ارزیابی نقش شهرهای میانی شمال استان فارس در تعادل منطقه ای با استفاده از روش تحلیل شبکه
محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری
زهرا سادات (سعیده) زرآبادی
1
(
ندارد
)
گلنار فرزام
2
(
مسئول مکاتبات
)
کلید واژه: شهر میانی, منطقه, توسعه, تحلیل شبکه,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: الگوی توزیع جمعیت در کشورهای در حال توسعه، نشان از عدم تعادل در شبکه استقرار جمعیت و بهره‌وری از منابع و امکانات سرزمین دارد که در دهه‌های اخیر این عدم تعادل بیشتر به چشم می‌خورد و هر کشوری بنا به فراخور حال و شرایط سیاسی، اجتماعی و اقتصادی خود به‌نوعی سعی در برطرف نمودن این مشکل داشته است؛ اما اغلب برنامه‌ریزی‌ها در این زمینه با موفقیت همراه نبوده است و در حال حاضر شاهد توزیع ناموزون و ناهماهنگ جمعیت در مراکز سکونتگاهی هستیم. استان فارس هم از جمله استان‌هایی است که با مشکل نخست شهری رو به رو است، از آن جا که تمامی امکانات و سطوح عالی خدماتی، اجتماعی، اقتصادی در شهر شیراز قرار دارد بنابراین روز به روز به جمعیت این شهر اضافه شده و از جمعیت شهرهای کوچک و میانی کاسته می‌شود بنابراین باید با اعمال سیاست‌هایی و با کمک شهرهای میانی و کوچک و توجه به نقش این شهرها از پدیده نخست شهری جلوگیری کرد. لذا شهرهای میانی در این بین نقش انتقال جمعیت و تقویت توسعه را ایفا می‌کنند. هدف از این مقاله بررسی نقش شهرهای میانی شمال استان فارس در ایجاد تعادل منطقه‌ای در استان می‌باشد و همچنین بررسی نقاط قوت و ضعف هرکدام از شهرهای میانی و چگونگی توسعه آن‌ها که از این طریق بتوان از پدیده نخست شهری در استان جلوگیری کرد. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است که به نقش شهرهای میانی شمال استان فارس در توسعه و تعادل منطقه‌ای با استفاده از روش تحلیل شبکه می‌پردازیم و نقش شهرستان‌های آباده، اقلید، کازرون، مرودشت، بوانات، استهبات، نی ریز، نورآباد و سپیدان (شهرهای میانی بیشتر از چهل و پنج هزار نفر) را در ایجاد این تعادل مورد بررسی قرار می‌دهیم. در روش تحلیل شبکه با استفاده از گراف‌ها، با در نظر گرفتن هر کدام شهرهای میانی به‌عنوان نودها، با استفاده از فلش‌هایی خدمات‌دهی یا خدمات گیری این شهرستان‌ها مشخص می‌شود و در ماتریس تحلیل شبکه با وجود با عدم وجود عدد 1 در این ماتریس سهم بهره‌گیری از خدمات در شهرستان مورد نظر مشخص می‌شود. نتیجه‌گیری: نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که پس از مطالعه و بررسی شهرهای میانی ذکر شده با استفاده از روش تحلیل شبکه می‌توان دریافت که سهم بهره‌مندی از خدمات در هرکدام از شهرها چگونه است و در صورت کمبود خدمات با تقویت شهرستان مطالعه در بخش مورد نظر این کمبود را جبران کرد.
Introduction and the purpose: Pattern of population distribution in under development countries indicates an unbalance in population establishment network and productivity in the use of regional capabilities and resources. In recent decades this unbalance has increased .Depending on its political, social and economic condition and situations each country in a way has tried to alleviate this problem. But most of these programs in this regard have failed. In recent years we see that the distribution of population in residency areas is both unbalanced and unorganized. Fars regional province is also one of those that is dealing with this main urban problem. Since all ease facilities and high level services and social and economic services have gathered in Shiraz city its population is increasing every day. On the other hand the population of smaller and intermediate cities is decreasing. Therefore it is imperative that plans to be made so that these smaller cities get more help and attention. These plans would prevent the occurrence of the main urban problem. It is believed that intermediate cities would transfer population and improve urban development. The aim of this research is studying the role of intermediate cities in north of Fars regional state in creating regional population balance in that provincial state. It also analyzed the strong and the weak properties of these cities in this regard. It studied how it is possible to develop such points so that the main urban problem would be prevented there. Method: it is a descriptive -analytical method used in this research. It has studied the role the cities in north of Fars regional province in developing and balancing that regional population using Social Network Analysis method. It has studied the role of these intermediate cites: Abadeh, Eghlid, Kazeroon, Marvdasht, Bavanat ,Estahbanat, Neyriz, Noor Abad, Sepidan in creating this so-called balance. These mentioned cities have more than forty five thousand people resident in each. Conclusion: the result of this research using Social Network Analysis after careful studying and analyzing the mentioned intermediate cities showed the amount of share of urban services that each of these cites use. It showed how to improve these regional cities in case there are some shortage of services there. This way each of these cities can keep their amount of population at the same number preventing population migration to the main city of Shiraz. So a balance of population takes place in that region.
