تأثیرات اجتماعی و اقتصادی نوسازی بافت های فرسوده ی شهری ناشی از سیاستگذاری تجمیع قطعات ( مطالعه ی موردی: بافت فرسوده ی منطقه ی ۱۵ شهر تهران )

محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری

سید یعقوب موسوی ¹ , محمدرضا زندمقدم ² , ساسان مسعودی ³

1 - دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه الزهراء تهران. ایران. نویسنده مسئول
2 - استادیار گروه جغرافیا، واحد سمنان. دانشگاه آزاد اسلامی. سمنان. ایران
3 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد سمنان. دانشگاه آزاد اسلامی. سمنان. ایران

تاریخ دریافت : 1398/03/27 تاریخ پذیرش : 1398/03/27 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: تعلق مکانی, نوسازی بافت فرسوده, تجمیع قطعات, مشارکت در نوسازی, خدمات اجتماعی,

چکیده مقاله :

مقاله ی حاضر شناسایی و تحلیل اثرات نوسازی بافت های فرسوده ناشی از سیاستگذاری تجمیع قطعات، در ابعاد اجتماعی– اقتصادی، است.این تحقیق به روش پیمایش انجام گرفته است و با ابزار پرسشنامه و روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی، داده ها جمع آوری و بررسی شده اند. جامعه آماری تحقیق، شهروندان 24 تا 80ساله ساکن در منطقه ی 15 شهرداری تهران تعریف شده اند. در مبانی نظری تحقیق تلاش شده است از رویکردهای شناخته شده مانند کارکردگرایی و توسعه شهری استفاده شود و سپس بر اساس یافته های نظری مدل عملیاتی تحقیق ترسیم گردید. پس از گردآوری داده‌ها، به کمک روش های آماری و با استفاده از نرم افزار spss، داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته‌اند. با استفاده از آزمون پیرسون اثرات تجمیع بافت نوسازی شده، بر روی ابعاد اجتماعی و اقتصادی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان می دهد بیشترین رابطه ی معنا دار در بعد اجتماعی تأثیر در سطح حس تعلق مکانی(335/0) مشارکت(334/0)، امنیت(211/0)، خدمات اجتماعی(166/0) است و بعد از آن بیشترین رابطه ی معنا دار در بعد اقتصادی و به ترتیب شامل تأثیر در مالکیت زمین و مسکن(269/0)، سرمایه گذاری(129/0) و درآمد و هزینه(106/0) است. دریافته های کاربرد روش تحلیل مسیر نتایج نشان می دهد که در بیشترین و قوی‌ترین اثرات تجمیع بافت نوسازی شده، می‌توان به اثر مستقیم رضایت از تجمیع بر متغیرهای تمایل به مشارکت (406/0) احساس امنیت (340/0) زمین و مسکن(487/0) درآمد و هزینه(380/0)، خدمات اجتماعی(318/0) اشاره کرد.

چکیده انگلیسی:

The main objective of this paper is to identify and analyze the socioeconomic effects of modernization of dilapidated areas as a result of aggregation policies in the city of Tehran. This research made use of the survey method and needed data were collected from a stratified random sample using a questionnaire. The research population of the study consisted of all the residents aged 24-80 in district 15. After reviewing related theories, at the end a theoretical model was designed. Data were analyzed through, inferential statistics by using the SPSS software. the effects of modernized aggregation on social and economic dimensions were measured through Pearson's test. The most significant relationship was in the social dimension of the level of sense of belonging (0.335), participation (0.334), security (211/0), social services (0.616). In economic dimension, the highest ratio is in land and housing arrangement (0.269), investment (0.129) and income and expenditure (0.106). pathway analysis of the results showed that the most significant and strongest effects of the accumulation of modernized textures can be direct impact on the variables of participation (0.406), security (0.340), land and housing (0.448), income and expenditure (380 / 0), and social services (0.318).

منابع و مأخذ:

1. اعتماد، گیتی. (1392). ارزیابی طرح نواب و پیامد­های آن ، چاپ اول:  انتشارات معانی


2. بانک اطلاعاتی شهرداری منطقه­ی 15 تهران. ( 1395 ). معاونت برنامه­ریزی و توسعه­ی شهری


3. بحرینی، حسین ؛ ایزدی، محمد سعید ؛ مفیدی، مهر انوش.(1393). رویکردها و سیاستهای نوسازی شهری (از بازسازی تا بازآفرینی شهری پایدار)، فصلنامه­ی مطالعات شهری، شماره­ی نهم، صص 30-17.

4. پورجعفر، محمدرضا، .(۱۳۸۸ ).، مبانی بهسازی و نوسازی بافت قدیم شهرها، چاپ اول، تهران: انتشارات پیام.


5. حبیبی، محسن؛ حاجی­بنده، مونا.(1388). بررسی تجربه سازماندهی مجدد زمین در ژاپن برای استفاده­ی از آن در ایران، فصلنامه هویت شهر، دوره 3، شماره 5، صص 14-3.


6. حبیبی، سید محسن؛ سعیدی رضوانی، هادی .(1384). شهرسازی مشارکتی؛ کاوشی نظری در شرایط ایران، مجله­ی هنرهای زیبا، شماره­ی 24.


7. حسینی، سیدجواد؛ حیدری، محمدرضا.(1387). شیوه­های مؤثر در بازسازی و نوسازی بافتهای فرسوده­ی، اولین همایش بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری، مشهد مقدس.

8. خادمی، امیرحسین؛ جوکار سرهنگی، عیسی.(1393). ارزیابی کیفیت زندگی شهری(مطالعه­ی موردی: بافت فرسوده­ی شهر آمل)، فصلنامه برنامه­ریزی شهری، سال دوم، شماره­ی 3، صص 61-47

9. رفیعیان ، مجتبی .(1393).  مدیریت بازافرینی شهری، چشم­انداز جهانی، انتشارات دانشگاه تهران.


10. داوودپور، زهره و نیک نیا، ملیحه.(1390). بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری راهبردی به سوی دستیابی به ابعاد کالبدی توسعه­ی پایدار


11. سعیدی رضوانی، نوید و علی احمدی.(1390). نکاتی در باب تسهیلگری در نوسازی بافتهای فرسوده­ی، ­نشریه­ی اینترنتی نوسازی. سال دوم. شمارە­ی 13.1-5.

1. شارع پور، محمود.(1395). جامعه­شناسی شهری تهران: انتشارات سمت.


2. شرکت عمران و بهسازی شهری ایران. (1393) پنجمین نشست­های تخصصی عمران و بهسازی بافت­های فرسوده­ی شهری


3. شیخی ، محمد تقی .(1390). جامعه­شناسی شهری ، انتشارات شرکت سهامی انتشار.


4. شریف­زادگان، محمدحسین؛ دهقان، علی؛ فتحی، حمید(1390)بررسی ساز و کار اشتراک بخش عمومی و خصوصی در نواحی دچار افت شهری؛ نمونه­ی موردی: بافت فرسوده­ی منطقه­ی 15 تهران، نشریه­ی اینترنتی نوسازی، 13(2).


5. عزیزی. (1393). ارزیابی موفقیت طرحهای تجمیع در بافت تاریخی شهر یزد

17. عالم زاده بحرینی، محمد جواد. (۱۳۹۴). تجمیع از مجموعه کتاب­های نوسازی و توسعه­ی محلی.


18. عندلیب، علیرضا. (۱۳۹۲) مقایسه وتطبیق باز آفرینی بافت­های فرسوده­ی شهری.


19. لاله پور، منیژه؛ سرور، هوشنگ.(۱۳۸۷ )، بررسی نظام برنامه­ریزی و مدیریتی بافت­های فرسوده­ی شهری در ایران با تأکید بر رویکرد مشارکتی، مجموعه مقالات بافت­های فرسوده­ی شهری


20. مهندسین مشاور آرمانشهر .(1388). طرح بهسازی و نوسازی بافت فرسوده­ی شهر زنجان، تهران جلد سوم، انتشارات وزارت راه و شهرسازی،.


21. مرکز امار ایران .(1395) .سرشماری نفوس و مسکن

 

22. Amado, M.P. Santos, C.V. Moura, E.B. & Silva, V.G. (2009). Public Participation Sustainable Urban Planning” World Academy of Science, Engineering and technology, No.53, Pp 597-603.


23. Ichimiya.T and Murayama. A (2002). “Organization Of Downtown Revitalization Group and Its Role”. Fukaya City Master Plan: Proposal By Citizen Planning Group-part 3, architectural Institute Of Japan Annual Conference(Hokuriku). Japan.


24. Murayama.A. (2005). “Governance For Sustainable Urban Regeneration : Cases Of Participatory Urban Planning And Marchizukuri In Fukaya City” , PhD Research center For Regeneration, The University Of Tokyo. Japan


25. Nallathiga, R., (2008) Metropolitan Urban Governance Approaches and Models: Some Implications for Indian Cities, Paper Presented at the Third international Conference on Public Policy and Management on “Urban Governance and Public-Private Partnerships” Held at the Indian Institute of Management – Bangalore on August 4-6 Bangalore.


26. Pasione, M (2001), Urban Geography: A Global Perspective, Rutledge.