ارزیابی معیارهای توسعه شهری دانش بنیان جهت دستیابی به الگوی بومی توسعه شهری دانش در پردیس با رویکرد توسعه منطقه ای با استفاده از تکنیک ترکیبی z-score و BWM

محورهای موضوعی : معمار شهر

علی ادیب ¹ , فرح حبیب ² , زهرا سادات سعیده زرآبادی ³

1 - گروه شهرسازی، دانشکده عمران و هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 - استادتمام ،گروه شهرسازی،دانشکده عمران ،معماری وهنر،واحدعلوم وتحقیقات،دانشگاه ازاداسلامی،تهران،ایران
3 - دانشیار گروه شهرسازی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی تهران ایران

تاریخ دریافت : 1402/10/11 تاریخ پذیرش : 1402/11/27 تاریخ انتشار : 1402/11/14

کلید واژه: شهر دانش, , , , , توسعه شهری دانش بنیان, , , , , توسعه منطقه ای, , , , , شهر پردیس,

چکیده مقاله :

دانش یکی از مهمترین منابع برای رقابت وتوسعه در اقتصاد امروز است.بنابراین شهرهای دانش بنیان به عنوان راهکاری مناسب برای رشد اقتصادی و توسعه مناطق و بهبود کیفیت زندگی در قرن بیست و یکم محسوب می‌شوند که گسترش روزافزون این نوع از شهرها در کلیه کشورهای جهان از پیامدهای غیرقابل انکار عصر دانش و فناوری به شمار می‌رود.هدف کلان این پژوهش تدوین مبانی نظری مستدل ومستحکم در رابطه باتأثیر شهرهای دانش بنیان بر توسعه منطقه‌ای شناسایی مؤلفه ها و معیارهای شهر دانش بنیان در راستای دستیابی به یک چارچوب بومی پیشنهادی جهت توسعه شهری دانش بنیان در شهر پردیس می‌باشد.فلسفه پژوهش،پراگماتیسم با جهت‌گیری اثباتی و روش پژوهش تحلیلی و رویکرد پژوهش براساس ماهیت داده‌ها به صورت ترکیبی (استقرایی و قیاسی) می‌باشد. این پژوهش،به تبیین و ارزیابی مؤلفه‌ها و معیارهای شهر دانش‌بنیان در شهر پردیس می‌پردازد. مؤلفه ها و معیارهای مورد نظر با استفاده از مطالعات اسنادی و مبانی نظری و تجربی تعیین و پرسشنامه با 65 گویه،با استفاده از روش دلفی بین گروه تصمیم‌گیری متشکل از 40 نفر از اعضاتوزیع گردید و به منظور استخراج شاخصهای برتر از روشz-score استفاده شد و براساس طیف لیکرت و روش بهترین برترین، وزن مؤلفه‌ها و معیارها محاسبه گردید.در واقع شش مؤلفه اجتماعی،اقتصادی،مدیریتی،ادراکی،سازمان فضایی و زیرساخت‌شهری به عنوان مؤلفه‌های پیشنهادی برای توسعه شهری دانش بنیان تعیین و شاخصهای مرتبط با آنها بیان گردید.نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مؤلفه اقتصادی با امتیاز42/0در رتبه اول،اجتماعی و فرهنگی با امتیاز 35/0در رتبه دوم وزیر ساخت شهری در رتبه سوم با امتیاز 21/0 در شهر پردیس قرارگرفته است

چکیده انگلیسی:

Knowledge is one of the most important resources for competition and development in today's economy. Therefore, knowledge-based cities are considered as a suitable solution for economic growth and development of regions and improving the quality of life in the 21st century. The main goal of this research is to formulate solid theoretical foundations regarding the impact of knowledge-based cities on regional development and the micro-goal is to identify the components and criteria of a knowledge-based city in order to achieve a proposed local framework for knowledge-based urban development in Pardis city. The research philosophy is pragmatism with a positive orientation and analytical research method, and the research approach is based on the nature of the data in a combined (inductive and deductive) manner.In this research, in order to reach a proposed local framework for the development of a knowledge-based city, it explains and evaluates the components and criteria of a knowledge-based city in Pardis city. In order to achieve this goal, the desired components and criteria were determined using documentary studies and theoretical and experimental bases, and a questionnaire with 65 items was distributed among the decision-making group consisting of 40 members of the target group, using the Delphi method. The z-score method was used to extract the best indicators, and the weight of the components and criteria was calculated based on the Likert spectrum and the best-best method. In the following, the research questions were answered, which are the criteria and indicators necessary to transform Pardis city into a knowledge-based city and what will be their priority to achieve a successful knowledge-based city.In fact, six social, economic, managerial, perceptual, spatial organization and urban infrastructure components were defined as the proposed components for knowledge-based urban development and their related indicators. The results of the research show that the economic component with a score of 0.42 is in the first place, the social and cultural component is in the second place with a score of 0.35 and the urban infrastructure component is in the third place with a score of 0.21 in terms of importance in Pardis city and in line with every One of the mentioned components, the indicators related to them were prioritized and necessary proposals were presented to transform Pardis city into a knowledge-based city with the aim of regional development

منابع و مأخذ:



• آزادي،عباس.،دل‌انگيزان،سهراب.،فلاحتي،علي. 1390. بررسی توسعه منطقه‌ای از دولتهای سوم تا یازدهم (1360-1392) در ايران. مجله پژوهشهای اقتصاد و توسعه منطقه‌ای، 26(17).
• ازکیا، مصطفی. و غلامرضا غفاري. 1397. جامعه شناسی توسعه. چاپ سیزدهم. نشرکيهان.
• اسدی، رحیم و رزقی شیرسوار، هادی. 1398. ارائه الگو توسعه شرکتهای دانش بنیان درجهت توسعه پایدار شهری (مطالعه موردی: شهر تهران). فصلنامه علمی و پژوهشی جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای)، 9(2).
• پورجبلي،ربابه.،حنفي‌نيري،کريم.،بابايي، محبوبه. 1401. مسأله شناسی توسعه دانش بنیان. فصلنامه پژوهشهای برنامه و توسعه. 9(3).
• تودارو، مایکل. 1397. توسعه اقتصادی در جهان سوم. ترجمه غلامعلی فرجادی. چاپ بیست و یکم. انتشارات کوهسار.
• جعفری، معصومه. 1395. شهردانش و تأثیر آن بر سرریز دانش. پايان‌نامه کارشناسي ارشد رشته اقتصاد، دانشگاه الزهرا (س).
• جعفری مهر آبادی،مریم.، سجودی، مریم. 1396. شهر دانش بنیان به مثابه مفهومی میان رشته ای. نشریه راهبرد توسعه، 52(13).
• جمعه پور، محمود.، عیسی لو، شهاب‌الدین.، گودرزی،وحید و دوستی سبزی، بهزاد.1396. تدوین راهبردهای شهری با رویکرد توسعه دانش بنیان، مورد مطالعه شهر صنعتی اراک. فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، 20(5).
• زمان‌محمدي رئیسی، محمد.و سروش فتحی وحبیب الله كریمیان. 1399. صنعت بانكداري نوين و توسعه در ايران. نشریه مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 1(13).
• عابدینی،اصغر.،خلیلی،امین.، خرم، فایزه.، قربانی، شیوا .1399. امکان سنجی اجرای شهر دانش بنیان در کلان شهر تبریز با رویکرد توسعه مبتنی بر دانش. نشریه مطالعات ساختار و کارکرد شهری، 24(7).
• لفت ويچ، آدريان. 1398. دموکراسي و توسعه ترجمه احمد عليقليان و افشين خاکباز، تهران، طراح نو.
• ندروين پيترز، جان. 1397. نظريه توسعه (فرهنگ،اقتصاد،جامعه). ترجمه انور محمدي، چاپ سوم. تهران. ناشر گل آذين.
• نصيري، مهدي. 1399. مروري بر مفهوم و شاخصهاي توسعه و پيشرفت با نگرش اسلامي. مطالعات فرهنگي و اجتماعي حوزه. 7(4).
.
• Albaum G. The Likert scale revisited. Int J Mark Res. 1997;39(2).

• Alraouf, Ali, A. 2018. Knowledge-Based Urban Development in the Middle East, Publisher: IGI Global.
• Apostolache, M. A. 2014. Regional Development in Romania: From Regulations to Practice. Procedia Economics and Finance, (8).
• Boisot,M.. H.(2014). Knowledge Assets: Securing Competitive Advantage In the information Economy. Oxford University Press

• Carrillo, F. J. (2006).Knowledge cities(Approaches, Experiences and Perspectives), Elsevier Inc.
• Chang, D.L.; Sabatini-Marques, J. & da Costa, E. 2018. Knowledge based, smart and sustainable cities: a provocation for a conceptual framework. Journal of Open Innovation, 4 (5).
• Cheng, S.; Hualin, X. and JinfaJiang, Q. 2018. Is Urban Land Development Driven by Economic Development or Fiscal Revenue Stimuli in China, Land Use Policy, 77(C).
• Davood Hosseini , Bahareh Naseri , Ali Payan. (2023).Identifying and Analyzing the Effective Factors of the Establishment of Knowledge-based Cities in Less Developed Areas (Case Study: Sistan and Baluchestan Province). Journal of System Management (JSM)
• Devendra, K. and Umar, D. 2015. Enablers for Competitiveness of Indian Manufacturing Sector: An ISM-Fuzzy MICMAC Analysis, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 189(2015).
• Dvir, R., & Pasher, E. 2004. Innovation engines for knowledge cities: an innovation ecology perspective. Journal of Knowledge Management, 8(5).
• Elenaa, C. 2015. The Making of Knowledge Cities in Romania. Procedia Economics and Finance, 32(C).
• Jovovic, R., Draskovic, M., Delibasic, M., & Jovovic, M. 2017. The concept of sustainable regional development – institutional aspects, policies and prospects. Journal of International Studies, 10(2).
• Nurohmah, A., Priadmojo, A., Kurnia Dewi, M., Satria, M., & Saputra, N. 2014. Analysis of Regional Development in Connection with Multi Disaster Susceptibility in Bengkulu Province. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 135(C).
• Pakbaz M., Moolaey F., Bigdeli H., Ghaffari A., ( 2014)., Knowledge Management and organization learning., International Journal of Management and Humanity Sciences. Vol 3., No7.
• Rezaei, J. (2015). Best-worst multi-criteria decision-making method. Omega.
• Rogelio, M. and Sergio, T. 2018. The contemporary development discourse: Analysing the influence of development studies’ journals, World Development, 109(C)
• SGS Economics. Towards a KC Strategy, in SGS Economics and the Eureka Project, Melbourne. 2002. Technical Report prepared for Melbourne City Council.
• Sonal, S.; Vijay, N. and Sunil, L. 2016. Identification and analysis of barriers in implementation of solar energy in Indian rural sector using integrated ISM and fuzzy MICMAC approach, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 62(C).
• World Capital Institute and Teleos .2017. The most admired knowledge city report. 2016 Edition. Monterrey, Mexico.

• Yigitcanlar, T. 2014. Position paper: Benchmarking the performance of global and emerging knowledge cities, Expert Systems with Applications, 41(10).
• Yigitcanlar, T. 2011. Position paper: Redefining knowledge-based urban development. International Journal of Knowledge Based Development, 2(4).
• Yigitcanlar, T., Inkinen, T. & Makkonen, T. 2015. Does size matter? Knowledge-based development of second-order city-regions in Finland. disP-The Planning Review, 51(3).