اثرات حکمرانی خوب شهری و اعتماد اجتماعی در بهبود کیفیت بافت‌های فرسوده شهری(مطالعه:موردی: منطقه 15 کلانشهر تهران)

محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری

سعید امان‌پور ¹ (استاد)
امید لطیفی ² (دانشجو)

تاریخ دریافت : 1395/10/28 تاریخ پذیرش : 1395/12/01 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه: حکمرانی خوب شهری, اعتماد اجتماعی, بافت فرسوده شهری, تهران,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف پژوهش:عوامل مؤثری در جامعه تاثیرگذار بر بهبود کیفیت بافتهای فرسوده شهری است که حکمرانی خوب شهری و مدیریت خوب شهری و همچنین اعتماد اجتماعی در شهر و محلات نیز یکی از همین عوامل تاثیرگذار است. پژوهش حاضر با هدف بررسی برهمکنش حکمرانی خوب شهری و اعتماد اجتماعی در بهبود کیفیت بافت های فرسوده شهری منطقه 15 کلانشهر تهران با تعیین رابطه بین شش بُعد؛ شفافیت، مشارکت، قانونمندی، پاسخگویی، کارایی و عدالت، مورد ارزیابی شده می باشد. روش پژوهش: روش انجام پژوهش بدین منظور از روش توصیفی و همبستگی استفاده شده است و جامعه آماری در آن شهروندان منطقه 15 تهران می باشد یافته‌ها: در بین ابعاد مربوط به حکمرانی-شهری، بُعد عدالت با ضریب معناداری 99% و ضریب Beta 0.334 دارای بیشترین سهم و تأثیرگذاری در بهبود کیفیت بافت های فرسوده شهری منطقه 15 کلانشهر تهران می باشد نتیجه گیری: در بین ابعاد مربوط به حکمرانی شهری، بُعد عدالت با ضریب معناداری 99% و ضریب Beta 0.334 دارای بیشترین سهم و تأثیرگذاری بر روی بهبود کیفیت بافت های فرسوده شهری می باشد. که در بین مولفه های مربوط به اعتماد اجتماعی، مولفه احساس امنیت در اماکن خلوت با ضریب Beta 0.943 دارای بیشترین تأثیرگذاری بر بهبود کیفیت بافت های فرسوده شهری می باشد.

چکیده انگلیسی:

Introduction and purpose of the study: effective factors in the society influence the improvement of urban old structures that good urban governance and good urban management and also social trust in the city and neighborhoods is also one of these influential factors. The present study with the purpose of evaluating the interaction of good urban governance and social trust in improving the quality of old urban structures of the 15 district of Tehran megacity with determination of the relation of the 6 dimensions; clarity, cooperation, regulatory, responsivity, application and justice, are being evaluated. Method: the methodology of the study therefore is the descriptive-correlative method and the people under study are the inhabitants of the 15 district of Tehran. Findings: amongst the aspects related to urban governance, the justice aspect with the meaningfulness coefficient equal to 99% and the Beta coefficient equal to 0.334 has the most share and effectivity in improving the quality of urban old structures of the district 15 of Tehran megacity. Conclusion: amongst the aspects related to urban governance, the justice aspect with the meaningfulness coefficient equal to 99% and Beta coefficient equal to 0.334 has the most share and effectivity on improvement of old urban structures that amongst the principals related to social trust, the sense of security in not crowded principal with the Beta coefficient equal to 0.943 has the most effectivity on improvement of old urban structures’ quality.  

منابع و مأخذ:

1. آدینه­وند، علی­اصغر، مریم حاجی­زاده، مصطفی قدمی (1392)، بررسی عملکرد شهرداری در چارچوب حکمرانی خوب شهری، نمونه موردی شهر بابلسر، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 31.


2. تقوایی، مسعود (1388)، تحلیلی بر سنجش عوامل موثر بر مشارکت شهروندان و مدیریت شهری تبریز، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال اول، شماره دوم.


3. توسلی (1376)، طراحی شهر در بافت قدیم شهر یزد، انتشارات مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری.


4. توسلی (1379)، فصلنامه هفت شهر، سازمان عمران و بهسازی شهری، شماره دوم.


5. حبیبی و مقصودی (1384)، مرمت شهری: تعاریف، نظریه­ها، تجارب، منشورها و قطع نامه­های جهانی، روش­ها و اقدامات شهری. دانشگاه تهران، چاپ دوم.


6. حبیبی، ­پوراحمد و مشکینی (1386)، بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری. نشرانتخاب، چاپ اول.


7. خواجه­شاهکوهی، علیرضا، مدانلو­جویباری، مسعود و صمدی، رضا (1392)، بررسی نقش سرمایه اجتماعی در نوسازی بافت­های فرسوده شهری مورد­شناسی: شهر­جویبار، جغرافیا و آمایش­شهری­– منطقه­ای، شماره 8، پاییز، صص 26-15.


8. رفیعیان، محسن، بمانیان، محمدرضا، رفیعیان، مجتبی (1389)، شناسایی پهنه­های زمینه­ساز توسعه خلاق بافت­های فرسوده با رویکرد گردشگری در برنامه­ریزی شهری، نمونه­موردی: محله امامزاده یحیی، ناحیه 2، منطقه  12 تهران، مدیریت شهری، شماره 25، صص 257-235.


9. سخایی و مهندسین مشاور شاران (1385)، راهنمای مداخله در بافتهای فرسوده، ناظر، شرکت ایده پردازان فن و هنر.


10. شماعی و پوراحمد (1384)، بهسازی و نوسازی شهری از دید علم جغرافیا. انتشارات دانشگاه تهران.


11. شهیدی (1387)، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، به راهنمایی مظفر صرافی، دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی تهران.


12. صالحی، اسماعیل (1387)، ویژگی­های­محیطی فضاهای­شهری امن، مرکز مطالعات و تحقیقات شهرسازی و معماری، تهران.


13. صفایی­پور، مسعود، سعید امانپور، زهرا نادری (1392)، ارزیابی و تحلیل میزان تحقق­پذیری حکمرانی خوب شهری در شهر خرم آباد، فصلنامه جغرافیا و برنامه­ریزی شهری چشم­انداز زاگرس، سال پنجم، شماره 17.


14. عندلیب (1389)، اصول نوسازی شهری، انتشارات آذرخش، تهران.


15. لینچ، کوین (1355)، سیمای شهر، ترجمه دکتر منوچهر مزینی، انتشارات دانشگاه تهران.


16. مویدی، محمد، علی­نژاد، منوچهر، نوایی حسین (1392)، بررسی نقش مولفه­های منظر شهری در ارتقای سطح احساس امنیت در فضاهای عمومی شهر، نمونه موردی محله اوین تهران، فصلنامه مطالعات امنیت اجتماعی، شماره 35، پاییز.


17. میرنجف موسوی، حسنی، محمد و منوچهری میاندوآب، ایوب (1392)، تحلیل سرمایه اجتماعی شهروندان و تأثیر آن بر کیفیت زندگی مورد مطالعه: محله­های شهر میاندوآب، پژوهش­های جغرافیای انسانی، دوره 45، شماره4، زمستان، صص 220-197.


18. میرنجف موسوی، حیدری، حسن و باقری­کشکولی، علی (1391)، بررسی نقش سرمایه اجتماعی در نوسازی و بهسازی بافت­های فرسوده مطالعه­موردی شهر سردشت، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، سال چهارم، شماره پانزدهم، زمستان، صص 122-105.


19. نعمتی­لیمایی، مهلقا (1389)، تبیین ارتقاء کیفی نوسازی شهری با اتکاء بر نقش سرمایه­اجتماعی (نمونه­موردی: بهشتی محله قائم­شهر)، پایان­نامه کارشناسی­ارشد، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکز تهران.


20. اسعدی، عبدالرضا. 1331 . بررسی چگونگی ارزیابی مالی طرحهای نوسازی با تأکید بر طرح نوسازی مرکز شهر مشهد. پایاننامه مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی گرایش مدیریت مالی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم اداری

 

21. Bart R., Structural Holes. (1970), the Social Structure of Competitions, Cambridge, MA: Harvard University Press. 

22. Carmona Mattew, Claudio De Magalhaes, and Leo Hammond., )2008(, Public space the management dimension. Rutledge.

23. Roslan, A. Russayani, I. Nor- azam, A, (2010), The Relationship between Social Capital and Quality of Life Among Rural Households in Terengganu, Malaysia, International Journal of Sustainable Development, Vol. 01, No. 05, PP. 99-106.

24. UN-HABITAT., (2009), Urban governance index (UGI) a tool to measure progress in achieving good urban governance. Available in www.unhabitat.org.