بررسی علل و زمان احداث، نامگذاری، معماری و متروک شدن بنای تاریخی گور دختر
محورهای موضوعی : باحث معرفتی و روش­ شناختی تاریخ پژوهی
عباس عاشوری نژاد
1
(استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر)
مهدی بسارده
2
(کارشناس ارشد رشته فرهنگ و زبانهای باستانی)
کلید واژه: پاسارگاد, برازجان, منطقه بزپر, بنای گور دختر, هخامنشیان,
چکیده مقاله :
استان بوشهر به دلیل استراتژیکی و سوق الجیشی متاثر از قرار گرفتن در ساحل خلیج فارس و توجه ویژه هخامنشیان به تجارت دریایی، در زمان هخامنشیان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار بود. با گسترش شبکه راه دریایی، حضور هخامنشیان در جبهه غربی منطقه پارس (بندر بوشهر کنونی) در حاشیه خلیج فارس، بیش از پیش ضرورت پیدا نمود. همچنین همجواری این استان با استان فارس و برخورداری از موهبت های سرشار طبیعی بر اهمیت آن افزوده بود. وجود سه کاخ از دوره هخامنشی در پس کرانه های خلیج فارس و به خصوص دشتستان و کشف آثار دیگری از آنها در جای جای استان بوشهر نمود بارزی از سیطره هخامنشیان بر خلیج فارس می باشد. یکی از آثار ارزشمند هخامنشی در منطقه پارس جنوبی و استان بوشهر بنای معروف به آرامگاه گور دختر می باشد که بسیار شببیه به آرمگاه کوروش در پاسارگاد است. از این نوع معماری تنها در دو جای ایران یکی در پاسارگاد و دیگری در منطقه بزپر دشتستان تا به حال شناخته شده است. این مقاله که با ترکیبی از روش های تحقیق تحلیل محتوا، مقایسه ای و میدانی به انجام رسیده است، نشان می دهد که زمان احداث این بنای ارزشمند حدود سده پنجم پیش از میلاد می باشد، نام آن احتمالا به معنای بکر و دست نیافتنی برای نامحرمان بوده که پس از حمله اعراب، نامگذاری شده، معماری آن به دلایل وجود سقف خرپشته ی ایلامی می باشد و احتمالا علل متروک شدن آن تغییر شاهراه مواصلاتی بوده است.
During Achaemenian Period, Bushehr province enjoyed special significance owing to its strategic location on Persian Gulf coast and the exceptional attention Achaemenians paid to marine commerce. Being adjacent to Fars province and having abundant natural resources had made Bushehr province even more important. As marine courses developed, Achaemenians found it more necessary than before to be present at the western frontier of Pars area, where Bushehr port is located now. Existence of three palaces inland Persian Gulf – especially at Dashtestan – and many other works found at different parts of Bushehr province is a clear indication of Achaemenians’ ruling over Persian Gulf. One of the valuable Achaemenian historical works at Southern Pars region and Bushehr province is the monument known as Goor Dokhtar Mausoleum (literally meaning the girl’s tomb), which is structurally very similar to the Mausoleum of Cyrus the Great in Pasargadae. The only two places in Iran where this type of architecture is used are Pasargadae and Bozpar region in Dashtestan. Through content analysis, comparison, and field research, the present study shows that this valuable monument was constructed about 5 centuries B.C; its name – which was given to it after Arabs’ invasion – probably signifies its being untouched and inaccessible to the strangers. Moreover, considering its sharp roof, the structure is of Elamite architecture. Finally, the reason behind its abandonment might have been that the route of the main road changed.
