بررسی و تحلیل مشارکت پذیری مردمی در نوسازی و بهسازی بافت فرسوده‌ی شهری(نمونه موردی: شهرتایباد)

محورهای موضوعی : جغرافیا و برنامه ریزی شهری و منطقه ای

محمد سلمانی مقدم ¹ (استادیار گروه جغرافیای دانشکده جغرافیا و علوم محیطی ، دانشگاه حکیم سبزواری)
سیده فاطمه علوی ² (دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه حکیم سبزواری)
حامد گنابادی ³ (دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه حکیم سبزواری)

تاریخ دریافت : 1394/09/23 تاریخ پذیرش : 1394/12/02 تاریخ انتشار : 1395/04/01

کلید واژه: بافت فرسوده, مشارکت مردمی, بهسازی و نوسازی, شهر تایباد,

چکیده مقاله :

یکی از مشکلات کالبدی شهرها وجود بافت های فرسوده ی شهری است که عمدتاً در نتیجه ی نبود برنامه ریزی شهری ایجاد شده اند. ساماندهی این بافت ها به لحاظ مشکلات ساختاری و کارکردی، یک ضرورت جدی است. لکن به دلیل وسعت نسبتاً زیاد این بافت ها از یک سو و فقر حاکم در بین مردم ساکن در این بافت ها، نوسازی و بهسازی آنان با مشکلات عدیده ای روبه رو است. در این راستا رویکردی که بتواند سریع تر، مفیدتر و پایدارتر بافت های مذکور را ساماندهی نماید جلب مشارکت مردم از طریق توانمندی آن هاست. تاکنون بیش از 60 هزار هکتار بافت فرسوده ی شهری در کشور شناسایی شده است و چنانچه برای این پدیده چاره اندیشی نشود میزان وسعت این بافت ها در آینده بیشتر خواهد شد. شهر تایباد، یکی از شهرهای استان خراسان رضوی نیز با این مشکل روبه رو است. مساحت بافت فرسوده در شهر تایباد 1/162 هکتار است که 7/12درصد از مساحت شهر را به خود اختصاص می دهد. هدف از انجام این پژوهش بررسی و تحلیل مشارکت پذیری مردم در راستای تحقق توانمندسازی آنان در بهسازی و نوسازی بافت فرسوده ی شهر مذکور می باشد. برای انجام این مطالعه با استفاده از طراحی و تکمیل پرسشنامه و مصاحبه به جمع آوری داده های مورد نیاز پرداخته شده است. پرسشنامه ها از میان 115 خانوار ساکن در این بافت ها تکمیل شده اند. همچنین جهت تحلیل داده ها و اطلاعات از نرم افزارهای Spss و Excel استفاده کرده ایم. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد بین وضعیت اقتصادی- اجتماعی ساکنین از قبیل درآمد، اشتغال، سطح سواد، سابقه ی سکونت در محل و نوع مالکیت واحد مسکونی با میزان مشارکت پذیری آن ها در نوسازی و بهسازی بافت رابطه ی معناداری وجود دارد. و همچنین قوانین نوسازی و بهسازی و تصمیمات مدیریت شهری نقش قابل توجهی در مشارکت مردم در فرآیند نوسازی و بهسازی بافت فرسوده ندارد.