ارزیابی عملکرد مدیریت ناحیه محوری بر کار آمدی حکمروایی مطلوب شهری مطالعه موردی منطقه 4 شهر تهران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهری

اسماعیل نصیری ¹ (دانشگاه پیام نور)

تاریخ دریافت : 1392/10/16 تاریخ پذیرش : 1395/08/29 تاریخ انتشار : 1394/04/01

کلید واژه: حکمروایی شهری, ناحیه محوری, اداره امور شهری, مدیریت محله, منطقه 4 شهرداری تهران, مشارکت شهروندان,

چکیده مقاله :

     مدیریت شهری تهران با آگاهی از نقش موثر برنامه ریزی‌های محلی در توسعه حکمروایی شهری  واستفاده از ظرفیت مشارکت و همکاری شهروندان و توجه به الویت‌ها و نیازهای محلی  رابا توجه به جایگاه ویژه محلات در سازماندهی و شکل دهی امور شهری در قالب اجرای-طرح مدیریت محله از جمله اهداف طرح ناحیه محوری عملیاتی کرده است..با عنایت به اهمیت این موضوع،مقاله حاضر به بررسی وضعیت مدیریت ناحیه محوری منطقه 4 شهرداری تهران از لحاظ شاخص‌های پنج گانه حکمروایی مطلوب شهری می‌پردازد و در پی پاسخگویی به این سوالات است که کدام یک از شاخص‌های مورد مطالعه بر کارآمدی حکمروایی مطلوب شهری در محدوده مورد مطالعه بیشترین تاثیر را دارد. روش پژوهشاز نوع پیمایشی بوده که اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه مبتنی بر مصاحبه گردآوری شده و با استفاده از فرمول کوکران در کل 350 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند و در نهایت اطلاعات گردآوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS در سطح فرمولهای آمار توصیفی استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج حاصل از آزمون فرضیه‌ها نشان داد  که طرح ناحیه محوری نقش بسزایی در حکمروایی شهری دارد.بدین ترتیب توجه به مدیریت ناحیه محوری موجود در محلات موجب افزایش میزان مشارکت شهروندان در برنامه‌های شهری خواهد شد.نتایج حاصل از آزمون آماری نشان می‌دهد که شاخص‌های اثر بخشی و پاسخگویی از کارکرد بیشتری در شکل گیری الگوی مطلوب مدیریت محلات نقش داشته اند.آزمون فرضیه‌ها نشان می‌دهد که رابطه معنا داری میان مشارکت شورایاری و ابعاد مشارکت شهروندان در اداره شهری و حل مشکلات شهری وجود دارد.در تحلیل مدل رگرسیونی چند متغیره نیز مشخص شد که متغیرهای وارده بر مدل،52 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌کنند. یافته‌ها نشان می‌دهد که بین متغیر مدیریت محله محوری و بعد مشارکت شهروندان رابطه معناداری وجود دارد.نتایج آزمون‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون نشان دهنده رابطه دو متغیر و تاثیر مدیریت محله محوری در مشارکت شهروندان رابطه معناداری وجود داشته و این رابطه در سطح آلفای کمتر از 01/0 معنی دار استاین رابطه بین مولفه‌های عمرانی، رفاه اجتماعی و نظارتی با مدیریت محله در سطح آلفای کمتر از 01/0 معنی دار است.بنابراین ضرورت دارد که این نهاد در راستای تقویت رویکرد اجتماعی خود،با انجام اقدامات گوناگون با تکیه بر نتایج این مطالعه در جلب و ارتقائ مشارکت شهروندان تلاش نماید.

منابع و مأخذ:

منابع

اوکلی،پیتر و مارسون (1392). رهیافت‌های مشارکت. ترجمه منصور محمود نژاد،تهران :نشر مرکز تحقیقات مسائل روستایی جهاد.

ایمانی جاجرمی،حسین: فیروز آبادی، سید احمد (1386)، بررسی مدل‌های سنجش عملکرد مدیریت محلی،با تاکید بر سازمان مدیریت شهری و روستایی در ایران،نامه علوم اجتماعی،شماره 32،صص11-91.

برک پور،ناصر (1383)، طراحی و اجرای نظام ارزیابی عملکرد در سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های ایران،ویژه نامه مدیریت استراتژیک شهری 2،ضمیمه ماهنامه شهرداری‌ها،شماره 22،صفحه 68.

پور عاشور مهدی (1390):بررسی تاثیر نظام مدیریت محله ای در شهرداری منطقه 7 تهران با مشارکت شهروندی،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.

پور عاشور مهدی (1392):بررسی تاثیر نظام مدیریت محله ای در شهرداری منطقه 7 تهران با مشارکت شهروندی،پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج.

پور محمدی، محمد رضا: حسین زاده دلیر،کریم: پیری،عیسی (1390): حکمروایی مطلوب شهری بر بنیان سرمایه اجتماعی: آزمون نظم نهادی-فضایی ارتباطی و فاعلیت مندی غیر اقتصادی،مطالعه موردی: کلانشهر تبریز، مطالعه جغرافیایی مناطق خشک،سال اول،ماه اول.

حافظ نیا، محمد رضا: (1384): مقدمه ای بر روش تحقیق در علوم انسانی.چاپ یازدهم. تهران:سمت.

خوریان، فرشاد: (1392) ارزیابی عملکرد مدیریت محله با تاکید بر سرمایه اجتماعی محلات 7 گانه (تهران)، نشریه هنرهای زیبا- دوره 18، شماره 4 .

ذاکری،‌هادی: (1391) مجموعه آیین نامه‌ها و دستور العمل‌های ساماندهی مشارکت‌های اجتماعی در محلات شهر تهران، معاونت امور اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران، انتشارات مدبران.

رجب صلاحی، حسین: (1392) ساختار حکومت محلی، مدیریت شهری و شهرداری، برنامه ریزی و مدیریت شهری، مسائل نظری و  چالشهای تجربی: تهران، انتشارات سازمان شهرداری‌ها.

سبز علیان، مرضیه: و بقیری، مرضیه (1389): بانک اطلاعات شهرداریمنطقه چهار تهران، انتشارات پرستا.

سرور، رحیم: (1391) تحلیل مولفه‌های اثرگذار بر مشارکت شهروندان مورد شهر ارومیه فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال چهارم، شماره یازدهم.

شاعلی، جعفر: (1392) بررسی نقش اجرای طرح ناحیه محوری شهرداری تهران، فصلنامه مطالعات شهری، سال پنجم، شماره 13.

عبدالهی، محمد: (1390) شهرداری به منزله نهاد اجتماعی: راهبردهای تبدیل شهرداری از سازمان خدماتی به نهاد اجتماعی، تهران: موسسه همشهری

کاظمیان، غلامرضا و نوید سعیدی رضوانی: (1383) امکان سنجی واگذاری وظایف جدید به شهرداری‌ها. جلد چهارم. تهران: انتشارات سازمان شهرداری‌ها.

کاظمیان، غلامرضا: (1390) بررسی تاثیر الگوی شورایاری محلات در مشارکت شهروندان با مدیریت شهری، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری شماره دوم،سال دوم.

محقر، علی: شفیعی،حسن: (1387) مدیریت محلی و توسعه.

مرکز آمار ایران(1390):WWW.amar .org .ir سالنامه آماری.

مشکینی، ابوالفضل: (1392) ارزیابی الگوی مدیریت محلات، فصلنامه مطالعات شهری،شماره ششم.

معاونت برنامه ریزی توسعه شهری تهران (1390) طرح توسعه شهری منطقه 4 شهر تهران.

معاونت تحقیقات و برنامه ریزی توسعه شهری شهرداری تهران. (1389). روایت خدمت: گزارش عملکرد چهر ساله شهرداری تهران 88-84. تهران: موسسه نشر شهر.

معاونت معماری و شهرسازی شهرداری تهران (1390) طرح توسعه شهری منطقه 4 شهر تهران.

معصومی، سلملن: (1390): مدیریت توسعه مشارکت‌های محله ای در راستای پایداری کلان شهر با تاکید بر حکمروایی خوب، دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران.

مقیمی، سید محمد: (1390): اداره امور حکومتهای محلی،چاپ پنجم.

نوبری، نازک: رحیمی، محمد (1391): حکمرانی خوب شهری، یک ضرورت تردید ناپذیر. دانش شهر،شماره 11.

هاشمی، سید مناف، رفیعیان مجتبی، حسین پور سید علی (1390):سیاست‌های مدیریت شهری در کشورهای مختلف: رویکرد راهبردی-فرا تحلیلی-یکپارچگی شهری، انتشارات طحان،تهران.

27. Axelrod, M. (2013). Urban Structure and Participation American Sociological Review, Vol.21, Issue 1, PP: 13-18.

28. Colin, R. (2011) the Institutionalization of Participation in Development, in Participation in Development. Paris: Enesco.

29. Coleman, j. (2009). Social in the creation of human capital. American journal of Sociology, 94:95-120.

30. Department for Communities and Local Government (2011): Factsheet 6: Neighborhood Management.

31. J, w. Creswell. (2009). Research Design: Qualitative, Quantitative & mixed method approaches (third edition). Sage publication London: New Delhi.

32. J, w. Creswell. (2012). Educational research: planning, conducting and evaluating quantitative and qualitative.

33. Kadago, Joseph, and Sandoz Simone, Ham Haber Johannes (2014): Good urban governance, Actor’s relations and paradigms: Lessons from Nairobi, Kenya, and Recife, Brazil, 46th ISOCARP Congress.

34. Lerner, D. (2008) the Passing of Traditional Society Modernizing the Middle East. New York: Free Press.

35. Molina’s, j.  (2010). . . The Impact of Inequality, Gender, External Assistance and Social Capital on Local – Level Cooperation. World Development, Vol. 26, No. 3, Elsevier Science Ltd.

36. Neighborhood Renewal Unit (2006): Neighborhood Management- at the Turning point? Office of the Deputy prime Minister.

37. Report of the Local Services and Community Safety Overview and Scrutiny Committee (2011): Neighborhood Management, Birmingham City Council.

38. Shepherd A. (2013) Sustainable urban Development. London: Macmillan.

39. UN-HABITAT (2012): the Global Campaign on Urban Governance, concept paper, 2 ND Edition, Nairobi.

40. Yap Kio sheng (2014), Good Urban Governance in Southeast Asia, Environment and Urbanization Asia.