تحلیلی بر مکان یابی اراضی به منظور استقرار صنایع با استفاده از روش‌های AHP و VIKOR (نمونه موردی: بخش مرکزی منطقه آزاد ارس)

محورهای موضوعی : آمایش محیط

محسن احدنژاد ¹ , علی زلفی ² , محمد جواد نوروزی ³

1 - (دانشیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان)
2 - (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان)
3 - (دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه زنجان)

تاریخ دریافت : 1391/06/24 تاریخ پذیرش : 1392/06/20 تاریخ انتشار : 1393/03/30

کلید واژه: پهنه بندی اراضی- منطقه آزاد ارس- توسعه پایدار- مکان یابی صنایع- مدل AHP- مدل VIKOR,

چکیده مقاله :

امروزه برای نیل به توسعه و عمران ناحیه‌ای مناسب در هر منطقه‌ای، ارزیابی و تجربه و تحلیل ساختار طبیعی و عوامل انسانی آن منطقه برای استقرار هر کاربری ضروری می‌باشد. در این پژوهش با لحاظ نمودن 12 معیار متنوع طبیعی و انسانی در راستای کمک به تحقق توسعه ی پایدار، با استفاده از مدل AHP به پهنه بندی اراضی بخش مرکزی منطقه آزاد ارس جهت تعیین مکان مناسب برای استقرار صنایع اقدام گردید. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اراضی کاملاً مناسب برای استقرار صنایع 2577 هکتار از اراضی محدوده ی مورد مطالعه را شامل می‌شود. با توجه به این که مدل AHP فقط توانایی شناسایی پهنه‌های مناسب و نامناسب برای استقرار صنایع را داراست و نمی‌تواند پهنه‌هایی که ارزش برنامه ریزی دارند را شناسایی کند، بنابراین در ادامه این پژوهش با استفاده از قابلیت‌های نرم افزار ARC MAP به شناسایی و جدا سازی پهنه‌های کاملاً مناسب که حداقل 200 هکتار مساحت داشته باشد اقدام گردید و با استفاده از مدل VIKOR و 8 معیار موثر در امر مکان یابی صنایع، به اولویت بندی پهنه‌های شناسایی شده اقدام شد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که مکان فعلی صنایع در بخش مرکزی منطقه آزاد ارس با مکان‌های پیش بینی شده در این تحقیق مغایرت دارد.

چکیده انگلیسی:

Today, to achieve the development and growth of appropriate area in every zone, the evaluation and analysis of the natural construct and human sources is necessary to settlement of everybody. In this study, by considering 12 natural and human variety criteria, to help the achievement of suitable development and by using AHP model, the zoning of area of the central section of Aras free zone was done to position the intended industries. The results of this study showed that appropriate areas for positioning industries include 2577 hectares of area under study. The AHP model was able to detect the appropriate and inappropriate zones that have the values of the programming. Therefore, in the rest of the study, the ARC MAP software was used in order to detect and separate the completely appropriate zones that have at least 200 hectares spaces, and by using VIKOR model and 8 effective criteria in locating the industries, the detected zones were at first recognized. The results show that the location of new industries in central section of Aras free zone is different from predicted locations in this study.