• فهرست مقالات بافت فرسوده

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارزیابی بازآفرینی شهری در محلات بافت فرسوده بارویکرد کالبدی- زیست محیطی و اجتماعی- فرهنگی (نمونه‌موردی: بندرماهشهر)
        دکتر صادق بشارتی فر بهروز محسنی
        امروزه توجه به بافت‌هاي فرسوده شهری و رفع ناپايداري آن‌ها، به موضوعي جدي و محوري تبديل شده، به گونه‌اي که سازمان هاي ذيربط را به تکاپوي ساماندهي و بازآفريني بافت‌هاي مذکور سوق داده و لزوم مداخله در اين بافت‌ها را در دوره‌هاي مختلف زماني مطرح نموده است. از این رو با توجه چکیده کامل
        امروزه توجه به بافت‌هاي فرسوده شهری و رفع ناپايداري آن‌ها، به موضوعي جدي و محوري تبديل شده، به گونه‌اي که سازمان هاي ذيربط را به تکاپوي ساماندهي و بازآفريني بافت‌هاي مذکور سوق داده و لزوم مداخله در اين بافت‌ها را در دوره‌هاي مختلف زماني مطرح نموده است. از این رو با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به ارزیابی بازآفرینی‌شهری درمحلات بافت فرسوده بندرماهشهر با رویکرد اجتماعی- فرهنگی و کالبدی- زیست محیطی پرداخته است. روش پژوهش از نظرهدف، توسعه‌ای-کاربردی و از نظر روش‌شناسی درگروه پژوهش‌های ترکیبی جای می‌گیرد. جامعه‌ی آماری تحقیق ساکنان هشت محله بافت فرسوده بندر ماهشهر و نمونه آماری 386 نفر با توجه به فرمول کوکران در نظر گرفته شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد؛ مولفه کالبدی- زیست محیطی با میانگین امتیاز 85/3 و مولفه اجتماعی- فرهنگی با 83/3 به ترتیب درعدم تحقق بازآفرینی شهری نقش داشته است. همچنین براساس نتایج ضریب همبستگی پیرسون، ارتباط معناداری بین شاخص‌های اجتماعی- فرهنگی و کالبدی-زیست محیطی وجود داشته اما شدت همبستگی و معناداری آن‌ها در شاخص اجتماعی- فرهنگی با امتیاز 794/0 و شاخص کالبدی- زیست محیطی با امتیاز 854/0 می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تحليلي بر سياست هاي ساماندهی بافت‌های فرسوده در سکونتگاه‌های غیررسمی (مطالعه موردی: شهر پارس آباد)
        یوسف زیادی دمیرچی درسی آزاده  اربابی سبزواری
        امروزه یکی از چالش¬های عمده نا¬پایدار کننده شهرهای کشور، گونه¬ای شهرنشینی با مشکلات حاد موسوم به اسکان غیر¬رسمی یا حاشیه‌نشینی و بافت‌های فرسوده داخل این سکونتگاه می¬باشد. وضعیت عمومی زندگی شهری در کشور¬های رو به توسعه، اوضاع نگران‌کننده‌ای را طی دهه¬های گذشته، به وجود چکیده کامل
        امروزه یکی از چالش¬های عمده نا¬پایدار کننده شهرهای کشور، گونه¬ای شهرنشینی با مشکلات حاد موسوم به اسکان غیر¬رسمی یا حاشیه‌نشینی و بافت‌های فرسوده داخل این سکونتگاه می¬باشد. وضعیت عمومی زندگی شهری در کشور¬های رو به توسعه، اوضاع نگران‌کننده‌ای را طی دهه¬های گذشته، به وجود آورده است. این پژوهش با هدف تحليل سياست¬هاي ساماندهی بافت‌های فرسوده در سکونتگاه‌های غیررسمی شهر پارس آباد انجام گرفته است. این پژوهش از لحاظ هدف¬گذاری، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی- تحلیلی است. جهت جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از دو روش کتابخانه‌ای - اسنادی و روش میدانی از راه پیمایش استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر 384 نفر از ساکنان شهر پارس آباد می¬باشد. جهت تحلیل داده¬ها و اطلاعات به دست آمده از آزمون آزمون اسپیرمن در نرم افزار Spss استفاده گردیده است. یافته¬ها نشان داد که سیاست‌های ساماندهی در بافت‌های فرسوده سکونتگاه‌های غیررسمی شهر پارس‌آباد مغان در وضعیت مناسبی قرار ندارد و هر 4 سیاست ساماندهی (نوسازی، بهسازی، حفاظت و جلوگیری از انحطاط، هویت بخشی) و شاخص‌ها و میزان موفقیت آن‌ها در وضعیت مناسبی نیستند، نتایج حاصل از ارزیابی پرسشنامه از طریق آزمون اسپیرمن نشان داد که بین سیاست های ساماندهی و حکمرانی خوب شهری رابطه معناداری وجود دارد به گونه ای که شاخص¬های مختلف سیاست ساماندهی از قبیل نوسازی، بهسازی، سیاست حفاظت و جلوگیری از انحطاط، سیاست هویت¬بخشی و گویه¬های مربط به آن از قبیل اثربخشی سیاست، کارایی سیاست،تناسب سیاست، پذیرش عمومی و آموزش عمومی، هویت بخشی به مکان، توجه به عدالت توزیعی و اطلاعاتی در سطح بافت و توجه به مسئله فقر در سطح محلات غیر رسمی همگی در میزان حکمرانی تاثیر بالایی دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - رویکردی ریخت شناسانه در بررسی جایگاه بافت های فرسوده در ساختار فضایی شهر (مطالعه موردی: شهرتهران)
        امید ریسمانچیان سایمون بل
        در طرح ویژه نوسازی مصوب 1386، درنظرگرفتن بافت‌های فرسوده در کل سازمان فضایی شهر و تعیین نقش آنها در نظام شهری، به عنوان راه حلی برای خارج‌کردن این فضاها از نواحی بسته به عنوان یک راه حل در نظر گرفته شده است. اما در مطالعات انجام‌شده هیچ روش و راهکار کاربردی برای درک پیچ چکیده کامل
        در طرح ویژه نوسازی مصوب 1386، درنظرگرفتن بافت‌های فرسوده در کل سازمان فضایی شهر و تعیین نقش آنها در نظام شهری، به عنوان راه حلی برای خارج‌کردن این فضاها از نواحی بسته به عنوان یک راه حل در نظر گرفته شده است. اما در مطالعات انجام‌شده هیچ روش و راهکار کاربردی برای درک پیچیدگی سازمان فضایی شهر و نقش بافت‌های فرسوده در آن ارائه نشده است. این مقاله، خصوصیات فضایی بافت‌های فرسوده را از طریق روش چیدمان فضا و براساس تئوری حرکت طبیعی مورد بررسی قرار داده است. همچنین برخی از خصوصیات فضایی شهر تهران در جهت شناخت پیچیدگی سازمان فضایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این تحقیق ارائه مدارک مستدل درباره جایگاه بافت‌های فرسوده در ساختار شهر تهران و رفع نقص روایی بودن مطالعات تاریخی می‌باشد. همچنین نتایج تحقیق تفاوت بین جدا افتادگی فضایی اجباری و انتخابی را در بافت‌های مختلف شهری پررنگ کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی عوامل محیطی موثر در نوسازی بافتهای فرسوده شهری به منظورافزایش امنیت محلی
        حدیثه عسگری تفرشی بهمن ادیب زاده مجتبی رفیعیان سید ابراهیم حسینی
        بافت های فرسوده به دلیل عدم توجه و از بین رفتن حس تعلق، زمینه لازم برای آسیب های اجتماعی را فراهم آورده اند. یکی از اهداف معماری بناها، حفظ ایمنی و آرامش است که از طریق گسترش امنیت کالبدی حاصل می شود. بر این اساس معماری باید محیط های انسان ساخت را بدانگونه طراحی کند که چکیده کامل
        بافت های فرسوده به دلیل عدم توجه و از بین رفتن حس تعلق، زمینه لازم برای آسیب های اجتماعی را فراهم آورده اند. یکی از اهداف معماری بناها، حفظ ایمنی و آرامش است که از طریق گسترش امنیت کالبدی حاصل می شود. بر این اساس معماری باید محیط های انسان ساخت را بدانگونه طراحی کند که از ظرفیت کافی جرم خیزی برخوردار نباشند. رویکرد جلوگیری از جرایم شهری با تکیه بر طراحی محیطی (CPTED)1 زمینه لازم جهت کاهش جرایم را فراهم آورده است. محدوده نعمت آباد دارای مشکلات حاد در زمینه وقوع جرائم و گستردگی آن می باشد که وجود زمین های خالی و رها شده باعث تشدید این معضل شده است. در این پژوهش با استفاده از نتایج حاصل از پرسشنامه که توسط ساکنین تکمیل گردیده، سعی بر این است تا ضمن شناسایی مکان های دارای معضل عوامل محیطی موثر بر ایجاد این مکان ها شناسایی و راهکارهای طراحی محیط ارائه شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - رویکردی تحلیلی به لکه های ناهمگون در بـافـت شهر تهـران
        آرش بغدادی
        موضوع بحث این مقاله، معضلات ناشی از قرارگیری دو بافت نامتجانس در کنار یکدیگر است، چرا که یکی از مشکلات کلانشهر تهران که متأسفانه چندان صحبتی از آن به میان نیامده است، هم جواری نادرست لکه های ناهمگون شهری است. لذا تلاش گردیده شیزوفرنی موجود در چهره شهر تهران که خود نا چکیده کامل
        موضوع بحث این مقاله، معضلات ناشی از قرارگیری دو بافت نامتجانس در کنار یکدیگر است، چرا که یکی از مشکلات کلانشهر تهران که متأسفانه چندان صحبتی از آن به میان نیامده است، هم جواری نادرست لکه های ناهمگون شهری است. لذا تلاش گردیده شیزوفرنی موجود در چهره شهر تهران که خود ناشی از معضلات اقتصادی - اجتماعی است طرح گردد. جهانی سازی عامل نوعی جغرافیای جدید شهری است. جزیره های مصرف کنندگان مرفه در میان اقیانوسی از مردم محروم شهرها شکل می گیرند و هر روزه شماری فزاینده از بیکاران، مهاجران، اقلیتها و بی خانمانها به شهر وارد می شوند. همه شهرها دارای محله های اعیانی و خطرناک هستند اما آهنگ و مقیاس این جدایی اجتماعی تغییر کرده است. در این مقاله با رویکردی تحلیلی زوایای مختلف بحث از دیدگاه شهرسازی تشریح و نهایتاً چالشهای شهرسازی عنوان گردیده است تا مدخلی شود برای تفکر و چاره اندیشی آغاز برنامه ریزیهای خروج از بحران برای چنین مناطقی از شهر تهران که در صورت نادیده انگاشتن، شاهد تبعات اجتماعی، فرهنگی، محیطی و سیاسی بسیار نامطلوب در آینده نزدیک خواهیم بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - توسعه های شهری امروز، بافت های فرسوده آینده
        حمید ماجدی
        بافت های تاریخی امروز، بخشی از بافت شهرهای کشور به یادگار مانده از یک یا دو قرن گذشته و حتی نیمه اول قرن حاضر می باشند که اکثر آن ها علی رغم واجد ارزش بودن از نظر تاریخی - فرهنگی به فرسودگی گرائیده اند. ولیکن همواره ضرورت حفظ، احترام و بازآفرینی ارزش ها در این گونه بافت چکیده کامل
        بافت های تاریخی امروز، بخشی از بافت شهرهای کشور به یادگار مانده از یک یا دو قرن گذشته و حتی نیمه اول قرن حاضر می باشند که اکثر آن ها علی رغم واجد ارزش بودن از نظر تاریخی - فرهنگی به فرسودگی گرائیده اند. ولیکن همواره ضرورت حفظ، احترام و بازآفرینی ارزش ها در این گونه بافت ها مورد توجه معماران، برنامه ریزان و طراحان شهری بوده است و به تأثیر ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی بر توسعه بافت های مذکور توجه گردیده و توسعه در بافت های تاریخی با رویکرد حفظ ارزش های کالبدی- فضائی مد نظر قرار گرفته است. گذشت زمان ما را به شناخت توسعه جدید شهرها به عنوان بافت های تاریخی و حتی فرسوده نزدیک می کند و در آینده برنامه ها و طرح های توسعه شهری، جزئی از بافت های فرسوده محسوب خواهند شد. هدف از ارائه این مقاله بررسی توسعه های شهری جدید که به احتمال بسیار زیاد، در آینده بافت فرسوده محسوب خواهند گردید، می باشد (ماجدی، 1389). پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - تاثیر سرمایه فرهنگی برتوسعه شهری با تاکید برمشارکت شهروندان در نوسازی بافت های فرسوده مطالعه موردی: شهرمشهد
        رحمت اله امیراحمدی مهرداد نوابخش حبیب اله زنجانی
        مقدمه: سرمایه فرهنگی به مثابه پیش‌نیاز کنش مشارکتی دارای نقش مهمی در پیشبرد اهداف آن درراستای موفقیت برنامه‌های نوسازی بافت‌های فرسوده شهری است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر سرمایه فرهنگی برکنش مشارکتی ساکنان درنوسازی بافت پیرامون حرم رضوی می‌باشد.روش پژوهش: روش پژوهش پیم چکیده کامل
        مقدمه: سرمایه فرهنگی به مثابه پیش‌نیاز کنش مشارکتی دارای نقش مهمی در پیشبرد اهداف آن درراستای موفقیت برنامه‌های نوسازی بافت‌های فرسوده شهری است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر سرمایه فرهنگی برکنش مشارکتی ساکنان درنوسازی بافت پیرامون حرم رضوی می‌باشد.روش پژوهش: روش پژوهش پیمایش است که در آن محقق با استفاده از پرسشنامه اقدام به بررسی موضوع کرده است. شیوه نمونه گیری، خوشه‌ای چند مرحله‌ای و حجم نمونه 426 نفر از ساکنین بافت فرسوده اطراف حرم می‌باشد. یافته‌ها: میزان سرمایه فرهنگی با توجه به میانگین شاخص های بدست آمده ،بالا بوده وتاثیر آن بر مشارکت ساکنان در پروژه های نوسازی مثبت است. شاخص حس همیاری و تعهد اجتماعی بیشترین تأثیر را بر کنش مشارکتی ساکنین داشته است.. مهمترین مشکلات مشارکت مردم در امر نوسازی؛ اعتماد کم به دستگاه‌های ذیربط و مجریان، بی‌‌توجهی شهرداری، نبود اعتماد میان مردم و مجریان طرح، نبود اطلاعات شفاف و کافی در مورد مشارکت می باشد.بحث:. علیرغم بالا بودن میزان سرمایه فرهنگی در منطقه مورد مطالعه و تاثیر مثبت آن بر کنش مشارکتی ،میزان مشارکت ساکنان در پروژه های نوسازی بافت پیرامون حرم رضوی ضعیف می باشد که این امر بیشتر به مساله اعتماد برمی گردد. نتایج تحقیق نشا ن دهنده اعتماد ضعیف مالکان به مجریان و کارگزاران نوساز ی است که این مساله تاثیر منفی در کنش مشارکتی مردم داشته است.نتیجه‌گیری: تحلیل فرضیات نشان می‌دهد که سرمایه فرهنگی بر کنش مشارکتی مؤثر است. در تحلیل ابعاد نیز، متغیر تعهد اجتماعی، حس همیاری، تعلق-پذیری و دانش و مهارت بر کنش مشارکتی مؤثر است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تاثیر سرمایه فرهنگی بر توسعه شهری با تاکید بر مشارکت شهروندان در نوسازی بافت های فرسوده (مطالعه موردی: شهر مشهد)
        رحمت اله امیر احمدی مهرداد نوابخش
        سرمایه فرهنگی به مثابه پیش نیاز کنش مشارکتی دارای نقش مهمی در پیشبرد اهداف آن درراستای موفقیت برنامه های نوسازی بافت های فرسوده شهری است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر سرمایه فرهنگی برکنش مشارکتی ساکنان درنوسازی بافت پیرامون حرم رضوی می باشد. روش پژوهش پیمایش است که در آن چکیده کامل
        سرمایه فرهنگی به مثابه پیش نیاز کنش مشارکتی دارای نقش مهمی در پیشبرد اهداف آن درراستای موفقیت برنامه های نوسازی بافت های فرسوده شهری است. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر سرمایه فرهنگی برکنش مشارکتی ساکنان درنوسازی بافت پیرامون حرم رضوی می باشد. روش پژوهش پیمایش است که در آن محقق با استفاده از پرسشنامه ،اقدام به بررسی موضوع کرده است. شیوه نمونه گیری، خوشه ای چند مرحله ای و حجم نمونه 426 نفر از ساکنین بافت فرسوده اطراف حرم رضوی می باشد. میزان سرمایه فرهنگی در حوزه مورد مطالعه با توجه میانگین شاخص های بدست آمده ،بالا بوده وتاثیر آن بر مشارکت ساکنان در پروژه های نوسازی مثبت است. شاخص حس همیاری و تعهد اجتماعی بیشترین تأثیر را بر کنش مشارکتی ساکنین داشته است.. مهمترین مشکلات مشارکت مردم در امر نوسازی؛ اعتماد کم به دستگاه های ذیربط و مجریان، نداشتن توان مالی برای بازسازی، بی توجهی شهرداری، تعلق سود اصلی نوسازی به دیگری، نبود اعتماد میان مردم و مجریان طرح، نبود اطلاعات شفاف و کافی در مورد مشارکت و نبود مکانی برای زندگی در هنگام ساخت وسازمی باشد. علیرغم بالا بودن میزان سرمایه فرهنگی در منطقه مورد مطالعه و تاثیر مثبت آن بر کنش مشارکتی ،میزان مشارکت ساکنان در بسیاری از پروژه های نوسازی بافت پیرامون حرم رضوی ضعیف می باشد که این امر بیشتر به مساله اعتماد-که یکی از مهمترین مولفه های سرمایه اجتماعی است- برمی گردد. نتایج تحقیق نشا ن دهنده اعتماد ضعیف مالکان به مجریان و کارگزاران نوساز ی است که این مساله تاثیر منفی در کنش مشارکتی مردم داشته است. تحلیل فرضیات نشان می دهد که سرمایه فرهنگی بر کنش مشارکتی مؤثر است. در تحلیل ابعاد نیز، متغیر تعهد اجتماعی، حس همیاری، تعلق پذیری و دانش و مهارت بر متغیر کنش مشارکتی مؤثر است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - اولویت بندی اجرای طرحهای بهسازی و نوسازی در نواحی فرسوده با استفاده ازGIS و روش Topsis (مورد مطالعه: منطقه سه شهر ساری)
        مسعود مدانلوجویباری مسعود صفائی پور
        هدف تحقیق تبیین هر چه بهتر معضل بافت‌ فرسوده، اولویت بندی اجرای طرحها و ارائه راهکارهای لازم در زمینه بهسازی آنها انجام گردیده است. روش مطالعه حاضر ترکیبی از روش‌های توصیفی، اسنادی و تحلیلی است و در ادامه پس از انجام تصحیحات هندسی و تکنیک‌های مختلف بارزسازی و بهبود کنتر چکیده کامل
        هدف تحقیق تبیین هر چه بهتر معضل بافت‌ فرسوده، اولویت بندی اجرای طرحها و ارائه راهکارهای لازم در زمینه بهسازی آنها انجام گردیده است. روش مطالعه حاضر ترکیبی از روش‌های توصیفی، اسنادی و تحلیلی است و در ادامه پس از انجام تصحیحات هندسی و تکنیک‌های مختلف بارزسازی و بهبود کنترل است. بر روی باند Pan تصویر ماهواره‌ای IRS مربوط به سال 2010 در محیط GIS‌، گستره شهری مشخص و مکان‌های دارای بافت فرسوده و نیازمند بهسازی با تفسیر چشمی و مشاهدات میدانی تعیین گردید. همچنین برای ارزیابی و رتبه‌بندی این مناطق جهت طرح‌های بهسازی از مدل تصمیم‌گیری (Topsis) استفاده گردید. بر اساس یافته های این تحقیق بالاترین میزان فرسودگی از لحاظ درصد و مساحت در ناحیه سه( هسته اولیه منطقه) ، 32/28 درصد بوده که نسبت به سایر نواحی منطقه از وضعیت نامطلوب برخوردار بوده و بنابراین در اولویت انجام طرح‌های بهسازی قرار دارد و بعد از آن به ترتیب نواحی 2و 1 قرار دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - انواع ریسک در پروژه های نوسازی و بازسازی بافت های فرسوده شهری مطالعه موردی: طرح مجد مشهد
        ابراهیم رومینا علی ممیزان
        نوسازی و احیاء بافت های فرسوده شهری، به دلیل فرسودگی ضررت دارد. ساختار کالبدی شهرها تحت تاثیر متغیرهای طبیعی، اجتماعی و اقتصادی به تدریج دچار تغییر و فرسودگی می گردد. از آنجا که این بازسازی و نوسازی با چالشهایی همراه است، برآورد ریسک آنها اهمیت خواهد داشت. هدف از این پژ چکیده کامل
        نوسازی و احیاء بافت های فرسوده شهری، به دلیل فرسودگی ضررت دارد. ساختار کالبدی شهرها تحت تاثیر متغیرهای طبیعی، اجتماعی و اقتصادی به تدریج دچار تغییر و فرسودگی می گردد. از آنجا که این بازسازی و نوسازی با چالشهایی همراه است، برآورد ریسک آنها اهمیت خواهد داشت. هدف از این پژوهش، تعیین وضعیت انواع ریسک در پروژههای نوسازی و بازسازی بافتهای فرسوده شهری با مطالعه مورد طرح مجد مشهد است. جهت شناسایی ریسکهای پروژه مربوطه با مراجعه به اسناد، ریسکهای مربوطه استخراج شده است بدین منظور، پرسشنامه ای بر اساس متغیرهای مورد نظر تهیه و در اختیار 50 نفر از مدیران و کارشناسان بخشهای مختلف پروژه مجد مشهد قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان می دهد که ریسکهای نقش آفرین در بازسازی بافت فرسوده طرح مجد عبارتند از: ریسکهای مالی و اقتصادی، فنی، اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی، پس از تجزیه و تحلیل وزنها، بیشترین تاثیر ریسک مربوط به ریسک مالی و اقتصادی با میانگین 18/4 ، و در رتبه های بعدی، به ترتیب ریسک اجتماعی 05/3 ، ریسک فنی 77/2، ریسک سیاسی 64/2 و ریسک زیست محیطی 36/2 میباشد. بنابراین ریسک مالی اقتصادی دارای بیشترین میزان اثرگذاری و ریسک زیست محیطی دارای کمترین میزان ریسک در پروژه مربوطه میباشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - تحلیل عوامل موثردر بازآفرینی بافتهای فرسوده شهری مطالعه موردی محله 20 منطقه 17 شهر تهران
        اسماعیل نصیری مرضیه سالاری نیا
        بازآفرینی شهری به دنبال حل مشکلات فرسودگی بافتهای فرسوده شهری از طریق بهسازی به وسیله مشارکت های مردمی است و هدف ایجاد تفکر و عمل جمعی است که کار مشارکتی در بازآفرینی شهری فراتر از اهداف نوسازی شهری عمل می کند . دراین مقاله عوامل موثر در بازآفرینی بافت های فرسوده شهری چکیده کامل
        بازآفرینی شهری به دنبال حل مشکلات فرسودگی بافتهای فرسوده شهری از طریق بهسازی به وسیله مشارکت های مردمی است و هدف ایجاد تفکر و عمل جمعی است که کار مشارکتی در بازآفرینی شهری فراتر از اهداف نوسازی شهری عمل می کند . دراین مقاله عوامل موثر در بازآفرینی بافت های فرسوده شهری را مورد بررسی قرار می دهیم.بدین منظور448پرسشنامه بین ساکنین بافت های فرسوده محله شماره 20 از منطقه 17 شهر تهران تکمیل وارزیابی شده اند.روش تحقیق در پژوهش حاضر ازروش توصیفی-تحلیلی وروش تجربی-پیمایشی است که با استفاده از پرسشنامه صورت می گیرد.ابزار تجزیه وتحلیل آماری وتحلیل آماری،نرم افزار SPSS است. به منظور تجزیه وتحلیل داده ها از فنون آماری پارامتری وناپارامتری نیز استفاده شده است.نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که بین متغیرهای اجتماعی ،فضایی ومیزان مشارکت موثر مردم در طر حهای بازآفرینی بافت های فرسوده شهری رابطه معنی داری وجوددارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - ارزیابی وضعیت کیفیت زندگی در بافت‌های فرسوده شهری و بررسی رابطه آن با اعتماد اجتماعی شهروندان (مطالعه موردی محله ججین اردبیل)
        برهان ویسی ناب فریدون بابایی اقدم
        بنابرین پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی سه هدف عمده را دنبال می‌کند، هدف اول مشخص کردن وضعیت اعتماد اجتماعی در بافت فرسوده ججین، هدف دوم بررسی وضعیت رضایت از کیفیت زندگی در بافت فرسوده ججین و هدف سوم ارزیابی رابطه بین اعتماد اجتماعی شهروندان با رضایت از کیفیت زندگی چکیده کامل
        بنابرین پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی تحلیلی سه هدف عمده را دنبال می‌کند، هدف اول مشخص کردن وضعیت اعتماد اجتماعی در بافت فرسوده ججین، هدف دوم بررسی وضعیت رضایت از کیفیت زندگی در بافت فرسوده ججین و هدف سوم ارزیابی رابطه بین اعتماد اجتماعی شهروندان با رضایت از کیفیت زندگی است. جهت رسیدن به اهداف بالا، در ابتدا پرسشنامه‌ای که در برگیرنده گویه‌های مربوط به متغیرهای اعتماد اجتماعی و کیفیت زندگی بوده تدوین شده، روایی پرسشنامه از طریق نظر کارشناسان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کورنباخ (2/8) مورد سنجش قرار گرفت. سپس از طریق نمونه‌گیری (روش کوکران) 364 پرسشنامه برای پاسخگوی به فرضیات تحقیق بین اهالی پخش گردید. نتایج تحقیق بیانگر آن است که بیشتر افراد ساکن در این محله با وصف آن‌که مرد هستند، اردبیلی نیز می‌باشند و به لحاظ شغلی بیشتر این افراد کارمند هستند. در میان گویه‌های مربوط به کیفیت زندگی بیشتریت رضایت مربوط به کیفیت آب آشامیدنی با میانگین 99/3 و در رتبه دوم داشتن حس تعلق به محله با میانگین 94/3 می‌باشد. همچنین مردم بیشترین عدم رضایت خود را نسبت به ابعاد کیفیت واحد مسکونی با میانگین 58/2 داشته‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - اولویت بندی مولفه های توسعه پایدار در راستای احیاء بافت های فرسوده (مطالعه موردی: محله جلفای اصفهان)
        رحیم سرور مجید اکبری سید چمران موسوی وحید بوستان احمدی
        بافت‌های فرسوده محدوده‌هایی از قلمرو شهری می‌باشند که در مواجه با برخی ویژگی‌های منفی، در نظام شهرها هستند. این محلات از انواع کمبودها ومشکلات از قبیل فرسودگی‌های ظاهری وکالبدی، ضعف زیر ساخت‌ها و خدمات شهری، بزهکاری‌های اجتماعی ومشکلات فرهنگی و انواع معضلات اقتصادی رنج چکیده کامل
        بافت‌های فرسوده محدوده‌هایی از قلمرو شهری می‌باشند که در مواجه با برخی ویژگی‌های منفی، در نظام شهرها هستند. این محلات از انواع کمبودها ومشکلات از قبیل فرسودگی‌های ظاهری وکالبدی، ضعف زیر ساخت‌ها و خدمات شهری، بزهکاری‌های اجتماعی ومشکلات فرهنگی و انواع معضلات اقتصادی رنج می‌برند، این بافت‌ها به رغم تمامی نقاط ضعف و کمبودها، جزئی ازشهرها به حساب می‌آیند و به نظر می‌رسد بافت‌های فرسوده با توجه به وسعت دامنه و شدت مسائل گریبانگیر آن، کارامدترین رویکردی که بتواند برای مواجهه با کاستی‌ها و نارسائی‌ها اتخاذ نمود رویکرد مشارکتی با اهداف و توسعه پایدار باشد. بین شاخص‌های شناسایی بافت فرسوده و توسعه پایدار شهری، روابط تنگاتنگی وجود دارد؛ از این رو، مقاله حاضر با هدف بررسی رابطه بین شاخص‌های شناسایی بافت فرسوده و توسعه پایدار در بافت‌های فرسوده محله جلفای اصفهان با استفاده از تحلیل همبستگی کانونی به منظور تعیین هم تغییری دو مجموعه متغیر، انجام گرفته است. در این پژوهش با توجه به مولفه‌های مورد بررسی روش تحقیق در این پژوهش پیمایشی، توصیفی تحلیلی و از لحاظ هدف‌گذاری کاربردی می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - الزامات مشارکت جویی و مشارکت پذیری در فرآیند ساماندهی بافت های فرسوده شهری از نظر جامعه محلی، مورد مطالعه: شهر قم
        محسن شبستر فاطمه فلاح حیدری زهرا مرادی
        مداخله دربافتهای فرسوده اساسا امری اجتماعی است و رکن اصلی آن مشارکت خانوارهای ساکن در محدوده های هدف ساماندهی است.تجربه تهیه،اجرا و ارزیابی طرح های ساماندهی بافت های فرسوده آشکارا نشان داده؛بدون توافق و هم پیوندی ساکنان و متولیان امر بهسازی ونوسازی تضمینی برای تحقق اهدا چکیده کامل
        مداخله دربافتهای فرسوده اساسا امری اجتماعی است و رکن اصلی آن مشارکت خانوارهای ساکن در محدوده های هدف ساماندهی است.تجربه تهیه،اجرا و ارزیابی طرح های ساماندهی بافت های فرسوده آشکارا نشان داده؛بدون توافق و هم پیوندی ساکنان و متولیان امر بهسازی ونوسازی تضمینی برای تحقق اهداف وجود نخواهد داشت.لذاجلب مشارکت ساکنان ازپیش شرط های حیاتی طرح ریزی در بافت های فرسوده است.در این راستا برنامه ریزی بمنظور تقویت حس مشارکت جویی درساکنان وتحقق زمینه های مشارکت پذیری مردم نیازمند آگاهی از نگرش خانوارهاست و پژوهش حاضر نیز به همین منظور صورت گرفته است.روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده وجمع آوری داده ها از طریق پرسشگری ومصاحبه صورت گرفت , یافته های تحقیق نشان می دهد درمورد تصمیم به مشارکت ساکنان عواملی نظیر تجارب موفق وناموفق نوسازی،توافق متولیان با اهالی،رضایتمندی سکونتی،تصمیم همسایگان به همکاری و سطح آگاهی اهالی نسبت به جنبه های متفاوت مشارکتی عوامل علی موثر برمشارکت مردم در‌فرایندبهسازی ونوسازی و بازسازی بافت های فرسوده بشمار می آیند این مقاله درپایان به پیشنهاداتی برای افزایش سطح انگیزه های مشارکتی دربافت های فرسوده ارائه می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - توسعه میان افزا در بافت های فرسوده شهری (مورد مطالعه: محله خانی آباد تهران)
        ام هانی بنی هاشمی رحیم سرور یوسفعلی زیاری
        سالهاست که مراکز شهری با مسائل پیچیده ای همچون فرسودگی زودرس، زمین های قهوه ای، کاهش ایمنی و امنیت روبروست و همواره فکر متخصصان، برنامه ریزان و سیاست گذاران شهری را به خود مشغول داشته است. یکی از نظریه هایی که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است موضوع توسعه میان اف چکیده کامل
        سالهاست که مراکز شهری با مسائل پیچیده ای همچون فرسودگی زودرس، زمین های قهوه ای، کاهش ایمنی و امنیت روبروست و همواره فکر متخصصان، برنامه ریزان و سیاست گذاران شهری را به خود مشغول داشته است. یکی از نظریه هایی که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است موضوع توسعه میان افزا است. بطور خلاصه این رویکرد به توسعه در درون محدوده و باز توسعه محدوده با استفاده از پتانسیل های درونی آن می پردازد. هدف از این پژوهش بررسی و ارزیابی طرح های توسعه میان افزا در بافت های فرسوده و معرفی اراضی و بافت هایی با پتانسیل بالا جهت پیاده نمودن توسعه میان افزا است. در این تحقیق با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) به رتبه بندی و اولویت بندی بلوک های شهری محدوده، دست می یابیم که بیانگر محدوده هایی با بالاترین پتانسیل توسعه میان افزا در محله است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - شناسایی و تدوین راهبردهای مداخله در توسعه بافت‌های فرسوده شهری « مورد مطالعه : بافت مرکزی شهر سنندج»
        جواد اسحاقی نادر تابعی ایوب جعفری سید میثم جاسمی
        تبعات حاصل از تشدید مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، مدیریتی و زیست محیطی ناشی از رشد شهر و زوال بافت های بارزش قدیمی بخش مرکزی، سیاست های شهری را به سمت نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری یا به عبارتی بهتر رشد شهر از درون سوق داد. هدف این مقاله شناسایی بافت های فرسوده چکیده کامل
        تبعات حاصل از تشدید مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، مدیریتی و زیست محیطی ناشی از رشد شهر و زوال بافت های بارزش قدیمی بخش مرکزی، سیاست های شهری را به سمت نوسازی و بهسازی بافت های فرسوده شهری یا به عبارتی بهتر رشد شهر از درون سوق داد. هدف این مقاله شناسایی بافت های فرسوده شهری و تدوین راهبردهای مداخله در توسعه بافت فرسوده بخش مرکزی شهری سنندج است. روش تحقیق توصیفی تحلیل است. در این پژوهش از نرم‌افزار GIS به‌منظور شناسایی فرسودگی بخش مرکزی شهر با توجه به سه شاخص (ریزدانگی، نفوذناپذیری و پایداری)، استفاده‌شده است. در ادامه برای تعیین راهبرد در سه معیار ویژگی‌های عملکردی، ارتباطی و زیست‌محیطی از مدل SWOT استفاده‌شده است. نتایج حاصل از تحلیل داده‌های GIS نشان می دهد که بافت فرسوده محدوده موردمطالعه به‌جز در قسمت های مرکزی بافت، آن‌هم به دلیل وجود کاربری‌های نوساز و تجمیع شده و هم‌جواری بافت های این بخش با مسیرهای اصلی ارتباطی شهر، در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. همچنین نتایج تحلیل مدل SWOT نشان داد که برای تقویت ویژگی عملکردی، ارتباطی و زیست‌محیطی بافت، به ترتیب استراتژی‌های محافظه کارانه، تهاجمی و محافظه‌کارانه به کار گرفته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - احیاء بافت فرسوده با رویکرد استراتژی توسعه شهری (CDS)نمونه موردی: بخش مرکزی شهر اهواز
        محمد رحیم رهنما محمد اجزاء شکوهی زهرا سیاحی
        مقدمه و هدف پژوهش: بافت کهنه،‌ فرسوده و نابسامان شهری که بیشتر در هسته مرکزی یا لایه‌های میانی شهرها واقعند،‌ نیازمند دخالت و ساماندهی هستند‌ که جهت احیاء برنامه استراتژی توسعه شهری (CDS) یکی از ضروری‌های مهم در امر برنامه ریزی محسوب می‌شود. هدف پژوهش تدوین استراتژی توس چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: بافت کهنه،‌ فرسوده و نابسامان شهری که بیشتر در هسته مرکزی یا لایه‌های میانی شهرها واقعند،‌ نیازمند دخالت و ساماندهی هستند‌ که جهت احیاء برنامه استراتژی توسعه شهری (CDS) یکی از ضروری‌های مهم در امر برنامه ریزی محسوب می‌شود. هدف پژوهش تدوین استراتژی توسعه شهری (CDS) در راستای احیاء بافت فرسوده بخش مرکزی شهر اهواز است. روش پژوهش: روش تحقیق در قالب پرسشنامه های بسته با مقیاس اسمی و چند گزینه ای رتبه ای صورت گرفته است با در نظر گرفتن تعداد خانوار از طریق‌ فرمول کوکران برابر 375 نفر از خانوار و105 پرسشنامه از متخصصان شهری به عنوان نمونه انتخاب شدند. نمونه گیری تصادفی بدون جایگزینی انتخاب شدند. یافته‌ها: سپس از طریق استراتژی توسعه شهری CDS و نرم افزارهای spss‌ و smart pls اطلاعات بدست آمده تجزیه و تحلیل گردید نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان می‌دهد حکمروایی و رقابت پذیری،‌ بانکی بودن و قابلیت زندگی بر استراتژی توسعه شهر اثر معنادار ندارد. حدود 440/0 درصد تغییرات قابلیت زندگی به وسیله حکمروایی خوب شهری،‌ حدود370/0درصد تغییرات رقابت پذیری به وسیله بانکی بودن تبیین است. همچنین حدود 097/0 درصد تغییرات استراتژی توسعه شهر به وسیله چهار عامل حکمروایی،‌ قابلیت زندگی،‌ رقابت پذیری و بانکی بودن قابل تبیین است. ‌‌‌ پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - ارزیابی بافت قدیم شهرها مبتنی بر اصول پدافند غیر عامل
        حسن کامران مرتضی مرادی حسن حسینی امینی
        مقدمه و هدف پژوهش: بافت قدیم شهرها یکی از مسائل مهم در برنامه‌ریزی شهری می‌باشد که امروزه بر اثر قدمت بنا، فرسودگی بافت و دسترسی نامناسب، به عرصه‌ای آسیب پذیر در برابر حوادث و سوانح طبیعی و انسان ساخت، در مراکز شهرها تبدیل شده است. هدف پژوهش، تحلیل فضایی بافت قدیم شهرها چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: بافت قدیم شهرها یکی از مسائل مهم در برنامه‌ریزی شهری می‌باشد که امروزه بر اثر قدمت بنا، فرسودگی بافت و دسترسی نامناسب، به عرصه‌ای آسیب پذیر در برابر حوادث و سوانح طبیعی و انسان ساخت، در مراکز شهرها تبدیل شده است. هدف پژوهش، تحلیل فضایی بافت قدیم شهرها مبتنی بر اصول پدافند غیر عامل جهت دست‌یابی به الگوی پایدار می‌باشد. روش پژوهش:‌ روش تحقیق، ترکیبی از روش‌های تحلیلی- استقرایی، پیمایشی و موردی بوده و نوع پژوهش کاربردی می‌باشد شاخص‌های مورد توجه در پژوهش حاضر، قدمت بنا، کیفیت ابنیه، ریزدانگی، تعداد طبقات، فضای سبز، سازگاری، خدمات درمانی، خدمات شهری و درجه محصوریت تعیین گردید. یافته‌ها: از مسائل اصلی بخش مرکزی شهرها، فرسودگی مناطق مسکونی است که با توجه به بررسی‌های انجام شده، مراکز بافت‌ها با توجه به مناسب نبودن معابر شهری، از نظر شاخص دسترسی به مراکز امداد و نجات، در مواقع بحرانی در وضعیت نامطلوبی قرار دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - بررسی مشارکت اجتماعی شهروندان در بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری(مورد مطالعه ساماندهی بافت فرسوده خیابان مدرس کرمانشاه)
        اسدالله نقدی شکیبا کولیوند
        مقدمه و هدف پژوهش: اغلب شهرهای مهّم و تاریخی ایران، به سبب نوع اقلیم و به‌خصوص نوع مصالح استفاده شده و به علت عدم رعایت اصول و استاندارهای طراحی شهری و شهرسازی، با پدیده بافت‌های فرسوده مواجه‌اند. هرگونه برنامه‌ریزی و اقدام در بافت‌های فرسوده شهری، به‌دلیل خصوصیات متمای چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: اغلب شهرهای مهّم و تاریخی ایران، به سبب نوع اقلیم و به‌خصوص نوع مصالح استفاده شده و به علت عدم رعایت اصول و استاندارهای طراحی شهری و شهرسازی، با پدیده بافت‌های فرسوده مواجه‌اند. هرگونه برنامه‌ریزی و اقدام در بافت‌های فرسوده شهری، به‌دلیل خصوصیات متمایز اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، حقوقی و زیست محیطی این پهنه‌ها، دقّت و ظرافت خاص خود را می‎طلبد، بنابراین برنامه‎ریزی مردم‌محور و مشارکت پایدار مردمی در این خصوص اهمیت ویژه‌ای دارد. از طرفی، بهسازی و نوسازی این بافت‌ها، دغدغه‌های اساسی مورد توجّه مدیران و برنامه‌ریزان شهری در سطوح ملّی و محلی است و چالشی اساسی فراروی توسعه پایدار شهری به حساب می‌آید. شهر کرمانشاه، از جمله شهرهایی است که از مشکلات بافت فرسوده رنج می‌برد، از میان این محلات می‌توان به محدوده‌ی خیابان مدرس اشاره نمود. پژوهش حاضر، ضمن بررسی طرح‌های شهرسازی در این محدوده، به شناخت میزان و نحوه مشارکت مردم می‌پردازد. روش پژوهش: روش پژوهش حاضر تحلیلی- توصیفی می‌باشد و باتوجّه به ماهیت پژوهش، داده‎ها ازطریق مطالعات میدانی با تکنیک مصاحبه و مشاهده عینی گردآوری شده‌اند، بدین سبب 50 مصاحبه در بین شهروندان، کارشناسان و مدیران شهری انجام گرفت. یافته‌ها: یافته ها حاکی از آن است که 70 درصد پاسخگویان دارای سن بالای 40 سال میباشند، سطح تحصیلات آنها پایین و اکثر خانوارها در گروههای درآمدی متوسط رو پایین قرار دارند. در افراد مورد بررسی، میزان هویت محله‌ای در حد متوسط می‌باشد. در میان راه‌های جلب مشارکت اجتماعی شهروندان، نظرسنجی، آموزش و اطلاع‌رسانی و رسانه‌های گروهی از مهم‌ترین راه‌ها انتخاب گردید؛ هم‌چنین 67 درصد پاسخگویان دریافت وام را به عنوان بهترین قدم به منظور بهسازی شهری در این محدوده عنوان کردند. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد که نه تنها انگیزه‌های مردمی برای مشارکت اجتماعی، (به دلیل ریسک اقتصادی بالا و تسهیلات پایین) کم می‌باشد؛ بلکه سازمان‌های مربوطه در مورد انجام شدن این طرح‌ها نظراتی مغایر با هم دارند؛ لذا چاره-اندیشی برای رفع این مشکلات ضروری‌ است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - تجزیه و تحلیل ساماندهی پهنه‌های فرسوده روستایی پیرامون کلانشهرها با استفاده از مدل برنامه ریزی استراتژیک(SWOT) (مطالعه موردی روستای چیچکلو از روستاهای حاشیه شهر اسلام شهر)
        طوبی امیر عضدی محسن رنجبر علی زارع
        مقدمه و هدف: سیاست‌های ساماندهی پهنه‌های فرسوده با توجه به بهره برداری بهینه از ظرفیت‌های درونی در برنامه ریزی توسعه، در چند دهه‌ی اخیر موضوع بررسی علمی و عملی قرار گرفته است و تدوین رویه و اخذ رویکردی مناسب در نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده‌یکی از کلیدی‌ترین مراحل اح چکیده کامل
        مقدمه و هدف: سیاست‌های ساماندهی پهنه‌های فرسوده با توجه به بهره برداری بهینه از ظرفیت‌های درونی در برنامه ریزی توسعه، در چند دهه‌ی اخیر موضوع بررسی علمی و عملی قرار گرفته است و تدوین رویه و اخذ رویکردی مناسب در نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده‌یکی از کلیدی‌ترین مراحل احیاء این بافت‌ها بوده است. هدف پژوهش حاضر بررسی ضرورت تدوین الگویی مناسب جهت نوسازی و بازسازی بافتها فرسوده به منظور دستیابی به توسعه پایدار آن می‌باشد. روش تحقیق: در این پژوهش جهت ترسیم الگو و رویکرد مداخله در سطح محدوده بافت فرسوده روستا، پس از شناخت وضع موجود محدوده مورد مطالعه با استفاده از فرمول کوکران 324 پرسش نامه تکمیل گردید و تجزیه و تحلیل آن از طریق ماتریس SWOT، جایگاه محدوده در ماتریس داخلی ـ خارجی تعیین شده است. نتیجه گیری: تحلیل‌ها نشان داد که محدوده مورد بررسی در ماتریس نه خانه ای در موقعیت رقابتی قرار دارد. پس از آن مجموعه ای از شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی در تکنیک گروه دلفی مورد ارزیابی قرار گرفتند که الگوی انبوه سازی مشارکتی بالاترین امتیاز را بدست آوردند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - شناسایی مولفه‌های اثر گذار بر افزایش میزان تاب آوری اجتماعی محلات آسیب پذیر و دارای بافت فرسوده در مواجهه با حوادث طبیعی (شهر موردی: تهران)
        عباس منوریان مجتبی امیری سیمین مهری کلی
        مقدمه و هدف پژوهش: مخاطرات طبیعی به دلیل شدت و زمان کوتاه اثر گذاری بر اجتماعات و محلات شهری تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی برنامه ریزان و مدیران شهری در سال‌های اخیر شده است به همین دلیل تقویت اجتماعی ساکن در یک محیط نقشی تاثیر گذار در کاهش خطرات دارد.لازم است عواملی ک چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: مخاطرات طبیعی به دلیل شدت و زمان کوتاه اثر گذاری بر اجتماعات و محلات شهری تبدیل به یکی از دغدغه‌های اصلی برنامه ریزان و مدیران شهری در سال‌های اخیر شده است به همین دلیل تقویت اجتماعی ساکن در یک محیط نقشی تاثیر گذار در کاهش خطرات دارد.لازم است عواملی که میتواند به شهروندان کمک کند تا در زمان بحران و وقوع بحران بازتوانی سریع را تجربه کنند را شناسایی نمود تا با توجه به آن مولفه‌ها برنامه‌های مدون و تلاشهای مستمر و مجدانه‌ای قبل از وقوع حادثه صورت پذیرد روش پژوهش: این پژوهش از روش تحقیق تحلیل تم بهره گرفته شده و با انجام مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته و نمونه گیری تصادفی غیر احتمالی (گلوله برفی) این پژوهش انجام گرفته است یافته‌ها: مولفه‌های شناسایی شده در این پژوهش عبارتند از :امنیت اجتماعی، افزایش و ارتقاء آگاهی و دانش از طریق آموزش، تعلق و همبستگی اجتماعی، مشارکت اجتماعی، سرمایه اجتماعی، باورها و اعتقادات دینی، حمایت اجتماعی می‌باشد که هر کدام از این مولفه‌ها می‌تواند بر افزایش تاب آوری اجتماعی تاثیر گذاشته و میزان آن را افزایش دهد. نتیجه گیری: یک شهر تاب آور و مقاوم در برابر سوانح شهری است که ساکنان آن بر اساس ظرفیتها و منابع، همگام با مدیران شهری و شهرداری‌ها در تصمیم گیری‌ها و ‌طرح‌های شهری مشارکت کنند.شهری است که مخاطرات آن شناسایی شده باشد و برنامه ریزی و اقدامات مناسب برای حفاظت و حمایت از جان و مال مردم، میراث فرهنگی و سرمایه‌های اجتماعی صورت گرفته باشد. شهری است که در مراحل پیش، حین و پس از وقوع بحران قادر به سازماندهی امور باشد بتواند منابع مورد نیاز را تخصیص دهد و در تمام سطوح آگاهی شهروندان را افزایش دهد تا بدین ترتیب مخاطرات شهری کاهش یابد. با تقویت ارتباطات بین مردم و نهادها، ارتقای مشارکت مردمی در برنامه‌ها و تصمیم گیری‌های مربوط به برنامه ریزی شهری و مدیریت بحران و مدیریت شهری، آموزش، ایجاد و حفظ امنیت اجتماعی، سرمایه اجتماعی درک شده از سوی مردم در ارتقا و افزایش میزان تاب آوری اجتماعی محلات مورد پژوهش نقش موثری دارد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - اثرات حکمرانی خوب شهری و اعتماد اجتماعی در بهبود کیفیت بافت‌های فرسوده شهری(مطالعه:موردی: منطقه 15 کلانشهر تهران)
        سعید امان‌پور امید لطیفی
        مقدمه و هدف پژوهش:عوامل مؤثری در جامعه تاثیرگذار بر بهبود کیفیت بافتهای فرسوده شهری است که حکمرانی خوب شهری و مدیریت خوب شهری و همچنین اعتماد اجتماعی در شهر و محلات نیز یکی از همین عوامل تاثیرگذار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی برهمکنش حکمرانی خوب شهری و اعتماد اجتماعی د چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش:عوامل مؤثری در جامعه تاثیرگذار بر بهبود کیفیت بافتهای فرسوده شهری است که حکمرانی خوب شهری و مدیریت خوب شهری و همچنین اعتماد اجتماعی در شهر و محلات نیز یکی از همین عوامل تاثیرگذار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی برهمکنش حکمرانی خوب شهری و اعتماد اجتماعی در بهبود کیفیت بافت های فرسوده شهری منطقه 15 کلانشهر تهران با تعیین رابطه بین شش بُعد؛ شفافیت، مشارکت، قانونمندی، پاسخگویی، کارایی و عدالت، مورد ارزیابی شده می باشد. روش پژوهش: روش انجام پژوهش بدین منظور از روش توصیفی و همبستگی استفاده شده است و جامعه آماری در آن شهروندان منطقه 15 تهران می باشد یافته‌ها: در بین ابعاد مربوط به حکمرانی-شهری، بُعد عدالت با ضریب معناداری 99% و ضریب Beta 0.334 دارای بیشترین سهم و تأثیرگذاری در بهبود کیفیت بافت های فرسوده شهری منطقه 15 کلانشهر تهران می باشد نتیجه گیری: در بین ابعاد مربوط به حکمرانی شهری، بُعد عدالت با ضریب معناداری 99% و ضریب Beta 0.334 دارای بیشترین سهم و تأثیرگذاری بر روی بهبود کیفیت بافت های فرسوده شهری می باشد. که در بین مولفه های مربوط به اعتماد اجتماعی، مولفه احساس امنیت در اماکن خلوت با ضریب Beta 0.943 دارای بیشترین تأثیرگذاری بر بهبود کیفیت بافت های فرسوده شهری می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - مدیریت منظر بافت‌های فرسوده شهری معاصر با تأکید بر سازمان فضایی و بصری (مورد مطالعه: محله خاک سفید)
        زهرا خدائی مرجان شهاب زاده
        مقدمه و هدف پژوهش: تاثیر سازمان فضایی و بصری به واسطه نقش پر رنگی که در مدیریت منظر شهری و ادراک محیطی بازی می کند در آسیب شناسی و ساماندهی منظر شهری بافت های فرسوده قابل تأمل است. این نوشتار با هدف ایجاد منظر ذهنی مطلوب و به منظور تعدیل نگاه منفی نسبت به بافت های فرسود چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: تاثیر سازمان فضایی و بصری به واسطه نقش پر رنگی که در مدیریت منظر شهری و ادراک محیطی بازی می کند در آسیب شناسی و ساماندهی منظر شهری بافت های فرسوده قابل تأمل است. این نوشتار با هدف ایجاد منظر ذهنی مطلوب و به منظور تعدیل نگاه منفی نسبت به بافت های فرسوده معاصر و بخشیدن حیات و سرزندگی اقتصادی و اجتماعی به این بافت ها به بررسی نقش سازمان فضایی و بصری پرداخته است. روش پژوهش: مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی توصیفی و با مرور ادبیات موجود منظر شهری به بررسی نقش سازمان فضایی و بصری در ایجاد منظر ذهنی به عنوان ابزاری جهت کنترل و مدیریت منظر شهری پرداخته و سپس با استفاده از نمونه موردی محله خاک سفید به عنوان بافت فرسوده معاصر، ابزار معرفی شده را به صورت عملی مورد استفاده قرار داده است یافته‌ها: یافته های این پژوهش نشان داد که به کارگیری سازمان فضایی و بصری در این محدوده منجر به ارتقا کیفیت های زیبایی شناسانه و هویت بخشی به سایت، خوانا کردن بافت از منظر عینی و ذهنی و ایجاد انعطاف پذیری در کالبد و عملکرد می‌شود. نتیجه گیری: سازمان فضایی و بصری به عنوان ابزارهای ایجاد تصویر ذهنی از مکان، تأثیر مهمی در نظم دهی به عناصر فیزیکی و متافیزیکی محیط دارد. تاثیر سازمان فضایی و بصری به واسطه نقش پر رنگی که در مدیریت منظر شهری و ادراک محیطی بازی می‌کند در آسیب شناسی و ساماندهی منظر شهری بافت های فرسوده قابل تأمل است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - مروری بر عوامل و علل ناکارآمدی نوسازی بافت‌های فرسوده شهری در ایران؛ نمونه موردی: پروژه نواب
        علی اکبر تقوایی زهرا خدایی
        رشد سریع شهرها و توسعه کالبدی آن موجب بروز بحران‌های مختلف در زندگی شهری نظیر مشکلات محیطی و نزول کیفیت محیط را حاصل آورده است. در این میان فرسودگی برخی بافت‌های شهری ناهمگونی ساخت شهری و گسست ساختار اجتماعی را در پی دارد. پایین بودن کیفیت زندگی در چنین مکان‌های فرسوده‌ چکیده کامل
        رشد سریع شهرها و توسعه کالبدی آن موجب بروز بحران‌های مختلف در زندگی شهری نظیر مشکلات محیطی و نزول کیفیت محیط را حاصل آورده است. در این میان فرسودگی برخی بافت‌های شهری ناهمگونی ساخت شهری و گسست ساختار اجتماعی را در پی دارد. پایین بودن کیفیت زندگی در چنین مکان‌های فرسوده‌ای می‌تواند بستری جهت بزهکاری و ناهنجاری اجتماعی فراهم سازد. بهسازی و نوسازی این گونه بافت‌ها در دستور کار سازمان‌ها و نهادهای متولی مدیریت و توسعه شهری قرار دارد. تجربیات مختلف جهانی و نیز نظریات صاحب‌نظران و متخصصان امر توسعه شهری رویکردهای مختلف و متنوعی در این زمینه ارائه نموده است. در ایران نیز به موازات گسترش شهرها و پدید آمدن بافت‌های فرسوده لزوم چاره اندیشی جهت فائق آمدن بر این مشکل بیش از پیش احساس می‌گردد.در این مقاله ضمن بررسی رویکردها و نظریات مختلف در خصوص مقوله نوسازی شهری به تشریح مسائل بافت فرسوده و علل پیدایش آن پرداخته می‌شود. در ادامه پروژه نواب را به عنوان یکی از مهم‌ترین طرح‌های نوسازی شهری در ایران بررسی کرده، مسائل و معضلات این طرح مورد واکاوی قرار گرفته و در نهایت پیشنهاداتی جهت بهبود وضع موجود و ارتقاء کیفیت محیط در این محدوده ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - سنجش کیفیت زندگی شهری در بافت‌های فرسوده(نمونه موردی: محله علی آباد شهر خرم آباد)
        راضیه رشیدی احمد زنگانه حمیدرضا صارمی
        مقدمه و هدف پژوهش: توسعه بی رویه شهرها، تغییرات ساختار اقتصادی- اجتماعی، عدم تطبیق و همخوانی بافت مرکزی با الگوهای جدید شهرنشینی، ترافیک و آلودگی، وجود تشکیلات متعدد و موازی در زمینه مدیریت مراکز شهری و مهم تر از همه بی توجهی مدیریت شهری به مراکز شهری از یک طرف و فرصت ت چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: توسعه بی رویه شهرها، تغییرات ساختار اقتصادی- اجتماعی، عدم تطبیق و همخوانی بافت مرکزی با الگوهای جدید شهرنشینی، ترافیک و آلودگی، وجود تشکیلات متعدد و موازی در زمینه مدیریت مراکز شهری و مهم تر از همه بی توجهی مدیریت شهری به مراکز شهری از یک طرف و فرصت توسعه و سرمایه گذاری مناسب در حاشیه شهرها به علت ارزانی قیمت زمین از طرف دیگر، باعث افت و نزول کیفیت زندگی در مراکز شهری و به طور کلی کنار گذاشتن آنها از فرایند توسعه شهری شده است. هدف از پژوهش حاضر، سنجش ابعاد کیفیت زندگی شهری در قلمرو بافت فرسوده از طریق جنبه‌های عینی و ذهنی و در نهایت ارائه راهکار به منظور ارتقاء سطح کیفیت زندگی شهری در قلمرو بافت فرسوده محله علی آباد شهر خرم اباد می باشد. روش پژوهش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری اطلاعات توصیفی و پیمایشی و از نظر نوع تحلیل مبتنی بر مدل تحلیل رگرسیون است. این تحقیق با بهره گیری از روش‌های آمار استنباطی به تحلیل و آزمون فرضیات و چگونگی روابط بین متغیرها پرداخته شده است. به منظور سنجش کیفیت زندگی در قلمرو بافت فرسوده به روش نمونه گیری تصادفی 380 پرسشنامه تهیه گردید. سپس به منظور شناسایی عوامل و شاخص‌های تاثیرگذار در بحث رضایتمندی از زندگی در قلمرو بافت فرسوده محله علی آباد، از تکنیک‌های Tتک نمونه/ تک گروهی، R پیرسون و رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد عامل حمل و نقل، مسکن، حکمروایی شهری و دسترسی تفریحی بیشترین تاثیر را بر میزان رضایتمندی از زندگی در بافت فرسوده دارد که با برنامه ریزی در راستای ارتقاء این مولفه ها می توان سطح رضایتمندی از زندگی را در این منطقه بالا برد. نتیجه گیری: متغیر کالبدی بر ابعاد ذهنی کیفیت زندگی موثر است. یعنی با افزایش یک انحراف استاندارد در متغیر ابعاد کالبدی، میزان رضایت از زندگی و ابعاد ذهنی کیفیت زندگی به همان مقدار افزایش خواهد داشت. همچنین باتوجه به نتایج حاصل از رگرسیون مشخص گردید که عامل مسکن بیشترین تاثیر را بر کیفیت کالبدی محیط شهری نداشته و این عامل حمل و نقل می باشد که بیشترین تاثیر را دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - بررسی، تحلیل و رتبه‌بندی سطوح برخورداری محلات بافت فرسوده شهر ارومیه
        علیرضا سلیمانی احمد آفتاب احمد شیخ‌احمدی
        مقدمه و هدف پژوهش: بافت های فرسوده شهری پدیده و مساله ای است که اغلب شهر های کشور با آن مواجه اند. یکی از راه کارهای مطمئن و عملی پیشروی برنامه ریزان شهری برای ساماندهی فضایی مطلوب بافت های فرسوده شهری، شناخت قابلیت ها و پتانسیل های موجود در این بافت ها به منظور استفاده چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: بافت های فرسوده شهری پدیده و مساله ای است که اغلب شهر های کشور با آن مواجه اند. یکی از راه کارهای مطمئن و عملی پیشروی برنامه ریزان شهری برای ساماندهی فضایی مطلوب بافت های فرسوده شهری، شناخت قابلیت ها و پتانسیل های موجود در این بافت ها به منظور استفادهی بهینه از آن ها و نیز شناخت نارسایی های موجود به منظور پرهیز از آنها و برنامه ریزی جهت کاهش انواع نامطلوبیت هایی است که از سوی این طیف از خصوصیات بافت های فرسوده بر فضاهای شهری وارد می شود. در این راستا، هدف اصلی این مقاله محاسبه و بررسی توسعه یافتگی محلات بافت فرسوده شهر ارومیه با تاکید بر شاخص های کالبدی، اقتصادی و اجتماعی است. روش پژوهش: روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی بکارگرفته شده در این پژوهش از نوع کاربردی می باشد. جامعه آماری پژوهش، محلات بافت فرسوده (ده محله بافت مرکزی) شهر ارومیه بوده و 368 نفر به عنوان حجم نمونه و با استفاده از مدل کوکران انتخاب شده اند شاخص های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی از طریق مشاهدات میدانی و پرسشنامه گردآوری شده و جهت پردازش اطلاعات از نرم افزار SPSS، GIS و مدل تاپسیس استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد در شاخص کالبدی، محله راهنمایی با شاخص اولویت 9/0 رتبه اول و محله 7 اولر با شاخص اولویت 33/0 رتبه آخر، در شاخص اقتصادی محله 7 اولر با شاخص اولویت 6/0 رتبه اول و محله مفتح با شاخص اولویت 2/0 رتبه آخر و در شاخص اجتماعی محله 7 اولر با شاخص اجتماعی 8/0 رتبه اول و محله مفتح با شاخص اجتماعی 1/0 رتبه آخر معرفی شدند. نتایج بدست آمده از شاخص های تلفیقی بیانگر آن است که محله دوشابچی خانه با شاخص اولویت 81/0 رتبه اول و محله مفتح با شاخص اولویت 11/0 رتبه آخر را کسب کرده اند. نتیجه گیری: برابر تحلیل صورت گرفته با استفاده از نرم افزار SPSS محلات بافت فرسوده ارومیه در سه سطح برخوردار، نیمه برخوردار و فروبرخوردار (محروم) رتبه بندی شدند. نتایج نشان می دهد که محلة مفتح در پایین ترین سطح برخورداری جای گرفته و اولین اولویت توسعه را به خود اختصاص داده است. دومین سطح شامل محلات مهدی القدم و دادگستری است و سطح دوم توسعه محلات را در بر می گیرد، سطح یک، محلات دوشابچی خانه، 7 اولر، شورشورا، راهنمایی، دره چایی، کومورچوخانه و ارم را در بر می گیرد که آخرین اولویت توسعه را در بر دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - مکان یابی اراضی مستعد توسعه درونزا در بافت فرسوده با بهره گیری از مدل تحلیلی F’ANP؛ (نمونه موردی: محله شهید آوینی مشهد)
        سیده مهتاب امیری شهری فاطمه محمد نیای قرائی
        زمینه و هدف: بافت هایی که در گذشته و در فرآیند زمانی طولانی شکل گرفته، با رشد جمعیت شهرنشینی و توسعه شهرها، به مرور دچار ضعف عملکردی شده است. از طرفی دیگر، تاثیرات رشد بی رویه جمعیت شهری، منجر به رشد پراکنده و پیدایش پدیده حاشیه نشینی شده است؛ که مسائل و مشکلات خاص خود چکیده کامل
        زمینه و هدف: بافت هایی که در گذشته و در فرآیند زمانی طولانی شکل گرفته، با رشد جمعیت شهرنشینی و توسعه شهرها، به مرور دچار ضعف عملکردی شده است. از طرفی دیگر، تاثیرات رشد بی رویه جمعیت شهری، منجر به رشد پراکنده و پیدایش پدیده حاشیه نشینی شده است؛ که مسائل و مشکلات خاص خود را ایجاد کرده است. این در حالی است که اراضی درون شهری به دلیل وجود زیر ساخت ها و امکانات شهری، بهترین گزینه برای توسعه های شهری می باشد. بر این اساس در مقاله حاضر با تدوین معیارها و شاخص های شناسایی اراضی مستعد توسعه درونزا، از متون نظری و تجارب عملی، به مکان یابی این اراضی در بافت فرسوده محله آوینی شهر مشهد پرداخته است.روش بررسی: در همین راستا به منظور درک مفهومی و کارشناسی از ویژگی های اراضی مستعد توسعه درونزا، پرسشنامه ای در زمستان سال 1397 بر مبنای چارچوب نظری تدوین و توسط متخصصان و کارشناسان شهرسازی تکمیل شده است. روش تحقیق در این مقاله، از یک سو روش تحلیلی F’ANP، که تلفیقی از روش های تحلیلی عاملی و ANP، و از سوی دیگر تحلیل داده های ثانویه مربوط به مکان یابی اراضی مستعد توسعه درونزا در سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS است.یافته ها: از بین تمامی عامل های تاثیر گذار بر شناسایی اراضی مستعد توسعه درونزا در محله شهید آوینی، معیارهای عملکردی و دسترسی و شاخص های مرتبط با آنها، بیشترین اولویت و اهمیت را در مکان یابی این اراضی دارد و قطعات با کاربری بایر و تولیدی و کارگاهی که در بخش های شمال و شمال شرقی محله قرار گرفته است، با وزن مکانی بین شـش (6) تا نـه (9)، از اولویت بالاتری نسبت به سایر قطعات، جهت انجام فرآیند توسعه درونزا برخوردار است.بحث و نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که، از بین تمامی عامل های تاثیر گذار بر شناسایی اراضی مستعد توسعه درونزا در محله شهید آوینی، معیارهای عملکردی و دسترسی و شاخص های مرتبط با آنها، بیشترین اولویت و اهمیت را در مکانیابی این اراضی دارند؛ علاوه بر این، قطعات با کاربری بایر و تولیدی-کارگاهی که در بخش های شمال و شمال شرقی محله قرار گرفته اند، با وزن مکانی بین شـش (6) تا نـه (9)، از اولویت بالاتری نسبت به سایر قطعات، جهت انجام فرآیند توسعه درونزا برخوردار اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - طراحی شیء-گرا و تحت وب مبتنی بر علم شهروندی در جمع آوری اطلاعات مکانی بافت فرسوده شهری
        محمد حسن وحیدنیا سید محمد ابراهیم موسوی
        زمینه و هدف: بسیاری از شهرهای کشور از جمله تهران با پدیده فرسایش محله های شهری مواجهند. این گونه بافت ها می تواند اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی، و اجتماعی در پی داشته باشد. با توجه به وسعت زیاد بافت های فرسوده، جمع آوری و به هنگام سازی این میزان از داده توسط سازمان ها چکیده کامل
        زمینه و هدف: بسیاری از شهرهای کشور از جمله تهران با پدیده فرسایش محله های شهری مواجهند. این گونه بافت ها می تواند اثرات مخرب محیط زیستی، اقتصادی، و اجتماعی در پی داشته باشد. با توجه به وسعت زیاد بافت های فرسوده، جمع آوری و به هنگام سازی این میزان از داده توسط سازمان ها امری زمان بر و پرهزینه می باشد. بنابراین، هدف اصلی این پژوهش استفاده از ظرفیت مشارکت شهروندان یا علم شهروندی، به عنوان فرصتی مناسب برای گردآوری سریع و ارزان داده های مکانی بافت فرسوده می باشد. روش بررسی: در سال های اخیر راهبرد GIS شهروند محور مطرح شده است و در بسیاری از کاربردها، داده های مکانی سازمانی جای خود را به اطلاعات جغرافیایی داوطلبانه (VGI) داده اند. در این پژوهش نیز یک طراحی شیء-گرا برای جمع آوری اطلاعات مکانی بافت فرسوده ارائه می شود. بر این اساس یک پیاده سازی نمونه تحت وب با تأکید بر مولفه های متن باز در دستور کار قرار می گیرد. یافته ها: به کمک راهکار مطرح شده اولاً اطلاعات مکانی به صورت طبقه بندی شده و موضوعی قابل جمع آوری می باشند. 10 کلاس مختلف در رویکرد شیءگرا مد نظر قرار گرفت که از جمله می توان به مسیرهای نامطلوب، ساختمان های نا امن و قدیمی، و زمین های مخروبه و آلوده اشاره نمود. همچنین بر اساس چارچوب های متن باز از جمله جنگو (Django) و مولفه هایی چون GeoDjango، PostGIS و OpenLayers یک سامانه تحت وب کارآمد پیاده سازی شد. بحث و نتیجه گیری: علوم شهروندی رویکردی نوین برای جمع آوری اطلاعات مکانی بافت فرسوده است. نتیجه اجرای روش به کار گرفته شده تهیه سریع و کم هزینه اطلاعات، و افزایش نقش نظارتی شهرداری ها به جای تولید داده را در پی دارد. تحلیل هزینه فایده نشان داد که در یک دوره یک ساله این رویکرد می تواند به طور تقریبی به کاهش 15 برابری هزینه های اخذ داده بیانجامد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - فرآیند بهسازی در بافت فرسوده شهراردکان با رویکرد برنامه‌ریزی محیط‌زیست
        سیدکاظم موسوی اخترالسادات موسوی
        زمینه و هدف: امروزه کمتر شهری در جهان وجود دارد که دارای پهنه‌هایی از بافت‌های فرسوده نباشد. در بافت‌های فرسوده وضعیت کالبدی، عملکردی، خدمات و زیر ساخت‌های شهری، اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی بسیار نامطلوب است و با فرسودگی بیشتر کیفیت زندگی افت کرده و لازم است با توجه ب چکیده کامل
        زمینه و هدف: امروزه کمتر شهری در جهان وجود دارد که دارای پهنه‌هایی از بافت‌های فرسوده نباشد. در بافت‌های فرسوده وضعیت کالبدی، عملکردی، خدمات و زیر ساخت‌های شهری، اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی بسیار نامطلوب است و با فرسودگی بیشتر کیفیت زندگی افت کرده و لازم است با توجه به شاخص‌های بهبود کیفیت محیط‌زیست با یک برنامه‌ریزی بر مبنای اصول زیست‌محیطی به بهسازی این بافت‌ها همت گمارده شود.روش بررسی: این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش، توصیفی پیمایشی است. نحوه جمع‌آوری اطلاعات در بخش معرفی مفاهیم اولیه از روش کتابخانه‌ای و در بخش جمع‌آوری مستندات از مطالعات میدانی(پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده) استفاده شده است. در این پژوهش در ابتدا برای برنامه‌ریزی محیط‌زیست در احیاء و بهسازی بافت‌های فرسوده، معضلات زیست‌محیطی این بافت‌ها شناسایی شده است و در پایان راهبردهای موثر جهت احیاء و بهسازی بافت‌های فرسوده در قالب مدل تحلیلی SWOT تبیین شده است.یافته ها: به طور کلی نتایج تحقیق بیانگر آن است که مشکلات کالبدی و پس از آن، به ترتیب مشکلات زیست‌محیطی، معضلات اجتماعی، اقتصادی، مدیریتی بیشترین درصد معضلات را به خود اختصاص داده است. همچنین در بررسی ابعاد کالبدی، پایین بودن کیفیت ابنیه، ریزدانگی قطعات و نفوذناپذیری معابر از جمله مهمترین مشکلات بافت مورد مطالعه بوده است.بحث و نتیجه گیری: براساس تحلیل‌های نهایی در این پژوهش، راهبردهای اساسی در راستای بهره‌برداری از نقاط قوت، فرصت‌ها، به‌منظورکاهش ضعف‌ها و تهدیدات در قالب راهبردهای رهگشای مدل SWOT برای بهسازی بافت فرسوده مرکزی شهر اردکان آورده شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - سنجش عوامل موثر بر بازآفرینی شهری پایدار در بافت فرسوده شهر ارومیه (مورد مطالعه بافت مرکزی شهر)
        مریم برانی اکبر عبدالله زاد ه طرف مهسا فرامرزی اصلی
        زمینه و هدف: امروزه بسیاری از شهرهای جهان بخصوص بافت مرکزی شهرها دچار فرسودگی شدید شده اند در این میان بازآفرینی شهری یک انتخاب استراتژیک مهم در ارتقای توسعه شهری در سطح جهان است. در سال های اخیر، ادغام اصول پایداری در بازآفرینی شهری اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. توجه چکیده کامل
        زمینه و هدف: امروزه بسیاری از شهرهای جهان بخصوص بافت مرکزی شهرها دچار فرسودگی شدید شده اند در این میان بازآفرینی شهری یک انتخاب استراتژیک مهم در ارتقای توسعه شهری در سطح جهان است. در سال های اخیر، ادغام اصول پایداری در بازآفرینی شهری اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است. توجه روزافزون به جنبه های اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی و کالبدی نیز بر رویه و سیاست بازآفرینی شهری تأثیرگذار است. به طور خاص، جستجوی راه‌های جدید برای بازآفرینی شهرها به روشی پایدار، به مفهوم بازآفرینی شهری پایدار منجر شده است. هدف تحقیق حاضر سنجش عوامل موثر بر بازآفرینی شهری پایدار در بافت فرسوده شهر ارومیه می باشد. روش کار: روش تحقیق بصورت توصیفی-تحلیلی و پیمایشی و از نظر هدف کاربردی می باشد. در تحلیل داده ها از روش معادلات ساختاری به روش تحلیل عاملی با نرم افزار SPSS و Amos استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که شاخص زیست محیطی با اثرگذاری مستقیم با 712/0 و غیر مستقیم 285/0، شاخص کالبدی با اثرگذاری مستقیم 695/0 و غیرمستقیم با 283/0، شاخص اقتصادی با اثرگذاری مستقیم 616/0 و غیر مستقیم 195/0 و شاخص اجتماعی با اثرگذاری مستقیم 537/0 و غیرمستقیم با 128/0 در بازآفرینی پایدار شهری بافت فرسوده بخش مرکزی شهر ارومیه تاثیرگذار بوده اند. بحث و نتیجه گیری: در نتیجه شاخص هایی زیست محیطی، کالبدی، اجتماعی و اقتصادی که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفتند. باید بطور قابل توجهی در پروژه‌های بازسازی شهری آینده در شهر ارومیه در اولویت قرار گیرند تا به پایداری منجر شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - تحلیل ساختار فضایی – کالبدی بافت فرسوده شهری با رویکرد بهسازی و نوسازی ( نمونه موردی: بافت فرسوده شهر تهران – ده ونک)
        امیرمحمد هاشمی علیرضا استعلاجی سیمین نجمی
        زمینه و هدف: یکی از معضلات هر شهر، وجود بافت فرسوده در شهر می باشد. بافت های فرسوده پیش از آنکه از مجموعه های متشکل از ساختمانها، معابر و خیابان ها باشد، مجتمع های زیستی اجتماعی می باشند و شکل گیری آن محصول متغیرهای مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... می باشد. محله ده چکیده کامل
        زمینه و هدف: یکی از معضلات هر شهر، وجود بافت فرسوده در شهر می باشد. بافت های فرسوده پیش از آنکه از مجموعه های متشکل از ساختمانها، معابر و خیابان ها باشد، مجتمع های زیستی اجتماعی می باشند و شکل گیری آن محصول متغیرهای مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و ... می باشد. محله ده ونک واقع در منطقه 3 تهران است و دارای بافت فرسوده و قدیم ساز با خانه های نامقاوم، کوچه های باریک و جمعیت زیاد می باشد. در این محله، مردم خانه های خود را بدون نقشه از پیش تعیین شده ساخته اند و فاقد اصول و معیارهای ساخت و ساز است. این ساخت و ساز غیراصولی و نامنظم باعث ایجاد بافت فرسوده محله گردیده است. روش بررسی: در این مقاله با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 26 و آزمون t نمونه ای و با هدف ارائه راهکارهایی جهت ساماندهی بافت فرسوده محله، به بررسی بافت فرسوده محله ده ونک پرداخته شده است. یافته ها: یافته های پژوهش بیانگر آن است که محله ده ونک دارای بافت فعال است اما از نظر کالبدی دارای وضعیت نامطلوب می‎باشد. بحث و نتیجه گیری: بازآفرینی و طرح های ساماندهی در این محله با حمایت نهادهای دولتی مانند ارائه تسهیلات مالی و یا سایر سیاست های تشویقی در امر نوسازی مسکن، نوسازی و اصلاح زیرساخت ها، جذب سرمایه گذاری بخش خصوصی، فرهنگ سازی بین مردم محله، رفع کمبودهای خدماتی محله، ایجاد تشکل های مردمی برای امر نوسازی و .... امکان پذیر است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - تحلیلی بر پایداری زیست‌محیطی و بازتولیدکیفیت فضای شهری (مطالعه موردی: شهر زنجان)
        محمدتقی حیدری مریم رحمانی حسین طهماسبی مقدم سعید محرمی
        زمینه هدف: پایداری زیست محیطی یکی از اساسی‌ترین مسائل شهر امروزی و حاصل تعارض و تقابل آنها بـا محـیط طبیعـی است و با گسترش شهر و شهرنشینی، مظاهر و ارزش‌های زیست محیطی در معرض شکنندگی بیشـتر قـرار گرفته است. از این رو نوشتار حاضر می‌کوشد با استفاده از پیشران‌های زیست‌محی چکیده کامل
        زمینه هدف: پایداری زیست محیطی یکی از اساسی‌ترین مسائل شهر امروزی و حاصل تعارض و تقابل آنها بـا محـیط طبیعـی است و با گسترش شهر و شهرنشینی، مظاهر و ارزش‌های زیست محیطی در معرض شکنندگی بیشـتر قـرار گرفته است. از این رو نوشتار حاضر می‌کوشد با استفاده از پیشران‌های زیست‌محیطی وضعیت حاکم بر پایداری زیست محیطی شهر را مورد ارزیابی قرار دهد.روش پژوهش: این پژوهش به لحاظ روش توصیفی- تحلیلی و به لحاظ هدف از نوع کاربردی می باشد. قلمرو زمانی این پژوهش (مرداد 1396)[1] و محدوده مکانی آن منطبق بر (محدوده بافت مرکزی شهر زنجان منطبق بر آخرین طرح مصوب در سال1388( 492هکتار) بوده است. جامعه آماری پژوهش افراد ساکن بافت مرکزی و حجم نمونه نیز بر طبق فرمول کوکران 491 نفر برآورد شده است..یافته‌ها: بر اساس نتایج به‌دست‌آمده از طریق تکنیک ترکیبی TOPSIS-ANP ، پس از تبدیل امتیازهای نهایی در بازه (100، 0) و با در نظر گرفتن ارزش کمی واحد سنجش اکونومیست از بین محلات واقع در بافت فرسوده 51 درصد دارای وضعیت زیست‌محیطی متوسط به پایین می‌باشد که باید در برنامه‌ریزی به‌منظور پایداری بافت مدنظر قرار بگیرند.بحث و نتیجه گیری: تجمع عوامل جاذب سرمایه و فعالیت در بافت فرسوده بخش مرکزی شهر زنجان از یکسو و کمبود اشغال کامل اراضی از طرف دیگر؛ موجب تراکم و تمرکز شدید انواع فعالیت‌ها در این ناحیه شده است. این پدیده به اشباع کاربری‌ها، تجزیه بیش ‌از حد اراضی، پیچیدگی نظام مالکیت و اجاره زمین، بهره‌کشی نامناسب و شدید از فضا منجر شده که خود زمینه‌ساز انواع آلایش‌ها و تعارض‌های دیگر بوده است.[1]- Cross sectional پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - ارزیابی زیست¬پذیری در بافت¬های فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه 4 کلانشهر تبریز)
        محمدعلی شهرامی فر علیرضا استعلاجی محمدرضا رضوانی
        زمینه و هدف: ایده شهر زیست¬پذیر در بافت¬های فرسوده شهری عمدتاً بر خلق محله¬های پایدار و زیست¬پذیری این بافت¬ها تأکید دارد. زیست پذیری نقش حیاتی در رشد و توسعه شهرها و کیفیت زندگی شهروندان دارد. شناسایی و درک نیازهای شهروندان و زنده‌سازی این سکونتگاه‌ها باعث بهبود کیفیت چکیده کامل
        زمینه و هدف: ایده شهر زیست¬پذیر در بافت¬های فرسوده شهری عمدتاً بر خلق محله¬های پایدار و زیست¬پذیری این بافت¬ها تأکید دارد. زیست پذیری نقش حیاتی در رشد و توسعه شهرها و کیفیت زندگی شهروندان دارد. شناسایی و درک نیازهای شهروندان و زنده‌سازی این سکونتگاه‌ها باعث بهبود کیفیت زندگی و ارتقای زیست¬پذیری در این بافت¬ها می¬شود. روش بررسی: پژوهش حاضر با بهره¬گیری از تکنیک تصمیم¬گیری چند معیاره ویکور و با هدف ارزیابی زیست¬پذیری نواحی منطقه چهار کلانشهر تبریز صورت گرفته است. پس از استخراج عوامل دخیل در زیست¬پذیری در سطح ناحیه با بهره¬گیری از نظرات متخصصین مولفه¬ها در 5 بعد، شناسایی و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از تکنیک¬های آنتروپی شانون، ویکور و از نرم افزار Arc GIS استفاده شده است. یافته¬ها: نتایج به دست آمده بیانگر آن است که ناحیه پنج و چهار در ابعاد اجتماعی، خدمات و زیرساخت¬های شهری و کالبدی- فضایی در وضعیت مطلوبی قرار دارند. ناحیه سه تنها در بعد کالبدی- فضایی در وضعیت کاملا مطلوبی واقع شده و در سایر شاخص-های مورد بررسی در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. همچنین ناحیه دو و یک در اغلب شاخص¬های مورد مطالعه در وضعیت نسبتا نامطلوبی قرار دارد. بحث و نتیجه¬گیری: یافته¬ها حاکی از آن است که نواحی پنجگانه منطقه چهار کلانشهر تبریز از نظر شرایط اجتماعی، اقتصادی، خدمات و زیرساخت شهری، کالبدی- فضایی و زیست محیطی، بالاتر از سطح متوسط میانگین جامعه آماری قرار دارد و بنابراین از نظر زیست¬پذیری در وضعیت نسبتا مطلوبی می¬باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - بررسی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تاکید بر رویکرد باز آفرینی
        پروین سلیمی یکتا سید جمال الدین دریاباری سید خلیل سید علی پور
        توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافتهای شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت میگردد. منطقه 12 به عنوان میراث دار تهران قدیم و به عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب می شود. چکیده کامل
        توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافتهای شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت میگردد. منطقه 12 به عنوان میراث دار تهران قدیم و به عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب می شود. هدف از پژوهش بررسی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تاکید بر رویکرد باز آفرینی می باشد. روش تحقیق از نوع کاربردی- توصیفی می باشد و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه ای به جمع آوری اطلاعات پرداخته شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان و روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای می باشد. اطلاعات یدست آمده با استفاده از تکنیک سوات تحلیل شده و نتایج نشان می دهد که ضعف همبستگی بین اجتماع و کالبد، موجب فرسودگی ساختار اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی منطقه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی بر گرایش به نوسازی بافت فرسوده مطالعه موردی: منطقه 12 شهرداری تهران
        سید یعقوب موسوی محمد قاسمی سیانی انور مصطفوی
        پژوهش‌ها نشان می‌دهند که قبل از هر گونه مداخله کالبدی، لازم است ابعاد اجتماعی و فرهنگی اصلاح و بررسی شود. این پژوهش به منظور بررسی کندی روند نوسازی و بهسازی بافت فرسوده شهر تهران با توجه به تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی ساکنین بافت‌های فرسوده بر روند نوسازی است. مسئله اص چکیده کامل
        پژوهش‌ها نشان می‌دهند که قبل از هر گونه مداخله کالبدی، لازم است ابعاد اجتماعی و فرهنگی اصلاح و بررسی شود. این پژوهش به منظور بررسی کندی روند نوسازی و بهسازی بافت فرسوده شهر تهران با توجه به تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی ساکنین بافت‌های فرسوده بر روند نوسازی است. مسئله اصلی پژوهش پاسخگویی به این سوال بود که از منظر اجتماعی – فرهنگی کدام دسته از عوامل بر نوسازی و بهسازی بافت فرسوده تاثیرگذار بوده است و بی توجهی به آنها روند نوسازی را با تاخیر مواجه کرده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و با بکارگیری روش کمی به دنبال بررسی علل اجتماعی – فرهنگی در نوسازی بافت فرسوده در منطقه ۱۲ شهر تهران است. بدین منظور بر اساس جامعه آماری منطقه 12 تعداد 500 پرسشنامه به تفکیک مناطق و محلات منطقه به صورت تصادفی تکمیل گردید نتایج نشان داد که در زمینه ایستارهای ساکنین از لحاظ تقدیرگرایی، سنت‌گرایی، پذیرش خطر و آینده‌گرایی متفاوت است، ایستارهای اجتماع هدف در بعدهای پذیرش خطر و سنت‌گرایی با گرایش به نوسازی ارتباط معناداری را نشان می‌دهد و ابعاد تقدیرگرایی و آینده‌گرایی ارتباطی را با گرایش به نوسازی نشان نمی‌دهد، در این زمینه متغیرهای حس تعلق به محله، سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی هنجارهای اجتماعی بررسی گردید نتایج تحقیق تا حد زیادی دال بر ارتباط معنی‌دار این متغیرها با گرایش به نوسازی است. در واقع حس تعلق به مکان، ارتباطات ‌محله‌ای که خود متاثر از نظام هنجاری و اعتماد می‌باشد ترغیب کننده و تسهیل‌کننده امر نوسازی می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - نوسازی بافت فرسوده و تأثیرات اجتماعی ناشی از آن در محله اتابک
        بهزاد کاکاوند آزیتا رجبی افشین سفاهن اردوان بهزاد
        تهران ازجمله شهرهای دارای بافت فرسوده است و برخی از محلات مختلف آن با ناهنجاری‌های اجتماعی ناشی از آن روبه‌رو هستند. ازاین‌رو پژوهشگر با اتکا به اسناد موجود و مبرهن بودن فرسودگی بافت محله اتابک آن را به‌عنوان نمونه موردی پژوهش خود انتخاب نموده تا مهم‌ترین آثار آن را جهت چکیده کامل
        تهران ازجمله شهرهای دارای بافت فرسوده است و برخی از محلات مختلف آن با ناهنجاری‌های اجتماعی ناشی از آن روبه‌رو هستند. ازاین‌رو پژوهشگر با اتکا به اسناد موجود و مبرهن بودن فرسودگی بافت محله اتابک آن را به‌عنوان نمونه موردی پژوهش خود انتخاب نموده تا مهم‌ترین آثار آن را جهت مطالعات آتی و دستیابی به، به‌روزترین وضعیت محله ارائه نماید. از همین رو یکی از مهم‌ترین اهداف این پژوهش بررسی مهم‌ترین تأثیرات اجتماعی نوسازی بافت فرسوده از منظر ساکنین محله اتابک هست، چهارچوب نظری تحقیق مبتنی بر رویکرد تلفیقی مشتمل بر تأثیرات اجتماعی ،فرهنگی و اقتصادی بافت فرسوده است. روش تحقیق نیز ازنظر هدف کاربردی و مبتنی بر تدوین پرسشنامه محقق ساخته و بررسی اسناد کتابخانه‌ای است. پرسشنامه محقق ساخته مولفه های اجتماعی فرهنگی و اقتصادی را با تأکید بر همه فاکتورهای تأثیرگذار در50 گویه اصلی مورد سنجش قرار داده و حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران تعداد 377 نفر از شهروندان محدوده مورد مطالعه جهت پاسخوئی انتخاب گردیدند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS19 و آزمون های آن صورت گرفته است، روایی و پایایی پرسشنامه با انجام پیش آزمون با ضریب آلفای کرونباخ برای تمامی معیارها مورد تأیید بوده است. نتایج حاکی از این مطلب است که شرایط اجتماعی فعلی محدوده مورد مطالعه ناشی ازتأثیرات فاکتورهای اقتصادی،مدیریتی و .. است و بین هر کدام از آن ها رابطه مطلوب و معناداری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - بررسی و تحلیل عوامل موثر بر ساماندهی بافتهای فرسوده شهری (مورد مطالعه: شهر سراوان)
        مجید نعمت اللهی محمودرضا انوری مریم کریمیان بستانی
        امروزه بافتهای فرسوده شهری بخش وسیعی از سطح شهرهای کشور را تشکیل میدهند. زندگی در این بافتها با مشکلاتی همچون اضطراب،ناهنجاری،ناامنی،افسردگی،کمبود مشارکت اجتماعی و...همراه میباشد.لذا، موضوع ساماندهی این بافتها در سالهای اخیر در دستور کار مدیران و برنامهریزان قرار گرفته چکیده کامل
        امروزه بافتهای فرسوده شهری بخش وسیعی از سطح شهرهای کشور را تشکیل میدهند. زندگی در این بافتها با مشکلاتی همچون اضطراب،ناهنجاری،ناامنی،افسردگی،کمبود مشارکت اجتماعی و...همراه میباشد.لذا، موضوع ساماندهی این بافتها در سالهای اخیر در دستور کار مدیران و برنامهریزان قرار گرفته است.در این راستا هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل عوامل موثر بر ساماندهی بافتهای فرسوده شهری (مورد مطالعه: شهر سراوان) میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطه تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش،یک پژوهش توصیفی-پیمایشی است.جامعه آماری پژوهش شامل اساتید، کارشناسان و متخصصان حوزه مورد بررسی میباشد که با استفاده از تکنیک دلفی، ۲۰ نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش به منظور سنجش و تجزیه و تحلیل از مدل SWOT استفاده شده است. نتایج نشان داد از بین عوامل داخلی، از میان نقاط قوت (داشتن روحیه مشارکت و همکاری در زمینه بهسازی و نوسازی محله)با امتیاز وزنی ۳۵/۰ بیشترین و سابقه شهرنشینی محله از دیرباز با امتیاز وزنی ۰۸/۰ کمترین ارزش را به خود اختصاص داده است. همچنین(افزایش جرم و جنایت شهری و وجود آسیبهای اجتماعی و رفتارهای ناهنجار همراه با بیکاری و اعتیاد و...)با امتیاز وزنی ۴۰/۰ مهمترین عامل ضعف به شمار میآید. در بین عوامل خارجی (صرفه اقتصادی زیاد با بازسازی این بخش و اسکان جمعیت در آن نسبت به توسعه بخشهای بیرونی(تئوری اصالتبخشی و الگوی احیای شهر)با امتیاز وزنی ۳۵/۰ مهمترین عامل فرصت و(بروز فاجعه انسانی در صورت وقوع زلزله و غیره و ادامه گریز ساکنان اصلی از محله) با امتیاز وزنی ۳۵/۰ مهم‌ترین عامل تهدید به شمار میآیند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - مروری بر چالش های حقوقی احیای بافت های ناکارآمد شهری ایران مطالعه موردی:(بافت های ناکارآمدشهرمشهد)
        منوره محترم امیدی عباس طوسی
        سامانه ی بافت های فرسوده، به لحاظ اجتماعی و اقتصادی از اهم سیاست هایی است که همواره مورد تعقیب سیاستمداران بوده است. علیرغم اهمیت و اولویت سیاست یاد شده، احیاء بافت های فرسوده در ایران از موفقیت لازم برخوردار نبوده که عوامل متعددی دراین زمینه دخیل می باشند که مشکلات حقو چکیده کامل
        سامانه ی بافت های فرسوده، به لحاظ اجتماعی و اقتصادی از اهم سیاست هایی است که همواره مورد تعقیب سیاستمداران بوده است. علیرغم اهمیت و اولویت سیاست یاد شده، احیاء بافت های فرسوده در ایران از موفقیت لازم برخوردار نبوده که عوامل متعددی دراین زمینه دخیل می باشند که مشکلات حقوقی، ناشی از نحوه تملک املاک فاقد سند رسمی و مجهول المالک از مهمترین آنها محسوب می شود و در این مقاله سعی گردیده است مهمترین چالشهای حقوقی در عدم سرمایه گذاری در بخش احیاء مناطق فرسوده باتوجه به ابهام موجود در برخی قوانین حمایتی و نیز دامنه حقوقی محدود آنها، که سهم قابل ملاحظه ای در این موضوع دارند معرفی گردد. بدین منظور سعی گردیده که ضمن تمرکز، برجسته کردن چالشها و پاسخگویی به این سوالات که "از منظر حقوق دانان و مجریان"، علل ناکارآمد بودن پروژه های بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهر مشهد آیا ناشی از ضعف قوانین و مقررات مربوطه است ؟ و یا تعیین "اعضاء اصلی هیات تعیین تکلیف"، باعث نا کارآمدی آن شده است؟ لذا این پژوهش در دو گفتار تهیه و تدوین گردیده و هدف آن پاسخگویی به این سوالات است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - ساماندهی بافت‌های فرسوده شهری با رویکرد افزایش پایداری در کیفیت زندگی ساکنین (نمونه موردی: بافت فرسوده شهر آمل)
        رقیه فتحی سیروس شفقی حسن بیک محمدی
        چکیده بافت فرسوده و قدیمی شهری عمدتاً به دلایلی همچون مرکزیت همیشگی در شهر، دارای اهمیت خاصی است. هدف پژوهش حاضر نیز ساماندهی بافت فرسوده شهر آمل جهت افزایش پایداری در کیفیت زندگی ساکنین این بافت است. از نظر قلمرو زمانی بین سال‌های 2014 و 2015 است. از روش‌های توصیفی، ا چکیده کامل
        چکیده بافت فرسوده و قدیمی شهری عمدتاً به دلایلی همچون مرکزیت همیشگی در شهر، دارای اهمیت خاصی است. هدف پژوهش حاضر نیز ساماندهی بافت فرسوده شهر آمل جهت افزایش پایداری در کیفیت زندگی ساکنین این بافت است. از نظر قلمرو زمانی بین سال‌های 2014 و 2015 است. از روش‌های توصیفی، اسنادی و همبستگی در این پژوهش کاربردی استفاده شده است. از پرسشنامه کارشناسی و پرسشنامه مردمی، نقشه محلات، منابع کتابخانه‌ای و همچنین بازدید میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. حجم نمونه در این پژوهش نیز 304 نفر روسای خانوار در بافت فرسوده و 30 نفر از کارشناسان مربوطه می‌باشد. با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های آماری، نتایج حاصله از پرسشنامه‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته و با توجه به نتایج آنالیز SWOT و ارزیابی‌های آماری، راهبردها ارائه شده و پیشنهاد گردید که از روش داوطلبانه و تنظیم دوباره زمین در ساماندهی بافت فرسوده استفاده گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - بررسی بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تأکید بر رویکرد باز آفرینی
        پروین سلیمی یکتا سید جمال الدین دریاباری سید خلیل سید علیپور
        چکیده توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافت‌های شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت می‌گردد. منطقه 12 به‌عنوان میراث دار تهران قدیم و به‌عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب چکیده کامل
        چکیده توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافت‌های شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت می‌گردد. منطقه 12 به‌عنوان میراث دار تهران قدیم و به‌عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب می‌شود. هدف از پژوهش بررسی بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تأکید بر رویکرد بازآفرینی‌امی‌باشد. روش تحقیق از نوع کاربردی- توصیفی می‌باشد و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه‌ای به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته‌شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان و روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای می‌باشد. اطلاعات یدست آمده با استفاده از تکنیک سوات تحلیل شده و نتایج نشان می‌دهد که ضعف همبستگی بین اجتماع و کالبد، موجب فرسودگی ساختار اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی منطقه شده است. Abstract Urban development has had many consequences for the cities, which has been challenged by many urban contexts. Improvement and modernization of urban texture in the central part of cities leads to texture management. The 12th area is considered to be the heritage of Tehran and it is considered as the economic heart of the country The purpose of this research is to investigate the renovation and renovation of worn-out tissues in the 12th district of Tehran with an emphasis on recreational approach. The research method is applied-descriptive And has been collecting information using documentary and library methods. The statistical population of this research consists of experts and multi-stage cluster random sampling The information was obtained using the SWOT technique And the results show that the weakness of the correlation between the community and the body has caused the exhaustion of the economic, social and environmental structure of the region. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - ارزیابی سیاست‌های مداخله در بافت مرکزی شهر(نمونه موردی: کلانشهر تبریز)
        مصطفی بصیری میر سعید موسوی کریم حسین‌زاده دلیر
        چکیده مراکز شهری نماد فرهنگی شهرها به شمار می‌آیند. بی‌توجهی به این مراکز در جریان رشد شتابان شهرنشینی، آن‌ها را با مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روبه رو کرده و علاوه بر مختل کردن حضور انسان، بافت‌های این مراکز را دچار فرسودگی نموده است. در سال‌های اخیر در ب چکیده کامل
        چکیده مراکز شهری نماد فرهنگی شهرها به شمار می‌آیند. بی‌توجهی به این مراکز در جریان رشد شتابان شهرنشینی، آن‌ها را با مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روبه رو کرده و علاوه بر مختل کردن حضور انسان، بافت‌های این مراکز را دچار فرسودگی نموده است. در سال‌های اخیر در بافت مرکزی شهر تبریز مداخلاتی توسط نهادهای مسئول قرارگرفته است. این مداخلات پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست‌محیطی مثبت و منفی در زندگی ساکنان این منطقه به دنبال داشته است که از جمله ی این مداخلات می‌توان به بازسازی و احیاء بافت فرسوده بلوک گلستان، توسعه و تعریض بازار مشروطه و توسعه و تعریض خیابان رضا ‌نژاد اشاره کرد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش‌های کاربردی و به لحاظ روش تحقیق پیمایشی است که جامعه آماری آن، افراد بالای 18 سال و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 378 نفر از شهروندان بافت مرکزی به عنوان نمونه‌ی آماری برآورد گردید. شیوه نمونه‌گیری، نمونه‌گیری ترکیبی هدفمند است و 378 پرسشنامه در بین سرپرستان خانوار منطقه 8 شهرداری تبریز توزیع گردید. چهار معیار کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به عنوان معیارهایی برای ارزیابی طرح‌های موردنظر انتخاب شد و به منظور تحلیل داده‌ها، از آزمون T و فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون T گویای این است که مداخلات صورت گرفته تأثیر مثبتی را بر محدوده مذکور دارد. بر اساس فرایند تحلیل شبکه‌ای، بعد کالبدی با وزن 451/0 بیشترین تأثیر و بعد اجتماعی با وزن 119/0 کمترین تأثیر را بر روی سطح کیفیت محیط حاصل از مداخلات صورت گرفته، داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - ارزیابی جایگزین‌های نوسازی در بافت‌های فرسوده شهری (مورد مطالعه: بافت فرسوده امام‌زاده حسن)
        محمد پور نبوی ناصر اقبالی یوسفعلی زیاری
        چکیده در چند دهه‌ی اخیر سیاست‌های ساماندهی پهنه‌های فرسوده با توجه به بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های درونی در برنامه‌ریزی توسعه و موضوع بررسی علمی و عملی قرار گرفته است و تدوین رویه و اخذ رویکردی مناسب در نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده یکی از کلیدی‌ترین مراحل احیاء چکیده کامل
        چکیده در چند دهه‌ی اخیر سیاست‌های ساماندهی پهنه‌های فرسوده با توجه به بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های درونی در برنامه‌ریزی توسعه و موضوع بررسی علمی و عملی قرار گرفته است و تدوین رویه و اخذ رویکردی مناسب در نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده یکی از کلیدی‌ترین مراحل احیاء این بافت ها بوده است. محله امام‌زاده حسن به عنوان یکی از بافت‌های فرسوده کلان‌شهر تهران نقش بسیار مهمی در جذب جمعیت پایتخت را دارد، این محله با داشتن عملکردهای متنوع و گسترده، همواره از موقعیت ممتازی در سطح منطقه شهری تهران برخوردار بوده و در شهر تهران به صورت یک محله مسلط عمل کرده و با تمرکز جمعیت و فعالیت مواجه گردیده است. بافت فرسوده و قدیمی به عنوان یکی از مشکلات و معضلات شهر تهران به شمار می‌رود که مساحت بافت فرسوده مصوب برابر با ۴۴۰۰ هکتار می‌باشد که نسبت آن به سطح کل شهر برابر با ۵ درصد است. بخش مهمی از بافت فرسوده شهر تهران را هسته‌های روستایی قدیمی واقع در محدوده قانونی این شهر شکل دادند. این هسته‌ها در معضلاتی از قبیل ریزدانگی بناها، عرض کم معابر، قدمت بالای ابنیه، غیر مقاوم بودن آن‌ها، متروکه شدن برخی از ساختمان‌ها، امکان جابجایی جمعیت و فعالیت‌ها، جایگزینی فعالیت‌های ناسازگار، توان مالی پایین ساکنین و خدمات‌رسانی ضعیف هستند. این عوامل از موانع دستیابی به توسعه پایدار محسوب می‌گردند و ضرورت تدوین الگویی مناسب جهت نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده آن دارای اهمیت می‌باشد. در این پژوهش جهت ترسیم الگو و رویکرد مداخله در سطح محدوده بافت فرسوده، پس از شناخت وضع موجود محدوده مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل آن از طریق ماتریس SWOT، جایگاه محدوده در ماتریس داخلی - خارجی تعیین گشت. نتیجه این تحلیل‌ها نشان داد که محدوده مورد بررسی در ماتریس نه خانه‌ای در موقعیت رقابتی قرار دارد. پس از آن مجموعه‌ای از شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی در تکنیک گروه دلفی مورد ارزیابی قرار گرفتند که الگوی انبوه‌سازی مشارکتی بالاترین امتیاز را گرفت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - ساماندهی بافت فرسوده منطقه 12 شهر تهران با استفاده از تکنیک SWOT
        مجید کریم پور ریحان شهرزاد شریف جاهد
        چکیده پدیده آشنای توسعه شهرنشینی و گسترش مهار ناپذیر شهرها که در مقاطع مختلف تاریخی بروز کرده، پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بافتهای بسیاری از شهرها دچار چالشهای اساسی شده است و به دنبال خود نابه سامانی های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی را به وجو چکیده کامل
        چکیده پدیده آشنای توسعه شهرنشینی و گسترش مهار ناپذیر شهرها که در مقاطع مختلف تاریخی بروز کرده، پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بافتهای بسیاری از شهرها دچار چالشهای اساسی شده است و به دنبال خود نابه سامانی های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی را به وجود آورده. رویکرد حاکم بر این پژوهش (توصیفی- تحلیلی) است و جامعه آماری محلات فرسوده منطقه 12 شهر تهران بر اساس طرح تفصیلی منطقه و مصاحبه با کارشناسان این حیطه می باشد. در این پژوهش با استفاده ار تکنیک swot به تحلیل و بررسی بافت فرسوده منطقه 12 تهران به عنوان میراث دار پیشینه تهران و قلب اقتصادی کشو پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان میدهد که این محدوده از نقاط ضعف و تهدید بالایی برخوردار است و در عین حال نیز از نقاط قوت و فرصتهای بهینه ای جهت بهره گیری و رسیدن به حد مطلوب برخودار می باشد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - تبیین اثرات سیاست‌های بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری (موردپژوهی: منطقه 12 شهرداری تهران)
        پانته‌آ ابوذری یوسفعلی زیاری
        چکیده از جمله سیاست‌های مؤثر و حساس توسعه شهری را می‌توان برنامه‌های مداخله در بافت‌های فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامه‌ریزی و چکیده کامل
        چکیده از جمله سیاست‌های مؤثر و حساس توسعه شهری را می‌توان برنامه‌های مداخله در بافت‌های فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامه‌ریزی و مدیریت حفظ و نگهداری آنها از اقدامات اولیه و مهمی است که باید صورت پذیرد. وجود بافت‌های فرسوده شهری در شهر تهران و اجرای سیاست‌هایی توسط دولت‌ و شهرداری با هدف احیای آن، دارای آثار متفاوت بر بافت شهری و کیفیت زندگی شهروندان بوده است که سنجش آثار این سیاست‌ها، مزیت‌ها و ضعف‌های این طرح ها را مشخص می‌کند. بنابر این هدف این پژوهش، تبیین آثار سیاست‌های مداخله در بافت فرسوده در منطقه 12 شهر تهران می‌باشد. روش این مقاله، توصیفی- تحلیلی بوده و ابزار جمع‌آوری داده‌ها بصورت پرسشنامه و جهت تحلیل از T تک نمونه ای، آزمون همبستگی اسپیرمن، آزمون فریدمن از نرم‌افزار Spss و جهت تحلیل عاملی تأییدی از نرم‌افزار Liserel مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که سیاست‌های اجرا شده در راستای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده منطقه 12 منجر به بروز ناپایداری شده و همچنین رابطه معناداری بین سطح مولفه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی و اجرای سیاست‌های بهسازی و نوسازی وجود دارد. بنابراین تحلیل سیاست ها مبتنی بر بازآفرینی پایدار شهری یکپارچه نگر بوده و تمامی ابعاد که تحت تأثیر اجرای سیاست ها در بافت فرسوده صورت می پذیرد را مورد سنجش قرار می‌دهد. نتایج تحلیل عاملی نشان از برازش مناسب این مدل جهت سنجش آثار سیاست‌های بهسازی و نوسازی در مناطق شهر تهران دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        45 - نقش نوسازی و بازسازی بافت فرسوده بر کیفیت زندگی شهری (نمونه موردی: محله شاهزاده قاسم شهرستان گرگان)
        سیده مریم عقیلی رضا لحمیان عباس علیپور نخی
        چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش نوسازی و بازسازی بافت فرسوده بر کیفیت زندگی شهری در محله شاهزاده قاسم شهرستان گرگان می باشد. جامعه آماری پژوهش، تمامی خانوارهای ساکن محله شاهزاده قاسم گرگان بوده که بر اساس نقشه طرح جامع در منطقه دو شهرداری گرگان واقع درخیابان چاله باغ چکیده کامل
        چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش نوسازی و بازسازی بافت فرسوده بر کیفیت زندگی شهری در محله شاهزاده قاسم شهرستان گرگان می باشد. جامعه آماری پژوهش، تمامی خانوارهای ساکن محله شاهزاده قاسم گرگان بوده که بر اساس نقشه طرح جامع در منطقه دو شهرداری گرگان واقع درخیابان چاله باغ، حدود 450 خانوار می باشد که در محوطه ای به مساحت حدود 17240 مترمربع واقع شده است. با توجه به ماهیت این تحقیق، سرپرستان خانوارها به عنوان عناصر و واحدهای جامعه آماری در این پژوهش فرض شده اند. به منظور جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی پرسشنامه توسط اساتید راهنما و مشاور و پایایی آن بوسیله آزمون آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. به منظور سنجش نرمالیته بودن داده ها از آزمون های کلموگروف - اسمیرنوف و برای آزمون فرضیات از آزمون نسبت دو جمله ای ( Binomial - Test ) در نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داده که نوسازی و بازسازی بافت فرسوده محله شاهزاده قاسم گرگان، باعث افزایش کیفیت زندگی اهالی این محله گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        46 - تأثیر حکمرانی خوب بر فرصت‌ها و چالش‌های محلات قدیمی شهر جهرم
        محمدجواد شعبانپور حقیقی کرامت الله راسخ مجید رضا کریمی
        مدیریت و اداره مناطق قدیمی و فرسوده شهرها امروز در کانون توجه رویکردها و رهیافت‌های مختلف مدیریت شهری قرارگرفته است. هدف مقاله بررسی تأثیر فرصت‌ها و چالش‌های محلات قدیمی دوازده‌گانه شهر جهرم بر شکل‌گیری حکمروایی خوب در این شهر می‌باشد. نظریه حکمروایی خوب یکی از مهم‌ترین چکیده کامل
        مدیریت و اداره مناطق قدیمی و فرسوده شهرها امروز در کانون توجه رویکردها و رهیافت‌های مختلف مدیریت شهری قرارگرفته است. هدف مقاله بررسی تأثیر فرصت‌ها و چالش‌های محلات قدیمی دوازده‌گانه شهر جهرم بر شکل‌گیری حکمروایی خوب در این شهر می‌باشد. نظریه حکمروایی خوب یکی از مهم‌ترین رویکردهای مردم محور است و راهکاری مناسب برای اداره امور شهری محسوب می‌شود. روش تحقیق مبتنی بر استفاده از تکنیک سوات برای شناسایی فرصت‌ها و چالش‌های مقابل حکمرانی خوب در شهر جهرم است. جامعه آماری کارشناسان شهرداری جهرم هستند که با استفاده از فرمول کوکران نمونه موردنظر 79 نفر محاسبه شد. برای تحلیل داده‌ها از روش تحلیلی استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که مناطق قدیمی دوازده‌گانه شهر جهرم دارای فرصت‌هایی هستند که امکان تحقق یافتن حکمروایی مطلوب را بالاتر می‌برد؛ اما این مناطق علی‌رغم دارا بودن این ظرفیت‌ها با چالش‌هایی درگیر هستند که رفع آن‌ها برای تحقق یافتن حکمروایی مطلوب، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. تشدید روند مهاجرت ساکنین اولیه از بافت‌های قدیمی، فقدان برنامه توسعه راهبردی برای بهسازی و نوسازی این مناطق، بی‌توجهی به مشارکت مردمی، نامناسب بودن زیرساخت‌ها و تأسیسات شهری برای دفع آب‌های سطحی و فاضلاب‌ها، ارزان بودن مسکن و میزان اجاره‌بهای ساختمان‌ها ازجمله عواملی هستند که امکان احیای بافت فرسوده و تحقق عدالت اجتماعی برای این مناطق را محدود کرده است. نتیجه کلی پژوهش نشان داد که این مناطق از ظرفیت‌های مطلوب برای عملیاتی شدن رویکرد حکمروایی خوب برخوردار هستند، کما این‌که در این مسیر چالش‌ها و موانعی نیز وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        47 - تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر احیای بافت های فرسوده ی شهر قائمشهر (با رویکرد ارزیابی سیاست های حمایتی دولت)
        امیر بخشی سید حسن رسولی روح الله اسکندری
        بافت مرکزی و قدیمی شهرها که روزگاری مهم ترین و بهترین محله های مسکونی شهرها بـوده انـد و بـه دلیـل حضـور اجتماعات انسانی امروز دارای عناصر تاریخی و به یادمـانی بـاارزش متعـددی هسـتند، در حـال حاضـر دچـار فرسـودگی ناکارآمدی شده است. احیای بافت های فرسوده می تواند ارزش کا چکیده کامل
        بافت مرکزی و قدیمی شهرها که روزگاری مهم ترین و بهترین محله های مسکونی شهرها بـوده انـد و بـه دلیـل حضـور اجتماعات انسانی امروز دارای عناصر تاریخی و به یادمـانی بـاارزش متعـددی هسـتند، در حـال حاضـر دچـار فرسـودگی ناکارآمدی شده است. احیای بافت های فرسوده می تواند ارزش کالبدی را ارتقا داده و رغبت شهروندان به سـکونت در آن را افـزایش دهد. هدف اصلی این تحقیق، بررسی تحلیل فضایی عوامل مؤثر بر احیای بافت فرسوده شهر قائمشهر (با رویکرد ارزیابی سیاست های حمایتی) می باشد. در این تحقیق که به صورت پیمایشی که به عنوان شاخه ای از تحقیقات توصیفی صورت می گیرد، برای جمع آوری اطلاعات از ابزار بلوک های آماری و مقاله ها و کتب های فرسودگی که از معتبرترین ابزار گردآوری اطلاعات می باشد، استفاده گردیده است. در نتیجه با بررسی سیستم محیطی و شاخص های متناسب برای شناسایی بافت های فرسوده شهری با استفاده از مدل های برنامه ریزی (ahp) محله هایی به عنوان بافت فرسوده معرفی گردیده است. این شاخص ها اعم از ریزدانگی و ناپایداری و نفوذناپذیری در بافت های سطح شهر قائم شهر مورد پالایش و بررسی قرار گرفته و هریک معیاری برای نزدیک شدن به بافت های فرسوده شهری تلقی گردیده است که لذا با بررسی این شاخص ها بافت های فرسوده در عنوان بلوک های فرسوده شناسایی و معرفی شده اند و در نتیجه با بررسی شاخص های حمایتی برای بهسازی و نوسازی این بافت ها و پیشنهادات لازم برای برطرف کردن و جلوگیری از تولید نشدن بافت های فرسوده بیان شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        48 - تعیین اولویت های تاب آوری بافت فرسوده شهری در زمان سوانح طبیعی ( مطالعه موردی بافت فرسوده شهر سمنان )
        سمیه حسن زاده توکلی محمدرضا زند مقدم زینب کرکه آبادی
        چکیده حوادث طبیعی همواره بشر را تهدید می کند و برای مقابله با آن تمهیداتی صورت می گیرد که از جمله آن بالا بردن تاب آوری شهرها در برابر سوانح طبیعی است . زمانی که شهرها در معرض سوانح طبیعی همچون زلزله ، سیل و ... قرار دارند ، مدیران شهری باید علاوه بر رفع نیازهای فعلی چ چکیده کامل
        چکیده حوادث طبیعی همواره بشر را تهدید می کند و برای مقابله با آن تمهیداتی صورت می گیرد که از جمله آن بالا بردن تاب آوری شهرها در برابر سوانح طبیعی است . زمانی که شهرها در معرض سوانح طبیعی همچون زلزله ، سیل و ... قرار دارند ، مدیران شهری باید علاوه بر رفع نیازهای فعلی چالش بزرگ تری ، یعنی تاب آوری را افزایش دهند. با توجه به قرارگیری شهر سمنان در مسیر سیلاب و وجود گسل هایی در نزدیکی آن همواره بر ارتقائ تاب آوری شهر و به ویژه بافت فرسوده آن در مقابل حوادث طبیعی تاکید می شود .در این راستا این پژوهش بر پایه مطالعات میدانی و کتابخانه ای به شناسایی شاخص ها و عوامل مؤثر بر مؤلفه تاب آوری پرداخته و پس از سنجش ابعاد تاب آوری با تجزیه و تحلیل با روش ANP فازی ، در هفت معیار و زیر معیار با نظر خبرگان به پیاده سازی روش ANP با نرم افزار اکسل پرداخته و بنا بر نتایجی که از اوزان بدست آمده مشاهده شد ، اولویت هایی که از نظر صاحبنظران شهری باید مورد توجه قرار گیرد: شامل معیار اقتصادی ، معیار جمعیتی و کالبدی می باشند. با توجه به این یافته ها برنامه ریزان شهری در بافت فرسوده شهر سمنان برای تاب آوری بیشتر ، در بعد اقتصادی و جمعیتی می بایست ارتقاء سطح درآمد خانوارها و بالابردن پوشش بیمه ای برای جبران خسارات ناشی از حوادث طبیعی و کم کردن میزان تراکم جمعیتی را دنبال کنند. در بخش کالبدی، استحکام بناها ، مرمت خانه های قدیمی ، کم کردن طبقات و دادن مشوق های مالی برای تعمیر وساخت ابنیه مقاوم درجهت کاهش مخاطرات طبیعی مورد نظر باشد ، تا در زمان حوادث طبیعی شاهد کمترین میزان خسارت باشیم. واژگان کلیدی : سوانح طبیعی، تاب آوری ، بافت فرسوده ، سمنان پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        49 - ارزیابی اثرات بهسازی و نوسازی در ارتقای کیفیت مسکن در بافت فرسوده مطالعه موردی: محله پیر مادر شهر اردبیل
        رودابه فرهادی علی رنجبر
        بافت های فرسوده امروزه به دلیل تغییر و تحولاتی بسیار سریعی که در شهرها و روند توسعه آن ها اتفاق افتاده است، دچار نارسایی های عملکردی، کالبدی، زیست محیطی و اجتماعی- اقتصادی شده اند که نیازمند برنامه ریزی جهت مداخله هماهنگ با توجه به ویژگی های خاص بافت ها می باشد. پژوهش ح چکیده کامل
        بافت های فرسوده امروزه به دلیل تغییر و تحولاتی بسیار سریعی که در شهرها و روند توسعه آن ها اتفاق افتاده است، دچار نارسایی های عملکردی، کالبدی، زیست محیطی و اجتماعی- اقتصادی شده اند که نیازمند برنامه ریزی جهت مداخله هماهنگ با توجه به ویژگی های خاص بافت ها می باشد. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرات بهسازی و نوسازی در ارتقای کیفیت مسکن در بافت فرسوده مطالعه موردی محله پیرمادر شهر اردبیل تدوین گشته است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش توصیفی ـ تحلیلی، پیمایشی می باشد. جهت گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه ای، اسنادی و میدانی استفاده گردیده است. جهت آنالیز داده ها در قسمت نظرسنجی از ساکنان از نرم افزار Spss و تهیه نقشه ها از نزم افزار Gis استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان که؛ برنامه اجرایی صورت گرفته در محله پیرمادر باعث بهبود وضعیت های کالبدی بخصوص بالارفتن کیفیت و عمر ساختمان و وضعیت نماکاری ساختمان ها گردیده است. در قسمت نظرسنجی از ساکنین نیز با توجه به میانگین‌های گرفته‌شده از زیر متغیرهای هر متغیر می‌توان گفت که متغیر کیفیت دسترسی مسکن با میانگین 38/3 بیش‌ترین میانگین را در بین پنج متغیر مربوط به رضایتمندی به خود اختصاص داده و کمترین میزان میانگین مربوط به متغیر کیفیت محیط فیزیکی مسکن با میانگین 03/2 هست. همه متغیرهای رضایتمندی از میانگین بالاتری نسبت به میانگین نظری( برابر با 3) برخوردار هستند، یعنی ساکنان وضعیت حال محله را در وضعیت مناسب تری نسبت به سال های گذشته ارزیابی می‌کنند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        50 - امکان سنجی کار بست استراتژی های باز آفرینی شهری پایدار در بافت های فرسوده وناکارآمد کلان شهرها ( مطالعه موردی محلات انصار و اروند مشهد)
        عباس دهقانی تفتی ریحانه برومند
        امروزه با بافت هایی مواجه هستیم که به علت فقدان تسهیلات زندگی، عدم تأمین نیازها و خواسته‌های مردم، اکثر ساکنین بومی آنها مهاجرت کرده و عموماً اقشار فرودست و افراد بیگانه با محل، تنها به علت عدم توانایی مالی در آن ساکن شده‌اند که عاری از حس تعلق به مکان و هویت آن و بی‌تو چکیده کامل
        امروزه با بافت هایی مواجه هستیم که به علت فقدان تسهیلات زندگی، عدم تأمین نیازها و خواسته‌های مردم، اکثر ساکنین بومی آنها مهاجرت کرده و عموماً اقشار فرودست و افراد بیگانه با محل، تنها به علت عدم توانایی مالی در آن ساکن شده‌اند که عاری از حس تعلق به مکان و هویت آن و بی‌توجه به ارزش‌های نهفته درآن هستند که موجب تنزل بافت از تمامی ارزش‌های اجتماعی، کالبدی و اقتصادی شده‌اند. رویکرد بازآفرینی پایدارشهری به عنوان رهیافتی بهینه دارای بینش و عملی جامع و یکپارچه که تمایل به بهبود ابعادگوناگون پایداری از جمله پایداری اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست‌محیطی دارد. هدف پژوهش حاضر شناخت وتبیین مهمترین عوامل واستراتژی های موثر بر بازآفرینی پایدار بافت فرسوده و ناکارآمد محلات انصار و اروند است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی با هدف کاربردی می باشد. در بخش کیفی، اطلاعات گردآوری شده از طریق مصاحبه با کارشناسان را با تطابق با اطلاعات به‌دست‌آمده از مطالعات کتابخانه‌ای و ادبیات نظری تحقیق به روش آنالیز موضوعی تحلیل و در بخش کمی، به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده از پرسشنامه و مصاحبه نیمه ساختاریافته و همچنین جهت ارزیابی تأثیر و اهمیت شاخص های مستخرج از مبانی نظری در تحقق رویکرد بازآفرینی از مدل ساختاری – تفسیری و جهت اولویت بندی شاخص ها از تکنیک تاپسیس بهره گرفته شده است. طبق نتایج حاصله استراتژی های ساده و شفاف‌سازی مقررات و مراحل صدور مجوز ساخت و ساز، پیش‌بینی تدابیر لازم در برنامه‌ها و طرح‌های احیاء، بهسازی و نوسازی برای جلب رضایت و اسکان موقت ساکنین محدوده‌ها و محله‌هایی که تخریب و تجدید بنای ساختمان‌های همجوار در آنها ضروری بوده و امکان سکونت را از ساکنین آنها سلب نمایدوایجاد بسترهای نهادی و قانونی مناسب به منظور مدیریت محدوده های محله های هدف" در پایین ترین سطح قرار گرفته و به عنوان مهمترین استراتژی ها در تحقق پذیری بازآفرینی در محلات انصار و اروند می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        51 - عملکرد مدیریت شهری در بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری (نمونه موردی: منطقه ثامن مشهد)
        سیده الهام داوری محمد مولایی قلیچ مرضیه امینی مجتبی جعفری سیریزی
        بافت¬های ناکارآمد شهری ¬پهنه¬هایی از شهر می¬باشند،که ازجریان توسعه عقب افتاده و به کانون مشکلات تبدیل شده¬اند. هدف¬ این پژوهش، شناخت عوامل¬کلیدی موفقیت ¬در تحقق و شکل¬گیری¬ مدیریت بازآفرینی ¬در بافت مرکزی کلان‌شهر مشهد است. پژوهش ¬حاضر توصیفی تحلیلی ¬از نوع¬ کاربردی اس چکیده کامل
        بافت¬های ناکارآمد شهری ¬پهنه¬هایی از شهر می¬باشند،که ازجریان توسعه عقب افتاده و به کانون مشکلات تبدیل شده¬اند. هدف¬ این پژوهش، شناخت عوامل¬کلیدی موفقیت ¬در تحقق و شکل¬گیری¬ مدیریت بازآفرینی ¬در بافت مرکزی کلان‌شهر مشهد است. پژوهش ¬حاضر توصیفی تحلیلی ¬از نوع¬ کاربردی است. شیوه¬ جمع آوری اطلاعات کتابخانه¬¬ای ¬و میدانی -است. برداشت‌های¬ میدانی ¬شامل ¬توزیع¬ و تکمیل ¬پرسشنامه¬ توسط ¬کارشناسان¬ و مدیران ¬شهری¬ و ¬شهروندان¬ ساکن¬ در محدوده ¬منطقه ¬ثامن، در کلان‌شهر مشهد است¬، که بین 376 نفر از شهروندان مشهد و 152 نفر ازکارشناسان¬ و مدیران شهری به صورت نمونه‌گیری¬ تصادفی ¬ساده توزیع شده است. به منظور تجزیه¬ و تحلیل -داده‌ها در قسمت کمی از آزمون t تک نمونه¬ای، آزمون t زوجی، آزمون رتبه‌بندی فریدمن با استفاده از نرم افزارهای SPSS و لیزرل صورت گرفته است. نتایج ارزیابی وضعیت مدیریت بازآفرینی در سطح ¬بافت ¬فرسوده ¬مرکز شهر در وضعیت نامطلوب ¬ارزیابی ¬شده است. ابعاد مدیریت بازآفرینی ¬در ماندگاری جمعیت در این ¬محدوده ناموفق بوده، همچنین با توجه ¬به ¬آزمون¬ رتبه¬بندی ¬فریدمن عامل اقتصادی با دارا بودن ¬پایین رتبه (36/1) در میان¬ ابعاد بازآفرینی تاثیر بیشتری را در عدم ارتقاء مدیریت بازآفرینی ¬در بافت‌فرسوده ¬مرکز شهر مشهد(منطقه ثامن) دارا می¬باشد. بنابراین (منطقه ثامن) با استفاده از اصول طراحی و معماری خاص آن ¬می¬تواند چهره¬ی زیبایی به شهر دهد که این امر به ¬واسطه¬ی مشارکت شهروندان و ایجاد تمایل¬در آن¬ها درصورت رفع مشکلات ¬موجود در بافت¬ها و فراهم¬کردن ¬امکانات در همه ابعاد فوق عملی خواهد شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        52 - ضرورت اتخاذ رویکرد برنامه‌ریزی مشارکتی محله‌محور در احیای بافت‌های فرسوده شهری با استفاده از روش تحلیل عاملی (نمونه مورد مطالعه: محله سرتپوله؛ سنندج)
        سامان صلواتی سید علی علوی خاطره رمضانی پور
        مدیران شهری همواره سعی کرده‌اند تا با جلب مشارکت مردمی در سطح محله، به اهداف خود در راستای دست‌یابی به توسعه و مدیریت شهری نائل آیند. مشارکت شهروندان در سطح محلات یکی از اصول مهم پایداری و دموکراسی در جوامع شهری محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت مشارکت در توسعه محلات و مدی چکیده کامل
        مدیران شهری همواره سعی کرده‌اند تا با جلب مشارکت مردمی در سطح محله، به اهداف خود در راستای دست‌یابی به توسعه و مدیریت شهری نائل آیند. مشارکت شهروندان در سطح محلات یکی از اصول مهم پایداری و دموکراسی در جوامع شهری محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت مشارکت در توسعه محلات و مدیریت شهری، در این تحقیق هدف، اتخاذ رویکرد برنامه‌ریزی مشارکتی محله‌محور در احیای بافت‌های فرسوده شهری و شناخت مهمترین معیارهایی که بیشترین تأثیر را در مشارکت محله‌محور در احیای بافت‌های فرسوده دارند می‌باشد. روش تحقیق حاضر به صورت توصیفی - تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی می‌باشد. نمونه‌گیری به صورت هدفمند بوده و از 308 خانوار موجود در محله، 50 سرپرست خانوار با استفاده از فرمول کوکران با سطح اطمینان 93 درصد برای پرسش‌گری انتخاب شدند. نتایج حاصله از طریق نرم‌افزا SPSS از جمله آزمون‌های تحلیل مسیر و آزمون تحلیل عاملی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل نشان داد که شاخص‌های مربوط به ابعاد اجتماعی؛ اقتصادی و مدیریتی به ترتیب با میانگین وزنی (45/4، 739/3، 112/5) بیشترین تأثیر را بر بافت‌های فرسوده محله سرتپوله شهر سنندج داشته‌اند. همچنین ازطریق تحلیل مسیر عواملی که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر بهبود کیفیت بافت‌های فرسوده محدوده مورد نظر تأثیر دارند مشخص گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        53 - تحلیل کیفیت کالبدی مسکن در محلات متأثر از سیاست‌های نوسازی بافت‌ فرسوده شهری- مورد مطالعه: محله وحیدیه تهران
        راما قلمبردزفولی سید محمدامین شریفی
        حوزه مسکن به واسطه ارتباط مستقیم آن با بهره برداران، از مهمترین بخشهای سیاستگذاری شهری به شمار می‌آید. در این میان طرح‌های نوسازی بافت فرسوده از طریق بسته‌های تشویقی، به عنوان الگویی با مزایایی نظیر توجیهات فنی، اقتصادی وزمانی مورد توجه قرار گرفته و واحدهای مسکونی فراوا چکیده کامل
        حوزه مسکن به واسطه ارتباط مستقیم آن با بهره برداران، از مهمترین بخشهای سیاستگذاری شهری به شمار می‌آید. در این میان طرح‌های نوسازی بافت فرسوده از طریق بسته‌های تشویقی، به عنوان الگویی با مزایایی نظیر توجیهات فنی، اقتصادی وزمانی مورد توجه قرار گرفته و واحدهای مسکونی فراوانی نوسازی شده است. اما نکته‌ای که در بررسی نوسازی واحدهای مسکونی در ایران و خصوصاً شهر تهران مشاهده می‌گردد، این است که اهداف کمی (مانند تعداد پروانه های صادره در بافت یا تعداد املاک تجمیع شده)در مقایسه با اهداف کیفی برنامه‌ریزی مسکن در اولویت قرار گرفته‌اند، این مسئله با سنجش شاخص هایی چون سرانه‌ها، اندازه واحد مسکونی، تعداد پارکینگ و... قابل لمس است. در این پژوهش با رویکرد توصیفی تحلیلی سعی شد با بررسی ویژگی‌های کیفی مربوط به تناسبات کالبدی مساکن نوسازی شده در محله وحیدیه- نظام آباد تهران (به عنوان یکی از محلات بافت فرسوده که آمار نوسازی معناداری پس از ابلاغ ضوابط تشویقی بافت فرسوده داشته است) میزان انطباق کیفیت تناسب کالبدی این مساکن با نیاز ساکنان آنها ارزیابی گردد. پس از جمع آوری داده‌ها از طریق ابزار پرسشنامه ( بر گرفته از مدل نظری پژوهش)، تحلیل توصیفی و استنباطی از طریق آزمون‌های آماری انجام پذیرفت. با تحلیل نتایج پرسشنامه مشخص گردید که در وحیدیه تناسب کالبدی واحدهای مسکونی نوساز، نتوانسته سطح انتظار معناداری با رضایتمندی ساکنان داشته باشد. همچنین نتایج آزمون فریدمن نشان می‌دهد معیار زیست‌محیطی و اقتصادی کمترین رتبه را در بین معیارهای بررسی شده در حوزه تناسب کالبدی داشته است. این معیارها به پایین‌بودن نرخ شاخص هایی چون فضای‌سبز داخل ساختمان‌ها، منظر و فضای سبز محله‌و تناسب قیمت مسکن با شرایط کالبدی ملک در محدوده مورد مطالعه دلالت دارند و اطلاعات عینی نیز این کمبودها را تایید می‌کند. در تعمیم نتایج این پژوهش، اهمیت توجه به ویژگی‌های کیفی مسکن در سیاستگذاری‌های مدیریت و برنامه‌ریزی‌شهری، جهت نیل به رضایتمندی ساکنین، برجسته می نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        54 - تحلیل و بررسی شاخصها و عوامل گردشگری خلّاق در بافتهای فرسوده شهری اصفهان (نمونه موردی: محله جویباره)
        صدیقه کیانی سلمی حامد صفری
        هدف: هدف اصلی تحلیل و بررسی شاخصها و عوامل گردشگری خلّاق در بافتهای فرسوده محله جویباره اصفهان است. روش: روش تحقیق توصیفی تحلیلی و ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته با 55 سوال عمومی و تخصصی است. جامعه آماری پژوهش ساکنان محله جویباره اصفهان به تعداد 11363نفر بوده است.حجم ن چکیده کامل
        هدف: هدف اصلی تحلیل و بررسی شاخصها و عوامل گردشگری خلّاق در بافتهای فرسوده محله جویباره اصفهان است. روش: روش تحقیق توصیفی تحلیلی و ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته با 55 سوال عمومی و تخصصی است. جامعه آماری پژوهش ساکنان محله جویباره اصفهان به تعداد 11363نفر بوده است.حجم نمونه با استفاده از نرم افزار سمپل پاور 156 نفر محاسبه گردیده است. برای حصول روایی، از روایی صوری و برای اطمینان از پایایی از ضریب آلفای کرونباخ به مقدار 923/0 استفاده شد. تحلیل های توصیفی و استنباطی با بهره گیری از نرم افزار SPSS و آزمون های تی تک نمونه ای، آنوا، پس آزمون LSD، دانکن و فریدمن صورت گرفته است. یافته ها: نتایج حاصل از آزمون تی نشان می دهد وضعیت عوامل مشارکت، تسهیلات رفاهی خدماتی، بازسازی و مرمت‌های صورت گرفته و جاذبه‌های فرهنگی و ابنیه تاریخی از میانگین متوسط آزمون کمتر بوده اند. عامل‌های اطلاع رسانی و تبلیغات و نوآوری و خلق ارزش در گردشگری در وضعیت نیمه متوسط بوده اند. نتیجه گیری: نتایج آزمون ANOVA با سطح آماره معناداری (009/0) حاکی از عدم برابری میانگین وضعیت عوامل گسترش گردشگری خلاق است و در تأیید تفاوت اثرعامل‌های مورد بررسی عامل نوآوری و خلق ارزش در گردشگری به همراه اطلاع رسانی و تبلیغات را در یک گروه جداگانه قرار داده است. در نتایج رتبه بندی وضعیت شاخص‌های گردشگری خلاق با استفاده از آزمون فریدمن، بالاترین سطح میانگین مربوط به متغیر نوآوری و خلق ارزش و پس از آن بازسازی و مرمت های صورت گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        55 - بررسی اثرات احیاء بافت فرسوده در توسعه پایدار شهری (نمونه موردی شهر سرخس)
        مریم چشک زهرا علی جو
        بافت قدیمی اکثر شهرها به مرور زمان و در اثر تحولات جدید، عملکرد گذشته خود را از دست داده و رفته رفته رو به اضمحلال گذارده و امروزه نیز به عنوان بزرگ ترین معضل در شهرها مطرح هستند. در همین راستا، تحقیق حاضر به دنبال احیاء بافت فرسوده شهرسرخس برای رسیدن به شاخص های توسعه چکیده کامل
        بافت قدیمی اکثر شهرها به مرور زمان و در اثر تحولات جدید، عملکرد گذشته خود را از دست داده و رفته رفته رو به اضمحلال گذارده و امروزه نیز به عنوان بزرگ ترین معضل در شهرها مطرح هستند. در همین راستا، تحقیق حاضر به دنبال احیاء بافت فرسوده شهرسرخس برای رسیدن به شاخص های توسعه پایدار شهری می باشد. روش به کار گرفته در این پژوهش از نوع توصیفی -تحلیلی است و اطلاعات به دو طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی( مصاحبه و مشاهده) جمع آوری شده است. جامعه ی آماری این تحقیق، ساکنین بافت فرسوده باجمعیتی بالغ بر 13241 نفر هستند. در این تحقیق ویژگیهای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی محدوده ی مورد مطالعه و همچنین مشکلات و معضلات کالبدی ساکنین بافت، مورد بررسی قرار گرفته که سهم عمده ای از مشکلات مشارالیها را نیز در بر دارد. البته سهم 84 درصدی مالکین در این بافت نسبت به کل شهر که دارای سهم زیادی از اراضی موقوفه می باشد شرایط را برای احصاء بهتر فاکتورهای احیاء بافت فرسوده با ملاحظات توسعه پایدار فراهم آورده است. در انتها براساس تحلیل یک پارچه (SWOT) و سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) برای تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شده است. در این پژوهش سعی گردیده براساس یافته ها، پیشنهادات عمومی، قانونی و اجرایی بر پایه شاخصه های توسعه پایدار و با محوریت مشارکت هدفمند و مداخله سازمان یافته ساکنین بافت در اجرای پروژه های احیاء منطقه ارائه گردد که بدلیل عدم فعالیت زیاد پژوهشگران در این خصوص قابل استفاده و بهره برداری است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        56 - سنجش میزان احساس تعلق خاطر مکانی و تأثیرات فضایی- مکانی آن در بافت های فرسوده شهری (مطالعه موردی: محله سهل آباد شیراز)
        جمیله توکلی نیا محمدصادق افراسیابی محمد حسین بوچانی
        در سال های اخیر، موضوعحس مکان در رشته های مرتبط با امور شهری و برنامه ریزی شهری مورد توجه قرار گرفته است. این وضعیت رویکرد نوینی پیش روی محققان و دست اندرکاران امور شهری قرار داده و بیشترین تأکید را متوجه میزان حس مکان در محلات شهری به ویژه در بافت های فرسوده می نماید. چکیده کامل
        در سال های اخیر، موضوعحس مکان در رشته های مرتبط با امور شهری و برنامه ریزی شهری مورد توجه قرار گرفته است. این وضعیت رویکرد نوینی پیش روی محققان و دست اندرکاران امور شهری قرار داده و بیشترین تأکید را متوجه میزان حس مکان در محلات شهری به ویژه در بافت های فرسوده می نماید. درک موضوع حاضر و شناخت علمی آن می تواند توسعه پایدار و همه جانبه شهر را هر چه بهتر و مطلوب تر تحقق بخشد و طرح های مختلف توسعه ای شهر از قبیل نوسازی و بهسازی را به سمت واقع بینانه تری هدایت کند. هدف از تحقیق حاضر بررسی و سنجش میزان حس تعلق به مکان و نیز شناخت تأثیرات فضایی- مکانی آن در محلات واقع در بافت فرسوده می باشد. روش تحقیق در این پژوهش مبتنی بر مشاهدات میدانی، مصاحبه و به دست آوردن داده ها، از طریق پرسشنامه و تجزیه و تحلیل اطلاعات با نرم افزارSPSS در محله سهل آباد که در جنوب شهرداری منطقه هفت شیراز واقع گردیده صورت پذیرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که، در مجموع تعلق احساسی به مکان در این محله 1.52 می باشد به این معنا که بیش از نیمی از اهالی محل به محله خود تعلق احساسی داشته اند، دلبستگی یا تعلق کارکردی در محله مورد تحقیق 1.35 (کمتر از نصف) و کمتر از 50% افراد این محله با مؤلفه های تعلق مفهومی به مکان موافق بوده اند، میانگین مؤلفه های تعلق مفهومی در این محله 1.45 می باشد. بر اساس یافته های پژوهش عواملی چون وجهه محله، دسترسی به خدمات، پوشش گیاهی، نمای خیابان و نوع بافت محله با میزان احساس تعلق مکانی افراد به مکان رابطه معناداری داشته اند. با بررسی های صورت گرفته در مورد تأثیرات فضایی- مکانی هر کدام از شاخصه های حس تعلق به مکان باید گفت که شاخصه های تعلق احساسی و نیز تعلق مکانی به مراتب تاثیرات فضایی- مکانی بیشتری نسبت به تعلق مفهومی در محله مورد تحقیق داشته اند. از تأثیرات فضایی- مکانی حس تعلق به مکان می توان به افزایش میزان مشارکت شهروندان در امور شهری، پرداخت مالیات، نگهداری از تجهیزات و نیز حفظ نظافت محله توسط شهروندان اشاره نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        57 - استخراج شاخص های شناسایی بافت فرسوده ی شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی:منطقه 4 تبریز)
        فریدون بابایی اقدم زهرا کاملی فرد محمد جواد کاملی فرد
        مسئله ی فرسودگی و نوسازی بافت های فرسوده در دهه ی گذشته، کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محلّه های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام ا چکیده کامل
        مسئله ی فرسودگی و نوسازی بافت های فرسوده در دهه ی گذشته، کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محلّه های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام اول نوسازی، یک ابزار مهم برای مدیریت شهری جهت برنامه ریزی منابع و سرمایه گذاری در نوسازی شهری است. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای محدوده ی شرقی منطقه 4 شهرداری تبریز می باشد که با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، شاخص های شناسایی میزان فرسودگی در آن، استخراج و نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی مورد استفاده قرار گرفت. در این تحقیق محلات مورد مطالعه از نظر شاخص های فرسودگی کالبدی)مصالح عمده ، قدمت ابنیه، کیفیت ابنیه، نفوذپذیری و ریزدانگی قطعات مسکونی ( مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از ان است که حدود 70% از محدوده دارای فرسودگی متوسط به بالا هستند که از این مقدار 1% مربوط به فرسودگی شدید و 27% مربوط به فرسودگی زیاد می باشد. همچنین به ترتیب درصد تأثیر در شدت فرسودگی، استحکام کالبدی( بخصوص کیفیت و قدمت ابنیه)، و شاخص نفوذپذیری مهم ترین عوامل موثر در شدت فرسودگی منطقه مورد مطالعه هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        58 - تاب‌آوری بافت فرسوده در مواجهه با سوانح طبیعی با رویکرد توسعه پایدار (مطالعه موردی: بافت فرسوده فیض‌آباد کرمانشاه)
        محمد تقی رضویان مصطفی خزائی سید علی شریفی جواد عبدی
        تاب آوری شدت اختلالی است که سیستم می‌تواند آن را جذب کند قبل از این‌که ساختار سیستم از طریق تغییر متغیرهاو فرایندهایی که رفتار آن را کنترل می‌کنند، به ساختار متفاوتی تبدیل شود. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و در قالب یک هدف کاربردی درصدد ارزیابی ت چکیده کامل
        تاب آوری شدت اختلالی است که سیستم می‌تواند آن را جذب کند قبل از این‌که ساختار سیستم از طریق تغییر متغیرهاو فرایندهایی که رفتار آن را کنترل می‌کنند، به ساختار متفاوتی تبدیل شود. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی و در قالب یک هدف کاربردی درصدد ارزیابی تاب‌آوری در بافت فرسوده محله فیض‌آباد در شهر کرمانشاه می‌باشیم. سؤالات تحقیق در این پژوهش عبارتنداز: 1- مهم‌ترین شاخص‌های تاب‌آوری در بافت‌های فرسوده شهری از منظر رویکرد توسعه پایدار کدام است؟2- آیا تاب‌آوری بافت‌های فرسوده شهری در جهت توسعه پایدار شهری مؤثر می‌باشد؟ و فرضیه‌های آن عبارت‌اند از: 1- به نظر می‌رسدشاخص‌های کالبدی از مهم‌ترین معیارهای تاب‌آوری در بافت فرسوده شهری باشند . 2- به نظر می‌رسد تاب آور نمودن بافت‌های فرسوده شهری اقدام مؤثری در راستای توسعه پایدار شهری می باشد. درنهایت به این نتیجه رسیدیم که وضعیت تاب‌آوری در بافت فرسوده فیض‌آباد در جایگاه نامطلوبی قرار دارد. بنابراین با استفاده از روش تحلیلی SWOT در ادامه به ارائه راهبردهایی برای تاب آور نمودن این بافت در راستای سیاست‌های توسعه پایدار برآمدیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        59 - بازطراحی بافت مرکزی شهر جیرفت با تاکید بر ابعاد اکولوژیک
        محمد رحیم رهنما علی خوشاب
        شهر جیرفت با دارا بودن 204 هکتار بافت فرسوده مصوب در محدوده ی مرکزی از معضلات کالبدی، اجتماعی و زیست محیطی فراوانی رنج می برد. از این رو لازم است بر پایه رویکرد مشخصی سازمان فضایی آن مورد بازطراحی مجدد قرار گیرد. این پژوهش با ماهیتی تحلیلی-تفسیری و با تاکید بر رویکرد اک چکیده کامل
        شهر جیرفت با دارا بودن 204 هکتار بافت فرسوده مصوب در محدوده ی مرکزی از معضلات کالبدی، اجتماعی و زیست محیطی فراوانی رنج می برد. از این رو لازم است بر پایه رویکرد مشخصی سازمان فضایی آن مورد بازطراحی مجدد قرار گیرد. این پژوهش با ماهیتی تحلیلی-تفسیری و با تاکید بر رویکرد اکولوژیک و اقتباس از تجربه سایر شهرهای که مبتنی بر کارکردهای بومی شهر جیرفت استخراج شده اند و همچنین با تحلیل نظام کاربری و عملکردی، شبکه ارتباطی، سازمان همگانی و تحلیل منظر با پیروی از دو اصل طرح های فرداداست و منطقه بلافصل به طراحی نقشه پیشنهادی در سازمان فضایی بافت فرسوده بپردازد. با توجه به شیوه تحقیق به کار گرفته شده مهمترین منابع برای تحلیل و تفسیر وضع موجود؛ عکس ها، نقشه ها و طرح های است که مورد تفسیر قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد، سازمان فضایی بافت فرسوده شهر جیرفت در حال حاضر دارای سه بخش اصلی می باشد: بخش غربی که دارای تراکم نسبی پایین ، تخلخل بالا، تعدد زمین های بزرگ خالی و تعدد خانه باغ ها است. بخش مرکزی که دارای تراکم نسبتا بالا به ویژه در لبه خیابان اصلی است و همچنین ریزدانگی قطعات و کمبود فضاهای شهری در این پهنه مشهود است. بخش شرقی نیز دارای تراکم نسبی پایین و تعدد زمین های خالی و اندازه قطعات متوسط با سطح زیربنای متوسط است. با توجه به تفسیر سازمان فضایی در بافت فرسوده شهر جیرفت و تحلیل سایت، سازمان فضایی در قالب نقشه ی پیشنهادی مورد بازطراحی قرار گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        60 - آسیب شناسی مدیریت بحران شهری در بافت های فرسوده شهری همدان
        امیرحسین ملکی عباس ملک حسینی
        گسترششهروشهرنشینیوافزایشتدریجیتعدادشهرهایبزرگدرایرانازیکطرفورشدشهرها،تمرکزوتجمعجمعیت از طرف دیگر افزایشبارگذاریهایمحیطیواقتصادیبربسترشهرها را موجب شده است. متاسفانه به دلیل رشد لجام گسیخته شهر نشینی در ایران هیچکدام از فضاهای شهری نتوانسته مسائل و مشکلات موجود در فضای خ چکیده کامل
        گسترششهروشهرنشینیوافزایشتدریجیتعدادشهرهایبزرگدرایرانازیکطرفورشدشهرها،تمرکزوتجمعجمعیت از طرف دیگر افزایشبارگذاریهایمحیطیواقتصادیبربسترشهرها را موجب شده است. متاسفانه به دلیل رشد لجام گسیخته شهر نشینی در ایران هیچکدام از فضاهای شهری نتوانسته مسائل و مشکلات موجود در فضای خود را حل نماید از این رو در زمان بحران تدابیر لازم اتخاذ نشده و شهر سیر قهقرایی خود را به سرعت طی خواهد کرد. یکی از این مشکلات بافت های فرسوده شهری می باشد که در زمان بحران ها به ویژه بحران های طبیعی توانایی تطبیق با دگرگونی ناگهانی سیستم را نداشته و علاوه بر مشکلات در خود بافت کل سیستم شهری را مختل می نماید. شهر همدان نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد. تحقیق حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی می باشد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی تاثیرات مدیریت بحران شهری بر اصلاح بافت های فرسوده همدان می باشد. این رو در پژوهش حاضر سعی شده است تا با استفاده از مطالعات پیمایشی، سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و مدل سوات (SWOT) به بررسی و تحلیل بخشی از بافت فرسوده همدان - که به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است- پرداخته شود و کالبد محدوده، تاثیرات مدیریت بحران شهری و نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای موثر بر آن مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج تحقیق گویای آن است که بافت های فرسوده شهر همدان در برابر آسیب های ناشی از وقوع بحران آسیب پذیر بوده و نیازمند بازنگری است همچنین عملکرد ساکنین و مسئولین در برابر آسیب های ناشی از وقوع بحران در سطح مطلوبی نمی باشد از این رو سعی شده بهترین راهکارها را در جهت مدیریت بحران مؤثر بر بافت فرسوده محدوده مورد مطالعه ارائه شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        61 - ارزیابی شدت فرسودگی در محیط ساخته شده با روش تلفیقی AHP & O.M در محیط GIS(نمونۀ موردی: محدودۀ 15 هکتاری محله همت آباد اصفهان)
        محمود محمدی داریوش مرادی چادگانی زهرا قاطعی کلاشمی
        شهرها در طول دوران حیات خود متناسب با شرایط محیط پیرامون و نیز شرایط درون خود دگرگون می‌شوند. این دگرگونی در تمامی ساختار فضایی شهر (چون ساختار کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و...)قابل ردیابی است و دارای ابعاد کمی و کیفی می‌باشند. دگرگونی فضایی (به‌ویژه دگرگونی کالبدی) نیازمن چکیده کامل
        شهرها در طول دوران حیات خود متناسب با شرایط محیط پیرامون و نیز شرایط درون خود دگرگون می‌شوند. این دگرگونی در تمامی ساختار فضایی شهر (چون ساختار کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و...)قابل ردیابی است و دارای ابعاد کمی و کیفی می‌باشند. دگرگونی فضایی (به‌ویژه دگرگونی کالبدی) نیازمند مدیریت و برنامه‌ریزی در جهت دستیابی به توسعه متوازن و رفاه مطلوب ساکنین می‌باشد. در صورتی که در این زمینه کاستی‌هایی وجود داشته‌باشد دگرگونی‌های شهر به مشکلات متعدد کالبدی، اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی منجر می‌شوند. محله همت‌آباد در منطقه شش شهر اصفهان واقع شده‌است که با توجه به قدمت ساخت‌ وساز و شرایط اقتصادی ضعیف ساکنین، جزو نواحی دچار افت شهری با پیشینه اسکان غیر رسمی به شمار می‌رود. از این محدوده مساحتی حدود 15 هکتار به عنوان مرحله نخست نوسازی و بهسازی این محله انتخاب شده‌است. که دلایلی نظیر مجاورت با بزرگراه شهید همت، امکان تملک زمین، امکان برخورداری از ارزش‌افزوده بیشتر و در نتیجه انگیزه بیشتر برای نوسازی و بهسازی برای آن مطرح شده‌است. این پژوهش به تحلیل شدت فرسودگی محدوده 15 هکتاری محله همت‌آباد شهر اصفهان، به منظور تعیین نواحی با اولویت نوسازی پرداخته‌است. روش پژوهش در این مقاله توصیفی-تحلیلی می‌باشد. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از روش تحلیل اسنادی و مطالعات میدانی جمع‌آوری شده‌است. به منظور تحلیل شدت فرسودگی این محدوده از روش AHP و فن نقشه‌های همپوش در محیط GIS استفاده شده و نواحی با اولویت نوسازی تعیین گردیده‌است. نتیجه حاصل به صورت نقشه‌ای در سه طبقه شدت فرسودگی زیاد، شدت فرسودگی متوسط و شدت فرسودگی کم ارائه شده‌است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        62 - بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری با رویکرد رقابت‌پذیری مطالعه موردی : شهر دو گنبدان
        جلال کامران کرامت الله زیاری
        بافت‌های فرسوده اغلب در محدوده‌های قدیمی ، محروم شهری ازنظر اجتماعی ، اقتصادی و کالبدی قرار دارند . این عامل عدم پویایی و رونق اقتصادی حیات شهری در آن‌هاست . بافت‌های فرسوده به خاطر مشکلات ، معضلات پاسخگوی نیازهای فعلی شهروندان نبوده و دچار افول عملکردی می‌باشند. روش پژ چکیده کامل
        بافت‌های فرسوده اغلب در محدوده‌های قدیمی ، محروم شهری ازنظر اجتماعی ، اقتصادی و کالبدی قرار دارند . این عامل عدم پویایی و رونق اقتصادی حیات شهری در آن‌هاست . بافت‌های فرسوده به خاطر مشکلات ، معضلات پاسخگوی نیازهای فعلی شهروندان نبوده و دچار افول عملکردی می‌باشند. روش پژوهشی با توجه به ماهیت موضوع ،معیارهای رقابت‌پذیری ، رویکرد حاکم بر این پژوهش ، روش توصیفی –تحلیلی و پیمایشی با استفاده از مشاهده و مصاحبه است و به لحاظ هدف کاربردی است . علاوه بر این ، به‌منظور تقویت پایه‌های نظری ، دقت در گردآوری اطلاعات از روش‌های مطالعه اسناد و مدارک نیز بهره گرفته‌شده است . جامعه‌ی آماری کل شهر دو گنبدان در ارتباط نمونه‌ی آماری 200نفر ساکنان بافت فرسوده شهر دو گنبدان تعیین گردید . بعد از طراحی پرسشنامه با توجه به متغیرهای تحقیق(استراتژی و توان رقابتی ، شرایط تقاضا و شرایط عوامل تولید ) تعیین‌شده مورد پرسش قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می‌دهد : عوامل مربوط به مشارکت در صرفه‌جویی در مقیاس ۳۰/۳درصد نزدیکی به دفاتر نوسازی و بهسازی با ضریب ۷۹/۲ درصد ، عوامل دسترسی به نیروی انسانی متخصص برنامه‌ریزی شهری با ضریب ۸۲/۲ درصد بیشترین امتیاز بین شاخص های رقابت پذیری جهت تحقق بازآفرینی بافت های فرسوده شهر دوگنبدان کسب کرده اند ؛ بدین ترتیب پیشنهادهایی هم چون تخفیف عوارض نوسازی ، تشکیل دفاتر نوسازی و معافیت‌های مالیاتی به‌منظور افزایش تمایل بخش خصوصی به مشارکت در پروژه ها ، حمایت و برنامه‌ریزی برای ایجاد نهادها و انجمن‌های اجتماعی مرتبط با مباحث بازآفرینی شهری در کلیه گروه‌ها و طبقات اجتماعی و... ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        63 - بررسی و تحلیل مشارکت پذیری مردمی در نوسازی و بهسازی بافت فرسوده‌ی شهری(نمونه موردی: شهرتایباد)
        محمد سلمانی مقدم سیده فاطمه علوی حامد گنابادی
        یکی از مشکلات کالبدی شهرها وجود بافت های فرسوده ی شهری است که عمدتاً در نتیجه ی نبود برنامه ریزی شهری ایجاد شده اند. ساماندهی این بافت ها به لحاظ مشکلات ساختاری و کارکردی، یک ضرورت جدی است. لکن به دلیل وسعت نسبتاً زیاد این بافت ها از یک سو و فقر حاکم در بین مردم ساکن در چکیده کامل
        یکی از مشکلات کالبدی شهرها وجود بافت های فرسوده ی شهری است که عمدتاً در نتیجه ی نبود برنامه ریزی شهری ایجاد شده اند. ساماندهی این بافت ها به لحاظ مشکلات ساختاری و کارکردی، یک ضرورت جدی است. لکن به دلیل وسعت نسبتاً زیاد این بافت ها از یک سو و فقر حاکم در بین مردم ساکن در این بافت ها، نوسازی و بهسازی آنان با مشکلات عدیده ای روبه رو است. در این راستا رویکردی که بتواند سریع تر، مفیدتر و پایدارتر بافت های مذکور را ساماندهی نماید جلب مشارکت مردم از طریق توانمندی آن هاست. تاکنون بیش از 60 هزار هکتار بافت فرسوده ی شهری در کشور شناسایی شده است و چنانچه برای این پدیده چاره اندیشی نشود میزان وسعت این بافت ها در آینده بیشتر خواهد شد. شهر تایباد، یکی از شهرهای استان خراسان رضوی نیز با این مشکل روبه رو است. مساحت بافت فرسوده در شهر تایباد 1/162 هکتار است که 7/12درصد از مساحت شهر را به خود اختصاص می دهد. هدف از انجام این پژوهش بررسی و تحلیل مشارکت پذیری مردم در راستای تحقق توانمندسازی آنان در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده ی شهر مذکور می باشد. برای انجام این مطالعه با استفاده از طراحی و تکمیل پرسشنامه و مصاحبه به جمع آوری داده های مورد نیاز پرداخته شده است. پرسشنامه ها از میان 115 خانوار ساکن در این بافت ها تکمیل شده اند. همچنین جهت تحلیل داده ها و اطلاعات از نرم افزارهای Spss و Excel استفاده کرده ایم. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد بین وضعیت اقتصادی- اجتماعی ساکنین از قبیل درآمد، اشتغال، سطح سواد، سابقه ی سکونت در محل و نوع مالکیت واحد مسکونی با میزان مشارکت پذیری آن ها در نوسازی و بهسازی بافت رابطه ی معناداری وجود دارد. و همچنین قوانین نوسازی و بهسازی و تصمیمات مدیریت شهری نقش قابل توجهی در مشارکت مردم در فرآیند نوسازی و بهسازی بافت فرسوده ندارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        64 - اولویت‌بندی مؤلفه های ایمن‌سازی بافت‌ فرسوده شهری با رویکرد پدافند غیرعامل (نمونه موردی: بافت فرسوده منطقه یک کلان شهر اهواز)
        مسعود صفایی پور ندا پیوند
        امروزه بافت فرسوده شهری به‌عنوان یکی از نگرانی های اصلی مدیران شهری به‌ویژه در زمان وقوع بحران‌های طبیعی و انسانی است. کلان‌شهر اهواز نیز به علت موقعیت ارتباطی، اقتصادی و مرزی خود و داشتن 11 کانون بافت فرسوده با 1102 هکتار اهمیت موضوع استفاده از رهنمودهای پدافند غیرعامل چکیده کامل
        امروزه بافت فرسوده شهری به‌عنوان یکی از نگرانی های اصلی مدیران شهری به‌ویژه در زمان وقوع بحران‌های طبیعی و انسانی است. کلان‌شهر اهواز نیز به علت موقعیت ارتباطی، اقتصادی و مرزی خود و داشتن 11 کانون بافت فرسوده با 1102 هکتار اهمیت موضوع استفاده از رهنمودهای پدافند غیرعامل نیز به عنوان مجموعه‌ای از اقدامات جهت به حداقل رساندن آسیب‌پذیری جهت ایمنی بخشی به بافت فرسوده آن را روشن نموده است. هدف این پژوهش اولویت‌بندی ایمن‌سازی بافت فرسوده منطقه یک شهر اهواز با رویکرد پدافند غیرعامل می‌باشد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و تحقیقات انجام شده بوده و جهت تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار (Arc GIS) استفاده شده است. مدل به کار رفته منطق فازی(Fuzzy Logic) است که از عملگر گاما(Gamma) 0.9 در همپوشانی15 مؤلفه استفاده شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که در منطقه یک، 8 محله درگیر بافت فرسوده بوده که پس از تحلیل مشخص گردید که کوی یوسفی در اولویت اول و محلات 60 پاره، صابئین مندائی و بازار عبدالحمید در اولویت پنجم قرارگرفته‌اند. علت آسیب‌پذیری بالای بافت فرسوده کوی یوسفی را می‌توان در ریزدانگی بالا، تراکم بالای جمعیت(800-400 نفر در هکتار)، بافت با مصالح سست، نفوذناپذیری بالا و کاربری غالب مسکونی که ازنظر پدافند غیرعامل یک کاربری با آسیب‌پذیری بالا بوده، دانست. در مقابل از دلایل قرارگیری بافت فرسوده محله بازار عبدالحمید در اولویت پنجم را می توان غلبه بالای بافت نوساز، کاربری غالب تجاری، تراکم پایین جمعیت(کمتر از 100 نفر در هکتار) و نفوذپذیری بالا دانست و درمجموع می‌توان گفت که ازجمله عوامل مهم افزایش آسیب‌پذیری بافت فرسوده منطقه یک شهر اهواز را می‌توان در تراکم بالای جمعیت، ریزدانگی بالای بافت، جنس مصالح سست و نفوذپذیری پایین بافت جهت امدادرسانی بهتر در زمان وقوع بحران نام برد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        65 - رهیافتی بر مسائل موجود در بافت های فرسوده شهری در راستای توسعه شهری(مطالعه موردی:محلۀ قیطریه تهران)
        محمد اکبرپور لیلا جلال آبادی افسانه صدری فرد
        این تحقیق با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، از روش مطالعات میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از مدل SWOT و فرآیند تحلیل سلسله‎مراتبی (AHP) و با بهره گیری از نرم افزار Expertchoice، تهیّه و تدوین شده است. در این تحقیق به بررسی نقاط قوّت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بافت فرسوده چکیده کامل
        این تحقیق با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی، از روش مطالعات میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از مدل SWOT و فرآیند تحلیل سلسله‎مراتبی (AHP) و با بهره گیری از نرم افزار Expertchoice، تهیّه و تدوین شده است. در این تحقیق به بررسی نقاط قوّت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بافت فرسوده‎ی شهری در محله قیطریه تهران پرداخته ایم. یافته های حاصل از تحلیل مدل فوق ، نشان می دهد در گروه نقاط قوّت، گرایش عمده ساکنین به سکونت مجدد در محله با شیوه آپارتمان نشینی (وزن نهایی، 315/0)، وجود مسجد جعفری محلّه به‎عنوان مرکز محلّه (وزن نهایی، 274/0) و تسهیل مداخله در بافت به‎دلیل وجود درصد بالای ساختمان‎های 1 و 2 طبقه (وزن نهایی، 163/0) به‎ترتیب مهمترین نقاط قوّت و فرسودگی اغلب مساکن و بافت کالبدی محدوده‎ی مورد مطالعه(وزن نهایی، 284/0)، رعایت نکردن نکات ایمنی و استفاده از مصالح بی‎دوام و کم‎دوام در اغلب ابنیه‎ی محلّه(وزن نهایی، 195/0) و معابر تنگ و باریک ودارای پله(وزن نهایی، 158/0) به‎ترتیب مهم‎ترین نقاط ضعف است. در عین حال دسترسی آسان به خیابان‎ شریعتی (وزن نهایی، 41/0)، تشکیل نهادهای محله ای به دلیل همبستگی ساکنان (وزن نهایی، 184/0) و امکان تسهیل در نوسازی بافت با توجه به عدم وجود هر گونه اثر و فضای تاریخی با ارزش در بافت (وزن نهایی، 123/0) به‎ترتیب از مهمترین فرصتهای محدوده‎ی مورد مطالعه، همچنین عدم رسیدگی به وضعیّت محدوده‎ی مورد مطالعه و تشدید فرسودگی آن (وزن نهایی، 349/0)، فقر به‎دلیل تورم بالا و درآمد پایین (وزن نهایی، 216/0) و عدم توان شبکه های داخلی بافت در ارتباط با تقاضا (وزن نهایی، 198/0) از جمله مهمترین تهدیدهای محدوده مورد مطالعه به‎شمار می آیند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        66 - اولویت بندی روش های افزایش مشارکت مردم در بهسازی بافت های فرسوده شهری مطالعه موردی:ساربان محله بجنورد
        محمد یاپنگ غراوی منیژه محمدی
        امروزه مشارکت از ارکان مهم تجدید حیات شهری به حساب می آید. یکی از زمینه های مشارکت مردم در عرصه شهر، مشارکت در بهسازی بافت های فرسوده می باشد. سودمندی مشارکت مردم در پروژه های بهسازی بافت فرسوده شهری امری انکار ناپذیر می باشد به طوری که امروزه مسجل شده است حضور و مشارکت چکیده کامل
        امروزه مشارکت از ارکان مهم تجدید حیات شهری به حساب می آید. یکی از زمینه های مشارکت مردم در عرصه شهر، مشارکت در بهسازی بافت های فرسوده می باشد. سودمندی مشارکت مردم در پروژه های بهسازی بافت فرسوده شهری امری انکار ناپذیر می باشد به طوری که امروزه مسجل شده است حضور و مشارکت مردم در مداخلات صورت گرفته در بافت های فرسوده، نقش اصلی در تحقق پذیری طرح ها ایفا می نماید. پژوهش حاضر با هدف اولویت بندی روش های افزایش مشارکت مردم در بهسازی بافت فرسوده شهری انجام پذیرفت. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و جامعه آماری پژوهش را کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع پژوهش و ساکنان محدوده مورد مطالعه تشکیل می دادند حجم نمونه آماری گروه متخصصین با استفاده از تکنیک گلوله برفی تعیین شد، حجم آماری برآورد شده برابر با 25 نفر و حجم نمونه آماری ساکنان با استفاده از فرمول کوکران295 نفر برآورد گردید. در جهت اولویت بندی روش های افزایش مشارکت مردم از فرایند تحلیل سلسله مراتبی استفاده شد. نتایج بدست آمده از تحقیق بیانگر آن است که ازدیدگاه کارشناسان مشارکت مالی با شهرداری، اعطای وام به صورت انفرادی، مشارکت با همسایگان برای نوسازی، تملک،تخریب و نوسازی توسط شهرداری و معاوضه زمین یا ساختمان موجود با واحد مسکونی موجود در همان محله به ترتیب به عنوان گزینه های موثر در جهت افزایش مشارکت شهروندان در بهسازی بافت های فرسوده رتبه بندی شدند. واز دیدگاه ساکنان از بین گزینه های مطرح شده مشارکت با همسایگان برای نوسازی به صورت تجمیع قطعات دارای بیشترین امتیاز نسبت به گزینه های دیگر بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        67 - بازآفرینی مرکز شهر فامنین با تأکید برمعیار کیفیت فضای همگانی
        منا گمار علیرضا شیخ الاسلامی روح الله امیدقانع
        اگرچه محلات مرکزی شهر در گذشته مرکز تعاملات و فعالیت های اجتماعی و اقتصادی متنوعی بوده اما امروزه به علت مشکلات عدیده که از آن ها تحت عنوان فرسودگی یاد می شود هویت این محلات روز به روز کمرنگ تر شده و به تبع آن کارایی خود را از دست داده است. به همین دلیل، توجه به این گون چکیده کامل
        اگرچه محلات مرکزی شهر در گذشته مرکز تعاملات و فعالیت های اجتماعی و اقتصادی متنوعی بوده اما امروزه به علت مشکلات عدیده که از آن ها تحت عنوان فرسودگی یاد می شود هویت این محلات روز به روز کمرنگ تر شده و به تبع آن کارایی خود را از دست داده است. به همین دلیل، توجه به این گونه محلات و مداخله در آن ها امری ضروری به نظر می رسد. یکی از روش های نوین مداخله در بافت های قدیمی و تاریخی محلات رویکرد بازآفرینی است، در واقع بازآفرینی با توجه توامان به ابعاد کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی سعی در احیا، تجدید حیات و نوزایی شهری و یا به عبارتی به دنبال دوباره زنده شدن بافت شهر است.در همین راستا، پروژه بازآفرینی بازار و فضاهای پیرامونی آن در شهر فامنین با هدف تحریک توسعه و سرزنده سازی اقتصادی- اجتماعی این محدوده طرح شده است. با توجه به این امر که این محدوده به عنوان قلب تپنده شهری فامنین و همچنین هسته اصلی آن در نظر گرفته میشود، بنابراین اهمیت توجه به آن دوچندان شده است. لذا در تحقیق حاضر با بهره گیری از معیارهای حاصل از خوانش ذهنی شهروندان از کیفیت های فضایی که در پروژه های بازآفرینی توسط صاحبنظران و پژوهشگران داخلی و خارجی صورت گرفته است پرسشنامه ای تنظیم شده و توسط نرم افزار( SPSS )مورد تحلیل و ارزیابی قرار گرفته است. جهت بررسی هر یک از متغیرها و گویه های تحقیق از آزمون T تک نمونه ای استفاده شده است. روش تحقیق براساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است. یافته ها حاکی از آن است که از 18 شاخص کیفیت فضای همگانی تنها 5 شاخص و شاخص امنیت در وضعیت متوسطی قرار دارند و مابقی شاخص ها در وضعیت نامطلوبی به سر میبرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        68 - نقش مدیریت بحران در راستای کاهش سوانح و آسیب‌های طبیعی در بافت فرسوده شهر بندر عباس از دیدگاه جامعه‌شناسی شهری
        محمدرضا جابری نسب اکبر عبداله زاده طرف آرش ثقفی اصل حسن ستاری ساربانقلی
        سوانح طبیعی چالشی اساسی در دست یابی به تاب آوری شهری، توسعه پایدار و نیازمند مدیریت بحران است. مدیریت بحران فرآیندی برای پیشگیری از بحران و یا به حداقل رساندن اثرات آن به هنگام وقوع می باشد. یکی از شهرهای ایران که با مشکل حوادث طبیعی درگیر است، شهر بندرعباس است. هدف اصل چکیده کامل
        سوانح طبیعی چالشی اساسی در دست یابی به تاب آوری شهری، توسعه پایدار و نیازمند مدیریت بحران است. مدیریت بحران فرآیندی برای پیشگیری از بحران و یا به حداقل رساندن اثرات آن به هنگام وقوع می باشد. یکی از شهرهای ایران که با مشکل حوادث طبیعی درگیر است، شهر بندرعباس است. هدف اصلی تحقیق حاضر، مدیریت بحران در راستای کاهش سوانح و آسیب های طبیعی در بافت فرسوده شهر بندرعباس از دیدگاه جامعه شناسی شهری می باشد. این پژوهش بر اساس ماهیت تحقیق، کاربردی بود. روش پژوهش، اسنادی- کتابخانه ای و شیوه تحلیل به صورت توصیفی انجام گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، موقعیت مناسب این شهر نسبت به خط ساحلی و در حال انجام بودن مطالعات طرح های بازآفرینی از جمله فرصت های موجود در شهر بندرعباس می باشد. در بافت های حاشیه ای و فرسوده شهری، کمبود امکانات مناسب، اجرایی نبودن شورای اداری در سطح کلان محلات، علنی و شفاف نبودن مراحل اجرایی طرح های تهیه شده برای شهروندان و پایین بودن سطح بهداشت و کمبود امکانات خدماتی، تهدیدهای مهم برای وقوع سوانح و آسیب های طبیعی شهر بندر عباس به شمار می روند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        69 - طرح ساماندهی مناطق فرسوده محدوده ویجویه تبریز
        مهسا فریدی ثانی میرسعید موسوی
        در حال حاضر بسیاری از شهرهای کشور با مساله ای به نام بافت های فرسوده مواجه هستند. این بافت ها یا هسته های قدیمی شهرها بوده و به مرور زمان دچار فرسودگی و عدم کارآیی شده اند و یا در دوران معاصر بدون رعایت ضوابط و مقررات معماری و شهرسازی شکل گرفته و از این رو اکنون با مسائ چکیده کامل
        در حال حاضر بسیاری از شهرهای کشور با مساله ای به نام بافت های فرسوده مواجه هستند. این بافت ها یا هسته های قدیمی شهرها بوده و به مرور زمان دچار فرسودگی و عدم کارآیی شده اند و یا در دوران معاصر بدون رعایت ضوابط و مقررات معماری و شهرسازی شکل گرفته و از این رو اکنون با مسائل و مشکلات بسیاری رو به رو بوده و این مشکلات را به کل شهر نیز تسری می دهند. به نظر می رسد در بافت های فرسوده با توجه به وسعت دامنه و شدت مسائل گریبانگیر این بافت ها کارآمدترین رویکرد که بتوان برای مواجهه با کاستی ها و نارسائی ها اتخاذ نمود، نیل به اهداف توسعه پایدار در عرصه بهسازی این بافت ها می باشد. در این تحقیق از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. اطلاعات لازم برای اجرای ساماندهی محلات از وزارت راه و شهرسازی، سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و شهرداری منطقه 8 شهر تبریز اخذ شده است. روش پژوهش روش کتابخانه ای و برای جمع آوری داد ه های مورد نیاز از مشاهدات عینی استفاده شده است . در مرحله تجزیه و تحلیل ، ماتریس تحلیلی مشتمل برفهرستی ازنقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها مورد شناسایی و تحلیل قرار گرفت . برای ترسیم نقشه های شهرسازی از نرم افزار2 D autocad استفاده شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        70 - تبیین اولویت ابعاد عینی و ذهنی مؤلفه‌های کالبدی و محیطی کیفیت زندگی در بافت‌های فرسوده. (مطالعۀ موردی: بافت فرسودۀ محله مصباح کرج)
        مدیا دانش کار آراسته جمال الدین سهیلی
        امروزه مقولۀ کیفیت زندگی در بین مردم و به ویژه متخصصین مورد توجه زیادی قرار گرفته ‌است. هدف از انجام این پژوهش به ‌دست ‌آوردن مجموعه‌ای از شاخص ‌‌های مرتبط با کیفیت زندگی در بافت فرسوده از دیدگاه متخصصین می‌باشد. همچنین سعی شده‌ است که دو شاخص از مؤلفه ‌های مؤثر بر ارتق چکیده کامل
        امروزه مقولۀ کیفیت زندگی در بین مردم و به ویژه متخصصین مورد توجه زیادی قرار گرفته ‌است. هدف از انجام این پژوهش به ‌دست ‌آوردن مجموعه‌ای از شاخص ‌‌های مرتبط با کیفیت زندگی در بافت فرسوده از دیدگاه متخصصین می‌باشد. همچنین سعی شده‌ است که دو شاخص از مؤلفه ‌های مؤثر بر ارتقای کیفیت زندگی مورد بررسی قرار‌گیرد و در دو بعد عینی و ذهنی دسته ‌بندی شود. عواملی چون پایین‌ آمدن سطح ارتباطات و تعاملات افراد یک محله، کاهش سرزندگی در فضا های شهری به ویژه در بافت ‌های فرسوده و ... را می‌توان از ضرورت انجام چنین پژوهشی برشمرد. با توجه به تأثیر شاخص های کیفیت زندگی در بالا بردن سطح کیفی زندگی، نظر متخصصین در رابطه با اولویت ابعاد عینی و ذهنی می تواند به معماران در طراحی فضاهای با کیفیت کمک کند. در ابتدای پژوهش پس از ارائه توضیحاتی در رابطه با مفاهیم استفاده شده، چند مؤلفه از دو شاخص مؤثر بر ارتقای کیفیت زندگی انتخاب و به دسته -بندی آن ‌ها در ابعاد مورد نظر پرداخته ‌شده ‌است. جامعۀ آماری انتخابی 50 نفر از متخصصین معماری و شهرسازی بوده ‌است و روش پژوهش نیز به صورت پیمایشی و گردآوری اطلاعات برای به ‌دست ‌آوردن شاخص ها و مؤلفه های مورد نظر، به روش کتابخانه‌ای و اولویت ‌بندی آن‌ ها از طریق مشاهدات میدانی و جمع‌آوری اطلاعات به وسیلۀ پرسشنامه با مجموع 30 سؤال و بر اساس طیف لیکرت انجام‌‌‌ شده ‌است. در نهایت برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از برنامه اکسل، اس‌پی‌اس‌اس و آزمون فریدمن استفاده شده ‌است. یافته های حاصل به ترتیب اولویت شامل جذابیت، نما، سرزندگی، زیبایی، مصالح، امکانات، دسترسی، دید و منظر، هویت و معنا و نور می باشد که فرضیۀ مطرح شده در ابتدای پژوهش مبنی بر اولویت بعد ذهنی نسبت به بعد عینی در بین متخصصین را اثبات کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        71 - بهره گیری از برنامه ریزی استراتژیک برای احیای بافت های فرسوده شهری (مورد مطالعه: شهر بیرجند)
        رستم صابری فر علی کامل احمد خلیلی نیا
        تحقیقات صورت گرفته در بیرجند حکایت از آن دارد که تقریبا 50 درصد از شهر در شمار بافت های فرسوده و یا حاشیه ای تلقی می شوند. این وضعیت نشانگر آن است که بیرجند شاید از مهم ترین شهرهایی قلمداد شود که نیازمند احیا و نوسازی بافت های فرسوده است. به این منظور، مطالعه حاضر با رو چکیده کامل
        تحقیقات صورت گرفته در بیرجند حکایت از آن دارد که تقریبا 50 درصد از شهر در شمار بافت های فرسوده و یا حاشیه ای تلقی می شوند. این وضعیت نشانگر آن است که بیرجند شاید از مهم ترین شهرهایی قلمداد شود که نیازمند احیا و نوسازی بافت های فرسوده است. به این منظور، مطالعه حاضر با روش توصیفی و تحلیلی و بهره گیری از تکنیک سوات، بافت فرسوده شهر بیرجند را بررسی و امکان بهره گیری از برنامه ریزی استراتژیک را مورد ارزیابی قرار داده است. نتایج نشان داد که نمرات نقاط قوت برابر با 64/2 و نقاط ضعف 42/0 و فرصتها معادل 63/2 و تهدیدها 47/0 می باشد. بر این اساس، امتیاز نقاط ضعف و قوت معادل 06/3 و فرصتها و تهدیدها نیز 1/3 تعیین شد. با بردن ضرایب و نمره‌های به دست آمده بر روی نمودار سوات، مشخص می شود که بهترین استراتژی برای احیا و ساماندهی بافت فرسوده شهر بیرجند با توجه به رویکرد مدیریت استراتژیک، راهبردهای تهاجمی می باشد. بر این اساس، در ارتباط با ساماندهی و احیای محدوده مورد مطالعه، بایستی نسبت به پیاده سازی ساز و کارهای مدیریت استراتژیک به منظور ساماندهی فضاهای خالی و استفاده بهینه از فضا و باز کردن گره های ترافیکی و همچنین حل مشکلات بهداشتی و نظافتی بافت، اقدام گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        72 - تعیین مولفه های ایمنی در بافت فرسوده شهری مطالعه بافت مرکزی کلانشهر اهواز
        سعید امان پور فرهاد سجادی نیکو
        امروزه در پی تغییرات سریع شهرها، بخشی از بافت‌های شهری به علت فرسودگی و ناکارآمدی نتوانسته‌اند رابطه‌ای مناسب با محیط خود و خدمات‌دهی به بهره‌برداران برقرار کنند. وجود سطح گسترده بافت فرسوده یکی از مهمترین چالش‌های مدیران شهری، شهرسازان و معماران می‌باشد، زیرا عدم توجه چکیده کامل
        امروزه در پی تغییرات سریع شهرها، بخشی از بافت‌های شهری به علت فرسودگی و ناکارآمدی نتوانسته‌اند رابطه‌ای مناسب با محیط خود و خدمات‌دهی به بهره‌برداران برقرار کنند. وجود سطح گسترده بافت فرسوده یکی از مهمترین چالش‌های مدیران شهری، شهرسازان و معماران می‌باشد، زیرا عدم توجه به این بافت‌ها موجب زوال شهر و توسعه ناهمگون آن و ایجاد شهرهایی نوپا در حاشیه شهر قدیمی می‌گردد. به عنوان قلمرو مورد پژوهش منطقه یک شهر اهواز به این علت که بخش قابل توجهی از مشکلات شهر اهواز در این منطقه نمود عینی یافته است و بخش مرکزی به دلیل گستردگی بیش از حد بافت فرسوده و روند فرسودگی شدید در آن مورد پژوهش قرار گرفت. پژوهش حاظر به لحاظ هدف توسعه‌ای ـ کاربردی و از لحاظ نوع روش مطالعه توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی است. برای دستیابی به اهداف تحقیق، شاخص‌های اسکلت ساختمان، جنس مصالح، تعداد طبقات، قدمت، دانه‌بندی و نفوذ‌پذیری ساختمان استخراج شد. برای روند وزن دهی به لایه‌ها در داده‌های فضایی از روش AHP FUZZY استفاده شد. همچنین برای بررسی وضعیت ایمنی بافت فرسوده از روش (HOT SPOT ) از ابزار cluster & outlier analysis از مجموعه ابزار‌های موجود در Spatial Statistics Tools مربوط به نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد 83/45 درصد مساحت بافت فرسوده در بازه ایمنی متوسط تا کاملا ناایمن قرار دارند که نشان می‌دهد بخش زیادی از بافت فرسوده از محدوده مرکزی به نوعی نیازمند برنامه‌ریزی ایمن‌سازی بافت است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        73 - بررسی و ارزیابی میزان آسیب‌پذیری بافت فرسوده شهر ایلام در برابر زلزله
        امیر محمودزاده ایران غازی مریم عسکری
        زلزله به عنوان مخرب ترین حادثه طبیعی، عامل تلفات بشری و خسارات اقتصادی قابل توجه در کشور تلقی می شودکه این مسأله در بافت های فرسوده شهری به مراتب شدیدتر است. چرا که بافت های فرسوده، ساختاری متمایز و منحصر به فرد داشته و در عین حال جزئی از پیکره، شهریند که نمادی از تمدن چکیده کامل
        زلزله به عنوان مخرب ترین حادثه طبیعی، عامل تلفات بشری و خسارات اقتصادی قابل توجه در کشور تلقی می شودکه این مسأله در بافت های فرسوده شهری به مراتب شدیدتر است. چرا که بافت های فرسوده، ساختاری متمایز و منحصر به فرد داشته و در عین حال جزئی از پیکره، شهریند که نمادی از تمدن پیشین بشریت محسوب می شوند از آنجایی که این بافت ها در برابر سوانح طبیعی بویژه زلزله بسیار آسیب پذیر بوده، توجه به ترمیم، ساماندهی و نگهداری از آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است.مساحت محدوده بافت فرسوده شهر ایلام، 374 هکتار است که نسبت مساحت آن، 19% سطح کل محدوده هست که محلات قدیمی و بافت مرکزی شهر را در بر گرفته است. روش تحقیق انتخاب شده برای این پژوهش روش توصیفی تحلیلی و میدانی است. هدف از انجام این پژوهش˓ارزیابی میزان آسیب پذیری در بافت فرسوده شهر ایلام است که شاخص‌هایی همچون نوع مصالح، قدمت ساختمان‌ها، تعداد طبقات، نوع کاربری، سطح اشغال، کیفیت ابنیه، تراکم جمعیت، عرض معابر و مساحت بررسی‌شده‌اند.نتایج حاصله نشان می دهد که مصالح ساختمانی بیش‌ترین وزن را به خود اختصاص داده و بقیه عوامل تابعی از وضعیت مصالح بکار رفته در سازه بوده است. نقشه خروجی آسیب‌پذیری نشان داد که از کل مساحت محدوده به استثنای معابر، ۸/۹درصد دارای آسیب‌پذیری خیلی زیاد،59درصد دارای آسیب‌پذیری زیاد،23درصد دارای آسیب‌پذیری متوسط، ۳/۶ درصد دارای آسیب‌پذیری کم ˓و ۵/۵ درصد آسیب پذیری بسیار کم بوده است و در مجموع ۶۷/۹درصد محدوده بافت فرسوده بر اساس شاخص‌های موجود آسیب‌پذیرمی‌باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        74 - مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در گونه‌های مختلف بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: محلات شهشهان، جلوان و ارزنان)
        عفت جنتی احمد خادم الحسینی
        در پژوهش حاضر به دنبال بررسی شاخص‌های کیفیت زندگی در محله جلوان با پیشینه روستایی، ارزنان با پیشینه بافت فرسوده و شهشهان با پیشینه تاریخی هستیم. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و در آن گردآوری داده‌ها بر پایه پرسشنامه‌هایی می‌باشد که در میان محلات 3گانه و بر اساس چکیده کامل
        در پژوهش حاضر به دنبال بررسی شاخص‌های کیفیت زندگی در محله جلوان با پیشینه روستایی، ارزنان با پیشینه بافت فرسوده و شهشهان با پیشینه تاریخی هستیم. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و در آن گردآوری داده‌ها بر پایه پرسشنامه‌هایی می‌باشد که در میان محلات 3گانه و بر اساس جمعیت ساکن در هر محله توزیع گردیده است. جامعه آماری آن شامل350 نفر در بافت فرسوده بوده که به شیوه تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شده‌اند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید که در نهایت به منظور تحلیل آمار گردآوری شده از نرم افزارSPSS و از روش آماری تی تک نمونه‌ای استفاده گردید. نتایج نشان داد که در بین زیرشاخص‌ها فقط در دو زیرشاخص کیفیت روابط اجتماعی و سلامت محیطی در محله جلوان میانگین محاسبه شده بیشتر از میانگین مطلوب(3) است که این نتایج از لحاظ آماری معنادار نمی‌باشد. بنابراین باید عنوان کرد که در هیچ یک از زیرشاخص‌ها میانگین محاسبه شده بیشتر از میانگین مطلوب نمی‌باشد. این بدان معنا است که در هر سه محله مورد مطالعه زیرشاخص‌های کیفیت زندگی کمتر از میانگین مطلوب است. نتایج مقایسه شاخص‌ها نیز نشان داد که در هر سه محله مقادیر میانگین محاسبه شده کمتر از میانگین مطلوب است. نتایج همچنین نشان داد که در بین سه محله مورد مطالعه محله شهشهان بالاترین کیفیت(43/2) و محله ارزنان پایین‌ترین کیفیت(02/2) را دارا می‌باشند. در این میان محله جلوان بین دو محله فوق با مقدار 24/2 قرار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        75 - ارزیابی طرح بازآفرینی بافت فرسوده شهری با رویکرد مشارکت مردمی(نمونه موردی مطالعه محله همت‌آباد اصفهان)
        فاطمه میرزائی ارجنکی امیر حسین شبانی شهرضا
        امروزه توجه به بافت‌های ناکارآمد و قدیمی به اولویت اول سازمان‌های ذی‌ربط تبدیل‌شده است. به‌طوری‌که سازمان‌های شهری با برنامه‌ریزی عملیاتی و راهبردی در پی ساماندهی این‌گونه بافت‌ها هستند. رویکردهای مختلفی جهت ساماندهی بافت‌های فرسوده مدنظر سازمان‌های ذی‌ربط قرارگرفته که چکیده کامل
        امروزه توجه به بافت‌های ناکارآمد و قدیمی به اولویت اول سازمان‌های ذی‌ربط تبدیل‌شده است. به‌طوری‌که سازمان‌های شهری با برنامه‌ریزی عملیاتی و راهبردی در پی ساماندهی این‌گونه بافت‌ها هستند. رویکردهای مختلفی جهت ساماندهی بافت‌های فرسوده مدنظر سازمان‌های ذی‌ربط قرارگرفته که آخرین رویکرد؛ رویکرد بازآفرینی شهری است و در این مسیر، از حوزه توجه صرف به کالبد به عرصه تأکید بر ملاحظه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی نیز گذری داشته است. از طرفی مشارکت یکی از مهم‌ترین الزامات برای موفقیت در انجام بازآفرینی شهری است؛ بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به ارزیابی طرح بازآفرینی بافت فرسوده شهری با رویکرد مشارکت مردمی در محله همت‌آباد اصفهان پرداخته است. روش انجام پژوهش بر اساس هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی بوده است. از ابزار پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات استفاده گردید. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزیه ‌وتحلیل قرارگرفته‌اند. همچنین از مدل تصمیم‌گیری ANP و TOPSIS Fuzzy استفاده‌شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بازآفرینی بافت فرسوده محله همت‌آباد در ایجاد امنیت و تقویت دل‌بستگی و ایجاد حس تعلق در محله تأثیرگذار بوده است. این طرح توانسته است در ترغیب مردم جهت همکاری در کارهای اقتصادی محله تأثیرگذار باشد. بازآفرینی بافت فرسوده محله همت‌آباد به میزان زیادی توانسته است زمینه و بستر نوسازی را در محله فراهم کند و توانسته است در ایجاد انگیزه در شهروندان برای نوسازی در محله موفق باشد. همچنین یافته‌ها نشان داد بازآفرینی بافت فرسوده محله همت‌آباد توانسته است سبب افزایش بهبود وضعیت محیطی در محله شود. نتیجه‌گیری: بازآفرینی شهری به‌عنوان اصلی‌ترین رویکرد مداخله شهری بر اساس تحلیل دقیق وضع یک منطقه هدف، تطابق هم‌زمان بافت کالبدی، ساختارهای اجتماعی، بنیان اقتصادی و وضع محیط‌زیست پیگیری آن به‌صورت متوالی می‌تواند سبب بهبود و توسعه وضعیت محله همت‌آباد گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        76 - سنجش میزان مشارکت بازاریان در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری(نمونه موردی: بافت فرسوده مرکزی شهر اهواز)
        سید جعفر حجازی
        در سال های اخیر رشد بی رویه و شتابان شهرها مشکلات شهری بسیاری ایجاد نموده است. این مشکلات تمامی جنبه های شهرنشینی را تحت تأثیر خود قرارداده و چه بسا که زندگی شهری را مختل نموده است. یکی از این مشکلات قابل توجه در شهرها وجود بافت های فرسوده می باشد،که خود منشأ بسیاری از چکیده کامل
        در سال های اخیر رشد بی رویه و شتابان شهرها مشکلات شهری بسیاری ایجاد نموده است. این مشکلات تمامی جنبه های شهرنشینی را تحت تأثیر خود قرارداده و چه بسا که زندگی شهری را مختل نموده است. یکی از این مشکلات قابل توجه در شهرها وجود بافت های فرسوده می باشد،که خود منشأ بسیاری از مشکلات شهری از جمله مسائل اقتصادی_اجتماعی، کالبدی_فیزیکی، زیست محیطی و امنیتی می‌باشد، که همه ی این ها زمینه ناپایداری را در شهرها فراهم کرده است. شهرها محصول فرآیندی هستند که به افزایش کارایی و تحرک عوامل توسعه برای رفع نیازهای جوامع انسانی می انجامند. این بدان معنی است که ساخت فیزیکی و کالبدی شهرها ریشه اقتصادی دارد. بنابراین شاخص های اقتصادی در نوسازی بافت های فرسوده شهری و افزایش مشارکت مردمی نقش تعیین کننده ای دارند. هدف پژوهش حاضر مطالعة سنجش میزان مشارکت بازاریان در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری، شهر اهواز است. برای جمع آوری پیشینه و مبانی نظری موضوع مورد مطالعه، از اسنادکتابخانه ای و مراجع اصیل مرتبط با موضوع موردپژوهش، استفاده شده است؛ همچنین به منظور سنجش افکار و نظرات کارشناسان پژوهش از روش پیمایشی به صورت پرسش نامه استفاده شده است. پس از مرحلة نظرسنجی ها و ویرایش آن ها، نظرات مختلف دسته بندی و تجزیه و تحلیل شد. برای تحلیل داده های پژوهش از مدلVISUAL PROMETHEE است، تا رتبه بندی محلات براساس مشارکت بازاریان مشخص شود،. نتایج نشان می دهد، که از بین محلات بافت فرسوده مرکزی شهر اهواز،محله سی متری با 0.69 ph+ بالاترین وزن و محله عامری با وزن0.24 ph+کمترین امتیاز اولویت‌بندی معیارهای مؤثر مشارکت بازاریان بافت مرکزی شهر اهواز را به خود اختصاص داده‌اند. در خاتمه برای نهادینه سازی معیارها پیشنهاداتی ارائه گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        77 - تدوین الگوی مشارکت پذیری الکترونیکی شهروندان در بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهر اصفهان
        خاطره امیری محمد مسعود داریوش مرادی چادگانی فرامرز صافی اصفهانی نگین صادقی
        ناکارآمدی بافت‌های فرسوده بر کیفیت فرم، عملکرد و امنیت شهرها تأثیر اساسی دارد. ازاین‌رو بازآفرینی شهری یکی از راهکارهای مداخله در راستای حل مشکلات این‌گونه بافت‌ها است که از مشارکت فعال ساکنان بهره می‌برد. این مقاله باهدف دستیابی به الگوی مشارکت‌پذیری الکترونیکی ساکنان چکیده کامل
        ناکارآمدی بافت‌های فرسوده بر کیفیت فرم، عملکرد و امنیت شهرها تأثیر اساسی دارد. ازاین‌رو بازآفرینی شهری یکی از راهکارهای مداخله در راستای حل مشکلات این‌گونه بافت‌ها است که از مشارکت فعال ساکنان بهره می‌برد. این مقاله باهدف دستیابی به الگوی مشارکت‌پذیری الکترونیکی ساکنان بافت‌های فرسوده شهر اصفهان به‌منظور بازآفرینی این بافت‌ها تدوین‌شده است. بر این اساس یک پژوهش با ویژگی‌های استقرایی، کاربردی و توصیفی تحلیلی است که در آن با به‌کارگیری روش‌های تحلیل ذی‌نفعان با استفاده از تحلیل ماتریس قدرت- منفعت و تحلیل محتوی و نقشه‌نگاری ذهنی الگوی مشارکت‌پذیری الکترونیکی ساکنان در بافت‌های فرسوده اصفهان معرفی می‌شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد فرایند مشارکت‌پذیری شامل مراحل آموزش الکترونیکی، یادگیری الکترونیکی، آگاهی، مشاوره الکترونیکی و درگیری الکترونیکی است و در قلمرو و اختیار بازآفرینی شهری زمینه را برای مشارکت‌پذیری ساکنان بافت‌های فرسوده فراهم می‌کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        78 - طراحی نمودارهای مورداستفاده(use case diagram) کاربران در فرایند مقتدرسازی الکترونیکی ساکنان بافت فرسوده اصفهان
        خاطره امیری محمد مسعود داریوش مرادی چادگانی فرامرز صافی اصفهانی نگین صادقی
        بافت‌های فرسوده شهر اصفهان با ترکیب درهم‌تنیده‌ای از مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی مواجه می‌باشند؛ که بازآفرینی شهری با به‌کار‌گیری ابزار مقتدرسازی اجتماع منسجم و ارتقا مشارکت فعال شهروندان در راستای حل این مشکلات گام برمی‌دارد. این فرایند در بستر فضای مجازی به د چکیده کامل
        بافت‌های فرسوده شهر اصفهان با ترکیب درهم‌تنیده‌ای از مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی مواجه می‌باشند؛ که بازآفرینی شهری با به‌کار‌گیری ابزار مقتدرسازی اجتماع منسجم و ارتقا مشارکت فعال شهروندان در راستای حل این مشکلات گام برمی‌دارد. این فرایند در بستر فضای مجازی به دنبال تسهیل برقراری ارتباط شهروندان و مسئولان؛ مقتدرسازی الکترونیکی معرفی می‌شود. یکی از روش‌های پیاده‌سازی فرایند مقتدرسازی الکترونیکی در فضای مجازی استفاده از روش مهندسی نیازمندی‌ها هست که بر پایه شناسایی نیازمندی‌ها و تحلیل آن، کاربران سیستم و فعالیت‌های آن‌ها معرفی می‌شود. این پژوهش باهدف دستیابی به تحلیل نیازمندی‌ها کاربران و فعالیت‌های آنان را در راستای تحقق فرایند مقتدرسازی الکترونیکی بر پایۀ نمودار مورداستفاده (Use Case) تدوین‌شده است. بر این اساس این مقاله یک پژوهش با ویژگی‌های چون استقرایی،کاربردی و توصیفی- تحلیلی استوار است که با به‌کارگیری روش هیئت‌منصفه و روش تحلیل محتوی با استفاده از نرم‌افزارAtlas ti نیازمندی‌های سیستم تعیین می‌شود. تحلیل نیازمندی‌ها نشان می‌دهد کاربران سیستم فرایند مقتدرسازی الکترونیکی شامل ساکنان بافت‌های فرسوده شهر اصفهان، کارشناس تسهیلگر، کارشناس فنی و کارشناس مربی، مسئول، می‌باشند و فعالیت‌های هر یک بر پایه فرایند مقتدرسازی و نیازمندی‌ها در نرم‌افزار Visual Paradigm به‌صورت نمودار مورد استفاده (use case)؛ به‌عنوان زبان مدل‌سازی یکپارچه (UML) نمایش داده می‌شود. نمودارهای مورداستفاده نمایشی از چگونگی ارتباط بین کاربر و فعالیت‌ها در سیستم چرخه‌ای فرایند مقتدرسازی الکترونیکی برای ساکنان بافت‌های فرسوده شهری اصفهان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        79 - تحلیل کیفیت زندگی شهری در بافت فرسوده مطالعه موردی: منطقه 9 شهر تهران
        سعید ملکی جواد زارعی سحر نصیری قلعه‌بین
        انواع برنامه‌ریزی‌ها ابعاد و جنبه‌های مختلف زندگی را تحت تاثیر قرار داده؛ بنحوی که از 1960 تحت تأثیر نیازها و آگاهی‌های جدید، مفاهیم اجتماعی نوینی از قبیل رفاه اجتماعی، کیفیت زندگی، عدالت اجتماعی و کیفیت محیط در قلمرو برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی مطرح شد. همچین اهمیت و ن چکیده کامل
        انواع برنامه‌ریزی‌ها ابعاد و جنبه‌های مختلف زندگی را تحت تاثیر قرار داده؛ بنحوی که از 1960 تحت تأثیر نیازها و آگاهی‌های جدید، مفاهیم اجتماعی نوینی از قبیل رفاه اجتماعی، کیفیت زندگی، عدالت اجتماعی و کیفیت محیط در قلمرو برنامه‌ریزی و توسعه اجتماعی مطرح شد. همچین اهمیت و نقش کیفیت زندگی شهری در سایر جنبه‌های زندگی، ماهیت ویژه‌ای پیدا کرده و نقش فزاینده‌ای در سلامت محیط سکونتی شهری به عنوان مهم‌ترین سکونتگاه انسانی ایفا می‌کند. هدف پژوهش حاضر سنجش کیفیت زندگی شهری در قلمرو بافت فرسوده منطقه 9 شهر تهران و با انگیزه ارایه یک الگو به منظور ارزیابی کیفیت زندگی و شناخت مؤلفه‌های مؤثر بر آن می‌باشدکه سعی بر آن دارد با توصیف و تبیین مفهوم کیفیت زندگی و بافت فرسوده، شاخص‌های تأثیرگذار بر آن، نحوه ارتباط این شاخص‌ها و نحوه سنجش آن‌ها را در بافت فرسوده شهری بررسی نماید. بنابراین مبنای سنجش کیفیت زندگی در بافت فرسوده منطقه 9 شهر تهران، میزان رضایتمندی ساکنین آن از کیفیت زندگی شهری می‌باشد. این تحقیق با رویکرد توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر داده‌های پرسشنامه‌ای است که به روش پیمایشی صورت گرفته است. در واقع با بررسی ادبیات تحقیق و متون مرتبط با کیفیت زندگی معیار‌های مورد نظر استخراج گردید (شیوه‌ی استقرایی) و سپس با استفاده از شیوه‌ی پیمایشی (توزیع پرسشنامه) ابعاد رضایتمندی از زندگی از منظر ساکنین جمع‌آوری و با استفاده از تکنیک‌های تحلیلی spss و ,amos سنجیده شد. نتایج مبین این مطلب است که وضعیت رضایت از ویژگی‌های کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی معنادار بوده و نشان از کیفیت پایین در این شاخص‌ها دارد. بنحوی که عامل حمل و نقل، مسکن، حکمروایی شهری و دسترسی تفریحی بیشترین تاثیر را در میزان رضایتمندی از زندگی در بافت فرسوده منطقه 9 شهر تهران را دارا می‌باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        80 - تحلیل بافت فرسوده مسکونی منطقه 7 شهر اصفهان و راهکارهای ساماندهی آن
        نفیسه روحانی
        بافت فرسوده یکی از موارد مطرح در بسیاری از شهرهای ایران است که هرکدام متناسب با شرایط انسانی و طبیعی خود نیازمند مداخله و اصلاح می‌باشد.منطقه 7 اصفهان در قسمت شمال این شهر واقع شده است و این منطقه با مساحت 2857 هکتار ،حدود 6درصد از مساحت شهر اصفهان و حدود94/187هکتار باف چکیده کامل
        بافت فرسوده یکی از موارد مطرح در بسیاری از شهرهای ایران است که هرکدام متناسب با شرایط انسانی و طبیعی خود نیازمند مداخله و اصلاح می‌باشد.منطقه 7 اصفهان در قسمت شمال این شهر واقع شده است و این منطقه با مساحت 2857 هکتار ،حدود 6درصد از مساحت شهر اصفهان و حدود94/187هکتار بافت فرسوده را به خود اختصاص داده است، بافت فرسوده منطقه 7 از گونه‌ی بافت فرسوده با پیشینه شهری می‌باشد. دراین مقاله مسائل و مشکلات موجود در بافت فرسوده و عوامل مؤثر بر تخریب آن مورد بررسی قرارگرفته است جامعه آماری مورد مطالعه ساکنان بافت فرسوده منطقه 7 می‌باشد، حجم نمونه از طریق فرمول کوکران محاسبه شده است، 319پرسشنامه در بین افراد توزیع گردید و بابکارگیریازنرم‌افزار SPSSآمارتوصیفیواستنباطیموردتجزیهوتحلیلقرارگرفتهاست و برای تحلیل‌های استنباطی از روش آماری t تست تک گروهی استفاده شده است. برخی نتایج بدست آمده بیانگرآن است که کهکمبودامکانات وخدماتشهری،تأسیساتزیربنایی در بافت فرسوده از یک طرف و ازطرفدیگروضعیتاجتماعی اقتصادیساکنانبافت از جمله (درآمد کم ساکنان و نرخ بالای بیکاری، بالا بودن افراد مهاجر جویای کار در محدوده)، سببشدهتاروندبهسازیونوسازیدرونبافتکندشود. نتایج نشان می‌دهد ساکنین منطقه پایین بودن توان مالی خود را مهمترین عامل در عدم نوسازی مسکن خود می‌دانند. در این مقاله بابهکارگیریازتکنیک SWOTبه شناساییعواملداخلی و خارجی پرداخته وراهکارهایی جهت استفاده از فرصت‌ها برای غلبه بر نقاط ضعف منطقه پیشنهاد گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        81 - ارزیابی کیفیت زندگی شهری (مطالعه ی موردی: بافت فرسوده شهر آمل)
        امیر حسین خادمی دکترعیسی جوکار سرهنگی
        کیفیت زندگی شهری یکی از مهمترین حوزه های مطالعات شهری در کشورهای مختلف به شمار می رود که دارای مؤلفه های چندگانه ی اجتماعی، محیطی و اقتصادی می باشد. توجه به این شاخص در شهرها بدلیل نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی شهری و بطور کلی تعیین میزان قابل زی چکیده کامل
        کیفیت زندگی شهری یکی از مهمترین حوزه های مطالعات شهری در کشورهای مختلف به شمار می رود که دارای مؤلفه های چندگانه ی اجتماعی، محیطی و اقتصادی می باشد. توجه به این شاخص در شهرها بدلیل نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی شهری و بطور کلی تعیین میزان قابل زیست بودن شهرها فزونی یافته است. در شهرهای کشور، بافت های فرسوده از جمله مناطق شهری می باشند که آهنگ تحولات کالبدی و رونق اقتصادی- اجتماعی آنها با سایر نقاط شهری مطابقت نداشته و سطح کیفی زندگی در آنها به سبب فرسودگی تنزل چشمگیر می یابد. بافت فرسوده شهر آمل نیز که هسته اولیه و خواستگاه شهر را شامل می گردد، از جنبه های گوناگون کیفیت زندگی از جمله کیفیت محیطی، اقتصادی و سلامت اجتماعی چهره ای متفاوت نسبت به سطح شهر را به نمایش گذارده است. از اینرو هدف از این تحقیق پاسخ به پرسش اصلی تحقیق مبنی بر وضعیت شاخص کیفیت زندگی و تعیین نقاط قوت و ضعف هر یک از ابعاد سه گانه آن در بافت فرسوده شهر آمل بوده است. روش تحقیق از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و در آن گردآوری داده ها بر پایه پرسشنامه هایی می باشد که در میان محلات 14 گانه این بافت و بر اساس جمعیت ساکن در هر محله توزیع گردیده است. جامعه آماری آن شامل350 خانوار در بافت فرسوده بوده که به شیوه تصادفی ساده برای مطالعه انتخاب شده اند. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده گردید که در نهایت به منظور تحلیل آمار گردآوری شده از نرم افزارSPSS و از روش های آماری از قبیل همبستگی اسپیرمن و آزمون کای اسکوئر استفاده گردید. نتایج آزمون ها نشان می دهد که بافت فرسوده ی شهر به لحاظ شاخص کیفیت زندگی در زیر سطح متوسط قرار گرفته است و در این میان شهروندان از وضعیت اقتصادی نسبت به سایر مؤلفه ها ابراز نارضایتی بیشتری نموده اند. در میان محلات نیز محله پایین بازار در زمینه سلامت اجتماعی، محله نیاکی در زمینه کالبدی و محله چاکسر در زمینه اقتصادی وضعیت نامساعد تری نسبت به سایر محلات این بافت نشان داده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        82 - پهنه بندی و اولویت بندی بافت حوزه 6 شهر کرمان در برابر زلزله با استفاده از تکنیک های سنجش از دور
        مریم نوحه سرا ملیحه ذاکریان سید علی المدرسی مصطفی خبازی محمد حسین سرایی
        امروزه آسیب‌پذیری شهرها و به خصوص بافت‌های قدیمی و فرسوده در برابر زلزله، به عنوان مسئله مهمی پیش روی متخصصان مخاطرات محیطی قرار گرفته است. طبق گزارش سازمان ملل در سال 2003 میلادی کشور ایران در بین کشورهای جهان رتبه نخست را در تعداد زلزله‌های با شدت 5.5 ریشتری دارد و جز چکیده کامل
        امروزه آسیب‌پذیری شهرها و به خصوص بافت‌های قدیمی و فرسوده در برابر زلزله، به عنوان مسئله مهمی پیش روی متخصصان مخاطرات محیطی قرار گرفته است. طبق گزارش سازمان ملل در سال 2003 میلادی کشور ایران در بین کشورهای جهان رتبه نخست را در تعداد زلزله‌های با شدت 5.5 ریشتری دارد و جز ده کشور بلاخیز و ششمین کشور زلزله‌خیز دنیا است، کمربند زلزله 90 درصد از خاک کشور ما را دربرگرفته است و در این میان شهر کرمان به لحاظ قـرار‌گیـری در زون تکتونیکی ایران مرکزی و دارا بودن گسل‌ها و شکستگی‌های بزرگ و عمیق از نظر زمین‌شناختی می‌توانـد منشاء بحران‌های عظیم، خسارات و تلفات شدید باشد؛ لذا در این پژوهش ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای ASTER سال 2007 به شناسایی بافت‌های فرسوده شهر کرمان با استفاده از SVM پرداخته شد.در این بررسی با ضریب کاپای 76 درصد برای تمامی طبقات تعیین شده و ضریب کاپای 59 درصد بافت فرسوده شهر کرمان شناسایی گردید. نتایج نشان داد که روش طبقه‌بندی ماشین-بردار پشتیبان توانایی تشخیص نزدیک به 75 درصد از بافت فرسوده محدوده را دارا می باشد و روش SVMدر شناسایی حوزه شِش بافت فرسوده شهری بسیار مناسب عمل کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        83 - استفاده از تصاویر ماهواره ای Aster و تکنیک SVM در پهنه بندی و اولویت بندی بافت فرسوده شهری در برابر زلزله ( نمونه موردی حوزه 5 شهر کرمان)
        مریم نوحه سرا ملیحه ذاکریان سید علی المدرسی مصطفی خبازی محمد حسین سرایی
        کشور ایران جز ده کشور بلاخیز و ششمین کشور زلزله خیز دنیا است. شهر کرمان نیز بعنوان مرکز پهناورترین استان کشور با دارا بودن بافت فرسوده شهری فراوان از این قاعده مستثنی نیست. شهر کرمان در حاشیه شمالی دشت کرمان به‌صورت یک فروزمین(گرابن) فشاری همراه با گسل های متعدد در مرز چکیده کامل
        کشور ایران جز ده کشور بلاخیز و ششمین کشور زلزله خیز دنیا است. شهر کرمان نیز بعنوان مرکز پهناورترین استان کشور با دارا بودن بافت فرسوده شهری فراوان از این قاعده مستثنی نیست. شهر کرمان در حاشیه شمالی دشت کرمان به‌صورت یک فروزمین(گرابن) فشاری همراه با گسل های متعدد در مرز کوه و دشت و مناطق نزدیک شهر قرار گرفته است که برخی از آن‌ها می توانند موجب بروز زلزله هایی حتی قوی تر از 7 ریشتر شوند. از سوی دیگر بافت فرسوده شهری نیز مزید برعلت شده است. امروزه آسیب پذیری شهرها در برابر زلزله، به عنوان مسئله مهمی پیش روی متخصصان مخاطرات محیطی قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره ای ASTER سال 2007 به شناسایی بافت های فرسوده شهر کرمان با استفاده از SVM پرداخته شد. در این بررسی با ضریب کاپای 76 درصد برای تمامی طبقات تعیین شده و ضریب کاپای 59 درصد بافت فرسوده شهر کرمان شناسایی گردید. نتایج نشان داد که روش طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان توانایی تشخیص نزدیک به 45 درصد از بافت فرسوده محدوده را دارا بوده است. این شناسایی نشان داد که روش ماشین بردار پشتیبان در شناسایی حوزه پنج بافت فرسوده شهری نتوانسته چندان مناسب عمل کند در نتیجه، با بررسی میدانی و تطبیق تصاویرگوگل ارث منطقه با نقاط کنترلی موجود در بافت فرسوده مشخص گردید به دلیل وجود زمین های بایر زیاد در این حوزه و شباهت طیفی زمین بایر با بافت فرسوده، روش ماشین بردار پشتیبان نتوانسته شناسایی مناسبی را ارائه دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        84 - بررسی چگونگی ارتقاء امنیت در فضاهای فرسوده منطقه ده تهران با تاکید بر محیط زیست پایدار شهری با رویکرد C.P.T.E.D
        رسا صفایی نمین اردلان باقر خجسته سیدمحمدرضا شهابی رسول صفایی نمین
        امروزه بافت های فرسوده شهری منبع جرم و جنایت و ناامنی هستند و یکی از رویکرد هایی که برای کاهش خطرات موجود در این مکان ها به کار گرفته شده رویکرد CPTED می باشد. رویکرد CPTED (پیشگیری از جرائم با استفاده از طراحی محیطی) را می توان نوعی رویکرد هدفمند در جهت طراحی کارآمد و چکیده کامل
        امروزه بافت های فرسوده شهری منبع جرم و جنایت و ناامنی هستند و یکی از رویکرد هایی که برای کاهش خطرات موجود در این مکان ها به کار گرفته شده رویکرد CPTED می باشد. رویکرد CPTED (پیشگیری از جرائم با استفاده از طراحی محیطی) را می توان نوعی رویکرد هدفمند در جهت طراحی کارآمد و هوشمندانه مولفه های محیطی با بکارگیری بهینه محیط مصنوع در کاهش جرائم دانست که بطور موثری در افزایش سرمایه اجتماعی، بهبود کیفیت زندگی و افزایش سرمایه اجتماعی، تاثیر بسزایی دارد. بر این اساس هدف از پژوهش حاضر بررسی چگونگی ارتقاء امنیت در فضاهای فرسوده با تاکید بر محیط زیست پایدار شهری با رویکرد C.P.T.E.D در منطقه ده تهران بوده است.پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و به شیوه ی کتابخانه ای و میدانی با استفاده از منابع اسنادی و spss انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد به کارگیری رویکرد cpted در طراحی شهری و فضاهای عمومی شهری موجبات افزایش امنیت اجتماعی در این فضاها را موجب شده و به تبع آن زمینه ارتقاء کیفیت زندگی را نیز در این فضاها برای ساکنان خود به ارمغان خواهد آورد. به این دلیل که احساس امنیت به عنوان امری ذهنی تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی و روانی است. روش تحقیق: پژوهش از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و به شیوه ی کتابخانه ای و میدانی با استفاده از منابع اسنادی و spss انجام شده است. جامعه آماری و محدوده مورد مطالعه نیز منطقه ده تهران می باشد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می دهد به کارگیری رویکرد cpted در طراحی شهری و فضاهای عمومی شهری موجبات افزایش امنیت اجتماعی در این فضاها را موجب شده و به تبع آن زمینه ارتقاء کیفیت زندگی را نیز در این فضاها برای ساکنان خود به ارمغان خواهد آورد. به این دلیل که احساس امنیت به عنوان امری ذهنی تحت تأثیر عوامل مختلف اجتماعی و روانی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        85 - تحلیل ساختارکالبدی بافت‌های فرسوده شهری با رویکرد توسعه پایدار (نمونه موردی: بافت فرسوده شهر آمل)
        رقیه فتحی سیروس شفقی حسن بیک محمدی
        در پی تحول در شیوه زندگی، نیاز به خدمات گوناگون نیز افزایش یافته و جهت مطابقت با شرایط جدید و دست یابی به توسعه ای پایدار، ساماندهی بافت های فرسوده اهمیت بیشتری می‌یابد. هدف پژوهش حاضر نیز ساماندهی کالبدی، فرهنگی- اجتماعی بافت فرسوده شهری با رویکرد توسعه پایدار شهری در چکیده کامل
        در پی تحول در شیوه زندگی، نیاز به خدمات گوناگون نیز افزایش یافته و جهت مطابقت با شرایط جدید و دست یابی به توسعه ای پایدار، ساماندهی بافت های فرسوده اهمیت بیشتری می‌یابد. هدف پژوهش حاضر نیز ساماندهی کالبدی، فرهنگی- اجتماعی بافت فرسوده شهری با رویکرد توسعه پایدار شهری در شهر آمل می باشد. از نظر قلمرو زمانی، مطالعه در این محدوده در سال‌های1393و 1394 است. در این پژوهش کاربردی و توسعه ای از روش های توصیفی، اسنادی و همبستگی استفاده شده است. حجم نمونه در این پژوهش نیز 304 نفر روسای خانوار در بافت فرسوده و 30 نفر کارشناسان مربوطه می‌باشد. به منظور گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه‌ها، نقشه محلات، منابع کتابخانه‌ای و همچنین بازدید میدانی استفاده شده است. نتایج جمع آوری شده از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSSو آزمون های آماری مورد ارزیابی قرار گرفته و از نتایج پرسشنامه کارشناسی در تکنیک SWOT بهره برده شده است. بنابراین با توجه به نتایج حاصله از تحقیق، الگوی پیشنهادی مداخله با تکیه بر توسعه پایدار شهری ارائه گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        86 - مشارکت در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: محله خیرآباد شهر بیرجند)
        پگاه مریدسادات سجاد محمدیان
        بافتهای فرسوده و ناکارآمد در شهرها از مسائل بحرانی توسعه پایدار شهری است و نوسازی و بهسازی آنها برای دستیابی به جوامع پایدار مورد تاکید است. در این فرایند علاوه بر جنبه های محیطی- کالبدی، به ابعاد اقتصادی- اجتماعی ساکنین این بافتها توجه می شود. لذا عوامل انسانی و مشارکت چکیده کامل
        بافتهای فرسوده و ناکارآمد در شهرها از مسائل بحرانی توسعه پایدار شهری است و نوسازی و بهسازی آنها برای دستیابی به جوامع پایدار مورد تاکید است. در این فرایند علاوه بر جنبه های محیطی- کالبدی، به ابعاد اقتصادی- اجتماعی ساکنین این بافتها توجه می شود. لذا عوامل انسانی و مشارکت آنها در بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری بسیار اهمیت دارد و شناخت تمایلات مشارکتی و عوامل موثر بر ارتقا مشارکت ایشان ضروری است. بر این اساس هدف اصلی مطالعه حاضر بر پایه تبیین عوامل موثر بر مشارکت مردم در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده محله خیرآباد شهر بیرجند استوار گردید. این تحقیق پیمایشی با روش توصیفی-تحلیلی و ابزارگردآوری داده‌ها پرسشنامه است. جامعه آماری پژوهش، 1123خانوار ساکن درمحله خیرآباد بود. تعداد نمونه مبتنی بر فرمول کوکران 163خانوار تعیین گردید که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. برای توصیف داده‌ها از آماره‌های میانگین و انحراف معیار استفاده شد. تحلیل داده ها با آزمونهای تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر انجام شد. مطابق یافته ها پاسخگویان بیشترین تمایل را به مشارکت در تصمیم گیری و کمترین گرایش را به مشارکت مالی دارند. مولفه های احساس تعلق، اعتماد و انسجام اجتماعی، دسترسی به خدمات، طرحها و اقدامات حمایتی و توسعه نهادی و ظرفیت سازی بر مشارکت مردم در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده تاثیر دارند. در این بین احساس تعلق به محل سکونت بیشترین تاثیرگذاری (0.533) را دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        87 - شاخص های استراتژی توسعه شهری و پهنه های فرسوده شهرهای میانی استان مازندران
        یاسر قاسمی اسدالله دیوسالار پری شکری فیروزجاه مهناز کشاورز
        یکی از ارکان مهم و تعیین‌کننده درروند توسعه، پویایی و پایایی هر جامعه شهری، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی جامع در زمینه ساماندهی بافت‌ قدیمی و فرسوده شهری است. برنامه ریزی و مدیریت ساماندهی بافت های فرسوده شهر می تواند ضمن ارتقاء سطح کیفی استانداردهای زندگی ساکنین محلات فرس چکیده کامل
        یکی از ارکان مهم و تعیین‌کننده درروند توسعه، پویایی و پایایی هر جامعه شهری، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی جامع در زمینه ساماندهی بافت‌ قدیمی و فرسوده شهری است. برنامه ریزی و مدیریت ساماندهی بافت های فرسوده شهر می تواند ضمن ارتقاء سطح کیفی استانداردهای زندگی ساکنین محلات فرسوده، سبب پایداری توسعه در تمامی ابعاد زندگی شهری شود. در چند دهه‌ی گذشته عدم کفایت سیاست‌های توسعه شهری متداول در زمینه ساماندهی بافت های فرسوده، ضرورت بکارگیری رویکرد نوینی چون استراتژی توسعه شهری را جهت احیا و بازآفرینی می‌طلبد. در این راستا هدف این پژوهش، ارزیابی و تحلیل شاخص های استراتژی توسعه شهری در پهنه فرسوده مرکزی شهرهای میانی استان مازندران می باشد. روش مورد استفاده در این تحقیق از نوع توصیفی– تحلیلی و به لحاظ هدف کاربردی و توسعه ای است. روش گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای و میدانی بوده که برای جمع‌آوری اطلاعات میدانی از پرسشنامه استفاده شده است. اطلاعات جمع آوری شده وارد نرم افزار spss شده و سپس با استفاده از آمارهای استنباطی و مدل‌های آنتروپی و ساو مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته‌است. نتایج پژوهش حاکی ازآن است که پهنه مرکزی شهرهای مورد‌مطالعه در برخورداری از شاخص‌های استراتژی توسعه شهری از وضعیت مطلوبی برخوردار نمی باشند. از میان شاخص های استراتژی توسعه شهری بیشترین میزان تحقق مربوط به شاخص قابل زندگی بودن با میانگین 2.39 و مقدار توزیع 10.89- و کمترین میزان تحقق مربوط به شاخص بانکی بودن با میانگین 2.24 و مقدار توزیع 12.26- می باشد. براساس مدلSaw به‌لحاظ برخورداری از شاخص‌های استراتژی توسعه شهری، شهر قائمشهر در مقایسه با دیگر شهرها از وضعیت بهتری برخوردار بوده و شهر بابل در رتبه آخر قرار گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        88 - بافت فرسوده؛ فرصت یا تهدید مدیریت شهری (نمونه موردی: بافت فرسوده شهر نهاوند)
        مصطفی خزایی محمد تقی رضویان
        بهسازی و نوسازی در بافت‌های فرسوده شهری از جمله چالش‌های مهم فراروی مدیریت شهری در کشورهای درحال‌توسعه می‌باشد. شناسایی وضعیت کالبدی و عملکردی این بافت ها به‌منظور برنامه‌ریزی و مدیریت و نگهداری آنها از اقدامات اولیه و مهمی است که باید صورت پذیرد. بافت فرسوده شهر نهاوند چکیده کامل
        بهسازی و نوسازی در بافت‌های فرسوده شهری از جمله چالش‌های مهم فراروی مدیریت شهری در کشورهای درحال‌توسعه می‌باشد. شناسایی وضعیت کالبدی و عملکردی این بافت ها به‌منظور برنامه‌ریزی و مدیریت و نگهداری آنها از اقدامات اولیه و مهمی است که باید صورت پذیرد. بافت فرسوده شهر نهاوند با مساحت حدود 166 هکتار و متشکل از هفده محله از جمله این بافت‌ها می‌باشد. محدوده مورد نظر، علی‌رغم وجود قابلیت‌هایی در زمینه‌های کالبدی، اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی - تاریخی، دارای نارسایی‌هایی در زمینه‌های مذکور می‌باشد. در این پژوهش از روش تحلیلی SWOT در راستای سنجش وضعیت کلان بافت فرسوده شهر نهاوند بهره گرفته ایم. روش تحقیقی که در این مقاله استفاده شده است، روش توصیفی و تحلیلی است که با مطالعه اسنادی– کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی از محدوده بافت صورت گرفته است. آنچه از نتایج این تحقیق حاصل شد بیان این مطلب بود که بافت فرسوده شهر نهاوند در پی بی‌توجهی مسئولین و مدیران شهری به‌صورت یک معضل و مسئله در شهر جلوه می‌کند و در زمینه های مختلف اجتماعی و اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی شرایط نابسامانی را تجربه می کند، و مدیریت شهری نیز نگاه شایسته و عالمانه‌ای(برنامه ریزی منسجم و کارآمدی) برای معضلات این بافت نداشته است. این در حالی است که با تغییر رویکرد مسئولین و مدیران شهری به این بافت با ارزش و تاریخی(نه به‌عنوان تهدید بلکه به‌عنوان فرصت)، می‌توان ضمن مرتفع کردن معضلات موجود، در راستای استفاده بهینه از قابلیت‌های وافر این مناطق در راستای توسعه همه‌جانبه شهر نهاوند گام‌های اساسی برداشت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        89 - سنجش میزان مشارکت‏های مردمی در نوسازی بافت‏های فرسوده شهری (نمونه موردی: بافت قدیم شهرکرمانشاه)
        مصطفی شاهینی فر اقبال پاهکیده فرزین چاره جو ژیلا خالدیان
        مشکلات بافت های فرسوده قدیمی درکلان‌شهرها همواره به عنوان یکی موانع توسعه شهرها تلقی شده است. این عامل در کنار سایر معضلات بافت‌های فرسوده شهری و نیز روند رو به رشد آنها، سبب شده که امروزه بخشی از ذهن شهروندان، برنامه‌ریزان و مدیران شهری، معطوف به این مسأله اساسی گردد چکیده کامل
        مشکلات بافت های فرسوده قدیمی درکلان‌شهرها همواره به عنوان یکی موانع توسعه شهرها تلقی شده است. این عامل در کنار سایر معضلات بافت‌های فرسوده شهری و نیز روند رو به رشد آنها، سبب شده که امروزه بخشی از ذهن شهروندان، برنامه‌ریزان و مدیران شهری، معطوف به این مسأله اساسی گردد. بر اساس آمار و اطلاعات موجود؛ بیش از 70 هزار هکتار بافت فرسوده در بیش از 470 شهر کشور شناسایی شده‌اند. که بالغ بر 15 درصد جمعیت شهری کشور در این بافت‌ها سکونت دارند که یکی از آنها محدوده بافت قدیم شهر کرمانشاه است. این محدوده حدود 3 درصد از مساحت شهر را در برمی گیرد. این بافت در طول سالیان گذشته، معضلات عدیده ای از جمله مشکلات بهداشتی، زیست محیطی، گره های ترافیکی سنگین، جرایم اجتماعی و... را بر شهر تحمیل نموده، و کندی در امر توسعه شهر را به همراه داشته است. در این میان موضوع مشارکت مردم در بهسازی و نوسازی چنین بافت‌هایی می‌تواند روند توسعه را تسریع بخشیده و بار اضافی دولت‌ها را کاهش داده و امر توسعه را مردمی نماید. در همین راستا مقاله حاضر به سنجش میزان مشارکت‌های مردمی در نوسازی بافت‌های فرسوده شهری(نمونه موردی: بافت قدیم شهرکرمانشاه) می پردازد و تلاش می کند به این پرسش ها پاسخ دهد: که آیا نگرش ساکنین بافت‌های فرسوده نسبت به نوسازی این بافت‌ها در قیاس با رویکرد مورد انتظار درباره مشارکت به صورت تصادفی است یا رابطه معنی‌داری بین آنها وجود دارد؟ روش شناسی پژوهش حاضر برحسب هدف کاربردی و بر حسب ماهیت توصیفی می‌باشد. روش تجزیه و تحلیل در این پژوهش با توجه به ناپارامتریک بودن داده ها آزمون خی دو است. در این پژوهش به دلیل استفاده از یک متغیر (میزان مشارکت) که در سه طبقه بالا،‌ متوسط و پایین از روش نیکویی برازش استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که بین فراوانی های مشاهده شده و مورد انتظار میزان مشارکت مردم در نوسازی بافت های فرسوده شهر کرمانشاه تفاوت معناداری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        90 - مکان‎های ناپایدار شهری در برابر زلزله (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر خرم‎آباد)
        سعید امان پور محمدعلی فیروزی محمد حسین شاکرمی
        کشور ایران به دلیل قرار گیری روی کمربند زلزله‌خیز جهان به طور مکرر با زلزله مواجه می‎شود. به تبع شهر خرم‎آباد نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با توجه به وجود گسلهای اصلی و فعال در منطقه در پهنه خطر زلزله خیزی بالا قرار گرفته است. بافت قدیم شهر خرم‎آباد نیز ب چکیده کامل
        کشور ایران به دلیل قرار گیری روی کمربند زلزله‌خیز جهان به طور مکرر با زلزله مواجه می‎شود. به تبع شهر خرم‎آباد نیز از این قاعده مستثنی نبوده و با توجه به وجود گسلهای اصلی و فعال در منطقه در پهنه خطر زلزله خیزی بالا قرار گرفته است. بافت قدیم شهر خرم‎آباد نیز بر اثر قدمت بناها، فرسودگی بافت و دسترسی نامناسب و عرض کم معابر، ضعف زیرساخت‎ها، به عرصه‎های آسیب پذیر در برابر حوادث و سوانح طبیعی و انسان ساخت تبدیل شده است.هدف اصلی این پژوهش، بررسی و تحلیل عناصر تأثیرگذار بر میزان ناپایداری بافت‎های فرسوده در راستای افزایش ایمنی این بافت‎ها جهت ارتقاء شرایط سکونت و در واقع توسعه پایدار آن بافت‎ها می‎باشد.ماهیت تحقیق، نظری-کاربردی و نوع مطالعه، توصیفی ـ تحلیلی است. از این رو در این پژوهش، میزان آسیب پذیری و ناپایداری بافت فرسوده شهر خرم‎آباد در مقابل زلزله بررسی شده است و با دیدگاه کل نگر شاخص‎های اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، خدمات اضطراری، درجه زلزله خیزی و... بررسی و با مدل AHP میزان ناپایداری شاخص‎های مذکور اولویت‌بندی و تحلیل گردیده است. نتایج پژوهش نشان می‎دهد که در اکثر شاخص‎های مورد بررسی بویژه در زمینه شاخص‎های کالبدی مانند؛ سطح اشغال، اندازه قطعات، مصالح ساختمانی، قدمت ابنیه، وضعیت دسترسی، دسترسی به خدمات اضطراری و... بافت فرسوده شهر خرم‎آباد آسیب پذیر بوده و ناپایدار می‎باشد و کارایی لازم را در مقابل بحران احتمالی ندارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        91 - تبیین الگوی نوسازی بافت فرسوده در انتظام رویکرد شهر سالم (نمونه موردی: محلات فرسوده شهر قائمشهر)
        تقی تقوی زنجانی لیلا ابراهیمی
        تا به امروز در خصوص نوسازی بافت فرسوده شهـری، نظریه هـایی در عرصه‎های موضوعی مختلف ارایه شده است. در جامعیت انتظام یافته این آشوب غالباً فرسودگی یکی از مهمترین مسائلی است که بافت های شهری بدان مبتلا می شوند و باعث بی‌سامانی، عدم تعادل، عدم تناسب و بی‌قوارگی بافت ه چکیده کامل
        تا به امروز در خصوص نوسازی بافت فرسوده شهـری، نظریه هـایی در عرصه‎های موضوعی مختلف ارایه شده است. در جامعیت انتظام یافته این آشوب غالباً فرسودگی یکی از مهمترین مسائلی است که بافت های شهری بدان مبتلا می شوند و باعث بی‌سامانی، عدم تعادل، عدم تناسب و بی‌قوارگی بافت های شهری می شود و مسأله اصلی فقدان یک رویکرد علمی از حیث دستیابی به شهری سالم است. این پژوهش با هدف شناسایی شاخصهای نوسازی بافت فرسوده با تأکید بر رویکرد شهر سالم، به روش پژوهشی مطالعات متون تخصصی شهرسازی، و مطالعات میدانی به منظور تبیین مفهوم و تدوین الگوی نوسازی بافت فرسوده مبتنی بر تحلیل توصیفی تطبیقی شاخص های شهر سالم صورت پذیرفته است. محدوده مورد مطالعه پژوهش بافت‎های فرسوده شهر قائمشهر برمبنای شاخص‎های سه گانه فرسودگی کالبدی مصوب شورای عالی معماری و شهرسازی به مساحت 347 هکتار در سال 1386 به تصویب شورای عالی معماری و شهرسازی رسیده است و در سال1395نزدیک به 33000 هزار نفر جمعیت داشته است. جامعه آماری این پژوهش از طریق فرمول کوکران، 385نفر محاسبه گردید. اطلاعات از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند و با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنف نرمال بودن داده‎ها مورد بررسی قرار گرفتند و در نهایت با استفاده از نرم افزار SPSS و از طریق آزمونLinear Regression تحلیل گردیدند. نتایج پژوهش نشان دهنده این است که، همبستگی در زیرشاخص کوتاهی سفر و پس از آن کیفیت فیزیکی مناسب شبکه و حوزه خدماتی (شعاع عملکردی) کاربری‎های خدماتی می‎باشد که این امر نشان دهنده کیفیت بسیار پایین شبکه ارتباطی منتج از نفوذناپذیری در خصوص دسترسی به خدمات در این سکونتگاه‌ها می‎باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        92 - تبیین فرایند پایش توازن کالبدی در مدل نوسازی متوازن بافت‎های فرسوده‎ی شهری با استفاده از روش سیستم داینامیک (نمونه موردی: بافت فرسوده مرکزی شهر زنجان)
        علی اوصانلو علیرضا عندلیب شیرین طغیانی
        امروزه در بهبود محیط زیست شهری همچون نوسازی بافت‎های فرسوده ضرورت بهره‌برداری از آموزه‎ها و تجارب گذشته با استفاده از مدل‎ها، به ویژه مدلی مفهومی که از نظریه‌ای بومی استفاده کرده و با شرایط زمینه‌ای کشور ما سازگاری داشته باشد، ضروریست. لذا این پژوهش چارچوب چکیده کامل
        امروزه در بهبود محیط زیست شهری همچون نوسازی بافت‎های فرسوده ضرورت بهره‌برداری از آموزه‎ها و تجارب گذشته با استفاده از مدل‎ها، به ویژه مدلی مفهومی که از نظریه‌ای بومی استفاده کرده و با شرایط زمینه‌ای کشور ما سازگاری داشته باشد، ضروریست. لذا این پژوهش چارچوب خود را بر مبنای فرایندی نوین برای دستیابی به تغییرات مثبت در نوسازی بافت‎های فرسوده قرار داده است. در این مقاله ابتدا نظریه "نوسازی متوازن بافت‎های فرسوده شهری" تبیین گشته و از آن در نمونه موردی(بافت فرسوده مرکزی شهر زنجان) استفاده می‌شود. نتایج حاصل شده از گام نخست، برای استفاده در "مدل‌سازی داینامیکی سیستم بافت فرسوده" مورد استفاده قرار می‌گیرد. متغیر‎های پژوهش که برای استفاده در مدل‌سازی استفاده می‌شوند، شامل تعداد فراوان شاخص‎ها، مؤلفه‎ها و عناصر کالبدی بافت فرسوده شهری می‌باشند که از منابع معتبر نظری و مطالعات میدانی و پرسشنامه و نیز استفاده از نظر نخبگان به روش دلفی، به دست می‌آیند و در نهایت با استفاده از روش تحلیل عاملی، به شاخص‎های مهم و تأثیرگذار کاهش می‌یابند. پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و از حیث روش، پیمایشی محسوب می‌شود. جامعه آماری این پژوهش ساکنین و استفاده کنندگان از بافت فرسوده مرکزی شهر زنجان می‌باشند که 375 نفر از شهروندان به عنوان جامعه نمونه به صورت نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. نتایج این پژوهش در "مدل نوسازی متوازن" نشان می‌دهد که بافت فرسوده مرکزی زنجان، در بعد کالبدی، از توازن خارج گشته و اولویت‎های اقدام برای به توازن رسانیدن بافت را مشخص می‌نمایند. خروجی "مدل سیستم داینامیک نرم‌افزار ونسیم" نیز از رو به نامتوازن بودن سیستم بافت فرسوده در آینده حکایت دارد. همچنین مدل‎های سیستم داینامیک، صحت نتایج نظریه متوازن را تأیید می‌کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        93 - ارزیابی سناریوهای بازآفرینی شهری در بافت‌های فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه هشت تبریز)
        سیامک صفوری بشیر بیک بابایی پرویز نوروزی
        بر اساس یافته‌های این پژوهش از بین ۲۷ عامل شناسایی ‌شده مؤثر در بازآفرینی بافت منطقه هشت تبریز ۹ عامل به‌ عنوان پیشران حیاتی جهت سناریوسازی انتخاب شدند. در بین سناریوها نیز سناریوهای قوی به‌ عنوان سناریوهای مطلوب انتخاب شد. در بین سناریوهای قوی سناریوهای اول، دوم، سوم و چکیده کامل
        بر اساس یافته‌های این پژوهش از بین ۲۷ عامل شناسایی ‌شده مؤثر در بازآفرینی بافت منطقه هشت تبریز ۹ عامل به‌ عنوان پیشران حیاتی جهت سناریوسازی انتخاب شدند. در بین سناریوها نیز سناریوهای قوی به‌ عنوان سناریوهای مطلوب انتخاب شد. در بین سناریوهای قوی سناریوهای اول، دوم، سوم و چهارم به دلیل بالا بودن درجه مطلوبیت جزء برترین سناریوها مشخص گردید. نتایج نشان می‌دهد جهت بازآفرینی منطقه هشت تبریز توجه به بهبود وضعیت شاخص‌های: عوامل مدیریتی، توسعه گردشگری، مرمت آثار تاریخی و مدیریت ترافیکی الزامی است. چون شاخص‌های مذکور در آستانه تبدیل به بحران هستند و ادامه روند مذکور مانع بازآفرینی مطلوب منطقه هشت تبریز می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        94 - سنجش پارامترهای فیزیکی موثر در بافت های فرسوده (نمونه موردی : شهر طرقبه)
        مجتبی ثابت کوشکی نیان حجت حاتمی نژاد حسین حاتمی نژاد
        برنامه‌ریزی بافت فرسوده شهرها به مفهوم تجدید حیات یا بازسازی هسته مرکزی شهر است، که اغلب دارای بافتی متراکم، خیابان‌ها و کوچه‌های پر پیچ و خم و باریک هستند. بافت های تاریخی و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته ی اولیه و اصلی آن شهرها را تشکیل می دهد، از یک طرف جزو چکیده کامل
        برنامه‌ریزی بافت فرسوده شهرها به مفهوم تجدید حیات یا بازسازی هسته مرکزی شهر است، که اغلب دارای بافتی متراکم، خیابان‌ها و کوچه‌های پر پیچ و خم و باریک هستند. بافت های تاریخی و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته ی اولیه و اصلی آن شهرها را تشکیل می دهد، از یک طرف جزو میراث فرهنگی و تاریخی آن شهرها محسوب شده و حفظ و بهسازی کالبدی و توانمند سازی عملکردی آن ها اجتناب ناپذیر می باشد و از طرف دیگر اغلب این بافت ها با گذشت زمان و عدم توجه و نگه داری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی می گردند. شناسایی وضعیت کالبدی و عملکردی این بافت ها به منظور برنامه ریزی و مدیریت حفظ و نگه داری آنها از اقدامات اولیه و مهمی است که باید صورت پذیرد. بافت فرسوده شهر طرقبه دارای مساحت حدود 20 هکتار می باشد که در این تحقیق از لحاظ شاخص های کالبدی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. برای انجام این تحقیق، اطلاعات مورد نیاز به صورت کتابخانه ای و میدانی جمع آوری گردیده و با استفاده از روش های کمی، تحلیلی و توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و نتایج حاصل نیز به صورت نقشه هایی ارائه گردیده است. نتایج حاصل از انجام این تحقیق نشان می دهد که اولاً وضعیت کالبدی محلات مختلف این محدوده متفاوت بوده، ثانیاً هر کدام از محلات از لحاظ هر یک از شاخص ها نیز وضعیت متفاوتی دارند و ثالثاً به طور کلی و با توجه به کلیه مشخصه های فیزیکی فوق الذکر، هیچ کدام از محلات بافت فرسوده این شهر وضعیت کالبدی مطلوبی ندارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        95 - بررسی تطبیقی راهکارهای توانمندسازی در بافت‌های فرسوده‌ شهری (مطالعه‌ی موردی: محله‌های باربند و فاز 1 زمین شهری فیروزآباد)
        علی شکور علی شمس الدینی معصومه حافظ رضازاده سارا پاکزاد
        در حال حاضر، سیستم پویای شهرها پیوسته در حال تغییر و تحول است و این امر سبب رو به رو شدن با مسأله ای به نام بافت های فرسوده می شود. این بافت ها یا هسته های قدیمی شهرها بوده که به مرور زمان دچار فرسودگی و عدم کارایی شده اند و یا در دوران معاصر بدون رعایت ضوابط مقررات معم چکیده کامل
        در حال حاضر، سیستم پویای شهرها پیوسته در حال تغییر و تحول است و این امر سبب رو به رو شدن با مسأله ای به نام بافت های فرسوده می شود. این بافت ها یا هسته های قدیمی شهرها بوده که به مرور زمان دچار فرسودگی و عدم کارایی شده اند و یا در دوران معاصر بدون رعایت ضوابط مقررات معماری و شهرسازی شکل گرفته اند. از این رو اکنون با مسائل بسیاری رو به رو بوده و این مشکلات را به سایر نقاط شهر نیز انتقال می دهند. پژوهش حاضر به موضوع توانمندسازی سکونتگاه های واقع در بافت فرسوده شهر فیروزآباد می پردازد، محله های باربند و فاز یک زمین شهری به عنوان محلات فرسوده و نوساز مورد مطالعه قرار گرفته اند. روش تحقیق بر اساس هدف، عملی و بر اساس ماهیت، توصیفی- تحلیلی، می باشد. روش جمع آوری اطلاعات از طریق منابع کتابخانه ای، استفاده از پرسش نامه، مصاحبه و برداشت های میدانی و روش تجزیه و تحلیل در این تحقیق، تحلیلی - تطبیقی بوده که پس از برداشت های میدانی در محلات و سپس محلات از ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی با یک دیگر مقایسه شده اند. نتایج نشان می دهد، با توجه به آزمونt گرفته شده در میان محلات مورد مطالعه، در زمینه خواسته ی ساکنین، بهبود شرایط زندگی و احساس مسؤولیت در قبال مشکلات، تفاوت معناداری وجود ندارد و هر دو محله تمایل به بهبود هرچه بهتر شرایط زندگی در محلات خود داشته و در این زمینه حاضر به مشارکت و همراهی می باشند. از طرفی تجزیه و تحلیل کالبدی نشان می دهد راهکار ارائه خدمات کارآمد شهرداری منجر به بهبود بافت فرسوده (محله باربند) شده، همچنین روحیه ی مشارکت در ساکنین در حد بالایی قرار داشته و ایجاد یک نهاد محلی می تواند به بهبود شرایط کمک کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        96 - تدوین استراتژی های راهبردی بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهر جهرم با استفاده از مدل SWOT
        رضا مختاری ملک آبادی مهدی ابراهیمی آمنه کرمی
        فرسودگی واقعیتی است که تاکنون بیش تر شهرهای باسابقه و تاریخی ایران ،تحت تأثیر آن قرار گرفته اند.آنچه مسلم است، در این گونه شهرها این مسأله، رشد بافت شهری را مختل کرده و به پیرامون سوق می دهد. بنابراین افزون بر نابودی بافت ها درونی و باسابقه ی شهری، هزینه های هنگفتی را ب چکیده کامل
        فرسودگی واقعیتی است که تاکنون بیش تر شهرهای باسابقه و تاریخی ایران ،تحت تأثیر آن قرار گرفته اند.آنچه مسلم است، در این گونه شهرها این مسأله، رشد بافت شهری را مختل کرده و به پیرامون سوق می دهد. بنابراین افزون بر نابودی بافت ها درونی و باسابقه ی شهری، هزینه های هنگفتی را با ایجاد و بافت های نوطهور بر گرده ی شهر تحمیل می کند. این پژوهش با رویکردی توصیفی – تحلیلی، از طریق مطالعات میدانی و کتابخانه ای و با استفاده از مدل تحلیل استراتژیک SWOT و با بهره گیری از نرم افزار SPSS به بررسی و تجزیه و تحلیل وضع موجود بافت فرسوده شهر جهرم پرداخته است. جامعه آماری مورد مطالعه در این پژوهش بافت فرسوده شهر جهرم با مساحتی بالغ بر 104 هکتار و با جمعیتی معادل 22375 نفر می باشد که 354 سرپرست خانوار به عنوان نمونه انتخاب شده است. برای تکمیل مدل سوات از نظر نخبگان و کارشناسان شهر جهرم با حجم نمونه 30 نفر استفاده شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که علاقه مندی ساکنین برای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده و وجود گروه های کم درآمد اقتصادی در بافت به ترتیب از مهم ترین نقاط قوت و ضعف، بالا بودن میزان مشارکت در شهرهای کوچک و مقاوم نبودن ساختمان ها در برابر مخاطرات طبیعی از مهمترین نقاط فرصت و تهدید می باشد. مهمترین راهبردها در ارتقا کیفیت سکونت و زندگی در بافت های فرسوده، جلب مشارکت مردمی در طرح، اجرا، بهسازی و نوسازی، فراهم کردن بسترهای لازم جهت تشکیل نهادهای مدیریتی مردمی، تشویق مردم به تشکیل سازمان های محلی می باشند. بهترین شیوه مداخله در بافت فرسوده شهر جهرم عمدتاً از نوع نوسازی همراه با مشارکت مردمی است. لذا برای مداخله در شهرهای کوچک تشکیل سازمان مدیریت محله، ایجاد خانه بهسازی محله، ایجاد حس رقابت در نوسازی ما بین محلات بافت های فرسوده، نهادینه سازی مشارکت های اجتماعی بین مدیران محلی با شهروندان پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        97 - واکاوی تأثیر متغیرهای شهر سالم بر بهسازی و نوسازی بافت فرسوده (نمونه موردی؛ محلات فرسوده شهر قائمشهر)
        تقی تقوی لیلا ابراهیمی جمنانی کیا بزرگمهر آمنه حقزاد
        چکیدهفرسودگی یکی از مهمترین مسائلی است که بافت‌های شهری بدان مبتلا می‌شوند و باعث بی‌سامانی، عدم تعادل، عدم تناسب و بی قوارگی بافت‌های شهری می‌شود. رویکرد شهر سالم بعنوان یکی از رویکردهای حاکم دربرخورد با این مشکلات به شمار می‌رود.این پژوهش با هدف شناسایی شاخصهای نوسازی چکیده کامل
        چکیدهفرسودگی یکی از مهمترین مسائلی است که بافت‌های شهری بدان مبتلا می‌شوند و باعث بی‌سامانی، عدم تعادل، عدم تناسب و بی قوارگی بافت‌های شهری می‌شود. رویکرد شهر سالم بعنوان یکی از رویکردهای حاکم دربرخورد با این مشکلات به شمار می‌رود.این پژوهش با هدف شناسایی شاخصهای نوسازی بافت فرسوده با تأکید بر رویکرد شهر سالم، به روش تحلیل توصیفی تطبیقی تدارک دیده شده است. محدوده مورد مطالعه پژوهش بافتهای فرسوده شهر قائمشهر است. جامعه آماری این پژوهش از طریق اشباع نظری با تعداد 31 نفر و به روش گلوله برفی محاسبه گردید. اطلاعات از طریق مصاحبه باز جمع‌آوری شدند و با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنف نرمال بودن داده‌ها مورد بررسی قرار گرفتند و در نهایت با استفاده از نرم افزار SPSSو از طریق آزمونهای تعقیبی(آزمون LSD و آزمون بونفرونی) تحلیل گردیدند. نتایج پژوهش نشان دهنده این است که در بافت فرسوده شهر قائمشهر عامل کالبد به صورت پایه بوده و عوامل کارکرد و محیط زیست بر روی آن تاثیرگذار می‌باشند. همچنین مبتنی بر تحلیل رگرسیونی بیشترین ارتباطات معنادار نیز مابین شاخص‌های کالبدی مشاهده می‌گردد. لذا بر این اساس جهت دستیابی به هدف شهر سالم در بافتهای فرسوده بایستی در گام نخست به اصلاح شاخص های بعد کالبدی اقدام نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        98 - بررسی گردشگری شهری بافت میانی منطقه 14 اصفهان با استفاده از مدل SWOT-QSPM
        ایمان چقاجردی زیبا فتوحی مهدیه سلطانی نژاد
        امروزه گردشگری به عنوان پویاترین فعالیت‌های اقتصادی عصر حاضر، از لحاظ تحرک و ایجاد زمینه‌های اشتغال و توسعه همه جانبه در جهان به خودنمایی پرداخته است و با ایجاد فرصتی راهبردی سبب تنوع اقتصاد جوامع محلی، ایجاد فرصت‌های شغلی در نقاط جهان شده است. باعث ثبات و استقرار جمعیت چکیده کامل
        امروزه گردشگری به عنوان پویاترین فعالیت‌های اقتصادی عصر حاضر، از لحاظ تحرک و ایجاد زمینه‌های اشتغال و توسعه همه جانبه در جهان به خودنمایی پرداخته است و با ایجاد فرصتی راهبردی سبب تنوع اقتصاد جوامع محلی، ایجاد فرصت‌های شغلی در نقاط جهان شده است. باعث ثبات و استقرار جمعیت در جوامع و جلوگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه، حفظ تعادل اکولوژیکی منابع طبیعی و حفظ ویژگی‌های فرهنگی شهرها می‌شود. بر این اساس می‌توان گفت که یکی از بهترین راههای نجات شهرها از مشکلات اجتماعی و اقتصادی، توسعه گردشگری شهری است. هدف از این پژوهش بررسی گردشگری شهری بافت میانی منطقه 14 اصفهان با استفاده از مدل SWOT-QSPM می‌باشد. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی می‌باشد و جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسش نامه استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که استراتژی‌های ایجاد شرایط و اتخاذ مواضع اصولی جهت جلب و جذب سرمایه‌های خارجی خصوصاً در جهت رونق و احیای مجدد آثار و ابنیه تاریخی، بهره‌گیری از تبلیغات در سطحی گسترده، استفاده از نیروهای بومی محله و تشویق سرمایه‌‌گذاران بخش خصوصی برای همراهی دولت در ساماندهی صنعت گردشگری اصفهان به ترتیب در رتبه‌های اول تا چهارم قرار دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        99 - شناسایی تجربه زیسته، دیدگاه‌ها، دلایل و انگیزه های مردم از مشارکت در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری
        مریم ملکی مهرداد نوابخش میثم موسائی علی بقایی سرابی
        این پژوهش، با هدف شناسایی تجربه زیسته، دلایل و انگیزه‌های مردم از مشارکت در بهسازی و نوسازی در 4 منطقه از تهران (مناطق 10، 11، 12 و 17) که بیشترین سهم از بافت فرسوده را دارند تدوین شد. روش تحقیق کیفی - کمی با بهره‌گیری از رهیافت توصیفی – تحلیلی است. در ساحت کمی ن چکیده کامل
        این پژوهش، با هدف شناسایی تجربه زیسته، دلایل و انگیزه‌های مردم از مشارکت در بهسازی و نوسازی در 4 منطقه از تهران (مناطق 10، 11، 12 و 17) که بیشترین سهم از بافت فرسوده را دارند تدوین شد. روش تحقیق کیفی - کمی با بهره‌گیری از رهیافت توصیفی – تحلیلی است. در ساحت کمی نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای استفاده و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 368 نفر تعیین و در ساحت کیفی جهت فهم تجربه زیسته ساکنین بافت از گراندد تئوری که دارای ویژگی‌های منحصر به فرد بوده و زمینه‌ساز شکل‌گیری نگاه متفاوت در جامعه‌شناسی شهری است که در تحقیقات داخلی مغفول مانده است. یافته‌‎های پژوهش گویای آن است که عوامل موثر بر مشارکت مردمی از قبیل اعتمادسازی، تمایل به مشارکت و امکانات در ساماندهی محلات فرسوده تهران نقش موثری داشته، در ساحت کمی، از مجموع 368 پاسخ‌دهنده بیشترین سهم مشارکتی در گروه سنی 30 تا 50 سال (76 درصد) و اکثریت جنسیتی مردان (89 درصد) بود. نظریات جامعه‌شناسی بالاتر بودن سطح مشارکت مردان را برخواسته از ساختارهای فرهنگی سنتی ساکنین مبنی بر نادیده گرفتن نقش زنان است. میانگین میزان مشارکت، آگاهی و اطلاع‌‎رسانی و توانمندسازی به ترتیب 2.10 و 2.27 و 2.35 است که از حد وسط طیف لیکرت (3) کمتر است که این میزان از عدم کارآمدی و هدفگذاری برنامه‌های توسعه پنجم و ششم است. در ساحت کیفی، میزان مشارکت ساکنین قدیمی به دلیل بیشتر بودن تجربه زیسته‌ از سکونت و داشتن حس تعلق بیشتر به واسطه مالکیت بر املاک تجاری و مسکونی انتخاب شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        100 - تأثیرات اجتماعی و اقتصادی نوسازی بافت های فرسوده ی شهری ناشی از سیاستگذاری تجمیع قطعات ( مطالعه ی موردی: بافت فرسوده ی منطقه ی ۱۵ شهر تهران )
        سید یعقوب موسوی محمدرضا زندمقدم ساسان مسعودی
        مقاله ی حاضر شناسایی و تحلیل اثرات نوسازی بافت های فرسوده ناشی از سیاستگذاری تجمیع قطعات، در ابعاد اجتماعی– اقتصادی، است.این تحقیق به روش پیمایش انجام گرفته است و با ابزار پرسشنامه و روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی، داده ها جمع آوری و بررسی شده اند. جامعه آماری تح چکیده کامل
        مقاله ی حاضر شناسایی و تحلیل اثرات نوسازی بافت های فرسوده ناشی از سیاستگذاری تجمیع قطعات، در ابعاد اجتماعی– اقتصادی، است.این تحقیق به روش پیمایش انجام گرفته است و با ابزار پرسشنامه و روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی، داده ها جمع آوری و بررسی شده اند. جامعه آماری تحقیق، شهروندان 24 تا 80ساله ساکن در منطقه ی 15 شهرداری تهران تعریف شده اند. در مبانی نظری تحقیق تلاش شده است از رویکردهای شناخته شده مانند کارکردگرایی و توسعه شهری استفاده شود و سپس بر اساس یافته های نظری مدل عملیاتی تحقیق ترسیم گردید. پس از گردآوری داده‌ها، به کمک روش های آماری و با استفاده از نرم افزار spss، داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته‌اند. با استفاده از آزمون پیرسون اثرات تجمیع بافت نوسازی شده، بر روی ابعاد اجتماعی و اقتصادی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد بیشترین رابطه ی معنا دار در بعد اجتماعی تأثیر در سطح حس تعلق مکانی(335/0) مشارکت(334/0)، امنیت(211/0)، خدمات اجتماعی(166/0) است و بعد از آن بیشترین رابطه ی معنا دار در بعد اقتصادی و به ترتیب شامل تأثیر در مالکیت زمین و مسکن(269/0)، سرمایه گذاری(129/0) و درآمد و هزینه(106/0) است. دریافته های کاربرد روش تحلیل مسیر نتایج نشان می دهد که در بیشترین و قوی‌ترین اثرات تجمیع بافت نوسازی شده، می‌توان به اثر مستقیم رضایت از تجمیع بر متغیرهای تمایل به مشارکت (406/0) احساس امنیت (340/0) زمین و مسکن(487/0) درآمد و هزینه(380/0)، خدمات اجتماعی(318/0) اشاره کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        101 - تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی بر گرایش به نوسازی بافت فرسوده مطالعه موردی: منطقه 12 شهرداری تهران
        سید یعقوب موسوی محمد قاسمی سیانی انور مصطفوی
        پژوهش‌ها نشان می‌دهند که قبل از هر گونه مداخله کالبدی، لازم است ابعاد اجتماعی و فرهنگی اصلاح و بررسی شود. این پژوهش به منظور بررسی کندی روند نوسازی و بهسازی بافت فرسوده شهر تهران با توجه به تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی ساکنین بافت‌های فرسوده بر روند نوسازی است. مسئله اص چکیده کامل
        پژوهش‌ها نشان می‌دهند که قبل از هر گونه مداخله کالبدی، لازم است ابعاد اجتماعی و فرهنگی اصلاح و بررسی شود. این پژوهش به منظور بررسی کندی روند نوسازی و بهسازی بافت فرسوده شهر تهران با توجه به تاثیر عوامل فرهنگی و اجتماعی ساکنین بافت‌های فرسوده بر روند نوسازی است. مسئله اصلی پژوهش پاسخگویی به این سوال بود که از منظر اجتماعی – فرهنگی کدام دسته از عوامل بر نوسازی و بهسازی بافت فرسوده تاثیرگذار بوده است و بی توجهی به آنها روند نوسازی را با تاخیر مواجه کرده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و با بکارگیری روش کمی به دنبال بررسی علل اجتماعی – فرهنگی در نوسازی بافت فرسوده در منطقه ۱۲ شهر تهران است. بدین منظور بر اساس جامعه آماری منطقه 12 تعداد 500 پرسشنامه به تفکیک مناطق و محلات منطقه به صورت تصادفی تکمیل گردید نتایج نشان داد که در زمینه ایستارهای ساکنین از لحاظ تقدیرگرایی، سنت‌گرایی، پذیرش خطر و آینده‌گرایی متفاوت است، ایستارهای اجتماع هدف در بعدهای پذیرش خطر و سنت‌گرایی با گرایش به نوسازی ارتباط معناداری را نشان می‌دهد و ابعاد تقدیرگرایی و آینده‌گرایی ارتباطی را با گرایش به نوسازی نشان نمی‌دهد، در این زمینه متغیرهای حس تعلق به محله، سرمایه اجتماعی، اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی هنجارهای اجتماعی بررسی گردید نتایج تحقیق تا حد زیادی دال بر ارتباط معنی‌دار این متغیرها با گرایش به نوسازی است. در واقع حس تعلق به مکان، ارتباطات ‌محله‌ای که خود متاثر از نظام هنجاری و اعتماد می‌باشد ترغیب کننده و تسهیل‌کننده امر نوسازی می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        102 - نوسازی بافت فرسوده و تأثیرات اجتماعی ناشی از آن در محله اتابک
        بهزاد کاکاوند آزیتا رجبی افشین سفاهن اردوان بهزاد
        تهران ازجمله شهرهای دارای بافت فرسوده است و برخی از محلات مختلف آن با ناهنجاری‌های اجتماعی ناشی از آن روبه‌رو هستند. ازاین‌رو پژوهشگر با اتکا به اسناد موجود و مبرهن بودن فرسودگی بافت محله اتابک آن را به‌عنوان نمونه موردی پژوهش خود انتخاب نموده تا مهم‌ترین آثار آن را جهت چکیده کامل
        تهران ازجمله شهرهای دارای بافت فرسوده است و برخی از محلات مختلف آن با ناهنجاری‌های اجتماعی ناشی از آن روبه‌رو هستند. ازاین‌رو پژوهشگر با اتکا به اسناد موجود و مبرهن بودن فرسودگی بافت محله اتابک آن را به‌عنوان نمونه موردی پژوهش خود انتخاب نموده تا مهم‌ترین آثار آن را جهت مطالعات آتی و دستیابی به، به‌روزترین وضعیت محله ارائه نماید. از همین رو یکی از مهم‌ترین اهداف این پژوهش بررسی مهم‌ترین تأثیرات اجتماعی نوسازی بافت فرسوده از منظر ساکنین محله اتابک هست، چهارچوب نظری تحقیق مبتنی بر رویکرد تلفیقی مشتمل بر تأثیرات اجتماعی ،فرهنگی و اقتصادی بافت فرسوده است. روش تحقیق نیز ازنظر هدف کاربردی و مبتنی بر تدوین پرسشنامه محقق ساخته و بررسی اسناد کتابخانه‌ای است. پرسشنامه محقق ساخته مولفه های اجتماعی فرهنگی و اقتصادی را با تأکید بر همه فاکتورهای تأثیرگذار در50 گویه اصلی مورد سنجش قرار داده و حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران تعداد 377 نفر از شهروندان محدوده مورد مطالعه جهت پاسخوئی انتخاب گردیدند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS19 و آزمون های آن صورت گرفته است، روایی و پایایی پرسشنامه با انجام پیش آزمون با ضریب آلفای کرونباخ برای تمامی معیارها مورد تأیید بوده است. نتایج حاکی از این مطلب است که شرایط اجتماعی فعلی محدوده مورد مطالعه ناشی ازتأثیرات فاکتورهای اقتصادی،مدیریتی و .. است و بین هر کدام از آن ها رابطه مطلوب و معناداری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        103 - بررسی و تحلیل عوامل موثر بر ساماندهی بافتهای فرسوده شهری (مورد مطالعه: شهر سراوان)
        مجید نعمت اللهی محمودرضا انوری مریم کریمیان بستانی
        امروزه بافتهای فرسوده شهری بخش وسیعی از سطح شهرهای کشور را تشکیل میدهند. زندگی در این بافتها با مشکلاتی همچون اضطراب،ناهنجاری،ناامنی،افسردگی،کمبود مشارکت اجتماعی و...همراه میباشد.لذا، موضوع ساماندهی این بافتها در سالهای اخیر در دستور کار مدیران و برنامهریزان قرار گرفته چکیده کامل
        امروزه بافتهای فرسوده شهری بخش وسیعی از سطح شهرهای کشور را تشکیل میدهند. زندگی در این بافتها با مشکلاتی همچون اضطراب،ناهنجاری،ناامنی،افسردگی،کمبود مشارکت اجتماعی و...همراه میباشد.لذا، موضوع ساماندهی این بافتها در سالهای اخیر در دستور کار مدیران و برنامهریزان قرار گرفته است.در این راستا هدف از پژوهش حاضر بررسی و تحلیل عوامل موثر بر ساماندهی بافتهای فرسوده شهری (مورد مطالعه: شهر سراوان) میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف در حیطه تحقیقات کاربردی و بر اساس ماهیت و روش،یک پژوهش توصیفی-پیمایشی است.جامعه آماری پژوهش شامل اساتید، کارشناسان و متخصصان حوزه مورد بررسی میباشد که با استفاده از تکنیک دلفی، ۲۰ نفر به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. در این پژوهش به منظور سنجش و تجزیه و تحلیل از مدل SWOT استفاده شده است. نتایج نشان داد از بین عوامل داخلی، از میان نقاط قوت (داشتن روحیه مشارکت و همکاری در زمینه بهسازی و نوسازی محله)با امتیاز وزنی ۳۵/۰ بیشترین و سابقه شهرنشینی محله از دیرباز با امتیاز وزنی ۰۸/۰ کمترین ارزش را به خود اختصاص داده است. همچنین(افزایش جرم و جنایت شهری و وجود آسیبهای اجتماعی و رفتارهای ناهنجار همراه با بیکاری و اعتیاد و...)با امتیاز وزنی ۴۰/۰ مهمترین عامل ضعف به شمار میآید. در بین عوامل خارجی (صرفه اقتصادی زیاد با بازسازی این بخش و اسکان جمعیت در آن نسبت به توسعه بخشهای بیرونی(تئوری اصالتبخشی و الگوی احیای شهر)با امتیاز وزنی ۳۵/۰ مهمترین عامل فرصت و(بروز فاجعه انسانی در صورت وقوع زلزله و غیره و ادامه گریز ساکنان اصلی از محله) با امتیاز وزنی ۳۵/۰ مهم‌ترین عامل تهدید به شمار میآیند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        104 - مروری بر چالش های حقوقی احیای بافت های ناکارآمد شهری ایران مطالعه موردی:(بافت های ناکارآمدشهرمشهد)
        منوره محترم امیدی عباس طوسی
        سامانه ی بافت های فرسوده، به لحاظ اجتماعی و اقتصادی از اهم سیاست هایی است که همواره مورد تعقیب سیاستمداران بوده است. علیرغم اهمیت و اولویت سیاست یاد شده، احیاء بافت های فرسوده در ایران از موفقیت لازم برخوردار نبوده که عوامل متعددی دراین زمینه دخیل می باشند که مشکلات حقو چکیده کامل
        سامانه ی بافت های فرسوده، به لحاظ اجتماعی و اقتصادی از اهم سیاست هایی است که همواره مورد تعقیب سیاستمداران بوده است. علیرغم اهمیت و اولویت سیاست یاد شده، احیاء بافت های فرسوده در ایران از موفقیت لازم برخوردار نبوده که عوامل متعددی دراین زمینه دخیل می باشند که مشکلات حقوقی، ناشی از نحوه تملک املاک فاقد سند رسمی و مجهول المالک از مهمترین آنها محسوب می شود و در این مقاله سعی گردیده است مهمترین چالشهای حقوقی در عدم سرمایه گذاری در بخش احیاء مناطق فرسوده باتوجه به ابهام موجود در برخی قوانین حمایتی و نیز دامنه حقوقی محدود آنها، که سهم قابل ملاحظه ای در این موضوع دارند معرفی گردد. بدین منظور سعی گردیده که ضمن تمرکز، برجسته کردن چالشها و پاسخگویی به این سوالات که "از منظر حقوق دانان و مجریان"، علل ناکارآمد بودن پروژه های بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهر مشهد آیا ناشی از ضعف قوانین و مقررات مربوطه است ؟ و یا تعیین "اعضاء اصلی هیات تعیین تکلیف"، باعث نا کارآمدی آن شده است؟ لذا این پژوهش در دو گفتار تهیه و تدوین گردیده و هدف آن پاسخگویی به این سوالات است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        105 - ساماندهی بافت‌های فرسوده شهری با رویکرد افزایش پایداری در کیفیت زندگی ساکنین (نمونه موردی: بافت فرسوده شهر آمل)
        رقیه فتحی سیروس شفقی حسن بیک محمدی
        چکیده بافت فرسوده و قدیمی شهری عمدتاً به دلایلی همچون مرکزیت همیشگی در شهر، دارای اهمیت خاصی است. هدف پژوهش حاضر نیز ساماندهی بافت فرسوده شهر آمل جهت افزایش پایداری در کیفیت زندگی ساکنین این بافت است. از نظر قلمرو زمانی بین سال‌های 2014 و 2015 است. از روش‌های توصیفی، ا چکیده کامل
        چکیده بافت فرسوده و قدیمی شهری عمدتاً به دلایلی همچون مرکزیت همیشگی در شهر، دارای اهمیت خاصی است. هدف پژوهش حاضر نیز ساماندهی بافت فرسوده شهر آمل جهت افزایش پایداری در کیفیت زندگی ساکنین این بافت است. از نظر قلمرو زمانی بین سال‌های 2014 و 2015 است. از روش‌های توصیفی، اسنادی و همبستگی در این پژوهش کاربردی استفاده شده است. از پرسشنامه کارشناسی و پرسشنامه مردمی، نقشه محلات، منابع کتابخانه‌ای و همچنین بازدید میدانی برای جمع آوری اطلاعات استفاده شد. حجم نمونه در این پژوهش نیز 304 نفر روسای خانوار در بافت فرسوده و 30 نفر از کارشناسان مربوطه می‌باشد. با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های آماری، نتایج حاصله از پرسشنامه‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته و با توجه به نتایج آنالیز SWOT و ارزیابی‌های آماری، راهبردها ارائه شده و پیشنهاد گردید که از روش داوطلبانه و تنظیم دوباره زمین در ساماندهی بافت فرسوده استفاده گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        106 - بررسی بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تأکید بر رویکرد باز آفرینی
        پروین سلیمی یکتا سید جمال الدین دریاباری سید خلیل سید علیپور
        چکیده توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافت‌های شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت می‌گردد. منطقه 12 به‌عنوان میراث دار تهران قدیم و به‌عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب چکیده کامل
        چکیده توسعه شهرنشینی پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بسیاری از بافت‌های شهری دچار چالش شده است. بهسازی و نوسازی بافتهای شهری در بخش مرکزی شهرها موجب ساماندهی بافت می‌گردد. منطقه 12 به‌عنوان میراث دار تهران قدیم و به‌عنوان قلب اقتصادی کشور محسوب می‌شود. هدف از پژوهش بررسی بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه 12 شهر تهران با تأکید بر رویکرد بازآفرینی‌امی‌باشد. روش تحقیق از نوع کاربردی- توصیفی می‌باشد و با استفاده از روش اسنادی و کتابخانه‌ای به جمع‌آوری اطلاعات پرداخته‌شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل کارشناسان و روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای می‌باشد. اطلاعات یدست آمده با استفاده از تکنیک سوات تحلیل شده و نتایج نشان می‌دهد که ضعف همبستگی بین اجتماع و کالبد، موجب فرسودگی ساختار اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی منطقه شده است. Abstract Urban development has had many consequences for the cities, which has been challenged by many urban contexts. Improvement and modernization of urban texture in the central part of cities leads to texture management. The 12th area is considered to be the heritage of Tehran and it is considered as the economic heart of the country The purpose of this research is to investigate the renovation and renovation of worn-out tissues in the 12th district of Tehran with an emphasis on recreational approach. The research method is applied-descriptive And has been collecting information using documentary and library methods. The statistical population of this research consists of experts and multi-stage cluster random sampling The information was obtained using the SWOT technique And the results show that the weakness of the correlation between the community and the body has caused the exhaustion of the economic, social and environmental structure of the region. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        107 - ارزیابی سیاست‌های مداخله در بافت مرکزی شهر(نمونه موردی: کلانشهر تبریز)
        مصطفی بصیری میر سعید موسوی کریم حسین‌زاده دلیر
        چکیده مراکز شهری نماد فرهنگی شهرها به شمار می‌آیند. بی‌توجهی به این مراکز در جریان رشد شتابان شهرنشینی، آن‌ها را با مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روبه رو کرده و علاوه بر مختل کردن حضور انسان، بافت‌های این مراکز را دچار فرسودگی نموده است. در سال‌های اخیر در ب چکیده کامل
        چکیده مراکز شهری نماد فرهنگی شهرها به شمار می‌آیند. بی‌توجهی به این مراکز در جریان رشد شتابان شهرنشینی، آن‌ها را با مشکلات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روبه رو کرده و علاوه بر مختل کردن حضور انسان، بافت‌های این مراکز را دچار فرسودگی نموده است. در سال‌های اخیر در بافت مرکزی شهر تبریز مداخلاتی توسط نهادهای مسئول قرارگرفته است. این مداخلات پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست‌محیطی مثبت و منفی در زندگی ساکنان این منطقه به دنبال داشته است که از جمله ی این مداخلات می‌توان به بازسازی و احیاء بافت فرسوده بلوک گلستان، توسعه و تعریض بازار مشروطه و توسعه و تعریض خیابان رضا ‌نژاد اشاره کرد. تحقیق حاضر به لحاظ هدف در زمره پژوهش‌های کاربردی و به لحاظ روش تحقیق پیمایشی است که جامعه آماری آن، افراد بالای 18 سال و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 378 نفر از شهروندان بافت مرکزی به عنوان نمونه‌ی آماری برآورد گردید. شیوه نمونه‌گیری، نمونه‌گیری ترکیبی هدفمند است و 378 پرسشنامه در بین سرپرستان خانوار منطقه 8 شهرداری تبریز توزیع گردید. چهار معیار کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به عنوان معیارهایی برای ارزیابی طرح‌های موردنظر انتخاب شد و به منظور تحلیل داده‌ها، از آزمون T و فرایند تحلیل شبکه‌ای (ANP) استفاده شده است. نتایج حاصل از آزمون T گویای این است که مداخلات صورت گرفته تأثیر مثبتی را بر محدوده مذکور دارد. بر اساس فرایند تحلیل شبکه‌ای، بعد کالبدی با وزن 451/0 بیشترین تأثیر و بعد اجتماعی با وزن 119/0 کمترین تأثیر را بر روی سطح کیفیت محیط حاصل از مداخلات صورت گرفته، داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        108 - ارزیابی جایگزین‌های نوسازی در بافت‌های فرسوده شهری (مورد مطالعه: بافت فرسوده امام‌زاده حسن)
        محمد پور نبوی ناصر اقبالی یوسفعلی زیاری
        چکیده در چند دهه‌ی اخیر سیاست‌های ساماندهی پهنه‌های فرسوده با توجه به بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های درونی در برنامه‌ریزی توسعه و موضوع بررسی علمی و عملی قرار گرفته است و تدوین رویه و اخذ رویکردی مناسب در نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده یکی از کلیدی‌ترین مراحل احیاء چکیده کامل
        چکیده در چند دهه‌ی اخیر سیاست‌های ساماندهی پهنه‌های فرسوده با توجه به بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های درونی در برنامه‌ریزی توسعه و موضوع بررسی علمی و عملی قرار گرفته است و تدوین رویه و اخذ رویکردی مناسب در نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده یکی از کلیدی‌ترین مراحل احیاء این بافت ها بوده است. محله امام‌زاده حسن به عنوان یکی از بافت‌های فرسوده کلان‌شهر تهران نقش بسیار مهمی در جذب جمعیت پایتخت را دارد، این محله با داشتن عملکردهای متنوع و گسترده، همواره از موقعیت ممتازی در سطح منطقه شهری تهران برخوردار بوده و در شهر تهران به صورت یک محله مسلط عمل کرده و با تمرکز جمعیت و فعالیت مواجه گردیده است. بافت فرسوده و قدیمی به عنوان یکی از مشکلات و معضلات شهر تهران به شمار می‌رود که مساحت بافت فرسوده مصوب برابر با ۴۴۰۰ هکتار می‌باشد که نسبت آن به سطح کل شهر برابر با ۵ درصد است. بخش مهمی از بافت فرسوده شهر تهران را هسته‌های روستایی قدیمی واقع در محدوده قانونی این شهر شکل دادند. این هسته‌ها در معضلاتی از قبیل ریزدانگی بناها، عرض کم معابر، قدمت بالای ابنیه، غیر مقاوم بودن آن‌ها، متروکه شدن برخی از ساختمان‌ها، امکان جابجایی جمعیت و فعالیت‌ها، جایگزینی فعالیت‌های ناسازگار، توان مالی پایین ساکنین و خدمات‌رسانی ضعیف هستند. این عوامل از موانع دستیابی به توسعه پایدار محسوب می‌گردند و ضرورت تدوین الگویی مناسب جهت نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده آن دارای اهمیت می‌باشد. در این پژوهش جهت ترسیم الگو و رویکرد مداخله در سطح محدوده بافت فرسوده، پس از شناخت وضع موجود محدوده مورد مطالعه و تجزیه و تحلیل آن از طریق ماتریس SWOT، جایگاه محدوده در ماتریس داخلی - خارجی تعیین گشت. نتیجه این تحلیل‌ها نشان داد که محدوده مورد بررسی در ماتریس نه خانه‌ای در موقعیت رقابتی قرار دارد. پس از آن مجموعه‌ای از شاخص‌ها و معیارهای ارزیابی در تکنیک گروه دلفی مورد ارزیابی قرار گرفتند که الگوی انبوه‌سازی مشارکتی بالاترین امتیاز را گرفت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        109 - ساماندهی بافت فرسوده منطقه 12 شهر تهران با استفاده از تکنیک SWOT
        مجید کریم پور ریحان شهرزاد شریف جاهد
        چکیده پدیده آشنای توسعه شهرنشینی و گسترش مهار ناپذیر شهرها که در مقاطع مختلف تاریخی بروز کرده، پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بافتهای بسیاری از شهرها دچار چالشهای اساسی شده است و به دنبال خود نابه سامانی های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی را به وجو چکیده کامل
        چکیده پدیده آشنای توسعه شهرنشینی و گسترش مهار ناپذیر شهرها که در مقاطع مختلف تاریخی بروز کرده، پیامدهای زیادی را برای شهرها در پی داشته است که در پی آن بافتهای بسیاری از شهرها دچار چالشهای اساسی شده است و به دنبال خود نابه سامانی های کالبدی، اجتماعی و اقتصادی را به وجود آورده. رویکرد حاکم بر این پژوهش (توصیفی- تحلیلی) است و جامعه آماری محلات فرسوده منطقه 12 شهر تهران بر اساس طرح تفصیلی منطقه و مصاحبه با کارشناسان این حیطه می باشد. در این پژوهش با استفاده ار تکنیک swot به تحلیل و بررسی بافت فرسوده منطقه 12 تهران به عنوان میراث دار پیشینه تهران و قلب اقتصادی کشو پرداخته شده است. نتایج حاصل نشان میدهد که این محدوده از نقاط ضعف و تهدید بالایی برخوردار است و در عین حال نیز از نقاط قوت و فرصتهای بهینه ای جهت بهره گیری و رسیدن به حد مطلوب برخودار می باشد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        110 - تبیین اثرات سیاست‌های بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری (موردپژوهی: منطقه 12 شهرداری تهران)
        پانته‌آ ابوذری یوسفعلی زیاری
        چکیده از جمله سیاست‌های مؤثر و حساس توسعه شهری را می‌توان برنامه‌های مداخله در بافت‌های فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامه‌ریزی و چکیده کامل
        چکیده از جمله سیاست‌های مؤثر و حساس توسعه شهری را می‌توان برنامه‌های مداخله در بافت‌های فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامه‌ریزی و مدیریت حفظ و نگهداری آنها از اقدامات اولیه و مهمی است که باید صورت پذیرد. وجود بافت‌های فرسوده شهری در شهر تهران و اجرای سیاست‌هایی توسط دولت‌ و شهرداری با هدف احیای آن، دارای آثار متفاوت بر بافت شهری و کیفیت زندگی شهروندان بوده است که سنجش آثار این سیاست‌ها، مزیت‌ها و ضعف‌های این طرح ها را مشخص می‌کند. بنابر این هدف این پژوهش، تبیین آثار سیاست‌های مداخله در بافت فرسوده در منطقه 12 شهر تهران می‌باشد. روش این مقاله، توصیفی- تحلیلی بوده و ابزار جمع‌آوری داده‌ها بصورت پرسشنامه و جهت تحلیل از T تک نمونه ای، آزمون همبستگی اسپیرمن، آزمون فریدمن از نرم‌افزار Spss و جهت تحلیل عاملی تأییدی از نرم‌افزار Liserel مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که سیاست‌های اجرا شده در راستای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده منطقه 12 منجر به بروز ناپایداری شده و همچنین رابطه معناداری بین سطح مولفه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی و اجرای سیاست‌های بهسازی و نوسازی وجود دارد. بنابراین تحلیل سیاست ها مبتنی بر بازآفرینی پایدار شهری یکپارچه نگر بوده و تمامی ابعاد که تحت تأثیر اجرای سیاست ها در بافت فرسوده صورت می پذیرد را مورد سنجش قرار می‌دهد. نتایج تحلیل عاملی نشان از برازش مناسب این مدل جهت سنجش آثار سیاست‌های بهسازی و نوسازی در مناطق شهر تهران دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        111 - نقش نوسازی و بازسازی بافت فرسوده بر کیفیت زندگی شهری (نمونه موردی: محله شاهزاده قاسم شهرستان گرگان)
        سیده مریم عقیلی رضا لحمیان عباس علیپور نخی
        چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش نوسازی و بازسازی بافت فرسوده بر کیفیت زندگی شهری در محله شاهزاده قاسم شهرستان گرگان می باشد. جامعه آماری پژوهش، تمامی خانوارهای ساکن محله شاهزاده قاسم گرگان بوده که بر اساس نقشه طرح جامع در منطقه دو شهرداری گرگان واقع درخیابان چاله باغ چکیده کامل
        چکیده هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش نوسازی و بازسازی بافت فرسوده بر کیفیت زندگی شهری در محله شاهزاده قاسم شهرستان گرگان می باشد. جامعه آماری پژوهش، تمامی خانوارهای ساکن محله شاهزاده قاسم گرگان بوده که بر اساس نقشه طرح جامع در منطقه دو شهرداری گرگان واقع درخیابان چاله باغ، حدود 450 خانوار می باشد که در محوطه ای به مساحت حدود 17240 مترمربع واقع شده است. با توجه به ماهیت این تحقیق، سرپرستان خانوارها به عنوان عناصر و واحدهای جامعه آماری در این پژوهش فرض شده اند. به منظور جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی پرسشنامه توسط اساتید راهنما و مشاور و پایایی آن بوسیله آزمون آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. به منظور سنجش نرمالیته بودن داده ها از آزمون های کلموگروف - اسمیرنوف و برای آزمون فرضیات از آزمون نسبت دو جمله ای ( Binomial - Test ) در نرم افزار SPSS استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان داده که نوسازی و بازسازی بافت فرسوده محله شاهزاده قاسم گرگان، باعث افزایش کیفیت زندگی اهالی این محله گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        112 - ظرفیت سنجی بافت های فرسوده شهری در راستای برنامه های تامین مسکن گروه های هدف ( نمونه پژوهی: بافت فرسوده شهر یزد)
        فریبا اطهری
        حق تأمین مسکن برای جامعه، از قرن بیستم در کشورهای بیشتر توسعه یافته بعنوان یکی از"حقوق شهروندی" به رسمیت شناخته شده است. در کشورهای در حال توسعه، مسکن یک نیاز اولیه محسوب شده و لیکن علیرغم تأکید دایمی بر اهمیت مسکن بعنوان نیازی پایه و حقی بنیادین، درصد قابل توجهی از خان چکیده کامل
        حق تأمین مسکن برای جامعه، از قرن بیستم در کشورهای بیشتر توسعه یافته بعنوان یکی از"حقوق شهروندی" به رسمیت شناخته شده است. در کشورهای در حال توسعه، مسکن یک نیاز اولیه محسوب شده و لیکن علیرغم تأکید دایمی بر اهمیت مسکن بعنوان نیازی پایه و حقی بنیادین، درصد قابل توجهی از خانوارهای شهری قادر به تأمین آن نیستند. در کشور ما ضعف مدیریت منابع و زمین، تورم اقتصادی، فقدان برنامه ریزی جامع مسکن و سایر نارسایی ها، تامین سرپناه مطلوب را برای شهروندان بویژه گروه های کم درآمد به مشکلی حاد تبدیل نموده است. تقاضای رو به رشد مسکن در کشور، توجه اغلب مسئولان و برنامه ریزان را برای رفع نیاز مسکن شهروندان جلب نموده است به نحوی که دولت ها با سیاست های مختلف درصدد رفع نسبی این مشکل برآمده اند؛ لیکن شتابزدگی فارغ از اصول و مبانی مسکن سازی در بطن شهرها و الحاق اراضی جهت تامین مسکن و گسترش افقی شهرها به یکی از مهمترین معضلات شهرسازی در دهه های اخیر تبدیل شده است. در حالی که به نظر می رسد با بهره گیری از ظرفیت های موجود شهر، می توانست بستری مناسب برای هدایت توسعه مسکونی به وجود آورد. شهر یزد به عنوان یکی از شهرهای بزرگ ایران، بیشترین آسیب را از سیاست های شتابزده مسکن سازی متحمل شده و این سیاستهای موضعی با نادیده گرفتن توان ظرفیت های درونی بافت شهری در توسعه مسکونی به رشد و گسترش افقی آن دامن زده است. پژوهش حاضر تحقیقی کاربردی در محدوده جغرافیایی شهر یزد است و درصدد سنجش ظرفیت مسکن پذیری بافت فرسوده شهر یزد جهت پاسخ به نیاز مسکن گروه های هدف برنامه های تامین مسکن دولت و در نهایت ارائه راهبردها و سیاست های اجرایی پیشنهادی مییباشد که در این راستا از نرم افزار GIS در تحلیل اطلاعات و از روش تحلیلی Sowt بهره گرفته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        113 - ارزیابی و سنجش پایداری در بافت های فرسوده شهری با رویکرد آینده پژوهی و ارائه راهکارهای مناسب (مطالعه موردی: شهر زاهدان)
        عبدالسلام سپاهیان محمدرضا پودینه سیما فیروزی راد سجاد پودینه
        توسعه پایدار شهری محور اصلی برنامه‌ریزی‌هاست و مدیریت شهری به عنوان متولی امور شهری همواره در مسیر دستیابی به آن تلاش می‌نماید. بافت‌‌های فرسوده شهری بخشی از شهرهای امروزی هستند که با مشکلات عدیده‌ای در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، محیطی و مدیریتی مواجه هستند. از این چکیده کامل
        توسعه پایدار شهری محور اصلی برنامه‌ریزی‌هاست و مدیریت شهری به عنوان متولی امور شهری همواره در مسیر دستیابی به آن تلاش می‌نماید. بافت‌‌های فرسوده شهری بخشی از شهرهای امروزی هستند که با مشکلات عدیده‌ای در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، محیطی و مدیریتی مواجه هستند. از این جهت بررسی ابعاد پایداری و برنامه ریزی برای بهبود وضع موجود این بافت‌ها که مانعی بر سر راه پایداری هستند از اهمیت زیادی برخوردار است. این پژوهش تلاش دارد تا با رویکرد آینده پژوهی به بررسی وضع وجود و برنامه‌ریزی برای ارتقای وضعیت آن در راستای نیل به پایداری در آینده محدوده بپردازد لذا با روش تحلیلی و میدانی وضعیت مولفه‌های پایداری در محدوده بافت فرسوده شهر زاهدان را مورد بررسی قرار داده و اطلاعات موردنیاز خود را به روش اسنادی کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی و ابزار پرسشنامه به تعداد 400 نمونه که به روش نمونه گیری کوکران برآورد گردیده‌، جمع آوری نموده است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش تحلیل AHP-TOPPSIS و روش تحلیل SWOT و مقایسه عوامل پیش روی محدوده انجام گردیده است. مطابق نتایج بدست آمده بین عوامل پایداری، عوامل اجتماعی بیشترین اهمیت را به خود اختصاص داده‌اند و در میان شاخص‌ها، سه شاخص تعاملات اجتماعی، سرزندگی و اختلاط کاربری بیشترین ضریب را به دست آورده‌اند. نتایج حاصل از تحلیل SW1+604OT نشان می‌دهد که جهت ارتقای پایداری در محدوده با رویکرد آینده پژوهی استفاده از راهکارهای تهاجمی(WO) در اولویت اول قرار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        114 - سنجش میزان تاب آوری اجتماعی در بافت فرسوده شهرها با رویکرد آینده پژوهی (مطالعه موردی: شهر زابل)
        مریم کریمیان بستانی سجاد پودینه مرتضی صادق بختیاری زهرا سرابندی
        با گسترش شهرنشینى مباحثى مانند تاب‌آورى شهرى براى پایدار کردن شهرها در مقابل حوادث طبیعى و انسانى مورد توجه قرار گرفته است. وقوع حوادث طبیعی نظیر سیل، زلزله و طوفان اغلب تأثیرات مخربی بر سکونتگاه‌های انسانی مى گذارد و ساختمان ها و زیرساخت ها را ویران و عوارض اجتماعی- اق چکیده کامل
        با گسترش شهرنشینى مباحثى مانند تاب‌آورى شهرى براى پایدار کردن شهرها در مقابل حوادث طبیعى و انسانى مورد توجه قرار گرفته است. وقوع حوادث طبیعی نظیر سیل، زلزله و طوفان اغلب تأثیرات مخربی بر سکونتگاه‌های انسانی مى گذارد و ساختمان ها و زیرساخت ها را ویران و عوارض اجتماعی- اقتصادی پردامنه اى بر جوامع تحمیل مى کند. بنابراین، در این پژوهش، به سنجش میزان تاب آوری اجتماعی در بافت فرسوده شهر زابل با رویکرد آینده پژوهی پرداخته شده است. این پژوهش، با استفاده از تکنیک تحلیل اثرات متقاطع و با بهره گیری از نرم افزار سناریو ویزارد به سنجش میزان تاب آوری اجتماعی در بافت فرسوده شهر زابل در افق 1420 پرداخته است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی ـ تحلیلی مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی است. جامعه آماری تحقیق، 30 نفر از کارشناسان و متخصصان در زمینه های شهرسازی، مدیریت بحران و آینده پژوهی بوده که به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده اند. نتایج نشان می دهد که 15 عامل کلیدی در سنجش تاب آوری اجتماعی شهر زابل نقش دارد که 45 وضعیت احتمالی در آینده برای آنها در نظر گرفته شد و به صورت ماتریس اثرات متقاطع 45×45 طراحی گردید؛ سپس با اخذ نظرات کارشناسان و بر اساس تحلیل های نرم افزار سناریو ویزارد، 6 سناریو قوی استخراج گردید. از میان 6 سناریو قوی، 2 سناریو (سناریوهای 2 و 4) در حالت مطلوب قرار دارند که شرایط ایده آلی را برای تاب آوری اجتماعی در بافت فرسوده شهر زابل نشان می‌دهد و 4 سناریوی دیگر (سناریوهای 1 و 3 و 5 و 6) در حالت بحرانی قرار دارند که لزوم برنامه‌ریزی جهت مقابله کاهش تاثیرات منفی ناشی از وقوع آن‌ها دیده می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        115 - تحلیل و ارزیابی تاب آوری بافت فرسوده شهری (محدوده مورد مطالعه: منطقه 7 تهران)
        محمد جواد خسروی علیرضا استعلاجی سعید پیری حمیدرضا صباغی
        امروزه تاب آوری شهری در حوزۀ بافت های فرسوده به مسئله ای اساسی در حوزۀ تصمیم گیری های فضایی و شهری تبدیل شده است. از این رو، مدیران و سیاستگذاران شهری قسمت قابل توجهی از منابع و امکانات خود را در حوزۀ تدوین اسناد و فرآیندهای عملیاتی معطوف به تحقق و کاهش اثرگذاری آن در م چکیده کامل
        امروزه تاب آوری شهری در حوزۀ بافت های فرسوده به مسئله ای اساسی در حوزۀ تصمیم گیری های فضایی و شهری تبدیل شده است. از این رو، مدیران و سیاستگذاران شهری قسمت قابل توجهی از منابع و امکانات خود را در حوزۀ تدوین اسناد و فرآیندهای عملیاتی معطوف به تحقق و کاهش اثرگذاری آن در مواجه با بحران های احتمالی شهری، نموده اند. تحقیق حاضر با هدف تحلیل ابعاد تاب‌آوری اجتماعی و کالبدی منطقه 7 شهرداری تهران انجام شد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون‌های تی تک نمونه ای، همبستگی پیرسون و ضریب رگرسیون در نرم‌افزارهای SPSS و Arc GIS استفاده شدند. جامعه آماری پژوهش تعداد ۲۳۰ نفر از شهروندان ساکن در محلات منطقه 7 تهران بودند که به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج داده ها در مطالعه حاضر نشان داد که بعد کالبدی در رتبه اول (2/71) و بعد اجتماعی در رتبه دوم (2/53) قرار دارد. در پایان می‌توان به این نتیجه رسید که تاب آوری شهری در منطقه 7 شهرداری تهران با توجه به ابعاد تاب آوری کالبدی و اجتماعی در وضعیت ناپایدار و ضعیف می باشد. بنابراین این منطقه در برابر سوانح و مخاطرات طبیعی از تاب آوری کالبدی و اجتماعی پایینی برخوردار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        116 - بررسی نقش سرمایه فرهنگی برمشارکت شهروندان دربازسازی بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی گرگان-گنبد)
        حسن میرحسینی ابوالقاسم حیدرآبادی سیف الله فرزانه
        مشارکت در بازسازی بافت های فرسوده تحت تاثیر عوامل مختلفی است که سرمایه فرهنگی یکی از مهم ترین پیش نیازهای آن است. سرمایه فرهنگی؛ مفهومی نوین است که طی دو دهه اخیر توجه اندیشمندان علوم اجتماعی و به ویژه جامعه شناسان را به خود جلب کرده است. این سرمایه ممکن است کارکرد و پی چکیده کامل
        مشارکت در بازسازی بافت های فرسوده تحت تاثیر عوامل مختلفی است که سرمایه فرهنگی یکی از مهم ترین پیش نیازهای آن است. سرمایه فرهنگی؛ مفهومی نوین است که طی دو دهه اخیر توجه اندیشمندان علوم اجتماعی و به ویژه جامعه شناسان را به خود جلب کرده است. این سرمایه ممکن است کارکرد و پیامدهای متنوعی داشته باشد. بطورکلی به سرمایه افرهنگی بعنوان یک خیرجمعی نگریسته می شود؛ زیرا سرمایه فرهنگی بعنوان محصول روابط اجتماعی وفرهنگی به سود به وجود آورنده است و هم به سود دیگران. به این ترتیب نمی توان امتیاز سرمایه فرهنگی را محدود کرد. مشارکت در نوسازی بافت فرسوده تحت تاثیر عوامل مختلفی است که سرمایه فرهنگی یکی ازمهم ترین پیش نیاز آن است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش سرمایه فرهنگی بر مشارکت شهروندان در نوسازی بافت فرسوده گرگان-گنبد انجام شده به دنبال پاسخ به این سوال است علی رغم تاکید برمشارکت در برنامه های نوسازی؛ آیا این مشارکت دربافت مورد نظر ضعیف است؟ چارچوب نظری تحقیق عمدتا مبتنی برنظریات پاتنام؛ کلمن و بوردیو است. روش انجام پژوهش؛ پیمایش و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است. نمونه گیری به روش خوشه ای وحجم نمونه382 نفر از ساکنین بافت فرسوده می باشد. یافته ها نشان می دهد سرمایه فرهنگی بر مشارکت ساکنین در پروژه های نوسازی تاثیر مثبت داشته است. شاخص سرمایه فرهنگی عینیت یافته؛ سرمایه فرهنگی نهادینه شده؛ سرمایه فرهنگی تجسم یافته که تبدیل به مولفه های شدند؛ بیشترین تاثیر را برمشارکت ساکنین در بازسازی بافت فرسوده داشته اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        117 - بررسی عملکرد مدیریت یکپارچه شهری در بازآفرینی بافت های فرسوده شهری (موردمطالعه: محله فخرآباد- کلان‌شهر شیراز)
        امیر عباس زارع علی شمس الدینی پریسا مشکسار
        مطالعه نظام شهرنشینی در ایران نمایانگر عدم تناسب بین رشد شهرنشینی و توسعه شهری است و همین عدم تعادل، موجبات مسائل مختلف شهری از جمله بافت فرسوده می باشد. ازاین رو بافت های فرسوده شهری از چالش برانگیزترین مسائل در فضای شهری ایران به شمار می روند که موجبات عدم سازمان و تع چکیده کامل
        مطالعه نظام شهرنشینی در ایران نمایانگر عدم تناسب بین رشد شهرنشینی و توسعه شهری است و همین عدم تعادل، موجبات مسائل مختلف شهری از جمله بافت فرسوده می باشد. ازاین رو بافت های فرسوده شهری از چالش برانگیزترین مسائل در فضای شهری ایران به شمار می روند که موجبات عدم سازمان و تعادل و بی برنامه گی حیات شهری را فراهم آورده است. نکته مهم در این بین عملکرد سنتی نظام مدیریت شهری ایران است که عامل اصلی گسترش ابعاد چالش های مذکور می گردد. لذا با توجه به مطالعات این پژوهش مسئله بافت های فرسوده در شهرهای ایران، تنها معلول رشد شهرنشینی نیستند بلکه ناشی از عدم کیفیت مدیریت شهری در راستای ارتقاء سطح کیفیت زندگی در این نوع از بافت ها می باشد. کلان شهر شیراز به عنوان یکی از شهرهای تاریخی و مهم از این تاثیرات و مسائل مبرا نبوده است. هدف این تحقیق بررسی عملکرد مدیریت یکپارچه شهری در بازآفرینی بافت های فرسوده کلانشهر شیراز و در محله فخرآباد است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و روش‌های گردآوری اطلاعات به صورت میدانی(پیمایشی) است. ابزار گردآوری تحقیق، پرسش‌نامه است. جامعه آماری این تحقیق را شهروندان ساکن در محله فخر آباد شهر شیراز تشکیل داده اند که بالغ بر 1291 نفر بوده اند. بر اساس فرمول کوکران، نمونه آماری به تعداد 296 نفر محاسبه شد. نتیجه آزمون تی تک نمونه ای در زمینه سنجش عملکرد مدیریت یکپارچه شهری در بازآفرینی بافت فرسوده فخرآباد نشانگر آن است که چهار شاخص شامل ظرفیت توسعه نهادی، یکپارچگی و شریک مساعی نهادی، ترتیبات نهادی در مواجهه با بافت و دانش و یادگیری نهادی در سطح کمتر از 0/05 معنادار بوده است. بررسی میانگین شاخص ها نشانگر آن است که وضعیت آنها ضعیف ارزیابی می شود. بهترین وضعیت مربوط به شاخص یکپارچگی و شریک مساعی نهادی با مقدار 2/550 و بدترین وضعیت مربوط به بعد دانش و یادگیری نهادی با میانگین 2/343 بوده است. بنابراین وضعیت تمامی شاخص های مدیریت یکپارچه شهری در بازآفرینی بافت فرسوده فخرآباد نامطلوب ارزیابی می شود. همچنین نتیجه آزمون فریدمن در سطح کمتر از 0/05 تفاوت معناداری را میان شاخص های مدیریت کیپارچه شهری در بافت فرسوده نشان می دهد که بیشترین تفاوت مربوط به شاخص سرمایه اجتماعی درون نهادی و سپس کارایی و بهره وری نهادی بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        118 - به‌کارگیری رویکرد ترکیبی به‌منظور بررسی توزیع کاربری‌های خدماتی در بافت‌های فرسوده شهری (نمونه موردی: محلات دوازده‌گانه بافت فرسوده شهر میناب)
        احمد پوراحمد محمد ابراهیمی محمود آروین
        توجه به نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده شهری برای ارتقای بهره‌وری شهری، کاهش خسارات ناشی از وقوع احتمالی زلزله، تحقق عدالت اجتماعی و رفع محرومیت‌های ساکنین این بافت‌ها و استفاده از پتانسیل‌های شهری امر ضروری است. یکی از مراحل قبل از اقدام جهت نوسازی و بهسازی بافت‌ها شنا چکیده کامل
        توجه به نوسازی و بهسازی بافت‌های فرسوده شهری برای ارتقای بهره‌وری شهری، کاهش خسارات ناشی از وقوع احتمالی زلزله، تحقق عدالت اجتماعی و رفع محرومیت‌های ساکنین این بافت‌ها و استفاده از پتانسیل‌های شهری امر ضروری است. یکی از مراحل قبل از اقدام جهت نوسازی و بهسازی بافت‌ها شناسایی و اولویت بافت‌ها ازنظر دسترسی به خدمات و کاربری‌های شهری می‌باشد. به همین منظور در این پژوهش هدف بررسی توزیع کاربری‌های خدماتی در محلات دوازده‌گانه شهر میناب بوده است. روش این تحقیق توصیفی – تحلیلی است و مبتنی بر منابع اسنادی و کتابخانه‌ای است. برای سطح‌بندی محلات ازنظر برخورداری از روش‌های ضریب مکانی (LQI) و آنتروپی و TOPSIS استفاده گردید. نتایج بررسی ضریب در بین محلات گویای این است که محلات شهید عباس پور و لب رودخانه دارای شرایط بهتری نسبت به دیگر محلات می‌باشند و محلات سجاد، شیخ‌آباد و باغ ملک ازنظر ضریب مکانی کاربری ها دارای شرایط بسیار نامطلوب بوده و ضریب مکانی اکثر کاربری ها در این محلات در سطح صفر قرار دارد. در ادامه با استفاده از روش تلفیقی آنتروپی-تاپسیس، محلات بافت فرسوده شهر میناب به لحاظ برخورداری در سه دسته برخوردار، نیمه برخوردار و محروم تقسیم بندی شدند که درنتیجه آن، محلات جوی باریکو، سجادیه، گرو صالحی و جنگجو اولویت اول و کوی شهرک نفت، لاری‌ها، لب رودخانه و شهید عباسپور اولویت دوم و محلات سجاد، شیخ‌آباد باغ‌ملک و پاکوه اولویت سوم برنامه های توسعه قرار می گیرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        119 - تحلیل نقش اعیان‌سازی بافت فرسوده شهری بر تحولات هویتی ساکنان محلات قدیمی با رویکرد آینده پژوهی (موردی: بافت فرسوده شهر زنجان)
        سجاد خانمرادی مریم معینی فر وحید بیگدلی راد
        اعیان سازی ابنیه های فرسوده بدون توجه به ساختار هویتی و فرهنگی-تاریخی محلات، یکی از مهمترین اقدامات نوسازی و بازسازی است. که منجر به تحولات عمیق کالبدی، هویتی بواسطه جابه جایی ساکنان محلی و تغییرات فرهنگی و اجتماعی می گردد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال بررسی چکیده کامل
        اعیان سازی ابنیه های فرسوده بدون توجه به ساختار هویتی و فرهنگی-تاریخی محلات، یکی از مهمترین اقدامات نوسازی و بازسازی است. که منجر به تحولات عمیق کالبدی، هویتی بواسطه جابه جایی ساکنان محلی و تغییرات فرهنگی و اجتماعی می گردد. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به دنبال بررسی نحوه تغییر شاخص های هویتی بواسطه اعیان سازی و پیش بینی روند این تغییرات در آینده بافت فرسوده و قدیمی شهر زنجان است. گردآوری اطلاعات با مطالعات میدانی و کتابخانه ای انجام شد. جامعه آماری شامل ساکنین بافت فرسوده شهر زنجان است. با نمونه گیری کوکران 384 نمونه انتخاب شدند. برای تحلیل داده ها از تحلیل عاملی، آزمون نیکوئی برازش و رویکرد ساختار متقابل شبکه به کمک نرم افزار SPSS و MIC MAC استفاده گردید.نتایج پژوهش نشان داد که، براساس آزمون تحلیل عاملی شاخص های وضعیت کاربری معابر با ضریب 733/0 ؛ سرانه کاربری خدماتی با 887/0 ؛ و احترام به قانون با 761/0 بیشترین تغییرات را بواسطه اعیان سازی داشته اند و با حفظ روند فعلی، متغیرهای امنیت؛ کاربری های ناسازگار و مزاحم؛ تعهد پذیری؛ سیمای ساختمان ها؛ وضعیت کاربری معابر؛ سرزندگی؛ سرانه کاربری خدماتی؛ مساحت مسکن؛ استحکام مسکن؛ تناسب هزینه و درآمد؛ و تناسب مسکن با نیاز ساکنین، بیشترین تغییر و تحولات را در آینده بواسطه اعیان سازی خواهند داشت. در این رابطه، برای بهبود هویت محلات بافت فرسوده، ارتقاء سطح درآمد، اشتغال زایی، افزایش تعهد پذیری، توجه به معماری بومی و استحکام ساختمان، جلب اقشار متوسط و مرفه شهر به سکونت در محله بافت فرسوده ضروری است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        120 - ارزیابی شاخص‌های تاب‌آوری کالبدی بافت‌های فرسوده در برابر زلزله (مطالعه موردی: محله قلعه شهرستان دزفول)
        سارا توتونچی حسین بحرینی منوچهر طبیبیان
        مقدمه: شهرها به‌عنوان گسترده‌ترین ساخته دست‌بشر، همواره در معرض بلایا و سوانح طبیعی و انسانی بسیاری بوده‌اند. در این میان، زلزله اغلب تلفات جبران‌ناپذیری را بر این سکونتگاه‌ها و به ویژه بافت‌های فرسوده آن تحمیل کرده که لازم است تا مفهوم تاب‌آوری برای کاهش آثار زیانبار ز چکیده کامل
        مقدمه: شهرها به‌عنوان گسترده‌ترین ساخته دست‌بشر، همواره در معرض بلایا و سوانح طبیعی و انسانی بسیاری بوده‌اند. در این میان، زلزله اغلب تلفات جبران‌ناپذیری را بر این سکونتگاه‌ها و به ویژه بافت‌های فرسوده آن تحمیل کرده که لازم است تا مفهوم تاب‌آوری برای کاهش آثار زیانبار زلزله بیشتر مورد توجه قرار گیرد. هدف: در این راستا، پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ‌شاخص‌های تاب‌آوری کالبدی بافت‌های فرسوده در برابر زلزله‌های احتمالی صورت گرفته است.روش‌شناسی پژوهش: روش این پژوهش آمیخته و در دو فاز کیفی و کمی است . فاز کیفی، با استفاده از روش‌شناسی نظریه داده‌بنیاد و مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته با24 نفر از خبرگان انجام شده است. در فاز کمی از آزمون t تک نمونه‌ای و آزمون فریدمن استفاده شده است. در انتها نیز به منظور شناخت بیشتر از وضعیت شاخص‌های تاب‌آوری کالبدی، از طریق برداشت میدانی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، نقشه‌های مربوط به شاخص‌های تاب‌آوری کالبدی ارائه شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه پژوهش محله قلعه در شهرستان دزفول واقع در شمال استان خوزستان بوده است.یافته‌ها: تحلیل داده‌ها در طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام پذیرفت و به ظهور 97 کد باز، 18 مفهوم در قالب 4 مقوله اصلی منجر گردید. نتایج نشان داد تاب‌آوری کالبدی بافت‌های فرسوده در برابر زلزله در محله قلعه شامل چهار مؤلفه افزونگی، تنوع، اتصال و استحکام می‌باشد.نتایج: بررسی وضعیت شاخص‌ها و مؤلفه‌های تاب‌آوری کالبدی محله قلعه شهرستان دزفول در برابر زلزله از دیدگاه کارشناسان، حاکی از این بود که تاب‌آوری کالبدی محله قلعه شهرستان دزفول و مولفه‌های آن در سطح نامناسبی قرار دارند و از نظر سطح تاب‌آوری، مولفه اتصال در رتبه اول، مولفه تنوع در رتبه دوم، مولفه افزونگی در رتبه سوم و مولفه استحکام در رتبه چهارم قرار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        121 - تحلیل عوامل موثر بر افزایش سرمایه اجتماعی و رابطه آن با نوسازی بافت‌های فرسوده (مطالعه موردی: منطقه 10 شهرداری تهران)
        احمد پوراحمد محمد سینا شهسواری اصغر حیدری
        مقدمه: امروزه یکی از چالش های پیش روی مدیریت شهری ، بافت فرسوده شهری است. استفاده از ظرفیت های مردم و سرمایه اجتماعی دستیابی به هدف نوسازی و سازماندهی این ساختارها برای مدیریت شهری را تسهیل می کند.هدف پژوهش: هدف تحقیق: هدف از این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر افزایش سرمایه چکیده کامل
        مقدمه: امروزه یکی از چالش های پیش روی مدیریت شهری ، بافت فرسوده شهری است. استفاده از ظرفیت های مردم و سرمایه اجتماعی دستیابی به هدف نوسازی و سازماندهی این ساختارها برای مدیریت شهری را تسهیل می کند.هدف پژوهش: هدف تحقیق: هدف از این مطالعه بررسی عوامل مؤثر بر افزایش سرمایه اجتماعی و ارتباط آن با نوسازی بافتهای فرسوده است.روش شناسی: روش این تحقیق توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر اطلاعات کتابخانه ای و آماری است. اطلاعات اولیه با روش اسنادی و پیمایشی و پرسشنامه جمع آوری شده است. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS و Smart PLS پردازش شده‌اند.قلمرو جغرافیایی پژوهش: منطقه جغرافیایی تحقیق حاضر منطقه 10 شهرداری تهران است که با 327115 نفر جمعیت، بخش قابل توجهی از بافت‌های فرسوده شهر تهران را در خود جای داده است.نتایج و بحث: یافته‌های تحقیق نشان می دهد که بین مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی و نوسازی بر اساس آزمون همبستگی پیرسون از سطح ضعیف تا متوسط همبستگی مثبت وجود دارد. همچنین ، مدل سازی مسیر PLS و آزمون رگرسیون چند متغیره نشان می دهند که به ترتیب مؤلفه‌های اعتماد نهادی، تعاملات اجتماعی و اعتماد بین فردی دارای تأثیر بیشتر و مشارکت مذهبی تأثیر کمتری در نوسازی بافت‌های فرسوده شهری دارد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می‌دهد بین سرمایه اجتماعی و نوسازی بافته‌ای فرسوده رابطه معنادار مثبتی وجود دارد. همچنین نشان می‌دهد که مؤلفه‌های سرمایه اجتماعی تأثیرات متفاوتی بر نوسازی بافت‌های فرسوده دارند که می توان با برنامه ریزی برای ارتقاء این مؤلفه‌ها، ساماندهی و نوسازی بافت‌های فرسوده منطقه مطالعه را تسریع می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        122 - واکاوی فضائی-کالبدی سطح آسیب پذیری بافت‌های فرسوده شهری با استفاده از VIKOR و ANP مطالعه موردی: بافت مرکزی شهر ارومیه
        فریدون نقیبی میثم ساکت حسنلوئی علی اظهری
        مقدمه: افزایش جمعیت، حضور انسان، گسترش شهرنشینی و فضایی بی رویه موجبات ایجاد اختلالاتی در نظام عملکردی شهرها را پدید آورده است. بنابراین برنامه ریزی و مدیریت رویدادهای طبیعی باید به منزله یک هدف اصلی در همه مراحل برنامه ریزی و طراحی های توسعه شهر مد نظر قرار گرفته شود. چکیده کامل
        مقدمه: افزایش جمعیت، حضور انسان، گسترش شهرنشینی و فضایی بی رویه موجبات ایجاد اختلالاتی در نظام عملکردی شهرها را پدید آورده است. بنابراین برنامه ریزی و مدیریت رویدادهای طبیعی باید به منزله یک هدف اصلی در همه مراحل برنامه ریزی و طراحی های توسعه شهر مد نظر قرار گرفته شود. هدف: پژوهش حاضر به لحاظ هدف یک پژوهش کاربردی محسوب می گردد و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی انجام گردیده است. بافت فرسوده بخش مرکزی شهر ارومیه با مساحت 7/277 هکتار به عنوان مطالعه موردی بررسی شده است. روش شناسی تحقیق: در این پژوهش از طریق بررسی منابع کتابخانه ای و مطالعات پیشین و همچنین بهره گیری از نظرات کارشناسان و متخصصین در حوزه بافت های فرسوده شهری، شاخص های موثر در آسیب پذیری محدوده مورد مطالعه در ابعاد کالبدی، دسترسی، کارکردی، زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و مدیریتی شناسایی و تعریف گردید. سپس با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) و روش تصمیم گیری چند معیاره ویکور (VIKOR) به وزن دهی هر یک از شاخص های مذکور پرداخته و با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) نقشه های آسیب پذیری محدوده در ابعاد مختلف و بصورت کلی تهیه گردیده است. یافته ها و بحث: نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که از محدوده مورد مطالعه 11/36% دارای آسیب پذیری کم، 95/27% دارای آسیب پذیری متوسط و 22/35% دارای آسیب پذیری زیاد می باشد که این امر لزوم برنامه ریزی و اتخاذ تدابیری در راستای بهبود وضعیت محیطی بافت فرسوده شهری در ابعاد مختلف را بیش از پیش نمایان ساخته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        123 - نقش مدیریت شهری در بازآفرینی بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: محدوده اطراف بازار مرکزی شهر رشت)
        پریسا خوش پسند علیرضا پورشیخیان حسین اصغری صدیقه حسنی مهر
        مقدمه: یکی از چالش های اساسی در نظام توسعه پایدار شهرها بافت های فرسوده شهری به عنوان مناطق کمتر توسعه یافته هستند که به دلایل مختلف شکل گرفته و امروز دچار مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی، زیست محیطی و ... هستند که بی توجهی و عدم برنامه ریزی صحیح برای آن می توان چکیده کامل
        مقدمه: یکی از چالش های اساسی در نظام توسعه پایدار شهرها بافت های فرسوده شهری به عنوان مناطق کمتر توسعه یافته هستند که به دلایل مختلف شکل گرفته و امروز دچار مشکلات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، کالبدی، زیست محیطی و ... هستند که بی توجهی و عدم برنامه ریزی صحیح برای آن می تواند کل شهر را دچار بحران نماید.هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مدیریت شهری در بازآفرینی بافت فرسوده محدوده اطراف بازار مرکزی شهر رشت صورت پذیرفت.روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق در پژوهش حاضر به صورت توصیفی – تحلیلی می باشد که از نظر هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه، مشاهده میدانی و بهره گیری از منابع اسنادی بوده است. نمونه تحقیق 100 نفر از متخصصین مرتبط با موضوع تحقیق در سازمان های راه و شهرسازی، شهرداری، شورای شهر و ... و همچنین 325 نفر از شهروندان ساکن در محدوده اطراف بازار مرکزی شهر رشت می باشند که به صورت تصادفی نمونه گیری شده اند. در ادامه پس از بررسی روایی و پایایی ابزار اندازه گیری تحقیق، به جهت بررسی نقش و تاثیر مدیریت شهری در بازآفرینی بافت مرکزی شهر رشت با استفاده از نرم افزارهای متنوع از جمله SMART PLS استفاده گردید.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر رشت می باشد.یافته ها: با توجه به تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه ها، 30 درصد از کارشناسان مورد مطالعه در این پژوهش زن و 70 درصد مرد بوده اند که از این میان، 25 درصد از آنها دارای سن کمتر از 28 سال، 28 درصد بین 29 تا 39 سال، 22 درصد بین 40 تا 50 سال و 25 درصد نیز بین 51 تا 61 سال سن داشته اند. از این میان 57 درصد از آنها دارای واحد مسکونی شخصی، 40 درصد استیجاری و 3 درصد نیز سازمانی بوده اند. در ارتباط با سابقه سکونت آنها در این محدوده نیز 15 درصد از افراد مورد مطالعه کمتر از 5 سال، 22 درصد بین 6 تا 10 سال، 28 درصد بین 11 تا 15 سال، 19 درصد بین 16 تا 20 سال و 16 درصد نیز بیشتر از 20 سال سابقه سکونت در این محدوده را داشته اند.نتایج: نتایج حاصل از معادلات ساختاری نشان داد که عملکرد مدیریت شهری در این زمینه مطلوب بوده و میزان رضایت شهروندان از این پروژه بازآفرینی با اختلاف میانگین 0.566 و آماره آزمون 41.467 بیشتر از حد متوسط می باشد. در واقع مدیریت شهری در شهر رشت با باززنده سازی خیابان علم الهدی اولین قدم در مسیر بازآفرینی شهر رشت را پیمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        124 - تحلیل و ارزیابی زیست پذیری در بافت‌های فرسوده شهری (موردپژوهش: شاهین‌دژ)
        حسن حکمت نیا میرنجف موسوی نوبخت سبحانی سینا سلمان زاده
        زیست پذیری یکی از رویکردهای جدید در راستای کاهش مشکلات زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی شهرها بر مبنای ظرفیت‌ها و نیازهای آن است. ازآنجا بافت‌های فرسوده با مشکلات اقتصادی، کالبدی، زیست‌محیطی و ... مواجه‌اند، توجه به رویکرد زیست پذیری و استانداردهای آن در کاهش مشکلات فوق و ا چکیده کامل
        زیست پذیری یکی از رویکردهای جدید در راستای کاهش مشکلات زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی شهرها بر مبنای ظرفیت‌ها و نیازهای آن است. ازآنجا بافت‌های فرسوده با مشکلات اقتصادی، کالبدی، زیست‌محیطی و ... مواجه‌اند، توجه به رویکرد زیست پذیری و استانداردهای آن در کاهش مشکلات فوق و ارتقای کیفیت زندگی و کارآمدی مدیریت شهری مؤثر است. پژوهش حاضر باهدف، تحلیل شاخص‌های زیست پذیری در بافت فرسوده شهر شاهین‌دژ تدوین ‌شده است. این مقاله از نوع روش توصیفی-تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی است. این پرسشنامه بین 25 نفر به‌صورت تصادفی ساده بین متخصصان و مدیران شهری در دسترس، توزیع گردید و پنج عامل از عوامل مؤثر بر زیست پذیری شهر شاهین‌دژ (اجتماعی، اقتصادی، زیست‌محیطی، کالبدی و مدیریتی) مورد بررسی قرار گرفتند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش ای‌اچ‌پی‌فازی استفاده ‌شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که در بخش اجتماعی، شاخص میزان مشارکت (229/0)؛ در بخش اقتصادی، میزان درآمد و هزینه خانوار (211/0)، در بخش مدیریتی، ایجاد تسهیلات مالی برای ساکنان بافت (185/0)؛ در بخش کالبدی، میزان فشردگی و ریزدانگی ساختمان‌ها در بافت (138/0) و در بخش زیست‌محیطی شاخص کمیت و توزیع پراکنش فضای سبز در سطح بافت‌های فرسوده (230/0) از اهمیت بیشتری قرار دارند و نشان‌دهنده میزان اهمیت هر یک از آن‌ها در زیست پذیری بافت‌های فرسوده است. در پایان نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها پیش روی زیست پذیری شهر شاهین‌دژ موردمطالعه قرار گرفتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        125 - بازآفرینی بافت‌ فرسوده شهری با رویکرد حکمروایی خوب (مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر ساری)
        محمد حکیم پور جلال عظیمی آملی غلامرضا جانبازقبادی صدرالدین متولی
        چکیدهمقدمه: در کشورمان، بخش قابل توجهی از بافت قدیمی شهرها که غالبا هسته‌ی اولیه و اصلی آن‌هارا تشکیل می‌دهند در روند شتاب آلود شهرنشینی و برنامه‌های توسعه شهری مورد بی‌توجهی قرار گرفته و به بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری تبدیل شده‌اند موضوع مورد بررسی این پژوهش بازآفر چکیده کامل
        چکیدهمقدمه: در کشورمان، بخش قابل توجهی از بافت قدیمی شهرها که غالبا هسته‌ی اولیه و اصلی آن‌هارا تشکیل می‌دهند در روند شتاب آلود شهرنشینی و برنامه‌های توسعه شهری مورد بی‌توجهی قرار گرفته و به بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری تبدیل شده‌اند موضوع مورد بررسی این پژوهش بازآفرینی بافت فرسوده شهر ساری با رویکرد حکمروایی خوب شهری است و در آن تلاش شده است به این سوال پاسخ داده شود که شهر ساری به لحاظ شاخص‌های حکمروایی خوب شهری چگونه است و چگونه می‌توان با استفاده از این رویکرد به بازآفرینی بافت فرسوده شهری اقدام نمود. هدف: هدف این پژوهش،بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهر ساری با رویکرد حکمروایی خوب است.روش تحقیق: ترکیبی از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی است. در روش کتابخانه‌ای از ابزارهایی نظیر، مقاله‌ها، آمارنامه‌ها، جداول آماری و ...استفاده شده است و در روش میدانی از مشاهده مستقیم، و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. این اطلاعات وارد نرم افزار SPSS شده و به وسیله آزمون‌های آماری ( توصیفی_ استنباطی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. همچنین با استفاده از نرم افزارSmart PLS مدل معادلات ساختاری پژوهش تنظیم گردید.قلمروجغرافیایی پژوهش: شهرساری مرکز استان مازندران و شهرستان ساری است. این شهر با جمعیتی حدود 347 هزار نفر در میان 30 مرکز استان در رتبه بیست و سوم کشوری جای گرفته است (مرکز آمار ایران،1395). شهر ساری دارای چهار منطقه (بافت قدیم، منطقه یک، منطقه دو، منطقه سه) می‌باشد.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد بیش از 50 درصد فراوانی پاسخ‌ها به وضعیت شاخص‌های حکمروایی خوب و بازآفرینی پائین‌تر از حد متوسط بوده که حاکی از وضعیت نامطلوب این شاخص‌ها در بافت فرسوده شهر ساری می‌باشد.نتایج: نتایج نشان می‌دهد بین حکمروایی خوب و بازآفرینی بافت فرسوده در شهر ساری رابطه معناداری وجود دارد و سه شاخص عدالت‌گرایی، قانون‌گرایی و اجما‌ع‌گرایی بیشترین تاثیر را بر بازآفرینی بافت فرسوده شهرساری داشتند. واژگان کلیدی: حکمروایی خوب، بازآفرینی، بافت فرسوده، معادلات ساختاری، شهر ساری پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        126 - بهسازی و نوسازی بافت‌های فرسوده شهری با تأکید بر مشارکت مردمی (مطالعه موردی: محله قیلر قروه)
        اکبر معتمدی مهر رضا حسن پور رقیه رضایی
        بافت های فرسوده و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته اولیه و اصلی آن شهرها را تشکیل می دهند، از یک طرف جزو میراث فرهنگی و تاریخی آن شهرها محسوب شده و حفظ، بهسازی کالبدی و توانمندسازی عملکردی آن ها اجتناب ناپذیر می باشد و از طرف دیگر اغلب این بافت ها با گذشت زم چکیده کامل
        بافت های فرسوده و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته اولیه و اصلی آن شهرها را تشکیل می دهند، از یک طرف جزو میراث فرهنگی و تاریخی آن شهرها محسوب شده و حفظ، بهسازی کالبدی و توانمندسازی عملکردی آن ها اجتناب ناپذیر می باشد و از طرف دیگر اغلب این بافت ها با گذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی می گردند. شهر قروه نیز همانند این شهرها از بافت کهن برخوردار است. یکی از محله های این شهر محله قیلر است که منطبق بر بافت قدیم و هسته اولیه شکل گیری شهر قروه می باشد. این محله با مشکلاتی از قبیل نابسامان بودن عرض شبکه معابر، وجود شیب در پارهای از معابر، فرسودگی شدید بناهای مسکونی، همجواری با گورستان، دانه بندی قطعات کوچک و خیلی کوچک مواجه است. در این جهت، هدف از تحقیق حاضر مشارکت مردمی در ساماندهی بافت فرسوده محله قیلر بود که از روش توصیفی- تحلیلی استفاده گردید و نیز روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق، اسنادی و میدانی بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات تحقیق حاضر نیز پرسش نامه، مصاحبه، مشاهده، و مطالعات میدانی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه شهروندان ساکن محله قیلر تعیین شد که با استفاده روش نمونه گیری کوکران 150 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. نتایج نشان داد، مشارکت مردم و شهروندان در تسریع روند بهسازی بافت فرسوده محله قیلر تأثیرگذار است و سامان دهی معابر محله مورد مطالعه باعث ارتقاء کارکرد و نقش پذیری جدید آن می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        127 - ارزیابی و تببین اثر بخشی ساکنان مهاجر و اجرای طرح های مداخله دربافتهای فرسوده شهری (نمونه های مورد مطالعه بافتهای فرسوده زینبیه ،قائمیه،همت آباد اصفهان)
        سید علی رضا امامی نجف آبادی شیرین طغیانی حمید صابری
        ویژگی بافتهای فرسوده ( نوع مالکیت زمین ها ،فضای سکونتی واجتماعی و پایین بودن ارزش زمین و...) انگیزه ای برای جذب و سکونت مهاجرین به بافت فرسوده شده است. از نتایج این موضوع شکست یا طولانی تر شدن بسیاری از طرح های مداخله ودر نهایت عدم تحقق طرح های بعدی در این بافتها است. ت چکیده کامل
        ویژگی بافتهای فرسوده ( نوع مالکیت زمین ها ،فضای سکونتی واجتماعی و پایین بودن ارزش زمین و...) انگیزه ای برای جذب و سکونت مهاجرین به بافت فرسوده شده است. از نتایج این موضوع شکست یا طولانی تر شدن بسیاری از طرح های مداخله ودر نهایت عدم تحقق طرح های بعدی در این بافتها است. تحقیق حاضر با این هدف انجام شده تا اثر بخشی ساکنان مهاجر بر اجرای طرح های شهری را بررسی کند.این تحقیق توصیفی _تحلیلی است وبا شرح و بسط دو مفهوم بافت فرسوده و مهاجرین ساکن در آن ،مدلی تحلیلی ارائه کرده است. از طریق سنجش روایی وپایایی جهت بررسی پرسشنامه از ابزار تجزیه و تحلیل آماری ( نرم افزار SPSS ) و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها ،از فنون آماری تصمیم گیری های کیفی و کمی استفاده شده است. سه بافت فرسوده مشخص شده این پژوهش در شهر اصفهان از بافت های حاشیه ای شهر تاریخی اصفهان با سه بافت جمعیتی متمایز از مهاجرین دیگر کشورها ،برون استانی و درون استانی می باشند.لذا این سه بافت با توجه به تفاوت فرهنگی ،اجتماعی وقومی و کالبدی به عنوان نمونه مورد مطالعه جهت ارزیابی و تببین اثر بخشی ساکنان مهاجر و اجرای طرح های مداخله دربافتهای فرسوده شهری انتخاب شدند. در این پژوهش از میان روش های متفاوت نمونه گیری ،از نمونه گیری تصادفی طبقه بندی ساده استفاده شده است .تعداد نمونه پرسشنامه از محله قائمیه 226 نفر، محله زینبیه 60 نفر و محله همت آباد 70 نفر می باشد.نتایج این پژوهش نشان دهنده آن است که : هرچه مهاجرین درون استانی بیشتر باشد اثر بخشی طرح های مشارکتی شهری بالاتر خواهدبود. یعنی بین متغیرهای وضعیت مهاجرین ساکن در بافت فرسوده و اجرای طرح های شهری رابطه معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        128 - واکاوی مدل‌های ارتقا نواحی بازمانده از توسعه با تاکید بر تجربه های جهانی
        علی محمد ابراهیمی پرویز آقایی
        در هزاره سوم چالش‌های مرتبط با نواحی بازمانده از توسعه به یکی از ابربحران‌های شهری بدل گشته که چاره‌جویی و کندوکاو برای ساماندهی و حل آن در دستور کار سیاست‌گذاری و مدیریت شهری، منطقه ای و ملی قرار دارد. آمریکا، چین و کشورهای سوسیالیستی اروپا از جمله جوامع پیش‌رو در این چکیده کامل
        در هزاره سوم چالش‌های مرتبط با نواحی بازمانده از توسعه به یکی از ابربحران‌های شهری بدل گشته که چاره‌جویی و کندوکاو برای ساماندهی و حل آن در دستور کار سیاست‌گذاری و مدیریت شهری، منطقه ای و ملی قرار دارد. آمریکا، چین و کشورهای سوسیالیستی اروپا از جمله جوامع پیش‌رو در این زمینه هستند که تعدد و کثرت برنامه‌های آن‌ها مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است. این کشورها طیف وسیعی از برنامه‌ها را بخصوص بعد از جنگ جهانی دوم در دستور کار قرار داده‌اند بر همین اساس این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و به صورت کتابخانه‌ای و با درک اهمیت این مساله و چالش‌های روبه تزاید شهری در ایران درصدد صورت-بندی و تحلیل و بررسی این برنامه‌ها است تا از یک سو موجب غنای علمی این مباحث در داخل کشور شود و از سوی دیگر ساختار اجرایی آن‌ها را استخراج نماید. نتایج پژوهش که بر پایه نه برنامه اجرایی است نشان می‌دهد که ابتکار عمل‌های بخش دولتی (و بخصوص دولت‌های محلی) و بهره‌گیری از استعدادهای بخش خصوصی از اصلی‌ترین محرک‌های بازآفرینی نواحی بازمانده از توسعه با تاکید بر مناطق حاشیه‌نشین، راکد و بافت فرسوده است و در تمامی مدل‌های ارتقا؛ توسعه از بالا (بخش دولتی و خصوصی و گاها نهادهای غیرانتفاعی) و توسعه‌پذیری از پایین (ساکنان محلی) رخ داده است و حتی رویکردهای مشارکتی بر پایه ظرفیت اجتماعات محلی کمتر مورد توجه قرار دارد. نتایج پژوهش که بر پایه نه برنامه اجرایی است نشان می‌دهد که ابتکار عمل‌های بخش دولتی (و بخصوص دولت‌های محلی) و بهره‌گیری از استعدادهای بخش خصوصی از اصلی‌ترین محرک‌های بازآفرینی نواحی بازمانده از توسعه با تاکید بر مناطق حاشیه‌نشین، راکد و بافت فرسوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        129 - بهسازی، نوسازی و بازسازی بافت‌های فرسوده روستایی(نمونه موردی: محله دارآباد)
        آزیتا رجبی اکبر پرهیزگار پانته آ ابوذری
        فرسودگی بافت ، ناشی از نارسایی های متعددی نظیر ترا کم بالا، مشکلات زیست محیطی و بالا بودن حجم آلودگی، فقـر و محرومیت، آسیب پذیری در برابر زلزله، ناامنی و معضلات اجتماعی و سایر مشکلاتی است که بر شرایط کالبدی، کـارکردی و کیفیت زندگی در مناطق فرسوده تاثیر جدی دارد . محله د چکیده کامل
        فرسودگی بافت ، ناشی از نارسایی های متعددی نظیر ترا کم بالا، مشکلات زیست محیطی و بالا بودن حجم آلودگی، فقـر و محرومیت، آسیب پذیری در برابر زلزله، ناامنی و معضلات اجتماعی و سایر مشکلاتی است که بر شرایط کالبدی، کـارکردی و کیفیت زندگی در مناطق فرسوده تاثیر جدی دارد . محله دارآباد، با وسعتی در حدود 2 08/ کیلومتر مربع و دارای جمعیتـی، در حدود 9804 نفر در سال 1385 از جمله مناطقی است که دچار این معضل بوده و نمونه موردی ایـن تحقیـق مـی باشـد . جامعـه آماری این تحقیق شامل همه خانوارهای ساکن در محله دارآباد و جمعیت نمونه شـامل 70 خـانوار از خانوارهـای سـاکن در ایـن محله می باشد. مطالعه و شناخت ویژگیهای کلی بافت فرسوده محله دارآباد که به دلیل بی تـوجهی بـه آن بـه یکـی از نقـاط مشکل ساز مبدل گردیده است و همچنین شناخت محدودیتها و مشکلات موجود و ریشه یابی آن و ارائه راهکـار مناسـب در جهت برنامه ریزی برای ساماندهی بافت فرسوده محله دارآباد ، از جمله اهداف این تحقیق می باشد . نوع تحقیق کـار بـردی و روش آن، توصیفی - تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، بصورت کتابخانهای(اسنادی) و میـدانی مـی باشـد و بـرای تجزیـه و تحلیل اطلاعات، از نرم افزار های spss و Arc GIS و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. نتایج ایـن تحقیـق نشـان می دهد بافت موجود محله دارآباد به هنگام بروز سوانح طبیعی و یا حوادث غیر مترقبه شـهری قابلیـت امدادرسـانی نـدارد و بویژه در زمینهی شبکه معابر، زیرساختهای شهری، مشکلاتی را به وجود آورده که نیازمند ساماندهی است و در نهایت راهکار های مناسب در جهت برنامه ریزی صحیح برای ساماندهی بافت فرسوده محله دارآباد ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        130 - بررسی کمبودهای خدماتی در بافت های فرسوده و ارائه استراتژی در راستای نوسازی آنها (نمونه موردی: قلعه دولت آباد شهرری)
        آزیتا رجبی آزاده معینی
        بافت های فرسوده شهری ، بسته به شرایط جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و ...، دارای ویژگی های خاص و متفاوتی با یکدیگر هستند. وجود این تفاوت ها در بافت های شهری و نیز چند وجهی بودن مسائل و معضلات آنها، تدوین راه حل های متفاوت و مناسب با شرایط هر یک را با هدف ارتقای کیف چکیده کامل
        بافت های فرسوده شهری ، بسته به شرایط جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و ...، دارای ویژگی های خاص و متفاوتی با یکدیگر هستند. وجود این تفاوت ها در بافت های شهری و نیز چند وجهی بودن مسائل و معضلات آنها، تدوین راه حل های متفاوت و مناسب با شرایط هر یک را با هدف ارتقای کیفیت محیطی و افزایش سطح رفاه و خدمات رسانی به ساکنین بافت های فرسوده، گسترش فضاهای عمومی و خدماتی و ارتقاء کیفیت زیست شهری (فضای آرام، سالم و پویا)، افزایش رفاه عمومی، توسعه امکانات کار، فعالیت و افزایش اشتغال و در نهایت بهبود وضعیت سکونتی به لحاظ مسکن، خدمات و بافت شهری، ضروری می سازد. قلعه دولت آباد، با وسعتی برابر2.9 هکتار و جمعیت 2158 نفر در جنوب شرق تهران واقع در ناحیه 4 شهرداری منطقه 20 تهران (شهرری)، یکی از محدوده های قدیمی و فرسوده این منطقه می باشد. مطالعه سرانه های وضع موجود کاربری های خدماتی آن نشان می دهد که این محدوده از کمبود خدمات عمومی مانند کاربری های آموزشی، فرهنگی و ورزشی رنج می برد. در این پژوهش سعی شده که با بهره گیری از دو روش توصیفی و تحلیلی به صورت توأمان با هدف کاربردی و تحلیل آماری داده های حاصل از پرسشنامه در نرم افزار SPSS و تعیین استرات‍ژی مطلوب(استرات‍ژی حمایتی) به وسیله تکنیک SWOT با شناخت کامل از وضع موجود محدوده مورد مطالعه در راستای تحقق اهداف فوق الذکر از طریق ساماندهی بافت فرسوده مسکونی در قالب مجتمع سازی و تأمین خدمات به وسیله احداث مجتمع خدماتی دولت آباد گام برداشته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        131 - بررسی بافت فرسوده منطقه 9 تهران و ساماندهی آن ( مطالعه موردی محله امامزاده عبدالله )
        زهره مسکینی آزیتا رجبی
        در سال های اخیر با توجه به تحولات سریع علمی و فنی و به تبع آن دگرگونی در ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی شهرها و مطرح شدن نظریه توسعه پایدار شهری، اهمیت بهسازی و نوسازی شهری دو چندان شده است. به طوری که در سده بیست و یکم، بهسازی و نوسازی شهری از مباحث بسیار مهم و مو چکیده کامل
        در سال های اخیر با توجه به تحولات سریع علمی و فنی و به تبع آن دگرگونی در ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و کالبدی شهرها و مطرح شدن نظریه توسعه پایدار شهری، اهمیت بهسازی و نوسازی شهری دو چندان شده است. به طوری که در سده بیست و یکم، بهسازی و نوسازی شهری از مباحث بسیار مهم و مورد توجه محققان و صاحب نظران رشته های علمی گوناگون است. اصولاً بافت قدیمی و فرسوده، بافتی است که در فرآیند زمانی طولانی شکل گرفته و تکوین یافته و امروز درمحاصره تکنولوژی عصرحاضر گرفتار گردیده است، اگرچه این بافت ها در گذشته به مقتضای زمان دارای عملکردهای منطقی و سلسله مراتبی بوده ولی امروز از لحاظ ساختاری و عملکردی دچار کمبودهایی می باشد و آنگونه که می بایست جوابگوی نیاز ساکنین خود نمی باشد. رشد شـهرها در بطن خود مقارن با فرسـودگی ساختمان ها و بالا رفتن عمـر آن ها است. در ایـن میان علاوه بر تأثیر بصری نامطلـوب بافت های کهنه و فرسوده، کاهـش ضریب مقاومت در برابر بلایای طبیعی همچنین مقاومت شدید این بافت ها در به جریان درآمدن خدمات شهری سبب شده، بخش اعظمی از فضای یک شهر که از نظر فرهنگی – تاریخی باید به نوعی ما را به گذشته مرتبط کندو حلقه اتصال ما به هویت مان باشد، عملاً به معضلی برای شهرهای بزرگ تبدیل و یا در حال تبدیل شدن است. محله امامزاده عبدالله با مساحت 984/513 مترمربع و 874/18 نفر جمعیت در ناحیه 2 منطقه 9 تهران واقع شده است. از اختصاصات مهم این محله وجود آستان امامزاده عبدالله به عنوان یکی از قطب های مذهبی غرب شهر تهران است. میزان کاربری مسکونی در سطح محله 831/280 مترمربع و بافت فرسوده موجود در محله 009/304 مترمربع می باشد که با توجه به مقایسه با شاخص های سطح شهر تهران حکایت از فرسودگی بافت مسکونی محله دارد. پژوهش حاضر به استناد نتایج حاصله از اطلاعات و داده های مختلف گردآوری شده و به بررسی بافت فرسوده منطقه 9 و ساماندهی آن ( مطالعه موردی محله امامزاده عبدالله ) پرداخته است.. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        132 - بهسازی بافت های فرسوده شهری همراه با مشارکت پایدار (مطالعه موردی شهررودهن)
        محسن هاشم نیا
        بافت های فرسوده شهر تلفیقی از فرصت های ویژه و شرایط بحرانی است. که امروزه به یکی از پیچیده ترین صورت مسئله ها برای مدیریت شهری و حتی دولت تبدیل شده است. فرصت ها و پتانسیل های بافت فرسوده از ان جهت که می تواند سرآغاز امر توسعه باشد، می تواند به ظرفیت های اقتصادی، مدیریتی چکیده کامل
        بافت های فرسوده شهر تلفیقی از فرصت های ویژه و شرایط بحرانی است. که امروزه به یکی از پیچیده ترین صورت مسئله ها برای مدیریت شهری و حتی دولت تبدیل شده است. فرصت ها و پتانسیل های بافت فرسوده از ان جهت که می تواند سرآغاز امر توسعه باشد، می تواند به ظرفیت های اقتصادی، مدیریتی و حتی اجتماعی شهر بدل شود، شرایط بحرانی آنها از نظر ناپایداری، عدم دسترسی مناسب، مسائل و مشکلات زیست محیطی و... قابل توجه است. بافت های فرسوده به دلیل فقر ساکنان و مالکان آنها، امکان نوسازی خود به خودی نداشته و نیازمند مداخله ای همه جانبه از حیث اقتصادی، فرهنگی، کالبدی، زیست محیطی و... هستند که بتواند با احیای بافت فرسوده، بستر ارتقای کیفیت زندگی را در همان نواحی و برای مردم مستقر در آن فراهم نماید.شکل گیری محیطی امن و مطلوب برای زندگی شهروندان از اهداف توسعه پایدار شهری است که بافت های فرسوده با داشتن معضلات محیط هایی در تضاد با این هدف ایجاد نموده اند وجود بافت های فرسوده در حاشیه جنوب شرقی شهر تهران یکی از عوامل عدم توسعه شهر است و برای حل آن این مناطق باید بهسازی شود هدف از این تحقیق بررسی نقش بهسازی بافتهای فرسوده رودهن در توسعه پایدار شهر است. نوع تحقیق توصیفی و پیمایشی و روش های جمع اوری اطلاعات کتابخانه ای و پرسشنامه بوده است برای تکمیل پرسشنامه به طور تصادفی 100 نمونه انتخاب و اطلاعات از طریق نرم افزار SPSS و SOWT مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج این پژوهش حاکی است که با سیاست بهسازی بافت ها همراه با مشارکت پایدار ساکنان موافق بافت های فرسوده رودهن به محیطی پویا و پایدار تبدیل می شود. پرونده مقاله