺮد ﮐﻪ ﮐﺪام ﯾﮏ از ﺧﺪﻣﺎت در وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗـﺮ ی ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﯽ ﻋﺪاﻟﺘﯽ ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﮐﺪام ﺑﺨﺶ و ﻣﺤﻠﮥ ﺷﻬﺮی ﺗﻤﺮﮐﺰ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. عدالت فضایی و عدالت جغرافیایی به منزله توزیع عادلانه خد چکیده کامل

ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯿﺰان ﻧـﺎﺑﺮاﺑﺮی ﻫـﺎ در ﺗﻮز ﯾـﻊ ﺧـﺪﻣﺎت و ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﻟﮕﻮی ﻓﻀﺎﯾﯽ ﺑﯽ ﻋﺪاﻟﺘﯽ در ﺳﻄﺢ ﺷﻬﺮ ﻣﯽﺗﻮان ﭘﯽ ﺑﺮد ﮐﻪ ﮐﺪام ﯾﮏ از ﺧﺪﻣﺎت در وﺿﻌﯿﺖ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗـﺮ ی ﻫﺴﺘﻨﺪ و ﺑﯽ ﻋﺪاﻟﺘﯽ ﻫﺎ ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﮐﺪام ﺑﺨﺶ و ﻣﺤﻠﮥ ﺷﻬﺮی ﺗﻤﺮﮐﺰ ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. عدالت فضایی و عدالت جغرافیایی به منزله توزیع عادلانه خدمات و امکانات شهری به منظور رسیدن به یک جامعه متوازن و یکی از رهیافت های عدالت اجتماعی است. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل عدالت فضایی در نحوه توزیع خدمات در سطح محلات منطقه چهار شهرداری زاهدان است. روش پژوهش از نوع توصیفی ـ تحلیلی است.به منظور تحلیل نحوه توزیع خدمات در سطح محلات منطقه چهار ، از مدل های L.Q ، ضریب امتیاز استاندارد شده و مدل VIKOR استفاده شده است. سپس به منظور سنجش رضایت شهروندان از نحوه توزیع خدمات از آزمون های آماری در نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان می دهد خدمات شهری و همچنین توزیع فضایی جمعیت و خدمات به صورت عادلانه در سطح محلات منطقه 4 توزیع نشده، به طوری که محلات آزادی میانی و مصلی قدس در بهترین وضعیت و محلات شیرآباد و کلاته کامبوزیا در پایین ترین سطح برخورداری از توزیع خدمات قرار دارند. یافته های حاصل از پرسشنامه رضایت شهروندان در توزیع خدمات نشان دهنده نارضایتی شهروندان از نحوه توزیع خدمات است. به طوری که محلات آزادی و کلاته کامبوزیا به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میزان رضایت را از نحوه توزیع خدمات بودند. علت این امر را می توان در عدم تعریف مشخص کاربری های محله ای در نظام مدیریت شهری ، عدم تسهیلات زیرساختی خدماتی دانست که از مهمترین جنبه هایی است که نابرابری را در سطح محلات را شدیدتر نموده است. از آنجایی که مدیریت شهری عامل اصلی توزیع خدمات در سطح محلات است، می تواند با آگاهی از نحوه توزیع خدمات در سطح محلات و رضایت شهروندان از نحوه توزیع خدمات نقش بهتری را در توزیع خدمات داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

377 - ارزیابی و سنجش وضعیت نابرابری توسعه در شهرستان‌های استان کرمانشاه با تأکید بر شاخص اقتصادی
فتح الله ویسی ناب

بهمنظورحلمسائلناشیازعدمتعادل هایمنطقه ای،گامنخست،شناختوسطح بندیمناطقازنظربرخورداریدرزمینۀهایمختلف،بهویژهاقتصادیاست. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی در پی آن است تا وضعیت شهرستان های استان کرمانشاه را به لحاظ شاخص اقتصادی مشخص و سطح بندی نماید. جامعه آماری پژ چکیده کامل

بهمنظورحلمسائلناشیازعدمتعادل هایمنطقه ای،گامنخست،شناختوسطح بندیمناطقازنظربرخورداریدرزمینۀهایمختلف،بهویژهاقتصادیاست. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی در پی آن است تا وضعیت شهرستان های استان کرمانشاه را به لحاظ شاخص اقتصادی مشخص و سطح بندی نماید. جامعه آماری پژوهش 14 شهرستان استان کرمانشاه بر اساس آخرین تقسیمات سیاسی – اداری می باشد. داده و اطلاعات مورد نیاز پژوهش که مشتمل بر 20 متغیر در زمینۀ شاخص اقتصادی می باشد از طریق سرشماری عمومی سال 1390 جمع آوری شده، سپس با استفاده از تکنیک تاپسیس مورد تجزیه و تحلیل قرا گرفته و در نهایت برای ترسیم فضایی بهتر وضعیت توسعه یافتگی شهرستان های منطقه از GISاستفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در سطح استان هیچ شهرستان توسعه یافت ه ای وجود ندارد و تفاوت آشکاری میان شهرستان های استان به لحاظ برخورداری از شاخص اقتصادی وجود دارد زیرا شهرستان کرمانشاه با مقدار ضریب توسعه 724/0 در رتبه نخست و به واقع برخوردارترین شهرستان و شهرستان ثلاث باباجانی با مقدار ضریب توسعه 265/0 در رتبه آخر و محروم ترین شهرستان را تشکیل می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

378 - شناسایی عوامل تاثیرگذار و پیشران های کلیدی در توسعه منطقه ای با رویکرد آینده نگاری(موردپژوهی: ایلام)
سجاد دارابی زهره فنی

امروزه سرعت تغییر و تحولات توسعه ای در جهان با توجه به نوآوری ها در بخش های مختلف بسیار بالاست. برنامه ریزی بدون انعطاف و عدم آمادگی در برابر دگرگونی ها در آینده، برنامه ریزان را با چالش جدی روبه کرده است. از اینرو یکی از چالش های اساسی در حوزه سیاستگذاری و برنامه ریزی چکیده کامل

امروزه سرعت تغییر و تحولات توسعه ای در جهان با توجه به نوآوری ها در بخش های مختلف بسیار بالاست. برنامه ریزی بدون انعطاف و عدم آمادگی در برابر دگرگونی ها در آینده، برنامه ریزان را با چالش جدی روبه کرده است. از اینرو یکی از چالش های اساسی در حوزه سیاستگذاری و برنامه ریزی منطقه ای کشور، عدم شناخت شرایط و آینده احتمالی موثر بر توسعه منطقه ای است و استان ایلام نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل کلیدی و پیشران های موثر در توسعه منطقه ای استان ایلام در بلند مدت می تواند تاثیر بسزایی در رفع این خلاء داشته باشد. روش تحقیق با رویکردی آینده نگارانه و با استفاده از تکنیک اثرات متقاطع تنظیم و در تحلیل داده ها از نرم افزار میک مک استفاده شده است. نتایج تحلیل حاکی از آن است که توسعه منطقه ای در استان ایلام وضعیت ناپایداری دارد. بعنوان نتیجه، این پژوهش چهارده عامل کلیدی در توسعه منطقه ای را شناسایی کرده که عبارت اند از سرمایه گذاری بخش خصوصی، کنترل تورم و رشد اقتصادی، تردد زوار عتبات عالیات، توسعه جاده های اصلی، تقویت و توسعه صنایع بزرگ، بهره گیری از قابلیت های نفتی و گازی، بازارچه های مرزی استان، تنوع بخش های اقتصادی با عملکرد متوسط، گسترش صنایع تبدیلی، ایجاد راه های ریلی و تقویت منابع انسانی، لذا سیاست گذاران در حوزه برنامه ریزی توسعه منطقه ای در استان ایلام و استانهای مشابه کشور، باید در برنامه های بلند مدت خود به این عوامل باید توجه داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

379 - ارزیابی وتوسعه گردشگری شهری با رویکرد توسعه پایدار (مطالعه موردی: منطقۀ 11 شهر تهران)
محمدرضا زند مقدم نرگس طوسی نژاد

مدیریت و توسعه گردشگری شهری به عنوان یک وزنه تعادلی جهت دستیابی به گردشگری پایدار شهری می باشد. هرعامل گونه ناکارآمدی مدیریت گردشگری شهری بنا پیچیدگی جریان گردشگری در عصر حاضر پیامدهای منفی بسیاری را به دنبال دارد. در این راستا نگرش ویژه به گردشگری شهری میتواند یکی از م چکیده کامل

مدیریت و توسعه گردشگری شهری به عنوان یک وزنه تعادلی جهت دستیابی به گردشگری پایدار شهری می باشد. هرعامل گونه ناکارآمدی مدیریت گردشگری شهری بنا پیچیدگی جریان گردشگری در عصر حاضر پیامدهای منفی بسیاری را به دنبال دارد. در این راستا نگرش ویژه به گردشگری شهری میتواند یکی از مهمترین عوامل توسعه پایدار شهری تلقی گردد. به همین منظور امروزه علاوه بر مشاهده رشد مطالعات و تحقیقات علمی شاهد تغییر نگرش بسیاری از مدیران شهری در همین راستا هستیم فلذا شهرهای برگی همچون شهر تهران نیز از این موضوع بهره مند گردیده است .این پژوهش از نوع ماهیت تحلیلی- توصیفی و با هدف کاربردی می باشد. از این رو اهمیت بررسی توسعه گردشگری شهری به یکی از پردرآمدترین و مهم ترین انواع گردشگری ها تبدیل شده است. از آنجایی که منطقه یازده بعنوان منطقه ای دارای جاذبه‌های متنوع توریستی ، وجود مراکز مهماقتصادی وبازارهای تخصصی با عملکرد فرامنطقه‌ای و فراشهری به عنوان رکن اصلی اقتصاد منطقه باعث تمرکز فعالیت های تجاری شده است. بر همین اساس، روزانه تعداد زیادی بازدیدکننده به این منطقه مراجعه می‌کنند بدین منظور برنامه ریزی صحیح در زمینه ایجاد فضای گردشگری مناسب در منطقه میتواند به توسعه پایدار این منطقه کمک شایانی بکند . دراین رابطه جهت تحلیل پژوهش حاضر از مدل SWOT استفاده شده است . بر اساس نتایج بدست آمده عملکرد در زمینه گردشگری منطقه ضعیف عمل نموده و با چالش های برون سیستمی بسیاری روبرو می باشد. بر مبنای نتایج بدست آمده راهکارها و پیشنهاداتی در زمینه شکل گیری مدیریت متمرکز گردشگری در منطقه ارایه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

380 - نقش شهرداری تهران در ارتقاء شاخص های اجتماعی زندگی شهروندان (نمونه موردی، منطقه 6 کلانشهرتهران)
محمد تقی رضویان مصطفی هرائینی مهرداد بهرامی

هدف از این تحقیق ارزیابی نقش شهرداری تهران در ارتقاء شاخص های اجتماعی شهروندان می باشد. بر همین اساس روش تحقیق در این بررسی توصیفی- تحلیلی بوده که آمار و اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامه بدست آمده است. جامعه آماری این پژوهش ساکنین منطقه 6 کلانشهر تهران می باشند که با ا چکیده کامل

هدف از این تحقیق ارزیابی نقش شهرداری تهران در ارتقاء شاخص های اجتماعی شهروندان می باشد. بر همین اساس روش تحقیق در این بررسی توصیفی- تحلیلی بوده که آمار و اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامه بدست آمده است. جامعه آماری این پژوهش ساکنین منطقه 6 کلانشهر تهران می باشند که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 285 نفر از بین آنها با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردیده و در تحلیل های کمی از نرم افزار SPSS22 و آزمون های پارامتریک و ناپارامتریک استفاده شده است. در این تحقیق دو گروه شاخص های ذهنی و عینی و دو بعد ارزیابی شخصی و کارکردی مورد استفاده قرار گرفته است. یافته های تحقیق نشان دهنده نقش فزاینده ی شهرداری در ارتقاء شاخص های ذهنی و فردی شهروندان می باشد. به گونه ای که در تمامی مؤلفه ها، رابطه معنادار به دست آمده و فقط در مورد گویه ی احساس بهزیستی شغلی این رابطه معنادار نیست. همچنین رابطه بین وضعیت اجتماعی – اقتصادی شهروندان و میزان رضایتمندی از عملکرد شهرداری، نشان دهنده ی رابطه ی معنا دار بین متغیرهای سن و درآمد و میزان رضایتمندی است. بدین صورت که با افزایش سن و میزان درآمد، سطح رضایت مندی از عملکرد اجتماعی شهرداری نیز افزایش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

381 - شناسایی حدود تبرستان قدیم براساس جغرافیای سیاسی و تاریخی آن
ناهید پاکزاد محمدرضا شریف زاده ابوالفضل داوودی رکن آبادی مهسا خویی

10.30495/hstr.2023.1988469.1860

تبرستان به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و پیشینه فرهنگی خود، از مناطق پراهمیت تاریخی بوده و شناسایی حدود جغرافیایی آن، به عنوان بستر رویدادها و منشا عناصر هنری و فرهنگی خاص منطقه، در جهت مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ضروری به نظر می رسد. اگر جغرافیای تاریخی را مجموعه ای از جغرا چکیده کامل

تبرستان به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و پیشینه فرهنگی خود، از مناطق پراهمیت تاریخی بوده و شناسایی حدود جغرافیایی آن، به عنوان بستر رویدادها و منشا عناصر هنری و فرهنگی خاص منطقه، در جهت مطالعات فرهنگی و اجتماعی، ضروری به نظر می رسد. اگر جغرافیای تاریخی را مجموعه ای از جغرافیای سیاسی، قومیتی و فرهنگی یک منطقه تاریخی در نظر بگیریم، هدف از این پژوهش این است که جغرافیای تاریخی تبرستان را برای شناسایی محدوده آن بررسی نماید. روش تحقیق به صورت توصیفی تحلیلی در چارچوب جغرافیای تاریخی و جمع آوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانه ای بوده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که تبرستان به عنوان مسکن طوایف تپوری شامل نواحی زیادی از شرق تا غرب دشت و دامنه البرزشمالی و جنوبی بود که به جهت موقعیت خاص جغرافیایی خود توانست درمقابل مهاجران آریایی و تا مدت ها درمقابل اعراب ایستادگی نماید. با گسترش درگیری ها با فرستادگان خلفای عرب و حکومت های مرکزی ایران، رویارویی خاندان های محلی، کاهش اقتدار حاکمیت آن ها و موقعیت های سیاسی جدید از یکپارچگی خارج و تعییراتی در حدود خود داشته و دامنه این تغییرات دیلمان در غرب، مناطق گرگان در شرق و قومس و ری در جنوب را در بر می گرفته است. گویش تبری، همراه با آداب و رسوم و سنت های تبری، فراتر از مرزهای مازندران رایج است و محدوده تبرستان قدیم را به کوهپایه های جنوبی البرز گسترش می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

382 - بررسی علل و زمان احداث، نامگذاری، معماری و متروک شدن بنای تاریخی گور دختر
عباس عاشوری نژاد مهدی بسارده

استان بوشهر به دلیل استراتژیکی و سوق الجیشی متاثر از قرار گرفتن در ساحل خلیج فارس و توجه ویژه هخامنشیان به تجارت دریایی، در زمان هخامنشیان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار بود. با گسترش شبکه راه دریایی، حضور هخامنشیان در جبهه غربی منطقه پارس (بندر بوشهر کنونی) در حاشیه خ چکیده کامل

استان بوشهر به دلیل استراتژیکی و سوق الجیشی متاثر از قرار گرفتن در ساحل خلیج فارس و توجه ویژه هخامنشیان به تجارت دریایی، در زمان هخامنشیان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار بود. با گسترش شبکه راه دریایی، حضور هخامنشیان در جبهه غربی منطقه پارس (بندر بوشهر کنونی) در حاشیه خلیج فارس، بیش از پیش ضرورت پیدا نمود. همچنین همجواری این استان با استان فارس و برخورداری از موهبت های سرشار طبیعی بر اهمیت آن افزوده بود. وجود سه کاخ از دوره هخامنشی در پس کرانه های خلیج فارس و به خصوص دشتستان و کشف آثار دیگری از آنها در جای جای استان بوشهر نمود بارزی از سیطره هخامنشیان بر خلیج فارس می باشد. یکی از آثار ارزشمند هخامنشی در منطقه پارس جنوبی و استان بوشهر بنای معروف به آرامگاه گور دختر می باشد که بسیار شببیه به آرمگاه کوروش در پاسارگاد است. از این نوع معماری تنها در دو جای ایران یکی در پاسارگاد و دیگری در منطقه بزپر دشتستان تا به حال شناخته شده است. این مقاله که با ترکیبی از روش های تحقیق تحلیل محتوا، مقایسه ای و میدانی به انجام رسیده است، نشان می دهد که زمان احداث این بنای ارزشمند حدود سده پنجم پیش از میلاد می باشد، نام آن احتمالا به معنای بکر و دست نیافتنی برای نامحرمان بوده که پس از حمله اعراب، نامگذاری شده، معماری آن به دلایل وجود سقف خرپشته ی ایلامی می باشد و احتمالا علل متروک شدن آن تغییر شاهراه مواصلاتی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

383 - مطالعات آماری و بررسی آلودگی زیست محیطی آرسنیک در رسوبات آبراهه ای منطقه زایلیک، جنوب شرق اهر
ابوالفضل حسن زاده کولانی سمیه بهارلوئی یانچشمه

در محدوده کانی زایی زایلیک با توجه به بررسی های انجام شده آماری در بیشتر نمونه های برداشت شده از رسوبات آبراهه ای غلظت آرسنیک و عنصر همراه آن آنتیموان، بالاتر از حد متوسط آن در پوسته زمین و همچنین بر اساس گزارش U.S. EPA، بیشتر از حد استاندارد آن برای مناطق مسکونی و صنعت چکیده کامل

در محدوده کانی زایی زایلیک با توجه به بررسی های انجام شده آماری در بیشتر نمونه های برداشت شده از رسوبات آبراهه ای غلظت آرسنیک و عنصر همراه آن آنتیموان، بالاتر از حد متوسط آن در پوسته زمین و همچنین بر اساس گزارش U.S. EPA، بیشتر از حد استاندارد آن برای مناطق مسکونی و صنعتی است که بر اساس نقشه پراکندگی ژئوشیمیایی این عناصر، بیشترین تمرکز برای آرسنیک، محدوده شمال و شمال شرق منطقه و برای آنتیموان، شمال، جنوب و شرق محدوده مطالعاتی در نظر گرفته شده است و به نظر می رسد این غنی شدگی منطبق بر آبراهه هایی است که از رگه ها و کپ های سیلیسی شمال منطقه عبور می کنند. بنابراین، این منطقه می تواند خاستگاه هر گونه آلودگی احتمالی بوده و اکوسیستم ناحیه را تحت تآثیر قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

384 - رویکرد سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه غرب آسیا
صفر علی رضایی بشیر اسماعیلی گنهرانی اسماعیل شفیعی سروستانی

غرب آسیا درگیر تحولات مهمی است؛ از یک طرف در چند سال گذشته چندین انقلاب عظیم دراین منطقه رخ داده و از طرف دیگر جنگ، تروریسم، دخالت گستردة قدرتهای بین المللی در آن باعث شده تا استقلال و تمامیت ارضی کشورهای منطقه به شدت به چالش کشیده شود و غرب آسیا در وضعیت پر التهابی قرا چکیده کامل

غرب آسیا درگیر تحولات مهمی است؛ از یک طرف در چند سال گذشته چندین انقلاب عظیم دراین منطقه رخ داده و از طرف دیگر جنگ، تروریسم، دخالت گستردة قدرتهای بین المللی در آن باعث شده تا استقلال و تمامیت ارضی کشورهای منطقه به شدت به چالش کشیده شود و غرب آسیا در وضعیت پر التهابی قرار بگیرد. هدف از انجام این مقاله بررسی رویکرد سیاسی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران در بحران منطقه غرب آسیا میباشد. این مقاله با گردآوری داده‌ از طریق مطالعه‌ی مطالعه‌ی کتابخانه‌ای و استنادی به بررسی این موضوع پرداخته است. هدف از اعمال سیاست‌های امنیت ملی، حفظ منافع ملی، حفظ وضع موجود، بقاء کشور و مواردی از این دست هستند. نتایج نشان می دهد که ایران برای موفقیت در تعاملات بین‌المللی خود در منطقه غرب آسیا، چه در عرصه دفاعی و چه در حوزه سیاست خارجی باید قابلیت اقدام و آزادی عمل خود را بالا ببرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

385 - جایگاه بندر چابهار در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
قاسم اربابی رحمت حاجی مینه یاسر کهرازه

امروزه نقش بنادر به عنوان همه گیرترین راه ترانزیت تجاری از اهمیت شایانی در مناسبات سیاست خارجی کشورها در جهان سیاست برخوردار شده است و کشور ایران نیز از این مهم مستثنی نیست. بر این اساس این پژوهش با هدف ارزیابی و تحلیل ظرفیت ها و تاثیر بندر چابهار در اتخاذ رویکردهای سیا چکیده کامل

امروزه نقش بنادر به عنوان همه گیرترین راه ترانزیت تجاری از اهمیت شایانی در مناسبات سیاست خارجی کشورها در جهان سیاست برخوردار شده است و کشور ایران نیز از این مهم مستثنی نیست. بر این اساس این پژوهش با هدف ارزیابی و تحلیل ظرفیت ها و تاثیر بندر چابهار در اتخاذ رویکردهای سیاسی ایران در منطقه و نظام بین الملل انجام شده است ضمن اینکه فرصت ها و چالش های پیش رو را از منظر ژئوپلیتیک انتقادی تبیین می نماید. روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و با تاکید و استناد به گزارش ها و اسناد سیاسی و تجاری می باشد. داده های این پژوهش حاکی از آن است یکی از اساسی ترین معیارهای مناسبات سیاسی منطقه ای و بین المللی کشور ایران در خصوص کشورهایی چون پاکستان، هند، چین و افغانستان بر اساس سیاست های توسعه ای بندر چابهار تبیین می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

386 - بررسی عملکرد مدیریت شهری و حاکمیت محلی در گسترش فضاهای سبز عمومی (پارک‌ها)
محمد درگاهی کفشگرکلایی لیلا ابراهیمی آمنه حقزاد مهرداد رمضانی پور

هدف عمده تحقیق حاضر تحلیلی بر عملکرد مدیریت شهری با تأکید بر فضاهای سبز شهری(پارک‌ها) می‌باشد. سوال اصلی تحقیق عبارت است از عملکرد مدیریت شهری و حاکیت محلی در گسترش فضاهای سبز عمومی در منطقه 10 شهرداری تهران چگونه می‌باشد؟‌ در همین راستا فرضیه تحقیق عبارت است از عملکرد چکیده کامل

هدف عمده تحقیق حاضر تحلیلی بر عملکرد مدیریت شهری با تأکید بر فضاهای سبز شهری(پارک‌ها) می‌باشد. سوال اصلی تحقیق عبارت است از عملکرد مدیریت شهری و حاکیت محلی در گسترش فضاهای سبز عمومی در منطقه 10 شهرداری تهران چگونه می‌باشد؟‌ در همین راستا فرضیه تحقیق عبارت است از عملکرد مدیریت شهری و حاکیت محلی در گسترش فضاهای سبز عمومی در منطقه 10 شهرداری تهران مناسب نمی‌باشد. پرسش نامه‌ای بر اساس مبانی نظری و پیشنیه تحقیق تهیه گردید و با استفاده از مدل‌های آماری تی‌تک نمونه‌ای و ضریب همبستگی پیرسون بررسی و تحلیل نهایی یافته‌ها صورت گرفت. نتایج حاصل از تحلیل‌های کمی و کیفی فضای سبز منطقه، بیانگر آن است که کمبود شدید فضای سبز در آن محسوس و این مهم نشان‌دهنده‌ی عملکرد نامطلوب مدیریت شهری در تمامی شاخص‌های مورد بررسی بوده و لازم است فضای سبز شهری و کارکرد‌های فضایی-مکانی آن در منطقه مورد بازبینی و اصلاح قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

387 - ارزیابی تاثیرگذاری تحریم های بین المللی بر قدرت منطقه ای ژئوپلتیک ایران در خاورمیانه
فرشاد فروغی نسب شیوا جلالپور لنا عبدالخانی بهرام یوسفی

ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه نقشی مهم در موازنه قدرت در منطقه خاورمیانه داشته و آمریکا از تحریم های بین المللی در راستای تغییر این استراتژی استفاده نموده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و استفاده از چارچوب نظری جوزف نای، درص چکیده کامل

ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه نقشی مهم در موازنه قدرت در منطقه خاورمیانه داشته و آمریکا از تحریم های بین المللی در راستای تغییر این استراتژی استفاده نموده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و استفاده از چارچوب نظری جوزف نای، درصدد پاسخگویی به این سوال بوده است که اعمال تحریم های بین المللی تاثیری بر قدرت منطقه ای ژئوپلتیک ایران در خاورمیانه داشته است؟ یافته ها حاکی از آن است که علیرغم نقش موثر تحریم ها بر بازارهای مالی و سرمایه گذاری های خارجی در تغییر رفتار منطقه ای ایران از کارامدی لازم بهره مند نبوده است. اجرای اﺳﺘﺮاﺗﮋی کاربردی در تبین ﻗﺪرت هوشمند ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ نقش آفرینی ﺑﯿﺸﺘﺮ در ژﺋﻮﭘﻠﯿﺘﯿﮏ منطقه ای اﻧﺮژی از سوی ایران زمینه های لازم جهت مقاومت در برابر تحریم ها و ﺗﺤﻤﯿﻞ سیاست های ایران ﺑﺮکشورهای منطقه را فراهم آورده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

388 - منع تبعیض جنسیتی اشتغال زنان درحقوق ایران (مطالعه موردی زنان منطقه ۱۴ تهران)
مهدی شعبان نیا منصور مهدیه حسین آبادی

امروزه مشارکت زنان درگسـترش فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی افزایش چشمگیری یافته اما شکاف درآمدی موجود بـین زن و مرد در بازار کار، یکی از مهمترین تبعیض هایی است که در سال‌های اخیر همراه با افزایش مشارکت زنان در بازار کار بوده است؛ لذا هدف پژوهش حاضر بررسی منع تبعیض جنسیتی چکیده کامل

امروزه مشارکت زنان درگسـترش فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی افزایش چشمگیری یافته اما شکاف درآمدی موجود بـین زن و مرد در بازار کار، یکی از مهمترین تبعیض هایی است که در سال‌های اخیر همراه با افزایش مشارکت زنان در بازار کار بوده است؛ لذا هدف پژوهش حاضر بررسی منع تبعیض جنسیتی اشتغال زنان در حقوق ایران از نقطه نظر آماری می‌باشد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ نوع، توصیفی و پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش را کلیه زنان منطقه 14 شهر تهران تشکیل می‌دهد که نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین گردید. نتایج نشان داد که میزان توجه سیاستمداران نظام و افراد تاثیرگذار در امر قانون گذاری به جایگاه و حقوق زنان از جمله آزادی کار و حق اشتغال آنان در برنامه‌های توسعه، کم می‌باشد. تبعیض‌های جنسیتی بین زن و مرد در برخورداری از امکانات، به‌عنوان یکی از موانع آزادی کار و حق اشتغال زنان تأثیرگذار است. همچنین به عنوان نتیجه می توان گفت که تبعیض جنسیتی برای اشتغال زنان منطقه 14 شهر تهران همواره حاکم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

389 - آسیب شناسی شیوه مستندسازی دانش فنی کارکنان و مدیران شرکت های تولیدی منطقه آزاد اروند
محمد مکوندی یدالله مهرعلی‌زاده محمد حسین‌پور

دانش کارکنان، مهمترین سرمایه شرکت به شمار می آید که حفظ و انتقال این دانش در قالب مستندسازی، یک ضرورت است. بر این اساس مطالعه حاضر به بررسی روشها و چگونگی مستندسازی دانش فنی کارکنان و مدیران شرکت های تولیدی منطقه آزاد اروند می پردازد. این پژوهش از انواع پژوهش توسعه ای ک چکیده کامل

دانش کارکنان، مهمترین سرمایه شرکت به شمار می آید که حفظ و انتقال این دانش در قالب مستندسازی، یک ضرورت است. بر این اساس مطالعه حاضر به بررسی روشها و چگونگی مستندسازی دانش فنی کارکنان و مدیران شرکت های تولیدی منطقه آزاد اروند می پردازد. این پژوهش از انواع پژوهش توسعه ای کاربردی است که با رویکرد کیفی که به روش تحلیل مضمون صورت گرفته است. ابزار به کار گرفته شده، مصاحبه نیمه ساختاریافته است و جامعه مورد مطالعه، کارکنان و مدیران شرکت های تولیدی منطقه آزاد اروند بودند که 60 نفر(30 مدیر عامل و 30 کارمند) به صورت نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند.یافته ها نشان داد دانشی که در شرکتهای تولیدی جریان دارد ترکیبی از دانش چرایی، چه چیزی، چه کسی و چگونگی است که سهم بیشتری از این دانشها از نظر ماهیت، دانش ضمنی است که در اسناد شرکتها منعکس نمی شود. تجربیات، جزئیات فنی، روش کار، تحلیل ها و اشتباهات حین کار مستند نمی شوند و صرفاً کلیات و نتایج در قالب اسناد منتقل می شود. مسائل و مشکلات مستندسازی را می توان در قالب سه نوع موانع فنی، موانع انسانی و موانع اداری واحد مستندسازی طبقه بندی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

390 - ارائه مدل توسعه کارآفرینی بر پایه مدیریت دانش
محمود اکرامی مهان قلمکاری

هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی جهت توسعه کارآفرینی بر پایه مدیریت دانش در کارکنان شهرداری منطقه 7 تهران می‌باشد. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است و جامعه آماری آن شامل کلیه کارکنان شهرداری منطقه 7 (420 نفر) است که با روش نمونه برداری طبقه ای 201 نفر به عنوان نمونه انتخا چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارائه مدلی جهت توسعه کارآفرینی بر پایه مدیریت دانش در کارکنان شهرداری منطقه 7 تهران می‌باشد. این پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی است و جامعه آماری آن شامل کلیه کارکنان شهرداری منطقه 7 (420 نفر) است که با روش نمونه برداری طبقه ای 201 نفر به عنوان نمونه انتخاب شده اند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه ای محقق ساخته دارای 75 پرسش مربوط به مولفه‌ی کارآفرینی و 12 پرسش مربوط به مولفه ی مدیریت دانش است. برای تعیین اعتبار پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شده است و این ضریب در مورد کارآفرینی 91% و در مورد مدیریت دانش 94% می ‌باشد. بدین وسیله پرسشنامه از اعتبار کافی برخوردار است. بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی کارآفرینی به عوامل سازنده: خلاقیت ، استقلال ، نفوذ، بیرونی بودن ، تصمیم گیری، انعطاف پذیری ، توفیق طلبی ، یادگیری و مدیریت دانش نیز بر اساس پژوهش‌های گذشته به سه عامل خلق دانش، انتشار دانش و کاربرد دانش تقسیم شده است. نتایج همبستگی بنیادی نشان داده است که یافته‌های پژوهش به عنوان مدل بهینه کارآفرینی برپایه ابعاد مدیریت دانش و ویژگی‌های فردی کارکنان به صورت یک مدل اقتضایی معرفی می‌شود و بین کارآفرینی با سنوات خدمت و سن رابطه معناداری وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

391 - نقش سن مخاطب در درک مفهوم حس مکان تبلوریافته در بناهای منطقه‌گرای استان خوزستان
احسان مرادی سبزکوهی اکبر موسی ئی جو احمدرضا کابلی

10.22094/lsj.2023.699499

حس مکان یکی از پدیده‌های مهم در ایجاد رابطه افراد با محیط است و به‌طورمعمول در ارتباط بااتصال گروهی از افراد قرار دارد که یک مکان را تجربه می‌کنند، یا احساساتی که افراد به یک مکان خاص دارند، نسبت داده می‌شود. سن افراد می‌تواند باعث ایجاد علایق متفاوتی نسبت به شاخص‌های م چکیده کامل

حس مکان یکی از پدیده‌های مهم در ایجاد رابطه افراد با محیط است و به‌طورمعمول در ارتباط بااتصال گروهی از افراد قرار دارد که یک مکان را تجربه می‌کنند، یا احساساتی که افراد به یک مکان خاص دارند، نسبت داده می‌شود. سن افراد می‌تواند باعث ایجاد علایق متفاوتی نسبت به شاخص‌های محیطی گردد. در صورت وجود حس مکان در محیط، پتانسیل‌های بالقوه جهت تعامل افراد با گروه‌های سنی مختلف به وجود می‌آید. بناهای منطقه‌گرا با تأکید به زمینه و بهره‌گیری از ظرفیت‌های موجود در هر اقلیم شرایطی مختلف برای ارتباط بین فرد با محیط به وجود آورده است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفه‌های حس مکان توسط گروه‌های مختلف سنی در بناهای منطقه‌گرا صورت گرفته است. روش تحقیق ترکیبی از نوع تودرتو کیفی در کمی است. در مرحله کیفی برای استخراج مؤلفه‌های حس مکان در بناهای منطقه‌گرا مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته صورت می‌پذیرد و در مرحله کمی پرسشنامه با طیف لیکرت طراحی و در اختیار کاربران فضایی متخصص قرار می‌گیرد نتایج در نرم‌افزار ORIGINPRO نسخه 2016 مورد تحلیل PN قرار می‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد که در گروه‌ سنی مخاطبین متخصص 20-40 سال، بیشترین سهم عاملی مربوط به فعالیت‌های عملکردی، جذابیت و زیبایی، تعاملات اجتماعی و امنیت است با مقدار (000/1) است و کمترین سهم عاملی مربوط به شیب و ناهمواری‌ها (246/0)، پله (246/0) و باغچه (245/0) است. در گروه‌ سنی مخاطبین متخصص 40-60 سال، بیشترین سهم عاملی مربوط به امنیت، تنوع رفتاری، چشم‌انداز طبیعی، خاطره‌انگیزی، معنا دهی با مقدار (000/1) است؛ و کمترین سهم عاملی مربوط به شیب و ناهمواری (254/0)، خط آسمان (311/0) و رنگ (315/0) است. در گروه‌ سنی مخاطبین متخصص 60-80 سال، بیشترین سهم عاملی مربوط به فضای سبز، خاطره‌انگیزی، چشم‌انداز طبیعی، تعاملات اجتماعی، تنوع رفتاری و امنیت با مقدار (000/1) است و کمترین سهم عاملی مربوط به شاخص‌های وزن (275/0)، پایایی عملکردها (266/0)، شیب ناهمواری (244/0) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

392 - بررسی رابطه بین ارزش های فردی با مشارکت فرهنگی در شهروندان منطقه 5 شهرداری تهران
عباس قائدامینی هارونی رضا ابراهیم زاده دستجردی مهرداد صادقی

10.30495/jss.2021.1912611.1243

ارزش ها و نظام ارزشی از یک سو از حوزه های دیگر فرهنگ و اجتماع تاثیر می پذیرند و از سوی دیگر بر کیفیت زندگی انسان ها و چگونگی رفتار و مناسبات و روابط با دیگران،تاثیر می گذارند؛به عبارت دیگر رفتار انسان ها به طور مستقیم متاثر از نظام ارزش ها و اصول اخلاقی است که به آن ها چکیده کامل

ارزش ها و نظام ارزشی از یک سو از حوزه های دیگر فرهنگ و اجتماع تاثیر می پذیرند و از سوی دیگر بر کیفیت زندگی انسان ها و چگونگی رفتار و مناسبات و روابط با دیگران،تاثیر می گذارند؛به عبارت دیگر رفتار انسان ها به طور مستقیم متاثر از نظام ارزش ها و اصول اخلاقی است که به آن ها پایبند هستند و یکی از مهم ترین مؤلفه های توسعۀ فرهنگی، مشارکت فرهنگی است که در سال های اخیر بسیار به آن توجه شده است. این پژوهش به بررسی رابطه بین ارزش های فردی با مشارکت فرهنگی در شهروندان منطقه 5 شهرداری تهران بود. روش پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی از نوع همبستگی بود. ابزار پژوهش پرسشنامه استاندارد مشارکت فرهنگی یونسکو و پرسش نامه استاندارد ارزش های فردی شوارتز بود که مبتنی بر روایی و پایایی مناسب و از طریق روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم در میان 384نفر از پاسخ گویان توزیع گردید.یافته های پژوهش نشان داد بین ارزش های فردی با مشارکت فرهنگی رابطه معنا دار مثبت وجود دارد (0/05>p) . همچنین نتایج نشان داد که ابعاد ارزش های فردی (قدرت، پیشرفت،لذت جویی، انگیختگی، خودرهنمودی، جهان شمول نگری، خیرخواهی،سنت گرایی ، همنوایی و ایمنی) با ابعاد مشارکت فرهنگی(صوتی و تصویری،کتاب و نشریات،میراث فرهنگی،زبان ،هنر های آئینی و نمایشی،فعالیت های ورزشی،فعالیت های مرتبط با سنت گراییها،هنرهای بصری و کتابخانه) رابطه معنا داری داشت (0/05>p). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

393 - رابطه اخلاق شهروندی ، مشارکت اجتماعی و اعتماد در بین شهروندان تبریز
سیمین دخت نعمت اللهی بناب

10.30495/jss.2021.1936355.1364

اخلاق شهروندی ، مجموعه ای از مبانی ، معیارها و هنجارهایی است که بر رفتار، روابط و مناسبات اجتماعی شهروندان حاکم است . اخلاق شهروندی بعنوان یک متغیر اجتماعی با عوامل مختلفی در ارتباط است که برخی ازاین عوامل می توانند در ارتقای اخلاق شهروندان نقش موثری داشته باشند . یکی ا چکیده کامل

اخلاق شهروندی ، مجموعه ای از مبانی ، معیارها و هنجارهایی است که بر رفتار، روابط و مناسبات اجتماعی شهروندان حاکم است . اخلاق شهروندی بعنوان یک متغیر اجتماعی با عوامل مختلفی در ارتباط است که برخی ازاین عوامل می توانند در ارتقای اخلاق شهروندان نقش موثری داشته باشند . یکی از عوامل مهم ، سرمایه اجتماعی و ابعاد آن می باشد . مطالعة حاضر با هدف تعیین رابطه اخلاق شهروندی، مشارکت اجتماعی و اعتماد در بین شهروندان تبریز به انجام رسیده است . روش تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر زمان یک بررسی مقطعی بود .روش جمع آوری داده ها ، پیمایش از نوع همبستگی بود . جامعه آماری ، شهروندان منطقه سه شهرداری تبریز با64 هزار خانوار بود . بر اساس جدول مورگان ، حجم نمونه 330 نفر تعیین شد . نمونه گیری به روش تصادفی سیستماتیک انجام شد . ابزار گرد آوری داده ها ، پرسشنامه محقق ساخته بود . یافته های بدست آمده نشان داد که رابطه معنی داری بین اخلاق شهروندی ، مشارکت اجتماعی و اعتماد در بین شهروندان منطقه سه شهرداری تبریزوجود دارد . تفاوت معناداری در اخلاق شهروندی ، با توجه به سطح تحصیلات و شغل شهروندان وجود نداشت . با توجه به ارتباط معنی دار اخلاق شهروندی و مشارکت اجتماعی و اعتماد در بین شهروندان ، برقراری انسجام اجتماعی و اعتماد متقابل بین افراد جامعه ، تقویت نهادهای دموکراتیک وکارامدتر و پاسخگوتر کردن این نهادها ضرورت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

394 - مطالعه جامعه شناختی رابطه عملکرد اجتماعی منطقه تجاری - صنعتی آزاد ارس با برخی سازه های اجتماعی
روح اله ساعی شتربانی زهرا حضرتی صومعه روزا کرم پور

10.30495/jss.2021.1933206.1345

ایجاد منطقه آزاد تجاری - صنعتی ازجمله ابزارهای توسعه است که می‌تواند موجب جلب سرمایه، انتقال فن‌آوری، آموزش نیروی انسانی، تحصیل مدیریت علمی و وصل به بازار جهانی شود. بااین‌وجود ایجاد و گسترش مناطق آزاد تجاری همانند دیگر طرح‌های توسعه اقتصادی بایستی با ملاحظات فرهنگی و ا چکیده کامل

ایجاد منطقه آزاد تجاری - صنعتی ازجمله ابزارهای توسعه است که می‌تواند موجب جلب سرمایه، انتقال فن‌آوری، آموزش نیروی انسانی، تحصیل مدیریت علمی و وصل به بازار جهانی شود. بااین‌وجود ایجاد و گسترش مناطق آزاد تجاری همانند دیگر طرح‌های توسعه اقتصادی بایستی با ملاحظات فرهنگی و اجتماعی صورت گیرد . منطقه آزاد تجاری- صنعتی ارس نیز می‌تواند نقش مؤثری در تقویت سازه های اجتماعی منطقه داشته باشد. هدف اصلی پژوهش حاضر مطالعه جامعه شناختی دیدگاه گروه های اجتماعی منطقه تجاری صنعتیآزاد ارس در باره عملکرد اجتماعی این منطقه می باشد . این تحقیق از نظر هدف ، کاربردی و روش گردآوری داده هاپیمایشی بود وداده ها از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. چارچوب نظری تحقیق نظریه های امیل دورکیم، یورگن هابرماس، کارل مارکس، جان رالز، پارسونز، آنتونی گیدنز و باری بوزان بود . جامعه آماری ، کلیه شهروندان بالای 16 سال ساکن در منطقه آزاد ارس که تعداد آنها 36000 نفر بود . با استفاده از جدول مورگان، تعداد 380 نفر انتخاب شدند.ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامهمحقق ساخته بود. برای ارزیابی اعتبار سازه ها ، از تحلیل عاملی استفاده‌ شد. نتایج بدست آمده نشان داد که بین متغیر عملکرد اجتماعی منطقه تجاری صنعتی آزاد ارس و متغیرهای همبستگی اجتماعی، عدالت اجتماعی، اخلاق اجتماعی، امنیت اجتماعی و کیفیت زندگی از دیدگاه گروه های اجتماعی رابطه مثبت معنی‌دار وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

395 - بررسی رابطه سلامت اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 13
داود ابراهیم‌پور رحیم عبداله‌فام

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سلامت اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 13 اجرا شده است. فرضیه‌های تحقیق شامل رابطه سلامت اجتماعی که مولفه‌های آن عبارتند از: شکوفایی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، همبستگی اجتماعی، پذیرش اجتماعی ب چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سلامت اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 13 اجرا شده است. فرضیه‌های تحقیق شامل رابطه سلامت اجتماعی که مولفه‌های آن عبارتند از: شکوفایی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، همبستگی اجتماعی، پذیرش اجتماعی با رفتارشهروندی سازمانی که مولفه‌های آن عبارتند از: وظیفه‌شناسی، نوعدوستی، فضیلت مدنی، جوانمردی و احترام و تکریم می‌باشد. جامعه آماری تحقیق حاضرکارکنان واحدهای دانشگاهی منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامی می‌باشد. به منظور تحلیل داده‌های جمع آوری شده به وسیله اجرای پرسشنامه، از روش‌های آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است، در سطح استنباطی برای آزمون فرضیه‌های تحقیق، از تحلیل همبستگی برای بررسی رابطه بین متغیرهای اساسی تحقیق و از رگرسیون برای پیش بینی متغیر وابسته تحقیق و نیز از تحلیل واریانس یک سویه (ANOVA) برای بررسی تفاوت کارکنان واحدهای مختلف دانشگاه آزاد اسلامی ‌منطقه 13 از نظر دو متغیر اساسی تحقیق استفاده شده است، بر اساس نتایج حاصل از تحقیق، بین سلامت اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی و ابعاد آن در بین کارکنان منطقه 13 دانشگاه آزاد اسلامی رابطه معنی‌داری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

396 - ضرورت ها و موانع در روابط ج. ا. ایران و ترکمنستان
زهرا توکلی کیهان برزگر مجید توسلی رکن آبادی

کشور ترکمنستان بر اساس اصل سیاست همسایگی و داشتن مرز مشترک، برای دستگاه سیاست خارجی ج. ا. ایران حائز اهمیت است. در این راستا این سوال مطرح می شود که آیا ج. ا. ایران در بهره گیری از ظرفیت های سیاست همسایگی خود نسبت به ترکمنستان موفق بوده است؟ فرضیه این مقاله این است که ب چکیده کامل

کشور ترکمنستان بر اساس اصل سیاست همسایگی و داشتن مرز مشترک، برای دستگاه سیاست خارجی ج. ا. ایران حائز اهمیت است. در این راستا این سوال مطرح می شود که آیا ج. ا. ایران در بهره گیری از ظرفیت های سیاست همسایگی خود نسبت به ترکمنستان موفق بوده است؟ فرضیه این مقاله این است که با توجه به ویژگی های خاص همسایگی ترکمنستان برای ایران، از این فرصت و ظرفیت، ج. ا. ایران می توانست بهره بیشتری ببرد اما مواردی چون؛ نفوذ و تأثیرگذاری بازیگران منطقه ای و بین المللی به خصوص آمریکا و همچنین ساختارهای سیاسی و اقتصادی ترکمنستان، و فقدان استراتژی بلندمدت ج. ا. ایران نسبت به این کشور مانع از امکان بهره برداری بهتر از پتانسیل موجود شده است. اساساً یکی از شروط و مبانی اصلی در سیاست همسایگی، رضایت همسایه‌ها از یکدیگر و از ارکان اصلی آن حفظ و برقراری ثبات در روابط و هم چنین شناسایی همه قابلیت های موجود در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی و فرهنگی است که این اصل چندان در روابط دو کشور به رغم ابراز تمایل و نیازهای متقابل دو کشور برقرار نبوده است. از این رو، ج. ا. ایران بایستی در راستای بسط تعاملات دوجانبه در تمامی ابعاد شناسایی شده بکوشد و در همکاری های منطقه ای اقدامات موثر کارساز اتخاذ کند. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه ای و مقالات علمی معتبر تهیه و تدوین شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

397 - مقایسه فعالیت‌های اکو و آسه‌آن در مقابله با جرائم سازمان یافته فراملی: با محوریت قاچاق مواد مخدر
بهاره سازمند

تجارت بین المللی مواد مخدر پس از تجارت سلاح و مهمات، سودآورترین معامله جهانی است. با وجود اقدام های متعدد در عرصه های داخلی و بین المللی و تدوین و تهیه کنوانسیون ها، اعلامیه ها و اسناد حقوقی مرتبط با آن، قاچاق فراملی مواد مخدر گسترش روزافزون یافته و اقدامات صورت گرفته ن چکیده کامل

تجارت بین المللی مواد مخدر پس از تجارت سلاح و مهمات، سودآورترین معامله جهانی است. با وجود اقدام های متعدد در عرصه های داخلی و بین المللی و تدوین و تهیه کنوانسیون ها، اعلامیه ها و اسناد حقوقی مرتبط با آن، قاچاق فراملی مواد مخدر گسترش روزافزون یافته و اقدامات صورت گرفته نتیجه بخش نبوده است. دو سازمان اکو و آسه آن نیز از موضوع جرائم سازمان یافته فراملی و به خصوص قاچاق مواد مخدر غافل نبوده و موضوع مبارزه با قاچاق مواد مخدر را در دستور کار خود قرار داده اند. با توجه به توسعه نامتوازن در سطوح مختلف ملی و منطقه ای، بی ثباتی سیاسی و اقتصادی برخی از کشورهای منطقه اکو و آسه آن، تبعیض و بی عدالتی و وابسته بودن اقتصاد برخی از کشورهای حوزه اکو و آسه آن به قاچاق مواد مخدر یکی از دغدغه های هر دو سازمان اکو و آسه آن مبارزه با این جرم بین المللی است. در این مقاله تحلیلی مقایسه ای تلاش شده به این سؤال پاسخ داده شود که اقدام های دو سازمان منطقه ای اکو و آسه آن در زمینه مبارزه با قاچاق مواد مخدر چگونه ارزیابی می شود؟ پاسخی هم که در قالب فرضیه مطرح شد این بود که در زمینه مبارزه با جرائم فراملی به خصوص قاچاق مواد مخدر از دو بعد حقوقی و سازمانی نسبت به اکو موفق تر عمل کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

398 - ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ راﻫﺒﺮی در ﺳﯿﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﯽ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﯽ اﯾﺮان (ﺑﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺑﺮ ﻧﮕﺎه ﺑﻪ ﺷﺮق و ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﻤﮑﺎری ﺷﺎﻧﮕﻬﺎی)
کیهان برزگر علی آدمی

نوشتار حاضر با مضمون راهبرد نگاه به شرق و سازمان همکاری شانگهای در سیاست خارجی و جایگاه آن در تأمین امنیت و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، درپی آن است تا امکان دستیابی به منافع سیاسی و امنیتی را بواسطه همکاری با حوزه شرقی آسیایی بررسی نماید. در این مقاله شرق حوزه تمدنی چکیده کامل

نوشتار حاضر با مضمون راهبرد نگاه به شرق و سازمان همکاری شانگهای در سیاست خارجی و جایگاه آن در تأمین امنیت و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران، درپی آن است تا امکان دستیابی به منافع سیاسی و امنیتی را بواسطه همکاری با حوزه شرقی آسیایی بررسی نماید. در این مقاله شرق حوزه تمدنی و هویتی ای است که با فاصله از تقسیم‌بندی‌های ایدئولوژیک و با تأکید بر منافع امنیتی و ملی کشورها ، فرصت‌های جدیدی فراروی جمهوری اسلامی می گذارد. نویسندگان مقاله بر این اعتقادند که منطقه‌گرایی با رویکردی شرق نیاز ضروری کشور در عصر حاضر می‌باشد چراکه وجود قرابت‌های فراوان هویتی‌ و فرهنگی و مکمل بودن اقتصاد این کشورها در تعامل با ایران بخصوص اقتصاد و امنیت انرژی، امکان تأمین بخشی از نیازهای مهم اقتصادی کشور را سبب می‌شود و همگرایی در عرصه سیاست فعلی، در دراز مدت تأمین کننده نیازها و ضرورت‌های استراتژیک و امنیتی خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

399 - اتحادیه اقتصادی اوراسیا و چشم انداز آینده آن در پرتو همکاری با ایران
خدایار براری ریکنده هاجر جرست شمس آبادی

این مقاله با بررسی روند شکل گیری اتحادیه اقتصادی اوراسیا، در پی پاسخ به این پرسش می باشد که چشم انداز این اتحادیه در پرتو همکاری با قدرت های بزرگ همچون ایران چگونه خواهد بود؟ بدین منظور روند همگرایی در منطقه پساشوروی که منجر به تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا شد و وضعیت ک چکیده کامل

این مقاله با بررسی روند شکل گیری اتحادیه اقتصادی اوراسیا، در پی پاسخ به این پرسش می باشد که چشم انداز این اتحادیه در پرتو همکاری با قدرت های بزرگ همچون ایران چگونه خواهد بود؟ بدین منظور روند همگرایی در منطقه پساشوروی که منجر به تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا شد و وضعیت کنونی این اتحادیه از جنبه‌های مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. فرضیه مبتنی بر این است که اتحادیه اقتصادی اوراسیا با داشتن وسعت جغرافیایی، جمعیت بالا، برخورداری از ذخایر عظیم نفت و گاز، موقعیت ژئوپلتیکی، تاریخ مشترک و ارتباطات فرهنگی بین اعضا، و حضور روسیه به عنوان یکی از قدرت‌های مهم عرصه بین الملل، قابلیت تبدیل شدن به یک قطب اقتصادی منطقه‌ای و بین‌المللی را دارد. نتایج تحقیق نشان می دهد که وضعیت نامناسب شاخص‌های اقتصادی، باعث شده توسعه اقتصادی و جذب سرمایه در کشورهای عضو اتحادیه ضعیف باشد. از سوی دیگر، اختلاف شدید در اندازه اقتصاد این کشورها مانع افزایش سطح تجارت و متنوع شدن کالاهای تجاری در بین آن ها شده است. اما، پیوستن قدرت های اقتصادی همچون چین، هند و ایران به این اتحادیه می‌تواند به افزایش سطح تجارت این اتحادیه کمک شایانی کند. پیوستن ایران به این اتحادیه امکان دسترسی کشورهای عضو به آب های آزاد را فراهم و در نتیجه، موجب افزایش مبادلات تجاری آن در بازارهای جهانی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

400 - راهبرد نگاه به شرق در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران: دیدگاه‌ها، زمینه‌ها و فرصت‌ها
علی آدمی

فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، اهمیت ژئوپلتیک و منطقه‌گرایی را در نظام بین‌الملل دوچندان کرده، به‌طوری‌که بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود منطقه‌گرایی را به‌عنوان اصلی ثابت و اساسی جهت تأمین منافع و امنیت ملی خود برگزیده‌اند. نگاه عملی و نظری غالب در طول سال‌های متما چکیده کامل

فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد، اهمیت ژئوپلتیک و منطقه‌گرایی را در نظام بین‌الملل دوچندان کرده، به‌طوری‌که بسیاری از کشورها در سیاست خارجی خود منطقه‌گرایی را به‌عنوان اصلی ثابت و اساسی جهت تأمین منافع و امنیت ملی خود برگزیده‌اند. نگاه عملی و نظری غالب در طول سال‌های متمادی گذشته در سیاست خارجی ایران عدم توجه به راهبرد نگاه به شرق و بلکه نگاه یک‌جانبه به غرب بوده و این باعث غفلت از سایر مراکز و منابع قدرت و ثروت جهانی به‌خصوص در نزدیکی مرزها گشته است؛ اما در سال‌های اخیر راهبرد نگاه به شرق، به راهبردی منطقه گرایانه از سوی جمهوری اسلامی ایران در منظومه نگاه ژئوپلتیکی و جغرافیایی تبدیل شده است، چرا که ایران از جمله کشورهایی می‌باشد که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و سیاسی، از مزیت ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیکی و ژئوپلیتیکی بهره‌مند می‌باشد. بر این اساس راهبرد نگاه به شرق که از منطق علمی و تاریخی و همچنین ریشه‌های جغرافیایی و سیاسی در سیاست خارجی کشور برخوردار است و هویت‌سازی جدیدی در گفتمان سیاست خارجی ایجاد می‌کند، از اهمیت مضاعفی برخوردار شده است. نوشتار حاضر تلاش دارد دیدگاه‌ها، زمینه‌ها و فرصت‌ها راهبرد نگاه به شرق را در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران واکاوی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

401 - دگرگونی نظم امنیتی در آسیای غربی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
احسان رازانی محسن شریعتی نیا

در سال های اخیر، نظم امنیتی در منطقه ی آسیای غربی، همگام با تغییرات بنیادین نظام بین الملل، عمیقا دستخوش دگرگونی شده است. روندهای دگرگون کننده ی این محیط کدامند؟ و این دگرگونی چگونه بستری را جهت شکل دهی به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک بازیگر مهم منطقه ای چکیده کامل

در سال های اخیر، نظم امنیتی در منطقه ی آسیای غربی، همگام با تغییرات بنیادین نظام بین الملل، عمیقا دستخوش دگرگونی شده است. روندهای دگرگون کننده ی این محیط کدامند؟ و این دگرگونی چگونه بستری را جهت شکل دهی به سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، به عنوان یک بازیگر مهم منطقه ای، فراهم ساخته است؟ این نوشتار، ضمن تبیین ویژگی های روندهای دگرگون کننده در محیط امنیتی آسیای غربی در دوره ی پس از 11 سپتامبر2001 تلاش دارد تا به اجمال، با رویکردی توصیفی-تحلیلی و به کمک آمیزه ای از مفروضات نظری نوواقع گرایی و امنیت منطقه ای، بر این فرضیه ی محوری صحه بگذارد که تغییر و تحول در نظام بین الملل و به تبع آن، زیرسیستم منطقه ای آسیای جنوب غربی، به گونه ای جبرآمیز، بر رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران اثر گذارده و در مقاطع مختلف، تهران را به اتخاذ رویکردی قاطعانه تر در روابط منطقه ای و بین المللی خود سوق داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

402 - تقابل قدرت منطقه‌ای و هژمون در خاورمیانه بر اساس نظریه ثبات هژمونیک
مجتبی استوار امیر هوشنگ میرکوشش علی محمدزاده

هژمونی به نوعی نظم بین المللی یا به وضعیت خاصی از نظم جهانی اشاره دارد که بر مبنای انگیزه ها و رفتار تفوق جویانه و کنترل طلب یک دولت شکل می گیرد و یک کشور در تمامی مقوله های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی در سطحی بسیار برتر از دیگر قدرت ها قرار می گیرد. بر اساس نظریه ثب چکیده کامل

هژمونی به نوعی نظم بین المللی یا به وضعیت خاصی از نظم جهانی اشاره دارد که بر مبنای انگیزه ها و رفتار تفوق جویانه و کنترل طلب یک دولت شکل می گیرد و یک کشور در تمامی مقوله های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی در سطحی بسیار برتر از دیگر قدرت ها قرار می گیرد. بر اساس نظریه ثبات هژمونیک، آمریکا به دنبال رهبری بلامنازع جهان و مناطق استراتژیکی نظیر خاورمیانه می باشد. نتایج این پژوهش که با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی به رشته تحریر درآمده است نشان می دهد که قدرت هژمونیک آمریکا اصلی ترین مانع در تبدیل شدن جمهوری اسلامی ایران به قدرت اول منطقه ای به رغم برخورداری از جمعیت، موقعیت راهبردی، منابع عظیم هیدروکربن، گرایشات ایدئولوژیک و استقلال بالای آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

403 - خاستگاه تناسب موضوع وحکم در طریق استنباط احکام فقهی
مهری قاسمی سید محمد مهدی احمدی

10.22034/ijrj.2021.682416

یک اصل ضروری که پیوسته حاکی از رابطه طرفینی بین موضوع وحکم است، اصل تناسب موضوع وحکم است و در اثر مرتکزات ذهنی وسیره فهمیه به دست می آید. شارع حکیم در مقام بیان احکام به زبان عرف و قابل فهم عرف دستوراتش را بیان کرده است؛ لحاظ تناسب موضوع و حکم در مقام ثبوت و اعتبار شارع چکیده کامل

یک اصل ضروری که پیوسته حاکی از رابطه طرفینی بین موضوع وحکم است، اصل تناسب موضوع وحکم است و در اثر مرتکزات ذهنی وسیره فهمیه به دست می آید. شارع حکیم در مقام بیان احکام به زبان عرف و قابل فهم عرف دستوراتش را بیان کرده است؛ لحاظ تناسب موضوع و حکم در مقام ثبوت و اعتبار شارع، این ظرفیت را ایجاد کرده که احکام فقهی، در استمرار زمان ها کارآیی خود را حفظ نماید. در مقام اثبات و طریق استنباط نیز این اصل مورد توجه فقیهان بوده است. پیرامون اصل تناسب، مقالاتی چند نگارش شده است. سؤال اصلی این است آیا سبب هایی وجود داردکه محمل بروز بحث تناسب موضوع و حکم شده است؟ در ادبیات دینی ما چه اتفاقی در بستر زمان افتاده است که ما مجاز به ورود به بحث تناسب موضوع و حکم شدیم؟ در این نوشتار به منشأ و خاستگاه بحث تناسب موضوع وحکم فقهی پرداخته است. مفتوح بودن این بحث در مجامع فقهی و اصولی و بعضاً حقوقی ما به عواملی چون گذشت زمان و تطور معنایی الفاظ ادله احکام، تفریع در فقه به مصداقعلینا القاء الاصول و علیکم التفریع، وجود قرائن در ادله احکام، وجود منطقه الفراغ در ادله احکام علی الخصوص در احکام سیاسی حکومتی، دقت وعمق فقه شیعه در طریق استنباط، پیدایش موضوعات مستحدثه، تدریجی بودن جعل احکام در زمان تشریع، در ارتباط است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

404 - ارزیابی بهداشتی فلزات سنگین آرسنیک و روی در برنج‌های کشت شده در استان فارس (مطالعه موردی: مزارع فیروزآباد)
مهرداد چراغی زهرا افشاری بهمن بیگلو اصغر سیف

امنیت غذایی در کنار حفظ محیط زیست به یک موضوع مهم جهانی تبدیل شده است. تجمع آرسنیک و روی در برنج به عنوان یک فاجعه برای جنوب شرق آسیا شمرده می‌شود، جایی که برنج به عنوان یک غذای اصلی به شمار می‌رود. با توجه به این نکته که برنج از پرمصرف ترین اقلام در جیره غذایی مردم ای چکیده کامل

امنیت غذایی در کنار حفظ محیط زیست به یک موضوع مهم جهانی تبدیل شده است. تجمع آرسنیک و روی در برنج به عنوان یک فاجعه برای جنوب شرق آسیا شمرده می‌شود، جایی که برنج به عنوان یک غذای اصلی به شمار می‌رود. با توجه به این نکته که برنج از پرمصرف ترین اقلام در جیره غذایی مردم ایران محسوب می شود، اقدام به انجام مطالعه حاضر کردیم. این پژوهش به بررسی غلظت فلزات سنگین روی و آرسنیک در برنج شهرستان فیروزآباد پرداخته است. جهت انجام این مطالعه 38 نمونه برنج از 22 روستای این شهرستان جمع آوری گردید. نمونه های جمع آوری شده توسط دستگاه Digesdahlهضم و سپس غلظت فلزات سنگین توسط دستگاهICP قرائت گردید و با استفاده از نرم افزار آماری SPSSتحلیل های آماری صورت گرفت. نتایج حاصله نشان داد که متوسط غلظت فلز سنگین روی در برنج 9/1 ±87/20 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک با دامنه بین 9/1±26/25 - 9/1±97/32 میلی‌گرم بر کیلوگرم وزن خشک و آرسنیک 2/2 ±89/22 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک با دامنه بین 2/2 ±77/26 -2/2 ±61/17 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک بود. مقایسه میزان غلظت فلزات سنگین با میزان استاندارد حاکی از آن است که غلظت فلز آرسنیک در 100 درصد نمونه ها بالاتر از حد مجاز WHO/ FAO و میزان فلز روی در 36/97 درصد نمونه ها پایین‌تر از حد مجاز تعیین شده بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

405 - بررسی فاکتورهای خطر شیوع عفونت لپتوسپیرا در اسب های منطقه گنبد
امید جاهدداشلی برون علی حسن پور

لپتوسپیروز یک بیماری باکتریایی مشترک بین انسان و دام و با انتشار جهانی است که منبع اصلی آن جوندگان و حیوانات وحشی می باشد که لپتوسپیراها را در ادرار خود دفع می کنند. این بیماری در انسان و در تمام پستانداران اهلی و وحشی بروز می کند. این بیماری در حیوانات مختلف موجب تب، ه چکیده کامل

لپتوسپیروز یک بیماری باکتریایی مشترک بین انسان و دام و با انتشار جهانی است که منبع اصلی آن جوندگان و حیوانات وحشی می باشد که لپتوسپیراها را در ادرار خود دفع می کنند. این بیماری در انسان و در تمام پستانداران اهلی و وحشی بروز می کند. این بیماری در حیوانات مختلف موجب تب، هموگلوبینوری، زردی، سقط جنین، ورم پستان، کاهش تولید شیر، اختلالات تولیدمثلی و مرگ می گردد و مهمترینعوارض آن در اسبچشم ‌درددوره‌ای، سقط جنین و مرده‌زاییاست. هدف از این مطالعه، بررسی فاکتورهای خطر ایجادکننده بیماری لپتوسپیروز و ارتباط آن با میزان شیوع بالای این عفونت در اسب های منطقه گنبد بود. بر همین اساس تعداد 200 نمونه سرمی از بیناسب های منطقه گنبدجمع آوری گردید. سپس با آزمایش آگلوتیناسیون میکروسکوپی و با استفاده از 7 نوعآنتی ژن زنده لپتوسپیرا اینتروگانس شامل: پومونا، کنیکولا، ایکترهموراژیه، گریپوتیفوزا، هارجو، اتومنالیس وبالوم مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج به دست آمده از آزمایش آگلوتیناسیون میکروسکوپی حاکی از آلودگی 12% نمونه های سرمی بود. عمده آلودگی مربوط به نمونه ها به اسب هایی اختصاص داشت که در محیط های باتلاقی و نیمه باتلاقی زندگی می کردند،به طوری که89%نمونه‌های مثبت را شامل می شد. در بین نمونه های مثبت 34/58%نمونه ها با سروتیپ کنیکولا واکنش مثبت نشان دادند. از سوی دیگر، 34/33%از نمونه های مثبت به اسب هایی تعلق داشت که جوندگان به خصوص موشدر محیط زندگی آنها به تعداد بسیار زیاد مشاهده شده بود. در مورد اسب هایی که بستر نگه‌داری آنها مرطوب و نیمه مرطوب بود، 67/66% از نمونه های مثبت را به خود اختصاص دادند ودر نهایت اینکه بیشترین فراوانی نمونه های مثبت دامی درمحدوده سنی 3 تا 6 سال قرار داشتند. به عبارتی دیگر با افزایش سن حیوانات، میزان شیوع این بیماری هم افزایش یافته است. پس باتوجه به نتایج به دست آمده، افزایش سن حیوانات، زندگی در محیط‌های باتلاقی با بستر مرطوب، وجود سگ نگهبان آلوده در کنار اسب ها ونیز وجود تعداد زیاد جوندگان در محیط را می توان به عنوان برخی فاکتورهای خطر رخداد شیوع سرولوژیک لپتوسپیروز مورد اهمیت و تاکید قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

406 - بررسی رابطه هوش سازمانی و یادگیری سازمانی در بین کارکنان و اعضای هیات علمی منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی و ارائه الگویی جهت ارتقاء یادگیری سازمانی
محمد جمال زاده یونس غلامی محمد حسن سیف

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه هوش سازمانی و یادگیری سازمانی دربین کارکنان و اعضای هیات علمی منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی و ارائه الگویی جهت ارتقاء یادگیری سازمانی انجام گردید. طرح تحقیق از نوع همبستگی و جامعه پژوهش در برگیرنده کلیه کارکنان و اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه هوش سازمانی و یادگیری سازمانی دربین کارکنان و اعضای هیات علمی منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی و ارائه الگویی جهت ارتقاء یادگیری سازمانی انجام گردید. طرح تحقیق از نوع همبستگی و جامعه پژوهش در برگیرنده کلیه کارکنان و اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی در منطقه یک بوده که از میان آن حجم نمونه بر اساس فرمول کرجسی و مورگان برای کارکنان و اعضای هیات علمی به روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی به ترتیب 156 و 169 نفر انتخاب و پرسشنامه یادگیری سازمانی دیان نیفه (2001) و هوش سازمانی آلبرخت (2003) اجرا گردید. جهت انجام تحلیل های آماری از روش های رگرسیوندومتغییره و رگرسیون گام به گام و رگرسیون چندگانه به روش (اینتر) و تحلیل مسیراستفاده شد. نتایج نشان داد که ابعاد هوش سازمانی(چشم انداز استراتژیک، سرنوشت مشترک، میل به تغییر، روحیه، اتحاد، کاربرد دانش و فشار عملکرد) در هر دو گروه آزمودنی با یادگیری سازمانی رابطه مثبت و معناداری دارند. متغیرهای سرنوشت مشترک، میل به تغییر و روحیه به ترتیب در هر دو گروه درصد بیشتری از واریانس متغیر یادگیری سازمانی را تبیین کرده اند. نتایج مدل پیش بینی یادگیری سازمانی از طریق مولفه های هوش سازمانی نیز نشان داد که میزان واریانس تبیین شده یادگیری سازمانی توسط متغیرهای سرنوشت مشترک، روحیه، کاربرد دانش و فشار عملکرد برابر 83/0 است. همچنین میزان واریانس تبیین شده سرنوشت مشترک توسط متغیرهایی مانند روحیه، کاربرد دانش و فشار عملکرد برابر 61/0 ا و میزان واریانس تبیین شده روحیه توسط متغیرهایی مانند کاربرد دانش و فشار عملکرد برابر 50/0 است. در نهایت میزان واریانس تبیین شده کاربرد دانش توسط متغیر فشار عملکرد برابر 67/0 بدست امد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

407 - ارائه مدل نقش سرمایه اجتماعی در بهبود ساختار سازمانی اثربخش (مورد مطالعه: شرکت‌های برق منطقه‌ای ایران)
امید کاراوند وحید چناری قنبر امیرنژاد

10.30495/qjopm.2020.1890085.2730

هدف تحقیق حاضر بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود ساختار سازمانی اثربخش است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی – همبستگی و از نوع تحقیقات کمّی است. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان (برای شناسایی عوامل سازنده متغیرها) و تمامی کارکنان شر چکیده کامل

هدف تحقیق حاضر بررسی نقش سرمایه اجتماعی در بهبود ساختار سازمانی اثربخش است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی – همبستگی و از نوع تحقیقات کمّی است. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان (برای شناسایی عوامل سازنده متغیرها) و تمامی کارکنان شرکت‌های برق منطقه‌ای ایران (جهت پاسخگویی به پرسشنامه کمی) است. تعداد خبرگان 54 نفر و تعداد کارکنان 6584 نفر برآورد گردید. برای شناسایی عوامل اقدام به انجام مصاحبه ساختاریافته از طریق پرسشنامه باز شد که 36 پرسشنامه از میان پرسشنامه‌های ارسالی، بازگردانده شد و نتایج آنها با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل و عوامل سازنده ساختار سازمانی اثربخش و سرمایه اجتماعی تعیین و بر اساس آن پرسشنامه کمی طراحی شد. 363 نفر از کارکنان به روش تصادفی طبقه‌ای برای پاسخگویی به پرسشنامه مذکور، انتخاب شدند. پایایی و روایی پرسشنامه با استفاده از آزمون‌های مربوط تأیید شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون‌های نرمال بودن و مدل معادلات ساختاری و نرم‌افزارهای اس‌پی‌اس‌اس و اسمارت پی‌ال‌اس استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که سرمایه اجتماعی و شش بعد آن یعنی بعد فرهنگی، ارتباطی، سیاسی، اقتصادی، شناختی و ساختاری بر ساختار سازمانی اثربخش تأثیر مثبت و معناداری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

408 - تعیین مزیت نسبی صنایع مواد غذایی استان آذربایجان شرقی (مبتنی بر مزیت تولیدی و مزیت تجاری غیر مستقیم)
کمال الدین رحمانی سالار ماملی

سیاست گذاری و برنامه ریزی صحیح اقتصادی در هر کشور مستلزم شناخت امکانات و قابلیت های تولیدی مناطق مختلف آن کشور است. این تحقیق به بررسی وضعیت صنایع مواد غذایی استان آذربایجان شرقی و ارزیابی مزیت نسبی در زیر شاخه های عمده این صنعت می پردازد. بدین منظور با استفاده از شاخص چکیده کامل

سیاست گذاری و برنامه ریزی صحیح اقتصادی در هر کشور مستلزم شناخت امکانات و قابلیت های تولیدی مناطق مختلف آن کشور است. این تحقیق به بررسی وضعیت صنایع مواد غذایی استان آذربایجان شرقی و ارزیابی مزیت نسبی در زیر شاخه های عمده این صنعت می پردازد. بدین منظور با استفاده از شاخص های دهگانه ی مزیت نسبی در حوزه صنعت، توانایی تولید هر کدام از زیر شاخه ها به ترتیب مورد بررسی قرار گرفته و در ادامه به کمک شاخص ضریب مکانی ( LQ ) و نتایج آن به صورت غیر مستقیم توانایی صدور رتبه بندی شده است . در نهایت به کمک تکنیک تحلیل عاملی دسته بندی اولیه ، و سپس با استفاده از تاکسونومی عددی اولویت بندی نهایی زیر شاخه ها و وضعیت آنها از نظر مزیت نسبی در صنعت مذکور ارایه شده است . با توجه به نتایج شاخص ضریب مکانی در نهایت به کمک نمودار عنکبوتی میزان تغییرات ساختاری صنایع مواد غذایی استان نیز در طول سالهای 80 الی 85 نشان داده شده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

409 - بررسی مبانی و شاخصهای اقتصاد دانش محور در کشور های اسلامی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا
علیرضا بافنده غلامرضا سلطانی فسقندیس

اقتصاد دانش محور اقتصادی است که در آن تولید، توزیع و بکارگیری دانش به عنوان عامل اصلی رشد، تولید و اشتغال در یک اقتصاد کلان شناخته می شود. در این مقاله به بررسی وتعریف دانش و اقتصاد دانش محور، پایه های چارچوب اقتصاد دانش محور، شبکه های دانش و شاخص های اندازه گیری اقتصاد چکیده کامل

اقتصاد دانش محور اقتصادی است که در آن تولید، توزیع و بکارگیری دانش به عنوان عامل اصلی رشد، تولید و اشتغال در یک اقتصاد کلان شناخته می شود. در این مقاله به بررسی وتعریف دانش و اقتصاد دانش محور، پایه های چارچوب اقتصاد دانش محور، شبکه های دانش و شاخص های اندازه گیری اقتصاد دانش محور پرداخته و درادامه وضعیّت شاخص اقتصاد دانش محور در کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را با استفاده از داده های بانک جهانی و بوسیله آمارهای توصیفی (نمودار راداری و میانگین) مورد بررسی قرار می دهیم. نتیجه بررسی ها نشان می دهد کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا در زمینه اقتصاد دانش محور دروضعیّت پایینی نسبت به میانگین جهانی قرار دارند وتنها در سه مؤلفه شاخص، از میانگین جهانی بالاتر هستند . همچنین عدم توازن در شاخص اقتصاد دانش محور کشور های اسلامی منطقه به خوبی قابل مشاهده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

410 - بررسی شاخص های ساختار صنعت و رتبه بندی صنایع استان آذربایجان شرقی
محمّدباقر بهشتی صمد حکمتی فرید حبیب آقاجانی

ایجاد صنایع جدید در استان آذربایجان شرقی همزمان با کل ایران از حدود چهل سال پیش آغاز شد. علی رغم گذشت مدت طولانی از تأسیس بنگاههای صنعتی، تغییرات زیادی درصنایع ایران صورت گرفته که دراین تحقیق هدف بررسی تغییرات ساختار صنعت استان آذربایجان شرقی و اولویت بندی فعالیتهای آن چکیده کامل

ایجاد صنایع جدید در استان آذربایجان شرقی همزمان با کل ایران از حدود چهل سال پیش آغاز شد. علی رغم گذشت مدت طولانی از تأسیس بنگاههای صنعتی، تغییرات زیادی درصنایع ایران صورت گرفته که دراین تحقیق هدف بررسی تغییرات ساختار صنعت استان آذربایجان شرقی و اولویت بندی فعالیتهای آن می باشد. برای اندازه گیری تغییرات ساختار اقتصادی در زیربخشهای صنعت استان از مدل تغییر سهم و برای اولویت بندی فعالیتهای صنعتی از شاخصهای مزیّت تولیدی استفاده شده است. بر اساس نتایج مدل تغییر سهم، فعالیتهای 19 گانه صنعتی استان در قالب بخشهای برنده اقتصادی، برنده مختلط اقتصادی، بازنده اقتصادی و بازنده مختلط اقتصادی ارائه گردیده است. اولویتجبندی فعالیتهای صنعتی بر مبنای شاخصهای مزیت تولیدی ، ضریب مکانی ارزش افزوده و ضریب مکانی اشتغال و سایر شاخصهای مطرح شده نشان می دهد تولید ماشین آلات و تجهیزات طبقه بندی نشده درجای دیگر، تولید مواد و محصولات شیمیائی، دباغی وعمل آوردن چرم و. . . ، صنایع موادغذائی و آشامیدنی ، تولید سایر محصولات کانی غیرفلزی، تولید محصولات فلزی فابریکی بجز ماشین آلات ،تولید منسوجات و تولید سایر وسایل حمل ونقل اولویتهای اول تا هشتم فعالیتهای صنعتی استان را تشکیل می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

411 - رابطه علی بین سرمایه گذاری مستقیم خارجی، صادرات و تولید ناخالص داخلی- مطالعه موردی کشورهای منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا
علیرضا کازرونی مجید فشاری حسن طاهری

هدف اصلی این مطالعه، بررسی رابطه علی بین متغیرهای صادرات، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و تولید ناخالص داخلی برای 11 کشور منتخب منطقه خاور میانه و شمال آفریقا طی سال های 1995- 2005 می باشد. تکنیک اقتصاد سنجی مورد استفاده در این پژوهش آزمون علیت پانل بوده و علیت در قالب مدل چکیده کامل

هدف اصلی این مطالعه، بررسی رابطه علی بین متغیرهای صادرات، سرمایه گذاری مستقیم خارجی و تولید ناخالص داخلی برای 11 کشور منتخب منطقه خاور میانه و شمال آفریقا طی سال های 1995- 2005 می باشد. تکنیک اقتصاد سنجی مورد استفاده در این پژوهش آزمون علیت پانل بوده و علیت در قالب مدل خودرگرسیون برداری بررسی گردیده است. نتایج مطالعه حاکی از آن است که بین متغیرهای صادرات و سرمایه گذاری مستقیم خارجی یک رابطه علیت یک طرفه از سوی سرمایه گذاری مستقیم خارجی به صادرات برقرار بوده و سرمایه گذاری مستقیم خارجی نیز علیت گرنجری تولید ناخالص داخلی در این گروه کشورها می باشد. همچنین نتایج تخمین مدل نشان می دهد که هیچ گونه رابطه علی از سوی متغیر صادرات به تولید ناخالص داخلی برقرار نبوده و صرفاً رابطه علی از سوی تولید ناخالص داخلی به صادرات می باشد. طبقه بندی JEL: F43: F21 : O11: C23 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

412 - بررسی رفتار اطلاع‌یابی هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی (منطقه دو)
داود شوق پور زهرا غلامی محمدرضا سلیمانی

هدف اصلی از انجام این تحقیق بررسی رفتار اطلاع یابی اعضای هیئت علمی تمام وقت دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه دو می باشد، که وجوه خاص آن را مورد تأکید قرار می دهد. تعداد 3037 نفر جامعه آماری پژوهش تشکیل می داد که از بین ایشان،150 نفر به صورت تصادفی انتخاب و با استفاده از پر چکیده کامل

هدف اصلی از انجام این تحقیق بررسی رفتار اطلاع یابی اعضای هیئت علمی تمام وقت دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه دو می باشد، که وجوه خاص آن را مورد تأکید قرار می دهد. تعداد 3037 نفر جامعه آماری پژوهش تشکیل می داد که از بین ایشان،150 نفر به صورت تصادفی انتخاب و با استفاده از پرسشنامه ای، اطلاعات لازم گردآوری و بر اساس آمار استنباطی به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد. از نتایج این پژوهش که به روش پیمایشی انجام یافته می توان به موارد زیر اشاره کرد. اکثراً، اعضای هیئت علمی تمام وقت دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه دو به صورت حضوری از کتابخانه مربوطه استفاده می نمایند. تعداد اندکی از ایشان برای دستیابی به اطلاعات از اینترنت بهره مند میشوند. کتاب از جایگاه ویژه ای در بین منابع مورد استفاده ایشان برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

413 - ویژگیها، مزیتهای نسبی و جایگاه استانهای منطقه در اقتصاد ملی کشور (مطالعه موردی)
صمد حکمتی فرید حبیب آقاجانی حسین میرزائی

برای تحقق اهداف سندچشم انداز ملی لازم است برای هر کدام از استانها و مناطق مختلف کشور نقشی مشخص و آشکار تعریف شده و برنامه ریزی منطقه ای بر اساس آن صورت پذیرد. این مقاله برآنست با ارائه ویژگیها و شاخصهای اقتصادی استانهای منطقه ( آذربایجان شرقی،آذربایجان غربی، اردبیل و زن چکیده کامل

برای تحقق اهداف سندچشم انداز ملی لازم است برای هر کدام از استانها و مناطق مختلف کشور نقشی مشخص و آشکار تعریف شده و برنامه ریزی منطقه ای بر اساس آن صورت پذیرد. این مقاله برآنست با ارائه ویژگیها و شاخصهای اقتصادی استانهای منطقه ( آذربایجان شرقی،آذربایجان غربی، اردبیل و زنجان) نقش و جایگاه آنها را در اقتصاد ملی مشخص کرده و مزیتهای آنها را در جهت تحقق اهداف سند چشم انداز مشخص نماید. در این مقاله پس از ارائه ویژگیهای کلی منطقه، شاخصهای جمعیتی ، نیروی کار و کلان استانهای منطقه در مقایسه با کشور مورد بررسی قرار گرفته و مزیت هر کدام از استانها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در این بررسی شاخصهای بهره وری نسبی نیروی کار، ضریب مکانی ارزش افزوده و ضریب مکانی اشتغال در سال 1385 جهت شناسایی و اولویت بندی فعالیتهای 15 بخشی اقتصاد در هر کدام از استانهای منطقه مورد استفاده قرار گرفته است. رتبه بندی فعالیتها از طریق روش تاکسونومی صورت پذیرفته و در نهایت مزیتهای نسبی هر استان مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

414 - ارزیابی مولفه‌های شهر سالم در مواجه با بیماری‌های پاندمیک مطالعه موردی: تحلیل تطبیقی مناطق پنج‌گانه شهر ارومیه
میثم ساکت حسنلوئی شاهین آقابگلو عاطفه قنبری علی رضایی

10.30495/jisaud.2023.1989156.1075

امروزه رویکرد شهر سالم به دنبال گسترش بی‌رویه و فزاینده جمعیت جوامع شهری و ظهور تبعات منفی سلامت عمومی شهروندان، به طور مداوم و مستمر سعی در آفرینش و بهبود بخشی به محیط‌های کالبدی و اجتماعی متنوعی را دارد که از این طریق مردم را قادر می‌سازد تا یکدیگر را در راستای اجرای چکیده کامل

امروزه رویکرد شهر سالم به دنبال گسترش بی‌رویه و فزاینده جمعیت جوامع شهری و ظهور تبعات منفی سلامت عمومی شهروندان، به طور مداوم و مستمر سعی در آفرینش و بهبود بخشی به محیط‌های کالبدی و اجتماعی متنوعی را دارد که از این طریق مردم را قادر می‌سازد تا یکدیگر را در راستای اجرای مطلوب عملکردهای مختلف زندگی و به حداکثر رساندن توان شهروندان جهت مقابله با بحران‌های پاندمیک پشتیبانی نماید. مطالعه حاضر با هدفی کاربردی و روشی توصیفی-تحلیلی، سعی در ارزیابی تطبیقی مولفه‌های مفهوم شهر سالم در مناطق پنج‌گانه شهر ارومیه با تأکید بر مقابله با بیماری‌های پاندمیک را دارد. جامعه آماری و حجم نمونه تحقیق مبتنی بر دو گروه متخصصین و مدیران شهری و شهروندان ساکن در شهر می‌باشد که با بهره‌گیری از ابزار پرسشنامه به گردآوری داده‌های موردنیاز پرداخته شده است. داده‌های حاصل جهت تجزیه و تحلیل در روش‌ها و آزمون‌های کمی سوارا و کوکوسو پیاده شده است تا از این طریق اهمیت و اولویت هر یک از مولفه‌های پیشنهادی و رتبه‌بندی گزینه‌های مطالعاتی تحقیق مشخص گردد. یافته‌های حاصل حاکی از آن است که مولفه‌های عملکرد نهادها و ارگان‌های زیربط در حوزه بهداشت و سلامت و میزان مطلوبیت امنیت شغلی ساکنان، به ترتیب بیشترین و کمترین سطح اهمیت و ارزش را کسب نموده‌اند. همچنین منطقه پنج و دو شهر ارومیه به ترتیب در مطلوب‌ترین و نامطلوب‌ترین شرایط محیطی نسبت به برخورداری از سطوح کیفی مولفه‌های مفهوم شهر سالم جای گرفته‌اند. به علاوه، منطقه 5 شهر ارومیه در ابعاد امنیت عمومی و آسایش و منطقه 2 شهر نیز در ابعاد زیبایی و بهداشت عمومی به ترتیب مناسب‌ترین و نامناسب‌ترین وضعیت محیطی را کسب نموده‌اند. در نهایت جهت بهبود وضع موجود به ارائه راهبردها، برنامه‌ها و پیشنهاداتی کارساز و موثر اقدام شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

415 - آینده پژوهی در ارزیابی آسیب پذیری شبکه معابر منطقه 2 شهرداری تهران و میزان کارایی آن در برابر زلزله
پویا امیری محمد ابراهیم عفیفی مرضیه موغلی

استفاده از روش‌های آینده‌پژوهی می‌تواند یکی از بهترین فن‌های مدیریت بهینه، در آینده‌ای باشد که ممکن است در آن هر لحظه بحرانی رخ دهد. به‌منظور کاهش خسارات و تلفات ناشی از وقوع زلزله با کمک علم آینده‌پژوهی آمادگی لازم کسب می‌شود. تحقیق حاضر باهدف آینده‌پژوهی در ارزیابی آس چکیده کامل

استفاده از روش‌های آینده‌پژوهی می‌تواند یکی از بهترین فن‌های مدیریت بهینه، در آینده‌ای باشد که ممکن است در آن هر لحظه بحرانی رخ دهد. به‌منظور کاهش خسارات و تلفات ناشی از وقوع زلزله با کمک علم آینده‌پژوهی آمادگی لازم کسب می‌شود. تحقیق حاضر باهدف آینده‌پژوهی در ارزیابی آسیب‌پذیری شبکه معابر منطقه 2 شهرداری تهران و میزان کارایی آن در برابر زلزله انجام پذیرفته است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی مکانی بوده است. معیارهای در نظر گرفته ‌شده در پژوهش، 8 معیار کاربری زمین، تعداد طبقات (ارتفاع ساختمان)، کیفیت بنا، تراکم ساختمان، درجه محصوریت معابر، عرض معبر، تراکم جمعیت، فاصله از گسل بود. لایه‌های اطلاعاتی با روش اسنادی- میدانی آماده شد. درروش IHWP، با روش دلفی رتبه‌بندی، امتیازدهی و در محیط GIS، پردازش شدند. درروش ANP، توسط کارشناسان در super decision ارزش‌گذاری شد. نتایج نشان داد طول طبقه آسیب‌پذیری در مدل IHWP، در کلاس آسیب‌پذیری خیلی زیاد 63.121 کیلومتر بیشترین طول و کلاس آسیب‌پذیری خیلی کم با 3.961 کیلومتر کمترین طول را داراست. در روش ANP، کلاس آسیب‌پذیری خیلی کم، با 135.35 کیلومتر بالاترین طول و کلاس آسیب‌پذیری متوسط با 11.329 کمترین طول را داراست. در این روش طبقه آسیب‌پذیری خیلی زیاد، با طول 40.94 کیلومتر در درجه اولویت دوم ازنظر طول آسیب‌پذیری قرار دارد. در مدل IHWP، مناطق آسیب‌پذیر در مرکز و قسمت کمی از جنوب در خیابان‌های آزادی، رودکی شمالی، نیایش غربی و در مدل ANP مناطق آسیب‌پذیر به‌صورت متمرکز در جنوب و قسمت کوچکی از شمال منطقه 2 در بزرگراه جناه، خیابان حبیب‌الله، بزرگراه یادگار امام، خیابان‌های شادمهر، نیایش غربی، بهبودی، پرچم، نصرت غربی قرار دارد. نتایج بازدید میدانی مناطق انتخابی در دو مدل نشان از دقت بالاتر روش IHWP نسبت به AHP داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

416 - ارزیابی توان اکولوژیک و تناسب کاربری اراضی زاگرس مرکزی با بهره‌گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی و مدل اکولوژیکی سرزمین
هومن بهمن‌پور علی بالی طیبه ولیان

ارزیابی توان اکولوژیک به عنوان پیشگام آمایش سرزمین شناخته می‌شود. منطقه زاگرس مرکزی به دلیل حساسیت‌های محیط زیستی فراوان و تهدیدهای متعدد تنوع زیستی محتاج تدوین برنامه مدیریت محیط زیستی با رویکردی جامع و کاربردی است. بر این اساس، منطقه آبخیز مدیریتی کوهرنگ، به عنوان یکی چکیده کامل

ارزیابی توان اکولوژیک به عنوان پیشگام آمایش سرزمین شناخته می‌شود. منطقه زاگرس مرکزی به دلیل حساسیت‌های محیط زیستی فراوان و تهدیدهای متعدد تنوع زیستی محتاج تدوین برنامه مدیریت محیط زیستی با رویکردی جامع و کاربردی است. بر این اساس، منطقه آبخیز مدیریتی کوهرنگ، به عنوان یکی از مناطق پایلوت در زاگرس مرکزی، مورد مطالعه و ارزیابی توان قرار گرفته است. در گام نخست، با بررسی مدل‌های رایج در سطح ایران و جهان، اقدام به طراحی الگویی مناسب به منظور ارزیابی توان اکولوژیک منطقه گردید. در ادامه، الگویی تلفیقی برای منطقه انتخاب و طراحی گردید که بیشترین میزان همخوانی و تناسب را با ویژگی‌های طبیعی و ساختاری موجود داشته باشد. در نهایت، با استفاده از داده‌های پایه و لایه‌های اطلاعاتی متعدد از طریق رویهم‌گذاری لایه‌ها در محیط GIS و نرم‌افزار ArcGIS, 9.3 اقدام به سنتز و پهنه‌بندی گردید. با مطالعات میدانی اقدام به زمین مرجع نمودن داده‌ها و تکمیل خلاهای اطلاعاتی گردید. نتایج نشانگر آن است که بحش اعظم منطقه از نوع کوهستانی بوده و بیشترین نرخ فرسایش از نوع متوسط با 38/39 درصد بوده است. در حال حاضر، کاربری مرتع با حدود 68 درصد بیشترین سهم را در میان سایر کاربری‌ها دارا می‌باشد. از سوی دیگر، بیشترین کاربری اولویت‌دار در منطقه مطالعاتی اختصاص به انواع جنبه‌های حفاظتی و مرتعداری به ترتیب با 53 و 25 درصد داشته و کمترین سهم را نیز توسعه با ۰.۰۵ درصد در اختیار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

417 - شناسایی فعالیت‏های رقابت‏ پذیر در منطقه مادرشهری اراک با رویکرد پایداری اقتصادی
مینا افتخارنیا کرامت ا... زیاری مجید نادری

در قرن اخیر رشد شتابان شهرنشینی و فرایند جهانی شدن منجر به گسترش مفهوم رقابت پذیری در سطوح مختلف بین المللی، ملی، منطقه ای و محلی شده است. با توجه به ارتباط متقابل بین ابعاد مختلف محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی، عدم توجه به سایر بخش ها و توجه صرف به حوزه اقتصادی، منجر چکیده کامل

در قرن اخیر رشد شتابان شهرنشینی و فرایند جهانی شدن منجر به گسترش مفهوم رقابت پذیری در سطوح مختلف بین المللی، ملی، منطقه ای و محلی شده است. با توجه به ارتباط متقابل بین ابعاد مختلف محیط زیستی، اجتماعی و اقتصادی، عدم توجه به سایر بخش ها و توجه صرف به حوزه اقتصادی، منجر به افزایش آسیب‌های محیطی و اجتماعی در سیستم های شهری و منطقه‌ای می شود. کشور ایران نیز در سال های اخیر با معضلات توسعه ناموفق اقتصادی مواجه بوده که منجر به بروز آسیب‌های اجتماعی و محیطی شده است. لذا ضروری است تا مدیران و برنامه ریزان جهت توسعۀ اقتصادی، شاخص های محیطی و اجتماعی را نیز در نظر بگیرند. در مقاله حاضر سعی شده است تا فعالیت های رقابت پذیر پایدار برای منطقه مادرشهری اراک تعیین شوند. برای این منظور سعی شده است تا با استفاده از روش های اسنادی و تحلیل محتوا نماگرهای مناسب جهت سنجش وضعیت توسعه یافتگی و رقابت پذیری منطقه مادرشهری اراک استخراج شوند. فعالیت های زمینه ای با استفاده از روش های ضریب مکانی، تحلیل تغییر سهم، صادرات به سایر استان ها و ظرفیت طبیعی منطقه استخراج شدند. درنهایت با استفاده از فن تاپسیس و بر اساس دو معیار فعالیت های اقتصادی دارای رقابت نخستین و پایداری رقابت در فعالیت های اقتصادی برتر، فعالیت های پایدار دارای برتری رقابتی جهت کاربست در منطقه تعیین شدند. بر این اساس فعالیت تولید صنعتی (ساخت)، تأمین برق، گاز، بخار، تهویه هوا و تأمین و تصفیه آب شرب، حمل و نقل و انبارداری و فعالیت های کشاورزی، دامداری جنگلداری و پرورش آبزیان مورد توجه قرار گرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

418 - ارزیابی عملکرد شهرهای کوچک در توسعه منطقه ای (نمونه موردی: شهر خورموج، استان بوشهر)
بهسا عبدالله زهرا سادات سعیده زرآبادی

طی دهه های اخیر بسیاری از کشورهای در حال توسعه به سبب تمرکز جمعیت، فعالیت و خدمات در شهرهای بزرگ با نظام سکونتگاهی نامتعادل و نابرابری های منطقه ای روبرو هستند. به عبارتی توزیع نامتعادل فعالیت و خدمات در پهنه سرزمین سبب مهاجرت های گسترده به سوی شهرهای بزرگ می شود و این چکیده کامل

طی دهه های اخیر بسیاری از کشورهای در حال توسعه به سبب تمرکز جمعیت، فعالیت و خدمات در شهرهای بزرگ با نظام سکونتگاهی نامتعادل و نابرابری های منطقه ای روبرو هستند. به عبارتی توزیع نامتعادل فعالیت و خدمات در پهنه سرزمین سبب مهاجرت های گسترده به سوی شهرهای بزرگ می شود و این امر به تدریج مسائل و مشکلات بی شماری را در نظام سکونتگاهی بوجود می آورد. از این رو جهت تمرکززدایی از شهرهای بزرگ و دستیابی به تعادل و توسعه منطقه ای، توجه برنامه ریزان شهری و منطقه ای به شهرهای کوچک معطوف شده است. نابرابری و عدم تعادل در توزیع بهینه خدمات و امکانات در استان بوشهر نیز که یکی از استان های جنوبی کشور می باشد سبب پخشایش نامتوازن جمعیت در پهنه استان و بر هم خوردن نظام سکونتگاهی شده است. در این راستا هدف از انجام این پژوهش ارزیابی عملکرد شهرخورموج به عنوان شهر کوچک در تعادل بخشی و توسعه منطقه ای استان بوشهر می باشد. بدین منظور از روش تحلیل شبکه که یکی از روش های موثر و کاربردی جهت تعیین روابط و جریان های کارکردی میان سکونتگاه های یک منطقه می باشد، استفاده شده است. پژوهش حاضر از نظر نوع روش، توصیفی- تحلیلی می باشد و در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد. همچنین اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی اسناد گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد شهر خورموج می تواند نقش بسزایی را در توسعه منطقه ای ایفا نماید و به عنوان مقصدی مناسب جهت سکونت و اشتغال انتخاب شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

419 - توسعه پایدار محله ای در چارچوب حکمروایی خوب شهری(مورد مطالعه : محلات منطقه شش شهرداری تهران)
ثروت اله مرادی آرام کریمی نادر تابعی

امروزه نحوه مدیریت شهری می تواند در پایداری محلات تاثیر گذار باشد. در حال حاضر رویکردی که به عنوان اثر بخش ترین، کم هزینه ترین و پایدارترین شیوه اعمال مدیریت شهری معرفی می شود حکمروایی خوب شهری می باشد. هدف کلی این پژوهش تحلیل الگوی حکمروایی خوب شهری در توسعه پایدار محل چکیده کامل

امروزه نحوه مدیریت شهری می تواند در پایداری محلات تاثیر گذار باشد. در حال حاضر رویکردی که به عنوان اثر بخش ترین، کم هزینه ترین و پایدارترین شیوه اعمال مدیریت شهری معرفی می شود حکمروایی خوب شهری می باشد. هدف کلی این پژوهش تحلیل الگوی حکمروایی خوب شهری در توسعه پایدار محله‌ای محلات منطقه شش تهران می باشد. روش تحقیق نوصیفی ـ تحلیلی است. به همین منظور ابتدا محلات منطقه شش به لحاظ شاخص‌های حکمروایی خوب شهری و توسعه پایدار محله‌ای با استفاده از مدل وزن دهی آنتروپی شانون و VIKOR مورد بررسی قرار گرفتند و در مراحل بعدی برای بررسی ارتباط بین پایداری محله ای و حکمروایی خوب شهری از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغییره بهره گرفته شد. نتایج حاصل از مدل VIKORنشان میدهد که محلات منطقه 6 از لحاظ حکمروایی خوب شهری و توسعه پایدار محله ای در وضعیت ضعیف و ناپایداری هستند و از لحاظ شاخص های حکمروایی خوب شهری محله گاندی در رتبه اول و محله بهجت در رتبه آخر قرار دارد. همچنین از لحاظ شاخص های توسعه پایدار محله ای محله آرژانتین ساعی به عنوان پایدارترین محله و محله نصرت به عنوان ناپایدارترین محله معرفی شدند. آزمون همبستگی پیرسون هم نشان می دهد که بین حکمروایی خوب شهری و توسعه پایدار محله ای در محلات منطقه 6 رابطه معناداری وجود دارد. نتایج حاصل از آزمون رگرسیون چند متغییره نشان دهنده این امر است که در بین شاخص های حکمروایی خوب شهری، شاخص مشارکت بیشترین تاثیر را در توسعه پایدار محله ای دارند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

420 - ارائه الگوی مناسب توزیع فضایی پارکهای شهری (مطالعه موردی: منطقه 7شهرداری تهران)
سید علی علوی زینب شاهرخی علی گل محمدی علیرضا گروسی

فضای سبز شهری از کاربریهای مهم شهرها به شمار آمده که از آن همانند شش‌های تنفسی شهرها یاد شده است. اما متأسفانه به دلیل برخی عوامل، ایجاد و توسعه فضای سبز شهری همواره با مشکلات و کمبودهایی روبرو شده است. در این پژوهش تلاش شده است؛ ضمن ارزیابی وضعیت موجود توزیع و پراکندگی چکیده کامل

فضای سبز شهری از کاربریهای مهم شهرها به شمار آمده که از آن همانند شش‌های تنفسی شهرها یاد شده است. اما متأسفانه به دلیل برخی عوامل، ایجاد و توسعه فضای سبز شهری همواره با مشکلات و کمبودهایی روبرو شده است. در این پژوهش تلاش شده است؛ ضمن ارزیابی وضعیت موجود توزیع و پراکندگی فضاهای سبز شهری و پارک‌های شهری منطقه7، اولویت‌های مکانی توسعه این فضاها به لحاظ توزیع فضایی مناسب در 7شهرداری تهران مورد مطالعه و تحلیل قرار گرفته است. روش انجام این پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی صورت گرفته است؛ و سپس با استفاده از تکنیک‌های تلفیقی سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و روش ارزیابی چند عامله(MCE) و مدل سلسله مراتبی(AHP)، عوامل مختلف مؤثر بر استقرار بهینه پارک‌های شهری در محدوده مورد مطالعه، بررسی شده است. نتایج به دست آمده نشان داده است که: در الگوی توزیع مکانی فضای سبز شهری منطقۀ7 بین نیاز شهروندان به فضای سبز و وجود سطوح و فضاهای سبز رابطۀ منطقی وجود نداشته است. در ضمن مرحله دوم نیز؛ طبقه بندی مکان‌های موجود در سطح شهر برای ایجاد پارک‌های شهری در طیف های گوناگون از رنگ تیره تا رنگ روشن صورت گرفته است. نقشه خروجی تولید شده رستری بوده و طیفی از مکان-های بسیار نامناسب تا بسیار مناسب را نشان داده است. به طوری که نواحی با رنگ تیره‌تر از قابلیت بیشتری برای پذیرش و استقرار مراکز اسکان موقت محسوب شده است. و نواحی با رنگ های روشن تر به علت دارا نبودن معیارهای مناسب جهت استقرار اینگونه مکان‌ها مناسب برای استقرار پارک‌های شهری نمی‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

421 - بررسی سطح توسعه یافتگی بخش مسکن دردیدگاه توسعه منطقه-محور با استفاده از تکنیک Vicor-Toppsis (مطالعه موردی: شهرستان های استان مرکزی)
حمید رضا وارثی وحید گودرزی محسن شبستر شهاب الدین عیسی لو

مسکن به عنوان یکی از زیرساخت های اصلی توسعه و مقوله ای چند وجهی با ابعاد مختلف زیستی، اجتماعی و اقتصادی، نیازمند مطالعة دقیق و همه جانبه است. این مهم بواسطه با شاخص های مسکن صورت می گیرد که می توان وضعیت موجود را شناخت و با استفاده از تکنیک های موجود و رتبه بندی آنها می چکیده کامل

مسکن به عنوان یکی از زیرساخت های اصلی توسعه و مقوله ای چند وجهی با ابعاد مختلف زیستی، اجتماعی و اقتصادی، نیازمند مطالعة دقیق و همه جانبه است. این مهم بواسطه با شاخص های مسکن صورت می گیرد که می توان وضعیت موجود را شناخت و با استفاده از تکنیک های موجود و رتبه بندی آنها میزان برخورداری و عدم برخورداری را در زمینه های مختلف همچون توسعه منطقه ای و میزان مطلوبیت شناسایی کرد پژوهش حاضر از نوع تحقیق توصیفی ـ تحلیلی می باشد و به روش کتابخانه ای و اسنادی داده های مورد نیاز جمع آوری شده است. و با هدف سنجش میزان توسعه یافتگی شهرستان های استان مرکزی در بخش مسکن درصدد آن بوده است که با استفاده از تکنیک های تاپسیس و ویکور به رتبه بندی جهت تحلیل شاخص های مسکن در محدوده مورد مطالعه بپردازد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شهرستان های با جمعیت زیاد همچون اراک و ساوه در سطح پایینی از توسعه یافتگی در شاخص ها قرار دارند و برعکس شهرستان های با جمعیت کمتر همچون خنداب و فراهان در سطح قابل قبولی برخوردار بودند. همچنین آزمون اسپیرمن بیانگر رابطه عکس میان جمعیت و توسعه صنعتی با مطلوبیت در مسکن می باشد. در پایان نیز به پیش بینی مسکن مورد نیاز در سال های آتی پرداخته شده است. تا با در نظر گرفتن نیازهای آینده از مشکلات پیش رو جلوگیری شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

422 - سنجش توان اقتصادی استان‌های ایران برای توسعة منطقه‌ای
علیرضا محمدی سپیده نوری

تحقق توسعه ملی و اقتصاد مقاومتی، مستلزم شناخت امکانات و توانمندی‌های موجود اقتصادی مناطق مختلف کشور است. موضوعی که در برنامه‌ریزی‌های ملی توسعه به آن توجه کمتری می‌شود و اغلب شاخص‌های کلان‌ ملی برای سیاست‌گذاری‌های منطقه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرند. عدم شناخت درست از توا چکیده کامل

تحقق توسعه ملی و اقتصاد مقاومتی، مستلزم شناخت امکانات و توانمندی‌های موجود اقتصادی مناطق مختلف کشور است. موضوعی که در برنامه‌ریزی‌های ملی توسعه به آن توجه کمتری می‌شود و اغلب شاخص‌های کلان‌ ملی برای سیاست‌گذاری‌های منطقه‌ای مورد توجه قرار می‌گیرند. عدم شناخت درست از توانمندی‌های اقتصادی استان‌های کشور، مانع سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی مطلوب برای توسعة منطقه‌ای است. شناخت امکانات و توانمندی‌های اقتصادی، برای تدوین و اجرای سیاست‌های توسعة اقتصادی ضروری است. هدف ‌این مقاله شناخت و رتبه‌بندی استان‌های کشور از نظر نماگر‌های توسعة اقتصادی است. داده‌های آماری 72 نماگر کلیدی از سرشماری‌های آماری مرکز آمار ایران در بخش حساب‌های ملی و منطقه‌ای استخراج شده‌اند. برای تجزیه و تحلیل‌ داده‌ها از روش‌های آمار فضایی مانند آماره موران و روش تصمیم‌گیری چندمعیاره TOPSIS و ضریب تغییرات C.V برای انعکاس پراکنش فضایی، رتبه و چگونگی توزیع نماگر‌های اقتصادی منطقه‌ای استفاده شده است. نتایج رتبه‌بندی به روش TOPSIS، نشان می‌دهند که استان تهران با امتیاز نهایی 0/67 در رتبه اول و استان چهارمحال و بختیاری با امتیاز 0/18 در رتبه آخر توان اقتصادی توسعة منطقه‌ای قرار دارند و تفاوت قابل توجهی از نظر میانگین رتبه‌بندی (0.5)، بین استان‌های مختلف کشور وجود دارد. نتیجه اینکه، توان ‌اقتصادی مناطق بر مبنای نماگر‌های کلان توسعة منطقه‌ای کاملا متفاوت است و به سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی متناسب با توانمندی‌های اقتصادی در سطح ملی و منطقه‌ای نیاز دارد. در پایان بر مبنای یافته‌های پژوهش، پیشنهادهایی همانند اجرای برنامه‌ریزی آمـایش سرزمین (برنامه‌ریزی فضایی) برای ارتقای توانمندی‌های اقتصادی توسعة منطقه‌ای، ارائه شده‌اند. واژگان کلیدی: حساب‌های ملی و منطقه‌ای، توان اقتصادی، TOPSIS، ایران. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

423 - مقایسه الگوی کاربری زمین، پراکنده رویی و رشد هوشمند درتوسعه پایدار (مطالعه موردی :منطقه یازده شهر اصفهان) ارسال تصحیحات داوران
مهری اذانی رسول پرورش

تحولات افزایش سریع جمعیت در اغلب شهرهای جهان سوم ناشی از بی برنامگی در بهره برداری مناسب از زمین شهری و بی توجهی به اصل طرح کاربری زمین و الگوی آتی استفاده از زمین در شهر است که گسترش پراکندگی شهری را به دنبال داشته و می تواند عوارض جانبی را بر سلامت عمومی و محیط زیست ب چکیده کامل

تحولات افزایش سریع جمعیت در اغلب شهرهای جهان سوم ناشی از بی برنامگی در بهره برداری مناسب از زمین شهری و بی توجهی به اصل طرح کاربری زمین و الگوی آتی استفاده از زمین در شهر است که گسترش پراکندگی شهری را به دنبال داشته و می تواند عوارض جانبی را بر سلامت عمومی و محیط زیست بوجود آورد؛در این راستا بسیاری از طرفداران بهداشت عمومی ، رشد هوشمند را به عنوان یک راه حل بالقوه برای حل مشکل پراکنده رویی توصیه می کنند،چرا که با توجه به هدف مشترکی که با الگوی کاربری زمین یعنی تحقق توسعه پایدار شهری دارد، می تواند شکل پایداری از کالبد و عملکرد شهری را ایجادکند. هدف اصلی این تحقیق،بررسی الگوهای پراکنده رویی و رشد هوشمند و انتخاب الگوی مناسب برای کاربری زمین است.روش تحقیق بر اساس هدف از نوع کاربردی و بر اساس ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی و ابزار اندازه گیری در این پژوهش استفاده از مدل های آنتروپی و هلدرن می باشد، نتایج حاصله نشان می دهد الگوی رشد هوشمند در منطقه یازده شهر اصفهان موثرتر از پراکنده رویی زمین عمل نکرده و منطقه دارای رشد هوشمند نمی باشد، همچنین ، بهره گیری بهینه از فضاها و نظام برنامه ریزی بر تحقق رشد هوشمند و ممانعت از گسترش پراکنده منطقه موثر خواهد بود و از سوی دیگر نیز رشد فیزیکی این منطقه در راستای توسعه پایدار در حال عبور از الگوی پراکنده به سوی الگوی رشد هوشمند می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

424 - شهرنشینی و رضایت شهروندان از عملکرد مدیریت شهری و شهرداری در منطقه 2 شهرداری تهران
امین صفدری مولان مهناز حسینی سیاه گلی نیلوفر آذربرزین

شهر، شهرنشینی و شهروندان از موضوعات مهم در مطالعات میان‌رشته‌ای است. دانش جغرافیا به دلیل آمیختگی فراوان و پیچیدگی و ضرورت‌ها، رهنمودهای جدیدی را با علومی مانند جامعه‌شناسی، سیاست، تاریخ، اقتصاد، معماری و ... در عرصه‌های مختلف ارائه می‌دهد. افزایش جعمیت، توسعه شهری و نی چکیده کامل

شهر، شهرنشینی و شهروندان از موضوعات مهم در مطالعات میان‌رشته‌ای است. دانش جغرافیا به دلیل آمیختگی فراوان و پیچیدگی و ضرورت‌ها، رهنمودهای جدیدی را با علومی مانند جامعه‌شناسی، سیاست، تاریخ، اقتصاد، معماری و ... در عرصه‌های مختلف ارائه می‌دهد. افزایش جعمیت، توسعه شهری و نیز به تبع آن شهرنشینی، تقاضا برای خدمات و امکانات جدید را در پی دارد، اما این خواسته ها و نیازها با افزایش سطح آگاهی و نیز تغییر نیازها و شیوه های زندگی شهرنشیتی با دروه های قبل اندکی متفاوت است و مدیریت شهری را در یک شرایط پیچیده و متفاوت با قبل قرار داده که نیاز به توجه به الگوهای نوین برای اداره امور دارد که از جمله آنها به دست آوردن رضایت شهروندان و مشارکت دادن آنها در امور شهری و نیز فراهم آوردن شرایط، محیط، امکانات مناسب و کافی برای همه اقشار جامعه می باشد. ازاین‌رو مقاله حاضر باهدف ایجاد زمینه‌های محیطی مطلوب و مورد رضایت شهروندان در وضعیت کنونی شهرنشینی است. نوع تحقیق کاربردی – توسعه و روش گردآوری اطلاعات اسنادی و پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری مقاله حاضر شهروندان منطقه 2 تهران است که حجم نمونه آن با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر برآورد گردید. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای مشارکت شهروندی، احترام و تکریم شهروندی، سن و درآمد با رضایت شهروندی رابطه مستقیم و معنادار اما بین متغیرهای تحصیلات و آگاهی اجتماعی شهروندان با رضایت شهروندی به ترتیب تفاوت معنادار و رابطه معکوسی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

425 - ارزیابی و تحلیل میزان زیست پذیری در بخش مرکزی مناطق کلان‌شهری (مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران)
بهرام ایمانی میثم ضارب نیا رضا کانونی

امروزه زیست‌پذیری در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته به عنوان یک اصل راهنما در چارچوب گفتمان پایداری در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی های شهری گسترش پیدا کرده است. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی می‌باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی- کتاب چکیده کامل

امروزه زیست‌پذیری در بیشتر کشورهای توسعه‌یافته به عنوان یک اصل راهنما در چارچوب گفتمان پایداری در سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی های شهری گسترش پیدا کرده است. روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی می‌باشد. برای گردآوری اطلاعات از روش اسنادی- کتابخانه‌ای و میدانی استفاده‌شده است. جامعه آماری ساکنان منطقه 12 شهر تهران می‌باشند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 384 نمونه محاسبه‌شده و بر اساس تعداد جمعیت هر ناحیه سهمیه متناسب تخصیص داده‌شده است. نتایج نشان داد که واریانس تجمعی تبیین شده توسط عوامل اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و کالبدی 94.472 می‌باشد که نشان می‌دهد عوامل مربوطه 94.472 درصد زیست پذیری را بیان می‌کنند. همچنین شاخص زیست پذیری منطقه 12 شهر تهران با میانگین 2.87 و آماره t 4.75 در حد متوسط قرار داشته و با توجه به مطلوبیت عددی آزمون (3) می‌توان گفت آماره t تمامی ابعاد زیست پذیری منطقه 12 شهر تهران قابل‌قبول می‌باشد. از طرف دیگر می‌توان گفت که ابعاد زیست پذیری در منطقه 12 شهر تهران متفاوت است و بین نواحی منطقه 12 ازنظر شاخص‌های زیست پذیری تفاوت معناداری دیده می‌شود. درنهایت نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی نشان داد که 79.2 درصد از تغییرات زیست پذیری وابسته به 4 متغیر ذکرشده در این تحقیق بود و با توجه به معنی‌دار بودن مقدار آزمون F (19.846) در سطح 99 درصد می‌توان گفت که در مدل رگرسیونی تحقیق، مجموعه متغیرهای اقتصادی، اجتماعی و کالبدی قادرند تغییرات زیست پذیری را به‌خوبی تعیین کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

426 - ارزیابی اثرات زیست محیطی طرح‌های توسعه گردشگری در منطقه آزاد انزلی
عباس مرادی بهمن رمضانی

طرح‌های توسعه گردشگری نیاز به ارزیابی اثرات زیست محیطی دارند تا پایداری محیط حفظ گردد . از مدل لئوپولد و نظرات 30 نفربا تکمیل پرسشنامه ارزیابی استفاده گردید. نتایج نشان داد که میزان سودمندی این طرح ها در مقابل اثرات مخرب آن کمتر است اگر چه طرح های گردشگری منطقه آزاد انز چکیده کامل

طرح‌های توسعه گردشگری نیاز به ارزیابی اثرات زیست محیطی دارند تا پایداری محیط حفظ گردد . از مدل لئوپولد و نظرات 30 نفربا تکمیل پرسشنامه ارزیابی استفاده گردید. نتایج نشان داد که میزان سودمندی این طرح ها در مقابل اثرات مخرب آن کمتر است اگر چه طرح های گردشگری منطقه آزاد انزلی موجب ایجاد اشتغال رونق اقتصادی را در منطقه فراهم نموده، اما در مقابل آثار زیان باری نیز به همراه داشته است که از جمله این آثار می توان به از بین رفتن زیستگاه جانوران و آلوده شدن آب و فرسایش خاک منطقه اشاره نمود. نتایج آزمایشهای انجام شده در دو بخش میکروبی و شیمیایی کیفیت آب نشان داد که کیفیت آب منطقه طالب آباد از نظر میکروبی نامناسب است که به احتمال زیاد به علت نزدیکی به دریا این میزان آلودگی مشاهده شده است. که با ازدیاد کلرید سدیم و مواد معدنی سدیم و پتاسیم همراه است . نتایج نمونه کیفیت آب منطقه چپررودزمان نشان داد که این آب ازنظر میکروبی مناسب بوده ولی برای شرب مناسب نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

427 - ارزیابی ابعاد کالبدی- محیطی تاب آوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیط زیستی
اکرم علی محمدی صدرالدین متولی آزیتا رجبی

هدف مقاله حاضرارزیابی ابعاد تاب‌آوری کالبدی- محیطی تاب‌آوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیط‌زیستی در منطقه یک شهر تهران بود. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه مورد مطالعه 100 نفر ا چکیده کامل

هدف مقاله حاضرارزیابی ابعاد تاب‌آوری کالبدی- محیطی تاب‌آوری شبکه حمل و نقل درون شهری و ارتباط آن با توسعه پایدار محیط‌زیستی در منطقه یک شهر تهران بود. تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات پیمایشی از نوع توصیفی- تحلیلی است. نمونه مورد مطالعه 100 نفر از خبرگان و متخصصان حوزه مدیریت حمل‌ونقل درون شهری منطقه یک شهر تهران به روش نمونه‌گیری هدفمند و 400 نفر از ساکنین نواحی ده‌گانه شهرداری منطقه یک شهر تهران در سال 1398 بودند که به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای- نسبتی و از طریق فرمول کوکران در تحقیق شرکت کردند. روش گردآوری اطلاعات روش کتابخانه ای از طریق پرسشنامه محقق ساخته بود. برای ارزیابی ابعاد تاب‌آوری از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی؛ برای تعیین وضعیت موجود از آزمون t تک نمونه ای و برای رتبه بندی ابعاد از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج نشان داد: ابعاد پنجگانه تاب‌آوری کالبدی- محیطی تاب‌آوری شبکه حمل و نقل درون شهری در ارتباط با توسعه پایدار محیط‌زیستی شامل: پایداری محیط زیستی، زیرساخت‌ها و مقاوم سازی، بافت شهری، دسترسی، کاربری اراضی منطقه ارزیابی شدند. نتایج آزمون تی تک‌نمونه‌ای نشان داد وضعیت تاب‌آوری کالبدی- محیطی شبکه حمل‌‌و‌نقل درون شهری و ابعاد آن در رابطه با توسعه پایدار محیط زیستی در محدوده مورد مطالعه در سطح متوسط یا پایین می‌باشد. با توجه به نتایج به دست آمده و ارزیابی وضعیت موجود منطقه می‌توان گام‌های موثری در برنامه‌ریزی صحیح و کارآمد در جهت رفع ضعف‌های موجود در عوامل کالبدی-محیطی جهت افزایش ارتباط با توسعه پایدار محیط زیستی برداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

428 - ارزیابی تناسب اراضی در مکان‌یابی بهینه مراکز آموزشی با استفاده از تحلیل Cut Fill (مطالعه موردی: منطقه7 شهرداری اهواز)
سعید ملکی نازنین حاجی پور

امروزه با گسترش روز افزون شهرها نیاز به ارائه تسهیلات و خدمات در شهرها نیز به ضرورتی گریزناپذیر تبدیل شده است که دقت عمل در نحوه مکان گزینی این خدمات بر اساس سرانه‌ها و ارزیابی تناسب اراضی شهری که بستری در جهت برنامه‌ریزی‌های شهری بویژه در زمینه استفاده صحیح از اراضی اس چکیده کامل

امروزه با گسترش روز افزون شهرها نیاز به ارائه تسهیلات و خدمات در شهرها نیز به ضرورتی گریزناپذیر تبدیل شده است که دقت عمل در نحوه مکان گزینی این خدمات بر اساس سرانه‌ها و ارزیابی تناسب اراضی شهری که بستری در جهت برنامه‌ریزی‌های شهری بویژه در زمینه استفاده صحیح از اراضی است، جزو برنامه‌های اصلی برنامه‌ریزان برای مسأله یاد شده می‌باشد تا از همجواری‌های نادرست جلوگیری به عمل آید و در نهایت منجر به برقراری تناسب اراضی شود. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی - تحلیلی در راستای ارزیابی تناسب اراضی در مکان‌یابی بهینه مراکز آموزشی با تأکید بر مدارس در منطقه 7 شهرداری اهواز به انجام رسیده است. در راستای دستیابی به هدف یاد شده و تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده، از تحلیل Cut Fill در محیط نرم افزار ArcGIS برای اولویت بندی کاربری‌های شهری نسبت به مساله همجواری با کاربری آموزشی با موضوع مدارس جهت ارزیابی تناسب اراضی و مکان یابی بهینه استفاده شده است. نتایج حاصل از وزن گذاری کاربری‌ها توسط کارشناسان با استفاده از تحلیل Cut Fill در محیط نرم‌افزار ArcGIS مورد تلفیق و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که کاربری‌های مسکونی با کمترین عملکرد اتلاف در شبکه در تحلیل Cut Fill با توجه به وزن‌های بدست آمده از نگاه کارشناسان، بیشترین سازگاری را با کاربری آموزشی دارد و دارای اولویت اول برای همجواری با آن می‌باشد و کاربری‌‌های نظامی، صنعتی، مذهبی بیش‌ترین نوسان را در زمینه اتلاف در تحلیل Cut Fill داشته و کاربری‌های ناسازگار شناسایی شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

429 - ارزیابی و بررسی آسیب پذیری ناشی از زلزله با استفاده از مدل RADIUSو GIS (مطالعه موردی منطقه دو یزد)
سید احمد میردهقان اشکذری سید علی المدرسی محمد رضا رضایی محمد رضا نوجوان بشنغیان مصطفی خبازی

زلزله پدیده‌ای است طبیعی که بی‌توجهی به آن خسارات جبران ‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت. وقوع زلزله‌های شدید بشر را بر آن داشته است که در فکر تدوین یک برنامه زیربنایی برای کاهش خطرات و آسیب‌های ناشی از آن باشد. هدف از این تحقیق بررسی خسارات ناشی از زلزله در منطقه دو شهر یز چکیده کامل

زلزله پدیده‌ای است طبیعی که بی‌توجهی به آن خسارات جبران ‌ناپذیری به دنبال خواهد داشت. وقوع زلزله‌های شدید بشر را بر آن داشته است که در فکر تدوین یک برنامه زیربنایی برای کاهش خطرات و آسیب‌های ناشی از آن باشد. هدف از این تحقیق بررسی خسارات ناشی از زلزله در منطقه دو شهر یزد با استفاده از مدل رادیوس در محیط GIS در سناریوهای مطرح شده می باشد. بر این اساس و مطابق با مدل رادیوس عوامل تعداد طبقات ساختمان، نوع خاک، نوع مصالح، گسل های موجود، کاربری اراضی و شریانهای حیاتی موجود مورد استفاده قرار گرفت. که عوامل موثر استفاده به صورت لایه های جداگانه در نرم افزار ArcGIS10 بررسی و اطلاعات مورد نیاز مدل رادیوس استخراج شد و وارد مدل رادیوس برای دست یابی به نتایج گردید. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد، براساس سناریوی گسل مهریز-تفت، 1577 ساختمان تخریب، 7 نفر کشته و 243 نفر مصدوم خواهند شد. مطابق سناریوی گسل انار نیز، 1108 ساختمان تخریب، 4 نفر کشته و 132 نفر مصدوم خواهند شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

430 - ارزیابی عوامل موثر بر زیست پذیری شهری در سکونتگاه‌های غیررسمی، مطالعه منطقه 14 شهراصفهان
مهرداد محلوجی احمد خادم الحسینی حمید صابری صفر قائدرحمتی

رویکرد زیست پذیری به معنای توان و قابلیت یک مکان برای تامین نیازهای زیستی ساکنان اعم از مادی و غیرمادی در جهت ارتقای کیفیت زندگی و ایجاد بستر شکوفایی توانمندیهای عموم شهروندان می‌باشد و از آنجا که سکونتگاههای غیررسمی از خدمات و امکانات شهری کم بهره بوده و نیازمند توجه ب چکیده کامل

رویکرد زیست پذیری به معنای توان و قابلیت یک مکان برای تامین نیازهای زیستی ساکنان اعم از مادی و غیرمادی در جهت ارتقای کیفیت زندگی و ایجاد بستر شکوفایی توانمندیهای عموم شهروندان می‌باشد و از آنجا که سکونتگاههای غیررسمی از خدمات و امکانات شهری کم بهره بوده و نیازمند توجه به کیفیت شهری می‌باشند، هدف اصلی این پژوهش ارزیابی عوامل مؤثر بر زیست‌پذیری شهری در سکونتگاههای غیررسمی منطقه 14 شهر اصفهان می‌باشد. روش تحقیق کاربردی و در چارچوب روش‌های توصیفی – تحلیلی قرار می‌گیرد. جهت گردآوری داده‌ها از روش پیمایشی، اسنادی و میدانی استفاده گردیده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از تکنیک‌های آماری PLS و روش تصمیم گیری چند معیاره بهره گرفته شده است. از نتایج بدست آمده در ارزیابی صورت گرفته اینکه شاخص اقتصادی در زیست پذیری شهری با میانگین کل 2.13، از متوسط استاندارد پایین‌تر و از نارضایتی بیشتری در بین ساکنین می‌باشد. در بین نماگرهای بررسی شده در شاخص اقتصادی، وضعیت سرمایه گذاری در محلات با میانگین 1.8 از کمترین رضایت در بین ساکنین محلات برخوردار می‌باشد. در عین حال شاخص کالبدی با میانگین کل 2.58 از رضایت بیشتری برخوردار بوده لیکن از متوسط استاندارد کمتر است و در این شاخص نیز نماگر وضعیت برخورداری از خدمات مذهبی با میانگین 3.24 از بیشترین رضایت برخوردار می‌ب‌اشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

431 - تحلیل تأثیر مناطق آزاد بر توسعه اقتصادی در ایران مطالعه موردی: منطقه آزاد ارس
خدیجه قنبرپور حجت مهکویی علی امیری یوسف زین العابدین

توسعه اقتصادی به عنوان یکی از ارکان اصلی برای توسعه یافتگی در کشورهای در حال توسعه یافته، باید با عزمی راسخ، دنبال شود. مؤلفه‌های زیادی درون سرزمین کشورها برای رسیدن به توسعه اقتصادی در نظر گرفته می شوند که یکی از این مؤلفه ها، ایجاد برخی از بنادر و شهرها، به عنوان منط چکیده کامل

توسعه اقتصادی به عنوان یکی از ارکان اصلی برای توسعه یافتگی در کشورهای در حال توسعه یافته، باید با عزمی راسخ، دنبال شود. مؤلفه‌های زیادی درون سرزمین کشورها برای رسیدن به توسعه اقتصادی در نظر گرفته می شوند که یکی از این مؤلفه ها، ایجاد برخی از بنادر و شهرها، به عنوان منطقه آزاد است تا از این طریق بتوان، تجارت پر سود را برای کشور، منطقه مرزی و استان مورد نظر، و به طورکلی در سطح ملی و منطقه ای و حتی برخی مناطق آزاد را در سطح جهان، در راستای توسعه اقتصادی قرار داد. با وجود اینکه هفت منطقه آزاد در ایران وجود دارد، ولی کماکان سطح توسعه اقتصادی داخل کشور همچنان نامناسب است. منطقه آزاد ارس به عنوان یکی از این مناطق است که در شمال غربی کشور به عنوان پل ارتباطی با منطقه قفقاز و اروپای شرقی، می تواند نقش مهمی را برای توسعه روابط اقتصادی ایفاء کند. هدف این مقاله تحلیل تأثیر منطقه آزاد ارس بر توسعه اقتصادی کشور می باشد. برای دستیابی به این هدف، مقاله با روش پژوهشی توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و سایتهای اینترنتی انجام گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهند که منطقه آزاد ارس در مقیاس محلی و ملی، نسبت به مقیاس منطقه ای، بهتر توانسته است بر توسعه اقتصادی ایران تأثیرگذار باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

432 - شناسایی پیشران‌های کلیدی در راستای تحقق‌پذیری امنیت پایدار منطقه‌ای بر اساس معیارهای پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: منطقه‌ی لواسانات)
زهرا سرتیپی مهدی مدیری زهرا پیشگاهی فرد

توسعه‌ی منطقه‌ای یک هدف برجسته در برنامه‌ریزی محیطی و فضایی در دهه‌های اخیر به‌شمار می‌رود که شامل برنامه‌های گوناگون با هدف تسهیل در ارتقای مؤلفه‌های اقتصادی و اجتماعی، کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی و افزایش ایمنی و امنیت منطقه در مواجهه با انواع بلایا و بحران‌ها می‌باشد. ب چکیده کامل

توسعه‌ی منطقه‌ای یک هدف برجسته در برنامه‌ریزی محیطی و فضایی در دهه‌های اخیر به‌شمار می‌رود که شامل برنامه‌های گوناگون با هدف تسهیل در ارتقای مؤلفه‌های اقتصادی و اجتماعی، کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی و افزایش ایمنی و امنیت منطقه در مواجهه با انواع بلایا و بحران‌ها می‌باشد. بنابراین، مؤلفه‌های امنیت از ارکان اصلی تحقق توسعه‌ی منطقه‌ای محسوب می‌گردند و هدف از تحقیق حاضر شناسایی پیشران‌های کلیدی تأثیرگذار بر تحقق امنیت پایدار منطقه‌ی لواسانات بر اساس معیارهای پدافند غیرعامل می‌باشد. روش تحقیق در مطالعه‌ی حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. همچنین جامعه‌ی آماری تحقیق شامل مسئولان، مدیران و کارشناسان حوزه‌ی پدافند غیرعامل منطقه‌ی لواسانات می‌باشد که حجم نمونه بر اساس روش دلفی 100 نفر تعیین شده است. به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات تحقیق نیز از روش حداقل مربعات جزئی در نرم‌افزار Smart-pls استفاده شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که مهمترین پیشران‌های تأثیرگذار بر تحقق امنیت پایدار منطقه‌ی لواسانات بر مبنای پدافند غیرعامل مربوط به پیشران‌های مدیریت مبتنی بر پیش‌گیری، مدیریت مبتنی بر آمادگی و برنامه‌ریزی مناسب کالبدی-زیست‌محیطی بوده که به ترتیب امتیاز مدل ساختاری برای آنها 823/0، 753/0 و 677/0 می‌باشد. همچنین در بین پیشران‌های فرعی نیز بیشترین تأثیرگذاری مربوط به پیشران‌های ارتباطات میان سازمانی به‌منظور مشارکت حداکثریِ سازمان‌های مرتبط در فاز پیشگیری از آثار و نتایج بحران‌ها، تشکیل سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری و هدایت‌کننده و پایگاه‌های اطلاعاتی مبتنی بر آمار و اطلاعات مکانی-جغرافیایی برای شناسایی و اولویت‌بندی مکان‌های حادثه‌خیز می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

433 - تحلیلی بر نابرابری های فضایی و سنجش وضعیت توسعۀ منطقه‌ای در استان‌های ایران
علی مصیب زاده اسماء مظفری نیا محسن شبستر

با آنکه بیش از 6 دهه از عمر برنامه‌ریزی منطقه‌ای در ایران می‌‌گذرد هنوز سایه سنگین شکاف و عدم تعادل فضایی بر مناطق سنگینی می‌کند. با پذیرش این موضوع که تنوعات منطقه‌ای در فرایند توسعه امری اجتناب‌ناپذیر و برای توسعه و پیشرفت یک کشور ضروری هستند می‌توان گفت که نقش برنامه چکیده کامل

با آنکه بیش از 6 دهه از عمر برنامه‌ریزی منطقه‌ای در ایران می‌‌گذرد هنوز سایه سنگین شکاف و عدم تعادل فضایی بر مناطق سنگینی می‌کند. با پذیرش این موضوع که تنوعات منطقه‌ای در فرایند توسعه امری اجتناب‌ناپذیر و برای توسعه و پیشرفت یک کشور ضروری هستند می‌توان گفت که نقش برنامه‌ریزی منطقه‌ای ما را وادار ساخته تا خود را با تغییرات علمی در این زمینه وفق دهیم. تبارشناسی جریان توسعه در ایران نشان می‌دهد که رویکرد انباشت سرمایه و تحمیل نقش‌های خاص به مناطق عمدتاً بدون هیچ‌گونه تجزیه تحلیل هزینه ـ فایده اقتصادی و تنها بر اساس رویکرد قطب رشد و تمرکز سرمایه در یک فرآیند تاریخی صورت گرفته است. در این مقاله سعی شده است که به بررسی این مهم پرداخته شود. لذا برای درک چنین وضعیتی به تحلیل شرایط اقتصادی مناطق؛ در قالب نماگرهای توسعه از قبیل: جمعیت و نیروی انسانی (شهری ـ روستایی)، اشتغال و بیکاری، مشارکت اجتماعی، بخش‌های سه‌گانه اقتصاد، GDP و .. با استفاده از تکنیک تاپسیس پرداخته شده است. نتایج تحقیق بیانگر این نکته است که سازمان فضایی ایران چند سطحی شده و استان‌هایی که قطب‌های توسعه هستند از نظر شاخص‌های توسعه‌یافتگی از مناطق پایین دست خود بریده‌اند و با تمرکز بخشی در زمینه جذب سرمایه، جمعیت و صنعت زمینه‌های عدم تعادل فضایی درون و برون منطقه‌ای را سبب شده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

434 - تحلیلی بر چالش‌های پیش روی توسعه‌ی پایدار منطقه‌ای با تأکید بر معیارهای پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: منطقه‌ی لواسانات)
زهرا سرتیپی مهدی مدیری زهرا پیشگاهی فرد

امروزه توسعه‌ی پایدار منطقه‌ای مفهومی است که تحت تأثیر ارتقاء شاخص‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و مدیریتی قرار داشته و در راستای تحقق این مفهوم اولین گام شناسایی محدودیت‌ها و چالش‌های پیش روی منطقه می‌باشد. همچنین امنیت به‌عنوان مهمترین پیش‌نیاز دست‌یابی به شا چکیده کامل

امروزه توسعه‌ی پایدار منطقه‌ای مفهومی است که تحت تأثیر ارتقاء شاخص‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و مدیریتی قرار داشته و در راستای تحقق این مفهوم اولین گام شناسایی محدودیت‌ها و چالش‌های پیش روی منطقه می‌باشد. همچنین امنیت به‌عنوان مهمترین پیش‌نیاز دست‌یابی به شاخص‌های توسعه‌ی پایدار تلقی می‌گردد. با توجه به اهمیت نقش امنیت در توسعه‌ی پایدار منطقه‌ای، هدف از پژوهش حاضر شناسایی چالش‌های پیش روی توسعه‌ی پایدار منطقه‌ی لواسانات با تأکید بر معیارهای پدافند غیرعامل می‌باشد. در این راستا، روش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی می‌باشد که به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مسئولان، مدیران و کارشناسان حوزه‌ی پدافند غیرعامل منطقه‌ی لواسانات بوده و حجم نمونه بر اساس روش دلفی هدفمند 100 نفر تعیین شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مهمترین چالش‌های پیش روی توسعه‌ی پایدار منطقه‌ای با تأکید بر معیارهای پدافند غیرعامل در منطقه‌ی لواسانات به ترتیب عبارتند از متغیرهای مدیریتی، زیست‌محیطی، طرح‌های توسعه و اجتماعی-فرهنگی که ارزش ضریب آنها بر مبنای مدل ساختاری 81/0، 75/0، 68/0 و 52/0 می‌باشد. همچنین در بین متغیرهای فرعی مهمترین چالش‌ها مربوط به متغیرهای نبود نظام یکپارچه‌ی مدیریت و برنامه‌ریزی در فرایند مدیریت منطقه و نارسایی در ارتباطات میان سازمانی به‌منظور مشارکت حداکثریِ سازمان‌های مرتبط، تخریب بیش از حد محیط‌زیست در راستای سودآوری منطقه، اعتقاد و استفاده از الگوهای سنتی و عدم پذیرش فرهنگ الگوهای نوین مدیریت بوده که به ترتیب ضریب مدل ساختاری برای آنها 91/0، 89/0 و 83/0 محاسبه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

435 - ارائه الگوی شهر سالم در راستای تحقق زیست‌‌پذیری مناطق شهری (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)
محمدرضا اوطاری مجید شمس پروانه زیویار

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی شهر سالم در راستای تحقق زیست‌پذیری منطقه یک تهران است. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع پژوهش‌های بنیادی-کاربردی که از یکسو با مطالعات اسنادی – کتابخانه‌ای به بررسی ابعاد، تعاریف و چارچوب نظری تحقیق و از سویی دیگر با مشاهدات میدانی دقیق به گ چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی شهر سالم در راستای تحقق زیست‌پذیری منطقه یک تهران است. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع پژوهش‌های بنیادی-کاربردی که از یکسو با مطالعات اسنادی – کتابخانه‌ای به بررسی ابعاد، تعاریف و چارچوب نظری تحقیق و از سویی دیگر با مشاهدات میدانی دقیق به گردآوری داده‌ها و اطلاعات لازم در محدوده مورد مطالعه برای دستیابی به سؤالات تحقیق می‌پردازد. بعد از مشخص کردن ابعاد و شاخص‌های تحقیق (در قالب ابعادی دو سویه) داده‌های مورد نظر از طریق نرم‌افزار Lisrel و آزمون تحلیل عاملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و برای تایید نهایی مدل اطلاعات در نرم‌افزار Smart PLS وارد و اقدام به انجام تائید مدل نمودیم. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که تمام روابط با 99 درصد اطمینان مورد تائید بودند و هیچ‌کدام از شاخص‌ها بار عاملی کمتر از 5/0 نداشتند و ضریب معنی‌داری تمامی شاخص‌ها مورد تائید بود. همینطور بار عاملی کلیه سؤال‌ها بالاتر از 7/0 بوده و کلیه شاخص‌ها از نظر همگن بودن با متغیرها، مورد تائید قرار گرفتند. روایی سازه شامل روایی همگرا بررسی شد و نتایج ارزیابی‌های موجود نشان داد بعد نهادی- مدیریتی با بیشترین میزان تأثیر در رده اول شاخص‌های تحقق شهر سالم و زیست پذیر، بعد کالبدی- محیطی و اقتصاد شهری در اولویت دوم، بعد اجتماع شهری، بعد تاریخ شهری، بعد زیست محیطی در اولویت سوم بیشترین میزان تأثیر را در بین ابعاد شهر سالم در راستای تحقق زیست‌پذیری در منطقه یک تهران را دارا هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

436 - تحلیلی بر نقش پارکها و فضای سبز شهری در ارتقای کیفیت زندگی شهری (نمونه موردی: منطقه 6 شهرداری شیراز)
علی شکور یاسمن قائدشرفی پریسا مشک سار

در دنیای سخت و نفوذناپذیر عصر حاضر یکی از موثرترین راه‌حل‌ها برای نفوذ شادی و طراوت به دل و جان مردم و القا حس سرزندگی در شهرهای خشک و بی روح کنونی وجود فضای سبز و طبیعت حیات بخش در سطح شهرهاست. هدف اصلی مقاله درک رابطه پارک‌ها و فضای سبز در بهبود و ارتقا کیفیت زندگی شه چکیده کامل

در دنیای سخت و نفوذناپذیر عصر حاضر یکی از موثرترین راه‌حل‌ها برای نفوذ شادی و طراوت به دل و جان مردم و القا حس سرزندگی در شهرهای خشک و بی روح کنونی وجود فضای سبز و طبیعت حیات بخش در سطح شهرهاست. هدف اصلی مقاله درک رابطه پارک‌ها و فضای سبز در بهبود و ارتقا کیفیت زندگی شهروندان در منطقه 6 شهرداری شیراز می‌یاشد. از این رو مقاله پیش رو به بررسی شاخص‌ها و متغییرهای مرتبط با موضوع و تهیه و پخش پرسشنامه بین افراد و تحلیل اطلاعات در نرم‌افزار SPSS پرداخته است. نتایج مطالعات حاکی از آن است که برای شهروندان شیرازی شاخص زیست محیطی با میانگین رتبه‌ای 58/4 بیشترین تاثیر و شاخص زیبایی شناختی با میانگین رتبه‌ای 87/2 کمترین تاثیر را بر کیفیت زندگی داشته است، همچنین با توجه به این که مقدار سطح معنی داری کمتر از 5 درصد است، بین شاخص‌ها از نظر میزان اهمیت تفاوت وجود دارد و نهایتا در همین باب به ارائه پیشنهاد پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

437 - بررسی وضعیت پارکینگ در منطقه 2 شهر رشت
محترم ایزدی لای بیدی شهاب نوبخت حقیقی رضا مختاری ملک آبادی

رشد سریع جمعیت و افزایش تملک وسایل نقلیه شخصی ،گستردگی جغرافیایی شهر ها را بدنبال دارد. در چنین شهر هایی سیستم حمل و نقل درون شهری اهمیت ویژه یافته و به نحوی طراحی می گردد که حداکثر کارایی را در سرویس دهی به شهروندان داشته باشد . بدین منظور عمدتا سرویس دهی و مدیریت تراف چکیده کامل

رشد سریع جمعیت و افزایش تملک وسایل نقلیه شخصی ،گستردگی جغرافیایی شهر ها را بدنبال دارد. در چنین شهر هایی سیستم حمل و نقل درون شهری اهمیت ویژه یافته و به نحوی طراحی می گردد که حداکثر کارایی را در سرویس دهی به شهروندان داشته باشد . بدین منظور عمدتا سرویس دهی و مدیریت ترافیک جاری مدنظر بوده و بخش مهمی از ترافیک شهری،یعنی ترافیک ساکن وسایل نقلیه پارک شده و نیز اثرات آن بر ترافیک جاری کمتر مورد توجه قرار گرفته است. شهر رشت بدلیل داشتن جاذبه های گردشگری و مراکز تجاری و تفریحی خود ،علاوه بر جمعیت 600 هزار نفری خود ،سالیانه پذیرای میلیونها نفر مسافر از سراسر کشور می باشد. وجود این سیل عظیم جمعیت باعث ایجاد مشکلات ترافیکی متعدد شده که ریشه اصلی این مشکلات در کمبود و یا مکانیابی ناصحیح کاربری پارکینگ در این شهر می باشد که البته این موضوع در ایام رونق گردشگری بسیار حاد و بحرانی جلوه گر می شود. در این پژوهش از میان مناطق سه گانه شهر رشت ،منطقه دو ،از نظر وضعیت کاربری پارکینگ مورد بررسی قرار گرفته است . روش تحقیق در این پژوهش بر اساس اهداف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی -تحلیلی می باشد .اطلاعات مورد نیاز از وضع موجود پارکینگ در این منطقه با استفاد از مطالعات میدانی که توسط نگارندگان صورت پذیرفته جمع آوری گردیده است. همچنین در این پژوهش ابتدا معیارهای موثر در مکانیابی پارکینگ های عمومی با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP در محیط نرم افزاری ArcGIS وزندهی شده و با توجه به وزنهای بدست آمده ،مکانهای مناسب برای احداث پارکینگ(5 مکان جدید) در این منطقه پیشنهاد داده شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

438 - تحلیل کیفیت زندگی شهری در بافت فرسوده مطالعه موردی: منطقه 9 شهر تهران
سعید ملکی جواد زارعی سحر نصیری قلعه‌بین

انواع برنامه‌ریزی‌ها ابعاد و جنبه‌های مختلف زندگی را تحت تاثیر قرار داده؛ بنحوی که از 1960 تحت تأثیر نیازها و آگاهی‌های جدید، مفاهیم اجتماعی نوینی از قبیل رفاه اجتماعی، کیفیت زندگی، عدالت اجتماعی و کیفیت محیط در قلمرو برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی مطرح شد. همچین اهمیت و ن چکیده کامل

انواع برنامه‌ریزی‌ها ابعاد و جنبه‌های مختلف زندگی را تحت تاثیر قرار داده؛ بنحوی که از 1960 تحت تأثیر نیازها و آگاهی‌های جدید، مفاهیم اجتماعی نوینی از قبیل رفاه اجتماعی، کیفیت زندگی، عدالت اجتماعی و کیفیت محیط در قلمرو برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی مطرح شد. همچین اهمیت و نقش کیفیت زندگی شهری در سایر جنبه‌های زندگی، ماهیت ویژه‌ای پیدا کرده و نقش فزاینده‌ای در سلامت محیط سکونتی شهری به عنوان مهم‌ترین سکونتگاه انسانی ایفا می‌کند. هدف پژوهش حاضر سنجش کیفیت زندگی شهری در قلمرو بافت فرسوده منطقه 9 شهر تهران و با انگیزه ارایه یک الگو به منظور ارزیابی کیفیت زندگی و شناخت مؤلفه‌های مؤثر بر آن می‌باشدکه سعی بر آن دارد با توصیف و تبیین مفهوم کیفیت زندگی و بافت فرسوده، شاخص‌های تأثیرگذار بر آن، نحوه ارتباط این شاخص‌ها و نحوه سنجش آن‌ها را در بافت فرسوده شهری بررسی نماید. بنابراین مبنای سنجش کیفیت زندگی در بافت فرسوده منطقه 9 شهر تهران، میزان رضایتمندی ساکنین آن از کیفیت زندگی شهری می‌باشد. این تحقیق با رویکرد توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر داده‌های پرسشنامه‌ای است که به روش پیمایشی صورت گرفته است. در واقع با بررسی ادبیات تحقیق و متون مرتبط با کیفیت زندگی معیار‌های مورد نظر استخراج گردید (شیوه‌ی استقرایی) و سپس با استفاده از شیوه‌ی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) ابعاد رضایتمندی از زندگی از منظر ساکنین جمع‌آوری و با استفاده از تکنیک‌های تحلیلی spss و ,amos سنجیده شد. نتایج مبین این مطلب است که وضعیت رضایت از ویژگی‌های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی معنادار بوده و نشان از کیفیت پایین در این شاخص‌ها دارد. بنحوی که عامل حمل و نقل، مسکن، حکمروایی شهری و دسترسی تفریحی بیشترین تاثیر را در میزان رضایتمندی از زندگی در بافت فرسوده منطقه 9 شهر تهران را دارا می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

439 - تبیین نقش شهرهای کوچک در توسعة منطقه ای استان آذربایجان غربی؛ (مطالعة موردی: شهرهای 50 – 25 هزار نفر)
میرنجف موسوی مارال رحیمی

هدف مقاله، بررسی نقش شهرهای کوچک استان آذربایجان غربی در توسعة منطقه‌ای است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است. استان آذربایجان غربی در سال 1390 دارای پنج شهر کوچک (50 – 25 هزار نفر جمعیت) به نامهای تکاب، ماکو، سردشت، شاهین دژ و اشنویه است که حدود 10.35 درصد از جمعیت چکیده کامل

هدف مقاله، بررسی نقش شهرهای کوچک استان آذربایجان غربی در توسعة منطقه‌ای است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است. استان آذربایجان غربی در سال 1390 دارای پنج شهر کوچک (50 – 25 هزار نفر جمعیت) به نامهای تکاب، ماکو، سردشت، شاهین دژ و اشنویه است که حدود 10.35 درصد از جمعیت شهری استان را شامل می‌شوند. در این میان شهر سردشت بیشترین ضریب کشش پذیری و جذب جمعیت را دارا بوده است. تایج شاخصهای نخست شهری به کار رفته نشان می‌دهد که پدیدة نخست شهری استان در سالهای اولیة مورد مطالعه (1335)، چندان چشمگیر نبوده اما بعد از سال 1375 شدت این نخست شهری تا سال 1390 افزایش یافته است. بر اساس نتایج مدل رتبه ـ اندازة تعدیل یافته، شهر ارومیه حدود 219383 نفر اضافه جمعیت و شهر دوم (خوی) حدود 23100 نفر کمبود جمعیت دارد (و الی آخر) تا در یک سلسله مراتب منظم شهری قرار گیرد. به لحاظ اقتصادی، نقش غالب شهرهای کوچک در سال 1390 خدمات بوده است. کشاورزی و صنعت در سال 1390 نسبت به سال 1385 روند نزولی دارد. به طور کلی، شهرهای کوچک در نظام شهری استان تأثیرات مثبتی داشته و آنچه که کارکرد این شهرها را تا حدود زیادی کم رنگ نموده افزایش بیش از حد جمعیت و تمرکز شدید امکانات در شهر ارومیه است. علاوه بر تمرکز زدایی از شهر ارومیه، تزریق امکانات و سرمایه به سوی شهرهای کوچک راهکار مناسبی است که با تقویت این شهرها می‌توان خلأ سلسله مراتب سکونتگاهی را در نظام شهری استان پر نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

440 - برنامه‌ریزی پدافند غیرعامل و مکان‌یابی پناهگاه‌های شهری با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی: منطقه یک شهری کرمان)
غلامعلی خمر حسام الدین صالح گوهری

در جهان امروز، مبحث پدافند غیرعامل به قدری دارای اهمیت است که کشورهای توسعه‌یافته بخش مهمی از برنامه‌ریزی‌های جامع و ملی خود را به آن اختصاص می‌دهند. در کشورهای در حال توسعه همچون ایران که زیرساخت‌های شهری هنوز در حال احداث است، ضرورت توجه به پدافند غیرعامل شهری برای کا چکیده کامل

در جهان امروز، مبحث پدافند غیرعامل به قدری دارای اهمیت است که کشورهای توسعه‌یافته بخش مهمی از برنامه‌ریزی‌های جامع و ملی خود را به آن اختصاص می‌دهند. در کشورهای در حال توسعه همچون ایران که زیرساخت‌های شهری هنوز در حال احداث است، ضرورت توجه به پدافند غیرعامل شهری برای کاهش حجم خسارات بیشتر مورد توجه است؛ لذا آمادگی در برابر سوانح، بسیار مهم می‌باشد. بنابراین هدف از این پژوهش، برنامه‌ریزی پدافند غیرعامل و مکان‌یابی پناهگاه است. تاکنون زمین‌لرزه‌های بسیاری باعث خرابی ساختمان‌ها در شهر کرمان گردیده است؛ لذا در این پژوهش به این مهم، پرداخته شده و منطقه یک شهر کرمان به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. روش تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از شبیه‌ساز کارمانیا خطر (Karmaniya Hazard Model) که در نرم‌افزارGIS کار می‌کند و نیز منطق فازی انجام شده است. تهیه نقشه خطر لرزه‌ای به وسیله‌ی شبیه‌ساز کارمانیا خطر (KHM) برای اولین بار در این تحقیق انجام گرفته است و در آن، از هر سه متغیر مورد نیاز ریزپهنه‌بندی، شامل خطر جنبش زمین، گسیختگی دامنه‌ها و خطر روانگرایی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که به علت ساختار کالبدی ناموزون و رشد ناهماهنگ شهری، در وضع موجود شاهد عدم وجود پناهگاه در سطح منطقه و در برنامه‌ریزی وضع مطلوب نیز، شاهد کمبود 37 مترمربع فضای پناهگاهی برای هر نفر، با توجه به سرانه استاندارد 40 مترمربعی، هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

441 - تعیین اولویتهای سرمایه‌گذاری صنعتی با استفاده از روشهای تاپسیس و تاکسونومی (مطالعه موردی: استان آذربایجان غربی)
محمد نقیبی سید فخرالدین فخرحسینی

از آنجایکه کشور ما دارای شرایط غیر همگن و امکانات طبیعی متنوع، نیازمند برنامه‌ریزی منطقه‌ای بویژه برای مناطق همگن می‌باشد‌. سیاست‌گذاری صنعتی منطقه‌ای، موضوعی است که با وجود تغییر و تحول در نظام اجرایی آن، طی دهه‌های گذشته، هنوز هم به عنوان مبنای شناخت توانمندی‌ها و اتخ چکیده کامل

از آنجایکه کشور ما دارای شرایط غیر همگن و امکانات طبیعی متنوع، نیازمند برنامه‌ریزی منطقه‌ای بویژه برای مناطق همگن می‌باشد‌. سیاست‌گذاری صنعتی منطقه‌ای، موضوعی است که با وجود تغییر و تحول در نظام اجرایی آن، طی دهه‌های گذشته، هنوز هم به عنوان مبنای شناخت توانمندی‌ها و اتخاذ استراتژی توسعه هماهنگ با آن، امری ضروری است. تحقیق حاضر به تعیین اولویتهای سرمایه‌گذاری در بخش صنعت استان آذربایجان غربی برای دوره زمانی 1386-1389 پرداخته است. این اولویت‌بندی به وسیله روشهای تحلیل عاملی، تاپسیس و تاکسونومی عددی و با استفاده از کدهای دورقمیISIC و براساس توانمندی صنایع جهت تحقق مجموعه اهداف و خواستهای سیاستگزاران و صاحبان صنایع (از جمله، توان تولید بالا، اشتغال زایی، توانمندی در زمینه صادرات و ... )صورت گرفته است. روش‌های یاد شده صنایع استان را به ترتیب زیر اولویت‌بندی می‌نماید(پنج صنعت برتر): کدهای 15، 20، 26، 25، 31 یا 33. طبقه‌بندی JEL: C13, L19, R11 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

442 - تحلیل بافت فرسوده مسکونی منطقه 7 شهر اصفهان و راهکارهای ساماندهی آن
نفیسه روحانی

بافت فرسوده یکی از موارد مطرح در بسیاری از شهرهای ایران است که هرکدام متناسب با شرایط انسانی و طبیعی خود نیازمند مداخله و اصلاح می‌باشد.منطقه 7 اصفهان در قسمت شمال این شهر واقع شده است و این منطقه با مساحت 2857 هکتار ،حدود 6درصد از مساحت شهر اصفهان و حدود94/187هکتار باف چکیده کامل

بافت فرسوده یکی از موارد مطرح در بسیاری از شهرهای ایران است که هرکدام متناسب با شرایط انسانی و طبیعی خود نیازمند مداخله و اصلاح می‌باشد.منطقه 7 اصفهان در قسمت شمال این شهر واقع شده است و این منطقه با مساحت 2857 هکتار ،حدود 6درصد از مساحت شهر اصفهان و حدود94/187هکتار بافت فرسوده را به خود اختصاص داده است، بافت فرسوده منطقه 7 از گونه‌ی بافت فرسوده با پیشینه شهری می‌باشد. دراین مقاله مسائل و مشکلات موجود در بافت فرسوده و عوامل مؤثر بر تخریب آن مورد بررسی قرارگرفته است جامعه آماری مورد مطالعه ساکنان بافت فرسوده منطقه 7 می‌باشد، حجم نمونه از طریق فرمول کوکران محاسبه شده است، 319پرسشنامه در بین افراد توزیع گردید و بابکارگیریازنرم‌افزار SPSSآمارتوصیفیواستنباطیموردتجزیهوتحلیلقرارگرفتهاست و برای تحلیل‌های استنباطی از روش آماری t تست تک گروهی استفاده شده است. برخی نتایج بدست آمده بیانگرآن است که کهکمبودامکانات وخدماتشهری،تأسیساتزیربنایی در بافت فرسوده از یک طرف و ازطرفدیگروضعیتاجتماعی اقتصادیساکنانبافت از جمله (درآمد کم ساکنان و نرخ بالای بیکاری، بالا بودن افراد مهاجر جویای کار در محدوده)، سببشدهتاروندبهسازیونوسازیدرونبافتکندشود. نتایج نشان می‌دهد ساکنین منطقه پایین بودن توان مالی خود را مهمترین عامل در عدم نوسازی مسکن خود می‌دانند. در این مقاله بابهکارگیریازتکنیک SWOTبه شناساییعواملداخلی و خارجی پرداخته وراهکارهایی جهت استفاده از فرصت‌ها برای غلبه بر نقاط ضعف منطقه پیشنهاد گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

443 - ارزیابی سطوح توسعه و نابرابری ناحیه‌ای به لحاظ شاخص‌های توسعه (مطالعه‌ی موردی: منطقه اورامانات)
چنور محمدی براتعلی خاکپور طیبه انصاریان

بررسی و شناخت وضعیت مناطق و قابلیت‌ها و کاستی آن در برنامه‌ریزی منطقه‌ای اهمیت ویژه دارد چرا که آگاهی از نقاط قوت و ضعف موجود به ارائه‌ی طرح‌ها و برنامه‌ریزی مناسب در تمام زمینه‌ها کمک شایانی می‌نماید شناسایی وضعیت موجود شهرستان‌ها از لحاظ توسعه و موقعیت هر یک در مقایسه چکیده کامل

بررسی و شناخت وضعیت مناطق و قابلیت‌ها و کاستی آن در برنامه‌ریزی منطقه‌ای اهمیت ویژه دارد چرا که آگاهی از نقاط قوت و ضعف موجود به ارائه‌ی طرح‌ها و برنامه‌ریزی مناسب در تمام زمینه‌ها کمک شایانی می‌نماید شناسایی وضعیت موجود شهرستان‌ها از لحاظ توسعه و موقعیت هر یک در مقایسه با دیگری می‌تواند اولین مرحله در برنامه‌ریزی برای رفع نابرابری و عدم تعادل محسوب شود. هدف از پژوهش حاضر سطح‌بندی توسعه‌یافتگی منطقه اورامانات در استان کرمانشاه می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی می‌باشد، که با انتخاب 60 متغیر در قالب شاخص‌های اقتصادی، آموزشی- فرهنگی، بهداشتی – درمانی و زیربنایی که با استفاده از آنتروپی شانون وزن‌دهی و برای ارزیابی سطح توسعه‌یافتگی منطقه اورامانات از مدل ویکور استفاده شده است همچنین از روش ضریب پراکندگی برای نشان دادن اختلاف و نابرابری بین شاخص‌ها و اینکه کدام شاخص بیشترین نابرابری را دارد، نتایج این بررسی نشان می‌دهد بین شهرستان‌ها اختلاف و نابرابری وجود دارد در مجموع شاخص‌ها ضریب توسعه‌یافتگی از 224/0 تا 834/0 در نوسان است. بر این اساس جایگاه منطقه اورامانات از لحاظ توسعه‌یافتگی در بخش‌های مختلف متفاوت است. دو شهرستان قصرشیرین و صحنه نسبتاً توسعه‌یافته، شهرستان‌های کنگاور، روانسر، پاوه، سنقر در حال توسعه و شهرستان‌های گیلانغرب، جوانرود ، دالاهو، هرسین، کرمانشاه و اسلام‌آباد غرب نسبتاً در حال توسعه، و دو شهرستان ثلاث باباجانی و سرپل‌ذهاب محروم از توسعه هستند. در میان شاخص‌ها شاخص آموزشی- فرهنگی با 578/0 بیشترین اختلاف و نابرابری را دارا می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

444 - بررسی و تحلیل نابرابریهای توسعه در سازمان فضایی استانهای ایران
اکبر ویسی کریم حسین زاده دلیر بختیار عزت پناه

ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه با وجود تنوع و دارا بودن استعداها وپتانسیل های طبیعی ومحیطی در پهنه سرزمین ، نابرابری های زیادی در بین استانهای آن وجود دارد واگر چه در سالهای قبل از طریق برنامه های مختلف توسعه سعی در رفع این نابرابری ها شده است ولی به دلایل م چکیده کامل

ایران به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه با وجود تنوع و دارا بودن استعداها وپتانسیل های طبیعی ومحیطی در پهنه سرزمین ، نابرابری های زیادی در بین استانهای آن وجود دارد واگر چه در سالهای قبل از طریق برنامه های مختلف توسعه سعی در رفع این نابرابری ها شده است ولی به دلایل مختلف همچون انتخاب الگو های نامناسب توسعه و...، همچنان نابرابری بین استانهای ایران مشهود وملموس است.که این امردر درازمدت می تواند پیامد هایی از قبیل ایجاد واگرایی در پیرامون و تمرکزگرایی شدید در مرکز و نیز به خطر انداختن اتحاد ملی و... را به همراه داشته باشد. در این مقاله به بررسی نابرابری های توسعه ومحاسبه شدت این نابرابری ها در بین استانهای ایران در دو مقطع زمانی 1375 و1385، با استفاده از 25 شاخص نابرابری توسعه از طریق تکنیک تحلیل عاملی، پرداخته شده است. داده های جمع‌آوری شده با استفاده از، روش تحلیل عاملی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. به منظور بیان فضایی نابرابری و عدم تعادل‌های منطقه‌ای از نرم افزارGIS9.3استفاده شده است. بر اساس نتایج حاصله از تحقیق استان های تهران، خراسان، سمنان و یزد در هر دو دوره (1375 و 1385) با جابه جایی رتبه در بین خود حائز رتبه ها ی اول تا چهارم بوده اند.استان های محروم وتوسعه نیافته در دوره آماری 1375 شامل استان های سیستان وبلوچستان، اردبیل، کهگیلویه وبویراحمد و ایلام و در دوره آماری 1385 شامل استان های کرمان، کردستان، ایلام و کهگیلویه وبویراحمد بوده اند. این نتایج حکایت از وجود نابرابریهای توسعه و شکاف شدید، بین استانهای کشورطی سالهای مورد مطالعه دارد. بطوری که در مرکز کشور استان های توسعه یافته و در نواحی پیرامونی ومرزی استان های توسعه نیافته قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

445 - تحلیل توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری کلان منطقه آذربایجان
محمد حسن یزدانی عطا غفاری گیلانده احمد آفتاب

عدم تعادل و توازن در نظام سکونتگاه‌ها از مهمترین چالش‌های توسعة شهرنشینی و نظام شهری در ایران است. با توجه به اینکه عدم تعادل در توزیع جمعیت زمینه‌ساز نابرابری در سایر بخش‌ها نظیر فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می‌گردد، لذا تلاش در جهت ساماندهی این وضعیت مستلزم مطا چکیده کامل

عدم تعادل و توازن در نظام سکونتگاه‌ها از مهمترین چالش‌های توسعة شهرنشینی و نظام شهری در ایران است. با توجه به اینکه عدم تعادل در توزیع جمعیت زمینه‌ساز نابرابری در سایر بخش‌ها نظیر فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی می‌گردد، لذا تلاش در جهت ساماندهی این وضعیت مستلزم مطالعۀ وضع موجود و بررسی روند طی شده در این رابطه می‌باشد. هدف این مقاله، بررسی و تحلیل نحوه توزیع فضایی جمعیت در نظام شهری کلان منطقه آذربایجان و تحولات آن در پنجاه و پنج سال گذشته (90 – 1335) است. نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است که با استفاده از شاخص موران و تکنیک‌ها و شاخص‌های نخست شهری، تمرکز و تعادل مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه‌ی آماری مورد مطالعه، شامل شهرهای استان‌های آذربایجان‌غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل (124 شهر) می‌باشد نتایج حاصل از شاخص موران، توزیع تصادفی مراکز شهری و جمعیت شهری را در منطقه آذربایجان نشان می‌دهد. همچنین نتایج پژوهش بیانگر این است که همواره تعادل در منطقه رو به افزایش بوده و فاصله شهرهای بزرگ با شهرهای میانی و کوچک در طول زمان، در کل سیستم شهری کاهش یافته است. علاوه بر این، حرکت به سمت توزیع مطلوب جمعیت شهری در منطقه و بازگشت به شرایط تعادل در سلسله مراتب نظام سکونتگاهی شهرهای منطقه آذربایجان مشاهده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

446 - تحلیل و ارزیابی قابلیت‌های ژئومورفوتوریسمی منطقه شیروان دره سی سبلان بر اساس روش پری یرا
عزت الله قنواتی مسلم قاسمی جبراییل کاظمی اردبیلی

ژئومورفوتوریسم، به‌عنوان شاخه‌ای نو پا در صنعت توریسم طی سال‌های اخیر مورد توجه گرفته است. یکی از کارآمدترین مدل‌های ارزیابی ژئوتوریسمی، روش موسوم به پری یرا است. در این پژوهش، از این روش که اساس کار آن بر مبنای امتیاز دهی و رتبه‌بندی است، برای ارزیابی قابلیت‌های ژئومور چکیده کامل

ژئومورفوتوریسم، به‌عنوان شاخه‌ای نو پا در صنعت توریسم طی سال‌های اخیر مورد توجه گرفته است. یکی از کارآمدترین مدل‌های ارزیابی ژئوتوریسمی، روش موسوم به پری یرا است. در این پژوهش، از این روش که اساس کار آن بر مبنای امتیاز دهی و رتبه‌بندی است، برای ارزیابی قابلیت‌های ژئومورفوتوریسمی منطقه شیروان دره سی سبلان استفاده گردیده است. در مدل پری یرا با تأکید بر مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی، ابتدا چهار عیار به نام‌های علمی، مکمل، محافظت و استفاده به‌دست‌آمده است، سپس از جمع‌بندی دو عیار علمی و مکمل، ارزش ژئومورفولوژیک و از جمع‌بندی دو عیار استفاده و محافظت، ارزش مدیریتی به دست می‌آید. از مجموع دو ارزش ژئومورفولوژیک و ارزش مدیریتی نیز ارزش نهایی استخراج می‌شود و بر این اساس طبقه‌بندی انجام می‌گیرد. به‌منظور اخذ نتایج جامع‌تر، از نظرات متفاوت 20 کارشناس در دو حوزه گردشگری و منابع طبیعی استفاده گردید. یافته‌های این پژوهش نشانگر آن است که این منطقه بر اساس روش پری یرا دارای ارزش بالای ژئومورفوتوریسمی است. لذا در صورت تشکیل ژئو پارک، این منطقه می‌تواند به‌عنوان اولین ژئو پارک در مناطق کوهستانی کشور و دومین ژئو پارک بعد از ژئو پارک قشم در سطح کشور، مطرح شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

447 - ارزیابی میزان آسیب پذیری معابر شهری و شبکههای ارتباطی منطقه ده شهرداری تهران بر اساس اصول پدافند غیر عامل و با استفاده از روش کارور
محسن رنجبر مریم حمزه نیسانی

راههای ارتباطی یکی از مهمترین عناصر در افزایش یا کاهش آسیب پذیری یک شهر استتعدد مسیرهای دسترسی شهر بر کاهش میزان آسیب پذیری و کاهش تلفات تأثیر به سزاییخواهد داشت این پژوهش بر آن است تا با استفاده از آمار و اطلاعات موجود در خصوصمیزان آسیب پذیری معابر شهری از منظر پدافند چکیده کامل

راههای ارتباطی یکی از مهمترین عناصر در افزایش یا کاهش آسیب پذیری یک شهر استتعدد مسیرهای دسترسی شهر بر کاهش میزان آسیب پذیری و کاهش تلفات تأثیر به سزاییخواهد داشت این پژوهش بر آن است تا با استفاده از آمار و اطلاعات موجود در خصوصمیزان آسیب پذیری معابر شهری از منظر پدافند غیر عامل منطقه 01 شهرداری تهران بهکنکاش در ارتباط با سطح آسیب پذیری بافت شهری به تناسب سلسله مراتب شبکه معابر درارتباط با زلزله از دیدگاه پدافند غیر عامل بپردازد. روش جمع آوری اطلاعات عمدت ا کتابخانهای و با توّجه به نوع پژوهش از مطالعات میدانی ) مصاحبه ( نیز استفاده شده است. در این مقالهاز روش ماتریسی برای بررسی انطباق مکانی منطقه 01 شهرداری تهران با اصول پدافند غیرعامل استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده عدم رعایت اصول پدافند غیر عامل درمنطقه ده شهرداری تهران است . به این طریق میتوان اقدامهای پیشگیرانه را قبل از وقوعبحران برای کاهش آسیبهای جانی و مالی در مهمترین معابر شهر، جایی که این تلفات ازبقیه نقاط شهر بیشتر است، انجام داد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

448 - رویکردی جدید و کمی در وزن دهی و ارزیابی توان اکولوژیک سرزمین و مقایسه آن با روش رایج ارزیابی چند معیاره (MCE) (مطالعه موردی: کاربری توسعه مناطق مسکونی شهرستان جهرم)
پرویز جوکار مسعود مسعودی

آمایش سرزمین با توجه به ویژگیهای اکولوژیک سرزمین و شرایط اقتصادی اجتماعی آن، نوع استفاده بهینه از سرزمین را مشخص می سازد. در بسیاری از مناطق ایران، انتخاب کاربری و مدیریت زمین بدون توجه به قابلیت و توان سرزمین انجام می شود که سبب اتلاف سرمایه و کاهش ظرفیت محیطی می گردد. چکیده کامل

آمایش سرزمین با توجه به ویژگیهای اکولوژیک سرزمین و شرایط اقتصادی اجتماعی آن، نوع استفاده بهینه از سرزمین را مشخص می سازد. در بسیاری از مناطق ایران، انتخاب کاربری و مدیریت زمین بدون توجه به قابلیت و توان سرزمین انجام می شود که سبب اتلاف سرمایه و کاهش ظرفیت محیطی می گردد. در این تحقیق ارزیابی توان‌ اکولوژیک کاربری توسعه شهرستان جهرم از توابع استان فارس با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی بررسی شده است. روش های وزندهی مختلفی به منظور وزن دهی شاخص های مختلف وجود دارد. بدین منظور در این تحقیق از یک روش کمی پیشنهادی به منظور وزن دهی و ارزیابی کاربری ها در مقایسه با روش رایج ارزیابی چند معیاره (MCE) استفاده شد. در ارتباط با روش رایج ارزیابی چند معیاره نیز از رویکرد وزن دهی با روش تحلیل سلسله مراتبی اصلاح شده (M-AHP) استفاده شد. در گام بعد به منظور بررسی عملکرد هر یک از مدلهای اشاره شده، ارزیابی صحت بر اساس رویکرد ماتریس خطا انجام شد. نتایج نشان داد که روش پیشنهادی وزن دهی منطقه ای (روش پیشنهادی MCE (RW)) نسبت به روش رایج MCE (M-AHP) از قابلیت بالاتری برای تخمین توان اکولوژیک منطقه مورد بررسی برخوردار می باشد. در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که روش پیشنهادی وزن دهی منطقه ای به دلیل سادگی ، عدم نیاز به پرسشنامه و صرفه جویی در زمان و هزینه می تواند جاگزین روش های معمول وزن دهی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

449 - ارزیابی ظرفیت ژئومورفوتوریسم منطقه ویژه پارس جنوبی با روش پریرا
سمیه خالقی محمدمهدی حسین زاده

منطقه ویژه پارس جنوبی در استان بوشهر و در سواحل خلیج فارس واقع شده است که دارای مناظر ارزشمند زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی و زیست محیطی می باشد. پژوهش حاضر با هدف ظرفیت سنجی ژئوتوریسمی منطقه ویژه پارس جنوبی با روش پریرا تدوین شده است. بر اساس روش پریرا، ژئومورفوسایت های چکیده کامل

منطقه ویژه پارس جنوبی در استان بوشهر و در سواحل خلیج فارس واقع شده است که دارای مناظر ارزشمند زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی و زیست محیطی می باشد. پژوهش حاضر با هدف ظرفیت سنجی ژئوتوریسمی منطقه ویژه پارس جنوبی با روش پریرا تدوین شده است. بر اساس روش پریرا، ژئومورفوسایت های خلیج نایبند با امتیاز 73/12، دماغه نایبند با امتیاز 89/10، کوه پردیس با امتیاز 51/9، منطقه بنو با امتیاز 88/8، خور عسلویه با امتیاز 5/8، خور بساتین با امتیاز 23/8، ساحل جزر و مدی گلی کنگان با امتیاز 09/8، آبشار بیدخون با امتیاز 77/7، آبشار درزو با امتیاز 92/6 و آبشار کلات با امتیاز 84/6 به ترتیب دارای بالاترین تا کمترین ارزش بوده اند. بنابراین خلیج نایبند دارای بالاترین ارزش ژئوتوریسمی از نظر جذب گردشگر در منطقه است. این خلیج به دلیل داشتن چشم‌انداز طبیعی با ارزش از جمله خورهای متعدد، جنگلهای حرا، سواحل ماسه‌ای، گونه های گیاهی و جانوری, اشکال زمین شناختی و ژئومورفیک دارای ارزش ژئومورفولوژیکی بالا (62/5) و به دلیل جاده دسترسی و قابلیت دید مناسب، جاذبه های طبیعی و فرهنگی، حفاظت قانونی و دسترسی به مراکز خدماتی، دارای ارزش مدیریتی بالا (11/7) در میان سایر ژئومورفوسایت های منطقه است. بنابراین از دیدگاه ژئوتوریسم، جذب گردشگر در منطقه ویژه پارس جنوبی نیازمند مطالعه جامع جهت شناسایی اشکال و فرآیندهای شکل‌گیری ژئومورفوسایت‌ها، ایجاد تسهیلات جهت رفع محدودیت‌های دسترسی و ارائه خدمات گردشگری و حفاظت از ژئومورفوسایت‌ها و کاهش آلودگی های زیست محیطی از جمله آلودگی هوا و آب در منطقه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

450 - ارزیابی ورتبه بندی شاخص های پایداری محیط شهری منطقه 22کلانشهرتهران درراستای حفظ اکوسیستم طبیعی
امیرحسین حکمتی حمیدرضا جودکی یوسفعلی زیاری

طبق گزارش سازمان ملل درسال1900تنها10%ازجمعیت جهان درشهرها زندگی می کردند اما در سال 2007 جمعیت شهری جهان به 50% رسید. شهرها به عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می روند و در واقع پایداری شهری و پایداری جهانی هر دو مفهومی واحد هستند. از این‌رو توجه به چکیده کامل

طبق گزارش سازمان ملل درسال1900تنها10%ازجمعیت جهان درشهرها زندگی می کردند اما در سال 2007 جمعیت شهری جهان به 50% رسید. شهرها به عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می روند و در واقع پایداری شهری و پایداری جهانی هر دو مفهومی واحد هستند. از این‌رو توجه به پایداری به یکی از مباحث مهم در ادبیات شهرسازی در جهان بدل گشته است. هدف این تحقیق بررسی معیارها و زیر معیارهای شاخص‌های پایداری شهری در منطقه 22کلانشهر تهران می باشد. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی بوده و با استفاده از مبانی تحقیق و پرسشنامه پنج لیکرت معیارها و زیرمعیارها تعیین شدند و سپس با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی الویت‌بندی زیرمعیارها انجام شد و نتایج نشان دادکه در بین زیرمعیارهای محیط زیست زیرمعیار "پوشش چشم انداز و پوشش گیاهی"در بین زیر معیارهای انرژی زیرمعیار"بهره‌وری انرژی"دربین زیرمعیارهای استفاده از زمین زیر معیار"سبز بودن درمقابل مناطق ساخته شده"دربین زیرمعیارهای حمل ونقل وزیرساخت زیرمعیار"خیابان ایمن" در بین زیرمعیارهای ایمنی زیرمعیار"ایمنی اماکن عمومی"و در بین زیرمعیارهای سلامتی زیر معیار پتانسیل تهویه و در بین زیر معیارهای مسکن زیر معیارهای"طرح مسکونی"و در بین زیر معیار اقتصاد زیر معیار تشویق برای سرمایه گذاری‌های جدید در اولویت قراردارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

451 - پهنه‌بندی پتانسیل خطر سیلاب در منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر لامرد
مرضیه موغلی

طغیان رودخانه یکی از مهمترینمخاطرات محیطی است که می‌تواند منجر به خسارات و تخریب شود. هدف این تحقیق بررسی سیلاب سایت منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر لامرد با استفاده از مدل HEC-RASو سیستم اطلاعات جغرافیایی و تهیه نقشه رقومی منطقه جهت شبیهسازی رودخانه و مدل TINرودخانه چکیده کامل

طغیان رودخانه یکی از مهمترینمخاطرات محیطی است که می‌تواند منجر به خسارات و تخریب شود. هدف این تحقیق بررسی سیلاب سایت منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر لامرد با استفاده از مدل HEC-RASو سیستم اطلاعات جغرافیایی و تهیه نقشه رقومی منطقه جهت شبیهسازی رودخانه و مدل TINرودخانه می باشد. با استخراج مشخصات هندسی رودخانه در محیطGIS دیگر مشخصات لازم هم چون ضریب مانینگ و دبی سیلاب طراحی برای شبیهسازی هیدرولیکی و تعیین پهنه سیلاب به مدل HEC-RAS معرفی می شود .در این مرحله، با مشخص نمودن محل مقاطع عرضی بر روی پلانهای تهیه شده، سطح آب برای هر مقطع عرضی در روی نقشه پلان مشخص شده سپس با توجه به شیب طولی رودخانه در هربازه و با درونیابی رقوم بین دو مقطع، رقوم آب بر روی نقشه ها منتقل گردید نهایتا با توجه به رقوم آب تراز اصلی رودخانه پهنه های سیل برای دبی با دوره های بازگشت معین، تعیین شدند. با توجه به اهمیت ضریب مانینگ در شبیه سازی هیدرولیک جریان، حساسیت مدل نسبت به این ضریب برای سیلاب با دوره برگشت های مختلف (200،50،10 ساله) مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس مطالب فوق، تغییرات متوسط سرعت جریان، متوسط عمق آب و متوسط عرض سطح آب به ازای کاهش یا افزایش ضریب مانینگ اولیه، در شرایط طبیعی محاسبه شده است نتایج نشان می دهد که با کاهش 20 درصدی ضریب مانینگ، سرعت جریان برای سیلابهای با دوره بازگشت 200،50،10 ساله به ترتیب در حدود.3/2، 2/2، 1/3 درصد افزایش پیدا می کند. در رابطه با تغییرات عرض سطح آب با افزایش 20 درصدی ضریب مانینگ این تغییرات برای سیلاب های با دوره بازگشت 200،50،10 ساله به ترتیب 4/3، 6/3 8/3. درصد افزایش دارد. سپس با استفاده از نقشه پهنه های سیل بررسی کنترل سیلاب سایت منطقه ویژه اقتصادی صنایع انرژی بر لامرد صورت پذیرفت. نتایج تحقیق حاضر دلالت بر توانایی تلفیق سیستم اطلاعات مکانی با مدل هیدرولوژیکی HEC-RAS در شبیه سازی تغییر رفتار رودخانهها نسبت به گسترش شهرها خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

452 - بررسی چگونگی ارتقاء امنیت در فضاهای فرسوده منطقه ده تهران با تاکید بر محیط زیست پایدار شهری با رویکرد C.P.T.E.D
رسا صفایی نمین اردلان باقر خجسته سیدمحمدرضا شهابی رسول صفایی نمین

امروزه بافت های فرسوده شهری منبع جرم و جنایت و ناامنی هستند و یکی از رویکرد هایی که برای کاهش خطرات موجود در این مکان ها به کار گرفته شده رویکرد CPTED می باشد. رویکرد CPTED (پیشگیری از جرائم با استفاده از طراحی محیطی) را می توان نوعی رویکرد هدفمند در جهت طراحی کارآمد و چکیده کامل

امروزه بافت های فرسوده شهری منبع جرم و جنایت و ناامنی هستند و یکی از رویکرد هایی که برای کاهش خطرات موجود در این مکان ها به کار گرفته شده رویکرد CPTED می باشد. رویکرد CPTED (پیشگیری از جرائم با استفاده از طراحی محیطی) را می توان نوعی رویکرد هدفمند در جهت طراحی کارآمد و هوشمندانه مولفه های محیطی با بکارگیری بهینه محیط مصنوع در کاهش جرائم دانست که بطور موثری در افزایش سرمایه اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و افزایش سرمایه اجتماعی، تاثیر بسزایی دارد. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر بررسی چگونگی ارتقاء امنیت در فضاهای فرسوده با تاکید بر محیط زیست پایدار شهری با رویکرد C.P.T.E.D در منطقه ده تهران بوده است.پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و به شیوه ی کتابخانه ای و میدانی با استفاده از منابع اسنادی و spss انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد به کارگیری رویکرد cpted در طراحی شهری و فضاهای عمومی شهری موجبات افزایش امنیت اجتماعی در این فضاها را موجب شده و به تبع آن زمینه ارتقاء کیفیت زندگی را نیز در این فضاها برای ساکنان خود به ارمغان خواهد آورد. به این دلیل که احساس امنیت به عنوان امری ذهنی تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی و روانی است. روش تحقیق: پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و به شیوه ی کتابخانه ای و میدانی با استفاده از منابع اسنادی و spss انجام شده است. جامعه آماری و محدوده مورد مطالعه نیز منطقه ده تهران می باشد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد به کارگیری رویکرد cpted در طراحی شهری و فضاهای عمومی شهری موجبات افزایش امنیت اجتماعی در این فضاها را موجب شده و به تبع آن زمینه ارتقاء کیفیت زندگی را نیز در این فضاها برای ساکنان خود به ارمغان خواهد آورد. به این دلیل که احساس امنیت به عنوان امری ذهنی تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی و روانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

453 - برآورد میزان فرسایش آبی در منطقه علاء سمنان با استفاده از روش PSIAC
ناهید علی پور فاطمه فرزانه پی علی ترابی سمیرا بخشی نیا طیبه مصباح زاده سوسن سلاجقه

فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه های آبخیز، امروزه به یکی از معضلات مهم زیست محیطی تبدیل شده است، بنابراین جلوگیری از بروز آن ها از مهم ترین عوامل حفاظت از منابع طبیعی به شمار می رود. این پژوهش به منظور برآورد میزان فرسایش آبی با استفاده از روش PSIAC در منطقه علاء سمنان چکیده کامل

فرسایش خاک و تولید رسوب در حوزه های آبخیز، امروزه به یکی از معضلات مهم زیست محیطی تبدیل شده است، بنابراین جلوگیری از بروز آن ها از مهم ترین عوامل حفاظت از منابع طبیعی به شمار می رود. این پژوهش به منظور برآورد میزان فرسایش آبی با استفاده از روش PSIAC در منطقه علاء سمنان انجام گرفت. روش پسیاک تاثیر نه عامل مهم در فرایند فرسایش آبی را بررسی می کند که این عوامل در هر یک از واحدهای کاری منطقه مطالعاتی محاسبه شدند. نتایج نشان داد که واحد کاری آبراهه با مساحت 278 هکتار و با کسب امتیاز 91 بیشترین تاثیر را در فرایند فرسایش آبی داشت و از نظر فرسایش پذیری در کلاس زیاد قرار گرفت. سایر واحدهای کاری شامل اراضی رسی همراه با کلوتک با امتیاز 48، اراضی لخت و بدون پوشش با امتیاز 45، جلگه رسی همراه با املاح با امتیاز 45، اراضی مارنی بدون پوشش گیاهی با امتیاز 24، مناطق مسکونی با امتیاز 23، اراضی تاغ کاری شده با امتیاز 22، تپه های ماسه ای تاغ کاری شده با امتیاز 16 و اراضی کشاورزی با امتیاز 15 در کلاس فرسایش پذیری کم تا ناچیز قرار گرفتند. به طور کلی با توجه به کل امتیازات بدست آمده از هر یک از واحدهای کاری که 57/30 می‌باشد، منطقه مورد بررسی در کلاس فرسایش پذیری کم قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

454 - مطالعه رستنی‌های ( فلورستیکی) منطقه عین الکش کرمانشاه
مهتاب شهرکی منیژه پاکروان یونس عصری

منطقه عین الکش با مساحت حدود 2500 هکتار در جنوب غربی کرمانشاه واقع شده است. حداقل ارتفاع منطقه 1550 متر و حداکثر ارتفاع 1850متر از سطح دریا می‌باشد. میانگین بارندگی سالانه منطقه 7/430 میلیمتر و متوسط دمای سالانه آن 1/15 درجه سانتیگراد است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی گون چکیده کامل

منطقه عین الکش با مساحت حدود 2500 هکتار در جنوب غربی کرمانشاه واقع شده است. حداقل ارتفاع منطقه 1550 متر و حداکثر ارتفاع 1850متر از سطح دریا می‌باشد. میانگین بارندگی سالانه منطقه 7/430 میلیمتر و متوسط دمای سالانه آن 1/15 درجه سانتیگراد است. هدف اصلی این پژوهش شناسایی گونه‌های گیاهی و معرفی فلور منطقه، تعیین شکلهای زیستی گیاهان و پراکنش جغرافیایی آنها می باشد. به این منظور نمونه‌های گیاهی از زیستگاه‌های مختلف منطقه طی دوره رویشی سال 1385 جمع آوری و با استفاده از فلورهای مختلف شناسایی شدند. شکل‌های زیستی گونه‌های شناسایی شده تعیین گردید و طیف زیستی منطقه ترسیم شد. بر اساس اطلاعات به دست آمده از پراکنش جغرافیایی گونه ها و منابع موجود،‌ جایگاه منطقه از نظر جغرافیای گیاهی ایران مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 156 گونه و تقسیمات تحت گونه ای شناسایی شده از منطقه به 27 تیره و 118 جنس تعلق دارند. بیشترین غنای گونه‌ای در تیره‌های Asteraceae (32 گونه)، Fabaceae (27 گونه) و Poaceae (14 گونه) دیده می‌شود. در بین گیاهان منطقه تروفیت‌ها با 91 گونه (3/58 درصد) فراوان ترین شکل زیستی منطقه هستند. پراکنش 86 گونه (1/55 درصد) به ناحیه ایران ـ تورانی منحصر می‌گردد که از این تعداد 12 گونه اندمیک ایران هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

455 - بررسی پوشش گیاهی منطقه حفاظت شده سفیدکوه در غرب ایران
عصری ی م قربانلی م مهرنیا

منطقه حفاظت شده سفیدکوه در غرب ایران قرار دارد. این منطقه یکی از اکوسیستم‌های ناشناخته رشته کوه‌های زاگرس است. پوشش گیاهی بخشی از این منطقه به روش براون بلانکه مورد مطالعه قرار گرفته است. در جوامع مختلف این منطقه 86 رولوه صورت گرفته است. داده‌های جامعه‌شناسی گیاهی به کم چکیده کامل

منطقه حفاظت شده سفیدکوه در غرب ایران قرار دارد. این منطقه یکی از اکوسیستم‌های ناشناخته رشته کوه‌های زاگرس است. پوشش گیاهی بخشی از این منطقه به روش براون بلانکه مورد مطالعه قرار گرفته است. در جوامع مختلف این منطقه 86 رولوه صورت گرفته است. داده‌های جامعه‌شناسی گیاهی به کمک برنامه آنافیتو به دو روش تجزیه و تحلیل ارتباط‌های عاملی (AFC) و رده‌بندی سلسله مراتب بالارونده (CAH) مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس این بررسی، 18 جامعه و 6 زیرجامعه تشخیص داده شد. این اجتماعات به جنگل‌های استپی Quercetea persicae و Quercetalia persicae تعلق دارند. نواربندی پوشش گیاهی منطقه اساساً تحت تاثیر عوامل پستی و بلندی و خاکی قرار گرفته است. بین عوامل مطالعه شده ارتفاع نسبت به سطح دریا، جهت و اهمیت شیب، مقدار سنگ‌ریزه، رطوبت، بافت و عمق زمین نقش مهمی در استقرار جوامع در نواحی با ارتفاع مختلف داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

456 - بررسی اتنوبوتانی گونه‌های گیاهی منطقه سوسن، استان خوزستان، ایران
حامد خدایاری فاطمه بارونیان

10.30495/ejmp.2023.1981494.1723

علم مردم‌ گیاهشناسی یا اتنوبوتانی عبارت از جمع آوری داده های معتبر در مورد استفاده های دارویی از گیاهان در فرهنگ‌های مختلف است، که می تواند زمینه ساز کشف داروهای جدید باشد. این پژوهش با هدف شناسایی، معرفی، کاربرد دارویی بومی و شاخص های اتنوبوتانیکی گونه‌های گیاهی منطقه چکیده کامل

علم مردم‌ گیاهشناسی یا اتنوبوتانی عبارت از جمع آوری داده های معتبر در مورد استفاده های دارویی از گیاهان در فرهنگ‌های مختلف است، که می تواند زمینه ساز کشف داروهای جدید باشد. این پژوهش با هدف شناسایی، معرفی، کاربرد دارویی بومی و شاخص های اتنوبوتانیکی گونه‌های گیاهی منطقه سوسن در استان خوزستان به وسعت 1016 هکتار انجام گردید. در این تحقیق با استفاده از پرسشنامه، اطلاعات 80 نفر (55 مرد و 25 زن) از افراد بومی در محدوده سنی 30 تا 75 سال جمع‌آوری و در فرم‌های مخصوص تدوین شد. تعداد 109 گونه گیاه دارویی متعلق به 40 تیره از منطقه‌ی سوسن در شمال غربی شهرستان ایذه (استان خوزستان) جمع‌آوری و شناسایی شد. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده به ترتیب تیره‌های Asteraceae با 16 گونه، Lamiaceae با 12 گونه، Apiaceae با 8 گونه، Fabaceae با 7 گونه و Brassicaceae با 6 گونه گیاهی از بیشترین کاربرد دارویی برخوردار بودند. نتایج حاصل از بررسی کاربرد سنتی گیاهان این منطقه نشان داد که بیشترین استفاده‌ی دارویی از گیاهان جهت درمان بیماری‌های گوارشی، بیماری‌های تنفسی، بیماری‌های پوستی، بیماری‌های گردش خون (چربی، فشار و قند خون)، بیماری‌های مجاری ادراری و به‌عنوان آرام‌ بخش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

457 - تحلیلی برایجاد شهرهای شبه جهانی در سواحل شمال ایران و نقش آن در توسعه منطقه ای شمال کشور با استفاده از مدل ترکیبی (SWOT_AHP)
عبداله پورآقائی عباس ملک حسینی عبدالرضا فرجی راد

امروزه توسعه منطقه ای متأثر از فرآیند جهانی شدن شهرها بوده و این پدیده در مقیاس‌های مختلف بر ابعاد و ساختارهای مختلف جوامع تأثیرگذاشته است. بی تردید، توسعه و ایجاد شهرهایی که به سمت جهانی شدن حرکت کنند و در این مسیر کارکردهای شهری، منطقه ای، ملی و جهانی خود را ارتقاء ده چکیده کامل

امروزه توسعه منطقه ای متأثر از فرآیند جهانی شدن شهرها بوده و این پدیده در مقیاس‌های مختلف بر ابعاد و ساختارهای مختلف جوامع تأثیرگذاشته است. بی تردید، توسعه و ایجاد شهرهایی که به سمت جهانی شدن حرکت کنند و در این مسیر کارکردهای شهری، منطقه ای، ملی و جهانی خود را ارتقاء دهند، می‌تواند اثرات خود را در ساختار توسعه کشور متجلی سازد. حوزة خزر دارای پتانسیل‌های عظیم اقتصادی، ارتباطی و... می‌باشد و ضمن ارتباط ایران با جهان از طریق آبهای آزاد، می‌تواند نقش بی بدیل در سازماندهی سیاسی فضا، آمایش سرزمین و توسعه موزون منطقه‌ای و ملی ایفا نموده و از این طریق بر توسعه منطقه شمال ایران بیفزاید. پژوهش حاضر در حوزه جهانی شدن شهرها و توسعه منطقه ای سعی در ارائه الگوی کاملی از تبیین تأثیر ایجاد شهرهای شبه جهانی سواحل شمال کشور در افزایش توسعه منطقه شمال ایران دارد. این پژوهش بر اساس ماهیت، توصیفی- تحلیلی و بر مبنای هدف کاربردی- توسعه ای است. به منظور ارائه راهبردهای ایجاد و توسعه شهرهای شبه جهانی در سواحل شمالی ایران بر اساس نظر خبرگان و از تکنیک (SWOT- AHP) بهره گیری شد. یافته‌ها نشان داد که راهبردهای توسعة منطقه ای از طریق ایجاد شهرهای شبه جهانی در سواحل شمال براساس خبرگان و با توجه به ارزیابی ماتریس عوامل داخلی و خارجی، از نوع تهاجمی می باشد. در نهایت بر اساس یافته های پژوهش، راهبردهای کلی از نوع تهاجمی (SO) برای ایجاد و توسعه شهرهای شبه جهانی برای توسعه منطقه شمال و افزایش قدرت ملی ایران ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

458 - ارزیابی سرانه کاربری فضای سبز با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) مطالعه موردی: منطقه8 شهرداری تهران
علی گنجی پور

بررسی و تحلیل سرانه کاربری ها و از جمله کاربری فضای سبز شهری به عنوان یکی از عوامل محیط زیست محیطی در برنامه ریزی شهری می باشد.پراکندگی نامناسب کاربری فضای سبز شهری و کمبود سرانه آن بویژه در کلانشهرها از جمله دغدغه های اصلی مدیران شهری می باشد.با توجه به اهمیت فضای سبز چکیده کامل

بررسی و تحلیل سرانه کاربری ها و از جمله کاربری فضای سبز شهری به عنوان یکی از عوامل محیط زیست محیطی در برنامه ریزی شهری می باشد.پراکندگی نامناسب کاربری فضای سبز شهری و کمبود سرانه آن بویژه در کلانشهرها از جمله دغدغه های اصلی مدیران شهری می باشد.با توجه به اهمیت فضای سبز و نقش ان در کاهش آلودگی های و یکی از عوامل موثر در در شکل دهی پایداری اجتماعی تحقیق حاضر به بررسی این امر در یکی از مناطق پرتراکم کلانشهر تهران در منطقه هشت پرداخته است.روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی می باشدو تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمارهای توصیفی و نیز با از ArcGIS انجام گرفته است.نتایج تحقیق حاکی از این واقعیت است که منطقه مورد مطالعه با کمبود سرانه فضای سبز و نیز پراکندگی نامناسب فضای سبز شهری روبرو است و جهت مکانیابی و احداث بوستانهای جدید نیز پیشنهاداتی از جمله تملک زمین های که دارای مقیاس نسبتا بزرگ و در طرح تفصیلی با نام کاربری ذخیره توسعه و نوسازی شهری در نظر گرفته شده است ارائه شده است.ضمنا با توجه به فضاهایی که بعد از احداث اتوبان امام علی (ع) در منطقه هشت بجای مانده و تملک آن در اختیار شهرداری قرار گرفته است، میتوان با تبدیل آن به فضای سبز نسبت به افزایش سرانه کاربری مورد نظر دست یافته و با اتخاذ تدابیر بالا به رفع کمبود سرانه در منطقه و ایجاد عدالت اجتماعی در سطح آن که یکی از اهداف برنامه ریزی شهری می باشد دست بیابیم.در ابتدا نسبت به جمع آوری آمار بوستان ها در سطح منطقه پرداخته شده و سپس نسبت به تهیه نقشه بوستان ها با استفاده از ArcGIS اقدام شده است. وبا استفاده از فرمول سرانه ها نسبت به برآورد آنها اقدام شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

459 - استراتژی توسعه ی منطقه ای ( RDS) راهکاری جهت تمرکز زدایی ( مطالعه موردی: شهرستان رشت)
مجید یاسوری مریم سجودی

شهرستان رشت از ابتدای شکل گیری، شرایط منحصر به فردی را نسبت به مناطق پیرامونی خویش تجربه نموده و گرایشی روزافزون به تمرکز گرایی داشته است. شکل گیری رابطه ای یک سویه و جهت دهی اکثر جریان های حیاتی و کارکردی استان به سمت شهرستان رشت موجبات انزوا و عدم تحرک را برای سایر نق چکیده کامل

شهرستان رشت از ابتدای شکل گیری، شرایط منحصر به فردی را نسبت به مناطق پیرامونی خویش تجربه نموده و گرایشی روزافزون به تمرکز گرایی داشته است. شکل گیری رابطه ای یک سویه و جهت دهی اکثر جریان های حیاتی و کارکردی استان به سمت شهرستان رشت موجبات انزوا و عدم تحرک را برای سایر نقاط سکونت گاهی استان به همراه داشته است؛ که این امر با افزایش فعالیت های شهرستان رشت، تشدید خواهد شد. این پژوهش زمینه های تمرکز گرایی شهرستان رشت را در سه زمینه ی اداری- سیاسی، اقتصادی – خدماتی و جمعیتی بررسی نموده است و ضمن تشریح مهم ترین نمود ها و مصادیق تمرکزگرایی در زمینه های فوق؛ جهت کاهش تمرکز گرایی در شهرستان رشت و جهت دادن جریان ها به سایر نقاط و بالطبع متعادل نمودن جریان ها و روابط دو سویه؛ از الگوی نوین استراتژی توسعه ی منطقه ای (RDS)، بهره گرفته است. استراتژی توسعه ی منطقه ای با تفکر راهبردی، اجتماع محور و انعطاف پذیر خود در برقراری تعادل های منطقه ای بسیار موثر است چرا که در این الگو تلاش می شود تا از توان ها، ظرفیت ها و اقدامات و همکاری تمامی مناطق بهره جسته و آن را به بهترین شکل ممکن سازمان دهی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

460 - تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیک منطقه خلیج‌فارس در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق جنوب کشور
مجید ابوالفتحی حیدر لطفی

هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس: در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور. سؤال اصلی این رساله این است که چگونه می‌توان با تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فار چکیده کامل

هدف اصلی این رساله عبارت است از تحلیل و بررسی معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس: در راستای ارائه یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور. سؤال اصلی این رساله این است که چگونه می‌توان با تحلیل معضل ریزگردها از منظر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس یک مدل کاربردی برای مناطق غربی کشور ارائه داد؟ علاوه بر این سؤال اصلی سایر سؤالات فرعی این پژوهش عبارت‌اند از اینکه بحران‌های کنونی ژئوپلیتیکی خاورمیانه کدام اند؟ ریزگردها برای مناطق غربی دارای چه اثرات منفی‌ای هستند؟ این رساله با استفاده از مدل سوآت به منظور دسته‌بندی عوامل مهم درونی و بیرونی اثرگذار بر معضل ریزگردها و شناسایی توانایی‌ها، کاستی‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات ریزگردها برای مناطق غربی کشور در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرایند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. جامعه آماری مقاله شامل 50 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته جغرافیای سیاسی دانشگاههای تهران بوده است. نتایج این رساله نشان می‌دهد که بخش قابل توجهی از معضل ریزگرد ها ریشه خارجی دارد و اینکه ناامنی به وجود آمده در اثر بحران‌های ژئوپلیتیکی منطقه خلیج فارس مقابله با بحران ریزگردها را سخت نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

461 - شناسایی پتانسیل‏های بوم‏ گردشگری پایدار شهری– منطقه ای شهرستان نوشهر بر اساس عوامل طبیعی-اقلیمی
مهرداد رمضانی پور

با توجه به محدودیت زمین در سطح کره زمین، بیشتر امکانات در مناطق شهری واقع شده اند، از این جهت، به تدریج اهمیت توسعه بوم گردشگری شهری برجسته شده است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، شناسایی سایت های گردشکری متمرکز و گسترده در سه طبقه مناسب و نیمه مناسب و نامناسب بر پایه توا چکیده کامل

با توجه به محدودیت زمین در سطح کره زمین، بیشتر امکانات در مناطق شهری واقع شده اند، از این جهت، به تدریج اهمیت توسعه بوم گردشگری شهری برجسته شده است. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، شناسایی سایت های گردشکری متمرکز و گسترده در سه طبقه مناسب و نیمه مناسب و نامناسب بر پایه توان بوم شناسی برای فصول گرم سال در شهرستان نوشهر بوده است. در این راستا، از مدل بوم گردشگری با معیارهای اقلیمی دما، بارندگی، شدت آفتابگیری و شیب، زمین شناسی و کاربری زمین بهره گرفته شد. سپس با کمک تکنیک سامانه های اطلاعات جغرافیایی و روش های شرطی و ترکیب جبری، سایت های گردشگری شناسایی گردید. پس از تحلیل، 519 مورد سایت مناسب متمرکز با مساحت 8/438 هکتار و غالبا در ارتفاعات میانی (1300–1800 متر) با جهت شرقی- غربی و در امتداد جاده و رودهای شهرستان نوشهر شناسایی شدند. 158 مورد سایت گردشگری مناسب گسترده با مساحتی حدود 8/74 هکتار در ارتفاعات میانی و بالادست(حدود 2550-4000 متر) در شهرستان نوشهر مکانیابی شدند. بطورکلی، سایت های مناسب گسترده، پراکندگی و مساحت کمتری نسبت سایت های مناسب متمرکز دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

462 - سنجش کیفیت فضاهای عمومی شهری با تأکید بر خیابان رودکی و آذربایجان در محله سلسبیل شمالی منطقه ۱۰ تهران
علی موحد علی شماعی امیر اسدی کلمتی

هدف از این پژوهش سنجش کیفیت فضاهای عمومی از لحاظ کارکرد، دسترسی و ارتباطات، اجتماع‌پذیری، آسایش و کیفیت محیطی در رابطه خیابان‌های رودکی و آذربایجان در محله سلسبیل شمالی منطقه ۱۰ تهران است. یکی معیارهای ارزیابی شهرها و محیط‌های شهری کیفیت فضای عمومی شهری است. کیفیت این ف چکیده کامل

هدف از این پژوهش سنجش کیفیت فضاهای عمومی از لحاظ کارکرد، دسترسی و ارتباطات، اجتماع‌پذیری، آسایش و کیفیت محیطی در رابطه خیابان‌های رودکی و آذربایجان در محله سلسبیل شمالی منطقه ۱۰ تهران است. یکی معیارهای ارزیابی شهرها و محیط‌های شهری کیفیت فضای عمومی شهری است. کیفیت این فضاها معیار سنجشی برای میزان مطلوبیت شهرها محسوب می‌شود. فضای عمومی ماهیتی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دارد و ارتقاء هرکدام، با بهبود شاخص‌های زیبایی‌شناسی و سلامت و احساس رضایت شهروندان همراه است. روش پژوهش اکتشافی-تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به‌صورت پیمایشی است. داده‌های این پژوهش با استفاده از پرسشنامه و به روش نمونه‌گیری تصادفی به‌دست‌آمده است. جامعه آماری شامل شهروندان محله سلسبیل شمالی بوده و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران ۳۸۱ نفر است. متغیرهای پژوهش بر مبنای PPS مطلوبیت این مکان‌ها را در چهار کیفیت کلیدی دسترسی و ارتباطات، کاربری و فعالیت‌ها، اجتماع‌پذیری، آسایش و تصویر ذهنی می‌داند؛ و جهت ارزیابی کیفیت از آزمون t، پیوستگی معیارها از آزمون پیرسون و برای اولویت‌بندی از آزمون فریدمن استفاده‌شده است. یافته‌ها مشخص می‌سازد با توجه به اجتماع‌پذیری زیاد خیابان رودکی و آذربایجان، این دو خیابان با توجه به چهار کیفیت کلیدی از مطلوبیت پایینی برخوردار هستند. بنابراین برای ارتقای کیفیت فضاهای عمومی در محله ارتقاء دسترسی‌ها و پیوستگی و سازگاری کاربری‌ها با فعالیت‌ها و همچنین ارتقای پیاده مداری، خوانایی، کارایی و اختلاط کاربری‌ها در سرزندگی فضاهای عمومی محله مؤثر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

463 - ارائه مدلی برای تبیین عوامل مؤثر در دستیابی به شهر زیست‌پذیر (مطالعه موردی: منطقه 10 تهران)
پریوش وحیدی فر علی اصغر رضوانی علی نوری کرمانی

دستیابی به شهر زیست‌پذیر به عنوان رویکردی مبتنی بر تئوری توسعه پایدار از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این پژوهش شناسایی و ارزیابی شاخص‌ها و متغیرهای پایدار شهری و ارائه مدلی جامع برای تبیین عوامل مؤثر در دستیابی به شهر قابل سکونت می‌باشد. در این پژوهش، جامعه آماری، سا چکیده کامل

دستیابی به شهر زیست‌پذیر به عنوان رویکردی مبتنی بر تئوری توسعه پایدار از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف این پژوهش شناسایی و ارزیابی شاخص‌ها و متغیرهای پایدار شهری و ارائه مدلی جامع برای تبیین عوامل مؤثر در دستیابی به شهر قابل سکونت می‌باشد. در این پژوهش، جامعه آماری، ساکنان منطقه 10 تهران و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. ابزار اصلی گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌ای است که از روش‌های مصاحبه و مشاهده نیز استفاده شده است. نتایج تحلیل‌های آماری نشان می‌دهد که چهار عامل اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و محیطی نقش مهمی در دستیابی به شهر زیست‌پذیر ایفا می‌کنند و عامل اقتصادی در بین سایر عوامل مهم‌ترین عامل است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

464 - برنامه‌ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران در راستای ارائه‌ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه‌ی موردی چابهار
ازیر بلوچ حیدر لطفی

منطقه چابهار به دلایل جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی دارای ماهیتی استراتژیک برای تحرک و توسعه نیمه شرقی کشور و در نتیجه کل ایران، برای کشورهای هم‌جوار در منطقه و حتی برای ارتباطات اقتصادی جهانی است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه‌ریزی و سازماندهی سیاسی، چکیده کامل

منطقه چابهار به دلایل جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی دارای ماهیتی استراتژیک برای تحرک و توسعه نیمه شرقی کشور و در نتیجه کل ایران، برای کشورهای هم‌جوار در منطقه و حتی برای ارتباطات اقتصادی جهانی است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از برنامه‌ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران؛ مطالعه ی موردی چابهار. سؤال اصلی این مقاله این است که برنامه‌ریزی و سازماندهی سیاسی، امنیتی و اقتصادی فضا در منطقه مکران بایستی دارای چه ویژگی‌ها و مختصاتی باشد که بتوان از آن به عنوان مدلی برای همه مناطق این منطقه و از جمله چابهار بهره گرفت؟ علاوه بر این سؤال اصلی سایر سؤالات فرعی این مقاله عبارت‌اند از: سازماندهی فضا دارای چه تاریخچه ای است؟ چه نظریاتی در خصوص سازماندهی فضا ارائه گردیده است؟ این مقاله با استفاده از مدل سوآت به منظور دسته‌بندی عوامل سیاسی، امنیتی و اقتصادی درونی و بیرونی مهم و اثرگذار در برنامه‌ریزی و سازماندهی فضا در منطقه مکران و شناسایی توانایی‌ها، کاستی‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات چابهار در راستای ارائه ی یک مدل راهبردی برای مناطق ایران انجام شده است و برای سنجش وزن سنجه ها از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده شده است. نتایج این مقاله نشان می دهد که اولین و بهترین استراتژی مطلوب برای مدیریت و برنامه ریزی فضای سیاسی، امنیتی و اقتصادی در منطقه مکران و چابهار استراتژی های تدافعی است. هدف از این استراتژی، کم کردن نقاط ضعف داخلی و پرهیز از تهدیدات ناشی از محیط خارجی است. این راهبرد مربوط به وضعیت خارجی منطقه مکران و چابهار است و نقاط مثبت (فرصت های) آن را در ارتباط با بیرون ارزیابی می‌کند. این راهبرد براساس توانمندی های منطقه مکران و چابهار در مقابل تهدیدات بنا شده‌ است و هدف آن افزایش توانمندی‌های موجود و کاهش تهدیدات است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

465 - بررسی نقش شهر های کوچک در توسعه فضایی منطقه ای (نمونه موردی شهر دهگلان)
محسن قادرمرزی محمد رحمانی

شهرهای کوچک با پذیرش بخشی از سرمایه‌ها و عوامل تولید می‌توانند عامل جذب جمعیت و نهایتاً کمک به برقراری تعادلی در منطقه خود شوند تا معضلات شهری را که ریشه در روستاها دارند کاهش دهند. برای دستیابی به توزیع متوازن و عادلانه، جمعیت، سرمایه، امکانات، تسهیلات و همچنین فعالیت‌ چکیده کامل

شهرهای کوچک با پذیرش بخشی از سرمایه‌ها و عوامل تولید می‌توانند عامل جذب جمعیت و نهایتاً کمک به برقراری تعادلی در منطقه خود شوند تا معضلات شهری را که ریشه در روستاها دارند کاهش دهند. برای دستیابی به توزیع متوازن و عادلانه، جمعیت، سرمایه، امکانات، تسهیلات و همچنین فعالیت‌های اقتصادی در سطح ملی و منطقه‌ای شهرهای کوچک بویژه شهرهایی که موقعیت استقرار آنها در شبکه سکونتگاهها به عنوان عامل واسط میان کانون‌های شهری و روستایی عمل می‌نمایند مورد توجه قرار گرفت. در واقع هدف پژوهش بررسی نقش شهرهای کوچک در توسعه فضایی منطقه‌ای است رویکرد حاکم بر این تحقیق روش توصیفی- تحلیلی می‌باشد. برای جمع آوری آمار و اطلاعات مورد نیاز از روش‌های کتابخانه‌ای و بررسی متون و آمارنامه‌ها و نتایج تفصیلی سرشماری‌های استفاده گردیده است. برای تجزیه و تحلیل تحولات جمعیت شهرستان‌ها، نقاط شهری و روستایی از نرم افزارهای Spss و Excel بهره برده شده است تا تحولات جمعیت طی سال‌های فوق مشخص شود. سپس تحولات شبکه شهری و نظام سلسله مراتبی آن، طی سه دوره سرشماری بررسی شده است. در این مطالعه از روش‌ها و مدل‌هایی مرتبط از قبیل رتبه اندازه، ضریب کشش پذیری، مدل ژرژشابو و بورژوگارنیه، شاخص مرکزیت، شاخص نخست شهری استفاده گردید. نتایح مدل فوق نشان داد که شهر دهگلان در بخش‌های کشاورزی و صنعت به ترتیب با 1.67 و 1.17 دارای اقتصاد پایه و در بخش خدمات دارای اقتصاد غیر می‌باشد. این مسأله با توجه به نقش مرکزیت شهر دهگلان در سطح شهرستان نشان دهنده ضعف این بخش در اقتصاد پایه شهر دهگلان می‌باشد با توجه به تفسیر مدل ضریب مکان مشخص شد که شهر دهگلان در این تأمین خدمات و امکانات محدوده شهرستان در وضعیت مناسبی قرار ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

466 - ارزیابی ظرفیت تاب‌آوری شهری در برابر خطر زمین لرزه با تأکید بر ابعاد اقتصادی و کالبدی زیرساختی(مطالعه موردی: منطقه 12 تهران)
الناز جزایری رسول صمدزاده حسین حاتمی نژاد

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مقادیر شاخص‌های ابعاد اقتصادی و زیرساختی تاب‌آوری منطقه 12 تهران در برابر زمین‌لزره می‌باشد که بر اساس حد بهینه در سطح جهانی ارزیابی شده است. به منظور تعریف حد بهینه در پژوهش مقدار عددی هر شاخص در مناطقی در سطح جهان که تاکنون در آنها بحران‌های چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر ارزیابی مقادیر شاخص‌های ابعاد اقتصادی و زیرساختی تاب‌آوری منطقه 12 تهران در برابر زمین‌لزره می‌باشد که بر اساس حد بهینه در سطح جهانی ارزیابی شده است. به منظور تعریف حد بهینه در پژوهش مقدار عددی هر شاخص در مناطقی در سطح جهان که تاکنون در آنها بحران‌های متعدد اتفاق افتاده که در برابر آن تاب‌آور بوده‌اند (مثل ژاپن و کالیفرنیا) به عنوان حد بهینه تاب‌آور بودن هر شاخص در نظر گرفته شده است. روش تحقیق در این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است. در این راستا، پس از مروری بر متون نظری و تجربی حاکم بر تاب‌آوری، به ارائه مدلی مفهومی برای ارزیابی میزان تاب‌آوری در سطح منطقه پرداخته شد. سپس با تعریف معیارها و شاخص‌ها در ابعاد اقتصادی، کالبدی-زیرساختی، میزان تاب‌آوری در منطقه 12 تهران در برابر زمین‌لرزه با حد بهینه آنها مقایسه شد که نتایج یافته‌ها حاکی از این است که در بین شاخص‌های اقتصادی، سه معیار نوع کسب و کار، مقیاس کسب و کار و سطح اشتغال مورد ارزیابی قرار گرفت که هر سه شاخص پایین‌تر از حد بهینه قرار دارند. در بین شاخص‌های کالبدی– زیرساختی همه شاخص‌ها پایین‌تر از حد بهینه قرار دارند و در بین آن‌ها شاخص تراکم ساخته شده با فاصله 94 درصدی از حد بهینه (1) بیشترین اختلاف را با حد بهینه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

467 - تحلیل جغرافیایی شبکه شهری استان خوزستان با تأکید بر برنامه‌ریزی شهری و منطقه-ای طی سال‌های 1335-1395
غلامرضا طاهری محمدرضا رضایی سعید امانپور

وجود سلسله مراتب شهری منظم سبب توزیع کالاها و خدمات به تمام جامعه و توزیع متعادل امکانات و خدمات‌رسانی به تمامی بخش‌های یک منطقه می‌گردد. شبکه شهری تنها مجموعه‌ای از عناصر کالبدی نیست و نقش و اهمیت هر سکونتگاه را میزان و ابعاد ارتباطات و جریان‌ها در یک نظام باز تعیین می چکیده کامل

وجود سلسله مراتب شهری منظم سبب توزیع کالاها و خدمات به تمام جامعه و توزیع متعادل امکانات و خدمات‌رسانی به تمامی بخش‌های یک منطقه می‌گردد. شبکه شهری تنها مجموعه‌ای از عناصر کالبدی نیست و نقش و اهمیت هر سکونتگاه را میزان و ابعاد ارتباطات و جریان‌ها در یک نظام باز تعیین می‌کنند. شهرهای بزرگ‌تر با جذب و تمرکز مازاد بیشتر، تسلط خویش را بر شهرهای کوچک‌تر اعمال می‌کنند. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع توصیفی تحلیلی می‌باشد. در این پژوهش شاخص های مورد مطالعه در دو مرحله از طریق مطالعه استخراج از منابع موجود در دسترس؛ طرح های تحقیقاتی، آمارنامه ها، کتب و آراء خبرگان، گردآوری شد و در نهایت نیز با استفاده از مدل های رتبه و اندازه، رتبه اندازه تعدیل شده، منحنی لورنز وضعیت شبکه شهری خوزستان مشخص گردید. نتایج نشان داد که بررسی سلسله مرتب شهری استان خوزستان طی سال های 1395-1335 بر اساس مدل مرتبه-اندازه زیپف و تعدیل شده نشان دهنده عدم تعادل درسیستم شهری و تمرکز جمعیت در شهرهای بالای نظام سلسله مراتب شهری و خصوصاً نخست شهر استان است. بر مبنای مدل مرتبه- اندازه زیپف و تعدیل شده، هیچ گونه رابطه معقول و منطقی بین شهرها و رتبه آنها وجود ندارد و نخست شهر با تمرکز امکانات و خدمات در سطوح مختلف تمرکز خود را بر سایر شهرها حفظ کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

468 - بررسی تأثیرگذاری مؤلفه‌های فضای شهری بر شکل‌گیری الگوهای رفتاری (نمونه موردی منطقه 2 تهران)
مریم برومند شیرین طغیانی حمید صابری

ارزیابی فضاهای شهری عموماً با تأکید بر ابعاد کالبدی و فارغ از نگاه اجتماعی صورت پذیرفته است؛ در صورتی که فضاهای شهری تنها به وسیله طراحان و برنامه ریزان ساخته نشده بلکه در عمل از شیوه استفاده شهروندان و تصویر ذهنی آنها نیز تأثیر می گیرند. این پژوهش با هدف واکاوی تأثیر چکیده کامل

ارزیابی فضاهای شهری عموماً با تأکید بر ابعاد کالبدی و فارغ از نگاه اجتماعی صورت پذیرفته است؛ در صورتی که فضاهای شهری تنها به وسیله طراحان و برنامه ریزان ساخته نشده بلکه در عمل از شیوه استفاده شهروندان و تصویر ذهنی آنها نیز تأثیر می گیرند. این پژوهش با هدف واکاوی تأثیرپذیری رفتار انسان از مؤلفه های محیطی شامل معنا، عملکرد و شکل فضای شهری انجام شده است. روش انجام این پژوهش کارکردی برگرفته از نتایج بررسی های توصیفی- استنتاجی و اسنادی- کتابخانه ای بوده که بر مبنای آن مدل سازی صورت گرفته است. ارزیابی صحت و دقت فرضیات به کمک روش معادلات ساختاری SEMبه طور مشخص روش کمترین مربعات جزئی (PLS)در نرم افزارهای Smart PLSو SPSS صورت پذیرفته است. آزمون های خودگردان سازی (Bootstraping)، تحلیل عاملی تأییدی و تی تک نمونه ای (t-value)در این راستا و آزمون های شاخص اعتبار اشتراک (CV com.)، شاخص اعتبار افزونگی (CV red.)، واریانس تبیین شده (R2)و شاخص GOFجهت نکویی برازش مورد استفاده قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشانگر فزونی سطح معناداری 403/3، 405/2 و 085/6 به ترتیب در ارتباط با معنا، عملکرد و شکل فضای شهری از میزان قابل قبول 96/1 و در نهایت، تأیید رابطه میان معنا، عملکرد و شکل فضای شهری بر شکل گیری الگوهای رفتاری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

469 - سنجش تاب آوری زیست محیطی در سطح محلات منطقه چھارده شھر تھران
هوشنگ هندی ناصر اقبالی رحیم سرور زهرا پیشگاهی فرد

امروزه مسائل زیست محیطی به یکی از مهمترین چالش‌های برنامه‌ریزان شهری تبدیل شده است و توسعه لجام گسیخته شهری بر پیچیدگی آن افزوده است. برنامه‌ریزی با رویکرد تاب‌آوری می‌تواند در تمامی ابعاد، ظرفیت‌های لازم برای مقابله با آینده آشفته را ایجاد نماید. هدف این مطالعه، ارزیاب چکیده کامل

امروزه مسائل زیست محیطی به یکی از مهمترین چالش‌های برنامه‌ریزان شهری تبدیل شده است و توسعه لجام گسیخته شهری بر پیچیدگی آن افزوده است. برنامه‌ریزی با رویکرد تاب‌آوری می‌تواند در تمامی ابعاد، ظرفیت‌های لازم برای مقابله با آینده آشفته را ایجاد نماید. هدف این مطالعه، ارزیابی تاب‌آوری زیست محیطی محلات منطقه چهارده شهر تهران می‌باشد. در اصل 23 محله با انتخاب 5 شاخص زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. پنج شاخص مذکور توسط 30 نفر از خبرگان برنامه‌ریزی شهری از طریق تحلیل سلسله مراتبی AHP رتبه‌بندی و سپس تحلیل رابطه خاکستری وضعیت و جایگاه محلات منطقه 14 را در هر شاخص مشخص نمود. در نهایت خط نرمال 0.714 به عنوان امتیاز نهایی در کلیه شاخص‌ها ترسیم گردید که نشان می‌دهد 12 محله، از تاب‌آوری پایینی برخوردارند. با توجه به نتایج بدست آمده هرچه به سوی محلات غربی و جنوب غربی حرکت می‌کنیم، از میزان تاب‌آوری زیست محیطی کاسته می‌شود. این موضوع کاملاً با بافت فرسوده و تراکم جمعیتی منطقه هماهنگ است. بنابراین لازم است برنامه‌ریزان شهری بیش از اینکه بر توسعه فیزیکی تأکید نمایند، پیامدها و هزینه‌های زیست محیطی آن را درک نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

470 - سنجش ترجیحات حضوری زنان در عرصه‌های عمومی شهر تهران
مریم فرح زاد مجتبی رفیعیان سعید کامیابی عباس ارغان

عرصه‌های عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجتماعی میسر سازد. در واقع عرصه‌های عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجت چکیده کامل

عرصه‌های عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجتماعی میسر سازد. در واقع عرصه‌های عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجتماعی میسر سازد. مسئله اصلی تحقیق درک ساختارهای پنهان ذهنی بانوان در محیطهای شهری و الزامات حضوری آنها است. در این پژوهش تلاش می‌شود میزان رضایتمندی و تمایل بانوان به حضور در عرصه‌های عمومی در منطقه 22 شهر تهران را ارزیابی نماییم. همچنین میزان مردانه یا زنانه بودن و عدالت جنسیتی هر یک از عرصه‌های عمومی از منظر بانوان مورد بررسی قرار می‌گیرد. این تحقیق کاربردی بوده و از نظر پارادایمی در زمره رویکردهای انتقادی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه و مصاحبه به‌دست آمده است. تحلیل‌های صورت گرفته نشان می‌دهد از میان فضاهای بررسی شده، وجود عرصه‌های عمومی فعالیت تجاری بیشترین میزان تأثیر را حضور بانوان عرصه‌های عمومی ‌دارد. پس از آن عرصه‌های عمومی فعالیت مذهبی، ورزشی، تفریحی و فرهنگی قرار دارند. همچنین مشخص شد فضاهای تجاری، تفریحی، ورزشی، فرهنگی و مذهبی به ترتیب بیشتر عدالت جنسیتی را از نظر بانوان دارند. بر اساس نتایج مدلWGR مشخص شد حق به شهر در بخش‌های شمالی منطقه و بالای اتوبان همت شرایط مطلوب‌تری را دارد و محدوده‌های غربی منطقه، امتیاز کمتری را به‌دست آورده‌اند. همچنین بررسی متغیرهای مدل نشان می‌دهد، در مناطقی که دسترسی مناسبی به امکانات و خدمات شهری دارند، دو عامل فاصله از فعالیت‌های تجاری و تفریحی ارتباط مستقیمی با حق به شهر دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

471 - ارائه مدل ساختاری - تفسیری شاخص‌های سلامت محوری در راستای تحقق زیست‌پذیری (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)
محمدرضا اوطاری مجید شمس

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل ساختاری-تفسیری شاخص های سلامت‌محوری در راستای تحقق زیست پذیری منطقه یک تهران جهت ایجاد ارتباطی متقابل و دوسویه بین شهر سالم و شهر زیست پذیر می باشد. روش تحقیق حاکم بر پژوهش از لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی و از نظر روش از نوع تحقیقات توصیفی- چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر ارائه مدل ساختاری-تفسیری شاخص های سلامت‌محوری در راستای تحقق زیست پذیری منطقه یک تهران جهت ایجاد ارتباطی متقابل و دوسویه بین شهر سالم و شهر زیست پذیر می باشد. روش تحقیق حاکم بر پژوهش از لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی و از نظر روش از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی و شیوه&lrm;ی گردآوری اطلاعات با بصورت ترکیبی (کمی-کیفی) و مشاهدات میدانی دقیق انجام شده است. تجزیه وتحلیل یافته های پژوهش از طریق نرم افزار SPSS با فنون آمار توصیفی و استنباطی، سپس خروجی مناسب تحقیق با استفاده از مدل ساختاری-تفسیری از طریق نرم‌افزار Stata استخراج شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بیشترین قدرت نفوذ ابعاد پژوهش، مربوط به بعد اجتماعی و سپس بعد زیست محیطی منطقه است که می توان با تقویت مشارکت محوری افراد به الگوی مناسب سلامت‌محوری رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

472 - ارزیابی و اولویت‌بندی فضاهای زمین‌گردشگری آبی با تأکید بر نقش مدیریت شهری(مطالعه موردی: منطقه دماوند)
آزاده اربابی سبزواری

زمین‌گردشگری یا ژئوتوریسم، یکی از گونه‌های مهم اکوتوریسم به شمار می‌رود که بر ترویج ارزش‌های میراث زمین، حفاظت از آن‌ها و تأکید بر جنبه‌های فرهنگی، اکولوژیکی و اقتصادی و توسعه اقتصادی جامعه میزبان دارد. شهرها و روستاها نقش مهمی در سنجش اولویت&lrm;ها و ارزش&lrm;های فضا چکیده کامل

زمین‌گردشگری یا ژئوتوریسم، یکی از گونه‌های مهم اکوتوریسم به شمار می‌رود که بر ترویج ارزش‌های میراث زمین، حفاظت از آن‌ها و تأکید بر جنبه‌های فرهنگی، اکولوژیکی و اقتصادی و توسعه اقتصادی جامعه میزبان دارد. شهرها و روستاها نقش مهمی در سنجش اولویت&lrm;ها و ارزش&lrm;های فضاهای زمین‌گردشگری و اولویت‌بندی آن‌ها داشته و با استفاده از تصمیم‌گیری&lrm;ها و درگیر کردن نهادهای شهری و امکانات و خدمات گردشگری شهری می‌تواند در ارائه چشم‌انداز مطلوب زمین‌گردشگری مؤثر بوده و همچنین در زمینه ترویج توسعه پایدار و حفاظت پایدار نقش مؤثری داشته باشد. منطقه دماوند با داشتن مجموعه فرایندهای آبی رودخانه‌ای، آبشار و دریاچه، از مقاصد زمین‌گردشگری محسوب می‌شود. در این پژوهش، ارزیابی و اولویت‌بندی فضاها و سایت‌های زمین‌گردشگری مرتبط با فرایندهای آبی منطقه دماوند را با تأکید بر نقش شهرها و قابلیتهای آن، به‌منظور ارائه یک چشم‌انداز بهینه برای مدیریت زمین‌گردشگری در دستور کار قرار گرفته است. برای این منظور داده‌ها از طریق مطالعات کارشناسی و نظری و ارزیابی کارشناسان، تهیه گردید. معیارها از طریق مدل آنتروپی وزن‌دهی شده و سایت‌ها از طریق مدل کوپراس اولویت‌بندی شدند. نتایج حاکی از مطلوبیت بالای سایت‌های دریاچه لار و رودخانه هراز آب اسک به‌عنوان اولویت نخست زمین‌گردشگری است. همچنین وجود شهر پلور و رینه و مدیریت شهری آن توانسته در تقویت برخی از خدمات و سرمایه&lrm;ها و امکانات زمین‌گردشگری نقش مؤثر داشته باشد؛ اما در مقابل تهدیداتی نیز به همراه داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

473 - بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی شهری با تأکید بر سیاست‌های ملی و محلی دانشگاه‌ها (منطقه 12 کلان‌شهر تهران)
صدرالدین متولی موسی کمانرودی سیدعلی حسینی سنگنو غلامرضا جانباز قبادی

در سال‌های اخیر ارتباط دانشگاه و شهر به‌طور فزاینده‌ای تبدیل به یک موضوع فراگیر شده است. از جمله حوزه های مؤثر دانشگاه، نقش‌آفرینی آن در ارتقاء کیفیت فرهنگی بافت تاریخی شهرهاست. برای این منظور در این پژوهش به بررسی نقش دانشگاه در بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی کلان‌شهر ته چکیده کامل

در سال‌های اخیر ارتباط دانشگاه و شهر به‌طور فزاینده‌ای تبدیل به یک موضوع فراگیر شده است. از جمله حوزه های مؤثر دانشگاه، نقش‌آفرینی آن در ارتقاء کیفیت فرهنگی بافت تاریخی شهرهاست. برای این منظور در این پژوهش به بررسی نقش دانشگاه در بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی کلان‌شهر تهران پرداخته‌شده است. هدف از این پژوهش شناسایی معیارهای عملکردی دانشگاه ها در بازآفرینی فرهنگی بافت تاریخی است. روش پژوهش کاربردی و توصیفی-تحلیلی است. محدوده پژوهش بافت تاریخی شهر تهران منطبق بر منطقه 12 شهرداری تهران است. جامعه آماری پژوهش، متخصصان و هیأت ‌علمی رشته های برنامه ریزی شهری، شهرسازی و معماری است. حجم نمونه 35 نفر بوده و این تعداد بر مبنای اشباع نظر نخبگان انتخاب شده است. روش جمع آوری داده ها به صورت مشاهده، مصاحبه نیمه ساختار یافته و پرسشنامه بوده است. روش تجزیه‌وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون T-Test و روش معادلات ساختاری بوده است. یافته های حاصل نشان می‌دهد که دانشگاه ها با مصادیق مختلفی می توانند در بازآفرینی فرهنگی نقش مؤثری ایفا کنند. در این خصوص ضریب مسیر بین متغیر عملکرد دانشگاه‌ها در بازآفرینی فرهنگی به میزان 0.971 گویای این واقعیت است که سازوکارهای حاکم بر ساختار درونی دانشگاه ها در حوزه فرهنگی به‌صورت نمودهای بازآفرینی فرهنگی در بافت قدیم قابل پیاده کردن است. همچنین سازه تأثیر سیاست های ملی و محلی بر عملکرد دانشگاه‌ها نشان می‌دهد که این سیاست ها به‌خصوص در حوزه ملی بر عملکرد دانشگاه‌ها تأثیر مثبتی داشته و میزان این ضریب 0.978 به دست آمد؛ بنابراین می توان نتیجه گرفت که سیاست‌های ملی بر عملکرد دانشگاه‌ها تأثیر گذاشته و این عملکرد نمودهای خود را در بازآفرینی فرهنگی می تواند نشان دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

474 - ارزیابی سناریوهای بازآفرینی شهری در بافت‌های فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه هشت تبریز)
سیامک صفوری بشیر بیک بابایی پرویز نوروزی

بر اساس یافته‌های این پژوهش از بین ۲۷ عامل شناسایی ‌شده مؤثر در بازآفرینی بافت منطقه هشت تبریز ۹ عامل به‌ عنوان پیشران حیاتی جهت سناریوسازی انتخاب شدند. در بین سناریوها نیز سناریوهای قوی به‌ عنوان سناریوهای مطلوب انتخاب شد. در بین سناریوهای قوی سناریوهای اول، دوم، سوم و چکیده کامل

بر اساس یافته‌های این پژوهش از بین ۲۷ عامل شناسایی ‌شده مؤثر در بازآفرینی بافت منطقه هشت تبریز ۹ عامل به‌ عنوان پیشران حیاتی جهت سناریوسازی انتخاب شدند. در بین سناریوها نیز سناریوهای قوی به‌ عنوان سناریوهای مطلوب انتخاب شد. در بین سناریوهای قوی سناریوهای اول، دوم، سوم و چهارم به دلیل بالا بودن درجه مطلوبیت جزء برترین سناریوها مشخص گردید. نتایج نشان می‌دهد جهت بازآفرینی منطقه هشت تبریز توجه به بهبود وضعیت شاخص‌های: عوامل مدیریتی، توسعه گردشگری، مرمت آثار تاریخی و مدیریت ترافیکی الزامی است. چون شاخص‌های مذکور در آستانه تبدیل به بحران هستند و ادامه روند مذکور مانع بازآفرینی مطلوب منطقه هشت تبریز می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

475 - تحلیل عوامل مؤثر بر عدم موفقیت سیاست‌‌های زمین و مسکن در منطقه 22 تهران
علی گودرزی آمنه حق زاد مهرداد رمضانی پور کیا بزرگمهر

منطقه 22 تهران در سالیان اخیر همواره با چالش سیاستی زمین و مسکن روبرو بوده است و به‌خصوص با افزایش جمعیت و گسترش بلندسازی ها و برج های مسکونی و پیامدهای آن، توجه به عوامل مؤثر در عدم موفقیت این سیاست ها همواره مورد توجه بوده است که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است چکیده کامل

منطقه 22 تهران در سالیان اخیر همواره با چالش سیاستی زمین و مسکن روبرو بوده است و به‌خصوص با افزایش جمعیت و گسترش بلندسازی ها و برج های مسکونی و پیامدهای آن، توجه به عوامل مؤثر در عدم موفقیت این سیاست ها همواره مورد توجه بوده است که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی و جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان و مدیران شهرداری منطقه 22 تهران بود. بدین منظور از روش نمونه گیری غیرتصادفی ساده و در دسترس استفاده شد که 38 نفر در این مطالعه مشارکت داشتند. به منظور اولویت بندی گویه ها و شاخص های مورد مطالعه، از میانگین رتبه ای طیف لیکرت استفاده شد. آنالیز داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS22 انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که میزان عوارض جهت صدور پروانه ساختمانی با میانگین 84/3 مهم ترین سیاست مداخله دولت در مدیریت شهرسازی بود. همچنین، بر اساس نظرات پاسخگویان، آشفتگی تصمیم گیری و عدم وجود رویه مشخص به دنبال تغییر و تحولات سیاست های زمین شهری و مسکن و نوسانات اخیر در قیمت زمین و مسکن با میانگین 21/4 مهم ترین عامل مؤثر بر عدم موفقیت و کارآیی سیاست های زمین و مسکن در منطقه 22 تهران بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

476 - تحلیل ساختاری-کارکردی سازمان فضایی منطقه شهری قزوین
الهام عباسی ورکی جمیله توکلی نیا ژیلا سجادی مظفر صرافی

در بررسی ساختار منطقه شهری آنچه اهمیت دارد، توجه به کارکرد مورد انتظار از این وجه است. در واقع ساختار مناسب، تبلور فضایی و عملکردی عوامل سازندة آن است که متضمن تعادل و کارایی بهینه می‌باشد. در این میان عدم شناخت ماهیت فضایی، انفعال و نقش‌آفرینی ضعیف جزء چالش‌های جدی ساز چکیده کامل

در بررسی ساختار منطقه شهری آنچه اهمیت دارد، توجه به کارکرد مورد انتظار از این وجه است. در واقع ساختار مناسب، تبلور فضایی و عملکردی عوامل سازندة آن است که متضمن تعادل و کارایی بهینه می‌باشد. در این میان عدم شناخت ماهیت فضایی، انفعال و نقش‌آفرینی ضعیف جزء چالش‌های جدی سازمان فضایی مناطق شهر-محور ایران، به‌ویژه منطقه قزوین است. به این منظور پژوهش حاضر با هدف شناسایی ماهیت ساختاری-کارکردی منطقه شهری با روش فراتحلیل، سه مؤلفه اصلی ساختاری، کارکردی و تعاملی را استخراج نمود. برای بررسی مؤلفه‌های احصاء شده از روش‌های آماری گرافیک مبناء در برنامه Arc GIS استفاده شده است. تحلیل یافته‌ها نشان داد قلمرو کارکردی منطقه شهری قزوین براساس تحلیل جریان‌های آونگی، تقریباً منطبق بر قلمروی طرح مجموعه شهری است. تحلیل ساختاری منطقه شهری قزوین حاکی از تمرکز جمعیت و فعالیت در شمال شرق استان، به سمت کلانشهر تهران است. در تحلیل مؤلفه تعاملی، ارتباط قوی شهر قزوین با نقاط شهری و روستایی پیرامونی و ارتباط ضعیف با مناطق شهری میانی و جنوبی استان مشخص گردید. تحلیل کارکردی منطقه شهری قزوین نشان داد موقعیت پیرامونی منطقه شهری قزوین نسبت به تهران از یک سو و انفعال مدیریت محلی در سطح درون استانی از سوی دیگر باعث شد تا قزوین نتواند تعامل فعال با مراکز برون استانی پیرامون خود داشته باشد. بنابراین با تأکید بر یکپارچگی فضایی، ضرورت کاربست نگرش‌های نـوین مدیریتی مبتنی بر حکمروایی منطقه‌ای و هویت‌بخشی منطقه‌ای مطرح می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

477 - سطح‌بندی توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان بوشهر با استفاده از مدل تاکسونومی عددی
غلامرضا مرادی مهسا دهقانیان

ارزیابی میزان توسعه‌یافتگی جوامع از دغدغه‌های برنامه‌ریزان منطقه‌ای در همه کشورها بوده است. به‌کارگیری معیارهای کمّی جهت سطح‌بندی سکونتگاه‌ها منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و معیاری جهت کاهش و رفع نابرابری‌های میان آن‌ها محسوب می‌گردد. برای رفع عدم تعاد چکیده کامل

ارزیابی میزان توسعه‌یافتگی جوامع از دغدغه‌های برنامه‌ریزان منطقه‌ای در همه کشورها بوده است. به‌کارگیری معیارهای کمّی جهت سطح‌بندی سکونتگاه‌ها منجر به شناخت میزان نابرابری نقاط سکونتگاهی شده و معیاری جهت کاهش و رفع نابرابری‌های میان آن‌ها محسوب می‌گردد. برای رفع عدم تعادل منطقه‌ای، باید مناطق از نظر میزان برخورداری در زمینه‌های مختلف شناسایی و سطح‌بندی شود. هدف این پژوهش، شناسایی مناطق محروم و برنامه‌ریزی برای کاهش شکاف‌های درون منطقه‌ای جهت نیل به توسعه متوازن است. در این پژوهش 12 شاخص جهت بررسی توسعه‌یافتگی در چارچوب آنالیز تاکسونومی عددی اقدام به سطح‌بندی درجه توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان بوشهر، انتخاب‌شده است. روش کار این تحقیق توصیفی- تحلیلی است. در این سطح‌بندی، شهرستان بوشهر با ضریب توسعه‌یافتگی 0.01382 برخوردارترین و شهرستان جم با ضریب 0.724444 محروم‌ترین شهرستان استان شناسایی‌شده است. بر پایه این تحقیق الگوی مرکز-پیرامون بر ساختار فضایی استان بوشهر حاکم است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

478 - نوآوری و فناوری‌های بام سبز، با تأکید بر منطقه یک تهران
شاهین خالدی فرح حبیب حمید ماجدی

پوشش گیاهی شهری خدمات ارزشمند اکوسیستم را به شهرها و ساکنان آنها عرضه می‌کند. با روشن‌تر شدن اهمیت این خدمات چند وجهی، بهبود شبکه فضای سبز متناسب با ویژگی‌های محیطی و آب‌وهوایی هر شهر با روندی افزایشی در سطح جهان دنبال می‌شود. بام‌های سبز نیز به‌عنوان عنصری مهم در تقویت چکیده کامل

پوشش گیاهی شهری خدمات ارزشمند اکوسیستم را به شهرها و ساکنان آنها عرضه می‌کند. با روشن‌تر شدن اهمیت این خدمات چند وجهی، بهبود شبکه فضای سبز متناسب با ویژگی‌های محیطی و آب‌وهوایی هر شهر با روندی افزایشی در سطح جهان دنبال می‌شود. بام‌های سبز نیز به‌عنوان عنصری مهم در تقویت پوشش گیاهی و فضای سبز مورد توجه قرار گرفته‌اند. کاربرد بام سبز در کلان‌شهر تهران می‌تواند به کاهش مصرف انرژی ساختمان‌ها و کاهش پیامدهای مخاطراتی مانند آلودگی هوا، آلودگی صوتی و جزایر گرمایی کمک کند و در بهبود تنوع زیستی شهری مفید باشد. در شرایطی که انتشار گازهای گلخانه‌ای در حال افزایش است و پیامدهای تغییر آب‌وهوا بر زندگی شهری اثر می‌گذارد، کاربرد بام سبز می‌تواند گامی در جهت افزایش تاب‌آوری باشد. لازم است اجزای بام سبز در راستای رویکرد ساختمان سبز، هوشمند و پایدار، بهینه‌سازی و هوشمندسازی شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

479 - برنامه ریزی راهبردی توسعه‌ی یکپارچه و پایدار منطقه قزوین مبتنی بر تحلیل عرصه های مرتبط تصمیم گیری
محمدحسین شریف زادگان مصطفی مومنی

با توجه به ناکارآمدی رهیافت های سنتی برنامه ریزی در حل معضلات منطقه ای که به طور عمده دچار جبریت کالبدی بودند و با توجه پیچیدگی روزافزون روابط بین عرصه های فعالیتی، بهره گیری از رهیافت های کارآمد تر همچون برنامه ریزی فضایی راهبردی، در حل مشکلات منطقه ای و بازتنظیم روابط چکیده کامل

با توجه به ناکارآمدی رهیافت های سنتی برنامه ریزی در حل معضلات منطقه ای که به طور عمده دچار جبریت کالبدی بودند و با توجه پیچیدگی روزافزون روابط بین عرصه های فعالیتی، بهره گیری از رهیافت های کارآمد تر همچون برنامه ریزی فضایی راهبردی، در حل مشکلات منطقه ای و بازتنظیم روابط درون آن برای اهداف و مقاصد مختلف برنامه ریزی در دستور کار قرار گرفت. برنامه ریزی فضایی راهبردی را می توان شیوه برنامه ریزی بلند مدتی دانست که بخش عمومی آن را هدایت می نماید و با تاکید بر ابعاد فضایی در سطوح منطقه ای، مورد استفاده قرار می گیرد. از سوی دیگر توجه به اصول پایداری و یکپارچه نگری در توسعه منطقه ای در قالب رهیافت برنامه ریزی فضایی راهبردی، متضمن توسعه ی هماهنگ در ابعاد مختلف می باشد که امکان یکپارچه سازی فعالیت های بخشی در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار را فراهم می آورد. این پژوهش با به کارگیری روش تحلیل عرصه های مرتبط تصمیم گیری در قالب رهیافت برنامه ریزی فضایی راهبردی در جهت ارائه راهبرد توسعه یکپارچه و پایدار منطقه قزوین قرار دارد. در این راستا پس از تعیین عرصه های تصمیم گیری به تولید سناریو پرداخته شده و سناریوهای تولید شده با رویکردهای توسعه ی یکپارچه و پایدار اولویت بندی خواهد شد و پس از انتخاب سناریوی برتر، راهبردها، سیاست ها و برنامه های اجرایی تدوین می گردند. این پژوهش در پی تنظیم فعالیت ها و توزیع امکانات و خدمات مطابق با استعدادها و قابلیت های کانون های زیستی منطقه قزوین و ارائه راهبردها، سیاست ها و برنامه های اجرایی مناسب در جهت رسیدن به توسعه یکپارچه و پایدار منطقه قزوین می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

480 - نقش شهر بناب در توسعه اقتصاد پایدارمنطقه ای با رویکرد مدل های اقتصادی – جمعیتی
رسول وظیفه شناس کریم حسین زاده دلیر محمد علی خلیجی

امروزه شهرهای بزرگ در کشورهای در حال توسعه به شدت در حال رشد هستند این نواحی تمامی امکانات، خدمات و سرمایه های کشور را در خود بلعیده، ولی با این وجود با انواع مشکلات و معضلات شهری از جمله : کمبود مسکن، بالا رفتن میزان بیکاری، مسأله حاشیه نشینی، مشکل حمل و نقل و نارسایی چکیده کامل

امروزه شهرهای بزرگ در کشورهای در حال توسعه به شدت در حال رشد هستند این نواحی تمامی امکانات، خدمات و سرمایه های کشور را در خود بلعیده، ولی با این وجود با انواع مشکلات و معضلات شهری از جمله : کمبود مسکن، بالا رفتن میزان بیکاری، مسأله حاشیه نشینی، مشکل حمل و نقل و نارسایی در عرضه سایر خدمات شهری، همچنین تخریب محیط زیست دست و پنجه نرم می کنند. از طرف دیگر سایر نقاط در این کشورها اعم از شهرهای میانی، شهرهای کوچک و نقاط روستایی از توسعه عقب مانده اند و دچار رکود و توقف در سیر پیشرفت خود شده اند.هدف کلی این پژوهش مشخص کردن تاثیر شهر بناب در فرایند توسعه سکونتگاه های پیرامونی (ناحیه) و ارزشیابی عملکرد این شهر درحوزه اقتصادی و جمعیتی است. نوع تحقیق کاربردی، و داده‌های مورد نیاز از نتایج آخرین سرشماری رسمی نفوس و مسکن کشور 1390 گردآوری شده است. روش انجام پژوهش، توصیفی‌‌-‌ تحلیلی است که با استفاده از مدل های ضریب مکانی، روش کشش‌پذیری، روش ترسیمی طولی ایزارد، ‌روش ژرژ‌شابو و تونی‌گارنیه انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد که بناب در بخش خدمات و کشاورزی خودکفا می‌باشد و نرخ اشتغال واقعی 44/93 درصد و نقش غالب شهر چندنقشی است. بر اساس مدل ایزارد بخش صنعت و خدمات در سطح ملی وضعیت نسبتاً مطلوبی دارند. بنابراین حصول به جایگاه برتر در سطح ملی و منطقه‌ای مستلزم تدوین و اجرای طرح‌های راهبردی و توجه پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

481 - جایگاه شهرهای کوچک درسلسله مراتب شهری (مطالعه‌ی موردی: استان اصفهان)
کتایون بهارلوئی اصغر نظریان

عدم تعادل درسلسله مراتب شهری درجهان به ویژه کشورهای درحال توسعه معضلاتی را به وجود آورده است، چنین حالتی با شدت و ضعف، ولی به طور غالب در بیش تر مناطق ایران دیده می شود. افزایش تعداد شهرهای بزرگ به ضرر شهرهای متوسط به خصوص شهرهای کوچک و روستا – شهرها عمل می کند. ا چکیده کامل

عدم تعادل درسلسله مراتب شهری درجهان به ویژه کشورهای درحال توسعه معضلاتی را به وجود آورده است، چنین حالتی با شدت و ضعف، ولی به طور غالب در بیش تر مناطق ایران دیده می شود. افزایش تعداد شهرهای بزرگ به ضرر شهرهای متوسط به خصوص شهرهای کوچک و روستا – شهرها عمل می کند. استان اصفهان نیز به نوبه ی خود دچار گسیختگی سلسله مراتب شهری و تمرکز جمعیت در مرکز استان می باشد. مقاله ی حاضر مطالعه ای در خصوص بررسی نقش و کارکرد شهرهای کوچک استان اصفهان درسلسله مراتب شهری است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است، که درآن مدل های کمی و روش های آماری استفاده شده است و منابع مورد استفاده عمدتاً از نتایج سرشماری در دوره های مختلف می باشد و هدف از این تحقیق، برنامه ریزی جهت تعادل فضایی و بررسی جایگاه شهرهای کوچک در شبکه ی شهری استان اصفهان و ارائه ی خدمات مناسب به حوزه ی پیرامونی توسط شهر های کوچک می باشد. در این مطالعه سه شهر کوچک از شهرهای استان اصفهان به عنوان نمونه ی مطالعاتی (گلپایگان، نایین وسمیرم)، با یک شهر میانی (شهرضا) و یک شهر بزرگ (اصفهان) در زمینه های گوناگون مورد مقایسه قرار گرفته است. مطابق بررسی های صورت گرفته از طریق مدل اندازه-رتبه شهری شیب خط، همچنین ضریب آنتروپی، عدم تعادل وگسیختگی در نظام شهری استان اصفهان مورد تایید قرار می گیرد. محاسبه ی ضریب کشش پذیری بیانگر این است که سه شهر کوچک منتخب در دوره های اخیر روند افزایشی ضریب را دارند. با بررسی از طریق ضریبL.Q به لحاظ کارکرد اقتصادی، نقش غالب شهر های کوچک کشاورزی وخدمات بوده است، در حالی که نقش اقتصادی شهرهای متوسط و بزرگ مورد مطالعه در بخش صنعت و خدمات می باشد. در نتیجه آنچه که عملکرد شهرهای کوچک را در نظام شهری و توسعه ی منطقه ای کم رنگ نموده است، فقدان شهرهای میانی (250تا500 هزارنفر) در سلسله مراتب شهری و تمرکز شدید امکانات خدمات در شهر اصفهان بوده است، بنابراین تقویت شهر های کوچک و تزریق سرمایه متوازن به آن ها می تواند راهکار مناسبی برای نیل به ساختار فضایی متعادل در سطح استان باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

482 - تحلیلی بر مکان یابی اراضی به منظور استقرار صنایع با استفاده از روش‌های AHP و VIKOR (نمونه موردی: بخش مرکزی منطقه آزاد ارس)
محسن احدنژاد علی زلفی محمد جواد نوروزی

امروزه برای نیل به توسعه و عمران ناحیه‌ای مناسب در هر منطقه‌ای، ارزیابی و تجربه و تحلیل ساختار طبیعی و عوامل انسانی آن منطقه برای استقرار هر کاربری ضروری می‌باشد. در این پژوهش با لحاظ نمودن 12 معیار متنوع طبیعی و انسانی در راستای کمک به تحقق توسعه ی پایدار، با استفاده ا چکیده کامل

امروزه برای نیل به توسعه و عمران ناحیه‌ای مناسب در هر منطقه‌ای، ارزیابی و تجربه و تحلیل ساختار طبیعی و عوامل انسانی آن منطقه برای استقرار هر کاربری ضروری می‌باشد. در این پژوهش با لحاظ نمودن 12 معیار متنوع طبیعی و انسانی در راستای کمک به تحقق توسعه ی پایدار، با استفاده از مدل AHP به پهنه بندی اراضی بخش مرکزی منطقه آزاد ارس جهت تعیین مکان مناسب برای استقرار صنایع اقدام گردید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اراضی کاملاً مناسب برای استقرار صنایع 2577 هکتار از اراضی محدوده ی مورد مطالعه را شامل می‌شود. با توجه به این که مدل AHP فقط توانایی شناسایی پهنه‌های مناسب و نامناسب برای استقرار صنایع را داراست و نمی‌تواند پهنه‌هایی که ارزش برنامه ریزی دارند را شناسایی کند، بنابراین در ادامه این پژوهش با استفاده از قابلیت‌های نرم افزار ARC MAP به شناسایی و جدا سازی پهنه‌های کاملاً مناسب که حداقل 200 هکتار مساحت داشته باشد اقدام گردید و با استفاده از مدل VIKOR و 8 معیار موثر در امر مکان یابی صنایع، به اولویت بندی پهنه‌های شناسایی شده اقدام شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مکان فعلی صنایع در بخش مرکزی منطقه آزاد ارس با مکان‌های پیش بینی شده در این تحقیق مغایرت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

483 - سنجش کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: منطقه دو شهر اردبیل )
حسین نظم فر چنور محمدی

مفهوم کیفیت زندگی را می‌توان از جمله مفاهیم گسترده ای دانست که اهمیت آن به طور روز افزونی در بسیاری از عرصه های مطالعاتی رشته های مختلف علمی و دانشگاهی در حال گسترش است. امروزه کیفیت زندگی شهری به عنوان کلیدی ترین مفهوم در برنامه‌ریزی شهری است. هر جامعه زمانی از پویایی چکیده کامل

مفهوم کیفیت زندگی را می‌توان از جمله مفاهیم گسترده ای دانست که اهمیت آن به طور روز افزونی در بسیاری از عرصه های مطالعاتی رشته های مختلف علمی و دانشگاهی در حال گسترش است. امروزه کیفیت زندگی شهری به عنوان کلیدی ترین مفهوم در برنامه‌ریزی شهری است. هر جامعه زمانی از پویایی و نشاط لازم برخوردار خواهد بود که شهروندان آن از کیفیت زندگی کافی و مطلوب برخوردار باشند. ﻃﻲ برنامه‌های اﺧﻴﺮ اکثر برنامه‌ریزان ﺑـﺮ اﻳﺠﺎد رﻓـﺎه اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ و ﺑﻬﺒـﻮد اﺳـﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎی زﻧـﺪگی ﭘﺎﻓﺸﺎری می‌کنند، و بهبود کیفیت زندگی، هدف اصلی تمام برنامه‌ریزی‌هایی است که از سوی برنامه‌ریزان و دولت‌مردان ارائه می‌شود. هدف پژوهش حاضر، سنجش کیفیت زندگی منطقه دو شهر اردبیل می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش جمع آوری داده ها و اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه ای) و روش مطالعه و بررسی با توجه به اهداف مورد نظر، موضوع و ماهیت پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد. جامعه آماری مورد نظر محلات یازده گانه منطقه دو شهر اردبیل می‌باشد که با استفاده از فرمول کوکران، 385 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. شاخص های پژوهش شامل رضایت از محله، روابط اجتماعی، بهزیستی فردی و رفاه اجتماعی، ارتباطات (حمل و نقل)، اقتصاد، دسترسی، امنیت، محیط زیست و مسکن می باشند . میزان پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 88/0 بدست آمده است، برای تحلیل پرسشنامه از نرم افزار SPSS (آزمون کروسکال- والیس) استفاده شده است که نتایج حاکی از تفاوت معنادار بین محلات از لحاظ شاخص‌های کیفیت زندگی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

484 - تحلیل فضایی عملکردهای زیباشناسانه در ایجاد آرامش روانی شهروندان ( نمونه موردی:منطقه 6 شهرداری تهران)
بتول مجیدی خامنه حسن جنگی

بحث زیبایی یکی از مقوله های مهم در راستای تحقق آرامش روحی و روانی شهروندان به حساب می آید. بسیاری از عملکردهای زیباشناسانه که در برگیرنده راحتی محیط، دسترسی یا نفوذپذیری، تنوع و گوناگونی، خوانایی، نظم فضایی، توالی منظر، ادراک فضایی و نمابانی می باشد باید در طرحی منظر شه چکیده کامل

بحث زیبایی یکی از مقوله های مهم در راستای تحقق آرامش روحی و روانی شهروندان به حساب می آید. بسیاری از عملکردهای زیباشناسانه که در برگیرنده راحتی محیط، دسترسی یا نفوذپذیری، تنوع و گوناگونی، خوانایی، نظم فضایی، توالی منظر، ادراک فضایی و نمابانی می باشد باید در طرحی منظر شهری مورد توجه قرار گیرد. بدون توجه به عناصر زیباساز در طراحی محیطی شهرها نمی توان به طراوت و شادابی کالبدی که زمینه را برای آرامش روحی و روانی شهروندان مهیا می سازد دست یافت. بدین منظور هدف اصلی این پژوهش تعیین استراتژی بهینه برای بهبود سازمان فضایی و عملکردهای زیباشناسانه در منطقه 6 تهران می باشد. بدون شناخت نقاط ضعف، قوت، فرصت و تهدید نمی توان کاستی های موجود در منطقه را تشخیص داد. برای تحقق این منظور از دو مدل مکمل SWOT و ANP برای تعیین بهترین استراتژی استفاده گردیده است. مدل ANP یکی از موثرترین مدل های کمی برای تشخیص راهبرد بهینه در مطالعات چند شاخصه به حساب می آید. نتایج نهایی مطالعان نشان داد که استراتژی WO موثرترین راهبرد برای وضعیت فعلی منطقه می باشد. استراتژی WO یا محافظه کارانه و تنوع بخشی بر ضعف داخلی منطقه و فرصت های موجود برای بهبود شرایط آتی تاکید دارد. بدین ترتیب در کنار تقویت عوامل قوت و کاهش اثرات تهدید باید به ضعف داخلی و فرصت بیرونی بیش از همه توجه ویژه نشان داد. تأکید بر تندیس های شهری، پارک های منطقه ای، تامین روشنایی، مبلمان شهری، تغییر کاربری اماکن متروک و نظافت محلی مهم ترین راهکارهای پیش رو برای بهبود وضعیت فعلی منطقه در حوزه زیباسازی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

485 - مکان یابی بهینه فضاهای آموزشی در منطقه 6 شهرداری کلان شهر اهواز با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازیFDAHP و تحلیل Cut fill
علی شجاعیان هادی علیزاده سیده نرگس نقیبی رکنی

امروزه سازمان یابی و سازماندهی بهینه فضایی در شهرها از اهداف کلان در راستای رسیدن به توسعه پایدار شهری عنوان شده است. در این بین مکان گزینی و استقرار بهینه فعالیت ها و توزیع متناسب آن ها در شهرها در رسیدن به آرایش کالبدی بهینه شهرها بسیار مؤثر می باشد. پژوهش حاضر با روی چکیده کامل

امروزه سازمان یابی و سازماندهی بهینه فضایی در شهرها از اهداف کلان در راستای رسیدن به توسعه پایدار شهری عنوان شده است. در این بین مکان گزینی و استقرار بهینه فعالیت ها و توزیع متناسب آن ها در شهرها در رسیدن به آرایش کالبدی بهینه شهرها بسیار مؤثر می باشد. پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی- تحلیلی در راستای مکان یابی بهینه فضاهای آموزشی در مناطق شهری با تأکید بر مکان یابی مدارس در منطقه 6 شهرداری اهواز به انجام رسیده است. در راستای دستیابی به هدف یاد شده و تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده، از روش تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی FDAHP و تحلیل Cut fillدر محیط نرم افزار ArcGIS برای اولویت بندی کاربری های شهری نسبت به مساله همجواری با کاربری آموزشی با موضوع مدارس جهت مکان یابی بهینه استفاده شده است. اطلاعات لازم جهت اولویت بندی کاربری های شهری نسبت به مدارس جهت ارزیابی به وسیله تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی FDAHP با استفاده از نظرات حدود 15 نفر از کارشناسان بدست آمده است. نتایج حاصل از وزن گذاری کاربری ها توسط کارشناسان با استفاده از تحلیل Cut Fill در محیط نرم افزار ArcGISمورد تلفیق و تحلیل قرار گرفته است. نتایج پژوهش پس از انجام تجزیه و تحلیل های فازی بر روی لایه های ایجاد شده با استفاده از تحلیل Cut Fill در محیط نرم افزار ArcGIS نشان می دهد که کاربری های مسکونی بدون عملکرد اتلاف در شبکه در تحلیل Cut Fill باتوجهبه وزن های بدست آمده از روش تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی از نگاه کارشناسان دارای اولویت اول برای همجواری با کاربری آموزشی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

486 - بررسی تطبیقی تأثیر شکل مدیریت سیاسی فضا بر توسعۀ منطقه‌ای مطالعه موردی جزایر قشم و کیش
حیدر لطفی

جزایر قشم و کیش، به عنوان یکی از بازوهای مهم اقتصادی در کشور، دارای اهمیت بسزایی هستند؛ به ویژه آن که این دو منطقه به عنوان یک واحد اقتصادی- سیاسی با عنوان مناطق آزاد شناخته شده اند و انتظار همگانی از چنین واحدهایی آن است که روند توسعه و بهره وری را در قیاس با دیگر مناط چکیده کامل

جزایر قشم و کیش، به عنوان یکی از بازوهای مهم اقتصادی در کشور، دارای اهمیت بسزایی هستند؛ به ویژه آن که این دو منطقه به عنوان یک واحد اقتصادی- سیاسی با عنوان مناطق آزاد شناخته شده اند و انتظار همگانی از چنین واحدهایی آن است که روند توسعه و بهره وری را در قیاس با دیگر مناطق با سرعت و تجانس بیش تری بپیمایند. اما، آن گونه که شواهد و قرائن نشان می دهد، این دو جزیره دارای تفاوت هایی در مدیریت سرزمینی هستند که مسیر توسعه کیش را تسریع نموده و مسیر توسعه قشم را با دشواری مواجه ساخته است. از این رو این پژوهش به دنبال تبیین علت این عدم تجانس دو جزیره در امر توسعه است. در این راستا دو سوال مطرح شده است: چه رابطه ای میان مدیریت سیاسی فضا و توسعه ی منطقه ای وجود دارد؟ چه رابطه ای میان مدیریت سیاسی فضا و توسعۀ نامتجانس در قشم رابطه وجود دارد؟ خروجی این پژوهش به این نتیجه ختم شده که به‌نظر می رسد که جزیرۀ کیش با یکپارچه سازی سازمان فضایی توانسته است از سطح عملیاتی و تصمیم گیری یک‌دست و یکپارچه‌ای برخوردار شود. اما، قشم به دلیل مدیریت دوسویه و ناهمسو، نتوانسته است از نظر شاخص های توسعه رشد قابل توجهی داشته باشد. نتایج این پژوهش، نشان می دهد که وجود یک نهاد برای سازماندهی فضا در قشم در همۀ ابعاد لازم و ضروری است. تلفیق توسعۀ یکپارچه و تدریجی یا اساس قرار دادن مدیریت راهبردی و سازماندهی یکپارچه فضا در قشم، راهکاری است که می تواند زمینه را برای توسعۀ این منطقه فراهم کند. پژوهش حاضر از جنبه ی روشی جزء تحقیقات علی است و از جنبۀ ماهیتی تحقیق کاربردی بشمار می رود. روش بکار رفته در این تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای گردآوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

487 - Developing Highschool EFL Learners' Autonomy Through Web-based Dynamic Assessment in Iran
Abolfazal Fathi Mortaza Asalrasouli . Davud Kuhi

10.30495/jfl.2023.703376

It is assumed that web-based dynamic assessment will continue to thrive and have a profound role in pedagogy. In this regard, an explanatory sequential mixed-methods design was selected to consider the effect of web-based dynamic assessment on learners' autonomy. A samp چکیده کامل

It is assumed that web-based dynamic assessment will continue to thrive and have a profound role in pedagogy. In this regard, an explanatory sequential mixed-methods design was selected to consider the effect of web-based dynamic assessment on learners' autonomy. A sample of 60 high school EFL learners was selected non-random for this purpose, and they were categorized into two groups web-based dynamic assessment and the control group based on the convenience sampling method. the learners’ autonomy questionnaire was used as a data-gathering tool for the pretest and posttest in autonomy. The high school students were exposed to web-based DA via a designed web, based on the student's level and need in grammar. However, control learners learned grammar through the traditional or conventional method of instruction. Based on Mann-Whitney U-test results, the learners’ autonomy means scores in web-based DA increased in comparison to those of the control group. The platform and methods employed in this study produce results that are encouraging for the field of language instruction and could produce motivational outcomes in the future. The pedagogical implications of the study will be discussed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

488 - واکاوی روابط غیرمستقیم مثلث توسعه پایدار منطقه ای، تعاون و ظرفیت اجتماعی
سمیه سلیمانی سنجر سلاجقه محمد جلال کمالی سمانه مهدی زاده

10/jtihr.2023.1978610.1134

هدف این تحقیق بررسی روابط غیرمستقیم متغیرهای توسعه پایدار منطقه‌ای، تعاون و ظرفیت اجتماعی است.در این پژوهش، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است.به دلیل آن‌که این روش مبتنی بر نظرات خبرگان است؛در فرایند انتخاب نمونه این مطالعه،از نظرات 32 نفر از خبرگان و مدیر چکیده کامل

هدف این تحقیق بررسی روابط غیرمستقیم متغیرهای توسعه پایدار منطقه‌ای، تعاون و ظرفیت اجتماعی است.در این پژوهش، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است.به دلیل آن‌که این روش مبتنی بر نظرات خبرگان است؛در فرایند انتخاب نمونه این مطالعه،از نظرات 32 نفر از خبرگان و مدیران دانشگاهی در جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات و تکمیل پرسشنامه استفاده شده است.برای مشخص نمودن معیارها و زیرمعیارهای موثر بر روابط بین متغیرهای توسعه پایدار منطقه‌ای،تعاون و ظرفیت اجتماعی ابتدا یکسری معیارهای اولیه بر مبنای تحقیقات کتابخانه‌ای شناسایی و سپس از طریق مصاحبه با افراد خبره در این زمینه، نهایی گردیده است.این معیارها در 10 معیار اصلی و 32 زیرمعیار طبقه‌بندی گردیده است.در این مطالعه از ابزار پیشنهادی توسط آقای توماس ال ساعتی برای داوری درAHP و برای ساخت درخت سلسله‌مراتبی از نرم افزارSuper decision استفاده شده است.نتایج حاکی از این است که نقش‌های تعاون به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر ظرفیت اجتماعی اثرگذار است.یافته‌ها نشان داد،عامل استعداد مشارکت‌پذیری در معیارهای ظرفیت اجتماعی، شاخص عوامل برونی در معیارهای نقش تعاون و معیار عدالت اجتماعی در معیار توسعه پایدار منطقه‌ای در رتبه نخست اثرگذاری قرار دارد.چنانچه،ظرفیت اجتماعی با توسعه پایدار منطقه-ای ارتباط مثبت و معنا‌دار دارد که این موضوع حاکی از ارتباط مثبت و معنادار بین ابعاد توسعه پایدار منطقه‌ای و تعاون است.از اینرو،پیشنهاد میگردد زمینه های ایجاد فرهنگ تعاون برای تسهیل فعالیت‌های تعاونی فراهم گردد. همچنین، زمینه برای پویایی و بازده مناسب تعاونی‌ها به منظور افزایش سرمایه از طریق رایزنی با اعضاء، اعتمادسازی مناسب بین اعضا و نهادینه‌سازی فعالیت‌های تعاونی انجام پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

489 - بررسی تاثیر روابط سیاسی - نظامی آمریکا و عربستان و نقش آن بر سیاست های خارجی ایران؛ سیری تاریخی
علی لطیفی نیا حسین کریمی فرد فریدون اکبرزاده

پژوهش حاضر با هدف تاثیر روبط سیاسی-نظامی آمریکا و عربستان بر نظم امنیتی منطقه خاورمیانه انجام شد. در این پژوهش، روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها، توصیفی – تحلیلی است. خاورمیانه از نظر جغرافیای سیاسی، جغرافیای راهبردی و جغرافیای اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار اس چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تاثیر روبط سیاسی-نظامی آمریکا و عربستان بر نظم امنیتی منطقه خاورمیانه انجام شد. در این پژوهش، روش و ابزار تجزیه و تحلیل داده ها، توصیفی – تحلیلی است. خاورمیانه از نظر جغرافیای سیاسی، جغرافیای راهبردی و جغرافیای اقتصادی از اهمیت زیادی برخوردار است و وجود چنین مولفه‌هایی سبب شده تا نظم و امنیت خاورمیانه همیشه در دوران پس از جنگ جهانی دوم در دستور کار آمریکا قرار گیرد. روابط عربستان و آمریکا بر نظم امنیتی منطقه تاثیر بسیاری خواهد داشت. با خلأ قدرت و گسترش وضعیت آنارشیک در منطقه خاورمیانه، هر یک از بازیگران ﺗﺄثیرگذار در منطقه از جمله ایران و عربستان، ترکیه و اسرائیل به توسعه قابلیت‌های نظامی خود می‌پردازند. ترکیه از قبل در صدد افزایش نقش و موقعیت سیاسی و اقتصادی خود در مناطقی چون خلیج فارس، آسیای جنوبی، خاور نزدیک، فلسطین، لبنان، سوریه و آسیای مرکزی و قفقاز بوده است. اتحاد جدید آمریکا و عربستان در سال‌های بین 2017 تا 2020 با هدف ایجاد نظمی جدید در خاورمیانه شکل گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

490 - شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر حمایت مصرف کننده از کسب و کارهای سبز در منطقه آزاد اروند با تکنیک TOPSIS
فریدون امیدی

هدف: افزایش آگاهی زیست‌محیطی در میان مصرف‌کنندگان، آنها را بر آن می‌دارد تا توجه بیشتری به کسب و کارهای سبز داشته باشند. هدف اصلی از اجرای این پژوهش شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر حمایت مصرف کننده از کسب و کارهای سبز در منطقه آزاد اروند با استفاده از تحلیل عاملی اکتش چکیده کامل

هدف: افزایش آگاهی زیست‌محیطی در میان مصرف‌کنندگان، آنها را بر آن می‌دارد تا توجه بیشتری به کسب و کارهای سبز داشته باشند. هدف اصلی از اجرای این پژوهش شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر حمایت مصرف کننده از کسب و کارهای سبز در منطقه آزاد اروند با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تکنیک تاپسیس بود.روش: این پژوهش توصیفی و از حیث هدف کاربردی است. جامعه مورد مطالعه مصرف کنندگان مشاغل خانگی در منطقه آزاد اروند بوده که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 385 نفر با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد که، اقدامات خیرخواهانه کسب و کار، ارزش دادن کسب و کار به طبیعت، اخلاق در کسب و کار، کیفیت ادراک شده محصول به عنوان عوامل اثر گذار بر حمایت مصرف کننده از کسب و کارهای سبز در منطقه آزاد اروند هستند.نتیجه گیری: نتایج حاصل از رتبه‌بندی گزینه‌ها با تکنیک تاپسیس حاکی از این است که گزینه‌ی منافع ارائه شده از محصولات کسب و کار سبز از اولویت برتری نسبت به سایر گزینه‌ها برخوردار است، به همین ترتیب رتبه سایر معیارها نیز مشخص شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

491 - تأثیر توسعه اقتصادی- اجتماعی بر کیفیت هوا در کشورهای منطقه خاورمیانه
معصومه مطلبی رضا نجارزاده لطفعلی عاقلی

10.30495/eco.2023.1971378.2701

هدف اصلی مقاله بررسی اثر توسعه اقتصادی- اجتماعی بر کیفیت هوا در منطقه خاورمیانه است. بدین‌منظور اثر شاخص‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی و شاخص‌های استفاده از منابع طبیعی به‌عنوان یکی از محرک‌های اصلی رشد و توسعه در منطقه خاورمیانه بر انتشار دی‌اکسید گوگرد به‌عنوان شاخص برا چکیده کامل

هدف اصلی مقاله بررسی اثر توسعه اقتصادی- اجتماعی بر کیفیت هوا در منطقه خاورمیانه است. بدین‌منظور اثر شاخص‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی و شاخص‌های استفاده از منابع طبیعی به‌عنوان یکی از محرک‌های اصلی رشد و توسعه در منطقه خاورمیانه بر انتشار دی‌اکسید گوگرد به‌عنوان شاخص برای کیفیت هوا بررسی شد. با توجه به این‌که آلودگی هوا پدیده‌ای پایدار در زمان است، برای بررسی نحوه اثرگذاری متغیرها بر انتشار دی‌اکسید گوگرد از مدل پنل با ضرایب متغیر زمانی طی دوره زمانی 2000-2019 استفاده شد. نتایج نشان داد سرمایه انسانی، درآمد سرانه و نوآوری، بیشترین اثر را بر افزایش انتشار گاز دی‌اکسید گوگرد دارند؛ اما، شاخص‌های استفاده از منابع به‌ویژه، مصرف سوخت فسیلی باعث کاهش انتشار گاز دی‌اکسید گوگرد می‌شوند. در‌واقع، با‌ توجه به مصرف اندک انرژی تجدیدپذیر در منطقه خاورمیانه، مصرف انرژی بیشتر برپایه منابع کربن‌محور است. بنابراین، برای کاهش انتشار دی‌اکسید گوگرد لازم است از نوآوری‌ها و فناوری‌های محیط‌زیست‌محور بجای تکنولوژی‌محور استفاده شود تا روند رشد و توسعه اقتصادی به رشد و توسعه پایدار منجرشود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

492 - تاثیرپذیری قیمت‌های منطقه‌ای گاز از قیمت‌های نفت خام در بازار جهانی (رهیافت تصحیح خطای برداری)
علی عقیلی مقدم ابراهیم عباسی شهریار نصابیان مرجان دامن کشیده

10.30495/eco.2020.674205

هدف این مقاله بررسی روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت رفتار قیمت های گاز و نفت در بازارهای منطقه ای و تاثیرپذیری آن ها از یکدیگر با استفاده از روش تصحیح خطای برداری (VECM) طی دوره 2000 - 2019 است. بدین منظور، به دلیل گستردگی متغیرها در هر منطقه، از تکنیک پروکسی برای تحلیل بازار چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی روابط بلندمدت و کوتاه‌مدت رفتار قیمت های گاز و نفت در بازارهای منطقه ای و تاثیرپذیری آن ها از یکدیگر با استفاده از روش تصحیح خطای برداری (VECM) طی دوره 2000 - 2019 است. بدین منظور، به دلیل گستردگی متغیرها در هر منطقه، از تکنیک پروکسی برای تحلیل بازارهای منطقه ای گاز و نفت استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد میان قیمت های منطقه ای بازار گاز و نفت در آسیا و اروپا به دلیل وجود رابطه هم‌انباشتگی، تاثیرپذیری از نوسانات بازار نفت بسیار بالاست. بر خلاف این دو، در بازار آمریکا، به دلیل مازاد عرضه انرژی، به ویژه در حوزه نفت شیل، این ارتباط دیده نمی‌شود. پیشنهاد می‌شود با توجه به اهمیت نقش بازارهای مالی، نفت و گاز از طریق بورس انرژی عرضه شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

493 - اثر سیاست مالی روی نرخ بیکاری و نرخ تورم در استان های ایران: رویکرد GVAR
نسرین ابراهیمی مهدی پدرام میر حسین موسوی

10.30495/eco.2021.1892800.2314

در این مقاله نحوه اثرگذاری سیاست‫های مالی بر نرخ بیکاری و تورم در استان‫های کشور با استفاده از رویکرد اتورگرسیون برداری جهانی در دوره 1395:4-1384:1 بررسی شده است. نتایج واکنش استان ها نسبت به شوک مثبت سیاست مالی نشان داد نرخ بیکاری در برخی از استان ها، معنادار و در برخی چکیده کامل

در این مقاله نحوه اثرگذاری سیاست‫های مالی بر نرخ بیکاری و تورم در استان‫های کشور با استفاده از رویکرد اتورگرسیون برداری جهانی در دوره 1395:4-1384:1 بررسی شده است. نتایج واکنش استان ها نسبت به شوک مثبت سیاست مالی نشان داد نرخ بیکاری در برخی از استان ها، معنادار و در برخی دیگر، بی‌معناست. زمان بندی این واکنش ها نسبتا مشابه؛ اما، اندازه آن ها متفاوت بوده است. در خصوص واکنش نرخ تورم نیز مشخص شده است که صرفا استان های دارای واکنش معنادار نرخ بیکاری، به صورت معنادار واکنش نشان داده اند. نرخ تورم در استان های مختلف دارای زمان بندی نسبتا مشابه؛ اما، اندازه های متفاوت بوده است. با توجه به نتایج، سیاست گذاران برای دست‌یابی به توسعه متوازن منطقه ای، باید تراکم زدایی در بودجه و نیز واگذار کردن اختیارات به استان ها را در دستور کار خود قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

494 - ارزیابی رفاه اجتماعی و همگرایی رفاه استانهای ایران برای سنجش توسعه مناطق ایران
الهام وفائی پرویز محمدزاده حسین اصغرپور فیروز فلاحی

چکیده هدف این مقاله بررسی رفاه اجتماعی و همگرایی رفاه اجتماعی استان‌های کشور ایران برای ارزیابی توسعه متوازن در ایران طی دوره زمانی 1379-1392 می‌باشد.برای این منظور از همگرایی ناهار و ایندر استفاده شده است. نتایج نشان داد استان‌های کرمانشاه، کهکیلویه و بویراحمد و مازن چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله بررسی رفاه اجتماعی و همگرایی رفاه اجتماعی استان‌های کشور ایران برای ارزیابی توسعه متوازن در ایران طی دوره زمانی 1379-1392 می‌باشد.برای این منظور از همگرایی ناهار و ایندر استفاده شده است. نتایج نشان داد استان‌های کرمانشاه، کهکیلویه و بویراحمد و مازندران به سمت متوسط رفاه استان‌ها همگرا شده و استان‌های آذربایجان ‌شرقی، آذربایجان‌ غربی، اردبیل، بوشهر، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سمنان، سیستان و بلوچستان، قم، گلستان، لرستان و هرمزگان از متوسط رفاه واگرا شده‌اند. همچنین، اکثر استان‌های ایران دارای رفاه پایین‌تری نسبت به میانگین جامعه می‌باشند. لذا عملکرد سیاست‌گذاران در این حوزه برای توسعه متوازن رفاه مناطق مناسب نبوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

495 - اثرات صرفه‌های تجمع صنعتی و شهرنشینی بر رشد اقتصادی: شواهدی از بازارهای ایران
مرتضی سامتی مهدی فتح آبادی همایون رنجبر

درحیطه اقتصاد منطقه‌ای، اثرات تجمع صنعتی به ‌عنوان کارایی تولید از وابستگی متقابل صنعتی نشأت می‌گیرد و معمولا بنگاه‌ها در فرآیند تصمیم‌گیری آنها را صرفه‌های خارجی در نظر می‌گیرند. هدف این مقاله ارایه مدلی برای جغرافیای اقتصادی جدید براساس نظریه تجمع درون‌زای کروگمن (199 چکیده کامل

درحیطه اقتصاد منطقه‌ای، اثرات تجمع صنعتی به ‌عنوان کارایی تولید از وابستگی متقابل صنعتی نشأت می‌گیرد و معمولا بنگاه‌ها در فرآیند تصمیم‌گیری آنها را صرفه‌های خارجی در نظر می‌گیرند. هدف این مقاله ارایه مدلی برای جغرافیای اقتصادی جدید براساس نظریه تجمع درون‌زای کروگمن (1991) در بازارهای ایران می‌باشد. در این راستا از طریق برآورد تابع تولید گسترش یافته سولو، اثرات صرفه‌های تجمع صنعتی و شهرنشینی در استان‌های ایران در دوره 89-1379 مورد آزمون قرار می‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد نظریه هسته-پیرامون در استان‌های ایران صادق نیست؛ به گونه‌ای که اثرات سرریز بازارهای خارجی مثبت و معنادار ولی اثر بازار داخلی از نظر آماری معنادار نیست. بنابراین توسعه زیرساخت‌های حمل و نقل و تقویت ارتباطات بازارها در نمایان شدن اثر سرریز بازارهای خارجی نقش تعیین‌کننده در رشد اقتصادی استان‌ها دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

496 - تاثیر شکاف بودجه استانی بر شکاف درآمد منطقه‌ای استان‌های ایران با استفاده از مدل PVAR
هادی رحمانی فضلی عباس عرب مازار

هدف مقاله بررسی ارتباط میان شکاف استانی بودجه عمرانی و بودجه کل با شکاف درآمد سرانه به عنوان شاخص نابرابری منطقه‌ای در میان استان‌های کشور طی دوره زمانی 1385 - 1390 با استفاده از رویکرد خودرگرسیونی برداری تابلویی است. بر اساس نتایج آزمون همجمعی تابلویی، ارتباط معنادار ب چکیده کامل

هدف مقاله بررسی ارتباط میان شکاف استانی بودجه عمرانی و بودجه کل با شکاف درآمد سرانه به عنوان شاخص نابرابری منطقه‌ای در میان استان‌های کشور طی دوره زمانی 1385 - 1390 با استفاده از رویکرد خودرگرسیونی برداری تابلویی است. بر اساس نتایج آزمون همجمعی تابلویی، ارتباط معنادار بلندمدت میان شکاف درآمد سرانه استانی با شکاف استانی بودجه‌ کل و شکاف بودجه عمرانی وجود دارد. نتایج حاصل از برآورد مدل PVAR و تجزیه و تحلیل توابع ضربه واکنش نشان می‌دهد که شوک شکاف بودجه اثر مثبت بر شکاف درآمد سرانه دارد و تعدیل اثر این شوک بر شکاف درآمد سرانه حدود شش دوره زمانی به طول می‌انجامد. نتایج تجزیه واریانس شوک‌ها نشان داد شکاف استانی بودجه کل و شکاف استانی بودجه عمرانی سهم زیادی از تغییرات شکاف درآمد سرانه استانی را توضیح می‌دهند. نتایج بر ضرورت کاهش شکاف در تخصیص بودجه به استان‌های کشور تاکید دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

497 - بررسی آثار اقتصادی و رفاهی بازار آب: رویکرد مدل برنامه‌ریزی ریاضی مثبت
فاطمه اسمعیل نیا بالاگتابی احمد سرلک هادی غفاری

هدف این مقاله شناخت اثرات اقتصادی و رفاهی تشکیل بازار آب در منطقه ورامین است. تغییرات سطح زیرکشت محصولات آبی، سود ناخالص در دو حالت (وجود بازار آب و عدم وجود بازار آب) طی سال‌های 1395-1390 با استفاده از نرم‌افزار گمز و به روش برنامه‌ریزی ریاضی مثبت محاسبه و مقایسه گردید چکیده کامل

هدف این مقاله شناخت اثرات اقتصادی و رفاهی تشکیل بازار آب در منطقه ورامین است. تغییرات سطح زیرکشت محصولات آبی، سود ناخالص در دو حالت (وجود بازار آب و عدم وجود بازار آب) طی سال‌های 1395-1390 با استفاده از نرم‌افزار گمز و به روش برنامه‌ریزی ریاضی مثبت محاسبه و مقایسه گردید. نتایج نشان می دهد برقراری بازارآب، تاثیر مثبت و افزایشی بر مجموع سود ناخالص کشاورزان منطقه خواهد داشت. همچنین، کشت محصولاتی نظیر گندم، برنج، جو، خیار و ماشک، گوجه و سیر از سودآوری بیشتری برخوردار بوده و می توان سطح زیرکشت بیشتری را به خود اختصاص دهند. بر اساس نتایج، پیشنهاد می‌شود دولت با سرمایه‌گذاری و ارائه تشویق‌های مالی زمینه مشارکت بخش خصوصی را فراهم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

498 - سره واژگان پارسی کشاورزی، از کاشت تا برداشت، در منطقه ی جاوید ممسنی
جلیل نظری

در این نوشته تلاش شده است که واژگان و اصطلاحات و بعضی عبارت‌های مربوط به کشاورزی، از کاشت گرفته تا برداشت، در یکی از مناطق ممسنی (جاوید) معرّفی و ریشه‌یابی شوند. برای این ‌که پژوهشگران بدانند این واژگان تا چه میزان اصالت دارند و از گذشته‌ی زبان این مرز و بوم به ارث ماند چکیده کامل

در این نوشته تلاش شده است که واژگان و اصطلاحات و بعضی عبارت‌های مربوط به کشاورزی، از کاشت گرفته تا برداشت، در یکی از مناطق ممسنی (جاوید) معرّفی و ریشه‌یابی شوند. برای این ‌که پژوهشگران بدانند این واژگان تا چه میزان اصالت دارند و از گذشته‌ی زبان این مرز و بوم به ارث مانده‌اند، تا آن جا که امکان داشت، به تبارشناسی آن‌ها نیز اشاره شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

499 - ارزیابی قابلیت اعتماد شبکه برق منطقه ای باختر و بررسی راهکار‌های بهبود شاخصهای قابلیت اعتماد آن
سعید شاهرضایی علی اصغر قدیمی مجید گندمکار مجید معظمی ساناز شاه حیدری علیرضا افشاری مقدم

قابلیت اعتماد یک سیستم قدرت بیانگر میزان اعتماد به عملکرد صحیح و مطلوب این سیستم در آینده و احتمال پاسخگویی مطلوب این سیستم در سرویس‌دهی و انجام وظایف از پیش تعیین شده می‌باشد. اطلاعات حوادث رخ داده در سیستم قدرت داده‌های اصلی مطالعه قابلیت اعتماد در شبکه می‌باشند. در ا چکیده کامل

قابلیت اعتماد یک سیستم قدرت بیانگر میزان اعتماد به عملکرد صحیح و مطلوب این سیستم در آینده و احتمال پاسخگویی مطلوب این سیستم در سرویس‌دهی و انجام وظایف از پیش تعیین شده می‌باشد. اطلاعات حوادث رخ داده در سیستم قدرت داده‌های اصلی مطالعه قابلیت اعتماد در شبکه می‌باشند. در ارزیابی قابلیت اعتماد، هدف به دست آوردن پارامترهای مشخص و از پیش تعیین شده با استفاده از سابقه سیستم است که به کمک آنها می‌توان عملکرد سیستم را در گذشته بررسی کرد و نقاط ضعف آن را به دست آورد. به عبارت دیگر منظور از ارزیابی قابلیت اعتماد اصلاح و بهبود نحوه بهره‌برداری از شبکه، کاهش قطعی برق و حوادث شبکه می‌باشد. این مقاله به ارزیابی قابلیت اعتماد شبکه برق منطقه‌ای باختر با در نظر گرفتن توسعه شبکه تا سال 1393 پرداخته و راهکارهایی برای بهبود قابلیت اعتماد شبکه ارائه و میزان تأثیر آنها بر روی شاخص‌های قابلیت اعتماد را بررسی می‌کند. برای شبیه‌سازی روش مورد مطالعه از نرم‌افزار DIgSILENT استفاده شده است. نتایج شبیه‌سازی نشان‌دهنده تأثیر مثبت روش‌های پیشنهادی برای بهبود قابلیت اعتماد شبکه برق باختر می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

500 - بررسی عوامل موثر بر رضایتمندی گردشگران با استفاده از مدل دیمتل فازی (مطالعه موردی: منطقه تفرجگاهی سد امند)
سودا سیروس مهر علی مالک

گردشگری به عنوان یکی از محرکه های بزرگ اقتصادی قرن حاضر، منبع درآمدی ارزی بسیار مناسب و قابل ملاحظه ای در اقتصاد یک کشور محسوب می شود و در این حوزه رضایت مندی گردشگران یکی از مهم ترین عوامل رقابتی و بهترین شاخص برای تضمین رشد سودهای آتی می باشد. با انتخاب کلان شهر تبریز چکیده کامل

گردشگری به عنوان یکی از محرکه های بزرگ اقتصادی قرن حاضر، منبع درآمدی ارزی بسیار مناسب و قابل ملاحظه ای در اقتصاد یک کشور محسوب می شود و در این حوزه رضایت مندی گردشگران یکی از مهم ترین عوامل رقابتی و بهترین شاخص برای تضمین رشد سودهای آتی می باشد. با انتخاب کلان شهر تبریز به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی در سال 2018 انتظار می رود گردشگران زیادی از مناطق نمونه گردشگری استان بازدید نمایند. با توجه به این مهم، پژوهش حاضر در پی بررسی و شناسایی عوامل تاثیرگذار بر رضایت مندی گردشگران، مقایسه و الویت بندی این شاخص ها به کمک تکنیک دیمتل فازی و در نهایت توسعه یافته های حاصله در منطقه تفریحی-توریستی سد امند می باشد. این تحقیق از نظر روش، پیمایشی و از نظر نوع، توصیفی ـ تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی است. جامعه آماری مورد بررسی این پژوهش را خبرگان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، آژانس های گردشگری و اساتید دانشگاه تشکیل می دهند که از این میان و به وسیله فرمول نمونه گیری کوکران، حجم نمونه برابر با 24 نفر بدست آمد. جمع آوری داده ها از طریق توزیع پرسشنامه بین خبرگان می باشد. یافته های حاص از مدل دیمتل فازی نشان می دهد: از بین عوامل موثر بر رضایت مندی گردشگران منطقه تفریحی-توریستی سد امند، عامل منابع انسانی پراهمیت ترین شاخص بوده، عامل تسهیلات بیشترین تاثیرگذاری و عامل امنیت بیشترین تاثیرپذیری را دارا می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

501 - توسعه اکوتوریسم پایدار در مناطق حفاظت شده با تاکید بر مفهوم ظرفیت برد زیست محیطی
مژگان بزم آرا بلشتی مرتضی توکلی ستار سلطانیان کاوه جعفرزاده

در این پژوهش ظرفیت برد، اکوتوریسم و اکوتوریسم ورزشی منطقه حفاظت‌شده خائیز برای رسیدن به توسعه اکوتوریسم پایدار مورد بررسی قرار گرفته. در همین راستا پس از تهیه اطلاعات و تجزیه و تحلیل بر روی آنها در محیط (GIS) و با استفاده از روش ترکیب وزین خطی مساحت پهنه‌های مناسب هر فع چکیده کامل

در این پژوهش ظرفیت برد، اکوتوریسم و اکوتوریسم ورزشی منطقه حفاظت‌شده خائیز برای رسیدن به توسعه اکوتوریسم پایدار مورد بررسی قرار گرفته. در همین راستا پس از تهیه اطلاعات و تجزیه و تحلیل بر روی آنها در محیط (GIS) و با استفاده از روش ترکیب وزین خطی مساحت پهنه‌های مناسب هر فعالیت اکوتوریسمی تعیین گردید و در ادامه با بهره‌گیری از اطلاعات به دست آمده و مبانی نظری مرتبط با ظرفیت برد، آستانه تحمل اکوتوریسم و فعالیت‌های اکوتوریسم ورزشی در سه سطح فیزیکی، واقعی و موثر محاسبه گردید. با توجه به نتایج 5/60 درصد از کل منطقه مورد نظر برای اکوتوریسم مناسب در نظر گرفته شد که پهنه‌ی بسیار خوب بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است (5/24درصد). همچنین پهنه‌ی بسیار خوب با تعداد 2420145 نفر بیشترین ظرفیت‌ برد فیزیکی و با تعداد 56278 نفر بیشترین ظرفیت برد واقعی را داراست. بیشترین مساحت کاربردی فعالیت اکوتوریسم ورزشی نیز در پهنه‌ی متوسط با مساحت 24/3358 هکتار قرار گرفته و نشان دهندی این موضوع می‌باشد که خائیز جنوبی از لحاظ گردشگری ورزشی دارای توان متوسطی است. از میان فعالیت‌های اکوتوریسم ورزشی نیز فعالیت‌های دامنه‌نوردی بیشترین ظرفیت برد را در پهنه‌ی خوب به خود اختصاص داده است، این افزایش به علت شرایط محیطی و اکولوژیکی مناسب و مساحت بیشتر این پهنه‌ها می‌باشد. در نهایت، مطالعه شرایط موجود گردشگری و ارزیابی منطقه گویای آن است که عدم توجه به آستانه تحمل زیست‌محیطی در سطح منطقه حفاظت‌شده خائیز جنوبی می‌تواند پایداری این منطقه را در کوتاه مدت در معرض خطر جدی قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

502 - برآورد ظرفیت برد پهنه‌های مستعد توسعه توریسم شهر بانه، مطالعه موردی: منطقه نمونه گردشگری دوکانان
وحید امینی پارسا اسماعیل صالحی فرشته عزیزآبادی صمد حاجی محمد امینی

رشد روزافزون صنعت گردشگری بدون توجه به توان سرزمین و ظرفیت برد منطقه می‌تواند در درازمدت آسیب‌های جدی محیط‌زیست را به همراه داشته باشد. شناخت توان و تناسب سرزمین و به‌کارگیری روش‌های کمی برای برآورد مقادیر استفاده از منابع موجود در طبیعت نقش اساسی در فرآیند برنامه‌ریزی چکیده کامل

رشد روزافزون صنعت گردشگری بدون توجه به توان سرزمین و ظرفیت برد منطقه می‌تواند در درازمدت آسیب‌های جدی محیط‌زیست را به همراه داشته باشد. شناخت توان و تناسب سرزمین و به‌کارگیری روش‌های کمی برای برآورد مقادیر استفاده از منابع موجود در طبیعت نقش اساسی در فرآیند برنامه‌ریزی و مدیریت سرزمین ایفا می‌کند. شهربانه به در چندین سال اخیر میزبان حجم عظیمی از گردشگران بوده و نیازمند ارتقا زیرساخت‌های توریسمی می باشد. منطقه نمونه گردشگری دوکانان بانه با هدف پاسخ گویی هرچه بهتر به گردشگران شهر بانه پیشنهاد شده است. در مقاله حاضر به منظور تحقق اهداف توسعه پایدار گردشگری، پهنه های مستعد گردشگری منطقه نمونه دوکانان بانه به روش AHP-FUZZY شناسایی شده و سپس ظرفیت برد فیزیکی و واقعی محدوده مطالعاتی منطقه برای تفرج گسترده و متمرکز برآرود شد. در این پژوهش تخمین ظرفیت برد در دو حالت تعیین ظرفیت برد برای کل منطقه برحسب طبقات توان و تعیین ظرفیت برد با توجه به پهنه‌بندی طراحی منطقه صورت گرفت. این محاسبات نشان می‌دهد که در حالت دوم که ظرفیت برد با توجه به طراحی اولیه منطقه برای تفرج متمرکز و گسترده تخمین زده شده، نتایج دقیق‌تر و هدفمندتری را نسبت به حالت اول ارائه می‌دهد که می‌تواند در برنامه‌ریزی و مدیریت پایدار گردشگری منطقه نقش مؤثری داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

503 - امکانسنجی توسعه منطقه ای: مطالعه موردی پهنه استانهای مرزی ایران و ترکیه
رضا پورمجیدی بختیار عزت پناه کریم حسین زاده دلیر

یکی از مهمترین موضوعاتی که در عصر جهانی شدن دارای اولویت است، نحوه تعامل منطقه ای کشورهای در سطح بین الملل محسوب می شود به طوری که در بسیاری از کشورهای جهان تلاش می نمایند تا از طریق ایجاد بسترهای مناسب همکاری با دیگر کشورها اقتصاد خود را رونق داده و به پایداری آن اقدام چکیده کامل

یکی از مهمترین موضوعاتی که در عصر جهانی شدن دارای اولویت است، نحوه تعامل منطقه ای کشورهای در سطح بین الملل محسوب می شود به طوری که در بسیاری از کشورهای جهان تلاش می نمایند تا از طریق ایجاد بسترهای مناسب همکاری با دیگر کشورها اقتصاد خود را رونق داده و به پایداری آن اقدام کنند. از این نظر در هزاره سوم نه تنها موضوع جهانی شدن اقتصاد در قالب یک شبکه جهانی از اهم مفاهیم محسوب می گردد بلکه از قبل آن تعاملات فی مابین و حتی تاثیرات متقابل فرهنگها نیز نمود بارزی از شاخصه های جهانی شدن است. استان آذربایجان غربی و استانهای واقع در شرق ترکیه که در همسایگی ایران قرار دارند با داشتن توانمندیهای بالای گردشگری، تاریخی، محیطی و... حائز بالاترین اهمیت بوده و با توجه به ویژگیهای تشابهات دینی، اجتماعی، فرهنگی، تاریخی و برخورداری از توانمندیهای اقتصادی می توانند در قالب تعامل فی مابین در اقتصاد پایدار منطقه نقش مهمی ایفا نمایند. در این مقاله، با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از مدل های ترکیبی SWOT وAHP ، اهمیت و اولویت عوامل موثر در پهنه استان های آذربایجان غربی و استانهای شرق کشور ترکیه شناسایی و با بررسی روابط آنها عوامل رتبه بندی و در قالب مدلها ارائه شده است. براساس نتایج پژوهش، پهنه مربوطه دارای توانمندیهای بالقوه بوده اما ضعف تسهیلات، امکانات و خدمات و زیربنایی، باعث شده است که این منطقه در پویایی اقتصاد و توسعه منطقه ای نتوانند عملکرد چندان موفقی داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

504 - جایگاه شهر مجازی در ایجاد اشتغال و توسعه پایدار گردشگری (مطالعه موردی منطقه 12 تهران )
زهره آزادفلاح زینب کرکه آبادی عباس ارغان

امروزه هیچ صنعتی بدون بهره برداری از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی ، نمی تواند نقشی تعیین کننده در رقابتهای ملی و فراملی ایفا کند. گردشگری عنصر اصلی حرکت بسوی احیاء و باسازی مناطق( شهری)است هدف تحقیق حاضر جایگاه شهری مجازی در ایجاد اشتغال و توسعه پایدار گردشگری منطقه 1 چکیده کامل

امروزه هیچ صنعتی بدون بهره برداری از فناوریهای اطلاعاتی و ارتباطاتی ، نمی تواند نقشی تعیین کننده در رقابتهای ملی و فراملی ایفا کند. گردشگری عنصر اصلی حرکت بسوی احیاء و باسازی مناطق( شهری)است هدف تحقیق حاضر جایگاه شهری مجازی در ایجاد اشتغال و توسعه پایدار گردشگری منطقه 12 تهران بوده، که نوشتار حاضر با این رویکرد که گردشگری در محدوده مطالعه دارای پتانسیل های فراوانی است و می تواند با تمرکز بر شاخصهای شهر مجازی توسط مسولان سازمانهای دولتی و غیر دولتی (NGO)مورد توجه ویژه قرار گیرد واین امر باعث رونق و توسعه محدوده مورد مطالعه قرار گیرد انجام گرفته، روش تحقیق در مقاله حاضر براساس هدف کاربردی، و براساس روش و ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده؛که به منظور رسیدن به این اهداف از روشهای تجزیه و تحلیل درآمد حاصل از توریست و تاثیر آن بر اشتغال و بیکاری استفاده شده است. بنابراین لازمه رسیدن به یک توسعه پایدار بویژه در زمینه توسعه گردشگری پایدار نگاه ویژه و غیرآمرانه(برنامه ریزی از پایین به بالا) به مقوله گردشگری که یکی از شقوق رسیدن به توسعه پایدار است می باشد. و شهر مجازی و گردشگری در صورتی توسعه و اشتغال پایدار منطقه را بدنبال دارد که از محیط زیست منطقه و منابع زیستی محیطی و میراث فرهنگی آن حفاظت کند و حرمت جامعه بومی و ساکن منطقه را پاس بدارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

505 - راهکارهای توسعه صنعت گردشگری پایدار تبریز مبتنی بر مؤلفه‏ های منطقه‏ ای
وحید خوش الحان کریم حسین زاده دلیر حسین نظم فر

هدف این مقاله، بررسی دقیق عوامل موثر بر گردشگری پایدار شهر تبریز به خصوص از جنبه سیستم های منطقه ای نوآوری می باشد. با توجه به مولفه های منطقه ای تاثیرگذار در امر گردشگری، روش این تحقیق بر اساس تکنیک دلفی می باشد که در سه مرحله از نظرات و پیشنهادهای خبرگان استفاد چکیده کامل

هدف این مقاله، بررسی دقیق عوامل موثر بر گردشگری پایدار شهر تبریز به خصوص از جنبه سیستم های منطقه ای نوآوری می باشد. با توجه به مولفه های منطقه ای تاثیرگذار در امر گردشگری، روش این تحقیق بر اساس تکنیک دلفی می باشد که در سه مرحله از نظرات و پیشنهادهای خبرگان استفاده شده است. برای این کار از 25 نفر از متخصصان حوزه های تاثیرگذار گردشگری تبریز بهره گرفته شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد، تبریز با توجه به دارا بودن پتانسیل های متعدد از جمله مراکز تاریخی، جاذبه های طبیعت، وجود شخصیت های علمی، ادبی و مذهبی، و ثبت برخی از اماکن و صنایع آن در فرم جهانی، از معیارهای لازم برای گردشگری پایدار در آینده برخوردار است. اقدامات صورت گرفته برای پایدارسازی گردشگری در تبریز در حد مناسب می باشد و تبریز 1404 به عنوان یک سرآغاز برای توسعه گردشگری پایدار و مدرن سازی تبریز برای افق های دور مطرح می گردد. آمادگی همه جانبه شهر با توجه به معیارهای زیستی، محیطی، ارزشی، و انسانی پایدارسازی گردشگری، و فرهنگ سازی و ارتقاء دانش و بینش شهروندی برای باورسازی توریسم از مهم ترین راهکارهای توسعه گردشگری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

506 - ارائه و اولویت بندی راهکارهای گردشگری پایدار در منطقه حفاظت شده گنو
حسین پرورش لیلا بیرامی بسطام

امروزه گردشگری با وجود فواید اقتصادی زیادی که در بر دارد اما مشکلات زیست محیطی مختلفی را نیز برای مناطق مختلف ایجاد می کند. در این مطالعه به بررسی، ارائه و الویت بندی راهکارهای گردشگری پایدار در منطقه ی حفاظت شده گنو با استفاده از روش تاپسیس پرداخته شده است. منطقه ی حفا چکیده کامل

امروزه گردشگری با وجود فواید اقتصادی زیادی که در بر دارد اما مشکلات زیست محیطی مختلفی را نیز برای مناطق مختلف ایجاد می کند. در این مطالعه به بررسی، ارائه و الویت بندی راهکارهای گردشگری پایدار در منطقه ی حفاظت شده گنو با استفاده از روش تاپسیس پرداخته شده است. منطقه ی حفاظت شده گنو از مناطق مهم و تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست در استان هرمزگان می باشد که از اهمیت اکولوژیکی بالایی برخوردار است و همه روزه پذیرای خیل زیاد گردشگران می باشد. جهت انجام مطالعه ابتدا معیارها و گزینه های مربوط به راهکارهای گردشگری پایدار انتخاب شدند. وزن بندی معیارها و گزینه ها توسط 15 کارشناس متخصص در این زمینه و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) انجام شد. پس از وزن بندی، الویت بندی نهایی گزینه ها با استفاده از روش تاپسیس صورت گرفت. نتایج نشان داد که بر اساس روش تحلیل سلسله مراتبی رتبه بندی معیارهای موثر بر گردشگری پایدار منطقه به ترتیب شامل: معیار هزینه (297/0)، معیار تداوم اثرات (273/0)، معیار دامنه تاثیرات (187/0)، معیار شدت تاثیرات (142/0) و معیار قطعیت اثر (101/0) می باشد. همچنین بر اساس روش تاپسیس اولویت بندی نهایی گزینه ها و وزن آنها برای اجرای گردشگری پایدار منطقه گنو به ترتیب زیر به دست آمد:افزایش تعداد محیط بانان(582/0)، زون بندی(569/0)، ایجاد محدودیت زمانی بازدید(538/0)، اخذ هزینه از بازدیدکنندگان(494/0)، پایش مداوم اثرات بازدیدکنندگان(440/0)، مشارکت مردم بومی در حفاظت منطقه(420/0)، آموزش مداوم کارکنان و بازدیدکنندگان(408/0)، محدود کردن تعداد افراد بازدید(393/0)، ایجاد سیاست تشویقی بازدید(384/0) . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

507 - ارزیابی مطلوبیت پارک‌ها از منظر گردشگری شهری و گذران اوقات فراغت شهروندان با استفاده از مدل کوپراس (مطالعه موردی: منطقه2 شهری کلان‌شهر اهواز)*
عباس معروف نژاد ابراهیم امیری

امروزه پارک‌های شهری می‌توانند سهم عمده‌ای درایجاد گذران اوقات فراغت شهروندان و فضایی برای گردشگری آن‌ها در شهرها به وجود آورند. به‌طوری‌که در بسیاری از متون شهرسازی از پارک‌ها و فضاهای سبز شهری به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم شناخت کیفیت محیط‌های انسان‌ساخت یاد می‌کنند. ب چکیده کامل

امروزه پارک‌های شهری می‌توانند سهم عمده‌ای درایجاد گذران اوقات فراغت شهروندان و فضایی برای گردشگری آن‌ها در شهرها به وجود آورند. به‌طوری‌که در بسیاری از متون شهرسازی از پارک‌ها و فضاهای سبز شهری به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم شناخت کیفیت محیط‌های انسان‌ساخت یاد می‌کنند. با توجه به اهمیت پارک‌ها و فضای سبز در زندگی شهری امروزی، هدف‌ از تحقیق حاضر، بررسی وضعیت پارک‌های شهری فعال محلات‌ منطقه2 کلان‌شهر اهواز از نظر شاخص‌های انتخابی(دسترسی، بهداشت، جذابیت، امنیت و امکانات‌رفاهی) بوده‌است. نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق پیمایشی با تاکید بر پرسشنامه است. جامعه‌آماری شهروندان ساکن منطقه2 و کارشناسان ذیربط می‌باشند. وزن‌دهی متغیرها توسط مدل آنتروپی‌شانون و تحلیل داده‌ها با استفاده از تکنیک رتبه بندی کوپراس انجام شده است. نتایج پژوهش نشانگر سرانه پایین و حداقلی پارک‌های منطقه دو (36/9متر مربع) نسبت به استاندارهای جهانی و ملی است. همچنین بر اساس نتایج آزمون Anova، با توجه به مقدار محاسبه شده F که از 05/0 بیشتر است میانگین رضایت مخاطبان از شاخص‌ها در پارک‌های مورد مطالعه تفاوت معناداری را نشان می‌دهد. نتایج حاصل از مدل کوپراس نیز از23 پارک در محدوده مورد مطالعه نشان می‌دهد: پارک‌جزیره، پارک42هکتاری و پارک‌دولت به ترتیب با ارزش نهایی؛ 0615/0 ،0569/0،0554/0، در رتبه اول تا سوم از حیث شاخص‌های مورد بررسی قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

508 - برنامه ریزی فضایی راهبردی مجتمع های گذران اوقات فراغت (مطالعه موردی: منطقه 22 شهر تهران)
محدثه جوادی محسن کلانتری محمدتقی حیدری

گردشگری آمیزه‌ای از فعالیت‌های مختلف است که به صورت زنجیره‌ای در جهت خدمت‌رسانی به گردشگران انجام می‌گیرد و یکی از این بخش‌ها، مجتمع‌های گردشگری است که با ارائه خدمات گوناگون رفاهی و ... می‌تواند عاملی در جهت جذب گردشگر و توسعه گردشگری یک منطقه باشد. این مقاله با روش تو چکیده کامل

گردشگری آمیزه‌ای از فعالیت‌های مختلف است که به صورت زنجیره‌ای در جهت خدمت‌رسانی به گردشگران انجام می‌گیرد و یکی از این بخش‌ها، مجتمع‌های گردشگری است که با ارائه خدمات گوناگون رفاهی و ... می‌تواند عاملی در جهت جذب گردشگر و توسعه گردشگری یک منطقه باشد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی، به دنبال برنامه‌ریزی فضایی راهبردی، تحلیل و بررسی توان‌های طبیعی و انسانی و مکان‌یابی مجتمع‌های گذران اوقات فراغت در جهت تسهیل خدمات گردشگری در منطقه 22 تهران است. جهت گردآوری اطلاعات از دو روش مطالعات کتابخانه ای و مطالعه میدانی استفاده شده است. جامعه آماری شامل کارشناسان گردشگری در سازمان های ذیربط شهر تهران است. برای تحلیل داده ها از مدل تحلیل سوات و تکنیک های هم پوشانی فازی ومدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) با کمک نرم افزار (Excel) و (GIS) استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که طبق تحلیل های سیستم اطلاعات جغرافیایی، مهمترین مکانهای احداث مجتمع‌های گذران اوقات فراغت براساس ضوابط حرائم تأسیسات شهری، بهداشتی، حمل و نقل، اجتماعی-اقتصادی و کالبدی، عمدتاً باید در بخش های شمالی و غربی منطقه در نظر گرفته شوند. در این رابطه، مهمترین نقاط قوت و ضعف داخلی به ترتیب با امتیاز430% و 504%- و مهمترین فرصت ها و تهدیدهای خارجی با امتیاز 448% و 525%- است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

509 - نقش گردشگران در شکل‌گیری هویت مقاصد هدف گردشگری مطالعه موردی: منطقه ثامن مشهد
طاهره دریادل عزت الله مافی مریم رجبی

رقابت روز افزون در صنعت گردشگری، لزوم توجه به توسعه ارزش ویژه به مقاصد گردشگری را بیش از پیش مطرح ساخته است. عوامل مختلفی از عوامل بیرونی و درونی بر جامعه در مقصد گردشگری مؤثرند. عمده تحقیقات پیشین، بررسی عوامل بیرونی همچون آگاهی از نحوه تغییرات فرهنگی و حتی نوع گویش، ر چکیده کامل

رقابت روز افزون در صنعت گردشگری، لزوم توجه به توسعه ارزش ویژه به مقاصد گردشگری را بیش از پیش مطرح ساخته است. عوامل مختلفی از عوامل بیرونی و درونی بر جامعه در مقصد گردشگری مؤثرند. عمده تحقیقات پیشین، بررسی عوامل بیرونی همچون آگاهی از نحوه تغییرات فرهنگی و حتی نوع گویش، رفتارهای اجتماعی و هویت افراد را مورد توجه قرار داده‌اند. در این پژوهش نقش گردشگران بر هویت شهروندان در منطقه ثامن شهر مشهد در صنعت گردشگری مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه تحقیق را کلیه ساکنان و افرادی که با گردشگران در این منطقه در ارتباط هستند تشکیل داده‌اند که 195 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. نتایج نشان داد که شاخص‌های هویت معماری -کالبدی و مبلمان شهری به واسطه حضور گردشگران دارای میانگین بالاتر از 3 بوده‌اند. نتایج کلی نشان داد که حضور گردشگران بر ویژگی‌های هویت اجتماعی و فرهنگی ساکنان منطقه ثامن اثر زیادی نداشته است. اما در شاخص‌های ابعاد معماری-کالبدی و مبلمان شهری این اثرگذاری ویژه‌تر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

510 - ارزیابی ژئواکونومیکی قفقاز جنوبی از دیدگاه گردشگری منطقه آزاد ارس با استفاده از مدل SWOT
خدیجه قنبرپور دافچاهی حجت مهکویی علی امیری یوسف زین العابدین

منطقه ‌آزاد ارس به دلیل موقعیت و اهمیت ویژه‌ای که از جنبه‌های گوناگون از جمله محیط طبیعی، زیست محیطی، جمعیتی، آموزش عالی، ارزش افزوده بخش‌های مختلف، سرمایه‌گذاری و گمرکی برخوردار بوده و با توجه به این ظرفیت‌ها به نوعی سر آذربایجان و قلب تپنده آن به حساب می‌آید. هدف از ا چکیده کامل

منطقه ‌آزاد ارس به دلیل موقعیت و اهمیت ویژه‌ای که از جنبه‌های گوناگون از جمله محیط طبیعی، زیست محیطی، جمعیتی، آموزش عالی، ارزش افزوده بخش‌های مختلف، سرمایه‌گذاری و گمرکی برخوردار بوده و با توجه به این ظرفیت‌ها به نوعی سر آذربایجان و قلب تپنده آن به حساب می‌آید. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی ژئواکونومیکی قفقاز جنوبی از دیدگاه گردشگری منطقه آزاد ارس با استفاده از مدل SWOT می‌باشد که از نظر روش این تحقیق، توصیفی-پیمایشی با ماهیت کاربردی و از لحاظ زمانی مقطعی می‌باشد؛ جامعه آماری شامل کارشناسان و متخصصان حوزه گردشگری و جغرافیای سیاسی مرتبط با مسایل منطقه آزاد ارس و قفقاز جنوبی می باشند که تعداد 50 نفر به شیوه هدفمند انتخاب شدند؛ تجزیه وتحلیل با استفاده از روش SWOT طی سال 1400 انجام شد و نتایج نشان داد از نقاط ضعف مورد مطالعه روابط سرد سیاسی ایران با آذربایجان در منطقه می‌باشد؛ نتایج فرصتها نشان داد که مهمترین مزیت ژئواکونومیک منطقه قفقاز جنوبی نقش ارتباطی آن بین ایران و کشورهای مختلف اروپایی است و در واقع یکی از پلهای ارتباطی و ترانزیتی ایران و اروپاست. همچنین احتمال برقراری راه ارتباطی دریاهای شرقی و غربی مهمترین عامل تهدید و مهمترین فرصت پیش رو نقش ارتباطی آن بین ایران و کشورهای مختلف اروپایی است و در واقع یکی از پلهای ارتباطی و ترانزیتی ایران و اروپاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

511 - نقش گردشگری مناطق آزاد بر توسعه شهرهای میانی و کوچک پیرامون (مطالعه موردی: منطقه آزاد ارس)
جواد عابدی آبش احمدلو عباس ارغان ناصر اقبالی

اقتصاد گردشگری بهترین محرک برای کشورهایی است که به دلیل تک محصولی بودن یا محدود کردن منابع درآمدی دارای اقتصادی ناکارآمد هستند. توسعه گردشگری یکی از رویکردهای ایجاد تحول اقتصادی – اجتماعی در مناطق جهان می‌باشد که همواره مورد توجه پژوهشگران و برنامه‌ریزان قرار دارد چکیده کامل

اقتصاد گردشگری بهترین محرک برای کشورهایی است که به دلیل تک محصولی بودن یا محدود کردن منابع درآمدی دارای اقتصادی ناکارآمد هستند. توسعه گردشگری یکی از رویکردهای ایجاد تحول اقتصادی – اجتماعی در مناطق جهان می‌باشد که همواره مورد توجه پژوهشگران و برنامه‌ریزان قرار دارد. مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران دارای مجموعه وسیعی از فرصت‌های گردشگری هستند. منطقه آزاد ارس در استان آذربایجان شرقی به علت دارا بودن آب و هوای معتدل و جاذبه‌های گردشگری متنوع، همه ساله جاذب تعداد کثیری از گردشگران و مسافران می‌باشد .پژوهش حاضر با هدف ارزیابی توسعه گردشگری منطقه آزاد ارس و مناطق پیرامونی انجام گرفته است. جامعه آماری این پژوهش 75 نفر از ساکنین مناطق پیرامونی و مسئولین و کارشناسان شهری بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش از آزمون من ویتنی و ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. با توجه به نتایج به دست آمده (زیرساخت راه و ارتباطات، دسترسی به آب، دسترسی به اقامتگاه‌ها و مهمان خانه‌ها، زیرساخت گاز، دسترسی به امکانات ورزشی، دسترسی به خدمات غذا و تغذیه، دسترسی به امکانات مناسب ارتباطی، برپایی نمایشگاه‌ها، دسترسی به امکانات مناسب برای اوقات فراغت، حمل و نقل مناسب زمینی و حمل و نقل درون شهری، اطلاع رسانی و تبلیغات مناسب) به ترتیب دارای بالاترین رتبه می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

512 - بررسی گردشگری شهری بافت میانی منطقه 14 اصفهان با استفاده از مدل SWOT-QSPM
ایمان چقاجردی زیبا فتوحی مهدیه سلطانی نژاد

امروزه گردشگری به عنوان پویاترین فعالیت‌های اقتصادی عصر حاضر، از لحاظ تحرک و ایجاد زمینه‌های اشتغال و توسعه همه جانبه در جهان به خودنمایی پرداخته است و با ایجاد فرصتی راهبردی سبب تنوع اقتصاد جوامع محلی، ایجاد فرصت‌های شغلی در نقاط جهان شده است. باعث ثبات و استقرار جمعیت چکیده کامل

امروزه گردشگری به عنوان پویاترین فعالیت‌های اقتصادی عصر حاضر، از لحاظ تحرک و ایجاد زمینه‌های اشتغال و توسعه همه جانبه در جهان به خودنمایی پرداخته است و با ایجاد فرصتی راهبردی سبب تنوع اقتصاد جوامع محلی، ایجاد فرصت‌های شغلی در نقاط جهان شده است. باعث ثبات و استقرار جمعیت در جوامع و جلوگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه، حفظ تعادل اکولوژیکی منابع طبیعی و حفظ ویژگی‌های فرهنگی شهرها می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت که یکی از بهترین راههای نجات شهرها از مشکلات اجتماعی و اقتصادی، توسعه گردشگری شهری است. هدف از این پژوهش بررسی گردشگری شهری بافت میانی منطقه 14 اصفهان با استفاده از مدل SWOT-QSPM می‌باشد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی می‌باشد و جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که استراتژی‌های ایجاد شرایط و اتخاذ مواضع اصولی جهت جلب و جذب سرمایه‌های خارجی خصوصاً در جهت رونق و احیای مجدد آثار و ابنیه تاریخی، بهره‌گیری از تبلیغات در سطحی گسترده، استفاده از نیروهای بومی محله و تشویق سرمایه‌‌گذاران بخش خصوصی برای همراهی دولت در ساماندهی صنعت گردشگری اصفهان به ترتیب در رتبه‌های اول تا چهارم قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

513 - درنگی در «مرحله اصلی» دعوت پیامبر اکرم (ص) با واکاوی «مراحل دعوت»
عباس تقوائی

درنگی در مرحله اصلی دعوت پیامبر اکرم (ص) با واکاوی مراحل دعوت چکیده:با بررسی مراحل دعوت رسول اکرم (ص) در آثار متقدمان تا معاصران از تاریخنگاران مشاهده می‌کنیم که عموم آن‌ها به طور صریح یا ضمنی قائل به سه مرحله دعوت سری، دعوت خویشان و دعوت عمومی شده‌اند. عده اندکی نیز با چکیده کامل

درنگی در مرحله اصلی دعوت پیامبر اکرم (ص) با واکاوی مراحل دعوت چکیده:با بررسی مراحل دعوت رسول اکرم (ص) در آثار متقدمان تا معاصران از تاریخنگاران مشاهده می‌کنیم که عموم آن‌ها به طور صریح یا ضمنی قائل به سه مرحله دعوت سری، دعوت خویشان و دعوت عمومی شده‌اند. عده اندکی نیز با دقت بیشتر و با نگاه به دوره پس از هجرت به مدینه، دامنه مراحل را گسترده‌تر گرفته‌اند؛ ولی تقسیم بندی منظمی از مراحل دعوت بر مبنای واحد صورت نگرفته است. در این مقاله با مبنا قرار دادن توسعه جغرافیای دعوت و دامنه مخاطبان، مراحل دعوت به شش مرحله متوالی و به هم پیوسته دعوت خصوصی، دعوت خویشان، دعوت علنی، دعوت منطقه‌ای، دعوت فرامنطقه‌ای و دعوت جهانی تقسیم نموده‌ایم وهمه مراحل اولیه را مقدمه رسیدن به مرحله نهایی دعوت که مبتنی بر رسالت جهانی رسول اکرم (ص) و فراگیری دین اسلام بوده، قرار داده‌ایم. کلیدواژه‌ها: مراجل دعوت، دعوت جهانی، دعوت خویشان، دعوت منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، دعوت خصوصی و عمومی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

514 - بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی اعضای هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحدهای منطقه یک
سیداحمد هاشمی ابوذر همتی ابوالفضل عباسی

این تحقیق، با هدف بررسی میزان سواد اطلاعاتی اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های آزاد اسلامی منطقه‌ یک، به&zwnj;منظور ارایه راهکارهای پیشنهادی جهت بهبود این مهارت اجرا شده &zwnj;است. در این راستا، مهارت&zwnj;های فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات اعضای هیأت علمی با در نظر گرفتن شاخص‌های چکیده کامل

این تحقیق، با هدف بررسی میزان سواد اطلاعاتی اعضای هیأت علمی دانشگاه‌های آزاد اسلامی منطقه‌ یک، به&zwnj;منظور ارایه راهکارهای پیشنهادی جهت بهبود این مهارت اجرا شده &zwnj;است. در این راستا، مهارت&zwnj;های فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات اعضای هیأت علمی با در نظر گرفتن شاخص‌های ICCS و ICDL مورد ارزیابی قرار گرفت. هم&zwnj;چنین در مورد میزان آشنایی و مهارت آنها در استفاده از پایگاه&zwnj;های اطلاع‌رسانی تحقیق به عمل آمد. این تحقیق از نوع توصیفی - پیمایشی است. جامعه آماری، متشکل از 2131 نفر از اعضای هیأت علمی دانشگاه&zwnj;های آزاد اسلامی منطقه‌ یک در سال تحصیلی 91-1390 می‌باشد. حجم نمونه‌ مورد بررسی براساس جدول مورگان 325 نفر می‌باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای، از بین واحدهای منطقه‌ یک دانشگاه آزاد اسلامی به&zwnj;صورت تصادفی تعدادی از دانشگاه‌ها انتخاب و استادان آن واحدها مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. ابزار گردآوری داده&zwnj;ها، یک پرسش&zwnj;نامه محقق&zwnj;ساخته بر اساس طیف لیکرت می‌باشد که جهت تعیین روایی آن از نظر متخصصان و صاحب‌نظران استفاده شده است و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، 834/0 محاسبه شد. تجزیه &zwnj;و&zwnj; تحلیل داده&zwnj;ها با استفاده از نرم&zwnj;&zwnj;افزار SPSS در دو سطح آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون پارامتری t تک نمونه‌ای و تحلیل واریانس یک&zwnj;طرفه در سطح معناداری 05/0) صورت گرفت. یافته&zwnj;های تحقیق نشان داد که وضعیت سواد اطلاعاتی اعضای هیأت علمی در شاخص ICCS در سطح متوسط و در شاخص ICDLدر سطح بالای متوسط می‌باشد. هم&zwnj;چنین، میزان آشنایی و مهارت اعضای هیأت علمی در استفاده از پایگاه‌های اطلاع‌رسانی، کمتر از متوسط می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

515 - مطالعه کیفیت میکروبی نمونه های موادغذایی جمع آوری شده ازمنطقه شرق گیلان
علیرضا مسیحا محمدرضا خوش خلق خسرو عیسی زاده

باکتری‌ها ازجمله مهم‌ترین عوامل ایجادکننده عفونت‌ها و مسمومیت‌های غذایی محسوب می‌شوند، به‌طوری‌که آلودگی میکروبی مواد غذایی خود به‌عنوان یک مشکل مهم جهانی رو به افزایش است. مطالعه حاضر باهدف تعیین میزان آلودگی میکروبی مواد غذایی منطقه شرق گیلان صورت گرفته است.در این مطا چکیده کامل

باکتری‌ها ازجمله مهم‌ترین عوامل ایجادکننده عفونت‌ها و مسمومیت‌های غذایی محسوب می‌شوند، به‌طوری‌که آلودگی میکروبی مواد غذایی خود به‌عنوان یک مشکل مهم جهانی رو به افزایش است. مطالعه حاضر باهدف تعیین میزان آلودگی میکروبی مواد غذایی منطقه شرق گیلان صورت گرفته است.در این مطالعه توصیفی مقطعی، 606 نمونه مواد غذایی مختلف از مناطق شرق استان گیلان به‌طور تصادفی به‌منظور تعیین تنوع کیفیت باکتریایی ماده غذایی، برحسب نوع و منبع آن، نمونه‌برداری و به آزمایشگاه میکروب‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی لاهیجان ارسال و ازنظر آلودگی باکتریایی مورد آزمایش قرار گرفتند. اینمطالعهنشان داده باکتری‌های مزوفیل هوازی، اشرشیا کلی و کلیفرم‌ها به‌عنوان آلوده‌کننده‌ترین ماده غذایی شناخته‌ شده می‌باشند (001/0>P)، به‌طوری‌که درمجموع 55/11 درصد آلودگی به اشرشیا کلی، 97/6 درصد به باکتری‌های مزوفیل هوازی و 8/6 درصد آلودگی مربوط به کلیفرم‌ها بوده است. ازنظر شمارش کلی&lrm; باکتری‌ها و کلیفرم‌ها و آلودگی به باکتری‌های بیماری‌زا سالاد کاهو، شیرینی‌تر و آب‌ میوه‌های دست‌ساز، شیر محلی و بستنی سنتی به عنوان آلوده‌ترین غذاها شناخته شدند. در میان مواد غذایی مورد آزمایش آلودگی به اشرشیا کلی برای شیرینی‌جات (17 درصد)، آب میوه‌ها (15 درصد)، محصولات لبنی (7/9 درصد)، فرآوردهای پروتئینی (12 درصد) و میوه و سبزیجات (3/6 درصد) بیشترین میزان را نشان داده‌است. با توجه به یافته‌های این مطالعه، به‌منظور جلوگیری از آلودگی میکروبی مواد غذایی آموزش افراد، رعایت اصول بهداشتی و نظارت در آماده‌سازی، حمل ‌و نقل، ذخیره‌سازی و عرضه مواد غذایی ضروری می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

516 - Studies on Ethnobotany of important medicinal plants in Sistan.
محبوبه ایران منش شهلا نجفی مهدی یوسفی

Background & Aim: Medicinal plants, Since time immemorial, have been used in virtually all cultures as a source of medicine and ethnobotany has prevent to be a valuable method to find new herbal medicine and plant derived drugs.Material & Methods: This study det چکیده کامل

Background & Aim: Medicinal plants, Since time immemorial, have been used in virtually all cultures as a source of medicine and ethnobotany has prevent to be a valuable method to find new herbal medicine and plant derived drugs.Material & Methods: This study determined medicinally important plants that are most frequently by the local inhabitants of Sistan to treat human diseases. In current consideration, identification, classification and introduction of these plants in Sistan have been conducted using physiognomic methods, public knowledge, corresponding with document studies. Medicinal plants were collected from various places of Sistan and recognized by using flora. For each plant species, botanical name, vernacular name, part (s) used, popular medicinal use, forms of preparation and application of the herbal remedies are provided.Results & Discussion: These plants are used in traditional medicine as diuretic, stomach improver, wound healing agent , antipyretic , anti wound healing agent , expectorant, etc.Conclusion: Some important medicinal species which were identified including Citrullus colocynthis, Aloe vera, Peganum harmala, Ziziphus jujube, Eucalyptus camaldulensis, etc. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

517 - مناقشات دریایی یونان و ترکیه در شرق مدیترانه و چارچوب کنوانسیون حقوق دریا (1982)
احسان بخشنده یاسمن یگانه

10.30495/pir.2022.1934579.3305

دریای اژه طی حدود یک قرن گذشته شاهد مجموعهای از اختلافات و مناقشات بر سر تعیین حدود مرزی (مناطق دریایی) به ویژه میان ترکیه و یونان بوده است. اکنون سه دهه پس از وقوع اولین مناقشه جدی، دو طرف مذاکرات موسوم به "اکتشافی" را از سر گرفته اند تا به بررسی اولیه اختلافات دریایی چکیده کامل

دریای اژه طی حدود یک قرن گذشته شاهد مجموعهای از اختلافات و مناقشات بر سر تعیین حدود مرزی (مناطق دریایی) به ویژه میان ترکیه و یونان بوده است. اکنون سه دهه پس از وقوع اولین مناقشه جدی، دو طرف مذاکرات موسوم به "اکتشافی" را از سر گرفته اند تا به بررسی اولیه اختلافات دریایی خود در اژه بپردازند. یونان که عضو کنوانسیون سازمان ملل درباره حقوق دریا می باشد بر ارجاع دعوی خود با ترکیه به دیوان لاهه تاکید دارد درحالیکه ترکیه مصمم به توافق دوجانبه بر اساس اصل انصاف است. مقاله حاضر با بررسی حقوق بین الملل حاکم بر دریاها و ابعاد حقوقی اختلافات یونان و ترکیه و با درنظرداشت قرار دادگاه لاهه در 1976 و 1978، به دنبال آن است دلیل شکست ابتکارات حدود یک قرن گذشته برای حل این مناقشه را تبیین کند. یافته های پژوهش تحلیلی-توصیفی حاضر نشان می دهد درحالیکه مکانیسم ها و روندهای حل اختلافات دریایی در کنوانسیون حقوق دریا به تفصیل مورد توجه و تاکید قرار گرفته، ترکیه و یونان تنها در صورت رسیدن به یک توافق دوجانبه در خصوص تحدید مناطق دریایی خود می توانند اختلافات فیمابین را حل و فصل کرده و مشترکا از منابع طبیعی شرق مدیترانه بهره برداری کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

518 - علل ساختاری پیدایش و عملکرد جنبش الحوثی و پیامدهای بین‌المللی تأسیس این گروه
سید حسن ملائکه مصطفی علی اکبریان هاوشکی

10.30495/pir.2019.667204

ساختارهای هر جامعه نقش مهمی در ایجاد گروه‌ها و نهادهای مردمی و دولتی آن جامعه دارند. ساختارهای سیاسی، مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی در یک جامعه‌ یک کشور جهان‌بینی افراد و گروه‌های سیاسی و اجتماعی آن کشور را تشکیل و تغییر می‌دهند. در این راستا ایجاد گروه‌های سیاسی ن چکیده کامل

ساختارهای هر جامعه نقش مهمی در ایجاد گروه‌ها و نهادهای مردمی و دولتی آن جامعه دارند. ساختارهای سیاسی، مذهبی، فرهنگی، اجتماعی و جغرافیایی در یک جامعه‌ یک کشور جهان‌بینی افراد و گروه‌های سیاسی و اجتماعی آن کشور را تشکیل و تغییر می‌دهند. در این راستا ایجاد گروه‌های سیاسی نه به خواست افراد آن گروه است بلکه ساختارهای فوق آن‌ها را وادار به ایجاد این گروه‌ها می‌کند. ساختارهایی که باعث پیدایش گروه‌های سیاسی می‌شوند حتی می‌توانند در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی نیز تأثیرگذار باشند. براین اساس یک گروه یا حزب سیاسی در یک منطقه خاص ایجاد می‌شود اما دیر یا زود بودن این امر زیاد مهم نیست. سؤالات این پژوهش این‌چنین است که: 1- علل ساختاری شکل‌گیری و اقدامات جنبش الحوثی چیست؟ 2- این گروه چه جایگاهی در نظم منطقه ای دارد؟ در این راستا فرضیه‌ها براین قرارند که: 1- ساختارها و چارچوب‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی جامعه‌ یمن باعث ایجاد و عمل کرد الحوثی گروه الحوثی شده است. 2- این گروه درصورت قدرتمند شدن می‌تواند نظم منطقه ای را دچار تغییرات جدی کند. و برای بررسی موارد بالا نگاهی به تاریخ و مذهب این گروه می‌اندازیم و در پایان به تأثیر این گروه در نظم منطقه ای اشاره می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

519 - تحولات کردستان عراق و تأثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
اصغر بیات محمد رضا اقارب پرست علیرضا گلشنی

تاریخ پذیرش: 29. 08. 1397 چکیـده منطقه کردستان عراق به دلیل موقعیت منحصر به فرد ژئوپلتیک، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق خاورمیانه شناخته می‌شود. این منطقه پس از صدام (2003) و تشکیل حکومت خودمختار، آبستن حوادث و رخدادهایی بوده که بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثی چکیده کامل

تاریخ پذیرش: 29. 08. 1397 چکیـده منطقه کردستان عراق به دلیل موقعیت منحصر به فرد ژئوپلتیک، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق خاورمیانه شناخته می‌شود. این منطقه پس از صدام (2003) و تشکیل حکومت خودمختار، آبستن حوادث و رخدادهایی بوده که بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیر داشته است. این پژوهش تحولات کردستان عراق را به دو دلیل مورد توجه قرار داده است: نخست به دلیل حضور و فعالیت دولت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در کردستان عراق پس از صدام و دوم، تقویت ناسیونالیسم کردی در مناطق کردنشین ایران. پیامد این رویداد، گسترش خواسته‌های قومی کردهای ایران از دولت مرکزی و احتمال واگرایی از حکومت مرکزی با هدایت بیگانگان است. از این رو، این پژوهش با روش آینده پژوهی در پی پاسخگویی به این پرسش است که تحولات اخیر کردستان عراق چه تأثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران خواهد گذاشت؟ بر اساس فرضیه تحقیق، تحولات کردستان عراق؛ به‌ویژه حضور قدرت‌‌های منطقه‌ای در آن ناحیه و هم مرزی با ایران و نیز حضور نیروهای معارض کردی، می‌تواند بسترهای مناسبی را برای اقدام علیه امنیت ملی ایران فراهم آورد. در نهایت، چهار سناریو برای بررسی آینده این موضوع در خاورمیانه ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

520 - راهبرد آمریکا و نظم منطقه‌ای خاورمیانه: از هژمونی کلاسیک تا هژمونی ملایم
علی محمدی ضیاء محمد ستوده

چکیده خاورمیانه با موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک خود و برخورداری از منابع عظیم انرژی، در طول تاریخ همواره کانون توجهات قدرت های فرامنطقه ای بوده است. این عوامل باعث شده که ایالات متحده آمریکا به عنوان تنها قدرت بزرگ جهانی توجه خاصی به این منطقه داشته باشد و در ابعاد مخ چکیده کامل

چکیده خاورمیانه با موقعیت ژئوپلتیک و ژئواستراتژیک خود و برخورداری از منابع عظیم انرژی، در طول تاریخ همواره کانون توجهات قدرت های فرامنطقه ای بوده است. این عوامل باعث شده که ایالات متحده آمریکا به عنوان تنها قدرت بزرگ جهانی توجه خاصی به این منطقه داشته باشد و در ابعاد مختلف، راهبرد نوین خود را در منطقه خاورمیانه پیگیری کند. پژوهش حاضر در پاسخ به چیستی راهبرد آمریکا در منطقه خاورمیانه بر اساس روش اسنادی و با استناد به اسناد امنیت ملی ایالات متحده، در چارچوب نظری نظم های منطقه‌ای، این فرضیه را ارائه می کند که راهبرد ایالات متحده از هژمونی کلاسیک به هژمونی ملایم، در ایجاد نظم منطقه ای خاورمیانه تغییر کرده است. این نوشتار همچنین، این یافته ها را ارائه می‌کند که راهبرد نوین ایالات متحده آمریکا مبتنی بر همکاری با حداقل منافع مشترک کشورهای منطقه خاورمیانه بوده و در فضای منطقه و جهان، به دنبال ایجاد مشروعیت و رضایت برای اعمال قدرت خود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

521 - بحران سوریه و امنیت ملی ایران
حسین ربیعی جعفر نقدی سجاد نجفی

چکیده بحران سوریه یکی از مهم ترین رویدادهایی است که سیاست خارجی و به دنبال آن، امنیت ملی ایران را تحت تأثیر قرار داده است؛ به‌طوری که وضعیت سوریه برای ایران به‌عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده، هرگونه تحول در ساختار سیاسی این کشور، ضریب امنیتی ایران را به‌شدت کاهش چکیده کامل

چکیده بحران سوریه یکی از مهم ترین رویدادهایی است که سیاست خارجی و به دنبال آن، امنیت ملی ایران را تحت تأثیر قرار داده است؛ به‌طوری که وضعیت سوریه برای ایران به‌عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده، هرگونه تحول در ساختار سیاسی این کشور، ضریب امنیتی ایران را به‌شدت کاهش می دهد (مفروض). با این مقدمه، این پژوهش چند هدف را پیگیری کرده است: 1- تبیین دلایل اهمیت راهبردی سوریه برای ایران؛ 2- تشریح نحوه تأثیرگذاری بحران سوریه بر امنیت ملی ایران در حوزه های مختلف؛ 3- تبیین نحوه رقابت ایران با قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در سوریه و 4- تبیین راهبرد امنیتی ایران در قبال بحران سوریه. همچنین، مقاله این فرضیه را بررسی می کند که امنیت ملی ایران در صورت تداوم بحران در سوریه، با توجه به افزایش تهدیدها از سوی رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای کاهش می یابد. برای ارزیابی فرضیه، از نظریه موازنه تهدید استفاده شده که می تواند تهدیدات پیش روی ایران در سوریه را به درستی تحلیل کند. روش تحقیق نیز برای بررسی موضوع بر مبنای روش تاریخی، توصیفی و تحلیلی است. یافته های تحقیق نشان داد که به علت برهم خوردن توازن تهدید علیه ایران در نتیجه تداوم بحران سوریه، این کشور می‌کوشد به موازنه سازی قدرت مبادرت ورزد. درنتیجه، راهبرد امنیتی ایران برای برون رفت از بحران، حمایت همه جانبه از اسد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

522 - مطالعه تطبیقی تأثیر تحولات سوریه و عراق بر سیاست منطقه‌گرایی جمهوری اسلامی ایران و ترکیه
محمدجواد فتحی الهام رسولی ثانی آبادی میلاد خسروی نژاد

چکیده امروزه منطقه گرایی یکی از الزامات سیاست خارجی کشورها را شکل می دهد و توجه به مناطق پیرامونی و پتانسیل های خاص هر کشور، دولت ها را به سمت راهبردهای منطقه ای خاصی رهنمود می کند. کشورها تلاش دارند با استفاده از نقش منطقه ای و ظرفیت های موجود، به افزایش قدرت بین المل چکیده کامل

چکیده امروزه منطقه گرایی یکی از الزامات سیاست خارجی کشورها را شکل می دهد و توجه به مناطق پیرامونی و پتانسیل های خاص هر کشور، دولت ها را به سمت راهبردهای منطقه ای خاصی رهنمود می کند. کشورها تلاش دارند با استفاده از نقش منطقه ای و ظرفیت های موجود، به افزایش قدرت بین المللی خود بیفزایند. ایران و ترکیه به عنوان دو کشور مهم منطقه ای به لحاظ شرایط خاص آنها در خاورمیانه، همواره به دنبال افزایش نقش منطقه ای خود بوده اند. تحولاتی که از سال 2011 در سوریه و سپس در کشور عراق از سال 2013 آغاز شد، تأثیرات زیادی بر منطقه گرایی دو کشور برجای گذاشته است. براین اساس، سؤال پژوهش حاضر این است که تحولات سوریه و عراق چه تأثیری بر منطقه‌گرایی ایران و ترکیه داشته است؟ فرضیه نیز بدین گونه است که تحولات منطقه با توجه به فراهم آوردن فرصت ها و چالش های مشترک منطقه ای، نگاه ژئوپلتیک ایران و ترکیه را تقویت کرده است. شایان ذکر است که با استفاده از تز مجموعه های امنیتی منطقه ای مکتب کپنهاک، چالش ها و فرصت هایی در قالب سه مؤلفه وابستگی متقابل امنیتی، الگوهای دوستی و دشمنی و همبستگی های فرهنگی و نژادی ایجاد شده است. براساس یافته های پژوهش، فرصت های سیاسی، ایدئولوژیک و اقتصادی و چالش های امنیتی و اقتصادی، موجب تقویت سیاست منطقه گرایی ایران و ترکیه پس از تحولات منطقه شده است. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده و گردآوری داده ها نیز کتابخانه ای ـ اسنادی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

523 - تحول در راهبرد نظامی عربستان: زمینه‌ها و دلایل
نادر پورآخوندی

چکیده هدف این مقاله، بررسی تحول در راهبرد نظامی عربستان است. عربستان از زمان تأسیس بیش‌تر به‌عنوان یک کشور نفتی شناخته می‌شد. این کشور اگرچه خود را به عنوان رهبر جهان عرب و حافظ کشورهای شبه جزیره عربستان تلقی می‌کرد؛ اما نیروی نظامی آن علی‌رغم هزینه‌های زیاد، فاقد توان چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله، بررسی تحول در راهبرد نظامی عربستان است. عربستان از زمان تأسیس بیش‌تر به‌عنوان یک کشور نفتی شناخته می‌شد. این کشور اگرچه خود را به عنوان رهبر جهان عرب و حافظ کشورهای شبه جزیره عربستان تلقی می‌کرد؛ اما نیروی نظامی آن علی‌رغم هزینه‌های زیاد، فاقد توانمندی لازم برای نقش‌آفرینی در تحولات منطقه خلیج فارس بود؛ اما از سال 2003 ؛ به‌ویژه پس از بهار عربی، عربستان توانمندی نظامی خود را افزایش داد و مداخله در تحولات منطقه‌ای را شروع نمود. نیروی نظامی عربستان پس از ناآرامی‌ها در بحرین وارد این کشور شد و در حال حاضر به طور همزمان در دو عملیات نظامی مانند حملات هوایی اتئلاف بین‌المللی در سوریه و عملیات هوایی و زمینی علیه حوثی‌های یمن مشارکت دارد. این مقاله به بررسی چرایی تبدیل راهبرد نظامی تدافعی عربستان به راهبرد تهاجمی می‌پردازد و معتقد است با توجه به تغییراتی که در محیط امنیتی عربستان صورت گرفته، این کشور راهبرد نظامی تهاجمی اتخاذ کرده است. این مقاله برای آزمون فرضیه خود از روش توصیفی- تبیینی استفاده کرده و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی نشان می‌دهد که هدف اصلی این راهبرد، مقابله با نفوذ منطقه‌ای ایران است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

524 - احیای قدرت منطقه‌ای ایران(2017-2005)
ابوالفضل شکوری امیرحسین وزیریان

10.30495/pir.2019.664712

افزایش کنش‌گری جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه از سال 2005 در قالب ایجاد ائتلاف موسوم به محور مقاومت همراه با نمایش قدرت در عراق، سوریه، لبنان و یمن موجب مطرح شدن ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای شده است. این نمایش قدرت مرهون موقعیت و ویژگی‌های منحصربه فرد داخلی در کنار چکیده کامل

افزایش کنش‌گری جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه از سال 2005 در قالب ایجاد ائتلاف موسوم به محور مقاومت همراه با نمایش قدرت در عراق، سوریه، لبنان و یمن موجب مطرح شدن ایران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای شده است. این نمایش قدرت مرهون موقعیت و ویژگی‌های منحصربه فرد داخلی در کنار تاثیر‌پذیری از رخدادهای منطقه‌ای و بین‌المللی بوده است. این نوشتار با بهره‌گیری از روش تحلیلی-توصیفی مبتنی بر منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی در پی پاسخ به این پرسش است که نقش مولفه‌های قدرت ملی در افزایش قدرت و نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران چه بوده است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد چهار متغیر موقعیت جغرافیایی(ژئوپلیتیکی-ژئواکونومیکی)، مولفه‌های اقتصادی(نرخ رشد اقتصادی، درآمدهای نفتی، تولید ناخالص داخلی، سرانه تولید ناخالص داخلی، صادرات و واردات)، مولفه قدرت نظامی(استراتژی، هزینه‌ها، تجهیزات نظامی و نقش سپاه پاسداران در سیاست‌های منطقه‌ای) و اتخاذ هویت اسلام شیعی تاثیر مهمی در افزایش ضریب نفوذ و قدرت منطقه‌ای ایران داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

525 - ابتکار جاده ابریشم؛ ابتکار چین برای هژمونی
قاسم ترابی راضیه صانعی

چکیدهابتکار جاده ابریشم بزرگ‌ترین ابتکاری است که تاکنون توسط یک کشور در سطح جهان اعلان‌شده و در حال اجرا می باشد. این ابتکار شصت‌وپنج کشور مختلف جهان را در برمی گیرد و هزینه آن بالغ‌بر چهار هزار میلیارد دلار در 900 پروژه مختلف برآورد می شود. ضمن اینکه این طرح ابعاد و اه چکیده کامل

چکیدهابتکار جاده ابریشم بزرگ‌ترین ابتکاری است که تاکنون توسط یک کشور در سطح جهان اعلان‌شده و در حال اجرا می باشد. این ابتکار شصت‌وپنج کشور مختلف جهان را در برمی گیرد و هزینه آن بالغ‌بر چهار هزار میلیارد دلار در 900 پروژه مختلف برآورد می شود. ضمن اینکه این طرح ابعاد و اهداف اقتصادی، سیاسی و امنیتی گسترده ای دارد که هدف مقاله حاضر تجزیه‌وتحلیل ابعاد مختلف آن است. در این راستا سؤال اصلی مقاله این است که ابتکار جاده ابریشم به‌عنوان مهم‌ترین راهبرد چین در قرن بیست و یک برای تحقق چه اهدافی طراحی‌شده است؟ در پاسخ به سؤال فوق، فرضیه مقاله بدین شکل مطرح می شود که هدف نهایی چین از عملیاتی کردن ابتکار جاده ابریشم، فراهم نمودن زمینه های اقتصادی، سیاسی و امنیتی لازم برای تبدیل‌شدن به هژمون منطقه ای و جهانی است. بااین‌حال یافته های پژوهش نشان می دهند این طرح با موانع و مشکلات جدی مواجه است و درنهایت اهداف چین به شکل حداکثری محقق نخواهد شد. مقاله حاضر قصد دارد سؤال و فرضیه مطرح‌شده را در کنار اهداف، فرصت ها و موانع طرح در سه بخش و به روش توصیفی تحلیلی موردبحث قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

526 - بررسی فرصت‌ها و چالش‌های حضور اتحادیه اروپا در منطقه‌ی آسیای مرکزی
زهرا اکبری حدیث باقری نیا

10.30495/pir.2020.674312

پایان جنگ سرد سرآغاز شکل‌گیری عصر جدیدی برای حضور اتحادیه اروپا در منطقه آسیای مرکزی بود. راهبرد اصلی اتحادیه اروپا در این منطقه تأمین امنیت و ثبات با در نظر گرفتن ارزش‌های اروپایی، همچون حاکمیت، قانون و رعایت حقوق بشر می‌باشد. پژوهش حاضر بر مبنای مدل سوات و همچنین با ب چکیده کامل

پایان جنگ سرد سرآغاز شکل‌گیری عصر جدیدی برای حضور اتحادیه اروپا در منطقه آسیای مرکزی بود. راهبرد اصلی اتحادیه اروپا در این منطقه تأمین امنیت و ثبات با در نظر گرفتن ارزش‌های اروپایی، همچون حاکمیت، قانون و رعایت حقوق بشر می‌باشد. پژوهش حاضر بر مبنای مدل سوات و همچنین با بهره‌گیری از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی فرصت&lrm;ها و چالش‌های اتحادیه اروپا در منطقه آسیای مرکزی می‌پردازد. سؤال اصلی این پژوهش این است که حضور اتحادیه اروپا در آسیای مرکزی، چه فرصت‌ها و چالش‌هایی را برای این اتحادیه ایجاد می‌نماید؟ با توجه به این پرسش فرضیه‌ی دوبخشی پژوهش عبارت است از الف) فرصت: نیاز آسیای مرکزی به سرمایه‌گذاری در سطوح مختلف و ظرفیت‌های بالای اتحادیه اروپا، منجر به حضور این اتحادیه در منطقه و دستیابی به اهداف سیاسی-اقتصادی‌اش می‌شود؛ ب) چالش: تأکید بیش از حد اتحادیه اروپا بر اهداف لیبرال و ارتقاء دموکراسی و حقوق بشر در آسیای مرکزی باعث ناکامی اتحادیه در دستیابی به اهداف خود می‌گردد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که از یک طرف توجه بسیار زیاد اتحادیه اروپا بر رعایت ارزش‌های اروپایی و از طرف دیگر فقدان وحدت در رابطه با مسائل حقوق بشری در این اتحادیه منجر به ایجاد چالش‌هایی برای اتحادیه اروپا گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

527 - سیاست خاورمیانه ای ترامپ و بازآفرینی سیاست منطقه‌ای اسرائیل
آزاده الفتی فرشته بهرامی پور

10.30495/pir.2020.680010

از زمانی که ترومن ریئس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا استقلال اسرائیل را به رسمیت شناخت تا به امروز حفظ موجودیت و تأمین امنیت اسرائیل به عنوان متحد و شریک استراتژیک ایالات متحده در منطقه خاورمیانه، از تعهدات اصلی تمامی رؤسای جمهور آمریکا (اعم از جمهوری‌خواه و دموکرات) بو چکیده کامل

از زمانی که ترومن ریئس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا استقلال اسرائیل را به رسمیت شناخت تا به امروز حفظ موجودیت و تأمین امنیت اسرائیل به عنوان متحد و شریک استراتژیک ایالات متحده در منطقه خاورمیانه، از تعهدات اصلی تمامی رؤسای جمهور آمریکا (اعم از جمهوری‌خواه و دموکرات) بوده است که میزان این حمایت، سیاست منطقه‌ای اسرائیل را در ادوار مختلف تحت تأثیر قرار داده است. بر این اساس سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ چه تأثیری بر سیاست منطقه‌ای اسرائیل داشته است؟ در این رابطه فرضیه مورد بررسی با اتخاذ روش توصیفی – تحلیلی و در چارچوب نظریه مجموعه امنیت منطقه‌ای کپنهاگ این است که: سیاست خاورمیانه‌ای ایالات متحده آمریکا در دولت ترامپ موجب تهاجمی‌تر شدن سیاست منطقه‌ای اسرائیل شده است. در نهایت پژوهش به این نتیجه ختم شده است که سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ با تأکید بر حمایت رادیکالی از اسرائیل موجب تهاجمی‌تر شدن سیاست منطقه‌ای اسرائیل نسبت به جمهوری اسلامی ایران ایران، سوریه و فلسطین و گسترش دامنه بحران در غرب آسیا و در نتیجه تنش بیشتر در منطقه خاور میانه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

528 - تهاجمی شدن سیاست خارجی ترکیه در قبال سوریه در فاصله سالهای ( 2015 تا 2020 )
سیامک کاکایی سید جلال دهقانی فیروزآبادی سید اسدالله اطهری

10.30495/pir.2021.681374

تحولات سوریه پس از 2011 موجب اتخاذ مواضع و سیاست های متعارض از سوی بازیگران منطقه ای و بین المللی درقبال ناآرامی های این کشور شد. ترکیه درهمسایگی سوریه اقدام به سازماندهی و حمایت از مخالفان سوری کرد که نهایتا به مداخله نظامی انجامید . چنین اقدامی نه تنها برپیچیدگی بحران چکیده کامل

تحولات سوریه پس از 2011 موجب اتخاذ مواضع و سیاست های متعارض از سوی بازیگران منطقه ای و بین المللی درقبال ناآرامی های این کشور شد. ترکیه درهمسایگی سوریه اقدام به سازماندهی و حمایت از مخالفان سوری کرد که نهایتا به مداخله نظامی انجامید . چنین اقدامی نه تنها برپیچیدگی بحران سوریه افزود ، بلکه نتایج داخلی و منطقه ای آن تهاجمی شدن سیاست خارجی ترکیه را درپی داشت. این پژوهش به دنبال بررسی و پاسخ به این سوال است که عوامل موثر در تهاجمی شدن سیاست خارجی ترکیه درقبال سوریه در فاصله سالهای 2015 تا 2020 کدام است؟ درپاسخ به این پرسش فرضیه های متعددی مطرح می شود. اینکه سیاست ترکیه در این دوره تحت تاثیر افزایش فعالیت گروههای شورشی و جنگهای نیابتی درداخل سوریه و به موازات آن تحرکات سیاسی و نظامی کردها درمناطق شمالی این کشور قرار گرفت. هم زمان آنکارا در صدد افزایش قدرت منطقه ای برآمد که مجموعه این تحولات موجب درگیرانه تر شدن سیاست خارجی ترکیه شده است. روش تحقیق مقاله تحلیلی-تبیینی با استفاده جمع آوری داده ها ازکتاب و اسناد است. درراستای تبین و تحلیل مبنایی موضوع تحقیق از نظریه رئالیسم تهاجمی جان مرشایمر بهره گرفته می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

529 - بررسی احتمالات وقوع جنگ در پی صعود چین به عرصه قدرت جهانی
مهدی نصر

10.30495/pir.2022.1928839.3255

چین به تنهایی بسیاری از مفروضات دنیای پس از جنگ سردِ به نفع امریکا را زیر سوال برده. سوال این است که آیا صعود چین، طبق روالی که تاکنون طی کرده، مسیری صلح‌آمیز را طی خواهد کرد؟ در پاسخ به این سوال حالات مختلف را باید در نظر بگیریم. حالت نخست صلح به معنای تسلیم چین به امر چکیده کامل

چین به تنهایی بسیاری از مفروضات دنیای پس از جنگ سردِ به نفع امریکا را زیر سوال برده. سوال این است که آیا صعود چین، طبق روالی که تاکنون طی کرده، مسیری صلح‌آمیز را طی خواهد کرد؟ در پاسخ به این سوال حالات مختلف را باید در نظر بگیریم. حالت نخست صلح به معنای تسلیم چین به امریکا و پذیرش منویات این کشور در آسیای شرقی و مناطق دیگر است. حالت بعدی رویارویی با ایالات متحده امریکا و ورود به جنگ در نقاط تحت نفوذ این کشور به خصوص در آسیای شرقی است. اما حالتی سوم و بینابین وجود دارد. در این حالت یک کشور نه آنقدر توان رویارویی مستقیم را دارد و نه منافع و میزان قدرتش اجازه می‌دهند که مماشات کامل کند. فرضیه ما این است که چین از منطق حالت سوم یعنی نه جنگ، نه صلح تبعیت می‌کند. اما اگر صعود چین به همین منوال پیش برود در دهه‌های آتی منازعات آن در حوزه آسیای شرقی افزایش چشمگیری خواهد داشت. این مقاله از روش توصیفی- کتابخانه‌ای و از چهارچوب نظری رئالیسم تهاجمی استفاده می‌کند. سعی می‌کنیم در این چهارچوب این دو را طبق روش تاریخی و همین طور بر اساس شواهد تجربی به خوبی نشان دهیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

530 - ایندو پاسیفیک و ضرورت نگاه جدی‌تر جمهوری اسلامی ایران به آن
مهرداد عله پور رشید رکابیان وحید قربانی

10.30495/pir.2022.1946086.3404

ایران طی سالیان اخیر به‌منظور تثبیت و توسعۀ منافع ملی خود، با تأسی از راهبرد سنتیِ نگاه به شرق، توجه ویژه‌ای را به برقراریِ رابطۀ تنگاتنگ و تعامل وثیق با کشورهای حاضر در آوردگاه راهبردی ایندو پاسیفیک مبذول داشته است. با عنایت به دگردیسی‌های راهبردی که بر دستگاه دیپلماسی چکیده کامل

ایران طی سالیان اخیر به‌منظور تثبیت و توسعۀ منافع ملی خود، با تأسی از راهبرد سنتیِ نگاه به شرق، توجه ویژه‌ای را به برقراریِ رابطۀ تنگاتنگ و تعامل وثیق با کشورهای حاضر در آوردگاه راهبردی ایندو پاسیفیک مبذول داشته است. با عنایت به دگردیسی‌های راهبردی که بر دستگاه دیپلماسی ایران سایه افکنده است، نگارندگان پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با به‌کارگیری مفروضاتِ تئوریکِ مستتر در نظریۀ نو منطقه‌گرایی کوشیده‌اند تا به چرایی این پرسش راهبردی پاسخ‌ گویند که ویژگی، ابعاد، وجوه و ضرورت توجه و تمرکز فزایندۀ ایران به حوزۀ قدرت آفرین ایندو پاسیفیک، چگونه ارزیابی می‌گردد؟ فرضیه‌ای که از معبر پرسش فوق مطرح گردیده ناظر بر آن است که متأثر از صعوبت‌های تحمیلیِ ناشی از تحریم‌های بی‌سابقۀ مجموعۀ غرب و همچنین با عنایت به جایگاه ویژه‌ای که حوزۀ راهبردی ایندو پاسیفیک در معادلات ژئوپلیتیکیِ پسا جنگ سرد احراز کرده است، دستگاه دیپلماسی ایران، به‌منظور حضور هرچه فعال‌تر در سامانه‌های چندجانبۀ منطقه‌ای و افزایش سطح تعاملات سیاسی ـ اقتصادی خود با منظومۀ قدرت‌های شرق آسیایی همچون چین، جهت، محور و گسترۀ سیاست خارجی خود را به سمت مناطق فراسویِ مرزهای شرقی معطوف داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

531 - سناریوهای نظم منطقه‌ای در صورت خروج نیروهای آمریکایی از منطقه از منظر مدل آینده پژوهی تایدا
ابراهیم معراجی حسین دهشیار محمد رضا دهشیری

10.30495/pir.2021.686819

برنامه‌ریزی صحیح و مبتنی بر روندهای آتی برای پیشبرد اهداف امنیت ملی و تأمین منافع ملی، از مهمترین وظایف استراتژیست‌ها در هر کشور است. نظر به اهمیت برنامه‌ریزی سناریویی در مطالعات استراتژیک، در مقاله حاضر نویسنده سعی داشته با روش تحقیق آینده‌ پژوهی و با استفاده از مدل تا چکیده کامل

برنامه‌ریزی صحیح و مبتنی بر روندهای آتی برای پیشبرد اهداف امنیت ملی و تأمین منافع ملی، از مهمترین وظایف استراتژیست‌ها در هر کشور است. نظر به اهمیت برنامه‌ریزی سناریویی در مطالعات استراتژیک، در مقاله حاضر نویسنده سعی داشته با روش تحقیق آینده‌ پژوهی و با استفاده از مدل تایدا که با تاکید بر پنج رویکرد " تعقیب، تحلیل، تصور، تصمیم، و اقدام" درصدد است چارچوبه‌ای مفهومی جهت سناریوهای آینده به دست آورد، سناریوهای محتمل و پیش رو پیرامون نظم منطقه‌ای در صورت خروج نیروهای آمریکایی از منطقه را مورد بررسی قرار دهد. با این بیان سوال اصلی پژوهش حاضر عبارت است از: سناریوهای محتمل پیرامون نظم منطقه ای در صورت خروج نیروهای آمریکایی از منطقه چگونه خواهد بود؟ سناریوها عبارتند از:- خلاء قدرت و توسعه فعالیت نیروهای غیر دولتی همانند داعش و بی نظمی حاصل از آن. - احتمال قدرت گیری برخی کشورهای منطقه و شکل گیری نظم آن بر مدار منافع آنها.- شکل گیری همگرایی منطقه ای جهت تامین امنیت توسط کشورهای منطقه به صورت مشترک.در نهایت نویسنده سعی خواهد داشت سناریوی مطلوب از نقطه نظر جمهوری اسلامی ایران را بیان دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

532 - مولفه‌ها و مبانی نظم منطقه‌ای مطلوب عربستان سعودی درغرب آسیا (2020-2015)
مه سیما عبداللهیان مصطفی بروجردی

10.30495/pir.2022.1956305.3484

عربستان سعودی بعد از تحولات منطقه‌ای موسوم به بهار عربی و خیزش‌های مردمی در جهان عرب، با احساس تهدید از تحولات نوین، ایجاد تغییراتی در راهبرد منطقه‌ای خود را آغاز کرد؛ بخش بزرگی از تغییرات ایجاد شده در رویکرد منطقه‌ای عربستان با پادشاهی ملک سلمان و به‌خصوص قدرت گرفتن مح چکیده کامل

عربستان سعودی بعد از تحولات منطقه‌ای موسوم به بهار عربی و خیزش‌های مردمی در جهان عرب، با احساس تهدید از تحولات نوین، ایجاد تغییراتی در راهبرد منطقه‌ای خود را آغاز کرد؛ بخش بزرگی از تغییرات ایجاد شده در رویکرد منطقه‌ای عربستان با پادشاهی ملک سلمان و به‌خصوص قدرت گرفتن محمد بن سلمان در ارتباط بوده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل چگونگی شکل‌گیری نظم منطقه‌ای مطلوب عربستان سعودی این سوال را مطرح کرده است که: نظم منطقه‌ای مطلوب عربستان دارای چه ویژگی‌ها و مولفه‌هایی می‌باشد و سازوکارها و ابزارهای تحقق آن کدام‌اند؟ با استفاده از روش مطالعه توصیفی و کتابخانه-ای و به عنوان پاسخی احتمالی، پژوهش این فرضیه را مطرح می‌کند که نظم منطقه‌ای مطلوب عربستان در محیط پیرامونی خود مبتنی بر برتری‌جویی سخت و نرم، تعریف شدن به‌عنوان بازیگر برتر منطقه‌ای در جهان عرب و موازنه‌سازی در منطقۀ خاورمیانه است و پژوهش چنین نتیجه می‌گیرد که عربستان با وجود موانعی که وجود دارد، استقرار این نظم را از طریق ایجاد اتحاد و ائتلاف با کشورهای منطقه، جذب حمایت‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی و تقویت تسلیحات و توان نظامی خود دنبال می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

533 - روابط منطقه ای ایران و ترکیه پس از تحولات سوریه (2017-2010)
علیرضا گلچین پور مهناز گودرزی

10.30495/pir.2022.1965704.3547

ایران و ترکیه از موقعیت ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی منحصر به فردی در منطقه برخوردار هستند. بحران سـوریه بـاعث تأثیرپذیری معادلات منطقه ای و روابط کـشورهای مـنطقه از یکـدیگر از جمله ایران و ترکیه شـد. تحولات سوریه موجب شد چارچوب روابط ایران و ترکیه را به عنوان رسیدن به قدر چکیده کامل

ایران و ترکیه از موقعیت ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی منحصر به فردی در منطقه برخوردار هستند. بحران سـوریه بـاعث تأثیرپذیری معادلات منطقه ای و روابط کـشورهای مـنطقه از یکـدیگر از جمله ایران و ترکیه شـد. تحولات سوریه موجب شد چارچوب روابط ایران و ترکیه را به عنوان رسیدن به قدرت منطقه ای تحت تاثیر قرار داده و در آن تغییر ایجاد نماید. بنابراین این سوال اصلی مطرح می شود که تحولات سوریه چه تاثیری بر روابط منطقه ای ایران و ترکیه در راستای تبدیل شدن به قدرت منطقه ای ایجاد نموده است؟ در این مقاله سعی می شود در چارچوب نظریه موازنه قدرت منطقه ای و با استفاده از روش های توصیفی – تحلیلی ابعاد موضوع و سوال فوق بررسی و تجزیه و تحلیل گردد. ﯾﺎﻓﺘﻪهای ﭘﮋوهش ﻧﺸـﺎن ﻣـﯽ دهد ﺗﺤﻮﻻت جهان ﻋﺮب به ویژه تحولات سوریه ﺑﺎعث ﺗﺸﺪﯾﺪ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪای اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ، در قالب شکلﮔﯿﺮی اﺗﺤﺎدها و اﺋﺘﻼف های ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﻓﺮاﻣﻨﻄﻘﻪای ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ گردید که در یک سوی آن روﺳﯿﻪ، اﯾﺮان، ﻋﺮاق و ﺳﻮرﯾﻪ و در ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺗﺮﮐﯿﻪ، ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی، ﻗﻄﺮ و ﮔﺮوه های ﺳﻠﻔﯽ ﻗﺮار داشت. همچنین ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺗﺮﮐﯿﻪ در اﯾـﻦ ﻣﺴـﯿﺮ ﻣﻮﺟـﺐ ارﺗﻘﺎی ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻨﻄﻘﻪای اﯾﺮان و ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪای ﺗﺮﮐﯿﻪ ﺷﺪ. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

534 - چالش‌های همگرایی منطقه‌ای در آسیای جنوبی از منظر بین‌حکومت‌گرایی
هادی ناروئی

10.30495/pir.2024.1997941.3681

فرایند همگرایی در منطقه آسیای جنوبی با الهام از اتحادیه اروپا در اواخر قرن بیستم آغاز شد. برای دستیابی به این هدف و ترویج همگرایی نهادهای مانند سارک و بیمستِک تاسیس شدند؛ این ابتکارات در عمل نتوانستند دستاورد موفقی کسب کنند. از سال 2014 به بعد به دلیل احیا سیاست نخست هم چکیده کامل

فرایند همگرایی در منطقه آسیای جنوبی با الهام از اتحادیه اروپا در اواخر قرن بیستم آغاز شد. برای دستیابی به این هدف و ترویج همگرایی نهادهای مانند سارک و بیمستِک تاسیس شدند؛ این ابتکارات در عمل نتوانستند دستاورد موفقی کسب کنند. از سال 2014 به بعد به دلیل احیا سیاست نخست همسایگی هند، بار دیگر چشم‌انداز مثبتی جهت همگرایی در منطقه آسیای جنوبی‌ ایجاد شد. با وجود انجام اقدامات متعدد و همچنین حضور هند در این منطقه به عنوان یک اقتصاد نوظهور جهانی، همگرایی منطقه‌ای در آسیای جنوبی تا به امروز موفق نبوده است. هدف این مقاله بررسی چالش‌های توسعه همگرایی منطقه‌ای در آسیای جنوبی است. با تأکید بر نظریه بین‌حکومت‌گرایی این فرضیه بررسی شده است که نه‌تنها اختلافات و منافع متضاد هند و پاکستان بلکه اختلافات و منافع متضاد هند و کشورهای کوچک آسیای جنوبی مانع از همگرایی در منطقه آسیای جنوبی شده است. برای بررسی فرضیه از روش فرضیه‌ای-قیاسی و داده‌های کتابخانه‌ای استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سیاست‌های امنیتی و منافع فردی کشورهای منطقه از جمله هند از اهمیت بیشتری نسبت به همکاری اقتصادی و همگرایی در منطقه‌ برخوردار هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

535 - تاثیر تحولات فناورانه و بحران‏های منطقه‏ای بر سازماندهی چتر دفاع موشکی آمریکا
ابراهیم متقی

سازماندهی چتر دفاع موشکی آمریکا تابعی از قابلیتهای فناورانه و همچنین توانمندی نیروی انسانی آن کشور است. اگر نظام بین الملل در شرایط آشوب زدگی قرار داشته باشد، بحرانهای امنیتی می تواند عامل مکمل ابزارهای فناورانه باشد. در این مقاله تلاش می شود تا رفتار راهبردی آمریکا برا چکیده کامل

سازماندهی چتر دفاع موشکی آمریکا تابعی از قابلیتهای فناورانه و همچنین توانمندی نیروی انسانی آن کشور است. اگر نظام بین الملل در شرایط آشوب زدگی قرار داشته باشد، بحرانهای امنیتی می تواند عامل مکمل ابزارهای فناورانه باشد. در این مقاله تلاش می شود تا رفتار راهبردی آمریکا براساس مؤلفه هایی مانند فناوری در حوزه دفاع استراتژیک بررسی شود. موضوع سپر دفاع موشکی اولین بار در اوایل دهه 1980 مطرح شد. رونالد ریگان رئیس جمهور آمریکا بر این اعتقاد بود که باید در برخورد با اتحاد شوروی به بازدارندگی مطلق دست یافت. این امر به مفهوم بهره گیری از ابزار و فناوری هایی بود که زمینه مقابله با تهدیدات استراتژیک اتحاد شوروی علیه اروپا، آمریکا و جهان غرب را فراهم می آورد. براساس چنین رویکردی زمینه برای تبیین ابتکار دفاع استراتژیک فراهم شد. جورج شولتز وزیر امور خارجه آمریکا (88-1983) را می توان در زمره اصلی ترین کارگزاران چنین رهیافتی دانست. برنامه ریزی دفاعی آمریکا در دهه 1990 زمانی که گروههای محافظه کار به تدریج موقعیت خود را در ساختار قدرت آمریکا تثبیت نمودند؛ زمینه برای بازسازی و اعاده طرحهای دفاعی دوران جنگ سرد به وجود آمد. این افراد اعتقاد داشتند که قدرت نظامی در زمره ابزار غیرقابل چشم پوشی در سیاست بین المللی محسوب می شود. رویکرد قدرت محور بار دیگر بر ادراک و نگرش راهبردی آمریکا تاثیر به جا گذاشت. پرسش اصلی مقاله این است که چرا اهداف راهبردی آمریکا در زمینه چتر دفاع موشکی تداوم یافته است؟ فرضیه پژوهش بر این امر تاکید دارد که برنامه ریزان (استراتژیست های) محافظه کار، برنامه های دفاعی خود را در جهت مقابله با تهدیدات بین المللی تنظیم نمودند، از سوی دیگر، نسبت به ایران دیدگاه بدبینانه ای ابراز داشته و آن را عامل بی ثباتی در حوزه سیاست بین المللی می دانستند. به این ترتیب، برنامه ریزی دفاعی آمریکا ماهیت دو شاخه ای پیدا نمود. از یک سو، در نقطه مقابل اهداف امنیتی و استراتژیک ایران قرار داشت و از سوی دیگر در برابر نشانه های قدرت یابی مجدد روسیه نقش بازدارنده را ایفا می کرد. در این شرایط بار دیگر موضوع سپر دفاع موشکی در دستور کار برنامه ریزان راهبردی آمریکا قرار گرفت. طرح جدید با عنوان دفاع موشکی ملی مورد توجه قرار گرفت. این امر نشان می دهد که اهداف راهبردی آمریکا ثابت باقی مانده اما مخاطبان آن تغییر یافته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

536 - بررسی روابط استراتژیک هند با اسرائیل و تاثیرآن بر جمهوری اسلامی ایران
محمود کتابی یدالله دهقان مهدی کاظمی

درسال های اخیر با توجه به رشد وتوسعه روز افزون هند در زمینه های مختلف به خصوص مسائل اقتصادی و نظامی وباتوجه به موقعیت استراتژیک وحساس این کشور در منطقه جنوب آسیا و قرار داشتن در همجواری کشورهای چین وپاکستان وایران، این کشورمورد توجه بازیگران عرصه بین الملل بخصوص اسرائیل چکیده کامل

درسال های اخیر با توجه به رشد وتوسعه روز افزون هند در زمینه های مختلف به خصوص مسائل اقتصادی و نظامی وباتوجه به موقعیت استراتژیک وحساس این کشور در منطقه جنوب آسیا و قرار داشتن در همجواری کشورهای چین وپاکستان وایران، این کشورمورد توجه بازیگران عرصه بین الملل بخصوص اسرائیل قرار گرفته است. اسرائیل با توجه به شرایط مساعد کشور هند درمنطقه در سال های اخیر تلاش زیادی کرده است تا به هر نحو ممکن روابط خود را با این کشور گسترش دهد و بتواند با حضور ونفوذ در کشور هند به اهداف بلند مدت سیاسی و نظامی خود در منطقه دست یابد.روش مورد استفاده در این پژوهش، کیفی مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده که بر اساس مطالعات کتابخانه ای، اطلاعات و داده های مورد نیاز از طریق دو روش موضوعی و تحلیل محتوا از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و سایر منابع و تحقیقات مرتبط با آن، گردآوری وجمع بندی شده است. سوال اصلی مقاله عبارت است از اینکه روابط استراتژیک هند با اسرائیل در سال های اخیر چه تاثیری بر منافع جمهوری اسلامی ایران درمنطقه داشته است؟ و فرضیه مقاله نیزاین است که به نظر می رسدافزایش ارتباطات هند با اسرائیل در سال های اخیرباعث به خطر افتادن منافع ملی ایران در منطقه در زمینه های مختلف سیاسی و اقتصادی و نظامی به ویژه در ارتباط با هند شده است. یافته های این تحقیق نشان می دهد که روابط دو کشور هند و اسرائیل در سال های اخیر رو به افزایش بوده و عمده روابط این دو کشور در سال های اخیر مربوط می شود به همکاری در زمینه های نظامی وفروش تجهیزات دفاعی،فروش ماهواره های جاسوسی وعلمی و فناوری ، که گسترش این روابط بین دو کشور یاد شده باعث شده است هند به پایگاه مناسبی برای حضور نیروهای اسرائیلی در منطقه تبدیل شود و لذا افزایش روابط دو کشور هند واسرائیل باعث ایجاد فاصله بین هند و ایران و مانع از تحقق اتحادی قوی بین دو کشور شده است که در مجموع روابط هند با اسرائیل در زمینه های مختلف اقتصادی و سیاسی و فناوری برخلاف منافع ملی جمهوری اسلامی ایران درمنطقه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

537 - بررسی روابط سیاسی اقتصادی کردستان عراق با ترکیه و تاثیر آن بر سیاست خارجی ایران
محمود کتابی یدالله دهقان سولماز حیدری

روابط سیاسی واقتصادی کردستان عراق وترکیه در سال های اخیر روند رو به رشدی داشته است و ترکیه بر خلاف مواضع تند سال های نه چندان دور خود در قبال کردستان عراق در تلاش است تا به هر طریق ممکن نفوذ خود را در زمینه های مختلف در این منطقه افزایش دهد و البته این کشش و تمایل از سم چکیده کامل

روابط سیاسی واقتصادی کردستان عراق وترکیه در سال های اخیر روند رو به رشدی داشته است و ترکیه بر خلاف مواضع تند سال های نه چندان دور خود در قبال کردستان عراق در تلاش است تا به هر طریق ممکن نفوذ خود را در زمینه های مختلف در این منطقه افزایش دهد و البته این کشش و تمایل از سمت کردستان عراق به سمت ترکیه نیز به دلایل مختلف در سال های اخیر تقویت شده است. وجود مولفه های گوناگونی از قبیل داشتن مرزهای مشترک،مسائل مربوط به کردها،مسائل مذهبی،موضوع انرژی،مسائل اقتصادی وحمل ونقل می توانند از مهمترین عوامل دربرقراری روابط حسنه بین ایران وترکیه و کردستان عراق باشند و از طرف دیگر موضوعهای مربوط به سوریه،فعالیت احزاب وگروههایی مانند پ.ک.ک،ارتباط و نزدیکی ترکیه و کردستان عراق با امریکا، نفوذاسرائیل در ترکیه،تلاش برای کسب استقلال کامل توسط کردهای عراق و...نیز از عوامل ومولفه ها منفی تاثیر گذار بر روابط ایران باترکیه و کردستان عراق است. روش مورد استفاده در این پژوهش، کیفی مبتنی بر رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده که بر اساس مطالعات کتابخانه ای، اطلاعات و داده های مورد نیاز از طریق دو روش موضوعی و تحلیل محتوا از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و سایر منابع و تحقیقات مرتبط با آن، گردآوری وجمع بندی شده است. سوال اصلی مقاله عبارت است از اینکه گسترش روابط سیاسی واقتصادی کردستان عراق با ترکیه در سال های اخیر چه تاثیری بر منافع وسیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه داشته است؟ فرضیه مقاله نیزاین است که با توجه به مواضع و سیاست های ترکیه در منطقه وهمچنین رویکردهای کردستان عراق در سال های اخیر به نظر می رسدافزایش روابط سیاسی و اقتصادی کردستان عراق با ترکیه باعث دوری این منطقه از ایران در زمینه های مختلف سیاسی و اقتصادی ودر نتیجه به خطر افتادن مناقع ایران در منطقه خواهد شد. یافته های این مقاله نشان می دهد که ترکیه در سال های اخیر درزمینه های مختلف سیاسی و اقتصادی نفوذ گسترده ای در منطقه کردستان عراق داشته است و امروزه ترکیه بزرگترین سرمایه گذاری های اقتصادی را در کردستان عراق انجام داده و در زمینه سیاسی نیز توانسته نفوذ گسترده ای را در این منطقه کسب کند و این موضوع باعث نزدیکی بیش از پیش کردستان عراق به ترکیه و ایجاد فاصله ای هرچند اندک در روابط این منطقه با ایران وبه خطر افتادن منافع ایران در کردستان عراق شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

538 - تاثیر جنگ 33 روزه لبنان بر موقعیت منطقه ای ایران
نوذر شفیعی احمد مرادی

تهاجم وسیع و همه جانبه اسرائیل به لبنان در ژوئیه 2006 / تیرماه 1385 که 33 روز به طول انجامید، نقطه عطفی در منازعات اعراب و اسرائیل است. جنگ 33 روزه که در واقع ششمین جنگ اسرائیل و اعراب به شمار می رود، در مقایسه با جنگهای پیشین اسرائیل طولانی تر و در نوع خود بی نظیر و از چکیده کامل

تهاجم وسیع و همه جانبه اسرائیل به لبنان در ژوئیه 2006 / تیرماه 1385 که 33 روز به طول انجامید، نقطه عطفی در منازعات اعراب و اسرائیل است. جنگ 33 روزه که در واقع ششمین جنگ اسرائیل و اعراب به شمار می رود، در مقایسه با جنگهای پیشین اسرائیل طولانی تر و در نوع خود بی نظیر و از ابعاد مختلف و متفاوتی دارای اهمیتی فوق العاده و منحصر به فرد است. زیرا در این نبرد سنگین و همه جانبه اسرائیل به اهدافی که پیش از جنگ با هماهنگی و حمایت آمریکا برای خود معین کرده بود دست نیافت، که نمونه بارزی از تکرار به مراتب سخت تر شکست و ناکامی سال 2000 در عقب نشینی از جنوب لبنان بود. بنابراین تهاجم گسترده اسرائیل با پیروزی رزمندگان مقاومت اسلامی پایان یافت و به تبع این موفقیت، معادلات داخلی لبنان، اسرائیل و منطقه دستخوش تغییر و تحولات جدید و اساسی گردید. در این میان جمهوری اسلامی ایران برمبنای روابط سیاسی و معنوی ویژه ای که از بدو شکل گیری حزب الله با این جنبش داشت، بی تاثیر و به دور از آثار و پیامدهای این جنگ در ابعاد مختلف سیاسی ـ نظامی نماند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

539 - چالش ها و موانع انعقاد معاهده منطقه ای خاورمیانه عاری از سلاح هسته ای
مریم تبارکی حمید رضا جمالی

گرایش ایجاد منطقه ی عاری از سلاح هسته ای یکی از راهکارهای حرکت به سوی جهان عاری از سلاح های هسته ای است. این روند در خاورمیانه به دهه هفتاد میلادی بر می گردد و با وجود حمایت های ظاهری فراوان، پیشرفت های عملی به هیچ وجه امیدوارکننده نبوده است. این پیشنهاد برای اولین بار چکیده کامل

گرایش ایجاد منطقه ی عاری از سلاح هسته ای یکی از راهکارهای حرکت به سوی جهان عاری از سلاح های هسته ای است. این روند در خاورمیانه به دهه هفتاد میلادی بر می گردد و با وجود حمایت های ظاهری فراوان، پیشرفت های عملی به هیچ وجه امیدوارکننده نبوده است. این پیشنهاد برای اولین بار از سوی ایران مطرح و توسط مصر حمایت شد. کنفرانس بازنگری ان پی تی در سال 1995، علاوه بر تمدید نامحدود ان پی تی، منجر به تصویب قطعنامه خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای و اعمال فشار بیشتر بر این طرح شده است. ایران، مصر، اسرائیل، آمریکا بازیگران اصلی و تعیین کننده سرنوشت این وضعیت طی این سال ها هستند. این پژوهش در پاسخ به این سؤال که مهم ترین چالش و مانع ایجاد معاهده خاورمیانه عاری از سلاح های هسته ای چیست؟ به روش توصیفی تحلیلی ضمن معرفی معاهدات مناطق عاری از سلاح هسته ای، به طور خاص به ارزیابی ایجاد منطقه عاری از سلاح هسته ای در خاورمیانه و چالش ها و موانع ایجاد چنین معاهده ای در خاورمیانه می پردازد و روشن خواهد ساخت که وجود سلاح های هسته ای اسرائیل، عدم عضویت این کشور در معاهده ی ان پی تی و در پیش گرفتن راهبرد بازدارندگی هسته ای و سیاست ابهام از سوی این رژیم، ایجاد چنین منطقه ای را با مانع جدی رو به رو کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

540 - بررسی تطبیقی عملکرد اقتصادی شورای همکاری خلیج فارس «درچارچوب همگرایی منطقه ای»
محمدصادق کوشکی امیرحامد آزاد

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس علی رغم تشکیل نهادی برای همگرایی منطقه ای، با پیاده سازی الگوی نامنطبق با شرایط کشورهای عضو در موضوع اتحادیه ی پولی و اجرای ناقص همین الگوی نامنطبق و همچنین اعمال سیاست های غلط اقتصادی، عملاً ظرفیت های موجود در شش کشور عضو این شورا برا چکیده کامل

کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس علی رغم تشکیل نهادی برای همگرایی منطقه ای، با پیاده سازی الگوی نامنطبق با شرایط کشورهای عضو در موضوع اتحادیه ی پولی و اجرای ناقص همین الگوی نامنطبق و همچنین اعمال سیاست های غلط اقتصادی، عملاً ظرفیت های موجود در شش کشور عضو این شورا برای دست یابی به اهداف تعیین شده اقتصادی در منشور این نهاد را در چارچوب همگرایی منطقه ای بدون استفاده نگاه داشته اند. عدم تشکیل اتحادیه ی پولی واحد، نرخ بیکاری بالا در میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس، روبرو بودن پروژه های نفتی، عمرانی و حمل و نقل با کمبود منابع مالی و نرخ مبادله ی پایین تجاری میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس مشکلات قابل لمسی هستند که این شورا، به رغم گذشت 30 سال از تاسیس، با آن دست به گریبان است. بنابراین به نظر می رسد آنان باید برای دست یابی به اهداف تعیین شده در منشور این نهاد در قالب همگرایی منطقه ای در بعد اقتصاد، ابتدا الگویی سازگار با شرایط مشترک کشورهای عضو در زمینه های اقتصادی تعریف کنند. ضمن اینکه باز گشت سرمایه ی حاصل از فروش نفت به صنایع داخلی و به خصوص صنایع متصل به مزیت مطلق این کشورها یعنی نفت، در این راستا ضروری به نظر می رسد. این درحالی است که شورای همکاری خلیج فارس با افزایش بهره وری نیروی کار داخلی و تربیت متخصص از میان اتباع کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و کاهش نیروی کار خارجی طرح های عقیم مانده ای مثل روادید برای تردد اتباع در کشورهای عضو را به یک طرح پویا تبدیل کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

541 - ارکان سیاست منطقه ای ایران در دوران سازندگی با تکیه بر خطبه های نماز جمعه تهران
حسین مسعود نیا داود نجفی

دوران سازندگی یکی از دوره های مهم در تاریخ جمهوری اسلامی است. در این مقطع مسئولان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ رویکرد عملگرایی، در عین پایبندی به آرمانگرایی انقلاب، به تعاملی سازنده با جهان خارج اقدام نمودند. با اتخاذ رویکرد عملگرایی در سیاست خارجی از سوی مس چکیده کامل

دوران سازندگی یکی از دوره های مهم در تاریخ جمهوری اسلامی است. در این مقطع مسئولان سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با اتخاذ رویکرد عملگرایی، در عین پایبندی به آرمانگرایی انقلاب، به تعاملی سازنده با جهان خارج اقدام نمودند. با اتخاذ رویکرد عملگرایی در سیاست خارجی از سوی مسئولان به دلیل حاکم بودن اوضاع و احوال زمان جنگ، افکار عمومی تحمل پذیرفتن برخی امور نظیر تجدید روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان را نداشت، لذا افکار عمومی می بایست آماده ی پذیرش این تحولات می گردید. با توجه به چنین پیشینه ای محور پژوهش حاضر را این سؤال تشکیل می دهد که در دوران سازندگی، سیاست خارجی ایران دچار چه تحولاتی گردید و آقای هاشمی رفسنجانی به عنوان رئیس دولت وقت چگونه از خطبه های نماز جمعه برای آماده سازی افکار عمومی جهت انجام این تحولات استفاده کرد. هدف از انجام این پژوهش پاسخ به سؤال مطرح شده به شیوه ی توصیفی - تحلیلی با استفاده از ابزار کتابخانه ای می باشد. نتایج پژوهش مؤید این فرضیه است که در دوران سازندگی سیاست خارجی منطقه ای ایران دچار تحولات اساسی گردید و آقای هاشمی از خطبه های نماز جمعه برای آماده سازی افکار عمومی استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

542 - نقش جمهوری اسلامی ایران در قیف ژئوپولیتیک غرب آسیا
علیرضا گلشنی حمیدرضا سهرابی

چهار کشور جمهوری اسلامی ایران، عراق، سوریه و لبنان در منطقه غرب آسیا دارای دغدغه های امنیتی مشترکی هستند. برخی از این نگرانی ها معطوف به تمهیدات لازم جهت بازدارندگی در مقابل تهدیدات مشترک در این منطقه می باشد. جمهوری اسلامی ایران منطقه غرب آسیا را منطقه امنیتی خود می دا چکیده کامل

چهار کشور جمهوری اسلامی ایران، عراق، سوریه و لبنان در منطقه غرب آسیا دارای دغدغه های امنیتی مشترکی هستند. برخی از این نگرانی ها معطوف به تمهیدات لازم جهت بازدارندگی در مقابل تهدیدات مشترک در این منطقه می باشد. جمهوری اسلامی ایران منطقه غرب آسیا را منطقه امنیتی خود می داند و نمی تواند نسبت به تنش های سیاسی، قومی، نژادی، مذهبی و تحولات سیاسی آن بی تفاوت باشد. لذا اتحاد ژئوپولیتیک ایران، عراق، سوریه و لبنان در منطقه استراتژیک قیف مانند غرب آسیا منجر به شکل گیری یک اتحاد قدرتمند در این منطقه خواهد شد. هدف اصلی این مقاله آن است که با استفاده از نظریه امنیت منطقه ای بری بوزان و مدل قیف ژئوپولیتیک و با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی نقش جمهوری اسلامی در تحولات سیاسی و امنیتی منطقه غرب آسیا بپردازد. بر اساس نتایج این پژوهش، در شرایط فعلی تهدیدات رژیم صهیونیستی اسرائیل، شیعه هراسی حاکمان عرب و گروههای تکفیری و تروریستی در سوریه، عراق، لبنان و همچنین ماجراجویی های ایالات متحده آمریکا در منطقه غرب آسیا از مهمترین چالشهای امنیتی مشترک بین اعضا می باشد و شکل گیری یک اتحاد ژئوپولیتیک، پاسخی به این تهدیدات مشترک می باشد. بعلاوه، مؤلفه های قدرت ملی جمهوری اسلامی ایران از جمله، برخورداری از یک موقعیت برتر ژئوپولیتیک و ژئو استراتژیک، جمعیت زیاد و مانندآن، نقشی ممتاز و محوری در این منطقه برای ایران رقم خواهد زد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

543 - عوامل همگرا و واگرا در روابط ایران و ترکیه پس از به قدرت رسیدن حزب اسلام گرای عدالت و توسعه در ترکیه
جلال درخشه مجید دیوسالار

مقالهی حاضر، روابط ایران و ترکیه را از زمان روی کار آمدن حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002 میلادی تا سال 2009 ، مورد بررسی قرار میدهد. به همین دلیل سعی شده است تا با تأکید بر متغیرهایی از قبیل تلاش دوکشور ایران و ترکیه برای تبدیل شدن به قدرت منطقهای، نگرش چکیده کامل

مقالهی حاضر، روابط ایران و ترکیه را از زمان روی کار آمدن حزب اسلامگرای عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002 میلادی تا سال 2009 ، مورد بررسی قرار میدهد. به همین دلیل سعی شده است تا با تأکید بر متغیرهایی از قبیل تلاش دوکشور ایران و ترکیه برای تبدیل شدن به قدرت منطقهای، نگرش دو کشور به مسائل خاورمیانه، مسألهی هستهای ایران، مسألهی کردها در روابط دو کشور، عوامل مؤثر در بسط و فصل روابط و تأثیر روابط ترکیه با آمریکا و اسرائیل و تحول در روابط ترکیه با این کشورها و تأثیر این متغیرها بر روابط ایران و ترکیه، همکاری های اقتصادی که بخش اعظم روابط دو کشور در این حوزه متجلی است را مورد کنکاش قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

544 - بررسی کارآمدی تئوری محدودیت نسبی تدگر در تحلیل پدیده‌ی تروریسم در خاورمیانه
سید عباس هاشمی حمید جان نثار فاطمه کربلایی احمد

چکیده نظریه‌ی محرومیت نسبی تدگر (Ted Gurr) گویای شرایطی است که در آن برخی از شهروندان (گروه‌ها) از امکانات، امتیازات و بهره‌مندی بیشتری نسبت به برخی دیگر برخوردارند که نتیجه ی آن محرومیت گروه دوم است. پیدایش احساس محرومیت به‌طورکلی پدیده‌ای مدرن و ناشی از تغییرات و تحو چکیده کامل

چکیده نظریه‌ی محرومیت نسبی تدگر (Ted Gurr) گویای شرایطی است که در آن برخی از شهروندان (گروه‌ها) از امکانات، امتیازات و بهره‌مندی بیشتری نسبت به برخی دیگر برخوردارند که نتیجه ی آن محرومیت گروه دوم است. پیدایش احساس محرومیت به‌طورکلی پدیده‌ای مدرن و ناشی از تغییرات و تحولات بنیادین اجتماعات بشری است که بیشتر در جوامع با ساختار و بافت سنتی وجود دارد که البته با مقایسه‌ی اجتماعی افراد از جایگاه خود در جامعه تشدید می‌شود. در این نظریه تدگر مدعی است که عمدتاً سرخوردگی افراد در دست‌یابی به اهدافشان در نهایت باعث ایجاد رفتارهای نامتعارف از سوی‌ آنان می‌شود. به همین ترتیب این نارضایتی مستمر انگیزه‌هایی را برای خشونت جمعی فراهم می‌کند که پیدایش تروریسم نمود بارز آن است. در این میان منطقه‌ی خاورمیانه -که یکی از مناطق استراتژیک و درعین‌حال بحران‌ساز در جهان است- در دوره‌ی کنونی مهد رشد و پیدایش تروریسم بوده است. جستار حاضر با مبنا قرار دادن تئوری محرومیت نسبی تدگر تلاش دارد، میزان کارآمدی این نظریه را در تحلیل پدیده‌ی تروریسم در منطقه‌ی خاورمیانه بررسی کند. طبق یافته‌های این پژوهش، پیدایش و رشد تروریسم در این منطقه تنها ناشی از محرومیت نسبی نیست و درواقع این عامل یکی از زمینه‌ها، در کنار دیگر عوامل درون/برون منطقه‌ای، مؤثر بر رشد تروریسم بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

545 - رژیم امنیتی حوزه دریای خزر پس از فروپاشی اتحاد شوروی تا 2009 موانع و چالشها
حسین احمدی داراب جلیل پیران

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در 1991 ، کشورهای حوزهی خزر استقلال یافتند. ا ن ی شورها از نظر ژئوپل ت یی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی موقعیت ویژه ای پیدا کردند. نظام ک ک ی بینالملل با تولد کشورهای متعدد در حوزهی خزر روبهرو شد و کشورهای پیرامون این منطقه و دولتهای بزرگ در مو چکیده کامل

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در 1991 ، کشورهای حوزهی خزر استقلال یافتند. ا ن ی شورها از نظر ژئوپل ت یی، اقتصادی، امنیتی و فرهنگی موقعیت ویژه ای پیدا کردند. نظام ک ک ی بینالملل با تولد کشورهای متعدد در حوزهی خزر روبهرو شد و کشورهای پیرامون این منطقه و دولتهای بزرگ در مواجه با مسائل جدید قرار گرفتند. در ضمن حضور قدرتهای بزرگ ب رون منطقه به خصوص آمریکا و همپیمانانش )اسرائیل، ترکیه و آذربایجان و...( در ی بحث گسترش ناتو و ساماندهی سپر دفاع موش ی در اروپای شرقی برای افزایش نفوذ در ک حوزهی خزر و موضعگیریهای روسیه، چین و ایران منشاء تحولاتی در منطقه بوده است. به طوری ه برخی محقق ن از آن به عنوان جنگ سرد جد د اد می نند. پرسش اصلی ا ن ک ک ی ی ی ی مقاله ا ن است ه موانع و چالشهای فراروی رژ م امن تی حوزهی خزر دامند؟ فرض ه ک ک ی ی ی ی پژوهش بر ا ن امر تأ کد دارد ه رقابت ایالات متحده، روسیه، چ ن و ایران، تحقق طرح ی ک ی ی رژ م امنیتی حوزهی خزر را با موانع و مشکلاتی روبهرو کرده است. در ا ن پژوهش آثار ی ی این رقابتها به عنوان چالشی بر روند شکلگیری رژیم امنیتی دریای خزر مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

546 - بررسی واکنش های آمریکا و عربستان به خیزش مردمی در بحرین (2012- 2011)
شهروز ابراهیمی محمد رضا صالحی سید مهدی پارسایی

بحرین یکی از کشورهایی است که تحت تاثیر شرایط نامساعد داخلی در ابعاد گوناگون سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین موج بیداری اسلامی- عربی در منطقه ی شمال آفریقا و خاورمیانه، شاهد خیزش مردمی است. در حالی که به ظن نگارندگان این مقاله، دلایل واقعی خیزش مردمی در بحرین، ریشه در چکیده کامل

بحرین یکی از کشورهایی است که تحت تاثیر شرایط نامساعد داخلی در ابعاد گوناگون سیاسی، اقتصادی و اجتماعی و همچنین موج بیداری اسلامی- عربی در منطقه ی شمال آفریقا و خاورمیانه، شاهد خیزش مردمی است. در حالی که به ظن نگارندگان این مقاله، دلایل واقعی خیزش مردمی در بحرین، ریشه در عوامل داخلی و ساختاری سیاست و اجتماع در بحرین دارد، عربستان سعودی با خوانشی دیگر و با انگیزه های متفاوتی، در صبحگاه 14 مارس با اعزام نیروی نظامی به مداخله ی نظامی در بحرین دست زد. آمریکا هم در مقابل این خیزش مردمی، بنا به دلایل گوناگون تا جای ممکن سکوت کرد و در سایر موارد تنها به توصیه ی گفتگوی ملی بین مخالفان و دولت بحرین و انجام اصلاحات اکتفا کرد. این مقاله در پی پاسخ گویی به سه سوال عمده است. 1)زمینه های خیزش مردمی در بحرین چیست؟ 2) سکوت آمریکا در مقابل بحران بحرین بر اساس چه منطقی توجیه پذیر است؟ 3) انگیزه های عربستان سعودی از مداخله ی نظامی در بحرین کدامند؟ فرضیه اصلی مقاله به شرح ذیل می باشد: مبارزه بر سر قدرت و منافع ملی در سطح کلان و منطقه ای برای آمریکا و در سطح منطقه ای و داخلی (ملی) برای عربستان، بن مایه ی رفتار آمریکا و عربستان در بحرین است. این تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی با ابزار کتابخانه ای انجام شده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که عامل اصلی خیزش مردمی در بحرین شکاف بین دولت و ملت به واسطه ی توزیع نامناسب ثروت، قدرت و منزلت می باشد. آمریکا به دنبال استمرار تسلط هژمونیک در نظام بین الملل از طریق کنترل شریان های انرژی در منطقه ی استراتژیک خلیج فارس، تداوم پیوندهای امنیتی با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از راه حضور نظامی و تعارض با جمهوری اسلامی ایران است. در یک کلام، قدرت و منافع ملی منطق سیاست آمریکا در بحرین را تبیین می نماید. از سوی دیگر ماهیت نظام سیاسی عربستان و به تبع آن ترس از تسری دموکراسی به داخل عربستان در کنار رقابت و تعارض منطقه ای با ایران، انگیزه های عمده ی ریاض در قضیه ی بحرین محسوب می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

547 - جایگاه خلیج فارس در رقابت قدرت های بزرگ
بهادر زارعی علی زینی وند کیمیا محمدی

رویکرد ژئواکونومیک از ابتدای قرن بیست و یکم به صورت رویکردی نوین برای تحلیل مسائل راهبردی و بین المللی و رقابت قدرت ها در مناطق استراتژیک به کار برده می شود. این رویکرد از ترکیب سه عامل جغرافیا، قدرت و اقتصاد شکل گرفته و به بررسی روابط جغرافیا، قدرت و اقتصاد و تعامل این چکیده کامل

رویکرد ژئواکونومیک از ابتدای قرن بیست و یکم به صورت رویکردی نوین برای تحلیل مسائل راهبردی و بین المللی و رقابت قدرت ها در مناطق استراتژیک به کار برده می شود. این رویکرد از ترکیب سه عامل جغرافیا، قدرت و اقتصاد شکل گرفته و به بررسی روابط جغرافیا، قدرت و اقتصاد و تعامل این سه عنصر در جهت کسب قدرت دولت ها مورد مطالعه قرار می گیرد. در این دوره کشورهای قدرتمند به جای توجه محض به ژئوپولیتیک عمدتاً به ژئواکونومیک روی آورده و سعی می کنند به مناطق حساس جهان به جای توجهات سیاسی- نظامی، نگرشی سیاسی- اقتصادی داشته باشند. در قرن حاضر انرژی بویژه نفت و گاز بعنوان روح ژئواکونومیک در فرآیند توسعه، تعیین امنیت و ایجاد کشمکشهای منطقه ای و بین المللی نقش آفرینی می کند. یکی از مناطق راهبردی و ژئواکونومیک که جولانگاه کشمکش ها و رقابت های ژئوانرژی در قرن بیست و یکم خواهد بود، خلیج فارس است. خلیج فارس به لحاظ نظریه های ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی، بین المللی ترین منطقه دنیاست از این رو این منطقه با توجه به نظریه های نوین (ژئواکونومیکی، ژئواستراتژیکی و ژئوانرژی) یکی از مناطق تاثیر گذار و بسیار حساس در معادلات بین المللی و منطقه ای خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

548 - جنگ 33 روزه لبنان و بازیگران آن
ابراهیم انوشه

مهمترین مشخصه و ویژگی ساختار سیاسی جامعه لبنان مساله ژئوپلتیک قومی است و آن به معنای وجود اقلیتهای مختلف دینی، قومی و زبانی است که همین مساله تاثیری انکارناپذیر بر سیاست و حکومت در لبنان گذاشته است. از جمله اقلیتهای قومی و مذهبی می توان به شیعیان، سنی ها، مسیحیان مارونی چکیده کامل

مهمترین مشخصه و ویژگی ساختار سیاسی جامعه لبنان مساله ژئوپلتیک قومی است و آن به معنای وجود اقلیتهای مختلف دینی، قومی و زبانی است که همین مساله تاثیری انکارناپذیر بر سیاست و حکومت در لبنان گذاشته است. از جمله اقلیتهای قومی و مذهبی می توان به شیعیان، سنی ها، مسیحیان مارونی و دروزی ها اشاره کرد که هر کدام از این گروهها و اقلیتها منافع و اهداف خاصی را در حوزه سیاست داخلی و خارجی لبنان دنبال می کنند و وقتی مساله لبنان پیچیده تر می شود که بازیگران داخلی لبنان به طور مستقیم یا غیرمستقیم از حمایت بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای برخوردار می گردند و ارتباط محکم و تنگاتنگی بین اهداف و منافع برخی از بازیگران درونی و بیرونی ایجاد شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

549 - دولت، حاکمیت و همگرایی منطقه ای (مقایسه شرق آسیا و اروپا)
محمد علی بصیری سید حسام الدین موسوی محمد علی رعیتی نژاد

همگرایی و همکاری های منطقه ای به طور فزاینده ای به یک روند مهم در قاره آسیا و اروپا تبدیل شده است. در غرب، پنج دهه روند همگرایی در اروپا منجر به ایجاد یک حکومت منطقه ای شده است که قادر به تصمیم گیری های لازم الاجرای قانونی و سیاسی می باشد و در شرق آسیا، همکاری منطقه ای چکیده کامل

همگرایی و همکاری های منطقه ای به طور فزاینده ای به یک روند مهم در قاره آسیا و اروپا تبدیل شده است. در غرب، پنج دهه روند همگرایی در اروپا منجر به ایجاد یک حکومت منطقه ای شده است که قادر به تصمیم گیری های لازم الاجرای قانونی و سیاسی می باشد و در شرق آسیا، همکاری منطقه ای بر اساس ایده ها و شیوه های آ س آن بوده است. در اروپا، همگرایی منطقه ای بر مبنای یک چهارچوب نهادی و قانونی قوی است. کمیسیون اروپا، شورای وزیران، پارلمان اروپا، بانک مرکزی اروپاو دادگاه لاهه اروپا تشکیل دهنده زیرساخت های نهادی قوی برای حمایت از روند سیاست گذاری اروپا هستند و در شرق آسیا، ای همگرایی بر اساس اصول احترام به حاکمیت، عدم مداخله در امور داخلی و عدم استفاده از خشونت در منازعات منطقه ای است.. چرا اروپا و شرق آسیا الگوهای بسیار متفاوت منطقه گرایی را به تصویب رسانده اند؟ این الگوهای مشارکتی چگونه می توانند تصمیم گیری های منطقه ای در اروپا و شرق آسیا را تغییر دهند؟ این مقاله سعی دارد تا به این دو پرسش مهم از چشم انداز دولت پاسخ دهد. در این مقاله به این مساله اشاره می شود که ویژگی های متمایز کشورها نقش مهمی را در تعیین الگوی همگرایی و همکاری در هر دو منطقه ایفا می کنند. علاوه بر این، الگوهای مختلف همکاری های منطقه ای باعث تغییر شکل روش برخورد کشورهای منطقه با چالش های خاص شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

550 - واکاوی سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه
محمد رضا فرجی

چکیده پس از فروپاشی شوروی و بلوک شرق تحولاتی در ساختار نظام بین‌الملل به وقوع پیوست و ساختار دوقطبی جای خود را به ساختار تک‌قطبی به رهبری ایالات‌متحده آمریکا داد. در کنار این تحول ساختاری، رشد و پیشرفت علم و فناوری نیز به تحول و تکثر در بازیگران نظام بین‌الملل و تنوع چکیده کامل

چکیده پس از فروپاشی شوروی و بلوک شرق تحولاتی در ساختار نظام بین‌الملل به وقوع پیوست و ساختار دوقطبی جای خود را به ساختار تک‌قطبی به رهبری ایالات‌متحده آمریکا داد. در کنار این تحول ساختاری، رشد و پیشرفت علم و فناوری نیز به تحول و تکثر در بازیگران نظام بین‌الملل و تنوع در موضوع‌های بین‌المللی منجر شد. مجموعه‌ این تحولات سبب پیدایش و تکوین سازمان‌های بین‌المللی و افزایش نقش آن‌ها در عرصه‌ روابط بین‌الملل شد. از دهه 90 به بعد شاهد رشد و افزایش سازمان‌های بین‌المللی جهانی و منطقه‌ای در نظام بین‌الملل هستیم. افزایش سازمان‌های منطقه‌ای از اهمیت نقش مناطق و همگرایی منطقه‌ای در سال‌های اخیر حکایت دارد. یکی از این سازمان‌های بین‌المللی منطقه‌ای، سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه است. ازاین‌رو، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی، سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه را بررسی و تبیین می‌کند. ماحصل جستار حاضر اشاره دارد که سازمان با هدف حفظ صلح و ثبات در منطقه‌ دریای سیاه و برقراری روابط مسالمت‌آمیز میان کشورهای عضو ایجاد شد و کشورهای عضو سازمان خواهان پیوستن به اتحادیه‌ اروپا هستند و این سازمان را به‌عنوان یک باشگاه آماده‌سازی برای عضویت در اتحادیه‌ اروپا فرض می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

551 - تأثیر ویژگیهای محلی فرهنگ سیاسی بر رقابت های انتخاباتی در ایران (مطالعه موردی،شهرستان ممسنی)
محسن گرجی زاده مجید گل پرور

ایران سرزمینی متشکل از اقوام ،گروه ها،فرهنگها و جریان های گوناگون و حادثه ساز تاریخ می باشد. هر کدام از این اقوام وطوایف دارای ویژگیهای خاص فرهنگ سیاسی خود بوده که بویژه در انتخابات محلی بسیار تاثیرگذار است. طایفه گرایی مهمترین ویژگی فرهنگ سیاسی در منطقه ممسنی واقع در ا چکیده کامل

ایران سرزمینی متشکل از اقوام ،گروه ها،فرهنگها و جریان های گوناگون و حادثه ساز تاریخ می باشد. هر کدام از این اقوام وطوایف دارای ویژگیهای خاص فرهنگ سیاسی خود بوده که بویژه در انتخابات محلی بسیار تاثیرگذار است. طایفه گرایی مهمترین ویژگی فرهنگ سیاسی در منطقه ممسنی واقع در استان فارس بوده, بگونه‌ای که در دو دهه اخیر در حوزه‌ی انتخاباتی این منطقه تاثیر بسزایی در نتایج انتخابات مجلس شورای اسلامی برجای گذاشته است. یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن است که طایفه گرایی هرچند در زمان نماینده های ادوار مختلف متفاوت بوده است اما در انتخابات دو دهه ی اخیر بدلیل نقش برجسته نمایندگان مجلس در انتصابات دولتی محلی از افراد هم طایفه ای خود, شاهد تشدید این تمایلات در بین طوایف گوناگون ممسنی هستیم. گسترش روز افزون تمایلات طایفه گرایانه می‌تواند با افزایش پتانسیل منازعه مشکلات بسیاری را برای این منطقه بدنبال داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

552 - جایگاه ژئوپلتیک قفقاز در سیاست قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای
غلامحسین حیدری

منطقه ی قفقاز به دلیل قرار گرفتن در محدوده ای استراتژیک از جهان که آنرا به مرکز ثقل ارتباط شرق، غرب، شمال و جنوب جهان تبدیل نموده است و واقع شدن در حد فاصل مناطق استراتژیک هارتلند و ریملند و از سوی دیگر همسایگی با روسیه از اهمیت بالایی برخوردار است.از سوی دیگر کشف منابع چکیده کامل

منطقه ی قفقاز به دلیل قرار گرفتن در محدوده ای استراتژیک از جهان که آنرا به مرکز ثقل ارتباط شرق، غرب، شمال و جنوب جهان تبدیل نموده است و واقع شدن در حد فاصل مناطق استراتژیک هارتلند و ریملند و از سوی دیگر همسایگی با روسیه از اهمیت بالایی برخوردار است.از سوی دیگر کشف منابع سرشار انرژی در این منطقه پس از فروپاشی جنگ سرد، نگاه قدرتهای بزرگ را به این منطقه معطوف نموده است. نویسندگان در تلاش هستند در این مقاله، با روشی توصیفی تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای به بررسی تحولات اقتصادی و سیاسی منطقه ی قفقاز پس از جنگ سرد بپردازند و به این سؤال پاسخ دهند که، واقع شدن منطقه ی قفقاز در منطقه ای ژئوپولیتیک چه تأثیری در سیاست خارجی این کشورها و سیاست خارجی کشورهای قدرتمند منطقه ای و فرامنطقه ای داشته است؟ برای پاسخ به این سؤال این فرضیه مطرح می گردد که کشف منابع انرژی در منطقه ی قفقاز و اهمیت منطقه ی هارتلند و ریملند، منطقه ی قفقاز را دستخوش حضور و بازی جدیدی نموده است. در مجموع می توان گفت که منطقه ی قفقاز دستخوش تحولات عمیقی است که در نتیجه ی حضور قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای به وجود آمده است. بهبود وضعیت اقتصادی، کاهش استقلال سیاسی، افزایش اهمیت منطقه به واسطه ی وجود منابع جدید انرژی، رشد اقتصادی در پرتو جذب سرمایه گذاری خارجی، کاهش منازعات قومی و درگیری های منطقه ای از نتایج آن می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

553 - راهبردهای جمهوری اسلامی ایران در قبال امنیت خلیج فارس
محمد علی بصیری لیلا جاویدی

منطقه خلیج فارس همواره به عنوان یکی ازمناطق مهم امنیتی، راهبردی و اقتصادی در نظام بین الملل از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده، به گونه ای که در طول قرن های اخیر، پیوسته مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی بوده و از تجاوز آنها در امان نمانده است. امروزه با اکتشاف نفت، و با توجه چکیده کامل

منطقه خلیج فارس همواره به عنوان یکی ازمناطق مهم امنیتی، راهبردی و اقتصادی در نظام بین الملل از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده، به گونه ای که در طول قرن های اخیر، پیوسته مورد توجه قدرت های بزرگ جهانی بوده و از تجاوز آنها در امان نمانده است. امروزه با اکتشاف نفت، و با توجه به نقش اساسی آن در اقتصاد جهانی، امنیت و ثبات این منطقه دغدغه اصلی کشورهای منطقه و جهان است. به نظر می رسد با توجه به بافت دولت های منطقه ی خلیج فارس و وضعیت سرزمینی و جغرافیای سیاسی آن امنیت منطقه ای مبتنی بر همکاری بین دولت های منطقه، مناسب ترین شیوه برای تامین امنیت خلیج فارس است. البته این مهم نیز حاصل نمی شود، مگر با به کارگیری شیوه های گوناگون اعتماد سازی متقابل بین دولت های منطقه برای رفع سوء تفاهمات که وظیفه سران کشورهای منطقه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

554 - روندهای کلان نظام بین الملل در آغاز هزاره سوم
امین دیلمی معزی حسین رفیع

هدف این مقاله شناسایی روندهای کلان در نظام بین الملل در آغاز هزاره ی سوم میلادی است. از این رو این سؤال مطرح بود که نظام بین الملل پس از فروپاشی شوروی دارای چه فرایندهای کلانی است که بازیگران را در اتخاذ خط مشی سیاست خارجی محدود می کند؟ پژوهش نشان می دهد که مواردی نظیر چکیده کامل

هدف این مقاله شناسایی روندهای کلان در نظام بین الملل در آغاز هزاره ی سوم میلادی است. از این رو این سؤال مطرح بود که نظام بین الملل پس از فروپاشی شوروی دارای چه فرایندهای کلانی است که بازیگران را در اتخاذ خط مشی سیاست خارجی محدود می کند؟ پژوهش نشان می دهد که مواردی نظیر گسترش نقش افکار عمومی ملی و جهانی، افزایش اهمیت و جایگاه سازمان های تروریستی در ناامنی جهانی، توسعه ی امواج دموکراسی خواهی و افزایش تعداد نظام های دموکراتیک، فرایند چند بعدی جهانی شدن، تحول در گفتمان امنیت و چند لایه شدن آن و در نهایت منطقه گرایی اقتصادی و امنیتی هستند که نظام بین الملل را متأثر ساخته اند. لذا دولت ها صرف نظر از محدودیت هایساختاری با محدودیت های فرآیندی نیز مواجه هستند و ناچارند که چنین محدودیت هایی را در اتخاذ و اجرای سیاست خارجی در نظر گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

555 - دیپلماسی فناوری جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر فناوری‌های دفاعی-امنیتی)
نوذر شفیعی اصغر شکری مقدم

در دنیای امروز یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده قدرت‌، اعم از قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی و اطلاعاتی، مسأله فناوری‌های برتر است که به مولد قدرت تبدیل شده است. تغییر عرصه سیاست بین‌الملل در نتیجه توسعه فناوری‌های پیشرفته، اشکال، ابعاد، دامنه و مکانیسم‌های اعمال قدرت چکیده کامل

در دنیای امروز یکی از عناصر اصلی تشکیل دهنده قدرت‌، اعم از قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی، فرهنگی و اطلاعاتی، مسأله فناوری‌های برتر است که به مولد قدرت تبدیل شده است. تغییر عرصه سیاست بین‌الملل در نتیجه توسعه فناوری‌های پیشرفته، اشکال، ابعاد، دامنه و مکانیسم‌های اعمال قدرت را متنوع و پیچیده نموده است. به تبع پیشرفت فناوری برای کشورها مسائل جدیدی در روابط بین‌الملل بوجود آمد که یکی از آن‌ها دیپلماسی فناوری است. با توجه به تحریم‌های تکنولوژیک غرب علیه جمهوری اسلامی ایران این پژوهش در پی پاسخگویی به این سوال است که دیپلماسی فناوری جمهوری اسلامی ایران چگونه می‌تواند نیازهای دفاعی- امنیتی کشور را تأمین نماید؟ به نظر می‌رسد که دستیابی ایران به فناوری‌های مرتبط با نیازهای دفاعی- امنیتی، مستلزم شناخت دقیق محدودیت‌های بین‌المللی بر سر راه تأمین فنی ایران و تنظیم راهکارهای مبتنی بر بهبود نهادی، فنی و حرفه‌ای دیپلماسی فناوری برای دور زدن تحریم‌ها و محدودیت‌های حقوقی و سیاسی به ویژه با تکیه بر رهیافت منطقه‌گرایی و سیاست تنش‌زدایی می‌باشد. روش مطالعه در پژوهش حاضر، توصیفی و تحلیل ثانویه می‌باشد. این پژوهش منطقه‌گرایی را مبنای نظری خود قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

556 - ترتیبات امنیت جمعی: الگویی نو برای ایجاد امنیت در خلیج فارس
محمد رضا اقارب پرست

ویژگی، ساختار و بهم پیوستگی امنیت در منطقه خلیج فارس، باعث شکل گیری شبکه‌ای از روابط امنیتی میان کشورهای این منطقه شده است. بر این اساس، امنیت این کشورها را نمی‌توان جدا از یکدیگر تصور کرد، به گونه‌ای که هر گونه تغییر و تحول در وضعیت یکی از این کشورها باعث می‌گردد موقعی چکیده کامل

ویژگی، ساختار و بهم پیوستگی امنیت در منطقه خلیج فارس، باعث شکل گیری شبکه‌ای از روابط امنیتی میان کشورهای این منطقه شده است. بر این اساس، امنیت این کشورها را نمی‌توان جدا از یکدیگر تصور کرد، به گونه‌ای که هر گونه تغییر و تحول در وضعیت یکی از این کشورها باعث می‌گردد موقعیت دیگران نیز تحت تاثیر قرار گیرد. این امر به نوبه خود تشکیل یک مجموعه یا زیر مجموعه امنیتی منطقه‌ای را در این منطقه باعث می‌شود. از سوی دیگر، این منجر به ایجاد وابستگی متقابل امنیتی میان اعضای این مجموعه گردیده است. بدین ترتیب، باید پذیرفت که مقابله با تهدیدات و چالشها در سطح منطقه نیز نخست باید با حضور همه اعضای این مجموعه صورت پذیرد و در مرحله بعد حل این چالشها تنها با یک اقدام جمعی از سوی تمامی اعضای این مجموعه و در قالب مدیریت امنیتی جمعی چند جانبه امکان پذیر خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

557 - تبیین نقش خود اجتماعی شهروندان تهرانی بر توسعه پایدار شهری (مورد مطالعه: منطقه 2 شهر تهران)
محمدرضا بزرگی فرهاد امام جمعه ایرج ساعی ارسی

تبیین نقش خوداجتماعی شهروندان تهرانی بر توسعه پایدار شهری (مورد مطالعه: منطقه 2 شهر تهران) محمد رضا بزرگی فرهاد امام جمعه * ایرج ساعی ارسی چکیده یکی از ملزومات اجتناب‌ناپذیر در جهت توسعه پایدار شهری، بها دادن به خود اجتماعی شهروندان است. خود اجتماعی، میزان اع چکیده کامل

تبیین نقش خوداجتماعی شهروندان تهرانی بر توسعه پایدار شهری (مورد مطالعه: منطقه 2 شهر تهران) محمد رضا بزرگی فرهاد امام جمعه * ایرج ساعی ارسی چکیده یکی از ملزومات اجتناب‌ناپذیر در جهت توسعه پایدار شهری، بها دادن به خود اجتماعی شهروندان است. خود اجتماعی، میزان اعتماد به برنامه‌ها و ساختارهای دولتی و نهادهای تصمیم‌گیر حوزه شهری را مشخص کرده و احساس تعلق شهروندان را افزایش می‌دهد که این امر در نهایت به ایجاد توسعه پایدار شهری در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی، کمک شایانی خواهد نمود. از همین رو هدف اصلی مقاله، بررسی و تبیین نقش خود اجتماعی شهروندان تهرانی بر توسعه پایدار شهری است. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت در زمره تحقیقات توصیفی- تحلیلی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها از نوع روش پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه می باشد. جامعه آماری این تحقیق، ساکنین منطقه 2 شهر تهران، و تعداد نمونه مورد مطالعه 600 نفر از شهروندان 18 سال و بالاتر این منطقه بوده است. یافته‌های بدست آمده نشان داد خوداجتماعی با توسعه پایدار شهری رابطه معناداری داشته است. همچنین دو بعد خوداجتماعی یعنی شایستگی اجتماعی و مسئولیت اجتماعی نیز تاثیر معناداری بر توسعه پایدار شهری داشته‌اند. کلید واژه: خوداجتماعی، توسعه پایدار شهری، شایستگی اجتماعی، مسئولیت اجتماعی، منطقه 2 تهران. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

558 - تبیین نقش خوداجتماعی شهروندان تهرانی بر توسعه پایدار شهری (مورد مطالعه: منطقه 2 شهر تهران)
محمد رضا بزرگی فرهاد امام جمعه ایرج ساعی ارسی

یکی از ملزومات اجتناب ناپذیر در جهت توسعه پایدار شهری، بها دادن به خود اجتماعی شهروندان است. خود اجتماعی، میزان اعتماد به برنامه ها و ساختارهای دولتی و نهادهای تصمیم گیر حوزه شهری را مشخص کرده و احساس تعلق شهروندان را افزایش می دهد که این امر در نهایت به ایجاد توسعه پای چکیده کامل

یکی از ملزومات اجتناب ناپذیر در جهت توسعه پایدار شهری، بها دادن به خود اجتماعی شهروندان است. خود اجتماعی، میزان اعتماد به برنامه ها و ساختارهای دولتی و نهادهای تصمیم گیر حوزه شهری را مشخص کرده و احساس تعلق شهروندان را افزایش می دهد که این امر در نهایت به ایجاد توسعه پایدار شهری در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی، کمک شایانی خواهد نمود. از همین رو هدف اصلی مقاله، بررسی و تبیین نقش خود اجتماعی شهروندان تهرانی بر توسعه پایدار شهری است. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت در زمره تحقیقات توصیفی- تحلیلی و به لحاظ نحوه گردآوری داده ها از نوع روش پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه می باشد. جامعه آماری این تحقیق، ساکنین منطقه 2 شهر تهران، و تعداد نمونه مورد مطالعه 600 نفر از شهروندان 18 سال و بالاتر این منطقه بوده است. یافته های بدست آمده نشان داد خوداجتماعی با توسعه پایدار شهری رابطه معناداری داشته است. همچنین دو بعد خوداجتماعی یعنی شایستگی اجتماعی و مسئولیت اجتماعی نیز تاثیر معناداری بر توسعه پایدار شهری داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

559 - نقش مؤلفه‌های اجتماعی در پیشگیری از جرائم شهری (سرقت و مواد مخدر) نمونه‌ی موردی منطقه‌ی سه شهرساری
علی اصغر عباسی اسفجیر ولی الله قربانی اصل

تناقضات اجتماعی، تضادها و محرومیت‌ها منجر به بروز انحرافاتی در جامعه شده‌اند، مقاله‌ی حاضر با شناسایی این مؤلفه‌ها و عوامل مؤثر بر ویژگی‌های اجتماعی و تأثیر آن در پیشگیری از جرم (سرقت و مواد مخدر)، به بررسی آن در منطقه‌ی سه شهرساری در استان مازندران می‌پردازد. با توجه ب چکیده کامل

تناقضات اجتماعی، تضادها و محرومیت‌ها منجر به بروز انحرافاتی در جامعه شده‌اند، مقاله‌ی حاضر با شناسایی این مؤلفه‌ها و عوامل مؤثر بر ویژگی‌های اجتماعی و تأثیر آن در پیشگیری از جرم (سرقت و مواد مخدر)، به بررسی آن در منطقه‌ی سه شهرساری در استان مازندران می‌پردازد. با توجه به واکاوی ادبیات نظری ارتباط مؤلفه‌های کالبدی (روابط اجتماعی، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و تعلق مکانی) با پیشگیری از جرم (سرقت و مواد مخدر) به دستیابی به نتایج دقیق‌تری منتهی گردید. روش تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه‌ی اجرا، کمّی و کیفی است. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای، میدانی و توصیفی و تحلیلی بوده و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار spss و روش آماری (آزمون T و ضریب پیرسون) استفاده شده است. واحد تحلیل این تحقیق مناطق 3 شهر ساری و حجم نمونه‌ی آن نیز 381 خانوار در سطح مناطق 3 شهر ساری هستند و مشخص شده است که در منطقه‌ی سه شهر ساری مؤلفه‌های اجتماعی چون روابط اجتماعی، انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و تعلق مکانی، در پیشگیری از جرم در وضعیت مطلوبی قرار دارند اما مؤلفه‌ی آگاهی اجتماعی در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. همچنین بین مؤلفه‌های‌ اجتماعی روابط اجتماعی، آگاهی اجتماعی، اعتماد اجتماعی، و انسجام اجتماعی، درکاهش نرخ بزهکاری و پیشگیری از وقوع جرم (مواد مخدر)، رابطه‌ی معناداری وجود دارد. نتیجه‌ی آماری در مورد مؤلفه‌ی‌ آگاهی اجتماعی 87/2 است که در منطقه‌ی سه وضعیت نامطلوبی وجود دارد. در مورد پیشگیری از وقوع جرم (سرقت)، از بین مؤلفه‌های اجتماعی، مؤلفه‌های تعلق مکانی، آگاهی اجتماعی و انسجام اجتماعی، با پیشگیری از وقوع جرم (سرقت)، رابطه‌ی معناداری وجود دارد. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که در منطقه‌ی سه شهر ساری به علت وجود افراد مهاجر و تراکم جمعیت بویژه جمعیت بیسواد و عدم آگاهی اجتماعی، ارتکاب جرم برای افراد مجرم در این منطقه افزایش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

560 - بررسی وضعیت پایداری اجتماعی منطقه‌ی 7 شهرداری تهران با تأکید بر راهکارهای تقویت آن
حسین دانش مهر علیرضا کریمی انور محمدی

در سال های اخیر، پایداری اجتماعی یکی از موضوعات مهم گفتگوهای سیاسی دولت های غربی شده است. نتیجه‌ی این اتفاق، تلاش برای تعریف موضوعات مرتبط با این مفهوم است. پایداری اجتماعی را به عنوان یک مفهوم، می توان مجموعه ای از شاخص ها همچون؛ دسترسی (اشتغال، فضای باز، خدمات محلی)، چکیده کامل

در سال های اخیر، پایداری اجتماعی یکی از موضوعات مهم گفتگوهای سیاسی دولت های غربی شده است. نتیجه‌ی این اتفاق، تلاش برای تعریف موضوعات مرتبط با این مفهوم است. پایداری اجتماعی را به عنوان یک مفهوم، می توان مجموعه ای از شاخص ها همچون؛ دسترسی (اشتغال، فضای باز، خدمات محلی)، بهداشت و بهزیستی، انسجام اجتماعی، توزیع عادلانه‌ی اشتغال و درآمد، مشارکت محلی، میراث فرهنگی، آموزش، مسکن و ثبات جامعه، ارتباط و حرکت، عدالت اجتماعی، حس مکان و تعلق تعریف نمود. هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت پایداری اجتماعی منطقه‌ی 7 شهرداری تهران با تأکید بر راهکارهای تقویت آن است. روش تحقیق از نوع کمّی- پیمایشی است. جامعه‌ی آماری این پژوهش شامل تمامی ساکنان منطقه‌ی 7 شهر تهران است. که از بین آنها 600 نفر بر اساس روش نمونه گیری تصادفی و طبق فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده است. در این تحقیق برای جمع آوری اطلاعات پژوهش، از پرسشنامه‌ی 76 گویه ای ابعاد کالبدی و غیر کالبدی پایداری اجتماعی استفاده گردید. هر یک از سؤالات پرسشنامه به صورت پنج گزینه ای و براساس مقیاس لیکرت امتیازبندی شدند و برای سنجش پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید. روایی ابزارها با استفاده از روش محتوایی و روایی سازه تأیید شد. نتایج نشان داد که وضعیت متغیرهای دسترسی و کیفیت خدمات و امنیت منطقه‌ی 7 شهرداری تهران بالاتر از میانگین و در وضعیت متوسط رو به زیاد بوده است ولی وضعیت متغیرهای زیبایی شناسی، محیط زیست، تراکم و انبوهی، تغییرات کاربری و ناهماهنگی کارکردی، احساس تعلق، مسؤولیت پذیری و همسایگی و امید به آینده و مهاجرت منطقه‌ی 7 شهرداری تهران پایین تر از میانگین و در وضعیت متوسط رو به کم بوده است. همچنین بررسی نتایج نشان داده که وضعیت متغیرهای وضعیت اقتصادی و توزیع عادلانه و مشارکت منطقه‌ی 7 شهرداری تهران در حد متوسط بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

561 - کاربرد ماتریس لئوپولد ایرانی در تبیین اثرات اجتماعی– اقتصادی، فیزیکی پروژه ی گردشگری هزار و یک شهر (مطالعه ی موردی: پروژه هزار و یک شهر منطقه ی 22 تهران)
آزاده اربابی سبزواری محمد علیزاده حمید زمانی محمد رحیمی

گردشگری شهری از تحرک بالایی در تغییرات اجتماعی، فیزیکی، اقتصادی، سیاسی و محیطی جوامع میزبان برخوردار است. منطقه ی 22 شهر تهران از منظر شهری، از نقاط تازه تأسیس شهر به شمار رفته و از نظر طبیعی و انسانی، ظرفیت‌های بالایی برای توسعه دارد. میزان رشد و توسعه ی زیرساخت‌ها و خ چکیده کامل

گردشگری شهری از تحرک بالایی در تغییرات اجتماعی، فیزیکی، اقتصادی، سیاسی و محیطی جوامع میزبان برخوردار است. منطقه ی 22 شهر تهران از منظر شهری، از نقاط تازه تأسیس شهر به شمار رفته و از نظر طبیعی و انسانی، ظرفیت‌های بالایی برای توسعه دارد. میزان رشد و توسعه ی زیرساخت‌ها و خدمات گردشگری و همچنین ایجاد مجتمع‌های تفریحی و گردشگری در منطقه در سال‌های گذشته، رشد چشمگیری داشته است و پروژه ی هزار و یک شهر از پروژه‌های جدید در این منطقه به شمار می‌رود. با انجام هر پروژه ی گردشگری، اثرات مثبت و منفی ای بر روی عوامل محیطی و انسانی ایجاد می‌شود بنابراین شناسایی این پیامدها برای آینده ی فعالیّت‌های گردشگری منطقه بسیار ضروری است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. ابزار اصلی گردآوری داده‌های پژوهش برای منطقه ی مورد مطالعه کتابخانه‌ای و پیمایشی مبتنی بر پرسشنامه است که در بین جامعه کارشناسان تکمیل شد. نتایج نشان می‌دهد با توجه به عدم تأثیرات مخرب قابل توجه پروژه و سودمند بودن تأثیرات بیشتر پارامترها، ادامه ی این پروژه از نظر اجتماعی- اقتصادی کاملاً مورد تأیید است. همچنین به دلیل وجود پارامترهایی با تأثیرات مخرب بالا در پروژه، امکان تأیید کامل پروژه وجود ندارد و با توجه به نتایج ارزیابی‌ها، نیاز هست تا این پروژه از منظر شرایط فیزیکی با ارائه ی اصلاحات و گزینه‌های بهسازی ادامه پیدا کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

562 - ارزیابی ساختار فضایی شهر و ارتباط آن با رضایتمندی سکونتی مطالعه موردی: منطقه 17 شهرتهران
علی صادقی اعظم حسینی مرتضی فلاح خورسند

امروزه پویایی و سرزندگی هر شهری رابطه مستقیمی با نحوۀ ساختاریابی عناصر فضایی آن شهر دارد. یکی از مهم‌ترین ابعاد تعییین کننده مطلوبیت ساختار فضایی شهر، آگاهی از میزان رضایت‌مندی سکونتی شهروندان می‌باشد. پژوهش حاضر که از نظر هدف کاربردی است؛ با روش توصیفی- تحلیلی و با بهر چکیده کامل

امروزه پویایی و سرزندگی هر شهری رابطه مستقیمی با نحوۀ ساختاریابی عناصر فضایی آن شهر دارد. یکی از مهم‌ترین ابعاد تعییین کننده مطلوبیت ساختار فضایی شهر، آگاهی از میزان رضایت‌مندی سکونتی شهروندان می‌باشد. پژوهش حاضر که از نظر هدف کاربردی است؛ با روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای و روش پیمایشی به ارزیابی رابطه ساختار فضایی منطقه 17 تهران با رضایت‌مندی ساکنان آن پرداخته است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان دارای بیش از 3 سال سابقه سکونت در منطقه بودند که 332 نفر از آنها به شیوه نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب گردید. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که متغیّرهای تبیین کننده کیفیت شبکه حمل و نقل معابر و متغیّرهای کیفیت تسهیلات شهری در منطقه، ناکارآمد بوده و بافت شهری نیز به علت فرسودگی، ازدحام جمعیت، تراکم بیش از حد ساختمان‌ها و عدم فضاهای باز بین آن‌ها به شدت کیفیت سکونتی منطقه را کاهش داده است. به طوری که همبستگی مثبتی بین رضایت‌مندی سکونتی با کیفیت شبکه حمل و نقل و تسهیلات شهری و همبستگی معکوس بین رضایت‌مندی با ویژگی‌های بافت شهری مشاهده گردید. از مهم‌ترین علل نارضایتی سکونتی می‌توان به مشکلات روانی و امنیتی ناشی از ازدحام جمعیت و ناکارآمدی شبکۀ حمل و نقل در این منطقه اشاره کرد. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که کیفیت ساختار شهری رابطه مستقیمی با میزان رضایت‌مندی سکونتی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

563 - تبیین راهبردهای مدیریت بحران در بافت های فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه19 شهرداری تهران)
نعمت حسین زاده علیرضا استعلاجی تهمینه دانیالی

ایمنی شهرها به ویژه بافت فرسوده و تاریخی در برابر مخاطرات و مدیریت بحران آن یکی از اهداف برنامه ریزی شهری بوده و در این راستا اولین گام، اطلاع از میزان تاب آوری محلات بافت فرسوده و مدیریت آن در برابر مخاطرات است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث روش تحقیق ت چکیده کامل

ایمنی شهرها به ویژه بافت فرسوده و تاریخی در برابر مخاطرات و مدیریت بحران آن یکی از اهداف برنامه ریزی شهری بوده و در این راستا اولین گام، اطلاع از میزان تاب آوری محلات بافت فرسوده و مدیریت آن در برابر مخاطرات است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی و از حیث روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. رویکرد حاکم بر این پژوهش از نوع اسنادی و میدانی است. جهت مدیریت صحیح بحران در منطقه19 شهرداری تهران، با بهره‌گیری از مدل همپوشانی وزندار در محیط GIS، اقدام به پهنه‌ بندی مناطق آسیب پذیر منطقه گردید. در این مدل از لایه‌های متعددی شامل تراکم جمعیت، کیفیت ابنیه، نزدیکی به معابر، نزدیکی به فضاهای باز، مراکز درمانی، ایستگاه های آتش نشانی و... در محدوده مورد مطالعه استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که تنها 18/19 درصد از محدوده مورد مطالعه دارای وضعیت مطلوب تا بسیار مطلوب می باشد. 32/39 درصد از منطقه نیز در وضعیت متوسط از لحاظ آسیب پذیری در مواقع بحرانی قرار دارد. همچنین50/41 درصد از محدوده مورد مطالعه در شرایط نامطلوب تا بسیار نامطلوب قرار دارند. با توجه به اینکه قسمت اعظمی از منطقه19 شهرداری تهران در وضعیت مطلوبیت متوسط تا بسیار نامطلوب قرار دارد، لذا اهمیت و توجه مسئولین شهری را طلب می کند تا با تدابیر و برنامه های پیشگیرانه لازم مانع تخریب بافت های فرسوده و یا حتی مسکونی شوند تا اینکه کمترین میزان خسارت مالی و جانی و مدیریت بحران را در سطح منطقه داشته باشیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

564 - تبیین عملکرد شهرهای جدید در افق 1410 ( مطالعه موردی: شهرهای جدید منطقه کلانشهر تهران)
جبار شرافت پور رحیم سرور بختیار عزت پناه

روند رو به رشد مهاجرت‌ها روستا به شهرها بعد از انقلاب صنعتی باعث شکل‌گیری‌کلانشهرها در فضای منطقه‌ای شده است که متعاقب آن زمینه‌ساز چالشهای زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی در ابعاد گسترده در شهرها شد، برای فایق آمدن بر مشکلات برنامه‌ها و سیاست‌های مختلفی عن چکیده کامل

روند رو به رشد مهاجرت‌ها روستا به شهرها بعد از انقلاب صنعتی باعث شکل‌گیری‌کلانشهرها در فضای منطقه‌ای شده است که متعاقب آن زمینه‌ساز چالشهای زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی در ابعاد گسترده در شهرها شد، برای فایق آمدن بر مشکلات برنامه‌ها و سیاست‌های مختلفی عنوان و اجرای شدند، جدیدترین سیاست در این زمینه ایجاد شهرهای جدید به عنوان مستقیم‌ترین سیاست جهت کنترل و ساماندهی کلانشهرها عنوان گردید. تحقیق حاضر با هدف تبیین عملکرد شهرهای جدید در افق1410 سعی بر تعیین میزان موفقیت شهرهای جدید در راستای ساماندهی کلانشهر تهران بوده است. برای این منظور 43 شاخص در 6 مولفه مورد استفاده قرار گرفته‌اند که جهت سنجش رابطه بین شاخص‌ها و استخراج عامل‌های کلیدی از نرم‌افزار MICMAC و جهت تبیین وضعیت‌های ممکن عملکرد شهرهای جدید از سناریو ویزارد استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که عملکرد شهرهای جدید در افق 1410 بیانگر 4 سناریو قوی، 780 سناریو ضعیف و 21 سناریو محتمل بوده است. سناریوهای با وضعیت نامطلوب از مجموع 210 حالت ممکن با 129 حالت و ضریب 61 درصد با ویژگی‌های( کاهش سطح اشتغال ، کاهش کیفیت کالبدی منطقه، افزایش سیاست تمرکز، افزایش حاشیه نشینی، کاهش تعلق خاطر، شکل گیری روند زنجیره شهری، افزایش مهاجرت به تهران، افزایش اختلاف در توزیع خدمات، افزایش سط آلودگی، خوابگاهی شدن شهرهای جدید) محتمل‌ترین سناریو بوده‌اند. &emsp; پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

565 - الگوی همکاریهای منطقه ای بر مبنای دیپلماسی آب (مطالعه موردی ایران، ترکیه و عراق )
سمیرا سامعی محمد اخباری غلامحسن حیدری

آب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، به‌منظور بهره‌برداری عادلانه از چکیده کامل

آب به عنوان یک منبع طبیعی و ارزشمند در سطح جهان است که در بین گروه های انسانی، جوامع و کشورها همواره رقابت آفرین و تنش زا بوده است. عمده اختلاف هایی که بین کشورها بر سر آب پیش می آید در حوضه های آبریز مشترک می باشد و یافتن سازوکاری معقول، به‌منظور بهره‌برداری عادلانه از این منابع امر دشواری است. با توجه به نقش استراتژیک و حیاتی آب و توزیع نامتوازن آن در مناطق مختلف جهان و نیز مشترک بودن بسیاری از حوضه‌ها و منابع آبی بین کشورها ضرورت استفاده از ظرفیت‌های دیپلماسی نیز گریزناپذیر است. ایران نیز همواره بر سر تقسیم آب های مشترک مرزی و رودخانه های فرامرزی با همسایگان خود اختلاف داشته و ضرورت اهمیت دیپلماسی است که باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. هدف از این پژوهش، همکاریهای منطقه ای ایران، ترکیه و عراق در خصوص رودخانه های فرامرزی وحوضه های آبریز مشترک می باشد که تاثیر و نقش دیپلماسی آب با توجه به قوانین بین المللی، معاهدات و قراردادها بر این همکاریها و تعاملات می افزاید و از چالش ها، تنش ها و منازعات مرتبط با آب که تاثیر زیادی بر مسائل زیست محیطی، آلودگی آب، مهاجرت، ریزگردها و همچنین مسائل اقتصادی، سیاسی و امنیتی می گذارد جلوگیری می نماید. پژوهش حاضر با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی که مبتنی بر روش کتابخانه ای می باشد، مورد استفاده قرار گرفته و همچنین از روش تحلیل آماری spss که مبتنی بر جامعه آماری متخصصانی است که در این مجموعه قرارگرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

566 - تحلیل رابطه میان سیاستهای پیشرو شهری و حضور سالمندان در فضاهای شهری (مطالعه موردی: منطقه 3 تهران)
سونا شاهی پور اکبر عباسیان

در یک دهه اخیر افزایش جمعیت سالمند در شهر تهران، ما را با پیدایش نیازهای جدید به خدمات، در حوزه های مختلف محیط شهری علی الخصوص مناسب سازی فضای شهری با شاخص هایی چون ایمنی، امنیت، دسترسی، سرزندگی، ارتباطات، مشارکت اجتماعی و نهایتأ حمل و نقل برای سالمند مواجه کرده است. در چکیده کامل

در یک دهه اخیر افزایش جمعیت سالمند در شهر تهران، ما را با پیدایش نیازهای جدید به خدمات، در حوزه های مختلف محیط شهری علی الخصوص مناسب سازی فضای شهری با شاخص هایی چون ایمنی، امنیت، دسترسی، سرزندگی، ارتباطات، مشارکت اجتماعی و نهایتأ حمل و نقل برای سالمند مواجه کرده است. در این پژوهش به دنبال پاسخ به این سوأل هستیم که با ایجاد سیاستهای پیشرو شهری و همسو کردن آنها با تغییرات ساختار جمعیتی، مشارکت بیشتر سالمندان در فضاهای مختلف شهری حاصل می شود؟ جمع آوری اطلاعات در این پژوهش از روش پیمایشی بوده و جهت تجزیه و تحلیل داده ها، نرم افزارهای SPSSwin20 و LISREL8.5 مورد استفاده قرار گرفته اند. جامعه آماری، شهروندان سالمند منطقه سه تهران به تعداد 71،199 نفر می باشند و نمونه مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر است. در این خصوص با توجه به اینکه مقدار همبستگی از 0.6 بیشتر و برابر 1.00 شده است باید گفت رابطه دو متغیر مستقیم است، به عبارت دیگر هر چقدر اخذ و اجرای سیاستهای پیشرو شهری توسط مدیران شهری همسو با ساختار جمعیتی که رو به سالمندی است باشد به حضور و مشارکت بیشتر سالمندان در فضای شهری تهران می انجامد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

567 - سنجش ارتباط و تاثیر ابعاد بازآفرینی پایدار بر رویکرد کیفیت زندگی شهروندان (مطالعه موردی‌: تهران، منطقه 15 )
زهره یوسف زاده علی نوری کرمانی حسین حاتمی نژاد محمد مهدی حسین زاده

یکی از پرچالش ترین مباحث مطرح در چند دهه اخیر، موضوع بازآفرینی شهری و حل چالش بافت های نابسامان و نیز ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان این مناطق است. مفهوم کیفیت زندگی شهری در فرایند توسعه شهرها حلقه ای مفقوده در همه وجوه زندگی شهری است. هر چند که ارتقاء کیفیت زندگی در مقیاس چکیده کامل

یکی از پرچالش ترین مباحث مطرح در چند دهه اخیر، موضوع بازآفرینی شهری و حل چالش بافت های نابسامان و نیز ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان این مناطق است. مفهوم کیفیت زندگی شهری در فرایند توسعه شهرها حلقه ای مفقوده در همه وجوه زندگی شهری است. هر چند که ارتقاء کیفیت زندگی در مقیاس‌های فردی و اجتماعی در سکونتگاه‌های شهری از دیرباز مورد توجه برنامه ریزان قرار داشته است، اما در دهه‌های اخیر و با اولویت یافتن اهداف اجتماعی توسعه و تدوین آن‌ها در قالب برنامه‌های توسعه به ‌تدریج نگرش انسانی و جامعه ‌شناختی پیرامون کیفیت زندگی در ادبیات توسعه و هم چنین برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های کلان کشور راه یافته است. هدف این مقاله سنجش ارتباط و تأثیرات ابعاد بازآفرینی پایدار بر ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان در منطقه 15 شهر تهران است. به این منظور از روش آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون خطی، آزمون تی تک نمونه‌ای، جهت بررسی این ارتباط استفاده گردیده است. نتایج حاصل از مقاله نشان می‌دهد از میان متغیرهای مستقل پژوهش‌(ابعاد بازآفرینی پایدار)، بیشترین تأثیر بر کیفیت زندگی شهری را بعد بازآفرینی اقتصادی مؤلفه‌ی کار‌آفرینی و نیز هم چنین از میان مؤلفه‌های بازآفرینی فرهنگی مؤلفه دسترسی به کتابخانه کمترین اثر کلی را بر کیفیت زندگی شهری داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

568 - رویکرد نو ظهور روستا – شهرها و نقش آنها درسازمان یابی و تعادل نظام فضایی سکونتگاهها (مطالعه موردی: استان ایلام)
نادر شوهانی نورالدین کاکایی

یکی از راهبردهای مهمی که در نیم قرن اخیر برای مقابله با عدم تعادل منطقه‌ای ناشی از رشد فزاینده ی شهرهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته است، تقویت شهرهای کوچک و میانی و روستا شهرها در نظام شبکه شهری است. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی و تحلیل اثرات کارکردی شکل گیری رو چکیده کامل

یکی از راهبردهای مهمی که در نیم قرن اخیر برای مقابله با عدم تعادل منطقه‌ای ناشی از رشد فزاینده ی شهرهای بزرگ مورد توجه قرار گرفته است، تقویت شهرهای کوچک و میانی و روستا شهرها در نظام شبکه شهری است. بر این اساس هدف اصلی این تحقیق بررسی و تحلیل اثرات کارکردی شکل گیری روستا - شهرها و نقش آن در توسعه و تعادل نظام شبکه ی شهری در استان ایلام در طی نیم قرن اخیر (دوره 1355 تا 1395) است. پژوهش حاضر براساس ماهیت و روش انجام تحقیق جزء تحقیقات توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شیوه ی تجزیه و تحلیل کمی با تکیه بر مدل ها و تکنیک های برنامه ریزی شهری و منطقه ای استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد که سهم فرآیند تبدیل روستا به شهر در افزایش خالص جمعیت شهری استان ایلام؛ رقمی کمتر از20 درصد میزان افزایش کل بوده است. با وجود این روستاهای تبدیل شده به شهر توانسته اند در جذب و نگهداشت جمعیت موفق عمل نموده و در کل تاثیر مثبتی در بسامان سازی فضایی جمعیت و تعدیل نظام سکونتگاهی منطقه داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

569 - بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهری: مطالعه موردی شهر جلفا
مریم ادراکی رضا برنا ابراهیم فتاحی مسعود مهدوی

هماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی از اهداف طراحی اقلیمی به شمار می رود. مساکن که از انسان در برابر سرما و گرما محافظت می‌نماید، پیوندبا اقلیم دارد. این پژوهش به بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهر جلفا پرداخته است. ، به منظور دستیابی به الگوی ساخت و ساز با هدف آسایش چکیده کامل

هماهنگی ساختمان ها با شرایط اقلیمی از اهداف طراحی اقلیمی به شمار می رود. مساکن که از انسان در برابر سرما و گرما محافظت می‌نماید، پیوندبا اقلیم دارد. این پژوهش به بررسی تأثیر عناصر اقلیمی در معماری شهر جلفا پرداخته است. ، به منظور دستیابی به الگوی ساخت و ساز با هدف آسایش حرارتی، به طراحی اقلیمی منطقه و اقلیم‌های مشابه و بررسی آسایش حرارتی فضای داخلی مساکن پرداخته شده است. این کار از طریق جمع‌آوری اطلاعات ازایستگاه‌های هواشناسی صورت گرفته است. پس از تعیین نوع اقلیم وضعیت زیست اقلیمی شهر جلفا بر اساس معیارهای دمای مؤثر، گیونی محاسبه شده است.جلفا به دلیل واقع شدن در یک موقعیت جغرافیایی خاص، از اقلیم نسبتاً سرد وخشکی برخوردار است. به طوری که دمای هوا در سردترین ماهبه 20- درجه می رسد و در گرم‌ترین ماه از 44 درجه فراتر می رود. لذا لزوم بررسی شرایط اقلیمی در رابطه با طراحی جهت استقرار ساختمان‌ها در فصول سرد سال با استفاده از داده های هواشناسی وضعیت زیست اقلیمی مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها بر پایه روش هایی تجربی نظیر ماهان، گیونی، پن واردن، الگی و تقویم نیاز اقلیمی مورد تحلیل قرار گرفته‌اند که از نتایج آن، ارائه راهکارهایی بر اساس بررسی وضعیت اقلیمی ماه‌های سال و چگونگی آسایش انسان با توجه به این شاخص ها بوده است که از جمله آن استقرار ساختمانها در جهت جنوب و جنوب غرب و جنوب شرق می باشد. نتایج نمودار آمبروترومیک و میزان دما و بارش نشان داد که جلفا در اقلیم سرد و خشک قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

570 - سنجش و ارزیابی ابعاد کالبدی تاب‌آوری شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: منطقه 7 شهر تهران)
صدیقه لطفی عامر نیک پور فاطمه اکبری

موضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تاب‌آوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل داده چکیده کامل

موضوع ایمنی شهرها در برابر مخاطرات طبیعی یکی از اهداف اصلی برنامه ریزی شهری است، لذا پژوهش در خصوص تاب‌آوری شهری و شناخت میزان تاب آوری آنها در مقابل مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی - تحلیلی است.. برای تجزیه تحلیل داده‌ها از مدل‌های FANP و تاپسیس و نرم‌ افزارهای SPSS ,Excel, DECISION SUPER ,وGIS ARC استفاده شد. بدین منظور پس از مرور بر متون نظری و تجربی مرتبط شاخص‌های تبیین کننده تاب‌آوری کالبدی شناسایی و انتخاب شدند. ابتدا تحلیل عاملی با شاخص‌های منتخب انجام شد تا ابعاد نشانگر موضوع مورد بررسی، شناسایی و استخراج شوند. در مرحله بعد از روش تحلیل شبکه‌ای استفاده شد تا ضریب اهمیت نسبی شاخص‌های تبیین کننده تاب‌آوری کالبدی محاسبه شود. درنهایت از مدل تاپسیس جهت تحلیل داده‌ها و محاسبه میزان تابآوری منطقه 7 شهر تهران استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی نشان داد که می توان 14 شاخص را در 5 عامل خلاصه کرد در این میان عامل اول و دوم بیشترین تاثیر را در تاب‌آوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. با جای‌گذاری و بارهای عاملی بدست آمده از تحلیل عاملی در فرآیند شبکه ضریب اهمیت شاخص‌ها بدست آمد به طوری که شاخص‌های دسترسی به معابر دارای عرض مناسب و دسترسی به فضای سبز با ضریب110/0 بیشترین تاثیر را بر تاب‌آوری کالبدی منطقه 7 شهر تهران داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

571 - تبیین نقش مهاجرتهای معکوس در توسعه اقتصادی-اجتماعی سکونتگاه های روستایی(مورد مطالعه روستاهای منطقه 19)
محسن طاهری سیمین ارمغان مجید ولی شریعت پناهی

این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، همبستگی و علی و باهدف تبیین نقش مهاجرت‌های معکوس در توسعه سکونتگاه‌های روستاییان منطقه19 صورت گرفته است. همچنین شناسایی مهمترین عوامل دخیل در مهاجرت‌های معکوس روستاییان هدف دیگر تحقیق به شمار می رود. سوال اصلی تحقیق آن ا چکیده کامل

این پژوهش با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، همبستگی و علی و باهدف تبیین نقش مهاجرت‌های معکوس در توسعه سکونتگاه‌های روستاییان منطقه19 صورت گرفته است. همچنین شناسایی مهمترین عوامل دخیل در مهاجرت‌های معکوس روستاییان هدف دیگر تحقیق به شمار می رود. سوال اصلی تحقیق آن است که بدانیم چه رابطه ای بین مهاجرت‌های معکوس و توسعه اقتصادی، اجتماعی سکونتگاه‌های روستایی وجود دارد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته می‌باشد که روایی آن با نظر کارشناسان مربوطه بصورت صوری مورد تأیید قرار گرفته، و برای تعیین پایایی پرسشنامه نیز از مقدار آلفای کرونباخ استفاده شد که برابر با 78/0 بوده و در تحقیقات مربوط به علوم انسانی این مقدار رضایت‌بخش می‌باشد. حجم جامعه آماری پژوهش بر اساس مدل کوکران 384 نفر به صورت نمونه‌گیری تصادفی بود. برای تجزیه و تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از آزمون‌های آماری تی تک نمونه‌ای و تی مستقل و از نرم‌افزارهای spss و pls استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که نقش آفرینی مهاجرت‌های معکوس در توسعه سکونتگاه‌های روستایی از لحاظ ابعاد اقتصادی، اجتماعی خیلی زیاد می‌باشد. نتایج بررسی تفاوت نظرات دو گروه کارشناسان و مهاجران با استفاده از آزمون تی مستقل نشان داد سطح معنی داری برای مؤلفه‌های اقتصادی، اجتماعی کمتر از 05/0 و تفاوت معناداری بین میانگین نظرات کارشناسان و مهاجران در خصوص تاثیرگذاری مهاجرت معکوس بر توسعه اقتصادی و اجتماعی سکونتگاه های روستایی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

572 - نقش ضوابط ومقررات بر روند شکل گیری منظرشهری در محلات منطقه 8 تهران
رضا محمدیان گرنگاه ناصر اقبالی حمیدرضا جودکی پروانه زیویار

امروزه ضوابط و مقررات بعنوان یک ابزار ویک معیار در کنار پارامترهای اقلیمی واقتصادی و..... درالگو دهی چشم اندازهای شهری بقدری مهم وموثر هستند که همواره مورد توجه برنامه ریزان ومدیران شهری قرارگرفته است . بعبارتی در سایه قانون مداری است که شکل ایده آلی از فضای شهری در ابع چکیده کامل

امروزه ضوابط و مقررات بعنوان یک ابزار ویک معیار در کنار پارامترهای اقلیمی واقتصادی و..... درالگو دهی چشم اندازهای شهری بقدری مهم وموثر هستند که همواره مورد توجه برنامه ریزان ومدیران شهری قرارگرفته است . بعبارتی در سایه قانون مداری است که شکل ایده آلی از فضای شهری در ابعاد مختلف خلق می شود و قدر مسلم است در صورتی که به نحو کارآمد به مرحله اجرا درآید، زیباترین سیماومنظرازیک سکونت گاه بشری را به عینیت به تصویر خواهد کشید.در این پژوهش به بررسی نقش ضوابط ومقررات بر روند شکل گیری منظر شهری در محلات منطقه 8 تهران پرداخته شده است. نوع پژوهش از لحاظ هدف،کاربردی واز نظر ماهیت،توصیفی-تحلیلی است که با استفاده از روش اسنادی وپیمایشی (با استفاده از تکنیک پرسشنامه)به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. برای پایایی پرسشنامه از روش کرونباخ استفاده شده که مقدار آن8/0 می باشد بر اساس آمار بدست آمده از تعداد کل جامعه آماری که 87 نفر است 12 نفرکارشناس شهرداری وبقیه متخصصان وخبرگان موضوع پژوهش بودند، داده های آماری با استفاده ازنرم افزارهای آماری lisrelوspss وبا تکنیک دلفی مورد تجزیه وتحلیل قرار داده شد و نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان داد که بین کارآمدی ضوابط و مقررات ومنظرشهری رابطه معنی داری وجود دارد وازطرفی کارآمدی ضوابط و مقررات قابلیت پیش بینی بعدهای عینی وذهنی منظر شهری را دارد واما کارآمدی ضوابط و مقررات و منظرشهری در سطح مطلوبی قرار ندارند و این آشفتگی موجود در سیما ومنظر شهری محلات ،ریشه در تاریخ شهرنشینی این منطقه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

573 - سنجش خط فقر سواحل مکران با رویکرد توسعه اقتصاد منطقهای با استفاده از سیستم مخارج خطی پویا
محمود محمدی محسن زاینده رودی سید عبدالمجید جلائی

خط فقر یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که سطح رفاه یک کشور یا منطقه را نشان می‌دهد. لذا هدف این مطالعه بررسی وضعیت فقر در سواحل مکران (استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان) طی دوره زمانی 1397-1364 است. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش تحقی چکیده کامل

خط فقر یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که سطح رفاه یک کشور یا منطقه را نشان می‌دهد. لذا هدف این مطالعه بررسی وضعیت فقر در سواحل مکران (استان‌های کرمان، سیستان و بلوچستان و هرمزگان) طی دوره زمانی 1397-1364 است. تحقیق حاضر از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش تحقیق مورد استفاده از نوع روشهای توصیفی – تحلیلی است. به منظور تحلیل داده‌ها از سیستم مخارج خطی پویا و رگرسیون‌های به ظاهر نامرتبط تکراری استفاده شده است. نتایج نشان داد که بیشترین میل نهایی به مصرف خانوارهای روستایی و شهری مربوط به گروه خوراک و دخانیات می‌باشد. در صورتیکه کمترین میلی نهایی به مصرف در خانوارهای روستایی مربوط به تفریح و تحصیل و در خانوارهای شهری مربوط به کالاها و خدمات متفرقه بوده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که خط فقر (حداقل معاش) سالانه مناطق روستایی و شهری سواحل مکران طی دوره مورد بررسی به طور متوسط سالانه به ترتیب 22 و 20 درصد افزایش پیدا کرده است. شاخص نسبت سرشمار نشان از افزایش نرخ فقر و درصد خانوارهای زیر خط فقر در مناطق روستایی و شهری سواحل مکران دارد. شاخص شکاف فقر نشان داد که میزان درآمد لازم برای رساندن درآمد فقرا به سطح خط فقر برای مناطق روستایی و شهری در طول دوره مورد بررسی در ابتدای دوره و انتهای دوره تقریبا یکسان است. همچنین نتایج شاخص شدت فقر حاکی از این است که وضعیت فقیرترین افراد در خانوارهای شهری سواحل مکران بهتر و در مناطق روستایی تغییری نداشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

574 - ارائه مدل توسعه و توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد خدمت‌رسانی در راستای توسعه منطقه ایی (موردمطالعه: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام)
صمیر جمشیدی هادی همتیان ابوالفضل دانایی

به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا ارتباط بین مردم و کارکنان این سازمان‌ها بیشتر شده و لزوم توجه به این موضوع دوچندان شده است. بـا در نظـر گـرفتن اسـتراتژی های توسعه و توانمندسـازی به عنوان یک سیستم، پیامدهای نهایی آن ها بر توسعه منطقه ایی اثرگـذار است. مطالعه‌ی عوامل موثر چکیده کامل

به دلیل شیوع گسترده ویروس کرونا ارتباط بین مردم و کارکنان این سازمان‌ها بیشتر شده و لزوم توجه به این موضوع دوچندان شده است. بـا در نظـر گـرفتن اسـتراتژی های توسعه و توانمندسـازی به عنوان یک سیستم، پیامدهای نهایی آن ها بر توسعه منطقه ایی اثرگـذار است. مطالعه‌ی عوامل موثر بر توسعه منطقه ایی می‌تواند برنامه‌ریزان را با تحلیل عمیق و علمی علل و موانع موجود بر سر راه توسعه آشنا سازد تا آنها با طراحی برنامه های مدون توسعه در سطح کلان راه را به سوی توسعه‌ی پایدار همراه سازند. با توجه به مباحث ذکرشده هدف پژوهش حاضر ارائه مدل توسعه و توانمندسازی منابع انسانی با رویکرد خدمت‌رسانی در راستای توسعه منطقه ایی در دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام است. برای شناسایی ابعاد مدل و عوامل مرتبط با آن ابتدا در گام نخست با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای مخزن شاخص‌ها استخراج شد و سپس دلفی خبرگان برای پایش شاخص‌ها و به دست آوردن ابعاد نهایی مدل در سه مرحله انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه مدیران و خبرگان واحد منابع انسانی باسابقه بالای 15 سال خدمت در منطقه موردمطالعه است. نمونه آماری پژوهش متشکل از کارشناسان و مدیران دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان ایلام و همچنین اساتید و اعضاء هیئت‌علمی دانشگاه‌ها در رشته‌های مرتبط با موضوع موردمطالعه بوده است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری از روش سرشماری استفاده شد و تمامی این افراد (380) مورد توزیع پرسشنامه قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

575 - اولویت‌بندی سناریوهای توسعة گردشگری منطقه ارسباران از منظر جامعه هدف (مطالعه موردی:‌ شهرستان هوراند)
احمد مهدی زاده رحمت محمد زاده بشیر بیک بابایی

با توجه به پتانسیل های موجود در جنگل های ارسباران ایران و به ویژه شهرستان هوراند و تنوع گونه های گیاهی و جانوری،‌ برنامه‌ریزی با هدف شناخت این موهبت می تواند منبع درآمد پایداری برای توسعه گردشگری منطقه‌ای باشد. این پژوهش با هدف اولویت‌بندی سناریوهای توسعة گردشگری منطقه چکیده کامل

با توجه به پتانسیل های موجود در جنگل های ارسباران ایران و به ویژه شهرستان هوراند و تنوع گونه های گیاهی و جانوری،‌ برنامه‌ریزی با هدف شناخت این موهبت می تواند منبع درآمد پایداری برای توسعه گردشگری منطقه‌ای باشد. این پژوهش با هدف اولویت‌بندی سناریوهای توسعة گردشگری منطقه ارسباران از منظر جامعه هدف شامل گردشگران بالقوه و بالفعل و نیز طراحی سناریوهای آتی به منظور توسعه گردشگری و انتخاب سناریوهای مرجح برای دستیابی به این مهم انجام گرفته است. این مطالعه از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی است. در فرآیند پژوهش از مطالعات اسنادی، مطالعات میدانی و مشاهده، مصاحبه با کارشناسان و خبرگان مرتبط و پپیمایش گردشگران بالقوه و بالفعل (شامل 384 نفر در قالب گروه‌های عمده گردشگری) و گروه خبرگان (21 نفر) استفاده شده است. در فرآیند پژوهش چهار سناریو مستخرج شامل ادامه وضعیت یا رویه فعلی، تاکید بر توسعه و بهبود زیرساخت های فیزیکی و انسانی به ویژه زیرساخت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی، تاکید بر توسعه و بهبود برنامه های بازاریابی با تاکید بر انتخاب بازار هدف و جذب گردشگر و تعریف فعالیت های جدید و ایجاد تنوع در عرضه جنگل به گردشگران ارائه شد. نتابج نشان می‌دهد که از نظر خبرگان تمامی سناریوهای مستخرج دارای اهمیت است اما سناریوی‌ تاکید بر توسعه و بهبود زیرساخت های فیزیکی و انسانی به ویژه زیرساخت و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی به عنوان سناریوی برتر انتخاب و راهکارهای پیشنهادی مناسب با هدف توسعه گردشگری اکوتوریسم جنگل ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

576 - آمایش مناطق مرزی با تاکید بر امنیت پایدار در جهت تحقق توسعه پایدار شهری از دیدگاه کارشناسان(مورد مطالعه: شهر گشت)
خدابخش حسین بر محمودرضا انوری

بهره برداری صحیح و مدبرانه از منابع و قابلیت‌های منطقه‌ای در جهت مقابله با چالش‌ها و محدودیت‌ها مهمترین اصل آمایش سرزمین ‌می‌باشد. ضرورت دارد مولفه‌های تاثیرگذار بر توسعه پایدار شهرهای مرزی شناسایی و در برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی‌های شهری و منطقه‌ای مورد تاکید قرار گیرند. در همین چکیده کامل

بهره برداری صحیح و مدبرانه از منابع و قابلیت‌های منطقه‌ای در جهت مقابله با چالش‌ها و محدودیت‌ها مهمترین اصل آمایش سرزمین ‌می‌باشد. ضرورت دارد مولفه‌های تاثیرگذار بر توسعه پایدار شهرهای مرزی شناسایی و در برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی‌های شهری و منطقه‌ای مورد تاکید قرار گیرند. در همین راستا در پژوهش حاضر، تاثیر امنیت پایدار و عوامل مرتبط مرزی بر توسعه پایدار شهری از دیدگاه کارشناسان در منطقه مرزی گشت بررسی شده است. گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی انجام و برای تجزیه و تحلیل اطلاعات توصیفی و استنباطی از نرم افزارهای ((GIS,SPSS,EXEL,GOOGLE EARTH,EXPERT CHOICE تکنیک‌ها و مدل‌های آلفای کرونباخ ‌‌، معادلات ساختاری یا لیزرل&lrm; (Lisrel)&lrm; و برای بررسی نرمال بودن داده‌ها از آزمون معتبر کمولموگروف- اسمیرنوف و برای بررسی سطح معنی داری فرضیات از آزمون تی استفاده شده است. سطح معنی داری برای فرضیات در پرسشنامه از 0.05 کوچکتر و میانگین هم از 3 بزرگتر است لذا امنیت پایدار مناطق مرزی ‌می‌تواند موجب تحقق توسعه پایدار شهرهای مرزی (شهر گشت )گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

577 - تبیین پیوندهای استراتژیک آمریکا و کشورهای آسیای مرکزی
بنت الهدا یوسفی دیلمی فرهاد حمزه رضا تاجفر

بر اساس نظریه مکیندر ، همواره از آسیای مرکزی به عنوان یکی از مناطق ژئوپلیتیکی مهم جهان یاد می شود که این منطقه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و با تشکیل کشورهای استقلال یافته ، دچار تغییرات گسترده ای شد . در این زمینه در طی دهه اخیر با افزایش نفوذ جمهوری اسلامی ایران چکیده کامل

بر اساس نظریه مکیندر ، همواره از آسیای مرکزی به عنوان یکی از مناطق ژئوپلیتیکی مهم جهان یاد می شود که این منطقه پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و با تشکیل کشورهای استقلال یافته ، دچار تغییرات گسترده ای شد . در این زمینه در طی دهه اخیر با افزایش نفوذ جمهوری اسلامی ایران ، افزایش نفوذ سیاسی-اقتصادی چین در آسیای مرکزی و همچنین افزایش مداخلات فدراسیون روسیه در کشورهای مذکور ، همواره منافع ایالات متحده آمریکا را در این منطقه با چالش ها و مشکلات متعددی مواجه ساخت . با توجه به تاثیرات نفوذ استراتژیک آمریکا در منطقه آسیای مرکزی و تاثیرات آن بر منافع امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ، پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به تبیین پیوندهای استراتژیک آمریکا و کشورهای آسیای مرکزی پرداخته است . جامعه آماری پژوهش حاضر از کلیه کارشناسان و صاحب نظران و کارشناسان جغرافیای سیاسی تشکیل شده است که حجم نمونه آن بر اساس مدل کوکران تعداد 50 نفر تخمین زده شد . به منظور تحلیل یافته های تحقیق نیز از آماره های توصیفی آزمون میانگین در نرم افزار spss استفاده گردید . نتایج نشان داد که تهدیدهای مشترک اسلام گرایی و تروریسم ، مقابله با هژمونی روسیه و چین در منطقه و مقابله با نفوذ ایدئولوژیک جمهوری اسلامی ایران در آسیای مرکزی به عنوان مهمترین عوامل همگرایی میان آمریکا و کشورهای آسیای مرکزی محسوب می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

578 - ارائه مدل الگوی مشارکت اجتماعی در توسعه پایدار محلات شهری (مطالعه موردی منطقه ٦ شهر تهران)
مهرشاد الله ویردی فرهاد حمزه محمد اخباری

هدف از تحقیق حاضر عبارت است از شناسایی متغیرهای اصلی اثرگذار بر تمایل شهروندان در مشارکت و نیز تعیین میزان و سهم اثرگذاری هریک از این متغیرها بر متغیر وابسته تحقیق و همچنین ارائه راهکارها وپیشنهادهای جدید جهت بالا بردن میزان مشارکت اجتماعی در بین شهروندان منطقه 6 تهران. چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر عبارت است از شناسایی متغیرهای اصلی اثرگذار بر تمایل شهروندان در مشارکت و نیز تعیین میزان و سهم اثرگذاری هریک از این متغیرها بر متغیر وابسته تحقیق و همچنین ارائه راهکارها وپیشنهادهای جدید جهت بالا بردن میزان مشارکت اجتماعی در بین شهروندان منطقه 6 تهران. در این پژوهش از روش میکس متود استفاده شده است تا ابعاد مشارکت شهروندان به نحوی بهتر و کاملتر مشخص شوند. به این مفهوم که ابتدا از روش کیفی استفاده شد و با 20 نفر از شهروندان منطقه 6 تهران مصاحبه شد تا عوامل موثر بر مشارکت شهروندان این منطقه در توسعه پایدار را گردآوری گردد، سپس از روش کمی استفاده شد و پرسشنامه ای بر اساس ملاکهای عنوان شده توسط شهروندان در مصاحبه تهیه گردید تا بین تعداد بیشتری از شهروندان منطقه 6 تهران توزیع شود و تحلیل آماری لازم صورت گیرد. با توجه به بررسی های انجام شده مشخص شد که میزان اعتماد پاسخگویان، متوسط بوده؛ و پاسخگویان نسبت به شهر و محیط اجتماعی خود احساس تعلق و وابستگی متوسطی داشته اند. میزان مسئولیت پذیری پاسخگویان نیز در حد خوبی بوده ولی میزان رضایت شهروندان از خدمات شهری نسبتا ضعیف بوده است. اکثر مردم نگرش مثبتی نسبت به مشارکت داشتند ولی اذعان داشتند امکان مشارکت کمی برای مشارکت شهروندان فراهم است. همچنین پاسخگویان از نظر ذهنی آمادگی نسبتاً بالایی جهت مشارکت اجتماعی داشته اما به لحاظ عینی و عملی مشارکت بسیار پایینی داشته اند. بنابراین بطورکلی میزان مشارکت اجتماعی افراد در حد نسبتا پایینی بوده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

579 - آسیب‌شناسی طرح‌های توسعه منطقه آزاد کیش با تاکید بر مولفه های جغرافیایی
آناهیتا دستمالچی مجید ولی شریعت پناهی رحیم سرور

عملکرد جزیره کیش بعنوان یک منطقه آزاد و مقصد گردشگری تا کنون توجه صاحب نظران را به خود جلب کرده است و اغلب آنها به واسطه مقایسه عملکرد جزیره کیش با مقاصد گردشگری و مناطق آزاد تجاری موفق در دیگر نقاط جهان، بر این عقیده اند که منطقه ازاد کیش توانسته است به اهداف مقرر خود چکیده کامل

عملکرد جزیره کیش بعنوان یک منطقه آزاد و مقصد گردشگری تا کنون توجه صاحب نظران را به خود جلب کرده است و اغلب آنها به واسطه مقایسه عملکرد جزیره کیش با مقاصد گردشگری و مناطق آزاد تجاری موفق در دیگر نقاط جهان، بر این عقیده اند که منطقه ازاد کیش توانسته است به اهداف مقرر خود دست یابد. در این راستا پژوهش حاضر تلاش دارد تا توفیق یا عدم توفیق در عملکرد طرح های توسعه منطقه آزاد کیش با تاکید بر مولفه های جغرافیایی را بررسی نماید. برنامه ریزی برای اسیب شناسی طرح های توسعه منطقه آزاد با تاکید بر مولفه های جغرافیایی در گرو بررسی دقیق و شناخت از منطقه مورد مطالعه و مستلزم دسترسی به مدلهای برجسته ای برای تحلیل برنامه ریزی است. در این پژوهش از رهیافت SWOT جهت تعیین مناسبترین استراتژی برای آسیب شناسی طرح های توسعه منطقه آزاد با تاکید برمولفه های جغرافیایی استفاده شده است.. مقاله حاضر، از لحاظ هدف به روش کاربردی و از حیث شیوه مطالعه به روش توصیفی-تحلیلی شکل گرفته است. رویکرد حاکم بر این پژوهش از نوع پیمایشی با استفاده از فرآیند مصاحبه و پرسش از کارشناسان و اهل فن انجام شده است. بر اساس نتایج تحقیق، مناسبترین استراتژی برای اسیب شناسی طرح های توسعه منطقه آزاد با تاکید بر مولفه های جغرافیایی ، استراتژی (WO) بهره مندی از توان سیاسی و مدیریتی جهت هماهنگی سازمانهای مرتبط با مناطق آزاد،توسعه امکان بالقوه صادرات مجدد به مناطق خلیج فارس و مرکز ترانزیت کالا،و ... مناسب میباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

580 - واکاوی شاخص‌های تراکم در محلات شهری جهت مهار پراکنده رویی (مطالعه موردی: منطقه 2 تهران)
محمد مولائی قلیچی هادی جوادزاداقدم رضا جهان بین نصراله کاردگر

امروزه با توجه به این که برنامه‌ریزی توسعه کالبدی شهر، به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌های توسعه شهری محسوب می‌شود، پراکنده‌رویی شهری به عنوان یکی از محوری ترین بحث‌ها در سراسر جهان مطرح است. این پدیده در اثر برهم کنش عوامل متعددی ظاهر می‌گردد و یکی از راهکارهای مدیری چکیده کامل

امروزه با توجه به این که برنامه‌ریزی توسعه کالبدی شهر، به عنوان یک ضرورت اساسی در برنامه‌های توسعه شهری محسوب می‌شود، پراکنده‌رویی شهری به عنوان یکی از محوری ترین بحث‌ها در سراسر جهان مطرح است. این پدیده در اثر برهم کنش عوامل متعددی ظاهر می‌گردد و یکی از راهکارهای مدیریت، کنترل و کاهش اثرات منفی آن، شناسایی همین عوامل اثرگذار در بروز پدیده پراکنده رویی در شهرهاست. از این رو شناخت عوامل موثر در شکل‌گیری و گسترش شهرها می‌تواند در اتخاذ تصمیم‌های مناسب برای آینده آن‌ها کمک نماید. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور طی سال‌های گذشته از نظر فیزیکی روند رو به رشد فزاینده‌ای را تجربه کرده است. به دلیل رانت‌های حاصل از رشد پراکنده و دست‌اندازی به اراضی اطراف که منجر به بروز ناهنجاری‌هایی در فرآیند رشد فیزیکی آن شده ، درک مکانیزم روند گسترش فیزیکی این شهر، از اهم اهداف تحقیق حاضر است. این پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی می‌باشد. در این راستا با تجزیه و تحلیل داده‌های تراکمی رشد هوشمند، شامل متوسط طبقات، ضریب تراکم، متوسط سطح اشغال مسکونی، تراکم خالص مسکونی (نفر در هر هکتار)، متوسط سطح مسکونی (مترمربع)، مساحت زمین مسکونی (هزار مترمربع)، تراکم ناخالص جمعیتی (نفر در هر هکتار)، تعداد قطعه مسکونی در محلات 14 گانه منطقه2 شهرداری تهران با استفاده از مدل تحلیلی الکتر و آنتروپی به بررسی موضوع پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

581 - ارزیابی اثرات گردشگری روستایی بر توسعه منطقه ای (مطالعه موردی: قدمگاه آذرشهر)
ابوالفضل قنبری فریبا کرمی بهاره بخشعلی پور

گردشگری تأثیرات خاصی در نواحی روستایی دارد و با توجه به ماهیت فعالیت گردشگری و ارتباط و تعامل تنگاتنگ آن با فعالیت های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، بالطبع اثرات آن می‌تواند بسیار متنوع و گسترده باشد و به‌ویژه بر محیط جوامع میزبان اثرات عمیقی برجای می‌گذارد. لذا، هدف چکیده کامل

گردشگری تأثیرات خاصی در نواحی روستایی دارد و با توجه به ماهیت فعالیت گردشگری و ارتباط و تعامل تنگاتنگ آن با فعالیت های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، بالطبع اثرات آن می‌تواند بسیار متنوع و گسترده باشد و به‌ویژه بر محیط جوامع میزبان اثرات عمیقی برجای می‌گذارد. لذا، هدف کلی این مطالعه، ارزیابی اثرات گردشگری روستایی بر توسعهی منطقهای (مطالعه موردی: قدمگاه شهرستان آذرشهر) می‌باشد. تحقیق حاضر، از نظر هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق، شامل کلیه گردشگران، اهالی منطقه و کارشناسان مشغول در سایت قدمگاه می‌باشد. بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه برابر 384 نفر به دست آمد و روش نمونه‌گیری به صورت نمونه‌گیری تصادفی در دسترس انتخاب شد. برای بررسی‌های تک متغیری از آزمون t تک نمونه‌ای، برای بررسی‌های دومتغیری از آزمون همبستگی پیرسون و جهت آزمون فرضیه‌ها از مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Smart-PLS استفاده شد. نتایج نشان می دهد که توریسم روستایی بر توسعه منطقه‌ای (اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، زیست‌محیطی) در منطقه قدمگاه آذرشهر تأثیر مثبت و معناداری دارد و موجب توسعه روستایی در محدوده مورد بررسی شده است. همچنین، نگرش مذهبی، آگاهی و دانش نسبت به توریسم، انگیزه ذاتی ساکنان وابستگی ساکنان به اجتماع محلی بر توسعه و گسترش توریسم روستایی منطقه مورد مطالعه تأثیر مثبت معناداری داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

582 - بررسی و تحلیل کارآیی ضوابط شهرسازی در ساخت و ساز شهری (منطقه یک شهرداری تهران)
مهرداد کبیری حمیدرضا جودکی علیرضا استعلاجی

چکیده:امروزه توسعه شهری بیش از هر چیزی تحت تاثیر نظام ساخت و سازهای شهری است و در این بین ضوابط و مقررات مصوب نقش به سزایی در نظم و نسق‌بخشی به توسعه شهری دارد. در جوامع شهری ایران ضوابط و مقررات تعریف شده در زمینه توسعه شهری متاسفانه از کارآیی قابل ملاحظه‌ای برخوردار ن چکیده کامل

چکیده:امروزه توسعه شهری بیش از هر چیزی تحت تاثیر نظام ساخت و سازهای شهری است و در این بین ضوابط و مقررات مصوب نقش به سزایی در نظم و نسق‌بخشی به توسعه شهری دارد. در جوامع شهری ایران ضوابط و مقررات تعریف شده در زمینه توسعه شهری متاسفانه از کارآیی قابل ملاحظه‌ای برخوردار نبوده و این امر توسعه شهری را با اختلالات جدی مواجه ساخته است. دراین پژوهش که با روش توصیفی– تحلیلی و با روش میدانی و استفاده از ابزار پرسشنامه‌ای در حجم نمونه 389 نفری از متخصصین و مدیران شهری صورت گرفته، سعی بر آن بوده است که کارآیی این ضوابط و مقررات که شامل (کمیسیون‌های ماده 100، 5 و 55) می‌باشد مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. داده‌های جمع‌آوری شده از طریق پرسشنامه در نرم افزار SPSS با استفاده از آزمون‌های T تک نمونه‌ای و نیز آزمون رگراسیون مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج برآمده از این آزمون‌ها در زمینه کارآیی ضوابط که با استفاده از آزمون T تک نمونه‌ای و رگراسیون بررسی شده است، نشان می‌دهد که مقدار آزمون t برای مولفه‌های کمیسیون ماده 100 (18-) ، کمیسیون ماده 5 (15-) وکمیسیون ماده 55 (7-) بوده است. همچنین در زمینه مولفه کمیسیون ماده 100 مقدار ضریب رگراسیون 005/0، کمیسیون ماده 5، 001/0 و برای کمیسیون ماده 55 مقدار 000/0 بوده است. به طور کلی نتایج این دو آزمون بیانگر آن است که مقررات و ضوابط شهرسازی در زمینه کمیسیون‌های یاد شده حداقل کارآیی را در ساخت و ساز‌های موجود در منطقه مورد مطالعه داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

583 - آسیب شناسی نظام برنامه ریزی منطقه ای دراستانهای ساحلی شمال کشور
ابراهیم زحمت کش عیسی ابراهیم زاده نادر زالی

چکیده: با توجه به شرایط خاص اقتصادی و سیاسی کشور ما در منطقه و جهان، و نیز قرار گرفتن ایران در معرض آسیب های طبیعی، مسائلی چون تحریم های اقتصادی، محدودیت های تامین منابع مالی، نوسانات شدید درآمدهای نفتی و ... احتمال بروز اتفاقات و رخدادهای غیرمنتظره به ویژه در حوزه برن چکیده کامل

چکیده: با توجه به شرایط خاص اقتصادی و سیاسی کشور ما در منطقه و جهان، و نیز قرار گرفتن ایران در معرض آسیب های طبیعی، مسائلی چون تحریم های اقتصادی، محدودیت های تامین منابع مالی، نوسانات شدید درآمدهای نفتی و ... احتمال بروز اتفاقات و رخدادهای غیرمنتظره به ویژه در حوزه برنامه ریزی کشور بسیار زیاد است. لذا ضروری است آسیب شناسی نظام برنامه ریزی منطقه ای در کشور مورد توجه قرار گیرد. با توجه به اینکه تاکنون در مطالعات آسیب شناسی و ارزیابی‌های علل آن به مشکلات ریشه‌ای نظام برنامه‌ریزی اشاره نشده و صرفاً به مسائل حاشیه ای برای آسیب شناسی های نظام برنامه ریزی توجه شده است، است لذا در این پژوهش سعی گردید آسیب شناسی نظام برنامه های توسعه در محور فرایندها صورت گیرد. در این پژوهش با استفاده از روش های اسنادی و پیمایشی و تکنیک دلفی ، عوامل موثردر ایجاد آسیب های نظام برنامه ریزی منطقه ای کشور با مطالعه موردی استانهای شمالی کشور احصا شده و ماتریس تاثیرات متقاطع برای بررسی میزان تأثیر عوامل بر همدیگر تکمیل و با بهره گیری از تکنیک های تحلیلی و نرم افزار MICMAC، کلیدی ترین عوامل موثردر آسیب شناسی نظام برنامه ریزی منطقه ای موجود با تاکید بر استانهای شمالی کشورشناسایی گردید . این عوامل شامل: حاکمیت برنامه ریزی اقتصادی و بخشی ، نحوه انتخاب اهداف و ابزارهای برنامه های توسعه و نیز عدم توجه به سناریوهای احتمالی در اینده و نیز متمرکز بودن نظام برنامه ریزی در کشور از اصلی ترین عوامل و چالشهای موجود در نظام برنامه ریزی بوده که در نهایت راهکارهای مناسب اصلاح فرایند نظام برنامه ریزی منطقه ای ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

584 - ارزیابی مؤلفه‌های مؤثر بر ایجاد فضاهای چندعملکردی اجتماع‌پذیر در حوزه‌های شهری با رویکرد محلی- جهانی (مورد پژوهی: منطقه 22 شهرداری تهران)
سید محسن شمس الدین تکیه ناصر اقبالی اسماعیل شیعه

چکیده امروزه ارتقای کیفیت فضای شهری، یکی از نیازهای اساسی جامعه شهری است. پدیده‌ی جهانی سازی، اتفاقی است که بر فضاهای شهری- محلی تأثیر خود را گذاشته و ضمن چند عملکردی بودن باید قابلیت جذب جمعیت و اجتماع پذیر شدن این حوزه را داشته باشند. هدف ارزیابی و تحلیل تاثیرات و نقش چکیده کامل

چکیده امروزه ارتقای کیفیت فضای شهری، یکی از نیازهای اساسی جامعه شهری است. پدیده‌ی جهانی سازی، اتفاقی است که بر فضاهای شهری- محلی تأثیر خود را گذاشته و ضمن چند عملکردی بودن باید قابلیت جذب جمعیت و اجتماع پذیر شدن این حوزه را داشته باشند. هدف ارزیابی و تحلیل تاثیرات و نقش مؤلفه‌های فضاهای اجتماع پذیر و فضاهای چند عملکردی و ارتباط آن‌ها با رویکرد جهانی- محلی، منطقه 22 شهرداری تهران است. این پژوهش کاربردی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است. همچنین برای ارزیابی منطقه 22 از تکنیک تصمیم‌گیری مدل AHP، با استفاده از نرم افزار Expert choice استفاده گردید. که حجم نمونه 225 نفر برآورد گردید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد؛ که مؤلفه تحرکات استفاده کنندگان دارای بیشترین و شاخص‌های اخطلاط کاربری، دسترسی سواره از پیاده، دارای بیشترین اهمیت از نظر مفاهیم پژوهش را دارا بوده است. این روند نشان دهند هم راستا بودن نتایج در روند مؤلفه‌های هر دو مفهوم می‌باشد. Evaluation of the Effective Components on the Creation of Multi-Functional Communities in Urban Areas wites in District 22, the AHP model decision making technique was used by Expert selection software. Conclusion: To estimate the sample size, Cochran formula and cluster sampling method were used to determine the appropriate components and indicators for creation of community spaces. The sample size was estimated to be 225 people. The analysis of the results of the research shows that according to the dimensions studied, the user's motivation component has the highest and user-defined indicators, pedestrian access is the most important for the concepts of research. This trend shows that the results are consistent in the process of the components of both concepts. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

585 - تحولات سوریه و نقش راهبردی ایران؛ توازن منطقه‌ای و چشم انداز سیاست خارجی ایران
حیدر لطفی محسن قندالی مجید پورمجلسی محمود رویان

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحو چکیده کامل

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحولات این کشور باز کرده است و بنابراین در جنگ داخلی سوریه روابط ایران و سوریه دیگر برخلاف گذشته محدود به سطح دو جانبه و ابعاد امنیتی و ضد اسرائیلی نیست، بلکه می‌توان گفت که این دو کشور، یک محور را تشکیل داده اند، محوری که امریکا، اسرائیل، اروپای غربی و اکثر جهان عرب را متوجه خود ساخته است. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله این است که نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه چگونه است و دارای چه اهداف و چشم‌اندازی در سیاست خارجی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می شوند از جمله اینکه سوریه چه جایگاهی در منطقه خاورمیانه دارد؟ بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای حاضر در تحولات سوریه کدام‌اند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران در تحولات سوریه نقشی راهبردی دارد که این راهبرد در راستای توازن منطقه ای بوده و چشم‌انداز سیاست خارجی ایران را در منطقه تعیین می کند؛ بنابراین در این مقاله تلاش می‌شود با روش کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان تحلیل و تبیین گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

586 - بررسی راهکارهای توسعه گردشگری در منطقه آزاد اروند
پریسا سجادی مجید کریم پور ریحان

چکیده ﻣﻨﺎﻃﻖ آزاد جایگاه ویژه‌ای در جذب گردشگران داخلی و خارجی دارند، بر همین اساس باید توسعه قابلیت‌ها، امکانات و تسهیلات مورد نیاز جهت افزایش جذب گردشگران مورد توجه قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی راهکارهای توسعه ی گردشگری منطقه آزاد اروند می باشد. پژوهش حاضر توصیفی م چکیده کامل

چکیده ﻣﻨﺎﻃﻖ آزاد جایگاه ویژه‌ای در جذب گردشگران داخلی و خارجی دارند، بر همین اساس باید توسعه قابلیت‌ها، امکانات و تسهیلات مورد نیاز جهت افزایش جذب گردشگران مورد توجه قرار گیرد. هدف این پژوهش بررسی راهکارهای توسعه ی گردشگری منطقه آزاد اروند می باشد. پژوهش حاضر توصیفی می‌باشد. جامعه آماری کلیه کارشناسان و شاغلین و بخش گردشگری در سازمان منطقه آزاد اروند، اداره ی میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری و شهرداری آبادان، که تعداد آنها 36 نفر است، می‌باشد. به علت محدودیت جامعه آماری، تمامی افراد مورد آزمون قرار می‌گیرند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته می باشد. در تجزیه و تحلیل داده‌ها ازآزمونTتک نمونه‌ای با استفاده از نرم افزارSPSSاستفاده می‌گردد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که جذب سرمایه‌های غیر دولتی، زیرساخت‌ها و امکانات رفاهی و قابلیت های گردشگری همگی دارای نقشی بسیار موثر در توسعه گردشگری این منطقه می باشند. منطقه آزاد اروند با پتانسیل‌های منحصر به فرد خود توانایی رسیدن به جایگاه ویژه ای در زمینه گردشگری و جذب گردشگر را دارد. در پایان راﻫﻜﺎرﻫﺎﻳﻲ درﺟﻬﺖ توسعه توریسم ملی و بین المللی ارائه می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

587 - ارزیابی همگرایی‌های اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای
سید مرتضی طباطبایی علی اصغر اسماعیل پورروشن تهمینه دانیالی حیدر لطفی

چکیده وابستگی متقابل اقتصادی، ادغام اقتصادهای ملی در سطح جهانی و منطقه‌ای نیز از مهم‌ترین پیامدهای اقتصاد امروز کشورهای درحال‌توسعه است. وابستگی متقابل اقتصاد کشورها به قدرت‌های جهانی و رشد سریع تجارت جهانی ضمن گسترش سریع رقابت بین‌المللی، زمینه همکاری متقابل و در تقابل چکیده کامل

چکیده وابستگی متقابل اقتصادی، ادغام اقتصادهای ملی در سطح جهانی و منطقه‌ای نیز از مهم‌ترین پیامدهای اقتصاد امروز کشورهای درحال‌توسعه است. وابستگی متقابل اقتصاد کشورها به قدرت‌های جهانی و رشد سریع تجارت جهانی ضمن گسترش سریع رقابت بین‌المللی، زمینه همکاری متقابل و در تقابل یکدیگر را برای کشورهای جهان به همراه آورده است. جمهوری اسلامی ایران پس از تحریم‌های پسابرجام، با مشکلات گسترده اقتصادی مواجه شده است و در طی سال‌های پیش رو، مشکلات اقتصادی آن بیشتر نیز خواهد شد. ازاین‌رو سیاست‌های نگاه به شرق و منطقه‌گرایی ایران افزایش خواهد یافت. سازمان همکاری شانگهای از جمله سازمان‌هایی می‌باشد که در زمینه منطقه‌گرایی و در زمینه‌های اقتصادی پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای را به خود دیده است و از این‌رو همگرایی‌هایی که ایران به خصوص از لحاظ اقتصادی به کشورهای عضو اصلی این سازمان مانند روسیه و چین دارد، می‌تواند راهی برای کاهش فشارهای اقتصادی و بهبود وضعیت اقتصادی ایران منجر گردد. از این‌رو مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و کاربردی به ارزیابی همگرایی‌های اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای، به منظور ارزیابی پتانسیل‌های صادرات واردات غیرنفتی ایران و کشورهای عضو سازمان شانگهای از طریق روش‌های آزمون مشابهت و کسینوس زاویه پرداخته است. نتایج نشان داد که ایران به ترتیب با کشورهای چین، روسیه، هند و پاکستان بیشترین پتانسیل‌های تجاری را داراست و در این بین میزان واردات کالاها از کشورهای چین و هند بسیار بیشتر از سایر کشورهای منطقه و حتی کشورهای جهان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

588 - تحلیل ژئوپلیتیکی مولفه‌های تأثیرگذار بر آمایش منطقه مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق
رسول افضلی حسن کامران سید عباس احمدی محمد صادق یحیی پور

چکیده برنامه ریزی اصولی برای ارتقا حاکمیت دولت در مناطق مرزی از ضروریات هر کشوری است. کشور ایران نیز به لحاظ شکل سرزمین، گستردگی و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و تهدیدات قومی و مذهبی و رقابت کشورهای غربی و منطقه ای دارای حساسیت بالایی در مرزهای خود است. به ویژه که در م چکیده کامل

چکیده برنامه ریزی اصولی برای ارتقا حاکمیت دولت در مناطق مرزی از ضروریات هر کشوری است. کشور ایران نیز به لحاظ شکل سرزمین، گستردگی و موقعیت جغرافیایی و ژئوپلیتیکی و تهدیدات قومی و مذهبی و رقابت کشورهای غربی و منطقه ای دارای حساسیت بالایی در مرزهای خود است. به ویژه که در مناطق مرزی ایران اقوام و مذاهب مختلفی زندگی می کنند. علاوه بر این میزان فقر در این مناطق بالا است و گروه های واگرای قومی- مذهبی نیز در این مناطق فعالیت دارند. همچنین این مناطق به لحاظ توانمندی و ظرفیت معادن و کشاورزی و صنایع نیز ضعیف هستند. یکی از این مناطق مرز مشترک ایران با اقلیم کردستان عراق است که تمامی تهدیدات و چالش های مذکور را به همراه دارد. این امر لزوم توجه خاص دولت ایران و اقلیم کردستان عراق به برنامه ریزی منطقی و منطبق بر اقتضائات اکولوژیکی و انسانی و فرهنگی و سیاسی در این منطقه را می رساند. بنابراین در این مقاله سعی شده تا با رویکردی آمایشی به منطقه پرداخته شود و مولفه های ژئوپلیتیکی اثرگذار بر آمایش این منطقه مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد. از اینرو سوال های اصلی عبارتند از: 1- مؤلفه های ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق کدامند؟ 2- این مؤلفه های ژئوپلیتیکی چگونه بر نحوه ی آمایش سرزمین منطقه ی مورد مطالعه اثر می گذارند؟ فرضیه های تحقیق نیز عبارتند از: به نظر می رسد مولفه های ژئوکالچر، جغرافیای سیاسی-امنیتی و ژئواکونومی، مولفه های ژئوپلیتیکی تأثیر گذار بر آمایش منطقه ی مرزی ایران و اقلیم کردستان عراق اند. این رساله به شیوه ای توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

589 - روند منطقه‌گرایی در عصر جهانی شدن
روزا آذرکمند عبدالرضا فرجی راد کاظم جاجرمی

چکیده جهانی شدن و تشدید آن پس از جنگ سرد با گسترش اقتصاد و بازار آزاد، وابستگی متقابل کشورها و مناطق مختلف جهان، نقش تعیین کننده و انکارناپذیری در تکوین و تقویت فرایند منطقه‌گرایی ایفا کرده است. منطقه‌گرایی نوین طی دو دهه گذشته در نقاط مختلف جهان به روندی رو به رشد تب چکیده کامل

چکیده جهانی شدن و تشدید آن پس از جنگ سرد با گسترش اقتصاد و بازار آزاد، وابستگی متقابل کشورها و مناطق مختلف جهان، نقش تعیین کننده و انکارناپذیری در تکوین و تقویت فرایند منطقه‌گرایی ایفا کرده است. منطقه‌گرایی نوین طی دو دهه گذشته در نقاط مختلف جهان به روندی رو به رشد تبدیل شده، و در کنار فرایند جهانی شدن به‌یکی از دو جریان غالب اقتصاد سیاسی تبدیل شده است. ﻣﻨﻄﻘﻪﮔﺮاﻳﻲ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﺗﺠﻠﻲ و ﻧﻤﻮد ﻫﻤﻜﺎری ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻲ ﭘﺲ از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم در اروﭘﺎ آﻏﺎز ﺷﺪ؛ وﻟﻲ ﺑﻪﺗﺪرﻳﺞ اﻳﻦ ﻓﺮاﻳﻨﺪ در ﺣﻮزهﻫﺎی ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ دﻳﮕﺮ ﻣﺎﻧﻨﺪ آﻣﺮﻳﻜﺎی ﻻﺗﻴﻦ و آﺳﻴﺎی ﺟﻨﻮب ﺷﺮﻗﻲ ﮔﺴﺘﺮش ﻳﺎﻓﺖ. با توجه به اهمیت فرایند منطقه‌گرایی در عصر جهانی شدن، این پژوهش ضمن بررسی برخی رویکردهای نظری دو مفهوم جهانی شدن و منطقه‌گرایی، در صدد برآمده است تا ارتباط این دو فرایند را مشخص نموده، دلایل و انگیزه‌های شکل گیری منطقه‌گرایی در عصر حاضر را مورد تحلیل قرار دهد و حوزه‌های مختلف منطقه‌گرایی را بررسی نماید. نتایج این تحقیق که با روش توصیفی – تحلیلی تدوین شده است، می‌تواند مشوقی برای شکل گیری منطقه‌گرایی در عصر جهانی شدن باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

590 - تحلیلی بر رضایتمندی مسافران از خدمات‌رسانی سامانه اتوبوس‌های تندرو(BRT) منطقه 3 کلانشهر تهران با رویکرد حمل و نقل پایدار شهری
صابر محمدپور دکتر مظفر صرافی دکتر جمیله توکلی‌‌نیا

چکیده افزایش ترافیکدرکلانشهرهایجهانازجمله مسایلیاستکهجنبههایمختلفاقتصادی، اجتماعی،برنامه ریزی شهریوزیستمحیطی آنها راتحتالشعاع قراردادهاست. برایرفعمعضلترافیکشهری،یکیازاقداماتانجامیافتهدرتعدادیاز کلانشهرهای کشورهایجهان،استفادهازسیستمحملونقلسریع اتوبوس موسومبه BRT یعنیسام چکیده کامل

چکیده افزایش ترافیکدرکلانشهرهایجهانازجمله مسایلیاستکهجنبههایمختلفاقتصادی، اجتماعی،برنامه ریزی شهریوزیستمحیطی آنها راتحتالشعاع قراردادهاست. برایرفعمعضلترافیکشهری،یکیازاقداماتانجامیافتهدرتعدادیاز کلانشهرهای کشورهایجهان،استفادهازسیستمحملونقلسریع اتوبوس موسومبه BRT یعنیسامانهاتوبوسهای تندرواست. با توجه به این که ایجاد سیستم BRT در کلانشهر تهران اولین تجربه استفاده از این سیستم حمل و نقلی انبوه‌بر در کشور می باشد، بررسی مشکلات و تحلیل کم و کاستی های این سیستم از نگاه شهروندان به عنوان استفاده کنندگان و سنجش میزان رضایت‌مندی آنها از این سیستم در راستای نیل به حمل و نقل پایدار شهری ضروری می باشد. سنجش رضایت مسافران از سیستم حمل و نقلBRT با بررسی ابعاد چهارگانه میزان کیفیت خدمات ارائه شده(ابعاد خدمات، سرعت، رفتار رانندگان، و محیط عامل‌هایانسانی) در منطقه3 شهرداری تهران در چهارچوب مدل آماری سنجش کیفیت خدمات شهری(مدل Servqual)، هدف پژوهش حاضر می‌باشد. مدل کیفیت خدمات شهری Servqual یکی از مدل های توسعه یافته در اندازه گیری کمیکیفیت خدمات شهری در بخش دولتی متعلق به پاراسورامن، زیتامل و بری می‌باشد، که در این پژوهش به تشریح و کاربرد آن در سنجش رضایت مسافران از سیستم حمل و نقلBRT پرداخته می‌شود. سوال تحقیق این است که آیا بین راه‌اندازی اتوبوس‌های تندرو و رضایت شهروندان و مسافران سامانه حمل و نقل BRTمنطقه 3، رابطه ای وجود دارد یا خیر؟ روش تحقیق توصیفی – پیمایشی و از نوع تحقیقات همبستگی است. در این مقاله بعد از بررسی مبانی مختلف نظری سیستم حمل و نقل عمومی وBRT، سعی شده است با بررسی ابعاد کیفیت خدمات سیستمBRT -بکار رفته در مدل مفهومی تحقیق- از طریق گردآوری داده‌ها با پرسشنامه و تحلیل متغیرهای تحقیق با بکارگیری آزمون‌هایمختلفآماری(آلفای کرونباخ، کولموگوروف – اسمیرنوف،ضریب همبستگی پیرسون، آزمون فریدمن) در چهارچوب مدلServqual، به شناخت مسائل و مشکلات خطوط BRTپرداخته شود و در نهایت پیشنهاداتی در راستای بهبود حمل و نقل BRTو نیل به رویکرد حمل و نقل پایدار در منطقه3 شهرداری تهرانارائه گردد.نتایج بررسی نشان می‌دهدکه با توسعه و ارتقاءابعاد چهارگانه کیفیت خدمات مورد بررسی، می‌توان سطح رضایت شهروندان را از سیستم حمل و نقل BRT افزایش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

591 - اثر توسعه فیزیکی شهر تهران بر تغییر کاربری اراضی منطقه 5
لیلا واحدیان بیکی احمد پوراحمد فرانک سیف‌الدینی

چکیده مناطق پیرامون شهرها تحت تاثیر و نفوذ رشد شهری قرار می‌گیرند. این نفوذ سبب تغییر در نقش و کارکردها و همچنین فرم این مجتمع‌های زیستی می‌گردد. منطقه5شهر تهران زمانی جزء اراضی پیرامونی شهر محسوب می‌شده است اما در طی دوره‌های مختلف با افزایش جمعیت و مهاجرت به این شهر چکیده کامل

چکیده مناطق پیرامون شهرها تحت تاثیر و نفوذ رشد شهری قرار می‌گیرند. این نفوذ سبب تغییر در نقش و کارکردها و همچنین فرم این مجتمع‌های زیستی می‌گردد. منطقه5شهر تهران زمانی جزء اراضی پیرامونی شهر محسوب می‌شده است اما در طی دوره‌های مختلف با افزایش جمعیت و مهاجرت به این شهر، این اراضی به واسطه رشد شهری توسط شهر بلعیده شده‌اند، به طوری که امروزه جزء شهر تلقی می‌شوند و شهر تهران اثراتی را همچون: تخریب و تغییر اراضی باغی به کاربری‌های شهری، تغییر در محیط زیست منطقه و... گذاشته است. این پژوهش بررسی اثر توسعه فیزیکی شهر تهران بر تغییر کاربری اراضی منطقه5با هدف شناخت و تحلیل کاربری‌هایی که نقش مهمی در حفظ و سلامت منطقه و شهر دارند را مورد بررسی قرار داده است. روش تحقیق روش توصیفی–تحلیلی، روش جمع‌آوری اطلاعات روش اسنادی و روش میدانی، ابزار مورد استفاده نرم‌افزارهایENVIوGISو تصاویر ماهواره‌ای شهر تهران و نقشه‌های کاربری اراضی منطقه می‌باشد. نتایج تحقیق نشان‌دهنده اثرگذاری عامل توسعه شهر بر تغییر کاربری‌های سبز و تبدیل آنها به کاربری‌های شهری در منطقه بوده است. لذا با توجه به اهمیت این کاربری‌ها پیشنهادتی برای حفاظت از این کاربری‌ها ارائه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

592 - تبیین تأثیرات ژئوپلیتیکی اندیشه و کنش سیاسی داعش برای تأسیس کشور و حکومت ایدئولوژیک در منطقه خاورمیانه
فاطمه پورحسین محمد اخباری

چکیده دولت اسلامی عراق و شام مهم ترین بحران ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه و حتی جهان در برهه کنونی به شما می رود. این گروه هم در اندیشه و هم در کنش سیاسی نشان داده است که به دنبال تغییر در نظم کنونی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خاورمیانه و در ادامه در کل جهان است. هدف مقاله حاض چکیده کامل

چکیده دولت اسلامی عراق و شام مهم ترین بحران ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه و حتی جهان در برهه کنونی به شما می رود. این گروه هم در اندیشه و هم در کنش سیاسی نشان داده است که به دنبال تغییر در نظم کنونی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی خاورمیانه و در ادامه در کل جهان است. هدف مقاله حاضر تبیین تأثیرات ژئوپلیتیکی اندیشه و کنش سیاسی داعش برای تأسیس کشور و حکومت ایدئولوژیک در منطقه خاورمیانه است. سؤال اصلی مقاله این است که اندیشه و کنش سیاسی داعش برای تأسیس کشور و حکومت ایدئولوژیک در منطقه خاورمیانه چه تأثیرات ژئوپلیتیکی داشته است؟ فرضیه ای را که برای پاسخ گویی به این سؤال در صدد آزمون آن برآمده ایم این است که ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه در اثر اقدامات داعش بیش از پیش به دوران وستفالیایی خود رجعت نموده است و تقابلات ژئوپلیتیک بین واحدهای سیاسی منطقه بالا گرفته و شاهد نوعی پارادوکس استراتژیک بین منافع ژئوپلیتیک و تخاصمات ژئوپلیتیک در روابط منطقه ای و فرا منطقه‌ای خاورمیانه هستیم. نتایج این مقاله نیز نشان می دهد که با توجه به حساسیت ژئوپلیتیکی منطقه خاورمیانه اندیشه و کنش سیاسی داعش بی‌اعتمادی و واگرایی را در منطقه خاورمیانه عمق بخشیده است و امنیت سیاسی و مرزی و جغرافیایی بر پویش های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی منطقه سایه افکنده است. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش شده است که با استفاده از منابع کتابخانه ای و استفاده از جداول و نقشه ها و نمودارها تأثیرات ژئوپلیتیکی اندیشه و کنش سیاسی داعش برای تأسیس کشور و حکومت ایدئولوژیک در منطقه خاورمیانه تحلیل و تبیین شود. Abstract Islamic State of Iraq and Syria is the most important geopolitical crisis in the Middle East and even the world at the present time.The group has shown both political thought and political thought that it seeks to change the current political, cultural and social order of the Middle East and beyond in the whole world.The purpose of this article is to explain the geopolitical effects of ISIL's political thought and action on the establishment of an ideological and ideological government in the Middle East.The main question of the article is that what has been the geopolitical impact of ISIL's political thought and action in establishing the country and the ideological government in the Middle East? The hypothesis we are testing is to answer this question that is the geopolitics of the Middle East have already reverted to their Westphalian era as a result of ISIL's actions. And geopolitical controversies between the geopolitical unit of the upper region and we see a kind of paradox between geopolitical interests and geopolitical conflicts in the Middle East's regional and trans-regional relations. The results of this paper also show that, given the geopolitical sensitivity of the Middle East region ISIL's political thought and action have deepened distrust and divergence in the Middle East and prioritized political, territorial, and geographical security over the economic, social, cultural and political dynamics of the region. According to this introduction, this paper attempts to analyze and explain the geopolitical effects of ISIL's political thought and activities on the establishment of the country and the ideological regime in the Middle East using library resources and the use of tables, maps and charts. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

593 - تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی مدیریت زمین شهری در ایران موردپژوهی: منطقه 12 کلانشهر تهران
یعقوب حق‌پناه مجتبی رفیعیان سعید کامیابی عباس ارغان

چکیده با توجه به اهمیت نقش مولفه‌های نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته چکیده کامل

چکیده با توجه به اهمیت نقش مولفه‌های نهادی در مدیریت زمین شهری و چالش های فراروی آن در کشور، پژوهش حاضر با هدف تبیین میزان اثرگذاری مولفه‌های نهادی در الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران و معرفی راهکارهای مدیریت بهینه زمین شهری در این منطقه صورت گرفته است. این پژوهش از نظر هدف نظری بوده و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی می باشد. جهت گردآوری داده‌ها از روش های اسنادی و میدانی و برای تحلیل داده‌ها ازآزمون t تک نمونه ای، همبستگی اسپیرمن و رگرسیون چندمتغیره استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش نیز نهادهای متولی مدیریت زمین شهری و مراجعه کنندگان به این نهادها بوده که به ترتیب 206 و 130 نمونه تعیین و مورد مصاحبه و پرسشگری قرار گرفته است. نتایج حاصله از بررسی یافته‌ها نشان می دهد از میان مولفه‌های نهادی، تصمیم گیری غیرمشارکتی و ساختار تمرکزگرا بیشترین تأثیر را در ناکارآمدی الگوی فعلی مدیریت زمین شهری در منطقه 12 کلانشهر تهران داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

594 - کاربرد و تحلیل فضای سبز منطقه 10 کلان شهر تهران (با تاکید بر ارائه مدل علمی کاربردی)
محمود وارسته ناصر اقبالی

چکیده با افزایش جمعیت شهرها، کاربری‌های فضای سبز شهری مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از این رو هر چه شهرها بزرگ‌تر می‌شوند احساس نیاز به وجود فضای سبز برای بهره برداری مستقیم و نقش پالایش محیط روزبروز بیشتر می‌شود. در این پژوهش فضای سبز منطقه ده شهر تهران مورد بررسی چکیده کامل

چکیده با افزایش جمعیت شهرها، کاربری‌های فضای سبز شهری مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. از این رو هر چه شهرها بزرگ‌تر می‌شوند احساس نیاز به وجود فضای سبز برای بهره برداری مستقیم و نقش پالایش محیط روزبروز بیشتر می‌شود. در این پژوهش فضای سبز منطقه ده شهر تهران مورد بررسی قرار گرفته است. یکی از مهمترین اولویت‌های منطقه با توجه به کمبود سرانه فضای سبز و وجود بافت فرسوده و متراکم منطقه، اجرای طرح‌ها و برنامه‌های مختلف برای توسعه فضای سبز است یافته‌های پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از شیوه پیمایش میدانی به دست آمده است و بر اساس نتایج بدست آمده از مدل swot می‌توان گفت که فضای سبز منطقه ده از کمبود سرانه برخوردار است و از طرف دیگر جمعیت این منطقه در حال افزایش است و میزان فضای سبز منطقه با فضای سبز استاندارد مطابقت ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

595 - بررسی ژئوپلیتیک مقاومت شیعیان در بحرین بدنبال تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا
عزت‌الله عزتی دلشاد خضری علی رحیمی

چکیده ژئوپلیتیک مقاومت زبان حال طبقات تحت سلطه را منعکس می‌نماید که مملو از مبارزات ضد سلطه‌گری و مقاومت در برابر نیروی جبار دولت‌ها در سیاست‌های داخلی و خارجی آنها می‌باشد. ژئوپلیتیک مقاومت یا به تعبیر پاول روتلج ضد ژئوپلیتیک یا ژئوپلیتیک از پایین، به نیروی فرهنگی، سی چکیده کامل

چکیده ژئوپلیتیک مقاومت زبان حال طبقات تحت سلطه را منعکس می‌نماید که مملو از مبارزات ضد سلطه‌گری و مقاومت در برابر نیروی جبار دولت‌ها در سیاست‌های داخلی و خارجی آنها می‌باشد. ژئوپلیتیک مقاومت یا به تعبیر پاول روتلج ضد ژئوپلیتیک یا ژئوپلیتیک از پایین، به نیروی فرهنگی، سیاسی و اخلاقی در درون یک جامعه مدنی که عقیده‌ی یکسان‌نگری منافع مورد نظر طبقه‌ی سیاسی مسلط دولتی با منافع عموم مردم را به چالش می‌کشد، گفته می‌شود. که در مورد اعتراضات شیعیان بحرین در مقابل طبقه‌ی سیاسی حاکم، در طول تاریخ از ظهور امپراطوری اسلامی تا تحولات اخیر را در بر می‌گیرد نیز صدق می‌کند. کشور بحرین کوچکترین کشور مستقر در خلیج فارس می‌باشد که اکثریت جمعیت آن را شیعیان تشکیل می‌دهند. مدت‌هاستتنشهاینهفتهدرمیانتوده مردمی کهاکثریت،شیعه می‌باشند باطبقه حاکمسنیوجود دارد. به دنبال تحولات خاورمیانه و شمال آفریقا اعتراضات ضد حکومتی در اوایل سال 2011گریبانگیر بحرین نیز شدکهمنجر بهبرخوردهایخشونتآمیزمیان معترضان ونیروهای دولتیشده است و همچنان این اعتراضات درحال گسترش می‌باشد. این مقاله در پی پاسخ به این سؤال می‌باشد که، ژئوپلیتیک مقاومت شیعیان بحرین در ادوار مختلف تاریخی خصوصاً در تحولات اخیر چه خواست و اهدافی را دنبال می‌کند. که با بهره‌گیری از مفاهیم ژئوپلیتیک مقاومت و استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

596 - واکاوی اثرات محیط نهادی درون بنگاه‌های خوشه‌های صنعتی بر توسعه منطقه‌ای (مورد پژوهی سنگ منطقه کلانشهر اصفهان)
محمد حسین شریف زاه گان همایون نورائی

چکیده هدف این مقاله دستیابی به چارچوب تبیینگر اثرات محیط نهادی درون بنگاه های خوشه های صنعتی سنگ منطقه اصفهان (شامل چهار خوشه محمودآباد، نجف آباد، دولت آباد و خمینی شهر) بر توسعه منطقه ای است. در این راستا از روش کتابخانه ای و میدانی (از نوع پرسشنامه ای) برای جمع آوری د چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله دستیابی به چارچوب تبیینگر اثرات محیط نهادی درون بنگاه های خوشه های صنعتی سنگ منطقه اصفهان (شامل چهار خوشه محمودآباد، نجف آباد، دولت آباد و خمینی شهر) بر توسعه منطقه ای است. در این راستا از روش کتابخانه ای و میدانی (از نوع پرسشنامه ای) برای جمع آوری داده ها و از فن مدل سازی معادلات ساختاری برای تحلیل داده ها بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اولاً با توجه به اینکه 28 درصد از واریانس میزان تاثیر بنگاه های خوشه های منتخب در توسعه اقتصادی منطقه، 93 درصد از واریانس میزان تاثیر بنگاه های خوشه های منتخب در توسعه اجتماعی منطقه و 75 درصد از واریانس میزان تاثیر بنگاه های خوشه های منتخب در توسعه کالبدی منطقه توسط عوامل تشکیل دهنده محیط نهادی درون بنگاه های خوشه های صنعتی تبیین شده است، می توان به اهمیت محیط نهادی بنگاه های خوشه های صنعتی منتخب در نقش آفرینی آن خوشه ها در توسعه منطقه ای به ویژه در زمینه اجتماعی پی برد و بر این نکته تاکید نمود که برنامه ریزی های مرتبط با توسعه خوشه های صنعتی، لازم است تا علاوه بر موارد معمول، برنامه ریزی های موضوعی مرتبط با ارتقای محیط نهادی به ویژه در ارتباط با مدیران بنگاه ها را در جهت نقش آفرینی بهتر این خوشه ها در توسعه منطقه ای در دستور کار قرار دهند؛ و ثانیاً با عنایت به اینکه از متغیرهای تبیین کننده عوامل ویژگی های مدیران بنگاه ها و ویژگی های کارکنان بنگاه ها این موضوع استنتاج می گردد که آگاهی مدیران و کارکنان در مورد فعالیت بنگاه ها بیشتر از سابقه کاری و حتی تحصیلات آنها در توسعه بنگاه نقش دارد پیشنهاد می گردد برگزاری کارگاه ها و دوره های آموزشی در خصوص تعیین جهت گیری و استراتژی اصلی بنگاه ها و فعالیت های مرتبط با بنگاه ها (همچون شیوه های مدیریت بنگاه، توسعه بازار، امور مالی و قوانین و مقررات مرتبط با بنگاه ها) در جهت افزایش نقش آفرینی خوشه های منتخب در توسعه اقتصادی، اجتماعی و کالبدی منطقه اقدام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

597 - بررسی چالش‌ها و فرصت‌های فراروی ایران در حوزه خزر
عبدالرضا فرجی راد مسعود حقیقت پناه

چکیده یکی از نقاط حساس و ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه از لحاظ منابع نفت و گاز و همچنین امور سیاسی امنیتی و نظامی، حوزه‌ی خزر می‌باشد. اهمیت این حوزه برای ایران به صورت راهبردی بوده و تمام تغییر و تحولات در آن بر استراتژی ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار می باشد. پس از ف چکیده کامل

چکیده یکی از نقاط حساس و ژئوپلیتیک منطقه خاورمیانه از لحاظ منابع نفت و گاز و همچنین امور سیاسی امنیتی و نظامی، حوزه‌ی خزر می‌باشد. اهمیت این حوزه برای ایران به صورت راهبردی بوده و تمام تغییر و تحولات در آن بر استراتژی ملی جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار می باشد. پس از فروپاشی شوروی سابق در دسامبر 1991 و ظهور سه کشور جدید ساحلی آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان باعث به وجود آمدن چالش‌ها و فرصت‌هایی برای ایران در این منطقه شده است، حضور بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه ای، به منظور بهره برداری از انرژی نفت و گاز از یک سو و منابع سطحی و زیرسطحی این دریا از سویی دیگر و همچنین تعیین رژیم حقوقی این دریا باعث پیچیدگی و اهمیت استراتژیک آن شده است. این تحقیق به دنبال پرسش‌های اساسی زیر بوده است: 1- پدیده‌های چالش آفرین برای ایران در حوزه ی خزر کدامند؟ 2- چه فرصت‌هایی برای چالش‌های ایران در حوزه‌ی خزر وجود دارد؟ یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که با استفاده از توان‌ها و استعدادها و شناخت محیط جغرافیایی حوزه‌ی خزر، می‌توان چالش‌ها را به فرصتی برای رسیدن به اهداف ملی و منافع ملی تبدیل نمود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

598 - بررسی دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه
محمدحسین حاجیلو روح اله حسین وند شکری زهرا قاسم اقدمی قره تپه

چکیده با شکل گیری تحولات سوریه، قدرت‌های منطقه ای و فرا منطقه‌ای ذی‌نفع و تأثیرگذار بر اساس منافع و علایق خود جهت گیری های مختلفی را در رابطه با این کشور داشته اند. یکی از این قدرت‌های فرا منطقه‌ای، روسیه است که به نقش‌آفرینی در تحولات سوریه پرداخته است. روسیه به علت د چکیده کامل

چکیده با شکل گیری تحولات سوریه، قدرت‌های منطقه ای و فرا منطقه‌ای ذی‌نفع و تأثیرگذار بر اساس منافع و علایق خود جهت گیری های مختلفی را در رابطه با این کشور داشته اند. یکی از این قدرت‌های فرا منطقه‌ای، روسیه است که به نقش‌آفرینی در تحولات سوریه پرداخته است. روسیه به علت داشتن منافع مختلف به‌ویژه امنیتی، نظامی، اقتصادی و سیاسی تلاش کرده است تا حد امکان با حمایت های سیاسی و بعضاً نظامی از سقوط دولت بشار اسد و افتادن حاکمیت سوریه به دست معارضان تحت حمایت محور غربی- عربی جلوگیری کند. بنابراین، نقش‌آفرینی روسیه در سوریه عمدتاً باهدف رقابت ژئوپولیتیکی با ایالات‌متحده آمریکا؛ توازن قدرت منطقه‌ای با ایلات متحده امریکا؛ گسترش حوزه نفوذ و قلمرو ژئوپولیتیکی خود در منطقه غرب آسیا، حفظ سوریه به‌عنوان آخرین پایگاه خود در منطقه غرب آسیا، جلوگیری از به قدرت رسیدن گروه‌های افراطی و تروریستی در سوریه، حمایت همه‌جانبه از مردم و نظام فعلی سوریه و جلوگیری از سقوط نظام سوریه بوده است. از این رو در پژوهش حاضر ابعاد مختلف نقش‌آفرینی و راهبردهای روسیه در قبال بحران سوریه با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی موردبررسی و ارزیابی قرارگرفته است تا مدلی قابل‌قبول از رفتار روسیه دراین‌باره ارائه شود. بر این اساس، هدف این پژوهش بررسی دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه است. سؤال پژوهش این است که دلایل نقش‌آفرینی روسیه در تحولات سوریه چگونه است؟ این تحقیق با روش توصیفی – تحلیلی انجام‌شده و داده های موردنیاز از طریق منابع کتابخانه ای، اسنادی و الکترونیک گردآوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

599 - پیامدهای امنیتی تحولات ژئوپولیتیکی کشور سوریه برقدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران
علی رحیمی عزت اله عزتی مسعود مهدوی حاجیلوئی

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادها چکیده کامل

چکیده تحول در فضای ژئوپولیتیک محیط امنیتی آسیای جنوب غربی پس از حادثه 11 سپتامبر 2001، قدرتهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به در پیش گرفتن رویکردهای متفاوت، نسبت به بحران‌های حادث شده در این منطقه، وادار نموده است. تحولات سوریه از زمان آغاز تاکنون، یکی از مهمترین رویدادهایی است که علاوه بر مسائل منطقه‌ای، امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران را تحت تأثیر قرار داده است. به طوری که وضعیت سوریه برای جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده و هرگونه تحول ژئوپولیتیکی در ساختار سیاسی این کشور، قدرت منطقه‌ای ایران را بشدت تحت تاثیر قرارداده است. لذا از آنجا که کشور سوریه سالهای متمادی، نقش دروازۀ ورود ایران به جهان عرب، محورمقاومت و اتصال استراتژیک ایران به مدیترانه و خاور نزدیک را داشته است. این امرموجب شده تا تضعیف سوریه و سرنگونی بشار اسد، علاوه بر تضعیف محور مقاومت، کاهش نفوذ و قدرت منطقه‌ای ایران را در پی داشته باشد. پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی بوده و می‌کوشد تأثیرات متغیر مستقل یعنی تحولات ژئوپولیتیکی سوریه را بر امنیت منطقه‌ای ایران به منزله متغیر وابسته به بحث و بررسی گذارد. هدف اصلی نوشتار تجزیه و تحلیل قدرت منطقه‌ای ایران در پرتو تحولات سوریه می‌باشد. نتایج پژوهش نشانگر آن است که هر یک از سناریوهای پسا بحران مرتبط با تحولات ژئوپولتیکی کشور سوریه، تاثیرات اساسی بر امنیت ملی و قدرت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در بر خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

600 - برآورد مدل تاثیرگذاری ابعاد اعتماد اجتماعی بر توسعه محلی و منطقه‌ای از نگاه ساکنین مناطق 22 گانه شهر تهران
سروش فتحی مهدی مختارپور

چکیده در جوامع جدید که زندگی مدرن گسترده‌تر گردیده است و هویت‌های محلی و قومی جای خود را به هویت‌های ملی و حتی فراتر از آن یعنی هویت منطقه‌ای داده‌اند. در این حالت افراد نیازمندند که دامنه اعتماد خود را گسترش دهند و اعتماد خود را از سطح پیوندهای خانوادگی و خویشاوندی و چکیده کامل

چکیده در جوامع جدید که زندگی مدرن گسترده‌تر گردیده است و هویت‌های محلی و قومی جای خود را به هویت‌های ملی و حتی فراتر از آن یعنی هویت منطقه‌ای داده‌اند. در این حالت افراد نیازمندند که دامنه اعتماد خود را گسترش دهند و اعتماد خود را از سطح پیوندهای خانوادگی و خویشاوندی و گروه‌های محلی نزدیک به کلیه شهروندان و حتی بیگانگان وسعت بخشند و در نهایت در حوزه توسعه محلی و منطقه‌ای گام بردارند. هدف از این پژوهش برآورد مدل تاثیرگذاری ابعاد اعتماد اجتماعی بر توسعه محلی و منطقه‌ای از نگاه ساکنین مناطق 22 گانه شهر تهران است. روش تحقیق پیمایش و روش نمونه گیری تصادفی ساده است. از مجموع ساکنین مناطق تهران که مطابق نتایج سرشماری سال 1390 برابر 2597731 نفر بوده‌اند تعداد 384 نفر با استفاده از فرمول کوکران انتخاب شدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که برخوردار بودن یک کشور از مفاهیمی نظیر توسعه محلی و منطقه‌ای موقعیت ممتازی در اقتصاد جهانی ایجاد می‌کند و بر ظرفیت‌ها و بخش‌های واقعی به ویژه بخش خدمات که برای رشد دراز مدت مناسب بوده استوار است. از این رو رواج و گسترش فعالیتهای بهبودبخش و تقویت کننده ابعاد اعتماد اجتماعی نظیر اعتماد بنیادی، اعتماد بین شخصی، اعتماد تعمیم ‌یافته و اعتماد نهادی سهم عمده‌ای در توسعه کشور خواهد داشت. لذا با توجه به نتایج پژوهش ابعاد اعتماد اجتماعی به ترتیب تأثیر بر توسعه محلی و منطقه‌ای عبارتند از اعتماد تعمیم یافته (528/0)، اعتماد نهادی (431/0)، اعتماد بین شخصی (407/0) و اعتماد بنیادی (149/0). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

601 - تبیین ضرورت تاب آوری پویا در طرح‌های آمایش سرزمینی رهیافتی در جهت انعطاف پذیری اقتصاد منطقه‌ای (نمونه مورد مطالعه: استان خراسان جنوبی)
محمد اسکندری ثانی محبوبه فلاح

چکیده مبنای نظری و فکری این مقاله، براساس نظریه آدام رز (2009) شکل گرفته است که در آن تاب آوری و انعطاف پذیری اقتصاد منطقه‌ای را در دو دسته عمده تقسیم بندی می‌کند. نخست تاب آوری اقتصادی ایستا (Static Economic Resilience) و دوم تاب آوری اقتصادی پویا (Dynamic Economic Res چکیده کامل

چکیده مبنای نظری و فکری این مقاله، براساس نظریه آدام رز (2009) شکل گرفته است که در آن تاب آوری و انعطاف پذیری اقتصاد منطقه‌ای را در دو دسته عمده تقسیم بندی می‌کند. نخست تاب آوری اقتصادی ایستا (Static Economic Resilience) و دوم تاب آوری اقتصادی پویا (Dynamic Economic Resilience). استان خراسان جنوبی با توجه به شاخص‌های توسعه انسانی و فناوری و وجود مخاطرات فرامرزی از قبیل ناآرامی‌های افغانستان و مخاطرات طبیعی همچون خشکسالی های پیاپی به نظر می‌رسد بیشتر از سایر استان‌های کشور در معرض آسیب‌ها، شوک‌ها و بحران‌ها قرار دارد به طوری که اقتصاد محلی، شهری و منطقه‌ای استان به شدت شکننده می‌باشد. با توجه به این ضروریات، این پژوهش توجه به اهمیت تاب آوری را در طرح آمایش سرزمین استان خراسان جنوبی مورد تاکید قرار می‌دهد و سؤال اصلی تحقیق را بر این منوال پی ریزی می‌کند که با توجه به در نظر گرفتن اصل تاب آوری در تهیه طرح آمایش سرزمین استان خراسان جنوبی، مهم‌ترین مزیت‌های توجه به تاب آوری پویا را برای توسعه فضایی پایدار استان در بخش‌های مختلف بیان نماید. روش شناسی: رویکرد حاکم بر این مقاله از منظر روش توصیفی ـ تحلیلی و از نظر نوع کاربردی ـ توسعه‌ای می‌باشد. در گام نخست به مطالعه ادبیات و مبانی نظری و فکری موجود در این زمینه پرداخته شد. در گام بعدی مهم‌ترین پیشران‌های توسعه خراسان جنوبی براساس طرح آمایش سرزمینی مورد مداقه قرار گرفت که براساس دسته بندی‌های تاب آوری مورد سنجش قرار گرفتند. پیشران‌های توسعه در استان براساس روش دلفی و با استفاده از متخصصان دردسترس مورد ارزیابی و سنجش قرار گرفته است. بحث و نتیجه گیری: جهت گیری‌های توسعه استان خراسان جنوبی عمدتاً بر پایه استخراج معادن و تولید و صادرات محصولات کشاورزی تمرکز دارد و پیش ران‌های مهم این بخش‌ها عمدتاً بر پایه مواردی نظیر سرمایه گذاری خارجی، ارتقاء صادرات و یا بهبود زیرساختها قرار دارد که با توجه به وجود تحریم‌های اقتصادی بین المللی این موارد در ارتباط مستقیم با شوک‌ها و مخاطرات قرار دارد. اصولاً هر نوع توسعه‌ای نیازمند توجه به نیازهای محلی و بومی است و این مسئله بویژه در مناطقی همچون خراسان جنوبی که با مشکلاتی نظیر خشکسالی و کمبود منابع مواجه است، دارای اهمیت بیشتری می‌باشد. بدون مشارکت مردم محلی زمینه برای آلودگی‌های زیست محیطی و عدم وجود آب برای ادامه ی زندگی مهیا می‌شود. این رویه سبب خواهد شد که نواحی مرزی و روستایی به شدت جمعیت خود را از دست بدهند. اکنون این مسئله برای شهرستان نهبندان و جنوب استان صدق می‌نماید. براین اساس این پژوهش با رویکرد تاب آوری پویا و اجتماع محور در صدد است که پیشنهاد توسعه ی تجارت خارجی، مشاغل دانش بنیان و تکمیل زنجیره ی ارزش را برای محصولات و تولیدات استان مطرح نماید. Abstract This research is based on Rose Adam theory in which Resilience and flexibility divided in two parts: Static Economic Resilience and Dynamic Economic Resilience. Indexes of HDI, technology, drought and cross- border threats in South Khorasan province demonstrates this province is more vulnerable than other provinces in Iran causing fragile local, urban and regional economy in this province. This research is conducted for examination of necessity of resilience in South Khorasan territorial Planning and try to this question that what is the most important advantages of considering Dynamic Economic Resilience in territorial Planning of south Khorasan provinces. The approach taken by this paper is descriptive-analytical and application-oriented development. In the first step literature and theoretical and intellectual foundations in this field has been studied. In the next step, The most important drivers of south Khorasan province’ development recognized according to territorial Plan of that province has been evaluated based on resiliency categories. Drivers of province’s development has been examined using Delphi method via available experts. Result & Discussion: This research revealed that orientation of development in south Khorasan province is based on mining and farm production and export and main drivers of these sectors are mainly based on things like foreign investment, export promotion or infrastructure improvement that given the existence of international economic sanctions, these cases are directly linked to shocks and dangers. Basically, any kind of development requires attention to local and indigenous needs, and this issue is even more important, especially in areas such as South Khorasan, facing problems like drought and resource shortages. Without the participation of local people, there are grounds for environmental pollution and lack of water for life. This process will cause the border areas and rural areas to lose their populations. Now this applies to the Nehbandan and Southern provinces of the province. the research, based on a dynamic and community-based approach, seeks to propose the development of foreign trade, knowledge based businesses, and the completion of a value chain for products and products of the province. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

602 - تعیین راهبردهای توسعه گردشگری در منطقه اورامانات با استفاده از مدلSWOT
ادریس باباخانزاده اصغر ضرابی

چکیده کشور ایران با تاریخ کهن و قرار گرفتن در مسیر جاده ابرایشم و راه ارتباطی بین دنیای شرق و غرب به عنوان یکی از قطب‌های مهم تمدن بشری در جهان مطرح می‌باشد به گونه‌ای که از نظر داشتن جاذبه‌های گردشگری جزء ده کشور برتر جهان و از نظر برخورداری از بیشترین تنوع زیستی کره چکیده کامل

چکیده کشور ایران با تاریخ کهن و قرار گرفتن در مسیر جاده ابرایشم و راه ارتباطی بین دنیای شرق و غرب به عنوان یکی از قطب‌های مهم تمدن بشری در جهان مطرح می‌باشد به گونه‌ای که از نظر داشتن جاذبه‌های گردشگری جزء ده کشور برتر جهان و از نظر برخورداری از بیشترین تنوع زیستی کره زمین، در رده پنجم جهان قرار دارد. یکی از مناطق این کشور چهار فصل منطقه اورامانات در استان کرمانشاه می‌باشد که با داشتن جاذبه‌های بی‌شمار تاریخی، مذهبی، فرهنگی و به ویژه طبیعی در سطوح مختلف ملی تا محلی یکی از قطب‌های مهم گردشگری در غرب ایران می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های گردشگری منطقه بوده است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و استفاده از پرسشنامه به تعداد 383 بوده است و در نهایت با در نظر گرفتن عوامل تأثیرگذار در منطقه شامل نقاط ضعف، قوت، فرصت‌ها و تهدیدها، راهبردهایی همسو با توسعه پایدار گردشگری در این منطقه ارائه گردیده است. روش جمع‌آوری داده‌ها و تحلیل اطلاعات مورد نیاز بیشتر اسنادی، تحلیلی و پیمایشی بوده و برای ترسیم نقشه‌ها نیز از نرم‌افزار Arc Gis استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که گردشگری در این منطقه بیشتر فصلی (فصل تابستان) بوده و شرایط محیطی، داشتن جذابیت‌های طبیعی، وجود محیط آرام و دور از هیاهوی شهرهای بزرگ و مستعد بودن منطقه جهت سرمایه‌گذاری برای گردشگری مهمترین نقاط قوت، کمبود اماکن اقامتی، ضعف تبلیغات، کمبود زیرساخت‌ها، فصلی بودن گردشگری مهمترین نقاط ضعف، از مهمترین فرصت‌ها می‌توان به اشتغال‌زایی برای منطقه که دارای درصد بالای بیکاری می‌باشد و امکان دسترسی به بازارهای بین‌المللی کشور همسایه، عدم وجود چنین جاذبه‌هایی در دیگر مناطق استان و قابلیت تبدیل شدن به قطب اکوتوریستی برتر استان اشاره کرد. مهمترین تهدیدها نیز وجود ناامنی در کشور همسایه و هم مرز بودن آن با منطقه، محرومیت شدید منطقه به خاطر وجود جنگ هشت ساله ایران و عراق و درگیر بودن مستقیم منطقه در آن، سرمایه‌گذاری اندک در بخش گردشگری می‌باشد. در پایان نیز به ارائه راهکار پرداخته شده که می‌تواند در بهینه‌سازی وضع موجود و ساماندهی گردشگری در این منطقه مؤثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

603 - تأثیر همکاری‌های نظامی ایران و روسیه بر تحولات ژئوپلیتیک منطقه‌ای ‌ایران
سیدمحمد صادق خسرو عزت اله عزتی رحیم سرور

چکیده روابط و همکاری‌های نظامی ایران و روسیه تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی مختلفی اعم از تحولات داخلی و پیرامونی طرفین, مسیری پر فراز و نشیب داشته است. دیپلماسی دفاعی و روابط نظامی دو کشور در نیم قرن گذشته در چارچوب خرید و فروش سلاح و تجهیزات و یا تبادل اطلاعات انجام می‌گر چکیده کامل

چکیده روابط و همکاری‌های نظامی ایران و روسیه تحت تأثیر عوامل ژئوپلیتیکی مختلفی اعم از تحولات داخلی و پیرامونی طرفین, مسیری پر فراز و نشیب داشته است. دیپلماسی دفاعی و روابط نظامی دو کشور در نیم قرن گذشته در چارچوب خرید و فروش سلاح و تجهیزات و یا تبادل اطلاعات انجام می‌گرفت اما در دهه حاضر به علت تقارن منافع متفاوت ایران و روسیه بصورت تصادفی، آن‌ها را به نوعی همکاری استراتژیک وا داشته به گونه‌ای که نیروهای مسلح آنها در کشور دیگری که مرز مشترکی با آن ندارند اقدام به عملیات نظامی مشترک نموده‌اند. هدف این مقاله تبیین تحولات ژئوپلیتیکی ناشی از همکاری‌های نظامی دو کشور و تاثیرگذاری این نوع از همکاری‌ها بر استراتژی و یا به عبارتی کد ژئوپلیتیکی منطقه‌ای ایران می باشد. سئوال مسئله اصلی تحقیق این است که همکاری‌های نظامی ایران و روسیه چه تاثیری در تحولات ژئوپلیتیکی و بویژه کد ژئوپلیتیکی منطقه‌ای ایران در ارتباط با کشورهای سوریه، عراق، یمن و تحرک نظامی در این منطقه را دارد؟ این پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش آن از نوع توصیفی– با رویکرد تحلیل کیفی داده ها و تجزیه و تحلیل آمار توصیفی می‌باشد. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که نگاه مبتنی بر عقلانیت و ایدئولوژیک ایران در روابط با روسیه و برتری نگاه ژئوپلیتیک نسبت به ژئواکونومیک و همچنین تحولات ژئوپلیتیکی اثرگذار بر سیاست خارجی روسیه در منطقه و فرامنطقه موجب بسط بیشتر همکاری‌های نظامی ایران و روسیه شده است. این همکاری‌ها کد ژئوپلیتیکی ایران را بعنوان یک قدرت منطقه‌ای وسعت و استحکام بخشیده و توانسته است بر تقویت نقش ایران در پیشبرد سیاست منطقه‌ای و تحرک نظامی در جنوب غرب آسیا (سوریه, عراق و یمن) بیافزاید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

604 - ارزیابی فرآیند تهیه طرح‌های ساختاری راهبردی منطقه 11 شهر تهران با تاکید بر محدوده میدان راه آهن و چهار راه ولیعصر
محمد حسن پور عباس بخشنده نصرت

چکیده تهیه طرح‌های ســاختارى- راهبردى در شــروع فعالیت در وزارت مسکن و شهرسازی در اواخر سال 1369 ارائه گردید و به عنوان اولین گام در ایجاد تحول در نظام شهرسازی کشور آغاز شد.. این طرح‌ها در پی دگرگونی تفکر عقلانی در سطح جهان پدید آمده و روند تهیه طرح‌های شهری کشور ما را چکیده کامل

چکیده تهیه طرح‌های ســاختارى- راهبردى در شــروع فعالیت در وزارت مسکن و شهرسازی در اواخر سال 1369 ارائه گردید و به عنوان اولین گام در ایجاد تحول در نظام شهرسازی کشور آغاز شد.. این طرح‌ها در پی دگرگونی تفکر عقلانی در سطح جهان پدید آمده و روند تهیه طرح‌های شهری کشور ما را نیز دگرگون ساخته‌اند. هدف اصلی پژوهش ارزیابی فرآیند تهیه طرح‌های ساختاری راهبردی در منطقه 11 شهر تهران محدوده راه آهن و چهار راه ولیعصر می‌باشد. تحقیق به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از قضاوت کارشناسانه و از شیوه پیمایش میدانی به دست آمده و با استفاده از مدل swot عوامل داخلی و عوامل خارجی فرآیند تهیه طرح‌های ساختاری راهبردی محدوده پژوهش مورد تحلیل قرار گرفته و نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد برای ﻣﺤﻮر میدان راه آهن تا چهارراه وﻟﯿﻌﺼﺮ در ﺳﻄﺢ ساختاری راﻫﺒﺮدی ﺑﺮﻧﺎﻣﻪای ارائه ﻧﮕﺮدﯾﺪه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

605 - تحلیل ژئوپلیتیکی شبکه‌های قدرت در عراق پسا داعش: در راستای ارائه مدلی برای جلوگیری از نفوذ منطقه‌ای آمریکا
علی اصغر اسمعیل پور روشن

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحو چکیده کامل

چکیده هدف مقاله پیش رو تحلیل نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان است. اهمیت استراتژیک روابط دوجانبه ایران و سوریه پای اغلب کشورهای عمده عرب، اروپای غربی و امریکا و اسرائیل را به تحولات این کشور باز کرده است و بنابراین در جنگ داخلی سوریه روابط ایران و سوریه دیگر برخلاف گذشته محدود به سطح دو جانبه و ابعاد امنیتی و ضد اسرائیلی نیست، بلکه می‌توان گفت که این دو کشور، یک محور را تشکیل داده اند، محوری که امریکا، اسرائیل، اروپای غربی و اکثر جهان عرب را متوجه خود ساخته است. با توجه به این مقدمه سؤال اصلی مقاله این است که نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه چگونه است و دارای چه اهداف و چشم‌اندازی در سیاست خارجی است؟ علاوه بر این سؤال اصلی سؤالات فرعی دیگری نیز مطرح می شوند از جمله اینکه سوریه چه جایگاهی در منطقه خاورمیانه دارد؟ بازیگران منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای حاضر در تحولات سوریه کدام‌اند؟ نتایج این مقاله نشان می‌دهد که ایران در تحولات سوریه نقشی راهبردی دارد که این راهبرد در راستای توازن منطقه ای بوده و چشم‌انداز سیاست خارجی ایران را در منطقه تعیین می کند؛ بنابراین در این مقاله تلاش می‌شود با روش کیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و نیز مقالات علمی و پژوهشی نقش راهبردی ایران در تحولات سوریه به منظور ارائه ی مدلی برای توازن منطقه ای و نیز ارائه راهکارهایی برای سیاست خارجی کشورمان تحلیل و تبیین گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

606 - نقش توان‌ها و قابلیت‌های گردشگری در توسعه شهری مطالعه موردی منطقه 22 شهر تهران
زینب ازی محمد مجید ولی شریعت پناهی

چکیده تحقیق حاضر با هدف شناسایی توان‌ها و قابلیت‌های صنعت گردشگری در رابطه با توسعه شهری در منطقه 22 تهران انجام شده است. این منطقه در شمال کوهستان البرز مرکزی در شرق با حریم رودخانه کن جنوب با آزاد راه تهران کرج و در غرب به جنگل‌های دست کاشت وردآورد محدود می‌شود. این چکیده کامل

چکیده تحقیق حاضر با هدف شناسایی توان‌ها و قابلیت‌های صنعت گردشگری در رابطه با توسعه شهری در منطقه 22 تهران انجام شده است. این منطقه در شمال کوهستان البرز مرکزی در شرق با حریم رودخانه کن جنوب با آزاد راه تهران کرج و در غرب به جنگل‌های دست کاشت وردآورد محدود می‌شود. این منطقه با مناطق 5 و 21 شهر تهران همجوار است. آنچه که این منطقه را از دیگر منطقه‌ها متمایز می‌کند این است که در آینده نزدیک قرار است به قطب گردشگری شهر تهران تبدیل شود. سوال اصلی این است که قابلیت‌های گردشگری منطقه 22 شهر تهران کدامند و چه راهکارهایی جهت سهولت دسترسی آسان به قطب‌های گردشگری منطقه 22 شهر تهران می‌توان پیدا کرد؟ روش تحقیق، توصیفی برای بیان وضع موجود، علی برای کشف و درک دلایل و موردی- زمینه‌ای برای بیان وضع یک محدوده (منطقه 22 شهر تهران) می باشد. در نتیجه با توجه به مطالعه‌ای که از ساکنین و گردشگران منطقه22 شهر تهران انجام شد، اکثریت قابل توجه مردم تاکید بر این دارند که این منطقه مکانی برجسته و استثنایی و دارای هوایی به مراتب بهتر از مرکز شهر است. خصوصا ایجاد مراکز جدید گردشگری مانند دریاچه شهدای خلیج فارس، آبشار تهران و بوستان جوانمردان ایران و همچنین ساخت ادامه بزرگراه شهید همت که یکی از دسترسی‌های مهم به سمت غرب است، همه موید این موضوع می‌باشد که در زمان حال و آینده این منطقه مقصد گردشگران تهرانی و شهرستانی است و در صورت تبلیغات رسانه‌ای حتی قابلیت و پتانسیل این را دارد که پذیرای گردشگران خارج از کشور نیز باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

607 - ارزیابی میزان تاب‌آوری کالبدی در برابر مخاطرات زلزله با رویکرد دستیابی به مدیریت پایدار (مورد مطالعه: منطقه یک تهران)
یوسفعلی زیاری بهناز عباداله زاده ملکی الناز بهزادپور

چکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک ته چکیده کامل

چکیده امروزه خسارت‌های ناشی از بحران‌های طبیعی و انسانی موجب شده است که تاب‌آوری یکی از مهم‌ترین موضوعات برای رسیدن به پایداری و به عنوان راهی برای تقویت جوامع با استفاده از ظرفیت‌های آن‌ها مطرح شود. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه یک تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا، بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات کتابخانه‌ای، اطلاعات و داده‌های مورد نیاز، جمع‌آوری شده و با توجه به ویژگی‌های منطقه، شاخص‌های ساختار کالبدی و کاربری اراضی منطقه، دسترسی به فضاهای باز عمومی، تراکم ساختمانی، بافت‌های فرسوده، عرض معابر و نزدیکی به گسل به عنوان شاخص‌های مؤثر در تاب‌آوری کالبدی، مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت هر یک از شاخص‌ها با توجه به ضریب اهمیتشان بر اساس فرم نظر سنجی که توسط کارشناسان تکمیل شده است، در محیط GIS روی هم‌گذاری شده و نقشه نهایی میزان تاب‌آوری کالبدی منطقه تولید شده است. نتایج بیانگر این امر می‌باشد که در حدود بیش از 55 درصد از مساحت منطقه از تاب‌آوری کم و متوسط در برابر زلزله برخوردار می‌باشند که مربوط به نواحی 3 و 5 و قسمتی از ناحیه 8 است و از سوی دیگر، نواحی 6 و 10، بیشترین میزان تاب‌آوری در برابر زلزله را دارند. در مرحله بعد از ماتریس برنامه‌ریزی کمی استراتژیکی، جهت اولویت‌بندی راهبردها برای اجرا شدن در مناطق با تاب‌آوری کم استفاده شده است که بر اساس آن، راهبرد ST با حداکثر امتیاز 10.81 درصد که جلوگیری از ساخت و ساز در نواحی پر خطر (نزدیک گسل) می‌باشد، به عنوان بهترین راهبرد کالبدی جهت افزایش تاب‌آوری کالبدی منطقه در برابر زلزله مطرح می‌گردد. در ادامه نیز پیشنهاداتی در راستای افزایش میزان تاب‌آوری منطقه در نواحی با آسیب پذیری زیاد، ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

608 - منطقه‌بندی توسعه کشاورزی در استان فارس
غلامحسین عبدالله‌زاده خلیل کلانتری علی اسدی علیرضا خواجه شاهکوهی ابوالقاسم شریف‌زاده

چکیده هدف اصلی این تحقیق منطقه بندی توسعه کشاورزی در استان فارس به منظور شناسایی الگو های فضایی توسعه و تبیین عوامل ایجادکننده تفاوت های منطقه ای توسعه کشاورزی است. بر این اساس مجموعه ای از 87 شاخص توسعه کشاورزی مبتنی بر پنج بعد؛ 1) اجتماعی- فرهنگی، 2) ساختاری- اجرای چکیده کامل

چکیده هدف اصلی این تحقیق منطقه بندی توسعه کشاورزی در استان فارس به منظور شناسایی الگو های فضایی توسعه و تبیین عوامل ایجادکننده تفاوت های منطقه ای توسعه کشاورزی است. بر این اساس مجموعه ای از 87 شاخص توسعه کشاورزی مبتنی بر پنج بعد؛ 1) اجتماعی- فرهنگی، 2) ساختاری- اجرایی، 3) فنی- مدیریتی، 4) اقتصادی- مالی و 5) زیرساختی- خدماتی، در سطح شهرستان تدوین و انتخاب شد. داده‌های تحقیق از منابع آماری استان از قبیل؛ سرشماری عمومی کشاورزی 1382 و همچنین نتایج سالنامه های آماری استان در سال های 1383 تا 1386، گردآوری شد. سپس با بکارگیری رهیافت شاخص ترکیبی، و تکنیک های منطقه بندی GIS الگوهای فضایی توسعه کشاورزی شهرستان ها به تفکیک ابعاد پنجگانه و همچنین بر اساس شاخص ترکیبی کل ترسیم شد. نتایج کلی نشان داد که کل استان به سه منطقه کلان قابل تقسیم می باشند که با توجه به ویژگی های کلیدی و مشترک شهرستان های آن و عوامل ایجاد کننده توسعه یافتگی و توسعه نیافتگی آنها به این شرح نامگذاری شدند؛ سطح اول منطقه توسعه یافته شامل دو شهرستان است به عنوان ناحیه توسعه کشاورزی مبتنی بر بازارها، خدمات و صنایع شهری، سطح دوم منطقه متوسط شامل پنج شهرستان به عنوان ناحیه پیرامونی کشاورزی و سطح سوم نیز شامل 15 شهرستان است و به عنوان ناحیه پیرامونی غیرکشاورزی نامگذاری شده است که هر منطقه می تواند راهنمایی برای دستیابی به سطح بالاتر توسعه برای مناطق سطح پایین تر از خود باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

609 - بررسی تغییر کاربری اراضی شهری (مطالعه موردی منطقه 1 شهرتهران)
مهدی حق بین سید جمال الدین دریاباری

چکیده رشد سریع جمعیت شهرتهران باعث ایجاد هرج و مرج در کاربری زمین و تبدیل اراضی کشاورزی و باغات به مناطق مسکونی و صنعتی و در نهایت توسعه ناموزون گردیده. چنین فرآیندی منطقه یک را با مشکلات عدیده‌ای در رابطه با وجود کاربردها و دسترسی به آنها مواجه کرده. روش تحقیق در پژوه چکیده کامل

چکیده رشد سریع جمعیت شهرتهران باعث ایجاد هرج و مرج در کاربری زمین و تبدیل اراضی کشاورزی و باغات به مناطق مسکونی و صنعتی و در نهایت توسعه ناموزون گردیده. چنین فرآیندی منطقه یک را با مشکلات عدیده‌ای در رابطه با وجود کاربردها و دسترسی به آنها مواجه کرده. روش تحقیق در پژوهش از نوع توصیفی– تحلیلی می‌باشد و با اسفاده از روش اسنادی و کتابخانه‌ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته و با استفاده از تکنیک swot اطلاعات را تحلیل نموده و در نتیجه اولویت بندی با خدماتی چون کاربری‌های فرهنگی، درمانی، ورزشی، اداری، تاسیسات و تجهیزات شهری و تجاری می‌باشد از راهکارهایی که در راستای تغییر کاربری اراضی شهری در منطقه یک قابل توجه است می‌توان با چشم پوشی کردن از کاربری اراضی بایر و انتقال اراضی صنعتی و نظامی و اختصاص آن به کاربری خدماتی کمبود خدمات رفاهی منطقه را جبران نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

610 - نیازهای اجتماعی و فرهنگی زنان از منظرخدمات شهری(مطالعه موردی: منطقه 8 شهرداری تهران)
سیدموسی پورموسوی فاطمه پورکریمی سمیه خسروی

چکیده امروزه زنان به‌عنوان سرمایه اجتماعی هر کشوری نقش مهمی در پیشرفت و توسعه همه جانبه جوامع برعهده دارند. به همین دلیل شناسایی نیازها و برنامه‌ریزی برای تأمین آن‌ها می‌تواند کشورها را در مسیر توسعه یاری دهند. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی میزان هماهنگی میان خدمات ش چکیده کامل

چکیده امروزه زنان به‌عنوان سرمایه اجتماعی هر کشوری نقش مهمی در پیشرفت و توسعه همه جانبه جوامع برعهده دارند. به همین دلیل شناسایی نیازها و برنامه‌ریزی برای تأمین آن‌ها می‌تواند کشورها را در مسیر توسعه یاری دهند. هدف از انجام این پژوهش، ارزیابی میزان هماهنگی میان خدمات شهرداری تهران در حوزه اجتماعی و فرهنگی با رفع نیازهای شهروندان (هدف یا نیاز) می‌باشد. چارچوب نظری مورد استفاده در این تحقیق استفاده از تعریف نیاز به‌عنوان یک فاصله یا شکاف بین وضع موجود خدمات شهرداری و وضع مورد انتظار خدمات از منظر شهروندان می‌باشد. در این تحقیق از روش پیمایش توصیفی و پیمایش تحلیلی و هم از روش پیمایش مقطعی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق شامل 156127نفر از زنان بین 18 تا 65 سال بر اساس برآورد جمعیت سال 1388 می‌باشد که از این تعداد، 178 نفر به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که در میان نیازهای اجتماعی و فرهنگی نیازهای اجتماعی 45 درصد و نیازهای فرهنگی 55 درصد از مجموع نیازها را تشکیل می‌دهند و در این میان نیاز به امنیت از اهمیت بیشتری برخوردار است. به‌طور کلی، این نتایج علاوه بر اولویت‌بندی نیازهای زنان شامل بیان فاصله وضع موجود تا وضعیت مطلوب (شکاف موجود) و همچنین رتبه بندی عوامل موثر بر تأمین نیازهای زنان و همچین ارائه نتایجی قابل اجرا جهت بهبود خدمات‌رسانی با اثربخشی حداکثری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

611 - نقش مناطق آزاد تجاری، بازرگانی و سیاسی در گسترش تجارت بین الملل و روابط سیاسی کشورها (مطالعه موردی منطقه آزاد قشم)
مسعود جزء جهانشاهی سجاد علی فرجا عباس نجفی علی ناصری منش

چکیده تجارت بین المللی گسترده و روابط سیاسی وسیع و گسترده و استراتژیک با کشورها مهم‌ترین استراتژی دولت ها برای رسیدن به سطح مطلوب توسعه و رشد و پیشرفت و بهره مندی از تکنولوژی های روز دنیا به حساب می آید؛ اما مهم تر از هدف اتخاذ تاکتیک های مناسب برای رسیدن به این اهداف چکیده کامل

چکیده تجارت بین المللی گسترده و روابط سیاسی وسیع و گسترده و استراتژیک با کشورها مهم‌ترین استراتژی دولت ها برای رسیدن به سطح مطلوب توسعه و رشد و پیشرفت و بهره مندی از تکنولوژی های روز دنیا به حساب می آید؛ اما مهم تر از هدف اتخاذ تاکتیک های مناسب برای رسیدن به این اهداف است. در سطح داخلی هم بایستی سعی کرد مقدماتی را برای این کار فراهم کرد که با توجه به شرایط هر کشوری نوع ان فرق می کند. ایجاد مناطق آزاد تجاری و اقتصادی یکی از مهم‌ترین این تاکتیک‌ها به شمار می‌رود. سؤال اصلی مقاله این است که نقش مناطق آزاد تجاری، بازرگانی و سیاسی در گسترش تجارت بین المللی و روابط سیاسی کشورها (مطالعه موردی منطقه آزاد قشم) چگونه است؟ از زمان اعلام قشم به‌عنوان منطقه آزاد بیش از ۷ سال مى‌گذرد و با تصویب قانون چگونگى اداره مناطق آزاد تجارى - صنعتى در شهریور ۱۳۷۲ و تأسیس سازمان منطقه آزاد قشم، فعالیت‌هاى گوناگونى به‌منظور فراهم آوردن زیربناهاى مورد نیاز براى توسعه همه جانبه جزیره قشم آغاز شد. بر اساس آمارهای موجود مناطق آزاد تجاری سه‌گانه ایران طی ۱۳۷۲ تا ۱۳۸۰ تنها توانسته‌اند ۴۸۳ میلیون دلار درآمد ارزی کسب کنند که تنها ۷/۸۳ میلیون دلار آن از محل صادرات کالا به خارج از کشور بوده است. از این سهم منطقه آزاد چابهار ۷/۱۲ میلیون دلار، منطقه آزاد کیش حدود ۱۰۷ میلیون دلار و منطقه آزاد قشم حدود ۳۶۳ میلیون دلار بوده است. ارقام فوق بیانگر آن است که از مجموع صادرات کالا از مناطق آزاد تجاری کشور، منطقه آزاد قشم توانسته است تا ۹۵ درصد این میزان را به خود اختصاص دهد. روش این پژوهش توصیفی- تحلیلی است. روش جمع‌آوری داده‌ها نیز کتابخانه‌ای و استفاده از مقالات علمی - پژوهشی است. ابزار گردآوری اطلاعات فیش‌برداری و استفاده از جداول و نمودارها و نیز نقشه‌ها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

612 - تحلیل جغرافیایی ژئواکونومی جمهوری اسلامی ایران در معادلات جدید منطقه جنوب غرب آسیا
مجید قصاب زاده محمد اخباری داوود حسن آبادی

چکیده تقاضای بیش از پیش انرژی از سوی کشورهای صنعتی و تلاش برای دسترسی به انرژی در رقابت‌های اقتصادی بین‌الملل، باعث توجه ویژه به مناطق انرژی خیز و تغییر دیدگاه‌های ژئوپلیتیکی نسبت به این مناطق شده است. هدف از این پژوهش، تحلیل و بررسی ژئواکونومی ج.ا.ایران در معادلات جنوب چکیده کامل

چکیده تقاضای بیش از پیش انرژی از سوی کشورهای صنعتی و تلاش برای دسترسی به انرژی در رقابت‌های اقتصادی بین‌الملل، باعث توجه ویژه به مناطق انرژی خیز و تغییر دیدگاه‌های ژئوپلیتیکی نسبت به این مناطق شده است. هدف از این پژوهش، تحلیل و بررسی ژئواکونومی ج.ا.ایران در معادلات جنوب غرب آسیا است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده که با مراجعه به منابع کتابخانه‌ای و سایت‌های معتبر نسبت به جمع‌آوری اطلاعات اقدام گردیده است. کشور ج.ا.ایران به لحاظ قرار گرفتن بین دو حوزه مهم دریای کاسپین و خلیج‌فارس و دارا بودن منابع سرشار انرژی نفت و گاز و سایر ذخایر زیر زمینی و قابلیت‌های اقتصادی دیگر، در قلمروهای ژئواکونومی جدید، دارای نقش بی‌بدیل به‌ویژه در منطقه جنوب غرب آسیا و خلیج‌فارس است اما از رهبری ژئوپلیتیکی منطقه و قدرت تأثیرگذاری بر سیاست‌های انتقال انرژی برخوردار نیست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

613 - تحلیل عوامل موثر بر توسعه صنایع فرهنگی در بازآفرینی بافت تاریخی(نمونه موردی: منطقه 12 شهر تهران)
نرگس احمدی فرد احمد پوراحمد پروین ده ده زاده سیلابی

چکیده بافت های تاریخی با وجود منزلت مکانی و سکونتی پایین، همچنان منبع ارزشمندی هستند که به مثابه دارایی فرهنگی و هویتی شهرها و کشورها به شمار می روند. پس روش های زیادی برای حفظ و احیاء بافت ارزشمند در نظر گرفته شده است، اما بیشتر اقدام های برنامه ریزی شده که برای مرمت و چکیده کامل

چکیده بافت های تاریخی با وجود منزلت مکانی و سکونتی پایین، همچنان منبع ارزشمندی هستند که به مثابه دارایی فرهنگی و هویتی شهرها و کشورها به شمار می روند. پس روش های زیادی برای حفظ و احیاء بافت ارزشمند در نظر گرفته شده است، اما بیشتر اقدام های برنامه ریزی شده که برای مرمت و احیای این بافت ها صورت گرفته است، تک بعدی بوده و صرفاً جنبه کالبدی داشته است. تنها در این زمینه بازآفرینی است که توانسته با توجه به ابعاد اقتصادی فرهنگی همچون بکارگیری صنایع فرهنگی، رویکردهای فعالیت محور را در راستای مداخلات کالبدی مورد توجه قرار دهد و نقش موثری را در احیای بافت ایفا نماید. این پژوهش با بهره گیری از الگوی تحقیق توصیفی- تحلیلی و با بکارگیری رویکردی میان رشته ای و با استفاده از مدل تحلیلی و راهبردی- عملیاتی سعی نمود که شاخص های توسعه صنایع فرهنگی را در زمینه های شهری و امکانات توسعه ای در راستای بازآفرینی منطقه مورد مطالعه را با نیازها و مسائل محدودیت های منطقه مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد تا راهبردهای عملیاتی را برای برآورده ساختن نیازها و به حداقل رساندن محدودیت ها و مسائل بافت تاریخی منطقه ارائه دهد. در عین حال نتایج تحقیقات سعی نمود که نشان داد که مجموعه ای از صنایع فرهنگی با استفاده از مزیت های بافت تاریخی می توانند تقویت و غنی گردد و هم اینکه بافت تاریخی نیز می تواند با بهره گیری از ویژگی ها و مزیت های استقرار صنایع فرهنگی بنیان های عملکردی و فضایی خود را بازآفرینی و تقویت نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

614 - موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه آزاد چابهار و تأثیر آن بر شکل‌گیری توسعه‌ی منطقه‌ای
مهدی مدیری مهرداد کرمی مصطفی رشیدی

چکیده هر کشوری ممکن است باتوجه به توانمندی‌های سرزمینی خود اقدام به برنامه‌ریزی جهت توسعه اقتصادی کند. این برنامه‌ریزی‌های توسعه براساس ویژگی‌های هر منطقه تدوین می‌شود و باتوجه به میزان توانمندی آن منطقه به نتایج مشخصی دست می‌یابد. در این مقاله نیز نگارندگان سعی دارند چکیده کامل

چکیده هر کشوری ممکن است باتوجه به توانمندی‌های سرزمینی خود اقدام به برنامه‌ریزی جهت توسعه اقتصادی کند. این برنامه‌ریزی‌های توسعه براساس ویژگی‌های هر منطقه تدوین می‌شود و باتوجه به میزان توانمندی آن منطقه به نتایج مشخصی دست می‌یابد. در این مقاله نیز نگارندگان سعی دارند با توجه به موقعیت ژئوپلیتیکی خاص منطقه آزاد چابهار به بررسی نقش این عنصر ژئوپلیتیکی در شکل‌گیری توسعه منطقه‌ای این منطقه آزاد بپردازند. بنابراین سوال اصلی این پژوهش این است که: موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه آزاد چابهار چه نقشی در شکل‌گیری توسعه منطقه‌ای آن خواهد داشت؟ فرضیه تحقیق نیز بدین صورت است که: به نظر می رسد موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه آزاد چابهار نقش مهم و انکار ناپذیری در شکل‌گیری توسعه منطقه‌ای آن خواهد داشت. لازم به ذکر است که مقاله حاضر به شیوه‌ای توصیفی- تحلیلی نگاشته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

615 - نقش کشور عربستان در گسترش تروریسم و تاثیر ان بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران
محراب هداوند میرزایی

چکیده تروریسم پدیده ای جهانیست که در حال حاضر به صورت منطقه ای عمل می کند و شدت کشتار و تخریب ان در جهان اسلام بیشتر از مناطق دیگر است . قدرت های جهانی و منطقه ای در محور غربی عربی از ابزار تروریسم وگروههای تروریستی به عنوان پیشقراولان خود برای تقسیم دوباره جهان در قرن چکیده کامل

چکیده تروریسم پدیده ای جهانیست که در حال حاضر به صورت منطقه ای عمل می کند و شدت کشتار و تخریب ان در جهان اسلام بیشتر از مناطق دیگر است . قدرت های جهانی و منطقه ای در محور غربی عربی از ابزار تروریسم وگروههای تروریستی به عنوان پیشقراولان خود برای تقسیم دوباره جهان در قرن 21 استفاده می نمایند . اغاز تشکیل گروههای تروریستی سلفی به سال 1984 وشکل گیری القاعده با هدف مبارزه مجاهدین با شوروی در افغانستان و از سال 2010 با شروع انقلابات مردمی برای مقابله با انقلابات و نفوذ ایران در جنوب ،جنوب غرب و افریقا از شدت زیادی برخوردار بوده است .به کارگیری تروریسم ،بستگی به شرایط بین المللی و رقابت کشورهای منطقه داردکه این گروهها را کنترل یا ازاد بگذارند. کشورهای عرب حوزه خلیج فارس باپنج نقش کلی مالی ، نظامی ، بستر سازی عقیدتی ، مکانی و رسانه ای در حال رقابت با ایران به شکل گیری و گسترش تروریسم کمک می کنند. ما در این مقاله درپی پاسخ به این سوال هستیم که کشورهای عرب حوزه خلیج فارس چه نقشی در گسترش و پیشروی تروریسم منطقه ای دارند؟ تاثیر گسترش تروریسم منطقه ای بر امنیت ملی ایران چیست؟ نتایج تحقیق نشان می دهد کمک های مالی کشورهای عربی موثرترین عامل گسترش تروریسم بوده است به طوری که 40/. اشخاص مهم و سرشناس حامی مالی تروریسم از شهروندان عربستان، 43/ از شهروندان دیگر کشورها مرتبط با عربستان،9/ کویت، 6/ قطرو2/ بحرین بوده اندبا توجه به موارد فوق تروریسم در سه سطح ملی، منطقه ای و جهانی بر امنیت ملی ایران تاثیر خواهد گذاشت .این پژوهش به روش مصاحبه،مشاهده و کتابخانه ای تهیه وبرای تهیه نقشه ها از GIS استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

616 - تحلیل راهبردی چالش‌های مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علیرضا خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیری

چکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کامل

چکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری می‌باشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده‌ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 می‌باشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرح‌های توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

617 - رتبه‌بندی قدرت‌ملی کشورهای حاشیه خلیج فارس به روش TOPSIS
مرتضی فراهانی زهرا پیشگاهی فرد

چکیده مقایسه و جایگاه قدرت‌ملی کشورها در نظام ژئوپلیتیک جهانی، همواره از دغدغه‌های دانشمندان جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک بوده است. به همین علت تلاش‌های متعددی جهت سنجش و مقایسه قدرت کشورها در قالب روش‌ها و مدل‌های مختلف صورت گرفته است که همه آنها از منظر یک یا چند متغیر چکیده کامل

چکیده مقایسه و جایگاه قدرت‌ملی کشورها در نظام ژئوپلیتیک جهانی، همواره از دغدغه‌های دانشمندان جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک بوده است. به همین علت تلاش‌های متعددی جهت سنجش و مقایسه قدرت کشورها در قالب روش‌ها و مدل‌های مختلف صورت گرفته است که همه آنها از منظر یک یا چند متغیر یا بعد محدود، کشورهای جهان را رتبه‌بندی و مقایسه کرده‌اند و هیچ‌گاه منعکس کننده جایگاه واقعی قدرت‌ملی کشورها نبوده است. در این پژوهش، سنجش و مقایسه قدرت‌ملی کشورهای حاشیه خلیج فارس با استفاده از روش TOPSIS انجام می‌گیرد. به این منظور روش انتروپی تعدیل شده برای تعیین وزن شاخص‌ها، مورد استفاده قرار می‌گیرند. امکان استفاده از تعداد زیادی متغیر متناسب با شرایط استراتژی موجود، شاخص‌های کمی و کیفی و با کارکردهای مثبت و منفی، داده‌ها و اطلاعات روز دنیا در مدل استفاده شده، باعث می‌گردد تا از اشکالات مدل‌های پیش مبرا باشد. نتایج بدست آمده از این پژوهش نشان می&zwj;‌دهد که این منطقه دارای سه سطح قدرت می‌باشد. به ترتیب؛ ایران در سطح اول، عربستان در سطح دوم، امارات، عراق، کویت، بحرین، عمان و قطر در سطح سوم قدرت منطقه خلیج فارس قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

618 - برآورد پتانسیل سیلاب با تاکید بر ویژگی‌های ژئومورفولوژیک در حوضه آبخیز خرشک با استفاده از روشSCS ، رودبار، استان گیلان
فرهاد حمزه اردوان بهزاد

چکیده سیل ازجمله پدیده‌هایی است که هرساله خسارات فراوانی را به بار می‌آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می‌تواند این پدیده را در حوضه‌ها تسریع ببخشد. ازآنجایی که درطرحهای بهره برداری از منابع چکیده کامل

چکیده سیل ازجمله پدیده‌هایی است که هرساله خسارات فراوانی را به بار می‌آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می‌تواند این پدیده را در حوضه‌ها تسریع ببخشد. ازآنجایی که درطرحهای بهره برداری از منابع آب،کنترل سیلاب، سدسازی، عملیات آبخیزداری و اکثر زمینه‌های مطالعات هیدرولوژی، دبی سیلاب اهمیت دارد لذا دقت مطالعات و درجه ایمنی طراحی تأسیسات و سازه‌های آبی، بستگی زیادی به روش مطالعات دارد.در تحقیق حاضر پتانسیل سیلاب حوضه آبخیز خرشک با استفاده از روش SCSمطالعه شده است. ابعاد هیدروگراف حوضه با توجه به مقادیر بارش 24 ساعته، زمان تمرکز، شماره منحنی، بارش مازاد، زمان تا اوج و دبی اوج بدست آمد، سپس هیدروگراف سیل برای حوضه خرشکدر دوره‌های زمانی 2، 5، 10، 25، 50 و 100 سال محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با توجه به شکل حوضه خرشک، این حوضه توان سیل خیزی ندارد، اما با توجه به باریک بودن حوضه، رواناب‌های حاصل از بارندگی در مدت زمان کوتاهی به زهکش اصلی رسیده و آن را پر نموده و در نتیجه جایی که رودخانه از واحد کوهستان خارج می‌شود، خطر سیل وجود خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

619 - بررسی بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تأکید بر رویکرد باز آفرینی
پروین سلیمی یکتا سید جمال الدین دریاباری سید خلیل سید علیپور

چکیده توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافت‌های شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت می‌گردد. منطقه 12 به‌عنوان میراث دار تهران قدیم و به‌عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب چکیده کامل

چکیده توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافت‌های شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت می‌گردد. منطقه 12 به‌عنوان میراث دار تهران قدیم و به‌عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب می‌شود. هدف از پژوهش بررسی بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تأکید بر رویکرد بازآفرینی‌امی‌باشد. روش تحقیق از نوع کاربردی- توصیفی می‌باشد و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه‌ای به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته‌شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان و روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای می‌باشد. اطلاعات یدست آمده با استفاده از تکنیک سوات تحلیل شده و نتایج نشان می‌دهد که ضعف همبستگی بین اجتماع و کالبد، موجب فرسودگی ساختار اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی منطقه شده است. Abstract Urban development has had many consequences for the cities, which has been challenged by many urban contexts. Improvement and modernization of urban texture in the central part of cities leads to texture management. The 12th area is considered to be the heritage of Tehran and it is considered as the economic heart of the country The purpose of this research is to investigate the renovation and renovation of worn-out tissues in the 12th district of Tehran with an emphasis on recreational approach. The research method is applied-descriptive And has been collecting information using documentary and library methods. The statistical population of this research consists of experts and multi-stage cluster random sampling The information was obtained using the SWOT technique And the results show that the weakness of the correlation between the community and the body has caused the exhaustion of the economic, social and environmental structure of the region. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

620 - نقش تصمیمات ملی و منطقه‌ای بر رشد و افزایش جمعیت استان سمنان
حیدر لطفی فریده اعرابی سید مسعود سیادتی

چکیده روند شتابان رشد جمعیت در دهه پنجاه و شصت، دولتمردان و برنامه ریزان را در مقابل انبوهی از نیازهای اساسی و خدماتی و زیر بنایی قرار داد که در این خصوص منجـر به اتخـاذ سیاست‌ها و برنامه های متعـددی در قالب طـرح‌های عمرانی و کنتـرل جمعیت در قالب موزون سازی و تعادل ج چکیده کامل

چکیده روند شتابان رشد جمعیت در دهه پنجاه و شصت، دولتمردان و برنامه ریزان را در مقابل انبوهی از نیازهای اساسی و خدماتی و زیر بنایی قرار داد که در این خصوص منجـر به اتخـاذ سیاست‌ها و برنامه های متعـددی در قالب طـرح‌های عمرانی و کنتـرل جمعیت در قالب موزون سازی و تعادل جمعیت انجامیـد که در پی آن کشور در خلال چند دهه اخیر و تحت تاثیر این تحولات کمی و کیفی دگرگونی های عمیقی را تجربه کرده است. موزون سازی جمعیت با منابع توسعه پایدار از اهداف اساسی هر حکومتی است که عدم توجه به آن‌ها کشور را از حرکت به سوی توسعه پایدار دور می کند، در همین راستا در طرح آماده سازی و آمایش برای حل مشکلات آمایشی و توسعه فضایی کشور، سیاست توزیع مجدد جمعیت نیز مورد تاکید بوده است. در همین خصوص و... راستا و به منظور حل مشکلات آمایشی استان‌های تهران، مازندران و(گلستان)که به دلیل اشباع فضایی، دچار مشکلات زیست محیطی و اقتصادی – اجتماعی و سیاسی شده اند، و به همین دلیل به استان سمنان که در مجاورت آن‌ها قرار داشته و تراکم جمعیت و فعالیت‌های اقتصادی آن پایین است، توجه خاصی گردیده است. بطور شاخص در طرح آمایش تمام کشور و در سطح استان سمنان سیاست جذب جمعیت اشباع شده و مازاد و سرزیر استان‌های یاد شده در استان سمنان از طریق بر عهده گرفتن بخشی از فعالیت‌های صنعتی و خدماتی این استان‌ها مورد تاکید قرار گرفته است. با توجه به سپری شدن افق زمانی اجرای طرح آمایش، در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی – مقایسه ای، عملکرد طرح آمایش استان سمنان و به نوعی کشور در دستیابی به اهداف مورد نظر کمی و کیفی ارائه شده، مورد نقد و تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان دهنده نوعی عملکرد ضعیف طرح می باشند. عوامل مختلفی نیز در این عدم موفقیت موثر بوده‌اند که شامل برخی ابعاد ملی و برخی ابعاد منطقه ای می باشند. در مجموع بدلیل برخی ناهماهنگی ها و نارسائی‌ها در طرح آمایش و بویژه عدم اجرای موثر طرح، مشکلات آمایشی کشور در سطح ملی و منطقه ای از سال1355تا کنون نه تنها بر طرف نشده، بلکه در مواردی تشدید و قوت نیز گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

621 - تأثیر مناطق آزاد بر تجارت بین‌المللی؛ مطالعه موردی منطقه آزاد کیش
بهمن احمدزاده حیدر لطفی

چکیده تجارت بین‌المللی عبارت است از روابط تجاری یعنی صادرات و واردات کالاها و خدمات بین کشورهای مختلف جهان. بیشتر اقتصاددانان معتقدند که تجارت، موتور رشد و توسعه در جوامع امروزی است. عوامل بسیاری تجارت بین‌الملل را تحت تأثیر قرار می دهند از جمله راهبردهای اقتصادی کشور چکیده کامل

چکیده تجارت بین‌المللی عبارت است از روابط تجاری یعنی صادرات و واردات کالاها و خدمات بین کشورهای مختلف جهان. بیشتر اقتصاددانان معتقدند که تجارت، موتور رشد و توسعه در جوامع امروزی است. عوامل بسیاری تجارت بین‌الملل را تحت تأثیر قرار می دهند از جمله راهبردهای اقتصادی کشورها(راهبرد جانشینی واردات (راهبرد درون‌نگر) و راهبرد توسعه صادرات (راهبرد برون‌نگر))، مقررات سازمان های بین‌المللی و نیز شرایط سیاسی بین‌المللی. در این میان یکی از مدل‌هایی که رابطه نزدیکی با تجارت بین‌المللی دارد ایجاد مناطق آزاد است. با توجه به اینکه اهداف اولیه ایجاد مناطق آزاد عبارت‌اند از؛ توسعه صادرات و تنوع بخشیدن به آن، ایجاد فرصت های شغلی، کسب درآمد ارزی، جذب سرمایه های داخلی و خارجی، انتقال تکنولوژی پیشرفته، برقراری ارتباط سیستماتیک میان اقتصاد ملّی و اقتصاد جهانی. هدف اصلی این مقاله ارزیابی تأثیر مناطق آزاد بر تجارت بین‌المللی است. سؤال اصلی مقاله این است که آیا عملکرد مناطق آزاد تجاری به طور کلی و نیز منطقه آزاد تجاری کیش در تجارت بین‌المللی کشورمان مثبت بوده است؟ نتایج این تحقیق نشان می دهد که در مجموع منطقه آزاد کیش به‌رغم داشتن زمینه ها و توان بالقوه برای توسعه و پیشرفت به دلیل ضعف امکانات و تأسیسات زیربنایی، عدم منابع تأمین درآمدها، عدم ثبات سیاسی، عدم جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی، عدم جایگاه تعریف شده در برنامه‌های کلان و راهبردهای توسعه اقتصادی کشور، نتوانسته است تأثیر مثبتی بر تجارت بین‌المللی داشته باشد. این تحقیق یک تحقیق کاربردی و روش آن نیز اسنادی است. با عنایت به قدمت کوتاه ایجاد مناطق آزاد تجاری در جهان مطالعات نظری گسترده‌ای در این زمینه وجود ندارد. لذا بخش قابل توجهی از مبانی نظری و روش‌شناسی تحقیق از مقالات لاتین و آمار و اطلاعات مورد نیاز منطقه آزاد کیش نیز از طریق اطلاعات کتابخانه‌ای و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد تهیه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

622 - تحلیلی بر ساختار فضایی شاخص‌های توسعه با تاکید بر نابرابری منطقه‌ای (نمونه موردی: استان خوزستان)
سید رضا حسینی کهنوج نبی الله حسینی شه پریان مرتضی نعمتی

چکیده شناخت نابرابری ها و بی تعادلی ها در چهارچوب محدوده های جغرافیایی مختلف (کشور، استان، شهرستان و بخش) و در نتیجه پی بردن به اختلاف ها و تفاو های موجود و سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابری ها از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق به شمار می آید. هدف این پژوهش، بررسی چکیده کامل

چکیده شناخت نابرابری ها و بی تعادلی ها در چهارچوب محدوده های جغرافیایی مختلف (کشور، استان، شهرستان و بخش) و در نتیجه پی بردن به اختلاف ها و تفاو های موجود و سیاست گذاری در جهت رفع و کاهش نابرابری ها از وظایف اساسی متولیان توسعه مناطق به شمار می آید. هدف این پژوهش، بررسی نابرابری های فضایی و ارائه راه کارهای توسعه جهت دستیابی به تعادل و توازن منطقه ای در استان خوزستان است. رویکرد حاکم بر این پژوهش، توصیفی و تحلیلی است و ماهیت آن می تواند کاربردی باشد. بدین منظور داده‌های آماری موردنظر، از سازمان‌های مربوط اخذ و جهت سنجش داده‌ها از پرسشنامه‌ای در قالب نظرات خبرگان و صاحب‌نظران امر استفاده‌شده است و در ادامه از ترکیب لایه‌های مربوط، با استفاده از عملکرد ترکیبی سیستم اطلاعات جغرافیایی و تکنیک تصمیم‌گیری چند معیاره در قالب مدل تاپسیس فازی و تحلیل خوشه ای به تفسیر نقشه مربوط پرداخته‌ایم. نهایتاً با بهره گیری از نتایج حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی، سطح توسعه‌یافتگی استان تعیین گردید. که در این تحلیل، سطح توسعه‌یافتگی مناطق استان، در 5 دسته از برخورداری تا عدم برخورداری تقسیم‌بندی گردید. نتایج این پژوهش نشان می دهد؛ تفاوت ها و نابرابریهایی در سطح توسعه یافتگی شهرستان ها وجود دارد، به طوری که شهرستان های اهواز، دزفول و ایذه در خوشه یک (توسعه یافته)، و شهرستان های هندیجان،اندیکا و هفتکل در خوشه 5 ( عدم برخورداری) را تشکیل می دهند. لذا وجود این تفاوت در سطح استان، لزوم اجرای برنامه ها و طرح های هدفمند را جهت تعدیل نابرابری های منطقه ای ایجاب می کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

623 - بررسی مطلوبیت موقعیت مکانی مراکز مدیریت بحران در راستای دستیابی به یک مدل راهبردی (مطالعه موردی: منطقه 8 شهر تهران)
عباس ارغان

چکیده وقوع مخاطرات طبیعی نظیر سیل، زلزله، توفان و مخاطرات انسانی مانند جنگ، آتش سوزی و غیره سبب گسسته شدن روند زندگی مردم می شود و تأثیرات مخربی بر سکونتگاه های انسانی باقی می گذارد و خسارتهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی گسترده ای بر جوامع تحمیل می کند. منطقه 8 شهرداری ت چکیده کامل

چکیده وقوع مخاطرات طبیعی نظیر سیل، زلزله، توفان و مخاطرات انسانی مانند جنگ، آتش سوزی و غیره سبب گسسته شدن روند زندگی مردم می شود و تأثیرات مخربی بر سکونتگاه های انسانی باقی می گذارد و خسارتهای اقتصادی، اجتماعی و محیطی گسترده ای بر جوامع تحمیل می کند. منطقه 8 شهرداری تهران جزء مناطق شلوغ و پرتردد شهر تهران به حساب می آید که در صورت وقوع مخاطرات طبیعی نیاز به امداد رسانی سریع دارد. بنابراین مدیریت بحران در این منطقه امری ضروری به نظر می رسد. از سوی دیگر علم و فن آوری سیستم اطلاعات جغرافیایی( GIS) با قابلیت های بالا در اخذ داده های مکانی و غیر مکانی، ذخیره سازی، نمایش، مدل سازی و تحلیل اطلاعات مکانی می تواند در جهت ساماندهی، تجزیه و تحلیل جامع و سریع اطلاعات، اخذ تصمیمات و برنامه ریزی های مناسب تر و کارآمدتر در مدیریت بحران مورد استفاده قرار می گیرد. این تحقیق جزء تحقیقات هدف گراست و برای بررسی اهداف تحقیق در ابتدا شاخص های مکان گزینی پایگاه های مدیریت بحران بر اساس روش دلفی و منابع و اطلاعات کتابخانه ای شناسایی شده است، بعد از شناسایی این معیارها و زیر معیارها با استفاده ازمدل AHPو نرم افزارExpert Choiceوزن و درجه اهمیت هرکدام از آنها مشخص شد و در نهایت با استفاده از روش ترکیبی منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی مکان گزینی پایگاه های مدیریت بحران در سطح منطقه 8 مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت و در نهایت مکانهای اولویت دار برای دستیابی به یک مدل راهبردی مشخص گردید. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که، پایگاه های مدیریت بحران در منطقه 8 به لحاظ مکان گزینی در سطح مناسب و خیلی مناسبی قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

624 - تبیین رویکرد بومی گرایی و منطقه‌گرایی ایران فرهنگی در فرآیند ج‌هاانی شدن
عباس احمدی عبدالوهاب خوجم لی طهمورث حیدری موصلو

چکیده جهانی شدن از جمله مسائل مهمی است که در پرتو تعاملات فراملی و فراناحیه‌ای و پیشرفت روز‌افزون تکنولوژی و ارتباطات، کشورهای در حال توسعه را به چالش جدی کشانده است. این تغییر و تحولات، عرصه‌های گوناگون فرهنگ، سیاست و اقتصاد کشورهای جهان را در بر گرفته است. بخشی از ای چکیده کامل

چکیده جهانی شدن از جمله مسائل مهمی است که در پرتو تعاملات فراملی و فراناحیه‌ای و پیشرفت روز‌افزون تکنولوژی و ارتباطات، کشورهای در حال توسعه را به چالش جدی کشانده است. این تغییر و تحولات، عرصه‌های گوناگون فرهنگ، سیاست و اقتصاد کشورهای جهان را در بر گرفته است. بخشی از این فرایندها، اجتماعی است که در طی آن قید و بندهای جغرافیایی، که بر روابط اجتماعی و فرهنگی سایه افکنده است، از بین می ‌رود و انسان‌ها به طور فزاینده از کاهش این قید و بندها آگاه می‌شوند. فرهنگ‌ها باید به ارزیابی خود بپردازند که چه انعکاسی از تمدن خود در جهت شناخت فرایندهای بین‌المللی دارند. در این راستا، ایران نیز به عنوان یک واحد جغرافیایی- سیاسی در منطقه خاور‌میانه که به صورت یک هسته قوی فرهنگی از لحاظ تاریخی، سیاسی و فرهنگی عمل می‌کند، از تحولات جهانی شدن بی تأثیر نمی‌تواند باشد. ایران دارای فرهنگ دیرینه‌ای است؛ فرهنگی که به سختی می‌توان سیستمی فراگیرتر، وحدت بخش‌تر و انعطاف‌پذیرتر از آن را از لحاظ ارزش‌ها و ایده‌آل‌ها جستجو کرد. ایران با توجه به موقعیت راهبردی منطقه‌ای و ظرفیت‌های فرهنگی– اسلامی، توان و گنجایش ورود فعال در عرصه بین‌الملل را داراست. از طرفی دیگر، ایران به عنوان یک کانون اصلی فرهنگی در خاورمیانه و آسیای مرکزی مطرح است که با هسته‌های فرهنگی موجود در کشورهای مجاور، تجانس و نزدیکی فرهنگی زیادی دارد. در داخل کشور هم وجود هسته‌های فرهنگی بومی تا حد زیادی در داخل استان‌ها سازماندهی شده اند. البته در اغلب موارد گستره فضایی آن‌ها به بیرون از مرزهای سیاسی کشور کشیده شده است. این امر قابلیت‌های فرهنگی بومی و منطقه‌ایی ایران را مضاعف کرده است که در صورت‌ برنامه‌ریزی صحیح، دستاوردهای وسیع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی را نصیب کشور خواهد نمود. این پژوهش از طریق منابع کتابخانه‌ای و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و در پی شناخت و توضیح پتانسیل‌های بومی و منطقه‌ایی ایران فرهنگی از دیدگاه جغرافیای سیاسی است. هم‌چنین کدهای مناسبی را برای برنامه‌ریزی در این راستا ارائه می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

625 - تاثیرات منطقه‌ای ساختار ژئوپولیتیکی عراق با تاکید بر ایران
رضا قاسمی عبدالرضا فرجی راد عزت اله عزتی

چکیده ژئوپولیتیکعلممطالعهروابطقدرت‌هاستوهنگامییکبحثبهحقیقتبحثژئوپولیتیکاستکهچهاررکنتکمیلکنندهآن(رقابت،قدرت،سلطه،زمین)بهصورتکاملاًتعریفشدهدرآنحضورداشتهباشند.عراققلبمنطقهعربی،آسیاییبهشمارمی‌رودوازنظراجتماعیدارایبافتموزائیکیومتشکلازگروه‌هایقومیـفرقه‌ایمتعدداستبهعبارتیمی‌ت چکیده کامل

چکیده ژئوپولیتیکعلممطالعهروابطقدرت‌هاستوهنگامییکبحثبهحقیقتبحثژئوپولیتیکاستکهچهاررکنتکمیلکنندهآن(رقابت،قدرت،سلطه،زمین)بهصورتکاملاًتعریفشدهدرآنحضورداشتهباشند.عراققلبمنطقهعربی،آسیاییبهشمارمی‌رودوازنظراجتماعیدارایبافتموزائیکیومتشکلازگروه‌هایقومیـفرقه‌ایمتعدداستبهعبارتیمی‌تواناینکشوررامینیاتوریازخاورمیانهتلقیکرد.ماهیتسه&lrm;گانهجمعیتیوسیاسیکشورعراق،هموارهزمینه&lrm;هایبالقوهتنشوجداییرادربرداردازاینروحوزهژئوپولیتیکیعراقداراینیروهایهمگراوواگرادردرونخودمی‌باشدکهتحتشرایطخاصعملنمودهودائمبایکدیگردرحالرقابتهستند.عراقواجدتحولاتیاستکهتغییردرساختارقدرتوهویتآنباعثدگرگونی‌هاییدرژئوپولیتیکورویکردهایبازیگرانمنطقه‌ایشدهاست.گروه‌هایقومیومذهبی،هیدروپولیتیکوکیفیتدسترسیدرخلیجفارس و...کهدرآمایشوروندتحولاتعراقباعثاتخاذاستراتژیهایسیاسیامنیتیویژهایراندرقبالاینواقعییاتشدهاست.پژوهشذیلباروشتوصیفی–تحلیلیبهبررسیفضایدرونی،تاریخیوژئوپولیتیکاینسرزمینبایکسریالزاماتیفضاییامنیتی–سیاسیمی‌پردازد.لذاایراننیازمندتعریفاستراتژی‌هایسیاسی–امنیتیخاصخودباتوجهبهفضایجدید بینالمللی،منطقه‌ایوداخلیعراقاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

626 - آمایش مناطق مرزی، با تأکید بر ایران
محمد حسن نامی

چکیده آمایش مناطق مرزی در ایران، به دلیل وجود مرزهای طولانی و قرارگیری بیش از نیمی از استان‌های کشور در مرزهای بین المللی با کشورهای همجوار، از جایگاه ویژه ای در نظام برنامه ریزی کشور برخوردار است. بنابراین، هدف این مقاله، ضمن تبیین جایگاه آمایش مناطق مرزی در نظام برن چکیده کامل

چکیده آمایش مناطق مرزی در ایران، به دلیل وجود مرزهای طولانی و قرارگیری بیش از نیمی از استان‌های کشور در مرزهای بین المللی با کشورهای همجوار، از جایگاه ویژه ای در نظام برنامه ریزی کشور برخوردار است. بنابراین، هدف این مقاله، ضمن تبیین جایگاه آمایش مناطق مرزی در نظام برنامه ریزی کشور؛ شناخت عناصر و مؤلفه آن، چگونگی ارتباط این عناصر با دیگر عناصر نظام برنامه‌ریزی کشور و شناخت اهمیت و ضرورت پرداختن به آمایش مناطق مرزی است. نتیجه گیری مطالعات این مقاله نشان می دهد که توسعه و امنیت در مناطق مرزی، لازم و ملزوم یکدیگر است. همچنین، شدت عدم تعادل منطقه ای میان مناطق مرزی و مناطق داخلی در ایران بر توسعه ملی تاثیرگذار است. به عبارت دیگر، اگر چه توسعه نیافتگی در مناطق مرزی که منجر به ناامنی می شود، اثرات خود را بر توسعه نیافتگی و ناامنی در کل کشور می گذارد. اما موانع ذهنی و عینی زیادی تاکنون باعث شده است این گونه تاثیرات منفی ادامه داشته باشد. آمایش مناطق مرزی سعی دارد این موانع را بردارد و با ارایه یک نوع برنامه ریزی فضایی- راهبردی، توسعه یکپارچه و پایداری ملی را تحقق بخشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

627 - ارزیابی سطح کارآیی شبکه معابر شهری تهران هنگام بروز حوادث غیرمترقبه (‌مطالعه موردی منطقه‌ 9)
محمد شعبانی محمد رضا زندمقدم سعید کامیابی

چکیده ایران یکی از ده کانون حادثه‌خیز در جهان است که از چهل و سه نوع حادثه شناخته ‌شده در جهان، سی و سه نوع آن را در ایران شاهد بوده یا خواهیم بود. شبکه معابر در مناطق مسکونی نـقش تـعیین کننده‌ای در تأمین فضای باز و مناسب جهت گریز از عوامل‌ خطرزا و دسترسی به نقاط امـن چکیده کامل

چکیده ایران یکی از ده کانون حادثه‌خیز در جهان است که از چهل و سه نوع حادثه شناخته ‌شده در جهان، سی و سه نوع آن را در ایران شاهد بوده یا خواهیم بود. شبکه معابر در مناطق مسکونی نـقش تـعیین کننده‌ای در تأمین فضای باز و مناسب جهت گریز از عوامل‌ خطرزا و دسترسی به نقاط امـن ، تـسهیل عـملیات امداد و نجات پس از بحران و تسریع عملیات آواربرداری، پاک‌سازی و بازسازی دارند. شبکه معابر شـهری بـه صورت سلسله مراتبی ایجاد می‌شوند‌ تا‌ بافت‌های مسکونی از نظر سرعت خـودروهای عـبوری در امـنیت قرار گیرند و همچنین کاربری های عمومی شهری جهت حمل و نقل و تردد از سرعت‌ مناسب‌ اسـتفاده کـنند . سؤال اصلی مقاله حاضر این است که آیا در صورت وقوع حوادث غیرمترقبه شبکه معابر شهری منطقه 9 تهران می‌توانند به مدیریت بحران پیش آمده کمک کنند؟ فرضیه مقاله حاضر این است که با وجود توسعه کمی معابر شهری در منطقه 9 تهران اما به دلیل این که فاقد عرض مناسب بوده و خود می‌توانند باعث ایجاد حوادث غیرمترقبه شوند. نتایج مقاله نیز نشان می دهد که در راسـتای اهداف مقابله با حوادث غیرمترقبه که‌ هـمانا کـاهش آسیب‌پذیری است، مـلاحظات مـربوط به شبکه ارتباطی بـه‌عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر در افزایش و کاهش آسیب‌پذیری، اهمیتی دو چندان دارد. در این خصوص اساسی‌ترین معیار در زمینه‌ کـارایی‌ شـبکه‌های ارتباطی در برابر حوادث مختلف، به عـرض آن ها ارتـباط پیـدا مـی‌کند به ‌طوری که هـرچه عـرض معبر بیشتر باشد، ظرفیت معبر افزایش یافته و بنابراین توانایی مانور بیشتری جهت امدادرسانی‌ و حضور‌ وسایل نـقلیه امـدادی مـهیا می‌گردد. در این زمینه بوسیله روش‌های محاسباتی مـختلف مـی‌توان مـیزان پراکـندگی و انـباشت مـصالح ساختمانی ناشی از تخریب حوادث غیرمترقبه را در معابر برآورد نمود. با توجه به این مقدمه در این مقاله با استفاده از آمارهای رسمی و نیز نقشه‌های مختلف و نیز استفاده از منابع کتابخانه‌های و نیز مقالات علمی و پژوهشی به ارزیابی سطح کارآیی شبکه معابر شهری تهران هنگام بروز حوادث غیرمترقبه با تأکید بر منطقه 9 پرداخته می شود Abstract Iran is one of the top ten hot spots in the world of the forty-three types of incidents in the world, we have seen or will be thirty-three types of incidents in Iran. Transit networks in residential areas play a decisive role in providing open and suitable space to escape risk factors and access to safe areas, facilitate relief operations and post-crisis relief operations, and accelerate debris operations, clean up and restoration. Urban network networks are created hierarchically so that residential buildings can be considered in terms of the speed of passing vehicles and also use public utilities for transportation and traffic of the appropriate speed. The main question of the present article is that whether in the event of unexpected events Tehran metropolitan area 9 can help manage the crisis? The hypothesis of this paper is that despite the development of a few urban streets in the 9th district of Tehran but due to the lack of appropriate widths, this are not capable of managing unexpected events and can also cause unexpected incidents. The results of the paper also show that in line with the objectives of dealing with unexpected events That is, reducing the vulnerability, communications related considerations as one of the most important elements is important to double the vulnerability. In this regard, the most basic measure in terms of the efficiency of communication networks in managing various events is their relevance. So thatthe higher the width of the tunnel, the increased capacity and so the ability to maneuver more to help and the presence of relief vehicles is provided. In this regard, by means of different computational methods, the amount of dispersion and accumulation of building materials caused by the destruction of unexpected events in roads can be estimated. Given this introduction in this paper, using official statistics as well as different maps and using library resources as well as scientific and research articles, we will evaluate the level of efficiency of Tehran's public transit network in the event of unexpected accidents with regard to the 9th district. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

628 - منازعات سیاسی وایدئولوژیکِ اسماعیلیان نزاری و باوندیان طبرستان در عصر سلجوقیان (با توجه به بستر جغرافیایی و شرایط منطقه)
ملیحه مهرابی دلشاد شهرزاد ساسان‌پور معصومه قره‌داغی رامین یلفانی

چکیده در این مقاله تقابل حکومت های محلی اسماعیلیان نزاری و شاخه دوم باوندیان طبرستان (466 ه ق تا 606 ه ق) که به ملوک جبال و اسپهبدان نیز شهرت داشتند با اسماعیلیان نزاری در زمینه سیاسی و مذهبی در جغرافیای خاص شمال ایران مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. باوندیان که از چکیده کامل

چکیده در این مقاله تقابل حکومت های محلی اسماعیلیان نزاری و شاخه دوم باوندیان طبرستان (466 ه ق تا 606 ه ق) که به ملوک جبال و اسپهبدان نیز شهرت داشتند با اسماعیلیان نزاری در زمینه سیاسی و مذهبی در جغرافیای خاص شمال ایران مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. باوندیان که از نظر مذهبی پیرو شیعه امامی بودند توانستند با استفاده از ظرفیت ها و شرایط خاص جغرافیایی، اقتصادی و اعتقادی منطقه، به بسط قدرت و تحکیم حکومت در طبرستان بپردازند. این مقطع هم زمان با دوره جانشینان ملکشاه سلجوقی بود که از میان آنان سلطان محمد و سنجر بیشترین نقش را در مناسبات سیاسی و مذهبی نزاریان با باوندیان داشتند. قدرت گیری خوارزمشاهیان در این زمان بر آشفتگی مناطق شمالی ایران افزود که پیامد آن به نفع اسماعیلیان نزاری بود. نزاریان که علاوه بر رویکرد توسعه جغرافیایی در منطقه شمال کشور، داعیه مذهبی نیز داشتند با باوندیان امامی مذهب و شیعیان زیدی گیلان برخورد داشتند و سراسر این دوره روابط آنان خصمانه بوده است. این پژوهش با استفاده از منابع محلی تدوین گردیده که در خلال آن تلاش شده تا با استفاده از گزارش سایر منابع، مناسبات باوندیان طبرستان و اسماعیلیان نزاری به لحاظ سیاسی و مذهبی مورد تحلیل قرار گیرد. بر این اساس، چگونگی مناسبات سیاسی و مذهبی دو حکومت محلی اسماعیلیان نزاری و باوندیان طبرستان، محور کلیدی این پژوهش می باشد که با رویکرد بین رشته ای در تاریخ و جغرافیا انجام شده است. در این میان، جهت بسط علمی و منطقی این مناسبات، ذکر رویدادهای مربوط به دوران سلجوقیان و بعضاً خوارزمشاهیان و همچنین اشاره ای به ظریت های جغرافیایی خاص طبرستان خالی از لطف نخواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

629 - نقش فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی بر مدیریت و ساماندهی حمل‌ونقل شهری (نمونه موردی: منطقه 12 تهران
جلال عظیمی آملی مصطفی رضایی

چکیده موضوع مورد بررسی این مقاله، بررسی نقش فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی بر مدیریت و ساماندهی حمل‌ونقل شهری تهران بوده است. هدف اصلی این تحقیق، شناخت محدوده مورد مطالعه به لحاظ برخورداری، دسترسی و میزان استفاده شهروندان از امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات، میز چکیده کامل

چکیده موضوع مورد بررسی این مقاله، بررسی نقش فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطاتی بر مدیریت و ساماندهی حمل‌ونقل شهری تهران بوده است. هدف اصلی این تحقیق، شناخت محدوده مورد مطالعه به لحاظ برخورداری، دسترسی و میزان استفاده شهروندان از امکانات فناوری اطلاعات و ارتباطات، میزان کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در سیستم حمل‌ونقل شهری و بررسی رابطه بین متغیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) و سیستم حمل‌ونقل در مدیریت بهینه شهری بوده است. روش مورد استفاده تحقیق نیزتوصیفی-تحلیلی بوده و جهت انجام این تحقیق با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، تعداد ۳۸۳ نفر از ساکنان منطقه با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته است. داده‌های گردآوری شده با استفاده از آزمون‌های آماری توصیفی و تحلیلی در نرم‌افزار spss مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته است. بر اساس نتایج بدست آمده، منطقه 12 شهرداری تهران به لحاظ بهره‌مندی ساکنین آن از فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات (ICT) و سیستم حمل‌ونقل شهری از وضعیت مناسبی برخوردار نمی‌باشد. همچنین اکثریت شهروندان مورد مطالعه این منطقه براین باور بوده‌اند که استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در این منطقه موجب بهبود و ارتقاء مدیریت حمل‌ونقل شهری، ارتقای ظرفیت جاده‌ها و بزرگراه‌ها، جلوگیری از هدر رفت انرژی، زمان، هزینه و غیره شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

630 - بارزه‌های فرهنگی- مذهبی ایران در خارج از مرزها پس از انقلاب اسلامی
سید عباس احمدی محمود واثق عطاء اله عبدی احسان لشکری

چکیده به ثمر نشستن مبارزات مردم ایران در دهه چهل و پنجاه خورشیدی و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، علاوه بر ایجاد تحولات مهم داخلی، تاثیرات شگرفی نیز در خارج از مرزهای ایران از خود به جای گذاشت. بر خلاف آنچه در ابتدا به ذهن می‌آید، تاثیرگذاری انقلاب در چکیده کامل

چکیده به ثمر نشستن مبارزات مردم ایران در دهه چهل و پنجاه خورشیدی و پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره)، علاوه بر ایجاد تحولات مهم داخلی، تاثیرات شگرفی نیز در خارج از مرزهای ایران از خود به جای گذاشت. بر خلاف آنچه در ابتدا به ذهن می‌آید، تاثیرگذاری انقلاب در دیگر کشورها صرفا به عرصه سیاسی محدود نشده و نقش آفرینی ایران در سایر زمینه‌ها از جمله در عرصه فرهنگی نیز نمود داشته است. از آنجا که یکی از جنبه‌های مهم انقلاب و عوامل ایجاد کننده آن جنبه فرهنگی و ماهیت دینی آن بود، پس از انقلاب نیز به طور طبیعی اثرگذاری و نقش آفرینی فرهنگی مذهبی ایران در منطقه و جهان آغاز شد و تداوم یافت. این مقاله در صدد است تا با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و الکترونیک به تبیین اقدامات، نمودها و بارزه‌های عینی فرهنگی مذهبی جمهوری اسلامی در منطقه و جهان بپردازد و این مساله را مورد بررسی قرار دهد. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که مهمترین اقدامات و تاثیرگذاری‌های ایران و انقلاب اسلامی در جنبه فرهنگی مذهبی در تاسیس و نقش آفرینی نهادهایی نظیر سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مجمع جهانی اهل بیت و ... بروز و نمود یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

631 - ارزیابی عملکرد پیاده راه و نقش‌پذیری آن در جهت جنبش پیاده گستری و آسایش حرکت پیاده در برنامه‌ریزی شهری (نمونه موردی منطقه 2 تهران)
آزیتا رجبی مسعود مهدوی محمد ابراهیم درزی رامندی

چکیده با گسترش شهرها، به تدریج اولویت دادن به نقش عابر پیاده و فضاهای پیاده محور در شهرها و فضاهای شهری کمرنگ شده و از کیفیت فضاهای باز شهری و پیاده راه‌ها کاسته شده است. پیاده راه‌ها عرصه‌هایی هستند که می‌توانند به عنوان بستر و خاستگاه، نقش محوری در ارتقای سطح تماس‌ها چکیده کامل

چکیده با گسترش شهرها، به تدریج اولویت دادن به نقش عابر پیاده و فضاهای پیاده محور در شهرها و فضاهای شهری کمرنگ شده و از کیفیت فضاهای باز شهری و پیاده راه‌ها کاسته شده است. پیاده راه‌ها عرصه‌هایی هستند که می‌توانند به عنوان بستر و خاستگاه، نقش محوری در ارتقای سطح تماس‌ها، ارتباطات و تعاملات اجتماعی بین شهروندان ایفا کنند. از این رو در بین برنامه‌ریزان، طراحان شهری و نیز شهروندان پیاده راه از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. چراکه احداث مسیر ویژه پیاده علاوه بر اینکه در تجدید حیات مراکز شهری نقشی موثر ایفاء می‌کند، با فراهم آوردن تعاملات اجتماعی به شهروندان اجازه می‌دهد در محیطی آرام و بدون خطر حواس خود را کاملاً معطوف انتخاب، خرید، خط بصر و یا پیاده روی با آرامش کنند. در نظام شهری ایران نیز با توجه به اینکه قسمتی از سفرهای درون شهری به صورت پیاده انجام میگیرد و اکثر شهرها در بطن شبکه‌های شهری امکانات مناسبی برای ایجاد پیاده راه در خود دارند که متاسفانه به این موضوع توجه چندانی نمی‌کنند و باعث گردیده که برنامه‌ریزی و طراحی شهری در ایران روز به روز از مقیاس‌ها و نیازهای انسان پیاده دور شده و در نتیجه از ارزش‌ها و جاذبه‌های اجتماعی و فرهنگی فضاهای شهری کاسته شود. مسئله اصلی در این پژوهش توجه به سنجش و ارزیابی عملکرد پیاده راه‌های موجود محور صادقیه و فرحزاد می‌باشد که با توجه به جنبش پیاده سازی نسبت به شاخص‌های 5گانه، ویژگی‌های کمی و کیفی پیاده راه‌ها مورد بررسی قرار می گیرند. تا بتوانیم باتوجه به معیارهای کمی و کیفی ویژگی‌های پیاده راه، مناسبترین پیاده راه را انتخاب کنیم.نتایج این تحقیق حاکی از آن است که با توجه به امتیاز شاخص‌ها و تحلیل ضریب همبستگی پیرسون و سطح معناداری آن، پیاده‌راه محور صادقیه دارای بالاترین شاخص‌های 5 گانه پیاده‌راه بوده و بالاترین سطح معناداری نسبت به ویژگی‌های یک پیاده‌راه مناسب را به خود اختصاص داده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

632 - بررسی و تبیین تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی
نظامعلی صالحی تهمینه دانیالی محمد اخباری

چکیده تحولات سال 1991 میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق که به جدا شدن کشورهای مشترک المنافع انجامید، جمهوری اسلامی ایران را در یک وضعیت استراتژیک جدید قرار داد و بسترهای جدید و مناسبی را در جهت برقراری تعامل و آینده نگری پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داد که از جمله چکیده کامل

چکیده تحولات سال 1991 میلادی در اتحاد جماهیر شوروی سابق که به جدا شدن کشورهای مشترک المنافع انجامید، جمهوری اسلامی ایران را در یک وضعیت استراتژیک جدید قرار داد و بسترهای جدید و مناسبی را در جهت برقراری تعامل و آینده نگری پیش روی جمهوری اسلامی ایران قرار داد که از جمله مهم‌ترین مؤلفه‌های آن عبارت‌اند از بحث رژیم حقوقی دریای خزر و تأثیر این دریا بر کشورهای ساحلی و نیز برنامه های راهبردی جمهوری اسلامی ایران و برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت در راستای منافع ملی و اتخاذ روشی منطقی و معقول با دیپلماسی فعال و خنثی نمودن نفوذ کشورهای فرامنطقه ای. لذا با توجه به مطالب یاد شده، بسیاری از صاحب ‌نظران علوم راهبردی معتقدند، توسعه همکاری منطقه ای و بین‌المللی ایران و کشورهای آسیای مرکزی از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف این مقاله بررسی و تبیین تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی است. سوال اصلی مقاله این است که مهم ترین فرصت‌ها و تهدیدات تعاملات ایران با ترکمنستان و کشورهای آسیای مرکزی کدام اند؟ در این پژوهش از روش سوات برای تحلیل موضوع پژوهش استفاده می شود در این راستا اهداف جمهوری اسلامی ایران در راستای توسعه همکاری با کشورهای آسیای مرکزی که دسترسی آن‌ها به جهان آزاد و به ویژه آب‌های گرم که تنها از طریق ایران میسر است و خاک کشورمان به‌عنوان دروازه ی ورود این کشور به موارد پیش گفته محسوب می شود مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد؛ که این بررسی عبارت‌اند از: شناخت کشورهای آسیای مرکزی در ابعاد گوناگون اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و حتی نظامی بررسی منافع کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای در توسعه همکاری با آسیای مرکزی، تبیین منافع ملی جمهوری اسلامی ایران در عرصه های گوناگون در روابط با آسیای مرکزی و برعکس و شناخت فرصت ها و چالش ها، تحولات آتی مؤثر بر امنیت ملی و نتیجه‌گیری و تبیین اهداف در جهت توسعه همکاری ایران و کشورهای آسیای مرکزی به ویژه ترکمنستان که دارای مرزهای طولانی خاکی و آبی با ایران است و با توجه به فرصت ها، تهدیدات و موانع، نتایج تحقیق نشان دهنده ی آن است که می توان با تبیین اهداف مناسب و برنامه های صلح و منطقی از قبیل: حسن هم‌جواری، توسعه تعاملات اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و تقویت انگیزه های ملی بر مبنای هویت اسلامی، همکاری ایران در زمینه های مختلف و ایجاد بسترهای لازم با کشورهای آسیای مرکزی بخصوص کشور همسایه ی شمالی ایران یعنی ترکمنستان را توسعه داده و در راستای تأمین امنیت و منافع ملی به نحو شایسته و منطقی اقدام کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

633 - آسیب‌شناسی تحقق‌پذیری طرح‌های ملی و منطقه‌ای در مناطق شمالی ایران در دهه 50 تا 90 و ارایه سیاست‌های بهبود
علی بخش رستمی قادی عباس بخشنده نصرت محمود رحمانی

چکیده در ایران برنامه‌های توسعه همواره به دلایل مشکلاتی که وجود داشته به طور موثری محقق نشده است. از جمله آنها طرح های توسعه ملی و منطقه ای است که در منطقه ساحل شمالی در بازه زمانی دهه 50 الی 90 تهیه شدند. این مشکلات در زمینه‌های مختلفی اعم از محتوا، مراحل تهیه، اجرا و چکیده کامل

چکیده در ایران برنامه‌های توسعه همواره به دلایل مشکلاتی که وجود داشته به طور موثری محقق نشده است. از جمله آنها طرح های توسعه ملی و منطقه ای است که در منطقه ساحل شمالی در بازه زمانی دهه 50 الی 90 تهیه شدند. این مشکلات در زمینه‌های مختلفی اعم از محتوا، مراحل تهیه، اجرا و نظارت وجود دارد که لازم است آسیب شناسی شود. پژوهش کنونی آمیخته ای از روش کمی و کیفی است و از نوع پژهش های توصیفی-تحلیلی به شمار می رود که با داده‌های آن به روش اسنادی (کتابخانه ای) و میدانی (مصاحبه و پرسشنامه) جمع آوری و سپس تجزیه وتحلیل شد. در بخش داده‌های کمی از نرم افزار SPSS و آماره‌های درصد و فراوانی، آزمون آماری میانگین و انحراف استاندارد استفاده شد. نتایج پژوهش در پنج حوزه شامل عمده ترین مسائل و مشکلات بر سر عدم تحقق پذیری، مناسب ترین نحوه مواجهه با مسائل، متدولوژی بهینه به منظور تهیه، نحوه انطباق فرایند بهینه برنامه ریزی و آینده فضایی مناطق شمالی ایران ارایه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

634 - نقش سیاست گذاری دولتی در ارتقاء زیست شهری با تأکید بر سلامت و بهداشت؛ مطالعه موردی منطقه 15 شهر تهران
علی اصغر اسمعیل پور روشن حشمت مهرآذین

چکیده سلامت و رفاه مردم یک شهر، شاخص مهمی برای نشان دادن میزان موفقیت سیاست‌گذاری دولتی در ارتقاء زیست شهری است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش سیاست‌گذاری دولتی در ارتقاء زیست شهری با تأکید بر سلامت و بهداشتدر منطقه 15 شهر تهران است. سؤال اصلی مقاله چکیده کامل

چکیده سلامت و رفاه مردم یک شهر، شاخص مهمی برای نشان دادن میزان موفقیت سیاست‌گذاری دولتی در ارتقاء زیست شهری است. هدف اصلی این مقاله عبارت است از تحلیل و بررسی نقش سیاست‌گذاری دولتی در ارتقاء زیست شهری با تأکید بر سلامت و بهداشتدر منطقه 15 شهر تهران است. سؤال اصلی مقاله این است که سیاست‌گذاری دولتی چه نقشی در ارتقاء زیست شهری با تأکید بر سلامت و بهداشت ایفا می کند؟ روش تحقیق مقاله توصیفی- تحلیلی و از نوع پیمایشی است و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که بر طبق تعداد نمونه و بر اساس مدل کوکران تعداد 400 پرسشنامه در محدوده مورد مطالعه توزیع گردیده است. تجزیه و تحلیل داده ها نیز بر اساس آزمون t تک نمونه‌ای مورد پردازش قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که سیاست‌گذاری دولتی در ایران به دلیل دولتی بودن همه حوزه‌ها نقش مهمی در ارتقاء و یا ضعف زیست شهری به ویژه در حوزه سلامت و بهداشت ایفا می کند و منطقه 15 شهر تهران به دلیل آن که چندان هدف سیاستگذاری های دولتی نبوده است از نظر بهداشتی و درمانی در وضعیت بحرانی قرار دارد و کمبود بیمارستان و مراکز درمانی سبب کاهش کیفیت بهداشت و سلامت در منطقه 15 شهر تهران شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

635 - ساماندهی بافت فرسوده منطقه 12 شهر تهران با استفاده از تکنیک SWOT
مجید کریم پور ریحان شهرزاد شریف جاهد

چکیده پدیده آشنای توسعه شهرنشینی و گسترش مهار ناپذیر شهرها که در مقاطع مختلف تاریخی بروز کرده، پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بافتهای بسیاری از شهرها دچار چالشهای اساسی شده است و به دنبال خود نابه سامانی های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی را به وجو چکیده کامل

چکیده پدیده آشنای توسعه شهرنشینی و گسترش مهار ناپذیر شهرها که در مقاطع مختلف تاریخی بروز کرده، پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بافتهای بسیاری از شهرها دچار چالشهای اساسی شده است و به دنبال خود نابه سامانی های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی را به وجود آورده. رویکرد حاکم بر این پژوهش (توصیفی- تحلیلی) است و جامعه آماری محلات فرسوده منطقه 12 شهر تهران بر اساس طرح تفصیلی منطقه و مصاحبه با کارشناسان این حیطه می باشد. در این پژوهش با استفاده ار تکنیک swot به تحلیل و بررسی بافت فرسوده منطقه 12 تهران به عنوان میراث دار پیشینه تهران و قلب اقتصادی کشو پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان میدهد که این محدوده از نقاط ضعف و تهدید بالایی برخوردار است و در عین حال نیز از نقاط قوت و فرصتهای بهینه ای جهت بهره گیری و رسیدن به حد مطلوب برخودار می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

636 - تحلیل راهبردی چالش‌های مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپارچه شهری
علی خداشاهی محمد تقی رهنمایی مهدی مدیری

چکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی چکیده کامل

چکیده شهر به عنوان کلیتی بهم پیوسته، به سازمانی مقتدر با مدیریتی یکپارچه نیازمند است. تعدد مدیریت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امورشهری از چالش‌های مدیریت کلانشهری تهران است. توسعه و گسترش کانون‌های شهری اطراف کلانشهر تهران باعث به وجود آمدن برخی مشکلات در درون کلان شهر شده اند. هدف پژوهش حاضر ارائه راهبردهای مدیریتی کلان شهر تهران با رویکرد مدیریت یکپاچه شهری می‌باشد. پژوهش حاضر کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است. جمع آوری داده‌ها با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و میدانی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) است و برای تحلیل از تکنیک های SWOT و دلفی بهره گیری شده است. جامعه آماری 30 نفراز کارشناسان خبره مباحث مدیریت شهری تهران انتخاب گردیده است. نتایج پژوهش بیانگر آن است که از مجموع 45 عامل درونی و بیرونی تأثیرگذار بر مدیریت یکپارچه شهری کلان شهر تهران، مجموع امتیاز وزنی عوامل داخلی 67/2 و عوامل خارجی، 25/2 می‌باشد لذا باید جهت موفقیت در یکپارچگی مدیریت کلان شهر تهران راهبردهای بازنگری را به اجرا درآورد بدین صورت که نقاط ضعف درونی مدیریت یکپارچه درکلانشهر تهران را کاهش داده و نهایت بهره گیری را از فرصت های بیرونی به عمل آورد. برخی از راهبردهای بازنگری عبارتند از: حرکت به سمت تمرکززدایی از قدرت وسازمانهای دولتی و ساختارهای بوروکراتیک و واگذاری اختیارات به حکومت های محلی و مدیریت شهری و همچنین واگذاری اختیار تهیه طرح‌های توسعه شهری و منطقه‌ای به نهادهای محلی. Abstract City, as an integrated generality, needs a strong organization with an integrated management. The multiplicity of management and incoordination of governmental and private organizations – which are in charge of urban affairs – is of main issues in the area of urban management. The rapid spread of surrounding urban societies has rendered some problems and challenges in Tehran metropolis. The purpose of the present study is to show some management strategies in Tehran metropolis with the approach of integrated urban management. In view of purpose, it is applicable, and considering method, it is descriptive - analytical. Collecting data has been performed through library studies and measuring, and SWOT and Delphi models have been used in order to analyze data. The statistical society includes 30 expert technicians of urban management. The results show that from 45 internal and external elements influencing on integrated urban management in Tehran metropolis, sum of weight point is 2.67 for internal elements and 2.25 for external elements, so, revision strategies should be used in order to succeed in the integration of managing Tehran metropolis, so as to decrease the internal weak points of integrated management of Tehran metropolis and to exploit the external opportunities. Some of review strategies include: moving to decentralization of strength and governmental organizations and bureaucratic structures and vesting authorities to local governments and urban managements and also, vesting the authority of preparing plans of urban and regional expansion to local organizations. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

637 - تبیین تأثیر فضای حیاتی بر امنیت منطقه‌ای (مطالعه موردی کشور عراق)
محمود نادریان ابراهیم رومینا زهرا پیشگاهی فرد

چکیده فضایحیاتیبهبخشیازمحیطجغرافیاییگفتهمی شودکهبقا،حیاتوتوسعهکشورهاتابعآناست.چنانچهفضایحیاتیکشورهابامخاطرهمواجهگرددکارکردهاوعملکردهایآنباچالشمواجهشدهوتدامآنشکل گیریبحرانرادرپیدارد.فضایحیاتیشاملفضاهاییاستکهبرایبقاکشورازاهمیتبرخورداراست.اینفضاممکناستاقتصادی،ارتباطی،انسا چکیده کامل

چکیده فضایحیاتیبهبخشیازمحیطجغرافیاییگفتهمی شودکهبقا،حیاتوتوسعهکشورهاتابعآناست.چنانچهفضایحیاتیکشورهابامخاطرهمواجهگرددکارکردهاوعملکردهایآنباچالشمواجهشدهوتدامآنشکل گیریبحرانرادرپیدارد.فضایحیاتیشاملفضاهاییاستکهبرایبقاکشورازاهمیتبرخورداراست.اینفضاممکناستاقتصادی،ارتباطی،انسانی،فرهنگیویاسایرمواردباشد.درارتباطبافضایحیاتیارتباطیودسترسی،کشورهاییدرجهانوجوددارندکهفضایحیاتیآنهامحدودبودهواینفضایحیاتیازحساسیتبرایآنهابرخورداراست.یکیازکشورهایمزبور،عراقاستکهبرایدسترسیبهمناطقوسایرسیستم هایجهانیازخلیجفارس،فضایحیاتیمحدودیرادرجنوبشرقخوددارد.اینفضابرایکشورعراقازحساسیتبرخورداربودهوسرنوشتوآیندهآنتابعدسترسیوحفظآندراینبخشاست.منازعاتاینکشورباایرانوکویتکهباعثشکل گیریدوجنگمنطقه ایوورودکشورهایمداخله گرخارجیبهمنازعاتمربوطهبودهناشیازرهاییازاینفشارصورتگرفتهاست.لذاامنیتمنطقه ایدرجنوبغربآسیاتابعفضایحیاتیعراقدرجنوبشرقآناست. اینپژوهشبامدنظرقراردادنتأثیرفضایحیاتیعراقبرامنیتمنطقه ایبهبررسیمنازعاتشکل گرفتهمتأثرازآنپرداختهاست.روشگردآوریداده هاواطلاعاتمربوطه،کتابخانه ایواسنادیومراجعهبهمراکزونهادهایمربوطهاست.شیوهتجزیهوتحلیلداده هاتوصیفی-تحلیلیاست. نتیجهپژوهشنشانمی‌دهدکهدسترسیمحدودعراقبهفضایحیاتیباعثافزایشتنشومنازعاتمنطقه ایشدهوامنیتمنطقهرابامخاطرهمواجهساختهاست.چنانچهدسترسیعراقبهفضایحیاتیموجودپایدارباشدوراهکارهایمناسبیدراینزمینهبوسیلهایرانوکویتبرنامهریزیگرددامنیتمنطقه ایناشیازاینپدیدهپایدارخواهدبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

638 - تأثیر ساختار ژیوپلیتیک حاکم بر روابط روسیه و ایالات متحده آمریکابر رقابت آنها در جنوب غرب آسیا
سجاد مرادی نیا زهرا پیشگاهی فرد کیومرث یزدان پناه بهادر زارعی

چکیده ایالات متحده آمریکا و روسیه از زمانی که قدرت بریتانیا رو به افول گذاشت و آمریکا کم کم جای آن را گرفت، وارد رقابت در منطقه آسیا و شرق اروپا شدند. این رقابت و گاه رویارویی در زمان شوروی و پس از جنگ جهانی اول به اوج خود رسید و منجر به جنگ سرد شد که تا 1991 میلادی ادا چکیده کامل

چکیده ایالات متحده آمریکا و روسیه از زمانی که قدرت بریتانیا رو به افول گذاشت و آمریکا کم کم جای آن را گرفت، وارد رقابت در منطقه آسیا و شرق اروپا شدند. این رقابت و گاه رویارویی در زمان شوروی و پس از جنگ جهانی اول به اوج خود رسید و منجر به جنگ سرد شد که تا 1991 میلادی ادامه یافت. پس از فروپاشی شوروی این رقابت نیز برای یک دهه از بین رفت و رویکردهایی مبتنی بر روابط دوستانه با غرب و آمریکا مطرح شد. اما با ترمیم قدرت روسیه به دست ولادیمیر پوتین که خود از بازماندگان دستگاه های امنیتی شوروی بود، مجدداً بحث رقابت روسیه به عنوان یک ابرقدرت با آمریکا مطرح شد که با اشغال شبه جزیره کریمه و حمله به سوریه در حمایت از بشاراسد، این رقابت جدید واقعیت عملی یافت. حضور روسیه در سوریه، همکاری با ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس و اقداماتش در قبال امنیت افغانستان و نیز بازتعریف اهداف سیاست خارجی و امنیتی-نظامی روسیه در اسناد استراتژیک این کشور از سال 2015 به بعد، نشانگر ورود روسیه به عرصه رقابت با آمریکا در منطقه جنوب غربی آسیا است. روابط و رقابت روسیه و آمریکا در مناطق مختلف و نیز جنوب غرب آسیا تابعی از ساختارهای معنایی، مادی و منافع این دو کشور به صورت کلی و نیز منطقه ای است که به طور کل در درون یک ساختار ژیوپلیتیکی قابل تعریف است. بنابراین در این مقاله سعی شده با روش توصیفی – تحلیلی نشان دهد، از منظر سازه انگاری، ساختار ژیوپلیتیکی چگونه بر رقابت بین روسیه و ایالات متحده آمریکا در منطقه جنوب غربی آسیا تأثیر می گذارد؟ نتایج تحقیق نشان می‌دهد، دو کشور روسیه و ایلات متحده آمریکا رقابت تنگاتنگی در حوزه‌های مختلف همچون شرکای استراتژیک و انگاره فضاها و موقعیت های ارزشمند ژیوپلیتیکی دارند. Abstract Since the British power has been declining, the United States has replaced it. the United States and Russia entered the competition in the Asian and Eastern European region. This competition peaked after World War I and leading to the Cold War, which lasted until 1991. With the reign of Russia during the reign of President Vladimir Putin, Russia's rivalry as a major power with the USA was raised. This new competition was observed in reality with the occupation of the Crimean Peninsula and the invasion of Syria in support of Bashar al-Assad. Russia's presence in Syria, cooperation with Iran and the Persian Gulf countries surrounding, and its actions for the security of Afghanistan As well as redefine the goals of Russian foreign policy and security in its strategic documents from 2015 onwards, Reflects Russia's entry into the region of the USA in the Southwest Asia region. This article tries to analyze this geopolitical structure on the basis of the Constructivism approach Alexander Wendt. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

639 - ارزیابی استراتژی‌های توسعه گردشگری پیرامون نواحی کلان‌شهری: (شهرستان شمیرانات، بخش لواسانات)
الهام افتخاری مسعود مهدوی حاجیلویی پرویز کردوانی

چکیده برقراری ارتباط متوازن و استراتژیک بین تقاضای روزافزون جمعیت شهری برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح در سکونتگاه‌های روستایی و ضرورت توسعه این سکونتگاه ها با استفاده از منابع و پتانسیل های گردشگری موجود در این مناطق راهبرد مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی عصر حاضر به شم چکیده کامل

چکیده برقراری ارتباط متوازن و استراتژیک بین تقاضای روزافزون جمعیت شهری برای گذراندن اوقات فراغت و تفریح در سکونتگاه‌های روستایی و ضرورت توسعه این سکونتگاه ها با استفاده از منابع و پتانسیل های گردشگری موجود در این مناطق راهبرد مدیریت و برنامه ریزی اقتصادی عصر حاضر به شمار می رود. هدف این مقاله تحلیل و بررسی راهبردهای توسعه گردشگری بخش لواسانات در شهرستان شمیرانات به منظور پاسخگویی به دو نیاز توسعه منطقه و تقاضا برای گردشگری است. با توجه به موقعیت پیرامونی بخش لواسانات در شهرستان شمیرانات نسبت به کلان‌شهر تهران از یک طرف و پتانسیل‌های گردشگری آن از طرف دیگر سؤال اصلی مقاله این است که بهینه ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در این منطقه کدام استراتژی است؟ فرضیه ای را که در این مقاله برای پاسخ گویی به سؤال اصلی در صدد آزمون آن هستیم این است که به نظر می رسد مناسب ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در ناحیه مورد مطالعه استراتژی‌های تهاجمی (SO) یعنی توجه به نقاط قوت داخلی این منطقه (پتانسیل های گردشگری) و بهره گیری از فرصت های موجود در پیرامون آن (تقاضا برای گذران اوقات فراغت در کلان‌شهر تهران) است. روش تحقیق مقاله تلفیقی از روش های تحلیل شبکه ای (ANP) و سوآت (SWOT) است و برای سنجش وزن سنجه ها از آزمونt تک نمونه استفاده شده که جامعه آماری مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 389 نفر متشکل از 2 گروه (مردم و مسئولان) تعیین شد و میزان پایایی و روایی پرسش نامه به روش آلفای کرونباخ (89. برای مردم و 91. برای مسئولین) به دست آمده است. نتایج مقاله نشان می دهد که مناسب ترین استراتژی برای توسعه گردشگری در محدوده مورد مطالعه استراتژی تهاجمی و در اولویت بعد رقابتی (SO)(توسعه‌ای) است و نیز از میان سنجه های 66 گانه مدل سوآت سنجه های S1، W15،O1و T1 بیشترین امتیاز را کسب کرده اند. Abstract Establishing a balanced and strategic relationship between the growing demand for urban population to spend leisure time and have fun in rural settlements (this dimension is more likely to be found in the countryside and neighboring villages with larger cities) and the need to develop rural settlements using the resources and potential of tourism in these areas is current economic management and planning strategy. The purpose of this paper is to analyze and evaluate the tourism development strategies of the Lavasanat section in the city of Shemiranat. The main question of this article is that considering the peripheral location of the Lavasanat section in the city of Shemiranat compared to Tehran metropolis from one side and its potential for tourism on the other, which strategy is the most effective strategy for tourism development in this region? The hypothesis we are trying to test in this article is to answer the main question seems that the most appropriate strategy for developing tourism in the studied area is aggressive strategies (SO), namely, the attention to the internal strengths of this region (tourism potential) and the exploitation of the opportunities available around it. The demand for leisure in the metropolis of Tehran). Method of research paper is a compilation of Network Analysis (ANP) and Swot(SWOT) to measure the weight of the measurements, a single sample t test was used. The population of the study was determined using the Cochran formula consisting of 389 people, composed of 2 groups (people and authorities)the reliability and validity of the questionnaire were obtained by Cronbach's alpha (89 for people and 91 for officials). The results of the paper show that the most appropriate strategy for tourism development in the studied area is aggressive and in the next stage is competitive (SO) (development) and from the 66th model of Swat model also the scores of S1, W15, O1 and T1 have earned the most points. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

640 - ارائه مدل‌ مفهومی جغرافیای کاربردی در آموزش علوم به کودکان استثنائی (تیزهوشان) با رویکرد نانو تکنولوژی (مطالعه موردی: مدارس منطقه 2 تهران)
کتایون تیموریان پروانه زیویار فریبا مصطفوی

چکیده جغرافیای کاربردی از زمان حیات انسان پا به عرصه وجود نهاد و پای به پای انسان و در تمام ابعاد زندگی او رخنه کرد و تکامل یافت. یکی ازین تکاملات ظهور فناوری نانو به‌عنوان موج چهارم انقلاب صنعتی بود که علاوه بر انقلابی که در جهان به پا کرد، هیاهویی در نظام‌های آموزش ک چکیده کامل

چکیده جغرافیای کاربردی از زمان حیات انسان پا به عرصه وجود نهاد و پای به پای انسان و در تمام ابعاد زندگی او رخنه کرد و تکامل یافت. یکی ازین تکاملات ظهور فناوری نانو به‌عنوان موج چهارم انقلاب صنعتی بود که علاوه بر انقلابی که در جهان به پا کرد، هیاهویی در نظام‌های آموزش کشورهای دنیا به وجود آورد تا افراد متخصص را در این زمینه تربیت کند. برنامه‌های متنوع آموزشی برای رده های مختلف سنی نشان از توجه همه‌جانبه به سرمایه‌گذاری در این فناوری دارد. فناوری نانو، پدیده‌ای عظیم است که در تمامی گرایش‌های علمی راه‌یافته و از فناوری های نوینی است که با سرعت هرچه‌تمام‌تر درحال‌توسعه می‌باشد. لذا هدف پژوهش حاضر ارزیابی معیارهای استاندارد آموزشی، معایب و مزایای خدمات آموزشی و ارائه راهکارها و پیشنهاد الگوهای مناسب انتقال دانش و افزایش آگاهی دانش آموزان در ارتباط با مدل‌های مفهومی و هنرهای تجسمی آموزش دانش جدید نانو به زبان ساده و قابل‌فهم برای دانش آموزان می‌باشد. پژوهش حاضر ازنظر هدف از نوع کاربردی و توسعه‌ای و به لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی و تحلیلی می‌باشد . برای دستیابی به ادبیات نظری پژوهش از روش‌های توصیفی و اسنادی با مرور ادبیات مربوط به مفاهیم فناوری نانو و همچنین روش‌های تحلیلی برای پاسخ سؤالات و شاخص‌های تأثیرگذار بر یادگیری نانو در مدارس محدوده موردمطالعه از نرم‌افزار spss استفاده‌شده است. با توجه به یافته‌های تحقیق و نتایج به‌دست‌آمده از آزمون T test در تحلیل حاصل از نرم‌افزار spss نشان داد که مؤلفه هنرهای تجسمی که شامل گویه آموزش با استفاده از ابزارهای آموزشی (کتاب، عکس و...) با ضریب معناداری 68/3، آموزش با استفاده از انیمیشن‌های کمک‌آموزشی با ضریب 62/3 و گویه ها مدل های مفهومی که شامل تجهیز آزمایشگاه‌های دانش‌آموزی به فناوری نانو با ضریب 66/3 به ترتیب اهمیت بالاترین ضریب را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج کلی تحلیل بیانگر این است که هنرهای تجسمی بیشترین ضریب و بیشترین تأثیر را در یادگیری و آموزش فناوری نانو تکنولوژی در مدارس خواهند داشت. همچنین برای نشان دادن تأثیر هر مؤلفه از تحلیل سلسله مراتبی AHP از طریق نرم‌افزار EXPERT CHOICE استفاده شد که محاسبه نشان داد که هنرهای تجسمی (A) با امتیاز 188/0 و مدل های مفهومی (B) با امتیاز 081/0 به ترتیب دارای بیشترین اهمیت در آموزش کودکان تیزهوش با فناوری نانو تکنولوژی می باشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

641 - ارائه الگوی منطقه‌گرایی ایران و آسیای مرکزی
حمیدرضا سرمست علی بیژنی محمد اخباری

چکیده منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطق ژئوپلیتیکی هم‌جوار ایران است که دارای پیشینه تاریخی مشترک با ایران است. در روابط بین ایران و آسیای مرکزی این پژوهش به دنبال تدوین الگوی مبتنی بر ساختار ژئوپلیتیکی منطقه آسیای مرکزی و ایران است که ضمن کاهش تنش‌ها و چالش‌های فی‌مابین چکیده کامل

چکیده منطقه آسیای مرکزی یکی از مناطق ژئوپلیتیکی هم‌جوار ایران است که دارای پیشینه تاریخی مشترک با ایران است. در روابط بین ایران و آسیای مرکزی این پژوهش به دنبال تدوین الگوی مبتنی بر ساختار ژئوپلیتیکی منطقه آسیای مرکزی و ایران است که ضمن کاهش تنش‌ها و چالش‌های فی‌مابین به نوعی همگرایی منطقه‌ای پایدار منجر گردد. این امر می‌تواند سبب توسعه روابط ایران و آسیای مرکزی و جلوگیری از بروز تهدیدات ژئوپلیتیکی بین ایران و آسیای مرکزی گردد که اهداف آن شناخت ساختار ژئوپلیتیکی آسیب‌های ناشی از سیاست‌گذاری گذشته و منابع تنش و تقابل در روابط میان ایران و آسیای مرکزی جهت تنش‌زدایی و کسب منافع مشترک منطقه‌ای است. همچنین ایران و آسیای مرکزی در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت ها و چالش‌هایی هستند که برخی از آن‌ها ریشه در محیط داخلی و برخی دیگر ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد و برای رسیدن به همگرایی باید بر اساس راهبردهای پنج گانه به آن دست یافت؛ بنابراین در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت‌های ژئوپلیتیکی به یک الگوی همگرایی منطقه‌ای دست ‌یابیم و در این راستا این سؤال اصلی قابل طرح است: بر اساس ساختار ژئوپلیتیکی موجود چه نوع الگویی می‌توان ارائه داد که به منطقه‌گرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی منجر گردد؟ فرضیه رساله نیز بدین شکل است: به نظر می‌رسد که بر اساس ساختار ژئوپلیتیکی موجود ارائه الگوی مبتنی بر واقعیات و منافع ژئوپلیتیکی همگرا ساز (قوت‌ها و فرصت‌ها) و نیز دوری از عوامل تنش‌زای ژئوپلیتیکی (ضعف‌ها و تهدیدها) می‌تواند منطقه‌گرایی پایدار بین ایران و آسیای مرکزی در راستای منافع متقابل منجر گردد. روش مورد استفاده پژوهش نیز توصفی- تحلیلی است که برای تحلیل یافته‌های پژوهش از مدل سوات نیز استفاده خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

642 - راهبرد عوامل ساختار قدرت‌های برتر جنوب غرب آسیا چرایی قدرت‌های فرامنطقه ای بر علل برتر جلوه دادن رژیم اشغالگر قدس
مهرعلی عباسپور کیومرث یزدان پناه عزت الله عزتی

چکیده بررسی ساختار نظام برتر منطقه‌ای جنوب غرب آسیا و شاخص قدرت‌های آن و اعمال سیاست قدرت‌های فرامنطقه ای در این ساختار، چرائی برتری جلوه دادن رژیم اشغالگر قدس عدم استرجاع آن در محافل جهانی، سازمان‌های بین المللی برای کسب مشروعیت، نداشتن عمق استراتژیک، وزن ژئوپلیتیکی، خ چکیده کامل

چکیده بررسی ساختار نظام برتر منطقه‌ای جنوب غرب آسیا و شاخص قدرت‌های آن و اعمال سیاست قدرت‌های فرامنطقه ای در این ساختار، چرائی برتری جلوه دادن رژیم اشغالگر قدس عدم استرجاع آن در محافل جهانی، سازمان‌های بین المللی برای کسب مشروعیت، نداشتن عمق استراتژیک، وزن ژئوپلیتیکی، خروج از شروط سازمان ملل، جمعیت ناموزون، متفرق، مهاجر، مذهب ناهمگن، مرز شناور، ناسازگاری همجواری، منطقه‌ای، فرامرزی، نداشتن منزلت ژئوپلیتیکی که از سنجش قدرت ملی آن در ارزیابی و محاسبه عوامل مادی و غیرمادی قدرت ساز آن، که باید در داخل وزن شود،! این وزن‌ها با نگاه به بیرون دنبال می‌شود. هزینه کردن قدرت‌های برتر منطقه، ترکیه، ایران قبل انقلاب، مصر، عربستان برای بالا آوردن قدرت وابسته رژیم اشغالگر قدس در نظام قدرت منطقه‌ای و چرائی آن در شفاف‌سازی سیاست‌های بازدارندگی و راهبردی دنبال می‌شود و محاسبه مؤلفه‌ها و عوامل مختلف مادی و غیر مادی برای ساختار قدرت آن، موضوع، تصمیم سازان قدرت‌های فرامنطقه ای با بهانه‌های تاریخی و مذهب‌سازی و برتری طلبی یک قوم و راه اندازی دو کارناوال بین المللی تحت عنوان جنگ اول جهانی برای متلاشی کردن دولت اسلامی عثمانی و جنگ دوم هویت دادن به رژیم جعلی اسرائیل را در برداشت. وابستگی و ناتوانی آن را در مؤلفه‌های اقتصادی، اجتماع، زبانی، محیط ارضی و مرزی و.... می‌توان دید. اسرائیل بدون پشتیبانی ایالات متحده آمریکا، حتی لحظه‌ای به حیات سیاسی خود نمی‌تواند ادامه دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

643 - تبیین عدالت فضایی از منظر تمهید خدمات سلامت در فضاها و کاربری‌های شهری برای قشر سالمند (مورد پژوهی: منطقه 15 تهران)
محمدتقی پیربابایی پریسا ‌ هاشم‌پور پیمان زاده باقری

چکیده امروزه توجه به جایگاه و نقش سالمندان در نظام برنامه‌ریزی شهری و معماری از یک طرف و تحقق‌پذیری شهرهای دوستدار سالمند، از اولویت‌های اساسی در فرایند برنامه‌ریزی شهری و معماری است. خدمات شهری ساختار‌دهنده‌ی شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر است؛ لذا بی عدال چکیده کامل

چکیده امروزه توجه به جایگاه و نقش سالمندان در نظام برنامه‌ریزی شهری و معماری از یک طرف و تحقق‌پذیری شهرهای دوستدار سالمند، از اولویت‌های اساسی در فرایند برنامه‌ریزی شهری و معماری است. خدمات شهری ساختار‌دهنده‌ی شکل و ماهیت کالبدی، اجتماعی و فضایی شهر است؛ لذا بی عدالتی در نحوه‌ی توزیع آن، تأثیر جبران ناپذیری بر ساختار، ماهیت شهر به ویژه سالمندان را با چالش‌های جدی روبرو می‌کند. تحقیق حاضر به بررسی وضعیت عدالت فضایی در سطح نواحی منطقه 15 تهران پرداخته شد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش‌های کاربردی و به لحاظ روش تحقیق پیمایشی می‌باشد. در روند تحقیق ابتدا با طراحی پرسشنامه و برداشتهای میدانی به بررسی میزان دسترسی شهروندان به ویژه سالمندان در سطح نواحی شهر تهران پرداخته شد و سپس جهت رتبه‌بندی نواحی شهر به لحاظ دسترسی به خدمات از مدل VIKOR استفاده شد و در نهایت از مدل نزدیکترین همسایه جهت ارزیابی الگوی پراکندگی خدمات در سطح نواحی شهر استفاده گردید. نتایج مدل ها حاکی از آن است که پراکنش فضایی خدمات شهری در نواحی منطقه 15 از الگویی منظم پیروی نمی‌کند و توزیع‌ها به صورت تصادفی و خوشه‌ای می‌باشد. همچنین تخصیص خدمات شهری در رابطه با قشر سالمند در نواحی منطقه مذکور تفاوت معنی داری دارد. در بررسی‌های به عمل آمده از لحاظ دسترسی به خدمات ناحیه 3 بیشترین دسترسی و برخورداری و ناحیه 5 و 6 کمترین دسترسی برخوردارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

644 - بررسی پدافند غیرعامل در منطقه 4شهرداری، شهر تهران
رضا پنام آزیتا رجبی بختیار عزت پناه

چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و چکیده کامل

چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته می شود. این تحقیق با هدف تحلیل و ارزیابی مراکز مهم ،حیاتی و حساس منطقه 4 شهر تهران از منظر پدافند غیرعامل انجام شده است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می باشد. متغیرهای مورد بررسی شامل شناسایی مکان‌های حیاتی، حساس و مهم منطقه 4 شهر تهران، به منظور کاهش خسارت‌های ناشی از حملات دشمن، بالا بردن قدرت دفاعی‌، آستانه مقاومت ملی، بازدارندگی و شهرسازی دفاعی است. روش جمع‌آوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه‌ای بوده و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی(مصاحبه) نیز استفاده شده است. در تحلیل و تهیه نقشه های مربوطه، از نرم افزار ARC_GIS و EXCEL استفاده شده است. در این مقاله از تکنیک ماتریسی برای بررسی انطباق نظام شهری منطقه 4شهر تهران با اصول پدافند غیرعامل استفاده شده است که به شناسایی مراکز مهم، حیاتی و حساس منطقه پرداخته شده است. نتایج پژوهش بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در این منطقه است. بدین طریق می‌توان قبل از وقوع جنگ برای کاهش خسارات جانی و مالی نقاط استراتژیک شهر، جایی که ادامه حیات شهر و مقاومت آن وابسته به این مراکز است اقدام نمود. * نویسنده مسئول [1] - Passive Defense پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

645 - نقش و موقعیت استراتژیک ایران در ایجاد خطوط انتقال انرژی (نفت و گاز)به اروپا و تأثیر آن بر همگرایی فرا منطقه‌ای ایران
مریم شعبانی

چکیده هدف از این پژوهش بررسی خطوط انتقال انرژی نفت و گاز به اروپا می باشد و روش پژوهش به صورت تحلیلی- توصیفی است. با افزایش وابستگی اقتصادی جهان به خصوص کشورهای اروپایی به منابع انرژی خاورمیانه و نیز ظهور روسیه و ترکیه به عنوان بازیگران اصلی در بازار انرژی جهان، نفت چکیده کامل

چکیده هدف از این پژوهش بررسی خطوط انتقال انرژی نفت و گاز به اروپا می باشد و روش پژوهش به صورت تحلیلی- توصیفی است. با افزایش وابستگی اقتصادی جهان به خصوص کشورهای اروپایی به منابع انرژی خاورمیانه و نیز ظهور روسیه و ترکیه به عنوان بازیگران اصلی در بازار انرژی جهان، نفت و گاز دریای خزر و مسیرهای انتقال آن به بازارهای مصرف، بیش از پیش مورد توجه قدرت های بزرگ صنعتی قرار گرفته است. بررسی توصیفی– تحلیلی موضوع نشان می دهد که ایران در حوزه امنیت اقتصادی، عرضه، تقاضا، ترانزیت و سرمایه گذاری با چالش مواجه است. مهم ترین چالش ایران، امنیت تقاضاست. در راستای حفظ تقاضای موجود و صادرات به اروپا، راه کارهای مطلوب ایران، افزایش جذب سرمایه گذاری، ارتقای میزان آمادگی عرضه در شرایط فوری و کاهش اختلافات بین المللی در زمینه عرضه گاز و امنیت اجتماعی و زیست محیطی می باشد. همچنین نتایج حاکی از این است که به خاطر تحریم ها این متغیرهای امنیت با چالش هایی رو به رو می باشند که باید دولتمردان ایرانی حل این مشکل را در اولویت برنامه های خود قرار دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

646 - ارائه الگوی همگرایی منطقه‌ای فیمابین کشورهای ایران، عراق و ترکیه با تأکید بر ساختار ژئوپولیتیکی منطقه
سعید محمدی پور محمد اخباری فرهاد حمزه

چکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های چکیده کامل

چکیده منطقه خاورمیانه یک منطقه ژئوپولیتیکی است که می توان وجوه اشتراک مثبت و منفی بسیاری را در بین کشورهای آن مشاهده نمود که موجب فرصت ها و تهدیداتی در این منطقه شده است. چالش های داخلی منطقه و تهدیدات بیرونی سبب شده تا منطقه خاورمیانه به وضعیتی شکننده برسد. اما قوت های داخلی و فرصت های بیرونی نیز وجود دارد که زمینه های همگرایی بین این کشورها و توسعه و امنیت در منطقه را فراهم می آورد. کشورهای ایران، ترکیه و عراق نیز به عنوان کشورهایی در منطقه خاورمیانه هستند که در مسیر همگرایی و روابط متقابل دارای ظرفیت ها و چالش هایی هستند که برخی از آن ها ریشه در محیط داخلی و روابط بین این کشورهاست و برخی نیز ریشه در محیط بیرونی منطقه و جهان دارد. برای رسیدن به همگرایی می بایست الگویی براساس این عوامل داخلی و خارجی طراحی گردد که ضمن کاهش چالش ها به توسعه ظرفیت ها پرداخته شود. در این مقاله سعی شده تا با بررسی واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه یک الگوی همگرایی منطقه ای طراحی گردد. در این راستا سوال اصلی مقاله این است که براساس واقعیت های ژئوپولیتیکی منطقه چه نوع الگویی می تواند ضمن تنش زدایی به نوعی همگرایی منطقه ای پایدار بین سه کشور منجر گردد؟ در این پژوهش از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است و برای ارائه‌ مدل راهبردی از روش تحلیل راهبردی سوات SOWT بهره برده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

647 - امکان سنجی ایجاد منطقه ویژه اقتصادی کاشمر راهکاری برای توسعه خوشه های صنعتی و کسب و کار در راستای توسعه پایدار ناحیه ترشیز
محمد اسکندری ثانی فاطمه سادات کهکی

چکیده منطقه جغرافیایی که کاشمر در آن واقع شده است دارای پتانسیل های زیادی برای توسعه خوشه های در سطح محلی، ملی و بین المللی دارد که در عصر رقایت پذیری های شهری و منطقه ای ضرورتی انکارناپذیر است. روش پژوهش حاضر با توجه به ماهیت آن توصیفی –تحلیلی می باشد و از نظر ه چکیده کامل

چکیده منطقه جغرافیایی که کاشمر در آن واقع شده است دارای پتانسیل های زیادی برای توسعه خوشه های در سطح محلی، ملی و بین المللی دارد که در عصر رقایت پذیری های شهری و منطقه ای ضرورتی انکارناپذیر است. روش پژوهش حاضر با توجه به ماهیت آن توصیفی –تحلیلی می باشد و از نظر هدف کاربردی است. ابتدا با بررسی ادبیات مورد نظر به ماهیت خوشه های صنعتی و اثرات مرتبط با توسعه اقتصادی و منطقه ای تمرکز شده و سپس به بررسی پتانسیل های منطقه ویژه اقتصادی کاشمر در مقیاس محلی، منطقه ای و بین المللی پرداخته شده است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق از مطالعات اسنادی در ایران و خارج از کشور به ویژه اسناد کشور افغانستان تهیه شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های مورد نظر از نرم افزار GIS و مدل Vikor و آنتروپی شانون استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که منطقه ویژه اقتصادی کاشمر با توجه به موقعیت جغرافیایی به عنوان منطقه ویژه لوژیستیکی سایر مناطق ویژه اقتصادی و بازارجه های مرزی شرق ایران عمل نماید. از سوی دیگر با توجه به پتانسیل های محلی، منطقه ای و بین المللی، تشکیل منطقه ویژه اقتصادی بر پایه خوشه های خشکبار مبتنی بر اقتصاد سبز به ویژه با توجه به محصولات استراتژیک و صادراتی و همچنین بازار افغانستان می تواند مهمترین کارکرهای منطقه ویژه اقتصادی کاشمر باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

648 - بررسی تأثیر دانشگاه بر توسعه‌ی منطقه‌ای مبتنی بر عدالت اسلامی در غرب استان تهران با تأکید بر توسعه فرهنگی شهرستان اسلام‌شهر
علی عقبایی شریف مطوف

چکیده در نیم قرن اخیر، نظریه‌پردازان توسعه شهری و منطقه‌ای روز به روز به اهمیت تعادل و توازن در توسعه پایدار و مستدام، پی برده و ضرورت آن را مورد تأکید قرار داده‌اند. بیشتر اندیشمندان بر این نظر متفق‌اند که توسعه چند قرن اخیر راه نامتعادل را طی کرده و به تبع آن، پی آمده چکیده کامل

چکیده در نیم قرن اخیر، نظریه‌پردازان توسعه شهری و منطقه‌ای روز به روز به اهمیت تعادل و توازن در توسعه پایدار و مستدام، پی برده و ضرورت آن را مورد تأکید قرار داده‌اند. بیشتر اندیشمندان بر این نظر متفق‌اند که توسعه چند قرن اخیر راه نامتعادل را طی کرده و به تبع آن، پی آمدهایی داشته است که نه تنها خود تحقق توسعه را زیر هاله‌ای از ابهام برده است، بلکه نظام هستی و خلقت که بر اساس توازن نهاده شده است را با خطرهای جدی مواجه ساخته است. حال این پرسش مطرح می‌شود که آیا زمان آن نرسیده است که به اصول آفرینش بازگشته و راه رفت را تصحیح کرد؟ این مقاله استخراج‌شده پژوهشی که با هدف آزمون توازن و تعادل در توسعه شهری و منطقه‌ای از طریق بررسی تأثیر دانشگاه بر توسعه‌ی منطقه‌ای غرب استان تهران با تأکید بر شهرستان اسلام‌شهر در سال‌های 1394 تا 1397 در دوره دکتری صورت گرفت. به منظور دستیابی به هدف پژوهش، این فرضیه طرح شد که از زمان احداث دانشگاه در شهر اسلامشهر تاکنون شاخص‌های عدالت اجتماعی در توسعه فرهنگی و شاخص‌های توسعه اقتصادی منطقه‌ای در کل منطقه اسلامشهر تحت تأثیر همین دانشگاه بهبود یافته است. از میان جامعه آماری، تعداد 400 نفر به عنوان گروه نمونه به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند تا از طریق تکمیل پرسشنامه، به پرسش‌های مربوط به تحقیق پاسخ دهند. سؤال‌های پرسشنامه از پایایی قابل قبولی برخوردار است. روش تحقیق در این پژوهش کمی- کیفی و از نوع توصیفی- تحلیلی است. در واقع محور روش‌شناسی دارای رویکرد کیفی است و هر جا لزوم یافته از تجزیه و تحلیل کمّی نیز استفاده شده است. در این راستا از روش‌های تحلیلی SPSS، بهره گرفته شده است. برای کنترل رابطه‌ی بین توسعه‌ی منطقه و دانشگاه اسلامشهر، از نظر شاخص‌های توسعه قبل و بعد از استقرار دانشگاه در منطقه، با کمک روش‌های مختلف ارزیابی شده است. همچنین برای پرهیز از خطا و اطمینان از اینکه این دانشگاه تأثیر ویژه‌ای بر توسعه منطقه داشته است و این پبشرفت ناشی از عوامل دیگری نبوده، با استفاده از شیوه‌ی مقایسه‌ای وضعیت این منطقه با مناطقی که در اثر دانشگاه توسعه ‌یافته یا در اثر نبود دانشگاه از توسعه بازمانده‌اند، به‌صورت شاهد بررسی شده است. با انجام این پژوهش، در نهایت، این نتیجه حاصل شد، که دانشگاه اسلامشهر در توسعه‌ی منطقه‌ای غرب استان تهران خصوصاً در محدوده‌ی منطقه اسلامشهر، تأثیر مثبت داشته است که این توسعه ابعاد مختلفی، از جمله توسعه‌ی اقتصادی، توسعه‌ی سیاسی- اجتماعی و توسعه‌ی فرهنگی را در برمی‌گیرد. در نهایت این نتیجه گرفته شده است که با دیدگاه عدالت محوری، توزیع متعادلانه دانش منطقه، منجر به تحقق تعادل در توسعه شهری و منطقه‌ای می‌شود و دانشگاه به عنوان نهاد توسعه فرهنگی توانسته است به نهادینه شدن توسعه متعادل شهری و منطقه‌ای از طریق توسعه فرهنگی کمک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

649 - تبیین اثرات سیاست‌های بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری (موردپژوهی: منطقه 12 شهرداری تهران)
پانته‌آ ابوذری یوسفعلی زیاری

چکیده از جمله سیاست‌های مؤثر و حساس توسعه شهری را می‌توان برنامه‌های مداخله در بافت‌های فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامه‌ریزی و چکیده کامل

چکیده از جمله سیاست‌های مؤثر و حساس توسعه شهری را می‌توان برنامه‌های مداخله در بافت‌های فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامه‌ریزی و مدیریت حفظ و نگهداری آنها از اقدامات اولیه و مهمی است که باید صورت پذیرد. وجود بافت‌های فرسوده شهری در شهر تهران و اجرای سیاست‌هایی توسط دولت‌ و شهرداری با هدف احیای آن، دارای آثار متفاوت بر بافت شهری و کیفیت زندگی شهروندان بوده است که سنجش آثار این سیاست‌ها، مزیت‌ها و ضعف‌های این طرح ها را مشخص می‌کند. بنابر این هدف این پژوهش، تبیین آثار سیاست‌های مداخله در بافت فرسوده در منطقه 12 شهر تهران می‌باشد. روش این مقاله، توصیفی- تحلیلی بوده و ابزار جمع‌آوری داده‌ها بصورت پرسشنامه و جهت تحلیل از T تک نمونه ای، آزمون همبستگی اسپیرمن، آزمون فریدمن از نرم‌افزار Spss و جهت تحلیل عاملی تأییدی از نرم‌افزار Liserel مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که سیاست‌های اجرا شده در راستای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده منطقه 12 منجر به بروز ناپایداری شده و همچنین رابطه معناداری بین سطح مولفه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی و اجرای سیاست‌های بهسازی و نوسازی وجود دارد. بنابراین تحلیل سیاست ها مبتنی بر بازآفرینی پایدار شهری یکپارچه نگر بوده و تمامی ابعاد که تحت تأثیر اجرای سیاست ها در بافت فرسوده صورت می پذیرد را مورد سنجش قرار می‌دهد. نتایج تحلیل عاملی نشان از برازش مناسب این مدل جهت سنجش آثار سیاست‌های بهسازی و نوسازی در مناطق شهر تهران دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

650 - تأثیر سیاست همسایگی جمهوری فدراسیون روسیه بر رویکرد منطقه‌گرایی ایران در قفقاز
مصطفی هاشمی ریباز قربانی نژاد کیومرث یزدان پناه درو محمدحسن نامی

منطقه قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی که دارد جذب‌کننده بازیگران منطقه‌ای و کروی است. ریشه تاریخی و هم‌جواری این منطقه با ایران و روسیه باعث شده است که سرنوشت و اتفاقات این منطقه تاثیر مستقیمی بر امنیت و منافع ملی ایران و روسیه داشته باشد که باعث ایجاد موانعی د چکیده کامل

منطقه قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت ژئواستراتژیکی که دارد جذب‌کننده بازیگران منطقه‌ای و کروی است. ریشه تاریخی و هم‌جواری این منطقه با ایران و روسیه باعث شده است که سرنوشت و اتفاقات این منطقه تاثیر مستقیمی بر امنیت و منافع ملی ایران و روسیه داشته باشد که باعث ایجاد موانعی در مسیر منطقه گرایی ایران توسط روسیه و دیگر بازیگران داشته است. پژوهش حاضر درصدد مطالعه بر تأثیر سیاست همسایگی جمهوری فدراسیون روسیه بر رویکرد منطقه‌گرایی ایران در قفقاز است.پژوهش حاضر ازلحاظ هدف کاربردی و ازلحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و اکتشافی است که در آن برای جمع‌آوری داده‌های تحقیق به‌صورت توأمان از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی شامل پرسشنامه استفاده‌شده است. در این پژوهش جامعه‌ی آماری، شامل مجموعه‌ای متشکل از متخصصان جغرافیای سیاسی، مسئولین سازمان‌های مرتبط و نهادهای ذی‌ربط بوده‌اند که علاوه بر بخش گردآوری اطلاعات، در دیگر بخش‌ها مانند (مصاحبه و پرسشنامه) یاری رسانده‌اند. در این پژوهش سعی شده تمامی ابعاد سیاسی ،دفاعی ، امنیتی و... کشورهای منطقه قفقاز جنوبی و بازیگران حاضر در این منطقه پرداخته شود . سپس نتایج حاصل از روش میدانی در قالب تحلیل آماری T به اجرا گذاشته‌شده است. بنابراین ایران باید برای کسب جایگاهی برتر از رقبای خود و تأمین امنیت و منافع ملی خود به دور از برخورد های قهر آمیز روسیه ،راهبردهایی مبتنی بر پیوند منافع خود با کشورهای قفقاز را مدنظر قرار دهد و به مرحله عملیاتی شدن برساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

651 - Comparison of the Efficiency of Power Transmission Companies in the Electric Power Industry of Iran Applying Conventional and Network Data Envelopment Analysis Methods
کامبیز شاهرودی محمد رضا خسروی

This study is an applied study conducted to evaluate and compare the efficiency of Iran's regional power companies using conventional and network Data Envelopment Analysis methods. Iran's regional power companies use two- phased process to transmit power. Using applied چکیده کامل

This study is an applied study conducted to evaluate and compare the efficiency of Iran's regional power companies using conventional and network Data Envelopment Analysis methods. Iran's regional power companies use two- phased process to transmit power. Using applied approach, the performance and efficiency of these companies were measured with network and conventional methods, and they were compared with each other (input-oriented BCC). It was indicated that network models have wider application compared with other method since it provides vivid picture of the efficiency of regional power companies. The Wilcoxon test result shows there is significant difference between efficiency scores of Iran's regional power companies using BCC and network methods, and investigation of the quality of difference of scores also indicate that efficiency of companies in the network model is lower than efficiency scores of BCC model. In general, network models have higher application than to provide a vivid picture of the efficiency of regional electricity companies and more accurate comparison of them. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

652 - مکان یابی محل های مناسب جهت احداث سد زیرزمینی با استفاده از روش AHP تصمیم گیری چند معیاره(مطالعه موردی ناحیه اندیکا- خوزستان)
فرید درفشان محمد حیدرنژاد امین بردبار حسن دانشیان

به منظور، توسعه و بهره برداری بهینه و نیز ذخیره کردن آب در زیرزمین، استفاده از سدهای زیرزمینی می‌تواند مفید واقع گردد. با در نظر گرفتن شرایط منطقه اندیکا خوزستان، احداث سد زیر زمینی به دلیل هزینه اندک و بازدهی قابل قبول در این منطقه راهکاری مناسب برای جبران کم آبی در ما چکیده کامل

به منظور، توسعه و بهره برداری بهینه و نیز ذخیره کردن آب در زیرزمین، استفاده از سدهای زیرزمینی می‌تواند مفید واقع گردد. با در نظر گرفتن شرایط منطقه اندیکا خوزستان، احداث سد زیر زمینی به دلیل هزینه اندک و بازدهی قابل قبول در این منطقه راهکاری مناسب برای جبران کم آبی در ماه های خشک سال است. معیارها و عوامل زیادی در مکان یابی سدهای زیرزمینی دخیل می باشند و میزان اهمیت آنها با هم متفاوت است. لذا با استفاده از همگام سازی سامانه اطلاعات جغرافیائی به دلیل توانمندی بالا در تحلیل داده های مکانی و آنالیز سلسله مراتبی نقش هر یک از عوامل مذکور با توجه به میزان تاثیرگذاری آنها در انتخاب محل های مناسب بررسی و اعمال گردید و سپس نتایج مورد نظر بدست آمد. در تحقیق حاضر درخت تصمیم گیری شامل معیارهای مخزن و اقتصادی است که هر کدام از این دو معیار دارای زیرشاخه هائی است. برای عامل مخزن چهار زیرمعیار شیب ، هدایت هیدرولیکی ، تخلخل موثر و نفوذپذیری پی و برای عامل اقتصادی دو زیرمعیار دسترسی به محل سد و فاصله از محل مصرف در نظر گرفته شده است. جهت تعیین محورهای انتخابی سد در محل های مورد نظر 27 مکان انتخابی اولیه مشخص گردید. سپس با توجه به موقعیت مکان های انتخابی بر روی نقشه اولویت های مکانی 15 محل برای اجرای سد معرفی گردید و در آخر میزان ذخیره سازی هریک از اولویت های پیشنهادی محاسبه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

653 - برآورد ضریب منطقه ای کریگر در حوزه های کوهستانی
روح اله محتشم زاده سجاد مشعلی بهروز دهانزاده

کشور ایران با ویژگیهای اقلیمی خاص خود دارای شرایط آب و هوایی مختلفی بوده که این تفاوت‌های اقلیمی ایجاب می کند در هر منطقه مطالعات هیدرولوژیکی متناسب با آن به عمل آید. استان لرستان با توجه به کوهستانی بودن نسبت به سایر نقاط از رطوبت بیشتری برخوردارهست، بنابراین در این من چکیده کامل

کشور ایران با ویژگیهای اقلیمی خاص خود دارای شرایط آب و هوایی مختلفی بوده که این تفاوت‌های اقلیمی ایجاب می کند در هر منطقه مطالعات هیدرولوژیکی متناسب با آن به عمل آید. استان لرستان با توجه به کوهستانی بودن نسبت به سایر نقاط از رطوبت بیشتری برخوردارهست، بنابراین در این منطقه زمینه برای وقوع سیلاب مساعدتر بوده و مطالعات هیدرولوژیکی خاصی را ایجاب می کند. هدف از این تحقیق بررسی ضریب منطقه ای کریگر در حوزه‌های کوهستانی می باشد، لذا براساس آخرین آمار منتشره از سوی شرکت آب منطقه‌ای استان آمار دبی‌های حداکثر لحظه‌ای 24 ایستگاه هیدرومتری در نقاط مختلف استان اخذ گردید. مساحت حوزه-های آبخیز مورد مطالعه بین 9550 کیلومتر مربع (کشکان پلدختر) تا 35 کیلومتر مربع (کمندان کمندان) متغیر بود. نتایج این تحقیق نشان داد دامنه تغییرات ضریب کریگر در حوزه‌های آبخیز استان لرستان بسیار کمتر از ارقامی می باشد که تاکنون توصیه گردیده است. همچنین با افزایش دوره بازگشت ضریب کریگر در مناطق کوهستانی با روند بیشتری نسبت به مناطق خشک بالا می رود. این مسئله در برنامه ریزی و مدیریت کمی منابع آب می بایست مد نظر قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

654 - خوانش پیشران‌های موثر بر وضعیت آینده تاب آوری شهری در برابر مخاطرات محیطی (مطالعه موردی: منطقه 5 کلان‌شهر تهران)
اسماعیل علی اکبری شاه بختی رستمی محمد وهابی

10.30495/uf.2023.1979770.1092

تاب آوری شهری که به عنوان یکی از ابعاد کلیدی توسعه پایدار در معنای" قابلیت و آمادگی شهر در پاسخگویی و بازیابی در برابر تهدیدات، تغییرات، خطرات و مخاطرات قابل توجه با حداقل آسیب به ایمنی و سلامت عمومی، اجتماع، اقتصاد و امنیت "تعریف شده است. در این راستا، این مقاله کوشیده چکیده کامل

تاب آوری شهری که به عنوان یکی از ابعاد کلیدی توسعه پایدار در معنای" قابلیت و آمادگی شهر در پاسخگویی و بازیابی در برابر تهدیدات، تغییرات، خطرات و مخاطرات قابل توجه با حداقل آسیب به ایمنی و سلامت عمومی، اجتماع، اقتصاد و امنیت "تعریف شده است. در این راستا، این مقاله کوشیده است با روش تحلیل ساختاری، پیشران های موثر بر وضعیت آینده تاب آوری منطقه 5 کلان شهر تهران را در برابر مخاطرات محیطی، بازشناسی و خوشه بندی کند. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید علم آینده‌پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. جامعه آماری 20 نفر از خبرگان شهری بر اساس نمونه‌گیری گلوله برفی می باشد. 53 پیشران احصاء و شناسایی گردید که با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرم‌افزار MICMAC پردازش شده است. نتایج مقاله نشان می دهد الگوی کلی پراکندگی پیشران های مورد مطالعه از نظر تحلیل اثرات متقابل، در مجموع بیانگر وضعیت یک سیستم محیطی ناپایدار است که در آن پیشران های تاب آور منطقه 5 از نظر اثرگذاری و اثرپذیری، حالت پیچیده و بینابین دارد. سطح آگاهی شهروندان از خطرات محیطی، نظارت در حین ساخت‌وسازها، دسترسی به نهادهای امدادرسان، یکپارچگی مدیریت در زمان وقوع بحران، آموزش و اطلاع رسانی در خصوص خطرات زلزله، نگرش و باور خانوارها مبنی بر وجود خطر بلایا و حوادث طبیعی، کیفیت ابنیه (مقاومت ساختمان)، تراکم ساختمان، قابلیت نفوذپذیری درون بافتی، مشارکت اجتماعی، احیای فعالیت های اقتصادی بعد از سوانح و حمایت نهادی دولتی و محلی برای جبران خسارت مالی به عنوان کلیدی ترین پیشران های موثر بر روند آینده تاب آوری منطقه 5 کلان شهر تهران انتخاب شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

655 - طراحی برج مسکونی با رویکرد انرژی خورشیدی در منطقه ۲۲ تهران
افشین قربانی پارام علیرضا جزء پیری محمدرضا قربانی پارام

10.30495/uf.2022.1965072.1047

امروزه با گسترش شهرها و مهاجرت به کلان‌شهرها، نیازها و مشکلات شهرنشینی روزبه‌روز در حال تغییروتحول است. با افزایش جمعیت و نیازهای آنها، و تبدیل خانه‌های ویلایی به برج‌ها و آسمان‌خراش‌های سر به فلک کشیده و به علت تعدد واحدها و طبقات، تعاملات اجتماعی در آنها مخدوش و استفا چکیده کامل

امروزه با گسترش شهرها و مهاجرت به کلان‌شهرها، نیازها و مشکلات شهرنشینی روزبه‌روز در حال تغییروتحول است. با افزایش جمعیت و نیازهای آنها، و تبدیل خانه‌های ویلایی به برج‌ها و آسمان‌خراش‌های سر به فلک کشیده و به علت تعدد واحدها و طبقات، تعاملات اجتماعی در آنها مخدوش و استفاده از برق و سوخت فسیلی افزایش‌یافته از طرفی در تمام جهان، به دلیل وجود مشکلات اساسی چون مصرف بی‌رویه انرژی و هزینه‌های اقتصادی بالای آن، بهره‌گیری از انرژی تجدیدپذیر خورشید در جهت کاهش مصرف انرژی، اهمیت زیادی پیدا کرده است. پژوهش حاضر باهدف طراحی برج مسکونی با رویکرد انرژی خورشیدی در منطقه 22 تهران انجام شد. به لحاظ هدف کاربردی است به لحاظ ماهیت توصیفی تحلیلی و به لحاظ داده‌ها کمی و کیفی است و از مدل‌سازی انرژی (سیمولیشن) استفاده شده است. گردآوری اطلاعات از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی صورت پذیرفت. نتایج پژوهش حاضر باتوجه‌به جهت‌گیری ساختمان، حجم و فرم کلی ساختمان، جانمایی فضاهای داخلی، جدارهای تور گذر، سایه‌بان، استفاده از پوسته دوم و انجام محاسبات انرژی نشان از صرفه‌جویی انرژی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

656 - تحلیل و ارزیابی تاب آوری بافت فرسوده شهری (محدوده مورد مطالعه: منطقه 7 تهران)
محمد جواد خسروی علیرضا استعلاجی سعید پیری حمیدرضا صباغی

10.30495/uf.2022.1955864.1029

امروزه تاب آوری شهری در حوزۀ بافت های فرسوده به مسئله ای اساسی در حوزۀ تصمیم گیری های فضایی و شهری تبدیل شده است. از این رو، مدیران و سیاستگذاران شهری قسمت قابل توجهی از منابع و امکانات خود را در حوزۀ تدوین اسناد و فرآیندهای عملیاتی معطوف به تحقق و کاهش اثرگذاری آن در م چکیده کامل

امروزه تاب آوری شهری در حوزۀ بافت های فرسوده به مسئله ای اساسی در حوزۀ تصمیم گیری های فضایی و شهری تبدیل شده است. از این رو، مدیران و سیاستگذاران شهری قسمت قابل توجهی از منابع و امکانات خود را در حوزۀ تدوین اسناد و فرآیندهای عملیاتی معطوف به تحقق و کاهش اثرگذاری آن در مواجه با بحران های احتمالی شهری، نموده اند. تحقیق حاضر با هدف تحلیل ابعاد تاب‌آوری اجتماعی و کالبدی منطقه 7 شهرداری تهران انجام شد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون‌های تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون و ضریب رگرسیون در نرم‌افزارهای SPSS و Arc GIS استفاده شدند. جامعه آماری پژوهش تعداد ۲۳۰ نفر از شهروندان ساکن در محلات منطقه 7 تهران بودند که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج داده ها در مطالعه حاضر نشان داد که بعد کالبدی در رتبه اول (2/71) و بعد اجتماعی در رتبه دوم (2/53) قرار دارد. در پایان می‌توان به این نتیجه رسید که تاب آوری شهری در منطقه 7 شهرداری تهران با توجه به ابعاد تاب آوری کالبدی و اجتماعی در وضعیت ناپایدار و ضعیف می باشد. بنابراین این منطقه در برابر سوانح و مخاطرات طبیعی از تاب آوری کالبدی و اجتماعی پایینی برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

657 - ارزیابی میزان رضایت شهروندان از عملکرد مدیریت شهری در حوزه خدمات شهری (مطالعه موردی منطقه 2 شهرداری شیراز)
تارا حیدری ارجلو پریسا مشکسار فاطمه قنبری

10.30495/uf.2023.1983252.1113

خدمات شهری به عنوان ابزار مدیریت شهری و عامل اصلی تداوم حیات شهری مطرح است که بدون آن زندگی شهروندان از فعالیت باز می ماند پراکنش بهینه و اصولی خدمات شهری منطباق با خواست مردم در فرایند برنامه ریزی شهری از اهمیت زیادی برخوردار است . در این تحقیق تلاش می شود میزان رضایت چکیده کامل

خدمات شهری به عنوان ابزار مدیریت شهری و عامل اصلی تداوم حیات شهری مطرح است که بدون آن زندگی شهروندان از فعالیت باز می ماند پراکنش بهینه و اصولی خدمات شهری منطباق با خواست مردم در فرایند برنامه ریزی شهری از اهمیت زیادی برخوردار است . در این تحقیق تلاش می شود میزان رضایت شهروندان از عملکرد مدیریت شهری در حوزه خدمات شهری در منطقه دو شهر شیراز مورد سنجش قرار گیرد تا بتوان با شناخت درست موضوع، راهبردها و راهکارهایی اساسی جهت ارتقاء و تقویت عملکرد مدیریت شهری در حوزه خدمات و افزایش رضایت شهروندان این منطقه فراهم نمود. روش تحقیق از منظر هدف کاربردی و از بعد ماهیت و روش، بدلیل این که به دنبال ارزیابی میزان رضایت شهروندان از عملکرد مدیریت شهری در حوزه خدمات شهری منطقه 2 شهرداری شیراز است، توصیفی و از حیث زمانی از نوع تحقیقات مقطعی به شمار می آید. جامعه آماری پژوهش بر اساس سرشماری 1395 شامل 178116 شهروندان ساکن در منطقه 2 می باشد. نمونه پژوهش بر اساس فرمول کوکران،384 نفر می باشد. ابزار گردآوری تحقیق، پرسش‌نامه است.ابزار گردآوری پژوهش، پرسش‌نامه می‌باشد. سؤالات پرسشنامه با توجه به اهداف تنظیم است. پس از جمع‌آوری لازم، داده‌های خام گردآوری‌شده وارد نرم‌افزار spss گردیده و درنهایت بر اساس داده‌های خام واردشده در نرم‌افزار، اطلاعات حاصل از پرسش‌نامه‌ها در دو بخش توصیفی و استنباطی به دست آمد. نتایج نشان می دهد که هر سه مولفه خدمات عمومی(با میانگین2/515)، خدمات فنی (با میانگین 2/385) و خدمات فرهنگی (با میانگین 2/088) ، وضعیت ضعیفی داشته اند و این یعنی آنکه رضایت مندی شهروندان نسبت به آنها ضعیف است. بررسی میانگین رتبه ای آزمون فریدمن بیانگر آن است که بیشترین میانگین رتبه ای مربوط به شاخص وضعیت نظارت بر ساخت و ساز و سپس شاخص وضعیت حمل و نقل عمومی و شاخص وضعیت فضاهای سبز عمومی بوده است. همچنین کمترین رتبه نیز مربوط به شاخص وضعیت سرویس های بهداشتی عمومی و سپس شاخص وضعیت مشارکت مردم بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

658 - بررسی بعد مدیریتی تاب آوری شبکه حمل و نقل درون شهری با رویکرد توسعه پایدار زیست محیطی در منطقه یک شهر تهران
اکرم علی محمدی صدرالدین متولی آزیتا رجبی

10.30495/uf.2023.1972734.1056

حمل‌ونقل و جابه‌جایی از جنبه های اصلی حیات شهری است و ساماندهی حمل‌ونقل از نیازهای اولیه شهر سالم به‌ شمار می‌آید. پرداختن به توسعة پایدار در حمل‌ و نقل به‌دلیل دغدغه‌های اساسی بشر در زمینة از بین رفتن منابع، آلودگی های ‌محیط ‌زیستی، پدیده های خطرناکی نظیر گرم‌شدن زم چکیده کامل

حمل‌ونقل و جابه‌جایی از جنبه های اصلی حیات شهری است و ساماندهی حمل‌ونقل از نیازهای اولیه شهر سالم به‌ شمار می‌آید. پرداختن به توسعة پایدار در حمل‌ و نقل به‌دلیل دغدغه‌های اساسی بشر در زمینة از بین رفتن منابع، آلودگی های ‌محیط ‌زیستی، پدیده های خطرناکی نظیر گرم‌شدن زمین، پدیدة گلخانه ای و وارونگی هوا دارای اهمیت فراوان می‌باشد.هدف اصلی مقالۀ حاضر بررسی وضعیت معیارهای بعد مدیریتی تاب آوری شبکۀ حمل و نقل درون شهری با تاکید بر دستیابی به توسعۀ پایدار زیست محیطی در منطقۀ یک شهر تهران بود. تحقیق حاضر پیمایشی از نوع توصیفی بود. نمونه مورد مطالعه 400 نفر از ساکنین منطقۀ یک شهر تهران در سال 1399 بودند که به روش نمونه گیری طبقه ای- نسبتی و از طریق فرمول کوکران در تحقیق شرکت کردند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته اعتباریابی شده بود. نتایج آزمون تی تک نمونه ای نشان داد: وضعیت معیار ظرفیت سازمانی، مدیریت سیستمی، کاهش مخاطرات، بهره گیری از زیرساخت ها، استفادۀ از فناوری اطلاعات در مدیریت تاب آوری حمل و نقل درون شهری در سطح مطلوبی نمی باشد. نتایج آزمون رتبه بندی فریدمن نیز نشان داد: وضعیت استفادۀ از فناوری اطلاعات پراهمیت ترین معیار در افزایش تاب آوری حمل و نقل درون شهری و وضعیت بهره گیری از زیرساخت های جایگزین وسایط نقلیه نا مطلوب ترین معیار مدیریتی در منطقۀ یک شهر تهران از دیدگاه شهروندان می باشد. در نتیجه با شناسایی وضعیت موجود در منطقه یک شهر تهران و توجه بیشترِ به بعد مدیریتی تاب آوری حمل و نقل درون شهری؛ می توان برنامه ریزی صحیح و کارآمد در جهت رفع ضعف های موجود تدارک دید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

659 - الگوی حکمروایی هوشمند شهری در مشارکت شهروندان (مطالعه موردی: منطقه 12 شهرداری تهران)
سید علی نوری محمدرضا فرزاد بهتاش علیرضا استعلاجی سمیه احمدپور

10.30495/uf.2023.1984225.1119

این مطالعه به نقش مدیریت شهری هوشمند در همکاری و مشارکت شهروندان در منطقه 12 شهرداری تهران پرداخته است. هدف پژوهش واکاوی مفاهیم همکاری و مشارکت در حوزه مدیریت شهر هوشمند و نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتقاء حکم‌روایی مشارکتی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و همبستگی چکیده کامل

این مطالعه به نقش مدیریت شهری هوشمند در همکاری و مشارکت شهروندان در منطقه 12 شهرداری تهران پرداخته است. هدف پژوهش واکاوی مفاهیم همکاری و مشارکت در حوزه مدیریت شهر هوشمند و نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتقاء حکم‌روایی مشارکتی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و همبستگی و نوع پژوهش کاربردی است. محدوده پژوهش، منطقه 12 شهرداری تهران است. روش جمع‌آوری داده‌ها به صورت اسنادی و میدانی از نوع پرسشنامه بوده است. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها به صورت تحلیل کمی و استنباطی بوده است. یافته‌های حاصل از پرسشنامه‌های تکمیل شده از مدیران و متخصصان حوزه فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در نظام مدیریت شهری نشان می‌دهد که فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتقای همکاری و مشارکت شهروندان برای رسیدن به شهر مطلوب و پایدار نقش مهمی دارد. از این رو فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات نقش مهمی در حمایت از اشتراک‌گذاری اطلاعات و یکپارچگی بین سازمان‌های مدیریت شهری، دولتی و ذینفعان خارجی از جمله شهروندان منطقه 12 تهران دارد. همچنین نتایج حاصل نشان می‌دهد که فناوری اطلاعات و ارتباطات در ارتقای محیط همکاری در نظام مدیریت شهری نقش مهمی دارد. از جمله این نقش‌ها، حمایت از اشتراک‌گذاری اطلاعات و ادغام بین سازمان‌های دولتی و ذینفعان خارجی از جمله شهروندان است؛ بنابراین تصمیم‌گیری مبتنی بر داده‌های موجود و برخط شهری یکی از نتایج اصلی مدیریت شهری هوشمند در افزایش کیفیت تصمیمات شهری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

660 - شناسایی پهنه های مناسب حضور سالمندان در فضای شهری با استفاده از مدل AHP-Fuzzy با تاکید بر روانشناسی محیطی سالمند نگر (نمونه مورد مطالعه منطقه 8 شیراز)
احسان امینی صادق صیدبیگی جواد ابراهیمی امیر بخشی

10.30495/uf.2023.1975277.1074

پیش بینی ها برای 40 سال آینده افزایش جمعیت سالمند را بیشتر از سایر گروه های سنی پیش بینی می کند. بنابراین، پیش بینی می شود تعداد افراد 60 سال به بالا به عنوان نسبت جمعیت جهان بیش از دو برابر شود از 880 میلیون نفر در سال 2012 به 2 میلیارد نفر تا سال 2050 می رسد. بیشترین چکیده کامل

پیش بینی ها برای 40 سال آینده افزایش جمعیت سالمند را بیشتر از سایر گروه های سنی پیش بینی می کند. بنابراین، پیش بینی می شود تعداد افراد 60 سال به بالا به عنوان نسبت جمعیت جهان بیش از دو برابر شود از 880 میلیون نفر در سال 2012 به 2 میلیارد نفر تا سال 2050 می رسد. بیشترین افزایش در طبقه 80 سال به بالا پیش بینی شده است. تعداد افراد صدساله حتی سریع تر در حال افزایش است و پیش بینی می شود ده برابر شود، از تقریبا 343000 نفر در سال 2012 به 3.2 میلیون نفر تا سال 2050 می رسد. یکی از گروه هایی که به بررسی بیشتر در فضای شهری نیازمند هستند گروه سالمندان می باشند. در واقع حرکت به سمت مناسب سازی شهر برای سالمندان نوعی حرکت در راستای پایداری شهری می باشد. بر همین اساس در این تحقیق فضاهای مناسب جهت حضورپذیری سالمندان با رویکرد روانشناسی سالمندنگر با استفاده از مدل AHP-Fuzzy در منطقه 8 شیراز شناسایی شده اند. روش پژوهش در این تحقیق از نظر نتایج و پیامد پژوهش از نوع بنیادی-راهبردی و از نظر فرایند اجرا؛ کمی و از نظر منطق استدلال از نوع پژوهش های قیاسی است و همچنین از لحاظ زمانی جزء پژوهش های مقطعی و از نظر هدف از نوع پژوهش های تحلیلی است. جامعه آمار شامل سالمندان منطقه 8 که برابر 2477 نفر هستند و حجم نمونه نیز طبق فرمول کوکران 285 نفر است. داده های مورد استفاده با استفاده از پرسشنامه جمع آوری و به شبکه فیش نهت اتصال داده شده اند و برای وزن دهی از مدل AHP استفاده شده که معیار محیط فیزیکی و ویژگی های شخصی و اجتماعی بیشترین وزن را به خود اختصاص داده اند. بعد از اعمال وزن بدست آمده روی نقشه های فازی شده با با استفاده از توابع پنجگانه فازی رویهم گذاری لایه ها انجام شده که با توجه به ارزیابی مدل تابع گاما به عنوان نقشه نهایی جهت شناسایی مکان های مناسب حضور سالمندان انتخاب شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

661 - بررسی تاثیرعوامل نهادی و کالبدی بر سیاست‌گذاری توسعه منطقه‌ای با رویکرد گردشگردی مذهبی (مطالعه موردی: شهرهای مهران و ایلام)
احمد کرمی آزیتا رجبی ناصر اقبالی

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل نهادی و کالبدی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تدوین شده است. پژوهش حاضر از منظر نوع تحقیقات کاربردی محسوب می‌شود. روش تحقیق از نظر متدولوژی توصیفی-تحلیلی می باشد و جمع آوری داده ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر عوامل نهادی و کالبدی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تدوین شده است. پژوهش حاضر از منظر نوع تحقیقات کاربردی محسوب می‌شود. روش تحقیق از نظر متدولوژی توصیفی-تحلیلی می باشد و جمع آوری داده ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه ای-اسنادی و میدانی است. جامعه¬ی آماری این پژوهش را کارشناسان و مدیران ارشد استانی و شهرستانی تشکیل می‌دادند. خبرگان به روش گلوله برفی و از میان افراد کارشناس انتخاب شدند. حجم نمونه در نظر گرفته‌شده برای تکمیل پرسشنامه 30 نفر بود. ابزار گردآوری داده¬ها پرسشنامه بود که پایایی و روایی آن به تایید رسید. یافته ها نشان داد که عوامل نهادی بر سیاست گذاری توسعه منطقه ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 223/0 بود که با توجه به مقدار ضریب، این تاثیر در حد متوسط ارزیابی می شود. همچنین عوامل کالبدی بر سیاست گذاری توسعه منطقه ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 565/0 بود و با توجه به آن مقدار تاثیر در حد متوسط ارزیابی می شود. از دیگر یافته های پژوهش این بود که عوامل نهادی بر عوامل کالبدی تاثیر مثبت و معناداری دارد. مقدار ضریب مسیر بدست آمده برابر با 609/0 بود که نشان از تاثیر متوسط دارد. نتایج نشان داد عوامل نهادی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. همچنین عوامل کالبدی بر سیاست¬گذاری توسعه منطقه¬ای با رویکرد گردشگردی مذهبی تاثیر مثبت و معناداری دارد. از طرفی عوامل نهادی بر عوامل کالبدی تاثیر مثبت و معناداری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

662 - تحلیل اثرات منطقه آزاد تجاری - صنعتی چابهار بر ابعاد اقتصادی و فیزیکی شهر چابهار
اسماعیل رحمانی زهره هادیانی

امروزه مناطق آزاد به عنوان پدیده ای فراگیر و ابزاری برای تحقق استراتژ ی های توسعه برون نگر با تأکید بر سیاست توسعه صادرات مورد توجه قرار گرفته اند. به طوری که اکثر کشورهای در حال توسعه، به احداث یک یا چند منطقه آزاد مبادرت کرده اند. هدف از ایجاد این مناطق، فراهم کردن شر چکیده کامل

امروزه مناطق آزاد به عنوان پدیده ای فراگیر و ابزاری برای تحقق استراتژ ی های توسعه برون نگر با تأکید بر سیاست توسعه صادرات مورد توجه قرار گرفته اند. به طوری که اکثر کشورهای در حال توسعه، به احداث یک یا چند منطقه آزاد مبادرت کرده اند. هدف از ایجاد این مناطق، فراهم کردن شرایط مناسب به منظور افزایش تولید و صدور کالاهای صنعتی از طریق جذب سرمایه های خارجی، ایجاد اشتغال، کسب درآمد ارزی، رشد رفاه اقتصادی مناطق و سپس منافع ملی است. هدف پژوهش حاضر تحلیل اثرات منطقه آزاد چابهار بر توسعه کالبدی، اقتصادی شهر چابهار می باشد. روش تحقیق این پژوهش توصیفی - تحلیلی است. جمع آوری داده ها به دو روش اسنادی و میدانی انجام گرفته است. جامعه آماری مقاله شهروندان شهر چابهار و حجم نمونه با بهره گیری از روش کوکران 321 نفر خانوار می باشند. روایی ابزار تحقیق (پرسش نامه) با بهره گیری از دیدگاه افراد متخصص و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ با ضریب 0.97 تأیید شد. در وهله اول تحلیل داده های پرسش نامه در نرم افزار SPSS با استفاده از آزمون T دو نمونه وابسته و آزمون فریدمن صورت گرفته است. نتایج نشان داد که دیدگاه شهروندان چابهار براساس طیف لیکرت نسبت به وضعیت فیزیکی و اقتصادی شهر چابهار در قبل و بعد از ایجاد منطقه آزاد تجاری - صنعتی بیانگر این می باشد که میانگین میزان گسترش فیزیکی از 2.4 به 3.8، خدمات شهری از 2.04 به 3.01 و اشتغال و درآمد از 1.9 به 3.2، افزایش داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

663 - سنجش وضعیت توسعه‌یافتگی شاخص بهداشتی-درمانی با استفاده ازتکنیک‌های برنامه‌ریزی و ارایه مدل تلفیقی (مطالعه موردی: استان‌های منطقه زاگرس)
نادر شوهانی برهان ویسی ناب سارا خدایی سهراب امیریان

توزیععادلانهامکاناتوتسهیلاتبهداشتی - درمانی یکیازاصلی ترینپیش‌نیازهایافزایشسطحبرخورداریجامعهازخدماتو مراقبت هایسلامتمی باشد. هدف از این پژوهش ضمن سنجش و رتبه بندی درجه توسعه‌یافتگی استان های منطقه زاگرس از نظر شاخص بهداشتی – درمانی با استفاده از مدل های برنامه ریز چکیده کامل

توزیععادلانهامکاناتوتسهیلاتبهداشتی - درمانی یکیازاصلی ترینپیش‌نیازهایافزایشسطحبرخورداریجامعهازخدماتو مراقبت هایسلامتمی باشد. هدف از این پژوهش ضمن سنجش و رتبه بندی درجه توسعه‌یافتگی استان های منطقه زاگرس از نظر شاخص بهداشتی – درمانی با استفاده از مدل های برنامه ریزی (وایکور، تاپسیس و تاکسونومی اصلاحی)، ارایه مدل تلفیقی با توجه به نتایج این سه مدل بر اساس تکنیک ادغام می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز که مشتمل بر 35 متغیر بوده، از طریق مراجعه به سازمان های مربوطه (بهداشت و درمان و...) و سایت سازمان آمار جمع آوری شده است (مربوط به سال 90). روش تحقیق توصیفی – تحلیلی بوده و از نرم‌افزارهای آماری Excel و SPSSبرای تجزیه و تحلیل داده ها و از نرم افزار Arc GIS برای ترسیم نقشه ها و نشان دادن وضعیت بهتر فضایی توسعه در سطح استان های منطقه استفاده شده است. نتایجپژوهشنشانمی دهدکهاختلافوشکافزیادیازنظربهره مندیازشاخص بهداشتی-درمانیبیناستان های منطقه وجود دارد؛ زیرا تنها استان های همدان و کردستان به لحاظ برخورداری از این شاخص در وضعیت مطلوبی قرار دارند و استان های کرمانشاه، ایلام و لرستان در سطح پایین برخورداری از شاخص مورد بررسی قرار دارند. در نهایت استفاده از معادله شدت تغییر نشان داد که مدل تاکسونومی اصلاحی روش مناسب تری نسبت به سایر مدل ها (وایکور و تاپسیس) جهت سنجش وضعیت توسعه یافتگی مناطق است زیرا نتایج حاصل از این مدل دارای درصدوشدتتغییراتکمتریاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

664 - ارزیابی اثرات فضاهای عمومی در تغییر سبک زندگی (مطالعه موردی: منطقه 18 شهرتهران)
جمیله توکلی نیا بتول مجیدی خامنه مرتضی حیدری

هویت (تمایز) فردی و اجتماعی، فعلیت بخشیدن به قدرت تشخیص و انتخاب یا حداقل ایجاد احساس آزادی عمل، پیوند خورده است. مسائلی که پاره ای از بنیادی ترین ابعاد انسانی را بیان می کند. فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری به عنوان بخشی از فضاهای عمومی در تغییر نگرش و شیوه های زندگی مردم چکیده کامل

هویت (تمایز) فردی و اجتماعی، فعلیت بخشیدن به قدرت تشخیص و انتخاب یا حداقل ایجاد احساس آزادی عمل، پیوند خورده است. مسائلی که پاره ای از بنیادی ترین ابعاد انسانی را بیان می کند. فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری به عنوان بخشی از فضاهای عمومی در تغییر نگرش و شیوه های زندگی مردم تأثیرگذارند، از این رو در این پژوهش ارزیابی اثرات پنج فضای فرهنگی، ورزشی و هنری منطقه 18 شهرداری تهران از سال 1380 تاکنون بر تغییر سبک زندگی، هدف اصلی این تحقیق را تشکیل می دهد. فضاهای عمومی، زمینه لازم برای برخورد و تعامل بیشتر شهروندان را فراهم ساخته و با ارائه خدمات به آن ها می توانند عاملی جهت تغییر شیوه زندگی و افزایش کیفیت زندگی شهروندان باشند. بدین منظور با استفاده از فرمول کوکران 385 پرسش نامه بین مراجعین این مراکز توزیع گردید. تحلیل و استنتاج با استفاده از آزمون T تک نمونه ای انجام گرفت، نتایج این آزمون نشان داد که فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری زمینه لازم برای تغییر شیوه ی زندگی شهروندان از سنتی به مدرن را فراهم نموده اند. سپس با توجه به روش AHP، پردیس تماشا با بیشترین امتیاز و مجموعه ورزشی شهیدان اسماعیلی با کمترین امتیاز از نظر ارائه خدمات و میزان اثرگذاری به ترتیب در رتبه اول و آخر قرار گرفتند. در نهایت به منظور شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید از ماتریس SWOT استفاده گردید، طبق نتیجه به دست آمده از ماتریس ارزیابی موقعیت و اقدام راهبردی، راهبرد تهاجمی برای افزایش تأثیر فضاهای فرهنگی، ورزشی و هنری در ارتقاء کیفیت زندگی انتخاب شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

665 - ارزیابی فضای سبز شهری با استفاده از مدل تحلیل شبکه راهبردی جهت دستیابی به توسعه پایدار (مطالعه موردی: منطقه بی سیم زنجان)
عیسی ابراهیم زاده محسن شاطریان سید احمد حسینی سهراب امیریان

امروزه مفهوم شهرها بدون وجود فضای سبز در اشکال گوناگون آن دیگر قابل‌تصور نیست. پیامدهای توسعه شهری و پیچیدگی‌های معضلات زیست‌محیطی آن‌ها موجودیت فضای سبز و گسترش آن را برای همیشه اجتناب‌ناپذیر کرده است. بدین منظور ارزیابی وضعیت فضای سبز شهری و نیازهای ‌مبرم‌ در وضعیت ‌م چکیده کامل

امروزه مفهوم شهرها بدون وجود فضای سبز در اشکال گوناگون آن دیگر قابل‌تصور نیست. پیامدهای توسعه شهری و پیچیدگی‌های معضلات زیست‌محیطی آن‌ها موجودیت فضای سبز و گسترش آن را برای همیشه اجتناب‌ناپذیر کرده است. بدین منظور ارزیابی وضعیت فضای سبز شهری و نیازهای ‌مبرم‌ در وضعیت ‌مطلوب در نتیجه ‌ارائه ‌الگویی ‌بهینه ‌در وضعیت ‌موجود سرلوحه کار این پژوهش قرار گرفته است. بر این اساس روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی می باشد و به منظور ارزیابی وضعیت فضای سبز در منطقه بی سیم زنجان از شاخص های زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی و کالبدی بهره برده شده است، در این راستا به‌منظور ارزیابی نحوه توزیع کلی فضای سبز در سطح شهر زنجان از شاخص میانگین نزدیک‌ترین همسایه استفاده شده است و در نهایت وضعیت کلی محدوده مورد مطالعه از طریق از مدل تحلیلشبکهموردبررسیو تحلیلقرارگرفتوبااستفادهازمدلSWOT،درقالبمدلتحلیلشبکهبایکدیگرتلفیقوراهبردنهاییتعیینگردید. نتایج پژوهش نشان داد که الگوی توزیع فضایی فضای سبز کاملاً خوشه‌ای می باشد، بنابراین با توجه به سرانه 74/0 مترمربع و بر اساس نتایج مدل تحلیل شبکه گسترش فضای سبز در سطح نواحی با امتیاز 6342/0 بهترین راهبرد در نظر گرفته شد که البته با توجه به شاخص هزینه می‌توان با اولویت‌بندی و مکان‌یابی مناسب بهترین سایت‌ها را در سطح منطقه برای گسترش فضای سبز شناسایی کرد. نتایج این مطالعه می‌تواند به برنامه ریزان شهری برای درک و اولویت‌بندی مسائل شهری و یافتن راه‌حل‌هایی برای رفع این مشکلات کمک شایانی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

666 - ارزیابی چالش ها و فرصت های ایجاد شهر خلاق در مناطق آزاد تجاری (مطالعه موردی: منطقه آزاد تجاری ارس)
احمد پوراحمد اکبر حمیدی ابراهیم فرهادی مهدی حسین پور

به کارگیری راهبردهای های شهرهای خلاق یکی از راهکارهای پیش روی بسیاری از شهرهای امروزی است. شهرهایی که با مشکلاتی در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی مواجه اند، می توانند با اولویت قرار دادن عناصر خلاق در عرصه های مختلف، چنین مسائلی را تعدیل دهند. هدف تحقیق ار چکیده کامل

به کارگیری راهبردهای های شهرهای خلاق یکی از راهکارهای پیش روی بسیاری از شهرهای امروزی است. شهرهایی که با مشکلاتی در ابعاد اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی مواجه اند، می توانند با اولویت قرار دادن عناصر خلاق در عرصه های مختلف، چنین مسائلی را تعدیل دهند. هدف تحقیق ارزیابی فرصت ها و چالش های ایجاد شهر خلاق در منطقه ی آزاد تجاری ارس می باشد.روش تحقیق توصیفی تحلیلی و نوع تحقیق بنیادی است. در این نوشتار از روش های مختلفی چون؛ پرسشنامه،مشاهده میدانی و مصاحبه برای گردآوری داده ها استفاده شده است.تکنیک سوات نیز برای تجزیه و تحلیل و ارائه راهبرد به کار گرفته شده است. بررسی و تحلیل جنبه های گوناگون منطقه، بیانگر این نکته است که منطقه ی آزاد تجاری ارس دارای نقاط قوّت و فرصت های بیشتری نسبت به نقاط ضعف و تهدیدها است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در بین نقاط قوت، قرار گیری در کریدورهای بین المللی حمل و نقل (6 کریدور) با امتیاز وزنی 32/0، در بین نقاط ضعف، کم توجهی به حوزه های فرهنگی و اجتماعی با امتیاز وزنی 21/0، از بین فرصت ها، داشتن موقعیت استراتژیک با امتیاز وزنی 28/0 و از بین تهدیدهای منطقه، تبلیغات، آژانس ها، دفاتر اجرایی و بازاریابی محدود با امتیاز وزنی 28/0 مهم ترین موارد هستند. نتایج تحقیق نشان می دهد که این منطقه با وجود داشتن قابلیت ها و زیرساخت های اساسی و هم چنین برخورداری از راهبرد تهاجمی، هنوز با شرایط مهم و ضروری یک شهر خلاق فاصله ی زیادی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

667 - تحلیل توسعه منطقه ای استان مرکزی با استفاده از تکنیک های چند معیاره به منظور دستیابی به توسعه متوازن
جمیله توکلی نیا وحید گودرزی رقیه صمدی

امروزه تخصیص غیر منطقی و ناعادلانه منابع و امکانات به مناطق خاص و محروم کردن مناطق دیگر از این گونه تسهیلات، موجب نابرابری های منطقه ای شده است. موضوعی که بازتاب آن را در چشم انداز جغرافیایی شهرها و رشد ناهمگون آنها در شهرهای ایران نیز می توان یافت. از این رو برای ایجاد چکیده کامل

امروزه تخصیص غیر منطقی و ناعادلانه منابع و امکانات به مناطق خاص و محروم کردن مناطق دیگر از این گونه تسهیلات، موجب نابرابری های منطقه ای شده است. موضوعی که بازتاب آن را در چشم انداز جغرافیایی شهرها و رشد ناهمگون آنها در شهرهای ایران نیز می توان یافت. از این رو برای ایجاد تعادل و به منظور شکل دادن فضاهای مناسب و همگون، مطالعات منطقه ای مطرح می گردد. منظور از مطالعات منطقه ای، یافتن توانایی ها و میزان ظرفیت هر منطقه برای رشد و توسعه است. پژوهش حاضر به منظور تعیین درجه توسعه یافتگی بخش های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی شهرستان های استان مرکزی و رتبه بندی آن ها بر اساس میزان توسعه یافتگی با رویکرد توصیفی – تحلیلی و با استفاده از از تکنیک های تصمیم گیری چند متغیره TOPSIS, SAW, VIKOR و تکنیک تاکسونومی عددی انجام شده است. نتایج به دست آمده از تکنیک های مورد استفاده با روش کپ لند مقایسه شدند. در این مطالعه برای شناسایی و تعیین درجه توسعه یافتگی هر یک از شهرستان های استان مرکزی با استفاده از آخرین آمار و اطلاعات موجود در سالنامه های آماری ، 53 شاخص در زمینه های بهداشتی و درمانی، فرهنگی، اجتماعی، مسکن و ساختمان، صنعت، امور زیربنایی وخدمات مورد مطالعه قرار گرفته است. یافته های حاصل از این پژوهش، عدم توزیع همگن و متوازن امکانات و خدمات در شهرستان های استان مرکزی را نشان میدهد. به طوریکه از مجموع 12 شهرستان استان ، شهرستان های اراک، ساوه و خمین در رتبه های نخست قرار گرفته و شهرستان های آشتیان، خنداب و فراهان رتبه های آخر را به خود اختصاص دادند. در مجموع شهرستان های استان مرکزی از نظر برخورداری از شاخص های منتخب همسان نبوده و در سطح استان نابرابری دیده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

668 - تحلیل منطقه ای از انتظام فضایی شهرها در منطقه زاگرس با رویکرد مناطق عینی و ذهنی
نادر زالی امیررضا کریمی آذری سیدرضا آزاده

نگاهی به برنامه های منطقه ای در کشور ایران نشان می دهد که نتایج این برنامه ها در جهت تعادل بخشی به نظام شهری و ایجاد سلسله مراتب سکونتگاهی مفید واقع نشده است. در مطالعات انجام شده مناطق براساس مرزهای سیاسی و اداری تعریف شده است. در نتیجه مدل‌های کمی مورد استفاده نیز به چکیده کامل

نگاهی به برنامه های منطقه ای در کشور ایران نشان می دهد که نتایج این برنامه ها در جهت تعادل بخشی به نظام شهری و ایجاد سلسله مراتب سکونتگاهی مفید واقع نشده است. در مطالعات انجام شده مناطق براساس مرزهای سیاسی و اداری تعریف شده است. در نتیجه مدل‌های کمی مورد استفاده نیز به بهبود مشکلات نظام شهری کمکی نکرده است. بنابراین هدف اصلی پژوهش حاضر تبیین درست مفهوم منطقه از دو بعد عینی و ذهنی و کاربرد صحیح مدل‌های کمی در برنامه های منطقه ای است. در این راستا منطقه زاگرس به عنوان منطقه ذهنی (شامل پنج استان کرمانشاه، کردستان، همدان، لرستان و ایلام) و استان کرمانشاه به عنوان منطقه عینی انتخاب شدند. روش پژوهش از نوع مقایسه ای بوده و نتایج استفاده از مدل های کمی (شاخص‌های کمی تعیین نخست شهر و همچنین شاخص تمرکز هرفیندال، ضریب جینی و ضریب پراکندگی) در دو منطقه مذکور مقایسه شدند. نتایج پژوهش نشان داد نظام شهری در منطقه زاگرس در مقایسه با استان کرمانشاه تعادل نسبی دارد. با تحلیل یافته‌ها، رهیافت این مقاله این است که در جهت تعادل بخشی به نظام سکونتگاه های شهری و تمرکززدایی از جمعیت، خدمات و امکانات می‌بایست به مفهوم منطقه در ابعاد فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، جغرافیایی توجه داشت و این مفهوم را در مرزهای سیاسی و اداری خلاصه نکنیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

669 - تحلیل آسیب پذیری کاربری اراضی در برابر زلزله با کاربرد تلفیقی مدلهای چند متغیره (مطالعه موردی: شهرداری منطقه دو تبریز)
حسن محمودزاده

مجاورت بلافصل گسل شهر تبریز با محدوده ی شهرداری منطقه دو، افزایش تعداد محلات و مناطق پرتراکم، افزایش بارگذاری‌های محیطی و اقتصادی، پیچیدگی و ازیاد فاکتورهای موثر در پهنه بندی میزان خطر زلزله و نقش مکانی آنها در تشدید اثر آن، لزوم به کارگیری روشهای چند متغیره تصمیم ساز ج چکیده کامل

مجاورت بلافصل گسل شهر تبریز با محدوده ی شهرداری منطقه دو، افزایش تعداد محلات و مناطق پرتراکم، افزایش بارگذاری‌های محیطی و اقتصادی، پیچیدگی و ازیاد فاکتورهای موثر در پهنه بندی میزان خطر زلزله و نقش مکانی آنها در تشدید اثر آن، لزوم به کارگیری روشهای چند متغیره تصمیم ساز جهت تعیین درجه آسیب پذیری را ضروری می سازد. هدف مقاله حاضر تعیین وضعیت آسیب پذیری در شهرداری منطقه دو تبریز به روش تاپسیس و سا بوده که از روش های ارزیابی چند معیاره می باشد. طی این فرآیند ابتدا شاخص های طبیعی و انسانی مورد نیاز و تاثیرگذار در قالب 15 شاخص شناسایی، تهیه و مورد استفاده قرار گرفته اند و در نهایت نقشه تلفیقی میزان آسیب پذیری منطقه دو شهرداری تبریز به ازای کاربری اراضی تولید شده است. بر اساس مدل نهایی تاپسیس و سا، از کل مساحت 83/2104 هکتاری منطقه دو حدود 61/729 هکتار در مناطق با آسیب پذیری خیلی کم تا کم در قسمتهای جنوبی، 08/350 هکتار در مناطق با آسیب پذیری متوسط در قسمتهای مرکزی و 14/1025 هکتار با آسیب پذیری زیاد تا خیلی زیاد در قسمتهای شمالی و شمال غربی قرار گرفته است. همپوشانی نقشه کاربری اراضی با نقشه پهنه بندی خطر، 400 هکتار از کاربری مسکونی را در این کلاس خطر مشخص می نماید بنابراین برنامه ریزی برای مکانیابی اماکن اسکان موقت، مقاوم سازی ساخت و سازها در طول زمان و اصلاح موقعیت استقرار کاربری های حساس نسبت به سایر کاربری ها بر اساس نقشه نهایی تحقیق بایستی انجام شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

670 - سنجش ابعاد کالبدی تاب‌آوری شهری در برابر مخاطرات طبیعی (زلزله) (مطالعه موردی منطقه 12 شهر تهران)
حجت اله پاشاپور محمد پوراکرمی

میزان خسارات و تلفات ناشی از مخاطرات طبیعی به میزان آمادگی جامعه در برابر واقعه بستگی دارد.تاب آور ساختن شهرها در ابعاد مختلف، راهی مناسب و کارا در جهت تقویت ساختار شهر برای مقابله با بحران‌ها و مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش چکیده کامل

میزان خسارات و تلفات ناشی از مخاطرات طبیعی به میزان آمادگی جامعه در برابر واقعه بستگی دارد.تاب آور ساختن شهرها در ابعاد مختلف، راهی مناسب و کارا در جهت تقویت ساختار شهر برای مقابله با بحران‌ها و مخاطرات طبیعی و غیرطبیعی است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش شناسی توصیفی - تحلیلی است. در این تحقیق برای جمع‌آوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای و اسنادی و برای تجزیه تحلیل داده‌ها از مدل‌AHP Fuzzy استفاده‌شده است.نتایج نشان داد که معیار ویژگی‌های کالبدی بافت با ضریب اهمیت نسبی 0.424 و در بین زیر معیارها نیز، عرض معابر با وزن 0.238، مقاومت ساختمان با وزن0.120 و دسترسی به پارک با وزن 0.102، بیشترین اهمیت را در تاب‌آوری کالبدی منطقه 12 شهر تهران دارند. همچنین نقشه نهایی تاب‌آوری کالبدی منطقه نشان داد که فقط 1.03 درصد از بافت منطقه دارای تاب‌آوری زیاد می‌باشد و 74.64 درصد از منطقه دارای تاب‌آوری متوسط و 24.33 درصد از منطقه دارای تاب‌آوری کم می‌باشد. همچنین نتایج نشان داد که سکونت‌گاه‌های منطقه 12 شهر تهران با توجه به قدمت بناها و کیفیت آن‌ها، دسترسی‌های کم‌عرض، قطعه‌بندی ریزدانه و افزایش سطح اشغال و کمبود فضای باز که همگی زمینه‌ها و عوامل تهدیدکننده جان انسان‌های ساکن این منطقه است، در تقابل با تاب‌آوری شهری قرار دارند. اﯾﻦ ﻣﺴﺌﻠﻪ از آﺳﯿﺐ و ﺧﺴﺎرات ﺑﯿﺸـﺘﺮ اﯾـﻦ منطقه در ﺻﻮرت وﻗﻮع زمین‌لرزه ﺧﺒﺮ می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

671 - تحلیل وضعیت و اثرات توسعه حمل‌ونقل محور (TOD)در مناطق 11 و 12شهر تهران
سید جلال الدین حسینی آزیتا رجبی افشین سفاهن علی اصغر رضوانی

رشد جمعیت و توسعه شهرها، تبدیل آنها به کلان شهرها و مساله مهاجرت، سبب افزایش جمعیت و مشکلات فراوان حمل و نقلی می شود. از این رو رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل محور به عنوان یکی از تکامل یافته ترین دیدگاه های توسعه مطرح شد. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور ایران، همواره ب چکیده کامل

رشد جمعیت و توسعه شهرها، تبدیل آنها به کلان شهرها و مساله مهاجرت، سبب افزایش جمعیت و مشکلات فراوان حمل و نقلی می شود. از این رو رویکرد توسعه مبتنی بر حمل و نقل محور به عنوان یکی از تکامل یافته ترین دیدگاه های توسعه مطرح شد. شهر تهران به عنوان پایتخت کشور ایران، همواره با مشکلات حمل و نقل دست به گریبان است. مناطق 11 و 12 شهر تهران به دلیل مرکزیت و وجود مراکز مهم تجاری مورد توجه می باشد؛ اما همواره با مشکلات فراوانی ناشی از افزایش تردد خودروهای شخصی مواجهه است و برای کاهش تبعات آن، به راه اندازی مترو و اتوبوس های تندرو اقدام نموده است. هدف تحقیق حاضر بررسی وضعیت و اثرات توسعه حمل و نقل محور در مناطق 11 و 12 شهر تهران است. روش تحقیق توصیفی –تحلیلی و جز تحقیقات کمی است که برای جمع آوری داده ها، از روش میدانی و ابزار پرسش نامه استفاده شد. جامعه آماری تحقیق را شهروندان و کاربران مترو و اتوبوس تشکیل داده اند که تعداد 100 نفر به صورت تصادفی پرسشگری شد. روایی پرسش نامه از طریق جامع نخبگان و پایایی آن نیز با ضریب کرونباخ 80/0 تایید شد. تحلیل ها نیز در نرم افزار spss انجام شد. نتیجه تحقیق نشان داد که سه متغیر کاربری های پیرامون ایستگاه ها، شبکه دسترسی و ارتباطات و همچنین کیفیت فضایی ایستگاه ها در سطح کمتر از 05/0 بوده و میانگین برابر با 53/2 نیز تایید می نماید که وضعیت ایستگاه ها در مناطق 11 و 12، نامناسب است. نتیجه آزمون تی نمونه های مستقل در سطح کمتر از 05/0 تایید می نماید که منطقه 12 ، نسبت به منطقه 11 در شرایط مناسب تری قرار دارد. همچنین نتیجه نشان می دهد که اثرات کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی حمل و نقل و بهره برداری از ایستگاه ها در مناطق 11 و 12، در سطح کمتر از 05/0 معنادار بوده و جهت اثرات نیز مثبت و متوسط ارزیابی شده است. اختلاف میانگین برابر با 050/0 تایید می نماید که منطقه 11 نسبت به منطقه 12، اثرات کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بیشتری را پذیرفته است. مدل رگرسیون نیز نشان داد که در سطح کمتر از 05/0، بیشترین تاثیرگذاری در توسعه حمل و نقل محور، مربوط به متغیر کیفیت فضایی ایستگاه ها با ضریب 327/0 بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

672 - ارزیابی تاب آوری اجتماعی و اقتصادی منطقه 3 شهرداری شیراز در برابر زلزله
پریسا مشک سار یعقوب پیوسته گر علی شمس الدینی

امروزه جوامع محلی در تلاش برای دست‌یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن‌ها را به وضعیت پیش از بحران فراهم سازد. بنابراین دیدگاه غالب از تمرکز بر روی کاهش آسیب‌پذیری به افزایش تاب‌آوری در مقابل سوانح تغییر کرده است. تاب‌آوری به ظرفیت سیستم‌های اکولو چکیده کامل

امروزه جوامع محلی در تلاش برای دست‌یابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن‌ها را به وضعیت پیش از بحران فراهم سازد. بنابراین دیدگاه غالب از تمرکز بر روی کاهش آسیب‌پذیری به افزایش تاب‌آوری در مقابل سوانح تغییر کرده است. تاب‌آوری به ظرفیت سیستم‌های اکولوژیکی برای جذب اختلالات و حفظ ساختارهای لازم سیستم اطلاق می-شود. شهر شیراز در منطقه لرزه‌خیز زاگرس قرار گرفته که دارای استعداد لرزه‌خیزی بالایی می‌باشد. با توجه به اهمیت کاربری-های موجود در منطقه 3 شهرداری شیراز، هدف این پژوهش سنجش میزان تاب‌آوری اجتماعی- اقتصادی در برابر زلزله در این منطقه است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه انجام، توصیفی- تحلیلی است. بدین صورت که با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای همه معیارهای مورد ارزیابی مناسب این منطقه استخراج گردید. سپس جهت بررسی تجزیه و تحلیل چند متغیره بین متغیرها و همچنین برآورد متوسط متغیر وابسته(تاب‌آوری اجتماعی- اقتصادی) براساس مقادیر متغیرهای مستقل(متغیرهای زمینه‌ای اجتماعی- اقتصادی) مدل رگرسیون خطی چندگانه به کار رفته است. نهایتا برای تعیین "سهم مولفه-های تاب‌آوری اجتماعی و اقتصادی در تبیین میزان تاب‌آوری خانوارهای این منطقه " از مدل شبکه عصبی مصنوعی، استفاده شده است. با توجه به نتیجه‌ی رگرسیون خطی با کاهش میزان درآمد صرف ضروریات میزان تاب‌آوری افزایش می‌یابد. از میان شاخص‌های مورد مطالعه مولفه سرمایه اجتماعی و مهارت مهم‌ترین و مولفه‌های میزان و شدت خسارت و توانایی بازگشت به شرایط شغلی و مالی مناسب کم اهمیت‌ترین متغیر در پیش&lrm;بینی تاب‌آوری کل برخوردارند. بنابراین مولفه‌های اجتماعی در این مطالعه تاثیر بیش‌تری در میزان تاب‌آوری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

673 - تحلیل اثرات کاربری‌های اراضی هم‌جوار بر قیمت مسکن (مطالعه موردی: منطقه 7 شهر تهران)
ابراهیم فرهادی کرامت اله زیاری احمد پوراحمد

مسکن در زمره اساسی‌ترین و حساس‌ترین بخش‌ها در برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می‌شود.درواقع مسکن ،خردترین و کوچک‌ترین شکل تجسم کالبدی رابطه متقابل انسان و محیط بوده و تبلور فضایی کارکرد حیاتی سکونت انسانی در ایفاء نقش‌های اساسی وی می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع هد چکیده کامل

مسکن در زمره اساسی‌ترین و حساس‌ترین بخش‌ها در برنامه‌ریزی توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می‌شود.درواقع مسکن ،خردترین و کوچک‌ترین شکل تجسم کالبدی رابطه متقابل انسان و محیط بوده و تبلور فضایی کارکرد حیاتی سکونت انسانی در ایفاء نقش‌های اساسی وی می‌باشد. پژوهش حاضر از نوع هدف کاربردی می‌باشد. ازنظر ماهیت، رویکرد اصلی حاکم بر روند مقاله حاضر، توصیفی – تحلیلی می‌باشد و با توجه به موضوع تحقیق، حوزه مطالعاتی و ماهیت موضوع، از روش‌ها و فنون کمی (مدل رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی) استفاده‌شده است. عوامل متعددی بر قیمت مسکن تأثیر می‌گذارند که یکی از این عوامل، انواع کاربری‌های اراضی می‌باشد که در تعین قیمت مسکن نقش کلیدی دارد. در منطقه 7 شهر تهران با توجه به اختلاط کاربری و ویژگی‌های خاصی که بر کاربری‌های این منطقه حاکم است به سنجش اثرات هر یک از کاربری‌ها بر قیمت مسکن پرداختیم تا با شناسایی میزان اثرات هر یک از انواع کاربری‌ها بر قیمت مسکن بتوان برنامه‌ریزی مناسبی در سطح منطقه برای مسکن و اقتصاد مسکن انجام داد. با توجه به اینکه مبحث اقتصاد مسکن یک موضوع فراگیر و بین‌رشته‌ای می‌باشد (سیاست، اقتصاد، مدیریت، جغرافیا و ...) بنابراین این مقاله بیش‌تر بر روی تأثیر عوامل جغرافیایی (انواع کاربری‌ها) بر قیمت مسکن بحث می‌کند که درنهایت مشخص شد که دسترسی به حمل‌ونقل، پایانه و انبارداری شهری با R2 87/، کاربری‌های خدمات شهری با R2 87/، کاربری سبز و پارک‌ها با R2 80/، کاربری‌های تجاری و اداری با R2 72/، به ترتیب بیش‌ترین تأثیر را بر قیمت مسکن در سطح منطقه دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

674 - آسیب شناسی نظام فضایی و الگوی تحلیل مکانی کاربری های شهری (مطالعه موردی: کاربری های بهداشت و درمان منطقه22 شهر تهران)
احمد رومیانی رضا خدادادی نفیسه مرصوصی

بررسی دقیق و همه جانبه مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و شناخت نیازهای بهتر جامعه و بهبود آنها، به توسعه متعادل و متوازن فضاهای جغرافیایی نیازمند می باشد، بنابراین خدمات بهداشت و درمان، یکی از مولفه‌های اصلی توسعه و در راستای نیارهای جامعه و بهبود آنها به وجود آمده است. چکیده کامل

بررسی دقیق و همه جانبه مسائل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و شناخت نیازهای بهتر جامعه و بهبود آنها، به توسعه متعادل و متوازن فضاهای جغرافیایی نیازمند می باشد، بنابراین خدمات بهداشت و درمان، یکی از مولفه‌های اصلی توسعه و در راستای نیارهای جامعه و بهبود آنها به وجود آمده است. هدف از این پژوهش بررسی آسیب‌شناسی نظام فضایی و الگوی مکان‌یابی کاربریهای بهداشت و درمان در سطح منطقه 22 شهر تهران می‌‌باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری داده‌ها از مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است، و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار ArcGIS بهره گرفته شده است تا بتواند بهتر مکان‌یابی را با توجه به جمعیت در محدوده مورد مطالعه‌، و نحوه دسترسی به خدمات درمانی - بهداشتی فراهم کند. بنابراین یافته‌های تحقیق، از یک سو، حاکی از اختلافات زیادی بین محلات شهری از نظر میزان برخورداری از شاخصهای بهداشتی و درمانی است، و از سوی دیگر، عدم برنامه‌ریزی مناسب و سنجیده شده کاربری بهداشتی در منطقه 22 شهر تهران و عدم تعادل پراکندگی فضایی و شاخص دسترسی برای تمام نواحی به طور یکسان به وجود نیامده است. که توجه به کاهش اختلافات و تفاوت های خدمات بهداشتی و درمانی محلات شهری لازم و ضروری می باشد. بنابراین در جهت بهبود وضعیت توزیع و پراکنش درمانگاه و سرانه محلات مختلف شهری، راهکارهای کاربردی در جهت برون رفت از این مشکلات برای این منطقه ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

675 - پیامدسنجی اجرای پروژه‌های تفریحی بر مولفه‌های کیفیت زندگی محلات پیرامون (مطالعه موردی: مجموعه تفریحی و سرگرمی پارک آزادگان منطقه 15 تهران)
سیاوش پالیزبان آزاده اربابی

تجربه برنامه‌ریزی در ایران همواره نشان داده که برنامه‌ریزان به دلایل گوناگونی از قبیل فقدان مدیریت یکپارچه شهری، غلبه نگرش بخشی بر نگرش فضایی-مکانی، رشد فزاینده جمعیت جوان در سه دهه گذشته و هم‌چنین افزایش مطالبات شهرنشینان از روند گسترش شهر عقب مانده‌اند. طی چند دهه گذش چکیده کامل

تجربه برنامه‌ریزی در ایران همواره نشان داده که برنامه‌ریزان به دلایل گوناگونی از قبیل فقدان مدیریت یکپارچه شهری، غلبه نگرش بخشی بر نگرش فضایی-مکانی، رشد فزاینده جمعیت جوان در سه دهه گذشته و هم‌چنین افزایش مطالبات شهرنشینان از روند گسترش شهر عقب مانده‌اند. طی چند دهه گذشته مفهوم کیفیت زندگی و میزان رضایت از زندگی در شهرها ابعاد گسترده‌تری یافته و مراکز تفریحی کلان‌شهرها مطابق با چند‌بعدی شدن انسان‌ها و ادراکات جوامع از مفهوم تفریح با متنوع کردن کارکردهای خود قادر به تامین نیازهای گوناگون فرهنگی، تفریحی شهروندان در یک فضای برنامه‌ریزی شده هستند. هدف تحقیق حاضر، بررسی شاخص‌های کیفیت زندگی و اقتصادی ناشی از تاثیرات فضاهای تفریحی است. با توجه به کمبود فضاهای تفریحی- فراغتی، اهمیت این فضاها درتامین نیازهای شهروندان و در‌آمدهای پایدار شهری، امکان‌سنجی احداث پروژه بازی و سرگرمی در محله مشیریه، بعنوان یکی از برنامه‌های اجرایی شهرداری منطقه؛ با توجه به پیامدهای اقتصادی و اجتماعی آن بر منطقه بررسی و با نگاهی آینده‌نگرانه به اهمیت تاثیر پروژه‌های تفریحی پرداخته شده است. روش تحقیق از نظر روش جمع ‌آوری اطلاعات اسنادی - توصیفی بوده و بخشی از اطلاعات نیز به‌صورت پرسش‌نامه، مصاحبه، نمونه‌برداری تصادفی به تعداد 300 نفر از ساکنان منطقه 15 جمع‌آوری شده است. روش تجزیه اطلاعات با استفاده از نرم افزار spss20، انجام شده و بررسی‌های موجود در منطقه 15 نشان می‌دهد احداث مراکز تفریحی تأثیر معناداری در پیش‌بینی افزایش شاخص‌های کیفیت محیطی را دارد و در صورت کاهش اثرات ترافیکی با احداث چنین پروژه‌هایی، می‌توان به تقویت هویت بخشی ساکنان کمک کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

676 - تحلیل پیامدهای فروش مازاد تراکم ساختمانی در سطح منطقه 2 تهران
حسن محمدپور چابکی رضا حسن پور

تراکم را می توان به عنوان معیار یا یک سیستم اندازه گیری تعریف نمود. بعد اقتصادی تراکم شاید مهمترین موضوع این مقوله باشد زیرا اقتصاد ملی، اقتصاد محلی و اقتصاد خانوار به گونه ای مستقیم بر تراکم شهری موثرند. از سویی نسبت قیمت زمین اهمیت زیادی دارد و از سوی دیگر توان مالی، چکیده کامل

تراکم را می توان به عنوان معیار یا یک سیستم اندازه گیری تعریف نمود. بعد اقتصادی تراکم شاید مهمترین موضوع این مقوله باشد زیرا اقتصاد ملی، اقتصاد محلی و اقتصاد خانوار به گونه ای مستقیم بر تراکم شهری موثرند. از سویی نسبت قیمت زمین اهمیت زیادی دارد و از سوی دیگر توان مالی، عوامل اجرایی و مدیریت شهری در کمک به برنامه های مسکن، تامین هزینه های زمین و مسکن و نیز خدمات شهری، همگی بر روند شکل گیری و ماهیت تراکم شهری و تحقق تراکم های پیش بینی شده در طرح های توسعه شهری موثر است. هدف از این تحقیق تحلیل پیامدهای فروش مازاد تراکم ساختمانی در سطح منطقه 2 تهران، که به روش توصیفی و تحلیلی انجام گرفته است. و پس از جمع بندی از روش تجزیه و تحلیل داده ها با مدل swot جهت دسترسی به نتایج استفاده گردیده است. محدوده مورد مطالعه این تحقیق منطقه 2 شهر تهران است. نتایج تحقیق نشان داده است که فروش مازاد تراکم ساختمانی توسط شهرداری ها، موجب اختلال در نظام تراکم جمعیتی طرح های مصوب سازمان فضایی شهرها، و سیمای شهری شده است. علاوه بر این باعث کمبود کاربری های خدماتی، افزایش ازدحام و تبدیل به بستری جهت سوداگری زمین و مسکن گردیده است. تبعات این سیاست در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، کالبدی منجر به افزایش قیمت زمین و مسکن، افزایش هزینه های بخش تولید و خدمات شهری، تضعیف قوانین و مقررات شهری و از بین رفتن هویت شهری و... گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

677 - ارائه راهکارهای سازماندهی فضا در برنامه‌ریزی و توسعه منطقه‌ای (مطالعه موردی: شهرهای استان گیلان)
احمد قدیمی حسین نظم فر نادر زالی محمدتقی معصومی

مقدمه: وضعیت استان گیلان حاکی از دوگانگی و عدم تعادل های منطقه ای است. به نظر می رسد باید نسبت به عواملی که در توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان نقش دارند، شناخت کامل و کافی ایجاد شود. هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر توسعه متعا چکیده کامل

مقدمه: وضعیت استان گیلان حاکی از دوگانگی و عدم تعادل های منطقه ای است. به نظر می رسد باید نسبت به عواملی که در توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان نقش دارند، شناخت کامل و کافی ایجاد شود. هدف: هدف اصلی از انجام این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان است. روش‌شناسی تحقیق: در این پژوهش از تکنیک پرسشنامه و روش دلفی برای گردآوری اطلاعات استفاده شد. در گام اول تعداد 60 عاملِ مؤثر بر توسعه متعادل فضایی شهرهای استان گیلان در سه بعد جمعیت، فعالیت و فضا شناسایی شد. سپس با استفاده از آزمون تی‌تک نمونه‌ای میزان اهمیت این عوامل مورد ارزیابی قرار گرفت و 28 عامل با اهمیت خیلی زیاد شناسایی شد. سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی-اکتشافی، عوامل اصلی شناسایی شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهرهای استان گیلان می باشد. یافته ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که سه عامل اصلی در توسعه متعادل شهرهای استان گیلان نقش اساسی دارند. در حوزه حمل و نقل توانست 74/41 درصد از واریانس‌ها تمامی متغیرهای پژوهش را تبیین کند. موقعیت جغرافیایی و گردشگری و خدمات نیز به ترتیب 18/26، 51/18 درصد از واریانس تمامی متغیرهای پژوهش را تبیین کردند. در مجموع این سه عامل 43/86 درصد کل واریانس‌ها را تبیین کردند.. نتایج: این تحقیق نشان می‌دهد استان گیلان از انواع مختلف الگوهای حمل و نقلی برخوردار بوده و مجاورت با دریا و کشورهای حاشیه دریای خزر امکان توسعه فعالیت‌های بازرگانی بندری و گردشگری را برای استان به ارمغان آورده‌است. لذا آینده مطلوب استان با تکیه بر سه عامل حمل و نقل، پتانسیل‌های محیطی و جغرافیایی و تقویت زیرساخت‌های گردشگری حاصل خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

678 - تحلیل فضایی اثرگذاری شاخص‌های گردشگری تجاری بر پایداری سکونتگاه‌های روستایی (مطالعه موردی: منطقه تجاری دهشیخ- سیگار شهرستان لامرد)
علی اکبر عنابستانی مهدی معصومی غریب فاضل نیا امیدعلی خوارزمی

مقدمه: گردشگری تجاری و تاثیر آن بر شهرها و روستاها به اشکال مختلف بروز می یابد و باعث تغییرات اقتصادی مختلف در نواحی گردشگرپذیر می شود.هدف: هدف از این پژوهش ارزیابی اثرگذاری شاخص‌های گردشگری تجاری بر پایداری سکونتگاه‌های روستایی در منطقه تجاری دهشیخ- سیگار، شهرستان لام چکیده کامل

مقدمه: گردشگری تجاری و تاثیر آن بر شهرها و روستاها به اشکال مختلف بروز می یابد و باعث تغییرات اقتصادی مختلف در نواحی گردشگرپذیر می شود.هدف: هدف از این پژوهش ارزیابی اثرگذاری شاخص‌های گردشگری تجاری بر پایداری سکونتگاه‌های روستایی در منطقه تجاری دهشیخ- سیگار، شهرستان لامرد می باشد.روش‌شناسی تحقیق: این تحقیق به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر، شامل تمامی روستاییان ساکن در 13 روستای منطقه تجاری دهشیخ- سیگار در استان فارس می باشد که با استفاده از فرمول کوکران با سطح خطای 06/0، تعداد 235 خانوار به عنوان خانوارهای نمونه تعیین گردید. برای تجزیه وتحلیل داده ها، از نرم افزارهای، معادلات ساختاری SMART PLS، آزمون T تک نمونه ای و رگرسیون خطی در نرم افزار SPSS استفاده گردیده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، منطقه تجاری دهشیخ سیگار در شهرستان لامرد می باشد.یافته ها: یافته ها مؤید آن است که، شاخص گردشگری تجاری با مقدار R(959/0) دارای بیشترین میزان تاثیر بر توسعه پایدار سکونتگاه های روستایی در منطقه تجاری دهشیخ-سیگار می باشد. در نهایت با استفاده از ضریب R2، مشخص گردید که سطح توسعه یافتگی روستاهای مورد مطالعه با تاکید بر گردشگری تجاری در روستاهای دولت‌آباد، حسن‌کمالی، فیروزآباد، کاکلی با مقدار R2(992/0، 988/0، 986/0 و 983/0) دارای بیشترین تاثیر و در روستاهای دهشیخ و سیگار با ضریب R2(865/0 و 925/0) از عملکرد ضعیفی برخوردار می باشد.نتایج: گردشگری تجاری بر توسعه پایدار سکونتگاه‌های روستایی تأثیر مثبت و معناداری دارد به طوری که طبق ضرایب استاندارد، 5/32درصد از توسعه پایدار سکونتگاه های روستایی در منطقه تجاری دهشیخ-سیگار به طور مستقیم توسط شاخص های گردشگری تجاری پیش بینی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

679 - تحلیل فضایی نظام شهری منطقة شمال ایران (سال های 1335 تا 1395)
عامر نیک پور میلاد حسنعلی زاده

با مطالعه سیستم های شهری نحوه پخشایش و میزان تعادل در توزیع جمعیّت مشخص تر می شود. این مقاله با هدف بررسی تحوّلات نظام شهری منطقه شمال کشور جهت مشخص کردن وضعیّت تعادل آن تدوین شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و مبنای آماری داده ها، نتایج سرشماری های عمومی چکیده کامل

با مطالعه سیستم های شهری نحوه پخشایش و میزان تعادل در توزیع جمعیّت مشخص تر می شود. این مقاله با هدف بررسی تحوّلات نظام شهری منطقه شمال کشور جهت مشخص کردن وضعیّت تعادل آن تدوین شده است. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و مبنای آماری داده ها، نتایج سرشماری های عمومی نفوس و مسکن کشور در 8 دوره گذشته است. در این مقاله ضمن طبقه بندی شهرهای منطقه طی 60 سال گذشته، از شاخص های نخست شهری شامل نخست شهر، دو شهر، کینزبرگ، مهتا، موماو و الوصابی، تسلّط موسوی و شاخص های تمرکز شامل هرفیندال، هندرسون و شاخص های تعادل شامل آنتروپی، ضریب تغییرات و رتبه - اندازه جهت بررسی نظام شهری منطقه استفاده شده است. نتایج حاصل از شاخص های نخست شهری و تمرکز نشان می دهد که میزان نخست شهری و تمرکز از سال 1335 تا 1365 روندی کاهشی داشته امّا از سال 1365 تا 1390 روند صعودی یافته است تا اینکه در سال 1395 مجدداً روند نزولی در پیش می گیرد. نتایج شاخص های تعادل نیز نشان می دهد که عدم تعادل و توازن در توزیع فضایی جمعیّت در نظام شهری منطقه از سال 1335 تا سال 1395 همواره افزایش یافته است. نتایج شاخص رتبه - اندازه نیز بیانگر وجود اختلاف نسبتاً زیاد بین جمعیت واقعی و جمعیّت مطلوب شهرهای منطقه طی سال های مورد مطالعه و همچنین اهمیت نسبی شهرهای میانی از سال 1335تا سال 1355 و تسلط نخست شهری از سال 1355 تا سال 1395 می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

680 - پدیدار شناسی ادراک حسی و تجربه ادراکی خانه بومی (مطالعه موردی مدبق خانه‌های منطقه موکریان)
بایزید گلابی قادر بایزیدی ارسلان طهماسبی جلیل سحابی

پژوهش حاضر به کاوش معنای معماری خانه‌های بومی منطقه موکریان ایران برخاسته از حسیت و تجربه ادراکی می‌پردازد. هدف نهایی پژوهش، نگرش ناب به حس‌و‌خانه در‌جهت کشف رابطه عمیق آن‌ها‌و‌ بیان یک روش علمی برای هویدایی ادراک حسی معماری‌و تجربه ادراکی خانه توام با افشا‌نمودن‌و آشکا چکیده کامل

پژوهش حاضر به کاوش معنای معماری خانه‌های بومی منطقه موکریان ایران برخاسته از حسیت و تجربه ادراکی می‌پردازد. هدف نهایی پژوهش، نگرش ناب به حس‌و‌خانه در‌جهت کشف رابطه عمیق آن‌ها‌و‌ بیان یک روش علمی برای هویدایی ادراک حسی معماری‌و تجربه ادراکی خانه توام با افشا‌نمودن‌و آشکارگی میزان درگیری حس‌ها با فضا‌و اهمیت خصایص هستندگی مستخرج از تجربه‌ادراکی در خانه‌های موکریان است. پژوهش، ابتدا با رویکرد پدیدارشناسی وسپس به‌روش توصیفی‌تحلیلی انجام‌گرفت و نظام تحلیل آن، روش‌ کیفی‌وکمی است‌و از روش هفت‌مرحله‌ای کلایزی و نرمافزار MAXQDA برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائه مقوله هسته و از نرم‌افزار SPSS جهت سنجش آن استفاده شده ‌است. محقق با انجام مصاحبه‌های باز‌و عمیق‌و ثبت تحریرهای میدانی در‌ذیل سرفصل‌های تجربه زیسته و خصائص هستندگی نسبت به گردآوری اطلاعات در خصوص یکی از فضاهای خانه به نام مدبق(فضای پخت نان) اقدام نموده و تفاسیر مهم با مشارکت ساکنان و تاکید‌بر "ادراک حسی مدبق " و " ماهیت تجارب انسانی"، تحت 45 عبارت مهم و سپس نهایتا 9 تم معنی شناسایی‌و‌تدوین گردید. سپس، با یکپارچه‌کردن، مقایسه‌و‌تعمق پیرامون معیار‌های به‌دست‌آمده، یک مقوله هسته تحت عنوان " خانه موکریان‌‌‌:‌این‌همانی انسان، فضای انسان‌ساخت و محیط" به عنوان معنای حقیقی خاص خانه‌های منطقه موکریان ایران انتخاب گردید. یافته‌های پژوهش مبین این است که توام با حضور آگاهانه انسان در فضا، ادراک نهایی فضا بر اساس گستره آمیزه‌ای ازحس‌ها بدون برتری مشهود هیچ یک از آن‌ها (خصوصا بینایی) اتفاق می‌افتد و نهایتا عملا این شخصیت هستنده است که بر هستی فضای خانه و محیط آن رسوخ می‌کند وبا آن‌ها یکی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

681 - سنجش کیفیت زندگی در بافت ناکارآمد شهری (مطالعه موردی: ناحیه یک منطقه 15 شهر تهران)
احمد پوراحمد سعید زنگنه شهرکی اصغر حیدری

کیفیت زندگی مفهومی است که برای ترسیم توسعه رفاه جامعه بکار می‌رود و ارتقاء کیفیت زندگی یکی از مهم‌ترین اهداف حکومت‌ها و دولت‌های مختلف در سطح دنیا محسوب می‌شود. بنابراین هدف اصلی این تحقیق بررسی ابعاد مختلف کیفیت زندگی در قلمرو بافت ناکارآمد شهری ناحیه یک منطقه 15 شهردا چکیده کامل

کیفیت زندگی مفهومی است که برای ترسیم توسعه رفاه جامعه بکار می‌رود و ارتقاء کیفیت زندگی یکی از مهم‌ترین اهداف حکومت‌ها و دولت‌های مختلف در سطح دنیا محسوب می‌شود. بنابراین هدف اصلی این تحقیق بررسی ابعاد مختلف کیفیت زندگی در قلمرو بافت ناکارآمد شهری ناحیه یک منطقه 15 شهرداری تهران می‌باشد. روش پژوهش حاضر توصیفی - تحلیلی و همبستگی مبتنی بر داده‌های اولیه می‌باشد که جمع‌آوری اطلاعات اولیه، به‌صورت اسنادی و پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه انجام‌گرفته است. داده‌های جمع‌آوری‌شده با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart PLS مورد پردازش قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان‌دهنده آن است که کیفیت زندگی بر اساس نتایج آزمون T در ناحیه یک با میانگین 2.39 در طیف لیکرت در سطح پایینی قرار دارد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از مدل‌سازی مسیر PLS و آزمون رگرسیون چند متغیره، عوامل و ابعاد کالبدی، اقتصادی، زیست‌محیطی، اجتماعی و خدمات و دسترسی به ترتیب دارای تأثیر بیشتر و شاخص بافت ناکارآمد دارای تأثیر کمتری بر میزان رضایتمندی از زندگی در محدوده بافت ناکارآمد ناحیه یک منطقه 15 شهرداری تهران می‌باشند که با برنامه‌ریزی در راستای ارتقاء و ساماندهی این مؤلفه‌ها، می‌توان سطح رضایتمندی از زندگی در این محدوده را بالا برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

682 - مدیریت هوشمند شهری در بازآفرینی بافت‌های تاریخی با رویکرد مشارکت اجتماعی (مطالعه موردی: منطقه 12 تهران)
سمیه احمدپور سیدعلی نوری محمدرضا فرزاد بهتاش علیرصا استعلاجی

مقدمه: مشارکت همیشه از دغدغه‌های مهم برنامه‌ریزان و مدیران شهری بوده است. با پیشرفت تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات و ظهور مدیریت هوشمند شهری، مشارکت معنی و مفهوم تازه‌ای پیدا کرده است. هدف: هدف پژوهش تحلیل نقش مدیریت هوشمند در ارتقاء مشارکت اجتماعی شهروندان به منظور بازآفر چکیده کامل

مقدمه: مشارکت همیشه از دغدغه‌های مهم برنامه‌ریزان و مدیران شهری بوده است. با پیشرفت تکنولوژی ارتباطات و اطلاعات و ظهور مدیریت هوشمند شهری، مشارکت معنی و مفهوم تازه‌ای پیدا کرده است. هدف: هدف پژوهش تحلیل نقش مدیریت هوشمند در ارتقاء مشارکت اجتماعی شهروندان به منظور بازآفرینی بافت تاریخی در منطقه 12 شهر تهران است. روش‌‌شناسی: این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن به صورت توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری، کارشناسان فعال در حوزه بازآفرینی شهری محدوده مورد مطالعه و واحدهای تابعه آن بوده‌اند. حجم نمونه با استفاده از روش اشباع نظری تعیین گردیده است. در این روش 31 نفر کارشناس به عنوان نمونه مورد مطالعه تعیین گردیده است. روش نمونه‌گیری به صورت تکنیک گلوله برفی بوده است. روش جمع‌آوری داده و اطلاعات به صورت مرور اسنادی، پرسشنامه، مصاحبه نیمه ساختاریافته با برخی از افراد نمونه بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از جداول فراوانی، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی بوده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده جغرافیایی پژوهش، منطقه 12 کلان‌شهر تهران بوده است.یافته‌‌ها: یافته‌های پژوهش گویای آن است که مدیریت هوشمند با مؤلفه‌های اشتراک‌گذاری اطلاعات، فراهم ساختن بسترهای مشارکت و همکاری، هماهنگی داخلی، حکمرانی مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات و راهبردهای پشتیبان تصمیم‌گیری می‌تواند راه‌حل‌های نوآورانه در ارتقاء مشارکت و بازآفرینی شهری در اختیار مدیران شهری قرار دهد. ضرایب عامل‌های پنجگانه که بیشتر از 05/0 به دست آمد، گویای آن است که سازه‌ی حکمرانی هوشمند منجر به مدل‌سازی خط مشی حاکمیت شهری به منظور بازآفرینی شهری شده و فرآیندهای سازمانی و روابط بین شهروندان با مدیران شهری را تسهیل می‌کند. بیش از 85 درصد افراد مطالعه شده با سازه مورد نظر موافق هستند.نتایج: نتایج حاصل حاکی از آن است که حکمرانی هوشمند باعث مدل‌سازی خط‌مشی حاکمیت شهری شده و در نتیجه به همکاری و مشارکت اعضای گروه‌های درگیر در بازآفرینی شهری کمک می‌کند و در نتیجه تعامل بین مدیریت شهری با مردم به صورت آنلاین افزایش پیدا می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

683 - ‏ تحلیل توزیع فضایی داروخانه ها در منطقه 20 شهر تهران ‏
حبیب اله فصیحی

هدف این پژوهش بررسی توزیع فضایی داروخانه‌ها در سطح منطقه 20 شهرداری تهران است. روش پژوهش ارزیابی-تحلیلی بوده و در آن از روش‌های آمار فضایی و تکنیک بافری در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. داده‌های مورد استفاده مشتمل بر موقعیت و مشخصات داروخانه‌ها، لایه‌های اطلا چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی توزیع فضایی داروخانه‌ها در سطح منطقه 20 شهرداری تهران است. روش پژوهش ارزیابی-تحلیلی بوده و در آن از روش‌های آمار فضایی و تکنیک بافری در سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شده است. داده‌های مورد استفاده مشتمل بر موقعیت و مشخصات داروخانه‌ها، لایه‌های اطلاعاتی کاربری زمین، خیابان‌ها و بلوک‌های جمعیتی سال 1395 بوده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در محدودة مطالعاتی به‌طور میانگین در ازاء هر 7562 نفر یک داروخانه فعال وجود دارد که در حدود استانداردهای جهانی اما پایین‌تر از نصاب‌های تعریف شده در ایران است. برای رسیدن وضعیت استاندارد وزارت بهداشت، محدودة مطالعاتی نیازمند 42 داروخانه جدید است. در تحلیل‌های نزدیک‌ترین همسایه، نسبت نزدیک‌ترین فاصله همسایگی، 77/0 محاسبه گردید. در تحلیل خوشه‌ای چند فاصله‌ای، منحنی نتایج مشاهده شده بالاتر از منحنی نتایج مورد انتظار بود. در شاخص موران، Z Score حاصل نزدیک به 1 (99/0) به‌دست آمد. موارد فوق همه گواه توزیع خوشه‌ای داروخانه‌ها در منطقه است. ترسیم حوزه‌های خدماتی هر داروخانه به شعاع 330 متر نیز نشان داد که 51 درصد از سطح منطقه که 7/۶۰ درصد از جمعیت به‌سر می‌برند، تحت حوزه خدماتی دست کم یک داروخانه قرار داشته و اما بقیه را داروخانه‌ها پوشش نداده‌اند. از این رو گذشته از رفع کمبودها، برنامه‌ریزی پراکنش متناسب مراکز خدمات درمانی و بهداشتی در منطقه نیز ضروری به نظر می‌رسد. اطلاعات نقشه فاصله-های اقلیدسی داروخانه‌ها از محل‌های سکونت نشان داد که شایسته است مجوزهای جدید احداث داروخانه به قسمت‌های شمال‌شرقی منطقه اختصاص یابد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

684 - تحلیل عوامل موثر بر افزایش سرمایه اجتماعی و رابطه آن با نوسازی بافت‌های فرسوده (مطالعه موردی: منطقه 10 شهرداری تهران)
احمد پوراحمد محمد سینا شهسواری اصغر حیدری

مقدمه: امروزه یکی از چالش های پیش روی مدیریت شهری ، بافت فرسوده شهری است. استفاده از ظرفیت های مردم و سرمایه اجتماعی دستیابی به هدف نوسازی و سازماندهی این ساختارها برای مدیریت شهری را تسهیل می کند.هدف پژوهش: هدف تحقیق: هدف از این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر افزایش سرمایه چکیده کامل

مقدمه: امروزه یکی از چالش های پیش روی مدیریت شهری ، بافت فرسوده شهری است. استفاده از ظرفیت های مردم و سرمایه اجتماعی دستیابی به هدف نوسازی و سازماندهی این ساختارها برای مدیریت شهری را تسهیل می کند.هدف پژوهش: هدف تحقیق: هدف از این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر افزایش سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با نوسازی بافتهای فرسوده است.روش شناسی: روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر اطلاعات کتابخانه ای و آماری است. اطلاعات اولیه با روش اسنادی و پیمایشی و پرسشنامه جمع آوری شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و Smart PLS پردازش شده‌اند.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه جغرافیایی تحقیق حاضر منطقه 10 شهرداری تهران است که با 327115 نفر جمعیت، بخش قابل توجهی از بافت‌های فرسوده شهر تهران را در خود جای داده است.نتایج و بحث: یافته‌های تحقیق نشان می دهد که بین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و نوسازی بر اساس آزمون همبستگی پیرسون از سطح ضعیف تا متوسط همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین ، مدل سازی مسیر PLS و آزمون رگرسیون چند متغیره نشان می دهند که به ترتیب مؤلفه‌های اعتماد نهادی، تعاملات اجتماعی و اعتماد بین فردی دارای تأثیر بیشتر و مشارکت مذهبی تأثیر کمتری در نوسازی بافت‌های فرسوده شهری دارد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می‌دهد بین سرمایه اجتماعی و نوسازی بافته‌ای فرسوده رابطه معنادار مثبتی وجود دارد. همچنین نشان می‌دهد که مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی تأثیرات متفاوتی بر نوسازی بافت‌های فرسوده دارند که می توان با برنامه ریزی برای ارتقاء این مؤلفه‌ها، ساماندهی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه مطالعه را تسریع می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

685 - تحلیل زیست‌پذیری در بخش مرکزی شهر تهران (مورد مطالعه: منطقه 12)
الهام زارع آرش ثقفی اصل مهسا فریدی ثانی

مقدمه: شهرهای امروزی به اصلی‌ترین مکان برای کار و زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند. هدف غایی یک شهر ایجاد محیطی دلنشین و راحت برای مردمی است که در آن زندگی می‌کنند. زیست‌پذیری به عنوان رویکردی در راستای دستیابی به توسعه پایدار شهری و مجموعه‌ای از ویژگی‌هایی که محیط شهر را ب چکیده کامل

مقدمه: شهرهای امروزی به اصلی‌ترین مکان برای کار و زندگی انسان‌ها تبدیل شده‌اند. هدف غایی یک شهر ایجاد محیطی دلنشین و راحت برای مردمی است که در آن زندگی می‌کنند. زیست‌پذیری به عنوان رویکردی در راستای دستیابی به توسعه پایدار شهری و مجموعه‌ای از ویژگی‌هایی که محیط شهر را به مکانی جذاب برای زندگی تبدیل می‌کند، مطرح می‌باشد. هدف: هدف این پژوهش تحلیل زیست‌پذیری در منطقه 12 شهر تهران است. روش شناسی تحقیق: روش تحقیق به صورت توصیفی – تحلیلی بوده و نوع آن کاربردی می‌باشد. منطقه‌‌ 12 طبق ‌آمار‌ سال‌‌ 1395،‌‌ 240720 نفر ‌جمعیت ‌‌دارد‌. برای ‌برآورد ‌تعداد‌ نمونه ‌از ‌فرمول‌ کوکران ‌استفاده ‌گردید.‌ بر‌ این ‌اساس ‌تعداد ‌نمونه‌ مورد‌ مطالعه ‌در ‌منطقه 12،‌382 مورد ‌است که در‌ بین ‌‌13 محله توزیع ‌گردید‌. و در نهایت داده‌های بدست آمده با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و ArcGIS تجزیه و تحلیل شدند. ‌ یافته ها و بحث: نتایج نشان‌ داد ‌که‌ وضعیت ‌کنونی ‌زیست‌پذیری‌ منطقه‌ 12، ‌اگرچه ‌ارتباط ‌و ‌پیوندهای ‌محکمی ‌با‌ وضعیت ‌و ‌شرایط‌ خاص ‌و ‌درونی ‌موجود ‌آن ‌چون‌ کمبود ‌امکانات‌ تفریحی‌ و ‌گذران ‌اوقات ‌فراغت،‌ کاهش ‌تمایل ‌به ‌سکونت ‌در ‌منطقه ‌و‌ محله‌های ‌آن، ‌ناامنی، ‌عدم‌ مشارکت‌ در ‌تصمیمات‌ شورای ‌شهر،‌ ‌نبود ‌فضاهای‌ عمومی ‌مطلوب،‌ عدم ‌حفاظت ‌شهرداری ‌و‌ میراث ‌فرهنگی ‌از ‌آثار ‌و ‌بناهای ‌تاریخی ‌منطقه‌ و ‌بسیاری ‌موارد‌ دیگر‌ دارد، ‌اما ‌به ‌هیچ‌روی‌ جدایی ‌از ‌تحولات ‌و ‌فراینددهای‌ مختلف ‌سیاسی، ‌اقتصادی‌، اجتماعی،‌ محیطی ‌و‌..‌. اثرگذار ‌بر ‌شهر ‌تهران ‌و ‌بخش ‌مرکزی ‌آن ‌در ‌طول ‌زمان ‌نبوده ‌است.‌ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

686 - نقش پروژه های محرک توسعه در تحقق سیاست های بازآفرینی (مطالعه موردی: منطقه 12 شهر تهران)
مریم پورآقاسی آزیتا رجبی رقیه ودایع خیری علی اصغر رضوانی

مقدمه: یکی از سیاست‌های نوین در توسعه شهری به طور عام و در بازآفرینی بافت‌های فرسوده و نابسامان شهری به طور خاص، به‌کارگیری اقدامات پروژه‌های محرک توسعه باهدف تسریع و تسهیل فرایند تحول در این بافت‌ها با بهره گیری از مشارکت و توان اجتماعی ساکنان و استفاده از ظرفیت‌های مح چکیده کامل

مقدمه: یکی از سیاست‌های نوین در توسعه شهری به طور عام و در بازآفرینی بافت‌های فرسوده و نابسامان شهری به طور خاص، به‌کارگیری اقدامات پروژه‌های محرک توسعه باهدف تسریع و تسهیل فرایند تحول در این بافت‌ها با بهره گیری از مشارکت و توان اجتماعی ساکنان و استفاده از ظرفیت‌های محلی است. این رویکرد توانایی بازنده سازی اجزای موجود در مراکز شهری بدون نیاز به مداخلات و سرمایه گذاری های وسیع دارد.هدف پژوهش: هدف پژوهش حاضر تحلیل نقش پروژه‌های محرک توسعه در تحقق سیاست های بازآفرینی شهری در بافت باارزش میراثی منطقه 12 شهر تهران است که در چهار بعد کالبدی- فضایی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی موردبررسی قرار می گیرد.روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق با روش توصیفی – تحلیل بوده و جامعه آماری پژوهش ساکنین منطقه 12 می باشند. داده ها از طریق جمع‌آوری 150 عدد پرسشنامه و واردکردن داده ها به نرم افزار SPSS 22 و آزمون T تک نمونه ای، تحلیل و واریانس استفاده گردیده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی تحقیق حاضر منطقه 12 کلان‌شهر تهران می‌باشد.یافته ها و بحث: میانگین کیفیت محیط در منطقه 12 تهران تحت تأثیر پروژه های محرک به صورت کلی از دیدگاه ساکنان 3.18 به دست آمد که از عدد 3 که میانه نظری پاسخ‌ها می‌باشد، بیشتر است. ولی به‌صورت کلی میانگین تأثیر پروژه های محرک توسعه بر کیفیت محیطی محدوده مثبت ارزیابی‌شده است.نتایج: نتایج نشان داد که پروژه های محرک توسعه باکیفیت محیط پیرامونی ارتباط معناداری دارد و در ابعاد اقتصادی تأثیر مثبتی داشته است، اما در سایر ابعاد به ویژه اجتماعی و کالبدی موفق نبوده است. همچنین بر اساس نظرات ساکنین میزان تأثیر و شعاع عملکرد این پروژه ها به صورت میانگین بالاتر از 50 درصد و مثبت ارزیابی می شود و در این میان ازنظر ساکنین محله پروژه بازآفرینی خیابان فدائیان اسلام بیشتر از سایر پروژه ها موفق عمل کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

687 - ارزیابی و رتبه‌بندی شکوفایی شهری محلات منطقه 18 شهرداری تهران
موسی کمان رودی کجوری طاهر پریزادی فرهاد آگاه آزیتا مومنی بیدزرد فاطمه شفیعی

مقدمه: شکوفایی شهری بطور رسمی در سال 2012 توسط برنامه اسکان بشر ملل متحد مطرح شد و دارای شش بعد بهره وری، زیرساخت‌ها، کیفیت زندگی، عدالت و شمول اجتماعی، پایداری محیط زیستی و حکمروایی و قانون‌گذاری و شصت و چهار شاخص می‌باشد. با توجه به این‌که توسعه مشترک و متوازن از ویژگ چکیده کامل

مقدمه: شکوفایی شهری بطور رسمی در سال 2012 توسط برنامه اسکان بشر ملل متحد مطرح شد و دارای شش بعد بهره وری، زیرساخت‌ها، کیفیت زندگی، عدالت و شمول اجتماعی، پایداری محیط زیستی و حکمروایی و قانون‌گذاری و شصت و چهار شاخص می‌باشد. با توجه به این‌که توسعه مشترک و متوازن از ویژگی‌های مهم شکوفایی است، این اتفاق باید در کلیه این ابعاد و کارکردهای شهری صورت ‌پذیرد.هدف: هدف این پژوهش، بررسی و سطح‌بندی محلات آن منطقه بر اساس شاخص‌های شکوفایی شهری است.روش شناسی تحقیق: در این پژوهش از مطالعات کتابخانه‌ای برای تعیین شاخص‌های شکوفایی شهری و از روش میدانی برای شناخت وضعیت آن‌ها در محلات آن منطقه استفاده شده است. برای تحلیل داده و اطلاعات این پژوهش و ارزیابی و رتبه‌بندی محلات آن منطقه از نظر شاخص‌های شکوفایی شهری از مدل تاکسونومی عددی و نرم‌افزارهای ‌ARC GIS،SPSS و EXCEL استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه 18 شهرداری تهران به عنوان یکی از مناطق حاشیه‌ای این شهر با گسترش بی‌رویه و پراکنده، تخریب و افزایش آلودگی محیط زیست، کم‌توجهی به بهسازی و نوسازی بافت‌های ناکارآمد و مسئله‌دار، افزایش هزینه‌ خدمات و گسترش حاشیه‌نشینی و فقر مواجه می‌باشد و از شکوفایی مناسبی برخوردار نیست.یافته ها و بحث: نتایج این پژوهش نشان می دهد که محدوده این پژوهش از نظر شکوفایی شهری در شرایط نامناسبی قرار دارد و این وضعیت در محلات مختلف آن متفاوت است. این شرایط از فقدان سیاست‌ و برنامه‌های تعادل‌بخشی فضایی توسعه و شکوفایی محلات آن محدوده ناشی شده است. برای شکوفایی محلات آن محدوده، تهیه و اجرای برنامه یکپارچه موضوعی و موضعی شکوفایی با مشارکت شهروندان ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

688 - اولویت بندی نواحی شهری به منظور احداث فضای سبز( پارکها) (نمونه موردی : منطقه ۳ شهرداری کرمانشاه)
نساء هاشمی مسلم رستمی

مقدمه: فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد و از آن به عنوان شش های تنفسی شهرها یاد می کنند. فضاهای سبز می بایست مؤلّفه هایی چون امکانات، دسترسی راحت، توزیع مناسب در سطح شهر و مساحت مناسب داشته باشند تا بتوانند نقش خود چکیده کامل

مقدمه: فضای سبز شهری، از جمله کاربری هایی است که توزیع و پراکنش آن در سطح شهر اهمیت زیادی دارد و از آن به عنوان شش های تنفسی شهرها یاد می کنند. فضاهای سبز می بایست مؤلّفه هایی چون امکانات، دسترسی راحت، توزیع مناسب در سطح شهر و مساحت مناسب داشته باشند تا بتوانند نقش خود را به درستی انجام دهند. بنابراین تعیین مکان بهینه، کارآیی فضای سبز را به حداکثر می رساند و خدمات بهتری را برای استفاده کنندگان ارائه می نماید. به همین دلیل فضاهای سبز شهری باید به نحوی مطلوب در سطح شهرها مکان یابی شوند.هدف: هدف از این پژوهش مکان‌یابی فضاهای سبز شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و مدل (AHP) در منطقه 3 کلانشهر کرمانشاه براساس معیارهای استاندارد، در نهایت مکان‌های مناسب برای احداث فضاهای سبز جدید شناسایی شود.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر براساس روش توصیفی- تحلیلی و با تأکید بر جنبه کاربردی در سال 1400 انجام شد و سعی در شناسایی مکان‌های بهینه برای احداث فضاهای سبز جدید در منطقه 3 شهر کرمانشاه براساس ضوابط مکان‌یابی، دارد. برای این منظور از معیارهای نزدیکی به کاربری مسکونی، شبکه معابر، کاربری آموزشی، کاربری فرهنگی، نزدیکی به رودخانه، وجود زمین های بایر، فاصله از فضای سبز موجود، فاصله از کارگاه‌ها و کارخانه‌ها و از روش تصمیم‌گیری چند معیاره ((AHP در محیط Arc/GIS استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه منطقه 3 شهر کرمانشاه می باشد. که با مساحتی در حدود 1886 هکتار و با جمعیتی بالغ بر 165023 نفر در جنوب شرق شهر کرمانشاه واقع شده است.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که، سرانه فضای سبز منطقه 3 شهر کرمانشاه کمتر از استانداردهای تعریف شده می‌باشد (96/1 مترمربع)، بطوری که 12/38 درصد جمعیت منطقه فاقد پوشش مناسب فضای سبز هستند. این مناطق در بخش‌های شرقی (که قبلاً جزء روستا بوده و در سال های اخیر به محدوده شهر الحاق شده است)، بخش‌هایی از غرب شهر که جز بافت فرسوده هستند و بخش های جنوبی منطقه قرار دارند. نقشه نهایی بدست آمده نشان داد که قسمت های غرب تا شمال غرب، بخش های از شرق تا جنوب شرق و بخش هایی از جنوب بهترین مکان برای احداث فضای سبز در منطقه 3 شهر کرمانشاه می‌باشد.نتایج: نتایج کلی پژوهش نشان داد که در منطقه مورد مطالعه با تجزیه و تحلیل پارامترهای ذکر شده، مکان های مناسب برای ایجاد فضای سبز مشخص شد. با توجه به اینکه مدل AHP برای ارزیابی مناسب بودن دسترسی فضای سبز در این مطالعه نتایج مناسبی داشت پیشنهاد می شود از این مدل در مطالعات آینده برای ارزیابی فضای سبز در سایر مناطق شهر کرمانشاه نیز استفاده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

689 - تحلیلی بر نقش سرمایه اجتماعی در ظرفیت سازی برند شیراز فضای شهری (مطالعه موردی: منطقه 2 شیراز)
مجید رحمانی کریم حسین زاده دلیر محمدرضا پاکدل فرد

مقدمه: سرمایه اجتماعی شامل جنبه هایی از ساختار اجتماعی است که کنش جمعی را تسهیل کرده و منابعی را جهت دستیابی مردم به اهدافشان در اختیار می گذارد. جیمز کلمن معتقد است که طرح سرمایه اجتماعی به عنوان منبعی برای کنش، یکی از راه های وارد کردن ساختار اجتماعی در پارادایم کنش چکیده کامل

مقدمه: سرمایه اجتماعی شامل جنبه هایی از ساختار اجتماعی است که کنش جمعی را تسهیل کرده و منابعی را جهت دستیابی مردم به اهدافشان در اختیار می گذارد. جیمز کلمن معتقد است که طرح سرمایه اجتماعی به عنوان منبعی برای کنش، یکی از راه های وارد کردن ساختار اجتماعی در پارادایم کنش عقلانی است. برندسازی شهری بازنمایی این کنش در پهنه کنشگران اقتصاد فرهنگی شهر است که پیامد جمعی و ضرورتِ برخاسته از پیچیدگی های ناشی از میدانِ جهانی شدن و سرمایه داری مالی و سینمای هالیوود است.هدف پژوهش: تبیین کلی و فهم نظری سرمایه اجتماعی و برندسازی شهری، تبیین و استدلال نقش سرمایه و شبکه های اجتماعی در ظرفیت سازی تولید برند شهری، سنجش میزان سرمایه اجتماعی در مقیاس خیابان، محله و کل شهر با تمرکز در منطقه 2 شهرداری شیراز، سنجش تاثیر سرمایه اجتماعی چند سطحی بر ظرفیت سازی برند شیراز.روش شناسی تحقیق: روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است. مقیاس سه سطحی خیابان، محله و کل محدوده شهری منظقه 2 شهرداری جهت سنجش سرمایه اجتماعی مورد توجه بوده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه 2 شهرداری یکی از مناطق هشت گانه شهرداری شیراز می باشد که در جنوب و غرب بافت تاریخی قرار گرفته و در امتداد محورهای مدرس و ابوذر غفاری تا محدوده غربی فرودگاه شیراز امتداد یافته است. مساحت آن بالغ بر 1680 هکتار می باشد و در حال حاضر 178000 نفر جمعیت دارد.یافته ها: شیراز، شهرِ شعر حافظ است. بازنمایی روح جمعی در ادبیات شعر شهری و عاشقانه حافظ، پیشا- برندسازی شهری شیراز است. این مقاله به دنبال آفرینش های شهری و ظرفیت سازی همانند تجارت و برند از رهگذر بازتولید سرمایه اجتماعی در منطقه 2 شهرداری شیراز است.نتیجه گیری: حاکی از آن است "بازتولید ساختاری و ظرفیت سازی برند شیراز " در بستر تعاملی با نهاد سرمایه اجتماعی مردم قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

690 - تحلیل فضایی سطح برخورداری نواحی روستایی با رویکرد عدالت توزیعی مطالعه موردی: دهستان‌های بخش مرکزی شهرستان ارومیه
موسی کمانرودی طاهر پریزادی حجت میرزازاده

برنامه‌ریزی مساوات محور باید از راهکارهای کالبدمحور و فن سالارانه فاصله گرفته و به سمت سیاست‌های چند و مشارکت جویانه حرکت کرد و در آن به مدیریت محلی قدرت داد. از این منظر، نقطه اشتراک برنامه‌ریزی و عدالت اجتماعی، عدالت توزیعی است. هدف از این پژوهش بررسی سطح برخورداری نو چکیده کامل

برنامه‌ریزی مساوات محور باید از راهکارهای کالبدمحور و فن سالارانه فاصله گرفته و به سمت سیاست‌های چند و مشارکت جویانه حرکت کرد و در آن به مدیریت محلی قدرت داد. از این منظر، نقطه اشتراک برنامه‌ریزی و عدالت اجتماعی، عدالت توزیعی است. هدف از این پژوهش بررسی سطح برخورداری نواحی روستایی بخش مرکزی شهرستان ارومیه از نهاده‌ها و امکانات و مقایسه دهستان‌ها از منظر بهره مندی از امکانات و خدمات می‌باشد. که 55 متغیّر در قالب 6 بعد (آموزشی- فرهنگی، مذهبی، زیربنایی- مخابرات و ارتباطات، سیاسی- اداری، بهداشتی درمانی، بازرگانی وخدمات) برای مطالعه انتخاب و با مدل‌های گاتمن، موریس، تاکسونومی عددی، ویکور رتبه بندی و سطح بندی مناطق انجام شد. در نهایت با توجه به شرایط جغرافیایی متفاوت منطقه، نتایج بدست آمده با مدل کپ‌لند تلفیق شد و سطح بندی نهایی صوذت پذیرفت که نشان دهنده تفاوت برخورداری در سطح دهستان‌ها و نبود عدالت توزیعی در میان آنها است. بدین صورت که دهستان بکشلوچای و باراندوزچای شمالی به ترتیب در سطح برخوردار و محروم قرار می‌گیرند. برای کاهش نابرابری‌های مناطق پیشنهادهایی ازجمله ایجاد و تقویت مراکز خدمات رسانی در سطح دهستان‌ها، ایجاد تعادل و توازن در توزیع خدمات زیربنایی و روبنایی در سطح دهستان‌ها با اولویت دهستان‌های محروم، اولویت سرمایه‌گذاری با بخش‌های محروم و توسعه نواحی محروم ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

691 - تحلیل وضعیت تاب آوری کالبدی منطقه شرق گیلان در برابر زلزله
فاطمه یوسفی ویو مهرناز مولوی

تاب آوری شهری و منطقه ای، یکی از ملزومات زندگی پایدار انسان در طبیعت است. با توجه به تغییر و تحولات طبیعی ، اتفاقات گوناگون طی دوره‌های خاص و بعضا ناگهانی صورت می‌گیرد که اقتضای بقای طبیعت موجود است. از گذشته تا کنون روش های متعددی برای مقابله با خسارات بلایای طبیعی از چکیده کامل

تاب آوری شهری و منطقه ای، یکی از ملزومات زندگی پایدار انسان در طبیعت است. با توجه به تغییر و تحولات طبیعی ، اتفاقات گوناگون طی دوره‌های خاص و بعضا ناگهانی صورت می‌گیرد که اقتضای بقای طبیعت موجود است. از گذشته تا کنون روش های متعددی برای مقابله با خسارات بلایای طبیعی از جمله زلزله ابداع شده‌است و اکنون بهترین راه مقابله با این بحران، مدیریت بحران به روش تاب‌آور ساختن سکونتگاه‌های انسانی شناخته شده‌است. تاب‌آوری سکونتگاه ها باید تمامی عوامل مربوط به انسان و جامعه را در بر گیرد که شامل تاب‌آوری اجتماعی، کالبدی، اقتصادی و نهادی است. این تحقیق به بررسی تاب‌آوری کالبدی سکونتگاه ها در برابر زلزله می‌پردازد و آسیب پذیری مناطق رارتبه‌بندی می‌کند. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و توسعه ای، به لحاظ روش پژوهش توصیفی و به لحاظ گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه ای است. روش تحلیل در این پژوهش بر اساس تحلیل فواصل اقلیدسی مناطق از گسل ها و روش ویکور صورت گرفته است. سپس برای نتیجه گیری نهایی با استفاده از مدل مکانی نقشه های خروجی شاخص ویکور و نقشه خطرپذیری در برابر زلزله سکونتگاه های منطقه ادغام شده و ارائه گردیده‌است. هدف این پژوهش تحلیل میزان تاب‌آوری منطقه شرق گیلان در برابر زلزله و بررسی تبعات مختلف جلوگیری از آسیب‌پذیری سکونتگاه ها است. با توجه به زلزله خیز بودن شرق گیلان، این ناحیه از استان برای مطالعه انتخاب شده است. نتایج حاکی از آن است که شهرستان لاهیجان بیش ترین مقدار و شهرستان سیاهکل کمترین مقدار تاب آوری کالبدی را دارا هستند. جهت دستیابی به تاب آوری کالبدی در منطقه شرق گیلان راهبردهایی ارائه نموده ایم که مهم ترین آن ها شامل ایجاد طرح های مقاوم سازی در بناهای جدیدالاحداث و تقویت مقاومت بناهای بافت میانی و مراکز عومی و ایجاد دسترسی به فضای باز و هم چنین تقویت و احداث مراکز امدادی و درمانی و افزایش نفوذپذیری شهری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

692 - تحلیل اثرات مکان های سوم در ارتقای زیست پذیری اجتماعی منطقه 6 کلانشهر تهران
کوثر قبادی رضا ولیزاده علی آذر علی پناهی

مقدمه: مکان‌های سوم به معنای فضاهای عمومی در شهر هستند که علاوه بر کارکردهای اصلی خود، برای انجام فعالیت‌های تفریحی، فرهنگی، اجتماعی و آموزشی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع، این فضاها به عنوان مکان‌هایی با کاربردهای گوناگون، در اختیار شهروندان قرار می‌گیرند. هد چکیده کامل

مقدمه: مکان‌های سوم به معنای فضاهای عمومی در شهر هستند که علاوه بر کارکردهای اصلی خود، برای انجام فعالیت‌های تفریحی، فرهنگی، اجتماعی و آموزشی نیز مورد استفاده قرار می گیرند. در واقع، این فضاها به عنوان مکان‌هایی با کاربردهای گوناگون، در اختیار شهروندان قرار می‌گیرند. هدف اصلی از ایجاد چنین مکانهای، ایجاد فضاهایی مناسب و پایدار برای جذب شهروندان و افزایش پایداری و تعاملات اجتماعی، هویت سازی برای فضاهای شهری است.هدف: هدف از تدوین این مقاله، بررسی میزان اثرگذاری و اثرگذاری مکانهای سوم بر زیست پذیری فضاهایی شهری است.روش‌شناسی تحقیق: این پژوهش از لحاظ ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربری است. جامعه آماری در این پژوهش شامل 30 نفر از تمامی کارشناسان، خبرگان جامعه، مدیران شهری است که این تعداد با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شده‌اند و با استفاده از روش دیمتل فازی داده های تحقیق مورد تحلیل قرار گرفتند. قلمرو جغرافیایی پژوهش: : قلمرو جغرافیایی این پژوهش منطقه 6 کلانشهر تهران می باشد.یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان می‌دهد در مکانهای سوم عامل اجتماعی در ارتقای زیست پذیری بسیار اثرگذار بوده است و عامل اقتصادی نیز با تاثیرپذیری از سایر ابعاد مختلف، جز عوامل معلول شناسایی شد. از سوی دیگر عامل مدیریتی-نهادی از اهمیت بیشتری جهت بهبود فضاهای عمومی و ارتقاء زیست پذیری شهری برخوردار بوده است. نتایج: توجه به عوامل اثرگذار و اثرپذیر برای سیاست گذاران و مدیران شهری در راستای ارتقاء شرایط زیستی فضاهای عمومی و توسعه مکان‌های سوم می بایستی به عنوان یک الزام و ضرورت مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

693 - تحلیلی بر روند شهر نشینی و توسعه فیزیکی شهر زابل
خدارحم بزّی

این مقاله با هدف تحلیل و بررسی روند شهر نشینی و توسعه فیزیکی شهر زابل ، به بررسی دوره های مختلف شهرنشینی اهم از پیدایش وگسترش ، علل و زمینه ها وبستر مساعد ،چگونگی و چرایی این توسعه پرداخته است تا در بعد کاربردی بستر مساعد و مناسبی برای هر گونه برنامه ریزی شهری،تصمیم گیر چکیده کامل

این مقاله با هدف تحلیل و بررسی روند شهر نشینی و توسعه فیزیکی شهر زابل ، به بررسی دوره های مختلف شهرنشینی اهم از پیدایش وگسترش ، علل و زمینه ها وبستر مساعد ،چگونگی و چرایی این توسعه پرداخته است تا در بعد کاربردی بستر مساعد و مناسبی برای هر گونه برنامه ریزی شهری،تصمیم گیری و سیاستگذاری در این شهر و منطقه باشد و برنامه ریزان را چراغ راه مفیدی به حساب آید. روش کار در این پژوهش؛توصیفی – تحلیلی است که با نگاه قیفی به روند شهرنشینی و توجه به گذشته به منظور تصمیم گیری منطقی در حال و با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای و میدانی ،جداول، نقشه ها و نمودار های مورد نیاز به تجزیه و تحلیل مطالب پرداخته است . برخی از مهمترین نتایج این تحقیق عبارتند از: - قدمت طولانی مدت شهر نشینی درمنطقه به قبل ازمیلاد مسیح (3200 سال قبل از میلاد ) باز می گردد. - پیدایش و پویایی شهر زابل ناشی از؛ شرایط منطقه ای (خاک مساعد و آب کافی) و فرامنطقه ای (هیرمند و افغانستان)بوده است. - شهر نشینی در این منطقه از روال منطقی تبدیل روستا به شهر تبعیت می کند (تبدیل روستای حسین آباد به شهر زابل). - بیشترین توسعه و گسترش فیزیکی شهر زابل ناشی از شرایط بوجود آمده پس از انقلاب اسلامی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

694 - تحول نظام شهری سنتی منطقه مرکزی گیلان به نظام شهری روزانه (DUS)
ناصر عظیمی نصرالله مولایی حکمت بقایی حسن حسینی امینی

ویژگیهای خاص جغرافیایی منطقه مرکزی گیلان همیشه این پتانسیل را در خود داشته که باعث شود مراکز جمعیتی واقع در آن دسترسی ساده و سهل الوصول به گونه ای خاص و منحصر بفرد به شهرمرکزی و به یکدیگر داشته باشند. با این حال فقدان شبکه راههای کارآمد برای ارتباط روزانه به شهرمرکزی در چکیده کامل

ویژگیهای خاص جغرافیایی منطقه مرکزی گیلان همیشه این پتانسیل را در خود داشته که باعث شود مراکز جمعیتی واقع در آن دسترسی ساده و سهل الوصول به گونه ای خاص و منحصر بفرد به شهرمرکزی و به یکدیگر داشته باشند. با این حال فقدان شبکه راههای کارآمد برای ارتباط روزانه به شهرمرکزی در نظام شهری گذشته این امکان را میسر نمی کرد. اما دردو دههً اخیرگسترش و بهبود شبکه راههای آسفالته این امکان را بوجود آورده است تانظام سنتی سلسله مراتبی گذشته به نظام شهری روزانه(DUS)[1] تحول پیدا کند. به دنبال این تحول، مسافرتهای روزانه باعث گردیده جمعیت روزانه رشت رقمی بسیار بالاترازجمعیت ثابت آن شود وهمین امربحث کلانشهرشدن رشت را مطرح نموده است.صرفنظرازتعدادجمعیت شهررشت که با تعاریف موجود درایران نمی تواند به عنوان کلانشهر خوانده شود ، دراین تحقیق سعی شده به گونه ای دیگر به شرایط منحصر بفرد این منطقه پاسخ داده شود . براین اساس رشت و محدوده ای 30 دقیقه ای از اطراف آن که وسعتی حدود 200 2 کیلومتر مربع و جمعیتی بیش از 2/1 میلیون نفر( 50 درصد جمعیت استان )را دربرمی گیرد و حدود 30 درصد شهرهای استان که 65 درصد جمعیت شهری استان را دارا هستند و در حال حاضرنیزحجم زیادی از مسافرتهای روزانه در آن درحال انجام است به عنوان یک منطقه کلانشهری پیشنهاد شده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

695 - تحلیلی برشاخص‌های شهر سالم (مطالعه موردی: منطقه 11 شهرداری مشهد)
محمد رحیم رهنما اکرم مهرورز زهرا سیاحی

شهرسالم، شهری است که به طور مداوم و مستمر در حال آفرینش و بهبود بخشی به آن گونه محیط های کالبدی و اجتماعی و گسترش آن گونه منابع جامعه است که مردم را قادر می سازد که یکدیگر را در راه اجرای تمامی عملکردهای زندگی و دستیابی به حداکثر توان های خودشان پشتیبانی نمایند. هدف مقا چکیده کامل

شهرسالم، شهری است که به طور مداوم و مستمر در حال آفرینش و بهبود بخشی به آن گونه محیط های کالبدی و اجتماعی و گسترش آن گونه منابع جامعه است که مردم را قادر می سازد که یکدیگر را در راه اجرای تمامی عملکردهای زندگی و دستیابی به حداکثر توان های خودشان پشتیبانی نمایند. هدف مقاله حاضر بررسی وضعیت جمعیتی– اجتماعی منطقه 11شهر مشهد در چارچوب رویکرد شهر سالم می باشد. این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی است و جمع آوری اطلاعات به دو شیوه اسنادی و پیمایشی انجام گرفته است. در حال حاضر تعدادخانوارهای موجود در منطقه 11 شهرداری مشهد تقریباً 46810می باشند که در این تحقیق بر اساس روش کوکران حجم نمونه برابر 262 خانوار انتخاب شده است . نتایج پژوهش نشان می دهد از مجموعه شاخص هایی که در قالب 3 گروه عمده شاخص های زیست محیطی، اقتصادی- اجتماعی و بهداشتی تقسیم بندی شده اند و با توجه به متغیرهای بررسی شده در این پژوهش منطقه 11 شهرداری مشهد از نظر شاخص های سلامت با وضعیت مطلوب و استاندارد شهر سالم فاصله دارد و نیاز به مشارکت هر چه بیشتر شهروندان و همکاری سازمان های مختلف را می طلبد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

696 - منطقه گرایی و صلح سازی در جهان با تاکید بر خلیج فارس
رضا سیمبر

منطقه گرایی پدیده ای است با سابقه طولانی که در عرصه جغرافیای سیاسی و روابط بین الملل مفهومی متعارف دانسته می شود، موضوعی که در خلال حداقل دو دهه گذشته دستخوش تحول و از استقبال تصمیم گیرندگان سیاسی و دانشگاهیان برخوردار شده است. هدف این مقاله کنکاشی بین ساختار منطقه ای د چکیده کامل

منطقه گرایی پدیده ای است با سابقه طولانی که در عرصه جغرافیای سیاسی و روابط بین الملل مفهومی متعارف دانسته می شود، موضوعی که در خلال حداقل دو دهه گذشته دستخوش تحول و از استقبال تصمیم گیرندگان سیاسی و دانشگاهیان برخوردار شده است. هدف این مقاله کنکاشی بین ساختار منطقه ای در جغرافیای سیاسی و صلح سازی است، و سؤال بنیادین این است که آیا منطقه گرایی می تواند دارای نقش عمده ای در روند ایجاد صلح جهانی در کلان مناطق جغرافیایی باشد ؟ در این مقاله ابتدا به یک چارچوب مفهومی چند بعدی و چند جانبه اشاره می شود که مبتنی بر پنج سطح مختلف از همگرایی است. در ضمن بر نهاد های ابزاری در صلح سازی و ویژگی های صلح در هر سطح منطقه ای به شکل مجزا تأکید می شود. در قسمت دوم به منطقه خلیج فارس به عنوان یک مطالعه موردی جهت تبیین هر چه بیشتر موضوع اشاره می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

697 - ژئومورفولوژی زمین لغزه‌های حوضه آبخیز صفارود ـ منطقه رامسر
محمدرضا ثروتی سید یوسف هاشمی

رودخانه صفارود به فاصله دوری از منشاء خود یعنی ارتفاعات بلند جواهرده تا حد نهایی آن که دریای خزر می‌باشد قرار دارد و جهت آن شمال شرقی، جنوب غربی است. این فاصله دور بین حد نهایی آن می‌تواند عاملی برای ایجاد تحولات مختلف و دگرگونی‌های زیادی در طول مسیر باشد، یکی از عوامل چکیده کامل

رودخانه صفارود به فاصله دوری از منشاء خود یعنی ارتفاعات بلند جواهرده تا حد نهایی آن که دریای خزر می‌باشد قرار دارد و جهت آن شمال شرقی، جنوب غربی است. این فاصله دور بین حد نهایی آن می‌تواند عاملی برای ایجاد تحولات مختلف و دگرگونی‌های زیادی در طول مسیر باشد، یکی از عوامل بارز و پدیده‌های مهم ژئومورفولوژیکی حوضه صفارود که وقوع آن موجب مسدود شدن راه‌ها، تخریب باغات کشاورزی و پوشش گیاهی، ایجاد مسیرهای انحرافی برای رودخانه، فرونشینی زمین‌های اطراف حوضه، تخریب مناطق مسکونی اطراف حوضه و گاهاً تلفات انسانی می‌گردد، زمین لغزش می‌باشد. بررسی ژئومورفولوژی زمین‌لغزه‌ها و علل وقوع آن و تعیین نقاط خطر زمین‌لغزه و ارائه راه‌کارهای مناسب برای جلوگیری از وقوع زمین‌لغزه‌های آتی، به‌لحاظ این‌که حوضه فوق یکی از مراکز مهم توریستی است و می‌تواند مورد استفاده برنامه‌ریزان قرار گیرد، دارای اهمیت می‌باشد. با استفاده از نرم افزار ArcGis نقشه پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش حوضه تهیه گردید، به‌طوری که تعداد 33 زمین‌لغزش در حوضه شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفت که پارامترهای مربوط به زمین‌شناسی، پوشش گیاهی و خاک، اقلیم و هیدرولوژی، ژئومورفولوژی و فعالیت انسانی در وقوع لغزش‌ها مؤثر بوده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

698 - تحلیل توان های اکوتوریستی تالاب بوجاقبا استفاده از روشAHP
بهمن رمضانی طیبه قائمی راد

تحلیل توان اکوتوریستی اولین گام شناسایی پتانسیل ها و محدودیت های منطقه برای برنامه ریزی و استفاده سنجیده از فرصت ها جهت ایجاد فضای مناسب توسعه گردشگری و یکی از بهترین راه های جلوگیری از تخریب محیط های طبیعی و حفاظت آن ها است. منطقه تالابی بوجاق که در استان گیلان و چکیده کامل

تحلیل توان اکوتوریستی اولین گام شناسایی پتانسیل ها و محدودیت های منطقه برای برنامه ریزی و استفاده سنجیده از فرصت ها جهت ایجاد فضای مناسب توسعه گردشگری و یکی از بهترین راه های جلوگیری از تخریب محیط های طبیعی و حفاظت آن ها است. منطقه تالابی بوجاق که در استان گیلان و مصب رودخانه سفیدرود قرار دارد به علت حضور چشمگیر انواع پرندگان، چشم اندازهای زیبا، آب و هوای متبوع، نزدیکی به مراکز جمعیت و راه دسترسی مناسب سالانه، پذیرای گردشگران بسیاری است. هدف تحقیق شناسایی فرصت ها و پتانسیل های اکوتوریستی تالاب بوجاق با استفاده از مدلAHPجهت توسعه توریسم گسترده و متمرکز و کمک به حفظ محیط زیست ناحیه است. روش تحقیق بر مبنای روش ترکیبی،توصیفی - تحلیلی و مدلAHPاست. نتایج بدست آمده نشان می دهد که با توجه به ارجحیت معیارها در توسعه اکوتوریسم متمرکز 714 هکتار ازمنطقه معادل تقریبی21 درصد دارای توان مطلوب،237 هکتار معادل تقریبی7درصد دارای توان متوسط و 2329 هکتار معادل تقریبی 67 درصد دارای توان نامطلوب جهت توسعه اکوتوریسم متمرکز است.کل منطقه با توجه به شاخص های مطالعاتی دارای شرایط مطلوب جهت توسعه اکوتوریسم گسترده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

699 - تحلیلی بر تغییرات شبکه و نظام شهری شهرستان رشت در سه دهه گذشته
رضا حسن پور لسکوکلایه محمد حیدرزاده

نظام پخشایش جمعیت در استان گیلان متعادل نیست و سیمای اسکان و استقرار جمعیت و شهرها تصویر مناسبی را بدست نمی دهد. الگوی موجود اسکان و روند توزیعی آن نیز بیش از پیش بسوی عدم تعادل و نابسامانی گرایش یافته و تحول خواهد یافت که در این میان بدلیل واقع شدن مرکزیت سیاسی، اقتصاد چکیده کامل

نظام پخشایش جمعیت در استان گیلان متعادل نیست و سیمای اسکان و استقرار جمعیت و شهرها تصویر مناسبی را بدست نمی دهد. الگوی موجود اسکان و روند توزیعی آن نیز بیش از پیش بسوی عدم تعادل و نابسامانی گرایش یافته و تحول خواهد یافت که در این میان بدلیل واقع شدن مرکزیت سیاسی، اقتصادی و... در شهر رشت، این شهرستان بیشترین عدم تعادل را در شبکه و نظام شهری خود، نسبت به دیگر شهرستان های استان دارا می باشد. اصولاً شهر رشت به عنوان قطب رشد، در پی ایجاد شرایط مکنده و جذب مرکز ثقل، امکانات بخش های پیرامونی سرزمینی را به خود جذب نموده و پیرامون را از مجموعه فعالیت هایی که بستری برای رشد اقتصادی تلقی می شوند، محروم می سازد. بازتاب چنین جریانی بالطبع رشد این مادر شهر و کاهش سهم جمعیتی شهرهای کوچک در اطراف آن می باشد و این امر بدون توجه به یک توسعه متوازن و فراگیر منطقه ای، تعادل و ثبات ملی را نیز به خطر می اندازد. عدم تعادل در شبکه استقرار جمعیت و بهره برداری از منابع سرزمین در شهرستان رشت، به ضرر شهرهای کوچک و روستاهای اطراف عمل می کند که اختلاف شرایط ناحیه ای و سیاست های اداری و اقتصادی به این مسائل دامن می زند که البته سیاست اقتصادی عامل مهمی در توزیع نامتعادل سلسله مراتب شهری می باشد. می توان گفت که تفاوت های عملکردی شهرهای شهرستان با شهر رشت از دلایل عمده افزایش فاصله جمعیتی بین آنها می باشد که این می تواند از نحوه خدمات رسانی و ضعف و کمبودهای موجود در شهرهای کوچک ناشی شود. پژوهش حاضر در نظر دارد وضعیت شبکه و نظام شهری شهرستان رشت و روند تحولات این نظام را در طی سه دهه اخیر مورد ارزیابی و تجزیه وتحلیل قرار داده و راهکارها و روش هایی که برای متعادل سازی و موزون نمودن این شبکه شهری کارساز و مؤثر می باشد را بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

700 - بررسی ظرفیت های توسعه گردشگری منطقه الموت با تاکید بر اکوتوریسم
پرویز رضائی غلامحسن حیدری

اکوتوریسم، به طور عمده بر منابع و جاذبه هایی استوار است که محیط طبیعی دراختیار گردشگر قرار می دهد که بهره گیری از آن هم به امکانات و شرایط مناسب نیاز دارد و هم مستلزم حفاظت از منابع طبیعی می باشد، این امر از طریق ارزیابی توان و ظرفیت محیط زیست طبیعی برای پذیرایی از گردش چکیده کامل

اکوتوریسم، به طور عمده بر منابع و جاذبه هایی استوار است که محیط طبیعی دراختیار گردشگر قرار می دهد که بهره گیری از آن هم به امکانات و شرایط مناسب نیاز دارد و هم مستلزم حفاظت از منابع طبیعی می باشد، این امر از طریق ارزیابی توان و ظرفیت محیط زیست طبیعی برای پذیرایی از گردشگران قابل تحقق است.از این رو تحقیق حاضر با عنوان بررسی ظرفیتهای توسعه گردشگری منطقه الموت باتاکید بر اکوتوریسم به انجام رسیده است. شناخت پتانسیلهای طبیعی منطقه و تاثیر گردشگری بر رشد و توسعه آن و همچنین شناخت قابلیتهای طبیعت گردی وجذابیتهای آن از دید گردشگران از اهداف انجام تحقیق می باشد . نقش طبیعت گردی، و پیامدهای آن از ابعاد اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی در منطقه مطالعاتی نشان دهنده اهمیت پرداختن به موضوع تحقیق می باشد. این تحقیق به روش توصیفی انجام شده است، اطلاعات لازم توسط پرسشنامه از ساکنین محلی و گردشگرانی که بخصوص در ایام تعطیل به این منطقه سفر می کنند جمع آوری گردیده است. نمونه گیری به روش تصادفی از بین گردشگران وساکنین منطقه در گروههای سنی زیر 20 سال ، 45-20 و بالاتر از 45 سال انجام شده است. در این تحقیق بر اساس مبانی نظری و پیشینه تحقیقات، فرضیاتی مطرح شده که نتایج آزمون آماری آنها نشان می دهد: بین شاخصهای فرهنگی، اعتقاد گردشگران و اعتقاد ساکنین منطقه بر تغییرات فرهنگی رابطه ای نزدیک وجود دارد. یعنی هم گردشگران و هم ساکنین منطقه اعتقاد دارند که رونق گردشگری باعث تغییر در ابعاد فرهنگی منطقه مثل خوراک، پوشاک، آداب و رسوم و ... می گردد. درابعاداجتماعی، از دیدگاه گردشگران و ساکنین منطقه ، این اعتقاد وجود دارد که صنعت گردشگری نه تنها از ابعاداجتماعی، اثرات منفی در پی ندارد، بلکه اثرات مثبتی مانند اشتغالزایی و کاهش بیکاری، و جلوگیری از مهاجرت مردم از منطقه الموت به دیگر شهرها را بدنبال دارد. در جمع بندی نهایی این نتیجه حاصل شده است که توسعه و رونق اقتصادی اکوتوریسم و صنعت گردشگری در منطقه موجب پویایی و رونق اقتصادی در منطقه خواهد شد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

701 - امکان سنجی و مدیریت فرصت های جاذبه های بین المللی گردشگری (مطالعه موردی:گنبد سلطانیه، استان زنجان)
محسن رنجبر مهرداد کرمی

مطالعات امکان سنجی سعی در بهینه نمودن شرایط موجود دارد. مطالعات امکان سنجی برای برنامه ریزی های مربوطه کاملاً ضـرورت دارد. مطالعات امکان سنجی روش بسیار مناسبی است که می تواند شرایط مورد نظر رابیشتر برای ما آشکار سازد و اقتصادی بودن و یا غیر اقتصادی بودن سرمایه گذاری ها چکیده کامل

مطالعات امکان سنجی سعی در بهینه نمودن شرایط موجود دارد. مطالعات امکان سنجی برای برنامه ریزی های مربوطه کاملاً ضـرورت دارد. مطالعات امکان سنجی روش بسیار مناسبی است که می تواند شرایط مورد نظر رابیشتر برای ما آشکار سازد و اقتصادی بودن و یا غیر اقتصادی بودن سرمایه گذاری ها را شفاف می سازد. به بیانی دیگر با اتکا به مطالعات امکان سنجی پی برده می شود که آیا بازده مورد نظر از یک فعالیت برای توجیه سرمایه گذاری مقدماتی کافی است و یا خیر. هدف از این تحقیق برآورد و امکان سنجی قابلیت های توسعه گردشگری به منظور نیازسنجی توسعه امکانات و خدمات و زیرساخت های مورد نیاز درگردشگری می باشد. این تحقیق از نظر ماهیت وروش توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد. درحوزه ی متدولوژیک، مهمترین روش های گرد آوری اطلاعات مورد نیاز مبتنی بر روش های اسنادی و میدانی، اخذ دیدگاه ها و ملاحظات کارشناسان در سطح استان و شهرستان، مشاهدات میدانی در منطقه، تکمیل پرسش نامه بهره گرفته شده است. نتایج مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که منطقه سلطانیه به دلیل قدمت تاریخی سرزمین و دارا بودن اثر جهانی گنبد سلطانیه و دیگر جاذبه ها از یک سو و موقعیت ویژه سرزمین و قرارگیری بر گذرگاه جاده تاریخی ابریشم از سوی دیگر، قابلیت تبدیل به یک منطقه بین المللی با درآمد زایی بالا را داراست و برنامه ریزی و مدیریت فرصت ها وسرمایه گذاری گردشگری در آن منطقه، توجیه و بازده اقتصادی بالایی به دنبال خواهد داشت. اما برای تبدیل شدن این منطقه به یک قطب گردشگری بین المللی باید طرح ها وپروژه های رفاهی خدماتی، مراکز اقامتی، مراکز پذیرایی، مراکز تفریحی- ورزشی، مراکز فرهنگی، مراکز تجاری، فضای باز و محوطه آرایی، تأسیسات زیربنایی، مراکز خدماتی و پشتیبانی درمنطقه مورد مطالعه اجرا شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

702 - تحلیل پراکنش فضایی پارک های منطقة یک شهر کرمانشاه با استفاده از GIS
مسلم رستمی مظفر بهمن اورامانی ناصر خانه باد

امروزه عدالت اجتماعی بیشتر از هر موضوعی در مدیریت شهری اهمیت دارد و می تواند همه جنبه های زندگی شهروندان را تحت تأثیر قرار دهد. از دیدگاه عدالت اجتماعی یکی از اهداف مهم برنامه ریزی شهری دسترسی و بهره وری عادلانه همه شهروندان به کاربری ها و خدمات عمومی است و بایستی مکانی چکیده کامل

امروزه عدالت اجتماعی بیشتر از هر موضوعی در مدیریت شهری اهمیت دارد و می تواند همه جنبه های زندگی شهروندان را تحت تأثیر قرار دهد. از دیدگاه عدالت اجتماعی یکی از اهداف مهم برنامه ریزی شهری دسترسی و بهره وری عادلانه همه شهروندان به کاربری ها و خدمات عمومی است و بایستی مکانیابی کاربری ها و فضاهای شهری به گونه ای باشد که تمامی شهروندان به راحتی به این کاربری ها دسترسی داشته باشند. ازکاربری های مهم می توان به فضاهای سبز شهری اشاره نمود و با توجه به فشارهای روحی - روانی حاکم برساکنان شهرها که عمدتاً ناشی ازپیامدهای زندگی شهری است، برنامه ریزان و مدیران شهری، ایجاد و توسعه این کاربری را درسطح شهرها برای رها شدن از خستگی های ناشی از مشکلات شهری وگذران اوقات فراغت شهروندان تجویز می نمایند. موضوع این پژوهش بررسی و تحلیل توزیع فضایی پارک های منطقه یک شهر کرمانشاه است و با ارزیابی چگونگی توزیع فضایی و برخورداری ساکنان از سرانه این فضاها قصد داردکمبودها، نحوه توزیع فضایی، میزان دسترسی و نقاط ضعف و قوت آن را مورد بررسی قرار دهد. در این بررسی میزان سرانه پارک های تجهیز شده در محدوده مورد مطالعه باسرانه استاندارد فضای سبز در سطوح مختلف مورد مقایسه تطبیقی قرارگرفته و کمبودها مشخص گردیده است و درمحیط GIS شعاع عملکردی این کاربری در مقیاس های همسایگی، محله ای، ناحیه ای و منطقه ای مورد بررسی قرارگرفته است. از ترکیب محدوده کارکردی با کل جمعیت ساکن در منطقه مورد اشاره میزان جمعیت داخل و خارج از محدوده عملکردی مشخص و چگونگی دسترسی ساکنان به پارک ها تعیین شده است. نتیجه این پژوهش کمبود سرانه فضای سبز شهری در منطقه یک شهر کرمانشاه را محرز نموده اما از سوی دیگر ساکنان این منطقه تقریباً دسترسی مناسبی به این فضاها دارند. در نهایت با توجه به محدودیت زمین جهت ایجاد پارک درسطح محدوده، راهکار هایی برای بهره مندی بیشترساکنان ازاین فضاها و نقش کلیدی آنها در توسعه و نگهداری این فضاها پیشنهاد گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

703 - ارزیابی وضعیت کشورهای عضو سازمان منطقه ای گوآم در عصر جهانی شدن
زهرا پیشگاهی فرد محمدرضا رضایی حجت مهکویی

بازی بزرگ قرن نوزدهم رقابتی کاملاً استعماری در عرصه ی ژئوپلیتیک آسیای مرکزی بود که با وقوع انقلاب کبیر روسیه در سال 1917 میلادی پایان یافت. تا این که در اوایل دهه ی 1990 میلادی با فروپاشی شوروی، منطقه آسیای مرکزی این بار در کنار مناطق جنوبی قفقاز که در مجموع، ارواسیای م چکیده کامل

بازی بزرگ قرن نوزدهم رقابتی کاملاً استعماری در عرصه ی ژئوپلیتیک آسیای مرکزی بود که با وقوع انقلاب کبیر روسیه در سال 1917 میلادی پایان یافت. تا این که در اوایل دهه ی 1990 میلادی با فروپاشی شوروی، منطقه آسیای مرکزی این بار در کنار مناطق جنوبی قفقاز که در مجموع، ارواسیای مرکزی خوانده می شوند بار دیگر عرصه ی رقابت و بازی میان قدرت هایی شد که از آن با عنوان بازی بزرگ جدید یاد می شود. با وجود همه این تحولات به وقوع پیوسته در مناطق ژئواستراتژیک و ژئوپلیتیک جهان، چشم اندازها و خیزش هایی به سمت منطقه گرایی و اتحاد و ائتلاف به چشم می خورد تا همواره از نفوذ و قدرت بازیگران اصلی بازی در نظام جهانی کاسته شود. یکی از این مناطق ژئوپلیتیکی منطقه قفقاز می باشد که همواره مورد توجّه بوده و در سال های اخیر درگیر چالش ها و جنگ های داخلی و خارجی بوده است. این مقاله در پی آن است تا نقش و عملکرد کشورهای منطقه قفقاز جنوبی را در قالب سازمان منطقه ای گوآم در عصر جهانی شدن ارزیابی نماید. سازمان منطقه ایی که در واقع به منظور حل یا جلوگیری از مشکلات منطقه ای باعث شد گرجستان، اوکراین، آذربایجان و مولداوی، سازمان منطقه ای گوآم را در سال 1997 میلادی تأسیس کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

704 - تحلیلی بر عرضه و تقاضای مسکن در منطقه یک تهران
رحمت اله فرهودی علی کریم خان

یکی از جلوه های زندگی صنعتی رشد فزاینده شهر نشینی بوده که مشکلات عدیده ای از جمله کمبود مسکن را ایجاد و تشدید نموده است. سکونت تعداد فزاینده ای از مردم در زاغه ها و حاشیه شهرها به خصوص شهرهای کشورهای در حال توسعه یکی از نشانه های وسعت و حدت مساله مسکن شهری است. ایران نی چکیده کامل

یکی از جلوه های زندگی صنعتی رشد فزاینده شهر نشینی بوده که مشکلات عدیده ای از جمله کمبود مسکن را ایجاد و تشدید نموده است. سکونت تعداد فزاینده ای از مردم در زاغه ها و حاشیه شهرها به خصوص شهرهای کشورهای در حال توسعه یکی از نشانه های وسعت و حدت مساله مسکن شهری است. ایران نیز به عنوان یک کشور در حال گذار از اقتصاد کشاورزی و جامعه سنتی به اقتصاد صنعتی و جامعه شهری از دهه 1340 شاهد پیدایش مشکلات شهری به خصوص در بخش مسکن بوده است. در شرایط کشور ما میزان تولید و عرضه مسکن کمتر از تقاضای آن است. به طوریکه کمبود مسکن گرانی زمین و اجاره بها و ... مشکلات اساسی سکونت در مراکز شهری کشورمان نظیر شهر تهران و به خصوص منطقه یک می باشد. حل مشکل مسکن در این منطقه از شهر شناخت همه جانبه عوامل و اصلاح انها را می طلبد. بدین منظور در این تحقیق برای بررسی راهکارهای رفع مشکل مسکن در منطقه یک که به نظر می رسد بتوان آنها را در دو محور مهاجرت و کاربری اراضی طبقه بندی کرد از روش پیمایشی در سه ناحیه از نواحی 10 گانه منطقه یک (نیاوران، مینی سیتی،تجریش) و با استفاده از داده های گرد اوری شده از طریق یک صد (100) پرسش نامه توسط خانوارهای ساکن در منطقه و با استفاده از نرم افزار SPSS و تکنیک های آماری ضریب همبستگی پیرسون و ازمون کای دو (chi-square) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که با وجود رابطه مثبت بین عدم تعادل در عرضه و تقاضای مسکن (نداشتن مسکن ملکی) در محدوده مورد مطالعه و مهاجرت شدت این رابطه در حدی است که در سطح اطمینان 99 درصد رابطه معنی دار بین دو متغیر تأیید گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

705 - ارزیابی سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان تهران
حسن احمدی یعقوب اسماعیل زاده

رشد سریع شهرنشینی در کشورهای جهان سوم باعث برهم خوردن تعادل منطقه ای می گردد. در این میان اتخاذ برخی سیاست های اقتصادی باعث جذب امکانات به چند منطقه محدود و عقب ماندگی بسیاری مناطق دیگر می گردد. اهداف این مقاله بررسیعدم تعادل منطقه ای در استان تهران و همچنین ارائه راهکا چکیده کامل

رشد سریع شهرنشینی در کشورهای جهان سوم باعث برهم خوردن تعادل منطقه ای می گردد. در این میان اتخاذ برخی سیاست های اقتصادی باعث جذب امکانات به چند منطقه محدود و عقب ماندگی بسیاری مناطق دیگر می گردد. اهداف این مقاله بررسیعدم تعادل منطقه ای در استان تهران و همچنین ارائه راهکارهای مناسب برای کاهش این عدم تعادل ها می باشد. روش تحقیق مبتنی بر روش تبیینی می باشد که با بهره گیری از مدل تاکسونومی و با استفاده از 36 شاخص اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی و زیربنایی به تحلیل این نابرابری پرداخته شده است.در این میان مهمترین سوال های تحقیق عبارتند از: سطح توسعه یافتگی شهرستان های استان تهران تا چه میزان است؟ با اتخاذ چه راهکارها و سیاست هایی می توان در راستای تعادل و توازن بیشتر میان شهرستان های استان تهران گام برداشت؟ نتایج تحقیق نشان از وجود نابرابری در میان شهرستان های استان تهران دارد. شهرستان شمیران باجذب اکثر امکانات، با امتیاز 0.4427 به عنوان برخوردار ترین شهرستان و شهرستان قدس نیز با امتیاز 0.9829 محروم ترین شهرستان استان محسوبمی گردد. در نهایت در جهت کاهش عدم نابرابری های منطقه ایپیشنهاداتی از جمله تمرکز زدایی منابع و تصمیم گیری، بهره گیری از رویکردهای مدیریت یکپارچه و توزیع عدالت در فضا ارایه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

706 - شهر سازی مشارکتی و جایگاه مردم دربرنامه ریزی شهری
احمد خادم الحسینی صفیه عارفی پور

اگر بخواهیم در توسعه شهرهای امروزی، پاسخ گوی احتیاجات امروزی باشیم و سهم نسل های آینده از منابع را در نظر بگیریم باید ادارۀ خردمندانۀ شهرها را بر پایه شهرسازی مشارکتی و مشارکت آگاهانه شهروندان تعریف و برنامه ریزی کنیم. حضور شهروندان در عرصه تصمیم گیری و نزدیکی آنها با چکیده کامل

اگر بخواهیم در توسعه شهرهای امروزی، پاسخ گوی احتیاجات امروزی باشیم و سهم نسل های آینده از منابع را در نظر بگیریم باید ادارۀ خردمندانۀ شهرها را بر پایه شهرسازی مشارکتی و مشارکت آگاهانه شهروندان تعریف و برنامه ریزی کنیم. حضور شهروندان در عرصه تصمیم گیری و نزدیکی آنها با مسئولین و متخصصان و دستیابی هرچه سریع تر به خواسته ها و نیازهایشان مطابق با شرایط زندگی و ویژه های اجتماعی و اقتصادی از طریق (فرآیند شهرسازی مشارکتی) میسر می شود. شهرسازی مشارکتی در جامعه ما به طور عملی در حد بسیار کمرنگی وجود دارد. در حال حاضر جایگاه مشارکت شهروندان در شهرهای ایرانی، در حد ظاهر فریبانه و حداکثر اطلاع دهی و مشورت کردن است. اما فعالیت های مختلف انجام شده یا در حال انجام مانند انتخابات شوراهای محله،توجه به سازمان های غیر دولتی و.... نوید بخش آینده ای روشن و امیدوار کننده جهت تدوین مبانی نظری مشارکت شهروندان در شهر وشناسایی کردن عوامل نهادینه کننده مشارکت شهروندان است. این مقاله برآن است تا مشارکت و شهرسازی مشارکتی و جایگاه مردم در برنامه ریزی شهری را با در نظر گرفتن واقعیت ها تا حد امکان بررسی نموده و اهداف و تدابیر مطلوب جهت نهادینه کردن فرهنگ مشارکت راپیشنهاد دهد. هدف اصلی این مقاله بررسی، جایگاه مردم دربرنامه ریزی شهری در منطقه6 شهر اصفهان می باشد. روش تحقیق در این مقاله مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی موردی بوده است که اطلاعات آن به صورت مطالعات اسنادی، کتابخانه ای، میدانی و با استفاده از پرسش نامه جمع آوری گردیده است. که از یافته های این تحقیق می توان به مشارکت دادن شهروندان منطقه 6 از طریق تشکل های مردمی(شورایاری ها) منسجم، در بهبود جریان مدیریت شهری و استفاده کردن از نظرات شهروندان و مشارکت آنها در امور و برنامه ریزی های شهری و همچنین اطلاع رسانی و فرهنگ سازی به موقع شهروندان در امور و برنامه ریزی های شهری که به طبع آن توسعه مدیریت شهری اصفهان را در بر خواهد داشت اشاره کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

707 - بررسی اثرات فضایی مناطق ویژه اقتصادی بر سکونتگاه های عسلویه (مطالعه موردی: منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی)
سیده عاطفه قاسمی فرخ مشیری آیت اله ممیز

ایرانکشوری درحال توسعه است که دائماً پروژه های اقتصادی گوناگون درمناطق مختلف آن اجرا می شود. غالب این پروژه ها (نظیر احداث سدها، تأسیسات اتمی و ایجاد مناطق ویژه اقتصادی) در مقیاس بزرگ تأثیرات شدید اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و محیطی- اکولوژیکی برمناطق پیرامونی خود می گذار چکیده کامل

ایرانکشوری درحال توسعه است که دائماً پروژه های اقتصادی گوناگون درمناطق مختلف آن اجرا می شود. غالب این پروژه ها (نظیر احداث سدها، تأسیسات اتمی و ایجاد مناطق ویژه اقتصادی) در مقیاس بزرگ تأثیرات شدید اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و محیطی- اکولوژیکی برمناطق پیرامونی خود می گذارند. عدم ملاحظه به شرایط پایداری اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی این پروژه ها سبب شده تا کیفیت زندگی ساکنان مناطق اجرای طرح ها با خطر مواجه گردد.منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی در جنوب استان بوشهر یکی از مناطق است که به منظور استفاده از میدان گازی پارس جنوبی در سال 1377 تأسیس گردید. ورود چنین صنایع و ساختارهای مدرنی به جوامعی با ساختارهای سنتی بدون در نظر گرفتن ابعاد اجتماعی و فرهنگی آن، پیامدهای گوناگونی به همراه داشته است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل اثرات فضایی منطقه ویژه اقتصادی پارس جنوبی بر سکونتگاه های منطقه عسلویه است. پرسش اصلی این است که ورود صنعت به این منطقه چه پیامدهای داشته و این پیامدها چه تأثیراتی بر توسعه پایدار اجتماعات محلی گذاشته است. این پژوهش یک بررسی پیمایشی از نوع توصیفی است. بر این اساس جامعه آماری تحقیق 150 نفر، می باشد در جمع آوری داده ها از روش مصاحبه، مشاهده و پرسش نامه استفاده شده است. پایایی پرسش نامه از طریق آلفای کرونباخ و در روایی از دیدگاه های صاحب نظران و اساتید استفاده گردیده است. یافته ها نشان می دهد حضور صنعت و گسترش سریع تحولات صنعتی در منطقه پیامدهای مختلفی در سطوح مختلف اجتماعی، اقتصادی، کالبدیو زیست محیطی به همراه داشته است و منطقه را با معضلات جدی مواجه کرده است. شواهد نشان می دهد اجتناب کردن از این مشکلات در صورت داشتن برنامه ریزی فرابخشی امکان پذیر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

708 - بررسی تأثیر کاربری اراضی شهری در وقوع جرایم مواد مخدر منطقه 2 شهرداری تهران
سید علی حسینی رضا ویسی سجاد احمدی

شناسایی عوامل محیطی و مکانی بروز جرم و سعی در از بین بردن این عوامل و یا کاهش تأثیرات آن از مهمترین راهکارهای افزایش ایمنی و پیشگیری از وقوع ناهنجاری ها شناخته شده است، چرا که ناهنجاری های اجتماعی به هر نحو که از انسان سر بزند دارای بستر و ظرف مکانی و خصوصیات زمانی اس چکیده کامل

شناسایی عوامل محیطی و مکانی بروز جرم و سعی در از بین بردن این عوامل و یا کاهش تأثیرات آن از مهمترین راهکارهای افزایش ایمنی و پیشگیری از وقوع ناهنجاری ها شناخته شده است، چرا که ناهنجاری های اجتماعی به هر نحو که از انسان سر بزند دارای بستر و ظرف مکانی و خصوصیات زمانی است که این رفتارها را از یکدیگر متمایز می سازد. منطقه 2 شهرداری تهران به عنوان یکی از بزرگترین مناطق شهرداری تهران دارای مسائل و مشکلاتی چون مهاجرپذیر بودن، رشد سریع جمعیت، گسترش فیزیکی شهر، ناهمگونی و عدم انسجام اجتماعی، نواحی با بافت فرسوده نظیر روستاهای درکه، اوین، طرشت، فرحزاد و مناطق حاشیه نشین اسلام آباد، اسلام آباد جنوبی و جاویدآباد شرقی می باشد. طبقبررسی هایانجامگرفتهجرایم مرتبط باموادمخدر ازمهمترینجرایمارتکابیدر منطقه 2 شهرداری تهران می باشدکهبیشترینآماررادرمیانمناطق 22 گانهشهرداری تهران دارا می باشد. از این رو هدف این پژوهش تحلیل شرایط فضایی- کالبدی مؤثر بر ارتکاب جرایم مرتبط با مواد مخدر منطقه 2 شهرداری تهران می باشد. بررسیکاربری هایموجودمنطقه 2 شهرداری تهرانبهترتیبکاربری هایمسکونی،فضایسبز،سایر،تجاری و اداری،خدمات شهری، حملونقلو انبارداریبیشتریندرصد وقوع جرایم مرتبط با مواد مخدررا داشته اند. و از طرفی دیگر به ترتیب کاربری های مسکونی، فضای سبز، خدمات شهری و سایر دارای بیشترین درصد مساحت در میان کاربری های منطقه 2 شهرداری تهران می باشند. از این رو می توان نتیجه گرفت کهنوعونحوهاستفاده ازاراضیشهریمی توانددرایجادزمینه هاوشرایطارتکاببزهمؤثرباشدوازطرفیبرخی خصیصه هایمکانیدیگرمانعوعاملبازدارندهبزهکاریباشد.بنابراینبادرنظرگرفتنسهم بالایبزهکاریدرمجاورت کاربریمسکونیو فضای سبز وتأثیراینکاربری هادرافزایش میزان جرایم مورد بررسی،فرضیهاینپژوهشمبتنیبرتأثیرنوعکاربریونحوهاستفادهازاراضیدر توزیعجغرافیاینوعومیزان جرایموشکلگیریالگوهایفضاییبزهکاری جرایم مرتبط با مواد مخدردرمنطقه 2 شهرداری تهرانتأییدمی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

709 - محدودیت منابع آب و نقش آن در ناپایداری مناطق روستایی استان خراسان رضوی
مجید یاسوری

استان خراسان در شمال شرق کشور به علت واقع شدن در منطقه خشک ونیمه خشک ، مجاورت با کویرهای نمک ومرکزی در سمت غرب ، مجاورت با مناطق پست افغانستان وبادهای 120 روزه سیستان در سمت جنوب وجنوب شرق از یک طرف و استقرار نامناسب جمعیت و فعالیت و بهره برداری نامناسب از منابع منطقه ، چکیده کامل

استان خراسان در شمال شرق کشور به علت واقع شدن در منطقه خشک ونیمه خشک ، مجاورت با کویرهای نمک ومرکزی در سمت غرب ، مجاورت با مناطق پست افغانستان وبادهای 120 روزه سیستان در سمت جنوب وجنوب شرق از یک طرف و استقرار نامناسب جمعیت و فعالیت و بهره برداری نامناسب از منابع منطقه ، دچار محدودیت شدید منابع آب شده است. پایین بودن میزان بارندگی وتوزیع نامناسب زمانی ومکانی، بالا بودن درجه تبخیر وتعرق وجدا افتادگی طبیعی و پراکندگی شدید نقاط سکونتگاهی و ناپایداری اقتصادی در نواحی روستایی را بدنبال داشته است. در این استان مکان گزینی جمعیت و فعالیت بر اساس قابلیتها و محدودیتهای آب صورت نگرفته است در نتیجه ساختار فضایی استان تحت تاثیر عوامل محیط طبیعی ، سیاست گذاریهای استقرار جمعیت و فعالیت و زیر ساختهای تولیدی است. این وضعیت موجب بروز عدم تعادل بین ظرفیت منابع و میزان بهره برداری از آن شده و تخریب منابع پایه توسعه را به دنبال داشته است. در این مقاله سعی شده تا ابتدا تصویری از وضع موجود ساختار فضایی استان و چگونگی پراکندگی جمعیت و فعالیت و ویژگیهای منابع آبی ارائه و سپس ارتباط آن با توسعه روستایی مشخص شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

710 - بررسی جایگاه و کاربرد زبانهای فارسی و کردی در اورامانات از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی
سعید احمدی بهمن زندی

چکیدهدر این مقاله به بررسی جایگاه و کاربرد زبان‌های فارسی و کردی در اورامانات (شهرستان‌های چهارگانه پاوه، ، جوانرود ، روانسرو ثلاث باباجانی) از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی پرداخته شده‌است. براین اساس از میان جامعه آماری (شهرستان‌های چهارگانه منطقه‌ی اورامانات) ، 450 آزمود چکیده کامل

چکیدهدر این مقاله به بررسی جایگاه و کاربرد زبان‌های فارسی و کردی در اورامانات (شهرستان‌های چهارگانه پاوه، ، جوانرود ، روانسرو ثلاث باباجانی) از دیدگاه زبان شناسی اجتماعی پرداخته شده‌است. براین اساس از میان جامعه آماری (شهرستان‌های چهارگانه منطقه‌ی اورامانات) ، 450 آزمودنی به عنوان نمونه به صورت تصادفی انتخاب شده‌اند. در این مقاله از پرسشنامه‌ی اصلاح شده الگوی پژوهشی پاراشر (1980) استفاده شده است. از آزمودنی‌ها خواسته شده که دو گونه زبانی فارسی و کردی را در شش حوزه اجتماعی خانواده، دوستی، همسایگی، داد و ستد، آموزش و اداری براساس یک میزان چهار گزینه‌ای همیشه، اغلب، بعضی‌وقت‌ها و هیچ‌وقت مشخص کنند. پرسشنامه شامل 36 سئوال است که براساس درجه رسمیت حوزه‌ها به ترتیب از غیررسمی به رسمی مرتب شده‌اند. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها، اطّلاعات توسط کامپیوتر پردازش شدند. روش‌های آماری آزمون ت جفت و واکاوی واریانس یک سویه جهت تجزیه و تحلیل یافته‌های تحقیق به کار گرفته شده است. واکاوی یافته‌ها نشان می‌دهد که اختلاف در استفاده از دو زبان فارسی و کردی توسط گروه‌های مختلف سنی، تحصیلی، جنسی و افراد متأهل با همسر کرد و غیر کرد از نظر آماری معنی‌دار می‌باشد. به نوعی که افراد جوان و تحصیل‌کرده نسبت به بقیه در حوزه‌های اداری، آموزشی و دوستی از زبان فارسی نسبت به بقیه حوزه‌ها بیشتر استفاده می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

711 - بررسی فرصتها و موانع پیش روی توسعه در مناطق مرزی کشور ایران با استفاده از مدل SWOT مطالعه موردی: مرز ایران با اقلیم کردستان عراق
علی محسنی رضا فکری بارکوسرایی

چکیدهمنطقه ی مرزی کشور ایران و عراق تا قبل از سقوط رژیم بعثی، یک منطقه ی کم رونق و با کارکرد صرف امنیتی بود. در این دوره وضعیت اقتصادی مناطق مرزی دو کشور از توسعه ی مناسبی برخوردار نبود. اما از سال 2003 میلادی و پس از سقوط رژیم بعثی و حاکمیت دموکراسی در عراق، مرزهای مشت چکیده کامل

چکیدهمنطقه ی مرزی کشور ایران و عراق تا قبل از سقوط رژیم بعثی، یک منطقه ی کم رونق و با کارکرد صرف امنیتی بود. در این دوره وضعیت اقتصادی مناطق مرزی دو کشور از توسعه ی مناسبی برخوردار نبود. اما از سال 2003 میلادی و پس از سقوط رژیم بعثی و حاکمیت دموکراسی در عراق، مرزهای مشترک دو کشور از حالت صرف امنیتی خارج شدند و وارد برهه ی جدیدی شدند این امر سبب ارتباط مستقیم و مستقل این اقلیم خودمختار با کشورهای همجوار و بویژه ایران شد. این امر سبب رشد و توسعه ی سریع برخی از شهرهای مرزی ایران از جمله بانه، سردشت، پیرانشهر، مریوان، جوانرود و غیره در این منطقه شد. این توسعه ی نوین در منطقه ی مرزی مذکور ناشی از خاصیت و پتانسیل های این منطقه ی مرزی است. اما موانع و چالش هایی نیز پیش روی توسعه ی این منطقه وجود دارد. از این رو در این مقاله تلاش بر این است تا با بهره گیری از مدل راهبردی SWOT به بررسی فرصت ها و موانع پیش روی توسعه در این منطقه پرداخته شود و راهبردهایی نیز برای تقویت توسعه در این منطقه ارئه گردد. در این راستا سوالات اصلی مقاله بدین شکل طرح شده است که: ضعف ها، قوت ها، تهدیدها و فرصت های پیش روی توسعه در منطقه ی مرزی ایران با اقلیم کردستان عراق کدامند؟ چه راهبردهایی جهت بهبود وضعیت توسعه در این مناطق قابل ارائه است؟ شایان ذکر است که این پژوهش به شیوه ای تحلیلی- توصیفی نگاشته شده است. داده های این مقاله نیز به شیوه ای کتابخانه ای و پیمایش و پرسشنامه بدست آمده اند و روش تجزیه و تحلیل نیز از طریق مدل SWOT صورت پذیرفته است.واژگان کلیدی: توسعه، منطقه ی مرزی، ایران، اقلیم کردستان عراق، مدل راهبردی SWOT. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

712 - Developing Area Yield Crop Insurance under Alternative Parametric Methods: Case study for Wheat in East Azarbaijan Province, Iran
محمد قهرمانزداه حسین راحلی طراوت عارف عشقی قادر دشتی

In crop insurance design, the yield guarantee and the premium are very important parameters, both of which depend upon the yield distribution. Accordingly, the accurate modeling of yield distribution is essential for designing crop insurance contracts. This study employ چکیده کامل

In crop insurance design, the yield guarantee and the premium are very important parameters, both of which depend upon the yield distribution. Accordingly, the accurate modeling of yield distribution is essential for designing crop insurance contracts. This study employs historical county-level yield data for irrigated and dry wheat in East Azarbaijan Province, Iran for 1975-2013 to evaluate the effects of five alternative parametric distributions and generate the area yield crop insurance premiums. Results indicated that, in almost all cases, the premium rates with alternative distributions significantly differed from each other and that the beta distribution fitted the data the best except for some series for which the weibull distribution was the best. The results showed that premiums for wheat vary from 246,000 IRR per hectare in the coverage of 65% for Miyaneh to 460,000 IRR per hectare for Tabriz, and for dry wheat they vary from 265,000 IRR per hectare for Tabriz to 680,000 IRR per hectare for Maragheh. Moreover, it was found that the calculated premiums were less than traditional premiums, which would be affordable for both insured and insurers. The insured will pay lower premiums, and because the new methods are used to calculate the indemnities in this contract, and therefore there is no need for attending in individual farms to calculate the loss; it will be useful for the insurers, too. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

713 - Poultry Industry Regional Innovation System Model
مژگان عبداللهی کلورزی سعید باقرسلیمی علیرضا صیداوی

The poultry industry is one of the most important economic resources, having one of the most voluminous parts of human resources.Its scope and the growing consumption of related products have raised the need for innovation in it.This study aimed to provide a poultry ind چکیده کامل

The poultry industry is one of the most important economic resources, having one of the most voluminous parts of human resources.Its scope and the growing consumption of related products have raised the need for innovation in it.This study aimed to provide a poultry industry regional innovation system model, with a pilot study on three provinces of Guilan, Mazandaran,and Golestan in Iran.This was a pluralistic, applied, descriptive survey with quantitative - qualitative data.The statistical population included Iranian experts in the poultry industry.In addition to using library resources, questionnaires and interviews were also used to collect data.The snowball sampling was used to select experts.Five experts were selected for interviews and 32 received questionnaires. Data were analyzed using SPSS and Modeler software, as well as the multi-layer perceptron artificial neural network. This study employed the Functional-Structural Analysis approach to provide apoultry industry regional innovation system model. Overall, 15 actors, 29 institutions and six functions were identified. Data analysis confirmed the model. The findings showed that the most important indices of structural elements were Islamic Republic of Iran Customs Administration (IRICA) among regional innovation system actors, and implementing policies to attract domestic technology and international capital among regional innovation system institutions.In addition, the results showed that all the functions of the innovation system were of great importance, among which only the innovation and entrepreneurship indices had a relatively lower performance, which requires policymakers to take measures to improve them. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

714 - بررسی ژئوشیمی و پتانسیل اقتصادی رگه های معدنی کانی زایی های منطقه خونی انارک، به لحاظ حضور طلا
نسیم حیدریان دهکردی ایرج رساء

منطقه خونی در زون ایران مرکزی واقع شده است. قدیمی ترین سن گهای این منطقه شیس تها و فیلیت ها می باشند که دارای سن پروتروزوئیک هستند و 20 % منطقه را پوشش می دهند. بر اساس بررسیهای کانهشناسی، زمین شناسی و ژئوشیمیایی میتوان کانی سازی های منطقهی خونی را به دو گروه عمده تقسیم چکیده کامل

منطقه خونی در زون ایران مرکزی واقع شده است. قدیمی ترین سن گهای این منطقه شیس تها و فیلیت ها می باشند که دارای سن پروتروزوئیک هستند و 20 % منطقه را پوشش می دهند. بر اساس بررسیهای کانهشناسی، زمین شناسی و ژئوشیمیایی میتوان کانی سازی های منطقهی خونی را به دو گروه عمده تقسیم کرد. نخست کانی سازی کاظمی که سولفیدی بوده و به واسطه داشتن عناصر پایه دارای اهمیت می باشد و شواهد از دمای کم جایگزینی حکایت دارد. دوم کانی سازی شمالی و زونهای کانیسازی چشمه خونی، که اکسیدی بوده و عیار عناصر پایه به شدت اندک میباشد. همچنین کانیسازی های گروه دوم صرفاً به جهت وجود طلا اهمیت داشته و فاقد مقادیر ارزشمند از سایر عناصر م یباشند. آنالیز لیتوژئوشیمیایی نمونه های برداشتی از رگهها و زون های دگرسانی، نشان دهنده ی آن است که کانی زایی های اکسیدی طلا در منطقه خونی دارای میزبان آتش فشانی می باشند. بر اساس نتایج آنالیزهای لیتوژئوشیمیایی نمون ههای برداشتی از زون های کانی سازی چشمه خونی، حداقل عیار طلا ppb 2، حداکثر عیار آن ppb 4810 و عیار متوسط طلا در این کانی سازی ppb70/475 محاسبه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

715 - ارزیابی عوامل و ارائه ی راهکار جهت تثبیت زمین لغزش در منطقه پادنای سمیرم
علیرضا عنایتی مقدم Akbar Ghazifard همایون صفایی کورش شیرانی

منطقه پادنای سمیرم با وسعت تقریبی حدود 70 کیلومتر مربع در جنوب استان اصفهان قرار گرفته است. هر ساله زمین لغزش های فراوانی در منطقه رخ داده که باعث تخریب تنها جاده ی مواصلاتی بین روستاهای سرباز – دشتبال شده است. در این مقاله پس از شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین لغ چکیده کامل

منطقه پادنای سمیرم با وسعت تقریبی حدود 70 کیلومتر مربع در جنوب استان اصفهان قرار گرفته است. هر ساله زمین لغزش های فراوانی در منطقه رخ داده که باعث تخریب تنها جاده ی مواصلاتی بین روستاهای سرباز – دشتبال شده است. در این مقاله پس از شناسایی عوامل مؤثر در وقوع زمین لغزش های منطقه توسط سیستم اطلاعات جغرافیایی و محیط نرم افزاری الویس (ILWIS- The Integrated Land and Water Information System) راهکارهای مناسبی جهت تثبیت آنها ارائه شد. پس از تهیه نقشه پراکندگی زمین لغز شها، عوامل مؤثر در وقوع زمی نلغزش های منطقه شامل لیتولوژی، فاصله از آبراهه ها، شیب، میزان بارش سالیانه، فاصله از جاده، پوشش گیاهی و فاصله از گسل شناسایی و در نهایت نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش حاصل گردید. بر اساس نتایج حاصل در کل گستر هطرح، چیزی در حدود 40 درصد خطر نسبی بسیار بالا، 26 درصد خطر نسبی بالا، 20 درصد خطر نسبی متوسط و 14 درصد خطر نسبی پایین را نشان دادند. در نهایت راهکارهایی از قبیل استفاده از گابیون و یا قطعات سنگی بزرگ در محل تماس دامنه ها با رودخانه، کاهش شیب های تند با توجه به لیتولوژی مارنی، استفاده از کانال های انحرافی با توجه به شکل مئاندری رودخانه، ایجاد شبکه زهکشی سطحی به شکل دندریتی جهت خروج آ بهای سطحی و بهبو دپوشش گیاهی، پیشنهاد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

716 - مطالعه دگرسانی و بررسی ارتباط ژنتیکی میان طلا و سایر عناصر در سنگ های آتشفشانی منطقه خونی، شمال شرق انارک
نسیم حیدریان دهکردی ایرج رساء

در منطقه خونی، تزریق توده های نفوذی و در پی آن صعود سیالات تأخیری سیلیسی باعث دگرسانی در بعضی از سنگ ها شده است. مشاهدات صحرایی، مطالعات سنگ شناسی و نتایج ایکس آر دی (XRD) نمونه ها، نشان دهنده ی وجود دگرسانی آرژیلی، لیسونیتی، تشکیل تالک و سرپانتین و همچنین آلونیتی شدن د چکیده کامل

در منطقه خونی، تزریق توده های نفوذی و در پی آن صعود سیالات تأخیری سیلیسی باعث دگرسانی در بعضی از سنگ ها شده است. مشاهدات صحرایی، مطالعات سنگ شناسی و نتایج ایکس آر دی (XRD) نمونه ها، نشان دهنده ی وجود دگرسانی آرژیلی، لیسونیتی، تشکیل تالک و سرپانتین و همچنین آلونیتی شدن در منطقه است. نکته مهم و قابل توجه در مورد دگرسانى های منطقه، آن است که عل ىرغم تفاوت جنس دایک هاى موجود در نزدیکى کان هزایى هاى رگه اى اکسیدى، دگرسانى هاى مشابهى بر روى آن ها رخ داده است و این مى تواند به واحد بودن سیال عامل کانه زایى ارتباط داشته باشد. بر اساس بررسی های کانه شناسی ، زمین شناسی و ژئوشیمیایی، کانی سازی های منطقه ی خونی به دو گروه عمده تقسیم شدند. نخست کانی سازی کاظمی که سولفیدی بوده و به واسطه داشتن عناصر پایه دارای اهمیت است و شواهد از دمای کم جایگزینی حکایت دارد. دوم کانی سازی های شمالی و زون های کان یسازی چشمه خونی، که اکسیدی بوده و عیار عناصر پایه در آن ها به شدت اندک می باشد. آنالیز لیتوژئوشیمیایی نمون ههای برداشتی از رگه ها و زون های دگرسانی، نشان دهنده ی آن است که کانی زایی های طلا در منطقه خونی دارای میزبان آتش فشانی می باشند. روابط همبستگی داده های لیتوژئوشیمیایی در سنگ های آتشفشانی (Volcanics) شرق منطقه نشان دهنده آن است که به جز طلا عیار هیچ یک از عناصر دیگر در رگه های کانی سازی چشمه خونی در حد اقتصادی نم یرسد، اما وجود تغییرات معنی دار و افزایش و کاهش هماهنگ عیار برخی عناصر در مقایسه با تغییرات عیاری طلا می تواند بر ارتباط ژنتیکی آ نها دلالت داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

717 - بررسی گسترش و پدیده کارستی شدن سنگهای آهکی منطقه خان گرمز همدان با توجه به ویژگی های سنگ شناسی و فیزیکی آنها
محمدحسین قبادی رضا بابازاده

در این مقاله پدیده های ژئومورفولوژیکی کارست، ویژگی های سنگ شناسی و فیزیکی سنگهای آهکی جهت ارزیابی گسترش کارست در منطقه حفاظت شده خان گرمز (جنوب همدان)مطالعه شده است. بر اساس بررسی های میدانی، دو نوع سنگ آهک به رنگ های روشن و خاکستری با ضخامتی حدود ۵۰۰ متر در منطقه گسترش چکیده کامل

در این مقاله پدیده های ژئومورفولوژیکی کارست، ویژگی های سنگ شناسی و فیزیکی سنگهای آهکی جهت ارزیابی گسترش کارست در منطقه حفاظت شده خان گرمز (جنوب همدان)مطالعه شده است. بر اساس بررسی های میدانی، دو نوع سنگ آهک به رنگ های روشن و خاکستری با ضخامتی حدود ۵۰۰ متر در منطقه گسترش دارند که بر روی ماسه سنگ، لای سنگ و شیل قرار گرفته اند. بر اساس مطالعه مقاطع نازک، سنگ های آهکی مطابق بارده بندی دانهام مادستون می باشند. با توجه به نتایج آزمایش XRF اکسید کلسیم (CaO) در سنگ آهک های خاکستری رنگ بیشتر از ۵۰ درصد و اکسید منیزیم (MgO)کمتر از ۵/۰درصد است . درحالیکه اکسیدهای کلسیم و منیزیم در سنگ آهک های رنگ روشن به ترتیب کمتر از ۵۰ و بیشتر از ۱ درصدمی باشد. براساس نتایجآزمایش XRFکانی دولومیت در سنگ آهک رنگ روشن بیشتر از سنگ آهک خاکستری رنگ است.فرآیندکارستی شدن در سنگ آهک های خاکستری رنگ در مقایسه با نوع روشن از گسترش بیشتری برخوردار است. ویژگی های سنگ شناسی و فراوانی پدیده های ژئومورفولوژی کارست در منطقه که عمدتا کارن ها، چشمه ها، فروچاله ها و غارها می باشند برگسترش کارست در منطقه دلالت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

718 - راهبردها و پیامدهای کسب کرسی‌های ورزشی در مجامع بین المللی و اثرات آن بر توسعه مناطق پیرامونی
الهام گرجی لورا چپری زهرا هژبرنیا

10.30495/msds.2023.1999626.1173

پژوهش حاضر با هدف بررسی راهبردها و پیامدهای کسب کرسی‌های ورزشی در مجامع بین‌المللی انجام شد. روش پژوهش حاضر ماهیت اکتشافی – بنیادی داشته و رویکرد کیفی با راهبرد داده بنیاد مورد استفاده قرار گرفته است. ابزار مورد استفاده نیز مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که از نظرها چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی راهبردها و پیامدهای کسب کرسی‌های ورزشی در مجامع بین‌المللی انجام شد. روش پژوهش حاضر ماهیت اکتشافی – بنیادی داشته و رویکرد کیفی با راهبرد داده بنیاد مورد استفاده قرار گرفته است. ابزار مورد استفاده نیز مصاحبه نیمه ساختار یافته بود که از نظرهای 10 نفر از متخصصان و خبرگان کشور استفاده شد. جهت نمونه‌گیری از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده گردید. روش آماری تحقیق برای تحلیل داده‌ها، روش کدگذاری به کمک تحلیل فراوانی است و برای انجام تحلیل‌های ذکر شده با کمک نرم‌افزار مکس‌کیودا 2020 که مخصوص کدگذاری در روش کیفی می‌باشد، کدها مقوله‌بندی گردید و مدل مفهومی نیز ارائه شد. نتایج نشان داد که شرایط راهبردی برابر با 6 مؤلفه (اختصاص بودجه و اعتبارات ارزی، انتصاب مدیران شایسته، استمرار و تداوم حفظ صاحبان کرسی با فدارسیون‌های دیگر کشورها، نقش به جایگاه رسانه، کسب کرسی‌های بین‌المللی و افزایش توسعه تعامل و ارتباط با سازمان‌های بین‌المللی ورزش) و شرایط پیامدی برابر با 6 مؤلفه (توسعه دیپلماسی سیاسی با دیگر کشورها، نگهداشت صاحبان کرسی، توسعه مناسبات فرهنگی، ایجاد تفاهم نامه و مبادله، فراهم شدن حضور بانوان جهت کسب کرسی و شرکت و عضویت در مجامع بین‌‌المللی) می‌باشد. ورزش ایران از کرسی‌های بین‌المللی و تصدی مهم‌ترین‌های آنها بی‌نصیب هم نبوده اما بی‌تدبیری‌ها، اقدامات خودخواهانه و غرض‌ورزانه و حتی اشتباهات عجیب باعث از دست رفتن تدریجی آنها شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

719 - ﺑﺮرﺳﻲ نقشﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎى ﻋﻤﻮﻣﻲ منطقه آزاد ماکو در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮهنگ ارتباط آن منطقه
سعید غفاری سولماز علیزاده

هدف: ترویج و گسترش فرهنگ یکی از وظایف کتابخانه های عمومی هست و از این رو ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ به ﺑﺮرﺳﻲ تاثیر و نقشﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎى ﻋﻤﻮﻣﻲ منطقه آزاد ماکو در ﺗﻮﺳـﻌﺔ ﻓﺮﻫﻨـگ ارتباط آن منطقه پرداخته است. روش پژوهش: از نوع کاربردی می باشد که به روش پیمایشی- توصیفی انجام شده است. برای گردآور چکیده کامل

هدف: ترویج و گسترش فرهنگ یکی از وظایف کتابخانه های عمومی هست و از این رو ﭘﮋوﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ به ﺑﺮرﺳﻲ تاثیر و نقشﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎى ﻋﻤﻮﻣﻲ منطقه آزاد ماکو در ﺗﻮﺳـﻌﺔ ﻓﺮﻫﻨـگ ارتباط آن منطقه پرداخته است. روش پژوهش: از نوع کاربردی می باشد که به روش پیمایشی- توصیفی انجام شده است. برای گردآوری داده ها و با هدف پاسخگویی به سؤالات پژوهشی از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺟﺪول اﻧﺪازه ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻛﺮﺟﺴﻲ و ﻣﻮرﮔﺎن ﺗﻌﺪاد 357 ﻧﻔﺮ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪ. ﺑﺮاى ﺳﻨﺠﺶ رواﻳﻲ از رواﻳﻲ ﻣﺤﺘﻮاﻳﻲ و ﻧﻈﺮ 5 ﻧﻔﺮ ﻣﺘﺨﺼﺺ اﺳﺘﻔﺎده شده است و ﺑﺮاى ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭘﺎﻳﺎﻳﻲ، روش آزﻣﻮن-ﺑﺎزآزﻣﻮن ﺑﻪ ﻛﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss26 استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش ﻧﺸﺎن داد از ﻧﻈﺮ ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﺎن، ﻧﻘﺶ ﻛﻠﻲ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎى ﻋﻤﻮﻣﻲ منطقه آزاد ماکو در ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮهنگ ارتباط بیشتر از حد ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻮد. اﻣﺎ اﻳﻦ ﻣﻴﺰان در ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎى ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﺎ ﺣﺪودى ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮد. در ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎ ﺑﻪ ﺟﺰ ﻳﻚ ﻣﺆﻟﻔﻪ (ﮔﺴﺘﺮش آﻣﻮزشﻫﺎى ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻫﻨﺮى) اﻳﻦ ﻧﻘﺶ از دﻳﺪﮔﺎه ﻛﺎرﺑﺮان ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﻫﺎى ﻋﻤﻮﻣﻲ منطقه آزاد ماکو ﺑﻴﺶتر از ﺣﺪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻮد. نتیجه گیری:کاربران کتابخانه های عمومی، افزایش میزان سرانه مطالعه و ارتقای سطح دانش را از مهمترین نقش های کتابخانه عنوان کرده اند، در صورتی که نقش کتابخانه ها در گسترش آموزش‌های فرهنگی و هنری پایین دانسته اند. همه کاربران کتابخانه‌های عمومی منطقه آزاد ماکو در گروه های سنی ، تحصیلی و شغلی مختلف در مورد مولفه های توسعه فرهنگی اتفاق نظر دارند و نظرات مشابهی را ارائه داده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

720 - بررسی کیفیت خدمات مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری با به‌کارگیری روش‌شناسی‌ شش سیگما
علی بیرانوند محمد ابراهیم سمیعی ساره رحمانیان

هدف : هدف از انجام این پژوهش، بررسی سطح کیفی خدمات ارائه شده در مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با کمک شش سیگما است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش پیمایشی _ توصیفی می باشد. جامعه مورد بررسی این پژوهش‌ کاربران مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فنا چکیده کامل

هدف : هدف از انجام این پژوهش، بررسی سطح کیفی خدمات ارائه شده در مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری با کمک شش سیگما است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی و به روش پیمایشی _ توصیفی می باشد. جامعه مورد بررسی این پژوهش‌ کاربران مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری هستند. به علت عدم وجود آمارهای صحیح از تعداد اعضاء مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری، از 120 نفر از کاربران این مرکز به شیوه تصادفی ساده به عنوان نمونه استفاده شده است. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش‌ پرسشنامه لایب‌کوآل[1] است. از طریق این پرسشنامه شکاف میان انتظارات و ادراکات مشتریان شناسایی و مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. داده ها از طریق نرم افزار آماری spss تحلیل شده ، و برای داده های به دست آمده، مقدار میانگین و انحراف از معیار محاسبه شده است. در هر یک از موارد مورد ارزیابی، انحراف از معیار محاسبه شده با سطح سیگمای موجود در جدول بازده مربوط به انواع سیگما مقایسه گردیده تا بازده کیفی خدمات مشخص شود. از این طریق، میزان خطای موجود در هر مورد از خدمات ارائه شده مشخص شده است. یافته ها: یافته ها نشان می‌دهند که کارکنان مرکز منطقه ای اطلاع‌رسانی‌ علوم و فناوری اطلاعاتدر همه‌ موارد به جز گویه کارکنان مؤدب توانسته اند حداقل انتظارات کاربران این مرکز را برآورده نمایند؛ و بازده 50 درصد را به خود اختصاص داده‌اند که معادل 500000 خطا در میلیون است. به عبارت دیگر حد متوسط، در مورد همه‌ گویه های مطرح شده درباره کارکنان این مرکز صدق می کند. بازده 20/69 درصدی به دست آمده از نظرات کاربران در مورد کیفیت منابع موجود در این مرکز گویای رضایت نسبی آن‌ها از وضعیت موجود است. تنها در مورد گویه وجود وب سایتی در مرکز میزان حداکثر انتظارات کاربران با سطح واقعی موجود یکسان بوده و بازده 97/99 درصد به دست آمده است. کیفیت فضای کتابخانه در سطح واقعی از سطح حداکثر مورد انتظار کاربران پایین تر بوده، اما از سطح حداقل انتظارات کاربران بالاتر است. بازده 20/69 درصد در مورد فضای مرکز گویای 308000 خطا در میلیون است. در این مورد برای رسیدن به سطح مطلوب یا حداکثر استطاعت کاربران فاصله زیادی وجود دارد. نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان می دهد که مرکز منطقه ای اطلاع‌رسانی‌ علوم و فناوری اطلاعات در اغلب موارد نیازمند افزایش سطح واقعی خدمات است. نزدیکی سطح واقعی خدمات با حداکثر انتظارات کاربران، باعث افزایش بازده کیفی خدمات این مرکز شده و در نتیجه رضایتمندی کاربران را در پی خواهد داشت. [1] . Libqual پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

721 - مکان یابی کتابخانه های عمومی منطقه 3 شهر تهران با استفاده از جی.آی.اس
شیما مرادی محمدرضا فریدی

هدف: هدف از پژوهش حاضر مکان‌یابی کتابخانه‌های عمومی منطقة 3 با استفاده از جی.آی.اس. (سیستم اطلاعات جغرافیایی) است که مکان‌هایی جهت احداث کتابخانه‌های جدید در این منطقه پیشنهاد می‌شود؛ همچنین وضعیت کتابخانه‌های عمومی این منطقه بر اساس معیارهای مرکزیت، سازگاری و ناسازگاری چکیده کامل

هدف: هدف از پژوهش حاضر مکان‌یابی کتابخانه‌های عمومی منطقة 3 با استفاده از جی.آی.اس. (سیستم اطلاعات جغرافیایی) است که مکان‌هایی جهت احداث کتابخانه‌های جدید در این منطقه پیشنهاد می‌شود؛ همچنین وضعیت کتابخانه‌های عمومی این منطقه بر اساس معیارهای مرکزیت، سازگاری و ناسازگاری سنجیده شده است. روش‌ پژوهش: در این پژوهش پس از جمع‌آوری دادها، نقشه‌های مورد نظر با توجه به نیاز پژوهش و بر اساس داده‌های موجود و با استفاده از قابلیت های نرم‌افزار جی.آی.اس. و اِکسپرت چویس تهیه شدند؛ پس از مشخص شدن معیارهای مکان‌یابی و طبقه‌بندی نقشه‌ها به کلاس‌های متفاوت، بر اساس نحوة تأثیر پارامترها و میزان اهمیت هر یک از آنها برای تهیة نقشة نهایی به هریک از آنها وزنی داده شد. در ادامه با همپوشانی لایه‌های تهیه شده وضعیت کتابخانه‌های موجود بررسی و در نقشة نهایی نیز مناطق مناسبی برای احداث کتابخانه‌های جدید پیشنهاد شد. یافته‌ها: تایج پژوهش نشان داد کتابخانه‌های عمومی منطقة 3 با مؤلفه‌های مرکزیت وسازگاری تناسب نسبتاً بالایی دارند اما با معیارهای مربوط به ناسازگاری در وضعیت مناسبی قرار ندارند. با توجه به معیارهای در نظر گرفته شده موقعیت‌های مناسب‌تری برای احداث کتابخانه در این منطقه وجود دارد که در نقشة نهایی این نقاط با رنگ سبز نشان داده شده‌اند. نتیجه‌گیری: اصالت و تازگی این پژوهش از آن جهت است که تاکنون پژوهشی در این خصوص و به ویژه جی.آی.اس. در منطقة 3 تهران انجام نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

722 - بررسی وضعیت زیرساخت های فناوری اطلاعات در کتابخانه های مرکزی واحدهای دانشگاهی منطقه پنج دانشگاه آزاد اسلامی
نجلا حریری یارحسین یاری فیروزآبادی

این پژوهش به روش پیمایشی توصیفی و با هدف شناخت وضعیت زیرساخت فناوری اطلاعات در کتابخانه های مرکزی واحدهای دانشگاهی منطقه 5 دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل 15 کتابخانه مرکزی واحدهای منطقه 5 دانشگاه آزاد اسلامی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از دو پرس چکیده کامل

این پژوهش به روش پیمایشی توصیفی و با هدف شناخت وضعیت زیرساخت فناوری اطلاعات در کتابخانه های مرکزی واحدهای دانشگاهی منطقه 5 دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده است. جامعه پژوهش شامل 15 کتابخانه مرکزی واحدهای منطقه 5 دانشگاه آزاد اسلامی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از دو پرسشنامه برای مدیران و کتابداران کتابخانه های مرکزی واحدهای دانشگاهی مورد بررسی، انجام گرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که در کل کتابخانه های مورد پژوهش، 5/62 درصد کتابداران و 3/73 درصد مدیران دارای تحصیلات کتابداری هستند. بیشترین امکانات سخت افزاری در کتابخانه های مورد بررسی شامل کامپیوتر و چاپگر، و بیشترین امکانات نرم افزاری، نرم افزار جامع کتابخانه و سی.دی. های آموزشی است. در کتابخانه های مرکزی واحدهای دانشگاهی منطقه 5، روش غالب ارائه خدمات اطلاع رسانی، روش جستجوی اطلاعات به صورت رایانه ای است. بیشترین درصد مدیران، در مورد استفاده از فناوری اطلاعات دیدگاه مثبت و پذیرا دارند و از دیدگاه آن ها، عمده ترین موانع استفاده از فناوری اطلاعات عدم آموزش کافی و نبود کارکنان آموزش دیده برای به کارگیری فناوری اطلاعات است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

723 - ارزیابی وضعیت کتابخانه‌های مدارس ابتدایی منطقه ‌5 ‌تهران و میزان مطابقت آن با استاندارد‌های ایفلا
مجید قاسمی وحیده نامداری کیوان صالحی

هدف: پژوهش حاضر با هدف، ارزیابی میزان انطباق وضعیت موجود کتابخانه‌های آموزشگاهی مقطع ابتدایی منطقه 5 تهران با استانداردهای کتابخانه‌های مدارس (ایفلا) به انجام رسیده است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی و به روش پیمایشی است. از بین 120 مدرسه ابتدایی (دولتی) منطقه 5 شه چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف، ارزیابی میزان انطباق وضعیت موجود کتابخانه‌های آموزشگاهی مقطع ابتدایی منطقه 5 تهران با استانداردهای کتابخانه‌های مدارس (ایفلا) به انجام رسیده است. روش پژوهش: این پژوهش از نوع توصیفی و به روش پیمایشی است. از بین 120 مدرسه ابتدایی (دولتی) منطقه 5 شهر تهران، 30 کتابخانه آموزشگاهی به صورت در دسترس، شامل15 مدرسه پسرانه و 15 مدرسه دخترانه، انتخاب گردید. برای گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌ای محقق‌ساخته که از ویژگی‌های فنی (روایی و اعتبار) مناسبی برخوردار بود استفاده گردید. تحلیل داده‌ها با استفاده از شاخص‌های توصیفی، نظیر میانگین، فراوانی و درصد انجام شد. یافته ها: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که کتابخانه‌های مورد مطالعه فاصله خیلی زیادی با استانداردهای ایفلا دارد. نتایج در هفت بخش به صورت زیر به دست آمد: رسالت و خط‌مشی (57 درصد)، فضا و تجهیزات (87/30 درصد) و مجموعه کتاب‌های موجود (78/47 درصد)، بودجه (38 درصد) و نیروی‌انسانی (کتابدارمتخصص33/3درصد)، خدمات و فعالیت‌ها (92/62 درصد) و ترویج خدمات و ارتقاء یادگیری (78/67‌درصد). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که کتابخانه های آموزشگاهی در هیچ یک از بخش های مورد مطالعه در حد استانداردهای ایفلا نبوده، ولی بخش خدمات و ترویج و تبلیغ خدمات، وضعیت قابل قبولی نسبت به سایر بخش ها داشته و بخش نیروی انسانی، به دلیل وضعیت اسفناک آن نیازمند توجه خاصی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

724 - مطالعه وضعیت چابکی سازمانی از نگاه کتابداران شاغل در کتابخانه‌های دانشگاه‌های آزاد اسلامی منطقه سه
میترا قیاسی سهیلا جباری

هدف: تعیین وضعیت چابکی سازمانی درکتابخانه های دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه 3. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی – تحلیل از نوع کاربردی است. جامعه پژوهش 18کتابخانه مستقر در دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه 3. شرکت کنندگان در پیمایش کتابداران کتابخانه های مذکور به تعداد 4 چکیده کامل

هدف: تعیین وضعیت چابکی سازمانی درکتابخانه های دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه 3. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی – تحلیل از نوع کاربردی است. جامعه پژوهش 18کتابخانه مستقر در دانشگاه های آزاد اسلامی منطقه 3. شرکت کنندگان در پیمایش کتابداران کتابخانه های مذکور به تعداد 40 نفر، نمونه گیری به روش سرشماری انجام شده است. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است که روایی صوری آن توسط اساتید علم اطلاعات و دانش شناسی و مدیریت تأیید گردیدو پایایی آن براساس آزمون آلفای کرونباخ 8/0 تعیین شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آمار توصیفی(شاخص های پراکندگی) و تحلیلی (آزمون های تی استیودنت تک نمونه، دونمونه مستقل، تحلیل واریانس یک طرفه و فریدمن) با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شد. یافته ها: میانگین چابکی سازمانی 98/2 بدست آمد. کمترین میانگین بدست آمده مربوط به مؤلفه پاسخگویی (93/2) و بیشترین مربوط به مؤلفه انعطاف و انطباق (04/3) است. بین سطح چابکی سازمانی و مؤلفه های آن با سطح متوسط تفاوت معنی داری وجود ندارد. بین کتابخانه های مورد بررسی از نظر بهره مندی از چابکی سازمانی و مؤلفه های تفاوت معنی دار وجود ندارد. نتیجه گیری: سطح چابکی سازمانی و مؤلفه های آن در کتابخانه های مورد بررسی در سطح متوسط است و تا سطوح زیاد و خیلی زیاد فاصله دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

725 - ارزیابی تطبیقی هدف‌ها، مأموریّت‌ها و برنامه‌های مراکز ملّی اطّلاعات علمی در وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوریِ ایران
عبدالرضا نوروزی چاکلی

هدف‌ها و مأموریّت‌های هر سازمان در تعیین مسیر برنامه‌‌ها و فعّالیّت‌های آن نقشی اساسی برعهده دارد. از طرفی، مقایسة مأموریّت‌ها و برنامه‌های سازمان‌هایی که توسّط یک وزارتخانه هدایت می‌شوند و دارای هدف‌های مشابهی هستند، می‌تواند به بهینه‌سازی هدف‌ها و مأموریّت‌ها و جلوگیر چکیده کامل

هدف‌ها و مأموریّت‌های هر سازمان در تعیین مسیر برنامه‌‌ها و فعّالیّت‌های آن نقشی اساسی برعهده دارد. از طرفی، مقایسة مأموریّت‌ها و برنامه‌های سازمان‌هایی که توسّط یک وزارتخانه هدایت می‌شوند و دارای هدف‌های مشابهی هستند، می‌تواند به بهینه‌سازی هدف‌ها و مأموریّت‌ها و جلوگیری از تدوین برنامه‌های مشابه و انجام فعّالیّت‌های هم‌پوشان آن‌ها منجر شود. از این رو، در پژوهش حاضر، هدف‌ها، مأموریّت‌ها و برنامه‌های "مرکز منطقه‌ای اطّلاع‌رسانی علوم و فنّاوری"، "پژوهشگاه اطّلاعات و مدارک علمی ایران" و "دفتر فنّاوری اطّلاعات و شبکة علمی کشورِ سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران" مورد مقایسه قرار می‌گیرد. برای اجرای این پژوهش، از روش "تحقیق موردی" و از نوع "چندموردی" استفاده شده و در راستای اجرای تحقیق "چندموردی" حاضر نیز از روش‌های "پیمایشی"، "تاریخی" و "کتابخانه‌ای" استفاده به عمل آمده است. با توجّه به این که در "تحقیقات چندموردی"، امکان استفادة هم‌زمان از اطّلاعات کمّی و کیفی وجود دارد، در تحقیق حاضر نیز هر دو نوع اطّلاعات مذکور مورد استفاده قرار گرفته است. از طرفی، برای تجزیه و تحلیل و تطبیق یافته‌ها، از "روش تطبیقی" استفاده شده است. نتایج هر دو نوع یافته‌های کیفی و کمّی تحقیق نشان می‌دهد که علی‌رغم هم‌سویی هدف‌ها و مأموریّت‌های مراکز سه‌گانه با هدف‌ها و مأموریّت‌های "وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری"، بازنگری و روزآمدسازی هدف‌ها و مأموریّت‌های هم‌پوشان آن‌ها یک ضرورت محسوب می‌شود. در عین حال، این بازنگری باید به گونه‌ای صورت پذیرد که ادغام، حذف یا متوقّف ساختن فعّالیّت‌های هیچ یک از آن‌ها را در پی نداشته باشد و تنها به بهینه‌سازی هدف‌ها و مأموریّت‌های آن‌ها بیانجامد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

726 - بررسی نقش کارگاه‌های آموزشی در ارتقا مدیریت کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی منطقه هشت از دیدگاه مدیران
زهره میرحسینی زهرا اباذری رضا رستوان

هدف: پژوهش حاضر به بررسی نقش کارگاه‌های آموزشی در ارتقا مدیریت کتابخانه‌ها در دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8 پرداخته است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سازمان یافته استفاده شد و میزان ضریب اعتماد یا پایایی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر به بررسی نقش کارگاه‌های آموزشی در ارتقا مدیریت کتابخانه‌ها در دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8 پرداخته است. روش پژوهش: روش پژوهش پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه سازمان یافته استفاده شد و میزان ضریب اعتماد یا پایایی با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 96/0 است. روایی صوری-محتوایی ابزار نیز توسط چند تن از متخصصان علم اطلاعات مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری این پژوهش به طور جمع 19 واحد دانشگاهی از کلیه کارکنان و مدیران کتابخانه های دانشگاه آزاد منطقه 8 به تعداد 100 نفر است که 94 نفر به پرسشنامه پاسخ دادند. از نرم افزار اس.پی.اس.اس. برای تجزیه و تحلیل آماری استفاده شده است. یافته‌ها: طبق نتایج، آموزش‌‌های ضمن خدمت موجب افزایش مهارت شغلی با میانگین 26/3 ، دانش شغلی با میانگین 46/3 و نظم و دقت با میانگین 09/3، ایجاد علاقه‌مندی نسبت به شغل خویش با میانگین 22/3، افزایش میزان استقلال در انجام وظایف شغلی با میانگین 19/3 و رفع مشکلات با میانگین00/3 می‌شود. یافته ها همچنین نشان می‌دهد که آموزش ضمن خدمت، انگیزه‌های نیروی انسانی را برای رسیدن به اهداف سازمان با میانگین20/3 را تقویت می‌کند. در زمینه ارتقا شغلی مشاهده گردید که دوره‌های آموزشی با میانگین 11/3 مطلوب بوده و و باعث ایجاد انگیزه در ارتقا شغلی می‌شود، اما لزوماً منجر به گرفتن امتیاز برای ارتقا با توجه به میانگین 74/2 نیست. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که از دیدگاه مدیران مشارکت و یادگیری مهارت‌های مورد نیاز ارتقا شغلی، سرعت، دقت و نظم، روحیه احترام گذاشتن، برنامه‌ریزی و کنجکاوی، قدرت ارائه نظر و اطاعت‌پذیری، انگیزه و مسئولیت‌پذیری از طریق شرکت در دوره‌های آموزشی در سطح متوسط و نسبتا مطلوب افزایش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

727 - بررسی تأثیر تحصیلات والدین در ارتقاء سطح سواد اطلاعاتی دانش آموزان مقطع پیش دانشگاهی مدارس دولتی و غیر دولتی منطقه 2 شهر تهران 91-1390
حسن کیانی منصور تاجداران کاترین پویا

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سطح تحصیلات و مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی والدین در ارتقاء سطح سواد اطلاعاتی فرزندانشان در مقطع پیش دانشگاهی مدارس دولتی و غیر دولتی منطقه 2 شهر تهران است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش کتابخانه‌ای و پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. 689 نفر چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سطح تحصیلات و مؤلفه‌های سواد اطلاعاتی والدین در ارتقاء سطح سواد اطلاعاتی فرزندانشان در مقطع پیش دانشگاهی مدارس دولتی و غیر دولتی منطقه 2 شهر تهران است. روش پژوهش: پژوهش حاضر به روش کتابخانه‌ای و پیمایشی- تحلیلی انجام شده است. 689 نفر از دانش آموزان دختر و پسر مدارس دولتی و غیر دولتی منطقه 2 آموزش و پرورش تهران در مقطع پیش دانشگاهی که در سال 91-1390 مشغول به تحصیل بودند به صورت نمونه گیری خوشه‌ای انتخاب شدند. داده‌ها، با استفاده از ابزار پرسش‌نامه محقق ساخته گردآوری شد. ضریب آلفای کرونباخ پرسش‌نامه برابر 9459/0 محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های آماری توصیفی و استنباطی نظیر t یک و دو متغیره، آزمون آنووا، آزمون لوین و ضریب همبستگی اسپیرمن و پیرسون استفاده شد. یافته‌های پژوهش: یافته‌ها نشان داد بین سطح تحصیلات والدین و سواداطلاعاتی دانش آموزان مقدار ضریب همبستگی 266/0 برای پدران و 254/0 برای مادران مشاهده گردید که نشان دهنده همبستگی مستقیم (مثبت) بین سطح تحصیلات پدران و مادران و سواد اطلاعاتی دانش آموزان است. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که بین تحصیلات و سطح سواد اطلاعاتی والدین، با سطح سواد اطلاعاتی دانش آموزان رابطه معناداری وجود دارد. بنابراین می‌توان گفت والدین دارای سطح تحصیلات و سواد اطلاعاتی بالاتر، دارای فرزندانی با سواد اطلاعاتی بالاتر هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

728 - بررسی امکان استقرار نظام پیشنهادها در کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8
موسی مجیدی مریم اکبربیگی

نظام پیشنهادها[1] یک سیستم ‌جدید مدیریتی است که با پیاده‌سازی آن در سازمان، می‌توان از پیشنهادها و نظرات کارکنان که سرمایه‌های اصلی سازمان محسوب می‌شوند جهت بهبود در عملکرد سازمان استفاده کرد. تاکید این روش بر بهبودهای کوچک و مستمر در سازمان است. هدف: هدف این پژوهش برر چکیده کامل

نظام پیشنهادها[1] یک سیستم ‌جدید مدیریتی است که با پیاده‌سازی آن در سازمان، می‌توان از پیشنهادها و نظرات کارکنان که سرمایه‌های اصلی سازمان محسوب می‌شوند جهت بهبود در عملکرد سازمان استفاده کرد. تاکید این روش بر بهبودهای کوچک و مستمر در سازمان است. هدف: هدف این پژوهش بررسی امکان استقرار نظام پیشنهادها در کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8 است. جهت بررسی امکان پیاده‌سازی نظام مذکور سه پارامتر اساسی رهبری در مدیریت، آمادگی کارکنان و سازمان (کتابخانه) سنجیده شد. روش‌پژوهش: در این پژوهش از روش پیمایشی توصیفی استفاده شده است. جامعه مورد پژوهش 117 نفر از 149 نفر کارکنان کتابخانه‌های منطقه 8 دانشگاه آزاد اسلامی هستند که در این پژوهش همکاری نمودند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات، پرسشنامه‌ تهیه شده بر اساس شاخص‌های لازم اولیه جهت پیاده‌سازی نظام پیشنهادها است. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که شرایط رهبری در کتابخانه‌های مورد مطالعه پایین‌تر از حد متوسط (میانگین فرضی)، اما در مورد شاخص‌ مربوط به آمادگی کارکنان و آمادگی سازمان شرایط در حد متوسط (میانگین فرضی) بوده است. نتیجه‌گیری: با توجه به بررسی‌های انجام شده در مورد 3 شاخص لازم جهت امکان استقرار نظام پیشنهادها در کتابخانه‌های مورد مطالعه یعنی شاخص‌های مربوط به سبک رهبری، موقعیت کارکنان و موقعیت سازمان و نتایج حاصل از آن، می‌توان اینگونه نتیجه‌گیری کرد اجرای نظام پیشنهادها با چالش‌های زیادی همراه خواهد بود اما می‌توان اقدام به استقرار نظام پیشنهادها در کتابخانه‌های مورد مطالعه نمود، اما استقرار و نهادینه‌سازی آن نیاز به فعالیت و زمان زیادی در عرصه فرهنگ‌سازی و ترویج دارد. 3. Suggestion system پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

729 - بررسی و تعیین سطح سنجش سواد اطلاعاتی گروه‌های تحصیلی منطقه5 دانشگاه آزاد اسلامی
علیرضا محمودی حسین فیروزآبادی

هدف:این پژوهش به بررسی و تعیین سطح سنجش سواد اطلاعاتی گروه های تحصیلی دانشجویان منطقه 5 دانشگاه آزاد اسلامی، به منظور شناسایی نقاط قوت و ضعف احتمالی آنان پرداخته است. روش پژوهش: جامعه آماری مورد پژوهش 458 دانشجو متشکل از 294 مرد و 164 زن می باشد، روش پژوهش پیمایشی و اط چکیده کامل

هدف:این پژوهش به بررسی و تعیین سطح سنجش سواد اطلاعاتی گروه های تحصیلی دانشجویان منطقه 5 دانشگاه آزاد اسلامی، به منظور شناسایی نقاط قوت و ضعف احتمالی آنان پرداخته است. روش پژوهش: جامعه آماری مورد پژوهش 458 دانشجو متشکل از 294 مرد و 164 زن می باشد، روش پژوهش پیمایشی و اطلاعات از طریق پرسشنامه، که مشتمل بر 64 سؤال بوده و بر اساس مهارت های آیزنبرگ[1] و برکویتز[2] طراحی شده است. برای تجزیه وتحلیل و آمار توصیفی از نرم افزار spss استفاده گردیده است. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اکثریت جامعه پژوهش را مردان با مدرک کارشناسی تشکیل می دهد. همچنین بررسی کلی یافته های پژوهش نشان می‌دهد که مهارت دانشجویان منطقه 5 دانشگاه آزاد اسلامی در استناد دهی به منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی، میزان پایبندی به مسئله حق مؤلف، مشورت دانشجویان با متخصصان در بازیابی اطلاعات، دستیابی به اطلاعات مورد نظر، سازماندهی و چکیده نویسی از منابع و مدارک اطلاعاتی، ارزیابی نتیجه فرآیند جستجو در رابطه با رفع نیاز اطلاعاتی شان ، توانایی ترکیب اطلاعات جدید با دانسته های جدید با دانستنه های قبلی و تولید دانش جدید، استفاده مناسب و خلاق از تکنولوژی های اطلاعاتی، تشخیص نیازهای اطلاعاتی بالاتر از حد متوسط (3)، ولی در میزان مهارت استفاده از پایگاه های اطلاعاتی پیوسته و ناپیوسته، استفاده از امکانات و ویژگی های موتور های کاوش، گروهای بحث و خبری در اینترنت، آشنایی با منابع اطلاعاتی، استفاده از ابزارهای جستجوی و بازیابی اطلاعات به صورت الکترونیکی پایین‌تر از حد متوسط بوده است. نتیجه گیری: می توان نتیجه گرفت، سطح سواد اطلاعاتی دانشجویان منطقه 5 دانشگاه آزاداسلامی در وضعیت مطلوب و مناسبی قرار دارد. پیشنهاد می گردد، کارگاه های آموزشی با موضوعات آشنایی با پایگاه های اطلاعاتی پیوسته و ناپیوسته، موتورهای کاوش، ابزارهای جستجو و بازیابی برگزار گردد. [1]- Eisenberg [2]- Berkowitz پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

730 - ارزیابی معیارهای توسعه شهری دانش بنیان جهت دستیابی به الگوی بومی توسعه شهری دانش در پردیس با رویکرد توسعه منطقه ای با استفاده از تکنیک ترکیبی z-score و BWM
علی ادیب فرح حبیب زهرا سادات سعیده زرآبادی

دانش یکی از مهمترین منابع برای رقابت وتوسعه در اقتصاد امروز است.بنابراین شهرهای دانش بنیان به عنوان راهکاری مناسب برای رشد اقتصادی و توسعه مناطق و بهبود کیفیت زندگی در قرن بیست و یکم محسوب می‌شوند که گسترش روزافزون این نوع از شهرها در کلیه کشورهای جهان از پیامدهای غیرقا چکیده کامل

دانش یکی از مهمترین منابع برای رقابت وتوسعه در اقتصاد امروز است.بنابراین شهرهای دانش بنیان به عنوان راهکاری مناسب برای رشد اقتصادی و توسعه مناطق و بهبود کیفیت زندگی در قرن بیست و یکم محسوب می‌شوند که گسترش روزافزون این نوع از شهرها در کلیه کشورهای جهان از پیامدهای غیرقابل انکار عصر دانش و فناوری به شمار می‌رود.هدف کلان این پژوهش تدوین مبانی نظری مستدل ومستحکم در رابطه باتأثیر شهرهای دانش بنیان بر توسعه منطقه‌ای شناسایی مؤلفه ها و معیارهای شهر دانش بنیان در راستای دستیابی به یک چارچوب بومی پیشنهادی جهت توسعه شهری دانش بنیان در شهر پردیس می‌باشد.فلسفه پژوهش،پراگماتیسم با جهت‌گیری اثباتی و روش پژوهش تحلیلی و رویکرد پژوهش براساس ماهیت داده‌ها به صورت ترکیبی (استقرایی و قیاسی) می‌باشد. این پژوهش،به تبیین و ارزیابی مؤلفه‌ها و معیارهای شهر دانش‌بنیان در شهر پردیس می‌پردازد. مؤلفه ها و معیارهای مورد نظر با استفاده از مطالعات اسنادی و مبانی نظری و تجربی تعیین و پرسشنامه با 65 گویه،با استفاده از روش دلفی بین گروه تصمیم‌گیری متشکل از 40 نفر از اعضاتوزیع گردید و به منظور استخراج شاخصهای برتر از روشz-score استفاده شد و براساس طیف لیکرت و روش بهترین برترین، وزن مؤلفه‌ها و معیارها محاسبه گردید.در واقع شش مؤلفه اجتماعی،اقتصادی،مدیریتی،ادراکی،سازمان فضایی و زیرساخت‌شهری به عنوان مؤلفه‌های پیشنهادی برای توسعه شهری دانش بنیان تعیین و شاخصهای مرتبط با آنها بیان گردید.نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مؤلفه اقتصادی با امتیاز42/0در رتبه اول،اجتماعی و فرهنگی با امتیاز 35/0در رتبه دوم وزیر ساخت شهری در رتبه سوم با امتیاز 21/0 در شهر پردیس قرارگرفته است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

731 - مقایسه کمی وکیفی روغن اسانس پونه سای خوشه ای(Nepeta racemose ) در مراحل مختلف رشد
فاطمه زندی طغان گیتی برزین علی مازوجی

پونه سای خوشه ای با نام علمی Nepeta racemosa L. از خانواده نعناعیان گیاهی است علفی، و یکی از گیاهان دارویی مهم در دنیا و کشور ما بوده که دارای مقادیر قابل توجهی متابولیت های ثانویه و به ویژه روغن های اسانسی می باشد. از مواد مؤثره این گیاه استفاده فراوانی هم در طب و هم د چکیده کامل

پونه سای خوشه ای با نام علمی Nepeta racemosa L. از خانواده نعناعیان گیاهی است علفی، و یکی از گیاهان دارویی مهم در دنیا و کشور ما بوده که دارای مقادیر قابل توجهی متابولیت های ثانویه و به ویژه روغن های اسانسی می باشد. از مواد مؤثره این گیاه استفاده فراوانی هم در طب و هم در صنایع دارویی، آرایشی و بهداشتی می شود. (خلد برین و اسلام زاده، 1380) هدف از این پژوهش بررسی و مطالعه روغن اسانس گیاه پونه سای خوشه ای در مراحل مختلف رشداست. گیاه پونه سای خوشه ای گیاه Nepeta racemosaاز نیمه تیر ماه تا اوایل مرداد ماه 1393 در طی مراحل قبل از گلدهی, بعد از گلدهی و مرحله میوه دهی از منطقه جاده هراز بعد از امامزاده هاشم سه راهی پلور به سمت لار, پس از شناسایی جمع آوری گردید نمونه ها با استفاده از دستگاه کلونجر اسانس گیری شداسانس پونه سای خوشه ای ، ترکیبات مونوترپنی بیشترین درصد اجزاء اسانس گیاه پونه‌سای خوشه‌ای را در تمامی 5 مرحله دارا هستند که در این بین، مقدار دو ترکیب نپتالاکتون و 1،8-سینئول نسبت به سایر ترکیبات بیشتر بوده است. در بسیاری از مطالعات صورت گرفته در زمینه تعیین ترکیبات شیمیایی اسانس‌ها که در منابع موجود است ترکیبات مونوترپنی جزء غالب آنها را تشکیل داده(33)، و در برخی از آنها نیز مونوترپن‌های نپتالاکتون و 1،8-سینئول از مواد اصلی تشکیل دهنده اسانس هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

732 - Syrian Crisis: An Analysis of Political and Security Strategies of Involved Actors
احسان تقی زاده سالاری

In one of the bloodiest developments in the Middle East, a severe crisis has gripped Syria and the region since 2011. In the meantime, each of the regional actors or supra-regional powers, according to their weight and position and based on their interests and considera چکیده کامل

In one of the bloodiest developments in the Middle East, a severe crisis has gripped Syria and the region since 2011. In the meantime, each of the regional actors or supra-regional powers, according to their weight and position and based on their interests and considerations, have intervened, played a role or at least taken a stance in this crisis. This article seeks to identify the reasons and factors affecting these policies by examining the political and security strategies of regional and supra-regional actors vis-à-vis the Syrian crisis and study the approaches and tactics adopted by these actors. To this end, three theories of “structuralism”, “Copenhagen School” and “defensive realism” have been used as the theoretical framework. Moreover, by using filing tools, library and internet documents and existing writings, this hypothesis has been substantiated that due to the existence of three types of parallel, mutual and overlapping interests, the behavioral pattern of the actors involved in the Syrian crisis shows three levels of cooperation, competition and confrontation in the Syrian political and military scenes. In this respect, each of the parties involved attempts to have the upper hand by increasing their power and influence, while maintaining and promoting their national interests and controlling and limiting the influence and presence of the other parties پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

733 - بررسی تأثیر مدیریت جهادی مدارس در تقویت رفتارهای دینی دانش آموزان منطقه 5 آموزش و پرورش تهران
محسن فرزاد

این تحقیق در راستای بررسی تأثیر مدیریت جهادی مدارس در تقویت رفتارهای دینی دانش آموزان منطقه 5 آموزش و پرورش تهران انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی و از نوع همبستگی است چکیده کامل

این تحقیق در راستای بررسی تأثیر مدیریت جهادی مدارس در تقویت رفتارهای دینی دانش آموزان منطقه 5 آموزش و پرورش تهران انجام شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه دانش آموزان منطقه 5 آموزش و پرورش تهران می‌باشند که تعداد آن‌ها حدوداً 2500 نفر می‌باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می‌باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (براساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان(تعداد 330 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد و 32 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت، و گویه های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده‌ها در دو بخش متغیرهای زمینه‌ای و متغیرهای اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه‌ها از آزمون رگرسیون خطی استفاده شده است. با توجه به داده‌های تحقیق می‌توان گفت، مدیریت جهادی مدارس در تقویت رفتارهای دینی دانش آموزان منطقه 5 آموزش و پرورش تهران اثر مثبت و معنی داری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

734 - تاثیر سواد فرهنگی مدیران مدارس بر کیفیت یادگیری دانش آموزان مقطع متوسطه آموزش و پرورش منطقه 2 شهر تهران
حمیدرضا خان محمدی

این تحقیق در راستای بررسی تاثیر سواد فرهنگی مدیران مدارس بر کیفیت یادگیری دانش آموزان مقطع متوسطه آموزش و پرورش منطقه 2 شهر تهران شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی و از نوع ه چکیده کامل

این تحقیق در راستای بررسی تاثیر سواد فرهنگی مدیران مدارس بر کیفیت یادگیری دانش آموزان مقطع متوسطه آموزش و پرورش منطقه 2 شهر تهران شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه مدیران مدارس مقطع متوسطه آموزش و پرورش منطقه 2 شهر تهران می‌باشند که تعداد آنها حدودا 400 نفر می‌باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می‌باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (براساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان (تعداد 120 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد و 24 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت، و گویه‌های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده‌ها در دو بخش متغیرهای زمینه‌ای و متغیر‌های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه‌ها از آزمون آزمون کا اسکوئر (کای دو) استفاده شده است. با توجه به داده‌های تحقیق می‌توان گفت، بین سواد فرهنگی مدیران مدارس و کیفیت یادگیری دانش آموزان مقطع متوسطه آموزش و پرورش منطقه 2 شهر تهران رابطه مثبت و معنی داری وجوددارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

735 - بررسی تعاملات فرهنگی مدیران شهری با شهروندان در منطقه ده شهرداری تهران
سحر شتابان

رشد روزافزون شهرنشینی و تعداد سکونتگاه‌های انسانی، مبتنی بر زیست شهری مدل، به همراه درهم آمیختگی فرهنگی موجب، پدیدارشدن مسائل پیچیده و جدیدی در تعاملات انسانی شده است. سرشت انسان در فضای شهری در قاب فیزیک و کالبد آن، تبلور عینی فرهنگ و مداخلات عوامل فرهنگی است. چنانچه م چکیده کامل

رشد روزافزون شهرنشینی و تعداد سکونتگاه‌های انسانی، مبتنی بر زیست شهری مدل، به همراه درهم آمیختگی فرهنگی موجب، پدیدارشدن مسائل پیچیده و جدیدی در تعاملات انسانی شده است. سرشت انسان در فضای شهری در قاب فیزیک و کالبد آن، تبلور عینی فرهنگ و مداخلات عوامل فرهنگی است. چنانچه می‌دانید نقش‌های اساسی انسان، شهرها را می‌سازند و انسان با عادات، رفتار، شناخت، انگیزه و فراشناختی خود، به ساماندهی فضای زیست می‌پردازد. این پژوهش درصدد آشکارسازی تعاملات فرهنگی مدیران شهری با شهروندان در مقیاس منطقه و نواحی شهری است. قابلیت‌های هوش فرهنگی ابزار مهمی است که مدیر شهر با بهره‌گیری از آن رفتاری متناسب از خود بروز می‌دهد. مدیران شهری به جهت قرارگیری در محیطی که خرده فرهنگها رخ نشان میدهد با چالش‌های فراوانی، مواجه خواهند بود. پراکندگی قومیتی و خرده فرهنگی در تهران و پیرامون آن مسئله‌ای مهم می‌باشد، به گونه‌ای که تهران را می‌توان موزاییک اقوام ایرانی نامید و در بخش هایی از شهر نیز تمرکزی از قومیتها و گروه‌های فرهنگی وجود دارد به طور مثال استقرار آذری زبانان در جنوب تهران و کردها در شمال غرب تهران قابل توجه است. مطالعات میدانی محقق نشان می‌دهد که مراجعات به دوایر مدیریت شهری توسط گروه‌های قومی و خرده فرهنگی به مسئله‌ای در خور توجه تبدیل شده است. درنتیجه گیری نهایی می‌توان گفت که مدیران فرهنگی منطقه ده شهرداری تهران در تعاملات فرهنگی باشهروندان در بعد شناختی وضعیت مناسبی داشته اما در بعد رفتاری نیاز به افزایش و تصحیح رفتار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

736 - تاثیر سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری در توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14 تهران
حسین شادالوئی

این تحقیق در راستای بررسی تاثیر سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری در توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14 تهران شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع ه چکیده کامل

این تحقیق در راستای بررسی تاثیر سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری در توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14 تهران شده است. روش تحقیق به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر نوع داده‌ها کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق عبارت از کلیه شهروندان ساکن در شهرداری منطقه 14 تهران می‌باشند که تعداد آنها حدودا 400 هزار نفر می‌باشد. روش نمونه گیری در این پژوهش روش نمونه گیری ساده می‌باشد. از جامعه آماری مذکور با توجه به ضوابط نمونه گیری (بر اساس شیوة نمونه گیری مندرج در جدول مورگان) تعداد 384 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده و سپس با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته در چهار بعد و 32 گویه تنظیم براساس مقیاس پنج گزینه‌ای لیکرت، و گویه‌های مستخرجه در نمونه آماری تحقیق مورد پرسش قرار گرفته است. در بخش آمار توصیفی نیز، توصیف داده‌ها در دو بخش متغیرهای زمینه‌ای و متغیر‌های اصلی ارائه گردیده و در بخش آمار استنباطی، جهت بررسی فرضیه‌ها از آزمون آزمون کا اسکوئر (کای دو) استفاده شده است. با توجه به داده‌های تحقیق می‌توان گفت، بین سواد فرهنگی کارکنان مراکز فرهنگی شهرداری و توسعه مدیریت محیط زیست شهری در شهرداری منطقه 14رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

737 - تجزیه و تحلیل ریسک های محیط زیستی منطقه حفاظت شده حله بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)
سید علی جوزی محسن شفیعی

این تحقیق با هدف تجزیه و تحلیل ریسک های زیست محیطی منطقه حفاظت شده حله بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به انجام رسیده است. منطقه حفاظت شده حله با وسعت معادل82/48940 هکتار در مختصات جغرافیایی( ً24، ´38، 50) تا ( ً23،´ 56، 50) طول شرقی و ( چکیده کامل

این تحقیق با هدف تجزیه و تحلیل ریسک های زیست محیطی منطقه حفاظت شده حله بوشهر با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP) به انجام رسیده است. منطقه حفاظت شده حله با وسعت معادل82/48940 هکتار در مختصات جغرافیایی( ً24، ´38، 50) تا ( ً23،´ 56، 50) طول شرقی و ( ً24، ´03، 29) تا ( ً50، ´16، 29) عرض شمالی واقع است. در این تحقیق ابتدا جهت شناسایی ریسک های موجود در منطقه از روش دلفی استفاده شد. همچنین با توجه به بازدید های میدانی، مصاحبه با بومیان منطقه و در نهایت مطالعه اطلاعات پایه مربوط به منطقه، تعدادی ریسک به عوامل و فاکتور های که توسط روش دلفی شناسایی شده بودند، اضافه شد. در نهایت 26 عامل ریسک در دو گروه حوادث طبیعی و ریسک های محیط زیستی، مشخص گردید. در مرحله بعد جهت تجزیه و تحلیل و اولویت بندی ریسک های شناسایی شده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)استفاده شد. در این بررسی عوامل ریسک با استفاده از سه شاخص شدت اثر، احتمال وقوع و حساسیت محیط پذیرنده ارزیابی شدند. با احداث سد رئیسعلی دلواری در بالادست منطقه حفاظت شده حله تقریبا 232300 متر مکعب از آب شیرین تالاب حله قطع گردیده و تنها، آب رودخانه دالکی که شور هم می باشد به تالاب می ریزد. این امر موجب تهدید تالاب، جانوران و گیاهان وابسته به تالاب می گردد. بنابراین آبگیری سد رییسعلی دلواری با وزن0.116 در اولویت اول قرار می گیرد. بقیه عوامل ریسک در اولویت دوم تا بیست و ششم جای گرفتند. از جمله راهکارهای کنترلی که جهت کنترل ریسک ها پیشنهاد شده شامل متوقف کردن پمپاژ آب از تالاب و رعایت طول فصل شکار، تعداد و نوع مجاز شکار می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

738 - ارزیابی حساسیت فیزیکی نوار ساحلی تالاب میانکاله بر اساس شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI)
رویا نزاکتی بهروز بهروزی راد سعید ملماسی فروز اسماعیلی

محدوده ساحلی میانکاله در بخش جنوب شرقی دریای مازندران، در بر دارنده خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان یکی از تالاب های بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر می باشد و از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل مناسب جهت فعالیت های گردشگری است. از سوی دیگر افزایش روند توسع چکیده کامل

محدوده ساحلی میانکاله در بخش جنوب شرقی دریای مازندران، در بر دارنده خلیج گرگان و تالاب میانکاله به عنوان یکی از تالاب های بین المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر می باشد و از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل مناسب جهت فعالیت های گردشگری است. از سوی دیگر افزایش روند توسعه اقتصادی به ویژه در فعالیت های نفتی در کشورهای حوزه مورد بررسی، بر لزوم مدیریت و حفاظت از این سواحل می افزاید. هدف از انجام این تحقیق مدیریت خط ساحلی با استعانت از مدل های ارائه شده توسط NOAA و تعیین شاخص حساسیت محیط زیستی (ESI) می باشد. بدین منظور با توجه به بازدیدهای میدانی صورت گرفته، استفاده از تصاویر ماهواره ای و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS)، تقسیم بندی حساسیت فیزیکی سواحل انجام شد. طبق نتایج حاصل از بررسی پارامترهای فیزیکی انرژی موج، شیب و جنس بستر مشخص شد که در بازه مورد مطالعه، قسمت غربی سواحل میانکاله در طبقه 4 دسته بندی NOAA، جای می گیرد. بخش مرکزی این سواحل در طبقه B9 قرار دارد و محدوده های گمیشان، خواجه نفس، چالاشت و خلیج گرگان دو در طبقه D10 مطابق دسته بندی NOAA قرار می گیرند. نتایج این بررسی ها بیانگر این مطلب می باشند که در این سواحل، به دلیل پایین بودن تنوع فیزیکی به لحاظ ویژگی های ژئومورفولوژیکی و جنس بستر ساحل، هم چنین وجود منابع زیستی حساس، در صورت بروز آلودگی نفتی، احتمال باقی ماندن آلاینده ها به مدت طولانی وجود دارد که این خود دلیلی بر لزوم توجه بیشتر به مدیریت سواحل در این استان می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

739 - ارزیابی توان اکولوژیکی منطقه بوالحسن دزفول به منظوراستقرار کاربری گردشگری به روش تصمیم گیری چند معیاره
سید علی جوزی نسرین مرادی مجد هدی عبداللهی

منطقه جنگلی بوالحسن با مساحت 5725 هکتار در شمال شرقی شهرستان دزفولواقع شده است. این منطقه جزء جنگل های طبیعی و مناطق گردشگری در شهرستان دزفول می باشد. این منطقه از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل های مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری است. توریسم یکی از بزرگترین و سریعتر چکیده کامل

منطقه جنگلی بوالحسن با مساحت 5725 هکتار در شمال شرقی شهرستان دزفولواقع شده است. این منطقه جزء جنگل های طبیعی و مناطق گردشگری در شهرستان دزفول می باشد. این منطقه از جمله عرصه هایی است که واجد پتانسیل های مناسب جهت توسعه کاربری گردشگری است. توریسم یکی از بزرگترین و سریعترین صنایع در حال رشد جهان است. در توسعه سریع صنعت توریسم، سریع ترین رشد در بخش اکوتوریسم بوده که بین 5/2 تا 7 درصد سریع تر از سایر بخش های توریسم توسعه یافته است. صنعت توریسم به عنوان صنعتی پویا با ویژگی های توسعه مدارانه خود نقش مهمی در اقتصاد کشورهای جهان ایفا می نماید. رشد این صنعت در هر کشور نیازمند استراتژی مناسب و برنامه مدیریتی مؤثر است. ارزیابی توان اکولوژیکی مناطق در راستای کاربری توریسم به عنوان ابزاری برای حصول به این هدف شناخته شده است. در این راستا و با توجه به ویژگی اکولوژیکی منطقه بوالحسن ارزیابی منطقه مورد مطالعه با استفاده از وزن دهی به معیارها با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در محیط نرم افزار Expert Choice به انجام رسید. در این تحقیق با کمک تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی ارزشیابی معیارها صورت گرفته و با استفاده از این روش و انتقال داده ها وضعیت توان اکولوژیکی را برروی نقشه نشان داده شده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که در حدود 18/74% معادل 4419هکتار از منطقه دارای توان بسیار مطلوب برای توریسم گسترده، 21/18% معادل 1232هکتار از منطقه دارای توان مطلوب و7/7% معادل 84هکتار دارای توان نامطلوب و87/32% معادل 1881هکتار از منطقه دارای توان بسیار مطلوب برای توریسم متمرکز،6/15% معادل 882هکتار از منطقه دارای توان مطلوب و61/51% معادل 2970هکتار دارای توان نامطلوب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

740 - ارزیابی پیش‌بینی بارش مدل منطقه‌ای WRF برای بارش‌های سنگین روزانه استان قزوین طی دوره 1381 تا 1390
فروزان ارکیان ندا مشاطان پری سیما کتیرایی بروجردی احسان میرزایی حاجی باقلو

در این تحقیق پیش بینی بارش توسط مدلWRF برای بارش های سنگین روزانه استان قزوین مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور سی مورد از بارش های سنگین استان قزوین در دهه هشتاد شمسی با دو پیکربندی متفاوت از طرح واره های مدل WRF (KFMYJ و GDMYJ) در بازه های زمانی 24، 48 و72 ساعته ش چکیده کامل

در این تحقیق پیش بینی بارش توسط مدلWRF برای بارش های سنگین روزانه استان قزوین مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور سی مورد از بارش های سنگین استان قزوین در دهه هشتاد شمسی با دو پیکربندی متفاوت از طرح واره های مدل WRF (KFMYJ و GDMYJ) در بازه های زمانی 24، 48 و72 ساعته شبیه سازی شدند. با توجه ویژگی های ناهمواری و نوع اقلیم، استان قزوین به پنج ناحیه بارشی شامل دشت، حاشیه دشت، کوهپایه، ارتفاعات جنوب غربی و ارتفاعات شمال شرق تقسیم شد. سپس با دو رویکرد نقطه ای و منطقه بندی، بارش های شبیه سازی شده با مقادیر دیدبانی متناظر مقایسه و مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج این تحقیق، جذر میانگین مربعات خطا و اریبی چندگانه مقادیر شبیه سازی شده ی بارش توسط مدل در بازه 24 ساعت نسبت به بازه های 48 و72 ساعت بهتر و به ترتیب در حدود 7/8 و 7/1 برای طرحواره GDMYمی باشد. همچنین ضریب همبستگی بین بارش شبیه سازی مدل و مشاهدات برای ناحیه کوهپایه ای در مقایسه با سایر نواحی دارای مقدار بالاتری در حدود 5/0 می باشد. بطور کلی نسبت خطای سامانمند به کل خطای مدل بسیار پایین می باشد که نشان می دهد بیشتر خطای مدل ناشی از تغییرپذیری نوع های ناسامانمند و تصادفی است. با در نظر گرفتن آستانه بارش mm10≤ و تشکیل جدول توافقی برای وقوع یا نبود بارش، امتیازهای مهارتی مدل برای منطقه قزوین محاسبه شد. نتایج نشان دادکه مهارت مدل در پیش بینی بارش های 24، 48 و72 ساعت در آستانه مذکور دارای دقت قابل قبولی می باشد و به طور متوسط در حدود 71 درصد موارد، پیش بینی به درستی انجام شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

741 - جداسازی و شناسایی مولکولی مخمرهای کاروتنوئیدی تراوشات درختان توس منطقه مارمیشو در شمال غرب ایران
فائزه آجرلو محسن واعظ جعفر همت

سابقه و هدف: بخشی از تنوع زیستی و گوناگونی حیات در زیست بوم‌های مختلف کره زمین، متعلق به مخمرها می باشد. به دلیل اهمیت اقتصادی مخمرهای کاروتنوئیدی، زیستگاه‌های طبیعی و خاص آنها نیز مورد توجه است. این مطالعه با هدف جداسازی و شناسایی مولکولی مخمرهای کاروتنوئیدی تراوشات در چکیده کامل

سابقه و هدف: بخشی از تنوع زیستی و گوناگونی حیات در زیست بوم‌های مختلف کره زمین، متعلق به مخمرها می باشد. به دلیل اهمیت اقتصادی مخمرهای کاروتنوئیدی، زیستگاه‌های طبیعی و خاص آنها نیز مورد توجه است. این مطالعه با هدف جداسازی و شناسایی مولکولی مخمرهای کاروتنوئیدی تراوشات درختان کمیاب توس در منطقه مارمیشو در شمال غرب ایران اجرا گردید.مواد و روش‌ها: این پژوهش به صورت مقطعی با نمونه‌برداری از یکی از رویشگاه‌های طبیعی درختان توس گونه بتولا پندولادر شمال غرب ایران، استان آذربایجان غربی صورت پذیرفت. با استفاده از محیط کشت انتخابی اقدام به جداسازی مخمر‌ها گردید. غربالگری کلنی ها برای مدت یک ماه از نظر شکل و رنگ صورتی تا قرمز صورت گرفت. در نهایت بخش D1/D2 ریبوزومی برای 19 جدایه تعیین ترادف گردید.یافته‌ها: از 45 سویه مخمری جداسازی شده واجد رنگدانه صورتی- قرمز، ژن ریبوزومی برای 19 جدایه توالی ‌یابی شد. مخمرهای کاروتنوئیدی از نظر فیلوژنتیک در دسته بازیدیومایکوتا مشتمل بر جنس‌های ردوتورولا، سیستوبازیدیوم، سیستوفیلوبازیدیوم، گزانتوفیلومایسس، یوستیلنتیلوما و رودوسپریدیوم قرار گرفتند.نتیجه گیری: الگوی منحصر به فرد اجتماع مخمرهای کاروتنوئیدی شکل گرفته در این کنام اکولوژیکی و قرار گرفتن جدایه ها با میزان تولید متفاوت رنگدانه در 6 جنس با توان بیوسنتز ساختارهای مختلف کاروتنوئیدی، نشان دهنده تنوع و غنای بالای اکوسیستم تراوشات درختان توس منطقه مارمیشو از نظر این گروه مخمرها است. این مطالعه اولین گزارش از تنوع مخمرهای کاروتنوئیدی در شمال غرب ایران می باشد و اجتماع متمایز سویه های مخمری بومی این زیستگاه را ارایه می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

742 - سازمان همکاری منطقه ای آسیای جنوبی (سارک) و نقش آن در توسعه همکاریهای منطقه ای
مصطفی تقی زاده انصاری

سازمان همکاری منطقه ای جنوب آسیا (سارک) بزرگترین سازمان منطقه ای با جمعیتی نزدیک به یک میلیارد و پانصد میلیون نفر می باشد که با هدف ایجاد همکاریهای ا قتصادی میان کشورهای عضو به وجود آمده و ایران نیز در سال 2007 به عنوان عضو ناظر به عضویت آن پذیرفته شده است

سازمان همکاری منطقه ای جنوب آسیا (سارک) بزرگترین سازمان منطقه ای با جمعیتی نزدیک به یک میلیارد و پانصد میلیون نفر می باشد که با هدف ایجاد همکاریهای ا قتصادی میان کشورهای عضو به وجود آمده و ایران نیز در سال 2007 به عنوان عضو ناظر به عضویت آن پذیرفته شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

743 - وابستگی فضایی بیکاری منطقه‌ای در استان مازندران (رویکرد اقتصادسنجی فضایی)
زهرا میلا علمی محمد جواد سعادت

نرخ بیکاری در شهرستانهای استان مازندران تفاوتهای گسترده ای را نشان میدهد.در این استان،علاوه بر بیکاری،تفاوت نرخ بیکاری مناطق نیز قابل توجه است.بر اساس داده های رسمی کشور نرخ بیکاری استان مازندران در سال 1385،در حدود 10.85 درصد بوده در صورتی که تفاوتهای بسیار زیادی بین م چکیده کامل

نرخ بیکاری در شهرستانهای استان مازندران تفاوتهای گسترده ای را نشان میدهد.در این استان،علاوه بر بیکاری،تفاوت نرخ بیکاری مناطق نیز قابل توجه است.بر اساس داده های رسمی کشور نرخ بیکاری استان مازندران در سال 1385،در حدود 10.85 درصد بوده در صورتی که تفاوتهای بسیار زیادی بین مناطق آن وجود داشته است.به طور مثال،در این سال نرخ بیکاری در شهرستان جویبار 6.5 درصد و شهرستان سواد کوه20.6 درصد بوده است.بنابراین در این پژوهش تلاش میکینم تابه بررسی نرخ بیکاری در فضایی جغرافیایی پرداخته و با استفاده از مدلهای اقتصاد سنجی فضایی که در مورد خود همبستگی فضایی کاربرد دارند،ساختار فضایی تفاوت های بیکاری منطقه ای در 16 شهرستان استان مازندران را بررسی میکنیم.بر اساس یافته های این پزوهش در بازار کار استان مازندران در سالهای 1375 و 1385 پدیده خودهمبستگی فضایی مثبت بین متغیرها وجود داشته است.اینکه مناطق با بیکاری بالا و یا پایین خوشه هایی رادر فضا تشکیل می دهند نشاندهنده وجود خودهمبستگی فضایی میان مناطق است.همچنین در این پژوهش،با استفاده از مدلهای فضایی به بررسی اثر شوک هر شهرستان روی شهرستانهای دیگر پرداخته و اثر سرریز آن را به دست میآوریم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

744 - اثر مهاجرت و شهرنشینی بر اشتغال غیررسمی در مناطق مختلف ایران (روش شاخص های چندگانه-علل چندگانه (MIMIC))
محمد ستاری فر حمیدرضا زارعی نوشین شکری

در طول دهه های اخیر اشتغال غیررسمی در کشور، با نسبت متفاوت در مناطق مختلف گسترش یافته است. در راستای تبیین بخشی از این گستردگی، این تحقیق در صدد آن است که با استفاده از نظریات مهاجرت، به بررسی نقش مهاجرت و شهرنشینی به کلان‌شهرهای توسعه‌یافته‌تر ایران در گسترش اشتغال غیر چکیده کامل

در طول دهه های اخیر اشتغال غیررسمی در کشور، با نسبت متفاوت در مناطق مختلف گسترش یافته است. در راستای تبیین بخشی از این گستردگی، این تحقیق در صدد آن است که با استفاده از نظریات مهاجرت، به بررسی نقش مهاجرت و شهرنشینی به کلان‌شهرهای توسعه‌یافته‌تر ایران در گسترش اشتغال غیررسمی در آن ها، از طریق روش شاخص های چندگانه-علل چندگانه در رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری بپردازد. همچنین در مدل‌سازی اشتغال غیررسمی، از برخی ویژگی های جمعیتی شاغلین غیررسمی شامل، نسبت افراد با تحصیلات پایین، سن بالا، روستایی بودن و جزء شاغلین زن بودن در یک منطقه نسبت به سایر مناطق که یک منطقه را مستعد حجم اشتغال غیر رسمی بالاتر می کند، استفاده نموده‌ایم. با توجه به در دسترس بودن اطلاعات آمارنامه های استانی و کشوری و سر شماری های عمومی نفوس و مسکن و طرح های آماری و پژوهشی مختلف تا سال ۱۳۸۵، از داده‌ها در دوره ۱۳۸۵-۱۳۵۵ استفاده گردیده است. نتایج حاصل از آزمون مدل بیانگر آن است که مهاجرت و شهرنشینی به کلان‌شهرها و مناطق توسعه‌یافته تر باعث گسترش اشتغال غیررسمی در این مناطق گردیده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که هرچه نسبت جمعیت با ویژگی های مذکور در یک منطقه بالاتر باشد، اشتغال غیر رسمی در آن منطقه بیشتر است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

745 - بررسی تاثیر بهبود محیط کسب و کار بر رشد اقتصادی(مطالعه موردی کشورهای منتخب منطقه خاورمیانه)
بیژن باصری میثم شاه حسینی

امروزه عوامل تعیین کننده رشد اقتصادی به یکی از موضوعات قابل تامل و بحث برانگیز در میان اقتصاددانان تبدیل شدهخ است.به رغم افزایش عوامل مهمی نظیر نهادهای تولید ،نوآوری و تحولات فنی و به کارگیری ظرفیتهای احتمالی خالی در اقتصاد،یکی از چالشهای اساسی رشد اقتصادی ،محیطی حقوقی چکیده کامل

امروزه عوامل تعیین کننده رشد اقتصادی به یکی از موضوعات قابل تامل و بحث برانگیز در میان اقتصاددانان تبدیل شدهخ است.به رغم افزایش عوامل مهمی نظیر نهادهای تولید ،نوآوری و تحولات فنی و به کارگیری ظرفیتهای احتمالی خالی در اقتصاد،یکی از چالشهای اساسی رشد اقتصادی ،محیطی حقوقی و نهادی است که کارگزاران اقتصادی اعم از بنگاه ها و سرمایه گذاران در ان مشغول فعالیت هستند.با توجه به کند بودن رشد اقتصادی کشورهای منطقه خاورمیانه در طی دهه های گذشته علی رغم وجود فرصتها،ظرفیت ها و امکانات از جمله منابع نفتی به نظر می رسد یکی از موانع موجود فضای مطلوب کسب و کار برای فعالان اقتصادی در این منطقا است.برای این منظور این مقاله به بررسی اثرات کمی محیط کسب و کار بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب این منطقه در دوره 2004-2010 به روش داده های تابلوئی پرداخته است.نتایج نشان می دهد که بهبود رتبه شاخص محیط کسب و کار یکی از عواملی است که منجر به ارتقای رشد اقتصادی در این منطقه شده است،هر چند که این وضعیت در بین کشورهای از شدت و ضعفهایی برخوردار ا می باشد.در عین حال حذف فضای دیوان سالارانه و تسهیل در قوانین و مقررات و سرعت بخشیدن در اجرای شروع یک کسب و کار از عوامل مهمی است که می تواند در محجیط مطلوب برای ارتقای رشد اقتصادی موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

746 - بررسی همگرایی بلند مدت قیمت مسکن در مناطق شهر تهران
فرهاد دژپسند لادن محتوی

با توجه به ناهمگنی مسکن و بازار آن و تفاوت آنها در سطوح قیمت، زمان و کیفیت واکنش به شوک های ملی و تفاوت در عوامل محلی مؤثر بر قیمت های مسکن، این مقاله برآن است ارتباط بلند مدت قیمتهای مسکن مناطق تهران را آزمون نموده و به بررسی همگرایی قیمتهای مسکن در مناطق شهر تهران بپر چکیده کامل

با توجه به ناهمگنی مسکن و بازار آن و تفاوت آنها در سطوح قیمت، زمان و کیفیت واکنش به شوک های ملی و تفاوت در عوامل محلی مؤثر بر قیمت های مسکن، این مقاله برآن است ارتباط بلند مدت قیمتهای مسکن مناطق تهران را آزمون نموده و به بررسی همگرایی قیمتهای مسکن در مناطق شهر تهران بپردازد. نتایج حاصل از آزمونهای همگرایی داده های فصلی قیمت مسکن برای سالهای88-1372 نشان می دهد همه مناطق شهر تهران در بلند مدت رفتار تعادلی مشابهی نداشته و قیمتهای مسکن در تمام مناطق این شهرهمگرا نیست پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

747 - بررسی سازمانهای تجارت منتخب آسیا (با کاربرد مدل جاذبه)
ابراهیم حسینی نسب سمیرا متقی افشین متقی

همزمان با رشد جهانی سازی ترتیبات تجاری منطقه ای در سطح وسیعی گسترش یافت.اهمیت ایم موافقت نامه های منطقه ای به اندازه ای بود که حتی مناطق در حال توسعه نیز،ترتیبات منطقه ای را به عنوان راه حلی برای تجارت خارجی و روشی برای حفظ منافع مشترک گروه های منطقه ای در مقابل دشواریه چکیده کامل

همزمان با رشد جهانی سازی ترتیبات تجاری منطقه ای در سطح وسیعی گسترش یافت.اهمیت ایم موافقت نامه های منطقه ای به اندازه ای بود که حتی مناطق در حال توسعه نیز،ترتیبات منطقه ای را به عنوان راه حلی برای تجارت خارجی و روشی برای حفظ منافع مشترک گروه های منطقه ای در مقابل دشواریهای ناشی از پیوستن به اقتصاد جهانی بر می شمردند.هدف از تشکیل موافقت نامه های تجاری منطقه ای کاهش موانع تعرفه ای در راستای افزایش رفاه می باید.اما مذاکراتی که در این میان مطرح است بیان کننده ان است که آیا شکل گیری این اتحادیه ها با لاخص در مناطق در حال توسعه در راستای هدف افزایش تجارت بین کشورهای عضو انها بوده است و همچنین آیا افزایش تجارت بین اعضا باعث افزایش تجارت با کشورهای غیر عضو ان منطقه می شود یا خیر؟چنانچه موافقت نانه های تجاری باعث افزایش تجارت بین کشورهای عضو شود ،پدیده"ایجاد تجارت"شکل میگیرد و چنانچه افزایش تجارت به هزینه کاهش ان برای برای کشورهای غیر عضو باشد پدیده "انحراف تجارت"شکل می گیرد.ایجاد تجارت بر بهبود رفاه و انحراف تجارت بر کاهش رفاه دلالت پیدا میکند.در این مقاله برای بررسی ایجاد و انحراف تجارت سازمانهای منطقه آسیا را به عنوان نمونه یک منطقه در حال توسعه در نظر میگیریم و با بررسی سه موافقت نامه تجاری اکو،آ سه آن و جی سی سی ،که به نظر می رسد کشورهای عضو انها ترکیب اقتصادی مشابهی با کل کشورهای منطقه آسیا دارند،روند تجارت در این سازمانها را مورد بحث و تجزیه - تحیلی قرار می دهیم.نهایتا با استفاده از یک مدل جاذبه تعمیم یافته داده های مورد استفاده در این تحقیق را که شامل 26 کشور عضو این سه سازمان می باشند و دوره زمانی 2002-2006 را در بر میگیرند،تخمین می زنیم.نتایج نشان می دهد که در این دوره زمانی هر سه سازمان منتخب منطقه آسیا ،با انحراف تجاری روبرو بوده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

748 - تأثیر گسترش صنعت بیمه بر رشد اقتصادی کشورهای منطقه منا (طی دوره ۲۰۱۰- ۱۹۹۷) 
فرزانه جهانی علی دهقانی

چکیده مقاله حاضر به منظور بررسی تأثیر صنعت بیمه به عنوان یک نهاد واسطه گر مالی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب منطقه منا که شامل کشورهای الجزایر، بحرین، مصر، ایران، اردن، کویت، لبنان، مراکش، عمان، قطر، عربستان سعودی، تونس، ترکیه، امارات متحده عربی، قبرس، مالتا و اسرائی چکیده کامل

چکیده مقاله حاضر به منظور بررسی تأثیر صنعت بیمه به عنوان یک نهاد واسطه گر مالی بر رشد اقتصادی در کشورهای منتخب منطقه منا که شامل کشورهای الجزایر، بحرین، مصر، ایران، اردن، کویت، لبنان، مراکش، عمان، قطر، عربستان سعودی، تونس، ترکیه، امارات متحده عربی، قبرس، مالتا و اسرائیل می‌باشند، با استفاده از روش‌های اقتصادسنجی مبتنی بر شیوه تحلیل استنباطی و به‌کارگیری روش داده‌های تابلویی، تأثیر صنعت بیمه بر رشد اقتصادی کشورهای مورد نظر طی دوره ۲۰۱۰-۱۹۹۷ بررسی گردیده است. بر اساس نتایج حاصل از برآورد پارامترهای مدل ایهلان ملاحظه گردید که تمام متغیرهای تحت بررسی اثر مثبت و معنی‌داری بر رشد اقتصادی کشورهای تحت بررسی داشته‌اند. از میان متغیرهای تحت بررسی بیشترین اثر را بر رشد اقتصادی، رشد شاخص اشتغال نیروی کار داشته است به نحوی که افزایش ۱ درصدی در شاخص اشتغال سبب افزایش در رشد اقتصادی به میزان ۳۴/۰ درصد گردیده است. همچنین افزایش یک درصد در متغیر آزادسازی تجاری سبب افزایش ۱۳/۰ درصد در رشد اقتصادی و متغیر تشکیل سرمایه ثابت ناخالص نیز سبب افزایش ۰۸/۰ درصد در رشد اقتصادی گشته است. افزایش یک درصد در ضریب متغیر حق بیمه سرانه باعث افزایش ۲۳/۰ درصدی در رشد اقتصادی شده است، به عبارتی اثر صنعت بیمه بر رشد اقتصادی کشورهای مذکور قابل‌توجه بوده و اهمیت گسترش بیمه در این کشورها تبیین می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

749 - بررسی ساختار وابستگی بازار سهام ایران و کشورهای حوزه منطقه منا
سید محمد رضا خاتمی غلالمرضا زمردیان میر فیض فلاح شمس لیالستانی مهرزاد مینوئی

10.30495/fed.2023.698852

چکیدهبازار سهام ایران باید با بازار سهام سایر کشورها و به خصوص کشورهای منطقه در ارتباط باشد؛ این ارتباط و وابستگی، انباشت و تشکیل سرمایه را تسریع و فرصت‌های زیادی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می دهد. با این رویکرد مطالعه حاضر به بررسی ساختار وابستگی بازار سهام ایران چکیده کامل

چکیدهبازار سهام ایران باید با بازار سهام سایر کشورها و به خصوص کشورهای منطقه در ارتباط باشد؛ این ارتباط و وابستگی، انباشت و تشکیل سرمایه را تسریع و فرصت‌های زیادی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می دهد. با این رویکرد مطالعه حاضر به بررسی ساختار وابستگی بازار سهام ایران و کشورهای منطقه منا پرداخته است. جهت رسیدن به این هدف ابتدا اطلاعات در خصوص شاخص کل بازار سهام کشورهای منطقه منا از سپتامبر سال 2015 الی ژوئن سال 2022 جمع آوری و با استفاده تحلیل موجک نوسانات شاخص کل بازار سهام کشورها محاسبه شد. در ادامه الگوی خود توضیح برداری (VAR) برآورد و آزمون علیت گرنجر در خصوص ارتباط میان نوسانات بازار سهام ایران و کشورهای منطقه صورت پذیرفت. در نهایت نیز رگرسیون چندک برآورد و حد بالا و پائین ارتباط بازار سهام ایران و کشورهای منطقه منا مشخص شد. نتایج تحلیل موجک نشان داد که در طول زمان، دامنه نوسانات شاخص کل بازار سهام در کشورهای منطقه منا افزایش یافته است. بر پایه نتایج حاصل از مدل VAR و آزمون علیت گرنجر نیز، بازار سهام ایران به صورت یکطرفه تحت تأثیر نوسانات بازار سهام کشورهای کویت، عمان، قطر، عربستان، امارات و لبنان قرار دارد و چنان چه نوساناتی در بازار سهام این کشورها اتفاق بیافتد، بلافاصله این اثر به بازار سهام ایران منتقل خواهد شد. ضمن آن که هیچ‌گونه علامتی در خصوص تأثیرپذیری بازار سهام ایران از نوسان در بازار سهام کشورهای اردن و بحرین و نیز کشورهای شمال آفریقا شامل مصر، تونس و مراکش مشاهده نشد. نتایج رگرسیون چندک نیز نشان داد که در خصوص کشورها و چندک های مختلف میزان تأثیرپذیری بازار سهام ایران از نوسانات متفاوت است. در این رابطه در ماه هایی که نوسان در بازار سهام کشورهای مذکور کمتر بوده اثر نوسانات بر بازار سهام ایران کمتر و در مقابل در ماه هایی که نوسانات قابل توجهی در بازار سهام اتفاق افتاده، میزان نوسان منتقل شده به بازار سهام ایران نیز بیشتر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

750 - واکاوی زمینه‌ای الگوی خرید مسکن در مناطق لوکس نشین تهران در بخش مسکونی صنعت ساختمان
علی اصغر ولایتی کامبیز حیدرزاده محمد علی عبدالوند

10.30495/fed.2023.707999

چکیده این پژوهش جهت دستیابی به شناخت الگوی خرید مسکن و از طریق پژوهش کیفی با رویکرد مطالعه زمینه ای برای دستیابی به هدف پژوهش استفاده شده است. نمونه‌گیری در مطالعه با روش گلوله برفی انجام گرفت و گردآوری اطلاعات با انجام 14 مصاحبه به اشباع رسید. جهت گردآوری اطلاعات با خ چکیده کامل

چکیده این پژوهش جهت دستیابی به شناخت الگوی خرید مسکن و از طریق پژوهش کیفی با رویکرد مطالعه زمینه ای برای دستیابی به هدف پژوهش استفاده شده است. نمونه‌گیری در مطالعه با روش گلوله برفی انجام گرفت و گردآوری اطلاعات با انجام 14 مصاحبه به اشباع رسید. جهت گردآوری اطلاعات با خریداران دنبال خانه، مصرف کنندگان ساکن کمتر از 6 ماه، سازندگان و سرمایه‌گذاران، و معماران و طراحان مصاحبه شد. نتایج نشان داد الگوی خرید مسکن لوکس از دیدگاه سرمایه‌گذاران و سازندگان شامل 11 مقوله (تعیین محل ساخت، روند ساخت و ساز، بازده سرمایه‌گذاری، شرکای کاری، هزینه ساخت و ساز، اخذ جواز شهرداری، زمان ساخت و ساز، دوره اقتصادی ساخت و ساز، عوامل مؤثر در ترغیب به خرید، ویژگی خریداران، روند خرید و فروش در منطقه)؛ معماران و طراحان 4 مقوله (انتظارات خریدار، سبک طراحی معمار، ویژگی های ساخت در منطقه، عوامل مؤثر در ترغیب به خرید)؛ مصرف‌کنندگان ساکن کمتر از 6 ماه 3 مقوله (رضایت از ساخت، اعمال تغییرات در خانه، انتظارات خریدار)؛ خریداران به دنبال خانه 4 مقوله (انتظارات خریدار، زمان خرید، نحوه انتخاب خانه، اعمال تغییرات در خانه) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

751 - بررسی عدم تعادل و نابرابری فضایی – کالبدی در منطقه 17 شهرداری تهران نمونه موردی محله 8
ژیلا سجادی معصومه باغبان

پیشی گرفتن رشد شتابان جمعیت شهری ازامکانات و خدمات شهری مطلوب همراه با نبود برنامه ریزی صحیح ، همواره موجب ناهمگونی و عدم تعادل توزیع امکانات و خدمات در سطح شهر می شود. رقابت برای دستیابی به چنین امکاناتی نیز به فضاهای شهر ارزش های متفاوتی می دهد .تفاوت در ارزش زمین به چکیده کامل

پیشی گرفتن رشد شتابان جمعیت شهری ازامکانات و خدمات شهری مطلوب همراه با نبود برنامه ریزی صحیح ، همواره موجب ناهمگونی و عدم تعادل توزیع امکانات و خدمات در سطح شهر می شود. رقابت برای دستیابی به چنین امکاناتی نیز به فضاهای شهر ارزش های متفاوتی می دهد .تفاوت در ارزش زمین به اجبار جدایی گزینی فضایی بر اساس توان مالی را در پی دارد و جدایی گزینی انسانی ، نیز ، خود باعث عمیق تر شدن تفاوت در ارزش فضا و در نتیجه نابرابری‌های درون شهری و فاصله طبقاتی ساکنان شهر می شود. با چنین نگرشی در این پژوهش ، منطقه 17 شهرداری تهران بعنوان نمونه موردی انتخاب شده است که در آن، هدف نه تنها پی بردن به جایگاه منطقه 17 در بین مناطق مختلف شهر تهران ، بلکه دستیابی به علل این نابرابری‌ها با تأکید بر وضعیت اقتصادی – اجتماعی ساکنان و نقش مدیریت شهری در این رابطه بوده است . روش بکار رفته در این تحقیق مبتنی بر روش توصیفی – تحلیلی است و جمع‌آوری اطلاعات نه تنها از طریق مطالعات کتابخانه‌ای ، بلکه میدانی ( پرسشگری ، مصاحبه و پیمایش ) انجام گرفته است . تحلیل اطلاعات جمع‌آوری شده بیانگر وجود همبستگی معنی‌دار بین کمبود کاربری‌های خدماتی و وضعیت اقتصادی اجتماعی ساکنین از یک طرف و هزینه‌های انجام شده توسط شهرداری در مناطق 22 گانه شهر تهران از طرف دیگر است ، که در این میان منطقه 17 شهرداری تهران نامتعادل‌ترین و ناهمسان‌ترین منطقه شناخته شد و از نظر رتبه بندی نهایی مناطق ، آخرین جایگاه را به دست آورد .برای کسب اطمینان از نتایج تحقیق ، محله 8 منطقه 17 به عنوان نمونه برگزیده شد و پس از مطالعه شاخص‌های مذکور در آن ، نتایج بدست آمده به تأیید نهایی رسید . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

752 - برنامه ریزی جامع آمایش سرزمین با تأکید بر نگرش سیستمی
علیرضا استعلاجی

اهداف اصلی جغرافیای کاربردی ارائه مسیرهای منطقی در بهره‌گیری از منابع طبیعی وانسانی و توسعه مطلوب جامعه انسانی است جغرافیای کاربردی یک علم بین رشته‌ای می‌باشد و بیشترین ارتباط را با برنامه‌ریزی آمایش سرزمین دارد. در آمایش سرزمین از یافته‌های اکثریت علوم استفاده می‌گردد چکیده کامل

اهداف اصلی جغرافیای کاربردی ارائه مسیرهای منطقی در بهره‌گیری از منابع طبیعی وانسانی و توسعه مطلوب جامعه انسانی است جغرافیای کاربردی یک علم بین رشته‌ای می‌باشد و بیشترین ارتباط را با برنامه‌ریزی آمایش سرزمین دارد. در آمایش سرزمین از یافته‌های اکثریت علوم استفاده می‌گردد در این راستا با این دیدگاه جغرافیای کاربردی با نگرش سیستمی حلقه بین علوم در مطالعات و برنامه‌ریزی جامع آمایش سرزمین محسوب می‌گردد با این دیدگاه در این مقاله ضمن تبین طرح آمایش سرزمین، نقش جغرافیای کاربردی در تعیین رویکرد و چارچوب نظری و همچنین الگو، روش‌های پژوهش و تجزیه تحلیل در مراحل مختلف مطالعات و برنامه‌ریزی آمایش سرزمین ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

753 - ارزیابی مکان های آموزشی ( دبیرستان ) و تاثیر آن در ترافیک منطقه 3 شهرداری شهر رشت
نصرالله مولایی هشجین اصغر شکرگزار آمنه سمیعی

یکی از مسائل موجود در شهرهای پرجمعیت مانند شهر رشت،رشد ناگزیر اندام شهر و به تبع آن افزایش نیاز جمعیت به خدمات با توجه به تمرکز بسیاری از خدمات در محدوده ای به خصوص می باشد.این مساله سبب می گردد که سطح بسیاری از جا به جایی ها در ان بخش صورت گرفته است.منطقه 3 شهرداری این چکیده کامل

یکی از مسائل موجود در شهرهای پرجمعیت مانند شهر رشت،رشد ناگزیر اندام شهر و به تبع آن افزایش نیاز جمعیت به خدمات با توجه به تمرکز بسیاری از خدمات در محدوده ای به خصوص می باشد.این مساله سبب می گردد که سطح بسیاری از جا به جایی ها در ان بخش صورت گرفته است.منطقه 3 شهرداری این شهر نیز،متاثر از چنین موقعیتی است.جامعه اماری در این تحقیق مراکز آموزشی مقطع دبیرستان در منطقت مورد مطالعه می باشد.هدف مطالعه حاضر،تعیین نقش استقرارفضاهای اموزشی در ترافیک منطقه 3 شهرداری شهر رشت است.در زمان آغاز و پایان فعالیت مدارس حجم تردد افزایش می یابد.در نتیجه،راه بندان،تاخیر و الودگیهای ناشی از ان در محدوده عنوان شده قابل مشاهده است.در همه خیابانهای اطراف دبیرستان های این منطقه ترافیک و تردد بالا مشاهده میشود.از سویی پرسشنامه تحقیق حاضر از هفت دبیرستان نمونه گیری شده،گویای این مساله است که برخی از دبیرستانها،از مشکلات ناشی از ان نظیر راه بندان بیشتر رنج میبرند.مقایسه اوج ترافیک در روزهای تعطیلی مدارس و ایام سال تحصیلی این مساله را نشان میدهد که روزهای تعطیل سطح ترافیک اطراف دبیرستانها بخصوص تردد سواری و وسیله نقلیه عمومی تا حدی کاهش می یابد.این مساله را می توان بیشتر در ساعات 7.5 تا 8.5 صبح مشاهده کرد.روش تحقیق در این مطالعه توصیفی-تحلیلی بوده و با توجه به آزمون فرضیه های مطرح شده ،هر دو فرضیه مبنی بر اینکه توسعه فضایی دبیرستانها در منطقه 3 شهرداری رشت،بر افزایش ترافیک محدوده های استقرار این مراکز تاثیر دارد و در استقرار مراکز آموزشی به شعاع دسترسی و میزان ترافیک شهر کمتر توجه شده است،مورد تایید قرار گرفته اند.در واقع ،با 95 درصد اطمینان و 5 درصد خطا می توان گفت،بین توزیع فضایی دبیرستانهای منطقه 3 شهرداری رشت و افزایش ترافیک محدوده استقرار این مراکز ،رابطه معنی داری وجود دارد و همچنین با 95 درصد اطمینان و 5 درصد خطامی توان پذیرفت که بین استقرار مراکز آموزشی و عدم توجه به شعاع دسترسی و میزان ترافیک شهر نیز،این رابطه برقرار است.همچنین پیشنهادهایی در این رابطه به صورت مختصر مانند:تاکید بر تامین حداکثر ایمنی در معابر در محدوده مورد مطالعه چه در گذر عبوری وسائط نقلیه و چه پیاده رو ها،تامین به هم پیوستگی و یکپارچگی لازم برای حمل و نقل عمومی شهر رشت و از جمله منطقه مورد مطالعه برای سهولت دسترسی به کاربریهای مختلف ارائه شده است.لازم است مکان یابی مدارس جدید در جا هایی صورت پذیرد که عوامل ناسازگار کمتر بوده و یا اینکه با تغییر مکان برخی از دبیرستانها برخی از عوامل را تعدیل کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

754 - نقش برنامه‌ریزی در توسعه پایدار روستاهای منطقه‌ی نمونه‌ی گردشگری پارک جنگلی دالخانی
آزاده کاویانی علی نوری کرمانی

مناطق نمونه گردشگری در کشور، طی چندسال اخیر بسیار مورد توجه برنامهریزان و مدیران گردشگری قرار گرفته است و به همین جهت برنام ههای مختلفی برای هر یک از این مناطق تدوین و اجرا شده است . این مناطق در محدوده خود، سکونتگاهها، روستاها و شهرهای مختلفی را در بر میگیرند که برنامه چکیده کامل

مناطق نمونه گردشگری در کشور، طی چندسال اخیر بسیار مورد توجه برنامهریزان و مدیران گردشگری قرار گرفته است و به همین جهت برنام ههای مختلفی برای هر یک از این مناطق تدوین و اجرا شده است . این مناطق در محدوده خود، سکونتگاهها، روستاها و شهرهای مختلفی را در بر میگیرند که برنامهریزی دقیق منطبق با توانهای اکولوژیکی هر منطقه، میتواند موجبات پیشرفت و جذب گردشگران داخلی و خارجی را فراهم آورد . این تحقیق به دنبال بررسی نقش برنامهریزی در توسعه گردشگری در منطقه نمونه دالخانی میباشد. با وجود اینکه پارک جنگلی دالخانی از جمله مناطق نمونه گردشگری کشور با سطح عملکردی ملی میباشد، روستاهای حوزه نفوذ این منطقه به دلیل عدم برنامهریزی جامع و کارآمد توسعه گردشگری از توسعه گردشگری مناسبی برخوردار نمیباشند . بدین منظور این مقاله به بررسی تحولات گردشگری ناشی از یک برنامهریزی جامع و کارآمد در روستاهای حوزه نفوذ پارک جنگلی دالخانی میپردازد و نقش یک برنامهریزی مدون علمی را در افزایش میزان جذب گردشگران و افزایش مدت اقامت آنها میسنجد. در این تحقیق با بهرهگیری از روشهای اسنادی - کتابخانهای و پیمایش میدانی، دادهها و اطلاعات مورد نظر گردآوری شده است که در روش میدانی، سه جامعه آماری شامل مردم محلی، مسئولین و صاحبنظران و گردشگران تعیین گردید و ه برای هریک، پرسشنامههای مرتبط تهیه و در نهایت تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرمافزارSPSS صورت گرفته است . نتایج نشان میدهد که میان برنامهریزی کارآمد و توسعه گردشگری روستاهای حوزه نفوذ این منطقه رابطه معناداری وجود دارد و برنامهریزی توسعه گردشگری در افزایش جذب گردشگران و افزایش مدت اقامت آنها بسیار موثر است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

755 - تحلیل ژئوپلتیکی ،نقش آمریکا درایجاد موانع و چالش های سیاسی - امنیتی منطقه خاورمیانه
فرهاد حمزه محسن چوپانی رستمی

اگر چه منطقه خاورمیانه به دلیل موقعیت ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک خاص خود همواره در طول تاریخ مورد توجه و نگاه قدرتهای فرامنطقهای بوده است، اما در طول نزدیک به یک قرن و در پی اکتشاف منابع انرژی، این منطقه اهمیتی صد چندان یافته است و امروزه میتوان گفت نبض اقتصاد انرژی جهان چکیده کامل

اگر چه منطقه خاورمیانه به دلیل موقعیت ژئوپولیتیک و ژئواستراتژیک خاص خود همواره در طول تاریخ مورد توجه و نگاه قدرتهای فرامنطقهای بوده است، اما در طول نزدیک به یک قرن و در پی اکتشاف منابع انرژی، این منطقه اهمیتی صد چندان یافته است و امروزه میتوان گفت نبض اقتصاد انرژی جهان در آن میزند. آمریکا با وجود روابط پر نوسان در حوزههای سیاسی و امنیتی با کشورهای منطقه تلاش مینماید که در حرکتی آرام و مداوم پیوندهای دو جانبه اقتصادی-امنیتی را با کشورهای منطقه خاورمیانه و خلیج فارس تحکیم بخشد اما ساختار منظومه امنیت جهانى به دنبال سیاستهاى جدید ایالات متحده آمریکا دستخوش تحول بنیادینى شده است که در کلیه بازیگران کم و بیش اثر گذاشته است . در این میان خارومیانه بنا بر دلایل ژئوپولتیک ی ، انرژیک و ایدئولوژیک از تاثیرپذیرى به مراتب بیشترى برخوردار است که وجود بازیگرى چون رژیم صهیونیستى در آن بر میزان حساسیت آن مىافزاید . ملاحظاتى از این قبیل و نتیجه حاصله از عملکرد یک جانبه و زورمدارانه آمریکا به خصوص در عراق نشان داد که تحول معنایى رخ داده در امنیت از گفتمان ایجابى به گفتمان سلبى در حوزه خاورمیانه بسیار جدى و امرى عینى است بر این اساس شواهد نشان مىدهد تلقى از امنیت در سطح خاورمیانه متحول شده و تمایل شدیدى به گفتمان سلبى ، از نوع الگوى سنتى که در آن قدرت نظامى نقش اصلى در مناسبات امنیتى را ایفا مىکنددارد.تغییر ساختار منظومه امنیت جهانى از شکل دو قطبى آن در قرن بیستم و گرایش آن به ساختار هژمونیک دلالت بر آن دارد که مفهوم امنیت در قرن 21 در گستره جهانى به میزان زیادى با مقوله اعمال قدرت و استقرار سلطه ارتباط مىیابد و از این حیث گرایش جهانى به سوى گفتمان ایجابى امنیت متوقف و یا حداقل بسیار کند خواهد شد .مهم ترین اهداف این مقاله الف) تحلیل ژئوپلتیکی ،نقش آمریکا درخاورمیانه ب) شناخت موانع و چالش های سیاسی –امنیتی منطقه خاورمیانه می باشد .که در راستای همین اهداف ، تحقیق حاضر مهم ترین چالش های پیش روی آمریکا در منطقه را (عراق، مناقشه اسرائیل –فلسطین ، جمهوری اسلامی ایران ) دانسته و درادامه با بیان اهداف آمریکا در منطقه خاورمیانه فرضیه تعریف شده در تحقیق یعنی "حضور نیروهای مداخله گر از جمله فرامنطقه ای ازجمله ایالات متحده در منطقه خاورمیانه سبب ثبات سیاسی –امنیتی آن منطقه خواهد شد." را رد می کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

756 - برآورد پتانسیل سیلاب با تاکید بر ویژگیهای ژئومورفولوژیک در حوضه آبخیز گوهر رود با استفاده از روش SCS
اردوان بهزاد محمدرضا ثروتی ابراهیم مقیمی

سیل از جمله پدیده هایی است که هر ساله خسارات فراوانی را به بار می آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی ، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می تواند این پدیده را در حوضه ها تسریع ببخشد. از آنجایی که در طرحهای بهره برداری از منابع آب، کنت چکیده کامل

سیل از جمله پدیده هایی است که هر ساله خسارات فراوانی را به بار می آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی ، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می تواند این پدیده را در حوضه ها تسریع ببخشد. از آنجایی که در طرحهای بهره برداری از منابع آب، کنترل سیلاب، سدسازی، عملیات آبخیزداری و اکثر زمینه های مطالعات هیدرولوژی، دبی سیلاب اهمیت دارد لذا دقت مطالعات و درجه ایمنی طراحی تأسیسات و سازه های آبی، بستگی زیادی به روش مطالعات دارد. در تحقیق حاضر پتانسیل سیلاب حوضه آبخیز گوهر رود با استفاده از روشSCS مطالعه شده است. ابعاد هیدروگراف حوضه با توجه به مقادیر بارش 24 ساعته ، زمان تمرکز ، شماره منحنی ، بارش مازاد ، زمان تا اوج و دبی اوج بدست آمد ، سپس هیدروگراف سیل برای حوضه گوهررود در دوره های زمانی 2 ، 5 ، 10 ، 25 ، 50 و 100 سال محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با توجه به فیزیوگرافی و مرفولوژی حوضه گوهررود ، این حوضه دارای توان سیلخیزی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

757 - بررسی توسعه فیزیکی منطقه 18 شهرداری تهران با تکیه بر شاخص رشد هوشمند شهری
محمد سلمانی مقدم مریم زمانی جاوید

کیفیت و چگونگی رشد و توسعه شهری یکی از مباحث عمده ومهم، مد نظر برنامه ریزان شهری است. حرکت شهرها به سمت رشد مطلوب و مناسب، زمینه ساز تحقق توسعه پایدار شهری است. یکی از الگوهای مطرح در زمینه رشد مطلوب شهری، رشد هوشمند شهری است که در سالهای اخیر به عنوان الگوی مناسبی در ت چکیده کامل

کیفیت و چگونگی رشد و توسعه شهری یکی از مباحث عمده ومهم، مد نظر برنامه ریزان شهری است. حرکت شهرها به سمت رشد مطلوب و مناسب، زمینه ساز تحقق توسعه پایدار شهری است. یکی از الگوهای مطرح در زمینه رشد مطلوب شهری، رشد هوشمند شهری است که در سالهای اخیر به عنوان الگوی مناسبی در توسعه شهری مد نظر مدیران و برنامه ریزان شهری قرار گرفته است. در این تحقیق به بررسی روند توسعه فیزیکی منطقه18 با تکیه بر تئوری رشد هوشمند شهری طی سال های 1365 تا 1390 پرداخته شده است. روش تحقیق مبتنی بر جمع آوری اطلاعات و مطالعات و انجام پیمایش های میدانی توام با استفاده از مدل های آنتروپی و هلدرن و تهیه نقشه GIS روند توسعه فیزیکی محدوده مطالعاتی می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که منطقه 18 شهرداری تهران به دلیل شهرنشینی سریع، مهاجر پذیری وسیع، عدم وجود برنامه ریزی شهری برای توسعه متوازن و .... با الگوی رشد پراکنده شهری (sprawl) روبرو بوده است در سال های اخیر گرایش به افزایش تراکم ها ( بخصوص تراکم مسکونی) و از بین رفتن فضاهای سبز و باغات منطقه و... الگوی توسعه شهری را بشدت دچار مشکل کرده است. با توجه به این شرایط در راستای دستیابی به توسعه پایدار شهری در این منطقه بایستی به سمت به کارگیری برنامه ریزی رشد هوشمند شهری با اتخاذ سیاست های افزایش ظرفیت جمعیت پذیری منطقه 18 از طریق بلند مرتبه سازی ، کنترل بیشتر بر ساخت و ساز های منطقه، استفاده از ظرفیت های موجود در درون منطقه و محلات، توزیع متناسب و متعادل جمعیت ، ارائه خدمات عادلانه به شهروندان تمام نواحی و محلات منطقه، توجه به بافت های فرسوده و مساله دار شهری و .... حرکت کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

758 - بررسی نقش مهاجرت های درون استانی در گسترش سکونتگاه های خودرو در منطقه کلان شهری تهران ( مطالعه موردی اسلامشهر)
اسداله بیات اصغر بیات

براساس بررسی های بعمل آمده شهر تهران بطور مرتب سهم خود از جمعیت شهرنشین استان تهران را به نفع شهرهای اقماری واقع در اطراف خود از دست می دهد.این مسئله حاکی از نوعی شهرگریزی یا واگرایی شهری در این کلان شهر می باشد. اسلامشهر به عنوان یکی از سکونتگاه های خودرو و اقماری شهر چکیده کامل

براساس بررسی های بعمل آمده شهر تهران بطور مرتب سهم خود از جمعیت شهرنشین استان تهران را به نفع شهرهای اقماری واقع در اطراف خود از دست می دهد.این مسئله حاکی از نوعی شهرگریزی یا واگرایی شهری در این کلان شهر می باشد. اسلامشهر به عنوان یکی از سکونتگاه های خودرو و اقماری شهر تهران طی چند دهه اخیر نقش بسزایی را در جذب جمعیت سرریز شهر تهران بر عهده داشته است . در این پژوهش با مقایسه تطبیقی جریانات مهاجرتی چند دهه اخیر به شهرهای تهران و اسلامشهر مشخص می گردد که در ابتدا مهاجرین برون استانی از سراسر کشور به امید دستیابی به زندگی بهتر روانه شهر تهران شده و در ادامه تعداد زیادی از این مهاجرین بدلیل مواجهه با مشکلات عدیده خصوصاً مشکل مسکن مجبور به مهاجرت درون استانی به سکونتگاه های خودرو و پیرامونی شهر تهران مانند اسلامشهر به عنوان مرحله دوم از مهاجرت می شوند، این مسئله باعث رشد قارچ گونه جمعیتی و کالبدی اسلامشهر طی دهه های اخیر بدون هیچگونه برنامه ریزی ملی و منطقه ای شده است . برآوردهای انجام شده حاکی از آن است که طی دهه آتی تا سال1400 تعداد زیادی از خانوارهای ساکن در کلان شهر تهران، قادر به تامین مسکن مناسب در داخل محدوده شهر نبوده و چاره ای جز مهاجرت و سکونت در سکونتگاه های خودرو و حاشیه ای کلان شهر تهران مانند اسلامشهر نخواهند داشت. دراین پژوهش برآنیم تا ضمن بررسی تاثیر مهاجرت های درون استانی بعنوان اصلی ترین علت شکل گیری سکونتگاه های خودرو به چالش های ناشی از ایجاد و گسترش اینگونه سکونتگاه ها پرداخته و در نهایت ضمن ارائه راهبردهایی جهت برنامه ریزی های بلند مدت، پیشنهاداتی به منظور رفع مشکلات ناشی از ایجاد و گسترش اینگونه سکونتگاه ها ارائه نمائیم . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

759 - برآورد پتانسیل سیلاب با تاکید بر ویژگیهای ژئومورفولوژیک در حوضه آبخیز لیافو با استفاده از روش SCS
اردوان بهزاد بهزاد فزونی فردین حکیمی

سیل از جمله پدیده هایی است که هر ساله خسارات فراوانی را به بار می آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی ، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می تواند این پدیده را در حوضه ها تسریع ببخشد از. آنجایی که در طرحهای بهره برداری از منابع آب، کنت چکیده کامل

سیل از جمله پدیده هایی است که هر ساله خسارات فراوانی را به بار می آورد و همواره مورد توجه کارشناسان هیدرولوژی بوده است. عواملی نظیر فیزیوگرافی ، ژئومورفولوژی و عوامل انسانی می تواند این پدیده را در حوضه ها تسریع ببخشد از. آنجایی که در طرحهای بهره برداری از منابع آب، کنترل سیلاب، سدسازی، عملیات آبخیزداری و اکثر زمینه های مطالعات هیدرولوژی، دبی سیلاب اهمیت دارد لذا دقت مطالعات و درجه ایمنی طراحی تأسیسات و سازه های آبی، بستگی زیادی به روش مطالعات دارد. در تحقیق حاضر پتانسیل سیلاب حوضه آبخیز لیافو با استفاده از روش SCS مطالعه شده است . ابعاد هیدروگراف حوضه با توجه به مقادیر بارش 24 ساعته ، زمان تمرکز ، شماره منحنی ، بارش مازاد ، زمان تا اوج و دبی اوج بدست آمد ، سپس هیدروگراف سیل برای حوضه لیافو در دوره های زمانی ، 50 ، 25 ، 10 2 ،5 و 100 سال محاسبه گردید. نتایج نشان داد که با توجه به فیزیوگرافی و مرفولوژی حوضه لیافو ، این حوضه دارای توان سیلخیزی است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

760 - سناریوهای نظم منطقه خاورمیانه تا سال 2030 با تاکید بر کنشگری ایران و عربستان
زاهد غفاری هشجین ایوب نیکونهاد

بعد ازپیروزی انقلاب اسلامی، یکی از مدل‌های نظم منطقه‌ای در خاورمیانه،رقابت بین دو نظم انقلابی‌گری با محوریت جمهوری اسلامی ایران و نظم غرب‌گرا با محوریت آمریکا و بازیگری عربستان وهمپیمانان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن بوده است.ولی با توجه به سیال بودن و پرشتاب بودن تحولات د چکیده کامل

بعد ازپیروزی انقلاب اسلامی، یکی از مدل‌های نظم منطقه‌ای در خاورمیانه،رقابت بین دو نظم انقلابی‌گری با محوریت جمهوری اسلامی ایران و نظم غرب‌گرا با محوریت آمریکا و بازیگری عربستان وهمپیمانان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای آن بوده است.ولی با توجه به سیال بودن و پرشتاب بودن تحولات در این منطقه،ظهور بازیگران رسمی و غیررسمی جدید، محیط پیچیده و آشوبناک منطقه و به تبع آن، وجود عدم قطعیت‌های متعدد نمی‌توان از تثبیت کامل این الگوی نظم دوقطبی در منطقه خاورمیانه سخن به میان آورد و ممکن است نظم منطقه‌ای خاورمیانه در دهه آینده دستخوش دگرگونی‌های بسیاری شود.پژوهش پیش روی درصدد پاسخگویی به این پرسش اصلی است که سناریوهای آینده نظم منطقه‌ای خاورمیانه تا سال 2030 چگونه خواهند بود و سناریوی مطلوب برای جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی در ذیل این الگوهای نظم منطقه‌ای کدام است؟ در پاسخ به سوالات از روش شناسایی و تحلیل پیشران‌های اثرگذار بر شکل‌دهی به نظم منطقه‌ای و همچنین شناسایی شگفتی سازها و نشانک های ضعیف از طریق مصاحبه خبرگان واز طریق نرم افزار میک مک استفاده شده است. یافته های پژوهش منطبق بر اثرگذاری پیشران‌های کلیدی و تحلیل بلوک بندی های قدرت در این منطقه بیانگرآن است که طیف وسیعی از سناریوها را می‌توان درخصوص نظم منطقه‌ای خاورمیانه مطرح ساخت اما مطلوب‌ترین نظم برای ایران هژمونی نظم انقلابی گری و محتمل‌ترین سناریو برای جمهوری اسلامی، تداوم سناریوی موازنه قوا در این منطقه است.در مقابل مطلوبترین سناریو برای نظم غرب‌گرا هژمونی نظم غربی-سلفی(بامحوریت عربستان سعودی) و محتمل ترین سناریو برای نظم غرب‌گرا نیز تداوم سناریوی نظم موازنه قواست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

761 - شناسایی عوامل تاثیرگذار بر واگرایی در منطقه جنوب غرب آسیا
سامره یعقوبی عزت اله عزتی ابراهیم رومینا

کشورهای جنوب غرب آسیا دارای چالش های سیاسی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و ایدئولوژیکی متعددی می باشند که از سوی دیگر فاقد ساختار منطقه ای فراگیر هستند تا بتوانند در راستای حل و فصل منازعات و چالش های شکل گرفته گام بردارند و از این رو در مقاله حاضر، با توجه به واگرایی منطقه ا چکیده کامل

کشورهای جنوب غرب آسیا دارای چالش های سیاسی، فرهنگی، مذهبی، اقتصادی و ایدئولوژیکی متعددی می باشند که از سوی دیگر فاقد ساختار منطقه ای فراگیر هستند تا بتوانند در راستای حل و فصل منازعات و چالش های شکل گرفته گام بردارند و از این رو در مقاله حاضر، با توجه به واگرایی منطقه ای در جنوب غرب آسیا پرسش اساسی این است کهعوامل تأثیرگذار بر واگرایی در منطقه جنوب غرب آسیا کدامند؟ داده های مورد نیاز تحقیق به روش کتابخانه ای و میدانی جمع آوری شده است و روش تجزیه و تحلیل در بخش کتابخانه ای توصیفی و تحلیلی است و در بخش میدانی نیز از آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است.یافته های تحقیق حاکی از آن است که عواملی از قبیل حمایت کشورهای غربی از تهاجم عربستان به یمن و ارتکاب جنایات جنگی توسط این رژیم، تلاش قدرت های فرامنطقه ای برای ترویج پروژه ایران هراسی، رواج ناسیونالیسم افراطی در بین اعراب، کردها و... با هدف تقویت روحیه جدایی طلبی، برداشت های متفاوت از مفاهیمی مانند جهاد در جهان اسلام، منازعات پیرامون حق بهره برداری از رودخانه های مرزی و منابع آب مشترک و... از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر واگرایی در منطقه جنوب غرب آسیا می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

762 - اولویت‌بندی عوامل استراتژیک رشد پویای تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای
نادره عزیززاده رضا آقاموسی ناصر ازاد

امروزه انرژی به یکی از مولفه‌های اصلی قدرت در روابط بین الملل تبدیل شده و نقش یک پیشران موثر را در پیوند دادن عرصه‌های مختلف سیاست و اقتصاد، اعم از ملی و فراملی بازی می‌کند. مطالعه حاضر با هدف الویت بندی عوامل استراتژیک رشد پویای تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای انجا چکیده کامل

امروزه انرژی به یکی از مولفه‌های اصلی قدرت در روابط بین الملل تبدیل شده و نقش یک پیشران موثر را در پیوند دادن عرصه‌های مختلف سیاست و اقتصاد، اعم از ملی و فراملی بازی می‌کند. مطالعه حاضر با هدف الویت بندی عوامل استراتژیک رشد پویای تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف یک پژوهش کاربردی و از منظر روش و بازه زمانی گردآوری داده‌ها در دسته پژوهش‌ پیمایشی-مقطعی قرار دارد. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها، پرسشنامه خبره می‌باشد. قلمرو مکانی شرکت ملی گاز ایران است. جامعه آماری منتخب از خبرگان دانشگاهی و مدیران شرکت گاز ایران به تعداد 15 نفر است که با استفاده از روش‌ نمونه‌گیری غیراحتمالی و هدفمند انتخاب شده‌اند. جهت شناسایی الگوی روابط و الویت‌بندی عوامل استراتژیک رشد پویای تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای از روش ترکیبی DEMATEL-ANP استفاده شده است. این پرسش که مهمترین عوامل استراتژیک رشد پویای سهم تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای کدامند؟ روابط علّی میان عوامل استراتژیک رشد پویای سهم تجارت گاز ایران در تعاملات منطقه‌ای چگونه است؟ محور اصلی این پژوهش را تشکیل می‌دهد. نتایج نشان داد شاخص اهمیت مسئله دیپلماتیک و عوامل سیاسی از بیشترین اهمیت در میان تمامی شاخص‌ها برخوردار است. همچنین انرژی و خطوط انتقال انرژی با فراهم کردن بستری مناسب جهت تعاملات منطقه‌ای، نماد پایداری از یک همکاری و وابستگی متقابل بوده و فضای مناسبی را برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی فراهم می‌کند. درواقع انرژی به ابزار کارآمدی در دیپلماسی تبدیل شده که می‌تواند تعاملات منطقه‌ای را به ارمغان بیاورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

763 - بازدارندگی به مثابه استراتژی امنیتی- دفاعی جمهوری اسلامی ایران؛ چالش ها، الزامات و مدل راهبردی آن
معصومه انصاری فرد امیر محمد حاجی یوسفی

با فروپاشی نظام دو‌قطبی و تغییر در دو بعُد عرصه نظام و اولویت‌بندی موضوعات در نظام نوین جهانی، خاورمیانه به یکی از بستر‌های اعمال استراتژی بازدارندگی نوین تبدیل گردید. جمهوری اسلامی ایران نیز که در منطقه منازعه‌آلود خاورمیانه قرار گرفته است برای تامین امنیت خود بر بازدا چکیده کامل

با فروپاشی نظام دو‌قطبی و تغییر در دو بعُد عرصه نظام و اولویت‌بندی موضوعات در نظام نوین جهانی، خاورمیانه به یکی از بستر‌های اعمال استراتژی بازدارندگی نوین تبدیل گردید. جمهوری اسلامی ایران نیز که در منطقه منازعه‌آلود خاورمیانه قرار گرفته است برای تامین امنیت خود بر بازدارندگی تاکید دارد. مقاله حاضر با تحلیل کیفی ضمن توجه همزمان به رویکردهای قدرت‌محور، هویت‌محور و منفعت‌محور در قالب سه سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی در صدد پاسخ به این سوال بوده است که "استراتژی کنونی ایران با چه مولفه‌هایی از بازدارندگی نوین همخوانی دارد؟" فرضیه مورد بررسی برای پاسخ به این پرسش عبارت است از: "استراتژی امنیتی-دفاعی ایران صرفا از مولفه نظامی بازدارندگی،نه تمامی مولفه‌های بازدارندگی نوین الهام گرفته است. بدین معنا که هم‌افزایی تمامی ابعاد از جمله ابعاد نظامی، سیاسی، اقتصادی بازدارندگی پساجنگ سردی، در معادله بازدارندگی ایران وجود نداشته و بازدارندگی برای ایران عکس‌العملی نظامی در برابر اقدامات بازدارنده مخاصمان برون‌منطقه‌ای و متحدان منطقه‌ای آنها بوده است".در همین راستا، تلاش برای رسیدن به درک جامعی از بازدارندگی و سیر تحول آن با رویکرد آسیب‌شناسی برای تبیین مدل مناسب بازدارندگی ایران، هدف این پژوهش را تشکیل می‌دهد. بر اساس یافته‌های تحقیق، می‌توان گفت به علت افزایش تاثیر دو محیط منطقه‌ای و بین-المللی نسبت به محیط ملی، عملکرد ایران بیشتر مبتنی بر الزامات جنگ نامتقارن است تا بازدارندگی. همچنین موفقیت بازدارندگی ایران به استفاده از بازدارندگی با انکار در مقابل بازدارندگی با مجازات بستگی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

764 - وضعیت سنجی جامعه مدنی، حقوق بشرو حقوق محیط زیست در غرب آسیا با تاکید بر نو منطقه‌گرایی
نسا زاهدی حنانه درشتی

براساس ادبیات جدید نو منطقه گرایی باید میان منطقه یا پهنه جغرافیایی تفکیک علمی قایل شویم. در این جا منطقه را چنین تعریف می‌کنیم: گروهی از کشورها که پروژه سیاسی مشترک کمابیش صریحی دارند و در راستای ادغام در جهانی شدن فعالند. یعنی هر دوی این روندها در بطن جریان دگرگونی سا چکیده کامل

براساس ادبیات جدید نو منطقه گرایی باید میان منطقه یا پهنه جغرافیایی تفکیک علمی قایل شویم. در این جا منطقه را چنین تعریف می‌کنیم: گروهی از کشورها که پروژه سیاسی مشترک کمابیش صریحی دارند و در راستای ادغام در جهانی شدن فعالند. یعنی هر دوی این روندها در بطن جریان دگرگونی ساختار جهانی به هم گره خورده‌اند. در ادبیات نو منطقه گرایی، ابعاد جغرافیایی یا حتی اقتصادی صرف، تضعیف می شوند و مابه ازای آن کارکردهایی چون رعایت ملاک های حقوق بشری، ارتقای جامعه مدنی و رعایت حقوق محیط زیست در تاسیس و برسمیت شناختن مناطق اهمیت میابند. سوال اصلی مقاله این است که نظر به تحولات مفهومی در بعد نومنطقه‌گرایی به عنوان یک شیوه فهم در درک ساختار جهانی، در حال حاضر آیا اطلاق واژه "منطقه" به غرب آسیا حایز معیارهای علمی است؟ فرضیه مقاله با روش های مبتنی بر تحلیل و تبیین، با توجه به گذار ادبیات نومنطقه گرایی از صرف معیارهای جغرافیایی و یا حتی اقتصادی در تاسیس مناطق، پیش‌فرض های اولیه و بنیادین تشکیل منطقه غرب آسیا را منوط به تحقق فاکتورهای حرکت به سوی چند قطبی شدن، تحقق مردم‌سالاری و جامعه مدنی، تحقق ملاک ها و ارزش های حقوق بشری و اهمیت دارا بودن خرد زیست محیطی در سیاست گذاری های ملی کشورهای این محدوده جغرافیایی می داند. نظر به نوپدید بودن مباحث مربوط به نومنطقه گرایی و شاخص های منطقه بودگی در غرب آسیا پیشینه پژوهی، منبع خاصی را نشان نمی دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

765 - چالش‌های دوگانه‌&lrm;ی رقیبِ محور مقاومت ـ محور سازش در بازسازماندهی نظم در منطقه جنوب غرب آسیا
محمد محمودی کیا

ماهیت پویای تحولات حادث شده در منطقه جنوب غرب آسیا و نیز شکل‌گیری قطب‌بندی‌های جدید امنیتی در آن، بر پیچیدگی‌های آینده نظم و الگوهای همکاری و منازعه در این منطقه راهبردی می‌افزاید. شکل‌گیری دوگانه رقیب محور مقاومت و محور سازش یکی از برجسته‌ترین نمودهای روندهای نظم‌ساز د چکیده کامل

ماهیت پویای تحولات حادث شده در منطقه جنوب غرب آسیا و نیز شکل‌گیری قطب‌بندی‌های جدید امنیتی در آن، بر پیچیدگی‌های آینده نظم و الگوهای همکاری و منازعه در این منطقه راهبردی می‌افزاید. شکل‌گیری دوگانه رقیب محور مقاومت و محور سازش یکی از برجسته‌ترین نمودهای روندهای نظم‌ساز در این منطقه به شمار می‌رود. امری که فرجام آن می‌تواند به شکل‌گیری یک نظم نوین ژئوپلیتیکی با قواعد کنش متفاوتی منجر شود. این تحقیق به دنبال بررسی تأثیرات این الگوهای نوین از روابط میان بازیگران منطقه ای است (بیان مسئله). محقق با استفاده از روشی ترکیبی از مصاحبه نخبگانی و تحلیل مضمونی (روش تحقیق)، به دنبال ارائه پاسخ به سوال اصلی تحقیق است که دیدگاه افکار عمومی نخبگان مورد مصاحبه در خصوص دوگانه رقیب محور مقاومت ـ محور سازش در بازساماندهی نظم منطقه‌ای چیست؟ شناخت دقیق نحوه تأثیرگذاری دوقطبی یادشده، نیازمند شناخت نحوه توزیع قدرت در منطقه، ویژگی‌های محبطی و نیز نقاط قوت و ضعف هر یک از محورهای یاد شده است (سوال تحقیق). در این تحقیق 58 مضمون در شناخت تغییرات در مؤلفه‌های شکل‌دهنده به محیط کنش، 78 مضمون در توضیح چالش‌های محور مقاومت و 114 مضمون در توضیح چالش‌های محور سازش احصا شده است (یافته تحقیق). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

766 - تحلیل تهدیدهای امنیتی روسیه پس از خروج آمریکا از افغانستان در آسیای مرکزی با تأکید بر بنیاد گرایی اسلامی
حسن آئینه وند علی کیوانی محمدعلی بصیری

خروج نیروهای ایالات متحده آمریکا از افغانستان در اوت 2021 توسط دولت جو بایدن صورت پدیرفت که پیش زمینه آن توافقنامه دوحه در 29 فوریه 2020 میان دونالد ترامپ و طالبان با عنوان رسمیتوافق آوردن صلح به افغانستان بود. پایان حضور نظامی بیست ساله ایالات متحده در افغانستان پژوهش چکیده کامل

خروج نیروهای ایالات متحده آمریکا از افغانستان در اوت 2021 توسط دولت جو بایدن صورت پدیرفت که پیش زمینه آن توافقنامه دوحه در 29 فوریه 2020 میان دونالد ترامپ و طالبان با عنوان رسمیتوافق آوردن صلح به افغانستان بود. پایان حضور نظامی بیست ساله ایالات متحده در افغانستان پژوهش گران روابط بین الملل را با این سوال مهم مواجه کرده است که خروج نظامی آمریکا و متحدانش چه پیامدهایی برای دیگر بازیگران فعال در خاورمیانه، آسیای مرکزی و غربی خواهد داشت و چه جنبه هایی از منافع ملی آنها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. از جمله این بازیگران، فدراسیون روسیه می باشد که مجاورت افغانستان با آسیای مرکزی به عنوان حوزه نفوذ سنتی مسکو می تواند بحران های جدیدی از جمله گسترش دامنه بنیادگرایی اسلامی را متوجه منافع ملی این کشور نماید. بنابراین سوال اصلی مقاله حاضر اینگونه مطرح می شود که پیامدهای منفی خروج آمریکا از افغانستان بر منافع ملی روسیه در آسیای مرکزی چیست؟ فرض اصلی این نوشتار آن است که منطقه آسیای مرکزی را باید مرکز بحران جهان در آینده و به عنوان مستعد ترین منطقه رشد بنیادگرایی اسلامی دانست که این امر هم پویایی امنیت منطقه را از بین خواهد برد و هم روسیه را با تهدیدات امنیتی جدیدی مواجه خواهد کرد. نویسندگان تلاش می کنند با به کار گرفتن نظریه مجموعه امنیتی منطقه ای به اثبات فرضیه خود در این نوشتار بپردازند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

767 - تبیین تغییرو تداوم رویکرد سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال یمن؛ نقش و تاثیر جمهوری اسلامی ایران
علیرضا محمدی نیگجه حسین دهشیار نوذر شفیعی

با آغاز تحولات موسوم به بهار عربی، اقدام ایران و عربستان برای نقش آفرینی اجتناب ناپذیر بود. این دو کشور مهم منطقه، مواضع کاملاً متفاوتی در قبال تحولات جاری در کشورهای درگیر بحران و از جمله یمن در پیش گرفتند. به دنبال حمایت ایران از انصارالله، عربستان در فروردین 1394 ، چکیده کامل

با آغاز تحولات موسوم به بهار عربی، اقدام ایران و عربستان برای نقش آفرینی اجتناب ناپذیر بود. این دو کشور مهم منطقه، مواضع کاملاً متفاوتی در قبال تحولات جاری در کشورهای درگیر بحران و از جمله یمن در پیش گرفتند. به دنبال حمایت ایران از انصارالله، عربستان در فروردین 1394 ، به یمن حمله نظامی کرد. پس از 6 سال جنگ، عربستان در جهت گفت وگوی سیاسی با طرف یمنی حرکت کرد. چرایی این تغییر مسئله اصلی این نوشتار است. در پاسخ به این مسئله، با بهره گیری از روش تبیینی – تحلیلی استدلال می گردد که عواملی در سطوح سه گانه تحلیل یعنی سطح داخلی( عربستان سعودی)، منطقه ای و بین المللی سبب حمله نظامی عربستان یه یمن شد و تغییراتی در سطوح سه گانه یاد شده سبب شد که عربستان گزینه دیپلماسی را در پیش گیرد. در این بین، نقش ایران در سطح تحلیل منطقه ای قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

768 - گسترش کارکردی سازمان های منطقه ای؛ مطالعه موردی نفتا
طه اکرمی احمد صبوری نژاد سید داود آقایی

چکیده حادثۀ 11 سپتامبر2001 و پیامدهای ناشی از آن، باعث شد تا تروریسم و ضرورت مقابله با آن به اولویت اول سیاست خارجی آمریکا در نظم جهانی و سازمان‌های منطقه ای ازجمله نفتا تبدیل شود. با توجه به این امر، سؤال اصلی مقاله حاضر این است که ایالات‌متحدۀ آمریکا چگونه کشورهای عض چکیده کامل

چکیده حادثۀ 11 سپتامبر2001 و پیامدهای ناشی از آن، باعث شد تا تروریسم و ضرورت مقابله با آن به اولویت اول سیاست خارجی آمریکا در نظم جهانی و سازمان‌های منطقه ای ازجمله نفتا تبدیل شود. با توجه به این امر، سؤال اصلی مقاله حاضر این است که ایالات‌متحدۀ آمریکا چگونه کشورهای عضو نفتا را به همراهی در برنامه مقابله با تروریسم متقاعد کرد؟ در پی یافتن پاسخی مناسب برای این پرسش، نویسندگان مقاله با استفاده از "تئوری شناخت" سعی کرده اند صعود مبارزه با تروریسم به صدر برنامه‌های امنیتی نفتا را توصیف و تبیین نمایند. نتایج این پژوهش نشان می دهد آمریکا به‌عنوان تنها ابرقدرت نظام بین‌الملل تلاش کرد تا با ایجاد محرک ها و انگیزه های مختلف، کشورهای عضو نفتا را به همراهی با خود ترغیب نماید. در این راستا، این کشور از دو پایه تفکری "وابستگی تجارت - امنیت" و "امنیت بشر"، برای رسیدن به این هدف بهره جست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

769 - پیمان سارک و تأثیر آن بر منطقه گرایی
محمد جواد آقاجری سیمین سادات رستمی فر

چکیده سازمان همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا، سارک، از جمله سازمان‌های منطقه‌ای می‌باشد که در سال 1985 توسط هشت کشور هند، پاکستان، بنگلادش، سریلانکا، نپال، مالدیو، بوتان و افغانستان، با هدف همکاری‌های هرچه بیشتر اقتصادی و سیاسی به منظور سرعت بخشیدن به رشد اقتصادی، تبدیل م چکیده کامل

چکیده سازمان همکاری‌های منطقه‌ای جنوب آسیا، سارک، از جمله سازمان‌های منطقه‌ای می‌باشد که در سال 1985 توسط هشت کشور هند، پاکستان، بنگلادش، سریلانکا، نپال، مالدیو، بوتان و افغانستان، با هدف همکاری‌های هرچه بیشتر اقتصادی و سیاسی به منظور سرعت بخشیدن به رشد اقتصادی، تبدیل منطقه جنوب آسیا به یک قطب اقتصادی و استفاده از تمامی امکانات بالقوه منطقه جهت تسریع در برنامه‌های اجتماعی و توسعه کشاورزی، رسیدن به تفاهم از طریق مذاکره در موارد اختلاف و تحکیم همکاری بین کشورهای عضو در رابطه با مسائل بین المللی و... شکل گرفت. تشکیلات مذکور درصدد گسترش هرچه بیشتر همکاری ها در چارچوب اتحادیه و بر مبنای احترام به اصول حاکمیت برابر، تمامیت سرزمینی، استقلال سیاسی و عدم دخالت در امور داخلی دیگر دولت ها بر آمد؛ اما علیرغم اصول و اهداف والایی که در ابتدا برای خود ترسیم نموده، در عرصه عمل به سبب وجود عوامل واگرا در درون پیمان از قبیل اختلافات ارضی و مرزی(اختلافات هند با پاکستان و پاکستان با افغانستان)، مداخله‌گری قدرت‌های برون منطقه‌ای، ساختار نامتوازن قدرت در منطقه، بی ثباتی داخلی کشورهای عضو و نیز موقعیت جغرافیایی اعضای پیمان سارک، در تحقق همگرایی و منطقه گرایی با مشکل مواجه شده است. این مقاله سعی دارد تا یکی از ترتیبات منطقه‌ای تحت عنوان پیمان سارک را مورد بررسی قرار داده و به شناسایی عوامل همگرا و واگرا در قالب این اتحادیه پرداخته و کلیت موضوع را در راستای منطقه‌گرایی مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

770 - رویکرد سیاست خارجی دولت یازدهم نسبت به نظم و امنیت منطقه خاورمیانه
ملک تاج خسروی

چکیده منطقه خاورمیانه و زیرنظام آن یعنی منطقه خلیج فارس به عنوان منطقه‌ای منحصر به فرد شناخته می‌شود که از یک سو به دلیل وجود منابع انرژی و از سوی دیگر به دلیل موقعیت ممتاز ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک دارای اهمیت بین‌المللی است. تاریخ تحولات خاورمیانه در دهه‌ه چکیده کامل

چکیده منطقه خاورمیانه و زیرنظام آن یعنی منطقه خلیج فارس به عنوان منطقه‌ای منحصر به فرد شناخته می‌شود که از یک سو به دلیل وجود منابع انرژی و از سوی دیگر به دلیل موقعیت ممتاز ژئوپلیتیک، ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک دارای اهمیت بین‌المللی است. تاریخ تحولات خاورمیانه در دهه‌های گذشته نشان می‌دهد که ﺗﺄمین نظم، امنیت و ثبات، مهم‌ترین اولویت کشورهای این منطقه و قدرت‌های فرامنطقه‌ای بوده است. در نیم قرن گذشته تلاش‌های متعددی در این راستا، از سوی قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در خاورمیانه به اجرا در آمده است که هر کدام به دلیل عدم توجه به برخی از مؤلفه‌های مهم این منطقه با شکست مواجه شده است. با توجه به رویکردهای متفاوت دولت در جمهوری اسلامی ایران به منطقه خاورمیانه و موضوع نظم، هدف اصلی این پژوهش پرداختن به رویکرد سیاست‌ خارجی دولت ‌یازدهم در جمهوری اسلامی ایران به مسئله نظم در منطقه خاورمیانه است. با روی کار آمدن دولت ‌یازدهم، نگاه دستگاه سیاست‌گذار خارجی به موضوع نظم از یک نگاه تقابلی به یک نگاه تعاملی تغییر جهت داد و دولت روحانی تلاش کرد تا در چهارچوب سیاست تنش‌زدایی و تعامل سازنده بار دیگر نظم پایدار منطقه‌ای را شکل دهد. مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی به سئوال اصلی رویکرد سیاست خارجی ایران نسبت به نظم منطقه‌ای خاورمیانه در دولت یازدهم می‌پردازد و پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات به این نتیجه رسیده است که سیاست خارجی دولت یازدهم با رویکرد مبتنی بر تنش زدایی، سیاست نظم منطقه‌ای پایدار را در پیش گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

771 - نومنطقه‌گرایی و معیارهای جدید منطقه بودن: وضعیت سنجی جامعه مدنی، حقوق بشر و حقوق محیط زیست در غرب آسیا
حنانه درشتی نسا زاهدی

بر اساس ادبیات جدید نو منطقه گرایی باید میان منطقه یا پهنه جغرافیایی تفکیک علمی قایل شویم. در این جا منطقه را چنین تعریف می‌کنیم: گروهی از کشورها که پروژه سیاسی مشترک کمابیش صریحی دارند و در راستای ادغام در جهانی شدن فعالند. یعنی هر دوی این روندها در بطن جریان دگرگونی س چکیده کامل

بر اساس ادبیات جدید نو منطقه گرایی باید میان منطقه یا پهنه جغرافیایی تفکیک علمی قایل شویم. در این جا منطقه را چنین تعریف می‌کنیم: گروهی از کشورها که پروژه سیاسی مشترک کمابیش صریحی دارند و در راستای ادغام در جهانی شدن فعالند. یعنی هر دوی این روندها در بطن جریان دگرگونی ساختار جهانی به هم گره خورده‌اند. در ادبیات نو منطقه گرایی، ابعاد جغرافیایی یا حتی اقتصادی صرف، تضعیف می شوند و مابه ازای آن کارکردهایی چون رعایت ملاک های حقوق بشری، ارتقای جامعه مدنی و رعایت حقوق محیط زیست در تاسیس و برسمیت شناختن مناطق اهمیت میابند. سوال اصلی مقاله این است که نظر به تحولات مفهومی در بعد نومنطقه‌گرایی به عنوان یک شیوه فهم در درک ساختار جهانی، در حال حاضر آیا اطلاق واژه "منطقه" به غرب آسیا حایز معیارهای علمی است؟ فرضیه مقاله با روش های مبتنی بر تحلیل و تبیین، با توجه به گذار ادبیات نومنطقه گرایی از صرف معیارهای جغرافیایی و یا حتی اقتصادی در تاسیس مناطق، پیش‌فرض های اولیه و بنیادین تشکیل منطقه غرب آسیا را منوط به تحقق فاکتورهای حرکت به سوی چند قطبی شدن، تحقق مردم‌سالاری و جامعه مدنی، تحقق ملاک ها و ارزش های حقوق بشری و اهمیت دارا بودن خرد زیست محیطی در سیاست گذاری های ملی کشورهای این محدوده جغرافیایی می داند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

772 - نظم نوین جهانی و تاثیر آن بر منطقه خاورمیانه بین سال‌های 1991 تا 2000
رضا جلالی مهدی مجد

چکیده تغییراتی که در سال هاى پایانى دهه هشتاد روى داد، تأثیرى عمده بر جغرافیاى سیاسى جهان و سیستم بین الملل داشت. این تغییر موجب حذف اتحاد جماهیر شوروى و پدیدار شدن کشورهاى جدیدى در نقشه جغرافیایى دنیا شد. با خاتمه جنگ سرد، نظم جهانى متحول شده و به پیدایش تفکر نظم نوین چکیده کامل

چکیده تغییراتی که در سال هاى پایانى دهه هشتاد روى داد، تأثیرى عمده بر جغرافیاى سیاسى جهان و سیستم بین الملل داشت. این تغییر موجب حذف اتحاد جماهیر شوروى و پدیدار شدن کشورهاى جدیدى در نقشه جغرافیایى دنیا شد. با خاتمه جنگ سرد، نظم جهانى متحول شده و به پیدایش تفکر نظم نوین جهانى منتهی شد. این پژوهش به چیستی این موضوع و تاثیر آن بر خاورمیانه در بازه زمانی بین 1991 تا 2000 می پردازد. پیروزى ایالات متحده در جنگ خلیج فارس، بهترین فرصت را براى آمریکا فراهم آورد تا از آن به صورت یک جانبه در جهت حفظ نفوذ خود در خاورمیانه و تحقق ایده نظم نوین جهانى بهره بردارى کند. در برداشت آمریکایى ها، جهان مطیع قدرت آمریکاست و چنین جهانى با تفکر مذکور هماهنگ و داراى نظم نوین خواهد بود. مورد خاورمیانه، تأیید کننده این ادعاست. اینکه ایالات متحده با نفوذترین کشور در منطقه مى باشد، چیزى است که به آن اجازه مى دهد منازعات را مدیریت کند و نظم و هماهنگى را حکمفرما سازد. سوال اصلی مطرح شده در این پژوهش بدین شکل است که اتخاذ نظم نوین جهانی توسط آمریکا چه تاثیری در منطقه خاورمیانه در بین سال‌های 1991 تا 2000 داشته است؟ در پاسخ به این سوال، فرضیه ای بدین ترتیب مطرح گردیده است که اتخاذ سیاست نظم نوین جهانی پس از جنگ سرد موجب گسترش نفوذ آمریکا در خاورمیانه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

773 - مواجهه گفتمان مقاومت (شیعی) و گفتمان سلفی ـ اخوانی بر ترتیبات امنیتی سنتی غرب آسیا
مرتضی شیرودی احمدرضا شاه علی

DOR:20.1001.1.24234974.1398.12.48.2.9

امروزه مساله پیچیده هویت با ورود به دنیای مدرن و سر برآوردن هویت های تازه و خدشه دار شدن اثر پیش‌رو می‌کوشد تا با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با کاربست ملاحظات کاربردی، به ارائۀ تحلیلی واقع‌بینانه از ماهیتِ رقابتِ گفتمان مقاومت (شیعی) در تقابل با گفتمان‌های سلفی و اخوانی چکیده کامل

امروزه مساله پیچیده هویت با ورود به دنیای مدرن و سر برآوردن هویت های تازه و خدشه دار شدن اثر پیش‌رو می‌کوشد تا با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با کاربست ملاحظات کاربردی، به ارائۀ تحلیلی واقع‌بینانه از ماهیتِ رقابتِ گفتمان مقاومت (شیعی) در تقابل با گفتمان‌های سلفی و اخوانی در حوزۀ راهبردی غرب‌آسیا مبادرت ورزد. از این‌رو پرسشی که نگارندگان پژوهش حاضر درصدد پاسخ به چرایی آن برآمده‌اند چنین ترتیب‌بندی شده است که تأثیرات گفتمان مقاومت(شیعی) بر نظم امنیتی غرب‌آسیا در مواجهه با گفتمان‌های سلفی و اخوانی چگونه ارزیابی می‌گردد؟ فرضیه‌ای که از معبر پرسش فوق مطرح می‌گردد آن است که متعاقب دگردیسی‌های رخ نموده، طی سالیان اخیر، گفتمان مقاومتِ شیعی در مقابل گفتمان‌ سلفی و اخوانی توانسته است تا کشورهای اسلامی و انقلابیِ حاضر در حوزۀ راهبردی غرب‌آسیا را هم در شکل، هم در روش، هم در شعار و هم در هدف تحت تأثیر خود قرار دهد. انتخاب اسلامِ انقلابی به‌عنوان ایدئولوژی مبارزه و مقاومت، کوشش برای دستیابی به حکومت اسلامی و نقش جریان‌های فکری در لایه‌های مختلف جوامع اسلامی نمونه‌های بارزی از تأثیراتِ ژرف گفتمان مقاومت بر حوزه مزبور به‌شمار می‌روند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

774 - مواضع اتحادیه اروپا در مورد کشورهای حوزه بالکان با محوریت بوسنی
مرتضی محمودی غلامحسین سیدصالحی

چکیده از نظر کشورهای اروپایی، منطقه بالکان نه یک بخش از اروپا بلکه حوزه‌ای اروپایی- آسیایی است که حائل بین دو قاره قرار گرفته است و با توجه به ویژگی‌های طبیعی و ژئوپلیتیکی که دارد در سال‌های اخیر مورد توجه کشورهای اروپایی قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای که برخی از کشورهای ای چکیده کامل

چکیده از نظر کشورهای اروپایی، منطقه بالکان نه یک بخش از اروپا بلکه حوزه‌ای اروپایی- آسیایی است که حائل بین دو قاره قرار گرفته است و با توجه به ویژگی‌های طبیعی و ژئوپلیتیکی که دارد در سال‌های اخیر مورد توجه کشورهای اروپایی قرار گرفته است؛ به‌گونه‌ای که برخی از کشورهای این منطقه، توانسته‌اند به عضویت اتحادیه اروپا درآیند و برخی دیگر نیز برای پیوستن به این اتحادیه تلاش می‌کنند. این مقاله به‌دنبال پاسخگویی به این سؤال است که اتحادیه اروپا چه دیدگاهی نسبت به حوزه بالکان به‌ویژه بوسنی و هرزگوین دارد و آیا بوسنی با وجود اختلافات قومی داخلی شانسی برای عضویت در اتحادیه اروپا دارد؟ فرضیه قابل طرح این است که با وجود اختلافات قومی در بوسنی و هرزگوین، اتحادیه اروپا نسبت به جنگ و درگیری دوباره در حوزه پیرامونی خود به‌ویژه در بوسنی تمایلی ندارد و این موضوع زمینه‌ساز تمایل اروپا برای پیوستن کشورهای حوزه بالکان به اتحادیه اروپا شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

775 - قدرت نرم و جایگاه آن در امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران
محمد علی خسروی سید نوراالله میراشرفی

قدرت نرم یکی از اصلی ترین شاخص های سیاست خارجی و امنیتیجمهوری اسلامی ایران محسوب می شود. هر نظام سیاسی انقلابی همواره از شاخص های قدرت نرم برای ارتقای موقعیت منطقه ای و بین المللی خود بهره می گیرند. آنچه به عنوان بیداری اسلامی یا ایدئولوژی هویت گرا در جهان اسلام محسوب م چکیده کامل

قدرت نرم یکی از اصلی ترین شاخص های سیاست خارجی و امنیتیجمهوری اسلامی ایران محسوب می شود. هر نظام سیاسی انقلابی همواره از شاخص های قدرت نرم برای ارتقای موقعیت منطقه ای و بین المللی خود بهره می گیرند. آنچه به عنوان بیداری اسلامی یا ایدئولوژی هویت گرا در جهان اسلام محسوب می شود را می توان بخشی از قدرت نرم جمهوری اسلامی دانست که در قالب رهیافت های نئولیبرالی و پیوند آن با هنجاره های سازه انگاران منعکس نمود. قالب های سازه انگارانه با رویکرد کاربرد قدرت نرم در اندیشه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همگونی بیشتری دارد. این شاخص ها و نشانه ها را می توان در ارتباط با رویکرد معنا گرا به موضوع قدرت، بیگانه ستیزی و نفی سبیل در سیاست خارجی، آزادی عمل و کنش گرایی فعال در سیاست بین الملل، تعامل بر اساس برابری نقش ها و کنش گرایی هویتی در سیاست خارجی مورد توجه قرارداد. به این ترتیب مؤلفه هایی همانند عمل گرایی و بیگانه ستیزی در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را می توان نشانه هایی از کاربرد قدرت نرم دانست. جمهوری اسلامی با بهرهمندی از قدرت نرم، به جهان اسلام هویتی تازه بخشیده و با عرضة دکترین مردم سالاری دینی به کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای، گرایش به اسلام را در جهان به ویژه در خاورمیانه و آفریقا شدت میبخشد. در پرتو قدرت نرم جمهوری اسلامی که عاملی اساسی در ایجاد تنش زدایی و تعامل گرایی منطقهای و بینالمللی است پرچم جمهوری مبارزات اعتقادی و رهایی بخش حول محور اسلام به اهتزاز درمیآید، و زمینههای مناسبی برای استقلال عمل کشورهای جهان در قبال آمریکا و ارتقاء نقش جنبشهای آزادیبخش به عنوان بازیگران نوین در نظام بینالمللی ایجاد نموده است. در این میان صهیونیسم ستیزی بر اساس جنبة اسلامی و ایدئولوژیکی به مبارزات مردم فلسطین و جهانی کردن مبارزه با رژیم صهیونیستی از اولویت های اساسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سالهای اخیر میباشد.از دیگر اولویتهای جمهوری اسلامی ایران که در قالب قدرت نرم معنا یافته است مبارزه همه جانبه با تروریسم و استعمار فرانو و نظام سلطهجو کنونی است که در قالب همکاریهای متعدد از جمله با کشورهای مستقل و غیرمتعهد جهان به ویژه کشورهای اسلامی است که این اولویتها، از طریق تقویت چندجانبهگرایی در مقابل یک جانبهگرایی حاصل میگردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

776 - نقش بازیگران منطقه ای در فرایند دولت سازی افغانستان در دوران طالبان و پسا طالبان
محمدجواد آقاجری مرتضی کریمی

چکیده نقش بازیگران منطقه ای در فرایند دولت سازی افغانستان در دوران طالبان و بعد از سقوط وی را می توان بر حسب میزان نفوذ و تاثیر گذاری به سه دسته بازیگران اصلی شامل ایران، پاکستان و روسیه و بازیگران پیرامونی شامل اتحادیه اروپا، ژاپن و بازیگران شبه پیرامونی شامل امریکا، ع چکیده کامل

چکیده نقش بازیگران منطقه ای در فرایند دولت سازی افغانستان در دوران طالبان و بعد از سقوط وی را می توان بر حسب میزان نفوذ و تاثیر گذاری به سه دسته بازیگران اصلی شامل ایران، پاکستان و روسیه و بازیگران پیرامونی شامل اتحادیه اروپا، ژاپن و بازیگران شبه پیرامونی شامل امریکا، عربستان، هند و چین تقسیم نمود. موقعیت سیاسی، جغرافیایی، اقتصادی، اجتماعی و قومی افغانستان سبب شده است که این کشور همواره تحت تاثیر قدرتهای منطقه ای و فرامنطقه ای قرار داشته باشد. پاکستان یکی از مهمترین کشورهای تاثیر گذار در تحولات افغانستان است به طوری که در دوران حکومت طالبان، بهترین روابط بین دو کشور وجود داشت ولی پس از سقوط طالبان روابط دو کشور به شدت دچار تنش شد. دوران پنج ساله حکومت طالبان دشواری های زیادی برای دولت هند در پی داشت و در حقیقت، گسترش بی سابقه نفوذ تروریستها و بی ثباتی در دره کشمیر را به همراه داشت ولی پس از سقوط طالبان روابط دو کشور بهبود یافت. سقوط رژیم طالبان موجب بر چیده شدن تهدید عمده ای از مرزهای شرقی ایران شد و گروه های نزدیک به ایران به قدرت راه یافتند و موجبات ارتقاء روابط را فراهم نمودند. این مقاله به بررسی و تجزیه و تحلیل نقش بازیگران منطقه ای و شبه منطقه ای سه کشور پاکستان، هند و ایران و تاثیر گذاری آنان در فرایند دولت سازی افغانستان در دوران طالبان و بعد از سقوط وی می پردازد. مبحث قابل توجه در این مقاله بدین ترتیب مطرح می شود که ایران و پاکستان که قبلا خود بازیگران اصلی بحران افغانستان بودند اکنون جایگاه شبه پیرامونی پیدا کرده اند به طوری که نقش پاکستان تحت الشعاع نقش آمریکا قرار گرفته و ایران نیز اگر چه از بعضی پتانسیل ها برای تاثیر گذاری در افغانستان برخوردار است اما آمریکا به طور جدی مانع از بکارگیری این قابلیت هاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

777 - سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ؛ مطالعه موردی بحران سوریه و حمله موشکی امریکا
امیر ساجدی

چکیده سیاست خاورمیانه ای امریکا در دوره یک ساله ترامپ باعث انتقاد زیادی شده است. سیاست های نژادپرستانه، خارج کردن امریکا از پیمان پاریس، حمله موشکی به پایگاه هوایی سوریه، تهدید به خارج شدن از برجام، انتقال سفارت امریکا به بیت‌المقدس و غیره همگی نشان از سیاست خارجی متفاو چکیده کامل

چکیده سیاست خاورمیانه ای امریکا در دوره یک ساله ترامپ باعث انتقاد زیادی شده است. سیاست های نژادپرستانه، خارج کردن امریکا از پیمان پاریس، حمله موشکی به پایگاه هوایی سوریه، تهدید به خارج شدن از برجام، انتقال سفارت امریکا به بیت‌المقدس و غیره همگی نشان از سیاست خارجی متفاوت ترامپ با سلفش (اوباما) دارد. بخشی از سیاست خارجی ترامپ، ناشی از رفتار غیر معمول شخصیتی وی می باشد. بحران سوریه و نقش قدرت های منطقه ای و فرامنطقه‌ای (به‌ خصوص امریکا) در آن باعث گردیده تا این بحران به یکی از طولانی ترین و پیچیده ترین بحران های ناحیه خاورمیانه تیدیل و پایان یافتن آن با مشکل مواجه گردد. با گذشت شش سال از شروع ناآرامی ها در سوریه و عدم دستیابی به یک پیروزی قاطع از جانب هر یک از طرفین، نگاه ها به تدریج بسمت مذاکرات سوق داده شد. هرچندگفتگوها به موفقیت نیانجامید ولی برای طرفین درگیر، امید مذاکرات بیشتر برای حل بحران از دست نرفته بود. حمله شیمیایی در خان شیخون و متعاقب آن تصمیم یک جانبه دولت ترامپ در بمباران موشکی پایگاه هوایی الشعیرات و حمایت از کردهای سوریه برای ایجاد یک منطقه امن باعث گردید تا گروه‌های مسلح مبارز به حمایت نظامی امریکا امیدوارتر و تمایل کمتری به گفتگوی صلح نشان دهند. پرسش اصلی در مقاله حاضر این است که چرا دولت جدید امریکا در بحران سوریه تغییر تاکتیک داد؟ در پاسخ ﺳﺆال فرضیه اینگونه مطرح است که زندگی سیاستمداران، تحصیلات، سوابق سیاسی، تجارب تعیین‌کننده زندگی اجتماعی و سلامت جسم و روان آنها در تصمیم‌های شخصی و گروهی آنها ﻣﺆثر می باشد. ترامپ با تغییر مواضع خود سعی می نماید تا با افزایش نفوذ اقتصادی و همزمان با تهدید نظامی در خاورمیانه دوران یکه‌تازی امریکا را در برخی از مناطق آشفته جهان مانند ناحیه خاورمیانه مجدداً احیا کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

778 - عوامل تعیین‌کننده در نظم امنیتی غرب آسیا بر اساس نظریه موازنه همه‌جانبه
محمدرضا دهشیری حسین شاه مرادی

در مقاله حاضر، عوامل و روندهای تعیین‌کننده در نظم امنیتی منطقه غرب آسیا در سه عرصه ساختارها، بازیگران و فرآیندها به‌عنوان پارامترهایی درهم‌تنیده و مرتبط با یکدیگر واکاوی می‌شود.چارچوب‌ نظری تحقیق بر موازنه همه‌جانبه با بهره‌گیری از دیدگاه استیون دیوید استوار است، بدین م چکیده کامل

در مقاله حاضر، عوامل و روندهای تعیین‌کننده در نظم امنیتی منطقه غرب آسیا در سه عرصه ساختارها، بازیگران و فرآیندها به‌عنوان پارامترهایی درهم‌تنیده و مرتبط با یکدیگر واکاوی می‌شود.چارچوب‌ نظری تحقیق بر موازنه همه‌جانبه با بهره‌گیری از دیدگاه استیون دیوید استوار است، بدین معنا که دولت‌ها نه‌تنها تهدیدات نظامی بیرونی را در محاسبات امنیتی خود مدنظر قرار می‌دهند بلکه به مخاطرات داخلی نیز اهتمام می‌ورزند. نگارندگان پس از بررسی ساختارهای تأثیرگذار بر نظم و امنیت منطقه، به تبیین نقش بازیگران فروملی، بازیگران فرامنطقه‌ای و بازیگران ملی می‌پردازند. سپس فرآیندهای تأثیرگذار بر نظم و امنیت غرب آسیا با تأکید بر اختلافات هویتی، فقر و نابرابری، بحران آب و اسلام‌گرایی مورد مداقه و واکاوی قرار می‌گیرد. مقاله در مبحث نهایی به تشریح الگوهای نظم و امنیت منطقه‌ای در غرب آسیا مشتمل بر دو الگوی پازلی و شطرنجی می‌پردازد که بازیگران دخیل در نظم امنیتی منطقه را در وضعیت سرگشتگی قرار داده‌ است.مقاله چنین نتیجه می‌گیرد که به دلیل عدم قطعیت و پیش‌بینی ‌ناپذیری پویش‌های منطقه‌ای، بی‌سامانی در فقدان اصل نظم‌دهنده، تکثر و تنوع بازیگران و فرآیند نامتعین و سیال،ترسیم آینده نظم و امنیت منطقه‌ای دشوار می‌نماید. به نظر می‌رسد در چنین شرایطی، ابتکاراتی چون ایجاد امنیت شبکه‌ای و منطقه قوی تنها راه خروج از وضعیت نابسامان فعلی باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و برای گردآوری اطلاعات مورد نیاز آن نیز از روش اسنادی و منابع معتبر اینترنتی استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

779 - نقش جایگاه هنجاری اتحادیه اروپا در بالکان غربی
احمد نقیب زاده حسین تفضلی مهدی نیکخواه قمی

اتحادیه اروپا یکی از مهمترین بازیگران بین المللی است که در صدد است علاوه بر گسترش نفوذ اقتصادی خود، در مقام یک قدرت بزرگ فراملی ظاهر شود و در این راستا به ویژه بعد از معاهده ماستریخت گام های مهمی در جهت افزایش وزن سیاسی بین المللی خود برداشته است. بعد از تشکیل اتحادیه ا چکیده کامل

اتحادیه اروپا یکی از مهمترین بازیگران بین المللی است که در صدد است علاوه بر گسترش نفوذ اقتصادی خود، در مقام یک قدرت بزرگ فراملی ظاهر شود و در این راستا به ویژه بعد از معاهده ماستریخت گام های مهمی در جهت افزایش وزن سیاسی بین المللی خود برداشته است. بعد از تشکیل اتحادیه اروپا مسئله جایگاه اتحادیه اروپا به عنوان یک کل در محافل سیاسی و دانشگاهی مطرح شد و دیدگاه های متفاوتی در این خصوص عنوان شد. دیدگاه قدرت هنجاری که توسط مانرز مطرح گردید ادبیات نوینی را در عرصه بین الملل به وجود آورد و موافقان و مخالفانی را برانگیخت. از سوی دیگر منطقه بالکان غربی که عمدتا کشور های یوگسلاوی سابق را شامل می شود از اهمیت ویژه ای برای اتحادیه اروپا برخوردار است. نزدیکی جغرافیایی، مشترکات تاریخی و فرهنگی و داشتن مرز مشترک زمینه های توسعه روابط بین دوطرف را ایجاد کرده است. لذا، این مقاله در صدد بررسی تاثیر قدرت هنجاری اتحادیه اروپا بر کشورهای بالکان غربی است. این مقاله ضمن پرداختن به بعد نظری پژوهش و بیان اقدامات و سیاست های به کار گرفته شده، ثبات نسبی حاکم بر این منطقه پرآشوب و همسویی آنها با غرب را که ناشی از قدرت هنجاری اتحادیه اروپا می باشد، مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

780 - آینده عراق و سناریوهای مربوط به آن( 2020 - 2010 )
ملک تاج خسروی احسان خسبانی یزدانی

DOR:20.1001.1.24234974.1398.12.46.3.6

از جنگ جهانی دوم تاکنون و در تاریخ سیاسی معاصر، یکی از پرچالش‌ترین کشورهای منطقه‌ جنوب غرب آسیا (خاورمیانه)، کشور عراق بوده است. بی‌شک یکی از دلایل اصلی این چالش‌ها نقش مهم و تعیین‌کننده‌ شرایط سیاسی عراق در فضای ژئوپلتیک این منطقه است. در تحولات جاری این منطقه به مانند چکیده کامل

از جنگ جهانی دوم تاکنون و در تاریخ سیاسی معاصر، یکی از پرچالش‌ترین کشورهای منطقه‌ جنوب غرب آسیا (خاورمیانه)، کشور عراق بوده است. بی‌شک یکی از دلایل اصلی این چالش‌ها نقش مهم و تعیین‌کننده‌ شرایط سیاسی عراق در فضای ژئوپلتیک این منطقه است. در تحولات جاری این منطقه به مانند گذشته، عراق نقش کلیدی و تعیین‌کننده‌ای را داراست و این نقش موجب برخورد اقدامات و منافع قدرت‌های گوناگون منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در این نقطه‌ حساس شده است. هدف اصلی این مقاله، آینده عراق با تاکید بر شرایط سیاسی و امنیتی حاکم بر این کشور و اهداف فرعی آن را می توان تاثیر‌گذاری بازیگران داخلی، منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در تحولات کشور عراق، پیش بینی آِینده سرزمینی عراق و امکان سنجی تجزیه عراق معرفی نمود. با طراحی سناریو های محتمل درباره تجزیه یا عدم تجزیه کشور عراق در دهه آتی، آینده این کشور به شکل ذیل پیش بینی می گردد: 1.سناریوی تجزیه عراق 2. سناریوی جنگ داخلی در عراق 3. سناریوی تقسیم عادلانه و دموکراتیک قدرت.در نهایت، نویسندگان به این نتیجه می رسند که بر مبنای سناریوهای مذکور، در دهه آتی تجزیه عراق میسر نخواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

781 - گسترش تنش و گذار از موازنه‏ گرایی راهبردی ترکیه در خاورمیانه
ابراهیم متقی فاطمه نکولعل‌آزاد‌ امیر رمضانی

چکیده سیاست خارجی ترکیه در سال‌های 2014 تا 2016 در فرایند عثمان‌گرایی جدید قرار گرفت؛ یعنی حوزه‌های جداشده از امپراتوری عثمانی در سال 1919 و براساس معاهده سِوْر بخشی از حوزه خارج نزدیک ترکیه خواهد بود. براساس چنین نگرشی، رهبران سیاسی جدید ترکیه گرایش به مذهب‌گرایی را با چکیده کامل

چکیده سیاست خارجی ترکیه در سال‌های 2014 تا 2016 در فرایند عثمان‌گرایی جدید قرار گرفت؛ یعنی حوزه‌های جداشده از امپراتوری عثمانی در سال 1919 و براساس معاهده سِوْر بخشی از حوزه خارج نزدیک ترکیه خواهد بود. براساس چنین نگرشی، رهبران سیاسی جدید ترکیه گرایش به مذهب‌گرایی را با الگوهای کنش راهبردی جدید در مقابله با ایران پیوند دادند. در این فرایند، داود اوغلو و اردوغان از فضای موازنه‌گرایی راهبردی خارج شدند و برای تأثیرگذاری در حوزه خارج نزدیک، به جهان عرب گرایش پیدا کردند. گذار از موازنه گرایی را می توان انعکاس ظهور سازوکارهای مربوط به نوعثمان گرایی دانست. نوعثمان گرایی با واقعیت های مربوط به خلافت و گروه های خلافت گرا پیوند پیدا کرده است. اگرچه داود اوغلو نظریه عمق راهبردی، موقعیت ترکیه در صحنه بین‌المللی را ارائه کرد؛ اما چنین رویکردی، نتوانست در سیاست امنیتی ترکیه زمینه های مربوط به موازنه گرایی منطقه ای را ایجاد کند. پیوندهای راهبردی ترکیه و عربستان روند موازنه گرایی را تحت تأثیر قرار داده است. در این مقاله نشان داده می شود که راهبرد موازنه‌‌گرایی برای به حداقل‌رساندن تضادهای ترکیه با محیط پیرامونی به‌ویژه خاورمیانه عربی و شرق مدیترانه کارکرد خود را از دست داده است. سؤال اصلی مقاله این است که: چرا موازنه گرایی راهبردی در سیاست خارجی حزب عدالت و توسعه دگرگون شده است؟ فرضیه مقاله بر این موضوع تأکید دارد که: بحران های منطقه ای و شکل گیری تضادهای امنیتی جدید در خاورمیانه زمینه حمایت از خلافت گرایی منطقه ای در سیاست خارجی ترکیه را اجتناب ناپذیر ساخته است؛ در حالی که موازنه‌‌گرایی راهبردی ترکیه معطوف به گسترش الگوی تعامل همکاری ـ رقابت براساس ضرورت‌‌های سیاست بین‌‌الملل و نیازهای راهبردی ترکیه در پیمان‌‌های منطقه‌‌ای و جهانی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

782 - سیاست خارجی روسیه در خاورمیانه
محمد سهرابی

وقوع انقلاب¬ها در شمال آفریقا و تسری آن به خاورمیانه سبب شد تا بازیگران منطقه¬ای و فرا¬منطقه¬ای، رویکردهای متفاوتی را در منطقهخاورمیانه اتخاذ نمایند. روسیه، به¬عنوان یکی از بازیگران فرا¬منطقه¬ای حاضر در منطقه خاورمیانه که تاریخچه حضور آن به د چکیده کامل

وقوع انقلاب¬ها در شمال آفریقا و تسری آن به خاورمیانه سبب شد تا بازیگران منطقه¬ای و فرا¬منطقه¬ای، رویکردهای متفاوتی را در منطقهخاورمیانه اتخاذ نمایند. روسیه، به¬عنوان یکی از بازیگران فرا¬منطقه¬ای حاضر در منطقه خاورمیانه که تاریخچه حضور آن به دوره تزارها بازمی¬گردد در جریان این خیزش¬ها، رویکرد خود را نسبت به این منطقه تغییر داده و در هر یک از کشورهای قیام¬کرده با توجه به منافع و ابزار خود، سیاستی متفاوت را اتخاذ نموده است. خاورمیانه و موضوعات مختلف معطوف به آن، یکی از مسائلی است که مسکو، به ویژه در دوره دوم ریاست جمهوری پوتین، توجه زیادی به آن داشته است. تردد بالای دیپلماتیک میان مقامات خاورمیانه‌ای به مسکو و بالعکس، به خوبی بیانگر بروز نوعی تحرک و پویایی در سیاست خاورمیانه‌ای روسیه و متفاوت از دهه‌های گذشته می‌‌باشد. چنین به نظر می‌رسد که در پی تحولات پس از 11 سپتامبر 2001، و به ویژه اقدامات نظامی آمریکا در افغانستان و عراق که منجر به تکثیر بنیادگرایی دینی و احساسات ضدآمریکایی در خاورمیانه گردید، روسیه از یک وضعیت و اقبال عمومی بیشتری نزد دولت‌ها و افکار عمومی جوامع منطقه یاد شده برخوردار شده است، وضعیتی که این کشور؛ خود نیز به استقبال و بهره‌برداری از‌آن فکر می‌کند. یافته¬های مقاله حاکی از آن است که خیزش¬های مردمی در منطقه خاورمیانه با عنوان "انقلاب¬های عربی" موجب گردید تا روسیه ابتدا سیاست همراهی با این انقلاب¬ها را در قالب همکاری با غرب در پیش گیرد اما در ادامه به دلیل نگرانی از افزایش حضور آمریکا در منطقه و تسری این جریان به منطقه اوراسیا، سیاست تقابل با جریان¬های انقلابی و حمایت از دولت¬های حاکم را در قالب تقابل با غرب دنبال نماید. مقاله حاضر، رویکرد روسیه را نسبت به خیزش¬های مردمی و وقوع انقلاب¬ها در منطقه خاورمیانه تبیین خواهد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

783 - تأثیر جهانی‌شدن اقتصاد بر جایگاه ژئواکونومیک ایران در منطقه آسیای جنوب غربی
گارینه کشیشیان سیامک سیار

جهانی‌شدن بارزترین وجه تمایز جهان دیروز و جهان امروز است. جهانی‌شدن اقتصاد که یکی از ابعاد جهانی‌شدن است، می ‌تواند در گسترش فناوری و انتقال آن به کشورهای درحال توسعه و نقل‌و‌انتقال سریع سرمایه و منابع مالی نقش مؤثری ایجاد کند. تلاش شرکت‌های فراملیتی برای توسعه و یکپارچ چکیده کامل

جهانی‌شدن بارزترین وجه تمایز جهان دیروز و جهان امروز است. جهانی‌شدن اقتصاد که یکی از ابعاد جهانی‌شدن است، می ‌تواند در گسترش فناوری و انتقال آن به کشورهای درحال توسعه و نقل‌و‌انتقال سریع سرمایه و منابع مالی نقش مؤثری ایجاد کند. تلاش شرکت‌های فراملیتی برای توسعه و یکپارچگی بازارهای خود و گسترش مبادلات تجاری در راستای گسترش و تعمیق وابستگی‌ های متقابل بین کشورهای منطقه و اقتصاد ملی آنان می ‌تواند با برداشتن بسیاری از موانع تجاری موجود در جهت مقررات‌ زدایی و ایجاد اقتصادی باز از نتایج جهانی‌شدن اقتصاد باشد. موقعیت ژئواکونومیک ایران در منطقه جنوب غربی آسیا به‌عنوان تولید‌کننده انرژی، بازیگر تسهیل ‌گر توزیع و یا یکی از حلقه ‌های مکمل این نظام اقتصادی می‌ تواند زمینه را برای سرمایه‌گذاری هرچه بیشتر در منطقه آماده کند. در این راستا با فراهم‌ساختن زیرساخت‌های اقتصادی، افزایش هر چه بیشتر ظرفیت‌های تولید و رشد و پیشرفت صنایع نفت و صنایع وابسته به آن را فراهم می‌کند. عواملی چون مشارکت در توزیع و گسترش فناوری و انتقال ذخایر، توسعه، تولید و افزایش ظرفیت تولید ناخالص ملی و رشد شاخصه‌های توسعه می‌تواند اقتصاد کشور را در سایه جهانی‌شدن به‌سوی اقتصادی پویا پیش ببرد. در این مقاله تأثیر جهانی‌شدن اقتصاد در منطقه جنوب غربی آسیا بر جایگاه ژئواکونومیک ایران، با روش همگرایی مورد بررسی قرار گرفته است. روش جمع‌آوری اطلاعات توصیفی – تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

784 - سیاست های توسعه منطقه ای ترکیه در فرایند انطباق با اتحادیه اروپا
رضا رسولی اسماعیل بایبوردی مالک دلیر

رویکردهای برنامه ریزی منطقه ای شامل فعالیت هایی می شود که هدفشان حذف تفاوت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بین مناطق مختلف است. در مناطق مختلف کشور ترکیه تفاوت های میزان توسعه از لحاظ جمعیت، سطح درآمد و فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی به چشم می خورد. جهت از بین بردن این تف چکیده کامل

رویکردهای برنامه ریزی منطقه ای شامل فعالیت هایی می شود که هدفشان حذف تفاوت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بین مناطق مختلف است. در مناطق مختلف کشور ترکیه تفاوت های میزان توسعه از لحاظ جمعیت، سطح درآمد و فعالیتهای اقتصادی و اجتماعی به چشم می خورد. جهت از بین بردن این تفاوتها از سیاستهای برنامه ریزی منطقه ای و همچنین برنامه توسعه استفاده می گردد. اهداف اصلی این برنامه حذف نابرابریهای منطقه ای، حل مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مناطق و دستیابی به بهره برداری کارآمد از منابع موجود و همچنین کنترل تحرکات جمعیتی می باشد. در اتحادیه اروپا با وجود آنکه تمامی کشورهای عضو، سیاستهای منطقه ای ملی خودشان را اعمال می کنند درعین حال جهت پشتیبانی از تحولات اقتصادی، اجتماعی و حذف ناپایداری های منطقه ای، از یک سیاست منطقه ای واحد و مشترک پیروی می کنند. جهت تحقق این سیاستها، اتحادیه اروپا از مزایای ناشی از برخی سرمایه گذاریهای خاص همچون کمک های مالی و اعتبارات ساختاری بهره مند می شود. ترکیه در این دوران مسئولیت اجرای سیاستهای منطقه ای را به عهده دارد. اسناد مشارکت دوره فوق و گزارشهای پیشرفت کار و همچنین برنامه ملی و طرح مقدماتی توسعه ملی که توسط ترکیه تهیه می شود از اهمیت ویژه‌ای در برجسته سازی اولویت های اتحادیه اروپا و مسئولیت های ترکیه برخوردار است. لذا این مقاله به بررسی سیاست های توسعه منطقه ای ترکیه در فرایند انطباق با اتحادیه اروپا می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

785 - اولویت های سیاست خارجی و امنیتی اسرائیل در فضای نوین منطقه ای
محمد سهرابی احسان جنتی

چکیده از ابتدای تشکیل رژیم صهیونیستی رویکرد سیاست خارجی و امنیتی اسرائیل برآموزه های تحریف شده مذهبی، استراتژی گسترش سرزمین و شهرک سازی، دستیابی به عمق استراتژیک، فائق آمدن بر چالش ها و شکاف های درونی و در نهایت رسیدن به آرمان اسرائیل بزرگ به عنوان تمهیدی جهت تحقق وعده چکیده کامل

چکیده از ابتدای تشکیل رژیم صهیونیستی رویکرد سیاست خارجی و امنیتی اسرائیل برآموزه های تحریف شده مذهبی، استراتژی گسترش سرزمین و شهرک سازی، دستیابی به عمق استراتژیک، فائق آمدن بر چالش ها و شکاف های درونی و در نهایت رسیدن به آرمان اسرائیل بزرگ به عنوان تمهیدی جهت تحقق وعده های تورانی، استوار بوده است. اکنون و پس از گذشت 60 سال از تشکیل این رژیم و سپری نمودن جنگ های متعدد به ویژه جنگ 33 روزه، همچنین وقوف به شکاف ها و چالش های درونی و خواست افکار عمومی مبنی بر برقراری و تامین امنیت، دولتمردان اسرائیل تصمیم به تغییر سیاست خارجی و امنیتی برای دستیابی به امنیت پایدار گرفته اند. این تحول شامل تصمیم این رژیم برای عقب نشینی ارضی و تعریف مرز و تصحیح استراتژی های منطقه ای به جای اشغالگری، سلطه و سرکوب می باشد. بدیهی است که این تحول پیامدها و آثاری را برای منطقه و ایران به همراه خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

786 - زمینه های تغییر جایگاه ایالات متحده در خاورمیانه پساجنگ سرد: از منظر جامعه‌شناسی تاریخی
مهدی زیبائی شهلا نجفی

پس از فروپاشی شوروی و موفقیت ائتلاف بین‌المللی تحت هدایت ایالات متحده در بیرون راندن عراق از کویت در اوائل دهه 90 میلادی زمینه‌های شکل‌گیری نظام تک قطبی به رهبری امریکا در عرصه بین‌الملل فراهم گردید. در این ارتباط، رئیس جمهور وقت ایالات متحده جورج بوش طی یک سخنرانی از ع چکیده کامل

پس از فروپاشی شوروی و موفقیت ائتلاف بین‌المللی تحت هدایت ایالات متحده در بیرون راندن عراق از کویت در اوائل دهه 90 میلادی زمینه‌های شکل‌گیری نظام تک قطبی به رهبری امریکا در عرصه بین‌الملل فراهم گردید. در این ارتباط، رئیس جمهور وقت ایالات متحده جورج بوش طی یک سخنرانی از عبارت "نظم نوین جهانی" استفاده نمود که دلالت بر آغاز فصل جدید مناسبات سیاسی بر پایه قدرت فائقه امریکا در عرصه بین‌الملل از جمله خاورمیانه داشت. با این حال، ظهور چین به عنوان قدرت نوظهور و عدم تحقق سیاست‌های منطقه‌ای این کشور در خاورمیانه طی نزدیک به دو دهه اخیر گویای ناکافی بودن قدرت ایالات متحده در برپایی نظم مورد نظر است. حال سوال این است که چه عواملی زمینه‌ساز افول جایگاه ایالات متحده در خاورمیانه طی سه دهه اخیر بوده‌اند؟ واکاوی حقایق تاریخی گویای آن است که مجموعه‌ای از نتایج گسترش اقتصاد نئولیبرالی در سطح جهان (تعمیق فقر در منطقه)، تحولات محیط بین‌الملل (نتایج غیرمنتظره روند جهانی‌سازی) اهداف نادرست (حمایت جانبدارانه از اسرائیل)، محاسبات اشتباه (حمله به عراق) و ... که پیشینه آنها بعضاً به پیش از اتمام جنگ سرد باز می‌گردد موجب تضعیف موقعیت امریکا در عرصه بین‌الملل به طور عام و در خاورمیانه به طور خاص گردیده است. نوشتار حاضر قصد دارد در پرتو نظریه جامعه‌شناسی تاریخی روابط بین‌الملل تغییر جایگاه منطقه‌ای ایالات متحده را در خاورمیانه چند دهه اخیر مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

787 - جنایت های ارتکابی در میانمار و رهیافت های منطقه ای (با تکیه بر اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری)
سجاد رحمتی ترکاشوند جمال بیگی بابک پور قهرمانی

یکی از موارد بحث‌برانگیز در منطقه جنوب شرقی آسیا، جنایت‌های ارتکابی در مینمار می‌باشد که شامل جنایت‌های نسل زدایی، جنایت‌های علیه بشریت و جنایت‌های جنگی بوده که با عنایت به غیر انسانی بودن این رفتارها، مورد توجه مقام‌های سیاسی سایر کشورها از جمله مقام معظم رهبری قرار گر چکیده کامل

یکی از موارد بحث‌برانگیز در منطقه جنوب شرقی آسیا، جنایت‌های ارتکابی در مینمار می‌باشد که شامل جنایت‌های نسل زدایی، جنایت‌های علیه بشریت و جنایت‌های جنگی بوده که با عنایت به غیر انسانی بودن این رفتارها، مورد توجه مقام‌های سیاسی سایر کشورها از جمله مقام معظم رهبری قرار گرفته است. هدف این مقاله تبیین جنایت‌های ارتکابی در میانمار و رهیافت‌های منطقه‌ای آن با تکیه بر اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری است. روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات نیز به صورت گردآوری و فیشبرداری می‌باشد. نحوه انجام پژوهش کیفی بوده و یافته های تحقیق حاکی از این است که شدت جنایت‌های ارتکابی در میانمار به حدی است که بر اساس نظریه‌‌های اندیشمندان سیاسی کشورها به خصوص مقام معظم رهبری، راهکارهای پیش‌گیری و مقابله با این جنایت‌ها اقدام عملی کشورها و فشار سیاسی و اقتصادی به دولت میانمار، ورود سازمان‌های حقوق بشری، تشکیل کنفرانس سازمان همکاری اسلامی، و واکنش دادگاه بین المللی کیفری برای محاکمه و مجازات عاملان این جنایت‌ها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

788 - طراحی الگوی عوامل مؤثر بر موفقیت کسب‌وکارهای کوچک و متوسط با استفاده از رویکرد تفسیری ساختاری
مهدی حسین پور محمدجواد جمشیدی حسین کریمی میلاد بخشم

امروزه شرکت‌های کوچک و متوسط به‌ عنوان یکی از حوزه‌هایی که توانایی بالایی در توسعه ملی و منطقه ‌ای دارد شناخته می‌شود و به بهبود فناوری محلی و توسعه کارآفرینان بومی کمک می‌کنند. این مقاله با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت کسب ‌و کارهای کوچک و متوسط در شهر کرمانشاه با چکیده کامل

امروزه شرکت‌های کوچک و متوسط به‌ عنوان یکی از حوزه‌هایی که توانایی بالایی در توسعه ملی و منطقه ‌ای دارد شناخته می‌شود و به بهبود فناوری محلی و توسعه کارآفرینان بومی کمک می‌کنند. این مقاله با هدف شناسایی عوامل مؤثر بر موفقیت کسب ‌و کارهای کوچک و متوسط در شهر کرمانشاه با استفاده از رویکرد تفسیری ساختاری تهیه شده است. پژوهش حاضر ازنظر هدف کاربردی بوده و ازنظر روش‌شناسی کیفی با رویکرد توصیفی تحلیلی هست. جهت تهیه داده‌ها ابتدا با مرور مبانی نظری و استفاده ازنظر 19 متخصص به‌عنوان اعضای پانل از طریق روش دلفی مهم‌ترین عوامل موفقیت کسب و کارهای کوچک و متوسط در شهر کرمانشاه شناسایی و برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات نیز از 19 متخصص درروش مدل‌سازی ساختاری- تفسیری استفاده شد. جامعه اماری پژوهش شامل مدیران، کارشناسان و خبرگان در حوزه کسب ‌و کارهای کوچک و متوسط بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند 21 نفر انتخاب شدند. نتایج پژوهش حاکی از آن است که از بین عوامل مؤثر بر موفقیت کسب‌ و کارهای کوچک و متوسط، حمایت‌های همه‌ جانبه دولت به ‌عنوان کلیدی ‌ترین عامل مؤثر بر موفقیت کسب ‌و کارهای کوچک و متوسط در شهر کرمانشاه شناخته‌ شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

789 - مدیریت هماهنگ منطقه‌ای راهکار ایجاد تعادل فضایی در نظام شهری منطقه شهری تهران
اسداله بیات زینب کرکه آبادی سعید کامیابی

روند سریع گسترش منطقه شهری تهران طی چهار دهه اخیر بدون داشتن الگو و برنامه‌ای خاص موجب تشدید عوارض نامطلوبی، ازجمله افزایش تمرکزها و تراکم‌های غیرقابل‌کنترل شده است. هدف از این تحقیق ساماندهی به اسکان و استقرار جمعیت و فعالیت در توسعه آتی شهرها و توزیع مرکزیت‌ها در سطح چکیده کامل

روند سریع گسترش منطقه شهری تهران طی چهار دهه اخیر بدون داشتن الگو و برنامه‌ای خاص موجب تشدید عوارض نامطلوبی، ازجمله افزایش تمرکزها و تراکم‌های غیرقابل‌کنترل شده است. هدف از این تحقیق ساماندهی به اسکان و استقرار جمعیت و فعالیت در توسعه آتی شهرها و توزیع مرکزیت‌ها در سطح منطقه به‌منظور کاهش شدت تمرکزگرایی و وابستگی مستقیم سکونتگاه‌های منطقه به شهر تهران و به‌تبع کاهش بار مسائل و مشکلات شهر تهران با ایجاد تعادل فضایی بیشتر در نظام شهری منطقه است. رویکرد حاکم بر این پژوهش توصیفی، تحلیلی و از نوع کاربردی-توسعه ای است. پژوهش حاضر با استفاده از روش آنتروپی به بررسی و ارائه تحلیل درخصوص میزان تعادل فضایی نظام شهری منطقه طی سال‌های 1355-1390 پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد ضریب آنتروپی (شاخص بی‌نظمی) منطقه طی سال‌های 1355 تا 1390 از 28/0 به 49/0 افزایش یافته است که حاکی از افزایش نسبی تعادل فضایی در سطح منطقه است؛ ولی هنوز با عدد یک که نشان‌دهنده ایجاد تعادل فضایی مناسب در منطقه است فاصله زیادی دارد. بنا بر یافته‌های تحقیق با اتخاذ تدابیر برگرفته از مدیریت هماهنگ منطقه‌ای و توسعه شهری چند مرکزی می‌توان شاهد ایجاد تعادل فضایی بیشتر در نظام شهری منطقه، کاهش شدت تمرکزگرایی و وابستگی مستقیم سکونتگاه‌های منطقه به شهر تهران و کاهش بار مسائل و مشکلات شهر تهران و منطقه شهری تهران و دستیابی به یک شبکه سکونتگاهی متعادل و پایدار در سطح منطقه بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

790 - بررسی تطبیقی برنامه‌های آمایشی کره جنوبی و ایران
ثریا قاضی مرضیه طاهری

آمایش سرزمین به معنای آبادانی و عمران سرزمین است. در برنامه های آمایشی هدف تعادل بخشی فضاست و کشور ها به دلیل ویژگی های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی، سیاسی و زیرساخت ها به ضرورت آمایش سرزمین پی برده و به آن توجه نشان داده اند. در ایران نیز به دلیل وسعت فراوان این چکیده کامل

آمایش سرزمین به معنای آبادانی و عمران سرزمین است. در برنامه های آمایشی هدف تعادل بخشی فضاست و کشور ها به دلیل ویژگی های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی، سیاسی و زیرساخت ها به ضرورت آمایش سرزمین پی برده و به آن توجه نشان داده اند. در ایران نیز به دلیل وسعت فراوان این سرزمین از چندین دهه قبل توجه خاصی به ضرورت برنامه های آمایشی وجود داشته اشت و با آن که در این راستا تلاش هایی صورت گرفته ولی این برنامه ها با موفقیت انجام نگرفته است. هدف این مقاله این است که با تطبیق برنامه های آمایشی ایران و کره جنوبی از تجربیات کشور کره جنوبی در جهت کاهش نقاط ضعف و بهبود برنامه های آمایشی کشورمان بهره گرفت. در واقع در این مقاله سعی شده است سابقه و سیر تحول برنامه ریزی آمایشی و فضایی، چارچوب نظری برنامه ریزی آمایشی، مبانی قانونی طرح های کالبدی و همچنین طرح های تهیه شده جامع سرزمین در این دو کشور را مورد بررسی و تطبیق قرار داده شود. و برای تدوین مقاله از روش کتابخانه ای استفاده گردیده است. نتایج نشان می دهد که با وجود برنامه ریزی در زمینه آمایش سرزمین در ایران و وجود طرح های جامع و مطالعات در این زمینه به دلیل نبود اجرای به هنگام و درست برنامه ها موفقیت های چشمگیری در آمایش سرزمین حاصل نشده است. و همچنین در تدوین برنامه ها بسیاری از مسائل حائز اهمیت که می تواند در تحقق سریع تر اهداف آمایشی موثر باشد نیز از چشمان مسئولین امر و برنامه ریزان دور مانده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

791 - ماهیت فقهی منویات بیانیه گام دوم انقلاب
مهدیه یوسفی مجید وزیری ابراهیم یاقوتی

بیانیه گام دوم انقلاب مشتمل بر گزاره هایی در باره عدالت، مبارزه با فساد، اقتصاد مقاومتی، استقلال، آزادی، عزت ملی، و مانند آن است که عمدتا همراه با باید و نباید بوده و جنبه الزامی آن به وضوح مشخص است و این ابهام را ایجاد کرده است که الزامات مزبور ماهیتی فقهی- حقوقی دارند چکیده کامل

بیانیه گام دوم انقلاب مشتمل بر گزاره هایی در باره عدالت، مبارزه با فساد، اقتصاد مقاومتی، استقلال، آزادی، عزت ملی، و مانند آن است که عمدتا همراه با باید و نباید بوده و جنبه الزامی آن به وضوح مشخص است و این ابهام را ایجاد کرده است که الزامات مزبور ماهیتی فقهی- حقوقی دارند یا توصیه های اخلاقی می&lrm; باشند. پژوهش فرارو، مبتنی بر روش تحلیلی - توصیفی، در صدد رهیافت به ماهیت منویات بیانیه و رفع ابهام از الزامات مندرج در آن است. بدین منظور جایگاه بیانیه از منظر حکم شرعی بودن منویات آن یا اخلاق دستوری بودن آنها و نیز استعداد جایگزینی این منویات در احکام حکومتی و همچنین مولوی یا ارشادی بودن آنها واکاوی شده است. در دوران میان حکم شرعی یا اخلاق دستوری بودن، یافته نوشتار این است که گنجاندن منویات ذیل اخلاق دستوری، می تواند آنها را در جایگاه والای حق نسبت به تکلیف قرار دهد. همچنین با توجه به ملاک های حکم حکومتی از جمله فقدان حکم شرعی و موقت بودن آن نمیتوان بسیاری از منویات بیانیه را حکم حکومتی دانست. همچنین با توجه به ملاکات فقهی تمایز میان حکم مولوی و ارشادی، بسیاری از منویات مندرج در بیانیه، ارشاد به احکام شرعی و عقلی است. با این حال، نتیجه نهایی پژوهش فرارو این است که به دلیل تنوع الزامات بیانیه، نمی توان تمام آنها را در یک نهاد فقهی گنجاند. گو اینکه برخی از الزامات بیانیه قابلیت ارزیابی ذیل حکم مولوی را دارند ولی بسیاری از آنها دستورات اخلاقی، احکام شرعی تکلیفی یا مستقلات عقلی می باشند که بیانیه، ملت و مسئولان را به آن ارشاد نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

792 - تاثیرپذیری بازار سهام ایران از نوسان بازار سهام شرکای تجاری در منطقه منا
سید محمد رضا خاتمی غلامرضا زمردیان میر فیض فلاح مهرزاد مینوئی

تجارت و مراودات بین کشورها، شرط لازم برای همگرایی مالی است. با این رویکرد مطالعه حاضر به بررسی تأثیرپذیری بازار سهام ایران از بازار سهام کشورهای طرف تجاری ایران در منطقه منا پرداخته است. جهت رسیدن به این هدف اطلاعات در خصوص شاخص کل بازار سهام کشورهای منتخب طی سپتامبر 20 چکیده کامل

تجارت و مراودات بین کشورها، شرط لازم برای همگرایی مالی است. با این رویکرد مطالعه حاضر به بررسی تأثیرپذیری بازار سهام ایران از بازار سهام کشورهای طرف تجاری ایران در منطقه منا پرداخته است. جهت رسیدن به این هدف اطلاعات در خصوص شاخص کل بازار سهام کشورهای منتخب طی سپتامبر 2015 الی ژوئن 2022 جمع‌آوری و با استفاده از تحلیل موجک نوسانات شاخص محاسبه شد. در ادامه الگوی VAR‌ برآورد و آزمون علیت گرنجر صورت پذیرفت. در نهایت نیز با استفاده از انواع مدل‌های GARCH تأثیر نوع خبر بر بازار سهام کشورها بررسی شد. نتایج تحلیل موجک نشان داد که در طول زمان، دامنه نوسان بازار سهام در کشورهای منطقه منا افزایش یافته است. بر پایه نتایج مدل VAR و آزمون علیت گرنجر نیز، بازار سهام ایران به صورت یکطرفه تحت تأثیر نوسانات در بازار سهام کشورهای طرف تجاری و عضو اوپک شامل کویت، عمان، قطر، عربستان، امارات و لبنان قرار دارد. با این حال علامتی در خصوص تأثیرپذیری بازار سهام ایران از نوسان در بازار سهام سایر کشورها شامل اردن، بحرین، مصر، تونس و مراکش مشاهده نشد. در نهایت نیز نتایج مدل‌های واریانس شرطی بیان‌گر آن بوده که کشورهای منتخب از یک الگوی نوسانات مشابه نامتقارن پیروی می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

793 - عوامل موثر بر جذب سرمایهگذاری در منطقه آزاد ارس و اولویتبندی آنها
محمدرضا ناهیدی اصغر آذرکسب جواد محمدنژاد ابراهیم علیمحمدی اصل

هدف از پژوهش، تعیین عوامل موثر بر جذب سرمایه گذاری در منطقه ی آزاد ارس می باشد. پژوهش حاضر از نظر روش، پیمایشی و از حیث هدف، کاربردی است. ابزار پژوهش پرسشنامه بوده و شامل 5 متغیر است. جامعه ی آماری، عبارت از پرسنل قراردادی، رسمی(کارشناسان) و مسئولان اجرایی سازمان منطقه چکیده کامل

هدف از پژوهش، تعیین عوامل موثر بر جذب سرمایه گذاری در منطقه ی آزاد ارس می باشد. پژوهش حاضر از نظر روش، پیمایشی و از حیث هدف، کاربردی است. ابزار پژوهش پرسشنامه بوده و شامل 5 متغیر است. جامعه ی آماری، عبارت از پرسنل قراردادی، رسمی(کارشناسان) و مسئولان اجرایی سازمان منطقه ی آزاد ارس، سرمایه گذاران و نیز دیگرصاحب نظران در این زمینه، حدوداً 350 نفر می باشند که حجم نمونه ی انتخابی بر اساس جدول مورگان 191 نفر انتخاب می گردد. برای آزمون فرضیه ها از نرم افزارSPSS16و روش آماریT-testاستفاده گردید. پس از شناسایی عوامل مؤثر بر جذب سرمایه در منطقه آزاد ارس، اولویت بندی و تعیین میزان نقش هر یک از عوامل اثرگذار بر جذب سرمایه با استفاده از نرم افزارExpert Choiceو از مدل تحلیل سلسله مراتبی(AHP) استفاده گردید. طبق نتایج بدست آمده همة موارد (عامل امکانات، عامل قوانین و مقررات، عامل سیاستگذاری، عامل مدیریت، عامل مکان‌یابی) از جمله عوامل مؤثر بر جذب سرمایه در منطقه آزاد ارس محسوب می شوند. نتایج تحلیل سلسله مراتبی (AHP) مبین این نکته است که اثر سوء سیاستگذاریهای دولت در سطح کلان جامعه و عدم شفافیت و کارایی پاره ای از قوانین و مقررات مربوط به مناطق آزاد به ترتیب با ضریب اولویت1290/0 و 1230/0 ، مهمترین مشکل منطقه در جذب سرمایه های داخلی و خارجی محسوب می شود. عدم برخورداری از سطح مدیریت اجرایی قوی و کارا در منطقه آزاد ارس با ضریب اولویت 1119/0، کمبود امکانات زیربنایی و خدمات عمومی در منطقه آزاد ارس با ضریب اولویت 1085/ 0 و مکانیابی با ضریب 0986/0 در رده های بعدی قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

794 - شناسایی اصول ومبانی مکان‌یابی فضای مناسب شهری جهت اسکان موقت پس اززلزله احتمالی تهران( نمونه مطالعاتی: منطقه 3 تهران)
روزبه زمانیان میلاد بختیاری

10.30495/jsps.2023.1970848.1017

اسکان موقت جمعیت آسیب دیدگان فرایندی است که مستلزم آن، شناسایی فضاهای مناسب برای استقرارجمعیت، برنامه ریزی، مدیریت و ارئه راهکارهای مناسب قبل و حین وقوع زلزله احتمالی می‌باشد. منطقه 3 شهرداری تهران، منطقه مستعدی برای وقوع زلزله می‌باشد و وجود گسل‌های مؤثر در آسیب‌پذیری چکیده کامل

اسکان موقت جمعیت آسیب دیدگان فرایندی است که مستلزم آن، شناسایی فضاهای مناسب برای استقرارجمعیت، برنامه ریزی، مدیریت و ارئه راهکارهای مناسب قبل و حین وقوع زلزله احتمالی می‌باشد. منطقه 3 شهرداری تهران، منطقه مستعدی برای وقوع زلزله می‌باشد و وجود گسل‌های مؤثر در آسیب‌پذیری شهر تهران ازجمله گسل‌های مشاء، گسل شمال تهران و گسل ری و همچنین تأثیر گسل‌هایی در داخل و پیرامون منطقه ازجمله گسل محمودیه، گسل داودیه، گسل تلو پایین، گسل شیان و کوثر بروز خطر زمین‌لرزه را در این منطقه تشدید می‌کند. این مسئله ضرورت مدیریت بحران و بحث مکان‌یابی فضاهای بهینه جهت اسکان موقت، مخصوصاً فضاهای سبز و باز در مواقع بعد از رخداد زلزله برای کمک‌رسانی و اسکان شهروندان را ضروری جلوه داده است. بنابراین موضوع مکان‌یابی، تعیین فضاهای شهری با قابلیت اسکان موقت و ارائه یک الگوی مناسب اسکان با در نظر گرفتن پارامترها و عوامل مؤثر مکانی مهم‌ترین هدف این پژوهش برای مدیریت بحران بعد از زلزله احتمالی تهران در منطقه 3، در نظر گرفته شده است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی بوده و روش بررسی آن توصیفی-تحلیلی است .در همین راستا با استفاده از مطالعات اسنادی و کتابخانه، چارچوب مفهومی و مروری بر تجارب، مطالعات پیشین مورد بررسی قرار گرفته است . این تحقیق با تحلیل داده‌ها به صورت کیفی و کمی و با شناسایی معیارها و اصول مکان‌یابی سکونتگاه‌های موقت و وزن دهی به معیارها از طریق ماتریس مقایسه زوجی انجام شد . جهت مکان‌یابی فضاهای باز موجود از روش سلسله مراتبی AHP استفاده گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

795 - سنجش رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری در حوزه‌های کارکردی، مطالعه موردی: شهرداری منطقه 2 کلانشهر تبریز
محمد شالی محمد عابدیگانه

10.30495/jsps.2023.1984878.1046

سنجش رضایت مردم از مدیریت شهری یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده کیفیت و چگونگی عملکرد ارائه‌کنندگان خدمات شهری است؛ بر همین اساس هدف پژوهش حاضر آن است که کیفیت عملکرد مدیریت شهری منطقه 2 کلانشهر تبریز را از نظر شهروندان مورد سنجش قرار دهد به لحاظ هدف، از نوع کاربردی و چکیده کامل

سنجش رضایت مردم از مدیریت شهری یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده کیفیت و چگونگی عملکرد ارائه‌کنندگان خدمات شهری است؛ بر همین اساس هدف پژوهش حاضر آن است که کیفیت عملکرد مدیریت شهری منطقه 2 کلانشهر تبریز را از نظر شهروندان مورد سنجش قرار دهد به لحاظ هدف، از نوع کاربردی و به لحاظ ماهیت از نوع توصیفی- تحلیلی است. شاخص‌های مورد استفاده در این پژوهش در حوزه‌های کارکردی شهرداری شامل خدمات شهری و محیط زیست، شهرسازی و معماری، مدیریت بحران، مدیریت شهر، فرهنگی- اجتماعی و حمل و نقل و ترافیک با استفاده از پیشینه تحقیق و ادبیات نظری شناسایی و تعریف عملیاتی شد و به صورت میدانی و ابزار پرسشنامه جامعه آماری 383 نفر در میان شهروندان تکمیل گردید. یافته‌های تحقیق با استفاده از آزمون‌های آماری فریدمن، تی تک‌نمونه‌ای و رگرسیون تجزیه‌ و تحلیل شد. یافته های تحقیق نشان می دهد میزان رضایت ساکنان از شهرداری و خدمات ارائه‌شده آن در سطح متوسط به پایین قرار دارد؛ همچنین براساس آزمون فریدمن مشخص گردید که بالاترین میزان رضایت شهروندان، مربوط به شاخص‌های فرهنگی و اجتماعی و پایین‌ترین میزان رضایت‌مندی نیز در شاخص مدیریت شهر و مشارکت دادن مردم در تصمیم‌گیری‌های مربوط به شهر است. همچنین وجود تفاوت معنادار بین سطح تحصیلات و میزان رضایتمندی و عدم وجود رابطه بین ویژگی‌های سن، جنس و تأهل و میزان رضایت‌مندی از عملکرد شهرداری تأیید شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

796 - مقایسه عملکرد و برخی از صفات زراعی ارقام جدید گندم نان در شهرستان کرمان (منطقه سرد)
محمد علی جواهری حمید نجفی نژاد

لذا در این پژوهش 13 رقم گندم نان شامل الوند، بک کراس روشن، پیشتاز، ارگ، تایگر، سیروان، فلامنکو، امید، اروم، حیدری، میهن، چمران2 و ناتاشا در چارچوب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی کرمان و به مدت دو سال ارزیابی گردیدند. پس چکیده کامل

لذا در این پژوهش 13 رقم گندم نان شامل الوند، بک کراس روشن، پیشتاز، ارگ، تایگر، سیروان، فلامنکو، امید، اروم، حیدری، میهن، چمران2 و ناتاشا در چارچوب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی کرمان و به مدت دو سال ارزیابی گردیدند. پس از انجام آزمون بارتلت اقدام به تجزیه واریانس مرکب توسط نرم‌افزار SAS و انجام مقایسه میانگین به روش دانکن در سطح 5 درصد و سپس تفسیر نتایج حاصل گردید. نتایج نشان داد ارقام حیدری، میهن، اروم و ارگ به ترتیب با میانگین عملکرد 6300، 6263، 5546 و 5257 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد دانه بودند. همچنین ارقام چمران2، سیروان و تایگر با میانگین عملکرد 4488، 4566 و 4668 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. از طرفی ارقام امید و پیشتاز با وزن هزار دانه 24/44 و 04/44 گرم بیشترین و ارقام فلامنکو و تایگر به ترتیب با وزن هزار دانه 49/37 و 73/36 گرم کمترین وزن هزار دانه را داشته‌اند. رقم چمران2 با 83/39 کمترین تعداد دانه در سنبله را دارا بود. رقم امید با 107 سانتی‌متر بیشترین ارتفاع بوته و ارقام میهن و تایگر به ترتیب با 81 و 83/79 سانتی‌متر کمترین ارتفاع بوته را دارا بودند. با توجه به نتایج این تحقیق (خصوصا از نظر عملکرد، زودرسی و پاکوتاهی) توصیه می‌گردد ارقام حیدری و میهن جهت کاشت جایگزین ارقام مرسوم و قدیمی در مناطق سرد استان کرمان گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

797 - ارزیابی شرایط رویشگاهی بادام کوهی Amygdalus scoparia در منطقه بوالحسن دزفول به روش تصمیم‌گیری چندمعیاره
سید علی جوزی نسرین مرادی مجد

منطقه جنگلی بوالحسن با مساحت 5725 هکتار در شمال‌شرقی شهرستان دزفول جزء جنگل‌های طبیعی می‌باشد. با توجه به گونه با ارزش بادام کوهی (Amygdalus scoparia) که بیشتر عرصه را در برگرفته است، پرداختن به بهره‌برداری اصولی و توسعه و احیاء آن ضروری می‌باشد. براین اساس آگاهی از نیا چکیده کامل

منطقه جنگلی بوالحسن با مساحت 5725 هکتار در شمال‌شرقی شهرستان دزفول جزء جنگل‌های طبیعی می‌باشد. با توجه به گونه با ارزش بادام کوهی (Amygdalus scoparia) که بیشتر عرصه را در برگرفته است، پرداختن به بهره‌برداری اصولی و توسعه و احیاء آن ضروری می‌باشد. براین اساس آگاهی از نیاز رویشگاهی این گونه و تعیین مشخصه‌های کمی و کیفی آن می‌تواند کمک شایانی برای استفاده مناسب از این گونه به‌همراه داشته باشد. به منظور اجرای این تحقیق پس از جنگل‌گردشی و بررسی مقدماتی منطقه، محدوده رویشگاه بوالحسن روی نقشه 1:25000 مشخص شد. سپس با تلفیق نقشه‌های شیب، ارتفاع از سطح دریا و جهت جغرافیایی نقشه واحدهای شکل زمین تهیه و 36 واحد کاری مختلف تعیین شد. در هر واحد کاری صفات کمی و کیفی شامل ارتفاع، تاج پوشش، قطر متوسط هر اصله بادام و تراکم متوسط بادام اندازه گیری شد. ارزیابی توان اکولوژیک رویشگاه این گونه نیز با استفاده از وزن‌دهی به معیارهای اصلی و فرعی با فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP در محیط نرم افزار Expert Choice انجام شد. در این تحقیق با کمک تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی ارزشیابی معیارها صورت گرفت و با استفاده از این روش و انتقال داده‌ها وضعیت توان اکولوژیکی برروی نقشه نشان داده شد. در این مطالعه جهت شمالی، طبقه ارتفاعی800 تا1100 از سطح دریا و شیب 15-0 درصد بهترین محدوده رویشی برای گونه بادام‌کوهی شناسایی شدند. نتایج این مطالعه نشان داد که در حدود 1988 هکتار معادل 72/34% از منطقه جنگلی بوالحسن در وضعیت عالی،1577 هکتار معادل 55/27% در وضعیت خوب و 2160 هکتار معادل 73/37% در وضعیت ضعیف بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

798 - اثر شوری آب و کودهای آلی و شیمیایی روی خصوصیات ریخت‌شناسی و زراعی گاوزبان اروپایی
پرویز یداللهی محمد رضا اصغری پور

به منظور بررسی اثرات شوری آب آبیاری توأم با کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات ریخت‌شناسی و زراعی گاوزبان، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در دانشگاه زابل اجرا شد. تیمارها شامل کیفیت آب در دو سطح (آب رودخانه و آب چاه چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات شوری آب آبیاری توأم با کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات ریخت‌شناسی و زراعی گاوزبان، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در دانشگاه زابل اجرا شد. تیمارها شامل کیفیت آب در دو سطح (آب رودخانه و آب چاه با هدایت الکتریکی 18/4 دسی‌زیمنس بر متر) به عنوان عامل اصلی و تیمار‌های مختلف کودی شامل NPK (به مقدار80:40:30 کیلوگرم در هکتار)، کود دامی (40 تن در هکتار)، ترکیب کود شیمیایی و دامی (نصف مقادیر یاد شده) و تیمار عدم کود به عنوان عامل فرعی بود. کاربرد آب شور تمام صفات به استثنای تعداد برگ در بوته را به طور معنی‌دار و بیش از 20 درصد کاهش داد. تیمارهای مختلف کودی موجب افزایش معنی‌دار تمامی صفات مورد مطالعه در مقایسه با شاهد گردید؛ کاربرد تلفیقی کود شیمیایی و دامی در افزایش این صفات اثر بخش‌تر بود و ارتفاع گل آذین، تعداد شاخه جانبی، تعداد گل در گل آذین، کلروفیل a، کلروفیل کل و کاروتنوئید را به ترتیب به میزان 4/19، 9/30، 5/31، 6/25، 8/24 و 3/25 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. برهمکنش تیمارهای آزمایش بر ارتفاع بوته، ارتفاع گل‌آذین، کلروفیلb ، عملکرد کل بوته و عملکرد خشک سرشاخه گلدار معنی‌دار شد و استفاده از کود توانست کاهش عملکرد اقتصادی را در اثر آب شور را جبران کند. با توجه به این بررسی می‌توان کوددهی به خصوص تلفیق کود آلی و شیمیایی را برای تولید اقتصادی گاوزبان تحت شرایط تنش شوری در زابل پیشنهاد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

799 - بررسی انگلهای پوست و آبشش ماهی سفیدک(Schizothoraxzarudnyi)در منطقه سیستان
احسان الهی مقدم مهدی سلطانی دلارام نخبه زارع مصطفی غفاری مجتبی نادری

بررسی حاضر در منطقه سیستان از فروردین تا شهریور89 انجام گرفت . برای این منظور 60عدد ماهی پرورشی شیزوتراکس زارودنی از استخر مرکز تحقیقاتی زهک و40 عدد ماهی وحشی از 4 ایستگاه صید شامل چاه نیمه چهار ،پشت سد زهک ،هامون پوزک وهامون صابری تهیه شد. ماهی ها پس ازصید به صورت زنده چکیده کامل

بررسی حاضر در منطقه سیستان از فروردین تا شهریور89 انجام گرفت . برای این منظور 60عدد ماهی پرورشی شیزوتراکس زارودنی از استخر مرکز تحقیقاتی زهک و40 عدد ماهی وحشی از 4 ایستگاه صید شامل چاه نیمه چهار ،پشت سد زهک ،هامون پوزک وهامون صابری تهیه شد. ماهی ها پس ازصید به صورت زنده به آزمایشگاه مرکزتحقیقاتی زهک منتقل شدند وپس ازبررسی آزمایشگاهی به کمک کلید شناسایی معتبر مورد شناسایی قرار گرفتند. فاکتورهای فیزیکوشیمیایی ایستگاهها واستخر، مثل دما واکسیژن وpH وسختی مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج 5 گونه وجنس ازانگلها شامل دو سخت پوست، آرگولوس (Argulus sp. ) , لرنه آ (Learnaea sp.)وسه تک یاخته، ایکتیوفیتریوس مولتی فیلی ایس( Ichthyophthirius multifilius ), تریکودینا ( Trichodina sp.) , کایلودونلا ( Chilodonella sp.)شناسایی شد. بالاترین درصد فراوانی در استخر (90درصد)و دریاچه (5/47درصد)مربوط به لرنه آ و بیشترین میانگین شدت آلودگی در استخر(459)عدد و دریاچه (6)عدد مربوط به انگلIchthyophthirius multifilius بود . انگل های Argulus sp. و Chilodonella sp.برای اولین بار از ماهی شیزوتراکس زارودنی گزارش شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

800 - شناسایی، تراکم و تنوع پرتاران در استخرهای پرورش میگوی سفید غربی (Litopenaeus vannamei)در منطقه گواتر- چابهار
آرش شکوری پروین حیدری ارجلو گیلان عطاران فریمان

در این تحقیق کرم های پرتار در استخرهای خاکی پرورش میگوی سفید غربی (Litopenaeus vannamei)در منطقه گواتر مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه برداری در یک دوره 3 ماهه(دوره پرورش میگو در سال 1391) از تیر تا شهریور 1391 به صورت ماهیانه بوسیله گرب اکمن در 4 استخر که هر کدام دارای 3 چکیده کامل

در این تحقیق کرم های پرتار در استخرهای خاکی پرورش میگوی سفید غربی (Litopenaeus vannamei)در منطقه گواتر مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه برداری در یک دوره 3 ماهه(دوره پرورش میگو در سال 1391) از تیر تا شهریور 1391 به صورت ماهیانه بوسیله گرب اکمن در 4 استخر که هر کدام دارای 3 ایستگاه و 3 تکرار بودند در منطقه گواتر انجام گرفت. در بررسی جوامع پرتار3 جنس و 1 گونه از خانواده Nereidae شناسایی شد. جنس وگونه های شناخته شده عبارت بودند از .Nereis sp ،Ceratonereis erythraeensisو Gymnonereis sp.. بیشترین تنوع گونه ای و تراکم به ترتیب مربوط بهGymnonereis sp. با فروانی03/93 %، Ceratonereis erythraeensis با فراوانی97/4 % و .Nereis sp با فراوانی 98/1 % گزارش شد. نتایج تحلیل واریانس یکطرفه نشان داد اختلاف معنی داری(05/0p˂ ) بین میانگین فراوانی پرتاران در ماه های مختلف وجود داشت. در این بررسی فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی استخرها مانند اسیدیته، درجه حرارت، شوری و اکسیژن محلول نیز مورد بررسی قرار گرفتند. آنالیز دانه بندی رسوبات میزان درصد سیلت-رس را با دامنه (08/98-81) نشان داد که کمترین مقدار در ورودی استخرها و در شهریورماه و بیشترین مقدار مربوط به خروجی استخرها و در تیر ماه ثبت شد. به منظور بررسی وضعیت تنوع پرتاران شاخص های تنوع گونه ای در هر ایستگاه محاسبه گردید. نتایج نشان داد که تنوع گونه ای از قسمت ورودی به خروجی استخرهای مختلف از175/0 به 043/0 و غالبیت از017/0 به 20/0 رسیده است. با توجه به اعداد شاخص شانون ( ) نتایج نشان داد که در منطقه مورد مطالعه کرم های پرتار از تنوع و فراوانی کمی برخوردار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

801 - اولویت بندی عوامل موثر بر توسعه سرمایه گذاری در منطقه آزاد تجاری ارس با به‌کارگیری تکنیک TOPSIS
اکبر ولی‌زاده اوغانی هاجر تقی زاده اصل

هدف پژوهش حاضر بررسی و الویت ‌بندی عوامل موثر بر توسعه سرمایه ‌گذاری در منطقه آزاد ارس با بکارگیری تکنیک تصمیم‌ گیری MADM می‌ باشد. روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع پیمایشی است و از حیث هدف کاربردی می ‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان اقتصادی، تجار، اصناف، دانشجویان چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی و الویت ‌بندی عوامل موثر بر توسعه سرمایه ‌گذاری در منطقه آزاد ارس با بکارگیری تکنیک تصمیم‌ گیری MADM می‌ باشد. روش پژوهش حاضر، توصیفی از نوع پیمایشی است و از حیث هدف کاربردی می ‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کارشناسان اقتصادی، تجار، اصناف، دانشجویان و کلیه سرمایه ‌گذاران داخلی و خارجی منطقه آزاد ارس می‌ باشد. ابزار اندازه ‌گیری شاخص ‌ها، پرشسنامه بوده که در بردارنده 40 سوال مربوط به شاخص ‌ها و براساس عوامل مختلف منتخب بوده است که متناسب با متغیرهای تحقیق طراحی شده و برای 150 نفر از نمونه آماری بعنوان خبره پخش شده است. جهت اولویت ‌بندی عوامل نیز از مدل TOPSIS استفاده کرده ‌ایم. نتایج حاصله نشان داد که؛ متغیرهای مدیریت، توسعه صادرات، جذب سرمایه ‌گذاری داخلی و خارجی، عامل امکانات زیربنایی و قوانین و مقررات هر کدام در توسعه سرمایه ‌گذاری در منطقه آزاد ارس تاثیر مثبت داشته‌ اند و اولویت‌ آنها به ترتیب؛ عامل امکانات زیربنایی، عامل مدیریت، توسعه صادرات، عامل قوانین و مقررات و جذب سرمایه ‌گذاران داخلی و خارجی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

802 - Isolation and identification of Lactobacillus species from donkey milk in the Azerbaijan region of Iran using 16S rDNA gene sequencing
Mohammad Ghorbani Mohammad reza Asgharzadeh

10.30495/jbcvm.2023.1980303.1040

The use of donkey milk is increasing due to its nutritional properties and lack of allergenic proteins. The present research was conducted with the aim of identifying native Lactobacillus bacteria. 3 samples of donkey milk were collected from Benab, Maragheh, and Naqdeh چکیده کامل

The use of donkey milk is increasing due to its nutritional properties and lack of allergenic proteins. The present research was conducted with the aim of identifying native Lactobacillus bacteria. 3 samples of donkey milk were collected from Benab, Maragheh, and Naqdeh cities of the Azerbaijan region randomly and in heed with sterile conditions. The samples were cultured in MRS agar and specific tests were performed on the grown colonies to identify Lactobacillus. Molecular identification of the isolates was done based on the amplification of the 16S rDNA gene using specific primers and polymerase chain reaction. Lactobacillus species were analyzed by sequencing the 16S rDNA gene and drawing a phylogenic tree. Based on PCR results, 3 isolates of Lactobacillus were detected. The results of sequence analysis showed that two isolates are highly similar to Lactobacillus plantarum and one isolate to Lactobacillus fermentum. Therefore, it can be concluded that Lactobacillus plantarum is the dominant species in donkey milk in the Azerbaijan region of Iran. Due to the probiotic potential of lactobacillus isolates from donkey milk, it is suggested to be used in the production of probiotic milk products. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

803 - بررسی اثرات متقابل ژنوتیپ در محیط و پایداری عملکرد دانه ارقام گندم نان در استان کردستان
مسعود بخشایشی قشلاق هاجر بخشایشی قشلاق

به منظور مطالعه پایداری عملکرد دانه و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط، 8 ژنوتیپ گندم نان در سال های زراعی 1386تا 1389 از نظر عملکرد دانه در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار بررسی شدند. مناطق اجرای آزمایش شامل در 6 مکان سنندج، قروه، دیواندره، بانه، مریوان و سق چکیده کامل

به منظور مطالعه پایداری عملکرد دانه و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط، 8 ژنوتیپ گندم نان در سال های زراعی 1386تا 1389 از نظر عملکرد دانه در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار بررسی شدند. مناطق اجرای آزمایش شامل در 6 مکان سنندج، قروه، دیواندره، بانه، مریوان و سقز بودند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب (3 سال و 6 منطقه)، اثرهای مربوط به ژنوتیپ، سال در مکان، ژنوتیپ در سال و اثر متقابل سه جانبه ژنوتیپ و سال و مکان معنی دار بود. برای تعیین پایداری عملکرد دانه، از واریانس پایداری شوکلا، اکووالانس ریک، معیار غیر پارامتری رتبه بندی و تجزیه کلاستر استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش اکووالانس ریک نشان داد ارقام زرین و سبلان دارای کمترین اکووالانس است. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش واریانس پایداری شوکلا نشان داد، پایدارترین عملکرد به ترتیب متعلق به ارقام زرین و سبلان بود. همچنین نتایج حاصل از روش رتبه بندی نشان داد پایدارترین عملکرد به ترتیب متعلق به ارقام الوند و سبلان بود. نتایج تجزیه کلاستر از لحاظ میانگین عملکرد و پارامترهای پایداری، ارقام را در پنج گروه مجزا قرار داد. جمع بندی نتایج حاصل از این بررسی نشان داد ارقام زرین و سبلان از پایداری بالاتری نسبت به سایر ارقام مورد تحقیق برخوردار بودند و کشت آن در مناطق مورد مطالعه توصیه می شود . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

804 - بررسی کاربرد مقادیر مختلف بذر و سطوح مختلف نیتروژن در مرحله سنبله‌دهی بر ورس و عملکرد دانه لاین 18-81 N- گندم در دو منطقه از استان مازندران
حمیدرضا مبصر مبصر رحمت اله حسینی الیاس رحیمی پطرودی

به منظور بررسی اثرات مقادیر مختلف میزان بذر و سطوح نیتروژن در مرحله سنبله‌دهی کامل بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم لاین 18-81-N در شرایط متفاوت آب و هوای استان مازندران، آزمایشی به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 89- چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات مقادیر مختلف میزان بذر و سطوح نیتروژن در مرحله سنبله‌دهی کامل بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم لاین 18-81-N در شرایط متفاوت آب و هوای استان مازندران، آزمایشی به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال زراعی 89-88 در دو منطقه قراخیل و فریم در شهرستان‌های قائمشهر و ساری اجرا گردید. عامل اصلی شامل سه میزان بذر(200، 250 و 300 کیلوگرم در هکتار) و عامل فرعی شامل سه سطح نیتروژن در مرحله سنبله‌دهی کامل (0-5/17-5/34 کیلوگرم نیتروژن در هکتار که به ترتیب برابر0-5/37 و75 کیلوگرم اوره در هکتار) بود. نتایج نشان داد حرکت خمش در منطقه قراخیل (ارتفاع از سطح دریا 7/14متر) نسبت به منطقه فریم (ارتفاع از سطح دریا 725 متر) به خاطر کوتاه‌تر بودن طول میانگره، طول ساقه و کمتر بودن تعداد میانگره، وزن سنبله، و وزن‌ تر ساقه کمتر شد. با افزایش میزان بذر تا 300 کیلوگرم در هکتار حرکت خمش بخاطر کمتر بودن وزن‌ تر ساقه و سنبله کاهش معنی‌داری داشت و سطوح نیتروژن در مرحله سنبله‌دهی کامل اثر معنی‌داری بر حرکت خمش نداشته است. میزان عملکرد دانه در منطقه فریم 22/20% بیشتر از قراخیل بود که علت این امر به خاطر افزایش تعداد پنجه در بوته، تعداد سنبله در واحد سطح، افزایش وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله بود. عملکرد دانه با مصرف زیاد نیتروژن در مرحله سنبله‌دهی نسبت به شاهد (بدون مصرف نیتروژن) به نسبت 8/10% افزایش داشت. هر چند میزان بذر اثر معنی‌داری بر عملکرد دانه نداشت اما بیشترین و کمترین تعداد سنبله در واحد سطح به ترتیب با میزان 300 و200 کیلوگرم بذر در هکتار (با اختلاف 09/132سنبله) به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

805 - مقایسه تاثیر چرخه های حرارتی بر دگرگونی فاز و ساختار در منطقه متاثر حرارتی جوش فولاد خط لوله
غلامرضا خلج

در این پژوهش فولاد میکروآلیاژی خط لوله انتقال نفت و گاز X70 (API 5L grade X70)، مورد استفاده قرار گرفت. به منظور رسم دیاگرام دما- زمان- دگرگونی از چرخه حرارتی گرم و سرد کردن کلاسیک استفاده شد. تحلیل چرخه‌های حرارتی منطقه متاثر حرارتی، بر مبنای شرایط عملی صورت گرفت و برا چکیده کامل

در این پژوهش فولاد میکروآلیاژی خط لوله انتقال نفت و گاز X70 (API 5L grade X70)، مورد استفاده قرار گرفت. به منظور رسم دیاگرام دما- زمان- دگرگونی از چرخه حرارتی گرم و سرد کردن کلاسیک استفاده شد. تحلیل چرخه‌های حرارتی منطقه متاثر حرارتی، بر مبنای شرایط عملی صورت گرفت و برای شبیه‌سازی از دستگاه دیلاتومتری استفاده شد. با اعمال چرخه‌های حرارتی با دماهای قله 950، 1150 و °C1350، رفتار دگرگونی و ساختار میکروسکوپی مناطق مختلف متاثر حرارتی مورد مطالعه قرار گرفت. با تحلیل نتایج دیلاتومتری، سینتیک تشکیل آستنیت (در سرعت های گرم کردن مختلف از 5 تا350 °C/s)و سینتیک تجزیه آستنیت (در دو حالت اندازه دانه آستنیت ثابت با سرمایش متغیر و نیز اندازه دانه آستنیت متغیر و سرمایش ثابت) بررسی شد. مدل سازی دگرگونی آستنیت با استفاده از معادله اصلاح شده JMAK صورت گرفت. مشاهده شد که پارامتر n وابستگی زیادی به دما ندارد و ثابت در نظر گرفته می شود. پارامتر k به شدت به دما، مقدار دگرگونی و اندازه دانه آستنیت وابسته است. با استفاده از JMAK اصلاح شده، رابطه‌ای که همه این متغیرها را در برداشته باشد، ایجاد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

806 - بررسی شکل‌گیری عیوب و لایه‌های بین فلزی در جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی آلومینیم AA1100 به فولاد A441 AISI
حامد آقاجانی درازکلا مجید الیاسی مرتضی حسین زاده

در این پژوهش، اثرات پارامترهای مختلف جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی در شکل گیری ترکیبات بین فلزی، عیوب و مقاومت کششی اتصالات آلومینیوم AA1100 به فولاد A441 AISI مورد بررسی قرار گرفت. در سرعت های جوشکاری پایین و سرعت های دورانی بالا، لایه های بین فلزی شکل گرفته ضخیم تر از حالت چکیده کامل

در این پژوهش، اثرات پارامترهای مختلف جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی در شکل گیری ترکیبات بین فلزی، عیوب و مقاومت کششی اتصالات آلومینیوم AA1100 به فولاد A441 AISI مورد بررسی قرار گرفت. در سرعت های جوشکاری پایین و سرعت های دورانی بالا، لایه های بین فلزی شکل گرفته ضخیم تر از حالت های دیگر بود. ترکیب این لایه هاAl6Fe و Al5Fe2 بود که در فصل مشترک دو قطعه کار شکل گرفتند. عمده عیوب شکل گرفته در این اتصالات عیوب تونلی و در سرعت دورانی پایین به دلیل تولید و توزیع حرارت نامناسب عیوب تونلی شکل گرفته با افزایش سرعت خطی و سرعت دورانی ابزار کوچک شدند. به دلیل تولید گرمای بیشتر در اثر افزایش عمق نفوذ ابزار عیوب داخلی کوچکتر شدند. با کنترل پارامتر های مکانیکی فرآیند و در سرعت دورانی 800 دور بر دقیقه و سرعت خطی 63 میلیمتر بر دقیقه و عمق نفوذ 2/0 میلیمتر مستحکم ترین اتصال تولید شد که در حدود 90 درصد فلز پایه ی آلومینیومی استحکام داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

807 - بررسی تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران منطقه حفاظت شده مند در استان بوشهر
امید طبیعی

منطقه حفاظت شده مند با وسعتی معادل 52289 هکتار در مختصات جغرافیایی َ15 ْ51 تا َ35 ْ51 طول شرقی و َ15 ْ27 تا َ45 ْ28 عرض شمالیدر جنوب ایران، در استان بوشهر و در 180 کیلومتری جنوب شرقی بوشهر واقع شده است. مقاله حاضر به منظور بررسی و تعیین جمعیت و تنوع گونه ای پرندگان آبزی چکیده کامل

منطقه حفاظت شده مند با وسعتی معادل 52289 هکتار در مختصات جغرافیایی َ15 ْ51 تا َ35 ْ51 طول شرقی و َ15 ْ27 تا َ45 ْ28 عرض شمالیدر جنوب ایران، در استان بوشهر و در 180 کیلومتری جنوب شرقی بوشهر واقع شده است. مقاله حاضر به منظور بررسی و تعیین جمعیت و تنوع گونه ای پرندگان آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران در زیستگاه تالابی منطقه حفاظت شده مندو بر اساس یک دوره 10 سالهاز سال 1380 (2002) لغایت 1389 (2011) ارائه شده است. در طول دوره 10 ساله مورد مطالعه، تعداد 59397 پرنده آبزی مرکب از 73 گونه، 15 تیره و 6 راسته در منطقه حفاظت شده مند زمستان گذرانی نموده اند.در این مدت بیشترین تعداد پرنده متعلق به گونه باکلان بزرگ (Phalacrocorax carbo) با 18902 قطعه سرشماری شده بوده است.بر اساس نتایج این تحقیقدر بین تیره های آبزی و کنارآبچر مهاجر زمستان گذران بزرگترین و کوچکترینتیره به ترتیب متعلق به باکلانیان (Phalacrocoracidae) و کشیمیان (Podicipedidae) با 82/31 و 03/0 درصدفراوانی به ترتیب بوده است. در دوره 10 ساله مورد مطالعه سال 1385 (2007) با تعداد 19858 قطعه پرنده بیشترین و سال 1386 (2008) با تعداد 194 قطعه پرنده کمترین تعداد پرنده سرشماری شده را به خود اختصاص داده اند. از سویی دیگر از نظر غنای گونه ای سال 1387 (2009) با تعداد 47 گونه شناسایی شده بیشترین تعداد و سال 1386 (2008) با تعداد 15 گونه کمترین تعداد گونه شناسایی شده را شامل شده اند. نتایج نشان داد بیشترین فراوانی پرندگان زمستان گذران از سال 1380 (2002) لغایت 1389 (2011)متعلق به تیره های کنارآبچر با 2/64 درصد فراوانی و کمترین فراوانی مربوط به تیره های آبزی با 8/35 درصد فراوانی بوده است. با توجه به مقادیر محاسبه شده شاخص های تنوع و یکنواختی گونه ای بیشترین میزان تنوع زیستی پرندگان آبزی و کنارآبچر زمستان گذران در منطقه حفاظت شده مند مربوط به سال 1387(2009) و کمترین تنوع زیستی مربوط به سال 1389 (2011)بوده است (05/0andgt; P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

808 - شناسایی و تعیین پراکنش پستانداران و پرندگان مناطق شکار ممنوع بصیران و دره باغ در استان فارس
هانیه نوذری

مطالعه به منظور شناخت و تعیین پراکنش پستانداران و پرندگان منطقه شکار ممنوع بصیران در محدوده سه شهر آباده، اقلید و خرم بید در استان فارس و منطقه شکار ممنوع دره باغ در محدوده شهرهای بوانات و خرم بید در استان فارس و ابرکوه در استان یزد در سال های 1385 تا 1388 صورت گرفت. شن چکیده کامل

مطالعه به منظور شناخت و تعیین پراکنش پستانداران و پرندگان منطقه شکار ممنوع بصیران در محدوده سه شهر آباده، اقلید و خرم بید در استان فارس و منطقه شکار ممنوع دره باغ در محدوده شهرهای بوانات و خرم بید در استان فارس و ابرکوه در استان یزد در سال های 1385 تا 1388 صورت گرفت. شناسایی گونه های جانوری این منطقه ها با گشت های صحرایی در این دو منطقه برای مشاهده مستقیم آنها، بررسی پلت و سرگین و ردپایشان، تجزیه و تحلیل گزارش های روزانه محیط بانان از منطقه و مصاحبه حضوری با آنها و نیز بر اساس خصوصیات مرفولوژیک گونه ها انجام شد. در منطقه شکار ممنوع بصیران، 9 گونهپستاندار و 17 گونه پرنده و در منطقه دره باغ 10 گونه پستاندار و 7 گونهپرنده شناسایی شدند و نقشه پراکنش گونه های شاخص در مقیاس 1:50000 تهیه گردید. در منطقه شکار ممنوع بصیران، راسته گوشتخواران در میان پستانداران با 55/55 درصد، راسته ماکیان و راسته گنجشک سانان در میان پرندگان خشکی زی با 57/28 درصد، و راسته غازشکلان در میان پرندگان آبزی با 50 درصد، بیشترین درصد از کل گونه ها را به خود اختصاص می دهند و در منطقه شکارممنوع دره باغ راسته گوشتخواران در میان پستانداران با 60 درصد، و راسته ماکیان و راسته گنجشک سانان در میان پرندگان با 57/28 درصد، بیشترین درصد از کل گونه ها را به خود اختصاص می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

809 - بررسی عادات غذایی آهوی ایرانی(Gazella subgutturosa) وتعیین میزان کیفیت گونه های غالب گیاهی مورد مصرف در منطقه حفاظت شده کالمند- بهادران مهریز (یزد)
مائده دهقانی تفتی احسان پروانه اول

آهو از گونه های حمایت شده زیستگاههای بیابانی ایران از جمله منطقه حفاظت شده کالمند- بهادران در استان یزد می باشد. بررسی زیستگاه و ویژگی های گونة Gazella subgutturosaبا توجه به ارزش حفاظتی آن ضروری است، به همین دلیلتعیین عادات غذایی و کیفیت پروتئین علوفة مصرفی گونة مذکور چکیده کامل

آهو از گونه های حمایت شده زیستگاههای بیابانی ایران از جمله منطقه حفاظت شده کالمند- بهادران در استان یزد می باشد. بررسی زیستگاه و ویژگی های گونة Gazella subgutturosaبا توجه به ارزش حفاظتی آن ضروری است، به همین دلیلتعیین عادات غذایی و کیفیت پروتئین علوفة مصرفی گونة مذکور در منطقه حفاظت شده کالمندandndash;بهادران مورد بررسی قرار گرفت، جهت تعیین رژیم، تلفیقی از روش های مشاهده مستقیم، آنالیز محتویات معده گونه ها(که در اثر تصادف با وسایل نقلیه از بین رفته اند) و فیلم برداری استفاده گردید، بر اساس نتایج به دست آمده گونه های گیاهی غالب مورد مصرف آهو در منطقه کالمند- بهادران چهار گونة درمنه (Artemisiasieberi)، گل گینو (Tecrium polinim)، به به شور (Salsolatomentosa)، نسی (Stipagrostis plumosex)تشخیص داده شد. برای تعیین درصد پروتئین 4 گونه گیاهی مذکور در منطقة مورد مطالعه نقشه تیپ بندی پوشش گیاهی نقاط انتشار آهو به وسیله نرم افزار Arcviewتهیهشد و پس از بازدید میدانی، به صورت تصادفی از هرگونه گیاهی در نقاط مختلف منطقه 10 نمونه جمع آوری و بلافاصله نمونه ها به آزمایشگاهانتقال داده شد و درصد پروتئین آنها با اندازه گیری میزان نیتروژن با استفاده از روش کجلدال مشخص شد. سنجشها نشان دادند که درمنه با 37/11 درصد بیشترین میزان پروتئین را دارا می باشد و آهو نیز بیشترین تغذیه را از این گونه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

810 - Introduse and Need Assessment of Regional Aircrafts by Software and Modeling
H. Sadat Nazeri M. Ali Shahi Ashtian

An analysis was conducted to examine the market visibility of small aircraft as a transportation mode in competition with automobile and scheduled commercial air travel by estimating the pool of users that would potentially switch on-demand air travel due to cost/time s چکیده کامل

An analysis was conducted to examine the market visibility of small aircraft as a transportation mode in competition with automobile and scheduled commercial air travel by estimating the pool of users that would potentially switch on-demand air travel due to cost/time saving. These new aircraft greatly increase the practicality of regional aircraft as a transportation mode that can avoid the congestion associated with other modes. In this research, after introducing small aircraft as a new mode of transportation, we use some modeling method such as ‘’DSM’’ (Decision Supporting Model) and ‘’TSAM’’ (Transportation System Analysis Model) to investigate and need assessment to small aircraft transportation (SAT). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

811 - طراحی مدل تخصصی سازی هوشمند برای توسعه نوآوری در استان‌های ایران( مطالعه موردی استان آذربایجان شرقی)
مهدی پاکزاد سیدسپهر قاضی نوری مهدی محمدی

نوآوری یک فرآیند وابسته به جغرافیا و منطقه است که در آن توانمندی‌های محلی چون منابع، نهادها، ارزش‌های عمومی و فرهنگی، محرک‌های اصلی هستند. تعاملات میان بخش‌های مختلف منطقه ازجمله بخش‌های فنی، تجاری، قانونی، اجتماعی و مالی به توسعه، محافظت، تأمین مالی یا قانون‌گذاری در ح چکیده کامل

نوآوری یک فرآیند وابسته به جغرافیا و منطقه است که در آن توانمندی‌های محلی چون منابع، نهادها، ارزش‌های عمومی و فرهنگی، محرک‌های اصلی هستند. تعاملات میان بخش‌های مختلف منطقه ازجمله بخش‌های فنی، تجاری، قانونی، اجتماعی و مالی به توسعه، محافظت، تأمین مالی یا قانون‌گذاری در حوزه نوآوری و فناوری کمک می‌کنند. وابستگی نوآوری به ویژگی‌های مناطق، امکان ارائه یک مدل واحد برای توسعه نوآوری در مناطق را غیرممکن ساخته است و درواقع، مجموعه متنوعی از توانمندی‌ها، ابزارها و ویژگی‌های نهادی برای توسعه و مدیریت دانش در حال و آینده موردنیاز است. هم‌چنین عواملی چون تولید منطقه‌ای، محیط منطقه‌ای، نظام دانشگاهی و پژوهشی در منطقه، مدیریت عمومی و توانمندی‌های بنگاه‌های اقتصادی و خصوصی، دارای اهمیت فراوانی است.با عنایت به تفاوتهای موجود در وضعیت نوآوری استان های کشور، این مقاله به دنبال طراحی و پیشنهاد مدل تخصصی‌سازی هوشمند برای توسعه نوآوری منطقه‌ای با در نظر گرفتن تفاوت‌های موجود در وضعیت نوآوری استان‌های کشور است.بدین منظور با مطالعه و بررسی مطالعات و پژوهش های قبلی الزامات و مولفه های تحصصی سازی هوشمند، شناسایی شده و برمبنای آنها چارچوب اولیه برای هوشمند سازی سیاست های توسعه نوآوری منطقه ای طراحی گردید. در ادامه به منظور ارائه مدل بومی برای طراحی مدل تخصصی سازی هوشمند، استان آذربایجان شرقی که مباحث سیاست گذاری علم و فناوری در بین بازیگران و فعالان استان نهادینه شده است، انتخاب شد و با استفاده از روش داده بنیاد چند زمینه ای و با بهره گیری از مصاحبه با مدیران کلان استان، انجمن های صنفی، مدیران خوشه های صنعتی و فناوری الزامات و مولفه های شناسایی شده در چارچوب اولیه بومی و منطقه ای گردید. مدل پیشنهادی برای تخصصی سازی هوشمند برای تدوین سیاست های توسعه نوآوری منطقه ای شامل سه مرحله تهیه چشم انداز و حوزه های الویت دار منطقه، تحلیل زیست بوم نوآوری حوزه های منتخب، تدوین بسته سیاستی و برنامه ریزی اجرا به همراه توجه به ملاحظات فرایندی می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

812 - تحلیل ریسک خطر زلزله در منطقه آذربایجان با استفاده از روش شبکه عصبی
سیدجواد سیدفتاحی روزبه دبیری میلاد فرشباف خلیلی

در این تحقیق پیش‌بینی زمین لرزه و تحلیل ریسک خطر در منطقه آذربایجان با استفاده از روش شبکه عصبی صورت گرفته است. رویکرد پیش‌بینی مبتنی بر استفاده از هوش مصنوعی بر پایه داده‌های زمین‌لرزه‌های صورت گرفته در زمانهای قبل در یک بازه 100 ساله است. پنج ویژگی رویداد زمین‌لرزه از چکیده کامل

در این تحقیق پیش‌بینی زمین لرزه و تحلیل ریسک خطر در منطقه آذربایجان با استفاده از روش شبکه عصبی صورت گرفته است. رویکرد پیش‌بینی مبتنی بر استفاده از هوش مصنوعی بر پایه داده‌های زمین‌لرزه‌های صورت گرفته در زمانهای قبل در یک بازه 100 ساله است. پنج ویژگی رویداد زمین‌لرزه از داده‌های سالهای قبل استخراج شده است. مدل پیش بینی زمین‌لرزه بر اساس پنج ویژگی انتخاب شده با سه الگوریتم مختلف با شبکه عصبی پیشخور ایجاد شده است. نتایج اعتبار سنجی نشانگر توانایی بالای مدل در پیش‌بینی زمین‌لرزه در منطقه مورد مطالعه است. نتایج حاصل از مدل های ایجاد شده جهت تحلیل ریسک خطر در منطقه آذربایجان استفاده شده است. با توجه به نتایج بدست آمده منطقه آذربایجان مستعد وقوع زمین لرزه‌ای بالا است که لزوم رعایت دقیق استاندارد ها در ساخت و ساز بناها را میرساند. نتایج تحقیق حاضر نشان داده است که الگوریتم بیزین بهترین عملکرد را در پیش‌بینی خطر زلزله ارئه نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

813 - بررسی تأثیر جنگ‌های منطقه‌ای بر اعتبار ورزش خاورمیانه
حمیدرضا جلیلی علی همتی عفیف* نیما ماجدی مهدی نادری نسب

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر جنگ‌های منطقه‌ای بر اعتبار ورزش خاورمیانه انجام گرفته است. روش پژوهش از نظر روش گردآوری داده ها همبستگی بود. جامعة آماری پژوهش نیز شامل خبرگان مطلع از موضوع ورزش و سیاست بودند. جهت شناسایی این نمونه ها، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده گردید چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی تأثیر جنگ‌های منطقه‌ای بر اعتبار ورزش خاورمیانه انجام گرفته است. روش پژوهش از نظر روش گردآوری داده ها همبستگی بود. جامعة آماری پژوهش نیز شامل خبرگان مطلع از موضوع ورزش و سیاست بودند. جهت شناسایی این نمونه ها، از روش نمونه گیری هدفمند استفاده گردید که این نمونه گیری تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت و در نهایت تعداد 52 نفر به عنوان نمونه نهایی مشخص گردیدند. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته ای بود که روایی و پایایی آن مورد بررسی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده های پژوهش حاضر از روش معادلات ساختاری استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش حاضر مبتنی بر نرم افزار SPSS و PLS صورت گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که درگیری‌های نظامی بر وجهه ورزش خاورمیانه دارای تأثیری به میزان 198/0- می‌باشد. همچنین درگیری‌های نظامی روانی بر اعتبار ورزش خاورمیانه دارای تأثیری به میزان 387/0- می‌باشد. نتایج پژوهش حاضر مشخص نمود که کشتارهای منطقه‌ای بر وجهه ورزش خاورمیانه دارای تأثیری به میزان 540/0- می باشد. در نهایت پژوهش حاضر مشخص نمود که درگیری‌های نظامی اقتصادی و درگیری‌های نظامی سایبریک بر وجهه ورزش خاورمیانه تأثیر معناداری ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

814 - ارزیابی صفات کمی و کیفی چند رقم و لاین امید بخش جو در دو منطقه سرد خراسان رضوی
سید علیرضا رضوی حسن حمیدی حمید تجلی

این تحقیق به منظور دستیابی به ارقام پرمحصول جو تحت شرایط آب و هوایی شهرستانهای فریمانو تربت حیدریه در سال زراعی 1389-90به اجرا در آمد. آزمـایش در قالـب طـرح بلـوکهـای کامـلتصادفیبا سه تکرار و هشت تیمار در دو منطقه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج لاین امید بخشجــو انت چکیده کامل

این تحقیق به منظور دستیابی به ارقام پرمحصول جو تحت شرایط آب و هوایی شهرستانهای فریمانو تربت حیدریه در سال زراعی 1389-90به اجرا در آمد. آزمـایش در قالـب طـرح بلـوکهـای کامـلتصادفیبا سه تکرار و هشت تیمار در دو منطقه انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل پنج لاین امید بخشجــو انتخــابی از آزمــایش یکنواخــت سراســری جــو ســالهــای زراعــی 1385و 1386بــه نــامهــایCB-85-19,CB-85-14,CB-85-9,CB-85-15,CB-85-10و شاهد (بهمن، ماکویی، والفجر) بـه تعـدادهشت لاین و رقم بود. در طـول مراحـل رشـد و نمـو یادداشـت بـرداریهـای لازم از صـفات زراعـی ومورفولوژیک شامل تاریخهای ظهور سنبله، رسیدگی فیزیولوژیک، ارتفاع بوته و وزن هـزار دانـه انجـام وپس از برداشت و توزین و ثبت عملکرد دانه هر لاین، عملیات تجزیه واریانس بر روی عملکرد دانه و بـراساس موازین طرح بلوکهای کامل تصادفی به عمل آمد. نتایج تجزیه واریانس ساده برای هر دو منطقهو نتایج تجزیه مرکب نشان داد، در نهایت با توجه به مقایسه میانگین مرکب ژنوتیپها و صفات مطلـوبدر دو منطقه لاین امید بخش CB-85-10بالاتر از شاهد منطقه رقم بهمن قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

815 - بررسی نقش پارامترهای محیطی و فیزیکوشیمیایی موثر بر شیوع بیماری یرسینیوزیس درمزارع پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان ( )Oncorhynchous mykissمنطقه هراز استان مازندران
علیرضا باباعلیان قباد آذری تاکامی آرمین عابدیان امیری امین خدادادی مجتبی کشاورز

یرسینیوزیس یا بیماری دهان قرمز ( ERM (Enteric Red Mouth diseaseیکی از بیماریهای عفونی باکتریایی است که درصنعت آبزی پروری ماهیان سردآبیعامل مرگ میر وخساراتهای اقتصادی جبران ناپذیر میباشد .در سالهای اخیر بنابر گزارش سازمان دامپزشکی این بیماری دراغلب استانهای کشور گسترشپید چکیده کامل

یرسینیوزیس یا بیماری دهان قرمز ( ERM (Enteric Red Mouth diseaseیکی از بیماریهای عفونی باکتریایی است که درصنعت آبزی پروری ماهیان سردآبیعامل مرگ میر وخساراتهای اقتصادی جبران ناپذیر میباشد .در سالهای اخیر بنابر گزارش سازمان دامپزشکی این بیماری دراغلب استانهای کشور گسترشپیداکرده است وردپای آن دراغلب مزارع گزارش گردیده است. استان مازندران از نظر میزان تولید ماهیان سردآبی درکشور رتبه دوم تولید را به خود اختصاصمیدهد و منطقه هراز (شرق استان مازندران ) بیشترین میزان تولید قزل آلا را در استان مازندران داشته که به جهت اهمیت بیماری وگستره تولید ماهی قزلآلا، عوامل مؤثر دربروز یرسینیوزیس دراین منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت .دراین بررسی که به مدت یک سال (مرداد 1390الی تیر )1391به طول انجامیدتعداد 10مرکز تکثیر وپرورش قزل آلا درمنطقه هراز به صورت تصادفی انتخاب وهرماهه درچهار فصل، برخی از پارامترهای فیزیکوشیمیایی آب مزارع شاملنیتریت، نیترات، یون آمونیوم،مواد جامد محلول، درجه حرارت، اکسیژن محلول و pHاندازهگیری شد.جهت اطمینان از میزان شیوع بیماری یرسینیوزیس ازبافتهای کبد وکلیه 1200عدد ماهی قزل آلا به تفکیک (پرورشی و بچه ماهی) همراه با علائم بیماری ( 410نمونه )وبدون علائم بیماری ( 790عدد) نیز موردبررسی آزمایشگاهی (باکتریولوژی) قرار گرفت.نتایج نشان دادکه فاکتورهای مؤثر دربروز بیماری یرسینیوزیس شامل متغییرهای درجه حرارت، افزایش ،pHفصل، اندازه ماهی بود. همچنین از 410عدد ماهی بیمار 20درصد واز 790عدد ماهی سالم 10درصد به باکتری یرسینیا راکری آلوده بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

816 - بررسی کشتارگاهی میزان آلودگی گوسفندان مناطق مختلف ایران به کیست هیداتید
ولی اله کوهدار سید شاپور رضا شجاعی بهراد رادمهر فرهاد پاکباز

بیماری کیست هیداتید ناشی ازمرحله لاروی اکینو کوکوس گرانولوزوس بوده که هنوز هم یکی ازعوامل مهم ایجاد کننده معضلات اقتصادی و بهداشتی در نواحی مختلف جهان، بخصوص در شرایط بهداشتی نامناسب می باشد. درایران نگهداری گوسفند اغلب با روشهای سنتی وبصورت متراکم صورت می گیرد وسگهایی چکیده کامل

بیماری کیست هیداتید ناشی ازمرحله لاروی اکینو کوکوس گرانولوزوس بوده که هنوز هم یکی ازعوامل مهم ایجاد کننده معضلات اقتصادی و بهداشتی در نواحی مختلف جهان، بخصوص در شرایط بهداشتی نامناسب می باشد. درایران نگهداری گوسفند اغلب با روشهای سنتی وبصورت متراکم صورت می گیرد وسگهایی که نگهبانی گله را برعهده دارند، باعث ادامه چرخه زندگی انگل می شوند.این بیماری مشترک بین انسان وحیوان بوده وفاقد علائم بالینی اختصاصی می باشد وتشخیص قطعی آن در دام بوسیله کالبد گشایی و یا بازرسی پس از کشتار است. بنابراین تعیین وضعیت بیماری در دام می تواند کمکی در جهت کنترل خسارات اقتصادی وبهداشتی ناشی از آن باشد. این مطالعه با هدف بررسی آخرین وضعیت آلودگی کیست هیداتید دربرخی از مناطق کشور بر روی 80947راس گوسفند، که از اردیبهشت تا آبان سال1386 درکشتارگاه کرج راک کشتارشده اند، انجام شده است. در هر روزکاری ابتدا محل پرورش وارسال دامهای ارسال شده به کشتارگاه مشخص می گردید و پس از کشتار دام و تعیین سن از طریق مشاهده دندانها، بازرسی قسمتهای مختلف لاشه و اندرونه ها جهت تشخیص بیماری وتعیین اندامهای آلوده ونوع کیست انجام می شد. از میان 80947راس گوسفند بررسی شده، تعداد 1530راس مبتلاء به کیست هیداتید بودند که نشان دهنده فراوانی آلودگی به کیست هیداتید به میزان 1/89درصد بود و 60/3درصد کیستهای هیداتید بررسی شده بارور بودند. از میان نوزده منطقه بررسی شده، بیشترین وکمترین میزان فراوانی کیست هیداتید،به ترتیب مربوط به مشهد با میزان 3/83درصد وکرج با میزان 0/83درصد بود. یافته های این بررسی نشان می دهد که میزان فراوانی بیماری در مناطق مختلف مورد بررسی، متفاوت بوده که نسبت به آمار دهه گذشته کاهش نشان می دهد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

817 - موانع تحقق خط لوله تاپی بر اساس نظریه همگرایی
قاسم ترابی راضیه صانعی

چکیده ترکمنستان یکی از جمهوری های استقلال یافته از اتحادیه جماهیر شوروی است که با دارا بودن منابع عظیم گاز طبیعی، از دیرباز دارای موقعیت برجسته ژئواکونومیکی بوده است. در این راستا رهبران ترکمنستان برای بهره برداری از این موقعیت به دنبال تنوع بخشی به بازارهای صادراتی و ک چکیده کامل

چکیده ترکمنستان یکی از جمهوری های استقلال یافته از اتحادیه جماهیر شوروی است که با دارا بودن منابع عظیم گاز طبیعی، از دیرباز دارای موقعیت برجسته ژئواکونومیکی بوده است. در این راستا رهبران ترکمنستان برای بهره برداری از این موقعیت به دنبال تنوع بخشی به بازارهای صادراتی و کسب آزادی عمل بیشتر از روسیه از طریق ساخت خط لوله انتقال گاز به افغانستان، پاکستان و هند هستند. علی رغم نیاز فراوانی که این کشورها به تحقق و عملی شدن خط لوله تاپی دارند، با این حال هنوز این طرح به مرحله اجرا نرسیده است. پرسش اصلی مقاله این است که چه موانعی باعث شده تا این خط لوله تاکنون به مرحله اجرا در نیاید؟ فرضیه اصلی مقاله بر این امر تاکید دارد که موانعی نظیر اختلافات هند و پاکستان، اختلافات افغانستان و پاکستان، موضع گیری روسیه نسبت به خط لوله تاپی و تلاش برای حفظ انحصار بر خطوط انرژی و گروه های تروریستی باعث تاخیر و ایجاد موانع در اجرای عملیات احداث خط لوله تاپی شده اند. بر این اساس پیش بینی می شود خط لوله تاپی در کوتاه یا میان مدت تحقق نیابد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی_تحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانه ای و اینترنتی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

818 - تحلیلی بر ارتقاء جایگاه ایران در خاورمیانه با تأکید بر قدرت هوشمند
علی محمدیان هانی عابدی

چکیده : از منظر واقع گرایانه چگونگی کسب، حفظ و افزایش قدرت همواره مهم ترین هدف کشورها در عرصه بین الملل است. صرف نظر از سایر ملاحظات داخلی، جمهوری اسلامی ایران از این قاعده کلی مستثنی نیست. قدرت در کنار اینکه یک هدف محسوب می شود می تواند به عنوان یک ابزار نیز مورد توجه چکیده کامل

چکیده : از منظر واقع گرایانه چگونگی کسب، حفظ و افزایش قدرت همواره مهم ترین هدف کشورها در عرصه بین الملل است. صرف نظر از سایر ملاحظات داخلی، جمهوری اسلامی ایران از این قاعده کلی مستثنی نیست. قدرت در کنار اینکه یک هدف محسوب می شود می تواند به عنوان یک ابزار نیز مورد توجه دستگاه سیاست خارجی کشورمان قرار گیرد. در این پژوهش با تاکید بر نظریه قدرت هوشمند سوزان ناسل، به این سوال پرداخته می شود که قدرت هوشمند چه نقشی در افزایش جایگاه ایران در منطقه خاورمیانه دارد؟ و چگونه می توان از آن برای ارتقاء جایگاه ایران در منطقه بهره برد. فرضیه مقاله براین باور است با توجه به محتوای سند چشم انداز بیست ساله و اهداف کلانی که برای ایران در سال 1404 شمسی پیش بینی شده است، کاربرد قدرت هوشمند به عنوان یک شیوه در تبدیل اهداف به نتایج دلخواه می تواند در شرایط بین المللی قرن بیست و یکم که اعمال قدرت ”با دیگران“ جایگزین اعمال قدرت ”بر دیگران“ شده است، برای افزایش منزلت و جایگاه ایران نیز کارآمد و موثر باشد. پژوهش حاضر ضمن بررسی مبانی نظری قدرت هوشمند و ابعاد آن، با روش توصیفی- تحلیلی به تبیین جایگاه ایران در خاورمیانه می پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

819 - تاثیر برجام بر سیاست، نظم و راهبردهای امنیتی خاورمیانه
صادق زیبا کلام محسن زمانی

یکی از مهمترین و حساسیت برانگیزترین موضوعات در حوزه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و بی شک مهم ترین جنجال تاریخ دیپلماسی ایران بعد از ماجرای ملی شدن صنعت نفت، بحران هسته ای شدن ایران بوده است.رقابت قدرت های بزرگ جهانی، منطقه ای بر سیاست هسته ای ایران به همان میزان تاثی چکیده کامل

یکی از مهمترین و حساسیت برانگیزترین موضوعات در حوزه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران و بی شک مهم ترین جنجال تاریخ دیپلماسی ایران بعد از ماجرای ملی شدن صنعت نفت، بحران هسته ای شدن ایران بوده است.رقابت قدرت های بزرگ جهانی، منطقه ای بر سیاست هسته ای ایران به همان میزان تاثیر گذاشت که فعالیت های هسته ای ایران برسیاست های منطقه ای و جهانی، به طوری که با برجسته شدن مساله داغ و جنجالی هسته ای ایران بالاخص در دهه اخیر، تعارض واحدها لحظه به لحظه شکلی منازعه آمیزتری یافت که در این میان تبلیغات منفی غرب و برخی واحدهای خاورمیانه، حساسیتی بسیار شدید بر روی مسئله اتمی ایران بوجود آورده وضمن تاثیرات محسوس برسیاست و امنیت خاورمیانه، باعث بوجود آمدن عکس العمل های خصمانه ای در ابعاد بین المللی و منطقه ای نسبت به ایران شده که در نهایت به اتحادهای امنیتی بین واحدها بر علیه ایران انجامید. صرف نظر از نوع وشیوه دیپلماسی نخبگان ایرانی باید گفت که مسئله هسته ای ایران یک متغیر بسیار مهم بر ماهیت روابط امنیتی و سیاسی منطقه ای در قبل و بعد از توافق جامع هسته ای ( برجام) بوده است. جدا از مذاکرات هسته ای منجر به برجام و ارزیابی متن محور و قضاوت درباره دستاوردهای آن، پیامدهای برجام و تاثیرات آن بر سیاست های منطقه ای خاورمیانه قابل تامل و بررسی است. سوالات مقاله از این قرار هستند که آیا توافق هسته ای ( برجام) موجب ایجاد تغییراتی در سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران شده است؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

820 - بررسی وضعیت قدرت منطقه‌ای ایران و ترکیه در چارچوب سند چشم‌انداز(2003 تا 2015)
محمدرضا موثق محمد ستوده آرانی

از ابلاغ سند چشم انداز 20 ساله ایران و ترکیه، بیش از نیمی از زمان اجرا سپری شده است. بر اساس اهداف سند، جمهوری اسلامی ایران باید در سال 1404 به قدرت اول منطقه از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، علمی، فناوری و سیاسی برسد؛ همچنین ترکیه نیز باید اول منطقه و جزء 10 کشور برتر اقتصادی چکیده کامل

از ابلاغ سند چشم انداز 20 ساله ایران و ترکیه، بیش از نیمی از زمان اجرا سپری شده است. بر اساس اهداف سند، جمهوری اسلامی ایران باید در سال 1404 به قدرت اول منطقه از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، علمی، فناوری و سیاسی برسد؛ همچنین ترکیه نیز باید اول منطقه و جزء 10 کشور برتر اقتصادی دنیا بشود. اما بررسی مؤلفه‌های مؤثر در حوزه‌های اجتماعی، فناورانه، اقتصادی فرهنگ محیطی و سیاسی، در چارچوب الگوی تحلیل روند و روشSteep از مشتقات مدل Steep(v) که بر مبنای روش کتابخانه‌ای – اسنادی و تجزیه و تحلیل اطلاعات از نوع تطبیقی صورت گرفته نشان می‌دهد ایران از اهداف پیش‌بینی شده در کسب قدرت منطقه‌ای فاصله دارد و با روند فعلی امکان رسیدن به جایگاه اول در منطقه امری بسیار دشوار و دور از دسترس می‌باشد و در مقابل کشور رقیب ایران یعنی ترکیه با توجه به چشم‌انداز 2023، موفقیت‌های چشمگیری را در کسب قدرت منطقه‌ای به دست آورده و پیش‌بینی می‌شود در پایان اجرای سند چشم‌انداز به بیشتر اهداف پیش‌بینی شده، دست خواهد یافت. از این رو ایران برای جبران عقب‌ماندگی و رسیدن به جایگاه اول باید در مدیریت بخش‌های مختلف تجدیدنظر و تلاش چند برابری را در حوزه‌های مختلف به کار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

821 - تغییرمبانی هویتی سیاست خارجی ترکیه درخاورمیانه و تاثیرات منطقه ای آن
علی نیکوکار مهناز گودرزی

با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه جهت‌گیری سیاست‌خارجی ترکیه دستخوش تغییرات جدی گردید و رویکرد این کشور در خاورمیانه از همکاری به سمت تعارض گرایش پیدا کرد. تغییرات بوجود آمده در بافت سیاسی و اجتماعی ترکیه و تاکید این کشور بر لایه های هویتی، تنش‌های ایدئولوژیکی جدیدی را چکیده کامل

با روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه جهت‌گیری سیاست‌خارجی ترکیه دستخوش تغییرات جدی گردید و رویکرد این کشور در خاورمیانه از همکاری به سمت تعارض گرایش پیدا کرد. تغییرات بوجود آمده در بافت سیاسی و اجتماعی ترکیه و تاکید این کشور بر لایه های هویتی، تنش‌های ایدئولوژیکی جدیدی را بوجود آورد که بررسی تغییر مبانی هویتی سیاست خارجی ترکیه درخاورمیانه و تاثیرات منطقه ای آن را ضروری می‌نماید.بنابراین پژوهش حاضر در پی پاسخ به این سوال بود که تغییر مبانی هویتی ترکیه چه تاثیرات منطقه ای در خاورمیانه داشته است؟یافته ای پژوهش نشان داد که که بهره گیری حزب عدالت و توسعه از مبانی هویتی در خاورمیانه این کشور را تا حدودی درگیر بازی‌های ایدئولوژیکی می-کند که وجه اشتراک چندانی با آنها ندارد و از طرفی هم با قرائتی که از اسلام‌گرایی دارد وارد حوزه رقابتی ایران و عربستانی می‌شود که هر کدام نماینده بخشی از هویت آن (شیعی و سنی) هستند و از طرفی هم در قبال آن، منافع متضاد و مشترکی دارند، لذا حضور ترکیه در خاورمیانه منجر به پیچیده‌تر شدن معادلات منطقه‌ای و تضاد رویکردها شده و رقابتهای ایدئولوژیکی را تشدید می‌کند. این مقاله بر اساس تئوری ساز‌ه‌انگاری مورد واکاوی قرارگرفته که روش تحقیق توصیفی - تحلیلی است و جمع آوری مطالب نیز بصورت کتابخانه‌ای می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

822 - ‌رفتارشناسی روسیه در قبال جنگ داخلی سوریه و واکنش آمریکا
فاطمه السادات معلومی افشین زرگر

جنگ داخلی سوریه که در7 سال گذشته مهمترین بحران خاورمیانه لقب گرفته است، این منطقه را به صحنه رقابت و تقابل قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تبدیل کرده است.گستردگی جغرافیای منازعه، حجم بالای خسارت وارده، وقوع خشونت‌های بسیار شدید و نیز حضور مستقیم و غیر مستقیم تعداد بیشما چکیده کامل

جنگ داخلی سوریه که در7 سال گذشته مهمترین بحران خاورمیانه لقب گرفته است، این منطقه را به صحنه رقابت و تقابل قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تبدیل کرده است.گستردگی جغرافیای منازعه، حجم بالای خسارت وارده، وقوع خشونت‌های بسیار شدید و نیز حضور مستقیم و غیر مستقیم تعداد بیشماری از بازیگران نظام بین‌الملل در صحنۀ نبردهای عملیاتی موجب شده است تا از این بحران به عنوان یکی از نمونه‌های منحصر به فرد در یک دهه اخیر یاد شود. ماهیت پدیده‌های بین‌المللی نشان داده است که قدرت‌های بزرگ در یک ساختار چندجانبه،به موازات همکاری و رقابت، درصدد ثبات معادلۀ قدرت در محیط بین‌المللی هستند. روسیه طی سال‌های اخیر بازیگر اصلی در سوریه بوده و در میان بازیگران خارجی در سوریه قوی‌ترین طرف بوده است اما در طرف مقابل ایالات متحده هم با داشتن ابزارهای متعدد و به بهانه مقابله با خطر داعش و جلوگیری از نفوذ ایران در سوریه در این کشور بحران زده به ایفای نقشی پرداخته است که همسو با منافع روسیه نبوده است. به این ترتیب تقابلی آشکار و پنهان بین روسیه و آمریکا در سوریه پدید آمده است.در این مقاله به بررسی این تقابل می پردازیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

823 - تحلیلی بر عملکرد نیروهای ائتلاف بین المللی در افغانستان : فرصت ها و چالش ها
علی محمدیان

نزدیک به دو دهه از سقوط رژیم طالبان و حضور نیروهای ائتلاف بین المللی به رهبری ایالات متحده در افغانستان می گذرد. از سال 2001 میلادی به بعد، نیروهای ائتلاف بین المللی روند شکل گیری تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی افغانستان را در دست گرفتند. شکست طالبان، اولین پرو چکیده کامل

نزدیک به دو دهه از سقوط رژیم طالبان و حضور نیروهای ائتلاف بین المللی به رهبری ایالات متحده در افغانستان می گذرد. از سال 2001 میلادی به بعد، نیروهای ائتلاف بین المللی روند شکل گیری تحولات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی افغانستان را در دست گرفتند. شکست طالبان، اولین پروژه و سپس تشکیل دولت جدید و بازسازی و اصلاحات ساختاری در زمینه های سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی محورهای اصلی سیاست های نیروهای ائتلاف بین المللی به رهبری ایالات متحده و برخی مجامع بین المللی در این کشور بود. اکثر این محورها پس از شکست طالبان در افغانستان اجراء شده است. با این حال هم اینک در سال 2019 میلادی و پس از حدود 18 سال از سقوط طالبان و صرف هزینه های زیاد توسط دولت ها و مجامع بین المللی و همچنین نیروهای ائتلاف بین المللی، افغانستان کماکان در شرایط بی ثبات به سر می برد. بنابراین سئوال مقاله این است که از زمان سقوط طالبان چه اقداماتی توسط ائتلاف بین المللی و دیگر مجامع بین المللی در افغانستان صورت گرفته و این اقدامات با چه فرصت ها و چالش هایی مواجه است؟ مقاله به شیوه توصیفی تحلیلی براین باور است که اقدامات صورت گرفته در جهت بازسازی دوباره افغانستان ناکافی بوده و به واسطه منافع متعارض بازیگران داخلی، منطقه ای و فرامنطقه ای موانع متعددی در جهت حل و فصل بحرانهای مختلف افغانستان وجود دارد که چشم انداز آن دارای ابهامات زیادی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

824 - مطالعه تطبیقی تحول مفهوم قدرت در سیاست منطقه‌ای ایران در عصر جهانی شدن با تأکید بر عراق، یمن و سوریه (98-1392)
رضا علی اکبر پور گارینه کشیشیان سیرکی

از آنجاییکه ویژگی‌های فرهنگی، رویکردهای ایدئولوژیک، جغرافیا و اعتقادات مذهبی از جمله عوامل تعیین‌کننده جایگاه ایران در عرصه منطقه‌ای هستند، ایران با توجه به روایت ملی و اسلامی بعنوان یک بازیگر انقلابی ضمن به چالش کشیدن هنجارهای منطقه‌ای؛ سیاستی مبتنی بر محاسبات منافع مل چکیده کامل

از آنجاییکه ویژگی‌های فرهنگی، رویکردهای ایدئولوژیک، جغرافیا و اعتقادات مذهبی از جمله عوامل تعیین‌کننده جایگاه ایران در عرصه منطقه‌ای هستند، ایران با توجه به روایت ملی و اسلامی بعنوان یک بازیگر انقلابی ضمن به چالش کشیدن هنجارهای منطقه‌ای؛ سیاستی مبتنی بر محاسبات منافع ملی را تعقیب نموده است. برخی معتقدند که یکی از عوامل تأثیرگذار بر آینده خاورمیانه نوع رفتار و روابط ایران با محیط منطقه-ای خود است. آنان با تأکید بر نقش‌آفرینی عمده ایران در جهان اسلام به جایگاه قدرت منطقه‌ای ایران تأکید می‌نمایند. حال با توجه به شرایط و مقتضیات جهانی شدن؛ سئوالی که در این مقاله به آن پرداخته شده، این است که تحول مفهوم قدرت ناشی از جهانی شدن چه تأثیری بر ماهیت سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران در سه کشور عراق، یمن و سوریه داشته است؟ با یک مطالعه تطبیقی در پاسخ چنین به نظر می‌رسد که با تحول مفهوم قدرت از قدرت سخت به قدرت نرم و سپس قدرت هوشمند در عصر جهانی شدن، ماهیت سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران نیز بر تلفیق قدرت نرم همکاری جویانه با سیاست سخت موازنه نامتقارن قدرت دچار تحول گردیده است. در همین راستا می‌توان تأکید کرد که شکل‌گیری گروه‌های شیعه در سراسر خاورمیانه که متأثر از اصل صدور انقلاب و مدل حکومت اسلامی است، با تاکتیک‌های قدرت هوشمند و دیپلماسی فرهنگی ایران پشتیبانی می‌شوند. هدف از نگارش این مقاله بررسی تطبیقی تحول مفهوم قدرت در سیاست منطقه‌ای ایران با تأکید بر کشورهای عراق، یمن و سوریه بین سال‌های 1392 تا 1398 است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

825 - موانع منطقه ای بازیابی قدرت فدراسیون روسیه در دوره دوم پوتین، از سال 2014 تا سال 2019
محسن حبیبی احمد بخشایشی اردستانی سیدعلی طباطبایی نژاد حمیدرضا شیرزاد

فدراسیون روسیه از دوره دوم پوتین بیش از هر زمان دیگری در تاریخ خود تحت تاثیر تحولات فزاینده منطقه ای و بین الملی قرار گرفت. پوتین با اتخاذ سیاست عمل گرایی و راهبرد قدرت بزرگ مدرن هنجارمند درصدد بازیابی قدرت بر آمد؛ اما مسیر بازیابی قدرت از سال 2014 به این سو، با موانعی چکیده کامل

فدراسیون روسیه از دوره دوم پوتین بیش از هر زمان دیگری در تاریخ خود تحت تاثیر تحولات فزاینده منطقه ای و بین الملی قرار گرفت. پوتین با اتخاذ سیاست عمل گرایی و راهبرد قدرت بزرگ مدرن هنجارمند درصدد بازیابی قدرت بر آمد؛ اما مسیر بازیابی قدرت از سال 2014 به این سو، با موانعی در حوزه منطقه ای همراه بوده است که به دو دسته کلی در زمینه های بحران اوکراین و شبه جزیره کریمه و دیگری اهرم صادرات گاز روسیه به اروپا نمود یافته است. در این تحقیق به دنبال درک موانع منطقه ای موجود بر سر راه بازیابی قدرت فدراسیون روسیه در دوره دوم ریاست جمهوری پوتین از سال 2014 تا سال 2019، از منظر نظریه واقع گرایی تدافعی بودیم. روش تحقیق به توصیفی تبیینی و به روش مطالعات کتابخانه‌ای بود. پس از بررسی نتیجه حاصل شد که روسیه در راستای بازیابی قدرت خود با موانعی هم چون بحران اوکراین، گسترش ناتو به شرق، استقرار سپر دفاع موشکی، اهرم صادرات گاز به اروپا، مبحث امنیت انرژی اتحادیه اروپا روبروست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

826 - واکاوی الزامات رقابت ایران و عربستان در کسب جایگاه قدرت منطقه ای
مهدیه حیدری

10.30495/psq.2021.684699

ایران - عربستان، دو قدرتِ برخوردار از مؤلفه های متعدد قدرت همواره در تلاش برای تأثیر گذاری حداکثری بر معادلات منطقه ای و کسب بالاترین جایگاه قدرت در خاورمیانه بوده انداین پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، در صدد پاسخگویی به این پرسش است که الزامات رقابت ایران و عربستان برای ک چکیده کامل

ایران - عربستان، دو قدرتِ برخوردار از مؤلفه های متعدد قدرت همواره در تلاش برای تأثیر گذاری حداکثری بر معادلات منطقه ای و کسب بالاترین جایگاه قدرت در خاورمیانه بوده انداین پژوهش با روش توصیفی تحلیلی، در صدد پاسخگویی به این پرسش است که الزامات رقابت ایران و عربستان برای کسب جایگاه قدرت منطقه ای در خاورمیانه چیست ؟ پاسخ موقتی این است که کسب جایگاه قدرت منطقه ای، مستلزم برخورداری و کاربرد دو بعد قدرت مادی و غیرمادی این دو، در سیاست خارجی و نیز نوع رفتارها و سیاست ها سایر دولت های منطقه ای و فرامنطقه ای در تعامل با این دو بازیگراست. یافته‌های تحقیق با کاربست تئوری رئالیسم نئوکلاسیک، بیانگر آن است که وجود مقدورات ملی متفاوت، و نیز تکیه بر، یا تقابل با نظم موجود به صورت همزمان فرصت ها و چالش های متعارضی را برای این دو بازیگر در تحقق این هدف مهم به وجود آورده است به گونه ای که این تعارض، مانع از صدر نشینی یکی از این دو بر فراز معادلات قدرت منطقه گشته است. شیوه گردآوری داده ها، مبتنی بر روش کتابخانه ای که مشتمل بر استفاده از کتب و مقالات داخلی و خارجی معتبر است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

827 - نقش دیپلماسی پارلمانی مجلس شورای اسلامی درتامین منافع ملی جمهوری اسلامی
سیدحسین حسینی رضا شیرزادی

10.30495/psq.2023.1990555.2216

کشورها با رویکرد مزیتسازی حداکثری از فرصتها و تقلیل آسیبها به سمت ترسیم نقشه راه دیپلماسی پارلمانی متناسب با ظرفیتهای داخلی و الزامات منطقهای و جهانی گام برمیدارند. دیپلماسی پارلمانی از طریق همافزایی ظرفیتهای فکری و فیزیکی نقش قابل توجهی در تحقق اولویتهای سیاست خارجی ای چکیده کامل

کشورها با رویکرد مزیتسازی حداکثری از فرصتها و تقلیل آسیبها به سمت ترسیم نقشه راه دیپلماسی پارلمانی متناسب با ظرفیتهای داخلی و الزامات منطقهای و جهانی گام برمیدارند. دیپلماسی پارلمانی از طریق همافزایی ظرفیتهای فکری و فیزیکی نقش قابل توجهی در تحقق اولویتهای سیاست خارجی ایفا میکند. با هدف بررسی این مهم چنین پرسشی مطرح میشود که مهمترین ابزار و روشهای پارلمان برای تأمین منافع ملی و دستیابی به اولویت-های سیاست خارجی کدامند؟ با استفاده از روش اسنادی و کتابخانهای بیان شد که گروههای دوستی پارلمانی و سازمانهای بینالمجالس پارلمانی ابزاری کارآمد در دیپلماسی پارلمانی بوده و مهمترین شاخصهای یک دیپلماسی پارلمانی موفق و موانع و خلاءهای فراروی مدیریت استراتژیک دیپلماسی پارلمانی برای دستیابی به منافع ملی بررسی شد. نتایج بیانگر آن است که جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک نظام مبتنی بر مردمسالاری دینی با تجربه گرانسنگ پارلمانی در یک محیط امنیتی بیثبات قرار گرفته و بخشی از ظرفیتهای تهاجمی آمریکا و اتحادیه اروپا با تمرکز بر نهادهای پارلمانی ملی و منطقهای سازماندهی میشود که این امر ضرورت همافزایی ظرفیتهای دیپلماتیک مجلس شورای اسلامی با نهادهای اجرایی مرتبط با عرصه سیاستگذاری خارجی و بهره گیری از ظرفیتهای دیپلماسی عمومی و پارلمانی را افزایش میدهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

828 - رقابت منطقه‏ای ایران و عربستان سعودی و تأثیر آن بر امنیت خلیج فارس بر اساس رئالیسم تهاجمی
نادر مولائیان

10.30495/psq.2023.1990668.2215

این مقاله براساس شرایط امنیتی خلیج فارس و ارائه راهکارهایی جهت ثبات و امنیت دراین منطقه حساس بین المللی تهیه و تنظیم شده است. امنیت پایدار دراین منطقه ژئو استراتژیک، ژئو کالچرال و ژئو پلتیک از جهان به دلیل مسیر عبور انرژی و تخمین بیش از 90% از انرژیهای فسیلی (درسال 2030 چکیده کامل

این مقاله براساس شرایط امنیتی خلیج فارس و ارائه راهکارهایی جهت ثبات و امنیت دراین منطقه حساس بین المللی تهیه و تنظیم شده است. امنیت پایدار دراین منطقه ژئو استراتژیک، ژئو کالچرال و ژئو پلتیک از جهان به دلیل مسیر عبور انرژی و تخمین بیش از 90% از انرژیهای فسیلی (درسال 2030) از اهمیت بالایی برخوردار است. جغرافیای خلیج فارس که با تنگه هرمز از دریای عمان جدا میشوند، تشکیل میشود از کشورهای: ایران، عراق، عربستان سعودی، کویت، بحرین، امارات متحده عربی، عمان و قطر که از لحاظ اقتصادی و تولید انرژی های فسیلی برای جهان مهم و حیاتی است. خروج بریتانیا از این منطقه و جایگزین شدن ایالات متحده درسال 1970 م، این منطقه از خاورمیانه را دچار فراز و فرودهای بسیاری کرده است. آمریکا در اینسال از دو کشور ایران و عربستان به عنوان دو ستون امنیت منطقه ای برای کم کردن تنش بین دو کشور و سدی در برابر کمونیسم در طرحی به نام دکترین نیکسون – کسینجر (امنیت دو ستونی) استفاداه کرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

829 - تأثیر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در گروه های محور مقاومت در منطقه خاورمیانه ؛ مطالعه موردی حشد الشعبی
کریم عباسی صمد قائم پناه حسن شمسینی غیاثوند اسدالله اطهری

10.30495/psq.2023.1979236.2190

کشورهای مختلف به منظور تاثیر گذاری در عرصه بین المللی، از اهرم های مختلف نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی استفاده می کنند. در این عرصه جمهوری اسلامی ایران با توجه به ویژگی های انقلاب سال 1357 ، با استفاده از اهرم فرهنگی با حمایت از جذب و سازماندهی گروه های اسلامی شرایط اع چکیده کامل

کشورهای مختلف به منظور تاثیر گذاری در عرصه بین المللی، از اهرم های مختلف نظامی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی استفاده می کنند. در این عرصه جمهوری اسلامی ایران با توجه به ویژگی های انقلاب سال 1357 ، با استفاده از اهرم فرهنگی با حمایت از جذب و سازماندهی گروه های اسلامی شرایط اعمال نفوذ در کشورهای منطقه ای همچون لبنان، سوریه، عراق و... را در چارچوب منافع مردم، منطقه و جهان اسلام مهیا ساخته است.این مقاله با هدف بررسی قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در گروه های اسلامی منطقه ای بویژه حشد الشعبی تدوین شده است. در این پژوهش به این سوال پاسخ داده خواهد شد؛ تأثیر قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در گرو های اسلامی منطقه خاورمیانه با مطالعه موردی حشد الشعبی چیست؟ فرضیه پژوهش بر این مبنا قرار گرفته است که مولفه های قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران همچون فرهنگ، عقاید مذهبی و سیاست های داخلی و خارجی در ایجاد و تقویت گروه های اسلامی منطقه تاثیر گذار بوده است. نتایج به دست آمده از تحقیق اشاره شده نشان می دهد جمهوری اسلامی ایران از گروه های محور مقاومت در منطقه بویژه حشد الشعبی باعث شده گروه های فوق از حالت بالقوه به بالفعل تبدیل گردند و در تامین امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران بویژه در مبارزه با تررویسم، قاچاق مواد مخدر، قاچاق انسان و... کمک نمایند. روشی که در این مقاله انتخاب شده توصیفی، تحلیلی بوده و روش گرد آوری مطالب نیز از طریق کتابخانه ای می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

830 - امنیت درون منطقه ای و ثبات هژمونیک کشورهای خاورمیانه
محمد جواد رشیدی فخرالدین سلطانی مریم مرادی

10.30495/psq.2023.1995012.2231

با توجه به ویژگی‌های خاص و متفاوت کشورهای خاورمیانه می‌توان موضوع امنیت درون منطقه ای و ثبات هژمونیک در این منطقه را به عنوان یکی از دغدغه های مهم در تحلیل ماهیت روابط کشورهای منطقه مورد بررسی قرار داد. هدف اصلی پژوهش حاضر امنیت درون منطقه ای و ثبات هژمونیک بر این منطقه چکیده کامل

با توجه به ویژگی‌های خاص و متفاوت کشورهای خاورمیانه می‌توان موضوع امنیت درون منطقه ای و ثبات هژمونیک در این منطقه را به عنوان یکی از دغدغه های مهم در تحلیل ماهیت روابط کشورهای منطقه مورد بررسی قرار داد. هدف اصلی پژوهش حاضر امنیت درون منطقه ای و ثبات هژمونیک بر این منطقه می باشد که برای بازیگران دولتی مهم و حائز اهمیت می باشد. سؤال اصلی بر اینست که امنیت درون منطقه ای چگونه بر ثبات هژمونیک اثر گذار است؟ فرضیه اصلی بر اینست که؛ توسعه و تعمیق امنیت درون منطقه ای می تواند منجر به ثبات هژمونیک و توسعه امنیت پایدار از طریق همگرایی و تنش زدایی در حوزه روابط بین دولت ها گردد. علاوه بر این تقسیم قدرت میان قدرت‌های منطقه از یکسو و رشد همه جانبه روابط اقتصادی، سیاسی و امنیتی از سوی دیگر می توان به عنوان راه حلی برای برون رفت از مشکلات پیش روی کشورهای منطقه باشد. روش تحقیق از نوع روش کیفی مبتنی بر توصیفی-تحلیلی است و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و تحلیل داده های گردآوری شده از روش تحلیل کیفی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

831 - نقش تحولات داخلی یمن در رقابت‌های منطقه ای ایران و عربستان در سال‌های ٢۰٢۰-٢۰۱۰
نرجس عربشاهی بهناز اژدری

رقابت ممتد و پایدار ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه قدمتی طولانی دارد و با توجه به تنش‌ها و مسائل داخلی، منطقه ای و بین المللی قاعده رفتار و عملکرد آن‌ها نسبت به یکدیگر متفاوت است. رویکرد سیاسی منبعث شده از این رقابت کمتر بر پایه همکاری، بیشتر بر پایه تقابل و گاهأ تض چکیده کامل

رقابت ممتد و پایدار ایران و عربستان در منطقه خاورمیانه قدمتی طولانی دارد و با توجه به تنش‌ها و مسائل داخلی، منطقه ای و بین المللی قاعده رفتار و عملکرد آن‌ها نسبت به یکدیگر متفاوت است. رویکرد سیاسی منبعث شده از این رقابت کمتر بر پایه همکاری، بیشتر بر پایه تقابل و گاهأ تضاد بوده است. تحولات داخلی یمن پس از بهار عربی، و نقش پدرخواندگی عربستان برای این کشور به دلیل موقعیت استراتژیک یمن باعث شد تا عربستان سیاست خصمانه در پیش گیرد. متهم نمودن ایران به حمایت از انصارالله یمن، این کشور بحران زده را به میدان رقابت ایران و عربستان تبدیل کرد. این پژوهش در پی پاسخ به این پرسش است که تحولات داخلی یمن چه نقشی در رقابت‌های سیاسی منطقه‌ای ایران و عربستان دارد؟ فرضیه تحقیق در پاسخ به سؤال این است که تحولات داخلی یمن موجب جهت‌گیری سیاست خارجی تهاجمی عربستان نسبت به ایران شده است. هدف پژوهش بررسی نقش حوثی‌ها در رقابت ایران و عربستان است و روش گردآوری داده‌ها نیز استفاده از اسناد کتابخانه‌ای و اینترنتی می‌باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عربستان با توجه به چالش‌های پیش رو در منطقه، تغییری سیستماتیک تحت عنوان "دکترین سلمان" در سیاست خارجی خود ایجاد کرده است. رقابت ایران و عربستان در میدان یمن در قالب نظریه امنیت منطقه‌ای بری بوزان به عنوان چارچوب نظری تحلیل می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

832 - موانع تحقق ابرپروژه جاده ابریشم از چشم‏انداز نظریه همگرایی
قاسم ترابی راضیه صانعی

ابرپروژه راه ابریشم جدید برای اولین بار در سال 2013 توسط شی جنیگ پین رهبر جمهوری چین طی سخنرانی در دانشگاه نظربایف قزاقستان مطرح شد. کمربند اقتصادی جاده ابریشم جدید صرفا یک جاده نیست، طرحی اقتصادی، سیاسی، امنیتی و ژئوپولیتیکی با فرآیندی باز و چندقطبی است که تقریبا تمامی چکیده کامل

ابرپروژه راه ابریشم جدید برای اولین بار در سال 2013 توسط شی جنیگ پین رهبر جمهوری چین طی سخنرانی در دانشگاه نظربایف قزاقستان مطرح شد. کمربند اقتصادی جاده ابریشم جدید صرفا یک جاده نیست، طرحی اقتصادی، سیاسی، امنیتی و ژئوپولیتیکی با فرآیندی باز و چندقطبی است که تقریبا تمامی کشورهای موجود در مسیر را در بر‌می گیرد. قرار است تحقق این طرح عاملی برای رشد و شکوفایی کشورهای فعال در پروژه شود. با این حال تحقق جاده ابریشم جدید با موانع جدی روبه‌روست که مهم‌ترین آنها نبود زمینه های لازم برای همگرایی و همکاری های جدی اقتصادی در میان کشورهای مسیر مطابق با نظریه همگرایی است، امری که تاکنون کمتر مورد توجه بوده است. در این راستا پرسش اصلی مقاله این است که چه موانعی بر سر تحقق خط ابریشم جدید وجود دارد؟ در پاسخ به سوال فوق فرضیه این گونه مطرح می شود که مطابق نظریه همگرایی، عدم وجود اقتصادهای مکمل، وجود ارزش‌های فرهنگی، قومی و سیاسی متضاد، شکاف های مذهبی و رقابت و اختلافات در میان کشورهای عضو، تسلط گفتمان امنیتی و رقابت‌های قدرت های فرامنطقه ای، مهم‌ترین موانع تحقق این پروژه اقتصادی می باشند. روش پژوهش حاضر نظری و تحلیل محور است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

833 - بررسی سیاست های امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران دردهه‌ی 1390- 1400
فضل اله رضوان طلب حجت الله درویش پور محمد علی خسروی

دراین مقاله ،باتوجه به شرایط خاص واستراتژیک وژئو اکونومیک منطقه‌ی جنوب غرب آسیا وخاورمیانه ، به بررسی سیاست های امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران که همواره درترتیبات امنیتی این منطقه نقش تعیین کننده وتاثیرگذار پرداخته شده است. این تحقیق باهدف تبیین وشناخت سیاست های امن چکیده کامل

دراین مقاله ،باتوجه به شرایط خاص واستراتژیک وژئو اکونومیک منطقه‌ی جنوب غرب آسیا وخاورمیانه ، به بررسی سیاست های امنیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران که همواره درترتیبات امنیتی این منطقه نقش تعیین کننده وتاثیرگذار پرداخته شده است. این تحقیق باهدف تبیین وشناخت سیاست های امنیت منطقه ای ایران دردهه‌ی 1390-1400 هجری شمسی ،که می تواند مبنائی قرار بگیرد ،برای تعیین سیاست های امنیتی کشوردر برابر تهدیدات امنیتی درمحیط منطقه تدوین شده وبا پرداختن به این سوال که سیاست های امنیت منطقه ای ایران دراین دهه باتوجه به تهدیدات محیطی برچه اصولی بنا گذاشته شده است؟ به برسی موضوع پرداخته است، ودرهمین راستا این فرضیه مطرح است که سیاست های ایران درحوزه های اصلی تقویت وحمایت ازجبهه‌ی مقاومت وگسترش روابط همه جانبه با کشورهای همسایه وتلاش درجهت کاهش حضور ونفوذ آمریکا درمنطقه متمرکز شده است.ودرجهت تحلیل مسائل وموضوعات مرتبط بااین تحقیق ازنظریه امنیت منطقه ای باری بوزان بهره برده است. ودرراستای جمع آوری داده ها از اسنادو مدارک کتابخانه ای وکتب موجود وبهره مندی ازسایت های خبری وتحلیلی استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

834 - ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان با تاکید بر مبلمان شهری
لیلا جلالی پرتو عظیمی سمیه ابراهیم پور پگاه مکوندی

مبلمان شهری یکی از نمادهای بسیار مهم در شکل‌گیری منظر شهر است که تنوع، بداعت و خوش منظری شهر را در پی خواهد داشت. شهر يك اثر هنري بزرگ است و مردم بيشترين وقت خود را در آن سپري مي كنند بنابراين چيدمان فضا به طبع مبلمان‌ها در آن و ايجاد سایر امكانات وتجهیزات دیگر از اهميت چکیده کامل

مبلمان شهری یکی از نمادهای بسیار مهم در شکل‌گیری منظر شهر است که تنوع، بداعت و خوش منظری شهر را در پی خواهد داشت. شهر يك اثر هنري بزرگ است و مردم بيشترين وقت خود را در آن سپري مي كنند بنابراين چيدمان فضا به طبع مبلمان‌ها در آن و ايجاد سایر امكانات وتجهیزات دیگر از اهميت ويژه‌اي برخورداراند. از این رو با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این پژوهش ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان از مبلمان شهری با استفاده شش شاخص انتخابی(ایمنی ودوام، تنوع‌شکل، زیبایی بصری، موقعیت قرارگیری، تنوع رنگ و تناسب بافرهنگ محلی) در ناحیه 4 منطقه یک کلان‌شهر اهواز است. روش پژوهش از نظرهدف، کاربردی و از نظر روش‌شناسی درگروه پیمایشی- ارزیابی با تاکید بر پرسشنامه جای می‌گیرد. جامعه‌ی آماری تحقیق شهروندان محدوده انتخابی پژوهش و نمونه آماری 380 نفر با توجه به فرمول کوکران در نظر گرفته شده است. یافته‌های پژوهش براساس محاسبه آزمون تی تک نمونه‌ای ، نشان می‌دهد میانگین رضایت شهروندان محدوده مورد مطالعه از نظر وضعیت مبلمان شهری برابر 46/3 بوده که در حد متوسط قرار دارد. همچنین براساس نتایج آزمون کروسکالی والیس، میزان سطح معنی‌داری شاخص‌های انتخابی برابر 285/0 و بیشتر از مقدار سطح اطمینان 05/0P< است. در نتیجه، باید گفت بین گروه‌های آماری در محدوده مورد مطالعه اختلاف نظر وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

835 - تدوین الگوی پیشنهادی لبه اکولوژیک منطقه 15 در جنوب شرقی تهران با تأکید بر اکوتوریسم
منا خلیلی

الگوهای جدید شهر و زندگی شهری مدت‌ها است که انسان را نسبت به تجربه حضور در طبیعت و همپیوندی با آن دورتر کرده است؛ با این وجود اغلب شهرها دارای محدوده‌هایی طبیعی با عناصر ارزشمند اکولوژیک و بستری برای ارضای نیازهای طبیعت‌گرای انسان‌ها می‌باشند. محدوده‌هایی که در سال‌های چکیده کامل

الگوهای جدید شهر و زندگی شهری مدت‌ها است که انسان را نسبت به تجربه حضور در طبیعت و همپیوندی با آن دورتر کرده است؛ با این وجود اغلب شهرها دارای محدوده‌هایی طبیعی با عناصر ارزشمند اکولوژیک و بستری برای ارضای نیازهای طبیعت‌گرای انسان‌ها می‌باشند. محدوده‌هایی که در سال‌های اخیر برنامه‌ریزان شهری را برای اتخاذ بهترین تصمیمات در جهت بهره‌برداری مناسب از این پتانسیل‌های بالقوه اکولوژیک به چالش کشیده است. لبه اکولوژیک مناطق شهری تهران نقش پر اهمیتی در ارتقاء اکوتوریسم و سیما و منظر شهری دارد. سؤال‌ اصلی پژوهش تحلیل عوامل تأثیرگذار داخلی و خارجی بر لبه اکولوژیک منطقه 15 با تأکید بر اکوتوریسم است. هدف اصلی پژوهش تدوین الگوی پیشنهادی لبه اکولوژیک منطقه 15 در جنوب شرقی تهران با تأکید بر اکوتوریسم است. پژوهش از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیت تحلیلی و از نظر روش کیفی- کمی است.روش جمع‌آوری داده‌ها کتابخانه‌ای است. جامعه‌ی آماری تحقیق را 80 نفر از کارشناسان شهرداری منطقه 15، دفاتر توسعه محله‌ای و اساتید شهرسازی تشکیل می‌دهند و تکنیکی که در این راستا استفاده‌شده تکنیک دلفی است. روش نمونه‌گیری مورد استفاده در پژوهش حاضر احتمالی و از نوع طبقه‌ای بوده است. ا‌بزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه از نوع بسته است. برای تحلیل داده‌ها از ترکیب SWOT و AHP استفاده‌شده است. نتایج یافته‌ها نشان می‌دهد که با توجه به ماتریس داخلی (قوت، ضعف) و خارجی(فرصت، تهدید) استراتژی‌های دفاعی در راستای لبه اکولوژیک منطقه 15 در جنوب شرقی تهران با تأکید بر اکوتوریسم انتخاب‌شده است. همچنین با توجه به نتایج اولویت‌بندی گزینه‌ها، استراتژي‌هاي تهاجمی به‌عنوان بالاترین اولویت انتخاب شد. انتخاب این استراتژي بدین معنا است که لبه اکولوژیک منطقه 15در جنوب شرقی تهران با تأکید بر اکوتوریسم داراي توانمندي‌هایی است که می‌تواند با استفاده از آن‌ها و فرصت‌هاي محیطی نسبت به توسعه خود اقدام کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

836 - رابطه بین سبک‌های مدیریتی و روش‌های تدریس معلمان کلاس با عملکرد تحصیلی دانش آموزان پایه هفتم (مورد مطالعه: دبیرستان‌ های غیر دولتی پسرانه منطقه 1 آموزش‌ و پرورش شهر تهران)
مهدی بنی جمالی فاطمه حمیدی فر بهارک شیرزادکبریا

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک‌ های مدیریتی و روش‌ های تدریس معلمان کلاس با عملکرد تحصیلی دانش‌ آموزان پایه هفتم در دبیرستان‌ های غیر دولتی پسرانه دوره اول منطقه 1 آموزش‌ و پرورش شهر تهران صورت گرفت. این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی بوده و به روش پیمایشی اجرا شد. چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک‌ های مدیریتی و روش‌ های تدریس معلمان کلاس با عملکرد تحصیلی دانش‌ آموزان پایه هفتم در دبیرستان‌ های غیر دولتی پسرانه دوره اول منطقه 1 آموزش‌ و پرورش شهر تهران صورت گرفت. این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی بوده و به روش پیمایشی اجرا شد. از کل جامعه آماری به تعداد 1045 نفری، 291 نفر به روش تصادفی خوشه‌ای به‌ عنوان نمونه انتخاب‌ شدند. 3 پرسشنامه استاندارد سبک‌های مدیریت لیکرت (1977)، روش‌های تدریس گراشا و ریچمن (1996) و عملکرد تحصیلی فام و تیلور ‌(1994) به عنوان ابزار پژوهش استفاده شدند که روایی آن‌ ها در پژوهش‌ های متعددی تائید شده است. پایائی پرسشنامه‌ ها نیز با استفاده از آلفای کرونباخ محاسبه گردید؛ پایائی پرسشنامه سبک‌ های مدیریت با آلفای 920/0، پرسشنامه روش‌ های تدریس با آلفای 791/0 و پرسشنامه عملکرد تحصیلی با آلفای 963/0 تعیین گردید. برای تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات از آزمون‌ های ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره به‌ وسیله نرم‌ افزار spss استفاده شد. نتایج پژوهش نشان دادند که بین سبک‌های مدیریتی کلاس با عملکرد تحصیلی دانش‌ آموزان و بین روش‌ های تدریس معلمان کلاس با عملکرد تحصیلی دانش‌ آموزان، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بررسی تأثیر هم زمان دو متغیر سبک‌ های مدیریتی کلاس و روش‌ های تدریس معلمان با عملکرد تحصیلی دانش‌ آموزان نشان می‌دهد که 2/15 درصد از کل تغییرات عملکرد تحصیلی به‌ وسیله 2 متغیر مستقل تبیین شده و سبک‌ های مدیریت، بیش از متغیر روش‌ های تدریس بر عملکرد تحصیلی دانش‌ آموزان جامعه آماری تأثیر دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

837 - رابطه بین رهبری اخلاقی با عملکرد و خودکارآمدی شغلی معلمان (مورد مطالعه: معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 آموزش‌ و پرورش شهر تهران)
معصومه جعفری فاطمه حمیدی فر بهارک شیرزادکبریا

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین رهبری اخلاقی با عملکرد و خودکارآمدی شغلی معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 شهر تهران صورت گرفت. این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی محسوب می‌شود که به‌روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری متشکل از 295 نفر معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 شهر تهرا چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین رهبری اخلاقی با عملکرد و خودکارآمدی شغلی معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 شهر تهران صورت گرفت. این پژوهش کاربردی از نوع توصیفی محسوب می‌شود که به‌روش پیمایشی اجرا گردید. جامعه آماری متشکل از 295 نفر معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 شهر تهران می‌باشد که 167 نفر به‌عنوان نمونه آماری به‌روش تصادفی ساده انتخاب ‌شدند. ابزار پژوهش شامل3 پرسشنامه استاندار رهبری اخلاقی،استاندارد عملکرد و خودکارآمدی شغلی می‌باشد. برای تجزیه‌ و تحلیل اطلاعات از آزمون‌ های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) به‌وسیله نرم‌ افزار spss استفاده شد. نتایج تحقیق نشان دادند که بین رهبری اخلاقی با عملکرد شغلی و خودکارآمدی معلمان دوره اول متوسطه منطقه 9 شهر تهران، رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. بررسی مدل تأثیر رهبری اخلاقی سبک‌ های بر مدیریتی عملکرد شغلی و خودکارآمدی شغلی معلمان نیز نشان می‌دهد که 8/18 درصد از کل تغییرات عملکرد شغلی و 9/39 درصد تغییرات خودکارآمدی معلمان به‌ وسیله رهبری اخلاقی تبیین شدند؛ همچنین تأثیر رهبری اخلاقی بر خودکارآمدی معلمان بیش از عملکرد شغلی است. در بین مؤلفه‌ های رهبری اخلاقی، مؤلفه انصاف دارای بیشترین تأثیر و رابطه با بحث عملکرد شغلی و خودکارآمدی شغلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

838 - مقایسه وضعیت موجود و مطلوب ابعاد و مولفه های بهسازی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی ، مورد منطقه 8
جواد مقدسی کامران محمدخانی امیرحسین محمدداودی

آموزش عالی برای برخورداری از کیفیت بهتر، ساختارهای کارآمدتر و قابلیت‌های بیشتر در جهت گسترش یادگیری، ترویج دانش، توسعه پژوهش و ارتباطات مؤثر با جامعه نیازمند برنامه‌های مداوم بهسازی کارکنان است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه وضعیت موجود و مطلوب ابعاد و مولفه های بهسازی کارکن چکیده کامل

آموزش عالی برای برخورداری از کیفیت بهتر، ساختارهای کارآمدتر و قابلیت‌های بیشتر در جهت گسترش یادگیری، ترویج دانش، توسعه پژوهش و ارتباطات مؤثر با جامعه نیازمند برنامه‌های مداوم بهسازی کارکنان است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه وضعیت موجود و مطلوب ابعاد و مولفه های بهسازی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی ، مورد منطقه 8 انجام شده است. این پژوهش از لحاظ ماهیت و اهداف، کاربردی؛ از نظرنوع داده‌ها کمی و کیفی؛ از لحاظ روش گردآوری داده‌ها، توصیفی و از جهت شیوه اجرا، پیمایشی است. جامعه آماری، کلیه کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی استان تهران در سال 1395 بوده اند که تعداد آنها 5997 نفر و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعداد361 نفر برآورد شده است. شیوه نمونه‌گیری، نمونه گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای بوده که با رعایت نسبت کارکنان در حوزه های مختلف و در هریک از واحدهای دانشگاهی و دانشکده‌های تابعه انتخاب شده اند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بوده و جهت تعیین روایی ابزار، پرسشنامه در اختیار 10 نفر از صاحب نظران حوزه مدیریت منابع انسانی و مدیریت آموزش عالی قرار گرفته و تایید شده است. پایایی پرسشنامه با استفاده از آلفای کرونباخ 96/0 برآورد شده است. برای شناسایی ابعاد و مولفه ها و همچنین تجزیه و تحلیل داده ها در بخش توصیفی، از شاخص‌های فراوانی و درصد و در بخش آمار استنباطی از آزمون t تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد: بین میانگین همه ابعاد بهسازی کارکنان (شامل دانش، نگرش و مهارت) در وضعیت موجود و مطلوب تفاوت معناداری وجود دارد و بطور کلی وضعیت کنونی ابعاد بهسازی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی منطقه 8، نامطلوب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

839 - تبیین رابطه بین مدیریت زمان و اثربخشی مدیران در مدارس راهنمایی پسرانه منطقه بوستان و گلستان
علیرضا عراقیه کیانوش زهراکار محمد اکبری

چکیده: پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه بین مدیریت زمان و اثربخشی مدیران مدارس راهنمایی منطقه بوستان و گلستان انجام شده است. جامعه آماری 640 نفر از معلمان مدارس راهنمایی و تعداد افراد نمونه 128 نفر که به شیوة نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و در تکمیل دو نوع پرس چکیده کامل

چکیده: پژوهش حاضر با هدف تبیین رابطه بین مدیریت زمان و اثربخشی مدیران مدارس راهنمایی منطقه بوستان و گلستان انجام شده است. جامعه آماری 640 نفر از معلمان مدارس راهنمایی و تعداد افراد نمونه 128 نفر که به شیوة نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و در تکمیل دو نوع پرسش نامه مدیریت زمان و اثربخشی مشارکت داشته اند. جهت بررسی فرضیه های تحقیق از آمار توصیفی و همچنین آزمون های رگرسیون تک متغیری و ضریب رگرسیون استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که ارتباط معناداری بین مدیریت زمان و مهارت انسانی وجود دارد و بنابراین مدیریت زمان می تواند زمینه ارتقاء مهارت انسانی را در مدیران فراهم نماید. همچنین ارتباط معناداری بین مدیریت زمان و مهارت های ادراکی مشاهده گردید که در تبیین آن می توان گفت مهارت مدیریت زمان می تواند مدیر را قادر سازد که مسایل و مشکلات را به موقع تشخیص داده و به طریقی تصمیم گیری کند که موجبات اثربخشی سازمان را فراهم نماید. بین مهارت مدیریت زمان و مهارت فنی نیز رابطه معناداری مشاهده شد که در تبیین آن می توان گفت مهارت مدیریت زمان در اثربخشی وظایفی نظیر برنامه ریزی آموزشی، راهنمایی آموزشی و فنون اداری و مالی مدیران مؤثر می باشد. نتیجه نهایی این تحقیق بیانگر آن است که مهارت مدیریت زمان قدرت پیش بینی خرده مقیاس های اثربخشی مدیران را دارد. پرونده مقاله

فهرست مقالات منطقه

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی