طراحی شبکه جاده جنگلی به منظور توسعه گردشگری در منطقه حفاظت شده ارسباران با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
محورهای موضوعی : توسعه سیستم های مکانی
منیژه طالبی
1
(
دانشجوی دکتری مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
)
باریس مجنونیان
2
(
استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
)
مجید مخدوم
3
(
استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
)
احسان عبدی
4
(
دانشیار دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
)
محمود امید
5
(
استاد دانشکده مهندسی و فناوری کشاورزی، دانشگاه تهران
)
کلید واژه: ارزیابی مناطق تفرجی, منطقه حفاظت شده ارسباران, توسعه گردشگری, شبکه دسترسی, سیستم اطلاعات جغرافیایی,
چکیده مقاله :
مسیرهای دسترسی از نیازهای اساسی جهت دست یابی به مناطق تفرجی و برنامه ریزی گردشگری هستند. هدف از این تحقیق، طراحی و ارزیابی شبکه جاده جنگلی به‌منظور انتخاب شبکه جاده بهینه جهت توسعه گردشگری در منطقه حفاظت شده ارسباران است. بدین منظور مناطق مستعد تفرجی با استفاده از روش سیستمی مخدوم و شبکه عصبی پرسپترون چندلایه (MLP) ارزیابی و شناسایی شدند. برای تهیه نقشه شایستگی عبور جاده، معیارهای مؤثر بر طراحی جاده با روش منطق فازی استانداردشده و با توجه به اهمیت نسبی حاصل از فرایند تحلیل سلسله مراتبی تلفیق شدند. سپس گزینه های شبکه جاده جهت دسترسی به مناطق تفرجی در محیط GIS طراحی و از جهات فنی، محیط زیستی و اجتماعی- اقتصادی ارزیابی گردید. نتایج ارزیابی مناطق مستعد گردشگری نشان داد، بخش هایی از منطقه دارای توان برای تفرج متمرکز طبقه 2 (0.17%) و تفرج گسترده طبقه 2 (10.09%) می باشد. با توجه به نتایج وزن دهی معیارها، معیار شیب با مقدار 0.289 و معیار ارتفاع با مقدار 0.033 به ترتیب بیشترین و کمترین وزن را به خود اختصاص دادند. در کل 14 گزینه شبکه جاده طراحی شدند و بر اساس ارزیابی نهایی گزینه 7 با تراکم 3.34 متر در هکتار، قابلیت دسترسی (سخت) 64.68 درصد و با حداقل هزینه و اثرات محیط زیستی به‌عنوان گزینه بهینه انتخاب شد. بنابراین با در نظر گرفتن هزینه و اثرات محیط زیستی و با به‌کارگیری قابلیت های GIS می توان به طراحی اصولی شبکه جاده و درنتیجه توسعه جاده های دسترسی موجود به‌منظور توسعه گردشگری در منطقه پرداخت.
Access routes are the basic requirements to access recreational areas and tourism planning. The purpose of this study is designing and evaluating of forest road network in order to select the optimal road network for tourism development in Arasbaran protected area. For this purpose, recreational suitable areas were evaluated and identified using Makhdoum systemic methods and Multilayer perceptron (MLP) neural network. In order to prepare the road passing suitability map, effective criteria for road designing have been standardized with the fuzzy logic method and combined according to the relative importance obtained from the analytical hierarchy process. Then, the road network options were designed for access to recreational areas in the GIS environment and evaluated in terms of technical, environmental and socioeconomic. The results of the tourism suitable area assessment showed sections of the region have a capability for intensive recreation class 2 (0.17%), and extensive recreation class 2 (10.09%). According to the weighting results by criteria, slope criterion with a value 0.289 and height criterion with a value 0.033 have the highest and the lowest weight, respectively. Overall, 14 road network variants were designed and based on the final evaluation, variant 7 was selected as the optimal option with density 3.34 m/ha, accessibility (hard) 64.68% and minimum cost and environmental impacts. Therefore, taking into account the cost and environmental impacts and using GIS capabilities, it is possible principle design of the road network, and as a result the development of existing access roads in order to develop tourism in the area.
_||_
