تاثیرعوارض ژئومورفولوژیک در آسیب‌پذیری کالبدی شهری با رویکرد پدافند غیرعامل با استفاده از سیستم اطلااعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر شیراز)
محورهای موضوعی : کاربرد GIS&RS در برنامه ریزی شهری
محسن کوه پیما
1
,
مرضیه موغلی
2
,
محمد ابراهیم عفیفی
3
1 - دانشجوی دکتری جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران
3 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران
کلید واژه: ارزیابی, آسیب پذیری, زلزله, پدافند غیرعامل, شهرشیراز,
چکیده مقاله :
ایران در یکی از زلزله خیزترین نقاط جهان و از طرفی یک منطقه راهبردی غرب آسیا(استراتژیک )قرار گرفته و لازم است که همواره اقداماتی جهت مقابله و برخوردی منطقی در به حداقل رساندن خسارت احتمالی صورت گیرد. منطقه شهری و به ویژه بافت‌های فرسوده نیز مستثنی نبوده و همواره سرنوشت آنها در پس هر حادثه طبیعی و غیر طبیعی، در معرض فاجعه‌هایی جبران ناپذیر می‌باشد. شهر به عنوان مراکز تجمع سرمایه مادی و انسانی در زمان جنگ به هدفی عمده برای دشمن تبدیل می‌شوند که حمله به آنها خسارات فراوانی را پدید می آورد. هدف قرار گرفتن شهرها و آسیب‌رسانی به زیرساخت‌های شهری به منظور تضعیف روحیه و وارد آوردن صدمات اقتصادی و از هم گسیختگی نظام اجتماعی انجام می‌گیرد آسیب های ناشی از حمله به زیرساخت ها همواره علاوه بر غافل‌گیری مسئولان، هزینه‌های زیادی را تحمیل کرده و برای تبدیل شدن به انواع دیگر آسیب‌ها اعم از سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را دارا می‌باشد . در مناطق شهری، صدمات جنگی شامل ترکیبی از ویرانه‌های کالبدی و اختلال در عملکرد عناصر شهری است. در این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی به منظور غیرفازی سازی مقادیر فازی آسیب پذیری هر شاخص از عملگر (OWA ) میانگین گیری وزن دار مرتب استفاده و در نهایت نقشه های آسیب پذیری در شرایط خطر(ریسک )مختلف برای شهر شیراز تهیه شد. بیشترین آسیب پذیری مربوط به منطقه مرکزی شهر و کوی ولیعصراست . شمال شرقی شهر که شامل شهرک بهار، اطراف آرامگاه حافظ و دانشگاه شیراز در برابر بحران آسیب پذیری نسبتاً زیادی دارند. بدین معنی که در زمان حمله دشمن منطقه خسارات کمی را متحل نخواهد شد اما می توان با تمهیدات ویژه در طول زمان، میزان خسارات را در زمان تهاجم دشمن کاهش داد. منطقه 8 شیراز به عنوان بخش مرکزی، قدیمی ترین منطقه شهر شیراز به شمار می آید. همچنین بدلیل بافت فرسوده آن آسیب پذیرترین منطقه است. شمال غربی شهر که دربرگیرنده منطقه 6 است و منطقه 2 شهری در سمت جنوب شرقی شهر شیراز از آسیب پذیری کمتری برخوردارند. بنابراین برنامه‌ریزی کارآمد در زمینه امنیت شهری براساس رویکرد پدافندغیرعامل، هنگام وقوع بحران های انسانی و طبیعی در شهرها می‌تواند تلفات جانی و مالی را به حداقل برساند
Today, despite human scientific progress, natural phenomena are not fully known to humans. Human settlements have always been threatened by these natural disasters. Iran is located in one of the most earthquake-prone places in the world, and it is necessary to always take countermeasures and take a logical approach to minimize the catastrophic dimensions of such an event. Urban logic and especially dilapidated structures are not excluded, and their fate and fate are always subject to irreparable disasters after any natural or unnatural incident. In cities, population density and wealth constitute the main problem, and as centers of accumulation of material and human capital in times of war, they become a major target for the enemy.Targeting cities and damaging urban infrastructures is done in order to weaken the morale and cause economic damage and disintegration of the social system. On the other hand, the citizens of a country are made up of people who cannot all be considered active combat forces, such as children, teenagers, women and the elderly. In addition to surprising the officials, the damage caused by the attack on the infrastructure always imposes a lot of costs and turns into other types of damage, including political, economic and cultural. In urban areas, war injuries include a combination of physical ruins and malfunctioning of urban elements. Destruction of structures and buildings, road and access networks, basic facilities of water tanks, power plants, telephone, electricity, water and gas communication lines.Therefore, efficient planning in the field of urban security, based on the passive defense approach, can minimize human and financial losses when human and natural crises occur in cities
