استخراج شاخص های شناسایی بافت فرسوده ی شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی:منطقه 4 تبریز)

محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری و منطقه ای

فریدون بابایی اقدم ¹ (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز)
زهرا کاملی فرد ² (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه تبریز)
محمد جواد کاملی فرد ³ (دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز)

تاریخ دریافت : 1394/12/17 تاریخ پذیرش : 1395/01/14 تاریخ انتشار : 1395/04/01

کلید واژه: سیستم اطلاعات جغرافیایی, بافت فرسوده, منطقه 4 تبریز,

چکیده مقاله :

مسئله ی فرسودگی و نوسازی بافت های فرسوده در دهه ی گذشته، کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محلّه های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام اول نوسازی، یک ابزار مهم برای مدیریت شهری جهت برنامه ریزی منابع و سرمایه گذاری در نوسازی شهری است. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای محدوده ی شرقی منطقه 4 شهرداری تبریز می باشد که با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، شاخص های شناسایی میزان فرسودگی در آن، استخراج و نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیق محلات مورد مطالعه از نظر شاخص های فرسودگی کالبدی)مصالح عمده ، قدمت ابنیه، کیفیت ابنیه، نفوذپذیری و ریزدانگی قطعات مسکونی ( مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از ان است که حدود 70% از محدوده دارای فرسودگی متوسط به بالا هستند که از این مقدار 1% مربوط به فرسودگی شدید و 27% مربوط به فرسودگی زیاد می باشد. همچنین به ترتیب درصد تأثیر در شدت فرسودگی، استحکام کالبدی( بخصوص کیفیت و قدمت ابنیه)، و شاخص نفوذپذیری مهم ترین عوامل موثر در شدت فرسودگی منطقه مورد مطالعه هستند.