ظرفیت‌سنجی توسعه‌ی پایدار شهری و پس‌کرانه‌های آن بر اساس معیارهای پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: منطقه‌ی لواسانات)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

زهرا سرتیپی ¹ , مهدی مدیری ² , زهرا پیشگاهی فرد ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنا‌مه‌ریزی روستایی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استاد گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، مجتمع دانشگاهی پدافند غیرعامل، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران
3 - استاد گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1399/06/17 تاریخ پذیرش : 1399/10/18 تاریخ انتشار : 1401/08/01

کلید واژه: پدافند غیرعامل, توسعه‌ی پایدار, پس‌کرانه‌های شهر, منطقه‌ی لواسانات,

چکیده مقاله :

امروزه مفهوم توسعه‌ی پایدار شامل فرایندی است که ارتقای شاخص‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، کالبدی-زیست‌محیطی و فناوری با تأکید بر رویکرد آینده‌نگری را موجب می‌گردد. از طرفی پیش‌نیاز دست‌یابی به توسعه‌ی پایدار یک منطقه و آسایش شهروندان تحقق شاخص‌های امنیت می‌باشد که در این راستا رویکرد پدافند غیرعامل به‌عنوان یکی از مهمترین الگوهای دست‌یابی به امنیت و به تبع آن تحقق توسعه‌ی پایدار محسوب می‌گردد. با توجه به اهمیت امنیت و نقش آن در توسعه‌ی پایدار، هدف از تحقیق حاضر ظرفیت‌سنجی توسعه‌ی پایدار منطقه‌ی لواسانات بر اساس معیارهای پدافند غیرعامل می‌باشد. روش تحقیق مطالعه‌ی حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی بوده که به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل تحلیل عاملی Q و آزمون آماری T تک نمونه‌ای استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مسئولان، مدیران و کارشناسان حوزه‌ی پدافند غیرعامل منطقه‌ی لواسانات و ساکنان این منطقه می‌باشد که حجم نمونه‌ی گروه اول 100 نفر بر اساس روش دلفی و حجم نمونه‌ی ساکنان 384 نفر بر اساس روش کوکران تعیین شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که منطقه‌ی مورد مطالعه از منظر توسعه‌ی پایدار بر مبنای رویکرد پدافند غیرعامل دارای کاستی‌های اساسی در ابعاد مختلف زیست‌محیطی، اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، کالبدی، دسترسی و مدیریتی می‌باشد. در این راستا بر اساس مدل کیو سه الگوی مدیریت سیستمی و یکپارچه، حفاظت از محیط‌زیست و تأکید بر الگوی بومی-سنتی و برنامه‌ریزی اقتصادی و اجتماعی به‌منظور تحقق توسعه‌ی پایدار منطقه بر مبنای رویکرد پدافند غیرعامل پیشنهاد گردیده است که به ترتیب مقدار ویژه‌ی آنها 714/3، 285/2 و 649/1 می‌باشد.

چکیده انگلیسی:

Nowadays, the concept of sustainable development includes a process that promotes various economic, social, physical-environmental and technological indicators with an emphasis on the future research approach. On the other hand, the prerequisite for achieving sustainable development of a region and the comfort of citizens is the realization of security indicators, in this regard, passive defense approach is one of the most important models of achieving security and, consequently, the realization of sustainable development. Given the importance of security and its role in sustainable development, the purpose of this study is to assess the capacity of sustainable development in Lavasanat region based on passive defense criteria. The research method of the present study was applied in terms of purpose and descriptive-analytical in nature, which in order to analyze the data, Q factor analysis model and one-sample t-test were used. The statistical population of the study also includes officials, managers and experts in the field of passive defense of Lavasanat region and its residents. The sample size of the first group of 100 people was determined based on the Delphi method and the sample size of 384 residents was determined based on the Cochran method. Findings show that the study area from the perspective of sustainable development based on the passive defense approach has major shortcomings in various environmental, social-caltural, economic, physical, access and management dimensions. In this regard, based on the Q model, has been proposed three patterns of systematic and integrated management, environmental protection and emphasis on indigenous-traditional pattern and economic and social planning in order to achieve sustainable development of the region based on passive defense approach, which their specific values are 3.714, 2.285 and 1.649, respectively.

منابع و مأخذ:

1. Akhbari, M and Ahmadi Mogaddam, M, A. (2014). Passive Defense Analysis in Urban Management, Geopolitics, 10 (34), 26-69.


2. Azizi, M, M. (2001). Sustainable Urban Development: An Interpretation and Analysis of Global Perspectives, Saffeh, 11 (33), 14-27.


3. Azkia, M and Ghaffari, G. (2003). Sociology of Development, Tehran: Kayhan Publications.


4. Bahreini, S, H and Maknon, R. (2001). Sustainable urban development from thought to action, Ecology, 27 (27), 41-60.


5. Becker B. J. (2000). Handbook of Applied Multivariable Statistics and Mathematical Modeling. San Diego: Academic Press.


6. Cobbinah, P.B., Erdiaw-Kwasie, M.O., Amoateng, P., (2015). Africa’s urbanisation: implications for sustainable development. Cities 47, 62–72.


7. CTMS, (2016). Manuale per l'analisidella Condizione Limite per l'Emergenza (CLE) dell'insediamento urbano. Versione 1.1, Commissione tecnica per la microzonazione sismica, BetMultimedia, Rome. Italian.


8. Darkwah, R. M. Cobbinah, P. B. Anokye, P. A. (2018). Contextualising urban resilience in Ghana: Local perspectives and experiences, Geoforum, 94, 12-23.


9. Dolce, M., Speranza, E., Bocchi, F., Conte, C., (2018). Probabilistic assessment of structural operational efficiency in emergency limit conditions: the I.OPà.CLE method. Bull. Earthq. Eng. 16, 3791–3818. https://doi.org/10.1007/s10518-018-0327-7.


10. Dreier, P. (2003). American urban crisis, a decade after the Los Angeles riots, National Civic Review, 92(1), 35-55.


11. Giuliani, F. De Falco, A. Cutini, V. (2020). The role of urban configuration during disasters. A scenario-based methodology for the post-earthquake emergency management of Italian historic centres, Safety Science, 127, 1-18.


12. Hosseini, S, B. (2007). Developing passive defense standards in public place architecture, Tehran: Passive Defense Educational and Research Institute and Faculty of Architecture and Urban Planning, Tehran University of Arts.


13. Isa, A. S., Dodo, Y. A., Ojobo, H., & Alkali, I. A. (2016). Deployment of smart technologies for improving energy efficiency in office buildings in Nigeria. Life, 3(1), 3808-3811.


14. Kamelifar, M. J. (2018). Analysis of Knowledge-based Urban Governance and It’s Impact on Promoting Crisis Management System Performance in Tabriz Metropolis, PhD Thesis in Geography and Urban Planning, Ahvaz, Shahid Chamran University.


15. Kamran, H, Hosseini, H, Parizadi, T. (2011): Analysis of Shahriar city structures and passive defense strategies, Journal of Geography, 9 (30), 5-37.


16. Maleki, K and Brandkam, F. (2012). Urban defense and security from the perspective of passive defense and creation of defensible spaces based on safe city (from the past to the present), Geographical information (Sepehr), 21 (81), 91-103.


17. Maleki, S., Zadvali Khajeh, S., Zadvali, F. (2015). Passive Defense in Urban Design and Planning, Tehran: Rah-e Tadbir Publications.


18. Miller, E.J. (2016). Integrated Urban Modelling for Smart City Design. In: Proceedings of the RISUD Annual International Symposium 2016- Smart Cities (RAIS 2016), Hong Kong, China.


19. Mitchell, Antonientte (2010). Community – based civil defens emergency management planning in northland, New Zealand, the Australasian Journal of disaster and trauma studies.


20. Modiri, M, Nosrati, S, Karimi Shirazi, H. (2015): Crisis management planning in urban management with a passive defense approach and using SWOT or MCDM techniques. Journal of Emergency Management, 4 (7), 5-14.


21. Momenzadeh, R. (2007). Basic concepts in the relationship between geography and national security, Geographical information (Sepehr), 16 (64), 27-34.

 

22. Naghdi, A and Sadeghi, R. (2006). Marginalization of the challenge facing sustainable urban development (with emphasis on the city of Hamadan), Social Welfare Quarterly, 5 (20), 213-233.


23. Orenstein, D, E. Shach-Pinsley, D. (2017). A Comparative Framework for Assessing Sustainability Initiatives at the Regional Scale, World Development, 98, 245–256, 2017 0305-750X/ 2017 Elsevier Ltd. All rights


24. Pashazadeh, A., Yazdani, M. H. (2018). Urban resilience, Ardabil: Gonash Negar press.


25. Pourmohammadi, M, R, Shefaati, A. Maleki, K. (2011): Required passive defense in urban and regional planning, Third National Conference on Passive Defense, May 7 and 8, Ilam University.


26. Prank, Z, M. (2001). Bill Report, Background to Sustainable Development (From Thought to Action), Translated by Mostafa Mohajerani, Ecology, 27 (28), 85-99.


27. Rahnamayi, M, T and Pourmasavi, S, M. (2006). Investigation of security instabilities in Tehran metropolis based on indicators of sustainable urban development, geographical research, 38(57), 177-193.


28. Shamsuddin, S. (2020). Resilience resistance: The challenges and implications of urban resilience implementation, Cities, 103, 1-8.


29. Soltani, A., Moosavi, S. R., Zali, N. (2017). Analysis and risk assessment of regional infrastructure with passive defense approach (Case Study: one South Pars Industrial Zone), Journal of Regional Planning, 7 (25), 83-96.


30. Van den Berg, L. (2007). The Safe city: safety and urban development in European cities, Ashgate Publishing Company.


31. Ziari, K. (2015). Planning New Cities, Tehran: Samt Publications.