پهنه‌بندی درجه آسیب‌پذیری زیرساخت‌‌‌‌های شهر سمنان با رویکرد پدافند غیرعامل در سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)‏

محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در برنامه ریزی شهری

رضا باباییان آتنی ¹ , مجید ولی شریعت پناهی ² , نصرالله فلاح تبار ³ , زهرا خدایی ⁴

1 - دانشجوی دکتری جغرافیای و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحدتهران شمال، تهران، ایران
2 - دانشیارگروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد یادگار امام خمینی (ره) ، تهران، ایران
3 - گروه جغرافیای دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره) ، تهران، ایران
4 - گروه علمی شهر سازی دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد یادگار امام خمینی(ره) ، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1400/03/27 تاریخ پذیرش : 1400/05/28 تاریخ انتشار : 1400/03/01

کلید واژه: سیستم اطلاعات جغرافیایی, پدافند غیرعامل, پهنه‌بندی, آسیب‌پذیری زیرساخت,

چکیده مقاله :

امروزه زیرساخت‌‌‌‌ها حائز نقش تعیین‌‌‌‌کننده‌‌‌‌ای در فرآیند امن یک جامعه می‌‌‌‌باشند و حفظ امنیت زیرساخت‌‌‌‌ها در برابر حملات و تهدیدهای، جزء اولویت‌های امنیتی هر کشور است. بر همین اساس شناخت وضعیت کنونی و میزان آسیب‌‌‌‌پذیری زیرساخت‌‌‌‌ها در مقیاس شهری می‌‌‌‌تواند به‌عنوان راهکاری کارآمد، به تدوین راهبردهای شهری منتج شود. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، پس از جمع‌‌‌‌آوری داده‌‌‌‌ها و اطلاعات موردنیاز، به تبیین میزان آسیب‌‌‌‌پذیری زیرساخت‌‌‌‌های شهر سمنان با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته است که در آن بعد از اولویت‌بندی مراکز ثقل و مشخص شدن زیرساخت‌های حیاتی و حساس، پهنه‌بندی شهر با استفاده از فرآیند تحلیل شبکه‌ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام‌گرفته است. در این راستا مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، پس از جمع‌‌‌‌آوری داده‌‌‌‌ها و اطلاعات موردنیاز، با استفاده از روش‌‌‌‌های ارزیابی چند معیاره به تحلیل زیرساخت‌‌‌‌ها پرداخته و پس از شناخت برهم‌‌‌‌کنش‌‌‌‌ها با توجه به موقعیت فضایی هریک از زیرساخت‌‌‌‌ها، وضعیت آسیب‌‌‌‌پذیری شهر سمنان را محاسبه نمود. نتایج حاصله نشان می‌دهد که درمجموع 37.83 درصد از زیرساخت‌‌‌‌های شهر سمنان در پهنه‌‌‌‌های با آسیب‌‌‌‌پذیری بسیار زیاد، 21.34 درصد در پهنه‌‌‌‌های با آسیب‌‌‌‌پذیری زیاد، 13.58 درصد در پهنه‌‌‌‌های با آسیب‌‌‌‌پذیری متوسط، 14.66 درصد در پهنه‌‌‌‌های با آسیب‌‌‌‌پذیری کم و 12.56 درصد در پهنه‌‌‌‌های با آسیب‌‌‌‌پذیری بسیار کم استقراریافته‌اند. این مسئله به‌دوراز اصول و ملاحظات پدافند غیرعامل بوده و تشدیدکننده میزان آسیب‌‌‌‌پذیری است.

چکیده انگلیسی:

Today, infrastructure plays a crucial role in the safe process of a society, and maintaining the security of infrastructure against attacks and threats is one of the security priorities of any country. Accordingly, recognizing the current situation and the vulnerability of infrastructure on an urban scale can lead to the development of urban strategies as an effective solution. In this regard, the present article uses a descriptive-analytical method, after collecting the required data and information, to explain the vulnerability of Semnan infrastructure with a passive defense approach using GIS, in which after prioritizing the centers of gravity And the identification of critical and critical infrastructure, the zoning of the city has been done using the process of network analysis and GIS. In this regard, the present article uses descriptive-analytical method, after collecting the required data and information, analyzes the infrastructure using multi-criteria evaluation methods, and after recognizing the interactions according to the spatial location of each infrastructure, the vulnerability of Semnan Calculated. The results show that a total of 37.83% of the infrastructure of Semnan city in areas with high vulnerability, 21.34% in areas with high vulnerability, 13.58% in areas with medium vulnerability, 14.66% in areas with very low vulnerability, 6% with low vulnerability and 12% with low vulnerability. They are under-established. This is far from the principles and considerations of passive defense and exacerbates the level of vulnerability