• فهرست مقالات پدافند غیرعامل

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تحلیلی بر تهدیدهای منابع آب ‫با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی با رویکرد پدافند غیرعامل
        مرضیه عبدالهی زهرا عزیزی
        کمبود آب از مهم ترین و اساسی ترین بحران های کشور است که علاوه بر مشکلات زیست محیطی در عرصه های اجتماعی و امنیتی نیز بروز کرده است. بررسی وضعیت بحران آب در مناطق مختلف برای پیش بینی اقدامات پدافندی مورد نیاز در مدیریت و جلوگیری از ایجاد تبعات اجتماعی ضروری است. تحقیق ح چکیده کامل
        کمبود آب از مهم ترین و اساسی ترین بحران های کشور است که علاوه بر مشکلات زیست محیطی در عرصه های اجتماعی و امنیتی نیز بروز کرده است. بررسی وضعیت بحران آب در مناطق مختلف برای پیش بینی اقدامات پدافندی مورد نیاز در مدیریت و جلوگیری از ایجاد تبعات اجتماعی ضروری است. تحقیق حاضر با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی و تحلیل مشارکتی عوامل موثر در ایجاد و تشدید بحران آب در شهرستان بویین زهرا انجام شد. به این منظور ابتدا لایه های اطلاعاتی شامل خشکسالی، رده های خاک، میزان تبخیر و تعرق، میانگین مجموع بارش سالانه، رخنمون های زمین شناختی سطحی، فاصله از رودخانه های دایمی، میزان تخلیه یا دبی خروجی چاه های عمیق و کاربری تهیه و با بکارگیری تابع فازی مثلثی استانداردسازی شد و با استفاده از تابع تلفیق وزن دار خطی، لایه نهایی عرصه های بحران آب تولید گردید. نتایج بیانگر آن بود که سه مولفه اصلی میزان تخلیه آب توسط چاه های عمیق، میزان تبخیر و تعرق و تراکم جمعیت در سطح شهرستان، مهمترین عوامل دخیل در ایجاد و تشدید بحران کمبود آب بودند. همچنین سه طبقه بحران آب در سطح شهرستان شناسایی گردید که شامل طبقه با ریسک متوسط در بخش های شمالی شهرستان بویین زهرا (مساحت 1016 کیلومترمربع و حدود 34 درصد از مساحت کل شهرستان)، طبقه دوم یا عرصه های بحرانی منابع آب که بیشتر نواحی شرقی و مرکزی شهرستان بویین زهرا را در برگرفته است (39 درصد از مساحت شهرستان برابر 1155 کیلومترمربع) و طبقه سوم یا عرصه های در معرض بحران (مساحت آن حدود 830 کیلومترمربع و 27 درصد از مساحت شهرستان) می شوند. بر اساس نتایج به دست آمده، اثرگذارترین فعالیت در ایجاد بحران کمبود آب در این مطالعه مربوط به بخش کشاورزی است، بنابراین موثرترین اقدامات پدافندی در کاهش اثرات بحران کمبود آب در منطقه مورد مطالعه نظارت و جلوگیری از حفر چاه های عمیق جدید و پرکردن چاه های غیرمجاز تشخیص داده شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - الگوی حفظ امنیت فرهنگی با رویکرد پدافند غیرعامل در ایران اسلامی
        راشد جعفرپور کلوری سوسن علایی عباسعلی قیومی
        مقدمه و هدف پژوهش: با عنایت به اینکه جمهوری اسلامی مبدع و موجد امنیتی نوین در عرصه‌ی فرهنگ برای ایرانیان بوده، این امنیت به انحاء مختلف بطور مستمر تحت تهدیدات، تهاجمات و حملات نظام‌های سلطه قرار گرفته است. جهت حفظ امنیت فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران در عصر حاضر، در کنار چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: با عنایت به اینکه جمهوری اسلامی مبدع و موجد امنیتی نوین در عرصه‌ی فرهنگ برای ایرانیان بوده، این امنیت به انحاء مختلف بطور مستمر تحت تهدیدات، تهاجمات و حملات نظام‌های سلطه قرار گرفته است. جهت حفظ امنیت فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران در عصر حاضر، در کنار نهادهای مختلف، نقش پدافند غیرعامل بسیار می تواند مهم و تاثیرگذار باشد. هدف این پژوهش ارائه الگوی امنیت فرهنگی کشور از طریق پدافند غیرعامل است که تا حد ممکن بسترهای لازم جهت صیانت از امنیت فرهنگی از تعرضات دشمنان را فراهم نماید. روش تحقیق: در این تحقیق با بهره گیری از روش ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﯿﻔﯽ از نوع داده ﺑﻨﯿﺎد با شناخت مفاهیم و مقوله‌های امنیت فرهنگی، از طریق مصاحبه با خبرگان فرهنگی اقدام و سپس براساس مدل پارادایمی اشتراوس و کوربین ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﯿﺪ 680 ﮐﺪ ﻣﻔﻬﻮم، و مقوله سازی و دسته بندی آنها، مولفه‌ها و شاخص‌های مهم و موثر در حفظ امنیت فرهنگی ارائه گردید.یافته ها: در پژوهش حاضر با شناسایی شش بعد الگوی پارادایمی نظام مند، امنیت فرهنگی شامل عوامل علی، شرایط زمینه‌ای، عوامل مداخله گر، مقوله محوری، راهبردها و پیامدها حاصل گردید.نتیجه گیری: جهت حفظ امنیت فرهنگی ایجاد بسترهای مناسب پدافندی و تحکیم بنیانهای فرهنگی با رویکرد پدافند غیرعامل بسیار می تواند تاثیرگذار باشد؛ پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تأثیر نوسازی و رشد اقتصادی بر سیاستگذاری پدافند غیرعامل
        عباس مصلی نژاد
        سیاستگذاری پدافند غیر عامل تابعی از شکل بندی های اقتصادی و ضرورت های ساختاری در نظام سیاسی تلقی می شود. کشورهایی که روند رشد اقتصادی و نوسازی را طی می نمایند، از قابلیت های لازم برای سازماندهی پدافند غیرعامل برخوردارند. این امر نشان می دهد که نوسازی و رشد اقتصادی آثار خ چکیده کامل
        سیاستگذاری پدافند غیر عامل تابعی از شکل بندی های اقتصادی و ضرورت های ساختاری در نظام سیاسی تلقی می شود. کشورهایی که روند رشد اقتصادی و نوسازی را طی می نمایند، از قابلیت های لازم برای سازماندهی پدافند غیرعامل برخوردارند. این امر نشان می دهد که نوسازی و رشد اقتصادی آثار خود را در حوزه های فرهنگی، اجتماعی، ساختاری و راهبردی بجا می گذارد. تا کنون ادبیات پدافند غیرعامل در متون استراتژیک مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله تلاش می شود تا سیاستگذاری پدافند غیرعامل در جمهوری اسلامی ایران براساس فرایندهای نوسازی و رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد. سیاستگذاری پدافند غیرعامل برای شرایط صلح، بحران و منازعه اجتناب ناپذیر خواهد بود. در هریک از دوران های یاد شده، سازماندهی و اجرای شکل خاصی از پدافند غیرعامل مورد توجه و تاکید قرار می گیرد. از آنجایی که روندهای نوسازی می تواند بر چگونگی و جهت گیری دفاعی ایران تأثیرگذار باشد، چنین مقوله ای آثار خود را در حوزة پدافند غیرعامل نیز بجا می گذارد. یکی از راهکارهای تدوین راهبرد دفاعی و امنیتی کشورها از جمله جمهوری اسلامی ایران را می توان قدرت سازی در حوزه ی بازدارنده، تدافعی و پدافند غیرعامل دانست. هریک از سه مؤلفه یاد شده به عنوان پیامد اجتناب ناپذیری از روند نوسازی و توسعه اقتصادی تلقی می گردد. در این مقاله تلاش می شود تا آثار سیاست رشد اقتصادی در دوران پس از دفاع مقدس بر فرایندهای راهبردی از جمله پدافند غیر عامل مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - اولویت بندی تهدیدهای نظامی-امنیتی فضای شهری جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اثرگذاری ملاحظات پدافند غیرعامل
        امید جعفری زاده فرهاد حمزه
        ساماندهی و برنامه ریزی ملاحظات پدافند غیرعامل در فضای شهری که بیشترین درصد از فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... را در خود متمرکز کرده، در کاهش خسارت ها و آسیب های فضای شهری بسیار ضروری و مهم است.شناسایی تهدیدات حوزه شهری، اولویت بندی آن‌ها بر اساس بیشترین اثرپذیر چکیده کامل
        ساماندهی و برنامه ریزی ملاحظات پدافند غیرعامل در فضای شهری که بیشترین درصد از فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و ... را در خود متمرکز کرده، در کاهش خسارت ها و آسیب های فضای شهری بسیار ضروری و مهم است.شناسایی تهدیدات حوزه شهری، اولویت بندی آن‌ها بر اساس بیشترین اثرپذیری تهدیدات در ملاحظات پدافند غیرعامل شهری در کاهش میزان آسیب پذیری، مسئله‌ی است که این پژوهش مورد کاوش قرار داده است. در این پژوهش ادبیات مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه ی، مصاحبه عمیق و خبرگی تهیه و سپس تنظیم و توزیع پرسشنامه در جامعه آماری صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پرسشنامه‌ها توسط نرم افزار SPSS، اولویت بندی تهدیدهای شهری را مورد تائید قرار داد.بر همین اساس تهدیدهای " تهدید زیرساخت های حیاتی و مراکز تصمیم گیری سیاسی و نظامی کشور در فضای شهری"،" تهدید زیرساخت‌های خدمات شهری از قبیل شبکه برق، شبکه آب ، شبکه گاز و مخابرات"،" تهدید سامانه های راداری، هشدار و سامانه‌های دفاع هوایی مستقر در فضای شهری"،"قطع فعالیت رسانه ملی، صدا و سیما و رسانه های مکتوب به‌منظور ممانعت در اطلاع رسانی" و " اختلال در سیستم تولید و توزیع نان،دارو و سوخت"با توجه به میزان اثرپذیری از ملاحظات پدافند غیرعامل اولویت بندی گردیدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - ارائه الگوی بومی مدیریت علم با رویکرد پدافند غیرعامل؛ الگویی برای توسعه مناطق ویژه علم و فناوری در کشور
        حیدر احمدی محمدرضا کرامتی غلامعلی احمدی
        ممناطق ویژه علم و فناوری مجموعه ای متمرکز از دانشگاه ها، پارک های علم و فناوری، مراکز تحقیقی، شرکت های با فناوری برتر و... است که در یک فضای جغرافیایی و در یک منطقه اقتصادی با مدیریت متمرکز و ساختار حقوق خاص تشکیل و به تولید محصولات و خدمات دانش محور می پردازند. پژوهش ح چکیده کامل
        ممناطق ویژه علم و فناوری مجموعه ای متمرکز از دانشگاه ها، پارک های علم و فناوری، مراکز تحقیقی، شرکت های با فناوری برتر و... است که در یک فضای جغرافیایی و در یک منطقه اقتصادی با مدیریت متمرکز و ساختار حقوق خاص تشکیل و به تولید محصولات و خدمات دانش محور می پردازند. پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی بومی برای مدیریت علم با رویکرد پدافند غیرعامل به منظور توسعه مناطق ویژه علم و فناوری در کشور انجام شده است. در این پژوهش ادبیات مورد نیاز از طریق مطالعه کتابخانه ای، مصاحبه عمیق و خبرگی تهیه و سپس تنظیم و توزیع پرسشنامه در جامعه آماری صورت پذیرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل پرسشنامه ها توسط نرم افزار Spss26 و نرم افزارSmart PLS (مدلسازی معادلات ساختاری) انجام شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که ابعاد اصلی تشکیل دهنده الگوی بومی مدیریت علم با رویکرد پدافند غیرعامل شامل شناخت آسیب ها؛ شناخت تهدیدها؛ افزایش بازدارندگی؛ تداوم خدمت رسانی و ارتقای پایداری ملی می باشند. همچنین براساس رتبه بندی بعمل آمده، آمایش علم و فناوری و مسئولیت اجتماعی از مهمترین مولفه های الگوی مذکور می باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - امنیت و ایمنی در فضاهای شهری با رویکرد پدافند غیر عامل نمونه موردی: منطقه ٥ کلانشهرتهران
        حسن کامران طاهر پریزادی امیرحسین صحرایی حسن حسینی امینی
        مقدمه و هدف پژوهش: فضاهای شهری بخشی از محیط انسان ساخت هستند که به دلیلنوع معماری و آرایش مبلمان و پوشش نما و نورپردازی آنهاعامل موثر در ناامنی هستند ازسوی دیگر عدم توجه به ایمنی زیرساختهای شهری نیز امنیت شهروندان را به خطر خواهدانداخت در این پژوهش به بررسی و تحلیل امنی چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: فضاهای شهری بخشی از محیط انسان ساخت هستند که به دلیلنوع معماری و آرایش مبلمان و پوشش نما و نورپردازی آنهاعامل موثر در ناامنی هستند ازسوی دیگر عدم توجه به ایمنی زیرساختهای شهری نیز امنیت شهروندان را به خطر خواهدانداخت در این پژوهش به بررسی و تحلیل امنیت و عوامل موثر در ایجاد ناامنی فضاهای شهریمنطقه ٥ تهران، پرداخته شده است. این فضاها شامل خیابانها، معابر، میادین، مراکز تفریحی وتاسیسات و تجهیزات شهری می باشد.روش پژوهش: این پژوهش، یک پژوهش میدانی است که اطلاعات آن با استفاده از پرسشنامهاز بین نمونه آماری ١٠٠ نفر از ساکنین منطقه ٥ به دست آمده است.یافته ها: یافته نشان می دهند، مهمترین عامل ناامنی، در خیابانهای منطقه ٥ شهر تهران،مربوط به وسائط نقلیه با ٢٩ درصد می باشد؛ در شبکه معابر، شلوغی بیش از حد برخیقسمتهای جنوبی و خلوتی شمال منطقه ٥ می باشد؛ در میادین منطقه، حضور وسائط نقلیه دراین فضاها با ٣٢ درصد از آرا، می باشد. عامل حضور اراذل و اوباش و فروشندگان مواد مخدر، بابه دست آوردن ٣٥ درصد از نظرات، در ایجاد ناامنی مراکز تفریحی در اولویت اول قرار گرفت.نتیجه گیری: میزان امنیت فضاها وحضور شهروندان با یکدیگر رابطه دوسویه دارند. تامینامنیت در فضاهای شهری، به حضور بیشتر شهروندان در محیط شهری کمک می کند و بالطبعحضور شهروندان و ارتباطات اجتماعی نیز باعث افزایش امنیت در فضاهای شهری می شود پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - بررسی خطر پذیری ساختمان‌های حساس در شهر بروجرد با نگاه پدافند غیرعامل
        حسن کامران مرتضی مرادی حسن حسینی امینی ثنا کنعانی مقدم
        مقدمه و هدف پژوهش: در سلسله اقدامات پدافند غیرعامل حوزه های حیاتی، حساس و مهم واقع در مراکز شهری ازجایگاه مهمی برخوردارند و با توجه به اینکه در همه حال باید آماده دفاع بود؛ به کارگیری ملاحظات پدافندی در ساختشهرها در کشوری مانند ایران بسیار مهم است و باید دستورالعملی برا چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: در سلسله اقدامات پدافند غیرعامل حوزه های حیاتی، حساس و مهم واقع در مراکز شهری ازجایگاه مهمی برخوردارند و با توجه به اینکه در همه حال باید آماده دفاع بود؛ به کارگیری ملاحظات پدافندی در ساختشهرها در کشوری مانند ایران بسیار مهم است و باید دستورالعملی برای طراحی فضاهای شهری تدوین گردد. هدف ازمقاله حاضر، بررسی و شناسایی ساختمان های حساس، مهم و حیاتی در شهر بروجرد به منظور کاهش خسارت هایناشی از حملات دشمن و بالا بردن قدرت دفاعی و آستانه مقاومت شهر می باشد.روش پژوهش: مقاله حاضر به لحاظ هدف کاربردی بوده و روش تحقیق در آن توصیفی- تحلیلی می باشد که با روشو مطالعات میدانی انجام شده است. AHP کتابخانه ای و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبییافته ها: نتایج تحقیق بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در طراحی و جانمایی ساختمان های حساس، مهم وحیاتی شهر می باشد به نحوی که در صورت حمله ناگهانی، این ساختمان ها به راحتی شناسایی شده و شهر در معرضخطر سقوط قرار می گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - ارزیابی ریسک دارایی‌های کلیدی شهر بندرعباس با رویکرد پدافند غیرعامل
        سیدرضا موسوی یعقوب پیوسته گر حسین کلانتری خلیل آباد
        شهر بندرعباس با توجه به قرار گرفتن در مجاورت تنگه هرمز و خلیج فارس و دریای عمان ، موقعیت استراتژیک خاصی دارد و بزرگترین بندر ایران است که نشان از اهمیت این شهر دارد. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی (توسعه‌ای) به شماررفته و از روش های اسنادی (کتابخانه ای)، پرسش نامه ( چکیده کامل
        شهر بندرعباس با توجه به قرار گرفتن در مجاورت تنگه هرمز و خلیج فارس و دریای عمان ، موقعیت استراتژیک خاصی دارد و بزرگترین بندر ایران است که نشان از اهمیت این شهر دارد. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی (توسعه‌ای) به شماررفته و از روش های اسنادی (کتابخانه ای)، پرسش نامه (کمی) و مصاحبه جهت گردآوری اطلاعات استفاده می‌شود. روش تحقیق پایان نامه حاضر توصیفی - تحلیلی (پیمایشی – نمونه موردی) می باشد. برای ارزیابی ریسک اماکن حیاتی نیز از تکنیک FEMA (آژانس فدرال مدیریت شرایط اضطرار) استفاده می‌شود. شش عدد از زیرساخت‌های حیاتی شهر بندرعباس شامل؛ پالایشگاه نفت، تصفیه‌خانه، نیروگاه، راه‌آهن، فرودگاه و بندر شهید رجایی بعنوان دارایی‌های کلیدی ارزیابی شدند که نتایج نشان می‌دهد نیروگاه بندرعباس (توانیر) با 8 امتیاز در رتبه نخست، تصفیه‌خانه آب بندرعباس با 7.21 در رتبه دوم و پالایشگاه نفت بندرعباس با 6.89 در رتبه سوم قرار دارد. در بخش تهدیدشناسی و آسیب‌پذیری نیز تهاجم موشکی (هوایی و دریایی) بعنوان ریسک اول همه دارایی‌های منتخب بغیر تصفیه‌خانه که ریسک اول آن حملات زیستی می‌باشد، تعیین شد. در پایان راهکار عملیاتی در جهت کاهش ریسک دارایی‌های کلیدی منتخب ارائه گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - معیارهای طراحی محله پایدار از منظر پدافند غیرعامل با استفاده از تکنیک دلفی
        محسن کاملی حسن حسینی امینی شریف مطوف
        چکیده دانش پدافند غیر عامل به عنوان یکی از جدید ترین علوم دفاعی با هدف کاهش آسیب پذیری در زمان بحران همواره مورد توجه محافل علمی و نظامی بوده؛ تا جایی که کشورهای قدرتمند، خود اهمیت زیادی برای این موضوع قائل شده اند. با توجه به اینکه در زمان بحران شهرها به عنوان کانون آ چکیده کامل
        چکیده دانش پدافند غیر عامل به عنوان یکی از جدید ترین علوم دفاعی با هدف کاهش آسیب پذیری در زمان بحران همواره مورد توجه محافل علمی و نظامی بوده؛ تا جایی که کشورهای قدرتمند، خود اهمیت زیادی برای این موضوع قائل شده اند. با توجه به اینکه در زمان بحران شهرها به عنوان کانون آسیب پذیری محسوب می شوند، نقاطی از شهر که به صورت پایدار طراحی شده باشند آسیب پذیری کمتری خواهند داشت. به طوری که این امر با استفاده از معیارهای پدافندی برای طراحی محله پایدار صورت می پذیرد. در این راستا هدف پژوهش بدست آوردن معیارهای طراحی محله پایدار از منظر پدافند غیرعامل می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و تکنیک مورد استفاده در آن دلفی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه متخصصان حوزه پدافند و معماری است که از آنها 10 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که معیارهای طراحی محله پایدار از نظر پدافند غیرعامل در 5 دسته کلی اعم از معیارهای جغرافیایی و اقلیمی، طراحی معماری، بهبود وضعیت مدیریتی و اجرایی، بهبود وضعیت تاسیساتی و معیارهای بهبود وضعیت کاربری ها طبقه بندی می شوند. اعضای پانل در ترتیب اهمیت معیارها بیشترین امتیاز را به ترتیب به معیارهای طراحی معماری و جغرافیایی و اقلیمی داده که هر دوی آنها امتیازی بیش از 4 را دریافت نمودند. هم چنین به دنبال آن معیارهای بهبود وضعیت مدیریتی و اجرایی، بهبود وضعیت کاربری ها و بهبود وضعیت تاسیساتی حائز اهمیت بوده که میانگین بالای 3 را بدست آوردند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - خانه‌های دوم شهرنشینان در روستاها و اسکان موقت در مواقع بحران با تأکید بر پدافند غیرعامل
        آئیژ عزمی حسن حسینی امینی
        چکیده پدافند غیرعامل به عنوان عاملی مهم در افزایش امنیت شهری رویکرد نوینی است که ماهیت وجودی آن بر افزایش سطح امنیتی با استفاده از روش های غیرنظامی استوار می باشد و در این راستا مدیریت و برنامه ریزی صحیح به عنوان مهمترین عامل در جهت افزایش امنیت و کاهش آسیب پذیری ها م چکیده کامل
        چکیده پدافند غیرعامل به عنوان عاملی مهم در افزایش امنیت شهری رویکرد نوینی است که ماهیت وجودی آن بر افزایش سطح امنیتی با استفاده از روش های غیرنظامی استوار می باشد و در این راستا مدیریت و برنامه ریزی صحیح به عنوان مهمترین عامل در جهت افزایش امنیت و کاهش آسیب پذیری ها مطرح است. هدف از این مقاله ارزیابی آسیب پذیری مسیرهای راهپیمایی و کاربری های آن به جهت افزایش سطح امنیت شهری با رویکرد پدافند غیرعامل است. محدوده مورد مطالعه، مسیرهای ده گانه راهپیمایی در شهر قم است که این مسیرها در تمامی شهر پخش و در نهایت به نقطه مشترکی که میدان مطهری(هسته مرکزی شهر) می باشد ختم می گردد. نوع تحقیق در این پژوهش کاربردی و روش مطالعه تحلیلی- پیمایشی است. به طوری که کاربری های اطراف مسیرها پس از برداشت‌های میدانی دسته بندی شده و به دنبال آن آسیب پذیری مسیرها و کاربری ها در زمان بحران با استفاده از فرمول سطح بندی محاسبه گردیده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که در تعیین میزان آسیب پذیری مسیرهای راهپیمایی براساس شاخص طول مسیر شماره یک (خیابان صدوقی، میدان زنبیل آباد) با طول5.9 و براساس شاخص امتیاز کل مسیر شماره نه ( خیابان امامزاده ابراهیم، میدان سعیدی) با امتیاز 18.2 آسیب پذیرترین مسیرهای راهپیمایی در سطح شهر قم شناخته شدند. هم چنین در زمان بحران بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری و مراکز تجاری دارای آسیب پذیری بسیار زیاد بوده و پس از آن ادارات و ارگان‌های دولتی و خصوصی دارای آسیب پذیری متوسط می باشند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - ارزیابی آسیب‌پذیری مسیرهای راهپیمایی و کاربری‌های آن به جهت افزایش امنیت شهری با رویکرد پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: شهر قم)
        محسن کاملی حسن حسینی امینی
        چکیده پدافند غیرعامل به عنوان عاملی مهم در افزایش امنیت شهری رویکرد نوینی است که ماهیت وجودی آن بر افزایش سطح امنیتی با استفاده از روش های غیرنظامی استوار می باشد و در این راستا مدیریت و برنامه ریزی صحیح به عنوان مهمترین عامل در جهت افزایش امنیت و کاهش آسیب پذیری ها مط چکیده کامل
        چکیده پدافند غیرعامل به عنوان عاملی مهم در افزایش امنیت شهری رویکرد نوینی است که ماهیت وجودی آن بر افزایش سطح امنیتی با استفاده از روش های غیرنظامی استوار می باشد و در این راستا مدیریت و برنامه ریزی صحیح به عنوان مهمترین عامل در جهت افزایش امنیت و کاهش آسیب پذیری ها مطرح است. هدف از این مقاله ارزیابی آسیب پذیری مسیرهای راهپیمایی و کاربری های آن به جهت افزایش سطح امنیت شهری با رویکرد پدافند غیرعامل است. محدوده مورد مطالعه، مسیرهای ده گانه راهپیمایی در شهر قم است که این مسیرها در تمامی شهر پخش و در نهایت به نقطه مشترکی که میدان مطهری(هسته مرکزی شهر) می باشد ختم می گردد. نوع تحقیق در این پژوهش کاربردی و روش مطالعه تحلیلی- پیمایشی است. به طوری که کاربری های اطراف مسیرها پس از برداشت‌های میدانی دسته بندی شده و به دنبال آن آسیب پذیری مسیرها و کاربری ها در زمان بحران با استفاده از فرمول سطح بندی محاسبه گردیده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که در تعیین میزان آسیب پذیری مسیرهای راهپیمایی براساس شاخص طول مسیر شماره یک (خیابان صدوقی، میدان زنبیل آباد) با طول5.9 و براساس شاخص امتیاز کل مسیر شماره نه ( خیابان امامزاده ابراهیم، میدان سعیدی) با امتیاز 18.2 آسیب پذیرترین مسیرهای راهپیمایی در سطح شهر قم شناخته شدند. هم چنین در زمان بحران بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری و مراکز تجاری دارای آسیب پذیری بسیار زیاد بوده و پس از آن ادارات و ارگان‌های دولتی و خصوصی دارای آسیب پذیری متوسط می باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - بررسی پدافند غیرعامل در منطقه 4شهرداری، شهر تهران
        رضا پنام آزیتا رجبی بختیار عزت پناه
        چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و چکیده کامل
        چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته می شود. این تحقیق با هدف تحلیل و ارزیابی مراکز مهم ،حیاتی و حساس منطقه 4 شهر تهران از منظر پدافند غیرعامل انجام شده است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می باشد. متغیرهای مورد بررسی شامل شناسایی مکان‌های حیاتی، حساس و مهم منطقه 4 شهر تهران، به منظور کاهش خسارت‌های ناشی از حملات دشمن، بالا بردن قدرت دفاعی‌، آستانه مقاومت ملی، بازدارندگی و شهرسازی دفاعی است. روش جمع‌آوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه‌ای بوده و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی(مصاحبه) نیز استفاده شده است. در تحلیل و تهیه نقشه های مربوطه، از نرم افزار ARC_GIS و EXCEL استفاده شده است. در این مقاله از تکنیک ماتریسی برای بررسی انطباق نظام شهری منطقه 4شهر تهران با اصول پدافند غیرعامل استفاده شده است که به شناسایی مراکز مهم، حیاتی و حساس منطقه پرداخته شده است. نتایج پژوهش بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در این منطقه است. بدین طریق می‌توان قبل از وقوع جنگ برای کاهش خسارات جانی و مالی نقاط استراتژیک شهر، جایی که ادامه حیات شهر و مقاومت آن وابسته به این مراکز است اقدام نمود. * نویسنده مسئول [1] - Passive Defense پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - مزایا و نواقص پدافند غیرعامل جمهوری اسلامی ایران
        محمدتقی روستایی رضا دلاوری
        دفاع در برابر خطر، پیشینه ای به بلندای تاریخ بشریت دارد. امروزه با وجود تهدیدات متنوع، دست یابی به راهبردهای دفاعی مطمئن و کارآمد در عرصه امنیت ملی به یکی از مهم ترین اهداف کشورهای در معرض خطر تبدیل شده است. جمهوری اسلامی ایران که با انواع تهدیدات داخلی و خارجی روبروست، چکیده کامل
        دفاع در برابر خطر، پیشینه ای به بلندای تاریخ بشریت دارد. امروزه با وجود تهدیدات متنوع، دست یابی به راهبردهای دفاعی مطمئن و کارآمد در عرصه امنیت ملی به یکی از مهم ترین اهداف کشورهای در معرض خطر تبدیل شده است. جمهوری اسلامی ایران که با انواع تهدیدات داخلی و خارجی روبروست، در کنار توجه به دفاع عامل، به بُعد پدافند غیرعامل نیز اهتمام ویژه دارد. نکته قابل تأمل در این عرصه، آثار و پیامدهای دفاع غیرعامل و نواقص موجود در مسیر پیاده سازی آن در کشور ایران است. لذا سوال این پژوهش این گونه است: مهم ترین مزایا و نواقص پدافند غیرعامل در جمهوری اسلامی ایران چیست؟ با بررسی های به عمل آمده به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی، می توان گفت افزایش هزینه نظامی کشور مهاجم و کاهش یا جلوگیری از وارد آمدن خسارت به کشور ایران و در نتیجه تقویت نیروی بازدارندگی بشردوستانه به عنوان مهم ترین مزایای ایجاد و اجرای پدافند غیرعامل و همچنین فقدان یک استراتژی بلندمدت برای اجرای پدافند غیرعامل و کمبود منابع مالی و تجهیزات نسبت به دشمنان در کشور ایران به عنوان مهم ترین نواقص این طرح شناخته می شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - ارزیابی و بررسی بعد کالبدی شهرها از منظر پدافند غیرعامل (نمونه موردی: بافت تاریخی شهر ارومیه)
        محمد فری ملیحه باباخانی رحیم هاشمپور
        ساماندهی بافت‌های تاریخی شهر بر اساس الزامات پدافند غیرعامل به دلیل رابطه‌ی تاریخ، مردم، فضا و فعالیت‌های آن‌ها از اساسی‌ترین فرآیند‌های برنامه‌ریزی کالبدی از منظر پدافند غیرعامل است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و بررسی بعد کالبدی و مؤلفه‌های آن در بافت تاریخی شهر ارومیه چکیده کامل
        ساماندهی بافت‌های تاریخی شهر بر اساس الزامات پدافند غیرعامل به دلیل رابطه‌ی تاریخ، مردم، فضا و فعالیت‌های آن‌ها از اساسی‌ترین فرآیند‌های برنامه‌ریزی کالبدی از منظر پدافند غیرعامل است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و بررسی بعد کالبدی و مؤلفه‌های آن در بافت تاریخی شهر ارومیه از منظر پدافند غیرعامل می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر زمانی طولی(آینده‌نگر)، از نظر نتایج کاربردی و از نظر هدف توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است که از نظر فرآیند اجرای پژوهش، کمی می‌باشد و در نهایت از نظر نوع هدف توصیفی-تحلیلی و از نظر منطق اجرای پژوهش استقرایی می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت میدانی و اسنادی می‌باشد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل مشاهده و پرسش‌نامه می‌باشد. حجم نمونه این پژوهش شامل متخصصان این امر به تعداد 100 نفر که به‌صورت روش غیر تصادفی و هدفمند از میان کارشناسان خبره انتخاب گردیده است. برای تحلیل داده‌های گردآوری شده از آزمون‌های t تک نمونه‌ای و برای تحلیل متغیرها از تحلیل همبستگی اسپیرمن استفاده شده است که به صورت ارزیابی از طریق نظریات متخصصین صورت گرفته است. همچنین جهت ارتباط‌یابی میان مولفه‌ها از روش تصمیم‌گیری دیمتل استفاده شده است. جهت ارزیابی روایی پرسش‌نامه از متخصصین این موضوع و در جهت ارزیابی پایایی پرسشنامه نیز از آزمون آلفای کرونباخ استفاده‌شده است که مورد تأیید واقع شده است. در این پژوهش از مولفه‌های کالبدی، عملکردی، انسانی، دسترسی و انعطاف‌پذیری فضا استفاده شده است. نتایج این پژوهش نشانگر این است که با توجه به نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن، متغیر مستقل کالبدی نسبت به سایر مولفه‌ها رابطه قوی‌تری با بعد کالبدی از منظر پدافند غیرعامل را دارد همچنین نتایج مدل دیمتل نشانگر این است که مولفه کالبدی بیشترین ارتباط و مولفه دسترسی کمترین ارتباط را با سایر مولفه‌ها دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - ضرورت بصیرت افزایی عمومی در دفاع غیرعامل از منظر فقه امامیه
        حمیده محیط آبادی ابوالحسن سلطانی حسین احمری
        پدافند که همتراز با واژه دفاع می باشد اقداماتیست جهت مقابله با حمله و تهاجم دشمن که شامل انواع و اقسام اقدامات دفاعی از جمله پدافند غیرعامل: دفاع بدون سلاح وپدافند عامل: دفاع با سلاح میباشد.جایگاه معنوی و مادی جمهوری اسلامی ایران در معادلات منطقه ای و بین المللی باعث شد چکیده کامل
        پدافند که همتراز با واژه دفاع می باشد اقداماتیست جهت مقابله با حمله و تهاجم دشمن که شامل انواع و اقسام اقدامات دفاعی از جمله پدافند غیرعامل: دفاع بدون سلاح وپدافند عامل: دفاع با سلاح میباشد.جایگاه معنوی و مادی جمهوری اسلامی ایران در معادلات منطقه ای و بین المللی باعث شده تا همواره مورد توجه و تهدیدهای بسیار از سوی قدرت های بزرگ باشد. وظیفه خطیر و حیاتی ما در دنیایی اینچنین پر چالش مملو از منازعات و مناقشات، مصون سازی کشور از طریق بالا بردن قدرت کشور در تمام زمینه های لازم است. مصداق بارز آیه شریفه وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ، ما موظف هستیم که آمادگی های لازم را اعم از پدافند عامل و غیرعامل است را به منظور دستیابی به پیروزی، امنیت و صلح پایدار فراهم سازیم.یکی از مهمترین و اصلی ترین سرمایه های یک کشور نیروی انسانی آن سرزمین است. به همین دلیل در عرصه نبرد جهان امروز بیشترین رویکرد منعطف به جنگ نرم و تهاجم فرهنگی است که روی باورهای عمومی همین سرمایه های مهم هدفگذاری میکند. مسلم است که برای دشمن جذب یک سرباز بیشتر آن هم از جبهه رو به رو بسیار کم هزینه تر و سودمندتر از کشتن و حذف او از میدان نبرد است. و میانبریست مطمئن و راحت برای رساندن او به هدفش که غلبه و شکست طرف مقابل است.در این نوشتار برخی تهدیدات ناشی از جنگ نرم را که تاثیرات مستقیم بر افکار و رفتار مردم در جامعه اسلامی ایران دارد را مورد بررسی قرار داده و یکی از مهمترین راه های مقابله با آن را که بصیرت افزایی عمومی در سطح جامعه است را با بهره گیری از قواعد فقهی همچون قاعده مصلحت نظام که حفظ و حراست از کیان کشور اسلامی و مسلمین از هجوم دشمنان اسلام را واجب می داند و رهیافت های قرآنی چون آیه 141 سوره نساء وَلَن یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلاً: خداوند هرگز بر [زیان] مؤمنان براى کافران راه [تسلطى] قرار نداده است. که مضمون آن اینچنین است که کافران از هیچ نظر چه سیاسى و چه فرهنگى و اقتصادى بر افراد باایمانى که ملتزم به لوازم ایمانشان هستند چیره نخواهند شد چون این حکمت خداوند است. پس بدرستی هرگاه آن‌ها بر مسلمانان پیروز شده اند به این دلیل است که بسیارى از مسلمانان وظایف و رسالت‌هاى خویش را فراموش کرده‌اند. و یا به درستی انجام نداده اند. مورد بررسی قرار دادیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - مکان یابی نقاط امن در مقابله با زلزله با رویکرد پدافند غیر عامل در راستای توسعه پایدار اجتماعی شهر بابل
        سید مصطفی هاشمی کرویی صدرالدین متولی غلامرضا جانبازقبادی جلال عظیمی
        سکونتگاه های بشر از دیر باز با وقوع سوانح طبیعی، متحمل آسیب های جانی و مالی قابل توجهی شده است. بیشتر نقاط شهری و غیرشهری کشور در نواحی با خطر نسبی زمین لرزه زیاد قرار گرفته است. در سالهای اخیر، خطرپذیری شهرهای شمالی ایران، به ویژه شهر بابل، در برابر حوادث و سوانح غیر م چکیده کامل
        سکونتگاه های بشر از دیر باز با وقوع سوانح طبیعی، متحمل آسیب های جانی و مالی قابل توجهی شده است. بیشتر نقاط شهری و غیرشهری کشور در نواحی با خطر نسبی زمین لرزه زیاد قرار گرفته است. در سالهای اخیر، خطرپذیری شهرهای شمالی ایران، به ویژه شهر بابل، در برابر حوادث و سوانح غیر مترقبه افزایش یافته است. هدف ازاین پژوهش مکان یابی نقاط امن در مقابله با زلزله بارویکرد پدافند غیر عامل در راستای توسعه پایدار اجتماعی شهر بابل است. این پژوهش از نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی و میدانی است. روش تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش با استفاده از مدل ارزیابی سلسله مراتبی AHP و نرم افزار ARCGIS به صورت ترکیبی است. براین اساس برای انتخاب محلهای مناسب جهت مکان یابی نقاط امن، درابتدا معیارهای لازم برای این مکان یابی تهیه می شود. پس از تهیه این معیارها، درمرحله مکان یابی، طبق نظر کارشناسان خبره دست اندر کار مدیریت بازسازی، چارچوبهای امتیازدهی بر اساس این معیارها تعیین می شود. نتایج پژوهش نشان داد از میان شاخص‌های دسترسی، میدان‌ها و ترمینال‌ها با میانگین 3.91 بیشترین تأثیر را در مکان‌یابی نقاط امن دارد که با توجه به توزیع فضایی در سطح شهر بابل و ارتباط آن‌ها با سایر شاخص‌های دسترسی، بهینه‌ترین مکان هفت میدان ولایت، بسیج، کشوری، اوقاف، 17 شهریور، موزیرج و شهید بزاز تعیین گردید. وضعیت ایمنی مکان‌های امن شهر بابل در برابر مخاطرات از بعد کاربری اراضی شهری دارای شرایط مطلوب‌تر و از بعد ساخت شهر دارای وضعیت آسیب‌پذیرتری می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - سیاستگذاری تآب آوری فضایی – کالبدی در راستای برنامه ریزی پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: شهر بناب)
        مولود غریب بختیار عزت پناه
        پدافند غیر عامل از مهم ترین رویکرد های مطرح شده در حوزه مدیریت بحران شهری، در جهت تأمین امنیت شهرها، و رویارویی با بحران های انسانی می باشد. کالبد، فرم، بافت، نحوه برنامه ریزی و طراحی آنها از جمله ابعاد چندگانه شهرسازی می باشد که در صورت توجه به آنها شاهد مزایای فراوانی چکیده کامل
        پدافند غیر عامل از مهم ترین رویکرد های مطرح شده در حوزه مدیریت بحران شهری، در جهت تأمین امنیت شهرها، و رویارویی با بحران های انسانی می باشد. کالبد، فرم، بافت، نحوه برنامه ریزی و طراحی آنها از جمله ابعاد چندگانه شهرسازی می باشد که در صورت توجه به آنها شاهد مزایای فراوانی برای شهرها بخصوص در مواقع ضروری و بحرانی خواهیم بود؛ در غیر این صورت فرصت ها تبدیل به تهدیدها خواهد شد و ساختار شهرها را آسیب پذیر خواهد نمود. لذا هدف از این پژوهش ارائه راهکارهایی جهت افزایش پایداری شهر بناب متناسب با نیازهای دفاعی امنیتی شهر و ویژگی های فضایی- کالبدی آن است. نوع پژوهش حاضر از نوع بنیادی – توسعه ای و روش مطالعه آن توصیفی – تحلیلی می باشد. دراین پژوهش ازتحلیل سلسله مراتبی (AHP) برای وزن دهی شاخص های کالبدی و فضایی شهراستفاده شده است. نتایج مطالعات نشان می دهد شاخص زیرساختی مهمترین معیار در برنامه ریزی پدافند غیرعامل می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - سیاست‌های پدافند غیرعامل در مدیریت هوشمند شهری نمونه موردی: تهران
        حسن شیخ الااسلامی رحیم سرور علی توکلان
        پژوهش حاضر با سه مفهوم مدیریت شهری، شهرهوشمند، الزامات پدافند غیرعامل ماهیت معنایی یافته است، که هدف اصلی آن ارائه ملزومات، عناصر و اجزا پدافد غیر عامل در شهر هوشمند بوده است. الگویی که نقش و قالب آن در چارچوب رویکردهای حکمروایی شهری به مانند الگوی مدیریت یکپارچه ماهیت چکیده کامل
        پژوهش حاضر با سه مفهوم مدیریت شهری، شهرهوشمند، الزامات پدافند غیرعامل ماهیت معنایی یافته است، که هدف اصلی آن ارائه ملزومات، عناصر و اجزا پدافد غیر عامل در شهر هوشمند بوده است. الگویی که نقش و قالب آن در چارچوب رویکردهای حکمروایی شهری به مانند الگوی مدیریت یکپارچه ماهیت یافت. رویکردهای نوین مدیریت شهری مفاهیمی مانند: مشارکت، پاسخگویی، شفافیت، عدالت، اجتماعات محلی، توزیع قدرت و اختیارات، پایداری همه جانبه شهری، حضور نهادها در نظام تصمیم سازی و تصمیم گیری شهری، توسعه نهادهای محلی، ظرفیت سازی نهادی، همگرایی نهادها، سرمایه اجتماعی، هم افزایی نهادها، نظام قانونی مناسب، حقوق شهروندی و... را کلید واژه اصلی خود قرار داده و با توجه به مفاهیم مورد اشاره سیستم مدیریت شهری را نظام می‌بخشد. مطالعات حاضر نشان داد که اصول مدیریت شهری منطبق با الزامات پدافند غیرعامل نمی‌باشد. نتایج بیانگر این است تهران به لحاظ هوشمندی در شرایط نامناسبی قرار دارد ولی به لحاظ مقایسه مؤلفه‌های مدیریت شهر هوشمند زندگی هوشمند در رتبه اول و حکمروایی هوشمند در رتبه پنجم قرار دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - ارائه مدل اثر فرهنگ سازمانی بر تسهیم دانش و ایجاد چابکی سازمانهای ورزشی در شرایط بحرانی با رویکرد پدافند غیرعامل
        مهران صیرفیان باب‌الدشتی، رسول نظری الهام مشکل گشا
        امروزه سازمان های ورزشی با بحران های متعددی مواجه هستند به گونه ای که ریشه یابی بحران و شیوه مدیریت آن با استفاده از رویکرد پدافند غیرعامل از اهمیت زیادی برخوردار شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین مدل عوامل موثر بر مدیریت بحران با رویکرد پدافند غیرعامل در سازمان‌های ورزش چکیده کامل
        امروزه سازمان های ورزشی با بحران های متعددی مواجه هستند به گونه ای که ریشه یابی بحران و شیوه مدیریت آن با استفاده از رویکرد پدافند غیرعامل از اهمیت زیادی برخوردار شده است. پژوهش حاضر با هدف تعیین مدل عوامل موثر بر مدیریت بحران با رویکرد پدافند غیرعامل در سازمان‌های ورزشی اصفهان انجام شده است. روش این پژوهش، از نظر هدف، کاربردی و از نظر نوع تحقیقات، توصیفی بود که به صورت پیمایشی انجام شد. جامعة آماری این پژوهش شامل کارکنان سازمان ورزش شهرداری، کارکنان باشگاه های حرفه ای و کارکنان ادارات کل ورزش و جوانان اصفهان بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای 152 نفر به عنوان نمونه نهایی انتخاب شدند. گردآوری داده‌ها با استفاده از پرسش‌نامه‌ و تحلیل داده‌ها با به‌کارگیری مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. فرهنگ سازمانی (با سه مولفه درگیرشدن در کار، سازگاری، انطباق‌پذیری و رسالت)، تسهیم دانش به عنوان متغیرهای پیش بین و چابکی در مقابله با حوادث و کنترل شرایط بحرانی با رویکرد پدافند غیرعامل به عنوان متغیر های ملاک تحقیق وارد مدل شدند. نتایج نشان داد فرهنگ سازمانی از طریق تاثیر بر تسهیم دانش( ضریب تاثیر 742/0و معناداری 3/16) بر چابکی در مقابله با سوانح تاثیرگذار است. همچنین تسهیم دانش نیز بر چابکی در مقابله با حوادث ( ضریب تاثیر 344/0و معناداری 85/2) اثرگذار است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که فرهنگ سازمانی و تسهیم دانش تأثیر بسزایی در ایجاد چابکی در مقابله با سوانح با رویکرد پدافند غیرعامل دارند. از این رو تدوین الگوی مستندسازی تجربه‌ ای، به‌کارگیری داده‌کاوی، افزایش تعلق سازمانی کارکنان و مدیران دانش محور از جمله توصیه‌های کاربردی به مدیران به منظور چابک‌سازی سازمان برای مدیریت بحران در سازمانهای ورزشی باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - ارزیابی درجه ریسک پذیری زیرساخت های شهر سمنان در برابر تهدید های نوین با رویکرد پدافند غیرعامل (با تأکید بر جنگ نظامی و حوادث امنیتی)
        رضا باباییان آتنی مجید ولی شریعت پناهی نصرالله فلاح تبار زهرا خدایی
        شکوه و عظمت یک جامعه بستگی به حل مشکلات و رفع معضلات محتمل و قدرت مقاومت آن در مقابل حوادث اعم از طبیعی و انسان ساخت دارد، از آنجایی که زیرساخت‌‌‌‌ها حائز نقش تعیین‌‌‌‌کننده‌‌‌‌ای‌در فرآیند امن یک جامعه می‌‌‌‌باشند و حفظ امنیت زیرساخت‌‌‌‌ها در برابر حملات و تهدیدها، جزء چکیده کامل
        شکوه و عظمت یک جامعه بستگی به حل مشکلات و رفع معضلات محتمل و قدرت مقاومت آن در مقابل حوادث اعم از طبیعی و انسان ساخت دارد، از آنجایی که زیرساخت‌‌‌‌ها حائز نقش تعیین‌‌‌‌کننده‌‌‌‌ای‌در فرآیند امن یک جامعه می‌‌‌‌باشند و حفظ امنیت زیرساخت‌‌‌‌ها در برابر حملات و تهدیدها، جزء اولویت‌های امنیتی هر کشور است به همین دلیل جوامع مختلف پیوسته به دنبال کشف و ابداع راه حل‌هایی بوده و هستند تا بتوانند آسیب‌ها را با برنامه‌ریزی و مدیریت مناسب کنترل یا به حداقل برسانند. در دهه‌‌‌‌های اخیر نیز نحوه مقابله با این تهدیدها، شکل علمی‌‌‌‌تری به خود گرفته و به‌‌‌‌طور مشخص میزان احتمال وقوع، خسارت وارده و چگونگی مقابله با آن‌ها تعیین‌شده است. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، پس از جمع‌‌‌‌آوری داده‌‌‌‌ها و اطلاعات موردنیاز، ابتدا میزان اهمیت و وزن هریک از زیرساخت‌‌‌‌ها با استفاده از مدل فرآیند تحلیل شبکه‌‌‌‌ای (ANP) محاسبه و سپس با آماده‌‌‌‌سازی لایه‌‌‌‌های اطلاعاتی در محیط نرم‌‌‌‌افزار Arc GIS با استفاده از توابع هم‌‌‌‌پوشانی، درجه ریسک پذیری زیرساخت‌های شهر سمنان در برابر حملات و تهدیدهای نظامی و امنیتی به تفکیک در چهار حوزه شبکه انرژی، شبکه ارتباطات، مراکز پشتیبان و سایر مراکز را مشخص نموده است. نتایج حاصله نشان می‌دهد که زیرساخت‌های حساس با 50.69 درصد، زیرساخت های مهم با 34.08 درصد و زیر ساخت های قابل حفاظت با 15.23 درصد در موقعیت مکانی با درجه ریسک پذیری بسیار بالا قرار دارند. نتایج کلی پژوهش نشان می‌‌‌‌دهد که 37.83 درصد کل زیرساخت‌‌‌‌های شهر سمنان در پهنه آسیب‌پذیری با درجه ریسک بسیار بالا پراکنده‌شده‌اند و این مسئله به‌دوراز اصول و ملاحظات پدافند غیرعامل بوده و تشدیدکننده میزان آسیب‌‌‌‌پذیری زیرساخت‌های در مواقع بحرانی ناشی از حملات و تهدیدهای نظامی و امنیتی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - پهنه‌بندی درجه آسیب‌پذیری زیرساخت‌‌‌‌های شهر سمنان با رویکرد پدافند غیرعامل در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)‏
        رضا باباییان آتنی مجید ولی شریعت پناهی نصرالله فلاح تبار زهرا خدایی
        امروزه زیرساخت‌‌‌‌ها حائز نقش تعیین‌‌‌‌کننده‌‌‌‌ای در فرآیند امن یک جامعه می‌‌‌‌باشند و حفظ امنیت زیرساخت‌‌‌‌ها در برابر حملات و تهدیدهای، جزء اولویت‌های امنیتی هر کشور است. بر همین اساس شناخت وضعیت کنونی و میزان آسیب‌‌‌‌پذیری زیرساخت‌‌‌‌ها در مقیاس شهری می‌‌‌‌تواند به‌ چکیده کامل
        امروزه زیرساخت‌‌‌‌ها حائز نقش تعیین‌‌‌‌کننده‌‌‌‌ای در فرآیند امن یک جامعه می‌‌‌‌باشند و حفظ امنیت زیرساخت‌‌‌‌ها در برابر حملات و تهدیدهای، جزء اولویت‌های امنیتی هر کشور است. بر همین اساس شناخت وضعیت کنونی و میزان آسیب‌‌‌‌پذیری زیرساخت‌‌‌‌ها در مقیاس شهری می‌‌‌‌تواند به‌عنوان راهکاری کارآمد، به تدوین راهبردهای شهری منتج شود. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، پس از جمع‌‌‌‌آوری داده‌‌‌‌ها و اطلاعات موردنیاز، به تبیین میزان آسیب‌‌‌‌پذیری زیرساخت‌‌‌‌های شهر سمنان با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته است که در آن بعد از اولویت‌بندی مراکز ثقل و مشخص شدن زیرساخت‌های حیاتی و حساس، پهنه‌بندی شهر با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه‌ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام‌گرفته است. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، پس از جمع‌‌‌‌آوری داده‌‌‌‌ها و اطلاعات موردنیاز، با استفاده از روش‌‌‌‌های ارزیابی چند معیاره به تحلیل زیرساخت‌‌‌‌ها پرداخته و پس از شناخت برهم‌‌‌‌کنش‌‌‌‌ها با توجه به موقعیت فضایی هریک از زیرساخت‌‌‌‌ها، وضعیت آسیب‌‌‌‌پذیری شهر سمنان را محاسبه نمود. نتایج حاصله نشان می‌دهد که درمجموع 37.83 درصد از زیرساخت‌‌‌‌های شهر سمنان در پهنه‌‌‌‌های با آسیب‌‌‌‌پذیری بسیار زیاد، 21.34 درصد در پهنه‌‌‌‌های با آسیب‌‌‌‌پذیری زیاد، 13.58 درصد در پهنه‌‌‌‌های با آسیب‌‌‌‌پذیری متوسط، 14.66 درصد در پهنه‌‌‌‌های با آسیب‌‌‌‌پذیری کم و 12.56 درصد در پهنه‌‌‌‌های با آسیب‌‌‌‌پذیری بسیار کم استقراریافته‌اند. این مسئله به‌دوراز اصول و ملاحظات پدافند غیرعامل بوده و تشدیدکننده میزان آسیب‌‌‌‌پذیری است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - جانمایی پناهگاه های شهری مبتنی بر اصول پدافند غیرعامل(مطالعة موردی: منطقه 4 شهر اهواز)
        سعید امانپور ندا پیوند اقبال اسدی کلمتی
        شهریکیاززیستگاه هایمتراکمانسانیاستکهبهدلیلحضورانسان،نیازمندایمنیدر همهابعادکالبدی، اجتماعی،اقتصادی،فرهنگی،مدیریتیوهرنوعاقدامیاستکهجامعهانسانی ومحیططبیعیومصنوعآنرابیمهکند.تحقیق حاضر با هدف جانمایی پناهگاه های شهری در سطح منطقه 4 شهر اهواز مبتنی بر پدافند غیرعامل، بر پایه چکیده کامل
        شهریکیاززیستگاه هایمتراکمانسانیاستکهبهدلیلحضورانسان،نیازمندایمنیدر همهابعادکالبدی، اجتماعی،اقتصادی،فرهنگی،مدیریتیوهرنوعاقدامیاستکهجامعهانسانی ومحیططبیعیومصنوعآنرابیمهکند.تحقیق حاضر با هدف جانمایی پناهگاه های شهری در سطح منطقه 4 شهر اهواز مبتنی بر پدافند غیرعامل، بر پایه مطالعات کتابخانه ای و اسنادی انجام یافته است. این تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی می باشد. متغیرهای موردمطالعهتحقیق شامل:کاربری مسکونی،آموزشی، تجاری،نظامی، بهداشتی–درمانی وخیابان های اصلی می باشد.بهمنظور وزن دهیوتعیین اندازهاثرمتغیرهایموردمطالعهدرهدفنهایی تحقیق،ازمدل FAHPاستفادهشدهاست.برای تهیهلایهنهاییبااستفادهاز گزینه Raster Calculator واستفادهازعمل گرجمع،لایه هابه روشهم پوشانیبا یکدیگرتلفیقشده ونقشه ینهایی مکان های بهینه جهت ساختن پناهگاهدر سطح شهر اهواز ازاینعملحاصل شده است. نتایج تحلیل FAHP در ارتباط با استخراج ارزش وزنی شاخص های موثر در مکانیابی پناهگاه ها نشان داده است که شاخص های مسکونی و درمانی هرکدام با وزن 228/0 و 221/0 به عنوان مهم ترین شاخص های مکان یابی پناهگاه شهری شناخته شدند و دارای بیشترین وزن بوده اند. همچنین نتایج تحلیل ترکیبی -GISFAHP در ارتباط با مکانیابی پهنه ها و جانمایی پناهگاه ها در منطقه 4 شهر اهواز نشان داده است که نقاط واقع در مرکز منطقه 4، به دلیل قرار گیری کاربری های مسکونی، درمانی و مراکز تجاری با تراکم جمعیتی بالا، بیشترین مکان مستعد برای ساخت پناهگاه های شهری را در خود جای داده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - ارزیابی مکان یابی پادگانهای شهر همدان بر اساس شاخصهای پدافند غیرعامل
        محمد جمور عباس ملک حسینی
        به دنبال رشد جمعیت شهرها و گسترش کالبدی آنها موضوع چگونگی استفاده از زمین برای فعالیتهای مختلف شهری، با توجه به محدودیت عرضه زمین به یکی از مباحث و مسائل مهم بدل گردیده است. در این میان پادگانها به عنوان یکی از کاربریهای موجود در شهرها به دلایل مختلف اعم از تعارضات کالب چکیده کامل
        به دنبال رشد جمعیت شهرها و گسترش کالبدی آنها موضوع چگونگی استفاده از زمین برای فعالیتهای مختلف شهری، با توجه به محدودیت عرضه زمین به یکی از مباحث و مسائل مهم بدل گردیده است. در این میان پادگانها به عنوان یکی از کاربریهای موجود در شهرها به دلایل مختلف اعم از تعارضات کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و ... به عنوان کاربری ناسازگار با محیط شهری درآمده و مشکلات عدیده ای را ایجاد کرده اند. بطوریکه نیاز به خروج آنها از شهرها به ضرورتی اجتنابناپذیر تبدیل شده است. اما این مهم نیازمند برنامه ریزی و مطالعه همه جانبه برای ایجاد پادگانها در خارج از شهرها می باشد. از جمله این فعالیتها که تأثیر بسزایی در آمایش سرزمین دارد، مرحله مکانیابی سایت مناسب است. هدف اصلی در این پژوهش شناسایی شاخصها و زیرشاخصهای مؤثر در مکانیابی پادگانهای نظامی شهر همدان با عنایت به مبحث پدافند غیرعامل می باشد.نتایج حاصله این تحقیقی حاکی از عدم تبعیت از اصول و فرامین مباحث پدافند غیرعامل در مکان گزینی پادگان شهید قهرمان همدان می باشد. همچنین بین پادگانهای 5 گانه شهر همدان از لحاظ میزان برخورداری از شاخصهای پدافند غیرعامل اختلاف وجود دارد.روش کار در این تحقیق ترکیبی از روشهای میدانی و توصیفی با رویکرد کاربردی و مطالعه تطبیقی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - اولویت‌بندی مؤلفه های ایمن‌سازی بافت‌ فرسوده شهری با رویکرد پدافند غیرعامل (نمونه موردی: بافت فرسوده منطقه یک کلان شهر اهواز)
        مسعود صفایی پور ندا پیوند
        امروزه بافت فرسوده شهری به‌عنوان یکی از نگرانی های اصلی مدیران شهری به‌ویژه در زمان وقوع بحران‌های طبیعی و انسانی است. کلان‌شهر اهواز نیز به علت موقعیت ارتباطی، اقتصادی و مرزی خود و داشتن 11 کانون بافت فرسوده با 1102 هکتار اهمیت موضوع استفاده از رهنمودهای پدافند غیرعامل چکیده کامل
        امروزه بافت فرسوده شهری به‌عنوان یکی از نگرانی های اصلی مدیران شهری به‌ویژه در زمان وقوع بحران‌های طبیعی و انسانی است. کلان‌شهر اهواز نیز به علت موقعیت ارتباطی، اقتصادی و مرزی خود و داشتن 11 کانون بافت فرسوده با 1102 هکتار اهمیت موضوع استفاده از رهنمودهای پدافند غیرعامل نیز به عنوان مجموعه‌ای از اقدامات جهت به حداقل رساندن آسیب‌پذیری جهت ایمنی بخشی به بافت فرسوده آن را روشن نموده است. هدف این پژوهش اولویت‌بندی ایمن‌سازی بافت فرسوده منطقه یک شهر اهواز با رویکرد پدافند غیرعامل می‌باشد. روش تحقیق بر اساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و تحقیقات انجام شده بوده و جهت تحلیل اطلاعات از نرم‌افزار (Arc GIS) استفاده شده است. مدل به کار رفته منطق فازی(Fuzzy Logic) است که از عملگر گاما(Gamma) 0.9 در همپوشانی15 مؤلفه استفاده شده است. یافته‌ها حاکی از آن است که در منطقه یک، 8 محله درگیر بافت فرسوده بوده که پس از تحلیل مشخص گردید که کوی یوسفی در اولویت اول و محلات 60 پاره، صابئین مندائی و بازار عبدالحمید در اولویت پنجم قرارگرفته‌اند. علت آسیب‌پذیری بالای بافت فرسوده کوی یوسفی را می‌توان در ریزدانگی بالا، تراکم بالای جمعیت(800-400 نفر در هکتار)، بافت با مصالح سست، نفوذناپذیری بالا و کاربری غالب مسکونی که ازنظر پدافند غیرعامل یک کاربری با آسیب‌پذیری بالا بوده، دانست. در مقابل از دلایل قرارگیری بافت فرسوده محله بازار عبدالحمید در اولویت پنجم را می توان غلبه بالای بافت نوساز، کاربری غالب تجاری، تراکم پایین جمعیت(کمتر از 100 نفر در هکتار) و نفوذپذیری بالا دانست و درمجموع می‌توان گفت که ازجمله عوامل مهم افزایش آسیب‌پذیری بافت فرسوده منطقه یک شهر اهواز را می‌توان در تراکم بالای جمعیت، ریزدانگی بالای بافت، جنس مصالح سست و نفوذپذیری پایین بافت جهت امدادرسانی بهتر در زمان وقوع بحران نام برد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - رویکردی بر آسیب شناسی شهری از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی کلانشهر اهواز
        ناهید سجادیان الیاس مودت
        ایمنی شهری یکی از اساسی‌ترین پیش‌فرض‌های جامعۀ جهانی برای برنامه‌ریزی انسان‌محور است؛ که پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهم‌ترین راهبردهای ایمن‌سازی فضاهای شهری می‌باشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی ا چکیده کامل
        ایمنی شهری یکی از اساسی‌ترین پیش‌فرض‌های جامعۀ جهانی برای برنامه‌ریزی انسان‌محور است؛ که پدافند غیرعامل در برابر الگوهای غالب خطرپذیری شهری از مهم‌ترین راهبردهای ایمن‌سازی فضاهای شهری می‌باشد. بر اساس اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با رویکرد توسعه ای – کاربردی و ترکیبی از روش‌های تحقیق توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع در کلانشهر اهواز پرداخته است. در این راستا جهت دست یابی به اهداف تحقیق از 32 متغیر، در شاخص‌های فیزیکی و اجتماعی استفاده گردیده است. که وضعیت آسیب پذیری مناطق کلانشهر اهواز را از منظر پدافند غیرعامل مشخص می نماید. در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها با مدل Vikor و تئوری روابط خاکستری (GRA) و نرم افزار GIS، Visio، Grafer، SPSS و EXCEL انجام پذیرفته است. در پژوهش حاضر مناطق شش و دو کلانشهر اهواز بیشترین و کمترین آسیب پذیری را دارا بوده اند. همچنین براساس مدل GRA-VIKOR در شاخص اجتماعی منطقه شش با میزان 0.928 درصد بیشترین میزان آسیب را در رویکرد پدافند غیرعامل دارا بوده است و میزان عدد مدل GRA-VIKOR در شاخص کالبدی فیزیکی کمترین آن برابر 0.166 درصد مربوط به منطقه دو کلانشهر اهواز بوده است. لازم به ذکر است در این پژوهش جهت تعیین این آسیب پذیری ابتدا میزان تاثیر گذاری هر شاخص مشخص گردید. در مرحله بعد با در نظر گرفتن دو عامل وزن و فاصله از ایده‌آل میزان تاثیر گذاری مشخص گردید. ولی در عین حال شرایط مدل VIKOR نیز دخالت داده شده است. تا بتوان برنامه‌ریزی و سیاست لازم جهت کاهش آسیب‌پذیری انجام گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - سنجش آسیب پذیری مراکز آموزشی از منظر پدافند غیرعامل؛ (مطالعه موردی: مدارس ابتدائی کلان شهر اهواز)
        سعید امان پور مصطفی محمدی ده چشمه علیرضا پرویزیان
        فضای آموزشی از جمله کاربری‌های استراتژیک شهری می‌باشند که بعضاً به دلیل عدم توجه به شرایط مکانی به صورت ناموزون، به عنوان کاربری‌های غیرسازگار با کاربری آموزشی همجوار شده‌اند؛ هدف اصلی این تحقیق سنجش آسیب‌پذیری مراکز آموزشی از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی: مدارس ابت چکیده کامل
        فضای آموزشی از جمله کاربری‌های استراتژیک شهری می‌باشند که بعضاً به دلیل عدم توجه به شرایط مکانی به صورت ناموزون، به عنوان کاربری‌های غیرسازگار با کاربری آموزشی همجوار شده‌اند؛ هدف اصلی این تحقیق سنجش آسیب‌پذیری مراکز آموزشی از منظر پدافند غیرعامل مطالعه موردی: مدارس ابتدائی کلان‌شهر اهواز می‌باشد. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-تحلیلی است. داده-های نظری پژوهش به روش کتابخانه‌ای و میدانی گردآوری شد و به منظور سنجش آسیب‌پذیری مراکز ابتدائی با توجه به دو اصل مکانیابی و مقاوم‌سازی پدافند غیرعامل از بانک داده مکانی بهره گرفته شد. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم‌افزارهای(Excel GIS, Geoda, Spss,) استفاده شده است. مدل به کار رفته نیز تحلیل سلسله مراتب فازی (FAHP) با نظرخواهی از 7 نفر از کارشناسان بوده است. تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهد که از لحاظ ماتریس سازگاری مدارس در مناطق مختلف کلانشهر اهواز، مناطق دو، سه و شش آسیب‌پذیرترین مناطق می‌باشد و مناطق هفت و چهار ایمن‌ترین مناطق شناخته شده است. میزان تأثیر طیف‌های طبقه‌بندی پژوهش در سنجش آسیب‌شناسی مدارس ابتدائی با استفاده از مدل برازش رگرسیونی حکایت از آن دارد که تمامی طیف‌های پنج‌گانة با سطح اطمینان 100% معنی‌دار بوده، جهت سنجش آسیب‌پذیری مدارس ابتدائی از منظر اصل مقاوم‌سازی از شش شاخص با استفاده از روش‌های خودهمبستگی فضایی و Anselin local Morans استفاده شد، نتایج نشان می‌دهد که 28/41 درصد مدارس ابتدائی در شهر اهواز در وضعیت کاملا ایمن و 35/18 درصد نیز در وضعیت کاملا ناایمن قرار گرفته‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - شناسایی پیشران‌های کلیدی در راستای تحقق‌پذیری امنیت پایدار منطقه‌ای بر اساس معیارهای پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: منطقه‌ی لواسانات)
        زهرا سرتیپی مهدی مدیری زهرا پیشگاهی فرد
        توسعه‌ی منطقه‌ای یک هدف برجسته در برنامه‌ریزی محیطی و فضایی در دهه‌های اخیر به‌شمار می‌رود که شامل برنامه‌های گوناگون با هدف تسهیل در ارتقای مؤلفه‌های اقتصادی و اجتماعی، کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی و افزایش ایمنی و امنیت منطقه در مواجهه با انواع بلایا و بحران‌ها می‌باشد. ب چکیده کامل
        توسعه‌ی منطقه‌ای یک هدف برجسته در برنامه‌ریزی محیطی و فضایی در دهه‌های اخیر به‌شمار می‌رود که شامل برنامه‌های گوناگون با هدف تسهیل در ارتقای مؤلفه‌های اقتصادی و اجتماعی، کاهش آسیب‌های زیست‌محیطی و افزایش ایمنی و امنیت منطقه در مواجهه با انواع بلایا و بحران‌ها می‌باشد. بنابراین، مؤلفه‌های امنیت از ارکان اصلی تحقق توسعه‌ی منطقه‌ای محسوب می‌گردند و هدف از تحقیق حاضر شناسایی پیشران‌های کلیدی تأثیرگذار بر تحقق امنیت پایدار منطقه‌ی لواسانات بر اساس معیارهای پدافند غیرعامل می‌باشد. روش تحقیق در مطالعه‌ی حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. همچنین جامعه‌ی آماری تحقیق شامل مسئولان، مدیران و کارشناسان حوزه‌ی پدافند غیرعامل منطقه‌ی لواسانات می‌باشد که حجم نمونه بر اساس روش دلفی 100 نفر تعیین شده است. به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات تحقیق نیز از روش حداقل مربعات جزئی در نرم‌افزار Smart-pls استفاده شده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که مهمترین پیشران‌های تأثیرگذار بر تحقق امنیت پایدار منطقه‌ی لواسانات بر مبنای پدافند غیرعامل مربوط به پیشران‌های مدیریت مبتنی بر پیش‌گیری، مدیریت مبتنی بر آمادگی و برنامه‌ریزی مناسب کالبدی-زیست‌محیطی بوده که به ترتیب امتیاز مدل ساختاری برای آنها 823/0، 753/0 و 677/0 می‌باشد. همچنین در بین پیشران‌های فرعی نیز بیشترین تأثیرگذاری مربوط به پیشران‌های ارتباطات میان سازمانی به‌منظور مشارکت حداکثریِ سازمان‌های مرتبط در فاز پیشگیری از آثار و نتایج بحران‌ها، تشکیل سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری و هدایت‌کننده و پایگاه‌های اطلاعاتی مبتنی بر آمار و اطلاعات مکانی-جغرافیایی برای شناسایی و اولویت‌بندی مکان‌های حادثه‌خیز می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - تحلیلی بر چالش‌های پیش روی توسعه‌ی پایدار منطقه‌ای با تأکید بر معیارهای پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: منطقه‌ی لواسانات)
        زهرا سرتیپی مهدی مدیری زهرا پیشگاهی فرد
        امروزه توسعه‌ی پایدار منطقه‌ای مفهومی است که تحت تأثیر ارتقاء شاخص‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و مدیریتی قرار داشته و در راستای تحقق این مفهوم اولین گام شناسایی محدودیت‌ها و چالش‌های پیش روی منطقه می‌باشد. همچنین امنیت به‌عنوان مهمترین پیش‌نیاز دست‌یابی به شا چکیده کامل
        امروزه توسعه‌ی پایدار منطقه‌ای مفهومی است که تحت تأثیر ارتقاء شاخص‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و مدیریتی قرار داشته و در راستای تحقق این مفهوم اولین گام شناسایی محدودیت‌ها و چالش‌های پیش روی منطقه می‌باشد. همچنین امنیت به‌عنوان مهمترین پیش‌نیاز دست‌یابی به شاخص‌های توسعه‌ی پایدار تلقی می‌گردد. با توجه به اهمیت نقش امنیت در توسعه‌ی پایدار منطقه‌ای، هدف از پژوهش حاضر شناسایی چالش‌های پیش روی توسعه‌ی پایدار منطقه‌ی لواسانات با تأکید بر معیارهای پدافند غیرعامل می‌باشد. در این راستا، روش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی می‌باشد که به‌منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مسئولان، مدیران و کارشناسان حوزه‌ی پدافند غیرعامل منطقه‌ی لواسانات بوده و حجم نمونه بر اساس روش دلفی هدفمند 100 نفر تعیین شده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مهمترین چالش‌های پیش روی توسعه‌ی پایدار منطقه‌ای با تأکید بر معیارهای پدافند غیرعامل در منطقه‌ی لواسانات به ترتیب عبارتند از متغیرهای مدیریتی، زیست‌محیطی، طرح‌های توسعه و اجتماعی-فرهنگی که ارزش ضریب آنها بر مبنای مدل ساختاری 81/0، 75/0، 68/0 و 52/0 می‌باشد. همچنین در بین متغیرهای فرعی مهمترین چالش‌ها مربوط به متغیرهای نبود نظام یکپارچه‌ی مدیریت و برنامه‌ریزی در فرایند مدیریت منطقه و نارسایی در ارتباطات میان سازمانی به‌منظور مشارکت حداکثریِ سازمان‌های مرتبط، تخریب بیش از حد محیط‌زیست در راستای سودآوری منطقه، اعتقاد و استفاده از الگوهای سنتی و عدم پذیرش فرهنگ الگوهای نوین مدیریت بوده که به ترتیب ضریب مدل ساختاری برای آنها 91/0، 89/0 و 83/0 محاسبه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - متغیرها و معیارهای مؤثر بر پدافند غیرعامل درمواجهه با تهدید ناآرامی‌های اجتماعی در محدودۀ کشور ایران
        عباس آیاتی فرد سیامک نیری فلاح اکرم خلیلی جلال عظیمی آملی
        تهدیدات روبه گسترش مردم‌محور، جایگاه ویژه‌ای در میان تهدیدات پدافند غیرعامل دارند که نه ازجانب دشمن خارجی بلکه از طرف یکی از ارزشمندترین دارایی‌ها- مردم- واقع می‌شود و سازوکار مقابله با این تهدید پیچیده و حساس است. با پذیرش ضرورت عدم خشونت ورزی در مواجهه با این تهدید، ع چکیده کامل
        تهدیدات روبه گسترش مردم‌محور، جایگاه ویژه‌ای در میان تهدیدات پدافند غیرعامل دارند که نه ازجانب دشمن خارجی بلکه از طرف یکی از ارزشمندترین دارایی‌ها- مردم- واقع می‌شود و سازوکار مقابله با این تهدید پیچیده و حساس است. با پذیرش ضرورت عدم خشونت ورزی در مواجهه با این تهدید، علم میان‌رشته‌ای پدافند غیرعامل با ماهیت غیرنظامی خود یکی از مناسب‌ترین روشها برای مواجهه با ناآرامی‌های اجتماعی ذیل تهدیدات مردم‌محور است. در این راستا، اهداف پنج‌گانۀ تعریف شده در این علم -با اولویت بازدارندگی- ضرورت شناخت جامع و تخصصی متغیرها و ماهیت آنها را بیان می‌دارد و با شناخت متغیرها، امکان پایش و ارزیابی آنها و درنتیجه پیش‌بینی و مدیریت مطلوب بحران فراهم می‌گردد. هدف کلان این پژوهش، استخراج و اولویت‌بندی متغیرهای کلان مؤثر بر علم پدافند غیرعامل با تأکید بر تهدیدات مردم‌محور، با رویکرد بازدارندگی و با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) است. با تاکید بر اهمیت فرآیند تعریف متغیرها، این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی با ابزار مطالعه کتابخانه‌ای و مصاحبه به استخراج فهرست اولیۀ متغیرها پرداخته و پس از تدقیق فهرست به کمک پرسشنامۀ نیمه‌باز، به اولویت‌بندی آنها به روش مقایسات زوجی برمبنای نظر نخبگان می‌پردازد. در فرآیند انجام پژوهش، هشت متغیر کلان استخراج گردید که اولویت اول مربوط به متغیرکلان سیاست داخلی بوده و درمیان زیرمجموعه‌های آن، متغیر مشروعیت سیاسی از اولویت بالاتری نسبت به سایر متغیرها برخوردار است. نتایج پژوهش ضمن تاکید بر ارتباط اندام‌وار پدافند غیرعامل با طیف وسیعی از علوم دیگر، بر اهمیت متغیرهای غیرکالبدی در مواجهه با تهدیدات مردم محور شدیداً تأکید دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - تحلیل معیارهای مکان‌یابی استانداری اردبیل با رویکرد پدافند غیرعامل (مطالعه موردی شهر اردبیل)
        مریم جامی اودولو محمد حسن یزدانی
        تهدیدهای مناطق شهری، امروزه به عنوان یک پدیده معمول در تمام بحران‌های طبیعی و غیرطبیعی شناخته می‌شود. با افزایش بحرانهای طبیعی، ناامنى و جنگهای داخلی و خارجی ویرانگر و هدف قرار گرفتن مراکز مدیریت و فرماندهی از جمله استانداری‌ها بکارگیری اصول پدافند غیرعامل در مکانیابی ا چکیده کامل
        تهدیدهای مناطق شهری، امروزه به عنوان یک پدیده معمول در تمام بحران‌های طبیعی و غیرطبیعی شناخته می‌شود. با افزایش بحرانهای طبیعی، ناامنى و جنگهای داخلی و خارجی ویرانگر و هدف قرار گرفتن مراکز مدیریت و فرماندهی از جمله استانداری‌ها بکارگیری اصول پدافند غیرعامل در مکانیابی ادارات دولتی بویژه استانداری‌ها اهمیت فزاینده‌ای می‌یابد. با توجه به نزدیکی ﺷﻬﺮ اردﺑﯿﻞ ﺑﻪ ﻣﺮزﻫﺎی ﺷﻤﺎﻟﯽ و ﺷﻤﺎل ﻏﺮﺑﯽ ﮐﺸﻮر و همچنین با توجه به این امر که ساختمان استانداری شهر اردبیل با دسترسی ضعیف و در داخل ازدحام ترافیک در مرکز شهر قرار گرفته است لذا، تحقیق حاضر با هدف شناسایی مکانی جدید برای احداث ساختمان استانداری شهر اردبیل با استفاده از شاخص‌ها و اصول پدافند غیرعامل انجام گرفته است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی و تحلیلی است. در راستای چارچوب مباحث 23 شاخص در قالب 6 مولفه سازگاری، آسایش، مطلوبیت، کارایی، سلامتی و استانداردهای ایمنی و پدافند غیرعامل تهیه شد. داده‌های گردآوری شده در نرم افزار SuperDecision وزن دهی، سپس در محیط GIS نقشه‌سازی شد و در نهایت با استفاده از تکنیک تاپسیس پهنه‌بندی انجام گرفت. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که جانمایی ساختمان استانداری در شهر اردبیل در وضعیت مناسبی قرار ندارد و با استفاده از پهنه‌بندی انجام شده پنج پهنه مناسب جانمایی جهت ساختمان جدید استانداری با رویکرد پدافند غیرعامل در شهر اردبیل شناسایی شد. نتایج رتبه‌بندی پهنه‌های مناسب جهت استقرار ساختمان استانداری با استفاده از مدل Topsis نشان می‌دهد از مجموع 5 پهنه پیشنهادی داخل محدوده شهر، پهنه شماره 5 در رتبه پنجم جهت احداث ساختمان استانداری در نظر گرفته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - مکان‌یابی مجتمع‌های ورزشی با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (مورد مطالعه: شهر اهواز)
        اسماعیل ویسیا
        شهر اهواز به عنوان هفتمین کلان‌شهر ایران با دارا بودن مرکزیت صنایع، مرکزیت سیاسی، موقعیت مرزی و امنیتی، تنوع قومیتی، فرهنگی اجتماعی به عنوان یکی از شهرهای مهم ایران شناخته می‌شود اما توجه به بحث دفاع غیرعامل شهری در آن مورد غفلت واقع شده است. مجتمع‌های ورزشی نیز از جمله چکیده کامل
        شهر اهواز به عنوان هفتمین کلان‌شهر ایران با دارا بودن مرکزیت صنایع، مرکزیت سیاسی، موقعیت مرزی و امنیتی، تنوع قومیتی، فرهنگی اجتماعی به عنوان یکی از شهرهای مهم ایران شناخته می‌شود اما توجه به بحث دفاع غیرعامل شهری در آن مورد غفلت واقع شده است. مجتمع‌های ورزشی نیز از جمله کاربری‌های مهم در هنگام وقوع بحران و آسیب در شهرها هستند. بنابراین، از دیدگاه پدافند غیرعامل شهری ضرورت توجه به توزیع و جانمایی مناسب کاربری‌های حیاتی از جمله مجتمع‌های ورزشی برای شهر اهواز امری اجتناب ناپذیر است. هدف این پژوهش مکان‌یابی مجتمع‌های ورزشی با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در شهر اهواز است در این راستا در این پژوهش با استناد به منابع موجود معیارهای مناسبی به منظور تشخیص و تعیین مکان بهینه مجتمع‌های ورزشی بر اساس رویکرد پدافند غیرعامل تعیین گردد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی توصیفی-تحلیلی است. گردآوری داده‌ها با استفاده از اسناد و اطلاعات موجود شهر اهواز و همچنین با روش پیمایش مبنی بر نظر سنجی و مصاحبه با کارشناسان بوده است. در جهت رسیدن به اهداف پژوهش با به‌کارگیری داده‌های مکانی و انجام تحلیل‌های مربوطه در سیستم اطلاعات جغرافیایی و مدل تصمیم‌گیری چنـد معیاره SAW اقدام شده است. در گام بعدی با استفاده از ابزار پرسشنامه AHP-FUZZY اقدام به وزن دهی به شاخص‌ها گردید. بدین ترتیب جامعه آماری این پژوهش متخصصین حوزه شهری شهر اهواز و حجم نمونه از طریق اشباع نظری به تعداد 30 کارشناس است. نتایج پژوهش نشان داد که 60/0 درصد از مساحت شهر کاملا نامناسب،74/3 درصد نامناسب، 44/21درصد متوسط، 92/46 درصد مناسب و 30/27 درصد کاملا مناسب می‌باشد. نتایج نهایی پژوهش نشان داد که بخش‌های مرکزی و شمالی شهر اهواز گستره مناسبی برای مکانیابی مجتمع‌های ورزشی هستند و این بخش‌ها می‌توانند برای ساخت مجتمع‌های ورزشی مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - برنامه‌ریزی پدافند غیرعامل و مکان‌یابی پناهگاه‌های شهری با استفاده از منطق فازی (مطالعه موردی: منطقه یک شهری کرمان)
        غلامعلی خمر حسام الدین صالح گوهری
        در جهان امروز، مبحث پدافند غیرعامل به قدری دارای اهمیت است که کشورهای توسعه‌یافته بخش مهمی از برنامه‌ریزی‌های جامع و ملی خود را به آن اختصاص می‌دهند. در کشورهای در حال توسعه همچون ایران که زیرساخت‌های شهری هنوز در حال احداث است، ضرورت توجه به پدافند غیرعامل شهری برای کا چکیده کامل
        در جهان امروز، مبحث پدافند غیرعامل به قدری دارای اهمیت است که کشورهای توسعه‌یافته بخش مهمی از برنامه‌ریزی‌های جامع و ملی خود را به آن اختصاص می‌دهند. در کشورهای در حال توسعه همچون ایران که زیرساخت‌های شهری هنوز در حال احداث است، ضرورت توجه به پدافند غیرعامل شهری برای کاهش حجم خسارات بیشتر مورد توجه است؛ لذا آمادگی در برابر سوانح، بسیار مهم می‌باشد. بنابراین هدف از این پژوهش، برنامه‌ریزی پدافند غیرعامل و مکان‌یابی پناهگاه است. تاکنون زمین‌لرزه‌های بسیاری باعث خرابی ساختمان‌ها در شهر کرمان گردیده است؛ لذا در این پژوهش به این مهم، پرداخته شده و منطقه یک شهر کرمان به عنوان نمونه موردی انتخاب شده است. روش تحقیق حاضر، توصیفی- تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای و بررسی‌های میدانی است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از شبیه‌ساز کارمانیا خطر (Karmaniya Hazard Model) که در نرم‌افزارGIS کار می‌کند و نیز منطق فازی انجام شده است. تهیه نقشه خطر لرزه‌ای به وسیله‌ی شبیه‌ساز کارمانیا خطر (KHM) برای اولین بار در این تحقیق انجام گرفته است و در آن، از هر سه متغیر مورد نیاز ریزپهنه‌بندی، شامل خطر جنبش زمین، گسیختگی دامنه‌ها و خطر روانگرایی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهد که به علت ساختار کالبدی ناموزون و رشد ناهماهنگ شهری، در وضع موجود شاهد عدم وجود پناهگاه در سطح منطقه و در برنامه‌ریزی وضع مطلوب نیز، شاهد کمبود 37 مترمربع فضای پناهگاهی برای هر نفر، با توجه به سرانه استاندارد 40 مترمربعی، هستیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - سنجش خطرپذیری کاربری‌های شهری از منظر پدافند غیرعامل (نمونه موردی: شهر آبادان)
        محمد علی فیروزی رضا نظرپور دزکی سعید حیدری نیا مصطفی محمدی ده چشمه
        به هنگام وقوع بحران‌های انسانی کاربری اراضی حیاتی یک شهر از نظر دشمن دارای اهمیت بالایی می‌باشد. از این رو امروزه یکی از ابزار برنامه‌ریزان برای کاهش خسارات شهری در برابر بحران‌ها بحث برنامه‌ریزی کاربری اراضی است. با این حال شهر آبادان به خاطر موقعیت مرزی و بندری و همچن چکیده کامل
        به هنگام وقوع بحران‌های انسانی کاربری اراضی حیاتی یک شهر از نظر دشمن دارای اهمیت بالایی می‌باشد. از این رو امروزه یکی از ابزار برنامه‌ریزان برای کاهش خسارات شهری در برابر بحران‌ها بحث برنامه‌ریزی کاربری اراضی است. با این حال شهر آبادان به خاطر موقعیت مرزی و بندری و همچنین داشتن ویژگی‌های ممتاز اقتصادی و ارتباطی یکی از مناطق مرزی با خطرپذیری بالا می‌باشد. روش تحقیق این مقاله از نظر ماهیت نظری- کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. داده‌ها نیز با استفاده از نرم‌افزار (Arc GIS) تحلیل شده‌اند. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد در تخصیص کاربری اراضی و مکان‌یابی فضاهای انسان ساخت شهر آبادان، اصول پدافند غیرعامل مورد توجه واقع شده نشده و این امر در مناطق سه‌گانه نیز یکسان نبوده و ملاحظه می‌شود که منطقه یک آبادان دارای بیشترین خطرپذیری و منطقه سه دارای کم‌ترین خطرپذیری می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - ارزیابی پدافند غیرعامل مبتنی بر سیستم حمل‌ونقل شهری (مطالعه موردی: منطقه شرق اصفهان)
        شیوا سرتیاک مژگان زعیم دار امیر مسعود رحیمی سید علی جوزی حمیدرضا خالدی
        در این پژوهش به ارزیابی نقش پدافند غیرعامل در سیستم حمل‌ونقل شهری پرداخته شد. مطالعه موردی پژوهش روی منطقه شرق شهر اصفهان تدوین شد؛ سپس وضعیت برخی از مراکز حساس و مهم در شهر اصفهان با مدل‌سازی شبکه حمل‌ونقل در نرم‌افزار ترنسکد بررسی و مسیرهای مناسب جهت تخلیه افراد در زم چکیده کامل
        در این پژوهش به ارزیابی نقش پدافند غیرعامل در سیستم حمل‌ونقل شهری پرداخته شد. مطالعه موردی پژوهش روی منطقه شرق شهر اصفهان تدوین شد؛ سپس وضعیت برخی از مراکز حساس و مهم در شهر اصفهان با مدل‌سازی شبکه حمل‌ونقل در نرم‌افزار ترنسکد بررسی و مسیرهای مناسب جهت تخلیه افراد در زمان بحران معرفی شد. خروجی‌های در نظر گرفته شده با استفاده از اصول پدافند غیرعامل ازلحاظ شیب، آتش‌نشانی، بیمارستان و گسل مورد بررسی قرار گرفت. از چهار مسیر خروجی در نظر گرفته شده در شرق اصفهان؛ جاده ورزنه، جاده قهجاورستان و جاده فرودگاه، شیب بالای 8 درصد داشتند که ازلحاظ مدیریت شهری در زمان بحران وسایل نقلیه امدادی نمی‌توانند نقش خود را به‌خوبی ایفا کنند. ازلحاظ ایستگاه‌های آتش‌نشانی هم خروجی‌های ذکرشده، فاقد معیار موردنظر است. بیمارستان‌های اطراف مسیرهای اضطراری مورد بررسی قرار گرفت و مشخص شد تمامی مسیرهای اضطراری در نظر گرفته شده از این منظر دارای شرایط مناسبی است. تنها مسیر خروجی در شرق اصفهان که وضعیت نسبتاً بهتری نسبت به سه مسیر دیگر دارد، مسیر خروجی جاده نائین (3657) است. همچنین مشخص شد منطقه شرق اصفهان ازلحاظ پدافند غیرعامل در موقعیت خوبی قرار ندارد. مسیرهای در نظر گرفته شده از نظر شاخص‌های آلودگی هوا، منتشره از سیستم حمل‌ونقل شهری نظیر CO،NOx، HC نیز بررسی شدند. در آخر، راهکارهای مناسب پدافند غیرعامل در حوزه حمل‌ونقل شهری ارائه شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - ارزیابی ایمنی فضاهای روستا- شهری با تأکید بر شاخص‌های پدافند غیرعامل( نمونه موردی: روستا- شهر اشترینان)
        عبدالرضا رحمانی فضلی مجید سعیدی راد سما امینی
        مقابله با بحران‌ها و تأمین ایمنی و امنیت یکی از مسائل مهم جهت مدیریت و حکمروایی مطلوب در جهت تحقق اهداف توسعه‌ی پایدار و مدیریت جامع در سکونتگاههای شهری و روستایی می‌باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی ایمنی فضاها در روستا - شهر اشترینان با توجه به اصول پدافند غیرعامل و شناسای چکیده کامل
        مقابله با بحران‌ها و تأمین ایمنی و امنیت یکی از مسائل مهم جهت مدیریت و حکمروایی مطلوب در جهت تحقق اهداف توسعه‌ی پایدار و مدیریت جامع در سکونتگاههای شهری و روستایی می‌باشد. پژوهش حاضر باهدف بررسی ایمنی فضاها در روستا - شهر اشترینان با توجه به اصول پدافند غیرعامل و شناسایی و از بین بردن عوامل کاهش‌دهنده ایمنی در منطقه انجام‌گرفته است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و نوع تحقیق کاربردی می باشد. گردآوری اطلاعات بر مبنای مطالعات اسنادی و نیز میدانی بوده و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات به‌دست‌آمده با استفاده از روش SWOT انجام‌گرفته است. جامعه هدف این پژوهش مردم محلی، متخصصین،کارشناسان و مسئولین نهادهای متولی امر توسعه شهری و امور نظامی -دفاعی - امنیتی ناحیه مورد مطالعه می باشند. دراین پژوهش حجم نمونه بر اساس روش نمونه گیری اتفاقی 80 نفر تعیین شد و برای انتخاب شاخص ها از تکنیک دلفی و نظر کارشناسان استفاده گردیده است. درنهایت یافته‌ها نشان می‌دهند که باوجود بستر طبیعی مناسب، روستا –شهر اشترینان ازنظر معیارهای پدافند غیرعامل در شرایط مناسبی قرار ندارد. درنهایت پیشنهادات و راهکارهای لازم جهت افزایش ایمنی با توجه به اصول پدافند غیرعامل با استفاده از ماتریس کمی QSPM در این روستا - شهر ارائه گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - شناسایی نقاط امن در برابر زلزله با رویکرد پدافند غیرعامل در راستای توسعه پایدار اجتماعی (نمونه موردی: شهر بابل)
        سید مصطفی هاشمی کرویی صدرالدین متولی غلامرضا جانباز قبادی جلال عظیمی آملی
        ایران سرزمینی با خطر نسبی بالا در برابر زلزله است. لذا مکانیابی نقاط امن دربرابر زلزله که براساس استعدادهای فضایی و غیرفضایی یک سرزمین صورت میگیرد امری اجتناب ناپذیر است. پژوهش حاضر باهدف برنامه ریزی و مکان یابی نقاط امن و مناسبدر مقابل زلزله در شهر بابل صورت گرفته است چکیده کامل
        ایران سرزمینی با خطر نسبی بالا در برابر زلزله است. لذا مکانیابی نقاط امن دربرابر زلزله که براساس استعدادهای فضایی و غیرفضایی یک سرزمین صورت میگیرد امری اجتناب ناپذیر است. پژوهش حاضر باهدف برنامه ریزی و مکان یابی نقاط امن و مناسبدر مقابل زلزله در شهر بابل صورت گرفته است تا حتی الامکان بتوان خسارت های جانی و مالی ناشی از وقوع زلزله را کاهش داد. این تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی و میدانی است که اطلاعات آن با استفاده از روش‌های کتابخانه‌ای و میدانی و ابزارهای متعددی چون فیش،پرسشنامه،GPS و غیره اطلاعات گردآوری شده است ،سپس داده ها درمحیط نرم افزاریspss پرداخته شده و در نهایت با استفاده از نرم افزار ARC GIS تجزیه و تحلیل صورت گرفته است.نتایج تحقیق نشان می دهد که نقاطی از شهر بابل که دارای فضاهای باز کافی و در عین حال سازگار با کاربری های اطراف خود دارند، دارای پتانسیل نسبتا بهتری برای استقرار آسیب دیدگان می باشند.با تلفیق لایه های مختلف کاربری های تاثیر گذار، نقشه نهایی فضاهای بهینه جهت احداث پناهگاه های شهری در پنج دسته از بسیار خوب تا بسیار ضعیف تقسیم بندی شده اند. براساس یافته ها برای تعیین امن ترین نقاط، فضاهای سبز و پارک ها ، اراضی بایر، مدارس، دانشگاه ها، زمین های ورزشی بیشترین امتیاز را جهت اسکان موقت کسب کرده اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - ارزیابی ساختار شهری در راستای برنامه ریزی پدافند غیر عامل با استفاده از روش SWOT ( مطالعه موردی: شهر بناب)
        زین العابدین عادلی بشیر بیگ بابایی ناصر اقبالی اصغر حاتمی
        کشور ایران به دلیل شرایط ژئوپلتیکی در فرآیند تاریخی خود همواره در معرض انواع مخاطرات انسانی(جنگ) و طبیعی بوده و بدین سان تلفات و خسارت های زیادی را شاهد بوده است. پدافند غیر عامل و ضرورت توجه به آن در نظام شهرسازی و فرآیند توسعه شهرهای امروزین کشور با توجه به وجود انواع چکیده کامل
        کشور ایران به دلیل شرایط ژئوپلتیکی در فرآیند تاریخی خود همواره در معرض انواع مخاطرات انسانی(جنگ) و طبیعی بوده و بدین سان تلفات و خسارت های زیادی را شاهد بوده است. پدافند غیر عامل و ضرورت توجه به آن در نظام شهرسازی و فرآیند توسعه شهرهای امروزین کشور با توجه به وجود انواع تهدیدات امری ضروری می نماید. منظور اصلی پژوهش حاضر ارزیابی ساختار شهر بناب جهت برنامه ریزی پدافند غیرعامل می باشد. نوع تحقیق بر اساس ماهیت توصیفی-تحلیلی وبر اساس هدف کاربردی است. برای حصول به هدف ازتکنیک سوات(SWOT) استفاده گردید. برای شناسایی عوامل درونی و بیرونی از مطالعات اسنادی و مطالعات میدانی ازطریق تکنیک دلفی وطیف لیکرت استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادکه امتیازنهایی ماتریس داخلی برابر(3.151)وامتیازنهایی ماتریس خارجی(2.365) می باشد، بدین ترتیب نقاط قوت فراروی ساختارهای مختلف شهر بناب به منظور توسعه پدافند غیرعامل در این شهر بر نقاط ضعف غلبه دارد و از سویی تهدیدات بیرونی مترتب بر ساختارهای مختلف این شهر بر فرصت های فراروی توسعه پدافند غیرعامل دارای برتری است. درنهایت راهبردهای تهاجمی(ST) جهت توسعه پدافند غیر عامل در شهر بناب انتخاب و ارائه گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - ارزیابی ریسک دارایی‌های کلیدی شهر بندرعباس با رویکرد پدافند غیرعامل
        سیدرضا موسوی یعقوب پیوسته گر حسین کلانتری خلیل آباد
        شهر بندرعباس با توجه به قرار گرفتن در مجاورت تنگه هرمز و خلیج فارس و دریای عمان ، موقعیت استراتژیک خاصی دارد و بزرگترین بندر ایران است که نشان از اهمیت این شهر دارد. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی (توسعه‌ای) به شماررفته و از روش های اسنادی (کتابخانه ای)، پرسش نامه ( چکیده کامل
        شهر بندرعباس با توجه به قرار گرفتن در مجاورت تنگه هرمز و خلیج فارس و دریای عمان ، موقعیت استراتژیک خاصی دارد و بزرگترین بندر ایران است که نشان از اهمیت این شهر دارد. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی (توسعه‌ای) به شماررفته و از روش های اسنادی (کتابخانه ای)، پرسش نامه (کمی) و مصاحبه جهت گردآوری اطلاعات استفاده می‌شود. روش تحقیق پایان نامه حاضر توصیفی - تحلیلی (پیمایشی – نمونه موردی) می باشد. برای ارزیابی ریسک اماکن حیاتی نیز از تکنیک FEMA (آژانس فدرال مدیریت شرایط اضطرار) استفاده می‌شود. شش عدد از زیرساخت‌های حیاتی شهر بندرعباس شامل؛ پالایشگاه نفت، تصفیه‌خانه، نیروگاه، راه‌آهن، فرودگاه و بندر شهید رجایی بعنوان دارایی‌های کلیدی ارزیابی شدند که نتایج نشان می‌دهد نیروگاه بندرعباس (توانیر) با 8 امتیاز در رتبه نخست، تصفیه‌خانه آب بندرعباس با 7.21 در رتبه دوم و پالایشگاه نفت بندرعباس با 6.89 در رتبه سوم قرار دارد. در بخش تهدیدشناسی و آسیب‌پذیری نیز تهاجم موشکی (هوایی و دریایی) بعنوان ریسک اول همه دارایی‌های منتخب بغیر تصفیه‌خانه که ریسک اول آن حملات زیستی می‌باشد، تعیین شد. در پایان راهکار عملیاتی در جهت کاهش ریسک دارایی‌های کلیدی منتخب ارائه گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - معیارهای طراحی محله پایدار از منظر پدافند غیرعامل با استفاده از تکنیک دلفی
        محسن کاملی حسن حسینی امینی شریف مطوف
        چکیده دانش پدافند غیر عامل به عنوان یکی از جدید ترین علوم دفاعی با هدف کاهش آسیب پذیری در زمان بحران همواره مورد توجه محافل علمی و نظامی بوده؛ تا جایی که کشورهای قدرتمند، خود اهمیت زیادی برای این موضوع قائل شده اند. با توجه به اینکه در زمان بحران شهرها به عنوان کانون آ چکیده کامل
        چکیده دانش پدافند غیر عامل به عنوان یکی از جدید ترین علوم دفاعی با هدف کاهش آسیب پذیری در زمان بحران همواره مورد توجه محافل علمی و نظامی بوده؛ تا جایی که کشورهای قدرتمند، خود اهمیت زیادی برای این موضوع قائل شده اند. با توجه به اینکه در زمان بحران شهرها به عنوان کانون آسیب پذیری محسوب می شوند، نقاطی از شهر که به صورت پایدار طراحی شده باشند آسیب پذیری کمتری خواهند داشت. به طوری که این امر با استفاده از معیارهای پدافندی برای طراحی محله پایدار صورت می پذیرد. در این راستا هدف پژوهش بدست آوردن معیارهای طراحی محله پایدار از منظر پدافند غیرعامل می باشد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و تکنیک مورد استفاده در آن دلفی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه متخصصان حوزه پدافند و معماری است که از آنها 10 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. نتایج تحقیق حاکی از آن است که معیارهای طراحی محله پایدار از نظر پدافند غیرعامل در 5 دسته کلی اعم از معیارهای جغرافیایی و اقلیمی، طراحی معماری، بهبود وضعیت مدیریتی و اجرایی، بهبود وضعیت تاسیساتی و معیارهای بهبود وضعیت کاربری ها طبقه بندی می شوند. اعضای پانل در ترتیب اهمیت معیارها بیشترین امتیاز را به ترتیب به معیارهای طراحی معماری و جغرافیایی و اقلیمی داده که هر دوی آنها امتیازی بیش از 4 را دریافت نمودند. هم چنین به دنبال آن معیارهای بهبود وضعیت مدیریتی و اجرایی، بهبود وضعیت کاربری ها و بهبود وضعیت تاسیساتی حائز اهمیت بوده که میانگین بالای 3 را بدست آوردند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - خانه‌های دوم شهرنشینان در روستاها و اسکان موقت در مواقع بحران با تأکید بر پدافند غیرعامل
        آئیژ عزمی حسن حسینی امینی
        چکیده پدافند غیرعامل به عنوان عاملی مهم در افزایش امنیت شهری رویکرد نوینی است که ماهیت وجودی آن بر افزایش سطح امنیتی با استفاده از روش های غیرنظامی استوار می باشد و در این راستا مدیریت و برنامه ریزی صحیح به عنوان مهمترین عامل در جهت افزایش امنیت و کاهش آسیب پذیری ها م چکیده کامل
        چکیده پدافند غیرعامل به عنوان عاملی مهم در افزایش امنیت شهری رویکرد نوینی است که ماهیت وجودی آن بر افزایش سطح امنیتی با استفاده از روش های غیرنظامی استوار می باشد و در این راستا مدیریت و برنامه ریزی صحیح به عنوان مهمترین عامل در جهت افزایش امنیت و کاهش آسیب پذیری ها مطرح است. هدف از این مقاله ارزیابی آسیب پذیری مسیرهای راهپیمایی و کاربری های آن به جهت افزایش سطح امنیت شهری با رویکرد پدافند غیرعامل است. محدوده مورد مطالعه، مسیرهای ده گانه راهپیمایی در شهر قم است که این مسیرها در تمامی شهر پخش و در نهایت به نقطه مشترکی که میدان مطهری(هسته مرکزی شهر) می باشد ختم می گردد. نوع تحقیق در این پژوهش کاربردی و روش مطالعه تحلیلی- پیمایشی است. به طوری که کاربری های اطراف مسیرها پس از برداشت‌های میدانی دسته بندی شده و به دنبال آن آسیب پذیری مسیرها و کاربری ها در زمان بحران با استفاده از فرمول سطح بندی محاسبه گردیده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که در تعیین میزان آسیب پذیری مسیرهای راهپیمایی براساس شاخص طول مسیر شماره یک (خیابان صدوقی، میدان زنبیل آباد) با طول5.9 و براساس شاخص امتیاز کل مسیر شماره نه ( خیابان امامزاده ابراهیم، میدان سعیدی) با امتیاز 18.2 آسیب پذیرترین مسیرهای راهپیمایی در سطح شهر قم شناخته شدند. هم چنین در زمان بحران بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری و مراکز تجاری دارای آسیب پذیری بسیار زیاد بوده و پس از آن ادارات و ارگان‌های دولتی و خصوصی دارای آسیب پذیری متوسط می باشند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - ارزیابی آسیب‌پذیری مسیرهای راهپیمایی و کاربری‌های آن به جهت افزایش امنیت شهری با رویکرد پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: شهر قم)
        محسن کاملی حسن حسینی امینی
        چکیده پدافند غیرعامل به عنوان عاملی مهم در افزایش امنیت شهری رویکرد نوینی است که ماهیت وجودی آن بر افزایش سطح امنیتی با استفاده از روش های غیرنظامی استوار می باشد و در این راستا مدیریت و برنامه ریزی صحیح به عنوان مهمترین عامل در جهت افزایش امنیت و کاهش آسیب پذیری ها مط چکیده کامل
        چکیده پدافند غیرعامل به عنوان عاملی مهم در افزایش امنیت شهری رویکرد نوینی است که ماهیت وجودی آن بر افزایش سطح امنیتی با استفاده از روش های غیرنظامی استوار می باشد و در این راستا مدیریت و برنامه ریزی صحیح به عنوان مهمترین عامل در جهت افزایش امنیت و کاهش آسیب پذیری ها مطرح است. هدف از این مقاله ارزیابی آسیب پذیری مسیرهای راهپیمایی و کاربری های آن به جهت افزایش سطح امنیت شهری با رویکرد پدافند غیرعامل است. محدوده مورد مطالعه، مسیرهای ده گانه راهپیمایی در شهر قم است که این مسیرها در تمامی شهر پخش و در نهایت به نقطه مشترکی که میدان مطهری(هسته مرکزی شهر) می باشد ختم می گردد. نوع تحقیق در این پژوهش کاربردی و روش مطالعه تحلیلی- پیمایشی است. به طوری که کاربری های اطراف مسیرها پس از برداشت‌های میدانی دسته بندی شده و به دنبال آن آسیب پذیری مسیرها و کاربری ها در زمان بحران با استفاده از فرمول سطح بندی محاسبه گردیده است. یافته‌های تحقیق حاکی از آن است که در تعیین میزان آسیب پذیری مسیرهای راهپیمایی براساس شاخص طول مسیر شماره یک (خیابان صدوقی، میدان زنبیل آباد) با طول5.9 و براساس شاخص امتیاز کل مسیر شماره نه ( خیابان امامزاده ابراهیم، میدان سعیدی) با امتیاز 18.2 آسیب پذیرترین مسیرهای راهپیمایی در سطح شهر قم شناخته شدند. هم چنین در زمان بحران بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری و مراکز تجاری دارای آسیب پذیری بسیار زیاد بوده و پس از آن ادارات و ارگان‌های دولتی و خصوصی دارای آسیب پذیری متوسط می باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - بررسی پدافند غیرعامل در منطقه 4شهرداری، شهر تهران
        رضا پنام آزیتا رجبی بختیار عزت پناه
        چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و چکیده کامل
        چکیده پدافند غیرعامل مجموعه اقداماتی است که انجام می شود تا در صورت بروز جنگ، خسارات احتمالی به حداقل میزان خود برسد به بیان دیگر هر اقدام غیر مسلحانه ای که موجب کاهش آسیب پذیری نیروی انسانی، ساختمان ها، تاسیسات، تجهیزات، اسناد و شریان های کشور در مقابل عملیات خصمانه و مخرب دشمن گردد، پدافند غیرعامل گفته می شود. این تحقیق با هدف تحلیل و ارزیابی مراکز مهم ،حیاتی و حساس منطقه 4 شهر تهران از منظر پدافند غیرعامل انجام شده است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی- تحلیلی می باشد. متغیرهای مورد بررسی شامل شناسایی مکان‌های حیاتی، حساس و مهم منطقه 4 شهر تهران، به منظور کاهش خسارت‌های ناشی از حملات دشمن، بالا بردن قدرت دفاعی‌، آستانه مقاومت ملی، بازدارندگی و شهرسازی دفاعی است. روش جمع‌آوری اطلاعات عمدتاً کتابخانه‌ای بوده و با توجه به نوع تحقیق از مطالعات میدانی(مصاحبه) نیز استفاده شده است. در تحلیل و تهیه نقشه های مربوطه، از نرم افزار ARC_GIS و EXCEL استفاده شده است. در این مقاله از تکنیک ماتریسی برای بررسی انطباق نظام شهری منطقه 4شهر تهران با اصول پدافند غیرعامل استفاده شده است که به شناسایی مراکز مهم، حیاتی و حساس منطقه پرداخته شده است. نتایج پژوهش بیانگر عدم رعایت اصول پدافند غیرعامل در این منطقه است. بدین طریق می‌توان قبل از وقوع جنگ برای کاهش خسارات جانی و مالی نقاط استراتژیک شهر، جایی که ادامه حیات شهر و مقاومت آن وابسته به این مراکز است اقدام نمود. * نویسنده مسئول [1] - Passive Defense پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - سنجش و تحلیل میزان آسیب پذیری بافت های شهری از منظر پدافند غیر عامل با تاکید بر الگوی پراکنش کاربری های حیاتی (مطالعه موردی: شهر مهاباد)
        مصطفی میرآبادی صادق بشارتی فر
        مقدمه: یکی از اصول پدافند غیر عامل که در رابطه با کاربری‌های حیاتی و حساس باید مورد توجه قرار گیرد نحوه پراکنش و استقرار این کاربری‌ها می باشد، لذا رعایت فواصل و حرایم مناسب و همچنین همسایگی با سایر کاربری‌های مورد تاکید می‌باشد. هدف پژوهش: تبیین الگوی پراکنش کاربری های چکیده کامل
        مقدمه: یکی از اصول پدافند غیر عامل که در رابطه با کاربری‌های حیاتی و حساس باید مورد توجه قرار گیرد نحوه پراکنش و استقرار این کاربری‌ها می باشد، لذا رعایت فواصل و حرایم مناسب و همچنین همسایگی با سایر کاربری‌های مورد تاکید می‌باشد. هدف پژوهش: تبیین الگوی پراکنش کاربری های حیاتی و به طبع آن شناسایی بافت های آسیب پذیر شهری، هدف اصلی پژوهش حاضر می باشد.روش شناسی تحقیق: پژوهش کاربردی حاضر با روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، در ارتباط با شهر مهاباد (در سال 1399) به انجام رسیده‌است. در این پژوهش داده‌های مورد استفاده از نوع کمی‌ (شیپ‌فایل‌ها) می باشند. جهت سنجش تراکم توزیع کاربری‌ها و همچنین الگوی توزیع آنها در سطح شهر مهاباد، از تکنیک‌های آمار فضایی در نرم‌افزار Arc GIS بهره‌گیری شده‌است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: محدوده مورد مطالعه این پژوهش، شهر مهاباد است که در جنوب استان آذربایجان غربی واقع شده است.یافته ها و بحث: یافته های این پژوهش بیانگر آنست که الگوی توزیع مراکز حیاتی به صورت خوشه‌ای است به طوریکه ازدحام بیشتر کاربری‌های حیاتی در نواحی مرکزی و غربی شهر مهاباد مشاهده می‌شود. همچنین کانون هندسی و جغرافیایی در محدوده مرکزی شهر واقع شده و با جهت شمال‌شرقی به جنوب‌غربی امتداد یافته است. به عبارت دیگر استقرار مراکز مدیریتی و پشتیبانی درمحدوده مرکزی و همچنین مراکز نظامی عمده در محدوده غربی شهر مهاباد، چنین الگویی را سبب شده‌است، لذا بافت‌های واقع شده در این محدوده با بالاترین میزان آسیب پذیری همراه است. همچنین نتایج محاسبه شعاع آسیب‌پذیری کاربری‌های حیاتی مشخص ساخت در حدود 78 هزار نفر جمعیت، معادل تقریبی 53/0 کل جمعیت شهر و در حدود 887 هکتار، معادل 37/0 از کل مساحت شهر مهاباد در محدوده کانونی (بیضی انحراف معیار) آسیب‌پذیری شهر قرار می‌گیرند. این محدوده که محلات مرکزی و هسته اولیه و فرسوده شهر مهاباد را در خود جای داده است دارای تراکم جمعیتی بالایی نسبت به سایر محلات شهری می‌باشد به همین جهت بخش اعظم جمعیت شهری را شامل می‌شود. نتیجه گیری: مساله آسیب پذیری و ایمنی شهر در برابر حوادث و درگیری‌های نظامی احتمالی در شهر مهاباد بصورت بسیار جدی مطرح است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - آمایش فضایی – مکانی مراکز درمانی شهر ارومیه با رویکرد پدافند غیرعامل
        سیده محبوبه شهبازی ناصر سلطانی خدیجه جوان
        یکی از نکات مهم در بحث آمایش کاربری‌های شهر، توجه به مکان گزینی و توزیع فضایی- مکانی کاربری ها به‌ویژه کاربری‌های مهم و خدماتی اضطراری باهدف کارایی مراکز شهری و تأسیسات مهم حیاتی است. هدف این تحقیق بررسی چگونگی توزیع فضایی و مکانی بیمارستان های مهم شهر ارومیه با رویکرد چکیده کامل
        یکی از نکات مهم در بحث آمایش کاربری‌های شهر، توجه به مکان گزینی و توزیع فضایی- مکانی کاربری ها به‌ویژه کاربری‌های مهم و خدماتی اضطراری باهدف کارایی مراکز شهری و تأسیسات مهم حیاتی است. هدف این تحقیق بررسی چگونگی توزیع فضایی و مکانی بیمارستان های مهم شهر ارومیه با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) در محیط GIS است. از این رو 14 بیمارستان شهر ارومیه با توجه به شعاع خدمات‌رسانی و توزیع جغرافیایی آن‌ها و با درنظر گرفتن 17 شاخص تاثیرگذار در قالب 5 معیار محیطی، کاربری‌های حساس، کاربری‌های کالبدی، کاربری‌های فرهنگی و کاربری‌های ارتباطی مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش از نظر روش توصیفی- تحلیلی و ماهیت آن نظری- کاربردی است. نتایج به دست آمده از بررسی الگوهای پراکنش فضایی و پهنه بندی معیارها نشان می دهد که بیمارستان‌های شهر ارومیه پراکندگی مناسب و یکنواختی ندارند و میزان ریسک‌پذیری آن‌ها در زمان بحران زیاد است. از میان بیمارستان های موجود در شهر ارومیه، دو بیمارستان سیدالشهدا و میلاد در وضعیت مناسب و دو بیمارستان رازی و امید در شرایط کاملا نامناسبی قرار گرفته اند. مابقی بیمارستان ها نیز در وضعیت تقریباً نامناسب هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        45 - آسیب‌شناسی نظام برنامه‌ریزی فضایی با تأکید بر رویکرد پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: کلان‌شهر تبریز)
        افسانه رحیمی علی پناهی حسن احمدزاده
        مقدمه: کلان‌شهر تبریز به‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز جمعیتی شمال غرب ایران، در سال‌های اخیر شاهد رشد فزاینده‌ی فیزیکی و جمعیتی بسیاری بوده و با تراکم و توسعه‌ی طرح‌های اقتصادی و زیرساختی از یک‌سو و گسترش بافت‌های مسئله‌دار از سوی دیگر و همچنین ناتوانی نظام مدیریت شهری در نظم‌د چکیده کامل
        مقدمه: کلان‌شهر تبریز به‌عنوان بزرگ‌ترین مرکز جمعیتی شمال غرب ایران، در سال‌های اخیر شاهد رشد فزاینده‌ی فیزیکی و جمعیتی بسیاری بوده و با تراکم و توسعه‌ی طرح‌های اقتصادی و زیرساختی از یک‌سو و گسترش بافت‌های مسئله‌دار از سوی دیگر و همچنین ناتوانی نظام مدیریت شهری در نظم‌دهی به این مسائل، این شهر را با مشکلات عدیده و آسیب‌پذیری در مواقع بحرانی مواجه ساخته است. در این راستا نیاز است تا با تأکید بر رویکردهایی همچون پدافند غیرعامل در برنامه‌ریزی فضایی و نظم‌دهی به نظام و ساختار جمعیتی-کارکردی به تحقق توسعه‌ی پایدار نائل آمد.هدف: با توجه به اهمیت برنامه‌ریزی فضایی و بهره‌مندی از رویکردهایی همچون پدافند غیرعامل در راستای تحقق توسعه‌ی پایدار، هدف از پژوهش حاضر آسیب‌شناسی نظام برنامه‌ریزی فضایی کلان‌شهر تبریز با تأکید بر معیارهای پدافند غیرعامل و ارائه‌ی راهکارهایی برای دست‌یابی به الگوی مطلوب در نظام برنامه‌ریزی فضایی و تحقق توسعه‌ی پایدار می‌باشد.روش‌شناسی تحقیق: روش تحقیق کمی با ماهیت کاربردی–توسعه‌ای می‌باشد که به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از مدل حداقل مجذورات جزئی در نرم‌افزار Warp-PLS استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل مدیران، مسئولان و کارشناسان شهری تبریز (حدوداً 1500 نفر) می‌باشد و حجم نمونه بر اساس مدل اصلاح‌شده کوکران 340 نفر برآورد شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش شامل کلان‌شهر تبریز می‌باشد.یافته ها: یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که از بین شش مؤلفه‌ی مورد تأکید نظام برنامه‌ریزی با تأکید بر پدافند غیرعامل، تنها مؤلفه‌ی جمعیت با ضریب 51/0 در سطح اطمینان 95 درصد در کلان‌شهر تبریز تحقق یافته و پنج مؤلفه‌ی زیرساخت‌های حیاتی، زیرساخت‌های فیزیکی، فضاهای باز، جاده‌ها و معابر و کاربری زمین و عملکردها تحقق نیافته‌اند که ضرایب حاصل از مدل ساختاری برای این مؤلفه‌ها به ترتیب برابر با 23/0، 38/0، 32/0، 27/0 و 42/0 می‌باشد.نتایج: نتایج حاکی از آن است که عدم تحقق پدافند غیرعامل در برنامه‌ریزی فضایی تبریز، ناشی از نارسایی‌ها در نظام تصمیم‌گیری (یکپارچگی و سیستمی)، محتوای طرح‌ها (واقعیت‌گرایی، انعطاف‌پذیری و آینده‌نگری) و اجرا (تعهد و شفافیت) می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        46 - جایگاه سرمایه اجتماعی در پدافند غیرعامل (نمونه موردی: استان سیستان و بلوچستان)
        حسن کامران زهرا موسوی حسن حسینی امینی
        پدافند غیرعامل به مجموعه اقدام های بنیادی و زیربنایی غیرنظامی اطلاق می شود که منابع و امکانات زیرساختی و اساسی کشورها را به سمت بهره گیری مناسب دفاعی هدایت و به برقراری امنیت ملی کمک می نمایند. در این رابطه، در این پژوهش سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از مهم ترین منابع چکیده کامل
        پدافند غیرعامل به مجموعه اقدام های بنیادی و زیربنایی غیرنظامی اطلاق می شود که منابع و امکانات زیرساختی و اساسی کشورها را به سمت بهره گیری مناسب دفاعی هدایت و به برقراری امنیت ملی کمک می نمایند. در این رابطه، در این پژوهش سرمایه اجتماعی به عنوان یکی از مهم ترین منابع نهفته در ساختار اجتماعی در نظر گرفته شده است که با کنش های هدفمند قابل دسترسی یا گردآوری است. بحث اعتماد که بن مایه سرمایه اجتماعی محسوب می شود باعث افزایش مشارکت های مدنی می گردد. بنابراین، سنت های قدرتمند مشارکت مدنی مانند شرکت در انتخابات به عنوان شاخص مهم سرمایه اجتماعی محسوب می شود. با توجه به مطالب فوق، این پژوهش به دنبال بررسی جایگاه سرمایه اجتماعی در پدافند غیرعامل است. در این رابطه، ما در این بررسی به روشی توصیفی- تحلیلی سرمایه اجتماعی را یکی از سازو کارهای مرتبط با پدافند غیرعامل شناختیم. سپس، در روشی آماری- تحلیلی شرکت در انتخابات را به عنوان شاخص مهم جهت ارزیابی سرمایه اجتماعی در نظر گرفته شده است. استان سیستان و بلوچستان نمونه موردی در این پژوهش است. نتایج پژوهش نشان می دهد که نرخ پایین مشارکت مردمی در سیستان و بلوچستان در 9 دوره انتخابات ریاست جمهوری، حاکی از اعتماد پایین بین مردم و دولت مرکزی و در نتیجه وضعیت نامطلوب سرمایه اجتماعی در این منطقه است. تقویت سرمایه اجتماعی در این منطقه به منظور بهره گیری در پدافند غیرعامل جهت برقراری امنیت ملی، پیشنهاد می گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        47 - مکان یابی بنادر حاشیه سکونتگاه های شهری با نگرشی بر اصول پدافند غیرعامل (مطالعه موردی: بندر امیرآباد بهشهر)
        علی سعیدی حسن حسینی امینی
        بنادر کشور چرخاننده و تسریع کننده بخشی زیادی از اقتصاد کشور می باشند. بسیاری از تجهیزات، امکانات و محصولات غذایی از بنادر صادر و وارد می شود و نفت اصلی ترین منبع درآمد کشور از این بنادر (بنادر جنوبی بخاطر صادرات نفتی و متصل بودن به دریاهای آزاد از اهمیت و الویت بیشتری چکیده کامل
        بنادر کشور چرخاننده و تسریع کننده بخشی زیادی از اقتصاد کشور می باشند. بسیاری از تجهیزات، امکانات و محصولات غذایی از بنادر صادر و وارد می شود و نفت اصلی ترین منبع درآمد کشور از این بنادر (بنادر جنوبی بخاطر صادرات نفتی و متصل بودن به دریاهای آزاد از اهمیت و الویت بیشتری برخوردارند) صادر می گردد همچنین با توجه به قرار گیری بنادر در خط ساحلی، بنادر خط مقدم مواجهه با تهدیدات و سلاح های دشمن بخصوص تهدیدات دریایی می باشند لذا لزوم اقدامات پدافند غیرعامل در مکان یابی و طراحی بنادر امری بدیهی به نظر می رسد تا کمترین تهدید و آسیب متوجه آنان گردد ودر صورت تهدید چرخه اقتصادی کشور تداوم داشته باشد. با توجه به تکنولوژی رو به جلوی دشمنان و دقت انواع سلاح های موجود، برای کاهش آسیب های محتمل بایستی از اقدامات مناسب، متناسب با نوع تهدید استفاده نمود. به طور با تقویت سیستم های حمل و نقلمی توان بسیاری از فعالیت های جانبی بنادر را که شامل انبارداری و ترخیص کالا و غیره را که امروزه در نزدیکی بنادر صورت می گیرد به نقاط امن و با فاصله بیشتری، دور از برد سلاح های دشمن قرار داد. و همچنین با سایر روش های پیشنهاد شده در مکان یابی بنادر میزان آسیب پذیری را تقلیل داد. تهدیدات مورد مطالعه این تحقیق بر اساس توان هوایی و موشکی دشمن و تاکتیک های آنان در انهدام و تخریب تأسیسات حیاتی و حساس کشور در زمان جنگ می باشد و راهکارهای موجود برای اجرای پدافند غیرعامل تاسیسات بندری جهت کاهش خسارات، صدمات، تلفات انسانی، افزایش توان دفاعی و ادامه فعالیت در زمان تهدید دشمن صورت گرفته است. بندر امیرآباد بهشهر یکی از بنادر مهم و درحال توسعه در شمال کشور می باشد که ما با بررسی الزامات پدافند غیر عامل در بنادر می خواهیم میزان این اقدامات را در این بندر مورد بررسی قرار دهیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        48 - حفظ امنیت فرهنگی در ایران با ارائه الگوی پدافند غیرعامل
        راشد جعفرپور سوسن علائی عباسعلی قیومی
        فرهنگ ایرانی در عصر متلاطم و ناپایدار هجوم فرهنگ‌ها، تکنولوژی‌ها و ابزارهای نوین ارتباطی وارده، نیازمند حراست و حفاظت می‌باشد. ارائه الگوی پدافند غیرعامل جهت حفظ امنیت فرهنگی در شرایطی که فرهنگ‌های مختلف بر فرهنگ ایرانی- اسلامی هجوم آورده اند بسیار لازم و ضروری است. این چکیده کامل
        فرهنگ ایرانی در عصر متلاطم و ناپایدار هجوم فرهنگ‌ها، تکنولوژی‌ها و ابزارهای نوین ارتباطی وارده، نیازمند حراست و حفاظت می‌باشد. ارائه الگوی پدافند غیرعامل جهت حفظ امنیت فرهنگی در شرایطی که فرهنگ‌های مختلف بر فرهنگ ایرانی- اسلامی هجوم آورده اند بسیار لازم و ضروری است. این تحقیق با هدف بسط نظری مفاهیم امنیت فرهنگی در کشور و شناسایی الگوی تقویت پدافند غیرعامل جهت حفظ امنیت فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران انجام شده است. روش ﭘﮋوﻫﺶ ﮐﯿﻔﯽ از نوع داده ﺑﻨﯿﺎد (ﮔﺮاﻧﺪد ﺗﺌﻮری) اﺳﺖ و دادهﻫﺎ از ﻃﺮﯾﻖ ﻣﺼﺎﺣﺒﻪ ﮔﺮدآوری ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺟﺎﻣﻌﻪی آماری ﭘﮋوﻫش از ﻣﯿﺎن ﺧﺒﺮﮔﺎن فرهنگی متشکل از صاحبنظران، اﺳﺎﺗﯿﺪ و ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ فرهنگی کشور بودند ﮐﻪ ﺑﻪ روش ﮔﻠﻮﻟﻪ ﺑﺮﻓﯽ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ و پس از اﻧﺠﺎم 15مصاحبه ﻧﯿﻤﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﯾﺎﻓﺘﻪی ﻋﻤﯿﻖ، ﺗﺤﻠﯿﻞ داده‌ها ﺑﻪ اﺷــﺒﺎع ﻧﻈﺮی رﺳﯿﺪ. ﻣﺼﺎﺣﺒﻪﻫﺎ ﮐﺪﮔﺬاری ﮔﺮدﯾﺪ و ﭘﺲ از ﺗﻮﻟﯿﺪ 680 ﮐﺪ ﻣﻔﻬﻮم، ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ در ﻣﺮﺣﻠﻪی ﺑﻌﺪی اﻧﺘﺰاﻋﯽﺗﺮ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﻘﻮﻟﻪﺑﻨﺪی ﮔﺮدﯾﺪﻧﺪ. ﻣﻘﻮﻟﻪﻫﺎ ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺪل اﺷﺘﺮاوس و ﮐﻮربین در ﻣﺤﻮرﻫﺎی ﻣﺪل ﭘﺎراداﯾﻤﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻨﺪ و پیشنهادات براساس شش محور ارائه گردید. پرونده مقاله