مدیریت منظر بافت‌های فرسوده شهری معاصر با تأکید بر سازمان فضایی و بصری (مورد مطالعه: محله خاک سفید)

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

زهرا خدائی ¹ , مرجان شهاب زاده ²

1 - استادیار گروه شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره)- شهر ری،ایران[e-mail]
2 - استادیار گروه طراحی شهری، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد شیراز[e-mail]

تاریخ دریافت : 1395/10/28 تاریخ پذیرش : 1395/12/28 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: سازمان فضایی و بصری, منظر شهری, بافت فرسوده, مدیریت منظر شهری, محله خاک سفید,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش: تاثیر سازمان فضایی و بصری به واسطه نقش پر رنگی که در مدیریت منظر شهری و ادراک محیطی بازی می کند در آسیب شناسی و ساماندهی منظر شهری بافت های فرسوده قابل تأمل است. این نوشتار با هدف ایجاد منظر ذهنی مطلوب و به منظور تعدیل نگاه منفی نسبت به بافت های فرسوده معاصر و بخشیدن حیات و سرزندگی اقتصادی و اجتماعی به این بافت ها به بررسی نقش سازمان فضایی و بصری پرداخته است. روش پژوهش: مقاله حاضر با استفاده از روش تحلیلی توصیفی و با مرور ادبیات موجود منظر شهری به بررسی نقش سازمان فضایی و بصری در ایجاد منظر ذهنی به عنوان ابزاری جهت کنترل و مدیریت منظر شهری پرداخته و سپس با استفاده از نمونه موردی محله خاک سفید به عنوان بافت فرسوده معاصر، ابزار معرفی شده را به صورت عملی مورد استفاده قرار داده است یافته‌ها: یافته های این پژوهش نشان داد که به کارگیری سازمان فضایی و بصری در این محدوده منجر به ارتقا کیفیت های زیبایی شناسانه و هویت بخشی به سایت، خوانا کردن بافت از منظر عینی و ذهنی و ایجاد انعطاف پذیری در کالبد و عملکرد می‌شود. نتیجه گیری: سازمان فضایی و بصری به عنوان ابزارهای ایجاد تصویر ذهنی از مکان، تأثیر مهمی در نظم دهی به عناصر فیزیکی و متافیزیکی محیط دارد. تاثیر سازمان فضایی و بصری به واسطه نقش پر رنگی که در مدیریت منظر شهری و ادراک محیطی بازی می‌کند در آسیب شناسی و ساماندهی منظر شهری بافت های فرسوده قابل تأمل است.

چکیده انگلیسی:

Introduction and Objective: Spatial and visual organization impact due to a strong role in the management of urban landscape and environment perception is notable in the pathology and organizing urban landscape of worn out tissues. This paper aims to create favorable mental perspective and to mitigate these negative views of contemporary worn out tissues and accelerate economic and social vitality to these tissues studying the role of spatial and visual organization.   Methods:  based on literature review in connection with the urban landscape, is studying the role of spatial and visual organization to create mental perspective as a tool to control and manage the urban landscape and then with the case study of Khak Sefid neighborhood as a contemporary worn out tissues is used an introduced  tool practically.   Results: The results of this study showed that the use of spatial and visual organization is caused upgrade aesthetic qualities, Identifying to the site, legibility of site from objective and subjective perspective and physical and functional resilience. . Conclusion: Visual and spatial organization as a means of creating a mental picture of the place has a significant impact on the physical and metaphysical elements regulatory environment. Spatial and visual organization impact due to a strong role in the management of urban landscape and environment perception is notable in the pathology and organizing urban landscape of worn out tissues.    

منابع و مأخذ:

ایزدی، سعید. (1394). نخستین جلسه ستاد باز آفرینی بافت‌های فرسوده و تاریخی شهری مازندران، استانداری مازنداران، ساری.

بحرینی، سید حسین. (1377). فرآیند طراحی شهری، تهران: دانشگاه تهران، چاپ اول.

بل، سایمون. (1386). منظر: الگو، ادراک و فرایند، ترجمه بهناز امین زاده، تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم.

پاکزاد، جهانشاه. (1385). سیمای شهر آنچه کوین لینچ از آن می­فهمید، نشریه آبادی، شماره 53.

پورجعفر، محمدرضا و دیگران. (1385 الف). مبانی طراحی محور­های شاخص شهری، نشریه آبادی، شماره53.

پورجعفر، محمدرضا و دیگران.(1385ب). تحول خلاقانه در طراحی محورهای شاخص شهری عصر صفویه، اصفهان: گردهمایی بین المللی مکتب اصفهان.

ذکاوت، کامران. (1385). چارچوب استراتژیک مدیریت بصری شهر، نشریه آبادی، شماره 53.

غفاری سده، علی. (1371). مبانی طراحی فضاهای متوالی در معماری شهر، مجله صفه، شماره 8-6، دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی.

کالن، گوردون. (1382). گزیده منظر شهری،ترجمه منوچهر طبیبیان، تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم.

گلکار،کوروش. (1385). مفهوم منظر شهری، نشریه آبادی، شماره 53.

منصوری، سید امیر. (1383). درآمدی بر شناخت معماری منظر؛ فصل نامه باغ نظر؛ پژوهشکده نظر، مرکز تحقیقات هنر، معماری و شهر سازی؛ سال اول، شماره دوم.

مهندسین مشاور پرداراز. (1386). طرح ساماندهی محله خاک سفید، تهران: سازمان نوسازی شهر تهران.

Oxford Advanced Learner’s Dictionary (2007(.Oxford University Press

Foltete, Jean- Chritophe; Piombini, Arnaud (2007). urban layout, Landscape features and pedestrian usage, Landscape and urban planning, No. 81, pp: 225-234.

 

 i. Taghvaei. planning, No. 81.es and pedestrian usage,  است که :

واسطه ادراکمان آن را درک می ایجاد شده در بین ساختاری Krause, Christian (2001), our visual landscape; managing the landscape under special consideration of visual aspects, Landscape and urban planning, No. 54, pp: 239-254.

Lee, Sang- woo, D.Ellis, Christopher, et.al (2008). Relationship between landscape structure and neighborhood satisfaction in urbanized areas, Landscape and urban planning, No. 85, pp: 60-70.

Tranick, R (1986). Finding lost space- Theories of Urban design. New York, Van Nostrand Reinhold.

Zacharias, j (1999). Preferences for view corridors through the urban environment, Landscape and urban planning, No.43 ,pp: 217-225.