مکان یابی مناظر موقت شهری در راستای ارتقاء کیفیت محیط‌های شهری (نمونه موردی: منطقه 8 شهرداری مشهد)
محورهای موضوعی : مطالعات مدیریت شهری
قدیر صیامی
1
(ندارد)
نیلوفر هریوندی
2
(مسئول مکاتبات)
تهمینه کنگی
3
(ندارد)
کلید واژه: : منظر موقت, مکان یابی, تحلیل سلسله مراتبی, منطقه 8 شهرداری مشهد,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: مناظر موقت شهری به کاربردهای موقت اراضی و فضاهای بدون استفاده در شهر اطلاق می‌شود که می‌توانند به عنوان عرصه و تجلی‌گاه رخدادهای فرهنگی- اجتماعی شهر و مکان بروز رفتارهای شهروندی مورد استفاده قرار گیرند. فضاهایی که نقشی مهم در افزایش همبستگی‌های اجتماعی، بهبود و ارتقاء رفتار شهروندان و کیفیت محیط زندگی آنان را بر عهده دارند. منطقه 8 کلان‌شهر مشهد به واسطه مجاورت بلافصل با محدوده پیرامونی حرم مطهر رضوی و به عنوان مرکزی مهم در برگزاری مناسک، آیین‌ها و مراسم مذهبی در مناسبت‌های مختلف و حرکت دسته‌جات مذهبی به سوی حرم مطهر رضوی و همچنین فضاهای رها شده، فراموش شده و نیز متعدد شهری ظرفیت بالایی در برنامه‌ریزی برای مکان یابی مناظر موقت شهری دارد. از این رو هدف این مقاله مکان یابی بهینه مناظر موقت شهری در منطقه 8 شهرداری مشهد با استفاده از AHP است که بر اساس چهار شاخص فرهنگی- اجتماعی، کالبدی، عملکردی و دسترسی و 19 زیر معیار انجام شده است. روش پژوهش: فرایند انجام این تحقیق در چارچوب شناسایی وضع موجود، تعریف معیارها و زیر معیارهای مناسب و استفاده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی صورت گرفته است. روش جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای و میدانی (تکمیل پرسشنامه توسط کارشناسان و خبرگان شهری) صورت گرفته است. یافته‌ها: در این پژوهش وزن نهایی معیارهای مکان یابی برگرفته از دیدگاه خبرگان و کارشناسان شهری در مکان یابی مناظر موقت به صورت معیار کاربری (550/0)، معیار دسترسی (314/0)، معیار کالبدی (069/0) و معیار اجتماعی- فرهنگی (066/0) محاسبه شد. نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد حوزه شمالی منطقه مشتمل بر خیابان بهار، خیابان امام خمینی تا میدان امام خمینی در اولویت نخست، محدوده کوهسنگی و پایانه مسافربری در اولویت دوم؛ محدوده نامجو و حاشیه جاده سنتو در اولویت سوم و در نهایت قسمت جنوبی محدوده در اولویت چهارم مکان یابی مناظر موقت شهری قرار دارند.
Introduction and aim: The ‘Temporary urban landscapes’, is ascribed to temporary usage of lands and useless spaces in the city which can be used as arena of cultural-social events and also as the occasion of emerging citizen’s behavior. These spaces that can play important role in enhancing the social correlations, improving the citizen’s behavior and the quality of their living environment. The 8th region of metropolis Mashhad, because of its neighborhood with Razavi Holy Shrine and being important center for holding rites, ethics and rituals at different situations and the move of religious groups(carnival) towards Holy Shrine and also numerous abandoned places have a big potential in planning for locating temporary urban landscapes. Hence this paper’s aim is locating temporary urban landscapes appropriately in 8th region of Mashhad by using AHP, which is based on four standards including, social-cultural, skeletal, performance and availability and 19 substandard. Method: The process of completing this study is done by identifying current situation, defining standards and substandard and using Analytical Hierarchy Process. The data in this research have been collected through using libraries and fieldwork (completing questionnaire by specialists and city experts). Findings:In this research final weight of locating’s standards, is retrieved from the specialists and city expert’s view point. They are obtained as performance standard (0/550), availability standards (0/314), skeletal standards (0/069) and social-cultural standards (0/066). Conclusions:The result showed that north region, include Bahar ST and from Imam Khomeini ST to Imam Khomeini SQ is in the first priority, Kouhsangi and Passenger Terminals is the second priority, Namjou ST and Sento Rd is in the third and finally the south part of region is in the last priority for locating temporary urban landscapes.
