بررسی و تحلیل روند تحولات نظام شهری استان ایلام طی سالهای 1345 تا 1385

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

علی شماعی ¹ (دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
علی محمد جمهوری ² (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/05/22 تاریخ پذیرش : 1393/05/22 تاریخ انتشار : 1393/05/01

کلید واژه: ایلام, برنامه ریزی منطقه ای, نظام شهری, سلسله مراتب جمعیت شهری,

چکیده مقاله :

      اولین مرحله در برنامه­ریزی منطقه­ای تحلیل نظام سلسله­مراتب شهری و روند تحولات آن درسطح  مناطق و نواحی یک کشور است. در دنیای واقعی هیچ شهر و منطقه­ای بی نیاز از ارتباط و تعامل با شهرها و مناطق دیگر نیست. در پرتو  این ارتباط متقابل است که نظام شهری متوازن شکل می­گیرد. این مقاله با هدف، دستیابی به ویژگی­های شبکه شهری استان ایلام و چگونگی روند تحولات آن طی سالهای  1345 تا 1385 پرداخته است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با بهره­گیری از مدل­های نخست شهری، ضریب آنتروپی، ضریب جینی، تمرکز هرفیندال، عدم تمرکز هندرسون و قانون رتبه- اندازه انجام گرفته است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که پدیده­ی نخست شهری، گسست در ساختار سلسله­مراتبی، کم جمعیتی اکثر شهرها، عدم تعادل و توازن در توزیع فضایی جمعیت شهری از ویژگی­های شبکه شهری استان است. در سال­های اخیر اگرچه از میزان نخست شهری کاسته شده و از رقم 77 درصد در سال 45 به 48 درصد در سال 85 رسیده، اما شبکه شهری همچنان به لحاظ توزیع فضایی جمعیت ناموزون و نامتعادل است. این امر موجب عدم بهره­برداری بهینه از منابع سرزمینی شده است.