مور

دسترسی آزاد مقاله

1 - طبقه بندی بهینه تومورهای مغزی در تصاویر MRI به کمک تکنیک¬های یادگیری عمیق
زهره عربی امید مهدی یار مهدی تقی زاده

فناوری های تصویربرداری پزشکی و بیولوژیک، اطلاعات تصویری ارزشمندی از ساختار و عملکرد یک ارگان را از سطح مولکول¬ها تا کل جسم فراهم می کنند. مغز پیچیده ترین عضو در بدن است و با توسعه سریع فناوری های تصویربرداری پزشکی و بیولوژیکی، توجهات تحقیقاتی فزاینده ای را به خود جلب می چکیده کامل

فناوری های تصویربرداری پزشکی و بیولوژیک، اطلاعات تصویری ارزشمندی از ساختار و عملکرد یک ارگان را از سطح مولکول¬ها تا کل جسم فراهم می کنند. مغز پیچیده ترین عضو در بدن است و با توسعه سریع فناوری های تصویربرداری پزشکی و بیولوژیکی، توجهات تحقیقاتی فزاینده ای را به خود جلب می کند. از شایع ترین بیماری های مغز می توان به ایجاد بافت ناهنجار در سلول های مغزی اشاره کرد که منجر به تشکیل تومورهای مغزی می شود. از آنجایی که تومورهای مغزی با خطر مرگ و میر قابل توجهی مرتبط هستند و پیش بینی دقیق و سریع این بیماری در روند درمان تاثیر مستقیم دارد، لذا در این تحقیق از تعداد زیادی داده های تصویربرداری MRI تومور مغزی برای شناسایی سرطان های مغز و یافتن روشی با استفاده از تکنیک های یادگیری عمیق استفاده شد. برای تشخیص خودکار از چند مدل یادگیری عمیق استفاده شد و طبقه‌بندی سه نوع تومور مغزی، متشکل از گلیوم، مننژیوم و هیپوفیز نیزبا این الگوریتم ها انجام شد. بر اساس نتایج آزمون‌های انجام‌شده، بهترین دقت نتایج به‌دست‌آمده در این تحقیق ۹۶ درصد بود که با در نظر گرفتن نسبت 60 درصد برای داده‌های آموزشی و 40 درصد برای داده‌های آزمون حاصل شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تحلیل جامعه شناختی مقایسه الگوهای مصرف در بین طبقات شغلی در ستاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی کشور
اکبر قاسمی بهرام قدیمی هادی شیرزاد زهره نیک فرجام فریبا شایگان

امروزه مصرف به یکی از مسائل مهم جهانی تبدیل شده است. به طوری که جایگاه مصرف تا آنجاست که برخی سبک زندگی را براساس آن تعریف می‌کنند. مصرف در پایان قرن بیستم به واقعیتی چند بعدی تبدیل شده که در کنار ابعاد والزامات اقتصادی، معانی فرهنگی و الزامات اجتماعی بسیار با خود دارد. چکیده کامل

امروزه مصرف به یکی از مسائل مهم جهانی تبدیل شده است. به طوری که جایگاه مصرف تا آنجاست که برخی سبک زندگی را براساس آن تعریف می‌کنند. مصرف در پایان قرن بیستم به واقعیتی چند بعدی تبدیل شده که در کنار ابعاد والزامات اقتصادی، معانی فرهنگی و الزامات اجتماعی بسیار با خود دارد. الگوی مصرف، رفتارهای پایدار اجتماعی هستند که در ارتباط با مصرف انواع کالا، غذا، پوشاک و دیگر اقلام فرهنگی در جامعه وجود دارد. لذا مصرف و الگوهای مصرف به مسئله مهمی در زندگی روزمره افراد تبدیل شده و نقش مهمی در تجربه زیسته و جهت گیری کنش های آنها در عرصه های گوناگون ایفا می کند. بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، این پژوهش به تحلیل جامعه شناختی مقایسه الگوهای مصرف در بین طبقات شغلی در ستاد وزارت امور اقتصادی و دارایی و سازمان امور مالیاتی کشور می پردازد. نوع پژوهش با توجه به ماهیت کاربردی و براساس روش تحلیلی- پیمایشی بوده است. از پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات استفاده گردید. نتایج نشان داد وعده غذایی میان وعده بیشتر در میان افراد دیپلم و زیر دیپلم(طبقه شغلی یک) رعایت می¬شود. کمتر از نیمی از پاسخگویان در مصرف مواد غذایی به مواد مغذی توجه می¬کنند این موضوع در بین مردان و کسانی که دارای درآمد مکفی هستند نمود بیشتری دارد. نتایج نشان داد برنج بالاترین میزان حضور را در سبد غذایی روزانه کارکنان دارد. در مقابل میزان مصرف گوشت ماهی نسبت به دیگر اقلام کمتر است. مصرف نوشابه در بین طبقه یک شغلی و مصرف گوشت قرمز در بین طبقه شش شغلی(دکتری) بیشتر نمود دارد. افراد طبقه شش که جزء طبقات بالای اقتصادی هستند کمتر از دیگران غلات مصرف می‌کنند. نتایج نشان داد نگرش پاسخگویان در خصوص مصرف کالاهای مارک‌دار خارجی و داخلی صرفا به منظور متمایز شدن از دیگران منفی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - تشخیص تومور مغزی در تصاویر رزونانس مغناطیسی با استفاده از شبکه عصبی کانولوشنی عمیق
میترا افسری نژاد نبي اله شیری رامین براتی

در این مقاله، تشخیص تومور مغز از طریق به کارگیری تکنیک‌های پیشرفته یادگیری عمیق مورد بررسی قرار گرفته است. رویکرد این مطالعه شامل توسعه و آموزش یک معماری جامع از شبکه عصبی کانولوشنی (CNN) با بهره‌گیری از یک مجموعه داده گسترده از تصاویر رزونانس مغناطیسی مغز (MRI) می¬باشد چکیده کامل

در این مقاله، تشخیص تومور مغز از طریق به کارگیری تکنیک‌های پیشرفته یادگیری عمیق مورد بررسی قرار گرفته است. رویکرد این مطالعه شامل توسعه و آموزش یک معماری جامع از شبکه عصبی کانولوشنی (CNN) با بهره‌گیری از یک مجموعه داده گسترده از تصاویر رزونانس مغناطیسی مغز (MRI) می¬باشد، مدل پیشنهادی در طبقه‌بندی بافت معمولی مغز و مناطق تحت تأثیر تومور بسیار توانمند است. این معماری شامل لایه‌های متعدد از جمله لایه‌های کانولوشنی، نرمال‌سازی دسته‌ای و لایه‌های پولینگ است که در نهایت به یک لایه قوی طبقه‌بندی منجر می‌شود. از طریق آموزش دقیق و بهینه‌سازی، شبکه عصبی کانولوشنی معرفی‌شده توانسته است در طبقه‌بندی تومور مغز به دقت بالایی دست یابد. اثربخشی این مدل پیشنهادی از طریق آزمایشات جامع به نمایش گذاشته شده که نشان‌دهنده قابلیت آن در تشخیص دقیق تومور مغز است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - بررسی تطبیقی متن چشم انداز و بیانیه ماموریت شرکت های برتر و شرکت های ایرانی در صنایع غذایی با استفاده از تکنیک متن کاوی و خوشه بندی
محسن شفیعی نیک آبادی عطا کرباسی خیر

با توجه به نقش مهم چشم انداز و بیانیه ماموریت در تبیین اهداف استراتژیک و جهت گیری سازمان ها، تحلیل متن این اسناد اهمیت به سزایی خواهد داشت. صنعت غذا به عنوان یکی از گسترده ترین صنایع در برطرف سازی یکی از نیاز های اساسی مردم در ایران نیازمند پیشرفت و بهبود می‌باشد. بدین چکیده کامل

با توجه به نقش مهم چشم انداز و بیانیه ماموریت در تبیین اهداف استراتژیک و جهت گیری سازمان ها، تحلیل متن این اسناد اهمیت به سزایی خواهد داشت. صنعت غذا به عنوان یکی از گسترده ترین صنایع در برطرف سازی یکی از نیاز های اساسی مردم در ایران نیازمند پیشرفت و بهبود می‌باشد. بدین منظور ما در این پژوهش به بررسی متن بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت های برتر صنایع غذایی در دنیا و ایران پرداختیم تا تفاوت ها و شباهت های بین جهت گیری این دو گروه را مشخص نماییم. در این پژوهش مقایسه بر 53 شرکت از لیست 500 شرکت برتر مجله فورچون و 42 شرکت برتر ایرانی به زعم وزارت صنعت و معدن صورت گرفته است. همچنین از تکنیک متن کاوی جهت پیش پردازش متون استفاده شد و در ادامه با استفاده از تکنیک خوشه بندی و الگوریتم K-Means شرکت ها در خوشه های مجزا قرار گرفتند. در نهایت با استفاده از تکنیک تصمیم گیری چند شاخصه SAW مهم ترین ریشه ها در هر خوشه رتبه بندی شدند و به تایید خبرگان در زمینه صنایع غذایی رسیدند. متعاقبا بررسی تطبیقی بر خوشه های ایرانی و خارجی صورت گرفت و مشخص گردید که شرکت های خارجی بر مفاهیمی از قبیل توجه به مشتریان و ایجاد یک تصویر بهتر از سازمان تاکید دارند، در حالیکه شرکت های ایرانی بیشتر بر محصول، توسعه و کلی گویی تمرکز دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - طراحی و تبیین مدل یکپارچه تفکر استراتژیک به عنوان شایستگی سازمانی (مورد مطالعه: شرکت ملی گاز ایران)
نیما رحمانی میرزا حسن حسینی محمد محمودی میمند محمدتقی امینی

زمینه: مطالعاتِ دو دهه اخیر در زمینه تفکر استراتژیک، در دو شاخه روانشناسی و مدیریت توسعه یافته است. محققین اخیراً رویکرد تلفیقی که سبب توسعه یک شایستگی سازمانی میشود را پیشنهاد نموده اند. هدف : هدف این پژوهش آن است که مدلی یکپارچه و فرایندی از تفکر استراتژیک به عنوان ی چکیده کامل

زمینه: مطالعاتِ دو دهه اخیر در زمینه تفکر استراتژیک، در دو شاخه روانشناسی و مدیریت توسعه یافته است. محققین اخیراً رویکرد تلفیقی که سبب توسعه یک شایستگی سازمانی میشود را پیشنهاد نموده اند. هدف : هدف این پژوهش آن است که مدلی یکپارچه و فرایندی از تفکر استراتژیک به عنوان یک شایستگی سازمانی و به تفکیک دو بعد محتوایی و راهبردی، جهت مدیران شرکت ملی گاز تدوین گردد بطوریکه عناصر محتوایی، راهبردی، عوامل ایجابی منحصربفرد، عوامل زمینه ساز و پیامدهای مورد انتظار آن تبیین گردد. روش: طرح پژوهش، ترکیبی اکتشافی است که از طریق راهبردهای کیفی(داده بنیاد و متاسنتز)مدل مفهومی بدست آمده و سپس از طریق راهبرد کمی، مدل مفهومی پژوهش آزمون و نیکویی برازش آن محاسبه شده است.در بخش کیفی، پس از نمونه گیری هدفمند، از ابزار گردآوری داده شامل مصاحبه نیمه ساختار یافته با مدیران و فیش برداری از اسناد، استفاده شده است.در بخش کمی، براساس قاعده وینزی تعداد نمونه تعیین و ضمن انجام تست STQV6، داده ها با استفاده از پرسشنامه الکترونیکی گردآوری شده است. یافته ها: اقتضائات و الزامات شامل محیطی، سازمانی و ارزشی به عنوان عوامل ایجابی، ویژگی های مدیر بصیر و سازمان کارآفرین به عنوان عوامل زمینه ساز، بعد محتوایی شامل پنج شیوه تفکر واگرا، راهبردها شامل شش شیوه تفکر معطوف به هدف و پیامدهای مورد انتظار شامل چهار قابلیت سازمانی، فرایند تفکر استراتژیک را شکل می دهند. نتایج: تفکر استراتژیک زمانی به عنوان یک شایستگی سازمانی ظهور می یابد که مدیران استراتژیک در محیط سازمانی همچون سازمان کارآفرین، از اقتضائات محیطی و ضرورت آن آگاهی یافته، بصیرت خود را بر پایه شیوه های تفکر واگرا توسعه داده و راهبردهای فکری را در راستای اهداف سازمانی بکارگیرند تا پیامدهای مطلوب سازمانی حاصل گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - بررسی تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی و ارائه راهکار برای آینده‌ای بهتر در ستاد سازمان امور مالیاتی کشور
هانیه شامی زنجانی مصطفی نیکنامی نادرقلی قورچیان امیرحسین محمد داودی

پژوهش حاضر یک مطالعه موردی است که با هدف بررسی تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی در ستاد سازمان امور مالیاتی کشور انجام شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر نحوه اجرا توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کاربران سیستم یادگیری الکترونیکی در ستاد چکیده کامل

پژوهش حاضر یک مطالعه موردی است که با هدف بررسی تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی در ستاد سازمان امور مالیاتی کشور انجام شده است. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر نحوه اجرا توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه کاربران سیستم یادگیری الکترونیکی در ستاد سازمان امور مالیاتی کشور، اعم از مدیران و کارشناسان بود که بر اساس جدول کرجسی و مورگان و با توجه به حجم 890 نفر جامعه پژوهش، حجم نمونه حدود 300نفر برآورد شد که در ستاد سازمان امور مالیاتی کشور توزیع گردید که از این میزان تعداد 284 پرسشنامه جمع‌آوری و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. به‌منظور گردآوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای از پرسشنامه‌ محقق ساخته‌ استفاده شد. بررسی سوال‌های پژوهش با استفاده از آزمون‌های آماری مرتبط شامل تحلیل عاملی اکتشافی برای تعیین عوامل تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی، آزمون t تک نمونه‌ای برای تعیین وضعیت موجود تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی و ضریب آلفای کرونباخ برای بررسی پرسشنامه انجام شده است. یافته‌ها نشان دادند که از نظر کاربران سیستم یادگیری الکترونیکی در ستاد سازمان امور مالیاتی کشور عوامل موثر بر تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی شامل عواملسیستمی، سازمانی، انسانی و جمعیت‌شناختی، بود. میزان مؤلفه‌های عوامل سیستمی، انسانی، جمعیت شناختی و همچنین کل عوامل مؤثر بر تداوم استفاده از یادگیری الکترونیکی از حد متوسط پایین‌تر است و فقط میزان مؤلفه‌ی عوامل سازمانی از نظر کارکنان از حد متوسط بالاتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - آینده نگاری توسعه فناوری حمل و نقل عمومی در شهر قم با تحلیل تاثیرات متقابل
عذرا استواری احمد رضا قاسمی

زمینه: شهر قم هشتمین شهر کشور از لحاظ جمعیت و دومین شهر زیارتی کشور پس از مشهد است وجود مرکزیت پذیرش طلاب علوم دینی و موقعیت جغرافیایی به‌عنوان شاهراه مواصلاتی شمال به جنوب و شرق به غرب، مقوله حمل‌ونقل را به‌ مسئله‌ای مهم در این شهر مبدل ساخته است.هدف: آینده نگاری توسعه چکیده کامل

زمینه: شهر قم هشتمین شهر کشور از لحاظ جمعیت و دومین شهر زیارتی کشور پس از مشهد است وجود مرکزیت پذیرش طلاب علوم دینی و موقعیت جغرافیایی به‌عنوان شاهراه مواصلاتی شمال به جنوب و شرق به غرب، مقوله حمل‌ونقل را به‌ مسئله‌ای مهم در این شهر مبدل ساخته است.هدف: آینده نگاری توسعه سیستم حمل و نقل عمومی در شهر قم با تحلیل تاثیرات متقابل. روش: با منطق تحلیل و بررسی مورفولوژیک یک سری ابعاد و شاخص‌ها به عنوان عوامل موثر در توسعه حمل و نقل عمومی مشخص شدند و با استفاده از نرم افزار سناریو ویزارد، سناریوهای سازگار از ترکیب شاخص‌های مختلف طبق نظر کارشناسان معاونت حمل و نقل شهر قم، بدست آمدند.یافته‌ها: سناریو سازگار نخست با میزان سازگاری 46 به عنوان سازگارترین سناریو، شامل طراحی تقاطع‌ها، جمعیت ساکن ( رفاه شهروندان)، ایمنی ( رفع نقاط حادثه خیز)، مدیریت حمل و نقل شخصی، نقش پلیس راهنمایی و رانندگی و کاربرد درست چراغ‌های راهنمایی و رانندگی برای مدیریت ترافیک شهر قم انتخاب شد.نتیجه‌گیری: از میان شاخص‌ مختلف ترکیب‌های طراحی تقاطع‌ها، جمعیت ساکن( رفاه شهروندان)، حمل و نقل همگانی، توجه به مسائل زیست محیطی، توسعه و ترویج حمل و نقل پاک، چراغ‌های راهنمایی ورانندگی ، سیستم هوشمند کنترل ترافیک (ITS) و پلیس راهنمایی و رانندگی بیشترین میزان سازگاری رو بدست آورند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - طراحی الگوی حکمرانی سهولت کسب و کار در چارچوب قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی کشور
امیرخسرو فخریان غلامرضا معمارزاده طهران افسانه زمانی مقدم فریدون رهنمای رودپشتی محمد علی افشار کاظمی

10.30495/jmfr.2023.67385.2683

کیفیت حکمرانی نقش بسزایی درچگونگی وکیفیت فضای کسب و کار دارد. لذا این پژوهش با هدف طراحی الگوی حکمرانی سهولت کسب و کار در چارچوب قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور انجام گرفته است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها پیمایشی است و دارا چکیده کامل

کیفیت حکمرانی نقش بسزایی درچگونگی وکیفیت فضای کسب و کار دارد. لذا این پژوهش با هدف طراحی الگوی حکمرانی سهولت کسب و کار در چارچوب قانون برنامه ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور انجام گرفته است. تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ گردآوری داده ها پیمایشی است و دارای رویکرد کمی میباشد. جامعه مورد مطالعه نظام کسب و کار کشور است و تعداد 15 نفر از صاحبنظران حائز شرایط جهت تشکیل پانل خبرگی انتخاب شدند. در بخش کمی و به منظور تست مدل، شهرک صنعتی عباس آباد با تعداد 40000 نفر به عنوان جامعه آماری در نظر گرفته شد و تعداد 380 نفر طبق جدول مورگان بعنوان نمونه آماری و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها میدانی و ابزار گردآوری پرسشنامه می باشد.روایی پرسشنامه ها با بهره گیری از نظرات اساتید و خبرگان امر و پایایی نیز از طریق آلفای کرونباخ (0.76) مورد تایید قرار گرفت. پس از استخراج ابعاد و مولفه ها از مبانی نظری، با استفاده از تکنیک دلفی فازی اشباع نظری حاصل گشت. پس از بررسی برازش مدل ابا استفاده ازمعادلات ساختاری، جهت دستیابی به ترکیب مطلوب مولفه ها از استنتاج فازی استفاده گردید. نتایج نشان داد در امور حاکمیتی، مولفه تک نرخی شدن شدن ارز و ثبات بازار ارز و پوشش نوسانات ؛ در امور قراردادی مولفه سرمایه گذاری داخلی و خارجی و در امور مشارکتی مولفه آشنایی با قوانین دارای بیشترین اهمیت در ترکیب مطلوب می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - مقایسه مدل تنزیل سود نقدی (DDM) با مدل سود باقیمانده (RIM) در فرآیند تشریح و پیش بینی نوسانات قیمت سهام
رضا شباهنگ علی روحی

با توجه به اهمیت تعیین قیمت، جهت مبادله سهام در بازار مربوطه، در این تحقیق مدل قدیمی تنزیل سود نقدی با مدل نوینسود باقیمانده مورد مقایسه قرار گرفته است. مدل سود باقیمانده که برقرارکننده ارتباط بین استانداردهای حسابداری، مفاهیم علماقتصاد و مولفه های مهم مدیریت مالی می با چکیده کامل

با توجه به اهمیت تعیین قیمت، جهت مبادله سهام در بازار مربوطه، در این تحقیق مدل قدیمی تنزیل سود نقدی با مدل نوینسود باقیمانده مورد مقایسه قرار گرفته است. مدل سود باقیمانده که برقرارکننده ارتباط بین استانداردهای حسابداری، مفاهیم علماقتصاد و مولفه های مهم مدیریت مالی می باشد در سال 1995 توسط اولسون 3 معرفی گردید و هم اکنون سهم قابل توجهی ازتحقیقات علمی خارجی را به خود اختصاص داده است.در تحقیق صورت گرفته، نتایج حاصل از تحلیل داده های 77 شرکت در طول دوره 6 ساله 1380-1375با بکارگیری مدلرگرسیون و استفاده از جدول داده های ادغام شده 4 حاکی از برتری مدل سود باقیمانده نسبت به مدل تنزیل سود نقدی در فرآیندتشریح نوسانات قیمت سهام می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - ارزیابی رابطه ارزش مورد انتظار مشتری با عملکرد مدیریت ارتباط با مشتری (CRM)
کامبیز حیدرزاده احمد زنده دل حسین علی سلطانی

جدیدترین مطالعات ( 2004 ) چالشی بالقوه را بین مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) و ارزش مورد انتظار مشتری برای دستیابی به عملکرد برتر نشان می دهد. در واقع، عدم درک مدیریتی از این که" چه چیزی ارزش برتری برای مشتری را شکل می دهد و فرآیندی که نحوه ا مکان عملیاتی شدن این ارزش برا چکیده کامل

جدیدترین مطالعات ( 2004 ) چالشی بالقوه را بین مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) و ارزش مورد انتظار مشتری برای دستیابی به عملکرد برتر نشان می دهد. در واقع، عدم درک مدیریتی از این که" چه چیزی ارزش برتری برای مشتری را شکل می دهد و فرآیندی که نحوه ا مکان عملیاتی شدن این ارزش برای عرضه به مشتری را فراهم می کند؟" یکی از بارزترین موانع در زمینه ارزیابی عملکرد مدیریت ارتباط با مشتری است . سؤال اصلی این پژوهش عبارت از : رابطه ابعاد ارزش مورد انتظار مشتری بر عملکرد ملموس و ناملموس مدیریت ارتباط با مشتری (CRM) در شرکت مادیران (نماینده انحصاری مانیتور ال جی) چگونه است؟ اطلاعات خریداران محصولات شرکت، در دوره شش ماهه اول سال 1384 مورد بررسی قرار گرفته و از سوی دیگر با استفاده ازپرسشنامه اطلاعات مورد نظر خریداران گردآوری شد.متغیرهای اصلی این تحقیق عبارتند از : ارزش عملکردی، ارزش اجتماعی، ارزش احساسی، از دست رفته های احساس شده، وفاداریبه مارک، رضایت مشت ری، عملکرد مدیریت ارتباط با مشتری . از سوی دیگر روش تحقیق حاضر نیز تحقیق همبستگی، با ماهیتکاربردی و مقطعی می باشد نتایج نشان داده ، متغیر "از دست رفته های احساس شده" با هر یک از متغیرهای عملکرد (CRM مبتنی بر رفتار مشتری، رضایت مشتری و وفاداری مشتری رابطه مع کوس ندارد و به عبارت دیگر افزایش ضایعات و صدمات درک شده مادی و غیر مادی از خرید محصول موردبررسی در این پژوهش (مانیتور ال جی ) باعث کاهش وفاداری یا نارضایتی نمی گردد که می تواند ناشی از کیفیت محصول و کیفیت درک شده از خدمات ارایه شده توسط شرکت مذکور باشد . ارزش احساسی و ارزش اجتماعی رابطه مستقیم با عملکرد CRM مبتنی بر رفتار مشتری در جامعه آماری پژوهش را مشخص کردند که حاکی از شناخته شده بودن محصول (مانیتور ال جی ) در بازار ایران داشته و احساسمطلوبیت کلی و مطلوبیت اجتماعی ناشی از استفاده از کالای مذکور را از سوی مشتریان نمایان می کند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - بررسی پیاده سازی نقشه استراتژی کارت امتیازی متوازن در دو سازمان ایرانی
دکتر محسن الوندی فاطمه عاملی

از سال 1992 مجموعه بحث های نظری مربوط به مشکلات استفاده از معیارهای مالی در ارزیابی عملکرد ، بحث پیرامون اندازهگیری دارایی های نامشهود و برطرف ساختن شکاف بین تدوین و اجرای استراتژی، مدیریت را به سمت به کارگیری کارتامتیازی متوازن سوق داد . زمینه زیربنایی این مدل این است چکیده کامل

از سال 1992 مجموعه بحث های نظری مربوط به مشکلات استفاده از معیارهای مالی در ارزیابی عملکرد ، بحث پیرامون اندازهگیری دارایی های نامشهود و برطرف ساختن شکاف بین تدوین و اجرای استراتژی، مدیریت را به سمت به کارگیری کارتامتیازی متوازن سوق داد . زمینه زیربنایی این مدل این است که هیچ معیار منفردی نمی تواند بازتاب شفافی از عملکرد یکسازمان باشد. جامع و فراگیر نبودن معیارهای عملکرد سنتی از جمله معیارهای مالی و تأکید بر تئوری ذینفعان شرکتها را وادارنمود تا به رضایت متوازن بین افراد مرتبط با سازمان توجه نمایند؛ این امر موجب حرکت سازمانها به سمت کارت امتیازیمتوازن شد . این مقاله به بررسی تأثیر بکارگیری نقشه استراتژی و نتایج حاصل از آن در دو سازمان ایرانی می پردازد. به دلیلماهیت تحقیق از شیوه مطالعه موردی 1 جهت انجام این پژوهش کاربردی استفاده شده است. نمونه های مورد مطالعه در اینتحقیق دو سازمان ایرانی هستند که درحال بکارگیری این ابزار در چارچوب کارت امتیازی متوازن می باشند.نتایج مطالعه بیانگر آنست که ترسیم نقشه استراتژی، سازمانها را در تقویت کار تیمی و همسو سازی سرمایه سازمانی، اطلاعاتیو انسانی با استراتژی های سازمان یاری می رساند . علیرغم وجود پاره ای از مشکلات فرهنگی و مدیریتی در دو سازمان موردمطالعه، استقرار این مدل به توسعه سازمانی کمک فراوانی نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - بررسی دو روایت از ماجرای جیش اسامه
عبدالرحیم قنوات

از ماجرای مشهور سپاه اسامه دو روایت در دست گرفته است : روایت مورخان سده هایاول هجری (واقدی، ابن سعد، ابن هشام، یعقوبی، بلاذری، طبری) و روایت متکلمانشیعه که عمدتا توسط شیخ مفید در کتاب الارشاد بیان شده است . مورخان مذکور بادر نظر گرفتن حوادث قبل و همزمان با این رخداد آن چکیده کامل

از ماجرای مشهور سپاه اسامه دو روایت در دست گرفته است : روایت مورخان سده هایاول هجری (واقدی، ابن سعد، ابن هشام، یعقوبی، بلاذری، طبری) و روایت متکلمانشیعه که عمدتا توسط شیخ مفید در کتاب الارشاد بیان شده است . مورخان مذکور بادر نظر گرفتن حوادث قبل و همزمان با این رخداد آن را گزارش کرده اند، ولی روایت وتحلیل شیخ مفید از این ماجرا با توجه به پیامدهای آن (از نظر شیخ ) صورت پذیرفتهاست و می توان آن را تبیین و تحلیلی ناظر به نتیجه و غایت آن قلمداد کرد . روایتمورخان مذکور، با نوعی آسان گیری توأم است و آنان در شناخت و ثبت جزئیات اینواقعه مهم اهتمام کافی به کار نبسته اند، امّا محتوای روایت شیخ مفید نیز ضمنناسازگاری با جایگاه معنوی و حتی سیاسی پیامبر (ص)، به دلیل عدم توجه کافی بهعوامل قبل و همزمان با این واقعه مقبول نمی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - مناسبات طغاتیموریان و سربداران: پژوهشی برپایه داده‌های سکه‌شناختی
نسرین میراخورلو محبوبه شرفی

10.30495/jhcin.2023.21783

این مقاله بر موضوع مناسبات طغاتیموریان و سربداران متمرکز شده و می کوشد برپایه داده های سکه‌شناختی تحلیلی دقیق تر از روابط این دو حکومت محلی به دست دهد. بنابر یافته ها، سربداران در مناسبات خود با طغاتیمور سیاستی مسالمت‌جویانه در پیش گرفتند و سکه‌های طغاتیمور در ‌گستر چکیده کامل

این مقاله بر موضوع مناسبات طغاتیموریان و سربداران متمرکز شده و می کوشد برپایه داده های سکه‌شناختی تحلیلی دقیق تر از روابط این دو حکومت محلی به دست دهد. بنابر یافته ها، سربداران در مناسبات خود با طغاتیمور سیاستی مسالمت‌جویانه در پیش گرفتند و سکه‌های طغاتیمور در ‌گستره قلمرو آنان، در شهرهایی مانند سمنان، دامغان، اسفراین و سبزوار ضرب ‌می‌شد. علت اصلی این امر شرایط سیاسی جامعه آن روز به‌خصوص تهدیداتی است که حاکمان آل‌کرت بر سربداران اعمال می‌کردند و در نتیجه سربداران به‌منظور توسعه قلمرو خود و حفظ امنیت در مرزها، با طغاتیمور سیاست تعامل درپیش گرفتند، اما پس ‌از مرگ طغاتیمور سیاست تقابل و رویارویی و تلاش سربداران در زمینه استقلال و گسترش آموزه‌های شیعی تبلور بیش‌تری یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - بازسازی آثار معماری در دوره تیموریان
ولی الله کاوسی

بازسازی بناهای دوره های پیشین وجهی بارز از معماری دوره تیموریان است. آغازگر این جریان شخصتیمور بود. او مال بسیاری صرف ساخت و ساز کرد و برخی بناهای بازمانده از پیش را هم از نو ساخت.شاهرخ، پسر و جانشین تیمور، بیش از پدر به بازسازی آثار توجه کرد. در زمان او، شاهزادگان و در چکیده کامل

بازسازی بناهای دوره های پیشین وجهی بارز از معماری دوره تیموریان است. آغازگر این جریان شخصتیمور بود. او مال بسیاری صرف ساخت و ساز کرد و برخی بناهای بازمانده از پیش را هم از نو ساخت.شاهرخ، پسر و جانشین تیمور، بیش از پدر به بازسازی آثار توجه کرد. در زمان او، شاهزادگان و درباریانهم برای احداث و بازسازی بناها تا حدی اختیار یافتند. پس از شاهرخ، جریان تعمیر آثار همچنان تداومیافت و میرزا اب والقاسم بابر و سلطان اب وسعید در این زمینه کوشش هایی کردند. سپس سلطان حسین بایقراو وزیرش، عل یشیر نوایی، برخی از آثار پیشین را بازسازی کردند. همچنین بسیاری از صاح بمنصبان وحتی توانگران ناوابسته به دربار، با ساخت و سازهای گونه گون بر شمار بناها افزودند. اگر چه از آثار بازسازیشده عهد تیموریان جز اندک نمونه هایی باقی نمانده است، روایت مورخان این دوره کمبود آگاهی را تاحدی جبران م یکند. به نظر می رسد این بخش از معماری آن عصر از دید پژوهشگران معاصر پنهان مانده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - یورش تیمور به شام (803ﻫ): زمینه‌ها و علت‌ها
شهربانو نظریان معصومعلی پنچه هادی عالم زاده

10.30495/jhcin.2023.22797

تِیْمور گورْکانی (ﺣﻜ. 771-807ﻫ) در سومین مرحله از یورش های خود، یورش هفت ساله، در 803ﻫ به شام لشکر کشید. در این مقاله زمینه ها و علل لشکرکشی تیمور به شام بررسی شده، مسئله ای که به جنبه‌های گوناگون آن در پژوهش های پیشین توجهی نشده است. در سیاست های توسعه طلبانه و چکیده کامل

تِیْمور گورْکانی (ﺣﻜ. 771-807ﻫ) در سومین مرحله از یورش های خود، یورش هفت ساله، در 803ﻫ به شام لشکر کشید. در این مقاله زمینه ها و علل لشکرکشی تیمور به شام بررسی شده، مسئله ای که به جنبه‌های گوناگون آن در پژوهش های پیشین توجهی نشده است. در سیاست های توسعه طلبانه و دین مدارانه تیمور یورش به سرزمین های شام و مصر در اولویت نبود. او بارها کوشید با نامه نگاری و دیپلماسی نظر ممالیک را به ایجاد روابط مسالمت آمیز جلب کند؛ واکنش ممالیک به پیشنهادهای تیمور، دور از تدبیر و آداب دیپلماتیک بود. راهبرد کلان ممالیک در مواجهه با تیمور، نه صلح و نه جنگ بود، در حالی که تیمور در پی برقراری رابطه سیاسی و اقتصادی و حداکثر پذیرش دست نشاندگی از سوی ممالیک بود. ممالیک نه تنها به مکاتبات تیمور روی خوش نشان نداند، بلکه ایلچیان او را کشتند و بارها به درخواست تیمور برای آزادی یکی از سرداران اش وقعی ننهادند. در این شرایط بود که تیمور به شام حمله کرد و در شهرهای آن به ویژه دو شهر اصلی آن‌جا، حلب و دمشق، دست به کشتار و ویرانی زد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - تاریخ خیرات و اصح التواریخ: معرفی دو تاریخ عمومی از سده نهم هجری و بررسی بازنمایی تاریخ صدر اسلام در آنها
علی کالیراد

10.30495/jhcin.2018.12894

تاریخ خیرات و اصح التواریخ، نوشته محمد بن فضل‌الله موسوی، از تاریخ‌های عمومی کمترشناخته‌شده سده نهم هجری اند. مقاله حاضر، ضمن معرفی این دو کتاب، به چگونگی بازنمایی تاریخ صدر اسلام در این دو اثر متعلق به عصر تیموری، با تکیه‌بر تاریخ خیرات، پرداخته است. اگرچه نوشته‌های مو چکیده کامل

تاریخ خیرات و اصح التواریخ، نوشته محمد بن فضل‌الله موسوی، از تاریخ‌های عمومی کمترشناخته‌شده سده نهم هجری اند. مقاله حاضر، ضمن معرفی این دو کتاب، به چگونگی بازنمایی تاریخ صدر اسلام در این دو اثر متعلق به عصر تیموری، با تکیه‌بر تاریخ خیرات، پرداخته است. اگرچه نوشته‌های موسوی در بادی نظر از منظر داده‌های تاریخ‌نگارانه و ارزش ادبی چندان حائز اهمیت نمی‌نماید، اما بازتاب دهنده نگاه وی به تاریخ صدر اسلام، به‌عنوان فردی باورمند به حقانیت مذهبی ـ سیاسی علی و آل علی(ع) و متأثر از آموزه‌های صوفیانه روزگار خویش است. این نگاه را می‌توان نمونه‌ای از رویکردهای دینی در خراسان عهد تیموری شمرد. افزون بر این، حاشیه‌نویسی‌ها و تغییراتی که در سده‌های بعد به نسخه‌های تاریخ خیرات و اصح التواریخ راه یافته به‌مثابه خوانش متفاوت خوانندگان از متن و انعکاس‌دهنده دگرگونی در مرزبندی‌های هویت شیعی در ایران طی سده‌های نهم تا سیزدهم هجری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - نقد کتاب زنان خاندان عصر تیموری
سیدهادی ذبیحی

10.30495/jhcin.2022.20103

دوره تیموری اگرچه یکی از دوره های مهم تاریخ ایران است، اما به آن کمتر پرداخته شده است. یکی از زمینه‌های تحقیقی مغفول‌مانده این دوره، بررسی جایگاه و نقش زنان تیموری ا ست. کتاب زنان خاندان عصر تیموری نخستین کتابی است که به این موضوع پرداخته و ازاین رو درخور تحسین است. چکیده کامل

دوره تیموری اگرچه یکی از دوره های مهم تاریخ ایران است، اما به آن کمتر پرداخته شده است. یکی از زمینه‌های تحقیقی مغفول‌مانده این دوره، بررسی جایگاه و نقش زنان تیموری ا ست. کتاب زنان خاندان عصر تیموری نخستین کتابی است که به این موضوع پرداخته و ازاین رو درخور تحسین است. با این حال اشکالاتی نیز به آن راه یافته که در این مقاله به آن‌ها اشاره خواهد شد. نقد حاضر در دو بخش تنظیم شده‌است: الف. بررسی اجمالی فصل‌های کتاب ب. ایرادات کلی کتاب )که شامل 5 مورد است: 1. شیوه نادرست استفاده از منابع و مآخذ 2. غلبه نگاه فمینیستی و تناقض‌گویی 3. عدم پرداختن به جزئیات 4. عدم تحلیل و اظهارنظر قطعی 5. ادعاهای نادرست تاریخی). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - جریانهای متمهدیانه در هند و ایران: مورد مطالعه، مهدویه و نوربخشیه
حسام الدین حجت زاده محمد باغستانی کوزه گر شهربانو دلبری

10.30495/jhcin.2021.17617

هم زمان با اوج گیری کنش های جریان های متمهدیانه ایرانی هم چون نوربخشیه در عصر تیموری، حرکت هایی مشابه از اواخر سده نهم هجری در شبه قاره هند آغاز شد که هدف اصلی رهبران آن ها مانند سیدمحمد جونپوری، مؤسس جریان مهدویه که به اهل سنت نزدیک بودند، جریان سازی اجتماعی حول محور ا چکیده کامل

هم زمان با اوج گیری کنش های جریان های متمهدیانه ایرانی هم چون نوربخشیه در عصر تیموری، حرکت هایی مشابه از اواخر سده نهم هجری در شبه قاره هند آغاز شد که هدف اصلی رهبران آن ها مانند سیدمحمد جونپوری، مؤسس جریان مهدویه که به اهل سنت نزدیک بودند، جریان سازی اجتماعی حول محور ادعاهای مهدویت شان بود. سؤال پژوهش حاضر این است که تشابهات و تفاوت های احتمالی دو جریان مهدویه و نوربخشیه کدام اند؟ در این مقاله مهم ترین تشابهات و تفاوت های دو جریان از منظر باورها، روش های تعامل اجتماعی و کنش های سیاسی و نظامی مقایسه می شوند. در این پژوهش نشان داده شده است که رهبران مهدویه و نوربخشیه در مواردی مانند تلاش برای جلب حمایت بزرگان صوفیه، تحریف برخی اصول طریقت های صوفیانه شان و تشکیل گروه های مسلح به هم شباهت دارند. در عین حال، تلاش رهبران مهدویه برای جلوگیری از علم آموزی و ارتباط مریدان با غیرمهدویان و اعتقاد نوربخشیه به تقدم شریعت بر طریقت و به نوعی تناسخ، مهم ترین تفاوت های دو جریان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - تاریخ قبچاق خانی، تاریخ عمومی ناشناخته‌ای از قرن دوازدهم هجری
اسماعیل چنگیزی اردهایی

چکیده دوره دوم تیموریان هند (1118-1274هـ) از جمله دوره‌هایی است که تألیف کتب تاریخی در آن رونق داشته و به لحاظ کمی، بسیار پرشمار است. کتاب تاریخ قبچاق خانی به دست قبچاق خان، از امرای نظامی دستگاه تیموری/بابُری، در همین دوره نوشته شده و در بردارنده اطلاعاتی نو از رویداده چکیده کامل

چکیده دوره دوم تیموریان هند (1118-1274هـ) از جمله دوره‌هایی است که تألیف کتب تاریخی در آن رونق داشته و به لحاظ کمی، بسیار پرشمار است. کتاب تاریخ قبچاق خانی به دست قبچاق خان، از امرای نظامی دستگاه تیموری/بابُری، در همین دوره نوشته شده و در بردارنده اطلاعاتی نو از رویدادهای روزگار اوست. کتاب در زمره تاریخ‌های عمومی است و سبکی ساده، روان و بی تکلف دارد و به زبان فارسی نگاشته شده است. نویسنده تلاش کرده است با مختصرنویسی، چکیده‌ای از تمامی تاریخ بشری را در یک مجموعه تاریخی تک جلدی بگنجاند. در تاریخ پس از اسلام، نگاه او بیشتر به شرق معطوف است و به‌ویژه رویدادهای سه منطقه همسایه، یعنی، ایران، آسیای میانه و هند، پر اهمیت‌تر به شمار می‌رود. از این کتاب، اطلاعاتی مفید درباره قزاقان، قرقیزها و ازبکان به دست می‌آید. مخصوصا، با توجه به قلت منابع در باره حکومت شیبانیان، گزارش‌های دقیق قبچاق خان از دو شعبه ایشان (ابوالخیریان و عربشاهیان/جانیان) که در ماوراء النهر حکمرانی داشتند، اهمیت تاریخی بسیاری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - روندها و روش‌شناسی‌های پژوهشی در مطالعات مدیریت دولتی: تحلیل محتوای نشریات برتر در یک دوره‌ی پنج‌ساله (2014-2010)
حمزه صمدی میارکلائی حسین صمدی میارکلائی

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل روندهای پژوهشی و روش‌شناسانه‌ی آشکار در مطالعه‌ی اداره‌ی امور عمومی، به ویژه، در محتوای نشریه‌ی اداره-ی امور عمومی و توسعه و نشریه‌ی بین‌المللی مدیریت دولتی در یک دوره‌ی 5 ساله (2014-2010) است. روش: پژوهش حاضر از نوع کیفی مبتنی بر تح چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل روندهای پژوهشی و روش‌شناسانه‌ی آشکار در مطالعه‌ی اداره‌ی امور عمومی، به ویژه، در محتوای نشریه‌ی اداره-ی امور عمومی و توسعه و نشریه‌ی بین‌المللی مدیریت دولتی در یک دوره‌ی 5 ساله (2014-2010) است. روش: پژوهش حاضر از نوع کیفی مبتنی بر تحلیل محتوا است و از رویکرد توصیفی- تحلیلی برای توصیف و ارزیابی محتوای مقالات منتشرشده‌ی نشریه‌ها استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که نشریه‌ی اداره‌ی امور عمومی و توسعه مقالاتی را مورد توجه بیشتر قرار می‌دهد که از روش‌های کیفی گردآوری و تحلیل داده‌ها استفاده می‌کنند، اما نشریه‌ی بین‌المللی مدیریت دولتی بیشتر بر مقالاتی تأکید می‌کند که از روش‌های کمّی گردآوری و تحلیل داده‌ها استفاده می‌کنند. در مورد موضوع‌های پژوهشی مورد توجه، هر دو نشریه در راستای یکدیگر و در مسیر مأموریت از پیش تعیین‌شده‌ی خود حرکت می‌کنند. تأکید مشترک هر دو نشریه بر موضوع-هایی از قبیل: خدمات عمومی و انگیزه‌ی خدمات عمومی، همکاری‌های دولتی- خصوصی- جامعه‌ی مدنی (شهروندان)، حکمرانی و حکمرانی خوب، عملکرد بخش دولتی، اصلاحات اداری و مدیریتی در بخش دولتی، الگوها و مبانی نظری مدیریت دولتی و اداره‌ی امور عمومی، و تمرکززدائی و آزادی عمل دولت‌های محلی قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - شناسایی و تبیین عوامل مؤثر بر ماهیت کار مدیران دولتی ایران
حمزه صمدی میارکلائی حسین صمدی میارکلائی

زمینه: باتوجه به شرایط‌جهانی و تلاش‌دولت برای کاهش‌اتکاء به درآمدهای‌نفتی و افزایش سهم‌مالیات در بودجه‌ی‌سالانه‌ی‌دولت، نظام‌مالیاتی به‌طورعام، و کارکنان و مدیران‌ادارات امورمالیاتی به‌طورخاص، ازطریق اجرای سیاست‌های‌مالیاتی‌مصوب، اهمیت وجایگاه ویژه‌ای در جهت‌بهبود وضعیت چکیده کامل

زمینه: باتوجه به شرایط‌جهانی و تلاش‌دولت برای کاهش‌اتکاء به درآمدهای‌نفتی و افزایش سهم‌مالیات در بودجه‌ی‌سالانه‌ی‌دولت، نظام‌مالیاتی به‌طورعام، و کارکنان و مدیران‌ادارات امورمالیاتی به‌طورخاص، ازطریق اجرای سیاست‌های‌مالیاتی‌مصوب، اهمیت وجایگاه ویژه‌ای در جهت‌بهبود وضعیت‌اقتصادی کشور دارند. هدف: هدف این پژوهش شناسایی عوامل‌موثر بر ماهیت‌کار مدیران‌مالیاتی استان‌مازندران در اجرای سیاست‌های‌مالیاتی است. روش: روش پژوهش از لحاظ هدف، توصیفی- توسعه‌ای است. دراین‌پژوهش، مدیران اداره کل و ادارات امورمالیاتی استان مازندران به عنوان جامعه‌‌ی آماری انتخاب و 127 نفر به عنوان نمونه تعیین شده‌اند. از طریق بررسی ادبیات نظری و مصاحبه با خبرگان و با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند، ابعاد و مولفه-های متغیرهای پژوهش شناسایی شدند، که در نهایت، مدل پژوهش استخراج گردید و با ابزار پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از نرم-افزارهای آماری SPSS و LISREL تحلیل‌شده‌اند‌. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که متغیر کنترل‌سازمانی اثر مثبت، مستقیم ومعنی‌داری بر ارزش‌های(اجتماعی(67/4) و فردی(11/4)) مدیران مالیاتی دارد؛ ارزش‌های‌اجتماعی مدیران‌مالیاتی بر ارزش‌های‌فردی آن‌ها اثرگذاراست (06/8)؛ کنترل‌سیاسی بر کنترل‌سازمانی و ارزش‌های‌فردی مدیران‌مالیاتی (90/2) اثر مثبت، مستقیم و معنی‌داری دارد، اما بر ارزش‌های‌اجتماعی آن‌ها اثر مثبت، مستقیم و معنی‌داری ندارد (26/1). نتیجه‌گیری: نتایج این‌پژوهش بینشی را به مدیران‌دولتی ارائه می‌نماید که به آن‌ها کمک‌می‌کند تا عوامل‌موثر بر کارخود را شناسایی‌کرده و براساس آن رفتارکنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - راستی آزمایی پارادوکس بهره وری فناوری اطلاعات در اداره کل امور مالیاتی آذربایجان شرقی
اکبر پورحسن هرزندی غلام رضا رحیمی

چکیده زمینه: علیرغم محوریت فناوری اطلاعات در دنیای کنونی، بهره وری به عنوان عامل اصلی موفقیت سازمان ها محسوب می شود. در نتیجه با توجه به پتانسیل بسیار زیادی که کاربرد فناوری اطلاعات بر روی کاهش هزینه ها، افزایش بهره وری و بهبود استانداردهای زندگی دارد؛ سرمایه گذاری بر ر چکیده کامل

چکیده زمینه: علیرغم محوریت فناوری اطلاعات در دنیای کنونی، بهره وری به عنوان عامل اصلی موفقیت سازمان ها محسوب می شود. در نتیجه با توجه به پتانسیل بسیار زیادی که کاربرد فناوری اطلاعات بر روی کاهش هزینه ها، افزایش بهره وری و بهبود استانداردهای زندگی دارد؛ سرمایه گذاری بر روی فناوری اطلاعات شدیداً مورد توجه سازمانها واقع شده است. هدف: پژوهش حاضر بدنبال راستی آزمایی پارادوکس بهره وری فناوری اطلاعات از طریق بررسی تأثیر بکارگیری فناوری اطلاعات بر بهره وری در اداره کل امور مالیاتی آذربایجان شرقی از دیدگاه کارکنان سازمان مذکور، می باشد.روش تحقیق: روش مورد استفاده در این تحقیق روش توصیفی - پیمایشی است و نمونۀ مورد بررسی شامل 256 نفر از مدیران و کارکنان سازمان می باشد که به شیوۀ نمونه گیری هدفدار انتخاب شده اند. همچنین بمنظور جمع آوری داده های تحقیق از پرسشنامه ای سی سؤالی استفاده شده است. یافته ها: نتایج این تحقیق، نشان می دهد که بکارگیری فناوری اطلاعات در اداره کل امور مالیاتی آذربایجان شرقی، بهره وری سازمان مذکور را افزایش داده است.نتیجه گیری: مطلوبست مدیران اداره کل امور مالیاتی آذربایجان شرقی با سرمایه گذاری هدفمند،؛ بهینه و موثر بر روی امکانات و تجهیزات فناوری اطلاعات، بدنبال بهبود شاخص های کارایی و اثربخشی به تبع آن افزایش بهره وری سازمان متبوعشان باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - گونه شناسی سازمانهای بخش عمومی و دولتی ایرانی منطبق بر عوامل فرایندی و ساختاری مترتب بر آنها
داود خدادادی قلعه سلیمی مهدی مرتضوی غلامرضا معمارزاده طهران

در این مطالعه به بوسیله شقوقی از رویکرد استقرایی و با ابزار گونه شناسانه نظری و تجربی ، با هدف ترسیم مرزی مشخص و معین میان سازمان های دولتی و عمومی برمبنای ویژگی های ساختاری و فرایندی به تحلیل های پردامنه ای از سازمان ها اقدام شده است. در این راستا، ابتدا به شناسایی عو چکیده کامل

در این مطالعه به بوسیله شقوقی از رویکرد استقرایی و با ابزار گونه شناسانه نظری و تجربی ، با هدف ترسیم مرزی مشخص و معین میان سازمان های دولتی و عمومی برمبنای ویژگی های ساختاری و فرایندی به تحلیل های پردامنه ای از سازمان ها اقدام شده است. در این راستا، ابتدا به شناسایی عواملی بمنظور گونه شناسیِ مفهومی این سنخ سازمانها اقدام و سپس متعاقب آن بر مبنای نتایجِ مطالعاتِ پیشین ،به سنخ شناسی تجربی سازمان های مذکور اقدام شده است. پس از تحلیل های گونه شناختی بعمل آمده ، یک طبقه بندی موردمبناء از سازمانهای عمومی و دولتی بر اساس معیارهایی همچون (غیر بهره منداز انحصار،انحصاری و رقابتی- ترتیبات تنظیم و مقررات گذاری- تامین مالی غیردولتی دولتی و غیره) ارایه شده است که تمامی ترتیبات ساختاری و فرایندی سازمان های دولتی و عمومی را لحاظ نموده است.این پژوهش ضمن ارایه الگویی از مرزبندی و طبقه بندی معین از سازمان های دولتی و عمومی، مدیران و ذینفعان این سنخ از سازمان ها را در گذار و رهایی از بندِ تعلقات، تقلیدها، اجبارهاو هنجارهای نهادی در شناختِ سازمانهای متبوع خود یاری رسانده و می تواند به عنوان یک چارچوبِ مرجع در انتخابهای مرتبط با ساختارو فرایند سازمانی مطرح گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - بهبود مدل راهبردی حکمرانی امور محلی در جمهوری اسلامی ایران
محمد امیرآبادی سیدجواد امینی

10.30495/ijpa.2022.68364.10961

زمینه: حوزه سیاست و مسائل مربوط به آن در حال دگرگونی و گسترش بوده، چگونگی حکومت کردن، مطابق معیار‌های حکومت مطلوب بیش از پیش اهمیت یافته و در حوزه‌های مختلف از جمله قانون‌گذاری، سیاست‌گذاری عمومی و علوم مرتبط با آن مورد توجه قرار می‌گیرد. هدف: تحقیق حاضر با هدف ارائه چکیده کامل

زمینه: حوزه سیاست و مسائل مربوط به آن در حال دگرگونی و گسترش بوده، چگونگی حکومت کردن، مطابق معیار‌های حکومت مطلوب بیش از پیش اهمیت یافته و در حوزه‌های مختلف از جمله قانون‌گذاری، سیاست‌گذاری عمومی و علوم مرتبط با آن مورد توجه قرار می‌گیرد. هدف: تحقیق حاضر با هدف ارائه طرح راهبردی حکمرانی امور محلی در جمهوری اسلامی ایران و بهبود مدل آن انجام شده است. روش‌ها: روش پژوهش حاضر از نوع آمیخته می باشد. در تحقیقات آمیخته هم از روش کیفی و هم از روش کمی استفاده می شود. در بخش کیفی این تحقیق از استراتژی تحلیل مضمون استفاده شده است. در بخش کمی جهت انتخاب استراتژی بهینه از تحلیل سوات استفاده شد. در بخش کیفی پژوهش، جامعه آماری اساتید دانشگاهی که با موضوع حکمرانی محلی آشنا بوده و همچنین نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان شورا‌های اسلامی شهر و روستا، شهرداران، استانداران و فرمانداران می‌باشند. روش نمونه‌گیری بر اساس گلوله برفی تا اشباع نظری می‌باشد. جامعه آماری در فاز کمی پژوهش کلیه متخصصان و اساتید حوزه حکمرانی محلی، نمایندگان مجلس، شورای شهر و مقامات وزارت کشور است که رقم دقیقی وجود ندارد. یافته‌ها: براساس یافته‌های تحقیق ابعاد طرح راهبردی حکمرانی امور محلی در جمهوری اسلامی ایران شامل سیاست‌گذاری محلی، حکمرانی محلی مبتنی بر قانون، توزیع عادلانه منابع در کشور، پاسخگویی صریح، مدیریت مشارکتی، تمرکززدایی و برنامه‌ریزی غیرمتمرکز، ایجاد اعتماد و وفاق اجتماعی، تقویت زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی، فراهم کردن زمینه سرمایه‌گذاری محلی و تعاملات فرهنگی هستند که منجر به پیامد‌های قدرت ملی، رشد اقتصادی و کسب اعتبار بین‌المللی می‌شود. بر اساس تحلیل سوات و اولویت بندی انجام شده، از بین استراتژی های پیشنهادی، استراتژی های SO به منزلة بهترین استراتژی جهت حکمرانی امور محلی در جمهوری اسلامی ایران انتخاب می شود. تأکید استراتژی های دستة SO بر این است که با ارائة راهکارهای اجرایی ضمن استفاده از قوت‌ها، از فرصت‌هایی که برای آن موجود است نهایت استفاده را به عمل آورد. نتیجه گیری: شکل گیری حکمرانی‌های محلی و سازمان‌های محلی در ساختار اداری ـ مدیریتی دولت‌ها هستیم. توسعه اجتماعی، سیاسی یا اقتصادی تنها زمانی واقعی و معنادار می‌شود، که از پایین ترین سطح جامعه، شروع شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - طراحی مدلی برای استقرار نظام منتورینگ در وزارت امور اقتصادی و دارایی (به روش نظریه پردازی داده بنیاد)
صادق نورمحمدی کیومرث احمدی عادل صلواتی

زمینه: ضرورت بهره برداری مناسب از سرمایه‌های انسانی سازمان‌ها بر لزوم تدوین و به کارگیری الگوهای آموزشی مناسب موقعیت ها و شرایط حال حاضر سازمان تاکید می‌کند. یکی از این الگوها و روش‌های تجربه شده موفق و کاربردی، روش منتورینگ است که بر اساس بررسی صورت گرفته برای سازمان ه چکیده کامل

زمینه: ضرورت بهره برداری مناسب از سرمایه‌های انسانی سازمان‌ها بر لزوم تدوین و به کارگیری الگوهای آموزشی مناسب موقعیت ها و شرایط حال حاضر سازمان تاکید می‌کند. یکی از این الگوها و روش‌های تجربه شده موفق و کاربردی، روش منتورینگ است که بر اساس بررسی صورت گرفته برای سازمان های تخصصی نظیر وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌تواند دستاوردهای قابل توجهی دربر داشته باشد. هدف: باتوجه به تجزیه و تحلیل شرایط موجود و آسیب شناسی‌های به عمل آمده در سازمان مورد مطالعه، این پژوهش با هدف امکان سنجی اجرای طراحی مدلی برای استقرار نظام منتورینگ در وزارت امور اقتصادی ودارایی طراحی و انجام شده است. روش: این پژوهش که به صورت آمیخته اکتشافی انجام گرفته است، با استفاده از نظریه پردازی داده بنیاد بررسی شده است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل خبرگان درون دانشگاهی و کارشناسان و ذیحسابان خبره و با تجربه ی وزارت امور اقتصادی و دارایی است که بعد از نهمین مصاحبه، پژوهش به اشباع نظری رسید. همچنین جامعه آماری در بخش کمی شامل 322 نفر می‌باشد. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختار یافته می‌باشد و ابزار گردآوری بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته مستخرج از مصاحبه با خبرگان می‌باشد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان می دهد که بارهای عاملی مدل در حالت تخمین استاندارد، برای تمام شاخص ها و مؤلفه بیشتر از ۳/۰ بوده و مقدار قابل قبولی است. همچنین ارزشt همه شاخص‌ها و مؤلفه‌ها بیشتر از مقدار ۹۶/۱ می‌باشد. بنابراین مؤلفه های شرایط علّی، راهبردها، زمینه، شرایط مداخله گر و پیامدها از نظر پاسخ‌دهندگان از جمله عوامل مؤثر بر طراحی مدلی جامع جهت استقرار نظام منتورینگ در وزارت امور اقتصادی ودارایی می‌باشند. نتیجه گیری: طبق نظر خبرگان مدل به دست آمده در این پژوهش را می‌توان به عنوان الگویی مناسب برای استقرار نظام منتورینگ در وزارت امور اقتصادی ودارایی معرفی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - تحلیل خط مشی عملیاتی تاثیر سیستم های پرسش و پاسخ فارسی بر بهبود عملکرد سازمان امور مالیاتی کشور
علی احسانی سید عبداله امین موسوی محمود البرزی مریم رستگارپور

10.30495/ijpa.2022.67427.10897

زمینه و هدف: سازمان ها در تلاش برای بهبود عملکرد، در ارائه خدمات هوشمند هستند. سیستم هوشمند پرسش و پاسخ نوعی دستیار مجازی است که قادر به تعامل با کاربران هستند. هدف این مقاله بررسی این است که آیا ویژگی‌های سیستم پرسش و پاسخ می‌تواند بر بهبود عملکرد سازمان مالیاتی تأثیر چکیده کامل

زمینه و هدف: سازمان ها در تلاش برای بهبود عملکرد، در ارائه خدمات هوشمند هستند. سیستم هوشمند پرسش و پاسخ نوعی دستیار مجازی است که قادر به تعامل با کاربران هستند. هدف این مقاله بررسی این است که آیا ویژگی‌های سیستم پرسش و پاسخ می‌تواند بر بهبود عملکرد سازمان مالیاتی تأثیر بگذارد.روش: ابتدا سیستم پرسش و پاسخ در بستر وب در اختیار مودیان قرار داده می شود. ابزار مورد استفاده جهت ارزیابی مؤلفه ها و زیر مؤلفه های بدست آمده، پرسشــنامه محقق ساخته بود. جهت ســنجش روایی از ابزار اندازه گیری روایی صوری استفاده شد و در جهت پایایی از روش محاســبه آلفای کرونباخ بهره گرفته شــد.با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، تعداد 384 نفر از مودیان به عنوان حجم نمونه آماری تعیین شدند. سپس داده‌ها از طریق مدل‌سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات برای ارزیابی مدل تحلیل می شوند.یافته ها: ویژگی‌های مرتبط با سیستم های هوشمند پرسش و پاسخ به طور مثبت بر بهبود عملکرد سازمان تأثیر می‌گذارد.نتیجه گیری: این مطالعه اهمیت و تاثیر مثبت سرمایه گذاری سازمان در پذیرش عوامل مرتبط با هوشمند سازی خدمات و تأثیرات فناوری‌های جدید مبتنی بر هوش مصنوعی را برای تقویت رابطه ارباب رجوع و سازمان نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - شناسایی موانع موثر در اجرای بهینه نظام مالیات بر ارزش افزوده در ایران (براساس قانون مالیات بر ارزش افزوده)
هانیه کشتکار رجبی محمدتقی ضیایی بیگدلی

تحقیق حاضر تحت عنوان شناسایی موانع موثر در اجرای بهینه نظام مالیات بر ارزش افزوده با تدوین فرضیاتی چون عدم اطلاع رسانی کافی، ضعف نرم‌افزار مناسب، پیچیدگی سازمان امور مالیاتی و عدم آموزش کافی ماموران مالیاتی و با هدف شناسایی موانع اجرایی موثر در جهت رفع آن‌ها و کمک به به چکیده کامل

تحقیق حاضر تحت عنوان شناسایی موانع موثر در اجرای بهینه نظام مالیات بر ارزش افزوده با تدوین فرضیاتی چون عدم اطلاع رسانی کافی، ضعف نرم‌افزار مناسب، پیچیدگی سازمان امور مالیاتی و عدم آموزش کافی ماموران مالیاتی و با هدف شناسایی موانع اجرایی موثر در جهت رفع آن‌ها و کمک به بهبود این سیستم انجام شده است. روش بکار رفته در این پژوهش توصیفی پیمایشی با هدف کاربردی است که از طریق بررسی‌های میدانی انجام پذیرفته است. برای جمع آوری اطلاعات نیز از پرسشنامه با مقیاس پنج گزینه ای لیکرت استفاده شده است وروایی پرسشنامه ازطریق بررسی محتوایی توسط صاحب نظران تائید گردید و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ صورت گرفته است که با میزان (با میزان786/0) مورد تائید قرار گرفت. نمونه گیری نیز بصورت تصادفی ساده بوده است. تحقیق حاضر در حوزه استان تهران پیاده شده و جامعه آماری این تحقیق نیز 108 نفر از کارکنان امور مالیاتی که متصدیان اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده میباشند در نظر گرفته شده است و تعداد 80نفر از مودیان هستند، تعداد نمونه نیز بر اساس جدول مورگان میباشد. نتایج تحقیق نشان داد که، پیچیدگی سازمان امور مالیاتی، عدم اطلاع رسانی کافی، ضعف نرم‌افزار مناسب، عدم آموزش کافی ماموران مالیاتی بر اجرای بهینه نظام مالیات بر ارزش افزوده موثرند و مشخص گردید عدم آموزش کافی ماموران مالیاتی و عدم اطلاع رسانی کافی نسبت به ضعف نرم‌افزار بیشتر مانع اجرای بهینه نظام مالیات بر ارزش افزوده می‌گردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - بررسی طرح تعدیل نیروی انسانی در وزارت امور اقتصادی و دارایی و تأثیر آن بر بهره‌وری نیروی انسانی
سید علی اکبر افجه لیلا خانزاده اصل

موضوع پژوهش حاضر، بررسی طرح تعدیل نیروی انسانی در وزارت امور اقتصادی و دارایی و تأثیر آن بر بهره‌وری نیروی انسانی می‌باشد. روش انجام این تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی است که هدف، بررسی تأثیرپذیری شاخصهای بهره‌وری کارکنان از اجرای طرح تعدیل نیروی انسانی می‌باشد. جامعه آما چکیده کامل

موضوع پژوهش حاضر، بررسی طرح تعدیل نیروی انسانی در وزارت امور اقتصادی و دارایی و تأثیر آن بر بهره‌وری نیروی انسانی می‌باشد. روش انجام این تحقیق، توصیفی از نوع پیمایشی است که هدف، بررسی تأثیرپذیری شاخصهای بهره‌وری کارکنان از اجرای طرح تعدیل نیروی انسانی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل تمام کارکنان رسمی و پیمانی شاغل در وزارت امور اقتصادی و دارایی می‌باشد. که 300 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که اجرای طرح تعدیل نیروی انسانی در وزارت امور اقتصادی و دارایی بر بهره‌وری کارکنان مؤثر بوده و این دو متغیر دارای رابطه معناداری با یکدیگر می‌باشند. همچنین مشخص گردید که اولویت بندی شاخصهای بهره‌وری از نظر تأثیر پذیری و همبستگی بیشتر با مؤلفه تعدیل نیروی انسانی عبارت است از : بازخور عملکرد، شناخت شغل، سازگاری محیطی، توان کار، اعتبار دستور مدیران، انگیزش و حمایت سازمانی (عدم وجود رابطه معنادار) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - مطالعه کیفیت خدمات بانک ملت پس از واگذاری به بخش خصوصی
ابوالحسن فقیهی آرش شاهین غلام حسن مختاری

ارزیابی سطح انتظارات و ادراکات مشتریان بنگاه‌های واگذار شده به بخش خصوصی به ویژه بانک‌ها می‌تواند در بهبود کیفیت خدمات این بنگاه‌ها موثر باشد. پژوهش حاضر با هدف مطالعه میزان تأثیر خصوصی سازی بر کیفیت خدمات بانک ملت صورت پذیرفته است؛ در این راستا پس از بررسی مطالعات و مق چکیده کامل

ارزیابی سطح انتظارات و ادراکات مشتریان بنگاه‌های واگذار شده به بخش خصوصی به ویژه بانک‌ها می‌تواند در بهبود کیفیت خدمات این بنگاه‌ها موثر باشد. پژوهش حاضر با هدف مطالعه میزان تأثیر خصوصی سازی بر کیفیت خدمات بانک ملت صورت پذیرفته است؛ در این راستا پس از بررسی مطالعات و مقالات موجود در زمینه مکاتب فکری کیفیت خدمات، مدل‌های مختلف کیفیت خدمات و ابزارهای مختلف اندازه گیری آن، پرسشنامه‌ای مطابق با مدل سروکوال به منظور دریافت نظر مشتریان توزیع شده است. تجزیه و تحلیل نتایج نشان داد که واگذاری بانک ملت به بخش خصوصی، منجر به بهبود کیفیت خدمات این بانک نگردیده است. در واقع با وجود آن که ادراکات مشتریان نسبت به عملکرد بانک در تمامی ابعاد با بهبود اندکی مواجه بوده است، افزایش انتظارات مشتریان به واسطه خصوصی شدن بانک، میزان شکاف بین انتظارات و ادراکات آنان را کمابیش افزایش داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - بررسی رابطه بین توانمندی روان‌شناختی و رضایت شغلی (مورد مطالعه: سازمان امور مالیاتی)
محمد ودادی احمد مهرآرا

از دیدگاه توانمندی روان‌شناختی، آگاهی از میزان توانمندی کارکنان یا باورها و احساسات روانی افراد از شغل و سازمان و عوامل افزایش دهنده و تضعیف کننده این باورها و احساسات می تواند گامی در جهت رضایت شغلی و بهبود بهره وری نیروی انسانی باشد. بدین ترتیب هدف مطالعه حاضر بررسی ر چکیده کامل

از دیدگاه توانمندی روان‌شناختی، آگاهی از میزان توانمندی کارکنان یا باورها و احساسات روانی افراد از شغل و سازمان و عوامل افزایش دهنده و تضعیف کننده این باورها و احساسات می تواند گامی در جهت رضایت شغلی و بهبود بهره وری نیروی انسانی باشد. بدین ترتیب هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه بین توانمندی روان‌شناختی با میزان رضایت شغلی در سازمان امور مالیاتی است. مطالعه حاضر بر مبنای روش تحقیق توصیفی ـ پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای نسبی از جامعه آماری تحقیق که شامل کارشناسان مالیاتی (ممیز، سر ممیز و ممیز کل) با استفاده از دو پرسشنامه انجام گردیده است. همچنین جهت تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون T تک متغیره و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. یافته های آماری نشان می دهد که رضایت شغلی با میانگین 134/3 در وضع نسبتاً مطلوبی قرار دارد اما با توجه به تحلیل پرسشنامه ها می توان دریافت که بیشترین نارضایتی مربوط به عوامل بیرونی رضایت شغلی بوده است. میانگین توانمندی روان‌شناختی (040/3) بیانگر این است که این عامل در سازمان از سطح نسبتاً مطلوبی برخوردار است. همچنین نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین توانمندی روان‌شناختی و رضایت شغلی در سازمان امور مالیاتی رابطه معناداری وجود دارد. نهایتاً نتایج رگرسیون چند متغیره نشان داد که از بین متغیرهای توانمندی روان‌شناختی، دو عامل خودمختاری و اعتماد با تغییرات نمرات رضایت شغلی رابطه معنی دار دارد. با توجه به محرز شدن رابطه بین توانمندی روان‌شناختی و رضایت شغلی در سازمان امور مالیاتی، پیشنهاد می گردد این سازمان شرایطی را فراهم آورد که کارکنان 1-شغل خود را با ارزش تلقی نموده و علاقه درونی نسبت به آن داشته باشند. 2- به توانایی و ظرفیت خود برای انجام وظایف محوله اعتقاد داشته باشند. 3- دارای حق انتخاب، آزادی عمل و استقلال در محیط کار باشند. 4- در تصمیم گیری ها مشارکت داشته باشند. 5- به یکدیگر احساس اعتماد و علاقه مندی داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - تدوین مأموریت و چشم انداز مطلوب سازمان رسانه ای، مورد مطالعه؛ شبکه آموزش سیمای جمهوری اسلامی ایران
یوسف نوروزگندشمین طاهر روشندل اربطانی

سازمان‌ها برای حفظ و دستیابی به رشد و توسعه در عصر حاضر بایستی، رسالت و چشم انداز سازمانی خود را مشخص نمایند تا به هدف نهایی سازمانی برسند. شبکه آموزش که به نوبه خود جزو سازمان‌های رسانه‌ای محسوب می‌شود و از مسئولیت اجتماعی خاصی نسبت به سایر رسانه‌ها برخوردار هست و برای چکیده کامل

سازمان‌ها برای حفظ و دستیابی به رشد و توسعه در عصر حاضر بایستی، رسالت و چشم انداز سازمانی خود را مشخص نمایند تا به هدف نهایی سازمانی برسند. شبکه آموزش که به نوبه خود جزو سازمان‌های رسانه‌ای محسوب می‌شود و از مسئولیت اجتماعی خاصی نسبت به سایر رسانه‌ها برخوردار هست و برای رسیدن به اهداف عالی خود نیازمند برنامه‌ریزی راهبردی متناسب با شرایط محیطی و رسالتش هست. هدف این مقاله تدوین مأموریت و چشم انداز سازمانی شبکه آموزش سیمای جمهوری اسلامی ایران به عنوان اولین مرحله برنامه راهبردی هست. برای رسیدن به این هدف افرادی که در حوزه‌ی رسانه و مدیریت آموزشی هم خبرگی آکادمیک و هم خبرگی تجربی داشتند، برگزیده شدند و با آنها مصاحبه عمیق صورت پذیرفت. با تجزیه و تحلیل این مصاحبه‌ها به روش مقوله بندی و کدگذاری ابتدا تعداد240 جمله معنادار شکل گرفت. سپس با کدگذاری مجدد آن‌ها، به 120 جمله معنادار و مرتبط باهدف پژوهش تقلیل یافتند و در نهایت با بررسی این جملات و معانی آن‌ها اجزاء بیانیه مأموریت در قالب 11 مقوله واجزاء بیانیه چشم انداز در قالب 3 مقوله بیان‌شده تقسیم شدند. که بر اساس آنها بیانیه مأموریت و چشم انداز شبکه آموزش تدوین شدند. واژگان کلیدی: چشم‌انداز، شبکه آموزش، صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، کدگذاری و مقوله بندی، مأموریت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - رابطه فناوری های نوین اطلاعاتی و توسعه مدیریت منابع انسانی الکترونیکی
اسماعیل کاوسی سید محمود هاشمی

با پیدایش اینترنت و فراگیری آن در دهه نود میلادی، مدیریت منابع انسانی نیز مانند سایرحوزههای سازمان تحت تاثیر شدید این پدیده قرار گرفت. از این طریق بسیاری از وظایف روزمرهمدیریت منابع انسانی به کارکنان واگذار شده و از کاغذ بازیها و درگیر شدن کارکنان حوزه منابعانسانی در وظ چکیده کامل

با پیدایش اینترنت و فراگیری آن در دهه نود میلادی، مدیریت منابع انسانی نیز مانند سایرحوزههای سازمان تحت تاثیر شدید این پدیده قرار گرفت. از این طریق بسیاری از وظایف روزمرهمدیریت منابع انسانی به کارکنان واگذار شده و از کاغذ بازیها و درگیر شدن کارکنان حوزه منابعانسانی در وظایف اداری و روزمره و بروز تاخیرهای زیاد در انجام فعالیت ها جلوگیری شده است.مدیریت منابع انسانی الکترونیکی ضمن پشتیبانی از مدیران و کارکنان در انجام وظایف معمول خود،فرآیند تغییرات و دگرگونیهای سازمانی را تسهیل می کند. در این مقاله در راستای تبیین تاثیرفناوری های نوین اطلاعاتی بر مدیریت منابع انسانی ازدانشجویان رشته ی ارتباطات دانشگاه آزاداسلامی واحد تهران شرق نظرسنجی به عمل آمده و پس از آزمون فرضیهها نتایج حاصله ارائه شدهاست. تعداداعضای جامعه آماری در این تحقیق حدودا 200 نفر بوده و به دلیل موجود بودن اطلاعات،کل جامعه آماری بدون انجام نمونه گیری مورد بررسی قرار میگیرد روش گردآوری اطلاعات ، روشمیدانی و روش تجزیه و تحلیل داده ها استفاده توامان از آمار توصیفی و استنباطی می باشد دادههایحاصله نشان می دهد که بین کاربرد فناوری های نوین اطلاعاتی وتوسعه مدیریت منابع انسانیالکترونیکی دردانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق رابطه معناداری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - تحلیل محتوای مقالات بین المللی طراحی شهری طی دوره 8 ساله (2012 - 2005 ) میلادی : موضوع و روشهای پژوهش
سینا رزاقی اصل زهرا رستمی نیکو زیبایی

با رشد و توسعه کمی و یکفی مجلات علمی، امروزه تحلیل محتوای مقالات منتشر شده از حیث موضوعی و رو ششناسیبه عنوان دو الگوواره قدرتمند فرایند تحقیق، ضروری است. کشف موضوعات و رو ششناسی مقالات منتشر شده در حوزهطراح یشهری مهم ترین هدف این مقاله به شمار می رود. بدین منظور با استف چکیده کامل

با رشد و توسعه کمی و یکفی مجلات علمی، امروزه تحلیل محتوای مقالات منتشر شده از حیث موضوعی و رو ششناسیبه عنوان دو الگوواره قدرتمند فرایند تحقیق، ضروری است. کشف موضوعات و رو ششناسی مقالات منتشر شده در حوزهطراح یشهری مهم ترین هدف این مقاله به شمار می رود. بدین منظور با استفاده از پایگاه اطلاعاتی SCOPUS مقالاتی کهدر عنوان آنها عبارت طراح یشهری آمده است، در بازه نمونه زمانی ) 2012 - 2005 ( که واجد جدید ترین رویکردهای نظریمی باشد، جمع آوری و مورد بررسی قرار گرفت هاند. یافت ههای این نوشتار نشان م یدهد که مباحث طراح یشهری بو مشناختی ومحیط زیستی واجد بیشترین میزان فراوانی موضوعی در میان 241 مقاله منتشر شده بوده و روش نمونه موردی نیز به عنوانپرکاربردترین روش تحقیق در میان مقالات به چاپ رسیده می باشد. استخراج 33 طیف موضوعی مورد کاربرد از جمله دیگرنتایج این مقاله به شمار م یرود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - تحلیلی از فضا‌های شهری از تبریز ایلخانی تا اصفهان صفوی (بررسی زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی)
منوچهر فروتن

این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که چه تحولاتی در فضاهای شهری از دورة ایلخانی تا ظهور مکتب اصفهان در دوره صفوی صورت گرفت و زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این تحولات چه بود؟ برای پاسخ به این سؤال با رویکردی تفسیری- تاریخی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای، تح چکیده کامل

این پژوهش درصدد پاسخ به این سؤال است که چه تحولاتی در فضاهای شهری از دورة ایلخانی تا ظهور مکتب اصفهان در دوره صفوی صورت گرفت و زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی این تحولات چه بود؟ برای پاسخ به این سؤال با رویکردی تفسیری- تاریخی و بر اساس مطالعات کتابخانه‌ای، تحولات شهرسازی در شهرهای واجد آثار شهرسازی این دوره با تحلیل تأثیرات تحولات اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی بررسی گردید. این دگرگونی‌ها از زمان ایلخانان زمینه تحولات شهرسازی و شکل‌گیری فضا‌های شهری جدید در شهرسازی ایران را فراهم نموده است. تأسیس حکومت صفویه و به‌ویژه اقدامات شاه عباس، زمینه‌ساز ایجاد مکتب شهرسازی اصفهان شد. به این ترتیب عناصر و فضا‌های شهریی که در دوره‌های پیشین شکل گرفته بود، تکامل یافتند و با هم ترکیب شدند. همچنین در مکتب اصفهان، ارسن‌های تجاری ـ خدماتی یا مذهبی تشیع رسمی به جای ارسن‌های مذهبی صوفیه، هسته‌های گسترش و توسعة شهری شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - برآورد پارامترهای توزیع رایلی دوپارامتری تحت سانسور فزاینده با حذفهای دوجمله‌ای
نیلوفر اصل فلاح اکرم کهنسال رامین کاظمی

در این مقاله، برآورد پارامترهای نامعلوم توزیع رایلی دوپارامتری بر اساس سانسور فزاینده نوع ۲ با حذف دوجمله‌ای، مورد بررسی قرار گرفته است. برای این هدف، برآوردگرهای ماکسیمم درستنمایی پارامترها و بازه اطمینان مرتبط با آنها به‌دست می‌آید. همچنین، با استفاده از روش مونت کارل چکیده کامل

در این مقاله، برآورد پارامترهای نامعلوم توزیع رایلی دوپارامتری بر اساس سانسور فزاینده نوع ۲ با حذف دوجمله‌ای، مورد بررسی قرار گرفته است. برای این هدف، برآوردگرهای ماکسیمم درستنمایی پارامترها و بازه اطمینان مرتبط با آنها به‌دست می‌آید. همچنین، با استفاده از روش مونت کارلو زنجیر مارکوفی (MCMC)، برآوردگرهای بیز و بازه‌های اطمینان HPD پارامترها به‌دست می‌آیند. علاوه بر این، زمان مورد انتظار برای تکمیل آزمایش طول عمر تحت این طرح سانسور، بررسی شده است. برای مقایسه عملکرد روش‌های مختلف، شبیه‌سازی مونت کارلو انجام گرفته و یک مجموعه داده واقعی تحلیل می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - مطالعه‌‌ی خاصیت (شبه-)مورفیک برای حلقه‌های توسیع‌های بدیهی
نجمه دهقانی مجتبی صداقت جو

10.30495/jnrm.2022.63160.2149

فرض کنید R یک حلقه و M یک R-R دو مدول باشد. R شبه-مورفیک چپ نامیده می‌شود هرگاه به ازای هر a∈R، عناصر b,c∈R موجود باشند به طوری کهl_R (a)=Rb و l_R (c)=Ra. همچنین R مورفیک چپ نامیده می‌شود اگر در تعریف فوق بتوان عناصر b و c را مساوی اختیار کرد. در این مقاله، شر چکیده کامل

فرض کنید R یک حلقه و M یک R-R دو مدول باشد. R شبه-مورفیک چپ نامیده می‌شود هرگاه به ازای هر a∈R، عناصر b,c∈R موجود باشند به طوری کهl_R (a)=Rb و l_R (c)=Ra. همچنین R مورفیک چپ نامیده می‌شود اگر در تعریف فوق بتوان عناصر b و c را مساوی اختیار کرد. در این مقاله، شرایطی را بررسی می‌کنیم که توسیع بدیهی R⋉M از حلقه‌ی R توسط مدول M دارای خاصیت (شبه-)مورفیک می‌باشد. مثال‌هایی ارائه می‌دهیم که نشان می‌دهند خاصیت (شبه-)مورفیک از R⋉M به حلقه‌ی R و مدول M منتقل نمی‌شود و برعکس. لذا شرایط لازم و کافی متعددی را برای (شبه-)مورفیک بودن R⋉M بدست می‌آوریم. به عنوان مثال، نشان می‌دهیم خاصیت شبه-مورفیک چپ برای R⋉M نتیجه می‌دهد که M_R بخش‌پذیر باشد. علاوه بر این، ثابت می‌کنیم اگر R⋉M شبه-مورفیک چپ باشد و x∈M چنان موجود باشد که l_R (x)=0 یا 〖،r〗_R (x)=0 آن‌گاه (_R^ )M دوری است. بویژه، اگر R یک حلقه‌ی جابجایی باشد آن‌گاه M≃R و R نیز مورفیک است. علاوه بر این، در حالتی که M به عنوان R-مدول چپ (راست) آزاد باشد نیز (شبه-)مورفیک بودن R⋉M را بررسی می‌کنیم. نتیجتاً، قضیه‌ی زیر که ماحصل اصلی این مقاله است را بدست می‌آوریم: اگر R دامنه‌ی صحیح (نه لزوماً جابجایی) و (_R^ )M آزاد باشد آن‌گاه R⋉M (شبه-)مورفیک چپ است اگر و تنها اگر R حلقه‌ی بخشی و (_R^ )M≃(_R^ )R . به عنوان کاربردی از این قضیه، ‌نتیجه‌ای که توسط لی و ژو و همچنین توسط وَن آن به همراه همکارانش، به ترتیب در سال‌های 2007 و 2016، ثابت شد، بدست می‌آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - تقریب ضرایب برای رده ای از توابع دو-تک ارزمرومورفیک
صفا صالحیان احمد معتمدنژاد

رده Σ را خانواده توابع مرومورفیک f به فرم f(z)=z+b_0+∑_(n=1)^∞▒b_n/z^n در نظر می گیریم که بر دامنهΔ={z∈C:1

رده Σ را خانواده توابع مرومورفیک f به فرم f(z)=z+b_0+∑_(n=1)^∞▒b_n/z^n در نظر می گیریم که بر دامنهΔ={z∈C:1 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - جواب تحلیلی معادلات دیفرانسیل مبتنی بر روش فرا ابتکاری ترکیبی الگوریتم‌های ژنتیک و بهینه‌سازی کلونی مورچگان
ناصر میکائیل وند اکرم جوادی حسن حسین زاده

بسیاری از مسائل در زمینه های مختلف علوم کاربردی نظیر فیزیک، شیمی و اقتصاد که مربوط به بررسی تغییرات یک یا چند متغیر می شوند؛ توسط معادلات دیفرانسیل بیان می شوند. پیش بینی وضع آب و هوا، مکانیک کوانتومی، انتشار موج و دینامیک بازار سهام برخی از این نمونه هاست که حل سریع و چکیده کامل

بسیاری از مسائل در زمینه های مختلف علوم کاربردی نظیر فیزیک، شیمی و اقتصاد که مربوط به بررسی تغییرات یک یا چند متغیر می شوند؛ توسط معادلات دیفرانسیل بیان می شوند. پیش بینی وضع آب و هوا، مکانیک کوانتومی، انتشار موج و دینامیک بازار سهام برخی از این نمونه هاست که حل سریع و دقیق آنها تاثیرات شگرفی در زندگی انسانها باقی می گذارد و به همین دلیل روش های متعددی برای حل معادلات دیفرانسیل پیشنهاد شده است.هدف اصلی این تحقیق، بررسی قابلیت استفاده از الگوریتم ترکیبی ژنتیک-کلونی مورچگان با رویکرد تولید جواب‌های آزمایشی و بهبود آنها برای تولید جواب تحلیلی- عددی انواع مختلفی از معادلات دیفرانسیل معمولی و جزئی است. الگوریتم بهینه سازی کلونی مورچگان (ACO) یک الگوریتم مناسب دارای دقت و سرعت همگرایی بالا برای یافتن جوابهای تقریبی برای حل مسائل بهینه سازی با استفاده از تابع احتمال وابسته به میزان اثر باقیمانده از حرکت مورچه هاست. الگوریتم ژنتیک نیز یک روش بهینه-سازی مبتنی بر اپراتورهای جهش و تقاطع است که دارای منطقه جستجوی گسترده ای است که مانع از به تله افتادن الگوریتم در جواب محلی می‌شود. ترکیبی از این دو الگوریتم، یک الگوریتم با حداکثر کارایی را ایجاد می‌کند. بررسی مثالهای گوناگون در بخش پایانی مقاله سرعت و دقت بالای روش پیشنهادی را نمایش می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - تاملی بر ماهیت خسارت ناشی از تاخیر در عملیات بارگیری و تخلیه کشتی: در پرتو کنوانسیون‏های هامبورگ و روتردام
بهاره شفیعی سعید منصوری احمد شمس

10.30495/jlap.2022.20473

در قراردادهای اجاره سفری کشتی برای اجتناب از تاخیر در عملیات بارگیری و تخلیه، شرطی به عنوان دموراژ گنجانده می شود که بر اساس آن اجاره کننده متعهد به انجام عملیات بارگیری و تخلیه در مهلتی مقرر (لی تایم) می گردد. نزدیکترین اشاره به دموراژ در قانون مدنی را بایستی وجه التز چکیده کامل

در قراردادهای اجاره سفری کشتی برای اجتناب از تاخیر در عملیات بارگیری و تخلیه، شرطی به عنوان دموراژ گنجانده می شود که بر اساس آن اجاره کننده متعهد به انجام عملیات بارگیری و تخلیه در مهلتی مقرر (لی تایم) می گردد. نزدیکترین اشاره به دموراژ در قانون مدنی را بایستی وجه التزام دانست؛ در نظام های حقوقی مختلف درمورد ماهیت دموراژ نظریات گوناگونی مطرح است؛ از جمله جریمه قراردادی، کرایه مکمل، خسارت که نتایج مهمی از هر یک از این نظریات منتج می شود و فهم دقیق از ماهیت دموراژ، کمک شایان در یافتن قواعد مربوط به دموراژ می نماید و تعیین ماهیت دموراژ منشا آثار مهمی است، لذا نباید بدان به عنوان یک مبحث نظری نگریست. در اثنای سفر دریایی خسارات گوناگونی قابل تحقق است که هر کدام از آنها به نحو خاصی جبران می شود. در نوشتار حاضر، ضمن پرداختن به جوانب مختلف امر، ماهیت دموراژ و انواع خسارات دریایی مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

40 - سیاست گذاری خارجی و دفاعی آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر
حمید هادیان

مقاله حاضر می کوشد با تحلیل و ارزیابی سیاست خارجی اضطرار و اجبارو سیاست دفاعی پیش دستانه و پیشگیرانه پس از ۱۱ سپتامبر به ماهیت و شکلجدیدسیاست گذاری خارجی دفاعی دولت بوش بپردازد. سیاست خارجی اضطرارو اجبار در دو حوزه یک جانبه و چندجانبه با پشتوانه حملات نظامی پیش دستانه و چکیده کامل

مقاله حاضر می کوشد با تحلیل و ارزیابی سیاست خارجی اضطرار و اجبارو سیاست دفاعی پیش دستانه و پیشگیرانه پس از ۱۱ سپتامبر به ماهیت و شکلجدیدسیاست گذاری خارجی دفاعی دولت بوش بپردازد. سیاست خارجی اضطرارو اجبار در دو حوزه یک جانبه و چندجانبه با پشتوانه حملات نظامی پیش دستانه وپیشگیرانه هوایی، موشکی و عملیات مخصوص علیه تهدیدات معاصر بین الملل شاملتروریسم، تروریسم دولتی، تروریسم بین الملل و تروریسم کشتار جمعی (تروریسمهسته ای) در جنگ سرد افغانستان و عراق ظاهر شد. نئو محافظه کاران دولت بوشمنطقه خاورمیانه را برای معماری سیاست جدید خاورمیانه ایالات متحده تحت عنوانطرح خاورمیانه بزرگ برگزیده اند. آن ها به ازای حل و فصل منازعات تاریخی فلسطینی هاو اسرائیلی ها، وقوع اصلاحات سیاسی و آزادسازی اقتصادی در منطقه را دنبال می کنند.سیاست جدید امنیت ملی آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر تهدیدات تروریستی در منطقهخاورمیانه را ناشی از فقر اقتصادی و ساختار کهنه نظام های سیاسی کشورهای عربیمی داند. بسیاری از نظریات طراحان امنیت ملی آمریکا بویژه دیدگاه های این دسته درگزارش کمیسیون مستقل حقیقت یاب ۱۱ سپتامبر حاکی از وقوع تهدیدات ۱۱ سپتامبرناشی از تداوم حمایت آمریکا از دولت های مستبد عربی منطقه خاورمیانه بوده است. درواقع سیاست خارجی یک جانبه گرایی هر جا که لازم باشد و چندجانبه گرایی هرجا کهممکن باشد به دنبال گسترش و تعمیق سیاست جدید خاورمیانه ای دولت بوش پساز ۱۱ سپتامبر است. به نظر می رسد که انقلاب در امور نظامی (سخت افزار و نرم افزارنظامی) و سیاست خارجی اضطرار و اجبار منطق فکری و موتور مولد سیاست جدیدامنیت ملی آمریکا پس از ۱۱ سپتامبر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

41 - نظم عمومی و نقش آن بر امور شکلی داوری
مرتضی شهبازی نیا سعید بازگیر

داوریبه عنوانمکانیسمجایگزینسیستمقضاییازامتیازاتبالاییچونسرعت،ترکتشریفات،تخصص،کارآئیوهزینهکمترنسبتبهسایرراهکارهابرخورداراست. درعینحالاینمکانیسم می توانددرغیابنظارتوبررسیبهعنوانتهدیدنظمعمومیشناختهشود. نظمعمومیبه عنوانقواعدآمرهنظامحقوقیوسایرمبانیغیرمدونهمچوناخلاقحسنهازارز چکیده کامل

داوریبه عنوانمکانیسمجایگزینسیستمقضاییازامتیازاتبالاییچونسرعت،ترکتشریفات،تخصص،کارآئیوهزینهکمترنسبتبهسایرراهکارهابرخورداراست. درعینحالاینمکانیسم می توانددرغیابنظارتوبررسیبهعنوانتهدیدنظمعمومیشناختهشود. نظمعمومیبه عنوانقواعدآمرهنظامحقوقیوسایرمبانیغیرمدونهمچوناخلاقحسنهازارزش هاییحمایتمی کندکهدرمقابلهرارادهوتصمیمخصوصیبرتریدارد. اینارادهوتوافقمی تواندقالبقراردادداشتهباشدیاقالبرایداور. درهرصورتچنانچهدرحوزهخصوصیتصمیمیمخالفنظمعمومیاتخاذشود،آنتصمیمنامعتبرتلقیمی شود. درقالبمکانیسمداوری،فرآیندهاوموضوعاتشکلیازجملهانتخابداوران،دادرسیداوری،ادلهاثباتدرداوریواجرایرایداوریظهوروبروزمی نمایدکههرکدامازاینفرآیندهاازمنظرنظمعمومیقابلبررسیهستندچراکهدرامورشکلینیزتخطیازنظمعمومیشکلی،موجباتبطلانارادهخصوصیرابوجودخواهدآورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

42 - تحلیل کارایی الگوریتم‌های فراابتکاری در بهینه‌سازی سبد سهام
سینا شیرطوانی مهدی همایونفر کیهان آزادی امیر دانشور

مهم‌ترین هدف هر سرمایه‌گذار در بازار بورس افزایش بازده و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است. لذا هدف از اجرای این پژوهش تحلیل کارایی الگوریتم‌های فراابتکاری در بهینه‌سازی سبد سهام می باشد. نظر به اینکه در این تحقیق، عملکرد گذشته شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران در مطالعات گذشته چکیده کامل

مهم‌ترین هدف هر سرمایه‌گذار در بازار بورس افزایش بازده و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری است. لذا هدف از اجرای این پژوهش تحلیل کارایی الگوریتم‌های فراابتکاری در بهینه‌سازی سبد سهام می باشد. نظر به اینکه در این تحقیق، عملکرد گذشته شرکتهای بورس اوراق بهادار تهران در مطالعات گذشته از سال 1390-1399 مورد بررسی قرار میگیرد، بنابراین پژوهش حاضر از لحاظ طرح تحقیق، پس رویدادی با استفاده از تکنیک‌های دلفی و فراتحلیل بود.جامعه آماری پژوهش حاضر محققین دانشگاهی در زمینه مالی و فعال در بورس اوراق بهادار تهران بوده و شیوه نمونه‌گیری در این پژوهش هدفمند با حجم 30 نفر در نظر گرفته شد.ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه محقق‌ساخته بوده است. شیوه گردآوری اطلاعات مصاحبه ساختاریافته از محققین و مرور نتایج حاصل از مطالعات مختلف در زمینه تعیین سبد بهینه سهام در بورس اوراق بهادار تهران بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار Spss نسخه 23 و لیزرل نسخه 5/7 شد. نتایج نشان داد از میان الگوریتم‌های فراابتکاری الگوریتم ژنتیک، کلونی مورچگان و کلونی زنبور عسل مناسب‌ترین ابزار با هدف عدم توقف در نقاط بهینه محلی و عدم همگرایی زودرس هستند. در نهایت بعد از ارزیابی الگوریتم‌های مناسب، مقایسه میانگین ریسک و بازده سبد سهام در الگوریتم‌های ژنتیک، کلونی مورچگان و کلونی زنبور عسل در واحد مطالعات صورت گرفته، نشان دادند به لحاظ معیار کاهش ریسک الگوریتم‌های ژنتیک و زنبور عسل و در خصوص افزایش بازده سبد بهینه سهام الگوریتم زنبور عسل کاراتر عمل نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

43 - بررسی تاثیر تمایلات سرمایه‎گذاران بر نرخ رشد سود مورد انتظار
مهدی بهار مقدم امید پورحیدری حسین جوکار

مطالعات متعددی در مالی رفتاری به تحلیل رفتارهای احساسی سرمایه‌گذاران پرداخته‌اند؛ اما بیشتر مطالعات پیشین در مالی رفتاری تنها به مستندسازی رابطه بین تمایلات سرمایه&lrm;گذاران و قیمت سهام پرداخته‌اند و به ندرت مبنایی نظری در این زمینه ارائه کرده‌اند که چه مکانیزمی منجر ب چکیده کامل

مطالعات متعددی در مالی رفتاری به تحلیل رفتارهای احساسی سرمایه‌گذاران پرداخته‌اند؛ اما بیشتر مطالعات پیشین در مالی رفتاری تنها به مستندسازی رابطه بین تمایلات سرمایه&lrm;گذاران و قیمت سهام پرداخته‌اند و به ندرت مبنایی نظری در این زمینه ارائه کرده‌اند که چه مکانیزمی منجر به تاثیرگذاری تمایلات سرمایه&lrm;گذاران بر قیمت سهام می‌شود؛ لذا در این پژوهش تلاش شده از طریق بررسی تاثیر تمایلات سرمایه&lrm;گذاران بر نرخ رشد سود مورد انتظار و تحلیل مدل ارزیابی سود باقی مانده به ارائه مکانیزمی نظری در این زمینه پرداخته شود. در راستای دستیابی به اهداف پژوهش نمونه‌ای متشکل از 560 سال- شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی دوره زمانی 1387-1394 با استفاده رگرسیون چند متغیره بررسی شده‌ است. نتایج پژوهش نشان داد در دوره‌هایی که سرمایه‌گذاران احساساتی‌تر هستند، تمایل دارند پیش‌بینی‌های خوش‌بینانه‌تری برای نرخ رشد سود مورد انتظار داشته باشند و این انتظارات خوش‌بینانه منجر می‌شود، تمایلات سرمایه&lrm;گذاران نرخ رشد سود مورد انتظار را تغییر دهد و سپس بر اطلاعات حسابداری و قیمت سهام تاثیر بگذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

44 - آزمون توان مدل D-CAPM در مقایسه با مدل CAPM در تبیین ارتباط بین ریسک و بازده سهام
افسانه توانگر مهدی خسرویانی

بسیاری از مطالعات آکادمیک فاکتور بتا(beta) را به عنوان معیار ریسک نوسانات بازده سهام شناخته و از مدل قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه ای (CAPM) برای اندازه گیری ریسک پرتفوی و برآورد بازده مورد انتظار استفاده می کنند.طی چند سال گذشته ،مفهوم توسعه یافته شبه واریانس بازده سهام چکیده کامل

بسیاری از مطالعات آکادمیک فاکتور بتا(beta) را به عنوان معیار ریسک نوسانات بازده سهام شناخته و از مدل قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه ای (CAPM) برای اندازه گیری ریسک پرتفوی و برآورد بازده مورد انتظار استفاده می کنند.طی چند سال گذشته ،مفهوم توسعه یافته شبه واریانس بازده سهام بتا منفی (D-beta)را به عنوان یک معیار جایگزین برای اندازه گیری ریسک مطرح نموده اند. از این‌رو ما با در نظر گرفتن CAPM منفی یا (D-CAPM)،تواتنمندی CAPM و D-CAPM رادر برآورد بازده موردانتظار سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران را به عنوان یک بازار نوظهور مورد تحقیق قرار دادیم و با استفاده از این دو عامل ریسک ارتباط آنها با بازده های مقطعی سهام شرکت ها، را با یکدیگر مقایسه نمودیم . نتایج تحقیقات نشان داد که بتا منفی (D-beta) مبتنی بر D-CAPM از نظر قدرت بیان در اندازه گیری ریسک و پیش بینی بازده سهام توانایی بیشتری نسبت به بتا و مدل سنتی CAPM دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

45 - مقایسه توان تبیین مدل قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تجدید نظر شده با مدل سه عامله فاما و فرنچ در پیش‌بینی بازده مورد انتظار
دکتر زهرا امیرحسینی مصطفی خسرویانی

از جمله الگوهای شناخته شده برای تعیین فرایند ایجاد بازده، مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای است، که نرخ بازده مورد انتظار هر سهم را توسط بتا اندازه گیری می نماید. تحقیق حاضر به دنبال آزمون و مقایسه مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای تجدید نظر شده و مدل سه عامله فاما چکیده کامل

از جمله الگوهای شناخته شده برای تعیین فرایند ایجاد بازده، مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای است، که نرخ بازده مورد انتظار هر سهم را توسط بتا اندازه گیری می نماید. تحقیق حاضر به دنبال آزمون و مقایسه مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای تجدید نظر شده و مدل سه عامله فاما و فرنچ می باشد. به عبارتی هدف این تحقیق پیدا کردن مدل مطلوبتر جهت پیش بینی بازده مورد انتظار است. برای این منظور 70 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 5 ساله، 82 تا 86 مورد بررسی و آزمون قرار گرفته است. روش تحقیق پیمایشی و از نوع همبستگی می باشد. با در نظر گرفتن بازده مورد انتظار به عنوان متغییر وابسته و بتاهای بدست آمده از دو مدل به عنوان متغییرهای مستقل طی روش های تجزیه و تحلیل رگرسیونی و معیارهای ارزیابی مدل های پیش بینی ، این دو مدل با رویکردها و فرضیات مختلف مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت نتایج حاکی از آن بود که مدل R-CAPM توانایی بیشتری در تبیین و پیش بینی بازده مورد انتظار با رویکرد بازده واقعی lag+1 دارا می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

46 - رابطه بین نقد شوندگی سهام و فرصت های سرمایه گذاری
حسین کاظمی عباس حیدری

یکی از ریسک های مرتبط با سهام شرکت، نقد شوندگی سهام است. سهام دارای نقد شوندگی بالا برایسهامداران و سرمایه گذاران جذاب بوده و تقاضای آن را افزایش می دهد. افزایش جذابیت و تقاضا برای سهامشرکت، تامین مالی و افزایش سرمایه به منظور توسعه شرکت را آسان و ارزان می سازد. علاوه ب چکیده کامل

یکی از ریسک های مرتبط با سهام شرکت، نقد شوندگی سهام است. سهام دارای نقد شوندگی بالا برایسهامداران و سرمایه گذاران جذاب بوده و تقاضای آن را افزایش می دهد. افزایش جذابیت و تقاضا برای سهامشرکت، تامین مالی و افزایش سرمایه به منظور توسعه شرکت را آسان و ارزان می سازد. علاوه بر این بازدهمورد انتظار سهامداران را کاهش می دهد. از اینرو در این مقاله رابطه بین نقد شوندگی سهام که به وسیلهمعیار شکاف بین قیمت خرید و فروش سهام محاسبه شده با فرصت های سرمایه گذاری طی سال های 1382تا 1389 در بورس اوراق بهادار تهران بررسی شده است. یافته ها نشان می دهد، بین نقد شوندگی سهام وفرصت های سرمایه گذاری شرکت رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. علاوه بر این، نتایج بیانگر این استکه بین نقد شوندگی سهام و بازده مورد انتظار سهامداران رابطه منفی و معنی داری وجود دارد. به عبارتدیگر، نقد شوندگی سهام یکی از عواملی است که فرصت های سرمایه گذاری شرکت را افزایش و هزینهسرمایه سهام عادی را کاهش می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

47 - انتخاب سبد سهام با بکارگیری الگوریتم کلونی مصنوعی زنبور و مقایسه‌ی آن با الگوریتم های ژنتیک و مورچگان
محمود رحمانی مریم خلیلی عراقی هاشم نیکومرام

تصمیم گیری در زمینه سرمایه گذاری یکی از مسائل اساسی در مدیریت مالی است . وقتی که سرمایه گذار با گزینه های مختلفی جهت سرمایه گذاری روبرو می گردد بایستی در مورد تعداد دارایی های انتخابی و میزان سرمایه گذاری بر روی هر کدام از آن ها تصمیم گیری نماید. انتخاب ابزار و تکنیک ها چکیده کامل

تصمیم گیری در زمینه سرمایه گذاری یکی از مسائل اساسی در مدیریت مالی است . وقتی که سرمایه گذار با گزینه های مختلفی جهت سرمایه گذاری روبرو می گردد بایستی در مورد تعداد دارایی های انتخابی و میزان سرمایه گذاری بر روی هر کدام از آن ها تصمیم گیری نماید. انتخاب ابزار و تکنیک های که بتواند سبدسهام مناسب را تشکیل دهد یکی از اهداف اصلی دنیای سرمایه گذاری است در این مطالعه جهت کمک به تصمیم گیری مطلوب در انتخاب سهام موجود در سبد براساس مدل مارکویتز از الگوریتم کلونی مصنوعی زنبوراستفاده شده است و برای تعیین کارایی این الگوریتم معیار شارپ، معیار ترینر و ریسک نامطلوب آن محاسبه و با سبد تشکیل شده از الگوریتم های ژنتیک و کلونی مورچگان مقایسه گردیده است. نمونه آماری پژوهش شامل شرکت های فعال پذیرفته شده، در بورس اوراق بهادار تهران از سال 1384 تا 1394 است که به روش حذف سیستماتیک انتخاب گردیده اند. نتایج پژوهش نشان می دهد معیار شارپ سبدسهام تشکیل شده از طریق الگوریتم کلونی مصنوعی زنبور نسبت به الگوریتم های ژنتیک و مورچگان عملکرد بهتری دارد، اما هرچند معیار ترینر و ریسک نامطلوب سبد سهام تشکیل شده از طریق الگوریتم کلونی مصنوعی زنبور عملکرد بهتری داشته، ولی از لحاظ آماری این اختلاف معنادار نبوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

48 - پیش‌بینی ارزش در معرض ریسک وریزش موردانتظار؛ رویکرد مدل‏سازی داده‌های پرتناوب
سید بابک ابراهیمی نگین محبی

این پژوهش به بررسی عملکرد مدل‌های حافظه بلند‌مدت و مدل‌های حافظه کوتاه‌مدت در پیش‌بینی چند‌دوره‌ای ارزش در معرض ریسک (VaR) و ریزش موردانتظار (ES)می‌پردازد. داده‌های مورد مطالعه مربوط به سه شاخص صنعت محصولات شیمیایی، خودرو و ساخت قطعات و فلزات اساسی می‌باشد که در بازه زم چکیده کامل

این پژوهش به بررسی عملکرد مدل‌های حافظه بلند‌مدت و مدل‌های حافظه کوتاه‌مدت در پیش‌بینی چند‌دوره‌ای ارزش در معرض ریسک (VaR) و ریزش موردانتظار (ES)می‌پردازد. داده‌های مورد مطالعه مربوط به سه شاخص صنعت محصولات شیمیایی، خودرو و ساخت قطعات و فلزات اساسی می‌باشد که در بازه زمانی خرداد 1390 تا خرداد 1394 به صورت روزانه جمع‌آوری شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد که مدل‌های مبتنی بر واریانس ناهمسانی مشروط که ویژگی حافظه بلند‌مدت را مد‌نظر قرار داده‌اند، در دوره‌های زمانی مورد مطالعه بهبودی را در زمینه دقت پیش بینی VaR ایجاد ننموده‌اند. علاوه بر این، مدل GARCH در اغلب شاخص‌های در نظر‌گرفته شده در دوره‌های زمانی مورد ‌مطالعه عملکرد بهتری داشته و دارای تابع زیان کوچکتری بین بازده‌های واقعی و برآورد ES بوده است. بنابراین مدل تلاطم با حافظه بلند‌مدت علی رغم این که با ساختار داده های پرتناوب انطباق بیشتری دارد در مقایسه با مدل حافظه کوتاه‌مدت GARCH، در افق‌های زمانی کوتاه مدت و بلند‌مدت، نتوانسته بهبودی را در دقت پیش‌بینی VaRو ES ایجاد نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

49 - بررسی تاثیر عامل شتاب بر قابلیت توضیح دهندگی مدل پنج عاملی در تبیین بازده سهام
جواد رمضانی یحیی کامیابی

رشد و توسعه بازارها و ابزارهای مالی و تخصصی شدن مقوله سرمایه گذاری ایجاب می نماید سرمایه گذاران از ابزارها و مدل هایی استفاده نمایند که در انتخاب بهترین سرمایه گذاری و مناسب ترین پورتفوی به آن ها یاری دهد. این امر موجب شد که نظریه ها، مدل ها و روش های گوناگونی برای قیمت چکیده کامل

رشد و توسعه بازارها و ابزارهای مالی و تخصصی شدن مقوله سرمایه گذاری ایجاب می نماید سرمایه گذاران از ابزارها و مدل هایی استفاده نمایند که در انتخاب بهترین سرمایه گذاری و مناسب ترین پورتفوی به آن ها یاری دهد. این امر موجب شد که نظریه ها، مدل ها و روش های گوناگونی برای قیمت گذاری دارایی های مالی و پیش بینی بازده سهام مطرح شده و هر روز در حال توسعه و تغییر باشد. هدف این پژوهش افزودن عامل شتاب به مدل پنج عاملی و آزمون مدلی جدید در تبیین بازده مورد انتظار سهام می باشد. بنابراین نمونه ای مشتمل بر 108 شرکت طی سال های 1389 تا 1393 انتخاب گردید. نتایج نشان داد افزودن عامل شتاب به مدل پنج عاملی توان توضیحی مدل را افزایش نمی دهد اما مدل پنج عاملی فاما فرنچ نسبت به مدل پنج عاملی و شتاب، درصد بیشتری از پراکندگی بازده سبد سهام را توضیح می دهد. این یافته ها حاکی از برتری اعتبار تجربی مدل پنج عاملی، در پیش بینی بازده مورد انتظار سهام است. همچنین در پژوهش حاضر عامل ارزش معنی دار بوده و بعنوان متغیر زائد شناخته نمی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

50 - ارزیابی ایزومورفیسم‌های مالیات سبز تحت وجودِ اِلمان‌های اِلمانِ تصمیم‌گیری ازدحامی: تحلیل (IRP)
بهزاد قبادی هوشنگ امیری قاسم رکاب‌دار

10.30495/jfksa.2021.19251

در بازار سرمایه به دلیل جدایی مالکیت از مدیریت، ارزش‌ها و منافع مورد توجه بین سهامداران با شرکت‌ها متفاوت می‌باشد و وجود این تفاوت‌ها سبب گردیده تا رویکردهای نظری در حوزه تصمیم‌گیری‌های شرکت باهدف ایجاد تعادل در بین سهامداران توسعه یابد. اِلمانِ تصمیم‌گیری ازدحامی به عن چکیده کامل

در بازار سرمایه به دلیل جدایی مالکیت از مدیریت، ارزش‌ها و منافع مورد توجه بین سهامداران با شرکت‌ها متفاوت می‌باشد و وجود این تفاوت‌ها سبب گردیده تا رویکردهای نظری در حوزه تصمیم‌گیری‌های شرکت باهدف ایجاد تعادل در بین سهامداران توسعه یابد. اِلمانِ تصمیم‌گیری ازدحامی به عنوان یک مفهوم دارای کثرت گرایی ارزش‌ها در سطح بازار سرمایه به عنوان یک رویکرد نظری فلسفی طی سال‌های گذشته مورد توجه قرار گرفته است. وجودِ چنین ارزش‌هایی در تصمیم‌گیری، ضمن اینکه می‌تواند به ایجاد تعامل بیشتر بین شرکت با ذینفعان منجر شود، می‌تواند به افزایش پایداری در حوزه‌های مختلف همچون محیط‌زیست، مالیات، اقتصاد و ... کمک نماید. هدف این پژوهش ارزیابی ایزومورفیسم‌های‌ مالیات سبز تحت وجودِ اِلمان‌های اِلمانِ تصمیم‌گیری ازدحامی براساس نظریه همسانی ماتریس تفسیری ( ) می‌باشد. در این پژوهش به منظور شناسایی مولفه‌ها (ایزومورفیسم‌های‌ مالیات سبز) و گزاره‌های پژوهش (اِلمان‌های تصمیم‌گیری‌ازدحامی) از تحلیل فراترکیب و با مشارکت ۱۵ نفر از خبرگان رشته حسابداری در سطح دانشگاهی استفاده شد. در بخش کمی مولفه‌ها و گزاره‌های شناسایی شده در قالب پرسشنامه‌های ماتریسی توسط ۲۲ نفر از مدیران شرکت‌های بازار سرمایه مورد ارزیابی تحلیل تفسیری قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد، گزاره‌ی مسئولیت اجتماعی در تصمیم‌گیری ( )؛ کاهش تضاد منافع در تصمیم‌گیری ( ) و مشروعیت در تصمیم‌گیری ( ) به عنوان تاثیرگذارترین اِلمان‌های اِلمانِ تصمیم‌گیری ازدحامی در سطح بازار سرمایه می‌باشد که باعث تقویتِ پیامدِ کاهش آلایندگی‌های زیست‌محیطی به عنوان مولفه‌ی ایزومورفیک مالیات سبز می‌شود. این نتیجه نشان می‌دهد اِلمان‌های اِلمانِ تصمیم‌گیری ازدحامی که پیگیری سطح قابل‌توجهی از ارزش‌های اجتماعی کثرت‌گرایانه را تشریح می‌نماید، ایزومورفیسم‌های مالیات سبز را برای آیندگان تقویت می‌کند، چراکه با افزایش مالیات‌های سبز، شرکت‌ها برای توسعه مسئولیت‌های اجتماعی خود تلاش می‌نمایند تا با تقویت زیرساخت‌های تولید از حجم آالایندگی‌های خود به کاهند و از طریق افشای اطلاعات اختیاری در قالب صورت‌های مالی، اطمینان و اعتماد اجتماعی را به واسطه بینش در تصمیم‌گیری‌های ازدحامی را غنا بخشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

51 - بررسی روش‌های مختلف برآورد معیارهای ریسک دمی با استفاده از توزیع پارتوی تعمیم‌یافته در بورس اوراق بهادار تهران
عیسی محمودی نجمه دهقانی حجت اله صادقی

بررسی احتمال رخ دادن رویدادهای فرین (رویدادهایی که با احتمال بسیار کم رخ می‌دهند) از موضوعات بسیار مهم در مدیریت ریسک است. نظریه ارزش فرین، صرف‌نظر از این‌که بازده دارایی‌های مالی از چه توزیع احتمالی پیروی می‌کند، معیارهای ریسک را با استفاده از رویدادهای فرین برای یک سب چکیده کامل

بررسی احتمال رخ دادن رویدادهای فرین (رویدادهایی که با احتمال بسیار کم رخ می‌دهند) از موضوعات بسیار مهم در مدیریت ریسک است. نظریه ارزش فرین، صرف‌نظر از این‌که بازده دارایی‌های مالی از چه توزیع احتمالی پیروی می‌کند، معیارهای ریسک را با استفاده از رویدادهای فرین برای یک سبد مالی محاسبه می‌کند. در این نظریه، روش مقادیر فراتر از آستانه(POT) که با استفاده از آن مدل‌سازی جدا برای مجموعه داده‌های دم توزیع با استفاده از توزیع پارتوی تعمیم‌یافته و شروع از یک آستانه مناسب ممکن می‌باشد، در عمل روش پرکاربردتر و دقیق‌تری است. به همین منظور در این مقاله عملکرد برآوردگرهای ماکسیمم درستنمایی، گشتاور درستنمایی، ژانگ و حداقل مربعات غیرخطی وزنی تحت چارچوب POT برای برآورد پارامترهای توزیع پارتوی تعمیم‌یافته به‌منظور تخمین ارزش در معرض خطر و ریزش مورد انتظار بازده لگاریتمی شاخص های مواد غذایی به‌جز قند، بانک ها، خودرو، شیمیایی، مواد دارویی، سیمان، زراعت، فرآورده های نفتی، منسوجات، زغال‌سنگ، مالی، صنعت، قیمت 50 شرکت، آزاد شناور و بازار دوم بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 5 فروردین سال 1392 تا 29 اردیبهشت سال 1395 مورد بررسی و مقایسه قرار گرفته است. نتایج به‌طور کلی نشان می‌دهند که برآوردگر حداقل مربعات غیرخطی وزنی تحت چارچوب POT، برآوردهای‌ بهتری برای پارامترهای توزیع پارتوی تعمیم‌یافته ارائه می‌دهد و ریزش مورد انتظار، معیار منسجم‌تری برای محاسبه‌ی ریسک است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

52 - بررسی عملکرد مدل‌های APT و Adj-CAPM در پیش بینی بازده مورد انتظار سهام
دکتر زهرا امیرحسینی سمیه محسنی بهبهانی

در بازار اوراق بهادار ایران این سوال مطرح است که برای قیمت گذاری اوراق بهادار نظیر سهام شرکت‌ها ، کدام یک از نظریه‌های قیمت گذاری مطرح در علم مالی نتایج بهترو دقیقتری را عاید می کند. در تحقیق حاضر بازده مورد انتظار در مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای تعدیل شده بر اساس ری چکیده کامل

در بازار اوراق بهادار ایران این سوال مطرح است که برای قیمت گذاری اوراق بهادار نظیر سهام شرکت‌ها ، کدام یک از نظریه‌های قیمت گذاری مطرح در علم مالی نتایج بهترو دقیقتری را عاید می کند. در تحقیق حاضر بازده مورد انتظار در مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای تعدیل شده بر اساس ریسک نقد شوندگی و در مدل آربیتراژ بر اساس مجموعه ریسک‌ها قیمت نفت،قیمت طلا، تورم، نرخ ارز،نرخ سود بانکی و شاخص بورس تبیین خواهدشد. هدف این تحقیق بررسی تبیین توان مدل قیمت گذاری آربیتراژ و قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه ای تعدیل شده در پیش بینی بازده مورد انتظار می باشد. برای این منظور پنج صنعت فعال در بورس اوراق بهادار تهران مورد آزمون قرار گرفته،ابتدا بتاها محاسبه شده و سپس بر اساس آن، بازده مورد انتظار دو مدل محاسبه می شود و نهایتا با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و همچنین تجزیه و تحلیل رگرسیون به این نتیجه می رسیم که عملکرد و توانایی مدل قیمت گذاری آربیتراژ در تبیین بازده مورد انتظار بیشتر از مدل قیمت گذاری دارایی‌های سرمایه ای تعدیل شده می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

53 - پیش‌بینی نوسانات قیمت سهم و احتمال وقوع بازده‌های حدی
فلور قرشی قدرت الله امام وردی سیده محبوبه جعفری علی باغانی یداله نوری فرد

‌‌‌‌طی سال‌‌های اخیر پژوهشگران به بررسی عوامل تاثیر گذار بر بازده‌های حدی ‌پرداخته‌اند. ‌‌در این راستا، هدف از این مقاله، ‌‌پیش‌بینی احتمال وقوع بازده‌های حدی است زیرا سرمایه گذاران با شناخت این گونه بازده‌ها ‌می‌توانند عملکرد پرتفوی شان را بهبود ببخشند‌.‌‌ در این مقاله چکیده کامل

‌‌‌‌طی سال‌‌های اخیر پژوهشگران به بررسی عوامل تاثیر گذار بر بازده‌های حدی ‌پرداخته‌اند. ‌‌در این راستا، هدف از این مقاله، ‌‌پیش‌بینی احتمال وقوع بازده‌های حدی است زیرا سرمایه گذاران با شناخت این گونه بازده‌ها ‌می‌توانند عملکرد پرتفوی شان را بهبود ببخشند‌.‌‌ در این مقاله ابتدا بازده‌های حدی شناسایی ‌می‌شوند سپس عوامل ریسک منحصر بفرد شرکت، ریسک نوسان شرطی و عامل ریزش مورد انتظار و سایرمتغیر‌های تاثیر گذار همچون متغیر عمر شرکت، متغیر ارزش دفتری به ارزش بازار، قیمت سهم، حجم معامله و نوسان قیمت ارز ونفت خام بعنوان متغیر‌های مستقل مدل اصلی محاسبه ‌می‌شوند‌.‌‌ در نهایت مشخص ‌می‌گردد که دو عامل ریسک منحصر بفرد رابطه ‌‌معنی‌دار با بازده‌های حدی داشته‌‌ و نوسان شرطی بازده با بازده‌های مثبت رابطه ندارد اما با بازده‌های حدی منفی رابطه ‌‌معنی‌داری دارد‌.‌‌ عامل ریزش مورد انتظار با بازده‌های مثبت رابطه منفی و با بازده‌های حدی منفی رابطه مثبت دارد‌. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

54 - نقش‏ مدیریت‏ ریسک‏ در‏ تعدیل‏ مدل‏های‏ تک‏ و‏ چند‏ عاملی‏ قیمت‏گذاری‏ دارایی‏های‏ سرمایه‏ای‏ و‏ مقایسه‏ پذیری‏ آن‏ها‏ با‏ رویکرد‏ آزمون‏ GRS
میثم جعفری پور محمد رمضان احمدی اسماعیل مظاهری سید عزیز آرمن

10.30495/jfksa.2022.20594

هدف این پژوهش معرفی مدیریت ریسک به‌عنوان عامل ایجاد کننده صرف ریسک در مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (CAPM) و چندعاملی فاما و فرنچ است. برای پاسخ به سؤالات پژوهش از اطلاعات 120 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران چکیده کامل

هدف این پژوهش معرفی مدیریت ریسک به‌عنوان عامل ایجاد کننده صرف ریسک در مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (CAPM) و چندعاملی فاما و فرنچ است. برای پاسخ به سؤالات پژوهش از اطلاعات 120 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی بازه زمانی 1399-1390 استفاده شده است. هم‌راستا با پژوهش‌های فاما و فرنچ، از بازده ماهانه سبد‌ها جهت تجزیه‌وتحلیل استفاده شده است. به کمک رویکرد رگرسیون‌ داده های تابلویی و انجام آزمون GRS، عملکرد مدل‌های تعدیل‌شده با عامل مدیریت ریسک و مدل‌های متداول در توضیح بازده سهام مقایسه شدند. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که عامل مدیریت ریسک جهت قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای تأثیرگذار است و بسط مدل‌های موردبررسی پژوهش با این عامل و تشکیل مدل‌های تعدیل‌شده، باعث بهبود عملکرد آن مدل‌ها در توضیح تفاوت بازده سهام می‌شود. نتایج همچنین نشان داد که مدل شش عاملی تعدیل‌شده با مدیریت ریسک در مقایسه با مدل‌های سه و پنج عاملی تعدیل‌شده و CAPM تعدیل‌شده با مدیریت ریسک، عملکرد بهتری نشان می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

55 - تحلیل شکاف کیفیت خدمات براساس مدل سروکوال اصلاح شده «مورد مطالعه: سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت مشهد»
احمد لطیفیان علیرضا خدیویان

مقدمه: در بخش خدمات بهداشتی موضوع کیفیت دارای جایگاه ویژه‌ای است، زیرا وظیفه و رسالت خطیر حفظ سلامت و مراقبت از حیات جامعه بر عهده این بخش است. سنجش کیفیت خدمات می‌تواند نقش بسیار مهمی‌در شناسایی مشکلات و برنامه‌ریزی بهبود ارائه خدمات بهداشتی داشته باشد. این مطالعه به ت چکیده کامل

مقدمه: در بخش خدمات بهداشتی موضوع کیفیت دارای جایگاه ویژه‌ای است، زیرا وظیفه و رسالت خطیر حفظ سلامت و مراقبت از حیات جامعه بر عهده این بخش است. سنجش کیفیت خدمات می‌تواند نقش بسیار مهمی‌در شناسایی مشکلات و برنامه‌ریزی بهبود ارائه خدمات بهداشتی داشته باشد. این مطالعه به تحلیل شکاف کیفیت خدمات بر اساس مدل سروکوال (servqual)اصلاح شده در سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت مشهد می‌پردازد. روش پژوهش: روش تحقیق حاضر توصیفی - پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه مراجعه‌کنندگان به سازمان بهداشت و درمان نفت مشهد از شرکت‌های گاز خراسان رضوی، منطقه 4 عملیات انتقال گاز و پخش فرآورده‌های نفتی مشهد می‌باشد. طبق فرمول حجم نمونه آماری 149 نفر برآورد گردید. روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای می‌باشد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه بوده است که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. برای آزمون فرضیه‌های تحقیق از آزمون ناپارامتری ویل‌کاکسون استفاده شده است. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین کیفیت خدمات مورد انتظار و خدمات ارائه شده در سازمان بهداشت و درمان صنعت نفت مشهد وجود دارد و بطور کلی کیفیت خدمات ارائه شده، انتظارات مراجعین را برآورده نکرده است. در این تحقیق بیشترین شکاف کیفیت خدمات (تفاوت وضعیت موجود و مطلوب) در بعد همدلی (36/1) و کمترین آن در بعد محسوسات (08/1) بدست آمد. نتیجه‌گیری: با توجه به وجود شکاف کیفیت خدمات یکی از حساس‌ترین اقدامات، برپایی یک مکانیسم پویای اطلاعاتی و ایجاد بازخورد میان دریافت‌کنندگان خدمت و سازمان است. هم‌چنین ارائه آموزش‌های لازم به پرسنل از پایین‌ترین رده سازمانی تا نیروهای متخصص در راستای ارائه خدمات مطلوب به مراجعین می‌تواند نقش سازنده‌ای ایفا نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

56 - تحلیل رابطه بین اسطوره‌های پزشکی و ایدئولوژی سازمانی با نقش میانجی حماسه سازمانی در سازمان‌ مأموریت‌محور دانشگاه علوم پزشکی
اکبر بیات میثم لطیفی مرتضی مرادی علیرضا اسلامبولچی

مقدمه: ایدئولوژی سازمانی در تمامی زمان ها از طریق انتشار رسوم و سنت ها و افسانه ها و حماسه ها و اسطوره ها توسعه‌یافته است؛ لذا پژوهش حاضر، باهدف بررسی رابطه بین اسطوره های پزشکی سازمانی و ایدئولوژی سازمانی با نقش میانجی حماسه‌های سازمانی در سازمان مأموریت‌محور دانشگاه ع چکیده کامل

مقدمه: ایدئولوژی سازمانی در تمامی زمان ها از طریق انتشار رسوم و سنت ها و افسانه ها و حماسه ها و اسطوره ها توسعه‌یافته است؛ لذا پژوهش حاضر، باهدف بررسی رابطه بین اسطوره های پزشکی سازمانی و ایدئولوژی سازمانی با نقش میانجی حماسه‌های سازمانی در سازمان مأموریت‌محور دانشگاه علوم پزشکی انجام‌شده است.روش پژوهش: طرح پژوهش حاضر، توصیفی از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش، دانشگاه علوم پزشکی استان همدان به تعداد 3250 نفر بود؛ که از طریق جدول مورگان و برنامه G*Power درنهایت، تعداد 344 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه ای نسبی به‌عنوان نمونه انتخاب شدند؛ و ابزارهای سنجش در این پژوهش مشتمل بر سه پرسشنامه محقق ساخته بود؛ که روایی و پایایی آنها بررسی و مورد تائید قرار گرفت. جهت تجزیه‌وتحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری بر مبنا کوواریانس و نرم افزار لیزرل استفاده شد.یافته‌ها: نتایج حاصل از مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که؛ اسطوره های پزشکی سازمانی با حماسه سازمانی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، همچنین رابطه بین اسطوره های پزشکی و ایدئولوژی سازمانی از طرق حماسه سازمانی میانجی گری می‌شود.نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج پژوهش، با افزایش توجه به اسطوره های پزشکی سازمانی و اسطوره‌سازی و افسانه‌سرایی‌های جدید که ایجاد حماسه های سازمانی را به دنبال خواهد داشت، گامی در تقویت و توسعه ایدئولوژی سازمانی قوی خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

57 - تأثیر نوع هتل و تجربه مورد انتظار از خدمات هتل بر واکنش‌های شناختی، هیجانی و رفتاری مشتریان با در نظر گرفتن وجود تصاویر گمراه کننده در وب‌سایت
کامبیز حیدرزاده کبری نجفی زهرا کردباغ

پژوهش با روش تجربی تأثیر نوع هتل و تجربه مورد انتظار از خدمات هتل بر واکنش های شناختی، هیجانی و رفتاری مشتریان را با در نظر گرفتن وجود تصاویر گمراه کننده در وب سایت بررسی کرده است. این مطالعه به دلیل کمبود تحقیقاتی در زمینه آثار مخرب استفاده از تصاویر غیرواقعی بر واکنش چکیده کامل

پژوهش با روش تجربی تأثیر نوع هتل و تجربه مورد انتظار از خدمات هتل بر واکنش های شناختی، هیجانی و رفتاری مشتریان را با در نظر گرفتن وجود تصاویر گمراه کننده در وب سایت بررسی کرده است. این مطالعه به دلیل کمبود تحقیقاتی در زمینه آثار مخرب استفاده از تصاویر غیرواقعی بر واکنش های شناختی، عاطفی و رفتاری مشتریان دریافت کننده خدماتِ هتل انجام گرفته و تاثیر تعاملی تجربه مورد انتظار مشتریان و نوع هتل را بر واکنش مشتریان بررسی کرده است. یافته های پژوهش نشان داده است که تصاویر گمراه کننده موجود در وب سایت هتل ها، منجر به اعتماد کمتری به برندِ هتل های مجلل در مقایسه با هتل های ارزان قیمت و خشم، پشیمانی و قصد تبلیغات منفی بیشتر در مورد برندِ هتل های مجلل در مقایسه با هتل های ارزان قیمت می شود. همچنین این تصاویر موجب اعتماد کمتر مشتریان با هدف لذت جویی در مقایسه با هدف فایده باور و خشم، پشیمانی و قصد تبلیغات منفی بیشتر در مشتریان با هدف لذت جویی در مقایسه با مشتریان با هدف فایده باور می گردد. تعامل هتل مجلل و هدف لذت جویی، شدیدترین واکنش های شناختی، هیجانی و رفتاری را به دنبال دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

58 - واکاوی همکاری‌های نوآورانه در طول زنجیره ارزش صنعت داروهای زیستی در ایران
سیدهادی سیادتی سید سپهر قاضی نوری منوچهر منطقی

10.30495/jomm.2022.66447.1924

مقدمه: بازار داروهای زیستی در جهان به سرعت در حال رشد بوده و در کشور ما نیز سهم این نوع داروها در حال افزایش است. تحقیق، توسعه، تولید و فروش این نوع داروها دارای ریسک و هزینه بالا و نیازمند زمان طولانی است. از همین رو، شرکت‌های جهانی به سمت همکاری‌های فناورانه و نوآوران چکیده کامل

مقدمه: بازار داروهای زیستی در جهان به سرعت در حال رشد بوده و در کشور ما نیز سهم این نوع داروها در حال افزایش است. تحقیق، توسعه، تولید و فروش این نوع داروها دارای ریسک و هزینه بالا و نیازمند زمان طولانی است. از همین رو، شرکت‌های جهانی به سمت همکاری‌های فناورانه و نوآورانه روی آورده‌اند. در ایران اما، موضوع همکاری‌های میان شرکت‌های داروساز زیستی جا نیفتاده است. روش پژوهش: به منظور شناسایی شیوه‌های همکاری بازیگران این صنعت در طول زنجیره ارزش، پژوهش حاضر تلاش کرده است با روش مطالعه دو موردی در دو شرکت سیناژن و روناک دارو، به ترسیم بازیگران در هر یک از حلقه‌های زنجیره بپردازد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و در پارادایم تفسیری انجام گرفته است به نحوی که با استفاده از استراتژی مطالعه چند موردی، تلاش شده است شیوه‌های همکاری فناورانه میان بازیگران مختلف در طول زنجیره ارزش شناسایی شوند. مصاحبه‌های انجام گرفته با هر یک از مصاحبه‌شوندگان مشتمل بر 13 سؤال اصلی و در قالب مصاحبه نیمه‌ساختار یافته بوده است. یافته‌ها: نتایج این تحقیق نشان می‌دهد هر چند همکاری‌های مناسبی میان بازیگران این صنعت برای تولید دارو شکل گرفته است. لکن این همکاری‌ها بیش از آن که در راستای توسعه فناوری و ارتقاء توانمندی‌های تحقیقاتی و توسعه داروی جدید باشد، در جهت توسعه بازار یا تولید داروهای بیوسیمیلار بوده است. همچنین علی‌رغم شکل‌گیری معدودی همکاری‌های فناورانه میان شرکت‌ها در این صنعت، که کمبود شرکت‌های تخصصی مانند شرکت‌های متخصص کارآزمایی بالینی و شرکت‌های کوچک زیست فناور، نقائص قانونی مانند ضعف‌های قانون تجارت برای ادغام و اکتساب شرکت‌ها و ضعف استفاده از ابزارهای توسعه صادرات، از جمله مهم‌ترین مشکلات پیش پای ارتقاء همکاری‌های فناورانه میان شرکت‌های این صنعت هستند. نتیجه‌گیری: شرکت‌های داروساز زیستی ایرانی عموماً دانش تولیدی خود را از مسیر مهندسی معکوس و برای تولید داروهای بیوسیمیلار کسب نموده و تا مراحل توزیع و خدمات پس از فروش را نیز خود انجام می‌دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

59 - بررسی تأثیر ویژگی‌های تبلیغات رسانه‌های اجتماعی بر قصد خرید مشتریان جوان در صنعت لوازم الکترونیک (مورد مطالعه: دیجی کالا)
عباسعلی حاجی کریمی فاطمه کریمی جعفری شهین یزدانی

10.30495/jomm.2022.63424.1874

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ویژگی‌های تبلیغات رسانه‌های اجتماعی شامل تعامل، انگیزه لذت بخش، عملکرد مورد انتظار، آگاهی بخشی، عادت و ارتباط ادراک شده بر قصد خرید مشتریان جوان در صنعت لوازم الکترونیک است. جامعه آماری پژوهش، مشتریان جوان (بین سن 18 تا 35 سال) شرکت دیجی چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تأثیر ویژگی‌های تبلیغات رسانه‌های اجتماعی شامل تعامل، انگیزه لذت بخش، عملکرد مورد انتظار، آگاهی بخشی، عادت و ارتباط ادراک شده بر قصد خرید مشتریان جوان در صنعت لوازم الکترونیک است. جامعه آماری پژوهش، مشتریان جوان (بین سن 18 تا 35 سال) شرکت دیجی کالا می‌باشند. جهت انتخاب نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای و تصادفی، از فرمول نسبت شاخص به مکنون مطرح شده توسط بومسما (وستلند، 2010) استفاده شده است که براساس این فرمول به ازای 31 سؤال و 7 متغیر حداقل نیاز به جمع‌آوری 100 نمونه است که در نهایت، تعداد 143 پرسش‌نامه به صورت آنلاین جمع‌آوری گردید. این پژوهش از نظر نوع هدف، کاربردی و از نظر نوع ماهیت، توصیفی- پیمایشی است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و بررسی فرضیه‌ها از نرم‌افزار PLS استفاده شده است. نتایج حاکی از تأیید فرضیه‌ها تأثیر عملکرد مورد انتظار بر قصد خرید، تأثیر عادت بر قصد خرید، تأثیر تعامل بر قصد خرید، تأثیر تعامل بر انگیزه لذت بخش، تأثیر آگاهی بخشی بر قصد خرید، تأثیر ارتباط ادراک شده بر عملکرد مورد انتظار و همچنین عدم تأیید تأثیر انگیزه لذت بخش بر قصد خرید، تأثیر تعامل بر عملکرد مورد انتظار، تأثیر آگاهی بخشی بر عملکرد مورد انتظار و تأثیر ارتباط ادراک شده بر قصد خرید است. در نهایت با توجه به نتایج بدست آمده به شرکت مذکور پیشنهاد می‌گردد که به منظور تأثیرگذاری بر قصد خرید مشتریان جوان به کیفیت رابطه، تعامل با مشتری، استفاده از ابزارهای هوش تجاری، آگاهی بخشی و ایجاد اعتماد توجه نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

60 - بررسی رابطه بین ریسک گریزی و وفاداری به نام تجاری با توجه به نقش اعتماد و احساسات مشتری در این رابطه
شهناز نایب زاده پروانه شهبازی

طرح مساله: مساله اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین ریسک گریزی و وفاداری به نام تجاری و نقشی که متغیرهای اعتماد به نام تجاری و احساسات مشتری در مورد نام تجاری در این رابطه دارند است. روش تحقیق: جهت دستیابی به هدف پژوهش 379 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و چکیده کامل

طرح مساله: مساله اصلی تحقیق حاضر بررسی رابطه بین ریسک گریزی و وفاداری به نام تجاری و نقشی که متغیرهای اعتماد به نام تجاری و احساسات مشتری در مورد نام تجاری در این رابطه دارند است. روش تحقیق: جهت دستیابی به هدف پژوهش 379 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران به روش نمونه&zwnj;گیری تصادفی طبقه&zwnj;ای متناسب با حجم، انتخاب شده تا مجموعه&zwnj;ای از داده&zwnj;ها برای نام&zwnj;های تجاری مختلف لپ&zwnj;تاپ جمع&zwnj;آوری گردد؛ روش تحقیق حاضر از حیث هدف کاربردی و از حیث روش توصیفی از نوع پیمایشی است و به علت بررسی روابط همزمان بین چندین متغیر بررسی می&zwnj;گردد از نوع همبستگی است. ابزار جمع&zwnj;آوری داده&zwnj;ها و تکنیک به کار رفته: ابزار این تحقیق، ابزاری مرکب از کتابخانه&zwnj;ای و میدانی محسوب می&zwnj;شود. ازتکنیک معادلات ساختاری و از نرم&zwnj;افزار لیزرلبه منظور آزمون فرضیه&zwnj;ها استفاده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

61 - ارزیابی تاثیر طبقه برند، شناخت برند و قیمت، بر ارزش موردانتظار و تمایلات رفتاری خریداران گوشی موبایل (مطالعه موردی: دانشجویان)
کامبیز حیدرزاده حسام زند حسامی سیده سارا قافله باشی

به تازگی، موضوع ارزش مورد انتظار مشتری، به عنوان وسیله ی سنجشی برای عملکرد کسب و کار مورد توجه قرار گرفته شده است و بر روی جوانبی از تصمیم گیری مشتری در مورد خرید تمرکز کرده است . نیاز بازارها به دانستن در مورد عملکرد مشتریان بیش از پیش افزایش یافته است. ارائه دیدگاه جد چکیده کامل

به تازگی، موضوع ارزش مورد انتظار مشتری، به عنوان وسیله ی سنجشی برای عملکرد کسب و کار مورد توجه قرار گرفته شده است و بر روی جوانبی از تصمیم گیری مشتری در مورد خرید تمرکز کرده است . نیاز بازارها به دانستن در مورد عملکرد مشتریان بیش از پیش افزایش یافته است. ارائه دیدگاه جدیدی از رفتار مصرف کن نده، پیرامون روابط جایگزینی قیمت -کیفیت، ارزش مورد انتظار مشتری می تواند انگیزه عمیق تری در مورد میل به خرید و وفاداری به یک نام تجاری را فراهم سازد . به نظر می رسد توجه صرف به عوامل ایجاد کننده رضایت مندی مشتری، تنوع کارکردها، قیمت و کیفیت محصولات نمی تواند جهت ایجاد مزیت، کافی باشد . بنابراین توجه به متغیرهای دیگری مانند عادت ها و تمایلات رفتاری مصرف کنندگان، توجه مشتریان به طبقه برند، نوع شناخت آنها از برند و همچنین عوامل ایجاد کننده ارزش در ذهن مشتری، در جذب مشتریان جدید و ماندگاری مشتریان موجود می تواند ب سیار موثر واقع شود. مطالعه حاضر، نتایج تحقیقی را گزارش می دهد که برای آزمودن یک مدل در زمینه ارزش مورد انتظار مشتری در بازار شرکت های تلفن های همراه، طراحی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

62 - وابستگی عاطفی مصرف کنندگان به برند: پیش نیازها و نتایج
بهرام خیری محمود سمیعی نصر محمد عظیم پور خورجین

هدف تحقیق: هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل موثر بر شکل گیری وابستگی عاطفی بین مصرف کنندگان و برند و نتایج این وابستگی برای شرکت ها می باشد. طرح تحقیق و روش شناسی: روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، توصیفی- پیمایشی و کاربردی، جامعه آماری، کلیه دانشجویان در حال تحصیل در دانش چکیده کامل

هدف تحقیق: هدف اصلی این پژوهش بررسی عوامل موثر بر شکل گیری وابستگی عاطفی بین مصرف کنندگان و برند و نتایج این وابستگی برای شرکت ها می باشد. طرح تحقیق و روش شناسی: روش مورد استفاده در تحقیق حاضر، توصیفی- پیمایشی و کاربردی، جامعه آماری، کلیه دانشجویان در حال تحصیل در دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات تهران بوده که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای متناسب با حجم، تعداد 380 نفراز دانشجویان به عنوان نمونه انتخاب و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه استاندارد جمع آوری گردید. سپس داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس برای آمار توصیفی و تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل تجزیه و تحلیل شد. یافته های تحقیق: نتایج این تحقیق نشان می دهد که تجربه و نگرش مصرف کنندگان بر شکل گیری وابستگی عاطفی با برند تاثیر دارد. بین دانش و رضایت مصرف کننده با وابستگی عاطفی آن ها به برند، ارتباط معناداری به برند مشاهده نشد. همچنین نتایج این پژوهش نشان می دهد که مصرف کنندگانی که به برند وابستگی عاطفی پیدا می کنند، سطوح بالاتری از وفاداری را از خود نشان داده، گفته های دهان به دهان در مورد برند انتشار می دهند و تمایل دارند قیمت های بالاتری را برای برند پرداخت نمایند. محدودیت های تحقیق: محدودیت منابع تحقیقاتی در داخل کشور و همچنین عدم همکاری برخی از متخصصین در مراحل ارزیابی اعتبار و قابلیت اتکا بودن پرسشنامه ونیز بی میلی برخی از پاسخ دهندگان برای تکمیل پرسشنامه از مهم ترین محدودیت های این پژوهش به شمار می رود. همچنین، با تغییر شرایط زمانی و مکانی، ممکن است نتایج تحقیق تغییر یابد. کاربردهای مدیریتی: با توجه به مطالعات محدود که در زمینه مطالعات مصرف کننده در داخل کشور صورت گرفته است، نتایج این تحقیق می تواند فعالان و محققان در زمینه بازاریابی و رفتار مصرف کننده را در بررسی و شناخت عوامل موثر بر ایجاد سطوح بالاتر وفاداری در مصرف کنندگان یاری نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

63 - تبیین میزان رضایت مشتریان از طراحی محصول شرکت تولید سن سون با تاثیرپذیری از مدل کانو
حسین وظیفه دوست ساحل فرخیان

بررسی و تامین رضایت مشتری و در نظر گرفتن خواست هها و الزامات مشتریان در طراحی و تولیدمحصولات در بلند مدت می تواند منجر به افزایش وفاداری و موفقیت شرکت ها گردد. از این رو در اینپژوهش شناسایی و درک مفهوم رضایت مشتری از طریق لحاظ نمودن الزامات و نیازهای مشتریان درطراحی محص چکیده کامل

بررسی و تامین رضایت مشتری و در نظر گرفتن خواست هها و الزامات مشتریان در طراحی و تولیدمحصولات در بلند مدت می تواند منجر به افزایش وفاداری و موفقیت شرکت ها گردد. از این رو در اینپژوهش شناسایی و درک مفهوم رضایت مشتری از طریق لحاظ نمودن الزامات و نیازهای مشتریان درطراحی محصولات شرکت تولیدی سن سون بعنوان هدف اصلی تحقیق می باشد.در این پژوهش با طرح هفت فرضیه، رابطه بین عملکرد محصول (الزامات اساسی ، الزاماتعملکردی ، الزامات انگیزشی) و ارزش ایجاد شده برای مشتری (ارزش مورد انتظار و ارزش غیر منتظره)با رضایت و وفاداری مشتری بررسی شده است.با استفاده از طرح تحقیق توصیفی - پیمایشی نمونه گیری خوشه ای 4، اطلاعات مورد نیاز از 100 نفربا استفاده از پرسشنام های معتبر و پایا، گردآوری شده و برای آزمون فرضیه ها از آزمو نهای تحلیل رگرسیون، ضریب همبستگی، تحلیل مسیر و .... بهره گرفته شده و با کمک نرم افزارهای SPSS و LISREL مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و نتایج به دست آمده نشان می دهد که: 1- الزامات عملکردی در طراحی محصول با ارزش مورد انتظار رابطه مستقیم دارد. 2- ارزش منتظره با رضایت مشتری رابطه مستقیم دارد. 3- ارزش غیر منتظره با رضایت مشتری رابطه مستقیم دارد. 4- ارزش مورد انتظار با وفاداری مشتری رابطه مستقیم دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

64 - بررسی ادراکات قیمت و کیفیت در تصمیمات رفتاری مشتریان بانک های دولتی و خصوصی در ایران
کریم حمدی سید سرمد الحسینی

تحقیق حاضر برای نخستین بار در ایران کوشش نموده تا به بررسی تاثیر ادراکات قیمت و کیفیت درتصمیمات رفتاری مشتریان بان کهای خصوصی و دولتی بپردازد.در این مطالعه با طرح هشت فرضیه رابطه ی بین قیمت، کیفیت، رضایت مشتری، ارزش مورد انتظارمشتری و تصمیمات رفتاری مشتریان بررسی شده اس چکیده کامل

تحقیق حاضر برای نخستین بار در ایران کوشش نموده تا به بررسی تاثیر ادراکات قیمت و کیفیت درتصمیمات رفتاری مشتریان بان کهای خصوصی و دولتی بپردازد.در این مطالعه با طرح هشت فرضیه رابطه ی بین قیمت، کیفیت، رضایت مشتری، ارزش مورد انتظارمشتری و تصمیمات رفتاری مشتریان بررسی شده است و با استفاده از طرح تحقیق توصیفی - پیمایشیو نمونه گیری تصادفی اطلاعات مورد نیاز را از 196 مشتری از بانک های دولتی و خصوصی با استفاده ازپرسشنامه ای معتبر و پایا، گردآوری نموده و برای آزمون فرضیه ها از آزمون های مقایسه ای، آزمون هایهمبستگی، تحلیل رگرسیون و تحلیل مسیر استفاده شده است و نتایج بدست آمده نشان م یدهد که بینادراکات کیفیتی و ارزش مورد انتظار مشتری، بین ادراکات کیفیت و رضایتمندی مشتری، بین ارزش موردانتظار مشتری و رضایتمندی مشتری، بین رضایتمندی مشتری و تصمیمات رفتاری مشتری و از همهمهمتر بین ادراکات قیمتی و تصمیمات مشتری در بانک ها رابطه ای مستقیم وجود دارد و هنوز ادراکاتکیفیت نسبت به ادراکات قیمت، نقشی کمرن گتر در تصمیمات رفتاری خواهد داشت. سایر نتایج عدم رابطه ای مستقیم بین ادراکات قیمتی و ارزش مورد انتظار مشتری و ادراکات کیفیتی و ارزش مورد انتظار مشتری را نشان داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

65 - تحصیل دلیل در حقوق امامیه و حقوق فرانسه
محمد سلیمی

دلیل به عنوان ابزار اثبات حقیقت و واقعیت، در شریعت و قوانین موضوعه از اهمیت بسیاری برخوردار است. می‌توان گفت که دلیل، موجد عدالت و آرامش در جوامع می‌باشد؛ به طوریکه عدم وجود دلیل و یا ابهام آن در دادرسی، موجب عدم احقاق حق و عدالت می‌شود. لازمه نیل به عدالت، کسب و حصول د چکیده کامل

دلیل به عنوان ابزار اثبات حقیقت و واقعیت، در شریعت و قوانین موضوعه از اهمیت بسیاری برخوردار است. می‌توان گفت که دلیل، موجد عدالت و آرامش در جوامع می‌باشد؛ به طوریکه عدم وجود دلیل و یا ابهام آن در دادرسی، موجب عدم احقاق حق و عدالت می‌شود. لازمه نیل به عدالت، کسب و حصول دلیل توسط دادرس و اقناع وجدانی وی می‌باشد که در تمامی حیطه‌های دادرسی اعم از کیفری و مدنی لازم الاجرا می‌باشد. در نظام پرآشفته‌ی حقوقی امروز، اثبات عدم منع تحصیل دلیل در شرع و قانون از اهمیت بسیاری برخوردار است. واژگان کلیدی: . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

66 - نقد و بررسی ادلّة حجب وراث غیر مسلمان توسط وارث مسلمان در فقه شیعه
طیبه عارف نیا

اعتقاد شیعه در خصوص میراث اهل ملل این است که مسلمان از غیر مسلمان ارث می برد و بلکه وارثمسلمان، وراث غیر مسلمان را حجب م یکند. هر چند مورث نیز غیر مسلمان باشد و یا نسبت سایر وراث غیرمسلمان به مورث، نزدیک تر از فرد مسلمان باشد. مستند این حکم، اجماع و برخی روایات هستند. د چکیده کامل

اعتقاد شیعه در خصوص میراث اهل ملل این است که مسلمان از غیر مسلمان ارث می برد و بلکه وارثمسلمان، وراث غیر مسلمان را حجب م یکند. هر چند مورث نیز غیر مسلمان باشد و یا نسبت سایر وراث غیرمسلمان به مورث، نزدیک تر از فرد مسلمان باشد. مستند این حکم، اجماع و برخی روایات هستند. در نوشتارحاضر، با ایراد خدشه به حجب و ناسازگاری حکم مزبور با روح شریعت اسلام و مبانی پذیرفته شده در قرآن وروایات، در آن تشکیک شده و عدم حجب وراث غیر مسلمان توسط وارث مسلمان، در صورت غیر مسلمانبودن مورث و نزدیک تر بودن یا مساوی بودن نسبت وراث غیر مسلمان و وارث مسلمان، اثبات شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

67 - شرطِ متأخِّر و کاربرد آن در حقوق ایران
سید ابوالقاسم نقیبی محمد خانی

عقل آدمی رتبه علّت را از آن رو که در وجود معلول تأثیر می‌گذارد مقدم بر معلول می‌داند، و میان علّت و معلول تقارن زمانی قائل است بدین معنی که در زمان وجود معلول باید علّت تامّه یعنی سبب، شرط و عدم مانع محقّق و موجود باشد. با این وجود در حقوق و فقه مصادیقی یافت می‌شود که ش چکیده کامل

عقل آدمی رتبه علّت را از آن رو که در وجود معلول تأثیر می‌گذارد مقدم بر معلول می‌داند، و میان علّت و معلول تقارن زمانی قائل است بدین معنی که در زمان وجود معلول باید علّت تامّه یعنی سبب، شرط و عدم مانع محقّق و موجود باشد. با این وجود در حقوق و فقه مصادیقی یافت می‌شود که شرط در کنار سبب و عدم مانع، علیرغم تأخّر از مشروط (معلول) بر آن تأثیر قهقرایی می‌گذارد. تأثیر اجازه مالک بر عقد فضولی به نحو کشف حقیقی، قبول محال علیه در حواله، قبول موصی له در وصیت تملیکی، عمل عامل در جعاله، قبض در عقود عینی، تعلیق در عقود و قرارداد، پیش‌بینی نقض قرارداد، قرارداد پیش فروش آپارتمان، اجاره به شرط تملیک از مصادیق برجسته‌ی آن بشمار می‌آیند. شرط متأخّر در حقیقت به یک تعلیق بر می‌گردد بدین شکل که معلول گرچه به صورت بالقوه وضع شده ولی فعلیّت و تحقّق آثارش منوط به تحقّق معلّق علیه است، در این جستار تقریرات آخوند خراسانی، میرزای نائینی و امام خمینی(ره) از شرط متأخر ارائه شده است و بر امکانِ تأثیر شرط متأخّر در مشروط متقدّم در عالم اعتبار تأکید شده است و قیاس امور اعتباری با امور خارجی و عقلی قیاس مع الفارق تلقی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

68 - نقش اهرم بر تحلیل پرتفوی سهام با توجه به سلامت مالی شرکت ها
طاهره یوسف وند آزیتا جهانشاد

هدف از اجرای این تحقیق تحلیل تأثیر تغییرات اهرم بر بازده سهام با در نظر گرفتن سطوح مختلف اهرمشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش پژوهش این تحقیق از نظر ماهیت و محتوا ازنوع همبستگی، و از لحاظ هدف کاربردی است. پژوهش حاضر با استفاده از رگرسیون چند متغی چکیده کامل

هدف از اجرای این تحقیق تحلیل تأثیر تغییرات اهرم بر بازده سهام با در نظر گرفتن سطوح مختلف اهرمشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش پژوهش این تحقیق از نظر ماهیت و محتوا ازنوع همبستگی، و از لحاظ هدف کاربردی است. پژوهش حاضر با استفاده از رگرسیون چند متغیره و داده های سریزمانی برای دوره زمانی 1384-1391 شرکت های فعال و پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران صورت گرفته -است. نتایج این پژوهش حاکی از این است که بازده مورد انتظار پرتفوهای مرتب شده بر اساس اهرم مالی تفاوتمعناداری با بازده واقعی این پرتفوها دارد. همچنین تغییرات اهرم اثر منفی بر بازده پرتفوها داشته و شدت تأثیرمنفی تغییرات اهرم در سطوح بالای اهرم بیشتر از سطوح پایین تغییرات اهرم است. شدت تأثیر منفی تغییرات اهرمدر سطوح بالای اهرم و سلامت پایین تر بیشتر از سطوح پایین تغییرات اهرم و سلامت مالی بالاتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

69 - بهبود یادگیری واژه های تخصصی حسابداری بهای تمام شده با استفاده از بازی جدول کلمات متقاطع
شکراله خواجوی سارا زیاری

هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان موفقیت ابزارهای غیرسنتی کمک آموزشی در افزایش علاقه ی دانشجویان به حسابداری و در نتیجه، بهبود یادگیری آن ها است. با مطالعه 50 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی در رشته های مدیریت مؤسسه آموزش عالی فاطمیه شیراز در نیمسال اول تحصیلی 97-96 ، تاثیر چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش تعیین میزان موفقیت ابزارهای غیرسنتی کمک آموزشی در افزایش علاقه ی دانشجویان به حسابداری و در نتیجه، بهبود یادگیری آن ها است. با مطالعه 50 نفر از دانشجویان مقطع کارشناسی در رشته های مدیریت مؤسسه آموزش عالی فاطمیه شیراز در نیمسال اول تحصیلی 97-96 ، تاثیر بازی جدول کلمات متقاطع در درک بهتر واژه ها و مفاهیم اصلی درس بهای تمام شده مورد بررسی قرار گرفت. این بازی در قالب 6 جدول کوچک و 1 جدول بزرگ طراحی و اجرا شد. درنهایت، پس از کنترل دفعات مشارکت دانشجویان در بازی، تاثیر امتیازات کسب شده بر عملکرد آن ها در امتحان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده وجود رابطه مثبت معنادار بین متوسط امتیازات کسب شده دانشجویان از بازی جدول و عملکرد امتحانی آنان بود اما بین دفعات حضور دانشجویان در بازی و عملکرد نهایی آن ها رابطه معناداری یافت نشد. همچنین، نتایج بررسی نظرات مشارکت کنندگان در ارتباط با تاثیر بازی جدول بر یادگیری و انگیزه آن ها با استفاده از پرسشنامه 5 طبقه ای لیکرت، نیز نشان داد که از نظر دانشجویان این بازی سرگرم کننده، چالش انگیز و مؤثر در یادگیری مفاهیم تخصصی است. یافته های این پژوهش نشان دهنده ضرورت توجه بیش از پیش به ابزارها و شیوه های نوین و خلاقانه در آموزش دروس حسابداری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

70 - تحلیل رویکرد ایزومورفیک نهادی در ارائه الگوی راهبردهای افشای کربن در گزارشگری مالی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران
مهدی واسعی چهارمحالی حسن ولیان محمدرضا عبدلی

10.30495/jma.2022.19757

افشای کربن به عنوان یکی از ابعاد حسابداری سبز در استراتژی‌های شرکت‌ها به خصوص شرکت‌های بازار سرمایه مطرح می‌باشد که پایبندی به افشای واقعیت‌ها می‌تواند به توسعه پایداری جوامع کمک نماید. هدف این پژوهش تحلیل رویکرد ایزومورفیک نهادی در ارائه الگوی راهبردهای افشای کربن در گ چکیده کامل

افشای کربن به عنوان یکی از ابعاد حسابداری سبز در استراتژی‌های شرکت‌ها به خصوص شرکت‌های بازار سرمایه مطرح می‌باشد که پایبندی به افشای واقعیت‌ها می‌تواند به توسعه پایداری جوامع کمک نماید. هدف این پژوهش تحلیل رویکرد ایزومورفیک نهادی در ارائه الگوی راهبردهای افشای کربن در گزارشگری مالی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. این پژوهش از منظر روش شناختی جزء پژوهش‌های ترکیبی است که با مشارکت ۱۶ نفر از متخصصان و مشاوران زیست‌محیطی در سطح دانشگاهی و بنگاه‌های اقتصادی در بخش کیفی و ۲۵ نفر از از مدیران شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران در بخش کمی صورت پذیرفت. نحوه‌ی تعیین نمونه در هر دو جامعه هدف به صورت دردسترس و همگن بود. در این پژوهش به تناوب و به اقتضاء ماهیت موردنظر از سه تحلیل فراترکیب، دلفی و مدل جامع تحلیل تفسیری ساختاری استفاده شد. نتایج در بخش فراترکیب از میان بررسی ۴۸ پژوهش مرتبط، ۱۴ پژوهش را مورد تایید قرار داد تا در قالب تحلیل ارزیابی انتقادی، ۲۰ گزاره و ۳ مولفه اصلی تایید شوند. سپس نتایج در بخش تحلیل دلفی با هدف رسیدن به حدکفایت نظری نشان داد، از مجموع ۲۰ گزاره اولیه، در نهایت ۱۲ گزاره نهایی تایید و وارد تحلیل مدل جامع تفسیری ساختاری شد. در نهایت نتایج در این بخش نشان داد، تاثیرگذارترین گزاره‌ی راهبردی افشای کربن در گزارشگری مالی، گزارهِ تقویت کنترل‌های درونی برای کنترل ضایعات (G1) به عنوان گزاره راهبرد افشای اختیاری و کم‌اثرترین گزاره توسعه فرهنگ زیست‌محیطی در جهت حفاظت از حقوق ذینفعان (G2) تعیین شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

71 - اثر ایندول بوتیریک اسید (IBA) و زمان قلمه‌گیری بر روی ریشه‌زایی قلمه‌های درختچه مورد (Myrtus Communis)
امین حیدرپور منفرد هادی کیادلیری الهام جافریان آرش دریکوندی

این تحقیق با هدف بررسی اثر غلظتهای ایندول بوتیریک اسید (IBA) بر ریشه‌زایی قلمه درختچه مورد و همچنین تـاثیر بهتـرین تیمـار هورمـونی جهت ریشه‌دار کردن این قلمه‌ها انجام گرفت. قلمه‌های درختچه گیاه مورد در سه ماه آبان، دی و اسفند در اندازه‌های 15 سانتیمتری تهیه شـدند . جهـت چکیده کامل

این تحقیق با هدف بررسی اثر غلظتهای ایندول بوتیریک اسید (IBA) بر ریشه‌زایی قلمه درختچه مورد و همچنین تـاثیر بهتـرین تیمـار هورمـونی جهت ریشه‌دار کردن این قلمه‌ها انجام گرفت. قلمه‌های درختچه گیاه مورد در سه ماه آبان، دی و اسفند در اندازه‌های 15 سانتیمتری تهیه شـدند . جهـت تعیین بهترین نوع تیمار هورمونی جهت ریشه‌دار کردن قلمه‌ها از هورمون IBA در غلظتهای 200 ،1000 ، 2000 و 4000 قسمت در میلیون و یک گـروه شاهد به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و تعداد 30 قلمه در هر تکرار تحت شرایط مه‌افشانی نوبتی در بسـتر ماسـه ای اسـتفاده گردید. سپس نتایج حاصل از تعداد قلمه‌های ریشه‌دار شده، طول بلندترین ریشه، وزن تر و وزن خشک ریشه توسط نرم افزار SPSS و آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل گرفت . نتایج نشان داد که اختلاف معنی‌داری در سطح 1 درصد بین زمان قلمه‌گیری در کلیه صـفات ریشـه وجـود دارد . همچنـین نتـایج نشان داد که بیشترین میانگین تعداد قلمه‌های جوانه‌زده در آبان ماه با هورمون IBA در غلظت 2000.میلیگرم بر لیتر به دست آمده است. هورمون مـورد استفاده در غلظت 2000 میلی‌گرم بر لیتر بیشترین تاثیر را در طول بلندترین ریشه، وزن تر و وزن خشک ریشه از خود نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

72 - تاثیر سطوح مختلف پروبیوتیک باکتوسل بر رشد، تغذیه و بازماندگی ماهی آمور (Ctenopharyngodon idella) پرورشی
سید مهدی حسینی فرد شایان قبادی محدثه گرایلی

اثر پروبیوتیک باکتوسل شامل باکتری اسید لاکتیکی به نامPediococcus acidilacticiMA 18/5M بر رشد، تغذیه و بازماندگی ماهی آمور پرورشی در تحقیق حاضر مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 300 عدد بچه ماهی آمور با استفاده از جیره دستی تغذیه شدند. 4 تیمار مختلف مورد بررسی در این تحقیق شام چکیده کامل

اثر پروبیوتیک باکتوسل شامل باکتری اسید لاکتیکی به نامPediococcus acidilacticiMA 18/5M بر رشد، تغذیه و بازماندگی ماهی آمور پرورشی در تحقیق حاضر مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 300 عدد بچه ماهی آمور با استفاده از جیره دستی تغذیه شدند. 4 تیمار مختلف مورد بررسی در این تحقیق شامل تیمار شاهد (غذای دستی بدون افزودن باکتوسل) و نیز سه تیمار حاوی 1/0، 2/0 و 3/0 گرم پروبیوتیک باکتوسل در هر کیلوگرم غذای پایه بودند. با توجه به نتایج، استفاده از پروبیوتیک باکتوسل سبب تغییر معنی دار فاکتورهای رشد (به جز طول چنگالی)، تغذیه و بقاء نگردید اما مقادیر 1/0 و 2/0 گرم در هر کیلوگرم غذا از بین تیمارهای آزمایشی عملکرد بهتری را نشان دادند. از این رو موثرترین دوز پیشنهادی برابر 1/0 گرم بر کیلوگرم (تیمار 1) است زیرا هر چند در بسیاری از فاکتورها تفاوت معنی داری با تیمار 2 (2/0 گرم بر کیلوگرم) و شاهد نداشت اما میزان بسیاری از فاکتورهای مطلوب همچون افزایش وزن بدن، درصد افزایش وزن بدن، ضریب رشد ویژه، ضریب کارایی پروتئین در تیمار 1 بیشتر از سایر تیمارها بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

73 - بررسی تأثیر سکوت سازمانی بر عملکرد کارکنان با توجه به نقش میانجی فرهنگ ‌سازمانی
حاجیه رجبی فرجاد سمیه رضایی

مقدمه و هدف پژوهش: فرهنگ سازمانی، هویت اجتماعی هر سازمان را مشخص می‌کند هم‌چنین بسیاری از سازمان‌ها به این معمای آشکار پی برده‌اند که بیشتر کارکنان، حقایق را در ارتباط با مسائل و مشکلات سازمانی می‌دانند ولی جرات بیان این حقایق را ندارند. در واقع سکوت سازمانی یک فرآیند غ چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: فرهنگ سازمانی، هویت اجتماعی هر سازمان را مشخص می‌کند هم‌چنین بسیاری از سازمان‌ها به این معمای آشکار پی برده‌اند که بیشتر کارکنان، حقایق را در ارتباط با مسائل و مشکلات سازمانی می‌دانند ولی جرات بیان این حقایق را ندارند. در واقع سکوت سازمانی یک فرآیند غیر‌کارا است که تمام تلاش‌های سازمانی را از بین می‌برد. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر سکوت سازمانی بر عملکرد کارکنان با توجه به نقش میانجی فرهنگ سازمانی ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی ایران صورت گرفته است. روش پژوهش: روش پژوهش بر اساس هدف کاربردی و از نوع توصیفی بود. جامعه آماری این تحقیق، کلیه کارکنان در ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی ایران به تعداد 214 نفر بود که از این میان با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری تصادفی ساده 138 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. روش جمع‌آوری داده‌ها براساس پرسشنامه استاندارد 15 سؤالی مطالعه ون‌داین و همکاران (2003) برای سکوت سازمانی؛ پرسشنامه 50 سؤالی فرهنگ ‌سازمانی دنیسون (2000) و 40 سؤال برای اندازه‌گیری عملکرد کارکنان بر مبنای پرسشنامه استاندارد هرسی و گلداسمیت (2005) انجام گرفت. پایایی این پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ برای تمامی ابعاد پرسشنامه بیش از 7/0 به دست آمد که نشان از پایایی مناسب ابزار پژوهش داشت. برای محاسبه روایی از روایی سازه استفاده شد که نتایج بیانگر روا بودن ابزار تحقیق بوده است (AVE>0.5). یافته‌ها: تجزیه‌ و تحلیل داده‌ها با روش مدل‌سازی معادلات ساختاری بوده است. یافته‌های پژوهش حاکی از برازش مناسب مدل مفهومی، بر مبنای شاخص‌های مقادیر قابل‌قبول و معنادار ضرایب مسیر، بارهای عاملی، واریانس تبیین شده و شاخص GOF، بود. نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد که سکوت سازمانی با میانجی‌گری فرهنگ ‌سازمانی بر روی عملکرد کارکنان به‌ صورت منفی و معنادار تأثیرگذار است. شدت اثر غیرمستقیم از طریق متغیر میانجی‌گری فرهنگ ‌سازمانی با استفاده از شاخص VAF مقدار 426/0- به دست آمد. تأثیر سکوت سازمانی بر فرهنگ‌ سازمانی به ‌صورت منفی و فرهنگ بر عملکرد کارکنان به‌ صورت مثبت و معنادار نیز تائید شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

74 - طراحی و تبیین مدل ارزیابی امور فرهنگی با استفاده از مدلهای کمی
دکتر عباس طلوعی دکتر جعفر رحمانی

در این پژوهش، نویسنده با مروری بر فرهنگ و نقش آن در زندگی اجتماعی و لزوم ارزیابی امور فرهنگی، به بررسی مدل های ارزیابی عملکرد پرداخته و در ادامه با بررسی مبانی عملی موجود و مصاحبه با اندیشمندان، یک الگوی ارزیابی امور فرهنگی را ارائه نموده است . این پژوهش به روش پیمایشی چکیده کامل

در این پژوهش، نویسنده با مروری بر فرهنگ و نقش آن در زندگی اجتماعی و لزوم ارزیابی امور فرهنگی، به بررسی مدل های ارزیابی عملکرد پرداخته و در ادامه با بررسی مبانی عملی موجود و مصاحبه با اندیشمندان، یک الگوی ارزیابی امور فرهنگی را ارائه نموده است . این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته و جهت تعیین روایی مدل ارائه شده، از تکنیک دلفی استفاده نموده و با آزمون های و ریاضی، پایایی مدل پیشنهادی مورد تائید قرار گرفته است . در پایان پژوهشگر به این نتیجه رسیده است که الگوی ارائه شده قابلیت آن را دارد که با تغییرات جزئی در اجرا، مولفه ها و شاخص ها؛ به طور دقیق در ارزیابی برنامه های فرهنگی یک سازمان خاص مورد استفاده قرار گیرد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

75 - بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی در مدیریت دانش (مطالعه موردی: اداره کل استاندارد گیلان)
هستی خرم خواه شهرام هاشم نیا سید جواد پیمان

مقدمه و هدف پژوهش:هدف اصلی این مقاله، بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی در مدیریت دانش است. در این پژوهش، مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی، درگیر شدن در کار، سازگاری، انطباق‌پذیری و مأموریت می‌باشند که رابطه آن‌ها با مدیریت دانش بررسی می‌شود. روش پژوهش:تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و ا چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش:هدف اصلی این مقاله، بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی در مدیریت دانش است. در این پژوهش، مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی، درگیر شدن در کار، سازگاری، انطباق‌پذیری و مأموریت می‌باشند که رابطه آن‌ها با مدیریت دانش بررسی می‌شود. روش پژوهش:تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از حیث روش گردآوری داده‌ها، توصیفی و از شاخه مطالعات میدانی به شمار می‌آید. جامعه آماری تحقیق، کلیه کارکنان اداره کل استاندارد گیلان که درگیر در فعالیت‌های دانشی سازمان هستند، می‌باشد. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران، 63 نفر به دست آمد و پرسشنامه‌ای (با ضریب آلفای کرونباخ=868/0)در اختیار اعضای نمونه آماری قرار گرفت. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها، تجزیه و تحلیل داده‌های کمی با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS انجام شد. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق حاکی از آن بود که هر یک از مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی با مدیریت دانش رابطه بالایی دارند و رابطه انطباق‌پذیری با مدیریت دانش بیشتر و قوی‌تر است. نتیجه‌گیری: با توجه به اینکه در نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل آماری، ضرایب همبستگی تحقیق مقداری مثبت می‌باشد، بین فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش رابطه مستقیم، معنادار و مثبتی وجود دارد. همچنین، بین چهار ویژگی فرهنگ سازمانی (درگیر شدن در کار، سازگاری، انطباق‌پذیری و مأموریت) و مدیریت دانش رابطه مستقیم، معنادار و مثبتی وجود دارد؛ ولی رابطه و تأثیر ویژگی انطباق‌پذیری با مدیریت دانش بیشتر و قوی‌تر است. بنابراین با حمایت و توسعه بیشتر ویژگی‌های فرهنگ سازمانی در سازمان می‌توان به اجرای بهتر مدیریت دانش دست یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

76 - بررسی عوامل موثر بر فرهنگ مالیاتی ازدیدگاه مودیان و کار شناسان مالیاتی اداره کل مالیات بر ارزش افزوده شهر تهران
محمد مسیحی ابوالقاسم محمد نژاد عالی زمینی

مقدمه و هدف پژوهش: دراین تحقیق در راستای شناخت بررسی عوامل موثر بر فرهنگ مالیاتی ازدیدگاه مودیان و کار شناسان مالیاتی اداره کل مالیات بر ارزش افزوده شهر تهران، رویکردها و مدل‌ها ی مختلف مطرح و بررسی شده و سپس ضمن بررسی نظرات پاسخگویان، از دیدگاههای ارائه شده از سوی آنها چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: دراین تحقیق در راستای شناخت بررسی عوامل موثر بر فرهنگ مالیاتی ازدیدگاه مودیان و کار شناسان مالیاتی اداره کل مالیات بر ارزش افزوده شهر تهران، رویکردها و مدل‌ها ی مختلف مطرح و بررسی شده و سپس ضمن بررسی نظرات پاسخگویان، از دیدگاههای ارائه شده از سوی آنها استفاده شده است. روش پژوهش: به کار گرفته شده در این پژوهش از نظر هدف، کاربردی، از نظر نوع داده ها، کمی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی و از نوع همبستگی است. مدل معادلات ساختاری (SEM)روش برای تجزیه و تحلیل مدل مفهومی است که در این تحقیق تحلیل داده‌های با استفاده از نرم افزار LISREL 8. در دو بخش: تحلیل عاملی تاییدی (CFA) و مدل ساختاری انجام شد. در بخش اول، ویژگی‌های فنی از پرسشنامه با قابلیت اطمینان شاخص، همگرا بررسی و بخش دوم ضرایب ساختاری برای بررسی فرضیه ما مورد استفاده قرار گرفت. یافته‌هاو نتیجه گیری: نتایج نشان می‌دهد که یکی از موانع برای تحقق مالیات بر درآمد مالیات بر فرهنگ است. براساس نتایج تحقیق حاضر احساس نگرش مثبت به شغل و تناسب محیط شغلی کارگزاران مالیاتی، ضمانت اجرایی و تکریم ارباب رجوع و حفظ وحراست از شان کار گزاران، ضمانت اجرایی و تکریم ارباب رجوع و حفظ وحراست از شان کار گزاران از جمله عوامل تاثیر گزار بر فرهنگ مالیاتی می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

77 - آسیب شناسی عدم اجرای قانون منع کار کودک و ارائه الگوی مناسب اجرای آن
دکتر مراد کردی

هدف این پژوهش، آسیب شناسی عدم اجرای قانون منع کار کودک و ارائه الگوی مناسب جهت اجرای این قانون است. پژوهش حاضر، این فرضیه را که از بین عوامل مختلف، عامل اقتصادی مهمترین عامل اجرای قانون منع کار کودک است ، مورد بررسی قرار داده است . عوامل موثر در این زمینه را به ترتیب عو چکیده کامل

هدف این پژوهش، آسیب شناسی عدم اجرای قانون منع کار کودک و ارائه الگوی مناسب جهت اجرای این قانون است. پژوهش حاضر، این فرضیه را که از بین عوامل مختلف، عامل اقتصادی مهمترین عامل اجرای قانون منع کار کودک است ، مورد بررسی قرار داده است . عوامل موثر در این زمینه را به ترتیب عوامل اقتصادی، عوامل سازمانی و مدیریتی، عوامل اجتماعی، عوامل حقوقی و عوامل فرهنگی تقسیم بندی کرده و به روش تحلیل ع املی، به بررسی میزان تعامل عوامل فوق پرداخته است . پژوهشگر با استفاده از نتایج به دست آمده، مدلی برای سنجش عوامل موثر بر اشتغال کودکان ارائه نموده اس ت. در ادامه به منظور اعتبارسنجی مدل پیشنهادی خود با استفاده از پرسش نامه ، نظرات متخصصان و خبرگان شورای ام ور اجتماعی را جمع آوری نموده و اعتبار مدل خود را تأیید می نماید . یافته های پژوهش نشان می دهد که عامل اقتصادی مهمترین عامل در زمینه اشتغال به کار کودکان بوده و عامل فرهنگی، عامل رفتاری، عامل حقوقی و عامل اجتماعی در رتبه های بعدی قرار دارند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

78 - فرهنگ سازمانی و اداره امور عمومی: مورد حوزه ستادی وزارت تعاون
مهدی نوربخش سمانه توکلی احسان منصوریان

مقدمه و هدف پژوهش: این اولین بار است که پژوهشی با استفاده از مدل دنیسون در حوزه ستادی وزارت تعاون اجرا می‌شود. و با توجه به اهمیت فرهنگ در سازمان می‌تواند برای مدیران و خط مشی گذاران آن مفید باشد. در این پیمایش هدف شناسایی وضعیت فرهنگ سازمانی حوزه ستادی وزارت تعاون است. چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: این اولین بار است که پژوهشی با استفاده از مدل دنیسون در حوزه ستادی وزارت تعاون اجرا می‌شود. و با توجه به اهمیت فرهنگ در سازمان می‌تواند برای مدیران و خط مشی گذاران آن مفید باشد. در این پیمایش هدف شناسایی وضعیت فرهنگ سازمانی حوزه ستادی وزارت تعاون است. مدیران حوزه عمومی می‌توانند از طریق شناخت فرهنگ سازمانی این امکان را پیدا ‌کنند تا ضمن مقایسه بخش‌های مختلف سازمان، ادراکات و انتظارات کارکنان و کمی‌ها و کاستی‌ها را شناسایی نمایند و از طریق آن برای رفع نواقص و بهبود امور بکوشند. روش شناسی: پژوهش حاضر از نوع توصیفی و پیمایشی است با استفاده از آماره‌های توصیفی برای تشریح مختصات فرهنگ سازمانی حوزه ستادی وزارت تعاون. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز حجم نمونه، 102نفر، و پرسشنامه 62 موردی دنیسون به صورت تصادفی سیستماتیک توزیع گردید. یافته‌ها: پس از جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده، تصویر فرهنگ سازمانی وزارت تعاون (حوزه ستادی) بر اساس مدل دنیسون ترسیم شد. فرهنگ سازمانی حوزه ستادی وزارت تعاون بر اساس مدل دنیسون در ابعاد یکپارچگی و رسالت دارای بالاترین شاخص‌ها و در بعد درگیر شدن در کار از پایین‌ترین سطح برخوردار است. نتیجه گیری: مدیران عالی و برنامه‌ریزان در این سازمان بهتر است در برنامه‌هایشان این ابعاد فرهنگ سازمانی را بصورت زیر مد نظر قرار دهند: درگیر شدن در کار و انطباق پذیری به عنوان نقطه ضعف و یکپارچگی و رسالت به عنوان نقطه‌ی قوت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

79 - بررسی رابطه بین سرمایه اجتماعی و فرهنگی والدین بر مهارت های اجتماعی –توسعه ای نوجوانان شهر شهرضا
منصور حقیقتیان زینب متقی رضا اسماعیلی

10.30495/jisds.2022.19862

توسعه اجتماعی مستلزم وجود مهارت های اجتماعی گوناگون در بین افراد جامعه می باشد واین مهارت ها می تواند در افزایش بهره وری کار و مقابله افراد با آسیبهای اجتماعی و پیشگیری آنها نقش بسزایی داشته باشند. با توجه به پیچیدگی های روزافزون دنیای معاصر، کسب مهارت اجتماعی نقش بسیار چکیده کامل

توسعه اجتماعی مستلزم وجود مهارت های اجتماعی گوناگون در بین افراد جامعه می باشد واین مهارت ها می تواند در افزایش بهره وری کار و مقابله افراد با آسیبهای اجتماعی و پیشگیری آنها نقش بسزایی داشته باشند. با توجه به پیچیدگی های روزافزون دنیای معاصر، کسب مهارت اجتماعی نقش بسیار مهمی در زندگی نوجوانان بازی می کند. از طرف دیگر، نقش والدین در تربیت و جامعه پذیری فرزندان و آموزش مهارت ها به آنها، هنوز قابل توجه است. . از دیدگاه جیمز کلمن در باره سرمایه اجتماعی و نظرات پییر بوردیو در باره سرمایه فرهنگی به عنوان مبانی نظری استفاده شد. این تحقیق با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری تحقیق شامل تمام دانش اموزان شهر شهرضا در مقطع ابتدایی و متوسطه اول می شد که از آنها با استفاده از فرمول کوکران، تعداد 383 دانش آموز ابتدایی در بازه سنی ( 14-11 ) به روش نمونه‌گیری خوشه ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. پرسشنامه از اعتبار صوری برخودار بود و آلفای پایایی برای سرمایه اجتماعی والدین برابر 78/0 و برای مهارت های اجتماعی دانش اموزان برابر 89/0بود. نتایج تحقیق نشان داد که رابطه بین ساختار خانواده (r=0.31 (، رابطه والدین با فرزندان (r=0.38 ( ، نظارت والدین بر رفتار فرزندان (r=0.30 (، و مشارکت والدین در امور فرزندان (r=0.52) با مهارت های اجتماعی رابطه ای معنادار بود. تحلیل رگرسیون نشان داد مولفه های سرمایه اجتماعی و فرهنگی والدین توانست 31 درصد تغیرات مهارت اجتماعی دانش آموزان را تبیین کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

80 - مقایسه دیدگاه ‌‌ابن‌سینا و ج.ا.مور درباره واقع‌گرایی و روش شهودگرایی در اخلاق
لیلی حیدریان انشاءالله رحمتی جمشید جلالی شیجانی

10.30495/pi.2022.20605

در این نوشتار آراء ‌‌ابن‌سینا و جرج ادوارد مور در زمینه‌ی اخلاق واقع‌گرا و ضمن بحث درباره‌ی روش شهودگرایی در تشخیص خاصه‌های اخلاقی تبیین و مقایسه می‌شود. واقع‌گرایی در اخلاق به معنای عینیت پذیری گزاره‌های اخلاقی است و از این رو خاصه‌های اخلاقی شهود پذیرند. مسئله‌ی اصلی چکیده کامل

در این نوشتار آراء ‌‌ابن‌سینا و جرج ادوارد مور در زمینه‌ی اخلاق واقع‌گرا و ضمن بحث درباره‌ی روش شهودگرایی در تشخیص خاصه‌های اخلاقی تبیین و مقایسه می‌شود. واقع‌گرایی در اخلاق به معنای عینیت پذیری گزاره‌های اخلاقی است و از این رو خاصه‌های اخلاقی شهود پذیرند. مسئله‌ی اصلی تحقیق صورت‌بندی آراء ‌‌ابن‌سینا ضمنِ اصول واقع‌گرایی و روش شهودگرایی است، این‌که آیا گزاره‌های اخلاقی ذیل آراء مشهوره از همان اصولی تبعیت می‌کنند که مور آن‌ها را در مبحث واقع‌گرایی در اخلاق مطرح کرده است و این‌که چگونه می‌توان آن‌ها را شهود کرد. واقع‌گرایی اخلاقی نزد مور بر اساس شهودگرایی خاصه‌های اخلاقی نظیر خوب و بد است، اموری که غیرقابل تحویل به امور طبیعی یا مابعدالطبیعی است. نزد ‌‌ابن‌سینا واقع‌گرایی اخلاقی بر اساس نفس الامری بودن محمول‌های اخلاقی نظیر حسن و قبیح تعریف و قابل شهود می‌شود. در این نگرش حسن و قبیح برای نفس، به عنوان موجودی که اعتلا و سعادت آن امری واقعی است، تبیین شده است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که نزد مور ارتباط میان موضوعات اخلاقی و محمول‌هایی نظیر خوب و بد امری شهودی است که آنرا ارتباط خوب با بیشترین خیر ممکن تعریف کرده است و این تلازم و درک آن مستلزم تأمل و بلوغ عقلی فاعل اخلاقی است. نزد ‌‌ابن‌سینا ارتباط میان موضوعات اخلاقی و محمول‌های اخلاقی نظیر حسن و قبیح بر اساس شهرت گزاره‌های اخلاقی و شهود عقلاء قوم تبیین شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

81 - بررسی ریخت زمین ساختی گستره خوی بر پایه شاخصههای مورفومتری
حسن حاجی حسینلو سعیده میرحسینیان

منطقه ی مورد مطالعه طبق تقسیم بندی واحدهای ساختاری - رسوبی ایران بخشی از کمپلکس افیولیتی البرز آذربایجان را شامل می شود. این ناحیه از لحاظ مختصات جغرافیایی در محدوده ی طول جغرافیایی°45 تا´30°44 شرقی و عرض جغرافیایی °39 تا´30°38 شمالی در شمال چکیده کامل

منطقه ی مورد مطالعه طبق تقسیم بندی واحدهای ساختاری - رسوبی ایران بخشی از کمپلکس افیولیتی البرز آذربایجان را شامل می شود. این ناحیه از لحاظ مختصات جغرافیایی در محدوده ی طول جغرافیایی°45 تا´30°44 شرقی و عرض جغرافیایی °39 تا´30°38 شمالی در شمال غرب خوی جای دارد. در این پژوهش سعی شده است با بررسی الگوی حوضه آبریز منطقه و با استفاده از شاخص های مورفوتکتونیکی به تأثیر فعالیت گسل خوی و کوه های اطراف بر الگوی رودهای منطقه و بررسی گسل های مرز پیشانی کوهستان پرداخته شود. همچنین با بررسی نتایج به دست آمده از محاسبه چندین شاخص مورفوتکتونیکی و تلفیق آن ها با سایر اطلاعات، فعالیت های نئوتکتونیکی در چند حوضه انتخابی در راستای پهنه گسلی خوی تعیین شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

82 - کاربرد عوامل ژئومورفیک در مکانیابی دفن زباله های شهری ( منطقه مورد مطالعه شهر ماهشهر)
مریم ایلانلو

مواد زاید جامد جز جدایی ناپذیر زندگی انسآن ها هستند و تولید انواع این زایدات در کمیت ها و کیفیت های مختلف از بزرگترین معضلات محیط زیستی عصر حاضر است. برای کاهش پیامدهای منفی پسماند، استفاده از ابزارها و فناوری جدید برای یافتن مکان مناسب دفن ضروری به نظر می رسد. هدف از ا چکیده کامل

مواد زاید جامد جز جدایی ناپذیر زندگی انسآن ها هستند و تولید انواع این زایدات در کمیت ها و کیفیت های مختلف از بزرگترین معضلات محیط زیستی عصر حاضر است. برای کاهش پیامدهای منفی پسماند، استفاده از ابزارها و فناوری جدید برای یافتن مکان مناسب دفن ضروری به نظر می رسد. هدف از این پژوهش مکانیابی زباله های شهر ماهشهر با استفاده از مدل منطق فازی می باشد. برای جمع آوری داده های مورد نیازآ از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، هیدرولوژی و عکس هوائی و عناصل اقلیمی مؤثر در محل دفن زباله و همچین تیپ اراضی بهره گرفته شد. بر همین اساس لایه های فاصله از رودخانه ها، مناطق مسکونی، راه های ارتباطی، جهت وزش باد، شیب، کاربری اراضی و ژئومورفولوژی در محیط ARC GIS 10.2 تهیه نمودیم. و در نهایت با استفاده از عملگرهای فازی شامل جمع، ضرب و گاما 0.8 نقشه نهایی ترسیم گردید.در نهایت پهنه های مناسب دفن زباله شهر ماهشهر بر اساس قابلیت استقرار مکان در قالب سه منطقه عالی و متوسط و نامناسب شناسایی و با مشاهدات میدانی تطبیق داده شد. و در نهایت شمال شرق شهر ماهشهر مناسب ترین پهنه دفن پسماندهای شهری در نظر گرفته شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

83 - ارزیابی ظرفیت‌های گردشگری میراث زمین در مناطق یخچالی با استفاده از تلفیق مدل‌های ارزیابی (مطالعه موردی: دره شهرستانک)
حمید عمونیا قاسم لرستانی رضا اسماعیلی

ژئوتوریسم دانشی است با رویکرد توسعه گرای اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی، پایدارسازی محیط طبیعی و مردمی کردن پیچیدگی‌های دانش زمین و فرم ها و فرایندهای ژئومورفووژیک؛ که امروزه این دانش با گسترش مطالعات خود زیرشاخه‌های متعددی از قبیل تنوع زمین شناختی، محافظت ژئوسایت ها، تفسیر چکیده کامل

ژئوتوریسم دانشی است با رویکرد توسعه گرای اجتماعی- فرهنگی و اقتصادی، پایدارسازی محیط طبیعی و مردمی کردن پیچیدگی‌های دانش زمین و فرم ها و فرایندهای ژئومورفووژیک؛ که امروزه این دانش با گسترش مطالعات خود زیرشاخه‌های متعددی از قبیل تنوع زمین شناختی، محافظت ژئوسایت ها، تفسیر زمین و... را در این شاخه از دانش ژئومورفولوژی پدیدار ساخته است. هدف از این پژوهش دست یابی به راهکاری مناسب تر برای ارزیابی ظرفیت های گردشگری منطقه مورد مطالعه با تلفیق مدل های موجود است. در این مطالعه از نظر روش شناسی تلاش شده است به کمک بررسی جامع از سیر مطالعات انجام شده از مدل‌ها و روش‌های ارزیابی ژئومورفوسایت‌ها به همراه پیمایش‌های میدانی از منطقه، با طرح روشی تلفیقی مبتنی بر معیارها و مولفه‌های تاثیرگذار(با امتیاز 0- 10) متناسب با رفتارشناسی سیستم یخچالی دره شهرستانک، قابلیت‌های این سایت مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج نشان دهنده پتانسیل بالای ابعاد علمی و ژئومورفولوژی با کسب مجموع امتیاز5/51 (ازحداکثر امتیاز یعنی 70) است. در مقابل زیرساخت‌ها و خدمات گردشگری با کسب مجموع امتیاز 5/25(از حداکثر70) و موضوع حفاظت با کسب مجموع امتیاز34 نمره (ازحداکثر60) در حال حاضر مراحل ابتدایی مدیریتی خود را می&lrm;گذراند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

84 - استخراج عوارض سطح زمین از تصاویر سنجنده OLI
محمد ملکی سید محمد توکلی صبور

اشکال ژئومورفولوژی و فرآیند‌های حاکم بر آن منشاء بسیاری از مخاطرات و منابع محیطی هستند، همچنین با توجه به شکل-گیری صنعت و علم ژئومورفوتوریسم و در نهایت پایه‌ای بودن مطالعه این اشکال برای طرح‌های عمرانی، ضرورت تهیه چنین نقشه‌ها بیشتر می‌شود. با گسترش استفاده از علوم مکان چکیده کامل

اشکال ژئومورفولوژی و فرآیند‌های حاکم بر آن منشاء بسیاری از مخاطرات و منابع محیطی هستند، همچنین با توجه به شکل-گیری صنعت و علم ژئومورفوتوریسم و در نهایت پایه‌ای بودن مطالعه این اشکال برای طرح‌های عمرانی، ضرورت تهیه چنین نقشه‌ها بیشتر می‌شود. با گسترش استفاده از علوم مکانی همانند سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، و کاربرد آن در مطالعات علوم زمین در این تحقیق از تصاویر سنجنده OLI برای تهیه نقشه دره، تیغه، مخروط‌افکنه و واریزه استفاده شد. و با استفاده از روش تفسیر بصری اشکال موردنظر استخراج شدند. نتایج با تصاویر لایه World Imagery ازArc GIS Online مقایسه شد و چهار پارامتر صحت، دقت، کیفت و کاپا برای آن محاسبه شد. و نتایج بدین صورت بدست آمد، صحت‌کل 80 درصد، دقت‌کل 01/62 درصد، کیفیت 87/53 درصد و ضریب کاپا 74/49 درصد بود. از نتایج بدست آمده مشخص گردید که موفقیت تشخیص تمامی عواض بجز واریزه درحد‌ قابل قبولی بوده است. با توجه به ضریب کاپا مشخص می‌شود که قطعه‌بندی انجام شده برای استخراج عوارض در حد متناسبی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

85 - بررسی نقش ویژگی های ژئومورفیک در مکانیابی مناطق بهینه به منظور احداث مجتمع های مسکونی (نمونه موردی شهر شاهرود)
محمدرضا زندمقدم

برخی از پدیده های ژئومورفولوژیکی نه تنها به عنوان عوامل مخرب و بازدارنده در استقرار و توسعه شهرها محسوب نمی شوند، بلکه اگر برنامه ریزان شهری آگاهی کامل از نوع و کاربرد همه جانبه ژئومورفولوژیکی این پدیده ها داشته باشند، آن ها را به عاملی مثبت در استقرار و توسعه شهرها تبد چکیده کامل

برخی از پدیده های ژئومورفولوژیکی نه تنها به عنوان عوامل مخرب و بازدارنده در استقرار و توسعه شهرها محسوب نمی شوند، بلکه اگر برنامه ریزان شهری آگاهی کامل از نوع و کاربرد همه جانبه ژئومورفولوژیکی این پدیده ها داشته باشند، آن ها را به عاملی مثبت در استقرار و توسعه شهرها تبدیل خواهند نمود. به علاوه برنامه ریزی های زیر بنایی شهر به دور از تاثیرات شرایط توپوگرافی نبوده و نیست زیرا توپوگرافی محل و جهت گیری ناهمواریها در مسائلی نظیر ساخت ساز شهری و یا در جابجایی جمیعت شهری نقش انکار ناپذیری دارد در این پژوهش یا استفاده از روش تحلیلی و میدانی با استفاده از آزمون مقایسه میانگین بین دو نمونه (T-Test) میانگین پدیده های ژئومورفیک و مکانیابی متأثر از از خدمات سازمان های مربوطه در هنگام صدور مجوز از دیدگاه کارشناسان مورد مقایسه قرار گرفته و از آنجائیکه بین میانگین دو نمونه به لحاظ آماری اختلاف معنی داری وجود دارد این تفاوت بیان می کند که عدم توجه به شاخص های ژئومورفیک توسط سازمان های متولی در هنگام صدور مجوز به دلیل اختلاف معنادار از شاخص استاندارد تاثیرمعناداری در روند مکانیابی مجتمع های مسکونی موفق عمل نکرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

86 - آمایش ژئومورفولوژیکی به‌منظور توسعه سکونتگاهی با استفاده از مدل AHP-Fuzzy، مطالعه موردی شهرستان تفرش
عبدالکریم ویسی عباس علی پور سجاد باقری مصطفی هاشمی

توسعه و ایجاد سکونتگاه در ارتباط مستقیم با بستر طبیعی و پدیده‌های ژئومورفولوژیکی است. بنابراین هدف از این پژوهش شناخت توان‌ها و تنگناهای ژئومورفولوژیکی منطقه جهت ایجاد و توسعه سکونتگاه‌های انسانی در سطح شهرستان تفرش می‌باشد. در همین راستا از مدل تلفیقی AHP-Fuzzy در ارتب چکیده کامل

توسعه و ایجاد سکونتگاه در ارتباط مستقیم با بستر طبیعی و پدیده‌های ژئومورفولوژیکی است. بنابراین هدف از این پژوهش شناخت توان‌ها و تنگناهای ژئومورفولوژیکی منطقه جهت ایجاد و توسعه سکونتگاه‌های انسانی در سطح شهرستان تفرش می‌باشد. در همین راستا از مدل تلفیقی AHP-Fuzzy در ارتباط با روش آمایش ژئومورفولوژیکی بهره گرفته شده است. در این تحقیق جهت شناسایی مناطق مستعد توسعه و ایجاد سکونتگاه‌ها بر اساس واحدهای ژئومورفولوژیکی، از 14 پارامتر شیب، جهت شیب، ارتفاع، زمین‌شناسی، خاک، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از راه ارتباطی، فاصله از سکونتگاه، ژئومورفولوژی، خاک، فاصله از نقاط زمین‌لغزش و فرسایش به عنوان عوامل مؤثر در مسئله تحقیق انتخاب گردیدند. درنهایت پس از استانداردسازی، تلفیق و پهنه‌بندی بر اساس مدل فازی و آمایش ژئومورفولوژیکی نتایج نشان داد که 68 درصد از منطقه معادل 1861 کیلومترمربع برای توسعه سکونتگاهی نامناسب می‌باشد که این نشان از محدود بودن مکان‌های مناسب با توجه به شرایط ژئومورفولوژیکی منطقه جهت توسعه و ایجاد سکونتگاه‌های جدید است. واحدهای ژئومورفولوژیکی از قبیل کوهستان، دشت رسی، دشت نمکی، تپه‌ماهور، تپه‌های ماسه‌ای، تپه سنگی و بدلند دارای محدودیت برای ایجاد و توسعه سکونتگاه‌های انسانی بوده و واحدهای مخروط افکنه‌ای و دشت‌های آبرفتی مناسب‌تری برای ایجاد و توسعه سکونتگاه می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

87 - تحلیلی کمی بر روند توسعه پایدار شهر ملایر با استفاده از تکنیک موریس
سید داود موسوی اصغر نظریان

هدف این مقاله سنجش و تعیین سطوح پایداری شهر ملایر به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی است. روش مورد استفاده در این پژوهش، ترکیبی از روش های تحلیلی و موردی زمینه ای است. نوع تحقیق کاربردی توسعه ای و پهنه مطالعاتی آن شهر ملایر با م چکیده کامل

هدف این مقاله سنجش و تعیین سطوح پایداری شهر ملایر به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست محیطی است. روش مورد استفاده در این پژوهش، ترکیبی از روش های تحلیلی و موردی زمینه ای است. نوع تحقیق کاربردی توسعه ای و پهنه مطالعاتی آن شهر ملایر با مساحت 2280 هکتار و جمعیت 159848 نفر بوده است، که در سال 1392 انجام شده است. یافته های این پژوهش نشان می دهد شهر ملایر به رغم حرکت خود طی دهه های اخیر به سوی توسعه، چندان موفقیتی در جهت دستیابی به ابعاد توسعه پایدار نداشته است و در روند توسعه خود میزان ناپایداری در برخی از محله های آن رو به افزایش بوده است. به طوری که از مجموع 23 محله، فقط 7 محله شهر در وضعیت پایدار هستند و در دامنه 1-71/0 موریس قرار می گیرند. و 8 محله دارای وضعیت نیمه پایدار با دامنه 70/0-41/0 و بقیه ی محله ها در گروه ناپایدار دردامنه 40/0-0 موریس قرار دارند. همچنین از لحاظ میزان برخورداری از شاخص های توسعه (HDI) اختلاف فاحش و چشمگیری بین محله های مختلف شهر دیده می شود که این نابرابری ها در زمینه شاخص های اقتصادی با تفاوت ماکزیمم و مینیمم 50/153 بسیار چشمگیر و در شاخص زیست محیطی با تفاوت 88/87 کمتر بوده است. شکاف عمیق بین پایدارترین محله و ناپایدارترین محله نشانگر عدم توزیع مناسب کاربری ها و عدم رعایت عدالت اجتماعی و پایین بودن رفاه اجتماعی در سطح شهر ملایر است. این وضعیت بیانگر ناپایداری در روند توسعه این شهر است در مجموع این شهر را می توان در گروه شهرهای نیمه پایدار معرفی کرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

88 - تحلیل سطوح برخورداری شاخص های سواد واشتغال دهستانهای بخش مرکزی شهرستان دزفول با استفاده از روش موریس
مسعود مهدوی حاجیلوی غلامحسین محمدی زاده

تعیین و تحلیل سطوح برخورداری نواحی روستایی در زمینه های مختلف با استفاده از روش های کمی نقش مهمی درفرایند برنامه ریزی توسعه روستایی دارد. در مقاله حاضر با بهره گیری از شاخص ناموزون موریس و استفاده از 4شاخص در زمینه های اقتصادی و آموزشی به تعیین و تحلیل سطوح برخورداری ده چکیده کامل

تعیین و تحلیل سطوح برخورداری نواحی روستایی در زمینه های مختلف با استفاده از روش های کمی نقش مهمی درفرایند برنامه ریزی توسعه روستایی دارد. در مقاله حاضر با بهره گیری از شاخص ناموزون موریس و استفاده از 4شاخص در زمینه های اقتصادی و آموزشی به تعیین و تحلیل سطوح برخورداری دهستان های بخش مرکزی شهرستاندزفول پرداخته شده است، در این مقاله با استفاده از داده های سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 تعداد 4شاخص انتخاب شدند و روستاهای دهستانهای منطقه با روش موریس رتبه بندی و درجه توسعه یافتگی آنها تعیین وتحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان داد که 21/4درصد روستاهای دهستان شمس آباد در گروه روستاهای توسعه یافته و 78/6درصد از روستاها در گروه روستاهای کمتر توسعه یافته قرار دارند و نیز در دهستان قبله ای 43/8درصد روستاهادرگروه روستاهای توسعه یافته و 56/3درصد روستاها در گروه روستاهای کمتر توسعه یافته قرار گرفنه اند و درمجموع 32/6درصد روستاهای بخش مرکزی در گروه روستاهای توسعه یافته و 67/4درصد روستاها در گروه روستاهای کمتر توسعه یافته قرار دارند. لذا در راستای توسعه هماهنگ و متوازن نواحی روستایی تقویت مراکز محلی و همچنین ایجاد و تقویت کانون ها و محورهای جدید توسعه در نواحی کمتر توسعه یافته بخش ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

89 - بررسی تغییرات آب وهوایی کواترنر پسین با استفاده از شواهد ژئومورفولوژیک در حوضه ی در یاچه ی نئور
رسول صمدزاده

ارتفاعات تالش به دلیل قرارگیری در مجاورت بزرگترین پهنه ی آبی بسته ی دنیا یعنی دریای خزر وبهره گیری از منابع رطوبتی عظیم آن به ویژه در دامنه های خاوری یکی از مناطق مرطوب آب وهوایی کشور محسوب می گردد. این موقعیت به همراه اختلاف ارتفاع زیاد مکانی که از سطح دریا تا خط الرأس چکیده کامل

ارتفاعات تالش به دلیل قرارگیری در مجاورت بزرگترین پهنه ی آبی بسته ی دنیا یعنی دریای خزر وبهره گیری از منابع رطوبتی عظیم آن به ویژه در دامنه های خاوری یکی از مناطق مرطوب آب وهوایی کشور محسوب می گردد. این موقعیت به همراه اختلاف ارتفاع زیاد مکانی که از سطح دریا تا خط الرأس ارتفاعات به بیش از3200 متر می رسد، باعث ریزش بارش های کافی در طول سال می گردد، که شکل آن در فصول سرد در ارتفاعات به صورت برف وجلگه ی ساحلی نیز باران است.این خصلت به ویژه در طول کواترنر به تناوب تغییرات آب وهوایی و حاکمیت دوره های سرد یخچالی بین یخچالی باعث حاکمیت قلمروهای مختلف فرسایشی در سطوح مختلف ارتفاعی گردیده است، هر چند که شدت عمل آن ها در دامنه های خاوری بیشتر از دامنه های باختری بوده است. لیکن حوضه ی دریاچه ی نئور به عنوان یکی از چاله های آبی دامنه های باختری ارتفاعات تالش که در داخل یک گودال گسلی قرار گرفته از این تغییرات بی تاثیر نبوده است. در حال حاظراشکال مختلفی همانند نهشته های،دریاچه ای که سرتا سر پیرامونی وبخش وسیعی ازنیمه ی جنوبی حوضه رادر بر گرفته، مخروط افکنه ها، چاله های فرو افتاده با کف پوشیده ازنهشته های دریاچه ای و چمنزار، که در طول سال معمولاً اشباع از آب می باشند.و پادگانه های دریاچه ای ، عمده ترین میراث تغییرات آب و هوایی دیرینه هستند که درسطح حوضه به چشم می خورند. در حال حاضراین اشکال درطول نیمی از سال تحت تاثیرفرایند برفسابی و در طول فصول گرم نیز تحت تاثیرفرسایش آب های روان در حال تکامل وتکوین هستند.این تحقیق بر اساس مشاهدات میدانی و مطالعات عکس های هوایی1:55000، نقشه های توپو گرافی 1:50000 و زمین شناسی1:100000 و تصاویر ماهواره ای انجام گرفته و در نهایت بر اساس شواهد ژئومورفولوژیک، تغییرات آب وهوای کواترنر پسین مورد شناسایی و بازسازی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

90 - تحلیل تعادل اشکال ژئومورفولوژیک بر اساس دیدگاه دیویس و گیلبرت و انطباق آن با مفاهیمی از آیات قرآن
فاطمه ساکی محمدرضا ثروتی ابراهیم مقیمی

در حوزه های معرفت شناسی مفاهیم اغلب متفاوت به کار گرفته می شوند لذا علیرغم داشتن ساختار و قلمروموضوعی همسان، بار مفهومی آن ها دردیدگاه های گوناگون یکسان نیست. تعادل ژئومورفولوژیک از جمله ی این مفاهیمهم در دیدگاه تکاملی دیویس و هم درحوزة معرفت شناسی سیستمی ( رامشت ، 1381 چکیده کامل

در حوزه های معرفت شناسی مفاهیم اغلب متفاوت به کار گرفته می شوند لذا علیرغم داشتن ساختار و قلمروموضوعی همسان، بار مفهومی آن ها دردیدگاه های گوناگون یکسان نیست. تعادل ژئومورفولوژیک از جمله ی این مفاهیمهم در دیدگاه تکاملی دیویس و هم درحوزة معرفت شناسی سیستمی ( رامشت ، 1381 ، ص 77 ) و تعادل است. مفهومهم در مفاهیم و تفسیر آیات قرآن در مورد پدیده های سطح زمین به کار گرفته شده است،نظریۀ دیویس در مورد تعادلاشکال زمین در زمان های طولانی تر یا رو به تکامل می باشند یا به تدریج : اشکال ژئومورفولوژیک چنین بیان می کند کهتحلیل می روند، به عبارتی نظر به تغییر پیشرونده و برگشت ناپذیر دارند به طوری که این مفهوم ریشه در پیشینه سازیآنتروپی و پس خورند مثبت دارد . ولی بدون تردید آنچه از مفهوم تعادل در دیدگاه دیویس مورد نظر است با آنچه دردیدگاه سیستمی و مفاهیم آیات قرآن (سوره نمل، آیۀ 88 ، سوره شمس، آیۀ 6، سوره معارج، آیه 9، سوره القارعه، آیه 5و آیات دیگر) که مبین تحول، نظم، تداوم و تعادل در پدیده ها می باشد، مغایرت دارد. ولی با دیدگاه گیلبرت، کهپیدایش شکل و فرآیند را می توان به مکانیسم های پس خورند منفی مربوط دانست، که در آن، فرآیندها با شدت هایمختلف در معرض تغییر و نوسان قرار دارند و موجب می شوند تا اشکال سطحی زمین، متناسب با شدت نوسان، شکلخود را تغییر دهند. لذا اشکال زمین به وضعیتی (وضعیت درجه بندی شده) وابسته اندکه در آن اشکال زمین در زمانیکوتاه ترحول حالت یکنواخت نوسان می کنند، انطباق دارد. در این مقاله تلاش شده است، با استفاده ازروش توصیفی-تحلیلی و بر پایه مطالعات کتابخانه ای، مغایرات و انطباق مفاهیم تحلیل شود. دست آورد آن کمک خواهد کرد که بارویارویی با برداشت ها و دیدگاه های مختلف درمورد تعادل درژئومورفولوژی، درک واقعی تری از مفاهیم بدست آید؛ وهمچنین توجه به اهمیت بار مفهومی وتفاوت آن(تعادل) در دیدگاه های مختلف تاکید کند . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

91 - مکانیسم ژئومورفولوژیک تشکیل وتوسعه خندق دردامنه شمالی خروسلو قشلاق حاج محمد واقع دراردبیل
ابراهیم مقیمی نیکزاد سلامی

به لحاظ شرایط حاکم و وجود بستر مساعد (از نظرلیتولوژی، پدلوژی وتوپوگرافی)، دامنه های شمالی خروسلواز نظر وقوع حرکات توده ای (لغزش وریزش و...) از ناپایدارترین وهمچنین از نظر تشکیل وتوسعۀ خندق ها، از مستعدترین مناطق محسوب می شود. در اثر تشکیل وتوسعۀ خندق ها در منطقه مقدار ز چکیده کامل

به لحاظ شرایط حاکم و وجود بستر مساعد (از نظرلیتولوژی، پدلوژی وتوپوگرافی)، دامنه های شمالی خروسلواز نظر وقوع حرکات توده ای (لغزش وریزش و...) از ناپایدارترین وهمچنین از نظر تشکیل وتوسعۀ خندق ها، از مستعدترین مناطق محسوب می شود. در اثر تشکیل وتوسعۀ خندق ها در منطقه مقدار زیادی از خاک های قابل کشت سطوح شیب دار در شبکه های زهکشی قرار می گیرند. به همین دلیل بررسی ومطالعه دقیق علل تشکیل وتوسعۀ خندق ها در منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. در بررسی علل وعوامل تشکیل خندق، نقش عوامل مورفوژنز وتوپوگرافی همواره مد نظر قرار دارد. با توجه به بررسیهای انجام شده در منطقه مورد مطالعه، شیب، اختلاف ارتفاع وجنس سازند به عنوان مهمترین عامل تشکیل وتوسعۀ خندق می باشد. در این تحقیق 29 خندق فعال ومعرف از نظر ویژگی های مورفولوژیک، گزینش شدند. طول خندق، عمق، عرض وارتفاع سرخندق و همچنین درصد شیب آنها اندازه گیری شده وبا بهره گیری از نرم افزار (Spss,Excel) تحلیل آماری صورت گرفت. نتایج نشان می دهد، 1/0 درصد از تغییرات خندق ها ناشی از تغییرات طول است که درصد کمتر به علت تغییر ارتفاع است. بنابرین با افزایش ارتفاع، میزان شیب زیاد وضخامت مواد تخریب ریزدانه وخاک تراکم وتوسعۀ خندق کاهش می یابد ودر نتیجه خندق های طولانی وعمق در سطح آنها نسبت به سطوح تقریباٌ هموار وکم شیب، کمتر تشکیل می شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

92 - ناپایداری دامنه های غربی کوههای تالش و اثرات مورفولوژیکی آن بر دشت انباشته اردبیل
نادر گلزاد ننه کران جمشید جداری عیوضی

دشت اردبیل بعداز دوره ائوسن، توسط گسل ها ( نئور، هیر ، عنبران و... ) به صورت یک چاله فرو افتاده در آمده است و تشکیلات حساس به فرسایش دوران کواترنری روی آنها را پر کرده است. از اویل تا اوسط دوران الیگوسن نیز، ارتفاعات منطقه مرتفع گردیده و دوره بعدی فرسایش آغاز گردیده است چکیده کامل

دشت اردبیل بعداز دوره ائوسن، توسط گسل ها ( نئور، هیر ، عنبران و... ) به صورت یک چاله فرو افتاده در آمده است و تشکیلات حساس به فرسایش دوران کواترنری روی آنها را پر کرده است. از اویل تا اوسط دوران الیگوسن نیز، ارتفاعات منطقه مرتفع گردیده و دوره بعدی فرسایش آغاز گردیده است. کوهزایی پاسادنین موجب گسل خوردگی، روراندگی ملایم و مرتفع شدن منطقه شده است. وجود کنگلومرا باسیمان سست و قطعات ولکانیکی جنوب اردبیل در پلیوکواترنر نشانه بارندگی های شدید در اوایل کواترنرمی باشد. نهشته های جدید کواترنر (هولوسن) توسط آبراهه های ارتفاعات به دشت اردبیل حمل شده اند و این عمل باز هم توسط آبراهه های منطقه انجام می گیرد. پادگانه های رودخانه ای، مخروط واریزه ها و... نشانه ناپایداری دامنه های غربی کوههای تالش و اثرات مورفولوژی آنها بردشت اردبیل باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

93 - جایگاه ژئومورفولوژی در ارزیابی بلایای طبیعی و مقابله با آ ن ها در ایران
داود مختاری

کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی، شرایط زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی و همچنین پیشینهتاریخی آن از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در زمره کشورهای بلاخیز جهان است . علی رغم پیشرفت هایی کهدانش ژئومورفولوژی در دهه های اخیر در ایران داشته است، توجه چندانی به تبیین رابطه چکیده کامل

کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی، شرایط زمین شناختی و ژئومورفولوژیکی و همچنین پیشینهتاریخی آن از نظر اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در زمره کشورهای بلاخیز جهان است . علی رغم پیشرفت هایی کهدانش ژئومورفولوژی در دهه های اخیر در ایران داشته است، توجه چندانی به تبیین رابطه این رشته از جغرافیا بابلایای طبیعی نشده است . این مقاله سعی دارد با بررسی ابعاد ژئومورفولوژیکی برخی از بلایای طبیعی به وقوعپیوسته در چند سال اخیر در کشورمان ضمن تبیین جایگاه تحقیقات ژئومورفولوژیکی، نقش ژئومورفولوژیست ها رادر استراتژی های مدیریت خطر و بحرآن های ناشی از حوادث طبیعی در کشورمان روشن سازد.نهایشن، زمین لرزه ها و غیره، از دو Ĥ نتایج بررسی تعداد محدودی از بلایای طبیعی از قبیل زمین لغزه ها، طوفجنبه بر مسایل ژئومورفیکی دلالت دارند : اولا، مخاطرات طبیعی آثار ژئومورفیکی خاصی را در سطح زمین ایجادمی کنند و دیگر این که عوامل فعال ژئومورفولوژیکی خود منشأ شکل گیری برخی از بلایای طبیعی می باشند . درمجموع ژئومورفولوژی دانشی توانمند است که می بایست نقش برجسته ای در تعامل بین رشته ای برای ارائهراهبردهای مناسب به منظور مقابله با بلایای طبیعی بازی کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

94 - بررسی سطح بندی خدمات روستاهای شهرستان آستارا بر اساس مدل موریس به منظور ارائه راهکارهای توسعه
سیده صدیقه حسنی مهر

برنامه ریزی توسعه روستایی جزء برنامه های توسعه هر کشور می باشد و بی شک یکی از وظایف برنامه ریزان روستایی یافتن راه حل جهت عمران و توسعه نواحی روستایی با شناخت کامل از استعدادها و قابلیت های روستا می‌باشد. موضوع این تحقیق بررسی سطح بندی خدمات روستاهای شهرستان آستارا بر ا چکیده کامل

برنامه ریزی توسعه روستایی جزء برنامه های توسعه هر کشور می باشد و بی شک یکی از وظایف برنامه ریزان روستایی یافتن راه حل جهت عمران و توسعه نواحی روستایی با شناخت کامل از استعدادها و قابلیت های روستا می‌باشد. موضوع این تحقیق بررسی سطح بندی خدمات روستاهای شهرستان آستارا بر اساس مدل موریس به منظور ارائه راهکارهای توسعه می‌باشد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد و شیوه گردآوری اطلاعات ترکیبی از مطالعات میدانی و اسنادی می باشد. در این پژوهش توسعه بعنوان متغییر وابسته می باشد و شاخص های (امکانات زیر بنائی مانند آب و برق و گاز و امکانات روبنائی مانند خدمات آموزشی، بهداشتی، اداری و گروههای شاغل) مورد استفاده در جهت تعیین توسعه یافتگی به عنوان متغیرهای مستقل می باشند. نتایج نشان داد که به جزء یک روستا کلیه روستاهای سطح یک (توسعه یافته) در بخش جلگه قرار دارند، یعنی بین ارتفاع و توسعه یافتگی رابطه وجود دارد. و روستاهای سطح یک دارای جمعیت بالاتر از 1000 نفر و روستاهای سطح سوم دارای جمعیت زیر 100 نفر می باشد، به منظور رسیدن به راهکارهای توسعه پیشنهاد می شود: 1- خدمات رسانی به روستاها و افزایش رضایتمندی روستائیان 2- جلب مشارکت بخش غیر دولتی توسعه روستاهابرنامه ریزی توسعه روستایی جزء برنامه های توسعه هر کشور می باشد و بی شک یکی از وظایف برنامه ریزان روستایی یافتن راه حل جهت عمران و توسعه نواحی روستایی با شناخت کامل از استعدادها و قابلیت های روستا می‌باشد. موضوع این تحقیق بررسی سطح بندی خدمات روستاهای شهرستان آستارا بر اساس مدل موریس به منظور ارائه راهکارهای توسعه می‌باشد. روش تحقیق توصیفی تحلیلی می باشد و شیوه گردآوری اطلاعات ترکیبی از مطالعات میدانی و اسنادی می باشد. در این پژوهش توسعه بعنوان متغییر وابسته می باشد و شاخص های (امکانات زیر بنائی مانند آب و برق و گاز و امکانات روبنائی مانند خدمات آموزشی، بهداشتی، اداری و گروههای شاغل) مورد استفاده در جهت تعیین توسعه یافتگی به عنوان متغیرهای مستقل می باشند. نتایج نشان داد که به جزء یک روستا کلیه روستاهای سطح یک (توسعه یافته) در بخش جلگه قرار دارند، یعنی بین ارتفاع و توسعه یافتگی رابطه وجود دارد. و روستاهای سطح یک دارای جمعیت بالاتر از 1000 نفر و روستاهای سطح سوم دارای جمعیت زیر 100 نفر می باشد، به منظور رسیدن به راهکارهای توسعه پیشنهاد می شود: 1- خدمات رسانی به روستاها و افزایش رضایتمندی روستائیان 2- جلب مشارکت بخش غیر دولتی توسعه روستاها پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

95 - هیدروژئومورفولوژی حوضه آبریز دشت گرو ( استان هرمز گان)
ابراهیم عفیفی مجتبی یمانی یاسر حسن زاده

حوضه آبریز دشت گرو در واحد مورفوتکتونیکی مکران واقع شده است. این دشت تحت تاثیر ویژگی های زمین شناسی و ژئومورفولوژی از نفوذپذیری اندکی بر خوردار بوده و تغذیه آب زیر زمینی به جزء در قسمت های کم شیب و سطح دشت به طور مناسب صورت نمی گیرد. بهره برداری بیش از ظرفیت منابع آبی د چکیده کامل

حوضه آبریز دشت گرو در واحد مورفوتکتونیکی مکران واقع شده است. این دشت تحت تاثیر ویژگی های زمین شناسی و ژئومورفولوژی از نفوذپذیری اندکی بر خوردار بوده و تغذیه آب زیر زمینی به جزء در قسمت های کم شیب و سطح دشت به طور مناسب صورت نمی گیرد. بهره برداری بیش از ظرفیت منابع آبی در کنار خشکسالی های اخیر، کمیت منابع آب زیر زمینی را به شدت تقلیل داده است. هدف از این تحقیق بررسی علل اصلی به ویژه عوامل ژئومورفولوژیک و نیز عوامل انسانی مؤثر بر افت کمی و کیفی منابع آب دشت گرو می باشد. به منظور دست یابی به این هدف، ویژگی های زمین شناسی و ژئومورفولوژیک حوضه آبریز دشت و تأثیرات آن بر کمیّت و کیفیّت منابع آب زیر زمینی مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق عمدتاً بر پایه روش تحلیلی و توصیفی استوار بوده است. ابزار تحقیق را نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی و داده های آماری ایستگاه های هیدرومتری منطقه تشکیل داده اند. علاوه بر این از مشاهدات، مصاحبه و کارهای میدانی داده ها و نتایج کنترل و تکمیل گردیده اند .نتایج نشان می دهد که ویژگی های ژئومورفولوژیک حوضه آبریز دشت به طور مستقیم و غیر مستقیم از دیدگاه کاربردی در فعالیت های انسانی به ویژه در بخش کشاورزی و منابع آب تأثیر گذار بوده است. از دیدگاه مدیریتی لازم است بهره برداری از منابع آب زیرزمینی بر اساس ملاحظات ژئومورفولوژیک و در قالب پروژه های بلند مدت در برنامه ریزی لحاظ و اجرا گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

96 - بررسی تطبیقی تغییرات مبلمان سبز شهر شیراز و چشم‌‍ انداز ژئومورفولوژیک آن طی سال‌های (1393-1355) با استفاده از GIS & RS
میثم جمالی ابراهیم مقیمی زین العابدین جعفرپور

نقش و اهمیت فضای سبز در زندگی شهری امری اجتناب ناپذیر، محسوب می شود. به طوری که ارزش واهمیت فضای سبز شهری تا آنجاست که کارشناسان آن رابه عنوان ریه تنفسی شهرها نام نهاده اند. امروزه سنجش ازدور مانند عکس‌های هوایی وتصاویر ماهواره‌ای برای درک تغییرات محیطی اهمیت پیدا کرده چکیده کامل

نقش و اهمیت فضای سبز در زندگی شهری امری اجتناب ناپذیر، محسوب می شود. به طوری که ارزش واهمیت فضای سبز شهری تا آنجاست که کارشناسان آن رابه عنوان ریه تنفسی شهرها نام نهاده اند. امروزه سنجش ازدور مانند عکس‌های هوایی وتصاویر ماهواره‌ای برای درک تغییرات محیطی اهمیت پیدا کرده است. تحلیل تغییرات با استفاده از این منابع به شدت به تصویر برداری مکرر بستگی دارد. دراین تحقیق به بررسی روند تغییرات فضای سبزوژئومورفولوژیک شیراز در طی دوره آماری 38 ساله (1393-1355) مورد ارزیابی قرار می گیرد. برای انجام این پژوهش ازشاخص پوشش گیاهی (NDVI) بر روی تصاویر ماهواره لندست (8، 1) و سنجنده (ETM+, MSS) درنرم افزار ENVI4.8 مورد پردازش قرارگرفت. و نقشه‌های تغییرات فضای سبزوچشم اندازژئومورفولوژیکی شهر شیرازدردوره مذکوردرمحیط GIS تهیه گردید. نتایج تحقیق نشان می دهدکه فضای سبزشهری شیرازدر طی دوره مورد مطالعه بیش از 17/61 درصدکاهش داشته است. وسرانه فضای سبز آن حدود 11/57 متر مربع در سال 1355 به 10 متر مربع در سال 1393 تغییر یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

97 - مورفومتری مخروط افکنه های حوضه میقان (اراک )
محمود علائی طالقانی

مخروط افکنه ها یکی از برجسته ترین عنصر ژئومورفیک در مناطق حشک و نیمه خشک به شمار می روند. در حوضه میقان نیز به دلیل حاکمیت شرایط نیمه خشک، مخروط افکنه ها را در همه جا می توان دید. خود شهر اراک بر روی مخروط افکنه ای با شعاع 13 کیلومتر بنا شده است. در همین خصوص مخروط افکن چکیده کامل

مخروط افکنه ها یکی از برجسته ترین عنصر ژئومورفیک در مناطق حشک و نیمه خشک به شمار می روند. در حوضه میقان نیز به دلیل حاکمیت شرایط نیمه خشک، مخروط افکنه ها را در همه جا می توان دید. خود شهر اراک بر روی مخروط افکنه ای با شعاع 13 کیلومتر بنا شده است. در همین خصوص مخروط افکنه های بزرگ دیگری نیز در حوضه میقان وجود دارند که زمینه اسقرار روستاهای متعدد با زمین های کشاورزی حاصلخیز را فراهم آورده اند. در مقابل، مخروط افکنه های زیادی در بخش جنوب شرقی اراک تشکیل شده اند که هیچگونه مساعدتی برای بهره برداری محیطی ارائه نداده اند. دلیل این امر به درجه پایداری و ناپایداری مخروط افکنه ها ارتباط پیدا می کند. برای شناخت این مسائل یکی از کارهای مهم در بررسی های مخروط افکنه ها، بررسی خصوصیات مورفومتریک آن هاست. در این گونه بررسی ها، معمولاً خصوصیات شکل، مساحت و شیب مخروط افکنه ها با ویزگی های توپوگرافی و ژئومورفولوژی حوضه زهکش بالا دست آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. در این نوشته، این روابط با انتخاب 24 مخروط افکنه یکپارچه در حوضه میقان پی گیری شده و نتایج آن به صورت مدل های ریاضی و نمودارهای رگرسیونی ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

98 - مکان یابی محل دفن بهداشتی مواد زائد جامد شهری با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) (مطالعه موردی شهر آبدانان)
عزت ا... قنواتی ولی سرخی

دفن زباله یکی از مسائل مهم و حیاتی در مراکز جمعیتی، بخصوص در شهرهای بزرگ و در حال توسعهمی باشد. لذا انتخاب یک محل مناسب جهت انهدام، بازیافت و دفن این زباله ها بسیار مهم می باشد. به منظورانتخاب صحیح این محل فاکتورهای زیادی باید در نظر گرفته شود . در این تحقیق با استفاده چکیده کامل

دفن زباله یکی از مسائل مهم و حیاتی در مراکز جمعیتی، بخصوص در شهرهای بزرگ و در حال توسعهمی باشد. لذا انتخاب یک محل مناسب جهت انهدام، بازیافت و دفن این زباله ها بسیار مهم می باشد. به منظورانتخاب صحیح این محل فاکتورهای زیادی باید در نظر گرفته شود . در این تحقیق با استفاده از 9 فاکتور شامل :زمین شناسی و سنگ شناسی، ژئوهیدرولوژی، فاصله از گسل ها، فاصله از شبکه زهکشی و آبراهه های منطقه، میزانبارندگی، شیب و توپوگرافی سطحی، فاصله از مناطق مسکونی و در نهایت فاصله از مراکز تولید زباله، محل هایمناسب جهت دفن زباله شهر آبدانان انتخاب شده اند. روش مورد استفاده جهت وزن دهی به فاکتورها در این تحقیق روش AHP یا همان فرایند تحلیل سلسله مراتبی می باشد و فاکتورهای آن بر اساس عوامل محلی و منطقه ای تعدیل شده اند. برخی از اطلاعات مورد نیاز به کمک نرم افزار ERDAS IMAGINE از روی تصویر ماهواره ای منطقه به دست آمده است . آماده سازی و تلفیق لایه های اطلاعاتی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در محیط نرم افزار ArcGIS انجام شده است . در نهایت نقشه پهنه بندی مکان های مناسب دفن زباله شهر آبدانان به صورت سه اولویت اول تا سوم ارائه شده است . اولویت اول که شامل مناطقی در جنوب و شرقمنطقه مسکونی می باشد، از سازندهایی با نفوذ پذیری بسیار کم و آبدهی ضعیف تشکیل شده اند. اولویت دوم که درشمال غربی و جنوب شرقی منطقه مسکونی واقع شده اند؛ دارای نفوذپذیری کم تا متوسط بوده و آبدهی نسبتازیادی است . مناطق اولویت سوم نیز که در جنوب غربی منطقه مسکونی واقع شد ه اند، دارای نفوذپذیری متوسط تازیاد بوده و به علت بالاتر بودن سطح آب زیر زمینی در این مناطق، جهت دفن زباله ضعیف ارزیابی شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

99 - تحلیلی بر میزان برخورداری شهرستانهای استان خوزستان با استفاده از مدل موریس واسکالوگرام
نصرت فرهادی ناصر اورک

اولین گام در برنامه ریزی ناحیه‌ای شناخت نابرابری‌های اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی نواحی مختلف می باشد. از جمله معیار های بسیار متداول در توسعه ناحیه‌ای، سطح بندی نواحی بر اساس میزان برخورداری از شاخص های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی است. استان خوزستان بدلیل جایگ چکیده کامل

اولین گام در برنامه ریزی ناحیه‌ای شناخت نابرابری‌های اقتصادی- اجتماعی و فرهنگی نواحی مختلف می باشد. از جمله معیار های بسیار متداول در توسعه ناحیه‌ای، سطح بندی نواحی بر اساس میزان برخورداری از شاخص های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی است. استان خوزستان بدلیل جایگاه مهمی که درسطح کشور دارد همواره مورد توجه مسئولین ومتولیان امر برنامه ریزی بوده وحساسیت ویژه نسبت به این منطقه داشته اند. این استان دارای 23 شهرستان و جمعیتی بالغ بر 4200000 بوده که 67 درصد آنها درمناطق شهری ومابقی درمناطق روستایی ساکن هستند. این پژوهش با روش توصیفی، تحلیلی وسنجش و جمع آوری داده‌ها با روش کتابخانه‌ای وآماری انجام شده است و برای تعیین سطح شهرستانهای استان از مدل ناموزون موریس ومدل اسکالوگرام استفاده شده است. براساس نتایج این مدل‌ها در بین شهرستانهای استان خوزستان، شهرستان اندیکا پایین ترین ضریب برخورداری و بهبهان بالاترین رتبه را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

100 - شواهد پدیده های یخچالی کوهستانی پلئیستوسن در ارتفاعات بزابن و بزاکوه (شرق گیلان)
جلیل الدین سرور نیما فرید مجتهدی

مطالعات مربوط به کواترنر در ایران حدودا از اوائل قرن بیستم به وسیله دانشمندان خارجی آغاز شد و پژوهشگرانداخلی نیز در دو دهه گذشته به ردیابی شواهد ژئومورفیک تغییرات اقلیمی و زمین شناسی کواتر نر پرداخته وتحقیقات دیگران را مورد بحث و بررسی قرار داده اند. در بین تحقیقات انجا چکیده کامل

مطالعات مربوط به کواترنر در ایران حدودا از اوائل قرن بیستم به وسیله دانشمندان خارجی آغاز شد و پژوهشگرانداخلی نیز در دو دهه گذشته به ردیابی شواهد ژئومورفیک تغییرات اقلیمی و زمین شناسی کواتر نر پرداخته وتحقیقات دیگران را مورد بحث و بررسی قرار داده اند. در بین تحقیقات انجام یافته، بررسی پدیده های یخچالی کوهستانی ایران در کواترنر چشمگیرتر است (محمودی، فرج ا ... 1367 ، ثروتی، محمدرضا 1369 ، رامشت، محمد حسین 1372 ، طاحونی، پوران 1384 و...). (با وجود این که در مورد یخچال های کوهستانی البرز و شمال غرب گیلان،تحقیقات متعددی انجام گرفته است ) به رغم وجود آثار و پدیده های یخچالی کواترنر در جنوب شرق گیلان، تاکنوندر این زمینه پژوهش منسجم و میدانی خاص صورت نگرفته است (بدین لحاظ، این تحقیق با هدف شناساییشواهد یخچالی کوهستانی و به منظور دانش افزایی و با استفاده از روش های تاریخی مقایسه ای،تحلیلژئومورفولوژیکی بر پایه ی مشاهدات میدانی و بررسی اسناد و مدارک موجود (نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی،عکس های هوایی و...) انجام شده و خلاصه ای از آن در این مقاله ارئه گردیده است.نتایج تحقیقات نشان داد،در هنگام یخبندان پلئیستوسن عرض های میانی و شمالی (دوران سرد و مرطوب )،در جنوب شرق شهرستان ”رودسر“ گیلان، یخچال های کوهستانی وجود داشته است که آثار ناشی از عملکرد آنبه صورت شواهدی نظیر : سیرک های یخچالی، یخ رفت ها، دامنه های مجاور، دره های معلق و ...) در سطح منطقه موردمطالعه برجای مانده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

101 - مروری بر روند تحولات ژئوتوریسم و مدل های مورد استفاده آن در ایران
عزت الله قنواتی امیر کرم سعیده فخاری

ژئوتوریسم ،پدیده ای معاصروامروزی که از اواخردهه 80 میلادی درسراسر دنیا شناخته شده است .درسال های اخیرژئوتوریسم به صورت مفهومی بسیارجذاب درآمده که طیف وسیعی ازمردم با علاقه های گوناگون ونیز دولت ها، گروههای زیست محیطی وگروه های حفاظت ونگهداری رابه خود جلب می کند.از آن جا چکیده کامل

ژئوتوریسم ،پدیده ای معاصروامروزی که از اواخردهه 80 میلادی درسراسر دنیا شناخته شده است .درسال های اخیرژئوتوریسم به صورت مفهومی بسیارجذاب درآمده که طیف وسیعی ازمردم با علاقه های گوناگون ونیز دولت ها، گروههای زیست محیطی وگروه های حفاظت ونگهداری رابه خود جلب می کند.از آن جا که ژئوتوریسم رشته ای پیچیدهوچند بعدی است، معمولا درمورد مدل های آن توافقی همگانی وپذیرفته شده وجود ندارد. نکته قابل تأمل درطراحییک مدل، چارچوب های نظری فهم و ادراک ماست که در قلمرو آن پدیده مورد نظر ارزیابی می شود. هدف این مقالهآن است که به شیوه توصیفی و مطالعه مروری نقش وجایگاه ویژه ژئوتوریسم و روند تحولات آن درایران ومدل هایمورداستفاده آنرا بیان کند. داده های مورد نیاز تحقیق با استفاده از بررسی اسنادی (آرشیو کتابخانه ای، منابع داخلی وخارجی) جمع آوری شده است. دراین بررسی ضمن ارائه تعاریف وتوضیح مفاهیم ژئوتوریسم ومدل سازی ،عملکردواهداف و ویژگی های اساسی مدل های پرالونگ، لئوپولد، اکولوژی، فازی ، برنامه ریزی راهبردی فریمن، تاپ سیس،ای .اچ .پی، رینارد، پری یرا و سوات توضیح داده می شوند. پس از تحلیل مقایسه ای و توصیفی ،این نتیجه حاصل شدکه از بین این ده مدل ، مدل پرالونگ و اکولوژیک درمطالعات ژئومورفیک توریستی ایران متداولتربوده است ومدلفازی کمترین کاربرد درژئوتوریسم ایران را تاکنون نشان داده است .همچنین در بررسی روند تحولات ژئوتوریسم در ایران این نکته روشن شد که بین سالهای 1389 تا 1391 بیشترین کارهای پژوهشی در زمینه استفاده از مدل ها در بحثژئوتوریسم انجام شده که نشان دهنده روند روبه رشد مطالعات ژئوتوریسم در کشور است و الزام آشنایی با این مدلهابرای دست یابی به درک بهتری از ژئوتوریسم رابیان می دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

102 - جاده سازی و ناپایداری ژئومورفیکی در مناطق بیابانی
سیدرضا حسین زاده

چنین به نظر می رسد که ایران در طول قرن 21 با چالش های ژئومورفیکی مهمی مواجه خواهد بود. گر چه با توجه بهشرایط خاص تکتونیکی و اقلیمی کشور که آن را طی عهد حاضر در یک فاز فرسایش کاوشی قرار داده، ناپایداری هایژئومورفیکی تا حدی توجیه پذیر است، لیکن افزایش بهره برداری ها از من چکیده کامل

چنین به نظر می رسد که ایران در طول قرن 21 با چالش های ژئومورفیکی مهمی مواجه خواهد بود. گر چه با توجه بهشرایط خاص تکتونیکی و اقلیمی کشور که آن را طی عهد حاضر در یک فاز فرسایش کاوشی قرار داده، ناپایداری هایژئومورفیکی تا حدی توجیه پذیر است، لیکن افزایش بهره برداری ها از منابع زمینی و توسعه فعالیت های عمرانی،این ناپایداری ها را شدت بخشیده و چالش ژئومورفیکی را به دنبال دارد . در این مقاله که به نمونه، اثرات جاده سازیبر تشدید فعالیت فرایندهای مورفودینامیک بیابانی مورد بررسی قرار گرفته، ملاحظه می شود که دخالت در محیططبیعی چنانچه با متغیرهای سازنده آن همگام نباشد، حتی در محیط های نسبتاً تثبیت شده، ناپایداری هایی رابه دنبال دارد که در نهایت به زیان همان فعالیت ها خواهد انجامید . منطقه مورد مطالعه از آن جهت دشت طبسانتخاب گردیده که به دلیل کمی جمعیت و محدود بودن دامنه سایر فعالی تها، امکان تداخل و تعدد متغیرهایتأثیرگذار دیگر کمتر فراهم بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

103 - تحلیل مورفومتری گالی ها در منطقه صلوات آباد بیجار، استان کردستان
رضا اسماعیلی روناک شوکتی

یکی از مهمترین منابع هر کشوری خاک می باشد. امروزه فرسایش خاک و تولید رسوب معضلی است که روزبه روزروند افزایشی پیدا می کند و موجب از دست رفتن خاک سطحی دامنه ها، انباشت رسوب در مخازن سدها،رسوب گذاریدر کانال ها و خسارت هنگفت به اقتصاد کشور می شود. در این تحقیق گالیهای منطقه چکیده کامل

یکی از مهمترین منابع هر کشوری خاک می باشد. امروزه فرسایش خاک و تولید رسوب معضلی است که روزبه روزروند افزایشی پیدا می کند و موجب از دست رفتن خاک سطحی دامنه ها، انباشت رسوب در مخازن سدها،رسوب گذاریدر کانال ها و خسارت هنگفت به اقتصاد کشور می شود. در این تحقیق گالیهای منطقه صلوات آباد- بیجار که یکی ازسرشاخه های قزل اوزن و سفیدرود می باشد، مورد تحقیق و مطالعه قرار گرفت. با استفاده از نقشه برداری زمینی ابعادگالی های بر روی زمین اندازه گیری شد. پارامترهای شیب، عرض، عمق، نسبت عرض به عمق، زاویه کف کانال و شکلگالی از مقاطع عرضی برداشت شده محاسبه گردید. سپس داده های مذکور با استفاده از نرم افزارspssخوشه بندی شدند و با آنالیز واریانس تأثیر هر متغیر در خوشه ها مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.بر اساس خوشه بندی انجام شده گالی ها درسه خوشه تقسیم بندی شدند.نتایج آزمون همگنی نشان میدهد که از بین عوامل مختلف فقط شیب در خوشهبندیگالی-های منطقه تأثیرگذار بوده است و بقیه پارامترها به عنوان عامل مستقیم در گالیها تأثیرگذار نبوده اند.برای بررسی تفاوتیا عدم تفاوت هر یک از متغیرها با سنگ شناسیمنطقه از آزمون یومن ویتنی استفاده شد که از پارامترهای فوق عامل شیبو عمق گالی تفاوت معنیداری را با سنگشناسی نشان میدهند. همچنین تفاوت بین تعداد گالیهای محدوده موردمطالعه با فاکتورهای شکل دامنه، کاربری اراضی، شیب و جهت دامنه با استفاده از آزمون کروسکال-والیس موردبررسی قرار گرفت، نتایج این آزمون نشان داد که بین تعداد گالیها با عامل های نامبرده در سطح معنی داری 0/05تفاوتمشخصی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

104 - شناسایی اشکال ژئومورفیک رودخانه ای - بخش اول 1 مروری بر اشکال بستری ( مطالعه موردی: رودخانه های حوضه شمالی البرز مرکزی – چالوس تا تالار )
محمد مهدی حسین زاده رضا اسماعیلی صدرالدین متولی

رودخانه ها تنوع مورفولوژیکی متنوعی دارند . واحدهای ژئومورفیک رودخانه ای هم براساس موقعیت آن هادر کانال و دره به چهار قسمت شامل مورفولوژی بستر کانال، اشکال میان کانالی، متصل به کرانه و دشتسیلابی می شوند. دو نوع کانال سنگ بستری و آبرفتی در مقیاس بازه شناسایی می شوند که اش چکیده کامل

رودخانه ها تنوع مورفولوژیکی متنوعی دارند . واحدهای ژئومورفیک رودخانه ای هم براساس موقعیت آن هادر کانال و دره به چهار قسمت شامل مورفولوژی بستر کانال، اشکال میان کانالی، متصل به کرانه و دشتسیلابی می شوند. دو نوع کانال سنگ بستری و آبرفتی در مقیاس بازه شناسایی می شوند که اشکال آن هاعبارتند از : آبشارها، چالاب سنگی، تندآب، کاسکاد، سکو - چالاب، بستر هموار، چالاب -خیزاب و چین وشکن ها و تپه های ماسه ای رودخانه ای. این مقاله مروری بر تحقیقات انجام شده در واحدهای ژئومورفیکرودخانه ای فراهم می آورد که نمونه ها و اشکال آن ها از حوضه های شمالی البرز مرکزی تهیه شده است .بررسی این واحدهای ژئومورفیک رودخانه ای درک ساده ای را از رژیم حمل آب و رسوب و رفتار رود فراهممی آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

105 - ارزیابی پارامترهای ژئومورفولوژیکی در توسعه فیزیکی شهر گرگان
سمیه عمادالدین فخرالدین نامجو

بسیاری از شهرهای ایران از نظر روند توسعه فیزیکی با محدودیت‌های ژئومورفولوژیکی مواجه هستند. شهر گرگان نیز با توجه به قرار گرفتن در منطقه شمال کشور ایران، نمی تواند به صورت گسترده توسعه یابد چرا که با محدودیت‌های فیزیکی توسعه شهری مانند وجود زمین های کشاورزی مرغوب، جنگل ه چکیده کامل

بسیاری از شهرهای ایران از نظر روند توسعه فیزیکی با محدودیت‌های ژئومورفولوژیکی مواجه هستند. شهر گرگان نیز با توجه به قرار گرفتن در منطقه شمال کشور ایران، نمی تواند به صورت گسترده توسعه یابد چرا که با محدودیت‌های فیزیکی توسعه شهری مانند وجود زمین های کشاورزی مرغوب، جنگل ها، رودخانه ها و وجود تپه‌های موجود در حاشیه شهر در روند توسعه شهری مواجه است. هدف از این تحقیق دستیابی به متغیرهای موثر در توسعه فیزیکی شهر و دستیابی به الگویی که توسعه‌ی آتی شهر گرگان را با کمترین خسارات به محیط طبیعی مکانیابی نماید، می باشد. نتایج نشان می دهد شهر گرگان با توجه به وضع موجود از جنوب به جنگل و از سایر قسمت ها توسط زمین های کشاورزی محدود شده است. برای توسعه فیزیکی شهر دو گزینه پیش رو دارد: 1-توسعه درون شهری که با تخصیص تراکم ساختمانی بیشتر به ساختمان‌های شهری امکان پذیر است. 2-توسعه برون شهری اراضی که مساعد توسعه فیزیکی شهر باشد. بنابراین با توجه به مدل‌ها مناسبترین مکان جهت توسعه و گسترش آتی شهر گرگان قسمت های شرق و غرب گرگان می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

106 - تحولات ژئومورفولوژیکی دلتای پل رود شرق گیلان (از کواترنر تا امروز)
جلیل الدین سرور بهمن رمضانی

دلتا یکی از اشکال تراکمی آبرفتهای رودخا نه ای است که در پایاب زهکش اصلی و در نزدیکی ساحل تشکیل می گردد. شیب مناسب ،خاک حاصلخیز، دسترسی به منابع آب و وسعت قابل توجه دلتا ی پل رود زمینه مناسبی را برای فعالیت های انسانی فراهم نموده که ممکن است در نتیجه ی تحول دلتا ناشی از چکیده کامل

دلتا یکی از اشکال تراکمی آبرفتهای رودخا نه ای است که در پایاب زهکش اصلی و در نزدیکی ساحل تشکیل می گردد. شیب مناسب ،خاک حاصلخیز، دسترسی به منابع آب و وسعت قابل توجه دلتا ی پل رود زمینه مناسبی را برای فعالیت های انسانی فراهم نموده که ممکن است در نتیجه ی تحول دلتا ناشی از تغییرمسیر رود اصلی و سایر شبکه آبهای آن، وسعت دلتا کم یا زیاد شود . پیامد این تحول می تواند بر زندگی ساکنان آن تأثیرات مثبت یا منفی بر جای گذارد . با تکیه بر اهمیت موضوعوطبق پژوهشهای بعمل آمده، این دلتا در زون البرز واقع شده و رخدادهای زمین شناسی آن در تکامل و تغییرات دلتا مؤثر بوده و در دوران کواترنری تحت تأثیر دوره های یخچالی و بین یخچالی قرار داشته و در دوره هولوسن مسیر تکاملی خود را پیموده، بطوریکه در حال حاضر این دلتا از دو شیب توپوگرافی ساحل و جلگه در پایاب حوضه پل رود تشکیل شده است. شیب متوسط دلتااز 1% کمتر و دارای اقلیم از نوع بسیار مرطوب می باشد به گونه ای که در فصل بهار از حد اکثر رسوبدهی (39/54 درصد) ودر فصل تابستان از میزان حداقلی آن (14/9 درصد) بر خوردار است، این تحقیق بر اساس عکس های هوایی وتصاویر ماهواره ای در سه دوره زمانی (1346 ،1373، 1385) و پیمایش زمینی،نقشه های توپوگرافی و منابع کتابخانه ای با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی صورت پذیرفت . نتایج تحقیقات نشان داد که این دلتا از نوع پیشرونده است و تحت تأثیر فرایند های رودخانه ای گذشته و امروزی، همچنین نفوذ و عملکرد امواج در عهد حاضر شکل گرفته است. بنابر این می توان آن را در ردیف دلتا های امروزی بشمار آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

107 - شناسایی و طبقه بندی مورفولوژیکی مناطق ساحلی جنوب دریای کاسپین با استفاده از روش شپارد (پژوهش موردی: از نوشهر تا بابلسر)
رضا منصوری عزت اله قنواتی محمدرضا ثروتی امیر کرم

سواحل ماسه ای یا دریاکنارها، حدود 40 درصد از خطوط ساحلی جهان را به خود اختصاص می دهند و عموما شاملنهشته های ناپیوسته ای از شن و گراول در منطقه ساحلی اند. این سواحل عموما در حاشیه زمین های پست تشکیلمی شوند و از اهمیت بالایی برخوردارند. امروزه، بیش از نیمی از جمعیت جهان د چکیده کامل

سواحل ماسه ای یا دریاکنارها، حدود 40 درصد از خطوط ساحلی جهان را به خود اختصاص می دهند و عموما شاملنهشته های ناپیوسته ای از شن و گراول در منطقه ساحلی اند. این سواحل عموما در حاشیه زمین های پست تشکیلمی شوند و از اهمیت بالایی برخوردارند. امروزه، بیش از نیمی از جمعیت جهان در مناطق ساحلی زندگی می کنند وبسیاری از مردم نیز همواره از ساحل بازدید می نمایند. در ایران نیز، رودخانه ها و سامانه های ساحلی یکی از مهمترینعوامل در تعیین محل شهرها، شبکه حمل و نقل، فعالیت های بازرگانی، گردشگری، کشاورزی و توسعه مناطق صنعتیمی باشند و از تراکم جمعیتی بالایی برخوردارند. منطقه مورد پژوهش از لحاظ موقعیت ریاضی در راستای پهنای جغرافیایی´´55´18°36تا´´00 ´44°36 شمالی و در راستای درازای جغرافیایی´´00´30°51تا´´00´45°52خاوری با مساحت 2068/57کیلومترمربع قرار گرفته است. هدف این پژوهش طبقه بندی مورفولوژیکی منطقه ساحلینوشهر تا بابلسر به روش شپارد می باشد. در این راستا از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، کاربری زمین، تصاویرماهواره ایLandsat ,IRSدر محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی و نیز چندین بار بازدید میدانی استفاده شده است.یافته های پژوهش نشانگر این مطلب است که از میان کلاس های طبقه بندی شده به روش شپارد، واحدهای دشت هایآبرفتی، دشت های دامنه ای، زمین های پست و دشت های سیلابی و رودخانه ای به ترتیب با مساحت 42/8 16/7 11/85 ,9/6درصد، بزرگترین واحدهای ساحلی منطقه مورد پژوهش را تشکیل می دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

108 - ارزیابی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های میراث‌های ژئومورفیک در مناطق خشک به کمک روش کومانسکو (مطالعه موردی: منطقه بیابانی و کویری مرنجاب)
غلامرضا نصیرپور محمد علیزاده سعید رحیمی هرآبادی هادی کریمی

ژئوتوریسم و ژئومورفوتوریسم، رویکردی‌ مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره پدیده‌های منحصر به فرد در چارچوب شناسایی ژئومورفوسایت‌ها است که به منظور پایداری در توسعه اقتصادی- اجتماعی جامعه بومی و حفاظت از میراث زمین‌شناختی ترسیم شده است. این حوزه با ترکیب نمودن مواریث فرهنگی، ت چکیده کامل

ژئوتوریسم و ژئومورفوتوریسم، رویکردی‌ مسئولانه، حفاظتی و علمی درباره پدیده‌های منحصر به فرد در چارچوب شناسایی ژئومورفوسایت‌ها است که به منظور پایداری در توسعه اقتصادی- اجتماعی جامعه بومی و حفاظت از میراث زمین‌شناختی ترسیم شده است. این حوزه با ترکیب نمودن مواریث فرهنگی، تاریخی و اکولوژی پتانسیل‌های بالایی را در راستای گردشگری پایدار عرضه می‌کند. این نوشتار تلاش می‌کند با محوریت مطالعاتی در یکی از دسترس‌ترین مناطق بیابانی و کویری ایران یعنی ناحیه مرنجاب و انتخاب 8 نوع از ژئومورفوسایت منتخب توسعه گردشگری ناشی از عملکرد فرایندهای بیابانی و کویری و طبقه‌بندی آن توانمندی ژئومورفوسایت‌های این منطقه را مورد ارزیابی قرار دهد. در این راستا با بهره‌گیری از روش ارزیابی کومانسکو مبتنی برارزیابی بخش‌های پنج‌گانه علمی، فرهنگی، زیبایی ظاهری، اقتصادی و مدیریتی، پتانسیل‌های این منطقه را به کمک پیمایش میدانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان داد، منطقه مرنجاب به دلیل جاذبه‌های گردشگری بیابانی و کویری خود، در حال حاضر نیازمند اقدامات ساختاری و مدیریتی و خدمات گردشگری با تاکید بر تدوین قوانینی حفاظتی قرار دارد. در عین حال برخی از ژئومورفوسایت‌ها نظیر پادگانه‌های دریاچه‌ای، برخان‌ها و نبکاها درمقام مقایسه از قابلیت بیشتری مبتنی بر رویکردهای نوین ژئوتوریسم برخوردارند. که خود نیازمند برنامه‌ریزی‌های جداگانه‌ای قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

109 - بررسی عوامل مؤثر بر ویژگی های ژئومورفولوژیکی و گسترش اشکال فرسایشی با استفاده از RS و GIS (مطالعه موردی حوضه میرده چراغ ویس کردستان)
محسن رنجبر فاضل ایرانمنش

ویژگی های ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا این ویژگی ها تحت تأثیر عوامل زیادی مانند اقلیم، خاک، هیدرولوژی، اکولوژی، زمین شناسی و غیره قرار دارند که می توانند اشکال فرسایشی را بوجود بیاورند. بدون شک اشکال فرسایشی نیز متنا چکیده کامل

ویژگی های ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا این ویژگی ها تحت تأثیر عوامل زیادی مانند اقلیم، خاک، هیدرولوژی، اکولوژی، زمین شناسی و غیره قرار دارند که می توانند اشکال فرسایشی را بوجود بیاورند. بدون شک اشکال فرسایشی نیز متناسب با خصوصیات و ویژگیهای ژئومورفولوژی توسعه خواهند یافت. در این تحقیق سعی شده است با استفاده از داده های سنجش از دور و GIS و با یک روش ترکیب نگر عوامل مؤثر بر ویژگی های ژئومورفولوژیکی و اشکال فرسایشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرند در این رابطه ابتدا با استفاده از نقشه های توپوگرافی محدوده مورد مطالعه مشخص گردید. سپس کلیه لایه های اطلاعاتی مورد نیاز مانندزمین شناسی، شیب، نقشه کاربری و قابلیت اراضی و غیره رقومی گردیدند. از تصاویر سنجنده ETM+ ماهواره ای لندست سال 2002 نیز پس از پردازش های لازم برای تفکیک واحدها و تیپ های ژئومورفولوژی و همچنین تفسیر اشکال فرسایشی استفاده شد. نتایج نشان داد، سیمای ژئومورفولوژی منطقه مورد مطالعه بر اساس مشخصات ارتفاعی، شیب و تظاهرات شکل شناسی عوارض زمین به ترتیب به واحدهای کوهستان(1)، تپه ماهور(2)و نهشته های رودخانه ای(3) قابل تفکیک هستند. در مجموع 8 رخساره مشخص گردید که از این میان، رخساره توده سنگی با پوشش مواد منفصل از واحد کوهستان با تیپ دامنه منظم با مساحتی معادل 04/74 هکتار(45 درصد از کل مساحت حوضه) بیشترین سطح را به خود اختصاص داده است. از بین اشکال فرسایشی، فرسایش سطحی به نحو چشمگیری در منطقه وجود دارد که به صورت لکه های پراکنده و سفید رنگی که فاقد پوشش گیاهی و یا با پوشش گیاهی ضعیف است، در سمت هایی از ارتفاعات منطقه قابل مشاهده است. علاوه بر عوامل طبیعی، عوامل انسانی مانند وضعیت معیشتی و دامپروری می توانند در گسترش چنین اشکالی مؤثر واقع شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

110 - پهنه بندی مخاطرات محیطی مؤثر در توسعه فیزیکی شهر تبریز
شهرام روستایی بهروز ساری صراف

خاک حاصل خیز، آب و هوای خوب، آب کافی، جلگه ها و مخروط افکنه های پای کوهستان، چشمه ها،منابع معدنی و بسیاری از موهب ت های طبیعی؛ امروزه سبب توسعه مناطق مسکونی، تولیدی، صنعتی وخدماتی و کشاورزی در این مناطق شده است . در کنار این مزیت ها؛ گسل ها، زلزله، رانش زمین، سیلاب وخطر چکیده کامل

خاک حاصل خیز، آب و هوای خوب، آب کافی، جلگه ها و مخروط افکنه های پای کوهستان، چشمه ها،منابع معدنی و بسیاری از موهب ت های طبیعی؛ امروزه سبب توسعه مناطق مسکونی، تولیدی، صنعتی وخدماتی و کشاورزی در این مناطق شده است . در کنار این مزیت ها؛ گسل ها، زلزله، رانش زمین، سیلاب وخطراتی از این قبیل همواره در مناطق مذکور سبب خسارت هایی به ساختارهای اقتصادی و صنعتی میشوند.در پژوهش حاضر، خطرات طبیعی تهدیدکننده شهر تبریز شناسایی شده است . ممیزی خطرات وتجزیه و تحلیل آ نها و ارائه راه کارهای مقابله با آن ها از اهداف اصلی پژوهش است. این بررسی نشان دادکه عمده ترین خطر تهدیدکننده شهر تبریز ،گسل بزرگ شمال این شهر است که خطرات دیگر از قبیلرانش زمین و فرونشست نیز به تبع آن اتفاق خواهند افتاد . در مرحله بعدی، وقوع سیلاب از خطرات اصلیشهر تبریز محسوب می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

111 - عوامل مورفوژنز زیانبار و تهدید کننده جاده استراتژیک مرند – جلفا و روش‌های مقابله با آنها
علی بلادپس

جاده استراتژیک مرند جلفا در مسیر خود از واحدهای توپوگرافی و ژئومورفولوژیکی زیادی عبور می‌کند که آگاهی از ویژگیهای هر کدام از این واحدها و شناخت عوامل مورفوژنز و مورفودینامیک فعال و ارایه راهکارهای لازم، هدف اصلی این پژوهش می‌باشد. براساس مطالعات و پیمایش‌های میدانی و ن چکیده کامل

جاده استراتژیک مرند جلفا در مسیر خود از واحدهای توپوگرافی و ژئومورفولوژیکی زیادی عبور می‌کند که آگاهی از ویژگیهای هر کدام از این واحدها و شناخت عوامل مورفوژنز و مورفودینامیک فعال و ارایه راهکارهای لازم، هدف اصلی این پژوهش می‌باشد. براساس مطالعات و پیمایش‌های میدانی و نتایج بدست آمده از این تحقیق، گسل‌ها، سیل، فرسایش رودخانه‌ای، حرکات دامنه‌ای نظیر ریزش، لغزش، جریانات واریزه‌ای، مورفوژنز بهمن‌های برفی و بهمن‌های سنگی، پدیده‌های ترموکلاستی، کریوکلاستی و مورفوژنز آنتروپیک از عمده‌ترین عوامل ژئومورفولوژیکی شناخته شده در طول مسیر جاده ریلی و آسفالته می‌باشند. بحرانی‌ترین حرکات دامنه‌ای در محدوده تنگ دره‌دیز از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، در سال‌های اخیر اثر فعالیت‌های انسان در تغییر چشم‌انداز مرفولوژیکی مسیر جاده مورد پژوهش بشدت فزونی یافته که نتیجه آن افزایش ناآرامی دامنه‌ها، تخریب پوشش گیاهی، سیل می‌باشد، نتایج تحقیق، ضرورت درک و آگاهی عمیق و منطقی از فرایندهای ژئومورفولوژیکی منطقه است و قبل از هرگونه اقدام و فعالیت‌های عمرانی در مسیر جاده‌ها برنامه‌های خود را باید از فیلتر عبور داده و شاخص‌های ژئومورفیکی را در برنامه‌ریزی‌ها و آمایش سرزمین منطقه لحاظ نمود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

112 - بررسی ژئومورفولوژی تاقدیس گزه وتاثیر آن بر منابع آبی منطقه * (مغرب هرمز گان و جنوب شرق فارس)
عبدالله لاوری نیا دکترمحمدرضا اصغری مقدم

تاقدیس گزه از جمله تاقدیس های موجود در سیستم چین خورده زاگرس محسوب می شود.این تاقدیس با روندی شرقی-غربی مجموعه ای از رسوبات آهکی دوران دوم تا تشکیلات زمین شناسی نئوژن (سازندهای تبخیری) را دارا می باشد.تاقدیس گزه دردرجه اول تحت تاثیر تحولات تکتونیکی وبه خصوص دیاپریسم گنب چکیده کامل

تاقدیس گزه از جمله تاقدیس های موجود در سیستم چین خورده زاگرس محسوب می شود.این تاقدیس با روندی شرقی-غربی مجموعه ای از رسوبات آهکی دوران دوم تا تشکیلات زمین شناسی نئوژن (سازندهای تبخیری) را دارا می باشد.تاقدیس گزه دردرجه اول تحت تاثیر تحولات تکتونیکی وبه خصوص دیاپریسم گنبد نمکی درجانب شرقی دچار گسستگی درلایه ها گردیده است.عملکرد فرسایش تفریقی منجر به شکل گیری فرم های متعدد منجمله انواع هوازدگی ها، عوارض آبراهه ای،حرکات دامنه ای تیغه های ساختمانی وبالاخره فرم های مرتبط با تحولات کواترنر از قبیل تراس های آبرفتی، پدیمنت ها ومخروط افکنه ها گردیده است. وجود سازنهای کربناته-دولومیته وتوسعه درزوشکافها دراین تشکیلات به دلیل نفوذ رواناب ها وایجاد چشمه ها وتراوشات سطحی از یکسو وتاثیر آن بر منابع آبهای زیرزمینی واستحصال آب به صورت چشمه ها وچاههای عمیق از سویی دیگر نقش تاقدیس فوق الذکر را به جهت تامین آب در منطقه جناح که بعضاً تحت تاثیر خشکسالی وکم آبی قرار دارد برجسته می نماید. این تحقیق با بهره گیری از متدهای تجزیه وتحلیل سیستمی وبررسی روابط متقابل اجزاء تاثیر گذار درساخت وپرداخت عوارض و همچنین باترسیم نقشه ژئومورفولوژی تاقدیس ومطالعه عکس های هوایی انجام پذیرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

113 - حکمرانی و نقش اداره امور شهری در عصر جهانی‌سازی
حمید عرفانیان خان‌زاده

ممقدمه و هدف پژوهش: جهانی سازی، حکمرانی و مدیریت شهری، مفاهیمی هستند که در سرتاسر جهان معروف وشناخته شده اند و در نوشته های پژوهشی و علمی، در مباحثات سیاسی و مدیریتی، در رسانه های گروهی و تمامیسیستم های اجتماعی سراسر جهان به چشم می خورند. این کلمات، واکنش های فکری، عقید چکیده کامل

ممقدمه و هدف پژوهش: جهانی سازی، حکمرانی و مدیریت شهری، مفاهیمی هستند که در سرتاسر جهان معروف وشناخته شده اند و در نوشته های پژوهشی و علمی، در مباحثات سیاسی و مدیریتی، در رسانه های گروهی و تمامیسیستم های اجتماعی سراسر جهان به چشم می خورند. این کلمات، واکنش های فکری، عقیدتی، سیاسی، اقتصادی واجتماعی گسترده ای را به همراه داشته است، از جمله میزان تأثیری است که مدیریت دولتی، مدیریت شهری وحکمرانی تحت تأثیر جهانی سازی قرار می گیرند؟ به عبارتی، بحث در این مورد است که مدیران شهری و دولتی تا چهمیزان و به چه شکل به موضوع جهانی سازی واکنش نشان دهند، مناسب است؟ این مهم در این مقاله به صورتمبسوط مورد بحث قرار گرفته است.روش پژوهش: این مقاله کیفی به روش تحلیل محتوا، تدوین شده، زیرا نوعی فن پژوهشی است کهه از رریهم منهابمعتبر و تکرار پذیری متون معتبر علمی، در یک زمینه خاص )حکمرانی، مدیریت شهری و جهانی سازی( بهه اسهتنباطنظریات می پردازد.یافته ها: استراتژی تعقیب یک حکمرانی مناسب و اهداف رشد و توسعه به معنای یک نقش جدید و تغییریافته برایاداره امور شهری است و بدون شک هیچ رشدی بدون اداره امور شهری مناسب امکان پذیر نیست. به دور از کمک بهرشد و توسعه ی حکومت های محلی، اداره امور شهری به خودی خود می تواند منشأ مقاومت در برابر تغییر باشد. حالاگر این رشد به صورت بوروکراتیک و تهاجمی باشد ممکن است به صورت یک مان بروز کند، لذا جهت کاهش مقاومتدر برابر تغییر، استمداد از الگوی حکمروایی شهری پیشنهاد گردیده است.نتیجه گیری: مجموعه ی حاضر، گفتاری درباره حکمرانی به عنوان الگوی جدید توسعه است که در آن مدیریت شهریباید با مشارکت بخش خصوصی و مدنی به فعالیت در جهت دستیابی به توسعه پایدار بپردازد. بنابراین حکمرانی باویژگی هایی که دارد، در تنظیم روابط مدیریت شهری با سایر بخش ها به گونه ای عمل می کند که هر یک از بخش ها بااثربخشی بالا به اهداف تعیین شده دست یافته، بازدهی فعالیت را حداکثر نموده و با همکاری تعاملی حداکثر استفادهاز توان و ظرفیت های موجود را بنمایند. بر اساس این مفهوم محوری، به نقش تسهیل گری دولت تأکید نموده و در اینراستا الگویی از مدیرت شهری پیشنهاد می شود که ضمن کارایی و اثربخشی، بر متغیرهایی مانند؛ دموکراسی، مشارکت،پاسخگویی و عدالت به منظور فراهم سازی و تسهیل فعالیت سایر بخش ها در توسعه پایدار جامعه توجه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

114 - مشارکت‌ شهروندان تهرانی در حوزه فعالیت‌های شهرداری (مطالعه موردی: شهروندان منطقه 4)
جمال عبداله پور حسن مختارپور رجبعلی مختارپور

مقدمه و هدف: امروزه بیشتر صاحبنظران حوزه مدیریت شهری، تجربه مدیریت متمرکز شهر را شکست خورده دانسته و آن را بدون مشارکت شهروندان ناموفق ارزیابی می کنند. از این رو جلب مشارکت شهروندان یکی از دغدغه‌های اصلی مدیریت‌های نوین شهری محسوب می‌شود. شهرداری تهران یکی از نهادهای مه چکیده کامل

مقدمه و هدف: امروزه بیشتر صاحبنظران حوزه مدیریت شهری، تجربه مدیریت متمرکز شهر را شکست خورده دانسته و آن را بدون مشارکت شهروندان ناموفق ارزیابی می کنند. از این رو جلب مشارکت شهروندان یکی از دغدغه‌های اصلی مدیریت‌های نوین شهری محسوب می‌شود. شهرداری تهران یکی از نهادهای مهم مدیریت این کلان شهر با اتخاذ رویکردی اجتماعی، گام‌های اساسی در راستای جلب مشارکت شهروندان برداشته است. با عنایت به اهمیت این موضوع، مقاله حاضر وضعیت مشارکت شهروندان منطقه چهار تهران را در حوزه وظایف شهرداری مورد بررسی قرار داده است. روش پژوهش: مطالعه حاضر از نوع پیمایشی بوده که اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه مبتنی بر مصاحبه گردآوری شده و در تحلیل داده‌ها از تکنیک‌های آماری میانگین، ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون چندمتغیره و تحلیل مسیر استفاده شده است. یافته‌ها: مشارکت شهروندان در سطح پائینی بوده که تغییرات آن با استفاده از عواملی نظیر جنسیت، سطح تحصیلات، آگاهی و اطلاعات در حوزه مدیریت شهری، انتظار پاداش از مشارکت، عضویت انجمنی، سابقه سکونت در محله و علاقه و تمایل به آن قابل تبیین است. نتیجه‌گیری: با توجه به سطح پائین مشارکت شهروندان در حوزه وظایف شهرداری، ضرورت دارد که این نهاد در راستای تقویت رویکرد اجتماعی خود؛ با انجام اقدامات گوناگون با تکیه بر نتایج این مطالعه در جلب و ارتقاء مشارکت شهروندان تلاش نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

115 - تحلیل مؤلفه‌های اثرگذار بر مشارکت شهروندان در اداره امور شهرها (مطالعه موردی: شهر ارومیه)
رحیم سرور میرنجف موسوی شمس‌اله کاظمی‌زاد

مقدمه و هدف پژوهش: در مدیریت امور شهری، مشارکت شهروندان به عنوان عنصر کلیدی در راستای دستیابی به اهداف پیش‌بینی شده، از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا مشارکت دادن شهروندان موجب خواهد شد تا آنان در انجام امور شهری مسئولیت و تعهد را بپذیرند. در این پژوهش با هدف بررسی عوا چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: در مدیریت امور شهری، مشارکت شهروندان به عنوان عنصر کلیدی در راستای دستیابی به اهداف پیش‌بینی شده، از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا مشارکت دادن شهروندان موجب خواهد شد تا آنان در انجام امور شهری مسئولیت و تعهد را بپذیرند. در این پژوهش با هدف بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت شهروندان در مدیریت امور شهری، میزان مشارکت شهروندان ارومیه و عوامل مؤثر بر آن، شناسایی و مورد بررسی قرار گرفته است. روش پژوهش: روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده و از پرسشنامه برای گردآوری اطلاعات از میان 384 سرپرست خانوار نمونه در مناطق چهارگانه شهر ارومیه به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای (چند مرحله‌ای) استفاده شده است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: حاکی از آن است که بیشترین و کمترین میزان مشارکت در مناطق 1 و 2 به ترتیب با میانگین 62% و 51% در 8 مؤلفه بوده است. به طور کلی در شهر ارومیه از میان مؤلفه‌های مورد بررسی، بیشترین میزان مشارکت شهروندان در مؤلفه پاکسازی محیط شهری، با 5/71% بوده و کمترین میزان مشارکت شهروندان در مؤلفه درختکاری در محله و شهر، با 5/31% بوده است. همچنین، میانگین مشارکت شهروندان در مناطق چهارگانه ارومیه حدود 5/55 درصد بوده که نشان از مشارکت متوسط در اداره امور شهر دارد و عوامل مؤثر بر آن عبارتند از سن، تحصیلات، بعد خانوار، سابقه سکونت در محل، وضع فعالیت، نوع شغل و نوع مسکن بوده است. متغیرهای میزان درآمد و میزان هزینه خانوار هیچ‌گونه رابطه معناداری با میانگین مشارکت شهروندان نشان نداده‌اند. در تحلیل مدل رگرسیونی چند متغیره نیز مشخص شد که متغیرهای وارده بر مدل، 52 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین می‌کنند. در این میان سهم متغیرهای مستقل بعد خانوار، سابقه سکونت در محل و نوع شغل از همه بیشتر بوده است. متغیر تحصیلات کمترین سهم در تبیین متغیر وابسته را ایفاد می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

116 - شناسایی فرصت های کار آفرینانه در صنعت بلند مرتبه سازی شهر تهران
آیت اله ممیز حسن کمالو سیده عاطفه قاسمی

مقدمه و هدف پژوهش: رشد شتابان و بی رویه ی جمعیت در شهرهای بزرگ و به تبع آن نیاز به مسکن در سطحی وسیع، از یک سو و نیز جلوگیری از گسترش افقی شهرها از سوی دیگر، احداث ساختمان‌های بلند را به عنوان راه حلی در مقابل مسئله زمین، ضروری ساخته است. از این رو آشنایی با فرصت های مو چکیده کامل

مقدمه و هدف پژوهش: رشد شتابان و بی رویه ی جمعیت در شهرهای بزرگ و به تبع آن نیاز به مسکن در سطحی وسیع، از یک سو و نیز جلوگیری از گسترش افقی شهرها از سوی دیگر، احداث ساختمان‌های بلند را به عنوان راه حلی در مقابل مسئله زمین، ضروری ساخته است. از این رو آشنایی با فرصت های موجود در صنعت ساختمان و خصوصاً بلندمرتبه سازی می‌تواند موجب شناسایی فرصت های مساعد برای توسعه کارآفرینی در صنایع بالادستی و پایین دستی ساختمان‌سازی و بلندمرتبه سازی باشد. از این رو هدف این پژوهش شناسایی فرصت‌های کارآفرینانه‌ بلندمرتبه سازی شهر تهران می باشد. روش پژوهش: در این پژوهشاز روش تحقیق ترکیبی و روش فرایندی تحلیل موریسون استفاده شده است. در بخش کیفی با 20 نفر خبره مصاحبه ی عمیق انجام و جلسه های گروه کانونی برگزار شد. در بخش کمی به منظور شناسایی فرصت های کارآفرینانه ی در صنعت بلندمرتبه سازی شهر تهران، بر اساس الگوی اولویک، پرسش نامه ای (با آلفای کرونباخ 917/0) با دو مقیاس سنجش رضایت واهمیت طراحی شد و پس از تأیید خبرگان مرتبط با موضوع تحقیق در بین فعالان صنعت توزیع و جمع‌آوری گردید. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق بیان گر وجود فرصت های کارآفرینانه در زمینه های ارائه‌ی آموزش‌های تخصصی برای تربیت نیروهای سطح تکنسین و کارگر، ارائه‌ی آموزش‌های تخصصی برای سطوح کارشناسی مدیریت پروژه و ساخت، شناسایی و معرفی سیستم‌های مدیریت هوشمند ساختمانBMS به فعالان صنعت، ارائه‌ی آموزش‌های تخصصی برای مدیریت بهره‌برداری و ساختمان، ارائه‌ی آموزش‌های تخصصی برای تربیت نیروهای مهندسی متخصص، توسعه‌ی کسب‌وکارهای معطوف به تحقیق و توسعه و معرفی تجهیزات، فن‌‌آوری‌های اختصاصی و نوین صنعت بلندمرتبه سازی است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان می‌دهد به دلیل افزایش تقاضا در صنعت ساختمان در جامعه‌ی امروزی و گرایش به استفاده از خدمت‌های مصرف‌کنندگان، یکی از منابع فرصت‌های کارآفرینانه، شناسایی و ارائه خدمت‌ها است. هر یک این فرصت‌ها می‌تواند منجر به ایجاد و توسعه تعداد کثیری از کسب‌وکارها گردد. این امر به اشتغال زایی نیروی انسانی متخصص، تکنسین، کارگر بسیار کمک کرده و در نهایت به رشد اقتصادی منجر خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

117 - تاثیرات اصلاحات ارضی بر مورفولوژی روستایی مورد مطالعه: دهستان شیان، استان کرمانشاه
نصرت عزیزی فرحناز رستمی شهپر گراوندی لیدا شرفی

اصلاحات ارضی یکی از مهم‌ترین برنامه‌های توسعه‌ای کشور است که به عنوان جامع‌ترین و جدی‌ترین اقدام در تاریخ کشاورزی ایران به اجرا درآمد و آثار شگرفی بر مورفولوژی روستایی داشت. لذا پژوهش حاضر به واکاوی اثرات اصلاحات ارضی بر ساختار مورفولوژی زراعی دهستان شیان پرداخته است. پ چکیده کامل

اصلاحات ارضی یکی از مهم‌ترین برنامه‌های توسعه‌ای کشور است که به عنوان جامع‌ترین و جدی‌ترین اقدام در تاریخ کشاورزی ایران به اجرا درآمد و آثار شگرفی بر مورفولوژی روستایی داشت. لذا پژوهش حاضر به واکاوی اثرات اصلاحات ارضی بر ساختار مورفولوژی زراعی دهستان شیان پرداخته است. پژوهش کیفی حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی می‌باشد. جامعه مورد مطالعه را مطلعین و افراد بالای 50 سال منطقه تشکیل دادند که شناخت کافی نسبت به اصلاحات ارضی داشتند. با بهره‌گیری از نمونه‌گیری هدفمند، داده‌ها از طریق مصاحبه‌های عمیق فردی، گفتگوی نیمه ساختارمند، اسناد و مدارک، و شواهد میدانی جمع‌آوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزار sweet home 3D ، تحلیل گراف-ها و متن مصاحبه‌ها، عکس‌ها و تصاویر استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که اصلاحات ارضی، مورفولوژی روستا را به لحاظ مورفولوژی زراعی، مساکن و معماری و بافت روستا دگرگون ساخته است. بدین صورت که کوچک شدن واحدهای کشت، از بین رفتن شیوه کشت تجاری تک محصولی و ایجاد تنوع کشت، باعث تغییر در الگوی کشت و ابزارهای تولید در این دهستان گردید. همچنین استفاده از معماری شهری و مصالح غیر بومی در بازسازی مساکن، باعث تغییر کاربری مساکن و از بین رفتن هویت اصیل سیمای روستا شده است. از طرفی بافت روستا دگرگون شده و به سمت جاده اصلی خزش پیدا کرده است. لذا توصیه می‌شود برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران برنامه‌های توسعه روستایی، قبل از طراحی و اجرای اینگونه برنامه‌ها، شرایط محیطی و ظرفیت‌های منطقه را مد نظر داشته و متناسب با آن، برنامه‌های کاربردی و اختصاصی ارائه دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

118 - گزارش یک مورد تومور فونکسیونل سلولهای سرتولی در سگ
حسن برکتین ایرج سهرابی حقدوست سیامک مشهدی رفیعی

یک قلاده سگ نر 8 ساله نژاد ژرمن شیپرد به درمانگاه شماره 2 دامپزشکیدانشگاه تهران ارجاع داده شد . بیمار در خلال 4 ماه گذشته دچار ریزش مویشدید بوده و علیرغم اینکه از اشتهای نسبتاً خوبی برخوردار بود ضعیف شده واین وضعیت در بیمار در حال پیشرفت بود .در خلال معاینة بالینی بیمار چکیده کامل

یک قلاده سگ نر 8 ساله نژاد ژرمن شیپرد به درمانگاه شماره 2 دامپزشکیدانشگاه تهران ارجاع داده شد . بیمار در خلال 4 ماه گذشته دچار ریزش مویشدید بوده و علیرغم اینکه از اشتهای نسبتاً خوبی برخوردار بود ضعیف شده واین وضعیت در بیمار در حال پیشرفت بود .در خلال معاینة بالینی بیمار تب نداشته و حالت متقارنی از ریختن موها در دو سوی بدن جلب توجه نمود . غشاء مخاطی چشم کمرنگ (pale) به نظر می رسید .برآمدگی بزرگی در ناحیة اسکروتال مشاهده گردید که مربوط به بیضهراست بود .این توده در لمس دردناک نبوده و سایر نشانه های آماس نیز در آن به چشمنمی خورد . نکتة قابل تاکید دیگری درمعاینه بیمار جلب توجه نکرد .به دلیل توموری بودن بیضه عمل جراحی اخته بر روی بیمار صورت گرفت وبیضة مورد نظر به آزمایشگاه پاتولوژی ارجاع گردید . بررسیهای هیستوپاتولوژینشان داد که این نئوپلازی در بیضه از نوع تومور سلولهای سرتولی است . بیمار به مدت 7 روز تحت درمان آنتی بیوتیک ( سفالکسین 15mg/kg روزی سه بار خوراکی ) قرار گرفت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

119 - بررسی ضایعات هیستوپاتولوژیک بیماری مارک در طیور گوشتی کشتار شده در کشتارگاه شهرستان ارومیه
دکتر مهران نصیری دکتر ایرج سهرابی حقدوست دکتر رجبعلی صدرخانلو دکتر علیرضا طالبی

هدف از این مطالعه بررسی ضایعات هیستوپاتولوژیک بیماری مارک در جوجه های گوشتی بوده که دارای سنین پائین( 10-6هفته)هفتهبسیاری از گزارشات موجود معمولاً بروز این بیماری فاقد ضایعاتهیستوپاتولوژیک مشخص در این سنین می باشد. طی این مطالعه 12687 قطعهطیور گوشتی مورد بررسی کالبدگشائ چکیده کامل

هدف از این مطالعه بررسی ضایعات هیستوپاتولوژیک بیماری مارک در جوجه های گوشتی بوده که دارای سنین پائین( 10-6هفته)هفتهبسیاری از گزارشات موجود معمولاً بروز این بیماری فاقد ضایعاتهیستوپاتولوژیک مشخص در این سنین می باشد. طی این مطالعه 12687 قطعهطیور گوشتی مورد بررسی کالبدگشائی قرار گرفتند که در 8 مورد از آنها علائمبیماری مارک، شامل ندولهای مشخص لنفوئیدی جلدی و احشائی ناشی ازلنفوپرولیفراسیون بیماری مارک مشاهده گردید که جهت مطالعاتمیکروسکوپیک ضایعات، از این تعداد نمونه برداری به عمل آمد. پس از تهیهاسلاید و رنگ آمیزی هماتوکسیلین - ائوزین، این ضایعات مورد مطالعهمیکروسکوپیک قرار گرفتند. از لحاظ ماکروسکوپیک در هر 8 مورد ندولهایلنفوئیدی در پوست مشاهده شد. در یک مورد این ندولها در طحال و در سهمورد در کبد نیز دیده شدند. در هیچیک از سایر اندامها، بورس فابریسیوس،عصب سیاتیک، ریه و چشم، علائم و ضایعات مربوط به بیماری مارک مشاهدهنگردید. مطالعه اسلایدهای پاتولوژیک تهیه شده از محل ضایعات نشانگرسلولهای لنفوئیدی با تقسیمات میتوز فراوان در محل ایجاد این تومورها،سلولهای توموری پلئومورفیک تک هسته ای، وجود سلولهای موسوم بهسلولهای مارک صرفاً در کبد، تهاجم این ندولها در پوست بویژه در محل اطراففولیکول پرها و بافت همبند زیر اپیتلیوم، عدم وجود ضایعات مشخص دراعصاب، چشم و عدم وجود سلولهای مارک در ندولهای لنفوئیدی طحال بود.طی این بررسی مشخص گردید که این بیماری در سنین پائین هم قابلیت ایجادضایعات متعدد حائز اهمیت و نتیجتاً کاهش راندمان تولید را در این دسته ازطیور پرورشی نیز بدنبال دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

120 - مطالعه گذشته نگر جراحی و آسیب شناسی تومورهای غدد پستانی سگ:از سال1382 تا1387
حمیدرضا فتاحیان فرخ رضا کبیر نیما وزیر بیتا وزیر فرهنگ ساسانی

تومورهای پستانی از جمله شایع ترین تومورهای تشخیص داده شده در سگ هابخصوص س گهای ماده م یباشند. تومورهای پستانی تقریبا در اکثر نژادهای سگ ازسراسر جهان گزارش گردیدند اما اطلاعات اندکی از فراوانی بروز انواع تومورهایپستانی سگ در ایران وجود دارد. مطالعه جراحی و آسیب شناسی حاض چکیده کامل

تومورهای پستانی از جمله شایع ترین تومورهای تشخیص داده شده در سگ هابخصوص س گهای ماده م یباشند. تومورهای پستانی تقریبا در اکثر نژادهای سگ ازسراسر جهان گزارش گردیدند اما اطلاعات اندکی از فراوانی بروز انواع تومورهایپستانی سگ در ایران وجود دارد. مطالعه جراحی و آسیب شناسی حاضر به میزان ونوع تومورهای پستانی در سگ های مرجوع شده مبتلا به آن تومور از سال1382 الی 1387 به درمانگاه دامپزشکی بخش خصوصی اختصاص دارد تعداد130 130 سگ ماده بالغ از نژادهای مختلف،19 ماهه تا14 سال به درمانگاهدامپزشکی بخش خصوصی ارجاع داده شدند. از این تعداد93 مورد، تومور درسگ های نژاد کوچک تا10 کیلوگرم و 37 مورد در سگ های نژاد بزرگ دیده شد. در مواردی که بیماران دارای رحم و تخمدان بودند با توجه به نظر صاحبان آنها و شرایطبیمار، برداشت انتخابی رحم و تخمدان صورت پذیرفت. توده توموری و بافتتخمدان بیماران پس از برداشت جراحی به آزمایشگاه آسیب شناسی ارسال گردیدند.تومورهای برداشته شده در سگ های ماده نژاد کوچک و بزرگ آدنوکارسینومای پاپیلر (18مورد) تومور مختلط خوش خیم(16 مورد)تومور سلول های سنگفرشی 31 آدنوکارسینومای سروزی (47 مورد)و آدنوکارسینومای توپر(18 مورد)بودندنتایج حاصل موید آن است که تومورهای پستانی در سگ های ماده نژاد کوچک وبزرگ با فراوانی تقریبا یکسانی با موارد ذکر شده در سایر گزار شها می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

121 - بررسی احتمال بیماری سپتی سمی هموراژیک ویروسی VHS (Viral Haemorrhagic Septicaemia)در تعدادی از مراکز تکثیر و پرورش ماهیان قزل آلای ایران با روش هیستو پاتولوژیکی وآزمایش ملکولی PCR
دکتر عادل حقیقی خیابانیان اصل دکتر بهرام کاظمی دکتر مژگان بنده پور

به منظور بررسی وضعیت آلودگی مراکز تکثیر و پرورش قزل آلای رنگین کمان کشور (ایران) به ویروس عامل بیماری سپتی سمی هموراژیک ویروسی VHS از تعدادی مراکز تکثیر و پرورش قزل آلای کشور نمونه گیری بعمل آمد .نمونه های اخذ شده شامل بافت های کلیه ، طحال ، کبد، آبشش ، قلب ، روده وپانک چکیده کامل

به منظور بررسی وضعیت آلودگی مراکز تکثیر و پرورش قزل آلای رنگین کمان کشور (ایران) به ویروس عامل بیماری سپتی سمی هموراژیک ویروسی VHS از تعدادی مراکز تکثیر و پرورش قزل آلای کشور نمونه گیری بعمل آمد .نمونه های اخذ شده شامل بافت های کلیه ، طحال ، کبد، آبشش ، قلب ، روده وپانکراس بوده که پس از کالبدگشایی ماهیان از بافت های هدف یاد شده برای هر دو روش آزمایشی (ملکولی) PCR و پاتولوژی نمونه برداری گردید که پس از مقایسه نتایج حاصله از مجموعه کل نمونه های 100 مرکز مورد مطالعه به روش PCR 10مورد مثبت و بقیه منفی بود و در روش پاتولوژی نیز از مجموع کل نمونه 100 مرکز مورد مطالعه تعداد 15 مورد نمونه دارای علایم تیپیک پاتولوژیکی بوده و بقیه فاقد علایم پاتوگنومونیک تشخیص داده شد . نتایج اینمطالعه حاکی از پراکنش ویروس عامل بیماری VHS در برخی از مراکز تکثیر و مزارع پرورش قزل آلای کشور بوده و با توجه به نتایج مقایس ه ای این بررسیلزوم سیاست گذاری نظارت بهداشتی و کنترل و پیشگیری بیماری اجتناب ناپذیراست. در نهایت نتیجه اینکه، با توجه به محاسن و اختصاصات ویژه هر کدامیک از رو ش های تشخیصی در این بررسی و مطالعه مق ایسه ای این دو تکنیک تشخیصی در بیماری ویروسی VHS هدف بسیار مناسبی برای ادامۀ مطالعات بر روی پاتوژنیسیتی (بیماریزایی) و جداسازی ویروس عامل بیماری و تعییندرجه حدّت آن برای اولین بار در ایران می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

122 - مطالعه تغییرات مورفولوژیک غده فوق کلیه جنین بز در کشتارگاه تبریز
داریوش مهاجری ایرج پوستی

به منظور بررسی تغییرات هیستولوژیکی و پیشرونده غده فوق کلیه در جنین بز و همچنین نبود اطلاعات جامع در این خصوص ،این مطالعه صورت گرفت. در این بررسی که بر روی 50 نمونه جنین بز در رده های سنی سنین مختلف انجام شد، مشخص گردید که تغییرات دژنراتیو کورتکس داخلی از حدود 5/2 ماهگی چکیده کامل

به منظور بررسی تغییرات هیستولوژیکی و پیشرونده غده فوق کلیه در جنین بز و همچنین نبود اطلاعات جامع در این خصوص ،این مطالعه صورت گرفت. در این بررسی که بر روی 50 نمونه جنین بز در رده های سنی سنین مختلف انجام شد، مشخص گردید که تغییرات دژنراتیو کورتکس داخلی از حدود 5/2 ماهگی آغاز می شود منجر به سیر قهقرایی رشد غده فوق کلیه جنینی می گردد، به طوری که در حوالی 5/3 ماهگی میزان افزایش وزن غده کاهش می یابد. لازم به ذکر است که تغییرات دژنراتیو از این نوع در کورتکس خارجی مشخص نگردید. همچنین معلوم شد که نوزایش کورتکس داخلی فوق کلیه جنین بزها در حوالی 4 ماهگی اغاز می گردد که با یک افزایش وزن بیشتری در غده فوق کلیه همراه است. این نوسازی با تشکیل یک ناحیه جدید داخلی که ظاهرا از سلول های لایه خارجی کورتکس ( ناحیه گلومرولر) مشتق شده اند ، تکمیل می گردد . در جنین این دامها ، در حوالی 55 روزگی سلولهای فئوکروموبلاست در حال مهاجرت به داخل ومرکز غده هستند و در سنین حوالی 100 روزگی ، سلولهای تشکیل دهنده مدولا به طور کامل توسط کورتکس احاطه می شوند و تقریبا در 130 روزگی بسیاری از سلولهای نزدیک کورتکس حاوی گرانولهای اپی نفرین هستند. در اواسط دوره آبستنی کورتکس و مدولا هر دو رشد سریعتری را نشان می دهند. نتایج این بررسی نشان می دهد که غده فوق کلیه جنین بز همانند گوسفند و گاو قبل از تولد کامل می باشد و تغییرات برجسته و قابل ملاحظه ای در کورتکس و مدولای این حیوانات بعد از تولد وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

123 - رشد تکوینی کام نرم در جنین شتر یک کوهانه
مجید مروتی شریف آباد بیژن رادمهر حسن گیلان پور ایرج پوستی

برای بررسی مورفوژنز یا رشد تکوینی دولاآ (قسمتی از کام نرم ) در جنین شتر یککوهانه، تعداد 122 جنین از سن 2 تا 13 ماه انتخاب شدند . نحوه کار بدین شکل بودکه ابتدا رحم آبستن شتر از کشتارگاه یزد تهیه و بعد از باز نمودن رحم ها، جنین ها رابیرون آورده و سن آنها بر اساس معیارCRLم چکیده کامل

برای بررسی مورفوژنز یا رشد تکوینی دولاآ (قسمتی از کام نرم ) در جنین شتر یککوهانه، تعداد 122 جنین از سن 2 تا 13 ماه انتخاب شدند . نحوه کار بدین شکل بودکه ابتدا رحم آبستن شتر از کشتارگاه یزد تهیه و بعد از باز نمودن رحم ها، جنین ها رابیرون آورده و سن آنها بر اساس معیارCRLمحاسبه گردید. سپس سر جنین ها را جداکرده و در آزمایشگاه پس از باز کردن فک بالا و پایین، طول، عرض و ضخامت دولاآ با خط کش و کولیس اندازه گیری شد. یافته های فوق بر اساس آزمون آماریstudent ttestبین جنین نر و ماده در هر سن مورد آنالیز قرار گرفت، همچنین دولاآ از لحاظوجود سوراخ و ته کیسه مورد بررسی قرار گرفت . نتایج بررسی های ماکروسکوپیکنشان داد که دولاآ در ماه سوم جنینی شروع به شکل گیری می کند و در هر دو جنسرشد یکسانی دارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

124 - بررسی فراوانی کراتوکونژنکتیویت عفونی ناشی از موراکسلابوویس در گاو
شاهین نکوئی افشین رئوفی مهدی سخا حسن ممتاز

این مطالعه با هدف بررسی میزان فراوانی کراتوکونژنکتیویت عفونی (Infectious Keratoconjunctivitis)ناشی از موراکسلابوویس انجام شد. بر ایاین منظور تاریخچه ای مربوط به دامها شامل زمان و تعداد موارد قبلی اختلالاتچشم، نوع اختلالات چشمی و میزان بینایی دام ثبت شد . از 11500 راس گا چکیده کامل

این مطالعه با هدف بررسی میزان فراوانی کراتوکونژنکتیویت عفونی (Infectious Keratoconjunctivitis)ناشی از موراکسلابوویس انجام شد. بر ایاین منظور تاریخچه ای مربوط به دامها شامل زمان و تعداد موارد قبلی اختلالاتچشم، نوع اختلالات چشمی و میزان بینایی دام ثبت شد . از 11500 راس گاو، 100راس گاو مبتلا به اختلالات چشم، مورد معاینه بالینی قرار گرفتند.جهت مطالعات آزمایشگاهی از چشم های مبتلا به کراتوکونژونکتیویت عفونی نمونه برداری شد. آزمایشات مولکولی (PCR)(Polymerase Chain Rection) جهت تشخیص موراکسلابوویس بر روی نمونه های جمع آوری شده انجام شد.نتایج نشان داد که از 100 راس گاو مبتلا به اختلالات چشم، 27 راس گاو مبتلا به بیماری کراتوکونژنکتیویت عفونی ناشی از موراکسلابوویس(Moraxella bovis) بودند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

125 - بررسی شیوع سرمی آلودگی تحت کلینیکی آنتریت هموراژیک در مزارع بوقلمون گوشتی تجاری ایران به روش الایزا
پیام حقیقی خوشخو گیتا اکبری آزاد علی مسعودیان

آنتریت هموراژیک یک بیماری عفونی بوقلمون‌ها با عامل آدنوویروس تیپ 2 پرندگان است که منجر به جراحات روده‌ای و تضعیف سیستم ایمنی و در نهایت کاهش عملکرد پرورشی گله می‌شود. این مطالعه به منظور شیوع سرمی بیماری آنتریت هموراژیک در تعدادی از بوقلمون‌داری‌های گوشتی تجاری به وسیله چکیده کامل

آنتریت هموراژیک یک بیماری عفونی بوقلمون‌ها با عامل آدنوویروس تیپ 2 پرندگان است که منجر به جراحات روده‌ای و تضعیف سیستم ایمنی و در نهایت کاهش عملکرد پرورشی گله می‌شود. این مطالعه به منظور شیوع سرمی بیماری آنتریت هموراژیک در تعدادی از بوقلمون‌داری‌های گوشتی تجاری به وسیله آزمایش الایزا طراحی شد. در مجموع بطور تصادفی 420 نمونه خون از 21 مزرعه بوقلمون گوشتی از 12 استان اخذ و به روش الایزا با کیت تجاری آنتریت هموراژیک بوقلمون (Synbiotics ProFlock-HET, USA) مورد آزمایش قرارگرفتند. نتایج نشان داد که بر اساس میانگین حسابی عیار آنتی بادی و تفسیر کیت، 2/76 درصد از گله‌ها از نظر آلودگی سرمی به آنتریت هموراژیک مثبت، 5/9 درصد مشکوک و 3/14درصد منفی بودند. همچنین از 420 نمونه سرم نیز، 292 نمونه (5/69%) دارای تیتر مثبت، 51 نمونه (2/12%) مشکوک و 77 نمونه (3/18%) فاقد آنتی بادی علیه HE بودند. در بررسی آماری مشخص شد که بین عیار پادتن علیه آنتریت هموراژیک با ضریب تبدیل غذایی و درصد تلفات ارتباط مستقیم معنی‌دار و با میانگین وزن ارتباط معکوس معنی‌دار وجود دارد (0.05>P). این مطالعه بیانگر شیوع سرمی بالای این بیماری در مزارع پرورش بوقلمون گوشتی ایران می باشد. با اینحال مطالعات بیشتری مبتنی بر جداسازی و شناسایی ویروس در گله لازم است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

126 - ارزیابی کمی غده لوزالمعده بوقلمون
بهزاد مبینی حسن گیلانپور

به منظور تعیین تراکم حجمی ساختارهای مختلف بافتی پارانشیم و چهارچوب لوزالمعده در بوقلمون ، شش زوج بوقلمون نر و ماده 26 تا 30 هفته مورد مطالعه مورفومتری قرار گرفتند.پی از ذبح حیوانات ، غدد خارج و پس از ثبوت در محلول فرمالین بافر 10 درصد و تهیه بلوکهای پارافینی ،برشهای متو چکیده کامل

به منظور تعیین تراکم حجمی ساختارهای مختلف بافتی پارانشیم و چهارچوب لوزالمعده در بوقلمون ، شش زوج بوقلمون نر و ماده 26 تا 30 هفته مورد مطالعه مورفومتری قرار گرفتند.پی از ذبح حیوانات ، غدد خارج و پس از ثبوت در محلول فرمالین بافر 10 درصد و تهیه بلوکهای پارافینی ،برشهای متوالی آماده شد و با هماتوکسیلین -ائوزین ، گوموری مخصوص سلولهای جزایر ومالدونادو رنگ آمیزی شدند.مطالعات موفومتریک شامل تعیین تراکم حجمی واحدهای ترشحی برون ریز، بافت درون ریز، مجاری ، عروق خونی و بافت همبند و درصد فراوانی آنها ، با استفاده از گراتیکول شطرنجی 5*5 و میکرسکوپ نوری انجام گرفت. نتایج نشان داد که بجز بافت برون ریز تراکم حجمی سایر ساختارهای بافتی غده در هر دوجنس در لوب شکمی بیشتر از لوب پشتی ولی تراکم حجمی بافت برون ریز در لوب پشتی در هر دو جنس بیشتر از لوب شکمی می باشد.تراکم حجمی بافت برون ریز، عروق خونی ومجاری غده در نرها بیشتر از ماده ها ولی تراکم حجمی بافت درون ریز و بافت همبند در ماده ها بیش از نرها می باشد. دراین تحقیق ، میانگین و درصد تراکم حجمی واحدهای ترشحی برون ریز در لوزالمعده بوقلمون 88/24% بافت درون ریز 6/75% ،بافت همبند 1/93% ،عروق خونی 1/56% ومجاری 1/74% بدست آمد.در لوزالمعده بوقلمون تولید آنزیم های هضمی بیشتر در لوبهای پشتی تولید هورمونها بیشتر در لوبهای شکمی صورت میگیرد.در بوقلمون های نر میزان تولید این آنزیم ها به دلیل سنگین تر بودن وزن بدن نسبت به ماد ها بیشتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

127 - مطالعه مورفومتریک لوزالمعده در گوسفند
بهزاد مبینی

به منظور تعیین شکل ظاهری غده ،تعیین وزن واندازه غده وقسمتهای مختلف آن و نسب آنها به کل بدن ، لوزالمعده 12 گوسفند نژاد مهربان در چهار گروه سنی جنین ،نوزاد ، بالغ جنسی و بالغ جسمی مورد مطالعه ماکروسکوپی قرار گرفتند.در هرگروه سنی 3 حیوان مورد بررسی قرار گرفت. تعیین سن در گ چکیده کامل

به منظور تعیین شکل ظاهری غده ،تعیین وزن واندازه غده وقسمتهای مختلف آن و نسب آنها به کل بدن ، لوزالمعده 12 گوسفند نژاد مهربان در چهار گروه سنی جنین ،نوزاد ، بالغ جنسی و بالغ جسمی مورد مطالعه ماکروسکوپی قرار گرفتند.در هرگروه سنی 3 حیوان مورد بررسی قرار گرفت. تعیین سن در گروه سنی جنین (2/5 تا 3 ماهه ) از طریق اندازه گیری Crown-rump و در گروههای سنی نوزاد (1 تا 7 روزه)، بالغ جنسی (6تا 7 ماهه) و بالغ جسمی (3 سال) از راه فرمول دندانی صورت گرفت. حیوانات توزین و پس از کشتن آنها به روش انسانی ،محوطه شکمی آنها باز و از غده در موقعیت طبیعی عکسبرداری صورت گرفت.سپس غده توزین و پس از تعیین قسمتهای مختلف غده در آزمایشگاه ،هر یک از آنها نیز جداگانه توزین و اندازه گیری شد. نتایج مشخص نمود که غده در تمام گروههای سنی از سه قسمت بدنه ، لوب چپ و راست تشکیل شده است که اندازه و وزن لوب راست نسبت به کل غده در تمام گروههای سنی بیشترین درصد ، و بدنه غده کمترین درصد را دار است. با افزایش سن و وزن حیوان ، نسبت وزن غده به وزن بدن ونیز وزن قسمتهای مختلف غده به وزن کاهش میابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

128 - ارزیابی هیستوپاتولوژیکی و رادیولوژیکی یک روش تغییر شکل یافته درمانی آرتروپلاستی روی مفصل رانی خرگوش
غلامرضا عابدی احمد اصغری رحیم علیزاده امیر سلمان باقری

آرتروپلاستی مفصل ران در بسیاری از موارد مثل دیسپلازی مفصل ران، شکستگی هایسر استخوان ران و استابولوم، استئوآرتریت، درفتگی های مفصل ران و به نتیجهنرسیدن استفاده از پروتزهایی که در مواقع از بین رفتن حفره استابولوم و سر و گردناستخوان ران می باشد در دام کوچک کاربرد دارند. اس چکیده کامل

آرتروپلاستی مفصل ران در بسیاری از موارد مثل دیسپلازی مفصل ران، شکستگی هایسر استخوان ران و استابولوم، استئوآرتریت، درفتگی های مفصل ران و به نتیجهنرسیدن استفاده از پروتزهایی که در مواقع از بین رفتن حفره استابولوم و سر و گردناستخوان ران می باشد در دام کوچک کاربرد دارند. اساس این روش برداشت سر وگردن استخوان ران است که با این روش تماس استخوان با استخوان حذف می شدباعث تشکیل مفصل کاذب می شود که یک بافت فیبروز سخت در این ناحیه قرارمی گیرد و حفره استابولوم به تدریج توسط استخوان پر می شود .در این مطالعه 10 سر خرگوش سفید نیوزلندی نر بالغ و سالم با محدوده وزنی 3/5-3 کیلوگرم و سن 26-24 هفتگی انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه 5 تایی تقسیم شده و در شرایط یکسان از لحاظ نگهداری و تغذیه قرار گرفتند. سپس در گروه اول(شاهد): پای راستحیوان مورد عمل جراحی قرار گرفته و سر و گردن استخوان ران توسط استئوتومبرداشته شد و هیچ گونه فلاپ عضلانی در ناحیه قرار نگرفت. سپس ناحیه عمل بهصورت معمول بخیه گردید. گروه دوم (آزمایش): پای راست حیوان مورد عملجراحی قرار گرفته و سر و گردن استخوان ران توسط استئوتوم برداشته شد. سپساینسرشن عضل سوپرفشیال گلوتئال آزاد و بدنبال آن اریجین عضله واستوس لترالیسجدا شده و در نهایت اینسرشن و اریجین دو عضله در حد فاصل بین استابولوم وقسمت بالایی استخوان قرار گرفت. در نهایت رهیافت محل جراحی به صورت روتینبخیه گردید. ارزیابی کالبدگشایی و هیستوپاتولوژیکی بعد از 60 روز از جراحی انجامگرفت. نتایج این مطالعه نشان داد که به دلیل وضعیت خاص آناتومیکی و عملعضلات ران، لگن، اینسرشن و اریجین عضلات واستوس لترالیس و سوپر فشیالگلوتئال، اگر این دو عضله در حالت و وضعیت جدیدی قرار گیرند می توانند ازتغییرات نا مطلوب که در ساختار ران بوجود می آید جلو گیری کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

129 - بررسی ضایعات آسیب‌شناسی بافتی جراحات ایجاد شده در ماهی فیتوفاگ (Hypophthalichthys molitrix) و ماهی آمور (Ctenopharyngodon idella) آلوده به انگل لرنئا سیپریناسه‌آ در برخی از مزارع پرورشی ماهیان گرمابی شهرستان شوشتر
علیرضا گلچین‌منشادی، میلاد عامری، رضا صادقی‌لیمنجوب .

لرنئا سیپریناسه‌آ معمولاً به نام کرم قلابدار شناخته می‌شود. نکروز عضلات، خونریزی، التهاب، و چرکی شدن جراحات ایجادشده معمول آن است. جراحات حاد معمولا در صورت وجود چندین لرنئا با هم در یک ماهی بوجود می‌آید. نکروز بافتی باعث بوجود آمدن صدمات جدی شده و می‌تواند به طور ثانوی چکیده کامل

لرنئا سیپریناسه‌آ معمولاً به نام کرم قلابدار شناخته می‌شود. نکروز عضلات، خونریزی، التهاب، و چرکی شدن جراحات ایجادشده معمول آن است. جراحات حاد معمولا در صورت وجود چندین لرنئا با هم در یک ماهی بوجود می‌آید. نکروز بافتی باعث بوجود آمدن صدمات جدی شده و می‌تواند به طور ثانویه بوسیله باکتری‌ها یا قارچ‌ها مورد تهاجم قرار گیرد. التهاب و التیام بعد از آن در اطراف محل ورود انگل، بدن انگل را کپسوله می‌کند. این تحقیق به منظور بررسی جراحات آسیب‌شناسی انگل لرنئا بر روی ماهی فیتوفاگ و آمور انجام گرفت. بدین منظور 80 ماهی از چهار مزرعه و به روش تصادفی خوشه‌ای (از هر مزرعه 20 نمونه) که وزن ماهی های آن بالای 150 گرم باشد با استفاده از تور دست افشان (ماشک) صید گردید. ماهی‌ها در فصل تابستان و از شهرستان شوشتر صید گردیدند. نمونه گیری از پوست و عضله در محل اتصال انگل انجام و در فرمالین 10 % بافر نگهداری شد. مقاطع آسیب‌شناسی به روش استاندارد تهیه و سپس مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان دهنده واکنش التهابی به صورت نفوذ سلول‌های تک هسته ای، هیپرپلازی بافت پوششی پوست، تزاید فیبروبلاست، افزایش رنگدانه ملانین، نکروز عضلانی، پرخونی، رگ زایی و خونریزی بود که نشان دهنده پاسخ دفاعی ماهی از طریق سلول های دفاعی خون و تشکیل بافت التیامی بود. بیشترین جداسازی انگل از ناحیه پوست ماهی‌ها صورت گرفت ضمن اینکه درصد کل آلودگی به انگل لرنه آ 30 درصد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

130 - مقایسه اثرات شش گیاه دارویی برعملکرد سیستم ایمنی هومورال در جوجه‌های گوشتی
سامان مهدوی، یوسف مهمان‌نواز .

هدف از انجام این تحقیق، مقایسه اثرات 6 گیاه دارویی مختلف بر روی عملکرد سیستم ایمنی جوجه‌های گوشتی بود. 420 قطعه جوجه یک روزه نر (سویه 308 راس) در 7 گروه آزمایشی کاملا تصادفی و سه تکرار (هر تکرار شامل 20 قطعه جوجه) به مدت 42 روز مورد آزمایش قرار گرفتند. گروه شاهد (گروه 1 چکیده کامل

هدف از انجام این تحقیق، مقایسه اثرات 6 گیاه دارویی مختلف بر روی عملکرد سیستم ایمنی جوجه‌های گوشتی بود. 420 قطعه جوجه یک روزه نر (سویه 308 راس) در 7 گروه آزمایشی کاملا تصادفی و سه تکرار (هر تکرار شامل 20 قطعه جوجه) به مدت 42 روز مورد آزمایش قرار گرفتند. گروه شاهد (گروه 1) با جیره پایه و گروه‌های آزمایشی 7، 6، 5، 4، 3، 2 علاوه بر جیره پایه به ترتیب با پودر 1% قسمت اندام‌های هوایی پونه، آویشن، کاسنی، کاکوتی، پنیرک و گزنه تغذیه شدند. واکسن B1 نیوکاسل برای تمام گروه‌ها در روزهای 10و25 دوره پرورشی استفاده شد. دو قطعه جوجه از هر تکرار بطور تصادفی(مجموعا" 6 قطعه جوجه از هر گروه) انتخاب شد و بعد از خونگیری در روزهای 24 و 34 دوره پرورشی، آزمایش ممانعت از هماگلوتیناسیون (HI) و تعیین نسبت هتروفیل به لنفوسیت انجام گرفت. در مورد آزمایش ممانعت از هماگلوتیناسیون (HI) (عیار آنتی بادی علیه ویروس واکسن نیوکاسل) تفاوت معنی‌داری در بین گروه‌های مختلف آزمایشی دیده نشد. در مورد نسبت هتروفیل به لنفوسیت، فقط گروهی که گزنه 1% دریافت کرده بود تفاوت معنی‌داری در مقایسه با گروه شاهد نشان داد (05/0P<) و سایر گروه‌های آزمایشی تفاوت معنی‌داری نشان ندادند. احتمالاً سایر مقادیر این گیاهان دارویی (بطور مجزا و یا مخلوط با هم) بطور موثری باعث افزایش عملکرد سیستم ایمنی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

131 - بررسی اثرات سیترات بر سلول‌های تومور پستانی سگ(Mg-41CF)
رضا وحیدی، علیرضا فارسی‌نژاد، شهاب‌الدین صافی .

تومورهای غدد پستانی از شایع‌ترین تومورهای سگ‌های ماده بوده که بر اساس طبقه‌بندی‌های پاتولوژیک دارای انواع مختلفی هستند. این تومورها دارای شباهت‌های فراوانی با تومورهای پستانی انسان بوده و بر این اساس می‌توانند به عنوان مدل مناسبی برای مطالعه سرطان‌های پستان در انسان بکا چکیده کامل

تومورهای غدد پستانی از شایع‌ترین تومورهای سگ‌های ماده بوده که بر اساس طبقه‌بندی‌های پاتولوژیک دارای انواع مختلفی هستند. این تومورها دارای شباهت‌های فراوانی با تومورهای پستانی انسان بوده و بر این اساس می‌توانند به عنوان مدل مناسبی برای مطالعه سرطان‌های پستان در انسان بکار روند.علی رغم اثبات اثرات ضد توموری سیترات علیه انواع مختلفی از سلول‌های سرطانی، اثرات این ترکیب روی سلول‌های تومور غدد پستانی سگ بررسی نشده است. هدف مطالعه حاضر ارزیابی اثرات آپوپتوتیک و سیتوتوکسیک سیترات روی سلول‌های تومور غدد پستانی سگ(Mg-41CF) با استفاده از آزمون‌های Annexin-PI و MTT (احیای آنزیمی تترازول زرد رنگ به فورمازان ارغوانی در سلول‌های زنده) می‌باشد. نتایج آزمونMTT، مهار وابسته به دوز تکثیر سلول‌های Mg-41CFتوسط سیترات و مهار50 درصدی بقای سلول‌ها را در غلظت 26 میلی مولار ازسیترات، نشان داد. به علاوه درصد سلول‌های دچار آپوپتوز پس از تماس 48 ساعته سلول‌ها با غلظت50IC (مهار 50 درصدی بقای سلولی) سیترات (26 میلی مولار)، به طور معنی داری افزایش یافت )001/0 (P<. بر اساس نتایج بدست آمده به نظر می‌رسد سیترات می‌تواند به عنوان یک درمان کمکی مناسب، همراه با سایر ترکیبات مورد استفاده در درمان سرطان غدد پستانی سگ استفاده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

132 - بررسی اثر عصاره رزماری در بیان ژن BAX وBCL-2 در رده سلول سرطانی غدد پستانی سگ (CF41.Mg)
سمانه شبانی، پژمان مرتضوی .

آپوپتوزیس به مرگ برنامه‌ریزی شده ژنتیکی سلول گفته می شود که در بسیاری از شرایط فیزیولوژیک و پاتولوژیک نقش مهمی ایفا میکند. پروتئین BAX ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﯾـﮏﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﮐﻠﯿﺪی در آﭘﻮﭘﺘﻮز اﻟﻘﺎء ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣﺨﺘﻠـﻒ در ﻣﺴﯿﺮ داﺧﻠﯽ آﭘﻮﭘﺘﻮز عمل نموده و 2-BCLﯾﮏ اﺛـﺮ آﻧﺘـﯽ آﭘﻮﭘﺘﻮﺗﯿـﮏ در چکیده کامل

آپوپتوزیس به مرگ برنامه‌ریزی شده ژنتیکی سلول گفته می شود که در بسیاری از شرایط فیزیولوژیک و پاتولوژیک نقش مهمی ایفا میکند. پروتئین BAX ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﯾـﮏﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﮐﻠﯿﺪی در آﭘﻮﭘﺘﻮز اﻟﻘﺎء ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣﺨﺘﻠـﻒ در ﻣﺴﯿﺮ داﺧﻠﯽ آﭘﻮﭘﺘﻮز عمل نموده و 2-BCLﯾﮏ اﺛـﺮ آﻧﺘـﯽ آﭘﻮﭘﺘﻮﺗﯿـﮏ در ﭘﺎﺳﺦ ﺑﻪ ﻣﺤﺮک ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ آﭘﻮﭘﺘﻮز از ﻃﺮﯾﻖ ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از رﻫﺎ شدن سیتوکرومC از میتوکندری، دارد. در مطالعه ی حاضر اثر دزهای مختلف عصاره گیاه رزماری بر بیان ژن‌های BCL-2 و BAX بر روی سلول‌های سرطان پستان سگ (CF41.Mg)، در محیط invitro مورد بررسی قرار گرفت و با گروه کنترل (که رده ی سلولی CF41.Mg بدون دارو بود) مقایسه شد. سلول‌ها با دوزهای100، 50، 25، 10 و 5 میکرومولار عصاره گیاه رزماری به مدت 72، 48 و 24 ساعت تحت درمان قرار گرفتند. سپس با استفاده از روش MTT، اثر غلظت های مختلف عصاره روی حیات سلولی مورد بررسی قرار گرفت.با استفاده از روش Real Time PCR میزان بیان ژنهایBCL2 و BAX در گروههای تحت درمان با مقادیر مختلف عصاره رزماری سنجش شد. نتایج نشان دهنده افزایش بیان ژن BAX در دز 25 میکرو مولار پس از 48 ساعت کشت سلولی بود. این نتایج حاکی از آن است که فعالیت ضد توموری این عصاره پس از 48 ساعت و با دز mg/ml 25 موثر تر واقع شده است. نتایج حاصل از این پژوهش تأیید کننده ی اثر مهاری عصاره گیاه رزماری بر تکثیر رده ی سلول سرطانی CF41.Mg می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

133 - تاثیرترکیب پروبیوتیک، آنزیم لاکتاز و آنتی‌بادی‌های اختصاصی بر سیستم ایمنی هومورال و هیستومورفولوژی ارگان‌های لنفاوی در جوجه‌های گوشتی
حبیب مولاخواه، افشین ذاکری* .

هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر ترکیبی پروبیوتیک، آنزیم لاکتاز و آنتی‌بادی اختصاصی بر بهبود هیستومورفولوژی ارگان‌های لنفاوی و بهبود فاکتورهای سیستم ایمنی هومورال در جوجه‌های گوشتی بود. بدین منظور، 96 قطعه جوجه‌ی گوشتی نژاد راس واریته 308، در قالب دو گروه 48 تایی شامل چکیده کامل

هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر ترکیبی پروبیوتیک، آنزیم لاکتاز و آنتی‌بادی اختصاصی بر بهبود هیستومورفولوژی ارگان‌های لنفاوی و بهبود فاکتورهای سیستم ایمنی هومورال در جوجه‌های گوشتی بود. بدین منظور، 96 قطعه جوجه‌ی گوشتی نژاد راس واریته 308، در قالب دو گروه 48 تایی شامل 4 تکرار 12 قطعه‌ای در هر گروه در نظر گرفته شد. جهت ارزیابی ایمنی هومورال از هر تکرار 2 قطعه جوجه بطور تصادفی انتخاب و در روزهای 9، 23 و 42 پرورش از ورید بالی به میزان 2 سی‌سی خون اخذ گردید و تست HI بعمل آمد. برای بررسی هیستومورفولوژی ارگان‌های لنفاوی در پایان دوره از هر تکرار دو قطعه بصورت تصادفی انتخاب و بعد از کشتار جهت بررسی به آزمایشگاه بافت شناسی ارجاع داده شد. بعد از بررسی‌های بعمل آمده اختلاف معنی‌دار آماری از نظر میزان تیتر آنتی‌بادی تولیدی در روز 9 بدست نیامد (05/0 p >) ولی این اختلاف در روزهای 23 و 42 روزگی بسیار معنی‌دار بود (01/0p<). مطالعات هیستوموروفولوژیکی ارگان‌های لنفاوی در بورس فابریسیوس، طحال و تیموس در مورد برخی از شاخص ها مثل ارتفاع چین‌های بورس معنی‌دار بود (05/0 p<) ولی در اکثر فاکتورها اختلاف معنی‌داری نشان داده نشد. نتایج این مطالعه نشان داد که ترکیب مورد آزمایش می‌تواند بر سیستم ایمنی هومورال کاملا موثر باشد و از طرفی دیگر چون هیچ باقی مانده دارویی در گوشت طیور به جا نمی‌گذارد لذا می‌توان به عنوان جایگزینی موثر برای آنتی‌بیوتیک‌های محرک رشد استفاده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

134 - بررسی ارتباط غلظت پروژسترون و تعداد شکم زایش بر درصد سلول‌های پلی مرفونوکلئارها در اندومتریوم رحم گاو شیری
پویا دینی، مهران فرهودی‌مقدم*، محمد هاشم‌فاضلی، قاسم اکبری .

هدف از این مطالعه بررسی رابطه غلظت پروژسترون وتعداد نوبت زایش با درصد سلول‌های چند هسته‌ای (PMN) اندومتریوم رحم و در نهایت تشخیص اندومتریت تحت بالینی در گاو در ۳۰ روز پس از زایمان می باشد. مطالعۀ حاضر در دو گله‌ی گاوشیری در تهران انجام شده است (گله اول :۱۲۰۰رأس گاوشیری، چکیده کامل

هدف از این مطالعه بررسی رابطه غلظت پروژسترون وتعداد نوبت زایش با درصد سلول‌های چند هسته‌ای (PMN) اندومتریوم رحم و در نهایت تشخیص اندومتریت تحت بالینی در گاو در ۳۰ روز پس از زایمان می باشد. مطالعۀ حاضر در دو گله‌ی گاوشیری در تهران انجام شده است (گله اول :۱۲۰۰رأس گاوشیری، گله دوم :۸۰۰ رأس گاوشیری). گاو ها بعد از زایمان از نظر بالینی و از نظر اختلالات تولید مثلی مورد بررسی قرار گرفته اند و ۱۵۰ راس گاو که از نظر تولید مثلی سالم بودند وارد مطالعه شده اند. نمونه سیتولوژی اندومتریوم به روش لاواژ رحم با استفاده از سرم نرمال سالین در روز۳۰ و۴۰ پس از زایمان تهیه گردید و درصد PMNها در هر اسلاید توسط دو کارشناس مشخص گردید. همچنین نمونه سرم از گاوها تهیه وغلظت پروژسترون در اندازه‌گیری گردیدد. تحلیل داده ها با استفاده از برنامۀ SAS انجام شد. درمطالعه حاضر ارتباط منفی معناداری بین غلظت سرمی پروژسترون و درصد سلول‌های چند هسته‌ای مشاهده گردید( 58/0-=r و 001/0P< ). همچنین تعداد نوبت زایش بالاتر از ۲ و غلظت سرمی پروژسترون بالای 1 نانوگرم در میلی‌لیتر به صورت معناداری همراه با در صد کمتر PMN در نمونه سیتولوژی رحم همراه بوده است (05/0P<). این نتایج نشان داده است که گاوهای دارای غلظت پروژسترون بالاتر از یک نانوگرم در میلی لیتر، شانس کمتری در ابتلا به اندومتریت تحت بالینی دارند، که این می‌تواند به دلیل شروع سریعتر چرخۀ تولید مثلی در این گاوها باشد که درادامه باعث پاک شدن زود هنگام رحم می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

135 - مطالعه بافت‌شناسی و هیستومورفومتری برخی اندام‌های لنفاوی کبک چوکار 20 روزه
سمیه حامدی، امیرسالار زندی .

با توجه به نقش مهم اندام‌های لنفاوی در حفظ سلامت پرندگان و نیز عدم آگاهی از ویژگی‌های بافت‌های لنفاوی کبک به عنوان یک گونه پرورشی مهم در کشور، مطالعه حاضر به ارزیابی بافت‌شناسی اندام‌های لنفاوی کبک چوکار می‌پردازد. از تیموس، بورس فابریسیوس، طحال، لوزه سکومی و لوزه پیلور چکیده کامل

با توجه به نقش مهم اندام‌های لنفاوی در حفظ سلامت پرندگان و نیز عدم آگاهی از ویژگی‌های بافت‌های لنفاوی کبک به عنوان یک گونه پرورشی مهم در کشور، مطالعه حاضر به ارزیابی بافت‌شناسی اندام‌های لنفاوی کبک چوکار می‌پردازد. از تیموس، بورس فابریسیوس، طحال، لوزه سکومی و لوزه پیلور 30 عدد کبک چوکار نر20 روزه نمونه‌گیری انجام شد. پس از فیکس شدن و طی مراحل معمول بافت‌شناسی برش‌ها به روش هماتوکسیلین ائوزین رنگ‌آمیزی شده و با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه بافت‌شناسی و هیستومورفومتریک قرار گرفتند. طبق نتایج بدست آمده ساختار لوزه سکومی متشکل از واحدهای فولیکولی و شیار مرکزی با نام فوسولا بود که میانگین طول 0.11±14/1 و عرض 06/0±31/0 میلی‌متر را داشت. بورس فابریسیوس حاوی چین‌های مخاطی پلیکا با طول 30/0±99/2 میلی‌متر، و دارای تعداد زیادی فولیکول لنفاوی با قطر 02/0±49/0 میلی‌متردر پارین بود. تیموس توسط بافت همبند به لبول‌های ناقصی با قطر 07/0±60/0 میلی‌متر تقسیم شده بود. در طحال نیز پالپ قرمز در حد فاصل پالپ سفید قرار داشت که ضخامت پالپ سفید 0/0±20/0 میلی‌متر بود. فولیکول‌های زیر مخاطی لوزه پیلور در تمام مجرا با قطر 04/0±24/0 میلی‌متر مشاهده گردید. این مطالعه نشان داد اندام‌های لنفاوی کبک چوکار از نظر بافت‌شناسی مشابه و در عین حال گسترده‌تر از اندام‌های لنفاوی جوجه‌های گوشتی می‌باشد که همین می‌تواند دلیلی بر ایمنی بالای این پرنده باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

136 - مطالعه ی هیستومورفولوژیکی تکامل روده بزرگ در سنین مختلف جوجه‌شتر مرغ نژاد آفریقایی (Struthio camelus)
عباس علائی نوین بابک رسولی محمد عابدی

ریخت شناسی روده‌ بزرگ در پرندگان متفاوت است. این ارگان علاوه بر نقش های تغذیه ای به دلیل تجمعات بافت لنفاوی نقش ایمونولوژیک مهمی دارد. مطالعه حاضر با هدف گسترش دامنه ی دانش بافت شناسی دستگاه گوارش در پرندگان از طریق بررسی های هیستومورفولوژی و هیستومورفومتری ساختمان سکوم چکیده کامل

ریخت شناسی روده‌ بزرگ در پرندگان متفاوت است. این ارگان علاوه بر نقش های تغذیه ای به دلیل تجمعات بافت لنفاوی نقش ایمونولوژیک مهمی دارد. مطالعه حاضر با هدف گسترش دامنه ی دانش بافت شناسی دستگاه گوارش در پرندگان از طریق بررسی های هیستومورفولوژی و هیستومورفومتری ساختمان سکوم و کولون در سنین مختلف جوجه ی شتر مرغ نژاد آفریقایی طراحی و اجرا شد. 36 جوجه شترمرغ در 6 گروه سنی 6 قطعه‌ای و در سنین یک و پانزده‌روزگی و یک، سه، شش و دوازدهه ماهگی از مزارع تهران انتخاب ‌شد. نمونه‌های بافتی از بخش‌های مختلف سکوم و کولون جدا گردید و پس از انجام مراحل تهیه لام از رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین استفاده گردید. در سکوم و کولون اپی تلیوم مخاط از نوع استوانه ای و استوانه ای شبه مطبق بوده و تعداد سلول های گابلت با افزایش سن جوجه ها افزایش می یابد. ماهیچه مخاطی در قاعده سکوم نامشخص و نازک ولی در رأس سکوم و کولون واضح بود. ضخامت لایه ماهیچه ای همزمان با سن افزایش می یافت و مقاطع عصبی مربوط به شبکه آئورباخ بیشتر در بینابین الیاف لایه طولی طبقه عضلانی دیده شد. تشکیلات لنفاوی نیز در ناحیه پارین و از سن شش ماهگی به بعد بصورت فولیکولار مشاهده گردید. به طور کلی از لحاظ هیستومورفولوژیک، تکامل روده بزرگ در جوجه شتر مرغ ها شباهت بسیاری با سایر پرندگان و بخصوص خانواده سینه پهنان دارد و تفاوتها را می توان در وضعیت ماهیچه مخاطی و چگونگی پراکندگی و ظهور تشکیلات لنفاوی جستجو کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

137 - مطالعه مورفولوژیکی و هیستولوژیکی پکتن چشم در ماکیان بومی ایران
رضا محمدی محمدرضا پریانی سمیه حامدی

پکتن یک ساختار پرعروق و پیگمانته در چشم پرندگان است که احتمالاً عملکرد آن تغذیه شبکیه است. ویژگی‌های ساختاری پکتن تا حدی در پرندگان مختلف، متفاوت است. به‌منظور مطالعه آناتومی و بافت‌شناسی پکتن در چشم مرغ و خروس بومی ایران، 8 قطعه مرغ و خروس بومی اصلاح نژاد شده (4 قطعه م چکیده کامل

پکتن یک ساختار پرعروق و پیگمانته در چشم پرندگان است که احتمالاً عملکرد آن تغذیه شبکیه است. ویژگی‌های ساختاری پکتن تا حدی در پرندگان مختلف، متفاوت است. به‌منظور مطالعه آناتومی و بافت‌شناسی پکتن در چشم مرغ و خروس بومی ایران، 8 قطعه مرغ و خروس بومی اصلاح نژاد شده (4 قطعه مرغ و 4 قطعه خروس) از موسسه اصلاح نژاد مرغ بومی مازندران خریداری و پس از کشتار، چشم از حدقه خارج و در بافر فرمالین 10درصد تثبیت و سپس مورد مطالعه مورفولوژیکی و هیستولوژیکی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ساختار پکتن کره چشم در مرغ و خروس اصلاح نژاد شده در چشم چپ و راست دارای 20 عدد تیغه با ارتفاع متفاوت بود که در قسمت قاعده‌ای در خروس به عرض 51/0 ± 6235 میکرومتر و در مرغ 47/0 ± 6207 میکرومتر دیده شد. طول ارتفاع تیغه های پکتن متغیر بود. در محل اتصال این تیغه ها به شبکیه سینوس های خونی مشاهده گردید. با توجه به نتایج می توان نتیجه گرفت که تعداد تیغه‌های پکتن مرغ بومی اصلاح نژاد شده مشابه بلدرچین و بوقلمون و اندازه آن مشابه مرغ خانگی و طوطی گالا و از دید بافت‌شناسی مشابه سایر گونه ها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

138 - ارزیابی خاصیت آنتی اکسیدانی نانو اوژنول در مدل حیوانی بیماری آرتریت روماتوئید
نازنین جباری زهره افتخاری نسیم حیاتی رودباری کاظم پریور

با توجه به افزایش آرتریت روماتوئید (RA) در کشورهای صنعتی، مطالعه مدل‌ حیوانی حاضر در نوزاد رت به منظور مقایسه اثر اوژنول و نانو اوژنول بر بیان مولکولی و شرایط هیستوپاتولوژیک انجام شد. رت های نوزاد به طور تصادفی به چهار گروه (10 نفر در هر گروه) تقسیم شدند. در گروه شم (G1 چکیده کامل

با توجه به افزایش آرتریت روماتوئید (RA) در کشورهای صنعتی، مطالعه مدل‌ حیوانی حاضر در نوزاد رت به منظور مقایسه اثر اوژنول و نانو اوژنول بر بیان مولکولی و شرایط هیستوپاتولوژیک انجام شد. رت های نوزاد به طور تصادفی به چهار گروه (10 نفر در هر گروه) تقسیم شدند. در گروه شم (G1) روزانه 100 میکرولیتر نرمال سالین استفاده شد. در گروه مدل(G2) ، CFA و کلاژن گاوی نوعII (CII) دریافت کردند. رت های گروه III (G3) اوژنول و نانوذرات کیتوزان و گروه IV (G4) اوژنول (100 میکرولیتر در روز) دریافت کردند. پس از درمان، رت ها قربانی شدند و ماتریکس متالوپروتئاز-9 (MMP-9) ، فاکتور نکروز تومور- α (TNF-α)، اینترلوکین-10 (IL-10)، قطر و اندازه پنجه پا، و فاکتور روماتوئید (RF) ارزیابی شدند. تجزیه و تحلیل هیستوپاتولوژی غضروف نیز مورد بررسی قرار گرفت. رت های مبتلا به آرتریت، هیپرپلازی شدید مفصل، سفتی، افزایش حجم پنجه و علائم بالینی را نشان دادند. کاهش قابل توجهی در بیان پروتئین TNF-α، RF و MMP-9 در G3 و G4 مشاهده شده است. با این حال، سطح بیان ژن IL-10 در G2 افزایش یافت. در G3، بهبود قابل توجهی در علائم آرتریت، نشانگرهای بیوشیمیایی و ناهنجاری های بافتی مفصل در مقایسه با G4 وجود داشت. اوژنول و نانو اوژنول علائم التهابی و تخریب غضروف ناشی از آرتریت روماتوئید را کاهش و بهبود بخشیدند که نشان می‌دهد اوژنول می‌تواند به عنوان یک ماده گیاهی موثر برای درمان سنتی روماتیسم مفصلی استفاده شده و پتانسیل درمانی برای بیماری های خود ایمنی داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

139 - ارزیابی مقایسه‌‌ای فعالیت ضدباکتریایی اسانس گیاهان شوید (Anethum graveolen L.) و آویشن باغی(Thymus vulgaris) بر باکتری سالمونلا تایفی‌موریوم (ATCC=14028)
نازیلا اسلامی یونس انزابی میرعلیرضا نورآذر

10.30495/jcp.2022.21486

سالمونلوزیس یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک انسان و دام بوده که دارای گستردگی جهانی است. در سال های اخیر با شیوع مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی، تمایل به استفاده از گیاهان دارویی برای کنترل میکروارگانیسم‌ها افزایش یافته است. هدف از تحقیق تجربی حاضر، بررسی اثرات ضدباکتریایی اس چکیده کامل

سالمونلوزیس یکی از مهم‌ترین بیماری‌های مشترک انسان و دام بوده که دارای گستردگی جهانی است. در سال های اخیر با شیوع مقاومت‌های آنتی‌بیوتیکی، تمایل به استفاده از گیاهان دارویی برای کنترل میکروارگانیسم‌ها افزایش یافته است. هدف از تحقیق تجربی حاضر، بررسی اثرات ضدباکتریایی اسانس گیاهان آویشن باغی و شوید بر سویه استاندارد باکتری سالمونلا تایفی موریوم (ATCC=14028) بود. اسانس گیاهان مذکور به روش تقطیر با بخار آب توسط دستگاه کلونجر استخراج گردید و ماده موثره آنها با روش کروماتوگرافی گازی/ طیف سنجی جرمی (GC-MS) مشخص شد. در ادامه با استفاده از روش میکرودایلوشن براث، حداقل غلظت مهارکنندگی، حداقل غلظت کشندگی و همچنین براساس روش انتشار چاهک در آگار، حساسیت یا مقاومت دارویی باکتری مذکور نسبت به اسانس‌های بدست آمده به تنهایی و بصورت مخلوط با هم و نیز نسبت به 3 آنتی بیوتیک رایج در دامپزشکی شامل اریترومایسین، اکسی‌تتراسایکلین و داکسی‌سایکلین، تعیین شد. تجزیه و تحلیل GC-MS اسانس آویشن باغی و شوید به ترتیب وجود 12 و 11 ترکیب شیمیایی را نشان داد. بر طبق یافته‌ها، حداقل غلظت مهارکنندگی ‌برای اسانس ‌آویشن باغی25/0، مخلوط اسانس های گیاهان ‌آویشن باغی و شوید 50/0، داکسی‌سایکلین 0078/0 و اکسی‌تتراسایکلین، 00195/0>0 میکروگرم‌ بر میلی‌لیتر محاسبه شد. حداقل غلظت کشندگی ترکیبات مذکور نیز به ترتیب 25/0، 50/0، 0156/0 و 00195/0>0 میکروگرم‌ بر میلی‌لیتر به‌دست آمد. بیشترین حساسیت هم نسبت به آنتی بیوتیک اکسی‌تتراسایکلین با قطر منطقه ممانعت از رشد27میلی‌متر و بیشترین مقاومت هم نسبت به به اسانس آویشن باغی با قطر منطقه ممانعت از رشد10 میلی‌متر، ثبت شد. همچنین اسانس شوید و آنتی‌بیوتیک اریترومایسین، در هیچ یک از آزمایشات انجام گرفته، اثر ضدباکتریائی برعلیه باکتری مورد آزمایش نشان ندادند. به نظر می‌رسد که اسانس آویشن باغی برخلاف اسانس شوید، تاثیر ضدباکتریایی قابل توجه وکاربردی بر باکتری سالمونلا تایفی موریوم دارا می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

140 - دیدگاه کتابداران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی درباره معیارهای ارزیابی کتاب‌های الکترونیکی مطالعه موردی: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
زهرا عبدالهی حامد علیپور حافظی

هدف: هدف این پژوهش شناسایی دیدگاه کتابداران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران نسبت به کتاب الکترونیکی است. روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی تحلیلی است. جامعه پژوهش حاضر در بخش کاربران، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد چکیده کامل

هدف: هدف این پژوهش شناسایی دیدگاه کتابداران و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران نسبت به کتاب الکترونیکی است. روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی تحلیلی است. جامعه پژوهش حاضر در بخش کاربران، دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران و در بخش کتابداران، همه کتابداران شاغل در این واحد دانشگاهی است. با توجه به بزرگ&zwnj;بودن حجم جامعه پژوهش از روش نمونه&zwnj;گیری و به منظور تعیین تعداد نمونه از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی استفاده شده است. از مجموع 15000 دانشجوی تحصیلات تکمیلی 357 نفر و از تعداد 40 کتابدار تمامی کتابداران شاغل در این واحد دانشگاهی در این پژوهش شرکت کرده&zwnj;اند. داده های گردآوری&zwnj;شده با استفاده از پرسشنامه و نرم&zwnj;افزار اکسل توصیف، سپس برآوردهای آماری نظیر درصد فراوانی با استفاده از نرم&zwnj;افزار مذکور انجام گرفت. یافته&zwnj;ها: نتایج این پژوهش نشان داد، مهم&zwnj;ترین معیارهای ارزیابی کتاب الکترونیکی از دیدگاه دانشجویانتحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران شامل قابلیت های جستجوی محتوای کتاب با انتخاب 352 نفر (معادل 87/93 درصد)، جستجوی پیشرفته با انتخاب 351 نفر (معادل 61/93 درصد)، همچنین برخی از مهم&zwnj;ترین معیارهای ارزیابی کتاب الکترونیکی از دیدگاه کتابداران شاغل در دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، قابلیت های انطباق با تجهیزات کتابخانه با انتخاب 40 نفر (معادل 100 درصد)، علاقه کاربران نسبت به استفاده از کتاب های الکترونیکی با انتخاب 40 نفر (معادل 100 درصد)، و اطلاعات کتابشناختی واضح به منظور سازماندهی منابع با انتخاب 38 نفر (معادل 95 درصد)، است. نتیجه&zwnj;گیری: همه معیارهای کتاب&zwnj;های الکترونیکی در نظر گرفته شده، چه از نظر قابلیت جستجو و چه از نظر ساختاری از دیدگاه دانشجویان و کتابداران دارای اهمیت بالایی هستند و جامعه مورد پژوهش نسبت به این گونه کتاب ها آشنایی دارند. همچنین، قابل مشاهده است که تمامی معیارها با انتخاب اکثریت جامعه مورد مطالعه (بیش از 75 درصد) مورد تایید هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

141 - اصلاح معادلات تجربی برآورد نشت با استفاده از تشابه ابعادی (کانال خاکی بلداجی، استان چهارمحال و بختیاری)
احسان توکلی بهزاد قربانی مهدی رادفر حسین صمدی بروجنی بیژن قهرمان

تلفات زیاد از کانال های آبیاری سبب شده که پوشش دهی کانال های انتقال به عنوان یکی از راهکارهای مهم در افزایش بازده انتقال آب مطرح شود. توجیه فنی پوشش انهار خاکی نیاز به بررسی میزان نشت و نفوذ آب در آن ها دارد. در پژوهش حاضر، میزان نشت و نفوذ از کانال خاکی بلداجی، شهرستان چکیده کامل

تلفات زیاد از کانال های آبیاری سبب شده که پوشش دهی کانال های انتقال به عنوان یکی از راهکارهای مهم در افزایش بازده انتقال آب مطرح شود. توجیه فنی پوشش انهار خاکی نیاز به بررسی میزان نشت و نفوذ آب در آن ها دارد. در پژوهش حاضر، میزان نشت و نفوذ از کانال خاکی بلداجی، شهرستان بروجن استان چهارمحال و بختیاری، با بافت خاک لومی، با استفاده از مدل فیزیکی و روابط تشابه ابعادی، در محدوده دبی های 40 تا 100 لیتر در ثانیه اندازه گیری شد. بدین منظور از معادلات تجربی موریتز، اینگهام، هندوستان، مولس ورس و ینی دومیا، آفنگندن و دیویس-ویلسون برای تخمین نشت و نفوذ استفاده شد. نتایج نشان داد پیش از اصلاح ضرایب معادلات، نتایج روش اینگهام بیشترین مقدار R2 (917/0) را با مقادیر اندازه گیری شده دارد. در این روش، متغیرهای مستقل، عمق آب، طول کانال و محیط خیس شده می باشند. ولی پس از واسنجی معادلات تجربی برای کانال مورد نظر و اصلاح ضرایب آنها نیز روش موریتز و اینگهام، با بیشترین مقدار R2 (> 90/0) و کمترین مقدار RMSE (< 2/3 لیتر) به عنوان روابط برتر تخمین نشت در منطقه مورد مطالعه تشخیص داده شدند. تمامی معادلات نشت، در ابتدا کم برآورد نشان دادند که اصلاح ضرایب، منجر به رفع این مشکل گردید. استفاده از تشابه ابعادی و انتقال شرایط کانال به آزمایشگاه سبب کاهش هزینه و صرفه جویی در وقت شد که با حصول نتایج قابل قبول و قابل مقایسه با مطالعات پیشین، می توان به کارگیری این روش را در شرایط کنتر ل شده ی آزمایشگاه برای مناطق مشابه نیز پیشنهاد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

142 - بررسی برخی از ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی به همراه میکرومورفولوژی خاک‌های با منشأ آهک و گچ بر روی واحدهای مختلف زمین‌نما (مطالعه موردی: استان لرستان، الشتر)
کلثوم رحمان سالاری محمد امیر دلاور مهرداد اسفندیاری ابراهیم پذیرا

10.30495/wsrcj.2022.19225

زمینه و هدف: استفاده مطلوب و پایدار از خاک در صورتی امکان‌پذیر است که شناخت صحیح و کامل از خصوصیات آن داشته باشیم. این پژوهش به‌منظور بررسی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و میکرومورفولوژی خاک های تشکیل شده بر روی یک ترانسکت در منطقه نیمه‌خشک منطقه الشتر استان لرستان انجام ش چکیده کامل

زمینه و هدف: استفاده مطلوب و پایدار از خاک در صورتی امکان‌پذیر است که شناخت صحیح و کامل از خصوصیات آن داشته باشیم. این پژوهش به‌منظور بررسی ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و میکرومورفولوژی خاک های تشکیل شده بر روی یک ترانسکت در منطقه نیمه‌خشک منطقه الشتر استان لرستان انجام شد.مواد و روش: برای انجام این پژوهش، 5 خاک رخ در امتداد یک ترانسکت در جهت شیب (فلات، واریزه های بادبزنی شکل و دشت دامنه ای)، در منطقه شناسایی و بر اساس نوع مواد مادری به واحدهای فیزیوگرافی مختلف تقسیم شدند. در هر واحد فیزیوگرافی، یک خاک رخ حفر، تشریح و نمونه برداری شد. خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و میکرومورفولوژی نمونه های خاک تعیین و در نهایت خاک ها با استفاده از سیستم رده‌بندی آمریکایی و طبقه‌بندی جهانی رده‌بندی شدند.یافته ها: نتایج نشان داد که مقادیر کم ماده آلی در سطح و اعماق خاک به‌واسطه شدت تجزیه بالای این مواد در این مناطق است. کربنات کلسیم معادل در تمام خاک رخ ها روند افزایشی را با عمق نشان داد. بررسی مقاطع نازک نشان داد که از نظر نوع حفرات و پراکنش نسبی ذرات درشت به ذرات ریز (C/F) تفاوتی زیادی بین افق ها وجود ندارد. حفرات صفحه ای، وگی و کانالی بیش ترین حفرات این خاک رخ ها را تشکیل داده بودند. انباشت آهک به شکل های گوناگون مانند پوشش، پر شدگی، آهک سوزنی و نودول های آهکی دیده شد که بیانگر ثانویه بودن آهک می باشد و سبب ایجاد بی فابریک از نوع کلسیت کریستالیک شده است. ریز ساختمان دیده شده در بیشتر افق ها از نوع مکعبی زاویه دار و بدون زاویه بود. هم چنین صفحات درهم قفل شده گچ در افق Bky در واحد فیزیوگرافی فلات گچی دیده شد. با توجه به وجود گچ پدوژنیک در خاک های منطقه و اهمیت افق جیبسیک در سیستم طبقه‌بندی خاک و تأثیر مهم آن بر رشد گیاهان، می توان پیشنهاد کرد که زیر گروه بزرگ جدیدی در زیر رده Xerepts، تحت عنوان Gypsic Calcixerepts در سیستم رده بندی خاک گنجانده شود.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نمایانگر نقش مهم پستی بلندی و مواد مادری در تغییرپذیری خصوصیات خاک ها می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

143 - مطالعه سینتیک و هم‌دمای جذب یون‎های سرب از محلول‌های آبی توسط رس مونتموریلونیت و منونتموریلونیت اصلاح شده با هگزادسیل تری متیل آمونیوم بروماید
محبوبه ابوالحسنی زراعتکار حمیدرضا رفیعی سربیژن

10.30495/wsrcj.2023.73541.11379

زمینه و هدف: مونتموریلونیت به دلیل سطح ویژه و ظرفیت تبادل کاتیونی زیاد، در دسترس بودن و قیمت پایین به‌عنوان ماده جاذب برای طیف گسترده‌ای از آلاینده‌ها از جمله فلزات سنگین و ترکیبات آلی استفاده می‌شود؛ اما ساختار این نوع رس‌های طبیعی پایدار نیست و معمولا در فاضلاب‌ها در چکیده کامل

زمینه و هدف: مونتموریلونیت به دلیل سطح ویژه و ظرفیت تبادل کاتیونی زیاد، در دسترس بودن و قیمت پایین به‌عنوان ماده جاذب برای طیف گسترده‌ای از آلاینده‌ها از جمله فلزات سنگین و ترکیبات آلی استفاده می‌شود؛ اما ساختار این نوع رس‌های طبیعی پایدار نیست و معمولا در فاضلاب‌ها در طی فرایند نفوذ، توسط مواد مضر موجود تخریب می‌شوند. در راستای حل این مشکل از سورفکتانت آلی هگزا دسیل تری‌متیل‌آمونیوم بروماید (HDTMA) جهت اصلاح رس مونتموریلونیت استفاده شد. در مرحله بعدی حذف سرب با استفاده از رس مونتموریلونیت اصلاح شده (Mt-H) بررسی شد. روش پژوهش: در این مطالعه مونتموریلونیت سدیم‌دار با سورفکتانت کاتیونی هگزا دسیل تری‌متیل آمونیوم بروماید معادل 2 برابر ظرفیت تبادل کاتیونی رس اصلاح شد (رس آلی) و با استفاده از آنالیزهای پراش پرتو ایکس، طیف سنجی مادون قرمز تبدیل فوریه و میکروسکوپ الکترونی روبشی انتشار میدانی شناسایی شد. تاثیر غلظت اولیه‌ سرب بر جذب آن از محلول آبی توسط دو جاذب (رس مونتموریلونیت و رس مونتموریلونیت اصلاح شده) بررسی شد. از دو مدل هم‌دمای جذب لانگمویر و فروندلیچ به‌منظور درک فرآیند جذب سرب استفاده شد. مکانیسم‌های جذب سرب با استفاده از مدل‌های سینتیکی شبه مرتبه اول، شبه مرتبه دوم، الوویچ و پخشیدگی درون ذره‌ای مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج حاصل نشان داد که رس مونتموریلونیت با موفقیت با سورفکتانت آلی هگزا دسیل تری متیل آمونیوم بروماید اصلاح و رس آلی(Mt-H) ساخته شد. فاصله بین لایه‌ای پیک رده اول رس مونتموریلونیت بعد از اصلاح از 11 به 7/19 آنگستروم افزایش یافت. با افزایش غلظت اولیه سرب، مقدار جذب سرب (Qi) هر دو جاذب، رس مونتموریلونیت سدیم‌دار (Mt) و رس مونتموریلونیت اصلاح شده (Mt-H) افزایش یافت. بررسی مدل‌های هم‌دمای جذب نشان داد که جذب سطحی سرب در رس مونتموریلونیت (Mt) با مدل لانگمویر و جذب سطحی در رس مونتموریلونیت اصلاح شده (Mt-H) با مدل فروندلیچ مطابقت خوبی با داده‌های تجربی نشان دادند. بر اساس نتایج، حدود 40 % از یون‌های سرب در 80 دقیقه نخست واکنش توسط رس مونتموریلونیت (Mt) جذب شد، اما جذب سطحی سرب توسط رس مونتموریلونیت اصلاح شده (Mt-H) پس از 1280 دقیقه به حدود 40 % رسید. حداکثر ظرفیت جذب تک‌لایه‌ محاسبه‌شده از مدل لانگمویر در دمای 30 درجه سلسیوس در رس مونتموریلونیت اصلاح شده (Mt-H) برابر با 54/32 میلی‌گرم بر گرم بود که حدود 34 درصد کمتر از مقدار حاصل در رس مونتموریلونیت (Mt) بود، که نشان دهنده ظرفیت جذب کمتر سرب توسط رس اصلاح شده (Mt-H) است. بررسی مدل‌های سینتیک جذب نشان داد که جذب سطحی در رس مونتموریلونیت (Mt) بهترین برازش را با مدل سینتیکی الوویچ و در رس مونتموریلونیت اصلاح شده (Mt-H) بهترین برازش را با مدل سینتیکی پخشیدگی درون ذره‌ای نشان داد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که اصلاح رس مونتموریلونیت سدیم‌دار با سورفکتانت آلی هگزا دسیل تری متیل آمونیوم باعث کاهش ظرفیت جذب آن‌ برای سرب می‌شود؛ اما رس اصلاح شده (Mt-H) سرب را با قدرت بیشتری نگه می‌دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

144 - تاثیر تنش خشکی و تلفیق بسترهای کشت آلی کوکوپیت و معدنی پرلیت بر گوجه فرنگی گیلاسی سیاه (Solanum lycopersicum)
مهرناز طهماسبی محبوبه مظهری

زمينه و هدف: یکی از مهم ترین عوامل در سیستم های کشت بدون خاک، بستر کشت می باشد. گیاهان به منظور رشد و عملکرد خوب ﺑﻪ ﺁﺏ ﻭ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﺣـﺪ متناسب ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﺯ ﻣﺨﻠﻮﻁ کوکوپیت ﻭ پرﻟﻴـﺖ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ گلخانه ها ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣـﻲﺷـﻮﺩ کـﻪ این امر موجب ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺑﻬﺘـﺮﻱ شده ﻭ ﺑ چکیده کامل

زمينه و هدف: یکی از مهم ترین عوامل در سیستم های کشت بدون خاک، بستر کشت می باشد. گیاهان به منظور رشد و عملکرد خوب ﺑﻪ ﺁﺏ ﻭ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺩﺭ ﺣـﺪ متناسب ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﺍﻣﺎ ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﺍﺯ ﻣﺨﻠﻮﻁ کوکوپیت ﻭ پرﻟﻴـﺖ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ گلخانه ها ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣـﻲﺷـﻮﺩ کـﻪ این امر موجب ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﺑﻬﺘـﺮﻱ شده ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ گوجه فرنگی ﺩﺭﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﻓﺼﻞ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. درﺣﺎﻝ ﺣﺎﺿﺮ کوکوپیت ﺑﺴﺘﺮ ﺍﺻﻠﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎﻱ هیدروپونیک ﺗﻮﻟﻴﺪ گوجه فرنگی ﺩﺭ کشور ﺍﺳﺖ که یک ﻣﺎﺩﻩ ﻭﺍﺭﺩﺍﺗﻲ گران قیمت ﺍﺳﺖ. انجام پژوهش-های جدید جهت بررسی تاثیر تنش و تلفیق بسترهای کشت برای تولید هر چه بیشتر گوجه فرنگی گیلاسی سیاه مهم و ضروری است. ﺗﺄﺛﻴﺮ ﻧﻮﻉ ﺑﺴﺘﺮ کشت ﺑـﺮ گیاهان ﻣﺨﺘﻠـﻒ ﻣﺘﻔـﺎﻭﺕ ﺍﺳـﺖ. هدف این پژوهش بررسی اثر خشکی و ادغام محیط های کشت آلی، معدنی و تاثیر آن ﺑﺮ خواص ﺷﻴﻤﻴﺎﻳﻲ ﻣﻮﺍﺩ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺴﺘﺮ کشت گوجه فرنگی سیاه می باشد. روش پژوهش: بدین منظور جهت بررسی امكان کاهش اثرات خشکی از طريق تلفیق دو بستر کشت کوکوپیت و پرلیت، پژوهشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام شد. در اين پژوهش دو فاکتور تنش خشکی (Fc100%، Fc50%، Fc25%، Fc12.5%) و درصد های مختلف بستر کشت (کوکوپیت صفر%+ پرلیت 100%، کوکوپیت 25%+پرلیت 75%، کوکوپیت50%+پرلیت 50%، کوکوپیت75 %+ پرلیت 25% ، کوکوپیت 100%+پرلیت صفر%) مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد بررسی شامل تعداد میوه، وزن تر و خشک اندام هوایی، طول ریشه، محتوای رطوبت نسبی برگ، میزان کلروفیل a ، bو کل بود. یافته ها: بر اساس نتایج ترکیب های تیماری کوکوپیت75- پرلیت25 و کوکوپیت 100- پرلیت صفر تحت تنش های خشکی شدید بیشترین عملکرد را داشتند و کمترین راندمان در ترکیب تیماری Co0Pe100+FC12.5%، Co25Pe75+FC12.5%، Co50Pe50+FC12.5% و Co100Pe0+FC12.5% بدست آمد. همچنین، تیمار FC100% با بیشترین میزان کلروفیل کل (10/3 میلی گرم در گرم بافت تازه) در گروه برتر آماري و تیمار Fc12.5% با کمترین میزان کلروفیل کل (22/2 میلی گرم در گرم بافت تازه) در ضعيف ترين گروه آماري قرار گرفتند. به عبارت دیگر حفظ رطوبت خاک در حد ظرفیت زراعی موجب افزایش 63/39 درصدی میزان کلروفیل کل نسبت به کاهش رطوبت در حد 5/12 درصد ظرفیت زراعی گردید. نتایج: بر اساس نتایج ، بسترهای حاوی مواد غذایی غنی تر، نتایج بهتری ارائه کردند. با افزودن کوکوپیت به بستر می توان اثرات منفی تنش را کنترل کرد. دلیل این برتری میزان مواد مغذی موجود در این بستر به دلیل قابلیت بالای ذخیره مواد مغذی و آب است. استفاده از پرلیت در بسترهای کشت هیدروپونیک مفید است زیرا دارای منافذ بزرگ و کوچکی است که بستر کشت را از لحاظ تهویه بهبود می بخشد. یکی از تأثیرات منفی تنش خشکی، کاهش میزان کلروفیل است. در نتیجه دستگاه فتوسنتز گیاه آسیب خواهد دید و با افزایش میزان پرولین، کلروفیل کاهش می یابد زیرا میزان کروفیل و پرولین با یکدیگر رابطه معکوس دارند. کمبود آب نیز موجب کاهش رشد، سطح برگ، وزن تر و خشک، تخریب غشای سلولی، تخریب و کاهش پروتئین ها و آنزیم ها، تجمع اسیدهای آمینه، کاهش تشدید کننده های رشد، آسیب به رنگیزه ها و پلاستیدها و کاهش رشد ریشه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

145 - توسعه یک سامانه چندمخزنه چندمنظوره به عنوان مورد مطالعاتی نمونه در مدیریت سامانه مخازن
سمانه سیف&rlm; اللهی آغمیونی امید بزرگ&rlm; حداد

سامانه‌های منابع آب، مجموعه‌ای از سازه‌ها و تجهیزات می‌باشند که با هدف تأمین آب برای رسیدن به یک حالت مطلوب و حفاظت و استفاده بهینه از منابع آب احداث می‌شوند و نیازمند یک برنامه‌ریزی مناسب هستند. سامانه مخازن به عنوان پرکاربردترین سامانه‌های منابع آب در تأمین نیازهای جو چکیده کامل

سامانه‌های منابع آب، مجموعه‌ای از سازه‌ها و تجهیزات می‌باشند که با هدف تأمین آب برای رسیدن به یک حالت مطلوب و حفاظت و استفاده بهینه از منابع آب احداث می‌شوند و نیازمند یک برنامه‌ریزی مناسب هستند. سامانه مخازن به عنوان پرکاربردترین سامانه‌های منابع آب در تأمین نیازهای جوامع مطرح می‌باشند که عدم مدیریت صحیح و کاربردی آنها می‌تواند منجر به عدم حفاظت از منابع آب و ایجاد خسارات مالی فراوانی شود. تقریباً در تمام مسائلی که در زمینه طراحی، بهره‌برداری و مدیریت این سامانه‌ها وجود دارند، نمونه‌های واقعی از سامانه مخازن مورد مطالعه قرار گرفته و به ازای شرایط و اهداف مورد نظر تحلیل شده‌اند. در حالی که تعریف یک سامانه مخازن نمونه به گونه‌ای که به ازای تمام حالات و برای تمام اهداف متداول قابل بررسی باشد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در تحقیق حاضر، برای اولین بار یک سامانه سه‌مخزنه نمونه با در نظر گرفتن تمام اطلاعات فیزیکی و هیدرولوژیکی و لحاظ کردن سه هدف کلی تولید انرژی برق‌آبی، تأمین تقاضاهای پایین‌دست (کشاورزی، شهری و صنعتی) و کنترل سیلاب ارائه شده است. نتایج نشان داده‌اند که اطلاعات تعیین شده برای این سامانه، کاملاً به صورت منطقی و با روند واقعی تعریف شده‌اند و می‌توانند عملکرد سامانه مخازن را در حالت‌های مختلف تک‌مخزنه یا چندمخزنه و تک‌هدفه یا چندهدفه به خوبی نمایان سازند. به این ترتیب می‌توان از سامانه مخازن تعریف شده به عنوان یک سامانه نمونه در ارائه و توسعه روش‌های مختلف و اثبات مبانی آنها در حل مسائل سامانه مخازن استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

146 - ارزیابی فعالیت آنتی اکسیدانی شیرشتر در رتهای آلوده به سالمونلا تیفی موریوم
مهنوش فاطمی فرشته قندهاری متین عباسی

مقدمه: مطابق با طب سنتی ایران شیر شتر به دلیل داشتن ویتامینها، پروتئینها و آنزیمهای مختلف دارای فعالیت آنتیاکسیدانی بالایی میباشد. علاوه بر این شیر شتر دارای اثرات مهاری قوی بر علیه باکتری هاست. در این پژوهش فعالیت آنتی اکسیدانیشیر شتر بر علیه استرس اکسیداتیو حاصل از عف چکیده کامل

مقدمه: مطابق با طب سنتی ایران شیر شتر به دلیل داشتن ویتامینها، پروتئینها و آنزیمهای مختلف دارای فعالیت آنتیاکسیدانی بالایی میباشد. علاوه بر این شیر شتر دارای اثرات مهاری قوی بر علیه باکتری هاست. در این پژوهش فعالیت آنتی اکسیدانیشیر شتر بر علیه استرس اکسیداتیو حاصل از عفونت سالمونلا تیفی موریوم در شرایط vivo in بررسی شد. به دنبال عفونت، سلول هایفاگوسیت التهابی فعال و با تولید سایتوکین های پیش التهابی منجر به آزادسازی رادیکال های آزاد اکسیژن می گردند که از طریق چندینمکانسیم از جمله پراکسیداسیون لیپیدهای غشایی و آسیب اکسیداتیو پروتئین ها و DNA باعث آسیب های سلولی می گردند.مواد و روش ها: رت های نژاد ویستار ( g 150±20 ) خریداری و به پنج گروه هشت تایی تقسیم شدند. گروه A : رت های آلوده به سالمونلاتیفی موریوم با شناسه ( 14028 ATCC ), گروه B : آلوده به سالمونلا تیفی موریوم ( CFU/ml 1.5*10) و تیمار با شیر شتر 33mg/kg،گروه C : آلوده به سالمونلاتیفی موریوم و تیمار با mg ۵ آنتی بیوتیک سفیکسیم، گروه :D تیمار با شیر شتر به تنهایی و گروه E : کنترلتزریقی. پس از پایان دوره تیمار, حیوانات را بیهوش و به منظور اندازه گیری سطح فعالیت آنزیم های کاتالاز وسوپراکسیداز, بافت های روده,کبد وکلیه حیوانات جدا شد.یافته ها: نتایج حاصل از ارزیابی سطح فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی در بافت ها نشان داد که سطح فعالیت این آنزیم ها در گروه هایآلوده به سالمونلا تیفی موریوم کاهش, در حالیکه به دنبال تیمار با شیر شتر و همچنین شیر شتر و آنتی بیوتیک این کاهش تا سطح نرمالتعدیل شد.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که شیر شتر نقش مفیدی به عنوان مکمل غذایی و آنتی اکسیدانی در بهبود ورفع آسیب های کبدی و کلیوی حاصل از باکتری سالمونلاتیفی موریوم دارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

147 - بررسی توزیع مکانی خطر بیابان‌زایی منطقه سبزوار با استفاده از مدل IMDPA
اسماعیل سیلاخوری مجید اونق امیر سعدالدین

10.22034/jest.2019.24428.3358

زمینه و هدف: بیابان‌زایی مسئله‌ای جهانی، با پیامدهای جدی برای تنوع زیستی، ایمنی محیط‌زیست، ریشه کنی فقر، ثبات اجتماعی- اقتصادی و توسعه پایدار در سراسر جهان می باشد. مناسب ترین روش برای تعیین شدت خطر بیابان‌زایی، استفاده از مدل های تجربی است. هدف از این پژوهش تعیین توزیع چکیده کامل

زمینه و هدف: بیابان‌زایی مسئله‌ای جهانی، با پیامدهای جدی برای تنوع زیستی، ایمنی محیط‌زیست، ریشه کنی فقر، ثبات اجتماعی- اقتصادی و توسعه پایدار در سراسر جهان می باشد. مناسب ترین روش برای تعیین شدت خطر بیابان‌زایی، استفاده از مدل های تجربی است. هدف از این پژوهش تعیین توزیع مکانی خطر بیابان‌زایی منطقه سبزوار با استفاده از مدل IMDPA و سیستم اطلاعات جغرافیایی است. روش بررسی: به‌منظور بررسی شدت بیابان‌زایی در منطقه سبزوار، از تمام معیارهای مدل IMDPA استفاده گردید. برای این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری (رخساره های ژئومورفولوژی) با استفاده از نقشه های شیب، زمین شناسی، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، تصاویر ماهواره ای لندست 5 و گوگل ارث در 4 واحد، 10 تیپ و 96 رخساره تهیه گردید. سپس در هر واحد کاری، با استفاده از مدل IMDPA شاخص ها ارزش دهی شد و از میانگین هندسی آن ها ارزش هر معیار تعیین گردید. ارزش هر گروه از میانگین هندسی معیارهای آن مشخص؛ و از میانگین هندسی ارزش گروه ها، نقشه شدت بیابان‌زایی منطقه به دست آمد. یافته‌ها: نتایج نشان داد، که معیارهای آب و آبیاری و فرسایش با میانگین وزنی 94/2 و 72/2 بیش ترین تأثیر را در بیابان‌زایی منطقه داشتند. منطقه سبزوار با استفاده از این مدل به دو کلاس متوسط (II) و شدید (IV) تقسیم شد، که بیش ترین سطح منطقه را کلاس متوسط (07/85 درصد) پوشش داد. بحث و نتیجه‌گیری: منطقه سبزوار از روند ژئومورفولوژیکی متنوعی از کوهستان تا پلایا برخوردار می‌باشد و تقسیم بندی آن به دو کلاس بیابان‌زایی نشان دهنده آسان گیری مدل IMDPA در تهیه نقشه خطر بیابان‌زایی است. دلیل این امر را می توان در شاخص های متنوع، میانگین هندسی و کلاس بندی نامتوازن جستجو کرد. نقشه خطر مذکور به همراه شاخص ها کلیدی مؤثر در بیابان‌زایی منطقه سبزوار می توانند در جهت مهار بیابان‌زایی و نیل به توسعه پایدار مورداستفاده برنامه ریزان قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

148 - حذف رنگ کاتیونی مالاشیت سبز از محلول‌های آبی توسط مخلوط بیوپلیمر کاراگینان و سدیم آلژینات در حضور نانورس مونت موریلونیت
بهجت فرخی نسیم ضیایی فر حسین شیخلویی

10.22034/jest.2020.27207.3626

زمینه و هدف: رنگ کاتیونی مالاشیت سبز از جمله ترکیبات سمی مهم و حائز اهمیت در فاضلاب‌های صنعتی محسوب می‌شود. به‌طور معمول از روش‌های فیزیکوشیمیائی یا بیولوژیکی به منظور تصفیه آب‌های حاوی غلظت‌های بالای مالاشیت سبز استفاده می‌شود. در مطالعه حاضر ابتدا هیدروژل نانو کامپوزی چکیده کامل

زمینه و هدف: رنگ کاتیونی مالاشیت سبز از جمله ترکیبات سمی مهم و حائز اهمیت در فاضلاب‌های صنعتی محسوب می‌شود. به‌طور معمول از روش‌های فیزیکوشیمیائی یا بیولوژیکی به منظور تصفیه آب‌های حاوی غلظت‌های بالای مالاشیت سبز استفاده می‌شود. در مطالعه حاضر ابتدا هیدروژل نانو کامپوزیتی بر پایه کاراگینان و سدیم آلژینات در حضور سدیم مونتموریلونیت به عنوان نانورس سنتز سپس برای مطالعه جذب مالاشیت سبز از نمونه های آبی مورد استفاده قرار گرفت. روش بررسی: آکریل آمید[1] به عنوان مونومر، متیلن بیس آکریل آمید[2] به عنوان شبکه ساز آلی و پتاسیم پر سولفات[3] به عنوان آغازگر مورد استفاده قرار گرفتند. برای بررسی خصوصیات هیدروژل بدست آمده از پراش اشعه ایکس[4]، میکروسکوپ الکترونی روبشی[5] و مادون قرمز تبدیل فوریه[6] استفاده گردید. در این مطالعه اثر پارامترهای تجزیه‌ای مختلف نظیر pH، زمان تماس در حذف ماده رنگزا توسط هیدروژل‌های نانو کامپوزیتی سنتز شده بررسی و شرایط بهینه حاصل گردید. یافته ها: با توجه به نتایج حاصل هیدروژل‌های نانو کامپوزیتی سنتز شده به pH و تغییر مقدار کاراگینان و سدیم آلژینات حساس می‌‌باشند. زمان جذب تعادلی تعادلی 3 ساعت بدست آمد. ایزوترم جذب با مدل لانگمویر و سینتیک جذب با مدل سینتیک شبه درجه دوم مناسب‌تر تشخیص داده شد. بحث و نتیجه گیری: سرعت حذف رنگ مالاشیت با افزایش مقدار نانورس در محیط اسیدی افزایش می یابد. در نهایت می توان نتیجه گرفت که مخلوط پلیمر زیستی کاراگینان و سدیم آلژینات در حضور نانورس مونت‌موریلونیت جاذب مناسبی جهت حذف رنگ مالاشیت سبز از محلول های آبی است. 4- AAM 5- MBA 6- KPS 7- XRD 8- SEM 9- FTIR پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

149 - واکاوی و مدل‌سازی توزیع مکانی بیماری‌های تنفسی مرتبط با عوامل محیطی (مطالعه موردی: استان کردستان)
عبدالله فرجی محمد کمانگر فیروزه قادری

10.22034/jest.2019.43851.4640

زمینه و هدف: سلامت جسمی و روحی انسان تا حد زیادی به شرایط آب و هوایی مکان زیست او بستگی دارد. شناسایی عوامل محیطی ایجاد یا تشدیدکننده بیماری‌ها در بهینه کردن تصمیم‌گیری برای پیشگیری و کنترل می‌تواند مفید باشد. هدف از این تحقیق تحلیل مکانی بیماری‌های تنفسی و ارتباط آن با چکیده کامل

زمینه و هدف: سلامت جسمی و روحی انسان تا حد زیادی به شرایط آب و هوایی مکان زیست او بستگی دارد. شناسایی عوامل محیطی ایجاد یا تشدیدکننده بیماری‌ها در بهینه کردن تصمیم‌گیری برای پیشگیری و کنترل می‌تواند مفید باشد. هدف از این تحقیق تحلیل مکانی بیماری‌های تنفسی و ارتباط آن با عوامل محیطی به‌منظور شناخت توزیع مکانی، کشف خوشه‌ها و مدل‌سازی پیش‌بینی مکانی است. روش بررسی: جمعیت موردمطالعه افراد دارای بیماری‌های تنفسی مراجعه‌کننده بین بازه زمانی1386 تا1396به مراکز درمانی و محدوده موردمطالعه استان کردستان است. با توجه به پراکندگی بیماران از آماره بیضوی انحراف استاندارد مکانی، میانه مکانی و شاخص موران جهت بررسی و برای مدل‌سازی با استفاده از متغیرهای مستقل گردوغبار، ارتفاع، جهت شیب و دما از روش رگرسیون مکانی استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که جهت بیضوی مکانی سه برابر انحراف استاندارد شمال غربی جنوب شرقی است که نشان می‌دهد بیش از 99 درصد این بیماری‌ها در این راستا گسترش دارد. شاخص 82/0 موران نیز نشان‌دهنده وجود خودهمبستگی مکانی و تعداد بیماری در سطح معناداری 99 درصداست. در مدل‌سازی مکانی جهت پیش‌بینی پراکندگی مکانی بیماری علامت مثبت ضرایب به‌دست‌آمده برای گردوغبار و دما با بیماری نشان‌دهنده ارتباط مستقیم و ضرایب منفی بین ارتفاع و شیب نشان‌دهنده رابطه غیرمستقیم با بیماری است. همچنین مدل‌سازی نشان داد که گردوغبار مهم‌ترین پارامتر در پیش‌بینی بیماری است. بحث و نتیجه‌گیری: مقدار 82/0 R2= بیانگر این است که مدل استخراج‌شده قادر است به‌طور کامل متغیر وابسته یعنی بیماری تنفسی در استان کردستان را با در نظر گرفتن متغیرهای مستقل محیطی پیش‌بینی کند. با استفاده از نقشه پیش‌بینی به‌دست‌آمده می‌توان مناطق در معرض ابتلا به بیماری تنفسی را در راستای بهبود فرآیند تصمیم‌گیری تخصیص و توزیع مکانی خدمات بهتر شناسایی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

150 - ارزیابی آسیب‌شناسی پیامدهای پایداری مالیات سبز براساس موانع اجرای خط‌مشی‌های ابلاغی سازمان امور مالیاتی
مها طاهری غلامرضا معمارزاده طهران مرتضی موسی خانی

10.30495/jest.2022.67046.5673

زمینه و هدف: یکی از مسائل مهم در سازمان امور مالیاتی، فقدان دستیابی به عملکرد قابل قبول و اهداف تعریف شده برای خط مشی های ابلاغی می باشد. هدف این پژوهش ارزیابی آسیب‌شناسی پیامدهای مالیات سبز براساس موانع اجرای خط‌مشی‌های ابلاغی سازمان امور مالیاتی می باشد. روش بررسی: ا چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از مسائل مهم در سازمان امور مالیاتی، فقدان دستیابی به عملکرد قابل قبول و اهداف تعریف شده برای خط مشی های ابلاغی می باشد. هدف این پژوهش ارزیابی آسیب‌شناسی پیامدهای مالیات سبز براساس موانع اجرای خط‌مشی‌های ابلاغی سازمان امور مالیاتی می باشد. روش بررسی: این پژوهش از نظر روش شناسی توسعه‌ای است و از نظر نوع جمع‌آوری داده‌های پژوهش ترکیبی است. در این پژوهش در بخش کیفی براساس فرآیندهای تحلیل فراترکیب تلاش شد تا ابتدا پژوهش‌های مرتبط با دو مفهوم موانع اجرای خط‌مشی‌های ابلاغی سازمان امور مالیاتی و پیامدهای پایداری مالیات سبز مشخص شوند و سپس مولفه‌ها و مضامین پژوهش براساس مقیاس ارزیابی انتقادی تعیین گردند. همچنین در ادامه بخش کیفی از تحلیل دلفی برای تعیین حدِ اجماع نظری استفاده شد. در بخش کمی از ارزیابی فازی شهودی (IFSs) بهره برده شد. زمان انجام پژوهش حاضر در سال 1400 به مدت شش ماه می باشد. یافته ها: نتایج نشان داد، مانع ساختاری به عنوان تاثیرگذارترین مضمونِ موانع اجرای خط‌مشی‌های ابلاغی سازمان امور مالیاتی در سازمان امور مالیاتی تلقی می‌شود که می‌تواند باعث تداخل در پایداری پیامدهای پایداری مالیات سبز گردد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که سازمان امور مالیاتی در تدوین خط‌مشی‌های خود جهت پویایی اجرای آن با نزدیک‌کردن مکانیزم‌های اثرگذار شناسایی مالیات‌ها، نسبت به اتخاذ استراتژی‌های واقع‌گرایانه در حوزه‌های کلان همچون پایداری مالیات سبز، اقدامات لازم را به کارگیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

151 - مدل‌سازی روابط فضایی بارش- ارتفاع در شمال شرق کشور با استفاده از مدل GWR
مختار کرمی الهام کدخدا

10.22034/jest.2020.17257

زمینه و هدف: بارش از متغیرترین فراسنج های اقلیمی است. این تغییرات هم در بعد مکان و هم در بعد زمان در قالب اقلیم منطقه رخ می‌دهد. این مطالعه باهدف مدل‌سازی روابط فضایی بارش فصلی شمال شرق کشور با دوره آماری مشترک ماهانه 30 ساله (2010-1980) انجام‌شد. روش: به‌منظور دست‌یابی چکیده کامل

زمینه و هدف: بارش از متغیرترین فراسنج های اقلیمی است. این تغییرات هم در بعد مکان و هم در بعد زمان در قالب اقلیم منطقه رخ می‌دهد. این مطالعه باهدف مدل‌سازی روابط فضایی بارش فصلی شمال شرق کشور با دوره آماری مشترک ماهانه 30 ساله (2010-1980) انجام‌شد. روش: به‌منظور دست‌یابی به تغییرات فضایی بارش از روش‌های نوین آمار فضایی مانند خودهمبستگی فضایی، موران جهانی، شاخص پراکندگی آمار فضایی و مدل رگرسیون وزن‌دار جغرافیایی (GWR) از قابلیت‌های محیط بهره گرفته شد. نتایج: نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تغییرات بارش در شمال شرق ایران دارای الگوی خوشه ای بالا یا همان مثبت می باشد. بطوریکه مقدار شاخص موران جهانی برای هر 4 فصل موردمطالعه و مجموع سالانه بالای 93/0 می‌باشد که بالاترین شاخص موران جهانی با مقدار 003219/1 مربوط به فصل تابستان بوده است. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از مدل GWR نشان داد که بارش در بخش‌های شمال منطقه موردمطالعه دارای خودهمبستگی فضایی مثبت و در بخش‌های جنوبی که غالباً مناطق کویری شمال شرق ایران تشکیل می‌دهند دارای خودهمبستگی فضایی منفی بوده است. همچنین نتایج آماره‌های پراکندگی، حاصل پیوستگی الگوی خوشه‌ای بارش در شمال شرق کشور بود. بر اساس شاخص فراوانی خوشه ها یا ICF فصل زمستان بزرگ‌ترین خوشه‌های بارشی با مقدار عددی 46/264 در شمال شرق کشور ایجاد می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

152 - بررسی جذب بیولوژیکی یون (II) Co از محلول های آبی توسط جلبک گراسیلاریا
اکبر اسماعیلی پری بیرامی عبدالحسین روستائیان اشرف بیرامی

از جلبک قرمز دریایی Gracilaria corticota. به عنوان جاذب بیولوژیکی برای حذف کاتیونCo2+ در سیستم پیوسته استفاده گردیده است. آزمایش ها طی چند مرحله و درون ستون شیشه ای پر شده به طول cm 35 با قطر داخلی cm 2 انجام شده است. اثر پارامترهایی مانند غلظت اولیه محلول ، pH، مقادیر چکیده کامل

از جلبک قرمز دریایی Gracilaria corticota. به عنوان جاذب بیولوژیکی برای حذف کاتیونCo2+ در سیستم پیوسته استفاده گردیده است. آزمایش ها طی چند مرحله و درون ستون شیشه ای پر شده به طول cm 35 با قطر داخلی cm 2 انجام شده است. اثر پارامترهایی مانند غلظت اولیه محلول ، pH، مقادیر مختلف جاذب (5/2 و5/3گرم ) در زمان ماندگاری 15، 30 و 45 دقیقه در دمای آزمایشگاه (حدود Cº 23) مورد بررسی قرار گرفت. محلول کبالت به کار رفته (Co (NO3)2,6H2O)با غلظت های اولیه ppm150، 100 و 50 بوده است. بیشترین میزان جذب یون کبالت در 7 pH= به ترتیب 01/69% و52/83% و 53/92% مشاهده گردید. با افزایش زمان از 15 دقیقه به 45 دقیقه میزان جذب افزایش می یابد، به طوری که بیشترین میزان جذب در 15 دقیقه اول صورت می گیرد. غلظت نهایی یون ها در هر نمونه توسط دستگاه جذب اتمی GBC-932) مشاهده گردید گراسیلاریای غیر زنده طبق قانون جذب لانگمور عمل کرده است و بررسی های سینتیکی نیز نشان داد که جذب کبالت توسط جلبک، از مدل جذب سینتیکی درجه دوم پیروی می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

153 - بررسی اثر جهش زایی و سرطان زایی کشند قرمز با استفاده از سالمونلاتیفی موریوم سوش TA97 و میکروزوم
مژگان امتیازجو فاطمه دهوکی محمد ربانی

شکوفایی پلانکتونی یکی از جنبه های آلودگی بیولوژیکی در محیط زیست دریایی است. با توجه به اثرات مضر این پدیده طبیعی بر روی ذخایر آبزیان، اکوسیستم های دریایی و انسان در نتیجه مصرف آبزیان آلوده شده و یا تماس با آب آلوده، جنبه دیگری از اثرات این پدیده به عبارتی اثر جهش زایی و چکیده کامل

شکوفایی پلانکتونی یکی از جنبه های آلودگی بیولوژیکی در محیط زیست دریایی است. با توجه به اثرات مضر این پدیده طبیعی بر روی ذخایر آبزیان، اکوسیستم های دریایی و انسان در نتیجه مصرف آبزیان آلوده شده و یا تماس با آب آلوده، جنبه دیگری از اثرات این پدیده به عبارتی اثر جهش زایی و سرطان زایی شکوفایی پلانکتونی با استفاده ازتست ایمز (Ames) مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش با استفاده از باکتری سالمونلاتیفی موریوم سویه TA97 انجام شد. در این پژوهش نمونه شکوفایی پلانکتونی (Chlamydomonas sp) در دو فاز سوپر ناتنت (آب محیط) و توده سلولی به طور جداگانه و به محیط آگار حداقل حاوی سالمونلاتیفی موریوم TA97 افزوده گردید. به منظور مقایسه از سدیم آزید به عنوان شاهد مثبت و از آب مقطر به عنوان شاهد منفی استفاده شد. اثر جهش زایی کشند قرمز در فاز سوپر ناتنت با شمارش کلنی ها و مقایسه با کلنی های شاهد منفی که در اثر جهش خودبخودی حاصل می شوند، مشاهده شد ولی در فاز توده سلولی این اثر مشاهده نشد. برای بررسی سرطان زایی به محیط آگار حداقل حاوی نمونه شکوفایی پلانکتونی در فاز سوپر ناتنت و سویه TA97 سالمونلاتیفی موریوم، میکروزوم های کبد موش که در شرایط سترون تهیه شده بود افزوده شد و از مقایسه تعداد کلنی های ایجاد شده در نمونه و شاهد مثبت و شاهد منفی اثر سرطان زایی مشاهده نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

154 - بررسی اثرات جهش زایی و سرطان زایی سه ترکیب افزودنی به نفت خام میدان سیری ( واقع در خلیج فارس ) ، توسط باکتری سالمونلاتیی مودیوم ( Amestest )
مژگان امتیازجو آنیتا خنافری سارا عابدین سارا عشق آبادی

نفت و دیگر ترکیبات شیمیایی که در حین اجرای پروژه از حفاری تا انتقال به خطوط لوله، مورد استفاده قرار می گیرند. ممکن است، دارای اثرات جهش زایی، سرطان زایی یا سمیت بالایی بوده و از سویی دیگر تخلیه و ورود این ترکیبات به محیط های آبی موجب شود تا دامنه تاثیر این پروژه ها وسیع چکیده کامل

نفت و دیگر ترکیبات شیمیایی که در حین اجرای پروژه از حفاری تا انتقال به خطوط لوله، مورد استفاده قرار می گیرند. ممکن است، دارای اثرات جهش زایی، سرطان زایی یا سمیت بالایی بوده و از سویی دیگر تخلیه و ورود این ترکیبات به محیط های آبی موجب شود تا دامنه تاثیر این پروژه ها وسیع تر شده، و به زنجیره ها و شبکه های غذایی که در نهایت به انسان ختم می شوند آسیب برساند.در این مطالعه، اثرات ژنوتوکسیک ترکیبات شیمیایی ضدخوردگی محلول در نفت، آبزدا (دمولسیفایر) و ضد کف نفت که طی فرآیندهای مختلف به نفت افزوده می شوند، از طریق تست Ames، با استفاده از سوشهای باکتری سالمونلاتیفی موریوم جهش یافته، در حضور و عدم حضور میکروزوم کبدی (S9)، مورد بررسی قرار گرفتند.در این پژوهش، سه سوش TA100، TA97 و TA1535 سالمونلا تیفی موریوم به روش Plate incorporation در آزمون Ames، جهت بررسی اثرات ژنوتوکسیک مواد مورد آزمایش مذکور، بکار گرفته شد. در فاز دوم آزمایشات به هر آزمون به طور جداگانه میکروزومهای کبدی موش که در شرایط کاملا استریل از قبل تهیه شده بود، جهت بررسی سرطانزایی مواد مورد آزمایش افزوده گردید.نتایج بدست آمده نشان داد که نمونه های آبزدا و ضدخوردگی محلول در نفت در دوز 10ml ژنوتوکسیک بودند و در دوزهای 100ml و 250ml اثر سمی داشتند. ضد کف نفت در دوزهای 10 و 100 میکرولیتر اثرات جهش زایی و سرطانزایی خود را نشان داد و در دوز 250ml سمی بود.بطور کلی افزودن مواد شیمیایی به نفت خام و آبهای تزریقی سبب افزایش خاصیت ژنوتوکسیک و سمی می شود. نظر به اینکه، 800 تا 1200 بشکه در روز، آب حاوی مواد شیمیایی مذکور و مواد شیمیایی دیگر که، جهت اهداف خاصی به آب تزریقی افزوده می شود، به محیط زیست دریای خلیج فارس تخلیه می شوند، امید است که با تولید و جایگزین کردن ترکیبات دیگر با اثرات ژنوتوکسیک و سمی کمتر و متناسب با ترکیب نفت منطقه سیری، گام بزرگی، در حفظ سلامت محیط زیست خلیج فارس و حفظ تنوع زیستی این اکوسیستم پهناور برداشته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

155 - گزارش مشاهده اولین مورد از شانه داران دریای خزر در سال 1378
عباس اسماعیلی ساری صابر خدابنده بهروز ابطحی جعفر سیف آبادی هادی ارشاد

گزارش مشاهده اولین مورد از شانه داران دریای خزر در سال 1378

گزارش مشاهده اولین مورد از شانه داران دریای خزر در سال 1378 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

156 - تاثیر شرایط نوری مختلف روی صفات مورفولوژیک برگ گونه شاه بلوط
مهرداد زرافشار مسلم اکبری نیا علی ستاریان حامد یوسف زاده مهدی طیبی

مقدمه: روند روز افزون تخریب توده های خالص گونه شاه بلوط، به عنوان ذخیرگاه جنگلی در غرب جنگل های هیرکانی، سبب فرسایش ژنتیکی و در معرض خطر قرارگرفتن این گنجینه ارزش مند ژنتیکی گردیده است. با توجه به ضرورت شناخت نیازهای اکولوژیک یک گونه جهت ارائه راهکارهای مدیریتی به منظور چکیده کامل

مقدمه: روند روز افزون تخریب توده های خالص گونه شاه بلوط، به عنوان ذخیرگاه جنگلی در غرب جنگل های هیرکانی، سبب فرسایش ژنتیکی و در معرض خطر قرارگرفتن این گنجینه ارزش مند ژنتیکی گردیده است. با توجه به ضرورت شناخت نیازهای اکولوژیک یک گونه جهت ارائه راهکارهای مدیریتی به منظور حفاظت، احیا و توسعه آن، تحقیق حاضر در نظر دارد به بررسی میزان تاثیرپذیری صفات مورفولوژیک برگ گونه شاه بلوط تحت تاثیر رژیم های مختلف نوری بپردازد. روش کار: بدین منظور60 پایه درختی شاه بلوط از توده های طبیعی در حوالی امام زاده ابراهیم در توابع شهرستان شفت ( استان گیلان) انتخاب و از چهار جهت تاج درختان (شمال، جنوب، شرق و غرب) که تحت تاثیر رژیم های مختلف نوری می باشند، تعداد 10 برگ ( از هر درخت 40 برگ) به طور تصادفی جمع آوری شد. پارامترهایی از قبیل طول پهنک برگ، حداکثر عرض پهنک برگ، فاصله قاعده برگ تا محل حداکثر عرض پهنک، طول دم برگ، تعداد رگ برگ، تعداد دندانه، فاصله دندانه ها، طول و عمق دندانه و نسبت شاخص دندانه اندازه گیری و پس از محاسبه مقدار پلاستیسیتی هر صفت در چهار جهت، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. یافته ها: ضمن عدم وجود تفاوت معنی دار میزان پلاستیسیتی بین چهار جهت تاج، نتایج حاکی از پایین بودن میزان تغییرات بسیار پایین پلاستیسیتی صفات مورد مطالعه در جهات مختلف تاج بوده است، طوری که بیش ترین ضریب تغییرات مشاهده شده مربوط به صفت حداکثر عرض پهنک (% 29/4) بوده است. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که به جز فاصله قاعده برگ تا محل حداکثر عرض پهنک، هیچ کدام از پارامترهای مورد مطالعه از برگ درختان شاه بلوط در چهار جهت تاج تفاوت معنی داری از خود نشان نمی دهد. نتیجه گیری: ضمن تایید میزان انعطاف پذیری پایین در خصوصیات مورفولوژیک برگ گونه شاه بلوط در مقابل شرایط نوری، نتایج کلی حاکی از آن است که برای ارائه راهکارهای مدیریتی صحیح به مدیران جنگل در راستای حفظ و توسعه این توده های با ارزش، مطالعه سایر نیاز های اکولوژیک الزامی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

157 - تولید بیودیزل با استفاده از روش های بیوتکنولوژی و روغن میکروارگانیسمی
مرجان انشاییه آزاده عبدلی محبوبه مدنی

10.22034/jest.2017.10708

چکیده زمینه و هدف: مصرف زیاد از حد سوخت های فسیلی و تولید بیش از اندازه CO2 علاوه بر مشکلات مربوط به گرم شدن کره زمین، مسایل مربوط به آلودگی هوا را نیز در پی دارد. این موضوعات منجر به توجه بیش تر به تولید بیودیزل شده است. از جمله فواید تولید بیودیزل این است که به هنگام چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: مصرف زیاد از حد سوخت های فسیلی و تولید بیش از اندازه CO2 علاوه بر مشکلات مربوط به گرم شدن کره زمین، مسایل مربوط به آلودگی هوا را نیز در پی دارد. این موضوعات منجر به توجه بیش تر به تولید بیودیزل شده است. از جمله فواید تولید بیودیزل این است که به هنگام سوختن آن، انتشار خالص CO2 صورت نمی گیرد. بنابراین یافتن راهی زیستی برای تولید بیودیزل، نه تنها ارزش اقتصادی دارد بلکه از لحاظ زیست محیطی و تاثیر بر سلامتی انسان ها نیز ارزشمند است. هدف از این پژوهش به کارگیری قارچ مولد چربی جهت تولید تولید سوخت زیستی و همچنین بهینه سازی فرایند تولید بوده است. روش بررسی: در این پژوهش از قارچ مولد چربی مورتیرلا آلپینا با قابلیت تولید بالای چربی، جهت تولید روغن میکروبی استفاده شد. پس از آنالیز روغن تولید شده با کروماتوگرافی گازی- اسپکترومتری توده ای[1] (GC-MS)، امکان تبدیل آن به بیودیزل مورد ارزیابی قرار گرفت. بهینه سازی شرایط محیط نیز برای افزایش تولید لیپید صورت پذیرفت. شرایط بهینه به دست آمده در یک شبه فرمانتور آزمایشگاهی برای تولید لیپید مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: سویه قارچی مورد نظر دارای بیش ترین میزان تولید لیپید معادل g/L9/10 بود. این سویه پس از ترانس استریفیکاسیون دارای بازده تولید بیودیزل معادل 71% بوده و بیش ترین اسید چرب موجود در آن اولئیک اسید به میزان 38% به دست آمد. بحث و نتیجه‌گیری: ترکیب روغن تولید شده در این قارچ مشابهت زیادی با روغن های گیاهی داشته و در این زمینه برای تولید سوخت زیستی با لیپید های گیاهی قابل رقابت می باشد که از نظر اقتصادی بسیار ارزشمند است. [1]-Gas chromatography- Mass Spectrometry پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

158 - طراحی بهینه حوضچه‌های بازداشت در حوضه‌های آبریز با استفاده از الگوریتم بهینه‌ساز جامعه مورچگان چند هدفه و مدل SWAT
عباس افشار محمد جواد امامی اسکاردی فرزین جیرانی

زمینه و هدف: کنترل بار آلودگی غیر نقطه ای[1] به منظور سالم نگاه داشتن پیکره های آبی از اهمیت به سزایی در مدیریت سیستم های منابع آب برخوردار است. یکی از موثرترین سازه ها در مدیریت بار آلودگی غیر نقطه ای، حوضچه های بازداشت می باشند. طراحی یکپارچه ی مجموعه حوضچه های بازداش چکیده کامل

زمینه و هدف: کنترل بار آلودگی غیر نقطه ای[1] به منظور سالم نگاه داشتن پیکره های آبی از اهمیت به سزایی در مدیریت سیستم های منابع آب برخوردار است. یکی از موثرترین سازه ها در مدیریت بار آلودگی غیر نقطه ای، حوضچه های بازداشت می باشند. طراحی یکپارچه ی مجموعه حوضچه های بازداشت در مجموعه زیر حوضه ها می تواند با بازدهی بیشتری در حذف رسوبات همراه باشد. جهت دست یابی به این هدف اتصال الگوریتم های بهینه ساز و نرم افزارهای مدل سازی حوضه های آبریز می تواند کمک به سزایی در طراحی بهینه ی حوضچه های بازداشت باشد. روش کار: هدف از انجام این پژوهش استفاده از یک مدل شبیه ساز-بهینه ساز چند منظوره برای برنامه ریزی و طراحی یکپارچه ی حوضچه های بازداشت در سطح حوضه های آبریز است که بتوان مصالحه ای را بین اهداف مختلف برقرار نمود. واضح است که با استفاده از حوضچه های بازداشت بزرگتر و با تعداد بیشتر می توان میزان حجم بالاتری از رسوبات را به دام انداخت، ولی متعاقبا هزینه های ساخت حوضچه های بازداشت نیز افزایش خواهد یافت. جهت بهینه سازی اندازه و مکان حوضچه های بازداشت در این مساله ی دو هدفه، از الگوریتم دو هدفه جامعه مورچگان و جهت شبیه سازی حوضه ی آبریز از مدل SWAT بهره گرفته شده است. با استفاده از الگوریتم بهینه سازی جامعه مورچگان دو هدفه می توان به یک جبهه جواب های نامغلوب از دو تابع هدف متضاد دست یافت که عبارتند از: هزینه های کنترل بار رسوب تولیدی و بار رسوب تولیدی. یافته ها و نتایج: کارایی مدل پیشنهادی بر روی یک حوضه ی آبریز در غرب ایران مورد مطالعه قرار گرفته است. استفاده از بهینه ساز کلونی مورچگان و شبیه ساز SWAT، به محققین توانایی مدل سازی حوضه های آبریز و کنترل بار آلودگی غیر نقطه ای را خواهد داد. مدل چند هدفه با توجه به فراهم نمودن جبهه پرتو می تواند مدیران را در اتخاذ راهکار مناسب جهت کنترل کیفیت رواناب خروجی از حوضه ی آبریز یاری نماید. 4- Non-Point Source Management (NPSM) پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

159 - ارزیابی پایداری ژئومورفولوژی شهری جهت برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه شهر (مطالعه موردی: یزد)
آمنه السادات پوریه نعمت ا... خراسانی فرهاد حسین زاده لطفی پروین فرشچی

10.22034/jest.2018.13780

چکیده زمینه و هدف: عوارض و پدیده‌های طبیعی در مکان گزینی، رشد و توسعه فیزیکی شهرها اثر قاطعی دارند. پدیده‌های طبیعی گاه به‌عنوان عوامل مثبت و گاه به‌عنوان عوامل منفی و بازدارنده عمل می‌کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت ویژگی‌های ژئومورفولوژیکی و تعیین پایداری ژئومورفولو چکیده کامل

چکیده زمینه و هدف: عوارض و پدیده‌های طبیعی در مکان گزینی، رشد و توسعه فیزیکی شهرها اثر قاطعی دارند. پدیده‌های طبیعی گاه به‌عنوان عوامل مثبت و گاه به‌عنوان عوامل منفی و بازدارنده عمل می‌کنند. هدف اصلی پژوهش حاضر، شناخت ویژگی‌های ژئومورفولوژیکی و تعیین پایداری ژئومورفولوژی شهر یزد با استفاده از مدل تحلیل پوشش داده‌ها است. روش بررسی: برای نیل به این اهداف، ابتدا شاخص‌های ژئومورفولوژیک مؤثر بر رشد شهر یزد در طی 30 سال (92-1363) که شامل ارتفاع، شیب، جهت، زمین‌شناسی، مورفولوژی و واحد اراضی است شناسایی و سپس با استفاده پرسش نامه اهمیت آن‌ها در توسعه شهر مشخص گردید. در تطبیق بامطالعه حاضر، مدل تحلیل پوششی دادها طرح گردیده و کارایی واحدها با استفاده از نرم‌افزار GAMS محاسبه و واحدهای کارا شناخته شد. جهت تعیین کاراترین واحد از مدل اندرسون- پترسون بهره گرفته شد. یافته‌ها: بر طبق مدل تحلیل پوششی دادها در طی سال‌های موردمطالعه (92-1363)، حدود 16% توسعه شهر یزد کاملاً کارا است. به عبارتی سال‌های 1364، 1365، 1384، 1388 و 1392 همواره کارایی صد در صد داشته‌اند و موقعیت شهر یزد در سال 1365 بر اساس شاخص‌های ژئومورفولوژی به‌عنوان پایدارترین واحد شناخته شد و با توسعه غالب شهر یزد به سمت جنوب غربی، میزان کارایی کاهش می‌یابد. بحث و نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیان گر آن است که شاخص‌های شیب، رسوبات دشت دامنه‌ای و فضاهای مناطق شهری بیش ترین اهمیت را در توسعه شهر یزد دارا می‌باشند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

160 - ارزیابی توان نهال‌های یک‌سالۀ نخل زینتی در تجمع فلز آلایندۀ روی
علی مهدوی خدیجه خرمن دار

زمینه و هدف: یکی از مسایل مهم در دنیای امروزی پاک‌سازی خاک‌های آلوده به آلاینده‌های معدنی است. گیاه پالایی یکی از روش‌هایی است که در دهه‌های اخیر به دلیل اقتصادی و سازگار بودن با محیط زیست به آن توجه زیادی شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی توان جذب روی در اندام‌های مخت چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از مسایل مهم در دنیای امروزی پاک‌سازی خاک‌های آلوده به آلاینده‌های معدنی است. گیاه پالایی یکی از روش‌هایی است که در دهه‌های اخیر به دلیل اقتصادی و سازگار بودن با محیط زیست به آن توجه زیادی شده است. این مطالعه با هدف ارزیابی توان جذب روی در اندام‌های مختلف نخل زینتی انجام یافته است. روش: در این مطالعه نهال‌های یکساله نخل زینتی به مدت 45 روز در یک طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در معرض غلظت‌های مختلف (500، 250، 50، 0 میلی‌گرم در لیتر) سولفات روی (ZnSO4 ) قرار گرفتند. سپس میزان جذب روی در اندام‌های مختلف (ریشه، ساقه و برگ) نهال‌های نخل زینتی توسط دستگاه جذب اتمی اندازه‌گیری شد. علاوه بر این، بعضی از پارامترهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی نهال‌ها (بیوماس، طول اندام‌ها، شادابی و غیره) بعد از اعمال تیمار هم اندازه‌گیری شدند. نتایج: نتایج تحلیل واریانس نشان داد که صفاتی مانند وزن تر و خشک، ارزش تحمل، قطر یقه، ارتفاع گیاه، تنش تحمیل شده، شاخص مقاومت گیاه و محتوای نسبی آب و کمبود اشباع سلول به طور معنی‌داری تحت تأثیر تیمارهای فلز روی قرار گرفته است. نتایج همچنین نشان داد که نهال‌های نخل زینتی دارای توانایی چندین برابر جذب روی در ریشه‌ها نسبت به اندام‌های ساقه و برگ‌ها است. علاوه بر این، گونۀ نخل زینتی دارای ضریب تجمع زیستی بیش‌تر از یک و فاکتور انتقال کم‌تر از یک می‌باشد.نتیجه‌گیری: بر اساس این نتایج نهال‌های نخل زینتی را می‌توان به عنوان یک گونه تثبیت‌کننده برای پاک‌سازی خاک‌های آلوده به فلز سنگین روی پیشنهاد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

161 - ساخت و ارزیابی راکتور بافل‌دار بی‌هوازی جهت تصفیه شیرابه زباله شهرستان ساری
امین آروین مجید پیروی محسن جهانشاهی

10.22034/jest.2017.11076

زمینه و هدف: شیرابه محل دفن زباله به علت تولید شیرابه، به عنوان یکی از منابع بالقوه آلودگی زمین و آب‌های سطحی شناخته شده‌است. علاوه بر این شیرابه محل دفن زباله ممکن است از طریق خاک باعث آلودگی جریان‌ها، نهرها و چاه‌ها ‌شود. از این رو هدف از این مطالعه ارزیابی عملکرد راک چکیده کامل

زمینه و هدف: شیرابه محل دفن زباله به علت تولید شیرابه، به عنوان یکی از منابع بالقوه آلودگی زمین و آب‌های سطحی شناخته شده‌است. علاوه بر این شیرابه محل دفن زباله ممکن است از طریق خاک باعث آلودگی جریان‌ها، نهرها و چاه‌ها ‌شود. از این رو هدف از این مطالعه ارزیابی عملکرد راکتور آزمایشگاهی ABR در غلظت‌های مختلف COD و زمان ماند هیدرولیکی برای حذف COD می‌باشد. روش‌بررسی: در این پژوهش یک راکتور بافل‌دار بی‌هوازی برای تصفیه بیولوژیکی شیرابه زباله استفاده شد. راکتور بافل‌دار بی‌هوازی دارای طول 60 سانتی‌متر، عرض 10 سانتی‌متر و ارتفاع 10 سانتی‌متر از جنس پلکسی گلاس با حجم موثر 6 لیتر بود. راکتور بافل‌دار بی‌هوازی با لجن بی‌هوازی فاضلاب شهری از هاضم بی‌هوازی در واحد تصفیه فاضلاب در قائم‌شهر تلقیح شد. شیرابه محل دفن زباله مورد استفاده در این پژوهش از محل دفن زباله شهری کیاسر ساری جمع‌آوری گردید. آزمایش‌های مورد استفاده در این آزمایش شامل اکسیژن مورد نیاز شیمیایی(COD)، PH، مواد جامد معلق(ss) و قلیاییت بود. یافته‌ها: راکتور بافل‌دار بی‌هوازی دارای کارایی مناسبی برای حذف COD شیرابه محل دفن زباله است. هم‌چنین نتایج نشان می‌دهد که این راکتور توانایی قابل قبولی در کنترلPH و جداسازی میکروارگانیسم‌های اسید ساز از سایر میکروارگانیسم‌ها دارد. از طرفی نتایج نشان می‌دهد که در این راکتور، قلیاییت به عنوان یک بافر در سطح مناسبی حفظ می‌شود و برای کنترل آن نیاز به اضافه کردن ماده شیمیایی نمی‌باشد، ضمن این‌که در این راکتور مواد جامد معلق نیز به میزان قابل ملاحظه‌ای حذف می‌شوند. بحث و نتیجه گیری: نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که بیشترین راندمان حذف COD (86%) در زمان ماند هیدرولیکی 2 روز بدست آمد جاییکه غلظت COD از 2700 میلی‌گرم بر لیتر به 380 میلی‌گرم بر لیتر کاهش یافت. علاوه بر این، عملکرد سیستم در زمان ماند کمتر کاهش می‌یابد. در غلظت 2700 میلی‌گرم بر لیتر در زمان ماند هیدرولیکی 12 ساعت غلظت COD 70 % کاهش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

162 - بررسی عملکرد پودر دانه های مورینگا اولیفرا در مقایسه با سولفات آلومینیوم و پلی-آلومینیوم کلراید در تصفیه آب های آلوده
وحید یزدانی حسین بانژاد علیرضا رحمانی

10.22034/jest.2017.10734

زمینه و هدف: از آنجایی که در مناطق خشک و نیمه خشک دسترسی به منابع آب با کیفیت خوب با محدودیت همراه است، لذا بهره برداری از پساب فاضلاب برای آبیاری بسیار با اهمیت می باشد. هر چند پساب فاضلاب در مقایسه با حجم آب آبیاری مورد نیاز، مقدار کمی را شامل می شود ولی بهره برداری ا چکیده کامل

زمینه و هدف: از آنجایی که در مناطق خشک و نیمه خشک دسترسی به منابع آب با کیفیت خوب با محدودیت همراه است، لذا بهره برداری از پساب فاضلاب برای آبیاری بسیار با اهمیت می باشد. هر چند پساب فاضلاب در مقایسه با حجم آب آبیاری مورد نیاز، مقدار کمی را شامل می شود ولی بهره برداری از همین مقدار، باعث می شود که آب هایی با کیفیت بالاتر را بتوان در مصارف مهم تر به کار برد. روش بررسی: پژوهش حاضر در مقیاس آزمایشگاهی و با استفاده از دستگاه جارتست انجام شد. در این تحقیق سعی شد تا کارایی پودر دانه های اولیفرا در عملیات تصفیه فاضلاب نسبت به کارایی آلوم و پلی آلومینیوم کلراید سنجیده شود. برای انجام آزمایشات از فاضلاب طبیعی شهری با شدت آلودگی متوسط استفاده شد. کارایی هر یک از منعقدکننده ها توسط اندازه گیری پارامترهای سختی (کل، کلسیم و منیزیم)، کدورت، اسیدیته، اشرشیاکلی و سایر کلی فرم ها در قبل و بعد از آزمایش جار مورد سنجش قرار گرفت. یافته ها: غلظت پودر اولیفرا بین 10 الی 120 میلی گرم در لیتر با افزایش 10 میلی گرمی و آلوم و پلی آلومینیوم کلراید بین 5 الی 30 میلی گرم در لیتر با افزایش 5 میلی گرمی متغیر می باشند. بررسی ها نشان داد که در غلظت بهینه ی منعقدکننده های، آلوم، پلی آلومینیوم کلراید و اولیفرا به ترتیب قادر به کاهش 5/99، 99 و 7/97 درصدی کدورت می باشند. راندمان زدایش سختی کل، سختی کلسیمی، سختی منیزیم، اشرشیا و کل کلی فرم ها در بهترین حالت به ترتیب برابر 40 (100 میلی گرم اولیفرا)، 5/72 (100 میلی گرم اولیفرا)، 67 (80 میلی گرم اولیفرا)، 8/99 (100 اولیفرا + 15 میلی گرم آلوم) و 7/99 (100 اولیفرا + 15 میلی گرم آلوم) درصد بود. بحث و نتیجه گیری: نتایج حاکی از افزایش راندمآن ها در صورت ترکیب اولیفرا با آلوم و یا پلی آلومینیوم کلراید است.استفاده از پودر دانه های اولیفرا باعث کاهش زمان ته نشینی نسبت به آلوم و پلی آلومینیوم کلراید می گردد، بطوری که زمان ته نشینی از 30 دقیقه به 10 دقیقه کاهش می یابد.باید متذکر شد که حجم لجن تولیدی حاصله از پودر اولیفرا بسیار کم تر از حجم لجن حاصله از آلوم و پلی آلومینیوم کلراید می باشد، ضمن این که آبگیری از آن آسان تر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

163 - بررسی مورفولوژی و دانه گرده گونه(L.)DESV. Cardaria draba از تیره شب بو (Brassicaceae Burnett) درایران
فاطمه جمالو تقی قربانی قمی

جنسDESV. Cardaria دارای یک گونه با نام (L.)DESV. Cardaria draba در ایران می باشد. این جنس در طایفه Lepidieae از خانواده Brassicaceae قرار دارد. برگ های پایینی ساقه دارای دم برگ ، کامل، سینوسی شکل، برگ های بالایی بدون دم برگ با قاعده قلبی وانتهای نوک تیز ، ساقه آغوش، تخم چکیده کامل

جنسDESV. Cardaria دارای یک گونه با نام (L.)DESV. Cardaria draba در ایران می باشد. این جنس در طایفه Lepidieae از خانواده Brassicaceae قرار دارد. برگ های پایینی ساقه دارای دم برگ ، کامل، سینوسی شکل، برگ های بالایی بدون دم برگ با قاعده قلبی وانتهای نوک تیز ، ساقه آغوش، تخم مرغی-مستطیلی شکل، اغلب مضرس - موج دار، گاهی گوشوارک دار، گل آذین دیهیم متراکم ، میوه خورجینک و واژ قلبی می باشند. مورفولوژی دانه گرده تنها گونه این جنس با میکروسکوپ نوری و میکروسکوپ الکترونی نگاره جهت بررسی روابط خویشاوندی (Phylogenetic) این جنس از این طایفه مطالعه گردید.برای مطالعات میکروسکوپ نوری دانه های گرده طبق روش ارتمن استولیز شدند.بعد از انجام طلا پاشی روی نمونه ها ، دانه های گرده با میکروسکوپ الکترونی نگاره مدل Philips XL 30 مطالعه شدند. دانه های گرده منفرد ، جورقطب ، سه شیاری ، از دید استوایی بیضی و از دید قطبی گرد هستند. اندازه دانه های گرده از 35-15 میکرومتر در طول و 40-18 میکرومتر در عرض متغیرند و سطح آن ها مشبک می باشد. ویژگی های دانه های گرده توأم با صفات دیگر در تفسیر روابط سیستماتیک این جنس مورد استفاده قرار می گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

164 - مقایسه توان توضیح دهندگی مدل‌های چهار عاملی کارهارت و Q عاملی HXZدر تبیین بازده سهام در حالت عادی و بتای شرطی
حسین ابوطالبی محسن دستگیر غلامرضا سلیمانی امیری

بازده مورد انتظار عایدی مدنظر سرمایه گذاران از سرمایه گذاری انجام شده با توجه به سطح ریسک پذیرفته شده توسط ایشان می باشد. معیارهای مختلفی برای ارزیابی نرخ بازده مورد انتظار شرکت‌ها معرفی شده است که مورد توجه سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش بررس چکیده کامل

بازده مورد انتظار عایدی مدنظر سرمایه گذاران از سرمایه گذاری انجام شده با توجه به سطح ریسک پذیرفته شده توسط ایشان می باشد. معیارهای مختلفی برای ارزیابی نرخ بازده مورد انتظار شرکت‌ها معرفی شده است که مورد توجه سرمایه‌گذاران و اعتباردهندگان می‌باشد. هدف اصلی این پژوهش بررسی مقایسه ای قدرت توضیح دهندگی مدل های تبیین بازده سهام شرکت های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. به منظور بررسی این هدف اطلاعات مالی 152 شرکت از شرکت‌های موجود در بورس اوراق بهادار تهران به صورت سه ‌ماهه طی بازه زمانی 1391-1395 مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش قدرت تبیین مدل ها از طریق داده های ترکیبی با استفاده نرم‌افزار Eviews تجزیه‌ و تحلیل و برآورد گردید. با توجه به روش‌های آماری انجام‌شده در سطح اطمینان 95/0 فرضیه‌ها مورد آزمون قرار گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی است. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که استفاده از بتای شرطی قدرت تبیین مدل کارهارت را افزایش می دهد و لذا مدل مناسب تری برای ارزیابی بازده سهام در اختیار تصمیم گیرندگان بازارهای مالی قرار می دهد. هم چنین مدل Q عاملی HXZ قدرت تبیین بیشتری نسبت به مدل چهار عاملی کارهارت در حالت اصلی دارد و مدل مناسب تری برای تصمیمات سرمایه گذاری می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

165 - سنجش ریسک سیستمیک و تاثیر متغیرهای بنیادی برآن در سیستم بانکی کشور
لیلا براتی میرفیض فلاح شمس فرهاد غفاری علیرضا حیدرزاده هنزائی

هدف این مقاله سنجش ریسک سیستمیک و تاثیر متغیرهای بنیادی برآن در سیستم بانکی کشور بود. در این راستا از اطلاعات بازه زمانی 1390-1399 استفاده شد. در بخش ابتدایی شاخص‌های ریسک سیستمیک برآورد گردید سپس تاثیر متغیرهای بنیادی سیستم بانکی کشور و همچنین ثبات مالی بر آن مورد ارزی چکیده کامل

هدف این مقاله سنجش ریسک سیستمیک و تاثیر متغیرهای بنیادی برآن در سیستم بانکی کشور بود. در این راستا از اطلاعات بازه زمانی 1390-1399 استفاده شد. در بخش ابتدایی شاخص‌های ریسک سیستمیک برآورد گردید سپس تاثیر متغیرهای بنیادی سیستم بانکی کشور و همچنین ثبات مالی بر آن مورد ارزیابی قرار گرفت. در راستای برآورد مدل از روش کسری نهایی مورد انتظار (MES) و داده‌های پنلی استفاده شد. شاخص ریسک سیستمیک در این تحقیق از محاسبه درجه اهرم (اندازه بدهی)، اندازه بازار و کسری نهایی مورد انتظار (MES) به دست می آید تا در نهایت بتوان عوامل تأثیرگذار بر آن را مدل سازی نمود. در این پژوهش ابتدا به سنجش انواع مدل های مختلف سنجش ریسک سیستمیک با توجه به خطای پیش بینی پرداخته شده است و سپس با مدل بهتر انتخاب شده به سنجش ارتباط میان ریسک سیستمیک و نسبت های مهم سیستم بانکی کشور پرداخته می شود. نتایج نشان داد که میان متغیرهای مستقلی همچون نرخ تورم، بدهی های خارجی، بدهی های دولت، رشد نقدینگی، نرخ تسهیلات غیرجاری، نسبت بدهی و نسبت ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام به ارزش بازاری ارتباط مثبت معنی دار و متغیرهای مستقلی همچون بازدهی شاخص کل بورس اوراق بهادار، نرخ رشد تولید ناخالص داخلی و بازده دارایی ها ارتباط منفی معناداری با شاخص ریسک سیستمیک در بین سیستم بانکی کشور وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

166 - طراحی الگوی بهینه یکپارچه مدیریت نقدینگی مبتنی بر ریسک در هلدینگ‌های تخصصی شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی (شستا)
غلامرضا زمردیان محمد رضا رستمی ربابه بهرامیان

هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی بهینه یکپارچه مدیریت نقدینگی مبتنی بر ریسک می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش را هلدینگ‌های تخصصی شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) تشکیل می‌دهد که با توجه به محدود بودن جامعه آماری، کل جامعه آماری شامل هلدینگ‌های شرکت در بازه زمانی 1396-1391 چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی بهینه یکپارچه مدیریت نقدینگی مبتنی بر ریسک می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش را هلدینگ‌های تخصصی شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی (شستا) تشکیل می‌دهد که با توجه به محدود بودن جامعه آماری، کل جامعه آماری شامل هلدینگ‌های شرکت در بازه زمانی 1396-1391 به عنوان نمونه در نظر گرفته شد. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از مدل رگرسیونی چند متغیره ارائه‌شده در پژوهش به کمک نرم افزار Eviews انجام شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه پژوهش نشان داد بین حساسیت ریسک، نوسانات قیمت، نوسانات بازده مورد انتظار، ریسک نقدینگی و ریسک نقدشوندگی با مدیریت نقدینگی رابطه معنی دار وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

167 - بررسی اثرات گرایش احساسی سرمایه گذاران بر ارزشیابی سهام
حمید رستمی جاز احمد یعقوب نژاد یداله تاری وردی

هدف از این پژوهش ، بررسی تاثیرگرایش احساسی سرمایه گذاران و نوسانات سود برقیمت سهام شرکت ها است . به همین منظور با استفاده از داده های 95 شرکت طی دوره زمانی 1390 تا 1395 ، تاثیر شاخص گرایش احساسی سرمایه گذاران و نوسانات سود برنرخ رشد سودهای موردانتظار و نرخ بازده مورد نی چکیده کامل

هدف از این پژوهش ، بررسی تاثیرگرایش احساسی سرمایه گذاران و نوسانات سود برقیمت سهام شرکت ها است . به همین منظور با استفاده از داده های 95 شرکت طی دوره زمانی 1390 تا 1395 ، تاثیر شاخص گرایش احساسی سرمایه گذاران و نوسانات سود برنرخ رشد سودهای موردانتظار و نرخ بازده مورد نیاز ، با استفاده از مدل رگرسیون چندگانه بررسی شده است . نتایج پژوهش نشان داد که گرایش احساسی سرمایه گذاران بر نرخ رشد سودهای مورد انتظار و نرخ بازده مورد نیاز آتی تاثیر می گذارد. متغیر نوسانات سود هم به عنوان عامل عدم اطمینان اطلاعاتی، دارای اثر تعدیل کنندگی نمی باشد و بررابطه بین گرایش احساسی سرمایه گذاران و قیمت سهام تاثیر نمی گذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

168 - بررسی مدل های سنجش ریسک سیستمیک و انتخاب رویکرد بهتر در مؤسسات مالی ایران
مجید نوروزی حمیدرضا کردلویی رضا غلامی جمکرانی حسین جهانگیرنیا

ریسک سیستمیک به خطر شکست سیستم مالی یا شکست کل بازار اطلاق می‌شود. این ریسک می‌تواند از بی‌ثباتی یا بحران در مؤسسات مالی نشأت بگیرد و در اثر سرایت به کل نظام مالی انتقال یابد. به‌عبارتی ریسک سیستمیک به میزان به‌ هم‌پیوستگی در یک سیستم مالی اشاره دارد جایی‌که شکست در یک چکیده کامل

ریسک سیستمیک به خطر شکست سیستم مالی یا شکست کل بازار اطلاق می‌شود. این ریسک می‌تواند از بی‌ثباتی یا بحران در مؤسسات مالی نشأت بگیرد و در اثر سرایت به کل نظام مالی انتقال یابد. به‌عبارتی ریسک سیستمیک به میزان به‌ هم‌پیوستگی در یک سیستم مالی اشاره دارد جایی‌که شکست در یک نهاد مالی می‌تواند به بحران کل سیستم منجر شود. این تحقیق با توجه به رویکردهای مختلف جهت اندازه گیری ریسک سیستمیک به دنبال انتخاب رویکرد بهتر برای اندازه گیری ریسک سیستمیک است. انتخاب رویکرد بهتر با توجه به خطای پیش بینی ارائه شده توسط هریک از مدل ها است. مدل‌های به کار گرفته شده اعم از مدل های گارچی چند متغیره، مدل ارائه شده توسط برانلس و انگل به نام VCT، مدل های عاملی ، مدل های آماری دومتغیره است. نتایج تحقیق نشان می دهد که مدل پیشنهادی برانلس و انگل (VCT) خطای کمتری را نسبت به سایر مدل ها از خود نشان داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

169 - نقش سود مورد انتظار مدیریت بر کارایی سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه
یزدان گودرزی فراهانی لیلا براتی

هدف این مقاله نقش سود مورد انتظار مدیریت بر کارایی سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بود. ادبیات نشان دهنده این است که با افزایش دقت سود موردانتظار، کارایی سرمایه گذاری افزایش و سرمایه‌گذاری غیرعادی کاهش ‌یابد. پژوهش حاضر در میان 457 شرکت پذیر چکیده کامل

هدف این مقاله نقش سود مورد انتظار مدیریت بر کارایی سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بود. ادبیات نشان دهنده این است که با افزایش دقت سود موردانتظار، کارایی سرمایه گذاری افزایش و سرمایه‌گذاری غیرعادی کاهش ‌یابد. پژوهش حاضر در میان 457 شرکت پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1400-1392 مورد بررسی قرار گرفت. در راستای تحلیل ارتباط بین متغیرها از روش داده‌های پنلی استفاده شده است. نتایج این مطالعه چگونگی تاثیر سود انتظاری مدیریت که تحت سوگیری انتظارات مدیریت براورد شده است، را بر کارایی سرمایه‌گذاری نشان داد. همچنین چگونگی تاثیر سود مورد انتظار بر سرمایه‌گذاری غیرعادی به‌وسیله کم سرمایه‌گذاری و بیش سرمایه‌گذاری، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سود مورد انتظار مدیریت بر کم سرمایه‌گذاری و متغیر بیش سرمایه‌گذاری تأثیر معنی‌دار داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

170 - ارائه الگوی پیش بینی مدیریت سود با استفاده از الگوریتم های کلونی مورچگان و پرواز پرندگان
وحید یوسفی حمید رضا کردلوئی فائق احمدی محمد حامد خان محمدی نادر دشتی

این تحقیق برآن است که دو الگوریتم کلونی مورچگان و الگوریتم پرواز پرندگان را جهت پیش بینی مدیریت سود بکار گرفته و مشخص نماید که کدام الگوریتم قدرت تبیین بیشتری دارد. برای دستیابی به هدف پژوهش، تعداد 163 شرکت به روش حذف سیستماتیک در بازه زمانی 1398-1392 انتخاب گردیده اند. چکیده کامل

این تحقیق برآن است که دو الگوریتم کلونی مورچگان و الگوریتم پرواز پرندگان را جهت پیش بینی مدیریت سود بکار گرفته و مشخص نماید که کدام الگوریتم قدرت تبیین بیشتری دارد. برای دستیابی به هدف پژوهش، تعداد 163 شرکت به روش حذف سیستماتیک در بازه زمانی 1398-1392 انتخاب گردیده اند. داده های ترکیبی بوده و سیزده متغیر جهت بررسی الگوها در نظر گرفته شده که نهایتا هشت متغیر موثر شناخته و با استفاده از نرم افزار پایتون آزمون ها انجام شده است. نتایج نشان می دهد که مدیریت سود با دقت بیش از 97 درصد توسط هر دو الگوریتم قابل پیش بینی بوده اما توان پیش بینی مدل پرواز پرندگان در مدیریت سود تعهدی بیشتر بوده و این در صورتی است که الگوریتم کلونی مورچگان توان بیشتری در پیش بینی مدیریت سود واقعی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

171 - ارزیابی نقد شوند گی سهام شرکت ها بر مبنای شاخص های کمی و عوامل مکنون با تکنیک بهینه سازی فازی گروهی چند هدفه مبتنی بر سیستم نسبت
رضا شیخ آزاده حجار مریم آذری تاکامی

میزان نقد شوند گی سهام به عنوان یکی از اصلی ترین دغدغه های سرمایه گذاران باعث شده تا پژوهشگرانمطالعات گسترده ایی در حوزه شناسایی معیارها و تکنیک های ارزیابی آن انجام دهند. ارزیابی و مقایسهنقد شوند گی سهام با معیارهای کمی متداول و معیارهای کیفی مکنون بر اساس تکنیک چند هد چکیده کامل

میزان نقد شوند گی سهام به عنوان یکی از اصلی ترین دغدغه های سرمایه گذاران باعث شده تا پژوهشگرانمطالعات گسترده ایی در حوزه شناسایی معیارها و تکنیک های ارزیابی آن انجام دهند. ارزیابی و مقایسهنقد شوند گی سهام با معیارهای کمی متداول و معیارهای کیفی مکنون بر اساس تکنیک چند هدفه مولتی مورافازی مبتنی بر تصمیم گیری گروهی به عنوان رویکرد پیشنهادی در این پژوهش مطرح شده است. این تکنیککه حاصل تلفیق سه روش سیستم نسبت، نقطه مرجع و فرم کامل ضربی می باشد، برای اندازه گیری و مقایسهنقد شوند گی سهام 01 شرکت از شرکت های زیر گروه صنایع مواد غذائی و آشامیدنی با در نظر گرفتن 8 معیارکمی و کیفی نقد شوند گی طی دوره ایی یک ماهه اجرا شده است. بر اساس نتایج این پژوهش ضمن نشان دادنتوانایی و مزیت تکنیک بهینه سازی فازی گروهی چند هدفه مبتنی بر سیستم نسبت، به رتبه بندی و -اولویت بندی سهام شرکت ها بر اساس نقد شوند گی آنان پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

172 - تأثیر گرایش‌های احساسی سرمایه‌گذاران و میزان استقراض شرکت بر انحراف از سرمایه‌گذاری مورد انتظار
مجید زنجیر دار مجتبی لیتانی

هدف از این پژوهش بررسیتأثیر گرایش‌های احساسی سرمایه گذاران و میزان استقراض شرکت بر انحراف از سرمایه گذاری مورد انتظار درایرانمی‌باشد و پسازطراحیشاخص‌هایارزیابی گرایش‌های احساسی سرمایه گذاران،اطلاعاتدورهپنج ساله ۱۳90تا۱۳94ازسازمانبورساوراق بهادارجمعآوریگردیده و نمونه آما چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسیتأثیر گرایش‌های احساسی سرمایه گذاران و میزان استقراض شرکت بر انحراف از سرمایه گذاری مورد انتظار درایرانمی‌باشد و پسازطراحیشاخص‌هایارزیابی گرایش‌های احساسی سرمایه گذاران،اطلاعاتدورهپنج ساله ۱۳90تا۱۳94ازسازمانبورساوراق بهادارجمعآوریگردیده و نمونه آماری مشتمل بر 89 شرکت با روش نمونه گیری بر اساس فرمول کوکران انتخاب شده است که در مجموع 445 سال- شرکت بودند، در این تحقیق برای بررسی فرضیات پژوهش از رگرسیون خطی و همبستگی و جهت تجزیه تحلیل داده ها و آزمون فرضیات تحقیق از نرم افزار Eviews استفاده شده است.آنچه در جمع‌بندی و نتیجه‌گیری کلی آزمون فرضیه‌های تحقیق می‌توان عنوان کرد، این است که گرایش‌های احساسی سرمایه گذاران تأثیر مثبتی بر انحرافات مثبت از سرمایه‌گذاری مورد انتظار و تأثیر منفی بر انحرافات منفی از سرمایه‌گذاری مورد انتظار شرکت ها دارد؛ همچنین میزان استقراض تأثیر مثبت بر انحرافات مثبت از سرمایه‌گذاری مورد انتظار و تأثیر منفی بر انحرافات منفی از سرمایه‌گذاری مورد انتظار شرکت ها دارد. در نهایت نتایج نشان داد که گرایش‌های احساسی سرمایه‌گذاران تا حدی انحرافات منفی از سرمایه‌گذاری مورد انتظار را از طریق استقراض کاهش و انحرافات مثبت از سرمایه‌گذاری مورد انتظار را تشدید می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

173 - میزان درک و شناخت دانشجویان از دانش تأمین مالی شخصی (تحلیل رفتار دانشجویان نسبت به دانش تامین مالی شخصی)
مهسا کیانوش محمد جلیلی موسی احمدی داود حسین آبادی ساده

هدف از این تحقیق، بررسی و تحلیل رفتار دانشجویان و میزان درک و شناخت آنها از دانش تأمین مالی شخصی بوده است که بدین منظور 120 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی با گرایش های مدیریت مالی و بازاریابی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر ورودی سال تحصیلی 91-1390 به چکیده کامل

هدف از این تحقیق، بررسی و تحلیل رفتار دانشجویان و میزان درک و شناخت آنها از دانش تأمین مالی شخصی بوده است که بدین منظور 120 نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی با گرایش های مدیریت مالی و بازاریابی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر ورودی سال تحصیلی 91-1390 به روش کل شماری انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده های تحقیق حاضر، پرسشنامه بوده است که بعد از تحلیل کیفی و کمی داده های به دست آمده از طریق آزمون مقایسات زوجی نتایج نشان داد که رفتار و میزان درک و شناخت دانشجویان رشته مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد واحد ابهر از دانش تأمین مالی شخصی با توجه به گرایش رشته و جنسیت متفاوت نمی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

174 - بازده سهام و مدل ارزشگذاری مودیلیانی میلر: بازنگری تحلیل فاما و فرنچ
سیما عشوری محمدرضا رستمی

در تحقیق حاضر اثر سرمایه گذاری موردانتظار، سودآوری موردانتظار و نسبت ارزش دفتری به بازار بر بازدهی موردانتظار بررسی می شود. برای محاسبه سودآوری موردانتظار و سرمایه گذاری موردانتظار از مدل فاما-فرنچ (2006) و برای محاسبه بازده مورد انتظار، ارزش بازار و نسبت ارزش دفتری به چکیده کامل

در تحقیق حاضر اثر سرمایه گذاری موردانتظار، سودآوری موردانتظار و نسبت ارزش دفتری به بازار بر بازدهی موردانتظار بررسی می شود. برای محاسبه سودآوری موردانتظار و سرمایه گذاری موردانتظار از مدل فاما-فرنچ (2006) و برای محاسبه بازده مورد انتظار، ارزش بازار و نسبت ارزش دفتری به بازار حقوق صاحبان سهام از روش های مرسوم استفاده شده است. با هدف افزایش قابلیت مقایسه، از دو متغیر رشد تعداد سهام و رشد ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام به صورت مجزا بهره گرفته شده است. در این تحقیق از دو مرحله رگرسیون استفاده شده است. رگرسیون های مرحله اول جهت تخمین سرمایه گذاری مورد انتظار و سودآوری موردانتظار و رگرسیون های مرحله دوم جهت آزمون روابط بین متغیرها جهت تخمین بازده. نتایج تحقیق بیانگر رابطه مثبت و معنی دار بین بازده مورد انتظار با سودآوری موردانتظار و ارزش دفتری به ارزش بازار است. رابطه بین بازده مورد انتظار با سرمایه گذاری موردانتظار معکوس و معنی دار بود. همه فرضیات تحقیق مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

175 - حداقل کردن واریانس پورتفوی با محدودیت‌های L
مهدی صالحی محمود لاری دشت بیاض نرگس مخملباف

فرآیند انتخاب سبد سهام یکی از مسائلی است که مورد توجه محققین زیادی بوده است. معیارهای مختلف دخیل در این فرآیند طی زمان دچار تغییر و تحول شده و این وضعیت استفاده از یک ابزار مناسب پشتیبانی از تصمیمات سرمایه گذاری را ضروری می‌سازد. هدف این تحقیق انتخاب سبد بهینه سهام با ا چکیده کامل

فرآیند انتخاب سبد سهام یکی از مسائلی است که مورد توجه محققین زیادی بوده است. معیارهای مختلف دخیل در این فرآیند طی زمان دچار تغییر و تحول شده و این وضعیت استفاده از یک ابزار مناسب پشتیبانی از تصمیمات سرمایه گذاری را ضروری می‌سازد. هدف این تحقیق انتخاب سبد بهینه سهام با استفاده از الگوریتم باکتری می‌باشد. به این منظور، ریسک و بازده مورد انتظار102 شرکت پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار تهران طی سالهای 1388 تا 1392 بصورت ماهیانه مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که الگوریتم باکتری قادر به انتخاب سبد سهام با استفاده از معادله پرتفلیویِ با محدودیت L است. و همچنین میتوان بیان کرد که در انتخاب سبد بهینه سهام الگوریتم باکتری مبتنی بر معادله پرتفلیویِ مدل میانگین واریانس با محدودیت کاردینال بهتر از معادله پرتفلیویِ محدودیت L است. محدودیت Lبه این معنی است که هیچ محدودیتی برای انتخاب شرکتهای موردبررسی وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

176 - بهینه سازی سبد سرمایه گذاری بر اساس ارزش در معرض ریسک با استفاده از الگوریتم کلونی مورچگان
غلامرضا اسلامی بیدگلی احسان طیبی ثانی

تحقیق حاضر یک الگوریتم ابتکاری را برای حل مسأله محدود بهینه سازی سبد سهام با توجه به ارزش در معرض ریسک (VaR) به عنوان معیار ریسک و با استفاده از الگوریتم ترکیبی مورچگان و ژنتیک ارائه می دهد. در این تحقیق نشان داده خواهد شد که الگوریتم ترکیبی پیشنهادی قادر است مساله بهین چکیده کامل

تحقیق حاضر یک الگوریتم ابتکاری را برای حل مسأله محدود بهینه سازی سبد سهام با توجه به ارزش در معرض ریسک (VaR) به عنوان معیار ریسک و با استفاده از الگوریتم ترکیبی مورچگان و ژنتیک ارائه می دهد. در این تحقیق نشان داده خواهد شد که الگوریتم ترکیبی پیشنهادی قادر است مساله بهینه سازی سبد سهام را با توجه به معیار ارزش در معرض ریسک (VaR) با در نظرگرفتن محدودیت عدد صحیح برای تعداد سهام موجود در سبد سهام حل نماید. به منظور نشان دادن کارایی الگوریتم، از الگوریتم پیشنهادی در جهت بهینه سازی سبد سهامی از شاخص های صنایع موجود در بورس اوراق بهادار تهران استفاده گردیده است. نتایج حاصل از بکارگیری الگوریتم حاکی از آن است که الگوریتم ترکیبی درتمامی حالت های مورد بررسی در این تحقیق نتایجی بهتر از نتایج بدست آمده توسط الگوریتم ژنتیک به تنهایی بدست می آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

177 - رتبه‌بندی انواع روش‌های پارامتریک و ناپارامتریک در برآورد ریزش‌مورد انتظار و ارزش در معرض خطر
محمدرضا رستمی علیرضا سارنج ضحی سواری

توسعه روزافزون بازارهای مالی و رویارویی با شرایط عدم اطمینان، اهمیت برآورد معیارهای اندازه‌گیری ریسک وتعیین مناسب ترین مدل پیش بینی ریسک را بیش‌ازپیش ضروری می‌سازد.در این مقاله سعی بر آن است، دقت پیش‌بینی مدل‌های مختلف شبیه‌سازی تاریخی در ارزیابی ارزش‌درمعرض‌ریسک و ریزش چکیده کامل

توسعه روزافزون بازارهای مالی و رویارویی با شرایط عدم اطمینان، اهمیت برآورد معیارهای اندازه‌گیری ریسک وتعیین مناسب ترین مدل پیش بینی ریسک را بیش‌ازپیش ضروری می‌سازد.در این مقاله سعی بر آن است، دقت پیش‌بینی مدل‌های مختلف شبیه‌سازی تاریخی در ارزیابی ارزش‌درمعرض‌ریسک و ریزش‌موردانتظار در مقایسه با روش پارامتریک گارچ با یکدیگر مقایسه شوند. مدل‌های مورداستفاده، شبیه‌سازی تاریخی، شبیه‌سازی تاریخی بازتابی، شبیه‌سازی تاریخی نوسانات وزن دارو شبیه‌سازی تاریخی فیلترشده و مدل پارامتریک گارچ (1 و 1) است. برای انجام تحقیق از داده‌های شاخص کل بورس ‌اوراق‌بهادارتهران از سال 88 تا پایان سال 93 استفاده‌شده است. پس آزمایی ارزش در معرض خطر با استفاده از آزمون‌کریستوفرسون که از دو پس آزمایی برنولی و پس آزمایی استقلال تشکیل شده است و پس آزمایی ریزش‌موردانتظار با استفاده از آزمون مک نیل و فری، انجام‌شده است. درنهایت نتایج حاصل از رتبه‌بندی با تابع مجموعه فاصله اطمینان به ترتیب مدل‌های شبیه‌سازی نیمه پارامتریک، پارامتریک و ناپارامتریک اولویت‌بندی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

178 - تبیین تغییرات بازده در سه مدل CAPM، TFPM، FFPM در بورس اوراق بهادارتهران
نرگس آلاله محمد تمیمی علیمحمد نعمت پور دزفولی

مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای(CAPM) یکی از مدل های تعادلی است که علت متفاوت بودن نرخ های بازدهی مورد انتظار اوراق بهادر مختلف را تشریح می کند و اظهار می کند که بتای بازار به تنهایی برای توضیح بازده سهام کافی است. با این وجود شواهد نشان می دهد که روند بازده سهام نمی تو چکیده کامل

مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای(CAPM) یکی از مدل های تعادلی است که علت متفاوت بودن نرخ های بازدهی مورد انتظار اوراق بهادر مختلف را تشریح می کند و اظهار می کند که بتای بازار به تنهایی برای توضیح بازده سهام کافی است. با این وجود شواهد نشان می دهد که روند بازده سهام نمی تواند صرفاً با این مدل یک عامله توصیف شود. بنابراین، یک پیشنهاد آن است که عوامل دیگر برای توضیح تغییرات قیمت در بازار سهام به منظور کامل کردن بتا اضافه شوند. سهم اصلی این تحقیق مقایسه ی بین CAPM، مدل قیمت گذاریی دارایی فاما و فرنچ(TFPM)و مدل قیمت گذاری چهار عامله (FFPM) با اضافه کردن گشتاور سوم و چهارمبرای توضیح تغییرات بازده مورد انتظار سهام شرکت های عضو بورس تهران است. جامعه ی آماری تحقیق حاضر، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از سال 1386 تا پایان سال 1389 به مدت 4 سال می باشد. حجم نمونه شامل33 شرکت از بین100 شرکت برتر شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تهران است. در این تحقیق بعد از محاسبه آمار توصیفی متغیر ها ابتدا با استفاده از آزمون t&F در سه مدل اصلی مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای(CAPM)، مدل قیمت گذاری سرمایه ای سه عامله فاما و فرنچ(TFPM) و مدل قیمت گذاری سرمایه ای چهار عامله کارهارت که با افزودن کشیدگی و چولگی به مدل های مذکور در مجموع به 9 مدل رسیده آزمون همبستگی متغیرها را در این 9 مدل با استفاده از پرتفوی شرکتها انجام می دهیم و در نهایت ضریب تعیین متغیر ها را در این 9 مدل محاسبه کرده تا بهترین مدل براساس بالاترین ضریب تعیین انتخاب گردد. نتایج تحقیق نشان می دهد که مدل قیمت گذاری چهار عامله با افزودن عامل چولگی و کشیدگی (FFPM ) بهترین مدل می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

179 - تحلیل عوامل موثر بر بازده مورد انتظار سهام بر اساس مدل هزینه سرمایه ضمنی
آزیتا جهانشاد محمود پارسایی

بازده مورد انتظار سهام متغیر مهمی در تجزیه و تحلیل مسایل مالی بنگاه‌ها می‌باشد. سنجش دقیق این متغیر و شناخت عوامل تعیین‌کننده آن یکی از موضوعات مهم در تحقیقات مالی می‌باشد. به دلیل ناکارایی تخمین بازده مورد انتظار بر اساس بازده تحقق یافته، مطالعات اخیر حسابداری و مالی چکیده کامل

بازده مورد انتظار سهام متغیر مهمی در تجزیه و تحلیل مسایل مالی بنگاه‌ها می‌باشد. سنجش دقیق این متغیر و شناخت عوامل تعیین‌کننده آن یکی از موضوعات مهم در تحقیقات مالی می‌باشد. به دلیل ناکارایی تخمین بازده مورد انتظار بر اساس بازده تحقق یافته، مطالعات اخیر حسابداری و مالی یک روش جایگزین برای تخمین بازده مورد انتظار پیشنهاد نموده‌اند. این روش که روش هزینه سرمایه ضمنی (ICC) نامیده می‌شود، مبتنی بر نرخ بازده داخلی بنگاه بوده که قیمت سهام بنگاه را با ارزش فعلی بازده مورد انتظار جریان وجوه آتی برابر می‌کند. هدف اصلی این مقاله بررسی عوامل تعیین کننده بازده مورد انتظار تخمین زده شده بر اساس مدل هزینه سرمایه ضمنی برای 89 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. با توجه به عوامل تعیین کننده بازده مورد انتظار در پژوهشهای قبلی، چند عامل به عنوان متغیرهای مستقل و کنترلی شامل؛ نقدشوندگی، برگشت پذیری بلندمدت سرمایه، رشد بالقوه، سطح قیمت سهام، ارزش شرکت، اهرم مالی، اندازه شرکت و ریسک سیستماتیک در نظر گرفته شد. به منظور آزمون فرضیه ها از شیوه آماری رگرسیون چند متغیره بهره گرفته شد. نتایج پژوهش بیانگر این است که بین نقدشوندگی، رشد بالقوه، سطح قیمت سهام، ارزش شرکت و اندازه شرکت با بازده مورد انتظار تخمین زده شده بر اساس مدل هزینه سرمایه ضمنی رابطه ای مثبت و معنی دار وجود دارد. همچنین رابطه ای منفی و معنی دار بین برگشت پذیری بلندمدت سرمایه، اهرم مالی و ریسک سیستماتیک با بازده مورد انتظار تخمین زده شده بر اساس مدل هزینه سرمایه ضمنی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

180 - ارتباط بین الگوهای تصمیم‌گیری و انتظارات سرمایه‌گذاران از ریسک و بازده سرمایه‌گذاری در ابزارهای مالی بر اساس مدل مارکویتز
علی بیات بهجت آب‌چر

سبک تصمیم‌گیری افراد بیانگر الگوی عادتی است که آن‌ها در هنگام تصمیم‌گیری مورد استفاده قرار می‌دهند. تمامی تصمیمات سرمایه‌گذاری بر اساس روابط میان ریسک و بازده صورت می‌گیرد. هدف پژوهش بررسی میزان ارتباط بین سبک‌های شناختی تصمیم‌گیری و انتظارات سرمایه‌گذاران از ریسک و باز چکیده کامل

سبک تصمیم‌گیری افراد بیانگر الگوی عادتی است که آن‌ها در هنگام تصمیم‌گیری مورد استفاده قرار می‌دهند. تمامی تصمیمات سرمایه‌گذاری بر اساس روابط میان ریسک و بازده صورت می‌گیرد. هدف پژوهش بررسی میزان ارتباط بین سبک‌های شناختی تصمیم‌گیری و انتظارات سرمایه‌گذاران از ریسک و بازده سرمایه‌گذاری در ابزارهای مالی است. جامعه آماری تحلیلگران حرفه ای و غیر حرفه ای در سال ۱۳۹۲ می‌باشد. نوع تحقیق، توصیفی استقرایی است. روش اجرای و شیوه آزمون فرضیه ها شبه آزمایشگاهی می‌باشد. نمونه جامعه فوق 150 نفر می‌باشد که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای است. نتایج این مطالعه نشان می دهند: بین حرفه ای گرایی سرمایه‌گذاران و ادراک ریسک و تمایل به ریسک رابطه مثبتی وجود دارد. بین بازده مورد انتظار و ادراک ریسک رابطه مثبتی وجود دارد. ادراک ریسک در بین سبک‌های با پیچیدگی شناختی بالا(تحلیلی و ادراکی) بیشتر از سبک‌های با پیچیدگی شناختی پایین (رهنمودی و رفتاری) است. تمایل به ریسک در بین سبک‌های با پیچیدگی شناختی بالا (تحلیلی و ادراکی)بیشتر از سبک‌های با پیچیدگی شناختی پایین(رهنمودی و رفتاری) است. تمایل به ریسک در بین نیمکره غالب چپ مغز بیشتر از نیمکره غالب راست مغز می‌باشد. همچنین شواهد نشان می دهد تفاوتی بین الگوهای رفتاری مردان و زنان در تشکیل پرتفوی سرمایه گذاری وجود ندارد.این یافته ها می تواند اهمیت توجه به الگوهای رفتاری افراد را گوشزد نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

181 - Routing Optimization in Vehicular Social Networks Using Firefly Algorithm
M. Zandi M. Jahanshahi AR Hedayati

Vehicular communications have been considered to be an enabler for numerous vehicle safety and information applications.Vehicle Social Networks (VSNs) are a type of ad-hoc networks which allows wireless communication between two adjacent vehicles. Routing and communicat چکیده کامل

Vehicular communications have been considered to be an enabler for numerous vehicle safety and information applications.Vehicle Social Networks (VSNs) are a type of ad-hoc networks which allows wireless communication between two adjacent vehicles. Routing and communicating with adjacent nodes are one of the problems in VSNs. A literature review indicated that the time limit to transmit data and route is a problem due to the geographical distance and speed.. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

182 - ارزشگذاری اقتصادی کارکرد تولید علوفه مراتع با استفاده از روش قیمت‌گذاری هدونیک- مطالعه موردی: حوزه آبخیز زمکان استان کرمانشاه
سهراب مرادی

علوفه محصول اصلی مراتع است. با تعیین ارزش اقتصادی علوفه مراتع، می‌‌توان مدیران را به سمت برنامه‌‌ریزی صحیح و مدیریت بهینه بهره‌‌برداری هدایت کرد. هدف این مقاله، برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تولید علوفه مراتع حوزه آبخیز زمکان در استان کرمانشاه است. محاسبه ارزش علوفه تولیدی چکیده کامل

علوفه محصول اصلی مراتع است. با تعیین ارزش اقتصادی علوفه مراتع، می‌‌توان مدیران را به سمت برنامه‌‌ریزی صحیح و مدیریت بهینه بهره‌‌برداری هدایت کرد. هدف این مقاله، برآورد ارزش اقتصادی کارکرد تولید علوفه مراتع حوزه آبخیز زمکان در استان کرمانشاه است. محاسبه ارزش علوفه تولیدی و قابل استحصال از هر هکتار مرتع یکی از روشهای برآورد ارزش اقتصادی آن می باشد. این روش مستلزم اطلاع از وضعیت انواع تیپ‌‌های مرتعی و مقادیر قابل استحصال در هر تیپ مرتع می‌‌باشد. با استفاده از تفسیر تصاویر ماهواره‌‌ای IRS-P6 سنجنده‌‌هایLiss III وLiss IV وسعت و نوع تیپ‌‌های مرتعی حوزه آبخیز مشخص شد و میانگین تولید علوفه در هکتار هر یک از تیپ‌‌های مرتعی با استفاده از نظر کارشناسان، آمارهای رسمی و افراد مطلع منطقه حاصل شد. قیمت علوفه به دلیل اینکه از نظر اقتصادی یک کالای ناهمگن محسوب می‌‌شود، با استفاده از روش قیمت‌گذاری هدونیک برآورد شد. نتایج نشان داد که رانت اقتصادی و ارزش مورد انتظار هر هکتار از مراتع ناشی از تولید علوفه به ترتیب در مراتع نیمه متراکم برابر 870 و 13594 هزار ریال در هکتار و در مراتع کم تراکم 580 و 9063 هزار ریال در هکتار است. بنابراین می‌‌توان استنباط کرد که مراتع منطقه نقش مهمی در اقتصاد محلی و منطقه‌‌ای ایفا می‌‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

183 - بررسی نحوه و چگونگی بهیافت منظر در لندفیل دره ژوان (گاراف)
کیوان کیانی مهدی خاکزند

امروزه یکی از معضلات شهری مدیریت مناسب زباله با کم ترین آسیب به محیط زیست می باشد. در بین راه حل های متداول دفن زباله، در لندفیل ها، بهترین روش های مدیریت زباله در جهان می باشد. اما به توجه به بررسی های انجام شده توسط محققین عمر مفید این سایت ها بین 25 تا 30 می باشد. در چکیده کامل

امروزه یکی از معضلات شهری مدیریت مناسب زباله با کم ترین آسیب به محیط زیست می باشد. در بین راه حل های متداول دفن زباله، در لندفیل ها، بهترین روش های مدیریت زباله در جهان می باشد. اما به توجه به بررسی های انجام شده توسط محققین عمر مفید این سایت ها بین 25 تا 30 می باشد. در دهه های اخیر احیای این سایت ها مورد توجه جهان قرار گرفته است و پروژه های موفق بسیاری را در سرتا سر جهان شاهد هستیم. اما متاسفانه سیاست بهیافت لندفیل[1]ها در ایران هنوز دچار بی توجهی می باشد. هدف این نوشتار درس گرفتن از تجارب پروژه های انجام شده در سطح جهان به منظور استفاده از این تجارب در مدیریت شهرهای ایران است که با انتخاب لندفیل دره ژوان (گاراف) [2] به عنوان نمونه موردی و یک پروژه موفق (منتخب 8 مسابقه معماری در سطح جهان)[3]، به بررسی و تحلیل این پروژه با بررسی متون و مصاحبه با شرکت طراح پروژه پرداخته شده است. که در آغاز با استفاده از اقدامات و راهبرد های اتخاذ شده در این پروژه با توجه به چالشهای موجود سایت و سیاست های بالا دستی به تحلیل کارشناسانه نقاط قوت و ضعف پروژه پرداخته شده است و در نهایت به تبیین فاکتور های مهم در بهیافت[4] این پروژه جهت الگوگیری از پروژه های مشابه با توجه به معضلات امروز شهر تهران در توسعه لندفیل ها و بهره گیری سایر شهرهای ایران پرداخته شده است.[1]- Landfill (سایت دفن زباله)[2]-GARRAF NATURAL PARK,BEGUES. BARCELONA[3]- 8 مسابقه به همراه مقام کسب شده عبارتند از:The International Architecture Award 2014.Category “Landscape Architecture”Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park/ FIRST PRIZE8th International Biennale of Landscape “Rosa Barba” 2014. Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”/ FIRST PRIZEWAF2008 Award. World Architecture Festival. Category Energy, Waste & Recycling. Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park/ FIRST PRIZEMediterranean Landscape Award. Category: Built Works. “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park, Barcelona/FIRST PRIZEIX Bienal de Arquitectura y Urbanismo. Category Rehabilitation | Urbanism. Urban regeneration. Work:“Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park, Barcelona/ FINALISTSBaix Llobregat Architecture Triennial Awards.Category: Outdoor Spaces & Technologic Innovation. Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park, Barcelona/FINALISTSEuropean Urban Public Space Awards 2004. Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park, Barcelona./FIRST PRIZEFAD’04 AWARDS. Category: PublicSpace.Work: “Landscape restoration of the controlled rubbish dump la Vall d’en Joan”.Garraf Natural Park, Barcelona./FINALISTS[4]- Upcycle پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

184 - تاثیر اتیلن دی آمین تترا استیک اسید بر ویژگی های مورفولوژیک و توانایی گیاه پالایی خردل هندی (brassica juncea L) در خاک های آلوده به نیکل
منصوره تشکری زاده مصطفی علیزاده

آلودگی خاک به فلزات سنگین یکی از مهم ترین مسایل زیست محیطی در دنیا محسوب می شود. پالایش گیاهی، یکی از روش های آلودگی زدایی و جلوگیری از پتانسیل خطرات فلزات سنگین در خاک می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) بر خصوصیات مورفولوژیک و چکیده کامل

آلودگی خاک به فلزات سنگین یکی از مهم ترین مسایل زیست محیطی در دنیا محسوب می شود. پالایش گیاهی، یکی از روش های آلودگی زدایی و جلوگیری از پتانسیل خطرات فلزات سنگین در خاک می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) بر خصوصیات مورفولوژیک و کارایی آن در افزایش غلظت نیکل محلول در خاک و بررسی اثر آن بر توانایی جذب نیکل توسط گیاه خردل هندی (brassica juncea L) بود. بدین منظور، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نمونه های خاک با 600 میلی گرم در کیلوگرم نیکل از منبع سولفات نیکل مخلوط و بذر های گیاه در خاک گلدان ها کاشته شدند. فاکتور آزمایشی شامل پنج سطح EDTA (0، 1، 5، 10و 12میلی مول) بود که بعد از کشت بذر به خاک اضافه شدند. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که با افزایش غلظت EDTA، ویژگی های مورفولوژیکی به طور معنی داری نسبت به شاهد کاهش یافتند ولی غلظت نیکل محلول در خاک و انتقال آن به داخل گیاه با افزایش غلظت EDTA صعود معنی داری داشت که این صعود مانع رسیدن عناصر مورد نیاز برای رشد، به اندام های مختلف و در نتیجه جلوگیری از رشد طبیعی گیاه گردید. به طور کلی نتایج نشان داد که گونه مورد بررسی قابلیت تحمل نیکل را دارد و EDTA پتانسیل افزایش جذب نیکل در گونه گیاهی مورد مطالعه را داشته ولی با توجه به تاثیرات بازدارنده این مواد بر رشد گیاه باید در غلظت های کم استفاده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

185 - بررسى لاله رخ توماس مور در پرتو نظریه ادوارد سعید
لیلی جمالی سمیرا مدرس

شعر بلند روایی لاله رخ نوشته توماس مور شاعر ایرلندی داستان سفر شه دختی جوان و دلدادگی او به فرامرز، شاعر جوانی است که در مسیر سفر داستان&zwnj;هایی از سرزمین ایران روایت می&zwnj;کند. دوران حیات شاعر مصادف با حکومت ناپلئون، سلطنت جورج سوم و نیز استعمار ایرلند توسط انگلیس چکیده کامل

شعر بلند روایی لاله رخ نوشته توماس مور شاعر ایرلندی داستان سفر شه دختی جوان و دلدادگی او به فرامرز، شاعر جوانی است که در مسیر سفر داستان&zwnj;هایی از سرزمین ایران روایت می&zwnj;کند. دوران حیات شاعر مصادف با حکومت ناپلئون، سلطنت جورج سوم و نیز استعمار ایرلند توسط انگلیس است و آن چه در بررسی شعر لاله رخ جالب می&zwnj;نماید گزینش هدفمند وقایع تاریخی ایران، داستان&zwnj;های کهن فارسی و متون اسلامی، و تطبیق آن با فضای سیاسی زمان و مکان شاعر است که در حیطه نظریه شرق شناسی ادوارد سعید (1979) قابل بررسی می&zwnj;باشد. شرق شناسی به بررسی نحوه تعامل متون شرق نگر غربی با عناصر شرقی می&zwnj;پردازد و طرح آن دریچه جدیدی بر مطالعه و احیای متون ادبی نویسندگان و مستشرقان غربی قرون هجده و نوزده میلادی گشوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

186 - بررسی تطبیقی یوتوپیای تامس مور با شهر نیکان نظامی
کتایون فرشید مسعود سپهوندی فرانک فرشید

تشکیل جامعۀ آرمانی از دغدغه‌های فکری بشر است که از دیرباز اندیشۀ او را به خود مشغول کرده است. کتاب زرّین کوچک تامس مور را می‌توان به عنوان شاهد مثالی بر این ادّعا ذکر کرد. در این کتاب، که از مشهورترین نمونه‌های آرمان‌شهر غربی به شمار می‌رود، نویسنده کوشیده است تا با توص چکیده کامل

تشکیل جامعۀ آرمانی از دغدغه‌های فکری بشر است که از دیرباز اندیشۀ او را به خود مشغول کرده است. کتاب زرّین کوچک تامس مور را می‌توان به عنوان شاهد مثالی بر این ادّعا ذکر کرد. در این کتاب، که از مشهورترین نمونه‌های آرمان‌شهر غربی به شمار می‌رود، نویسنده کوشیده است تا با توصیف جزئیات به خلق جهان مطلوب خود بپردازد. از سوی دیگر نیز یکی از آرمان‌شهرهای شرقی (ایران) شهر نیکان است که نظامی در آن به توصیف جامعۀ آرمانی خود پرداخته است. راقم این سطور سعی کرده است تا با بررسی این دو جامعۀ آرمانی تفاوت نگرش اندیشه‌های شرق و غرب و همچنین وجوه شباهت و افتراق این دو مدینه را بیان کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

187 - مضامین شعری مشترک پروین اعتصامی و عائشه تیمور
فاروق نعمتی ایوب مرا

عائشه تیمور شاعر برجسته معاصر مصر و پیشگام نهضت ادبی زنان در این کشور، وپروین اعتصامی مهین بانوی شعر و ادب ایران که هر دو تربیت یافته خانوادهای ریشه دارو فرهنگی بودند، اشعار نغز و گران سنگی را به دنیای شعر معاصر عرضه کردند . ایندو بانوی شاعر، از سرچشمه غنی آموزه های اسل چکیده کامل

عائشه تیمور شاعر برجسته معاصر مصر و پیشگام نهضت ادبی زنان در این کشور، وپروین اعتصامی مهین بانوی شعر و ادب ایران که هر دو تربیت یافته خانوادهای ریشه دارو فرهنگی بودند، اشعار نغز و گران سنگی را به دنیای شعر معاصر عرضه کردند . ایندو بانوی شاعر، از سرچشمه غنی آموزه های اسلامی و فرهنگ دینی، بهره های فراوانجستند و از آن در جهت باروری مضامین شعری خود استفاده کردند. توصیه به برخیصفات دینی و اخلاقی همچون حجاب و عفت، صبر و بردباری، استفاده واژگانی ومعنایی از آیات قرآن کریم، از جمله مضامین سروده های این دو شاعر است. همچنینغمسرودههای مشترک، و بیان عاطفه مادری، از دیگر موارد اشتراک در اشعار این دوسراینده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

188 - رمان ماجراهای حاجی بابا اصفهانی و شرق شناسی پسا-استعماری
فرید قائمی فاطمه اسمعیلی

رمان ماجراهای حاجی بابا اصفهانی (The Adventures of Hajji Baba of Ispahan) اثر جیمز موریه (James Morier) تجلی آشکاری از شرق ساخته شده(Orientalism) ذهن اروپاییان است. نویسندگان سعی دارند تا ردپای مستشرقین را در این رمان شناسایی نمایند و نشان دهند که چگونه تمایلات و اهداف چکیده کامل

رمان ماجراهای حاجی بابا اصفهانی (The Adventures of Hajji Baba of Ispahan) اثر جیمز موریه (James Morier) تجلی آشکاری از شرق ساخته شده(Orientalism) ذهن اروپاییان است. نویسندگان سعی دارند تا ردپای مستشرقین را در این رمان شناسایی نمایند و نشان دهند که چگونه تمایلات و اهداف شرقشناسانه، خود را در لابلای سطور پنهان نموده است و به چه سان در یک رمان، بازنمایی شرق و فرهنگ شرقی، همگام با اهداف امپریالیستی پیش می رود. به خصوص درنویسنده ای نظیر موریه، که دو عنصر دیپلماسی و نویسندگی برای اهداف استعماری تلفیق یافته و منجر به شکل گیری گفتمانی سلطه گرایانه(Colonial Discourse) شده که شرقی ها را را دون مایه و حاشیه ای جلوه می دهد. در این مقاله به شیوه نگرش غرب به شرق و به تحلیل مبحث اسلام در شرق پرداخته می شود. همچنین به سؤالاتی نظیر این که شرق و شرقیان با چه تصاویر و گفتمانی نشان داده شده اند؟ آیا شرقیان و مسلمانان به عنوان دیگری شناخته می شوند؟ و چه رابطه ای می توان بین امپریالیسم و ماجراهای حاجی بابا اصفهانی تعریف نمود، پاسخ داده می شود. شرق همواره خویشتن دیگر (Otherness) غرب بوده است و غربی ها همواره شرق را به گونة خویشتن غریب خود پنداشته است. و متذکر می شود که چگونه غربی ها خود را از منظر مبحث دو ارزشی(Binary Opposition) شرق- غرب تعریف کرده اند. در پایان نتیجه گیری می شود که در حقیقت این رمان قرن نوزدهمی بستر تبعیضات و تحریم های قرن بیستم جهان سوم را فرآهم می آورد. و در نهایت به عوامل پیدایش این تضاد دو گانه و پیشنهاد راهکارهای فرهنگی- اجتماعی پرداخته می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

189 - تطبیق نگاه موریه و گوبینو به ادبیات و هنر ایران
محبوبه فهیم کلام بهزاد هاشمی محمدرضا محسنی

ایران و گنجینه هنر ایرانی نقش به سزایی در الهام بخشی، و آفرینش شاهکارهای متعدددر ادبیات جهان داشته است. جیمز موریه و گوبینو از نویسندگانی هستند ، که تحت تأثیر این میراث غنی به خلق آثار منحصربه فرد خود دست یازیده اند. هردو با بهرهگیریاز شرایط حاکم بر جامعه ایران، مهارت ش چکیده کامل

ایران و گنجینه هنر ایرانی نقش به سزایی در الهام بخشی، و آفرینش شاهکارهای متعدددر ادبیات جهان داشته است. جیمز موریه و گوبینو از نویسندگانی هستند ، که تحت تأثیر این میراث غنی به خلق آثار منحصربه فرد خود دست یازیده اند. هردو با بهرهگیریاز شرایط حاکم بر جامعه ایران، مهارت شگرفی در بازتولید انگارههای شرقشناسانه و ایران شناسانه در قالب داستان داشتهاند. آثار داستانی شهیر آنانگواه این امرند. در این نوشتار برآنیم تا جایگاه ایران را داستانهای آسیایی و سرگذشت حاجی بابای اصفهانی از خلال این آثار بررسی کنیم، و در پی آن به نوع نگاه این دو نویسنده بهجامعه ایران آن زمان پی ببریم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

190 - مقایسه تطبیقی هستی‌شناسی در «بوف کور» و «کافکا در کرانه»
بهرام پروین گنابادی زهره امینی‌نیا

هدف این مقاله بررسی آثار مشهور دو نویسنده بزرگ، صادق هدایت و هاروکی موراکامی از دیدگاه هستی شناسی(مرگ و زندگی) است، که تأکید بر دو اثر معروف این نویسندگان به نام‌های بوف کور و کافکا در کرانه است، تا شباهت‌ها و تضادهای بین این دو اثر دریافته شود. روش کار این پژوهش، روش س چکیده کامل

هدف این مقاله بررسی آثار مشهور دو نویسنده بزرگ، صادق هدایت و هاروکی موراکامی از دیدگاه هستی شناسی(مرگ و زندگی) است، که تأکید بر دو اثر معروف این نویسندگان به نام‌های بوف کور و کافکا در کرانه است، تا شباهت‌ها و تضادهای بین این دو اثر دریافته شود. روش کار این پژوهش، روش سندی، کتابخانه‌ای و فیش برداری از کتاب‌های دو نویسنده، و بررسی محتوای آثارشان و رجوع به منابعی که درباره این موضوع وجود داشته بوده است. ابتدا در مورد عناصر فکری، مطالب به صورت فیش برداری جمع آوری شد و سپس مورد تحلیل قرار گرفت. مطالب مورد تحلیل نشان داد که این دو نویسنده از لحاظ فکری شباهت‌شان بیش‌تر از اختلاف‌شان است. دیدگاه هر دو نویسنده به اگزیستانسیالیسم نزدیک است، زیرا زندگی را فانی و پوچ می‌دانند، و فضای داستان‌های آن‌ها را مرگ، اضطراب، تنهایی، بیزاری و به ویژه بدبینی می‌سازد. این دو نویسنده داستان‌های‌شان را به سبک سوررئالیسم نوشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

191 - بررسی اصول مملکت‌داری و حکومت در نهج‌ البلاغه و سیاست‌نامه(با تکیه بر امور نظامی و جنگی)
غلامرضا حیدری معصومه خالقی

حکومت و مملکت‌داری، از آغاز زندگی اجتماعی بشری، مورد توجه انسان‌ها بوده و از زمان‌های دور در باب این موضوع، آثاری نوشته شده است. نظر به پیوند تاریخی- دینی ما ایرانیان با اعراب، پیوند میان زبان و ادبیات فارسی و زبان و ادبیات عربی، بسی عمیق و ریشه‌دار است. تأثیر و تأثر آم چکیده کامل

حکومت و مملکت‌داری، از آغاز زندگی اجتماعی بشری، مورد توجه انسان‌ها بوده و از زمان‌های دور در باب این موضوع، آثاری نوشته شده است. نظر به پیوند تاریخی- دینی ما ایرانیان با اعراب، پیوند میان زبان و ادبیات فارسی و زبان و ادبیات عربی، بسی عمیق و ریشه‌دار است. تأثیر و تأثر آموزه‌های دینی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی و حتی تجربیات حکومتی و مملکت داری در آثار ادبی هر دو ملت، بیان‌گر این پیوند است. این پژوهش، ضمن تأکید بر این اصل که برای تحقّق اهداف و آرمان‌های حکومت، وجود حاکمی با توانمندی‌های ویژه ضروری است، توانسته است با برشمردن اصول مهم کشورداری در بخشِ نظامی و شرح و تفصیلِ این اصول، با استناد به مطالب بدست‌آمده در این دو کتاب، تأثیر شیوه کشورداری امام علی(ع) را بر روش کشورداری خواجه نظام الملک و تألیف سیاست‌نامه به اثبات برساند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

192 - دراسة تطبیقیة للنموذج العاملي الغریماس في القصص القصیرة لمحمود تیمور وجمالزاده
اسماعیل اسلامی

10.30495/cls.2022.691933

آلجیر داس جولیان غریماس هو من المنظرین الشهیرین في میدان السرد والبنیویة وقَدَّمَ النظریةَ المنهجیة للأنموذج العاملي في تحلیل الشخصیات وهو أسلوب مرن جدا، ولدیها قدره أکبر علي تحلیل القصه أکثر مِن النماذج الأخری لِلمنظرینَ. قام هذا البحث علی منهج وصفي تحلیلي بناءً علی در چکیده کامل

آلجیر داس جولیان غریماس هو من المنظرین الشهیرین في میدان السرد والبنیویة وقَدَّمَ النظریةَ المنهجیة للأنموذج العاملي في تحلیل الشخصیات وهو أسلوب مرن جدا، ولدیها قدره أکبر علي تحلیل القصه أکثر مِن النماذج الأخری لِلمنظرینَ. قام هذا البحث علی منهج وصفي تحلیلي بناءً علی دراسات المکتبه، ویسعی الباحث أن یباشر معالجة المنهج العاملي لغیرماس، في مجموعة القصص القصیرة الشباب والغانیات لمحمود تیمور، کاتب مصري معاصر، ومجموعة قصص قصیرة تلخ وشیرین للکاتب محمد علي جمالزاده، کاتب إیراني معاصر وتُظهر لنا مخرجات هذا البحث ِصتا سِلمِلَتی الشباب و الغانیات لِمحمود تیمور و تلخ وشیرین لِمحمد علی جمالزاده قلیله مِن حیثَ النظام السّردی وَ عدد الشخصیات و تعدد الأدوار للممثلین متشاکین مَعَ الاختلاف في قصص محمود تیمور، العوامل تختصر علی جنس الإنسان؛ لکن في قصص جمالزاده فإن العوامل تنقسم إلی فئتين إنسانیة وحیوانیة. یمکن القول بِشکل عام أنه وتُظهر لنا مخرجات هذا البحث أن النظریة الفاعلیة لجولیان غریماس تُطَبَّق علی القصص القصیرة للکاتبین. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

193 - القیم الأخلاقیة فی شعر عائشة تیمور
سودابه مظفّری

إنّ الأدب العربی المعاصر قد أنجب من النّساء أدیبات یعجبن العالم بآثارهنّ الأدبیّة، کما لهنّ تأثیر معجب فی ارتقاء الأدب العربیّ وازدهار الثّقافة وتهذیب الأخلاق وإقامة القیم الأخلاقیّة فی المجتمع. الأدیبة والشّاعرة المصریة المعاصرة عائشة تیمور هی التی عاشت فی عصر کان الأد چکیده کامل

إنّ الأدب العربی المعاصر قد أنجب من النّساء أدیبات یعجبن العالم بآثارهنّ الأدبیّة، کما لهنّ تأثیر معجب فی ارتقاء الأدب العربیّ وازدهار الثّقافة وتهذیب الأخلاق وإقامة القیم الأخلاقیّة فی المجتمع. الأدیبة والشّاعرة المصریة المعاصرة عائشة تیمور هی التی عاشت فی عصر کان الأدب فیه غیر مستحسن من الأناث، ولکنّها ما افتنّت بمفاتن الحیاة المتحضّرة و رفاهیّة المدنیّة، بل حملت لواء النّهضة الأخلاقیّة فی أدبها ولم تتنازل من مطلوبها، ألا وهو الأدب ودراسته والحضور فی المحافل الأدبیّة. لهذه الشّاعرة أغراض شعریّة مختلفة، ولکنّ الذی یجلب الأنظار ویجذب القلوب هو القیم الأخلاقیّة فی دیوانها. أمّا الهدف من هذا البحث فهو الدّراسة عن القیم الأخلاقیّة ضمن أشعار عائشة فی المنهج التوصیفی- التحلیلی. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

194 - جداسازی ویروس بیماری نیوکاسل از طیور صنعتی و ارزیابی توانایی ویروس در القاء بیان ژن‌های مرتبط آپوپتوز در سلول‌های توموری 7MCF
آرش کلانتری صمد فراشی بناب هادی کیوانفر

10.30495/jvm.2021.675115

ویروس بیماری نیوکاسل از جمله ویروس‌های انکولیتیک است که در مطالعات مختلف تأثیر برخی سویه‌های این ویروس در درمان تومورهای انسان بررسی شده است. با وجود این، مکانیسم دقیق مرگ سلول توموری توسط ویروس بیماری نیوکاسل مشخص نیست. این ویروس در گونه‌های مختلف پرندگان بیماریزا است چکیده کامل

ویروس بیماری نیوکاسل از جمله ویروس‌های انکولیتیک است که در مطالعات مختلف تأثیر برخی سویه‌های این ویروس در درمان تومورهای انسان بررسی شده است. با وجود این، مکانیسم دقیق مرگ سلول توموری توسط ویروس بیماری نیوکاسل مشخص نیست. این ویروس در گونه‌های مختلف پرندگان بیماریزا است و بیماری با واگیری زیاد ایجاد می‌کند. هدف مطالعه حاضر جداسازی ویروس بیماری نیوکاسل از طیور صنعتی و بررسی تأثیر آن بر القاء بیان ژن‌های مرتبط با مسیر داخلی و مسیر خارجی آپوپتوز در سلول‌های توموری پستان انسان بود. ویروس بیماری نیوکاسل از طیور صنعتی با کشت در تخم مرغ جنین‌دار جداسازی شد و باآازمون‌های هماگلوتیناسیون و RT-PCR تأیید شد. در شرایط برون‌تنی سلول‌های 7-MCF توسط ویروس جداسازی شده آلوده شدند. پس از استخراج RNA از سلول‌های توموری و ساختن cDNA، سطح بیان ژن‌های BAX، BAK و کاسپازهای 3، 8 و 9 با تکنیک Real-time RT-PCR در سلول‌های توموری آلوده به ویروس ارزیابی شد. آنالیز داده‌های PCR نشان داد بیان ژن‌های BAX و کاسپاز 9 در سلول‌های توموری آلوده به ویروس بیماری نیوکاسل به طور معنی-داری بیشتر از بیان آنها در سلول‌های توموری کنترل است. بیان ژن‌های BAK، کاسپاز 3 و کاسپاز 8 تغییر معنی‌داری در سلول‌های توموری آلوده به ویروس در مقایسه با سلول‌های توموری کنترل نداشت. این یافته‌ها نشان می‌دهند ویروس بیماری نیوکاسل جداسازی شده از طیور صنعتی می‌تواند شروع مسیر داخلی آپوپتوز را در سلول‌های توموری 7-MCF القاء کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

195 - بررسی اثر زایموزان استخراج شده از ساکارومایسس سرویسیه بر رشد تومور و القاء آپوپتوز در سلول‌های توموری ملانوما
مهدی تقوی صمد فراشی بناب علیرضا خسروی

ملانومابدخیم ترینفرمسرطانپوستاست کهازسلول هایپیگمانی ملانوسیتیمنشاءمی گیرد. زایموزان ترکیب غیر محلول از دیواره سلولی مخمر ساکارومایسس سرویسیه می باشد که ساختاری تشکیل شده از بتاگلوکان متصل به پروتئین دارد. در این مطالعه اثر زایموزان استخراج شده از ساکارومایسس سرویسیه بر چکیده کامل

ملانومابدخیم ترینفرمسرطانپوستاست کهازسلول هایپیگمانی ملانوسیتیمنشاءمی گیرد. زایموزان ترکیب غیر محلول از دیواره سلولی مخمر ساکارومایسس سرویسیه می باشد که ساختاری تشکیل شده از بتاگلوکان متصل به پروتئین دارد. در این مطالعه اثر زایموزان استخراج شده از ساکارومایسس سرویسیه بر میزان رشد و آپوپتوز در رده سلولی ملانوما مورد بررسی قرار گرفت. سلول های توموری در محیط کشت 1640RPMI حاوی 10 درصد سرم جنین گاو در دمای C°37 و اتمسفر دارای 5 درصد دی اکسید کربن و %95 رطوبت کشت شدند. بعد از 24 ساعت، سلول ها با زایموزان در غلظت های مختلف به مدت 48 ساعت و 72 ساعت تیمار شدند. میزان رشد سلولی با روش MTT مورد بررسی قرار گرفت. میزان مرگ سلولی با کیت Annexin-V و پروپیدیوم یداید و با استفاده از دستگاه فلوسیتومتری بررسی گردید. نتایج نشان داد که زایموزان بطور معنی داری از رشد سلول های سرطانی در محیط کشت جلوگیری می کند. زایموزان همچنین در غلظت های g/ml μ 25 و g/ml μ 50 باعث القاء آپوپتوز در سلول های سرطانی شد و از رشد تومور ممانعت کرد. با توجه به اینکه زایموزان توانایی القاء آپوپتوز در سلول های توموری دارد به نظر می رسد ترکیب مناسبی جهت استفاده برای مهار رشد سلول های توموری باشد و تحقیقات بیشتر در این زمینه به منظور استفاده از آن در بیوتراپی سرطان امیدبخش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

196 - مطالعه ارتباط بین ایمنی هومورال با دفع اووسیست در جوجه های آلوده به ایمریا و بررسی اثر درمان با سالینومایسین
فاطمه فخر احمد صدیقه نبیان فاطمه عرب خزائلی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

197 - خصوصیات پاسخ‌های ایمنی القاء شده ناشی از واکسن زنده تخفیف حدت یافته آبله بزی سویه گرگان بر علیه بیماری لمپی اسکین در گاو
رضا نوریان ناهیده افضل آهنگران حمید رضا ورشوی عباس آزادمهر

ویروس های بیماری لمپی اسکین، آبله بزی وآبله گوسفندی از اعضاء جنس کاپری پاکس ویروس و از خانواده پاکس ویریده هستند. این ویروس ها قرابت ژنتیکی بسیار زیادی دارند. بنابراین استفاده از واکسن های حاوی سوش های کاپری پاکس ویروس مشتق شده از بز و گوسفند برای کنترل بیماری لمپی اسکی چکیده کامل

ویروس های بیماری لمپی اسکین، آبله بزی وآبله گوسفندی از اعضاء جنس کاپری پاکس ویروس و از خانواده پاکس ویریده هستند. این ویروس ها قرابت ژنتیکی بسیار زیادی دارند. بنابراین استفاده از واکسن های حاوی سوش های کاپری پاکس ویروس مشتق شده از بز و گوسفند برای کنترل بیماری لمپی اسکین می تواند مفید باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی خصوصیات پاسخ های ایمنی القاء شده ناشی از واکسن آبله بزی بر علیه بیماری لمپی اسکین در گاو می‌باشد. گوساله‌ها از زمان تزریق واکسن تا 5 هفته بعد از آن از نظر ظهور تب و علایم بالینی بطور روزانه مورد معاینه قرار گرفتند. پاسخ های ایمنی هومورال توسط تست خنثی‌سازی سرم و پاسخ های ایمنی سلولی توسط تست‌های MTT Real-time PCR, و ELISA مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در گوساله های واکسینه شده، تبو تورم موضعی در محل تزریق در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد. در ارزیابی پاسخ ایمنی هومورال افزایش معنی داری در میزان تیتر آنتی‌بادی اختصاصی در گروه واکسینه در مقایسه با گروه کنترل مشاهده شد، بطوریکه این میزان در روز 35 بعد از واکسیناسیون دارای اختلاف معنی داری نسبت به سایر روزها بود (05/0P<). در ارزیابی پاسخ ایمنی سلولی، افزایش معنی داری در بیان ژن IFN-γ در روز 7 و ژن IL-4 در روز 21 بعد از واکسیناسیون در مقایسه با روز صفر و گروه کنترل مشاهده شد (05/0P<) و این در حالی بودکه بیشترین میزان تولید سایتوکاین در مایع رویی کشت سلول برای IFN-γ و IL-4 در روز 21 بعد از واکسیناسیون مشاهده شد (05/0P<). همچنین شاخص تکثیر لنفوسیتی درگوساله‌های واکسینه، در روز‌های 7، 21 و 35 در مقایسه با روز صفر و گروه کنترل افزایش معنی داری را نشان داد (05/0P<). بر اساس نتایج این مطالعه واکسن آبله بزی سوش گرگان با القاء پاسخ های ایمنی هومورال و سلولی قادر به تولید مقادیر مناسبی از آنتی‌بادی های خنثی کننده و همچنین با افزایش قدرت تکثیر لنفوسیتی و بیان و تولید سایتوکاین ها از ایمنی زایی مناسبی جهت استفاده در واکسیناسیون در برابر LSD برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

198 - بررسی اثر عصاره آبی بابونه بر کسب حساسیت و بیان حساسیت حرکتی ناشی از مورفین در موش سوری نر بالغ
سکینه اسدزاده

هـدف از ایـن مـطـالعه ارزیابی اثرات دوزهای مختلف عصاره آبی بابونه بر حساسیت و بیان حساسیت حرکتی ناشی از مورفین در موش سوری نر (گرم5 ± 20) می‌باشد. فعالیت حرکتی توسط روش میدان باز بررسی شد. حساسیت به مورفین با تزریق زیرجلدی آن mg/kg(5) یکبار در روز برای سه روز متو چکیده کامل

هـدف از ایـن مـطـالعه ارزیابی اثرات دوزهای مختلف عصاره آبی بابونه بر حساسیت و بیان حساسیت حرکتی ناشی از مورفین در موش سوری نر (گرم5 ± 20) می‌باشد. فعالیت حرکتی توسط روش میدان باز بررسی شد. حساسیت به مورفین با تزریق زیرجلدی آن mg/kg(5) یکبار در روز برای سه روز متوالی و سپس 5 روز استـراحت، در حیوانات القا شد. در روز نهم آزمایش‌ها حساسیت در حیوانات با تجویز تک دوز از غلظت بسیار کم مورفین بررسی شد. عصاره آبی بابونه (10، 20 و‌mg/kg 30)در خلال یا بعد از القا حساسیت به مورفین در حیوانات به صورت داخل صفاقی تزریق شد و سپس تغییرات آن در حیوانات بررسی شد. نتایج نشان می‌دهد که تجویز عصاره آبی بابونه در دوزهای (10، 20 و‌mg/kg 30) 30 دقیقه قبل از تجویز مورفین سبب کاهش فعالیت حرکتی شد. تجویز عصاره آبی بابونه قبل از تجویز مورفین در روز القا حساسیت، سبب کاهش معنی دار کسب حساسیت گردید. تجویز عصاره‌ها در دوزهای ذکر شده در روز نهم تست نیز بیان حساسیت به مورفین را در دوز mg/kg 20 کاهش داد.از این آزمایش استنباط مـی‌شود که عصاره آبی بابونه می‌تواند افزایش فعالیت حرکتی ناشی از مورفین، کسـب حسـاسیـت و بیـان حسـاسیت حرکتی را در موش نر بالغ کاهش دهد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

199 - بررسی مورفومتریکال پلی مورفیسم در نماتودهای خانواده تریکوسترونژیلیده شیردان گوسفندان ایران
احد علیایی علی اسلامی سعید بکایی ناصر حقوقی راد لیلا حاجی وندی

جهت بررسی تغییرات ریخت‌ شناسی نماتودهای شیردان گوسفندان ایران، شیردان 100 گوسفند در شهر رشت (منطقه 1 آب و هوایی ایران)، 100 گوسفند در شهر کازرون (منطقه 2 آب و هوایی ایران) و 100 راس گوسفند در شهر اهواز (منطقه 3 آب و هوایی ایران) بررسی و نماتودهای موجود در آنها جدا شدند. چکیده کامل

جهت بررسی تغییرات ریخت‌ شناسی نماتودهای شیردان گوسفندان ایران، شیردان 100 گوسفند در شهر رشت (منطقه 1 آب و هوایی ایران)، 100 گوسفند در شهر کازرون (منطقه 2 آب و هوایی ایران) و 100 راس گوسفند در شهر اهواز (منطقه 3 آب و هوایی ایران) بررسی و نماتودهای موجود در آنها جدا شدند. در نماتودهای نر مرفولوژی و مرفومتری پارامترهای مختلف شامل: طول، عرض، طول مری، فاصله خار راسی تا قدام، طول اسپیکول، و در کرم ماده طول، عرض، طول مری، فاصله منفذ تناسلی تا انتها، ابعاد تخم (طول و عرض) بررسی شدند. همچنین کرم‌های همونکوس کونتورتوس و مارشالاژیا مارشالی نر و ماده و نیز اوسترتاژیا سیرکومسینکتا (تلادورساژیا سیرکومسینکتا) نر، از گوسفندان هر سه منطقه به صورت مشترک جدا شد. در بررسی مقایسه‌ای مرفومتریک ارقام ارایه شده برای پارامترهای مورد نظر، در بین تمامی انگل‌های سه منطقه، اختلافات آماری معنی‌دار دیده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

200 - بررسی تاثیر تزریق واکسن مارک بر روی عملکرد پرورشی ودستگاه ایمنی جوجه‌های گوشتی
غلامحسین رئوفی محمد حسن بزرگمهری فرد هادی حق بین نظر پاک ابراهیم فرامرزی علیرضا فلاح خیر الهه رئوفی

بیماری مارک یکی از بیماری‌های تحلیل برنده سیستم ایمنی پرندگان به شمار می‌رود که لنفوسیت‌های T,B را از بین می‌برد از 4 هفتگی نیز امکان وقوع دارد(2). بنابراین گله‌های گوشتی که در مقابل این بیماری واکسینه نمی‌شوند نیز امکان درگیری با این بیماری را دارند. هدف از این طرح برر چکیده کامل

بیماری مارک یکی از بیماری‌های تحلیل برنده سیستم ایمنی پرندگان به شمار می‌رود که لنفوسیت‌های T,B را از بین می‌برد از 4 هفتگی نیز امکان وقوع دارد(2). بنابراین گله‌های گوشتی که در مقابل این بیماری واکسینه نمی‌شوند نیز امکان درگیری با این بیماری را دارند. هدف از این طرح بررسی نتایج حاصل از عملکرد پرورشی گله و نیز کارکرد سیستم ایمنی جوجه‌ها با تلقیح واکسن مارک در گله‌های گوشتی می‌باشد.به همین خاطر یک آزمون فارمی با 4 سالن باشرایط پرورشی کاملاً یکسان طراحی گردید.جوجه‌ها به صورت تصادفی به 4 گروه 5000 قطعه ای تقسیم شدند. 2 گروه اصلی و گروه تکرار آن با واکسن HVT+R مارک تلقیح شده و به فارم منتقل گردیدند.درصد تلفات، وزن جوجه‌ها، سرانه دان مصرفی و نیز ضریب FCR به صورت هفتگی ارزیابی گردید. همچنین جهت بررسی عملکرد سیستم ایمنی همورال جوجه‌ها ازآزمونHIجهت تعیین عیار آنتی بادی ضد نیوکاسل و نیز جهت ارزیابی عملکرد سیستم ایمنی سلولی از آزمون LPA(MTT)استفاده گردید.نتایج بررسی عملکرد پرورشی فقط نشان دهنده کاهش درصد تلفات و ضریب FCR گروه‌های دریافت‌کننده واکسن بود ولی نتایج بدست آمده از نظر آماری معنی‌دار(P > 0/05) نبودند. بررسی نتایج حاصل از آزمونND-HI تفاوت‌معنی‌داری(P > 0/05) را بین گروه‌های دریافت‌کننده واکسن باگروه‌های کنترل نشان نداد ولی آزمون MTTنمایان گر افزایش معنی‌دار(P < 0/05) ایمنی سلولی جوجه‌ها درگروه‌های دریافت‌کننده واکسن نسبت به گروه‌های کنترل بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

201 - ارزیابی فارمی دو واکسن کشته دو گانه نیوکاسل + گامبورو در جوجه تخمگذار تجاری
پیام حقیقی خوشخو حسین حسینی گیتا اکبری آزاد سعید معصومیان

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

202 - شناسائی و جداسازی قارچ های شکمبه گاو سیستانی در زابل
الهام درخشانی محمد رضا دهقانی محمد چمنی

گاو سیستانی بومی منطقه سیستان است. این تحقیق با هدف ارزیابی ویژگی های مورفولوژیکی قارچ های شکمبه ای بی هوازی در گاو سیستانی انجام شد. نمونه محتویات جامد و مایع شکمبه از 50 رأس گاو سیستانی بالغ در کشتارگاه زابل در مدت ده روز تهیه و به عنوان منبع قارچ جهت تلقیح به محیط کش چکیده کامل

گاو سیستانی بومی منطقه سیستان است. این تحقیق با هدف ارزیابی ویژگی های مورفولوژیکی قارچ های شکمبه ای بی هوازی در گاو سیستانی انجام شد. نمونه محتویات جامد و مایع شکمبه از 50 رأس گاو سیستانی بالغ در کشتارگاه زابل در مدت ده روز تهیه و به عنوان منبع قارچ جهت تلقیح به محیط کشت استفاده شدند در این آزمایش از محیط کشت نیمه تعریف شده و کاملا بی هوازی برای جداسازی و خالص سازی قارچ استفاده شد.. از روش رول باتل برای خالص سازی قارچ های بی هوازی و از محلول آنتی بیوتیکی (آمپی سیلین، پنی سیلین، استرپتومایسین، اکسی تتراسایکلین و کلرامفنیکل) برای مهار رشد باکتری ها مورد استفاده قرار گرفت. نمونه‌های خالص‌سازی پرگنه‌ی قارچ به محیط کشت منتقل و بعد از رشد به روی اسلاید شیشه‌ای قرار داده و با میکروسکوپ نوری مشاهده شدند. با توجه به ویژگی های ریخت شناسی، جنس Neocallimastix و گونه های Orpinomyces joyonni, Piromyces mae, Piromyces communis, Piromyces minutus, Piromyces rhizinflata در شکمبه گاو سیستانی شناسایی شدند. با شناسایی این گونه های قارچ در شکمبه گاو سیستانی، آزمایش های مولکولی و استخراج آنزیم برای بررسی بیشتر خصوصیات این گونه ها در پژوهش های آینده توصیه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

203 - بررسی شکل توسعه فیزیکی شهر، فشرده یا پراکنده(نمونه موردی شهر قروه)
صدیقه لطفی اصغر شکیبایی

چکیده امروزه با افزایش شدید جمعیت و گسترش گرایش به زندگی شهری یکی از چالش‌های فرآروی بشردر قرن بیست و یکم جستجو برای یافتن فرم شهر ایده آل است.یعنی آن شکل از شهر که بتواند هم امتیازات تکنولوژیک و هم روحیه سالم زندگی را بر اساس ایده‌های روشنفکرانه عدالت اجتماعی بیان کن چکیده کامل

چکیده امروزه با افزایش شدید جمعیت و گسترش گرایش به زندگی شهری یکی از چالش‌های فرآروی بشردر قرن بیست و یکم جستجو برای یافتن فرم شهر ایده آل است.یعنی آن شکل از شهر که بتواند هم امتیازات تکنولوژیک و هم روحیه سالم زندگی را بر اساس ایده‌های روشنفکرانه عدالت اجتماعی بیان کند.هدف اصلی این مقاله بررسی روند توسعه فیزیکی شهر قروه طی یک دوره ده ساله می‌باشد. روش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی بوده که داده‌ها و اطلاعات از طریق مطالعات ثانویه و اسنادی گردآوری شده است. شهر قروه دارای 28 محله است که توسعه فرم شهر با توجه به شاخص‌های تراکم کاربری تجاری، سطح اشغال، تراکم ساختمانی، تراکم جمعیت در طی یک دوره ده ساله 1375 تا 1385 با استفاده از مدل موران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی است که شکل شهر قروه اگرچه به صورت فشرده است اما روند توسعه به صورت بسیار آرام در حال گسترش به شکل پراکنده است. به نظر می‌رسد جلوگیری از توسعه ساخت و سازها در حومه شهر در صورت وجود زمین بایر در داخل شهر، وضع قوانین مناسب در رابطه با توسعه شهر و نظارت موثر بر اجرای این قوانین، ایجاد حریم حفاظتی در اطراف شهر از رشد ناموزون شهر جلوگیری خواهد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

204 - نابرابری‌های فضایی و تأثیر آن بر کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: منطقه 1 و 19 تهران)
فرزاد بریاجی حسین حاتمی نژاد ناصر اقبالی

چکیده امروزه اصلی‌ترین عامل بحران‌های جوامع بشری ریشه در نابرابری‌های اجتماعی و فقدان عدالت دارد و یکی از مهم‌ترین بخش‌های این نابرابری‌ها در نواحی شهری است و این امر علت ایجاد نابرابری‌های گسترده در کیفیت زندگی شهری در سطوح جوامع مختلف است. در این پژوهش به بررسی نابر چکیده کامل

چکیده امروزه اصلی‌ترین عامل بحران‌های جوامع بشری ریشه در نابرابری‌های اجتماعی و فقدان عدالت دارد و یکی از مهم‌ترین بخش‌های این نابرابری‌ها در نواحی شهری است و این امر علت ایجاد نابرابری‌های گسترده در کیفیت زندگی شهری در سطوح جوامع مختلف است. در این پژوهش به بررسی نابرابری‌های فضایی و تأثیر آن بر کیفیت زندگی شهری در مناطق 1 و 19 کلان‌شهر تهران پرداخته شده است. روش تحقیق حاضر مبتنی بر تحقیق موضوعی است و به صورت توصیفی - تحلیلی انجام می‌گیرد و از نظر هدف کاربری است. روش گردآوری اطلاعات شامل اسنادی (کتابخانه‌ای) و پیمایشی (میدانی) است. برای جامعه آماری بر اساس فرمول کوکران و با توجه به ضریب خطای 5% برای مناطق 1 و 19 تعداد 322 پرسشنامه تعیین شده است پرسشنامه‌های تدوین شده در بین ساکنان دو منطقه توزیع گردیده است و داده های به دست آمده از پرسشنامه‌ها با استفاده از مدل موران و نرم‌افزار Arc GIS تجزیه و تحلیل گردید. نتایج به دست آمده نشانگر آن است که در شاخص‌های مورد بررسی در این پژوهش از جمله شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی و کالبدی از لحاظ میزان و توزیع نوع امکانات نابرابری‌هایی و تفاوت‌هایی مابین منطقه 1 به عنوان یکی از مناطق تقریباً برخوردار کلان‌شهر تهران و منطقه 19 به عنوان یکی از مناطق محروم و کمتر توسعه یافته وجود دارد و همین امر کیفیت زندگی در دو منطقه را تحت شعاع قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

205 - بررسی مشارکت شهروندان تهرانی در امور شهری با تاکید بر شهر سالم (منطقه 1 و 20 شهرتهران)
نیر پیراهری منصوره تاجیک

چکیده تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان مشارکت اجتماعی شهروندان تهرانی در فعالیت‌های شهری انجام شده است. چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه‌های جامعه شناسی دورکیم، گیدنز، هومنز، رابرت دال انتخاب گردید. جامعه آماری تحقیق شهروندان بالای هجده سال منطقه یک و بیست شهر تهران هستند چکیده کامل

چکیده تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان مشارکت اجتماعی شهروندان تهرانی در فعالیت‌های شهری انجام شده است. چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه‌های جامعه شناسی دورکیم، گیدنز، هومنز، رابرت دال انتخاب گردید. جامعه آماری تحقیق شهروندان بالای هجده سال منطقه یک و بیست شهر تهران هستند که به روش نمونه‌گیری تصادفی تعداد 286 نفر انتخاب شده‌اند. تحقیق حاضر از لحاظ روش یک تحقیق پیمایشی بوده که در آن از تکنیک پرسشنامه برای جمع آوری داده‌ها استفاده شده است. نتایج نشان داد 12.7 درصد پاسخگویان به میزان کم، 65.6 درصد تا حدودی و 21.7 درصد به میزان زیاد در امور شهری مشارکت دارند. همچنین بین میزان مشارکت پاسخگویان در امور شهری با منطقه سکونت، سابقه سکونت، میزان احساس مالکیت برمحیط شهری، اعتماد اجتماعی و رضایت از خدمات شهری رابطه معنادار مستقیم ملاحظه گردید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

206 - راهبردهای علمی نقش عوامل طبیعی در استقرار سکونتگاه‌های شهری و روستایی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: بخش جویم لارستان)
محمد ابراهیم عفیفی

چکیده عوامل طبیعی نقش بسزایی در مکان گزینی و نحوه پراکنش استقرارگاه‌های انسانی دارند، بعضی از این عوامل می‌توانند نقش موثرتری تسبت به سایر عوامل داشته باشند، که در این پژوهش به بررسی و ارزیابی استقرار سکونتگاه‌های شهری و روستایی بخش جویم در ارتباط با عوامل طبیعی پرداخ چکیده کامل

چکیده عوامل طبیعی نقش بسزایی در مکان گزینی و نحوه پراکنش استقرارگاه‌های انسانی دارند، بعضی از این عوامل می‌توانند نقش موثرتری تسبت به سایر عوامل داشته باشند، که در این پژوهش به بررسی و ارزیابی استقرار سکونتگاه‌های شهری و روستایی بخش جویم در ارتباط با عوامل طبیعی پرداخته می‌شود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی می‌باشد که برای بررسی معیار عوامل جغرافیای طبیعی و تأثیر آن در ساخت و ساز سکونتگاه‌ها در محدوده مورد مطالعه ابتدا ویژگی‌های جغرافیای طبیعی منطقه از قبیل شیب، زمین شناسی، گسل، خاک، اقلیم و هیدرولوژی و ... مورد مطالعه قرار داده شد و عوامل مذکور با استفاده از نرم‌افزار ARC GIS بصورت رقومی تهیه گردید و سپس با استفاده از مدل AHP وزن هر شاخص به دست آمد. نتایج بدست آمده بر اساس معیار و زیر معیارها نقشه پهنه بندی بخش جویم در سه کلاس مناسب، متوسط و نامناسب بدست آمد که با توجه به نتایج تحقیق تعداد 59 (79/73) درصد سکونتگاه‌ها که دارای مساحتی 108040 کیلومتر (56/47) درصد می‌باشند در پهنه‌های مناسبی استقرار یافته‌اند و 65685 کیلومتر (9/20) درصد از مساحت بخش جویم که تعداد 11 (86/14) درصد سکونتگاه‌ها می‌باشند در پهنه‌های متوسطی استقرار یافته‌اند و تعداد 4 (41/5) درصد سکونتگاه‌ها که دارای مساحتی حدود 17610 کیلومتر (20/9) درصد می‌باشند در پهنه‌های نامناسبی استقرار یافته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

207 - سطح‌بندی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان ساوه از نظر میزان محرومیت و درجه توسعه‌یافتگی با استفاده از شاخص ناموزون موریس
مجتبی رسولی علیرضا استعلاجی مجید ولی شریعت پناهی

چکیده با وجود سابقه برنامه‌ریزی توسعه در ایران، نابرابری‌های منطقه‌ای در روستاهای کشور مشهود است. بحث نابرابری توسعه در میان روستاها از موضوعاتی است که اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی منطقه‌ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. بررسی جنبه‌های مختلف اق چکیده کامل

چکیده با وجود سابقه برنامه‌ریزی توسعه در ایران، نابرابری‌های منطقه‌ای در روستاهای کشور مشهود است. بحث نابرابری توسعه در میان روستاها از موضوعاتی است که اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی منطقه‌ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. بررسی جنبه‌های مختلف اقتصادی - اجتماعی، محیطی و ... مناطق و تحلیل آنها به صورت نسبی بیانگر میزان برخورداری، سطح رفاه و توسعه یافتگی آن‌ها می‌باشد. نابرابری‌های توسعه‌ای که به دلایل متعددی نظیر دلایل تاریخی، طبیعی، دموگرافیکی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و ... ایجاد می‌شوند رشد ناهمگون و نامتعادل میان نواحی را سبب خواهند شد. تعیین و اندازه‌گیری سطح توسعه‌یافتگی سکونتگاه‌های روستایی می‌تواند، موقعیت‌ها و نارسایی‌های موجود را مشخص کند. همچنین، پرداختن به علل عقب ماندگی و شناخت بخش‌های توسعه نیافته‌ی برخی مناطق باعث می‌شود، برنامه ریزان در تخصیص بهینه اعتبارات و حرکت به سوی عدالت اجتماعی که از جمله هدف‌های برنامه برای برطرف کردن ناهماهنگی‌های توسعه بین روستاها می‌باشد، توفیق یابند. از طرف دیگر، شناخت وضعیت برخورداری روستاها، مسئولان برنامه‌ریزی ناحیه‌ای را قادر می‌سازد تا در سیاست‌گذاری‌ها اصلاحات لازم را به عمل آورند. هدف از این تحقیق شناسایی میزان برخورداری و محرومیت دهستان‌های شهرستان ساوه با استفاده از مدل موریس می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات از روش مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی و تحلیل داده‌های آماری بوده که نهایتاً منجر به سطح بندگی سکونتگاه‌های روستایی از نظر میزان محرومیت و درجه توسعه‌یافتگی می‌باشد. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق سطح توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان ساوه در بخش‌های مختلف متفاوت می‌باشد. اما در بیشتر بخش‌ها توسعه یافته ترین دهستان طراز ناهید و توسعه نیافته ترین دهستان شاهسونکندی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

208 - بررسی اثر محلول‌پاشی منابع سلنیوم و مراحل مختلف گلدهی بر خصوصیات مورفولوژیک گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch. & Mey)
مظاهر حسین زاده رستم‌کلایی وحید عبدوسی الهام دانائی

حقیق حاضر جهت ارزیابی اثر محلول‌پاشی سلنات سدیم و سلنیت سدیم و مراحل مختلف گلدهی بر شاخص‌های رشدی گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch. & Mey) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1397در شمال ایران اجرا گردید. تیمارها شامل چکیده کامل

حقیق حاضر جهت ارزیابی اثر محلول‌پاشی سلنات سدیم و سلنیت سدیم و مراحل مختلف گلدهی بر شاخص‌های رشدی گل گاوزبان ایرانی (Echium amoenum Fisch. & Mey) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1397در شمال ایران اجرا گردید. تیمارها شامل محلول‌پاشی برگی سلنات سدیم و سلنیت سدیم هر کدام با چهار سطح (2، 4، 8 و 16 میلی‌گرم در لیتر) بود. همچنین گیاه بدون محلول‌پاشی به عنوان تیمار شاهد در نظر گرفته شد. محلول‌پاشی در چهار مرحله، دو برگ حقیقی، ده برگ حقیقی، دو هفته پیش از گل‌دهی و یک هفته پیش از گل‌دهی انجام شد و صفات وزن تر و خشک اندام هوایی، گل و ریشه، ارتفاع بوته، تعداد برگ، گل و ساقه گل دهنده در بوته و طول بلندترین ریشه در مراحل مختلف برداشت گل (آغاز گلدهی، اواسط گلدهی و پایان گلدهی) مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد، اثر منابع سلنیوم و مراحل گلدهی به طور معنی‌داری شاخص‌‌های رشدی گل گاوزبان ایرانی را تحت تأثیر قرارداد. به طوریکه بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی، ارتفاع بوته، تعداد برگ و ساقه گل دهنده، در اواخر گلدهی و در تیمار 4 ‌میلی‌گرم در لیتر سلنات سدیم و بیشترین وزن تر گل، وزن خشک گل و تعداد گل در اواسط گلدهی و در تیمار 4 ‌میلی‌گرم در لیتر سلنات سدیم بدست آمد، همچنین بیشترین وزن تر و خشک ریشه و طول بلندترین ریشه در اواخر گلدهی و در تیمار 8 ‌میلی‌گرم در لیتر سلنات سدیم حاصل شد. بطورکلی نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که غلظت 4 ‌میلی‌گرم در لیتر سلنات سدیم بطور معنی‌داری خصوصیات مورفولوژیک گیاه را افزایش داد در حالی که غلظت بالاتر آن تاثیر منفی بر شاخص‌‌های رشدی گل گاو زبان ایرانی داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

209 - کاربرد کود نانوکلات روی، بر برخی صفات مورفولوژیک گل جعفری آفریقایی (T. erecta)
الهام مطلبی محمد حسین ربیعی

یکی از مهم‌ترین کاربردهای فناوری نانو در بخش آب و خاک، استفاده از نانوکودها برای تغذیه گیاهان به منظور افزایش راندمان مصرف عناصر غذایی و به حداقل رساندن هزینه‌های حفاظت از محیط زیست، می باشد. با توجه به اهمیت گل جعفری و جایگاه ویژۀ آن در ایران و جهان و با توجه به معضلات چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین کاربردهای فناوری نانو در بخش آب و خاک، استفاده از نانوکودها برای تغذیه گیاهان به منظور افزایش راندمان مصرف عناصر غذایی و به حداقل رساندن هزینه‌های حفاظت از محیط زیست، می باشد. با توجه به اهمیت گل جعفری و جایگاه ویژۀ آن در ایران و جهان و با توجه به معضلات ایجاد شده با کودهای شیمیایی می‌توان گفت ارائه برنامۀ مناسب جهت کشت، بهینه کردن بستر کشت، نحوۀ مناسب کوددهی خصوصا کودهای با فرمالاسیون جدید بر پایه فناوری نانو از ضروریات امروز است. در همین راستا به منظور بررسی تاثیر کاربرد کود نانوکلات روی بر برخی صفات مورفولوژیک گل جعفری، پژوهشی در قالب طرح کاملا تصادفی در4 تیمار و 3 تکرار در منطقه گرمسار طراحی گردید. تیمارها شامل 3 غلظت روی (750 میلی‌گرم در لیتر، 5/1 گرم در لیتر و 3 گرم در لیتر) بصورت محلول پاشی و عدم کاربرد کود (شاهد) بود و در نهایت نیز ارتفاع گیاه، وزن‌تر اندام هوایی، وزن تر ریشه، وزن‌خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج مقایسه میانگین صفات مورد مطالعه نشان داد که تمامی صفات دارای اختلاف معنی‌دار بوده و تیمار 4 (نانو کود کلات روی 12% به مقدار 3 گرم در لیتر) بیشترین مقدار در تمامی صفات مورد بررسی به جز صفت ارتفاع را به خود اختصاص داده است.بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که بهترین نوع نانو کود جهت بهبود ویژگی های مورفولوژیکی گل جعفری در شرایط گرمسار تیمار شماره 4 است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

210 - خصوصیات مورفولوژی و پومولوژی چهار رقم آلوی ژاپنی و گوجه (Prunus spp.)
یاسمین شمس الشعرا سید مهدی میری رحیم قره شیخ بیات محی الدین پیرخضری داریوش داودی

این پژوهش به منظور ارزیابی خصوصیات مورفولوژی و پومولوژی چهار رقم آلوی ژاپنی (P. salicina Lindl.) و گوجه (P. cerasifera Ehrh.) در سال ١٣٩9 در کرج انجام شد. بر اساس توصیف نامه UPOV، عادت رشد درختان رقم شابلون نیمه افراشته و ارقام شایرو، ماریانا اینرا و گوجه سیف دیررس افرا چکیده کامل

این پژوهش به منظور ارزیابی خصوصیات مورفولوژی و پومولوژی چهار رقم آلوی ژاپنی (P. salicina Lindl.) و گوجه (P. cerasifera Ehrh.) در سال ١٣٩9 در کرج انجام شد. بر اساس توصیف نامه UPOV، عادت رشد درختان رقم شابلون نیمه افراشته و ارقام شایرو، ماریانا اینرا و گوجه سیف دیررس افراشته بود. همچنین رقم شابلون میوه‌های پهن و سه رقم دیگر میوه‌های گرد داشتند. رنگ روی میوه از زرد-نارنجی (شایرو) تا قرمز (سیف دیررس) متغیر بوده و رنگ گوشت میوه زرد (شایرو و شابلون) یا نارنجی (ماریانا اینرا و سیف دیررس) بود. نتایج پومولوژی نشان داد ارقام شایرو و ماریانا اینرا به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد (8/39 و 6/18 کیلوگرم/درخت) و تعداد میوه (9/1617 و 4/598 میوه/درخت) را دارا بودند. شابلون و ماریانا اینرا بالاترین وزن میوه (به ترتیب 2/32 و 0/31 گرم) و ماریانا اینرا بیشترین طول میوه (1/37 میلی‌متر) را داشتند، در حالیکه کمترین مقادیر این صفات مربوط به سیف دیررس بود. بیشترین مواد جامد محلول کل نیز با سیف دیررس (9/17 درصد) به دست آمد. عملکرد درخت با تعداد میوه/درخت و اسیدیته کل همبستگی مثبت و با مواد جامد محلول کل و شاخص طعم همبستگی منفی معنی‌داری داشت. وزن و طول میوه نیز با ابعاد برگ همبستگی مثبت و با تعداد میوه/درخت و مواد جامد محلول کل همبستگی منفی معنی‌داری نشان داد. بطورکلی، هر کدام از ارقام از نظر برخی ویژگی‌ها از یکدیگر متمایز بوده و می‌توانند جهت مصارف تازه خوری (ماریانا اینرا)، آبگیری (شایرو) و یا خشکباری (سیف دیررس) مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

211 - بررسی اثر محلول پاشی نانو کلات‌های آهن، روی و منگنز بر شاخص‌های رشدی و بیوشیمیایی گیاه دارویی نعناع فلفلی (Mentha piperita L.)
علیرضا لادن‌مقدم الهه قبادی

امروزه استفاده از نانو کودها به منظور کاهش تلفات عناصر غذایی و افزایش کمیت و کیفیت گیاهان دارویی از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی اثر محلول‌پاشی نانو کلات‌های آهن، روی و منگنز (صفر، 2، 4 و 6 میلی‌گرم در لیتر) بر شاخص‌های رشدی و بیوشیمیایی گیاه نعناع چکیده کامل

امروزه استفاده از نانو کودها به منظور کاهش تلفات عناصر غذایی و افزایش کمیت و کیفیت گیاهان دارویی از اهمیت بالایی برخوردار است. این پژوهش با هدف بررسی اثر محلول‌پاشی نانو کلات‌های آهن، روی و منگنز (صفر، 2، 4 و 6 میلی‌گرم در لیتر) بر شاخص‌های رشدی و بیوشیمیایی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita L.) در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در گلخانه‌ای واقع در شهر گرگان در سال 1400 اجرا شد، گیاهان از مرحله چهار برگی در سه مرحله به فاصله زمانی 10 روز یکبار محلول‌پاشی شدند و پس از گذشت دو هفته از آخرین محلول پاشی در مرحله گلدهی نمونه برداری و ارزیابی صفات انجام شد. نتایج نشان داد، تیمارها تاثیر معنی‌داری بر صفات مورد ارزیابی داشتند، به‌طوریکه بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی، ارتفاع گیاه، محتوای کلروفیل کل، میزان آهن و درصد اسانس در تیمار 6 میلی‌گرم در لیتر نانو کلات آهن و بیشترین وزن تر و خشک ریشه و میزان روی گیاه در تیمار 6 میلی‌گرم در لیتر نانو کلات روی حاصل شد، همچنین در تیمار 6 میلی‌گرم در لیتر نانو کلات منگنز نیز بیشترین محتوای فنل، فلاونوئید و منگنز مشاهده شد. بطور کلی نتایج نشان داد، کاربرد نانو کلات‌های آهن، روی و منگنز با غلظت 6 میلی‌گرم در لیتر تاثیر مثبتی در افزایش صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی نعناع فلفلی نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

212 - تاثیر نانوکلات پتاسیم و نانوکلات روی بر برخی ویژگی های مورفولوژیک گل جعفری در خاک شور
الهام مطلبی محمد حسین ربیعی

پرورش گیاهان در منـاطق خشـک و نیمه‌خشک بدلیل شوری منابع تولید اهمیـت فراوانی دارد. یکی از مواردی که فرآیند رشد در این مناطق را تحت تأثیر قـرار مــی‌دهــد، مــدیریت عناصــر غــذایی از طریق کاربرد نانوکودها است. به منظور بررسی تاثیر کاربرد کودهای نانو در خاک شور بر برخی ص چکیده کامل

پرورش گیاهان در منـاطق خشـک و نیمه‌خشک بدلیل شوری منابع تولید اهمیـت فراوانی دارد. یکی از مواردی که فرآیند رشد در این مناطق را تحت تأثیر قـرار مــی‌دهــد، مــدیریت عناصــر غــذایی از طریق کاربرد نانوکودها است. به منظور بررسی تاثیر کاربرد کودهای نانو در خاک شور بر برخی صفات مورفولوژیک گل جعفری رقم جعفری آفریقایی (T. erecta) پژوهشی در قالب طرح کاملا تصادفی در شهرستان گرمسار اجراگردید. گیاهان در 7 تیمار و 3 تکرار و هر تکرار حاوی 3 نمونه با 3 غلظت نانو کلات روی12% (750 میلی‌گرم در لیتر، 5/1 گرم در لیتر و 3 گرم در لیتر) و 3 غلظت نانو کلات پتاسیم 27% (1 میلی‌گرم در لیتر، 2 میلی‌گرم در لیتر و 4 میلی‌گرم در لیتر) و عدم کاربرد کود (شاهد) توسط محلول‌پاشی تیمار گردیدند. در این پژوهش ارتفاع گیاه، وزن‌تر اندام هوایی، وزن تر ریشه، وزن‌خشک اندام هوایی و وزن خشک ریشه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار نانو کود کلات روی 3 گرم در لیتر بیشترین مقدار در تمامی صفات مورد بررسی به جز صفت ارتفاع و نانوکود کلات پتاسیم 2 گرم در لیتر در صفت ارتفاع بیشترین اثر را داشته و اختلاف معنی‌داری را با سایر تیمارها نشان داد. بطور کلی می‌توان نتیجه گرفت که بهترین نوع نانو کود جهت بهبود خصوصیات مورفولوژیکی گیاه جعفری (T.erecta) در خاک شور، استفاده از نانو کود کلات روی 12% به مقدار 3 گرم در لیتر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

213 - بررسی تنش سرب بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیک و آناتومیک گیاه همیشه بهار (Calendula officinalis)
مهین قائمی زهرا زارع ذوالفقار فلاح

سرب فلزی سنگین و از آلاینده‌های محیط زیست است که بر ساختار و عملکرد گیاهان تاثیر می‌گذارد. از آنجا که گیاهان زینتی به لحاظ جلوگیری از ورود آلاینده‌ها به زنجیره‌غذایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند؛ هدف از این پژوهش بررسی تاثیر سرب بر برخی ویژگی‌های ریخت شناسی و تشریحی گیاه چکیده کامل

سرب فلزی سنگین و از آلاینده‌های محیط زیست است که بر ساختار و عملکرد گیاهان تاثیر می‌گذارد. از آنجا که گیاهان زینتی به لحاظ جلوگیری از ورود آلاینده‌ها به زنجیره‌غذایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند؛ هدف از این پژوهش بررسی تاثیر سرب بر برخی ویژگی‌های ریخت شناسی و تشریحی گیاه همیشه بهار است. به این منظور آزمایشی با طرح کاملا تصادفی و با سه تکرار و اعمال تیمارها در مرحله 3 الی 4 برگی انجام شد. تیمارها شامل شاهد، سرب با غلظت کم2 میلی‌مول و غلظت زیاد 5/3 میلی‌مول سرب انتخاب شد. پس از گذشت حدود یک ماه از کاشت گیاهان، محلولپاشی به مدت یک ماه و با فاصله سه روز یک بار انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که طول گیاه، طول ریشه و طول برگ تفاوت معنی داری را با کاربرد فلز سنگین سرب نسبت به شاهد نشان دادند. برگ در تنش شدید کوچکتر شده و سلولهای پارانشیم میانبرگ کمتر و ضخیم تر شدند. درصد جوانه زنی بذرها نیز نسبت به شاهد کاهش معنی‌داری نشان داد. بررسی آناتومی ساقه نیز نشان داد که ضمن کاهش قطر ساقه، تعداد دستجات آوندی در تنش شدید کمتر شده، اما اندازه‌ی درشت تری پیدا کردند. هر چند مسمومیت سرب اثراتی را بر پارامترهای مذکور در گیاهچه‌های همیشه بهارداشته است، اما این گیاهچه ها اثرات مسمومیت را تحمل کرده و توانستند غلظت 2میلی مولار سرب را تحمل کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

214 - بررسی اثر بسترهای مختلف کشت بر برخی صفات مورفولوژیکی گل ژربرا رقم( Rosalin)
الهام مطلبی قنبر رسائی

امروزه از مواد آلی و معدنی مختلفی به عنوان بستر کشت استفاده می شود. هریک از این مواد دارای ویژگی‌های منحصر به فردی می‌باشند. به طور کلی این مواد باید از ظرفیت نگهداری آب، تهویه کافی، زهکش مناسب و ظرفیت تبادل کاتیونی بالا برخوردار بوده و همچنین نباید هیچگونه تاثیر سوء و چکیده کامل

امروزه از مواد آلی و معدنی مختلفی به عنوان بستر کشت استفاده می شود. هریک از این مواد دارای ویژگی‌های منحصر به فردی می‌باشند. به طور کلی این مواد باید از ظرفیت نگهداری آب، تهویه کافی، زهکش مناسب و ظرفیت تبادل کاتیونی بالا برخوردار بوده و همچنین نباید هیچگونه تاثیر سوء و مضری برای گیاه داشته باشند. به منظور بررسی قابلیت جایگزینی بستر کشت کوکوپیت و پرلیت با بسترهای کشت جدید و ارزان قیمت حاصل از ضایعات موادآلی و ترکیبات معدنی در پرورش گیاه شاخه بریده ژربرا رقم رزالین ، پژوهشی بر اساس طرح آماری بلوک کاملا تصادفی با 7 تیمار و ٣ تکرار صورت گرفت. تیمارهای بکار رفته شامل کوکوپیت50%+پرلیت50%(شاهد)، کوکوپیت50%+خاکبرگ50%، پرلیت50%+خاکبرگ50%، پرلیت50%+ورمی‌کمپوست50%، خاک باغچه35%+پرلیت15%+کوکوپیت50%، خاک باغچه 35%+پرلیت15%+خاک برگ50% و خاک باغچه35%+پرلیت15%+ورمی‌کمپوست50% بود. صفات اندازه گیری شده عبارت بودند از: ماندگاری گل روی بوته، قطر ساقه، ارتفاع ساقه، سطح برگ، تعداد گل و تعداد برگ. بر اساس نتایج بدست آمده، بیشترین میزان تعداد برگ و گل، ارتفاع و قطر ساقه در بستر کشت (کوکوپیت50%+خاک برگ50%)و بیشترین میزان سطح برگ در بستر کشت (پرلیت 50%+ورمی‌کمپوست50%) مشاهده شد. بطور‌کلی نتایج این تحقیق دلالت بر آن داشت که بسترهای کشت (کوکوپیت50%+خاک برگ50%) و (پرلیت 50%+ورمی‌کمپوست50%) را می‌توان برای کشت ژربرا رقم( Rosalin) معرفی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

215 - تحلیل ماهیت صکوک انتظاری در فقه؛ چالش‌ها و ناکارآمدی‌های آن
منوچهر غفوری محمد صادقی علیرضا رجب زاده

پژوهش حاضر با هدف تحلیل ماهیت صکوک انتظاری در فقه اسلامی؛ چالش ها و ناکارآمدی های آن انجام شده است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد. نتایج پژوهش نشان داد از آنجا که اوراق قرضه مبتنی بر قرض با بهره است، از دیدگاه اسلام ربا محسوب شده و ح چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تحلیل ماهیت صکوک انتظاری در فقه اسلامی؛ چالش ها و ناکارآمدی های آن انجام شده است. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای می باشد. نتایج پژوهش نشان داد از آنجا که اوراق قرضه مبتنی بر قرض با بهره است، از دیدگاه اسلام ربا محسوب شده و حرام است؛ لذا در کشورهای اسلامی‌ نمی‌توان از‌ این اوراق جهت تأمین مالی استفاده کرد. برای رفع ‌این مشکل در ابتدا به انتشار اوراق مشارکت پرداخته شد؛ اما از آنجا که ‌این اوراق به پشتوانه یک طرح فیزیکی منتشر می‌شود و زمانی که شرکت‌ها برای خرید دارایی و تأمین نقدینگی دچار مشکل شوند، اوراق مشارکت کاربردی ندارند، متخصصان مالی ابزار مالی جدید را طراحی نمودند. در نهایت با ‌ایجاد بانکداری اسلامی، ابزارهای مالی اسلامی ‌یا همان صکوک‌ ایجاد گردید. با وجود سابقه کم انتشار این ابزارها و عدم آزمایش آنها در بوته بحران‌های مالی و نوسانات اقتصادی و چالش‌هایی از جمله محدودیت‌های شرعی، تضارب فتوا در امور مالی اسلامی‌ و ریسک شرعی در کاربرد اوراق بهادار در حوزه مبانی و کمبود عرضه، بورس‌بازی، نبود استانداردهای لازم، چالش‌های قانونی و نظارتی و مشکل مالکیتی در صکوک، تردیدهایی در موفقیت بلندمدت آنها ایجاد می‌کند و ریسک واقعی پیش روی سرمایه‌گذاران را غیرقابل تعیین می‌نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

216 - بررسی ارتباط بین پلی مورفیسم rs2303169 در ژن فیبریلین نوع 3(FBN3) در بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک
ریحاته کلهر ناصر کلهر حوریه کلهر مجتبی سهرابی

چکیده مقدمه: سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال بسیار پیچیده و ناهمگن است که عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن مشارکت قابل توجهی دارند. PCOS در 10-6 درصد زنان در سنین باروری است. ژن FBN3 یکی از مهمترین ژن های کاندید برای PCOS است. این ژن دارای 20 پلی مورفیسم می باش چکیده کامل

چکیده مقدمه: سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یک اختلال بسیار پیچیده و ناهمگن است که عوامل ژنتیکی و محیطی در ایجاد آن مشارکت قابل توجهی دارند. PCOS در 10-6 درصد زنان در سنین باروری است. ژن FBN3 یکی از مهمترین ژن های کاندید برای PCOS است. این ژن دارای 20 پلی مورفیسم می باشد. این مطالعه به بررسی ارتباط پلی مورفیسم rs2303169در ژن FBN3 در زنان مبتلا به PCOS پرداخته است. روش کار: این مطالعه از نوع مطالعات مورد- شاهدی است، که بر روی 100 زن مبتلا به PCOS و 100 زن سالم انجام شد. در ایـن تحقیـق از روش Tetra- ARMS PCR جهت بررسی ارتباط بین ژنوتیـپ هایrs2303169 در ژن FBN3 و احتمال ابتلاء به PCOS در دو گروه بیمار و کنترل پرداخته‌ شد. داده‌های حاصل از این مطالعه به لحاظ آماری با استفاده از نرم‌افزار SPSS و تست های آماری کای دو و آزمون t مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحقیق ارتباط معنی داری بین پلی مورفیسم rs2303169 در ژن FBN3 نشان نداد. همچنین ژنوتیپ CT و ژنوتیپ TT نسبت به ژنوتیپ CC به ترتیب شانس ابتلاء به PCOS را 1.995 و 1.621 برابر افزایش دادند. نتیجه گیری: این مطالعه برای اولین بار نشان داد که در جمعیت مورد مطالعه همراهی معنی داری بین پلی مورفیسم rs2303169 ژن FBN3 و بیمار PCOS وجود ندارد (P = 0.152). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

217 - بررسی تحمل تنش شوری در گیاه شب‌بو (Matthiola incana L)تحت تیمار با سالیسیلیک اسید
سمانه عبدالمحمدی جلال امیدی عبدالله حاتم زاده معظم حسن پور اصیل

شوری یکی از تنش‌های محیطی است که باعث تغییرات شدید در رشد، فیزیولوژی و متابولیسم گیاهان می‌شود. هم‌چنین موجب تغییرات بیوشیمیایی مختلف و پاسخ‌های فیزیولوژیک شده و تقریبا روی تمام فرآیندهای گیاهی تأثیر می‌گذارد. با توجه به روند افزایشی توسعه اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب چکیده کامل

شوری یکی از تنش‌های محیطی است که باعث تغییرات شدید در رشد، فیزیولوژی و متابولیسم گیاهان می‌شود. هم‌چنین موجب تغییرات بیوشیمیایی مختلف و پاسخ‌های فیزیولوژیک شده و تقریبا روی تمام فرآیندهای گیاهی تأثیر می‌گذارد. با توجه به روند افزایشی توسعه اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب برای کشاورزی در دنیا استفاده از گونه‌های گیاهی مقاوم به شوری، یا کاربرد ترکیباتی که باعث کاهش اثرهای تنش شوری و القای مقاومت در مقابل تنش در گیاهان می‌شوند اهمیت زیادی دارد. سالیسیلیک اسید به عنوان یک فنل طبیعی، تنظیم‌کننده رشد بوده و پروسه‌های فیزیولوژیک و مورفولوژیک گیاه را تنظیم می‌کند. بدین منظور جهت ارزیابی اثرات سودمند احتمالی سالیسیلیک اسید بر برخی پارامترهای فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گیاه شب‌بو (Matthiola incana L.) آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با دو فاکتور، شوری شامل کلرید سدیم در سه سطح 0، 100و 150 میلی‌مولار و سالیسیلیک اسید در دو سطح 0 و 2 میلی‌مولار با سه تکرار در گلخانه‌ی آموزشی دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان انجام شد. در پایان آزمایش پارامترهای مختلف شامل ارتفاع گیاه، وزن‌تر و خشک ساقه، وزن‌تر و خشک ریشه، طول ریشه، میزان غلظت مالون‌دی‌آلدئید (MDA)، پروتئین‌کل و محتوای نسبی آب برگ(LRWC) انداره‌گیری شد. در تنش شوری تمامی پارامترهای رشدی گیاهان، میزان محتوای نسبی آب برگ، پروتئین کاهش و میزان مالون دی‌آلدئید افزایش یافت. کاربرد سالیسیلیک اسید سبب افزایش تمام پارامترهای رشد، میزان پروتئین، محتوای نسبی آب برگ گردید و در نهایت سالیسیلیک اسید با اثر حفاظتی خود سبب کاهش پراکسیداسیون لیپیدها شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

218 - بررسی مولکولی ژن‌های slyA، stn، sopB، Phop/Q و spvc در سالمونلا تیفی‌موریوم جدا شده از نمونه‌های بالینی با روش Multiplex PCR
زهرا معصومعلی نژاد بابک خیرخواه فهیمه میرزاده

سابقه و هدف: سالمونلا یک ارگانیسم روده‌‌ای گرم‌‌منفی و عامل بروز مسمومیت‌‌های غذایی در انسان می‌‌باشد. جنس سالمونلا دارای پنج ژن ویرولانس stn،Phop/Q ،spvc ، slyAو sopB می‌باشد. این ژن‌‌ها پروتئین‌‌هایی را در قسمت‌‌های مختلف باکتری کد می‌‌نمایند که مقابله با سیستم ایمنی، چکیده کامل

سابقه و هدف: سالمونلا یک ارگانیسم روده‌‌ای گرم‌‌منفی و عامل بروز مسمومیت‌‌های غذایی در انسان می‌‌باشد. جنس سالمونلا دارای پنج ژن ویرولانس stn،Phop/Q ،spvc ، slyAو sopB می‌باشد. این ژن‌‌ها پروتئین‌‌هایی را در قسمت‌‌های مختلف باکتری کد می‌‌نمایند که مقابله با سیستم ایمنی،‌ کمپلمان و مرگ داخل سلول را باعث می‌شوند. هدف از مطالعه حاضر شناسایی ژن‌‌هایویرولانسدر سویه‌‌های سالمونلاتیفی‌‌موریوم جدا شده از نمونه‌‌های بالینی به روش Multiplex PCR و تعیین الگوی مقاومت آنتی‌‌بیوتیکی می‌‌باشد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی طی سال 1396 تعداد 60 نمونه مدفوع به‌‌منظور شناسایی سالمونلا تیفی‌‌موریوم از بیمارستان البرز شهر کرج جمع‌‌آوری شد. آزمون حساسیت آنتی‌‌بیوتیکی روی محیط مولر هینتون آگار و بر اساس استاندارد (CLSI) انجام گردید. آزمون Multiplex PCR جهت تشخیص ژن‌‌های ویرولانس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی انجام شد. نتایج: نتایج آزمون حساسیت آنتی‌‌بیوتیکی نشان داد تمامی ایزوله‌‌ها دارای حساسیت به ایمی‌‌پنم، جنتامایسین و آمیکاسین بودند. همچنین، فراوانی ژن‌‌های Phop/Q، slyAوstn به‌‌ترتیب برابر 100، 3/98 و 6/91 درصد بود و ژن‌‌های sopB و Spvc در جدایه‌‌های سالمونلا تیفی‌‌موریوم مشاهده نگردید. نتیجه‌گیری: نتایج مطالعه حاضر حاکی از شیوع ژن‌‌های ویرولانس در سویه‌‌های بالینی سالمونلاتیفی‌‌موریوم می‌‌باشد که می‌‌تواند به‌‌عنوان زنگ خطری برای انتشار این ژن‌‌ها به دیگر سروتیپ‌‌های سالمونلا باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

219 - اثر عصاره هیدروالکلی ریحان (Ocimum basilicum) بر مورفومتری مخاط کولون و اسهال ناشی از روغن کرچک در موش‌‌های صحرایی نر
محمد محمد علی منصوری لطف اله خواجه پور ملیحه محمدی

هدف: گیاه ریحان (Ocimum basilicum) که دارای خواص ضد اسپاسمی می‌باشد، در طب سنتی دارویی مناسب برای اسهال و استفراغ معرفی شده است. تحقیق حاضر به منظور تعیین اثر عصاره هیدروالکلی گیاه ریحان بر بافت‌شناسی کولون و شدت اسهال در موش‌های صحرایی انجام شد. مواد و روش‌ها: در این م چکیده کامل

هدف: گیاه ریحان (Ocimum basilicum) که دارای خواص ضد اسپاسمی می‌باشد، در طب سنتی دارویی مناسب برای اسهال و استفراغ معرفی شده است. تحقیق حاضر به منظور تعیین اثر عصاره هیدروالکلی گیاه ریحان بر بافت‌شناسی کولون و شدت اسهال در موش‌های صحرایی انجام شد. مواد و روش‌ها: در این مطالعه تجربی، 56 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار 5±200 گرمی به طور تصادفی به هفت گروه مساوی تقسیم شدند. گروه حلال (سرم فیزیولوژی)، گروه دیفنوکسیلات (mg/kg5)، و پنج گروه دریافت‌کننده عصاره هیدروالکلی ریحان با مقادیر (mg/kg) 800 و 600 ،400، 200، 100. یک ساعت پس از خوراندن داروها، روغن کرچک به میزان 2 میلی‌لیتر به هر حیوان از طریق گاواژ خورانده شد. سپس حیوانات به مدت 4 ساعت در قفس‌های جداگانه نگهداری شدند و شاخص‌های تعداد دفع، درصد کاهش وزن، محتوی آب مدفوع و درصد مهار ثبت گردید. موش‌ها یک ساعت بعد از مطالعات اسهال، به وسیله اتر آسان‌کشی شدند و بافت کولون جدا شده از نظر میکروسکوپی ارزیابی شد. داده‌‌ها با آزمون ANOVA و سپس آزمون Tukey آنالیز شدند. سطح 05/0>P معنی‌دار در نظر گرفته شد. یافته‌ها: گاواژ دیفنوکسیلات و عصاره به مقدار (mg/kg) 400 و 200 توانست موجب بهبود اسهال ایجاد شده با روغن کرچک شود. مطالعات بافت‌شناسی نشان داد که اگرچه تفاوت معنی‌داری بین گروه‌های مختلف وجود نداشت، با این حال مقدار (mg/kg) 800 عصاره تا حدودی توانست موجب افزایش ضخامت دیواره کولون شود. نتیجه‌گیری: نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌‌دهد، عصاره هیدروالکلی ریحان، ویژگی‌‌هایی شبیه به دیفنوکسیلات در کاهش علائم اسموتیک اسهال و حجم آب دفع شده دارد، همچنین به صورت کوتاه مدت می‌تواند تاثیرات کمی بر ضخامت دیواره کولون داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

220 - ارزیابی صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاهچه‌‌‌های چهار رقم زودرس و دیررس سیب‌‌‌زمینی در شرایط درون شیشه‌‌‌ای
فرح فراهانی ملیحه طالبی طاهر برزگر

هدف: با توجه به اهمیت سیب‌‌‌زمینی در اقتصاد و تغذیه انسان، نیاز به تولید بذرهای سالم از طریق کشت بافت جهت بالا بردن کیفیت غده و در نهایت حفظ عملکرد محصول، محسوس می‌باشد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر ارزیابی صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاهچه‌‌‌های چهار رقم زودرس و چکیده کامل

هدف: با توجه به اهمیت سیب‌‌‌زمینی در اقتصاد و تغذیه انسان، نیاز به تولید بذرهای سالم از طریق کشت بافت جهت بالا بردن کیفیت غده و در نهایت حفظ عملکرد محصول، محسوس می‌باشد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر ارزیابی صفات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاهچه‌‌‌های چهار رقم زودرس و دیررس سیب‌‌‌زمینی در شرایط درون شیشه‌‌‌ای است.مواد و روش‌‌ها: چهار رقم تجاری سیب‌‌‌زمینی به صورت ریز نمونه‌های تک‌گره، در محیط کشت MS فاقد هرگونه مواد تنظیم‌کننده رشد گیاهی، کشت داده شد. گیاهچه‌ها پس از 5 هفته رشد کردند. گیاهچه‌ها از نظر صفات مورفولوژیکی (تعداد گیاهچه‌‌‌های تولید شده از یک گیاهچه، طول ساقه، تعداد انشعابات، گره، ریشه و ریزغده) و همچنین صفات بیوشیمیایی (محتوای کلروفیل a، b، کاروتنوئید، آنتوسیانین، فعالیت آنزیم کاتالاز و فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز) مورد ارزیابی قرار گرفتند.یافته‌‌ها: در صفات مورفولوژیکی، رقم دیررس ساتینا، تعداد گیاهچه و طول ساقه، و رقم زودرس سانته، تعداد ریشه بیشتری را نسبت به سایر ارقام نشان دادند. در بررسی صفات بیوشیمیایی، رقم دیررس آگریا از نظر مقدار رنگیزه‌ها و آنزیم کاتالاز، نسبت به سایر ارقام برتر بود.نتیجه‌گیری: در شرایط رویشی یکسان، ارقام مختلف در صفات رویشی و بیوشیمیایی پتانسیل متفاوتی دارند. الگوی رشد ژنوتیپ‌های مختلف با سنتز مواد غذایی و سطوح متفاوت هورمون‌های داخلی و توازن مابین آنها تعیین می‌شوند و در نتیجه پاسخ‌های گوناگونی نسبت به شرایط محیط کشت می‌دهند.مطالعه حاضر نشان داد که در شرایط رویشی یکسان، ارقام زودرس ساتینا از نظر صفات رویشی و آگریا از نظر مقدار رنگیزه‌ها می‌‌‌توانند برای کشت‌های انبوه انتخاب شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

221 - اتحادیه اروپا و بحران سوریه
سید مرتضی عریضی میبدی

در دهه 1950 منطقه اروپا اقدام به همگرایی در قالب جامعه اروپا کرد، در این زمینه دیدگاه‌های مختلفی از سوی صاحب‌نظران مطرح شد، از جمله اندرو موراوچیک با بررسی نقاط ضعف و قوت جامعه اروپایی نظریه بین حکومت گرایی لیبرال را مطرح کرد. از آنجا که این نظریه نسبت به سایر نظریات، ب چکیده کامل

در دهه 1950 منطقه اروپا اقدام به همگرایی در قالب جامعه اروپا کرد، در این زمینه دیدگاه‌های مختلفی از سوی صاحب‌نظران مطرح شد، از جمله اندرو موراوچیک با بررسی نقاط ضعف و قوت جامعه اروپایی نظریه بین حکومت گرایی لیبرال را مطرح کرد. از آنجا که این نظریه نسبت به سایر نظریات، به شکل عملیاتی‌تر، همگرایی را در اتحادیه اروپا به ویژه در زمینه سیاست مشترک کشاورزی نشان می‌دهد، پژوهش حاضر سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا را در قبال بحران سوریه براساس این نظریه بررسی کرده است. روش پژوهش، کتابخانه‌ای و به صورت توصیفی- تحلیلی است. فرضیه مقاله این است که به دلیل رفتار متفاوت بازیگران عمده اتحادیه اروپا (انگلستان، آلمان و فرانسه) نسبت به بحران سوریه، سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا چندان برآورده نشده است. نتایج نشان داد، با درنظرگرفتن پیش‌فرض‌هایی مانند شناسایی دول به عنوان بازیگران اصلی همگرایی و عقلانی رفتارکردن آن‌ها، نظریه بین حکومت گرایی لیبرال برخلاف سایر نظریه‌های مشابه، نگرشی واقع بینانه‌تر در امر همگرایی اروپایی دارد. در این نظریه همگرایی بین دولت‌ها در سه مرحله شناسایی ترجیحات ملی، چانه‌زنی بین دولت‌ها و انتخاب نهادی بررسی شد، که در میان نهادهای همگرا، سیاست خارجی و امنیتی مشترک اتحادیه اروپا بعد از پیمان ماستریخت، اهمیت زیادی را نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

222 - نقش سیاسی«رِفق» و «خُرق» در اندیشه سیاسی امام خمینی
رشید رکابیان همایون رهبران حسن رضا آریایی راد

10.22034/sej.2022.1941444.1380

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش سیاسی رِفق و خُرق در اندیشه سیاسی امام خمینی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و الگوی مورد بحث، بر اساس نظریه دو فطرت امام خمینی و با تاکید بر چارچوب نظری علل اربعه ارائه شده است. پژوهش بر این فرضیه استوار است که از آنجا که رفق مربوط به فطرت م چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش سیاسی رِفق و خُرق در اندیشه سیاسی امام خمینی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و الگوی مورد بحث، بر اساس نظریه دو فطرت امام خمینی و با تاکید بر چارچوب نظری علل اربعه ارائه شده است. پژوهش بر این فرضیه استوار است که از آنجا که رفق مربوط به فطرت مخموره و از جنود عقل و متعلق به مکتب فلسفی متعالیه است؛ و خرق که از فطرت محجوبه و از جنود جهل و متعلق به مکتب فلسفی متدانی می‌باشد، می‌تواند موجب شکل‌گیری یک جامعه مشروعیت‌ساز متعالی و یا متُدانی گردد. نتایج نشان داد که بر اساس دیدگاه امام خمینی، عملی کردن سیاست اخلاقی به معنای فتح قلوب است و نیاز حکومت‌ها و جوامع، عملی کردن مدارا و دوری از خشونت می‌باشد. لذا، این حکومت قدرت را برای خدمت کردن و به سعادت رساندن جامعه، وسیله می‌داند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

223 - معرّفی و بررسی نسخۀ خطّی«صحیفۀ شاهی(تقویم المکاتیب)»
جلال دهقانی احمد ذاکری

نسخه های خطّی، گنجینه های گران بهای هر ملّتی است.کشور ما به دلیل داشتن پشتوانۀ فرهنگی قوی ، در این زمینه بسیار غنی است.نسخ خطّی بسیاری به زبان فارسی کتابخانه های ایران و جهان نگهداری می شود.این نسخه ها در زمینۀ علوم گوناگونی نگاشته شده است. منشآت و ترسّل یکی از گونه های چکیده کامل

نسخه های خطّی، گنجینه های گران بهای هر ملّتی است.کشور ما به دلیل داشتن پشتوانۀ فرهنگی قوی ، در این زمینه بسیار غنی است.نسخ خطّی بسیاری به زبان فارسی کتابخانه های ایران و جهان نگهداری می شود.این نسخه ها در زمینۀ علوم گوناگونی نگاشته شده است. منشآت و ترسّل یکی از گونه های رایج در تاریخ ادب فارسی و عنوان عمومی آثار و کتاب هایی است که در برگیرندۀ منشور یا فرمان، اخوانیات، جوابیات، سلطانیات، سوگندنامه ها و عهدنامه ها، فتح نامه ها یا شکست نامه ها است. عصر تیموری یکی از درخشان ترین و پُررونق ترین دوران منشآت نویسی است. در این دوره، انشاءِ منشآت و ترسّلات گوناگون، مقیاس و معیاری برای سنجش مایه های سخن شناسی و ذوق به شمار می رود. منشآت صحیفۀ شاهی یا تقویم المکاتیب عنوان یکی از منشآت عصر تیموری است که به همّت ملّا حسین واعظ کاشفی سبزواری دبیر و منشی دربار سلطان حسین بایقرا و مؤلّف کتب بی شماری از قبیل جواهرالتّفسیر، انوار سهیلی، روضه الشّهدا و ... تدوین شده است. نسخه های خطّی این کتاب در کتابخانۀ مجلس شورای اسلامی، کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران و کتابخانۀ مَلِک و چندین کتابخانۀ دیگر نگه داری می شود. با توجّه به اهمیّت ادبی و تاریخی کتاب صحیفۀ شاهی در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی انجام پذیرفته، ضمن نگارش مقدّمه ای در تاریخ مراسلات و معرّفی نسخه های خطّی این اثر، بر احیای یکی از مواریث تاریخی و ادبی کشور تأکید شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

224 - بررسی انتسابِ اشعار در جُنگ اسکندر میرزای تیموری
موسی وصفی قراولخانه امید مجد محمد رضایی

10.30495/dk.2020.679753

جُنگ ها، از آن دست نُسخی هستند که به دلیل شمولشان بر اشعار متنوع، بسیار حائز اهمیتند. چنانکه می دانیم ذوق ادبی در هر عصری تغییر می کند و ممکن است اشعاری که در زمانی مقبول بوده، در ادوار دیگر، چندان مورد اقبال قرار نگیرد. طبیعتاً اینگونه اشعار که مورد پسندِ عصری نباشد چکیده کامل

جُنگ ها، از آن دست نُسخی هستند که به دلیل شمولشان بر اشعار متنوع، بسیار حائز اهمیتند. چنانکه می دانیم ذوق ادبی در هر عصری تغییر می کند و ممکن است اشعاری که در زمانی مقبول بوده، در ادوار دیگر، چندان مورد اقبال قرار نگیرد. طبیعتاً اینگونه اشعار که مورد پسندِ عصری نباشد، محکوم به فراموشی است. گاهی حتی نام شاعران هم به تدریج فراموش می شود. به نظر می رسد جُنگ ها جان پناه امنی برای اینگونه اشعار و شاعرانشان هستند. بنابراین با استفاده از اینگونه منابع می توان به نمونه هایی از اشعارِ شاعرانی دست یافت که دیوانشان استنساخ نشده و از میان رفته است و این خود برهانِ قاطعی بر اهمّیت جُنگ ها است. امّا علاوه بر این محاسن، جُنگ های خطّی اشکالاتی هم دارند که حاصل سهو کاتبان آن است که لازم است اصلاح شوند تا محقّقین و پژوهشگرانی که به آن ها رجوع می کنند، دچار گمراهی نشوند. از جمله مواردی که ممکن است کاتب در آن دچار اشتباه شده باشد، می توان به انتساب اشعار اشاره کرد. چنانکه در جُنگ اسکندر میرزای تیموری نیز در چند مورد، اشعاری به غلط به نام شاعران دیگر آمده است که در این مقاله به آن پرداخته ایم. در مقاله حاضر، سعی کردیم که با مراجعه به کتب تذکره و دواوین شاعران، صحّت انتساب اشعار را در چهار بخش مورد بررسی قرار دهیم. 1) اشعاری که در جُنگ به نام دو نفر آمده است 2) دو مسمّطی که اجزای آن به نام یازده شاعر نقل شده است 3) اشعاری که سهواً با عبارت و ایضاً له به دیگران منسوب شده است 4) اشعاری که در منابع مختلف به نام شاعران دیگر آمده است. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند از برخی اشتباهات محقیقن، پیشگیری کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

225 - نقش روضه‌الشّهدای کاشفی در گسترش تحریفات تاریخ عاشورا
حمیدرضا جدیدی

10.30495/dk.2021.682096

روضه‌الشّهدای ملّا حسین واعظ کاشفی (د. 910ق) تصویرگر واقعة عاشورا با بیانی ادیبانه و جذّاب و یکی از اوّلین مقاتل فارسی و از تأثیرگذارترین آثار پیرامون واقعة کربلاست. این اثر پس از نگارش تا به امروز، به سبب گسترش اخبار مجعول و تحریف وقایع، مورد انتقاد جدّی قرار گرفته است چکیده کامل

روضه‌الشّهدای ملّا حسین واعظ کاشفی (د. 910ق) تصویرگر واقعة عاشورا با بیانی ادیبانه و جذّاب و یکی از اوّلین مقاتل فارسی و از تأثیرگذارترین آثار پیرامون واقعة کربلاست. این اثر پس از نگارش تا به امروز، به سبب گسترش اخبار مجعول و تحریف وقایع، مورد انتقاد جدّی قرار گرفته است، به شکلی که آن را از جملة مهمترین دلایل اشاعة اخبار دروغین و ضعیف تاریخی در مورد حادثة عاشورا دانسته‌اند. در این مقالة ادبی- تاریخی با بهره جویی از روش تحلیلی – توصیفی، پس از توضیحات مختصری پیرامون ویژگی‌های اجتماعی- فرهنگی پایانِ عصرتیموری و آثار و زندگانی کاشفی، ضمن بیان و نقد نظریات مختلف در مورد این اثر و نویسندة آن همچنین ذکر انواع تحریف در واقعة عاشورا، به دلایل ورود مجعولات و تحریفات تاریخی به این کتاب و علل اقبال عمومی به آن پرداخته شده و منابع مورد استفاده و شیوة روایت کاشفی مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های این پژوهش مبیّن این حقیقت است که مسائلی مانند ضعف منابع مورد استفادة کاشفی، شیوه‌های روایت داستانی و صوفیانة او؛ تکیه بر حافظة مؤلّف به دلیل اشتغال وی به امر وعظ و توجّه به انشاءپردازی به جای دقّت در نقل وقایع و قصد کاشفی به عنوان واعظی شیعی در ایجاد ارتباط عاطفی مردم روزگارش با اهل‌بیت (ع)، از مهمترین دلایل ورود تحریفات به این کتاب است. همچنین می‌توان گفت تیموریان خراسان فضایی ایجاد کردند که نتیجه‌اش پذیرش تشیّعی شد که بعدها صفویّه به تبلیغ و رسمیّت بخشی به آن همّت نمودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

226 - طرحواره‌های ناسازگار اولیه، باورهای غیرمنطقی در مورد رابطه و بی ثباتی ازدواج
فاطمه قره باغی هدی توکلی

هدف: متغیرهای شناختی از عوامل موثر در پیش بینی بی ثباتی ازدواج و احتمال طلاق هستند. این پژوهش به منظور بررسی نقش طرحواره های ناسازگار اولیه و باورهای غیرمنطقی در پیش بینی بی ثباتی ازدواج انجام گرفته است. روش: طرح این پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش عبارت بود چکیده کامل

هدف: متغیرهای شناختی از عوامل موثر در پیش بینی بی ثباتی ازدواج و احتمال طلاق هستند. این پژوهش به منظور بررسی نقش طرحواره های ناسازگار اولیه و باورهای غیرمنطقی در پیش بینی بی ثباتی ازدواج انجام گرفته است. روش: طرح این پژوهش از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش عبارت بود از زوجین مراجعه کننده به بهزیستی شهرستان سیروان که از میان آنها 200 نفر به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه طرحواره های ناسازگار اولیه یانگ - فرم کوتاه، مقیاس باورهای ارتباطی رومنس و دبورد و سیاهه بی ثباتی ازدواج ادواردز و جانسون بودند. برای تحلیل داده ها و بررسی فرضیه ها از رگرسیون ساده و چندگانه استفاده شد. یافته: نتایج نشان دادند که طرحواره های ناسازگار اولیه و باورهای غیرمنطقی در مورد رابطه به صورت جداگانه و همزمان پیش بینی کننده بی ثباتی ازدواج یا احتمال طلاق هستند. نتیجه گیری: با توجه به نقش مولفه های شناختی در پیش بینی بی ثباتی ازدواج می توان از این یافته در برنامه های آموزشی و پیشگیرانه برای کاهش احتمال طلاق و بهبود رابطه زوج ها استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

227 - مقایسه سطوح استراحتی اینترلوکین-6، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا و برخی مقادیر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی ورزشکار و غیرورزشکار
رضا شفیعی سورک محمد مشهدی

هدف مطالعه حاضر مقایسه سطوح استراحتی اینترلوکین-6، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا و برخی مقادیر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی ورزشکار و غیرورزشکار بود. انتخاب نمونه ها نیز به صورت هدفمند و در دسترس انجام شد، بر این اساس، تعداد 10 نفر غیرورزشکار و 10 نفر ورزشکار از رشته ه چکیده کامل

هدف مطالعه حاضر مقایسه سطوح استراحتی اینترلوکین-6، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا و برخی مقادیر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی ورزشکار و غیرورزشکار بود. انتخاب نمونه ها نیز به صورت هدفمند و در دسترس انجام شد، بر این اساس، تعداد 10 نفر غیرورزشکار و 10 نفر ورزشکار از رشته های مختلف انتخاب شدند. جهت اندازه گیری سیستم ایمنی، تعداد گلبول های سفید (لنفوسیت ها، مونوسیت ها، نوتروفیل ها) و جهت اندازه گیری شاخص های التهابی، سطوح اینترلوکین-6 و فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا در شرایط استراحت در سرم نمونه خونی سنجیده شد. برای اندازه گیری پارامترهای خونی از روش الایزا (ELISA) و کیت مخصوص استفاده شد. از آمار توصیفی برای تشریح و توصیف داده ها و از روش های آمار استنباطی برای بررسی یافته های پژوهش استفاده گردید. برای مقایسه متغیرهای پژوهش در دو گروه ورزشکار و غیرورزشکار از آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج نشان داد که در هیچ کدام از فاکتورهای اینترلوکین–6 (859/0p=)، فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا (539/0p=) و تعداد گلبول‌های سفید (942/0p=)، بین گروه ورزشکار و غیرورزشکار تفاوت معناداری وجود نداشت. به نظر می رسد در افراد ضایعه نخاعی پرداختن به ورزش، تهدیدی برای سیستم ایمنی این گروه نیست؛ هرچند برای بررسی تاثیر ورزش بر سیستم ایمنی افراد ضایعه نخاعی نیاز به مطالعات بیشتری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

228 - شبکه هوشمند برای مانیتورینک وضعیت بیمار سرطان سینه
محمد علی پورمینا جواد نوری پور محمد ناصرمقدسی بهبد قلمکاری

10.30495/jce.2022.692618

همواره نظارت بلادرنگ بر بیمار بسیار مورد اهمیت بوده است. دست‌یابی به این دانش که به‌صورت یکپارچه بتوان بر بافت آسیب‌دیده نظارت داشت، کار بسیار مهم می‌باشد. در روش‌های قبلی با استفاده از یک حسگر بر بافت موردنظر نظارت می شد. در این مقاله نه‌تنها با استفاده از یک حسگر بر ب چکیده کامل

همواره نظارت بلادرنگ بر بیمار بسیار مورد اهمیت بوده است. دست‌یابی به این دانش که به‌صورت یکپارچه بتوان بر بافت آسیب‌دیده نظارت داشت، کار بسیار مهم می‌باشد. در روش‌های قبلی با استفاده از یک حسگر بر بافت موردنظر نظارت می شد. در این مقاله نه‌تنها با استفاده از یک حسگر بر بافت نظارت می شود بلکه نظارت و ارزیابی تأثیر بافت‌های دیگر، بر بافت تومور مورد ارزیابی قرار می گیرد. شبکه هوشمند که در این مقاله مطرح شده است، به‌منظور نظارت بر وضعیت بیمار دارای تومور سینه طراحی شده است. ساختار شبکه هوشمند با توجه به نوع وزن مسیرهای ارتباطی بین گره‌ها و توانایی گره‌ها یک شبکه نیرومند برای ارزیابی وضعیت بیمار را به ما نشان می‌دهد. با تغییر وضعیت بیمار، گره‌ها و وزن مسیرهای ارتباطی تغییر می‌کند که این نشان می‌دهد که اطلاعات مهمی در شبکه وجود دارد و به متخصصان کمک می‌کند تا بتوانند بهتر وضعیت بیماری را موردبررسی قرار دهند. نظارت شبکه به این صورت می باشد که به صورت مداوم گره ارزیاب، گره تومور را ارزیابی می کند، با تغییر وضعیت گره تومور، وضعیت سایر گره ها و مسیرهای ارتباطی بین آن تغییر می کند، نتیجه تغییرات در شبکه به وسیله گره ارزیاب مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج شبیه‌سازی نشان می‌دهد که این شبکه از هوشمندی لازم برای ارزیابی وضعیت بیمار در شرایط نامطلوب را دارا می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

229 - استفاده از الگوریتم کلونی مورچگان و روش یادگیری زوجی جهت طبقه‌بندی حملات در سیستم های تشخیص نفوذ
محمد علی ندومی مجید سینا

سیستم‌های تشخیص نفوذ برای ایجاد امنیت در شبکه‌های کامپیوتری پیشنهاد شده‌اند تا در صورتی که نفوذگر از سایر تجهیزات امنیتی عبور کرد، بتواند آن را تشخیص داده و از پیش‌روی آن جلوگیری کند. یکی از مهمترین چالش های این سیستم ها، ابعاد بالای داده های آن می باشد. در این تحقیق بر چکیده کامل

سیستم‌های تشخیص نفوذ برای ایجاد امنیت در شبکه‌های کامپیوتری پیشنهاد شده‌اند تا در صورتی که نفوذگر از سایر تجهیزات امنیتی عبور کرد، بتواند آن را تشخیص داده و از پیش‌روی آن جلوگیری کند. یکی از مهمترین چالش های این سیستم ها، ابعاد بالای داده های آن می باشد. در این تحقیق برای کاهش ابعاد داده ای از یک الگوریتم ژنتیک ساده با طول رشته متغیر استفاده می کنیم. در مرحله بعد با توجه به ویژگی های انتخاب شده، یک مدل فراابتکاری جهت طبقه بندی داده ها، با استفاده از الگوریتم مورچه ها ارائه می دهیم. مدل طبقه بندی پیشنهادی سعی در تقسیم بندی داده ها به دو بخش نمونه های هنجیده و ناهنجیده دارد. جهت ارزیابی عملکرد روش پیشنهادی از پایگاه داده NSL-KDD که نسبت به سایر داده های تشخیص نفوذ از رکوردهای واقعی تری برخورد دار است، استفاده می کنیم. نتایج حاصل از آزمایشات، عملکرد بهتر روش پیشنهادی را در مقایسه با سایر روش های موجود نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

230 - تأثیر مدل تیپ شناسی شخصیتی فریدمن و روزنمن بر میزان تشخیص و وصول مالیات
سلیمان شهریارپور بهاره بنی طالبی دهکردی

10.30486/fbra.2021.1940362.1031

تیپ شناسی شخصیتی از موضوعات بحث برانگیز روانشناسی است که بر اساس آن می توان نقشی فرد در محیط کار را شناسایی و افراد را منطبق با ویژگی های شخصیتی شان به کار گماشت. امروزه، عدم توجه به این مسئله، چالش هایی در سازمانها ایجاد نموده است. در این پژوهش، به کمک مدل تیپ شناسی فر چکیده کامل

تیپ شناسی شخصیتی از موضوعات بحث برانگیز روانشناسی است که بر اساس آن می توان نقشی فرد در محیط کار را شناسایی و افراد را منطبق با ویژگی های شخصیتی شان به کار گماشت. امروزه، عدم توجه به این مسئله، چالش هایی در سازمانها ایجاد نموده است. در این پژوهش، به کمک مدل تیپ شناسی فریدمن و روزنمن تلاش گردید تاثیر 4 نوع تیپ های شخصیتی A، B، C و D ماموران مالیاتی بر شناسایی و وصول مالیات در سال 1399 مورد بررسی قرار گیرد. برای این منظور داده های مورد نیاز از طریق 5 دسته پرسشنامه تکمیل شده به وسیله کلیه ماموران مالیاتی اداره کل امور مالیاتی استان چهارمحال و بختیاری که 250 نفر بودند، جمع آوری و در نهایت داده های مربوط به نمونه 115 نفری با استفاده از مدل لنیس و ریچاردسون ( 2011) و استیجورس و نیسکانن (2011)، تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بین نوع تیپ شخصیتی ماموران مالیاتی و تشخیص و وصول مالیات ارتباط معنادار وجود دارد. بر اساس یافته های پژوهش، با توجه به اینکه تصمیم‌گیری درباره انتخاب شغل و حرفه، یکی از مهمترین و سرنوشت‌سازترین موضوعات در زندگی هر فرد به حساب می‌آید و از آنجا که هر فرد تیپ شخصیتی منحصر بفرد دارد، لذا برای آشنایی با ابعاد مختلف وجود آدمی و حفظ و تامین بهداشت روانی در افراد و در نهایت تحقق بهینه اهداف سازمانی، در نظر گرفتن تیپ شخصیتی پرسنل امری لا‌زم و ضروری است که باید توسط مدیران مورد توجه ویژه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

231 - استفاده از ژنتیک الگوریتم و رگرسیون خطی چندگانه برای پیشگویی فعالیت پذیرنده های 4 دوپامین، مشتقات آلوکسی فنیل مورفولینها
سمیرا معصومی الادزگه هانیه غفاری ججین اسلام پوربشیر

در این تحقیق، با استفاده از توصیف کننده های ساختاری و روش رگرسیون خطی چندگانه، مطالعات ارتباط کمی ساختار- فعالیت برای پیش بینی فعالیت دارویی پذیرنده های 4 دوپامین، مشتقات آلکوکسی فنیل مورفولینها انجام گرفته است. توصیف کننده های مناسب با استفاده از روش الگوریتم ژنتیک انت چکیده کامل

در این تحقیق، با استفاده از توصیف کننده های ساختاری و روش رگرسیون خطی چندگانه، مطالعات ارتباط کمی ساختار- فعالیت برای پیش بینی فعالیت دارویی پذیرنده های 4 دوپامین، مشتقات آلکوکسی فنیل مورفولینها انجام گرفته است. توصیف کننده های مناسب با استفاده از روش الگوریتم ژنتیک انتخاب شدند. سپس یک مدل ساده، قوی، با ضریب همبستگی بالا ساخته شد. نتایج نشان میدهد که تکنیک های خطی مانند رگرسیون خطی چندگانه که با یک روش انتخاب متغیر مناسب کوپل شده باشد، قادراست مدلهای مناسبی برای پیش بینی فعالیت دارویی ترکیبات ارائه دهد. مقادیر ضریب همبستگی (2R) و ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) برای سری آموزش به ترتیب برابر 729/0 و 285/0 و برای سری تست به ترتیب برابر 820/0 و 237/0 بدست آمد. مدل ارائه شده پارامترهای آماری بالایی را نشان داد که میتواند جهت پیش بینی فعالیت دارویی ترکیبات مشابه مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

232 - بررسی مورفولوژی و اندازه نانوذرات سیلیس سنتز شده با اسیدهای مختلف و بهینه‌سازی شرایط سنتز در محیط با pH کمتر از 2
اکبر الصاق مهدی طاهرنژاد

در این تحقیق، نانوساختارهای سیلیسی با استفاده از روش سل- ژل سنتز و شناسایی شدند. واکنش در حضور اسیدهای مختلف، انجام شد و مورفولوژی و اندازه ذرات مورد بررسی قرار گرفت. سپس pH محیط به شدت اسیدی شد و محیط به pH کمتر از 2 رسید و ساختارها مجددا سنتز شدند و مورفولوژی آنها مور چکیده کامل

در این تحقیق، نانوساختارهای سیلیسی با استفاده از روش سل- ژل سنتز و شناسایی شدند. واکنش در حضور اسیدهای مختلف، انجام شد و مورفولوژی و اندازه ذرات مورد بررسی قرار گرفت. سپس pH محیط به شدت اسیدی شد و محیط به pH کمتر از 2 رسید و ساختارها مجددا سنتز شدند و مورفولوژی آنها مورد بررسی قرار گرفت. آنگاه به منظور بهینه سازی شرایط سنتز و بهبود مورفولوژی و اندازه ذرات، اصلاح کننده های ساختاری مانند نیترات لانتان 6 آبه به محیط اسیدی اضافه شد و سنتز و شناسایی تکرار شد. در این شرایط، مورفولوژی ذرات بهبود یافت و اندازه ذرات نیز کاهش قابل ملاحظه ای یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

233 - تهیه فیلم نازک اکسید روی با روش کندوپاش پلاسمایی و مطالعه تغییرات خواص الکتریکی، ساختاری و مورفولوژی آن با دوزهای مختلف تابش گاما
سارا نوبخت ربابه طالب‌زاده صمد سبحانیان حمید نقش‌آرا محمد کوهی

فیلم‌های نازک نانوساختاری اکسید روی با ضخامت حدود nm ۱۵۰ با روش اسپاترینگ پلاسمایی برای سه دمای مختلف زیرلایه استیلی و درصدهای مختلف ترکیب اکسیژن و گاز کاری آرگون تهیه گردیده و نمونه‌های مختلف تحت تابش پرتوهای گاما Co60 قرار داده شدند. تغییرات در طیف پراش پرتو اشعه X (X چکیده کامل

فیلم‌های نازک نانوساختاری اکسید روی با ضخامت حدود nm ۱۵۰ با روش اسپاترینگ پلاسمایی برای سه دمای مختلف زیرلایه استیلی و درصدهای مختلف ترکیب اکسیژن و گاز کاری آرگون تهیه گردیده و نمونه‌های مختلف تحت تابش پرتوهای گاما Co60 قرار داده شدند. تغییرات در طیف پراش پرتو اشعه X (XRD)، مقاومت ویژه و به تبع آن هدایت الکتریکی و مورفولوژی سطح برای دوزهای مختلف پرتو گاما از Gy ۵۰ تا Gy ۲۰۰۰ بررسی و مورد تحقیق قرار گرفته‌اند. با اینکه وابستگی خصوصیات الکتریکی و مورفولوژی فیلم‌های نازک با میزان دوز تابشی گاما، درصد ترکیب‌های گاز کاری و دماهای زیرلایه بسیار پیچیده است با این حال برای بعضی از دوزهای گاما تغییرات در فاز ساختاری، مقاومت ویژه و اندازه نانودانه‌های نشانده شده روی زیرلایه استیل به وضوح قابل ملاحظه هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

234 - سنتز، ارزیابی مورفولوژیکی و خواص نوری نانوذرات فریت‌های روی، منگنز-روی و کبالت-روی
عبدالمجید بایندری مقدم سید علی هاشمی‌زاده نفیسه گودرزی

فریت‌های روی ZnFe2O4، منگنز-روی Mn0.5Zn0.5Fe2O4 و کبالت- روی Co0.5Zn0.5Fe2O4 از انواع فریت‌ها با ساختار اسپینل و از جمله مواد نرم مغناطیس هستند. در این پژوهش، هر سه نوع فریت مورد نظر به روش هم‌رسوبی از نمک‌های روی، منگنز، کبالت و آهن در محیط آبی و بدون دخالت حلال‌های ار چکیده کامل

فریت‌های روی ZnFe2O4، منگنز-روی Mn0.5Zn0.5Fe2O4 و کبالت- روی Co0.5Zn0.5Fe2O4 از انواع فریت‌ها با ساختار اسپینل و از جمله مواد نرم مغناطیس هستند. در این پژوهش، هر سه نوع فریت مورد نظر به روش هم‌رسوبی از نمک‌های روی، منگنز، کبالت و آهن در محیط آبی و بدون دخالت حلال‌های ارگانیک سنتز شد. ساختار بلوری با استفاده از پراش پرتو ایکس (XRD) و مورفولوژی نانوذرات با میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مطالعه شد. مشخصه‌یابی نمونه‌های سنتز شده توسط پراش پرتو ایکس، در مقیاس θ2، در محدوده 20 تا 60 درجه و با تاباندن (CuKα) با طول موج Å 54056/1 ساختار مکعبی اسپینلی با گروه فضایی Fd3m را برای نمونه‌های سنتز شده نشان می‌دهد. اندازه بلورک ها با رابطه دبای- شرر حدود nm 33 محاسبه شد. بر اساس مطالعات وسیع میکروسکوپ الکترونی انجام شده، میانگین اندازه قطر ذرات برای ZnFe2O4 در حدود nm 86/71، برای نانوذرات Co0.5Zn0.5Fe2O4 حدود nm 77/69 و برای نانوذرات Mn0.5Zn0.5Fe2O4 در حدود nm 49/68 برآورد شد. لذا محاسبه اندازه بلورک‌ها و میانگین قطر ذرات برای هر سه نمونه نانوذرات فریت سنتز شده در این کار کمتر از nm 100 هستند. همچنین برای بررسی جذب امواج فرابنفش- مرئی (UV-Vis) و محاسبه گاف انرژی، طیف فرابنفش- مرئی انعکاسی نانوذرات سنتز شده، تهیه شد. خواص مغناطیسی نانوذرات، با رسم منحنی هیسترزیس نمونه‌ها توسط دستگاه مغناطومتر نمونه لرزشی (VSM) بررسی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

235 - سنتز و شناسایی نانومیله‌های کبالت فریت دوپ شده با مس و بررسی عملکرد فوتوکاتالیزگری آن برای حذف رنگ‌های آبی متیلن و نارنجی متیل از آب
فاطمه گنجعلی محبوبه ربانی

در این پژوهش، برای اولین بار نانومیله‌های Cu/CoFe2O4 با نسبت Cu:Co 8/0 :2/0 به روش ساده هم‌رسوبی در حضور پلی وینیل الکل سنتز شد و خواص مختلف آن مانند مورفولوژی، ساختار، خواص مغناطیسی، خواص نوری، فعالیت‌های جذب و فوتوکاتالیزگری برای حذف رنگ‌های آبی متیلن و نارنجی متیل از چکیده کامل

در این پژوهش، برای اولین بار نانومیله‌های Cu/CoFe2O4 با نسبت Cu:Co 8/0 :2/0 به روش ساده هم‌رسوبی در حضور پلی وینیل الکل سنتز شد و خواص مختلف آن مانند مورفولوژی، ساختار، خواص مغناطیسی، خواص نوری، فعالیت‌های جذب و فوتوکاتالیزگری برای حذف رنگ‌های آبی متیلن و نارنجی متیل از آب و فعالیت ضدباکتریایی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور از تکنیک‌های مختلفی نظیر طیف‌بینی مادون قرمز تبدیل فوریه، پراش پرتو ایکس، میکروسکوپ الکترون روبشی، طیف‌بینی پراکندگی انرژی، طیف‌بینی بازتابی نفوذی پرتو فرابنفش، طیف‌بینی مرئی- فرابنفش و مغناطیس‌سنج نمونه ارتعاشی استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که روش ساده هم‌رسوبی منجر به تشکیل مورفولوژی نانومیله‌ای Cu/CoFe2O4 با اشباع مغناطیسی مناسب شده است. نتایج حاکی از آن بود که نانومیله‌های مغناطیسی راندمان فوتوتخریب بالاتری را برای آبی متیلن نسبت به نارنجی متیل نشان می‌دهد. میزان جذب برای آبی متیلن: 36/28 % و میزان تخریب تحت نور لامپ LED: 14/75 % بود. به منظور بررسی خاصیت ضدباکتریایی تماسی نانوذرات پوشش‌دهی شده روی کاغذ صافی در برابر باکتری E.coli از روش اصلاح شده Kirby-Bauer استفاده شد. نتایج تست ضدباکتریایی پس از 24 ساعت انکوباسیون برای نانومیله‌ها منطقه مهار حدود mm 9 را نشان می‌دهد. با توجه به روش سنتز آسان هم‌رسوبی برای تولید نانومیله‌های Cu/CoFe2O4 این روش می‌تواند نماینده مناسبی برای تولید نانومواد مغناطیسی برای حذف آلاینده‌های آلی از آب باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

236 - سنتز نانوذرات هیدروکسی‌آپاتیت به روش فعال‌سازی مکانیکی و بررسی ویژگی‌های آن
صدیقه جوقه‌دوست محمدرضا اکبرپور

بیوسرامیک‌های کلسیم فسفاتی به ویژه هیدروکسی‌آپاتیت (HA) بخش اصلی مینرالی دندان و استخوان است که زیست‌سازگاری عالی با بافت سخت دارد. در این تحقیق، نانوساختارهای سرامیکی هیدروکسی‌آپاتیت با استفاده از فرآیند فعال‌سازی مکانیکی بوسیله ترکیبات حاوی کلسیم و فسفر سنتز شدند. برر چکیده کامل

بیوسرامیک‌های کلسیم فسفاتی به ویژه هیدروکسی‌آپاتیت (HA) بخش اصلی مینرالی دندان و استخوان است که زیست‌سازگاری عالی با بافت سخت دارد. در این تحقیق، نانوساختارهای سرامیکی هیدروکسی‌آپاتیت با استفاده از فرآیند فعال‌سازی مکانیکی بوسیله ترکیبات حاوی کلسیم و فسفر سنتز شدند. بررسی فازی، ساختاری، اندازه ذرات و مورفولوژی پودر HA حاصل، به ترتیب به‌وسیله آنالیز پراش پرتو ایکس (XRD)، طیف‌سنجی مادون قرمز فوریه (FTIR)، دستگاه زتاسایز (Zetasizer) و میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج XRD تشکیل فاز هیدروکسی‌آپاتیت را تایید می‌نماید که حضور بنیان‌های اصلی HA نیز توسط FTIR تایید شده است. وجود دو پیک توزیع اندازه ذرات در تصویر Zetasizer نشان می‌دهد که مقداری از پودر آگلومره شده است که این مساله در تصاویر SEM نیز به خوبی قابل مشاهده است. نتایج نشان داده که حداقل زمان لازم برای تشکیل فاز هیدروکسی‌آپاتیت برابر با 20 ساعت است که در این صورت متوسط اندازه ذرات HA برابر با nm 157 و اندازه بلورک‌ها برابر با nm 27 می‌باشد. در اثر افزایش زمان آسیاب، اندازه بلورک‌ها به nm 24 و درجه بلوریت از 4/98% به 6/33% کاهش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

237 - سنتز، مشخصه‌یابی و بررسی مورفولوژیکی پوشش نانوکامپوزیتی فلوئورآپاتیت/تیتانیا مورد استفاده در ایمپلنت‌های پایه تیتانیومی
نسرین ساسانی جلیل وحدتی خاکی سید مجتبی زبرجد حیدر خدیوی آیسک

در تحقیق حاضر، نانوکامپوزیت فلوئورآپاتیت/تیتانیا با استفاده از روش سل-ژل سنتز شده است. در سنتز این کامپوزیت از تری‌اتیل فسفات، نیترات کلسیم چهار آبه، فلوئورید آمونیوم و تیتانیوم ایزوپروکساید به عنوان پیش ماده استفاده شد. همچنین آمونیوم هیدروکسایدبه عنوان کاتالیست بازی ب چکیده کامل

در تحقیق حاضر، نانوکامپوزیت فلوئورآپاتیت/تیتانیا با استفاده از روش سل-ژل سنتز شده است. در سنتز این کامپوزیت از تری‌اتیل فسفات، نیترات کلسیم چهار آبه، فلوئورید آمونیوم و تیتانیوم ایزوپروکساید به عنوان پیش ماده استفاده شد. همچنین آمونیوم هیدروکسایدبه عنوان کاتالیست بازی برای افزایش pH سل‌ها مورد استفاده قرار گرفت. برای مشخصه‌یابی شیمیایی و ساختاری از پودر و برای بررسی مورفولوژیکی از پوشش نانوکامپوزیت بر روی زیرلایه Ti-6Al-4V استفاده شد. مشخصه‌یابی شیمیایی با استفاده از آنالیز های XRD و FTIR انجام شد. رفتار فوتوکاتالیستی کامپوزیت فلوئورآپاتیت/تیتانیا با استفاده از آنالیز جذب UV مورد بررسی قرار گرفت. همچنین بررسی زیست‌سازگاری کامپوزیت توسط آزمایش‌های غوطه‌وری در محلول شبیه‌سازی شده با بدن و اندازه‌گیری پتانسیل زتا مورد ارزیابی قرار گرفت. مورفولوژی پوشش‌های کامپوزیتی با درصدهای مختلف از فاز تیتانیا با استفاده از تصاویر میکروسکوپی بررسی و مقایسه شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که کامپوزیت سنتز شده با روش سل-ژل دارای خلوص بالا و زیست‌سازگاری قابل قبولی بوده و رفتار فوتوکاتالیستی از خود نشان می‌دهد. همچنین نتایج بررسی میکروسکوپی نشان دهنده تغییرات مورفولوژی پوشش کامپوزیتی با تغییرات درصد فاز تیتانیا می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

238 - بررسی خواص و مورفولوژی پوشش‌ نانولایه طلا ایجاد شده بر روی صفحات دوقطبی در پیل سوختی به روش اسپاترینگ
محمدتقی بهرامی‌پور سید محمود ربیعی مجتبی جعفریان

در این پژوهش، بررسی خواص و مورفولوژی پوشش‌ نانولایه طلا ایجاد شده بر روی صفحات دوقطبی در پیل سوختی با استفاده از روش اسپاترینگ انجام شد. بررسی مورفولوژی و ریزساختار سطحی نمونه‌ها به ترتیب با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) صورت گرف چکیده کامل

در این پژوهش، بررسی خواص و مورفولوژی پوشش‌ نانولایه طلا ایجاد شده بر روی صفحات دوقطبی در پیل سوختی با استفاده از روش اسپاترینگ انجام شد. بررسی مورفولوژی و ریزساختار سطحی نمونه‌ها به ترتیب با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM) صورت گرفت. همچنین به منظور ارزیابی میزان هدایت الکتریکی نمونه‌های پوشش داده شده، مقاومت الکتریکی آنها اندازه‌گیری شد. نتایج حاصل از میکروسکوپ الکترونی روبشی حاکی از تشکیل نانولایه طلا با موفولوژی مناسب و هموار بر روی سطح می‌باشد. همچنین با استناد به نتایج تست مقاومت الکتریکی، مقاومت نمونه‌های پوشش داده شده با لایه‌ای به ضخامت nm 20 از طلا در حدود نصف مقاومت نمونه بدون پوشش بوده و این مساله نشان دهنده افزایش چشمگیری در هدایت الکتریکی نمونه‌های پوشش داده شده می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

239 - شگردهای تمثیل سازی در رمان رودخانه واژگون اثر ژان کلود مورلوا
سمیه آورند

تمثیل یکی از پرکاربردترین ابزارهایی است که از دیرباز برای تعلیم و تربیت مورد استفاده قرار می‌گرفته است. خداوند در کتاب‌های آسمانی‌اش، پیامبران در وعظ و رهنمون‌سازی و مربیان و معلمان در انتقال مفاهیم و آموزش تمثیل را به کار برده و می‌برند تا با شیوه‌های غیرمستقیم و تاثیر چکیده کامل

تمثیل یکی از پرکاربردترین ابزارهایی است که از دیرباز برای تعلیم و تربیت مورد استفاده قرار می‌گرفته است. خداوند در کتاب‌های آسمانی‌اش، پیامبران در وعظ و رهنمون‌سازی و مربیان و معلمان در انتقال مفاهیم و آموزش تمثیل را به کار برده و می‌برند تا با شیوه‌های غیرمستقیم و تاثیرگذار با مخاطبانشان ارتباط گیرند.در پژوهش حاضر سعی بر آن بوده تا ابتدا به کشف تمثیل‌های به کار رفته در رمان نوجوان رودخانه واژگون اثر ژان کلود مورلوا پرداخته شود؛ سپس ساختار، روش و تکنیک‌های تمثیل‌سازی در آن مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله ضمن معرفی تمثیل روایی- تربیتی این نتایج به دست آمد که مورلوا از چهار شیوه برای تمثیل سازی بهره برده است. از جمله: هم ساختی، برجسته سازی زبان و ابهام در سخن، درگیر کردن حواس پنجگانه در تثبیت وقایع ضمیر ناخودآگاه، بهرمندی از شخصیت‌های اسطوره‌ای و کهن الگوها. تمثیل‌های به کار رفته در رمان رودخانه واژگون، بسیار عمیق و تأویل پذیرند تا جایی که ذهن انسان در برابرشان سلاح هوشیاری‌اش را زمین می‌گذارد و با فعال شدن ضمیر ناخودآگاه، تمثیل را درک می‌کند؛ همین مسئله باعث می‌شود تا مخاطب نوجوان با خواندن آن همذات پنداری بیشتری با شخصیت اصلی داستان داشته باشد و علاوه بر تلذذ، آن را الگوی خود قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

240 - گشودن راز و رمز در لغت موران
عبدالرضا جمال زاده

سیری در تألیفات و آثار شیخ شهاب‌الدین سهروردی معروف به شیخ اشراق جامعیت او را در دو حکمت استدلالی و کشفی و ذوقی نمایان می‌سازد، هم‌چنین تنوع و برخورداری آثارش را از تحرک و پویایی آشکار می‌کند، آثار سهروردی به سبک‌های متفاوت مشایی، عرفانی و اشراقی نوشته شده است. رسائل رم چکیده کامل

سیری در تألیفات و آثار شیخ شهاب‌الدین سهروردی معروف به شیخ اشراق جامعیت او را در دو حکمت استدلالی و کشفی و ذوقی نمایان می‌سازد، هم‌چنین تنوع و برخورداری آثارش را از تحرک و پویایی آشکار می‌کند، آثار سهروردی به سبک‌های متفاوت مشایی، عرفانی و اشراقی نوشته شده است. رسائل رمزی او دسته مهم و ارزش‌مندی از تألیفاتش است که راه سالکان و موانع آن‌ها و اهداف سالکان را مشخص می‌سازد رسائلی مانند عقل سرخی، آواز بر جبرئیل، الغربة الغربیة، مونس العشاق و رسائل متعدد دیگر از جمله: لغت موران که در این مقال در صدر شرح و بسط آن هستیم او این رساله را با زبانی بسیار شیرین و نمادین و تلفیقی از استعارات و رموز زرتشتی، هرمسی و اسلامی نوشت و سفر روح به سوی خدا و اتحاد با او و شوق فطری انسان‌ها را برای کسب معرفت بیان می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

241 - «بررسی تأثیر حکومت های مغول و تیموری برگسترده شدن اندیشه های عرفانی»
مهدی محقق آرزو لاریجانی

ادبیات، زاییده ی فکر و اندیشه ی شاعرانی ونویسندگان است که درقالب نظم و نثر تبلور پیدا می کند. آنچه که فکر و اندیشه ی آدمی را جهت دار می کند وبه آن انگیزه و هدف می دهد تا به موضوعی بیندیشد، اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه است، زیرا فرد از جامعه جدا نیست، سختی ها و را چکیده کامل

ادبیات، زاییده ی فکر و اندیشه ی شاعرانی ونویسندگان است که درقالب نظم و نثر تبلور پیدا می کند. آنچه که فکر و اندیشه ی آدمی را جهت دار می کند وبه آن انگیزه و هدف می دهد تا به موضوعی بیندیشد، اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه است، زیرا فرد از جامعه جدا نیست، سختی ها و راحتی ها و فرهنگ حاکم بردوران در اهمیت دادن یا بی توجهی به امری، نیازها و شادی ها را مشخص می کند. ادیب و شاعر نیز متأثر از چنین اوضاعی، فکر خود را هدایت می کند. دوره ی مغول و تیموری از دوره های بسیارمؤثر درشکل گیری موضوعات ادبی این دوره است. اوضاع داخلی حاکم برجامعه، فرهنگ مغول و آزادی دینی و اعتقادات خرافه پرستی مغولان، زمینه های مساعدی را برای گستردگی اندیشه های عرفانی فراهم آورد. دراین مقاله سعی شده است با مطالعه و بررسی تاریخ دوره ی مغول، عوامل اصلی در توسعه ی تصوف و عرفان استخراج گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

242 - تأثیر روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل عملکرد بر کیفیت زندگی و عزت‌نفس زنان روسپی: پژوهش مورد منفرد
پروین میرعنایت محمدرضا عابدی راضیه ایزدی

هدف از انجام این پژوهش تعیین تأثیر روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل عملکرد (FAP) بر کیفیت زندگی و عزت‌نفس زنان روسپی بود. در این مطالعه از روش پژوهشی مورد منفرد A-B استفاده شد. پس از سه جلسه خط پایه، مداخله آغاز و ۱۶ جلسه ۴۵ دقیقه‌ای روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل عملکرد دو بار د چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش تعیین تأثیر روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل عملکرد (FAP) بر کیفیت زندگی و عزت‌نفس زنان روسپی بود. در این مطالعه از روش پژوهشی مورد منفرد A-B استفاده شد. پس از سه جلسه خط پایه، مداخله آغاز و ۱۶ جلسه ۴۵ دقیقه‌ای روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل عملکرد دو بار در هفته برای شرکت‌کنندگان اجرا شد. دو هفته پس از مداخله، آزمودنی‌ها در دو جلسه به فاصله ۱۵ روز تحت آزمون پیگیری قرار گرفتند. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان روسپی شهر اصفهان در سال ۹۵ -۱۳۹۴ تشکیل می‌دهند که از میان آنها دو نفر شامل یک زن ۲۷ ساله مطلقه و یک زن ۲۷ ساله متأهل به‌عنوان نمونه با روش هدفمند انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه کیفیت زندگی ۳۶SF- (ویر و شربون، ۱۹۹۲) و پرسشنامه عزت‌نفس کوپر اسمیت (کوپر اسمیت، ۱۹۶۷) استفاده شد. یافته‌های این پژوهش بر اساس تحلیل دیداری و شاخص‌های آمار توصیفی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و نتایج بر اساس بررسی میانه، میانگین، روند و PND نشان داد که مداخله مورد نظر بر افزایش کیفیت زندگی هر دو آزمودنی و افزایش عزت‌نفس آزمودنی دوم مؤثر بوده است. با توجه به پایین بودن کیفیت زندگی و عزت‌نفس زنان روسپی می‌توان از روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل عملکرد به‌منظور افزایش کیفیت زندگی و عزت‌نفس این افراد بهره گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

243 - تبیین سطح مغفول برنامه درسی تجربه‌شده درس روش‌ها و فنون تدریس
فائزه ناطقی یحیی معروفی شهریار حیدری

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی و تبیین سطح مغفول برنامه درسی تجربه شده (ادراکات و انتظارات) در درس روش‌ها و فنون تدریس و شناسایی عوامل مؤثر در شکل‌گیری این ادراکات و انتظارات در بین دانشجو معلمان پردیس شهید مدرس دانشگاه فرهنگیان سنندج است. در این پژوهش که با رویکرد آمیخ چکیده کامل

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی و تبیین سطح مغفول برنامه درسی تجربه شده (ادراکات و انتظارات) در درس روش‌ها و فنون تدریس و شناسایی عوامل مؤثر در شکل‌گیری این ادراکات و انتظارات در بین دانشجو معلمان پردیس شهید مدرس دانشگاه فرهنگیان سنندج است. در این پژوهش که با رویکرد آمیخته (کمی-کیفی) انجام شده، از روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی در بخش کمی و از روش پدیدارشناسی برای بخش کیفی استفاده شده است. جامعة آماری پژوهش را تمامی دانشجو معلمان دبیری که درس روش‌ها و فنون تدریس را در نیمسال اول سال تحصیلی 95-94 پیش ثبت‌نام کرده بودند، تشکیل داده است (101 نفر). روش نمونه‌گیری در بخش کمی روش تمام شماری و در بخش کیفی هدفمند بوده است. برای جمع‌آوری اطلاعات در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته و در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختم‌اند استفاده شده است. روایی محتوایی ابزار بر اساس نظرات اساتید متخصص مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ 89/. برآورد شد. اطلاعات جمع‌آوری شده در بخش کمی بر اساس شاخص‌های آمار توصیفی و در نرم‌افزار spss16و در بخش کیفی بر اساس روش تحلیل تفسیری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. یافته‌ها حاکی از آن است که دانشجو معلمان این درس را (78 درصد) جذاب، (77 درصد) نیازمند تلاش و (70 درصد) دشوار می‌دانند. بر اساس یافته‌های بخش کیفی سه مضمون اصلی شامل عوامل فردی، عوامل آموزشی و عوامل اجتماعی و بیرونی به‌عنوان عوامل مؤثر در شکل‌گیری ادراکات و انتظارات دانشجو معلمان نسبت به درس روش‌ها و فنون تدریس شناسایی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

244 - بررسی کیفی اصول حاکم بر طراحی آموزشی مبتنی بر نظریة انعطاف‌پذیری شناختی در ترکیب با راهبردهای داربست‌سازی
عباس تقی زاده جواد حاتمی مریم قاسمی

10.30486/jsre.2018.545163

ارائه موضوعات پیچیده از طریق رویکردهای آموزش خطی با مشکلاتی همراه است زیرا هر چه حوزه محتوایی پیچیده‌تر می‌شود، از ساختار و تجانس کمتر و نیز به همپوشانی بیشتر با سایر حوزه‌های دانش دچار می‌گردد. بدین منظور، اسپیرو و همکاران مدعی‌اند محیط‌های آموزشی طراحی شده بایستی بر پ چکیده کامل

ارائه موضوعات پیچیده از طریق رویکردهای آموزش خطی با مشکلاتی همراه است زیرا هر چه حوزه محتوایی پیچیده‌تر می‌شود، از ساختار و تجانس کمتر و نیز به همپوشانی بیشتر با سایر حوزه‌های دانش دچار می‌گردد. بدین منظور، اسپیرو و همکاران مدعی‌اند محیط‌های آموزشی طراحی شده بایستی بر پیچیدگی جهان واقعی و ساختارنایافتگی بسیاری از حوزه‌های دانش تأکید کند. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی کیفی اصول حاکم بر طراحی آموزشی مبتنی بر نظریه انعطاف‌پذیری شناختی در ترکیب با راهبردهای داربست‌سازی در محیط‌های یادگیری مبتنی بر رایانه، انجام شد. روش تحقیق، تحلیل محتوای کیفی (استقرایی) بود. جامعة آماری پژوهش، شامل کلیة منابع و مقالات نمایه شده در پایگاه‌های اطلاعاتی (84 منبع) در بازه زمانی 2015-1991 مرتبط با نظریه‌های انعطاف‌پذیری شناختی و داربست‌سازی بود. نمونه‌برداری از این منابع با روش نمونه‌گیری هدفمند انجام گرفت و درنهایت الگوی طراحی آموزشی پیشنهادی مبتنی بر نظریه انعطاف‌پذیری شناختی مبتنی بر 9 اصل در ترکیب با راهبردهای داربست‌سازی ارائه گردید. ازآنجایی‌که نظریه انعطاف‌پذیری شناختی عموماً برای کسب دانش پیشرفته ارائه شده است، لذا از الگوی فوق می‌توان برای طراحی آموزش‌ها برای فراگیران در سطوح تحصیلی متوسطه به بالا استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

245 - دانش مورد نیاز آموزگاران ریاضی برای تدریس مجازی پایۀ سوم ابتدایی
صدیقه نصرتی فرشته افکاری احسان اکرادی

10.30486/jsre.2022.1938417.1964

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی دانش مورد نیاز آموزگاران ریاضی برای تدریس مجازی پایۀ سوم ابتدایی (مورد مطالعه: آموزگاران منطقۀ یک) بود. روش پژوهش توصیفی – پیمایشی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعۀ مورد مطالعه، آموزگاران پایۀ سوم ابتدایی در درس ریاضی منطقۀ یک شهر تهران ( چکیده کامل

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی دانش مورد نیاز آموزگاران ریاضی برای تدریس مجازی پایۀ سوم ابتدایی (مورد مطالعه: آموزگاران منطقۀ یک) بود. روش پژوهش توصیفی – پیمایشی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعۀ مورد مطالعه، آموزگاران پایۀ سوم ابتدایی در درس ریاضی منطقۀ یک شهر تهران (غیردولتی و دولتی) 190 نفر بودند. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی و بر اساس جدول مورگان، نمونۀ آماری این پژوهش 124 نفر تعیین گردید. برای سنجش متغیرها از پرسشنامۀ محقق‌ساخته با در نظر گرفتن شاخص‌های روش تدریس با 5 گویه، تعامل و ارتباط با 5 گویه، فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات استفاده شد. برای بررسی روایی صوری، پرسشنامه در اختیار استادان دانشگاه و سایر خبرگان در دسترس قرار گرفت .در مرحلۀ دوم از بررسی روایی، برای ارزیابی روایی محتوایی از نظر متخصصان در مورد میزان هماهنگی محتوای ابزار اندازه‌گیری با هدف پژوهش، استفاده گردید. پس از ارزیابی روایی، برای بررسی پایایی پرسشنامه از روش همسانی درونی (روش آلفای کرونباخ) استفاده شد. برای تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها، از آمار استنباطی شامل آزمون تی تک گروهی و آزمون‌های خی 2 و فریدمن و نرم‌افزار spss 24 استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد میانگین واقعی تمام متغیرهای پژوهش از مقدار میانگین مفروض (3) بالاتر بود و این بدین معناست که همۀ متغیرهای این پژوهش در جامعۀ مورد بررسی، مورد اتفاق نظر آموزگارانند. از این میان شیوه‌های ارزشیابی بالاترین میانگین را داشته (مهم‌تر است) و بعد از آن به ترتیب نحوۀ تعامل و ارتباط با دانش‌آموزان، فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات و شیوه‌های تدریس در اولویت آموزگارانند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

246 - ارزیابی حساسیت اراضی منطقه جازموریان به بیابان‌زایی
مجتبی سلیمانی ساردو علی طویلی عباس علی پور سید مصطفی هاشمی

بیابان‌زایی پدیده‌ای است که براثر فرایندهای اقلیمی و فعالیت‌های بشری در مناطق خشک و نیمه‌خشک رخ‌داده و سبب کاهش توان تولیدی اکوسیستم و زوال پتانسیل اراضی می‌گردد. در این پژوهش، پتانسیل بیابان‌زایی حوزه آبخیز جازموریان با استفاده از مدل حساسیت تخریب اراضی (ESAs) مورد ارز چکیده کامل

بیابان‌زایی پدیده‌ای است که براثر فرایندهای اقلیمی و فعالیت‌های بشری در مناطق خشک و نیمه‌خشک رخ‌داده و سبب کاهش توان تولیدی اکوسیستم و زوال پتانسیل اراضی می‌گردد. در این پژوهش، پتانسیل بیابان‌زایی حوزه آبخیز جازموریان با استفاده از مدل حساسیت تخریب اراضی (ESAs) مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری با استفاده از روش طبقه‌بندی بیشترین شباهت از تصاویر چند طیفی سنجنده OLI ماهواره لندست 8 (سال 2015) استخراج گردید. سپس در هر واحد کاری، شاخص‌های مربوط به هر یک از معیارهای اقلیم، خاک، پوشش گیاهی و مدیریت بر اساس روش‌شناسی مدل و نظر کارشناسی ارزش‌گذاری شد و از میانگین هندسی شاخص‌های مربوط به هر یک از معیارها، وضعیت بیابان‌زایی بر اساس آن معیار و از میانگین‌گیری هندسی معیارها، نقشه وضعیت فعلی بیابان‌زایی ترسیم گردید. نتایج حاصل از ارزیابی، دامنه ارزش ESAs به‌دست‌آمده را در محدوده 46/1 تا 72/1 برآورد نمود که بیانگر پتانسیل بحرانی بیابان‌زایی در منطقه می‌باشد، به‌طوری‌که 3136 و 12299 کیلومتر از وسعت منطقه، به ترتیب در طبقه‌ بحرانی (C2) و (C3) طبقه‌بندی‌شده است. اراضی شور و رسی (83/1=ESAI)، پلایا (78/1=ESAI) و نواحی ارگ و تپه ماسه&lrm;ای (72/1=ESAI) بیشترین امتیاز را کسب نموده‌اند که نشان از حساسیت بالای این نواحی به بیابان‌زایی می‌باشد. همچنین دو معیار کیفیت اقلیم و مدیریت بیشترین امتیاز را به خود اختصاص داده‌اند، لذا در اولویت قرار دادن این معیارها و افزایش سهم آن‌ها در خصوص ارائه مدل‌های منطقه‌ای و روش‌های ارزیابی بیابان‌زایی در منطقه و تدوین برنامه‌های مدیریتی بیابان‌زدایی، از ضرورت بیشتری برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

247 - ارزیابی و تهیه نقشۀ آسیب پذیری آلودگی آبخوان کارستی دالاهو
علی دسترنج احمد نوحه گر آرش ملکیان حمید غلامی مریم جعفری اقدم

ارزیابی آسیب پذیری و تهیه نقشه پهنه بندی آسیب پذیری، راهکاری مهم در مدیریت منابع آب کارست به شمار می رود. با توجه به وجود ژئومورفولوژی کارست توسعه یافته در آبخوان کارستی دالاهو و دیگر شرایط طبیعی منطقه، انتشار آلودگی در این منابع کارستی سریع و گسترده است. بنابراین هدف چکیده کامل

ارزیابی آسیب پذیری و تهیه نقشه پهنه بندی آسیب پذیری، راهکاری مهم در مدیریت منابع آب کارست به شمار می رود. با توجه به وجود ژئومورفولوژی کارست توسعه یافته در آبخوان کارستی دالاهو و دیگر شرایط طبیعی منطقه، انتشار آلودگی در این منابع کارستی سریع و گسترده است. بنابراین هدف این پژوهش، تهیه نقشه آسیب پذیری آبخوان کارستی دالاهو در استان کرمانشاه در برابر آلودگی های سطحی با استفاده از مدل COP است. معیارهای این مدل، خصوصیات لایه‌های پوشاننده سطح آب زیرزمینی (عامل O)، تجمع جریان آب زیرزمینی (عامل C) و بارش بر روی آبخوان (عامل P) را به عنوان پارامترهای ارزیابی آسیب‌پذیری ذاتی آب زیرزمینی است. بعد از محاسبه سه عامل C، O، P و تهیه نقشه آسیب‌پذیری هر لایه، این لایه‌ها در هم ضرب شده و نقشه نهایی آسیب‌پذیری آبخوان‌ کارستی دالاهو محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که به ترتیب 32/83%، 14/32%، 32/02%، 14/34% و 16/47% از مساحت منطقه در پهنه آسیب پذیری خیلی زیاد، زیاد، متوسط، کم و خیلی کم واقع شده است که این طبقات به ترتیب 222/88، 97/2، 149/47، 97/38 و 111/82 کیلومترمربع از مساحت منطقه را به خود اختصاص داده اند. همچنین نتایج طبقات آسیب پذیری و مساحت آن‌ها نشان می دهد که 69/2% مساحت منطقه در طبقه آسیب پذیری خیلی زیاد، زیاد و متوسط، واقع شده است که حاکی از آسیب پذیری زیاد آبخوان دالاهو نسبت به آلودگی است. پهنه با آسیب‌پذیری خیلی زیاد با وسعت 222/88 کیلومترمربع (32/83%) بیشترین مساحت منطقه را به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

248 - تحلیل تغییرات جانبی مجرای رودخانه ارس در محدوده استان اردبیل با استفاده از شاخص‌های مورفولوژیکی
فریبا اسفندیاری دراباد صیاد اصغری سراسکانرود مهدی قنادی اصل رئوف مصطفی زاده

10.30495/girs.2022.697516

استفاده از تصاویر ماهواره‌ای GIS می‌تواند در ارزیابی تغییرات موروفولوژی رودخانه‌ها ارزیابی سریع و دقیق مطالعات سیل‌خیزی موثر باشد. در پژوهش حاضر به ارزیابی تغییرات جانبی مجرای رودخانه ارس در محدوده استان اردبیل پرداخته شد. به‌منظور ارزیابی تغییرات مجرای رودخانه، شاخص‌ها چکیده کامل

استفاده از تصاویر ماهواره‌ای GIS می‌تواند در ارزیابی تغییرات موروفولوژی رودخانه‌ها ارزیابی سریع و دقیق مطالعات سیل‌خیزی موثر باشد. در پژوهش حاضر به ارزیابی تغییرات جانبی مجرای رودخانه ارس در محدوده استان اردبیل پرداخته شد. به‌منظور ارزیابی تغییرات مجرای رودخانه، شاخص‌های کمّی ژئومورفیک شامل زاویه مرکزی کورنیس، ضریب خمیدگی، نرخ مهاجرت مجرا، میانگین جهت‌دار خطی و ترانسکت محاسبه شدند. شاخص‌های مذکور برای سه مقطع زمانی 2000، 2010 و 2021 با استفاده از شنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی حاصل شدند. یافته‌ها بیان‌گر این است که مهم‌ترین فرایندهای موثر بر تغییرات و جابجایی‌های جانبی مجرای رودخانه ارس شامل شکل‌گیری، توسعه و پیش‌روی مئاندرها در عرض دشت سیلابی، ایجاد میان‌بر و تغییر مسیرهای کوتاه مجرا است. وقوع میان‌برها و تغییر مسیرها باعث افزایش قابل توجه تغییرات جانبی مجرای رودخانه شده است. سیلاب‌ها مهم‌ترین نقش را در وقوع میان‌بر و تغییر مسیر مجرا در امتداد رودخانه ارس دارند. نتایج نشان می‌دهد که رودخانه ارس در محدوده استان اردبیل از تحرک و پویایی جانبی بالایی برخوردار است. به‌گونه‌ای که در طی 20 سال گذشته مجرای رودخانه به‌طور متوسط هر سال بیش از 5 متر جابجا شده است. با این حال تمامی شاخص‌های کمّی ژئومورفیک نشان‌دهنده کاهش تغییرات و جابجایی‌های جانبی مجرا در طی سال‌های اخیر است. مهم‌ترین دلیل کاهش قابل توجه مقادیر شاخص‌های کمّی ژئومورفیک در دوره زمانی دوم (2010 تا 2021 میلادی) نسبت به دوره زمانی اول (2000 تا 2010) در ارتباط با کاهش قابل توجه رخداد میان‌بر و تغییر مسیر مجرا بوده است. افت دبی رودخانه و کاهش شدت و وقوع متوالی سیلاب‌ها مهم‌ترین نقش را در کاهش وقوع میان‌بر و تغییر مسیر مجرا داشته‌اند. کاهش رخدادهای حدی از قبیل شدت و فراوانی سیلاب‌ها به نوبه خود باعث کاهش تمایل به الگوی گیسوئی و افزایش تمایل به الگوی مئاندری توسعه یافته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

249 - شناسایی و تفکیک رخساره های ژئومورفولوژی منطقه سبزوار با استفاده از سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی
اسماعیل سیلاخوری مجید اونق

چشم اندازهای ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا که این مناظر تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند آب‌وهوا، خاک، هیدرولوژی، محیط‌ زیست، زمین‌شناسی و غیره هستند. در این پژوهش، منطقه سبزوار با روند ژئومورفولوژیکی متنوع از کوهستان چکیده کامل

چشم اندازهای ژئومورفولوژی پایه و اساس بررسی های منابع طبیعی حوزه های آبخیز به شمار می رود. زیرا که این مناظر تحت تأثیر عوامل بسیاری مانند آب‌وهوا، خاک، هیدرولوژی، محیط‌ زیست، زمین‌شناسی و غیره هستند. در این پژوهش، منطقه سبزوار با روند ژئومورفولوژیکی متنوع از کوهستان تا پلایا انتخاب گردید تا با استفاده از سنجش‌ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی رخساره ای ژئومورفولوژی آن شناسایی و تفکیک گردد. برای این منظور از تلفیق دو روش روی‌هم گذاری لایه ها و تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک استفاده شد. درروش روی هم‌گذاری لایه ها نقشه های شیب، ارتفاع و زمین شناسی تهیه و طبقه بندی شد. در بخش تفسیر بصری، تصاویر ماهواره ای لندست 5 سنجنده TM مورداستفاده قرار گرفت. پس از پیش‌ پردازش تصاویر، تکنیک های تحلیل مؤلفه های اصلی، شاخص OIF، تصاویر کاذب‌رنگی، روش هیستوگرام متعادل شده و شاخص NDVI مورداستفاده قرار گرفت تا با تفسیر بصری، واحدهای فتومورفیک تفکیک گردند. درنهایت 4 واحد، 10 تیپ و 96 رخساره (در 261 تکرار) تفکیک شد. بررسی آماری با استفاده از آزمون مربع کای نشان داد که بین مساحت واحدها، تیپ ها و رخساره های بیابان‌زایی تفاوت معنی دار در سطح اطمینان 99 درصد مشاهده می شود که نشان دهنده تفکیک فضایی مناسب منطقه است. واحد دشت سر (50.97%)، تیپ دشت سر پایینی (25.97%) و رخساره مخروط افکنه با فرسایش آبراهه ای (375.43 ha) بیشترین پراکنش فضایی را در منطقه به خود اختصاص دادند. درنهایت می توان گفت روش روی هم‌گذاری لایه ها برای مناطق بیابانی ناتوان است و استفاده تلفیقی از تفسیر بصری واحدهای فتومورفیک می تواند این نقیصه را برطرف کرده و دقت نقشه خروجی را افزایش دهد. نقشه مذکور، جهت تهیه و اجرای طرح های مربوط به تعیین قابلیت اراضی، منابع طبیعی و مقابله با بیابان‌زایی می تواند مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

250 - شناسائی و ارزیابی مناطق مستعد ژئوتوریسم با رویکرد توسعه پایدار (مطالعه موردی: محدوده قله دماوند درحوضه آبخیزهراز)
کوردوان هدایتی پور قربان وهاب زاده سید رمضان موسوی

10.30495/girs.2021.677996

پیشینه و هدفقله آتشفشانی دماوند، با دارا بودن مناظر بدیع و پدیده های ژئومورفولوژیکی مختص به خود، تنوع حیات وحش، پوشش گیاهی، و شرایط اقلیمی منحصر به فرد، یکی از مهمترین اماکن گردشگری استان مازندران به شمار می آید. بنابراین حفاظت از این ذخایر بی نظیر مخصوصاً پدیده ها چکیده کامل

پیشینه و هدفقله آتشفشانی دماوند، با دارا بودن مناظر بدیع و پدیده های ژئومورفولوژیکی مختص به خود، تنوع حیات وحش، پوشش گیاهی، و شرایط اقلیمی منحصر به فرد، یکی از مهمترین اماکن گردشگری استان مازندران به شمار می آید. بنابراین حفاظت از این ذخایر بی نظیر مخصوصاً پدیده های زمین شناسی که حاصل میلیون ها سال تغییر و تحولات کره زمین در این منطقه است، بسیار ضروری است. برنامه ریزی جامع ملی و بین المللی بر اساس اصول توسعه پایدار، برای تداوم این میراث جهانی ضروری است. با بهره گیری از ابزار های ارزشمندی همچون سامانه اطلاعات جغرافیایی، می توان به منظور توسعه پایدار در منطقه به شناسایی مناطق مستعد توسعه ژئو توریسم پرداخت و سپس ارزیابی و مدیریت بهینه را بکار گرفت. علاوه بر ارزش های علمی، ژئومورفوسایت ها دارای ارزش های حفاظتی، فرهنگی، زیبایی، اجتماعی و اقتصادی بسیاری می باشند. جهت مدیریت جامع حوضه های آبخیز، در نظر گرفتن همه جنبه های طبیعی و انسانی مؤثر در زمین گردشگری، جهت پتانسیل یابی الزامی است. در این مطالعه جهت تعیین پتانسیل مناطق مستعد ژئوتوریسم، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شد.مواد و روش ها قله دماوند با ارتفاع 5672 متر، در شمال ایران واقع شده است. بلندترین قله در ایران و خاورمیانه، همچنین بلندترین قله آتشفشانی نیمه فعال آسیا می باشد. دماوند یک کوه آتشفشانی مطبق و نیمه فعال است که عمدتاً در دوران چهارم زمین شناسی موسوم به دوران کواترنری و دوره هولوسین تشکیل شده است. از دیدگاه تقسیمات کشوری، در شهرستان آمل استان مازندران قرار دارد. ارتفاع آن از سـطح دریا 5672 متر، متوسـط بارندگـی سـالانه 540 میلی متـر و به طـور عمـده به صـورت برف اسـت. اقلیم این بخش از حوضه براساس روش کوپن، اقلیم نیمه مرطوب و مطابق روش آمبرژه، نیمه مرطوب سرد است. جهت تعیین شاخص های مؤثر در پتانسیل یابی مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم، مطالعه معیارها به دو دسته معیارهای مؤثر و موانع محدود کننده توسعه، تقسیم بندی شده است. لایه های موانع توسعه شامل؛ حریم رودخانه ها و حریم جاده های اصلی، حریم جاده های فرعی و حریم جاده های بین روستایی است. لایه های مؤثر مورد مطالعه به همراه وزن نسبی حاصل از تحلیل پرسشنامه، جهت رویهم اندازی لایه ها با وزن مختص به هر لایه در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تکمیل پرسشنامه توسط مخاطبان، جهت تعیین وزن نسبی، لایه های اطلاعاتی در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی تشکیل گردید. در این مطالعه با استفاده از ابزار سامانه اطلاعات جغرافیایی همچنین روش تحلیل سلسله مراتبی وزن دهی معیارهای مؤثر مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم در شعاع 20 کیلومتری قله دماوند انجام گرفت.نتایج و بحث نرخ ناسازگاری مقایسه معیارها کمتر از 0.1 است، بنابراین نیازی به تجدید نظر در قضاوت ها وجود ندارد. با توجه به نتایج نهایی به دست آمده از روی هم اندازی لایه های مؤثر در توسعه ژئوتوریسم توسط تابع رویهم گذاری وزنی Weighted Overlay در نرم افزار GIS، گستره محدوده مورد مطالعه با وسعت 1256 کیلومتر مربع، پس از کسر محدوده های موانع، به پنج طبقه بسیارنامناسب، نامناسب، متوسط، مناسب و بسیار مناسب طبقه بندی شد. نتایج نشان داد مناطق در5 طبقه بسیار نامناسب (1.34 درصد) نامناسب (19.11 درصد) متوسط (56.44 درصد) مناسب (20.94 درصد) و بسیار مناسب (2.16 درصد) طبقه بندی گردید. در مرحله بعد پس از بازدید میدانی40 گزینه شناسایی گردید و از نظر اهمیت پتانسیل توسعه در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. ارزیابی تعداد 40 گزینه نشان می دهد که به ترتیب 25، 40 و 35 درصد گزینه ها دارای پتانسیل بسیار مناسب، مناسب و متوسط می باشند. نتایج نشان می دهد بیشتر مناطق مستعد در شرق و جنوب شرقی قله دماوند قرار دارند. این امر می تواند از تراکم امکانات مختلف اعم از روستا، شهر، جاده و رودخانه ها و غیره ناشی شود. مناطقی با جاذبه بالا بیشتر در شمال، مرکز تا جنوب شرقی منطقه حفاظت شده قرار دارند که دارای پوشش گیاهی و جنگلی، منابع آبی و ارزش های بالای ژئومورفولوژیکی هستند و مناطقی با جاذبه پایین، بیشتر در جنوب و غرب محدوده قرار دارند. بیشتر وسعت محدوده دارای پتانسیل متوسط به بالا است که این امر بیانگر پتانسیل خوب محدوده است.نتیجه گیری یکی از دلایل اصلی عدم یکپارچگی در شناخت و تعیین مناطق دارای پتانسیل های ژئوتوریسم، نبود معیار و شاخص های علمی جامع و مدون است. از آنجا که ژئوتوریسم، به عنوان یکی از زیرشاخه های گردشگری، روشی برای تبیین مفاهیم مختلف زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی است، از آن به عنوان یک صنعت در جهت ساخت و توسعه زمین شناسی اقتصادی می توان بهره برد. در این مطالعه جهت تعیین مناطق مستعد توسعه ژئوتوریسم با دیدگاه توسعه پایدار منطقه، معیار های مورد مطالعه با توجه به موجود بودن اطلاعات آنها استفاده گردید. این لایه ها شامل؛ زمین شناسی، فاصله از رودخانه ها، شهر، آبادی، جاده ها، ارتفاع منطقه، شیب و جهت شیب، بارندگی و دما به عنوان نقشه های مؤثر و نقشه های حریم جاده ها و رودخانه ها به عنوان لایه محدودیت در نظر گرفته شد. در مطالعات مختلف با توجه به موجود بودن اطلاعات هر لایه در منطقه مورد مطالعه و با توجه به هدف مورد مطالعه، لایه معیارهای مؤثر و موانع متفاوت است. پس از بازدید میدانی از منطقه و شناسایی 40 گزینه، نتایج حاصل از همپوشانی گزینه های شناسایی شده با نقشه نهایی پتانسیل محدوده نشان داد به ترتیب 35 درصد گزینه ها در مناطق با پتانسیل بسیار مناسب، 40 درصد گزینه ها در مناطق با پتانسیل مناسب و 25 درصد گزینه ها دارای پتانسیل متوسط توسعه می باشند. این روش جهت بهره برداری از منابع طبیعی و تهیه نقشه های رفاهی گردشگری نیز مورد استفاده می باشد و می تواند یک مرحله اساسی جهت توسعه پایدار مناطق مستعد انواع گردشگری با اهداف مختلف را فراهم نماید.http://dorl.net/dor/20.1001.1.26767082.1400.12.1.1.2 پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

251 - استفاده از مدل ترکیبی سامانه اطلاعات جغرافیایی سه بعدی و الگوریتم کلونی مورچگان در بهینه‌ سازی پوشش سایه درختان
محسن قدس حسین آقامحمدی زنجیرآباد علیرضا وفایی نژاد سعید بهزادی علیرضا قراگوزلو

10.30495/girs.2021.680238

پیشینه و هدف یکی از روش‌ های کاهش جذب تشعشعات خورشیدی و جلوگیری از ایجاد جزایر حرارتی شهری، افزایش سایه توسط پوشش گیاهی است. به خصوص ایجاد سایه بر ساختمان ‌ها که موجب خنک شدن خانه ‌ها، کاهش مصرف انرژی و هزینه ‌ها، افزایش ارزش خانه ‌ها، ایجاد جلوه بصری مناسب و حس خوبی و چکیده کامل

پیشینه و هدف یکی از روش‌ های کاهش جذب تشعشعات خورشیدی و جلوگیری از ایجاد جزایر حرارتی شهری، افزایش سایه توسط پوشش گیاهی است. به خصوص ایجاد سایه بر ساختمان ‌ها که موجب خنک شدن خانه ‌ها، کاهش مصرف انرژی و هزینه ‌ها، افزایش ارزش خانه ‌ها، ایجاد جلوه بصری مناسب و حس خوبی و سرزندگی می ‌شود. هر چند از نظر اقتصادی میزان صرفه‌جویی رخ ‌داده در اثر سایه و خنک شدن هوا برای یک درخت در طول عمر آن در نواحی آب ‌و هوایی مختلف، متفاوت بوده و بستگی به نوع درخت، میزان سایه ‌گستری آن در طول روز و در فصول مختلف سال دارد، اما اثر آن در صرفه‌ جویی مصرف انرژی و هزینه ‌ها قطعی است. موضوع تحقیق حاضر برنامه ‌ریزی استراتژیک در خصوص افزایش پوشش سایه درختان در مناطق مسکونی شهری است. روشی ساده برای ایجاد سایه فراوان کاشت درختان متعدد در اطراف ساختمان‌ ها است. اما این روش در بسیاری از مناطق که با مشکل کمبود آب مواجه ‌اند، به دلیل هزینه‌ های زیاد آن غیر عملی است. ضمن آن ‌که وجود سایه ‌های اضافی بر سطح بام ساختمان، موجب کاهش قابلیت در معرض تابش پرتوی خورشید قرار گرفتن بر سطح بام ساختمان ‌ها و کاهش پتانسیل استفاده از پانل‌ های خورشیدی بر سطح بام برای تولید الکتریسیته خواهد شد. اما چالش اصلی دست‌ یابی به بیشترین مزایای سایه با استفاده از روشی است که بتواند با تعداد کمی درخت در نقاطی بهینه، پوشش سایه بیشینه بر سطح نما و پوشش سایه کمینه بر سطح بام را فراهم آورد. موضوع مکان ‌یابی موقعیت درختان با هدف بهینه ‌سازی پوشش سایه، یعنی بیشینه نمودن پوشش سایه بر سطح نما، درب و پنجره و کمینه نمودن پوشش سایه بر سطح بام، یک مسئله غیرقطعی سخت است و راه‌حل دقیق و قطعی ندارد. لذا از سیستم اطلاعات جغرافیایی سه ‌بعدی و الگوریتم کلونی مورچه ‌ها برای این منظور استفاده‌ شده است. در پژوهش ‌های گذشته شده اغلب اثرات سایه پوشش درخت بر یک ساختمان منفرد موردبررسی قرارگرفته است؛ درحالی‌که در این پژوهش به ‌جای یک ساختمان منفرد یک بلوک ساختمانی، شامل چندین ساختمان متصل به یکدیگر، موردبررسی قرار می ‌گیرد. زیرا در اکثر شهرهای ایران، ساختمان ‌ها به هم چسبیده و تشکیل بلوک ساختمانی را می ‌دهند. ضمن این ‌که در بیشتر پژوهش‌ های پیشین، اثر پوشش سایه حداکثر دو درخت بر روی ساختمان مورد بررسی قرارگرفته است؛ در حالی‌ که در این پژوهش اثر پوشش سایه 15 اصله درخت را بر روی بلوک ساختمانی بررسی می ‌نماییم. در هیچ‌یک پژوهش ‌های انجام‌ شده بهینه ‌سازی پوشش سایه درختان بر سطح نمای ساختمان از روش بهینه‌ سازی فرا-ابتکاری و ترکیب آن با GIS استفاده ‌نشده است. در این پژوهش با رویکردی ترکیبی از GIS در یک محیط سه ‌بعدی و روش‌ فرا-ابتکاری ACO در مکان ‌یابی استراتژیک تعداد مختلف درختان، با هدف بیشینه نمودن پوشش سایه درختان بر سطح نمای ساختمان‌ ها و کمینه نمودن پوشش سایه درختان بر سطح بام استفاده می ‌شود.مواد و روش هابرای انجام تحلیل ‌ها دو نوع داده موردنیاز است. یکی مشخصات بلوک ساختمانی، برای مثال: ابعاد، موقعیت و اندازه نما، بام، درب و پنجره ‌ها و دیگری مشخصات درخت (ارتفاع و موقعیت). برای مدل ‌سازی مسئله بهینه ‌سازی پوشش سایه درختان از GIS سه ‌بعدی و الگوریتم ACO استفاده ‌شده است. GIS سه ‌بعدی قابلیت ذخیره ‌سازی، تجزیه ‌و تحلیل و ایجاد توپولوژی سه ‌بعدی را فراهم نموده و ACO نیز برای خلاصه ‌سازی شرایط دنیای واقعی در یک مسئله ریاضی استفاده ‌شده است. برای ذخیره ‌سازی اطلاعات مکانی و استخراج سطح پوشش، توپولوژی مکانی از GIS و قواعد مثلثاتی استفاده ‌شده است. پس از ذخیره ‌سازی موقعیت، ترکیب و اطلاعات توصیفی اشیا دو بعدی و سه ‌بعدی توسط داده ‌های توپولوژیکی، برای استخراج موقعیت سایه، ازنظر دافیه و بِکمن در 2013 استفاده ‌شده است. سپس با توجه به نظر چرچ و ریوله مسئله مکان ‌یابی پوشش حداکثری تعریف ‌شده است. برای بهینه ‌سازی مکانی سه ‌بعدی به 3 دلیل ذیل از روش ACO استفاده می ‌شود. دلیل اول مبتنی بر استفاده از قواعد مثلثاتی پیچیده فوق ‌الذکر در محاسبه پوشش سایه بر روی ساختمان‌ های مختلف و به خصوص استفاده از مدل سه ‌بعدی پیچیده و با جزئیات کامل برای درخت و بلوک ساختمانی است. دلیل دوم مبتنی بر عدم وجود روشی قطعی برای حل این مسئله بهینه ‌سازی با توجّه به قیود غیرخطی شامل توابع مثلثاتی و دلیل سوم مبتنی بر وجود فضای پیوسته اطراف بلوک ساختمانی است که در هر مکانی امکان قرارگیری درخت وجود دارد و لذا منجر به بی ‌نهایت ترکیب از ترتیب چند درخت در فضای ممکن برای بررسی مسئله می‌ گردد. جزئیات مراحل عبارت‌اند از؛ 1) تعریف مجموعه مکان ‌های ممکن برای درخت بر اساس ارتفاع، قطر تاج، محوطه پیرامونی و چشم‌ انداز بیرونی بلوک ساختمانی. 2) استفاده از روشی برای قرارگیری اولین درخت در تمام مکان‌ های ممکن اطراف بلوک ساختمانی در طی ساعات گرم در روزهای مشخصی از فصل تابستان و محاسبه بیشترین پوشش سایه بر روی بلوک ساختمانی بر اساس وزن اجزا ساختمان. 3) حذف مکان‌ های ممکن قرار گرفته در تاج درخت به‌ منظور جلوگیری از همپوشانی تاج درختان و 4) تکرار مراحل 2 و 3 برای قرارگیری درختان بعدی در مکان ‌های ممکن اطراف بلوک ساختمانی تا زمانی که تعداد درختان به تعداد درختان مورد نظر برای ایجاد سایه برسد. با توجه به این‌که بی ‌نهایت مکان ممکن، یک مرحله ساده‌سازی و محدود کردن تعداد مکان‌ های ممکن ضروری است. برای این منظور، فضای پیوسته به مجموعه مکان ممکن برای قرارگیری Ni درخت بافاصله 2 متری در راستای شمال-جنوب و شرق-غرب خلاصه ‌شده است. ضمن آن‌که به ‌منظور استفاده از روشنایی روز در ساختمان، امکان دید به بیرون از داخل ساختمان و امکان رفت ‌و آمد از درب ‌ها مکان‌ های ممکن روبروی درب ‌ها و پنجره‌ ها حذف ‌شده است. برای پرهیز از ایجاد سایه غیرضروری در بام، حداقل فاصله 2 متر درختان تا ساختمان در نظر گرفته شد.نتایج و بحث برای بهینه ‌سازی پوشش سایه درختان با استفاده از الگوریتم بهینه ‌سازی کلونی مورچه ‌ها از محیط متلبMATLAB استفاده شد. برای این منظور ابتدای مدل بلوک ساختمانی مورد بررسی شامل طول، عرض، ارتفاع، در قالب ساختاری تعریف ‌شده که دارای ماتریس ‌های مجزایی برای نمای شمالی، شرقی، جنوبی و غربی بلوک ساختمانی است. برای تعریف بام بلوک ساختمانی نیز ماتریس دیگری استفاده شد. هر عنصر از ماتریس‌های مذکور معادل cm 10× 10 از سطح بلوک ساختمانی و دارای مقدار صفر است. برای مدل ‌سازی ابعاد و محل قرارگیری درب و پنجره‌ ها در هر نما، ساختاری دیگر شامل ماتریس‌ های مجزا برای هر نما تعریف ‌شده است که مقدار عناصر ماتریس در محل قرارگیری درب و پنجره‌ ها برابر یک است. مدل درخت غالب منطقه، شامل ارتفاع و شعاع تاج درخت نیز تعریف گردید. مشخصات خورشید در منطقه مورد مطالعه، شامل آزیموت و ارتفاع خورشید در روزهای مورد مطالعه در بازه‌ های زمانی 15 دقیقه ‌ای از ساعت 9 تا 15 استفاده قرار گرفت. پس از قرارگیری درخت در هر یک از مکان‌ های ممکن و حرکت خورشید، سایه‌ ایجاد شده درختان بر هر نقطه از اجزای ساختمان، موجب تغییر مقدار عنصر ماتریس معادل آن نقطه از صفر به یک می‌گردد. مجموع مقادیر عناصر ماتریس، میزان سایه ایجاد شده توسط درخت را بر هریک از اجزای ساختمان را مشخص می‌ کند. مجموع حاصل‌ ضرب نقطه ‌ای عناصر ماتریس درب و پنجره‌ ها در عناصر ماتریس نما، مقدار سایه ایجاد شده بر درب و پنجره‌ ها را مشخص می‌ کند. برای بیشینه ‌سازی پوشش سایه درختان بر سطح نما، درب/پنجره ‌ها و کمینه ‌سازی پوشش سایه بر سطح بام، تابع هدف تعریف و از الگوریتم ACO استفاده ‌شده است. نتایج حاصل از روش ACO نشان می ‌دهد حالت بهینه پوشش سایه درخت/درختان بر روی بلوک ساختمانی، که بیشترین سایه را بر روی نما و درب و پنجره‌ ها و کمترین سایه را بر روی بام ایجاد نماید، بستگی زیادی به تعداد درختان و موقعیت درب و پنجره ‌ها در نمای بلوک ساختمانی دارد. به ‌طور کلی با افزایش تعداد درختان، میزان سایه ایجاد شده بر اجزای بلوک ساختمانی افزایش می ‌یابد.نتیجه گیری نتایج حاصل روش ACO نشان داد که برای ساختمانی، در یک منطقه در نیمکره شمالی، درختان در شمال ساختمان تأثیری در ایجاد سایه بر اجزای ساختمان ندارند. با توجه به این‌که در مناطق خشک و گرمسیری محدودیت در کاشت درختان وجود دارد، یافتن موقعیت مناسب برای درختان نقش بسزایی در بهینه‌ سازی پوشش سایه بر اجزای ساختمان دارد. با توجه به میزان انتقال گرمایی بالا از طریق درب و پنجره ‌ها نسبت به ‌نما و بام، و وزن بیشتر در نظر گرفته ‌شده برای این اجزا در تابع هدف، یافتن موقعیت ‌های بهینه درختان بستگی زیادی به موقعیت درب و پنجره‌ ها در ساختمان دارد؛ تا بیشترین سایه را بر این اجزا ایجاد نمایند. برای بلوک ساختمانی با تعداد و ابعاد ساختمان ‌های مفروض در پژوهش و با توجه به ابعاد و موقعیت درب و پنجره ‌ها، کاشت یک درخت دریکی از موقعیت ‌های K10، K16، K22 یا K28 که هر یک در فاصله 2 متری جنوب ساختمان و در حد وسط دو پنجره قرار دارد، بهینه ‌ترین سایه را ایجاد می ‌نماید. این درخت به‌ طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز مورد بررسی، بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 7.48، 9.22 و 0.85 درصد سایه ایجاد می ‌کند. در حالتی که کاشت دو درخت مدنظر باشد، بازهم دو موقعیت از موقعیت ‌های K10، K16، K22 یا K28 بهینه ‌ترین سایه را ایجاد می ‌نماید. این دو درخت به‌ طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز موردبررسی، بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 13.88، 18.64 و 1.69 درصد سایه ایجاد می ‌کنند. در حالت سه درخت موقعیت‌ های K8، K18 و K22، در حالت چهار درخت موقعیت‌ های K14، K20، K26 و K32، در حالت پنج درخت موقعیت‌ های K8، K14، K20، K26 و K32 بهینه ‌ترین سایه را ایجاد می‌ کنند. این موقعیت‌ ها در فاصله 2 متری جنوب ساختمان قرار دارند. در حالت سه درخت به ‌طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز موردبررسی، بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 21.07، 28.54 و 2.54 درصد، در حالت چهار درخت بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 24.96، 35.36 و 3.39 درصد و در حالت پنج درخت بر کل نما، درب/پنجره‌ها و بام ساختمان به ترتیب 33.26، 44.70 و 3.95 درصد، سایه ایجاد می‌شود. با کاشت پنج درخت بیش از 88 درصد نمای جنوبی و بیش از 90 درصد درب/پنجره ‌های نمای جنوبی ساختمان تحت پوشش سایه قرار می ‌گیرد. اما با توجه به هدف بهینه ‌سازی سایه بر ساختمان و وزن بیشتر درب و پنجره ‌ها، روش ACO موقعیت درختان را به‌ گونه ‌ای بهینه یابی کرده است که سطح بیشتری از درب و پنجره‌ها در معرض سایه قرار بگیرد. با توجه به این‌که در حالت پنج درخت، 90 درصد نمای جنوبی در سایه درختان قرار گرفت، در حالت شش درخت علاوه بر نمای جنوبی، نماهای شرقی و غربی نیز برای کاشت درخت در نظر گرفته شد. به ‌طوری‌که موقعیت ‌های K8، K14، K20 و K30 در فاصله دو متری نمای جنوبی و موقعیت H2 در فاصله 2 متری نمای غربی و موقعیت H36 در فاصله 2 متری نمای شرقی برگزیده شد. این درختان به ‌طور میانگین از ساعت 9 تا 15 در چهار روز موردبررسی، بر روی نما، درب/پنجره‌های و بام به ترتیب 33.95، 42.29 و 3.64 درصد سایه ایجاد می ‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

252 - مقایسه و اولویت‌بندی سیل‌خیزی زیر حوضه‌های نکارود با استفاده از روش مورفومتریک در سامانه اطلاعات جغرافیایی
مهراب زالی کریم سلیمانی محمود حبیب نژاد روشن میرحسن میریعقوب زاده

10.30495/girs.2022.684312

پیشینه و هدف سیلاب از فاجعه‌ بارترین و خطرناک‌ترین خطرات طبیعی است، زیرا ناگهانی و غیرقابل ‌پیش‌بینی است و منجر به تخریب زیرساخت‌ها، تهدیدی برای جان و مال انسان می‌ شود. شناسایی مناطق دارای پتانسیل سیل‌خیز بالا ازجمله کارهای بسیار مهم در کنترل سیلاب و کاهش خسارات ناشی ا چکیده کامل

پیشینه و هدف سیلاب از فاجعه‌ بارترین و خطرناک‌ترین خطرات طبیعی است، زیرا ناگهانی و غیرقابل ‌پیش‌بینی است و منجر به تخریب زیرساخت‌ها، تهدیدی برای جان و مال انسان می‌ شود. شناسایی مناطق دارای پتانسیل سیل‌خیز بالا ازجمله کارهای بسیار مهم در کنترل سیلاب و کاهش خسارات ناشی از آن می‌باشد. سیل یکی از جدی‌ترین خطرات طبیعی است که تهدیدهای جدی برای مناطق مسکونی به وجود می‌ آورد و همچنین باعث خطرات مالی و/جانی می ‌شود. سیلاب ازنظر خسارت در مقایسه با خسارات ناشی از زمین‌لرزه، آتشفشان و رانش زمین، در رتبه اول قرار دارد پیامدهای این بلایا را می ‌توان در قالب اقتصادی و زیست ‌محیطی شدیدی ازجمله از بین بردن زمین‌های کشاورزی، کاهش عملکرد محصول و ایجاد کمبود آب شیرین در منطقه سیل‌خیز اشاره کرد. سیلاب نه ‌تنها در مناطق جلگه ‌ای بلکه در محیط ‌های کوهستانی نیز می‌ تواند رخ دهد. تجزیه‌ و تحلیل سیل و روابط آن با متغیرهای توضیحی می ‌تواند به مدیران آب کمک کند تا مؤثرترین متغیر را در سیلاب شناسایی کنند. جوامع، کشورها و قاره‌ ها، به دلیل افزایش شدت و فراوانی این بلایای طبیعی، با تلفات شدید انسانی و هزینه ‌های اقتصادی روبرو شده است). در جهان به دلیل افزایش‌ های این بلایای طبیعی، مرگ انسان در دوره پیش رو احتمالاً دو برابر تخمین زده می ‌شود. سیل یکی از جدی ‌ترین خطرات طبیعی است که تهدیدهای جدی برای مناطق مسکونی به وجود. تغییرات آب ‌و هوا و افزایش مداوم شهرنشینی که با افزایش جمعیت رخ می ‌دهد، به دنبال آن ساخت‌ و سازها توسط بشر افزایش می ‌یابد و در نهایت باعث کاهش سطح نفوذپذیر و احتمالاً خطر سیل و پتانسیل خسارت اقتصادی-اجتماعی را بیشتر افزایش می ‌دهد. با تأیید خطرات در حال رشد و افزایش دفعات وقایع سیل، یک تغییر الگوی در مدیریت ریسک سیل در بسیاری از کشورها مانند اروپا مشاهده می ‌شود. مدیریت سیل و کاهش خطرات ناشی از آن مستلزم اتخاذ دیدگاه‌های جامع است که مجموعه متنوعی از اقدامات مدیریت ریسک سیل شامل مشارکت فعال ذینفعان، ارتباطات و افزایش آگاهی را در نظر می‌گیرند. مطالعه حاضر در آبخیز نکارودرودرود در استان مازندران انجام ‌گرفته است. استفاده از سامانه ‌های جغرافیایی می ‌تواند در حداقل زمان با استفاده از لایه‌های اطلاعاتی، مناطق حساس به سیل را با دقت بالایی شناسایی کند این آبخیز یکی از مهمترین آبخیزهای این استان می ‌باشد و مطالعه آن از لحاظ خطرات سیلابی با توجه به بارندگی بالایی که دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف کلی این مطالعه اولویت ‌بندی زیر حوضه‌ها با توجه به جاری شدن سیل بر اساس تجزیه ‌و تحلیل مورفولوژی و نیز استفاده از نرم ‌افزار GIS به ‌عنوان ابزاری کارآمد و مقرون ‌به صرفه است. در این مطالعه به بررسی مورفومتریک آبخیز پرداخته شد و زیر حوضه‌ های سیلابی مورد شناسایی قرار گرفت. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی مناطقی با پتانسیل سیل بالا در آبخیز نکارودرودرود استان مازندران جهت جلوگیری از خطرات ناشی از این بلای طبیعی و مانع از ایجاد خسارت به‌ صورت مالی و جانی است.مواد و روش ها هفده پارامتر مورفومتریک به ‌منظور توصیف آبخیز و اولویت ‌بندی زیر حوزه ‌های آبخیز نکارودرودرود با توجه به حساسیت به سیل ناگهانی تعیین شد. پارامترهای اساسی با استفاده از تکنیک ‌های GIS مستقیماً از نقشه رقومی ارتفاع (DEM) اندازه‌ گیری شدند و شامل مساحت حوضه، طول حوضه، محیط، تعداد جریان ‌ها و طول جریان ‌ها برای هر رتبه جریان است. در این تحقیق پارامترهای بسیار مهم مورفومتریک کمی انتخاب و برای این تجزیه ‌و تحلیل استفاده شدند. این پارامترها با خطرات رواناب، اوج تخلیه و فرسایش خاک رابطه مستقیم یا معکوس دارند. این پارامترها را به سه بخش خطی، ناهمواری و سطحی تقسیم شدند. درنهایت با استفاده از این روش زیر حوضه‌ ها اولویت ‌بندی شدند. جهت ارزیابی مورفولوژی آبخیز یک DEM با وضوح 12.5 متر بارگیری شد. پارامترهای مورفولوژی به‌طور مستقیم یا معکوس با طغیان در ارتباط هستند. پس از رتبه ‌بندی مورفولوژی، مقادیر مربوط به هر یک از زیر حوضه‌ ها برای طبقه ‌بندی و تعیین حساسیت آن‌ ها به وقوع سیل ناگهانی جمع شد. مقادیر درجه پارامترهای مورفومتریک خلاصه‌شده از 0 برای کمترین مقدار رتبه و 1 برای بالاترین مقدار رتبه برای به دست آوردن شاخص حساسیت سیلاب در برابر هر زیر حوضه نرمال شد و مورد ارزیابی نهایی قرار کرفت. تغییرات واضحی در پارامترهای اساسی زیر حوضه‌های آبخیز مانند مساحت، محیط و طول حوضه مشاهده می‌شود. این پارامترهای حوضه، یک ویژگی هیدرولوژیکی بسیار قابل‌توجه هستند. مساحت آبخیز از 484.37 کیلومترمربع در زیر حوضه N1 تا 48.18 کیلومترمربع در زیر حوضه N8متغییر است. همچنین از محیط می‌توان به‌عنوان یک شاخص از شکل و اندازه زیر آبخیز استفاده کرد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده یک همبستگی بالا بین مساحت و محیط آبخیز وجود دارد.نتایج و بحث حوضه نکارودرودرود با استفاده از جعبه‌ابزار Hydrology از ArcGIS به 12 زیر حوضه تقسیم شد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده مشخص شد که زیر حوضه‌های N8 و N9 از اولویت بالایی برای سیل‌خیزی برخوردار هستند. نتایج نشان می‌دهد که این 2 زیر حوضه بسیار مستعد ازلحاظ سیل‌خیزی هستند. هم‌چنین زیر حوضه‌های N11 و N12 از میزان خطر خیلی کمتری نسبت به سیل‌خیزی برخوردار هستند. تعداد کل جریان‌های 12 زیر حوضه برای آبخیز 366681 مورد است و اولین مرتبه %52 کل جریان‌های آبخیز را تشکیل می‌دهد. مقادیر هندسی برای 12 زیر حوضه آبخیز به‌صورت نمودار و یک خط مستقیم نشان داده می‌شود که مقادیر ورود به سیستم شماره جریان بر روی یک نمودار رسم شده است.نتیجه گیری ازآنجاکه سوابق آب و هوایی و هیدرولوژیکی تاریخی کافی برای مدل‌سازی هیدرولوژیکی وجود ندارد، از تحلیل مورفومتریک برای ارزیابی حساسیت زیر آبخیز به سیل استفاده‌شده است. نتایج و تجزیه‌وتحلیل‌های به‌دست‌آمده در مطالعه حاضر دارای زمینه‌های متعددی برای کاربرد عملی و توسعه آینده است. تجزیه‌وتحلیل مورفومتری حوضه نکارودرودرود نشان داده است که آبخیز یک سیستم زهکشی که دارای 6مرتبه است که دارای حساسیت بسیار بالا به سیلاب است. با توجه به نتایج، زیر حوضه N8 و N9 از میزان خطر بالای سیل‌خیزی برخوردار هستند. در مقابل زیر حوضۀ N12 از میزان طغیان سیلاب خیلی کمتری برخوردار هستند. بررسی حوضه نشان داد که علت پایین بودن طغیان در زیر حوضۀ N12، شکل حوضه و میزان شیب می‌باشد که دارای شکل کشیده و منطقه ازلحاظ ناهمواری تقریباً مسطح است، که میزان خطر سیلاب را کاهش می‌دهد. این مطالعه نشان داد شد که حفاظت از منطقه در برابر سیل ناگهانی باید در اولویت اصلی مقامات ذیصلاح برای محافظت از جان انسان‌ها و مزارع کشاورزی و درنهایت جلوگیری از فاجعه‌ای سیل باشد. در این مطالعه ثابت شد که ادغام و تجزیه‌وتحلیل مورفولوژی با GIS می‌تواند ابزاری قابل‌توجه برای درک ویژگی‌های زیر حوضه‌های آبخیز مربوط به مدیریت سیل فراهم کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

253 - پایش جابجایی ارتفاعی زمین و تحلیل اثرات ژئومورفولوژیکی آن با استفاده از داده های دورسنجی
علی عبدالملکی امجد ملکی علی خزایی

10.30495/girs.2021.681011

پیشینه و هدف زلزله یکی از مهم ‌ترین وقایع طبیعی است که هر ساله خسارات مالی و جانی فراوانی در سراسر جهان از خود به جای می‌ گذارد. زلزله عبارت است از لرزش زمین در اثر آزادسازی سریع انرژی که اغلب موارد در اثر لغزش در امتداد یک گسل در پوسته زمین اتفاق می‌ افتد. در اثر رخداد چکیده کامل

پیشینه و هدف زلزله یکی از مهم ‌ترین وقایع طبیعی است که هر ساله خسارات مالی و جانی فراوانی در سراسر جهان از خود به جای می‌ گذارد. زلزله عبارت است از لرزش زمین در اثر آزادسازی سریع انرژی که اغلب موارد در اثر لغزش در امتداد یک گسل در پوسته زمین اتفاق می‌ افتد. در اثر رخداد زمین لرزه ناپایداری های زمین شناختی ژئوتکنیکی بسیاری مانند ریزش‌ های سنگی متعدد، لغزش های خاکی و سنگی، جریان واریزهای و گل روانه، فرونشست غارهای آهکی، روانگرایی و گسیختگی گسترشی روی می دهد. یکی از مهم ‌ترین اثرات زمین ‌لرزه جابجایی زمین و تغییرات مورفولوژی حاصل از آن است. برآورد میزان جابجایی زمین و پایش تغییرات مورفولوژی این پدیده به ‌منظور مدیریت بحران یکی از اقدامات اساسی بعد از وقوع زلزله محسوب می ‌گردد. در دهه‌ های اخیر، تلاش ‌های گسترده ‌ای جهت پایش تغییرات و جا به‌ جایی پوسته زمین صورت گرفته است. با ترازیابی دقیق و مشاهدات زمینی، می‌ توان تغییرات را با دقت زیاد اندازه‌ گیری کرد که اندازه ‌گیری زمینی مستلزم هزینه و به ‌صورت نقطه‌ ای و پراکنده قابل ‌اندازه‌ گیری است. استفاده از فن ‌آوری سنجش ‌از دور در علوم مختلف زمین به دلیل پوشش وسیع تصاویر ماهواره ای، بهنگام بودن تصاویر و هزینه پایین آن نسبت به روش های زمینی بسیار متداول است. یکی از کاربردهای سنجش ‌از دور نمایش و کنترل جابجایی های پوسته زمین در اثر عواملی چون زلزله، رانش، فرونشست است. استفاده از تصاویر ماهواره‌ ای راداری و روش تداخل سنجی راداری، به دلیل پوشش گسترده و تصویر برداری دوره ای و با استفاده دقتی در حدود سانتی‌ متر، ابزار مناسبی جهت در پایش تغییرات پوسته زمین است. در حال حاضر تصاویر ماهواره‌ های منظومه ماهواره Sentinel-1، که از سال 2014 توسط آژانس فضایی اروپا به‌ صورت رایگان در اختیار عموم قرارگرفته است و نیز به‌ طور مداوم نیز در حال تصویربرداری است، ابزاری مناسب جهت پایش زلزله پایش تغییرات پوسته زمین است. در تحقیق حاضر جهت نیل به هدف فوق با استفاده از داده‌ های ماهواره ای و تکنیک تداخل سنجی راداری، به بررسی میزان تغییر شکل پوسته زمین ناشی از حرکات بعد از لرزه ای شهرستان سرپل ذهاب پرداخته ‌شده است.مواد و روش ها در این پژوهش با استفاده از تکنیک تداخل سنجی راداری، میزان تغییر شکل ناشی از حرکات بعد لرزه شهرستان سرپل ذهاب در بازه زمانی 7 روزه 2017/11/11 تا 2017/11/17 بعد از وقوع زلزله با استفاده از داده های راداری (S_1A-IW-SLC)، با بیس لاین مکانی 100 متر و تجزیه ‌و تحلیل در نرم ‌افزار SNAP SANTINEL ، ArcGIS و گوگل ارث استفاده ‌شده است.نتایج و بحث بررسی نتایج تغییر شکل پوسته زمین پس از زمین‌لرزه نشان می دهد؛ بیشترین میزان فرونشست زمین در شمال، شمال غرب شهر سرپل ذهاب (حدود 90 سانتی‌متر جابجایی عمودی پوسته زمین) به سمت غرب، و بالاآمدگی زمین در اطراف کانون زلزله (شمال ازگله)، حدود 30 سانتی ‌متر جابجایی عمودی پوسته زمین (به‌طرف دربندی خان) به وقوع پیوسته است. اثرات فرونشست و بالاآمدگی پوسته زمین ناشی از زلزله در محدوده منطقه موردمطالعه علاوه بر تغییرات مرفولوژیکی در سطح منطقه بر روی هیدرولوژی منابع آب منطقه نیز اثرگذار بوده است. به ‌عنوان ‌مثال زلزله باعث تغییرات محسوس کاهشی حجم آب در سد تنگه حمام و افزایش حجم منابع آب ‌در رودخانه سیروان شده است.نتیجه گیری نتایج این مطالعه نشان داد که استفاده از تکنیک تداخل سنجی راداری علاوه بر این‌که می ‌تواند ابزار کارآمدی در برآورد میزان جابجایی پوسته زمین قلمداد گردد، می تواند در برآورد نسبتاً دقیق تغییرات کمی منابع آب حاصل از جابجایی پوسته زمین استفاده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

254 - تحلیل ارتباط ویژگی های مورفومتری و فرسایش پذیری با استفاده از شاخص موقعیت توپوگرافی در حوضه آبریز پیوه ژن بینالود
مهناز ناعمی تبار محمد علی زنگنه اسدی رحمان زندی

10.30495/girs.2023.686216

پیشینه و هدف پارامترهای مورفومتری حوضه آبریز شاخص‌های بسیار مناسب برای تحلیل فرآیندهای ژئومورفولوژیکی هستند. مطالعات فرسایش و تولید رسوب از مهم‌ترین تحقیقاتی هستند که به منظور اجرای برنامه‌های حفاظتی آب وخاک، کاهش فرسایش، تغییر هیدرولیک جریان رودخانه‌ها و همچنین جلوگیری چکیده کامل

پیشینه و هدف پارامترهای مورفومتری حوضه آبریز شاخص‌های بسیار مناسب برای تحلیل فرآیندهای ژئومورفولوژیکی هستند. مطالعات فرسایش و تولید رسوب از مهم‌ترین تحقیقاتی هستند که به منظور اجرای برنامه‌های حفاظتی آب وخاک، کاهش فرسایش، تغییر هیدرولیک جریان رودخانه‌ها و همچنین جلوگیری از کاهش گنجایش دریاچه سدهای مخزنی، توسط متخصصان علوم زمین و به خصوص ژئومورفولوژیست‌ها انجام می‌گیرد. برای اندازه‌گیری ویژگی‌های ژئومتری رودخانه، از اصطلاح مورفومتری یا شکل‌سنجی رودخانه‌ای استفاده می‌شود. مورفومتری، تحلیل‌های کمی از ویژگی‌های ژئومورفیک لندفرم‌های یک منطقه است. تحلیل مورفومتریک یکی از روش های موثر برای اولویت ‌بندی زیر حوضه‌‌ها است که می‌تواند بیانگر وضعیت شبکه زهکشی حوضه باشد. بررسی ویژگی های مورفومتری حوضه آبخیز پیوه ژن بر مبنای شاخص های مورفومتری و ژئومورفومتری است. با توجه به اهمیت بررسی ویژگی های مورفومتری در مطالعات حوضه آبخیز و بررسی میزان فرسایش پذیری در این مطالعه هدف بررسی ویژگی های مورفومتری با نوع لندفرم و پیش بینی میزان فرسایش از طریق لندفرم ها است.مواد و روش ها در پژوهش حاضر جهت تحلیل های مورفومتری از نرم افزار ArcGIS، مدل رقومی ارتفاعی (DEM) با دقت 20 متر تهیه شده از نقشه های توپوگرافی 1:50000 رقومی سازمان نقشه برداری کشور و تصاویر ماهواره ای استر (Aster) استفاده شده است. جهت استخراج تعداد آبراهه ها از نرم افزار آرک ویو (ArcView)، مدل ارتفاعی رقومی زمین، استفاده شده است. برای پارامتر شیب و جهت شیب و ارتفاع منطقه مطالعاتی از نقشه توپوگرافی و مدل ارتفاعی رقومی زمین استفاده شد. جهت تهیه پارامتر تراکم زهکشی نیز از مدل رقومی ارتفاع با استفاده از ماژول (Spectral indices) در ArcHydro و مدل رقومی ارتفاعی ماهواره استر (Aster) به صورت اتوماتیک آبراهه‌های موجود حوضه استخراج گردید. آستانه 25-50 سلول برای استخراج شبکه زهکشی انتخاب و شبکه زهکشی ترسیم شد. درآخرین مرحله، رتبه بندی آبراهه ها به روش استرالر انجام و پارامترهای مورفومتری استخراج شد. برای جداسازی لندفرم های منطقه از مدل رقومی ارتفاع با قدرت تفکیک 20 متر استفاده شد و سپس نوع لندفرم ها بر اساس TPI یا شاخص موقعیت توپوگرافی شناسایی شدند و بر اساس رابطۀ TPIi = Z0 – Σ n-1 Zn/n (Z0 ارتفاع نقطه مدل تحت ارزیابی، Zn ارتفاع از شبکه، n تعداد کل نقاط اطراف در نظر گرفته شده در ارزیابی) محاسبه گردید، مقایسه ارتفاع هر سلول در یک مدل رقومی TPI، ارتفاع با میانگین ارتفاع سلول ها همسایه می باشد. در نهایت ارتفاع میانگین از مقدار ارتفاع در مرکز کم می شود.نتایج و بحث پارامترهای مورفومتری بررسی شده در این تحقیق شامل تعداد آبراهه ها (Nu)، رتبه آبراهه ها (U)، طول آبراهه ها (L)، ضریب بیفورکاسیون (Rb)، ضریب ناهمواری (Bb)، تراکم زهکشی (Dd)، فراوانی آبراهه ها (F)، فاکتور شکل (Rf)، ضریب گردی (Rc) و ضریب مستطیل معادل (Re) می باشد. نتایج نشان داد که با توجه به تعداد آبراهه ها (184 آبراهه) وجود آبراهه های درجه اول، دوم و سوم، زیاد بودن طول آبراهه ها، بالا بودن نسبت طول آبراهه ها به مساحت حوضه و ضریب ناهمواری بالا منطقه فرسایش پذیر بوده و نیاز به برنامه ریزی و مدیریت بهینه دارد. همچنین مطالعات لندفرم ها در منطقه مورد مطالعه نشان داد که به کمک ویژگی های مورفومتری و میزان حساسیت لندفرم ها به فرسایش را در منطقه مشخص نمود. به طوری که بعد از تهیه نقشه لندفرم ها با استفاده از شاخص موقعیت توپوگرافی (TPI) و در نظرگرفتن مناطق حساس به فرسایش از طریق ویژگی های مورفومتری، لندفرم های حساس به فرسایش در منطقه مورد مطالعه مشخص شدند. با مقایسه نقشه لندفرم ها و نقشه پهنه بندی فرسایش منطقه مورد مطالعه مشخص شد که لندفرم های کلاس 2 (دره U شکل) و لندفرم‌های کلاس 4 (زهکش های مرتفع) از بیشترین فرسایش‌پذیری برخوردار هستند. نتایج نشان داد که با افزایش میزان تراکم زهکشی میزان فرسایش‌پذیری افزایش می یابد.نتیجه گیری بعد از تهیه نقشه لندفرم ها با استفاده از شاخص موقعیت توپوگرافی (TPI) و در نظر گرفتن مناطق حساس به فرسایش از طریق ویژگی های مورفومتری، لندفرم های حساس به فرسایش در منطقه مورد مطالعه مشخص شد. به طوری که افزایش تعداد آبراهه ها و طول آن در حوضه آبخیز نشان دهنده افزایش فرسایش است. سپس شاخص TPI گه حالت گودی و برآمدگی را مورد تمایز قرار می دهد به عنوان یکی از شاخص های ژئومورفومتریک در نظر گرفته شد. حد پایین و بالای شاخص TPI برای منطقه مورد مطالعه به ترتیب -39.21 و 33.51 محاسبه گردید. مناطق با TPI منفی نشان دهنده توپوگرافی کم (تعقرها و گودال‌ها است) در حالی که TPI مثبت نشان دهنده توپوگرافی زیاد (محدب و یا ستیغ ها) است. وجود گودی ها و چاله ها (در مناطق با TPI کم) موجب افزایش زمان تاخیر جریان های سطحی در منطقه شده و باعث نفود آب می شود که به نوبه خود می تواند تاثیر بسزایی در ذخیره نزولات و رواناب های سطحی داشته باشد. نتایج بررسی‌های پارامترهای موفومتری بیانگر آن است که شرایط فرسایش پذیری منطقه مساعدتر و وضعیت بحرانی است. تجزیه و تحلیل داده های طبقه بندی شده نشان داد که مساحت و طول آبراهه در فرسایش تاثیر گذار است. با مقایسه نقشه لندفرم ها و نقشه آبراهه های منطقه مورد مطالعه مشخص شد که لندفرم های طبقه 4 (دره های U شکل) و لندفرم های طبقه 3 (زهکش های مرتفع) دارای بیشترین فرسایش پذیری هستند. همچنین با افزایش میزان درجه ناهمواری میزان فرسایش در منطقه بیشتر می شود که در لندفرم های واقع در ارتفاعات باال دست مانند خط الرأس ها (لندفرم های کلاس 8 و 10 ) بیشترین میزان و در نتیجه بیشترین حساسیت پذیری این لندفرم ها مشخص شد. مکان های واقع در کلاس 3 دارای بیشترین چگالی زهکشی می‌باشند. منطقه مطالعاتی با توجه به ویژگی های طبیعی، ویژگی های مورفومتری و فیزیوگرافی ‌گرد است که یاعث می شود زمان‌ تمرکز کوتاه‌ و ‌دبی ‌اوج‌ بزرگتر و از لحاظ سیل خیزی مستعد تر باشد. با بررسی سایر مولفه های مورفولوژی به این نتایج دست یافتیم که منطقه مطالعاتی از لحاظ فرسایش پذیری مستعد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

255 - بررسی تأثیر عوامل جغرافیایی بر حرارت سطحی زمین با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای در مخروط آتشفشان تفتان
شهرام بهرامی الهه اکبری عاطفه دوران

برآورد دمای سطح زمین در پهنه وسیع از طریق سنجش از دور، نقصان پایش آن را در ایستگاه‌های محدود هواشناسی رفع می کند. الگوریتم توازن انرژی سطح زمین (سبال)، در اکثر نقاط دنیا برای برآورد دما در سطح مورد استفاده قرار گرفته است. هدف این تحقیق، به دست آوردن دمای سطح زمین و بررس چکیده کامل

برآورد دمای سطح زمین در پهنه وسیع از طریق سنجش از دور، نقصان پایش آن را در ایستگاه‌های محدود هواشناسی رفع می کند. الگوریتم توازن انرژی سطح زمین (سبال)، در اکثر نقاط دنیا برای برآورد دما در سطح مورد استفاده قرار گرفته است. هدف این تحقیق، به دست آوردن دمای سطح زمین و بررسی ارتباط آن با عوامل جغرافیایی نظیر ارتفاع، جهات جغرافیایی، لیتولوژی و مورفومتری برخی از لندفرم‌ها در مخروط آتشفشانی تفتان می باشد. بنابراین، با اعمال الگوریتم سبال بر تصویر ماهواره‌ای +ETM سال 2001، نقشه حرارتی منطقه تهیه شد. برای اجرای این روش، رادیانس حرارتی تصحیح شده، گسیلمندی سطحی در باند حرارتی، رادیانس طیفی، بازتابندگی در هر باند و آلبیدوی سطحی نیز محاسبه گردید. نقشه خط الرأس‌ها و خط القعرها بر اساس روش بررسی منحنی میزان‌های منطقه از طریق نقشه توپوگرافی و گوگل ارث تهیه شد. نقشه‌ آبراهه‌ها، مدل رقومی ارتفاع، جهات جغرافیایی و زمین‌شناسی، رقومی و تولید گردید. با انطباق و همپوشانی نقشه‌های مذکور با نقشه دمای سطح زمین و استفاده از تحلیل Zonal Statistic، دمای سطح زمین در هر طبقه ارتفاعی، جهت جغرافیایی، سازند و لندفرم‌های خاص به دست آمده است. نتایج نشان می دهد که در طبقات ارتفاعی بالاتر، دمای سطح زمین کاهش یافته و در میزان دمای سطحی مخروط، جهات جغرافیایی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌نمایند. به طوری که کمترین میانگین دما در جهت غربی و بیشترین میانگین دما در جهت شرقی به چشم می‌خورد. همچنین، سازندها و لندفرم هایی که کمترین و بیشترین دما را دارا هستند نیز در این جهات قرار دارند. بنابراین با در نظر گرفتن شرایط دمایی در جهات جغرافیایی و سازندهای مختلف، می‌توان به کاشت محصولات کشاورزی سازگار و برنامه‌ریزی محیطی مناسب اقدام نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

256 - یک راهکار نیمه‌نظارتی جدید برای انتخاب اسپرم مناسب در درمان ناباروری
آصفه توکلی پله شاهی سیدابوالقاسم میرروشندل فاطمه قاسمیان

: امروزه، رشد چشمگیر ناباروری در جوامع مختلف و نیاز به بررسی هر یک از عوامل ناشی از ناتوانی مردان و زنان در ایجاد و تشدید آن بر کسی پوشیده نیست. در این میان، آمارهای سازمان بهداشت جهانی از رشد سریع عوامل ناتوانی مردانه در باروری تا حدود 50 درصد حکایت دارد؛ که نشان‌دهنده چکیده کامل

: امروزه، رشد چشمگیر ناباروری در جوامع مختلف و نیاز به بررسی هر یک از عوامل ناشی از ناتوانی مردان و زنان در ایجاد و تشدید آن بر کسی پوشیده نیست. در این میان، آمارهای سازمان بهداشت جهانی از رشد سریع عوامل ناتوانی مردانه در باروری تا حدود 50 درصد حکایت دارد؛ که نشان‌دهنده اهمیت بالای تجزیه و تحلیل مورفولوژیکی اسپرم، به عنوان یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین گام‌ها در تجزیه و تحلیل مایع منی، به منظور اجرای لقاح مصنوعی است. در این مقاله، تلاش شده‌است تا به کمک یکی از روش‌های یادگیری نیمه‌نظارتی، موسوم به شبکه نردبانی، به استخراج ویژگی‌های بخش‌های مختلف اسپرم (مانند سر، واکوئل و آکروزوم) پرداخته و در ادامه با طبقه‌بندی آن‌ها در دو گروه اسپرم‌های طبیعی و غیرطبیعی، به انتخاب اسپرم مناسب، به منظور شرکت در فرآیند لقاح مصنوعی موفق شویم. پژوهش حاضر با اعمال تغییرات و بهبود عوامل مختلف به‌ویژه نویز ورودی، نتایج مناسبی را در آنالیز تصاویر با وضوح پایین و بدون رنگ‌آمیزی کسب کرده است. بررسی‌ مدل پیشنهادی برای هر سه بخش اسپرم (سر، واکوئل و آکروزوم) موفق شد با وجود تصاویری با کیفیت پایین، نتایج چشم‌گیر بیش از 70% را برای سر و آکروزوم و بیش از 80% را برای واکوئل به‌دست آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

257 - بررسی اثر پیش تغذیه با روغن سیاهدانه بر شاخص های بافتی بافت تومور در موش های Balb/cمبتلا به سرطان سینه
پریسا صادق زاده ایرانی محمد رضا بیگدلی فاطمه شاهی

مقدمه وهدف:سرطان سینــه دومین عامل شایع مرگ و میر در بین زنان جهان می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثر پیش تغذیه با روغن سیاهدانه بر روی شاخص های بافتی تومور در موش های Balb/cمبتلا به سرطان سینه می باشد.روش کار:چهار گروه 5 تایی موش Balb/Cبه یک گروه کنترل و سه گروه تیما چکیده کامل

مقدمه وهدف:سرطان سینــه دومین عامل شایع مرگ و میر در بین زنان جهان می باشد. هدف از این مطالعه بررسی اثر پیش تغذیه با روغن سیاهدانه بر روی شاخص های بافتی تومور در موش های Balb/cمبتلا به سرطان سینه می باشد.روش کار:چهار گروه 5 تایی موش Balb/Cبه یک گروه کنترل و سه گروه تیمار تقسیم شدند. تیمار در گروه کنترل آب مقطر و در سه گروه دیگر روغن سیاهدانه به ترتیب با دوزهای 1، 2 و 4 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به مدت چهار ماه از راه دهانی صورت گرفت، پس از این مدت موش ها قطعات تومور را با جراحی و به صورت زیر جلدی دریافت نمودند، حجم تومور با فرمول2/(LWVهر دو هفته یک بار بررسی و ابعاد توسط کولیس دیجیتالی اندازه گیری و شاخص های بافتی بر روی تومورها در پایان 21 روز از القائ بررسی گردید.یافته ها:نتایج این مطالعه نشان داد میانگین حجم تومورهای موش های تیمار شده با 4 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن تفاوت معنی داری نسبت به گروه تیمار داشته و میزان تراکم عروق در موش های تیمار شده با 4 میلی گرم روغن سیاهدانه بر وزن بدن کاهش معنی داری نشان می دهد. نتیجه گیری:روغن سیاهدانه با کاهش تراکم عروق و کاهش تکثیر سلول ها و افزایش آپوپتوز در برابر سلولهای سرطانی اثر محافظتی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

258 - بررسی جهش زایی و سرطانزایی نانوذرات بیسموت با استفاده از سالمونلا تیفی موریوم TA100 و میکروزوم کبد موش
بهار شمس کیلانی صدیقه مهرابیان فرزانه حسینی

زمینه و هدف:استفاده از نانو ذرات به علت ارزانی، مفید بودن و خاصیت ضد میکروبی بالای آن ها، در زمینه های مختلف رو به افزایش است. بنابر این باید به مضرات احتمالی آن ها نیز توجه شود و در غلظتی استفاده شوند که جهش زا و سرطان زا نباشد. لذا تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات جهش زا چکیده کامل

زمینه و هدف:استفاده از نانو ذرات به علت ارزانی، مفید بودن و خاصیت ضد میکروبی بالای آن ها، در زمینه های مختلف رو به افزایش است. بنابر این باید به مضرات احتمالی آن ها نیز توجه شود و در غلظتی استفاده شوند که جهش زا و سرطان زا نباشد. لذا تحقیق حاضر با هدف بررسی اثرات جهش زایی و سرطان زایی نانوذرات بیسموت با سایز nm56 و در سه غلظتppm1/39، 1/78، 25/156 انجام گرفت.روش کار:در ابتدا جهش زایی ماده آزمون ایمز با استفاده از سالمونلا تیفی موریوم100TAسنجش و سرطان زایی آن جداگانه با میکروزوم کبدی موش9Sافزوده و شمارش کلنی های برگشتی انجام گردید. نتایج حاصل از این آزمایش به کمک نرم افزار SPSSو روش آماری آنالیز واریانس یک طرفه مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها:در حضور میکروزوم کبد موش تعداد کلنی های برگشتی در مقایسه با عدم حضور این آنزیم، کاهش یافته و این بدین معنی است که اثر جهش زایی و سرطان زایی با حضور این آنزیم کاهش می یابد.نتیجه گیری:طبق نتایج پژوهش حاضر نانوذرات بیسموت فعالیت جهش زایی و سرطان زایی از خود نشان نداد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

259 - تعیین و بررسی مقایسهای برخی از فاکتورهای خونی و آنزیمی سرم خون ماهیان کپور، فیتوفاک و آمور
مجید محمدنژاد شموشکی

زمینه و هدف:خصوصیات هماتولوژی در ماهیان میتواند شاخصی از شرایط طبیعی و غیر طبیعی محیط بوده و در گونههای مختلف ماهیان به عنوان یک شاخص مهم ماهی شناسی مد نظر قرار گیرد.هدف از این تحقیق، تعیین و بررسی مقایسهای برخی فاکتورهای خون شناسی ماهیان کپور، فیتوفاک و آمور است. رو چکیده کامل

زمینه و هدف:خصوصیات هماتولوژی در ماهیان میتواند شاخصی از شرایط طبیعی و غیر طبیعی محیط بوده و در گونههای مختلف ماهیان به عنوان یک شاخص مهم ماهی شناسی مد نظر قرار گیرد.هدف از این تحقیق، تعیین و بررسی مقایسهای برخی فاکتورهای خون شناسی ماهیان کپور، فیتوفاک و آمور است. روش کار:آزمایش، با نمونهگیری از 10 قطعه ماهی از هر گروه از ماهیان انجام پذیرفت.خونگیری از ماهیان با استفاده از قطع ورید ساقه دمی انجام گرفته و پس از جمع آوری خونها در ظروف مخصوص مقادیر هر کدام از شاخصهای هماتولوژی و آنزیمی خون تعیین گردید. یافتهها:نتایج حاصل از این بررسی در مورد فاکتورهای هماتولوژی نشان داد که اختلاف معنی داری در تعداد گلبولهای قرمز و سفید(لنفوسیت و نوتروفیل)، هموگلوبین، هماتوکریت، خون ماهیان کپور، فیتوفاک و آمور مشاهده گردید(05/0p. اما هیچ اختلاف معنی داری در میزان حجم متوسط گلبول قرمز (MCV)، میانگین غلظت هموگلوبین گلبولی (MCH)، گلبولهای قرمز، مونوسیت و ائوزینوفیل خون ماهیان مورد بررسی وجود نداشتنتایج تحقیق نشان دادکه در بین تیمارهای مختلف از لحاظ میزان آنزیم آلانین آمینوترانسفراز، لاکتات دهیدروژناز و آلکالین فسفاتاز اختلاف معنی داری وجود دارد(05/0p). اما هیچگونه اختلاف معنی داری در میزان آنزیم آسپارات آمینوترانسفرازدر سرم خون ماهیان کپوز، فیتوفاک و آمور وجود نداردنتیجهگیری:نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که بین فاکتورهای هماتولوژی و آنزیمی ماهیان یک خانواده تفاوت وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

260 - بررسی نقش TNF-αدر تغییر الگوی بیان ژن CXCR4 در سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان انسان
رزیتا ضیایی مریم آیت اللهی رامین یعقوبی زینب صحرائیان نصرت الله ضرغامی

مقدمه و هدف:مهاجرت و جایگزینی سلول در پیوند سلول مهم است و گیرنده CXCR4نقش کلیدی در این فرآیند دارد. سلول های بنیادی مزانشیمی (MSCs) قادر به بیان CXCR4نیستند اما تحریک آن ها با سایتوکاین های التهابی نظیر TNF-αمیزان بیان CXCR4را افزایش می دهد. در این مطالعه میزان تغییر ب چکیده کامل

مقدمه و هدف:مهاجرت و جایگزینی سلول در پیوند سلول مهم است و گیرنده CXCR4نقش کلیدی در این فرآیند دارد. سلول های بنیادی مزانشیمی (MSCs) قادر به بیان CXCR4نیستند اما تحریک آن ها با سایتوکاین های التهابی نظیر TNF-αمیزان بیان CXCR4را افزایش می دهد. در این مطالعه میزان تغییر بیان CXCR4در MSCsمغز استخوان انسان تحت تاثیر سایتوکاین التهابیTNF-α مورد بررسی قرار گرفت.روش کار:MSCsمورد مطالعه به دو گروه مورد و شاهد تقسیم شدند. گروه شاهد سلول هایتیمار نشده و گروه های مورد،سلول های تیمار شده با TNF-αبا غلظت های ng/ml1و10 در زمان های 2، 10، 24 و 48 ساعت بود. سپس mRNAی سلول ها استخراجو cDNAآن ساخته و میزان بیان ژن CXCR4با روش Real Time PCRبررسی گردید. ژن کنترل خانگی، بتا اکتین بود. نهایتاً تغییر بیان در سلول های تیمار شده و تیمار نشده با استفاده از روش لیواک ( -∆∆Ct2) تجزیه و تحلیل شد. یافته ها:در MSCsتیمار شده با ng/ml1 TNF-αدر زمانهای 2، 10، 24 و 48 ساعت میزان بیان به ترتیب:32، 64، 256 و 32 برابر و در تیمار با ng/ml10 در زمان های مشابه، به ترتیب: 16، 32، 512 و 32 برابر شد. بیشترین میزان بیان ژن CXCR4در مجاورت با TNF-αدر مدت زمان 24 ساعت و در غلظت ng/ml10مشاهده گردید.نتیجه گیری:به نظر می رسد هم عامل زمان و هم غلظت TNF-αدر بیان ژن CXCR4در MSCsمشتق از مغز استخوان انسان موثر است ولی زمان عامل مهمتری در تغییر بیان ژن CXCR4در این سلول هاست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

261 - بررسی الگوی بیان ژن گیرنده فاکتور رشد شبه انسولین-1 تحت تأثیر فاکتور نکروز تومور-آلفا در سلولهای بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان انسان
زینب صحرائیان مریم آیت اللهی رامین یعقوبی

مقدمه و هدف:نارساییهای حاد کبدی از جمله بیماریهای مهم کبدی محسوب میشوند که خطر مرگ و میر آنها بسیار بالا میباشد.پیشنهاد شده است که سلول درمانی جایگزین مناسبی به جای پیوند کل کبد، در درمان نارساییهای حاد کبدی میباشد. سلولهای بنیادی مزانشیمی یکی از مهمترین سلوله چکیده کامل

مقدمه و هدف:نارساییهای حاد کبدی از جمله بیماریهای مهم کبدی محسوب میشوند که خطر مرگ و میر آنها بسیار بالا میباشد.پیشنهاد شده است که سلول درمانی جایگزین مناسبی به جای پیوند کل کبد، در درمان نارساییهای حاد کبدی میباشد. سلولهای بنیادی مزانشیمی یکی از مهمترین سلولها در زمینه سلول درمانی هستند که از منابع مختلفی از جمله مغز استخوان بهدست می آیند. فاکتور رشد شبه انسولین-1 (IGF-I) پس از اتصال به گیرنده خود (IGF-IR) در ترمیم بافت کبد تأثیر بهسزایی دارد. ما در این تحقیق به بررسی الگوی بیان ژن IGF-IRدر سلولهای بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان انسان تحت تأثیر فاکتور نکروز تومور-آلفا (TNF-α) پرداخته شده است.روشکار:پس از استخراج سلولهای بنیادی مزانشیمی از حدود 5 میلیلیتر مغز استخوان افراد دهنده سالم مراجعه کننده به بخش پیوند مغز استخوان بیمارستان نمازی شیراز (پس از اخذ رضایتنامه)، سلولها جداسازی و کشت شدند. شناسایی آنها با شیوه فلوسایتومتری انجام گرفت. سلولهای پاساژ چهارم با مقدار ng/mL1 در زمانهای مختلف (2، 10 ، 24 و 48 ساعت) تحت تأثیر فاکتور التهابی TNF-αتیمار شدند. میزان بیان ژن IGF-IRدر سلولهای بنیادی مزانشیمی تیمار نشده و تیمار شده با TNF-αبا روش Real TimePCRمورد بررسی قرار گرفت.یافتهها:نتایج آنالیز فلوسایتومتری نشان داد که سلولهای بنیادی مزانشیمی نسبت به بیان مارکر CD90مثبت بودند، در حالیکه نسبت به بیان مارکرهای CD45وCD80منفی میباشند. در سلولهای بنیادی مزانشیمی تیمارشده با TNF-αنسبت به گروه کنترل افزایش بیان ژن IGF-IRمشاهده شد. بیشترین میزان بیان ژن IGF-IRدر گروه سلولی تیمارشده باng/mL1 فاکتور التهابی به مدت 10 ساعت بهدست آمد. نتیجه گیری:الگوی افزایش بیان ژن IGF-IRدر سلولهای بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان انسان تحت تأثیر TNF-α، از یک رفتار وابسته به زمان تبعیت میکند. این نتیجه میتواند در آینده در زمینه سلول درمانی نارساییهای حاد کبدی کاربرد کلینیکی داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

262 - بررسی مقایسه ای اثرات مورفولین و سرم فیزیولوژیکی بر پارامترهای خونی و بافت طحال در موش سفید(آلبینو) نر
نسیم نعیمی حمید رضا عادلی کبری زارع

زمینه و هدف:مورفولین مادهای سمی با کاربرد فراوان در صنایع و کشاورزی است که ازطریق خوراکی، تنفسی و پوستی قابل جذب میباشد. این تحقیق با هدف بررسی اثراتمورفولین برپارامترهای خونی و بافت طحال درموش سفید نر6 هفتهای، انجام گردید. روش کار:40 سرموش نر بالغ در4 گروه شاهد، سرم چکیده کامل

زمینه و هدف:مورفولین مادهای سمی با کاربرد فراوان در صنایع و کشاورزی است که ازطریق خوراکی، تنفسی و پوستی قابل جذب میباشد. این تحقیق با هدف بررسی اثراتمورفولین برپارامترهای خونی و بافت طحال درموش سفید نر6 هفتهای، انجام گردید. روش کار:40 سرموش نر بالغ در4 گروه شاهد، سرم فیزیولوژیک(گروه شم)، تیمارAو Bمورد مطالعه قرارگرفتند. گروه Aتحت اثرخوراکی مورفولین( mg/kg300) به مدت 15 روز، هر روز در یک نوبت به میزان0.1 میلی لیتراز محلول تهیه شده(09. میلی لیترمورفولین +0.91 میلی لیتر آب مقطر) و گروهB نیز به صورت هم حجم با مورفولین و سرم فیزیولوژیکی به روش خوراکی به همان مدت تیمارشد. پس از توزین، بیهوشی و خونگیری، برخی پارامترهای خون و مطالعات ماکروسکوپی و میکروسکوپی طحال از طریق لام های تهیه شده، مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها:در گروه Aافزایش معنی داری در تعداد گلبولهای قرمز(7.6%)، هماتوکریت(21%)، چگالی پلاسما(25%) و هموگلوبین(10%)، وزن طحال(14.6%)، ضخامت دیواره شریانچه مرکزی پالپ سفید (30%) و کاهش معنی داری در ضخامت دیواره کپسول طحال و فیبری شدن آن(3.8%)، وزن موش ها(14.2%) نسبت به گروه شاهد و شم مشاهده شد، همه ویژگی های ذکر شده در گروه B(به جز ضخامت دیواره کپسول و وزن بدن) کاهش یافت و اختلاف معنی داری با گروه Aداشت(Pنتیجه گیری:معنی داری رابطه نشان داد که مورفولین با دوزهای استفاده شده، باعث افزایش پارامترهای خونی، به هم ریختگی پارانشیم، التهاب، افزایش وزن طحال وکاهش وزن بدن موش ها شد و سرم فیزیولوژیکی اثرات مضر آن را کاهش میدهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

263 - بررسی پلی مورفیسم ژن1DISCدخیل در تکامل قشر مخ و توسعه شبکة عصبی بیماران اسکیزوفرنی: اولین مطالعه بر روی یک جمعیت ایرانی
علی رضا پور طالبی فیروزآبادی اباصلت حسین زاده کلاگر جلیل فلاح مهرآبادی غلامرضا بیدخوری

زمینه و هدف:اسکیزوفرنی یک بیماری شایع روانی با وراثت بالا و فنوتیپ متغیر است و 1 DISCنقش مهمی را در توسعه قشر مخ ایفا میکند. پلیمورفیسم در این ژن‌ با مدل‌های بیولوژیکی عصبی اسکیزوفرنی که کمبود قشر مغز در پاتوفیزیولوژی آن دخیل است ارتباط دارد. این پژوهش با هدف تشخیص پل چکیده کامل

زمینه و هدف:اسکیزوفرنی یک بیماری شایع روانی با وراثت بالا و فنوتیپ متغیر است و 1 DISCنقش مهمی را در توسعه قشر مخ ایفا میکند. پلیمورفیسم در این ژن‌ با مدل‌های بیولوژیکی عصبی اسکیزوفرنی که کمبود قشر مغز در پاتوفیزیولوژی آن دخیل است ارتباط دارد. این پژوهش با هدف تشخیص پلی مورفیسم2738864 rs، در ژن 1 DISCدر مبتلایان به بیماری اسکیزوفرنی و مقایسه آن با افراد سالم انجام شد.روش کار:این پژوهش برای اولین بار در ایران بر روی ۳۰۰ فرد مبتلا به بیماری اسکیزوفرنی که بر اساس روش DSM-IVانتخاب گردیدند و ۳۰۰ فرد سالم صورت گرفت. در این مطالعه از پرسش‌نامه جهت جمع‌آوری اطلاعات استفاده شد. برای بررسی این پلیمورفیسم از تکنیک Nested allele specific PCRاستفاده گردید و برای تأیید و صحت پژوهش انجام ‌گرفته ۵۰ عدد از نمونه‌ها توالی یابی شده و نتایج با توالی‌های ژنی موجود در بانک ژن هم‌تراز گردید و جواب نهایی با استفاده از نرم‌افزارSPSS ver.22و SNP Analyzerمورد تجزیه‌وتحلیل آماری قرار گرفت.یافته ها:بررسی پلی مورفیسم2738864 rsدر جمعیت موردبررسی در ایران نشان داد که این پلی مورفیسم با اسکیزوفرنی ارتباط دارد و یافته‌های46/385 Chi-square=، 0000/0pT371/0/C926/0 Allele Frequency=به دست آمد.نتیجه گیری:یافته‌های این تحقیق نشان داد که این پلی مورفیسم با بیماری اسکیزوفرنی در جمعیت ایرانی مرتبط است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

264 - بررسی تغییرات هیستومورفومتری طحال طی دوره بارداری و شیردهی در موشهای صحرایی
الهام اعتمادی اکبر کریمی علی اصغر پیله وریان

زمینه و هدف:در زمان بارداری تغییرات عمده‌ای در بدن مادر رخ می‌دهد، گاهی این تغییرات برای مادر و جنین خطرساز است با شناخت این تغییرات می‌توان شرایط بارداری مادر را مدیریت کرد. در این مطالعه، تغییرات هیستومورفومتری بافت طحال طی بارداری و شیردهی در موش‌های صحرایی ماده نژاد چکیده کامل

زمینه و هدف:در زمان بارداری تغییرات عمده‌ای در بدن مادر رخ می‌دهد، گاهی این تغییرات برای مادر و جنین خطرساز است با شناخت این تغییرات می‌توان شرایط بارداری مادر را مدیریت کرد. در این مطالعه، تغییرات هیستومورفومتری بافت طحال طی بارداری و شیردهی در موش‌های صحرایی ماده نژاد ویستار بررسی گردید.روش کار:در این مطالعه تعداد ۵۴ سر موش صحرایی بالغ نژاد ویستار(۱۲ نر و ۴۲ ماده) با میانگین وزنی ۲۲۰-۲۴۰ گرم انتخاب شده و پس از جفت‌گیری و مشاهده پلاک واژینال ۱۸موش صحرایی باردار به ۳ گروه ۶ تایی و ۶ موش صحرایی ماده بالغ غیر باردار به عنوان نمونه کنترل تقسیم بندی شدند. و با احتساب روز اول بارداری موش‌ها به ۴ گروه، کنترل، ۱۰ و ۲۰ بارداری و هفته اول شیردهی تقسیم شدند. سپس موش‌ها تشریح و بافت طحال خارج و برای بررسی هیستوپاتولوژی با روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگ‌آمیزی شدند. در نمونه‌ها تعداد ماکروفاژ، مگاکاریوسیت و قطر پالپ سفید مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌ها با روش آماری آنالیز واریانس یک‌طرفه و آزمون دانکن مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها:تعداد ماکروفاژ در روز ۱۰ و ۲۰ بارداری نسبت به گروه کنترل افزایش معنی‌داری نشان داد(0/01p). قطر پالپ سفید در روز ۱۰ بارداری نسبت به گروه کنترل افزایش معنی‌داری نشان داشت (0/05pنتیجه گیری:فرآیند بارداری باعث تغییرات قطر پالپ سفید و افزایش ماکروفاژهای بافت طحال در موش‌های صحرایی را به دنبال دارد که می‌تواند ناشی از تغییرات سیستم ایمنی مادر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

265 - اثر حفاظتی رویال‌ ژل بر روی هیستومورفومتری، تغییرات هورمونی و استرس اکسیداتیو در موش‌های رتنر تحت درمان با افلوکساسین
قدرت عبادی مناس

زمینه و هدف:رویال ژل ترکیبی است که توسط زنبورهای کارگر تولید و با خاصیت آنتی اکسیداتیوی خود، نقش حفاظتی در برابر استرس اکسیداتیو دارد. هدف از این پژوهش مطالعه نقش رویال ژل درکاهش عوارض جانبی افلوکساسین و به حالت نرمال گرداندن فعالیت تولید مثلی موش‌های رت تحت تاثیر با اف چکیده کامل

زمینه و هدف:رویال ژل ترکیبی است که توسط زنبورهای کارگر تولید و با خاصیت آنتی اکسیداتیوی خود، نقش حفاظتی در برابر استرس اکسیداتیو دارد. هدف از این پژوهش مطالعه نقش رویال ژل درکاهش عوارض جانبی افلوکساسین و به حالت نرمال گرداندن فعالیت تولید مثلی موش‌های رت تحت تاثیر با افلوکساسین بودروش کار:در این کار آزمایشگاهی 32 موش رت نر نژاد آلبینو بالغ با وزن بدنی حدود 180ـ160 گرم استفاده شد. موش‌ها به 4 گروه 8تایی کنترل با آب، گروه افلوکساسین( mg/kg.BW216)، گروه رویال ژل( mg/kg.BW100) و گروه رویال ژل به علاوه افلوکساسین تقسیم و هم زمان را به مدت 28 روز از طریق دهانی تیمار گردیدند. پس از طی مدت آزمایش بررسی های هورمونی،بافت شناسی انجام و نتایج با نرم افزارSPSS و روش ANOVAو توکی بررسی شدند.یافته ها:بر طبق نتایج افلوکساسین میزان قطر لوله‌های اسپرم‌ساز، ضخامت اپی تلیوم لوله، وزن بیضه‌ها، RI، هورمون‌های تستوسترون،LH FSH ، مقدارTTMو TAOCرا نسبت به گروه کنترل به طور معنی‌داری کاهش می‌دهد. اما فاصله بین لوله‌های اسپرم‌ساز، درصد TDIو SI، سطح NOوMDAرا نسبت به گروه کنترل به صورت معنی‌داری افزایش داد. تمام پارامترهای بالا در گروه افلوکساسین به علاوه رویال ژل به حالت نزدیک نرمال برگردانده می‌شوند. نتیجه گیری:نتایج این پژوهش آشکار کرد که افلوکساسین اثرات منفی روی هیستومورفومتری و فعالیت تولید مثلی در موش‌های رت دارد. ولی در صورت استفاده هم زمان با رویال ژل که خاصیت آنتی اکسیدانتی آن سیستم تولید مثلی را در برابر افلوکساسین حفاظت می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

266 - مطالعه بافت شناسی، هیستوشیمی و هیستومورفومتری پرده صماخ در گاومیش رودخانه ای بالغ
سید رشید هاشمی رسول شهروز فرهاد سلطانعلی نژاد غلامرضا نجفی

زمینه و هدف: گاومیش در اقتصاد بیش از 40 کشور جهان دارای جایگاه ویژه ای است و تعداد و پراکندگی جغرافیایی آن همه ساله در حال افزایش است. پرده صماخ، غشایی نازک است که گوش خارجی را از گوش میانی جدا می کند و از نظر فیزیولوژی و آسیب شناسی دارای اهمیت می باشند. در رابطه با آنا چکیده کامل

زمینه و هدف: گاومیش در اقتصاد بیش از 40 کشور جهان دارای جایگاه ویژه ای است و تعداد و پراکندگی جغرافیایی آن همه ساله در حال افزایش است. پرده صماخ، غشایی نازک است که گوش خارجی را از گوش میانی جدا می کند و از نظر فیزیولوژی و آسیب شناسی دارای اهمیت می باشند. در رابطه با آناتومی و مورفومتری این عضو در گاومیش تاکنون مطالعه ای انجام نشده بود.مواد و روش ها: بدین منظور 8 سر گاومیش نر و ماده بالغ از کشتارگاه تهیه شد و پرده صماخ آن مورد مطالعه آناتومیکی و مورفومتریکی قرار گرفت.نتایج: نتایج آناتومیکی نشان داد که پرده صماخ گاومیش بیضی شکل می باشد. رنگ پرده صماخ سفید تا سفید صورتی دیده شد. قسمت سست پرده صماخ کوچک و سه گوش تا مستطیلی بوده و قسمت محکم پرده صماخ نیز بیضی شکل و بزرگ می باشد. نتایج مورفومتری نیز نشان داد میانگین اندازه ها در جنس ماده بزرگتر از جنس نر می باشد. همچنین نتایج نشان داد که میانگین ابعاد پرده صماخ در سمت راست هر دو جنس بزرگتر از سمت چپ می باشد. نتایج آنالیز آماری با استفاده از آزمون Tukey نشان داد این اختلافات معنی دار نمی باشد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر بعنوان اطلاعات پایه ای برای تحقیقات بالینی گاومیش قابل ارائه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

267 - مطالعه بافت شناسی، هیستوشیمی و هیستومورفومتری پرده صماخ در گاومیش رودخانه‌ای بالغ
سید رشید هاشمی فرهاد سلطانعلی نژاد غلامرضا نجفی رسول شهروز

زمینه و هدف: گاومیش به عنوان یک حیوان اقتصادی در مناطق دام خیز مطرح است. از نظر محیط زیست به دو نوع باتلاقی و رودخانه ای طبقه بندی می شوند. پرده صماخ، غشایی نازک است که گوش خارجی را از گوش میانی جدا می کند. در رابطه با بافت شناسی و هیستوشیمی این عضو در گاومیش تاکنون مطا چکیده کامل

زمینه و هدف: گاومیش به عنوان یک حیوان اقتصادی در مناطق دام خیز مطرح است. از نظر محیط زیست به دو نوع باتلاقی و رودخانه ای طبقه بندی می شوند. پرده صماخ، غشایی نازک است که گوش خارجی را از گوش میانی جدا می کند. در رابطه با بافت شناسی و هیستوشیمی این عضو در گاومیش تاکنون مطالعه ای انجام نشده است. روش کار: برای این مطالعه 8 سر گاومیش نر و ماده بالغ تهیه و پرده صماخ آن مورد مطالعه عادی بافت شناسی هماتوکسیلین- ائوزین، مطالعه هیستوشیمی با رنگ آمیزی ورهوف، پاس و ماسون تری کروم و هم چنین مطالعه هیستومورفومتری انجام شد. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد پرده صماخ دارای سه لایه اپیتلیومی، بافت همبند و لایه مخاطی است. در طبقه اپیتلیومی خارجی بافت پوششی از نوع سنگفرشی مطبق و در طبقه مخاطی داخلی اپیتلیوم سنگفرشی ساده مشاهده شد. لایه همبندی ضخامت زیادی داشت و رشته های کلاژن از دو نوع شعاعی و مدور در آن دیده شده است. سلول های همبندی نیز بیشتر از نوع فیبروبلاست بودند. رشته های الاستیک و کلاژن در هر دو بخش پرده صماخ مشاهده گردید ولی قسمت نرم پرده صماخ برخلاف قسمت سخت دارای مقادیر بیشتری رشته رشته الاستیک می باشد. بیشترین تراکم رشته کلاژن مربوط به پرده صماخ گوش سمت چپ گاومیش ماده و کمترین تراکم مربوط به پرده صماخ گوش سمت چپ گاومیش نر است. نتیجه گیری: به عنوان نتیجه گیری کلی می توان اذعان داشت پرده صماخ گاومیش دارای مشابهت ها و تفاوت های بافتی با نشخوارکنندگانو سایر حیوانات است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

268 - هیستومورفولوژی طحال، کبد و پانکراس چکاوک طرقه DOR: 20.1001.1.17359880.1399.14.1.4.7
مهرداد ملائی جلیل پورحاجی موتاب

زمینه و هدف: طحال به عنوان بزرگ‌ترین اندام سیستم لنفاوی، کبد به خاطر بزرگترین غده بدن و همچنین پانکراس به خاطر ترشحات گوارشی در بدن پستانداران و پرندگان دارای اهمیت می‌باشد. هدف این مطالعه بررسی ویژگی‌های ساختاری اندام‌های فوق در چکاوک طرقه می‌باشد.روش کار: 20عدد چکاوک چکیده کامل

زمینه و هدف: طحال به عنوان بزرگ‌ترین اندام سیستم لنفاوی، کبد به خاطر بزرگترین غده بدن و همچنین پانکراس به خاطر ترشحات گوارشی در بدن پستانداران و پرندگان دارای اهمیت می‌باشد. هدف این مطالعه بررسی ویژگی‌های ساختاری اندام‌های فوق در چکاوک طرقه می‌باشد.روش کار: 20عدد چکاوک طرقه نر و ماده انتخاب و از سه پرنده نر و سه ماده، نمونه بافتی اخذ و نمونه‌ها به روش هماتوکسیلین و ائوزین، رنگ‌آمیزی گردید. یافته‌ها: کبد در چکاوک طرقه دارای دو لوب راست و چپ است و لبه خلفی لوب چپ فاقد بریدگی است. کیسه صفرا به شکل یک گلابی کشیده تا لوله‌ای در سطح احشائی لوب راست و زمان پر بودن در عقب لبه خلفی نیز مشخص می‌شود. طحال به شکل میله‌ای راست تا خمیده به‌رنگ قرمز قهوه‌ای است و در بخش خلفی سطح احشایی لوب چپ کبد قرار دارد. پانکراس اندامی طویل در فضای دو بازوی صعودی و نزولی دوازدهه به شکل دو لوب پشتی و لوب تحتانی می‌باشد. کپسول گلیسون به داخل پارانشیم کبد نفوذ نمی-کند، به همین دلیل لبوله شدن نسج نامشخص است. طحال را کپسول عضلانی همبندی، محصور کرده ولی هیچ انشعابات ترابکولی از کپسول به داخل پارانشیم نفوذ نمی‌کند. از خارج پارانشیم بافت پانکراس را کپسولی بسیار ظریف از بافت همبند سست می‌پوشاند. تیغه‌های بسیار ظریف و کوتاهی از کپسول به داخل غده نفوذ کرده و غده را به لبول‌های نامحسوسی تقسیم می‌کند. نتایج حاصل نشان می‌دهد که کبد، طحال و پانکراس چکاوک طرقه تشابه زیادی با گنجشکسانان، به ویژه توکای سیاه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

269 - تغییر حیات رده های سلولی سرطان پستان در مجاورت یک مهارکننده DOR: 20.1001.1.17359880.1400.14.2.7.6
مزدک جمشید ی فاطمه کشاورزی صبریه امینی علی قیصرزاده کامبیز داوری

زمینه و هدف: کارسینوم های پستان ، تومورهای بسیار مهاجم با پیش آگهی ضعیف هستند که با فراوانی بیشتر زنان جوانتر(سن کمتر از50 سال) را درگیر می کنند. گرچه در ابتدا بسیار حساس به شیمی درمانی هستند، ولی به طور قابل توجهی مهاجم تر از تومورهای دیگر زیرگروه های مولکولی می باشند. چکیده کامل

زمینه و هدف: کارسینوم های پستان ، تومورهای بسیار مهاجم با پیش آگهی ضعیف هستند که با فراوانی بیشتر زنان جوانتر(سن کمتر از50 سال) را درگیر می کنند. گرچه در ابتدا بسیار حساس به شیمی درمانی هستند، ولی به طور قابل توجهی مهاجم تر از تومورهای دیگر زیرگروه های مولکولی می باشند. مطالعه حاضر با هدف یافتن یک روش درمانی جدید این سرطان ها انجام شد.روش کار: اساس روش در مرحله اول ساخت یک مهار کننده گیرنده های سطح سلولی بود. سپس اثر این مهار کننده بر رده های سلولی سرطانی پستان با استفاده از تست های معمول بررسی شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که در غلظت های مناسب مهار کننده ، حیات رده های سلولی مربوطه به طور قابل توجهی تغییر می یابد.نتیجه گیری: مطالعه حاضر نشان داد که استفاده از این روش ها می تواند زمینه ساز درمان های آینده باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

270 - اثرتغذیه با پودر ضایعات سیب زمینی فرآوری شده با مولتی‌آنزیم بر رشد و پارامتر های خونی و روده ای جوجه های گوشتی
علی عبادی بهمن نویدشاد حسین محب الدینی فرزاد میرزائی آقجه قشلاق

زمینه و هدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر ضایعات سیب زمینی به همراه مولتی آنزیم بر عملکرد رشد، صفات لاشه، پارامترهای خونی و پارامترهای مورفومتری روده جوجه های گوشتی انجام گرفت.مواد و روش ها: آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5تیمار و 5 تکرار (تعداد 14 قطعه جوجه گوشت چکیده کامل

زمینه و هدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر ضایعات سیب زمینی به همراه مولتی آنزیم بر عملکرد رشد، صفات لاشه، پارامترهای خونی و پارامترهای مورفومتری روده جوجه های گوشتی انجام گرفت.مواد و روش ها: آزمایش در قالب طرح کاملاً تصادفی با 5تیمار و 5 تکرار (تعداد 14 قطعه جوجه گوشتی از هر دو جنس در هر تکرار) و جمعاً با 350 قطعه انجام شد. جیره های آزمایشی حاوی سه سطح ضایعات سیب زمینی (صفر، 15 و 25 درصد) و دو سطح مولتی آنزیم ( صفر و 2/0 درصد) و از روز 11 تا 42 مورد استفاده قرار گرفت.نتایج: مطابق نتایج میزان افزایش وزن روزانه گروه شاهد در دوره پایانی و کل دوره بهتر از سایر تیمارها بود. ضریب تبدیل غذایی در دوره رشد درگروه های تغذیه شده با ضایعات سیب زمینی پایین تر از گروه شاهد بود. دردوره پایانی ضریب تبدیل غذایی درگروه شاهد به طورمعنی داری پایین تر از سایرگروه های آزمایشی بود و این رویه درکل دوره پرورش نیز مشاهده شد. نسبت طول روده به وزن زنده درپرنده های تغذیه شده با سطح 25 درصد ضایعات سیب زمینی صرف نظر از کاربرد آنزیم، بالاتر از سایر گروه ها بود. ضایعات سیب زمینی درجیره غذایی باعث افزایش وزن نسبی سنگدان و کاهش چربی محوطه بطنی نسبت به گروه شاهد شد. سطح بالای ضایعات سیب زمینی (25درصد) به همراه مولتی آنزیم بطور معنی داری موجب کاهش میزان تری گلیسریدها وLDL کلسترول شده و همچین تیمار فوق منجر به بالا رفتن سطح HDL کلسترول سرم نسبت به گروه شاهد شده است. در ریخت سنجی روده نیز ارتفاع ویلی در ژژنوم و ایلیوم، همچنین عمق کریپت فقط در ایلیوم به طور معنی داری تحت تأثیر جیره های آزمایشی قرار گرفت.نتیجه گیری: به طورکلی با توجه به نتایج تحقیق حاضر، استفاده از ضایعات سیب زمینی به همراه مولتی آنزیم تأثیر مثبتی بر غلظت سرمی HDLکلسترول، پارامترهای مورفومتری روده و افزایش وزن بدن جوجه های گوشتی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

271 - تأثیر استفاده مجزا و تلفیقی پروبیوتیک Pediococcus acidilactici و پربیوتیک Raffinos بر شاخص‌های ایمنی موکوس و هیستو مورفولوژی روده در ماهیان طلایی(Carassius auratus)
دل ارا سپهرفر سید حسین حسینی فر علی جافر نوده

زمینه و هدف: موکوس و ترکیبات آن، اولین خط دفاعی در برابر پاتوژن‌ها و یکی از بخش‌های مهم سیستم ایمنی در ماهیان است. این تحقیق با هدف بررسی اثرات مجزا و تلفیقی پروبیوتیک acidilacticiPediococcus و پربیوتیک Raffinos درجیره غذایی بر شاخص‌های ایمنی موکوس و هیستو مورفولوژی رود چکیده کامل

زمینه و هدف: موکوس و ترکیبات آن، اولین خط دفاعی در برابر پاتوژن‌ها و یکی از بخش‌های مهم سیستم ایمنی در ماهیان است. این تحقیق با هدف بررسی اثرات مجزا و تلفیقی پروبیوتیک acidilacticiPediococcus و پربیوتیک Raffinos درجیره غذایی بر شاخص‌های ایمنی موکوس و هیستو مورفولوژی روده در ماهی طلایی(Carassius auratus) انجام گرفت. روش کار:180 قطعه ماهی با میانگین وزنی ۱۸/۰± ۳/۲۶ گرم، پس از ۲ هفته سازگاری با شرایط آزمایشگاه در ۴ تیمار و ۳ تکرار شامل: جیره تجاری(گروه شاهد)، غذای تجاری مکمل شده به P. acidilactici به میزان ۹/۰ گرم بر کیلوگرم(تیمار 2)، غذای حاوی Raffinos به میزان ۱۰ گرم بر کیلوگرم(تیمار 3) و غذای تجاری حاوی ترکیبی از پروبیوتیک و پربیوتیک به میزان ۹/۰ و ۱۰ گرم بر کیلوگرم(تیمار 4) به‌طور تصادفی تقسیم شدند. در پایان دوره آزمایش(60 روز)، سنجش آنزیم لیزوزیم به روش کدورت سنجی با دستگاه اسپکتروفتومتر و ایمونوگلبولین کـل از طریق سنجش میزان پروتئین سرم قبل و بعد از افزودن پلی‌اتیلن گلیکول به نمونه و میزان آنزیم آلکالین فسفاتاز قلیایی موکوس به وسیله کیت‌های شرکت پارس آزمون و با دستگاه اسپکتروفتومتر محاسبه گردید، هم چنین آزمایشات هیستو مورفولوژی روده به روش بافت‌شناسی کلاسیک و رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین- ائوزین انجام شد. یافته‌ها: نتایج حاصل هیچ‌گونه اختلاف معنی‌داری در ارتفاع و قطر ویلی‌ها نشان نداد(۰۵/۰<P). بیشترین میزان فعالیت آنزیم لیزوزیم موکوس، ایمونوگلوبولین، پروتئین محلول و آلکالین فسفاتاز در تیمار سین بیوتیک مشاهده شد با این حال در تیمارهای مختلف این اختلاف معنی‌دار نبود (۰۵/۰P>). نتیجه‌گیری: غذای تجاری غنی‌شده با سین‌بیوتیک موجب بهبود شاخص‌های ایمنی موکوس و هیستو مورفولوژی روده در ماهیان طلایی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

272 - تاثیر کمبود متیونین جیره بر ویژگی‌های بافت شناسی برخی اندام‌های لنفاوی بلدرچین ژاپنی
امیررضا حشم پیشه سمیه حامدی

زمینه و هدف: متیونین اولین اسیدآمینه محدود کننده در بلدرچین های با جیره پایه ذرت/سویا است که سبب بهبود کیفیت پروتئین و کاهش غلظت آن در جیره می‌شود. هدف از این پژوهشتاثیر کمبود متیونین جیره بر ویژگی‌های بافت شناسیبرخی اندام‌های لنفاوی بلدرچین ژاپنی است. روش کار: 20 قطعه چکیده کامل

زمینه و هدف: متیونین اولین اسیدآمینه محدود کننده در بلدرچین های با جیره پایه ذرت/سویا است که سبب بهبود کیفیت پروتئین و کاهش غلظت آن در جیره می‌شود. هدف از این پژوهشتاثیر کمبود متیونین جیره بر ویژگی‌های بافت شناسیبرخی اندام‌های لنفاوی بلدرچین ژاپنی است. روش کار: 20 قطعه بلدرچین ژاپنی یک روزه به طور تصادفی به 2گروه 10 تایی آزمایشی با جیره فاقد مکمل متیونین و شاهد با جیره استاندارد تقسیم و به مدت 6 هفته تغذیه شدند. پس از پایان دوره نمونه هایی از بورس فابریسیوس، تیموس، طحال و لوزه‌ سکومی تهیه و مراحل معمول بافت شناسی انجام شد. جهت مطالعه هیستومورفومتریک از فتومیکروگراف های تهیه شده در نرم افزارAxio vixion Rel4.8پارامترهای مورد نظر اندازه گیری و داده‌ها به صورت میانگین±انحراف معیار ارائه و به روش آماریTestIndependent-Samples T با سطح معنی‌داری05/0p< بررسی شدند. یافته‌ها: نتایج نشان داد کمبود متیونین جیره در اندام های مهم لنفاوی بلدرچین نظیر بورس فابریسیوس، لوزه سکومی و تیموس اثرات منفی دارد و سبب کاهش ارتفاع پلیکا و نیز تعداد فولیکول ها در بورس فابریسیوس، کاهش تعداد فولیکول ها در لوزه سکومی و کاهش قطر لبول ها در تیموس گردید در حالی که تغییرات چندانی در طحال دیده نشد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج احتمال دارد که کاهش پارامترها ناشی از تولید کمتر سلول‌ها باشد. اگرچه این احتمال نیز وجود دارد که این کاهش به دلیل افزایش توانایی مهاجرت و انتقال سلول‌ها به بافت های محیطی روی داده باشد. هم چنین نبود تغییرات قابل توجه در طحال ممکن است ناشی از مکانیسم های جبرانی باشد که تعیین دلیل قطعی این رویداد ها پژوهش های بیشتری را طلب می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

273 - الگوی بیان فاکتور نکروز تومور- آلفا (Tumor NecrosisFactor-α) تحت تاثیر عصاره هیدروالکلی زنجبیل(Zingiber officinale)
زینب صحرائیان

زمینه و هدف: دیابت به عنوان یک بیمـاری التهـابی کـه بـا اخـتلالات متابولیسمی همراه است، شناخته می شود. فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا(Tumor necrosis factor- Alpha, TNF-α) یکی از سایتوکاین های اصلی التهابی بوده و نقش مرکزی در دفاع میزبان، التهاب و عملکرد سیستم ایمنی چکیده کامل

زمینه و هدف: دیابت به عنوان یک بیمـاری التهـابی کـه بـا اخـتلالات متابولیسمی همراه است، شناخته می شود. فاکتور نکروز دهنده تومور آلفا(Tumor necrosis factor- Alpha, TNF-α) یکی از سایتوکاین های اصلی التهابی بوده و نقش مرکزی در دفاع میزبان، التهاب و عملکرد سیستم ایمنی دارد. مصرف گیاهان دارویی مختلف از جمله زنجبیل در جهت کاهش عوارض التهاب از گذشته های دور رایج بوده است. در این تحقیق به بررسی اثر غلظت های مختلف عصاره هیدروالکلی زنجبیل بر میزان بیانفاکتور نکروز تومور–آلفادر سلول های بنیادی مزانشیمی(Mesenchymal stem cells, MSCs)مشتق از مغز استخوان پرداخته شد. روش کار: سلول های بنیادی مزانشیمی در گروه شاهد بدون دریافت عصاره زنجبیل و شش گروه تیمار با عصاره هیدروالکلی زنجبیل با غلظت های μg/ml 100و 50 و در زمان های 2، 16و24 ساعت مورد مطالعه قرار گرفتند. RNA از سلول های شاهد و تیماراستخراج شده و پس از سنتز cDNA، میزان بیان ژن TNF-α به روش Real Time PCR مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده ازctΔΔ-2 میزان بیان ژن TNF-α سنجیده و نتایج با t-test مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نمونه های تیمار شده با عصاره زنجبیل با غلظت های μg/ml 50 و 100به مدت16 و 24 ساعت، برای ژن TNF-α کاهش معنی داری نشان دادند(05/0>p). در سایر گروه های تیمار بیان معنی داری مشاهده نشد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، این کاهش میزان بیان TNF-α ،نشان دهنده اثر دراز مدت این عصاره در مقایسه با اثر کوتاه مدت 2 ساعته آن بوده است. بنابراین تاثیر زنجبیل بر میزان بیان ژن التهابی TNF-α وابسته به غلظت و زمان تیمار می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

274 - بررسی اثر ضد سرطانی و ضد جهشی باکتری های پروبیوتیک(لاکتوباسیلوس کوآگولانس و لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس) با استفاده از سالمونلا تیفی موریوم TA100 و میکروزوم کبدی موش
مریم اکرامی صدیقه مهرابیان رباب رفیعی طباطبایی

زمینه و هدف: سرطان یکی از شایع ترین بیماری ها در دنیا می باشد، با توجه به افزایش ابتلا، جهتپیشگیری از این بیماری، استفاده از باکتری های پروبیوتیک حائز اهمیت می گردد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر ضد سرطانی باکتری های پروبیوتیک توسط تست ایمز می باشد. روش کار: در ابتدا، ج چکیده کامل

زمینه و هدف: سرطان یکی از شایع ترین بیماری ها در دنیا می باشد، با توجه به افزایش ابتلا، جهتپیشگیری از این بیماری، استفاده از باکتری های پروبیوتیک حائز اهمیت می گردد. هدف از این مطالعه، بررسی اثر ضد سرطانی باکتری های پروبیوتیک توسط تست ایمز می باشد. روش کار: در ابتدا، جهت شناسایی باکتری های پروبیوتیک مورد استفاده در این تحقیق تست های مختلف بیوشیمیایی انجام گرفت، در مرحله بعد آزمون های تایید ژنوتیپ سوش سالمونلا تیفی موریوم TA100 اجرا شد. پس از تست های تاییدی، اثر ضد موتاسیونی سوپرناتانت کشت باکتری ها در مقابل عامل سرطان زای آزید سدیم توسط تست ایمز(سویه سالمونلا تیفی موریوم TA100) در حضور و عدم حضور S9 ارزیابی شد. نتایج حاصل از این آزمایش به کمک نرم افزار SPSS و روش آماری آنالیز واریانس یک طرفه مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: بر اساس نتایج و مشاهده تعداد کلنی های برگشتی، فعالیت ضد موتاسیونی باکتری ها توسط تست ایمز تایید می گردد، بر این اساس آن ها می توانند عوامل سرطان زا را در رابطه باگونه باسیلوس کوآگولانس بدون حضورS9 تا بیش از 45% و در حضور S9 بیش از 50%،هم چنین در گونه لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس نیز بدون حضورS9 بیش از 50% و در حضور S9 بیش از 55% مهار نمایند که نشان دهنده فعالیت ضدسرطانی بالایی می باشد. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از محصولات حاوی باکتری های پروبیوتیک، دارای اثرات ضد موتاسیونی و ضد سرطانی می باشد. آن ها با تغییر فلور روده سبب کاهش جذب مواد سرطان زا و جهش زا شده و به سلامت انسان کمک می کنند. میزان اثر بازدارندگی بالاتر از 40% نشان دهنده ی اثر ضد جهشی و ضد سرطانی قوی می باشد که بیان گر توانایی بالقوه این دونوع باکتری جهت جلوگیری از سرطان و جهش می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

275 - مطالعه آناتومی، مورفومتری و بافت شناسی روده بزرگ در اردک مسکوئی(Cairina moschata)
جلیل پور حاجی موتاب سید رشید هاشمی

زمینه و هدف: اردک پرنده ای با تنوع گونه ای بوده که بیشتر در آب زندگی می کند. روده بزرگ به دلیل جذب آب، هضم گوارشی، انجام فعالیت میکروبی، تولید ایمونوگلوبولین و تولید آنتی بادی در بدن پرندگان عضو مهمی می باشد. لذا هدف از این پژوهش مطالعه آناتومی، مورفومتری و بافت شناسی ر چکیده کامل

زمینه و هدف: اردک پرنده ای با تنوع گونه ای بوده که بیشتر در آب زندگی می کند. روده بزرگ به دلیل جذب آب، هضم گوارشی، انجام فعالیت میکروبی، تولید ایمونوگلوبولین و تولید آنتی بادی در بدن پرندگان عضو مهمی می باشد. لذا هدف از این پژوهش مطالعه آناتومی، مورفومتری و بافت شناسی روده بزرگ در اردک مسکوئی(Cairina moschata)می باشد. روش کار: برای این تحقیق 20 عدد اردک مسکویی نر و ماده بالغ خریداری و مطالعه آناتومیکی روده بزرگ آن ها انجام شد. سپس نمونه بافتی تهیه و بارنگ آمیزیهماتوکسیلین- ائوزین مطالعه گردید. یافته ها: نتایج بافت شناسی روده بزرگ در اردک مسکوئی تشابه بافتی دو جنس و شباهت کلی با سایر پرندگان را نشان داد. نتایج آناتومیکی نشان داد جنس نر ابعاد بزرگ تری در میانگین طول و عرض داشته و در قسمت طول راست روده این اختلاف معنی دار می باشد. ویژگی آناتومیکی مهم در اردک مسکوئی وجود روده کور میله ای شکل و بدون انشعاب است. راست‌روده در اردک‌ مسکوئی کوتاه تر از روده کور ودر مسیر بدون انحنا ومسقیم بود. پرز ایلئومی به شکل واضح و مشخص دیده شد. ویژگی بافتی مهم وجود لوزه سکومی و بافت لنفاوی منتشر فراوان بود. لایه عضلانی نیز به شکل ضخیم و قطور مشاهده گردید. نتیجه گیری: روده بزرگ در اردک مسکوئی دارای تفاوت ها و شباهت هایی با سایر پرندگان می باشد. بین دو جنس نر و ماده اردک مسکوئی از نظر بافت شناسی شباهت و از نظر مورفومتری تفاوت وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

276 - بررسی تنوع مورفولوژیک در جمعیت های مختلف ساردین رنگین کمان(Clupeidae: ,Dussomieria acuta) موجود در خلیج فارس و دریای عمان
پرستو رحیمی مهدی رهنما

زمینه و هدف: ساردین ماهیان از خانواده شگ ماهیان از نظر اکولوژیک جزو ماهیان سطحزی ریز به شمار آمده و اولین مصرف کنندگان در زنجیره ی تولیدات دریایی می باشند و در صورت صید بی رویه در زنجیره ی غذایی محیط های دریایی اختلال ایجاد شده و کاهش جمعیت سطح زیان دریا مثل تون ماهیان چکیده کامل

زمینه و هدف: ساردین ماهیان از خانواده شگ ماهیان از نظر اکولوژیک جزو ماهیان سطحزی ریز به شمار آمده و اولین مصرف کنندگان در زنجیره ی تولیدات دریایی می باشند و در صورت صید بی رویه در زنجیره ی غذایی محیط های دریایی اختلال ایجاد شده و کاهش جمعیت سطح زیان دریا مثل تون ماهیان موجب می شود. مطالعه حاضردر راستای بررسی تنوع احتمالی مورفولوژیک و ایجاد زیر جمعیت در حوزه پراکنش گونه ساردین رنگین کمان است. روش کار: طی زمستان90 و بهار91 تعداد 64 عدد ساردین رنگین کمان با روش پرساین دو قایقی از دو منطقه جاسک(دریای عمان) و بندر مقام(خلیج فارس) جمع آوری گردید. با استفاده از وسایل مختلف صفات مورفولوژیک اندازه گیری به روش آنالیز چند متغیره MANOVA، آزمون متغییرهای اصلی PCA و آزمون تفکیک استاندارد با استفاده از نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: بررسی های مورفولوژیکی و آنالیز واریانس صفات وجود یک شیب معنی دار در سطح05/0 P≤ درکلیه صفات را بین دو منطقه نشان داد. بر اساس آزمونpost hoc و مولفه های اصلی و تمام صفات به جز طول کل در ایجاد این تنوع دخیل می باشند. از سوی دیگر Claster analysis و آزمون تفکیک استاندارد بر پایه صفات مورفولوژیک دو منطقه را از یک دیگر جدا سازی می کند. نتیجه گیری: تنوع مشاهده شده در صفات مورفولوژیک این گونه می تواند ناشی از استرس شوری و گرما در خلیج فارس و در دسترس بودن بیشتر مواد مغذی و نیز دمای متعادل تر آب و در نتیجه فراجوشی(Upwelling) حاصل از مانسون تابستانه باشد و این گونه به زندگی در مناطق ساحلی و مصب می تواند سبب کم شدن امکان اختلاط جمعیت های مختلف این گونه گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

277 - کاربرد تکنیک DNA بارکدینگ و استفاده از نشانگرهای مولکولی در شناسایی کک ها
سعید محمدی هایکا لوترمن نایجل بنت بتین ون وورن

زمینه و هدف: کک ها حشرات کوچکی از راسته سیفونپترا (Siphonaptera)، بدون بال و بیضی شکل هستند که بدن آن ها در طرفین فشرده شده است. نقش آن ها در انتقال برخی از عوامل بیماری زا و ایجاد بیماری های زئونوز مانند طاعون و تیفوس آندمیک تایید شده است. با توجه به تنوع و نزدیک بودن چکیده کامل

زمینه و هدف: کک ها حشرات کوچکی از راسته سیفونپترا (Siphonaptera)، بدون بال و بیضی شکل هستند که بدن آن ها در طرفین فشرده شده است. نقش آن ها در انتقال برخی از عوامل بیماری زا و ایجاد بیماری های زئونوز مانند طاعون و تیفوس آندمیک تایید شده است. با توجه به تنوع و نزدیک بودن ویژگی های ریخت شناسی، شناسایی دقیق گونه ها و زیرگونه های کک بر اساس مشخصات ریختی مشکل است. استفاده از نشانگرهای مولکولی و بارکدگذاری ژنتیکی با استفاده از یک یا چند بخش کوچک ازDNA به عنوان بخش استاندارد شده ژنوم یک روش رده بندی مناسب جهت شناسایی گونه هاست. هدف از این مطالعه ارزیابی روابط فیلوژنتیکی چیاستوپسیلا گودفری با استفاده از تعیین‌توالی قسمتی از ژن سیتوکروم اکسیداز زیر واحد 1 (COI)، با استفاده از روش‌های زیست سنجی و مولکولی است.روش کار: این مطالعه در تمامی فصول سال 2017 در ذخیره گاه طبیعی Telperian/Ezemvelo واقع در استان خاتینگ آفریقای جنوبی انجام شد. به منظور صید جوندگان از تله های زنده گیر شرمن استفاده گردید. با استفاده از پنس تمامی کک های مستقر بر روی بدن میزبان جمع آوری و در الکل 70 درصد نگهداری و جهت انجام بررسی ریختی و مولکولی به آزمایشگاه منتقل شد.یافته ها: نتایج بررسی ریختی بین نمونه های جمع آوری شده نشان داد که دوریختی جنسی بین افراد نر و ماده این کک به استثنای متغیر طول بدن می باشد وجود ندارد (P<0.05). ترسیم درخت تبارزایی توالی ژن مورد مطالعه نشانگر تفاوت جزیی در افراد جمعیت مورد مطالعه می باشد.نتیجه گیری: بر اساس نتایج درخت فیلوژنی، با وجود اختلافات جزیی همه نمونه ها در یک کلاد قرار گرفتند. نتایج این مطالعه مؤید این است که توالی COIمی‌تواند در مطالعه تعیین و بررسی روابط تبارشناسی کک‌ها مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

278 - بازخوانی الگوهای هندسی به کار رفته در بناها و قالی‌های دورۀ تیموری-ترکمانی
رقیه مرادی لیدا بلیلان اصل

10.30486/pia.2023.1987354.1038

دوران حکومت ترکمانان و تیموریان یکی از درخشان‌ترین ادوار تمدن اسلامی و دوران اعتلای هنر و معماری است. یکی از ویژگی‌های معماری تیموری-ترکمانی بهره‌گیری از هندسه می‌باشد که نمود آن در شکوه و عمودیت بناهای عصر تیموری-ترکمانی مشخص است؛ همچنین در این دوره استفاده از الگوهای چکیده کامل

دوران حکومت ترکمانان و تیموریان یکی از درخشان‌ترین ادوار تمدن اسلامی و دوران اعتلای هنر و معماری است. یکی از ویژگی‌های معماری تیموری-ترکمانی بهره‌گیری از هندسه می‌باشد که نمود آن در شکوه و عمودیت بناهای عصر تیموری-ترکمانی مشخص است؛ همچنین در این دوره استفاده از الگوهای هندسی به رشد قابل‌توجهی دست می‌یابد این علم در معماری و هنر جنبۀ کاربردی پیدا می‌کند و به‌عنوان الگویی در ساخت بناها و صناعـات وابسـته، از جمله قالی‌بافی استفاده می‌شود. دورۀ تیموری-ترکمانی را با احتیاط می‌توان آخرین دوره‌ای دانست که در آن گره قوی، پُرکار و الگوهای هندسی استفاده شده است. در دوره‌های بعدی حضور الگوهای هندسی در تزئینات وابسته به معماری کمرنگ می‌شود. لذا با این پیش‌فرض پژوهش حاضر قصد دارد با روش تاریخی-تحلیلی-توصیفی و با بهره‌گیری از منابع تاریخی و کتابخانه‌ای حضور هندسه و مشابهت‌های الگویی آن با طرح‌های قالی‌های دورۀ تیموری-ترکمانی را تحلیل کند. هدف این مقاله بازخوانی الگوهای هندسی به‌کار رفته در بناها و قالی‌های دورۀ تیموری-ترکمانی است. مدعای اصلی مقاله این است که تا نشان دهد معماری و صناعات دورۀ تیموری-ترکمانی برآمده از هندسه و الگوهای هندسی است و رابطۀ مستقیم با این فرض اساسی دارد که نه تنها قالی‌های دورۀ تیموری-ترکمانی، بلکه سایر انواع طرح‌ها را هم در نوشته‌های مصور کارگاه دربار تیموری-ترکمانی می‌توان یافت که از تاریخ‌های مختلف در طول قرن می‌باشند و دارای طرح‌های هندسی هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

279 - تأثیر معنویت و عرفان در بین عالمان و صوفیان تشیع‌گرا در نیمه اول قرن نهم هجری
یوسف ظهوریان اردشیر اسدبیگی شهربانو دلبری علیرضا روحی

از ویژگی های بارز قرن نهم هجری از نظر مذهبی، رواج مذهب تشیع و اظهار قشر فرهنگی و فرهیخته نسبت به این مذهب بود. سیاست آزادی مذهبی تیموریان که ادامه سیاست مغولان بود. زمینه را برای تضارب آراء مهیا کرد. در این راستا مکتب تشیع که از پایه های اعتقادی استواری برخوردار بود، با چکیده کامل

از ویژگی های بارز قرن نهم هجری از نظر مذهبی، رواج مذهب تشیع و اظهار قشر فرهنگی و فرهیخته نسبت به این مذهب بود. سیاست آزادی مذهبی تیموریان که ادامه سیاست مغولان بود. زمینه را برای تضارب آراء مهیا کرد. در این راستا مکتب تشیع که از پایه های اعتقادی استواری برخوردار بود، با انگیزه های معنوی، الهی و عرفانی رشد چشمگیری کرد که درنهایت مقدمات تشکیل حکومت شیعی ایجادگردید. همچنین آرامش ایجادشده بعد از فتوحات تیمور و علاقه و احترام وی به علما، دانشمندان و صوفیان نیز مشاهده می گردد. دراین دوره عالمان یا شیعه بودند و اساس تألیفات خود را بر بعد عرفان و تشیع قرارمی دادند و اگر هم سنی بودند، سنی کم تعصب و یا متمایل به شیعه بودند. حال تلاش های عالمان و دانشمندان در دوره قبل و مقارن روی کار آمدن تیموریان برای ایجاد تشیع حائز اهمیت است که این پژوهش به آن می پردازد. شیوة این جستار (توصیفی - تحلیلی) می باشد. پرسش اصلی این تحقیق این است که آیا با مطالعۀ آثار دانشمندان این دوره می توان به دیدگاه های عرفانی آن ها در زمینه تشیع دست یافت؟ نتایج بررسی نشان می دهد که آثار امیرعلیشیرنوایی، خنجی، عبدالرحمن جامی و غیره از اهل سنت و متصوفه نمودی از عرفان و تشیع را در آثار خود دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

280 - Perception and Misperception of Violence: A Žižekian Study of Toni Morrison's The Bluest Eye and Beloved
Afshin Mosallanejad Hassan Shahabi Sharam Reesi Sistani

10.30495/jntell.2023.1990314.1071

AbstractViolence as an unavoidable part of human beings' experience is so widespread within individuals' contacts that in most cases is ignored or taken for granted. However, violence is subject to various misperceptions that make the study of it challenging. Theoretica چکیده کامل

AbstractViolence as an unavoidable part of human beings' experience is so widespread within individuals' contacts that in most cases is ignored or taken for granted. However, violence is subject to various misperceptions that make the study of it challenging. Theoretically, this paper adopts the three forms of violence suggested by Slavoj Žižek: subjective, objective and systemic violence in order to explore how Žižek proves the ways by which, violence is perceived and misperceived. In doing so, this paper applies political discourse analysis, Black gender feminism, and psychoanalytic methods to be the approaches of this study. By applying Žižek's theories of violence on Toni Morrison's The Bluest Eye and Beloved as the corpus of the study the current paper explores violence and the ways it is misrepresented. The objective of this paper is to explore the strategies which lead to misperception of violence. The conclusion drawn from this paper shows that Žižekian systemic violence that generates other forms of violence should remain hidden as dark matter of physics. Some pseudo-activities, ideologies or pseudo-ideologies can be at work in their manifest and latent forms when something that is so obviously omnipresent remains invisible or is misperceived. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

281 - ارزیابی توانایی کشندگی قارچ Metarhizium anisopliae در مقابل موریانه Microcerotermes diversus (Isoptera : Termitidae)
امیر چراغی بهزاد حبیب پور

مخرب ترین موریانه در استان خوزستان گونه Microcerotermes diversus (Isoptera : Termitidae) می باشد. در این پژوهش توانایی کشندگی قارچ Metarhizium anisopliae، جدایه سراوان (DEMI 001) در مقابل موریانه M. diversus در آزمون زیست سنجی غیرانتخابی به دو روش آغشته سازی کاغذ صافی و چکیده کامل

مخرب ترین موریانه در استان خوزستان گونه Microcerotermes diversus (Isoptera : Termitidae) می باشد. در این پژوهش توانایی کشندگی قارچ Metarhizium anisopliae، جدایه سراوان (DEMI 001) در مقابل موریانه M. diversus در آزمون زیست سنجی غیرانتخابی به دو روش آغشته سازی کاغذ صافی و غوطه ورسازی موریانه ها در سوسپانسیون اسپور قارچ و همچنین در آزمون زیست سنجی انتخابی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش ها نشان داد که غلظت و زمان کشندگی در روش آغشته سازی مقادیر بالاتری را در مقایسه با روش غوطه ورسازی دارند. کمترین میزان LC50 و LT50 مربوط به آزمون زیست سنجی غیرانتخابی به روش غوطه ورسازی بود که به ترتیب برابر با 104×1/3 اسپور در میلی لیتر و 02/1 روز بودند. میزان تغذیه از کاغذ صافی تیمار شده و تیمار نشده در آزمون انتخابی به خوبی نشان داد که سوسپانسیون اسپور قارچ مورد نظر در غلظت های مورد استفاده در این تحقیق برای موریانه هدف دورکنندگی نداشت. در مجموع این پژوهش نشان داد که میزان کشندگی قارچ بیمارگر M. anisopliaeدر مقابل موریانه M. diversusبا روش ارائه قارچ در جمعیت ارتباط دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

282 - شناخت و بررسی نقش عوامل مکانی- فضایی بر پیدایش و ریخت شناسی سکونتگاه‌های شهری (مطالعه موردی : شهرکرد)
پژ مان محمدی ده چشمه

10.30495/juepd.2023.1981362.1158

یکی از عناصر بسیار مهم در پیدایش و ایجاد مورفولوزی شهری، عوامل مکانی-فضایی می باشد که از ابعاد مختلف می تواند بر آن تاثیرگذار بوده که این امر در شهرکرد با توجه به محدودیت توسعه افقی شهر و نیز به هم ریختگی کالبد شهری از وضعیت مناسبی برخوردا نمی باشد. در این راستا این پژو چکیده کامل

یکی از عناصر بسیار مهم در پیدایش و ایجاد مورفولوزی شهری، عوامل مکانی-فضایی می باشد که از ابعاد مختلف می تواند بر آن تاثیرگذار بوده که این امر در شهرکرد با توجه به محدودیت توسعه افقی شهر و نیز به هم ریختگی کالبد شهری از وضعیت مناسبی برخوردا نمی باشد. در این راستا این پژوهش با هدف شناخت و بررسی نقش عوامل مکانی- فضایی بر پیدایش و ریخت شناسی سکونتگاه های شهری (مطالعه موردی شهرکرد) بوده است. جامعه آماری شامل متخصصان و کارشناسان و اساتید دانشگاهی مرتبط با موضوع پژوهش در شهرکرد به تعداد 135 نفر بوده که بر اساس فرمول کوکران تعداد 100 نفر به عنوان نمونه آماری و به صورت تصادفی انتخاب شدند. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات جمع آوری شده از روشهای آماری توصیفی، استنباطی، جداول فراوانی و آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده شده است. و تجزیه و تحلیل و نمودارها با استفاده از نرم افزارSPSS و Excel انجام گرفته است. نتایج بیانگر آن است که گسترش بازار و وجود دانشگاه ها و ایجاد شهرک های جدید در اطراف شهرکرد قدیم، دست اندازی به زمین های کشاورزی و مهاجرت های گسترده باعث گسترش شهر و تغییر شکل فرم و ساختار آن شده است. که عوامل مکانی- فضایی، عوامل محیطی و عوامل جغرافیایی نقش به سزایی در این تغییر شکل و تغییر ساختار داشته است و بین متغیرهای پژوهش با گسترش و ریخت شناسی شهرکرد رابطه معناداری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

283 - مقایسه کارایی سه نوع شبکه عصبی مصنوعی در شناسایی بذر بیست گونه علف هرز
محمدرضا باقری محمدحسن راشد محصل محمود رضا گلزاریان

این مطالعه به منظور تعیین کارایی سه شبکه عصبی مصنوعی در شناسایی بذر بیست گونه علف هرز از روی تصاویر حاصل از اسکن بذرها انجام شد .برای این منظور پانزده خصوصیت مربوط به شکل و اندازه بذرها توسط نرم‌افزار پردازش تصویر از این تصاویر استخراج و سپس بر مبنای این داده‌ها سه شبکه چکیده کامل

این مطالعه به منظور تعیین کارایی سه شبکه عصبی مصنوعی در شناسایی بذر بیست گونه علف هرز از روی تصاویر حاصل از اسکن بذرها انجام شد .برای این منظور پانزده خصوصیت مربوط به شکل و اندازه بذرها توسط نرم‌افزار پردازش تصویر از این تصاویر استخراج و سپس بر مبنای این داده‌ها سه شبکه عصبی شامل: شبکه چند لایه پرسپترون، شبکه پیش‌خور‌تعمیم یافته و شبکه RBF/GRNN/PNN تشکیل شد. پس از مرحله آموزش، شبکه‌ها مورد آزمون قرار گرفتند. در مقایسه نتایج حاصل از آزمون هر سه شبکه مشخص شد که شبکه عصبی پیش‌خور‌تعمیم یافته دارای بالاترین میانگین درصد شناسایی صحیح (90%) و قادر به تشخیص بذر هشت گونه با دقت 100 درصد می‌باشد، کمترین میزان دقت شناسایی توسط آن 52درصد بود. شبکه RBF/GRNN/PNN با کمترین مقدار میانگین شناسایی صحیح (61درصد) فقط توانایی تشخیص چهار گونه را با دقت 100درصد داشت و کمترین میزان شناسایی صحیح توسط آن صفر بود. شبکه چند لایه پرسپترون با میانگین شناسایی 71درصد، کارایی حدواسطی در بین سه شبکه داشت. نتایج نشان دادند که شبکه پیش خور تعمیم یافته در بین سه شبکه مذکور از کارایی بالاتری در شناسایی بذرهای مورد مطالعه برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

284 - طراحی و ارائه رویکرد ترکیبی نوین در جهت انتخاب و پیشنهاد مکانی و زمانی بر پایه شبکه عصبی کانولوشن
صدف صفوی مهرداد جلالی محبوبه هوشمند

فعالیت در شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر مکان مانند Yelp وGowalla به بخشی اساسی از زندگی روزمره کاربران تبدیل شده است و به راحتی می‌توانند از رفتارهای دوستان خود و نقاط جذاب بازدید شده توسط آنان اطلاع یافته و تحت تأثیر آنها قرار گیرند. در نتیجه، وجود توصیه‌های هدفمند و استخر چکیده کامل

فعالیت در شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر مکان مانند Yelp وGowalla به بخشی اساسی از زندگی روزمره کاربران تبدیل شده است و به راحتی می‌توانند از رفتارهای دوستان خود و نقاط جذاب بازدید شده توسط آنان اطلاع یافته و تحت تأثیر آنها قرار گیرند. در نتیجه، وجود توصیه‌های هدفمند و استخراج ویژگی‌های کلیدی نقاط مورد علاقه و کاربران از اهمیت بالایی برخوردار است. در این مقاله، یک روش جدید برای توصیه نقاط مورد علاقه مبتنی بر شبکه عصبی کانولوشن پیشنهاد شده است، که با توجه به الگوی رفتاری شبیه ترین دوست کاربر عمل می‌کند. برای یافتن شباهت، از روش خوشه‌بندی فازی C-Means استفاده می‌کنیم و مکان‌های نزدیک به مرکز یک خوشه از میزان وابستگی بالاتری برخوردار خواهند بود. چارچوب پیشنهادی شبکه عصبی کانولوشن ارائه شده به عنوان ورودی، شش ویژگی شامل شناسه کاربر، ماه، روز، ساعت، دقیقه و ثانیه که زمان بازدید هر کاربر است را در نظر می‌گیرد و با ۹ لایه می‌تواند طول و عرض جغرافیایی و شناسه مکان‌های مناسب بعدی را پیش‌بینی کرده و سپس بر‌اساس کوتاهترین فاصله از الگوی رفتاری دوست مشابه، مکان‌های پیشنهادی دقیق را توصیه کند. تکنیک ما در دو مجموعه داده شبکه‌های اجتماعی مبتنی بر مکان ارزیابی شده و نتایج تجربی نشان می‌دهند که روش پیشنهادی دقت بالاتری نسبت به رویکردهای پیشرفته برای توصیه مکان‌های مورد علاقه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

285 - تشخیص ایمیل‌‌های هرزنامه با استفاده از ترکیب الگوریتم‌‌های کلونی مورچه و آدابوست
مهدی قربانی‌وند فرهاد سلیمانیان قره چپق

حمله‌های اینترنتی و گسترش فعالیت‌ هکر‌ها برای به سرقت بردن اطلاعات کاربران مختلف روزبه‌روز در حال افزایش است. تهدیدهای اینترنتی هوشمندتر شده‌اند،‌ اهدافشان متنوع‌تر و محدوده عملیاتی‌‌شان نیز گسترده‌تر شده است. اما بااین‌وجود، زمینه‌های اصلی فعالیت‌های آن‌ها تغییر چندانی چکیده کامل

حمله‌های اینترنتی و گسترش فعالیت‌ هکر‌ها برای به سرقت بردن اطلاعات کاربران مختلف روزبه‌روز در حال افزایش است. تهدیدهای اینترنتی هوشمندتر شده‌اند،‌ اهدافشان متنوع‌تر و محدوده عملیاتی‌‌شان نیز گسترده‌تر شده است. اما بااین‌وجود، زمینه‌های اصلی فعالیت‌های آن‌ها تغییر چندانی نکرده است. بیشتر نفوذها از طریق سرویس‌‌های ایمیل انجام می‌‌گیرد. عمومیت و سادگی استفاده از ایمیل باعث شد تا مشکلاتی برای کاربران ایجاد گردد و مفهومی به نام ایمیل هرزنامه وارد دنیای فن‌‌آوری اطلاعات گردید. لذا باید نوع ایمیل‌‌ها ازنظر هرزنامه و غیر هرزنامه تشخیص داده شوند. در این مقاله، به‌منظور تشخیص ایمیل هرزنامه از مدل ترکیبی بهینه‌‌سازی کلونی مورچه و آدابوست استفاده‌شده است. در الگوریتم ترکیبی از الگوریتم بهینه‌‌سازی کلونی مورچه برای انتخاب ویژگی و از آدابوست برای طبقه‌‌بندی نمونه‌‌ها استفاده‌شده است. در الگوریتم آدابوست برمبنای اختصاص وزن به نمونه‌‌ها، نوع نمونه‌‌های ضعیف و قوی تشخیص داده می‌‌شوند. ارزیابی نتایج بر روی مجموعه داده Spambase با 4601 نمونه نشان داده که درصد صحت مدل پیشنهادی برابر 27/96 درصد است و در مقایسه با الگوریتم‌‌های بهینه‌‌سازی اجتماع ذرات، ژنتیک، بهینه‌‌سازی کلونی مورچه، شبکه‌های عصبی پرسپترون چندلایه، شبکه‌‌های عصبی شعاعی و درخت تصمیم C4.5 دقت بیشتری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

286 - تولید اعداد شبه تصادفی مبتنی بر اتوماتای سلولی و مورچه های لانگتون
سید مرتضی حسینی حسین کریمی مجید وفایی جهان

رفتار تکاملی و پیچیده اتوماتای سلولی باعث کاربرد آن در تولید اعداد شبه تصادفی، رمزنگاری اطلاعات و حل مسائلبهینه سازی شده است. در تولید اعداد شبه تصادفی، این ساختارتوانایی تولید دنباله نامحدود و طولانی ندارد و این باعث شده استکه برای افزایش دنباله اعداد از اتوماتای سلولی چکیده کامل

رفتار تکاملی و پیچیده اتوماتای سلولی باعث کاربرد آن در تولید اعداد شبه تصادفی، رمزنگاری اطلاعات و حل مسائلبهینه سازی شده است. در تولید اعداد شبه تصادفی، این ساختارتوانایی تولید دنباله نامحدود و طولانی ندارد و این باعث شده استکه برای افزایش دنباله اعداد از اتوماتای سلولی غیرهمگن(با قوانین متغیر ) و یا از عامل های تحریک کننده اتوماتای سلولی باترکیب چند اتوماتا استفاده شود. در این مقاله از اتوماتای سلولی ترکیبی غیرهمگن با کمک مورچه های لانگتون، برای تولید اعدادشبه تصادفی استفاده شده است. مورچههای لانگتون یک سیستم دینامیکی گسسته می باشند که دارای رفتاری بسیار پیچیدههستند.اتوماتای سلولی به عنوان مولد اعدد شبه تصادفی و مورچه لانگتون به عنوان محرک اتوماتای سلولی و انتخاب کننده قانوناتوماتا است.نتایج به دست آمده نشان می دهد که در ای ن روش، برخلاف انتظار، مورچه های لانگتون و اتوماتای سلولی رفتارآشوب گونه ندارند و رفتاری شبه تصادفی از خود نشان می دهند که در نتیجه باعث به وجود آمدن دنباله ای بسیار طولانی با تعداد2 می توان دست یافت. در این راستا آزمونهای مولد اعداد 􀬷􀯡 سلول به دنباله ای با طول n محدودی سلول می شود؛ به طوری که باو آزمونهای دیگر نشان دهند ة موفقیت این مولد در NIST و Diehard شبه تصادفی انجام شده همچون آزمون آنتروپی، آزمونایجاد دنباله شبه تصادفی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

287 - ارائه مدل جدیدی مبتنی بر روش نقطه مورد کاربری بمنظور افزایش دقت تخمین تلاش در پروژه‌های نرم‌افزاری
وحید خطیبی بردسیری الهام خطیبی

برآورد تلاش لازم برای پیشبرد یک پروژه نرم افزاری همواره یکی از دغدغه های اساسی مهندسین نرم افزار و مدیران پروژه بوده است. این موضوع در چند سال اخیر در کانون توجه محققین قرار گرفته و مدلهای تخمین متنوعی در این حوزه ابداع شده است که عمدتا متکی بر ابزارهای هوش مصنوعی می با چکیده کامل

برآورد تلاش لازم برای پیشبرد یک پروژه نرم افزاری همواره یکی از دغدغه های اساسی مهندسین نرم افزار و مدیران پروژه بوده است. این موضوع در چند سال اخیر در کانون توجه محققین قرار گرفته و مدلهای تخمین متنوعی در این حوزه ابداع شده است که عمدتا متکی بر ابزارهای هوش مصنوعی می باشند. اما در این زمینه پروژه های نرم افزاری شی گرا با وجود محبوبیت بسیاری که دارند کمتر مورد توجه قرار گرفته اند و مدلهای بسیار محدودی برای این نوع پروژه ها در دسترس است. در این مقاله به منظور تخمین میزان تلاش بطورخاص در پروژه های نرم افزاری شی گرا، مدلی مبتنی بر وزن دهی به عوامل تاثیرگذار با الهام از روش نقطه مورد کاربری ارائه شده است. مدل پیشنهادی به منظور بهینه سازی و تغییر ساختار روش نقطه مورد کاربری از الگوریتم ازدحام ذرات استفاده می کند. بمنظور افزایش کارایی، مدل پیشنهادی بر روی خودکار سازی فرایند وزن دهی به عوامل کلیدی، تغییر نقش اندازه پروژه، تنظیم تخمینهای موجود و انتخاب موثرترین ویژگیها تکیه می کند. در مدل پیشنهادی با سازماندهی یک روند جدید، روش نقطه مورد کاربری بهبود داده می شود و در واقع سفارشی می شود. به منظور ارزیابی مدل پیشنهادی از پروژه های واقعی استفاده شده است و نتایج بدست آمده توسط مدل پیشنهادی با سایر مدلهای رایج ارائه شده در این زمینه مقایسه شده است. نتایج مقایسه ها نشان دهنده برتری مدل پیشنهادی در اغلب معیارهای عملکردی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

288 - انتخاب ویژگی پایدار و دسته بندی براساس ساختار سلسله مراتبی مبتنی بر چند گونه سازی ازدحام ذرات آشوبی برای داده های ژنتیکی
مریم یاسی محمدحسین معطر مهدی یعقوبی

هرگونه افزایش و تکثیر غیرطبیعی سلولی را تومور گویند. سرطان زمانی اتفاق می افتد که رشد کنترل نشده ای بر روی سلولهایغیرطبیعی در یکی از اعضای بدن به وجود آید. تومورها به دو دستۀ خوش خیم و بدخیم تقسیم می شوند. با توجه به رشد روزافزونداده های پیرامون بشر، به کارگیری ابزارهای چکیده کامل

هرگونه افزایش و تکثیر غیرطبیعی سلولی را تومور گویند. سرطان زمانی اتفاق می افتد که رشد کنترل نشده ای بر روی سلولهایغیرطبیعی در یکی از اعضای بدن به وجود آید. تومورها به دو دستۀ خوش خیم و بدخیم تقسیم می شوند. با توجه به رشد روزافزونداده های پیرامون بشر، به کارگیری ابزارهایی برای تحلیل این نوع داده ها و دست یابی به دانش نهفته آنها کاری الزامی است . به ایندلیل که بشر دیدگاه ذاتی و بصری غیرقابل درکی درباره مسائل با ابعاد بالا و سایز بزرگ پایگاه داده ها دارد، از این رو استفاده ازروش های هوشمندانه تأثیر به سزایی در شناخت و درک بهتر بر روی داده های با ابعاد بالا م ی گذارد . در این مقاله ابتدا با ادغامروش های رتبه بندی، زیرمجموعه ای از ویژگیهای پایدار و متمایزکننده انتخاب می گردد و در گام بعدی ب ه کمک یک سیستمفازی به شناسایی و دسته بندی داده های بیولوژیکی از لحاظ خوش خ یم و بد خیم بودن آنها م ی پرداز یم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

289 - سیستم پیشنهاددهنده مبتنی بر مشارکت و آنتولوژی
نگین میثاقیان مهرداد جلالی سعید صنوبری

اخیراً سیستم های برچسب زنی مردمی به صورت روزافزون در حال افزایش یافتن و متداول شدن می باشد . این سیستم ها به کاربران اجازه میدهند منابع مورد نیاز خود را به صورت آزادانه سازماندهی، مدیریت و جستجو نمایند . از چالش های این نوع سیستمها میتوان به حجم بالای داده، دادههای نا چکیده کامل

اخیراً سیستم های برچسب زنی مردمی به صورت روزافزون در حال افزایش یافتن و متداول شدن می باشد . این سیستم ها به کاربران اجازه میدهند منابع مورد نیاز خود را به صورت آزادانه سازماندهی، مدیریت و جستجو نمایند . از چالش های این نوع سیستمها میتوان به حجم بالای داده، دادههای ناسازگار، استفاده از الگوریتم های زمان بر یادگیری ماشین، زمان طولانی برای ارائه پیشنهاد به کاربر، صحت پایین در ارائه پیشنهادات و عدم قابلیت اجرا در دنیای واقعی اشاره نمود . این چالش ها سبب افزایش روزافزون تحقیقات در سالهای اخیر شده است. در این مقاله سیستم پیشنهاد دهندة ترکیبی منبعی معرفی نمودهایم که با به کارگیری اطلاعات مهم موجود در سیستمهای برچسبزنی مانند زمان و همچنین آنتولوژی موجود، صحت نتایج پیشنهادی را بهبود داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

290 - بررسی مهمترین منابع وکتب احتساب در دوره های ایلخانان، تیموریان وترکمانان
بدریه فیاضی سید صادق سجادی علی ذاکری

در طول سالیان متعددی که بحث حسبه در میان مسلمین مطرح شده است کتابهای زیادی چه بطور مستقل ویا غیر مستقل دراین موضوع به رشته تحریر در آمده اند. معرفی وحفظ ونگهداری آنها وظیفه هر علاقه مند به میراث ارزشمند علمی کشور است تا گذر زمان نتواند تار نسیان بر این آثار تاریخی بکشد. چکیده کامل

در طول سالیان متعددی که بحث حسبه در میان مسلمین مطرح شده است کتابهای زیادی چه بطور مستقل ویا غیر مستقل دراین موضوع به رشته تحریر در آمده اند. معرفی وحفظ ونگهداری آنها وظیفه هر علاقه مند به میراث ارزشمند علمی کشور است تا گذر زمان نتواند تار نسیان بر این آثار تاریخی بکشد. بحث وبررسی موضوعات مربوطه به حسبه از دیرباز مطرح بوده وبرخی تاریخچه حسبه را به قبل از اسلام برده ومعتقدند که این نهاد از سازمانهای روم قدیم اقتباس شده است.(اقبال،1971م،ص22) ولی تدوین کتابهای مستقل در این موضوع باید از روزی که جامعه از حالت سادگی وسنتی بصورت شهرنشینی تبدیل شد وروابط اجتماعی پیچیده تر شد،آغاز شده باشد .در این زمینه گفته اند: آثار مربوط به حسبه را به دو گروه می‌توان تقسیم کرد. بنابر اطلاعات ما دربارۀ این‌گونه آثار، اعم از آنچه فقط نام و نشان آنها را می‌دانیم، یا آثاری که اکنون در دست است، تا نیمۀ دوم قرن 2 ق/ 8 م کتاب و رساله‌ای مستقل دراین‌باره نوشته نشده است، یا ما از آن اطلاع نداریم. تا این تاریخ، روایات منقول از پیامبر (ص) و آثار و آراء فقهی که تا این زمان تألیف شده، یا گرد آمده بود، به‌خصوص ابواب مربوط به معاملات، یگانه منابع مباحث عملی و نظری حسبه به شمار می‌رفت؛ و همچنان ادامه یافت. علاوه بر آن، اندکی بعدتر نظریه‌پردازان حکومت در آثاری که می‌توان آنها را زیر عنوانهای عمومی آداب‌الملوک‌ها و احکام‌السلطانیه‌ها و سیاست‌نامه‌ها قرار داد، فصل یا فصولی را به حسبه و اصول و مبانی آن اختصاص دادند. اما تألیف آثار مستقل دربارۀ حسبه از وقتی شروع شد که شهرها توسعه‌یافت، مفهوم دولت و حکومت و امت و کارکردهای آن روشن‌تر شد و در چارچوبی استوارتر قرار گرفت، روابط اجتماعی روی به گسترش نهاد و شبکه‌هایی در هم تنیده از فعالیتهای مالی رشته‌های اصلی اقتصاد شهری را به دست گرفت. معرفی کتاب یا کتاب شناسی یکی از مناسب ترین روشها در تهیه منابع وگسترش وحفظ سرمایه مکتوب در پیرامون موضوعی ویژه، موقعیت خاصی در ارائه تلاشها و خدمات علمی دارند. همه افراد به اهمیت کتابشناسی و کاربرد آن در پژوهش،اذعان دارند وپژوهشی که از منابع تخصصی واصلی خود برخوردار نباشد به سرانجام مطلوب نخواهد رسید .با توجه به اهمیت کتابشناسی ها در معرفی پیشینه علمی موضوع و عدم اقدامات موازی وتکراری ، نگارنده در مقاله ی حاضر به روش توصیفی، تحلیلی، گزارشی از کتابهای تدوین شده در موضوع احتساب در دوران ایلخانان، تیموریان وترکمانان را ارائه کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

291 - احکام و مبانی شأن و کفویت در فقه از دیدگاه مذاهب خمسه و امام خمینی
زهرا بیوکی سیدمحسن رزمی مصطفی رجائی پور

شأن و شخصیت انسان به عنوان یکی از موضوعات اجتماعی، هم در فقه اسلامی و هم در منابع اخلاقی مورد توجه قرار گرفته است؛ چرا که خیلی از مسائلی که برای شخص اتفاق می یافتد، ممکن است بسته به شأن او حکمش فرق کند. واژه شأن اگر چه در آیات قرآن به امور بزرگ و کارهای عظیم معنا شده ، چکیده کامل

شأن و شخصیت انسان به عنوان یکی از موضوعات اجتماعی، هم در فقه اسلامی و هم در منابع اخلاقی مورد توجه قرار گرفته است؛ چرا که خیلی از مسائلی که برای شخص اتفاق می یافتد، ممکن است بسته به شأن او حکمش فرق کند. واژه شأن اگر چه در آیات قرآن به امور بزرگ و کارهای عظیم معنا شده ، اما در لغت نامه ها با کفویت و گاهی با شخصیت هم معنی ترجمه شده است. مسئله شأن در امور فقهی به عنوان نمونه در موارد حج رفتن، مورد توجه فقها بوده چرا که زیارت خانه خدا، شرایطی دارد که باید رعایت شود از جمله وسیله رفتن به حج که در مورد افراد مختلف با توجه به شأنیت آنها فرق دارد و همچنین شأنیت گیرندگان خمس و زکات و یا شأنیت در امر ازدواج و ... . در صله رحم هم که به عنوان یکی از اصول اخلاقی دین مبین اسلام مطرح است، باید شأنیت فرد مورد توجه قرار بگیرد. از نظر حقوقی نیز بحث شأنیت در مجازات و حکم قاضی در دادگاه مطرح می‌شود. یکی دیگر از جاهایی که باید شأن انسان‌ها رعایت شود، اموری است که مسئولین جامعه برای ساماندهی وضع اقتصادی کشور از آن بهره می‌برند. مثلاً کمک‌هایی که دولت به مردم می‌کند که باید احترام مردم جامعه حفظ شود. از بین فقها، امام خمینی(ره) نظراتی در مورد کرامت انسان‌ها دارند که این مقاله بیشتر مبتنی بر سخنان ایشان می‌باشد. این مقاله توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی شأنیت پرداخته است. نتایج مقاله بیانگر این امر است که امام خمینی(ره) معتقد به رعایت شأن اجتماعی انسان به عنوان یک موجود اجتماعی و دارای هویّت و شخصیت ذاتی می‌باشد. براین اساس، دیدگاه امام خمینی (ره) بر رعایت شأن زوجه در غایات نکاح، شأن گیرنده زکات و خمس و صدقات در گرفتن صدقات، شأن حاجی در سفر به حج، شأن فرد در رفت و آمدهای روزمره و صله رحم دلالت داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

292 - بررسی تاریخی نهاد حسبه در فقه امامیه و حقوق ایران
ذوالفقار حق پرست جواد پنجه پور سیامک بهارلویی

گرچه از حیث تاریخی حسبه طول عمری به قامت تدوین فقه دارد اما این موضوع نتوانسته از ابتدا به شکل مدوّن و جامع قد علم نماید و پراکندگی آن در مباحث گوناگون به اقتضای نیاز جوامع دینی بروز و ظهور پیدا کرده است.حسبه در فقه عامه و سیستم های حکومتی مبتنی بر دیدگاه های اهل سنت به چکیده کامل

گرچه از حیث تاریخی حسبه طول عمری به قامت تدوین فقه دارد اما این موضوع نتوانسته از ابتدا به شکل مدوّن و جامع قد علم نماید و پراکندگی آن در مباحث گوناگون به اقتضای نیاز جوامع دینی بروز و ظهور پیدا کرده است.حسبه در فقه عامه و سیستم های حکومتی مبتنی بر دیدگاه های اهل سنت به دلیل کاربرد اجرایی آن به تفصیل بیان گردیده لیکن در فقه شیعی جز در موارد خاص از یکپارچگی برخوردار نبوده و غالبا بصورت پراکنده بیان گردیده است. پیوستگی دین و سیاست یا جدایی آن در خلافت و امارت تاثیر شگرفی بر نهاد مسئول در اجرای این بنیاد مهم داشته است به تعبیری دیگر در جا معه ای که بین خلافت و امور دینی تفکیکی وجود نداشت معمولا دستگاه های قضایی متکفل انجام امور حسبیه به نحو گسترده ای بوده است اما جوامعی که امور سیاست آنها تحت امارت و سلطنت بوده و تفکیک میان امور دینی و سیاسی و به تعبیر امروزی سکولار اتفاق افتاده ؛ این بنیاد دینی زیر مجموعه ی امور سیاسی و به امارت واگذار میگردید.این نهاد در چهار دوره ی تاریخی از جوامع اولیه آغاز و در دوران خلافت عباسیان و امویان اندکی رشد ودر دوره سوم از تشکیلات قضایی منفک و به اوج خود رسیده و در دوره چهارم جای خود را به نظام شرطه داده و منحل گردیده است.اما در نظام حقوقی ایران بر اساس فقه اسلامی به دلیل پذیرش امور حسبیه به معنای اعم و گسترده، انجام آن را نوعی ولایت تلقی کرده که برای تعالی جامعه امری ضروری و اجتناب ناپذیر دانسته اند تا جایی که حکومت را مصداق بارز از امور حسبیه شمرده و علی رغم عدم نهادی مجزا و مشخص با عنوان معنونه ؛ لیکن کار ویژه ی حسبیه در جای جای قانون اساسی تبیین و مشروعیت آن را ولایت امر و امامت امت بیان داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

293 - حدود اختیارات مدیر فضولی
رضا شاکرمی سید ابراهیم موسوی

قانون مدنی ایران به شرح مندرج در ماده 306 اشاره به جواز اداره اموال غایب یا محجور و امثال آنها دارد. که نویسندگان حقوق ایران از آن به اداره فضولی مال غیر یاد کرده‌اند. از آنجا که در قانون مدنی تنها یک ماده در خصوص اداره فضولی مال غیر وجود دارد و محدوده اختیارات مدیر فضو چکیده کامل

قانون مدنی ایران به شرح مندرج در ماده 306 اشاره به جواز اداره اموال غایب یا محجور و امثال آنها دارد. که نویسندگان حقوق ایران از آن به اداره فضولی مال غیر یاد کرده‌اند. از آنجا که در قانون مدنی تنها یک ماده در خصوص اداره فضولی مال غیر وجود دارد و محدوده اختیارات مدیر فضولی به روشنی بیان نگردیده است، با بررسی مباحث مرتبط می‌توان به نتایجی در خصوص محدوده این نهاد حقوقی دست یافت فلذا در این پژوهش تلاش شده علاوه بر تحلیل اراده قانونگذار ایران و تبیین و تفسیر هرچه بهتر اراده وی برای مسائلی مانند اداره امور غیر مالی، همچنین اداره دارایی اشخاص حقوقی راه حل مناسبی ارائه گردد. علی رغم قاعده عام پرداخت دین دیگری مندرج در ماده 267 قانون مدنی پرداخت دیون دیگری نیز در زمره مصادیق ماده 306 قانون مدنی قرار گرفته و اقدامات مدیر می‌تواند هر نوع تصرف اعم از مادی یا حقوقی که برای اداره مال دیگری ضروری تشخیص داده شود را در بر گیرد. اما لزوم اکتفا به قدر متیقن اجازه وصول مطالبات غیر به مدیر فضولی را با تردید مواجه می‌سازد. در نتیجه تکمیل مقررات قانون مدنی راجع به اداره فضولی مال غیر ضرورتی اجتناب ناپذیر به ذهن می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

294 - بررسی فقهی حقوقی رجوع از اقرار در امور کیفری
غلامحسین عماری محمد ادیبی مهر احمدرضا بهنیافر

در میان ادله اثبات دعوی، اقرار جایگاه بالایی را به خود اختصاص داده بطوری که هم در نظام های حقوقی جهان پذیرفته شده است و هم در اکثر ابواب فقه اسلامی کاربرد وسیعی دارد. به ندرت می توان در احکام کیفری صادره، حکمی را که مستند به اقرار متهم نباشد یافت. اقرار کاشف از واقع است چکیده کامل

در میان ادله اثبات دعوی، اقرار جایگاه بالایی را به خود اختصاص داده بطوری که هم در نظام های حقوقی جهان پذیرفته شده است و هم در اکثر ابواب فقه اسلامی کاربرد وسیعی دارد. به ندرت می توان در احکام کیفری صادره، حکمی را که مستند به اقرار متهم نباشد یافت. اقرار کاشف از واقع است و دلیل بر اثبات دعوی قرار گرفته است. در امور حقوقی اصل بر این است که انکار بعد از اقرار جایز نبوده و مسموع نمی باشد مگر اینکه خلاف آن ثابت گردد. اما در امور کیفری رجوع از اقرار در صدور حکم مجازات بی تأثیر نبوده و بعضاً رجوع از اقرار حتی بدون بیان دلیل موجه نیز پذیرفته می شود و به ویژه که رجوع از اقرار باعث شبهه شده و در نتیجه سقوط مجازات را در پی دارد. در این مقاله تلاش شده است که موارد و آثار فقهی حقوقی رجوع از اقرار در امور کیفری مورد بحث و بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

295 - بررسی اثر کاربرد توام حشره کش پیری پروکسی فن و قارچ بیمارگر (Metarhizium anisopliae (Metschnikoff روی موریانه خاک زی Amitermes vilis در شرایط آزمایشگاهی
مرضیه رشید احمد بغدادی عزیز شیخی گرجان مهران غزوی

موریانه ها یکی از مهم ترین حشرات خسارت زا در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران هستند. کاربرد حشره کش های تنظیم کننده رشد (IGRs) و مواد بیولوژیک یکی از راهبردهای برنامه مدیریت تلفیقی بااین نوع حشرات است. در این بررسی اثر توام حشره کش پیری پروکسی فن با قارچ anisoplia چکیده کامل

موریانه ها یکی از مهم ترین حشرات خسارت زا در بسیاری از کشورهای جهان از جمله ایران هستند. کاربرد حشره کش های تنظیم کننده رشد (IGRs) و مواد بیولوژیک یکی از راهبردهای برنامه مدیریت تلفیقی بااین نوع حشرات است. در این بررسی اثر توام حشره کش پیری پروکسی فن با قارچ anisopliae روی موریانه Amitermes vilis مورد مطالعه قرار گرفت. به منظور تعیین LC50 حشره کش های مورد آزمایش، آزمایش های زیست سنجی روی موریانه های کارگر A. vilis انجام شد. نتایج آزمایش های زیست سنجی نشان داد که LC50 قارچ M. anisopliae 103×5/8 اسپور بر میلی لیتر و پیری پروکسی فن 56/9 ppm می باشد. برای تعیین دامنه کشندگی مخلوط قارچ و حشره کش روی موریانه های کارگر، سه غلظت از قارچ بیمارگر حشرات شامل 103 ،102×5 و 101×5 اسپور بر میلی لیتر. anisopliae با 5/0 میلی گرم برلیتر از پیری پروکسی فن برابر با LC15 مخلوط شدند. نتایج نشان داد اثر متقابل قارچ M. anisopliae با حشره کش مذکور اثر افزایشی است و می توان قارچ M. anisopliae و پیری پروکسی فن را به صورت مخلوط در کنترل این آفت استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

296 - سنتز نانو ذرات سیلیکاتی فیپرونیل و بررسی کارایی آن علیه موریانه Microcerotermes diversus Silvestri
وحید درخش احمدی زهرا رفیعی کرهرودی شیلا گلدسته الهام صنعتگر بابک حیدری علیزاده

امروزه نانو آفت‌کش ‌ها که شکل بسیار ریزی از ذرات سموم هستند توانسته‌ اند آفت‌کش‌ ها را همراه با پایه حلال آبی، قابل استفاده در مبارزه با آفات کشاورزی نمایند. در این مقاله نانو ذرات سم فیپرونیل در ذرات پوشیده شده با لایه سیلیکاتی و کیتوزانی در اندازه نانومتر تولید شده و چکیده کامل

امروزه نانو آفت‌کش ‌ها که شکل بسیار ریزی از ذرات سموم هستند توانسته‌ اند آفت‌کش‌ ها را همراه با پایه حلال آبی، قابل استفاده در مبارزه با آفات کشاورزی نمایند. در این مقاله نانو ذرات سم فیپرونیل در ذرات پوشیده شده با لایه سیلیکاتی و کیتوزانی در اندازه نانومتر تولید شده و اثر حشره‌ کشی این نانو ذرات سیلیکا/ پلیمر/ فیپرونیل علیه موریانه (Microcerotermes diversus W. (Isoptera: Termitidae)) مورد استفاده قرار گرفت که غلظت 15 پی پی ام دارای اثر مناسب کشندگی و تاخیر در کشندگی تا 72 ساعت بودند که به دلیل رفتار لیسیدن موریانه‌ها امکان انتقال سم را در داخل کلونی هم بیشتر می ‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

297 - بررسی اثرات جانبی سموم لوفنورون و هگزافلومورون روی پارامترهای زیستی زنبور پارازیتوئید Habrobracon hebetor (Say) (Hym.: Braconidae) در شرایط آزمایشگاهی
فرناز دامغانی زاده رضا وفایی شوشتری سعید چاووشی

زنبور (Hym.,: Braconidae) (Say) Habrobracon hebetor پارازیتوئید خارجی و اجتماعی لارو تعداد زیادی از آفات از جمله شب پره کشمش Ephestia figulilella (Gregson) (Lep.: Pyralidae) می‌باشد. زنبورهای خانواده Braconidae از مهم ترین پارازیتوئیدهای آفات می باشند. عملکرد پارازیتوئی چکیده کامل

زنبور (Hym.,: Braconidae) (Say) Habrobracon hebetor پارازیتوئید خارجی و اجتماعی لارو تعداد زیادی از آفات از جمله شب پره کشمش Ephestia figulilella (Gregson) (Lep.: Pyralidae) می‌باشد. زنبورهای خانواده Braconidae از مهم ترین پارازیتوئیدهای آفات می باشند. عملکرد پارازیتوئیدها می تواند به وسیله کاربرد حشره کش ها تحت تأثیر قرار گیرد. جهت استفاده همزمان از عوامل کنترل بیولوژیک و آفتکش ها در مدیریت آفات، شناخت اثر آفت کش ها روی عوامل کنترل بیولوژیک ضروری است. در این بررسی، اثرات جانبی سموم لوفنورون و هگزافلومورون روی پارامترهای زیستی زنبور پارازیتوئید H. hebetor در شرایط آزمایشگاهی و میزبان شب پره ی آرد Ephestia kuehniella (Zeller) (Lep.,: Pyralidae) در قالب طرح کامل تصادفی دو فاکتوره، فاکتور اول نوع سم (لوفنورون و هگزافلومورون هر کدام با غلظت مصرفی 500پی پی ام)، فاکتور دوم مرحله ی زندگی زنبور شامل سه مرحله (لارو، شفیره و حشره ی کامل) با سه تکرار (هر تکرار 5 جفت زنبور) انجام گردید. حشره کش های لوفنورون و هگزافلومورون جزء مهارکننده‌های سنتز کیتین و متعلق به گروه تنظیم‌کننده های رشد حشرات هستند. مصرف این دو ترکیب با برهم زدن فعالیت عادی سیستم‌های ترشحی داخلی باعث اختلال در روند رشد و نمو حشرات می‌شوند. نتایج پژوهش حاضر نشان داد حشره‌کش‌های لوفنورون و هگزافلومورون بر پارامترهای طول عمر، میانگین کل تخم، تعداد تخم روزانه، میزان تفریخ تخم و نسبت جنسی زنبور H. hebetor تأثیر دارند. هر دو حشره‌کش موجب کاهش پارامترهای ذکر شده گردیدند و این کاهش در حشره‌کش هگزافلومورون نسبت به حشره‌کش لوفنورون بیش تر مشاهده گردید. همچنین مراحل زندگی حشره نیز پارامترهای فوق را تحت تأثیر قرار داده و حداقل تأثیرات و تغییرات در مرحله ی شفیرگی به دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

298 - بررسی حساسیت مرحله لاروی شپشه‌آرد Tribolium confusum Duval (Col., Tenebrionidae) به حشره‌کش‌های IGR در شرایط آزمایشگاهی
سعیده لونی حسین فرازمند عزیز شیخی‌گرجان زهرا رفیعی‌کرهرودی

شپشه آردTribolium confusum Duval ، از جمله آفات انباری مهم در ایران می باشد. با توجه به خطرات زیست محیطی حشره کش های شیمیایی سنتزی، دانشمندان به دنبال ترکیباتی کم خطر از جمله ترکیبات تنظیم کننده رشد (IGRs) به عنوان جایگزین آن ها هستند. به منظور بررسی کارایی حشره چکیده کامل

شپشه آردTribolium confusum Duval ، از جمله آفات انباری مهم در ایران می باشد. با توجه به خطرات زیست محیطی حشره کش های شیمیایی سنتزی، دانشمندان به دنبال ترکیباتی کم خطر از جمله ترکیبات تنظیم کننده رشد (IGRs) به عنوان جایگزین آن ها هستند. به منظور بررسی کارایی حشره کش های IGRs در کنترل این آفت، سه حشره کش تفلوبنزورون، هگزافلومورون و پایری پروکسی فن در شرایط آزمایشگاهی روی لاروهای 3-4 روزه (جوان) و لاروهای 17 روزه (مسن) مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان داد که حشره کش تفلوبنزورون (47/116LC50=) و پایری پروکسی فن (04/307LC50=)، به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را روی لاروهای جوان داشتند. همچنین دو ترکیب تفلوبنزورون (51/135LC50=) و پایری پروکسی فن (95/1513LC50=)، به ترتیب بیشترین و کمترین تلفات را روی لاروهای مسن نشان دادند. براساس مطالعات، افزایش غلظت ترکیبات، درصد تلفات در حشرات نیز افزایش یافته، ضمن آن که میزان تاثیر این حشره کش ها، روی لاروهای جوان بیشتر از لاروهای مسن بود. با توجه به نتایج به دست، حشره کش مهارکننده سنتز کیتینی تفلوبنزورون بهترین کارایی را روی لاروهای شپشه آرد از خود نشان داد و لذا می تواند به عنوان یک حشره کش کم خطر برای کنترل آفت مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

299 - اثر اسانس و پودر گیاهان آویشن شیرازی، مورد، گلپر، بر میزان تخم ریزی بید سیب زمینی، Phthorimaea operculella (Lep: Gelechiidae)
زهرا فرجی محمد حسن سرایلو لطیف صالحی

جلوگیری از تخم ریزی بید سیب زمینی که از آفات مهم غده های انباری محسوب می شود، سالم ترین روش کاهش خسارت این آفت به شمار می رود. در این تحقیق اثر اسانس و پودرگیاهان آویشن شیرازی، Zattaria multiflora،، گلپر، Heracleum persicum و مورد، Myrtus communis، روی تخم ریزی بید چکیده کامل

جلوگیری از تخم ریزی بید سیب زمینی که از آفات مهم غده های انباری محسوب می شود، سالم ترین روش کاهش خسارت این آفت به شمار می رود. در این تحقیق اثر اسانس و پودرگیاهان آویشن شیرازی، Zattaria multiflora،، گلپر، Heracleum persicum و مورد، Myrtus communis، روی تخم ریزی بید سیب زمینی در حضور گیاه میزبان و گیاه غیر میزبان آفت بررسی شد. نتایج نشان داد که اسانس ‌ها و پودر‌های هر سه گیاه، با اختلاف معنی داری، باعث کاهش میزان تخم ریزی این آفت می شوند. اسانس هرسه گیاه اثر بازدارندگی تخم ریزی بالاتری نسبت به پودر خشک آن ها دارد. گیاه آویشن شیرازی در محدود کردن میزان تخم ریزی بید سیب زمینی نسبت به دو گیاه دیگر نتیجه بهتری نشان داد. در مجموع، نتایج نشان داد که اسانس ‌ها و پودر‌های هر سه گیاه می‌ توانند در برنامه ‌های مدیریت کنترل بید سیب ‌زمینی استفاده شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

300 - اثرات مواد همراه برتر و دی جی در کارایی برخی سموم متداول روی لارو سن سوم شب پره پشت الماسی (Plutella xylostella (L.) (Lepidoptera: Plutellidae
علی ابوالحسنی جابر کریمی غلامحسین حسن شاهی عزیز شیخی گرجان علیرضا عسکریان زاده

شب پره پشت الماسی، (Plutella xylostella (L.) (Lepidoptera: Plutellidae یکی از مهم ترین آفات گیاهان تیره چلیپاییان در سراسر دنیا می باشد. در این تحقیق اثر برخی حشره کش های متداول در کنترل شب پره پشت الماسی و تاثیر مواد همراه برتر (Bar-Tar®) و دی جی (DG®) در ک چکیده کامل

شب پره پشت الماسی، (Plutella xylostella (L.) (Lepidoptera: Plutellidae یکی از مهم ترین آفات گیاهان تیره چلیپاییان در سراسر دنیا می باشد. در این تحقیق اثر برخی حشره کش های متداول در کنترل شب پره پشت الماسی و تاثیر مواد همراه برتر (Bar-Tar®) و دی جی (DG®) در کاهش دز مصرفی این حشره کش روی لارو سن سوم این آفت بررسی گردید. میزان غلظت کشنده 50 درصد برای حشره کش های ایندوکساکارب، تیودیکارب و هگزافلومورون روی لارو های سن سوم شب پره پشت الماسی با تفاوت معنی دار به ترتیب ppm 79/46،ppm 12/543 وppm 22/6 محاسبه گردید. نتایج نشان داد در بین مواد همراه مصرفی ماده همراه برتر بیشترین درصد کاهش حشره کش مصرفی را به خود اختصاص داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

301 - بررسی اثرات کشنده و زیرکشنده ترکیبات هگزافلومورون و فلوفنوکسورون بر روی برخی از فراسنجه های زیستی بالتوری سبز Chrysoperla carnea Stephens. (Neuroptera:Chrysopidae)
مهدی دهقانی حسن میرزاهاشمی داودآبادی سلطان رون عباس خانی

بالتوری سبز یکی از دشمنان طبیعی مهم پسیل پسته در باغ های پسته استان کرمان و یزد می باشد. با توجه به اهمیت اقتصادی پسیل پسته و در راستای اجرای برنامه های مدیریت تلفیقی آفات، آگاهی از بر هم کنش و روابط متقابل آفت کش های مورد استفاده با عوامل مهار زیستی آفت در مورد پسیل پس چکیده کامل

بالتوری سبز یکی از دشمنان طبیعی مهم پسیل پسته در باغ های پسته استان کرمان و یزد می باشد. با توجه به اهمیت اقتصادی پسیل پسته و در راستای اجرای برنامه های مدیریت تلفیقی آفات، آگاهی از بر هم کنش و روابط متقابل آفت کش های مورد استفاده با عوامل مهار زیستی آفت در مورد پسیل پسته امری ضروری به نظر می رسد. در این تحقیق تاثیر حشره کش های هگزافلومورون و فلوفنوکسورون روی برخی فراسنجه های زیستی بالتوری سبز Chrysoperla carnea (Stephens) در آزمایشگاه و در اتاقک رشد با شرایط دمایی 1 26 سانتیگراد، رطوبت نسبی 5 70 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی بررسی شد. مقادیر LC50 برآورد شده برای هگزافلومورون و فلوفنوکسورون روی لارو سن اول بالتوری سبز به ترتیب 8/1 و 2/5 میکرو گرم ماده موثر در میلی لیتر بودند. برای ارزیابی اثرات زیر کشندگی، لاروهای سن اول با غلظت LC25 هر حشره کش بر اساس روش آورده شده در زیست سنجی تیمار شدند که برای هگزافلومورون و فلوفنوکسورون به ترتیب 66/0 و 3/3 میلی گرم ماده موثر در میلی لیتر بود بنابر نتایج تجزیه ی واریانس طول دوره‌ ی مراحل نابالغ و طول عمر حشرات کامل در تیمار با فلوفنوکسورون و هگزافلومورون در مقایسه با شاهد به طور معنی دار در سطح 1 درصد به ترتیب افزایش و کاهش یافت. در ارتباط با اثرات زیرکشندگی فلوفنوکسورون و هگزافلومورون، طول دوره‌ ی مراحل نابالغ بالتوری سبز به ترتیب 6/7 و 1/9 درصد در مقایسه با شاهد افزایش و طول عمر حشرات کامل به ترتیب 9/6 و 6/10 درصد کاهش نشان داد. هیچ اختلاف معنی داری بین تیمار فلوفنوکسورون و هگزافلومورون از نظر طول دوره نابالغ و طول عمر حشره کامل مشاهده نشد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که باروری و تفریخ تخم بالتوری سبز در تیمار با فلوفنوکسورون و هگزافلومورون در مقایسه با شاهد کاهش معنی دار در سطح 1 درصد داشته است. مقادیر LC25 فلوفنوکسورون و هگزافلومورون، باروری بالتوری سبز را به ترتیب 7/19و 2/33 درصد و تفریخ تخم بالتوری سبز را به ترتیب 7/21 و 4/31 درصد در مقایسه با شاهد کاهش داد. با توجه به تاثیر کمتر ترکیب فلوفنوکسورون نسبت به هگزافلومورون بر روی برخی پارامترهای زیستی C.carnea، استفاده از ترکیب فلوفنوکسورون در مقایسه با هگزافلومورون در مدیریت تلفیقی پسیل پسته بیشتر توصیه می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

302 - تأثیر پوشش نانومرکب بر پایه کربوکسی‌متیل‌سلولز بر کیفیت داخلی و ریخت‌شناسی پوسته تخم‌مرغ طی دوره نگهداری در شرایط محیط
علی اکبر شریفی داریوش خادمی شورمستی

10.30495/qafj.2022.1952893.1025

به‌منظور بررسی تأثیر پوشش‌های خوراکی نانومرکب زیست‌تخریب‌پذیر بر پایه کربوکسی‌متیل‌سلولز بر کیفیت داخلی و ریخت‌شناسی سطح پوسته تخم‌مرغ خوراکی آزمایشی با 120 عدد تخم‌مرغ در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل تخم‌مرغ‌های فاقد پوشش (شاهد)، تخ چکیده کامل

به‌منظور بررسی تأثیر پوشش‌های خوراکی نانومرکب زیست‌تخریب‌پذیر بر پایه کربوکسی‌متیل‌سلولز بر کیفیت داخلی و ریخت‌شناسی سطح پوسته تخم‌مرغ خوراکی آزمایشی با 120 عدد تخم‌مرغ در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تیمار و 3 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل تخم‌مرغ‌های فاقد پوشش (شاهد)، تخم‌مرغ-های حاوی پوشش کربوکسی‌متیل‌سلولز، تخم‌مرغ‌های دارای پوشش کربوکسی‌متیل‌سلولز- اسید الئیک و تخم‌مرغ‌های دارای پوشش نانومرکب کربوکسی-متیل‌سلولز- اسید اولئیک- نانورس بودند. پوشش‌دهی به‌روش غوطه‌وری انجام شد و تخم‌مرغ‌ها به‌مدت 5 هفته در دمای محیط (1±25 درجه سانتی‌گراد) نگهداری شدند. فراسنجه‌های کیفیت داخلی در پایان هفته‌های 1، 3 و 5 و ریخت‌شناسی سطح پوسته در آغاز و پایان دوره آزمایشی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد؛ تخم‌مرغ‌های حاوی پوشش نانومرکب در پایان دوره نگهداری دارای کمترین درصد افت وزنی و کمترین مقدار عددی اندیس اسید تیوباربیتوریک (05/0P<) و بیشترین مقدار عددی pH سفیده، بیشترین مقادیر عددی اندیس‌ زرده و واحد هاو (05/0P<) بودند. ضمن اینکه سطح پوسته تخم‌مرغ‌های حاوی پوشش نانومرکب از یکپارچگی و پیوستگی بیشتر و خلل و فرج و شکستگی کمتری نسبت به گروه شاهد بود. لذا می‌توان از پوشش نانومرکب کربوکسی‌متیل‌سلولز- اسید اولئیک- نانورس به‌عنوان یک بسته‌بندی زیست‌سازگار جهت انبارمانی تخم‌مرغ در دمای محیط به‌مدت 5 هفته بدون تأثیر نامطلوب در کیفیت داخلی و پوسته استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

303 - بررسی خاصیت ضد میکروبی گیاهان دارویی خرزهره، گوآ، مرزه و خردل سفید بر روی سالمونلا تیفی موریوم
بتول حیدری صادق رضا روحانی نرجس دهمرده فرشته جوادیان

10.30495/qafj.2023.1983637.1067

سالمونلوز یکی از مهمترین بیماریهای مشترک انسان و دام در سراسر جهان اسـت کـه در انسـان سـبب مسمومیت غذایی، گاستروآنتریت، تب روده ای و باکتریمی میشود. هدف از این مطالعه بررسی خاصیت ضد میکروبی گیاهان دارویی خرزهره، گوآ، مرزه و خردل سفید بر روی سالمونلا تیفی موریوم است.مواد چکیده کامل

سالمونلوز یکی از مهمترین بیماریهای مشترک انسان و دام در سراسر جهان اسـت کـه در انسـان سـبب مسمومیت غذایی، گاستروآنتریت، تب روده ای و باکتریمی میشود. هدف از این مطالعه بررسی خاصیت ضد میکروبی گیاهان دارویی خرزهره، گوآ، مرزه و خردل سفید بر روی سالمونلا تیفی موریوم است.مواد و روش کار:نمونه های سالمونلا تیفی موریوم از مدفوع طیور جداسازی گردید، عصاره گیاهان خرزهره، گوا، مرزه و خردل سفید با استفاده از دستگاه روتاری تهیه گردید و حداقل غلظت مهار کنندگی و حداقل غلظت کشندگی با روش میکرودایلوشن تعیین گردید و همچنین قطر هاله مهاری با روش چاهک به دست آمد.نتایج:نتایج حاصل از بررسی قطر هاله مهاری عصاره های گیاهی نشان داد که بیشترین و کمترین قطر هاله مهاری عصاره گیاه گوا برابر با 8 و 1 میلی متر بوده است و بیشترین و کمترین قطر هاله مهاری عصاره گل خرزهره 15 و 1 میلی متر بوده است. بیشترین و کمترین قطر هاله مهاری عصاره خردل سفید بر روی سالمونلا تیفی موریوم برابر با 12 و 1 میلی متر بوده و همچنین کمترین و بیشترین قطر هاله مهاری عصاره مرزه بر روی سالمونلا تیفی موریوم برابر با 1 و 4 میلی متر بوده است و نتایج نشان داد که کمترین قطر هاله مهاری مربوط به عصاره مرزه بوده است. بحث:نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که گیاهان دارویی اثرات مهار خوبی بر روی سالمونلا تیفی موریوم از خود نشان داده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

304 - بررسی داکینگ مولکولی آورانتامید موجود در گیاه دارویی مورینگا الیفرا (Moringa Olifera) بر مهار پروستاگلاندین‌ها
حمیده خواجه زهرا جمعه قاسم ابادی

10.30495/qafj.2023.2002852.1103

درد مکانیسمی دفاعی محسوب می‌شود و هنگامی که بافتی دچار آسیب شود، ایجاد می‌گردد. گیرنده‌های درد در پوست و بافت‌ها، انتهای عصبی آزاد هستند. ایجاد درد در بافت‌ها به علت ساخته شدن موادی به نام پروستاگلاندین‌ها که از مهم‌ترین واسطه‌های التهاب می‌باشد و مهار ساخت آن توسط دارو چکیده کامل

درد مکانیسمی دفاعی محسوب می‌شود و هنگامی که بافتی دچار آسیب شود، ایجاد می‌گردد. گیرنده‌های درد در پوست و بافت‌ها، انتهای عصبی آزاد هستند. ایجاد درد در بافت‌ها به علت ساخته شدن موادی به نام پروستاگلاندین‌ها که از مهم‌ترین واسطه‌های التهاب می‌باشد و مهار ساخت آن توسط داروهای ضد التهاب موجب کاهش آن می‌شود. گیاه مورینگا الیفرا در صنایع غذا و دارو اهمیت بالایی دارد و دارای ترکیب دارویی نادر به نام آورانتی‌آمید (Auranti amide) می‌باشد. این ترکیب به دلیل اثرات ضدالتهابی و ضدروماتیسمی خود، در درمان بیماری‌های التهابی مانند آرتروز، روماتوئید و پسوریازیس کاربرد دارد و با ممانعت از تولید پروستاگلاندین‌ها و افزایش تولید گلوتاتیون، کاهش فعالیت آنزیم‌های آسپارتات‌آمینوترانسفراز و آلانین‌آمینوترانسفراز و کاهش تولید عامل التهابی TNF-α، عوارض التهابی را کاهش می‌دهد. هدف از این مطالعه بررسی اثر مهاری ترکیب دارویی اورانتامید بروی پروستاگلاندین‌ها از طریق داکینگ مولکولی می‌باشد. برای بررسی نحوه اتصال ترکیب دارویی به جایگاه فعال مولکول، ترسیم ساختار شیمیایی دارو، بهینه‌سازی انرژی، مطالعات داکینگ، تجزیه و تحلیل‌های نهایی از پایگاه داده‌های Pub Chem و PDB استفاده شد. میانکنش دارو با رسپتور از طریق داک‌های متفاوت با استفاده از نرم‌افزار‌های Pyrex، Chimera و Viewer Lite انجام شد. نتایج نشان داد که ترکیب مورد نظر قادر به اشغال جایگاه فعال آنزیم بود و در میان نرم‌افزارها بهترین نتیجه با استفاده از نرم‌افزار Pyrex بدست آمد. در واقع این ترکیب دارای منفی‌ترین سطح انرژی اتصال (Kcal mol 5/7-) بود. بنابراین نشان داده شد که بالاترین تمایل به آمینواسیدهای کلیدی جایگاه فعال آنزیم و محل برهمکنش با مولکول کوکریستال است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

305 - بررسی تنوع مورفولوژیکی-زراعی برخی از ارقام گوجه فرنگی در شهرستان خاش
منصور سلجوقیان پور محمد رسولی

10.30495/sarj.2021.683252

گوجه فرنگی دارای واریته های بسیار زیادی است که از نظر رشد گیاه، کیفیت و شکل میوه و دیگر صفات با یکدیگر متفاوتند. به منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی-زراعی برخی از ارقام گوجه فرنگی در منطقه خاش، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و ده رقم شامل اورابانا، رد کلود چکیده کامل

گوجه فرنگی دارای واریته های بسیار زیادی است که از نظر رشد گیاه، کیفیت و شکل میوه و دیگر صفات با یکدیگر متفاوتند. به منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی-زراعی برخی از ارقام گوجه فرنگی در منطقه خاش، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار و ده رقم شامل اورابانا، رد کلود، رد تاپ، روت جرز، وسترن رد، سانسید، ریو گراند اس، دلبا، تی وی و پتو پراید در شهرستان خاش اجرا شد. در پایان آزمایش صفاتی همچون تعداد میوه در هر بوته، متوسط وزن میوه، قطر میوه، عملکرد نهایی، بیوماس، شاخص برداشت، حجم آب میوه، وزن خشک میوه، مواد جامد محلول کل، اسیدیته و ویتامین ث به عنوان صفات مورفولوژیکی زراعی مورد بررسی قرار گرفتند. در پایان آزمایش و پس از تجزیه‌های متعدد مشخص شد که ارقام هیبرید تی‌وی و دلبا و رقم اورابانا دارای بیشترین عملکرد محصول بوده و مناسب کشت در منطقه خاش می‌باشند. همچنین تجزیه کلاستر داده‌ها نیز نشان داد که 3 رقم در گروه A، 5 رقم در گروه B و دو رقم در گروه C جای گرفتند. این گروه‌بندی نشان داد که تنوع ژنتیکی از الگوی معنی‌داری پیروی می‌کند چرا که ارقامی با عملکرد بهتر و نزدیک به هم در گروه‌های مشابه قرار گرفتند. در نتایج به دست آمده از رگرسیون گام به گام صفت تعداد میوه در بوته، اولین صفتی بود که وارد مدل رگرسیونی شد و صفات بعدی به ترتیب عبارت از وزن میوه و قطر میوه بودند که وارد مدل رگرسیونی شدند و سایر تغییرات عملکرد را توجیه نمودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

306 - مطالعه صفات آت اکولوژی، اتنوفارماکولوژیک و اکومورفولوژیک گیاه دارویی مینای بیرجندی " مستار" ( Sclorhachis leptoclada) و تهیه لیست فلورستیک در رویشگاه طبیعی آرک (شهرستان بیرجند)
ملیحه محمودی محمد جواد ثقه الاسلامی مژگان ثابت تیموری

10.30495/sarj.2022.1965760.1087

مینای بیرجندی Sclerorhachis leptoclada متعلق به خانواده کاسنی، علفی، چندساله، از مهمترین گیاهان دارویی در فرهنگ مردم بیرجند محسوب می شود. هدف از این تحقیق بررسی اوت اکولوژی، اتنوفارماکولوژی و اکومورفولوژی از رویشگاه آرک واقع در بیرجند است. در بررسی فنولوژیکی، تعداد 10 چکیده کامل

مینای بیرجندی Sclerorhachis leptoclada متعلق به خانواده کاسنی، علفی، چندساله، از مهمترین گیاهان دارویی در فرهنگ مردم بیرجند محسوب می شود. هدف از این تحقیق بررسی اوت اکولوژی، اتنوفارماکولوژی و اکومورفولوژی از رویشگاه آرک واقع در بیرجند است. در بررسی فنولوژیکی، تعداد 10 پایه گیاه که از نظر ریختی و رویشی شرایط یکسانی داشتند علامت گذاری و هر ماه بازدید و تاریخ وقوع پدیده های حیاتی تا مرحله خشک شدن ثبت و همچنین با انتخاب سه نقطه و سه ارتفاع در هرموقعیت، در مرحله گلدهی ویژگی های مورفولوژیک مانند ارتفاع بوته، تعدادبرگ، ساقه های گل دهنده، وزن خشک و تر، تعیین پراکنش جغرافیایی و اشکال زیستی گونه ها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسی ها نشان داد رشد بهاره گیاه از فروردین در خاکهایی با بافت شنی-لومی، 8/18 EC=اسیدیته 7 رشد رویشی گیاه از اواخر اسفند آغاز و در اردیبهشت وارد فاز گلدهی و سپس در تیر خزان می کند. دراین تحقیق تعداد 31 گیاه دارویی با غالبیت تیره های (% 19/3)Asteraceae ، (% 9/12)Apiaceae، Lamiaceae (1/16%)، شناسایی و از نظر شکل زیستی تروفیت ها با 13گونه (93/41 درصد)، ژئوفیت ها با 11گونه (48/ 35 درصد)، بیشترین تعداد گونه ها را به خود اختصاص دادند و متعلق به خاستگاه ایرانی -تورانی، مدیترانه ای (41/9 درصد) اروپا- سیبری، مدیترانه ای (19/3 درصد) بود. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا در هر سه موقعیت انتخابی تعداد برگ، وزن خشک و تر و ارتفاع گیاه کاهش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

307 - بررسی اثر نانوذره فسفات، سنتز شده به روش‌های مایکروویو و اولتراسونیک بر ویژگی مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمایی ذرت (Zea mays L.)
هما سجادی نیا دادخدا غضنفری کاظم نقوی هرمزد نقوی بتول تهامی پور

10.30495/sarj.2021.1943413.1043

به‌منظور بررسی اثر نانو هیدروکسی آپاتیت فسفات سنتز شده به دو روش سنتزی مایکروویو و اولتراسونیک بر برخی ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه ذرت آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان در تا چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر نانو هیدروکسی آپاتیت فسفات سنتز شده به دو روش سنتزی مایکروویو و اولتراسونیک بر برخی ویژگی های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه ذرت آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمان در تابستان 1397 انجام شد. تیمارها شامل کود سوپر فسفات ساده، سوپر فسفات تریپل، نانو هیدروکسی آپاتیت سنتز شده به روش مایکروویو و اولتراسونیک، هرکدام در پنج غلظت بودند. نتایج نشان داد که کاربرد نانوهیدروکسی آپاتیت به روش اولتراسونیک منجر به افزایش 17/47 درصدی تعداد برگ، وزن ساقه 13/02 درصد، محتوی کلروفیل 46/19 درصد و محتوی فنل 23/06 درصد نسبت به شرایط شاهد شد و نانو هیدروکسی آپاتیت به روش مایکروویو باعث افزایش 21/87 درصدی وزن برگ، 43/47 درصدی فسفر و 51/06 درصدی عملکرد بیولوژیک نسبت به شرایط شاهد شد. کاربرد نانوهیدروکسی آپاتیت فسفات موجب بهبود ویژگی های رشدی و فیزیولوژیکی گیاه ذرت نسبت به شرایط شاهد و کودهای سوپرفسفات ساده و تریپل شد. هم چنین نتایج نشان داد که استفاده از نانوفسفات ها می تواند به‌طور مؤثرتری رشد و عملکرد بیوشیمیایی ذرت را بهبود بخشد. بیش ترین عملکرد بیوشیمیایی از تیمار نانو هیدروکسی‌آپاتیت با روش مایکروویو به دست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده، نتیجه گیری می شود که هر دو روش سنتزی می توانند باعث بهبود شرایط رشدی گیاه شده و درنهایت عملکرد گیاه را افزایش دهند، اما با توجه ‌به این که روش سنتز مایکروویو منجر به حصول عملکرد بالاتری (وزن تر و خشک) شد لذا به‌عنوان روش برتر معرفی می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

308 - بررسی تنوع درون گونه‌ای و بین گونه‌ای جنس بابونه (Anthemis) از لحاظ خصوصیات مورفولوژیکی و فنولوژیکی در منطقه دماوند
مهدی ضیایی نسب کوروش علی داعی جوادی

10.30495/sarj.2022.1974115.1102

گیاه دارویی بابونه (Anthemis) کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی دارد. با توجه به اهمیت و تنوع فراوان در این جنس، انجام یک مطالعه جامع در جهت بررسی ژرم پلاسم‌های آن، با هدف دستیابی به ژنوتیپ‌های مطلوب و استفاده از آن‌ها در برنامه‌های اصلاحی، ضروری است. به منظ چکیده کامل

گیاه دارویی بابونه (Anthemis) کاربرد وسیعی در صنایع دارویی، غذایی و بهداشتی دارد. با توجه به اهمیت و تنوع فراوان در این جنس، انجام یک مطالعه جامع در جهت بررسی ژرم پلاسم‌های آن، با هدف دستیابی به ژنوتیپ‌های مطلوب و استفاده از آن‌ها در برنامه‌های اصلاحی، ضروری است. به منظور بررسی تنوع جنس بابونه از لحاظ خصوصیات مورفولوژیکی و فنولوژیکی، آزمایشی در شهرستان دماوند روی 14 جمعیت از 5 گونه بابونه، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد، صفات مورد بررسی شامل: ارتفاع بوته، تعداد گل در بوته، وزن یکصد گل، طول و عرض برگ، عملکرد خشک، سطح تاج پوشش، درصد و عملکرد اسانس، زمان گل‌دهی، زمان برداشت و درجه حرارت تجمعی زمان گل‌دهی و زمان برداشت بودند. براساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس، از لحاظ کلیه صفات، بین جمعیت های مورد مطالعه، اختلاف معنی‌دار در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. عملکرد اسانس با تعداد گل در بوته، طول و عرض برگ، سطح تاج پوشش و عملکرد خشک، همبستگی مثبت و معنی‌دار نشان داد. در تجزیه به مولفه‌های اصلی، مولفه اول و دوم به ترتیب به عنوان مولفه‌های مورفولوژیکی و فنولوژیکی معرفی شدند. در تجزیه کلاستر، گونه‌های A. altissima و A. pseudocotula در کلاس1، گونه‌های A. triumfettii و A. tinctoria در کلاس2 و گونه A .haussknechtii نیز در کلاس3 قرار گرفتند. گونه A. altissima با توجه به مقادیر بالای اسانس آن، می‌تواند به عنوان یک گونه با اهمیت در صنایع داروسازی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

309 - ارزیابی تنوع ژنتیکی بعضی از ارقام کلزا (Brassica napus L.) با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی-زراعی و مولکولی RAPD
منصور سلجوقیان پور سید مهدی جوادزاده محسن محسنی

10.30495/sarj.2022.1965986.1086

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام کلزا، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 9 رقم کلزا در 3 تکرار در شهرستان ایرانشهر اجرا شد. پس از کشت، استخراج DNA با استفاده از روش CTAB یا دلاپورتا با کمی تغییرات انجام گرفت و برای تکثیر از 6 جفت آغازگر RAPD استفاده شد. همچنین در چکیده کامل

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام کلزا، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 9 رقم کلزا در 3 تکرار در شهرستان ایرانشهر اجرا شد. پس از کشت، استخراج DNA با استفاده از روش CTAB یا دلاپورتا با کمی تغییرات انجام گرفت و برای تکثیر از 6 جفت آغازگر RAPD استفاده شد. همچنین در پایان فصل رشد گیاهان، صفاتی همچون صفات ارتفاع گیاه، وزن تر بوته, وزن خشک بوته، مقدار عملکرد و درصد روغن دانه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1٪ دارند. همچنین بین صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت به‌طوری که با افزایش هر متغیر، متغیر دیگر نیز افزایش می‌یابد. تجزیه خوشه‌ای داده‌های مورفولوژیکی-زراعی ارقام کلزا را در چهار گروه اصلی و تجزیه خوشه‌ای داده‌های مولکولی ارقام کلزا را در سه گروه اصلی قرار داد. ارقام قرار گرفته در هر گروه دارای مشابهت ژنومی بیشتر و ارقام قرار‌ گرفته در گروه‌های مختلف دارای اختلافات بیشتر ژنتیکی هستند. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی داده‌های مولکولی دو مولفه اول نتوانستند همه اطلاعات به دست آمده را در برگیرند لذا این اطلاعات نشان‌دهنده پراکنش گسترده این نشانگرها روی ژنوم کلزا می‌باشند و می‌توانند سطح وسیعی از آن را پوشش دهند .نتایج این تحقیق نشان داد که با توجه به تنوع مشاهده شده در ارقام و براساس نتایج گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها می توان ژنوتیپ‌هایی از گروه‌هایی که با همدیگر فاصله ژنتیکی زیادتری دارند را انتخاب و از آنها جهت اهداف اصلاحی خاص استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

310 - ارزیابی اثرات دو نوع قارچ تریکودرما و مایکوریزا بر عملکرد و صفات مورفولوژیک گیاه سویا
امیر عباس موسوی حبیب مهرآرا مرتضی سام دلیری

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرات دو نوع قارچ بر عملکرد و صفات مورفولوژیک گیاه سویا می‌باشد. این آزمایش در قالب طرح فاکتوریل با تلقیح دو گونه قارچ تریکودرما و میکوریزا در چهار سطح؛ تلقیح با تریکودرما ؛ تلقیح با میکوریزا؛ تلقیح دوگونه قارچ با هم و شاهد با سه تکرار در دو چکیده کامل

هدف از انجام این پژوهش بررسی اثرات دو نوع قارچ بر عملکرد و صفات مورفولوژیک گیاه سویا می‌باشد. این آزمایش در قالب طرح فاکتوریل با تلقیح دو گونه قارچ تریکودرما و میکوریزا در چهار سطح؛ تلقیح با تریکودرما ؛ تلقیح با میکوریزا؛ تلقیح دوگونه قارچ با هم و شاهد با سه تکرار در دو سال زراعی 1398-1400 در مزرعه آموزشی انجام شد. بعد از رسیدگی فیزیولوژیکی اجزاء عملکرد 10 بوته از هر تیمار به صورت تصادفی انتخاب و عناصر ماکرو و میکرو همچنین درصد روغن، پروتئین گیاه براساس روش استاندارد اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد صفات کلروفیل a، b، تعداد شاخه، وزن خشک، سطح برگ، طول غلاف، قطر ساقه، تعداد غلاف در بوته، تعداد گره در ساقه، اولین غلاف تا زمین در گیاه سویای که با خاک حاوی تلقیح دوگانه قارچ رشد نموده‌اند میزان بیشتری نسبت به سایر تیمارها و شاهد دارند. همچنین عملکرد تولید به ترتیب 1/98، 2/14، 2/85، 1/7 تن در هکتار بود. میزان پروتئین نیز به ترتیب 40/31، 42/74، 43/04، 39/89 درصد و میزان روغن به ترتیب 24/87، 25/24، 25/94، 24/17 درصد بود. میزان عناصر ماکرو و میکرو در برگ و بذر گیاه سویا در کود بیولوژیک تلفیق دو گونه قارچ از سایرین بیشتر بود و از نظر آماری نیز معنی دار بود. با توجه به سطح کشت نسبتاً وسیع سویا در استان مازندران و اثبات سودمندی این گونه از قارچ‌ها در بهبود رشد و توسعه این گیاه و همچنین ضرورت حفظ منابع تولید، می توان جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

311 - آنالیز ساختار فضایی بر اساس عدالت اجتماعی- فضایی (مطالعه موردی: مناطق 1.2.10 کلانشهر تبریز)
علیرضا پورشیخان بهزاد درستکار ناوانی

به دنبال افزایش جمعیت شهرها، محدودیت در منابع و امکانات موجود رخ می نماید و برخورداری دوگانه ای در میان شهروندان ظاهر می شود، محرومیت در مقابل برخورداری. به دنبال این مساله رویکردهای عدالت محور در برنامه ریزی شهری مود توجه صاحبنظران قرار می گیرد. این رویکرد درصدد توزیع چکیده کامل

به دنبال افزایش جمعیت شهرها، محدودیت در منابع و امکانات موجود رخ می نماید و برخورداری دوگانه ای در میان شهروندان ظاهر می شود، محرومیت در مقابل برخورداری. به دنبال این مساله رویکردهای عدالت محور در برنامه ریزی شهری مود توجه صاحبنظران قرار می گیرد. این رویکرد درصدد توزیع متوازن و متعادل فرصت ها و منابع در مناطق مختلف شهر و بین گروه های مختلف جمعیتی در شهرها می باشند و سعی در سازمان دهی فضای شهر بر پایه اصل عدالت دارند. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی می باشد. روش به کار گرفته شده در آن توصیفی- آنالیزی است که بر مطالعات اسنادی و میدانی استوار است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی عدالت اجتماعی در سازمان فضایی شهر تبریز به انجام خواهد رسید که با بهره گیری از سه شاخص اجتماعی، اقتصادی و کالبدی و تکنبک موریس و ویلیامسون به سطح بندی مناطق 1و2و10 شهر تبریز می پردازد و در مرحله بعد با استفاده از آزمون های آماری همبستگی به آنالیز رابطه سطح اقتصادی اجتماعی مناطق با میزان برخورداری اقدام شده است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که برخوردارترین منطقه، منطقه 2 می باشد و منطقه 10 محروم ترین منطقه به شمار می رود. ضریب اختلاف ویلیامسون نشانگر عدم تعادل در توزیع شاخص ها بین مناطق می باشد و آزمون همبستگی حکایت از برخورداری بیشتر در سایه شرایط اقتصادی- اجتماعی بالاتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

312 - پهنه بندی ژئومورفولوژیکی تناسب زمین شهرستان خمین با استفاده از مدل منطق فازی و GIS(با رویکرد توسعه آتی شهر خمین)
محمدجواد توکلی بهاره میرزاخانی

امروزه بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه خود سبب دست اندازی به محیط های طبیعی و از بین بردن آنها شده اند. شهرستان خمین نیز از این قاعده مستثنی نیست. این شهرستان جنوبی ترین شهرستان استان مرکزی محسوب می شود و وسعت آن 2267 کیلومتر مربع است. دو چکیده کامل

امروزه بسیاری از شهرهای کشور ما با توجه به گسترش نامحدود و بدون برنامه خود سبب دست اندازی به محیط های طبیعی و از بین بردن آنها شده اند. شهرستان خمین نیز از این قاعده مستثنی نیست. این شهرستان جنوبی ترین شهرستان استان مرکزی محسوب می شود و وسعت آن 2267 کیلومتر مربع است. دو برابر شدن جمعیت شهر خمین در یک بازه 15 (1390- 1375) ساله لزوم برنامه ریزی دقیق را برای توسعه فیزیکی آتی این شهر در عرصه شهرستان، می طلبد. هدف عمده پژوهش حاضر پهنه بندی تناسب زمین شهرستان خمین به کمک پارامترهای ژئومورفولوژیکی با استفاده از مدل منطق فازی بوده است. در راستای تحقق هدف مذکور، 10 شاخص مؤثر در قالب نقشه های وکتوری و رستری تهیه گردید و برای هریک از لایه های رستری براساس مطالعات میدانی و نظر کارشناسی یک تابع تعریف شد اما لایه های وکتوری با قرار گرفتن در یک بازه 0 و 1 دیگر نیازی به تعریف تابع نداشتند. پس از اعمال توابع ،عملیات ضرب، جمع و مقادیر مختلف گامای فازی نیز برروی لایه ها اجرا گردیدند. بدین منظور از نرم افزارهای ARCGIS9.3و ERDAS9.1 استفاده شد. در نهایت مشخص شد گامای 4/0 فازی بیشترین تطابق را با اراضی مناسب وضع موجود شهرستان داردو یک هسته در شرق شهرستان جهت توسعه آتی شهر خمین مناسب به نظر می رسد .در نهایت نقشه نهایی به 5 کلاس طبقه بندی گردید بطوریکه مناطق به ترتیب؛ تناسب بسیار کم با 1717.3 ،تناسب کم با 167.48، تناسب متوسط با 108.54 ،تناسب زیاد با 76 و تناسب بسیار زیاد با 85.12کیلومتر مربع مساحت، مشخص شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

313 - بررسی الگوی پیچان رودی رودخانه گلمکان با استفاده از شاخص های ضریب خمیدگی و زاویه مرکزی
محمدرضا مرتضوی ابوالفضل بهنیافر هادی قنبرزاده

در این پژوهش، مورفولوژی رودخانه گلمکان در استان خراسان رضوی با استفاده از روش مقایسه زمانی –مکانی مورد بررسی قرارگرفته است. در تحقیق حاضر جهت بررسی الگوی هندسی مسیر رودخانه گلمکان در سه دوره از نقشه توپوگرافی گلمکان در سال 1363، عکس‌های هوایی 1370 و تصویر گوگل ارث چکیده کامل

در این پژوهش، مورفولوژی رودخانه گلمکان در استان خراسان رضوی با استفاده از روش مقایسه زمانی –مکانی مورد بررسی قرارگرفته است. در تحقیق حاضر جهت بررسی الگوی هندسی مسیر رودخانه گلمکان در سه دوره از نقشه توپوگرافی گلمکان در سال 1363، عکس‌های هوایی 1370 و تصویر گوگل ارث منطقه در سال 2015 (1394) استفاده ‌شده است. بستر رودخانه گلمکان در سه بازه زمانی با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS رقومی گردیده و سپس پارامترهای هندسی رودخانه مانند طول‌ موج، ضریب خمیدگی، شعاع نسبی و نظایر آن برای بررسی تغییرات با روش برازش دایره‌های مماس بر قوس رودخانه از روش‌های غیر فیزیکی (لئوپلد و ولمن) برای تعیین و اندازه‌گیری ضریب خمیدگی و (کورنایس) برای تعیین زاویه‌های اندازه‌گیری مرکزی استفاده‌ شده است. با توجه به اینکه سرعت تکامل رودخانه‌های مئاندری از نظر زمانی و مکانی متفاوت است بنابراین مدل‌های مذکور میانگین ضریب خمیدگی قوس‌ها را برابر1.47نشان می‌دهند و این رقم بیانگر پیچان‌رودی رودخانه گلمکان هست. همچنین شاخص زاویه مرکزی، میانگین زاویه مرکزی، قوس‌های رودخانه را پیچان‌رود توسعه ‌نیافته نشان می‌دهد که با توجه به شاخص مدل کورنایس، 13.68 درصد قوس‌ها در زمره پیچان‌رود توسعه‌یافته و 58.92 درصد در زمره پیچان‌رودهای توسعه‌ نیافته قرار دارند. ضرایب به‌ دست‌آمده از طریق این مدل‌ها، ضرورت تثبیت میان‌مدت و کوتاه‌مدت بستر را از طریق روش‌های مدیریتی و مهندسی سازه ایجاب می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

314 - تاثیر واحد‌های ژئومورفولوژیکی و ویژگی‌های آن بر عیار اقتصادی محصول بادام درختی(نمونه موردی: منطقه بهارستان سبزوار)
ابراهیم تقوی مقدم محمد علی زنگنه اسدی ابراهیم امیری

2012-1329

منطقه بهارستان سبزوار در دامنه جنوبی ارتفاعات کوه میش سبزوار واقع شده و از کانون های تولید بادام و انگور درشهرستان سبزوار است. عدم اطلاع از وضعیت ژئومورفولوژیکی واحد های این منطقه و تاثیر آن در بهره وری محصولات باغی می تواند باعث فرسایش خاک، کاهش تولید وتبعات جبران ناپذ چکیده کامل

منطقه بهارستان سبزوار در دامنه جنوبی ارتفاعات کوه میش سبزوار واقع شده و از کانون های تولید بادام و انگور درشهرستان سبزوار است. عدم اطلاع از وضعیت ژئومورفولوژیکی واحد های این منطقه و تاثیر آن در بهره وری محصولات باغی می تواند باعث فرسایش خاک، کاهش تولید وتبعات جبران ناپذیر اقتصادی و اجتماعی در این ناحیه را موجب گردد. این پژوهش از نوع تجربی و آزمایشگاهی با هدف ارزیابی رابطه لندفرم های ژئومورفولوژیکی با عیار اقتصادی مغز بادام انجام شد. در این تحقیق ابتدا Geodatabase اطلاعاتی تحقیق با استفاده نقشه های زمین شناسی، توپوگرافی و مدل رقومی ارتفاعی(DEM) از منطقه در نرم افزار Arc MAP نسخه 5/10 ساخته و منطقه مورد مطالعه تعیین و نقشه زمین شناسی و لندفرم های منطقه تولید شد سپس با استفاده از دستگاه موقعیت یاب (GPS) در هر لندفرم نمونه هایی تعیین و طی بازدید از منطقه از محصول بادام و نوع خاک منطقه نمونه برداری شد و با انتقال به آزمایشگاه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. طبق یافته های تحقیق نمونه های4، 2 و 10بالاترین عیار اقتصادی را دارند که منطبق بر نواحی با بافت لومی و سیلت- لومی هستند این نمونه در قسمت های حاصلخیز کوه های کم ارتفاع جنوبی منطقه و در پایین دست مخروطه افکنه های منطقه قرار دارند جایی که خاک تکامل یافته با بافت مناسب و هوادهی عالی و دسترسی به آب مورد نیاز فراهم است در مقابل اندازه بادام در نواحی بالادست مخروطه افکنه ها به خصوص حوالی روستا های گرزگ و خوشمردان، ریزتر و دارای پوست زرد تر نسبت به مناطق پایین دست می باشند. لذا پیشنهاد می شود هر گونه عملیات کشت و توسعه بادام در مناطق پایین دست مخروطه افکنه های منطقه صورت گرفته و با توجه به کمبود آب از روش های سنتی ومدرن آبرسانی و آبیاری استفاده شود. همچنین ازگونه های اصلاح شده و پر بازده برای افزایش راندمان بهره برده و برای جلوگیری از سرمازدگی ارقام با گل دهی دیرس و یا تغییر هورمون داده شده کشت شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

315 - تبیین جامعه شناختی مشکلات تعاونی‌های زنان با تمرکز بر توانمندی های مورد نیاز مدیران
نسیم ایزدی پوریا عطائی احمد یعقوبی فرانی

هدف این مطالعه بررسی مسائل و مشکلات تعاونی های زنان با تمرکز بر توانمندی مدیران با استفاده از روش کیفی بود که برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از روش مشاهده و مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. جامعه آماری، مدیرعاملان تعاونی های زنان استان همدان (55 مدیر عامل) ب چکیده کامل

هدف این مطالعه بررسی مسائل و مشکلات تعاونی های زنان با تمرکز بر توانمندی مدیران با استفاده از روش کیفی بود که برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز تحقیق از روش مشاهده و مصاحبه نیمه ساختارمند استفاده شد. جامعه آماری، مدیرعاملان تعاونی های زنان استان همدان (55 مدیر عامل) بودند که به صورت تمام شماری مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل محتوای استقراری و کدگذاری و طبقه بندی استفاده گردید. یافته ها نشان داد که مسائل و مشکلات تعاونی های زنان عبارتند از: محدودیت های درون خانواده، نگرانی در مورد مسئولیت های زندگی، ضعف در عملکرد سازمان های حمایتی، مشکلات مالی، تبعیض جنسیتی، ضعف جسمانی، نگرانی از آینده و ضعف در برقراری ارتباط. این مشکلات را می توان در چهار دسته کلی تر جای داد که عبارتند از: مسائل و مشکلات روان شناختی، جامعه شناختی، اقتصادی و نهادی ـ مدیریتی. در نهایت این چهار طبقه را در دو طبقه کلی، مشکلات درون فردی و مشکلات برون فردی دسته بندی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

316 - نقش دانشگاه آزاد اسلامی در امور آموزشی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی زنان
فروغ رودگرنژاد کریم کیاکجوری عبدالرحیم طاهری

هدف از اجرای تحقیق حاضر، بررسی نقش دانشگاه آزاد اسلامی در امور آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی زنان شهرستان بندر انزلی بوده است. بمنظور تعیین پیامدهای تأسیس دانشگاه آزاد از نظرات تعداد 110 نفر، از طریق پرسشنامه ای محقق ساخته، با ضریب پایایی 84/0، در قالب روش تحقیق غیر چکیده کامل

هدف از اجرای تحقیق حاضر، بررسی نقش دانشگاه آزاد اسلامی در امور آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی زنان شهرستان بندر انزلی بوده است. بمنظور تعیین پیامدهای تأسیس دانشگاه آزاد از نظرات تعداد 110 نفر، از طریق پرسشنامه ای محقق ساخته، با ضریب پایایی 84/0، در قالب روش تحقیق غیرآزمایشی پیمایشی، استفاده و سپس به استخراج مدل معادله ساختاری با استفاده از آزمون های آماری همبستگی و روابط مستقیم و غیرمستقیم بین متغیرها و نیز معادلات رگرسیون تعاملی در قالب تحلیل مسیر پرداخته شد. نتایج تحلیل های انجام شده حاکی از آن است که در هر چهارمتغیر اصلی امور آموزشی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، اتفاق نظر هست که دانشگاه آزاد، تأثیر مثبتی بر روی وضعیت زنان گذاشته است. تأثیر این عوامل به ترتیب اهمیت عامل اجتماعی، آموزشی، اقتصادی و فرهنگی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

317 - Optimization of Karaj Dam reservoir using modern ant Colony algorithm
حمید رضا عزیزی سعید عزیزی سید حبیب موسوی جهرمی

The ant colony algorithm is inspired by studies and observations on ant colonies. Since ants' colony optimization methods are able to significantly reduce computational time and at the same time improve results, the present study aims to determine the optimal utilizatio چکیده کامل

The ant colony algorithm is inspired by studies and observations on ant colonies. Since ants' colony optimization methods are able to significantly reduce computational time and at the same time improve results, the present study aims to determine the optimal utilization of water engineering issues. , Karaj Dam reservoir was used to study and implement this algorithm. This study was conducted with the aim of optimizing water reservoirs, by case study of Karaj Dam by the ant colony optimization algorithm. Meteorology was prepared by the Meteorological Organization and the Regional Water Organization of Alborz Province for a period of 5 years from 2010 to 2015. After correcting and reconstructing the data, an algorithm was proposed to optimize the Karaj Dam reservoir. This process was then implemented and tested by MATLAB software. The results showed that the use of modern ant colony optimization algorithm in solving dam optimization problems showed good results, which was consistent with the results of genetic algorithm methods and dynamic programming. And sometimes it looks better than them. However, in order to obtain optimal solutions, the solution process should be tested in different phases of problem solving and using the best conditions compared to other ants optimization approaches, the appropriate solution system should be selected to answer Get the right ones پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

318 - ارائه مدلی جهت اعتبارسنجی مدل بهینه‌سازی سبد سرمایه‌گذاری چند دوره‌ای با رویکرد کنترل ورشکستگی
snoor modaresi farshid kheirollah mehrdad ghanbari babak jamshidinavid

در این پژوهش به ارائه یک مدل ریاضی برای بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای با رویکرد کنترل ورشکستگی پرداخته‌شده است. اهداف بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای:1- بیشینه‌سازی ارزش خروجی مورد انتظار سرمایه‌گذار 2- کمینه کردن ریسک انباشته 3- کمینه کردن عدم اطمینان چکیده کامل

در این پژوهش به ارائه یک مدل ریاضی برای بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای با رویکرد کنترل ورشکستگی پرداخته‌شده است. اهداف بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای:1- بیشینه‌سازی ارزش خروجی مورد انتظار سرمایه‌گذار 2- کمینه کردن ریسک انباشته 3- کمینه کردن عدم اطمینان بازده‌های سبد اوراق بهادار در طول دوره سرمایه‌گذاری در نظر گرفته‌شده است که دستیابی به این سه هدف تحت تأثیر دو محدودیت کنترل ورشکستگی و حداکثر و حداقل تعدیلات مقادیر سرمایه‌گذاری در طول دوره سرمایه‌گذاری بررسی‌شده است. الگوریتم ترکیبی بهینه‌سازی ازدحام ذرات ، به‌عنوان راه‌حل پیشنهادشده برای حل مدل در نظر گرفته‌شده است و نمونه‌ای عملی برای نشان دادن کاربرد مدل پیشنهادشده، ارائه گردیده است که شامل سبد اوراق بهاداری با 17 نوع سهام مختلف از شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است که برای یک دوره سه‌ساله از سال 1393 تا سال 1395 بازده روزانه سهام این شرکت‌ها به‌عنوان ورودی مدل مورداستفاده قرارگرفته است. با استفاده از جدول تحلیل حساسیت، 3 حالت مختلف برای وزن‌های اهداف بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای تعیین‌شده است. درنهایت حالتی از سرمایه‌گذاری که سرمایه‌گذار به هر سه هدف بهینه‌سازی وزن برابر می‌دهد، مناسب‌ترین حالت برای بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای بوده است. به‌منظور اعتبار‌سنجی الگوریتم طراحی‌شده برای حل مدل، نتایج به‌دست‌آمده با دو الگوریتم‌ دیگر مقایسه شده است. نتایج تجربی نشان داده است که الگوریتم پیشنهادشده توسط این پژوهش برای حل مدل، نسبت به دو الگوریتم مقایسه‌ای، مناسب‌تر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

319 - ارائه مدل بهینه برنامه ریزی تولید، تعمیرات و نگهداری و زمان بندی نیروی کار در شرایط عدم قطعیت و حل آن با الگوریتم مورچگان
mohammd sharifzadegan Tahmourth sohrabi Ahmad Jafarnejad Chaghoshi,

10.30495/imj.2021.681474

چکیده: در شرایط رقابتی امروز، بهره وری تولید یک موضوع بسیار مهم و کلیدی است. این در حالی است که تمامی بخش‌های واحد‌تولیدی به یکدیگر وابسته هستند. پاسخگویی سریع به نیاز مشتریان، تنوع پذیری، اطمینان و اعتماد پذیری و هزینه بر بودن تجهیزات و ماشین آلات با توجه به محدودیت‌ها چکیده کامل

چکیده: در شرایط رقابتی امروز، بهره وری تولید یک موضوع بسیار مهم و کلیدی است. این در حالی است که تمامی بخش‌های واحد‌تولیدی به یکدیگر وابسته هستند. پاسخگویی سریع به نیاز مشتریان، تنوع پذیری، اطمینان و اعتماد پذیری و هزینه بر بودن تجهیزات و ماشین آلات با توجه به محدودیت‌های گسترده در منابع تولیدی به رقابت پذیری و کسب سهم بازار در شرایط عدم قطعیت، نیاز است برای اتخاذ تصمیم‌های مدیریتی از قالبی یکپارچه که عوامل حیاتی را درخود جای داده است استفاده شود. بر همین اساس، در این تحقیق به یکپارچه‌‌سازی سه حوزه مهم در شرکت‌های تولیدی پرداخته شده است. این حوزه‌ها شامل برنامه ریزی تولید، نگهداری و تعمیرات و برنامه ریزی نیروی انسانی‌ می‌باشد. در این خصوص یک مدل ریاضی با هدف استفاده بهینه از نیروی کار و افزایش حجم تولید ارائه شده است. در این مدل تجربه کارگران، نرخ به کارگیری ماشین و نرخ خرابی ماشین آلات به صورت غیر قطعی و با اعداد فازی بیان شده است. برای حل این مدل از الگوریتم فراابتکاری مورچگان استفاده شده است. نتایج عددی حاصل از پیاده‌‌سازی در یک شرکت صنعتی نشان‌ می‌دهد که الگوریتم مورد استفاده،‌ می‌تواند در یک زمان معقول و منطقی، جواب‌هایی با حداقل خطای ممکن ارائه کند. همچنین تحلیل حساسیت انجام شده نشان‌ می‌دهد که نرخ خرابی ماشین قبل و پس از تعمیرات و نگهداری، تاثیر بسیار زیادی روی مقدار تابع هدف مدل ریاضی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

320 - بررسی و ارزیابی عملکرد پایدار مبتنی بر روش‌های کارت امتیازی متوازن پایدار و تصمیم‌گیری چند معیاره فازی (مورد مطالعه شرکت‌های تولیدی مواد شوینده)
rahim Dabbagh mohamad soltan mahamdi Saeid Jafarzadeh Ghoushchi

10.30495/imj.2022.1941118.1696

مدیران ارشد سازمان‌ها همواره در جستجوی راه‌حلی برای حصول اطمینان از انتخاب و اجرای استراتژیهای مناسبتر هستند که در این میان روش ارزیابی متوازن پایدار (SBSC) یک چارچوب سنجش عملکرد فراگیری است که با مجموعه‌ای از مقیاس‌های مالی و غیرمالی، نگاهی جامع با ابعادی کامل مانند زی چکیده کامل

مدیران ارشد سازمان‌ها همواره در جستجوی راه‌حلی برای حصول اطمینان از انتخاب و اجرای استراتژیهای مناسبتر هستند که در این میان روش ارزیابی متوازن پایدار (SBSC) یک چارچوب سنجش عملکرد فراگیری است که با مجموعه‌ای از مقیاس‌های مالی و غیرمالی، نگاهی جامع با ابعادی کامل مانند زیست محیطی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی به عملکرد می‌اندازد. هدف با استفاده از مدل‌های تلفیقی جهت شناسایی شاخص‌های کلیدی تاثیرگذار و تاثیرپذیر عملکردی برای ارزیابی صنعت مواد شوینده در چارچوب کارت امتیازی متوازن پایدار با لحاظ مجموعه‌ای متنوع از شاخص‌ها و تعیین وابستگی‌های بین آنها، توسط گروهی از تصمیم‌گیرندگان می‌باشد. بررسی و تحلیل داده‌ها با استفاده از تکنیک‌های تلفیقی جهت تعیین درجه ارجحیت مولفه های عملکردی نسبت به یکدیگر، شامل رویکرد جدید کارت امتیازی متوازن پایدار و با توجه به چندطرفه بودن رابطه بین گزینه‌ها و شاخص‌ها از روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره دنپ (DANP) و مولتی مورای فازی استفاده شده است. مزیت این رویکرد توجه به وابستگی متقابل و نسبتاً پیچیده عوامل موثر بر عملکرد می باشد. برای ابعاد و معیارهای اصلی ارزیابی عملکرد پایدار صنعت مورد بررسی مشخص شد، عوامل زیست محیطی و اجتماعی تاثیرگذارترین و عوامل فرایندهای داخلی و اقتصادی تاثیرپذیرترین عوامل اصلی هستند، همچنین معیارهای اقتصادی (239/0)، فرایندهای داخلی (21/0)، اجتماعی (188/0)، رشد یادگیری (183/0)، و محیطی (178/0) به ترتیب اهمیت در راهبردهای این صنعت قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

321 - ترکیب الگوریتم‌های جستجوی ممنوع و جمعیت مورچگان برای مسئله مسیریابی وسیله نقلیه
Narges Mahmoodi Darani Azam Dolatnejad Majid Yousefikhoshbakht

مسئله مسیریابی وسیله نقلیه (VRP) یکی از مهم‌‌ترین مسائل بهینه‌سازی ترکیباتی است که امروزه به علت کاربردهای وسیع که در مشکلات روزمره دارد بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. در این مسئله ناوگانی از وسایل نقلیه با ظرفیت Q از گره‌ای به نام انبار شروع به حرکت می‌کنند و بعد از سرو چکیده کامل

مسئله مسیریابی وسیله نقلیه (VRP) یکی از مهم‌‌ترین مسائل بهینه‌سازی ترکیباتی است که امروزه به علت کاربردهای وسیع که در مشکلات روزمره دارد بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد. در این مسئله ناوگانی از وسایل نقلیه با ظرفیت Q از گره‌ای به نام انبار شروع به حرکت می‌کنند و بعد از سرویس‌دهی به مشتریان به آن باز می‌گردند به شرط آنکه هر کدام از مشتریان را فقط یک‌بار مورد ملاقات قرار دهند و در هیچ زمانی بیشتر از ظرفیت محدود Q بارگذاری نکنند. هدف در این مسئله کمینه‌کردن تعداد وسایل نقلیه به همراه مسیرهای پیموده شده توسط آن‌ها است. این مقاله نوعی روش ترکیبی جستجوی ممنوع را برای این مسئله پیشنهاد می‌کند. در این روش برای جستجوی همسایگی و حرکت از یک جواب به جواب دیگر از سه حرکت درج، جابجایی و الگوریتم جمعیت مورچگان استفاده می‌شود. برای آزمایش کارایی الگوریتم، چهارده مثال استاندارد کریستوفیدز در نظر گرفته شده و الگوریتم بر روی آن مورد اجرا قرار گرفته است. نتایج محاسباتی روی این مثال‌ها که دارای اندازه‌ای از 50 تا 199 می‌باشند نشان می‌دهد که الگوریتم پیشنهادی توانسته است که رقابت خوبی با الگوریتم‌های مشهور فراابتکاری از نظر کیفیت جواب‌ها داشته باشد. به علاوه جواب‌های نزدیک به بهترین جواب‌های تاکنون بدست آمده برای بیشتر مثال‌ها بدست آورده است به طوری که سه بهترین جواب توسط این الگوریتمبه دست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

322 - بهینه‌سازی در مسیریابی باز وسیله نقلیه با استفاده از یک الگوریتم کارای ترکیبی فراابتکاری
Majid Yousefi khoshbakht Hassan Zarie Zahra Sadati Eskandari Narges Mahmmudi Daranie Ahmad Mahmmud Janlo

مسئله مسیریابی وسیله نقلیه باز (OVRP) یکی از مسائل مورد علاقه در ریاضیات محاسباتی است که بسیار مورد توجه محققان و دانشمندان قرار می‌گیرد. در این مسئله هدف تعیین کمینه هزینه جابجایی چندین وسیله نقلیه است که به طور هم‌زمان از انبار کالا شروع به حرکت می‌کنند و تعدادی از مش چکیده کامل

مسئله مسیریابی وسیله نقلیه باز (OVRP) یکی از مسائل مورد علاقه در ریاضیات محاسباتی است که بسیار مورد توجه محققان و دانشمندان قرار می‌گیرد. در این مسئله هدف تعیین کمینه هزینه جابجایی چندین وسیله نقلیه است که به طور هم‌زمان از انبار کالا شروع به حرکت می‌کنند و تعدادی از مشتری‌ها را مورد ملاقات قرار می‌دهند. باید توجه کرد که برخلاف مسئله مسیریابی وسیله نقلیه (VRP)، در این مسئله وسائل نقلیه لازم نیست که به انبار کالا برگردند. این مقاله نوعی روش فراابتکاری که در فاز اول آن از روش اصلاحی نمونه مورچگان (EAS) برای یافتن جوا‌ب‌هایی زیر بهینه استفاده می‌کند و در فاز دوم الگوریتم‌های درج و جابجایی برای یافتن جواب‌های بهتر به کار گرفته می‌شود. این الگوریتم بر روی مجموعه‌ای از 15 مثال با 50-400 مشتری مورد آزمایش واقع گردید که معلوم شد که این الگوریتم قادر است که در 10 مثال به بهترین جواب تاکنون یافت شده دست یابد. به علاوه از نظر کیفیت جواب‌های بدست آمده، ثابت شد که الگوریتم پیشنهادی بسیار رقابت پذیر است و انحراف معیار الگوریتم در همه مثال‌ها در حدود 1 درصد قرار دارد. به طور کل می‌توان گفت که الگوریتم پیشنهادی در مقایسه با سایر روش‌های موجود برای حل مسئله OVRP از نظر کیفیت جواب‌‌ها نتایج بهتری را بدست آورده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

323 - مقایسه کارایی روش های "سیستم کلونی مورچگان" و "برنامه ریزی خطی" در مدل سازی مسأله زمان- بندی تولید جریانی
Said Esfandyari Ali Morovati Sharif Abadi Seyed Habibolah Mirghafouri Hamid Reza Kadkhodazadeh

هر چند که برنامه ریزی خطی در دنیای واقع کاربردهای زیادی دارد، اما در برخورد با مسائل پیچیده و سخت عدم کارایی خود را نشان داده است. با پیشرفت علم و رویارویی با مشکلات مختلف، تمایل به حل مسائل در حجم زیاد در زمان کوتاه بیشتر شده است. روش های ابتکاری و فوق ابتکاری جدیدترین چکیده کامل

هر چند که برنامه ریزی خطی در دنیای واقع کاربردهای زیادی دارد، اما در برخورد با مسائل پیچیده و سخت عدم کارایی خود را نشان داده است. با پیشرفت علم و رویارویی با مشکلات مختلف، تمایل به حل مسائل در حجم زیاد در زمان کوتاه بیشتر شده است. روش های ابتکاری و فوق ابتکاری جدیدترین دستاورد برنامه ریزی غیرخطی در حل این گونه مسائل هستند. یکی از حوزه هایی که نیاز به برنامه ریزی در حجم بالا دارد زمان بندی تولید در مسائل سخت می باشد. این مقاله به مدل سازی و مقایسه دو روش برنامه ریزی خطی و الگوریتم سیستم مورچگان در زمان بندی تولید جریانی منعطف با توجه به متغیرهای تعداد ماشین و سفارش پرداخته است؛ مبنای مقایسه در این پژوهش شاخص های زمان پردازش، تعداد محدودیت، بهینگی و حجم حافظه اشغال شده مربوط به اعداد تصادفی می باشد. در این مقاله از روش پژوهششبه آزمایشی استفاده شده است، ابزار آزمایش به ترتیب نرم افزارهای سی شارپ و لینگو برای الگوریتم مورچگان و برنامه ریزی خطی است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مدل برنامه ریزی خطی درتعداد ماشین و سفارش پایین کارایی بالاتری دارد، اما با افزایش ماشین و سفارش با توجه به شاخص های در نظر گرفته شده، الگوریتم سیستم مورچگان کارایی بالاتر خود را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

324 - اثر استفاده از رسانه‌ها بر گرایش به مصرف لوازم آرایشی در زنان: یک مدل ساختاری با توجه به میانجیگری متغیرهای روانشناختی
مصطفی خانزاده سمیه آقامحمدی

شیوع استفاده از مواد آرایشی از ابتدای تولید آنها در زنان بسیار بالاتر از مردان است و محتواهای تولید شده در رسانه‌ها نیز معمولاً به زنان آموزش می‌دهند تا به استانداردهای ساخته شده‌ی اجتماعی از زیبایی برسند. امروزه مصرف افراطی لوازم آرایشی در بین زنان و دختران ایرانی به ی چکیده کامل

شیوع استفاده از مواد آرایشی از ابتدای تولید آنها در زنان بسیار بالاتر از مردان است و محتواهای تولید شده در رسانه‌ها نیز معمولاً به زنان آموزش می‌دهند تا به استانداردهای ساخته شده‌ی اجتماعی از زیبایی برسند. امروزه مصرف افراطی لوازم آرایشی در بین زنان و دختران ایرانی به یک مسئله مهم روانی-اجتماعی تبدیل شده است. بنابراین، پژوهش حاضر با هدف آزمون مدل استفاده از رسانه‌ بر گرایش به مصرف لوازم آرایشی با توجه به نقش میانجیگر درونی‌سازی الگوهای رسانه، باورها در مورد ظاهر و نگرانی از تصویر بدنی انجام شد. بدین منظور 324 دانشجوی دختر دانشگاه اصفهان با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و به مقیاس‌های مصرف رسانه (تجدید نظرشده) و باورها در مورد ظاهر، سیاهه نگرانی از تصویر بدنی و پرسشنامه‌های نگرش‌های اجتماعی-فرهنگی در مورد ظاهر (ویراست سوم) و گرایشات و رفتارهای جبرانی برای زیبایی و تناسب اندام پاسخ دادند. مدل پژوهش با استفاده از تحلیل مدلیابی معادلات ساختاری آزمون شد و معناداری اثرات مدل با استفاده از روش بوت‌استراپ مورد بررسی قرار گرفت. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و AMOS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آزمون مدل نشان داد که اندازه شاخصهای برازش مدل در حد مطلوبی است و این مدل با داده‌های تجربی برازش مطلوبی دارد. همچنین، بررسی نتایج بوت‌استراپ نشان داد کلیه اثرات مدل معنادارند. به طور کلی، نتایج پژوهش حاضر از اهمیت نقش درونی‌سازی الگوهای رسانه و نگرانی از تصویر بدنی در گرایش زنان ایرانی به مصرف لوازم آرایشی حمایت می‌کند. این نتایج در بافت پژوهشی و نظری تبیین شد و پیشنهاداتی در این زمینه ارائه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

325 - بررسی اشتراکات ابن عربی و ژوزف مورفی در موضوع معجزه و کرامت
محمد علی وثوقیان نجف آبادی

ابن عربی مانند اغلب عرفای اسلامی کرامت را مخصوص اولیا و معجزه را مخصوص پیامبران می داند. ابن عربی مانند برخی عرفای دیگر، کرامتِ واقعی را علمِ شهودی می داند. ژوزف مورفی تفاوتی بین کرامت و معجزه قایل نبوده، معتقد است که تمام انسان ها دارای چنان قوایی هستند که می توانند تم چکیده کامل

ابن عربی مانند اغلب عرفای اسلامی کرامت را مخصوص اولیا و معجزه را مخصوص پیامبران می داند. ابن عربی مانند برخی عرفای دیگر، کرامتِ واقعی را علمِ شهودی می داند. ژوزف مورفی تفاوتی بین کرامت و معجزه قایل نبوده، معتقد است که تمام انسان ها دارای چنان قوایی هستند که می توانند تمام معجزات را محقّق کنند. مورفی مثال های فراوانی را بیان می کند که در آن سالک قادر به انجام معجزات حضرت عیسی شده است. مورفی روانشناسی ست که علمش کاربردی است؛ بدین معنا که تمام افراد انسانی می توانند از معجزه استفاده کنند تا زندگی دنیوی مناسب و به دنبال آن حیات اخروی پسندیده ایی داشته باشند. مورفی و ابن عربی در موضوع معجزه دست کم در نُه مورد اشتراک نظر دارند که در این مقاله به آنها پرداخته شده است. روش به کار گرفته شده در این مقاله کتابخانه ای و مقایسه ای است که در آن با وجود تفاوت در اصطلاحات، در پی یافتنِ مفاهیمِ مشترک بوده ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

326 - تحلیل ساختاری طرح داستان تهمورث
جهانگیر صفری امیر فتحی

روایت بستری مناسب برای گزارش ترتیب واقعی رویدادهاست. در پژوهش حاضر طرح داستان تهمورث (از شاهنامه فردوسی) به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده ی آن، از دیدگاه چند تن از ساختارگرایان، بررسی و تحلیل شده است. در این داستان، ابتدا وضعیت متعادل برقرار است؛ در زمان پادشاهی تهمورث چکیده کامل

روایت بستری مناسب برای گزارش ترتیب واقعی رویدادهاست. در پژوهش حاضر طرح داستان تهمورث (از شاهنامه فردوسی) به عنوان یکی از اجزای تشکیل دهنده ی آن، از دیدگاه چند تن از ساختارگرایان، بررسی و تحلیل شده است. در این داستان، ابتدا وضعیت متعادل برقرار است؛ در زمان پادشاهی تهمورث آرامش سراسر کشور را فرا می گیرد، سپس حادثه رخ میدهد و این وضعیت اولیه دچار روند تغییر می شود و وضعیت نامتعادل شکل می گیرد. تهمورث به دادگری و مردم نوازی می پردازد و چون دیوان آسایش خلق را می بینند، خوی بد وادارشان می کند که از فرمان او سرپیچی کنند و او را از تخت پادشاهی به زیر آورند. پس از آگاهی تهمورث از کارشان، جنگ رخ می دهد و دیوان شکست می خورند. بدین گونه بعد از رسیدن قهرمان به هدفش (یا عدم دستیابی) وضعیت متعادل سامان یافته ای شکل می گیرد. این وضعیت یکبار در این داستان اتفاق می افتد. هدف از انتخاب این موضوع، انطباق این نظریات بر این نوع ادبی (داستان) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

327 - مطالعۀ تطبیقی تشویق و تنبیه مدیران امورعمومی در نظام علوی با دیگر نظام های رایج مدیریتی
سید یاسر سجادی مصطفی هادوی نژاد محمد ضیاالدینی ملیکه بهشتی فر

کارمند اگروظایفش را درمسیر قانون عمل نماید، از پاداش بهره مند خواهد شد. و چنانچه مسئولیتش را ناقص و یا اشتباه انجام دهد. بدیهی است که مسئولش با وی برخورد خواهد کرد. امّا مدیر با کارگزار شایسته و خاطی، چگونه باید رفتارکند؟ اینجاست که ضعف و قوّت مدیریتها آشکار خواهد شد. ح چکیده کامل

کارمند اگروظایفش را درمسیر قانون عمل نماید، از پاداش بهره مند خواهد شد. و چنانچه مسئولیتش را ناقص و یا اشتباه انجام دهد. بدیهی است که مسئولش با وی برخورد خواهد کرد. امّا مدیر با کارگزار شایسته و خاطی، چگونه باید رفتارکند؟ اینجاست که ضعف و قوّت مدیریتها آشکار خواهد شد. حضرت علی(ع) در زمینۀ شناخت، دانش و عمل، پایه های نوینی از مدیریت را از زمان حکومت خود تا کنون بیان نمود که در مقام عمل کارآمدی و کارآیی آنها اثبات شده. تشویق و تنبیه در مدیریت علوی در راستای مبنای اسلام، بیشتر جنبة تربیتی دارد، این پژوهش تطبیقی، تجزیه تحلیل شباهتها و تفاوتها بین تشویق و تنبیه کارگزاران در نظام اداری رایج و نظام حکومتی علی(ع) تست. مطالعات کتابخانه ای و نرم افزاری از منابع معتبر با موضوعیت روایی، تاریخی و سیرۀ عملی امیرالمؤمنین(ع) و مدیریت رایج امروزی، کلیدواژه هایی با ارتباط معنایی بر اساس سه شاخص مبانی، روشها و راهبردهای پاداش و توبیخ را نمایان ساخت، که در الگوهای تأییدی (پذیرش)، تهذیبی(پیرایش)، توسعه‌ای (پالایش) و تأسیسی(پیدایش) مورد انطباق قرارگرفت، موارد شاخص در الگوی پذیرشی، مورد تأیید و باید نسبت به حفظ و تقویت آنها اهتمام داشت، موارد پیرایشی باید ویرایش شوند، همچنین در پالایشی باید مواردی اضافه و گسترش یابد و در الگوی پیدایشی باید روی مواردی تمرکز داشت که وجود نداشته یا فراموش شده اند. نتایج این پژوهش میتواند شاخص خوبی برای مدیران در جهت بهبود وضعیت تشویق و تنبیه در مدیریتهای امروزی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

328 - تاثیر چهار هفته تمرینات تناوبی با شدت بالا و حجم‌های متفاوت بر IL-6،TNF-α و hs-CRP دختران جوان دارای اضافه وزن و چاق
رسول دخت عبدیان عزیزه احمدی

10.30495/pah.2023.1979849.1033

هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه تاثیر چهار هفته تمرینات تناوبی با شدت بالا و با حجم‌های متفاوت بر IL-6،TNF-α و hs-CRP دختران جوان دارای اضافه‌وزن و چاق است.روش:تعداد 24 دختر دارای اضافه‌وزن و چاق (kg/m225BMI>) داوطلبانه انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در سه گروه HIIT1 ( چکیده کامل

هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه تاثیر چهار هفته تمرینات تناوبی با شدت بالا و با حجم‌های متفاوت بر IL-6،TNF-α و hs-CRP دختران جوان دارای اضافه‌وزن و چاق است.روش:تعداد 24 دختر دارای اضافه‌وزن و چاق (kg/m225BMI>) داوطلبانه انتخاب شدند و به‌طور تصادفی در سه گروه HIIT1 (8=n)، گروه HIIT2 (8=n) و گروه کنترل (8=n) قرار گرفتند. آزمودنی‌های گروه HIIT1 در هر جلسه چهار ست 30 ثانیه‌ای دویدن با شدت 19 الی 20 میزان درک‌فشار‌بور‌گ (RPE)، دو دقیقه استراحت بین ست‌ها و گروه HIIT2 چهار ست دویدن 60 ثانیه‌ای با همان شدت و چهار دقیقه استراحت بین ست‌ها را انجام ‌دادند. تمرین سه جلسه در هفته و به مدت چهار هفته اجرا شد. نمونه‌های خونی جهت اندازه‌گیری مقادیر سرمی IL-6،TNF-α و hs-CRP 48 ساعت قبل و 48 ساعت بعد از تمرین ارزیابی شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون آنالیز واریانس (ANOVA) مخلوط بین‌گروهی و درون‌گروهی در سطح معنی‌داری (P<0.05) استفاده شد.یافته ها: میانگین hs-CRP تنها در گروه HIIT2 افزایش معنی‌داری داشت(P<0.05) . بین گروه‌ها تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد (0.377=p). میانگین IL-6 تنها در گروه HIIT2 کاهش معنی‌داری داشت(P<0.05) . در تغییرات بین گروهی، تنها بین گروه HIIT2 و گروه کنترل تفاوت معنی‌داری مشاهده شد (0.031=p). میانگین TNF-α تنها در گروه HIIT2 کاهش معنی‌داری را نشان داد (P<0.05). در پس‌آزمون تنها بین گروه HIIT2 و گروه‌کنترل تفاوت معنی‌داری مشاهده شد (0.042=p).نتیجه گیری: به نظر می‌رسد تمرینات HIIT میان‌مدت در مقایسه با کوتاه‌مدت باعث کاهش شاخص‌های التهابی IL-6، TNF-α می‌شود و احتمالا ‌در کاهش میزان ابتلای این افراد به بیماری‌های قلبی و متابولیک نقش داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

329 - ارتباط پلی‌مورفیسم ژن ACTN 3 با عملکرد قدرتی کشتی‌گیران نوجوان شهر اردبیل
محمد قادری

10.30495/pah.2023.1984820.1039

هدف: "محیط" و "ژنتیک" هر دو به عنوان عامل ضروری برای عملکرد ورزشی افراد نخبه محسوب می‌گردند. هدف از تحقیق حاضر بررسی ارتباط پلی‌مورفیسم ژن ACTN3 با عملکرد قدرتی در کشتی‌گیران مبتدی نوجوان شهر اردبیل بود.روش‌: آزمودنی ها 15 کشتی‌گیر نوجوان مبتدی شهر اردبیل با دامنه سنی 1 چکیده کامل

هدف: "محیط" و "ژنتیک" هر دو به عنوان عامل ضروری برای عملکرد ورزشی افراد نخبه محسوب می‌گردند. هدف از تحقیق حاضر بررسی ارتباط پلی‌مورفیسم ژن ACTN3 با عملکرد قدرتی در کشتی‌گیران مبتدی نوجوان شهر اردبیل بود.روش‌: آزمودنی ها 15 کشتی‌گیر نوجوان مبتدی شهر اردبیل با دامنه سنی 16-11سال بودند. عملکرد ورزشی سنجش شده در این پژوهش شامل قدرت بالا‌تنه ( آزمون پرس‌سینه)، قدرت پایین‌تنه (آزمون اسکات) بود. پلی‌مورفیسم ژن ACTN3 با استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز و توالی‌یابی مستقیم DNA (Tetra-ARMs PCR) از طریق نمونه بزاقی تعیین و مورد مقایسه قرار گرفت. پس از بررسی همگنی داده‌ها، از آزمون آنالیز t گروه‌های مستقل و آزمون مجذور‌کای جهت تجزیه ‌و تحلیل استفاده شد. یافته ها: نتایج مطالعه حاضر نشان‌ داد که تفاوت معناداری در فراوانی پلی‌مورفیسم ژن ACTN3 در کشتی‌گیران نوجوان مبتدی مشاهده شد. فراوانی پلی‌مورفیسم‌ها به ترتیب در ژنوتیپ هموزیگوت سالم(RR) و هتروزیگوت(RX) بیشتر بود( 12=n(RR) و 3=n(RX) ، 001/=P). نتایج آزمون آنالیز t گروه‌های مستقل نشان‌دهنده‌ی عدم‌ارتباط معنادار در شاخص ‌های عملکرد قدرتی بالا‌تنه و پایین‌تنه در بین پلی مورفیسم( RR، RX) بود (بالا‌تنه:0.3=P، قدرت پایین‌تنه:0.4=P). نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق حاضر نشان‌دهنده برتری ژنوتیپ هموزیگوت سالم(RR) در ژن ACTN3 کشتی‌گیران نوجوان مبتدی پسر شهر اردبیل بود و بر خلاف عدم‌تفاوت معناداری در شاخص‌های عملکرد قدرتی در بین دو ژنوتیپ (RR و RX)؛ ولی به دلیل بالا بودن عملکرد قدرتی در ژنوتیپ RR نسبت به RX، تا حدودی می‌توان گفت که احتمالاً این ژنوتیپ می‌تواند از عوامل مهم در استعدادیابی در کشتی‌گیران نوجوان بویژه در مناطق کوهستانی محسوب گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

330 - بررسی افزایش سختی سطح فولاد ضد زنگ 316 کم کربن با استفاده از پوشش آلومینیم فسفات آمورف
تارا بازدار عبدالمجید اسلامی احمد منشی فاطمه سادات سیدان علیرضا عباسلو

در این تحقیق روکش آلومینیم فسفات آمورف بر روی سطح فولاد ضد زنگ ۳۱۶ کم کربن برای افزایش سختی و مقاومت شیمیایی اعمال گردید. آمورف بودن به معنی نداشتن ساختار کریستالی و مرز دانه در نتیجه نداشتن ضعف‌های مربوط به این دو پارامتر است. در این سنتز از محلول‌های پیشساز آلومینیم ن چکیده کامل

در این تحقیق روکش آلومینیم فسفات آمورف بر روی سطح فولاد ضد زنگ ۳۱۶ کم کربن برای افزایش سختی و مقاومت شیمیایی اعمال گردید. آمورف بودن به معنی نداشتن ساختار کریستالی و مرز دانه در نتیجه نداشتن ضعف‌های مربوط به این دو پارامتر است. در این سنتز از محلول‌های پیشساز آلومینیم نیترات نه آبه و پنتاکسیدفسفر در اتانول استفاده شد. 15 دقیقه تا دمای ۷۰ درجه سانتیگراد حرارت داده شد تا سل شفافی با ۷۵ درصد وزنی آلومینیم فسفات و نسبت مولی آلومینیم به فسفر ۷۵/۱ حاصل شود. بعد از اجرای عمل فعالسازی سطح صفحات فولادی و غوطه وری در سل آلومینیم فسفات در سه مرحله یک دقیقه ای به مدت ۲۴ ساعت در ۶۵ درجه سانتیگراد خشک و ۳۰ دقیقه در ۵۰۰ درجه سانتیگراد حرارت دهی شد. الگوی تفرق اشعه ایکس وجود هلال فاز آمورف را نشان دادکه با مقداری آلومینیم اضافی کنترل می‌شود. تصاویر میکروسکوب الکترونی روبشی و آنالیز طیف سنجی نشان داد که کنده شدن روکش در نمونه های فعال شده با ماربل بهتر از آکوارجیا و لوریا می‌باشد. آزمون میکروسختی بر روی نمونه عملیات حرارتی شده در ۵۰۰ درجه سانتیگراد حاکی از افزایش حدود سه برابری سختی در مقایسه با فلز زیر لایه بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

331 - ارزیابی توانمندی اشکال ژئومورفولوژیک حاصل از فعالیت گسل تبریز در توسعه ژئوتوریسم با استفاده از روش پانیزا
محسن زارع احمدآباد ابراهیم مقیمی داود مختاری

تکتونیک همواره فعال در محدوده مورد مطالعه، آنرا به آزمایشگاهی طبیعی برای مطالعة چین خوردگی ها و چشم اندازهای گسل خوردگی، ماگماتیسم، سطوح چند ضلعی و نیز مطالعه سنگ شناسی،کانی شناسی وفرایندهایدامنه ای، برای پژوهشگران علم ژئومورفولوژی و محدوده ای جذاب در جهت ژئوتوریسم فراه چکیده کامل

تکتونیک همواره فعال در محدوده مورد مطالعه، آنرا به آزمایشگاهی طبیعی برای مطالعة چین خوردگی ها و چشم اندازهای گسل خوردگی، ماگماتیسم، سطوح چند ضلعی و نیز مطالعه سنگ شناسی،کانی شناسی وفرایندهایدامنه ای، برای پژوهشگران علم ژئومورفولوژی و محدوده ای جذاب در جهت ژئوتوریسم فراهم کرده است. ژئومورفوسایت های حاصل از پدیده های مورفوتکتونیک در امتدادگسل فعال تبریز با معرفی 5 ناحیه و با چشم اندازهایی خاص مانند؛ سطوح شیب دار متاثر از فعالیت های زمین ساخت، اشکال چند وجهی با رخنمون های منحصر به فرد، فرایندها و اشکال متنوع رودخانه ای، پهنه ها و ارتفاعات گنبدی حاصل از فرایند های هالوتکتونیک، چشمه های فعال تراورتن سازدر سمت غربی صوفیان و تپه های رنگارنگ کم ارتفاع و تیپیک بدلند (هزار دره ها)، در شرق صوفیان به عنوان بخشی از مناطق ژئوتوریسم و ژئومورفوسایت ها مورد بررسی قرار گرفت. تکنیک عمده در این تحقیق بر اساس زمین پیمایشی(Geo-hiking) و بر مبنای یافته های میدانی و مطالعات کتابخانه ای است. برخی از تحلیل های مکانی در ابعاد کمی و کیفی در محیط نرم افزاریGIS انجام گردیده است. یافته های تحقیق بر اساس تکنیک و روش بکار گرفته شده حاکی از آن است که پدیده های ژئومورفولوژیک و ژئومورفوتکتونیک مد نظر دارای میانگین پتانسیل 75/0 از منظر ژئوتوریسم در روش پانیزا برخوردار می باشد. بر ‌مبنای ‌نتایج‌ و با مقایسه 7 شاخص مد نظر، ‌ژئوسایت های مورد مطالعه ‌از منظر دو شاخص ‌علمی و ‌زیبایی شناختی بالاترین پتانسیل، اما‌به‌لحاظ ‌ارزش های‌گردشگری‌‌، به جزء ژئوسایت عینالی، بقیه از وضعیت ‌مطلوبی‌ برخوردار نیستند. ضمن اینکه گسل فعال تبریز را نه به عنوان یک تهدید همیشگی، بلکه به عنوان یک توان محیطی بلقوه و یک فرصت طبیعی برای ارتقای گردشگری منطقه معرفی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

332 - حاکمیت و مشروعیت سیاسی در مکتب فکری آخوند خراسانی
محمدعلی کرباسیون

حاکمیت به معنای مشروعیت یا توجیه قدرت سیاسی بنا به منبع آن به سه دسته ی الهی، غیرالهی و الهی – انسانی تقسیم می شود. آخوند خراسانی با توجه به مبانی فقهی و اصولی خود، ابتدا قدرت مطلقه را صرفا مخصوص ذات خداوندی می داند، و در دو دوره ی زندگی خود ابتدا امور حسبه را از چکیده کامل

حاکمیت به معنای مشروعیت یا توجیه قدرت سیاسی بنا به منبع آن به سه دسته ی الهی، غیرالهی و الهی – انسانی تقسیم می شود. آخوند خراسانی با توجه به مبانی فقهی و اصولی خود، ابتدا قدرت مطلقه را صرفا مخصوص ذات خداوندی می داند، و در دو دوره ی زندگی خود ابتدا امور حسبه را از از باب قدر متیقن از اختیارات فقیه و در دوره ی مبارزه ی مشروطه خواهی خود، از اختیارات مومنین و سپس جمهور ملت می داند و در این مرحله متمایل به مشروعیت قدرت سیاسی جمهور ملت می گردد. وی وجه شرعی بودن سلطنت مشروعه را رد می کند و حکومت معصوم را صرفا حکومت مشروع تلقی می کند و تمام حکومت های عصرغیبت را جائر و با تقسیم آنها به عادله، نظیر مشروطه و جابره ، حکومت عادله، نظیر مشروطه که مباشر امور عامه‌ی عقلا و متدینین باشند به صریح حکم عقل و به فصیح منصوصات شرع، بر غیر مشروعه‌ی جابره تلقی می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

333 - تأثیر خطواره های مغناطیسی بر روی رودخانه قزل اوزن
وحید حسینی تودشکی محمدحسین نوری قیداری ناصر عبادتی

رودخانه قزل اوزن به عنوان یکی از طویل ترین سیستمهای رودخانهای در کشور، به تغییر شکلهای تکتونیکی به خوبی پاسخ داده است. در این مقاله با کشف و توصیف ناهنجاریهای ژئومورفیک در طول رودخانه قزل اوزن و انطباق آنها با خطوارههای مغناطیسی، نقش خطواره ها در ایجاد دگرشکلی های فعال چکیده کامل

رودخانه قزل اوزن به عنوان یکی از طویل ترین سیستمهای رودخانهای در کشور، به تغییر شکلهای تکتونیکی به خوبی پاسخ داده است. در این مقاله با کشف و توصیف ناهنجاریهای ژئومورفیک در طول رودخانه قزل اوزن و انطباق آنها با خطوارههای مغناطیسی، نقش خطواره ها در ایجاد دگرشکلی های فعال مشخص شده است. در این مطالعه ابتدا ناهنجاری های رودخانه ای بر روی تصاویر ماهوارهای شناسایی گردیده و با مدل ارتفاع رقومی و مشاهدات روی زمین تأیید شدهاند. سپس با خطواره های مغناطیسی استخراج شده از نقشه های مغناطیس هوایی، انطباق داده شده و به این ترتیب چین ها و گسلهای فعال موجود در زیر سطح شناسایی گردیدهاند. اکثر قریب به اتفاق خطواره های مغناطیسی در حوضه رودخانه قزل اوزن موجب ایجاد ناهنجاریهای ژئومورفیک در طول رودخانه شده اند. خطواره های با روند شمال باختری جنوب خاوری ناهنجاری های مختلفی از قبیل تغییر الگوی کانال رودخانه، انحنای مسیر رودخانه و ایجاد نیکپوینت ) Knickpoint ( بر روی نیمرخ طولی رودخانه پدید آورده اند. خطواره های با روند شمال خاوری جنوب باختری تنها موجب مستقیم شدگی مسیر رودخانه شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

334 - بررسی کانی های رسی حوضه آبخیز کردان منطقه ساوچلاغ
پرویز انصاری راد

منطقه مورد مطالعه دارای وسعتی بالغ بر 360کیلومترمربع است. برای مطالعه کانیهای رسی منطقه از سطح مخروطافکنه رودخانهکردان نمونهبرداری شده است. نمونهها براساس دیفراکتومتری اشعه ایکس مورد آزمایش قرار گرفتـه و نتـایج آن عبـارت اسـت از:کانیهای رسی غالب در منطقه کلریت و ایلیت م چکیده کامل

منطقه مورد مطالعه دارای وسعتی بالغ بر 360کیلومترمربع است. برای مطالعه کانیهای رسی منطقه از سطح مخروطافکنه رودخانهکردان نمونهبرداری شده است. نمونهها براساس دیفراکتومتری اشعه ایکس مورد آزمایش قرار گرفتـه و نتـایج آن عبـارت اسـت از:کانیهای رسی غالب در منطقه کلریت و ایلیت میباشد. این کلریت از تخریب توفهای سبز حاصل شده که منـشا وراثتـی دارد وبا آنچه در سنگها و توده اصلی بالادست وجود دارد اختلافی ندارد. به طرف پایین دست حوضه به دلیل تجزیـه از میـزان کلریـتکاسته شده و بر مقدار ایلیت افزوده میشود که این امر به نحوی نقش هوازدگی را نشان میدهد. به طوری که در نمونه ) ( B1میزانکلریت 65درصد و در نمونه ) ( SM2به 41/4درصد کاهش مییابد ، مقدار ایلیت از 35درصد بـه 58/6درصـد افـزایش یافتـهاست. در این حوضه مونت موریونیت به مقدار کم وجود دارد. یونهای آهن و منیزیم فراوان و پتاسیم کم میباشـد و آب و هـوایحکمفرما بر ناحیه از نوع خشک تا نیمه خشک بوده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

335 - شاخصهای زمین ریخت شناسی، زمین ساخت جنبا و لرزه خیزی حوضه‌های لوت و جازموریان (استان کرمان)
فاطمه میلان مجید نعمتی

استان کرمان یکی از مناطق لرزه خیز ایران است که گسل های زیادی با روندهای متفاوت در آن به چشم می خورد. از این رو پرداختن به بحث زمین ساخت و لرزه خیزی در این استان می تواند در زمینه های مختلف مانند مدیریت بحران مفید باشد. در این راستا ، به بررسی زمین ساخت جنبا در حوضه های چکیده کامل

استان کرمان یکی از مناطق لرزه خیز ایران است که گسل های زیادی با روندهای متفاوت در آن به چشم می خورد. از این رو پرداختن به بحث زمین ساخت و لرزه خیزی در این استان می تواند در زمینه های مختلف مانند مدیریت بحران مفید باشد. در این راستا ، به بررسی زمین ساخت جنبا در حوضه های لوت و جازموریان و پیوند آن با لرزه خیزی این مناطق پرداختیم. در این پژوهش از نقشه های توپوگرافی، نقشه های زمین شناسی، عکس های هوایی، تصاویر ماهواره ای وکاتالوگ لرزه‌ای موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران بهره جستیم. از شاخص‌های ژئومورفیک مانند شاخص گرادیان طولی رودخانه (SL)، شاخص عدم تقارن حوضه زهکش (AF)، شاخص عامل تقارن توپوگرافی (T) و شاخص نسبت شکل حوضه (BS)، برای پی بردن به وضعیت زمین ساختی حوضه ها استفاده شده است. هم‌چنین برای نشان دادن زمین‌ساخت جنبا در استان کرمان با استفاده از شاخص های کمی ژئومورفیک بهره برده شده است. اگرچه، با به کارگیری شاخص ارزیابی نسبی فعالیت تکتونیکی (lat)، زمین ساخت در هر حوضه از دیدگاه جنبا بودن یا نبودن، مشخص شد که هر دو حوضه نام‌برده دارای زمین ساختی فعال هستند، اندازه جنبایی آنها یکسان نیست. حاشیه غربی حوضه شهداد فعالیت زیاد تا متوسط وحوضه جازموریان فعالیت کمی داشته است. ارزیابی این فعالیت‌ها که به‌کمک ژئومورفولوژی انجام شده است، با زمین‌ساخت جنبا و لرزه‌خیزی این گستره‌ها هم‌خوانی خوبی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

336 - بررس یم ی زان تغییرات یخچال طبیعی یخار دماوند با استفاده از RSوGI
سعیده فخاری فتح االله نادری پرویز ضیائیان فیروزآبادی

امروزه یخچال های طبیعی به عنوان یکی از منابع اصلی تأم نی کننده آب های سطحی محسوب می شوند. فناوری سـنجش از دور بـهعنوان یکی از ابزارهای قوی و مهم می تواند ما را در زمینه شناسایی و برآورد وسعت میدان های پوشیده شده از یخ و برف بـه ویـژهدر نقاط صعب العبور کوهستانی یاری رسان چکیده کامل

امروزه یخچال های طبیعی به عنوان یکی از منابع اصلی تأم نی کننده آب های سطحی محسوب می شوند. فناوری سـنجش از دور بـهعنوان یکی از ابزارهای قوی و مهم می تواند ما را در زمینه شناسایی و برآورد وسعت میدان های پوشیده شده از یخ و برف بـه ویـژهدر نقاط صعب العبور کوهستانی یاری رساند. به هم لیدل نی در ا نی تحق قی سعی شد تا میزان تغییرات مورفودینـام کی ی یخچـال یخـاردماوند با استفاده از ا نی فناوری مشخص گردد. داده های مورد استفاده در ا نی تحق قی شامل نقشه های توپوگرافی و زمـ نی شناسـ و یتصاو ری ماهواره ای Landsatبا هشت باند، IRS ،TM ،ETMو LissIIیم باشند. سپس به منظور آمـاده سـاز یـ ا ی ن تصـاو ریابتدا به صورت رادیومتری و سپس به صورت هندسی مورد تصح حی قرار گرفتند. در مرحلـه بعـد تغییـرات مورفودینـامیکی یخچـالمورد بررسی قرار گرفت که برای بازیابی و کشف این تغییرات از الگوریتم محاسبه شدت تغییرات با استفاده از تفریق باندهای متناظربر روی تصاویر به منظور تحلیل مؤلفه های اصلی ) (PCAاستفاده گرد دی و در نهایت برای ارزیابی شـدت تغییـرات از منطـق فـازیاستفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که مساحت یخچال یخار نسبت به گذشته در حال کـاهش اسـت و مقـدار آن 1/8کیلـومتر مربـعاندازه گ ری ی شد که دلایل اصلی آن کاهش تغذیه یخچال و حرارت ناشی از خروج دود از دهانه آتشفشان دماوند می باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

337 - تعیین میزان فعالیت نسبی تکتونیکی تاقدیس آینهورزان- دلیچای با بکارگیری شاخصهای مورفوتکتونیکی
سمیه قربانی احمد علوی

تاقدیس نامتقارن آینهورزان- دلیچای در بخش شرقی البرز مرکزی و در شرق شهر دماوند قرار دارد. امتداد این تاقدیس WNW - ENEبوده و از نهشتههای تخریبی پرکامبرین پسین، پالئوزوئیک و مزوزوئیک تشکیل شده است. یال شمالی تاقدیس در بخشی به گسل راندگیدهنار- مشا و در بخشی به شاخهای فرعی ا چکیده کامل

تاقدیس نامتقارن آینهورزان- دلیچای در بخش شرقی البرز مرکزی و در شرق شهر دماوند قرار دارد. امتداد این تاقدیس WNW - ENEبوده و از نهشتههای تخریبی پرکامبرین پسین، پالئوزوئیک و مزوزوئیک تشکیل شده است. یال شمالی تاقدیس در بخشی به گسل راندگیدهنار- مشا و در بخشی به شاخهای فرعی از همین گسل محدود میباشد. یال جنوبی به یکسری گسلهای فرعی محدود شده است.بررسیهای مورفوتکتونیکی برای تعیین رده فعالیت نسبی تکتونیکی با استفاده از شاخصهای مورفومتری شامل Af ، Facet% ،Smfو،Vfبر روی تاقدیس آینهورزان- دلیچای انجام شده است. تجزیه و تحلیل این شاخصها نشان میدهد یال شمالی تاقدیس نسبت به یالجنوبی آن فعالتر است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

338 - تعیین چاه های پیزومتری شاخص در پیش‌بینی سطح آبهای زیرزمینی با لحاظ اطلاعات مکانی و زمانی چاه ها
نوید هوشنگی

دقت تخمین سطح آب های زیرزمینی تابعی از تراکم، مکان و دقت نقاط برداشت‌شده می باشد. هرچه تراکم چاه های پیزومتری افزایش یابد دقت تخمین سطح بهتر می شود، اما حفر و نگه داری چاه های پیزومتری همواره هزینه بر و زمان بر است. هدف اصلی این تحقیق کمینه کردن تعداد چاه های پیزومتری و چکیده کامل

دقت تخمین سطح آب های زیرزمینی تابعی از تراکم، مکان و دقت نقاط برداشت‌شده می باشد. هرچه تراکم چاه های پیزومتری افزایش یابد دقت تخمین سطح بهتر می شود، اما حفر و نگه داری چاه های پیزومتری همواره هزینه بر و زمان بر است. هدف اصلی این تحقیق کمینه کردن تعداد چاه های پیزومتری و مشخص کردن چاه های شاخص جهت پیش بینی دقیق سطح آب های زیرزمینی می باشد. نوآوری اصلی این تحقیق لحاظ نمودن اطلاعات مکانی و زمانی در بهینه سازی تعداد چاه ها می باشد. این تحقیق در سه مرحله ی اصلی انجام شد: 1) اخذ اطلاعات 75 چاه پیزومتری دشت تبریز و جست وجوی اکتشافی آن ها، 2) پیاده سازی الگوریتم جامعه مورچه ها در تلفیق با روش کریجینگ ساده و مشخص کردن چاه های شاخص در هر سال، 3) محاسبه ی ارزش نهایی چاه ها متناسب با تعداد دفعاتی که هر چاه در محاسبات مربوط به سال های 1394 تا 1396 حضور داشته اند.نتایج نشان می دهد که از 75 چاه موجود، در هر ماه به‌طور متوسط 18 چاه اطلاعات محدودی به محاسبات اضافه می کند. از این 75 چاه تنها دو چاه در هیچ کدام از محاسبات 36 ماه مورد بررسی به عنوان چاه با ارزش شناخته نشده اند و 15 چاه همواره جز چاه ها با ارزش نسبی کمتر از 11 درصد هستند. لذا تعداد چاه های پیزومتری را می توان به اندازه ی 20 درصد (15 چاه) کاهش داد، بدون این که در تخمین سطح آب زیرزمینی منطقه کم بود داده ای حس شود. نتایج نشان می دهد با استفاده از اطلاعات زمانی چاه ها و روش پیشنهادی می توان چاه های شاخص را شناسایی و با صرفه‌جویی در زمان و هزینه ی کمتر تا حدی به دقت سطح اولیه رسید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

339 - تعیین میزان آسیب پذیری لرزهای رواق شرقی مصلی تهران با استفاده از میکروترمور
دیاکو حریری محمد علی ریاحی احمد ادیب

برای تعیین میزان آسیب پذیری سازه ها در برابر لرزه های احتمالی نیاز به انجام آزمایشات غیر مخرب است که به دلیل آسانی و کم هزینـه بـودنروش آنالیز میکروترمورها، از این روش جهت بررسی میزان آسیب پذیری سازه رواق شرق مصلی تهران در برابر زمین لرزههـای احتمـالی آینـدهاستفاده شده چکیده کامل

برای تعیین میزان آسیب پذیری سازه ها در برابر لرزه های احتمالی نیاز به انجام آزمایشات غیر مخرب است که به دلیل آسانی و کم هزینـه بـودنروش آنالیز میکروترمورها، از این روش جهت بررسی میزان آسیب پذیری سازه رواق شرق مصلی تهران در برابر زمین لرزههـای احتمـالی آینـدهاستفاده شده است. برای انجام این امر در نقاط مختلفی از سازه داده های میکروترمور برداشت گردیده و پس از تحلیل دادهها با استفاده از تکنیکناکامورا مشخصات دینامیکی سازه و محل هائی که می توانند موجب ناپایداری سازه در برابر زمین لرزه های احتمالی آینده شوند تعیـین گشـته ونقاطی که دارای فاکتور تشدید بالا و فرکانس طبیعی پایین می باشند بدلیل متحمل شدن واتنش برشی بالا این نقاط با درجه بالای آسـیب پـذیریلرزه ای معرفی شده اند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

340 - تحلیل و پهنه بندی ناپایداری های ژئومورفولوژیکی ناشی از زلزله ازگله (21 آبان 1396 ،Mw=7.3) در استانهای ایلام و کرمانشاه
فتح الله نادری صمد فتوحی حسین نگارش مرضیه خلیلی

هدف اصلی این پژوهش مطالعه ناپایداری های ژئومورفولوژیکی حاصل از زلزله ازگله در استان کرمانشاه و ایلام با استفاده از مطالعات میدانی و تصاویر ماهواره ای و پهنه بندی آنها می باشد. منطقه تحت تأثیر این زلزله بسیار مستعد وقوع انواع حرکات و ناپایداری های ژئومورفولوژیکی است. دلا چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش مطالعه ناپایداری های ژئومورفولوژیکی حاصل از زلزله ازگله در استان کرمانشاه و ایلام با استفاده از مطالعات میدانی و تصاویر ماهواره ای و پهنه بندی آنها می باشد. منطقه تحت تأثیر این زلزله بسیار مستعد وقوع انواع حرکات و ناپایداری های ژئومورفولوژیکی است. دلایل آن، وجود چین خوردگی های جوان زاگرس همراه با عملکرد گسل های قطع کننده آنهاست که خردشدگی های شدیدی را درمنطقه ایجاد کرده اند. برای انجام این تحقیق ابتدا ناپایداری های ژئومورفولوژیکی شاخصی که در تشدید خسارات ناشی از زلزله مؤثر بوده اند مورد شناسایی قرار گرفتند. سپس با استفاده از نقشه های توپوگرافی، زمین شناسی، تصاویر ماهواره ای و عملیات میدانی اقدام به تعیین موقعیت آنها گردید. این ناپایداری ها شامل زمین لغزش ها، ریزش ها و بهمن های سنگی، جریان ها، گسیختگی های تاج تپه ها و فرونشست زمین می باشند. با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه (MADM) منطقه مورد مطالعه از لحاظ ناپایداری ها پهنه بندی گردید. نتایج پهنه بندی نشان داد که دو طبقه خطر خیلی زیاد و طبقه خطر زیاد مجموعاً با مساحتی بالغ بر 6558 کیلومتر مربع یعنی بیش از 28 درصد از منطقه مطالعاتی را به خود اختصاص داده اند و از بین عوامل مؤثر در وقوع ناپایداری ها، عوامل سن زمین شناسی، فاصله از گسل و شیب بترتیب با 23/0، 22/0 و 15/0 امتیاز بیشترین تأثیر در ایجاد ناپایداری های منطقه را دارا هستند. انطباق نقشه پهنه بندی ناپایداری ها با نقشه توزیع ناپایداری های بیانگر انطباق بیشتر ناپایداری ها از جمله زمین لغزش ها، ریزش های سنگی و فرونشست ها با طبقات خطر بالا می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

341 - میکروفاسیس و محیط رسوبی سازند قم در منطقه خورآباد -ورجون
کیوان خاکسار معصومه سهرابی ملا یوسفی سعید رحمانیان

سازند قم در برش منطقه خورآباد -ورجون با ضخامت 852 متر متشکل از سنگ آهکی نازک تا ضخیم لایه ،مارن،مارن گچ دار،ماسه سنگ و ماسه سنگ آهکی می باشد.مرز زیرین آن (بخشa) با سازند قرمز زیرین به صورت ناگهانی و با دگر شیبی خفیف است،ولی مرز بالایی آن (بخشf) با سازند قرمز بالایی به ش چکیده کامل

سازند قم در برش منطقه خورآباد -ورجون با ضخامت 852 متر متشکل از سنگ آهکی نازک تا ضخیم لایه ،مارن،مارن گچ دار،ماسه سنگ و ماسه سنگ آهکی می باشد.مرز زیرین آن (بخشa) با سازند قرمز زیرین به صورت ناگهانی و با دگر شیبی خفیف است،ولی مرز بالایی آن (بخشf) با سازند قرمز بالایی به شکل تدریجی و هم شیب است. همزمان با نمونه برداری،تغییرات لیتولوژی،چینه شناسی و ژئومورفولوژی واحدهای سنگی نیز مورد بررسی قرار گرفتند که نتایج آن منجر به ترسیم ستون چینه شناسی سازند قم در محدوده مورد مطالعه گردید،نتایج حاصل از برسی های پتروگرافی و میکروفاسیس در کنار نتایج حاصل از بررسی های صحرایی منجر به تفکیک و تشخیص 8 میکروفاسیس کربناته در بخش های مختلف سازند قم گردید،این میکروفاسیس ها در محیط های جزر و مدی،سد،لاگون و دریای باز واقع شده است.بررسی رخساره ها و ترتیب توالی آنها در منطقه مورد نظر و مقایسه آنها با محیط های رسوبی امروزی و قدیمی نشان می دهد که رسوب گذاری این سازند در یک محیط دریایی گرم صورت پذیرفته است.همچنین رخساره های سازند قم در مقطع مورد مطالعه،در یک رمپ کربناته نهشته شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

342 - بررسی تطبیقی مؤلفه‌های مشترک آرمان‌شهری از منظر نظامی گنجه‌ای و توماس مور
عباس رضایی تبار دکتر اکبر شعبانی

نوع بشر همواره در اندیشۀ تجربۀ بهترین سطح زندگی بوده است. از آنجا که این آرزو بر روی زمین هرگز محقّق نشده است، در تخیّل خود آن را ترسیم کرده است. این شهر خیالی، آرمان شهر یا یوتوپیا نام دارد و ساکنان آن، در سلامت جسمانی و روانی کامل بسر می برند. آرمان شهر در همۀ فرهنگ ه چکیده کامل

نوع بشر همواره در اندیشۀ تجربۀ بهترین سطح زندگی بوده است. از آنجا که این آرزو بر روی زمین هرگز محقّق نشده است، در تخیّل خود آن را ترسیم کرده است. این شهر خیالی، آرمان شهر یا یوتوپیا نام دارد و ساکنان آن، در سلامت جسمانی و روانی کامل بسر می برند. آرمان شهر در همۀ فرهنگ ها نمود دارد. در شرق، نظامی گنجه ای در دو اثر خود، اقبال نامه و خسرو و شیرین، با معرّفی شهرهای زیبایی و اَرمن، مدینۀ فاضلۀ مورد نظرش را ترسیم کرده است و در غرب، توماس مور، در کتاب خود با عنوان یوتوپیا، از جزیره ای سخن گفته است که آرمانی و دست نیافتی به نظر می رسد. تطبیق دیدگاه های این دو شخصیّت ادبی، جنبه های مشابه و غیرمشابه آرزوهای مردمی که در دو فرهنگ متفاوت رشد کرده اند را به خوبی نمایان می سازد. در مقالۀ حاضر، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد تطبیقی (مکتب آمریکایی)، ویژگی های مشترک آرمان شهر مورد نظر نظامی و مور بررسی شده است. به نظر می رسد در نگاه این دو شخصیّت، شهر آرمانی که دور از جوامع دیگر قرار گرفته است و دسترسی به آن آسان نیست، بر پایۀ فضیلت ها استوار شده است و خدامحوری و دین مداری در آن نمود برجسته ای دارد. ساکنان این شهر، به مال دنیا، خاصّه سیم و زر اهمّیّتی نمی دهند و از برافروختن آتش جنگ و فتنه بیزار هستند. همچنین، تعاون و یاری رساندن به یکدیگر در الویّت قرار دارد و شکار و کشتار حیوانات به قدر نیاز صورت می گیرد و زیاده روی در این امر، مذموم شمرده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

343 - شناسایی گونه‌های مورچه در مناطق کدکن و جلگه رخ، شهرستان تربت حیدریه
عیسی جبله الهام هوشمند حسین صادقی نامقی

مورچه ها (Hymenoptera: Formicidae) حشراتی اجتماعی با بیش از 12000 گونه، 365 جنس و 27 زیر خانواده می باشند. این گروه یکی از موفق ترین موجودات زنده ساکن بر روی زمین هستند که تأثیر بسیار مثبتی بر اکوسیستم خاک دارند. شناسایی گونه های مورچه در مناطق کدکن و جلگه رخ، شهرستان ت چکیده کامل

مورچه ها (Hymenoptera: Formicidae) حشراتی اجتماعی با بیش از 12000 گونه، 365 جنس و 27 زیر خانواده می باشند. این گروه یکی از موفق ترین موجودات زنده ساکن بر روی زمین هستند که تأثیر بسیار مثبتی بر اکوسیستم خاک دارند. شناسایی گونه های مورچه در مناطق کدکن و جلگه رخ، شهرستان تربت حیدریه با نمونه برداری از تیر تا مهر ماه 1395 انجام شد. نمونه ها ابتدا در آزمایشگاه با استفاده از کلید های شناسایی در دسترس و خصوصیات مورفولوژیک مانند قطعات دهانی، شاخک ها، درز ها و مو های بدن شناسایی شدند و سپس جهت تأیید به کشور ترکیه فرستاده شد و توسط Nihat Aktac شناسایی نهایی انجام گرفت. در این پژوهش 12 گونه متعلق به 7 جنس از 3 زیر خانواده جمع آوری و شناسایی شدند. اسامی علمی گونه ها به تفکیک زیر خانواده و جنس به شرح زیر است: زیرخانواده Myrmicinae: Messor structor (Latreille, 1798); Messor ebeninus Santschi, 1927; Messor caducus (Victor, 1839); Monomorium kusnezowi Santsci, 1928;Crematogaster sordidula, Nylander و1849; Crematogaster subdentata Mayr, 1877 زیرخانواده Dolichoderinae: Tapinoma karavaievi Emery, 1925 زیرخانواده Formicinae: Cataglyphis aenescens (Nylander, 1849); Cataglyphis nodus (Brulle, 1833); Cataglyphis niger (Andree, 1881); Formica cunicularia Latreille, 1798; Lasius neglectus Van Loon, Boomsma and Andrasfalvy, 1990. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

344 - گونه‌های جدید برای جنس سپتوریا از ایران
حسین عظیمی لیالون اسیپیان علیرضا جوادی استهباناتی سپیده ساجدی

در راستای مطالعات تاکسونومیک جنس سپتوریا در ایران، نمونه های موجود در مجموعه مرجع قارچ ‌های وزارت جهاد کشاورزی واقع در بخش تحقیقات رستنی های موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور و نیز نمونه های جدید جمع آوری شده بررسی شدند. در بین نمونه های بررسی شده پنج گونه جدید شامل گونه های چکیده کامل

در راستای مطالعات تاکسونومیک جنس سپتوریا در ایران، نمونه های موجود در مجموعه مرجع قارچ ‌های وزارت جهاد کشاورزی واقع در بخش تحقیقات رستنی های موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور و نیز نمونه های جدید جمع آوری شده بررسی شدند. در بین نمونه های بررسی شده پنج گونه جدید شامل گونه های Septoria sambuci-ebuli sp. nov. از روی میزبانSambucus ebulus L.، Septoria fatehii sp. nov. از روی میزبان Alhagi sp.، Septoria khalkhalensis sp. nov. از روی میزبان Astragalus sp.، Septoria javadii sp. nov. از روی میزبان Rubia sp. و Septoria osipyaniae sp. nov. از روی میزبان Populus sp. به عنوان گونه های جدید برای جنس سپتوریا توصیف شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

345 - تخمین مسیر رشد ترک مورب در صفحه سوراخدار تحت بارگذاری چند محوره
کاظم رضاکاشی زاده

در مقاله حاضر، هدف اصلی مشخص نمودن مسیر رشد ترک مورب در صفحه سوراخ دار تحت بارگذاری چند محوره است. بدین منظور یک صفحه مستطیلی شکل که دارای یک سوراخ مربعی در وسط آن می‌باشد، در نظر گرفته شده است. در گوشه سمت راست بالای این سوراخ، ترک اولیه ای به طول 5 میلی‌متر و زاویه 55 چکیده کامل

در مقاله حاضر، هدف اصلی مشخص نمودن مسیر رشد ترک مورب در صفحه سوراخ دار تحت بارگذاری چند محوره است. بدین منظور یک صفحه مستطیلی شکل که دارای یک سوراخ مربعی در وسط آن می‌باشد، در نظر گرفته شده است. در گوشه سمت راست بالای این سوراخ، ترک اولیه ای به طول 5 میلی‌متر و زاویه 55 درجه در جهت پادساعتگرد وجود دارد. با استفاده از نرم افزار المان محدود آباکوس ضریب شدت تنش ترک در مودهای شکست اول و دوم بدست آمده و در پی آن با محاسبه شدت تنش معادل، زاویه رشد ترک در مرحله بعدی به روش ماکزیمم تنش محیطی بدست آمده است. این روند تا شکست کامل قطعه و یا از کارافتادگی آن ادامه یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

346 - بررسی تجربی و شبیه سازی عددی جذب انرژی در لوله ‪های مخروط شیاردار‬‬‬ تحت بارگذاری مورب ‬‬
احمد ریاحینی محمدجواد رضوانی

در این مقاله ‌، جذب انرژی در لوله‌های مخروط شیاردار خارجی پر شده از فوم پلی‌اورتان تحت بارگذاری مورب بررسی می‌شود. برای مطالعه مشخصات ضربه‪پذیری، تعدادی شبیه‌سازی عددی در نرم افزار آباکوس به صورت شبه استاتیک انجام شده و با نتایج تجربی مقایسه می‌شود. همچنین، منحنی‌های نی چکیده کامل

در این مقاله ‌، جذب انرژی در لوله‌های مخروط شیاردار خارجی پر شده از فوم پلی‌اورتان تحت بارگذاری مورب بررسی می‌شود. برای مطالعه مشخصات ضربه‪پذیری، تعدادی شبیه‌سازی عددی در نرم افزار آباکوس به صورت شبه استاتیک انجام شده و با نتایج تجربی مقایسه می‌شود. همچنین، منحنی‌های نیرو-جابجایی و مکانیزم تغییر شکل ضربه‌گیر با تغییر تعداد شیارها توصیف می‌شود. نتایج نشان می‌دهد که جذب انرژی لوله‌های مخروط پر شده از فوم بیشتر از لوله‌های خالی است و مطابقت خوبی بین نتایج شبیه سازی عددی و تجربی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

347 - ارزیابی وتحلیل پراکنش مراکز آموزشی در راستای عدالت فضایی (مطالعه موردی شهر بابلسر )
ابوذر اله کرمی محمدرضا زندمقدم

یکی از مسائل مهم که اکنون در شهرهای بزرگ به چشم می خورد، عدم تعادل در نظام توزیع و نارسایی سیستم خدمات از جمله فضاهای آموزشی است .توسعه ناهمگون و برنامه ریزی نشده و رشد سریع جمعیت را می توان از دلایل اصلی بروز این مشکل بشمار آورد .در جهت افزایش کارایی این فضاها توجه به چکیده کامل

یکی از مسائل مهم که اکنون در شهرهای بزرگ به چشم می خورد، عدم تعادل در نظام توزیع و نارسایی سیستم خدمات از جمله فضاهای آموزشی است .توسعه ناهمگون و برنامه ریزی نشده و رشد سریع جمعیت را می توان از دلایل اصلی بروز این مشکل بشمار آورد .در جهت افزایش کارایی این فضاها توجه به ساماندهی وتوزیع مناسب ضروری به نظر می رسد .هدف از این تحقیق ساماندهی فضایی -مکانی و توسعه کالبدی فضاهای آموزشی در شهر بابلسر می باشد روش تحقیق از نوع توصیفی -تحلیلی بوده که در این مسیر ابتدا با استفاده از روش های تحلیل آماری فضایی شاخص موران، الگوی پراکنش فضایی مراکز آموزشی در محدوده مورد مطالعه مشخص گردید .با توجه به نتایج به دست آمده از این دو روش لزوم ساماندهی مراکز آموزشی در محدوده مورد مطالعه ضروری به نظر رسید، بدین منظور از مدل های ارزیابی چندمعیاره در محیط نرم افزار GIS استفاده گردید .به منظور ساماندهی وضع موجود مراکز آموزشی در محدوده مورد مطالعه از معیارهای تأثیرگذار و مناسب بهره گرفته شده و وزن مناسب این معیارها از طریق فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP به دست آمد .در نهایت، نقشة مناسب که از روی هم گذاری لایه ها استخراج گردیده است .با کمی تأمل در نقشه وضع موجود می توان دریافت بیشترین پراکنش فضاهایی آموزشی در راستای محله باغ فلاحت در این منطقه قرار داشته و الگوی منظمی ندارد .نقشه های حاصل از نتایج تحقیق فضاهای مناسب جهت احداث مکان های آموزشی را پیشنهاد می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

348 - امکان سنجی استفاده از تصاویر UAV برای تعیین موقعیت ساختمان‏ها
شبنم مهبودی علی اسماعیلی مسعود ورشوساز

چکیده سیستم های هوایی بدون سرنشین (UAVs) مبتنی بر سنجش از دور از تکنولوژی های پیشگام و نوید بخشی هستند که به سرعت رشد کرده اند. به علت محدودیت های تصاویر ماهواره ای و تصاویر هوایی از جمله ناکافی بودن کیفیت، هزینه بالای پرواز/ راه اندازی و وابستگی به شرایط جوی در دو دهه چکیده کامل

چکیده سیستم های هوایی بدون سرنشین (UAVs) مبتنی بر سنجش از دور از تکنولوژی های پیشگام و نوید بخشی هستند که به سرعت رشد کرده اند. به علت محدودیت های تصاویر ماهواره ای و تصاویر هوایی از جمله ناکافی بودن کیفیت، هزینه بالای پرواز/ راه اندازی و وابستگی به شرایط جوی در دو دهه اخیرUAV ها به مکملی کارآمد برای جمع آوری داده های سنجش از دور تبدیل شده اند. تصویر برداری UAV رزولوشن تصویربرداری را بطور چشم گیری ارتقاع می دهد و در کاهش هزینه عملیات اخذ داده بسیار مقرون به صرفه عمل می کند. به طور همزمان تصویر بردای مورب هوایی بعلت مزایای فنی آن تکنولوژی باالقوه ای است که به صورت ترکیبی با تصویربرداری UAV مورد استفاده قرار گرفته است. در سالیان اخیر، UAVها در عملیات غیر نظامی بسیاری خصوصا در مناطق شهری با عوارض پیچیده از جمله ساختمان ها مورد استفاده قرار گرفته اند. در این تحقیق امکان سنجی استخراج ساختمان ها با الگوهای متفاوت در منطقه ای مسکونی از تصاویرUAV بررسی شده است. به منظور تولید داده، تصویر برداری نیمه مورب UAV از منطقه ای مطالعاتی در شهر کرمان به طور تجربی برای حصول نتایج بهینه با زوایه ی °6 انجام شد. در راستای امکان سنجی، ساختمان ها با تقسیم بندی و طبقه بندی در روش شی گرا با انعطاف بسیار بالا با دقت (DP) 82/96% و فاکتور برنچ (BF) 17/3% از تصاویر RGB و DSM مربوط به UAV استخراج شدند. بعلاوه برای درک برتری استخراج ساختمان از تصاویر UAV، دقت حاصل از استخراج ساختمان از تصویر UAV با دقت استخراج ساختمان از تصویر هوایی منطقه با هم مقایسه شد. در تصاویر هوایی DP برابر با 97/94% و BF برابر با 55/5% حاصل شد که نشان دهنده دقت بالاتر تصاویر اخذ شده باUAV می باشد. همچنین ساختمان ها از ابر نقاط UAV و ابرنقاط هوایی استخراج و با یکدیگر مقایسه شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

349 - استفاده از روش بهینه سازی الگوریتم کلونی مورچگان در سیستم اطلاعات جغرافیایی
محسن قدس حسین آقا محمدی علیرضا وفائی نژاد علیرضا قراگوزلو سعید بهزادی

موضوع استفاده از روش های فرا-ابتکاری برای کاربرد در مسائل بهینه سازی ترکیبی، زمینه تحقیقاتی است که با سرعت در حال رشد است. این امر به دلیل اهمیت مسائل بهینه سازی ترکیبی در دنیای صنعت و علم است. در سال های اخیر یکی از مهمترین و امید بخش ترین تحقیقات، روش های فرا-ابتکاری چکیده کامل

موضوع استفاده از روش های فرا-ابتکاری برای کاربرد در مسائل بهینه سازی ترکیبی، زمینه تحقیقاتی است که با سرعت در حال رشد است. این امر به دلیل اهمیت مسائل بهینه سازی ترکیبی در دنیای صنعت و علم است. در سال های اخیر یکی از مهمترین و امید بخش ترین تحقیقات، روش های فرا-ابتکاری برگرفته از طبیعت بوده است که در حل مسائل مشکل ترکیبی نتایج بسیار خوبی داشته است. الگوریتم های فرا-ابتکاری هنگامی برای حل یک مسئله استفاده می شوند که همگام با افزایش ابعاد مسئله فضای شدنی به صورت چشمگیری افزایش یابد که اصطلاحا اینگونه مسائل NP-hard نامیده می شوند. یکی از روش های فرا-ابتکاری پرکاربرد در این زمینه الگوریتم بهینه سازی کلونی مورچگان است که امروزه در حل مسائل تخصیص منابع مکانی، مسیریابی و مکان یابی در محیط های سیستم اطلاعات جغرافیایی کاربرد دارد. در این تحقیق ضمن بررسی الگوریتم کلونی مورچگان به بیان و پارامترهای مورد نیاز آن برای استفاده در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی پرداخته می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

350 - یافتن کوتاهترین مسیر توسط الگوریتم بهینه سازی کلونی مورچگان مبتنی بر سیستم اطلاعات جغرافیایی وب (WebGIS) بر پایه سیستم اطلاعات مسافرتی پیشرفته (ATIS)
محسن قدس

این مقاله روش مورد استفاده در توسعه سیستم اطلاعات مسافرتی پیشرفته (ATIS) را مورد بحث قرار می دهد. این سیستم به عنوان بخشی از سیستم اطلاعات جغرافیایی وب (GIS) مبتنی بر سیستم های حمل و نقل عمومی پیشرفته طراحی شده است. سیستم ATIS مبتنی بر وب GIS شامل داده های مکانی برای عم چکیده کامل

این مقاله روش مورد استفاده در توسعه سیستم اطلاعات مسافرتی پیشرفته (ATIS) را مورد بحث قرار می دهد. این سیستم به عنوان بخشی از سیستم اطلاعات جغرافیایی وب (GIS) مبتنی بر سیستم های حمل و نقل عمومی پیشرفته طراحی شده است. سیستم ATIS مبتنی بر وب GIS شامل داده های مکانی برای عملکردهای طراحی شده است و قابلیت های GIS را از طریق اینترنت در اختیار کاربران قرار می دهد. علاوه بر این کارکردها، یک الگوریتم برنامه‌ریزی مسیر برای برنامه‌ریزی کوتاه‌ترین مسیر بین نقاط عبور اتوبوس انتخابی نیز با استفاده از الگوریتم سیستم مورچه طراحی شده و با وب GIS یکپارچه شده است. این مطالعه الگوریتم سیستم مورچه‌ای را ارائه می‌کند که برای یافتن کوتاه‌ترین مسیر با متدولوژی توسعه‌یافته برای سیستم ATIS مبتنی بر وب GIS برای منطقه ای شهری با استفاده از نرم‌افزار منبع باز MapServer به عنوان سرور نقشه وب اتخاذ شده است. این مطالعه همچنین معماری منطقی سه لایه مورد استفاده در روش برای ارائه قابلیت های GIS به کاربر از طریق اینترنت را مورد بحث قرار می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

351 - بررسی پتانسیل شرایط جغرافیایی و ژئومورفولوژی در ذخیره سازی منابع آب با استفاده از GIS (منطقه مورد مطالعه شمال کویر حاج علیقلی)
رحیم یوسفی زاده

آب ماده اولیه و ضروری حیات، توسعه صنایع، تولیدات کشاورزی و..... به شمار می رود. اگر موضوع حفاظت آبها و خاکها به طور سیستماتیک و در مقیاس بسیار وسیع تحقق یابد، در واقع ثبات محیط طبیعی تامین می شود.محدوده تحقیق بین َ50 ْ 35 تا َ 26 ْ 36عرض شمالی وَ12 ْ 54 تا َ46 ْ 54 طول چکیده کامل

آب ماده اولیه و ضروری حیات، توسعه صنایع، تولیدات کشاورزی و..... به شمار می رود. اگر موضوع حفاظت آبها و خاکها به طور سیستماتیک و در مقیاس بسیار وسیع تحقق یابد، در واقع ثبات محیط طبیعی تامین می شود.محدوده تحقیق بین َ50 ْ 35 تا َ 26 ْ 36عرض شمالی وَ12 ْ 54 تا َ46 ْ 54 طول شمالی قرارداردکه از شمال به ارتفاعات البرز، از شرق به روستای ده ملا ، از غرب به شهر دامغان و از جنوب به کویر حاج علیقلی محدود می گردد. ازجمله روستاهای موجود در منطقه روستای مهماندوست،ده ملا،کلاته ملا،فرات ، زرین آباد، مهدی آباد،عباس آباد،امرزان، بق، جزن،حیدرآبادو حاجی آباد می باشدکه جمعیتی حدود 62000 نفر را همراه با شهر دامغان در بر می گیرد. شغل اصلی جمعیت منطقه مذکور باغداری می باشد. معضل افت آبهای زیرزمینی، شور شدن آبها، افزایش تقاضا و پتانسیل منطقه جهت افزایش سطح زیر کشت، نیاز به بررسی همه جانبه در ایجاد توسعه پایدار داشته و جزء ضروری ترین مسائل منطقه است. جهت رسیدن به این منظور تمامی عوامل جغرافیایی و طبیعی به خصوص ژئومورفولوژی منطقه به صورت دقیق و میدانی و با استفاده از نرم افزار GIS مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته اند تا نقش آنها بر منابع آب این منطقه که یکی از مراکز فعالیت های انسانی در زمینه کشاورزی است مشخص گردد.نتایج نشان می دهد که ژئومورفولوژی منطقه شامل کوههای بلندبا تاثیردرمیزان بارش همچنین تشکیلات آهکی تکتونیزه سهم عمده ای در تامین آب منطقه دارد که همراه با دشت سر های گسترده نقش اصلی را در تغذیه سفره ها ایفاء می نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

352 - مقدمه‌ای به‌ مطالعات کمی‌ در مدیریت‌
دکتر یداله رجایی دکتر محمد جلیلی

چکیده‌ روشهای مکی‌ یک ی‌ از دو رویکرد اصلی‌ در روش‌شناسی‌ مطالعات‌ مدیریت‌ محسوب‌ می‌شود. مطالعات‌کم ی‌ به‌ بررسی‌ علمی‌و نظام‌مند پدیده‌ها و داراییهایکم ی‌ و روابط‌ بین‌ آنها می‌پردازد و در علوم‌ اجتماعی‌ و طبیعی‌ مانند فیزیک‌، بیولوژی، جامعه‌شناسی‌، مدیریت چکیده کامل

چکیده‌ روشهای مکی‌ یک ی‌ از دو رویکرد اصلی‌ در روش‌شناسی‌ مطالعات‌ مدیریت‌ محسوب‌ می‌شود. مطالعات‌کم ی‌ به‌ بررسی‌ علمی‌و نظام‌مند پدیده‌ها و داراییهایکم ی‌ و روابط‌ بین‌ آنها می‌پردازد و در علوم‌ اجتماعی‌ و طبیعی‌ مانند فیزیک‌، بیولوژی، جامعه‌شناسی‌، مدیریت‌ و حتی‌ روزنامه‌نگاری بصورت‌ وسیع‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد. هدف‌ از مطالعات‌کم ی‌، ایجاد و بکارگیری مدلهای ریاضی‌، تئوریها و فرضیات‌ مرتبط‌ با پدیده‌های طبیعی‌ است‌. فرآیند اندازه‌گیری در راستای ایجاد ارتباط‌ بنیادین‌ بین‌ مشاهدات‌ تجربی‌ و بیان‌ ریاضی‌ روابط‌کم ی‌، نقطه‌ محوری مطالعات‌کم ی‌ به‌ شمار می‌رود. اصطلاح‌ مطالعات‌کم ی‌ در مقایسه‌ با مطالعات‌ کیفی‌، در علوم‌ اجتماعی‌ و مدیریت‌ کاربرد بسیار وسیع‌تری دارد. در روشهای کیفی‌ برخلاف‌ روشهایکم ی‌، رفتار انسان‌ و دلایل‌ آن‌ بصورت‌ عمیق‌ مورد مطالعه‌ قرار می‌گیرد. در واقع‌ تحقیق‌ کیفی‌ بر مبنای تحلیل‌ علل‌ رفتار شکل‌ می‌گیرد. در روشهایکم ی‌ از کلمات‌ استفهامی‌ چه‌، کجا و کی‌ استفاده‌ می‌شود در حالیکه‌ در روشهای کیفی‌ چرایی‌ و چگونگی‌ تصمیم‌گیری بررسی‌ می‌شود. در روشهایکم ی‌ از نمونه‌گیری تصادفی‌ مشتمل‌ بر تعداد زیادی مشاهدات‌ استفاده‌ می‌شود اما در روشهای کیفی‌ نمونه‌ها بسیار کوچکتر هستند و بیشتر از مثال‌٣ برای تبیین‌ موضوع‌ بهره‌ گرفته‌ می‌شود. در این‌ مقاله‌ بر مبنای مطالعه‌ منابع‌ مختلف‌ و ادبیات‌ نظری سعی‌ می‌گردد مفاهیم‌، مبانی‌ فلسفی‌، رویکردها و تکنیک‌های مرتبط‌ با مطالعات‌کم ی‌ مورد بررسی‌ قرار گیرد و ضمن‌ مقایسه‌ آن‌ با مطالعات‌ کیفی‌، راهنمای مناسبی‌ برای محققین‌ گرایش‌های مختلف‌ دانش‌ مدیریت‌ فراهم‌ گردد تا با بهره‌گیری از آن‌ بتوانند چارچوب‌ مفهومی‌ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

353 - بررسی تأثیر ساختار سازمانی بر فرهنگ سازمانی مورد مطالعه صنایع فلزی شهر صنعتی (کاوه
بهزاد شوقی طهمورث آقاجانی

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر ساختار سازمانی بر فرهنگ سازمانی در صنایع فلزی شهر صنعتی کاوه در سال 1391 صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 4700 نفر از کارکنان شاغل در صنایع فلزی شهر صنعتی کاوه بود که از این میان با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نس چکیده کامل

این پژوهش با هدف بررسی تاثیر ساختار سازمانی بر فرهنگ سازمانی در صنایع فلزی شهر صنعتی کاوه در سال 1391 صورت گرفت. جامعه آماری تحقیق شامل 4700 نفر از کارکنان شاغل در صنایع فلزی شهر صنعتی کاوه بود که از این میان با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی 355 نفر بعنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. روش جمع آوری دادهها بر اساس پرسشنامه انجام گرفت. تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از اجرای پرسشنامه ها با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری و به کمک نرم افزار 2.0 Smart PLS در دو بخش مدل اندازه گیری و بخش ساختاری انجام پذیرفت. در بخش اول ویژگیهای فنی پرسشنامه به وسیله شاخصهای ،پایایی روایی همگرا و روایی واگرا مختص PLS بررسی گردید و اصلاحات لازم صورت پذیرفت در بخش دوم ضرایب ساختاری مدل برای بررسی فرضیه های پژوهش مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج پژوهش تأثیر معنادار ساختار سازمانی را بر فرهنگ سازمانی در جامعه مورد پژوهش تأیید کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

354 - تاثیر سود سرمایه و نقدینگی سهام بر بازده مورد انتظار سهام شرکتها
محسن حمیدیان

هدف این پژوهش، بررسی تاثیر سود سرمایه و نقدینگی سهام بر بازده مورد انتظار سهام شرکتهااست.در این پژوهش اطلاعات مالی108شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طیدوره زمانی1387تا1392بررسی شده است.پژوهش حاضر یک مطالعه پس رویدادی و از نوعهمبستگی است وبرایتجزیهو تحلیلی چکیده کامل

هدف این پژوهش، بررسی تاثیر سود سرمایه و نقدینگی سهام بر بازده مورد انتظار سهام شرکتهااست.در این پژوهش اطلاعات مالی108شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طیدوره زمانی1387تا1392بررسی شده است.پژوهش حاضر یک مطالعه پس رویدادی و از نوعهمبستگی است وبرایتجزیهو تحلیلیافتههااز روش رگرسیونچند متغیرهبه عنوان روش آماریاستفادهشده وسپس با استفاده از آزمونهای ضریب همبستگی پیرسون وپانل دیتا، معناداریفرضیهها مورد سنجش قرارگرفته است.نتایج پژوهش در ارتباط با تایید فرضیه اول پژوهش نشان ازآن داشت که بین سود سرمایه و بازده مورد انتظار سهام شرکتها، رابطه معنادار و مستقیمی وجوددارد.همچنین با توجه به تجزیه و تحلیلهای صورت گرفته در ارتباط با تایید فرضیه دوم پژوهش بهاین نتیجه رسیدیم که بین نقدینگی سهام و بازده مورد انتظار سهام شرکتها، رابطه معنادار ومستقیمی وجود دارد و در نهایت با توجه به تجزیه و تحلیلهای صورت گرفته در ارتباط با تایید فرضیهسوم پژوهش به این نتیجه رسیدیم که بین نقدینگی سهام ناشی از سود سرمایه و بازده مورد انتظارسهام شرکتها، رابطه معنادار و مستقیمی وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

355 - طراحی مدل جانشین پروری برای پست های کلیدی در سازمان امور دانشجویان
نیلوفر ایمان خان نیلوفر مقدم سمیرا

زمینه و هدف:موضوع تحقیق حاضرطراحیمدل جانشینپروریبرایپست هایکلیدی درسازمان امور دانشجویان می باشد.با نگاهیبه پیکرهوجودیسازمان ها درمی یابیمدر سازمان هامعمولا ً از مدیرانخارجیاستفاده میکنند، در صورتیکه بسیاریاز نیروهایموجود در سازمان ازقابلیتهایزیادیبرخوردارند.اینافراد به چکیده کامل

زمینه و هدف:موضوع تحقیق حاضرطراحیمدل جانشینپروریبرایپست هایکلیدی درسازمان امور دانشجویان می باشد.با نگاهیبه پیکرهوجودیسازمان ها درمی یابیمدر سازمان هامعمولا ً از مدیرانخارجیاستفاده میکنند، در صورتیکه بسیاریاز نیروهایموجود در سازمان ازقابلیتهایزیادیبرخوردارند.اینافراد به دلیلشناختیکه از سازمان و مجموعه دارند باعث تقویتمدیریتکل سازمان میشوند و انگیزهو وفاداریرا در سازمان بوجود میآورند.متغیرهای تحقیق،ویژگی های شغل)فردی(و ویژگی های شاغل)عمومی(می باشد.روش شناسی:تحقیق از حیث هدف، کاربردی و روش تحقیق، توصیفی پیمایشی می باشد.روشجمع آوری اطلاعات کتابخانه ای، میدانی و ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه می باشد که از روایی واعتبار تایید شده برخوردار است.روش تحلیل داده ها نیزAHPمی باشدیافته ها:نتایج آزمونAHPنشان داد مقادیرجانشین پروری در همه معیارهااز بهترینوضعیتبرخوردارندواختلافات اندک در امتیازبرخیگزینهها میباشد که موجب کاهش تفکیکپذیرینتایجمیگردد.نتیجه گیری:نتایج تحلیل نشان دهنده این است که از نظر میزان اهمیت به ترتیبعواملی مانند:عوامل موثر بر وظایفمدیریتیشغل،عواملانگیزشی،نوعمسئولیت،علاقهبه فرصت ارتقا،عواملموثربر انجام وظایف)آموزش(،انتصابفرد جانشین،تشکیلجلسه کاری،سابقهخدمت مطلوب،شاخصحجم کاری،گروهسنیمطلوب،موفقیتدر سمت فعلی،روبروشدن با مسایل،میزانتعارض،ارزیابیآثار اشتباهات،عواملنامساعد،عواملایجاداشتباهوفشارعصبیباشاخص سازگاری مقدار کمتر از1/0وقابل قبولبر جانشین پروری در سازمان امور دانشجویان موثر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

356 - معرفی دو نمونه از اشیاء دوره تیموری موجود درموزه ملی ایروان ارمنستان
شهرام حیدرآبادیان

هنر فلزکاری اسلامی از دیدگاه باستان‌شناسی و هنر همواره مورد توجه بوده و در این بین هنر فلزکاری تیموری به علت ظرافت‌ها، نقوش و کتیبه‌های اسلامی بسیار باارزش از جایگاهی بس والا برخوردار است. در این مقاله به بررسی دو نمونه از این اشیاء پرداخته شده که به دلیل دوری از انظار چکیده کامل

هنر فلزکاری اسلامی از دیدگاه باستان‌شناسی و هنر همواره مورد توجه بوده و در این بین هنر فلزکاری تیموری به علت ظرافت‌ها، نقوش و کتیبه‌های اسلامی بسیار باارزش از جایگاهی بس والا برخوردار است. در این مقاله به بررسی دو نمونه از این اشیاء پرداخته شده که به دلیل دوری از انظار پژوهشگران تاکنون مورد تحقیق علمی و فنی قرار نگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

357 - روان رویکردهایشناختیانسانی منابعسازمان درها
کریمی حاجی آرش1 کریمی حاجی آرش1

روان رویکردهایشناختیانسانی منابعسازمان درهاکریمی حاجی آرش1چکیدهدرموضوع مقاله اینروانشناختیانسانی منابعگرفته قرار بررسی مورد سازمانها درمفاهیم و تعاریف از برخی به ومربوطهفعالیت و رویکرد وظایف، اهداف، فلسفه، تاریخچه، شاملهاشده پرداخته کنونی سازمانهای در انسانی منابع یسازم چکیده کامل

روان رویکردهایشناختیانسانی منابعسازمان درهاکریمی حاجی آرش1چکیدهدرموضوع مقاله اینروانشناختیانسانی منابعگرفته قرار بررسی مورد سازمانها درمفاهیم و تعاریف از برخی به ومربوطهفعالیت و رویکرد وظایف، اهداف، فلسفه، تاریخچه، شاملهاشده پرداخته کنونی سازمانهای در انسانی منابع یسازمانها در انسانی منابع نگرش بر مبتنی که سازمانهاست در انسانی منابع ارتباطات و انگیزش ریشه آنچه به و استمیباشد،می اشارهکند.مهمترین بعنوان انسانی منابعتوجه مورد مدیریت تئوریهای تمامی در سازمانها محرکه موتوردارند سازمانها در انسانی منابع بالقوه پتانسیل کشف بر سعی مدلها تمامی همواره و بوده.توجه انسانی منابع مدیریتسرمایه این از بلکه سازمانی منابع این از نه بهینه استفاده و انسانها بین تعامل بههایسازماناست ی.مباحث تمامی دراثربخش سازمانی ایجاد در انسانی عوامل تحریک شالوده تا آنست بر سعی همواره انسانی منابع روانشناختیترموردسـازمانهای در متأسـفانه ولـیکن گـردد رعایـت زمـین بر حق حضرت جانشین بعنوان انسان شĤن و گرفته قرار توجهدغدغه کنونیهایا اجرای در بسیاریمشاهده مهم ینمیگردد.واژهکلیدی های:انسانی منابع اطلاعات سیستم کارکنان؛ امور کارکنان؛ مدیریت انسانی؛ منابع مدیریت1دانش صنعتی، مدیریت گروه علمی هیأت عضوکدهیتخصصـی دکتـری دانشـجوی و ابهـر واحـد اسـلامی آزاد دانشـگاه انسـانی، علومتبریز تحقیقات و علوم واحد عملیات، و تولید مدیریت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

358 - ﻴﺮوﻧﻲ و دروﻧﻲ اﻧﮕﻴﺰﺷﻲ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻧﻴﺎزﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ)ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻣﻮردی ی اﺑﻬﺮ واﺣﺪ اﺳﻼﻣﻲ آزاد داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺎرﻛﻨﺎن
ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ رﻋﻨﺎ ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ رﻋﻨﺎ

ﺑﻴﺮوﻧﻲ و دروﻧﻲ اﻧﮕﻴﺰﺷﻲ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻧﻴﺎزﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ)ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻣﻮردی یاﺑﻬﺮ واﺣﺪ اﺳﻼﻣﻲ آزاد داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺎرﻛﻨﺎن(ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ رﻋﻨﺎ1ﭼﻜﻴﺪهﺑﺮرﺳﻲ درﺻﺪد ﻣﻘﺎﻟﻪ، اﻳﻦاﺳـﺖ داﻧﺸـﮕﺎه ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺮ ﺑﻴﺮوﻧﻲ و دروﻧﻲ اﻧﮕﻴﺰﺷﻲ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻧﻴﺎزﻫﺎ.ﺑـﺎ اﻳﻨـﺮو، ازﻃﺒﻘﻪ آﺧﺮﻳﻦ از اﺳﺘﻔﺎدهﺗﺌﻮری از ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻨﺪیاﺳـﺖ ﺷـﺪه ﻣﻄﺮ چکیده کامل

ﺑﻴﺮوﻧﻲ و دروﻧﻲ اﻧﮕﻴﺰﺷﻲ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻧﻴﺎزﻫﺎ ﺑﺮرﺳﻲ)ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻣﻮردی یاﺑﻬﺮ واﺣﺪ اﺳﻼﻣﻲ آزاد داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺎرﻛﻨﺎن(ﻗﺮﺑﺎﻧﻲ رﻋﻨﺎ1ﭼﻜﻴﺪهﺑﺮرﺳﻲ درﺻﺪد ﻣﻘﺎﻟﻪ، اﻳﻦاﺳـﺖ داﻧﺸـﮕﺎه ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺮ ﺑﻴﺮوﻧﻲ و دروﻧﻲ اﻧﮕﻴﺰﺷﻲ ﻋﻮاﻣﻞ و ﻧﻴﺎزﻫﺎ.ﺑـﺎ اﻳﻨـﺮو، ازﻃﺒﻘﻪ آﺧﺮﻳﻦ از اﺳﺘﻔﺎدهﺗﺌﻮری از ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺑﻨﺪیاﺳـﺖ ﺷـﺪه ﻣﻄﺮح ﺗﺎﻣﭙﺴﻮن دوﻧﺎ و ﻛﺘﺰل رﻳﻤﻮﻧﺪ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﻪ اﻧﮕﻴﺰش ﻫﺎیﺗﺌﻮریﻫﺎﺗﺌﻮری ﻛﻠﻲ ﻃﺒﻘﻪ دو در اﻧﮕﻴﺰش ﻋﻤﺪه یﻫﺎﺗﻔ ﻫـﻢ از زا درون و زا ﺑـﺮون یﻳﺎﻓـﺖ ﻜﻴـﻚ.اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﻮرد روشﺗﻜﻤﻴـﻞ داﻧﺸـﮕﺎه ﻛﺎرﻛﻨـﺎن ﺗﻮﺳـﻂ ﻛـﻪ اﺳـﺖ ﭘﺮﺳﺸـﻨﺎﻣﻪ روش، اﻳﻦ در ﮔﺮدآوری اﺑﺰار ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﻪ ﺑﻮد ﭘﻴﻤﺎﻳﺸﻲ روشﮔﺮدﻳﺪ.ﺷﻴﻮهﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮیروش از اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎ ﻛﺎرﻛﻨﺎن اﺑﺘﺪا ﻛﻪ ﺑﻮد ﺻﻮرت اﻳﻦ ﺑﻪ ﺗﺤﻘﻴﻖ اﻳﻦ درﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴـﺮیﺑـﻪ ﻣﻄﺒـﻖ،ﺑﺎﻻ، رده ﻛﺎرﻛﻨﺎن دﺳﺘﻪ ﺳﻪﻧﻤﻮﻧـﻪ ﺳـﭙﺲ و ﮔﺮدﻳﺪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﻫﻢ از ﭘﺎﻳﻴﻦ رده و ﻣﻴﺎﻧﻲ ردهﻫـﺎﺑـﺎ و اﺳـﺘﺨﺮاج ﻃﺒﻘـﻪ ﻫـﺮ یﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮیﻧﻤﻮﻧﻪ ﺳﺎده ﺗﺼﺎﻓﻲﻫﺎﮔﺮدﻳﺪ اﻧﺘﺨﺎب ﺗﺤﻘﻴﻖ ی.اﻓﺰار ﻧﺮم از اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ، اﻃﻼﻋﺎت ﮔﺮدآوری از ﭘﺲSPSSداده از اﻃﻼﻋﺎﺗﻲ ﺑﺎﻧﻚﻫﺎﻣﻨﺎﺳﺐ آزﻣﻮﻧﻬﺎی از اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺎ و ﺷﺪه ﺗﺸﻜﻴﻞداده ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺗﺠﺰﻳﻪ آﻣﺎریﻫـﺎﺻـﻮرتﮔﺮﻓﺖ.ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻧﺸﺎنﻣﻲﻣﺘﻐﻴ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﻴﺎن ﻣﻌﻨﺎداری ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ دﻫﺪ،اﻧﮕﻴﺰه ﺮﻫﺎیﻫﺎﭘـﺎﻳﻴﻦ رده ﻛﺎرﻛﻨـﺎن ﻋﻤﻠﻜﺮد و دروﻧﻲ ی،دارد وﺟﻮد ﺑﺎﻻ و ﻣﻴﺎﻧﻲ.ﻳﺎﻓﺘﻪ دﻳﮕﺮ، ﺳﻮی ازﻫﺎدو ﺑﻌﻨـﻮان ﻛـﺎری ﻣﻄﻠـﻮب اﻣﻜﺎﻧـﺎت و ﺷـﺮاﻳﻂ و ﻣـﺎﻟﻲ اﻧﮕﻴﺰه داد ﻧﺸﺎنا ﻣﺘﻐﻴﺮﺑﻴﺮوﻧﻲ ﻧﮕﻴﺰهﺗﺄﺛﻴﺮﺑـﺎﻻ رده ﻛﺎرﻛﻨـﺎن ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺮ اﻣﺎ داﺷﺘﻪ ﻣﻴﺎﻧﻲ رده و ﭘﺎﻳﻴﻦ رده ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺮ ﻣﻌﻨﺎداریﺗﺄﺛﻴﺮﻧﺪارد ﻣﻌﻨﺎداری.دوره اﻧﮕﻴﺰهﭘﺎﻳﻴﻦ رده ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺮ آﻣﻮزﺷﻲ ﻫﺎیﺗﺄﺛﻴﺮرده ﻛﺎرﻛﻨﺎن ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﺮ اﻣﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻪﺑﺎﻻ رده و ﻣﻴﺎﻧﻲﺗﺄﺛﻴﺮا داﺷﺘﻪ ﻣﻌﻨﺎداریﺳﺖ.اﻧﮕﻴـﺰه ﻧﻮع ﺷﻨﺎﺧﺖ اﻫﻤﻴﺖ ﺑﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﺎﻫـﺎو ﻋﻤﻠﻜـﺮد اﻓـﺰاﻳﺶ راﺳـﺘﺎی درﺑﻬﺮهوریﻣﺰاﻳﺎ و ﺣﻘﻮق ﭘﺮداﺧﺘﻲ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻬﺒﻮد اﻧﺴﺎﻧﻲ، ﻧﻴﺮوی)ﺑﻴﺮوﻧﻲ اﻧﮕﻴﺰه(و ﻣﻮﻓﻘﻴـﺖ ﺟﻬـﺖ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﺑﺴﺘﺮ اﻳﺠﺎد وﻛﺎرﻛﻨﺎن ﺑﺮای ﺷﺎﻳﺴﺘﮕﻲ)دروﻧﻲ اﻧﮕﻴﺰه(اوﻟﻮﻳﺖ درﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪواژهﻫﺎیﻛﻠﻴﺪی:اﻧﮕﻴﺰ اﻧﮕﻴﺰش،اﺑﻬﺮ واﺣﺪ اﺳﻼﻣﻲ آزاد داﻧﺸﮕﺎه ﻛﺎرﻛﻨﺎن، ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺑﻴﺮوﻧﻲ، اﻧﮕﻴﺰه دروﻧﻲ، ه.1-ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﮔﺮوه ﻋﻠﻤﻲ، ﻫﻴﺄت ﻋﻀﻮداﻧﺸﻜﺪهیاﺑﻬﺮ واﺣﺪ اﺳﻼﻣﻲ آزاد داﻧﺸﮕﺎه اﻧﺴﺎﻧﻲ، ﻋﻠﻮم پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

359 - اثربخشی آموزش قبل از ازدواج بر ملاکهای همسرگزینی دانش آموزان دختردبیرستانی
عذرا کاظمی محمد قمری

چکیدههدف اصلی این پژوهش تعیین اثربخشی کلاسهاج آمورش قبل ار اردواج بر ملاکهااجهیسریزینی آنها بود. اامعه آمارج پژوهش شامل دخعران دبیرزعانهاج شهرزعان ابهار باودکه به روشنیونه ییرج تیادفی خوشه اج انعخاب شدند. روش پژوهش حاضر نییه آرمایشایبا فرح پایش آرماون پاس آرماون و یاروه چکیده کامل

چکیدههدف اصلی این پژوهش تعیین اثربخشی کلاسهاج آمورش قبل ار اردواج بر ملاکهااجهیسریزینی آنها بود. اامعه آمارج پژوهش شامل دخعران دبیرزعانهاج شهرزعان ابهار باودکه به روشنیونه ییرج تیادفی خوشه اج انعخاب شدند. روش پژوهش حاضر نییه آرمایشایبا فرح پایش آرماون پاس آرماون و یاروه کنعار باود و اهات ایا آورج افلاعاات ار -پرزشنامه هاج اولویت بخشی ملاک هاج هیسریزینی ازعیاده شد . تعداد نیونه 15 نیر باودکه به صورت تیادفی در دو یروه ) 25 نیر یروه آرمایش(، ) 25 نیر یروه کنعر ( قرار یرفعندهیسریزینی. ار هر دو یروه پیش آرمون و پس آرمون به عیال آماد. یاروه آرماایش تصاتآمورش قبل ار اردواج به مدت ده السه قرار یرفعند براج تصلیل داده هاج آمارج ار تصلیالکواریانس تک معغیره ازعیاده شد. یافعههاج پژوهش نشان داد که آمورشهاج قبل ار اردواجبر ملاکهاج دخعران تاثیر مثبت دارد (p< 0/05) .واژگان کلیدی: کلاسهاج آمورش قبل ار اردواج، ملاکهاج هیسریزینی دخعران، نواوانان پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

360 - بررسی سبک رهبری مدیران تحولگرا بر بهبود سازمانی
ذوالفقار یزدان مهر دکتر بابک حاجی کریمی

در عصر ما که به حق عصر دانایی و ارتباطات نام گرفته است برای بهره مندی حداکثری از ظرفیتها باید با برنامه ریزی هوشمندانه و سازماندهی مناسب و ارزیابی مستمر به سمت تاثیر گذاری حداکثری و بهبود سازمانی حرکت کردوبهبود و بهسازی نقطه شروع تحول در هر سازمانی و به تبع آن هر جامعه چکیده کامل

در عصر ما که به حق عصر دانایی و ارتباطات نام گرفته است برای بهره مندی حداکثری از ظرفیتها باید با برنامه ریزی هوشمندانه و سازماندهی مناسب و ارزیابی مستمر به سمت تاثیر گذاری حداکثری و بهبود سازمانی حرکت کردوبهبود و بهسازی نقطه شروع تحول در هر سازمانی و به تبع آن هر جامعه ای است . تحول در سازمان مستلزم ایجاد دگرگونی مثبت و سازنده می باشد بنابریاین با توجه به جایگاه سازمان هلال احمر در امر خدمت رسانی در مواقع ضروری و حساس انتخاب موضوع با عنوان بررسی سبک رهبری مدیران تحولگرا بر بهبود سازمانی بر آن شدم تا به جایگاه سبک رهبری تحول آفرین در بهبود سازمانی بپردازم این تحقیق در شرکتهای تابعه سازمان هلال احمر انجام شدو طبق مدل ارائه شده به بررسی شاخصه های رهبری تحول آفرین پرداخته شد. روش به کار رفته در تحقیق این مقاله، توصیفی و داده های آن به کمک نمونه گیری تصادفی با جامعه ای در مجموع حدود500 نفر که بر اساس فرمول کوکران حجم نمونه آماری با احتساب درصد خطای 5درصد 218 نفر برآورد گردد که داده های جمع آوری شده از پرسشنامه ها در نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفتند و نتایج حاکی از تائید فرضیه ها مبنی بر تغییر مثبت در سبک رهبری مدیران تحولگرا بر بهبود سازمانی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

361 - هرمنوتیک ویلهلم دیلتای و نسبت آن با علوم انسانی
روح اله نوری

چکیده:ویلهلم دیلتای یکی از فیلسوفان هرمنوتیک دوره ی کلاسیک است که نقش بسیار مهمی در بسط علم هرمنوتیک داشتهاست. بیشترین سهم دیلتای در فلسفه، تحلیل معرفت شناسانه ی وی از علوم انسانی و دفاع از ارزش و جایگاه آن است.بررسی علل توجّه ی دیلتای به علوم انسانی نشأن م یدهد که دورا چکیده کامل

چکیده:ویلهلم دیلتای یکی از فیلسوفان هرمنوتیک دوره ی کلاسیک است که نقش بسیار مهمی در بسط علم هرمنوتیک داشتهاست. بیشترین سهم دیلتای در فلسفه، تحلیل معرفت شناسانه ی وی از علوم انسانی و دفاع از ارزش و جایگاه آن است.بررسی علل توجّه ی دیلتای به علوم انسانی نشأن م یدهد که دوران دیلتای مقارن بود با طرد کامل علوم انسانی و رشد وبسط بی سابقه ی دانش تجربی یا علوم طبیعی. بنابر این دیلتای در واکنش به سیطره ی علوم طبیعی کوشید تا مقدماتعینیّت بخشی به علوم انسانی را فراهم نماید و ارج و اعتباری همانند علوم طبیعی برای آن پیدا نماید. این مسئله سببطرح پرسش بنیادین در اندیشه ی دیلتای گردید و آن این که فهم و شناخت قطعی، عینی و معتبر چگونه در علوم انسانیآن چنان که در علوم طبیعی وجود دارد، امکان پذیر است؟دیلتای پس از تاَمل بسیار به این نتیجه رسید که علت کامیابیعلوم طبیعی به این خاطر است که آنها برای خود پایه و اساس محکم و روش درست اختیار کرده اند. در حالی که علومانسانی نه پایه و اساس محکمی دارد ونه روش درستی اختیار کرده است. لذا دیلتای رسالت خود را پایه گذاری علومانسانی از یک سو و تهیه و تدوین روش مناسب برای آن از سوی دیگر م یدانست. به همین دلیل و برای رسیدن به اینمقصوددیلتای کار خود را از سال 1883 آغاز و تا پایان عمر در پی انجام آن بود. حاصل این تلاش بی وقفه نگارش و چاپچندین کتاب ارزشمند است که کتاب “مقدمه بر علوم انسانی”اولین و کتاب”تشکل جهان تاریخی در علوم انسانی”آخرینآن است. دیلتای در کتاب”مقدمه بر علوم انسانی”در اصل پدیدار بودن یا امور واقع متعلق به آگاهی، منشاءهر چیزی کهوجود دارد)اشیاءو احساسات( را به یک حالت روانی یا درونی فرو کاست و بنیادو اساس علوم بویژه علوم انسانی را بر آنبنا نمودو طریق خود اندیشی یا درون نگری را برای دریافت و یا شناخت آن برگزید. اما بعدها متوجّه شد که با این تحلیلنمی تواند مشکل عینیّت علوم انسانی را بر طرف نماید. لذا با تغییر نگرش خود، بحث عینیّت یافتگی روح را جایگزین امورواقع متعلق به آگاهی نمود تا شاید به این طریق هم مشکل فهم را حل نماید و هم از اعتبار و عینیّت علوم انسانی دفاعنماید. هدف این مقاله بررسی فراز و فروددیلتای در این راه ناهموار است.واژه های کلیدی:ویلهلم دیلتای، علوم انسانی، علوم طبیعی، عینیّت، امورواقع متعلق به آگاهی، تجربه ی زیسته، تعبیر یا تجلی، فهم، تفسیر،هرمنوتیک. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

362 - مطالعه همراهی چندشکلی‏های rs3024998و rs699947 در ژن VEGF با خطر بروز سقط مکرر جنین
شهره زارع کاریزی رضا میرفخرایی

سقط مکرر به وقوع دو یا تعداد بیشتر سقط پشت سر هم قبل از هفته ی 20 بارداری اطلاق می شود. برخی از دلایل عمده ی RPL نقایص آناتومیک رحمی، فاکتورهای ژنتیکی، عفونت ها، دلایل ایمونولوژیک، محیطی و... می باشند. در مواردی که علت RPL مشخص نباشد از آن به عنوان ایدیوپاتیک نامبرده می چکیده کامل

سقط مکرر به وقوع دو یا تعداد بیشتر سقط پشت سر هم قبل از هفته ی 20 بارداری اطلاق می شود. برخی از دلایل عمده ی RPL نقایص آناتومیک رحمی، فاکتورهای ژنتیکی، عفونت ها، دلایل ایمونولوژیک، محیطی و... می باشند. در مواردی که علت RPL مشخص نباشد از آن به عنوان ایدیوپاتیک نامبرده می شود. پلی مورفیسم های ژن های مختلفی در بروز سقط جنین موثر می باشند که یکی از این ژن ها، ژن فاکتور رشد اندوتلیالی عروقی (VEGF) می باشد. در این تحقیق به بررسی ارتباط پلی مورفیسم های ژن VEGF با سقط مکرر جنین پرداخته شده است. در این مطالعه ی موردی شاهدی 200 خانم شامل 100 خانم با سابقه حداقل دو سقط پشت سر هم با علت نامشخص و 100 فرد کنترل سالم با حداقل سابقه دو تولد زنده و بدون هیچ گونه سابقه ی سقط مورد بررسی قرار گرفتند. DNA ژنومی هر فرد از لوکوسیت های خون استخراج شد. جهت شناسایی پلی مورفیسم rs3024998و rs699947 ژن VEGF ازتکنیک PCR-RFLP استفاده شد. آنزیم محدودالاثر MaeI و BglII به ترتیب برای هضم آنزیمی استفاده شد. محصولات حاصل از هضم آنزیمی روی ژل آکریلامید 12% برده شد. آنالیز توصیفی ژنوتیپ های هر جایگاه، فراوانی هموزیگوت و هتروزیگوت در دو گروه بیمار و شاهد مطالعه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

363 - توانایی Foxp3- IgG(Fc) در القای پاسخهای همورال علیه سلولهای Tتنظیمی
مریم ناصرالاسلامی ندا موسوی نیری

بنظر می رسد که موفقیت روش های واکسیناسیون به منظور ایمونوتراپی به واسطه شبکه قدرتمندی از اجزای سرکوبگر سیستم ایمنی که سلولهای T تنظیمی نیز یکی از آنها می باشد مختل می شود. در مطالعات پیشین روی ایجاد پاسخ ایمنی علیه سلولهای T تنظیمی بیانگر foxp3 و حذف آنها کار شده است. ا چکیده کامل

بنظر می رسد که موفقیت روش های واکسیناسیون به منظور ایمونوتراپی به واسطه شبکه قدرتمندی از اجزای سرکوبگر سیستم ایمنی که سلولهای T تنظیمی نیز یکی از آنها می باشد مختل می شود. در مطالعات پیشین روی ایجاد پاسخ ایمنی علیه سلولهای T تنظیمی بیانگر foxp3 و حذف آنها کار شده است. از آنجاییکه این مطالعات نتوانستند به طور کارآمد با حذف نسبی این سلولها بر اثرات مهاری آنها غلبه کنند؛ در مطالعه حاضر سعی شده است که با ساخت واکسنی کارآتر بر علیه سلولهای T تنظیمی نتایج روش های ایمونوتراپی ترکیبی در سرطان بهبود یابد. سازه DNA دارای بخش C از ایمونوگلوبولین G در الحاق به ژن Foxp3 ساخته شد. بیان سازه FOXP3-Fc بعد از ترانسفکت کردن آن به سلولهای HEK با تکنیکهای میکروسکوپ فلوئورسنت، فلوسایتومتری و وسترن بلات مورد بررسی قرار گرفت. این فیوژن پروتئین در سلولهای E. coli BL21 به عنوان میزبان بیان شدند. سازه و پروتئین نوترکیب مطابق آن به موشهای C57BL/6 تزریق شدند و دو هفته پس از آخرین تزریق سطح سرمی آنتی بادی ایمونوگلوبین G و زیر کلاسهای آن با روش سنجش الیزا مورد بررسی قرار گرفتند. آنالیز بیان سازه DNA با روشهای متعدد، بیان موفق این پروتئین الحاقی را در سلولهای یوکاریوت نشان داد. بعلاوه بیان پروکاریوتیک Foxp3-Fc نیز با انجام آنالیزهای الکتروفورز ژل پلی اکریلامید – سدیم دودسیل سولفات و متعاقبا وسترن بلات مورد تایید قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

364 - بررسی همبستگی میان واریانت های دو ژن MLH3 (rs175080) TEX11 (rs6525433) در مردان ایرانی نابارور آزواسپرمی.
هانیه سزاوار زهرا نورمحمدی مسعود شیدایی

ناباروری یکی از شایع ترین مشکلاتی است که حدوداً بین 1 از 6 زوج در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. یک وضعیت پیچیده بالینی ناشی از برهمکنش عوامل ژنتیکی و محیطی که علت آن در نیمی از موارد به مردان مربوط میشود. ژن MLH3 و TEX11 نقش کلیدی در مکانیسم ترمیم DNA و کراسینگ اور دارن چکیده کامل

ناباروری یکی از شایع ترین مشکلاتی است که حدوداً بین 1 از 6 زوج در سراسر جهان به آن مبتلا هستند. یک وضعیت پیچیده بالینی ناشی از برهمکنش عوامل ژنتیکی و محیطی که علت آن در نیمی از موارد به مردان مربوط میشود. ژن MLH3 و TEX11 نقش کلیدی در مکانیسم ترمیم DNA و کراسینگ اور دارند. در این مطالعه به بررسی تنوع ژنتیکی و ارتباط یک واریانت تک نوکلئوتیدی (SNP) از ژنrs175080 ،MLH3 و همچنین یک واریانت دیگر rs6525433 مربوط به ژن TEX11 با مردان آزواسپرم ایرانی پرداخته شده است. روش کار: نمونه ها از 120 مرد نابارور آزواسپرم و 115 فرد سالم به عنوان کنترل جمع‌آوری شده است. به منظور بررسی این دو واریانت از (tetra- Amplification Refractory Mutation System- PCR) TETRA-ARMS-PCR و PCR-RFLP و تعیین توالی استفاده شد. نتایج و بحث: فراوانی ژنوتیپ های GG و GA در ژن MLH3 بترتیب در مردان آزواسپرم 9/30% و 1/69% و در گروه کنترل بترتیب 3/31% و 7/68% (P=0.619) بود. واریانت rs6525433 در جامعه مطالعه شده فقط یک نفر کنترل ژنوتیپ C و مابقی ژنوتیپ T نشان دادند. نتایج نشان داد که واریانت rs175080 در ژن MLH3 و واریانت rs6525433 در ژن TEX11 با خطر آزواسپرمی مردان ارتباطی نداشت. نتایج دموگرافی بر روی نمونه های مورد مطالعه نشان داد در صفات قومیت، pH و مصرف سیگار تفاوت معناداری نداشت. نتایج این تحقق نشاندهنده عدم ارتباط مدلهای مختلف وراثتی ژنوتیپهای چند شکلی های واقع در ژنهای MLH3 و TEX11 در جامعه مورد مطالعه بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

365 - تعیین مهم‌ترین‌ صفات تعیین کننده عملکرد ارقام مختلف برنج در شرایط نرمال و تنش خشکی
محمدرضا کریم حسین صبوری محمدعلی ابراهیمی سمیه سنچولی

به‌منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و تعدادی از صفات وابسته به آن، 14 ژنوتیپ برنج (شامل 5 رقم بومی و 9 رقم خارجی) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در دو محیط بدون تنش (غرقاب) و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان علی‌آباد‌کتول (زیر ‌نظر دانشگاه گنبدک چکیده کامل

به‌منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و تعدادی از صفات وابسته به آن، 14 ژنوتیپ برنج (شامل 5 رقم بومی و 9 رقم خارجی) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در دو محیط بدون تنش (غرقاب) و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان علی‌آباد‌کتول (زیر ‌نظر دانشگاه گنبدکاووس) مورد مطالعه قرار‌گرفت. آبیاری مزرعه آزمایشی در هر دو محیط غرقاب و تنش، تا مرحله پنجه‌دهی ارقام به‌طور یکسان به‌ صورت غرقاب انجام‌شد، سپس برای ایجاد تنش، آبیاری از 40 روز پس از نشاء (مرحله حداکثر پنجه‌زنی) به فاصله هر 25 روز تا پایان فصل زراعی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان‌داد که تفاوت معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها از‌ نظر کلیه صفات مورد مطالعه در دو شرایط مطالعه وجود داشت. بیشترین میانگین عملکرد در شرایط نرمال و تنش متعلق به ژنوتیپ‌های lR83752-B-B-12-3 و سپیدرود بود. وزن خوشه (**85/0) در شرایط بدون تنش (غرقاب) و حجم ریشه (**98/0) در شرایط تنش خشکی، بالاترین همبستگی مثبت و معنی-داری‌ را با عملکرد دانه داشتند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که در شرایط بدون تنش، تعداد خوشه و در شرایط تنش خشکی، تعداد دانه پر خوشه دارای بالاترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه داشتند. در گروه‌بندی ارقام بر اساس تجزیه کلاستر با استفاده از روش ward، ارقام در شرایط نرمال و تنش در سه گروه قرار گرفتند. نتایج تجزیه کلاستر نشان‌داد که ارقامIR83752-B-B-12-3 ، Pegaso و سپیدرود که دارای حجم، وزن تر و وزن خشک ریشه بیشتری نسبت به ارقام دیگر بودند در گروه متحمل به خشکی قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

366 - بررسی هم بستگی پلی مورفیسم های تک نوکلئوتیدیrs1800734وrs4647269 ژن MLH1 در مردان نابارور ایرانی آزواسپرم
مهردخت درپوش زهرا نورمحمدی مسعود شیدایی

مقدمه: ناباروریو مشکلات ناشی از آن امروزه به عنوان یکی از مسایل مهمی است که %15-10زوج هاراتحتتأثیر قرار می دهد.حدود نیمی از کل ناباروری ها مربوط به مردان است. اسپرماتوژنز انسان وابسته به فعالیت هزاران ژن است و نقص در مکانیسم های ترمیم می تواند باعث توقف اسپرماتوژنز شود. چکیده کامل

مقدمه: ناباروریو مشکلات ناشی از آن امروزه به عنوان یکی از مسایل مهمی است که %15-10زوج هاراتحتتأثیر قرار می دهد.حدود نیمی از کل ناباروری ها مربوط به مردان است. اسپرماتوژنز انسان وابسته به فعالیت هزاران ژن است و نقص در مکانیسم های ترمیم می تواند باعث توقف اسپرماتوژنز شود. یکی از پروتئین های دخیلدر سیستم ترمیم ، پروتئینMLH1 است.هدف از این مطالعه بررسی ارتباطپلی مورفیسم هایrs1800734وrs4647269در ژن MLH1با ناباروری آزواسپرمی مردان می باشد.روش کار:در این تحقیق مورد- شاهدی از113مرد مبتلا به ناباروری آزواسپرمی به عنوان بیمار و 101مرد سـالم بـه عنـوان کنتـرل ، نمونه خونجمع آوری شد. پس از استخراجDNA، ژنوتیپ هایپلی مورفیسم هاrs4647269 وrs1800734، توسط روشRFLP-PCRبه ترتیب با کمک آنزیم های HPYCH4IV وPVUII تعیین و با توالی یابی تایید گردید.آزمون مربع کای ،رگرسیون لجستیک و ANOVA به منظور آنالیز داده های ژنتیکی و دموگرافی به کمک نرم افزارهایSPPS و SNPSTATSصورت گرفت.یافته ها : درپلی مورفیسمrs1800734تفاوت معناداری (p<0.05) بین فراوانی ژنوتیپی گروه بیمار و شاهد مشاهده نشد.در بررسیپلی مورفیسم rs4647269در مدل های وراثتی هم بارز (CT ، TT)، بارز(CT/TT) و مغلوب (TT) تفاوت معنی داری بین فراوانی ژنوتیپی بین دو گروه دیده شد.P=0.024) ، P=0.021 ، P=0.036)همچنین در این پلی مورفیسم از نظر حجم اسپرم در صفات نیز تفاوت معنا دار مشاهده شد.(P=0.000)نتیجه گیری : بین پلی مورفیسم rs4647269 ژن MLH1 و ناباروری آزواسپرمی در جمعیت مردان ایرانی مورد مطالعه ارتباط معنا دار بوده و احتمالا می تواند در آن موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

367 - بررسی اثر ترکیب عصاره برگ مُورد (Myrtus communis ) و روغن زیتون (Olea europaea) در مقایسه با کرم سولفادیازین نقره بر بهبود زخم پوستی در موش های کوچک آزمایشگاهی نژاد Balb/c
فرخنده نعمتی رامین عطایی فاطمه گرجی سید طالب حسینی امین لطف ورزی علی باقری هاشم اباد

مورد (Myrtus communis)، گیاهی با خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی می باشد. پماد عصاره اتانولی برگ گیاه مورد در روغن زیتون با نسبت 1 به 1 آماده گردید. زخم ها در ضخامت کامل پوست در منطقه پشتی موش ها ایجاد شدند. سپس موش ها به دو گروه کنترل و گروه تجربی تقسیم شدند. گروه کنترل چکیده کامل

مورد (Myrtus communis)، گیاهی با خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی می باشد. پماد عصاره اتانولی برگ گیاه مورد در روغن زیتون با نسبت 1 به 1 آماده گردید. زخم ها در ضخامت کامل پوست در منطقه پشتی موش ها ایجاد شدند. سپس موش ها به دو گروه کنترل و گروه تجربی تقسیم شدند. گروه کنترل هیچ تیماری دریافت نکردند و گروه تجربی که شامل گروه دریافت کننده ترکیب عصاره برگ مورد و روغن زیتون و گروه دریافت کننده کرم سولفادیازین نقره 1 درصد بود، بصورت یک بار در روز تیمار شدند. در نهایت درصد بهبودی، متوسط ضخامت پوست، قطر فولیکول های مو، میزان تشکیل کلاژن و رگزایی در روزهای 5، 10 و 15 مورد بررسی قرار گرفت. داده ها با استفاده از آزمون ANOVA یک طرفه و با کمک نرم افزار SPSS نسخه 22 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که تیمار با ترکیب عصاره اتانولی برگ گیاه مورد و روغن زیتون منجر به افزایش معنی داری در درصد بهبود زخم، ضخامت پوست، قطر فولیکول های مو، نسبت به گروه دریافت کننده کرم سولفادیازین نقره 1 درصد گردید. همچنین افزایش در میزان تشکیل کلاژن و رگ زایی مشاهده شد. این نتایج دلیلی بر تسریع روند بهبود زخم در نمونه های تحت تیمار با ترکیب عصاره مورد و روغن زیتون بوده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد استفاده از عصاره برگ مورد و روغن زیتون باعث تسریع انتقال از مرحله التهابی به مرحله هایپرپلازی فیبروبلاست به دلیل افزایش در سنتز کلاژن و عروق خونی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

368 - بررسی پلی مورفیسم ورود قطعه 96-bp در بخش تنظیمی ژن CYP2E1 در بیماران سرطانی و مقایسه آن با افراد سالم در شهرستان کاشان
حسن احترام محبوبه اصغری فهیمه باغبانی آرانی

10.30495/zisti.2023.1989897.1166

مقدمه: سیتوکروم P450 2E1 (CYP2E1) در مسیر متابولیزه کردن تعداد زیادی از مواد سرطان زا در بدن نقش ایفا می کند و نشان داده شده است که پلی مورفیسم های عملکردی این ژن با ریسک ابتلا به سرطان مرتبط می باشد. هدف: در این پژوهش ارتباط پلی مورفیسم ورود قطعه 96 نوکلئوتیدی به ناحیه چکیده کامل

مقدمه: سیتوکروم P450 2E1 (CYP2E1) در مسیر متابولیزه کردن تعداد زیادی از مواد سرطان زا در بدن نقش ایفا می کند و نشان داده شده است که پلی مورفیسم های عملکردی این ژن با ریسک ابتلا به سرطان مرتبط می باشد. هدف: در این پژوهش ارتباط پلی مورفیسم ورود قطعه 96 نوکلئوتیدی به ناحیه پروموتر این ژن با ریسک ابتلا به سرطان در جمعیت شهرستان کاشان بررسی گردید.مواد و روش ها: این مطالعه روی 101 نمونه بیمار مبتلا به چهار نوع سرطان ریه، پستان، معده و کلورکتال و 131 فرد سالم که فاقد علایم سرطان و سابقه ابتلا به این بیماری بودند، به عنوان کنترل انجام پذیرفت. پس از استخراج DNA از نمونه خون بیماران تعیین ژنوتایپ پلی مورفیسم CYP2E1 96-bp insertion با روش ملکولی PCR انجام پذیرفت.نتایج: طبق یافته های بدست آمده، فراوانی ژنوتیپ هموزیگوت i/i در افراد بیمار 66.3% (67 نفر) ، هتروزیگوت I/i 14.9% (نفر15) و هموزیگوت I/I 18.8% (19 نفر) بود. در مقایسه مجموع ژنوتیپ های دارای آلل I ( II/Ii) در لوکوس CYP2E1 در دو گروه بیمار و سالم اختلاف معنی داری دارند (p value:0/011). همچنین مطالعه حاضر نشان داد که بین استعمال سیگار و ابتلا به سرطان ارتباط معنی داری وجود دارد(p value:0/004). در این مطالعه فراوانی آللی I در جمعیت نرمال 16.4% و فراوانی آلل i 85.6% بود. نتیجه گیری: در مجموع مطالعه حاضر برای اولین بار اطلاعاتی پیرامون پلی مورفیسم96-bp insertion در ژن CYP2E1 در جمعیت ایرانی فراهم می کند. مطالعات ملکولی بر روی این آنزیم به بررسی های اپیدمیولوژیک بیشتر در جمعیت های مختلف کمک می کند. و اطلاعاتی پیرامون جهش های عملکردی در ژن هایی که باعث تغییر پاسخ فرد به درمان می شود و یا مار کر های حساسیت به شرایط کلینیکی مختلف و ریسک فاکتور های ابتلا به سرطان که با سبک زندگی افراد مرتبط است، فراهم می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

369 - ژنوتایپینگ بیست و پنج SNP اتوزومال با درجه آگاهی بخش بالا در جمعیت استان خوزستان با استفاده از روش SNapShot
پیام حاج بابایی محمود تولایی شهره زارع کاریزی

استفاده از پلی مورفیسم های تک نوکلئوتیدی (SNPs) در تشخیص هویت ژنتیکی کاربردهای گسترده ای را نشان داده است. در جمعیت ایرانی جهت ارزیابی فرکانس آللی و نیز تعیین تنوع ژنتیکی SNP ها بر مبنای پایگاه SNIPforID مطالعات محدودی گزارش شده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تنوعات ژنتی چکیده کامل

استفاده از پلی مورفیسم های تک نوکلئوتیدی (SNPs) در تشخیص هویت ژنتیکی کاربردهای گسترده ای را نشان داده است. در جمعیت ایرانی جهت ارزیابی فرکانس آللی و نیز تعیین تنوع ژنتیکی SNP ها بر مبنای پایگاه SNIPforID مطالعات محدودی گزارش شده است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تنوعات ژنتیکی، تعیین فراوانی آللی و ارزیابی هتروزیگوسیتی، به طور همزمان در بیست و پنج جایگاه SNP اتوزومال آگهی بخش در استان خوزستان با تکنیک SNapShot اجرا شد.در مطالعه حاضر، نتایج ارزیابی های بیوانفورماتیکی نشان داد حداقل 25 جایگاه SNP اتوزمال قدرت تمایز بین قومیت های ایرانی را داشتند. استخراج DNA از نمونه ی خون 50 نفر از افراد با قومیت عرب با روش فنول-کلروفورم انجام شد. تعیین ژنوتیپ SNP های منتخب با استفاده از روش SNapShot با دستگاه ژنتیک آنالایزر اجرا شد. آنالیز های آماری همچون فرکانس اللی و تعادل هاردی واینبرگ با استفاده از نرم افزار های Arlequine 3.5 و GenALEX 6.5 محاسبه شد. میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده برابر با 442/0 بود. کمترین هتروزیگوسیتی محاسبه شده مربوط به rs2056277 به میزان 080/0 به دست آمد. کمترین فرکانس اللی برای rs2056277 برابر با 040/0 محاسبه شد. مجموع فرکانس آللی SNP های مورد مطالعه از تعادل هاردی-واینبرگ به استثناء rs938283, rs1413212 و rs354439 انحراف نشان دادند. ارزیابی همزمان 25 جایگاه اتوزمال SNP توانایی ایجاد تمایز بین قومیت های درون جمعیتی را دارد. نتایج نشان داد قومیت عرب از نظر ژنتیکی با قومیت های لر، فارس و کرد مشابه می باشد. روش SNapShot از حساسیت و اختصاصیت مناسبی جهت ژنوتایپینگ SNP هابه طور همزمان برخودار بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

370 - ارزیابی توزیع فضایی-مکانی و مکان‌یابی دفاتر پیش‌خوان خدمات دولتی با استفاده از GIS مطالعه موردی؛ شهر زنجان
محسن احدنژاد روشتی ابوالفضل سلطانی

در اکثر شهرهای کشورمان خدمات به گونه نامتعادل پخش شده است و بیشتر این خدمات گرایش به مرکز شهر دارند دفاتر پیشخوان خدمات دولتی نیز از این قائده مستثنی نمی باشند. دریافت خدمات دولتی به‌صورت مساوی برای تمامی اقشار جامعه، شناسایی مجراهای ارتباطی و تکثر کانال‌های ارتباطی، ای چکیده کامل

در اکثر شهرهای کشورمان خدمات به گونه نامتعادل پخش شده است و بیشتر این خدمات گرایش به مرکز شهر دارند دفاتر پیشخوان خدمات دولتی نیز از این قائده مستثنی نمی باشند. دریافت خدمات دولتی به‌صورت مساوی برای تمامی اقشار جامعه، شناسایی مجراهای ارتباطی و تکثر کانال‌های ارتباطی، ایجاد سازوکارها و بسترهای لازم به‌منظور عرضه‌ی خدمات مناسب، در دسترس بودن مراکز خدمات و... ازجمله مهم‌ترین موضوعاتی است که هر دولت خدمتگزار باید به‌صورت تشکیلاتی برای آن‌ها برنامه‌های شفاف و مشخصی ارائه کند. کاهش فاصله‌ی مراکز خدمات با مخاطبان و توزیع متناسب امکانات در شهرها و روستاهای کشور، ضرورت ایجاد مراکز و دفاتری را در گستره شهرها و حتی در روستاهای کشور برای عملیاتی کردن این خدمات، اجتناب‌ناپذیر کرده است. در این تحقیق نیز سعی شده است ابتدا با روش های شاخص موران و آماره عمومی با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی که به‌وسیله آن امکان تحلیل توزیع فضایی دفاتر به‌صورت یکپارچه فراهم می شود، و با استفاده از تحلیل شبکه دسترسی دفاتر پیشخوان دولتی که در 30 نقطه شهری پراکنده‌شده بررسی شده و میزان دسترسی یکپارچه به دفاتر با مدل‌های فوق الذکر تحلیل‌شده است. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از شاخص موران که برابر 0.35 است، الگوی توزیع فضایی خوشه‌ای است، الگویخوشه ای توزیع فضایی دفاتر بر اساس آماره عمومی بالا است و بیانگر این است که دفاتر در نزدیکی و مجاورت هم قرار دارند. در آخر نیز با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی به مکان‌یابی دفاتر پرداخته‌شده است، نقشه نهایی نشان می دهد که بیشتر حواشی شهر به دفاتر دسترسی ندارند و برای این نواحی نیز باید دفاتر پیشخوان دولتی تدارک دیده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

371 - بررسی امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف ( M. B. O ) در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران
محمد صالحی اسحق علی عزیزی

هدف این تحقیق امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران بوده است. در واقع این که آیا وجود ساز و کار کنترل واقعی، بکارگیری منطقی و مستمر شیوه مدیریت، وجود شاخص‌های استاندارد و وجود نقشها و ماموریت‌های روشن و سنجیده مدیران و کارکنان ام چکیده کامل

هدف این تحقیق امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران بوده است. در واقع این که آیا وجود ساز و کار کنترل واقعی، بکارگیری منطقی و مستمر شیوه مدیریت، وجود شاخص‌های استاندارد و وجود نقشها و ماموریت‌های روشن و سنجیده مدیران و کارکنان امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف را فراهم می‌کند. روش این تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه آماری را کلیه کارکنان رسمی و پیمانی سازمان آموزش و پرورش استان مازندران به تعداد 335 نفر تشکیل داده‌اند که بر اساس جدول کرجسی مورگان 181 نفر از آنان به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب شده‌اند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه بسته پاسخ استفاده شده است. اطلاعات جمع‌آوری شده با استفاده از آمار توصیفی وآمار استنباطی آزمون (Z) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان داده است که امکان بکارگیری شیوه مدیریت بر مبنای هدف در سازمان آموزش و پرورش استان مازندران وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

372 - وزارت خواجه قوام الدین نظام الملک خوافی (836-903ق) در عهد سلطان حسین میرزا بایقرای تیموری (875-911ق)
دکتر امیر تیمور رفیعی

خواجه قوام‌الدین نظام‌الملک خوافی، فرزند مولانا شهاب‌الدین اسماعیل، یکی از وزیران سلطان حسین میرزا بایقرای تیموری (842 – 911ق) بود که نزدیک به سی سال از عمر خود را در دیوان تیموریان به کارهای مالی و ملکی سپری کرد. فعالیت‌های دیوانی وی از دوران ابوالقاسم بابر میرزا چکیده کامل

خواجه قوام‌الدین نظام‌الملک خوافی، فرزند مولانا شهاب‌الدین اسماعیل، یکی از وزیران سلطان حسین میرزا بایقرای تیموری (842 – 911ق) بود که نزدیک به سی سال از عمر خود را در دیوان تیموریان به کارهای مالی و ملکی سپری کرد. فعالیت‌های دیوانی وی از دوران ابوالقاسم بابر میرزا فرمانروای هرات (853-861 ق)، آغاز شد و پس از آن در سلک خدمت گذاران سلطان ابوسعید گورکانی (855-873ق) وارد شد. وی از سال 855ق که سلطان حسین میرزا بایقرا بر تخت هرات نشست به عنوان وزیر فعالیت خود را آغاز کرد و تا سال 903 ق. که به دستور سلطان تیموری به قتل رسید، پیوسته یکی از وزیران دیوان اعلاء در هرات بوده است. دوران نسبتاً طولانی وزارت وی منجر به بروز کشمکش‌ها و دسته‌بندی‌های سیاسی در ساختار حکومتی تیموریان گردید. در واقع مرگ وی نتیجه شدت اختلافات سیاسی – مذهبی عناصر ترک و تاجیک بود. سلطان حسین میرزا بایقرا نیز نتوانست اوضاع متشنج داخلی را تحت نظم و کنترل در آورد. شورش‌های داخلی زبانه کشید و به دنبال آن یورش‌های ازبکان و دخالت آنان در اختلافات خانوادگی شاهزادگان تیموری، اوضاع را وخیم‌تر کرد، در نهایت با مرگ سلطان حسین بایقرا در 911ق. جانشین لایقی در میان خاندان تیموری باقی نماند تا از سقوط هرات به دست ازبکان در سال 913 جلوگیری به عمل آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

373 - بررسی پیامدهای تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی بر فارغ التحصیلان و دانشجویان زن
پرویز سعیدی

پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامدهای تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی[1] بر روی زنان دانشجو و فارغ‌التحصیل انجام گرفته است. روش تحقیق در این مطالعه تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل دانشجویان ترم آخر زن کلیه رشته‌ها[2] و فارغ‌التحصیلان دانشگاه از سال 1367 چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف بررسی پیامدهای تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی[1] بر روی زنان دانشجو و فارغ‌التحصیل انجام گرفته است. روش تحقیق در این مطالعه تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل دانشجویان ترم آخر زن کلیه رشته‌ها[2] و فارغ‌التحصیلان دانشگاه از سال 1367 الی 1385 که تعداد دانشجویان ترم آخر زن در سال مورد مطالعه 1071 نفر بوده که با استفاده از جدول کرجسی- مورگان حجم نمونه 220 نفر انتخاب گردید و تعداد فارغ‌التحصیلان زن واحد 2629 نفر بوده که حجم نمونه 300 تعیین شده است. مهمترین ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بوده است که روایی ابزار سنجش با استفاده از آزمون مقدماتی (Pre- test) و محاسبه ضریب آلفای کرانباخ 86/0 تضمین گردید و اعتبار سئوالات نیز با استفاده از نظر متخصصین و کارشناسان مورد تأیید قرار گرفت. داده‌های آماری پس از استخراج از نرم افزار آماری Spss مورد پردازش و تجزیه و تحلیل با استفاده از فرض نسبت موفقیت و آزمون Z قرار گرفت و کلیه فرضیه‌های تحقیق با 95/0 اطمینان مورد تأیید قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

374 - مهر مسیحا و عیسی – دو منجی عصر اشکانی
امیر امجد رخزادی کیوان شافعی

گزارش‌‌های مورخین قرون اولیة اسلامی در بارة تاریخ ایران باستان، علی‌الخصوص دورة اشکانی و اوایل ساسانی، حاوی نواقص و تناقض‌هایی است. این امر ناشی از منابع مورد استفادة آنهاست. مورخین مذکور به طور کلّی از دو دسته منابع بهره برده‌اند که عبارتند از منابع ایرانی و غیر ایرانی چکیده کامل

گزارش‌‌های مورخین قرون اولیة اسلامی در بارة تاریخ ایران باستان، علی‌الخصوص دورة اشکانی و اوایل ساسانی، حاوی نواقص و تناقض‌هایی است. این امر ناشی از منابع مورد استفادة آنهاست. مورخین مذکور به طور کلّی از دو دسته منابع بهره برده‌اند که عبارتند از منابع ایرانی و غیر ایرانی. این دو سلسله منابع که مستقل از یکدیگر محسوب می‌شوند، در تاریخ‌نگاری عصر اشکانی منجر به دو کرونولوژی متفاوت گردیده و طبعاً در ثبت حوادث مهم این دوره منجر به نتایج متفاوتی شده‌اند. یکی از این موارد گزارش‌‌هایی است که از دو شخصیّت دینی مجزا، یعنی مهرِ مسیحا که در اوایل اشکانی ظهور کرده و حضرت عیسی بن مریم، ارائه کرده‌اند. زیرا آن‌ها هویّت و زمان ظهور هر یک این دو شخصیّت را از دو سلسله منابعِ مستقل و متفاوتِ فوق‌الذکر اخذ کرده و بی‌آنکه متوجه باشند آن‌ها را یکی دانسته‌اند. مقالة حاضر می‌کوشد به طور اختصار دلایل مربوط به این موضوع را از لابلای روایات مورخین متقدّم اسلامی بیان نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

375 - بررسی مشروعیت تیموریان(912-771 ق.) با رویکرد به اندیشه های سیاسی ایرانی
زهرا اعلامی زواره فریدون الهیاری

مشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه‌ مردم از نظام سیاسی و قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت چکیده کامل

مشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه‌ مردم از نظام سیاسی و قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت خود، موجبات اطاعت سیاسی آنان را فراهم آورند. هر حاکمیتی در چارچوب شرایط عصر خود و با توجه به مذهب، فرهنگ، خلقیات و پیشینه‌ جامعه، اصول خاصی را به عنوان مبنای مشروعیت ارائه می کند. مساله‌ مهم در اینجا توان تلفیق این اصول با شرایط مختلف است. یکی از ابزارهایی که حکومت ها برای اعتبار بخشی به حاکمیت خود استفاده می نمودند، بهره گیری از اندیشه ها و عقاید سیاسی ایرانی در مورد جایگاه والای حکومت و لزوم اطاعت از حاکم بود. تیموریان912-771 ق. نیز در جهت کسب مشروعیت به این اصل مهم توجه داشتند. این مقاله بر آن است تا پس از بیان مقدمه ای از بحث، مشروعیت حاکمیت تیموریان را بر مبنای اندیشه های ایرانی و در قالب عناوینی همچون؛ حقّ الهی حکومت، فرهمندی، تأیید الهی، تأثیر پذیری از آداب ملکداری پادشاهان ایرانی و... به روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس اطلاعات کتابخانه ای بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

376 - بررسی جایگاه پزشکان مورخ در تاریخ نگاری اسلامی
حسن عبدی پور فرد اصغر منتظرالقائم تراب عطاری

تاریخ نگاری اسلامی و به تعبیری تاریخ نگاری مسلمانان به عنوان یکی از ابعاد و مظاهر مهم فرهنگ و تمدن اسلامی از جایگاه ویژه ای در بین سایر مولفه های آن برخوردار است. در فرایند تدوین تاریخ نگاری اسلامی؛ افراد، طبقات و گروههای مختلف از جمله پزشکان، حکما، مورخان و... سهیم بود چکیده کامل

تاریخ نگاری اسلامی و به تعبیری تاریخ نگاری مسلمانان به عنوان یکی از ابعاد و مظاهر مهم فرهنگ و تمدن اسلامی از جایگاه ویژه ای در بین سایر مولفه های آن برخوردار است. در فرایند تدوین تاریخ نگاری اسلامی؛ افراد، طبقات و گروههای مختلف از جمله پزشکان، حکما، مورخان و... سهیم بوده داند. با وجود مطالعات و بررسی های گسترده ای که درباره پزشکان دوره اسلامی انجام گرفته است؛ مطالعه درباره افرادی که به صورت همزمان به طبابت و تدوین کتب تاریخی پرداخته اند، کمتر انجام گرفته است. سوال اصلی این پژوهش، این است که پزشکان مورخ چه نقشی را در توسعه تاریخ نگاری اسلامی ایفا نموده اند؟ این گروه از پزشکان از چه جایگاهی در تاریخ نگاری اسلامی برخوردار بوده اند؟ آیا پزشکان مورخ به منابع و اسنادی فراتر از سایر مورخان دسترسی داشته اند؟ شیوه های تاریخ نگاری آنان چگونه بوده است؟ و... .اولین فرضیه ای که می توان مطرح کرد، این است، در بین پزشکان دوره اسلامی، مورخان معروفی وجود داشته و آنان با توجه به موقعیت و مناصب شان، نقش بارزی در تاریخ نگاری اسلامی ایفا نموده اند و همچنین مورخانی هم بوده اند که علاوه بر تدوین کتب تاریخی، در پزشکی نیز دستی داشته و صاحب کتب مهم پزشکی هم بوده اند. در نوشتار حاضر سعی شده است ضمن پرداختن اجمالی به جایگاه پزشکان مورخ در تاریخ نگاری اسلامی با تکیه بر منابع و استنادات تاریخی و به روش کتابخانه ای به سوالات فوق پاسخ های مناسب داده شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

377 - تأملی بر تاریخ نگاری درباری عصر صفوی؛مطالعه موردی کتاب تکمله الاخبار
سعید نجفی نژاد نجفی نژاد حمید رضا مطهری

تاریخ نگاری درباری هم پای شکل گیری حکومت ها در ایران رشد کرده و در برخی دوره ها مانند عصر صفوی تحت تأثیر عوامل مختلف به شکوفایی رسیده و آثار مهمی بر جای گذاشته است. یکی از این مورخان عبدی بیگ شیرازی است که کتاب تکمله الاخبار او یک اثر مهم در حوزه تاریخ نگاری درباری به ش چکیده کامل

تاریخ نگاری درباری هم پای شکل گیری حکومت ها در ایران رشد کرده و در برخی دوره ها مانند عصر صفوی تحت تأثیر عوامل مختلف به شکوفایی رسیده و آثار مهمی بر جای گذاشته است. یکی از این مورخان عبدی بیگ شیرازی است که کتاب تکمله الاخبار او یک اثر مهم در حوزه تاریخ نگاری درباری به شمار می‌رود. نویسنده این اثر تحت تأثیر شرایط سیاسی خاص آن دوره کتاب خود را به انجام رسانده البته باورهای دینی و مذهبی نیز در تشدید برخی شاخصه های تاریخنگاری درباری در این دوره و این اثر نقش داشته‌اند . این پژوهش بر آن است تا به روش توصیفی تحلیلی به این پرسش پاسخ دهد که ویژگی تاریخ نگاری درباری چیست و چگونه بر کتاب مذکور تطبیق می‌کند بدین منظور ضمن برشمردن ویژگی‌هایی چون پیچیده نویسی، گزافه گویی، تملق و چابلوسی، تقدیس قدرت و عدم تحلیل ، این موارد را در کتاب تکمله الاخبار تبیین کرده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

378 - تأثیر نظام مالکیت ارضی بر تحولات علمی و فرهنگی دورۀ تیموری
فاطمه السادات فیروزی عبدالرسول عمادی علیرضا منصوری

چکیده: تأثیر نظام مالکیت ارضی بر تحولات علمی و فرهنگی دورۀ تیموری شکوفایی علمی و فرهنگی دورۀ تیموری که گاهی از آن با عنوان رنسانس تیموری یاد می‌ شود ، نیازمند حمایت‌ های اقتصادی بود ، و نمی‌ توان آن را تنها بر اساس علایق فردی برخی از سلاطین تیموری به علم و دانش تبیین ک چکیده کامل

چکیده: تأثیر نظام مالکیت ارضی بر تحولات علمی و فرهنگی دورۀ تیموری شکوفایی علمی و فرهنگی دورۀ تیموری که گاهی از آن با عنوان رنسانس تیموری یاد می‌ شود ، نیازمند حمایت‌ های اقتصادی بود ، و نمی‌ توان آن را تنها بر اساس علایق فردی برخی از سلاطین تیموری به علم و دانش تبیین کرد . در مقالۀ حاضر با رویکرد تاریخ‌ نگارانۀ عقلانیت نقاد توضیح می‌ دهیم که نظام اقتصادی و مالیاتی و زمین‌ داری دورۀ تیموری ، که نمونۀ شاخص آن با نام سیورغال شناخته می‌شود ، گرچه از طرف حکومت مرکزی متناسب با زیست‌ بوم سیاسی و اجتماعی آن دوره و در راستای اهداف اقتصادی و سیاسی حکام اعمال شد ، ولی تبعات پیش‌بینی نشده‌ ای داشت که یکی از آن‌ها ایجاد زمینۀ مناسبی برای حمایت از نهادهای علمی و فرهنگی آن دوره بود. کلمات کلیدی : علم دورۀ تیموری ، سیورغال ، اقتصاد دورۀ تیموری، عقلانیت نقاد، پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

379 - بررسی علل و زمینه‌های شورش‌های گرجستان در دوره شاه‌صفی اول و پیامد آن‌ها در مناسبات ایران و عثمانی
سیدولی اله موسوی محمد کریم یوسف جمالی احمد کامرانی فر

یکی از پیامدهای سیاست شاه‌صفی اول و از نشانه‌های ضعف دوران سلطنت وی، وقوع شورش‌های داخلی، از جمله شورش‌های ایالت گرجستان است. شورش‌های گرجستان (شورش موراوی در 1039هـ. ق. و شورش تیموراز (طهمورث) در 1042 هـ. ق) با بهره‌گیری از زمینه‌های تاریخی، عوامل سیاسی و اجتماعی و شرا چکیده کامل

یکی از پیامدهای سیاست شاه‌صفی اول و از نشانه‌های ضعف دوران سلطنت وی، وقوع شورش‌های داخلی، از جمله شورش‌های ایالت گرجستان است. شورش‌های گرجستان (شورش موراوی در 1039هـ. ق. و شورش تیموراز (طهمورث) در 1042 هـ. ق) با بهره‌گیری از زمینه‌های تاریخی، عوامل سیاسی و اجتماعی و شرایط حاکم بر گرجستان در دوران بعد از شاه‌عباس اول، علیه دولت صفویه وقوع یافتند. عاملین شورش (موراوی و تیموراز (طهمورث)، مرگ شاه‌عباس اول و حاکمیت ضعیف شاه جوان و بی‌تجربه نوه‌اش (شاه‌صفی) را فرصت مناسبی برای استقلال‌طلبی، جدایی‌خواهی و تأمین دیگر خواسته‌های خود دانستند و با تحریک احساسات مردم ایالت گرجستان و وعده استقلال به آنها و درخواست حمایت از عثمانی، بخش قابل توجهی از تلاش‌های نظامی شاه‌صفی و سپاه صفوی را به خود مشغول ساخته و زمینه دخالت دولت عثمانی در تحولات داخلی ایران و گرجستان و سرانجام تیرگی مناسبات و رویارویی ده‌ساله دو کشور همسایه را در دوره شاه‌صفی فراهم نمودند. در این مقاله، ضمن پرداختن به دلایل اهمیت گرجستان در دوره صفویه، علل و زمینه‌های شورش‌های گرجستان (موراوی در 1039 هـ. ق و تیموراز (طهمورث) در 1042 هـ. ق)، اقدامات شورشیان، ماهیت و خاستگاه این شورش‌ها و سرنوشت شورشیان بر اساس رهیافت تاریخی و به روش توصیفی– تحلیلی با استناد بر گزارش‌های مورخان رسمی صفوی و تحقیقات جدید، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

380 - شاه گزینی دردوره ی اشکانیان براساس نظریات ومنابع تاریخی مورخین داخلی وخارجی
محمدتقی فاضلی فرزانه احمدی

شاهنشاهی اشکانی یا اشکانیان ۲۴۷ پ.م. ۲۲۴ م که با نام امپراتوری پارت‌ها نیز شناخته می‌شود، یکی از قدرت‌های سیاسی و فرهنگی ایرانی در ایران‌زمین بود که ۴۷۱ سال بر قسمت اعظم غرب آسیا حکومت کرد. اما این دوره طولانی حکومت دارایی شرایط نامطلوب از منابع تاریخی است. از یک سو در چکیده کامل

شاهنشاهی اشکانی یا اشکانیان ۲۴۷ پ.م. ۲۲۴ م که با نام امپراتوری پارت‌ها نیز شناخته می‌شود، یکی از قدرت‌های سیاسی و فرهنگی ایرانی در ایران‌زمین بود که ۴۷۱ سال بر قسمت اعظم غرب آسیا حکومت کرد. اما این دوره طولانی حکومت دارایی شرایط نامطلوب از منابع تاریخی است. از یک سو در منابع فارسی و عربی کمترین اشاره به آنان نشده و یا به طور غیر مستقیم دراین ادبیات بازتاب داده شده است. ازسوی دیگرمنابعی که به شاه گزینی در حکومت اشکانیان اشاره شده مربوط به نوشته ها نویسندگان یونانی و رومی است. استرابون می گوید: که پادشاهی اشکانی انتخابی است یعنی اشراف و بزرگان عضو مجلس مهستان( به گفته ی یوستینوس مجلس سنا) شاه را انتخاب می کرده اند.با توجه به منابع از شیوه های مختلف شاه گزینی سخن گفته شده است. در ابتدا ، دوره اشکانی بیشتر تحت تاثیر نظام قبیله ای بزرگترین فرد قبیله به شاهی می رسیدکه یک شاه می توانست به طور مستقیم پسر و یا برادرش را به عنوان جانشین خود مشخص کند، که این الگوی بیشتر تحت تاثیر نظام قبیله ای و شرقی است و گاهی نیز از نظام هلنیستی تاثیر می پذیرفت و از ساختار یک نظام پارلمانی که عضو این مجمع تشکیل شده از بزرگان و اشراف و خاندان شاهی است و می توانستند یک شاه را مستقیم انتخاب کنند و توانایی عزل یک شاه را نیز داشته اند. ازطرف دیگرتعلق داشتن منصب شاهنشاهی در یک خاندان اشکانی و موروثی بودن آن سنت برجایی مانده از هخامنشیان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

381 - رفتارهای برآمده از تنازعات مالی اصحاب با پیامبر(ص) و ائمه و چگونگی مواجهه ایشان با مساله
حسین قاضی خانی

چکیده: از جمله اسباب تعارض و تنش در روابط اصحاب با رسول‌خدا(ص) و امامان می‌توان به امور مالی اشاره کرد. در راستای شناخت سیره‌ی معصومان در مواجهه با این نوع تنش‌ها با جستجویی در منابع کتابخانه‌ای و استقراء تعارض‌های برآمده از امور مالی در روابط اصحاب با پیامبر(ص) و ائمه چکیده کامل

چکیده: از جمله اسباب تعارض و تنش در روابط اصحاب با رسول‌خدا(ص) و امامان می‌توان به امور مالی اشاره کرد. در راستای شناخت سیره‌ی معصومان در مواجهه با این نوع تنش‌ها با جستجویی در منابع کتابخانه‌ای و استقراء تعارض‌های برآمده از امور مالی در روابط اصحاب با پیامبر(ص) و ائمه، به بسترها و شیوه‌ی بروز تعارض‌ها و چگونگی مواجهه این رهبران دینی با تعارض‌ها توجه شده است. تعارض‌هایی که به صورت رفتاری درخواست‌های نابه‌جای مالی، منازعه، خیانت، فرقه‌سازی و توطئه بر جان امام چهره نشان داد و معصومان کوشیدند تا با هدایت، بازگرداندن افراد خطاکار، نپذیرفتن درخواست‌های نابجای مالی، نظارت و بازرسی و ... از آن‌ها پیشگیری یا کنترل نمایند. از جمله اسباب تعارض و تنش در روابط اصحاب با رسول‌خدا(ص) و امامان می‌توان به امور مالی اشاره کرد. در راستای شناخت سیره‌ی معصومان در مواجهه با این نوع تنش‌ها با جستجویی در منابع کتابخانه‌ای و استقراء تعارض‌های برآمده از امور مالی در روابط اصحاب با پیامبر(ص) و ائمه، به بسترها و شیوه‌ی بروز تعارض‌ها و چگونگی مواجهه این رهبران دینی با تعارض‌ها توجه شده است. تعارض‌هایی که به صورت رفتاری درخواست‌های نابه‌جای مالی، منازعه، خیانت، فرقه‌سازی و توطئه بر جان امام چهره نشان داد و معصومان کوشیدند تا با هدایت، بازگرداندن افراد خطاکار، نپذیرفتن درخواست‌های نابجای مالی، نظارت و بازرسی و ... از آن‌ها پیشگیری یا کنترل نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

382 - سنخ شناسی و تبیین تاریخ نگاری واقعه سقوط بغداد در آثار تاریخ نگارانه فارسی تا قرن دهم هجری
مریم نظرالهوئی محبوبه شرفی

10.30495/hstr.2023.1971572.1792

سقوط خلافت عباسی از رویدادهای مهم قرن هفتم ق است که در منابع مکتوب تاریخی بازتاب های گوناگون داشت. هریک از مورخان بر اساس نوع نگاه به تاریخ، از منظرخاصی، واقعه را روایت نموده اند. این پژوهش می کوشد به منظور شناخت رویکرد مورخان به واقعه سقوط بغداد، با بهره گیری از روش تا چکیده کامل

سقوط خلافت عباسی از رویدادهای مهم قرن هفتم ق است که در منابع مکتوب تاریخی بازتاب های گوناگون داشت. هریک از مورخان بر اساس نوع نگاه به تاریخ، از منظرخاصی، واقعه را روایت نموده اند. این پژوهش می کوشد به منظور شناخت رویکرد مورخان به واقعه سقوط بغداد، با بهره گیری از روش تاریخی، مبتنی بر رویکرد مقایسه ای، در سه شاخص رویکردهای اجتماعی،علّی انتقادی و مشیت گرایانه به واکاوی منظر مورخان بپردازد. به این منظور با شناسایی مهمترین آثار تاریخ نگارانه فارسی در بازه زمانی سال های 656 تا 907 ق به مطالعه و مقایسه روایات و رویکردهای مورخان نسبت به واقعه سقوط بغداد خواهیم پرداخت. یافته ها نشان می دهد برخی راویان، رویکرد سیاسی و مشیت گرایانه به واقعه داشته، روش تاریخ نگاری آنان، استمرار تاریخ نگاری سنتی ایرانی اسلامی است. برخی دیگر، با نگرش علّی به تاریخ ، با رویکردی اجتماعی و علّی،انتقادی، عملکرد سیاسی و اجتماعی خلیفه و اطرافیان را مورد انتقاد قرار داده، آنها را در واقعه مسئول دانسته اند. روش تاریخ نگاری آنها گامی به سوی تاریخ نگاری تحلیلی به نظر می رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

383 - فهم تاریخی جایگاه زنان دربار تیموری از سفرنامه کلاویخو
لیلا محمدی

شناسایی تحولات،تغییرات و تداوم جایگاه زنان، شاخص مهمی برای درک وضعیت اجتماعی زنان یک جامعه و بازنمایی و اشاعه ارزشها و پایگاه اجتماعی آنان در طول تاریخ می باشد از این رو،یکی از منابع مهم برای شناخت تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی یک جامعه، سفرنامه ها هستند که از چکیده کامل

شناسایی تحولات،تغییرات و تداوم جایگاه زنان، شاخص مهمی برای درک وضعیت اجتماعی زنان یک جامعه و بازنمایی و اشاعه ارزشها و پایگاه اجتماعی آنان در طول تاریخ می باشد از این رو،یکی از منابع مهم برای شناخت تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی یک جامعه، سفرنامه ها هستند که از جمله مسائل مورد توجه سفرنامه نویسان، بررسی روابط اجتماعی در درون جامعه است که فارغ از جهت گیری های زنانه و مردانه ،تصویری از تجربه ها ومتن زندگی روزمره زنان، که بیشتر منابع و متون به آن نپرداخته اند را فراهم می سازد. از این نظر،سفرنامه هایی که از دوران تیموری برجای مانده اند اطلاعات مهمی در ارتباط با تاریخ اجتماعی و به ویژه از زنان حرمسرا در این دوره ارائه می دهند .در واقع هدف از این تحقیق بررسی وضعیت اجتماعی زنان خاندان تیموری با تکیه برسفرنامه کلاویخو است ، و به دنبال آن است تا فهم و تصویری از جایگاه اجتماعی زنان دربار عصر تیموری و ملاحظات و شرایط تاثیر گذار بر آن را داشته باشد. سوال اصلی تحقیق این است که وضعیت اجتماعی زنان خاندان تیموری چگونه بوده است؟این مقاله پژوهشی توصیفی-تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای گردآوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

384 - بررسی نقش عوامل سیاسی در تحول هنرهای تزئینی عصر تیموری (با تاکید بر هنر کتاب‌آرایی و معماری)
معصومه سادات نظم امید سپهری راد رجبعلی وثوقی مطلق

10.30495/hstr.2023.1990954.1863

سیاست همواره تاثیرات زیادی در تحول و تنوع هنرهای یک تمدن داشته است. دوره‌ی تاریخی تیموری، یکی از دوره های باشکوه فرهنگی می‌باشد. حاکمان تیموری با آگاهی از جایگاه هنر و کمک گرفتن از هنرمندان، علاوه بر تثبیت و عظمت نمایی قدرت سیاسی خود، موجبات شکوهمندی هنری را نیز، فراهم چکیده کامل

سیاست همواره تاثیرات زیادی در تحول و تنوع هنرهای یک تمدن داشته است. دوره‌ی تاریخی تیموری، یکی از دوره های باشکوه فرهنگی می‌باشد. حاکمان تیموری با آگاهی از جایگاه هنر و کمک گرفتن از هنرمندان، علاوه بر تثبیت و عظمت نمایی قدرت سیاسی خود، موجبات شکوهمندی هنری را نیز، فراهم ساختند. هدف اصلی پژوهش، بررسی تاثیر و نقش عوامل سیاسی در تحول هنرهای تزئینی عصر تیموری می‌باشد. پژوهش به شیوه‌ی توصیفی و تحلیلی و گردآوری اطلاعات، از طریق منابع تاریخی هنری کتابخانه‌ایی، انجام گرفته و با طرح این سوال که ؛ کدام عوامل سیاسی نقش مهمی در تحول هنرهای تزئینی عصر تیموری داشته و تحول پدید آمده در کدام هنرهای تزئینی بیشتر بوده است؟ به بررسی نقش عوامل سیاسی درتحول هنرهای تزئینی عصر تیموری، می‌پردازد. از نتایج به دست آمده می‌توان عظمت نمایی و شکوه درباری، مقابله با رقبا، از طریق تبلیغ سیاسی، تشکیل کارگاه های علمی و هنری توسط وزرا ارتباط با دولت‌های همجوار (چین)، حضور هنرمندان در مراکز هنری و تشکیل مکاتب هنری شیراز و هرات، اشاره کرد که از یک سو، حاکمان را براهداف سیاسی خود می‌رساند و از سوی دیگر، موجب خلاقیت هنرمندان تکامل و تحول سبک هنری در نقوش، از طریق شکل‌گیری مکاتب هنری در هنرهای تزئینی کتاب‌آرایی و معماری گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

385 - فهم تاریخی جایگاه زنان دربار تیموری از سفرنامه کلاویخو (اصلاح شده)
لیلا محمدی

10.30495/hstr.2023.1988852.1857

چکیدهیکی از منابع مهم برای شناخت تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی یک جامعه، سفرنامه ها هستند و از جمله مسائل مورد توجه سفرنامه نویسان، بررسی روابط اجتماعی در درون جامعه است که فارغ از جهت گیری های زنانه و مردانه ،تصویری از تجربه ها ومتن زندگی روزمره زنان، که بیشتر چکیده کامل

چکیدهیکی از منابع مهم برای شناخت تاریخ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی یک جامعه، سفرنامه ها هستند و از جمله مسائل مورد توجه سفرنامه نویسان، بررسی روابط اجتماعی در درون جامعه است که فارغ از جهت گیری های زنانه و مردانه ،تصویری از تجربه ها ومتن زندگی روزمره زنان، که بیشتر منابع و متون به آن نپرداخته اند را فراهم می سازد. از این نظر،سفرنامه هایی که از دوران تیموری برجای مانده اند اطلاعات مهمی در ارتباط با تاریخ اجتماعی و به ویژه از زنان حرمسرا در این دوره ارائه می دهند .در واقع هدف از این تحقیق بررسی وضعیت اجتماعی زنان خاندان تیموری با تکیه برسفرنامه کلاویخو است ، و به دنبال آن است تا فهم و تصویری از جایگاه اجتماعی زنان دربار عصر تیموری و ملاحظات و شرایط تاثیر گذار بر آن را داشته باشد. سوال اصلی تحقیق این است که وضعیت اجتماعی زنان خاندان تیموری چگونه بوده است؟این مقاله پژوهشی توصیفی-تحلیلی و بر اساس منابع کتابخانه ای گردآوری شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

386 - سادات و نقش میانجیگرانه آنان بین طبقات فرادست و فرودست در دوره تیموری
ربابه السادات جذبی رضا دهقانی محمود سید

10.30495/hstr.2023.1994433.1870

سادات به جهت انتساب به پیامبر اکرم، از همان بدو طلوع اسلام مورد احترام عموم مردم بوده و از موقعیت ویژه ای برخوردار بودند. فروپاشی خلافت عباسی و حاکمیت مغولان یک فضای آزاداندیشی دینی در سراسر جهان اسلام به وجود آورد و مذاهب ، طریقت ها و جریانهای فکری فرصت پیدا کردند که آ چکیده کامل

سادات به جهت انتساب به پیامبر اکرم، از همان بدو طلوع اسلام مورد احترام عموم مردم بوده و از موقعیت ویژه ای برخوردار بودند. فروپاشی خلافت عباسی و حاکمیت مغولان یک فضای آزاداندیشی دینی در سراسر جهان اسلام به وجود آورد و مذاهب ، طریقت ها و جریانهای فکری فرصت پیدا کردند که آزادانه به تبلیغ اندیشه های خود بپردازند. سادات هم از این فضای آزاد بی بهره نماندند و برخی خاندان های سرشناس این شانس را یافتند که قدم در راه سیاست و کسب قدرت بگذارند و حکومت هایی هرچند کوچک و محلی مانند مرعشیان تشکیل دهند. سوای حکومت هایی که سادات تشکیل دادند؛ تیمور و جانشینان او ارادت زیادی نسبت به سادات داشتند و در ساختار اداری دولت تیموری آنها را به مناصب بالا می گماردند. سادات هم به سبب موقعیت اجتماعی و نسب سیادت خود، نقشی میانجی در بین صاحبان قدرت به مثابه فرادستان و توده مردم به مثابه فرودستان داشتند و همین نقش میانجی و ارتباط و احترام دوسویه از جانب فرادستان و فرودستان باعث می شد در عرصه های سیاسی ـ اجتماعی کنشگری فعالی داشته باشند و در مواقع بحران مانند جنگ ها یگانه ملجأ توده مردم باشند. با این اوصاف هدف پژوهش حاضر مطالعه نقش سادات در عصر تیموری به مثابه یک گروه میانجی بین طبقات فرادست و فرودست است و سوالی که مطرح می شود این است که سادات در دوره فرمانروایی تیموریان به عنوان میانجی در بین طبقه فرادست و فرودست چگونه عمل می کردند ? پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

387 - عملکرد مذهبی در دوره تیموری و تاثیر آن در جایگاه سادات
یوسف ظهوریان

10.30495/hstr.2024.1981300.1838

سادات به خاطر انتسابشان به پیامبراکرم(ص) همواره در جامعه اسلامی مورد احترام عموم مردم قرار می گرفتند و در نزد مردم اعم از سنی و شیعه جدای از رفتار سیاسی حکومت ها از منزلت خاصی برخوردار بودند. با ظهور سلسله تیموری در ایران سادات در دوره تیمور از جایگاه و منزلت خاصی برخور چکیده کامل

سادات به خاطر انتسابشان به پیامبراکرم(ص) همواره در جامعه اسلامی مورد احترام عموم مردم قرار می گرفتند و در نزد مردم اعم از سنی و شیعه جدای از رفتار سیاسی حکومت ها از منزلت خاصی برخوردار بودند. با ظهور سلسله تیموری در ایران سادات در دوره تیمور از جایگاه و منزلت خاصی برخوردار گردیدند. در هر شهر دیار سادات از حملات سپاهیان تیموری در امان بودند. تیمور به سادات الطاف فراوان نمود و مورد نوازش وی قرار گرفتند. وی بزررگان سادات به دربار خویش فراخواند و برخی مناصب دینی به مانند صدارات و نقابت و قضاوت برعهده آنان قرار می گرفت. راه یابی سادات به دربار تیمور باعث گردید تا آنان از منزلت فراوانی برخوردار گردند. پس از تیمور سادات جایگاه و اقتدار خویش را به اندازه ای از دست دادند، اما برخی از حاکمان تیموری چون شاهرخ و سلطان حسین در ادامه سیره و سلوک تیمور، سادات را مورد توجه و الطاف خویش قرار دادند و در امور دربار از آنان بهره می جستند.حضور سادات در دربار تیموریان باعث شد تا برخی از شیعیان دست به تکاپوهای بزنند که برآیند آن گسترش و رشد تشیع در ایران گردید. این پژوهش سعی دارد به روش توصیفی تحلیلی و رویکردی تاریخی با تکیه برمطالعات کتابخانه‌ای، نقش سادات را در گسترش تشیع، وظایف و پیامدهای عملکرد آن‌ها را در دورۀ تیموری بررسی کند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که سادات با برقراری مناسبات و همگرایی با حاکمان سیاسی تیموری و جلب حمایت آن ها، شرایط ترویج آیین تشیع را فراهم کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

388 - بررسی مشروعیت حکومت تیمور و جانشینان او(912- 771ه.ق.) با رویکرد به اندیشه های سیاسی ایرانی
زهرا اعلامی زواره فریدون الهیاری

مشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه‌ مردم از نظام سیاسیو قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت چکیده کامل

مشروعیت در اصطلاح سیاسی به معنای پذیرش و فرمانبرداری آگاهانه و داوطلبانه‌ مردم از نظام سیاسیو قدرت حاکم است. همه انواع نظام های سیاسی، نیاز به مشروعیت دارند؛ تا از یک سو ثابت نمایند که سلطه و حاکمیت ایشان بر حق و درست است و از سوی دیگر با آگاه نمودن زیر دستان از حقانیت خود، موجبات اطاعت سیاسی آنان را فراهم آورند. هر حاکمیتی در چارچوب شرایط عصر خود و با توجه به مذهب، فرهنگ، خلقیات وپیشینه‌جامعه، اصول خاصی را به عنوان مبنای مشروعیت ارائه می کند. مساله‌ مهم در اینجا توان تلفیق این اصول باشرایط مختلف است. یکی از ابزارهایی که حکومت ها برای اعتبار بخشی به حاکمیت خود استفاده می نمودند، بهره گیری از اندیشه ها و عقاید سیاسی ایرانی در مورد جایگاه والای حکومت و لزوم اطاعت از حاکم بود. تیموریان(912- 771ق.) در جهت کسب مشروعیت به این اصل مهم توجه داشتند. این مقاله بر آن است تا مشروعیت حاکمیت تیموریان را بر مبنای اندیشه های ایرانی و در قالب عناوینی همچون؛ حقّ الهی حکومت، فرهمندی، تأیید الهی، تأثیر پذیری از آداب ملکداری پادشاهان ایرانی و... به روش توصیفی و تحلیلی و بر اساس اطلاعات کتابخانه ای بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

389 - منابع تاریخ نگاری ایران دردوران تیموریان
شهرزاد ساسانپور

یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ نگاری آن دوران محسوب می شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت اندیشه ایرانشهری برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جا چکیده کامل

یکی از مسائل بسیارمهم درهر بخش از تاریخ، منابع مختلفی است که در تاریخ نگاری هر دوره مورد استفاده قرار می گیرند و یا به نوبه خود از منابع تاریخ نگاری آن دوران محسوب می شوند. در دوران سلجوقیان حاکمیت اندیشه ایرانشهری برذهن مورخان ایرانی، اولین تحول را در اندیشه آنان به جای گذارد. در دوران حکومت مغول- ایلخانی، مورخان به نگارش تواریخ جهانی پرداختند و دومین تحول مهم در اندیشة این قشر ایجاد گردید. پس از تشکیل حکومت تیموریان، مورخان این دوران سنت های تاریخی نگاری ایرانی را به ارث بردند، با این وجود تاریخ نگاری در این دوران با اینکه از ویژگی های خاصی نیز برخوردار بود، سه مرحله را پشت سرگذاشت: دوران تیمور، شاهرخ و سلطان حسین بایقرا. در مقاله حاضربا توجه به این مراحل سه گانه صرفا منابع تاریخ نگاری ایران در دوران تیموریان مورد بررسی قرارگرفته است و محور کلیدی آن بررسی اجمالی منابع مختلف تاریخ نگاری در دوران موردنظر و نیز دریافت گرایش های متفاوت نویسندگان و مورخان این دوران درنگارش مطالب است. بدین منظور تلاش گردیده تا با استفاده از منابع تاریخی و مطالعات نوین مربوط به این دوره و با توجه به روش تحلیلی- تاریخی به گردآوری وتدوین مطالب پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

390 - تأملی در رفتارهای سیاسی و فرجام کارعبدالحسین تیمورتاش وزیردربار رضاشاه
یوسف متولی حقیقی

تشکیل سلسله ی پهلوی مدیون تلاش گروهی از کارگزاران زیرکی بود که توانستند با مدیریت کردن شرایط بحرانی ایران و کمک گرفتن از حمایت های خارجی، زمینه های سقوط قاجاریه و استقرار حکومت پهلوی را فراهم سازند. عبدالحسین سردار معظم خراسانی معروف به تیمورتاش یکی از شاخص ترین این کار چکیده کامل

تشکیل سلسله ی پهلوی مدیون تلاش گروهی از کارگزاران زیرکی بود که توانستند با مدیریت کردن شرایط بحرانی ایران و کمک گرفتن از حمایت های خارجی، زمینه های سقوط قاجاریه و استقرار حکومت پهلوی را فراهم سازند. عبدالحسین سردار معظم خراسانی معروف به تیمورتاش یکی از شاخص ترین این کارگزاران بود. وی به همراه دو رکن دیگر، علی اکبر داور و نصرت الدوله فیروز، مثلث به پادشاهی رساندن رضاشاه را رهبری کرد. تصدی وزارت دربار و تبدیل شدن او به شخص دوم کشور پاداش این کوشش ها بود. قدرت تیمورتاش در نخستین سال های حکومت رضاشاه تا آن اندازه بود که انتخاب نخست وزیران، وزیران، نمایندگان مجلس، استانداران و بسیاری دیگر از مناصب حکومتی جز با نظر او مقدور نبود. با این همه در اواسط حکومت رضاشاه جریانات سیاسی به گونه ای رقم خورد که او را نه تنها از وزارت، بلکه از زندگی نیز ساقط کرد. بررسی روند قدرت یابی، اقدامات و فرجام کار تیمورتاش موضوع نوشتار حاضر است که با استفاده از روش تحقیق کتابخانه ای و با تأکید بر نوشته های هم عصران تیمور تاش انجام پذیرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

391 - عوامل تأثیرگذار بر مناسبات سربداران و حکومت‌های محلی همجوار
دکتر بشری دلریش حسین رضانژاد

یکی از ویژگی‌های تاریخ سیاسی ایران در قرن هشتم هجری قمری، حد فاصل زوال ایلخانان تا روی کار آمدن تیموریان، وجود سلسله‌های محلی متعددی است که در چهارگوشه ایران تشکیل شدند. در این میان، شرق ایران و خراسان محل قدرت نمائی حکومت‌های متعدد از جمله حکومت سربداران با اتکاء به مذ چکیده کامل

یکی از ویژگی‌های تاریخ سیاسی ایران در قرن هشتم هجری قمری، حد فاصل زوال ایلخانان تا روی کار آمدن تیموریان، وجود سلسله‌های محلی متعددی است که در چهارگوشه ایران تشکیل شدند. در این میان، شرق ایران و خراسان محل قدرت نمائی حکومت‌های متعدد از جمله حکومت سربداران با اتکاء به مذهب تشیع اثنی عشری بود. در جوار سربداران و پیش از آنان، حکومت‌های سنی مذهب طغاتیموریه، آل کُرت و جانی قربانی‌ها نیز جهت کسب قدرت سیاسی به تکاپو برخاسته بودند. با تشکیل این حکومت‌ها در جوار یکدیگر و به رغم روابط کمرنگ دوستانۀ آن‌ها، علل و عوامل متعدد چون مسائل ارضی و گسترش قلمرو بویژه رقابت بر سر تصرف خراسان، تفاوت و تباین مذهبی و اختلافات سیاسی، وقوع برخورد و تنش بین حکومت‌های محلیِ خراسان را گریزناپذیر می‌ساخت که در نهایت منجر به ضعف و در نتیجه زوال و سقوط آنان شد. پژوهش حاضر با شیوه‌ی تحلیلی ـ توصیفی، با اتکاء به منابع دست‌ اول و تحقیقات جدید بر آن است تا زوایای پنهان و آشکار مناسبات این حکومت‌‌های محلی و عوامل تأثیرگذار بر آن را بررسی و تحلیل نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

392 - فعالیت شهر سازی تیموریان در شهرهای سمرقند و هرات
دکتر حسین میر جعفری دکتر محمد کریم یوسف جمالی داریوش موگوئی

یکی از مهمترین دلایل ارزش و اهمیت شهرهای سمرقند و هرات موقعیت تجاری و بازرگانی آن‌ها بود. زیرا که این دو شهر اقامتگاه واردوگاه نظامی تیمور و شاهرخ محسوب می‌شدند. در ایامی که تشکیلات کشوری و مقامات عالیه در اختیار حاکم بود، چنین پایگاهی کانون اصلی حکومت می‌شد و مرکز خرید چکیده کامل

یکی از مهمترین دلایل ارزش و اهمیت شهرهای سمرقند و هرات موقعیت تجاری و بازرگانی آن‌ها بود. زیرا که این دو شهر اقامتگاه واردوگاه نظامی تیمور و شاهرخ محسوب می‌شدند. در ایامی که تشکیلات کشوری و مقامات عالیه در اختیار حاکم بود، چنین پایگاهی کانون اصلی حکومت می‌شد و مرکز خرید و فروش به شمار می‌رفتند. در ایران که کاروان‌ها ازراه‌های بسیار دور با شرایط جوی و اقلیمی متنوع راه‌های طولانی را برای تجارت طی می‌کردند، امنیت و سلامت راه‌ها برای آن‌ها بسیار حیاتی بود. در ادواری که حکومت مرکزی مقتدر بود، در مسیر راه‌ها چاپار خانه‌ها، کاروانسراها و راهدار خانه‌های زیادی شکل می‌گرفت که توسط ناظران کنترل می‌شدو کلید تجارت داخلی و خارجی به حساب می‌آمد. در دوران تیموریان به علت موقعیت تجاری شهرهای سمرقند و هرات، فرمانروایانی مانند: تیمور و شاهرخ، برای نشان دادن عظمت، شکوه و جلال امپراطوری تیموری تلاش زیادی در جهت رشد و توسعه این دو شهر کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

393 - زمینه‌های پیدایش مکتب هنری هرات در عصر تیموری و چگونگی انتقال مواریث آن به عصر صفوی
احمد اشرفی حسین میرجعفری

پیدایش هنرهای تزئینی و معماری عصر تیموری، معلول عواملی چند می باشد که از مهمترین آنها می توان به این موارد اشاره کرد. تأثیرپذیری تیموریان از فرهنگ ایرانی، انتقال هنرمندان و فرهیختگان ایرانی و سایر بلاد توسط تیمور به سمرقند و نقش آفرینی آنها، مرکزیت یافتن هرات در عصر جان چکیده کامل

پیدایش هنرهای تزئینی و معماری عصر تیموری، معلول عواملی چند می باشد که از مهمترین آنها می توان به این موارد اشاره کرد. تأثیرپذیری تیموریان از فرهنگ ایرانی، انتقال هنرمندان و فرهیختگان ایرانی و سایر بلاد توسط تیمور به سمرقند و نقش آفرینی آنها، مرکزیت یافتن هرات در عصر جانشینان تیمور و حمایت های بی شائبه آنها از ارباب فضیلت، ارتباط مکتب هنری هرات با سایر مکاتب هنری این دوره و تأثیرپذیری آن از ویژگی های هنر چینی در زمینه های گوناگون. این عوامل موجب چنان تحولی در هنر و معماری این دوره گردید که از آن به عنوان یک نوع رنسانس یاد شده و محصول مشترک تمام کسانی است که در قلمرو تیموریان می زیسته اند. میراث فرهنگی و هنری تیموریان افق های جدیدی را فراروی دولت های گوناگون از جمله دولت گورکانی هند، شیبانیان ماوراءالنهر، ترکان عثمانی و مخصوصاً صفویه گشود که آن را تداوم بخشیدند و به شهرتی جهانی رساندند. نوشتار حاضر، بر آن است تا با اتکاء بر منابع و مآخذ موجود، زمینه های پیدایش مکتب یادشده و نحوه انتقال آن به عصر صفوی و میزان تعاملات فرهنگی و هنری دو عصر تیموری و صفوی را بررسی نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

394 - نقش اندیشه دینی در تاریخ‌نویسی (ایران و روم پیش از اسلام)
مهرانگیز کیانی

جنگ های ایران و روم در روزگار ساسانیان از حوادث مهم ایران باستـان به شمار می رود که مورد توجه مورخان در آسیا و اروپا قرار داشته است. گزارش جنـگ ها و درگیری ها و توصیف شخصیت ها و رخدادها در شرایط گوناگون مدنظر مورخان اروپایی (رومی) و ایـرانی (اسلامی) بوده است زیرا فعالیت چکیده کامل

جنگ های ایران و روم در روزگار ساسانیان از حوادث مهم ایران باستـان به شمار می رود که مورد توجه مورخان در آسیا و اروپا قرار داشته است. گزارش جنـگ ها و درگیری ها و توصیف شخصیت ها و رخدادها در شرایط گوناگون مدنظر مورخان اروپایی (رومی) و ایـرانی (اسلامی) بوده است زیرا فعالیت و خلاقیت ذهنی مورخان در رابطه با جنگ ها و اغتشاشات عمیق اجتماعی غالباً چشمگیرتر است. علاوه بر تحلیل رویدادها، آنها به چرائی، چگونگی، اظهار نظر و گاه نقد می پرداختند. مقاله حاضر، با نگاهی به برخی روایـات عواملی را که در شکل گیری تفکر تاریخـی و نوشتـه های مـورخان تأثیرگذار بودند ارائـه می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

395 - وزارت خواجه قوام الدین نظام الملک خوافی )903-836ق( در عهد سلطان حسین میرزا بایقرای تیموری )911-875ق
امیر تیمور رفیعی

خواجه قوامالدین نظامالملک خوافی، فرزند مولانا شهابالدین اسماعیل، یکی ازوزیران سلطان حسین میرزا بایقرای تیموری )911 – 842ق( بود که نزدیک به سی سال ازعمر خود را در دیوان تیموریان به کارهای مالی و ملکی سپری کرد. فعالیتهای دیوانیوی از دوران ابوالقاسم بابر میرزا فرمانر چکیده کامل

خواجه قوامالدین نظامالملک خوافی، فرزند مولانا شهابالدین اسماعیل، یکی ازوزیران سلطان حسین میرزا بایقرای تیموری )911 – 842ق( بود که نزدیک به سی سال ازعمر خود را در دیوان تیموریان به کارهای مالی و ملکی سپری کرد. فعالیتهای دیوانیوی از دوران ابوالقاسم بابر میرزا فرمانروای هرات )( ، 861-853ق آغاز شد و پس از آندر سلک خدمت گذاران سلطان ابوسعید گورکانی )873-855ق( وارد شد. وی از سال855ق که سلطان حسین میرزا بایقرا بر تخت هرات نشست به عنوان وزیر فعالیت خود راآغاز کرد و تا سال 903ق. که به دستور سلطان تیموری به قتل رسید، پیوسته یکی ازوزیران دیوان اعلاء در هرات بوده است. دوران نسبتاً طولانی وزارت وی منجر به بروزکشمکشها و دستهبندیهای سیاسی در ساختار حکومتی تیموریان گردید. در واقع مرگوی نتیجه شدت اختلافات سیاسی – مذهبی عناصر ترک و تاجیک بود. سلطان حسینمیرزا بایقرا نیز نتوانست اوضاع متشنج داخلی را تحت نظم و کنترل در آورد. شورشهایداخلی زبانه کشید و به دنبال آن یورشهای ازبکان و دخالت آنان در اختلافات خانوادگیشاهزادگان تیموری، تر اوضاع را وخیم کرد، در نهایت با مرگ سلطان حسین بایقرا در911ق. جانشین لایقی در میان خاندان تیموری باقی نماند تا از سقوط هرات به دستازبکان در سال 913جلوگیری به عمل آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

396 - بررسی علل و زمینه‌های شورش‌های گرجستان در دوره شاه‌صفی اول و پیامد آن‌ها در مناسبات ایران و عثمانی
سید ولی اله موسوی

یکی از پیامدهای سیاست شاه‌صفی اول و از نشانه‌های ضعف دوران سلطنت وی، وقوع شورش‌های داخلی، از جمله شورش‌های ایالت گرجستان است. شورش‌های گرجستان (شورش موراوی در 1039هـ. ق. و شورش تیموراز (طهمورث) در 1042 هـ. ق) با بهره‌گیری از زمینه‌های تاریخی، عوامل سیاسی و اجتماعی و شرا چکیده کامل

یکی از پیامدهای سیاست شاه‌صفی اول و از نشانه‌های ضعف دوران سلطنت وی، وقوع شورش‌های داخلی، از جمله شورش‌های ایالت گرجستان است. شورش‌های گرجستان (شورش موراوی در 1039هـ. ق. و شورش تیموراز (طهمورث) در 1042 هـ. ق) با بهره‌گیری از زمینه‌های تاریخی، عوامل سیاسی و اجتماعی و شرایط حاکم بر گرجستان در دوران بعد از شاه‌عباس اول، علیه دولت صفویه وقوع یافتند. عاملین شورش (موراوی و تیموراز (طهمورث)، مرگ شاه‌عباس اول و حاکمیت ضعیف شاه جوان و بی‌تجربه نوه‌اش (شاه‌صفی) را فرصت مناسبی برای استقلال‌طلبی، جدایی‌خواهی و تأمین دیگر خواسته‌های خود دانستند و با تحریک احساسات مردم ایالت گرجستان و وعده استقلال به آنها و درخواست حمایت از عثمانی، بخش قابل توجهی از تلاش‌های نظامی شاه‌صفی و سپاه صفوی را به خود مشغول ساخته و زمینه دخالت دولت عثمانی در تحولات داخلی ایران و گرجستان و سرانجام تیرگی مناسبات و رویارویی ده‌ساله دو کشور همسایه را در دوره شاه‌صفی فراهم نمودند. در این مقاله، ضمن پرداختن به دلایل اهمیت گرجستان در دوره صفویه، علل و زمینه‌های شورش‌های گرجستان (موراوی در 1039 هـ. ق و تیموراز (طهمورث) در 1042 هـ. ق)، اقدامات شورشیان، ماهیت و خاستگاه این شورش‌ها و سرنوشت شورشیان بر اساس رهیافت تاریخی و به روش توصیفی- تحلیلی با استناد بر گزارش‌های مورخان رسمی صفوی و تحقیقات جدید، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

397 - نقد و بررسی زندگی سیاسی- نظامی سپهبد تیمور بختیار و نقش وی در تحولات حکومت پهلوی دوم
علی مختاری افسانه حیاتی

حکومت پهلوی دوم با در اختیار داشتن افرادی چون تیمور بختیار و استفاده از توانمندی های آنها در رأس مدیریت ارگان های امنیتی و اطلاعاتی، سعی در کنترل وسرکوبی مخالفین و همچنین تقویت حکومت خود داشت. سپهبد تیمور بختیار به عنوان اولین رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) در چکیده کامل

حکومت پهلوی دوم با در اختیار داشتن افرادی چون تیمور بختیار و استفاده از توانمندی های آنها در رأس مدیریت ارگان های امنیتی و اطلاعاتی، سعی در کنترل وسرکوبی مخالفین و همچنین تقویت حکومت خود داشت. سپهبد تیمور بختیار به عنوان اولین رئیس سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) در یک دوره ی شش ساله، پایه گذار یک سیستم اطلاعاتی- امنیتی گردید که در طول سال های 1355 تا 1335 هـ.ش به عنوان سازمانی منسجم و سرکوب کننده ی مخالفان رژیم پهلوی مطرح شد. اما دیری نپایید که این رئیس سازمان امنیتی در جرگه ی مخالفان حکومت پهلوی در آمد و علیه آن دست به اقداماتی زد که در ابتدای انجام آن با بازداشتش در بیروت با ناکامی همراه بود. وی عاقبت موفق شد در عراق به ادامه ی فعالیت های خود با تشکیل گروهی تحت عنوان "جنبش آزادی بخش ملت ایران" مبادرت ورزد. در این بین اداره کل سوم ساواک حرکات و اقدامات وی را زیر نظر داشت، به گونه‌ای که با گماشتن افراد نفوذی ساواک در تشکیلات بختیار سرانجام موفق به ترور وی شد. مرگ بختیار موجب شد محمدرضا شاه پهلوی با اطمینان بیشتر به حکومت خود ادامه دهد و خیالش از این بابت آسوده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

398 - بهینه سازی نانو ذره مونت موریلونیت در حذف قلع از پساب
مریم مقدس سپیده کمال زاده سیمین عربی

در این تحقیق کارایی نانوذره مونت موریلونیت به منظور حذف فلز قلع از پساب مورد بررسی قرار گرفت. نانو رس خام در شرایط 5/5=pH، دمای محیط، مقدار 12/0 گرم در 100 میلی‌لیتر محلول ppm100 ، 90 دقیقه زمان تماس برای قلع ، غلظت قلع را به ppm5/88 کاهش داد. پس از شست‌و‌شوی نانو رس به چکیده کامل

در این تحقیق کارایی نانوذره مونت موریلونیت به منظور حذف فلز قلع از پساب مورد بررسی قرار گرفت. نانو رس خام در شرایط 5/5=pH، دمای محیط، مقدار 12/0 گرم در 100 میلی‌لیتر محلول ppm100 ، 90 دقیقه زمان تماس برای قلع ، غلظت قلع را به ppm5/88 کاهش داد. پس از شست‌و‌شوی نانو رس به وسیله‌ی اسید سولفوریک 1/0 مولار و انجام آزمایش جذب در شرایط فوق، غلظت قلع به ppm65 کاهش یافت و ظرفیت جذب قلع توسط نانو رس خام و شسته شده به ترتیب 6/9 و 7/29 میلی‌گرم بر گرم حاصل شد که با مطالعات قبلی نیز مطابقت دارد. در pH غلظت فلز قلع توسط نانو رس اصلاح شده با HQ از ppm100 به ppm4/59 و توسط نانو رس اصلاح شده با SDS به ppm63/56 کاهش یافته و ظرفیت جذب به ترتیب برابر با 83/33 و 14/36 میلی‌گرم بر گرم حاصل شد. مشاهده می‌شود نانو رس اصلاح شده با SDS برای فلز قلع نتایج بهتری را به همراه داشته است. سپس مطالعات مربوط به ایزوترم، سینتیک و ترمودینامیک جذب انجام شد. در مطالعات ایزوترم با ثابت نگه داشتن مقدار جاذب(12/0گرم)، زمان تماس، دما، 5/5=pH و حجم 100 میلی‌لیتر، مقادیر غلظت‌های اولیه یون فلزی 50، 100 و ppm200 بررسی شد.بررسی‌های ترمودینامیکی نشان می‌دهد با ثابت نگه داشتن پارامترهایی مانند غلظت اولیه، pH، زمان تماس، مقدار جاذب و حجم محلول در حالت‌های بهینه در دماهای 298، 313 و 333 کلوین، افزایش دما باعث افزایش ظرفیت جذب می‌شود که بیان‌گر گرماگیر بودن واکنش است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

399 - بررسی عوامل مؤثر بر شکاف مالیاتی در مؤدیان بازرگان استان گیلان از دیدگاه مأموران مالیاتی
علی رضا امین خاکی رحمت شیخ حسینی پیرکوهی

پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر شکاف مالیاتی در مؤدیان بازرگان استان گیلان از دیدگاه مأموران مالیاتی پرداخته است. لذا از نظر هدف کاربردی محسوب می‌شود و از نظر روش اجرا در زمره پژوهش-های توصیفی ـ پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان و مؤدیان امور مالیاتی به چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسی عوامل مؤثر بر شکاف مالیاتی در مؤدیان بازرگان استان گیلان از دیدگاه مأموران مالیاتی پرداخته است. لذا از نظر هدف کاربردی محسوب می‌شود و از نظر روش اجرا در زمره پژوهش-های توصیفی ـ پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان و مؤدیان امور مالیاتی به ویژه حوزه بازرگانی در استان گیلان (به تعداد 70 نفر) است. با توجه به تعداد جامعه آماری‌، پرسشنامه به-صورت ایمیل برای تمامی افراد ارسال شد. از هفتاد ایمیل ارسال شده پس از شش بار یادآوری در نهایت 67 پرسشنامه بازگردانده شد. ابزار گردآوری داده پرسشنامه استاندارد است که از دو بخش سؤالات عمومی (جمعیت‌شناختی) و اختصاصی تشکیل شده است. روایی و پایایی پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت و تأیید شد. در نهایت آزمون کولموگراف اسمیرنوف نشان داد که داده‌ها غیرنرمال بوده لذا نرم‌افزار مورد استفاده برای آزمون فرضیه‌ها نرم‌افزار Smart Pls تعیین شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها در قسمت آمار توصیفی از نرم‌افزار SPSS 26 و برای آمار استنباطی که در آن روابط میان متغیرها بر اساس هدف پژوهش مدل‌سازی می‌شود از مدل‌سازی معادلات ساختاری (SEM) مبتنی بر رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS) و نرم‌افزار Smart PLS 2 استفاده ‌شده است. نتایج نشان داد که فعالیت مکرر حسابرسی و استراتژی انتخابی بر شکاف مالیاتی تأثیر معنادار دارند و تعهد مأمور مالیاتی تأثیری بر شکاف مالیاتی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

400 - حل مدل ریاضی چندهدفه تعادل بار آنلاین در خط تولید با روش ترکیبی الگوریتم ژنتیک و شیر مورچه
نیما رحمانی علیرضا ایرج پور ناصر حمیدی اکبر عالم تبریز رضا احتشام راثی

تولید به موقع سفارشات و تحویل آن به مشتری،مزیت رقابتی سیستم های تولیدی است و موجب رضایت مشتری می شود.تخصیص متوازن سفارشات به ایستگاه های کاری، عامل تاثیر گذار در تولید به موقع و حداقل نمودن هزینه ی از دست رفته است. ایجاد توازن بار سفارشات روی ایستگا های کاری ،کاهش زمان چکیده کامل

تولید به موقع سفارشات و تحویل آن به مشتری،مزیت رقابتی سیستم های تولیدی است و موجب رضایت مشتری می شود.تخصیص متوازن سفارشات به ایستگاه های کاری، عامل تاثیر گذار در تولید به موقع و حداقل نمودن هزینه ی از دست رفته است. ایجاد توازن بار سفارشات روی ایستگا های کاری ،کاهش زمان دوره ی تولید و کمینه کردن هزینه های مهارت نیروی انسانی و دسترسی به ماشین آلات مولفه های موثر در مسئله بالانس خطوط تولید می باشد. در این مقاله با پرداختن به مولفه های فوق مدل ریاضی چند هدفه برای مسئله بالانس آنلاین بار تولید ارائه شده است. حل مدل ریاضی با معرفی الگوریتم ترکیبی فراابتکاری ژنتیک چند هدفه و شیر مورچه انجام می شود ، این روش حل با داشتن حافظه جستجو جواب های با کیفیت را در زمان مناسب تولید می نماید. نتایج حاصل از رویکرد ارائه شده نسبت به روش های پیشین بالانس آنلاین بار نشان می دهد که زمان دوره تولید و توازن بار روی ایستگاه های کار بهبود یافته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

401 - نقش سازه های محیطی بر تاب آوری شرکت ها در بازار سرمایه ایران
وحید جعفری عسگر پاک مرام حیدر محمدزاده سالطه

تاب آوری، ظرفیت سیستم برای جذب آشفتگی ها همراه با حفظ ساختار و عملکرد تعریف می شود. ریشه تاب‌آوری از علم فیزیک گرفته و به معنی جهیدن به عقب است. به همین خاطر بیان شده است که تاب‌آوری عبارت است از سرعت بازگشت سیستم به حالت تعادل، توان مقاومت کردن در برابر مخاطره‌ها و خلا چکیده کامل

تاب آوری، ظرفیت سیستم برای جذب آشفتگی ها همراه با حفظ ساختار و عملکرد تعریف می شود. ریشه تاب‌آوری از علم فیزیک گرفته و به معنی جهیدن به عقب است. به همین خاطر بیان شده است که تاب‌آوری عبارت است از سرعت بازگشت سیستم به حالت تعادل، توان مقاومت کردن در برابر مخاطره‌ها و خلاصی یافتن از پیامدها یاد می‌کنند پژوهش حاضر به ارائه الگویی برای تاب آوری شرکت ها از طریق پیش‌بینی روابط علَی میان سازه های چشم انداز مدیریت اجرایی، تجربه حسابداری، فرهنگ اداری و امور شرکت، عملکرد عموم شهروندان و تاب آوری شرکت ها پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش، مدیران و کارشناسان مالی شرکت‌های مورد بررسی بوده و جهت گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه استاندارد استفاده‌شده است. پس از انجام آزمون‌های پایایی و روایی داده‌های نمونه، تحلیل‌های مربوط بر اساس رویکرد مدل یابی ساختاری (Lineal Structural Relations) صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که تجربه حسابداری، فرهنگ اداری و امور شرکت و چشم انداز بلند مدت اجرایی اثر معنی داری بر پیش بینی تاب آوری مالی دارد. اما عملکرد عموم شهروندان تاثیر معنی داری بر پیش بینی تاب آوری مالی ندارد.اما عملکرد عموم شهروندان تاثیر معنی داری بر پیش بینی تاب آوری مالی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

402 - شناسایی موانع اجرای خط مشی‌ها در سازمان امور مالیاتی
مها طاهری غلامرضا معمارزاده طهران مرتضی موسی خانی

یکی از مسائل مهم در سازمان امور مالیاتی، فقدان دستیابی به عملکرد قابل قبول و اهداف تعریف شده در اجرای خط مشی ها می باشد. در این تحقیق، موانع مؤثر بر اجرای خط مشی ها در سازمان امور مالیاتی با محوریت قانون مالیات های مستقیم شناسایی شده و دیدگاهی ترکیبی از رویکردهای با چکیده کامل

یکی از مسائل مهم در سازمان امور مالیاتی، فقدان دستیابی به عملکرد قابل قبول و اهداف تعریف شده در اجرای خط مشی ها می باشد. در این تحقیق، موانع مؤثر بر اجرای خط مشی ها در سازمان امور مالیاتی با محوریت قانون مالیات های مستقیم شناسایی شده و دیدگاهی ترکیبی از رویکردهای بالا به پایین و پایین به بالا در اجرا ارائه شد. بعد از شناسایی اولیه موانع اجرای خط مشی های مالیاتی با بررسی مبانی نظری و تحقیقات پیشین و همچنین مصاحبه با خبرگان (خبرگان سازمان امور مالیاتی)، پرسشنامه دلفی طراحی شد. سپس با نظرخواهی از 12 نفر از خبرگان دانشگاهی و مالیاتی، 47 مانع اجرای خط مشی های مالیاتی در 10 بعد دسته بندی شدند. نهایتا، براساس داده های جمع آوری شده از مدیران و کارشناسان سازمان امورمالیاتی تهران، تحلیل عاملی تاییدی انجام شد که ساختار استخراج‌شده تحقیق را تایید کرد. نتایج تحقیق حاضر می تواندبه مدیران و سیاستگذاران سازمان امورمالیاتی در اجرای خط مشی های مالیاتی کمک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

403 - بررسی موانع اجرای استراتژی در سازمان امور مالیاتی استان گلستان
زین العابدین رحمانی احمد راه چمنی سعید طیبی

در این پژوهش تلاش شده است تا موانع اجرای استراتژی در سازمان امور مالیاتی استان گلستان شناسایی شود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی/ پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه کارکنان و مدیران سازمان امور مالیاتی استان گلستان تشکیل د چکیده کامل

در این پژوهش تلاش شده است تا موانع اجرای استراتژی در سازمان امور مالیاتی استان گلستان شناسایی شود. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، توصیفی/ پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کلیه کارکنان و مدیران سازمان امور مالیاتی استان گلستان تشکیل داده اند. لذا با مرور ادبیات موضوع و بهره گیری از نظر خبرگان و کارشناسان، در نهایت تعداد 47 متغیر به عنوان موانع اجرای استراتژی شناسایی شدند. با استفاده از آزمون آماری کلوموگروف اسمیرنوف مشخص گردید که توزیع داده های پرسشنامه از هیچ کدام از توزیع های آماری (نرمال، یکنواخت، پواسون و نمایی) پیروی نمی کند. در ادامه با استفاده از تجزیه و تحلیل آماری و به کارگیری آزمون علامت، اصلی ترین موانع که شامل 35 مورد بودند از میان 47 مانع اولیه استخراج شدند. سپس اقدام به رتبه بندی این مانع با استفاده از آزمون آماری فریدمن گردید. با مهار این متغیرها، می توان احتمال شکست در اجرای استراتژی را کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

404 - مقایسه الگوی مدیریت راهبردی یک شرکت با چهار الگوی نظری (مطالعه موردی: شرکت ملی ساختمان)
محسن الوندی مجیده عینیان

افزایش رقابت در محیط پرچالش کسب و کار، اهمیت به کارگیری مدیریت راهبردی در شرکت ها را آشکار ساخته است. براساس این نیاز شرکت ملی ساختمان فرآیند اجرای مدیریت راهبردی را از سال 1382 آغاز نموده است. این مقاله فرآیند مدل مدیریت راهبردی این شرکت را در مقایسه با چهار مدل مطرح د چکیده کامل

افزایش رقابت در محیط پرچالش کسب و کار، اهمیت به کارگیری مدیریت راهبردی در شرکت ها را آشکار ساخته است. براساس این نیاز شرکت ملی ساختمان فرآیند اجرای مدیریت راهبردی را از سال 1382 آغاز نموده است. این مقاله فرآیند مدل مدیریت راهبردی این شرکت را در مقایسه با چهار مدل مطرح در پیشینه پژوهش بر مبنای یک چارچوب طراحی شده مورد بررسی قرار می دهد. چگونگی فرآیند تحقق مدل در این شرکت و وجه تمایز آن با سایر مدل ها از دیگر نتایج پژوهش می باشد. همچنین نمودارهای نسبت های مالی بیانگر آن است که فرآیند مدیریت راهبردی به کار گرفته شده در شرکت ملی ساختمان موفق بوده است. بررسی منابع دانشگاهی داخلی، بیانگر آن است که این گونه مطالعات در صنعت عمران صورت نگرفته است. بنابراین، نتایج این پژوهش می تواند کمک موثری در غنی سازی ادبیات مرتبط در مدیریت مهندسی عمران به همراه داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

405 - طراحی مقیاس سنجش چابکی سازمانی در بخش عمومی
عیسی سیلاوی محمدجواد حضوری

هدف از اجرای این پژوهش، طراحی مقیاس سنجش چابکی سازمانی برای سازمانهای عمومی است. جامعه آماری شامل کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان خوزستان می باشد. برای طراحی مقیاس، در ابتدا با بهره گیری از ادبیات و پیشینه پژوهشهای قبلی و با الهام از مدل مؤسسه ای تی کرنی، شش عامل با چکیده کامل

هدف از اجرای این پژوهش، طراحی مقیاس سنجش چابکی سازمانی برای سازمانهای عمومی است. جامعه آماری شامل کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان خوزستان می باشد. برای طراحی مقیاس، در ابتدا با بهره گیری از ادبیات و پیشینه پژوهشهای قبلی و با الهام از مدل مؤسسه ای تی کرنی، شش عامل با 25 گویه طراحی گردید. این عامل ها عبارتند از: رهبری سازمانی، تغییر سازمانی، دولت الکترونیک، مدیریت عملکرد، خدمات به ارباب رجوع و فرهنگ سازمانی. پرسشنامه طراحی شده در اختیار خبرگان آشنا به مبحث چابکی سازمانی قرار گرفت. داده های جمع آوری شده از طریق تحلیل واریانس یک طرفه (آنووا) تحلیل و 7 گویه از 25 گویه اولیه حذف گردید. در مرحله بعد، پرسشنامه 18 گویه ای در بین نمونه آماری به تعداد 180 نفر که به روش نمونه گیری تصادفی و بر اساس فرمول نمونه گیری از جامعه محدود انتخاب شدند، توزیع گردید. جهت شناسایی عامل های نهایی، داده های این مرحله، از طریق تحلیل عاملی اکتشافی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در نهایت 4 عامل شناسایی شد که عبارتند از: مدیریت عملکرد، فرهنگ سازمانی ارباب رجوع محور، تغییر سازمانی مبتنی نوآوری و رهبری سازمانی. همه گویه ها بدلیل نداشتن بار عاملی بر روی بیش از یک عامل در عوامل چهارگانه دسته بندی شدند و مقیاس نهایی تدوین گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

406 - رتبه‌بندی و ارزشیابی روشهای سنتی ارزیابی عملکرد سازمانی با محتوای تئوری و با استفاده از یک روش تصمیم‌گیری ادغامی
آبتین ایجادی مقصودی محمد خلیل‌زاده اشکان حافظ‌الکتب

ارزیابی عملکرد کارکنان یک سازمان یکی از فاکتور های کلیدی در بهینه سازی و بهبود کیفیت انجام فرآیندهای سازمانی می باشد. منابع انسانی در سازمان های پویای امروزی از دارایی های با ارزش سازمان بوده و ارزیابی کلی عملکرد این دارایی ها محرک موثری برای بهبود بخشیدن به ارزش آتی آن چکیده کامل

ارزیابی عملکرد کارکنان یک سازمان یکی از فاکتور های کلیدی در بهینه سازی و بهبود کیفیت انجام فرآیندهای سازمانی می باشد. منابع انسانی در سازمان های پویای امروزی از دارایی های با ارزش سازمان بوده و ارزیابی کلی عملکرد این دارایی ها محرک موثری برای بهبود بخشیدن به ارزش آتی آنها می گردد. در نتیجه انتخاب و اجرای روش ارزیابی عملکرد مشخص از اهمیت بالایی برخوردار است. به منظور انتخاب روش خاص ارزیابی عملکرد کارکنان، مشخصه ها و معیار های روش های ارزیابی عملکرد کارکنان برای مقایسه ی روش های با یکدیگر با توجه به پژوهش های پیشین ادبیات تحقیق طرح شده اند. در این پژوهش پس از انتخاب و رتبه بندی بهترین روش ارزیابی عملکرد به کمک تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره ی تاپسیس، مالتی مورا با وزن دهی ساده و مالتی مورا با وزن دهی آنتروپی، به مقایسه و بررسی بین رتبه بندی های روش های ارزیابی عملکرد پرداخته شده است، سپس با مقایسه ی بین روش های نوین مالتی مورا با روش های سنتی وزن دهی جمعی ساده و تاپسیس به وسیله ی ضریب همبستگی رتبه ای اسپیرمن به مقایسه ی بین تکنیک های تصمیم گیری انجام می گیرد. پس از رتبه بندی روش های ارزیابی عملکرد به وسیله ی روش های تصمیم گیری محاسبه شده در این پژوهش با توجه به مساله ی انتخاب شده با توجه ادبیات پیشین تحقیق به رتبه بندی روش های متداول و مرسوم ارزشیابی عملکرد پرداخته شده است. همچنین با مقایسه روش های سنتی تاپسیس و روش وزن دهی جمعی ساده با روش مالتی مورا این نتیجه حاصل شد که این روش ها همبستگی مثبت و بالایی با یکدیگر دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

407 - تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد سازمان با در نظر گرفتن نقش میانجی چابکی سازمانی
رسول رضایی داود قراخانی

در عصر حاضر شرکت ها و سازمان ها در پی دستیابی به ابزارهایی هستند که موجب رشد و تعالی شده و یک مزیت رقابتی پایدار ایجاد کند. یکی از ابزارهای دستیابی به این مزیت رقابتی، توسعه مدیریت دانش در سازمان است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد سازمان با در نظر گ چکیده کامل

در عصر حاضر شرکت ها و سازمان ها در پی دستیابی به ابزارهایی هستند که موجب رشد و تعالی شده و یک مزیت رقابتی پایدار ایجاد کند. یکی از ابزارهای دستیابی به این مزیت رقابتی، توسعه مدیریت دانش در سازمان است. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد سازمان با در نظر گرفتن نقش میانجی چابکی سازمانی در امور مالیاتی استان قزوین انجام شده است. جامعه آماری پژوهش550 نفر بوده که 227 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از سه پرسشنامۀ مدیریت دانش لاوسون، پرسشنامه عملکرد سازمانی و چابکی سازمانی گابریل و ناوارو استفاده شده است. روایی سازۀ پرسشنامه ها با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی و پایایی آنها از طریق ضریب آلفای کرونباخ بررسی و تایید شد. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده و برای آزمون فرضیه های تحقیق از روش تحلیل مسیر و نرم افزار lisrel 8.80 استفاده شده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که: مدیریت دانش با ضریب مسیر31/0+ تأثیری مثبت و معنی دار بر عملکرد سازمانی دارد؛ همچنین مدیریت دانش به واسطه نقش میانجی چابکی سازمانی با ضریب مسیر43/0+ تأثیری مثبت و معنی دار بر عملکرد سازمانی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

408 - تبیین نقش کنترل سازمانی بر ارزش‌های مدیران دولتی و مولفه‌های آن
حمزه صمدی میارکلائی حسین صمدی میارکلائی

هدف این پژوهش ارائه و توسعه ی الگویی برای سنجش ارزش های مدیران دولتی و سنجش میزان کنترل های سازمانی، و نیز بررسی نقش کنترل سازمانی بر ارزش های مدیران دولتی در اداره کل امور مالیاتی استان مازندران می باشد. روش پژوهش از لحاظ هدف، توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش، مدیران ا چکیده کامل

هدف این پژوهش ارائه و توسعه ی الگویی برای سنجش ارزش های مدیران دولتی و سنجش میزان کنترل های سازمانی، و نیز بررسی نقش کنترل سازمانی بر ارزش های مدیران دولتی در اداره کل امور مالیاتی استان مازندران می باشد. روش پژوهش از لحاظ هدف، توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش، مدیران اداره کل امور مالیاتی استان مازندران به‌عنوان جامعه ی آماری انتخاب و بر اساس فرمول کوکران، 130 نفر نمونه تعیین‌شده‌اند. از طریق بررسی ادبیات نظری و مصاحبه با کارشناسان و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، ابعاد و مولفه های متغیرهای پژوهش شناسایی شدند. درنهایت، با استفاده از نظرات کارشناسان، 9 بُعد و 27 گویه برای طراحی مدل ارزش های (اجتماعی و فردی) مدیران دولتی و 7 بُعد و 18 گویه برای طراحی مدل کنترل سازمانی استخراج گردید و با ابزار پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از نرم افزارهای آماری SPSS و LISREL تحلیل‌شده‌اند . یافته های پژوهش نشان داد که متغیر کنترل سازمانی اثر مثبت، مستقیم و معنی داری بر ارزش های (اجتماعی و فردی) مدیران دولتی دارد. علاوه بر این، یافته های این پژوهش نشان دهنده ی تاثیرگذاری ارزش های اجتماعی مدیران دولتی بر ارزش های فردی مدیران دولتی است، که این نتیجه هم مبنی بر تاثیرگذاری مثبت، مستقیم و معنی دار ارزش های اجتماعی بر ارزش های فردی مدیران دولتی است. ارزش های مدیران دولتی قادر به اثرگذاری بر کنترل های سازمانی نیستند و تنها می توانند بر اجرای سیاست ها اثر بگذارند. در طرف مقابل، سازوکارهای کنترل سازمانی و بعضاً کنترل سیاسی، در صدد هستند تا با اثرگذاری بر ارزش های (فردی و اجتماعی) مدیران دولتی در اجراء، رفتار آن ها کنترل کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

409 - اثر بخشی آموزش توجه بر اساس برنامه فلچر در عملکرد خواندن دانش آموزان دختر نارساخوان کلاس سوم
رویا چوپان زیده معصومه پیروز زیجردی احمد عابدی

چکیده :هدف از مطالعه حاضر، تعیین اثر بخشی آموزش توجه بر اساس برنامه فلچر بر عملکرد خواندن کودکان نارساخوان دختر کلاس سوم شهر شیراز است. روش این پژوهش تجربی بود. نمونه حاضر در این پژوهش 30 نفر دانش آموزان نارساخوان بودند(15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) که به روش چکیده کامل

چکیده :هدف از مطالعه حاضر، تعیین اثر بخشی آموزش توجه بر اساس برنامه فلچر بر عملکرد خواندن کودکان نارساخوان دختر کلاس سوم شهر شیراز است. روش این پژوهش تجربی بود. نمونه حاضر در این پژوهش 30 نفر دانش آموزان نارساخوان بودند(15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) که به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای از جامعه آماری مدارس منطقه 3 شهر شیراز انتخاب شدند و در پژوهش به کار گرفته شدند. ابزار پژوهش به منظور گردآوری داده شامل مصاحبه بالینی، فهرست نشانگان نارساخوانی، آزمون خواندن کلاس سوم، آزمون هوش ریون بود.آموزش توجه بر روی گروه آزمایش در 12 جلسه ارائه گردید.نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش توجه بر اساس برنامه فلچر ، عملکرد خواندن دانش آموزان دختر نارساخوان کلاس سوم را به طور معناداری افزایش داد(p≤0/05). در تبیین نتایج می توان گفت از آنجا که کودکان با اختلال خواندن در توجه و تمرکز مشکل دارند آموزش توجه می تواند در کنار مداخلات دیگر آموزشی بر عملکرد خواندن موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

410 - اثربخشی درمان مبتنی بر رویکرد فراشناخت موریتس و رویکرد فراشناخت ولز بر نشخوار فکری زنان خانه دار دارای اختلال وسواس جبری
روح اله عزیزی فاطمه بهرامی کوروش گودرزی مسعود صادقی

10.30495/jwsf.2020.1868728.1367

هدف از این مطالعه تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر رویکرد فراشناخت موریتس و رویکرد فراشناخت ولز بر نشخوار فکری زنان خانه دار دارای اختلال وسواس جبری بود.اختلال وسواس جبری یک اختلال نسبتاً شایع است که در سراسر جهان تحت تشخیص و درمان است . در این مطالعه تعیین اثر بخشی درمان م چکیده کامل

هدف از این مطالعه تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر رویکرد فراشناخت موریتس و رویکرد فراشناخت ولز بر نشخوار فکری زنان خانه دار دارای اختلال وسواس جبری بود.اختلال وسواس جبری یک اختلال نسبتاً شایع است که در سراسر جهان تحت تشخیص و درمان است . در این مطالعه تعیین اثر بخشی درمان مبتنی بر رویکرد فراشناخت موریتس و رویکرد فراشناخت ولز بر نشخوار فکری زنان خانه دار دارای اختلال وسواس جبری مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری کلیه زنان متقاضی درمان نشخوار فکری مراجعه کننده به کلینیک‌ها و مراکز مشاوره شهرستان بروجرد در سال 1397 و جهت انتخاب نمونه مورد مطالعه، از روش نمونه گیری غیر تصادفی در دسترس 45 نفر انتخاب شد که به صورت تصادفی در سه گروه آزمایش و کنترل و پیگیری 15 نفره تقسیم شدند.ابزار مطالعه پرسشنامه‌های استاندارد نشخوار فکری بود. این مطالعه بصورت نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل نابرابر و با دوگروه کنترل و دو گروه آزمایش بود. تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از اثر بخشی یکسان هر دو رویکرد فراشناختی ولز و موریتس بر درمان نشخوار فکری در زنان خانه دار دارای اختلال وسواس جبری بود.یافته های پژوهش نشان داد که رویکرد فراشناخت ولز و موریتس در درمان نشخوار فکری زنان خانه دار کاربرد دارد.نتایج حاکی از اثر بخشی هر دو رویکرد فراشناختی ولز و موریتس بر درمان نشخوار فکری در زنان خانه دار دارای اختلال وسواس جبری بود.واژه های کلیدی: رویکرد فراشناخت ولز ، رویکرد فراشناخت موریتس ، نشخوار فکری، اختلال وسواس جبری. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

411 - تأثیر آموزش الگوی تلفیقی تعلیمی-مولوی بر روابط والد-فرزند دانش‌آموزان دختر
فریبا فرازی معصومه اسمعیلی حسین اسکندری محمد حاتمی

10.30495/jwsf.2020.1891825.1423

والدین و فرزندان‌شان در دوران نوجوانی روابط تازه‌ای با یکدیگر برقرار می‌کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش الگوی تلفیقی تعلیمی-مولوی بر روابط والد-فرزند بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود و جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر کل چکیده کامل

والدین و فرزندان‌شان در دوران نوجوانی روابط تازه‌ای با یکدیگر برقرار می‌کنند. هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر آموزش الگوی تلفیقی تعلیمی-مولوی بر روابط والد-فرزند بود. روش پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود و جامعه آماری کلیه دانش‌آموزان دختر کلاس دوازدهم هنرستان‌های شهر بیرجند در سال تحصیلی 96-95 بودند. از این جامعه تعداد 30 نفر که ویژگی‌های ورودی موردنظر را داشتند به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. از پرسشنامه رابطه والد-فرزند فاین، مورلند و سئوبل (1983)، برای سنجش متغیر وابسته استفاده شد. برنامه آموزشی طی 8 جلسه 1 ساعته برای گروه آزمایش اجرا شد و گروه کنترل مداخله‌ای دریافت ننمود. تجزیه و تحلیل داده‌های پژوهش با استفاده از تحلیل کواریانس چندمتغیره انجام شد. نتایج نشان داد آموزش الگوی تلفیقی تعلیمی-مولوی موجب بهبود روابط والد–فرزند در مقابل گروه کنترل شد (05/0>P). با توجه به نتایج بدست آمده می‌توان گفت در اثر آموزش الگوی تلفیقی تعلیمی-مولوی کیفیت روابط والد–فرزند بهبود پیدا می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

412 - روایت زنان از رنج های زندگی؛ مطالعه کیفی در سکونت گاه غیر رسمی (مورد مطالعه: محله التیمورمشهد)
سیمین فروغ زاده سعید شریعتی مزینانی

مطالعه ی حاضر با هدف فهم روایت زنان حاشیه نشین منطقه التیمور مشهد از مشکلات شان در تجربه ی زندگی روزمره انجام شده است. رویکرد محققان در انجام پژوهش، روش تحلیل متن و تکنیک گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده است. برای دستیابی به اهداف تحقیق با 25 نفر از زنان مت چکیده کامل

مطالعه ی حاضر با هدف فهم روایت زنان حاشیه نشین منطقه التیمور مشهد از مشکلات شان در تجربه ی زندگی روزمره انجام شده است. رویکرد محققان در انجام پژوهش، روش تحلیل متن و تکنیک گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده است. برای دستیابی به اهداف تحقیق با 25 نفر از زنان متاهل ســاکن در منطقه که به شیوه ی هدفمند انتخاب شــده بودند گفت و گو و متن مصاحبه ها به روش تماتیک تحلیل شد.از خلال روایت هایی که زنان از تجربه زیسته خود داشتند مشکلات در دو قلمرو عمومی و خصوصی به عنوان مضامین اصلی استخراج شدند. همچنین نحوه ادراک زنان از مشکلاتشان مورد پرس و جو قرار گرفت و از تحلیل متن مصاحبه ها غلبه رویکرد تقدیرگرایانه به مشکلات استنتاج شد. در خصوص عوامل ایجاد مشکلات، زنان مصاحبه شونده به متغیرهای فرهنگی، اقتصادی و ساختاری اشاره کردند و در نهایت، انواع واکنش های زنان در مواجهه با مشکلاتشان مورد سوال قرار گرفت و معلوم شد که زنان شیوه های مختلف واکنش های فعالانه و انفعالی را در پیش می گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

413 - پاسخ های ریشه عدس (Lens culinaris Medikus.) به محلول پاشی متانول تحت شرایط تنش کم آبی
سعیدرضا حسین زاده فرزاد پاک نژاد محمد نبی ایلکایی راهله احمدپور

کمبود آب قابل دسترس در محیط ریشه، یکی از عوامل اصلی محدود کننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک به شمار می آید. محلول پاشی متانول در افزایش تحمل به خشکی در گیاهان 3 کربنه نقش دارد. به این منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنع چکیده کامل

کمبود آب قابل دسترس در محیط ریشه، یکی از عوامل اصلی محدود کننده رشد و تولید محصول در مناطق خشک به شمار می آید. محلول پاشی متانول در افزایش تحمل به خشکی در گیاهان 3 کربنه نقش دارد. به این منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان در سال 1394 به اجرا درآمد. محلول پاشی متانول با 5 سطح، شاهد، 5، 15، 25 و 35 درصد حجمی و تنش کم آبی با سه سطح: شامل بدون تنش (آبیاری در 100 درصد ظرفیت زراعی)، تنش آبی ملایم (آبیاری در 75 درصد ظرفیت زراعی) و تنش آبی شدید (آبیاری در 25 درصد ظرفیت زراعی) در نظر گرفته شدند. محلول پاشی متانول 3 بار در طول فصل رشد گیاه (در مراحل گیاهچه ای، گلدهی و غلاف دهی گیاه) و با فواصل 10 روز انجام شد. نتایج نشان داد اثرات متقابل متانول و تنش خشکی بر وزن خشک ریشه، قطر ریشه، طول ریشه در سطح 5 درصد و بر سطح ریشه در سطح 1 درصد معنی دار شد. در شرایط آبیاری نرمال تیمار 5، 15و 25 درصد محلول پاشی متانول باعث افزایش معنی دار وزن خشک ریشه نسبت به تیمار شاهد گردید. اثرات متقابل متانول و تنش بر پروتئین و پرولین در سطح 1 درصد معنی دار شد. محلول پاشی متانول منجر به افزایش معنی دار محتوای پرولین و پروتئین ریشه شد. اثرات متقابل متانول و تنش بر غلظت سدیم و پتاسیم ریشه در سطح 5 درصد و بر غلظت کلسیم ریشه در سطح 1 درصد معنی دار شد. اثرات متقابل متانول و تنش بر فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و پراکسیداز در سطح 5 درصد معنی دار شدند. همچنین، اثر تنش خشکی بر فعالیت آنزیم کاتالاز در سطح 1 درصد معنی دار شد. محلول پاشی متانول منجر به کاهش معنی دار فعالیت آنزیم های پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز ریشه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

414 - ارزیابی روابط عملکرد دانه و برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک در ژنوتیپ‌های گندم نان در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی
سامان معتضدی سعید سیف زاده رضا حق پرست حمیدرضا ذاکرین حمید جباری جهانفر دانشیان

10.30495/jcep.2019.664834

روابط بین عملکرد دانه با برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک و تعیین اهمیت نسبی هر یک از آنها، در 25 ژنوتیپ گندم نان از نظر14صفت مورفوفیزیولوژیک طی آزمایشی در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط مزرعه طی سال های زراعی 1395-1393در چکیده کامل

روابط بین عملکرد دانه با برخی از صفات مورفوفیزیولوژیک و تعیین اهمیت نسبی هر یک از آنها، در 25 ژنوتیپ گندم نان از نظر14صفت مورفوفیزیولوژیک طی آزمایشی در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط مزرعه طی سال های زراعی 1395-1393در شرایط آب و هوایی غرب کشور (ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه) مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که صفات مورد بررسی، به جز طول سنبله، تفاوت معنی داری در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی داشتند. در شرایط آبیاری تکمیلی، صفات مذکور مقادیر معنی دار بالاتری را نسبت به شرایط دیم نشان دادند. انجام آبیاری تکمیلی منجر به کاهش دمای سطح برگ و دمای کانوپی گردید. ضرایب همبستگی ساده بین صفات در هر دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی نشان داد که صفات پایداری غشای سلولی، طول برگ پرچم، عملکرد کاه و کلش، محتوای آب نسبی، وزن هزار دانه، محتوای کلروفیل، دمای برگ و دمای کانوپی همبستگی معنی دار بالایی با عملکرد دانه دارند. نتایج تجزیه رگرسیون همچنین نشان داد که صفات عملکرد کاه وکلش و طول برگ پرچم در شرایط دیم و صفات عملکرد کاه و کلش، طول برگ پرچم، محتوای آب نسبی و عملکرد سنبله در شرایط آبیاری تکمیلی وارد مدل رگرسیونی شدند و به ترتیب 741/0 و 899/0 از کل تغییرات مربوط به عملکرد دانه را تبیین نمودند. تجزیه علیت نشان داد که بیشترین اثر مستقیم مثبت به عملکرد کاه و کلش و طول برگ پرچم تحت شرایط دیم و عملکرد کاه و کلش، محتوای آب نسبی، طول برگ پرچم و عملکرد سنبله تحت شرایط آبیاری تکمیلی ارتباط داشت و این امر نشان دهنده اهمیت این صفات بر عملکرد دانه می باشد. در هر دو شرایط، عملکرد کاه و کلش بیشترین اثر مستقیم و مثبت را بر عملکرد دانه دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

415 - اثر آبیاری با پساب کارخانه خمیرمایه بر برخی ویژگی های مورفولوژیکی و عملکرد باقلا ( Vicia faba)
لیلی گلچین سعید زهتاب سلماسی جلیل شفق کلوانق

به منظور ارزیابی تاثیر آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه (تولید کننده انواع خمیر مایه) بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد باقلا (Vicia faba)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در محل مزارع کارخانه ایران مایه در بهار 1391 اجرا‌ گردید. چکیده کامل

به منظور ارزیابی تاثیر آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه (تولید کننده انواع خمیر مایه) بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد باقلا (Vicia faba)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در محل مزارع کارخانه ایران مایه در بهار 1391 اجرا‌ گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل دفعات آبیاری در 3 سطح (I1= یک بار آبیاری با پساب با درصد تعیین شده، I2 = دو بار آبیاری با پساب با درصد تعین شده، I3=آبیاری در کل دوره رشد با پساب با درصد تعیین شده) و غلظت پساب در 6 سطح (A= شاهد، آبیاری با آب معمولی، P15 = 15% پساب + 85% آب آبیاری، P30= 30% پساب + 70 % آب آبیاری، P45= 45 % پساب + 55% آب آبیاری، P60 = 60% پساب + 40% آب آبیاری و P =پساب خالص) بودند. بر اساس نتایج به دست آمده اثر دفعات آبیاری بر صفاتی نظیر ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته و عملکرد دانه معنی دار بود. اثر درصد پساب بر وزن هزار دانه معنی دار شد. اثر متقابل دفعات آبیاری و درصد پساب برای وزن خشگ برگ معنی دار شد. ارزیابی تیمارهای مختلف نشان داد که اثر پساب تا غلظت 45 درصد باعث افزایش در صفات مورد مطالعه شد. به نظر می رسد آبیاری با پساب کارخانه ایران مایه به صورت کنترل شده، با نسبت های معین و در دفعات کم می تواند در بهبود عملکرد توده محلی باقلای قراملک تبریز در منطقه مورد مطالعه مؤثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

416 - پاسخ سیب‌زمینی رقم کایزر (‏Solanum tuberosum cv. Kaiser‏) به منابع ‏مختلف کودی
محمدرضا سعیدی مهراب &rlm; یادگاری

به ‌منظور بررسی تأثیر مصرف کودهای زیستی و شیمیایی بر صفات کمی و کیفی سیب‌زمینی رقم کایزر، آزمایشی در منطقه دشت لردگان به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 انجام شد. کودهای مورد استفاده شامل کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر، هر چکیده کامل

به ‌منظور بررسی تأثیر مصرف کودهای زیستی و شیمیایی بر صفات کمی و کیفی سیب‌زمینی رقم کایزر، آزمایشی در منطقه دشت لردگان به‌صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 انجام شد. کودهای مورد استفاده شامل کودهای شیمیایی نیتروژن و فسفر، هر یک در دو سطح عدم استفاده و مصرف طبق آزمون خاک (نیتروژن،150 کیلوگرم در هکتار از منبع اوره و برای فسفر مصرف 130 کیلوگرم در هکتار از منبع سوپرفسفات تریپل) و کودهای زیستی ورمی کمپوست، نیتروکسین و فسفات بارور (هر کدام در دو سطح مصرف طبق توصیه کارخانه و عدم مصرف) بودند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که به طورکلی کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی دارای تأثیر معنی‌داری بر درصد نشاسته غده، طول بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، شاخص سطح برگ، وزن تر و خشک بوته، قطر بزرگ‌ترین و کوچک‌ترین غده، تعداد غده در بوته و عملکرد غده بودند. مقایسه میانگین ها همچنین نشان داد که تیمارهای ترکیبی کودهای زیستی ورمی کمپوست، نیتروکسین و فسفات بارور تأثیر بیشتری بر صفات مورد بررسی داشتند. بیشترین میزان عملکرد غده در تیمارهایی دیده شد که در آنها کودهای زیستی نیتروکسین، فسفات بارور و ورمی کمپوست با یکدیگر ترکیب شده بودند. به‌طورکلی، نتایج این تحقیق نشان داد که مصرف کودهای زیستی و شیمیایی بر بسیاری از صفات رشد رویشی، صفات مرتبط با کیفیت و شاخص‌های فیزیولوژیکی تأثیرگذار است. کاربرد کود شیمیایی نیتروژن به بهبود بیشتر صفات بسیار کمک نمود، درحالی‌که، مصرف توأم کود سوپر فسفات تریپل با کودهای زیستی بی تأثیر بود. حداکثر درصد نشاسته در ماده خشک غده (27/75 درصد)، تعداد ساقه در بوته (37/6 عدد)، قطر بزرگ‌ترین غده (75/185 میلی‌متر)، قطر کوچک‌ترین غده (08/58 میلی‌متر) و عملکرد غده (50/33317 کیلوگرم در هکتار) در اثر استفاده از کودهای زیستی ورمی کمپوست، نیتروکسین و فسفات بارور، حاصل شد. بیشترین میـزان غالب صفات در تیمارهای حاصل از ترکیب کودهای زیستی به‌دست آمـد. چنیـن به نظر می رسد که کودهای زیستی مورد استفاده، به دلیل اثرگذاری بهتر و بیشتر روی فعالیت های گیاهی، منجر به افزایش صفات مورد برآورد کمی و کیفی در سیب‌زمینی رقم کایزر شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

417 - اثر نانوکودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم بر رشد و عملکرد دو رقم برنج (.Oryza sativa L)
سیدتقی ساداتی ولوجائی یوسف نیک‌نژاد هرمز فلاح داوود براری تاری

10.30495/jcep.2021.681005

مصرف بهینه کود در افزایش عملکرد برنج و سایر محصولات زراعی نقش کلیدی دارد. استفاده از نانوکودها می تواند گامی مؤثر در مصرف بهینه کود در سیستم های زراعی و دست یابی به کشاورزی پایدار باشد. اثر محلول‌پاشی نانوکودها و مقایسه آنها با کودهای شیمیایی رایج N.P.K بر صفات مورفولوژ چکیده کامل

مصرف بهینه کود در افزایش عملکرد برنج و سایر محصولات زراعی نقش کلیدی دارد. استفاده از نانوکودها می تواند گامی مؤثر در مصرف بهینه کود در سیستم های زراعی و دست یابی به کشاورزی پایدار باشد. اثر محلول‌پاشی نانوکودها و مقایسه آنها با کودهای شیمیایی رایج N.P.K بر صفات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد برنج در دو سال زراعی 1395 و 1396 در شهرستان ساری، استان مازندران بررسی شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل دو رقم برنج (طارم محلی و شیرودی) و عامل فرعی تیمار کودی در 10 سطح شامل شاهد (بدون مصرف کود)، کودهای رایج نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K) و کود کامل (NPK) و نانو کودهای: نیتروژن (Nano-N حاوی 17 درصد کلات نیتروژن)، فسفر (Nano-P حاوی 17 درصد کلات فسفر)، پتاسیم (Nano-K حاوی 27 درصد کلات پتاسیم) و کود کامل (Nano-NPK) و همچنین کاربرد همزمان NPK و Nano-NPK (NPK+Nano-NPK) بودند. نتایج نشان داد در هر دو رقم مورد بررسی، استفاده از کودهای رایج و نانوکودها از جمله کاربرد NPK و Nano-NPK صفات رویشی و عملکرد و اجزای عملکرد برنج را افزایش دادند. در اکثر سطوح کودی (کودهای نیتروژن، پتاسیم و کود کامل) در رقم طارم محلی و فسفر، پتاسیم و کود کامل در رقم شیرودی) استفاده از نانوکود در مقایسه با مصرف کود رایج اثر بهتری داشته و عملکرد شلتوک را افزایش دادند، هرچند این افزایش فقط در کاربرد Nano-NPK نسبت به NPK معنی دار بوده و در رقم طارم محلی و شیرودی به ترتیب برابر 54/22 و 12/10 درصد بود. از آنجایی که کاربرد کودهای شیمیایی برای به دست آوردن عملکرد مناسب در گیاهان انکارناپذیر است، از این رو استفاده از نانوکودها به ویژه تیمار Nano-NPK می تواند راهکار مناسبی برای بهینه کردن مصرف کود در مزارع برنج باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

418 - مطالعه خصوصیات زراعی و شاخص های فیزیولوژیک رشد در ارقام برنج با فواصل مختلف کاشت در غرب مازندران
صالح محمدی داود حبیبی علی کاشانی فرزاد پاک نژاد سعید بخشی پور محمدرضا اردکانی

یکی از عوامل مهم در تصمیم گیری های زراعی برای دست یابی به عملکردهای بالا همراه با کیفیت مناسب، تعیین تراکم مطلوب گیاهی برای کاشت می باشد. بنابراین به منظور تعیین مناسب ترین تراکم بوته ارقام برنج، آزمایشی در سال 1387 در ایستگاه تحقیقات برنج تنکابن اجرا گردید. آزمایش چکیده کامل

یکی از عوامل مهم در تصمیم گیری های زراعی برای دست یابی به عملکردهای بالا همراه با کیفیت مناسب، تعیین تراکم مطلوب گیاهی برای کاشت می باشد. بنابراین به منظور تعیین مناسب ترین تراکم بوته ارقام برنج، آزمایشی در سال 1387 در ایستگاه تحقیقات برنج تنکابن اجرا گردید. آزمایش مورد استفاده کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار که فاصله کاشت با 4 سطح 12، 14، 16 و 18 سانتی متر روی ردیف به عنوان عامل اصلی و چهار رقم شیرودی، کادوس، هاشمی و دیلمانی به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. فاصله بین ردیف در کلیه تیمارها 30 سانتی متر بود. نتایج حاصل از تجزیه آماری نشان داد که تراکم های مختلف کاشت در هیچ یک از صفات به جز تعداد دانه پر و دانه کل اختلاف معنی داری از خود نشان ندادند. تفاوت ارقام بر صفات دانه پر و دانه کل در سطح احتمال 5 درصد و برای سایر صفات در سطح احتمال 1 درصد معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه در فواصل بوته 18 سانتی متر به مقدار 5787 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. بالاترین عملکرد نیز در رقم شیرودی با 7374 کیلوگرم در هکتار تولید شد. بررسی های انجام شده در رابطه با شاخص های رشد نیز نشان می دهد که بیشترینLAI در فاصله کاشت 12 سانتی متر و بیشترینCGR و RGR در فاصله کاشت 18 سانتی متر و رقم شیرودی بوده است. بنابراین، برای دست یابی به پتانسیل بالقوه رقم شیرودی استفاده از فاصله کاشت 18 سانتی متر مناسب خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

419 - اثر کم آبیاری و کود دامی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو (Dracocephalum moldavica) در جیرفت
پرویز رهبریان غلامرضا افشارمنش

در این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه چکیده کامل

در این تحقیق اثر تنش خشکی و کود دامی بر پیکر رویشی و صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی بادرشبو در سال 1388 در شرایط گلدانی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش با استفاده از کرت های نواری (استریپ پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار به مرحله ی اجرا رسید که در آن عامل عمودی خشکی (کم آبیاری) شامل سه سطح: آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 75 درصد FC رسید (تنش ملایم)، آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 50 درصد FC رسید (تنش متوسط) و آبیاری هنگامی که رطوبت خاک به 25 درصد FC رسید (تنش شدید) و کود دامی به عنوان فاکتور افقی در 5 سطح شامل (0، 10، 20، 30 و 40) تن در هکتار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که اثر تنش خشکی یا کم آبیاری بر روی کلیه صفات به جز طول میانگره و تعداد ساقه در سطح آماری 5% معنی دار بود. اثر کود دامی هم بر روی کلیه صفات مورفولوژیکی به جز طول میانگره در سطح آماری 5% و 1% معنی دار بودند. با افزایش تنش خشکی وزن تر پیکر رویشی، وزن خشک پیکر رویشی، تعداد ساقه، ارتفاع، وزن خشک برگ و ساقه کاهش پیدا کرد. با افزایش تنش کم آبی، عملکرد پیکر رویشی کاهش پیدا کرد. بالاترین عملکرد پیکر رویشی 4956 کیلوگرم در هکتار از تیمار تنش ملایم با مصرف 40 تن کود دامی به دست آمد. وزن خشک پیکر رویشی بیشترین همبستگی را با وزن تر پیکر رویشی (0.996=r)، تعداد ساقه در گیاه (0.849=r)، ارتفاع گیاه (0.684=r)، وزن خشک ساقه (0.969=r) و وزن خشک برگ (0.974=r) داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

420 - ارزیابی برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک لاین ها و ارقام گندم نان
پریسا مرادیان حمداله کاظمی اربط محمد رضایی مراداعلی

این پژوهش به منظور بررسی ارتباط برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مرتبط باعملکرد دانه و اجزای عملکرد در 11 لاین گندم پاییزه (Triticum aestivum L) همراه 4 رقم شاهد ( ,Oroum (C-83-7) ,Zareh (C-83-8) Mihan (C-84-8) و Zarrin) درسال زراعی 1391 - 1390 در قالب طرح بلوک های کا چکیده کامل

این پژوهش به منظور بررسی ارتباط برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مرتبط باعملکرد دانه و اجزای عملکرد در 11 لاین گندم پاییزه (Triticum aestivum L) همراه 4 رقم شاهد ( ,Oroum (C-83-7) ,Zareh (C-83-8) Mihan (C-84-8) و Zarrin) درسال زراعی 1391 - 1390 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در بین صفات مورد بررسی ارتفاع ساقه، تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، وزن میانگره ها، طول سنبله و وزن سنبله در سطح احتمال 1درصد و از نظر عملکرد دانه در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود که نشان دهنده وجود اختلاف بین ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر این صفات است. لاین Zrn/Shiroodi با متوسط عملکرد 9422 کیلوگرم در هکتار بیشترین مقدار عملکرد دانه را به خود اختصاص داد. رگرسیون چندگانه به روش نزولی، تعداد سنبله در متر مربع، وزن میانگره ها و طول سنبله با ضریب تبیین 15.5 بیشترین تغییرات مربوط به عملکرد دانه را توجیه کردند. بر اساس نتایج تجزیه علیت با افزایش صفاتی مانند طول سنبله (0.749) و تعداد سنبله در مترمربع (0.442) عملکرد دانه نیز افزایش یافت. تجزیه خوشه ای لاین ها به روش Wardآنها را در دو گروه بر اساس صفات مورد نظر گروه بندی کرد. بنابراین، می‌توان صفات مورد نظر را در برنامه های گزینش ژنوتیپ‌های امیــد بخش گنـدم های زمستانه مورد استفاده قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

421 - تأثیر تاریخ کاشت بر خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک هیبریدهای ذرت در گروه‌های مختلف رسیدگی در منطقه جیرفت استان کرمان
مریم السادات موسوی نسب عنایت الله توحیدی نژاد غلامرضا افشارمنش حسین حیدری شریف آباد احمد آیین

10.30495/JCEP.2023.1917732.1758

به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک هیبریدهای ذرت در گروه مختلف رسیدگی در منطقه جیرفت آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در شهرستان جیرفت در سال زراعی 97-1396 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل تا چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک هیبریدهای ذرت در گروه مختلف رسیدگی در منطقه جیرفت آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و با سه تکرار در شهرستان جیرفت در سال زراعی 97-1396 اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل تاریخ کشت به عنوان عامل اصلی در سه سطح 27 تیر ماه، 3 مرداد ماه و 10 مرداد ماه و هیبریدهای مختلف به عنوان عامل فرعی در 10 سطح هیبریدهای زودرس، دیررس و متوسط رس (701، 703، 705، 706، 707، 201، 260، 400، 370 و 704 به عنوان شاهد) بود. نتایج نشان داد که بین هیبریدهای مورد مطالعه از نظر خصوصیات زراعی و فیزیولوژیک تفاوت معنی دار وجود داشت. بیشترین تعداد ردیف در بلال در هیبرید 706 و بالاترین تعداد دانه در ردیف در هیبرید 707 حاصل شد. تأخیر در کاشت با افزایش قطر ساقه و عملکرد بیولوژیک و کاهش ارتفاع بوته، طول بلال، تعداد ردیف در بلال، عملکرد دانه، شاخص برداشت،GDD مورد نیاز از کاشت تا رسیدگی فیزیولوژیک و اسپد همراه بود. با تأخیر در کاشت، درصد پروتئین و تجمع پرولین افزایش پیدا کرد. بیشترین عملکرد دانه در تاریخ های کشت 27 تیر ماه در هیبرید 260 (18/24 تن در هکتار)، 3 مرداد ماه در هیبرید 201 (17/46 تن در هکتار) و 10 مرداد ماه در هیبریدهای 370 و 201 (17/4و 17/28 تن در هکتار) به دست آمد. به نظر می رسد تاریخ کاشت دیرهنگام به دلیل برخورد با دماهای نامطلوب در هنگام کاکل دهی، گرده افشانی و دانه بندی و همچنین کاهش طول دوره رویشی باعث کاهش عملکرد و اجزای عملکرد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

422 - ارزیابی برخی صفات مورفوفیزیولوژیک مؤثر بر عملکرد ژنوتیپ های گندم پاییزه
بابک هوشمندی ورهرام رشیدی

به منظور بررسی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مؤثر بر عملکرد ارقام گندم پاییزه، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا گردید. در این آزمایش 15 رقم بومی و اصلاح شده چکیده کامل

به منظور بررسی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مؤثر بر عملکرد ارقام گندم پاییزه، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 92-1391 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا گردید. در این آزمایش 15 رقم بومی و اصلاح شده گندم پاییزه از لحاظ صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که ژنوتیپ های مورد بررسی از نظر ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، تراکم سنبله، تعداد پنجه نابارور، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و محتوای نسبی آب برگ پرچم اختلاف معنی داری داشتند. همچنین، مشخص شد که صفات تعداد دانه در سنبله، تراکم سنبله، تعداد پنجه بارور، وزن هزار دانه، شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک از همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه برخوردار بودند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که اثر مستقیم شاخص برداشت و محتوای نسبی آب برگ پرچم بر عملکرد دانه مثبت ولی اثر مستقیم طول سنبله بر عملکرد دانه منفی بود. تجـزیه خوشـه ای به روش WARD، ژنوتیپ ها را در دو گـروه بر اساس صفات مورد نظر گروه بندی کرد و همه ارقام بومی در یک گروه جای گرفتند. ارقام شماره 7، 4 و 13 از لحاظ عملکرد دانه نسبت به دیگر ارقام مورد بررسی، برتر تشخیص داده شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

423 - پاسخ برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی گاوزبان (Borago officinalis L) به محلول پاشی نانو ذرات تیتانیوم
روفیا حیدری رمی پیام معاونی حسین حسین پور درویشی مهدی عارف راد

گیاه گاوزبان از نظر دارویی از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین، اثر تیمارهای متفاوت نانو ذرات تیتانیوم (0/01، 0/03 و 0/05%) و تیتانیوم غیرنانو در مراحل مختلف رشد گیاه بر روی ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی گاوزبان در مراحل 5-4 برگی، گلدهی و 15 روز پس از گلدهی، طی یک آزمایش چکیده کامل

گیاه گاوزبان از نظر دارویی از اهمیت خاصی برخوردار است. بنابراین، اثر تیمارهای متفاوت نانو ذرات تیتانیوم (0/01، 0/03 و 0/05%) و تیتانیوم غیرنانو در مراحل مختلف رشد گیاه بر روی ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی گاوزبان در مراحل 5-4 برگی، گلدهی و 15 روز پس از گلدهی، طی یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 1391 در مزرعه کشاورزی روستای رمنت، شهرستان بابل از استان مازنداران اجرا گردید. نتـایج این مطالعه اختلاف معنی داری را برای صفات مورد مطالعه در تیمارهای مختلف تیتانیوم، زمان مصرف و اثرات متقابل بین آنها نشان داد. صفات وزن تر برگ، وزن خشک برگ و وزن تر ساقه در سطح احتمال 1% و صفات ارتفاع بوته، وزن خشک ساقه، وزن تر بوته و وزن خشک بوته در سطح احتمال 5% اختلاف معنی داری را در اثرات متقابل تیمارهای تیتانیوم و زمان مصرف آنها نشان دادند. بیشترین ارتفاع بوته، وزن خشک برگ و وزن تر و خشک کل بوته از تیمارهای مربوط به نانو ذرات تیتانیوم و در زمان پس از گلدهی و بیشترین وزن تر برگ، وزن تر ساقه و وزن تر کل بوته در تیمار مربوط به تیتانیوم غیرنانو و در زمان گلدهی حاصل شدند. آنزیم گلوتاتیون پراکسیداز کمترین میزان را در تیمار نانو تیتانیوم 0/01% و در زمان 15 روز بعد از گلدهی نشان داد. به طورکلی نتـایج این مطالعه نشـان می دهد که اختلاف معنی داری بین تیمارهای تیتانیوم غیرنانو و نانو ذرات تیتانیوم، خصوصاً در زمان اعمال آنها در گاوزبان، وجود دارد. تیمارهای مورد استفاده تیتانیوم غیرنانو در زمان گلدهی و نانو ذرات تیتانیوم در زمان بعـد از گلدهی می توانند در افزایش عملکرد سرشاخه های گلدار گاوزبان مؤثر باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

424 - انواع تحلیل موردی و کاربرد تثلیث در آن
محمد عباس‌‌زاده علی بوداقی فریدون کریمی

درعصرحاضر، در روش‌های پژوهش‌های اجتماعی هم مثل سایر عرصه‌ها گذار اتفاق افتاده است. حرکت پژوهش‌های اجتماعی از روش‌های کمی وسخت به رو‌ش‌های کیفی ونرم انسان‌گرایانه و تفسیری اهمیت رویکرد کیفی را درتحقیقات اجتماعی دو چندان کرده است. مطالعۀ موردی[1] نیز، یکی از رایج‌ترین رو چکیده کامل

درعصرحاضر، در روش‌های پژوهش‌های اجتماعی هم مثل سایر عرصه‌ها گذار اتفاق افتاده است. حرکت پژوهش‌های اجتماعی از روش‌های کمی وسخت به رو‌ش‌های کیفی ونرم انسان‌گرایانه و تفسیری اهمیت رویکرد کیفی را درتحقیقات اجتماعی دو چندان کرده است. مطالعۀ موردی[1] نیز، یکی از رایج‌ترین روش های تحقیق کیفی است که به بررسی یکه نگارانه از یک واحد اعم ازفرد، سازمان، خانواده، جامعه و... می‌پردازد. در روش یاد شده، طبق دیدگاه لین پدیده‌ها داخل متن زندگی واقعی بصورت یکپارچه وعمیق با رویکرد استقرایی و باهدف نظریه‌سازی بررسی می‌شوند. با عنایت به این که یکی از انتقاد های وارده بر روش مطالعۀ موردی، پایین بودن اعتبار درونی تحقیق است. در مقاله‌ حاضر، محققین در صددند ضمن تشریح مطالعه‌ موردی و انواع آن (ذاتی، ابزاری و اصلی) کاربرد تثلیث را در این روش، به منظور معتبر کردن یافته‌های تحقیق مطالعۀ موردی (اعتبار سازه ای مطالعۀ موردی) مطرح نمایند. امید آن می‌رود که استفاده از روش تثلیت در پژوهش کیفی به خصوص در تحلیل موردی در غلبه براین نقصان یاری رساند؛ چراکه کارکرد اساسی تثلیث استفاده از روش‌های مختلف به منظور تقلیل تفسیر غلط، بهبود اعتبار درونی و هم چنین همگرا ساختن چشم اندازهای مختلف است. 5. Construc Validity پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

425 - قلمرو جرم انگاری از منظر حوزه امنیتی امور اعتقادی و عبادی نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران
کیوان حیدرنژاد بابک پورقهرمانی جمال بیگی

امروزه جوامع بشری از نظام های ارزشی متنوعی تشکیل یافته است. از مهترین ارزش ها می توان به نظام ارزش های دینی اشاره نمود. در جمهوری اسلامی ایران ارزش های دینی از جایگاه والایی برخوردار بوده و لذا سیاست کیفری سخت گیرانه ای در برخورد با رفتارهای معارض با این ارزش ها در قوان چکیده کامل

امروزه جوامع بشری از نظام های ارزشی متنوعی تشکیل یافته است. از مهترین ارزش ها می توان به نظام ارزش های دینی اشاره نمود. در جمهوری اسلامی ایران ارزش های دینی از جایگاه والایی برخوردار بوده و لذا سیاست کیفری سخت گیرانه ای در برخورد با رفتارهای معارض با این ارزش ها در قوانین کیفری در نظر گرفته شده است. از مباحث مهم در این حوزه می توان به موضوعات مرتبط با مسائل امنیتی اشاره نمود. چرا که امنیت از موضوعات پیچیده ای است و از مولفه مهم حفظ انسجام ملی بین مذاهب اسلامی تشکیل یافته است. علی هذا در پژوهش حاضر که از نوع توصیفی بوده و به روش تحلیلی – توصیفی و با هدف تبیین قلمرو جرم انگاری در حوزه امنیت امور اعتقادی و عبادی در گفتمان نظام جمهوری اسلامی ایران به رشته نگارش درآمده است. در این گفتمان مطابق قانون اساسی سایر مذاهب اسلامی مورد حمایت و احترام بوده و همچنین نام گذاری میلاد پیامبر اکرم (ص) با عنوان هفته وحدت، تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در این راستاست. و نیز مطابق فتاوای امام خمینی (ره) و رهبر انقلاب اسلامی هرگونه گفتار یا رفتارى در زمان حاضر بهانه به دست دشمن بدهد و یا موجب تفرقه بین مسلمین گردد، گناه کبیره است و شرعاً حرام اکید است. از مصادیق جرم انگاری در حوزه امنیتی امور اعتقادی و عبادی می توان به جرایم سب النبی، توهین به مقدسات اسلام و تبلیغ علیه نظام یا به نفع گروه های مخالف نظام در قانون مجازات اسلامی اشاره نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

426 - تغییرات جهت دعوی در ارتباط با اعتبار امر قضاوت شده
علی عمرانی حسن پاشازاده اسماعیل صغیری

در این مقاله می‌خواهیم تأثیر تغییر جهت دعوا بر صدق اعتبار امر قضاوت شده را مطالعه و تحلیل نماییم. در این راستا با این سوال مواجه هستیم که تغییر جهت دعوا با تغییر جهت حکمی صدق می‌کند و یا ضرورت دارد که جهت موضوعی دعوا تغییر یابد تا بتوانیم تغییر جهت دعوا و در نتیجه به عد چکیده کامل

در این مقاله می‌خواهیم تأثیر تغییر جهت دعوا بر صدق اعتبار امر قضاوت شده را مطالعه و تحلیل نماییم. در این راستا با این سوال مواجه هستیم که تغییر جهت دعوا با تغییر جهت حکمی صدق می‌کند و یا ضرورت دارد که جهت موضوعی دعوا تغییر یابد تا بتوانیم تغییر جهت دعوا و در نتیجه به عدم صدق اعتبار امر قضاوت شده یقین حاصل کنیم. اکثریت نویسندگان توصیف حقوقی به عمل آمده از سوی دادگاه را جهت تحقق مفهوم جهت ضروری می‌دانند و بیشتر اختلاف بوجود آمده بر سر امکان توصیف مجدد جهات موضوعی و امکان طرح دعوی صرفاً با تغییر توصیف به عمل آمده می‌باشد. بعد از مطالعه مفهوم و ارکان اعتبار امر قضاوت شده و تصمیمات قضایی مشمول این قاعده و با تکیه بر این تفکر مبتنی بر واقعیت که دعوا و خواسته با موضوع تحقق می یابد و تا موضوعی نباشد، وجود حکم نیز منتفی می‌باشد، با احتیاط به این نتیجه متمایل شده‌ایم که تغییر جهت دعوا نه با تغییر جهت حکمی بلکه با تغییر جهت موضوعی صدق خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

427 - بررسی فقهی و حقوقی عدم ضمان دولت در امور حاکمیتی
یاسر رضائی علی اصغر حدیدی

چکیدهمسئله عدم ضمان دولت در امور حاکمیتی که برآمده از ماده 11 قانون مسئولیت مدنی ایران است، دارای ابعاد فقهی و حقوقی است. از آنجا که این عدم مسئولیت دولت ، امکان تضییع حقوق شهروندان حقیقی را در پی خواهد داشت، در این تحقیق سعی شده است تا به روش تحلیلی - توصیفی و با استفا چکیده کامل

چکیدهمسئله عدم ضمان دولت در امور حاکمیتی که برآمده از ماده 11 قانون مسئولیت مدنی ایران است، دارای ابعاد فقهی و حقوقی است. از آنجا که این عدم مسئولیت دولت ، امکان تضییع حقوق شهروندان حقیقی را در پی خواهد داشت، در این تحقیق سعی شده است تا به روش تحلیلی - توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ی، عدم ضمان دولت در امور حاکمیّتی در قانون مسئولیت مدنی ایران، تبیین و نقد شود. این نوشتار پس از تحلیل و واکاوی به سه نقطه نظر تاریخی، حقوقی و فقهی رسیده است. ازنقطه نظر تاریخی عدم ضمان دولت در امور حاکمیتی مردود است، چرا که مبنای عدم مسئولیت در امور حاکمیتی نظریه تقسیم وظائف دولت به امور حاکمیّتی و تصدی‌گری است که اکنون منسوخ شده است. از حیث حقوقی نیز، عدم ضمان دولت با برخی دیگر از قوانین ایران در تعارض است و منجر به ایجاد ناعدالتی می‌شود. از بعد فقهی نیز، در صورتی که محسن و امین بودن دولت ثابت نشود، قواعد فقهی دال بر ضمان هر گونه اشخاص حقیقی و حقوقی است ودر نتیجه دولت به مثابه یک شخص حقوقی ضمان دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

428 - قدرت بر تسلیم «مورد» شرط ضمن عقد
دکتر اسماعیل صغیری

قدرت بر تسلیم مورد معامله، از قواعد عمومی قراردادها بوده و ضمانت اجرای فقدان آن، به طور معمول، بطلان معامله می‌باشد. در این مقاله قدرت بر تسلیم مورد معامله، به طور خاص، درخصوص، مورد شرط ضمن عقد بحث و بررسی شده و منظور از قدرت بر تسلیم در شرط فعل، شرط صفت و شرط نتیجه به چکیده کامل

قدرت بر تسلیم مورد معامله، از قواعد عمومی قراردادها بوده و ضمانت اجرای فقدان آن، به طور معمول، بطلان معامله می‌باشد. در این مقاله قدرت بر تسلیم مورد معامله، به طور خاص، درخصوص، مورد شرط ضمن عقد بحث و بررسی شده و منظور از قدرت بر تسلیم در شرط فعل، شرط صفت و شرط نتیجه به تفکیک مطالعه و احکام آن نیز با لحاظ منابع فقهی و قانون مدنی ایران استخراج شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

429 - واکاوی مفهوم«دموکراسی» در ادﺑﯿﺎت ﮐﻼﺳﯿﮏ ﻏﺮب؛ اﺑﻌﺎد و روﯾﮑﺮدﻫﺎ
علیرضا ازغندی سعید جهانگیری

اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺿﻤﻦ واﮐﺎوی ﻣﻔﻬﻮم دموکراسی در ادبیات کلاسیک غرب در سه برش تاریخی در ﻓﻠﺴﻔﮥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن، ﻓﻠﺴﻔﮥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺴﯿﺤﯽ و دوره ﺟﺪﯾﺪ، ﻧﺸﺎن ﻣـﯽ دﻫـﺪ ﮐـﻪ ﭼـﺮا و ﭼﮕﻮﻧـﻪ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ در ﻓﻠﺴﻔﮥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻏﺮب ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﻏﺎﯾﺘﯽ آرﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، اﯾـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ، ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮده ﺷﮑﻨﯽ چکیده کامل

اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺿﻤﻦ واﮐﺎوی ﻣﻔﻬﻮم دموکراسی در ادبیات کلاسیک غرب در سه برش تاریخی در ﻓﻠﺴﻔﮥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﯾﻮﻧﺎن ﺑﺎﺳﺘﺎن، ﻓﻠﺴﻔﮥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺴﯿﺤﯽ و دوره ﺟﺪﯾﺪ، ﻧﺸﺎن ﻣـﯽ دﻫـﺪ ﮐـﻪ ﭼـﺮا و ﭼﮕﻮﻧـﻪ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ در ﻓﻠﺴﻔﮥ ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻏﺮب ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﻏﺎﯾﺘﯽ آرﻣﺎﻧﯽ اﺳﺖ .ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ، اﯾـﻦ ﻣﻘﺎﻟـﻪ، ﺑﺎ ﺷﺎﻟﻮده ﺷﮑﻨﯽ ﻣﻔﻬﻮم دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ اﺑﺰار ﯾﺎ روﺷﯽ ﺑﺮای ﺟﻤﻬﻮر و ﺑﺎ ﻧﮕـﺎه ﺑـﻪ دﻣﻮﮐﺮاﺳـﯽ از ﻣﻨﻈـﺮ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ، ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ اﯾﺪه آل، ﺑﺮ آن اﺳﺖ ﺗﺎ ﻧﺸﺎن دﻫﺪ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﭘﯿﺶ از آﻧﮑﻪ واﺑﺴـﺘﻪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﺟﻤﻬﻮر ﺑﺎﺷﺪ، ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ ﻣﺤﺘﻮاﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ آرﻣﺎن آن ﺟﺰ ﺑﺎ آزادی ﻣﻌﻘـﻮل ﺑـﻪ دﺳـﺖ ﻧﻤـﯽ آﯾـﺪ . ﺧﻮﯾﺶ ﮐﺎری اﻓﻼﻃﻮن و ﻧﻮع دوﺳﺘﯽ ارﺳﻄﻮ و ﺷﺮﯾﻌﺖ ﻣﺪاری اﻫﻞ ﮐﻠﯿﺴﺎ، ﻫﯿﭻ ﯾـﮏ ﺑـﻪ ﻟﺤـﺎظ ﻣﺤﺘـﻮی، ﺑـﺎ آﻧﭽﻪ ﮐﻪ در دوره ﺟﺪﯾﺪ و ﭘﺲ از ﻇﻬﻮر ﻫﺎﺑﺰ و ﻻک، ﺑﻪ ﺧﻮاﻧـﺪه ﺷـﺪه، ﺗﻔـﺎوت ﻣـﺎﻫﻮی ﻟﯿﺒﺮاﻟﯿﺴﻢ ﻋﻨﻮان ﻧﺪارﻧﺪ .آﻧﭽﻪ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮان ﻟﯿﺒﺮاﻟﯿﺴﻢ و ﯾﺎ دﻣﻮﮐﺮاﺳﯽ ﻟﯿﺒﺮال ﻗﺮاﺋﺖ ﻣﯽ ﺷـﻮد، ﻣﺴـﺄﻟﻪ ای ﻣﺤﺘـﻮاﯾﯽ و ﻧـﻪ ﺷﮑﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در آرای ﻓﯿﻠﺴﻮﻓﺎن ﻗـﺪﯾﻢ ﻣـﻮرد ﺑـﺎزﺧﻮاﻧﯽ ﻣﺠـﺪد و در آرای ﻓﯿﻠﺴـﻮﻓﺎن ﺟﺪﯾـﺪ ﺑﺎزﺗﻔﺴﯿﺮ ﺷﻮد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

430 - فهم خوانش فقهای شیعه از محدوده اختیارات فقیه؛ مطالعه موردی ملأ احمد نراقی، صاحب جواهر و امام خمینی (ره)
حسین جعفری موحد علی شیرخانی

در مورد گستره اختیارات فقیه و ولی فقیه اختلاف در میان فقیهان موافق نظریه ولایت فقیه وجود دارد. در نتیجه با این پرسش روبرو هستیم که، سه فقیه تقریباً معاصر، یعنی صاحب جواهر، ملااحمد نراقی و امام خمینی(ره) از حدود و دامنه اختیارات فقیه و ولی فقیه چه نوع خوانش هایی داشته‌ان چکیده کامل

در مورد گستره اختیارات فقیه و ولی فقیه اختلاف در میان فقیهان موافق نظریه ولایت فقیه وجود دارد. در نتیجه با این پرسش روبرو هستیم که، سه فقیه تقریباً معاصر، یعنی صاحب جواهر، ملااحمد نراقی و امام خمینی(ره) از حدود و دامنه اختیارات فقیه و ولی فقیه چه نوع خوانش هایی داشته‌اند؟ هر سه فقیه مذکور با توجه به مبانی فقهی خود و با بهره گیری از ادله عقلی و نقلی، فقیه و ولی فقیه را جانشین پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) در تمام عرصه‌های حکومتی و سیاسی دانسته و او را همسان ایشان در لزوم اطاعت،‌ ولایت و حکومت می‌دانند. این نوشته در باره فهم خوانش های فقهای سه گانه مذکور از مسأله حدود و اختیارات فقیه و ولی فقیه در عصر غیبت است. بررسی‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهد که ملأ احمد نراقی باسود جستن از ضرورت اداره جوامع اسلامی در همه زمان ها و لزوم برخورداری جوامع از نظم و نظام اجتماعی جهت تمشیت امور و همچنین با به بهره گری از اجماع فقهای شیعه، به اختیارات وسیع فقیه در عصر غیبت می‌رسد؛ صاحب جواهر نیز پس از ایشان ولایت فقیه را ضروری مذهب دانسته و معلقد است که رستگاری جامعه اسلامی جز در سایه حکومت فقیه میسر نمی‌شود. بنابراین دایره حکومت فقیه گسترده بوده و هرگز در امورحسبیه ی مربوط به صغار و مجانین محدود نمی‌شود. امام خمینی(ره) نیز بر اساس مبانی کلامی خود ولایت فقیه را در ادامه ولایت ائمه دانسته، آن را امری می‌داند که تصورش موجبِ تصدیقش می‌شود و بر این اساس دایره ولایت فقیه را بر اساس مصلحت جامعه اسلامی محدود در چاچوب احکام فرعی فقیهی ندانسته و به اطلاق ولایت می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

431 - Philosophy of Research in Applied Linguistics
محمد علی ترابی

The term “ philosophy of research in applied linguistics” may be considered to cover a wide range of academically and philosophically important issues that have recently begun to capture the attention of scholars in research programs in their efforts, on the چکیده کامل

The term “ philosophy of research in applied linguistics” may be considered to cover a wide range of academically and philosophically important issues that have recently begun to capture the attention of scholars in research programs in their efforts, on the one hand, to reflect upon how they have traditionally approached their scientific practices and, on the other, to reconsider and redefine their research priorities in the light of new findings and revise their methodologies and designs in the very scope of their field. Language researcher’s personal commitments and presumptions and other issues of central importance will, definitely, influence future developments in research programs in applied linguistics and possibly result in fundamental changes in the way researchers in linguistics currently view their own work as well as research priorities in general. The research topics and approaches applied in the field of philosophy of research in applied linguistics, definitely, involve various philosophical and theoretical commitments, as well as methodological preferences and practices. In the present paper, alternative beliefs about the fundamental issues of the philosophy of research in applied linguistics and the central issues in research methodologies have been discussed. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

432 - اعتباری یا واقعی‌بودن طهارت و نجاست از منظر ادله شرعیه
یعقوب پورجمال محمدرضا آیتی

ماهیت‌شناسی موضوعات فقهی، یکی از بایسته‌های فقهی مؤثر در کشف ملاکات احکام است. طهارت و نجاست از مسائل مهم فقهی است که شناخت ماهیت آنها، از حیث واقعی یا اعتباری‌بودن، ممکن است بخشی از احکام تعبّدی در این حوزه را دستخوش تحولات اساسی کند. پرسشی که مطرح است این است که آیا ط چکیده کامل

ماهیت‌شناسی موضوعات فقهی، یکی از بایسته‌های فقهی مؤثر در کشف ملاکات احکام است. طهارت و نجاست از مسائل مهم فقهی است که شناخت ماهیت آنها، از حیث واقعی یا اعتباری‌بودن، ممکن است بخشی از احکام تعبّدی در این حوزه را دستخوش تحولات اساسی کند. پرسشی که مطرح است این است که آیا طهارت و نجاست از امور واقعیه خارجیه است یا از امور اعتباریه جعلیه؟ لوازم و تبعات این دو دیدگاه چیست؟ بررسی ادله شرعیه وارده در این باب بیانگر این است که علی‌رغم عدم تصریح به ماهیت آن دو از حیث واقعی یا اعتباری‌بودن در این ادله، به دلیل اشاره صریح به ملاکات احکام در اکثر موارد، این ادله از ظرفیتی بالا، جهت استنباط و استظهار واقعی بودن طهارت و نجاست برخوردار می‌باشند. دراین تحقیق، با ورود به ادلّه و دقت و کنکاش در ملاکات احکام، این نتیجه استظهار شده است که طهارت و نجاست نه از امور جعلیه‌ی اعتباریه، بلکه جزو امور واقعیه و تکوینیه بوده که موضوع احکام اعتباریه شرعیه واقع می‌شوند و درخطابات شرعیه، با توجه به حقیقت وجودی و تکوینی آن دو، نجاست و طهارت برای اشیاء و اعیان اعتبار شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

433 - بررسی تطبیقی حمایت از خریدار با حسن نیت در فقه و حقوق تطبیقی
علی اکبر ایزدی فرد علی صداقتی مجید عباس تبار

10.22034/ijrj.2018.540065

در همه نظام‌های حقوقی، طبق قاعده‌ای کلی، کسی که مالک چیزی نیست نمی‌تواند دیگری را مالک نماید. بااین‌وجود، بنای عقلا و لزوم حفظ انتظام امور ایجاب می‌کند که به عمل خریدار با حسن نیت که مبتنی بر اعتماد به امارات منطقی دال بر مالکیت فروشنده است، اعتبار داده شود. در حقوق اما چکیده کامل

در همه نظام‌های حقوقی، طبق قاعده‌ای کلی، کسی که مالک چیزی نیست نمی‌تواند دیگری را مالک نماید. بااین‌وجود، بنای عقلا و لزوم حفظ انتظام امور ایجاب می‌کند که به عمل خریدار با حسن نیت که مبتنی بر اعتماد به امارات منطقی دال بر مالکیت فروشنده است، اعتبار داده شود. در حقوق امامیه قواعد علی الید و احترام مال مسلم حمایت مطلق از مالک را در برابر خریدار مال غیر ایجاب می‌نمایند. با این‌وجود، برخلاف حقوق تطبیقی که حمایت از خریدار با حسن نیت از طریق استثنائاتی ماهوی به عمل می‌آید، در فقه امامیه این حمایت با اعمال اصل صحت فعل غیر و قاعده ید که عمدتاً مبتنی بر بنای عقلا بوده و مورد امضای شارع قرارگرفته‌اند، از طریق قواعد آیین دادرسی فراهم می‌شود؛ به‌گونه‌ای که جز در موارد علم خریدار به غاصب بودن فروشنده یا اقرار به مالکیت سابق خواهان عملاً استرداد مال از او ممکن نیست. بنابراین، لزوم حمایت از خریدار با حسن نیت در فقه امامیه پذیرفته‌شده و لازم است که این امر در تدوین قوانین موردعنایت قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

434 - مبانی مسؤولیت مدنی در امور مالی دولت از منظر فقه و حقوق موضوعه
محمد ادیبی مهر عین اله سلطانی

10.22034/ijrj.2019.546200

دو نظریه مشهور در خصوص مبنای مسؤولیت مدنی از سوی صاحب نظران ارائه شده است. یکی نظریه تقصیر و دیگری نظریه خطر. لکن این دو نظریه ایراداتی دارند که پاسخگوی روابط پیچیده امروزی نیستند. در فقه احادیث و روایاتی وجود دارد که مبانی مسؤولیت مدنی دولت را شناسایی نموده است و از مه چکیده کامل

دو نظریه مشهور در خصوص مبنای مسؤولیت مدنی از سوی صاحب نظران ارائه شده است. یکی نظریه تقصیر و دیگری نظریه خطر. لکن این دو نظریه ایراداتی دارند که پاسخگوی روابط پیچیده امروزی نیستند. در فقه احادیث و روایاتی وجود دارد که مبانی مسؤولیت مدنی دولت را شناسایی نموده است و از مهمترین آنها قاعده لاضرر می باشد. در قانون، هم از قانون اساسی و هم از سایر قوانین، اصول و موادی به مسأله مسؤولیت مدنی دولت پرداخته است لکن این مواد، مسؤولیت مدنی دولت را فقط در موارد خاصی به رسمیت شناخته است. در این پژوهش ابتدا مبانی مسؤولیت مدنی به طور عام بررسی شده و سپس به مبانی فقهی و حقوقی مسؤولیت مدنی در امور مالی دولت پرداخته شده است و در آخر پیشنهادات و نظرات قابل توجهی در این زمینه ارائه گردیده که مبین تقصیر و یا قصور دولت در امور مالی می باشد که در این زمینه دولت بایستی از نظر حقوقی و اداری چاره ای بیاندیشد تا خسارتی متوجه شخص حقوقی و حقیقی نگردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

435 - بررسی نهاد داوری سازمانی در حقوق ایران با رویکردی بر مبانی مشروعیّت آن
ام البنین حسن پور تیجی عذرا انتخابیان

10.22034/ijrj.2021.687042

داوری سازمانی در جایی است که طرفین توافق می&lrm;کنند موضوع اختلاف آنها تحت نظارت یک سازمان حقوقی، کنترل، اداره و مدیریت شود. در حقیقت بخلاف داوری موردی که با مراجعۀ اصحاب دعوا به شخص یا اشخاصی معیّن تحقّق می یابد، نهاد داوری سازمانی با تشکیلات و قواعد داوری منسجم، و مکا چکیده کامل

داوری سازمانی در جایی است که طرفین توافق می&lrm;کنند موضوع اختلاف آنها تحت نظارت یک سازمان حقوقی، کنترل، اداره و مدیریت شود. در حقیقت بخلاف داوری موردی که با مراجعۀ اصحاب دعوا به شخص یا اشخاصی معیّن تحقّق می یابد، نهاد داوری سازمانی با تشکیلات و قواعد داوری منسجم، و مکانیسمی متفاوت از داوری موردی، از مزایای غیر قابل انکاری از قبیل شیوۀ خدمات رسانی به طرفین دعاوی در جهت انتخاب داور و نظارت بر روند صدور حکم برخوردار است. نظر به اهمیّت عملکرد این نهاد، علّت پرداختن به این موضوع، تبیین هر جه بیشتر و پرداختن به مبانی مشروعیّت آن می باشد. ثمرۀ مطالعه حاضر که به روش تحلیلی صورت پذیرفته، آن است که آراء صادره از این نهاد، همچون آراء صادره از شورای حل اختلاف لازم الاجراء بوده و به نوعی می توان آن را زیرمجموعه ای از شورای حل اختلاف قلمداد کرد. ضمن اینکه مشروعیت فعالیّت های آن، مستفاد از اطلاق آیات، روایات و استدلال بر سیره و دلیل عقل، قابل استناد است. همچنین بنای عقلا بر اهتمام به امور غیر در زمان بروز منازعات، و استناد به قواعد فقهی در مقام ضرورت دفع ضرر وارده که مصداقی از احسان و نیکوکاری است، مشروعیّت فعالیّت سازمان موردنظر را تأیید می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

436 - بررسی سن رشد در امور غیرمالی
علیرضا پور اسماعیلی محمد عابدی

10.22034/ijrj.2020.671696

اصلاح ماده 1210 قانون مدنی موجب شد تا سن رشد، از قانون مدنی حذف شود و بلوغ به جای سن رشد بنشیند. با صدور رای وحدت رویه شماره 30 مورخ 3/10/1364، در امور مالی افزون بر بلوغ، اثبات رشد نیز الزامی دانسته شد، در حالی که در امور غیرمالی، ظاهرا بلوغ کافی دانسته شد و دختر و پسر چکیده کامل

اصلاح ماده 1210 قانون مدنی موجب شد تا سن رشد، از قانون مدنی حذف شود و بلوغ به جای سن رشد بنشیند. با صدور رای وحدت رویه شماره 30 مورخ 3/10/1364، در امور مالی افزون بر بلوغ، اثبات رشد نیز الزامی دانسته شد، در حالی که در امور غیرمالی، ظاهرا بلوغ کافی دانسته شد و دختر و پسر با رسیدن به سن بلوغ یعنی 9 و 15 سال می توانند در امور غیرمالی خود مانند تغییر نام خانوادگی و تحصیل مستقلا تصمیم گیری کنند. ادعایی که به دلیل آثار و پیامدهای جبران ناپذیر آن باید درصدد تحدیدش برآمد. افزون بر این در قانون مدنی، سنین مختلفی بیان شده است که لازم است در راستای قاعده مند ساختن آن چاره ای اندیشید و این نوشته به دنبال تبیین قاعده ای است تا نظم میان مواد قانون برقرار گردد و مصالح جامعه و افراد نیز در آن دیده شود. در این راستا معتقد است با لحاظ ماده واحده قانون راجع به رشد متعاملین اصولا سن 18 سال در امور غیر مالی نیز اماره رشد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

437 - تحلیل حقوقی- اقتصادی قراردادهای طراحی، تدارک و ساخت با رویکرد فقهی
محمد نوروزی جلیل قنواتی سید علی سید احمدی سجادی

10.22034/ijrj.2019.546213

مطابقت قراردادهای مدرن با شرع مقدس با توجه به اصل 4 قانون اساسی امری مورد لزوم است. یکی از قراردادهای مدرن، قراردادهای طراحی تدارک و ساخت می باشد که ماده ی 165 برنامه پنجم توسعه دستگاه های اجرایی را به انجام آن الزام نموده است. با توجه به اینکه در این قرارداد یک واحد مر چکیده کامل

مطابقت قراردادهای مدرن با شرع مقدس با توجه به اصل 4 قانون اساسی امری مورد لزوم است. یکی از قراردادهای مدرن، قراردادهای طراحی تدارک و ساخت می باشد که ماده ی 165 برنامه پنجم توسعه دستگاه های اجرایی را به انجام آن الزام نموده است. با توجه به اینکه در این قرارداد یک واحد مراحل مختلف طراحی، خرید و ساخت را انجام می دهد و کارفرما می تواند با یک کلید پروژه را مورد استفاده قرار دهد، به قراردادهای ترن کی و کلید در دست مشهور است. در این تحقیق این قرارداد با رویکرد فقهی مورد مطالعه قرار می گیرد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

438 - بررسی چالشها و رفع تعارض قوانین و مقررات مربوط به ابلاغ الکترونیک در فقه و نظام حقوقی ایران با نگاهی به قوانین و مقررات کشور فرانسه
مهدی وحدتی حسین طاهرخانی پرویز ساورانی جمشید نورشرق

10.22034/ijrj.2022.694923

ابلاغ اوراق قضایی یکی از بزرگترین چالشها در سیستم قضایی بوده و تاریخ ابلاغ آغاز مهلت های قانونی برای مخاطب بوده و از زمان ابلاغ می تواند نسبت به احقاق حق خود اقدام نماید. می توان ابلاغ را یکی از قواعد موجد حق دانست؛ ایجاد کننده حق در اعتراض به احکام و قرارها و دفاع از د چکیده کامل

ابلاغ اوراق قضایی یکی از بزرگترین چالشها در سیستم قضایی بوده و تاریخ ابلاغ آغاز مهلت های قانونی برای مخاطب بوده و از زمان ابلاغ می تواند نسبت به احقاق حق خود اقدام نماید. می توان ابلاغ را یکی از قواعد موجد حق دانست؛ ایجاد کننده حق در اعتراض به احکام و قرارها و دفاع از دعاوی مطروحه علیه شخص که می تواند به احقاق یا تضییع حق وی منجر شود. با ایجاد شیوه های نوین ارتباطی، قانونگذار ایران در راستای تسریع، حفظ امنیت و محرمانگی اوراق قضایی اقدام به تدوین قوانین و آئین نامه در این خصوص نمود. الکترونیکی بودن نحوه اجرای این قانون خود رویارویی جدیدی با نظام سنتی و جدید دادگستری از باب منسوخ شدن ابلاغ به بستگان و سایر اشخاص در مواد قانونی، تاریخ و سابقه ابلاغ از جهت درج در سامانه و مشاهده مخاطب و وجود دو تاریخ ابلاغ و الزامی بودن آن بوده و نحوه عملکرد نهادهای متولی و عدم توجه به برخی قوانین تاثیر به سزایی در کیفیت و ماهیت امر ابلاغ الکترونیک دارد . تحلیل قوانین موجود و شناسایی مشکلات با نگاهی به قانون فرانسه به روش کتابخانه ای و ارائه راهکار مناسب از جمله غیر الزامی بودن استفاده از سامانه، ملاک دانستن تاریخ درج درسامانه ابلاغ به عنوان تاریخ ابلاغ قانونی، و عدم ابلاغ در روزهای تعطیل و ساعات غیر اداری با نگاهی به قواعد فقهی و قوانین کشور فرانسه، از اهداف این مقاله می باشد . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

439 - بررسی ملکولی ژنهای مقاومت به کینولون (‏qnr‏) در سالمونلا تیفی موریوم جدا شده از نمونه‌های غذایی
کیومرث امینی طیبه قاسمی بابک خیرخواه

سالمونلوز یک بیماری مهم در انسان و گونه های حیوانات است که به وسیله سرووارهای مختلف سالمونلا انتریکا ایجاد می شود. سرووار تیفی موریوم یکی از شایع ترین سرووارها در انسان می باشد. کینولونها و فلوروکینولونها خانواده&lrm; &lrm;ای از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف هستند که در چکیده کامل

سالمونلوز یک بیماری مهم در انسان و گونه های حیوانات است که به وسیله سرووارهای مختلف سالمونلا انتریکا ایجاد می شود. سرووار تیفی موریوم یکی از شایع ترین سرووارها در انسان می باشد. کینولونها و فلوروکینولونها خانواده&lrm; &lrm;ای از آنتی بیوتیک های وسیع الطیف هستند که در درمان سالمونلوز مورد استفاده قرار می گیرند. ژنهای qnr جزء عوامل مقاومت کینولونی وابسته به پلاسمید&lrm; (PMQR) &lrm;هستند که باعث&lrm; &lrm;گسترش مقاومت در باکتریهای خانواده انتروباکتریاسه میشوند&lrm;.&lrm; هدف از این تحقیق شناسایی ژنهای مقاومت کینولونی qnr در سالمونلا تیفی موریوم جدا شده از نمونه های مواد غذایی بود.در این تحقیق60 نمونه سالمونلای جداسازی شده از مواد غذایی جمع آوری گردید و با استفاده از آزمونهای کشت و بیوشیمیایی تایید شدند. سروتایپینگ نمونه ها با استفاده از آنتی سرم های O و H انجام گرفت. آزمون Multiplex-PCR جهت شناسایی ژنهای qnrA، qnrB و qnrS انجام گرفت.تمامی 60 نمونه با استفاده از آزمونهای کشت و بیوشیمیایی به عنوان سالمونلا تایید شدند. نتایج سروتایپینگ نشان داد هر 60 نمونه مربوط به گروه سرمی B و سرووار تیفی موریوم متعلق بودند. نتایج Multiplex-&lrm;PCR نشان داد 5 نمونه دارای ژن &lrm; qnrB &lrm;و 4 نمونه دارای ژن qnrS مثبت و 1 نمونه دارای ژن qnrA بود&lrm;.&lrm; نتایج مطالعه حاضر نشان دهنده حضور ژنهای qnr در نمونه های سالمونلا تیفی موریوم جداسازی شده از مواد غذایی می باشد که اهمیت ویژه ای از لحاظ بهداشت عمومی دارا می باشد. جهت جلوگیری از این مقاومت کینولونی، نیاز به برنامه های پایش و مراقبت جهت شناسایی این ژنها می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

440 - شناسایی انتروسین‌ها و بررسی برون-تنی فعالیت ضدمیکروبی و ضدسرطانی آن‌ها در سویه‌های انتروکوک جداشده از محصولات تخمیری سنتی
فائزه سالک حمید میرزایی جلیل خندقی افشین جوادی یوسف نامی

10.30495/jfh.2023.1986171.1401

جایگزینی ترکیبات زیست‌فعال به‌دست آمده از منابع طبیعی مانند متابولیت‌های میکروبی با ترکیبات نگهدارنده سنتزی و بهره‌مندی از خواص فراسودمند این متابولیت‌ها ازجمله اثرات درمانی آن‌ها روز به‌روز در حال گسترش است. در این میان، باکتریوسین‌ها که دارای فعالیت فیزیولوژیـک متعـدد چکیده کامل

جایگزینی ترکیبات زیست‌فعال به‌دست آمده از منابع طبیعی مانند متابولیت‌های میکروبی با ترکیبات نگهدارنده سنتزی و بهره‌مندی از خواص فراسودمند این متابولیت‌ها ازجمله اثرات درمانی آن‌ها روز به‌روز در حال گسترش است. در این میان، باکتریوسین‌ها که دارای فعالیت فیزیولوژیـک متعـدد از جمله خواص ضـدمیکروبی و ضدسرطانی هستند، کانون توجه بسیاری از محققین بوده‌اند. در این مطالعه ژن‌های تولید انتروسین جدایه‌های انتروکوکوس دو محصول لبنی تخمیری (پنیر موتال و ترخینه) به‌روش ملکولی ردیابی شده و کینتیک تولید ترکیبات شبه باکتریوسینی و پایداری آن‌ها در دمای بالا، pH‌های مختلف و تحت تاثیر آنزیم‌های گوناگون بررسی شد. همچنین خواص آنتاگونیستی (به‌روش انتشار در چاهک) و ضدسرطانی (با تکنیک رنگ‌سنجی MTT) انتروسین‌های تولید شده توسط این جدایه‌ها بر روی دو رده سلولی سرطانی انسان مورد امطالعه قرار گرفت. نتایج آزمونPCR نشان داد که دو جدایه انتروکوکوس فاسیوم AUT-7KB و انتروکوکوس فکالیس KUMS-T48 حاوی هر سه ژن‌ تولید انتروسین مورد مطالعه بوده و متابولیت‌های شبه باکتریوسینی این سویه‌ها اثرات آنتاگونیستی قوی بر روی باکتری‌های لیستریا مونوسایتوجنز و باسیلوس سرئوس داشتند. این متابولیت‌ها از پایداری بالایی در pHهای مختلف برخوردار بودند و تحت تاثیر آنزیم‌های پروتئاز (تریپسین و پپسین) بی‌اثر شدند که نشانگر ماهیت پروتئینی آن‌ها بود. به‌علاوه، متابولیت‌های جدایه KUMS-T48 اثرات سایتوتوکسیک قوی روی دو رده سلولی سرطانی AGS و HT-29 نشان داد. با توجه به یافته‌های تحقیق حاضر، انتروسین‌های سویه انتروکوکوس فکالیس KUMS-T48 به‌عنوان گزینه مناسبی برای مطالعات ضدتوموری بیشتر مانند بررسی‌های درون-تنی پس از بررسی‌های کامل جنبه‌های ایمنی پیشنهاد می‌شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

441 - بررسی اثر ضدمیکروبی اسانس سماق روی باکتری سالمونلاتیفی‌موریوم و تعیین اجزای آن
بهراد رادمهر کاوه خامدا افشین رجبی‌خرمی

افزایش روزافزون استفاده از نگهدارنده‌های طبیعی توجه بیشتر را به مطالعات علمی روی فرآورده‌های طبیعی ازجمله اسانس‌های گیاهی جلب نموده است. لذا در این مطالعه اسانس گیاه سماق، که از گیاهان مورد استفاده به‌عنوان طعم‌دهنده در غذاهای ایرانی است، مورد بررسی قرار گرفت. در این مط چکیده کامل

افزایش روزافزون استفاده از نگهدارنده‌های طبیعی توجه بیشتر را به مطالعات علمی روی فرآورده‌های طبیعی ازجمله اسانس‌های گیاهی جلب نموده است. لذا در این مطالعه اسانس گیاه سماق، که از گیاهان مورد استفاده به‌عنوان طعم‌دهنده در غذاهای ایرانی است، مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه ابتدا از میوه گیاه سماق با روش تقطیر اسانس‌گیری به‌عمل آمد، سپس اسانس فوق توسط روش کروماتوگرافی گازی مورد آنالیز قرار گرفت. در نهایت اثر ضدمیکروبی اسانس سماق روی باکتری سالمونلاتیفی‌موریوم که از باکتری‌های مهم در ایجاد بیماری‌های غذایی است، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد از میان اجزای به‌دست‌آمده در اسانس سماق، مهم‌ترین جز دارای خاصیت ضدمیکروبی (احتمالاً) ماده کاریوفیلن می‌باشد که با دارا بودن میزان بالایی در ترکیب اسانس، می‌تواند خواص ضدمیکروبی آن را به‌خوبی توجیه کند. نتایج حاصل از بررسی اثر ضدمیکروبی نشان داد که اسانس فوق حتی در غلظت‌های پایین (ppm 30( نیز دارای اثرات باکتریواستاتیک می‌باشد و با افزایش غلظت این اثر افزایش یافته تا این‌که در غلظت ppm1000 اسانس اثر باکتریوسیدال داشت. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت اسانس سماق به‌دلیل دارا بودن اجزای ضدمیکروبی به‌میزان فراوان، می‌تواند در کنترل رشد باکتری سالمونلاتیفی‌موریوم مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

442 - مطالعه پلی‌مورفیسم ژن کوآگولاز در استافیلوکوکوس آرئوس‌های جدا شده از شیر گاومیش
جلال شایق علی رضا منادی

هدف از این مطالعه آنالیز ژن کوآگوالاز در استافیلوکوکوس آرئوس‌های جدا شده از شیر گاومیش‌های بومی در شمال غربی ایران بود. برای این منظور تعداد 75 جدایه استافیلوکوکوس آرئوس به روش PCR-RFLP مورد آزمایش قرار گرفتند. نتیجه تکثیر شده برای ژن کوآگولاز تولید باندهای با اندازه‌ها چکیده کامل

هدف از این مطالعه آنالیز ژن کوآگوالاز در استافیلوکوکوس آرئوس‌های جدا شده از شیر گاومیش‌های بومی در شمال غربی ایران بود. برای این منظور تعداد 75 جدایه استافیلوکوکوس آرئوس به روش PCR-RFLP مورد آزمایش قرار گرفتند. نتیجه تکثیر شده برای ژن کوآگولاز تولید باندهای با اندازه‌های 600، 700، 760 و 850 جفت باز بود که به ترتیب 12، 25، 29 و 9 مورد از جدایه‌های مورد آزمایش را شامل می‌شد. از هضم باندهای مذکور با آنزیم AluI الگوهای متفاوتی از هر اندازه بدست آمد. اما الگوهای متعلق به یک اندازه، مشابه هم بودند. نتایج آنالیز ژن کواگولاز در این مطالعه مشابه نتایج حاصل از جدایه‌های گاوی بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

443 - بررسی اثر ضد باکتریایی عصاره متانولی گیاه اسپند در شرایط آزمایشگاهی بر روی تعدادی از باکتری‌های مهم بیماری‌زای منتقله از موادغذایی
طیبه زینلی محمد محسن‌زاده رویا رضائیان دلوئی رویا نبی‌پور

باکتری های با منشأ غذایی در ایجاد عفونت‌ ها یا مسمومیت‌های غذایی در انسان نقش دارند. با افزایش روزافزون تعداد سویه‌های باکتریایی مقاوم به آنتی‌بیوتیک تلاش فراوانی جهت استفاده از خواص ضدمیکروبی گیاهان انجام می‌گیرد. گیاه اسپند از جمله گیاهان دارویی در طب سنتی ایران بوده چکیده کامل

باکتری های با منشأ غذایی در ایجاد عفونت‌ ها یا مسمومیت‌های غذایی در انسان نقش دارند. با افزایش روزافزون تعداد سویه‌های باکتریایی مقاوم به آنتی‌بیوتیک تلاش فراوانی جهت استفاده از خواص ضدمیکروبی گیاهان انجام می‌گیرد. گیاه اسپند از جمله گیاهان دارویی در طب سنتی ایران بوده که از گذشته از آن به‌عنوان ضدعفونی کننده استفاده می‌گردید. در میان باکتری‌های بیماری‌زای غذایی، اشریشیا کلی O157:H7، سالمونلا تیفی‌موریوم و لیستریا مونوسیتوژنزجزو باکتری‌های خطرناک و شناخته‌شده می‌باشند. این تحقیق با هدف تعیین اثر ضدمیکروبی عصاره متانولی گیاه اسپند بر رشد این باکتری‌ها در شرایط آزمایشگاهی انجام شد. تعیین حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) و حداقل غلظت باکتری‌کشی (MBC) عصاره با استفاده از روش رقیق‌سازی در محیط مولر هینتون براث تعیین گردید. طبق نتایج مطالعه، MIC عصاره متانولی گیاه اسپند برای باکتری‌های اشریشیا کلی O157:H7 و سالمونلا تیفی‌موریوم 56/1 میلی‌گرم در میلی‌لیتر و برای باکتری لیستریا مونوسیتوژنز 78/0 میلی‌گرم در میلی‌لیترتعیین شد. هم‌چنین، MBC عصاره متانولی گیاه اسپند برای باکتری‌های مذکورمشابه MIC آن‌ها بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده، پیشنهاد می‌شود از عصاره گیاه اسپند به‌عنوان جزئی از فرمولاسیون محلول‌های ضدعفونی کننده مواد غذایی استفاده گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

444 - مطالعه میزان شیوع آلودگی گوشت‌های گاو تازه عرضه شده در سطح شهرستان سنندج به سالمونلا انتریتیدیس و تایفی موریوم، سال91
هیوا کریمی دره آبی فرزین اسماعیل پور کیوان ابراهیمی محمدی

سالمونلا یکی از مهمترین عوامل عفونت غذایی است که می‌تواند عوارض مختلفی را در دستگاه گوارش ایجاد کند. گوشت به عنوان یکی از مهمترین عوامل انتقال عفونت سالمونلایی در انسان شناخته شده است. در این مطالعه برای بررسی میزان آلودگی سالمونلایی، 60 نمونه گوشت گاو تازه توزیع شده در چکیده کامل

سالمونلا یکی از مهمترین عوامل عفونت غذایی است که می‌تواند عوارض مختلفی را در دستگاه گوارش ایجاد کند. گوشت به عنوان یکی از مهمترین عوامل انتقال عفونت سالمونلایی در انسان شناخته شده است. در این مطالعه برای بررسی میزان آلودگی سالمونلایی، 60 نمونه گوشت گاو تازه توزیع شده در سطح قصابی‌ها و فروشگاه‌های عرضه گوشت سنندج در شرایط استریل نمونه‌برداری شده و برای جداسازی سالمونلا کشت داده شده و نتایج با استفاده از PCR مورد ارزیابی قرار گرفت. به منظور تشخیص تائیدی کلنی‌های جداسازی شده به عنوان جنس سالمونلا و تفریق گونه‌های تایفی موریوم و انتریتیدیس با استفاده از روش Multiplex-PCR از سه جفت پرایمر شامل 138S،S141 اختصاصی ژن InvA، پرایمرهای Flil5، Tym اختصاصی ژن fliC و پرایمرهای Prot6e-5 ، Prot6e-6 اختصاصی ژن Prot6E به ترتیب اختصاصی جنس سالمونلا، گونه‌های تایفی‌موریوم و انتریتیدیس مورد استفاده قرار گرفت. در مجموع نتایج حاصل از کشت میکروبی 12 نمونه (20%) آلوده به سالمونلا بودند، در حالی که بر اساس آزمایش PCR روی جدایه‌های حاصله در نهایت 7 مورد (6/11%) از نمونه‌ها آلوده به سالمونلا تشخیص داده شدند. 4 مورد (6/6%) از نمونه‌ها آلوده به سالمونلا تایفی موریوم تشخیص داده شدند و از هیچکدام از نمونه‌ها سالمونلا انتریتیدیس جدا نشد (0%). این مطالعه نشان داد که میزان شیوع آلودگی سالمونلایی در گوشت تازه گاو توزیع شده در سطح سنندج بالا می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

445 - مطالعه میزان شیوع سالمونلا تایفی‌موریوم در شیرهای خام گاو، گوسفند و بز عرضه شده در استان چهارمحال و بختیاری
فروغ تاج بخش ابراهیم رحیمی الهه تاج بخش

گونه‌های سالمونلابه‌ویژه تایفی‌موریوم و اینتریتیدیس جزو رایج‌ترین عوامل عفونت‌های غذایی در جهان می‌باشند.هدف این مطالعه بررسی میزان شیوع سالمونلا تایفی‌موریوم در شیر خام دام‌های مختلف در استان چهارمحال و بختیاری بود. برای این منظور تعداد 550 نمونه شیر خام (200 نمونه شیر چکیده کامل

گونه‌های سالمونلابه‌ویژه تایفی‌موریوم و اینتریتیدیس جزو رایج‌ترین عوامل عفونت‌های غذایی در جهان می‌باشند.هدف این مطالعه بررسی میزان شیوع سالمونلا تایفی‌موریوم در شیر خام دام‌های مختلف در استان چهارمحال و بختیاری بود. برای این منظور تعداد 550 نمونه شیر خام (200 نمونه شیر گاو، 175 نمونه شیر بز و 175 نمونه شیر گوسفند) از مهر ماه تا اسفند ماه 1390 از دامداری‌ها جمع‌آوری گردید. سالمونلا تایفی‌موریوم ابتدا به روش کشت جستجو و سپس جدایه‌ها با روش PCR و با استفاده از پرایمرهای اختصاصی ST11و ST15 مورد تأیید قرار گرفتند. بر پایه آزمون کشت از مجموع 550 نمونه مورد بررسی، 20 نمونه (63/3%) آلوده بهسالمونلا تشخیص داده شدند. نمونه‌های آلوده شامل 14 نمونه (54/2%) شیر گاو، 2 نمونه (36/0%) شیر گوسفند و 4 نمونه (72/0%) شیر بز بودند. از 20 جدایه سالمونلا به روش کشت 9 جدایه (63/1%) در PCR به عنوان سالمونلا تایفی‌موریوم مورد تأیید قرار گرفتند. نتایج حاصله از تحقیق نشان داد، درصد نسبتاً بالایی از نمونه‌های شیر خام به سالمونلا تایفی‌موریوم آلوده بوده و این مسأله ضرورت مراعات موازین بهداشتی در حین شیردوشی و حمل و نقل و اجتناب از مصرف خام شیر به خصوص در تولید فرآورده‌هایی مثل پنیر یا بستنی و... را واضح‌تر می‌سازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

446 - آسیب‌شناسی بافتی اثر لیزر کم‌توان گالیم-آرسناید بر التیام زخم سوختگی درجه ۳ پوست در موش صحرایی
سیامند باستانی علی رضایی

التیام سوختگی ها همواره به دلیل اختلال در روند ترمیم که منجر به طولانی شدن دوره بهبودی می گردد، مورد توجه بوده است. بنابراین، تلاش برای یافتن روش های موثر بر بهبود روند التیام سوختگی بسیار مهم است. مطالعه حاضر به منظور بررسی مورفومتری و هیستوپاتولوژی اثرات ترمیمی لیزردر چکیده کامل

التیام سوختگی ها همواره به دلیل اختلال در روند ترمیم که منجر به طولانی شدن دوره بهبودی می گردد، مورد توجه بوده است. بنابراین، تلاش برای یافتن روش های موثر بر بهبود روند التیام سوختگی بسیار مهم است. مطالعه حاضر به منظور بررسی مورفومتری و هیستوپاتولوژی اثرات ترمیمی لیزردرمانی بر سوختگی درجه ۳ پوست در موش صحرایی انجام گردید. برای انجام این مطالعه، ۶۴ سر موش صحرایی نر نژاد ویستار موش ها به طور تصادفی به 4 گروه مساوی شاملِ گروه اول: تیمار با لیزر با انرژی کمتر (۷/۱۱ انرژی بر سانتی مترمربع)، گروه دوم: تیمار با لیزر با انرژی بیشتر (5/17 انرژی بر سانتی مترمربع)، گروه سوم: تیمار با پماد نیتروفورازون و گروه چهارم: شاهد، تقسیم شدند. اقدامات اولیه برای ایجاد سوختگی پوست در هر 4 گروه انجام گردید. برای ایجاد سوختگی، پوست ناحیه مورد نظر در مجاورت سیلندری به قطر ۲۲ میلی متر که متصل به منبع آب جوش(کتری) با ظرفیت ۵ لیتر بود، به مدت ۳ ثانیه قرار گرفت. همه سوختگی ها با توجه به علایم ریزبینی، از نوع درجه ۳ تشخیص داده شدند. لیزر مورد استفاده در این مطالعه از نوع گالیم-آرسناید بود. نمونه های بافتی در روزهای 3، 7، 14 و 21 جدا و برای انجام آسیب شناسی بافتی به آزمایشگاه ارسال شدند. ارزیابی های مورفولوژی نشان دهنده افزایش معنی دار میزان انقباض زخم در حیوانات تحت درمان با لیزر به خصوص گروه اول در مقایسه با گروه شاهد بود. همچنین، در حیوانات تحت درمان با لیزر در هر دو گروه میزان نفوذ سلول های التهابی کاهش یافته و نوزایش عروقی، انتشار فیبروبلاست ها و ضخامت بافت پوششی افزایش نشان می داد. نتایج به دست آمده نشان داد که بهبود در روند ترمیم در گروه های تیمار با لیزر در تمام روزهای مورد مطالعه نسبت به گروه تیمار با پماد نیتروفورازون و شاهد معنی دار بوده است، که این امر نشان می‌دهد لیزر کم توان، اثرات ترمیمی بر سوختگی درجه ۳ پوست در موش صحرایی را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

447 - تاثیر نانو‌ذرات سلنیوم و سلنیت ‌سدیم بر شاخص‌های ایمنی هومورال بلدرچین‌های تحت-استفاده از غذاهای آلوده به آفلاتوکسین B1
ابراهیم طالبی افسانه عابدی احسان رحیمی مریم خسروی نژاد

سلنیوم یک ماده معدنی کمیاب و ضروری برای سلامت طیور و نیز یکی از بیوکاتالیزورها و اجزای پر‌شمار عملکرد آنزیم‌هاست که جهت بهبود عملکرد سیستم ایمنی، سلامتی و عملکرد تولیدی لازم است. مطالعه حاضر به منظور بررسی قابلیت مهار آفلاتوکسین B1 توسط دو منبع مختلف سلنیومی و مقایسه اث چکیده کامل

سلنیوم یک ماده معدنی کمیاب و ضروری برای سلامت طیور و نیز یکی از بیوکاتالیزورها و اجزای پر‌شمار عملکرد آنزیم‌هاست که جهت بهبود عملکرد سیستم ایمنی، سلامتی و عملکرد تولیدی لازم است. مطالعه حاضر به منظور بررسی قابلیت مهار آفلاتوکسین B1 توسط دو منبع مختلف سلنیومی و مقایسه اثر نانو سلنیوم و سلنیت ‌سدیم بر ایمنی هومورال بلدرچین ها انجام گردید. تعداد 240 قطعه جوجه بلدرچین در شش گروه آزمایشی شامل 1- کنترل، بدون آفلاتوکسینB1 و بدون نانو سلنیوم و سلنیت سدیم، 2- باppm1 آفلاتوکسینB1 و بدون نانو سلنیوم و سلنیت سدیم، 3- ppm1 آفلاتوکسین B1با ppm3/0 نانو سلنیوم، 4- ppm 1 آفلاتوکسین B1 با ppm3/0 سلنیت سدیم، 5- ppm 1 آفلاتوکسین B1با ppm6/0 نانو سلنیوم، 6- ppm 1 آفلاتوکسین B1 با ppm6/0 سلنیت سدیم، و در قالب طرح بلوک های کاملاً تصادفی در 4 تکرار و هر تکرار شامل 10 قطعه جوجه اختصاص یافتند. به منظور بررسی پاسخ ایمنی هومورال 2/0 میلی لیتر سوسپانسیون گلبول قرمز گوسفند در 35 روزگی به عضله سینه بلدرچین تزریق و یک هفته بعد از تزریق خون گیری انجام شد. واکسن نیوکاسل در 28 روزگی تزریق و دو هفته بعد تیتر آنتی بادی تعیین شد. بالاترین میزان تیتر آنتی بادی علیه سوسپانسیون گلبول قرمز گوسفند (SRBC) مربوط به گروه دریافت کننده ppm 6/0نانوسلنیوم بود (01/0p<). نتایج نشان داد ‌که نانو سلنیوم در مقایسه با سلنیت سدیم منجر به بهبود سیستم ایمنی هومورال و پارامتر های بیوشیمیایی سرم می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

448 - اثر روغن فرار میخک (Syzygium aromaticum) و ویتامین ‌C بر بازده رشد، مورفولوژی پرزهای روده و پاسخ ایمنی به واکسن زنده نیوکاسل به‌دنبال مصرف کادمیوم در آب آشامیدنی بلدرچین ژاپنی
شهاب بهادران میلاد بابااحمدی میلانی حسین حسن پور عزیزالله فلاح مهرجردی

10.30495/jvcp.2019.666724

آلودگی محیط زیست و مواجهه شغلی با فلزات سمی مانند جیوه، کادمیوم و سرب موجب ایجاد بیماری های مزمن و بدخیمبا عوارض قابل ملاحظه ای در اکثر بافت های بدن می شود. افزایش تولید رادیکال های آزاد و کاهش توان آنتی‌اکسیدانی به عنوان اصلی ترین عامل بروز ضایعات ناشی از مسمومیت با کا چکیده کامل

آلودگی محیط زیست و مواجهه شغلی با فلزات سمی مانند جیوه، کادمیوم و سرب موجب ایجاد بیماری های مزمن و بدخیمبا عوارض قابل ملاحظه ای در اکثر بافت های بدن می شود. افزایش تولید رادیکال های آزاد و کاهش توان آنتی‌اکسیدانی به عنوان اصلی ترین عامل بروز ضایعات ناشی از مسمومیت با کادمیوم مطرح است. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر روغن فرار میخک و ویتامین C بر بازده رشد، مورفولوژی پرزهای روده و پاسخ ایمنی به واکسن زنده نیوکاسل در بلدرچین های مواجهه داده شده با کادمیوم بود. تعداد 240 قطعه جوجه بلدرچین ژاپنی یک‌روزه به 8 گروه 30 قطعه‌ای با 3 تکرار 10 قطعه ای تقسیم‌بندی گردید. گروه های 1 و 8 جیره پایه، گروه های 2 و 7 جیره پایه به علاوه ppm 500 ویتامین C در جیره، گروه‌های 3 و 5 جیره پایه به علاوه 150 میلی‌گرم روغن فرار میخک به ازای هر کیلوگرم جیره، گروه های4 و 6 جیره پایه به علاوه450 میلی‌گرم روغن فرار میخک به ازای هر کیلوگرم جیره دریافت کردند. به آب آشامیدنی گروه های 1، 2، 3 و 4 در کل دوره آزمایش (35-7 روزگی) ppm 40 کلریدکادمیوم اضافه شد. در سن 21 روزگی از هر گروه، تعداد 9 نمونه خون گرفته شده و در سن 35 روزگی هم، از سه قسمت روده (دئودنوم، ژژونوم و ایلئوم) تعداد 9 قطعه جوجه از هر گروه، نمونه گیری شد. نتایج نشان داد که جوجه های گروه های 6 و 7 وزن بدنی، اندازه پرز و سطح جذب بیشتری نسبت به گروه کنترل داشتند (05/0p <). همچنین جوجه های گروه های 2، 4 و 8 نسبت به گروه 1، دارای اندازه و سطح جذب پرز بیشتری در قسمت‌های مختلف روده بودند (05/0p <). به‌طور کلی نتایج مطالعه حاضر نشان داد که افزودن ویتامین C و روغن فرار میخک به جیره غذایی بلدرچین ژاپنی، بر شاخص‌های رشد و سطح جذب پرزهای روده تاثیر مثبت داشته و سبب کاهش اثرات منفی کادمیوم بر وزن بدن و سطح جذب پرزهای روده در پرندگان مذکور می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

449 - بررسی اثر بتا‌‌آسارون بر غلظت فاکتور نکروز توموری- آلفا در مدل موش صحرایی آلزایمری‌شده
گلشید ساکی اکرم عیدی سید پژمان مرتضوی اکبر وحدتی نگار پناهی

10.30495/jvcp.2020.670353

بتا آسارون ماده موثره گیاه Acorus tatarinowii Schott می باشد که قادر به عبور از سد خونی مغز بوده و بر سیستم اعصاب مرکزی تاثیر می گذارد. در تحقیق حاضر اثر بتا آسارون بر غلظت فاکتور نکروز توموری- آلفا (TNF-α) به دنبال دریافت بتا آمیلویید در مغز موش های صحرایی نر با چکیده کامل

بتا آسارون ماده موثره گیاه Acorus tatarinowii Schott می باشد که قادر به عبور از سد خونی مغز بوده و بر سیستم اعصاب مرکزی تاثیر می گذارد. در تحقیق حاضر اثر بتا آسارون بر غلظت فاکتور نکروز توموری- آلفا (TNF-α) به دنبال دریافت بتا آمیلویید در مغز موش های صحرایی نر بالغ مورد بررسی قرار گرفت. موش های صحرایی نر بالغ به صورت تصادفی به 9 گروه 6 تایی تقسیم شدند: گروه کنترل سالم، گروه شاهد جراحی، گروه های دریافت کننده بتا آسارون (5/12، 25 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن به صورت خوراکی به مدت 50 روز)، گروه کنترل آلزایمری (دریافت کننده یک دوز 4 میکرولیتری بتا آمیلویید 42-1 به صورت تزریق دو طرفه در هیپوکامپ) و گروه های آلزایمری شده و دریافت کننده بتا آسارون (تیمار دوزهای 5/12، 25 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن بتا آسارون به صورت خوراکی به مدت 30 روز و بعد از دریافت بتا آمیلویید، ادامه تیمار با بتا آسارون به مدت 3 هفته). در پایان آزمایش حیوانات کشته شدند و غلظت TNF-α در هموژنات مغز اندازه گیری گردید. تیمار بتا آسارون در دوزهای 25 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن، موجب کاهش غلظت TNF-α در موش های صحرایی آلزایمری شده گردید(001/0p <). با توجه به یافته های حاصل از این مطالعه می توان نتیجه گیری کرد که بتا آسارون در محافظت در برابر التهاب حاصل از دریافت بتا آمیلویید در بافت مغز موش صحرایی نقش موثری ایفا می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

450 - تأثیر مورفومتری، ویسکوزیته و آبکی‌شدن منی بر کیفیت اسپرم منجمد قوچ قزل
پریسا شفاعتی غلامعلی مقدم

10.30495/jvcp.2021.1923863.1302

توانایی اسپرم در حرکت و رسیدن به اووسیت جهت انجام لقاح و باروری به عوامل مختلفی از جمله مورفومتری، آبکی شدن و ویسکوزیته‌ منی بستگی دارد. مطالعهء حاضر به منظور ارزیابی تأثیر مورفومتری، ویسکوزیته و آبکی‌شدن مایع منی بر کیفیت اسپرم منجمد قوچ قزل انجام گرفت. جمع آوری منی یک چکیده کامل

توانایی اسپرم در حرکت و رسیدن به اووسیت جهت انجام لقاح و باروری به عوامل مختلفی از جمله مورفومتری، آبکی شدن و ویسکوزیته‌ منی بستگی دارد. مطالعهء حاضر به منظور ارزیابی تأثیر مورفومتری، ویسکوزیته و آبکی‌شدن مایع منی بر کیفیت اسپرم منجمد قوچ قزل انجام گرفت. جمع آوری منی یکبار در هفته به مدت 3 هفته از 5 رأس قوچ قزل صورت گرفت. ارزیابی های اولیه شامل تحرک کل و پیشرونده، درصد زنده‌مانی، درصد اسپرم‌های غیرطبیعی، غلظت، ویسکوزیته، مورفومتری و آبکی‌شدن بود. نمونه‌های با غلظت بالای 5/2 میلیارد اسپرم و حرکت پیشروندهء بالای 70 درصد برای رقیق‌سازی مورد استفاده قرار گرفتند. بعد از رقیق سازی، نمونه‌ها در داخل پایت‌های 25/0 میلی لیتری کشیده شده و در یخچال به مدت 2-5/1 ساعت جهت سردسازی تا دمای 5 درجهء سلسیوس قرار گرفتند. سپس به مدت 10-8 دقیقه در 5-4 سانتی متری بالای سطح نیتروژن مایع در بخار ازت قرار گرفتند و در نهایت داخل نیتروژن مایع غوطه ور شدند. یخ‌گشایی نمونه‌ها در روزهای صفر، 20، 40 و 60 دوره نگه داری، انجام شد. نتایج نشان داد که صفات مربوط به تحرک و زنده‌مانی اسپرم ها با گذشت زمان کاهش معنی‌داری داشتند (05/0>p). بین طول قطره و یکپارچگی غشای پلاسمایی منی هم رابطهء منفی و معنی‌دار وجود داشت (05/0>p). همچنین بین طول رشتهء منی و تحرک کل، همبستگی مثبت و معنی‌دار، ولی بین آبکی‌شدن با تحرک کل، حرکت پیشرونده، زنده‌مانی و یکپارچگی آکروزوم، همبستگی منفی و معنی‌دار مشاهده گردید (01/0>p). بین طول دم و طول کل اسپرم با یکپارچگی غشای پلاسمایی نیز رابطهء منفی و معنی‌دار مشاهده شد (01/0>p). یافته های تحقیق حاضر مشخص کرد که هرچه زمان آبکی‌شدن مایع منی، طول دم و طول کل اسپرماتوزئید کوتاه‌تر باشد، صفات کیفی آن در فرایند انجماد بهتر حفظ خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

451 - ارزیابی خاصیت ضدباکتریائی اسانس آویشن باغی(Thymus vulgaris L.) متعاقب مواجهه تجربی جوجه‌های گوشتی با سالمونلا تایفی‌موریوم (ATCC: 14028‌‌‌) و توانائی آن در ممانعت از عوارض بافتی در‌ روده کوچک و کبد
یونس انزابی یوسف دوستار شایان دولت ابادی

برای کاربردی کردن مصرف اسانس‌های گیاهی در طب مکمل، بررسی اثرات آن‌ها در ممانعت از رشد باکتری‌های بیماری‌زا در محیط آزمایشگاهی، مدل حیوانی و نیز توجه به عوارض جانبی احتمالی آن‌ها ضروری است. لذا هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی اثرات ضدباکتریایی اسانس گیاه آویشن باغی بر سا چکیده کامل

برای کاربردی کردن مصرف اسانس‌های گیاهی در طب مکمل، بررسی اثرات آن‌ها در ممانعت از رشد باکتری‌های بیماری‌زا در محیط آزمایشگاهی، مدل حیوانی و نیز توجه به عوارض جانبی احتمالی آن‌ها ضروری است. لذا هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی اثرات ضدباکتریایی اسانس گیاه آویشن باغی بر سالمونلاتایفی‌موریوم و ارزیابی توانائی آن در ممانعت از عوارض احتمالی ناشی از مواجهه تجربی با باکتری مذکور بود. به این منظور، تعداد 35 قطعه جوجه گوشتی 14 روزه نر به 5 گروه 7 تایی شامل شاهد سالم، کنترل گاواژ، بیمار تجربی، تیمار شده با اسانس آویشن باغی و تیمار شده با آنتی‌بیوتیک اکسی‌تتراسایکلین تقسیم شدند. جهت ایجاد عفونت تجربی، مقدار 5/0 میلی‌لیتر از سوسپانسیون میکروبی سالمونلا‌تایفی‌موریوم و روز بعد، جداگانه مقدار 1میلی‌لیتر از اسانس آویشن باغی و آنتی‌بیوتیک اکسی‌تتراسایکلین به همه جوجه‌های گروه‌های سوم تا پنجم و نیز مقدار 1 میلی‌لیتر آب مقطر استریل به جوجه‌های گروه دوم، دوبار در روز با فاصله زمانی 12 ساعت به مدت 7 روز، گاواژ شد. در انتهای هر مرحله، شمارش میکروبی نمونه‌های مدفوع و در پایان دوره هم پس از آسان‌کشی جوجه‌ها، آزمایش آسیب‌شناختی نمونه‌های روده کوچک و کبد همه پرندگان انجام شد. براساس یافته‌های تحقیق حاضر، به احتمال زیاد اسانس گیاه آویشن باغی در جلوگیری از رشد، ایجاد عفونت و آسیب بافتی ناشی از مواجهه تجربی با باکتری سالمونلا‌تایفی‌موریوم در جوجه‌های گوشتی نقش عمده‌ای دارد و استفاده از ترکیبات مکمل دارای اسانس مذکور در تغذیه جوجه‌های گوشتی، می‌تواند در پیشگیری و کنترل عفونت‌های سالمونلائی در گله‌های پرورشی طیور گوشتی، در کنار آنتی‌بیوتیک‌های رایج موثر باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

452 - مطالعه اثر ورزش منظم هوازی بر مقادیر سرمی تروپونین قلبیI ، عامل نکروز توموری آلفا و میزان وقوع آپوپتوز در آسیب ایسکمی-بازخونرسانی قلب موش صحرایی
یوسف دوستار

فرآیند بازگرداندن جریان خون به عضله قلب ایسکمیک، می تواند به شکل متناقضی موجب القاء آسیب در میوکارد شود. تروپونین قلبی I (cTnI) و عامل نکروز توموری آلفا (TNF-α) شاخص های بیوشیمیایی مهم آسیب بافت قلب می باشند. هدف این مطالعه ارزیابی اثرات ورزش هوازی کوتاه مدت و در چکیده کامل

فرآیند بازگرداندن جریان خون به عضله قلب ایسکمیک، می تواند به شکل متناقضی موجب القاء آسیب در میوکارد شود. تروپونین قلبی I (cTnI) و عامل نکروز توموری آلفا (TNF-α) شاخص های بیوشیمیایی مهم آسیب بافت قلب می باشند. هدف این مطالعه ارزیابی اثرات ورزش هوازی کوتاه مدت و درازمدت منظم فزاینده بر مقادیر سرمی cTnI و TNF-α در آسیب ایسکمی-بازخونرسانی (I/R) قلب موش صحرایی می باشد. بدین منظور، 40 سر موش صحرایی نر ویستار به طور تصادفی به چهار گروه برابر شامل گروه های شاهد، I/R، I/R با دو هفته ورزش هوازی و I/R با هشت هفته ورزش منظم و فزاینده هوازی ، تقسیم شدند. تمرین هوازی، هفته ای پنج جلسه دویدن روی تریدمیل با سرعت 25-10 متر/دقیقه به مدت 30-10 دقیقه با شیب 5 درجه انجام شد. برای ایجاد I/R، رگ کرونری چپ پائین رو توسط کلمپ مسدود و بعد از 30 دقیقه کلمپ ها باز و به مدت 2 ساعت خونرسانی مجدداً برقرار گردید. در نهایت موش ها پس از خون گیری از سینوس پشت کره چشم جهت سنجش cTnI و TNF-α سرم آسان کُشی شدند. از قلب موش ها برش های بافتی با رنگ آمیزی تانل تهیه شد. ورزش منظم هوازی درازمدت مقادیر سرمی cTnI و TNF-α را که در اثر I/R افزایش یافته بودند، به طور معنی داری (05/0>p) کاهش داد. در آسیب شناسی بافتی، تعداد سلول های آپوپتوتیک عضله قلب گروه I/R در مقایسه با گروه شاهد به طور معنی داری افزایش یافت (01/0>p). ورزش هوازی منظم و فزاینده درازمدت، تعداد سلول های آپوپتوتیک را به طور معنی داری کاهش داد (05/0>p). نتایج نشان داد ورزش منظم و فزاینده هوازی درازمدت، قلب موش های صحرایی را از آسیب ایسکمی-خونرسانی مجدد محافظت می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

453 - مطالعه هیستولوژی و هیستومورفومتری اپی‌دیدیم متعاقب استرس عدم تحرک در موش سوری
اسماعیل صفوی هادی خیاط نوری

استرس عدم تحرک به عنوان یک استرس فیزیکی و روانی تاثیرات سوء بر بافت های مختلف بدن دارد. مطالعات زیادی در مورد اثرات استرس بر روی دستگاه تناسلی و باروری صورت گرفته است. هدف اصلی از این مطالعه، ارزیابی اثرات استرس عدم تحرک بر بافت اپی دیدیم در موش سوری می باشد. در این تح چکیده کامل

استرس عدم تحرک به عنوان یک استرس فیزیکی و روانی تاثیرات سوء بر بافت های مختلف بدن دارد. مطالعات زیادی در مورد اثرات استرس بر روی دستگاه تناسلی و باروری صورت گرفته است. هدف اصلی از این مطالعه، ارزیابی اثرات استرس عدم تحرک بر بافت اپی دیدیم در موش سوری می باشد. در این تحقیق تعداد 140 سر موش سوری نر بالغ به 7 گروه تیمار و 7 گروه شاهد به صورت تصادفی تقسیم شدند. در گروه های تیمار موش ها به ترتیب 1، 3، 7، 15، 30، 45 و 60 روز تحت استرس عدم تحرک قرار گرفتند. درگروه های شاهد حیوانات فقط جابه جا شدند. پس از اتمام دوره آزمایش، جهت بررسی میزان هورمون های تستوسترون و کورتیزول نمونه خون و جهت مطالعات هیستولوژی و هیستومورفومتری نمونه های بافت اپی دیدیم اخذ گردید. داده‌ها به صورت میانگین± انحراف معیار بیان شده و با روش آزمون تی وابسته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. مقدار 05/0p<برای تعیین سطح معنی‌دار بودن اختلاف بین گروه‌ها در نظر گرفته شد.نتایج این مطالعه نشان داد که میزان هورمون تستوسترون تمامی گروه ها در مقایسه با گروه شاهد کاهش معنی دار (05/0p<) داشتند. میزان کورتیزول در روزهای 1، 3، 7 و 15 افزایش معنی دار (05/0p<) داشته، ولی در سایر گروه ها تفاوت معنی دار مشاهده نشد. مطالعات بافتی نشان داد که در گروه هایی که 30، 45 و 60 روز تحت استرس بودند، در سه ناحیه سر، بدنه و دم اپی دیدیم، قطر لوله کاهش و بافت بینابینی افزایش معنی دار (05/0p<) داشت. ضخامت اپی‌تلیوم در ناحیه سر و بدنه در گروه هایی که 15، 30، 45 و 60 روز تحت استرس بودند و در ناحیه دم در گروه هایی که 30، 45 و60 روز تحت استرس بودند، کاهش معنی داری (05/0p<) داشت. نتایج این مطالعه مؤید اثرات سوء استرس عدم تحرک بر بافت اپی دیدیم می باشد. با افزایش مدت استرس، اثرات جانبی افزایش می یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

454 - مطالعه مقایسه‌ای اثر Immunowall و Avilamycin بر عیار آنتی‌بادی حاصله از واکسن B1 نیوکاسل در جوجه‌های گوشتی
افشین ذاکری سعید چرخکار شاهین ذاکری بهرام ریحانی

هدف از انجام این مطالعه، بررسی مقایسه‌ای آویلامایسین و ایمونووال (MOS) در بهبود سطح ایمنی هومورال جوجه‌های گوشتی می‌باشد. در این مطالعه 360 قطعه جوجه گوشتی نژاد کاب (&zwj;Cobb) در 3 گروه 120تایی کاملاً مشابه، با 4 تکرار 30تایی در هر گروه انتخاب و قفسه‌بندی گردیدند. در گ چکیده کامل

هدف از انجام این مطالعه، بررسی مقایسه‌ای آویلامایسین و ایمونووال (MOS) در بهبود سطح ایمنی هومورال جوجه‌های گوشتی می‌باشد. در این مطالعه 360 قطعه جوجه گوشتی نژاد کاب (&zwj;Cobb) در 3 گروه 120تایی کاملاً مشابه، با 4 تکرار 30تایی در هر گروه انتخاب و قفسه‌بندی گردیدند. در گروه آزمایش 1 به مقدار 1 کیلوگرم در تن ایمونووال (MOS) و در گروه آزمایش 2 به مقدار 100 گرم در تن آویلامایسین به جیره پایه افزوده شد، ولی گروه کنترل تنها از جیره پایه استفاده نمود. در روزهای 9، 17، 25 دوره پرورشی (یعنی یک روز قبل و 7 و 14 روز بعد از تجویز اولین واکسن B1 نیوکاسل) از هر گروه 40 قطعه جوجه به‌صورت کاملاً تصادفی انتخاب گردید و نمونه خون از آن‌ها اخذ شد. سپس میزان آنتی‌بادی‌های ایجادی در سرم حاصل از واکسن نیوکاسل در هر سه نوبت 9، 17، 25 روزگی، به‌وسیله روش HI تعیین گردید. بعد از تجزیه و تحلیل آماری به‌وسیلهANOVA و آزمون چند دامنه‌ایDuncan ، نتایج حاصل از عیار آنتی بادی‌های سرم به‌وسیله HI در روز 9 دوره پرورشی معنی‌دار نبود. نتایج حاصل از تست HI در روز 17 دوره پرورشی (32/0± 01/5 در گروه کنترل، 27/0± 27/5 در گروه آزمایش 1 و 20/0± 13/5 در گروه آزمایش 2) معنی‌دار نبود. نتایج حاصل از تست HI در روز 25 دوره پرورشی (44/0± 04/5 در گروه کنترل، 47/0± 87/5 در گروه آزمایش 1 و 41/0± 61/5 در گروه آزمایش 2) نشان‌دهنده وجود اختلاف آماری معنی‌دار (05/0P <) بین گروه آزمایش 1 و 2 با گروه کنترل بود. ولی بین دو گروه آزمایش 1 و 2 اختلاف آماری معنی‌دار مشاهده نگردید، گرچه عیارآنتی‌بادی‌های سرم در گروه آزمایش 1 ( ایمونووال) 26/0 لوگ افزایش را نسبت به گروه آزمایش2 (آویلامایسین) نشان می‌داد. ایمونووال (MOS) به عنوان یک فرآورده طبیعی به طور قابل ملاحظه‌ای قادر است توانایی تولید آنتی‌بادی ضد B1 را در پاسخ به واکسن B1 نیوکاسل بهبود ببخشد و از طرفی به‌علت اینکه هیچ‌گونه باقی مانده دارویی در گوشت طیور بجای نمی‌گذارد، می‌تواند به عنوان یک جایگزین مناسب برای نسل آنتی بیوتیک‌های محرک رشد باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

455 - بررسی هیستومورفومتریک جزایر لوزالمعده اردک بالغ بومی غرب ایران
بهزاد مبینی

هدف از این مطالعه، تعیین قطر و تعداد جزایر لوزالمعده در اردک می‌باشد. لوزالمعده اردک‌های نر و ماده بالغ بومی نواحی غربی ایران با میانگین سنی 26 تا 30 هفته با استفاده از رنگ‌آمیزی‌های هماتوکسیلین-ائوزین و اختصاصی، تحت میکروسکوپ نوری و میکرومتر مدرج خطی چشمی مورد مطالعه ه چکیده کامل

هدف از این مطالعه، تعیین قطر و تعداد جزایر لوزالمعده در اردک می‌باشد. لوزالمعده اردک‌های نر و ماده بالغ بومی نواحی غربی ایران با میانگین سنی 26 تا 30 هفته با استفاده از رنگ‌آمیزی‌های هماتوکسیلین-ائوزین و اختصاصی، تحت میکروسکوپ نوری و میکرومتر مدرج خطی چشمی مورد مطالعه هیستومورفومتریک قرار گرفتند. قطر جزایر لوزالمعده بین 7/65 تا 2/115 میکرون به‌دست آمد به‌طوری‌که اردک‌های ماده دارای جزایر کمتر (74/2 ±87/42) و با قطر بیشتر (9/95 میکرون) ولی اردک‌های نر دارای جزایر بیشتر (21/3 ±13/57) و با قطر کمتر(5/83 میکرون) می‌باشند. کمترین تعداد جزایر با بیشترین قطر در لوب شکمی لوزالمعده اردک‌های ماده و بیشترین تعداد جزایر با کمترین قطر در لوب شکمی لوزالمعده اردک‌های نر مشاهده گردید. در مجموع می‌توان نتیجه گرفت که قطر و تعداد جزایر لوزالمعده اردک در قسمت‌های مختلف غده در هر دو جنس متفاوت است و بین آن‌ها حالت عکس وجود دارد. مجله علوم تخصصی دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، 1386، دوره 1، شماره 4، 238-235. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

456 - گزارش درمانگاهی درمان شکستگی مورب بلند استخوان ران در یک قلاده میمون رزوس
حمیدرضا فتاحیان حمید محی الدین روزبه مریدپور فرشته خمجانی فراهانی محیا جزینی درچه سوده انصاری

یک قلاده میمون هفت ماهه از نژاد رزوس، به وزن 800/1 کیلوگرم با علایم درد در ناحیه ران پای راست، عدم توانایی حرکت و لنگش به کلینیک خصوصی حیوانات کوچک ارجاع داده شد. پس از اخذ تاریخچه، در معاینات بالینی وجود ضربه و تروما در ناحیه ران پای راست مشخص گردید. بررسی تصویربرداری چکیده کامل

یک قلاده میمون هفت ماهه از نژاد رزوس، به وزن 800/1 کیلوگرم با علایم درد در ناحیه ران پای راست، عدم توانایی حرکت و لنگش به کلینیک خصوصی حیوانات کوچک ارجاع داده شد. پس از اخذ تاریخچه، در معاینات بالینی وجود ضربه و تروما در ناحیه ران پای راست مشخص گردید. بررسی تصویربرداری در دو نمای جانبی و قدامی-خلفی، شکستگی مورب بلند بدنه استخوان ران سمت راست تشخیص داده شد. درمان جراحی به روش استفاده از پین داخل مدولاری به‌همراه سیم ارتوپدی بر اساس تصویربرداری تشخیصی و یافته های بالینی انجام گردید. شکستگی بدنه استخوان ران از معمول ترین شکستگی های استخوانی بوده و درمان جراحی به روش استفاده از پین های داخل مدولاری به همراه سیم های ارتوپدی از روش های درمانی در این نوع شکستگی ها می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

457 - مقایسه آپوپتوز در تومور مقاربتی قابل انتقال سگ‌سانان (TVT) قبل و بعد از شیمی درمانی با سولفات وین‌کریستین
یوسف دوستار داریوش مهاجری رامین کفاش الهی

تومور مقاریتی قابل انتقال یک نئوپلاسم شایع در سگ‌سانان می باشد و با آمیزش جنسی و به صورت توده‌های متعدد نئوپلاستیک دردستگاه تناسلی خارجی در هردو جنس اتفاق می‌افتد. تومور مقاربتی قابل انتقال سگ‌سانان دارای کاریوتایپ ویژه و غیرمعمول بوده و خاستگاه سلول مشخص نیست ولی به نظ چکیده کامل

تومور مقاریتی قابل انتقال یک نئوپلاسم شایع در سگ‌سانان می باشد و با آمیزش جنسی و به صورت توده‌های متعدد نئوپلاستیک دردستگاه تناسلی خارجی در هردو جنس اتفاق می‌افتد. تومور مقاربتی قابل انتقال سگ‌سانان دارای کاریوتایپ ویژه و غیرمعمول بوده و خاستگاه سلول مشخص نیست ولی به نظر می رسد با توجه به ننایج ایمنوفنوتایپینگ، منشأ آنها هیستیوسیت ها باشند. در این مطالعه تعداد 10 قلاده سگ که دارای تومور قابل انتقال مقاربتی بودند انتخاب گردید. شیمی درمانی نیز با تزریق وریدی تک دز سولفات وین‌کریستین (025/0 میلی گرم برای هر کیلوگرم وزن بدن) انجام شد. نمونه برداری از تومور، قبل و بعد از شیمی‌درمانی جهت تهیه مقاطع بافتی با رنگ آمیزی هماتوکسیلین-ائوزین و تانل، برای ارزیابی آپوپتوز انجام شد. در آسیب شناسی بافتی، قبل از شیمی درمانی سلول های نئوپلاستیک به صورت توده های یک دست قابل مشاهده بودند. بعداز شیمی درمانی کاهش سلول‌های نئوپلاستیک از طریق وقوع آپوپتوز قابل مشاهده بود. آنالیز آماری داده‌ها اختلاف معنی‌داری را از نظر میزان وقوع آپوپتوز، قبل و بعد از شیمی درمانی نشان داد (003/0p<). این مطالعه نشان داد که سولفات وین‌کریستین‌ توانائی القاء آپوپتوز را در سلول‌های نئوپلاستیک تومور مقاربتی قابل انتقال سگ‌سانان دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

458 - آناتومی و مورفولوژی نای در کبک‌های لرستان
بهزاد مبینی عمار خرم آبادی

با توجه به اهمیتی که نای در طبقه بندی پرندگان دارد و از آنجا که ساختار آناتومی و مورفولوژیک آن در کبک هنوز توصیف نشده است، این تحقیق روی نای 16 کبک نر و ماده سالم نژاد chukar chukar بالغ با میانگین سنی 20 هفته در استان لرستان به انجام رسید. خصوصیات مورفولوژیکی که مورد ب چکیده کامل

با توجه به اهمیتی که نای در طبقه بندی پرندگان دارد و از آنجا که ساختار آناتومی و مورفولوژیک آن در کبک هنوز توصیف نشده است، این تحقیق روی نای 16 کبک نر و ماده سالم نژاد chukar chukar بالغ با میانگین سنی 20 هفته در استان لرستان به انجام رسید. خصوصیات مورفولوژیکی که مورد بررسی قرار گرفت شامل وزن بدن، وزن نای، طول گردن، طول نای، تعداد حلقه های نایی، بررسی شکل ظاهری حلقه ها، کامل یا ناقص بودن آنها، شکل مقطع عرضی آنها، هم پوشانی، روی هم افتادگی و چیدمان آنها، وجود رباط های حلقوی بین حلقه ها، محل اتصال عضله استرنوتراکئالیس بر روی نای، میزان استحکام نای در برابر فشار انگشتان. خصوصیات بالا با استفاده از میکرواستروسکوپ در سه قسمت قدامی، میانی و خلفی به طور جداگانه در هر پرنده بررسی شد. همچنین جهت مشخص نمودن بافت غضروفی یا استخوانی حلقه ها از هر قسمت قطعاتی انتخاب و با هماتوکسیلین-ائوزین رنگ آمیزی گردید. داده های مورفولوژیک با استفاده از آزمون های تی و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شد و برش های رنگ شده با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. همه خصوصیات مورفولوژیک در نرها بیشتر از ماده ها ولی هیچیک معنی داری نبود. نای کبک بین 21/0% تا 24/0% از وزن بدن را تشکیل می دهد. بین وزن نای با وزن بدن، تعداد حلقه ها با طول گردن و طول نای ارتباط بسیار معنی داری وجود دارد. حلقه های نایی در کبک بین 102 تا 114 عدد، کامل، غضروفی، دارای رباط های حلقوی، مقاوم در مقابل فشار و در برش عرضی از قدام به خلف دارای الگوی بیضی، کمی بیضی و گرد می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

459 - بررسی تاثیر استرس گرمایی روی برخی فراسنجه‌های خونی، بیوشیمیایی و ایمنی هومورال در جوجه های گوشتی
عادل فیضی فرهاد دادیان ساجد اسدزاده مجدی

این تحقیق به منظور بررسی اثرات استرس گرمایی بر روی برخی فراسنجه های خونی، بیوشیمیایی سرم و ایمنی هومورال در جوجه های گوشتی انجام گردید. 80 قطعه جوجه گوشتی یکروزه نژاد Cobb جنس مخلوط در دو گروه 40 تایی شاهد و تیمار به صورت تصادفی توزیع شدند. شرایط مدیریتی، تغذیه، تراکم، چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی اثرات استرس گرمایی بر روی برخی فراسنجه های خونی، بیوشیمیایی سرم و ایمنی هومورال در جوجه های گوشتی انجام گردید. 80 قطعه جوجه گوشتی یکروزه نژاد Cobb جنس مخلوط در دو گروه 40 تایی شاهد و تیمار به صورت تصادفی توزیع شدند. شرایط مدیریتی، تغذیه، تراکم، تهویه و برنامه واکسیناسیون در هر دو گروه یکسان بوده و تنها تفاوت بین دو گروه میزان دمای اعمال شده در هفته آخر دوره پرورش بود به طوری که دمای مربوط به گروه شاهد در هفته آخر (42- 36 روزگی) 24 درجه سانتی گراد و در گروه تیمار در همین مدت 33 درجه سانتی گراد در نظر گرفته شد. نمونه های خونی از پرندگان هر دو گروه در پایان روز 42 از طریق ورید بالی اخذ گردید و به منظور اندازه گیری فراسنجه های خونی یک قسمت از خون اخذ شده در لوله های حاوی ماده ضد انعقاد EDTA(mg/ml1) ریخته شد و سریعاً در آزمایشگاه فراسنجه های هماتولوژی آنها (هماتوکریت، شمارش گلبول های سفید، شمارش تفریقی گلبول های سفید) تعیین شد. در قسمت دیگری از خون اخذ شده pH خون اندازه گیری و پس از سانتریفیوژ و جداسازی سرم میزان برخی فراسنجه های بیوشیمیایی از جمله پروتئین تام و گلوکز به روش رنگ سنجی با استفاده از کیت های اختصاصی اندازه گیری شدند. به منظور ارزیابی تاثیر استرس گرمایی در وضعیت ایمنی هومورال نیز نمونه های سرمی توسط تست سرولوژیک HI(آزمایش ممانعت از هماگلوتیناسیون) آزمایش شدند تا میزان آنتی بادی تولیدی توسط واکسن نیوکاسل مشخص گردد. نتایج این بررسی کاهش معنی دار در میزان درصد هماتوکریت، درصد لنفوسیت و مقادیر سرمی پروتئین تام (05/0>p) و افزایش معنی دار درصد هتروفیل، نسبت هتروفیل به لنفوسیت، مقادیر سرمی گلوکز و pH خون در ماکیان گروه تیمار نشان داد (05/0>p). استرس گرمایی تاثیر معنی داری در مقادیر منوسیت و ائوزینوفیل ایجاد نکرد. میانگین مقادیر عیار آنتی بادی HI نیوکاسل در گروه تیمار نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری را نشان داد (05/0>p). نتایج مطالعه نشان داد که جوجه های گوشتی تحت تنش گرمایی در اثر تضعیف سیستم ایمنی، مستعد ابتلا به بیماری نیوکاسل و متعاقباً درگیری با عفونت های ثانویه هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

460 - بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی و مدیریت مشارکتی در دبیرستان‌های دخترانه شهر تبریز در سال تحصیلی 88-87
محمد علی فرنیا مینا حسن‌پور‌پروین

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین فرهنگ سازمانی و مدیریت مشارکتی در دبیرستان‌های دخترانه شهر تبریز در سال تحصیلی 88-87 انجام شد. برای نیل به هدف فوق هشت فرضیه ، تدوین و مورد آزمون قرار گرفت. روش تحقیق مورد استفاده توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری این تحقیق شامل 78 نفر چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه بین فرهنگ سازمانی و مدیریت مشارکتی در دبیرستان‌های دخترانه شهر تبریز در سال تحصیلی 88-87 انجام شد. برای نیل به هدف فوق هشت فرضیه ، تدوین و مورد آزمون قرار گرفت. روش تحقیق مورد استفاده توصیفی- همبستگی بوده و جامعه آماری این تحقیق شامل 78 نفر مدیر و 1599 نفر دبیر، در نواحی پنجگانه مقطع متوسطه دخترانه شهر تبریز در سال تحصیلی 88-87 می‌باشد. نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 65 نفر مدیر و 325 نفر دبیر محاسبه گردید و به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای نسبتی، نظرخواهی شد. برای جمع‌آوری داده‌های لازم جهت آزمون فرضیه‌های تحقیق، از پرسشنامه استاندارد فرهنگ سازمانی براساس مدل دنیسون و پرسشنامه محقق ساخته مدیریت مشارکتی استفاده گردید. تحلیل‌ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روش‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت. نتایج نشان دادکه رابطه معنی‌داری بین درگیر شدن در کار، یکپارچگی، سازگاری و مأموریت با مدیریت مشارکتی از دیدگاه مدیران و دبیران وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

461 - رابطه انگیزه پیشرفت مدیران با میزان مشارکت دبیران در تصمیم‌گیری دبیرستان‌های شهرستان ارومیه در سال تحصیلی 89-1388
اسداله خدیوی زرین دانشور نوشین میرزایی

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین انگیزه پیشرفت مدیران با میزان مشارکت دبیران در تصمیم‌گیری دبیرستان‌های شهرستان ارومیه در سال تحصیلی 89-88 است. این تحقیق از نوع پیمایشی- همبستگی است. جامعه پژوهش در بر گیرنده کلیه مدیران به تعداد 93 نفر بود که 75 نفر و به ازای هر مدیر 5 دب چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین انگیزه پیشرفت مدیران با میزان مشارکت دبیران در تصمیم‌گیری دبیرستان‌های شهرستان ارومیه در سال تحصیلی 89-88 است. این تحقیق از نوع پیمایشی- همبستگی است. جامعه پژوهش در بر گیرنده کلیه مدیران به تعداد 93 نفر بود که 75 نفر و به ازای هر مدیر 5 دبیر بر اساس فرمول کرجسی و مورگان به عنوان حجم نمونه با روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شد. . جمع‌آوری اطلاعات با به کارگیری پرسش‌نامه انگیزش پیشرفت هرمنس 30 سوالی و پرسشنامه‌ی محقق ساخته 38 سوالی جهت سنجش مشارکت دبیران انجام گرفت آزمون‌های پارامتریک همبستگی پیرسون، t مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه بعد از مشخص کردن نرمال بودن توزیع پراکندگی متغیرها با استفاده از آزمون اسمیرنف کولموگروف، برای تجزیه و تحلیل داده‌ها به کار برده شده است. نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که بین انگیزه پیشرفت مدیران و مشارکت دبیران،‌ ، بین سن مدیران و انگیزه پیشرفت انان همبستگی مستقیم معنی‌داری بدست آمد. اما بین سابقه خدمت مدیران و سابقه مدیریت مدیران با انگیزه پیشرفت انان همبستگی معنی دار نبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

462 - ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس سبک تصمیم‌گیری مبتنی بر پشیمانی
هاشم جبرائیلی طناز صیدی مهسا فعله‌گری

10.30495/jinev.2020.673581

با توجه به ضرورت فراهم ساختن ابزارهای معتبر و آزمون قابلیت کاربرد آن‌ها، پژوهش حاضر با هدف تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس سبک تصمیم‌گیری مبتنی بر پشیمانی انجام شد. پژوهش حاضر یک مطالعه تحلیلی- مقطعی است.جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه‌های ش چکیده کامل

با توجه به ضرورت فراهم ساختن ابزارهای معتبر و آزمون قابلیت کاربرد آن‌ها، پژوهش حاضر با هدف تعیین ویژگی‌های روان‌سنجی و ساختار عاملی نسخه فارسی مقیاس سبک تصمیم‌گیری مبتنی بر پشیمانی انجام شد. پژوهش حاضر یک مطالعه تحلیلی- مقطعی است.جامعه آماری شامل دانشجویان دانشگاه‌های شهر کرمانشاه بود. از بین این جامعه 400 نفر به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و با استفاده از فرم کوتاه مقیاس پنج عاملی رفتار تکانشی، مقیاس افسردگی، اضطراب و تنیدگی و پرسشنامه سبک تصمیم‌گیری مبتنی بر پشیمانی مورد ارزیابی قرار گرفت. داده‌ها بر مبنای آزمون آلفای کرونباخ، آزمون‌های همبستگی درون کلاسی و پیرسون و تحلیل عاملی تأییدی و با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Mplus مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که پایایی همسانی درونی پرسشنامه 85/0، پایایی تصنیف آن 79/0 و پایایی بازآزمایی آن برای یک دوره زمانی سه هفتگی 80/0 است. نتایج تحلیل عاملی تأییدی ساختار عاملی تک بعدی پرسشنامه را مورد تأیید قرار داد (RMSEA=0.10, CFI=0.91, TLI =0.90). همبستگی معنادار بین نمرات این پرسشنامه و ابعاد تکانشگری و پریشانی هیجانی نیز نشان دهنده روایی ملاکی پرسشنامه سبک تصمیم‌گیری مبتنی بر پشیمانی بود. می‌توان گفت که نسخه فارسی پرسشنامه سبک تصمیم‌گیری مبتنی بر پشیمانی از روایی و پایایی قابل قبولی برخوردار است و می‌تواند ابزار مناسبی برای استفاده در مطالعات روان‌شناسی شناختی و سبک‌های تصمیم‌گیری باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

463 - چارچوبی برای سیاستگذاریِ تغییرات ساختار ستاد در سازمان های مادرِ در ونزا (مورد مطالعه یک شرکت پتروشیمی)
حسین حاجی بیگلو مهدی حقیقی کفاش نادر مظلومی وجه الله قربانی زاده

10.30495/qjopm.2020.564577.2032

ساختارسازمان مادر، به عنوان مغز و مرکز فرماندهی بنگاه های چند کسب وکاره، با هدف دستیابی به مزیت مادری، در حال تغییر مداوم است. مدیریت بهینه پویایی های ساختاری سازمان مادر، می تواند اثری شگرف بر بهره وری داشته باشد. بررسی پیکره دانش موجود در این حوزه، خلأ دسترسی به چارچو چکیده کامل

ساختارسازمان مادر، به عنوان مغز و مرکز فرماندهی بنگاه های چند کسب وکاره، با هدف دستیابی به مزیت مادری، در حال تغییر مداوم است. مدیریت بهینه پویایی های ساختاری سازمان مادر، می تواند اثری شگرف بر بهره وری داشته باشد. بررسی پیکره دانش موجود در این حوزه، خلأ دسترسی به چارچوبی مشخص، برای مدیریت تغییرات ساختاری سازمان های مادر را نشان می دهد. پژوهش حاضر با هدف پر کردن این خلأ پژوهشی و با رویکردی کیفی مبتنی بر مطالعه موردی(تک موردی) تلاش می کند تا چارچوبی برای سیاستگذاری تغییرات ساختار سازمان مادر به دست دهد. در گام اول، با مطالعه مبانی نظری مرتبط، تعریفی مشخص و کاربردی از ساختار سازمان مادر به دست داده شده است. بر اساس تعریف فوق و هدف پژوهش، پرسش های مرتبط در قالب پرسش نامه تدوین و در یکی از بنگاه های چند کسب و کاره- فعال در حوزه پتروشیمی- داده های مرتبط از طریق مصاحبه و مطالعه اسناد، گردآوری و با استفاده از روش تحلیل تم، تحلیل شده است. الزامات محیطی، تغییرات بنیادین، ارکان جهت ساز، سبک مدیریت و مادری و منحنی بلوغ سازمان مادر به عنوان مهم ترین عوامل مؤثر بر سیاستگذاری تغییرات سازمان مادر شناخته شدند. چالش های مرتبط با هر یک از عوامل فوق همراه با راهکارهای پیشنهادی برای تطابق با آنها به تفصیل بررسی شده است.در نهایت چارچوب نهایی عوامل مؤثر بر سیاستگذاری تغییرات ساختار ستاد در سازمان مادر به دست داده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

464 - ارائه الگویی برای توسعه و عملیاتی شدن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی
سعید مظفری محمود ابوالقاسمی غلامرضا شریفی راد

10.30495/qjopm.2022.1954779.3335

نقش دانشگاه‌ها در توسعه اقتصادی و اجتماعی در سال‌های اخیر، موضوع بحث محققان و سیاست‌گذاران آموزش عالی بوده؛ به‌طوری‌که در نظر آنان، دانشگاه‌های کارآفرین به‌عنوان بازیگر کلیدی رقابت، رشد اقتصادی و ثروت شناخته می‌شوند. در این راستا پژوهش آمیختۀ (کیفی - کمی) حاضر، به ارائۀ چکیده کامل

نقش دانشگاه‌ها در توسعه اقتصادی و اجتماعی در سال‌های اخیر، موضوع بحث محققان و سیاست‌گذاران آموزش عالی بوده؛ به‌طوری‌که در نظر آنان، دانشگاه‌های کارآفرین به‌عنوان بازیگر کلیدی رقابت، رشد اقتصادی و ثروت شناخته می‌شوند. در این راستا پژوهش آمیختۀ (کیفی - کمی) حاضر، به ارائۀ الگویی برای توسعه و عملیاتی شدن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی پرداخته است. در بخش آمار کیفی، نمونه آماری شامل 20 نفرازمسئولان دانشگاه، مدیران کارآفرین، استادان، مدیران پارک علم و فناوری، متخصصان در حوزه کارآفرینی، مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان، شرکت‌های خصوصی، مسئولان آموزش بازرگانی، ریاست پارک علم و فناوری، مدیرعامل شرکت رباتیک و دانشجویان بودند که به‌صورت هدفمند انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. نمونه بخش کمی نیز 365 نفر بود که به سؤالات پرسشنامه پاسخ دادند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های بخش کیفی از فرایند کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) و برای داده‌های بخش کمی از نرم‌افزار Amosاستفاده شد. یافته‌های پژوهش در بخش کیفی، حاکی از آن بود که الگو، شامل ابعاد زیرساختی، مدیریتی، منابع انسانی محیطی و عملیاتی است. در بخش کمی هم شاخص‌های مدل، برازش مناسبی را نشان می‌دهند. سطح پوشش p value برابر با 0.313 بوده که بیانگر مناسب بودن برازش مدل است؛ از طرف دیگر، ریشۀ میانگین مربعات خطای برآورد- به‌عنوان شاخصی مهم- دارای مقدار 0.07 بوده که کمتر از 0.1 است؛ دیگرشاخص‌های برازش الگو مانند TLI0/92؛NFI 0/951؛ CFI 0.94؛ IFI 0.94؛ RFI 0.911 و شاخص کای اسکور بهنجارشده به درجه آزادی 1.45، نشان‌دهندۀ برازش مطلوب و تأیید الگو هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

465 - بررسی تاثیر تحریم های اقتصادی بر عملکرد عوامل داخلی در صنایع کوچک و متوسط استان لرستان طی سال های 1380 تا 1391
محسن باقری سهیلا مهدوی مریم شریف نژاد

تحریم تدابیر قهر آمیزی است که توسط کشور یا گروهی از کشورها علیه کشوری که به قوانین بین المللی تجاوز نموده و یا از معیارهای اخلاقی مقبول تخطی کرده باشد، اعمال می شود. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ تاکنون آمریکا بارها از این ابزار علیه ایران استفاده کرده است. چکیده کامل

تحریم تدابیر قهر آمیزی است که توسط کشور یا گروهی از کشورها علیه کشوری که به قوانین بین المللی تجاوز نموده و یا از معیارهای اخلاقی مقبول تخطی کرده باشد، اعمال می شود. با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹ تاکنون آمریکا بارها از این ابزار علیه ایران استفاده کرده است. در سال های اخیر جنبه های تحریم ها گسترش پیدا کرده و اتحادیه اروپا نیز به جمع تحریم کنندگان ایران اضافه شده است.این پژوهش به بررسی آثار تحریم های اقتصادی بر عملکرد عوامل داخلی در صنایع کوچک ومتوسط استان لرستان طی سالهای 1380 تا 1391 می پردازد.جهت بررسی نتایج، پنج فرضیه مورد بررسی قرار گرفت .جهت تعیین نتایج، پرسش نامه ای تدوین گردید . روایی و پایایی آن به وسیله ی آزمون های مربوط مورد تایید قرار گرفت و دربین مدیران جامعه آماری پژوهش (مدیران صنایع کوچک و متوسط استان لرستان) توزیع شد و در نهایت تعداد 127 پرسش نامه قابل بهره برداری دریافت گردید. پس از جمع آوری اطلاعات از جامعه آماری پژوهش ،با استفاده از نرم افزار SPSS و با روش رگرسیون، داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج این پژوهش حاکی از آن است که تحریم های اقتصادی بر عملکرد عوامل داخلی تولید،بازاریابی و امور مالی اثر منفی وبر عملکرد عوامل داخلی مدیریت و تحقیق و توسعه در صنایع کوچک و متوسط استان لرستان اثر مثبت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

466 - تأثیر برنامه ریزی فروش و عملیات بر عملکرد کلی زنجیرۀ تأمین: مطالعه موردی در صنعت فرمینگ
مهرداد مدهوشی عبدالحمید صفایی قادیکلایی یاسر نعمتی

برنامه ریزی فروش و عملیات[1] امروزه به یک فرایند شناخته شده و پرکاربرد در زنجیرۀ تأمین تبدیل شده است. با این حال تا به امروز، ارزیابی و محاسبه منافع بکارگیری این فرایند مورد غفلت قرارگرفته است. این مقاله، عملکرد فرایند برنامه ریزی فروش و عملیات را از طریق مدل سازی ریاضی چکیده کامل

برنامه ریزی فروش و عملیات[1] امروزه به یک فرایند شناخته شده و پرکاربرد در زنجیرۀ تأمین تبدیل شده است. با این حال تا به امروز، ارزیابی و محاسبه منافع بکارگیری این فرایند مورد غفلت قرارگرفته است. این مقاله، عملکرد فرایند برنامه ریزی فروش و عملیات را از طریق مدل سازی ریاضی مورد ارزیابی قرار می دهد. در این مطالعه، سه مدل برنامه ریزی مختلط اعداد صحیح[2] ارائه شدند که به ترتیب نشان می دهنده: "برنامه ریزی فروش و عملیات کاملاً یکپارچه[3]" که در آن برنامه ریزی فروش، تولید، توزیع و تأمین بصورت متمرکز و یکپارچه انجام می پذیرد؛ "برنامه ریزی فروش و عملیات نسبتاً یکپارچه[4]" که درآن برنامه ریزی فروش و تولید بصورت متمرکز انجام گرفته، درحالی که برنامه ریزی توزیع و تأمین بصورت مجزا در هر سایت انجام می گیرد؛ یک مدل "برنامه ریزی گسسته[5]" که در آن برنامه ریزی فروش به صورت متمرکز انجام شده، در حالی که برنامه ریزی تولید، توزیع و تأمین به صورت مجزا و محلی انجام می گیرد. هرسه مدل مذکور برای یک سیستم تولیدی چندسایتی توسعه داده شده اند که دارای تأمین کنندگان متعدد بوده، محصولات متفاوتی را تولید می کنند و به مشتریان بسیاری سرویس می دهند. در انتها، عملکرد برنامه ریزی فروش و عملیات کاملاً یکپارچه نسبت به دو مدل دیگر، از طریق مقایسه تأثیرات مالی این رویکردها تحت تقاضای ماهانه و قیمت بازار واقعی دریک شرکت تولید صنایع فرمینگ[6] در ایران مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج، بیانگر برتری مدل برنامه ریزی کاملا یکپارچه نسبت به دو مدل دیگر است. [1].Sales and Operations Planning (S&OP) [2].Mixed Integer Programming (MIP) [3].Fully Integrated S&OP (FI-S&OP) [4].Partially Integrated S&OP (PI-S&OP) [5].Decoupled Planning (DP) [6].Forming Industry پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

467 - سنجش کیفیت خدمات و بررسی رابطه آن با سهم بازار بر اساس مدل سروکوال (مطالعه موردی: بانک صادرات شهر تبریز)
محمد فاریابی محمود محمودی

از اوایل دهه هشتاد با ورود بانک های خصوصی و مؤسسات مالی و اعتباری مختلف به عرصه صنعت بانکداری کشور، منابع جذب شده توسط بانک های دولتی رو به کاهش گذاشت. در این میان چالشی که بانک صادرات به عنوان گسترده ترین مؤسسه مالی کشور با آن روبروست آن است که علی رغم پیشینه ای قریب ب چکیده کامل

از اوایل دهه هشتاد با ورود بانک های خصوصی و مؤسسات مالی و اعتباری مختلف به عرصه صنعت بانکداری کشور، منابع جذب شده توسط بانک های دولتی رو به کاهش گذاشت. در این میان چالشی که بانک صادرات به عنوان گسترده ترین مؤسسه مالی کشور با آن روبروست آن است که علی رغم پیشینه ای قریب به یک قرن،طیف گستردهجای از نیروهای متخصص و مجرب و تعدد بی نظیر شعب در سطح داخل و خارج کشور، در طی ده سال گذشته منابع خود را رو به کاهش می بیند. این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت خدمات ارائه شده توسط بانک صادرات شهر تبریز با استفاده از روش سروکوال که ابزاری برای اندازه گیری کیفیت خدمات و شناسایی و تحلیل شکاف خدماتی موجود بین انتظارات و ادارکات مشتریان می باشد صورت گرفته است. همچنین در طی این تحقیق رابطه بین ابعاد کیفیت خدمات و سهم بازار بانک صادرات از منابع یا سپرده های مردمی مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق، تلاش در بومی سازی و تعدیل ابزار سروکوال برای تناسب هر چه بیشتر آن با خدمات ارائه شده در سیستم بانکی ایران صورت گرفت و بعد قابلیت دسترسی به عنوان بعد ششم به ابعاد پنج گانه کیفیت خدمات (عوامل مملوس، قابلیت اعتبار، پاسخگویی، تضمین و همدلی) افزوده شده و نهایتاً مدل بومی شده سرکوال با شش بعد و 25 مولفه تدوین گردید. در این تحقیق برای بررسی ادبیات تحقیق و همچنین اطلاعات طبقه بندی شده و آمارهای منتشر شده توسط بانک صادرات شهر تبریز از روش مطالعات کتابخانه ای و برای جمع آوری داده های مورد نیاز جهت سنجش کیفیت خدمات از طریق پرسشنامه بومی سازی شده سروکوال از روش عملیات میدانی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه مشتریان بانک صادرات شهر تبریز تشکیل می دهند. برای نمونه گیری از روش تصادفی خوشه ای استفاده شده است و از این جامعه، نمونه آماری با حجم 440 نفر تعیین شد و سپس پرسشنامه تنظیم شده بین این افراد توزیع گردید که نهایتاً 400 پرسشنامه به صورت صحیح و کامل تکمیل و به محقق عودت داده شد. نتایج بدست آمده از این تحقیق بیانگر این است که بین خدمات مورد انتظار مشتریان و خدمات ارائه شده به آنها توسط بانک صادرات شهر تبریز به غیر از بعد قابلیت اعتبار، در سایر ابعاد خدمات، تفاوت معنی داری وجود دارد. همچنین از یافته های این تحقیق رابطه بین ابعاد "قابلیت اعتبار"؛ تضمین و "پاسخگویی" با سهم بازار به اثبات رسید ولی رابطه معنی داری بین ابعاد "قابلیت دسترسی" و "همدلی" و "عوامل ملموس" با سهم بازار مشاهده نگردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

468 - تعیین حدود مرزهای مناطق مورفوژنتیک و مورفودینامیک در آخرین دوره یخچالی وورم و حال حاضر در استان کرمانشاه
منصور صادقی علی جهانفر طاهر ولی پور وحید محمد نژاد علی اکبر شایان یگانه

استان کرمانشاه به دلیل ویژگی های توپوگرافی و اقلیمی خاص خود دارای مناطق مورفوژنتیک متفاوتی می باشد. ژئومورفولوژی اقلیمی، پهنه های مورفوژنتیک و مورفودینامیکی و لندفرمهای ناشی از فرایندهای شکل‌زایی بیرونی منتج از اقلیم را مطالعه می‌کند. هدف از این پژوهش، تعیین و شناسایی ق چکیده کامل

استان کرمانشاه به دلیل ویژگی های توپوگرافی و اقلیمی خاص خود دارای مناطق مورفوژنتیک متفاوتی می باشد. ژئومورفولوژی اقلیمی، پهنه های مورفوژنتیک و مورفودینامیکی و لندفرمهای ناشی از فرایندهای شکل‌زایی بیرونی منتج از اقلیم را مطالعه می‌کند. هدف از این پژوهش، تعیین و شناسایی قلمروهای مورفودینامیک و مورفوژنتیک دوره یخچالی وورم و حال حاضر استان کرمانشاه با استفاده از مدل پلتیر می باشد. در ادامه ضریب همبستگی و معادله خط رگرسیون عوامل دما و بارش با ارتفاع در منطقه محاسبه گردید و سپس با استفاده از تجزیه و تحلیل داده ها در محیط Spss، ExcelوArcGIS دما و بارش آخرین دوره یخچالی وورم و حال حاضر به دست آمد. نتایج نشان می دهد که عامل ارتفاع با تغییر در پارامترهای دما و بارش سالانه عامل اصلی کنترل کننده شدت عمل فرایندهای هوازدگی در منطقه می باشد. بررسی قلمروهای مورفوژنز و مورفوکلیماتیک در دو دوره نشان می دهد که قلمرو اقیانوسی در زمان حاضر در منطقه حذف شده و قلمرو خشک نیز در دوره وورم در استان وجود نداشته و تغییرات مرزهای قلمروهای مختلف یکسان نبوده است . بیشترین و کمترین تغییرات در قلمروهای ساون با 1200 متر و نیمه خشک با 384 متر اتفاق افتاده است. مرز قلمروهای یخچالی 800 متر نسبت به زمان حال پایین تر بوده است. بیشترین کاهش و افزایش وسعت قلمروهای مورفوژنیک دوره وورم نسبت به زمان حاضر به ترتیب در قلمروهای یخچالی با 127 برابر کاهش و قلمرو نیمه خشک با 53 برابر افزایش نسبت به مساحت دوره وورم رخ داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

469 - تحلیل پراکنش فضایی احساس امنیت شهروندی در استان هرمزگان
لعیا جلیلیان ایمان چقاجردی

امروزه آگاهی از وضعیت احساس امنیت ساکنان یک اجتماع نقش مؤثری در شناخت چالش‌ها و راهکارهای توسعه یک جامعه داشته و پیش‌نیاز هرگونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محسوب می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر برآورد و سطح‌بندی شهرستان‌های 13 گانه استان هرمزگان از نظر احساس امنی چکیده کامل

امروزه آگاهی از وضعیت احساس امنیت ساکنان یک اجتماع نقش مؤثری در شناخت چالش‌ها و راهکارهای توسعه یک جامعه داشته و پیش‌نیاز هرگونه توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی محسوب می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر برآورد و سطح‌بندی شهرستان‌های 13 گانه استان هرمزگان از نظر احساس امنیت شهروندی است که با استفاده از 13 متغیر امکان‌پذیر گردیده است. روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی- تحلیلی است. داده‌های این پژوهش از طریق مطالعه اسنادی (سالنامه آماری؛ بخش قضایی- ناحیه انتظامی استان هرمزگان) جمع‌آوری گردیده است. در این پژوهش به منظور وزن دهی شاخص‌ها از تکنیک دلفی و به منظور تحلیل داده‌ها از تکنیک پرومتی استفاده گردیده است. یافته‌های حاصل از تحقیق گویای آن است که استان هرمزگان با مقدار جریان خالص 0.59484 به دست آمده از تکنیک پرومتی از نظر احساس امنیت دارای وضعیت نسبتاً مطلوبی می‌باشد. همچنین بر اساس نتایج مشخص گردید شهرستان بندرعباس با مقدار جریان خالص 0.81645 در بهترین سطح و شهرستان ابوموسی با مقدار 0.15258 در بدترین سطح از احساس امنیت شهروندی قرار داشته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

470 - بررسی نقش توانمندی ها و محدودیت های ژئومورفولوژیک در تولید فضای شهر با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهر سمنان)
محمدرضا زندمقدم

فرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی درروند مکانیابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی وژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئومورفول چکیده کامل

فرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی درروند مکانیابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی وژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئومورفولوژی کاربردی و نقش آن در توسعه فیزیکی شهر سمنان با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تکنیکهای ارزیابی چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پرداخته شده است. برای این کار معیارهای مؤثر از جمله: ارتفاع، شیب، جهت شیب، لیتولوژی و فاصله از گسل استفاده شده است. هرکدام از معیارهای مورد بررسی طبق نظر کارشناسی و با استفاده از نرم افزار Expert choice وزن دهی ودرجه اهمیت هر کدام از آنها مشخص شد. در نهایت با استفاده از روش ترکیبی منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیائی مکان گزینی انجام و با توجه به مقایسه تحلیلی، پهنه های مناسب وضع موجود شهر ونقشه ژئومورفولوژی منطقه بر اساس نقاط بحرانی با پهنه های مناسب حاصل از تحلیل سلسله مراتبی و g.i.s انجام گرفت. نتایج حاکی از این است که نقش عوامل ژئومورفولوژی در مکان گزینی شهر سمنان بسیار مؤثرتر از دیگر عوامل محیطی بوده است.همچنین تحلیل داده ها نشان می دهد که شهر سمنان در معرض تهدید عوامل مختلف محیطی قرار دارند. برخی از آنها همچون عوامل لیتولوژی به صورت جدی محدودیت ایجاد کرده وممکن است در آینده شرایط نامناسبی را برای وقوع سایر مخاطرات محیطی پدید آورد. به این منظور باید به تبعیت از فرایندهای ژئومورفولوژیک روند گسترش شهر امتداد یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

471 - شناسایی و تحلیل الگوهای فکری حاکم بر تاثیرات احداث اقامتگاه های بوم‌گردی بر توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: بخش موران شهرستان گرمی استان اردبیل)
علیرضا حسن پور حسین سلیمانی امیر گندمکار رامین غفاری

اقامتگاه‌های بوم‌گردی به عنوان یکی از مهمترین کسب و کارهای گردشگری روستایی به شمار می‌رود و تاثیرات بالایی در توسعه روستاها دارد. یکی از چالش‌های مهم بین برنامه‌ریزان گردشگری، وجود دیدگاه‌ها و نگرش‌های مختلف در ارتباط با تاثیرات احداث اقامتگاه‌های بوم‌گردی است که منجر ب چکیده کامل

اقامتگاه‌های بوم‌گردی به عنوان یکی از مهمترین کسب و کارهای گردشگری روستایی به شمار می‌رود و تاثیرات بالایی در توسعه روستاها دارد. یکی از چالش‌های مهم بین برنامه‌ریزان گردشگری، وجود دیدگاه‌ها و نگرش‌های مختلف در ارتباط با تاثیرات احداث اقامتگاه‌های بوم‌گردی است که منجر به شکل‌گیری الگوهای فکری متفاوت می‌شود. شناسایی و تبیین این الگوهای فکری، کاربرد مهمی برای برنامه ریزان گردشگری در زمینه اتخاذ بهترین برنامه‌ها دارد. روستاهای بخش موران در شهرستان گرمی استان اردبیل از فضاهای مهم بوم‌گردی استان به شمار می‌رود. هدف اصلی پژوهش، شناسایی و تحلیل الگوهای فکری حاکم بر تاثیرات ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر ابعاد توسعه روستایی موران است. برای این منظور از طریق روش‌های میدانی و کتابخانه‌ای داده‌های لازم گردآوری شد. برای تعیین و تحلیل الگوهای فکری حاکم بر پژوهش از مدل تحلیلی کیو استفاده شده است. بر اساس نتایج این مدل چهار الگوی فکری حاکم بر تاثیرات اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر توسعه پایدار روستایی در موران شناسایی شد که الگوی فکری اول نسبت به دیگر الگوها دارای اهمیت بسیار بالایی است. بر اساس الگوی فکری اول اقامتگاه‌های بوم‌گردی در مجموع دارای تاثیرات مثبت و بالایی بر بخش‌های متعدد توسعه روستایی بخش موران داشته است. همچنین الگوهای دیگر از منظر ارزیابی تاثیرات دارای تفاوت با الگوی اول بوده و اساسا نگرش نسبتا متقاوتی به تاثیرات احداث اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر توسعه روستایی موران دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

472 - سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان‌های استان اردبیل با استفاده از روش موریس و تاکسونومی عددی
صیاد ایرانی هریس اسماعیل قلی نژاد اسماعیل نجفی

مطالعه در مورد علل و عوامل تأثیرگذار توزیع غیرمنطقی امکانات برای از بین بردن و یا حداقل کاهش نابرابری&lrm;های ناحیه‌ای امری ضروری و بسیار مهم است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای - پیمایشی و با رویکرد کاربردی است. پژوهش حاضر با 59 شاخص در 4بخش بهداش چکیده کامل

مطالعه در مورد علل و عوامل تأثیرگذار توزیع غیرمنطقی امکانات برای از بین بردن و یا حداقل کاهش نابرابری&lrm;های ناحیه‌ای امری ضروری و بسیار مهم است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و بر پایه منابع کتابخانه‌ای - پیمایشی و با رویکرد کاربردی است. پژوهش حاضر با 59 شاخص در 4بخش بهداشتی و درمانی، اقتصادی، زیربنایی، آموزشی و فرهنگی با استفاده از دو روش موریس و تاکسونومی عددی به درجه‌&zwj;‌بندی توسعه یافتگی شهرستان‌های استان اردبیل پرداخته شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که عدم تعادل و ناهمگنی در بین شهرستان‌های استان وجود دارد به‌طوری‌که همه‌ شهرستان‌ها در شاخص تلفیقی موریس در2 سطح نیمه برخوردار و محروم قرار گرفته‌اند و اردبیل رتبه اول را به خود اختصاص داده است و سرعین تنها شهرستان محروم استان بوده است در شاخص تلفیقی تاکسونومی نیز شهرستان‌ها در3سطح برخوردار، نیمه برخوردار و محروم قرار گرفته‌اند در این روش نیز اردبیل در بین شهرستان‌های برخوردار رتبه‌ی اول را کسب کرده است و نیر تنها شهرستان محروم استان بوده است. لذا این تفاوت نه تنها در بین شهرستان‌های استان زیاد است بلکه اختلاف قابل ملاحظه‌ای با دیگر مناطق کشور دارد که لزوم توجه جدی و برنامه‌ریزی‌های هدفمند و منطبق بر قابلیت‌های استان را درجهت توسعه متوازن و یکپارچه را می‌طلبد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

473 - ارزیابی نسبی جنبش‌های نوزمین‌ساخت فعال در طاقدیس کته‌پیفک؛ ایوان‌غرب، ایلام
رضا منصوری صمد فتوحی

تحلیل‌های ژئومورفیکی از جبهه‌های کوهستانی، طاقدیس‌ها و مناطق چین‌خورده می‌توانند درک درست و ارزش‌مندی در مورد تاریخ زمین‌ساختی هر منطقه‌ای ارائه دهند. بنابراین، چنین مطالعاتی غالباً در مقیاس منطقه‌ای و با استفاده از تحلیل‌های ریخت‌زمین‌ساختی برای تعیین مناطق دارای فعالی چکیده کامل

تحلیل‌های ژئومورفیکی از جبهه‌های کوهستانی، طاقدیس‌ها و مناطق چین‌خورده می‌توانند درک درست و ارزش‌مندی در مورد تاریخ زمین‌ساختی هر منطقه‌ای ارائه دهند. بنابراین، چنین مطالعاتی غالباً در مقیاس منطقه‌ای و با استفاده از تحلیل‌های ریخت‌زمین‌ساختی برای تعیین مناطق دارای فعالیت‌های زمین‌ساختی بالا انجام می‌شوند. طاقدیس کته‌پیفک در شمال‌خاوری شهرستان ایوان‌غرب، شمال استان ایلام واقع‌شده و بخشی از زون زاگرس چین‌خورده به‌شمار می‌آید. در این پژوهش با هدف ارزیابی جنبش‌های نوزمین‌ساخت فعال در طاقدیس کته‌پیفک، از هفت شاخص ژئومورفیک ازجمله نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (VF)، درصد بخش‌های بریده‌نشده جبهه کوهستان (EU)، درصد بخش‌های بریده‌شده جبهه کوهستان (FD)، پیچ‌وخم جبهه چین (FFS)، تقارن چین (FSI)، نسبت جهت (AR) و شاخص فعالیت نسبی زمین‌ساخت (Iat) استفاده شده است. ویژگی‌های مورفومتری طاقدیس کته‌پیفک با استفاده از نقشه‌های توپوگرافی، تصاویر ماهواره‌ای و بازدیدهای میدانی مشخص شد. همچنین، داده‌های ساختاری، زمین‌ساخت و سنگ‌شناسی موردنیاز با استفاده از نقشه زمین‌شناسی 1:100,000 برگ 5257 به‌دست آمدند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که مقادیر بالای شاخص‌های FFS, EU, AR و مقادیر پایین شاخص‌های FD, VF, FSI گویای جوان و نامتقارن بودن این طاقدیس، تداوم نیروهای نوزمین‌ساختی و فرسایش کم‌تر در آن است. همچنین، برپایه شاخص Iat مشخص شد که این طاقدیس در کلاس 3 قرار دارد. شواهد میدانی موجود در منطقه موردمطالعه همچون دره‌های باریک (V شکل)، پرتگاه‌های مستقیم، پرشیب و گسلی و نیز یال‌های نامتقارن تداوم فعالیت‌های زمین‌ساختی در این طاقدیس را تایید می‌نمایند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

474 - طراحی نمودارهای مورداستفاده(use case diagram) کاربران در فرایند مقتدرسازی الکترونیکی ساکنان بافت فرسوده اصفهان
خاطره امیری محمد مسعود داریوش مرادی چادگانی فرامرز صافی اصفهانی نگین صادقی

بافت‌های فرسوده شهر اصفهان با ترکیب درهم‌تنیده‌ای از مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی مواجه می‌باشند؛ که بازآفرینی شهری با به‌کار‌گیری ابزار مقتدرسازی اجتماع منسجم و ارتقا مشارکت فعال شهروندان در راستای حل این مشکلات گام برمی‌دارد. این فرایند در بستر فضای مجازی به د چکیده کامل

بافت‌های فرسوده شهر اصفهان با ترکیب درهم‌تنیده‌ای از مشکلات اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی مواجه می‌باشند؛ که بازآفرینی شهری با به‌کار‌گیری ابزار مقتدرسازی اجتماع منسجم و ارتقا مشارکت فعال شهروندان در راستای حل این مشکلات گام برمی‌دارد. این فرایند در بستر فضای مجازی به دنبال تسهیل برقراری ارتباط شهروندان و مسئولان؛ مقتدرسازی الکترونیکی معرفی می‌شود. یکی از روش‌های پیاده‌سازی فرایند مقتدرسازی الکترونیکی در فضای مجازی استفاده از روش مهندسی نیازمندی‌ها هست که بر پایه شناسایی نیازمندی‌ها و تحلیل آن، کاربران سیستم و فعالیت‌های آن‌ها معرفی می‌شود. این پژوهش باهدف دستیابی به تحلیل نیازمندی‌ها کاربران و فعالیت‌های آنان را در راستای تحقق فرایند مقتدرسازی الکترونیکی بر پایۀ نمودار مورداستفاده (Use Case) تدوین‌شده است. بر این اساس این مقاله یک پژوهش با ویژگی‌های چون استقرایی،کاربردی و توصیفی- تحلیلی استوار است که با به‌کارگیری روش هیئت‌منصفه و روش تحلیل محتوی با استفاده از نرم‌افزارAtlas ti نیازمندی‌های سیستم تعیین می‌شود. تحلیل نیازمندی‌ها نشان می‌دهد کاربران سیستم فرایند مقتدرسازی الکترونیکی شامل ساکنان بافت‌های فرسوده شهر اصفهان، کارشناس تسهیلگر، کارشناس فنی و کارشناس مربی، مسئول، می‌باشند و فعالیت‌های هر یک بر پایه فرایند مقتدرسازی و نیازمندی‌ها در نرم‌افزار Visual Paradigm به‌صورت نمودار مورد استفاده (use case)؛ به‌عنوان زبان مدل‌سازی یکپارچه (UML) نمایش داده می‌شود. نمودارهای مورداستفاده نمایشی از چگونگی ارتباط بین کاربر و فعالیت‌ها در سیستم چرخه‌ای فرایند مقتدرسازی الکترونیکی برای ساکنان بافت‌های فرسوده شهری اصفهان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

475 - تبیین رابطه جزایر حرارتی شهری و تعدادی از عوامل مورفولوژی شهر با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: شهر اهواز)
الهه عظیمی رضا اکبری محسن آرمین

جزیره‌ی حرارتی شهری (UHI)، بیانگر نقش انسان در تغییر محیط زیست است که ممکن است وضعیتی شدید و غیر‌قابل برگشت از تغییرات اقلیمی و محیطی برای شهروندان ایجاد کند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه جزایر حرارتی شهری و عوامل مورفولوژی شهری شامل کاربری اراضی، شیب و ارتفاع از سطح در چکیده کامل

جزیره‌ی حرارتی شهری (UHI)، بیانگر نقش انسان در تغییر محیط زیست است که ممکن است وضعیتی شدید و غیر‌قابل برگشت از تغییرات اقلیمی و محیطی برای شهروندان ایجاد کند. هدف از این پژوهش بررسی رابطه جزایر حرارتی شهری و عوامل مورفولوژی شهری شامل کاربری اراضی، شیب و ارتفاع از سطح دریا با استفاده از سنجش از دور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در شهر اهواز است. برای این منظور نقشه کاربری اراضی به روش حداکثر احتمال در مناطق 8 گانه شهر اهواز و نقشه‌های ارتفاع از سطح دریا و شیب در محیط نرم‌افزار Arc Map تهیه شد. برای ارزیابی صحت طبقه‌بندی نقشه کاربری اراضی، خطای تصویر طبقه‌بندی شده با یک تصویر مرجع حاوی تعدادی نقاط کنترل زمینی مقایسه گردید. نقشه دمای سطح زمین با استفاده از الگوریتم پنجره مجزا روی مجموعه داده‌های ماهواره لندست 8 در محیط نرم‌افزار ENVI تهیه شد. نتایج نشان داد که نقشه کاربری ارضی تهیه شده دارای ضریب کاپای 86 درصد و صحت و اعتباری مطلوب می‌باشد. در بخش تحلیل رابطه بین کاربری اراضی و جزایر حرارتی، نتایج حاکی از آن است که منطقه هشت شهر اهواز با میانگین دمای 3/43 و منطقه چهار با میانگین دمای 6/32 به ترتیب بیشترین و کمترین دما را به خود اختصاص دادند. با مقایسه درصد طبقات کاربری در مناطق هشت و چهار شهر اهواز می‌توان گفت که کاربری صنعتی باعث افزایش میانگین دمای مناطق شهری و کاربری فضای سبز باعث کاهش میانگین دمای مناطق شهری خواهد شد. مناطق با شیب صفر تا 5/1 درصد دارای میانگین دمای 34 درجه و مناطق با شیب 10 تا 37 درصد دارای میانگین دمای 41 درجه سانتی گراد هستند. در مناطق شهری دارای ارتفاع پایین‌تر از سطح دریا و مناطق شهری با ارتفاع 64 تا 80 متر از سطح دریا میانگین دمای به ترتیب 34 و 41 درجه سانتی‌گراد است. با توجه به تغییرات کم شیب و ارتفاع از سطح دریا در شهر اهواز و اینکه بخش زیادی از شهر در مناطق مسطح و کم ارتفاع قرار دارد، می‌توان گفت وجود صنایع حرارت‌زا می‌تواند عامل اصلی افزایش دمای سطحی شهر اهواز باشد که به عنوان یک راهکار در راستای برنامه‌ریزی شهری باید صنایع مذکور به مرور زمان به خارج از شهر منتقل شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

476 - تحلیلی بر شاخص‌های توسعه کشاورزی در شهرستانهای استان ایلام
یونس آزادی حسن بیک محمّدی

چکیده: بخش کشاورزی در استان ایلام با مسائل و مشکلاتی از جمله؛ کمبود سرمایه و سرمایه گذاری، پایین بودن سطح سواد کشاورزان، عدم وجود بازار مناسب برای محصولات تولیدی، وسعت کم اراضی، عدم استفاده مناسب از مکانیزاسیون کشاورزی، بالا بودن میزان اراضی دیم و بیکاری فصلی کشاورزان چکیده کامل

چکیده: بخش کشاورزی در استان ایلام با مسائل و مشکلاتی از جمله؛ کمبود سرمایه و سرمایه گذاری، پایین بودن سطح سواد کشاورزان، عدم وجود بازار مناسب برای محصولات تولیدی، وسعت کم اراضی، عدم استفاده مناسب از مکانیزاسیون کشاورزی، بالا بودن میزان اراضی دیم و بیکاری فصلی کشاورزان مواجه می&zwnj;باشد، که این مسائل و مشکلات موانعی را بر سر راه توسعه کشاورزی در این استان به وجود آورده&zwnj;اند. شناخت این مسائل و تدوین برنامه مناسب به منظور برطرف نمودن یا کم رنگ کردن آنها آثاری از جمله؛ رونق بخش کشاورزی، استفاده بهینه از پتانسیل&zwnj;های بخش کشاورزی، افزایش تولیدات، افزایش درآمد کشاورزان، تثبیت جمعیت روستایی، توسعه کشاورزی و نهایتاً توسعه استان را بدنبال دارد. این مقاله با هدف رتبه&zwnj;بندی و تعیین سطوح توسعه یافتگی شهرستان&zwnj;های استان ایلام از نظر شاخص&zwnj;های کشاورزی توسعه، به منظور تحلیل وضعیت کشاورزی شهرستان&zwnj;ها تدوین گردیده است. در این مقاله با استفاده از ترکیبی از روشهای تحقیق توصیفی، اسنادی و توسعه&zwnj;ای و بررسی تعداد30 متغیّر در قالب 5 شاخص (وضعیت بهره برداران، زمین بهره برداری&zwnj;&zwnj;ها، سطح زیرکشت و عملکرد در هکتار محصولات، مکانیزاسیون کشاورزی و دامداری) با استفاده از مدل موریس سعی گردیده است وضعیت بخش کشاورزی در شهرستان&zwnj;های استان ایلام مورد بررسی قرار گیرد و شهرستان&zwnj;ها از نظر سطح توسعه یافتگی، طبقه بندی گردند. همچنین با بهره&zwnj;گیری از ضریب اختلاف به تعیین میزان پراکندگی شاخص&zwnj;ها در شهرستان&zwnj;ها و با استفاده از دامنه نوسانات، به تعیین نوسان ضریب توسعه یافتگی شهرستان&zwnj;ها از نظر شاخص&zwnj;های مورد مطالعه، مبادرت شده است. در نهایت با استفاده از نرم&zwnj;&zwnj;افزار Arc-View، نتایج سطح بندی شهرستان&zwnj;ها، از نظر شاخص&zwnj;های کشاورزی توسعه در قالب نقشه ارائه گردیده است. نتایج به دست آمده نشانگر نامناسب بودن وضعیت شهرستان&zwnj;های استان ایلام از نظر شاخص&zwnj;های موردمطالعه می&zwnj;باشد. به صورتی که کلیه شهرستان&zwnj;ها، از نظر مجموع شاخصهای مورد مطالعه، در زمره شهرستان&zwnj;های محروم (توسعه نیافته) و تنها از نظر برخی شاخص&zwnj;ها، تعدادی از شهرستان&zwnj;ها در وضعیت نیمه برخوردار (درحال توسعه) قرار گرفته&zwnj;اند. در پایان نیز راهکارهایی به منظور رفع مشکلات بخش کشاورزی استان ارائه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

477 - تبیین رابطه متقابل الگوهای رفتاری و مورفولوژی خیابان‌های شهری نمونه موردی: خیابان‌های مرکزی بافت تاریخی شهر همدان
حسن سجاد زاده مریم فرخی

یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین ابعادی که در طراحی محیط باید به آن توجه شود؛ فرایند احساس، ادراک و شناخت محیطی است که تجربه مکان و در نتیجه بازنمایش آن به صورت رفتار در فضاهای شهری را برای انسان هموار می‌سازد. لذا برای ساختن محیط‌های سازگار و متناسب با نیازهای ادراکی-رفتار چکیده کامل

یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین ابعادی که در طراحی محیط باید به آن توجه شود؛ فرایند احساس، ادراک و شناخت محیطی است که تجربه مکان و در نتیجه بازنمایش آن به صورت رفتار در فضاهای شهری را برای انسان هموار می‌سازد. لذا برای ساختن محیط‌های سازگار و متناسب با نیازهای ادراکی-رفتاری شهروندان باید شناخت صحیح و دقیق از رابطه بین انسان و محیط بدست آورد . در این میان خیابان‌های تجاری به عنوان فضاهای شهری به یاد ماندنی، قابل دسترسی و معنی‌دار نقش مهمی در شکل‌گیری الگوهای رفتاری به عهده دارند. با مروری بر ویژگی‌های کیفی و نقش‌های خیابان شهری از گذشته تا به حال، می‌توان به وضوح، کاهش کیفیت‌های محیطی و در نتیجه کاهش کیفیت حضورپذیری را که عامل مهمی در زمینه تعامل انسان و محیط، به شمار می‌آید را مشاهده نمود. در چنین موقعیتی، ارزیابی و سنجش نمونه‌هایی از خیابان‌های شهری و بررسی اینکه این فضاها در حال حاضر چرا و چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرند از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهش پیش رو با مطالعه ویژگی‌های فیزیکی خیابان‌های شهری و فعالیت‌های انسانی (فعالیت‌های منفعل – فعال) از طریق پرسشنامه، و با بررسی رابطه متقابل انسان و فضا در فضاهای شهری مورد مطالعه (خیابان‌های مرکزی شهر همدان) با استفاده از تکنیک Space Syntax و مدل تصمیم‌گیری چند شاخصه TOPSIS، به تبیین این نکته می‌پردازد که، الگوهای رفتاری کاربران به صورت مشخص، از ویژگی‌های مورفولوژیک خیابان‌های مورد مطالعه تبعیت می‌نماید. به گونه‌ای که خیابان‌های مورد مطالعه، با وجود ویژگی‌های مشترکی از جمله زمان و سبک ساخت، طول و عرض محور، موقعیت قرارگیری، به فراخور ویژگی‌های متفاوت مورفولوژیکی از جمله همپیوندی و اتصال فضایی، تنوع و تراکم فعالیتی و نیز ویژگی‌های کیفی مکان شهری، بستر شکل‌گیری و زمینه‌ساز الگوهای رفتاری متفاوتی هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

478 - بررسی نقش عوامل طبیعی در توزیع جغرافیایی جمعیت و سکونتگاه‌های شهری با استفاده از GIS و Geoda(مطالعه موردی: استان آذربایحان‌غربی)
میرنجف موسوی حسین نظم فر احمد آفتاب

اصولا استقرار و پیدایش یک شهر بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از نرم افزار GIS و مدل موران در قالب نرم‌افزار Geoda نحوه توزیع فضایی جمعیت و سکونتگاه‌های شهری استان آذربایجان‌غربی را نسبت به متغییرهای طب چکیده کامل

اصولا استقرار و پیدایش یک شهر بیش از هر چیز تابع شرایط محیطی و موقعیت جغرافیایی است. از این رو پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از نرم افزار GIS و مدل موران در قالب نرم‌افزار Geoda نحوه توزیع فضایی جمعیت و سکونتگاه‌های شهری استان آذربایجان‌غربی را نسبت به متغییرهای طبیعی بررسی کند. نوع تحقق کاربردی بوده روش بررسی آن توصیفی‌ـ‌تحلیلی و همبستگی می‌باشد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که آب و هوا، دسترسی به منابع آب بیشترین تاثیر را در پراکندگی جمعیت شهری استان داشته‌اند بطوریکه میزان ضریب موران برای عوامل ذکر شده به‌ترتیب بیش از 5/0 و 3/0 می‌باشد در این میان میزان این ضریب برای سایر عوامل طبیعی مورد مطالعه، نشان دهنده رابطه مثبت و نه‌چندان قوی است به‌عبارت دیگر می‌توان گفت که بیشتر جمعیت شهری استان، در طبقات ارتفاعی 1400 – 1000 متر پراکنده هستند که بیانگر استقرار جمعیت در مخروطه افکنه‌های دشت‌های آبرفتی در ارتباط با منابع آبی حوضه آبریز دریاچه ارومیه می‌باشد این شرایط با وجود شیب کمتر از 5 درصد و شرایط اقلیمی نیمه‌مرطوب محیط مناسبی را برای فعالیت‌های کشاورزی فراهم می‌کند بطور کلی نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که توزیع جمعیت، بیش از توزیع سکونتگاه‌ها از عوامل طبیعی تبعیت می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

479 - بررسی میزان مقاومت اراضی کشاورزی به فرسایش بادی در جنوب شرقی دامغان
مهین حنیفه پور ناصر مشهدی

فرسایش بادی یکی از پدیده‌هایی است که مناطق خشک و بیابانی ایران مرکزی به صورت روزافزونی با آن مواجه می‌باشد. مدیریت نادرست در عرصه کشاورزی بر افزایش این پدیده تأثیر زیادی داشته است. در این تحقیق، منطقه‌ای به وسعت حدود 27000 هکتار در جنوب‌شرقی شهرستان دامغان مورد مطالعه ق چکیده کامل

فرسایش بادی یکی از پدیده‌هایی است که مناطق خشک و بیابانی ایران مرکزی به صورت روزافزونی با آن مواجه می‌باشد. مدیریت نادرست در عرصه کشاورزی بر افزایش این پدیده تأثیر زیادی داشته است. در این تحقیق، منطقه‌ای به وسعت حدود 27000 هکتار در جنوب‌شرقی شهرستان دامغان مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعات براساس نقشه‌های توپوگرافی، تصاویر ماهواره‌ای، نقشه زمین‌شناسی،GPS،GIS، بازدیدها و نمونه‌های صحرایی صورت گرفت، براساس مواد اشاره شده 24 نمونه از اراضی کشاورزی منطقۀ موردمطالعه برداشته و دانه‌بندی نمونه‌های برداشت شده به روش ASTM(الک خشک) انجام گرفت. نتایج حاصل از دانه‌بندی نمونه‌ها و نقشه‌های تهیه شده نشان از آن است که اندازه ذرات ماسه در حد ماسه درشت و خیلی‌درشت و جورشدگی بیشتر نمونه‌ها در حد ضعیف و متوسط بوده، کج شدگی منفی و کشیدگی به صورت پهن بوده است و در حدود 90 درصد از منطقه بیش از 23 درصد کلوخه داشته است. براساس نتایج حاصل از مورفومتری و کلوخه‌های موجود، مناطق کشاورزی موردمطالعه شده به دلیل برداشت ذرات حساس به فرسایش بادی طی وزش باد در طول سال ذرات باقی‌مانده پس از وزش باد بدلیل عدم توانایی باد در جابه جایی ذرات، اراضی کشاورزی را نسبت به فرسایش بادی مقاوم نموده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

480 - تحلیل آوا و القا در اشعار عاشورایی صفایی جندقی
مهدی نجفی اسحاق طغیانی محبوبه خراسانی

صفایی جندقی فرزند ارشد یغمای جندقی است و اشعار عاشورایی مهیج و سوزناک وی در قالب ترکیب‌بند سروده شده است. او در این شیوه گوی سبقت را از اقران ربوده و ترکیب‌بند عاشورایی او، مشحون از فنون و صنایع ادبی است.در این مقاله، از میان فنون ادبی مراثی تنها به آواها و صنایع مرتبط چکیده کامل

صفایی جندقی فرزند ارشد یغمای جندقی است و اشعار عاشورایی مهیج و سوزناک وی در قالب ترکیب‌بند سروده شده است. او در این شیوه گوی سبقت را از اقران ربوده و ترکیب‌بند عاشورایی او، مشحون از فنون و صنایع ادبی است.در این مقاله، از میان فنون ادبی مراثی تنها به آواها و صنایع مرتبط با آن مانند واج‌آرایی، انواع جناس و تکرار که بارِ موسیقایی کلام را افزایش می‌دهند، پرداخته شده است. تحلیل آوایی این اشعار از منظر مکتب فرمالیسم، با تأکید بر تحلیل آواها و القاهاست که موریس گرامون به آن‌ها توجّه داشته است. بر این اساس در ذهن پرسش‌هایی مطرح می‌شود؛ آیا می‌توان از تکرار آواهای به کاررفته در شعر صفایی به القاهایی دست یافت؟ آیا تکرار واج و القای آن می‌تواند احساسات یا نام‌آواهایی را تداعی کند؟ در تحلیل واجی نوحه‌‌ها، با در نظر گرفتن تأثیر انتخاب واژگان و تکرار آن‌ها بر موسیقی و معنای نوحه‌ها به تکرار واج‌ها، القا، جایگاه و شیوه‌های تولید توجّه شده است. در این مقاله به آواها، میزان کاربرد آن‌ها، القاها و تصویرسازی‌های به کار رفته در نوحه‌ها پرداخته تا میزان موفقیّت شاعر را در انتقال مفاهیم و پیام مشخّص کند. نتیجه اینکه تکرار آواها توانسته‌اند احساسات و حسیّات را تداعی کنند؛ بسامد بالای واکة بم "آ" و همخوان خیشومی "ن" در اشعار صفایی جندقی، حاکی از القای درد، رنج و نارضایتی است، حتّی اگر در مضمون بیت‌ها و کلام او آشکارا بیان نشده باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

481 - عشق در کتاب مقدس با تأکید بر نگاه ژوزف مورفی و ابن عربی
محمد علی وثوقیان نجف آبادی سیدمحمد امیری عطامحمد رادمنش

ریشة بخش مهمی از ادبیات غنایی خاور میانه را باید در کتب آسمانی عهد عتیق و عهد جدید یافت. از منظر این کتب، خداوند و عشق مساویِ همند و عشق در ذره ذره موجودات عالم گسترش یافته است. در متون اولیة اسلامی محبّت به طور متعادل به عنوان رابطه‌ای دو طرفه میان خدا و بنده وجود داشت چکیده کامل

ریشة بخش مهمی از ادبیات غنایی خاور میانه را باید در کتب آسمانی عهد عتیق و عهد جدید یافت. از منظر این کتب، خداوند و عشق مساویِ همند و عشق در ذره ذره موجودات عالم گسترش یافته است. در متون اولیة اسلامی محبّت به طور متعادل به عنوان رابطه‌ای دو طرفه میان خدا و بنده وجود داشته است، امّا تجربة عشقی با چنان غلظت که آغازگرِ آن خدا باشد، برگرفته از انجیل است که بعید نیست در قرن دوم هجری با ترجمه شدن متون یونانی به عربی، واردِ متون عربی و بعد از آن فارسی شده باشد. ابن عربی از جمله متأثرانِ از اندیشوران یونان است. دور نمی‌نماید که عشق ترسیمی او اثری از اندیشه‌های یونانی در خود داشته باشد. در متون قرون شش به بعد، تجربة عشقی، در غلظت حتّی از تورات و انجیل فراتر می‌رود و به قول مولوی به عشقی خونی تبدیل می‌شود. تأثیرپذیری ابن عربی به معنای شیفتگی و دلدادگی او نیست. بلکه تنها لحاظ کردنِ این اندیشه‌ها در کنار صدها اندیشة دیگر است. آنچه در این مقاله مطرح می شود، هیچ ارتباطی با دیدگاه آسین پالاسیوس در مورد ابن عربی ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

482 - اثر پرایمینگ بر کاهش اثرات بقایای علف‌کش اپیروس در چغندرقند
محمد جوکار محمد آرمین متین جامی معینی

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غ چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غلظت‌های مختلف (60-45-30-15-0 درصد مقدار توصیه شده) بود. نتایج آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر چغندر باعث افزایش 28 درصدی تعداد برگ، 17 درصدی سطح برگ، 16 درصدی وزن خشک برگ، 86 درصدی وزن خشک ریشه، 4/1 درصدی قطر ریشه، 24 درصدی حجم ریشه و 47 درصدی طول ریشه در مقایسه با عدم پرایمینگ شد. با افزایش مقدار بقایا علف‌کش کلیه خصوصیات مورد بررسی به‌صورت شدیدی کاهش پیدا کرد. نتایج آزمایش نشان داد که حضور 60 درصدی مقدار توصیه شده بقایای علف‌کش سبب کاهش 76/90 درصدی تعداد برگ در بوته، 72/97 درصدی سطح برگ، 86/98 درصدی وزن خشک برگ، 22/91 درصدی وزن خشک ریشه، 29/58 درصدی قطر ریشه، 57/85 درصدی حجم ریشه و 76/80 درصدی طول ریشه در مقایسه باعدم حضور بقایای علف‌کش شد. در حضور بقایای علف‌کش هیدروپرایمینگ بذر سبب کاهش اثرات منفی بقایای علف‌کش آپیروس گردید. در شرایط هیدروپرایمینگ بذر مقدار بقایا بعد از 30 درصد توصیه شده سبب کاهش خصوصیات مورد بررسی شد درحالی‌که در شرایط عدم پرایم بذر حتی در غلظت 15 درصد بقایای نیز کاهش صفات مورد بررسی مشاهده شد. به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غلظت‌های مختلف (60-45-30-15-0 درصد مقدار توصیه شده) بود. نتایج آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر چغندر باعث افزایش 28 درصدی تعداد برگ، 17 درصدی سطح برگ، 16 درصدی وزن خشک برگ، 86 درصدی وزن خشک ریشه، 4/1 درصدی قطر ریشه، 24 درصدی حجم ریشه و 47 درصدی طول ریشه در مقایسه با عدم پرایمینگ شد. با افزایش مقدار بقایا علف‌کش کلیه خصوصیات مورد بررسی به‌صورت شدیدی کاهش پیدا کرد. نتایج آزمایش نشان داد که حضور 60 درصدی مقدار توصیه شده بقایای علف‌کش سبب کاهش 76/90 درصدی تعداد برگ در بوته، 72/97 درصدی سطح برگ، 86/98 درصدی وزن خشک برگ، 22/91 درصدی وزن خشک ریشه، 29/58 درصدی قطر ریشه، 57/85 درصدی حجم ریشه و 76/80 درصدی طول ریشه در مقایسه باعدم حضور بقایای علف‌کش شد. در حضور بقایای علف‌کش هیدروپرایمینگ بذر سبب کاهش اثرات منفی بقایای علف‌کش آپیروس گردید. در شرایط هیدروپرایمینگ بذر مقدار بقایا بعد از 30 درصد توصیه شده سبب کاهش خصوصیات مورد بررسی شد درحالی‌که در شرایط عدم پرایم بذر حتی در غلظت 15 درصد بقایای نیز کاهش صفات مورد بررسی مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

483 - ارزیابی اثر رنگ و اندازه بذر روی خصوصیات جوانه زنی تاج الملوک (Aquilegia chrysantha ) تحت تیمارهای مختلف هیدروپرایمینگ.
فهیمه نبی احمد اصغرزاده ابراهیم گنجی

جوانه‌زنی یکنواخت و تسریع در مرحله جوانه‌زنی بذور تاج‌الملوک می‌تواند در تولید این گیاه داروئی بسیار حائز اهمیت باشد. این آزمایش با هدف شناسایی بهترین پاسخ شکل‌های مختلف بذور چند شکل این گیاه به اجرا در‌آمد. به‌این منظور در ابتدا بذرهای سیاه و قهوه‌ای رنگ به‌صورت چشمی ا چکیده کامل

جوانه‌زنی یکنواخت و تسریع در مرحله جوانه‌زنی بذور تاج‌الملوک می‌تواند در تولید این گیاه داروئی بسیار حائز اهمیت باشد. این آزمایش با هدف شناسایی بهترین پاسخ شکل‌های مختلف بذور چند شکل این گیاه به اجرا در‌آمد. به‌این منظور در ابتدا بذرهای سیاه و قهوه‌ای رنگ به‌صورت چشمی از یکدیگر جدا شدند و پس از آن با استفاده از روش بینایی ماشین از نظر اندازه به دو گروه تقسیم شدند. سپس برای تحریک جوانه‌زنی، بذور به‌مدت 4 هفته در دمای 4 درجه سانتی‌گراد نگهداری شده و پس از آن تحت تیمارهای 4، 8، 12 و 24 هیدروپرایمینگ و تیمار شاهد قرار گرفتند. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل سه فاکتوره و در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه علف‌های هرز دانشگاه فردوسی مشهد طی سال 1392 به ‌اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی شامل رنگ بذر، اندازه بذر و تیمارهای هیدروپرایمینگ بودند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که بذور بزرگ در مقایسه با بذور کوچک به‌جز در مورد صفت طول ساقه‌چه که تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد، در سایر صفات مورد مطالعه شامل جوانه‌زنی، بنیه بذر و طول ریشه‌چه عملکرد بهتری داشتند. علاوه‌ بر این بذور سیاه رنگ نیز در مقایسه با بذور قهوه‌ای در ارتباط با صفات بیان شده تظاهرات بهتری را نشان دادند. همچنین بهترین خصوصیات مربوط به جوانه‌زنی در تیمارهای 12 و 24 ساعت هیدروپرایمینگ ثبت شد. در مجموع با توجه به الگوی غیر یکنواخت جوانه‌زنی این گیاه، استفاده از بذور سیاه رنگ درشت در شرایط هیدروپرایمینگ 12 ساعت می‌تواند جوانه‌زنی بهتری را به‌همراه داشته و برای تولید با عملکرد بهتر تاج‌الملوک توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

484 - بررسی تأثیر امواج فرا صوت و سرمادهی بر جوانه‌زنی بذور گیاه دارویی مورد (Myrtus communis L.)
سمیه الوندیان علی واحدی رضا تقی‌زاده

مورد (Myrtus communis) یکی از گیاهان متعلق به خانواده Myrtaceae است و بذر این گیاه برای جوانه‌زنی به شکستن خواب بذر نیازمند می باشد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی به منظور ارزیابی اثر امواج فراصوت و مقایسه آن با تیمار سرمادهی بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه دارویی مورد و چکیده کامل

مورد (Myrtus communis) یکی از گیاهان متعلق به خانواده Myrtaceae است و بذر این گیاه برای جوانه‌زنی به شکستن خواب بذر نیازمند می باشد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی به منظور ارزیابی اثر امواج فراصوت و مقایسه آن با تیمار سرمادهی بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه دارویی مورد و بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه اجرا شد. این آزمایش بصورت طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار و 7 تیمار اجرا شد. تیمارها شامل سرمادهی بذر به مدت دو ماه، عدم سرمادهی و عدم استفاده از امواج (شاهد) و همچنین بذور در پنج مدت زمان مختلف (30، 60، 120، 180 و 240 ثانیه) در معرض امواج فراصوت 42 KHZ قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار امواج فراصوت بیشترین تاثیر را بر جوانه‌زنی و بر کلیه صفات مورد بررسی داشت و اختلاف معنی دار بین تاثیر سطوح زمانی امواج بر صفات مذکور نیز مشاهده نشد (دانکن 5 درصد). همچنین به منظور شکستن خواب بذر این گیاه، سرمادهی بهتر از تیمار شاهد (عدم استفاده از امواج و عدم استفاده از سرما در شکستن خواب) بود. با در نظر گرفتن کمترین هزینه و زمان، تیمار 30 ثانیه به عنوان بهترین تیمار برای شکستن خواب بذر این گیاه دارویی معرفی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

485 - اثر تنش شوری بر خصوصیات جوانه‌زنی و شاخص‌های رشدی پنج رقم سویا (Glycin max L)
گودرز باقری فرد عبدالمجید رضایی امین اله باقری فرد شهرام محمدی عباس باقری

در این تحقیق اثر شوری بر پارامترهای جوانه‌زنی و مورفولوژیکی 5 رقم سویا (زان، سنچوری، L17، ویلیامز و‌ هاک) به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شوری (صفر، 30، 60 و 90 میلی‌مولار کلرید سدیم) به‌عنوان فاکتور دوم در شرایط آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی شهرکرد 1385 به صورت تصا چکیده کامل

در این تحقیق اثر شوری بر پارامترهای جوانه‌زنی و مورفولوژیکی 5 رقم سویا (زان، سنچوری، L17، ویلیامز و‌ هاک) به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شوری (صفر، 30، 60 و 90 میلی‌مولار کلرید سدیم) به‌عنوان فاکتور دوم در شرایط آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی شهرکرد 1385 به صورت تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در گیاهانی که تنها در معرض کلرید سدیم قرار داشتند، در مقایسه با گیاهان شاهد، با افزایش غلظت کلریدسدیم، پارامترهای جوانه‌زنی و رشدی کاهش یافت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین سرعت و درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و محور زیر لپه در رقم‌ هاک و کمترین آن‌ها در رقم L17 مشاهده شد. بیشترین وزن تر و خشک ریشه‌چه در رقم زان و بیشترین وزن‌تر و خشک محور زیر لپه در ارقام ویلیامز و L17 مشاهده شد. بیشترین ارتفاع، تعداد گره و سطح برگ مربوط به رقم ویلیامز و L17 و کمترین مربوط به‌هاکبود. بیشترین و کمترین فاصله میان گره مربوط به ویلیامز و زان به‌ترتیب می‌باشد. بیشترین و کمترین شاخه جانبی در هر بوته مربوط به رقم سنچوری و L17 به‌ترتیب بود. در بین ارقام رقم زان بالاترین تعداد کل برگ و ارقام سنچوری و ویلیامز کمترین تعداد برگ را به خوا د ختصاص دادند. در کل رقم L17در آزمایش گلخانه و رقم‌ هاک در آزمایش جوانه‌زنی نسبت به دیگر ارقام تحمل به شوری بهتری نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

486 - پایش ماهواره‌ای دمای روزهنگام سطح زمین حوضه‌ی آبریز جازموریان با استفاده از فرآورده‌های سنجنده‌ی مودیس
بهروز آباد برومند صلاحی کوهزاد رئیس پور مسعود مردادی

دمای سطح زمین (LST) از جمله مهم‌ترین متغیرهایی می‌باشد که اطلاعات مهمی در رابطه با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک‌کره، هواکره و آب‌کره فراهم می‌نماید. از آن جایی که این متغیر اولین واکنش حرارتی را در مقابل تغییرات محیطی نشان می‌دهد، بنابراین واکاوی آن می‌تواند اطلاعات ارز چکیده کامل

دمای سطح زمین (LST) از جمله مهم‌ترین متغیرهایی می‌باشد که اطلاعات مهمی در رابطه با خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک‌کره، هواکره و آب‌کره فراهم می‌نماید. از آن جایی که این متغیر اولین واکنش حرارتی را در مقابل تغییرات محیطی نشان می‌دهد، بنابراین واکاوی آن می‌تواند اطلاعات ارزشمندی را در اختیار پؤوهشگران علوم محیطی قرار دهد. طی سال‌های اخیر تصاویر سنجنده‌ی مودیس برای تخمین دمای سطح زمین کاربرد فراوانی پیدا نموده‌‌است. در تحقیق حاضر نیز از داده‌های سنجنده‌ی مودیس (MOD11C3 &MYD11C3) برای واکاوی LST روزهنگام در حوضه‌ی آبریز جازموریان (2019-2003) استفاده گردید. داده‌های مربوطه پس از کنترل کیفی و پردازش‌های لازم برای برآورد LST روزهنگام به کار گرفته شد. براساس نتایج؛ مقادیر LST در حوضه‌ی آبریز جازموریان از C°55-20 متغیر بوده و به روشنی از ارتفاعات و عرض جغرافیایی تبعیت می‌نماید. واکاوی فصلی از توزیع فضایی LST، فصول زمستان و تابستان را به ترتیب با دامنه‌ای از C°40-5 و C°65-35 به عنوان سردترین و گرم‌ترین فصول نشان داده‌است. همچنین در بررسی توزیع فضایی LST ماهانه، ژانویه و فوریه از کمترین و ژوئن و جولای از بیشترین مقدار LST برخوردار بودند. روند سری زمانی آنومالی LST بیان‌گر افزایش حدود C°5/0 در دوره‌ی مورد مطالعه می‌باشد. همچنین توزیع فضایی LST نشان‌دهنده‌ی بیشینه‌ی آنومالی‌های مثبت در بخش‌های جنوب‌غربی و مرکزی و کمینه‌ی آنومالی‌های مثبت در شرق حوضه ‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

487 - نقش اقلیم بر تنوع و تکامل مورفولوژیکی کارن های کارست کربناته با استفاده از تکنیک ژئومورفومتری در پهنه های اقلیمی حوضه کلات، شرق کپه داغ
حمید نژادسلیمانی رضا دوستان سعدالله ولایتی ابوالفضل بهنیافر مهناز جهادی طرقی

پژوهش حاضر با هدف نقش شرایط اقلیمی بر نحوه ژنز و تنوع مورفولوژیکی کارن های کارستی سازندهای کربناته حوضه کلات در شرق کپه داغ صورت گرفته است. برای این منظور از روش تجربی (همپوشانی ژئومورفومتری) بر مبنای مدل زون بندی اقلیمی و بررسی های آزمایشگاهی (کلسیمتریک و درصد خلوص آهک چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف نقش شرایط اقلیمی بر نحوه ژنز و تنوع مورفولوژیکی کارن های کارستی سازندهای کربناته حوضه کلات در شرق کپه داغ صورت گرفته است. برای این منظور از روش تجربی (همپوشانی ژئومورفومتری) بر مبنای مدل زون بندی اقلیمی و بررسی های آزمایشگاهی (کلسیمتریک و درصد خلوص آهک) استفاده گردیده است. سپس با استفاده از تکنیک های ژئومورفومتریک، بر روی تعداد 240 نمونه برداری از سه نوع کارن با مورفولوژی متفاوت (خطی، پیت کارن و تریت کارن) ، اطلاعات زمینی آنها برداشت گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که هر اندازه اقلیم حاکم بر سنگ، مرطوب تر باشد، نه تنها تعداد کارن ها در واحد سطح بیشتر می شوند، بلکه، تنوع مورفولوژیکی و تکامل یافتگی آنها نیز بیشتر خواهد شد. در واقع تغییر اقلیم ، نقش بسیار موثری در ژنز و توسعه کارن های کارست سطحی دارد و بین پهنه های اقلیمی مرطوب تر و تنوع پذیری مورفولوژیکی و تکامل یافتگی کارن ها در سازند های کارست ساز، رابطه مستقیمی وجود دارد، بطوریکه در پهنه اقلیمی (Q4 ) با شرایط اقلیم مرطوب، انواعی از کارن های خطی، سه وجهی، پیت کارن ها و حتی وند کارن ها با مقیاس های مزو و ماکرو تشکیل شده اند. همچنین سنجش مورفومتری کارن ها نشان داد که مقدار قطر، عمق و عرض کارن های خطی، تریت کارن ها و پیت کارن ها در پهنه های اقلیمی معتدل و مرطوب (Q4.Q3) واقع در ارتفاعات بالای حوضه به سه تا 10 برابر اندازه کارن های اقالیم خشک و نیمه خشک (Q1,Q2) می رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

488 - پیامدهای ژئومورفولوژیکی دامنه‌ای متأثر از زمین‌لرزه سال 1396سرپل ذهاب-ازگله
امجد ملکی علی عبدالملکی

زمین‌لرزه‌ها به‌عنوان یکی از مخاطرات طبیعی مخرب و درعین‌حال ناگهانی‌ترین نیروی طبیعی به شمار می‌رود که درنتیجه شکست و تغییر مکان سنگ‌های زیر سطح زمین ایجاد می‌گردد. به دنبال وقوع زمین‌لرزه‌ها بسیاری از مخاطرات ژئومورفولوژیکی و پیامدهای محیطی به وقوع می‌پیوندد که موجب ای چکیده کامل

زمین‌لرزه‌ها به‌عنوان یکی از مخاطرات طبیعی مخرب و درعین‌حال ناگهانی‌ترین نیروی طبیعی به شمار می‌رود که درنتیجه شکست و تغییر مکان سنگ‌های زیر سطح زمین ایجاد می‌گردد. به دنبال وقوع زمین‌لرزه‌ها بسیاری از مخاطرات ژئومورفولوژیکی و پیامدهای محیطی به وقوع می‌پیوندد که موجب ایجاد خسارت زیادی به نواحی مستعد می‌گردد. منطقه مورد تحقیق باالقوه بسیار مستعد وقوع انواع حرکات و ناپایداری‌های ژئومورفولوژیکی است. در اثر زمین لرزه ازگله و سرپل ذهاب ناپایداری های ژئومورفولوژیکی فراوانی در مناطق تحت پوشش ایجاد شده است. وقوع زمین‌لرزه‌ها و تکان‌های ناشی از آن، وجود ساختمان زمین‌شناسی شکننده با لایه‌بندی سخت و سست، شیب زیاد و سابقه وقوع ناپایداری درگذشته از عوامل تشدیدکننده ایجادوفعال شدن فرآیندهای ژئومورفولوژیک در منطقه شده است. قرار گرفتن لایه‌های سخت آهک آسماری بر روی لایه‌های سست مارن و شیل پابده با خاصیت خمیری شدن متاثراز لرزش های ناشی از زمین‌لرزه از عوامل ذاتی واصلی وقوع زمین‌لغزش‌های بزرگ همچون زمین‌لغزش قورچی باشی- مله کبود و پهنه‌های لغزشی بزرگ در شمال فلات دالاهو است. وقوع جریان واریزه‌ای، نشست زمین و گسترش جانبی، بهمن‌های سنگی و سایر ناپایداری‌های دامنه‌ای در منطقه موردمطالعه از دیگر فرآیندهای ژئومورفولوژیک ناشی از زمین‌لرزه 21 آبان 1396 است که درنتیجه نزدیکی به کانون سطحی زمین‌لرزه،رخدادهای لغزش‌های قدیمی، توپوگرافی منطقه و شرایط سخت کوهستانی شرایط مساعدی را برای تشدید لغزش و سایر فرایندها و پیامدهای ژئومورفولوژیکی ایجاد کرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

489 - عوارض ژئومورفیک ناشی از زلزلۀ آبان ماه 1396 سرپل ذهاب - ازگله
علی رضاپور ایرج جباری

زلزلۀ 3/7 ریشتری آبان ماه 1396سرپل ذهاب علاوه بر تلفات جانی و مالی که در برداشت، عوارض ژئومورفیک زیادی بر جای گذاشت. در این تحقیق سعی بر این است که عوارض ایجاد شده را شناسایی و حجم این تغییرات ارزیابی شود. ابتدا با تکیه بر توپوگرافی، محدودۀ مورد مطالعه به دو بخش کوهستان چکیده کامل

زلزلۀ 3/7 ریشتری آبان ماه 1396سرپل ذهاب علاوه بر تلفات جانی و مالی که در برداشت، عوارض ژئومورفیک زیادی بر جای گذاشت. در این تحقیق سعی بر این است که عوارض ایجاد شده را شناسایی و حجم این تغییرات ارزیابی شود. ابتدا با تکیه بر توپوگرافی، محدودۀ مورد مطالعه به دو بخش کوهستان و دشت تقسیم شد و سپس عوارض ژئومورفیک ناشی زلزله با استفاده از عکس‌های هوایی و تصاویر ماهواره‌ای و بازدیدهای میدانی، شناسایی و مورد بررسی قرار گرفتند. سپس نقشۀ سازمان زمین-شناسی و اکتشافات معدنی کشور با استفاده از نرم افزار ( (ARC GIS رقومی شد و نقشه شیب نیز از روی مدل رقومی ارتفاعی در محیط نرم افزار (ARC GIS) تهیه شد. از این داده‌ها، برای نمایش بهتر تأثیر گسل‌ها، جنس زمین، تشخیص سازندها، ناپایداری‌های دامنه‌ای و علت‌یابی عوارض ژئومورفیک ناشی از زلزله استفاده شد. نتایج نشان داد که وجود لایه‌های مقاوم آهک آسماری بر روی سازند‌های ماسه سنگی آغاجاری، مارنی و سازند گچساران و سستی و فرسایش‌پذیری این سازند‌ها موجب عوارض ژئومورفولوژیک زیاد ناشی از زلزله مانند ناپایداری‌های دامنه‌ای (زمین‌لغزش، ریزش‌های سنگی، جریان‌های واریزه‌ای) گسیختگی، روان‌گرایی، نوسانات سطح آب‌های زیرزمینی شده است. علاوه برشناسایی عوارض ژئومورفولوژیک ناشی زلزله، موقعیت و محل آن‌ها در ارتباط با سایر عوامل زمین‌شناختی به نقشه درآورده شد و نقش اثرات ژئومورفولوژیک در ایجاد خطرات ثانویه و مقایسۀ این اثرات در دو واحد توپوگرافی کوهستان و دشت بررسی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

490 - بررسی تغییرات مکانی و زمانی کیفیت منابع آب زیرزمینی در حوضه ایزدخواست
مریم انصاری ایرج جباری

افزایش جمعیت جهان، تأثیرات تغییر آب و هوا و تغییرات سبک زندگی فشارهای فزاینده ای بر منابع آب وارد کرده و منجر به تنش آبی گسترده در بسیاری از کشورها شده است. یک راه مؤثر برای کاهش و کنترل تقلیل مداوم کیفیت آب زیرزمینی، درک تغییرات مکانی و زمانی و شناسایی منابع اصلی آلودگ چکیده کامل

افزایش جمعیت جهان، تأثیرات تغییر آب و هوا و تغییرات سبک زندگی فشارهای فزاینده ای بر منابع آب وارد کرده و منجر به تنش آبی گسترده در بسیاری از کشورها شده است. یک راه مؤثر برای کاهش و کنترل تقلیل مداوم کیفیت آب زیرزمینی، درک تغییرات مکانی و زمانی و شناسایی منابع اصلی آلودگی است. در این تحقیق با استفاده از روش زمین آمار تغییرات زمانی و مکانی منابع آب زیرزمینی حوضۀ ایزدخواست در یک بازۀ 11 ساله با توجه به عوامل تغییر کیفیت آب مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا روش های مختلف درون یابی با هم مقایسه شدند که روش کریجینگ با واریوگرام نمایی نتایج بهتری را برای پارامترهای کیفی آب نشان داد. نتایج این تجزیه و تحلیل ها نشان داد که مهم ترین عامل در شوری منابع آب و خاک منطقه سازندهای مخرب حوضه می باشند. به طوری که در نقشه های کیفی منابع آب تمامی پارامترها میزان افزایشی را در سه نقطه نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

491 - برآورد دبی وتراز سیلاب ها ی گذشته ی رودخانه سیروان، با استفاده از شواهد ژئومورفولوژیکی و سیلابی
محمد حسین رضایی مقدم محمد رضا نیکجو داود مختاری سید رضا حسین زاده حسام ملکی

وقوع سیلاب های شدید یکی از مهم ترین مخاطرات هیدرو-ژئومورفیک حوضه آبریز رودخانه سیروان است. رودخانة سیروان به عنوان یکی از شاخص‌ترینرودخانه‌هایواقع در غربایران است. طی نیم قرن اخیر خصوصاً در بهاربه شدت سیلابی شده و بسیاری از کارشناسان محلی علت وقوع سیلاب های آن راتشدید ذ چکیده کامل

وقوع سیلاب های شدید یکی از مهم ترین مخاطرات هیدرو-ژئومورفیک حوضه آبریز رودخانه سیروان است. رودخانة سیروان به عنوان یکی از شاخص‌ترینرودخانه‌هایواقع در غربایران است. طی نیم قرن اخیر خصوصاً در بهاربه شدت سیلابی شده و بسیاری از کارشناسان محلی علت وقوع سیلاب های آن راتشدید ذوب برفها و بارش ها نسبت می دهند. برای بررسی بهتر موضوع داده های طولانی تر سیلاب مورد نیاز است که در این مقاله با استفاده از داده های ژئومورفولوژیکی و سیلابی به باز سازی سیلاب ها پرداخته شده است.برای نیل به اهداف این مقاله با استفاده تصاویر ماهواره اییسایت های احتمالی رسوبات آب راکد و شواهد ژئومورفولوژیک سیلاب شناسایی گردید. رودخانه به سه بازه تقسیم شد و با بازدیدهای میدانی دقیق سایت های رسوبات آب راکد به تحلیل های چینه شناسی بر روی رسوباتپرداخته شد. باعملیات نقشه برداری،نقشه 1:1000 مسیرمورد مطالعه تهیهگردیدو جمعاً 48 مقطعدرسه بازه، ترسیم گردید ودبی سیلاب ها دردوره‌های مختلف باز سازیشد. از نرم‌افزار HEC-RAS،GIS جهتترسیمنقشه‌هاوتحلیل‌های هیدرولیکی بهره گرفته شد. نتایج نشان دادحداکثر دبی سیلابی برای دورة 2 ساله،66/103 و برای دورة 1000 ساله 78/4785 مترمکعب بر ثانیه برآوردگردید. در بازه اول پالنگان، تراز آب در دورة 2 ساله، 989.57 متر و برای دورة 1000 ساله1005.36مترودر بازه دوم دله مرز، برای دورة 2 ساله،868.42متر و برای دورة 1000 ساله 885.91متر،در بازه سوم رودبار،تراز آب در دورة 2 ساله، 790.17متر و برای دورة 1000 ساله830.42 متر به دست آمد.برآوردحداکثر دبی لحظه‌ایسیلاب های دیرین رودخانهنشان داد که وقوع سیلاب‌های بزرگ دور از انتظار نیست.نتایج نشان داد که با استفاده از شاخص دیرینه تراز PSI، می‌توان سیلاب‌های بزرگ (حداکثر دبی) را در کانال رودخانه با استفاده از مدل هیدرولیکیHEC-RASو نرم افزار الحاقیHEC-GEORAS برآورد و تشریح نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

492 - ارزیابی حرکتهای تکتونیکی در دامنه ی شمال شرقی کوه کرکس با استفاده از شاخص های ژئومورفیک
معصومه رجبی سمیه خسروی

دامنه یشمال شرقیکوهکرکسبهعنوانبخشیازتوده یکوهستانیکرکسبهشمارمی رود کهدرجنوب غربشهرستاننطنزواقعشدهاستودرجهتشمال غربی–جنوب شرقیامتداد یافتهاست.منطقه یموردمطالعهدرپهنه یآتشفشانیارومیه ،دختر(تبریز،بزمان)واقعاست. شروواشتوکلین (نقلازپروهان،1380) اینپهنهرایکمحورشکستهوفعّ چکیده کامل

دامنه یشمال شرقیکوهکرکسبهعنوانبخشیازتوده یکوهستانیکرکسبهشمارمی رود کهدرجنوب غربشهرستاننطنزواقعشدهاستودرجهتشمال غربی–جنوب شرقیامتداد یافتهاست.منطقه یموردمطالعهدرپهنه یآتشفشانیارومیه ،دختر(تبریز،بزمان)واقعاست. شروواشتوکلین (نقلازپروهان،1380) اینپهنهرایکمحورشکستهوفعّالازنظر ولکانیسم(کرتاسه یفوقانی- ائوسن) وازلحاظپلوتونیسیم(الیووسینومیوسین) بهشمار می آورند. گسلاصلیمنطقهبخشیازگسلقم–زفرهاستکهدریککیلومتریجنوب غرب نطنزشروعوتازفرهادامهدارد. اینگسلیکگسلامتدادلغزراست گردمی باشدوموجیبریدگیآبرفت هایکواترنردرشمالنطنزشدهاست. جابجاییآبراهه هااکثرابهصورت راست برمی باشدوجوانترینفعّالیتگسل،درحرکتراست برمخروطافکنه هایجواندر ارتفاع هایجنوب غربکاشاندیدهمی شود. برایشناساییفعّالیت هایزمینساختیدر منطقه یموردمطالعهازشاخص هایژئومورفیکمختلفیازجملهشاخصتضاریسجبهه یکوهستان، گرادیان طولی رودخانه، نسبت پهنای کف درّه به ارتفاع آن و مورفومتری مخروط افکنه ها استفاده شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن است که دامنه های شمال شرقی کوه کرکس از نظر تکتونیک همچنان فعّال می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

493 - پهنه بندی و واکاوی فرایندهای هوازدگی در حوضه قره سو گرگان
محمد مهدی حسین زاده سمیه عمادالدین فخرالدین نامجو

شدت و تیپ هوازدگی در نواحی مختلف متفاوت میباشد که این اختلافها ناشی از عواملجغرافیایی از قبیل عرض جغرافیایی، زاویه تابش، ارتفاع، دوری و نزدیکی به دریا و ... میباشدکه با توجه به اقلیم خود نوع هوازدگی را به وجود میآورد. برای شناسایی وضعیت هوازدگی درسطح منطقه مورد مطالعه ا چکیده کامل

شدت و تیپ هوازدگی در نواحی مختلف متفاوت میباشد که این اختلافها ناشی از عواملجغرافیایی از قبیل عرض جغرافیایی، زاویه تابش، ارتفاع، دوری و نزدیکی به دریا و ... میباشدکه با توجه به اقلیم خود نوع هوازدگی را به وجود میآورد. برای شناسایی وضعیت هوازدگی درسطح منطقه مورد مطالعه از مدلهای پلتیر استفاده شد و از بین هفت مدل پلتیر، دو مورد)مناطق مورفوژنتیکی و شدت و تیپ هوازدگی( مورد استفاده قرار گرفت. در این پژوهش بهمنظور بررسی وضعیت هوازدگی و شکلهای مورفوژنتیکی حوضه قرهسو، عناصر اقلیمی متوسطدما و بارش سالانه ایستگاههای اقلیمی منطقه که دارای مشاهدات همزمان بوده انتخاب شدهاست که حدود 20 ایستگاه که دادههای مناسبی از لحاظ طول دوره آماری ) 24 ساله( داشتندانتخاب شدند. در ادامه، بعد از بررسی روند دما و بارش در منطقه مورد مطالعه، رژیمهای مربوطبه هر ایستگاه از روی مدلهای پلتیر تعیین شد و بعد از دادن ارزش وزنی به آنها در پایگاه دادهثبت گردید. و در ادامه تجزیه و تحلیلها در محیط GIS صورت گرفت. نتایج مدل مناطقمورفوژنتیکی نشان داد که از 3 وضعیت مورفوژنتیکی موجود در مدل پلتیر، 9 وضعیت در شرایطاقلیمی منطقه اتفاق میافتد. قسمتهای شمالی منطقه از نظر مناطق مورفوژنتیکی جزء مناطقساوان محسوب میشود. ویژگی غالب منطقه ساوان را میتوان فعالیت آبهای جاری با شدتشدید تا ضعیف و تأثیر متوسط بادهای غالب منطقه نام برد. قسمتهای جنوبی منطقه موردمطالعه بدلیل بارش ناچیز و دمای کم جزء منطقه خشک محسوب میشود. ویژگی غالب منطقهخشک را میتوان باد شدید، فعالیت آب جاری و حرکات توده ضعیف نام برد. و همچنین نتایجرژیم هوازدگی نشان داد که از هفت رژیم هوازدگی موجود در مدل پلتیر، سه وضعیت در شرایطاقلیمی منطقه اتفاق میافتد، به طوری که در مناطق کوهستانی منطقه، هوازدگی از نوع مکانیکیملایم رخ میدهد، در صورتی که در مناطق شمالی به علت دما و بارشهای زیاد، بیشترهوازدگیها از نوع شیمیایی متوسط است که بیشترین بخشهای منطقه مورد مطالعه را به خوداختصاص داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

494 - کاربرد شاخص‌های مورفومتری تکتونیکی جنبا در برآورد وضعیت تکتونیکی گسل‌های مکران در محدوده حوضه های آبریز تبرکن و گز
داود مختاری محمدحسین رضایی مقدم شبنم محمودی عباس مرادی

شاخصژئومورفیکابزاریبرایتحلیل هایمورفوتکتونیکیوپایه ایبرایتشخیصتغییرشکل هایتکتونیکیوتخمینناپایدارینسبیفعالیت هایتکتونیکیاست. اینتحقیقی،توصیفیتحلیلی،باهدفبررسی میزانفعالیت هاینوساختیحوضه هایآبریز است.این حوضه ها، از رودخانه گز شروع وبه رودخانه تبرکن ختم می شوند واززیر حوض چکیده کامل

شاخصژئومورفیکابزاریبرایتحلیل هایمورفوتکتونیکیوپایه ایبرایتشخیصتغییرشکل هایتکتونیکیوتخمینناپایدارینسبیفعالیت هایتکتونیکیاست. اینتحقیقی،توصیفیتحلیلی،باهدفبررسی میزانفعالیت هاینوساختیحوضه هایآبریز است.این حوضه ها، از رودخانه گز شروع وبه رودخانه تبرکن ختم می شوند واززیر حوضه هایآبریزسیریک و جاسک در منطقه مکران، واقع در شرق هرمزگانهستند.هم اکنونطرح های توسعه درمکراندر حال اجرا ستلذاارزیابی فعالیت هاینئوتکتونیکیمی تواند در برآورد محدودیت هایژئومورفیکمنطقه موثرباشد زیرااجرای زیرساخت ها بدون ارزیابی خطرات موجود هزینه های سنگینی در پیدارد.دراینپژوهشازشاخص های،(Smf)، (T)، (VF)، (SL)،(Af)ومنحنیهیپسومتریاستفادهشد. برای ارزیابی شاخص هایمذکورازنقشه هایتوپوگرافی،داده هایسطوحارتفاعی(DEM) وتصاویرگوگل ارثونرمافزارArc GISاستفادهشد.نتایجنشانمی دهداگرچه همه حوضه ها از نظر تکتونیکی فعالند، حوضه هایتبرکن و گزبه ترتیب بالاترین و کمترین میزان فعالیت تکتونیکی را دارند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

495 - تاثیر نوسانات سریع سطح تراز آب دریای خزر بر سواحل جزیره‌سدی میانکاله
محمدرضا ثروتی رضا منصوری منیژه قهرودی تالی

هدف پژوهش حاضر بررسی مدل‌های واکنش ژئومورفولوژیکی خطوط‌ساحلی جزیره‌سدی میانکاله نسبت‌به نوسانات سریع تراز دریای خزر می‌باشد. دراین‌راستا، از تصاویر ماهواره Landsat سری سنجنده‌های 4، 5، 7 و 8، نقشه‌های تاریخی، توپوگرافی و بازدیدهای میدانی متعدد استفاده شده‌است. برپایه مس چکیده کامل

هدف پژوهش حاضر بررسی مدل‌های واکنش ژئومورفولوژیکی خطوط‌ساحلی جزیره‌سدی میانکاله نسبت‌به نوسانات سریع تراز دریای خزر می‌باشد. دراین‌راستا، از تصاویر ماهواره Landsat سری سنجنده‌های 4، 5، 7 و 8، نقشه‌های تاریخی، توپوگرافی و بازدیدهای میدانی متعدد استفاده شده‌است. برپایه مستندات کمی موجود از تغییرات خطوط‌ساحلی در ارتباط با متغیرهای طبیعی و انسانی، هشت‌گونه واکنش ژئومورفولوژیکی شامل: 1) حرکت‌جانبی 2) پیشروی 3) تعادل‌پویا 4) پسروی 5) باریک‌شدن درجا 6) غلطیدن به‌سوی خشکی 7) فروپاشی و 8) ناپایداری‌چرخشی برای طبقه‌بندی کرانه‌های جزایر سدی مشخص شده‌اند. پایش موقعیت خطوط‌ساحلی دریک مقیاس فضایی 10 تا 100 کیلومتری در درازمدت (دهه‌ای و سده‌ای)، مبنا و پایه‌ای علمی بسیار ارزنده‌ای برای مستندسازی روابط فرایندها و واکنش‌های ژئومورفولوژیکی آنها را ایجاد می‌کند که مورفودینامیک‌های ساحلی منطقه‌ای را شکل داده‌اند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که از هشت مدل ژئومورفولوژیکی مک‌برید و همکاران، شش مدل حرکت‌جانبی، پیشروی، پسروی، باریک‌شدن درجا، فروپاشی و ناپایداری‌چرخشی در منطقه میانکاله یافت می‌شوند. نتایج حاکی از آن هستند که مدل‌های پیشروی و پسروی به‌ترتیب طی دوره‌های پیشروی و پسروی تراز دریا در منطقه شکل می‌گیرند. مدل‌های باریک‌شدن درجا و فروپاشی همزمان با افزایش تراز دریا و مدل ناپایداری‌چرخشی نیز در مواقع کاهش سطح‌تراز در منطقه ظاهر می‌شوند. مدل حرکت‌جانبی نیز طی دوره‌های پیشروی و پسروی نمود یافته‌است. همچنین، یافته‌ها نشان می‌دهند تراز دریا طی دوره 1396-1214 شش مرحله پیشروی- پسروی را تجربه نموده‌است. بررسی تصاویر ماهواره‌ای و داده‌های آماری نوسانات تراز دریا نشان می‌دهند تراز دریا از سال 1374 تاکنون وارد مرحله پسروی شده و حدود 5/1 متر کاهش یافته‌است. نرخ پسروی و کاهش سطح‌تراز بین سال‌های 1396-1374 حدود 8/6 سانتیمتر در سال محاسبه گردید. علیرغم اینکه به‌نظر می‌رسد درمقیاس بزرگ، میزان افزایش تراز نسبی آب دریا درراستای کرانه‌های جزیره‌سدی میانکاله، یکی از مهم‌ترین عوامل کنترل‌کننده وقوع انواع واکنش‌های ژئومورفیک است؛ بااین‌حال، عرضه رسوب نیز تأثیر قابل‌توجهی بر واکنش‌های خط‌ساحلی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

496 - ارزیابی تغییرات الگوی پیچان رودی رودخانه مارون و تحلیل هیدروژئومورفولوژی منطقه مطالعه موردی: رودخانه مارون (از سرچشمه تا ورودی آن به رودخانه جراحی)
مهران مقصودی سید محمد زمان زاده مجتبی یمانی عبدالحسین حاجی زاده

رودخانه ها نقش مهمی در تغییرات لندفرمها بازی می کنند و تاثیر بسزایی بر بهره برداری انسانی از محیط های پیرامون خود دارند. بررسی تغییرات بستر و مورفومتری رودخانه ها از مباحث علم ژئومورفولوژی رودخانه ای می باشد. ارزیابی مورفومتری رودخانه از نگاه علوم زمینی و ژئومورفولوژی د چکیده کامل

رودخانه ها نقش مهمی در تغییرات لندفرمها بازی می کنند و تاثیر بسزایی بر بهره برداری انسانی از محیط های پیرامون خود دارند. بررسی تغییرات بستر و مورفومتری رودخانه ها از مباحث علم ژئومورفولوژی رودخانه ای می باشد. ارزیابی مورفومتری رودخانه از نگاه علوم زمینی و ژئومورفولوژی در مدیریت توسعه پایدار منطقه مهم بوده و از نگاه تغییرشکل بر لندفرمهای منطقه موثر است. در این تحقیق به رودخانه مارون پرداخته می شود که در جنوب غربی کشور قرار دارد و از ارتفاعات حدود 3000 متر از سطح دریا سرچشمه می گیرد. این رودخانه بعد از عبور از سازندهای زمین شناسی زون زاگرس چین خورده وارد دشت بهبهان در جنوب شرقی خوزستان می شود و پس از عبور از ناهمواری تپه ماهوری وارد رودخانه جراحی و سپس وارد خلیج فارس می شود. در این مقاله کل رودخانه مارون از سرچشمه آن تا ابتدای رودخانه جراحی به طول تقریبی 280 کیلومتری جهت استخراج مورفومتری آن براساس دو شاخص ضریب خمیدگی و زاویه مرکزی انتخاب گردید. براساس تعدد رودخانه های دائمی ورودی به رودخانه مارون و ناهمواری منطقه، رودخانه مارون به 5 بازه مختلف تقسیم شد. در این مقاله برای ارزیابی ضریب خمیدگی از نقطه تغییر انحنا استفاده شده است. علاوه بر دو شاخص مذکور، شاخص جهت جریان طراحی و برای کلیه مسیر رودخانه بدست آورده شده است. در شاخص زاویه مرکزی، میانگین زاویه مرکزی نیز توسط مولفان طراحی و بدست آمد که از آن می توان برای پیش بینی وضعیت مکانی شکل رودخانه نسبت به وضعیت فعلی آن استفاده نمود. طبق شاخص ضریب خمیدگی رودخانه مارون از نوع سینوسی و از نظر شاخص جهت جریان نیز از نوع شرقی- غربی می باشد. به علت شیب کم پروفیل طولی رودخانه در بازه های انتهایی، الگوی رودخانه بیشتر و سریعتر از سایر بازه ها تغییر الگو می دهد. علت تغییر انحنا و از جمله دلایل تغییر جهت و الگوی رودخانه در بازه های مورد نظر مسائل زمین شناسی و توپوگرافی، اقلیم، تکتونیک و هیدرولوژی منطقه زاگرس می باشد، که در پروفیل طولی رودخانه مارون متفاوت می باشد. دبی بالای رودخانه و نیز نزولات جوی بر الگوی رودخانه مارون به خصوص در بازه های ابتدایی موثر بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

497 - بررسی فعالیت‌های نوزمین ساخت حوضه آبخیزکرج از طریق شاخص های ژئومورفیک
مجتبی یمانی شهناز علیزاده

شبکه های زهکشی به اشکال مختلف نسبت به وقوع تغییرات در بستر جریان عکس العمل نشان می دهند . منطقه مورد مطالعه در استان البرز و در بالادست مهرشهر کرج واقع شده است. به دلیل قرار گیری حوضه مورد مطالعه بر روی گسل های لرزه خیز و همچنین وجود شهرهای بزرگ و پرجمعیت در این ناحیه، چکیده کامل

شبکه های زهکشی به اشکال مختلف نسبت به وقوع تغییرات در بستر جریان عکس العمل نشان می دهند . منطقه مورد مطالعه در استان البرز و در بالادست مهرشهر کرج واقع شده است. به دلیل قرار گیری حوضه مورد مطالعه بر روی گسل های لرزه خیز و همچنین وجود شهرهای بزرگ و پرجمعیت در این ناحیه، مطالعه وضعیت فعالیت های تکتونیکی در این منطقه را ضروری می کند. در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از شاخص های AF، SL، S، BR، P، T، Smf و Hi ، نوزمین ساخت و اثر آن بر دره ها و مسیر رودخانه ها بررسی شود. تکنیک کار به روش تحلیلی – مقایسه ای است. برای تجزیه و تحلیل، نرم افزارهای WMS و Arc GIS به کار گرفته شدند. برای بررسی دقیق تر، حوضه مورد مطالعه به چهار زیر حوضه رجایی شهر، کمال شهر، الهیه و چهاردانگه تقسیم شده است. نتایج پژوهش حاکی از فعال بودن تکتونیک در بخش های مختلف حوضه می باشد و همچنین در زیر حوضه غربی منطقه (زیر حوضه چهادانگه) که از نظر پنج شاخص ژئومورفیک دارای فعالیت کم تکتونیکی بوده است نشان از تعادل نسبی و گذر از مرحله بلوغ فرسایشی در این قسمت از حوضه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

498 - تحلیل تداوم الگوهای فضایی (مکانی) گردوغبار در استان کرمانشاه
محمد پروین حسن لشکری رضا برنا مصطفی کرم پور

پدیده گردوغبار، امروزه به یکی از مخاطرات طبیعی در کشور تبدیل شده است؛ پدیده‌ای که با آثار زیان‌بار خود از جوانب مختلف شرایط طبیعی و انسانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا در این پژوهش به بررسی و تحلیل تداوم الگوهای فضایی گردوغبار در کرمانشاه پرداخته شد. بدین منظور آمار گر چکیده کامل

پدیده گردوغبار، امروزه به یکی از مخاطرات طبیعی در کشور تبدیل شده است؛ پدیده‌ای که با آثار زیان‌بار خود از جوانب مختلف شرایط طبیعی و انسانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. لذا در این پژوهش به بررسی و تحلیل تداوم الگوهای فضایی گردوغبار در کرمانشاه پرداخته شد. بدین منظور آمار گردوغبار 12 ایستگاه سینوپتیک استان طی دوره آماری 1987 تا 2017 از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید و پس از تشکیل پایگاه داده‌ای به‌منظور شناسایی الگوهای مکانی گردوغبارهای استان از شاخص فضایی موران (I) بهره گرفته شد. همچنین به‌منظور بررسی روند تغییرات از تحلیل روند خطی رگرسیون استفاده شد. نتایج نشان داد بیشینه رخداد گردوغبارهای استان بیشتر محدود به نیمه غربی و کمینه رخداد آن‌ها بیشتر مربوط به نیمه شرقی استان است. همچنین بیشتر تداوم رخداد گردوغبارهای استان در مناطق هم‌جوار با مرزهای عراق مشاهده شده است که حاکی از فرامحلی بودن گردوغبارهای استان می‌باشد. نتایج الگوهای خودهمبستگی فضایی نیز نشان داد که رخداد تداوم دو و ده‌روزه در نیمه غربی استان یعنی مناطق قصر شیرین و سرپل ذهاب تشکیل الگوی خوشه‌ای بالا (مثبت) و در نیمه شرقی استان یعنی مناطق سنقر و هرسین تشکیل الگوی خوشه‌ای پایین (منفی) را داده است. همچنین الگوهای فضایی در مقیاس ماهانه وضعیتی مشابه با الگوهای فضایی تداوم‌های دو تا ده‌روزه را تجربه کرده است. بررسی روند تغییرات نیز نشان داد که در مقیاس ماهانه به‌جز ماه‌های نوامبر و دسامبر در سایر ماه‌ها روند افزایشی معنی‌دار در سطح اطمینان 95 درصد مشاهده می‌شود. همچنین از نظر فصلی شدیدترین روند افزایشی رخدادهای گردوغبار مربوط به فصل‌های بهار و تابستان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

499 - تحلیل فعّالیّت نئوتکتونیکی در حوضه آبریز قلعه‌چای
معصومه رجبی فریبا کرمی مریم انصاری

زمین سیستمی پویاست که تغییر و تحول از جمله ویژگی های آن است. نیروهای درونی زمین در قالب فرآیندهای نئوتکتونیک موجب تشکیل ناهمواری می شوند و لندفرم های اصلی را فراهم می آورند، به همین جهت ارزیابی و بررسی فرآیندهای تکتونیکی فعّال و اثرات ناشی از آ ن ها از اهمیت بالایی برخو چکیده کامل

زمین سیستمی پویاست که تغییر و تحول از جمله ویژگی های آن است. نیروهای درونی زمین در قالب فرآیندهای نئوتکتونیک موجب تشکیل ناهمواری می شوند و لندفرم های اصلی را فراهم می آورند، به همین جهت ارزیابی و بررسی فرآیندهای تکتونیکی فعّال و اثرات ناشی از آ ن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. پدیده هایی که درنئوتکتونیک مطالعه می شود شامل تمام عوامل، فرایندها و عملکردهای ناشی از فعّالیّت های جدید زمین و اشکال ایجاد شده توسط این فعّالیّت ها است. پژوهش حاضر، بررسی فعّالیّت نئوتکتونیکی در حوضه آبریز قلعه چای است که شامل بخشی از ارتفاعات غربی کوه سهند می باشد. برای دستیابی به اهداف تحقیق، از شاخص های مورفومتری استفاده شده است که شامل: نسبت شکل حوضه زهکشی(BS) ، شاخص عدم تقارن حوضه زهکشی(Af)، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf) و تراکم زهکشی(D)، می باشد که بر اساس محاسبات صورت گرفته BS 20/3 ، AF 27/39، D میزان بالای تراکم وVF فعّالیّت زمین ساختی از نوع فعال را نشان می دهند که می توان حوضه ی قلعه چای را با فعالیت های تکتونیکی نسبتا فعال در نظر گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

500 - نقش عوامل ژئوموفولوژیک در توسعه فیزیکی شهرها با استفاده از نرم‌افزار GIS (مطالعه موردی: بخش میمند- فارس)
علی شکور علی شمس الدینی لیلا توکلی

فرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی در در روند مکان یابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی و ژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئو چکیده کامل

فرایندهای طبیعی به ویژه ژئومورفولوژی نقش مهمی در در روند مکان یابی، برنامه ریزی و توسعه شهرها بر عهده دارد. به نحوی که از گذشته تاکنون سعی شده که بهترین مکان به لحاظ محیطی و ژئوموفولوژیک برای استقرار و روند توسعه فیزیکی شهرها در نظر گرفته شود. در پژوهش حاضر به بررسی ژئومورفولوژی کاربردی و نقش آن در توسعه فیزیکی بخش میمند با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و تکنیک های ارزیابی چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی (AHP) پرداخته شده است. برای این کار معیارهای مؤثر از جمله: ارتفاع، شیب، جهت شیب، لیتولوژی، کاربری اراضی، سطح آب زیرزمینی، بافت خاک، فاصله از آبراهه و فاصله از گسل استفاده شده است. هر کدام از معیار های مورد بررسی طبق نظر کارشناسی و با استفاده از نرم افزار Experchoice وزن گذاری گردید. در نهایت با توجه به مقایسه تحلیلی، پهنه های مناسب وضع موجود شهر و نقشه ژئومورفولوژی منطقه بر اساس نقاط بحرانی با پهنه های مناسب حاصل از تحلیل سلسله مراتبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی انجام گرفت. نتایج تحقیق حاکی از این است که نقش عوامل ژئومورفولوژی در مکان گزینی بخش میمند بسیار مؤثرتر از دیگر عوامل محیطی بوده است. همچنین تحلیل داده ها نشان می دهد که بخش میمند و محلات مختلف آن در معرض تهدید عوامل مختلف محیطی قرار دارند. برخی از این عوامل نظیر شیب به صورت جدی محدودیت ایجاد نموده و شرایط نامناسبی را برای وقوع سایر مخاطرات محیطی نظیر حرکات دامنه ای فراهم می کند. بدین منظور باید به تبعیت از فرایندهای ژئومورفولوژیک روند گسترش شهر امتداد یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

501 - قابلیت اراضی کشت و توسعه گیاه دارویی آنغوزه با رویکرد اقلیمی مطالعه موردی: استان کهگیلویه و بویراحمد
سید احمد عبدلپور حسین محمدی علی‌اکبر شمسی‌پور

هدف اصلی از تعیین قابلیت اراضی، پیش بینی ظرفیت ذاتی واحدهای اراضی برای کاربری خاص در طی یک دوره طولانی و پایدار است. پژوهش حاضر باهدف شناخت نواحی مستعد و قابل توسعه اراضی مرتعی استان کهگیلویه و بویراحمد برای کشت گیاه دارویی آنغوزه[1] در رابطه با نیازهای مطلوب اقلیمی بر چکیده کامل

هدف اصلی از تعیین قابلیت اراضی، پیش بینی ظرفیت ذاتی واحدهای اراضی برای کاربری خاص در طی یک دوره طولانی و پایدار است. پژوهش حاضر باهدف شناخت نواحی مستعد و قابل توسعه اراضی مرتعی استان کهگیلویه و بویراحمد برای کشت گیاه دارویی آنغوزه[1] در رابطه با نیازهای مطلوب اقلیمی بر اساس روش های تصمیم گیری چندمتغیره در محیطGIS است. برای دستیابی به هدف پژوهش، پایگاه داده های اقلیمی شامل دما، بارش، رطوبت، تعداد روزهای یخبندان وساعت های آفتابیمجموع ۲۳ایستگاه هواشناسیو باران سنجی از زمان تأسیس تا سال۱۳۹۷وداده های فیزیوگرافی: ارتفاع، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی وبافت خاک در قالبنقشه های موضوعی تهیهو طبقه‌بندی شد. سپس با استفاده از مدل تحلیل رابطه ای[2]، تلفیقو وزن دهیلایه هادر محیط GISانجامو درنهایت نقشه نهایی قابلیت اراضی آنغوزه برای استان تهیه شد.نتایج مدل سازی نشان داد کهاراضی دارای اولویت مناسب، با بیش از ۱۲۲۰۰۰ هکتار برابر با ۸ درصد مساحت استان است. اراضی دارای اولویت متوسطبا برخی محدودیت های محیطی ۹۸۰۰۰ هکتار از زمین های استان را پوشش می دهد. غالب اراضی باقابلیت توسعه کشت گیاه آنغوزه در زمین های مرتعی خوب، پهنه های با بارندگی بین ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلی متر، دامنه های آفتاب گیر جنوبی،زمین های با بافت خاک سبک شنی لومی، نقاط ارتفاعی بالای۲۰۰۰ متر و شیب های تند بالای ۲۰ درصد هستند. به‌طوری‌که این مشخصات محیطی بیشتر در منطقه سردسیر بویراحمد پای دامنه های کوهستان زاگرس قرار دارند. بیش از ۷۱درصد استان به دلایل مختلف قابلیت کشت و توسعه گیاه آنغوزه را ندارد. مهم‌ترین دلایل محدودیت کشت و توسعه این گیاه، کاربری های زراعی، باغی، جنگلی و اراضی مسطح و جهت شیب های شمالی است. 1 Ferula assafoetida [2]Relational Modeling پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

502 - تعیین جهات مناسب توسعه شهری بر اساس مناطق ممنوعه ژئومورفولوژیکی (مطالعه موردی: شهرستان فارسان)
امیر صفاری حمید گنجائیان مژده فریدونی کردستانی زهرا حیدری

توسعه شهری بدون در نظر گرفتن ویژگی های ژئومورفولوژی منجر به مخاطرات محیطی و تهدید برای جوامع انسانی می‌شود. با توجه به اینکه شهرستان فارسان از نظر ژئومورفولوژیکی با محدودیت های زیادی مواجه است، هدف از تحقیق حاضر این است تا با اعمال مناطق ممنوعه توسعه شهری، مناطق مستعد ت چکیده کامل

توسعه شهری بدون در نظر گرفتن ویژگی های ژئومورفولوژی منجر به مخاطرات محیطی و تهدید برای جوامع انسانی می‌شود. با توجه به اینکه شهرستان فارسان از نظر ژئومورفولوژیکی با محدودیت های زیادی مواجه است، هدف از تحقیق حاضر این است تا با اعمال مناطق ممنوعه توسعه شهری، مناطق مستعد توسعه سکونتگاه های شهرستان فارسان شناسایی شوند. تحقیق حاضر بر مبنای روش های نرم افزای، کتابخانه ای و تحلیلی استوار است. در این تحقیق از 8 پارامتر شیب، جهت شیب، ارتفاع، زمین شناسی، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه و فاصله از نقاط شهری برای ارزیابی تناسب زمین استفاده شده است. همچنین به‌منظور تجزیه ‌و تحلیل داده ها و مکان گزینی مناطق مستعد جهت اهداف مورد نظر از روش مناطق ممنوعه و مدل های منطق فازی و AHP استفاده شده است. روش کار به‌گونه‌ای است که پس از تهیه لایه های اطلاعاتی، مناطق ممنوعه جهت اهداف توسعه شهری شناسایی شده و سپس با استفاده از مدل AHP وزن نهایی هر کدام از لایه های اطلاعاتی بدست آمده است. سپس در محیط GIS با استفاده از منطق فازی لایه های اطلاعاتی بر اساس وزن های بدست آمده و همچنین اعمال مناطق ممنوعه با هم تلفیق شده اند. روش بکارگرفته شده در تحقیق حاضر سبب شده تا مناطقی که جهت اهداف توسعه شهری مناسب نیستند جزء مناطق ممنوعه قرار گیرند. نتایج تحقیق بیانگر این است که بخش زیادی از وسعت شهرستان فارسان در مناطقی قرار دارند که حداقل از نظر یکی از معیارهای مورد نظر تناسب لازم را برای اهداف توسعه شهری ندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

503 - تهیّه و ترسیم نقشه های ژئومورفولوژی غرب استان گیلان با مقیاس 0005111 (مطالعه موردی 0 محدوده آستارا حویق)
رفعت شهماری اردجانی

در بسیاری از کارهای مدیریت محیطی و آمایش سرزمینی، مهمترین و مفیدترین کمک یکژئومورفولوژیست، نمایش اشکال و عوارض سطح زمین بر روی نقشههای ژئومورفولوژیمیباشد، زیرا اینگونه نقشهها هم دارای ویژگیهای مورفومتریک و هم مورفوژنیک هستند ومیتوانند به عنوان نقشههای پایه و اساسی در طر چکیده کامل

در بسیاری از کارهای مدیریت محیطی و آمایش سرزمینی، مهمترین و مفیدترین کمک یکژئومورفولوژیست، نمایش اشکال و عوارض سطح زمین بر روی نقشههای ژئومورفولوژیمیباشد، زیرا اینگونه نقشهها هم دارای ویژگیهای مورفومتریک و هم مورفوژنیک هستند ومیتوانند به عنوان نقشههای پایه و اساسی در طرحهای مدیریت منابع محیطی و آمایشسرزمینی مورد استفاده قرار گیرند. این مقاله نتیجه طرح پژوهشی تحت همین عنوان )تهیّهنقشه ژئومورفولوژی غرب گیلان با مقیاس 0005111 (میباشد که طی مدت 3 سال در محدودهپژوهش توسط نگارنده انجام گرفته است. روش پژوهش، بر پایه اصول فرم و فرآیند از روینقشههای توپوگرافی 0005111 ، زمین شناسی 00011111 ، عکس هوایی، تحلیلهای انجامگرفته و در چند مرحله بازدید صحرایی تمام اطّلاعات با دادههای بدست مطابقت داده شده ومورد ارزیابی قرار گرفت است. نتیجه پژوهش شامل 33 برگ نقشه )توپوگرافی، شیب، زمینشناسی و ژئومورفولوژی( به همراه 9 برگ توضیحهای برای معرفی هر برگ نقشه که مجموعا"به صورت یک جلد اطلس تهیّه و ارایه شده است. امید است که این کار زمینهای فراهم سازد تابه توان اینگونه نقشهها را در سطح وسیع و پوشش سراسری برای تمام استانهای کشورتهیّه کرد و گزارش آن را در اختیار سازمانهای اجرایی و اداراهها قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

504 - ارزیابی روش های تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و فرآیند تحلیل شبکه (ANP) در بررسی برخی از عوامل هیدروژئوموفولوژیکی موثر در تامین آب و جایگزینی سکونتگاهها (مطالعه موردی : دشت میاندوآب)
داود مختاری سمیه معزز

ایران کشوری است که در کمربند خشک و نیمه خشک دنیا واقع شده است . پراکنش نامناسب بارندگی و تبخیر زیاد از خصوصیات اصلی این مناطق است بیشتر آب ناشی از بارندگی از طریق تبخیر از دسترس ساکنان آن ها خارج می شود.در منطقه مورد مطالعه هم علاوه بر این موارد انتقال آب از رودخانه های چکیده کامل

ایران کشوری است که در کمربند خشک و نیمه خشک دنیا واقع شده است . پراکنش نامناسب بارندگی و تبخیر زیاد از خصوصیات اصلی این مناطق است بیشتر آب ناشی از بارندگی از طریق تبخیر از دسترس ساکنان آن ها خارج می شود.در منطقه مورد مطالعه هم علاوه بر این موارد انتقال آب از رودخانه های واقع در منطقه و تشدید این امر در سالهای اخیر و همچنین افزایش جمعیت شهری در سالهای اخیر در منطقه و روند رو به تزاید شدید ساخت وساز وزیر ساخت رفتن بیشتر زمینهای مرغوب منطقه، انجام این پژوهش ضروری می نمود.بدین منظور در این مطالعه، روش های تحلیل سلسله مراتبی (AHP)و تحلیل شبکه ( ANP )مورد ارزیابی و بررسی قرارگرفت. جهت انجام این پژوهش از تصویر TM، 2011 ماهواره لندست استفاده شد. فاکتورهای موثر ( شیب، لیتولوژی، کاربری زمین، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، بارندگی، طبقات ارتفاعی و پوشش گیاهی )در محیطGISآماده شدند و نقشه های مکانیابی سکونتگاهها در روش های فوق تولید شد. تفسیرضرایب نشان دادکه، فاصله از رودخانه، بارندگی و طبقات ارتفاعی نقش مهمیدر این زمینه دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

505 - تحلیل و ارزیابی قابلیت‌های ژئومورفوتوریسمی منطقه شیروان دره سی سبلان بر اساس روش پری یرا
عزت الله قنواتی مسلم قاسمی جبراییل کاظمی اردبیلی

ژئومورفوتوریسم، به‌عنوان شاخه‌ای نو پا در صنعت توریسم طی سال‌های اخیر مورد توجه گرفته است. یکی از کارآمدترین مدل‌های ارزیابی ژئوتوریسمی، روش موسوم به پری یرا است. در این پژوهش، از این روش که اساس کار آن بر مبنای امتیاز دهی و رتبه‌بندی است، برای ارزیابی قابلیت‌های ژئومور چکیده کامل

ژئومورفوتوریسم، به‌عنوان شاخه‌ای نو پا در صنعت توریسم طی سال‌های اخیر مورد توجه گرفته است. یکی از کارآمدترین مدل‌های ارزیابی ژئوتوریسمی، روش موسوم به پری یرا است. در این پژوهش، از این روش که اساس کار آن بر مبنای امتیاز دهی و رتبه‌بندی است، برای ارزیابی قابلیت‌های ژئومورفوتوریسمی منطقه شیروان دره سی سبلان استفاده گردیده است. در مدل پری یرا با تأکید بر مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی، ابتدا چهار عیار به نام‌های علمی، مکمل، محافظت و استفاده به‌دست‌آمده است، سپس از جمع‌بندی دو عیار علمی و مکمل، ارزش ژئومورفولوژیک و از جمع‌بندی دو عیار استفاده و محافظت، ارزش مدیریتی به دست می‌آید. از مجموع دو ارزش ژئومورفولوژیک و ارزش مدیریتی نیز ارزش نهایی استخراج می‌شود و بر این اساس طبقه‌بندی انجام می‌گیرد. به‌منظور اخذ نتایج جامع‌تر، از نظرات متفاوت 20 کارشناس در دو حوزه گردشگری و منابع طبیعی استفاده گردید. یافته‌های این پژوهش نشانگر آن است که این منطقه بر اساس روش پری یرا دارای ارزش بالای ژئومورفوتوریسمی است. لذا در صورت تشکیل ژئو پارک، این منطقه می‌تواند به‌عنوان اولین ژئو پارک در مناطق کوهستانی کشور و دومین ژئو پارک بعد از ژئو پارک قشم در سطح کشور، مطرح شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

506 - تحلیل تأثیر عوامل مورفودینامیک خشکی بر شکل گیری و گسترش دلتای مند - استان بوشهر
سیاوش شایان غلامرضا زارع‌ مجتبی یمانی محمد شریفی نیا محسن سلطان پور

دلتاها که حاصل تعامل پدیده های خشکی با دریایی هستند، از دیرباز به خاطر حاصلخیزی خاکو تمرکز جمعیت مورد توّجه کشاورزان و عالمان طبیعت بودهاند. دلتای مند از جمله لندفرمهاییاست که در سواحل شمالی خلیج فارس و استان بوشهر واقع شده است. عوامل مختلف خشکیو دریایی در شکلگیری، تکوی چکیده کامل

دلتاها که حاصل تعامل پدیده های خشکی با دریایی هستند، از دیرباز به خاطر حاصلخیزی خاکو تمرکز جمعیت مورد توّجه کشاورزان و عالمان طبیعت بودهاند. دلتای مند از جمله لندفرمهاییاست که در سواحل شمالی خلیج فارس و استان بوشهر واقع شده است. عوامل مختلف خشکیو دریایی در شکلگیری، تکوین و تحول این دلتا تاثیرگذار بوده و هستند. در این پژوهش سعیشددده اسددت تا تأثیر عوامل دینامیک خشددکی )عامل محوری، مورفولوژی حوضدده، رسددو وزمینسدداخت( و عامل پایهای )اقلیم، هیدرولوژی و اقدامهای انسددانی( بر شددکلگیری و تحولدلتدای مند مورد تحلیل و بحث قرار گیرند. جهت انجام پژوهش از دادههای هیدرولوژیکی )دبیو رسدو (، اقلیمی )دما و بارش(، شاخصهای ژئومورفولوژیک، و روش تحلیلی- پیمایشی مورداسدتداده اسددت. نتایج پژوهش نشددان میدهد که وسددیع بودن حوضدده ربریز مند و فعّال بودننوزمینسداخت حوضه نقش قابل توّجهی را در شکلگیری دلتای مند ایدا میکنند. حساس بودنسدن های حوضده به فرسدایش نیز باعث شدده است تا فرریند هوازدگی سریعتر عمل کند ومیزان رسدو بیشتری در دسترس برای حمل و انتقال به سطح دلتا، تولید شود. عوامل اقلیمی،عناصدر دما )یخبندان( و بارش )بارانهای رگباری( و هیدرولوژیک با حمل و یا فرسایش بستررودخدانده مندد و دیگر ربراهههای سددطح حوضدده ربریز و انتقال رنها نقش قابل توّجهی را دررسدو گذاری، شدکلگیری و تحول دلتای مند ایدا میکنند. انسدان نیز با ایجاد سددّ که از رنهامیتوان به عنوان تلّههای رسددوبی و ربی نام برد اثر قابل توّجهی بر تحول دلتای مند در دو دههاخیر گذاشته و باعث کاهش ورود رسو و دبی بر سطح دلتا شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

507 - بررسی مقایسه‌ای مدل‌های ماشین ‌پشتیبان‌بردار و لجستیک درختی برای ارزیابی حساسیت زمین‌لغزش - مطالعه موردی: شهرستان کامیاران، استان کردستان
بهاره قاسمیان موسی عابدینی شهرام روستایی عطاالله شیرزادی

اولین گام مهم و اساسی در ارزیابی خطر زمین لغزش تهیه نقشه های حساسیت زمین لغزش می باشد، این نقشه ها به عنوان یک محصول نهایی است که می تواند برایبرنامه ریزی کاربری اراضی مفید واقع شود. هدف اصلی این پژوهش مقایسه کارایی مدل های داده کاوی ماشین پشتیبان بردار و لجستیک درختی ب چکیده کامل

اولین گام مهم و اساسی در ارزیابی خطر زمین لغزش تهیه نقشه های حساسیت زمین لغزش می باشد، این نقشه ها به عنوان یک محصول نهایی است که می تواند برایبرنامه ریزی کاربری اراضی مفید واقع شود. هدف اصلی این پژوهش مقایسه کارایی مدل های داده کاوی ماشین پشتیبان بردار و لجستیک درختی به منظور پیش بینی مکانی زمین لغزش های سطحی اطراف شهر کامیاران واقع در استان کردستان می باشد. در ابتدا، نقشه پراکنش زمین لغزش با 60 نقطه لغزشی در منطقه مورد مطالعه با استفاده از منابع مختلف ساخته شد. سپس، آن ها به صورت تصادفی به یک نسبت 70 به 30 به ترتیب برای آموزش مدل زمین لغزش و اعتبارسنجی تقسیم شدند. از میان بیست و یک عامل مؤثر بر وقوع زمین لغزش های سطحی منطقه مورد مطالعه، حدود هشت متغیر (فاصله از آبراهه، تراکم آبراهه، شاخص قدرت حمل جریان، بارندگی، عمق دره، شاخص نمناکی توپوگرافی، شدت تابش خورشیدی و انحنای طولی شیب) بر اساس شاخص IGR مؤثر شناخته شدند. عملکرد مدل ها با استفاده از چندین پارامتر آماری از جمله حساسیت، شفافیت، صحت، مجذور مربعات خطا، منحنی نرخ موفقیت و سطح زیر این منحنی مورد ارزیابی قرار گرفت. اعتبارسنجی نتایج مدل ها با استفاده از منحنی ROC نشان داد که مدل SVM با سطح زیر منحنی 97/0از قابلیت پیش بینی بالاتری نسبت به مدل LMT با سطح زیر منحنی 737/0 برخوردار است. نتایج به دست آمده از این پژوهش می تواند برای برنامه ریزی کاربری ارضی، کاهش خطرات زمین لغزش و مدیریت اصولی مناطق مستعد لغزشی مفید واقع گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

508 - ارزیابی توانمندیهای ژئوتوریستی منطقۀ تشان شهرستان بهبهان براساس روش پرالونگ به منظور دستیابی به توسعۀ پایدار
حمید بابلی موخر محمدحسین رامشت

وجود مکانهای ویژۀ زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی و به تعبیری ژئوسایت و ژئومورفوسایت بسترهای لازم جهت توسعۀ ژئوتوریسم می باشند. ژئومورفوسایت ها به خودی خود و یا در ترکیب با مواریث فرهنگی- تاریخی و اکولوژیکی توان های بالقوه ای را در راستای گردشگری عرضه می دارند. توسعهگردشگ چکیده کامل

وجود مکانهای ویژۀ زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی و به تعبیری ژئوسایت و ژئومورفوسایت بسترهای لازم جهت توسعۀ ژئوتوریسم می باشند. ژئومورفوسایت ها به خودی خود و یا در ترکیب با مواریث فرهنگی- تاریخی و اکولوژیکی توان های بالقوه ای را در راستای گردشگری عرضه می دارند. توسعهگردشگریواستفادهازجاذبه‌هایمتعددطبیعیوتاریخیراهبردیاساسیجهت دستیابی بهتوسعهپایدارمی‌باشد.هدف از این پژوهش ارزیابی توانمندی های ژئوتوریستی لندفرم ها و آثار تاریخی منطقۀ تشان در استان خوزستان و تعیین جایگاه گردشگری آن بااستفاده از روش پرالونگ می باشد. به همین منظور از نقشه های زمین شناسی، توپوگرافی و همچنین بررسی اسناد، کتب تاریخی و مشاهدات میدانی استفاده و میزان توانمندی های ژئوتوریستی منطقه مشخص شده است. نتایج ارزیابی ها نشان می دهد که محدودۀ تاریخی تشان (کلگه زار) با کسب امتیاز 62/0 عیار گردشگری و 46/0 میانگین ارزش بهره وری و به دلیل برخورداری از آثار باستانی و جایگاه ویژه تاریخی بیشترین پتانسیل جذب توریسم و گردشگر را در منطقه دارد. غار پاپری تشان با کسب امتیاز 54/0 عیار گرشگری و 40/0 میانگین ارزش بهره وری در رتبۀ دوم می‌باشد. بر همین اساس محدودۀ تنگ بَن و همچنین چشمه و استخر طبیعی سرجوشر تشان به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند. پتانسیل هاوجاذبه هایفراوانغارپاپرینشانمی دهدکه درصورتتوجهبیشتروایجادزیرساخت هایمناسبدرآیندهازارزشبهره وریبهمراتببیشتربرخوردارشودوگردشگرانزیادی را بهخودجذبنماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

509 - بررسی و تحلیل عوامل طبیعی موثر در گسترش کالبدی آتی شهر خوانسار با استفاده از روش فازی
امیر کرم منصوره سادات حسینی

گسترش شهرها در سراسر جهان تحت تاثیر عوامل مختلف به ویژه طبیعی است. شهر خوانسار از اطراف توسط ارتفاعات محصور شده و از لحاظ توپوگرافی وکاربری زمین دارای محدودیت در توسعه فیزیکی می باشد.بنابراین این امر منجر به بروز برخی مشکلات طبیعی و انسانی در این منطقه شده است. به طور ک چکیده کامل

گسترش شهرها در سراسر جهان تحت تاثیر عوامل مختلف به ویژه طبیعی است. شهر خوانسار از اطراف توسط ارتفاعات محصور شده و از لحاظ توپوگرافی وکاربری زمین دارای محدودیت در توسعه فیزیکی می باشد.بنابراین این امر منجر به بروز برخی مشکلات طبیعی و انسانی در این منطقه شده است. به طور کلی روند توسعه این شهر از گذشته تاکنون درزمین های کشاورزی بوده، علاوه بر آن بخشهایی از مناطق مسکونی نیز به سمت دامنه های پرشیب و نامناسب توسعه داشته است.در این پژوهش با استفاده از منطق فازی، اراضی پیرامون شهر از نظر توسعه فیزیکی به 5 دسته از بسیار مناسب تا بسیار نامناسب طبقه بندی شده اند. نتایج بدست آمده نشان می دهد که فقط حدود 7 درصد محدوده مورد مطالعه، برای توسعه کالبدی مناسب هستند. قسمتهای جنوب غربی محدوده مورد مطالعه به علت ارتفاع و شیب زیاد و خطرناک، برای گسترش فیزیکی نامناسب قلمداد شده اند. در برخی از بخشهای شمالی منطقه، زمین های کشاورزی وجود ندارد. از این رو این مناطق برای توسعه متصل به شهر در مناسبترین مکان هستند و به عنوان اولویت اول تشخیص داده شده اند. برخی قسمتهای جنوبی تقریبا متصل به شهر، در امتداد زمینهای کشاورزی و بخشهای پایکوهی به عنوان اولویت دوم در نظر گرفته شده اند. اراضی قسمت جنوب شرقی، با فاصله دورتر از شهر، برای توسعه منفصل آتی شهر خوانسار دراولویت سوم، نسبتا مناسب ارزیابی شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

510 - تحلیل مقایسه ای تحول فعالیت‏های تکتونیکی در حوضه‏ های حبله رود، حاجی عرب و جاجرود با استفاده از روش‏های مورفومتری
زهرا سربازی محمد رضا ثروتی مهران مقصودی فاطمه سبک خیز

مطالعه تکتونیک فعال از نظر ارزیابی خطر زمین لرزه در نقاط مختلف اهمیت دارد، مخصوصا در نواحی ای که میزان فعالیت تکتونیکی در هولوسن و پلئیستوسن نسبتا زیاد بوده است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه فعالیت های تکتونیکی حوضه های حبله رود، جاجرود و حاجی عرب از طریق تحلیل های مورفومتری چکیده کامل

مطالعه تکتونیک فعال از نظر ارزیابی خطر زمین لرزه در نقاط مختلف اهمیت دارد، مخصوصا در نواحی ای که میزان فعالیت تکتونیکی در هولوسن و پلئیستوسن نسبتا زیاد بوده است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه فعالیت های تکتونیکی حوضه های حبله رود، جاجرود و حاجی عرب از طریق تحلیل های مورفومتری می باشد. شاخص های مورد استفاده در این پژوهش، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن Vf سینوزیته جبهه کوهستان S، شیب طولی رودخانه sl، شاخص نسبت شکل حوضه زهکشی Bs،شاخص تقارن توپوگرافی معکوس حوضه T، شاخص تقارن حوضه ی زهکشی یا شاخص قرینگی حوضه Afمی باشند. نتایج حاصل از این ارزیابی بصورت شاخص نسبی فعالیت های تکتونیکی (Iat) ارائه گردیده است. این شاخص ها فعالیت زمین ساختی یک منطقه را در چهار طبقه فعالیت کم، متوسط، زیاد و بسار زیاد نشان می دهد. برای برآورد تکتونیک فعال از نقشه های توپوگرافی (1:250000 و 1:50000) و نقشه های زمین شناسی (1:20000 و 1:25000) و DEM ده متر مناطق مورد مطالعه استفاده شده.برای تشکیل حوضه ها بر روی منطقه مورد مطالعه از نرم افزار Arc Gis بر پایه داده های حاصل از مدل رقومی ارتفاعی استفاده شده است. پدیده هایی مانند پرتگاه های گسلی، مخروط افکنه های چند نسلی، دره های خطی، از جمله شواهد مورفوتکتونیکی هستند که به وفور در حوضه های با فعالیت زیاد و متوسط تکتونیکی در سه حوضه مورد مطالعه مشاهده می شود. نتایج مطالعه نشان می دهد که در حوضه های مورد مطالعه حوضه جاجرود نسبت به دو حوضه دیگر بیشتر تحت تاثیر فعالیت های تکتونیکی قرار گرفته است و این به دلیل تاثیر گسل پیشوا و شهرری بر روی این حوضه می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

511 - واکاوی کمّی تاثیرکیفیت آبهای زیرزمینی در ارتقاء شاخص‌های توسعه روستایی برمبنای مدل موریس؛ مطالعه موردی: شهرستان خنج
احمدعلی خرم بخت

وجود آب و بهره مندی مستمر از آن همواره در موجودیت سکونتگاه های روستایی و پایداری این جوامع نقش اساسی ایفا نموده است. در حال حاضر، حفاظت از منابع آب و بهره برداری بهینه از آن به یک مسئله مهم جهانیتبدیل شده است. این مسئله به ویژه با وقوع خشکسالی های اخیر از ابعاد وسیع تری چکیده کامل

وجود آب و بهره مندی مستمر از آن همواره در موجودیت سکونتگاه های روستایی و پایداری این جوامع نقش اساسی ایفا نموده است. در حال حاضر، حفاظت از منابع آب و بهره برداری بهینه از آن به یک مسئله مهم جهانیتبدیل شده است. این مسئله به ویژه با وقوع خشکسالی های اخیر از ابعاد وسیع تری برخوردار شده است. بنابراین ضرورت دارد که با مطالعات موردی در نواحی مختلف، ارزش و اهمیت عامل آب در موجودیت و توسعه جوامع انسانی مورد بازشناسی قرار گیرد،زیرا شناخت و تحلیل جنبه های مختلف این مسئله و افزایش آگاهی های عمومی در مورد آن می تواند زمینه ساز موفقیت راهکارهای استحصال و مصرف بهینه آب باشد.در این تحقیق به بازشناسی نقش و اهمیت عامل کیفیت آب زیرزمینی در توسعه روستایی شهرستان خنج واقع در استان فارس پرداخته شد.پس از تقسیم این شهرستان بههفت منظومه روستایی و سنجش سطح توسعه آنها بر مبنای مدل موریس، با استفاده از نرم افزار SPSSضریب همبستگی بین سطح توسعه روستایی و کیفیت منابع آب زیرزمینیمحاسبه گردید. نتیجهبررسی نشان داد که عدم اطمینان به بارش سالانه در شهرستان خنج، باعث شده که فعالیت و معیشت در سطح روستاهای این منطقه به استحصال آب زیرزمینی، آن هم با کیفیت های قابل استفاده، متکی بودهو درجه توسعه منظومه های روستایی این شهرستان با آب زیرزمینی از ضرایب همبستگی بیش از 0/70 برخوردار است. بنابراین، با عنایت به وابستگی بالای توسعه روستایی این منطقه به عامل آب زیرزمینی،اتخاذ راهکارهای استحصال و مصرف بهینه آب زیرزمینی خواهد توانست با صرفه جویی در مصرف این عامل حیاتی و افزایش آب قابل دسترس، ظرفیت های جدیدی برای ارتقاء توسعه روستایی فراهم نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

512 - ارزیابی توانمندیها و قابلیّتهای ژئوتوریسم در توسعه پایدار (مطالعه موردی: سراب دربند در شهرستان صحنه)
آزاده اربابی سبزواری

ژئوتوریسم، به عنوان گونهای از گردشگری پایدار، در پی استفاده از جاذبهها و لندفرمهای زمین-شناسی و ژئومورفولوژیکی در توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه بومی و توسعه پایدار میباشد. براینیل به این هدف، ژئوتوریسم مجموعهای از شاخصها و معیارهای علمی، حفاظتی و گردشگری رامورد ارزیابی چکیده کامل

ژئوتوریسم، به عنوان گونهای از گردشگری پایدار، در پی استفاده از جاذبهها و لندفرمهای زمین-شناسی و ژئومورفولوژیکی در توسعه اقتصادی و اجتماعی جامعه بومی و توسعه پایدار میباشد. براینیل به این هدف، ژئوتوریسم مجموعهای از شاخصها و معیارهای علمی، حفاظتی و گردشگری رامورد ارزیابی قرار داده و برنامه ریزی متناسب با وضعیت موجود برای توسعه پایدار منطقه تدوینمیکند. شهرستان صحنه در استان کرمانشاه با داشتن سرابهای متعدد، از مقاصد گردشگری ایناستان به شمار میرود. سراب دربند، یکی از مهمترین سرابهای این شهر میباشد. این سراب درشمالشرقی شهر صحنه قرار گرفته و با داشتن تنوع ژمورفولوژیکی، طبیعت زیبا، وجود جنبههایتاریخی و خدمات گردشگری مناسب، مقصد گردشگری مهمی میتواند تلقی شود. برای ارزیابیژئوتوریسم سراب دربند، از دو روش ارزیابی GAM و فاسیلاس استفاده شده است که مجموعهای ازارزشهای متعدد ژئوتوریسم را شامل میشود. ارزیابیها از طریق مطالعات میدانی و کتابخانهایانجام گرفت. نتایج نهایی نشان میدهد که سراب دربند در شرایط فعلی کیفیت مطلوبی برای توسعهژئوتوریسم و توسعه پایدار دارد و با توّجه به هماهنگی و برابری ارزشهای علمی، حفاظتی وگردشگری، در شرایط پایداری قرار دارد، هر چند که هنوز آن را یک منطقه ژئوتوریستی در سطح بالابه شمار آورد. با این حال میتوان گفت این منطقه در شرایط فعلی توان تأثیرگذاری در توسعه پایدارشهر صحنه را دارد. بنابراین برنامه ریزی ژئوتوریستی این سراب باید با رویکرد بازاریابی واقتصادی و ارتقای گام به گام ارزشهای ژئوتوریسم باشد تا پایداری آن در ادامه نیز حفظ گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

513 - شناسایی، آنالیز کمی و طبقه بندی لندفرم های کویری و بیابانی پلایای دامغان با استفاده از روش های Pralong و ELECTRE
علیرضا عرب عامری مهران مقصودی

جاذبه ها و توانمندی های ژئومورفوتوریسم، از سرمایه های منحصر به فرد هر کشور و منطقه به شمار می رود که شناسایی، طبقه بندی و برنامه ریزی آنها به منظور توسعه گردشگری علمی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.هدف از این پژوهش شناسایی، آنالیز کمی و طبقه بندیلندفرم های کویری و ب چکیده کامل

جاذبه ها و توانمندی های ژئومورفوتوریسم، از سرمایه های منحصر به فرد هر کشور و منطقه به شمار می رود که شناسایی، طبقه بندی و برنامه ریزی آنها به منظور توسعه گردشگری علمی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.هدف از این پژوهش شناسایی، آنالیز کمی و طبقه بندیلندفرم های کویری و بیابانی پلایای دامغان با استفاده از روش های Pralong و ELECTREمی باشد. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و پیمایش های میدانی می باشد.بدین صورت که پس از تعیین محدوده مورد مطالعه به کمک تصاویر ماهواره ای، در ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و پیمایش های میدانی تعداد ۱۲ ژئومورفوسایت انتخاب گردید. در گام بعد با استفاده از روش چند معیاره ELECTRE و معیارهای علمی، گردشگری، زیبایی، تاریخی و اجتماعی به رتبه بندی ژئومورفوسایت ها پرداخته شد و ژئومورفوسایت های با ارزش پایین حذف گردید. در گام بعد، با استفاده از روش Pralong، به ارزیابی ۵ ژئومورفوسایت برتر شامل برخان ها، تپه های ماسه ای، پلیگون های نمکی، دشت ریگی و نبکازارها که بیشترین امتیاز را در روشELECTRE کسب کرده اند، پرداخته شد. نتایج حاصل از ارزیابی ژئومورفوسایت ها نشان داد که ژئومورفوسایت های تپه های ماسه ای و پلیگون های نمکی به ترتیب با کسب بالاترین امتیاز (۴۷/۰، ۴۵/۰)،بهترین ژئومورفوسایت ها برای تبدیل شده به کاربری های ژئوتوریستیمی باشند و دارای پتانسیل بالایی برای جذب گردشگر می باشند. نتایج کلی ارزیابی ژئومورفوسایت ها نشان داد کهامتیازات بدست آمده برای تمامی ژئوسایت ها پایین می باشد که از علل آن می توان به دشواری دسترسی، دوری از مراکز جمعیتی، فقدان امکانات رفاهی، عدم معرفی توانمندی های منطقه و عدم توجه به اکوتوریسم در منطقه اشاره نمود. عیار بهره وری نیز برای تمامی ژئومورفوسایت ها کم می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش می تواند مورد استفاده مدیران و برنامه ریزان محلی به منظور توسعه و ترویج گردشگری قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

514 - تحلیل مورفومتری تاقدیس‌های باباکوهی و کفترک و ارتباط آن با تکتونیک‌های فعال
فاطمه پرهیزکار اسدالله حجازی لیلا خدایی قشلاق

مطالعات مورفوتکتونیکی شامل بررسی لندفرم‌ها و پدیده‌های سطحی به عنوان کلیدی جهت مشخص کردن وجود فعالیت تکتونیکی است. همچنین با این نوع مطالعه، می‌توان نواحی نسبتاً با ثبات و فعال تکتونیکی را مشخص کرد. اندازه‌گیری‌های کمی لندفرم‌ها این امکان را به ژئومورفولوژیست‌ها می‌دهد، چکیده کامل

مطالعات مورفوتکتونیکی شامل بررسی لندفرم‌ها و پدیده‌های سطحی به عنوان کلیدی جهت مشخص کردن وجود فعالیت تکتونیکی است. همچنین با این نوع مطالعه، می‌توان نواحی نسبتاً با ثبات و فعال تکتونیکی را مشخص کرد. اندازه‌گیری‌های کمی لندفرم‌ها این امکان را به ژئومورفولوژیست‌ها می‌دهد، تا با اندازه‌گیری شاخص‌های ژئومورفولوژی در لندفرم‌های مختلف، نقش تکتونیک‌های فعال را در تغییر شکل چشم‌اندازها بررسی کنند. منطقه‌ی مورد مطالعه در این تحقیق، تاقدیس‌های باباکوهی و کفترک در شمال‌ شهر شیراز است. هدف این تحقیق، ارزیابی مورفومتری تاقدیس‌های باباکوهی و کفترک و ارتباط آن با تکتونیک‌های فعال یا غیرفعال منطقه است. جهت دستیابی به هدف فوق، داده‌های مورد نیاز از نقشه‌های توپوگرافی 50000/1 و زمین‌ شناسی 100000/1 و تصاویر ماهواره‌ای لندست استخراج شد. نقشه سطوح ارتفاعی و شیب و تکتونیک تاقدیس‌ها تهیه شد. شبکه زهکشی به طور دقیق ترسیم شد. درجه بندی آبراهه‌ها به روش استراهلر انجام شد. همچنین مطالعات میدانی از اشکال و فرآیندهای ژئومورفیک انجام شد. داده‌های مورد نیاز برای محاسبه‌ی شاخص‌های ژئومورفولوژیک تقارن چین، سینوسیته جبهه کوهستان، خط‌الرأس تاقدیس، نسبت جهت، نسبت انشعاب، تراکم زهکشی، فرکانس رودخانه، بافت زهکشی، نسبت بافت و الگوی زهکشی بعد از ورود به محیط نرم افزار GIS محاسبه و به دست آمد. نتایج به دست آمده در این تحقیق بیانگر فعالیت تکتونیکی ، و فعالیت‌های رو به رشد تاقدیس‌ بابا کوهی است. همچنین نشان دهنده‌ی جوان بودن تاقدیس بابا کوهی و فعالیت تکتونیکی متوسط تا بالا است هر چند پلانژ جنوب‌شرقی این تاقدیس در اثر گسل‌خوردگی و فرسایش شدید از بین رفته است. گسل‌های فعال بمو و سبزپوشان موجب تغییرات روند تاقدیس باباکوهی و ایجاد گسل‌های عرضی شده است. در بخش شمالی تاقدیس کفترک گسل فعال سعدی و همچنین گسل‌هایی با امتدادهای متفاوت مشاهده شدند اما بر اساس نتایج محاسبه شاخص‌ها در تاقدیس کفترک تکتونیک کمتر از تاقدیس باباکوهی دخالت کرده و نتایج، فعالیت کم تا متوسط تکونیکی را نشان می‌دهند. و به طور کلی هر دو بخش از نظر تکتونیکی تقریباً فعال بوده و احتمال مخاطره در این بخش‌ها وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

515 - مطالعه مورفوتکتونیکی حوضه تنگ براق
عبدالمجید اسدی

حوضه آبریز تنگ براق در 521 کیلومتری شمالغرب شهر شیراز بین طولهای جغرافیایی 12تا 15 شرقی و عرضهای جغرافیایی 5.01 تا 55 شمالی قرار دارد . در این ناحیه در مختصاتX= 604171 Y=3390531, سد ملاصدرا واقع شده است. به منظور برآورد میزان فعالیتتکتونیکی منطقه در این مقاله چند شاخص م چکیده کامل

حوضه آبریز تنگ براق در 521 کیلومتری شمالغرب شهر شیراز بین طولهای جغرافیایی 12تا 15 شرقی و عرضهای جغرافیایی 5.01 تا 55 شمالی قرار دارد . در این ناحیه در مختصاتX= 604171 Y=3390531, سد ملاصدرا واقع شده است. به منظور برآورد میزان فعالیتتکتونیکی منطقه در این مقاله چند شاخص مورفو تکتونیکی شامل انتگرال هیپسومتری، نسبتپهنای کف دره به ارتفاع دره و شاخص پیچ و خم جبههی کوهستان بررسی و با استفاده ازنتایج به دست آمده میزان فعالیت تکتونیکی در قسمتهای مختلف منطقه با یکدیگر مقایسهشدهاند. به نظر میرسد در تحلیلهای مورفوتکتونیکی میزان فعالیت تکتونیکی در محدودهاطراف سد افزایش مییابد و این افزایش در تمام منطقه مورد مطالعه دیده میشود. شاخصپیشانی کوهستان در اطراف سد از 505 به 505 رسیده که نشان دهنده فعال بودن منطقهاست . منطقه بر اساس طبقه بندی فعالیت تکتونیکی نسبی در دسته دوم یعنی از نظر تکتونیکیفعال قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

516 - بررسی مورفومتری و پایش زمین لغزش به کمک سنجش از دور (مطالعه موردی زمین لغزش هاردنگ، غرب استان اصفهان)
محمدرضا نوجوان

زمین لغزش از جمله مخاطرات طبیعی است که موجب خسارت های مالی، جانی و تخریب منابع طبیعی می شود. ترکیب عامل های طبیعی و انسانی، شرایط رویداد این پدیده ناپایدار دامنه ای را در فرآیندهای انتقال ژئومورفیکی درپی دارد. هدف از این پژوهش، موفومتری و تعیین میزان حرکت و ارزیابی تغیی چکیده کامل

زمین لغزش از جمله مخاطرات طبیعی است که موجب خسارت های مالی، جانی و تخریب منابع طبیعی می شود. ترکیب عامل های طبیعی و انسانی، شرایط رویداد این پدیده ناپایدار دامنه ای را در فرآیندهای انتقال ژئومورفیکی درپی دارد. هدف از این پژوهش، موفومتری و تعیین میزان حرکت و ارزیابی تغییرات یکی از لغزش های قدیمی و فعال منطقه هاردنگ در 75 کیلومتری جنوب غرب اصفهان می باشد. در این منطقه انواع مختلفی از انواع ناپایداری های دامنه ای دیده می شود ویکی از عمده ترین این حرکات ، کوه رفت عظیمی است که تحرکات آن روستای هاردنگ را که در نزدیکی این ناپایداری قرار گرفته را به شدت تهدید می کند. بررسی مورفومتری این پدیده و تعیین میزان جابه جایی و مکانیزم این گونه حرکات ، مارا در کنترل و پیش گیری از بروز خطرات احتمالی یاری خواهد کرد.به منظور این ارزیابی لغزش ابعاد آن با استفاده از عکس های هوایی در2 مقطع زمانی 1334 و 1370 تعیین گردید. در ادامه با استفاه از عملیات میدانی و با استفاده از Google Earth و نرم افزار GIS ابعاد لغزش در زمان حال مشخص گردید. با بررسی معادلات مختلف در براورد حجم با استفاده از مساحت با توجه به شرایط توپوگرافی و نوع لغزش مشابه از فرمول A3/2 استفاده شد و حجم لغزش در سالهای مختلف بررسی شد. با مقایسه ابعاد و حجم لغز ش می توان میزان جابه جایی و تغییرات لغزش را مورد ارزیابی قرار داد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که میانگین سرعت حرکت این لغزش در طی 56 سال در حدود 837/32 سانتی متر در سال بوده و اختلاف طول، عرض،محیط، مساحت و حجم این لغزش از سال 1334 تا 1390 به صورت صعودی افزایش یافته است (به ترتیب از 389/18 تا 316/885235 متر مکعب) که مبین حرکت چرخشی انتقالی زمین لغزش در طی این سال ها می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

517 - شناسایی لند فرم ژئومورفولوژیک – سنگ چینه‌ای گنبدهای نمکی هرمز بر پایه تفسیر تصاویر ماهواره‌ای +ETM
علی مهرابی محسن پورخسروانی

گنبدهای نمکی از لند فرم‌های جالب ژئومورفولوژی و در واقع ساختارهای گنبدی شکل زیرسطحی متشکل از نمک و سایر رسوب های تبخیری می‌باشند که بر روی زمین ظاهر شده‌اند. در مناطق جنوبی ایران گنبدهای نمکی تحت عنوان واحد سنگ‌چینه‌ای هرمز، رخنمون فراوانی دارد. هدف از این پژوهش، با توج چکیده کامل

گنبدهای نمکی از لند فرم‌های جالب ژئومورفولوژی و در واقع ساختارهای گنبدی شکل زیرسطحی متشکل از نمک و سایر رسوب های تبخیری می‌باشند که بر روی زمین ظاهر شده‌اند. در مناطق جنوبی ایران گنبدهای نمکی تحت عنوان واحد سنگ‌چینه‌ای هرمز، رخنمون فراوانی دارد. هدف از این پژوهش، با توجه به گزارش‌های متفاوتی از تعداد گنبدهای نمکی رخنمون یافته در پهنه زاگرس، شناسایی دقیق این لند فرم ژئومورفولوژیکی و نهایتاً تهیه نقشه پراکنش آن‌ها بر پایه تفسیر تصاویر ماهواره‌ای ETM+می‌باشد. برای این منظور بر روی تصاویر ماهواره‌ای منطقه با استفاده از نرم‌افزارهای دورسنجی، پردازش‌های مناسب جهت بارزسازی توده‌های نمکی سازند هرمز انجام گرفت و در نهایت با توجه به نتایج به دست آمده از تحلیل‌های نظیر تقسیم باندی، تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA)، استفاده از ترکیب کاذب رنگی به‌صورت (PC1, PC2, PC3) و رده‌بندی بیشترین شباهت (MLC) پهنه‌های نمکی منطقه بارز سازی شد. بر این اساس تعداد 123 گنبد نمکی در منطقه شناسایی و صحت کار نیز با انجام بازدیدهای صحرایی تأیید شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

518 - استخراج وسعت پهنه‌های آب سطحی دریاچه فصلی جازموریان با استفاده از شاخص‌های سنجش از دور
مجتبی سلیمانی ساردو زهره ابراهیمی مهدی زارعی

منابع آبی یکی از مهم‌ترین مولفه‌های حیات سرزمین و توسعه پایدار به شمار می‌روند. در پژوهش حاضر، بررسی تغییرات سری زمانی مساحت پهنه‌های آبی پلایای جازموریان، به کمک داده‌های بازتابش سطحی ماهواره لندست 8 از سال 2013 تا 2019 مدنظر قرار گرفت و شاخص اصلاح شده اختلاف آب نرمال چکیده کامل

منابع آبی یکی از مهم‌ترین مولفه‌های حیات سرزمین و توسعه پایدار به شمار می‌روند. در پژوهش حاضر، بررسی تغییرات سری زمانی مساحت پهنه‌های آبی پلایای جازموریان، به کمک داده‌های بازتابش سطحی ماهواره لندست 8 از سال 2013 تا 2019 مدنظر قرار گرفت و شاخص اصلاح شده اختلاف آب نرمال شده (MNDWI) به منظور جدا کردن پهنه‌های آبی بر تصاویر موردنظر اعمال و سپس روند تغییرات مساحتی پهنه‌های آبی برآورد شد. کلیه فرایندهای مزبور و آنالیز تصاویر ماهواره‌ای در محیط نرم افزار Google Earth Engine انجام شد که یک سامانه تحت وب و متن باز جهت انجام آنالیزهای طیفی و رادیومتریک بر تصاویر ماهواره‌ای است، همچنین نرم افزار ArcGIS 10.5 نیز به منظور تهیه نقشه‌های مکانی مورد استفاده قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد که وسعت پهنه آبی دریاچه فصلی جازموریان براساس شاخص MNDWIحدود Km21426 و بر اساس شاخص استخراج آب خودکار (AWEI)، قریب Km21512 و بر اساس شاخص نسبت جذب آب (WRI) حدود Km2 1610 تخمین زده شده است. از سوی دیگر، تحلیل تولیدات آب سطحی تصاویر لندست نشان داد که بیشترین میزان تغییرات مربوط به پهنه‌های آبی فصلی موقت و فصلی جدید بوده است، به طوری که تغییرات پهنه‌های فصلی موقت مساحتی قریب Km21145 و پهنه‌های فصلی جدید سطحی حدود km2355 را به خود اختصاص داده است. آبگیری پلایای جازموریان به وقوع سیلاب های فصلی و افزایش بارندگی ها در حوضه ارتباط دارد، به طوری که همبستگی بالایی (89/0R2=) میان بارندگی سالانه حوضه و افزایش وسعت پهنه‌های آبی حاصل از شاخص MNDWI مشاهده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

519 - ارزیابی فعالیت های تکتونیکی در حوضه آبریز دالکی با استفاده از شاخص های ژئومورفیک
زهرا دزفولی کلونی مریم ایلانلو

زمین سیستمی پویاست که تغییر و تحول از جمله ویژگیهای آن است. شبکه های زهکشی و چشم اندازهای رودخانه ای به صور گوناگون نسبت به وقوع تغییرات در بستر جریان عکس العمل نشان میدهند. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثر تکتونیک بر شبکه زهکشی حوضه آبریز دالکی است. در این پژوهش از برخی ا چکیده کامل

زمین سیستمی پویاست که تغییر و تحول از جمله ویژگیهای آن است. شبکه های زهکشی و چشم اندازهای رودخانه ای به صور گوناگون نسبت به وقوع تغییرات در بستر جریان عکس العمل نشان میدهند. هدف از این پژوهش، ارزیابی اثر تکتونیک بر شبکه زهکشی حوضه آبریز دالکی است. در این پژوهش از برخی از شاخصهای کمی ژئومورفیک از قبیل نسبت پهنای کف دره به ارتفاع دره (VF) ،عدم تقارن حوضه ها(AF) ، گرادیان طول رودخانه(SL) و شاخص سینوسی جبهه کوهستان(Smf) استفاده شده است. نتایج تحلیل شاخصهای ژئومورفیک و داده های ژئومورفولوژی حاصل از تجزیه و تحلیلها، نشان میدهد که: که در حوضه دالکی، بریدگی نسبتاً زیاد جبهه کوهستانی، موجب سینوسی زیاد آن شده است. شکل حوضه نیمه کشیده و از نظر تقارن توپوگرافی، نیمه متقارن است، ولی بی نظمیهای موجود در نیمرخ طولی رودخانه به دلیل واحدهای لیتولوژی مختلف و ساختارهای گسلی متعدد، زیاد است. به این ترتیب، مجموع داده ها و شواهد زمینی در حوضه آبریز دالکی نیمه فعال بودن آن را از نظر دینامیک نیروهای درونی زمین نشان میدهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

520 - تحلیل عوامل ژئومورفوکلیمایی در آفرینش باد محلی منجیل
نسرین نیک‌اندیش هدیه اکبری قمصری

باد منجیل یکی از مهم‌ترین بادهای محلی است که از شهرت جهانی برخوردار بوده ومنجیل به شهر توربین‌های بادی ایران معروف است. پژوهش حاضر باهدف شناسایی عوامل به وجود آورنده، تشدیدکننده و استمرار دهنده این پدیده، با استفاده از روش اسنادی-تحلیلی منطبق بر شواهد میدانی صورت گرفته چکیده کامل

باد منجیل یکی از مهم‌ترین بادهای محلی است که از شهرت جهانی برخوردار بوده ومنجیل به شهر توربین‌های بادی ایران معروف است. پژوهش حاضر باهدف شناسایی عوامل به وجود آورنده، تشدیدکننده و استمرار دهنده این پدیده، با استفاده از روش اسنادی-تحلیلی منطبق بر شواهد میدانی صورت گرفته است. قلمرو مکانی مورد مطالعه در مختصات جغرافیایی 48 تا 51 درجه طول شرقی و 34 تا 38 درجه عرض شمالی گسترده شده است. از داده‌های روزانه دما، رطوبت، فشار و باد ایستگاه‌های سینوپتیک بندرانزلی، رشت، منجیل و قزوین در پایه زمانی 1993-2014 و داده‌های ارتفاع رقومی استفاده شد. نتایج حاصل نشان داد تضادهای اقلیمی میان محدوده شمالی (بندر انزلی، رشت)، محدوده کوهستانی (منجیل، رودبار)، محدوده دشت قزوین و مناطق کم ارتفاع با برقراری شیب انرژی به‌عنوان عامل محرک باد منجیل ایفای نقش می‌کنند. این تضادها تحت شرایط زمین و الگوهای همدید ایجاد گردیده و با همراهی چیدمان مؤلفه‌های ژئومورفولوژیکی دریای خزر-دلتای سفید رود-کلوز سفیدرود -دشت قزوین، به‌عنوان عامل مسبب بستر ایجاد باد منجیل؛سبب آفرینش یکی از شدیدترین بادهای ایران و جهان در منجیل می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

521 - بررسی وضعیت تکتونیک فعال طاقدیس بانکول (در زاگرس چین‌خورده) با به‌کارگیری شاخص‌های مورفوتکتونیکی و شواهد ژئومورفولوژیکی
رضا منصوری زهرا سربازی

در این پژوهش از شاخص‌های مورفوتکتونیک استفاده شده است، زیرا استفاده از این‌گونه شاخص‌ها در بررسی‌های مربوط به تکتونیک‌های فعال ابزار مفید و کارآمدی هستند، به‌طوری‌که با استفاده از آنها می‌توان مناطقی را که تحت تاثیر حرکات نسبتا سریع یا حتی آهسته تکتونیکی قرار دارند را م چکیده کامل

در این پژوهش از شاخص‌های مورفوتکتونیک استفاده شده است، زیرا استفاده از این‌گونه شاخص‌ها در بررسی‌های مربوط به تکتونیک‌های فعال ابزار مفید و کارآمدی هستند، به‌طوری‌که با استفاده از آنها می‌توان مناطقی را که تحت تاثیر حرکات نسبتا سریع یا حتی آهسته تکتونیکی قرار دارند را مشخص نمود. استفاده از این شاخص‌ها پیش‌تر به‌عنوان ابزاری گران‌بها و سودمند در مناطق فعال تکتونیکی در نواحی گوناگون آزمایش‌شده و کارایی آنها به اثبات رسیده است. طاقدیس بانکول با مساحت 02/496 کیلومتر مربع در راستای عرض جغرافیایی ´´10 ´41 °33 تا ´´48 ´07 °34 و در راستای طول جغرافیایی ´´08 ´56 °45 تا ´´56 ´29 °46 در شمال‌شرقی شهرستان ایوان‌غرب واقع شده است. سازندهای اصلی تشکیل‌دهنده این طاقدیس شامل سازند: آسماری، پابده، گورپی، بختیاری و گچساران می‌باشند. هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان فعالیت تکتونیک فعال طاقدیس بانکول با استفاده از شاخص‌های مورفوتکتونیکی (SMF, FMF, AR, FFS, FSI, FD, EU) می‌باشد. ابزارهای‌ فیزیکی و مفهومی مورد استفاده در این‌ پژوهش شامل نقشه‌های توپوگرافی و زمین‌شناسی منطقه مورد مطالعه، تصاویر ماهواره‌ای، سامانه اطلاعات جغرافیایی و نیز چندین بار بازدید میدانی می‌باشند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که طاقدیس بانکول دارای وضعیت تکتونیکی فعالی است؛ به‌طوری‌که این طاقدیس برپایه مقادیر شاخص‌های SMF, FMF, AR, FFS, FSI, FD, EU در کلاس یک فعالیت قرار می‌گیرد. همچنین، این یافته‌ها گویای تداوم حرکات نئوتکتونیک و بالاآمدگی در طاقدیس بانکول می‌باشند که با شواهد ژئومورفولوژیکی موجود در منطقه مورد پژوهش همچون وجود پرتگاه‌های گسلی خطی و مستقیم، اشکال مثلثی شکل، دره‌های ژرف و V شکل، بریدگی کم جبهه طاقدیس و عدم تشکیل کوهپایه مطابقت می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

522 - ارزیابی خصوصیات اکولوژیکی رویشگاه و تعیین برخی از خصوصیات کمی و مقدار موادمعدنی در گیاه داروئی گل آرونه (Hymenocarter longiflorus Benth) دربوم سازگان مرتعی استان خراسان جنوبی
سیده محبوبه میرمیران رضا یاری مجید دشتی عباسعلی ناظران

گیاهان دارویی در عرصه‌های منابع طبیعی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهبردها در زمینه سلامت، تجارت و فناوری مطرح هستند. شناخت علمی و همه جانبه عناصر و اجزاء اکوسیتم‌های مرتعی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح آن‌ها امری ضروری محسوب می‌شود. به این منظور خصوصیات اکولوژیکی رویشگاه، چکیده کامل

گیاهان دارویی در عرصه‌های منابع طبیعی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین راهبردها در زمینه سلامت، تجارت و فناوری مطرح هستند. شناخت علمی و همه جانبه عناصر و اجزاء اکوسیتم‌های مرتعی جهت برنامه‌ریزی و مدیریت صحیح آن‌ها امری ضروری محسوب می‌شود. به این منظور خصوصیات اکولوژیکی رویشگاه، خصوصیات ریخت‌شناسی و میزان برخی از مواد معدنی گیاه داروئی گل آرونه در بوم‌سازگان مرتعی خراسان جنوبی در دو رویشگاه دره امرودکان فردوس و دره سبز سرایان مورد بررسی قرار گرفت. بدین صورت که در منطقه معرف هر رویشگاه تعداد 3 ترانسکت و در طول هر ترانسکت 10 پلات 3 مترمربعی مستقر گردید. در هر پلات پارامترهای پوشش شامل تعداد پایه، درصد تاج پوشش گونه‌های گیاهی، درصد گونه گل آرونه، قطر بزرگ و کوچک، ارتفاع متوسط و برخی ترکیبات معدنی موجود در اندام‌های هوایی گیاه اندازه‌گیری شد. همچنین خصوصیات اقلیمی و توپوگرافی هر رویشگاه و فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی خاک مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که جهت هر دو رویشگاه رو به شمال بوده و دره امرودکان از ارتفاع و متوسط بارندگی سالیانه بیشتری در مقایسه با سبزرود برخوردار بود. خاک هردو منطقه در محدوده اسیدی بوده و بافت خاک در رویشگاه دره امرودکان از نوع لوم و در رویشگاه سبزرود شنی-لومی بود. درصد پوشش کل گونه‌ها، درصد پوشش گونه گل آرونه، متوسط ارتفاع و وزن تر و خشک قسمت سرشاخه‌های گلدار گونه مورد نظر به‌دلیل شرایط اکولوژیکی مناسب‌تر و وجود خاک حاصل‌خیزتر در رویشگاه دره امرودکان به ترتیب 17، 43، 12، 43 و 62 درصد بیشتر از رویشگاه سبزرود سرایان بود. همچنین بین مواد معدنی موجود در اندام دارویی گل آرونه در دو رویشگاه اختلاف معنی‌داری وجود داشت و مواد معدنی موجود در سرشاخه‌‌های گلدار این گونه در رویشگاه دره امرودکان از رویشگاه سبزرود بیشتر بود. به‌طورکلی نتایج نشان دهنده تاثیرپذیری خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی این گونه از رویشگاه است. با توجه به ارزش دارویی، دارا بودن مواد معدنی و همچنین مقاومت بالای این گیاه به شرایط مختلف محیطی استفاده از آن در کمربند فضای سبز شهری توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

523 - ارزیابی ظرفیت ژئومورفوتوریسم منطقه ویژه پارس جنوبی با روش پریرا
سمیه خالقی محمدمهدی حسین زاده

منطقه ویژه پارس جنوبی در استان بوشهر و در سواحل خلیج فارس واقع شده است که دارای مناظر ارزشمند زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی و زیست محیطی می باشد. پژوهش حاضر با هدف ظرفیت سنجی ژئوتوریسمی منطقه ویژه پارس جنوبی با روش پریرا تدوین شده است. بر اساس روش پریرا، ژئومورفوسایت های چکیده کامل

منطقه ویژه پارس جنوبی در استان بوشهر و در سواحل خلیج فارس واقع شده است که دارای مناظر ارزشمند زمین شناسی و ژئومورفولوژیکی و زیست محیطی می باشد. پژوهش حاضر با هدف ظرفیت سنجی ژئوتوریسمی منطقه ویژه پارس جنوبی با روش پریرا تدوین شده است. بر اساس روش پریرا، ژئومورفوسایت های خلیج نایبند با امتیاز 73/12، دماغه نایبند با امتیاز 89/10، کوه پردیس با امتیاز 51/9، منطقه بنو با امتیاز 88/8، خور عسلویه با امتیاز 5/8، خور بساتین با امتیاز 23/8، ساحل جزر و مدی گلی کنگان با امتیاز 09/8، آبشار بیدخون با امتیاز 77/7، آبشار درزو با امتیاز 92/6 و آبشار کلات با امتیاز 84/6 به ترتیب دارای بالاترین تا کمترین ارزش بوده اند. بنابراین خلیج نایبند دارای بالاترین ارزش ژئوتوریسمی از نظر جذب گردشگر در منطقه است. این خلیج به دلیل داشتن چشم‌انداز طبیعی با ارزش از جمله خورهای متعدد، جنگلهای حرا، سواحل ماسه‌ای، گونه های گیاهی و جانوری, اشکال زمین شناختی و ژئومورفیک دارای ارزش ژئومورفولوژیکی بالا (62/5) و به دلیل جاده دسترسی و قابلیت دید مناسب، جاذبه های طبیعی و فرهنگی، حفاظت قانونی و دسترسی به مراکز خدماتی، دارای ارزش مدیریتی بالا (11/7) در میان سایر ژئومورفوسایت های منطقه است. بنابراین از دیدگاه ژئوتوریسم، جذب گردشگر در منطقه ویژه پارس جنوبی نیازمند مطالعه جامع جهت شناسایی اشکال و فرآیندهای شکل‌گیری ژئومورفوسایت‌ها، ایجاد تسهیلات جهت رفع محدودیت‌های دسترسی و ارائه خدمات گردشگری و حفاظت از ژئومورفوسایت‌ها و کاهش آلودگی های زیست محیطی از جمله آلودگی هوا و آب در منطقه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

524 - ارزیابی قابلیت زینتی برخی گیاهان جنس Allium با استفاده از دو روش تجزیه مؤلفه‌های اصلی و امتیازدهی به خصوصیات زیباشناختی (مطالعه موردی: مراتع ییلاقی حوزه آبخیز نوررود)
لیلا درویشی حسین بارانی موسی اکبرلو حسن قلیچ نیا

این مطالعه با هدف ارزیابی قابلیت زینتی گیاهان جنس Allium با استفاده از دوروش تجزیه مؤلفه‌های اصلی و امتیازدهی به خصوصیات زیباشناختی آنها در مراتع ییلاقی حوزه آبخیز نوررود انجام گرفت.بدین منظور که در منطقه معرف رویشگاه هر یک از این گونه‌ها، تعداد 5 تا 10 پایه گیاهی تعیین چکیده کامل

این مطالعه با هدف ارزیابی قابلیت زینتی گیاهان جنس Allium با استفاده از دوروش تجزیه مؤلفه‌های اصلی و امتیازدهی به خصوصیات زیباشناختی آنها در مراتع ییلاقی حوزه آبخیز نوررود انجام گرفت.بدین منظور که در منطقه معرف رویشگاه هر یک از این گونه‌ها، تعداد 5 تا 10 پایه گیاهی تعیین و در محل علامت‌گذاری شد.سپس کلیه خصوصیات فنولوژیکی و مورفولوژیکی این پایه‌های علامت‌گذاری شده اندازه گیری و ثبت شد.آزمایش بر اساس طرح کاملاً تصادفی با 8 تیمار و 5 تکرار انجام شد. تیمارهاشامل 8 گونه آلیوم بود. برای تعیین قابلیت زینتی گونه‌های موردمطالعه از تجزیه خوشه‌ایی و تجزیه به مولفه‌های اصلی استفاده شدو ویژگی‌های مهم از نظر زینتی مانندارتفاع ساقه گلدهنده، قطرگل‌آذین، پهنای بوته،مدت دوام گل برروی بوته ومساحت برگ موردبررسی قرارگرفت.برمبنای دومولفه اول و دوم که 74/93 درصد از تغییرات موجودبین داده‌ها را توجیه نمودند، بای پلات مربوطه رسم گردید.همچنین در روشی دیگر، تصاویری از این گیاهان با استفاده از دوربین عکاسی در زوایایی مختلف ثبت گردیدودر خصوص ارزش زیبایی شناختی آنها از سه گروه مختلف آماری شامل جامعه و افرادبومی، متخصصین درزمینه گل و گیاهان زینتی و اهالی هنر و فضای مجازی پرسشگری به عمل آمد و مجموعاً تعداد 264 پرسشنامه تهیه گردید. ارزیابی قابلیتهای زینتی با استفاده از دوروش مورد مطالعه نشان داد که گونه‌های Allium bodeanum، Allium akaka، Allium elburzensis با قطر گل‌آذین بزرگ و رنگ زیبای بنفش وگونه Allium ampeloprasum بخاطر داشتن ارتفاع زیاد و مدت دوام برگ و گل زیاد، را می‌توان به عنوان گیاهانی با قابلیت زینتی خوب وقابل کاشت دراین مناطق معرفی کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

525 - بررسی تاثیر ارتفاع از سطح دریا بر الگوی پراکنش گیاهان در جنگل های زاگرس میانی (مطالعه موردی: جنگل‌ آموزشی، پژوهشی دانشگاه رازی کرمانشاه)
آزاده سهرابی زاده رضاحسین حیدری مازیار حیدری

برای استقرار گونه های گیاهی و پراکنش آن ها عوامل بوم شناسی نقش تعیین کننده دارند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر ارتفاع از سطح دریا بر الگوی پراکنش گیاهان در جنگل‌های استان کرمانشاه است. به این منظور سه کلاسه ارتفاعی 700-1000، 1000-1300 و 1300-1500 متر انتخاب شد. در هر ار چکیده کامل

برای استقرار گونه های گیاهی و پراکنش آن ها عوامل بوم شناسی نقش تعیین کننده دارند. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر ارتفاع از سطح دریا بر الگوی پراکنش گیاهان در جنگل‌های استان کرمانشاه است. به این منظور سه کلاسه ارتفاعی 700-1000، 1000-1300 و 1300-1500 متر انتخاب شد. در هر ارتفاع 32 قطعه نمونه دایره‌ای شکل ده آری با الگوی آماربرداری منظم تصادفی در شبکه آماربرداری 100*100 متر پیاده و در هر قطعه نمونه تعداد درختان ثبت شد و در هر قطعه نمونه دایره ای یک پلات 5*5 متر برای بررسی درختچه ها و یک پلات 1*1 متر برای بررسی پوشش علفی پیاده شد. در بررسی الگوی پراکنش مکانی گیاهان از شاخص‌های مبتنی بر کوادرات استفاده شد. نتایج نشان داد بیشترین میانگین شاخص های نسبت وارایانس به میانگین، موریسیتا، موریسیتای استاندارد شده، خوشه بندی دیوید – مور و گرین در کلاسه ارتفاعی 1000 تا 1500 متر مشاهده شد. در مورد درختچه‌ها و گیاهان بیشترین مقدار میانگین شاخص‌های مورد پژوهش در ارتفاع بیشتر از 1500 متر مشاهده شد. نتایج نشان داد که اختلاف بین میانگین شاخص‌های الگوی مکانی در کلاسه‌های ارتفاع از سطح دریا در سه لایه درختی، درختچه‌ای و گیاهی معنی‌دار است و تغییرات ارتفاع از سطح دریا بر الگوی پراکنش درختان تاثیر دارد. نتایج نشان داد ارتفاع بیشتر از 1500 متر از سطح دریا دارای بیشترین مقدار (پراکنش درختان بیشتر کپه‌ای است) و ارتفاع کمتر از 1000 متر دارای کمترین مقدار میانگین شاخص‌های مورد پژوهش بوده است. ارتفاع از سطح دریا بر الگوی پراکنش گیاهان در جنگل‌های فوق تاثیر دارد و کلاسه 1000-1500 متر کپه‌ای تر هستند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

526 - بررسی نقش عوامل ژئومورفولوژیک در توسعه فیزیکی شهر با استفاده از AHP و GIS (نمونه موردی: فیروزکوه)
محمدرضا زندمقدم

استقرار و توسعه فیزیکی شهرها در درجه اول تابع شرایط محیطی و جغرافیایی آنهاست. فضاهای مجاور شهری در ارتباط با عوامل گوناگون محیط طبیعی از جمله شکل ناهمواری ها و همجواری با عوارض طبیعی مانند کوه، دشت، رودخانه، جلگه و سواحل دریا و شرایط اقلیمی حاکم برآن در چگونگی توسعه شهر چکیده کامل

استقرار و توسعه فیزیکی شهرها در درجه اول تابع شرایط محیطی و جغرافیایی آنهاست. فضاهای مجاور شهری در ارتباط با عوامل گوناگون محیط طبیعی از جمله شکل ناهمواری ها و همجواری با عوارض طبیعی مانند کوه، دشت، رودخانه، جلگه و سواحل دریا و شرایط اقلیمی حاکم برآن در چگونگی توسعه شهرها نقش تعیین کننده ای دارند. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش عوامل ژئومورفولوژیکی در توسعه فیزیکی شهر فیروزکوه با استفاده از AHP بوده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث روش تحقیق، توصیفی- پیمایشی و بصورت مقطعی می‌باشد. شهر فیروزکوه به عنوان جامعه آماری تحقیق بوده که طی آن با مراجعه به مراجع ذیربط؛ اطلاعات مربوط به عوامل ژئومورفولوژیک جمع آوری گردید و سپس این اطلاعات از طریق نرم افزار Expert Choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که با محاسبات و تعیین اوزان شاخص های تاثیرگذار توسعه فیزیکی و تهیه نقشه های GIS دو فرضیه تحقیق به اثبات رسید. آنالیز الگوریتم AHP و آنالیز فضایی GIS دو فرضیه مبنی براینکه پدیده های ژئومورفولوژیک در توسعه فیزیکی و مکانیابی شهر فیروزکوه تاثیرگذار گذارند را به اثبات رساندند. نقشه کاربری اراضی فیروزکوه نشان داد که قسمت بزرگی از شهرستان، دارای زمین های با فرایندهای ژئومورفیک و زمین ساختی متوسط می‌باشد که شرایط برای توسعه سکونتگاه‌های شهری و روستایی را فراهم می‌آورد. اما در کل این شهرستان کوهستانی برای توسعه با شرایط محدودکننده ژئومورفولوژیک متعددی روبروست. در نهایت بر اساس یافته های تحقیق؛ پیشنهادات کاربردی ارائه گردید. اطلاعات مورد نیاز جمع آوری و از طریق نرم افزار Expert Choice مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که با محاسبات و تعیین اوزان شاخص های تاثیرگذار توسعه فیزیکی و تهیه نقشه های GIS دو فرضیه تحقیق به اثبات رسید. آنالیز الگوریتم AHP و آنالیز فضایی GIS دو فرضیه مبنی براینکه پدیده های ژئومورفولوژیک در توسعه فیزیکی و مکانیابی شهر فیروزکوه تاثیرگذار گذارند را به اثبات رساندند. نقشه کاربری اراضی فیروزکوه نشان داد که قسمت بزرگی از شهرستان، دارای زمین های با فرایندهای ژئومورفیک و زمین ساختی متوسط می باشد که شرایط برای توسعه سکونتگاه های شهری و روستایی را فراهم می آورد. اما در کل این شهرستان کوهستانی برای توسعه با شرایط محدود کننده ژئومورفولوژیک متعددی روبروست. در نهایت بر اساس یافته های تحقیق؛ پیشنهادات کاربردی ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

527 - اولویت‌بندی عوامل مورفومتری موثر بر تشکیل مخروط‌افکنه ‌با استفاده از روش رگرسیون چندمتغیره (مطالعه موردی: دامنه‌ی جنوبی البرز؛ استان سمنان)
عیسی جوکار سرهنگی رضا اسماعیلی سمیه فخرالدین

بین حوزه های آبخیز و مخروط افکنه ها به عنوان مهم ترین اشکال ناهمواری های مناطق خشک و نیمه خشک، روابطی وجود دارد که استفاده از آن ها هم ابعاد مخروط افکنه ها را مشخص می کند و هم تاثیر عوامل مختلف در شکل گیری مخروط افکنه ها را به صورت کمّی نشان می دهد. در تحقیق حاضر جهت یا چکیده کامل

بین حوزه های آبخیز و مخروط افکنه ها به عنوان مهم ترین اشکال ناهمواری های مناطق خشک و نیمه خشک، روابطی وجود دارد که استفاده از آن ها هم ابعاد مخروط افکنه ها را مشخص می کند و هم تاثیر عوامل مختلف در شکل گیری مخروط افکنه ها را به صورت کمّی نشان می دهد. در تحقیق حاضر جهت یافتن مناسب ترین مدل در دامنه ی جنوبی البرز در استان سمنان از ویژگی های مورفومتری حوزه ها استفاده شده است. برای این منظور، محدوده ی 44 حوزه آبخیز و مخروط افکنه های وابسته به آن ها با استفاده از نقشه های توپوگرافی رقومی منطقه تعیین شد؛ همچنین محیط نرم افزاریGoogel Earth برای دقت بیشتر مورد استفاده قرار گرفت. در مرحله ی بعد، خصوصیات یازده گانه فیزیوگرافی حوزه های آبخیز، شامل : مساحت، محیط، میانگین ارتفاع، اختلاف ارتفاع، شیب حوزه، طول حوزه، طول کل آبراهه ها، طول آبراهه اصلی، ضریب شکل حوضه، شیب آبراهه اصلی و تراکم زهکشی به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) حاصل شد. سپس ارتباط بین ابعاد مخروط افکنه ها به عنوان متغیر وابسته، با کمّیت های مورفولوژی حوزه ها به عنوان متغیرهای مستقل، به کمک نرم افزار SPSS و روش رگرسیون چند متغیره مورد بررسی آماری قرار گرفت. نتایج بیانگر آن است که از میان عوامل مستقل، به ترتیب متغیرهای مساحت، محیط، طول حوضه، طول کل آبراهه، طول آبراهه اصلی و تراکم زهکشی حوزه های آبخیز بیش ترین تأثیر را در گسترش ابعاد مخروط افکنه ها داشتند و توانستند به مدل رگرسیونی راه یابند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

528 - کارآیی ریشه‌های از خاک بیرون زده گونه لور جهت برآورد میزان فرسایش خاک (مطالعه موردی در دره حسن آباد چالوس)
ویلیام بایرام زاده بابک شاه کرم

دانش برآورد فرسایش، لازمه‌ی کنترل فرسایش خاک می باشد. هدف تحقیق حاضر، برآورد مقدار سالانه ی فرسایش در سری 102 حوزه ی دره ی حسن آباد چالوس با مطالعه ی خصوصیات آناتومیک ریشه های بیرون زده از خاک گونه‌ی لور بود. به همین منظور 8 درخت لور انتخاب و ریشه های نیمه بیرون زده‌ی آ چکیده کامل

دانش برآورد فرسایش، لازمه‌ی کنترل فرسایش خاک می باشد. هدف تحقیق حاضر، برآورد مقدار سالانه ی فرسایش در سری 102 حوزه ی دره ی حسن آباد چالوس با مطالعه ی خصوصیات آناتومیک ریشه های بیرون زده از خاک گونه‌ی لور بود. به همین منظور 8 درخت لور انتخاب و ریشه های نیمه بیرون زده‌ی آنها بریده شد. ضمنا اطلاعاتی مثل مختصات نقطه ای که درخت در آن قرار داشت، شیب، جهت، ارتفاع از سطح دریا و درصد پوشش گیاهی برای هر درخت به طور جداگانه یادداشت شد. از ریشه های بریده شده به کمک میکروتوم مقاطع عرضی (20 میکرومتر) تهیه و اولین سال رخنمون آنها تعیین شد و نها یتاً میانگین فرسایش سالانه محاسبه و ارتباط آن با شیب، جهت و در صد پوشش گیاهی بررسی شد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که میزان فرسایش در منطقه مورد مطالعه به طور متوسط سالانه 4/0 میلیمتر در سال می باشد. مقدار فرسایش سالانه با شیب، جهت شیب و درصد پوشش گیاهی ارتباط آماری معنی داری نشان داد. به طوری که فرسایش بدست آمده رابطه‌ی مستقیم با شدت شیب و رابطه‌ی معکوس با درصد تاج‌پوشش گیاهی نشان داد و بالاترین مقدار فرسایش از ریشه هایی بدست آمد که از جهت جنوبی تهیه شده بودند. تحلیل دندروژئومورفولوژیکی ریشه های درخت لور از دقت خوبی برای برآورد فرسایش در منطقه مورد مطالعه برخوردار است ولی از آنجاییکه پاسخ گونه های مختلف به انواع فرسایش می تواند متفاوت باشد، مطالعات بیشتری در زمینه باید صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

529 - ارزیابی تحمل به شرایط غرقابی نهال های دوساله ون (Fraxinus excelsior L.)
قاسم علی پاراد مسعود طبری کوچکسرایی علی خدادوست سید احسان ساداتی نبی عزیزی

هدف این تحقیق بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و موفولوژیکی نهال‌های دو ساله ون (Fraxinus excelsior L.) به شرایط غرقابی بود. بدین منظور نهال‌های ون در طرحی کاملا تصادفی به مدت 102 روز تحت تاثیر تیمار غرقابی دائم، غرقاب موقت (غرقاب به‌مدت 60 روز و به دنبال آن 42 روز زهکشی) و ش چکیده کامل

هدف این تحقیق بررسی پاسخ‌های فیزیولوژیکی و موفولوژیکی نهال‌های دو ساله ون (Fraxinus excelsior L.) به شرایط غرقابی بود. بدین منظور نهال‌های ون در طرحی کاملا تصادفی به مدت 102 روز تحت تاثیر تیمار غرقابی دائم، غرقاب موقت (غرقاب به‌مدت 60 روز و به دنبال آن 42 روز زهکشی) و شاهد قرار گرفتند. نتایج نشان داد در پایان دوره، اگرچه کلیه نهال‌ها در هر سه شرایط آزمایش زنده ماندند اما در محیط‌های غرقابی، کاهش تدریجی هدایت روزنه‌ای، تعرق و نرخ فتوسنتز در طول تنش مشاهده شد. این در حالی است که پس از حذف عامل تنش (شرایط غرقاب موقت)، نهال‌ها توانستند تا حد زیادی فعالیت‌های فیزیولوژیکی خود را احیا کنند. رویش قطری نهال‌ها در تیمار غرقابی موقت افزایش یافت اما مقادیر رویش ارتفاعی، طول ریشه، سطح برگ و وزن خشک اندام‌های مختلف نهال‌ها در هر دو محیط غرقابی روند نزولی را طی نمود. به‌‌طورکلی، می‌توان اظهار داشت که نهال‌‌های دوساله ون پاسخ مناسبی نسبت به تنش غرقابی تا روز 60ام داده و بعد از 42 روز زهکشی، مشخصه‌های فیزیولوژیکی آنها بازیابی شد. از این تحقیق می‌توان استنتاج کرد که در شمال کشور، در مناطقی که در معرض سیلاب‌های دوره‌ای قرار دارند بتوان از نهال ون با اهداف احیاء اراضی و تولید چوب استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

530 - اثرات هیومیک اسید و میکوریزا بر ویژگی‌های ریختی و غلظت عناصر غذایی لوبیا قرمز (Vigna radiate L.)
مجتی یوسفی راد ابوالفضل معصومی زواریان

به‌منظور بررسی تأثیر برهم کنش میکوریزا و هیومیک اسید بر خصوصیات مورفولوژیک، درصد پروتئین دانه و جذب عناصر غذایی لوبیاقرمز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای تحقیق شامل قارچ میکوریزا در سه سطح عدم مصرف (شاهد)، استفاد چکیده کامل

به‌منظور بررسی تأثیر برهم کنش میکوریزا و هیومیک اسید بر خصوصیات مورفولوژیک، درصد پروتئین دانه و جذب عناصر غذایی لوبیاقرمز، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای تحقیق شامل قارچ میکوریزا در سه سطح عدم مصرف (شاهد)، استفاده از سویه Glomus intraradice و استفاده از سویه Glomus mossea و همچنین محلول پاشی هیومیک اسید در سه سطح صفر (شاهد)، 15 و 30 میلی گرم در لیتر بود. آزمایش به‌صورت گلدانی اما در شرایط طبیعی و کنترل نشده اجرا شد. صفات اندازه‌گیری شده ارتفاع بوته، طول ریشه، وزن خشک بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، درصد پروتئین دانه و درصد نیتروژن و فسفر برگ بود. کاربرد میکوریزا و هیومیک اسید موجب افزایش صفات اندازه گیری شده به جز تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه شد. در صفات مورد بررسی بین دو سویه اعمال شده اختلاف معنی دار مشاهده نگردید و بین سطوح 15 و 30 میلی گرم در لیتر هیومیک اسید نیز تفاوت معنی دار دیده نشد. به طور کلی محلول پاشی 15 میلی گرم در لیتر هیومیک اسید در حضور Glomus mossea تأثیر بیشتری نسبت به سایر تیمارها داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

531 - مطالعه خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ریشه ارقام عدس (Lens culinaris Medik) در پاسخ به تنش رطوبتی
راهله احمدپور سعید رضا حسین زاده سمیه چاشیانی

واکنش ریشه گیاهان نقش به‌سزایی در تحمل به تنش و استفاده بهینه از رطوبت ذخیره شده خاک دارد. بررسی مهمترین شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی ریشه ارقام گیاهان مختلف می‌تواند پارامتر مناسبی جهت گزینش ارقام متحمل به تنش رطوبتی باشد. این پژوهش در در شرایط گلدانی و در محی چکیده کامل

واکنش ریشه گیاهان نقش به‌سزایی در تحمل به تنش و استفاده بهینه از رطوبت ذخیره شده خاک دارد. بررسی مهمترین شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی ریشه ارقام گیاهان مختلف می‌تواند پارامتر مناسبی جهت گزینش ارقام متحمل به تنش رطوبتی باشد. این پژوهش در در شرایط گلدانی و در محیط باز به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 4 رقم پرکاربرد گیاه عدس (گچساران، کیمیا، زیبا و رباط) و 4 سطح تنش رطوبتی 25، 50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی بود. نتایج نشان داد که اثرات متقابل رقم و تنش رطوبتی بر تمام صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. ارقام رباط و گچساران در بسیاری از صفات نظیر طول، وزن خشک و سطح ریشه، غلظت پتاسیم و کلسیم، محتوای پرولین و پروتئین محلول، فعالیت آنزیم پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز ریشه نسبت به ارقام کیمیا و زیبا در شرایط تنش شدید برتری محسوسی داشتند. رقم کیمیا نسبت به سایر ارقام مورد بررسی در تمامی سطوح تنش، کمترین ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی مورد سنجش در ریشه را داشت. نتایج این بررسی نشان داد که ارقام رباط و گچساران با استفاده از مکانیسم‌های کارامد ریشه در تحمل به تنش رطوبتی نظیر فعالیت بیشتر آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان، میزان بالاتری از پرولین و پروتئین، افزایش طول و سطح ریشه و میزان جذب بیشتر پتاسیم و کلسیم نسبت به ارقام کیمیا و زیبا، کمتر تحت تأثیر اثرات منفی تنش رطوبتی قرار گرفتند. باتوجه به نتایج این پژوهش ارقام رباط و گچساران به عنوان ارقام متحمل جهت کشت در شرایط کم‌آبی معرفی می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

532 - اثر آلودگی هوای شهر تهران بر برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی برگ چنار (Platanus orientalis L.)
سیده مهدخت مداح

درخت چنار یکی از درختان مهم در فضای سبز شهر تهران است که در سال‌های اخیر تحت تاثیر آلودگی شدید هوای تهران دچار خزان زود هنگام شده است. در پژوهش حاضر به‌منظور مشخص شدن علت این پدیده صفاتی نظیر سطح برگ وزن خشک، هدایت روزنه، مقاومت روزنه، رطوبت نسبی برگ، غلظت نسبی کلروفیل، چکیده کامل

درخت چنار یکی از درختان مهم در فضای سبز شهر تهران است که در سال‌های اخیر تحت تاثیر آلودگی شدید هوای تهران دچار خزان زود هنگام شده است. در پژوهش حاضر به‌منظور مشخص شدن علت این پدیده صفاتی نظیر سطح برگ وزن خشک، هدایت روزنه، مقاومت روزنه، رطوبت نسبی برگ، غلظت نسبی کلروفیل، مقادیر عناصر کلسیم، منیزیوم، سرب و کادمیوم مورد سنجش قرار گرفت. برگ درختان چنار در اواخر بهار از سه منطقه شهر تهران با مقادیر متفاوت آلودگی هوا، پارک صدرا (منطقه پاک)، پارک المهدی (منطقه آلوده 1) و پارک اوستا (منطقه آلوده 2) جمع‌آوری شد. نتایج نشان داد آلودگی هوا موجب کاهش معنی‌دار سطح برگ و افزایش هدایت روزنه در منطقه آلوده پارک المهدی گردید. همچنین بیشترین مقدار منیزیم و سرب در برگ‌های چنار منطقه آلوده ی پارک اوستا مشاهده شد. بیشترین مقدار کادمیوم نیز به برگهای پارک صدرا تعلق داشت. در مورد سایر صفات نیز اختلاف معنی‌داری بین مناطق مختلف مشاهده نشد. با توجه به نتایج کسب شده در تحقیق حاضر به نظر می‌رسد درخت چنار توان جذب فلزات سنگین را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

533 - اثر نانولوله های کربنی چند جداره بر تحریک ریشه‌زایی قلمه‌های به‌لیمو (Lippia citriodora L.)
ذبیح‌اله ریگی کارواندری محمد جمال سحرخیز فاطمه رئوف فرد مهرداد زرافشار

امروزه استفاده از نانولوله های کربن در علوم گیاهی جایگاه ویژه ای پیدا کرده و اثرات قابل قبولی از آن گزارش شده است. به‌منظور مطالعه اثر نانولوله های کربنی چند جداره (0، 10، 25، 50، 75 و 100 میلی گرم در لیتر) بر تحریک ریشه‌زایی قلمه‌های به‌لیمو (Lippia citriodora L.)، آزم چکیده کامل

امروزه استفاده از نانولوله های کربن در علوم گیاهی جایگاه ویژه ای پیدا کرده و اثرات قابل قبولی از آن گزارش شده است. به‌منظور مطالعه اثر نانولوله های کربنی چند جداره (0، 10، 25، 50، 75 و 100 میلی گرم در لیتر) بر تحریک ریشه‌زایی قلمه‌های به‌لیمو (Lippia citriodora L.)، آزمایشی گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه شیراز انجام شد. نتایج نشان داد کاربرد نانولوله های کربنی چند جداره در غلظت‌های 10 تا 50 میلی گرم در لیتر به‌طور معنی‌داری منجر به بهبود ویژگی‌های مورفولوژیکی ریشه در مقایسه با شاهد شد. بیشترین افزایش در وزن ریشه (حدود 200% افزایش نسبت به تیمار شاهد) در پاسخ به کاربرد 50 میلی گرم در لیتر نانولوله های کربن مشاهده شد. همچنین حجم ریشه در پاسخ به این غلظت از تیمار تا حدود 165% نسبت به شاهد ارتقاء یافت؛ درحالی‌که کاربرد 100 میلی‌گرم در لیتر نانولوله های کربنی حجم ریشه را به‌طور معنی‌داری کاهش داد. پایین‌ترین تعداد ریشه‌ها در قلمه‌های تیمار شده با 100 میلی گرم در لیتر نانولوله های کربن مشاهده شد. اعمال نانولوله های کربنی به میزان 50 میلی گرم در لیتر تعداد ریشه‌های موجود در قلمه‌ها را به‌طور معنی‌داری (تا 50 درصد) نسبت به تیمار شاهد افزایش داد. از سوی دیگر، بالاترین طول ریشه در نمونه‌ها به دنبال اعمال این غلظت از تیمار مشاهده شد بطوری که 94/65 درصد افزایش نسبت به شاهد ثبت شد. تحقیق حاضر ضمن گزارش اثرات امید بخش نانولوله‌های کربنی در ارتقاء ریشه زایی گونه به لیمو، مطالعات تکمیلی در رابطه با بهبود رشد اندام های بالازمینی این گونه دارویی را پیشنهاد می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

534 - اثر تنظیم کننده پیکس بر پارامترهای رشد آنزیم‌های آنتی اکسیدانی و شاخص‌های اکسیدانی دانه رست دو رقم ساحل و شایان گیاه رست پنبه (Gossypium spp.) در سطوح مختلف خشکی
شهربانو غفوری مریم نیاکان عمران عالیشاه محمدرضا زنگی

مپی کوات کلرید (پیکس) به عنوان یک ابزار مهم مدیریتی برای کاهش آسیب تنش در گیاه پنبه در مرحله جوانه‌زنی می‌باشد. در این تحقیق، اثر سطوح مختلف خشکی و میزان مپی کوات کلراید (پیکس) بر شاخص‌های رشد و آنزیم‌های آنتی اکسیدانی و نیز میزان مالون دی آلدهید و پراکسید هیدروژن دانه چکیده کامل

مپی کوات کلرید (پیکس) به عنوان یک ابزار مهم مدیریتی برای کاهش آسیب تنش در گیاه پنبه در مرحله جوانه‌زنی می‌باشد. در این تحقیق، اثر سطوح مختلف خشکی و میزان مپی کوات کلراید (پیکس) بر شاخص‌های رشد و آنزیم‌های آنتی اکسیدانی و نیز میزان مالون دی آلدهید و پراکسید هیدروژن دانه رست دو رقم پنبه تحت شرایط آزمایشگاهی بررسی شد. این تحقیق در یک طرح کاملاً تصادفی با استفاده از غلظت‌های 0 ، 5 و 10 گرم بر لیتر پیکس و نیز اعمال سطوح خشکی با کاربرد پلی اتیلن گلیکول6000 در مقادیر 0، 4- و 8- بار در ظروف پتری بر دو رقم ساحل (حساس به خشکی) و شایان (مقاومت به خشکی) گیاه پنبه انجام شد. شاخص‌های جوانه زنی و نیز پارامترهای فیزیولوژیکی دانه رست‌های تحت تیمار خشکی و پیکس پس از 4 روز اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که استفاده از پیکس باعث افزایش درصد جوانه زنی ، طول ریشه‌چـه، وزن خشک و تردانه رست و فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و کاتالاز ارقام پنبه در شرایط تنش خشکی شد در حالیکه اعمال تنش خشکی به تنهایی موجب کاهش پارامترهای ذکر شده گشت. همچنین اعمال خشکی موجب افزایش شاخص‌های اکسیدانی یعنی مالون دی آلدهید و پراکسید هیدروژن در دانه رست‌های دو رقم ساحل و شایان شد در حالی که کاربرد پیکس شاخص‌های نامبرده را کاهش داد. به‌طورکلی نتایج این تحقیق نشان داد کاربرد پیکس سبب بهبود پاسخ‌های رشدی و سیستم آنتی‌اکسیدانی دو رقم پنبه گشت که در این بین پاسخ رقم شایان مناسب‌تر از رقم ساحل بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

535 - بررسی پاسخ‌های مورفوفیزیولوژیک سه ژنوتیپ امیدبخش زنبق آلمانی (Iris germanica L.) تلقیح شده با قارچ مایکوریزا به تنش شوری
زهرا ضیایی مریم دهستانی اردکانی مصطفی شیرمردی محمد حسین عظیمی

10.30495/iper.2021.679539

زنبق آلمانی (Iris germanica L.) یکی از با شکوه ترین و محبوب ترین گیاهان چندساله است که در فضای سبز کشت می شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تحمل به شوری سه ژنوتیپ امیدبخش زنبق آلمانی تلقیح شده با قارچ مایکوریزا صورت گرفت. تیمار ها شامل چهار سطح شوری آب آبیاری (1، 4، 8، 12 د چکیده کامل

زنبق آلمانی (Iris germanica L.) یکی از با شکوه ترین و محبوب ترین گیاهان چندساله است که در فضای سبز کشت می شود. پژوهش حاضر با هدف مقایسه تحمل به شوری سه ژنوتیپ امیدبخش زنبق آلمانی تلقیح شده با قارچ مایکوریزا صورت گرفت. تیمار ها شامل چهار سطح شوری آب آبیاری (1، 4، 8، 12 دسی زیمنس بر متر)، سه سطح قارچ مایکوریزا (صفر، 15 و 25 گرم در کیلوگرم) و سه ژنوتیپ امیدبخش زنبق (OPRC122، OPRC125، OPRCS54) بودند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 98-1397 در دانشگاه اردکان انجام شد. برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک اندازه گیری شد. استفاده از 25 گرم در کیلوگرم قارچ مایکوریزا در شوری 12 دسی زیمنس بر متر در ژنوتیپ OPRC122 77/83 درصد و در ژنوتیپ OPRCS54 38/65 درصد طول ریشه را نسبت به شاهد افزایش داد. در ژنوتیپ OPRCS54 در شوری 8 دسی زیمنس برمتر استفاده از 25 گرم قارچ مایکوریزا 83/52 درصد نسبت وزن تر اندام هوایی به ریشه را افزایش داد. استفاده از 15 و 25 گرم در کیلوگرم قارچ مایکوریزا در شوری 12 دسی زیمنس بر متر در ژنوتیپ OPRC122به ترتیب جذب فسفر را 341 و 480 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. استفاده از 15 گرم در کیلوگرم قارچ مایکوریزا در ژنوتیپ OPRC125، 32 درصد جذب سدیم را در شوری 12 دسی زیمنس بر متر کاهش داد. در ژنوتیپ OPRCS54 نیز در همین شوری کاربرد 15 و 25 گرم در کیلوگرم قارچ مایکوریزا به ترتیب 51/63 و 24/55 درصد جذب سدیم را نسبت به شاهد کاهش داد. به طورکلی استفاده از قارچ مایکوریزا در هر سه ژنوتیپ در شوری 8 دسی زیمنس برمتر موجب تقلیل اثر شوری و افزایش عملکرد گیاه شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

536 - بررسی ویژگی‌های فتوسنتزی و فیتوشیمیایی برخی از اکوتیپ‌های بنفشه معطر (Viola odorata L.) در استان‌های مازندران و گلستان
حسین مرادی مهدی حدادی نژاد علیرضا یاوری مهدی محمدی ازنی سید مریم موسوی سیدمحمدامین حسینی

10.30495/iper.2021.686563

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی با استفاده از ویژگی های ظاهری و فیتوشیمیایی گیاه بنفشه معطر (Viola odorata L.)، 10 منطقه از استان های مازندران و گلستان بررسی شد. صفات فیتوشیمیایی نظیر میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، ظرفیت آنتی اکسیدانی، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و چکیده کامل

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی با استفاده از ویژگی های ظاهری و فیتوشیمیایی گیاه بنفشه معطر (Viola odorata L.)، 10 منطقه از استان های مازندران و گلستان بررسی شد. صفات فیتوشیمیایی نظیر میزان ترکیبات فنلی، فلاونوئیدها، ظرفیت آنتی اکسیدانی، کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و صفات ریخت شناسی از جمله طول و عرض برگ، طول دم برگ و طول ریشه ارزیابی گردید. در بررسی صفات فیتوشیمیایی ژنوتیپ های مناطق ساری و کسوت دارای بالاترین میزان کلروفیل b و کلروفیل کل بوده و اکوتیب ساری از بالاترین میزان فلاونوئید بر خوردار بودند. از نظر میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی، دو اکوتیپ ساری و وری، با غلظت مهار 60 درصد رادیکال های آزاد بالاترین مقدار را نشان دادند. اکوتیب های مناطق زنگلاب، آق چشمه، تنگه چهل چای با ارتفاع از سطح دریای کمتر نسبت به مناطق دیگر مورد مطالعه، بالاترین میزان فنل کل را به میزان 25 میلی‌گرم اسید گالیک در گرم وزن خشک را نشان دادند. نتایج حاصل از ارزیابی ریخت شناسی نشان داد، بیشترین اندازه طول برگ را اکوتیب های وری، ساری و کسوت نشان دادند و اکوتیب های ازنی و وری بیشترین اندازه طول ریشه را دارا بودند. همچنین، اکوتیپ های وری، کسوت، چهل چای و زنگلاب بالاترین میزان طول دم برگ و اکوتیپ چهل چای بالاترین تعداد برگ را نشان دادند. نتایج همبستگی صفات نشان داد که با افزایش ارتفاع از سطح دریا میزان طول برگ، عرض برگ، طول دم برگ، تعداد برگ، فلاونوئید برگ و فنل برگ گیاه بنفشه معطر کاهش می یابد. به‌طورکلی اکوتیب های ساری، وری وکسوت در استان مازندران در اکثر ویژگی های عملکردی دارای ژنوتیب های برتر جهت کارهای اصلاحی در آینده می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

537 - ارزیابی و مقایسه ده اکوتیپ از گیاه دارویی کلپوره (Teucrium polium L.)در تحمل به تنش خشکی
زهرا توحیدی حمید سبحانیان امین باقی زاده

10.30495/iper.2021.679559

گیاهان دارویی به عنوان محصولات مهم کشاورزی می توانند به دلیل نقش حیاتی آن‌ها در پیشبرد اهداف ملی برای تحقق سلامت و همچنین به‌عنوان گنجینه‌های ژنتیکی، بزرگترین ثروت ملی برای هر کشور محسوب شوند. کشور ایران با داشتن اقلیم‌های متفاوت دارای تنوع گیاهان دارویی زیادی می‌باشد. چکیده کامل

گیاهان دارویی به عنوان محصولات مهم کشاورزی می توانند به دلیل نقش حیاتی آن‌ها در پیشبرد اهداف ملی برای تحقق سلامت و همچنین به‌عنوان گنجینه‌های ژنتیکی، بزرگترین ثروت ملی برای هر کشور محسوب شوند. کشور ایران با داشتن اقلیم‌های متفاوت دارای تنوع گیاهان دارویی زیادی می‌باشد. تشخیص وضعیت رشد گیاهان دارویی در شرایط تنش خشکی می‌تواند منجر به کشت گیاهان مقاوم در مناطق خشک یا کم‌آب شود. درپژوهش حاضر به مطالعه پاسخ‌های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ده اکوتیپ از گیاه دارویی کلپوره (Teucrium polium L.) بومی جنوب‌ شرقی ایران در شرایط تنش خشکی خواهیم پرداخت. لذا به این منظور یک آزمایش گلخانه‌ای فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا شد. در این آزمایش تیمارهای رطوبتی 100، 70 و 40 درصد ظرفیت زراعی اعمال شد. نتایج حاصل از داده‌ها نشان داد صفات مورفولوژیکی مورد بررسی شامل طول ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی درسطح پنج درصد با افزایش تنش خشکی کاهش یافت. همچنین تنش خشکی موجب افزایش طول ریشه، محتوای پرولین و ترکیبات فنلی، کاهش محتوای کلروفیل a، b، کلروفیل‌کل و محتوای پروتئین گردید. بالاترین مقاومت به تنش را اکوتیپ های مناطق سرچشمه و کوهپایه و کمترین مقاوت را گیاهان مناطق شهداد و عنبرآباد نشان دادند. نتایج حاصل از پژوهش مورد نظر حاکی از مقاومت نسبی این گیاه به تنش خشکی می‌باشد. لذا گیاه دارویی بسیار مناسبی برای کاشت در مناطق خشک و کم آب ایران می باشد. از بین اکوتیپ های بررسی شده گیاهان منطقه سرچشمه و کوهپایه به شرایط تنش خشکی 40 درصد پاسخ مطلوبتری دادند و با اطمینان بیشتری می توان کشت این اکوتیپ ها را در مناطق تحت تنش توصیه کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

538 - بررسی ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی و عملکرد گیاه گندم (Triticm aestivum L.) با استفاده از منابع تامین نیتروژن و روی و برهمکنش این عناصر
محمدعلی رضایی حسین عجم نوروزی مهرعلی محمود جانلو حسن مدرس زاده

10.30495/iper.2021.679522

بررسی کاربرد مغذی‌ها و توازن مطلوب میان عناصر و غلظت ترکیبات قابل جذب مورد توجه پژوهشگران علوم زیستی و کشاورزی قرار دارد. در این پژوهش اثر منابع تامین نیتروژن در چهار سطح شامل: 100 درصد اوره، نانوکود کلات ازت، کود بیولوژیک پانارومیکس و 50 درصد اوره + 50 درصد کود بیولوژی چکیده کامل

بررسی کاربرد مغذی‌ها و توازن مطلوب میان عناصر و غلظت ترکیبات قابل جذب مورد توجه پژوهشگران علوم زیستی و کشاورزی قرار دارد. در این پژوهش اثر منابع تامین نیتروژن در چهار سطح شامل: 100 درصد اوره، نانوکود کلات ازت، کود بیولوژیک پانارومیکس و 50 درصد اوره + 50 درصد کود بیولوژیک پانارومیکس و منابع تامین روی در 3 سطح: عدم مصرف روی، سولفات روی و نانوکود کلات روی و اثرات متقابل منابع تامین این دو عنصر بر فیزیولوژی و عملکرد گیاه گندم (Triticum aestivum L.) بررسی شد. این تحقیق با روش اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار و 12 تیمار در مزرعه شخصی واقع در شمال شهر جلین واقع در 3 کیلومتری شرق گرگان، در سال زراعی 97-96 انجام شد. نتایج نشان داد صفات مورد بررسی تحت تاثیر منابع تامین نیتروژن و اثر متقابل منابع تامین این دو عنصر قرار گرفت، اما از نظر منابع تامین روی اختلاف معنی‌داری نداشتند. در تیمارهای منابع تامین نیتروژن، بیشترین میزان سطح و تعداد برگ، ارتفاع گیاه، کلروفیل b و مجموع کلروفیل (a+b)، نیترات ردوکتاز و عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه مربوط به تیمارهای 100 درصد اوره و 50 درصد اوره +50 درصد کود بیولوژیک بود. در تیمارهای اثر متقابل، بیشترین میزان پرولین در تیمار 100 درصد کود بیولوژیک + نانوکلات روی مشاهده شد و در تیمارهایی که با افزایش میزان پرولین همراه بود، افزایشی در میزان قندهای محلول و گلایسین بتائین صورت نگرفت. بالاترین میزان فعالیت نیترات ردوکتاز و مقدار کلروفیل a و کلروفیل (a+b) و نیز بالاترین میزان عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در تیمار 100 درصد اوره + سولفات روی مشاهده گردید. نتایج نشان داد عملکرد بالای گندم در این تیمار تابعی از رفتار فیزیولوژیکی گیاه بوده و نشان دهنده برهم‌کنش مثبت بین عنصر نیتروژن و روی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

539 - تاثیر تنش شوری بر مشخصه‌های مورفوفیزیولوژیکی برخی ژنوتیپ‌های انار
ساره صباحی اعظم جعفری علی مومن پور مصطفی شیرمردی

10.30495/jper.2023.1976262.1836

انار یکی از مهم‌ترین محصولات باغی است که در بسیاری از نقاط گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا کشت می شود. در برخی باغات انار، تنش شوری یکی از مهمترین تنش های غیر زیستی است که با کاهش بهره وری به تولید انار آسیب می رساند. این پژوهش با هدف مقایسه مشخصه های رشدی بین ژنوتیپ های ان چکیده کامل

انار یکی از مهم‌ترین محصولات باغی است که در بسیاری از نقاط گرمسیری و نیمه گرمسیری دنیا کشت می شود. در برخی باغات انار، تنش شوری یکی از مهمترین تنش های غیر زیستی است که با کاهش بهره وری به تولید انار آسیب می رساند. این پژوهش با هدف مقایسه مشخصه های رشدی بین ژنوتیپ های انتخابی شامل (1- ژنوتیپ چاه افضل، 2- وحشی بابلسر، 3- نرک لاسجرد سمنان 4- پوست سیاه یزد، 5- ملس یزدی، 6- رباب نیریز) تحت تنش شوری، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه چاه افضل شهرستان اردکان انجام شد. در طول مدت این آزمایش درختان با آب شور 5/0±9 دسی زیمنس بر متر هر 12 روز یک بار به صورت غرقابی آبیاری شدند. براساس نتایج این پژوهش و با توجه به کمترین میزان نشت یونی، بالاترین محتوای رطوبت نسبی و پتاسیم، مقدار بالای کلروفیل کل، کاروتنوئید و نسبت سطح برگ، کمترین نسبت سدیم به پتاسیم و درصد نکروزگی ژنوتیپ چاه افضل بیشترین سازگاری را نسبت به شرایط شوری داشت و پس از آن ژنوتیپ و ارقام پوست سیاه، وحشی بابلسر، نرک لاسجرد، ملس یزدی و در نهایت رباب نیریز قرار داشتند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای بیشترین شباهت بین ژنوتیپ ها براساس پارامترهای ذکر شده در بالا بین ژنوتیپ نرک لاسجرد و ملس یزدی بود. بالاترین تفاوت بین ژنوتیپ چاه افضل با سایر ژنوتیپ ها مشاهده شد که این امر تفاوت معنی دار برتری ژنوتیپ چاه افضل نسبت به سایر ژنوتیپ ها در بررسی مجموع صفات را نشان می دهد. در مجموع با توجه به سازگاری و رشد مناسب این ژنوتیپ ها در شرایط شور پیشنهاد می گردد به عنوان پایه مورد استفاده قرار گیرند و ارقام ملس یزدی و رباب نیریز که در شرایط شور نیز تولید گل و میوه داشتند روی آن‌ها پیوند زده شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

540 - غربال ژنوتیپهای مختلف نیشکر (Saccharum ssp L.) مقاوم به سرما با استفاده از شاخص‌های مورفولوژی و بیوشیمیایی
محمود فولادوند آسا ابراهیمی مهدی رهایی وحید شریعتی جونی

10.30495/iper.2021.686565

نیشکر گیاهی است که تا مدار حدود 32 درجه شمالی و جنوبی در نقاط مختلف جهان کشت می گردد. مقاومت این گیاه نسبت به سرما پایین است. با توجه به حساسیت نیشکر به سرما، به منظور شناسایی مسیرها و ژنهای دارای بیان افتراقی در ارقام نیشکر در هنگام تنش سرما و استفاده از آنها در برنامه چکیده کامل

نیشکر گیاهی است که تا مدار حدود 32 درجه شمالی و جنوبی در نقاط مختلف جهان کشت می گردد. مقاومت این گیاه نسبت به سرما پایین است. با توجه به حساسیت نیشکر به سرما، به منظور شناسایی مسیرها و ژنهای دارای بیان افتراقی در ارقام نیشکر در هنگام تنش سرما و استفاده از آنها در برنامه اصلاح نبات نیشکر، پس از وقوع سرمای ᴏC2/1 زیر صفر در دیماه 1394، تعداد 454 رقم نیشکر با استفاده از شاخص های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی، در یکی از مزارع تحقیقاتی موسسه تحقیقات نیشکر خوزستان مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله اول با استفاده از شاخص های مورفولوژی، ارقام متحمل و حساس در برابر سرما انتخاب شدند. در مرحله دوم در سال 1395، پس از تنش سرما، شاخصهای بیوشیمیایی از قبیل پرولین( Prolin) و مالون دی آلدئید (MDA )، در ارقام متحمل(منتخب مرحله اول)، افزایش بیشتری پیدا کرد و بر اساس نتایج دو مرحله، دو رقم BR00-01 وTUC66-107 به‌ترتیب به‌عنوان متحمل ترین و حساسترین رقم نسبت به سرما شناسایی شدند. نتایج بررسی واکنش مورفولوژی و بیوشیمیایی ارقام نیشکر به تنش سرما نشان داد که ارقامی که طبق شاخص های مورفولوژیکی، میزان تحمل بیشتری به تنش سرما دارند، همین ارقام در مرحله بررسی بیوشیمیایی نیز از نظر میزان پرولین (Prolin) و مالون دی آلدئید (MDA) در سطح بالاتری نسبت به ارقام حساس قرار دارند. همچنین همبستگی بالایی بین صفات مورفولوژیکی و شاخص های بیوشیمیایی از نظر میزان تحمل و مقاومت به سرما وجود داشت. بنابراین، با استفاده از اندازه گیری شاخص های مورفولوژیکی و بیوشیمیایی، می توان پیش از انجام بررسی مولکولی و بدون صرف هزینه های زیاد، نوع واکنش ارقام نیشکر به تنش سرما را بررسی نمود و در هنگام غربال کلون های نیشکر در مراحل مختلف اصلاحی، با اندازه گیری مقدار شاخص های مورفولوژی و بیوشیمیایی نیشکر در هنگام تنش سرما، نسبت به غربال و انتخاب کلون های برتر اقدام نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

541 - بررسی اثر فلز سنگین سرب در حضور بهبود دهنده کلسیم بر رنگیزه‌های فتوسنتزی و فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان در جلبک سبز انترومورفا (Enteromorpha sp.)
بلقیس بیوک سعید سلطانی آمنه سادات هاشمی

10.30495/iper.2022.688799

سرب به عنوان یکی از گسترده ترین عناصر سنگین و سمی در محیط زیست، اختلال جدی در سلامت انسان ایجاد می‌کند. در این میان جلبک‌ها در محیط های آبی با جذب زیستی فلزات سنگین در رسوبات، می‌توانند نقش کلیدی در زمینه کاهش آلودگی آب‌ها ایجاد کنند. در این پژوهش اثرات جذب و انباشت زیس چکیده کامل

سرب به عنوان یکی از گسترده ترین عناصر سنگین و سمی در محیط زیست، اختلال جدی در سلامت انسان ایجاد می‌کند. در این میان جلبک‌ها در محیط های آبی با جذب زیستی فلزات سنگین در رسوبات، می‌توانند نقش کلیدی در زمینه کاهش آلودگی آب‌ها ایجاد کنند. در این پژوهش اثرات جذب و انباشت زیستی فلز سرب توسط جلبک سبز انترومورفا Enteromorpha sp. برعملکردو فیزیولوژی جلبک، مورد بررسی قرار گرفت. جهت انجام این پژوهش، اثر غلظت های متفاوت یون سرب (در سه تیمار 50، 100، 150 میکرومولار به شکل نیترات سرب) و همچنین 5/0 میلی مولار بهبود دهنده کلرید کلسیمبه همراه شاهد (بدون بهبود دهنده)در دو دوره 3 و 8 روزهبا چهار تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی برای صفات میزان رنگیزه‌های فتوسنتزی، پراکسیداسیون لیپیدی غشا و آنزیم های آنتی اکسیدان درجلبک سبز انترومورفا جمعآوری شده از سواحل دریای خزر مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد با افزایش غلظت فلز سرب میزان کلروفیل a و b، کلروفیل کل و کاروتنوئیدها و همچنین فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز کاهش یافت و با گذشت زمان اثرات تنش، بیشتر شد. در سنجش پراکسیداسیون لیپیدی با افزایش غلظت سرب و همچنین افزایش طول دوره تیماردهی، مقدار مالون دآلدئید بطور معنی داری افزایش یافت. در موارد ذکر شده استفاده ازکلرید کلسیم باعث شد تاثیر تنش کمتر شده و میزان رنگیزه های فتوسنتزی کمتر کاهش یابد و همچنین از پراکسیداسیون لیپیدی غشا کاسته شود. مطالعه بررسی فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان نشان داد که فعالیت آنزیم های کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و پراکسیداز در دوره های 3 و 8 روزه فاقد بهبود دهنده، بیشتر از فعالیت این آنزیم در همین دوره‌ها و همراه بهبود دهنده بود. بطور کلی این مطالعه نشان داد که یون‌های سرب در شرایط محیط آبی باعث تنش اکسیداتیو و تغیییرات بیوشیمیایی در جلبک سبز اینترومورفا می شود. همچنین حضور بهبود دهنده کلرید کلسیم اثرات تنش را کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

542 - اثر محلول‌پاشی نانوکلات‌های آهن، پتاسیم، کلسیم و منگنز بر برخی خصوصیات مورفوفیزولوژیکی و عناصر غذایی گیاه نعناع فلفلی (Mentha piperita)
حمیدرضا باقری علیرضا لادن مقدم الهام دانائی وحید عبدوسی

10.30495/iper.2022.690261

با توجه به اهمیت استفاده از نانوتکنولوژی در کشاورزی پایدار جهت افزایش عملکرد کمی و کیفی محصولات کشاورزی، این پژوهش با هدف بررسی اثر محلول‌پاشی نانوکلات‌های آهن، پتاسیم، کلسیم و منگنز بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و عناصر غذایی گیاه نعناع فلفلی(Mentha piperita L.) که چکیده کامل

با توجه به اهمیت استفاده از نانوتکنولوژی در کشاورزی پایدار جهت افزایش عملکرد کمی و کیفی محصولات کشاورزی، این پژوهش با هدف بررسی اثر محلول‌پاشی نانوکلات‌های آهن، پتاسیم، کلسیم و منگنز بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و عناصر غذایی گیاه نعناع فلفلی(Mentha piperita L.) که یکی از مهمترین گیاهان دارویی خانواده نعناعیان می باشد، بصورت طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال 1397 در گلخانه‌ای واقع در شهرستان اسلامشهر انجام شد. تیمارهای محلول‌پاشی نانوکلات‌های آهن، پتاسیم، کلسیم و منگنز شامل سه سطح 2، 4 و 6 میلی‌گرم در لیتر بودند. محلول‌پاشی گیاهان در سه مرحله و با فواصل یک هفته اعمال گردید و دو هفته پس از آخرین مرحله محلول‌پاشی، نمونه برداری جهت ارزیابی صفات موردنظر انجام شد. نتایج این پژوهش نشان داد، کاربرد نانوکلات‌ها بطور معنی‌داری صفات مورد ارزیابی را نسبت به شاهد افزایش دادند، بطوریکه بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی، محتوای کلروفیل کل و میزان آهن در تیمار نانوکلات آهن 6 میلی‌گرم در لیتر و بیشترین وزن تر وخشک ریشه و میزان پتاسیم در تیمار نانوکلات پتاسیم 6 میلی‌گرم در لیتر بدست آمد، همچنین بیشترین میزان فنل و منگنز در تیمار نانوکلات منگنز 6 میلی‌گرم در لیتر، بیشترین میزان فلاونوئید و ویتامین ث در تیمار نانوکلات منگنز 4 میلی‌گرم در لیتر، بیشترین میزان کلسیم در تیمار نانوکلات کلسیم 6 میلی‌گرم در لیتر و بیشترین میزان اسانس در تیمار نانوکلات آهن 4 میلی‌گرم در لیتر مشاهده شد. بطورکلی با توجه به نتایج این پژوهش، کاربرد نانوکلات‌های آهن، پتاسیم، کلسیم و منگنز با غلظت 4 و 6 میلی‌گرم در لیتر اثر مثبتی بر افزایش بهره‌وری نعناع فلفلی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

543 - بررسی‌ خصوصیات فیتوشیمیایی اندام های گیاه تنگرس طی مراحل مختلف فنولوژیکی
اکرم طالقانی صغری محمودی مجید مکبراصفهانی

10.30495/iper.2022.1956943.1790

گیاه تنگرس با نام علمی Rhamnus pallasii Fisch. & C.A.Mey.یکی از گونه های مهم خانواده Rhamnaceae است، که توزیع گسترده ای در ایران دارد. فاکتورهای مختلف از جمله زمان های مختلف برداشت، رویشگاه، آب و هوا بر روی محتوای متابولیت های ثانویه تاثیر می گذارد. در این پژوهش اند چکیده کامل

گیاه تنگرس با نام علمی Rhamnus pallasii Fisch. & C.A.Mey.یکی از گونه های مهم خانواده Rhamnaceae است، که توزیع گسترده ای در ایران دارد. فاکتورهای مختلف از جمله زمان های مختلف برداشت، رویشگاه، آب و هوا بر روی محتوای متابولیت های ثانویه تاثیر می گذارد. در این پژوهش اندام های مختلف میوه، برگ، پوست و ریشه این گیاه بر اساس شرایط اقلیمی و فنولوژیکی مختلف گیاهان در ماه‌های فروردین، اردیبهشت، تیر، مرداد و مهر جمع آوری و با روش خیساندن در حلال متانول 80 درصد عصاره گیری شدند. محتوای ترکیبات فنولی کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل و فنولیک اسید کل عصاره ها به روش اسپکتروفتومتری و فعالیت ضد رادیکالی عصاره ها با آزمون مهار رادیکال های DPPH در ماه های مختلف اندازه گیری شد. نتایج در سطح احتمال 05/0 درصد معنادار هستند. حداکثر ترکیبات فنولی (02/1±66/583 میکروگرم گالیک اسید/گرم گیاه خشک)، آنتوسیانین (019/0± 062/9 میلی گرم/ لیتر) و فنولیک اسید (52/1±87/53 میکروگرم کافئیک اسید/گرم گیاه خشک) در اندام میوه و در ماه مهر و حداکثر ترکیبات فلاونوئیدی (77/1±48/514 میلی‌گرم کوئرستین/ گرم گیاه خشک) در اندام برگ و در ماه فروردین به دست آمد. عصاره میوه ها دارای بیشترین خواص آنتی اکسیدانی با مقدار ۵۰IC، ۲۴/۰ ± ۵۲/۷ میکروگرم بر میلی لیتر در ماه مهر بودند، پس از آن برگ ها با ۲۹/۰±۱۸/۸ میکروگرم بر میلی‌لیتر در ماه فروردین، ریشه با 29/0±50/13 میکروگرم در میلی لیتر در ماه فروردین و پوست درخت با 37/0±79/14میکروگرم در میلی لیتر در ماه اردیبهشت به ترتیب قرار گرفتند. نتایج این پژوهش نشان داد که کیفیت و کمیت محتوی مواد موثره اندام های مختلف تنگرس تحت شرایط تغییرات فصلی متفاوت است و می توان از این نتایج برای استخراج حداکثر ترکیبات به منظور آنالیزهای بعدی و همچنین استفاده در صنایع مختلف دارویی و غذایی بهره برد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

544 - تغییرات میزان پرولین، روابط آبی و سازگاری مورفولوژیکی دو واریته سویا (پرشینگ و DPX) تحت تنش آبی
حسن مدرس زاده محمدعلی رضایی مه لقا قربانلی

تنش آبی محدودیت اصلی در تولید بسیاری از محصولات زراعی بوده و باعث ایجاد بسیاری از واکنش‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می شود.این مسأله ‌در مورد رقم‌های مختلف از یک گونه از جمله سویا نیز مشاهده شده است. هدف از این پژوهش، مطالعه اثر تنش‌ آبی بر روی روابط آبی‌، چکیده کامل

تنش آبی محدودیت اصلی در تولید بسیاری از محصولات زراعی بوده و باعث ایجاد بسیاری از واکنش‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی در گیاهان می شود.این مسأله ‌در مورد رقم‌های مختلف از یک گونه از جمله سویا نیز مشاهده شده است. هدف از این پژوهش، مطالعه اثر تنش‌ آبی بر روی روابط آبی‌، مقدار پرولین و ویژگی‌های مورفولوژیکی دو رقم سویا شامل پرشینگ و DPX بود. بدین منظور آزمایشی در شرایط گلدانی انجام گرفت و تیمارهای آبی 80 (غرقابی)، 60، 40 و 20 درصد (خشکی) ظرفیت اشباع آب خاک بر روی آنها اعمال گردید. نتایج مطالعات اختلاف معنی‌داری را در سنجش‌های مورد بررسی در دو رقم سویا نشان داد. در هر دو رقم کاهش میزان آبیاری موجب کاهش ارتفاع گیا ه و طول ریشه گردید و در تیمار غرقابی نیز با افزایش چشمگیر ریشه‌های نابجا همراه بوده است. در رقم پرشینگ کاهش میزان آبیاری منجر به کاهش در میزان نسبی آب (RWC) گردید، اما در رقم DPX پائین‌ترین میزان RWC در تیمار 40 درصد مشاهده گردید. از دست دادن آب برگ (LWL) در همه تیمارها در رقم پرشینگ بالاتر از تیمارهای مشابه در رقم DPX بود. بیشترین میزان پرولین برگ و ریشه مربوط به تیمارهائی بود که دارای RWC پائینتری بوده که این میزان در دو رقم پرشینگ و DPX به ترتیب در تیمارهای 20 و 40 درصد مشاهده گردید. در هر دو رقم ،میزان اسید آمینه پرولین در برگ‌ها بیشتراز ریشه مشاهده گردید. نتایج مشخص نمود که در هر دو رقم، برگ بیشتر از ریشه تحت تأثیر استرس آبی قرار گرفته و رقم پرشینگ حساسیت بیشتری را در مقادیر پائین ‌ترآبی از خود نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

545 - بررسی مقایسه‌ای ترکیب‌های اسانسی برگ و ساقه گیاه مورخوش در مرحله رویشی (Zhumeria majdae Rech. f. & Wendelbo)
علی اصغر مجروحی

گونه ایرانی منوتیپیک Zhumeria majdae Rech. f. که با نام محلی ُمورخوش شناخته می‌شود، اخیراً به عنوان یک گونه متعلق به یک جنس جدید بنام زومریا (Zhumeria) از تیره نعناع معرفی شده است. این گیاه از نظر پراکنش محدود به جنوب ایران و استان هرمزگان است. برگ‌های گیاه ُمورخوش سالی چکیده کامل

گونه ایرانی منوتیپیک Zhumeria majdae Rech. f. که با نام محلی ُمورخوش شناخته می‌شود، اخیراً به عنوان یک گونه متعلق به یک جنس جدید بنام زومریا (Zhumeria) از تیره نعناع معرفی شده است. این گیاه از نظر پراکنش محدود به جنوب ایران و استان هرمزگان است. برگ‌های گیاه ُمورخوش سالیان متمادی است که به عنوان یک داروی شفابخش برای درد معده و یک ضدعفونی کننده قوی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق نوع و مقدار ترکیبات موجود در اسانس برگ و ساقه گیاه ُمورخوش در مرحله رویشی که از منطقه کوه گنو واقع در30 کیلومتری شمال بندرعباس جمع آوری شده بود، از طریق تکنیک‌های GC و GC/MS مورد بررسی قرار گرفت. در اسانس برگ و ساقه به ترتیب تعداد 22 و 19 ترکیب شیمیایی شناسایی شدند. بازده تولید اسانس برگ و ساقه به ترتیب 5/7 و 3/0 درصد بود. دو ترکیب لینالول و کامفور جزو گروه ترکیبات اصلی تشکیل دهنده اسانس هستند، در حالی که ترکیبات آلفا پینن، کامفن، لیمونن، آلفا ترپینئول، کاریوفیلن اکسید و میرسن جزء گروه ترکیبات با مقادیر کم محسوب می‌شوند و در گروه دوم قرار می‌گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

546 - مترادف قرار دادن دو گونه Glaucium haussknechtii و Glaucium grandiflorum
افسانه گران فریبا شریف‌نیا

لاله‌کوهی یاGlaucium Mill. ، متعلق به تیره‌ی خشخاش است. تاکنون 25 گونه برای این جنس در دنیا گزارش شده است. کشور ایران با حضور 19 آرایه از این جنس، یکی از مهم‌ترین مراکز پراکنش این گیاهان محسوب می‌شود. تحقیق اخیر، به مطالعه‌ی آرایه‌های مختلف این جنس به‌ویژه G. grandiflor چکیده کامل

لاله‌کوهی یاGlaucium Mill. ، متعلق به تیره‌ی خشخاش است. تاکنون 25 گونه برای این جنس در دنیا گزارش شده است. کشور ایران با حضور 19 آرایه از این جنس، یکی از مهم‌ترین مراکز پراکنش این گیاهان محسوب می‌شود. تحقیق اخیر، به مطالعه‌ی آرایه‌های مختلف این جنس به‌ویژه G. grandiflorum و G. haussknechtii پرداخته است. ابتدا مطالعات مورفولوژیک در هرباریوم ایران انجام شد. سپس، برای اطمینان بیش‌تر به مطالعات ریز‌ریختارشناسی دانه‌های گرده و دانه‌ها پرداخته شد. جهت بررسی تشریحی از نمونه‌های تازه و هرباریومی و در اندام‌های مختلفی همچون کلاله، تخمدان، دم‌گل، ساقه و برگ‌های ساقه‌ای استفاده شد. مطالعات ما وجود صفات مشترک مرفولوژیک و اشتراک در میکرومورفولوژی دانه‌های گرده و دانه‌ها، همچنین تشابه در ساختمان تشریحی این دو گونه را تایید می‌کند. ازطرفی، صفات جداگر مناسب در فلورهای معتبر برای این دو گونه یافت نشد. بنابراین با توجه به دلایل ذکر شده، ترادف این دو گونه منطقی به‌نظر می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

547 - تاثیر چرا بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی گونه‌های Stachys lavandulifolia Vahl. وStachys turcomanica Trautva. در استان خراسان شمالی
مرضیه نیستانی مه لقا قربانلی علی ستاریان

چرای دام یکی از راه‌های بهره‌وری از اراضی است و از جمله عوامل محیطی محسوب می‌شود که اکوسیستم‌ها و رشد گیاهان را تحت تاثیر قرارداده و سبب تغییرات فیزیولوژیک و مورفولوژیک در گیاهان می‌شود. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثرات چرای دام بر صفات مورفولوژیکی و همچنین میزان قندها چکیده کامل

چرای دام یکی از راه‌های بهره‌وری از اراضی است و از جمله عوامل محیطی محسوب می‌شود که اکوسیستم‌ها و رشد گیاهان را تحت تاثیر قرارداده و سبب تغییرات فیزیولوژیک و مورفولوژیک در گیاهان می‌شود. در این پژوهش به‌منظور بررسی اثرات چرای دام بر صفات مورفولوژیکی و همچنین میزان قندهای محلول و فعالیت آنتی‌اکسیدانی، دو گونهStachys lavandulifolia‌وStachys turcomanica از چراگاه و منطقه قرق شده سیساب واقع در 35 کیلومتری بجنورد در استان خراسان شمالی انتخاب گردید. دو منطقه به لحاظ ویژگی‌های فیزیکی همچون موقعیت جغرافیایی، میزان بارندگی‌، ارتفاع و pH خاک یکسان بوده و توسط سیمی فلزی از یکدیگر جدا شده بودند. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد تنش چرا بر روی تراکم کرک‌، ویژگی‌های برگ (طول برگ، عرض در 2/1، 3/1 و 3/2 طول برگ و سطح برگ)‌، اندازه و شکل دانه گرده اثر معنی‌داری نداشت در حالی که میزان قندهای محلول و فعالیت ترکیبات آنتی اکسیدانی در منطقه چراگاه افزایش معنی‌داری یافتند. با توجه به نتایج حاصل از تحقیق حاضر به نظر می‌رسد افزایش قند‌های محلول و ترکیبات آنتی اکسیدانی بدلیل جبران خسارت وارده و بیانگر پلاستیسیتی بالا در این گونه‌ها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

548 - بررسی مورفولوژیک - آناتومیک Arg. (Naeg. ex Hepp) Müller Rhizocarpon disporum و نقشه پراکندگی آن در استان خراسان رضوی
مهرو حاجی منیری صالح کامیابی

Rhizocarpon جنس بزرگی شامل 200 گونه با توزیع گسترده ا‌ست که به همراه جنس‌های Catolechia, Epilichen و Poeltinula در تیره Rhizocarpaceae قرار دارد. این جنس جهان‌شمول بوده، به‌خصوص در نواحی معتدله و نواحی وابسته به قطبین یافت می‌شود، در رایج‌‌ترین رده‌بندی به دو زیر جنس Rh چکیده کامل

Rhizocarpon جنس بزرگی شامل 200 گونه با توزیع گسترده ا‌ست که به همراه جنس‌های Catolechia, Epilichen و Poeltinula در تیره Rhizocarpaceae قرار دارد. این جنس جهان‌شمول بوده، به‌خصوص در نواحی معتدله و نواحی وابسته به قطبین یافت می‌شود، در رایج‌‌ترین رده‌بندی به دو زیر جنس Rhizocarpon (تال سبز-زرد حاوی ریزوکارپیک اسید) و Phaeothalus (تال غیر سبز - زرد فاقد ریزوکارپیک اسید) تقسیم می‌شود. تاکسونومی گونه‌های موجود هر دو زیرجنس در استان خراسان‌رضوی بررسی شده‌است. 23 قطعه تال غیرسبز - زرد Arg. (Naeg. ex Hepp) Müller Rhizocarpon disporum از پنج منطقه در دامنه ارتفاع 1730-1350 متر واقع در این استان جمع‌آوری شد. نمونه‌ها با استفاده از استرئومیکروسکوپ، میکروسکوپ نوری معمولی با بکاربردن آب‌مقطر، هیدروکسیدپتاسیم 10% و محلول یدیدپتاسیم، تست‌های نقطه‌ای رایج و کروماتوگرافی بر روی صفحات نازک شناسایی گردید. فراوانی گونه Rh. disporum نسبت به کل گونه‌های موجود این جنس در استان بررسی و چگونگی توزیع آن تعیین گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

549 - بازنگری گونه‌های Glaucium oxylobum Boiss. et Buhse و Glaucium vitellinum Boiss. et Buhse در فلورا ایرانیکا
افسانه گران فریبا شریف‌نیا

لاله‌ کوهی یا Glaucium Mill. متعلق به تیره Papaveraceae است. تا کنون 25 گونه از این جنس در دنیا گزارش شده است. کشور ایران با داشتن حدود 19 آرایه یکی از مناطق مهم پراکنش این گیاهان محسوب می‌شود. در فلورا ایرانیکا به 11 گونه از این جنس اشاره شده و گونه‌ی G. oxylobum را مت چکیده کامل

لاله‌ کوهی یا Glaucium Mill. متعلق به تیره Papaveraceae است. تا کنون 25 گونه از این جنس در دنیا گزارش شده است. کشور ایران با داشتن حدود 19 آرایه یکی از مناطق مهم پراکنش این گیاهان محسوب می‌شود. در فلورا ایرانیکا به 11 گونه از این جنس اشاره شده و گونه‌ی G. oxylobum را مترادف با G. vitellinum در نظر گرفته است در حالی که در سایر فلور‌ها و منابع معتبر مانند فلور شرق، فلور ایران و کتاب انگلر برای هر یک از دو گونه شرحی جداگانه‌ وجود دارد. تحقیق اخیر به بررسی و تفاوت‌های میکرو‌مورفولوژی‌ دانه‌های گرده و دانه‌ها، ماکرو‌مورفولوژی و همچنین تشریح ‌مقایسه‌ای اندام‌های رویشی و زایشی دو گونه‌ی G. oxylobum و G. vitellinum می‌پردازد. نتایج حاصل از مطالعات ریخت‌شناسی تفاوت‌های اساسی را در این دو گونه نشان می‌دهد. مطالعات تشریحی نیز اختلاف‌ها‌یی در اندام‌های کلاله، تخمدان، دمگل، ساقه و برگ در دو گونه را نشان می‌دهد. همچنین در مطالعات مربوط به دانه‌های گرده و دانه‌ها تفاوت‌‌‌هایی در صفات کیفی و کمی مشاهده شده است. با توجه به نتایج حاصل، جدایی دو گونه‌‌ی فوق پیشنهاد می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

550 - بررسی میکروـ ماکرو مورفولوژی جهت ارزیابی ارتباط تاکسونومیکی گونه‌های کتان در ایران
فریبا شریفی نیا مصطفی اسدی

تحقیق حاضر بر روی 16 گونه کتان ایرانی با هدف نشان دادن ارتباط تاکسونومیکی بین گونه ای انجام گرفت. این ارزیابی شامل مطالعه همزمان مورفولوژی و گرده شناسی بر روی گونه های جنس مذکور می باشد. همچنین آنالیز چند متغیره برای نتیجه گیری از داده های این مطالعات انجام شد. بکارگیری چکیده کامل

تحقیق حاضر بر روی 16 گونه کتان ایرانی با هدف نشان دادن ارتباط تاکسونومیکی بین گونه ای انجام گرفت. این ارزیابی شامل مطالعه همزمان مورفولوژی و گرده شناسی بر روی گونه های جنس مذکور می باشد. همچنین آنالیز چند متغیره برای نتیجه گیری از داده های این مطالعات انجام شد. بکارگیری اطلاعات مورفولوژی و گرده شناسی بطور قوی گروهبندی گونه های جنس کتان را تائید می کند و نشان داد به کارگیری با هم این دو نوع مطالعه کارایی لازم را در سطح تحت جنس کتان را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

551 - بررسی اثرات شوری بر روی خصوصیات مورفوفیزیولوژیک ده ژنوتیپ جوی لخت در شرایط گلخانه
حسین عجم نوروزی محمدرضا داداشی

تنش شوری در بسیاری از نقاط جهان خطر جدی برای رشد گیاهان و تولید محصولات زراعی به شمارمی رود.شوری در مقایسه با سایر تنش ها رشد گیاهان را در مقیاس وسیع تری محدود می‌کند. به همین منظور امکان استفاده از تنوع ارقام برای گزینش صفات مطلوب در شرایط تنش وجود دارد. در این راستا ب چکیده کامل

تنش شوری در بسیاری از نقاط جهان خطر جدی برای رشد گیاهان و تولید محصولات زراعی به شمارمی رود.شوری در مقایسه با سایر تنش ها رشد گیاهان را در مقیاس وسیع تری محدود می‌کند. به همین منظور امکان استفاده از تنوع ارقام برای گزینش صفات مطلوب در شرایط تنش وجود دارد. در این راستا به منظور شناسایی شاخص‌های گزینشی در گیاه جو بدون پوشینه تحقیق تحت شرایط تنش شوری در گلخانه مرکز تحقیقات کشاورزی گلستان انجام شد. در این آزمایش ژنوتیپ‌های مورد بررسی در آبان ماه 1384 در قالب یک طرح بلوک‌های کامل تصادفی (RCBD) با 4 تکرار در یک کرت بزرگ بتونی (به طول 5 و عرض 4 و عمق 80/1 متر که با خاک معمولی مزرعه پر شده بود) کشت شد. در هر تکرار، با فاصله 30 سانتیمتر بذور هر ژنوتیپ به صورت مجزا در یک خط 5/1 متری کشت گردید. کلیه عملیات داشت به صورت معمول انجام و صفات مورد نظر یادداشت برداری شد. جهت اعمال تنش شوری از زمان کاشت تا برداشت آبیاری مزرعه با آب شور با غلظت 160 میلی مولار NaCl انجام گرفت. محصول در اواخر اردیبهشت 85 برداشت شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که از نظر محتوای نسبی آب (RWC)، ارتفاع بوته، تعداد پنجه در بوته، تعداد پنجه‌های بارور در بوته، طول سنبله و تعداد دانه در شرایط تنش شوری بین ژنوتیپ‌های مختلف جو بدون پوشینه تفاوت معنی داری وجود داشته است. شوری کاهش بسیار زیادی را در عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی، ارتفاع بوته و شاخص سطح برگ ایجاد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

552 - نقش درختچه ریش بز (Ephedra procera Fisch & Mey.) در جذب فلزات سنگین معدن منگنز رباط کریم
فرهنگ مراقبی علی سلطانی جاوید مژگان فرزامی سپهر

این تحقیق به منظور بررسی اثرات فلزات سنگین (منگنز، سرب و مس) بر مورفولوژی گیاه و میزان جذب عناصر در قسمت‌های مختلف گیاه ریش بز مستقر در معدن منگنز رباط کریم استان تهران، صورت گرفت. نمونه‌‌برداری و نحوة انجام آزمایش میزان فلزات سنگین با توجه به روش پیشنهادی کتاب استاندار چکیده کامل

این تحقیق به منظور بررسی اثرات فلزات سنگین (منگنز، سرب و مس) بر مورفولوژی گیاه و میزان جذب عناصر در قسمت‌های مختلف گیاه ریش بز مستقر در معدن منگنز رباط کریم استان تهران، صورت گرفت. نمونه‌‌برداری و نحوة انجام آزمایش میزان فلزات سنگین با توجه به روش پیشنهادی کتاب استاندارد متد انجام شد. نتایج بررسی‌های ظاهری پایه‌های گیاهی مستقر شده در معدن منگنز رباط کریم نشان داد که فلزات سنگین اثرات منفی بر روی مورفولوژی گیاهان آن منطقه داشتند. پایه‌های ریش بز روییده شده در معدن نسبت به پایه‌های روییده شده در خارج محل معدن، از نظر فاصله میان گره، طول ساقه و طول ریشه، اختلاف معنی‌داری را نشان دادند. به‌طوری‌که گیاهان داخل معدن از نظر طول ساقه و فاصله میان گره، بزرگتر و از نظر طول ریشه، کوچکتر از پایه‌های خارج معدن بودند. آنالیز فلزات سنگین در این گیاه نشان داد که تحت غلظت بالای منگنز این عنصر در ریشه و ساقه گیاه تجمع نیافت و بدین ترتیب نتوانست اثر منفی بر گیاه اعمال کند. اما فلز سرب به‌طور قابل ملاحظه‌ای در سیستم ریشه‌ای و ساقه ریش بز تجمع یافت. همچنین فلز مس نیز در سیستم ریشه‌ای ریش بز بیشتر از بخش‌های هوایی و ساقه آن تجمع یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

553 - شناسایی مولکولی و مطالعه فیزیولوژیک و مورفولوژیک سیانوباکتری Nostoc sp. ISC101 تحت تیمارهای مختلف نفت خام
فریبا امیرلطیفی ندا سلطانی سارا سعادتمند شادمان شکروی مهروز دزفولیان

نفت یک فرآورده سمی برای سیستم‌های بیولوژیک و یکی از آلوده‌کننده‌های اصلی محیط‌زیست محسوب می‌شود. میکروارگانیسم‌های تجزیه کننده هیدروکربن‌های نفتی معمولاً در محیط‌های دریایی یافت می‌شوند. در این بررسی اثر نفت خام بر بیومتری، ریخت‌شناسی، ساختار سلولی و پاسخ‌های فیزیولوژیک چکیده کامل

نفت یک فرآورده سمی برای سیستم‌های بیولوژیک و یکی از آلوده‌کننده‌های اصلی محیط‌زیست محسوب می‌شود. میکروارگانیسم‌های تجزیه کننده هیدروکربن‌های نفتی معمولاً در محیط‌های دریایی یافت می‌شوند. در این بررسی اثر نفت خام بر بیومتری، ریخت‌شناسی، ساختار سلولی و پاسخ‌های فیزیولوژیک سیانوباکتریNostoc sp.ISC101 مورد آزمایش قرار گرفت و شناسایی مولکولی توسط بررسی توالی جزئی ژن 16s rRNA انجام پذیرفت. پس از خالص سازی، نمونه در محیط کشت مایع BG110، تحت تیمارهای مختلف نفت خام (شاهد، 1، 5/2، 5 و 7 درصد) قرار گرفت. بررسی‌های مورفولوژیک و ساختاری توسط میکروسکوپ نوری و الکترونی (SEM) انجام گردید. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری در اندازه سلول‌های رویشی و هتروسیست‌ها با تغییرات نفت مشاهده نشد. سنجش کلروفیل و فیکوبیلی پروتئین‌ها در فاز لگاریتمی و با روش طیف سنجی انجام شد. نتایج فیزیولوژیک حاکی از آن بود که میزان رشد با افزایش میزان نفت خام افزایش یافت، بیشترین میزان رشد در تیمار 7درصد نفت خام مشاهده شد. میزان کلروفیل در نمونه شاهد بیشترین مقدار بود. میزان فیکوبیلی‌پروتئین‌ها در شاهد و تیمارها اختلاف معنی‌داری نداشت. نتایج این تحقیق نشان داد که نمونه بقای خود را در تیمارهای اعمال شده حفظ نموده و ترکیبات نفتی برای آن سمی نبود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

554 - بررسی تنوع‌پذیری مورفولوژیک سیانوباکتریوم خاکزی Hapalosiphon sp. FS56 در شرایط توام pH، محدودیت نسبی دی اکسید کربن و محدودیت افراطی شدت نور
سارا جرجانی شادمان شکروی معصومه کوهساری حوریه احمدی لیوانی عادله کاویانی

سیانوباکتریوم خاکزی Hapalosiphon sp. FS56 در شالیزارها و زمین‌های کشاورزی استان گلستان وجود دارد، ولی از نظر مورفولوژیک ناشناخته می‌باشد. در این تحقیق نمونه خالص در محیط کشت مایع BG0-11 وارد شد. تیمارهای pH (5، 7، 9 ) در شرایط محدودیت نوری افراطی (2 میکرومول کوانتا بر م چکیده کامل

سیانوباکتریوم خاکزی Hapalosiphon sp. FS56 در شالیزارها و زمین‌های کشاورزی استان گلستان وجود دارد، ولی از نظر مورفولوژیک ناشناخته می‌باشد. در این تحقیق نمونه خالص در محیط کشت مایع BG0-11 وارد شد. تیمارهای pH (5، 7، 9 ) در شرایط محدودیت نوری افراطی (2 میکرومول کوانتا بر مترمربع در ثانیه) و محدودیت نسبی دی‌اکسید کربن (عدم استفاده از تلقیح) بررسی نمونه‌ها اعمال گردید. تغییرات مورفولوژیکی شامل وضعیت اجتماعات، آنالیزهای بیومتریک، وضعیت سلول اسپور، رنگ نمونه، شکل‌گیری اجتماعات، وضعیت هتروسیست و ابعاد آن در هر کدام از تیمارهای اعمال شده مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سیانوباکتریوم خاکزی Hapalosiphon sp. FS56 تحت تاثیر عوامل محیطی شکل ظاهری خود را در همه جنبه‌های بررسی شده تغییر می‌دهد. از صفات نسبتاً ثابت این سویه می‌توان به تمایل اجتماعات به رنگ قهوه‌ای، لایه دار بودن اسپور در شرایط قلیایی و تک ردیفه بودن محور اصلی اشاره کرد. در رابطه با ابعاد، قطر و طول کمینه اسپورها در این نمونه با زمان و تحت شرایط متفاوت pH ‌به طور دائم تغییر می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

555 - بررسی بیوسیستماتیک گونه‌های جنس Vicia با استفاده از شاخص های مورفولوژیک در استان گلستان
معصومه مازندرانی وحیده ناظری حسین سنگدوینی

Vicia L. متعلق به طایفه Viciae از تیره Fabaceae با حدود 15 تا 210 گونه از پراکنش جهانی برخوردار است . این تحقیق با هدف مقایسه شاخص‌های مرفولوژیک و ارتباطات تاکسونومیکی گونه‌های متعدد جنس Vicia درمقایسه با تحقیقات قبلی در استان گلستان انجام گرفت. آنالیز خوشه‌ای 85 شاخص م چکیده کامل

Vicia L. متعلق به طایفه Viciae از تیره Fabaceae با حدود 15 تا 210 گونه از پراکنش جهانی برخوردار است . این تحقیق با هدف مقایسه شاخص‌های مرفولوژیک و ارتباطات تاکسونومیکی گونه‌های متعدد جنس Vicia درمقایسه با تحقیقات قبلی در استان گلستان انجام گرفت. آنالیز خوشه‌ای 85 شاخص مورفولوژیکی، با ورود اطلاعات در برنامه نرم‌افزاری UPGA انجام گرفت ونتایج بدست آمده در این تحقیق نشان داد علاوه بر ارتباطات نزدیک گونه‌ها در جنس Vicia، دوگونه V. faba، V.narbonensis در یک سکسیون قرار می‌گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

556 - بررسی و مقایسه صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه داروئیpulegium L. Mentha در رویشگاه‌های مختلف طبیعی و زراعی استان گیلان
عزیزاله خیری زهرا بهارمست محسن ثانی خانی علی سلیمانی

گیاه داروئی پونه معطر (pulegium L. Mentha) متعلق به تیره نعنا، گیاهی با ارزش های سودمند تجاری و صنعتی است که به علت سنتز ﻣﺎده ﻣﺆﺛﺮه ﭘﻮﻟﮕﻮن با اثر ضدﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ و آنتی‌اکسیدان ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده دارویی ﻗﺮار می گیرد. این تحقیق با هدف بررسی صفات مورفولوژیکی و تنوع فیتوشیمیایی اسانس چکیده کامل

گیاه داروئی پونه معطر (pulegium L. Mentha) متعلق به تیره نعنا، گیاهی با ارزش های سودمند تجاری و صنعتی است که به علت سنتز ﻣﺎده ﻣﺆﺛﺮه ﭘﻮﻟﮕﻮن با اثر ضدﻣﻴﻜﺮوﺑﻲ و آنتی‌اکسیدان ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده دارویی ﻗﺮار می گیرد. این تحقیق با هدف بررسی صفات مورفولوژیکی و تنوع فیتوشیمیایی اسانس توده های مختلف پونه معطر جمع آوری شده از سه رویشگاه طبیعی: ضیابر، ماسال و آبکنار در مرحله گلدهی در استان گیلان و همچنین کشت ریزوم نمونه‌های رویشگاهی در همان سال در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام پذیرفت. ریزوم جمعیت های فوق در بهار 1396 جمع آوری و به مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان جهت کشت و مطالعه انتقال یافت و در تابستان همان سال ، همزمان سرشاخه های گلدار توده ها از مزرعه و نواحی مورد مطالعه جمع آوری گردید. استخراج اسانس با استفاده از دستگاه کلونجر، تقطیر با آب و آنالیز اسانس ها با استفاده از دستگاه Gc و GC-MS شناسایی گردید. نتایج نشان داد، جمعیت های این گونه در رویشگاه طبیعی از لحاظ صفات مورفولوژیکی از جمله طول برگ، ارتفاع بوته و تعداد میانگره از برتری ببیشتری برخوردار بودند. بیشترین میزان درصد اسانس و پولگون در جمعیت کشت شده (4/54 درصد) و کمترین میزان آن در توده آبکنار (19/40 درصد) مشاهده شد. که یکی از دلایل آن می تواند کاهش میزان بارندگی، افزایش ارتفاع از سطح دریا و همچنین تفاوت در طول و عرض جغرافیایی باشد. پولگون و کامفندر منطقه ضیابر، به‌ترتیب با 17/49 و 84/11 درصد بالاترین میزان ترکیبات اسانسی بودند، در منطقه ماسال، پولگون با 47/49 و گاماترپینن 24/14 درصد و در منطقه آبکنار پولگون با 19/40 و گاماترپینن با 56/11 درصد بیشترین میزان ترکیبات اسانسی بودند. بالا بودن میزان این ترکیبات در جمعیت های مورد بررسی نشان‌دهنده کیفیت بالای اسانس در این گیاه دارویی ا ست. با توجه به اینکه هرچه ترکیبات موجود در اسانس کمتر و درصد آنها بیشتر باشد جداسازی ترکیبات جهت مصارف تجاری و دارویی آسان تر است جمعیت های کشت شده از این گونه با داشتن تعداد ترکیبات کمتر اما درصد بالای ترکیبات اصلی نسبت به سایر جمعیت‌های پونه برتری و پتانسیل بیشتری برای برنامه های اصلاحی و اهلی سازی دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

557 - ارزﯾﺎﺑﯽ ومقایسه ﺗﻨﻮع ﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و ﻓﯿﺘﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ اﺳﺎﻧﺲ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮔﯿﺎه داروﯾﯽ Stachys lavandulifolia Vahl. در اﺳﺘﺎن ﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺰرﻋﻪ
مریم کشاورزی محمد باقر رضایی سید مهدی میری

در این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه چای کوهی (Stachys lavandulifolia Vahl.)، بذرهای شش جمعیت گیاه از پنج استان آذربایجان غربی (دمرجی و قره زاغ)، البرز (گچسر)، قزوین (الموت)، اصفهان (تنگه صیاد) و لرستان (نورآباد دلفان) از بانک ژن گیاهان چکیده کامل

در این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه چای کوهی (Stachys lavandulifolia Vahl.)، بذرهای شش جمعیت گیاه از پنج استان آذربایجان غربی (دمرجی و قره زاغ)، البرز (گچسر)، قزوین (الموت)، اصفهان (تنگه صیاد) و لرستان (نورآباد دلفان) از بانک ژن گیاهان دارویی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور تهیه شدند سرشاخه‌های هوایی نمونه‌های گیاه در مرحله قبل از گل‌دهی در تیر ماه سال 1392 از مزرعه پژوهشی واقع در استان البرز برداشت گردید. اسانس با استفاده از روش تقطیر با آب استخراج و شناسایی ترکیبات متشکله اسانس‌ها با استفاده از دستگاه GC و GC/MS ارزیابی گردید. بررسی نتایج تجزیه واریانس اختلاف معنی‌داری در صفات ارتفاع بوته، قطر یقه، قطر ساقه، طول برگ، عرض برگ، نسبت طول/ عرض برگ، تعداد برگ در بوته و وزن تر و خشک نشان داد. بیشترین ارتفاع بوته (9/103 میلی‌متر)، قطر ساقه (6/3 میلی‌متر) و تعداد برگ در بوته (19) به جمعیت استان البرز (گچسر) تعلق داشت. براساس نتایج حاصل از تجزیه کلاستر، جمعیت‌های مورد مطالعه به 2 گروه مجزا تقسیم شدند.تجزیه به مولفه‌هانشان داد 3 مولفه در مجموع بیش از 6/89 درصد از تغییرات مربوط به صفات اصلی را توجیه نمودند که صفات قطر ساقه، تعداد برگ در بوته و وزن تر و خشک، از صفات تشکیل دهنده مولفه اول بودند. کمترین (015/0 درصد) و بیشترین (049/0 درصد) بازده اسانس به جمعیت‌های الموت و گچسر و قره زاغ تعلق داشت. ترکیب‌های: گاما-ترپینن، بتا- پینن، آلفا-پینن، ژرماکرن–دی و بی-سیکلو ژرماکرن در اسانس همه رویشگا‌ه‌ها غالب بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

558 - بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی جمعیت‌های مختلف گونه‌های Nepeta nuda و Nepeta crassifolia در رویشگاه‌های استان‌های‌ اردبیل و آذربایجان شرقی
رسول نریمانی محمد مقدم عبدالله قاسمی پیربلوطی دانیال شکوهی

جنس نپتا (Nepeta L.) متعلق تیره نعناعیان (Lamiaceae)، حاوی گونه‌های مختلف یک‌ ساله و چندساله می‌باشد که در نقاط مختلف آسیا، اروپا و شمال آفریقا یافت می‌شوند. این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل و خاصیت آنتی‌اکسیدانی 6 جمعیت متعلق به دو گونه Nepeta nuda چکیده کامل

جنس نپتا (Nepeta L.) متعلق تیره نعناعیان (Lamiaceae)، حاوی گونه‌های مختلف یک‌ ساله و چندساله می‌باشد که در نقاط مختلف آسیا، اروپا و شمال آفریقا یافت می‌شوند. این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل و خاصیت آنتی‌اکسیدانی 6 جمعیت متعلق به دو گونه Nepeta nuda و Nepeta crassifolia در تابستان 1394 در دو استان اردبیل و آذربایجان شرقی انجام شد. نمونه‌برداری در زمان گلدهی صورت گرفت. صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، طول و عرض برگ، تعداد گره، طول گل‌آذین، طول میانگره و طول شاخه فرعی بود. عصاره متانولی به روش خیساندن، میزان فنل با روش فولین - سیکالتو و میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌ها با استفاده از ظرفیت مهار رادیکال های DPPH انجام پذیرفت. آزمایش به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و مقایسه‌ میانگین داده ها‌ با استفاده از آزمون LSD در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد در گونه Nepeta crassifoliaجمعیت 1 (رضی) به لحاظ صفات مورفولوژیکی بر دیگر جمعیت های این گونه برتری داشت. بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی با (96/74 درصد) و فنل کل (88/9 میلی‌گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن‌تر) در بین جمعیت های این گونه به‌ترتیب مربوط به گل و برگ جمعیت 3 (گردنه حیران) بود. همچنین در مورد گونه Nepeta nuda بیشترین ارتفاع بوته، طول و عرض برگ، تعداد گره مربوط به جمعیت 6 (مشکین شهر) و بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی و میزان فنل کل در برگ و گل این‌ گونه به‌ترتیب در جمعیت های 5 (هریس) و 4 (مشکین- هریس) مشاهده گردید. به‌طورکلی در بین دو گونه بیشترین فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی در جمعیت 3 (گردنه حیران) متعلق به گونه Nepeta crassifolia بود. به نظر می رسد ارتفاع از سطح دریا تاثیر به سزایی در افزایش محتوای فنلی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی جمعیت ها داشت. جمعیت های 1 و 6 از هر دو گونه گیاهی از نظر صفات مورفولوژیک مورد ارزیابی، مطلوب بوده به‌طوری‌که دربرنامه های اصلاحی و اهلی کردن، این جمعیت‌ها می توانند مورد توجه قرارگیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

559 - اثر محلول پاشی اسید‌آبسیزیک بر ویژگی‌های مورفوفیزیولوژیکی و برخی خصوصیات بیوشیمیایی گیاه .Cannabis sativa L تحت شرایط رطوبتی مختلف خاک
هاجر معتمدی شارک خدایار همتی سارا خراسانی نژاد

به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی اسیدآبسیزیک بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی شاهدانه Cannabis sativa L.)) آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال زراعی 97-1396 انجام شد. چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی اسیدآبسیزیک بر برخی خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه دارویی شاهدانه Cannabis sativa L.)) آزمایشی در قالب فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در مزرعه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال زراعی 97-1396 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل چهار سطح تنش خشکی (55، 70، 85 و 100 درصد ظرفیت زراعی) و تیمار محلول‌پاشی اسیدآبسیزیک (0، 10، 20، 30 میلی‌گرم بر لیتر) بود. در زمان گلدهی کامل، ویژگی‌های رشدی و مورفولوژی از جمله قطر ساقه، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، ارتفاع ساقه، طول ریشه، سطح برگ، تعداد برگ، تعداد بذر، تعداد گل، وزن کل بذور، تعداد شاخه فرعی، قطر شاخه فرعی، فنل کل ریشه، فلاونوئید کل ریشه، فعالیت آنتی‌اکسیدانی ریشه، پرولین ریشه، قندهای محلول برگ و مقدار اسیدآبسیزیک برگ ارزیابی شد. صفات فیزیولوژیکی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری و مقدار اسیدآبسیزیک با دستگاه HPLC آنالیز گردید. نتایج نشان داد تنش کم‌آبی و اسیدآبسیزیک اثر معنی‌داری بر تمام صفات مورد بررسی به جزء مقدار اسیدآبسیزیک برگ، تعداد شاخه فرعی و قند کل داشت و بیشترین فنل کل در سطح توام تنش 85 درصد و 30 میلی‌گرم در لیتر اسیدآبسیزیک ثبت شد که اختلاف معنی‌داری بیبر اساس نتایج این پژوهش می‌توان نتیجه گرفت، تنش کم‌آبی، اثرات منفی بر رشد گیاه داشته و در مقابل گیاه برای مقابله با این اثرات ترکیبات فلاونوئیدی و آنتی‌اکسیدانی خود را افزایش داد. محلول‌پاشی اسیدآبسیزیک باعث بهبود برخی صفات در شرایط تنش خشکی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

560 - ارزیابی و مقایسه ویژگیهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی 14 اکوتیپ از گیاه دارویی (.Ziziphus jujuba Mill) در ایران
سکینه کهنسال واجارگاه رضا برادران سید غلامرضا موسوی مجید تولیت ابوالحسنی داراب یزدانی

عناب Zizyphus jujuba Mill از تیره Rhamnaceae، دارای خواص دارویی ملین، تصفیه کننده خون و آرام کننده اعصاب است. تحقیق، به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی، ترکیبات فنولی، تاننی و فلاونوئید اکوتیپ های گیاه دارویی عناب جهت دست یابی به اکوتیپ برتر به اجرا در آمد. 14 اکوتیپ عنا چکیده کامل

عناب Zizyphus jujuba Mill از تیره Rhamnaceae، دارای خواص دارویی ملین، تصفیه کننده خون و آرام کننده اعصاب است. تحقیق، به منظور ارزیابی صفات مورفولوژیکی، ترکیبات فنولی، تاننی و فلاونوئید اکوتیپ های گیاه دارویی عناب جهت دست یابی به اکوتیپ برتر به اجرا در آمد. 14 اکوتیپ عناب از کلکسیون جهاد دانشگاهی واحد خراسان جنوبی، که از مناطق مختلف گردآوری گردیده، در بهار 1396 گل و برگ در مرحله تمام گل، و میوه در مرحله رسیدن کامل جمع آوری گردیدند. ترکیبات فنلی و تانن کل با روش ماکار و میزان فلاونوئید کل با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام گرفت. گروه بندی اکوتیپ ها بر اساس صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی از طریق تجزیه خوشه ای و همبستگی صفات کمی نیز به روش پیرسون انجام شد. نتایج نشان داد که عملکرد فلاونویید با طول و عرض میوه و نسبت آنها همبستگی مثبت معنی داری داشت. عملکرد فنل نیز با طول و عرض میوه و عملکرد تانن با فنل همبستگی مثبت معنی داری نشان داد. نتایج تجزیه واریانس صفات مورفولوژیک شامل طول و عرض برگ، نسبت آنها، طول و قطر میوه و نسبت آنها و وزن هزاردانه ژرم پلاسم متنوعی از گیاه عناب در ایران نشان دادند. از نظر صفات مورفولوژیک اکوتیپ هسته درشت دارای حداکثر ماده موثره بود. اکوتیپ های از نظر فیتوشیمیایی نیز اختلاف معنی دار آماری نشان دادند. بر اساس تجزیه خوشه ای، 14 اکوتیپ در 2 گروه جداگانه قرار گرفتند. ارزیابی صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی بین اکوتیپ ها تنوع بالایی نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

561 - بررسی اثر آنتی‌اکسیدانی توانایی برهم کنش به پروتئین آلبومین سرم انسانی (HSA) و اثر آنتی‌باکتریایی گیاه Cressa cretica L. در منطقه سیستان
سمیه شهرکی طاهره شهرکی

گیاه علف مورچه با نام علمی Cressa cretica L. با داشتن ترکیبات مختلف، منبع بالقوه ای جهت تهیه بسیاری از داروهای گیاهی محسوب میشود. در این تحقیق اثر آنتی اکسیدانی، توانایی برهم کنش به پروتئین آلبومین سرم انسانی (HSA) و اثر آنتی باکتریایی گیاه Cressa cretica L. مورد بررسی چکیده کامل

گیاه علف مورچه با نام علمی Cressa cretica L. با داشتن ترکیبات مختلف، منبع بالقوه ای جهت تهیه بسیاری از داروهای گیاهی محسوب میشود. در این تحقیق اثر آنتی اکسیدانی، توانایی برهم کنش به پروتئین آلبومین سرم انسانی (HSA) و اثر آنتی باکتریایی گیاه Cressa cretica L. مورد بررسی قرار گرفته است. برگ این گیاه در مرحله رویشی در شهریور 1395 در رویشگاه طبیعی دشت سیستان جمع آوری و عصاره آن با استفاده از روش خیساندن در سه حلال آب، متانول و اتانول استخراج گردید. برای بررسی فعالیت آنتی اکسیدانی از روش DPPH استفاده گردید. برهم کنش عصاره اتانولی گیاه با HSA توسط طیف سنجی UV-Vis انجام شد. خاصیت آنتی باکتریایی عصاره اتانولی گیاه بر سویه‌های استاندارد دو گونه باکتری مهم گرم مثبت استافیلوکوکوس آرئوس و گرم منفی اشرشیاکولی با استفاده از روش مایکرودایلوشن بررسی و نتایج به صورت تعیین حداقل غلظت بازدارندگی از رشد (MIC) و حداقل غلظت کشندگی (MBC) گزارش شد. نتایج نشان داد که بیشترین بازده استخراج عصاره گیاه مربوط به اتانول و کمترین آن مربوط به آب می باشد و بیشترین درصد مهارکنندگی DPPH و آنتی‌اکسیدانی برای عصاره‌های اتانول، متانول و آب به ترتیب برابر با 56، 38 و 34 درصد است. مطالعه برهم کنش با HSA تغییرات ساختار دوم پروتئین را اثبات کرده و مقدار ثابت پیوند در آن برابر با ppm-1 102× 49/0 بدست آمد. عصاره این گیاه بر روی هر دو باکتری مورد مطالعه اثرات مهارکنندگی و کشندگی از خود نشان داد اما مقادیر MIC بیشتر از MBC بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

562 - ارزیابی تنوع برخی از خصوصیات مورفولوژیکی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی اسانس جمعیت‌های خودرو گیاه دارویی ،Heracleum persicum Desf. ex Fischerدر شمال غرب ایران
مریم رضاپور محمد فتاحی

گیاه دارویی گلپر (Heracleum persicum)متعلق به تیره چتریان می باشدکه در طب سنتی به عنوان ادویه و طعم دهنده غذا، تهیه ترشی و همچنین ضد کرم، ضدنفخ، اشتها آور، مدر و مسکن استفاده می شود.به منظور اصلاح و اهلی سازی این گیاه تنوع مورفولوژیکی هشت جمعیت از مناطق مختلف ایران (اه چکیده کامل

گیاه دارویی گلپر (Heracleum persicum)متعلق به تیره چتریان می باشدکه در طب سنتی به عنوان ادویه و طعم دهنده غذا، تهیه ترشی و همچنین ضد کرم، ضدنفخ، اشتها آور، مدر و مسکن استفاده می شود.به منظور اصلاح و اهلی سازی این گیاه تنوع مورفولوژیکی هشت جمعیت از مناطق مختلف ایران (اهر، کلیبر، مارمیشو، سیلوانا، گردنه حیران، اسالم، آینالو، مشکین شهر) مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفت.در تنوع مورفولوژیک 16 صفت برای طبقه بندی جمعیت ها بر اساس تجزیه خوشه ای و تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) ارزیابی شد. شاخص های فیتوشیمیایی شامل درصد اسانس و فعالیت آنتی اکسیدانی (روش های DPPH و FRAP) نیز در جمعیت ها ارزیابی شد. بدین منظور بذرهای کاملاً رسیده گیاه در مرداد ماه 1394 از رویشگاه های طبیعی آن جمع آوری گردید و اسانس به روش تقطیر با آب (دستگاه کلونجر) استخراج شد. نتایج تجزیه خوشه ای، هشت جمعیت را در سه گروه اصلی قرار داد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد اسانس به ترتیب متعلق به رویشگاه آینالو و مشکین‌شهر (8/5 درصد) و سیلوانا (3 درصد) بود. همچنین بیشترین و کمترین فعالیت آنتی اکسیدانی به روش DPPH و FRAP به ترتیب متعلق به ژنوتیپ مشکین شهر وگردنه حیران با میزان 09/67 درصد و 98/58(میکرومول آهن بر گرم وزن خشک) و آینالو و اسالم با میزان 30/47 درصد و 52/15 (میکرومول آهن بر گرم وزن خشک) بودند. با توجه به اینکه جمعیت مشکین شهر دارای بیشترین تعداد چتر ، درصد اسانس و عملکرد آنتی اکسیدانی بود، به عنوان ژنوتیپ برتر جهت انجام پروژه های اولیه اصلاحی و اهلی سازی و همچنین منبع با ارزش دارویی برای بازارهای محلی معرفی می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

563 - تاثیر پرتودهی اشعه گاما بر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه داروییThymus vulgaris L.
فهیمه صالحی عزیزاله خیری علی اسکندری محمد باقر رضایی

10.30495/ejmp.2015.694502

آویشن باغی (.Thymus vulgaris L) متعلق به خانواده نعناعیان بوده و دارای سابقه دیرینه به عنوان گیاه دارویی می‌باشد و مواد موثره آن به عنوان مقوی، ضد نفخ، ضد اسپاسم، ضدالتهاب، ضد سرفه و خلط‌آور در درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود. استفاده علمی از فناوری هسته‌ای جهت افزایش ک چکیده کامل

آویشن باغی (.Thymus vulgaris L) متعلق به خانواده نعناعیان بوده و دارای سابقه دیرینه به عنوان گیاه دارویی می‌باشد و مواد موثره آن به عنوان مقوی، ضد نفخ، ضد اسپاسم، ضدالتهاب، ضد سرفه و خلط‌آور در درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود. استفاده علمی از فناوری هسته‌ای جهت افزایش کمیت و کیفیت مواد موثره آن‌ها از روش‌های علمی نوین می‌باشد. بدین منظور برای بررسی اثرات اشعه گاما در آویشن باغی، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی چند مشاهده‌ای اجرا شد. تیمارهای به کار برده، دزهای صفر، 100، 200، 300 گری در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که کاربرد اشعه گاما تأثیر معنی‌داری بر روی صفات گیاه داشت. نتایج جدول مقایسه میانگین نشان داد که درصد اسانس پیکره رویشی آویشن باغی طی پرتودهی با دز 100 گری اشعه گاما افزایش یافته است. بنابراین بیش‌ترین میانگین اسانس با 81/2 درصد در تیمار 100 گری و کم‌ترین میزان اسانس با 52/1 درصد در تیمار 300 گری مشاهده شد. دز100گری نسبت به دزهای صفر، 200 و 300 گری اشعه گاما تاثیر بهتری در میزان عملکرد نیز نشان داد. در حالی که طی تجزیه اسانس با دستگاه کروماتوگرافی گازی بیشترین میزان تیمول و کارواکرول در دز 300 گری مشاهده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد استفاده از پرتو گاما می‌تواند در زمینه دستیابی به شاخص‌های رشدی و فیتوشیمیایی مطلوب در این گیاه دارویی سودمند باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

564 - بررسی تبارشناسی ژن کلروپلاستی matK برخی از گونه‌های متعلق به قبیله Mentheae از تیره نعناع با تاکید بر گیاه دارویی Zhumeria majdae Rech. F. & Wendelbo.
حامد خدایاری الهام خلیلی فروغ سنجریان یونس عصری

هدف از این تحقیق، بررسی موقعیت تاکسونومیکی و تبارزایی قبیله Mentheae با تاکید بر گیاه دارویی مورخوش با نام علمی .Zhumeria majdae Rech. F. & Wendelbo با استفاده از توالی‌یابی ژن کلروپلاستی matk می‌باشد، گیاه مورخوش متعلق به تیره نعناع و از گونه‌های‌ انحصاری استان هرم چکیده کامل

هدف از این تحقیق، بررسی موقعیت تاکسونومیکی و تبارزایی قبیله Mentheae با تاکید بر گیاه دارویی مورخوش با نام علمی .Zhumeria majdae Rech. F. & Wendelbo با استفاده از توالی‌یابی ژن کلروپلاستی matk می‌باشد، گیاه مورخوش متعلق به تیره نعناع و از گونه‌های‌ انحصاری استان هرمزگان می‌باشد. در طب سنتی از عصاره گیاه مورخوش جهت درمان ناراحتی‌های گوارشی، اسهال، نفخ، دل درد، ترشی معده، سوزش معده، رفع سرماخوردگی، سردرد و التیام زخم مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تحقیق از نمونه‌های گیاهی، استخراج DNA صورت گرفت و با استفاده از آغازگرهای اختصاصی بررسی مولکولی قطعه ای از ژن matk به روش PCR-Sequencing، تکثیر و توالی‌‌یابی گردید. برای بازسازی روابط فیلوژنی، تحلیل توالیDNA با استفاده از نرم‌افزارFINTCH TV و تحلیل‌های فیلوژنی با استفاده از نرم‌افزار PAUP انجام گرفت. در آنالیز کلادوگرام، سه درخت به طول 20 گام و شاخص‌های آماری ضریب سازگاری (Ci;Consistensive index) برابر با 950/0 و ضریب نگهداری (Retention index; Ri) برابر با 963/0 مشاهده گردید. نتایج حاصل از تحلیل‌های فیلوژنتیکی توالیmatK نشان داد که قبیله Mentheae متشکل از 3 تبار تک‌نیای مجزا شامل زیر طایفه‌های Salviinae،Menthinae و Nepetinae است و گیاه مورخوش همراه باSalvia aegyptiaca یک گروه خواهری را در زیرطایفه Salviinae تشکیل می‌دهد. نتایج حاصل از این مطالعه با داده‌های حاصل از مطالعات قبلی با استفاده از صفات ریزریخت شناسی بذر و دانه گرده، در ارتباط با جایگاه جنس Zhumeria در بین سایر جنس‌های قبیله Mentheae مطابقت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

565 - بررسی وراثت‌پذیری و تنوع ژنتیکی جمعیت‎های مختلف گیاه دارویی Oliveria decumbens Vent. ایران با استفاده از خصوصیات مورفوفیزیولوژیکی و میزان اسانس
سید محمد حسین آل عمرانی نژاد حسنعلی نقدی بادی علی مهرآفرین وحید عبدوسی فرحناز خلیقی سیگارودی

10.30495/ejmp.2018.694523

لعل کوهستان (Oliveria decumbens Vent.) یکی از گیاهان با ارزش دارویی در مناطق غربی ایران است که برداشت بی&lrm;رویه آن از رویشگاه&lrm;های طبیعی سبب افزایش خطر انقراض این گونه منحصر به فرد شده است. از این روی به‌منظور بررسی تنوع 25 جمعیت لعل کوهستان، آزمایشی با استفاده از چکیده کامل

لعل کوهستان (Oliveria decumbens Vent.) یکی از گیاهان با ارزش دارویی در مناطق غربی ایران است که برداشت بی&lrm;رویه آن از رویشگاه&lrm;های طبیعی سبب افزایش خطر انقراض این گونه منحصر به فرد شده است. از این روی به‌منظور بررسی تنوع 25 جمعیت لعل کوهستان، آزمایشی با استفاده از 18 صفت مورفوفیزیولوژیکی و درصد اسانس در قالب طرح آماری بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در یک مزرعه تحقیقاتی در دزفول اجرا شد. نمونه&lrm;ها در اواسط خرداد ماه 1395 در زمان گلدهی کامل از سطح مزرعه جمع&lrm;آوری شد. سپس صفات مورفوفیزیولوژیکی آنها اندازه‌گیری و استخراج اسانس به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین جمعیت&lrm;ها از نظر این صفات، تنوع وجود دارد. با محاسبه&lrm; واریانس ژنتیکی و محیطی مشخص شد که تغییرات اغلب صفات به غیر از طول، عرض و نسبت عرض به طول برگ، قطر چترک، نسبت وزن خشک به تر و نسبت کلروفیل a به b، تحت تاثیر عوامل ژنتیکی بود. سپس توارث&lrm;پذیری عمومی صفات عملکردی لعل کوهستان اندازه‌گیری شد و میزان اسانس، تعداد چترک در بوته و وزن خشک یکصد چترک به‌ترتیب مقادیر 91/0، 50/0 و 77/0 را به خود اختصاص دادند. نتایج همبستگی صفات و رگرسیون گام به گام نشان داد بافت گل و میوه در لعل کوهستان، بیشترین تاثیر مستقیم را در افزایش درصد اسانس و وزن خشک یک صد چترک داشت. براساس نتایج تجزیه عاملی، سه مولفه اصلی که در مجموع 6/78 درصد از کل تنوع بین صفات را توجیه کردند، عبارت بودند از مولفه بیوماس گیاه به عنوان عامل اول و درصد اسانس و وزن گل به‌ترتیب مولفه دوم و سوم. نتایج تجزیه خوشه&lrm;ای (کلاستر) نشان داد که جمعیت&lrm;ها در 5 گروه قرار گرفتند. گروه سوم و پنجم به‌ترتیب با بیشترین میانگین میزان اسانس و حداکثر وزن خشک یکصد چترک در بوته، پتانسیل کشت و کار و تبدیل شدن به رقم را دارا بودند. همچنین جمعیت&lrm;های موجود در کلاسترهای 1 و 4 به‌دلیل وجود بیشترین فاصله ژنتیکی از یکدیگر می&lrm;توانند جهت تلاقی و تولید بذور سینتتیک مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

566 - تغییر در خصوصیات ریختی، محتوای فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی جمعیت‌های مختلف سه گونه از جنس جاشیر (Prangos spp.) جمع‌آوری شده از رویشگاه‌های استان‌های فارس و کهگیلویه و بویراحمد
پیمان آذرکیش محمد مقدم عبدالله قاسمی پیربلوطی فاطمه خاکدان

10.30495/ejmp.2018.694525

جنس جاشیر (Prangos Lindl.) متعلق به تیره چتریان است و 15 گونه از آن در ایران وجود دارد. جاشیر گیاهی دارویی و بومی نواحی جنوبی ایران است که در طب سنتی در درمان بسیاری از اختلالات گوارشی مورد استفاده است. این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل کل و فعالیت آ چکیده کامل

جنس جاشیر (Prangos Lindl.) متعلق به تیره چتریان است و 15 گونه از آن در ایران وجود دارد. جاشیر گیاهی دارویی و بومی نواحی جنوبی ایران است که در طب سنتی در درمان بسیاری از اختلالات گوارشی مورد استفاده است. این تحقیق به‌منظور بررسی تنوع مورفولوژیکی، محتوای فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی 18 جمعیت متعلق به سه گونه Prangos acaulis،Prangos platychloena و Prangos ferulacea در بهار و تابستان 1397 در دو استان فارس و کهگیلویه و بویراحمد به‌صورت طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد. برای بررسی صفات مورفولوژیکی در زمان گلدهی از هر رویشگاه، تعداد 10 نمونه گیاهی کامل انتخاب و 15 صفت کمی و 39 صفت کیفی برای هر جمعیت بررسی شد. میزان فنل کل با روش فولین-سیکالتو و میزان فعالیت آنتی اکسیدانی با استفاده از ظرفیت مهار رادیکال‌های DPPH ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تنوع زیادی در بین جمعیت ها وجود دارد. تجزیه خوشه ای جمعیت های مورد مطالعه را به سه گروه مجزا تقسیم کرد. در گونه Prangos acaulis جمعیت شماره 14 آن به لحاظ صفات مورفولوژیکی بر دیگرجمعیت های این گونه برتری داشت. بیشترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی (05/93 درصد) و فنل کل (84/8 میلی گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن تر) در بین جمعیت های این گونه به‌ترتیب مربوط به جمعیت های 14 و 8 بود و همچنین در گونه Prangos platychloena بیشترین فعالیت آنتی اکسیدانی و میزان فنل کل به‌ترتیب در جمعیت های شماره 7 به میزان (72/95 درصد) و 15 (25/10 میلی گرم معادل گالیک اسید در هر گرم وزن تر) مشاهده شد. به‌طورکلی در بین سه گونه بیشترین میزان فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی در جمعیت 18 متعلق به گونه Prangos ferulacea گزارش گردید. جمعیت های 5، 6، 7 و 8 از استان فارس، 11 و 13 از استان‌های کهگیلویه و بویراحمد از هر سه گونه گیاهی از نظر صفات مورفولوژیک مورد ارزیابی، مطلوب بوده به‌طوری که می‌تواند در برنامه های اصلاحی و اهلی کردن این جمعیت‌ها مورد توجه قرارگیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

567 - تأثیر کاربرد سطوح مختلف کودهای آلی بر خصوصیات کمی و بیوشیمیایی گیاه دارویی (Salvia mirzayanii Rech. f. & Esfand)
مهدی قسمتی فرید مرادی نژاد

به دلیل عدم آگاهی از پرورش مورتلخ (Salvia mirzayanii Rech. f. & Esfand) این گیاه به صورت غیر اصولی و بی رویه از عرصه‌های طبیعی مناطق جنوبی برداشت می‌شوند بنابراین برنامه‌های توسعه کشت و پرورش گیاه ضروری به‌نظر می‌رسد. در زمستان 1396 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی شه چکیده کامل

به دلیل عدم آگاهی از پرورش مورتلخ (Salvia mirzayanii Rech. f. & Esfand) این گیاه به صورت غیر اصولی و بی رویه از عرصه‌های طبیعی مناطق جنوبی برداشت می‌شوند بنابراین برنامه‌های توسعه کشت و پرورش گیاه ضروری به‌نظر می‌رسد. در زمستان 1396 در مزرعه تحقیقاتی جهاد کشاورزی شهر لار آزمایشی جهت بررسی اثرات کودهای آلی شامل کود گوسفندی (20 ،40 تن در هکتار)، کود گاوی (20 ، 40 تن در هکتار)، کمپوست زباله شهری (10 ،20 تن در هکتار)، ورمی کمپوست (20 ،40 تن درهکتار) و شاهد (عدم مصرف کود) بر صفات کمی و شیمیایی گیاه مورتلخ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. اواسط فروردین کل اندام رویشی گیاهان برداشت و وزن تر و خشک گیاه اندازه‌گیری شد و همچنین میزان آنتی اکسیدان کل، فنول و فلاونوئید برگ به روش اسپکتروفتومتری و درصد اسانس با روش تقطیر با آب و به وسیله دستگاه کلونجر تعیین گردید. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار وزن تر و خشک بوته از تیمار 10 تن در هکتار کمپوست زباله شهری بدست آمد. بیشترین مقدار آنتی‌اکسیدان کل، فنول و فلاونوئید در تیمار 40 تن کود گاوی مشاهده شد. از بین تیمارهای مورد آزمایش فقط تیمار 10 تن در هکتار ورمی-کمپوست توانست افزایش معنی‌داری در مقدار اسانس نسبت به شاهد نشان دهد. بطورکلی وزن تر و خشک بوته بیشتر تحت تأثیر کود کمپوست زباله شهری افزایش یافت. تأثیر کودهای دامی بر مواد موثره نسبت به کود کمپوست بیشتر بود. و مقدار اسانس گیاه فقط تحت تأثیر ورمی‌کمپوست افزایش یافت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

568 - بررسی اثر کود بیولوژیک تیوباسیلوس و کود شیمیایی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه دارویی Satureja hortensis L.
علی قادری علی نوعی خدیجه احمدی حسین صبوری فرد

مرزه تابستانی (Satureja hortensis L.) یکی از گیاهان ارزشمند دارویی متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثر کود بیولوژیک تیوباسیلوس و کود شیمیایی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی Satureja hortensis L.بود. مطالعه حا چکیده کامل

مرزه تابستانی (Satureja hortensis L.) یکی از گیاهان ارزشمند دارویی متعلق به خانواده نعناعیان (Lamiaceae) است. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثر کود بیولوژیک تیوباسیلوس و کود شیمیایی بر ویژگی‌های مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی Satureja hortensis L.بود. مطالعه حاضر به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کاملاً تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی شهر گلمکان در سال 98-1397 انجام شد. تیمارهای آزمایشی شامل کود بیولوژیک تیوباسیلوس (0 (شاهد)، 5 و 12 کیلوگرم در هر هکتار) و کود شیمیایی (0 (شاهد)، 35 و 70 کیلوگرم در هر هکتار) بودند. اسانس گیاه از برگ های مرزه در مرحله گلدهی توسط دستگاه کلونجر استخراج و سپس ترکیب‌های تشکیل دهنده اسانس توسط GC-MS مورد تجزیه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که همه صفات مورفولوژیکی گیاه و هم چنین کیفیت و کمیت مواد مؤثره اسانس تحت تأثیر تیمارهای کودی قرار گرفتند. به طوری‌که کاربرد تلفیقی کود بیولوژیک تیوباسیلوس و کود شیمیایی منجر به افزایش صفات مورد بررسی نسبت به شاهدگردید. بیشترین ارتفاع بوته (8/48 سانتی متر)، وزن خشک برگ (7/9 گرم) و دانسیته اسانس (67/3 درصد) در استفاده توأم کود تیوباسیلوس و کود شیمیایی بدست آمد. دو ترکیب اصلی اسانس مرزه شامل: کارواکرول (10/62 درصد) و گاما-ترپینن (04/19 درصد) بیشترین، افزایش را در ترکیب تیماری 12 کیلوگرم در هکتار کود تیوباسیلوس و 70 کیلوگرم در هکتار کود شیمیایی (NPK) نشان دادند. بر اساس نتایج بدست آمده مشخص شد که استفاده از ترکیب تیماری کود تیوباسیلوس و کود شیمیایی می‌تواند ویژگی های مورفولوژیکی، کمیت و کیفیت اسانس مرزه را نیز افزایش دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

569 - بررسی فیتوشیمیایی و اثر مهارکنندگی اسانس گیاه دارویی (Thymus eriocalyx (Ronninger) Jalas) بر رشد باکتری‌ها (انتروکوک فکالیس و سالمونلا تایفی موریوم)
سمیه فرهمند فرشید رضایی سحر کاووسی

10.30495/ejmp.2022.1963334.1698

اخیرا به دلیل عوارض ناشی از مصرف دارو‌های شیمیایی و افزایش سویه های میکروبی مقاوم به آنتی بیوتیک، مطالعات برای یافتن داروهای ضد‌باکتریایی از ترکیبات گیاهی انجام گرفته است. در این پژوهش اندامهای هوایی گیاه آویشن مرتعی با نام علمی Thymus eriocalyx در مرحله ی گلدهی از ارتف چکیده کامل

اخیرا به دلیل عوارض ناشی از مصرف دارو‌های شیمیایی و افزایش سویه های میکروبی مقاوم به آنتی بیوتیک، مطالعات برای یافتن داروهای ضد‌باکتریایی از ترکیبات گیاهی انجام گرفته است. در این پژوهش اندامهای هوایی گیاه آویشن مرتعی با نام علمی Thymus eriocalyx در مرحله ی گلدهی از ارتفاعات کرمانشاه در خردادماه 1400 (810 متری) جمع آوری گردید. اسانس به روش تقطیر با آب، با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد. فعالیت ضد‌میکروبی اسانس این گیاه در غلظتهای متوالی ۲5۰ ، ۱25 ، 62.5، 31.25، 15.62، 7.81، 3.9، 1.95، 0.97 و 0.48 میلی گرم/ میلی لیتر علیه دو گونه باکتریایی انتروکوک فکالیس و سالمونلا تایفی موریوم با تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) در محیط براث، حداقل غلظت کشندگی (MBC) در محیط آگار و دیسک دیفیوژن بررسی شد. از آمپی سیلین با غلظت 10 میلی گرم/ میلی لیتر، سیپروفلوکساسین 5 میلی گرم/ میلی لیتر، اریترومایسین 15 میلی گرم/ میلی لیتر و سفکسیم 5 میلی گرم/ میلی لیتر به عنوان شاهد مثبت استفاده گردید. روش گازکروماتوگرافی جرمی نشان داد، این گونه آویشن دارای 42 ماده موثره است. بیشترین ترکیب فنلی اویشن مرتعی، کارواکرول (66.96 درصد) می باشد. MBC برای باکتریهای انتروکوک فکالیس و سالمونلا تایفی موریوم به ترتیب برابر 67/15 و 62/5 میلی گرم / میلی لیتر بود. دیسکهای 250 و 125 میلی گرم/ مول در مهار هر دو باکتری، بهتر از آنتی بیوتیک های انتخابی عمل کردند. اسانس گیاه آویشن مرتعی حاوی مواد آنتی‌سپتیک با اثرات ضد باکتریایی می باشد. اثر اسانس در توقف رشد باکتری گرم مثبت بیشتر از باکتری گرم منفی بود. با توجه به اینکه اسانس گیاه دارای اثرات ضدباکتریایی قابل توجهی نسبت به آنتی بیوتیک ها در شرایط آزمایشگاهی بود، لزوم انجام آزمایشهای بیشتر برای ارزیابی اثر آن در مدل حیوانی پیشنهاد میشود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

570 - بررسی تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس گیاه Salvia mirzayanii L. در شرایط خشکی و نانو سریم اکساید
مسعود گماریان افشار فلاح ایمانی منصور قربان پور پروین رامک سعید چاووشی

10.30495/ejmp.2022.1950365.1675

در این تحقیق تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مریم‌گلی ایرانی (Salvia mirzayanii L.) در شرایط تیمار خشکی و سطح متفاوت نانو سریم اکساید، پژوهشی گلدانی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با آزمایش اسپلیت پلات در سه تکرار بررسی گردید. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی در 4 سطح 25، چکیده کامل

در این تحقیق تغییرات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی مریم‌گلی ایرانی (Salvia mirzayanii L.) در شرایط تیمار خشکی و سطح متفاوت نانو سریم اکساید، پژوهشی گلدانی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با آزمایش اسپلیت پلات در سه تکرار بررسی گردید. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی در 4 سطح 25، 50، 75 و 100 (شاهد) درصد ظرفیت زراعی و فاکتور فرعی محلول پاشی با نانوسریم اکساید در پنج سطح عدم مصرف (شاهد)، 125، 250، 500 و 1000 میلی لیتر در لیتر بود. اسانس گیری از اندام ها با استفاده از روش تقطیر با آب صورت گرفت و ترکیبات با استفاده از GC/MS جداسازی و شناسایی گردیدند.نتایج نشان داد اثر متقابل شرایط بدون تنش خشکی × 1000 میلی لیتر نانو سریم اکساید نسبت به تیمار شاهد بیشترین اثر را بر افزایش ارتفاع بوته (35 درصد)، طول ریشه (22 درصد)، وزن خشک ریشه (9/14 درصد)، درصد اسانس (19 درصد)، کلروفیل a (32 درصد)، کلروفیل b (31 درصد) و کاتالاز (16 درصد داشت. همچنین اثر متقابل تنش خشکی در سطح 25 درصد در 125 میلی‌لیتر نانو سریم اکساید بیشترین اثر را بر کاهش وزن خشک بوته (12 درصد)، طول ریشه (13 درصد)، وزن خشک ریشه (19 درصد)، درصد اسانس (10 درصد)، کلروفیل a (14 درصد) داشت. ترکیب دکان (53/19 درصد) در شرایط بدون تنش خشکی، ترکیبات اسپاتولئول (86/35 درصد)، دودکانه (4/18 درصد)، بوتانیک اسید (8/19 درصد) و لینالول (03/25 درصد) در شرایط تنش خشکی 50 درصد ظرفیت زراعی و اوکتان (76/13 درصد بنابراین غلظت 1000 میلی گرم در لیتر نانو اکسید سریم بیشترین تاثیر را بر بهبود ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی مریم گلی گذاشت. اما در شرایط 50 درصد ظرفیت زراعی ترکیبات ثانویه اسپاتولئول، دودکانه، بوتانیک اسید و لینالول بیشترین و در شرایط 75 درصد ظرفیت زراعی ترکیبات ثانویه اوکتان، تریمتیل و هگزیل ایزووالرات بیشترین مقدار را داشتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

571 - ارزیابی ذخایر ژنتیکی جمعیت‌های مختلف جنس قدومه از نظر عملکرد سرشاخه، دانه و برخی از صفات مورفولوژیکی
محمد علی علیزاده علی اشرف جعفری سعیده سادات میرزاده واقفی محمد دادمند سید اسماعیل سیدیان محمدرضا پهلوانی لیلا فلاح خسینی معصومه رمضانی یگانه لیلا رسول زاده

10.30495/ejmp.2022.1951875.1680

به‌منظور ارزیابی ذخایر ژنتیکی بعضی از جمعیت‌های گونه‌های جنس قدومه Alyssum ، تعداد 32 جمعیت از 7 گونه شامل 3 جمعیت قدومه بیابانی (A. desertorum)، 3 جمعیت قدومه پاکوتاه (A. marginatum)، 15 جمعیت قدومه کرکدارA. hirsutum))، 8 جمعیت قدومه شیرازی (A. stapfi) و یک جمعیت از گو چکیده کامل

به‌منظور ارزیابی ذخایر ژنتیکی بعضی از جمعیت‌های گونه‌های جنس قدومه Alyssum ، تعداد 32 جمعیت از 7 گونه شامل 3 جمعیت قدومه بیابانی (A. desertorum)، 3 جمعیت قدومه پاکوتاه (A. marginatum)، 15 جمعیت قدومه کرکدارA. hirsutum))، 8 جمعیت قدومه شیرازی (A. stapfi) و یک جمعیت از گونه‌هایA.dasycarpum، A.linifolium و قدومه آراراتی(( A. szowitsianum در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار کشت شدند. بر اساس آنالیز داده‌ها و مقایسه بین گونه‌ها و جمعیت‌ها. گونه‌های دیررس نظیر گونه‌های A.linifolium، A.stapfi جزو گونه‌های با عملکرد بالاتر ارزیابی شدند. گونه‌های A.marginatum ، A.desertorumو A.szowitsianum جزو گونه‌های زودرس و با عملکرد پایین بودند. در بررسی همبستگی ساده بین صفات مورد مطالعه ارتفاع گیاه با صفات درصد استقرار، عملکرد سرشاخه تر و خشک و عملکرد دانه همبستگی مثبت و معنی‌داری داشت در حالی که بین درصد استقرار گیاه با تعداد ساقه همبستگی منفی و معنی دار داشت. نتایج تجزیه و تحلیل مؤلفه‌های اصلی (PCA) سه مؤلفه اصلی را با در نظر گرفتن مقادیر ویژه بیشتر از یک به دست آورد که 90 درصد واریانس کل را توجیه می کند. نتایج مربوط به تجزیه خوشه‌ای منجر به گروه‌بندی جمعیت‌های مورد مطالعه به پنج گروه شد. گونه‌های A.stapfi ، A.desertorumو A. hirsutum در یک گروه قرار گرفتند. مقایسه جمعیت‌ها، زمینه ژنتیکی مناسبی را جهت انتخاب جمعیت‌های برتر از خوشه‌های مختلف فراهم نمود به‌طوری‌که می‌توان از آنها در برنامه‌های به‌نژادی استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

572 - بررسی مورفو فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی برخی از - اکوتیپهای گیاه Allium sativum L. در مناطق شمال و شمال غرب کشور
علی عمارلو سیدکمال کاظمی تبار حمید نجفی زرینی

در این تحقیق 50 توده از گیاه سیر از استان‌های مهم سیرکاری ایران شامل زنجان، همدان، گیلان، مازندران و مشهد جمع آوری و پس از مقایسات اولیه خصوصیات ظاهری پیاز (قطر، رنگ و تعداد سیرچه‌ها در هر پیاز) تعداد 20 توده متفاوت، غربال و در شرایط گلدانی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی چکیده کامل

در این تحقیق 50 توده از گیاه سیر از استان‌های مهم سیرکاری ایران شامل زنجان، همدان، گیلان، مازندران و مشهد جمع آوری و پس از مقایسات اولیه خصوصیات ظاهری پیاز (قطر، رنگ و تعداد سیرچه‌ها در هر پیاز) تعداد 20 توده متفاوت، غربال و در شرایط گلدانی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار کشت گردید. در انتهای فصل رشد صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، وزن تازه پیاز، قطر پیاز، تعداد سیرچه در هر پیاز و وزن خشک مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. تاریخ گلدهی، تشکیل گل، نوع گل، تعداد سیرچه‌های هوایی، وزن تازه و وزن خشک آنها به همراه ساختمان گل نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. میزان تندی در توده‌های مورد مطالعه با استفاده از سنجش محتوی پیرویک اسید (PA) به روش اسپکتروفتومتری، مورد مقایسه و سنجش قرار گرفت. آنالیز واریانس نشان داد که اثر ژنوتیپ در تمامی صفات مورد مطالعه از نظر آماری بطور معنی‌داری متفاوت بودند. عملکرد (وزن تر پیاز) همبستگی مثبتی با ارتفاع گیاه، قطر پیاز و ارتفاع پیاز سیر نشان داد. بین میزان تندی و وزن خشک کل، همبستگی مثبت و بالایی مشاهده گردید. تجزیه خوشه‌ای، ارقام مورد مطالعه را در 3 گروه مختلف قرار داد که تطابق بسیار بالایی با مناطق جغرافیایی مورد کاشت نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

573 - ارزیابی خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی ارقام مختلف گیاه دارویی Momordica charantia L. جهت سازگاری به شرایط آب و هوایی زنجان
زینب محکمی عزیزاله خیری محسن ثانی‌خانی عباس بهاری

10.30495/ejmp.2021.684645

خیار تلخ (Momordica charantia L.) متعلق به تیره کدوئیان و بومی جنوب شرق آسیاست. میوه های گیاه برای درمان بیماری هایی نظیر دیابت، فشار خون بالا، چاقی، سرطان و ایدز استفاده می شود. موموردیسین و کارانتین دو ترکیب تری ترپنوئیدی موجود در این گیاه هستند که خصوصیات ضددیابتی قو چکیده کامل

خیار تلخ (Momordica charantia L.) متعلق به تیره کدوئیان و بومی جنوب شرق آسیاست. میوه های گیاه برای درمان بیماری هایی نظیر دیابت، فشار خون بالا، چاقی، سرطان و ایدز استفاده می شود. موموردیسین و کارانتین دو ترکیب تری ترپنوئیدی موجود در این گیاه هستند که خصوصیات ضددیابتی قوی دارند. با توجه به اثرات مثبت خیار تلخ در درمان دیابت و به منظور بررسی سازگاری ارقام مختلف خیار تلخ، آزمایشی در سال زراعی 1397 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان انجام شد. در طول فصل رشد برخی از صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی نظیر رنگیزه ها، میزان فنل کل (فولین-سیوکالتو)، فلاونوئید کل (رنگ سنجی آلومینیوم کلرید) و فعالیت آنتی اکسیدانی (DPPH) عصاره متانولی میوه، کربوهیدرات (روش فنل- سولفوریک اسید)، ویتامین ث (یدومتریک) و موموردیسین و کارانتین (HPLC) ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که در میان ارقام مورد ارزیابی، رقم Vijay از محتوای فنولی (55/28 میلی گرم اکی والان گالیک‌اسید/گرم وزن خشک) و ظرفیت آنتی اکسیدانی (42/69 درصد) بالاتری نسبت به سایر ارقام برخوردار بود. همچنین بیشترین میزان متابولیت های ثانویه موموردیسین و کارانتین (به‌ترتیب 182/0و 603/0 میلی گرم/گرم وزن خشک) در رقم Vijay و کمترین میزان آنها (به‌ترتیب 038/0 و 183/0 میلی گرم/گرم وزن خشک) در رقم Hybrid Baby Doll سنجش گردید. از طرفی بیشترین میزان ویتامین ث (2676 میکروگرم/100 میلی لیتر آب میوه)، اسیدیته کل (022/0 درصد) و مواد جامد محلول (53/5 شاخص بریکس) در رقم Jounpouri یافت شد. رقم Vijay که توانایی بیشتری در تجمع متابولیت های ثانویه داشت؛ رقم برتر جهت استحصال مواد موثره دارویی شناسایی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

574 - توزیع فضایی مراکز خدماتی شهر کرمان نسبت به پدیده‌های ژئومورفیک
محسن پورخسروانی &rlm;سیده الهام موسوی

شهرها، زمین‌های وسیع و گسترده‌ای را به خود اختصاص می‌دهند، که این زمین‌ها از ترکیب واحدهای مختلف توپوگرافی و ژئومورفولوژی تشکیل شده‌اند. هر اندازه شهرها توسعه و گسترش یابند، برخورد آنها با واحدهای مختلف ژئومورفولوژی و موضوعات مربوط به آنها زیادتر می‌شود. از آنجا که وا چکیده کامل

شهرها، زمین‌های وسیع و گسترده‌ای را به خود اختصاص می‌دهند، که این زمین‌ها از ترکیب واحدهای مختلف توپوگرافی و ژئومورفولوژی تشکیل شده‌اند. هر اندازه شهرها توسعه و گسترش یابند، برخورد آنها با واحدهای مختلف ژئومورفولوژی و موضوعات مربوط به آنها زیادتر می‌شود. از آنجا که واحدهای ژئومورفولوژی همیشه با پویایی و دینامیسم محیط طبیعی در ارتباط است، هر گونه اقدام در راستای توسعه و عمران شهرها به نحوی با پویایی و دینامیسم مذکور و در نتیجه با پدیده‌های ژئومورفولوژی تلاقی می‌کند. در همین راستا این پژوهش، توزیع فضایی مراکز خدماتی نسبت به واحدهای ژئومورفولوژی را در شهر کرمان بررسی نموده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که با توجه به موقعیت طبیعی شهر کرمان تقریبا تمامی مراکز خدماتی در سطوح هموار با شیب صفر تا 2 درصد قرار داشته و فقط تعداد معدودی از مراکز تجاری در سطوح محدب با شیب 8 تا 100 درصد قرار گرفته‌اند. همچنین نتایج حاکی از آنست توزیع مراکز خدماتی شهر کرمان نسبت به محدوده‌های دارای خطر لرزه خیزی اصلا مناسب نیست. بطوریکه 1/23 درصد از مراکز آموزشی، 5/34 درصد از مراکز بهداشتی- درمانی، 2/22 درصد از مراکز اداری، 14 درصد از مراکز تجاری و 9/18 درصد از مراکز ورزشی در محدوده‌های با شدت تخریب شدید و بسیار شدید قرار دارند. همچنین نتایج نشان می- دهد که 50 درصد مراکز آموزشی، 56 درصد مراکز بهداشتی- درمانی، 4/57 درصد از مراکز اداری، 2/62 درصد از مراکز تجاری و 3/70 درصد از مراکز ورزشی در محدوده‌های دارای فرونشست قرار گرفته‌اند. باید توجه داشت که وجود 5/34 درصد از مراکز بهداشتی- درمانی و 1/23 درصد از مراکز آموزشی در محدوده‌های با شدت تخریب شدید و بسیار شدید برنامه ریزی اسسی را برای مقابله با خطرات احتمالی می‌طلبد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

575 - تحلیل و بررسی تغییرات الگوهای فضایی جزایر دمایی استان اصفهان
مهدی اسدی محمد باعقیده

این پژوهش با هدف شناسایی تغییرات مکانی و زمانی خودهمبستگی فضایی جزایر دمایی استان اصفهان انجام ‌شده است. بدین منظور، ابتدا اقدام به تشکیل پایگاه داده‌های شبکه‌ای دمای بیشینه و کمینه استان اصفهان شده است. سپس از داده‌های پایگاه مزبور یک دوره آماری 35 ساله، در بازه زمانی چکیده کامل

این پژوهش با هدف شناسایی تغییرات مکانی و زمانی خودهمبستگی فضایی جزایر دمایی استان اصفهان انجام ‌شده است. بدین منظور، ابتدا اقدام به تشکیل پایگاه داده‌های شبکه‌ای دمای بیشینه و کمینه استان اصفهان شده است. سپس از داده‌های پایگاه مزبور یک دوره آماری 35 ساله، در بازه زمانی روزانه از 1/01/1980 تا 31/12/2014 میلادی را مبنای مطالعه حاضر قرار داده و یاخته‌ای به ابعاد 18×18 کیلومتر بر منطقه مورد مطالعه گسترانیده شده است. به‌منظور دست‌یابی به تغییرات درون سالی جزایر دمایی استان اصفهان از روش‌های نوین آمار فضایی از قبیل خودهمبستگی فضایی موران جهانی، شاخص انسلین محلی موران و لکه‌های داغ در محیط بهره برده شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که تغییرات زمانی و مکانی جزایر دمایی استان اصفهان دارای الگوی خوشه‌ای بالا می باشد. در این ‌بین بر اساس شاخص موران محلی و لکه داغ، جزایر دمایی در شرق و شمال شرق استان دارای الگوی خودهمبستگی فضایی مثبت (جزایر دمایی گرم) و بخش‌های غرب و جنوب غرب دارای خودهمبستگی فضایی منفی (جزایر دمایی سرد) بوده است. در طی دوره مطالعه حدود 45/41 درصد از کل مساحت استان هیچ‌گونه الگوی معنا‌داری یا خودهمبستگی فضایی نداشته است. همچنین مشخص گردید که جزایر دمایی تحت تأثیر دو سیستم ایجاد و کنترل می‌شوند؛ که عبارت‌اند از: عوامل محلی کنترل‌کننده مکان (آرایش جغرافیایی جزایر دمایی)، و عوامل بیرونی کنترل‌کننده زمان (رژیم جزایر دمایی). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

576 - آینده نگاری توسعه شهری با رویکرد توسعه امور زیر بنایی (مطالعه موردی: شهر اردبیل)
سیمین ابافت معصومه حافظ رضازاده مریم کریمیان بستانی

موضوع احساس امنیت اجتماعی زنان از جمله مهم ترین مباحثی است که در نگرش های فمینیستی از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. با پیشرفت جوامع انسانی همواره سؤال ها و بحث های متعددی در مورد احساس امنیت اجتماعی زنان مطرح بوده است، از جمله این که آیا زنان در دنیای امروزی می توا چکیده کامل

موضوع احساس امنیت اجتماعی زنان از جمله مهم ترین مباحثی است که در نگرش های فمینیستی از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد. با پیشرفت جوامع انسانی همواره سؤال ها و بحث های متعددی در مورد احساس امنیت اجتماعی زنان مطرح بوده است، از جمله این که آیا زنان در دنیای امروزی می توانند به‌صورت آزادانه و بدون هراس، زندگی کنند؟ در طی سال های گذشته در جهان و از جمله ایران مطالعات متعددی در این زمینه به انجام رسیده است. پژوهش حاضر با تأکید بر این ضرورت، به‌دنبال بررسی مؤلفه های تأثیرگذار بر احساس امنیت اجتماعی زنان در فضاهای عمومی سبز است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و از لحاظ هدف کاربردی می باشد. حجم نمونه به تعداد 165 نفر (زن) به صورت غیراحتمالی و اتفاقی انتخاب گردیده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات، علاوه بر آمار توصیفی از آزمون های همبستگی گاما، لاندا و همچنین آزمون های پیرسون و رگرسیون استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که احساس امنیت اجتماعی زنان در پارک نیاوران نسبتاً مطلوب است اما بحث اصلی؛ تعیین متغیرهای تأثیرگذار بر آن است که در این قسمت یافته های پژوهش نشان می دهد که سرمایه اجتماعی با ضریب رگرسیون 69/0 بیشترین و گروه گرایی با 19/0 کمترین اثر را احساس امنیت اجتماعی زنان در پارک نیاوران دارند. همچنین عواملی نظیر سن(با ضریب 36/0)، تحصیلات (با ضریب 53/0) و وضعیت مالی (با ضریب35/0) رابطه مثبتی با احساس امنیت اجتماعی زنان دارد. به‌طور کلی امنیت زنان در جامعه تحت تأثیر شرایط محیطی و اجتماعی و همچنین پایگاه اقتصادی- اجتماعی خانواده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

577 - دانش مورفولوژی شهری و کاربرد آن در خوانش بافت شهری (نمونه موردی شهر تاریخی قزوین)
نسیم ایران منش محمدرضا پورجعفر کرامت الله زیاری محمدرضا خطیبی

بیان مسأله: برای خوانش دقیق و صحیح بافت شهری نیاز به رویکردی مؤثر و درست می‌باشد. دانش مورفولوژی شهری دارای کاربردهای مختلفی از جمله گردشگری و میراث شهری است. با کمک این دانش می‌توان با دقت و صحت بیشتری به بررسی و خوانش بافت شهری خصوصاً بافت تاریخی پرداخت و تصمیم‌گیری ب چکیده کامل

بیان مسأله: برای خوانش دقیق و صحیح بافت شهری نیاز به رویکردی مؤثر و درست می‌باشد. دانش مورفولوژی شهری دارای کاربردهای مختلفی از جمله گردشگری و میراث شهری است. با کمک این دانش می‌توان با دقت و صحت بیشتری به بررسی و خوانش بافت شهری خصوصاً بافت تاریخی پرداخت و تصمیم‌گیری بهتر و اساسی‌تر در خصوص نحوه مداخله در بافت و اصلاح آن گرفت. هدف: استفاده از دانش مورفولوژی شهری به منظور تحلیل بهتر و اصولی بافت شهر خصوصاً در زمینه میراث و گردشگری. روش: استفاده از روش بریتانیایی که به نام کانزنی نیز مشهور است و البته تا حد زیادی مورد قبول بقیه رویکردهای مورفولوژی شهری نیز می‌باشد یعنی با تقسیم عناصر شکل شهر به چهار عامل بستر طبیعی، نظام ارتباطی، نظام قطعات، نظام ساختمان سعی شده است که بافت تاریخی شهر قزوین مورد بررسی قرار گیرد و مشخصات بافت براساس تقسیم بندی این عناصر تبیین گردد. یافته‌ها: با بررسی بافت تاریخی شهر قزوین بر اساس عناصر چهار گانه شکل شهر به این نتیجه رسیده شد که استفاده از این روش در خوانش بافت بسیار مفید و مؤثر است. نتیجه گیری: مقاله با بررسی ادبیات مربوط به دانش موفولوژی شهری و انتخاب مکتب بریتانیایی به عنوان روش مشترک بین مکاتب موفولوژی شهری در انتها نتیجه می‌گیرد که استفاده از چنین روشی در بررسی بافت شهری خصوصاً بافت تاریخی می‌تواند راهکاری باشد برای شناخت صحیح‌تر و و واضح‌تر خصوصیات بافت شهری و اتخاذ تصمیم‌گیری‌های مؤثر‌تر برای بافت‌های تاریخی جهت احیای هویت و اصالت آن‌ها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

578 - بررسی محدودیت‌های ژئومورفولوژیک برای توسعه‌ی فیزیکی شهر کرمانشاه
محمدمهدی حسین‌زاده محمدرضا ثروتی مظفر صرافی رضا اسماعیلی رویا پناهی

عوارض و پدیده های طبیعی در مکان گزینی، پراکندگی، حوزه ی نفوذ، توسعه ی فیزیکی، و مورفولوژی شهری تاثیر بسزایی دارند. روند رشد شهر نشینی در ایران در پی تحولات اجتماعی و اقتصادی دهه های قبل، بدون تناسب با ظرفیت ها و امکانات طبیعی، پیامد های ناخوشایندی را در فضای کالبدی- زیس چکیده کامل

عوارض و پدیده های طبیعی در مکان گزینی، پراکندگی، حوزه ی نفوذ، توسعه ی فیزیکی، و مورفولوژی شهری تاثیر بسزایی دارند. روند رشد شهر نشینی در ایران در پی تحولات اجتماعی و اقتصادی دهه های قبل، بدون تناسب با ظرفیت ها و امکانات طبیعی، پیامد های ناخوشایندی را در فضای کالبدی- زیستی درون شهری به وجود آورده است. با توجه به این موارد، هدف از پژوهش حاضر بررسی محدودیت های ژئومورفولوژیک توسعه ی فیزیکی شهر کرمانشاه و مکان یابی مناسب آن در توسعه ی آینده می باشد. برای رسیدن به این هدف از نقشه ی توپوگرافی، زمین شناسی، زمین لغزش، کاربری اراضی، داده های سازمان هواشناسی، منابع کتابخانه ای و تحقیقات میدانی بهره گرفته شده است. با استفاده از مدل رقوم ارتفاع(DEM)1:25000 سازمان نقشه برداری کشور اطلاعات مربوط به شیب، جهت شیب، طبقات ارتفاعی منطقه مورد مطالعه به دست آمده است، سپس بر اساس مدل فازی در نرم افزار ARC GIS اقدام به پهنه بندی زمین برای توسعه ی فیزیکی شهر کرمانشاه بر پایه عوامل طبیعی و انسانی (طبقات ارتفاعی، شیب، جهت شیب، زمین شناسی، گسل، سیل، زمین لغزش، شدت فرسایش، کاربری اراضی و مناطق حفاظتی چهارگانه، خطوط انتقال نیرو، مناطق نظامی) شده است. در نقشه نهایی حاصل از ضرب فازی، سه محدوده به دست آمده است. محدوده ی نامناسب با مساحتی 51617 هکتار، منطقه ی متوسط با مساحت 1372 هکتار و منطقه ی مناسب با مساحت 1126 هکتار می باشد. عمده مناطق مناسب منطقه در قسمت های بالاتر از رودخانه ی قره سو در قسمت غرب محدوده در مسیر جاده کرمانشاه به سنندج شروع و تا شرق محدوده به صورت خطی ادامه پیدا کرده است. محدوده ی دیگر در قسمت جنوب غرب در مسیر جاده جوانرود- کرمانشاه قراردارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

579 - مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی با استفاده از الگوریتم کلونی مورچه و GIS (مطالعه موردی شهر تهران)
محمد عرب امیری مهرداد رفیع&rlm; پور محمد سعدی مسگری

موقعیت ایستگاه های آتش نشانی نقش مهمی در کارآیی این مراکز در حین حوادث آتش سوزی دارد. بنابراین، مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی به منظور پوشش‌دهی بیشینه این ایستگاه ها به مراکز جمعیتی، ضروری به نظر می‌رسد. از سوی دیگر، مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی و تخصیص جمعیت به آن چکیده کامل

موقعیت ایستگاه های آتش نشانی نقش مهمی در کارآیی این مراکز در حین حوادث آتش سوزی دارد. بنابراین، مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی به منظور پوشش‌دهی بیشینه این ایستگاه ها به مراکز جمعیتی، ضروری به نظر می‌رسد. از سوی دیگر، مکان یابی ایستگاه های آتش نشانی و تخصیص جمعیت به آن ها، یک مسأله ی بهینه‌یابی ترکیبیمحسوب می‌شود. بنابراین، هدف این تحقیق ترکیب سیستم اطلاعات مکانی و یک الگوریتمفرا ابتکاری مبتنی بر الگوریتم کلونی مورچه برای مکان یابی بهینه ی ایستگاه های آتش نشانی می باشد. برای این منظور، مطالعه ای موردی در پنج منطقه ی شهر تهران انجام شد. در این تحقیق، در ابتدا مناطق مناسب با روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی که یک روش تصمیم گیری چند معیاره متداول می باشد، شناخته شدند. برای این منظور، دسترسی به معابر اصلی، مجاورت به کاربری های سازگار، و دوری از کاربری های ناسازگار به عنوان معیارها در نظر گرفته شدند. علاوه بر این، محدوده ی پوشش ایستگاه های موجود نیز در نقشه نهایی در نظر گرفته شد. سپس توسط الگوریتم کلونی مورچه ی پیشنهادی ایستگاه های مناسب از میان گزینه های مستعد انتخاب شدند. به منظور انتخاب این ایستگاه ها، پارامترهایی شامل تلفیق فاصله‌ی مناسب میان ایستگاه های آتش نشانی و بیشینه کردن جمعیتی که توسط این ایستگاه های آتش نشانی در زمان استاندارد سرویس دهی می شوند، در نظر گرفته شدند. نتایج محاسباتی نشان می‌دهد که الگوریتمارائه&zwj; شدهمی&zwj;تواند جواب‌های با کیفیتی را برای این گونه مسائل در زمانی کوتاه به دست آورد. نتایج این تحقیق همچنین کارایی این روش در مکان یابی بهینه ی ایستگاه های آتش نشانی را نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

580 - میزان مشارکت شهروندان در امور شهری و عوامل مؤثر بر آن (نمونه موردی: دره شهر)
حسین یغفوری قباد طهماسبی داود حاتمی

تجارب ایران و جهان نشان داده اند که با برنامه هایی آمرانه، یک‌جانبه، از بالا به پایین و بدون مداخله و نظرخواهی از مردم (به‌عنوان بهره‌برداران اصلی برنامه ها) نمی توان راه به‌جایی برد. چنین برنامه هایی به‌جای بهبود شرایط زیست و رضایت مردم، اسباب بی‌اعتمادی و ناامیدی آنان چکیده کامل

تجارب ایران و جهان نشان داده اند که با برنامه هایی آمرانه، یک‌جانبه، از بالا به پایین و بدون مداخله و نظرخواهی از مردم (به‌عنوان بهره‌برداران اصلی برنامه ها) نمی توان راه به‌جایی برد. چنین برنامه هایی به‌جای بهبود شرایط زیست و رضایت مردم، اسباب بی‌اعتمادی و ناامیدی آنان را نسبت به اداره ی مطلوب امور شهر توسط مدیران شهری را سبب شده است. لذا با توجه به چنین واقعیاتی، جای آن دارد که از راهکارهای مشارکت و در سطحی بالاتر، شراکت و توانمندسازی اجتماع محلی و نیروهای غیردولتی دخیل(شهروندان، بخش خصوصی، مالکین و غیره) مدد جست. این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازلحاظ روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی بوده و داده‌ها و اطلاعات موردنیاز، از طریق بررسی های اسنادی- کتابخانه‌ای و مطالعات میدانی جمع‌آوری‌شده سپس جهت تجزیه‌وتحلیل یافته‌ها از نرم‌افزار SPSS20 و آزمون های آن شامل؛ Descriptive Statistics: Frequencies, Descriptives, Explore جهت محاسبه فراوانی ها، درصد فراوانی ها، فراوانی تجمعی، میانگین ها و غیره استفاده شد. در قسمت آمار استنباطی از طریق انجام آزمون‌های(همبستگی، ویلکاکسون و کای اسکور) اقدام به تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری‌شده نموده‌ایم. درنهایت و با توجه به موضوع تحقیق راهکارهایی جهت ارتقاء وضعیت مشارکت مردم شهر دره شهر (ازنظر 1 - کمک و همیاری به شهرداری، 2- شرکت در فعالیت های شهروندی، 3 - تمایل به مشارکت با شهرداری، 4 - بهداشت شهر و سامان دهی صنوف مزاحم و آلودگی‌ها، 5- خدمات رفاهی و عمومی،6- اجتماعی، فرهنگی و مذهبی،7 - فضای سبز و زیبایی بصری و نورپردازی سطح شهر) ارائه‌شده است. نتایج حاصله از پرسش نامه از 7 شاخص موردبررسی در شهر دره شهر که خروجی آزمون کای اسکور می‌باشند به ترتیب به شرح زیر است344/198، 148/195، 984/264، 902/359، 475/313، 492/336، 770/457. جامعه آماری این پژوهش کل جمعیت شهر دره شهر بوده و حجم نمونه از طریق فرمول کوکران 366 نفر برآورد شده است. که نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد با توجه به این که مدیران شهری دره شهر نسبت به مشارکت مردم کم‌توجه‌اند اما شهروندان دره شهری تمایل و توان فراوانی به مشارکت در امور شهر رادارند و مدیران شهری باید بستر لازم را برای مشارکت همه‌جانبه نیروهای مردمی فراهم نمایند. درنهایت راهبردهای برون‌رفت از این مشکل و ترسیم وضع مطلوب آن ارائه گردید. سپس با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه که روایی آن از طریق پیش‌آزمون تائید شده بود، اطلاعات موردنیاز از مردم شهر دره شهر جمع‌آوری شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

581 - تنگناهای طبیعی توسعه‌ی فیزیکی شهر پاوه با تأکید بر عوارض ژئومورفولوژی
امجد ملکی بیان عزیزی

توپوگرافی و عوارض ژئومورفولوژی در مکان گزینی، گسترش، توسعه ی فیزیکی و مورفولوژی شهرها تأثیر بسزایی دارند. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی تنگناهای طبیعی(ژئومورفولوژی) و پیشنهاد مکان های مناسب جهت تعیین سمت توسعه فیزیکی شهر پاوه دراستان کرمانشاه می باشد. محدوده ی مطالعه چکیده کامل

توپوگرافی و عوارض ژئومورفولوژی در مکان گزینی، گسترش، توسعه ی فیزیکی و مورفولوژی شهرها تأثیر بسزایی دارند. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی تنگناهای طبیعی(ژئومورفولوژی) و پیشنهاد مکان های مناسب جهت تعیین سمت توسعه فیزیکی شهر پاوه دراستان کرمانشاه می باشد. محدوده ی مطالعه شده شامل شهر پاوه تا سال 1384 تا شعاع یک کیلومتری آن می باشد. در این پژوهش، بررسی تنگناها ی طبیعی توسعه ی فیزیکی شهر پاوه در طی 50 سال و در دو دوره ی زمانی شامل دوره های اول، از سال 1334 تا 1371 و دوره ی دوم از سال 1371 تا 1384 مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور لایه های اطلاعاتی(داده های) توپوگرافی (شیب، جهت شیب، ارتفاع) همچنین لایه های ژئومورفولوژی (گسل، رودخانه، پادگانه های آبرفتی) با استفاده از تصاویر ماهواره ای، عکس های هوایی و عملیات میدانی تهیه سپس با استفاده از(روش) مدل AHP و نرم افزار GIS توسعه ی فیزیکی شهر در دوره های مختلف در ارتباط با عوارض ژئومورفولوژی و توپوگرافی بررسی گردید. نتایج تحقیق نشان می دهد که در مناطقی از شهر توسعه فیزیکی در گذشته مناسب با عوارض ژئومورفولوژی و توپوگرافی نمی باشد و شهر در معرض خطر مخاطرات محیطی قرار گرفته است. علاوه بر این در این پژوهش توسعه فیزیکی شهر طبق روند دوره های گذشته با روند پیش بینی شده براساس اصول علمی با روش AHP نیز مقایسه گردیده و مناسب ترین مکان با توجه به عوامل (لایه ها) موثر نیز پیشنهاد گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

582 - نقش متغیرهای ژئومورفیکی رودخانه ای در مخاطرات سیلاب شهرهای کوهستانی (مطالعه موردی: شهر طرقبه، استان خراسان رضوی)
هادی قنبرزاده ابوالفضل بهنیافر محمدرضا ثروتی مهدی موسوی علی محمد نورمحمدی

واحدهای ژئومورفیکی از اجزاء سیستم رودخانه ای محسوب می شوند، به طوری که در بسیاری موارد فرآیندهای ژئومورفیکی باعث بروز مخاطرات محیطی از جمله سیلاب می گردند. در این مقاله شهر طرقبه و حوضه آبخیز آن از لحاظ مخاطرات ناشی از فرآیندهای ژئومورفیکی رودخانه ای مورد بررسی قرار گرف چکیده کامل

واحدهای ژئومورفیکی از اجزاء سیستم رودخانه ای محسوب می شوند، به طوری که در بسیاری موارد فرآیندهای ژئومورفیکی باعث بروز مخاطرات محیطی از جمله سیلاب می گردند. در این مقاله شهر طرقبه و حوضه آبخیز آن از لحاظ مخاطرات ناشی از فرآیندهای ژئومورفیکی رودخانه ای مورد بررسی قرار گرفته است. شهر طرقبه به عنوان منطقه نمونه بین المللی گردشگری در فاصله 20 کیلومتری کلان شهر مشهد، در خروجی حوضه به شدت تحت تأثیر متغیرهای ژئومورفیکی بالادست حوضه می باشد که در سیل خیزی شهر نیز موثر است. روش تحقیق به صورت تجربی- تحلیلی بوده و برای شناخت رفتار حوضه ی مورد مطالعه، ابتدا متغیرهای ژئومورفیکی رودخانه ای و فاکتورهای موثر در مخاطره سیلاب منطقه شامل؛ لیتولوژی، طبقات ارتفاعی، شیب، کاربری اراضی، بارش، پوشش گیاهی، تراکم زهکشی، فاصله از آبراهه، ضریب شکل، جهت شیب و خاک انتخاب شدند. سپس با تهیه لایه های مورد نیاز ، اولویت بندی و تعیین روابط بین این متغیرها با آسیب پذیری از طریق روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و با کمک نرم افزار Expert Choice انجام گرفت. پهنه های بحرانی به لحاظ مخاطره سیلاب عمدتأ در محدوده تراکم روستاها، فضاهای تفرجی و ییلاقی، کاربری های گردشگری و شبکه دسترسی به کلان شهر مشهد می باشد. نکته حائز اهمیت این که عوامل انسان ساخت مانند تعرض مناطق مسکونی و تأسیسات شهری به حریم اصلی رودخانه و آبراهه ها، عدم رعایت اصول مهندسی در طراحی برخی سازه ها مانند ابعاد نامناسب پل ها بر روی رودخانه نیز عامل تشدید کننده مخاطرات سیلاب در منطقه هستند. تسطیح و تراس بندی دامنه ها به منظور ساخت و سازها نه تنها موجب به هم خوردن تعادل دامنه ها شده بلکه موجب افزایش وزن بار دامنه ها، بار جامد و شدت سیل خیزی نیز شده است. به طورکلی آسیب های ناشی از حرکات توده ای و سیلابی در محدوده شهر طرقبه تشدید گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

583 - سنجش میزان پایداری محله های شهری با استفاده از HDI و تکنیک پهنه بندی موریس (نمونه‌ی موردی شهر ملایر)
سید داود موسوی اصغر نظریان یوسفعلی زیاری مسعود مهدوی

موضوع پایداری شهرها به خصوص در قرن 21 به صورت جدی و گسترده از سوی محافل علمی و سازمان های بین المللی پیگیری می شود. هدف این مقاله ارزیابی و تعیین سطوح پایداری محله های 23 گانه شهر ملایر به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه است. زیرا پایداری در سطح هر یک از محله های شهر چکیده کامل

موضوع پایداری شهرها به خصوص در قرن 21 به صورت جدی و گسترده از سوی محافل علمی و سازمان های بین المللی پیگیری می شود. هدف این مقاله ارزیابی و تعیین سطوح پایداری محله های 23 گانه شهر ملایر به لحاظ برخورداری از شاخص های توسعه است. زیرا پایداری در سطح هر یک از محله های شهر می تواند پیش زمینه ای برای پایداری کل شهر باشد. برای سنجش و ارزیابی سطوح پایداری محله های شهر، تحلیل نابرابری ها و پیش بینی اولویت های توسعه، از مدل های کمی و نرم افزارهای آماری از قبیل: شاخص توسعه یافتگی موریس، امتیاز استاندارد شده، ضریب تغییرات و تحلیل عاملی با انتخاب 58 متغیر در قالب شاخص های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی استفاده شده است. روش مورد استفاده در این پژوهش، ترکیبی از روش های تحلیلی و موردی زمینه ای است. نوع تحقیق کاربردی توسعه ای و پهنه مطالعاتی آن محله های 23 گانه شهر ملایر با جمعیت 159848نفر و مساحت 2280 هکتار بوده است. یافته ها و نتایج این پژوهش به لحاظ شاخص های تلفیقی( اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی) نشان می دهد که تفاوت زیادی در ضریب پایداری بین محله های این شهر وجود دارد. به طوری که از مجموع 23 محله، فقط 7 محله یعنی کم تر از یک سوم محله ها ی شهر در وضعیت پایدار هستند و در دامنه 1-71/0 قرار دارند و 8 محله دارای وضعیت نیمه پایدار با دامنه 70/0-41/0 و بقیه ی محله ها در گروه ناپایدار دردامنه 40/0-0 موریس قرار می گیرند. همچنین اختلاف فاحش و چشمگیری بین محله های مختلف شهر از لحاظ میزان برخورداری از شاخص های توسعه انسانی[1] (HDI) دیده می شود که این نابرابری ها در زمینه شاخص های اقتصادی با تفاوت MAX[2] و MIN[3](MAX-MIN=153.5) بسیار چشمگیر و در شاخص زیست محیطی با تفاوت MAX و MIN =87.88) (MAX-MIN کم تر بوده است. محله ی پارک با بیش ترین امتیاز از تلفیق شاخص ها با رقم 314 در رتبه اول به عنوان پایدارترین محله و محله ی نفت سیاه با 189 امتیاز از تلفیق کلیه ی شاخص ها در رتبه ی 23 به عنوان ناپایدارترین محله شناخته شد. نتایج این پژوهش نشانگر تفاوت عمیق و فاحش بین پایدارترین و ناپایدارترین محله ی شهر از لحاظ شاخص های توسعه است. [1] Human development index [2] Maximum [3] Minimum پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

584 - محدودیت های ژئومورفولوژیک و رشد فیزیکی شهر تویسرکان با استفاده از سیستم های اطلاعات جغرافیایی(GIS)و مدل رقومی ارتفاعی (DEM)
سید حسن صدوق علی فهیم

یکی از مشکلات عمده در برنامه ریزی شهری با توجه به رشد جمعیّت و کمبود امکانات زیربنایی تعیین جهت مناسب رشد فیزیکی شهر برای جواب گویی به نیازهای فعلی و پیش بینی برای نیازهای آینده می باشد. هدف از پژوهش حاضر، شناخت پدیده ها و فرآیندهای ژئومورفولوژیک مؤثر بر توسعه ی شهری و چکیده کامل

یکی از مشکلات عمده در برنامه ریزی شهری با توجه به رشد جمعیّت و کمبود امکانات زیربنایی تعیین جهت مناسب رشد فیزیکی شهر برای جواب گویی به نیازهای فعلی و پیش بینی برای نیازهای آینده می باشد. هدف از پژوهش حاضر، شناخت پدیده ها و فرآیندهای ژئومورفولوژیک مؤثر بر توسعه ی شهری و تحلیل امکانات و محدودیّت هایی است که این عوامل برای توسعه ی شهری فراهم می کنند. در این پژوهش شهر تویسرکان واقع در نیمه جنوبی استان همدان به دلیل وجود تنگناهای ژئومورفولوژیک در جهات مختلف توسعه شهری به عنوان نمونه ی موردی، مورد مطالعه قرار گرفته است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی است. در این پژوهش سعی شده با مطالعه ی فرآیندهای ژئومورفولوژیک منطقه و محدوده ی شهر تویسرکان، با استفاده از مطالعه میدانی و بررسی نقشه های شهر و منطقه، به کمک سیستم جغرافیایی (GIS) محدودیّت های ژئومورفولوژیک موجود درجهات مختلف توسعه ی شهر تویسرکان مشخص شود. یافته های این پژوهش نشان می دهد که شهر تویسرکان از سمت شرق و شمال و شمال شرقی به ارتفاعات محدود می‌گردد و عامل توپوگرافی در این جهات به عنوان عارضه طبیعی، عامل عدم توسعه شهر تلقی می‌شود. از سوی دیگر فیزیوگرافی منطقه باعث شده است که در سمت غرب، جنوب، جنوب غربی و شرقی که سطح ارتفاعات به حداقل می‌رسند، اراضی در دشت واقع شده‌ وقابلیت مناسب و لازم را برای کشاورزی داشته و درحال حاضر نیز مورد بهره برداری قرارگیرند. بنابراین در این جهات نیز وجود اراضی مناسب برای کشاورزی و باغداری در دامنه ها وحاشیه دره ها، عامل محدود کننده توسعه شهر تلقی می‌گردد. بدین ترتیب شهر تویسرکان محدودیّت های فیزیوگرافیک از یک سو و از سوی دیگر با هدف حفظ اراضی کشاورزی و باغی، از محدودیّت توسعه برخوردار است. پذیرش موانع یاد شده و نگاهی به نقشه توپوگرافی منطقه ذهن را بدین سو هدایت می کند که سمت و سوی توسعه ی کالبد شهر در جهت شمال، شمال غربی و جنوب شرقی با موانع کم تری مواجه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

585 - تحلیلی بر شکل و روند توسعه فضایی و کالبدی شهر بجنورد در دهه 1380 (با استفاده از آنتروپی شانون، ضریب موران و ضریب گری)
محمدرضا ضمیری مهین نسترن حمیده محمدزاده تیتکانلو

بی‌تردید برنامه‌های کالبدی و پیروی از دیدگاه جامع در توسعه ی شهرها نتایج موفق و قابل دفاعی در پی نداشته است. توسعه ی پراکنده شهرها، اتلاف منابع و افزایش هزینه‌های اداره و خدمات رسانی در شهرها از این نتایج ناگوار هستند. به همین دلیل لازم است علاوه بر مسائل کالبدی و فیزیک چکیده کامل

بی‌تردید برنامه‌های کالبدی و پیروی از دیدگاه جامع در توسعه ی شهرها نتایج موفق و قابل دفاعی در پی نداشته است. توسعه ی پراکنده شهرها، اتلاف منابع و افزایش هزینه‌های اداره و خدمات رسانی در شهرها از این نتایج ناگوار هستند. به همین دلیل لازم است علاوه بر مسائل کالبدی و فیزیکی، سایر جنبه‌های شهرها در برنامه‌ریزی شهری لحاظ گردد. برنامه‌ریزی فضایی علاوه بر کالبد، به نحوه ی توزیع جمعیت، فعالیت و کاربری‌ها در سطح شهر نیز اهمیت می دهد. یکی از بحث‌های جدید درباره ی توسعه ی فضایی شهرها دستیابی به کمیت‌هایی است که بتواند پراکندگی را از فشردگی مشخص سازد. زیرا در کنار عدم تعریف دقیق و کاملی از پراکندگی که مورد توافق و اجماع باشد، شناخت علمی و ارزیابی قابل اتکا از وضعیت توسعه ی فضایی و کالبدی شهرها بدون در اختیار داشتن کمیت‌هایی که قابل بررسی و اندازه‌گیری باشند، غیرممکن می‌نماید و به قضاوت‌های شخصی و برداشت‌های کلی و سلیقه‌ای پژوهشگران متکی خواهد بود. این پژوهش از نوع تحلیلی – توصیفی بوده و در آن ضرایب موران و گری و همچنین آنتروپی شانون معرفی شده و به منظور ارزیابی و شناخت وضعیت توسعه فضایی شهر بجنورد و پراکنش فضایی کاربری‌ها در سطح شهر مورد استفاده قرار گرفته‌اند. نتایج این آزمون‌ها نشان می دهد که این مدل و ضرایب به خوبی می‌توانند وضعیت و روند توسعه فضایی و کالبدی شهرها را تبیین کرده و آن را به صورت کمی قابل بررسی و ارزیابی سازند. چنانکه با به کارگیری این روش ‌ها نشان داده می شود که شهر بجنورد در میانه دهه 1380 خورشیدی رشدی به نسبت متمرکز داشته و در آستانه تجربه پدیده پراکندگی شهری به ویژه در بافت حاشیه‌ای خود می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

586 - سبک رهبری استراتژیک و تأثیر آن بر عملکرد سازمانی با توجه به نقش نوآوری سازمانی در بنیاد شهید و امور ایثارگران استان فارس
مهدی مهدی زاده رستم شکوفه زارع پیمان پیروز

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر رهبری استراتژیک بر بهبود عملکرد سازمانی با در نظر گرفتن نقش میانجی نوآوری سازمانی در بنیاد شهید و امور ایثارگران استان فارس انجام شده است.مواد و روش‌ها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه جمع‌آوری اطلاعات توصیفی- همبستگی می‌باش چکیده کامل

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر رهبری استراتژیک بر بهبود عملکرد سازمانی با در نظر گرفتن نقش میانجی نوآوری سازمانی در بنیاد شهید و امور ایثارگران استان فارس انجام شده است.مواد و روش‌ها: این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه جمع‌آوری اطلاعات توصیفی- همبستگی می‌باشد.جامعه آماری پژوهش، کلیه کارکنان بنیاد شهید و امور ایثارگران استان فارس به تعداد 384 نفر بود که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 192 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب و برای توزیع پرسشنامه از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای استفاده گردید. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه بود که از پرسشنامه عملکرد سازمان (حسینی و همکاران)، نوآوری سازمانی (آمید و همکاران) و رهبری استراتژیک (اصغری و همکاران) استفاده شد. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات پنج تن از خبرگان این حوزه مورد تأیید قرار گرفت و در نهایت به تأیید استاد راهنما رسید. جهت تعیین پایایی پرسشنامه‌ها از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. پس از جمع‌آوری پرسشنامه‌ها و مشخص شدن نرمال بودن متغیرها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و Lisrel از آزمون آماری ضریب همبستگی پیرسون جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و برای بررسی رابطه بین متغیرها استفاده گردید.یافته‌ها: نتیجه تحقیق نشان داد رهبری استراتژیک بر بهبود عملکرد سازمانی با در نظر گرفتن نقش میانجی نوآوری سازمانی در بنیاد شهید و امور ایثارگران استان فارس تأثیر معناداری دارد.نتیجه‌گیری: رهبری استراتژیک زمانی محقق می‌شود که برنامه‌ریزی جهت نوآوری سازمانی یکی از اصول سازمانی شرکت‌ها باشد و آن زمان است که بهبود عملکرد سازمان را می‌توان در درازمدت تضمین کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

587 - عملکرد وزیران کرمانی و نقش آنها در دیوان سالاری تیموریان با تکیه بر دوران ابو سعید و سلطان حسین بایقرا
فروغ رحیم پور علی رحیمی صادق

حضور کرمانیان در حکومت تیموریان سبب شد تا نقش آنان در تشکیلات حکومت سلطان ابو سعید تیموری(873-855ق) و سلطان حسین بایقرا(911-875ق)نمود بیشتری پیدا کند.بسترهای مناسب و انگیزه های سیاسی و فرهنگی وزیران کرمانی در هرات جایگاه مناسبی برای ایشان به ارمغان آورد. اما این پژوهش ض چکیده کامل

حضور کرمانیان در حکومت تیموریان سبب شد تا نقش آنان در تشکیلات حکومت سلطان ابو سعید تیموری(873-855ق) و سلطان حسین بایقرا(911-875ق)نمود بیشتری پیدا کند.بسترهای مناسب و انگیزه های سیاسی و فرهنگی وزیران کرمانی در هرات جایگاه مناسبی برای ایشان به ارمغان آورد. اما این پژوهش ضمن بررسی جایگاه وزارت در دوره تیموریان،در پی یافتن پاسخ این سوال است که: چه زمینه هایی سبب رشد وزیران کرمانی در دربار تیموری شد؟ وچه نقشی در ساختار دیوان سالاری تیموریان داشته اند؟یافته های پژوهش نشانگر این است که وزیران کرمانی به وسیله پدرانشان به امور دیوانی آشنا و با توجه به استعداد و لیاقت و پشتکاری که از خود نشان دادند به وزارت راه پیدا کردند و تبحر وعلاقه وزیران به امور فرهنگی ،هنری ،آموزشی و نقش ایشان در این زمینه باعث ایجاد شکوفایی فرهنگ و هنر در جامعه تیموری شد. رویکرد مقاله تاکید برتبیین تحلیلی با اتکا به شواهد توصیفی بر گرفته از منابع اصلی و تحقیقی ،وبر پایه روش کتابخانه ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

588 - هنر کتاب آرایی مکتب هرات درعصر تیموری
سکینه طاهرخانی مهرناز بهروزی

دوره ی فرمانروایی تیمور سرآغاز احیای فرهنگ و هنر بود. دوره ی تیموریان را می توان از دوره های رونق علم و دانش شمرد، علت را باید در حمایت و تجلیل سران تیموری از ارباب معرفت جُست. در عصر تیموریان تزئینات داخل کتاب، به سر حدّ کمال رسید، نمونه ی آشکار آن شکوه و عظمت مکتب هرا چکیده کامل

دوره ی فرمانروایی تیمور سرآغاز احیای فرهنگ و هنر بود. دوره ی تیموریان را می توان از دوره های رونق علم و دانش شمرد، علت را باید در حمایت و تجلیل سران تیموری از ارباب معرفت جُست. در عصر تیموریان تزئینات داخل کتاب، به سر حدّ کمال رسید، نمونه ی آشکار آن شکوه و عظمت مکتب هرات در این دوره است. هنر کتاب آرایی و جلدسازی ایران در سده ی نهم هجری به دست جلدسازان و صحافان هرات به اوج رسید. موضوع اساسی در تحقیق حاضر، بررسی هنر کتاب آرایی مکتب هرات در دوره تیموریان است. نگارنده با استفاده از روش تاریخی با رویکرد توصیفی – تحلیلی به بررسی منابع و اطلاعات موجود پرداخته و تا حد امکان کوشیده است ، منابع تحقیقی و پژوهش های صورت گرفته را با منابع اصلی مقایسه کند و در صورت وجود اختلاف به بررسی و نقد آنها بپردازد. براین اساس در این مقاله سعی شده با بهره گیری از منابع دست اول و تحقیقی به بررسی روند هنر کتاب آرایی مکتب هرات در عصر تیموریان پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

589 - نقش علمای نقشبندیه در امور اجتماعی قرن نهم هجری با تأکید بر مشی دنیاگرایی در عین دنیاگریزی
میلاد پرنیانی منیره کاظمی راشد ولی دین پرست منیژه صدری

نقشبندیه از فرقه‌های تصوف در دوره تیموری است که رهبران آن تلاش داشتند در امور اجتماعی مداخله کنند. نزدیک شدن اکابر نقشبندیه به هیئت حاکمه این شبهه را در اذهان پیش می‌آورد که آنان از اصول ساختاری آیین درویشی عدول و به امور دنیایی ورود کرده اند. بنابراین پرسش پیش رو این خ چکیده کامل

نقشبندیه از فرقه‌های تصوف در دوره تیموری است که رهبران آن تلاش داشتند در امور اجتماعی مداخله کنند. نزدیک شدن اکابر نقشبندیه به هیئت حاکمه این شبهه را در اذهان پیش می‌آورد که آنان از اصول ساختاری آیین درویشی عدول و به امور دنیایی ورود کرده اند. بنابراین پرسش پیش رو این خواهد بود که آیا علمای نقشبندیه اقدامات خود را منافی دنیاگریزی اهل تصوف می دانسته اند؟ اگر پاسخ مثبت است، ذیل چه توجیه یا تفسیری؟ یافته‌های تحقیق به نوع خاصی از اجتهاد تأکید می کند که اصل را بر ایجاد تعادل بین گرایشات دنیوی و اخروی می گذارد. در این سازوکار هر نفسی بنا به ظرفیت و مرتبه وجودی خود دارای سهمی از مادیات و معنویات است. در این میانه خود علمای نقشبندی(به عنوان خواص) این وارستگی را در خود احساس می کردند تا با مادی ترین بخش جامعه ارتباط برقرار کنند و با راهبری آنها در جهت احقاق حقوق مردم بکوشند. تنها از این طریق بود که شرایط آبادانی دنیای بیرون و درون همزمان فراهم می آمد. بنا بر ماهیت موضوع، روش تحقیق در پژوهش حاضر، تاریخی-تحلیلی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

590 - نقش امیر تیمور گورکانی در فراز و فرود توقتمش، خان الوس جوجی
فرح طالب بیگی امیر تیمور رفیعی حسن قریشی

توقتمش(778-793ق./1376-1391م.)آخرین فرمانروای نامی و پرقدرت در تاریخ خانات اردوی سفید و زرین است.وی در اثر نزاع داخلی وبه قصد تصاحب قدرت و سلطنت دراردوی سفید به امیرتیمور پناهنده شد.امیرتیمور حکومت ولایات سقناق، کنار رود سیحون، را به وی داد. توقتمش دوبار از اوروس خان، فر چکیده کامل

توقتمش(778-793ق./1376-1391م.)آخرین فرمانروای نامی و پرقدرت در تاریخ خانات اردوی سفید و زرین است.وی در اثر نزاع داخلی وبه قصد تصاحب قدرت و سلطنت دراردوی سفید به امیرتیمور پناهنده شد.امیرتیمور حکومت ولایات سقناق، کنار رود سیحون، را به وی داد. توقتمش دوبار از اوروس خان، فرمانروای اردوی سفید شکست خورد و در نوبت دوم دست او آسیب دید، به ناچارنزد امیر تیمور پناهنده شد.این بار امیرتیمور خود دست به کار شد و به حدود اترار و سقناق لشکر کشید. در سال 777ق. درحالی که امیر تیمور با لشکر بیشتری قصد حمله به سرزمین اردوی سفید را داشت اوروس خان ناگهان درگذشت و اندکی بعد نیز جانشین وی فوت شد.بدین گونه راه برای به سلطنت نشاندن توقتمش توسط امیرتیمور هموار گردید. به زودی توقتمش به طرف دشت قبچاق غربی حرکت نمود و شهر سرای، تختگاه خانان اردوی زرین را نیز تصاحب کرد. وی اختلاف مابین خان های اردوی سفید و زرین را مرتفع ساخت و الوس قبچاق شرقی(سفید) و غربی( زرین) را تحت یک حکومت درآورد. توقتمش در اثر این موفقیت ها دچار غرور شد و نسبت به ولی نعمت خود، امیرتیمور راه خلاف درپیش گرفت وبه جسارت رفتار کرد.امیر تیمور در دوجنگ یکی در محل اورتپه (793ق.)و دیگری درنزدیکی رود ترک(798ق.) توقتمش را شکت داد. در نهایت توقتمش پس از مدت ها سرگردانی در سال 809ق. درگذشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

591 - روشنفکران و نخبگان سه گانه عصر پهلوی اول
مصطفی میرزایی علی بیگدلی عباسقلی غفاری فرد

در دوره‌ی پهلوی، روشنفکران و تجددخواهان زیادی زیست داشتند که یا متعلق به نسل قدیمی‌تر جریان روشنفکری و یا خود از دانشجویان جوان تازه تربیت یافته‌ای بودند که تا سال‌های بعد همچنان به طرح دیدگاه‌های خود پرداختند. نخستین روشنفکران ایرانی عناوینی چون مشروطه‌خواهی، برابری اج چکیده کامل

در دوره‌ی پهلوی، روشنفکران و تجددخواهان زیادی زیست داشتند که یا متعلق به نسل قدیمی‌تر جریان روشنفکری و یا خود از دانشجویان جوان تازه تربیت یافته‌ای بودند که تا سال‌های بعد همچنان به طرح دیدگاه‌های خود پرداختند. نخستین روشنفکران ایرانی عناوینی چون مشروطه‌خواهی، برابری اجتماعی، کثرت‌گرایی سیاسی و ملی‌گرایی را سر لوحه اهداف و آرمان‌های خویش قرر دادند و هدف آنها اصلاح و در نهایت تغییر نظام سیاسی حاکم بود،اما برای نسل دوم روشنفکران، اقتدارگرایی سیاسی و ناسیونالیسم ایرانی، نیروی محرک ضروری برای پیشبرد آرمان و اهدافشان بود که در قالب فرد اقتدارگرایی چون رضاخان به منصه ظهور می‌رسید.اما در زایچه مشاوران رضاشاه، کسانی چون تیمورتاش،داور و نصرت‌اله فیروز قرار گرفتند که در راستای جریان‌های سیاسی کشور نقش عمده‌ای را یکنواختی دولتی اقتدارگرا بازی کردند. روش انجام این پژوهش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش کتابخانه ای می باشد. از جمله یافته های تحقیق، می توان به شکل‌گیری فضای ارعاب و وحشت، امکان و فرصت هرگونه فعالیت روشنفکری و روشنگری از دست رفت که پیامد مختوم آن انزوای روشنفکران و نخبگان سیاسی آن دوره بود، اشاره نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

592 - نمود پیامدهای ناامنی ایلغار مغولان و تیموریان در سیستان براساس نظریه‌ی مکتب کپنهاگ
منیر آریا شهربانو دلبری اردشیر اسدبیگی

سیستان در طول تاریخ در زمینه فعالیت‌های معیشتی ،اقتصادی وکشاورزی بعنوان"انبارغلات "دارای فراز وفرودهایی بوده است که در این مقاله محققان به" بررسی رابطه ایلغار مغولان و تیموریان با گسترش ابعاد ناامنی در سیستان" با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای و روش تحقیق تاریخی-تحلیلی ان چکیده کامل

سیستان در طول تاریخ در زمینه فعالیت‌های معیشتی ،اقتصادی وکشاورزی بعنوان"انبارغلات "دارای فراز وفرودهایی بوده است که در این مقاله محققان به" بررسی رابطه ایلغار مغولان و تیموریان با گسترش ابعاد ناامنی در سیستان" با استفاده از ابزار کتابخانه‌ای و روش تحقیق تاریخی-تحلیلی انجام خواهند داد.یافته‌های تحقیق براساس نظریه‌ی امنیتی مکتب کپنهاگ نشان می‌دهد، انواع ناامنی توسط مغولان وتیموریان در ابعاد پنجگانه زیر نمود یافته است : 1- ناامنی سیاسی: تبعید حاکمان محلی ،گماشتن افراد بی‌کفایت در راس امور، نبود امنیت جانی وشغلی ،نیست ونابود کردن هرگونه حیات سیاسی شهرهای مغلوبه ، 2- ناامنی نظامی: مهاجمان با سرکوب حکومت‌های محلی و ونابودی منابع نظامی شهرهای ویران شده،ایجاد سپر انسانی از اسیران ،سربازگیری اجباری و تعیین حق علوفه برای عبور لشکریان ، 3- ناامنی زیست محیطی:نابودی زیست بوم ،کشتارگروهی ، نسل‌کشی و آتش زدن جانوران وگیاهان وتخریب سدها توسط تیموریان ، 4- ناامنی اجتماعی: کوچ اجباری منابع انسانی، رواج دروغ،ربا،مفاسد اخلاقی، گماشتن افراد نالایق در امور مهم جامعه،بهادادن به خربندگان واوباشان ، 5- ناامنی اقتصادی: نابودی مزارع ،تخریب نظام آبیاری ، تعیین انواع مالیات،بیگاری گرفتن شهروندان،مصادره اموال وگسترش ربا ورباخواری، توسط مغولان وتیموریان ابعاد پنجگانه امنیت را مورد تهدید ونابودی قرار داده بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

593 - نقد و بررسی احوال و مناسبات دو شیخ صفوی (خواجه علی و شیخ ابراهیم)
علی سالاری شادی

در احوال خاندان صفوی از مرگ صدرالدین تا ظهور جنید از دو شیخ صفوی بنام خواجه علی وشیخ ابراهیم یاد شده است. منابع صفوی وغیر صفوی از جمله منابع تیموری مطلب در خوری در احوال آن دو ندارند.اما محققان معاصر به دلایلی تلاش ورزیده اند که برای آنها اقدامات وفعالیت هایی تعریف نمای چکیده کامل

در احوال خاندان صفوی از مرگ صدرالدین تا ظهور جنید از دو شیخ صفوی بنام خواجه علی وشیخ ابراهیم یاد شده است. منابع صفوی وغیر صفوی از جمله منابع تیموری مطلب در خوری در احوال آن دو ندارند.اما محققان معاصر به دلایلی تلاش ورزیده اند که برای آنها اقدامات وفعالیت هایی تعریف نمایند. حال این نوشته در صدد است تا چرایی این موضوع وهمچنین نوع و ماهیت اقدامات وفعالیت های این شیوخ رابه بحث گذارد که آیا علی رغم ادعاهای محققان معاصر،آنها صاحب داعیه ویارهبری وسرپرستی نهضت وطریقتی را برعهده داشته اند؟ آیا شواهد وقراینی دال بر ادعا ها وجود دارد؟ و همچنین عمده فعالیت واقدامات آنها حول چه محوری بوده است؟ با این وصف، در راستای پاسخ به این سوالات، نوشته پیش رو به ناچار دو رویکرد نقد گونه خواهد داشت.اول بازیابی وبازسازی جایگاه وموقعیت واقعی این دو عضو خاندان صفوی ؛ دوم اینکه این جانمایی وبازسازی ،ناخود آگاه با پاره ای از مطالب محققان معاصر که برای آنها وظایف وتعاریف خاصی را مطرح کرده اند، متفاوت وحتی در مواردی متضاد خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

594 - نگرش مورخان آثار تاریخنگاری سده واپسین صفوی (1035ه ق -1135ه ق) به قیام‌ها و شورش‌ها در ایران با تاکید بر منابع داخلی
نسترن ریاسوند منیره کاظمی راشد محمدباقر آرام رحیم شهرتی فرد

چکیده: واپسین قرن دورۀ صفویه به دلیل ضعف حکومت مرکزی، موجب شورشهای اعتراض آمیزی همچون شورش غریبشاه ویا رستم خان سپهسالار و...علیه حکومت مرکزی شد. مورخان این دوره ضمن وابستگی‌ها یا تمایلات جانبدارانه درباری، علاوه بر گزارش شورش و تاکید بر عدالت شاهان، به توجیه علل این شو چکیده کامل

چکیده: واپسین قرن دورۀ صفویه به دلیل ضعف حکومت مرکزی، موجب شورشهای اعتراض آمیزی همچون شورش غریبشاه ویا رستم خان سپهسالار و...علیه حکومت مرکزی شد. مورخان این دوره ضمن وابستگی‌ها یا تمایلات جانبدارانه درباری، علاوه بر گزارش شورش و تاکید بر عدالت شاهان، به توجیه علل این شورشها پرداخته و در بخش اعظمی از گزارشات، صرفا سرداران یاغی و یا طوایف شورشی را مقصر قلمداد کرده‌اند وتقریبا در هیچ یک از این منابع مطالبی در خصوص علل واقعی حدوث این شورشها و همچنین تحلیل پیامدهای آنان آورده نشده است. به دلیل وابستگی های مورخان به دربار و ساختار دیوان سالاری، دیدگاه حاکمیتی در ارائه گزارشات و تبیین علل و پیامدهای این اعتراضات بسیار پر رنگ است. براین اساس، پرسش اصلی در این پژوهش این است که شورشها و درگیریهای داخلی چه جایگاهی را در آثار تاریخنگاری سده پایانی عصر صفوی به خود اختصاص داده اند؟ انعکاس این شورش‌ها بر اساس نگرش مورخان و حجم منابع تاریخی و موقعیت اجتماعی و سیاسی مورخان در این دوره متفاوت بوده و به علل مذهبی و دینی و اجتماعی و سیاسی و ... بستگی دارد. انجام پژوهش حاضر به روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای وتحلیل محتوا میسر شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

595 - هنرهای ظریفه عصر تیموری
دکتر محمد رضا حامدی آذر حیدری هوشیار

چکیده: یورش‌های تیمور به ایران نه تنها از نظر لشکرکشی، بلکه در ابعاد فرهنگی و هنری تأثیر بسیار شگرفی به جا گذاشت. ظهور تیمور و اعقابش علیرغم خونریزی‌های سفاکانه یکی از برجسته‌ترین سده‌های پیشرفت ایران از جهت شکوفایی هنری را به دنبال آورد. تیمور با آنکه کشورگشایی بنام چکیده کامل

چکیده: یورش‌های تیمور به ایران نه تنها از نظر لشکرکشی، بلکه در ابعاد فرهنگی و هنری تأثیر بسیار شگرفی به جا گذاشت. ظهور تیمور و اعقابش علیرغم خونریزی‌های سفاکانه یکی از برجسته‌ترین سده‌های پیشرفت ایران از جهت شکوفایی هنری را به دنبال آورد. تیمور با آنکه کشورگشایی بنام و موفق بود، در معماری و انواع هنرها، حامی و مشوق بزرگ برای پیشرفت هنرمندان گردید. جانشینان وی نیز به عنوان پشتیبانان هنر و هنرمندان در این دوره از تاریخ دارای ارزش و اعتبار می‌شدند. هنرمندان این روزگار از پشتیبانی سلاطین و شاهزادگان و دولتمردان برخوردار گردیدند و همین امر یکی از بزرگترین علل شکوفایی هنر در این عصر به شمار می‌رود. پادشاهان و فرمانروایان در تشویق هنرمندان نقش بسیار مؤثر و ارزشمندی را ایفا نمودند. نتایج اقتدار تیمور در کشورگشایی، پیروزی بر سرزمین‌های وسیعی از مناطق ایران و سرزمین‌های دیگر گردید. سیطره و قدرت بیش از حد تیمور موجب شد در انواع هنرهای ظریفه مانند نقاشی، خوشنویسی، هنر تذهیب، هنر تجلید به خصوص هنر و سبک معماری و به تبع آن تزیینات مجلل برای نشان دادن شکوه و عظمت دربار و اریکه تیموری از حمایت‌های ویژه‌ای بهره‌مند گردد. مقاله حاضر سعی در تبیین فعالیت‌های فرهنگی و هنری در دوره تیموریان با استفاده از روش‌های توصیفی- تحلیلی با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه‌ای دارد. واژگان کلیدی: عصر تیموریان- نقاشی – خوشنویسی- هنر تذهیب- هنر تجلید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

596 - بررسی حمله تیمور به هند و نقش آن در گسترش اسلام
دکتر ابوالحسن مبیّن دکتر امید سپهری راد عظیم جهانی بهنمیری

چکیده : امیر تیمور گورکانی موسّس سلسله تیموریان از سال 771ق تا 807 ق در بیشتر ممالک آسیا با کمال قدرت و عظمت پادشاهی کرد. وی که پسر امیر ترغای بود و در ترکستان و در میان طایفه برلاس پرورش یافت. در جوانی حکومت شهرکش به او واگذار شد و پس از ازدواج با دختر خان کاشغر، گورگ چکیده کامل

چکیده : امیر تیمور گورکانی موسّس سلسله تیموریان از سال 771ق تا 807 ق در بیشتر ممالک آسیا با کمال قدرت و عظمت پادشاهی کرد. وی که پسر امیر ترغای بود و در ترکستان و در میان طایفه برلاس پرورش یافت. در جوانی حکومت شهرکش به او واگذار شد و پس از ازدواج با دختر خان کاشغر، گورگان؛ یعنی داماد نامیده شد. تیمورکه پس از فتح های گسترده به فکر فتح هند افتاد بود، درنهایت سال 801 ق به آنجا حمله کرد. در مقاله ی حاضر در ابتدا به بررسی حمله ی تیمور به هند، وضعیت داخلی این کشور،علل لشکرکشی های فاتح بزرگ ، شرح بعضی از جنگ های مهم او، فتح دهلی، شیوه برخورد با مردم هند، نتایج اقتصادی و اقدامات امیر تیمور در امر گسترش اسلام پرداخته است . در قسمت بعدی هم مقاله اشاره ای مختصر به نحوه ی ورود اسلام به هند و راه های گسترش اسلام در این کشوردارد. در نهایت با تاکید بر مطالب یاد شده در صدد است تابه این پرسش پاسخ گوید: آیا امیر تیمور نقشی موثر در گسترش اسلام در هند داشته یا خیر؟ واژگان کلیدی : امیر تیمور- هند- دهلی- گسترش اسلام- مسلمان- هندوها پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

597 - بررسی نامهای ایرانی با ترکیب دینی در دوره ایران باستان
علی عزیزیان

چکیده: نام در ایران باستان بیان کننده ی اصالت، شرافت و نجابت فرد و مطابق با اعتبار وشکوه وی بوده است. بیشتر نامها از حیث ساختاری مرکب هستند ونامهاى ساده تعداد کمترى را تشکیل مى دهند. تقریباً همه اسم هایى که در نقوش، مهرها، کتیبه ها وکتب مورخان مى بینیم از طبقه ممتاز چکیده کامل

چکیده: نام در ایران باستان بیان کننده ی اصالت، شرافت و نجابت فرد و مطابق با اعتبار وشکوه وی بوده است. بیشتر نامها از حیث ساختاری مرکب هستند ونامهاى ساده تعداد کمترى را تشکیل مى دهند. تقریباً همه اسم هایى که در نقوش، مهرها، کتیبه ها وکتب مورخان مى بینیم از طبقه ممتاز جامعه است واکثراً صورت دینى دارند. عنصر ایرانى اساساً موجودى مذهبى است وبر مبناى عقیده وایمان مى زید وبا خداى جهان ونظام حاکم بر هستى ارتباطی ناگسستنى دارد. در این مقاله نامهایی که جنبه دینى ومذهبى دارند و یا با واژه هایى که به فضایل اخلاقى اشاره دارندو همین طور اسامى ترکیب شده با نام حیواناتى همچون گاو و گراز مورد بررسى قرار گرفته اند ، وسعى شده در ذیل هر نام شرحىبه اختصار آورده شود. واژگان کلیدی: اسامی،ایران باستان ،دینی ، ایزدان ،فرّه ، فضایل اخلاقی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

598 - کشاورزی و امور زراعیِ تبریز در دورۀ غازان (694-703ه.ق)
دکتر شهرام یوسفی فر پرویز علی اصل

چکیده رخدادهای سیاسی، اجتماعی و نظامی بزرگ ناشی از سقوط خوارزمشاهیان در دهۀ دوم قرن هفتم هجری، دگرگونی های عمیقی در مناسبات اجتماعی ایران به وجود آورد؛ پیامدهای ناشی از سقوط سرزمین های خلافت شرقی و شتاب گیری زوال برخی نهادهای کهن و کشاکش ادیان و تحولات فرهنگی-اجتما چکیده کامل

چکیده رخدادهای سیاسی، اجتماعی و نظامی بزرگ ناشی از سقوط خوارزمشاهیان در دهۀ دوم قرن هفتم هجری، دگرگونی های عمیقی در مناسبات اجتماعی ایران به وجود آورد؛ پیامدهای ناشی از سقوط سرزمین های خلافت شرقی و شتاب گیری زوال برخی نهادهای کهن و کشاکش ادیان و تحولات فرهنگی-اجتماعی همراه آن، اقتصاد شهری را در محاق فرو برد و تا روی کار آمدن ایلخانان ادامه یافت؛ با تأسیس دولت ایلخانی در سال 654 ه.ق به پایتختیمراغه و بعد از آن تبریز، استقلال عملی مملکت تأمین شد و اقتصاد غارتی که در هجوم اولیۀ مغولان در تأمین معیشت این قوم نقش بارزی داشت، رفته رفته با تدابیر صاحب منصبان ایرانی فروکش کرد. رشد مناسبات کشاورزی و گسترش اقتصاد زراعی به مانند پیش زمینه ی ضروری برای رشد مناسبات شهری، ایلخانان را وادار به سیاست گزاری در این زمینه کرد؛ اقدامات اینچنینی صاحب منصبان حکومتی، جامعۀ شهری تبریز، شهر پایتختی مغولان را به سمت فعالیت های کشاورزی سوق داد و این امر باعث رونق و گسترش فعالیت های کشاورزیو صنعتی از یک طرف و افزایش سرمایه از طرفی دیگر شد. از این رو در این شهر برای اجرای طرحهای بزرگ زراعی و ملحقات آن که شامل کشیدن آب رودخانه ها و حفر قنوات و تشویق به سرمایه گذاری در فعالیت های کشاورزی وبه کارگیری نیروهای انسانی می شد ، اهمیت زیادی قایل شدند؛ بی جهت نبود که در این دوره،جغرافی دانان و سیاحان، تبریز را زیباترین و بزرگترین شهر ایران زمین،پرنعمت و دارای منابع عظیم ثروت ذکر کرده اند. واژگان کلیدی :مغولان، ایلخانان، تبریز، شهر پایتختی، کشاورزی و امور زراعی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

599 - علل سیاسی بروز جنگ آنقره(804/1402) میان امیرتیمور گورکانی و ایلدرم با یزید عثمانی
دکتر امیر تیمور رفیعی

چکیده امیرتیمور در سال 771 در سمرقند برتخت سلطنت نشست و در طی مدت 35 سال فرمانروائی بخش‌های وسیعی از سرزمین مغولستان ؛ ترکستان ؛ ماوراءالنهر؛ ایران ؛ بین‌النهرین ؛ دشت قبچاق و جنوب روسیه را تسخیر کرده و یکی از بزرگترین امپراتوری‌های جهان را پایه‌گذاری کرد. او خود را غ چکیده کامل

چکیده امیرتیمور در سال 771 در سمرقند برتخت سلطنت نشست و در طی مدت 35 سال فرمانروائی بخش‌های وسیعی از سرزمین مغولستان ؛ ترکستان ؛ ماوراءالنهر؛ ایران ؛ بین‌النهرین ؛ دشت قبچاق و جنوب روسیه را تسخیر کرده و یکی از بزرگترین امپراتوری‌های جهان را پایه‌گذاری کرد. او خود را غازی مسلمان قلمداد می‌کرد و تصمیم داشت آناتولی شرقی و قلمرو عثمانیان را نیز ضمیمه متصرفات خود کند تا بدین‌گونه مرزهای امپراتوری خود را به اروپا متصل سازد. از طرفی دیگر با جلوس بایزید اول عثمانی دوران جدیدی در تاریخ فتوحات عثمانی آغاز شد. او توانست به‌سرعت شهرهای روملی و آناتولی را تحت انقیاد خود در آورده و به‌قصد نابودی حکومت مسیحی روم شرقی یا بیزانس نفوذ خود را به سوی اروپا گسترش دهد. او ابتدا با تصرف شهر ترنووا (796/1396) پایتخت بلغارستان به حکومت بلغارستان شرقی پایان داده و سپس نفوذ مجارها در بالکان را مورد تهدید قرار داد. او تصمیم داشت با محاصره و تسخیر قسطنطنیه دروازه اروپا را به روی امپراتوری عثمانی بگشاید. اما به ناگاه طوفانی از شرق برخاست و آرزوی بایزید را برباد داد. این طوفان یورش تیمور به آناتولی در سال 804 /1402 بود که در نتیجه آن بایزید شکست خورد و به اسارت تیمور درآمد و هم در آن اسارت جان به جان آفرین تسلیم نمود. واژه‌های کلیدی امیرتیمور گورکانی ـ بایزید عثمانی ـ آناتولی ـ امپراتوری تیموری ـ امپراتوری عثمانی ـ آنقره. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

600 - مطالعه موردی بررسی بحران های اجتماعی دوره مظفری به روایت مرآت الوقایع مظفری
شهلا منصوری قوام آبادی سهیلا ترابی فارسانی فیض اله بوشاسب گوشه

بحران هایی که از دوره ناصری بر کشور سایه انداخته بود، به علت عدم توجه به اصلاحات ونوسازی در ساختار حکومت، در دوره مظفری بیشتر شد و حکومت را به آشفتگی و بی سامانیکشاند. نظام مالی دولت فروپاشید وفشار اقتصادی بر مردم دوچندان شد وسبب ایجاد شورش هاوبحران های اجتماعی در سراسر چکیده کامل

بحران هایی که از دوره ناصری بر کشور سایه انداخته بود، به علت عدم توجه به اصلاحات ونوسازی در ساختار حکومت، در دوره مظفری بیشتر شد و حکومت را به آشفتگی و بی سامانیکشاند. نظام مالی دولت فروپاشید وفشار اقتصادی بر مردم دوچندان شد وسبب ایجاد شورش هاوبحران های اجتماعی در سراسر ایالات گردید. ملک المورخین یکی از مورخین رسمی دربارمظفری در کتاب مرآت الوقایع، به خوبی به شرح وگزارش تمامی این شورش ها و بحران هاپرداخته است.این نوشتار می کوشد با بهره گیری از روش توصیفی – تحلیلی به بررسی نوع نگاهمورخ رسمی به اعتراضات و شورش های مردم ومیزان دقت و توجه وی به مردم ومشکلات آنهابپردازد ودرصدد است به این سوال پاسخ داده شود که: نوع نگاه عبدالحسین خان سپهر به عنوانمورخ رسمی به شورش ها واعتراضات اجتماعی چگونه بوده است؟ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

601 - واکنش صنایع اروپایی واردکننده نفت ایران به قیمت‌های انرژی: تحلیل بین عاملی و بین سوختی
سمیه اعظمی کیومرث سهیلی مرجان قاسمی

چکیده هدف این مقاله بررسی واکنش صنایع کارخانه‌ای کشورهای اروپایی واردکننده نفت ایران نسبت به قیمت‌های انرژی در فاصله زمانی 2005-1970 است. از یک مدل ترانسلوگ دو مرحله‌ای برای تخمین کشش‌های تقاضای عوامل تولید و تقاضای سوخت استفاده شد. نتایج تحلیل بین عاملی نشان داد در غال چکیده کامل

چکیده هدف این مقاله بررسی واکنش صنایع کارخانه‌ای کشورهای اروپایی واردکننده نفت ایران نسبت به قیمت‌های انرژی در فاصله زمانی 2005-1970 است. از یک مدل ترانسلوگ دو مرحله‌ای برای تخمین کشش‌های تقاضای عوامل تولید و تقاضای سوخت استفاده شد. نتایج تحلیل بین عاملی نشان داد در غالب کشورها، انرژی یک نهاده تولیدی کم کشش است. نتایج تحلیل بین سوختی نشان داد گاز طبیعی سوخت جایگزین برای گازوییل در صنایع اروپایی است. با افزایش قیمت برق و گاز طبیعی، پیش‌بینی می‌شود نفت در بیشتر کشورها سوخت جایگزین برای این حامل‌های انرژی باشد. حساسیت تقاضای انواع حامل‌های انرژی (به استثنای گازوییل) کوچک برآورد شده است. این مطالعه نتایج مهمی برای تأمین‌کنندگان انرژی این صنایع و سیاست‌گذاران مسایل زیست محیطی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

602 - بررسی تطبیقی واژگان خویشاوندی برخی گونه‌های زبانی استان کرمان ( براساس الگوی گسترۀ کاربرد مورداک)
حامد مولایی کوهبنانی محمدرضا پهلوان نژاد

در سال های اخیر پژوهش هاییدر زمینۀ بررسی واجی، واژگانی و نحوی گویش های فارسی انجام گرفته اما مسائل مربوطبه مردم شناسی آنها کمتر مورد توجه بوده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی واژگاننظام خویشاوندی هشت گونۀ زبانی استان کرمان (شاملکرمانی، بردسیری، کوهبنانی، بافتی، کهنوجی،جیر چکیده کامل

در سال های اخیر پژوهش هاییدر زمینۀ بررسی واجی، واژگانی و نحوی گویش های فارسی انجام گرفته اما مسائل مربوطبه مردم شناسی آنها کمتر مورد توجه بوده است. هدف اصلی این پژوهش بررسی واژگاننظام خویشاوندی هشت گونۀ زبانی استان کرمان (شاملکرمانی، بردسیری، کوهبنانی، بافتی، کهنوجی،جیرفتی، فاریابی و قلعه گنجی)می باشد. بر اساس نظر مورداک، واژگان خویشاوندی بر سه اساسطرز استفاده، ساخت زبانی و گسترۀ کاربرد مورد مطالعه قرار می گیرند. با توجه بهحجم مقاله،واژگان خویشاوندی برخی از این گونه ها تنها براساس گسترۀ کاربردمورداک تحلیل شده اند. در مجموع 45 واژه خویشاوندی از این گونه ها جمع آوری شده که18 واژه مربوط به خویشاوندان نسبی، 21 واژه سببی و 6 واژه ناتنی می باشد. بررسیمقابله ای داده ها نشان می دهد که واژگان نظام خویشاوندی در گونه های کرمان جنوبیبیشترین تفاوت با فارسی معیار را دارند. بررسی نتایج برطبق الگوی گسترۀ کاربرد نیزنشان می دهد که تمام معیارهای این الگو در واژگان گونه های شمالی اعمال می شود امادر گونه های جنوبی گاهی دو معیار جهت و جنس اعمال نمی شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

603 - تحلیل معنایی برخی افعال لُری ممسنی بر مبنای رویکرد معنی‌شناسی قالب‌بنیاد
مریم محمدی آمنه زارع محمد حسین شرف زاده اسماعیل جدیدی

10.30495/irll.2022.1931818.1443

معناشناسیِ قالبی را اولین‌بار چارلز فیلمور (۱۹۸۲م.) مطرح کرد. این نظریه مدّعی است که معانی واژه‌ها، در نظامی از دانش جای دارد که ریشۀ آن در تجربۀ اجتماعی و فرهنگی بشر واقع شده است. اصطلاح قالب به‌مثابۀ شیوه‌ای جهت تحلیل‌های معنایی زبان طبیعی است. افعال به‌عنوان مهم‌ترین چکیده کامل

معناشناسیِ قالبی را اولین‌بار چارلز فیلمور (۱۹۸۲م.) مطرح کرد. این نظریه مدّعی است که معانی واژه‌ها، در نظامی از دانش جای دارد که ریشۀ آن در تجربۀ اجتماعی و فرهنگی بشر واقع شده است. اصطلاح قالب به‌مثابۀ شیوه‌ای جهت تحلیل‌های معنایی زبان طبیعی است. افعال به‌عنوان مهم‌ترین سازه‌های زبانی در بیشتر حالاتِ یک رویداد حضور دارند و نقش مهمی در تغییر معنایی بر عهده ‌گرفته‌اند. هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان کارایی این نظریه در گونۀ لری ممسنی و ارائۀ قالب‌های معنایی برخی افعال در این‌گونه است. در این پژوهش، ۳۲ فعل از میان 336 فعلِ جمع‌آوری‌شده در لری ممسنی، با روش توصیفی - تحلیلی بررسی شده است. با ارائۀ قالب‌های معنایی این افعال، یافته‌ها حاکی از آن‌اند که میان قالب‌های معنایی این افعال با قالب‌های معنایی افعال متناظر آن در زبان فارسی معیار، تفاوت فاحشی وجود دارد. تصور بر آن است که ریشۀ این تمایزات، از تجربیات نهفتۀ فردی و اجتماعی جوامع نشئت می‌گیرند. این افعال، در محدودۀ کاربردشان، از خوانش‌های معنایی بیشتری در مقایسه با فارسی معیار برخوردارند و بر مفاهیم بیشتری دلالت می‌کنند؛ به‌عبارت‌دیگر، معنای این افعال در زبان فارسی معیار، در گذر زمان دچار تحوّل معنایی شده و از مؤلّفه‌های معنایی‌شان کاسته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

604 - آسیب شناسی تامین مالی صنعت گردشگری ایران در بستر بازار سرمایه (مطالعه موردی)
حسن قالیباف اصل معصومه نادری غلامحیدر ابراهیمبای سلامی میرفیض فلاح شمس

هدف از پژوهش حاضر بررسی چالش ها و موانع تأمین مالی طرح‌های صنعت گردشگری ایران با استفاده از ظرفیت بازار سرمایه است. پارادایم تحقیق، ساخت‌گرایی است. از نقطه نظر این پارادایم، حقیقت نسبی بوده و بستگی به دیدگاه فرد دارد. همچنین با توجه به اینکه ماهیت این پژوهش؛ آسیب شناسی چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر بررسی چالش ها و موانع تأمین مالی طرح‌های صنعت گردشگری ایران با استفاده از ظرفیت بازار سرمایه است. پارادایم تحقیق، ساخت‌گرایی است. از نقطه نظر این پارادایم، حقیقت نسبی بوده و بستگی به دیدگاه فرد دارد. همچنین با توجه به اینکه ماهیت این پژوهش؛ آسیب شناسی است لذا استراتژی آن در قالب مطالعه موردی و رویکرد آن در حوزه پژوهش‌های کیفی می-باشد. در این روش پژوهش، محقق جهت بررسی اولیه؛ اقدام به گردآوری و بررسی کلیه اسناد و مطالعات علمی پیرامون تامین مالی صنعت گردشگری به ویژه در بازار سرمایه کرده است تا بتواند مولفه ها، عوامل موثر و پیامدهای آن را شناسایی کند. سپس جهت تایید آنها اقدام به انجام مصاحبه با خبرگان صنعت گردشگری، بازار سرمایه و دانشگاه تا حصول اشباع اطلاعاتی کرده و در نهایت برای تایید اطلاعات بدست آمده مجدداً مصاحبه کانونی ثانویه در قالب چندین جلسه گروهی صورت پذیرفته است.نتایج پژوهش نشان داده است که موانع اصلی تأمین مالی این صنعت شامل شناخت ناکافی فعالان بازار سرمایه و صنعت گردشگری نسبت به یکدیگر، نداشتن برخی شرایط لازم برای ورود به بازار سرمایه، ویژگی‌های ذاتی پروژه ها، عدم تمایل و اعتماد برای ورود به بازار سرمایه، تفاوت نرخ بازده بازارهای مالی، وجود ذینفعان متعدد، خصوصی نبودن اکثر پروژه ها، قوانین و مقررات موجود و برخی از مسائل مربوط به نظام تامین مالی از جمله چالش‌های اصلی برای تامین مالی این صنعت با استفاده از ظرفیت‌های بازار سرمایه می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

605 - طراحی بهینه ریزشبکه‌های مسکونی با در نظر گرفتن وقوع خطا و احتمال خاموشی
مهرداد موحدپور سیروس محمدی محمدجواد کیانی طاهر نیکنام محمود زاده باقری

یکی از مباحث قابل توجه شبکه قدرت در سال‌های اخیر پیدایش ریزشبکه‌ها می‌باشد. طراحی بهینه یک ریزشبکه شامل انتخاب بهترین ترکیب از گزینه‌های موجود (واحدهای تولید پراکنده، سیستم‌های ذخیره‌ساز انرژی و برنامه‌های پاسخ‌گویی بار) برای تامین بار مصرفی به منظور حذاقل‌سازی هزینه‌ها چکیده کامل

یکی از مباحث قابل توجه شبکه قدرت در سال‌های اخیر پیدایش ریزشبکه‌ها می‌باشد. طراحی بهینه یک ریزشبکه شامل انتخاب بهترین ترکیب از گزینه‌های موجود (واحدهای تولید پراکنده، سیستم‌های ذخیره‌ساز انرژی و برنامه‌های پاسخ‌گویی بار) برای تامین بار مصرفی به منظور حذاقل‌سازی هزینه‌های ریزشبکه می‌باشد. در این مقاله مدلسازی جامعی برای مسئله طراحی بهینه ریزشبکه‌های مسکونی با لحاظ کردن واحدهای تولید پراکنده تجدیدپذیر، سیستم‌های ذخیره‌ساز انرژی و بارهای قابل کنترل انجام شده است. این مدل رفتار تصادفی ذاتی منابع انرژی تجدیدپذیر و عدم قطعیت در پیش‌بینی بار الکتریکی را در نظر گرفته و مدل‌های تصادفی مناسبی برای آنها انتخاب شده است. همچنین وقوع خطا و احتمال وقوع خاموشی در طراحی بهینه ریزشبکه‌های مسکونی جهت افزایش قابلیت اطمینان و کارایی آنها و توسعه مدل‌های پیشین در نظر گرفته شده و به تابع هدف مساله اضافه شده است. برای یافتن پاسخ بهینه، مسئله طراحی ریزشبکه‌ها به صورت یک مسئله بهینه‌سازی با هدف حداقل‌سازی مجموع هزینه‌های طرح توسعه ریزشبکه مدلسازی و پاسخ بهینه با الگوریتم بهینه‌سازی کلونی مورچگان تعیین می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

606 - تطبیق تصاویر سنجش از دور با استفاده از آشکارساز SURF بهبود یافته و توصیف‌گر BRISK نامتغیر با جهت در محیط شبیه‌ساز توابع تبدیل مستوی
فاطمه خلیلی فربد رزازی ابوالفضل حسینی

از جمله مشکلات موجود در انطباق تصاویر سنجش از دور این است که تصاویر توسط سنسورهای متنوع و در زمان‌های مختلف و با زاویه های انحراف متنوع گرفته شده‌اند. برای حل این مشکل الگوریتم‌هایی برای بهبود انطباق پیشنهاد شده‌اند. یکی از متداول‌ترین روش‌ها، استفاده از الگوریتم SURF ( چکیده کامل

از جمله مشکلات موجود در انطباق تصاویر سنجش از دور این است که تصاویر توسط سنسورهای متنوع و در زمان‌های مختلف و با زاویه های انحراف متنوع گرفته شده‌اند. برای حل این مشکل الگوریتم‌هایی برای بهبود انطباق پیشنهاد شده‌اند. یکی از متداول‌ترین روش‌ها، استفاده از الگوریتم SURF (ویژگی های مقاوم سریع) است که نسبت به تغییر مقیاس، چرخش، تغییر روشنایی و نویز تا حدودی مقاوم و به زاویه انحراف تصاویر تا حدود 45 درجه پاسخ‌گو است. اما روی‌ هم‌افتادگی و نزدیکی نقاط کلیدی استخراج شده در این الگوریتم زیاد است و عملاً توزیع پذیری مکانی مناسبی از نقاط کلیدی را ارائه نمی&lrm;دهد. این پژوهش به دنبال روش‌هایی است که نسبت به پارامترهای تابع تبدیل آفین مقاوم باشد. در مقاله حاضر از محیط شبیه‌ساز IMAS (انطباق تصویر با شبیه‌ساز توابع تبدیل مستوی) که توزیع‌پذیری مناسبی از نقاط کلیدی را پیشنهاد و به اختلاف زاویه بیشتری نسبت به SURF پاسخ‌گوست، استفاده شده است. برای یافتن مرزها و لبه‌هایی با وضوح بیشتر در تصویر از فیلتر مورفولوژی استفاده شده و برای آشکارسازی نقاط کلیدی، ایده جرم تصویر به کاربرده شده است که جهت اصلی نقاط ویژگی را مشخص و چرخش‌های تغییر ناپذیر را توصیف می‌کند. در بخش توصیف‌گر از توصیف‌گر RBRISK (نقاط کلیدی دودویی مقیاس پذیر مقاوم و تغییرناپذیر در برابر دوران) که نسبت به دوران پایدار است، استفاده شده است. نتایج عملی آزمایش&lrm;ها نشان دهنده آن است که روش پیشنهادی در تصاویر ماهواره میزان انطباق را تا حدود 10 درصد بهبود بخشیده و از سرعت اجرای مناسبی در کاربردهای آنلاین برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

607 - ارائه روشی جدید برای آشکارسازی سرطان سینه در تصاویر ماموگرافی با استفاده از الگوریتم کرم شب تاب
غزال مردانیان ندا بهزادفر

سرطان سینه یکی از شایع ترین سرطان ها در بین زنان است. در بسیاری از مواقع، هیچ علائم آشکاری در بیماران مبتلا به سرطان سینه مشاهده نمی شود. تشخیص دقیق سرطان سینه در مراحل اولیه برای کاهش مرگ و میر امری ضروری است. ماموگرافی به عنوان یک روش استاندارد بیش از 40 سال است که در چکیده کامل

سرطان سینه یکی از شایع ترین سرطان ها در بین زنان است. در بسیاری از مواقع، هیچ علائم آشکاری در بیماران مبتلا به سرطان سینه مشاهده نمی شود. تشخیص دقیق سرطان سینه در مراحل اولیه برای کاهش مرگ و میر امری ضروری است. ماموگرافی به عنوان یک روش استاندارد بیش از 40 سال است که در تشخیص بیماری های سینه مورد استفاده قرار گرفته است. برای جلوگیری از تجزیه و تحلیل های ذهنی تصاویر ماموگرافی توسط رادیولوژیست ها و افزایش دقت آشکارسازی سرطان سینه، سیستم های مبتنی بر هوش مصنوعی در سال های اخیر مورد توجه زیادی قرار گرفته اند. در این مطالعه با ترکیب الگوریتم کرم شب تاب و اعمال پیش پردازش های مناسب بر روی تصویر به آشکارسازی سرطان سینه در تصاویر ماموگرافی پرداخته شده است. در این مطالعه، از تصاویر ماموگرافی موجود در مجموعه داده DDSM استفاده شد. 3 معیار عملکردی صحت، حساسیت و دقت (%4/93، 91%، 95% ) برای تجزیه و تحلیل عملکرد تشخیص استفاده شد. اثر پیشنهادی در مقایسه با کارهای موجود در ادبیات عملکرد بهتری نشان می دهد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

608 - یک پروتکل مسیریابی جدید مبتنی بر کیفیت سرویس برای جریان سازی ویدیو در شبکه های موردی بین خودرویی با استفاده از الگوریتم کلونی مورچگان و منطق فازی
محمد وفائی احمد خادم زاده محمدعلی پورمینا

انتقال چند مسیره یک روش انتقال مناسب برای بسته‌هایی با سرعت داده بالا مانند جریان‌سازی ویدیو می‌باشد. به منظور جریان‌سازی ویدیو با کیفیت بالا، بسته‌های ویدیویی برای انتقال از مسیرهای متفاوت به فریم‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. با این حال، بسیاری از ویژگی‌های ذاتی شبکه‌های چکیده کامل

انتقال چند مسیره یک روش انتقال مناسب برای بسته‌هایی با سرعت داده بالا مانند جریان‌سازی ویدیو می‌باشد. به منظور جریان‌سازی ویدیو با کیفیت بالا، بسته‌های ویدیویی برای انتقال از مسیرهای متفاوت به فریم‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. با این حال، بسیاری از ویژگی‌های ذاتی شبکه‌های موردی بین خودرویی، طراحی یک پروتکل مسیریابی کارآمد و پایدار را برای کاربردهای مختلف در این شبکه‌ها‌ دشوار می‌کند. به طور خاص، ماهیت پویای توپولوژی و قطعی‌های ارتباط برقراری کیفیت سرویس را بسیار دشوار می‌کند. برای تامین کیفیت سرویس در کاربردهای سرگرمی و موارد ایمنی در شبکه‌های موردی بین خودرویی، ما یک پروتکل مسیریابی مبتنی بر تقاطع با توجه به کیفیت سرویس از نظر تاخیر، نرخ تحویل بسته و احتمال اتصال پیشنهاد نمودیم. به منظور ایجاد مسیرهایی با بهترین کیفیت سرویس، مسئله مسیریابی مربوطه را به عنوان مسئله بهینه‌سازی در نظر گرفتیم و یک الگوریتم مبتنی بر کلونی مورچگان برای حل آن پیشنهاد نمودیم. علاوه بر این، یک الگوریتم مبتنی بر منطق فازی برای انتخاب بهترین وسیله نقلیه گام بعدی با در نظر گرفتن موقعیت خودرو، کیفیت لینک و مدل تحرک وسیله نقلیه پیشنهاد شده است. با توجه به نتایج شبیه سازی، الگوریتم پیشنهادی نرخ تحویل بسته بیشتر از 2/84 درصد، تاخیر انتها به انتها کمتر از 58/3 ثانیه، سربار کمتر از 65/15 درصد و نرخ بیشینه سیگنال به نویز بیشتر از 82/20 دسی‌بل را ارائه می‌دهد. تجزیه و تحلیل نتایج نشان می‌دهد که عملکرد روش پیشنهادی بسیار خوب است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

609 - یک رویکرد مقاوم و هوشمند برای پخش پیام در شبکه‌های موردی بین خودرو یی برای موارد اضطراری
محمدصادق اژدری علی براتی حمید براتی

شبکه‌های موردی بین خودرویی با هدف ایجاد ایمنی و راحتی برای رانندگان و مسافران ایجاد شده است. در این شبکه‌ها، تغییرات زیاد توپولوژی، چالش‌های زیادی را برای تحویل کارآمد داده‌ها ایجاد می‌کند. روش انتشار داده می‌تواند نیازهای پخش پیام اضطراری را برآورده کند. انتشار داده‌ها چکیده کامل

شبکه‌های موردی بین خودرویی با هدف ایجاد ایمنی و راحتی برای رانندگان و مسافران ایجاد شده است. در این شبکه‌ها، تغییرات زیاد توپولوژی، چالش‌های زیادی را برای تحویل کارآمد داده‌ها ایجاد می‌کند. روش انتشار داده می‌تواند نیازهای پخش پیام اضطراری را برآورده کند. انتشار داده‌ها در این شبکه‌ها کاری پیچیده و مهم است زیرا تغییر زیاد سرعت ماشین‌ها، احتمال وجود شکاف‌های ارتباطی را بالا می‌برد. در این شبکه‌ها تحویل سریع و تضمینی بالای بسته‌ها دارای اهمیت بسیاری است. در این مقاله روشی پیشنهاد شده که در آن کانال ارتباطات برد کوتاه اختصاصی (DSRC) با سه نوع اولویت متفاوت برای پیام‌های ایمنی تقسیم ‌می‌گردد. جهت انتشار پیام برای هر کلاس یک گیرنده پویا تعریف می‌گردد، برای جلوگیری از انتشارات افزونه و استفاده بهینه از پهنای باند، شرط مابین بودن گره مبدأ و گره انتشار دهنده در نظر گرفته شده است. روش پیشنهادی به هیچ‌گونه سخت‌افزار یا کنترل کننده مرکزی نیاز ندارد. به منظور تحلیل میزان کارایی، روش پیشنهادی را با روش‌های تقسیم‌بندی و پخش برنامه‌ریزی‌شده تطبیقی (ASPBT) و پروتکل انتشار داده‌های انطباقی (AddP) مقایسه شده است. نتایج ارزیابی تحلیلی و شبیه‌سازی نشان می‌دهد که در روش پیشنهادی تاخیر در مقایسه با روش‌های ASPBT و AddP به ترتیب 5 درصد و 14 درصد کاهش یافته است. نرخ تحویل بسته در مقایسه با روش‌های AddP و ASPBT به ترتیب 37 درصد و 83/0 درصد بهبود یافته است. همچنین نرخ تصادم روش پیشنهادی 4 درصد و 11 درصد در مقایسه با روش‌های ASPBT و AddP بهبود یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

610 - ارائه یک الگوریتم جدید برای زمان‌بندی پیوند شبکه‌های توری بی‌سیم چند ورودی-چند خروجی با تداخل متفاوت بر مبنای کلونی مورچگان
صادق زرمهی سید محمود دانشور فرزانگان آوید آوخ

اگر چه شبکه‌های بی‌سیم نسل جدید از نظر هزینه‌ی نصب و توسعه، فن‌آوری مناسبی برای زیرساخت اینترنت محسوب می‌شوند، ولی به ‌دلیل محدودیت در ظرفیت و مقیاس ‌پذیری، چالش‌های زیادی را مانند زمان‌بندی پیوند و مسیر‌یابی به دنبال دارند. در این مقاله، با تمرکز بر روش دسترسی چندگانه چکیده کامل

اگر چه شبکه‌های بی‌سیم نسل جدید از نظر هزینه‌ی نصب و توسعه، فن‌آوری مناسبی برای زیرساخت اینترنت محسوب می‌شوند، ولی به ‌دلیل محدودیت در ظرفیت و مقیاس ‌پذیری، چالش‌های زیادی را مانند زمان‌بندی پیوند و مسیر‌یابی به دنبال دارند. در این مقاله، با تمرکز بر روش دسترسی چندگانه تقسیم زمانی الگوریتم جدیدی با عنوان کلونی مورچه ها برای زمانبندی پیوند در شبکه های مش (ALSM) بر مبنای رنگ آمیزی گراف و الگوریتم کلونی مورچگان ارائه شده که با زمان‌بندی پیوندها امکان تصادم را به صفر می‌رساند. در این الگوریتم سعی خواهد شد اندازه ابرقاب‌ها و اختصاص هر پیوند به یک شکاف‌ زمانی به گونه‌ای باشد که با توجه به محدودیت‌ تداخل پیوندها و نیز درجه آزادی آنتن‌های مورد استفاده برای ارسال یا دریافت، تأخیر انتها به انتها کاهش و ظرفیت شبکه افزایش یابد. در شبکه‌های توری بی‌سیم چند ورودی-چند خروجی دو نوع تداخل (تداخل ضعیف و قوی) وجود دارد. در ALSM، الگوریتم کلونی مورچگان به گونه‌ای اصلاح شده که بتوان با در نظر گرفتن این دو نوع تداخل، زمان‌بندی بهینه پیوندها را به دست آورد. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که الگوریتم ALSM در مقایسه با الگوریتم‌های دیگری که در سال‌های اخیر ارائه شده است با طول ابرفریم کوتاه‌تری می‌تواند زمان‌بندی پیوندها را انجام دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

611 - شبکه هوشمند برای نظارت بر بیمار مبتلا به سرطان سینه بر مبنای آرایش شبکه و تحلیل سلسله‌مراتب فازی
جواد نوری پور محمدعلی پورمینا محمد ناصر مقدسی بهبد قلمکاری

در این مقاله شبکه هوشمند برای نظارت بر بیمار مبتلا به سرطان سینه مطرح شده است. افزایش سرعت شبکه نظارت بر بیمار به نوع مشاهده، تفکر و درک ما از بیمار بستگی دارد. عوامل مختلفی از شبکه باعث شناخت بیشتر بیماری است که این عوامل با توجه به نوع آرایش شبکه، تعداد گره ها، قابلیت چکیده کامل

در این مقاله شبکه هوشمند برای نظارت بر بیمار مبتلا به سرطان سینه مطرح شده است. افزایش سرعت شبکه نظارت بر بیمار به نوع مشاهده، تفکر و درک ما از بیمار بستگی دارد. عوامل مختلفی از شبکه باعث شناخت بیشتر بیماری است که این عوامل با توجه به نوع آرایش شبکه، تعداد گره ها، قابلیت گره ها و جهت لینک های ارتباطی بستگی دارد. چرخه کنترل و نظارت بر بیمار شامل مشاهده، جهت گیری، تصمیم و عمل است که این چرخه مجموعه ای از اعمال متوالی هست که با تغییر آرایش شبکه، جهت گیری، تصمیم و عمل تغییر می یابد. در این مقاله ساختار شبکه هوشمند با توجه به وزن گره های مسیرهای ارتباطی به گونه ای طراحی می شود که چرخه کنترل و نظارت (تحلیل، تصمیم و عمل) عملکرد خوبی را داشته باشد. چرخه کنترل و نظارت با روش پیشنهادی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) مدل سازی می شود. این مدل با شناخت اولویت های شناسایی، معیارهای تصمیم گیری را به گونه ای تنظیم می کند که با کمترین زمان، سرعت تشخیص شبکه افزایش یابد و همچنین ابزاری مناسب برای مدل سازی چرخه نظارت و نتایج حاصل از شبکه هوشمند است. نتایج شبیه سازی نشان می دهد که این شبکه از هوشمندی لازم برای ارزیابی وضعیت بیمار در شرایط نامطلوب، قدرت تحلیل و ارزیابی مداوم بیمار را دارد و همچنین قدرت تصمیم گیری به موقع در وضعیت های مختلف را دارد. این نتایج نشان می دهد که با توجه به آرایش شبکه و تحلیل سلسله مراتبی فازی نرخ سرعت شبکه نسبت به دیگر شبکه ها به میزان ۱۰ درصد بهبود یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

612 - الگوریتم تطبیقی بر پایه حسگری فشرده جهت بهبود تخمین کانال سیستم‌های M-MIMO
محمدعلی عابدی افروز حق بین فربد رزازی

برای غلبه بر مشکل تخمین کانال در سامانه‌های چندورودی-چندخروجی انبوه (M-MIMO)، در این مقاله یک طرح تخمین کانال لینک فروسو در ارتباط دوطرفه فرکانسی (FDD) مبتنی بر حسگری فشرده ساختارمند (SCS)، برای کاهش داده آموزشی مورد نیاز پیشنهاد گردیده که توسط آن تنکی مکانی ذاتی کانال چکیده کامل

برای غلبه بر مشکل تخمین کانال در سامانه‌های چندورودی-چندخروجی انبوه (M-MIMO)، در این مقاله یک طرح تخمین کانال لینک فروسو در ارتباط دوطرفه فرکانسی (FDD) مبتنی بر حسگری فشرده ساختارمند (SCS)، برای کاهش داده آموزشی مورد نیاز پیشنهاد گردیده که توسط آن تنکی مکانی ذاتی کانال های حوزه تاخیر سامانه‌های چندورودی-چندخروجی انبوه، تقویت می شوند. به همین منظور در ابتدا پس از طرح موضوع روش های مختلف تخمین کانال و بررسی چالش‌های موجود، با پیشنهاد یک الگوریتم بر پایه الگوریتم حریصانه جستجوی تطابق متعامد (OMP)، به تخمین کانال پرداخته شده است. در این الگوریتم از همبستگی مکانی بین پاسخ ضربه کانال آنتن های مختلف فرستنده برای دقت تخمین کانال استفاده می شود. این همبستگی در زمان تاخیر یکسان مسیرهای تاخیردار تعریف ‌شده است. این الگوریتم تنکی کانال را به صورت تطبیقی به دست می آورد که نافی فرض ایده آل کارهای پیشین مبنی بر در دست داشتن تنکی کانال است. در این صورت این الگوریتم در مواقعی که میزان دقیق تنک بودن کانال مشخص نباشد، کانال را با دقت خوبی تخمین می زند. در نهایت به ارائه شبیه سازی ها که توانایی این روش را در کاهش داده آموزشی مورد نیاز نشان می دهد، پرداخته‌ شده است. شبیه سازی ها نشان می دهند که تخمین کانال پیشنهادی به طور قابل‌اعتمادی سطح تنکی کانال و مجموعه پشتیبان را نسبت به روش های مشابه به دست می آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

613 - تشخیص اتوماتیک پلاک خودرو فارسی به روش لبه‌یابی با استفاده از شبکه عصبی هاپفیلد
همایون مهدوی‌ نسب محمدصادق معمارزاده پیمان معلم

شماره پلاک خودرو یکی از مناسب‌ترین اقلام اطلاعاتی جهت احراز هویت خودرو‌ها می‌باشد. سیستم تشخیص پلاک خودرو یک سیستم مکانیزه است که با عکس گرفتن از خودروها، شماره پلاک آنها را استخراج می‌کند. روشی که در این مقاله ارائه شده است شامل دو قسمت می‌باشد. در قسمت اول با استفاده چکیده کامل

شماره پلاک خودرو یکی از مناسب‌ترین اقلام اطلاعاتی جهت احراز هویت خودرو‌ها می‌باشد. سیستم تشخیص پلاک خودرو یک سیستم مکانیزه است که با عکس گرفتن از خودروها، شماره پلاک آنها را استخراج می‌کند. روشی که در این مقاله ارائه شده است شامل دو قسمت می‌باشد. در قسمت اول با استفاده از لبه‌یابی و عملیات مورفولوژی محل پلاک شناسایی شده و در قسمت دوم با استفاده از شبکه عصبی هاپفیلد کاراکترها شناسایی می‌شوند. این روش بر روی 700 تصویر مختلف از نظر پس‌زمینه، فاصله و زاویه دید مورد آزمایش قرار گرفته و نرخ استخراج صحیح پلاک %97.8 و همچنین نرخ خواندن صحیح پلاک %93 ارزیابی شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

614 - انتخاب حالت پیش‌بینی درون و بین فریمی در H.264/AVC برای فشرده‌سازی تصویر پزشکی بر اساس ناحیه مورد علاقه
مهدی جعفری همایون مهدوی نسب شهره کسایی

هدف این مقاله به کار گرفتن H.264 در کاربردهای فشرده‌سازی ویدئویی پزشکی و بهبود عملکرد آن با کیفیت بصری بالاتر و پیچیدگی کدگذاری کمتر است. جهت این امر ما یک مدل جدید ناحیه‌ی مورد علاقه بر اساس H.264/AVC را پیشنهاد می‌دهیم که فشرده‌سازی بدون اتلاف را برای نواحی مورد علاقه چکیده کامل

هدف این مقاله به کار گرفتن H.264 در کاربردهای فشرده‌سازی ویدئویی پزشکی و بهبود عملکرد آن با کیفیت بصری بالاتر و پیچیدگی کدگذاری کمتر است. جهت این امر ما یک مدل جدید ناحیه‌ی مورد علاقه بر اساس H.264/AVC را پیشنهاد می‌دهیم که فشرده‌سازی بدون اتلاف را برای نواحی مورد علاقه، و فشرده‌سازی با اتلاف با نرخ بالا را برای سایر نواحی به کار می‌برد. این مقاله یک روش جدید برای دستیابی به پیش‌بینی سریع درون و بین فریمی ارائه می‌دهد که بر اساس ماکروبلاکهای بزرگ‌تر برای پس‌زمینه و ماکروبلاکهای کوچک‌تر برای ناحیه‌ی مورد علاقه عمل می‌کند. همچنین ماکروبلاک‌های پس‌زمینه با بزرگترین ضریب کوانتیزاسیون ممکن در H.264/AVC جهت به دست آوردن حداکثر ضرایب صفر کدگذاری می‌شوند. نتایج تجربی نشان می‌دهند که الگوریتم پیشنهادی به نرخ فشرده‌سازی بالاتر ویدئوهای پزشکی با کیفیت برتر ناحیه‌ی مورد علاقه ضمن پیچیدگی کمتر کدگذاری در مقایسه با الگوریتم قبلی ما و سایر استانداردهای موجود دست می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

615 - نقش اکوژئومورفولوژی در گسترش پهنه های اکوتوریستی با استفاده از مدلهای AHP و VIKOR ( مطالعه موردی شهرستان اردبیل )
طاهر صادقی اردوان بهزاد

مطالعات ژئومورفولوژی می تواند کمک شایانی در شناسایی محیط ، مکان یابی و برنامه ریزی توسعه در بخش های مختلف داشته باشد. با توجه به اینکه کشور ایران دارای پتانسیل های زیادی جهت گردشگری می باشد، شناسایی قطب های گردشگری می تواند کمک زیادی در توسعه این بخش داشته باشد. هدف این چکیده کامل

مطالعات ژئومورفولوژی می تواند کمک شایانی در شناسایی محیط ، مکان یابی و برنامه ریزی توسعه در بخش های مختلف داشته باشد. با توجه به اینکه کشور ایران دارای پتانسیل های زیادی جهت گردشگری می باشد، شناسایی قطب های گردشگری می تواند کمک زیادی در توسعه این بخش داشته باشد. هدف این پژوهش، شناخت توانایی و قابلیت های گردشگری شهرستان اردبیل است . بدین منظور با استفاده از نرم افزار GIS پارامترهای شیب، جهت، ارتفاع، دما، کاربری اراضی، فاصله از گسل، فاصله از بعضی عوامل محیطی مثل پهنه های لغزشی ، رودخانه ، مناطق حفاظت شده و جاده بررسی و نهایتا نقشه های رقومی هر یک تهیه گردید. طبق یافته های تحقیق فعالیت های اکو توریستی در این شهرستان عبارتند از: طبیعت گردی، گردشگری عشایر، حیات وحش، دامنه نوردی، کوهنوردی و ورزش های زمستانه . از مدل AHP بری بدست آوردن وزن شاخص ها و از مدل VIKOR برای رتبه بندی معیارهای گردشگری استفاده گردید. بر این اساس ماتریس رتبه بندی فعالیت های اکوتوریستی تشکیل گردید. در این ماتریس پارامترهای اکوژئومورفولوژیکی شامل شیب ، جهت ، ارتفاع ، پوشش گیاهی ، منابع آب و دما به عنوان شاخص و فعالیت های اکوتوریستی به عنوان معیار در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که گردشگری عشایر ، طبیعت گردی ، ورزشهای زمستانه و حیات وحش به ترتیب دارای رتبه های 1 ، 78/0 ، 14/0 و 12/0 اولویت بندی شده اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

616 - تعیین راهبردها و سیاست های توسعه ژئوتوریسم در شهرستان مشکین شهر
کلثوم اباذری نوجه ده معصومه رجبی حبیب رهنمون

نقش صنعت گردشگری و تلفیق آن با علوم زمین، در ارتقای اقتصادی، فرهنگی ، اجتماعی، ترویج صلح، شناسایی و حفظ داراییهای طبیعی و فرهنگی و مکان یابی آن بر کسی پوشیده نیست. ژئوتوریسم یکی از زیر شاخه های صنعت توریسم است که کاملا از اصول توریسم تبعیت می‌کند و ترکیبی از زمین شناسی، چکیده کامل

نقش صنعت گردشگری و تلفیق آن با علوم زمین، در ارتقای اقتصادی، فرهنگی ، اجتماعی، ترویج صلح، شناسایی و حفظ داراییهای طبیعی و فرهنگی و مکان یابی آن بر کسی پوشیده نیست. ژئوتوریسم یکی از زیر شاخه های صنعت توریسم است که کاملا از اصول توریسم تبعیت می‌کند و ترکیبی از زمین شناسی، ژئومورفولوژی، گردشگری چشم انداز منابع طبیعی، لند فرم ها، سنگ‌ها و کانی‌ها با تاکید بر فرایند‌های به وجود آورنده این اشکال می‌باشد. در این پژوهش پدیده‌های ژئوتوریسمی شهرستان مشگین شهر به عنوان دومین دومین شهر توریستی استان اردبیل که سالانه گردشگران زیادی را به خود جلب می‌کند، مانند چشمه‌های آبگرم قوتور سویی، ، شابیل، قینرجه مشگین شهر ، پارک جنگلی مشگین شهر، شیروان درهسی، آبشار گورگور سبلان و... با روش راهبردیSWOT مورد بررسی قرارگرفت. با به کار گیری این مدل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای موجود در رابطه با توسعه ژئوتوریسم در دامنه شمالی سبلان بررسی شد.طی مطالعات و تحقیقاتی که صورت گرفت پدیده های ژئوتوریستی منطقه شناسایی و معرفی شدند و برای منطقه تعداد 12 نقاط قوت،12نقاط ضعف،14نقاط فرصت و 12 نقاط تهدید مورد شناسایی قرار گرفت و نتایج آنها به صورت جداولی ارائه گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

617 - ارزیابی و تحلیل پتانسیل‌های مقاصد ژئومورفولوژیکی و ژئوتوریستی استان اردبیل با استفاده از مدل‌های فیولت و مدل دینامیکی
موسی عابدینی بهروز نظافت تکله آیلار خیاطی

ژئوتوریسم از ارتباط طبیعت و ساخته دست بشر ایجاد می‌شود. در ژئوتوریسم پدیده‌های ژئومورفولوژیک غلبه بیش‌تری نسبت به سایر پدیده‌های زمین‌شناسی دارند. این مخاطبان نه‌تنها متخصصان و کارشناسان ژئومورفولوژی و زمین‌شناسی، بلکه گردشگران عادی و علاقه‌مندان به طبیعت هم هستند. هدف چکیده کامل

ژئوتوریسم از ارتباط طبیعت و ساخته دست بشر ایجاد می‌شود. در ژئوتوریسم پدیده‌های ژئومورفولوژیک غلبه بیش‌تری نسبت به سایر پدیده‌های زمین‌شناسی دارند. این مخاطبان نه‌تنها متخصصان و کارشناسان ژئومورفولوژی و زمین‌شناسی، بلکه گردشگران عادی و علاقه‌مندان به طبیعت هم هستند. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی و تحلیل پتانسیل‌های مقاصد ژئومورفولوژیکی و ژئوتوریستی استان اردبیل (مطالعه موردی: نیر، نمین، هیر) می‌باشد. روش‌های مورد مطالعه روش ‌هادزیک و فیولت است. در مدل ‌هادزیک ارزش و اهمیت هر مکان ژئوتوریستی در این روش به‌وسیله شاخص‌های ارزش علمی و ارزش‌های مازاد آن مکان ژئوتوریستی برآورد می‌شود. مدل فیولت بر اساس نرخ مدیریتی و گردشگری و دامنه ارزشی آن‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد. نتایج مدل ‌هادزیک نشان داد بر اساس نتایج ارزش علمی، مازاد و آسیب‌پذیری از نظر کارشناسان و بازدیدکنندگان منطقه ژئوتوریستی نیر، نمین و هیر به ترتیب مقادیر (22/36)، (48/29) و (69/51) به خود اختصاص دادند. بر این اساس منطقه ژئوتوریستی هیر نسبت به دو منطقه دیگر توانمندی بالا و نسبتاً خوبی دارد. نتایج مدل فیولت نیز نشان داد بر اساس زیرشاخص‌های مورد مطالعه مناطق ژئوتوریستی هیر بیش‌ترین امتیاز و منطقه نیر در رتبه دوم و منطقه نمین در رتبه سوم از نظر توانمندی ژئوتوریستی قرار گرفتند. بنابراین نتیجه‌گیری می‌شود منطقه ژئوتوریستی هیر از نظر توانمندی ژئوتوریستی نسبت به مناطق مورد مطالعه قدرت جذب بیش‌تری در جهت توسعه ژئوتوریسم را به خود اختصاص داده است. هم‌چنین پیشنهاد می‌شود در مطالعات آتی برای شناساندن مناطق بکر ژئوتوریستی مطالعات بر مبنای مطالعات و گردشگری آنلاین باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

618 - پویایی فصلی تنوع قارچی اندوفیت درختان Grevillea robusta (بلوط نقره ای)
ابراهیم طالبی گریما آلتایه آشفت آگیته

10.30495/bioem.2024.2008076.1026

این مطالعه به بررسی تأثیر تغییرات فصلی بر تنوع قارچ‌های اندوفیت بر روی شاخ و برگ درختان Grevillea robusta در امتداد بزرگراه‌ها در هاواسا، اتیوپی می‌پردازد. با 765 جدایه قارچی که به 73 مورفوتاکسای متمایز طبقه بندی شدند، 41/90٪ در هشت جنس شناخته شده شناسایی گردیدند، و 58/ چکیده کامل

این مطالعه به بررسی تأثیر تغییرات فصلی بر تنوع قارچ‌های اندوفیت بر روی شاخ و برگ درختان Grevillea robusta در امتداد بزرگراه‌ها در هاواسا، اتیوپی می‌پردازد. با 765 جدایه قارچی که به 73 مورفوتاکسای متمایز طبقه بندی شدند، 41/90٪ در هشت جنس شناخته شده شناسایی گردیدند، و 58/9٪ ناشناس باقی ماندند. شایان ذکر است، Phoma و Pestalotiopsis به عنوان متنوع‌ترین جنس‌ها ظاهر شدند که به ترتیب 13 و 11 مورفوتاکسا را نشان دادند. در حالی که Alternaria و Xylaria تنوع کمتری را با 3 و 2 morphotaxa نشان دادند. این تحقیق تعداد و تنوع قارچ‌ها را در درختانی که در محیط‌های آلوده‌تر قرار داشتند، برگ‌های نمونه‌برداری شده در فصول خشک، آنهایی که علائم بیماری را بروز نمودند، بخش‌های پایین برگ و نمونه‌های میانی را نشان داد. این یافته‌ها بر مجموعه‌ای غنی از قارچ‌های اندوفیت مرتبط با برگ‌های Grevillea robusta در مزارع کنار جاده‌ای در هاواسا تأکید می‌کند و نیاز به کاوش بیشتر در پویایی این جامعه قارچی است. درک نقش محوری این قارچ‌های اندوفیت در سلامت درختان، انعطاف‌پذیری اکوسیستم و کاربردهای بالقوه در کشاورزی، جنگل‌داری و بیوتکنولوژی ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

619 - اثر پرایمینگ بر کاهش اثرات بقایای علف‌کش اپیروس در چغندرقند
محمد جوکار محمد آرمین متین جامی معینی

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غ چکیده کامل

به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غلظت‌های مختلف (60-45-30-15-0 درصد مقدار توصیه شده) بود. نتایج آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر چغندر باعث افزایش 28 درصدی تعداد برگ، 17 درصدی سطح برگ، 16 درصدی وزن خشک برگ، 86 درصدی وزن خشک ریشه، 4/1 درصدی قطر ریشه، 24 درصدی حجم ریشه و 47 درصدی طول ریشه در مقایسه با عدم پرایمینگ شد. با افزایش مقدار بقایا علف‌کش کلیه خصوصیات مورد بررسی به‌صورت شدیدی کاهش پیدا کرد. نتایج آزمایش نشان داد که حضور 60 درصدی مقدار توصیه شده بقایای علف‌کش سبب کاهش 76/90 درصدی تعداد برگ در بوته، 72/97 درصدی سطح برگ، 86/98 درصدی وزن خشک برگ، 22/91 درصدی وزن خشک ریشه، 29/58 درصدی قطر ریشه، 57/85 درصدی حجم ریشه و 76/80 درصدی طول ریشه در مقایسه باعدم حضور بقایای علف‌کش شد. در حضور بقایای علف‌کش هیدروپرایمینگ بذر سبب کاهش اثرات منفی بقایای علف‌کش آپیروس گردید. در شرایط هیدروپرایمینگ بذر مقدار بقایا بعد از 30 درصد توصیه شده سبب کاهش خصوصیات مورد بررسی شد درحالی‌که در شرایط عدم پرایم بذر حتی در غلظت 15 درصد بقایای نیز کاهش صفات مورد بررسی مشاهده شد. به‌منظور بررسی اثر پرایمینگ در شرایط حضور بقایای علف‌کش آپیروس در گیاه چغندرقند آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار در سال 1395 انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل پرایمینگ و عدم پرایمینگ و بقایای علف‌کش در غلظت‌های مختلف (60-45-30-15-0 درصد مقدار توصیه شده) بود. نتایج آزمایش نشان داد که پرایمینگ بذر چغندر باعث افزایش 28 درصدی تعداد برگ، 17 درصدی سطح برگ، 16 درصدی وزن خشک برگ، 86 درصدی وزن خشک ریشه، 4/1 درصدی قطر ریشه، 24 درصدی حجم ریشه و 47 درصدی طول ریشه در مقایسه با عدم پرایمینگ شد. با افزایش مقدار بقایا علف‌کش کلیه خصوصیات مورد بررسی به‌صورت شدیدی کاهش پیدا کرد. نتایج آزمایش نشان داد که حضور 60 درصدی مقدار توصیه شده بقایای علف‌کش سبب کاهش 76/90 درصدی تعداد برگ در بوته، 72/97 درصدی سطح برگ، 86/98 درصدی وزن خشک برگ، 22/91 درصدی وزن خشک ریشه، 29/58 درصدی قطر ریشه، 57/85 درصدی حجم ریشه و 76/80 درصدی طول ریشه در مقایسه باعدم حضور بقایای علف‌کش شد. در حضور بقایای علف‌کش هیدروپرایمینگ بذر سبب کاهش اثرات منفی بقایای علف‌کش آپیروس گردید. در شرایط هیدروپرایمینگ بذر مقدار بقایا بعد از 30 درصد توصیه شده سبب کاهش خصوصیات مورد بررسی شد درحالی‌که در شرایط عدم پرایم بذر حتی در غلظت 15 درصد بقایای نیز کاهش صفات مورد بررسی مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

620 - ارزیابی اثر رنگ و اندازه بذر روی خصوصیات جوانه زنی تاج الملوک (Aquilegia chrysantha ) تحت تیمارهای مختلف هیدروپرایمینگ.
فهیمه نبی احمد اصغرزاده ابراهیم گنجی

جوانه‌زنی یکنواخت و تسریع در مرحله جوانه‌زنی بذور تاج‌الملوک می‌تواند در تولید این گیاه داروئی بسیار حائز اهمیت باشد. این آزمایش با هدف شناسایی بهترین پاسخ شکل‌های مختلف بذور چند شکل این گیاه به اجرا در‌آمد. به‌این منظور در ابتدا بذرهای سیاه و قهوه‌ای رنگ به‌صورت چشمی ا چکیده کامل

جوانه‌زنی یکنواخت و تسریع در مرحله جوانه‌زنی بذور تاج‌الملوک می‌تواند در تولید این گیاه داروئی بسیار حائز اهمیت باشد. این آزمایش با هدف شناسایی بهترین پاسخ شکل‌های مختلف بذور چند شکل این گیاه به اجرا در‌آمد. به‌این منظور در ابتدا بذرهای سیاه و قهوه‌ای رنگ به‌صورت چشمی از یکدیگر جدا شدند و پس از آن با استفاده از روش بینایی ماشین از نظر اندازه به دو گروه تقسیم شدند. سپس برای تحریک جوانه‌زنی، بذور به‌مدت 4 هفته در دمای 4 درجه سانتی‌گراد نگهداری شده و پس از آن تحت تیمارهای 4، 8، 12 و 24 هیدروپرایمینگ و تیمار شاهد قرار گرفتند. این آزمایش به‌صورت فاکتوریل سه فاکتوره و در قالب طرح کاملاً تصادفی در آزمایشگاه علف‌های هرز دانشگاه فردوسی مشهد طی سال 1392 به ‌اجرا درآمد. فاکتورهای آزمایشی شامل رنگ بذر، اندازه بذر و تیمارهای هیدروپرایمینگ بودند. نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که بذور بزرگ در مقایسه با بذور کوچک به‌جز در مورد صفت طول ساقه‌چه که تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد، در سایر صفات مورد مطالعه شامل جوانه‌زنی، بنیه بذر و طول ریشه‌چه عملکرد بهتری داشتند. علاوه‌ بر این بذور سیاه رنگ نیز در مقایسه با بذور قهوه‌ای در ارتباط با صفات بیان شده تظاهرات بهتری را نشان دادند. همچنین بهترین خصوصیات مربوط به جوانه‌زنی در تیمارهای 12 و 24 ساعت هیدروپرایمینگ ثبت شد. در مجموع با توجه به الگوی غیر یکنواخت جوانه‌زنی این گیاه، استفاده از بذور سیاه رنگ درشت در شرایط هیدروپرایمینگ 12 ساعت می‌تواند جوانه‌زنی بهتری را به‌همراه داشته و برای تولید با عملکرد بهتر تاج‌الملوک توصیه می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

621 - بررسی تأثیر امواج فرا صوت و سرمادهی بر جوانه‌زنی بذور گیاه دارویی مورد (Myrtus communis L.)
سمیه الوندیان علی واحدی رضا تقی‌زاده

مورد (Myrtus communis) یکی از گیاهان متعلق به خانواده Myrtaceae است و بذر این گیاه برای جوانه‌زنی به شکستن خواب بذر نیازمند می باشد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی به منظور ارزیابی اثر امواج فراصوت و مقایسه آن با تیمار سرمادهی بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه دارویی مورد و چکیده کامل

مورد (Myrtus communis) یکی از گیاهان متعلق به خانواده Myrtaceae است و بذر این گیاه برای جوانه‌زنی به شکستن خواب بذر نیازمند می باشد. این پژوهش در شرایط آزمایشگاهی به منظور ارزیابی اثر امواج فراصوت و مقایسه آن با تیمار سرمادهی بر خصوصیات جوانه زنی بذور گیاه دارویی مورد و بر درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه، طول ساقه چه و وزن خشک ریشه چه و ساقه چه اجرا شد. این آزمایش بصورت طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار و 7 تیمار اجرا شد. تیمارها شامل سرمادهی بذر به مدت دو ماه، عدم سرمادهی و عدم استفاده از امواج (شاهد) و همچنین بذور در پنج مدت زمان مختلف (30، 60، 120، 180 و 240 ثانیه) در معرض امواج فراصوت 42 KHZ قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تیمار امواج فراصوت بیشترین تاثیر را بر جوانه‌زنی و بر کلیه صفات مورد بررسی داشت و اختلاف معنی دار بین تاثیر سطوح زمانی امواج بر صفات مذکور نیز مشاهده نشد (دانکن 5 درصد). همچنین به منظور شکستن خواب بذر این گیاه، سرمادهی بهتر از تیمار شاهد (عدم استفاده از امواج و عدم استفاده از سرما در شکستن خواب) بود. با در نظر گرفتن کمترین هزینه و زمان، تیمار 30 ثانیه به عنوان بهترین تیمار برای شکستن خواب بذر این گیاه دارویی معرفی شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

622 - اثر تنش شوری بر خصوصیات جوانه‌زنی و شاخص‌های رشدی پنج رقم سویا (Glycin max L)
گودرز باقری فرد عبدالمجید رضایی امین اله باقری فرد شهرام محمدی عباس باقری

در این تحقیق اثر شوری بر پارامترهای جوانه‌زنی و مورفولوژیکی 5 رقم سویا (زان، سنچوری، L17، ویلیامز و‌ هاک) به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شوری (صفر، 30، 60 و 90 میلی‌مولار کلرید سدیم) به‌عنوان فاکتور دوم در شرایط آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی شهرکرد 1385 به صورت تصا چکیده کامل

در این تحقیق اثر شوری بر پارامترهای جوانه‌زنی و مورفولوژیکی 5 رقم سویا (زان، سنچوری، L17، ویلیامز و‌ هاک) به عنوان فاکتور اول و چهار سطح شوری (صفر، 30، 60 و 90 میلی‌مولار کلرید سدیم) به‌عنوان فاکتور دوم در شرایط آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی شهرکرد 1385 به صورت تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. در گیاهانی که تنها در معرض کلرید سدیم قرار داشتند، در مقایسه با گیاهان شاهد، با افزایش غلظت کلریدسدیم، پارامترهای جوانه‌زنی و رشدی کاهش یافت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین سرعت و درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و محور زیر لپه در رقم‌ هاک و کمترین آن‌ها در رقم L17 مشاهده شد. بیشترین وزن تر و خشک ریشه‌چه در رقم زان و بیشترین وزن‌تر و خشک محور زیر لپه در ارقام ویلیامز و L17 مشاهده شد. بیشترین ارتفاع، تعداد گره و سطح برگ مربوط به رقم ویلیامز و L17 و کمترین مربوط به‌هاکبود. بیشترین و کمترین فاصله میان گره مربوط به ویلیامز و زان به‌ترتیب می‌باشد. بیشترین و کمترین شاخه جانبی در هر بوته مربوط به رقم سنچوری و L17 به‌ترتیب بود. در بین ارقام رقم زان بالاترین تعداد کل برگ و ارقام سنچوری و ویلیامز کمترین تعداد برگ را به خوا د ختصاص دادند. در کل رقم L17در آزمایش گلخانه و رقم‌ هاک در آزمایش جوانه‌زنی نسبت به دیگر ارقام تحمل به شوری بهتری نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

623 - تحلیل مسیر پذیرش و اعتماد بر قصد و رفتار استفاده از سامانه‌ی ثبت پروپوزال و امور پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
حدیث کاظمی بره بی چاست فریبا نظری

هدف اصلی این پژوهش، تحلیل مولفه‌های پذیرش و اعتماد از طریق قصد بر رفتار استفاده‌ دانشجویان تحصیلات تکمیلی از سامانه‌ ثبت پروپوزال و امور پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز می‌باشد. پژوهش کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده‌ها توصیفی- پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این پ چکیده کامل

هدف اصلی این پژوهش، تحلیل مولفه‌های پذیرش و اعتماد از طریق قصد بر رفتار استفاده‌ دانشجویان تحصیلات تکمیلی از سامانه‌ ثبت پروپوزال و امور پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز می‌باشد. پژوهش کاربردی و به لحاظ روش گردآوری داده‌ها توصیفی- پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه‌ دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز می‌باشد که از این تعداد 384 نفر با استفاده از نمونه‌گیری طبقه‌ای تعیین شد. پرسشنامه‌‌‌ مورد استفاده در پژوهش، با استفاده از پژوهش‌های پاپاس و همکاران (متغیر قصد استفاده)، گرانت و همکاران (متغیر ریسک ادراک شده)، اورسیولی و همکاران (متغیرهای رفتار استفاده، اعتماد، پیچیدگی، سودمندی ادارک شده، و سهولت دریافتی) تهیه و تنظیم شد که در این امر با نظر متخصصان مشورت گردید. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و نرم‌افزار PLS انجام شد. نتایج حاکی از تایید فرضیات پژوهش دارد. قصد استفاده از فن آوری بیشترین درصد تأثیر را در بین فرضیه ها داشت. بعد از آن به ترتیب اعتماد، رفتار استفاده از فن آوری و اعتماد بر رفتار استفاده بیشترین تاثیر را داشتند. قصد استفاده کمترین درصد تأثیر را بر رفتار استفاده داشت. مقدار Z برای تاثیرگذاری پذیرش فن‌آوری و اعتماد بر رفتار استفاده با توجه به نقش میانجی‌گری قصد استفاده نیز به ترتیب 32/3 و 16/3 بدست آمد. براساس نتایج داده‌ها، می‌توان نتیجه گرفت مؤلفه‌های پذیرش و اعتماد بر رفتار دانشجویان در استفاده از سامانه ثبت پروپوزال و امور پژوهشی دانشگاه مؤثر است و قصد استفاده باعث افزیش این تأثیر می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

624 - تاثیر مدت زمان مواجهه با آب الکترولیز شده خنثی بر کاهش آلودگی به سالمونلا تیفی موریوم و اشریشیاکلی در پوست و فیله ماکیان تازه
علی فضل آرا مهدی پورمهدی جمال ملک زاده

از ویژگی‌های آب الکترولیز شده می‌توان به ارزان، ایمن و بی‌خطر بودن و عدم تأثیر سوء بر محیط‌زیست اشاره کرد. هدف مطالعه حاضر بررسی مدت‌زمان مواجهه با آب الکترولیز شده خنثی بر کاهش آلودگی به سالمونلا تیفی‌موریوم و اشریشیا کلی در پوست و فیله ماکیان تازه بود. بدین منظور از آ چکیده کامل

از ویژگی‌های آب الکترولیز شده می‌توان به ارزان، ایمن و بی‌خطر بودن و عدم تأثیر سوء بر محیط‌زیست اشاره کرد. هدف مطالعه حاضر بررسی مدت‌زمان مواجهه با آب الکترولیز شده خنثی بر کاهش آلودگی به سالمونلا تیفی‌موریوم و اشریشیا کلی در پوست و فیله ماکیان تازه بود. بدین منظور از آب الکترولیز شده خنثی با غلظت کلر فعال ppm 100 استفاده شد. همچنین مدت‌زمان مواجهه 1, 5, 10, 15 و 30 دقیقه بر روی پوست و فیله تلقیح شده به ترتیب با میزان log/cm2 6 و log/g 6 از باکتری‌های فوق‌الذکر در نظر گرفته شد.. بر اساس نتایج، میزان کاهش باکتری‌های مورد مطالعه در تیمار فیله و پوست با آب الکترولیز خنثی نسبت به آب مقطر معنی‌دار بود (01/0>P). تیمار فیله با آب الکترولیز خنثی به مدت 15 دقیقه، باعث از بین رفتن کامل باکتری اشریشیا کلی شد به‌گونه‌ای که این باکتری درروش کشت سطحی قابل شناسایی نبود. بیشترین میزان کاهش اشریشیا کلی در تیمار آب الکترولیز خنثی در پوست ، در زمان 30 دقیقه، log/cm2 63/2 بود. همچنین بیشترین کاهش سالمونلا تیفی‌موریوم در تیمار فیله و پوست با آب الکترولیز خنثی در زمان 30 دقیقه به ترتیب log/g 51/2 و log/cm254/2 بود. بنابر نتایج این مطالعه، استفاده از آب الکترولیز خنثی در شستشوی لاشه مرغ‌های کشتار شده در خط تولید و چیلرهای کشتارگاه طیور می‌تواند به‌عنوان یک روش ضدعفونی مناسب موردتوجه قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

625 - بررسی آلودگی سالمونلایی گوشت شتر در مراحل مختلف کشتار در استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری
ابراهیم رحیمی امیر شاکریان

سالمونلا به عنوان یک پاتوژن منتقل شونده از مواد غذایی مطرح بوده و یک معضل بزرگ در بهداشت جامعه در دنیا به حساب می آید. مسمومیت های غذایی ناشی از این پاتوژن با علایمی همچون گاستروآنتریت، اسهال، کرامپ شکمی و تب های روده ای (تب حصبه) بروز می کند. این مطالعه به منظور جداسا چکیده کامل

سالمونلا به عنوان یک پاتوژن منتقل شونده از مواد غذایی مطرح بوده و یک معضل بزرگ در بهداشت جامعه در دنیا به حساب می آید. مسمومیت های غذایی ناشی از این پاتوژن با علایمی همچون گاستروآنتریت، اسهال، کرامپ شکمی و تب های روده ای (تب حصبه) بروز می کند. این مطالعه به منظور جداسازی و شناسایی سالمونلا تیفی موریوم در گوشت شتر درمراحل مختلف کشتار انجام شد. به این منظور در مجموع 150نمونه گوشت شتر در مراحل مختلف کشتار ( بعد از پوست کنی، بعد از تخلیه امعا و احشا، بعد از مرحله شست و شو)، (از هریک 50 نمونه) در بازه زمانی تابستان 1395 تا زمستان 1395 از کشتارگاه شهرستان بن استان چهارمحال و بختیاری و شهرستان نجف آباد و زرین شهر استان اصفهان، اخذ شد. نتایج نشان داد که 22 مورد از 150 نمونه گوشت شتر به عنوان گونه هایی از جنس سالمونلا تشخیص داده شدند. استفاده از روش PCR نشان داد که از 22 نمونه مثبت، 3 مورد (2%) سالمونلا تیفی موریوم و 19 مورد (%6/12) سایر گونه ها می باشند..از50 نمونه جمع آوری شده بعد از تخلیه امعا و احشا 11 مورد مثبت تشخیص داده شد که 2 مورد (4%) سالمونلا تیفی موریوم بودند.پس ازمرحله شست و شو 50 نمونه دیگر جمع آوری شد که 4 مورد آن (8%) مربوط به جنس سالمونلا بود و از این 4 مورد هیچ کدام متعلق به سروتیپ سالمونلا تیفی موریوم نبود. نتایج به دست امده حاکی از آن است که خط آلودگی لاشه در مرحله تخلیه امعا و احشا بیشتر و رعایت اصول بهداشتی در این مرحله می تواند نقش مهمی در کاهش آلودگی لاشه داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

626 - بررسی اثر باکتری کشی سدیم دودسیل سولفات(SDS) بر روی تعدادی از باکتری های بیماری زای مواد غذایی در دمای معمولی و یخچال
سیاوش مکتبی مهدی زارعی رویا رستمی

سدیم دودسیل سولفات (SDS) یکی از میکروب کش‌های قوی آلکالین سولفاته است که امروزه در صنایع بهداشتی و آرایشی کاربرد دارد. در این مطالعه اثر باکتری کشی حداقل غلظت کشنده SDS بر روی 4 پاتوژن عمده مواد غذایی شامل اشرشیاکلی، سالمونلا تیفی موریوم، استافیلوکوکوس اورئوس و لیستریا چکیده کامل

سدیم دودسیل سولفات (SDS) یکی از میکروب کش‌های قوی آلکالین سولفاته است که امروزه در صنایع بهداشتی و آرایشی کاربرد دارد. در این مطالعه اثر باکتری کشی حداقل غلظت کشنده SDS بر روی 4 پاتوژن عمده مواد غذایی شامل اشرشیاکلی، سالمونلا تیفی موریوم، استافیلوکوکوس اورئوس و لیستریا مونوسیتوژنز در سرم فیزیولوژی مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا غلظت‌های متفاوتی از SDS تهیه و طبق روش‌های استاندارد MIC و MBC برای هر چهار باکتری محاسبه گردید. سپس اثر حداقل غلظت کشنده SDS بر زنده مانی باکتری‌های فوق در دمای 4 درجه و 25 درجه سانتی‌گراد در طی بازه‌های زمانی مختلف مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تعیین MIC و MBC نشان داد که اشرشیاکلی و سالمونلا تقریبا حساسیت یکسانی نسبت به SDS دارند در حالی که لیستریا مونوسیتوژنز نسبت به سایر باکتری‌ها حساسیت بسیار بیشتری نسبت به SDS دارد. میزان زنده مانی باکتری‌ها تحت شرایط سرد به مراتب بالاتر از شرایط معمولی 25 درجه است. SDS در دماها و زمان‌های مختلف نقش موثری در کاهش جمعیت این باکتری‌های بیماریزا دارد. افزایش دما باعث افزایش اثر ضد باکتریایی SDS می‌شود. ضمنا باکتری لیستریا مونوسیتوژنز در مقایسه با سایر باکتری‌های مورد مطالعه در برابر SDS بسیار حساس تر است. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه، می‌توان از سدیم دودسیل سولفات برای کاهش جمعیت باکتری‌های بیماری زا خصوصا لیستریا مونوسیتونز بر روی سطوح، مواد غذایی و تجهیزات استفاده کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

627 - تأثیر پوشش کیتوزان-رزماری روی سالمونلا تایفی‌موریوم و اشریشیاکلی O157H7در فیله بوقلمون در شرایط نگهداری در یخچال
سپیده حاجیان مهرنوش تدینی

با توجه به استقبال روز افزون از گوشت بوقلمون و اهمیت آن به لحاظ تغذیه ای بین مصرف کنندگان، محققین به دنبال یافتن راه های جدید برای افزایش مدت ماندگاری آن هستند. علاوه بر این، تقاضای مشتریان برای مواد غذایی سالم تر (فاقد نگهدارنده های شیمیایی متداول) در دهه ی اخیر افزایش چکیده کامل

با توجه به استقبال روز افزون از گوشت بوقلمون و اهمیت آن به لحاظ تغذیه ای بین مصرف کنندگان، محققین به دنبال یافتن راه های جدید برای افزایش مدت ماندگاری آن هستند. علاوه بر این، تقاضای مشتریان برای مواد غذایی سالم تر (فاقد نگهدارنده های شیمیایی متداول) در دهه ی اخیر افزایش پیدا کرده است. هدف از این مطالعه بررسی اثر همزمان پوشش کیتوزان و اسانس رزماری روی باکتری های شاخص شامل سالمونلا تایفی موریوم و اشریشیاکلی O157:H7 در فیله بوقلمون در شرایط نگهداری در یخچال بود. برای این هدف فیله های بوقلمون با CFU/g 106سالمونلا تایفی موریوم و اشریشیاکلی O157:H7 تلقیح شد. سپس همه فیله ها به 3 گروه بدون پوشش (کنترل)، تیمار شده با اسید استیک یک درصد و غوطه ور شده در محلول کیتوزان حاوی یک درصد اسانس رزماری تقسیم شدند. نمونه ها در دمای یخچال به مدت 15روز نگهداری شدند. شمارش باکتریایی سالمونلا تایفی موریوم و اشریشیاکلی O157:H7 درفواصل معین زمانی سه روزه (روزهای 0، 3، 6، 9، 12 و 15) انجام شد. تست های شیمیایی مرتبط با فساد شیمیایی و کنترل کیفی فیله ها شامل pH و تیوباربیتوریک اسید (TBA) در فواصل زمانی سه روزه (روزهای 0، 3، 6، 9، 12 و 15) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که پوشش کیتوزان- رزماری اثر معناداری (05/0P<) بر کاهش جمعیت باکتریایی سالمونلا تایفی موریوم و اشریشیاکلی O157:H7داشت. هم چنین نمونه های غوطه ور شده در کیتوزان حاوی اسانس رزماری میزان TBA وpH کم تری از دو گروه دیگر در طول نگهداری نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

628 - تغییرات شاخص‌های حسی و جمعیت میکروبی فیله ماهی آمور (Ctenopharyngodon idella) تحت فرآیند خشک کردن حرارتی و نگهداری آن در 4 درجه سلسیوس
مسعود هدایتی فرد نجمه یوسف‌تبار میری ابوالفضل فدوی

شاخص‌های حسی (شامل رنگ، بو، بافت، طعم و مزه و پذیرش کلی) و جمعیت‌ میکروبی (شامل باکتری‌های مزوفیل کل و مجموع کپک و مخمر) بافت ماهی آمور تحت تاثیر فرآیند خشک کردن حرارتی مورد ارزیابی گرفت. نمونه‌های ماهی طی 4 تا 24 ساعت در حرارت 65 درجه سلسیوس در خشک‌کن آزمایشگاهی خشک و چکیده کامل

شاخص‌های حسی (شامل رنگ، بو، بافت، طعم و مزه و پذیرش کلی) و جمعیت‌ میکروبی (شامل باکتری‌های مزوفیل کل و مجموع کپک و مخمر) بافت ماهی آمور تحت تاثیر فرآیند خشک کردن حرارتی مورد ارزیابی گرفت. نمونه‌های ماهی طی 4 تا 24 ساعت در حرارت 65 درجه سلسیوس در خشک‌کن آزمایشگاهی خشک و در شرایط معمولی با پوشش سلوفان، بسته‌بندی شده و در درجه حرارت 4 درجه سلسیوس نگهداری شدند. درجه حرارت و زمان فرآیند خشک‌کردن تا کاهش رطوبت به 40 درصد مورد کنترل قرار گرفت. نمونه‌های خام و فرآورده خشک‌شده مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اختلافی بین شاخص‌های حسی و شمارش میکروبی بعد از فرآیند خشک کردن دیده نشد (p>0.05). نتایج همچنین نشان داد جمعیت‌ میکروبی و شاخص‌های حسی طی نگهداری در سردخانه دچار تغییر شدند (p<0.05). بار باکتریایی ماهیان تازه خشک‌شده پائین‌تر از نمونه‌های نگهداری‌شده در سردخانه بود (p<0.05)، بطوری‌که شمارش باکتری‌ها و کپک و مخمر بطور معنی‌داری به ترتیب از 90/2 به 58/3 Log cfu/g و از 62/1 به 31/3 Log cfu/g در روز 30 نگهداری رسید. از میان شاخص‌های حسی نیز طعم و مزه و بافت بیشترین تغییرات حین نگهداری را نشان دادند (p<0.05). نهایتا فرآوده خشک‌ شده علیرغم افت شاخص‌های حسی و افزایش جمعیت میکروبی، کیفیت قابل قبولی را طی 30 روز نگهداری در درجه حرارت 4 درجه سلسیوس داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

629 - بررسی شیوع و خصوصیات مولکولی گونه‌های سالمونلا جدا شده از شیر، گوشت و فرآورده‌های شیر در گاومیش
ساناز علیزاده حسن ممتاز ابراهیم رحیمی

باکتری سالمونلا به عنوان یک بیماری منتقل شونده از مواد غذایی مطرح بوده و یک معضل بزرگ در بهداشت جامعه در دنیا به حساب می آید. هدف از این تحقیق تعیین شیوعسالمونلاو بررسی ژن های حدتسالمونلا انتریتیدیسوسالمونلا تیفی موریومجدا شده از شیر و فراورده های شیری گاومیش و گوشت گاو چکیده کامل

باکتری سالمونلا به عنوان یک بیماری منتقل شونده از مواد غذایی مطرح بوده و یک معضل بزرگ در بهداشت جامعه در دنیا به حساب می آید. هدف از این تحقیق تعیین شیوعسالمونلاو بررسی ژن های حدتسالمونلا انتریتیدیسوسالمونلا تیفی موریومجدا شده از شیر و فراورده های شیری گاومیش و گوشت گاومیش در استان خوزستان، شهرستان ملاثانی بود. در مجموع 210 نمونه از گوشت، شیر و فراورده های شیری در اسفند 94 و فروردین 95 از شهرستان ملاثانی جمع آوری و با هدف بررسی حضورسالمونلا انتریتیدیسوسالمونلا تیفی موریومو ژن های حدت مورد ارزیابی قرار گرفتند. به طور کلی شیوعسالمونلادر نمونه های مورد مطالعه 86/2 درصد به دست امد. شیوع آلودگی نمونه ها بهسالمونلا اینتریتیدیس6/66 درصد وسالمونلا تیفی موریوم3/33 درصد بود. بیشترین شیوع الودگیسالمونلادر نمونه های پنیر 10 درصد و سپس در شیر 5/2 درصد و در سرشیر 14/7 درصد. هیچسالمونلاییدر نمونه های گوشت، ماست، کره و شیربرنج یافت نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

630 - تاثیر نور ماوراء بنفش بر تولید رنگدانه و خصوصیات مورفولوژیکی قارچ موناسکوس پورپورئوس
آسیه پهلوانی نژاد مهشید جهادی نفیسه سادات نقوی محمد علی ضیاء

10.30495/jfm.2021.683632

توجه مصرف‌کنندگان مواد غذایی به استفاده از مواد و افزودنی‌های طبیعی، اهیت نیاز به پژوهش‌های در زمینه تولید رنگدانه‌های طبیعی به‌ویژه رنگدانه‌های میکروبی را دو چندان نموده است. از این‌رو در این مطالعه، سوسپانسیون اسپوری موناسکوس پورپورئوس با استفاده از نور ماوراء بنفش در چکیده کامل

توجه مصرف‌کنندگان مواد غذایی به استفاده از مواد و افزودنی‌های طبیعی، اهیت نیاز به پژوهش‌های در زمینه تولید رنگدانه‌های طبیعی به‌ویژه رنگدانه‌های میکروبی را دو چندان نموده است. از این‌رو در این مطالعه، سوسپانسیون اسپوری موناسکوس پورپورئوس با استفاده از نور ماوراء بنفش در زمان‌های ( 20،30 ،45 ،60 ثانیه) و فواصل (20 ،30 ،35 سانتی‌متر) به صورت تصادفی تیمار گردید. سپس تعداد شش کلنی مشکوک برای بررسی ویژگی مورفولوژیکی انتخاب شد و پس از آن تولید رنگدانه و رشد زیست‌توده‌ی آن‌ها در حالت مایع مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد نور ماوراء بنفش موجب ایجاد تغییر مورفولوژیکی در قارچ موناسکوس پورپورئوس شد. تولید رنگدانه در نمونه‌های تیمارشده نسبت به سویه وحشی به‌طور معناداری افزایش یافت (p پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

631 - بررسی اثر عصاره هیدروالکلی مرزه سهندیکا و تری‌سدیم فسفات بر تشکیل بیوفیلم در باکتری سالمونلا تایفی‌موریوم جدا شده از طیور
مینا احمدپور محمد حسین موثق سمیه حسین زاده

10.30495/jfm.2022.1946326.1753

سالمونلا تایفی‌موریوم از مهمترین دغدغه‌ها و نگرانی‌های بهداشت عمومی در سرتاسر جهان می‌باشد که قادر به تولید بیوفیلم در سطوح در تماس با مواد غذایی می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی فعالیت ضد باکتریایی و ضد بیوفیلمی عصاره هیدروالکلی مرزه سهندیکا (SSHE) و تری‌سدیم فسفات (T چکیده کامل

سالمونلا تایفی‌موریوم از مهمترین دغدغه‌ها و نگرانی‌های بهداشت عمومی در سرتاسر جهان می‌باشد که قادر به تولید بیوفیلم در سطوح در تماس با مواد غذایی می‌باشد. هدف از این مطالعه، بررسی فعالیت ضد باکتریایی و ضد بیوفیلمی عصاره هیدروالکلی مرزه سهندیکا (SSHE) و تری‌سدیم فسفات (TSP) بر علیه سالمونلا تایفی‌موریوم جدا شده از طیور بود. میزان حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC)و حداقل غلظت کشندگی (MBC) با استفاده از روش براث میکرودایلوشن مشخص گردید. برای ارزیابی اثرات ضدبیوفیلمی، جدایه‌ها با غلظت‌های مهاری و تحت‌مهاری هر دو ماده تیمار شده و پس از 24 ساعت میزان تشکیل بیوفیلم بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده میزان MIC برای عصاره هیدروالکلی مرزه سهندیکا و TSP در جدایه‌های سالمونلا تایفی‌موریوم به ترتیب در محدوده ۱۰- ۲۵/۱ و ۸۰-۵ میلی‌گرم در میلی‌لیتر بود. میزان MBC عصاره هیدروالکلی مرزه سهندیکا و TSP در جدایه‌های سالمونلا تایفی‌موریوم، به ترتیب در محدوده >۱۶۰ – ۴۰ و >۱۶۰ – ۸۰ میلی‌گرم بر میلی‌لیتر بود. نتایج آزمون آماری نشان داد که استفاده از عصاره هیدروالکلی مرزه سهندیکا و TSP به طور معنی‌داری باعث کاهش تشکیل بیوفیلم در سالمونلا تایفی‌موریوم نسبت به گروه کنترل می‌شود (۰۵/۰p<). همچنین نتایج آماری نشان داد که عصاره هیدروالکلی مرزه سهندیکا بیشتر از TSP میزان تشکیل بیوفیلم را کاهش می‌دهد (۰۵/۰p<). با توجه به این نتایج، عصاره هیدروالکلی مرزه سهندیکا می‌تواند جایگزین مناسبی برای مواد شیمیایی مثل TSP در صنعت موادغذایی در جهت کاهش میزان آلودگی باکتریایی باشد، با این‌حال کاربرد بالینی آن مستلزم انجام مطالعات بیشتر در جهت تعیین میزان ایمنی و سمیت آن می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

632 - اثر ضد میکروبی بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول (BHA) بر روی سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز در محیط کشت و پنیر سفید ایرانی
علی احسانی مجتبی رییسی علیجان تبرایی فرهاد نیک نژاد حسین نقیلی مجید امین زارع

هدف از این مطالعه بررسی خاصیت ضد میکروبی بوتیلیتدهیدروکسیآنیزولبصورت تنها و توأم با‌ اتیلن دی آمین تترا استیک اسید بر باکتری‌های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز در محیط کشت و در پنیر سفید ایرانی بود. در مرحله اول مطالعه، حداقل غلظت ممانعت کنندگی بوتیلیتد هیدر چکیده کامل

هدف از این مطالعه بررسی خاصیت ضد میکروبی بوتیلیتدهیدروکسیآنیزولبصورت تنها و توأم با‌ اتیلن دی آمین تترا استیک اسید بر باکتری‌های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز در محیط کشت و در پنیر سفید ایرانی بود. در مرحله اول مطالعه، حداقل غلظت ممانعت کنندگی بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول بر روی باکتری‌های مورد مطالعه اندازه گیری شد. نمونه‌های پنیر تهیه شده از شیر پاستوریزه در یک گروه شاهد و سه گروه تیمار بصورت تجربی با سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز آلوده شدند. نمونه‌های تیمارها دارای مقادیر 2500، 5000 و 10000 میکروگرم در میلی‌لیتر از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول به تنهایی و مقادیر 2500، 5000 و 10000 میکروگرم در میلی‌لیتر از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول توام با اتیلن دی آمین تترا استیک اسید بودند. در مرحله بعد باکتری‌های مورد نظر در روزهای مختلف شمارش شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد در صورت استفاده از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول توام با اتیلن دی آمین تترا استیک اسید، تعداد باکتری‌های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز موجود در محیط کشت و همچنین در مدل پنیر سفید ایرانی به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد. نتایج این مطالعه نشان داد که می‌توان از بوتیلیتدهیدروکسیآنیزول برای افزایش مدت زمان ماندگاری پنیر سفید ایرانی استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

633 - ردیابی انواع ژن های حدت در سروتیپ های سالمونلا تیفی موریوم و سالمونلا انتریتیدیس جدا شده از گوشت مرغ در استان چهارمحال و بختیاری
حسن ممتاز رضا قائد امینی منوچهر مومنی

سالمونلوز، توسط باکتری‌ های جنس سالمونلا ایجاد شده و یکی از شایع ‌ترین بیماری‌ های ناشی از مواد غذایی است که با اسهال، تب خفیف، تهوع، دردهای شکم و حتی مرگ، همراهی می‌شود. این مطالعه به منظور جداسازی و شناسایی سروتیپ‌ های شایع سالمونلا در گوشت مرغ و ردیابی عوامل حدت در آ چکیده کامل

سالمونلوز، توسط باکتری‌ های جنس سالمونلا ایجاد شده و یکی از شایع ‌ترین بیماری‌ های ناشی از مواد غذایی است که با اسهال، تب خفیف، تهوع، دردهای شکم و حتی مرگ، همراهی می‌شود. این مطالعه به منظور جداسازی و شناسایی سروتیپ‌ های شایع سالمونلا در گوشت مرغ و ردیابی عوامل حدت در آن‌ها انجام شد. به این منظور 620 نمونه گوشت مرغ از سوپرمارکت‌ ها در استان چهارمحال و بختیاری جمع‌ آوری و پس از کشت و جداسازی سالمونلا و استخراج ژنوم، با روش واکنش زنجیره‌ای پلی مراز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 28 مورد از مجموع 620 نمونه به گونه‌ های سالمونلا آلوده بودند که از بین آن‌ها 12 مورد سالمونلا تیفی‌موریوم، 10 مورد سالمونلا انتریتیدیس و 6 مورد به سروتیپ‌ های دیگر سالمونلا بودند. نتایج به ‌دست آمده نشان داد که همه ‌ی سویه‌ های سالمونلا تیفی موریوم و سالمونلا انتریتیدیس جدا شده دارای عوامل حدت هستند. نتایج همچنین نشان داد که گونه‌ های سالمونلا قادر به آلوده کردن گوشت مرغ می‌ باشند، لذا رعایت دقیق فرآیند کنترل کیفی و بهداشتی گوشت مرغ بخصوص در کشتارگاه ‌ها ضروری به‌ نظر می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

634 - اثر ضد میکروبی بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول (BHA) بر روی سالمونلا تیفی موریوم و لیستریا مونوسیتوژنز در محیط کشت و پنیر سفید ایرانی
علی احسانی مجتبی رئیسی علیجان تبرایی ، فرهاد نیک نژاد حسین نقیلی مجید امین زارع

چکیده هدف از این مطالعه بررسی خاصیت ضد میکروبی بوتیلیتدهیدروکسیآنیزول به ‌صورت تنها و توأم با‌اتیلن دی آمین تترا استیک اسیدبر باکتری‌ های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریامونوسیتوژنز در محیط کشت و در پنیر سفید ایرانی بود. در مرحله اول مطالعه، حداقل غلظت ممانعت کنندگی بوتی چکیده کامل

چکیده هدف از این مطالعه بررسی خاصیت ضد میکروبی بوتیلیتدهیدروکسیآنیزول به ‌صورت تنها و توأم با‌اتیلن دی آمین تترا استیک اسیدبر باکتری‌ های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریامونوسیتوژنز در محیط کشت و در پنیر سفید ایرانی بود. در مرحله اول مطالعه، حداقل غلظت ممانعت کنندگی بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول بر روی باکتری‌ های مورد مطالعه اندازه‌ گیری شد. نمونه‌ های پنیر تهیه شده از شیر پاستوریزه در یک گروه شاهد و سه گروه تیمار به ‌صورت تجربی با سالمونلا تیفی موریوم و لیستریامونوسیتوژنز آلوده شدند. نمونه‌ های تیمارها دارای مقادیر 2500، 5000 و 10000 میکروگرم در میلی ‌لیتر از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول به تنهایی و مقادیر 2500، 5000 و 10000 میکروگرم در میلی ‌لیتر از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول توام بااتیلن دی آمین تترا استیک اسیدبودند. در مرحله بعد باکتری‌ های مورد نظر در روزهای مختلف شمارش شدند.نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد در صورت استفاده از بوتیلیتد هیدروکسی آنیزول توام با اتیلن دی آمین تترا استیک اسید، تعداد باکتری ‌های سالمونلا تیفی موریوم و لیستریامونوسیتوژنز موجود در محیط کشت و همچنین در مدل پنیر سفید ایرانی به مقدار قابل توجهی کاهش می‌یابد.نتایج این مطالعه نشان داد که می‌توان از بوتیلیتدهیدروکسیآنیزول برای افزایش مدت زمان ماندگاری پنیر سفید ایرانی استفاده نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

635 - ردیابی انواع ژن های حدت در سروتیپ های سالمونلا تیفی موریوم و سالمونلا انتریتیدیس جدا شده از گوشت مرغ در استان چهارمحال و بختیاری
حسن ممتاز محسن قائد امینی منوچهر مؤمنی

سالمونلوز، توسط باکتری‌های جنس سالمونلا ایجاد شده و یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ناشی از مواد غذایی است که با اسهال، تب خفیف، تهوع، دردهای شکم و حتی مرگ، همراهی می‌شود. این مطالعه به منظور جداسازی و شناسایی سروتیپ‌های شایع سالمونلا در گوشت مرغ و ردیابی عوامل حدت در آن‌ها چکیده کامل

سالمونلوز، توسط باکتری‌های جنس سالمونلا ایجاد شده و یکی از شایع‌ترین بیماری‌های ناشی از مواد غذایی است که با اسهال، تب خفیف، تهوع، دردهای شکم و حتی مرگ، همراهی می‌شود. این مطالعه به منظور جداسازی و شناسایی سروتیپ‌های شایع سالمونلا در گوشت مرغ و ردیابی عوامل حدت در آن‌ها انجام شد. به این منظور 620 نمونه گوشت مرغ از سوپرمارکت‌ها در استان چهارمحال و بختیاری جمع‌آوری و پس از کشت و جداسازی سالمونلا و استخراج ژنوم، با روش واکنش زنجیره‌ای پلی مراز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که 28 مورد از مجموع 620 نمونه به گونه‌های سالمونلا آلوده بودند که از بین آن‌ها 12 مورد سالمونلا تیفی‌موریوم، 10 مورد سالمونلا انتریتیدیس و 6 مورد به سروتیپ‌های دیگر سالمونلا بودند. نتایج به‌دست آمده نشان داد که همه‌ی سویه‌های سالمونلا تیفی موریوم و سالمونلا انتریتیدیس جدا شده دارای عوامل حدت هستند. نتایج همچنین نشان داد که گونه‌هایسالمونلا قادر به آلوده کردن گوشت مرغ می‌باشند، لذا رعایت دقیق فرآیند کنترل کیفی و بهداشتی گوشت مرغ بخصوص در کشتارگاه‌ها ضروری به‌نظر می‌رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

636 - Morphological & anatomical study of Salvia macrosiphon Boiss.
غلام رضا بخشی خانیکی الهام مقسمی

Background & Aim: Salvia macrosiphon is one of the important species of Salvia which belongs to the Lamiaceae family. All 58 Iranian species of Salvia grow in different ecological places. The aim of this research is the investigation of morphological and anatomical چکیده کامل

Background & Aim: Salvia macrosiphon is one of the important species of Salvia which belongs to the Lamiaceae family. All 58 Iranian species of Salvia grow in different ecological places. The aim of this research is the investigation of morphological and anatomical characteristics of S. macrosiphon.Experimental: The above–mentioned species were collected from Zavarijan and Dodangeh region in Borojerd in 2007, and were transferred into a suitable place and then they have been determined systematically and they were used for morphological and anatomical studies by using light microscope.Results & Discussion: The investigation shows the species are mostly similar to the other ones previously studied anatomically. There were many trichomes in epidermal layer of stem. There are also anantomically different bundle sheath in pedicles which is three in middle and two in surrounding area in S. macrosiphon. The collenchyma tissues were observed in corners of stem. Parenchyma cells have chloroplasts and there are also many trichomes in the surface of leaves which seems many of them are secretary.Industrial and practical recommendations: The usage of the extract of different species of Saliva macrosiphon in medicinal and food products and its biological activity totally depends on the chemical compounds of extract. So, according to the importance of these extracts, doing some extensive research on all Iranian species is recommended. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

637 - Evaluation of chemical composition, anti-inflammatory and anti-nociceptive effects of Eugenia caryophyllata buds essential oil
عماد خلیل زاده رضا حضرتی غلامرضا وفایی سیاح

Background & Aim: Eugenia caryophyllata well known as Clove is a tree from Myrtaceae family that several parts of this plant traditionally used in dental care as an analgesic. This study aimed to assess the chemical composition, anti-inflammatory and anti-nociceptiv چکیده کامل

Background & Aim: Eugenia caryophyllata well known as Clove is a tree from Myrtaceae family that several parts of this plant traditionally used in dental care as an analgesic. This study aimed to assess the chemical composition, anti-inflammatory and anti-nociceptive activities of the essential oil extracted from Clove buds. Experimental: The essential oil of Clove buds (EOC) was extracted by Clevenger type apparatus and its chemical composition determined by gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS). Analgesic activities of EOC were measured by formalin-induced orofacial pain and tail immersion test in rat. Also anti-inflammatory effect of the EOC was evaluated by using xylene induced ear edema test in mice. Results: EOC (100, 200 mg/kg, SC) and ketoprofen (80 and 160 mg/kg, IP) inhibit only the second phase of orofacial pain. Morphine (5 mg/kg) as a positive control significantly (p <0.05) reduced pain response in the both phases of pain. Pre-treatment of animals with naloxone did not prevent the EOC (200 mg/kg) analgesic activity. Co-administration of sub-analgesic doses of EOC (50 mg/kg) and ketoprofen (40 mg/kg) significantly (p <0.05) reduced nociceptive behavior in second phase. Also EOC (100 and 200 mg/kg) failed to increase nociceptive response latency in the tail immersion test. Meanwhile, EOC (100 and 200 mg/kg) and ketoprofen (80 mg/kg) significantly (p <0.001) attenuated xylene-induced ear edema in mice. Also according to GC-MS results the major components of the EOC were eugenol (54.86%), β-Caryophyllene (20.19%), α-Humulene (7.11%), eugenol acetat (4.85%) and Chavibetol (2.23%). Recommended applications/industries: These data showed that EOC possessed potent anti-inflammatory activity and produced non-opioid mediated analgesia in the second phase of orofacial pain without any effect on tail immersion response. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

638 - Effect of different growth regulators and wound treatment in increasing rooting of Myrtus Communis cuttings
حمیدرضا منصوریان عبدالله قاسمی پیربلوطی جلیل نوربخشیان فاطمه ملک پور

10.14196/JHD.2018.159

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

639 - Micro-morphology of fruit and pollen in Satureja khuzistanica Jamzad.
الهام معلم عبدالله قاسمی پیربلوطی صدیقه یوسف نعنایی

Background & Aim: Satureja khuzistanica Jamzad. is an aromatic and medicinal perennial plant belongs to family mint (Lamiaceae). It is also an Iranian exclusive endemic species, its essential oil components are widely used in medicinal, culinary, and perfume industr چکیده کامل

Background & Aim: Satureja khuzistanica Jamzad. is an aromatic and medicinal perennial plant belongs to family mint (Lamiaceae). It is also an Iranian exclusive endemic species, its essential oil components are widely used in medicinal, culinary, and perfume industries. Experimental: Flowers were collected in 10 regions in Khuzistan and Lorestan provinces, Iran at early anthesis during 2009. Micro-morphology of pollen and nutlet was studied through SEM observation. Results & discussion: Insignificant pollens of S. khuzistanica were hexacolpate, radially symmetrical, oblate-spheroidal, and isopolar. Exine sculpturing is bireticulate and pitted. The nutlets showed undulate-reticulate pattern formed by hexagonal cells. Industrial and practical recommendations: Micro-morphology comparison of nutlet and pollen in S. khuzistanica with other genus of Lamiaceae imports for taxonomy this genus. The S. khuzistanica pollen is like other types and species of family Lamiaceae and all of these differences and similarities can help in more exact taxonomy of this species, along with other researches. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

640 - Phytochemical diversity on essential oils from Myrtus communis leaves of different populations collected from Fars and Kohkeloyeh va Boyerahmad provinces
لیلا مهرآور غلامرضا باژیان عبدالله قاسمی پیربلوطی مجتبی جعفرنیا

Background & Aim: Myrtle (Myrtus communis L.), is an important medicinal plant that is used for pharmacological uses and conservation of environments (for example preventing the soil erosion) regards to its specific condition habitat. Experimental: In this research, چکیده کامل

Background & Aim: Myrtle (Myrtus communis L.), is an important medicinal plant that is used for pharmacological uses and conservation of environments (for example preventing the soil erosion) regards to its specific condition habitat. Experimental: In this research, phytochemical variations of the essential oils from different populations of myrtle collected from Fars (Saydan, Cheshme-Ali, and Simakan), and Kohkeloyeh va Boyerahmad (Dehdasht and Gachsaran) provinces using GC-MS were analyzed. Results & Discussion: Results of GC/MS analysis indicated that α–pinene, 1,8–cineole, linalool, linalyl acetate, α–terpineol, and linalool oxide were the main components in the essential oils from all populations. The essential oils from the leaves of myrtle were characterized by high levels of oxygenated monoterpenes, hydrocarbon monoterpenes, phenylpropanoids and sesquiterpenes. Monoterpenes were the main constituents of the essential oil of the leaves of the collected plants. Cluster analysis based on Euclidean distance square by UPGMA method classified the samples into three groups. In this classification, samples referred to the Gachsaran and Dehdasht populations (Kohkeloyeh va Boyerahmad province), and the Saydan population (Fars province) were at the same group. Recommended applications/industries: Results indicated the main source of variability in chemical composition and oil yield of the studied populations seemed to be due to differences in environmental conditions and chemotypes. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

641 - Effect of the extract of Hypericum perforatum on digestive organs morphometry in Wistar rats
مریم مدحج صالح طباطبایی وکیلی محسن ساری محسن ساری اسرافیل منصوری

Background & Aim: St John's wort (Hypericum perforatum L.) contains hypericin and hyperforin as the main components of the extract that binds with GABA and sigma opioid receptors. This herb has many pharmacological effects, including analgesic, sedative, soothing, a چکیده کامل

Background & Aim: St John's wort (Hypericum perforatum L.) contains hypericin and hyperforin as the main components of the extract that binds with GABA and sigma opioid receptors. This herb has many pharmacological effects, including analgesic, sedative, soothing, antispasmodic, anticonvulsant, anti-depressant, and anti-bacteria. In this study examined the effect of two concentrations of Hypericum perforatum extract on digestive organs morphometric in male Wistar rats. Experimental: Among the 54 rats tested with six repetitions, effect of Hypericum perforatum extract was assessed in three groups. Experimental treatments were control (receiving water), groups two and three that received Hypericum perforatum extract (250 and 500 mg /kg.bw) respectively. Rats were treated with Hypericum perforatum for 03days, through the Gavage method Results & Discussion: Results indicated that big intestine weight in the 250 mg/kg.bw Hypericum perforatum treatment significantly was more than the control group (p ≤ 0.05), and also the length of big intestine was taller in 250 and 500 mg/kg.bw treatments than control group (p ≤ 0.05). Recommended application: According to results, the extract of Hypericum perforatum can use for weight increasing. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

642 - Effect of harvest times on quantity (morphological) and quality characteristics of Thymus daenensis Celak. in Isfahan
احمدرضا گل پرور عبدالله قاسمی پیربلوطی حسین زینلی امین هادی پناه

Background & Aim: Deanaie thyme (Thymus daenensis Celak.), a member of the Lamiaceae family. Thymus in one of the most important medicinal and aromatic plants that was used in pharmaceutical, food, cosmetics hygienic industries in most of developed countries. Recent چکیده کامل

Background & Aim: Deanaie thyme (Thymus daenensis Celak.), a member of the Lamiaceae family. Thymus in one of the most important medicinal and aromatic plants that was used in pharmaceutical, food, cosmetics hygienic industries in most of developed countries. Recent studies have showed that thyme have strong antibacterial, antifungal, spasmolytic and antioxidant activities.Experimental: This experiment was done in a random block design with three replications conducted in field of Islamic Azad University, Khorasgan (Isfahan) 2010. Treatment phonological stages such as: before flowering stage; at beginning of flowering stage; 50% flowering stage; at full flowering stage and at fruit set stageResults & Discussion: The results obtained in our study, showed that effects phonological stages had very significant effect (p<0.01) on plant height, diameter, fresh and dry herb weight and thymol percentage. The highest plant height (31.83 cm) and highest plant diameter (38.50 cm) were at the fruit set stage. The highest fresh herb weight (10621 kg/ha) and the highest dry herb weight (4243 kg/ha) was at the fruit set stage. The lowest Fresh herb weight (5545 kg/ha) and the lowest dry herb weight (2035 kg/ha) was at the before flowering stage. The highest essential oil content (1.41%) was extracted at the 50% flowering stage. The highest thymol content (84.1%) was extracted at the before flowering stage.Industrial and Practical Recommendations: According to the findings of this research, the fruit set stage can be introduce as a the most appropriate time of harvesting for gaining the highest function of wet and dry Thymus daenensis, but for achieving to highest rate of thymol , the flowering stage can be recommended. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

643 - نوسازی نظامی چین، اهداف، راهبردها
سعید وثوقی سید حسام الدین موسوی محسن بیگی

در دهه ی1990 به دنبال درک تکان دهنده ی اهمیت سلاح های پیشرفته در طول جنگ خلیج فارس (1991-1990)،روند انقلاب در امور نظامی) RMA ( ، نگرانی های استراتژیک فزاینده به خاطر به چالش کشیدهشدن منافع امنیتی چین در تایوان توسط آمریکا، ظهور مجدد ژاپن به عنوان یک قدرت نظامی منطقه ای چکیده کامل

در دهه ی1990 به دنبال درک تکان دهنده ی اهمیت سلاح های پیشرفته در طول جنگ خلیج فارس (1991-1990)،روند انقلاب در امور نظامی) RMA ( ، نگرانی های استراتژیک فزاینده به خاطر به چالش کشیدهشدن منافع امنیتی چین در تایوان توسط آمریکا، ظهور مجدد ژاپن به عنوان یک قدرت نظامی منطقه ای در کنار قدرت نظامی در حال رشد هند و نفوذ منطقه ای آنکه جنگ را نسبت به گذشته محتمل تر می ساخت، شاهد تمایل دوباره ی چین به تکنولوژی های دفاعی مدرن و مدرن سازی ارتش آزادی بخش خلق هستیم. بنابر این در تفکر امنیتی چین اولویت پیشرفت نظامی به سطحی معادل اولویت توسعه ی اقتصادی ارتقاء یافت. از این رو رهبران چین در طی دهه ی گذشته با طرح اهداف راهبردی و سیاست دفاعی منطبق با شرایط نوین به پیشرفت های عظیمی در حوزه ی تکنولوژی دفاعی دست یافتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

644 - ترس از جرم در فضای عمومی شهری از منظر زنان (مطالعه موردی: زنان شهر بابل)
علی اصغر عباسی اسفجیر علیرضا براری علی رحمانی فیروزجاه

ترس یکی از واژه‌هایی است که هر فردی به طور غریزی از بدو تولد تا زمان مرگ، آن را به هر شکلی تجربه می‌کند. هدف این پژوهش ترس از جرم در فضای عمومی از منظر زنان شهر بابل در سال 1398بود.این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه پژوهش را زنا چکیده کامل

ترس یکی از واژه‌هایی است که هر فردی به طور غریزی از بدو تولد تا زمان مرگ، آن را به هر شکلی تجربه می‌کند. هدف این پژوهش ترس از جرم در فضای عمومی از منظر زنان شهر بابل در سال 1398بود.این پژوهش با استفاده از روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جامعه پژوهش را زنان 18 تا 60 ساله ساکن شهر بابل تشکیل داده‌اند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 350 نفر تعیین شد و با استفاده از شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، انتخاب شدند. برای تحلیل داده‌های پژوهش، از آزمون‌های ضریب همبستگی با نرم‌افزار spss24 و تحلیل عامل تاییدی مرحله دوم با نرم‌افزار Amos25 استفاده شد. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش آلفای کرونباخ، محاسبه و مناسب ارزیابی شد که بر اساس آن ضریب متغیرهای پژوهش و ابعاد آن بیش از 0.7 بود. نتایج نشان داد که این متغیرهای فاصله اجتماعی و استفاده از وسایل ارتباط جمعی و کنترل غیررسمی، بی‌نظمی با ترس از جرم رابطه معنی‌داری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

645 - تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت شهروندی: ارزیابی تجربی نظریه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی
محمود شارع پور حدیثه حجتی

مشارکت شهروندی مؤلفه‌ی اصلی در رسیدن به اهداف توسعه‌ی مدیریت شهری است و فرایندی است که در آن افراد بی تجربه و معمولی یک اجتماع، قدرت اتخاذ تصمیم در زمینه ی امور معمولی اجتماع خود را تجربه و تمرین می کنند که عوامل بسیاری شدت و میزان آن را تعیین می‌کند. پژوهش حاضر با عنوا چکیده کامل

مشارکت شهروندی مؤلفه‌ی اصلی در رسیدن به اهداف توسعه‌ی مدیریت شهری است و فرایندی است که در آن افراد بی تجربه و معمولی یک اجتماع، قدرت اتخاذ تصمیم در زمینه ی امور معمولی اجتماع خود را تجربه و تمرین می کنند که عوامل بسیاری شدت و میزان آن را تعیین می‌کند. پژوهش حاضر با عنوان تحلیل عوامل اجتماعی مؤثر بر مشارکت شهروندی: ارزیابی تجربی نظریه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی، به بررسی تأثیر عواملی چون اعتماد به مردم، اعتماد به نهاد مدیریت ‌شهری، عضویت در احزاب و انجمن‌های محلی و رسانه بر میزان مشارکت شهروندی و گرایش به مشارکت شهروندی پرداخته است. چهارچوب نظری پژوهش حاضر بر اساس نظریه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی است. این پژوهش از نوع کاربردی و روش آن پیمایش است، ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه است که پس از سنجش روایی و پایایی آن، بر طبق فرمول کوکران جمعیت نمونه 881 نفر از شهروندان مناطق 22 گانه‌ی تهران از طریق نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای تعیین و پس از گردآوری اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار SPSS و AMOS به تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته ‌شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که سازه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی به صورت مستقیم توانسته 59 درصد از تغییرات مشارکت شهروندی را تبیین و پیش‌بینی کند و پس از ورود عامل گرایش به مشارکت شهروندی درون مدل، این سازه به همراه تمام ابعاد خود و عامل گرایش به مشارکت، توانست 62 درصد از تغییرات مشارکت شهروندی را تبیین و پیش‌بینی کند که اعتماد به نهاد مدیریت ‌شهری در مدل اول و عضویت در احزاب و انجمن‌های محلی در مدل دوم بیشترین تأثیر و رسانه کمترین تأثیر را در هر دو مدل در تبیین سازه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی داشته ‌است و در نهایت تحلیل یافته‌ها نشان از مشارکت متوسط رو به پایین شهروندان در امور شهر و محله دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

646 - عودلاجان به مثابه مازادِ بازار بررسی جامعه شناختی ساختار اقتصادی محله ی عودلاجان تهران
احمد رضایی توحید علیزاده نریمان محمدی

در پژوهش حاضر به بررسی جامعه‌شناختی ساختار اقتصادی محله‌ی عودلاجان به عنوان یکی از محله‌های تاریخی و اولیه‌ی شهر تهران پرداخته شده است و با روشی کیفی و با استفاده از مورفولوژی دقیق شهری محله‌ی عودلاجان، ساختار اقتصادی آن بررسی شده است. در ابتدا محله‌ی عودلاجان به صورت م چکیده کامل

در پژوهش حاضر به بررسی جامعه‌شناختی ساختار اقتصادی محله‌ی عودلاجان به عنوان یکی از محله‌های تاریخی و اولیه‌ی شهر تهران پرداخته شده است و با روشی کیفی و با استفاده از مورفولوژی دقیق شهری محله‌ی عودلاجان، ساختار اقتصادی آن بررسی شده است. در ابتدا محله‌ی عودلاجان به صورت میدانی مشاهده شد و تمام نقاط و گره‌های تعارضی و تعاملی موجود در محله مورد بررسی همزمان مصاحبه‌های مفصلی با افراد مختلف در محله‌ی عودلاجان صورت گرفت. (مجموع این مصاحبه‌ها، 27 مورد و مدت زمان انجام مطالعه‌ی میدانی حاضر، 5 ماه (از اردیبهشت 1394 تا شهریور 1394) بوده است.) یافته‌های پژوهش بیانگر این است که می‌توان محله‌ی عودلاجان را در سه لایه‌ی اصلی هسته‌ای، پیرامونی و نیمه‌پیرامونی تقسیم‌بندی نمود. در هسته‌ی میانی، کنش‌های سنتی حاکم است و بافت‌های مخروبه و بسیار فرسوده و انبارهای اصلی در این بخش قرار دارند؛ به گونه‌ای که می‌توان این بخش را به عنوان مازادِ بازار به حساب آورد. در قسمت نیمه‌پیرامونی، کنش‌های اقتصادی به سمت عقلانی‌شدن و مدرن‌شدن پیش می‌روند و در نهایت چنین کنش‌هایی در فضای پیرامونی به کنش‌هایی عقلانی تبدیل می‌گردند. به طور کلی هرچه از سمت لایه‌ی میانی به سمت لایه‌ی پیرامونی حرکت می‌کنیم، کنش‌های اقتصادی عقلانی‌تر می‌شوند و از شدت مخروبه‌ها و انبارها و به طور کلی آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی کاسته می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

647 - نابرابری‌های فضایی و تأثیر آن بر کیفیت زندگی شهری (مطالعه موردی: منطقه 1 و 19 تهران)
فرزاد بریاجی حسین حاتمی نژاد ناصر اقبالی

چکیده امروزه اصلی‌ترین عامل بحران‌های جوامع بشری ریشه در نابرابری‌های اجتماعی و فقدان عدالت دارد و یکی از مهم‌ترین بخش‌های این نابرابری‌ها در نواحی شهری است و این امر علت ایجاد نابرابری‌های گسترده در کیفیت زندگی شهری در سطوح جوامع مختلف است. در این پژوهش به بررسی نابر چکیده کامل

چکیده امروزه اصلی‌ترین عامل بحران‌های جوامع بشری ریشه در نابرابری‌های اجتماعی و فقدان عدالت دارد و یکی از مهم‌ترین بخش‌های این نابرابری‌ها در نواحی شهری است و این امر علت ایجاد نابرابری‌های گسترده در کیفیت زندگی شهری در سطوح جوامع مختلف است. در این پژوهش به بررسی نابرابری‌های فضایی و تأثیر آن بر کیفیت زندگی شهری در مناطق 1 و 19 کلان‌شهر تهران پرداخته شده است. روش تحقیق حاضر مبتنی بر تحقیق موضوعی است و به صورت توصیفی - تحلیلی انجام می‌گیرد و از نظر هدف کاربری است. روش گردآوری اطلاعات شامل اسنادی (کتابخانه‌ای) و پیمایشی (میدانی) است. برای جامعه آماری بر اساس فرمول کوکران و با توجه به ضریب خطای 5% برای مناطق 1 و 19 تعداد 322 پرسشنامه تعیین شده است پرسشنامه‌های تدوین شده در بین ساکنان دو منطقه توزیع گردیده است و داده های به دست آمده از پرسشنامه‌ها با استفاده از مدل موران و نرم‌افزار Arc GIS تجزیه و تحلیل گردید. نتایج به دست آمده نشانگر آن است که در شاخص‌های مورد بررسی در این پژوهش از جمله شاخص‌های اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، فرهنگی و کالبدی از لحاظ میزان و توزیع نوع امکانات نابرابری‌هایی و تفاوت‌هایی مابین منطقه 1 به عنوان یکی از مناطق تقریباً برخوردار کلان‌شهر تهران و منطقه 19 به عنوان یکی از مناطق محروم و کمتر توسعه یافته وجود دارد و همین امر کیفیت زندگی در دو منطقه را تحت شعاع قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

648 - بررسی شکل توسعه فیزیکی شهر، فشرده یا پراکنده(نمونه موردی شهر قروه)
صدیقه لطفی اصغر شکیبایی

چکیده امروزه با افزایش شدید جمعیت و گسترش گرایش به زندگی شهری یکی از چالش‌های فرآروی بشردر قرن بیست و یکم جستجو برای یافتن فرم شهر ایده آل است.یعنی آن شکل از شهر که بتواند هم امتیازات تکنولوژیک و هم روحیه سالم زندگی را بر اساس ایده‌های روشنفکرانه عدالت اجتماعی بیان کن چکیده کامل

چکیده امروزه با افزایش شدید جمعیت و گسترش گرایش به زندگی شهری یکی از چالش‌های فرآروی بشردر قرن بیست و یکم جستجو برای یافتن فرم شهر ایده آل است.یعنی آن شکل از شهر که بتواند هم امتیازات تکنولوژیک و هم روحیه سالم زندگی را بر اساس ایده‌های روشنفکرانه عدالت اجتماعی بیان کند.هدف اصلی این مقاله بررسی روند توسعه فیزیکی شهر قروه طی یک دوره ده ساله می‌باشد. روش تحقیق در مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی بوده که داده‌ها و اطلاعات از طریق مطالعات ثانویه و اسنادی گردآوری شده است. شهر قروه دارای 28 محله است که توسعه فرم شهر با توجه به شاخص‌های تراکم کاربری تجاری، سطح اشغال، تراکم ساختمانی، تراکم جمعیت در طی یک دوره ده ساله 1375 تا 1385 با استفاده از مدل موران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی است که شکل شهر قروه اگرچه به صورت فشرده است اما روند توسعه به صورت بسیار آرام در حال گسترش به شکل پراکنده است. به نظر می‌رسد جلوگیری از توسعه ساخت و سازها در حومه شهر در صورت وجود زمین بایر در داخل شهر، وضع قوانین مناسب در رابطه با توسعه شهر و نظارت موثر بر اجرای این قوانین، ایجاد حریم حفاظتی در اطراف شهر از رشد ناموزون شهر جلوگیری خواهد نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

649 - بررسی مشارکت شهروندان تهرانی در امور شهری با تاکید بر شهر سالم (منطقه 1 و 20 شهرتهران)
نیر پیراهری منصوره تاجیک

چکیده تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان مشارکت اجتماعی شهروندان تهرانی در فعالیت‌های شهری انجام شده است. چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه‌های جامعه شناسی دورکیم، گیدنز، هومنز، رابرت دال انتخاب گردید. جامعه آماری تحقیق شهروندان بالای هجده سال منطقه یک و بیست شهر تهران هستند چکیده کامل

چکیده تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان مشارکت اجتماعی شهروندان تهرانی در فعالیت‌های شهری انجام شده است. چارچوب نظری تحقیق براساس نظریه‌های جامعه شناسی دورکیم، گیدنز، هومنز، رابرت دال انتخاب گردید. جامعه آماری تحقیق شهروندان بالای هجده سال منطقه یک و بیست شهر تهران هستند که به روش نمونه‌گیری تصادفی تعداد 286 نفر انتخاب شده‌اند. تحقیق حاضر از لحاظ روش یک تحقیق پیمایشی بوده که در آن از تکنیک پرسشنامه برای جمع آوری داده‌ها استفاده شده است. نتایج نشان داد 12.7 درصد پاسخگویان به میزان کم، 65.6 درصد تا حدودی و 21.7 درصد به میزان زیاد در امور شهری مشارکت دارند. همچنین بین میزان مشارکت پاسخگویان در امور شهری با منطقه سکونت، سابقه سکونت، میزان احساس مالکیت برمحیط شهری، اعتماد اجتماعی و رضایت از خدمات شهری رابطه معنادار مستقیم ملاحظه گردید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

650 - راهبردهای علمی نقش عوامل طبیعی در استقرار سکونتگاه‌های شهری و روستایی با استفاده از GIS (مطالعه موردی: بخش جویم لارستان)
محمد ابراهیم عفیفی

چکیده عوامل طبیعی نقش بسزایی در مکان گزینی و نحوه پراکنش استقرارگاه‌های انسانی دارند، بعضی از این عوامل می‌توانند نقش موثرتری تسبت به سایر عوامل داشته باشند، که در این پژوهش به بررسی و ارزیابی استقرار سکونتگاه‌های شهری و روستایی بخش جویم در ارتباط با عوامل طبیعی پرداخ چکیده کامل

چکیده عوامل طبیعی نقش بسزایی در مکان گزینی و نحوه پراکنش استقرارگاه‌های انسانی دارند، بعضی از این عوامل می‌توانند نقش موثرتری تسبت به سایر عوامل داشته باشند، که در این پژوهش به بررسی و ارزیابی استقرار سکونتگاه‌های شهری و روستایی بخش جویم در ارتباط با عوامل طبیعی پرداخته می‌شود. پژوهش حاضر از نوع توصیفی – تحلیلی می‌باشد که برای بررسی معیار عوامل جغرافیای طبیعی و تأثیر آن در ساخت و ساز سکونتگاه‌ها در محدوده مورد مطالعه ابتدا ویژگی‌های جغرافیای طبیعی منطقه از قبیل شیب، زمین شناسی، گسل، خاک، اقلیم و هیدرولوژی و ... مورد مطالعه قرار داده شد و عوامل مذکور با استفاده از نرم‌افزار ARC GIS بصورت رقومی تهیه گردید و سپس با استفاده از مدل AHP وزن هر شاخص به دست آمد. نتایج بدست آمده بر اساس معیار و زیر معیارها نقشه پهنه بندی بخش جویم در سه کلاس مناسب، متوسط و نامناسب بدست آمد که با توجه به نتایج تحقیق تعداد 59 (79/73) درصد سکونتگاه‌ها که دارای مساحتی 108040 کیلومتر (56/47) درصد می‌باشند در پهنه‌های مناسبی استقرار یافته‌اند و 65685 کیلومتر (9/20) درصد از مساحت بخش جویم که تعداد 11 (86/14) درصد سکونتگاه‌ها می‌باشند در پهنه‌های متوسطی استقرار یافته‌اند و تعداد 4 (41/5) درصد سکونتگاه‌ها که دارای مساحتی حدود 17610 کیلومتر (20/9) درصد می‌باشند در پهنه‌های نامناسبی استقرار یافته‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

651 - سطح‌بندی سکونتگاه‌های روستایی شهرستان ساوه از نظر میزان محرومیت و درجه توسعه‌یافتگی با استفاده از شاخص ناموزون موریس
مجتبی رسولی علیرضا استعلاجی مجید ولی شریعت پناهی

چکیده با وجود سابقه برنامه‌ریزی توسعه در ایران، نابرابری‌های منطقه‌ای در روستاهای کشور مشهود است. بحث نابرابری توسعه در میان روستاها از موضوعاتی است که اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی منطقه‌ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. بررسی جنبه‌های مختلف اق چکیده کامل

چکیده با وجود سابقه برنامه‌ریزی توسعه در ایران، نابرابری‌های منطقه‌ای در روستاهای کشور مشهود است. بحث نابرابری توسعه در میان روستاها از موضوعاتی است که اخیراً در فرهنگ برنامه‌ریزی منطقه‌ای مطرح شده است و هنوز در کشور ما جایگاه چندان مشخصی ندارد. بررسی جنبه‌های مختلف اقتصادی - اجتماعی، محیطی و ... مناطق و تحلیل آنها به صورت نسبی بیانگر میزان برخورداری، سطح رفاه و توسعه یافتگی آن‌ها می‌باشد. نابرابری‌های توسعه‌ای که به دلایل متعددی نظیر دلایل تاریخی، طبیعی، دموگرافیکی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی و ... ایجاد می‌شوند رشد ناهمگون و نامتعادل میان نواحی را سبب خواهند شد. تعیین و اندازه‌گیری سطح توسعه‌یافتگی سکونتگاه‌های روستایی می‌تواند، موقعیت‌ها و نارسایی‌های موجود را مشخص کند. همچنین، پرداختن به علل عقب ماندگی و شناخت بخش‌های توسعه نیافته‌ی برخی مناطق باعث می‌شود، برنامه ریزان در تخصیص بهینه اعتبارات و حرکت به سوی عدالت اجتماعی که از جمله هدف‌های برنامه برای برطرف کردن ناهماهنگی‌های توسعه بین روستاها می‌باشد، توفیق یابند. از طرف دیگر، شناخت وضعیت برخورداری روستاها، مسئولان برنامه‌ریزی ناحیه‌ای را قادر می‌سازد تا در سیاست‌گذاری‌ها اصلاحات لازم را به عمل آورند. هدف از این تحقیق شناسایی میزان برخورداری و محرومیت دهستان‌های شهرستان ساوه با استفاده از مدل موریس می‌باشد. روش گردآوری اطلاعات از روش مطالعه کتابخانه‌ای و اسنادی و تحلیل داده‌های آماری بوده که نهایتاً منجر به سطح بندگی سکونتگاه‌های روستایی از نظر میزان محرومیت و درجه توسعه‌یافتگی می‌باشد. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق سطح توسعه‌یافتگی دهستان‌های شهرستان ساوه در بخش‌های مختلف متفاوت می‌باشد. اما در بیشتر بخش‌ها توسعه یافته ترین دهستان طراز ناهید و توسعه نیافته ترین دهستان شاهسونکندی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

652 - علل همگرایی در نهضت های شیعی _ صوفی روزگار تیموریان ( با تأکید بر نقش علوم غریبه )
هومان محمدی شرف آباد شکوه السادات اعرابی هاشمی سهیلا ترابی فارسانی

نهضت‌های شیعی_صوفی روزگار تیموریان بر بستر مؤلفه‌هایی مشترک بروز و ظهور یافت. رهبران این نهضت‌ها با درک الزامات زمانی و محیطی و با اغتنام فرصت تلاش کردند ضمن بهره‌گیری از مؤلفه‌های مشترک موجود و به‌کارگیری همه ظرفیت‌ها به موفقیت هایی دست یابند. آن‌ها هوشمندانه و البته ب چکیده کامل

نهضت‌های شیعی_صوفی روزگار تیموریان بر بستر مؤلفه‌هایی مشترک بروز و ظهور یافت. رهبران این نهضت‌ها با درک الزامات زمانی و محیطی و با اغتنام فرصت تلاش کردند ضمن بهره‌گیری از مؤلفه‌های مشترک موجود و به‌کارگیری همه ظرفیت‌ها به موفقیت هایی دست یابند. آن‌ها هوشمندانه و البته بلندپروازانه سعی کردند از خلأ حاصل از سقوط خلافت عباسی و زوال قدرت ایلخانان سود جسته و با استفاده از اطاعت‌پذیری صوفیه، در کنار برانگیزانندگی آموزه‌های انقلابی تشیع و قدرت بسیج کنندگی بالقوه‌ی مهدویت، زمینه هم گرایی این نهضت ها را فراهم نمایند.سه نهضت حروفیه، مشعشعیان و نوربخشیه در این زمینه نقش برجسته ای داشتند. این پژوهش بدنبال پاسخ به این سوال است که تحت تأثیر چه عواملی مؤلفه‌های مشترک سه نهضت حروفیه، مشعشعیان و نوربخشیه موجب همگرایی این گروه ها شد؟ به نظر می رسد مهمترین عامل همگرایی نهضت های شیعی_صوفی، تسامح مذهبی مغولان می باشد. ضمن آنکه وجود ادعاهای مشترک و ظهور دراویش بزرگ با چهره ای موجه که دوستدار اهل بیت علیهم السلام نیز بودند هم می تواند از دیگر عوامل تأثیرگذار در این زمینه باشد .چرایی این نزدیکی و همگرایی، مساله اصلی این پژوهش است که تلاش خواهد شد با نگاهی تحلیلی، توصیفی ضمن نقد و بررسی مؤلفه‌های مشترک سه نهضت حروفیه، مشعشعیان و نوربخشیه، به رمزیابی علل همگرایی نهضت های یاد شده پرداخته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

653 - تاریخ ایران باستان در آیینه مورخان ارمنی
فاطمه رییسی گهرویی

ارمنستان در جهان باستان به ویژه در دوره ساسانی جولانگاه ابراز قدرت دو ابر قدرت جهان ایران و روم بوده که در اغلب دوره‌ها وابستگی آن به حکومت ایران بیشتر بوده است. در واقع رویدادهای تاریخ سیاسی و فرهنگی ارمنستان در دوره باستان همواره متاثر از ایران بوده است. آثار و منابع چکیده کامل

ارمنستان در جهان باستان به ویژه در دوره ساسانی جولانگاه ابراز قدرت دو ابر قدرت جهان ایران و روم بوده که در اغلب دوره‌ها وابستگی آن به حکومت ایران بیشتر بوده است. در واقع رویدادهای تاریخ سیاسی و فرهنگی ارمنستان در دوره باستان همواره متاثر از ایران بوده است. آثار و منابع تاریخی ارمنی در بازشناسی تاریخ ایران باستان که همواره از کمبود منابع مکتوب دست اول ایرانی و پراکندگی منابع به زبان‌های دیگر رنج می برد از اهمییت ویژه‌ای برخوردار است و غنای آن آثار می‌تواند فقر منابع تاریخ ایران را در این زمینه تا اندازه‌ای جبران می‌نماید. با ابداع الفبای ارمنی در قرن پنجم میلادی سنت تاریخنگاری ارمنی وارد دوره طلایی خود گردید. غنا و فراوانی تاریخ ارمنیان از جمله آثار آگاتانژ، لازار فاراپی، موسی خورنی، سبئوس در این قرن و قرن‌های بعد روشنی بخش گوشه‌های تاریک تاریخ ساسانی شده است. نظر به اهمییت منابع ارمنی در تاریخ ساسانی، این مقاله بر آن است تا با بررسی آثار مورخان ارمنی از جمله آگاتانژ، ازنیک کلبی، پاستوس بوزند، یغیشه، موسی خورنی، لازار فاراپی، سبئوس به دیدگاه‌های تاریخ نگاری این مورخان درباره‌ی تاریخ ایران در دوره ساسانی پی ببرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

654 - تحلیل آوایی غزل‌های‌ سنایی (مطالعة موردی؛ بررسی یکصدوهفتاد غزل)
محبوبه خراسانی اکبر اخلاقی سمانه بهرامی

هدف از پژوهش حاضر نقد و تحلیل آوایی صدوهفتاد غزل سنایی از منظر مکتب فرمالیسم با تأکید بر تحلیل آواها و القاهاست که موریس گرامون به آن‌ها توجّه داشته است. بر این اساس در ذهن پرسش‌هایی مطرح می‌شود؛ آیا می‌توان از تکرار آواهای به کار رفته در شعر سنایی به القاهایی دست یافت؟ چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر نقد و تحلیل آوایی صدوهفتاد غزل سنایی از منظر مکتب فرمالیسم با تأکید بر تحلیل آواها و القاهاست که موریس گرامون به آن‌ها توجّه داشته است. بر این اساس در ذهن پرسش‌هایی مطرح می‌شود؛ آیا می‌توان از تکرار آواهای به کار رفته در شعر سنایی به القاهایی دست یافت؟ آیا تکرار واج و القای آن می‌تواند احساسات یا نام‌آواهایی را تداعی کند؟ در تحلیل واجی غزل‌ها، با در نظر گرفتن تأثیر انتخاب واژگان و تکرار آن‌ها بر موسیقی و معنای غزل‌ها به تکرار واج‌ها، القا، جایگاه و شیوه‌های تولید توجّه شده است. در این مقاله به آواها، میزان کاربرد آن‌ها، القاها و تصویرسازی‌های به کار رفته در غزل‌ها پرداخته تا میزان موفقیّت شاعر را در انتقال مفاهیم و پیام مشخّص کند. بدین‌ترتیب، این پژوهش به تحلیل ویژگی‌های آوایی غزل‌های سنایی از منظر فرمالیسم، با تأکید بر نظریة "موریس گرامون" و بر اساس انتخاب محمدرضا شفیعی ‌کدکنی در کتاب "در اقلیم روشنایی" می‌پردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

655 - طنز میرا و طنز مانا در دوره تیموریان
قهرمان شیری

چهار ضلع طنزیات رایج در عصر تیموری را چهار شیوه تشکیل می دهد که سه تا از آن ها فقط جنبه تفنن و تفریح دارند. آن چهار ضلع عبارت ند از: اول شوخ‌طبعی‌های شفاهی در محفل‌های ادبی، دوم گردآوری لطایف طوائف گذشته به‌وسیله علی صفی و جامی، سوم طنزهای خوراکی و پوشاکی بسحاق اطعمه و چکیده کامل

چهار ضلع طنزیات رایج در عصر تیموری را چهار شیوه تشکیل می دهد که سه تا از آن ها فقط جنبه تفنن و تفریح دارند. آن چهار ضلع عبارت ند از: اول شوخ‌طبعی‌های شفاهی در محفل‌های ادبی، دوم گردآوری لطایف طوائف گذشته به‌وسیله علی صفی و جامی، سوم طنزهای خوراکی و پوشاکی بسحاق اطعمه و محمود قاری البسه که صنعت‌ پردازی های ادبی بسیاری از شاعران از جمله اهلی شیرازی و سیبک نیشابوری و ابن حسام خوسفی ودیگران را نیز به دلیل افراط و اغراق می‌توان در ردیف آن نوع التزام‌ها قرار داد. چهارم جعل و تحریف گسترده واقعیت‌های تاریخی، ادبی، عرفانی و مذهبی و جای‌گزین کردن آن‌ها با واقعیت‌های اصیل در تذکره‌الشعراء و روضه الشهدا و مجالس‌ العشاق. همه این چهار شیوه از طنزپردازی از نظر ماهیت در چهار ویژگی اشتراک دارند: جنبه محفل‌آرایی و سرگرم کنندگی و عاری بودن از وجهه اعتراضی و مبارزه جویی؛ ناتوانی در انگیزش اندیشه و ایجاد ارتقای فکری در مخاطب؛ نداشتن نوآوری در ساحت های هنری و اهتمام به اجرای ساخت ها و شیوه های متداول و معروف؛ تمرکز همه تلاش ها بر ارتقای تصنعی ساحت های زبانی و ادبی و بی اعتنایی کامل به ماهیت و محتویات و ماندگاری آن‌ها در ابتداییات. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

656 - DNA Polymorphisms at Candidate Gene Loci and Their Relation with Milk Production Traits in Murrah Buffalo (Bubalus bubalis)
دی.اس. کاله بی.آر. یاداو جی. پراساد

DNA polymorphism within diacylglycerol transferase 2 (DGAT2) / monoacyl glycerol transferases 2 (MOGAT2), leptin and butyrophilin genes were analysed using PCR-SSCP in Murrah buffalo. The single strand conformation polymorphism (SSCP) analysis of amplified gene fragment چکیده کامل

DNA polymorphism within diacylglycerol transferase 2 (DGAT2) / monoacyl glycerol transferases 2 (MOGAT2), leptin and butyrophilin genes were analysed using PCR-SSCP in Murrah buffalo. The single strand conformation polymorphism (SSCP) analysis of amplified gene fragment in exon 5 of MOGAT2, exon 3 of leptin and intron 1 of butyrophilin gene revealed different patterns. A, B and C showed the following frequencies for each candidate gene in 53 (A=0.49, B=0.36 and C=0.15), 65 (A=0.38 and B=0.62) and 55 samples (A=0.6, B=0.31 and C=0.09) from Murrah buffaloes, respectively. The strand conformation polymorphism (SSCP) followed by DNA sequencing revealed one single nucleotide polymorphism (SNP) that was (c.193T>C) in MOGAT2, one single nucleotide polymorphism (SNP) (c.25 T>C) in leptin and one single nucleotide polymorphism (SNP) (c.184C>T>G) in butyrophilin gene confirmed BTI1 SSCP.The statistical analysis using general linear model procedure for association study, indicated that Murrah buffalo monoacyl glycerol transferases 2 (MOGAT2)(c.193T>C) single nucleotide polymorphism (SNP)and (c.25 T>C) in leptingenotypes were not significantly different (P>0.01) in Murrah buffalo for milk production traits milk yield, fat percentage and single nucleotide polymorphism (SNP)percentage. However, the statistical analysis for association study indicated BTI1 SSCP was significantly (P≤0.05) associated with 305-days lactation milk yield. The Murrah buffaloes with BTI1BB genotypes had 683.93 kg and 320.48 kg higher milk yield as compared to BTI1AA and BTI1CC genotypes, respectively. The positive association of butyrophilin single strand conformation polymorphism (SSCP) polymorphism with milk yield will be a useful tool for future selection and breeding strategies and genetic improvement of buffaloes for milk yield. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

657 - Intestinal Histomorphology Changes and Serum Biochemistry Responses of Broiler Chickens Fed Herbal Plant (Euphorbia hirta) and Mix of Acidifier
س.ر. هاشمی ا. زولکیفلی ه. داودی م. هیر بجو ت.س. لوه

The aim of this study was to evaluate the effect of dietary Euphorbia hirta and an acidifier mixture supplementation on gut morphology and some blood parameters of broiler chickens.A total of 240 day old male broiler chicks were randomly assigned to one ofthe four dieta چکیده کامل

The aim of this study was to evaluate the effect of dietary Euphorbia hirta and an acidifier mixture supplementation on gut morphology and some blood parameters of broiler chickens.A total of 240 day old male broiler chicks were randomly assigned to one ofthe four dietary treatment groups including: (1) basal diet (control), (2) basal diet + 7.5 g/kg E. hirta (Eh7.5), (3) basal diet + 1.5 g/kg acidifier (OA) and (4) basal diet + 7.5 g/kg E. hirta and1.5 g/kg acidifier (EhOA). The Eh 7.5, OA and EhOA supplementation significantly improved overall feed conversion ratio compared to the control group. The addition ofEh 7.5, OA and their combination increased the villus height compare to the control birds. Crypt depth was markedly decreased by OA treatment. The highest ratio of villi to crypt was observed in OA fed broilers. Blood serum biochemical parameters did not influenced by the dietary treatments. In conclusion, the results indicated thataddition of Eh 7.5 and OA to the broiler diet enhanced maintenance and function of the small intestine and broiler performance. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

658 - Effect of Different Levels of Molasses Distillers Condensed Soluble on Broiler Chickens Performance, Carcass Traits and Intestinal Morphology of Broilers
ط. امجدیان م.م. معینی ش. قاضی ش. ورکوهی

An experiment was conducted to investigate the effect of molasses distillers condensed soluble (MDCS) on growth performance, carcass characteristics and intestinal morphology of broilers. A total of 400 one day-old, unsexed Ross 308 broiler chicks were randomly allotted چکیده کامل

An experiment was conducted to investigate the effect of molasses distillers condensed soluble (MDCS) on growth performance, carcass characteristics and intestinal morphology of broilers. A total of 400 one day-old, unsexed Ross 308 broiler chicks were randomly allotted to 20 cages. The dietary MDCS levels incorporated 0% and 4% in the starter and 0%, 4% and 8% in grower diet, respectively. The average daily gain (ADG), average daily feed intake (ADFI) and feed conversion ratio (FCR) were obtained from 7 to 42 days of age. As a result of this study, the dietary inclusion of MDCS had no negative effects on productive performance of broilers or on the microbial population's enumeration, villus width, villus height, crypt depth and carcass traits. Thus it can be concluded that MDCS can be included in broiler dietary up to 8% without any adverse effect on broiler performance. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

659 - Efficacy of Bactocell® and Toyocerin® as Probiotics on Growth Performance, Blood Parameters and Intestinal Morphometry of Turkey Poults
م. چمنی

A feeding trial was conducted to investigate the efficacy of Pediococcus acidlactici (Bactocell®) or Baccillus cereus (Toyocerin®)-based probiotics on turkey’s performance, carcass yield, blood parameters and intestinal morphology. A total of 240 1- day-ol چکیده کامل

A feeding trial was conducted to investigate the efficacy of Pediococcus acidlactici (Bactocell®) or Baccillus cereus (Toyocerin®)-based probiotics on turkey’s performance, carcass yield, blood parameters and intestinal morphology. A total of 240 1- day-old male Nicholas turkey poults were allocated into three dietary groups with four replicates. A corn-soybean-based diet was used as a basal diet. The dietary groups were 1) control (basal diet), 2) basal diet plus Bactocell® (1×109 cfuof Pediococcus acidilactici/g of the diet) 3) basal diet plus Toyocerin® (1×109 cfuof Bacillus cereus/g of the diet). Poults assigned in a normal condition from 1 to 84 days of age. Birds raised on floored pen and in an environmentally controlled house. Birds given ad libitum access to water and diet. Poults weighted at every week by pen basis to determine average body weight. Feed intake per pen recorded at the same age and feed conversion ratio calculated for whole period. Eight birds per treatment randomly selected to measure the serum cholesterol, triglyceride, heterophil, lymphocyte levels and histomorphological measurements of small intestine on day 84. The result of this study shown that there was not a significant association between added probiotics to feed and weight growth, feed conversion ratio, cholesterol, triglyceride,high-density lipoprotein (HDL) andlow-density lipoprotein (LDL) levels (P>0.05). There was a significant result of decrease epithelium thickness, increase villus height and increase cell area of Goblet (P<0.05). Birds fed diet supplemented with probiotics also had lower (P<0.05) Coliforms number of the ileum than that of the control. It could be concluded that under the condition of the current study, the probiotic affected small intestinal morphology of turkey poults significantly, but inclusion of these probiotics at the recommended dose (1 g/kg in diet) has no adverse effect on blood parameters and performance of turkey poults. The key points of using probiotics are in maintaining gastrointestinal health and resistance to pathogens and prevent digestive disorders that may express. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

660 - Distribution of Allele Frequencies at 5′-Flanking Region of CYP19 and ERα Genes between Iranian Simmental and Three Indigenous Cattle Breeds
ف. محمد نژاد سنگدهی ق. رحیمی میانجی م. صفدری شاهرودی س.ع. رضوی-ششده م. غلامی

This study was performed to investigate two polymorphic sites from Cyp19 gene (PvuII and MspI) and one polymorphic site from ERα gene (SnaBI) in four cattle breeds including Mazandarani, Taleshi, Sistani and Simmental. In overall 278 samples for CYP19 and 206 samp چکیده کامل

This study was performed to investigate two polymorphic sites from Cyp19 gene (PvuII and MspI) and one polymorphic site from ERα gene (SnaBI) in four cattle breeds including Mazandarani, Taleshi, Sistani and Simmental. In overall 278 samples for CYP19 and 206 samples for ERα marker sites were genotyped using polymerase chain reactionsingle-strand conformation polymorphism (PCR-RFLP) procedure. For CYP19/PvuII, the frequency of A allele ranged from 0.89 in Mazandarani to 0.98 in Taleshi. For CYP19/MspI, Taleshi was the only monomorphic breed with just AA genotype. Other breeds were polymorphic with A allele frequency ranging from 0.93 (Simmental) to 0.98 (Sistani). No BB individuals were observed in the studied sample. Considering two loci in combination with each other, only 5 out of 8 theoretically possible combined genotypes were observed in the genotyped samples. For ERα/SnaBI, all populations showed polymorphism. The highest and lowest frequencies of A allele were observed in Sistani (0.55) and Simmental (0.96), respectively. Based on Nei’s method, the most genetic distance was observed between Sistani and Simmental and the least genetic distance was observed between Mazandarani and Taleshi breeds. The results of the present study showed significant differences in genotypic and allelic frequencies among four investigated breeds. These findings may be used in further researches, such as association studies for performance traits in cattle breeding. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

661 - Liquid Metabolite of Lactobacillus plantarum and Putrescine Effects on Growth, Tissue Polyamine, Blood Lipids and Intestine Morphology of Broiler Chickens
س.م. هاشمی تی.سی. لوه اچ.ال. فوو

This experiment aimed to investigate the effects of liquid metabolite (LM) produced by Lactobacillus plantarum and dietary putrescine (PUT) on growth, blood lipids, villus height (VH), crypt depth (CD) and polyamines (PAs) content of intestinal tissue and ileal digesta چکیده کامل

This experiment aimed to investigate the effects of liquid metabolite (LM) produced by Lactobacillus plantarum and dietary putrescine (PUT) on growth, blood lipids, villus height (VH), crypt depth (CD) and polyamines (PAs) content of intestinal tissue and ileal digesta in chickens. Six treatments, replicated six time each, were factorial arrangements of two levels of LM (0 and 0.3%) and three levels of dietary putrescine (0, 0.03 and 0.05%). Growth performance and PAs content of digesta and excreta (at 21 d) were measured, as well as small intestine VH and CD. Blood cholesterol, triglyceride and glucose were measured at 24, 33 and 40th d. Putrescine (0.05%) negatively affected body weight, feed conversion ratio and protein and energy efficiency ratio while increased duodenal VH significantly (P<0.05) as compared to the 0.03% putrescine. Aging was effective on blood cholesterol, triglyceride and glucose. Blood triglyceride decreased by 0.03% putrescine (P<0.05). Faecal spermidine was increased significantly (P<0.05) by 0.05% putrescine. Duodenal PAs declined in the chickens fed LM, whereas dietary putrescine had no effects on intestinal tissue polyamine. In conclusion, luminal PAs content was not affected by treatments. LM influenced intestinal tissue PAs but had no effects on growth and ileal digesta polyamine content. However, putrescine (0.05%) was harmful to the growth but increased duodenal VH. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

662 - Effects of Dietary Conjugated Linoleic Acid and n-3 Fatty Acids on the Performance, Carcass Traits and Small Intestinal Morphology of Broiler Chickens
م. نصرتی ب. نویدشاد م. ملکی

An experiment was conducted on broiler chickens to study the effects of conjugated linoleic acid (CLA), fish oil, both at 7% of the diet, or their mixtures at 3.5% of the diet, on the performance, carcass traits and intestinal morphology of broiler chickens. The chicks چکیده کامل

An experiment was conducted on broiler chickens to study the effects of conjugated linoleic acid (CLA), fish oil, both at 7% of the diet, or their mixtures at 3.5% of the diet, on the performance, carcass traits and intestinal morphology of broiler chickens. The chicks fed with 7% fish oil or 7% CLA diets, were found to have an inferior weight gain in grower and finisher phases, respectively. A significant reduction in feed intake was observed with the diets containing 7% fish oil. However, adding CLA to the diets, did not affect birds feed intake. The dietary fish oil and CLA supplementation adversely affected the feed conversion ratio as well as carcass yield. CLA at the 7% level increased liver weight. There were no differences in the carcass, thigh or abdominal fat pad percentages between the experimental treatments; however the birds fed the diet containing 7% fish oil had the lowest breast and the highest liver percentages. Histological examination of small intestine revealed that, the diet containing 3.5% fish oil + 3.5% CLA resulted in higher villus height than the diets with 7% fish oil or CLA. Such an increase was observed in the crypt depth of the duodenum and jejunum, but no difference was detected in the crypt depth of the ileum. The small intestinal wall thickness and goblet cell numbers in the chickens fed the diet containing the mixture of fish oil and CLA were lower than those of the other treatments. The results of this study showed that a high dose of fish oil or CLA can reduce broiler chickens performance, but their combination can moderate this adverse effect. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

663 - Impacts of Dietary L-Threonine Supplementation on Performance and Intestinal Morphology of Broiler Chickens during Summer Time
ک. شیرزادگان ا. نیکخواه م.ع. جعفری

The present study evaluated effects of 0.0%, 0.5%, 0.75% and 1.0% L-threonine in diet on performance and gastrointestinal tract development in broiler chickens during summer. From 0 to 42 days old, body weight gain was greater in 0.75% L-threonine fed birds than in 0.0% چکیده کامل

The present study evaluated effects of 0.0%, 0.5%, 0.75% and 1.0% L-threonine in diet on performance and gastrointestinal tract development in broiler chickens during summer. From 0 to 42 days old, body weight gain was greater in 0.75% L-threonine fed birds than in 0.0% and 0.5% L-threonine fed birds (P<0.05). Moreover, in jejunum and ileum both the 0.75% and 1.0% L-threonine intake caused longer villus height as compared to 0.0% and 0.5% L-threonine (P<0.05), but no other morphological parameters were affected by L-threonine supplementation (P>0.05). No significant differences were observed between the treatments for feed intake and feed conversion ratio during the starter, grower or whole experimental period (P>0.05). During the growth period, 0.75% L-threonine fed birds had the highest body weight gain (P<0.05). Carcass traits were not affected by treatments (P>0.05). In conclusion, supplementation of 0.75% L-threonine improved the intestinal morphology and body weight gain of broilers under hot conditions. As well as, the higher levels of L-threonine (1.0) percent in diet can will increased the villus height in the jejunum and ileum. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

664 - Effects of Acidifier Supplementation and Toxin Binder on Performance, Carcass, Blood Metabolites, Intestinal Morphology, and Microbial Population in Broiler Chickens
م.ر. حیدری ع.ا. صادقی و. رضایی‌پور

An experiment was conducted to investigate the effects of acidifier (in drinking water) and toxin binder on the growth performance, carcass characteristics, blood metabolites, microbial population and intestinal morphology of broiler chickens. A total of 256 one-day old چکیده کامل

An experiment was conducted to investigate the effects of acidifier (in drinking water) and toxin binder on the growth performance, carcass characteristics, blood metabolites, microbial population and intestinal morphology of broiler chickens. A total of 256 one-day old broiler chickens were distributed in four treatments with four replicates per each. The experimental treatments were: 1) control group (without acidifier and toxin binder), 2) group supplemented with acidifier, 3) group supplemented with toxin binder and 4) group supplemented with both acidifier and toxin binder. At 24 and 42 days of age, four birds per each treatment were selected and carcass traits, blood metabolites, microbial population and intestinal morphology were determined. The results showed that the experimental treatments had no significant effect on the growth performance of broiler chickens. The liver and heart weight was higher in broilers that received toxin binder (P<0.05). The experimental treatments did not alter the immune response and microbial population of the broiler chickens. The results indicated that the lowest serum concentration of cholesterol and triglyceride was observed in broiler chickens received treatment acidifier in combination with toxin binder (P<0.05). However, the birds fed toxin binder had a lower serum concentration of total protein, uric acid and liver enzyme activity (P<0.05). In the intestinal morphology, use of acidifier in combination with toxin binder improved the intestinal morphological traits in broiler chickens (P<0.05). On the basis of the present results, it can be used acidifier in combination with toxin binder in broiler chickens without any negative effect on the growth performance. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

665 - Temporal Changes in Endogenous Estrogens and Expressionof Behaviors Associated with Estrus during the Periovulatory Period in Doublesynch Treated Murrah Buffaloes (Bubalus bubalis)
R. Mirmahmoudi B.S. Prakash

The aims of this study were (a) to establish the occurrence, duration and intensity of behavioral estrus symptoms, and (b) to determine the relationship between behavioral estrus symptoms with the total estrogen profiles in cycling Murrah buffaloes (n=10) subjected to D چکیده کامل

The aims of this study were (a) to establish the occurrence, duration and intensity of behavioral estrus symptoms, and (b) to determine the relationship between behavioral estrus symptoms with the total estrogen profiles in cycling Murrah buffaloes (n=10) subjected to Doublesynch protocol (0 PGF2α, 2 GnRH, 9 PGF2α and 11 GnRH). After both GnRH injections, estrus and its behavioral signs were detected at hourly intervals using visual observations, transrectal examination of genitalia, and bull parading twice a day for 30 min each. Frequent urination (100%) and excitement (100%) were the best indicators of estrus followed by swollen vulva (90%) and bellowing (85%). The longest duration of estrus signs viz. swollen vulva, was observed up to 8.9 ± 0.5 h and 11.1 ± 0.3 post first and second GnRH administrations, respectively. The mean intervals between the onset of estrus symptoms appearance and ovulation were 13.8 ± 0.9 h and 13.4 ± 1.0 h post first and second GnRH inactions, respectively. The mean total estrogen concentrations at the time of both GnRH injections were above the basal level (8.4±1.9 pg/mL; range 2.9-18.4 and 7.9±1.9 pg/mL; range 2.9-17.6 at the time of the first and second GnRH injections, respectively), temporarily increased post GnRH treatments and then gradually declined to its basal level during ovulation time window. Frequent urination, excitement and swollen vulva appeared to be the most notable estrus symptoms after GnRH injections. Our findings also suggest that the AI can be done at a fixed time (once 20 to 24 h posts second GnRH) in buffaloes treated with Doublesynch protocol. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

666 - Intestinal Morphology and Microbiology of Broiler Chicken Fed Diets Containing Myrtle (Myrtus communis) Essential Oil Supplementation
S. Ghazanfari M. Adib Moradi M. Mahmoodi Bardzardi

This experiment was conducted to determine the effects of dietary myrtle essential oil on small intestinal morphology and microbiology of broiler chickens. Two hundred day-old broiler chickens (Ross 308) were allocated to 5 treatments, 4 replications with a completely r چکیده کامل

This experiment was conducted to determine the effects of dietary myrtle essential oil on small intestinal morphology and microbiology of broiler chickens. Two hundred day-old broiler chickens (Ross 308) were allocated to 5 treatments, 4 replications with a completely randomized design. The diets were supplemented with: no myrtle essential oil (control), each of myrtle essential oil at levels of 100, 200 and 300 mg/kg and 600 mg/kg flavophospholipol antibiotic of diet. On day 42 days of age, one bird from each replicate was selected and then slaughtered and the intestinal microflora contents as well as morphology were analyzed. Dietary myrtle essential oil and antibiotic supplementations consistently resulted in significantly longer villus height, lower epithelial thickness and lower goblet cell number of the small intestinal at 42 day of age compared with the control treatment (P<0.05).Also, lower Escherichia coli count and higher Lactobacillus count of the caecum was found by inclusion of myrtle essential oil in the diet (P<0.001). The results of this study suggested that myrtle essential oil may be considered as an alternative to antibiotic growth promoter may improve poultry performance. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

667 - Effect of Synbiotic on Performance, Intestinal Morphology, Fecal Microbial Population and Blood Metabolites of Suckling Lambs
ا. معرب ت. قورچی س. رمضانپور ف. گنجی ع.ر. کوچک زاده

The effects of synbiotic supplementation to the Moghani suckling lambs diet were investigated using 18 lambs (initial BW 5-6 kg, age 3±2 day) were divided into 3 groups and fed experimental diets for 90 days. The dietary treatments were: 1) control (lambs were fe چکیده کامل

The effects of synbiotic supplementation to the Moghani suckling lambs diet were investigated using 18 lambs (initial BW 5-6 kg, age 3±2 day) were divided into 3 groups and fed experimental diets for 90 days. The dietary treatments were: 1) control (lambs were fed with mother’s milk, along with their normal diets), 2) control + 3 g of synbiotic and control and 3) control + 6 g of synbiotic for each lamb per day. Feed intake (FI), body weight gain (BWG) and feed conversion ratio (FCR) were measured monthly throughout the experimental period. Blood samples were taken at the beginning and end of the experiment. Intestinal microflora was assessed monthly in feces, assaying for coliform bacteria, total aerobics and lactic acid bacteria. Also, at the end of study 4 lambs were slaughtered for assaying intestinal morphology changes. The lambs that fed 3 g synbiotic had a higher BW, greater BWG, increased FI and a better FCR compared to the control diet although the differences not statistically significant. Supplementation with 3 g symbiotic significantly reduced (P<0.05) serum cholesterol levels. Fecal coliform bacteria were reduced and lactic acid bacteria increased by supplementation. The results indicate that synbiotic can be used as a growth promoter in suckling lamb’s diets and can improve their gut health. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

668 - Appraisal of Hematological Indices and Humoral Immunity in Commercial Laying Hens Fed Rations Consisting Cottonseed Meal and Sodium Bentonite
A. Gilani ح. کرمانشاهی ا. گلیان ع. طهماسبی م. اعمی ازغدی

The objective of this study was to evaluate the effects of cottonseed meal (CSM) treated with sodium bentonite (SB) on certain blood components and immune response of laying hens. A 3 × 3 factorial arrangement with 3 levels of SB (0, 10, and 20 g/kg of diet) and 3 چکیده کامل

The objective of this study was to evaluate the effects of cottonseed meal (CSM) treated with sodium bentonite (SB) on certain blood components and immune response of laying hens. A 3 × 3 factorial arrangement with 3 levels of SB (0, 10, and 20 g/kg of diet) and 3 levels of CSM (0, 100 and 200 g/kg of diet) were used within 9 dietary treatments of 4 replicates each. Nine mash diets were fed to 288 commercial Hy-Line W-36 hens from 51-63 weeks of age. Blood samples were collected at the end of trial to evaluate the blood constituents. The SB, CSM, or their interaction (SB×CSM) did not have any adverse effect on blood cells and activity of serum enzymes. Sheep red blood cells (SRBC) were used as antigen to quantify the antibody response. Two birds per replicate were injected with SRBC at 60 week of age. After 7 and 14 d of SRBC inoculation, blood samples were obtained from the brachial vein of each hen, and total anti-SRBC, IgG and IgM titers were determined. A significant difference of SB, CSM or their interaction was not observed for total antibody response against SRBC inoculation; however, IgG was significantly increased with 20% CSM at 7 d (7.62 vs. 8.45) and with 2% SB at 14 d (2.79 vs. 3.66) after injection of SRBC. The interaction of SB and CSM for IgG was significantly different among dietary treatments and diet with 2% SB and 20% CSM had the highest titer (5 vs. 2.5) at 14 d after injection of SRBC. In conclusion, SB, CSM or their interactions did not affect blood constituents but significantly changed immune response of the birds. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

669 - Evaluation of Moringa Foliage (Moringa oleifera) as Goat Feed
ن. سولتانا ا.ر. آلیمون کا.اس. هوکیو م. بابا جی. حسین

Thirty five growing male goats (6.98±0.86 kg BW) were divided into five equal groups with seven animals in each group. The five dietary treatments were consisted of varying proportions of Moringa foliage (Moringa oleifera) and napier grass (Pennisetum purpurium); چکیده کامل

Thirty five growing male goats (6.98±0.86 kg BW) were divided into five equal groups with seven animals in each group. The five dietary treatments were consisted of varying proportions of Moringa foliage (Moringa oleifera) and napier grass (Pennisetum purpurium); T1 (100% Moringa foliage); T2 (75% Moringa foliage+25% napier grass); T3 (50% Moringa foliage+50% napier grass); T4 (25% Moringa foliage+75% napier grass) and T5 (100% napier grass) (control). The experiment was arranged in complete randomized design to evaluate the feed intake, nutrient digestibility and live weight gains of Bengal goats fed napier grass mixed with different levels of Moringa foliage. The dry matter (DM), crude protein (CP) and ash contents of the diets increased as the proportion of Moringa foliage increased and the reverse was seen for organic matter (OM) and acid detergent fiber (ADF) content. The DM intake was significantly (P<0.01) higher in sole Moringa diet than napier-Moringa foliage mixture and sole napier diet. Crude protein intake increased with higher inclusion level of Moringa foliage in the diet. The DM and OM digestibility of goats was significantly (P<0.01) higher in sole Moringa foliage diet than in other experimental diets. The CP digestibility was increased linearly with increasing level of Moringa foliage in the diet. Nitrogen retention was significantly (P<0.01) higher in sole Moringa and Moringa-napier mixture diets than in the sole napier grass diet. The mean daily average live weight gain followed a similar trend as the nitrogen retention which revealed that the nitrogen retention of all treatment groups was above the maintenance level of the animals. It is concluded that Moringa foliage can be replaced in goat diet up to 75% in napier grass based diet. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

670 - Genetic Characterization of Hamra Goat Population in Two Different Locations of Morocco Using Microsatellite Markers
ب. هیلال آی. بوجنانه اس. ال اوتمانی م. چنتوف م. پیرو

In this study, genetic diversity of two different populations of Hamra goat breed of Morocco was investigated in 60 different samples (including 30 from Beni Arouss and 30 from Rommani) using fifteen microsatellite markers. A total of 145 alleles were detected with aver چکیده کامل

In this study, genetic diversity of two different populations of Hamra goat breed of Morocco was investigated in 60 different samples (including 30 from Beni Arouss and 30 from Rommani) using fifteen microsatellite markers. A total of 145 alleles were detected with average number per locus of 8.67 and 8.07 in Beni Arouss and Rommani goats, respectively. The Shannon’s information index ranged from 1.58 in Rommani goats to 1.66 in Beni Arouss goats. The expected and the observed heterozygosity average over loci varied from 0.62 to 0.72 in Rommani and from 0.64 to 0.75 in Beni Arouss goats. Six markers in Beni Arouss goats and five in Rommani goats showed a significant deviation from Hardy-Weinberg equilibrium. The FIS values were 0.110 and 0.108 for Beni Arouss and Rommani goats, respectively. A low genetic differentiation was indicated by FST values across the two goat groups. The genetic distance of Nei between the two groups was 0.046 indicating a low genetic differentiation. This was confirmed by the analysis of molecular variance (AMOVA) that showed that 99.15% of variation was distributed within genetic groups. The presence of two clusters (K=2) for microsatellite markers suggested a high level of population admixture. It was concluded that both groups (Beni Arouss and Romani) presented a high similarity and may be considered as belonging to the same population. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

671 - Energy Type and Amount in the Diets of Broiler Chickens: Effects on Performance and Duodenal Morphology
ا. قهرمانی ع.ا. صادقی س. حصارکی م. چمنی پ. شورنگ

The present study was conducted to investigate the effects of dietary energy sourcesandlevels on performance and small intestinal morphology in broiler chickens. A total of 600 one-day-old broiler chicks were randomly divided into five treatments with four replicates ea چکیده کامل

The present study was conducted to investigate the effects of dietary energy sourcesandlevels on performance and small intestinal morphology in broiler chickens. A total of 600 one-day-old broiler chicks were randomly divided into five treatments with four replicates each. Chicks were fed diet based on corn as main energy source and energy level based on Cobb 500 manual instruction considered control group (C), basal diet with 3% lesser energy than control (T1), basal diet with 6% lesser energy than control (T2), basal diet based on corn and soy oil level according to Cobb 500 manual instruction (T3), basal diet based on corn and soy oil with 3% upper energy (T4) for 42 days. Results showed that chicks in T3 group had higher body weight, body weight gain and duodenum villus height compared to control group (C) and improved feed conversion ratio (FCR) at day 42 of age (P<0.05). Chicks in T2 group exhibited the lowest body weight (BW), body weight gain (BWG) and FCR but the highest feed intake (P<0.05). Feeding of diet T4 improved daily weight gain and duodenal villus height while caused concurrently increased FCR. Energy levels greater than Cobb recommendation significantly increased the villus height of the duodenum and decreased crypt depth compared to the control group (P<0.05). In order to achieve a higher weight more energy is needed than the recommended manual instruction for Cobb 500 but to have better feed conversion ratio the energy level recommended manual instruction is sufficient. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

672 - پهنه بندی ژئومورفولوژی با فرم های بنیادی مینار در راستای مکان یابی بهینه پخش سیلاب
صدیقه ابراهیمیان محمد نهتانی حسین صادقی مزیدی

پهنه‌هایی که از نظر ژئومورفولوژیک همگن هستند، می‌توانند با یک روش مدیریت شوند. پهنه‌بندی سطح زمین، تشخیص عوارض زمین به‌وسیله ویژگی‌های اساسی سطح مانند ارتفاع، شیب و جهت شیب می‌باشد در این تحقیق به پهنه‌بندی کمی سطح زمین با استفاده‌ی مدلهای بنیادی پرداخته شد که مدل بنیاد چکیده کامل

پهنه‌هایی که از نظر ژئومورفولوژیک همگن هستند، می‌توانند با یک روش مدیریت شوند. پهنه‌بندی سطح زمین، تشخیص عوارض زمین به‌وسیله ویژگی‌های اساسی سطح مانند ارتفاع، شیب و جهت شیب می‌باشد در این تحقیق به پهنه‌بندی کمی سطح زمین با استفاده‌ی مدلهای بنیادی پرداخته شد که مدل بنیادی به الگوی از سطح گفته می‌شود که دارای شکل خاصی مانند حالت پله‌ای و دایره ای هستند و با تغییر ضرایب مربوط به آن‌ها شکل کلی خود را حفظ نموده و تنها انحنا و شیب آنها در جهات مختلف تغییر می‌نماید. علت انتخاب این فرم‌ها این است که هر فرم خواص قابل پیش‌بینی از نظر جهت حرکت آب، قابلیت فرسایش‌دهندگی، کاهنده یا افزاینده بودن جریان، قابلیت جمع‌آوری آب را دارد. در این مطالعه به منظور تشخیص محدوده‌های مناسب برای تغذیه مصنوعی در منطقه‌ی کوهستانی گهر و دشت گربایگان، در استان فارس، از پهنه‌بندی کمی سطح زمین با برازش فرم بنیادی پله‌ای و دایره ای، به سطح استفاده گردیده است. برای تشخیص بهترین ساختار بنیادی خطی و دایره ای قابل برازش از ساختارهایی با رده درجه دو برای پنجره سه‌تایی و از داده‌های حاصل از مدل رقومی ارتفاعی با قدرت تفکیک 10 متری استفاده گردیده است. برای تعیین درجه برازش ساختارهای بنیادی از شاخص مجموع اختلاف مربعات اختلافات سطح استفاده شده است. با برازش الگوهای قابل تفسیر به سطح زمین می‌توان تعیین نمود که زمین به چه الگو و چه مکانیسم تشکیلی شباهت بیشتری دارد. مکان‌هایی که در بعد قابل قبول شیب نمی‌باشد (شیب از 002/. کمتر و از 1/0 بیشتر) مقدار پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

673 - ارزیابی پساب خروجی زهکش ها و تاثیر آن بر کیفیت آب تالاب شادگان با تاکید بر میزان اکسیژن مورد نیاز شیمیایی و اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی پنج روزه (مطالعه موردی شرکت کشت وصنعت حکیم فارابی)
رضا حق دوست محسن سلیمانی

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

674 - بررسی رابطه نظام جبران خدمات و بهره‌وری نیروی انسانی (مطالعه موردی : کارکنان ستادی سازمان اوقاف و امور خیریه)
مریم افضل خانی ساریه میرزازاده

چکیده تحقیق حاضر با هدف تعیین رابطه نظام جبران خدمات کارکنان وبهره‌وری نیروی انسانی کارکنان سازمان اوقاف و امور خیریه انجام شده است. روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی و از نوع همبستگی است. از ابزار پرسشنامه که شامل دو نوع پرسشنامه نظام جبران خدمات و بهره‌وری نیروی انسان چکیده کامل

چکیده تحقیق حاضر با هدف تعیین رابطه نظام جبران خدمات کارکنان وبهره‌وری نیروی انسانی کارکنان سازمان اوقاف و امور خیریه انجام شده است. روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی و از نوع همبستگی است. از ابزار پرسشنامه که شامل دو نوع پرسشنامه نظام جبران خدمات و بهره‌وری نیروی انسانی است استفاده شده است که روایی آن ها مورد تایید قرار گرفت و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برابر با (849/0) و (876/0) محاسبه شد.جامعه آماری تحقیق، کل مدیران و کارکنان سازمان اوقاف و امور خیریه شامل 300 نفر بوده . 240 نفر از روش نمونه گیری تصادفی ساده از طریق فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب گردید. نتیجه تحقیق نشان داد که : رابطه‌ی معناداری بین کیفیت عملکرد نظام جبران خدمات و بهره‌وری نیروی انسانی وجود دارد. و از آنجا که میزان ضریب همبستگی پیرسون برای این آزمون (914/0) می‌باشد، لذا نوع رابطه مثبت بوده و هر یک از ابعاد بهره وری نیروی انسانی تاثیر پذیری مثبت و معناداری از نظام جبران خدمات دارند. همچنین نتایج نشان داد ، تغییرات متغیر بهره وری نیروی انسانی به میزان 5/55% درصد تحت تاثیر تغییرات متغیر های سطح حقوق، مشارکت ، پاداش مالی، مزایا و انگیزش می باشد یا به عبارت دیگر ، سطح حقوق، مشارکت، پاداش مالی، مزایا و انگیزش5/55% درصد از تغییرات بهره وری نیروی انسانی را پیش بینی می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

675 - آینده پژوهی در صنعت هوافضا با ارائه روش نوین طراحی چشم انداز و ماموریت با رویکرد مقاوم
ایمان شفیعی نژاد علی حکیمی

10.30495/jmemiau.2023.1968522.1218

پژوهش حاضر به ارائه روشی نوین جهت تدوین چشم انداز و مأموریت کارآمد برای صنعت هوافضا می پردازد. این روش بر مبنای دانش آینده پژوهی پایه گذاری شده است.همچنین مزایای تدوین چشم انداز و مأموریت کارآمد مورد بحث قرار گرفته است. به دنبال آن، تعریف زیر ساخت های تدوین مأموریت بیان چکیده کامل

پژوهش حاضر به ارائه روشی نوین جهت تدوین چشم انداز و مأموریت کارآمد برای صنعت هوافضا می پردازد. این روش بر مبنای دانش آینده پژوهی پایه گذاری شده است.همچنین مزایای تدوین چشم انداز و مأموریت کارآمد مورد بحث قرار گرفته است. به دنبال آن، تعریف زیر ساخت های تدوین مأموریت بیان شده و یک راهبرد چهارگانه در این زمینه برای صنعت هوافضا بیان شده است. درادامه، روش نوین چرخه مقاوم و کوریدور صنعت هوافضا بر اساس آینده پژوهی پیشنهاد شده است.روش فوق یک چرخه مقاوم، برای زیست بوم صنعت هوافضا در مقابل عدم قطعیت های ساختاری را پیشنهاد داده است. عدم قطعیت های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در محقق نشدن مأموریت های چشم انداز موثر است. در این مقاله اشاره می شود که: ساختار ارتقا یافته جهت تعریف چشم انداز و مأموریت یک ساختار یکطرفه از سیاست گذاری های کلان به خرد نیست، بلکه باید به طور دائم فراخور تغییرات محیط پیرامون هر یک از زیر بخش ها مانند اقتصاد، سیاست، اجتماع، دانش و فناوری دارای حلقه پسخور باشد و بتواند دائم از محیط پیرامون بازخورد بگیرد و به ارتقا تعریف چشم انداز و مأموریت منجر شود. درکنار شناسایی نیازهای جامعه باید برای آینده نیازها را ساخت و این موضوع در گرو علم آینده پژوهی و یک چرخه مقاوم در برابر عدم قطعیت ها است. لذا این مقاله با تبیین کوریدور صنعت هوافضا بر پایه آینده پژوهی و طراحی یک چرخه مقاوم در برابر عدم قطعیت ها، بر مشکلات مدیریتی صنعت هوافضا فائق شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

676 - پیشران‌ها و موانع ملت‌سازی در جهت توسعه پایدار
احمد شجاعیان علی اصغر پورعزت غلامرضا معمارزاده طهران

10.30495/uf.2023.1998502.1154

ایجاد روح مشترک ملی که از آن با عنوان ملت‌سازی یاد می‌شود، هدف اساسی کلیه‌ی نظام‌های سیاسی در همه ادوار تاریخ بوده است. ملت‌سازی فرآیندی است که طی آن شهروندان جامعه به‌تدریج پیرامون نقاط مشترک و وحدت آفرین به خود فهمی می‌رسند و در مسیر تکامل آن گام بر می‌دارند. در فراین چکیده کامل

ایجاد روح مشترک ملی که از آن با عنوان ملت‌سازی یاد می‌شود، هدف اساسی کلیه‌ی نظام‌های سیاسی در همه ادوار تاریخ بوده است. ملت‌سازی فرآیندی است که طی آن شهروندان جامعه به‌تدریج پیرامون نقاط مشترک و وحدت آفرین به خود فهمی می‌رسند و در مسیر تکامل آن گام بر می‌دارند. در فرایند دولت ملت‌سازی، ساختارهای سیاسی و اجتماعی به‌گونه‌ای شکل می‌گیرند که تأمین‌کننده نیازهای متقابل هستند. در چنین مناسباتی به‌طور طبیعی ساختارهای سیاسی اقتصادی و اجتماعی، کارآمد، توسعه‌گرا و در وابستگی متقابل با یکدیگر شکل خواهند گرفت که بسترساز توسعه پایدار و واقعی هستند. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بازشناسی مضامین ملت‌سازی در جهت توسعه پایدار در ایران، با راهبرد کیفی انجام شد. روش پژوهش تحلیل مضمون بر مبنای مدل کلارک و براون (2006) می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه نیمه ساختاریافته و عمیق می‌باشد که به روش کدگذاری باز و محوری تحلیل گردید. جامعه پژوهش (صاحب‌نظران دانشگاهی رشته مدیریت) بودند که از این میان با 12 نفر داده‌ها به سطح اشباع رسید. برای اعتباریابی از بازگشت به مصاحبه‌شوندگان و ممیزان بیرونی استفاده گردید. نتایج نشان داد ملت‌سازی در جهت توسعه پایدار در سازمان¬های دولتی با عنوان مضمون فراگیر مشتمل بر 2 مضمون پیشران‌ها و موانع ملت‌سازی با 83 مؤلفه در قالب مضامین پایه است. این فرآیند به‌منظور ایجاد همبستگی و همکاری میان مردم و سازمان‌های مختلف، با هدف تحقق توسعه پایدار در سطوح مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیست‌محیطی انجام گردید و می‌تواند به عنوان یک راهبرد برای تقویت همبستگی، وحدت و همکاری ملی و کاهش تعارضات باشد و بر اساس اشتراکات واقعی که مبتنی بر منافع مشترک و متقابل ملی است اختلافات را از بین برده یا کمرنگ نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

677 - تشخیص اصالت نسخه بر اساس صفحه‌آرایی، رسم‌الخط و اصول خوشنویسی نستعلیق در نسخه‌های خطی قرن دهم «لوامع» جامی
اصغر دادبه قاسم سلیمی

جعل نسخه‌های خطی از قرن نهم هجری به بعد، هم‌زمان با اقبال اروپاییان از سرزمین‌های اسلامی اوج گرفت. عده‌ای سودجو با مهارت کم‌نظیر در تقلید آثار گذشتگان، اقدام به تولید نسخه‌های جعلی کردند به‌شکلی که حتی گاه ماهرترین کارشناسان را نیز فریب دادند و به این ترتیب بسیاری از نس چکیده کامل

جعل نسخه‌های خطی از قرن نهم هجری به بعد، هم‌زمان با اقبال اروپاییان از سرزمین‌های اسلامی اوج گرفت. عده‌ای سودجو با مهارت کم‌نظیر در تقلید آثار گذشتگان، اقدام به تولید نسخه‌های جعلی کردند به‌شکلی که حتی گاه ماهرترین کارشناسان را نیز فریب دادند و به این ترتیب بسیاری از نسخه‌های مجعول به کتابخانه‌های شخصی و غیرشخصی و حتی موزه‌های بزرگ راه یافت. به همین دلیل تشخیص اصالت نسخه همواره یکی از مشکلات پژوهندگان و خریداران نسخ خطی بوده است. در این مقاله سعی شده ‌است برای کشف ویژگی‌های برجستۀ صفحه‌آرایی، رسم‌الخط و خوشنویسی نستعلیق به‌شیوۀ استقرایی با استناد به نسخه‌های خطی لوامع جامی و سه کتاب دیگر در قرن دهم، گام‌هایی برداشته شود. علاقه‌مندان با کمک این ویژگی‌ها می‌توانند بدون تجهیزات و تنها بر اساس مشاهدات، اصالت نسخۀ خطی این دوره را تشخیص دهند. با توجه به نوظهور بودن خط نستعلیق در دورۀ مورد بحث، تغییرات مداوم اصول نوشتاری آن اجتناب‌ناپذیر بوده ‌است بر همین اساس، برخی ویژگی‌های مستخرج، فقط در این دوره مورد توجه کاتبان بوده که به‌مرور زمان، رنگ باخته و تغییر و تحولی بنیادین یافته است. بنابراین می‌توان با استناد به این اصول و ویژگی‌ها، نسخه‌های اصیل را از مزور بازشناخت. اگرچه استادان خوشنویسی، به‌ویژه استادان شیوۀ کتابت، در ادوار مختلف برای تربیت شاگردان خود اصولی را معین کرده‌اند، این اصول، بیشتر در حوزۀ اخلاق خوشنویس محدود مانده است. در دورۀ متأخر نیز، بسیاری از استادان خوشنویسی به نوشتن این اصول اقدام کرده‌اند بی‌آنکه سخنی از رسم‌الخط و شیوه‌های خوشنویسی گذشتگان بیان کرده باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

678 - جُستاری در شرح احوال و بررسی دیوان قاضی نظام هروی
سید امیر جهادی علی جهانشاهی افشار

دورة تیموری از اعصار مهم ادب فارسی است. در این دوره سلطان حسین بایقرا و وزیر هنردوست و ادب‌پرورش، امیر علیشیر نوایی، شهر هرات را به مأمنی برای خیل عظیم شعرا، ادبا و هنرمندان بدل می کنند. در نتیجه شعر و ادب، نگارگری و خوش‌نویسی در این مقطع تاریخی رو به ترقّی می‌گذارد. از چکیده کامل

دورة تیموری از اعصار مهم ادب فارسی است. در این دوره سلطان حسین بایقرا و وزیر هنردوست و ادب‌پرورش، امیر علیشیر نوایی، شهر هرات را به مأمنی برای خیل عظیم شعرا، ادبا و هنرمندان بدل می کنند. در نتیجه شعر و ادب، نگارگری و خوش‌نویسی در این مقطع تاریخی رو به ترقّی می‌گذارد. از برخورداران این خوان گستردة فضل و احسان، می توان از قاضی نظام‌الدین هروی نام برد که از اعلام برجستة عصر تیموری و در شمار ستایندگان امیر علیشیر نوایی و سلطان حسین بایقراست. شهرت وی در مرتبة اوّل، از منظر اشتغال به منصب قضاوت و در وهلة ثانی به شعر و شاعری است. از قاضی نظام هروی فقط دیوانی باقی مانده که تاکنون به حلیة تصحیح و طبع آراسته نشده‌است و حائز ارزش‌های ادبی و تاریخی بسیار است که از خلال آن می توان به شخصیت ادبی والای سرایندة آن پی برد. نگارندگان در این نوشتار بر آنند که ضمن شناساندن قاضی نظام هروی، به بررسی متن‌شناسانه و تحلیل نکات بارزِ کلام او نیز بپردازند. بررسی کلام نظام هروی نشان‌دهندة آن است که او از سرایندگان مقیّد به سنت‌های ادبی پیشین، خصوصاً مکتب های ادبی قرن ششم و به‌ویژه اصفهان و آذربایجان بوده‌است و هماره در صدد پیروی از بزرگانی چون کمال‌الدین اسماعیل، خاقانی، ظهیر و سلمان ساوجی است. از این رو کلام و نظام هروی رنگ تصنّع، مفاخره و تقلید از متقدّمان را به خود گرفته‌است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

679 - تغییرات هیستوپاتولوژیک کلیه ماهی هامور معمولی (Epinephelus coioides) تحت تاثیر بنزوآلفاپایرن و باکتری (Vibrio alginolyticus)
مهین صادقی نگین سلامات

بنزوآلفاپایرن(BaP) از سمی‌ترین ترکیبات موجود در نفت خام است که با آلودگی اکوسیستم‌های آبی، موجب تضعیف سیستم ایمنی آبزیان و کاهش مقاومت آنها در برابر پاتوژن‌های فرصت طلب می‌شود. باکتری V. alginolyticus گونه‌ای از این پاتوژن‌های فرصت طلب است که در شرایط استرس‌زا، موجب بیم چکیده کامل

بنزوآلفاپایرن(BaP) از سمی‌ترین ترکیبات موجود در نفت خام است که با آلودگی اکوسیستم‌های آبی، موجب تضعیف سیستم ایمنی آبزیان و کاهش مقاومت آنها در برابر پاتوژن‌های فرصت طلب می‌شود. باکتری V. alginolyticus گونه‌ای از این پاتوژن‌های فرصت طلب است که در شرایط استرس‌زا، موجب بیماری ویبریوزیس در موجودات مختلف می‌گردد. به‌منظور بررسی تغییرات هیستوپاتولوژیک ناشی از تاثیر دو استرسور BaP و باکتری V. alginolyticus بر کلیه ماهی هامورمعمولی، تعداد 140 قطعه از این ماهیان به‌طور تصادفی در 7 تیمار قرار گرفتند و به مدت 16 روز بررسی شدند. در تیمار شاهد هیچ تزریقی انجام نشد، در تیمار کنترل حلال، فقط روغن نارگیل و در تیمار باکتری غلظت cfu/ml V. alginolyticus 107 تزریق شد. به تیمارهای 4 و 5 به ترتیب غلظت‌های mg/kg BaP20 و 200 و به تیمارهای 6 و 7 به ترتیب ( mg/kg BaP20+ cfu/ml V. alginolyticus107) و (mg/kg BaP200+ cfu/ml V. alginolyticus107) تزریق شد. نمونه‌برداری از بافت کلیه در روزهای 1،7،4 و 14 صورت گرفت و پس از انجام مراحل بافت‌شناسی، بافت‌های مذکور در زیر میکروسکوپ نوری بررسی شدند. در تیمارهای مختلف ضایعاتی نظیر تشکیل مراکز ملانوماکروفاژی، نفوذ لوکوسیتی، افزایش فضای ادراری، جداشدن غشای پایه از اپی تلیوم لوله‌های کلیوی، اتساع مویرگ‌های گلومرولی و خونریزی مشاهده گردید. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت بنزوآلفاپایرن وسعت و شدت ضایعات افزایش می‌یابد. از طرفی بیشترین ضایعات مربوط به تیمارهای ترکیبی و به ویژهmg/kg + BaP200باکتری در روز هفتم آزمایش بود. به طوری که نداشتن سازمان یافتگی بافتی، تجمع مراکز ملانوماکروفاژی و خونریزی شدید در این تیمارها مشاهده گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

680 - مطالعه‌ی مهم ترین تومورهای پوست در حیوانات اهلی
سمیه منزه هرسینی

پوست یکی از مهم ترین ارگان های بدن می باشد و هم چون سایر ارگان های بدن تحت تاثیر عوامل مختلف ممکن است دچار ضایعات توموری گردد. مهم ترین علامت های توموری شدن شامل: وجود برآمدگی های روی پوست، خونریزی از پوست و بهبود نیافتن زخم ها و نهایتا آلوپسی یا بی مو شدن قسمتی از پوست چکیده کامل

پوست یکی از مهم ترین ارگان های بدن می باشد و هم چون سایر ارگان های بدن تحت تاثیر عوامل مختلف ممکن است دچار ضایعات توموری گردد. مهم ترین علامت های توموری شدن شامل: وجود برآمدگی های روی پوست، خونریزی از پوست و بهبود نیافتن زخم ها و نهایتا آلوپسی یا بی مو شدن قسمتی از پوست است. بیشتر تومور ها درجاتی از خوشخیمی تا بد‌خیمی را نشان می دهند. مشخص شد بدخیمی در اکثر تومور با درجه تمایز سلول ها ارتباط دارد به این ترتیب که هرچه سلول های توموری تمایز بیشتری داشته باشند، تومور درجه بدخیمی کمتری خواهد داشت و بلعکس هرچه سلول های توموری تمایز کمتری داشته باشند، درجه بدخیمی بیشتری خواهد داشت. در این مطالعه با استفاده از جستجوی الکترونیک مقالات از Pubmed وGoogle scholar استخراج شدند و مورد مطالعه قرار گرفتند. نهایتا فهرستی از مهم‌ترین تومورهای پوست، مهم ترین گونه‌های حیوانی درگیر در حیوانات، چهره های بالینی و هیستوپاتولوژیک و درمان آنها ارائه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

681 - برآورد عیار اقتصادی – توریستی ژئومورفوسایت‌های جزیره قشم و واکاوی عوامل موثر بر تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان با روش ارزش‌گذاری مشروط (CVM)
محمد رضا ثروتی مهدی مزبانی احمد ارجمند

ارزش گذاری اقتصادی به عنوان ابزاری برای تمایز میان استفاده ناکارآمد ازکالاها وخدمات زیست محیطی و پی بردن به ارزش واقعی این منابع در فرآیند تصمیم سازی در مدیریت زیست محیطی است. هدف از این مقاله برآورد عیار اقتصادی-توریستی ژئومورفوسایت های موجود در ژئوپارک قشم و تعیین میز چکیده کامل

ارزش گذاری اقتصادی به عنوان ابزاری برای تمایز میان استفاده ناکارآمد ازکالاها وخدمات زیست محیطی و پی بردن به ارزش واقعی این منابع در فرآیند تصمیم سازی در مدیریت زیست محیطی است. هدف از این مقاله برآورد عیار اقتصادی-توریستی ژئومورفوسایت های موجود در ژئوپارک قشم و تعیین میزان و عوامل موثر بر تمایل به پرداخت بازدید کنندگان برای بهره مندی از قابلیت های توریستی این پدیده های زمین شناختی بوده است. تحلیل عیار توریستی این پدیده های زمین شناختی می تواند نقش مهمی در رفع کاستی ها و نارسایی ها، پیش بینی نیازها و مدیریت کارآمد در راستای پیشبرد اهداف توسعه گردشگری در جزیره قشم داشته باشد. تحلیل عوامل موثر بر تمایل به پرداخت گردشگران، با استفاده از الگوی لوجیت (Logit) انجام گرفته و بر اساس روش حداکثر درست نمایی، شاخص های این مدل تعیین شده اند. داده های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسش نامه و مصاحبه حضوری با بازدیدکنندگان از ژئوپارک قشم جمع آوری شده است. این داده ها در برگیرنده اطلاعات اقتصادی و اجتماعی گردشگران و داده های مورد نیاز برای تابع تمایل به پرداخت شامل میزان تحصیلات، شغل، جنس و سن پاسخ دهندگان، درآمد، فاصله، بعد خانوار، تمایلات زیست محیطی، امکانات رفاهی و بهداشتی و قیمتپیشنهادی بوده است. نتایج این مطالعه نشان می دهد که حدود 88 درصد افراد مورد بررسی، حاضر به پرداخت مبلغی برای استفاده توریستی از ژئوپارک جزیره قشم بوده اند. متوسط تمایل به پرداخت گردشگران برای هر بازدید 8341.39 ریال و ارزش توریستی سالانه این ژئومورفوسایت ها 41706950000 ریال برآورد گردیده است. همچنین متغیرهای تحصیلات، بعد خانوار، درآمد، فاصله، تمایلات زیست محیطی، میزان رضایت و قیمت پیشنهادی اثر معنی داری روی احتمال تمایل به پرداخت افراد داشته و حائز اهمیت آماری هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

682 - تحلیل اثر عوامل طبیعی در الگوی توزیع فضایی سکونتگاه های شهری و روستایی شهرستان خنج
محمد ابراهیم عفیفی

مدیریت و برنامه ریزی ساختار فضایی مناطق در پراکنش بهینه جمعیت بدون توجه به ویژگی های طبیعی، بالاخص عامل ژئومرفولوژی امکان پذیر نمی باشد. همچنین ترسیم چشم اندازها و توسعه آتی بدون لحاظ نمودن پتانسیل ها و نقاط ضعف جغرافیایی مناطق دارای اثرات مطلوبی نمی باشد. شهرستان خنج ب چکیده کامل

مدیریت و برنامه ریزی ساختار فضایی مناطق در پراکنش بهینه جمعیت بدون توجه به ویژگی های طبیعی، بالاخص عامل ژئومرفولوژی امکان پذیر نمی باشد. همچنین ترسیم چشم اندازها و توسعه آتی بدون لحاظ نمودن پتانسیل ها و نقاط ضعف جغرافیایی مناطق دارای اثرات مطلوبی نمی باشد. شهرستان خنج با تعداد 89 سکونتگاه شهری و روستایی در قسمت جنوبی استان فارس واقع شده است و دارای اقلیم گرم وخشک می باشد. پراکنش سکونتگاه های این شهرستان تحت تاثیر عوامل مختلفی صورت گرفته است. پژوهشحاضرازنوعتوصیفی-تحلیلیمیباشدکهبرای بررسیمعیارعواملجغرافیایطبیعیو تأثیرآندرساختوسازسکونتگاه هادرمحدودهموردمطالعهابتداویژگی هایجغرافیایطبیعیشهرستانازقبیل شیب، زمین شناسی،گسل،خاک،اقلیم وهیدرولوژی و ...موردمطالعهقراردادهشد وعواملمذکوربا استفاده از نرم افزار Arc GIS به صورت رقومی تهیه گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استقرار و توسعه سکونتگاه های شهرستان خنج به طور مستقیمی تحت تاثیر ژئومرفولوژی منطقه بویژه عامل توپوگرافی، درصد شیب اراضی، قابلیت کشت اراضی و فاصله از رود و گسل صورت گرفته است. کاربری اراضی حدود 28 درصد از سکونتگاه های شهرستان خنج در محدوده اراضی زراعی آبی قرار گرفته اند و تقریباً بیش از نیمی از سکونتگاه های این شهرستان در محدوده اراضی بایر(با پوشش گیاهی ضعیف) قرار دارند. بررسی عامل کاربری اراضی ارتباط تنگاتنگ این مقوله را با نوع معیشت ساکنان و سطح فناوری آن ها در بهره برداری از محیط نمایان می سازد. نتیجه حاصل از این بررسی نشان می دهد از بین این عوامل طبیعی، توپوگرافی و نزدیکی به آب های جاری و رودخانه، بیشترین تأثیر را در پراکندگی فضایی سکونتگاه های شهرستان خنج داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

683 - سطح‌بندی و بررسی تطبیقی سطوح توسعۀ‌یافتگی با استفاده از تکنیک‌های برنامه‌ریزی (مطالعه موردی: شهرستان‌های استان کرمانشاه)
برهان ویسی ناب مهدی نیک سرشت امید ابراهیمی مهدی سبزی

در برنامه‌ریزی‌های توسعۀ در سطح منطقه‌ای، شناخت و درک تفاوت موجود میان مناطق از حیث برخورداری آن‌ها از امکانات و زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. با عنایت به مبحث مطرح شده، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی در پی آن است تا ضمن مشخص کردن چکیده کامل

در برنامه‌ریزی‌های توسعۀ در سطح منطقه‌ای، شناخت و درک تفاوت موجود میان مناطق از حیث برخورداری آن‌ها از امکانات و زیرساخت‌های اجتماعی و اقتصادی، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. با عنایت به مبحث مطرح شده، پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی در پی آن است تا ضمن مشخص کردن وضعیت توسعۀ‌یافتگی شهرستان‌های استان کرمانشاه به لحاظ شاخص‌های مختلف توسعۀ با استفاده از دو شاخص HDI و موریس نتایج این دو شاخص را با هم مقایسه نماید و در نهایت به بررسی تحلیل جمعیتی توسعۀ‌یافتگی در سطح استان با استفاده از آزمون پیرسون بپردازد. در این پژوهش برای نشان دادن بهتر وضعیت فضایی توسعۀ‌ی شهرستان‌ها در دو شاخص HDI و موریس، نقشه‌های مربوطه با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS ترسیم شده‌اند. جامعه آماری پژوهش شامل 14 واحد اداری (شهرستان) استان کرمانشاه می‌باشد. 55 متغیر مورد استفاده در این پژوهش، طوری انتخاب شده‌اند که بر تمام جنبه‌های توسعۀ شهرستان‌ها تأکید دارند. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر آن است که شهرستان‌های استان به لحاظ توسعۀ در وضعیت مناسبی به سر نمی‌برند، زیرا در سطح استان هیچ شهرستانی در خوشه اول و دوم (توسعۀ‌یافتگی بسیار بالا و بالا قرار ندارد)، همچنین مقایسه دو شاخص پژوهش بیانگر آن است که شاخص موریس وضعیت توسعۀ‌یافتگی شهرستان‌ها را بهتر نشان می‌دهد؛ بنابراین نسبت به شاخص HDI برتری دارد و در نهایت تحلیل وضعیت جمعیتی توسعۀ‌یافتگی بیانگر همبستگی مثبت بین درصد شهرنشینی و وضعیت توسعۀ‌یافتگی شهرستان‌ها می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

684 - سنجش پایداری شاخص های توسعه اقتصادی در نواحی روستایی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان رودبار)
علیرضا دربان آستانه سیروس حجت شمامی بهمن طهماسی

پایداری اقتصادی بدنبال ایجاد رشد عادلانه و متوازن جوامع انسانی، تضمین بهره مندی تک تک انسان ها در طول زمان بدون وارد آوردن خدشه به منابع زیستی، طبیعی و فرهنگی است. پژوهش حاضر با هدف سنجش پایداری شاخص های اقتصادی نواحی روستایی شهرستان رودبار انجام شده است. این تحقیق از ن چکیده کامل

پایداری اقتصادی بدنبال ایجاد رشد عادلانه و متوازن جوامع انسانی، تضمین بهره مندی تک تک انسان ها در طول زمان بدون وارد آوردن خدشه به منابع زیستی، طبیعی و فرهنگی است. پژوهش حاضر با هدف سنجش پایداری شاخص های اقتصادی نواحی روستایی شهرستان رودبار انجام شده است. این تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است، جامعة آماری را کلیة خانوارهای ساکن در نواحی روسـتایی شهرسـتان رودبار تشکیل می دهند که طبق سرشماری سال 1390دارای 37910 نفر جمعیت و 11929خانوار روستایی است. از آنجایی که تعداد خانوارها در روستاهای شهرستان رودبار از تجانس و همگونی لازم برخوردار نبودند از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده استفاده شد، که در 4 دسته طبقه بندی شدند و در نهایت حجم نمونه با اسـتفاده از فرمـول کوکران 327سرپرست خانوار تعیین شدند. جهت تجزیه و تحلیل شاخص های مورد استفاده از مدل موریس و جهت سنجش پایداری اقتصادی روستاهای نمونه از مدل ویکور و همچنین از نرم افزار های SPSS و Excelاستفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در بین 30 شاخص مورد استفاده هیچ کدام در وضعیت پایدار نبوده، 6 شاخص دارای وضعیت نسبتا پایدار و 24 شاخص دیگر در وضعیت ناپایدار قرار داشته اند. همچنین نتایج حاصل از سنجش پایداری اقتصادی در میان 20 روستای نمونه نشان می دهد روستای چیچال با ضریب 0/18در بالاترین سطح پایداری و روستای جوبن با ضریب 0/88 ناپایدارترین روستا با توجه به شاخص های اقتصادی مورد استفاده بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

685 - تحلیل فضایی توسعه یافتگی مناطق روستایی با تأکید بر نقش آفرینی اشتغال زنان روستایی در شهرستان رامسر
مصطفی طالشی سید یاسر حکیم دوست

ییکی از ویژگیهای نظام سکونتگاهی در کشورهای درحال توسعه ، تمرکز شدید و عدم تعادل فضایی است، که این ویژگی در برخی از مواقع معلول نتایج سیاست های رشد قطبی به شمار می آید. روش تحقیق در این پژوهش از نوع کاربردی و رویکرد حاکم بر آن توصیفی و تحلیلی است.در این پژوهش بمنظور سطح چکیده کامل

ییکی از ویژگیهای نظام سکونتگاهی در کشورهای درحال توسعه ، تمرکز شدید و عدم تعادل فضایی است، که این ویژگی در برخی از مواقع معلول نتایج سیاست های رشد قطبی به شمار می آید. روش تحقیق در این پژوهش از نوع کاربردی و رویکرد حاکم بر آن توصیفی و تحلیلی است.در این پژوهش بمنظور سطح بندی روستاهای منطقه از تحلیل عاملی بواسط بهره گیری از 38 شاخص استفاده گردید. نتایج حاصل از کاربرد شاخص موران در خصوص توزیع فضایی توسعه، مثبت و برابر 237/0است و با توجه به اینکه مقدار Z- Score برابر با 38/16 محاسبه شده در سطح اطمینان 1 درصد بزرگتر از مقدار مورد انتظار(EI=2.58) می باشد ، درنتیجه خوشه ای بودن توزیع فضایی توسعه مناطق روستایی مورد تأیید قرار گرفت.همچنین مقدار آماره‌ی عمومی G برابر 25/0 و امتیاز Z برابر 96/3 می باشد که در سطح 01/0 معنی دار است و بیانگر این است که با روش تلفیقی تحلیل عاملی و تحلیل فضایی ، سطح بندی توسعه نواحی روستایی از نوع خوشه ای در شهرستان رامسر با واقعیت عینی بیشتری در انطباق شرایط اجتماعی اقتصادی همراه است. از سوی دیگر نتایج نشان می دهد معیار توسعه روستایی در 63 سکونتگاه روستایی در شهرستان رامسر به طور مستقیم وابسته به اشتغال زنان روستایی است که این تحلیل با آزمون موران دو متغیره به اثبات رسیده است و نتایج دال بر تأثیر مستقیم نقش زنان روستایی در توسعه روستایی در 33درصد مناطق روستایی در شهرستان رامسر قابل توجه است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

686 - آمایش لندفرم های ژئومورفولوژیکی جهت توسعه سکونتگاه های انسانی (مطالعه موردی: شهرستان های جنوب غرب استان خراسان رضوی)
موسی عباسی مظهر احمدی

توسعه و ایجاد سکونتگاه در ارتباط مستقیم با بستر طبیعی و عوارض ژئومورفولوژی است. محدوده موردمطالعه به علت شرایط توپوگرافیکی و زمین‌شناسی دارای محدودیت‌های خاصی در مکان‌گزینی و توسعه‌ای سکونتگاه‌های انسانی می‌باشد. به‌منظور کاهش مخاطرات محدوده جنوب غرب استان خراسان رضوی و چکیده کامل

توسعه و ایجاد سکونتگاه در ارتباط مستقیم با بستر طبیعی و عوارض ژئومورفولوژی است. محدوده موردمطالعه به علت شرایط توپوگرافیکی و زمین‌شناسی دارای محدودیت‌های خاصی در مکان‌گزینی و توسعه‌ای سکونتگاه‌های انسانی می‌باشد. به‌منظور کاهش مخاطرات محدوده جنوب غرب استان خراسان رضوی و اصلاح برنامه‌های آتی توسعه و ایجاد سکونتگاه‌های انسانی، به بررسی امکان‌سنجی منطقه موردمطالعه جهت توسعه سکونتی پرداخته شد. پس از انجام بررسی‌های کتابخانه‌ای و میدانی و گزینش معیارهای مناسب، با استفاده از مدل‌ منطق فازی و به کمک نرم‌افزار GIS، مناطق مستعد جهت توسعه و ایجاد سکونتگاه تعیین گردید. در این مطالعه جهت شناسایی مناطق مستعد توسعه و ایجاد سکونتگاه بر اساس لندفرم‌های ژئومورفولوژیکی، از یازده پارامتر شیب، جهت شیب، ارتفاع، خاک، کاربری اراضی، ارتفاع، فاصله از گسل، فاصله از رودخانه، فاصله از راه ارتباطی، فاصله از سکونتگاه، ژئومورفولوژی به‌عنوان متغیرهای مستقل در شناخت توان‌ها و تنگناهای ژئومورفولوژیکی در منطقه استفاده شدند. نتایج حاصل از پهنه‌بندی بر اساس مدل فازی، نشان داد که حدود 61 درصد مساحت منطقه موردمطالعه در طبقات بسیار نامناسب و نامناسب واقع‌شده که این به معنی نامساعد بودن شرایط ژئومورفولوژیکی در این بخش از محدوده موردمطالعه جهت ایجاد و توسعه سکونتگاه‌های انسانی می‌باشند. حدود 40/16 درصد از محدوده موردمطالعه دارای شرایطی متوسط و حدود 23 درصد مساحت منطقه موردمطالعه نشان از مطلوب و مساعد بودن شرایط ژئومورفولوژیکی منطقه جهت فعالیت‌های ساخت‌وساز و ایجاد نواحی سکونتگاهی جدید می‌باشد. واحدهای مخروط افکنه‌ای و دشت‌های آبرفتی مناسب‌ترین مکان برای ایجاد و توسعه سکونتگاه می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

687 - مشارکت مردمی و توسعه‌ یافتگی روستایی (مطالعه موردی: دهستان سراوان، شهرستان رشت، استان گیلان)
مجید یاسوری سیده فاطمه امامی

مقدمه: رشد و توسعه روستایی، ارتباطی تنگاتنگ با مشارکت روستاییان دارد، چرا که مشارکت در واقع کارایی برنامه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و کیفیت تصمیم‌گیری برای مناطق روستایی را افزایش می‌دهد.هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مشارکت و سطح توسعه‌یافتگی منطقه می چکیده کامل

مقدمه: رشد و توسعه روستایی، ارتباطی تنگاتنگ با مشارکت روستاییان دارد، چرا که مشارکت در واقع کارایی برنامه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و کیفیت تصمیم‌گیری برای مناطق روستایی را افزایش می‌دهد.هدف پژوهش: هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین مشارکت و سطح توسعه‌یافتگی منطقه می‌باشد.روش شناسی تحقیق: نوع تحقیق به صورت کاربردی- توسعه‌ای است و روش مطالعه اسنادی، تحلیلی و پیمایشی است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات وضعیت توسعه یافتگی منطقه 20 شاخص در ابعاد متفاوت اجتماعی، اقتصادی و کالبدی انتخاب گردید و بر اساس مدل موریس مورد سنجش قرا گرفت، برای سنجش رابطه آن با مشارکت نیز از آزمون ناپارامتریک کروسکال والیس در نرم افزار SPSS استفاده گردید.قلمرو جغرافیایی پژوهش: جامعه‌ آماری تحقیق کل خانوار روستایی دهستان سراوان است که با استفاده از جدول مورگان تعداد370 نمونه انتخاب گردید.دهستان سراوان واقع در بخش سنگر در شهرستان رشت دارای 7 روستا می‌باشد یافته ها و بحث: از طرفی دارا بودن جمعیت بالا به خودی خود نمی‌تواند شاخص توسعه یافتگی و مشارکت بیشتر روستاییان در امور مربوط به توسعه باشد؛ همچنان که در این پژوهش، روستایی چون گلسرک، کچا و موشنگا که جمعیت کمتری از روستای امام زاده هاشم دارند اما اهالی این روستاها دارای رتبۀ بیشتری در مشارکت جهت توسعه روستا می باشند.نتایج: نتایج تحقیق بیانگر وجود رابطه بین این دو متغیر است در واقع بیشترین مشارکت به ترتیب در روستای سراوان، قاضیان، گلسرک، کچا، موشنگا، امام‌زاده هاشم و در نهایت جوکول‌بندان می‌باشد.روستای جوکول بندان با متوسط رتبۀ 17/38 به ترتیب اولویت میزان مشارکت می باشند. لازم به ذکر است که دارا بودن جمعیت بالا به خودی خود نمی‌تواند شاخص توسعه یافتگی و مشارکت بیشتر روستاییان در امور مربوط به توسعه باشد؛ همچنان که در این پژوهش، روستایی چون گلسرک، کچا و موشنگا که جمعیت کمتری از روستای امام زاده هاشم دارند اما اهالی این روستاها دارای رتبۀ بیشتری در مشارکت جهت توسعه روستا می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

688 - تبیین الگوی بهینه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در فرآیند نیل به توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: بخش موران شهرستان گرمی استان اردبیل)
علیرضا حسن پور حسین سلیمانی امیر گندمکار سید رامین غفاری

کسب و کارهای گردشگری در مناطق روستایی، یکی ازراهبردهای مهم توسعه روستایی به شمار می‌رود. اقامتگاه‌های بوم‌گردی به عنوان یکی از مهمترین کسب و کارهای گردشگری روستایی، تاثیرات بالایی در توسعه روستاها دارد. تبیین تاثیرات اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر توسعه روستایی، از مباحث چالش چکیده کامل

کسب و کارهای گردشگری در مناطق روستایی، یکی ازراهبردهای مهم توسعه روستایی به شمار می‌رود. اقامتگاه‌های بوم‌گردی به عنوان یکی از مهمترین کسب و کارهای گردشگری روستایی، تاثیرات بالایی در توسعه روستاها دارد. تبیین تاثیرات اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر توسعه روستایی، از مباحث چالشی بین پژوهشگران و مدیران محسوب می‌شود. روستاهای بخش موران در شهرستان گرمی استان اردبیل، از فضاهای مهم بوم‌گردی و گردشگری نوار مرزی استان به شمار می‌رود. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل تاثیرات ایجاد اقامتگاه‌های بوم‌گردی بر ابعاد توسعه روستایی موران و شناسایی الگوهای فکری حاکم به منظور ارائه راهبردهای توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی و سرانجام، ارائه الگوی بهینه توسعه اقامتگاه های بوم‌گردی بر مبنای توسعه پایدار روستایی است. برای این منظور، از طریق روش‌های میدانی و کتابخانه‌ای داده‌های لازم گردآوری شد. نمونه آماری در بخش تحلیل تاثیرات اقامتگاه‌ها، شامل 70 کارشناس شامل مدیران، پژوهشگران و صاحبان کسب و کار و در بخش ارائه راهبردها شامل ترکیبی از 70 کارشناس شامل مشارکت‌کنندگان روستایی و کارشناسان بیرون از روستا است که از طریق فرمول کوکران مشخص شدند. برای تحلیل تاثیرات اقامتگاه‌ها از آزمون‌های آماری و در بخش تدوین راهبردها از مدل meta-SWOT استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از تاثیرات مثبت اقامتگاه های بوم گردی در توسعه روستایی است. در نهایت الگوی بهینه توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی در بخش روستایی موران ارائه شد که از مهمترین مولفه‌های این الگو می‌توان مسیریابی بوم‌گردی، تشکیل خوشه‌های بوم‌گردی، تبادلات کسب و کارها، راهبرد اقیانوس آبی، تطبیق محصول- بازار، معماری مشارکتی و ترکیبی، پیوند با تسهیلگر، دستکاری در عوامل محرک و تغییر قواعد است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

689 - تحلیلی بر نقش عوامل طبیعی اثرگذار در توسعه آینده شهر اهواز
محمد ابراهیم عفیفی مهناز عامری مرضیه موغلی

مقدمه: امروزه رشد جمعیت و گسترش فیزیکی در شهرهای ایران به خصوص شهر اهواز روندی رو به افزایش دارد. الگوی گسترش شهری در شهر اهواز نیز به تبع جریان سریع شهرنشینی در ایران در چندین سال گذشته تحت تأثیر روند شهرنشینی، گسترش جمعیت و افزایش مهاجرت به سمت و سویی جدید رفته به گون چکیده کامل

مقدمه: امروزه رشد جمعیت و گسترش فیزیکی در شهرهای ایران به خصوص شهر اهواز روندی رو به افزایش دارد. الگوی گسترش شهری در شهر اهواز نیز به تبع جریان سریع شهرنشینی در ایران در چندین سال گذشته تحت تأثیر روند شهرنشینی، گسترش جمعیت و افزایش مهاجرت به سمت و سویی جدید رفته به گونه‌ای که طرح جامع نتوانسته است الگویی مناسب برای گسترش این شهر ارائه دهد. بنابراین یکی از مهم ترین مسائلی که در برابر توسعه این شهر قرار دارد، مکان توسعه آتی آن است و در این راستا پارامترهای طبیعی از عوامل اصلی و تعیین کننده جهات توسعه‌ی فیزیکی شهر اهواز محسوب می‌شوند.هدف: هدف این پژوهش، تحلیل نقش عوامل طبیعی اثرگذار در توسعه آینده شهر اهواز و ارائه مکان مناسب با توجه به این عوامل جهت توسعه آتی این شهر است..روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظـر هـدف کـاربردی و از لحاظ روش شناسی، توصیفی- تحلیلی است. قلمرو پژوهش حاضر نیز شهر اهواز است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از نرم افزار GIS به بررسی وضعیت توسعه کالبدی شهر اهواز پرداخته شده، سپس جهات گسترش شهر از دید عوامل ژئومورفولوژیکی و طبیعی در محیط ARC GIS با استفاده FUZZY OVERLAY و عملگر GAMMA مورد بررسی قرار گرفته است. قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، شهر اهواز می‌باشد.یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که در برنامه ریزی برای توسعه شهر اهواز قابلیت و مخاطرات طبیعی نادیده گرفته شده‌اند و توسعه فیزیکی این شهر بدون توجه به محدودیت‌های ژئومورفولوژی به وقوع پیوسته است. نتایج: بر اساس نقشه نهایی وضعیت مناطق مستعد توسعه از لحاظ ژئوموفولوژیکی، بخش قابل توجهی از قسمت شمالی شهر اهواز در وضعیت نامناسب، در غرب وضعیت بیشتر نامناسب، در شرق وضعیت متوسط و در جنوب نیز وضعیت مناسب را نشان می‌دهد. بنابراین مناطق جنوبی شهر اهواز برای توسعه آتی این شهر مناسب‌تر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

690 - خوانش تکنیک نقشه های شناختی در دستیابی به همساختی محیط و رفتار در فضاهای آموزشی (نمونه موردی: مراکز آموزش عالی شهر تهران)
شیما فعلی فرح حبیب آزاده شاهچراغی

مقدمه: طراحی‌های معماری در فضاهای آموزشی بیشتر با انواع طراحی‌های دستوری و فرمال و اغلب به صورت نخبه‌گرا است که بدون مشارکت و نظر سنجی و مطالعات رفتاری صورت می‌گیرد. هدف: در این تحقیق تلاش شده است از تکنیک نقشه شناختی به عنوان یک تکنیک تحلیل فضا استفاده گردد تا به برداش چکیده کامل

مقدمه: طراحی‌های معماری در فضاهای آموزشی بیشتر با انواع طراحی‌های دستوری و فرمال و اغلب به صورت نخبه‌گرا است که بدون مشارکت و نظر سنجی و مطالعات رفتاری صورت می‌گیرد. هدف: در این تحقیق تلاش شده است از تکنیک نقشه شناختی به عنوان یک تکنیک تحلیل فضا استفاده گردد تا به برداشت‌های الگوهای رفتاری استفاده‌کنندگان از فضا با یک مدل مفهومی کالبدی-فضایی-رفتاری به هم‌ساختی ظرف کالبدی (محیط‌های آموزشی) و رفتار در فضا در قالب سینومورفی فضا بپردازد. به عبارت دیگر هدف اصلی این تحقیق تبیین چارچوبی راهبردی جهت دستیابی به هم‌ساختی محیط - رفتار پایدار (سینومورفی) در طراحی دانشکده‌های معماری و شهرسازی است.روش شناسی تحقیق: روش تحقیق مورد نظر به لحاظ هدف ، کاربردی و به لحاظ متد روش توصیفی-تحلیلی می‌باشد. این پژوهش با رویکردی تلفیقی و استفاده از روش تحقیق پدیدار شناسی توصیفی(دیکلمن) و مشاهدات میدانی مستقیم و غیرمداخله ای به تحلیل کیفی داده ها و استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی به تحلیل کمی داده ها می پردازد.قلمرو جغرافیایی تحقیق: مراکز آموزش عالی شهر تهرانیافته ها و بحث: در کاربست مولفه های همساختی محیط و رفتار(سینومورفی) که شش مولفه و هفت فضای داخلی دانشکده که بیشترین فراوانی تجمع دانشجویان را داشته اند مورد شناسایی قرار گرفت، این نتایج حاصل شد که دو رویکرد پارادایمیک و پارادوکسیکال بین نقشه های شناختی و نقشه برداری رفتاری وجود دارد. محصول پارادایم بر هم کنش این دو مفهوم سینومورف فضا بوده است.نتایج: می‌توان هم‌ساختی محیط و رفتار را راه حلی در جهت کاهش تعارضات یاد شده دانست. انعطاف پذیری فضا بسیار در تقویت و تشدید سینومورف فضا موثر است. استفاده از رویکرد امکان دهندگی و احتمال دهندگی فضا می تواند محصول کار که یک دانشکده اجتماعی یا دانشکده اجتماع محور است را تبیین کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

691 - تحلیل فضایی مخاطرات ژئومورفیک به منظور شناسایی پهنه های امن سکونتی (مطالعه موردی: مناطق شهری استان گیلان)
پیام جعفری حمید ماجدی حسین ذبیحی

مخاطرات ژئومورفیک، به طور مستمر و در طول تاریخ در نواحی مختلف کره زمین اتفاق افتاده و همچنان ادامه دارد. ولی این وقایع را زمانی به عنوان یک مخاطره می‌شناسیم که سکونتگاه‌های انسانی تهدید کند و باعث خسارت به بناها، تأسیسات و تجهیزات ساخته دست بشر شود. همچنین دیگر از آنجا چکیده کامل

مخاطرات ژئومورفیک، به طور مستمر و در طول تاریخ در نواحی مختلف کره زمین اتفاق افتاده و همچنان ادامه دارد. ولی این وقایع را زمانی به عنوان یک مخاطره می‌شناسیم که سکونتگاه‌های انسانی تهدید کند و باعث خسارت به بناها، تأسیسات و تجهیزات ساخته دست بشر شود. همچنین دیگر از آنجا که بشر تا به امروز قادر به جلوگیری از وقوع بسیاری از این مخاطرات نبوده، لذا بهترین راهکار، دوری از این مخاطرات است. ولی با این حال بسیاری از سکونتگاه‌های انسانی در موقعیت‌های خطرپذیر به لحاظ مخاطرات ژئومورفیک قرار گرفته‌اند که تهدیدی بالقوه برای آنان محسوب می‌شود. بنابراین می‌توان با شناسایی نواحی پرخطر و امن سکونتی، هم برای مقابله با مخاطرات آماده شد و هم اینکه در توسعه‌ها و ساخت و سازهای آتی، نواحی امن سکونتی را در برنامه‌ریزی‌های شهری به کار گرفت. بر این اساس، تحقیق حاضر با این دغدغه انجام گرفت تا پهنه‌های امن سکونتی در استان گیلان، که یک استان پرمخاطره به لحاظ مخاطرات ژئومورفیک محسوب می‌شود، از طریق تحلیل فضایی، شناسایی شود. روش تحقیق از نوع آمیخته یا ترکیبی (کمی و کیفی) بوده و برای جمع‌آوری داده و اطلاعات، ترکیبی از دو روش کتابخانه‌ای و میدانی به کار برده شده است. نتایج این تحقیق نشان داد بر مبنای نظرات متخصصان و کارشناسان، مهمترین مخاطرات ژئومورفیک که به عنوان تهدیدی برای مناطق شهری استان گیلان تلقی می‌شود به ترتیب شامل زلزله، سیل، زمین لغزش، فرسایش، فرونشست و روانگرایی می‌شود. به لحاظ پراکنش فضایی نقاط امن سکونتی نیز بر مبنای آنچه از خروجی مدل فازی در نرم‌افزار GIS به دست آمد، 51.5 درصد از مساحت استان گیلان را سطوح ناامن و نسبتاً ناامن به لحاظ مخاطرات ژئومورفیک دربرگرفته است. از سوی دیگر پهنه‌های امن و نسبتاً امن، 23.4 درصد از سطح استان گیلان را شامل می‌شود و 25.1 درصد از مساحت استان را نیز پهنه با امنیت متوسط دربرمی‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

692 - تحلیل شکاف در فرآیند توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: روستاهای دهستان گوگ تپه،شهرستان بیله سوار)
مجتبی قدیری معصوم عطا غفاری گیلانده محتشم احدی

امروزه رویکرد توسعه پایدار به عنوان پارادایم غالب توسعه، رویکردی است که در کانون توجه محافل علمی قرار گرفته است. طیف بالای همایش ها و آثاری که در رابطه با توسعه پایدار شکل گرفته اند گویای فراگیری این مفهوم در عرصه بین المللی است. در همین راستا لازم است که مدیریت و برنام چکیده کامل

امروزه رویکرد توسعه پایدار به عنوان پارادایم غالب توسعه، رویکردی است که در کانون توجه محافل علمی قرار گرفته است. طیف بالای همایش ها و آثاری که در رابطه با توسعه پایدار شکل گرفته اند گویای فراگیری این مفهوم در عرصه بین المللی است. در همین راستا لازم است که مدیریت و برنامه ریزی روستایی در این مسیر کانالیزه شده و تمهیدات لازم در رفع موانع موجود اندیشیده شود. انتخاب شاخص های متناسب با شرایط محلی و ایجاد چهارچوبی برای طرح معرف های پایداری، پیش نیاز تبیین سطح پایداری در فرآیند توسعه روستایی و تحلیل شکاف نسبت به وضعیت پایدارتر، محسوب می شود. در کار تحقیقی حاضر، طرح وضعیت شاخص ها و معرف های توسعه پایدار در رابطه با هر روستای واقع در دهستان مورد مطالعه، در چهارچوب یک ماتریس ساختاری صورت گرفته و از طریق گردآوری اطلاعات ثانویه و همچنین تولید اطلاعات از طریق استفاده از پرسش نامه، اطلاعات مورد نیاز در ماتریس، تهیه و جای گذاری شده است. در ادامه با استفاده از روش موریس، به سطح بندی میزان پایداری روستاها و تعیین شکاف موجود در فرا راه دستیابی به وضعیت پایدارتر پرداخته شده است. نتیجه حاصل از تحلیل از یک سو گویای وضعیت چالش برانگیز پایداری و از سوی دیگر نشانگر وجود تفاوت های بارز در میان روستاهای دهستان به لحاظ سطح پایداری است. همچنین تحلیل میزان همبستگی میان سطح پایداری در روستاهای دهستان و فاصله آنها از مراکز اداری - اقتصادی درجه ضعیفی از همبستگی معکوس را نشان می دهد. این امر می تواند نشانگر آن باشد که با بهبود وضعیت ارتباطی در سطح دهستان، عاملیت تأثیر نزدیکی به مراکز اداری اقتصادی در بالا رفتن درجه پایداری یک روستا نسبت به روستاهای دیگر، کمرنگ شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

693 - استفاده از مدل توسعه یافتگی موریس برای ارزیابی عملکرد طرحهای هادی (مطالعه موردی روستاهای شهرستان بناب)
جواد حاجی علیزاده مسعود مهدوی پرویز کردوانی

نخستین اقدام در جریان برنامه ریزی بهتر، شناخت است. شناخت مستلزم تلاش ها، هزینه ها و البته کارهای علمی زیادی است که از دقت لازم و کافی برخوردار باشند. طرح های توسعه روستایی به عنوان مدل هایی پیشنهاد شده برای توسعه کالبدی، فرهنگی، اقتصادی و ... روستاها به شمار می روند که چکیده کامل

نخستین اقدام در جریان برنامه ریزی بهتر، شناخت است. شناخت مستلزم تلاش ها، هزینه ها و البته کارهای علمی زیادی است که از دقت لازم و کافی برخوردار باشند. طرح های توسعه روستایی به عنوان مدل هایی پیشنهاد شده برای توسعه کالبدی، فرهنگی، اقتصادی و ... روستاها به شمار می روند که البته شکل گیری این طرح ها معمولا در ارائه خدمات رسانی به روستاها مطرح شدند که معمولا از برنامه مشخصی حداقل در دهه اول انقلاب برخوردار نبودند. واقعیت این است که ترمیم و بهبود روش های تهیه و اجرای طرح های توسعه روستایی برای بهتر شدن تصمیم‌سازی ها و برنامه‌ریزی ها ضروری به نظر می رسد و این در حالی است که عدم موفقیت در زمینه توسعه روستایی مشهود می باشد و انتخاب راهبرد مناسب برنامه ریزی از ضروریات غیرقابل انکار است. در این میان طرح های هادی بارزترین نوع طرح توسعه روستایی است که نیاز به کنکاش و ارزیابی دارد تا میزان موفقیت و اثرات آن در روستاها مشخص گردد. در این تحقیق سعی براین است که با استفاده از تکنیک توسعه یافتگی موریس و همبستگی کندال (Kendall,s ta, tb) روستاهای شهرستان بناب درجه بندی شده و تأثیر طرح های هادی در این درجه بندی مشخص شود. در این روند 28 روستا با 20 شاخص جزیی در قالب 5 شاخص کلی در مدل موریس قرار گرفتند که نتایج نشان داد 16 روستا شاخص نهایی(D.1) بالای 30 درصد را دارا می باشد که تقریباً 57.14 درصد روستاها را شامل می شود و تعداد 4 روستا یعنی 14.28 درصد روستاها شاخص نهایی(D.1) بین 20 تا 30 را داشتند و بقیه روستاها یعنی 8 روستا با 28.57 درصد روستا هم وضعیت توسعه ای خوبی ندارند و شاخص نهایی 10 به پایین را دارند و می توان در یک تقسیم بندی گروه اول را جزء روستاهای برخوردار از امکانات و دسته دوم را جزء روستاهای نیمه برخوردار و گروه سوم را جزء روستاهای محروم و توسعه نیافته در نظر گرفت. البته با استفاده از روش همبستگی کندال ارتباط معنی داری بین وضعیت اجرای طرح های هادی روستایی و برخورداری از امکانات روستاهای بناب وجود دارد و عدد 0.74 همبستگی نشان دهند این ارتباط معنی‌دار و همبستگی مستقیم این دو متغیر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

694 - مقایسه تطبیقی توسعه یافتگی مناطق شهری رشت با استفاده از روش های ارزیابی چند شاخصه
علیرضا دانش نظافت نصراله مولایی هشجین اکبر معتمدی مهر

کمبود منابع و امکانات در مناطق شهری سنجش کارایی مناطق را ضروری می سازد. بنابراین منابع باید به گونه ای تخصیص داده شود که بتوان بیشترین خدمات را از طریق منابع موجود عرضه کرد. برای شناخت توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی مناطق به بررسی الگوی نابرابری ها و تفاوت های میان آن چکیده کامل

کمبود منابع و امکانات در مناطق شهری سنجش کارایی مناطق را ضروری می سازد. بنابراین منابع باید به گونه ای تخصیص داده شود که بتوان بیشترین خدمات را از طریق منابع موجود عرضه کرد. برای شناخت توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی مناطق به بررسی الگوی نابرابری ها و تفاوت های میان آن ها و بررسی میزان برتری یک مکان نسبت به ساختار مکان های مشابه در سطح شهر مورد نیاز است. شناخت تفاوت های موجود بین مناطق مختلف در سطح شهر از نظر میزان برخورداری آن ها از شاخص های گوناگون، به منظور آگاهی از سطوح توسعه و یا محرومیت، کاهش نابرابری های منطقه ای و تنظیم بر نامه های متناسب با شرایط و امکانات هر منطقه، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این پژوهش به رتبه بندی و تعیین درجه توسعه یافتگی مناطق شهری رشت بر اساس 36 شاخص درپنج گروه آموزشی، بهداشتی درمانی، فرهنگی اجتماعی، اقتصادی تجاری و تاسیسات شهری پرداخته شده است. برای رسیدن به اهداف مطالعه از مدل های تاکسونومی عددی، موریس و تاپسیس استفاده شده است. با به کارگیری این مدل ها و آنالیز هر یک از آن ها مناطق پنج گانه شهر رشت رتبه بندی و سطوح توسعه یافتگی هریک به تفکیک مشخص گردیده است. نتایج مطالعات نشان می دهد که امکانات و خدمات بیشتر در مرکز شهر تمرکز یافته اند.از این رو نابرابری در مناطق پنج گانه با اختلاف زیاد مشاهده می گردد. به طوری که در آنالیز هر سه مدل مناطق یک و دو از وضعیت مطلوب تری برخوردارند ولی منطقه پنج جزء محرومترین مناطق می باشد در حقیقت هر چه از مرکز شهر فاصله می گیریم از شدت برخورداری از امکانات و خدمات کاسته می شود. این امر حاصل نتایج سیاست های رشد قطبی است که در نتیجه آن تمام امکانات و قدرت در یک یا چند منطقه تمرکز می یابد و سایر مناطق به صورت حاشیه ای عمل می کنند. به دلیل نوع ماهیت و تفاوت شیوه ارزش دهی به شاخص ها درجه توسعه یافتگی مناطق مورد مطالعه در هر مدل متفاوت از دیگری است. از این به منظور رسیدن به نتیجه واحد در سنجش توسعه یافتگی مناطق درصد تغییرات شدت تغیرات و ضریب اختلاف محاسبه و نتایج حاصل به تفکیک شاخص ها استخراج گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

695 - ژئومورفولوژی زمین لغزه‌های حوضه آبخیز صفارود ـ منطقه رامسر
محمدرضا ثروتی سید یوسف هاشمی

رودخانه صفارود به فاصله دوری از منشاء خود یعنی ارتفاعات بلند جواهرده تا حد نهایی آن که دریای خزر می‌باشد قرار دارد و جهت آن شمال شرقی، جنوب غربی است. این فاصله دور بین حد نهایی آن می‌تواند عاملی برای ایجاد تحولات مختلف و دگرگونی‌های زیادی در طول مسیر باشد، یکی از عوامل چکیده کامل

رودخانه صفارود به فاصله دوری از منشاء خود یعنی ارتفاعات بلند جواهرده تا حد نهایی آن که دریای خزر می‌باشد قرار دارد و جهت آن شمال شرقی، جنوب غربی است. این فاصله دور بین حد نهایی آن می‌تواند عاملی برای ایجاد تحولات مختلف و دگرگونی‌های زیادی در طول مسیر باشد، یکی از عوامل بارز و پدیده‌های مهم ژئومورفولوژیکی حوضه صفارود که وقوع آن موجب مسدود شدن راه‌ها، تخریب باغات کشاورزی و پوشش گیاهی، ایجاد مسیرهای انحرافی برای رودخانه، فرونشینی زمین‌های اطراف حوضه، تخریب مناطق مسکونی اطراف حوضه و گاهاً تلفات انسانی می‌گردد، زمین لغزش می‌باشد. بررسی ژئومورفولوژی زمین‌لغزه‌ها و علل وقوع آن و تعیین نقاط خطر زمین‌لغزه و ارائه راه‌کارهای مناسب برای جلوگیری از وقوع زمین‌لغزه‌های آتی، به‌لحاظ این‌که حوضه فوق یکی از مراکز مهم توریستی است و می‌تواند مورد استفاده برنامه‌ریزان قرار گیرد، دارای اهمیت می‌باشد. با استفاده از نرم افزار ArcGis نقشه پهنه‌بندی خطر زمین‌لغزش حوضه تهیه گردید، به‌طوری که تعداد 33 زمین‌لغزش در حوضه شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفت که پارامترهای مربوط به زمین‌شناسی، پوشش گیاهی و خاک، اقلیم و هیدرولوژی، ژئومورفولوژی و فعالیت انسانی در وقوع لغزش‌ها مؤثر بوده‌اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

696 - جایگاه نقشه ژئومورفولوژی در توسعه فیزیکی سکونتگاه های شهرستان آستارا
رفعت شهماری اردجانی

اکثر سکونتگاه های استان گیلان دارای تنگناهای طبیعی خاصی در توسعه فیزیکی می باشند و از دیدگاه ژئومورفولوژی این مراکز در توسعه فیزیکی خود بامشکلات عدیده ای از قبیل: زمین لرزه، وضعیت سطح آب های زیر زمینی، پیشروی و پسروی آب دریا در سواحل، سیلاب، حرکات دامنه ای وغیره مواجه م چکیده کامل

اکثر سکونتگاه های استان گیلان دارای تنگناهای طبیعی خاصی در توسعه فیزیکی می باشند و از دیدگاه ژئومورفولوژی این مراکز در توسعه فیزیکی خود بامشکلات عدیده ای از قبیل: زمین لرزه، وضعیت سطح آب های زیر زمینی، پیشروی و پسروی آب دریا در سواحل، سیلاب، حرکات دامنه ای وغیره مواجه می باشند. در بسیاری از کارهای مدیریت محیطی و آمایش سرزمینی، مهمترین و مفیدترین کمک ژئومورفولوژیست، نمایش اشکال و عوارض سطح زمین بر روی نقشه های ژئومورفولوژی می باشد، زیرا استقرار و پیدایش سکونتگاه ها بیش از هرچیز تابع شرایط محیط طبیعی (زمین شناسی، توپوگرافی، خاک، هیدرولوژی، آب وهوا) و موقعیت جغرافیایی می باشد. بنابراین پدیده های ژئومورفولوژی در پیدایش، شکل گیری، پراکندگی و توسعه فیزیکی سکونتگاه های شهری و روستایی تأثیر بسزایی دارند. این مقاله در راستای طرح تحقیقی تحت همین عنوان (تهیه نقشه ژئومورفولوژی غرب گیلان با مقیاس1:25000) توسط نگارنده در غرب استان گیلان انجام گرفته است و نتایج نشان می دهد که، پدیده های ژئومورفولوژی نقش مهمی در توسعه فیزیکی سکونتگاه های شهرستان آستارا دارند، برخی از این پدیده ها از قبیل: تپه های ماسه ای سواحل دریای خزر، تالاب استیل (جنوب غرب آستارا)، پادگانه های دریایی اطراف حویق و چوبر، گسل سراسری آستارا و مواد آبرفتی رودخانه های لوندویل، چوبر، حویق و فرآیندهای دامنه ای، تنگناهای را برای توسعه فیزیکی سکونتگاه های محدوده تحقیق به وجود می آورند، بطوریکه برخی از این سکونتگاه ها (شهرک عباس آباد، لوندویل، لمیر، نصرت آباد، کشلی) شکل فضایی آن ها، بر لندفرم زمین منطبق می باشد. روش تحقیق برپایه تحلیل فرم و فرآیند برروی نقشه های توپوگرافی1:25000، زمین شناسی 1:100000، عکس هوایی و در نهایت در چند مرحله بازدید صحرایی تمام اطلاعات و داده ها برروی زمین مورد ارزیابی قرار گرفت. امید است که این کار زمینه ای فراهم سازد تا بتوان اینگونه نقشه ها را در سطح وسیع و پوشش سراسری برای تمام استان های کشور تهیه نمود و گزارش آن را در اختیار سازمان های اجرایی و ادارات قرار داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

697 - تحلیل و سنجش سطح برخورداری مناطق روستایی از خدمات کشاورزی و تعیین دهستان مرکزی برای خدمات رسانی کشاورزی در شهرستان ایذه
صادق الهیاری سیاوش مولایی پارده

بخش کشاورزی به دلیل توانمندی در ایجاد ارزش افزوده و اشتغال زایی از یک سو و تأمین امنیت غذایی و حیات اقتصادی اجتماعی کشور از سوی دیگر، از اهمیت بسیار بالایی در رشد و شکوفایی اقتصاد ملی برخوردار است. از این روتأسیس نظام خدماتی مؤثر برای کشاورزان در توسعه یافتگی جوامع چکیده کامل

بخش کشاورزی به دلیل توانمندی در ایجاد ارزش افزوده و اشتغال زایی از یک سو و تأمین امنیت غذایی و حیات اقتصادی اجتماعی کشور از سوی دیگر، از اهمیت بسیار بالایی در رشد و شکوفایی اقتصاد ملی برخوردار است. از این روتأسیس نظام خدماتی مؤثر برای کشاورزان در توسعه یافتگی جوامع روستایی نقشی بسزای خواهد داشت. هدف پژوهش حاضر سنجش سطح برخورداری دهستان های شهرستان ایذه از خدمات کشاورزی بر اساس 25 شاخص کشاورزی و تعیین دهستان مرکزی بر اساس تعداد خدمات کشاورزی موجود در آن ها می باشد. روش تحقیق در پژوهش حاضر توصیفی- تحلیلی بوده و آمار و اطلاعات از نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1385 و همچنین از گزارشات مراکز ترویج خدمات کشاورزی دهستان هاگردآوری و تنظیم گردید. تحلیل دادها و ترسیم نقشه ها با استفاده از نرم افزارهایSPSS وArc GIS انجام گرفت و در همین راستا از فنون برنامه ریزی شاخص مرکزیت و شاخص ناموزون موریس استفاده شد. نتایج پژوهش با استفاده از هر دو روش نشان می دهد که در بین دهستان های مختلف شهرستان به لحاظ برخورداری از شاخص های کشاورزی، اختلاف بسیار بالایی وجود دارد به گونه ای که اختلاف بین برخوردارترین دهستان (دهستان حومه شرقی) نسبت به محروم ترین دهستان (دهستان سوسن شرقی)تقریباً پنج برابر بوده است. در پایان نیز با مشخص شدن تفاوت و اختلاف در سطوح برخورداری این دهستان ها، پیشنهاداتی برای برنامه ریزان و متولیان توسعه روستایی برای از بین بردن این نوع نابرابری ها توصیه شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

698 - بررسی و تحلیل آثار ژئومورفولوژی گسل تُرُود
مسعود معیری سید حجت موسوی

در اثر فشار نیروهای داخلی یک سری شکستگی هایی در طبقات پوستة زمین ایجاد می شود. اگر این طبقات شکسته شده حرکت کرده و به طور جانبی و یا قائم نسبت به یکدیگر جابجا شوند گسلها را به وجود می آورند. گسل های متعددی در ایران وجود داشته و دارند که از نشانه های تکتونیک فعّال منطقه چکیده کامل

در اثر فشار نیروهای داخلی یک سری شکستگی هایی در طبقات پوستة زمین ایجاد می شود. اگر این طبقات شکسته شده حرکت کرده و به طور جانبی و یا قائم نسبت به یکدیگر جابجا شوند گسلها را به وجود می آورند. گسل های متعددی در ایران وجود داشته و دارند که از نشانه های تکتونیک فعّال منطقه محسوب می شوند. یکی از مهمترین مناطق گسلی ایران، منطقة ایران مرکزی است که با دارا بودن 9 گسل مهم، متراکمترین منطقة گسلی ایران می باشد. در منتهی الیه شمال کویر بزرگ و در قسمت جنوب منطقه شاهرود - سمنان گسلی به نام گسل تُرُود – اِنجیلو وجود دارد که از گسلهای مهم و فعّال ایران مرکزی به شمار می رود. این گسل با داشتن روند شمال شرقی - جنوب غربی حرکات راست لغزِ چپ گرد و شیب 80 درجه، یک گسل عادّیِ معکوس، پرشیب و نزدیک به عمود محسوب می شود. جابجایی های جانبی و قائم مداوم این گسل، سبب ایجاد لندفرمها و آثار و اشکال ویژه ای در منطقه تُرُود – سَتْوِه شده که از لحاظ ژئومورفولوژی حائز اهمیّت و قابل بررسی و تحلیل می باشد. از جمله آثار فعالیتهای این گسل می توان به ایجاد ناهمواریها و چین خوردگی های محلّی، افزایش ارتفاع دیواره چینها و درّه های تکتونیکی منطقه، افزایش ارتفاع گنبدهای نمکی، تسریع و تشدید فعالیت های ماگماتیسم منطقه، مرز محلّی بین کوه های پراکنده شمال دشت کویر و زمینهای پست مجاور، جدا سازی افیولیت ملانژهای منطقه سبزوار از منطقه کویر بزرگ، زمین لرزة سال1331 ترود هدایت آبهای زیر زمینی منطقه اشاره کرد. به طور کلی تکتونیک فعّال این منطقه و پیامدهای خاص آن را می توان به وجود گسل ترود نسبت داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

699 - A Comparison of Morphological Traits in Three Ornamental Species of Cyclamen, Primula and Viola in Nature (Forest Lands) with Their Cultured Samples in West Mazandaran Province
Vahid Rahimi Kakeroodi Alireza Eslami

The attitude of policymakers and designers of green space is increasing toward to native-ornamental species to plant in the urban space because of their adaptation and resistance against severe weather and ecological conditions which can result in cost minimization and چکیده کامل

The attitude of policymakers and designers of green space is increasing toward to native-ornamental species to plant in the urban space because of their adaptation and resistance against severe weather and ecological conditions which can result in cost minimization and long-term survival in green spaces. Hence, the current study was carried out in the west of Mazandaran Province on three wild and domestic species, including Cyclamen, Primula, and Viola. Morphological traits were the appearance of blossom, length and width of leaf, pedicel, petiolate, and flower. Homogeneity of variance was done by Levene test and two groups, including wild and domestic species, were also compared by independent t-test. Results showed that all measured traits were higher in the domestic species than in wild species except wild species of Viola which had higher length, width, and area than the domestic one. All domestic species showed longer flowering period than wild ones. Two species of domestic and wild Primula enable to be green after flowering period, but domestic Viola and wild Cyclamen disappeared after the period. Moreover, wild Viola and domestic Cyclamen survived after flowering finalization پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

700 - Comparison of Distance’s Indicators and Quadrate’s Indicators in Determination of Dispersion Pattern of Fritillaria imperialis L. Ilam
Fatemeh Bidarnamani Mehdi Shabanipour

Crown imperial scattered according to soil structure and organic matter in Zagros regions in Ilam. This plant has been performed an important role in the beautification of environment, tourist attraction and providing of plant essential oils which are used for the produ چکیده کامل

Crown imperial scattered according to soil structure and organic matter in Zagros regions in Ilam. This plant has been performed an important role in the beautification of environment, tourist attraction and providing of plant essential oils which are used for the production of medicines. The current research was carried out to evaluation spatial distribution pattern of Fritillaria imperialis in Ilam (Manesht and Ghalarang regions) and comparing distance and quadrate method in 2014. Sampling program was random-systematic just four transects with 100 meters length within the extent of 4300 hectare. Distances method are including t2, Hopkins, Holgate, Johnson and Zimmer and Pielou; and quadrates method are including Taylor, Iwao, Morisita, K and CV, were used to determination spatial distribution pattern of crown imperial. Results showed that quadrate method (Morisita and CV) and distance method (Holgate and Peilou) evaluated spatial distribution pattern of crown imperial are random pattern. But the results quadrate method (Taylor, Iwao and K) and distance method (Hopkins, t2 and Johnson and Zimmer) evaluated a clumped pattern for this species in the study area. The results of analysis had been showed that the distance method more accuracy than quadrate method. Also, t2 and Hopkins indexes were the best distance method to identify pattern. Iwao and K indexes was the best one between quadrate method. Overall research results had been showed that indexes (Iwao, K, t2 and Hopkins) highest accuracy and indexes (CV, Morisita, Holgate and Pielou) had the least accuracy. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

701 - Identification of Phomopsis Species on Some Ornamental and Forest Plants in Iran on the Basis of the Morphological and Molecular Characteristics
Surena Bavand Savadkuhi Safarali Mahdian Valiollah Babaeizad Mohammadali Tajik Ghanbari

Phomopsis is a genus of imperfect plant pathogenic fungus whose hosts comprise several species in different regions of the world, such as grapes, soybean, acacia, hollyhock, velvetleaf, and several other plants. In this study, samples were collected from hollyhock, velv چکیده کامل

Phomopsis is a genus of imperfect plant pathogenic fungus whose hosts comprise several species in different regions of the world, such as grapes, soybean, acacia, hollyhock, velvetleaf, and several other plants. In this study, samples were collected from hollyhock, velvetleaf, purple bauhinia, and acacia plants suspected to be infected with Phomopsis fungi. They were, then, cultured and subjected to the separation and purification steps, and morphological characteristics of the derived isolates were determined. Among the isolates, five representatives (P1 to P5) were selected from Mazandaran province and their DNAs were extracted. The TEF and ITS regions of DNAs were amplified and sequenced. The ITS (4 and 5) region from ribosomal DNA and a part of the TEF gene were amplified and sequenced. The nucleotide sequence of the isolates was compared with the corresponding sequences available in the GeneBank, and the phylogenetic tree of the isolates was constructed. Results showed that the sequence of the isolates P1, P2, and P4 had the highest similarity with Phomopsis malvacearum species. The sequence of the isolate P3 was very similar to Phomopsis loropetali, and the sequence of the isolate P5 was very similar to Phomopsis theicola. The average size of pycnidia produced on three culture media, i.e. CDA, CMA, and PDA, was measured 16 days after incubation at 20-25°C. Sizes were 256 × 85 μm in acacia, 230 × 68 μm in velvetleaf, 230 × 69 μm in hollyhock and 193 × 47 μm in purple bauhinia isolates. Morphological and molecular features of the identified species were matched. The species identified here are reported from Iran for the first time. Symptoms of Phomopsis infection varied with host and identified species. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

702 - The Morphological Traits of Iranian Native Cyclamens
Afsaneh Yavari Kondori Rohangiz Naderi Mahmood Khosrowshali Kambiz Larijani

The cyclamen (Myrsinascea) as the flowers growing in some temperate regions, are of high ecological and botanical importance and endangered as well. Therefore, to provide an opportunity to identify and protect its species, Iranian native cyclamen was studied. Plants wer چکیده کامل

The cyclamen (Myrsinascea) as the flowers growing in some temperate regions, are of high ecological and botanical importance and endangered as well. Therefore, to provide an opportunity to identify and protect its species, Iranian native cyclamen was studied. Plants were collected (in winter and spring) from three northern provinces of Iran, i.e., Guilan, Mazandaran, and Golestan, and their morphological traits (14 quantitative and 10 qualitative traits) were assessed. Based on the analysis of variance, there were significant differences in some recorded traits, e.g., leaf number, flower number, flower color, and flower and leaf shape, which would allow selecting plants with more optimal traits. The cluster analysis divided the plants into three groups. Accordingly, the plants collected from the Shadan region in Golestan province and those collected from the Sinava and Shahsheshmeh regions in Chalus County, Mazandaran province differed from the plants collected from the other regions. The plants were collected from the Abpari and Lavij regions in Nur County, the Pasand region in Behshahr County, the Qarnabad region in Gorgan County, and the Deylaman region in Siahkal County were placed in the same group due to their similar morphology although they had been collected from three different provinces. The first group included the cyclamens of the Qarnabad region in Gorgan County, the Lavij region in Nur County, the Deylaman region in Siahkal County, the Pasand region in Behshahr County, and the Abpari region in Nur County. These plants had lowly toothed leaf margins, long petals, and few seeds. The second group included the cyclamens of the Shadan region in Kordkuy County. These plants had longer and heavier hypocotyls, larger and wider leaves, and smaller flowers. They showed the highest number of seeds, hypocotyl diameter, length, and weight, flower number, leaf length and width, leaf area, petiole and peduncle length, and peduncle diameter. The third group included the cyclamens of the Sinava and Shahsheshmeh regions in Chalus County. They had the highest petal width but the lowest peduncle diameter, leaf length, width, and area, flower and leaf number, and hypocotyl weight, length, and diameter. The cyclamens native to Iran are highly diverse in morphological traits and they need to be further investigated by cytogenetic, phytochemical, and molecular methods. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

703 - Can Super Absorbent Polymer Improve the Water-Deficit Tolerance of Young Myrtle Plants?
Somayeh Esmaeili Abbas Danaeifar

Water scarcity is a serious problem affecting young plants' growth, development, and establishment. Superabsorbent polymers (SAPs) have revealed an excellent capacity to absorb and retain water, increase soil moisture, and improve the growth of plants under water shorta چکیده کامل

Water scarcity is a serious problem affecting young plants' growth, development, and establishment. Superabsorbent polymers (SAPs) have revealed an excellent capacity to absorb and retain water, increase soil moisture, and improve the growth of plants under water shortage. A greenhouse study was performed with three irrigation regimes (50%, 75%, and 100 % FC) and three levels of SAP-A200 (0, 1, and 2 g kg-1 soil) in a factorial experiment based on a completely randomized design with four replications. The results showed that soil water deficit affected physiological and biochemical characteristics of young myrtle plants. Photosynthetic parameters, total chlorophyll, and relative water content (RWC) decreased by increasing water-deficit stress. In contrast, leaf electrolyte leakage (EL), malondialdehyde (MDA), total soluble sugars (TSSs), and starch, increased. However, the application of minimal amounts of SAP (1 and 2 g kg-1 soil) improved most of these characteristics in both well-watered and water-deficit conditions, it appears that a higher amount of SAP is needed in moderate and severe water stress conditions. Therefore, SAP-A200 can be utilized as an efficient and economical method for rapidly establishing woody young plants in low-water areas. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

704 - Improvement Vase Life of Chrysanthemum (Dendranthema grandiflorum L.) Cut Flowers Using Essential Oils of Geranium, Eucalyptus and Myrtus
Siros Bidarigh

This study carried out based on a randomized completely design with 10 treatments geranium, eucalyptus and myrtus extraction, in 3 levels (2, 6 and 10 ml in 600 ml of distilled water) and control (distilled water) with 3 replications in 30 plots and each plot with 4 cut چکیده کامل

This study carried out based on a randomized completely design with 10 treatments geranium, eucalyptus and myrtus extraction, in 3 levels (2, 6 and 10 ml in 600 ml of distilled water) and control (distilled water) with 3 replications in 30 plots and each plot with 4 cut flowers. In this experiment traits such as vase life, water absorbtion, fresh weight, dry matter percent, petal protein content, petal carotenoids, leaf chlorophyll content, lipid peroxidation (MDA), SOD and POD enzymes activity and bacterial population were measured. The results showed that 2 ml myrtus the per 600 ml was the longest vase life compared to control (9.74 days) increased the vase life of 5.99 days. The highest bacterial population was observed in control plants. Also, the lowest MDA was found in 2 ml myrtus oil. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

705 - Evaluation of Genetic Diversity of Some Damask Rose (Rosa damascena Mill.) Genotypes of Kurdistan Province Using Morphological Traits
Fardin Nasri Arsalan Fadakar Bayzid Yousefi Bahman Zahedi

This study was conducted to assessthegenetic variety of 12 damask rosegenotypes of Kurdistan using morphological traits in Zaleh Research Farm affiliated to Kurdistan Province Agriculture Research Center. The experiment was carried out as a randomized complete block des چکیده کامل

This study was conducted to assessthegenetic variety of 12 damask rosegenotypes of Kurdistan using morphological traits in Zaleh Research Farm affiliated to Kurdistan Province Agriculture Research Center. The experiment was carried out as a randomized complete block design with three replications and each replication included three stocks in each genotype. Results of analysis of variance showed significant differences among the studied genotypes at the probability level of 1%. Results of mean comparison showed a wide variety for studied traits in different genotypes. Relationship between traits showed that the number of flowers, plant height, average width, average length, average number of leaves, mean flower diameter, and petal to flower weight ratio per stem had positive and significant correlation at 1% probability level. Based on cluster analysis, 12 genotypes of damask rose were divided into four distinct groups according to different traits. Thus, according the results, genotypes Kurdistan 3 and Kurdistan 2 can be introduced as superior genotypes. Kurdistan 3 had high yield in flower per hectare and the number of flowers in per bush, and Kurdistan 2 had the highest flower diameter. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

706 - بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با مشارکت زنان روستایی در امور خانوادگی و اجتماعی (نمونه موردی: زنان متأهل روستاهای شهرستان کرمانشاه)
نوذر قنبری علی سلیمیان فوزیه کیمیایی مهرداد ورناصری

توجه به نقش گسترده زنان روستایی در فرایند توسعه از اهمیت زیادی برخوردار است. زنان روستایی نه تنها نیروی عمده ‌ای در ایجاد تحول و منبعی بالقوه برای پیشبرد اقتصاد روستایی و افزایش هر چه بیشتر رشد تولیدات مواد غذایی به شمار می‌روند، بلکه دارای نقش اساسی در ابعاد فرهنگی و م چکیده کامل

توجه به نقش گسترده زنان روستایی در فرایند توسعه از اهمیت زیادی برخوردار است. زنان روستایی نه تنها نیروی عمده ‌ای در ایجاد تحول و منبعی بالقوه برای پیشبرد اقتصاد روستایی و افزایش هر چه بیشتر رشد تولیدات مواد غذایی به شمار می‌روند، بلکه دارای نقش اساسی در ابعاد فرهنگی و معنوی این تحولات و پیشرفت‌ها هستند. پژوهش حاضر که با هدف بررسی عوامل اجتماعی مرتبط با مشارکت زنان متأهل روستایی در امورخانوادگی و اجتماعی در روستاهای شهرستان کرمانشاه است، یک پژوهش میدانی با تکنیک پیمایش بوده و برای جمع‌آوری داده‌ها از ابزار پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی زنان متأهل روستاهای شهرستانکرمانشاه است که تعداد 380 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه انتخاب شده‌اند. پژوهش حاضر به دنبال بررسی ارتباط بین نوع روابط خانواده، باورگرایی فرهنگی مرتبط با جنسیت، اعتماد اجتماعی، استفاده از رسانه‌های داخلی، پایگاه اقتصادی خانوار و سن به عنوان متغیرهای مستقل و مشارکت زنان روستایی به عنوان متغیر وابسته است. یافته‌های پژوهش حاکی از ارتباط بین نوع روابط خانواده (17/0)، باورگرایی فرهنگی مرتبط با جنسیت (28/0-)، اعتماداجتماعی (33/0)، استفاده از رسانه‌های داخلی (22/0)، و سن (26/0) با مشارکت زنان روستایی درامورخانوادگی و اجتماعی است. لازم به ذکر است که همبستگی چندگانه متغیرهای پیش بین با مشارکتزنانروستایی متوسط (54/0R=) است. همچنین متغیرهای پژوهش به طور کلی توانسته‌اند به میزان 291/0 تغییرات متغیر مشارکتزنانروستایی را تبیین معنادار کنند (291/0R2=). اما بین پایگاه اقتصادی خانوار و مشارکت زنان روستایی ارتباط معناداری مشاهده نشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

707 - Optimization Model of Hirmand River Basin Water Resources in the Agricultural Sector Using Stochastic Dynamic Programming under Uncertainty Conditions
محمود محمدقاسمی جواد شهرکی محمد صبوحی

In this study, water management allocated to the agricultural sector’ was analyzed using stochastic dynamic programming under uncertainty conditions. The technical coefficients used in the study referred to the agricultural years, 2013-2014. They were obtained thr چکیده کامل

In this study, water management allocated to the agricultural sector’ was analyzed using stochastic dynamic programming under uncertainty conditions. The technical coefficients used in the study referred to the agricultural years, 2013-2014. They were obtained through the use of simple random sampling of 250 farmers in the region for crops wheat, barley, melon, watermelon and ruby grapes under the scenarios of drought, wet, normal, and water required in the most sensitive growth stages. Production function and profit function were obtained from the yield-water-product function of crops using Eviews software. Expected net profit of the system and optimal allocation of water were also calculated based on the GAMS economic analysis software. The results revealed that 14% of the cases over the past 30 years had wet years (high), 47% of the time and that 39% had experienced drought (low) and normal (average) years. In the best case, i.e. with high current levels, respectively at, 58, 67, 54, and 48% of water requirements for these crops and, in the worst case (with low current levels), 47, 35, 49, 53 and 48% of the water requirements provided during the most sensitive growth stages. Moreover, the results showed that the cultivation of the ruby grape was the best product with the highest expected profit in normal and rainfall conditions. In general, when the expected value of net profit is positive, managers would act optimistically and they would promise the optimal level of water provided to the farmers. Conversely, when the net value is negative they would prefer to be more conservative and would promise a lesser amount of water provided to the farmers. Hence, if the promised water to the farmer is not wasted, he will choose the loss incurred from a lesser harvest. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

708 - Loan Repayment and Its Implication on Agricultural Financing in Ghana-The Case of MiDA Agriculture Program
ماکسول آمدی موسس دوماییری عبدالرشید محمد

The study investigated performance of loan repayment among rice farmers under the MiDA agricultural credit programme in the Hohoe Municipality. Primary data was collected from 120 farmers from four beneficiary towns while secondary data was gathered from literatures and چکیده کامل

The study investigated performance of loan repayment among rice farmers under the MiDA agricultural credit programme in the Hohoe Municipality. Primary data was collected from 120 farmers from four beneficiary towns while secondary data was gathered from literatures and various actors. Multistage random sampling technique was used to select the respondents. Obtained data were analyzed using t-test, Tobit regression model.Results from t-test showed statistically significant difference (p < 0.001) between the amount of loan applied for and the amount received by farmers.Out of the ten explanatory variables included in the Tobit regression model, five were significant. Significant factors (p < 0.001) include: sex, household size, group size, value of output and timeliness of loan disbursement. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

709 - مطالعه ژئومورفولوژی مهندسی رودخانه سیستان
ناصر حافظی مقدس حمیدرضا سلوکی رضا جلیلوند Jafar Rahnamarad

رودخانه سیستان، در جنوب شرقی دشت سیستان در مرز ایران و افغانستان از رودخانه هیرمند منشعب شده و پس از طی مسافت طولانی در حدود 72 کیلومتر به دریاچه هامون هیرمند م یریزد. بر روی این رودخانه مئاندری ساز ههای هیدرولیکی متعددی ساخته شده است که عمده استفاده آنها در امور مربوط چکیده کامل

رودخانه سیستان، در جنوب شرقی دشت سیستان در مرز ایران و افغانستان از رودخانه هیرمند منشعب شده و پس از طی مسافت طولانی در حدود 72 کیلومتر به دریاچه هامون هیرمند م یریزد. بر روی این رودخانه مئاندری ساز ههای هیدرولیکی متعددی ساخته شده است که عمده استفاده آنها در امور مربوط به کشاورزی می باشد. مورفولوژی رودخانه سیستان در طی 55 سال اخیر به دلیل شیب کم رودخانه، احداث سازه های طولی و عرضی، دخالت های انسانی و ناملایمات طبیعی، تغییرات زیادی از جمله فرسایش کناره ای و تخریب اراضی اطراف را داشته است. هدف از انجام این پژوهش بررسی نقش عوامل تاثیرگذار در تغییرات مورفولوژیکی رودخانه سیستان از دید ژئومورفولوژی مهندسی و ارزیابی بازه های مختلف رودخانه از نظر پایداری با استفاده از پارامترهای هندسی می باشد. با نمونه برداری از دیواره بستر رودخانه، از رسوبات بالادست و پایی ندست ساز ههای هیدرولیکی، با انجام آزمایش های رسوب شناسی و ژئوتکنیکی، وضعیت فرسایش پذیری دیواره ها و علت آن بررسی گردید. این بررسی ها نشان داد که رودخانه سیستان در تمامی بازه ها وضعیت پایدار دارد. لایه های رسوبی دیواره رودخانه سیستان فاقد حد خمیری و روانی می باشند و رفتار غیرپلاستیک، چسبندگی کم و مقاومت برشی پایینی دارند. با توجه به اهمیت این رودخانه به عنوان مه مترین منبع تأمی نکننده آب شرب و کشاورزی منطقه، ضروری است، با اجرای طرح های مهندسی و ساماندهی رودخانه ای، راهکارهای اساسی ارائه گردد و با تلفیق مطالعات ژئومورفولوژی مهندسی و مهندسی رودخانه، ضمن حراست از حریم رودخانه و حفظ پایداری کرانه های آن، با کمترین تن شها و مشکلات اجتماعی، از اراضی مذکور بهره برداری اصولی و بهینه نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

710 - تعیین محیط تشکیل سازند آغاجاری بر اساس رخسار ههای سنگی و عناصر ساختاری در برشی از جنوب خاوری سروستان، استان فارس
محمد صحرائیان محمد بهرامی سید حسن حجازی

سازند آغاجاری، معروف به فارس بالایی، در سرتاسر زون زاگرس چین خورده توسعه دارد ضخامت این سازند در برش نمونه در جنوب باختری ایران 2966 متراست. برای تعیین محیط رسوبی نهشته های این سازند بر اساس رخسار ههای سنگی و عناصر ساختاری، برشی در جنوب خاوری سروستان در استان فارس به ضخ چکیده کامل

سازند آغاجاری، معروف به فارس بالایی، در سرتاسر زون زاگرس چین خورده توسعه دارد ضخامت این سازند در برش نمونه در جنوب باختری ایران 2966 متراست. برای تعیین محیط رسوبی نهشته های این سازند بر اساس رخسار ههای سنگی و عناصر ساختاری، برشی در جنوب خاوری سروستان در استان فارس به ضخامت 2266 متر انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. در این برش، 17 رخساره سنگی و 6 عنصر ساختاری شناسایی گردیدند. رخساره های سنگی به دو گروه اصلی و فرعی تقسیم بندی شدند که رخساره های سنگی اصلی شامل رخسار ههای دانه درشت (Gh، Gp، Gt، Gcm و Gmg)، دانه متوسط (Sh، Sp، St، Sl، Sm، Sr و Ss) و دانه ریز (Fm، Fl و Fsm) و رخسار ههای فرعی نیز دربرگیرنده رخساره های تبخیری و مخلوط آواری - کربناته هستند. عناصر ساختاری شناسایی شده نیز شامل عناصر CH، GB، SB، LA، SG و FF می باشند. سازند آغاجاری بر اساس نتایج آنالیز رخساره ها و عناصر ساختاری و تلفیق آنها با یکدیگر، به سه بخش تقسیم گردید. محیط رسوبگذاری نهشته ها به ترتیب از بالا به پایین رودخانه مئاندری گراولی، رودخانه مئاندری گراولی -ماسه ای و رودخانه مئاندری ماسه ای زودگذر تشخیص داده شد. از ساخت های مهم مشاهده شده در این نهشته ها می توان به طبقه بندی افقی، طبقه بندی مورب، لود کست، جهت یافتگی (ایمبریکاسیون)، دانه بندی تدریجی، آثار آشفتگی، آثار کنده شدگی و پر شدگی و ساختمان های توپی و بالشی اشاره کرد. جهت جریان دیرینه نهشته های این سازند نیز با استفاده از شواهد صحرایی به دست آمده نشان دهنده جریان شمال باختری به جنوب خاوری در زمان تشکیل می باشد. این نتایج می توانند در تفسیر حوضه و بازسازی جغرافیای دیرینه در مقیاس های محلی و ناحیه ای مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

711 - بررسی گسترش و پدیده کارستی شدن سنگهای آهکی منطقه خان گرمز همدان با توجه به ویژگی های سنگ شناسی و فیزیکی آنها
محمدحسین قبادی رضا بابازاده

در این مقاله پدیده های ژئومورفولوژیکی کارست، ویژگی های سنگ شناسی و فیزیکی سنگهای آهکی جهت ارزیابی گسترش کارست در منطقه حفاظت شده خان گرمز (جنوب همدان)مطالعه شده است. بر اساس بررسی های میدانی، دو نوع سنگ آهک به رنگ های روشن و خاکستری با ضخامتی حدود ۵۰۰ متر در منطقه گسترش چکیده کامل

در این مقاله پدیده های ژئومورفولوژیکی کارست، ویژگی های سنگ شناسی و فیزیکی سنگهای آهکی جهت ارزیابی گسترش کارست در منطقه حفاظت شده خان گرمز (جنوب همدان)مطالعه شده است. بر اساس بررسی های میدانی، دو نوع سنگ آهک به رنگ های روشن و خاکستری با ضخامتی حدود ۵۰۰ متر در منطقه گسترش دارند که بر روی ماسه سنگ، لای سنگ و شیل قرار گرفته اند. بر اساس مطالعه مقاطع نازک، سنگ های آهکی مطابق بارده بندی دانهام مادستون می باشند. با توجه به نتایج آزمایش XRF اکسید کلسیم (CaO) در سنگ آهک های خاکستری رنگ بیشتر از ۵۰ درصد و اکسید منیزیم (MgO)کمتر از ۵/۰درصد است . درحالیکه اکسیدهای کلسیم و منیزیم در سنگ آهک های رنگ روشن به ترتیب کمتر از ۵۰ و بیشتر از ۱ درصدمی باشد. براساس نتایجآزمایش XRFکانی دولومیت در سنگ آهک رنگ روشن بیشتر از سنگ آهک خاکستری رنگ است.فرآیندکارستی شدن در سنگ آهک های خاکستری رنگ در مقایسه با نوع روشن از گسترش بیشتری برخوردار است. ویژگی های سنگ شناسی و فراوانی پدیده های ژئومورفولوژی کارست در منطقه که عمدتا کارن ها، چشمه ها، فروچاله ها و غارها می باشند برگسترش کارست در منطقه دلالت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

712 - بررسی شاخص های ریخت زمین ساختی بر روی رودخانه ماسرم و تاقدیس پهن
کورس یزدجردی قدرت الله فرهودی شهرام کارگر مرضیه ممتحن

رودخانه ماسرم در مجاورت گسل کره بس واقع شده است. گسل راستالغز چپ گرد کوه پهن، شاخه ای از گسل راستالغز سبزپوشان است. علت انتخاب کوه پهن در منطقه مورد بررسی، مورفولوژی نامتقارن، غیرعادی و حالت گنبد ی شکل آن است. گسل کره بس گسلی پی سنگی با مکانیسم راست لغز راستگرد و با رون چکیده کامل

رودخانه ماسرم در مجاورت گسل کره بس واقع شده است. گسل راستالغز چپ گرد کوه پهن، شاخه ای از گسل راستالغز سبزپوشان است. علت انتخاب کوه پهن در منطقه مورد بررسی، مورفولوژی نامتقارن، غیرعادی و حالت گنبد ی شکل آن است. گسل کره بس گسلی پی سنگی با مکانیسم راست لغز راستگرد و با روند شمالی-جنوبی در زاگرس چین خورده قرار دارد. ناحیه مورد مطالعه به علت قرارگیری بر روی گسل پی سنگی کره بس، پرتگاه ساز با دیواره های بلند و صعب العبور است. در این مقاله نمودار ستونی طول درز هها، نیمرخ طولی رودخانه ماسرم، شاخص های ریخت زمین ساختی محاسبه شد. همچنین نقشه های نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf)، نسبت ارتفاع، نسبت طول به عرض و اختلاف ارتفاع بیشینه و کمینه زیر حوضه های مربوط به رودخانه ماسرم و تاقدیس کوه پهن تهیه شدند. نیمرخ طولی رودخانه ماسرم، تغییراتی را در نسبت عمق به پهنای رودخانه نشان داد. وجود گسل راستالغز کوه پهن در طول مسیر رودخانه دلیل این تغییرات است. . در قسمت جنوب غربی کوه پهن بالاآمدگی وجود دارد که یکی از دلایل آن می تواند چرخش ساعتی بلوکها در اثر فعالیت گسل سبزپوشان باشد ولی این امکان هم وجود دارد که گسل کوه پهن قبل از چرخش بلوکهای ناحیه سبزپوشان وجو د داشته باشد گرچه باز هم این گسل (کوه پهن) می تواند در اثر چرخش بلوکهای ناحیه سبزپوشان، بوجود آمده باشد نقشه نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf) نشان داد که کمترین مقدار (Vf) و بیشترین فعالیت، در نزدیکی رودخانه ماسرم وجود دارد، این مسئله به دلیل نزدیکی به گسل کره بس است. نتایج حاصل از نسبت ارتفاع (Rf) زیر حوضه ها نشان داد که بیشترین میزان بالاآمدگی (Uplift)، در حاشیه ی کناره ی شرقی رودخانه ماسرم به علت فعالیت گسل کره بس می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

713 - بررسی نهشته های آذرآواری و نحوه ی تشکیل کانسار بنتونیت تاقدیس آبگرم چاهریسه (شمال شرق اصفهان)
سید هادی خاتمی شال محمد علی مکی زاده هادی شمس آبادی

کانسار بنتونیت تاقدیس آبگرم چاهریسه در بالاترین قسمت سازند قرمز پایینی در این منطقه و چسبیده به سازند قم قرار گرفته است و از نظر زون بندی ساختمانی- رسوبی در لبهی نوار سهند- بزمان واقع شده است. این کانسار فاقد لایه بندی است و بصورت تپه ماهورهایی در مجاورت آهک های زرد رنگ چکیده کامل

کانسار بنتونیت تاقدیس آبگرم چاهریسه در بالاترین قسمت سازند قرمز پایینی در این منطقه و چسبیده به سازند قم قرار گرفته است و از نظر زون بندی ساختمانی- رسوبی در لبهی نوار سهند- بزمان واقع شده است. این کانسار فاقد لایه بندی است و بصورت تپه ماهورهایی در مجاورت آهک های زرد رنگ سازند قم دیده می شود. بررسیهای حاصل از پراش پرتو ایکس نشان داد که بیش از 88 % حجم نمونههای بنتونیتی را کانی رسی مونت موریونیت تشکیل داده است. بر اساس دادههای حاصل از مطالعهی مقاطع میکروسکپی، سنگ مادر این کانسار، خاکسترهای آتشفشانی با ترکیب آندزیت است که بعد از نهشت در یک محیط بستهی کولابی و تدفین توسط رسوبات ماسه و کنگلومرایی در اثر واکنشهای دیاژنتیک به مادهی معدنی بنتونیت دگرسان شده است. این نهشته ی رسی در دستهی رسهای هالمیرولیزی طبقه بندی میشود. این کانسار یکی از بزرگترین و مهمترین کانسار های بنتونیت منطقهی اصفهان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

714 - تکتونیک فعال در منطقه ی اقلید، کاربرد مدل رقومی سرزمینی (DTM) در مورفوتکتونیک
رامین ارفع نیا

به منظور تحلیل فعالیت تکتونیکی منطقة اقلید در حد فاصل شمال شرق گسل آباده تا جنوب غرب گسل اصلی زاگرس، با استفاده از داده های مدل رقومی سرزمینی و بررسی های مورفوتکتونیکی، شاخصه ی پیچ و خم جبهه ی کوهستان و نسب تهای زمی نریختی در هها تعیین گردید. بر اساس نتایج بدست آمده، در چکیده کامل

به منظور تحلیل فعالیت تکتونیکی منطقة اقلید در حد فاصل شمال شرق گسل آباده تا جنوب غرب گسل اصلی زاگرس، با استفاده از داده های مدل رقومی سرزمینی و بررسی های مورفوتکتونیکی، شاخصه ی پیچ و خم جبهه ی کوهستان و نسب تهای زمی نریختی در هها تعیین گردید. بر اساس نتایج بدست آمده، در غالب موارد شاخص هی پیچ وخم جبه هی کوهستان، نشان دهند هی تکتونیک فعال و نیمه فعال در این منطقه م یباشد. حداقل فعالیت تکتونیکی در شمال شرق گسل آباده و حداکثر فعالیت تکتونیکی در شمال شرق گسل اصلی زاگرس، در حوالی گسل اقلید قابل مشاهده است. فعالیت تکتونیکی در جنوب غرب گس ل اصلی زاگرس در حد متوسط ارزیابی م یشود. مقادیر محاسبه شده برای نسبت های زمین ریختی دره نیز در غالب موارد نشان دهند هی تکتونیک فعال در این منطقه می باشد. بر اساس این نسبت ها، حداقل فعالیت تکتونیکی در منطقه ی شمال شرقی گسل آباده، حداکثر فعالیت تکتونیکی در حوالی گسل اقلید و در منطق هی گسل اصلی زاگرس نیز با فعالیت متوسط قابل تشخیص میباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

715 - برّرسی فعالیت گسل گوک بر اساس شاخص نسبت پهنای کف دره به ارتفاع دره
Jafar Rahnamarad رحمان اکبری جمالزاده فریدون خسروی رضا درخشانی

برّرسی دادههای رقومی ماهوارهای در محدودهی عملکرد گسل گوک در استان کرمان حاکی از عملکرد تکتونیک جنبا در این منطقه است. وجود درهها مؤید آن است که عملکرد گسل گوک بر مورفولوژی آنها مؤثّر بوده است. دادههای لرزهای موجود و نیز زلزلههای سترگ اخیر فعالیت گسل گوک را محرز مینماید. چکیده کامل

برّرسی دادههای رقومی ماهوارهای در محدودهی عملکرد گسل گوک در استان کرمان حاکی از عملکرد تکتونیک جنبا در این منطقه است. وجود درهها مؤید آن است که عملکرد گسل گوک بر مورفولوژی آنها مؤثّر بوده است. دادههای لرزهای موجود و نیز زلزلههای سترگ اخیر فعالیت گسل گوک را محرز مینماید. با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست و نقشههای توپوگرافی رقومی منطقه، در محیط نرم افزار آرک مپ شاخص مورفومتریکی وی اف (Vf) مورد برّرسی قرار گرفت. در موقعیتهای مشخّصی از درههای منتهی به گسل، ضمن کنترل زمینی ایستگاههای اندازه گیری، شاخص وی اف محاسبه شد. نتایج حاصل، نشاندهندهی این است که گسل گوک از لحاظ شاخص مورفومتریک ویاف، در زمرهی گسلهای فعال طبقه بندی میگردد و در مناطق شمالی عملکرد فعالتری نسبت به قسمتهای جنوبیتر دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

716 - بررسی رابطه تغییرات دبی آب رودخانه چمشیر با شاخص های مورفوتکتونیکی در محل احداث سد چمشیر
مهدی مشعل محمد رضا صابری عبدالمجید اسدی جهانبخش احسانی

در این تحقیق شاخص های مورفوتکتونیکی و وضعیت دبی رودخانه در بالادست و پایین دست محور سد مخزنی در حال احداث چمشیر مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات انجام شده نشان داد که مهم ترین عامل شکل گیری و تکامل منطقه، ساختارهای فعال تکتونیکی، از جمله گسل های رانده و نرمال موجود منطقه ه چکیده کامل

در این تحقیق شاخص های مورفوتکتونیکی و وضعیت دبی رودخانه در بالادست و پایین دست محور سد مخزنی در حال احداث چمشیر مورد بررسی قرار گرفت. مطالعات انجام شده نشان داد که مهم ترین عامل شکل گیری و تکامل منطقه، ساختارهای فعال تکتونیکی، از جمله گسل های رانده و نرمال موجود منطقه هستند. همچنین اندازه گیری دبی در فصول مختلف، به ویژه در شرایطی که تبخییر اندک بود، نشان از افت حدود 15 درصدی دبی رودخانه در اطراف ساختگاه داشت. میزان افت وگم شدگی آب ناشی از شکستگی و گسل موجود در فاصله حدود 200 متری بالادست و در 1500 متری پایین دست سد مشاهده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

717 - طراحی و تبیین مدل مدیریت عملکرد کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور
افشین هاشمی داریوش غلام زاده احمد ودادی

هدف از این پژوهش طراحی و تبیین مدل مدیریت عملکرد کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور بوده است. این پژوهش از نظر هدف و ماهیت توسعه ای است و به روش آمیخته کیفی (مرور نظامند و تحلیل تِم) و کمی(معادلات ساختاری) انجام گرفت. جامعه آماری بخش کیفی شامل افراد صاحب نظر در رابطه با س چکیده کامل

هدف از این پژوهش طراحی و تبیین مدل مدیریت عملکرد کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور بوده است. این پژوهش از نظر هدف و ماهیت توسعه ای است و به روش آمیخته کیفی (مرور نظامند و تحلیل تِم) و کمی(معادلات ساختاری) انجام گرفت. جامعه آماری بخش کیفی شامل افراد صاحب نظر در رابطه با سازمان امور مالیاتی کشور، شامل کارکنان رده بالای سازمان امورمالیاتی کشور با دارا بودن شاخص های شایستگی بودند. که به روش هدفمند و در حد اشباع نظری 12 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و در بخش کمی نمونه 360 نفری از کارکنان سازمان امور مالیاتی شهر تهران انتخاب شد. در بخش کیفی از مصاحبه نیمه عمیق ساختار یافته و در بخش کمی از پرسشنامه محقق استفاده شد. حاصل پژوهش در قالب یک مدل مدیریت عملکرد کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور در قالب سه مضمون فراگیر؛ الزامات اولیه مدیریت کارکنان که شامل مضامین سازمانده ویژگی های فردی، شایستگی های حرفه ای و شایستگی عمومی، بستر و زمینه ها که شامل مضامین سازمانده چون ارزش های سازمانی، اهداف و استراتژی های سازمان و استانداردهای عملکرد حرفه ای است و نهایتا مضمون فراگیر رشد و توسعه سازمانی که شامل مضامین سازمانده جبران خدمت، عوامل هدایت و سرپرستی، توسعه عملکرد کارکنان، آموزش، مانیتورینگ و رصد و جذب، استخدام می باشد که در مجموع دارای 101مضمون پایه است، ارائه شد که نتایج نشان داد این مدل در بهبود مدیریت عملکرد کارکنان سازمان امورمالیاتی کشور دارای مطلوبیت (برازش نکو) می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

718 - طراحی مدل ارتباطات یکپارچه بازاریابی اجتماعی در سازمان امور مالیاتی کشور
سید اکبر منجگانی امیر غفوریان شاگردی گلنار شجاعی باغینی

10.30495/msds.2023.1979555.1117

هدف اصـلی ایـن پژوهش ارائه مدل ارتباطات یکپارچه بازاریابی اجتماعی سازمان امور مالیاتی کشور می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع تحقیقات کیفی با استفاده از استراتژی تحلیل محتوا بوده که به دنیال کشف و شناسایی متغیرها، روابط آن‌ها و کیفیت مسا چکیده کامل

هدف اصـلی ایـن پژوهش ارائه مدل ارتباطات یکپارچه بازاریابی اجتماعی سازمان امور مالیاتی کشور می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش از نوع تحقیقات کیفی با استفاده از استراتژی تحلیل محتوا بوده که به دنیال کشف و شناسایی متغیرها، روابط آن‌ها و کیفیت مسائل ارتباطات یکپارچه بازاریابی اجتماعی در سازمان مالیاتی کشور می‌باشد. جامعه آماری پژوهش، خبرگان مالیاتی و اصناف و کار و امور اجتماعی بوده که به روش نمونه‌گیری غیراحتمالی و از نوع گلوله‌ برفی در مجموع 12 نفر تا رسیدن به کفایت نظری داده‌ها انتخاب شده‌اند. داده‌ها به روش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته گردآوری شد. برای بررسی اعتبار و روایی داده‌ها از روش بازبینی و بررسی نظر مشارکت‌کنندگان استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از تحلیل مصاحبه‌ها و کدگذاری استفاده شد. نتایج نشان داد که معیارهای ارتباطات یکپارچه بازاریابی اجتماعی در سازمان امور مالیاتی کشور شامل سرمایه‌ اجتماعی (کاهش فرار مالیاتی، اعتماد اجتماعی، کاهش نرخ بیکاری)، مسئولیت اجتماعی (نیازهای اقتصادی، رعایت قوانین، اخلاق کسب و کار، مسئولیت‌های بشردوستانه)، ارزش کارکردی (کیفیت خدمات، نحوه خدمت‌رسانی، استانداردها، نظم در خدمت)، آمیخته بازاریابی ترفیع (روابط عمومی، بازاریابی مستقیم، فروش شخصی، تبلیغات غیرشفاهی)، منابع افراد (همکاری، انگیزش، تحمل) و منابع سازمان (کیفیت اجرا، کیفیت فنی، کیفیت ارتباطی) می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

719 - ارزیابی وب‌سایت های دانشگاهی بر اساس معیارهای کاربردپذیری و تعامل: مطالعه موردی، دانشگاه شهید بهشتی
مریم سپهوند محسن حاجی زین العابدینی امیررضا اصنافی

هدف: این پژوهش به منظور ارزیابی وضعیت وب سایت های دانشگاه شهید بهشتی بر اساس معیارهای کاربردپذیری و تعامل انجام شده است. روش پژوهش: نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی است. به منظور ارزیابی معیارهای تعامل، و رابط کاربریِ وب سایت های دانشگاه شهید بهشتی، ابتدا با روش کتابخانه ای چکیده کامل

هدف: این پژوهش به منظور ارزیابی وضعیت وب سایت های دانشگاه شهید بهشتی بر اساس معیارهای کاربردپذیری و تعامل انجام شده است. روش پژوهش: نوع پژوهش از نظر هدف کاربردی است. به منظور ارزیابی معیارهای تعامل، و رابط کاربریِ وب سایت های دانشگاه شهید بهشتی، ابتدا با روش کتابخانه ای، سیاهه وارسی مشتمل بر 15 معیار و 135 مؤلفه از منابع علمی مرتبط با موضوع استخراج شد. برای سنجش اعتبار، سیاهه وارسی برای 15 متخصص طراح وب سایت ارسال شد. برای وزن دهی معیارها و مؤلفه ها از روش تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزار اکسپرت چویس استفاده شد. جامعه آماری 151.000 صفحه وب پورتال دانشگاه شهید بهشتی بود که دامنه sbu.ac.ir دارند. با استفاده از جدول کرجسی - مورگان حجم نمونه در این پژوهش 52 وب سایت برآورد شد. این نمونه شامل 1314 صفحه وب به عنوان زیر مجموعه پورتال دانشگاه شهید بهشتی بودند که دامنه sbu.ac.ir دارند. یافته ها: امتیازهای کسب شده توسط وب سایت های دانشگاه شهید بهشتی از هر معیار به این شرح است: زمان 12%، پیمایش 88%، طراحی 54%، رنگ 44%، سازماندهی 18%، قلم 27%، صفحه خانگی 23%، کابردپذیری 75%، درباره ما 27%، اطلاعات تماس 28%، بازخورد 4%، اعتبار 25%، پیوند 25%، راهنما 1%. بر اساس نتایج پژوهش، وب سایت مرکز تحقیقات اقتصاد اسلامی با 27.436 امتیاز و وب سایت دانشکده علوم زیستی با 16.046 از 50، رتبه اول و آخر را کسب نمودند. نتیجه گیری. وب سایت های دانشگاه شهید بهشتی با وجود طیف وسیع و متنوع کاربران، از نظر معیارهای ارزیابی این پژوهش وضعیت مطلوبی ندارند. بهتر است با در نظر گرفتن شاخص های ارزیابی وب سایت ها، تغییرات اساسی در این وب سایت ها صورت پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

720 - ارزیابی تطبیقی هدف‌ها، مأموریّت‌ها و برنامه‌های مراکز ملّی اطّلاعات علمی در وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوریِ ایران
عبدالرضا نوروزی چاکلی

هدف‌ها و مأموریّت‌های هر سازمان در تعیین مسیر برنامه‌‌ها و فعّالیّت‌های آن نقشی اساسی برعهده دارد. از طرفی، مقایسة مأموریّت‌ها و برنامه‌های سازمان‌هایی که توسّط یک وزارتخانه هدایت می‌شوند و دارای هدف‌های مشابهی هستند، می‌تواند به بهینه‌سازی هدف‌ها و مأموریّت‌ها و جلوگیر چکیده کامل

هدف‌ها و مأموریّت‌های هر سازمان در تعیین مسیر برنامه‌‌ها و فعّالیّت‌های آن نقشی اساسی برعهده دارد. از طرفی، مقایسة مأموریّت‌ها و برنامه‌های سازمان‌هایی که توسّط یک وزارتخانه هدایت می‌شوند و دارای هدف‌های مشابهی هستند، می‌تواند به بهینه‌سازی هدف‌ها و مأموریّت‌ها و جلوگیری از تدوین برنامه‌های مشابه و انجام فعّالیّت‌های هم‌پوشان آن‌ها منجر شود. از این رو، در پژوهش حاضر، هدف‌ها، مأموریّت‌ها و برنامه‌های "مرکز منطقه‌ای اطّلاع‌رسانی علوم و فنّاوری"، "پژوهشگاه اطّلاعات و مدارک علمی ایران" و "دفتر فنّاوری اطّلاعات و شبکة علمی کشورِ سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران" مورد مقایسه قرار می‌گیرد. برای اجرای این پژوهش، از روش "تحقیق موردی" و از نوع "چندموردی" استفاده شده و در راستای اجرای تحقیق "چندموردی" حاضر نیز از روش‌های "پیمایشی"، "تاریخی" و "کتابخانه‌ای" استفاده به عمل آمده است. با توجّه به این که در "تحقیقات چندموردی"، امکان استفادة هم‌زمان از اطّلاعات کمّی و کیفی وجود دارد، در تحقیق حاضر نیز هر دو نوع اطّلاعات مذکور مورد استفاده قرار گرفته است. از طرفی، برای تجزیه و تحلیل و تطبیق یافته‌ها، از "روش تطبیقی" استفاده شده است. نتایج هر دو نوع یافته‌های کیفی و کمّی تحقیق نشان می‌دهد که علی‌رغم هم‌سویی هدف‌ها و مأموریّت‌های مراکز سه‌گانه با هدف‌ها و مأموریّت‌های "وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری"، بازنگری و روزآمدسازی هدف‌ها و مأموریّت‌های هم‌پوشان آن‌ها یک ضرورت محسوب می‌شود. در عین حال، این بازنگری باید به گونه‌ای صورت پذیرد که ادغام، حذف یا متوقّف ساختن فعّالیّت‌های هیچ یک از آن‌ها را در پی نداشته باشد و تنها به بهینه‌سازی هدف‌ها و مأموریّت‌های آن‌ها بیانجامد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

721 - تبیین فرآیند دستیابی به الگوهای طراحی در معماری متامورفی
سارا عزیزی رضا بهبهانی نیما ولیزاده

ﻃﺮاﺣﯽ متامورفیک ﺑﻪ ﺳﺒﮑﯽ از معماری ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ‌ﺷﻮد ﮐﻪ در آن ﺑﺎ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار در ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺒﯿﯿﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ اﯾﻦ متغیرﻫﺎ، ﻣﯽ‌ﺗﻮان ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‌ای از ﺟﻮاب‌ﻫﺎی ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﻪ ﻓﺮم ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﺪﺳﺖ آورد. هدف از پژوهش حاضر تبیین فرآیند دستیابی به الگوهای طراحی در معمار چکیده کامل

ﻃﺮاﺣﯽ متامورفیک ﺑﻪ ﺳﺒﮑﯽ از معماری ﮔﻔﺘﻪ ﻣﯽ‌ﺷﻮد ﮐﻪ در آن ﺑﺎ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﻣﻮﺿﻮع ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﻪ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ﺗﺎﺛﯿﺮﮔﺬار در ﻃﺮاﺣﯽ و ﺗﺒﯿﯿﻦ ارﺗﺒﺎط ﺑﯿﻦ اﯾﻦ متغیرﻫﺎ، ﻣﯽ‌ﺗﻮان ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ‌ای از ﺟﻮاب‌ﻫﺎی ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﻪ ﻓﺮم ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ را ﺑﺪﺳﺖ آورد. هدف از پژوهش حاضر تبیین فرآیند دستیابی به الگوهای طراحی در معماری متامورفی می باشد. پژوهش از نظر نوع تحقیق کاربردی، و از نظر ماهیت توصیفی و تحلیلی می باشد. جامعه&lrm;ی آماری مطالعه از خبرگان حوزه مدیریتی و کارشناسان آشنا با مبحث ارزیابی و رتبه‌بندی تدوین مدل‌های طراحی مبتنی بر سناریو در معماری متامورفیک تشکیل شده است. با توجه به این امر که از تمامی خبرگان نظرسنجی و تغییرات لازم بر روی پرسشنامه اعمال گردید است، بنابراین راستی آزمایی پژوهش حاضر دارای پایایی لازم می‌باشد. نتایج مربوط به آزمون T تک متغیره و میانگین رتبه‌ای نشان که به ترتیب مراحل درک وضعیت سیستم، خوشه‌بندی عوامل اصلی اثرگذار بر تغییرات، ساده‌سازی و رتبه‌بندی بر حسب درجه اهمیت، تعیین عوامل اصلی بر اساس اثرات و میزان عدم قطعیت و تعیین دو حد نهایی برای هر عامل، خلق سناریوهای سازگار از ترکیب عوامل اصلی، انتخاب سناریوی ارجح و کمی‌سازی سناریو بالاتر از حد استاندارد در تبیین الگوهای طراحی در معماری متامورفیک موثر می‌باشند. و همچنین بر اساس نتایج مقایسات زوجی مناسب‌ترین الگو جهت تدوین سناریو در معماری متامورفی ابتدا اثر تعامل و سپس اثر روند می‌باشد و منطق شهودی در اولویت آخر قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

722 - تبیین فرآیند دستیابی به الگوهای طراحی در معماری متامورفی
سارا عزیزی رضا بهبهانی نیما ولیزاده

طراحی متامورفیک به سبکی از معماری گفته میشود که در آن با تجزیه موضوع طراحی به متغیرهای تاثیرگذار در طراحی و تبیین ارتباط بین اینمتغیرها، میتوان مجموعهای از جوابهای پاسخگو به فرم مورد نظر را بدست آورد. هدف از پژوهش حاضررر تبیین فرآیند دسررتیابی به اوگوهایطراحی در معماری چکیده کامل

طراحی متامورفیک به سبکی از معماری گفته میشود که در آن با تجزیه موضوع طراحی به متغیرهای تاثیرگذار در طراحی و تبیین ارتباط بین اینمتغیرها، میتوان مجموعهای از جوابهای پاسخگو به فرم مورد نظر را بدست آورد. هدف از پژوهش حاضررر تبیین فرآیند دسررتیابی به اوگوهایطراحی در معماری متامورفی می باشد. پژوهش از نظر نوع تحقیق کاربردی، و از نظر ماهیت توصیفی و تحلیلی می باشد. جامعهی آماری مطاوعهاز خبرگان حوزه مدیریتی و کارشررناسرر ان آشررنا با مبحا ارزیابی و رتبهبندی تدوین مدلهای طراحی مبتنی بر سررناریو در معماری متامورفیکتشرکی شرده اسرت. با توجه به این امر که از تمامی خبرگان نظرسرنجی و تغییرا ززم بر روی پرسرشنامه اعمال گردید است، بنابراین راستیآزمایی پژوهش حاضر دارای پایایی ززم میباشد. نتایج مربوط به آزمون T تک متغیره و میانگین رتبهای نشان که به ترتیب مراح درک وضعیتسیستم، خوشهبندی عوام اصلی اثرگذار بر تغییرا ، سادهسازی و رتبهبندی بر حسب درجه اهمیت، تعیین عوام اصلی بر اساس اثرا و میزانعدم قطعیت و تعیین دو حد نهایی برای هر عام ، خلق سرناریوهای سرازگار از ترکیب عوام اصلی، انتخاب سناریوی ارجو و کمی سازی سناریوبازتر از حد اسرتاندارد در تبیین اوگوهای طراحی در معماری متامورفیک موثر می باشرند. و همننین بر اسراس نتایج مقایسا زوجی مناسب تریناوگو جهت تدوین سناریو در معماری متامورفی ابتدا اثر تعام و سپس اثر روند میباشد و منطق شهودی در اووویت آخر قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

723 - بررسی ارتباط واریانت های ژن UBE2B با تاثیر بر تکامل اسپرم و ناباروری ادیوپاتیک در جمعیتی از مردان شمال ایران
الهام سیاسی محمد صادق صفایی

ناباروری یک مشکل کلینیکی عمده است که حدود 10 تا 15 درصد زوج ها را در سراسر جهان درگیر می کند. 40 تا 50 درصد ناباروری زوجین مربوط به مردان است که می تواند ناشی از برهم کنش بین فاکتورهای ژنتیکی و محیطی باشد. در %58 -37 از موارد ناباروری در مردان هیچ دلیل قابل شناسایی دیده چکیده کامل

ناباروری یک مشکل کلینیکی عمده است که حدود 10 تا 15 درصد زوج ها را در سراسر جهان درگیر می کند. 40 تا 50 درصد ناباروری زوجین مربوط به مردان است که می تواند ناشی از برهم کنش بین فاکتورهای ژنتیکی و محیطی باشد. در %58 -37 از موارد ناباروری در مردان هیچ دلیل قابل شناسایی دیده نمی شود. این گروه در جایگاه ناباروری با منشأ ناشناخته قرار می‌گیرند. ژن UBE2B و تغییرات آن به عنوان یکی از این عوامل ژنتیکی ناشناخته محسوب می گردند. هدف این مطالعه بررسی ارتباط پلی مورفیسم های T293G و A20016G از ژن UBE2B با ناباروری در جمعیت مردان شمال ایران بود.در این مطالعه نمونه خون 60 مرد بارور و60 مرد نابارور گرفته شد. پس از استخراج DNA از نمونه ها، فراوانی اللی و ژنوتیپی واریانت‌های مذکور به روش PCR-RFLP تعیین گردید. نتایج مطالعه ما اختلاف معنی داری در فراورنی آللی بین افراد بیمار و سالم در پلی مورفیسم هایT293G ( P=0.66) و A20016G ( P=0.52 ) از ژن UBE2B نشان نداد. با توجه به اینکه در فراوانی آلل های مورد مطالعه در گروه بیمار و کنترل تفاوت معنیداری وجود نداشت، به نظر می‌رسد بین این پلی مورفیسم ها و ناباروری ادیوپاتیک مردان شمال ایران ارتباطی وجود نداشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

724 - اثر سمیت لیگاند‌های بازشیف مشتق شده از معرف گیرارد-T و کمپلکس‌های دی‌متیل قلع(IV) آن‌ها بر سلول‌های سرطانی کلون
الهام حویزی زینب انصاری اصل

علی رغم تلاشهای فراوان هنوز درمان قطعی برای سرطان شناخته نشده است. بنابراین مطالعه ترکیباتی با خواص ضد سرطانی اهمیت ویژه ای دارند. هدف اصلی این پژوهش بررسی سمیت لیگاند‌های بازشیف معرف گیرارد-T و کمپلکس‌های قلع(IV) آنها بر سلولهای سرطانی کولون می باشد. سلولهای HT29 در مح چکیده کامل

علی رغم تلاشهای فراوان هنوز درمان قطعی برای سرطان شناخته نشده است. بنابراین مطالعه ترکیباتی با خواص ضد سرطانی اهمیت ویژه ای دارند. هدف اصلی این پژوهش بررسی سمیت لیگاند‌های بازشیف معرف گیرارد-T و کمپلکس‌های قلع(IV) آنها بر سلولهای سرطانی کولون می باشد. سلولهای HT29 در محیط DMEM/F12 حاوی 10% FBS و آنتی بیوتیک 1% کشت شدند و تاثیر لیگاندها و کمپلکسهای آنها باغلظتهای 1/0، 1 و 5 mg/ml براین سلولها در روزهای 1و 2 و 3 بررسی شد. میزان رشد، تکثیر و تغییرات مورفولوژیک ایجاد شده با میکروسکوپ معکوس، بررسی شد و میزان بقای سلولها با آزمون MTT و رنگ آمیزی DAPI تعیین گشت. تیمار سلو لهابا ترکیبات بازشیف منجر به القای مرگ سلولی بصورت وابسته به غلظت گردید بطوریکه بعد از 72 ساعت بقای سلول های تیمار شده با غلظت5 (موثرترین غلظت) mg/ml با (H2L1) ،(H2L2) ،[SnMe2(L1)]،[SnMe2(L2)] به ترتیب 22، 29، 18 و 22 بود (05/0 P<) . در غلظتهای 1/0، 1 و 5 mg/ml ترکیب [SnMe2(L2)] (کشنده ترین ترکیب) بعداز 72 ساعت بقای سلولها به ترتیب 18 ، 24 ، 34 درصد می باشد (05/0 P<)و بیشترین درصد آپوپتوز 82%(05/0 P<) غلظت 5 mg/ml ترکیب [SnMe2(L2)]می باشد. ترکیبات سنتزشده بصورت وابسته به غلظت اثرات ضدتکثیری و توکسیک بر سلولهای HT29 دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

725 - بررسی پلی مورفیسم ژن های درگیر در دیابت نوع دوم ژن MNSODA16V در جمعیت مبتلایان استان مازندران
زینب نوروزی عباسعلی دهپور جویباری

یکی از ژن هایی که می تواند در افزایش ابتلا به دیابت نوع 2 نقش مشارکتی داشته باشد ژن MNSODA16V است. در این پژوهش به بیان ارتباط بین این ژن با بیماری هایی چون دیابت نوع 2 در بین مردم مازندران می‌پردازیم که حدود cc1 خون حاوی پلاسمای EDTA(CBC) از 50 فرد مبتلا و 50 فرد گرفته چکیده کامل

یکی از ژن هایی که می تواند در افزایش ابتلا به دیابت نوع 2 نقش مشارکتی داشته باشد ژن MNSODA16V است. در این پژوهش به بیان ارتباط بین این ژن با بیماری هایی چون دیابت نوع 2 در بین مردم مازندران می‌پردازیم که حدود cc1 خون حاوی پلاسمای EDTA(CBC) از 50 فرد مبتلا و 50 فرد گرفته شد. در ادامه برای تعیین مقدار و کیفیت DNA، از دو روش ارزیابی کمی به روش اسپکترفتومتری و ارزیابی کیفی به روش الکتروفورز استفاده کردیم. جهت تخمین غلظت DNA، 4 میکرولیتر از محلول پایه DNA با یک میکرولیتر بافر نمونه گذاری مخلوط و در چاهک ژل آگارز 2/1 درصد در بافر TAE یک برابر تخلیه گردید. برای ارزیابی محصول PCR روی ژل آگارز 2% انجام شد. 5 میکرولیتر از محصول هر یک از واکنش‌ها به همراه ml 1 رنگ به چاهک‌های ژل منتقل و الکتروفورز در ولتاژ 100 ولت به مدت 5/1 ساعت انجام شد. ژل در محلول اتیدیوم برماید (mg/ml 5/0) به مدت 20 دقیقه رنگ آمیزی شد و سپس از انتقال به آب مقطر از آن با دستگاه ژل داک عکس‌برداری شد. به دلیل تکرار تا 3 مرتبه و استفاده از کیت استخراج DNA متأسفانه این اشکال به روند کار مربوط نمی‌شود و نیاز به بررسی بیشتری دارد. به همین دلیل این مطالعه موفقیت کمی را به ارتباط پلی مورفیسم MNSODA16V نشان می دهد و هم چنین نیاز به مطالعه بیشتر در جمعیت های مختلف برای شناخت بهتر از نقش MNSODA16V هستیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

726 - اثر تنش خشکی بر برخی ویژگی های مورفولوژیک و میزان تولید اسانس در گیاه دارویی ریحان (Ocimum basilicum L.) در مراحل مختلف رشد و نمو
مهین قائمی زهرا زارع یار محمد نصیری

گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) از خانواده نعناع (Lamiaceae به عنوان گیاه دارویی و سبزی تازه مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجا که ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ واﻛﻨﺶ ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ درعملکرد و تولید مواد موثره دارﻧﺪ، شناسایی ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺭﺷﺪ آنها ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺨﺘلف ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ میتو چکیده کامل

گیاه ریحان (Ocimum basilicum L.) از خانواده نعناع (Lamiaceae به عنوان گیاه دارویی و سبزی تازه مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجا که ﮔﻴﺎﻫﺎن داروﻳﻲ واﻛﻨﺶ ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوﺗﻲ ﺑﻪ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ درعملکرد و تولید مواد موثره دارﻧﺪ، شناسایی ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺭﺷﺪ آنها ﺩﺭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺨﺘلف ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﻭ ﺗﻨﺶ ﺧﺸﻜﻲ میتواند ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻱ ﻛﺸﺖ گیاهان مقاوم به خشکی و کم آبی باشد. در این پژوهش اثر تنش خشکی بر ویژگی-های مورفولوژیک و میزان تولید اسانس و به ویژه لینالول در مراحل مختلف رشد گیاه ریحان، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 3 تکرار انجام شد. تیمار‌های آزمایشی شامل سه سطح خشکی(بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید) در شرایط گلدانی، در مراحل رویشی، پیش گلدهی، گلدهی و میوه دهی بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی داری بر صفات مورد ارزیابی داشته است. ﺑﻪ ﻃﻮری ﻛﻪ ﺑﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺰان رﻃﻮﺑﺖ ﺧﺎک، ارتفاع بوته، تعداد و سطح برگ، در تمامی مراحل رشد کاهش و قطر ساقه در مراحل رشد به ویژه تنش شدید و طول ریشه در مرحله ی گلدهی افزایش داشته است. تنش خشکی سبب کاهش معنی دار تعداد گل ها شده است. تنش شدید در مراحل گل دهی و میوه دهی، کاهشی در میزان اسانس و به ویژه لینالول داشته است در حالیکه تنش ملایم در هر دو مرحله افزایش در میزان این ترکیبات نشان داد. بیشترین میزان درصد اسانس (59/0 درصد) مربوط به تنش خشکی ملایم در مرحله گلدهی و بیشترین میزان لینالول (77/26 میلی‌گرم در بوته) مربوط به تنش خشکی ملایم در مرحله میوه‌دهی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

727 - بررسی ارتباط سرطان سینه و پلی مورفیسم rs 3803662 از ژن TOX3 درجمعیت زنان ایرانی با روش Tetra Arms PCR
الهام سیاسی بهاره قانع فاطمه اشرفی

مقدمه: ژن TOX3نقش مهمی در خطر بروز سرطان سینه در زنان دارد. پلی مورفیسم هایی در این ژن شناسایی شده اند که می توانند با ایجاد سرطان سینه مرتبط باشند. هدف این مطالعه بررسی ارتباط سرطان سینه و پلی مورفیسم rs3803662 از ژن TOX3 در جمعیت زنان ایرانی با روش Tetra Arms PCR بود. چکیده کامل

مقدمه: ژن TOX3نقش مهمی در خطر بروز سرطان سینه در زنان دارد. پلی مورفیسم هایی در این ژن شناسایی شده اند که می توانند با ایجاد سرطان سینه مرتبط باشند. هدف این مطالعه بررسی ارتباط سرطان سینه و پلی مورفیسم rs3803662 از ژن TOX3 در جمعیت زنان ایرانی با روش Tetra Arms PCR بود. مواد و روش ها: نمونه گیری از خون 50 نفر فرد سالم و 50 نفر بیمار مبتلا به سرطان سینه انجام شد. پس از استخراج ژنوم از نمونه ها فراوانی این پلی مورفیسم در ژن TOX3 با روش Tetra Arms PCR بررسی شد. نتایج: فراوانی ژنوتیپ های TT، TC و CC به ترتیب در افراد سالم 10% ، 88% و 2% و در بیماران 6% ، 50% و 44% بدست آمد. بین فراوانی حضور ژنوتیپ هموزیگوت مغلوب CC از پلی مورفیسم rs3803662 در ژن TOX3 بین افراد سالم و مبتلا به سرطان سینه اختلاف معنادار مشاهده شد (P<0.05). بحث: تحقیق حاضر برای اولین بار به بررسی ارتباط خطر ابتلا به سرطان پستان و حضور پلی مورفیسم rs3803662 از ژن TOX3 در جامعه زنان ایرانی انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که حضور پلی مورفیسم rs3803662 از ژن TOX3 می تواند به عنوان مارکر ژنتیکی، با سرطان سینه در زنان ایرانی مرتبط باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

728 - نکاتی جدید در بازنگری گونه های افرا (Acer L.) در ایر ان
فاطمه اسدی فریبا شریف نیا فهیمه سلیم پور احمد مجد

جنس Acer متعلق به خانواده Sapindaceae در حدود 156-124 گونه دارد. Acer به عنوان یکی از بزرگترین جنس های تیره Sapindaceae در آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و شمال آفریقا پراکنش دارد. در طبقه بندی های اخیر دارای 16 بخشه است. در منابع مختلف هشت گونه برای ایران ذکر شده است و کوه چکیده کامل

جنس Acer متعلق به خانواده Sapindaceae در حدود 156-124 گونه دارد. Acer به عنوان یکی از بزرگترین جنس های تیره Sapindaceae در آسیا، اروپا، آمریکای شمالی و شمال آفریقا پراکنش دارد. در طبقه بندی های اخیر دارای 16 بخشه است. در منابع مختلف هشت گونه برای ایران ذکر شده است و کوه های البرز و زاگرس مراکز اصلی پراکنش گونه های این جنس در ایران است. مهمترین صفات شناساگر این جنس میده آن که بصورت دو فندقه بالدار یا دو سامار و همچنین برگهای متقابل آن است .در راستای بازنگری فیلوژنتیکی گونه های این جنس، گونه A. gilanense، برای اولین به دنیا معرفی می گردد. در این پژوهش به دلیل خویشاوندی نزدیک گونه جدید با گونه A. cappadocicum var. stenocarpum، با آن مقایسه می شود. بررسی های انجام شده با استفاده از ویژگی های مورفولوژی، نواحی فاصله انداز بین ژنی(ITS) و مطالعه میکرو مورفولوژی میوه سامار، صورت گرفته است. همچنین کلید شناسایی جدید برای گونه های جنس Acer، در ایران ارائه می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

729 - بررسی مورفولوژی اسپرم با روش استریولوژی دربیماران مبتلا به واریکوسل با گریدهای مختلف
نرگس شوهانی زاد شبنم موثقی هانیه بیات شبنم عبدی

10.30495/jdb.2021.686993

مقدمه: واریکوسل از شایعترین علل ناباروری مردان می باشد که در آن عملکرد بیضه و فرایند اسپرم سازی دچار آسیب می گردد. در این مطالعه، پارامترهای اسپرم و مورفولوژی اسپرم بین بیماران مبتلا واریکوسل در درجات مختلف مقایسه شد.روش‌ها: این مطالعه بر روی 55 بیمار مبتلا به واریکوسل چکیده کامل

مقدمه: واریکوسل از شایعترین علل ناباروری مردان می باشد که در آن عملکرد بیضه و فرایند اسپرم سازی دچار آسیب می گردد. در این مطالعه، پارامترهای اسپرم و مورفولوژی اسپرم بین بیماران مبتلا واریکوسل در درجات مختلف مقایسه شد.روش‌ها: این مطالعه بر روی 55 بیمار مبتلا به واریکوسل با درجه1،2و3 همچنین 32 فرد بارور (کاندیدهای اهدای جنین یا تعیین جنسیت) به عنوان گروه کنترل انجام شد. پس از جمع آوری مایع منی از بیماران، پارامترهای اسپرم (تعداد، تحرک و مورفولوژی اسپرم) و میزان زنده ماندن اسپرم در نمونه‌های مختلف مایع منی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، با روش استریولوژی مورفولوژی اسپرم (حجم سر، گردن و طول دم) در گروه‌های مختلف مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: پارامترهای اسپرمی شامل تعداد، تحرک و مورفولوژی اسپرم به طور معنی داری در بیماران واریکوسل کیفیت پایین تری نسبت به افراد بارورداشتند و درصد حرکت اسپرم، زنده مانی، تعداد اسپرم در گروه واریکوسل درجه سه به طور معناداری کمتر از سایر گروه ها بود. اختلاف معناداری در مقایسه حجم سر اسپرم و طول قطعه میانی بین گروه های واریکوسل درجه 1 ،2و 3 وجود نداشت، ولی اندازه طول دم در گروه واریکوسل درجه سه به طور معناداری از سایر گروه های مورد مطالعه کمتر بود.بحث و نتیجه‌گیری: واریکوسل، در تمام درجه‌های آن، از نظر مورفولوژیکی و تعداد اسپرم‌ها با کاهش همراه است. همچنین، مطالعه ما نشان می‌دهد که درجه واریکوسل بر تحرک، مورفولوژی و زنده ماندن اسپرم و اندازه طول دم اسپرم تأثیر می‌گذارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

730 - ارتباط پلی مورفیسم های T886C در ژن TAS2R38 و C109869T در ژن SLC6A14 با ناباروری ادیوپاتیک مردان ایرانی
الهام سیاسی احمد ال یاسین جواد مولا

10.30495/jdb.2023.1963938.1321

مقدمه: میزان شیوع ناباروری در مردان 15- 10درصد است و برای حدود 50% موارد ناباروری مردان نمی‌توان علت خاصی یافت. این وضعیت به عنوان ناباروری ایدیوپاتیک نامیده می‌شود و یکی از علل ناباروری ادیوپاتیک در مردان عوامل ژنتیکی می باشد. بنابراین هدف این تحقیق بررسی ارتباط بین دو چکیده کامل

مقدمه: میزان شیوع ناباروری در مردان 15- 10درصد است و برای حدود 50% موارد ناباروری مردان نمی‌توان علت خاصی یافت. این وضعیت به عنوان ناباروری ایدیوپاتیک نامیده می‌شود و یکی از علل ناباروری ادیوپاتیک در مردان عوامل ژنتیکی می باشد. بنابراین هدف این تحقیق بررسی ارتباط بین دو پلی مورفیسم T886C در ژن TAS2R38 و C109869T در ژن SLC6A14 با ناباروری ادیوپاتیک مردان در جمعیتی از بیماران ایرانی بود.مواد و روش ها: در این تحقیق از 200 نمونه خون، شامل گروه بیمار که 100 مرد با نابابروری ادیوپاتیک (الیگواسپرم و ازواسپرم) و 100 نفر گروه کنترل بودند استخراج DNA، انجام گرفت. ژنوتایپینگ دو پلی مورفیسم مورد مطالعه، با استفاده از روش های مولکولی HRM-PCR Corbett ، PCR-RFLP و Sequencing انجام گرفت، سپس نتایج انالیز اماری شد.نتایج: برای پلی مورفیسم T886C در ژن TAS2R38 تفاوت معنی دار بین گروه بیماران و گروه کنترل مشاهده نشد (P=0.9) و نتایج نشان داد که بین این پلی مورفیسم با جمعیت مردان نابارور ایرانی ارتباطی وجود ندارد. فراوانی پلی مورفیسم C109869T در ژن SLC6A14 دارای تفاوت معنی دار بین گروه بیمار و کنترل بود (P=0.04) و با ناباروری آدیوپاتیک در جمعیت مردان ایرانی مورد مطالعه ارتباط معنی دار نشان داد. بحث: بنابر نتایج این مطالعه، پلی مورفیسم C109869Tدر ژن SLC6A14 در ایجاد ناباروری آدیوپاتیک در جمعیت مردان ایرانی موثر است و می تواند با ایجاد اولیگواسپرمی و آزواسپرمی، سبب ناباروری در مردان ایرانی گردد. برای تایید نتایج مطالعات در نمونه های بیشتر توصیه می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

731 - بررسی اثر پیش تیمار ویتامین ث و هیدروکینون بر ویژگی های تکوینی و فیتوشیمیایی گیاهچه های حاصل از بذرهای پیر کلزا
حورا نقی شریفی مریم کلاهی محمد جواهریان بهروز زرگر

10.30495/jdb.2023.1969359.1334

کلزا با نام علمی Brassica napus L. به دلیل محتوی بالای روغن در دانه، یک سوم کل روغن‌های خوراکی در سراسر جهان را تولید می‌کند که در بهبود نیازهای غذایی جوامع نقش مهمی دارد. آزمون پیری تسریع شده یکی از مهم‌ترین آزمون‌های استفاده شده برای ارزیابی زنده مانی و پتانسیل فیزیول چکیده کامل

کلزا با نام علمی Brassica napus L. به دلیل محتوی بالای روغن در دانه، یک سوم کل روغن‌های خوراکی در سراسر جهان را تولید می‌کند که در بهبود نیازهای غذایی جوامع نقش مهمی دارد. آزمون پیری تسریع شده یکی از مهم‌ترین آزمون‌های استفاده شده برای ارزیابی زنده مانی و پتانسیل فیزیولوژیکی بذرها و تهیه اطلاعاتی از درجه سازگاری آن‌ها می‌باشد. شرایط نامناسب محیطی و همچنین شرایط انبارداری بذر می‌تواند زمینه ساز وقوع تنش اکسیداتیو در بذرها و سایر بافت‌های گیاهی گردد. در این پژوهش اثر بهبودی پیش تیمار ویتامین ث و هیدروکینون بر بذر کلزای تحت پیری تسریع شده و ویژگی‌های تکوینی و فیتوشیمیایی گیاهچه‌های حاصل از بذرهای پیر کلزا شامل صفات ریخت شناسی، شاخص‌های جوانه زنی و تغییرات فیتوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. پیش تیمار بذر با ترکیبات آنتی اکسیدان موجب کاهش خسارت ناشی از زوال، بهبود کیفیت بذر و گیاهچه‌های کلزا و نیز تغییر در ترکیبات فیتوشیمیایی گیاهچه‌ها شد. کاهش بنیه بذر و ضعف صفات مورفومتری گیاهچه‌های حاصل از بذرهای پیر بیانگر ارتباط تغییرات فیتوشیمیایی بذرها با فرایند پیری می‌باشد. گیاهچه‌های حاصل از بذرهای پیر با توان رویش، تغییرات فیتوشیمیایی در مسیرهای متابولیکی کربوهیدرات‌ها و پروتئین‌ها را نشان دادند. فرایند پیری بذر اگر منجر به مرگ بذر نگردد گیاهچه‌های حاصل از آن سرنوشتی متفاوت با توان بالا برای مقابله با تنش اکسیداتیو کسب می‌کنند. بنظر می رسد گیاهچه ها با دریافت سیگنال حاصل از رادیکال‌های آزاد پیری بذر موجب رویش گیاهچه هوشمند برای مقابله با تنش می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

732 - بررسی اثرات تحریکی L-Arginine و مهاری L-NAME بر ضخامت کورتکس و مدولای تیموس موش صحرایی باردار
سید محمد حسین نوری موگهی زهرانادیا شریفی شبنم موثقی عطارد السادات مصطفوی نیا

10.30495/jdb.2022.689258

ا توجه به نقش مهم اکسید نیتریک (Nitric oxide, NO) در بسیاری از فرآیندهای بیولوژیک در سلول‌ها و بافت‌های بدن از جمله در دوره حاملگی و مراحل مختلف آن، این مطالعه تأثیر ماده‌ای بنام L-Arginine به عنوان پیش‌ساز نیتریک اکساید و ماده‌ای بنام L-NAME) (L-NG-Nitroarginine-Methyl چکیده کامل

ا توجه به نقش مهم اکسید نیتریک (Nitric oxide, NO) در بسیاری از فرآیندهای بیولوژیک در سلول‌ها و بافت‌های بدن از جمله در دوره حاملگی و مراحل مختلف آن، این مطالعه تأثیر ماده‌ای بنام L-Arginine به عنوان پیش‌ساز نیتریک اکساید و ماده‌ای بنام L-NAME) (L-NG-Nitroarginine-Methyl Ester, به عنوان مهارکننده سنتز آن را بر روی تغییرات ساختاری و استریولوژیکی تیموس موش صحرایی باردار بررسی کرده است.32 سر موش صحرایی‌ ماده نژاد ویستار با سن متوسط هشت هفته و وزن 250-200 گرم به طور تصادفی به 4 گروه هشت‌تایی شامل گروه کنترل، mg/kg 200L-Arginine ،mg/kg 20 L-NAME و L-Arginine + L-NAME تقسیم شدند. در روز 18 حاملگی، موش‌ها با اتر بیهوش و سپس تیموس آن‌ها خارج و در فرمالین 10 درصد فیکس شد. پس از پاساژ بافتی مقاطع با روش هماتوکسیلین- ائوزین (E&H) رنگ‌آمیزی و بررسی بافت شناسی و مورفومتری انجام شد.L-Arginine با اثر تحریکی خود بر سنتز اکسید نیتریک، باعث افزایش جمعیت لنفوسیت‌ T در تیموس و در نتیجه افزایش ضخامت کورتکس شده و از طرفی L-NAME با اثر مهاری بر سنتز اکسید نیتریک، باعث کاهش ضخامت مدولا می‌شود. تحلیل واریانس نشان داد که ضخامت کورتکس و مدولای تیموس در گروه L-Arginine در مقایسه با گروه کنترل اختلاف معنی‌داری به ترتیب در سطح p=0.000 و p=0.002 داشت. ضخامت کورتکس و مدولا درگروه L-NAME کاهش معنی‌داری در مقایسه با گروه کنترل در سطح p=0.000 شان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

733 - بررسی ارتباط چهار پلی مورفیسم در ژن TNP2 با روند اسپرماتوژنز و ایجاد ناباروری مردان
الهام سیاسی احمد آل یاسین جواد مولا

در اسپرماتوژنز انسان، پروتامین ها به عنوان پروتئین های متصل شونده به DNA اسپرم جایگزین هیستون ها می شوند. برای تمایز و بلوغ اسپرم جایگزینی هیستون ها با پروتامین ها ضروری است. آسیب در ژن های کد کننده پروتامین ها می تواند منجر به تخریب اسپرماتوژنز و عدم تشکیل اسپرم کامل چکیده کامل

در اسپرماتوژنز انسان، پروتامین ها به عنوان پروتئین های متصل شونده به DNA اسپرم جایگزین هیستون ها می شوند. برای تمایز و بلوغ اسپرم جایگزینی هیستون ها با پروتامین ها ضروری است. آسیب در ژن های کد کننده پروتامین ها می تواند منجر به تخریب اسپرماتوژنز و عدم تشکیل اسپرم کامل شده و در نتیجه سبب ناباروری مردان گردد. در این تحقیق به بررسی حضور چهار پلی مورفیسم در ژن TNP2 از ژن های خانواده پروتامین ها و ارتباط آن با ایجاد ناباروری ادیوپاتیک در مردان ازواسپرمی و الیگواسپرمی ایرانی پرداخته شده است. حضور چهار پلی مورفیسم T1019G،G1272C، G deletion at 1036 and 1046در ژن TNP2، پس از استخراج DNA از نمونه خون 96 مرد ازواسپرم و اولیگو اسپرم با ناباروری ادیوپاتیک و 100 نفر گروه کنترل با روش PCR-RFLP و PCR-SSCP بررسی شد و سپس با روش Sequencing نتایج تایید شد.فراوانی ژنوتایپ CC از پلی مورفیسم G1272C بین گروه بیمار و کنترل تفاوت نشان داد ولی با آنالیز آماری اختلاف معنی دار بین حضور این پلی مورفیسم در مقایسه گروه بیمار با کنترل مشاهده نشد (P>0/05). همچنین پلی مورفیسم های T1019G و G deletion at 1036 and 1046در هیچ یک از گروه بیمار و کنترل مشاهده نشد. مقایسه نتایج این تحقیق با مطالعات انجام شده در این زمینه نشان داد که بین حضور این چهار پلی مورفیسم بررسی شده در ایجاد ازواسپرمی و اولیگواسپرمی با ناباروری ادیوپاتیک در جمعیت مردان ایرانی ارتباط معنی داری وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

734 - شناسایی ابعاد و مولفه های مدیریت جهادی در بنیاد شهید استان تهران
صدیقه طوطیان اصفهانی حاچیه رجبی غلامرضا سیاپور

مدیریت می تواند در عرصه های مختلف تأثیرگذار باشد اما زمانی می تواند دستاوردهای بزرگ مورد انتظار را تحقق بخشد که این مدیریت بامؤلفه های جهادی همراه باشد. در صورتی که مدیر با رویکرد جهادی به هدایت سازمان بپردازد میتواندبه هداف مالی وغیرمالی نائل گردد . این تحقیق باهدف شنا چکیده کامل

مدیریت می تواند در عرصه های مختلف تأثیرگذار باشد اما زمانی می تواند دستاوردهای بزرگ مورد انتظار را تحقق بخشد که این مدیریت بامؤلفه های جهادی همراه باشد. در صورتی که مدیر با رویکرد جهادی به هدایت سازمان بپردازد میتواندبه هداف مالی وغیرمالی نائل گردد . این تحقیق باهدف شناسایی ابعاد و مولفه های مدیریت جهادی در راستای تحقق سیاست‌های کلان بنیاد شهید و امور ایثارگران انجام گرفت.روش تحقیق آمیخته است.جامعه آماری این تحقیق شامل نخبگان و صاحب‌نظران بنیاد شهید و امور ایثارگران است. انتخاب خبرگان، به‌صورت نمونه‌گیری هدف‌دار بوده درنهایت 48 نفر از افرادی که واجد شرایط شرکت در تحقیق بودند، به‌عنوان نمونه در نظر گرفته شدند. داده‌های موردنیاز از طریق ابزار پرسشنامه گردآوری شد. همچنین برای و رتبه‌بندی از فرایند سلسله مراتبی استفاده‌شده است.نتایج نشان داد که بر روی 6 مؤلفه‌ی (روحیه ایثارگری، کار و تلاش مضاعف، مسئولیت‌پذیری، شایسته‌سالاری، وجدان کاری، خودباوری)، توافق و اتفاق‌نظر وجود دارد رتبه‌ی نشان می‌دهد که مؤلفه‌ی مسئولیت‌پذیری با بیشترین میانگین مهم‌ترین مؤلفه‌ی مدیریت جهادی است و بعدازآن مؤلفه‌ی شایسته‌سالاری در رتبه دوم اهمیت قرار دارد. مؤلفه‌ی خودباوری در رتبه سوم و درنهایت مؤلفه‌ی کار و تلاش مضاعف در رتبه آخر اهمیت قرارگرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

735 - بررسی و تبیین نقش مدیریت جهادی در اجرای خط مشی‌های بنیاد شهیدو امور ایثارگران (مطالعه موردی بنیاد شهیداستانهای فارس،بوشهر،کهکیلویه و بویر احمد)
سید منصور موسوی حسن سلطانی سیده فاطمه موسوی

هدف پژوهش، بررسی تاثیر سبک مدیریت جهادی بر اجرای خط‌مشی‌های بنیاد شهید و امورایثارگران استان‌های جنوبی کشور است. روش تحقیق توصیفی-همبستگی و کیفی‌-کمی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل۱۴۰۰نفر و‌ حجم نمونه 308نفری مطابق جدول مورگان به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب گردید. ابعاد چکیده کامل

هدف پژوهش، بررسی تاثیر سبک مدیریت جهادی بر اجرای خط‌مشی‌های بنیاد شهید و امورایثارگران استان‌های جنوبی کشور است. روش تحقیق توصیفی-همبستگی و کیفی‌-کمی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل۱۴۰۰نفر و‌ حجم نمونه 308نفری مطابق جدول مورگان به روش تصادفی طبقه‌ای انتخاب گردید. ابعاد هشتگانه و مؤلفه های بیست و نه گانه مدل، استخراج و طبقه بندی شده است یافته‌ها نشان می‌دهد که در ابعاد مدل مدیریت جهادی، مؤلفه‌های بصیرت‌مداری، قانون‌گرایی، برنامه‌ریزی‌کارهای ستادی، اعمال تعهد متقابل، نقش بین‌فردی و استانداردسازی قوانین و مقررات، از بیشترین میانگین‌ و مولفه‌های آرمان‌خواهی، مدیریت مشارکتی، کنترل و رهبری واحدهای صفی، مؤلفه انسانی، توانمند‌سازی و توانبخشی، اعتماد به نفس، خود اتکایی و مؤلفه‌ی استفاده از تمام ظرفیت‌ها، از کمترین میانگین برخوردار است. با توجه به مدل نهایی، سبک رهبری مدیریت جهادی با ضریب مسیر۷۲درصد بر اجرای خط مشی‌های بنیاد شهید و امورایثارگران اثر مثبت و مستقیم دارد.متغیرهای مستقل براجرای خط مشی‌های بنیاد شهید و امورایثارگران(استانهای فارس،بوشهر ، کهکیلویه وبویراحمد)به طورمعناداری اثرگذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

736 - طراحی مدل توسعه رفتار شهروندی سازمانی اسلامی در میان کارکنان سازمان امور مالیاتی کشور به روش کیفی
مهدی میهن دوست امیرمحسن مدنی سراج الدین محبی

این پژوهش با هدف طراحی مدل توسعه رفتار شهروندی سازمانی اسلامی در سازمان امور مالیاتی کشور به روش کیفی انجام شد. این ﭘﮋوﻫﺶ از نظر استراتژی کیفی متوالی و اکتشافی است که نمونه آماری در بخش کیفی شامل تمام صاحب‌نظران دانشگاهی و خبرگان حوزه مدیریت و روان شناسی که برابر 20 نفر چکیده کامل

این پژوهش با هدف طراحی مدل توسعه رفتار شهروندی سازمانی اسلامی در سازمان امور مالیاتی کشور به روش کیفی انجام شد. این ﭘﮋوﻫﺶ از نظر استراتژی کیفی متوالی و اکتشافی است که نمونه آماری در بخش کیفی شامل تمام صاحب‌نظران دانشگاهی و خبرگان حوزه مدیریت و روان شناسی که برابر 20 نفر بودند. ابزار تحقیق شامل برگه‌های کدگذاری محقق ساخته بود که روایی آن توسط اعضای گروه دلفی تأیید و پایایی آن با معیار پی اسکات 95/0 محاسبه شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که عوامل مرتبط با مدل توسعه رفتار شهروندی سازمانی اسلامی در سازمان امور مالیاتی کشور در قالب 13 مقوله و 43 کد مفهومی مشخص شد و در ابعاد 5 گانه مدل پارادایمی به صورت شرایط علّی (3 مقوله)، راهبردها (3 مقوله)، شرایط زمینه‌ای (2 مقوله)، ‌شرایط مداخله‌گر یا میانجی (3 مقوله) و پیامدها (2 مقوله) جای گرفتند. به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که با بهره‌گیری از یافته‌های مطالعه می‌توان به تدوین برنامه‌های جامع و متنوع توسعه رفتار شهروندی سازمانی اسلامی در سازمان امور مالیاتی کشور در راهبردهای کلان ، میانی و عملیاتی دست یافت تا توسعه رفتار شهروندی سازمانی اسلامی در سازمان امور مالیاتی کشور حاصل گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

737 - راهبردهای استقرار نظام منتورینگ در وزارت امور اقتصادی و دارایی در راستای تحقق سیاست‌های کلی نظام اداری
صادق نورمحمدی کیومرث احمدی عادل صلواتی

توسعه سرمایه‌های سازمانی، نیازمند برنامه ریزی آموزشی و بهره مندی از الگوها و روش‌های آموزشی است که این موضوع در بندهای 2-4-5-16 سیاست‌های کلی نظام اداری مورد تاکید قرار گرفته است. افرادی که تحت نظر منتور می‌باشند منافعی از قبیل دستیابی به تحرک شغلی، پاداش بهتر، افزایش س چکیده کامل

توسعه سرمایه‌های سازمانی، نیازمند برنامه ریزی آموزشی و بهره مندی از الگوها و روش‌های آموزشی است که این موضوع در بندهای 2-4-5-16 سیاست‌های کلی نظام اداری مورد تاکید قرار گرفته است. افرادی که تحت نظر منتور می‌باشند منافعی از قبیل دستیابی به تحرک شغلی، پاداش بهتر، افزایش سازگاری هنگام مواجهه با موقعیت‌های جدید، صلاحیت حرفه‌ای بیشتر، افزایش رضایت شغلی، کاهش استرس شغلی و تعارض نقش، را به دست می‌آورند هدف این پژوهش، طراحی مدلی جامع برای استقرار نظام منتورینگ در وزارت امور اقتصادی ودارایی می‌باشد. رویکرد تحقیق، کیفی و راهبرد با استفاده از روش داده‌بنیاد است. همچنین جامعه آماری تحقیق شامل 20 نفر از خبرگان درون دانشگاهی و کارشناسان و ذیحسابان خبره و با تجربه‌ی وزارت امور اقتصادی و دارایی بود. نتایج پژوهش نشان داد که مدل استقرار نظام منتورینگ در وزارت امور اقتصادی ودارایی دارای شامل: شرایط علی (اهداف اولیه و اهداف ثانویه)، مقوله‌ها (دستیابی به الگوی استقرار نظام منتورینگ در سازمان و تعاملات و ارتباطات در سازمان)، بسترها (مهارت‌های مدیریت، فرهنگ سازمانی، برنامه ریزی عملیاتی، سیستم‌ها و فنآوری، سرمایه انسانی)، عوامل مداخله‌گر (موانع ساختاری، موانع محتوایی)، راهبردها (شرایط و ویژگی‌های فردی و شرایط و ویژگی‌های سازمانی)، پیامدها (مزایای فردی و مزایای سازمانی) می‌باشد که طبق نظر خبرگان آن را می‌توان به عنوان الگویی مناسب برای استقرار نظام منتورینگ در وزارت امور اقتصادی ودارایی معرفی نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

738 - شناسایی شاخص‌های مدل توسعه منابع انسانی با تمرکز بر بهره‌وری در سازمان امور مالیاتی کشور با استفاده از روش دلفی
منصور قلی زاده رشید ذولفقاری زعفرانی محسن محمدیان ساروی

امروزه مفهوم توسعه منابع انسانی تغییر یافته است زیرا افراد نه تنها نیروی انجام وظیفه در سازمان محسوب می‌شوند بلکه منابع انسانی منبع اصلی مزیت رقابتی و دارایی‌های ملموس هر سازمان بحساب می‌آیند. هدف از تحقیق حاضرجستجوی شاخص‌ها و مولفه‌های توسعه منابع انسانی با رویکرد بهره چکیده کامل

امروزه مفهوم توسعه منابع انسانی تغییر یافته است زیرا افراد نه تنها نیروی انجام وظیفه در سازمان محسوب می‌شوند بلکه منابع انسانی منبع اصلی مزیت رقابتی و دارایی‌های ملموس هر سازمان بحساب می‌آیند. هدف از تحقیق حاضرجستجوی شاخص‌ها و مولفه‌های توسعه منابع انسانی با رویکرد بهره‌وری در سازمان امور مالیاتی کشور انجام با روش کیفی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل 15 نفر از خبرگان حوزه منابع انسانی و مسلط به امور سازمانی در سازمان امور مالیاتی می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بوده است. مفاهیم شناسایی شده طبق نظر خبرگان و بر مبنای نظری تحقیق در4 بعد و 15 مولفه و 53 شاخص در این تحقیق شناسایی شدند. توسعه راهبردهای آموزشی انسانی، تفکر استراتژیک، شناخت دانش و سرمایه‌های سازمانی، تکنولوژی، توانمندسازی، حسن مشارکت، غنی سازی و بهسازی شغل، انگیزش کارکنان، شایسته سالاری، تعهد کارکنان، حسن روابط سازمانی، گسترس تولید دانش، بهبود کیفیت، نهادینه سازی یادگیری و ایجاد فرهنگ دانشی، از موثرترین عوامل شناسایی شده می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

739 - بهبود ویژگی‌های مکانیکی نانوچندسازه پلی‌استایرن- مونتموریلونیت با طراحی بهینه عامل‌های مؤثر در سنتز به روش تاگوچی
مریم فربودی سحر عیسی زاده

در این پژوهش، باهدف بهبود ویژگی‌های مکانیکی پلی‌استایرن (PS)، نانوصفحات مونت‌موریلونیت (MMT) به‌عنوان عامل تقویت‌کننده انتخاب شد. نانوچندسازه پلی‌استایرن- مونت‌موریلونیت (PS-MMT) از طریق اختلاط نانوصفحات مونت‌موریلونیت با محلول پلی استایرن تهیه شد. روش طراحی آزمایش تاگو چکیده کامل

در این پژوهش، باهدف بهبود ویژگی‌های مکانیکی پلی‌استایرن (PS)، نانوصفحات مونت‌موریلونیت (MMT) به‌عنوان عامل تقویت‌کننده انتخاب شد. نانوچندسازه پلی‌استایرن- مونت‌موریلونیت (PS-MMT) از طریق اختلاط نانوصفحات مونت‌موریلونیت با محلول پلی استایرن تهیه شد. روش طراحی آزمایش تاگوچی برای تعیین شرایط بهینه تهیه نانوچندسازه مورداستفاده قرار گرفت. اثر 5 عامل (درصد مونت‌موریلونیت، نوع حلال، نوع پلی‌استایرن، دمای خشک شدن فیلم و مدت‌زمان هم‌زدن پس از افزودن مونت‌موریلونیت) در سطوح متفاوت بررسی شد. حالت بهینه با به‌کارگیری روش تجزیه نشانک به نوفه (S/N) تعیین شد. مشخص شد بیشترین و کمترین سهم، به ترتیب متعلق به عامل‌های نوع پلی‌استایرن و نوع حلال است. در روش S/N، تمام عامل‌ها در سطح اطمینان 95% معنی‌دار هستند. میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مجهز به سامانه پراش پرتو ایکس بر اساس پاشش انرژی (EDX) برای مشخص کردن ترکیب و ساختار نانوچندسازه تهیه‌شده در حالت بهینه مورداستفاده قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

740 - بررسی حذف هم‌زمان رنگزای بازی‌نارنجی 2 و نیکل (II) از محلول‌های آبی درحضور نانورس اصلاح‌شده در سامانه شویش پیوسته با به‌کارگیری روش سطح‌پاسخ (RSM)
آرمین گروئیان علی نیازی الهه کنوز

10.30495/jacr.2022.698061

در پژوهش حاضر، حذف رنگ بازی نارنجی 2 (BO2) و نیکل (II) از محلول های آبی با نانورس مونتموریلونیت (MMT) اصلاح شده مطالعه شد. برای تعیین ویژگی های جاذب، روش های FESEM و EDS-Mapping به کاربرده شد. فرایند حذف آلاینده ها از راه طراحی و ساخت ستون شویش پیوسته بررسی شد و اثر متغ چکیده کامل

در پژوهش حاضر، حذف رنگ بازی نارنجی 2 (BO2) و نیکل (II) از محلول های آبی با نانورس مونتموریلونیت (MMT) اصلاح شده مطالعه شد. برای تعیین ویژگی های جاذب، روش های FESEM و EDS-Mapping به کاربرده شد. فرایند حذف آلاینده ها از راه طراحی و ساخت ستون شویش پیوسته بررسی شد و اثر متغیرهای مؤثر بر فرایند شامل غلظت رنگ و نیکل (II)، pH، طول ستون و تعداد دفعه های شویش ارزیابی شد. روش طراحی آزمایش سطح پاسخ (RSM) با استفاده از طرح مرکب مرکزی (CCD) برای بررسی اثر عامل های آزمایشگاهی بر فرایند حذف هم زمان BO2 و نیکل (II) در سامانه پیوسته به کاربرده شد و برهم کنش متغیرها با نمودار های سطح پاسخ مطالعه شد. با توجه به نتیجه های RSM و بهینه سازی حذف هم زمان حذف رنگزای بازی نارنجی 2 و نیکل (II) با به کارگیری تابع مطلوب بودن، مقادیر بهینه برای پنج متغیر غلظت رنگ، غلظت فلز، pH، طول ستون و تعداد چرخه های شویش به ترتیب برابر با mg l-1 07/12، mg l-1 97/12، 18/8، cm 97/12 و 2 بار شویش به دست آمده است. نتیجه های حذف رنگزای BO2 و نیکل (II) در سامانه شویش پیوسته با نانورس مونتموریلونیت اصلاح شده نشان داد که این روش می تواند برای جذب آلاینده ها از محلول های آبی کارآمد باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

741 - تهیه و ارزیابی نانوچندسازه پلی وینیل الکل حاوی نانوذره های روی اکسید و مونت موریلونیت
نگار معتکف کاظمی الهه ملااکبری داریان راحله حلبیان

10.30495/jacr.2022.1964438.2049

هدف از پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های مکانیکی، پادباکتری، و سمیت سلولی نانوچندسازه زیست سازگار پلی وینیل الکل (PVOH) اصلاح شده با نانوذره های روی اکسید (ZnO) و مونت موریلونیت (MMT) برای تهیه فیلم به منظور کاربرد در بسته بندی مواد غذایی است. نانوذره های اکسید روی به روش آب چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، بررسی ویژگی های مکانیکی، پادباکتری، و سمیت سلولی نانوچندسازه زیست سازگار پلی وینیل الکل (PVOH) اصلاح شده با نانوذره های روی اکسید (ZnO) و مونت موریلونیت (MMT) برای تهیه فیلم به منظور کاربرد در بسته بندی مواد غذایی است. نانوذره های اکسید روی به روش آب گرمایی با فرایند کاهش شیمیایی سنتز شد. در این روش، نمک روی استات به عنوان پیش ساز فلز، سود به عنوان کاهنده و آب به عنوان حلال به مدت 1 ساعت در دمای C° 80 به کار رفت. شناسایی نمونه ها با پراش پرتو ایکس (XRD) برای ارزیابی ساختار بلوری، و میکروسکوپ الکترونی روبشی نشر میدانی (FESEM) برای بررسی اندازه و شکل نانوساختارها انجام شد. ویژگی های مکانیکی نمونه ها بررسی شد و برپایه نتیجه ها در فیلم بهینه، رطوبت به 8-10× 008/1 گرم بر مترمکعب کاهش، استحکام کششی به 492/0 مگاپاسکال و مدول یانگ به 1/24 پاسکال افزایش یافت. فعالیت پادباکتری علیه اشرشیاکلی با روش چاهک آگار ارزیابی شد و نانوچندسازه نهایی بیشترین ویژگی پادباکتری با مساحت هاله عدم رشد 64/0 میلی‌متر را نشان داد. سمیت سلولی نمونه ها با روش سنجش MTT بر رده سلولیHEK293 پس از یک، سه و پنج روز ثبت شد. بیشترین درصد زنده‌مانی سلول‌های نرمال در غلظت 25/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر نمونه مشاهده شد و نانوچندسازه نهایی بیشترین زنده‌مانی سلولی را نشان داد. برپایه نتیجه های به دست آمده، نانوچندسازه حاوی نانوذره های روی اکسید و مونت موریلونیت می توانند قابلیت خوبی برای کاربرد در صنایع بسته‌بندی مواد غذایی داشته باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

742 - به‎ کارگیری مونت‌موریلونیت مغناطیسی به‌عنوان کاتالیست ناهمگن قابل بازیافت در تهیه واکنشگر دارویی لووفلوکساسین
آمنه دغلاوی الهه کوثری مجید عبدوس محمدهادی قاسمی

لووفلوکساسین، یک کربوکسی&lrm;کینولون دستوار و یک پادزیست با کاربردهای گسترده برای تهیه داروها است. یکی از چالش‌ها در تهیه این ترکیب، تهیه کاتالیستی کارآمد از واسط ساختاری کلیدی آن&lrm;ها (Q-اسید) است. چندین روش برای تهیه این واکنشگر دارویی گزارش شده که در آن&lrm;ها از ح چکیده کامل

لووفلوکساسین، یک کربوکسی&lrm;کینولون دستوار و یک پادزیست با کاربردهای گسترده برای تهیه داروها است. یکی از چالش‌ها در تهیه این ترکیب، تهیه کاتالیستی کارآمد از واسط ساختاری کلیدی آن&lrm;ها (Q-اسید) است. چندین روش برای تهیه این واکنشگر دارویی گزارش شده که در آن&lrm;ها از حلال‌های سمی و گران‌قیمت استفاده شده است. در این پژوهش، با تمرکز بر مرحله آخر در تهیه لووفلوکساسین با Q-اسید تجاری، تلاش شد تا با استفاده از کاتالیست با ویژگی اسید لویس و به&lrm;کارگیری حلال‌های بی‌خطر، روشی سبز جایگزین شود. ابتدا مونت‌موریلونیت مغناطیسی (MM) تهیه و خالص‌سازی شد. همچنین، آزمایش های واکنش متیل&lrm;پیپرازین با واسط Q-اسید برای تهیه لووفلوکساسین تحت شرایط متفاوت انجام شد. بهترین نتایج با به&lrm;کارگیری متیل&lrm;پی‌پیرازین و Q-اسید به نسبت مولی 2/1 : 1 در حضور مقادیر کاتالیستی MM در حلال اتانول (95 %) در دمای °C 70 در مدت 8 ساعت به&lrm;دست آمد. در انتهای واکنش MM با آهن‌ربا و صاف&lrm;شدن بازیابی و برای فعال‌سازی به مدت 2 ساعت در °C 100 خشک و برای بررسی کارایی دوباره آن، در 5 واکنش متوالی تهیه لووفلوکساسین بدون کاهش محسوسی در بازده به&lrm;کارگرفته شد. در مجموع، با در نظر گرفتن عواملی مانند مقدار مصرف واکنشگرها، زیست‌سازگاری حلال و شرایط ساده بازیافت، شرایط عملیاتی دمایی و مصرف انرژی، نوع، مقدار، زیست‌سازگاری و چگونگی بازیابی کاتالیست، تولید لووفلوکساسین همی‌هیدرات به روش آورده ‌شده در این پژوهش، با قیمت تمام‌شده کمتری همراه است و تولید آن در مقیاس‌های افزایش‌یافته مزایای اقتصادی مناسبی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

743 - ساخت نانوذره‌های CuO در بستر موردنیت و بررسی ویژگی ضدباکتری آن
سمیرا کریمی افشین پوراحمد لیلا اسدپور

بررسی‌های اخیر نشان داده که مس و ترکیب‌های مس، عاملهای ضد باکتری مؤثری هستند. برخلاف نقره، مس یک عنصر ضروری برای سلامتی انسان است، اگرچه مقدار بیش از حد آن، تأثیر نامطلوبی دارد. در این پژوهش، نانوذره‌های کروی CuO در بستر موردنیت با اندازه بلورهای بزرگ به روش واکنش حالت چکیده کامل

بررسی‌های اخیر نشان داده که مس و ترکیب‌های مس، عاملهای ضد باکتری مؤثری هستند. برخلاف نقره، مس یک عنصر ضروری برای سلامتی انسان است، اگرچه مقدار بیش از حد آن، تأثیر نامطلوبی دارد. در این پژوهش، نانوذره‌های کروی CuO در بستر موردنیت با اندازه بلورهای بزرگ به روش واکنش حالت جامد تهیه شد. نمونه‌ها با پراش پرتو ایکس (XRD)، طیف‌سنجی فروسرخ تبدیل فوریه (FTIR)، میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM)، میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) و هم‌دما جذب-واجذب نیتروژن (BET) مورد شناسایی قرار گرفتند. نتایج XRD، هر دو ترکیب را در نانوچندسازه نشان داد. در طیف‌های FTIR، همه نوارهای جذبی نمونه نانوچندسازه جابه‌جایی‌هایی را نسبت به بستر نشان داد که نشان‌دهنده مشارکت نانوذره‌های CuO در بستر است. تصاویر میکروسکوپ الکترونی عبوری نشان دادند که بیش‌ترین قطر برای نانوذره‌های کروی CuO، 22 نانومتر بود. در بررسی ویژگی ضدباکتری نمونه تهیه‌شده، قطر هاله‌ها با نانوچندسازه موردنیت -CuO برای باکتری‌های گرم منفی اشرشیاکلی و گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس، 14 میلی‌متر بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

744 - مدل‌های سینتیکی برای تبدیل‌های فازی حالت جامد نانوذرات TiO2
رحمت الله شکیبانیا محمد رضا قاسمی علی حکمت ناظمی

در این مقاله، تبدیل‌های فازی حالت جامد نانوذرات تیتانیا در شرایط گرمادهی متفاوت توسط مدل‌های سینتیکی متفاوت بررسی شده است. میزان تطابق مدل‌های سینتیکی ارایه شده، که شامل ترکیبی از مدل هسته‌زایی و رشد هستند، با داده‌های تجربی تبدیل فاز جامد (آمورف و یا بلوری) به فازهای د چکیده کامل

در این مقاله، تبدیل‌های فازی حالت جامد نانوذرات تیتانیا در شرایط گرمادهی متفاوت توسط مدل‌های سینتیکی متفاوت بررسی شده است. میزان تطابق مدل‌های سینتیکی ارایه شده، که شامل ترکیبی از مدل هسته‌زایی و رشد هستند، با داده‌های تجربی تبدیل فاز جامد (آمورف و یا بلوری) به فازهای دیگر بلوری تیتانیا با اندازه‌های نانو در شرایط عملیاتی گرمادهی خشک و نیز در محلول بررسی شده‌اند. نتیجه‌ها نشان می‌دهند که مدل‌های ارایه شده در این مقاله بنا به شرایط فرایند، قادر به تفسیر رفتارهای تبدیل سینتیکی میان پُلی مورف‌های متفاوت تیتانیا هستند. نتیجه‌ها نشان می‌دهند که مکانیسم هسته‌زایی فاز آناتاز در تبدیل فازی در محلول، از نوع هسته‌زایی سطح1، است و در شرایط گرمادهی خشک در گستره دمایی 300 تا 400 درجه ی سانتی گراد، چنانچه فازهای در حال تبدیل تفاوت‌های ساختاری قابل توجهی نداشته باشند، مکانیسم هسته‌زایی ترکیبی فصل مشترک و سطح2 است. در تبدیل نانوبلورهای آناتاز به روتیل در گستره دماهای پایین‌تر از 600درجه ی سانتی گراد که توسط پژوهشگران فرض شده است که تبدیل تنها با حضور هسته‌زایی فصل مشترک رخ می‌دهد، نتیجه‌ها نشان می‌دهند هسته‌زایی سطحی نیز به علت رشد ذرات به سبب گرمادهی برای مدت زمان‌های طولانی، می‌تواند نقش مهمی در سینتیک تبدیل فازی داشته باشد. از مهم‌ترین مزیتِ این مدل‌ها در مقایسه با مدل‌های مشابه، می‌توان به عدم نیاز به داده‌های تجربی اندازه ذرات در طی آزمایش‌های سینتیکی برای تفسیر تبدیل‌های فازی در مقیاس نانو اشاره کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

745 - بررسی مقدار حذف ایبوپروفن با نانوجاذب رس اصلاح‌شده و نانولوله‌های کربنی چنددیواره در محیط آبی در حضور نور UV
سجاد صداقت پوریا سمیعی فر محمد عطار

تصفیه فاضلاب‌های بیمارستانی و پساب کارخانه‌های داروسازی، اقدامی مهم برای کنترل و افزایش کیفیت آب آشامیدنی است. در چند سال اخیر، بیش‌ترین مقدار آلودگی دارویی، از راه فاضلاب بیمارستانی وارد آب‌های زیرزمینی می‌شود اقدامات مهمی در راستای حذف این مواد انجام گرفته است. در برر چکیده کامل

تصفیه فاضلاب‌های بیمارستانی و پساب کارخانه‌های داروسازی، اقدامی مهم برای کنترل و افزایش کیفیت آب آشامیدنی است. در چند سال اخیر، بیش‌ترین مقدار آلودگی دارویی، از راه فاضلاب بیمارستانی وارد آب‌های زیرزمینی می‌شود اقدامات مهمی در راستای حذف این مواد انجام گرفته است. در بررسی انجام شده در مقیاس آزمایشگاهی هدف، مقایسه کارایی نانوجاذب رس اصلاح شده (نانوچندسازه تیتانیم دی‌اکسید/مونت موریلونیت) و نانولوله‌های کربنی چنددیواره (MWCNTs) برای حذف داروی ایبوپروفن، در حضور نور UV بوده است. نتایج حاکی از آن است که برای حذف ایبوپروفن با توجه به عملکرد بسیار ضعیف نانوجاذب رس اصلاح شده، استفاده از MWCNTs، قادر به جذب 98/95% از ایبوپروفن، در حضور 0/06 گرم بر لیتر از جاذب، دمای 25 درجه سانتی‌گراد، غلظت ایبوپروفن 15 میلی‌گرم بر لیتر، pH خنثی و در مدت دو ساعت، است. داده‌های آزمایش با الگوهای هم‌دما فرایند جذب مقایسه شد. نتایج این مقایسه نشانگر همخوانی بهتر داده‌های به‌دست آمده با الگوی جذب لانگمویر (0/9737= R2) نسبت به جذب تمکین (0/9554=R2) و فروندلیچ (0/9503=R2) است. در نتیجه، می‌توان برای حذف ایبوپروفن از فاضلاب‌های بیمارستانی و خانگی از این مطالعه بهره گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

746 - حذف یون سرب از آب با استفاده از نانوکامپوزیت نانورس/ کیتوسان/نانولوله کربنی چند دیواره
سجاد صداقت

در این مقاله نانوکامپوزیت نانورس/ کیتوسان/ نانولوله کربنی چند دیواره به روشی ساده و از طریق اختلاط در حلال و نفوذ بین لایه‌ای تهیه شده و در فرایندی ناپیوسته و جهت حذف سرب از آب مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه‌ها حاکی از درصد جذب و ظرفیت جذب مناسب نانوکامپوزیت تهیه شده چکیده کامل

در این مقاله نانوکامپوزیت نانورس/ کیتوسان/ نانولوله کربنی چند دیواره به روشی ساده و از طریق اختلاط در حلال و نفوذ بین لایه‌ای تهیه شده و در فرایندی ناپیوسته و جهت حذف سرب از آب مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه‌ها حاکی از درصد جذب و ظرفیت جذب مناسب نانوکامپوزیت تهیه شده نسبت به نانورس خالص است که این نتیجه نشان دهنده اثر هم افزایی اجزا به کار رفته در تهیه نانوجاذب است. نتیجه‌های به دست آمده از ازمون‌های جذب نشان داد که غلظت یون‌های باقی مانده فلزی با استفاده از نانوکامپوزیت کاهش قابل ملاحظه‌ای داشته و در مدت زمان کمتر از 180 دقیقه،pH برابر با 7 و در دمای محیط، 98 درصد از یون‌های سرب با استفاده از نانو‌کامپوزیت نسبت به نانورس خالص حذف شده است. برای بررسی ریخت شناسی این نانوکامپوزیت از میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) استفاده شده است، این بررسی نشان داد که حفرات در بین لایه‌های نانورس مشخش شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

747 - بررسی عوامل مؤثر در سنتز نانو زئولیت موردنیت به منظور استفاده در ساخت کاتالیست ایزومریزاسیون نفتای سبک (C5/C6)
الهام سادات موسوی فرد فتح الله صالحی راد زهرا شریعتی نیا

زئولیت موردنیت یکی از زئولیت‌های با سیلیکای بالاست که با ژلی با نسبت‌های مولی متفاوت از واکنشگرهای اولیه در شرایط متفاوت قابل سنتز است. این زئولیت به دلیل پایداری حرارتی و اسیدیته بالا و تخلخل زیاد به عنوان جاذب گزینش‌گر و در شکل اسیدی به عنوان کاتالیست‌ جامد به طور وسی چکیده کامل

زئولیت موردنیت یکی از زئولیت‌های با سیلیکای بالاست که با ژلی با نسبت‌های مولی متفاوت از واکنشگرهای اولیه در شرایط متفاوت قابل سنتز است. این زئولیت به دلیل پایداری حرارتی و اسیدیته بالا و تخلخل زیاد به عنوان جاذب گزینش‌گر و در شکل اسیدی به عنوان کاتالیست‌ جامد به طور وسیع در صنایع نفت و پتروشیمی استفاده می‌شود. بلورهای موردنیت با اندازه‌های در گستره 93 تا77 نانومتر در غیاب جهت دهنده ساختار (الگو) در شرایط متفاوت (4-1 = Na2O/Al2O3 و 16 و 10 = SiO2/Al2O3 و 260-247، 96، 48 = H2O/Al2O3) با زمان‌های پیرسازی صفر تا سه روز به روش آب گرمایی در یک اتوکلاو با پوشش تفلونی در دو دمای 155 درجه ی سانتی گراد و 175 سنتز شدند. از روش‌های XRD ،FT-IR ،SEM ،EDX و BET برای شناسایی و بررسی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی زئولیت‌های سنتز شده استفاده شد. نتیجه‌های به دست آمده نشان داد که می‌توان نانو زئولیت موردنیت را با ریخت بسیار یکنواخت میله مانند با نسبت جهتی c/b بالا و یا بیضوی گونه سنتز کرد. سنتز این نوع یکنواخت برای موردنیت از سامانه ژل با استوکیومتری‌های به کار گرفته شده در غیاب الگو در این کار تا کنون گزارش نشده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

748 - بررسی سینتیک واکنش تخریب استانیلید از پساب صنایع دارویی با فرایند ازون‌زنی
عارف شکری میثم عبدالکریمی

استانیلید یکی از مهم‌ترین مواد شیمیایی واسطه در صنایع داروسازی است که به&lrm;عنوان تب‌بر و پاددرد استفاده می‌شود. تاکنون برای تصفیه و تخریب پساب حاوی این آلاینده هیچ کار پژوهشی انجام نشده است. در این پژوهش، برای نخستین بار پساب تهیه &lrm;شده حاوی استانیلید با فرایند ازو چکیده کامل

استانیلید یکی از مهم‌ترین مواد شیمیایی واسطه در صنایع داروسازی است که به&lrm;عنوان تب‌بر و پاددرد استفاده می‌شود. تاکنون برای تصفیه و تخریب پساب حاوی این آلاینده هیچ کار پژوهشی انجام نشده است. در این پژوهش، برای نخستین بار پساب تهیه &lrm;شده حاوی استانیلید با فرایند ازون‌زنی موردتصفیه قرارگرفت. اثر متغیرهای فرایندی با روش طراحی آزمایش باکس بنکن در واکنشگاه نیم&lrm;پیوسته بررسی شد. مقدار ازون برابر با 15 میلی‌گرم بر لیتر، pH برابر با 9 و غلظت اولیه استانیلید برابر با 50 میلی‌گرم بر لیتر به&lrm;عنوان شرایط بهینه به&lrm;دست آمد و در این شرایط در مدت 30 دقیقه، 100 % از آلاینده و 5/61 % از اکسیژن موردنیاز شیمیایی (COD) حذف شد. مهم‌ترین عامل تاثیرگذار بر فرایند pH بود. به&lrm;علت تشکیل رادیکال هیدروکسیل، بازده تخریب آلاینده در محیط قلیایی بیشتر بود. به&lrm;علت تولید ترکیبات حد واسط کربوکسیلیک اسیدی، مقدار تخریب استانیلید بسیار بیشتر از سرعت معدنی&lrm;سازی و حذف اکسیژن موردنیاز شیمیایی بود. معادله سرعت تخریب آلاینده از نوع شبه&lrm;درجه اول بود و ثابت سرعت و زمان نیمه-&lrm;عمر واکنش تخریب، به ترتیب برابر با 1-min 3-10 ×2/155 و 55/4 دقیقه تعیین شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

749 - تاثیر کمک‌های رسمی توسعه‌ای بر بروندادهای آموزشی در کشورهای منتخب منطقه منا
لطفعلی عاقلی مهران سام دلیری

کمک‌های رسمی توسعه‌ای می توانند بر شاخص آموزش و بروندادهای آن یعنی میانگین سال‌های تحصیل در افراد بزرگسال( افراد 25 سال به بالا) و سال‌های مورد انتظار تحصیل در کودکان( هنگام ورود به مدرسه) اثرگذار باشند. دموکراسی حاکم بر کشورها می‌تواند بر شاخص آموزش و متغیرهای آن تاثیر چکیده کامل

کمک‌های رسمی توسعه‌ای می توانند بر شاخص آموزش و بروندادهای آن یعنی میانگین سال‌های تحصیل در افراد بزرگسال( افراد 25 سال به بالا) و سال‌های مورد انتظار تحصیل در کودکان( هنگام ورود به مدرسه) اثرگذار باشند. دموکراسی حاکم بر کشورها می‌تواند بر شاخص آموزش و متغیرهای آن تاثیر بسزایی داشته باشد کشور با دموکراسی بهتر می‌تواند محیط مناسبی را برای تحصیل همه‌ی افراد جامعه ایجاد کند. در این راستا این مطالعه به دنبال تاثیر کمک‌های رسمی توسعه‌ای بر بروندادهای آموزشی که شامل میانگین تعداد سال‌های تحصیل در کشورهای با درآمد متوسط به بالای منطقه منا با تاکید بر دموکراسی حاکم بر این کشورها طی دوره‌ی 2001 تا 2020 و با استفاده از روش‌های داده ترکیبی می‌باشد. نتایج تجربی بیانگر این است که کمک‌های رسمی توسعه سرانه، درآمد ناخالص ملی سرانه، هزینه‌های بهداشتی و نرخ رشد جمعیت به طور معناداری باعث افزایش بروندادهای آموزشی شده‌اند. کارایی دولت تاثیر مثبت بر بروندادهای آموزشی داشته در حالی شاخص حق اظهارنظر و پاسخگویی (به‌عنوان متغیر جانشین دموکراسی) تاثیر منفی بروندادهای آموزشی داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

750 - تحلیل و اندازه ‎‎گیری ریسک سیستمیک بین رمز ارزها و ارزهای واقعی با استفاده از رویکرد ارزش در معرض ریسک شرطی و ریزش مورد انتظار حاشیه‎ای
زهره رحیمی غلامرضا زمردیان آزیتا جهانشاد مهدی معدنچی زاج

هدف مقاله حاضر تحلیل و اندازه&lrm;&lrm;گیری ریسک سیستمیک بین رمز ارزها و ارزهای واقعی با استفاده از رویکرد ارزش در معرض ریسک شرطی و ریزش مورد انتظار حاشیه&lrm;ای بوده است. در این مطالعه از اطلاعات آماری ارزهای واقعی و مجازی در طول سال‌های 2015-2021 استفاده شده اسبرای ای چکیده کامل

هدف مقاله حاضر تحلیل و اندازه&lrm;&lrm;گیری ریسک سیستمیک بین رمز ارزها و ارزهای واقعی با استفاده از رویکرد ارزش در معرض ریسک شرطی و ریزش مورد انتظار حاشیه&lrm;ای بوده است. در این مطالعه از اطلاعات آماری ارزهای واقعی و مجازی در طول سال‌های 2015-2021 استفاده شده اسبرای این منظور شاخص های ریسک سیستمیک با استفاده از شاخص CoVaR و MES محاسبه شده سپس همبستگی بین ریسک سیستمیک ارزهای مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این پژوهش از اطلاعات آماری ارزهای نرخ برابری پوند به دلار، نرخ برابری یوان به دلار، نرخ برابری لیر به دلار، نرخ برابری یورو به دلار، بیت&lrm;کوین، اتریوم، ریپل، لیت کوین و اتریوم کلاسیک براساس بازده قیمت&lrm;های روزانه رمز ارزها و ارزهای واقعی استفاده شد. نتایج بدست آمده بیانگر این بود که همبستگی بین شاخص‌های ریسک سیستمیک در خصوص ارزهای مورد مطالعه وجود داشته است و ارزهای مجازی نسبت به ارزهای واقعی دارای شاخص ریسک سیستمیک کمتری بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

751 - ارائه مدل تکاملی فروش استقراضی با استفاده از هوش جمعی و الگوریتم کلونی مورچگان
صادق حجتی آرش نادریان مجید اشرفی جمادوردی گرگانلی دوجی

10.30495/ecomag.2023.1998595.1082

هدف این پژوهش ارایه مدل تکاملی فروش استقراضی به کمک هوش جمعی و الگوریتم‌های فرا ابتکاری (الگوریتم کلونی مورچگان) می‌باشد. این پژوهش از نظر روش، در زمرة پژوهش کمی و از نظر هدف پژوهش، کاربردی است. جامعة آماری شامل کلیة شرکت‌های فعال پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران چکیده کامل

هدف این پژوهش ارایه مدل تکاملی فروش استقراضی به کمک هوش جمعی و الگوریتم‌های فرا ابتکاری (الگوریتم کلونی مورچگان) می‌باشد. این پژوهش از نظر روش، در زمرة پژوهش کمی و از نظر هدف پژوهش، کاربردی است. جامعة آماری شامل کلیة شرکت‌های فعال پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. این پژوهش در فاصلة زمانی بین سال‌های 1390 تا 1398 برای شرکت‌های فعال پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. شیوة جمع آوری داده‌ها از نوع کتابخانه‌ای و استفاده از مقاله‌های خارجی، داخلی و داده‌های مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس می‌باشد که با مراجعه به صورت‌های مالی ویاداشت‌های توضیحی با استفاده از نرم افزار ره‌آورد نوین گردآوری شده است. در ادامه با استفاده از نرم افزار ایویوز 9 و متلب اقدام به ارایه مدل فروش استقراضی نموده و سپس با استفاده از نرم‌افزار متلب و الگوریتم کلونی مورچگان اقدام به ارایه مدل تکاملی فروش استقراضی نموده ایم. در پایان، با مقایسه مدل رگرسیون گام به گام و مدل فروش استقراضی (الگوریتم کلونی مورچگان) اقدام به ارایه مدلی نموده که نسبت به مدل‌های دیگر از کارآیی بالاتری برخودار است. نتیجه پژوهش حاکی از آن است که مدل فروش استقراضی به کمک الگوریتم کلونی مورچگان از کارایی بالاتری نسبت برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

752 - اندازه‌گیری شاخص پیچیدگی نظام مالیات بر ارزش‌افزوده در سازمان امور مالیاتی شهر تهران
علی باغانی

هدف اصلی در این پژوهش، اندازه‌گیری شاخص پیچیدگی نظام مالیات بر ارزش ‌افزوده در سازمان امور مالیاتی شهر تهران در نیم‌سال اول 1392 است. برای جمع‌آوری مبانی نظری پژوهش حاضر، از روش کتابخانه‌ای و برای جمع‌آوری اطلاعات آماری از پرسشنامۀ محقق‌ساخته استفاده ‌شد. از ضریب آلفا ک چکیده کامل

هدف اصلی در این پژوهش، اندازه‌گیری شاخص پیچیدگی نظام مالیات بر ارزش ‌افزوده در سازمان امور مالیاتی شهر تهران در نیم‌سال اول 1392 است. برای جمع‌آوری مبانی نظری پژوهش حاضر، از روش کتابخانه‌ای و برای جمع‌آوری اطلاعات آماری از پرسشنامۀ محقق‌ساخته استفاده ‌شد. از ضریب آلفا کرونباخ برای روایی و پایایی پرسشنامه و برای تجزیه ‌و تحلیل اطلاعات از آزمون‌های لوین، آزمون میانگین دو جامعه و آزمون فریدمن و برای تجزیه ‌و تحلیل از نرم‌افزار spss21 استفاده شده است. یافته‌های حاصل از تجزیه ‌و تحلیل اطلاعات آماری در سطح اطمینان 95 % نشان می‌دهد که اثر عوامل مؤثر بر پیچیدگی مالیات بر ارزش ‌افزوده در حوزۀ اشخاص حقوقی و حقیقی با یکدیگر تفاوت معناداری دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

753 - شوک نقدشوندگی سهام و بازدۀ مورد انتظار آن )مورد مطالعه: شرکت های پذیرفت هشده در بورس اوراق بهادار تهران(
حسین کرباسی سید سعید دریاباری

سرعت و قابلیت نقدشوندگی سهام از عوامل مهم تصمیمات سرمایه گذاری در بازار سرمایه است. سرمایه گذاران در انتخاب گزین ههایسرمای هگذاری، علاوه بر ریسک و بازده، به میزان نقدشوندگی آنها توجه خاصی دارند. هدف این پژوهش، بررسی رابطۀ بین شوک نقدشوندگیسهام و بازدۀ مورد انتظار آن در چکیده کامل

سرعت و قابلیت نقدشوندگی سهام از عوامل مهم تصمیمات سرمایه گذاری در بازار سرمایه است. سرمایه گذاران در انتخاب گزین ههایسرمای هگذاری، علاوه بر ریسک و بازده، به میزان نقدشوندگی آنها توجه خاصی دارند. هدف این پژوهش، بررسی رابطۀ بین شوک نقدشوندگیسهام و بازدۀ مورد انتظار آن در بورس اوراق بهادار تهران است. جامعۀ آماری، شامل کلیۀ شرک تهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار1386 (، به عنوان نمونه، مورد مطالعه - تهران است که پس از روش غربالگری، تعداد 115 شرکت از بین جامعۀ آماری برای دورۀ 6 ساله) 1391قرار گرفت. روش پژوهش، توصیفی و از نوع همبستگی و متغیرهای پژوهش، شامل شوک نق دشوندگی سهام و بازدۀ مورد انتظار است که باتکنی کهای آماری بررسی شد. یافت ههای این پژوهش، بیانگر آن است که بین شوک نقدشوندگی سهام و بازدۀ مورد انتظار آن در شرک تهایپذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، رابطه ای معنادار و ب هصورت مستقیم وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

754 - Developing General Persian Course Planning Components and Their Case Evaluation
Samira Sheikholiya Lavasani Alireza Salehi Mohammad Nourian

General Persian is one of the main subjects in the educational program of Iran's universities and higher education institutions. The general Persian course plays a significant role in raising students' linguistic, literary, and cognitive abilities. For this reason, all چکیده کامل

General Persian is one of the main subjects in the educational program of Iran's universities and higher education institutions. The general Persian course plays a significant role in raising students' linguistic, literary, and cognitive abilities. For this reason, all students in different fields of study must pass this course and acquire the necessary skills within the framework of its teachings. Research shows that almost a thousand general Persian textbook books have already been written and taught in various universities. Considering the importance of the general Persian course and its effect on students' linguistic and literary skills, there is no indication for writing a comprehensive general Persian book yet, and most of the authors have written books out of their taste. In the present study, while identifying the need for writing a unique general Persian book based on the principles of lesson planning, ten books used in Tehran universities were examined and evaluated. The findings revealed that most of the previously prepared books do not have the essential prerequisites of curriculum planning. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

755 - Developing General Persian Course Planning Components and Their Case Evaluation
Samira Sheikh Alia Lavasani Alireza Salehi Mohammad Nourian

10.30495/ttlt.2024.709426

General Persian is one of the main subjects in the educational program of Iran's universities and higher education institutions. The general Persian course plays a significant role in raising students' linguistic, literary, and cognitive abilities. For this reason, all چکیده کامل

General Persian is one of the main subjects in the educational program of Iran's universities and higher education institutions. The general Persian course plays a significant role in raising students' linguistic, literary, and cognitive abilities. For this reason, all students in different fields of study must pass this course and acquire the necessary skills within the framework of its teachings. Research shows that almost a thousand general Persian textbook books have already been written and taught in various universities. Considering the importance of the general Persian course and its effect on students' linguistic and literary skills, there is no indication for writing a comprehensive general Persian book yet, and most of the authors have written books out of their taste. In the present study, while identifying the need for writing a unique general Persian book based on the principles of lesson planning, ten books used in Tehran universities were examined and evaluated. The findings revealed that most of the previously prepared books do not have the essential prerequisites of curriculum planning. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

756 - بازتعریف مقوله سلوک در ادبیات داستانی با نگاهی به کتاب سه‌شنبه‌ها با موری اثر «میچ آلبوم»
لیلا هاشمیان نسرین نیسی

توجه به مقولة سیر و سلوک در ادبیات داستانی تمام دوران کلاسیک تا مدرن را در برمی‌گیرد و این ژانر ادبی در تمام کشورهای جهان با رویکردهای متفاوت سبکی و داستانی همواره مطرح بوده است. آثار بسیاری حرکت انسان به سمت تعالی و خدا را تحت عنوان عرفان یا سیر و سلوک مورد توجه قرار د چکیده کامل

توجه به مقولة سیر و سلوک در ادبیات داستانی تمام دوران کلاسیک تا مدرن را در برمی‌گیرد و این ژانر ادبی در تمام کشورهای جهان با رویکردهای متفاوت سبکی و داستانی همواره مطرح بوده است. آثار بسیاری حرکت انسان به سمت تعالی و خدا را تحت عنوان عرفان یا سیر و سلوک مورد توجه قرار داده و گاه به بازتعریف‌هایی از این مفهوم رسیده‌اند. کتاب سه‌شنبه‌ها با موری اثر نویسنده آمریکایی میچ آلبوم یکی از داستان‌هایی است که به ‌مراتب کمال آدمی در یک زمینة داستانی ـ واقعی پرداخته است. در این مقاله با روش توصیفی ـ کتابخانه‌ای نخست شاخص‌ها و بن‌مایه‌های عرفانی که به‌ طور مشخص اساس فرایند سلوک در این رمان قرار گرفته را مشاهده کرده و پس از طبقه‌بندی آنها را با عرفان‌های سنتی تطبیق داده‌ایم. در پایان به این نتیجه رسیدیم که روند ماهیت سلوک در ذهن نویسنده امروز به‌ نوعی دگردیسی رسیده است؛ به این مفهوم که واژه‌های پیر، بیداری و آگاهی که تعاریف مشخصی در عرفان کلاسیک داشته‌اند، در عصر نوین با حفظ همان مفهوم، شکل و سیاقی متفاوت یافته‌اند. در این پژوهش با طبقه‌بندی مراحل سلوک شخصیت اصلی داستان، به ‌اندازه‌های ظرف ادبیات داستانی معاصر جهان تأکید شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

757 - تحلیل بن‌‎مایه‌های اسطوره‌ای در آثار نویسندگان معاصر (رمان درخت انجیرمعابد، داستان‌های کوتاه کاج‌های مورّب، باغ اناری و جایی دیگر)
رقیه محمودی وند بختیاری پروانه عادل زاده کامران پاشایی فخری

10.30495/mmlq.2021.682684

حیات و مرگ گیاهان و درختان از دیرباز مورد‌توجه بشر بوده است. بشر هر چهارفصل را با دوران زندگانی خود یکی دانسته و داستان‌هایی از پرستش و شفابخشی گیاهان ساخته است. او به درختان دخیل بسته و علاج درد خود را از آنها جُسته است. در پَسِ این نگاهِ بشر نخستین، حقیقتی نهفته است و چکیده کامل

حیات و مرگ گیاهان و درختان از دیرباز مورد‌توجه بشر بوده است. بشر هر چهارفصل را با دوران زندگانی خود یکی دانسته و داستان‌هایی از پرستش و شفابخشی گیاهان ساخته است. او به درختان دخیل بسته و علاج درد خود را از آنها جُسته است. در پَسِ این نگاهِ بشر نخستین، حقیقتی نهفته است و آن، استمداد از تجلّیِ شفابخشی است نه پرستش درخت! نیاکان ما در جست‌وجوی جوانی و جاودانگی محو پدیده‌هایی شده‌اند که به گمان خود منبع جاودان این نیروها هستند؛ پس باید اسطوره‌ها را کاوید تا به حقیقت آنها رسید. رمان‌ها و داستان‌ها بهترین مجال برای درخشش اسطوره‌ها هستند. در این مقاله به بررسی بن‌مایه‌های گیاه‌پیکری در درخت انجیر معابد، باغ‌اناری، جایی دیگر و کاج‌های مورّب پرداخته‌ایم. روش پژوهش ما به شیوۀ توصیفی ـ تحلیلی است و بعد از استخراج داده‌ها به تحلیل بن‌مایه‌&zwj;ها پرداخته‌ایم. هدف بررسی نحوۀ حضور بن‌مایه‌های گیاه‌پیکری در این آثار است؛ اینکه آیا آنها به شکلی نمادین حضور دارند یا به‌‌‌صورت روایت اسطوره‌ای؟ در آثار بررسی‌شده، این بن‌مایه‌ها هم به‌شکل نمادین و تلویحی حضور دارند و هم به‌‌صورت روایت اسطوره‌ای. ضروری است با نگاهی اسطوره‌پردازانه زوایای این داستان‌ها را بکاویم تا بن‌مایه‌های اساطیری را در آنها برای تشخیص ابتذال و خرافه از حقیقت اسطوره‌ای باز شناسیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

758 - «بررسی مقایسه‌ای «تجرید» در اندیشه مولانا و جیدو کریشنامورتی»
مریم مردانی ورپشتی حسن پور آلاشتی مسعود روحانی علی اکبر باقری خلیلی

10.30495/mmlq.2023.704659

تجرید به معنای ترک کلیة تعلقات مادی و معنوی برای رسیدن به حق و حقیقت، به عنوان یکی از مهمترین عوامل تشکیل‌دهندة تصوف، از مباحث اصلی و مورد توجه عرفاست که در متون عرفانی از آن سخن به‌میان-آمده‌است. در این جستار که به روش توصیفی – تحلیلی نگاشته‌شده، دیدگاه‌های مولان چکیده کامل

تجرید به معنای ترک کلیة تعلقات مادی و معنوی برای رسیدن به حق و حقیقت، به عنوان یکی از مهمترین عوامل تشکیل‌دهندة تصوف، از مباحث اصلی و مورد توجه عرفاست که در متون عرفانی از آن سخن به‌میان-آمده‌است. در این جستار که به روش توصیفی – تحلیلی نگاشته‌شده، دیدگاه‌های مولانا جلال‌الدین‌محمد‌ بلخی و جیدو‌ کریشنامورتی درخصوص تجرید با یکدیگر مقایسه‌شده‌است. هدف پژوهش، یافتن همسانی‌ها وناهمسانی‌ها در نظام فکری و اندیشگانی این دو عارف بزرگ مشرق زمین است. نتایج پژوهش نشان‌می‌دهد که این دو عارف در مسائل بسیاری همچون: اعتقاد همزمان به تجرید مادی و معنوی، تجرید از کشور یا سرزمین، تجرید از عقل، دانش و دانستگی، تجرید از خود یا نفس، تجرید و عشق، تجرید و خودشناسی و... با هم اشتراک اندیشگانی و در مسائلی همچون: تجرید از مرشد و معلم و تجرید از دین و ایدئولوژی با یکدیگر اختلاف و ناهمسانی دارند. اما به‌ طور‌کلی نقاط اشتراک این دو بیش از نقاط افتراق است و این امر یکسان‌بودن آبشخور معرفتی و مشارب تجربی این دو عارف که همان عرفان حقیقی یا حقیقت عرفان است را نشان‌می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

759 - نگاهی به نماد خورشید در تمثیلات سهروردی
حسین خسروی

خورشید به‌عنوان یک موضوع همیشه موردتوجه شاعران بوده است. در دورة آغازین شعر فارسی توصیفاتی که از خورشید ارائه شده است، تنها جنبة تصویرسازی دارد. در سده‌های ششم و هفتم، خاقانی، عطار و مولانا بیش از دیگران به خورشید توجه نشان داده‌اند.سهروردی (549 ـ 587 ﻫ . ق) ـ فیلسوف شه چکیده کامل

خورشید به‌عنوان یک موضوع همیشه موردتوجه شاعران بوده است. در دورة آغازین شعر فارسی توصیفاتی که از خورشید ارائه شده است، تنها جنبة تصویرسازی دارد. در سده‌های ششم و هفتم، خاقانی، عطار و مولانا بیش از دیگران به خورشید توجه نشان داده‌اند.سهروردی (549 ـ 587 ﻫ . ق) ـ فیلسوف شهید و شهیر ایرانی ـ در آثار خود پی‌درپی از تمثیلاتی استفاده کرده که حضور خورشید در آنها از نظر بسامد قابل‌توجه است. این حضور چنان قوی، پررنگ و گسترده است که می‌توان خورشید را پایة تمثیلات و حتی تفکر او به‌شمار آورد.در هفت قصه از مجموعه قصه‌های ده‌گانة کتاب لغت موران، خورشید نقشی محوری و اصلی دارد و حضور آن در بافت متن چنان قوی و مؤثر است که با حذف آن، شالودة قصه به‌هم می‌ریزد. این نقش‌آفرینی خورشید از تفکر فلسفی و اندیشه‌های اشراقی سهروردی مایه می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

760 - بررسی معراج پیامبر اسلام(ص) در شعر فارسی (دورة مغول و تیموریان)
علیرضا شمالی

شاعران پارسی‌گوی پس از برکت یافتن سرزمین ایران با قدوم تمدن اسلامی، آن را با جان و دل پذیرفتند و به شعر فارسی رنگ و بویی الهی و معنوی بخشیدند. آنان افزون بر آمیختن شعر فارسی به ارزش‌های اسلامی، مدیحه‌های خود را به ثنای باری تعالی و مدح ستایش پیشوایان دینی، به ویژه پیامب چکیده کامل

شاعران پارسی‌گوی پس از برکت یافتن سرزمین ایران با قدوم تمدن اسلامی، آن را با جان و دل پذیرفتند و به شعر فارسی رنگ و بویی الهی و معنوی بخشیدند. آنان افزون بر آمیختن شعر فارسی به ارزش‌های اسلامی، مدیحه‌های خود را به ثنای باری تعالی و مدح ستایش پیشوایان دینی، به ویژه پیامبر اسلام (ص)، آراستند. از جمله موضوعاتی که زمینة مدح پیامبر را در شعر فارسی فراهم آ‌ورد، سفر آسمانی آن حضرت از مسجد‌الحرام به مسجد‌الاقصی بود که معراجیه نامیده شد. هدف این نوشتار، بیانِ نمایی کلی از مفهوم معراج و بررسی مستندات مهم آن در شعر فارسی، به‌ویژه دورة مغول و تیموریان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

761 - معرفت کشفی در نهج‌البلاغه
بخشعلی قنبری

معرفت مجموعه آگاهی‌های آدمی است که همواره متعلق به امری غیر از خود است؛ جز در یک مورد، یعنی معرفت‌های عرفانی که ورای حیث التفاتی‌اند؛ معرفت‌های آدمی یا حسی‌اند و یا مفهومی؛ اما دسته‌ای از معارف وجود دارند که از آنها می‌توان با عنوان معرفت‌های کشفی یاد کرد که بدون توجه ب چکیده کامل

معرفت مجموعه آگاهی‌های آدمی است که همواره متعلق به امری غیر از خود است؛ جز در یک مورد، یعنی معرفت‌های عرفانی که ورای حیث التفاتی‌اند؛ معرفت‌های آدمی یا حسی‌اند و یا مفهومی؛ اما دسته‌ای از معارف وجود دارند که از آنها می‌توان با عنوان معرفت‌های کشفی یاد کرد که بدون توجه به حیث التفاتی و بدون داشتن مصداقی در درون و بیرون، تحقق می‌یابند که همان معرفت‌های عرفانی‌اند. در این مقاله سعی شده است کمّ و کیف معرفت کشفی، اعم از معرفت التفاتی و غیرالتفاتی (هو هویّت) در نهج‌البلاغه بررسی شود. بر اساس نهج‌البلاغه معرفت کشفی از راه‌های معمول عقلانی و حسی به دست نمی‌آید، بلکه از راه عروض احوال عرفانی و تأمل حاصل از نیایش به دست می‌آید و معروض این احوال واجد نوع خاصی از آگاهی می‌شود که پیش از آن سابقه نداشته است؛ برای مثال شخص در این فرایند آگاهی خاصی به امور غیبی پیدا می‌کند که قبلا هیچ سابقه‌ای از آن نداشته است؛ مانند آگاهی خاص به احوال آدمیان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

762 - مقایسه اثرات محلول‌های ایزواسموتیک (پلی اتیلن گلیکول، اتیلن گلیکول، سوکروز، مانیتول، نمک طعام و گلیسرول) بر رشد و مورفولوژی Dunaliella salina
افضل سادات برهانی سبزوار مه لقا قربانلی آرین ساطعی

در پژوهش حاضر، تأثیر محیط کشت جانسون(بدون نمک) و محیط کشت‌های ایزو اسموتیک مختلف بر رشد (نقسیم سلولی و وزن تر) و مورفولوژی سلول دونالیلا سالینا مورد بررسی قرار گرفت. فشار اسمزی معادل فشار اسمزی محلول‌های 5/2 و 5/7 و 5/12 درصد نمک طعام، با ترکیبات مختلف شامل پلی اتیلن گل چکیده کامل

در پژوهش حاضر، تأثیر محیط کشت جانسون(بدون نمک) و محیط کشت‌های ایزو اسموتیک مختلف بر رشد (نقسیم سلولی و وزن تر) و مورفولوژی سلول دونالیلا سالینا مورد بررسی قرار گرفت. فشار اسمزی معادل فشار اسمزی محلول‌های 5/2 و 5/7 و 5/12 درصد نمک طعام، با ترکیبات مختلف شامل پلی اتیلن گلیکول، اتیلن گلیکول، سوکروز، مانیتول، نمک طعام و گلیسرول بر پایه محیط کشت جانسون تهیه شد. درصد‌های مختلف پلی اتیلن گلیکول و نسبت‌های مختلف نمک طعام و پلی اتیلن گلیکول نیز از جمله تیمار‌ها بودند. سویه جلبک مورد آزمایش از آزمایشگاه تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی شهید بهشتی تهیه و در ارلن‌های 250 میلی لیتری در 100 میلی لیتر محیط کشت، کشت داده شد. شرایط کشت در آزمایشگاه با ایجاد محیط کشت استریل، شدت نور 5000 لوکس، دمای2 25 و هوادهی روزانه یک ساعت فراهم شد. آزمایش پس از سازگاری جلبک به مدت 12 روز ادامه یافته و هر روز بررسی و شمارش سلولی انجام شد. نتایج بررسی رشد، در این تیمارها نشان داد که رشد بهینه در تیمار 5/7 درصد نمک اتفاق افتاد و دور شدن از غلظت بهینه نمک، سبب کاهش معنی‌داری در رشد گردید(05/0P<) اما وزن یک سلول در تیمار 5/7 درصد نمک طعام، کاهش معنی‌داری نسبت به دو تیمار دیگر داشت (05/0P<)، این امر به دلیل تقسیمات سلولی فراوان قابل انتظار بود. نتایج نشان داد که در محیط کشت جانسون بدون نمک و محیط‌های ایزو اسموتیک غیر نمکی، سویه مورد آزمایش قادر به خوگیری نبوده و اثر تیمار پس از ایجاد تغییرات مورفولوژیک در سلول جلبک دونالیلا سالینا، به مرگ آن منجرشد. این تغییرات در محیط پلی اتیلن گلیکول و اتیلن گلیکول شدیدتر و سریعتر از سایر تیمار‌ها رخ داد. در تیمار گلیسرول، به ویژه در تیمار ایزواسموتیک با محیط نمک طعام 5/7 درصد، تغییرات مورفولوژیک ناچیز بوده و مرگ سلولی بسیار با تأ خیر اتفاق افتاد. اما دراین تیمار هم جلبک قادر به تکثیر نبود. نتایج گویای این حقیقت است که محیط واجد نمک نه تنها شرایط اسمزی مناسب جلبک دونالیلا سالینا را فراهم می‌سازد بلکه محیط یونی مناسبی برای فرایند‌های زیستی لازم در این جلبک را نیز ایجاد می‌کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

763 - مطالعه برخی از شاخص های مورفوسیتولوژیک بیضه ماهی بنی (Barbus sharpeyi) تالاب شادگان
مژگان خدادادی عبدالرحمن دزفولیان غلامحسین محمدی تقا دستگیر

در این بررسی خصوصیات بافتی بیضه ماهی بنی (Barbus sharpeyi) در سنین مختلف در تالاب شادگان در طی اسفند ماه 1386 تا تیرماه1387 مورد بررسی قرار گرفته است. بیضه 40 عدد ماهی بنی نمونه برداری و در محلول فیکساتیو بوئن تثبیت گردید. نمونه ها مطابق روش استاندارد بافت شناسی٬ آبگیری چکیده کامل

در این بررسی خصوصیات بافتی بیضه ماهی بنی (Barbus sharpeyi) در سنین مختلف در تالاب شادگان در طی اسفند ماه 1386 تا تیرماه1387 مورد بررسی قرار گرفته است. بیضه 40 عدد ماهی بنی نمونه برداری و در محلول فیکساتیو بوئن تثبیت گردید. نمونه ها مطابق روش استاندارد بافت شناسی٬ آبگیری٬ شفاف سازی و پارافینه شده و سپس مقاطع 5 میکرونی از آنها تهیه و بوسیله میکروسکوپ نوری مجهز به مانیتور و دوربین عکسبرداری مورد مطالعه قرار گرفتند. هشت مرحله جنسی شامل نابالغ‌، در حال بلوغ‌، در حال تکوین‌، تکوین یافته‌، بالغ‌، در حال اسپرم ریزی، اسپرم ریزی کرده‌، در حال استراحت در ماهی‌های آزمایش شده مشاهده گردید. اندازه قطر سلول های جنسی بیضه ماهی طی روند اسپرماتوژنز در مراحل، نابالغ40میکرون، در حال بلوغ‌ ازدیاد اسپرماتوگونی‌های اولیه 35 میکرون، ،در حال تکامل‌ اسپرماتوژنز اولیه 30 میکرون، تکامل یافته‌ اسپرماتوژنز میانی 25 میکرون، بالغ اسپرماتوژنز نهایی10 میکرون محاسبه شد.بر اساس آزمون T-TEST به منظور مقایسه اندازه سلول های جنسی در مراحل مختلف رسیدگی اختلاف معنی داری مشاهده شد. (05/0P<) بر اساس آزمون توکی میزان میانگین اندازه سلول جنسی در مرحله I از میزان بیشتری برخوردار بوده است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

764 - بررسی اثرات ضد جهش زایی عضله ، غضروف، کبد یک گونه کوسه خلیج فارس Sphyrna lewini توسط باکتری Salmonella typhimpium
مژگان امتیازجو لیدا سلیمی ستاره صمدی فریده حیاتی

غضروف ، کیسه صفرا و عضله ی کوسه ماهیان دارای ترکیبات زیستی فعالی می باشند هر یک از ترکیبات به نوبه خود دارای اثرات ویژه ای نیز هستند. یکی از اثرات مطرح شده اثرات ضد جهش زایی و ضد سرطانی است که ارتباط و همبستگی نزدیک بین این نوع اثرات وجود دارد. کاهش ضد جهش زاها و مواد ض چکیده کامل

غضروف ، کیسه صفرا و عضله ی کوسه ماهیان دارای ترکیبات زیستی فعالی می باشند هر یک از ترکیبات به نوبه خود دارای اثرات ویژه ای نیز هستند. یکی از اثرات مطرح شده اثرات ضد جهش زایی و ضد سرطانی است که ارتباط و همبستگی نزدیک بین این نوع اثرات وجود دارد. کاهش ضد جهش زاها و مواد ضد سرطانی در زندگی امروزی موثر ترین راه برای جلوگیری از سرطان در انسان و بروز بیماری های ژنتیکی است . در این کار تحقیقاتی اثرات ضد جهش زایی سه بافت عضله ، غضروف و کبد کوسه ماهی گونه Sphyrna lewini از خلیج فارس ، از طریق تست Ames با استفاده از سوش باکتری سالمونلا تیفی موریوم جهش یافته مورد بررسی قرار گرفته است . در این پژوهش سوش 1535TAسالمونلاتیفی موریوم به روش Plate incorporation در آزمون Ames ، جهت بررسی اثرات ضد جهش زایی مواد مورد آزمایش، به کار گرفته شد. هر آزمون شامل کنترل مثبت ( آزایدسدیم یا پرمنگنات پتاسیم ) و کنترل منفی ( آب مقطر ) به منظور مقایسه نتایج بدست آمده بود . در فاز دوم میکروزم های کبد موش(9S)که در شرایط کاملا" استریل از قبل تهیه شده بود ، جهت بررسی و تایید اثرات ضد جهش زایی غضروف افزوده گردید. نتایج به دست آمده از شمارش تعداد کلنی های برگشتی و مقایسه آن ها با کنترل های مثبت و منفی نشان داد که اثر ضد جهش زایی بافت غضروف بطور متوسط حدود 98 درصد، بافت کبد حدود 70درصد و عضله بطور متوسط64 درصد بود ، بافت غضروف اثرات ضد جهش زایی قوی تری نسبت به دیگر بافت ها نشان داد. با توجه به آزمون انجام گرفته بین دو مرحله(مرحله اول بدون حضور9S ،مرحله دوم حضور9S (از نظر درصد بازدارندگی از موتاسیون عصاره غضروف با حضور ماده جهش زا ی پرمنگنات پتاسیم و سویه1535TA نتیجه گرفته شد که بین این دو مرحله اختلاف معنی دار آماری وجود داشته است (05/0 P < ). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

765 - ارزیابی بیماری زایی و پلی مورفیسم ژن omph پاستورلا مولتاسیدا
مریم اولاد یحیی تهمتن نوشین سهرابی

سابقه و هدف: پاستورلا مولتاسیدا باکتری گرم منفی است که باعث بیماری های تنفسی در حیوانات اهلی و وحشی می شود. این مطالعه با هدف جداسازی و شناسایی باکتری پاستورلا مولتاسیدا و نیز بررسی پلی مورفیسم ژن ompH در این باکتری انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی تعداد 160 چکیده کامل

سابقه و هدف: پاستورلا مولتاسیدا باکتری گرم منفی است که باعث بیماری های تنفسی در حیوانات اهلی و وحشی می شود. این مطالعه با هدف جداسازی و شناسایی باکتری پاستورلا مولتاسیدا و نیز بررسی پلی مورفیسم ژن ompH در این باکتری انجام شد. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی تعداد 160 نمونه سوآب بینی و حلق از بزهای مبتلا به پاستورلوز در استان فارس جمع آوری گردید. طبقه بندی مولکولی و پلی مورفیسم 26 جدایه با روش RFLP-PCR و به کمک آنزیم های برش دهنده HindIII و EcoRI انجام گرفت. هر نمونه با غلظت نیم مک فارلند به دو سر موش تزریق شد. پس از برش ژن ompH توسط آنزیم های اندونوکلئاز، در نهایت الگوهای ایجاد شده با مدت زمان مرگ موش ها مقایسه گردید. یافته ها: آنزیم های HindIII و EcoRI هر کدام الگوهای متفاوتی ایجاد کردند که در مقایسه با میانگین زمان مرگ موش ها قابل توجه بود. تمامی جدایه های کشنده میانگین زمان مرگ زیر 24 ساعت داشتند. همچنین از مجموع 29 پاستورلا مولتاسیدا جدا شده، 89.6 درصد قادر به مرگ موش ها بودند. نتیجه گیری: با توجه به الگوهای ایجاد شده، مدت زمان مرگ در موش ها نیز متفاوت بود. بر این اساس نمونه های دارای الگوهای پر تکرار موش ها را در زمان کوتاهتری از بین بردند و کشنده تر بودند. الگوهای ناشی از هضم آنزیمی به منظور شناسایی سویه های حاد و بیماری زا و در نتیجه تهیه سویه های واکسینال به کار می رود. بنابراین با توجه به تنوع پذیری این سویه ها تهیه واکسن های چندگانه ضرورت پیدا می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

766 - ارتباط پلی مورفیسم ژن اینترلوکین-27(-964 A/G) با تظاهرات بالینی عفونت هلیکوباکتر پیلوری
الهام معظمیان منوچهر رسولی صدف عصایی

سابقه و هدف: هلیکوباکتر پیلوری یکی از شایع ترین عوامل بیماری زای باکتریایی در انسان می باشد. تقریباً نیمی از جمعیت دنیا با این باکتری آلوده اند و به عنوان عامل مهم بیماری های گوارشی مانند التهاب مزمن معده، بیماری زخم معده و سرطان معده شناخته شده است. اینترلوکین-27 یک سا چکیده کامل

سابقه و هدف: هلیکوباکتر پیلوری یکی از شایع ترین عوامل بیماری زای باکتریایی در انسان می باشد. تقریباً نیمی از جمعیت دنیا با این باکتری آلوده اند و به عنوان عامل مهم بیماری های گوارشی مانند التهاب مزمن معده، بیماری زخم معده و سرطان معده شناخته شده است. اینترلوکین-27 یک سایتوکاین پیش التهابی می‌باشد که توسط سلول‌های (CD4+) Th ترشح شده و از طریق القای فاکتورهای مختلف باعث ایجاد و تقویت التهاب می‌شود. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط پلی‌مورفیسم ژن اینترلوکین-27 در بیماران مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری و مقایسه آن با گروه شاهد انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه مورد-شاهدی بر روی 434 نفر انجام گردید. این افراد شامل 149 بیمار (100 مورد گاستریت و 49 مورد زخم معده)، 58 نفر افراد دارای گاستریت بدون هلیکوباکتر پیلوری و 227 فرد سالم بودند. DNA ژنومی با روش نمکی استخراج گردید. ژنوتیپ‌های حاصل از پلی‌مرفیسم اینترلوکین-27(-964 A/G) با روش PCR-RFLP مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بین گروه های بیماران و شاهد مقایسه گردید. یافته ها: فراوانی آلل A در بیماران مبتلا به زخم معده بیشتر (78.5 درصد) از فراوانی آن در گروه سالم (75.6 درصد) بود. اما این تفاوت از نظر آماری معنی‌دار نبود. همچنین فراوانی ژنوتیپ ها نیز بین گروه های مختلف فاقد تفاوت معنی دار آماری بود. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که پلی مورفیسم ژن اینترلوکین-27(-964 A/G) دلیل تفاوت تظاهرات بالینی حاصل از عفونت با هلیکوباکتر نمی باشد. بنابراین مطالعه سایر مناطق پلی مورفیک اینترلوکین 27 توصیه می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

767 - آنالیز خوگیری مورفولوژیک سیانوباکتری لپتولینگبیا اس پی. به پرتوهای مونوکروماتیک قرمز، سبز و آبی
احترام دیلمی طاهر نژادستاری یونس قاسمی شادمان شکروی

سابقه و هدف: با توجه به سیال پذیری مورفولوژیک سیانوباکتری ها در شرایط مختلف، لازم است برای شناسایی آن ها علاوه بر مطالعات ریخت شناسی مطالعاتی در زمینه فیتوشیمی، فیزیولوژی، زیست شناسی مولکولی و ژنتیک نیز انجام گیرد. این مطالعه برای اولین بار در ایران با هدف شناسایی مولکو چکیده کامل

سابقه و هدف: با توجه به سیال پذیری مورفولوژیک سیانوباکتری ها در شرایط مختلف، لازم است برای شناسایی آن ها علاوه بر مطالعات ریخت شناسی مطالعاتی در زمینه فیتوشیمی، فیزیولوژی، زیست شناسی مولکولی و ژنتیک نیز انجام گیرد. این مطالعه برای اولین بار در ایران با هدف شناسایی مولکولی سیانوباکتری لپتولینگبیا اس پی. و بررسی پاسخ های مورفولوژیک آن نسبت به پرتوهای مونوکروماتیک قرمز، سبز و آبی انجام شد. مواد و روش ها: به منظور بررسی پاسخ های مورفولوژیک لپتولینگبیا اس پی. ابتدا نمونه خالص در محیط کشت مایع BG11 در شرایط اتوتروف (نور سفید)، و سپس تحت تاثیر پرتوهای مونوکروماتیک قرمز، سبز و آبی قرار گرفت. از ابتدا تا پایان تیماردهی نوع اجتماعات، سیّالیت فیلامنت، بیومتری، وضعیت تریکوم، وضعیت سلول ها و تغییرات ساختاری آن ها با استفاده از میکروسکوپ نوری و الکترونی نگاره (SEM)، در مقاطع زمانی ماهیانه، هفتگی و روزانه مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: مطالعات ساختاری و بیومتری انجام شده توسط میکروسکوپ الکترونی نگاره و نوری، حاکی از این است که سیانوباکتری مورد نظر تحت تاثیر عوامل محیطی مختلف شکل ظاهری و میزان رشد سلول های خود را تغییر داده و در نور سبز و قرمز نسبت به نور آبی سازش بهتری از خود نشان می دهد. لپتولینگبیا اس پی. در نور سبز و قرمز سلول هایی با اشکال متمایز و دارای دیواره قرمز رنگ تولید می نماید که این تاییدی بر تنوع پذیری مورفولوژیک این گونه می باشند. نتیجه گیری: سیانوباکتری لپتولینگبیا اس پی. دارای سیالیت مورفولوژیک بوده و در شرایط نور مونوکروماتیک رفتارهای متفاوتی از خود نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

768 - بررسی ارتباط بین پلی‌مورفیسم‌های ژن بتا 1 رسپتور اینتر لوکین 12 و بیماری سل ریوی در بین جمعیت ایرانی
نورالهدی سعدایی جهرمی پریسا فرنیا محمد کارگر مهدی کاظم پور جمیله نوروزی محمد رضا مسجدی علی اکبر ولایتی

سابقه و هدف: بیماری سل ریوی یکی از مهم&zwnj;ترین عوامل عفونی منجر به مرگ و میر جهانی است. از بین مبتلایان به این بیماری تنها 10% از افراد آلوده شده با باکتری مایکوباکتریوم توبرکیلوسیس علائم بیماری را از خود بروز می&zwnj;دهند. این مساله نقش عوامل ژنتیکی را در حساسیت ابتل چکیده کامل

سابقه و هدف: بیماری سل ریوی یکی از مهم&zwnj;ترین عوامل عفونی منجر به مرگ و میر جهانی است. از بین مبتلایان به این بیماری تنها 10% از افراد آلوده شده با باکتری مایکوباکتریوم توبرکیلوسیس علائم بیماری را از خود بروز می&zwnj;دهند. این مساله نقش عوامل ژنتیکی را در حساسیت ابتلا به این بیماری را نشان می&zwnj;دهد. هدف از این پژوهش تعیین پلی&zwnj;مورفیسم&zwnj;های ژن رسپتور بتا 1 اینترلوکین 12 در بین بیماران مبتلا به سل ریوی است. مواد و روش ها : این پژوهش به صورت مقطعی-توصیفی بر روی 120 بیمار سل ریوی و 167 کنترل سالم انجام شد. پلی مورفیسم&zwnj;های تک نوکلئوتیدی در دو ناحیه G/A 1637 + و C/T 1664+ به وسیله PCR-RFLP تعیین گردید. یافته&zwnj;ها: در بین افراد بیمار و سالم مورد پژوهش هیچ&zwnj;گونه تفاوت عمده&zwnj;ای در توالی آللی نواحی G/A 1637+ و C/T1664+ مشاهده نشد (05/0≥p). همچنین هیچ&zwnj;گونه ارتباط معناداری بین پلی&zwnj;مورفیسم ژن رسپتور بتا 1 اینترلوکین 12و حساسیت به سل ریوی وجود نداشت. نتیجه&zwnj;گیری : با وجود عدم ارتباط بین پلی&zwnj;مورفیسم&zwnj;های ژن رسپتور بتا 1 اینترلوکین 12 و سل ریوی به دلیل نقش موثر عوامل ژنتیکی در حساسیت نسبت به بیماری&zwnj;ها، انجام پژوهش&zwnj;های بیشتر در این مورد پیشنهاد می&zwnj;گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

769 - بررسی اثر بازدارندگی گونه های لاکتوباسیلوس جدا شده از مدفوع کودکان بر رشد برخی از باکتری های بیماریزای روده و معده
کرامت اله دری وحید حمایت خواه جهرمی نجمه نامدار حسین کارگر جهرمی

سابقه و هدف: باکتری های اسید لاکتیک گروهی از باکتری های گرم مثبت، غیر متحرک و بدون اسپور می باشند که با تولید محصولات تخمیری و اسید لاکتیک اثرات مفیدی بر سلامت میزبان ایجاد می کنند. هدف از این پژوهش، جداسازی سویه های لاکتوباسیلوس از نمونه های مدفوعی کودکان و بررسی خاصیت چکیده کامل

سابقه و هدف: باکتری های اسید لاکتیک گروهی از باکتری های گرم مثبت، غیر متحرک و بدون اسپور می باشند که با تولید محصولات تخمیری و اسید لاکتیک اثرات مفیدی بر سلامت میزبان ایجاد می کنند. هدف از این پژوهش، جداسازی سویه های لاکتوباسیلوس از نمونه های مدفوعی کودکان و بررسی خاصیت ضد میکروبی آن ها علیه برخی از باکتری های بیماری زای دستگاه گوارش از جمله اشریشیا کلی، سالمونلا تیفی موریوم و هلیکوباکتر پیلوری بود. مواد و روش ها: به منظور جداسازی لاکتوباسیلوس ها از محیط MRS Agar استفاده شد. شناسایی لاکتوباسیلوس ها بر اساس مرفولوژی، خصوصیات بیوشیمیایی و فیزیولوژیک صورت گرفت. اثر بازدارندگی لاکتوباسیلوس های جدا شده بر رشد باکتری های بیماری زا با دو روش چاهک و دیسک صورت گرفت. سویه های لاکتوباسیلوس جدا شده پس از کشت در محیط MRS broth سانتریفیوژ گردید. در پلیت های MRS Agar پس از کشت چمنی باکتری های پاتوژن، مقدار 100 میکرولیتر از محلول رویی حاصل از رشد لاکتوباسیلوس ها به چاهک ها تلقیح و هاله عدم رشد پس از 48-24 ساعت بررسی گردید. یافته ها: از 40 نمونه لاکتوباسیلوس جداشده، 19مورد (50/47%) دارای اثر بازدارندگی رشد علیه باکتری های بیماری زا بود. بیشترین سویه های شناسایی شده دارای اثربازدارندگی، شامل لاکتوباسیلوس پلانتاروم، لاکتوباسیلوس فرمنتوم و لاکتوباسیلوس رامنوسوس بود. بیشترین اثربازدارندگی جدایه های لاکتوباسیلوس علیه اشریشیاکلی و سالمونلا مشاهده گردید. در تمامی نمونه ها، لاکتوباسیلوس رامنوسوس و لاکتوباسیلوس فرمنتوم بیشترین اثربازدارندگی رشد را روی سویه های پاتوژن داشتند. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان داد که سویه های لاکتوباسیلوس جدا شده از مدفوع برای درمان اسهال و سایر بیماری های گوارشی می تواند مناسب باشد. از این&zwnj;رو به نظر می رسد که استفاده از این باکتری ها در محصولات لبنی می تواند در پیشگیری و درمان سودمند باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

770 - تاملی در مسئولیت فرستنده کالا ناشی از تاخیر در عملیات بارگیری و تخلیه کشتی: در پرتو اصطلاحات بازرگانی و کنوانسیونهای بین المللی
بهاره شفیعی سعید منصوری احمد شمس

10.30495/alr.2022.1945995.2228

زمینه و هدف: یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در حقوق حمل‌و‌نقل دریایی، مسئله تأخیر در عملیات بارگیری و تخلیه کشتی (دموراژ) و تأخیر در تحویل کالا می‌باشد؛ بدین جهت تنظیم روابط قراردادی میان فرستنده کالا و متصدی حمل‌و‌نقل بحثی چالش‌برانگیز در نظام‌های حقوقی مختلف و در کنوانسیو چکیده کامل

زمینه و هدف: یکی از موضوعات بحث‌برانگیز در حقوق حمل‌و‌نقل دریایی، مسئله تأخیر در عملیات بارگیری و تخلیه کشتی (دموراژ) و تأخیر در تحویل کالا می‌باشد؛ بدین جهت تنظیم روابط قراردادی میان فرستنده کالا و متصدی حمل‌و‌نقل بحثی چالش‌برانگیز در نظام‌های حقوقی مختلف و در کنوانسیون‌های بین‌المللی محسوب می‌شود. از طرفی فرستنده کالا ممکن است به موجب بارنامه نیز مسئول پرداخت خسارت ناشی از تأخیر در عمیات بارگیری و تخلیه و یا تأخیر در تحویل کالا باشد. در کنوانسیون‌های بین‌المللی دریایی به مسئولیت فرستنده کالا پرداخته شده است که در مقایسه کنوانسیون‌های بین‌المللی، مقررات روتردام نمایانگر تحولات حقوق حمل‌و‌نقل دریایی در طی سال‌های اخیر بوده است. لذا این مقاله درصدد بررسی این نکته هست که فرستنده کالا به موجب کنوانسیون‌های بین‌المللی مسئول خسارت ناشی از تأخیر در تحویل می‌باشد؟ در چه شرایطی دارندة بارنامه (مرسل الیه) در برابر پرداخت دموراژ مسئول است؟ آیا میان پرداخت دموراژ و اینکوترمز ارتباط معنایی وجود دارد؟ روش: روش گردآوری اطلاعات این مقاله استفاده از روش کتابخانه‌ای است و روش تحلیل داده‌ها به صورت توصیفی- تحلیلی می‌باشد. یافته‌ها و نتایج: ارتباط غیرمستقیمی میان دموراژ و اینکوترمز وجود دارد که انتخاب هریک از اصطلاحالات اینکوترمز در تعیین دموراژ موثر خواهد بود. همچنین فرستنده کالا مطابق کنوانسیون روتردام در برابر خسارت تحویل کالا مسئول نمی‌باشد و دارنده بارنامه (فرستنده) در صورت وجود شرط صریح، مسئول پرداخت دموراژ است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

771 - تعیین مورد معامله
عیسی امینی

مطابق بند 3 ماده 190 قانون مدنی، یکی از شرایط اساسی صحت معامله، معلوم و معین بودن مورد معامله است . در حقوق اسلامی نیز با قاعده‌ای مواجه می‌شویم که تخلف از شرایط مزبور را، موجب غرری شدن معامله و بطلان آن دانسته است. این مقاله در سه فصل تنظیم گردیده است. در فصل اول، مفهو چکیده کامل

مطابق بند 3 ماده 190 قانون مدنی، یکی از شرایط اساسی صحت معامله، معلوم و معین بودن مورد معامله است . در حقوق اسلامی نیز با قاعده‌ای مواجه می‌شویم که تخلف از شرایط مزبور را، موجب غرری شدن معامله و بطلان آن دانسته است. این مقاله در سه فصل تنظیم گردیده است. در فصل اول، مفهوم و آثار معیّن بودن مورد معامله تحت بررسی قرار میﮔیرد. خواهیم دید تردید در مرحله‌ی ایجاب، مانع انعقاد بیع نخواهد بود. ضمناً تردید در اشیای مثلی وقیمی، شروط مردد و ضمانت اجرای معین نبودن مورد معامله مورد بررسی قرارخواهد گرفت. در فصل دوم، که تحت عنوان معلوم بودن مورد معامله می‌باشد، مفهوم، مبانی و قلمرو معلوم بودن مورد تجزیه و تحلیل قرارمیﮔیرد. خواهیم دید که، اشتباه در ماهیت یا مقدار یا اوصاف مورد معامله با معلوم نبودن آن تفاوت دارد. ضمناً مبنای لزوم تعیین مورد معامله مورد بررسی قرار گرفته و نظم عمومی و بنای عقلا به عنوان مبانی آن معرفی میﮔردد. بالاخره دراین فصل، به ملاک تشخیص عقودی پرداخته خواهد شد که در آنها، علم تفصیلی شرط است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

772 - حروفیّه : فرقه ای سست پندار در باور مذهبی،پایدار و استوار د ر مبارزات اجتماعی
عباسقلی غفاری فرد

حروفیّه از گروه های متصوفه شیعه بودند که در روزگار استبداد و خونریزی و کشتار امیرتیمورگورکان به پا خاستند، یعنی در روزگاری که ارزش و کرامات انسانی زیر پای سم اسبان این کشورگشای سنگدل و سربازان خونریز او بی محابا بر زمین ریخته می شد. در چنین فضایی دفاع از فلسسفه ی وجودی چکیده کامل

حروفیّه از گروه های متصوفه شیعه بودند که در روزگار استبداد و خونریزی و کشتار امیرتیمورگورکان به پا خاستند، یعنی در روزگاری که ارزش و کرامات انسانی زیر پای سم اسبان این کشورگشای سنگدل و سربازان خونریز او بی محابا بر زمین ریخته می شد. در چنین فضایی دفاع از فلسسفه ی وجودی انسان و به گونه ای مبارزه ی منفی در برابر اعمال ضد انسانی آن سپاه خونخوار، اقدامی بسیار مخاطره آمیز به نظر می رسید و از جان گذشتگی و فداکاری لازمه ی آن به حساب می آمد. حروفیّه این موقعیت حساس را دریافتند و براساس دیدگاه مذهبی و برپایه ی فلسفه و عرفان ، انسان را تا مرتبه ی الوهیّت بالا بردند و از نظر دین باوران به راه کفر رفتند. از دیدگاه اجتماعی، حروفیّه به برابری و حقوق انسانی باور داشتند و در برابر ستم و بیداد حکومت وقت به شدت مبارزه می کردند. این مقاله تلاش دارد به بررسی زندگانی رهبر این فرقه، فضل الله نعیمی، هرچند کوتاه، و ویکی از خلفای او، عمادالدّین نسیمی و آراء و اندیشه های حروفیّه و ادبیات آنها بپردازد. لازم به یادآوری است که متن مقاله عمدتاً گزارشی از تاریخچه ی فرقه و شرح حال دو تن از رهبران آن و آراء و اندیشه های فرقه را دربر می گیرد و تحلیل های مقاله بیشتر در نتیجه گیری منعکس شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

773 - مدیریت سیاسی بر ناشناخته ها در کلیله و دمنه
مریم صادقی گیوی

کلیله و دمنه را می توان علاوه بر یک اثر داستانی و تعلیمی، یکی از سیاست نامه های بسیار مهم در ادب فارسی به¬شمار آورد؛ این کتاب توسط منشی، با این هدف ترجمه و تألیف شده که دیدگاه¬های مهم سیاسی دوره¬ی غزنویان را که قانون حکومتی بوده، در قالب داستان تبیین نماید. چکیده کامل

کلیله و دمنه را می توان علاوه بر یک اثر داستانی و تعلیمی، یکی از سیاست نامه های بسیار مهم در ادب فارسی به¬شمار آورد؛ این کتاب توسط منشی، با این هدف ترجمه و تألیف شده که دیدگاه¬های مهم سیاسی دوره¬ی غزنویان را که قانون حکومتی بوده، در قالب داستان تبیین نماید. این پژوهش در پاسخ به این سؤال نوشته شده است که مهم¬ترین راهبردهای سیاسی منشی در برابر عملکردهای نامنتظر مخالفان چیست؟ و در این راستا نتایج و دستاوردها نشان می دهد که برای پیشبرد امور سیاسی به¬ویژه در برخورد با دشمن، باید سه محور نیرنگ و سیاست و تدبیر امور نامنتظر را در نظر داشت. در این پژوهش، هشت راهبرد مهم حکومتی، درباره¬ی امور ناشناخته ای که در مورد مخالفان به¬وجود می آید، مورد بررسی و تبیین قرار گرفته که عبارتند از: حزم و دوراندیشی، استفاده از ذهنیت رقیب، پیشی جستن از او، خلاقیت و ابتکار، همکاری و اتحاد، اتکا به نفس و جرأت، خطر پذیری و حفظ سلسله مراتب. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

774 - کاربرد الگوریتم های فراابتکاری در پیش بینی درماندگی مالی با استفاده از متغیرهای مالی و غیرمالی درون شرکتی و اقتصادی (الگوریتم های بهینه سازی مـلخ و کلونی مورچگان)
فریدون مرادی احمد یعقوب نژاد آزیتا جهانشاد

10.30495/fed.2023.1962198.2734

هدف این پژوهش ارزیابی توانمندی الگوریتم فراابتکاری بهینه‌سازی ملخ (GOA) در پیش‌بینی دقیق‌تر درماندگی مالی با استفاده از متغیرهای درون‌شرکتی (مالی و غیرمالی) و اقتصادی می‌باشد. روش این پژوهش بهبود عملکرد مدل پایه شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چندلایه (ANN-MLP) از طریق ایجاد چکیده کامل

هدف این پژوهش ارزیابی توانمندی الگوریتم فراابتکاری بهینه‌سازی ملخ (GOA) در پیش‌بینی دقیق‌تر درماندگی مالی با استفاده از متغیرهای درون‌شرکتی (مالی و غیرمالی) و اقتصادی می‌باشد. روش این پژوهش بهبود عملکرد مدل پایه شبکه عصبی مصنوعی پرسپترون چندلایه (ANN-MLP) از طریق ایجاد مدل ترکیبی مبتنی بر الگوریتم ملخ (MLP-GOA) و مقایسه توانمندی آن با عملکرد مدل ترکیبی مبتنی بر الگوریتم کلونی مورچگان (MLP-ACO) می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شرکت‌های فعال در بازار بورس اوراق بهادار تهران طی یک دوره 7 ساله (از 1391 تا 1397) شامل 476 شرکت بوده که در نهایت با حذف سیستماتیک، 289 شرکت حایز شرایط (شامل 2023 مشاهده سال- شرکت) مورد بررسی و غربالگری قرار گرفته است. آزمون فرضیه‌ها برمبنای معیارهای ارزیابی ماتریس اغتشاش و منحنی ROC انجام شد. یافته‌ها توانمندی مدل پایه ANN-MLP در پیش‌بینی درماندگی مالی با استفاده از متغیرهای مالی و غیرمالی را اثبات نمود و علاوه بر آن، الگوریتم-های فراابتکاری از طریق مدل‌های MLP-GOA و MLP-ACO عملکرد مدل پایه شبکه عصبی را بهبود دادند. دقت مــدل MLP-GOA برای سال وقوع درماندگی تا دو سال قبل از آن به ترتیب 3/97%، 5/94% و 3/91% بوده است که از دقت مدل پایه و مدل MLP-ACO نیز بیشتر بوده است. همچنین نتایج نشان داد که با ورود متغیرهای اقتصادی، اگر چه توانمندی کلیه مدل‌های پایه و ترکیبی به نحو معنی‌داری افزایش یافته است، لیکن درماندگی مالی بیشتر متاثر از متغیرهای درون‌شرکتی بوده و در واقع اثر متغیرهای اقتصادی بر این رخداد، قبلاً از طریق اثر بر رویدادهای مالی ثبت شده در سیستم حسابداری، لحاظ شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

775 - مقایسه ارزش در معرض ریسک سهام تهران با بازارهای سهام بین المللی با استفاده از نظریه ارزش فرین شرطی
شهرام بابا لویان هاشم نیکو مرام حمیدرضا وکیلی فرد فریدون رهنمای رود پشتی

20.1001.1.25383833.1399.14.52.3.3)

در پژوهش حاضر با استفاده از نظریه ارزش فرین شرطی[i]، ارزش در معرض ریسک سهام تهران با بازارهای بین‌المللی سهام مقایسه و میزان ریزش مورد انتظار آنان ارزیابی شده است. نتایج پژوهش با استفاده از بازده روزانه لگاریتمی هر یک از شاخص ها در یک دوره 10 ساله، نشان می دهد که سنجه ه چکیده کامل

در پژوهش حاضر با استفاده از نظریه ارزش فرین شرطی[i]، ارزش در معرض ریسک سهام تهران با بازارهای بین‌المللی سهام مقایسه و میزان ریزش مورد انتظار آنان ارزیابی شده است. نتایج پژوهش با استفاده از بازده روزانه لگاریتمی هر یک از شاخص ها در یک دوره 10 ساله، نشان می دهد که سنجه های ارزش در معرض ریسک و ریزش مورد انتظار شاخص بازار مالی دبی و شاخص بورس اوراق بهادار تهران، به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را در دنباله چپ و در دنباله راست به خود اختصاص داده اند. نتایج تحقیق نشان می دهد دنباله چپ و دنباله راست توزیع بازدهی شاخص ها، پهن و متراکم استIn this research, the VaR and ES measures is estimated and compared for Tehran security exchange (TSE) and international stock markets by using the conditional EVT based peaks over threshold (POT). In order to obtain independent data, we use a vector autoregressive (VAR) and GARCHmodel to filter out any serial correlation and heteroskedasticity. Our data are the logarithmic daily returns for the period 2006-2015.We find that the Dubai financial market (DFMG) has the highest VaR and ES for both the lower tail and upper tail. In contrast, the Tehran security Exchange (TSE) has the lowest VaR and ES for both tails. Also, except to DFMG index, Shape parameter (ξ) is positive for both tails of all indicies and indicate that tails on both sides of the return distribution are heavy. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

776 - تاثیر اطمینان بیش از حد سرمایه گذاران بر اثر تمایلی در بورس اوراق بهادار تهران
محمد حیدری فر امیررضا کیقبادی

در سالهای اخیر بازارهای مالی شاهد نوسانات شدید قیمت سهام بوده است که به شدت تحت تأثیر رفتارهای سرمایه گذاران، دیدگاه ها، بینش و تجربیات آنها از متغیرهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بوده است، در نتیجه لزوم بررسی الگوهای روانشناسی و تأثیر آن بر بازارهای مالی احساس می شود. در چکیده کامل

در سالهای اخیر بازارهای مالی شاهد نوسانات شدید قیمت سهام بوده است که به شدت تحت تأثیر رفتارهای سرمایه گذاران، دیدگاه ها، بینش و تجربیات آنها از متغیرهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بوده است، در نتیجه لزوم بررسی الگوهای روانشناسی و تأثیر آن بر بازارهای مالی احساس می شود. در دو دهه اخیر تحقیقات زیادی در زمینه روانشناسی مالی در سراسر جهان انجام شده با توجه به اهمیت موضوعات روانشناسی مالی در این پژوهش به تاثیر اطمینان بیش از حد سرمایه گذاران بر اثر تمایلی در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1388 تا 1394 بوده که حجم نمونه با توجه به روش غربالگری و پس از حذف مشاهدات پرت برابر با 80 شرکت می باشد. برای آزمون فرضیات تحقیق از داده‌های پانل(تابلویی) با اثرات ثابت استفاده شده است نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های شرکت ها با استفاده از رگرسیون چند متغیره در سطح اطمینان 95% نشان می دهد اطمینان بیش از حد سرمایه گذاران تاثیر مستقیمی بر اثر تمایلی سهامداران در بورس اوراق بهادار تهران دارد. In recent years, financial markets witnessed volatility in stock prices has been strongly influenced by investors' attitudes, perspectives, insights and experiences of the variables of social, political and economic ,the need to examine the psychological patterns and their impact on financial markets is felt. In the last two decades much research has been done in the field of financial psychology and considering the importance of the issues of financial psychology in this research, the effect of investor's overconfidence on the disposition effect of Tehran Stock Exchange has been discussed. The statistical population of the research is the companies listed in the Tehran Stock Exchange between 1388 and 1394, the sample size is 80 companies according to the screening method and after the removal of Perth observations. To test the research hypotheses, panel data (panel) data with constant effects have been used. The results of analyzing data using multivariate regression at 95% confidence level indicate that investor's overconfidence has a significant and direct effect on the disposition effect in the Tehran Stock Exchange. Keywords: Investors Overconfidence, Disposition Effect, Expected Return, Illiquidity پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

777 - قابلیتها ومحدودیتهای ژئومرفولوژیکی موثردر توسعه شهرستان خلخال
محسن رنجبر

واحدهای ژئومورفولوژی همیشه با پویایی و دینامیسم محیط طبیعی در ارتباط است. هرگونه اقدام در راستای توسعه و عمران شهرها و روستاها به نحوی با پویایی و دینامیس م مذکور در و نهایت با پدیدههای ژئومورفولوژی تلاقی مینماید.قرار گرفتن ایران در کمربند کوهزایی آلپی وشرایط جغرافیایی چکیده کامل

واحدهای ژئومورفولوژی همیشه با پویایی و دینامیسم محیط طبیعی در ارتباط است. هرگونه اقدام در راستای توسعه و عمران شهرها و روستاها به نحوی با پویایی و دینامیس م مذکور در و نهایت با پدیدههای ژئومورفولوژی تلاقی مینماید.قرار گرفتن ایران در کمربند کوهزایی آلپی وشرایط جغرافیایی ویژه منجر نیا به شده است که این سرزمین از تنوع ژئومرفولوژیکی زیادی برخوردار شده وباعث شکل گیری وتوسعه شهرها وروستاها برروی لند فرمهای خاص ش ده است.ژئو مرفولوژی از ارکان مطالعات محیطی محسوب می شود وهرگونه بهره برداری وبرنامهریزی بدون توجه به این علم نتایج اقتصادی واجتماعی به دنبال خواهد داشت. زیانبار طبیعی افزایش روز افزون جمعیت شهری وروستایی در سالهای اخیربوِیژه نواحی دارای پتانسیلهای طبیع ی منجربه به بهره برداری بیش از حد از منابع طبیعی وتغییر کاربری شده وبه دنبال آن مخاطرات محیطی از جمله فرسایش زمینهای کشاورزی وسیل وحرکات توده ای به را دنبال دشتهاست.ساماندهی به نظام استقرار جمعیت وفعالیت وتعیین کاربریها(صنعتیتوریستیکشاورزیجنگلداری شهرسازیتفرجمرتعداری و ...) به خصوص در نواحی دارای پتانسیلهای محیطی بویژه در سطح ملی ومنطقه ای وبه موازات رشد جمعیت بیش از پیش اهمیت پیدامی کند..شهرستان خلخال با قرار گرفتن در دامنه های غربی ارتفاعات تالش وتوپوگرافی وژئومرفولوژی خاص وکوهستانی بودن ودره های عمیق قزل اوزن وشاهرود وآبشارهای متعدد وگردنه های صعب العبور قابلیتهاومحدودیتهای زیادی از نظر ژئومرفولوژی ایجاد نموده است . برای رسیدن به توسعه توجه به این قابلیتهاومحدودیتها ی ژئومرفولوژی ضرورت دارد که در این تحقیق سعی می شود قابلیتها ومحدودیتهای توسعه این شهرستان از منظرژئو مرفولوژی کاربردی مورد بررسی قرار گر تهف وراهکارهای لازم جهت کاربست در برنامهریزی وتوسعه ارائه شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

778 - بررسی ارتباط بین عوامل ژئومورفولوژیکی با توزیع فضایی جمعیت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی
صمد شادفر

بررسی الگوی توزیع جمعیت در سطح حوضه های آبخیز بعنوان یکی از فاکتورها و عوامل اصلی تولید، حائز اهمیت خاص و درخور توجهی عمیق است. اگر تخریب منابع آب وخاک را نتیجه روابط نامناسب انسان با طبیعت بدانیم ابعاد کمی آن در چار چوب الگوی توزیع جمعیتی و ابعاد کیفی آن (نیروی انسانی) چکیده کامل

بررسی الگوی توزیع جمعیت در سطح حوضه های آبخیز بعنوان یکی از فاکتورها و عوامل اصلی تولید، حائز اهمیت خاص و درخور توجهی عمیق است. اگر تخریب منابع آب وخاک را نتیجه روابط نامناسب انسان با طبیعت بدانیم ابعاد کمی آن در چار چوب الگوی توزیع جمعیتی و ابعاد کیفی آن (نیروی انسانی) در قالب رفتار های اجتماعی- فرهنگی تأثیر بسزایی درتخریب منابع و بروز فرسایش و رسوب دارد. در این تحقیق روستاهای واقع در دهستان سخت سر از شهرستان رامسر جهت انجام تحقیق انتخاب گردید. در ابتدا تعدادی از عوامل ژئومورفولوژیکی موثر بر توزیع جمعیت مانند شیب، ارتفاع، گسلها، بارش و کاربری اراضی با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS) و مطالعات میدانی مورد بررسی قرار گرفتند. تعداد روستا و میزان جمعیت هر یک از آنها از سالنامه های آماری مرکز آمار ایران(1385) استخراج گردید. در مرحله بعد به بررسی ارتباط بین هر یک از عوامل موثر بر توزیع جمعیت با تعداد جمعیت پرداخته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که حدود 81/ 75 درصد جمعیت در طبقه ارتفاعی کمتر از 1000 متر زندگی می کنند. در طبقات ارتفاعی بیش از 2000 متر جمعیتی زندگی نمی کنند. حدود 76 درصد جمعیت در شیب کمتر از 40 درصد و تقریبا تمامی جمعیت در کاربری های کشاورزی و جنگل و در طبقات بارش بیش از 900 میلیمتر استقرار یافته اند. از سوی دیگر نتایج نشان داد که روستاهای واقع در اطراف گسلها با جمعیتی بالغ بر 1568 نفر (حدود 77 درصد) عمدتاً درروی خط گسل و یا درشعاع حداکثر سه کیلومتری آن قرارگرفته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

779 - تخمین فرسایش و رسوب با استفاده از روشهای کیفی ژئومورفولوژی(واحدهای کاری)ومدل.E.P.M و مقایسة آن با آمار خروجی رسوب در حوضة آبریز سیاهرود گیلان
محمد رضا افشاری آزاد هاله پورکی

با افزایش رشد جمعیت و توسعه روزافزون مناطق شهری و صنعتی شدن جوامع ، از یک طـرف و کـاهش حریمهای طبیعی از طرف دیگر موجب کاهش سطح پوشش گیاهی ، افزایش فرسایش خاک و افزایش مقدار ضریب جریان سطحی را در برداشته است . به منظور بررسی سیستم های مختلف فرسایش و برآورد شدت فرسایش و م چکیده کامل

با افزایش رشد جمعیت و توسعه روزافزون مناطق شهری و صنعتی شدن جوامع ، از یک طـرف و کـاهش حریمهای طبیعی از طرف دیگر موجب کاهش سطح پوشش گیاهی ، افزایش فرسایش خاک و افزایش مقدار ضریب جریان سطحی را در برداشته است . به منظور بررسی سیستم های مختلف فرسایش و برآورد شدت فرسایش و میزان رسوب به روشEPM ، حوضه آبخیز سیاهرود در شهرست ان رشت، بـه مسـاحت 204/33 کیلومتر مربع انتخاب گردیده و در این تحقیق حوضه مورد مطالعه از نظر فیزیوگرافی و توپـوگرافی، هـوا و اقلیم شناسی، هیدرولوژی، زمین شناسی، ژئومورفولوژی، خاکشناسی، پوشـش گیـاهی مـورد بررسـی قـرار گرفته و نتایج حاصل از آن جهت مطالعه و برآورد میزان فرسایش و رسوب استفاده گردیده و بدین ترتیـب حوضه از 1 واحد اصلی، 5 زیرواحد، طبقه بندی گردیده است در و آن خصوصیات خـاک، شـیب متوسـط، ضریب حساسیت خاک به فرسایش، ضریب استفاده از زمین، ضریب فرسایش ، ضریب شـدت فرسـایش و طبقه شدت فرسایش تعیین شده است.و در حوضه آبخیز س یاهرود مقدار فرسایش ویژه، ضریب رسـوبدهی، دبی رسوب ویژه، دبی رسوب کل محاسبه شده است . با بررسی آمار دبی رسوب اندازه گیری شده در ایستگاه رسوب سنجی بهـدان در پریـود زمـانی 18 سـاله، مقدار کل رسوبات سالیانه سیاهرود 25161/19 تن در سال بدست می آید با. مقایسة مقادیر رسوب اندازه گیری شده و رسوب برآوردی از طریق دو روش قدیمی و توسعه یافتة E.P.M چنین نتیجه گیری می شود که مقادیر برآوردی با مقدار رسوب اندازه گیری شده ، قرابت عدد 96 درصد را با مقدار واقعـی نشـان مـی دهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

780 - تأثیر پدیده‌های ژئومورفولوژی بر منابع آب زیرزمینی(مطالعه موردی: دشت سهرین زنجان)
فریده اسدیان جعفر خلفی

در کشور ما شرایط اقلیمی به گونه ای است که حتی در پرباران تزین دشتهای کشور،نیاز به آب زیرزمینی احساس میشود.و هر ساله بر تعداد چاه های عمیق و نیمه عمیق در انها افزوده مس شود.این مساله موجب افت سطح آبهای زسر زمینی و حتی پپپپپپپیشروی آب شور در بسیاری از دشتهای کشور گردیده ا چکیده کامل

در کشور ما شرایط اقلیمی به گونه ای است که حتی در پرباران تزین دشتهای کشور،نیاز به آب زیرزمینی احساس میشود.و هر ساله بر تعداد چاه های عمیق و نیمه عمیق در انها افزوده مس شود.این مساله موجب افت سطح آبهای زسر زمینی و حتی پپپپپپپیشروی آب شور در بسیاری از دشتهای کشور گردیده است.با توجه به قرار گرفتن بسیاری از شهر ها و روستاها در این مناطق و همچنین قرار داشتن سطح وسیعی از اراضی کشاورزی در این نواحی نیاز به آب شرب و کشاورزی در بسیاری از این مناطق احساس میشود و از سوی دیگر این مساله افت شدید سطح آب زیر زمینی که هر ساله شاهد آن هستیم را موجب گردیده است.به نظر میرسد مهمترین مساله موجود در حال حاضر و آینده،تامین اب مورد نیاز ساکنین این دشتها باشد.بنابراین بررسی وضعیت منابع آبهای زیر زمینی و تعیین عوامل اثر گذار بر روی آنها از اهمیت شایانی برخوردار است.فرمها و فرایندهای ژئومورفیک از جمله مهمترین عواملی است که می توانند بر میزان ذخیره،جهت جریان ،کمیت و کیفیت آب زیر زمینی اثر گذار بوده و آن را در کنترل خود داشته باشند.بدین منظور در پژوهش حاضر با توجه به اهمیت عوامل موثر در وضعیت این منابع و به منظور استفاده صحیح از این منابع آبهای زیرزمینی،اقدام به مطالعه پدیده های ژئومورفولوژی برای ارزیابی تاثیرات این پدیده ها بر روی منابع آب زیر زمینی دشت سهرین واقع در استان زنجان با استفاده از فنون سنجش از دور(RS) و سیستمهای اطلاعات جغرافیایی(GIS) گردیده است. نتایج حاصله از این پژوهش نشان میدهد، پدیده های ژئومورفولوژی جز عوامل تاثیر گذار بر منابع آب زیر زمینی دشت سهرین می باشند.بر این اساس میتوان گفت مناطق کوهستانی ارتفاعات شمالی دشت،دشت های سیلابی،پادگانه های آبگذاشتی و مخروط افکنه ها جز مهمترین این عوامل می باشند.بوسیله بررسی ارتباط بین پدیده های ژئومورفولوژی و منابع آب زیر زمینی در دشت ،مناطق دارای پتانسیل منابع آب زیر زمینی مشخص گردید.سپس پیشنهاداتی برای تقئیت و بهبود وضعیت آب زیر زمینی دشت سهرین،همانند تعیین محلهای مناسب برای تغذیه مصنوعی منابع آب زیر زمینی و یا احداث سدهای زیر زمینی در مناطقی که دارای آب زیر زمینی و بستر مناسب است اقدام گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

781 - بررسی اشکال کارستی و چشمه‌های آب سرد بخش مرکزی شهرستان بیجار
محمدرضا افشاری آزاد هاله پورکی

نتیجه فرآیندهای ژئومورفولوژیکی بر روی تشکیلات آهکی ، کارست و ناهمواریهای حاصل از آن می باشد .آبخوان های کارستی مهمترین منابع آب آشامیدنی در جهان می باشند. هدف از این تحقیق ، شناسایی اشکال کارست و نقش ان در پیدایش آبخوان های کارستی و اهمیت آنها در زندگی ساکنان منطقه است چکیده کامل

نتیجه فرآیندهای ژئومورفولوژیکی بر روی تشکیلات آهکی ، کارست و ناهمواریهای حاصل از آن می باشد .آبخوان های کارستی مهمترین منابع آب آشامیدنی در جهان می باشند. هدف از این تحقیق ، شناسایی اشکال کارست و نقش ان در پیدایش آبخوان های کارستی و اهمیت آنها در زندگی ساکنان منطقه است . بخش مرکزی شهرستان بیجار ناهمواری کوهستانی و آهکهای توده ای است که درمرکزاستان کردستان واقع شده است. اغلب ارتفاعات آن از سازندهای کربناته تشکیل شده است. مهم ترین اشکال کارستی شامل شیارها ، حفره های متعدد و غارها می باشد . پهنه های کارستی شهر بیجار نقش مهمی در تأمین و تغذیه آبخوانها دارد. مهم ترین چشمه سراب می باشد که قسمت عمده ای از آب شرب ساکنان شهر بیجار را تامین می کند. از عوامل مؤثر بر آب چشمه‌های آهکی منطقه و سیستم کارست عوامل و فرایندهای اقلیمی و عوامل زمین‌شناسی می‌باشد . در تحول و توسعه کارست های منطقه ، متغیرهای اصلی سنگ شناسی زمین ساخت ، شیب و اقلیم دخالت داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

782 - نگرشی دیگر بر شرایط آب و هوایی ایران دوره‌ی یچچالی کواترنر
محمد.رضا اصغری مقدم

شرایط آب و هوایی ایران در دورهی یخبندان از اوایل قرن بیستم مورد توجه جغرافیدانان و زمینشناسان و در اواخر قرن مزبور ژئومورفولوگهای ایران قرار گرفت، و نظرات این پیشکسوتان در دو گروه کلی آب و هوای سرد و خشک ( تر بارش کم ) و آب و هوای سردتر از امروز با بارش بیشتر مطرح میشود چکیده کامل

شرایط آب و هوایی ایران در دورهی یخبندان از اوایل قرن بیستم مورد توجه جغرافیدانان و زمینشناسان و در اواخر قرن مزبور ژئومورفولوگهای ایران قرار گرفت، و نظرات این پیشکسوتان در دو گروه کلی آب و هوای سرد و خشک ( تر بارش کم ) و آب و هوای سردتر از امروز با بارش بیشتر مطرح میشود . اما وجود شواهد ژئومورفولوژی گسترده در فلات ایران گویای آن است که نمیتوان هر کدام از نظرات مزبور را به تمامی فلات ایران تعمیم داد، از طرف دیگر ترکیب دو نظریه نیز مانند آنچه که برخی از افراد پیشنهاد کردهاند نیز جوابگو نمیباشد، بلکه استفاده از تنوع اشکال ژئومورفولوژی اقلیمی میتوان پنج ناحیهای آب و هوایی برای فلات ایران مشخص کرد که عبارتند از : -1 آب و هوای سرد و یخچالی -2 آب و هوای سرد جنب یخچالی -3 آب و هوای سرد باران -4 ی آب و هوای گرم و مرطوب یا بارانی گرم -5 آب و هوای خشک و نیمهخشک در تعیین این قلمرو نهتنها اشکال ژئومورفولوژی بلکه موقعیت جغرافیایی، شرایط توپوگرافی و جهت دا نهم ها نقش عمدهای داشتهاند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

783 - تحلیل شبکه های آبی مرتبط با کوهستان داوران در استان کرمان از دیدگاه ژئومورفولوژی و تکتونیک
علی سیستانی پور

گسل اصلی منطقه به نام گسل داوران می باشد که در امتداد جبهه شمال شرقی کوهستان داوران واقع شده است. مطالعات صحرایی و پردازش رقومی داده های ماهواره ای منطقه تطابق بین گسل های محل مورد مطالعه با شکستگی های مورد انتظار در یک زون فشاری برشی راستگرد را ثابت می کند. این شکستگی چکیده کامل

گسل اصلی منطقه به نام گسل داوران می باشد که در امتداد جبهه شمال شرقی کوهستان داوران واقع شده است. مطالعات صحرایی و پردازش رقومی داده های ماهواره ای منطقه تطابق بین گسل های محل مورد مطالعه با شکستگی های مورد انتظار در یک زون فشاری برشی راستگرد را ثابت می کند. این شکستگی ها شامل گسل های موازی با گسل اصلی (Y) ، گسل های مزدوج ریدل و آنتی ریدل (´R, R)، گسل های تقریباً موازی با گسل اصلی((P و گسل های نرمال (T) می باشند. اکثر امتداد شاخه های اصلی و فرعی شبکه های آبی منطقه از راستای گسل های منطقه پیروی می کنند. در شبکه های آبی منطقه به ویژه در جبهه های شمال شرقی و جنوب غربی کوهستان، راستای شاخه اصلی شبکه ها بر روی راستای گسل های راستالغز قرار گرفته و روند بعضی شاخه های فرعی شبکه ها در امتداد گسل های نرمال که دارای ساز و کار کششی هستند واقع شده اند. پدیده های ژئو مورفولوژی منطقه مرتبط با تکتونیک منطقه و نتیجه فرسایش های آبی و بادی شکل گرفته اند. بااستفاده از فرمول‌های پیچ و خم (سینوسیته) پیشانی کوهستان (Smf) ونسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن (Vf) مشخص شد که هر دو جبهه کوهستان از لحاظ تکتونیکی فعال می باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

784 - سنجش سطح توسعه یافتگی روستاهای استان ایلام به روش موریس
علیرضا استعلاجی مرتضی سعیدی ایمان علی پوربالف

شناخت و تحلیل امکانات، پتانسیل ها و سپس تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی نخستین گام در فرآیند برنامه ریزی و توسعه نواحی به شمار می رود. هدف کلی از این مقاله ، تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی استان ایلام از لحاظ برخورداری شاخص های زیربنایی ، بهداشتی – در چکیده کامل

شناخت و تحلیل امکانات، پتانسیل ها و سپس تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی نخستین گام در فرآیند برنامه ریزی و توسعه نواحی به شمار می رود. هدف کلی از این مقاله ، تعیین سطوح توسعه یافتگی نواحی روستایی استان ایلام از لحاظ برخورداری شاخص های زیربنایی ، بهداشتی – درمانی ، آموزشی – فرهنگی ، اقتصادی و جمعیتی می باشد که برای تعیین سطوح توسعه یافتگی از مدل موریس ، با انتخاب 35 متغیر در قالب شاخص های فوق در سطح خردتر (شهرستان) استفاده شده است .در ادامه با بهره گیری از روش ضریب اختلاف ، به تعیین میزان اختلاف و پراکندگی امکانات وخدمات ( شاخص های مورد مطالعه) در شهرستان ها مبادرت شده است . نتایج به دست آمده نشان می دهد که ضریب توسعه یافتگی بین شهرستان های استان متفاوت بوده و دارای اختلاف و نابرابری می باشد . به طوری که از مجموع هفت شهرستان دو شهرستان در سطح توسعه یافته ، دو شهرستان در سطح در حال توسعه و سه شهرستان در سطح محروم یا عدم برخورداری مطلوب از خدمات قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

785 - پارادوکس مور و نظر ویتگنشتاین در باره آن
عبدالرزاق حسامی فر

جورج ادوارد مور در دو مقاله خود به دو جمله اشاره می کند که در هر یک به ظاهر تعارضی میان صدر و ذیل جمله وجود دارد که از آن به پارادوکس مور تعبیر می شود: من سه شنبه گذشته به سینما رفتم اما باور ندارم که این کار را انجام دادم. من باور دارم که او بیرون رفته است، اما او بیرو چکیده کامل

جورج ادوارد مور در دو مقاله خود به دو جمله اشاره می کند که در هر یک به ظاهر تعارضی میان صدر و ذیل جمله وجود دارد که از آن به پارادوکس مور تعبیر می شود: من سه شنبه گذشته به سینما رفتم اما باور ندارم که این کار را انجام دادم. من باور دارم که او بیرون رفته است، اما او بیرون نرفته است. از نظر مور پارادوکس در این است که از یک سو شخص در باره خود سخن به ظاهر متناقض و یاوه ای می‌گوید و از سوی دیگر این سخن در باره او می تواند صادق باشد. در پیرامون این پارادوکس مسائل متعددی مطرح شده است از جمله اینکه این پارادوکس نه تنها در اظهار بلکه در باور، اندیشه، تمایلات و مانند اینها نیز مطرح می‌شود. مسأله دیگر اینکه گفته اند که در پارادوکس مور دو تقریر را باید از هم متمایز کرد: یکی تقریر حذفی که مثال آن این است: p و من باور ندارم که p و دوم تقریر ارتکابی که مثال آن این است: من باور دارم که p، اما چنین نیست که p. ویتگنشتاین کشف این پارادوکس را مهمترین کار مور می داند که در آن نوع خاصی از بی‌معنایی و یاوگی مطرح شده است. وی از تأثیر بسیار این کشف بر خود سخن می‌گوید. در این پژوهش می کوشیم پارادوکس مور را در آینه تحلیل مفسران اندیشه‌اش به ویژه نظر ویتگنشتاین در باره آن تحلیل و بررسی کنیم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

786 - مبانی معرفت‌شناختی تعریف‌ناپذیری خوب و بد اخلاقی از دیدگاه ابن‌سینا و مور
لیلی حیدریان انشااله رحمتی جمشید جلالی شیجانی

در این مقاله با تحلیل آراء ابن‌سینا و مور ضمن آنچه درباره تعریف‌ناپذیری خوب و بد اخلاقی مطرح است، نگرش آنها از جهت معرفت‌شناختی تبیین شده و آراء این دو متفکر بر اساس شیوه گفتگو مقایسه می‌شود. مسئله اصلی تحقیق نگرش ابن‌سینا و مور درباره نقد ملاک و معیار طبیعت‌گرایانه برا چکیده کامل

در این مقاله با تحلیل آراء ابن‌سینا و مور ضمن آنچه درباره تعریف‌ناپذیری خوب و بد اخلاقی مطرح است، نگرش آنها از جهت معرفت‌شناختی تبیین شده و آراء این دو متفکر بر اساس شیوه گفتگو مقایسه می‌شود. مسئله اصلی تحقیق نگرش ابن‌سینا و مور درباره نقد ملاک و معیار طبیعت‌گرایانه برای حمل خاصه‌های اخلاقی نظیر خوب و بد در موضوعات اخلاقی است. ابن‌سینا در آراء خویش بیان می‌دارد که اعتدال به عنوان امری مابعدالطبیعی و طبیعی نمی‌تواند در همه زمینه‌ها معیار و ملاک برای خوب یا بد بودن موضوعات اخلاقی باشد، مور نیز با تحلیل مغالطه طبیعت‌گرایانه لذت یا هماهنگی با طبیعت را ملاک و معیار حمل خوب و بد بر موضوعات اخلاقی نمی‌داند. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که رویکرد این دو متفکر برای اثبات مدعای خویش توجه به ایراد منطقی‌ای است که در مساوق دانستن خوب و بد با اموری نظیر اعتدال، لذت و هماهنگی با طبیعت رخ می‌دهد. ابن‌سینا و مور برای پاسخ به مسئله، از واقع‌گرایی غیرطبیعت‌گرایانه گزاره‌های اخلاقی دفاع می‌کنند، در این میان تأکید بر شهودِ خاصه‌ها در شهودِ عقلای قوم برای یافتن ملاک و معیار برای صدق و کذب‌پذیری گزاره‌های اخلاقی امکان گفتگو در آراء این دو متفکر را میسر می‌سازد. روش انجام پژوهش تحلیل محتوای آراء این دو فیلسوف در جهتِ پدید آمدن نوعی گفتگو برای مقایسه آراء ایشان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

787 - فلسفه مابعدالطبیعه در نظام سینوی ( براساس بازخوانی مقالهاول الاهیات شفا)
سیدصدرالدین طاهری معصومه سلیمان میگونی

گرچه بحث از رشته فلسفی مستقلی تحت عنوان متافلسفه (Metaphilosophy) پیشینه چندانی ندارد، وبویژه بعد از تاملات جدی کانت در باب هویت معرفتی فلسفه آغاز ودر دهه 1960 به عنوان یک موضوع جدی طرح شده است. اما از همان آغاز ظهورتفکر فلسفی در یونان _ هرچند به نحو جنبی وپراکنده _بحث چکیده کامل

گرچه بحث از رشته فلسفی مستقلی تحت عنوان متافلسفه (Metaphilosophy) پیشینه چندانی ندارد، وبویژه بعد از تاملات جدی کانت در باب هویت معرفتی فلسفه آغاز ودر دهه 1960 به عنوان یک موضوع جدی طرح شده است. اما از همان آغاز ظهورتفکر فلسفی در یونان _ هرچند به نحو جنبی وپراکنده _بحث از چیستی خود فلسفه ومباحثی چون موضوع ، غایت وروش فلسفه یکی از مباحث فلسفی بوده وارسطو چنانکه در این مقاله بدان پرداخته ایم در مواضع متعددی به تامل در چیستی فلسفه پرداخته است ودر میان موضوعات گوناگون ،موجود بما هوموجود و امور مفارق را از موضوعات عمده فلسفه دانسته است.بعدها ابن سینا به نحو تفصیلی اولین مقاله الهیات شفا (بویژه فصول اول ودوم) را به این بحث اختصاص داده ونظر فوق را ضمن یک بحث سلبی درباب آنچه موضوع فلسفه نیست بلکه از مسایل آنست( خدا و مسب الاسباب ) ویک بحث ایجابی درباب آنچه موضوع فلسفه است ( موجود بماهوموجود وامور مفارق) به مسند تحقیق نشانده است.این مقاله کوشیده تا به تاملات انتقادی در دیدگاه ابن سینا در باب موضوع فلسفه ورابطه آن با امور مفارق، طبیعیات وریاضیات ودر واقع به نقد متافلسفه ابن سینا در الهیات شفا بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

788 - مشروعیت خط 9 نقطه ای اعلامیه 2009 کشور چین در دریای چین جنوبی
سید فخرالدین مختاری محمد علی صلح چی منصور پور نوری

کشور چین در سال 2009 با صدور نقشه‌ای که به دبیر کل سازمان ملل متحد داده شد، خبر از ترسیم خط ۹ نقطه ای در دریای چین جنوبی داد. این فواصل نه‌گانه، تمامی جزایر اصلی دریای جنوب چین را دربرمی‌گیرد. همچنین، شیوه تحدید حدود با این فواصل نه‌گانه به‌گونه‌ای است که با مناطق انحصا چکیده کامل

کشور چین در سال 2009 با صدور نقشه‌ای که به دبیر کل سازمان ملل متحد داده شد، خبر از ترسیم خط ۹ نقطه ای در دریای چین جنوبی داد. این فواصل نه‌گانه، تمامی جزایر اصلی دریای جنوب چین را دربرمی‌گیرد. همچنین، شیوه تحدید حدود با این فواصل نه‌گانه به‌گونه‌ای است که با مناطق انحصاری اقتصادی و فلات قاره دیگر همسایگان تداخل می‌کند. این شیوه ترسیم خطوط حتی با پیوستن چین به کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها (1982) نیز اصلاح نگشت. فیلیپین به عنوان متضرر ترین و معترض ترین کشور، مدعی ناسازگاری خط 9 نقطه ای چین با کنوانسیون فوق گردید و تمامی اقدامات چین را برخلاف تعهداتش طبق این کنوانسیون دانست. فیلیپین با استناد به این کنوانسیون و به هدف حل اختلاف لایحه و دادخواست خود را به دیوان داوری مطابق پیوست 7 کنوانسیون تقدیم نمود. این مقاله بر آن است تا با استناد به مقررات کنوانسیون و حقوق بین الملل، اعتبار استدلالات مطرح شده از سوی کشورهای چین و فیلیپین را مورد بررسی قرار دهد. نتیجه اجمالی این تحقیق اینست که اگرچه ترسیم حدود مرزها از جمله مرزهای دریایی علی الاصول عملی یکجانبه است، اما یک کشور نمی‌تواند خارج از قلمرو حقوق بین الملل، خود را کشور ساحلی معرفی کرده و در مناطق هم‌پوشانی با دیگر کشورهای ساحلی، بطور یکجانبه اقدام به ترسیم خطوط مرزی نماید و مفروض اینست که خط 9 نقطه ای ترسیم شده از سوی کشور چین دارای توجیه مشروع نیست. روش این پژوهش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

789 - قصور در حضور نزد مرجع داوری بین المللی با تاکید بر قضیه چین و فیلیپین
سید فخرالدین مختاری محمد علی صلح چی منصور پور نوری

رعایت اصل تناظر ملازمه با این امر دارد که دادرسی در غیاب یکی از طرفین انجام نشود و از سوی دیگر رعایت منافع طرفی که به مرجع صالح مراجعه کرده است، مستلزم ادامه رسیدگی و صدور رای قاطع است. اگر یک کشور بتواند با عدم حضور نزد مرجع صالح، صلاحیت رسیدگی را از آن مرجع سلب نماید چکیده کامل

رعایت اصل تناظر ملازمه با این امر دارد که دادرسی در غیاب یکی از طرفین انجام نشود و از سوی دیگر رعایت منافع طرفی که به مرجع صالح مراجعه کرده است، مستلزم ادامه رسیدگی و صدور رای قاطع است. اگر یک کشور بتواند با عدم حضور نزد مرجع صالح، صلاحیت رسیدگی را از آن مرجع سلب نماید این امر بشدت، اعتبار شیوه های مسالمت آمیز حل اختلافات را متزلزل خواهد نمود. چین در سال 2009 با صدور نقشه‌ای که به دبیر کل سازمان ملل متحد داده شد، خبر از ترسیم خط ۹ نقطه‌ای در دریای چین جنوبی داد. فیلیپین به عنوان معترض‌ترین کشور، مدعی بروز یک اختلاف بین‌المللی بدلیل ناسازگاری خط 9 نقطه‌ای چین با کنوانسیون ملل متحد در مورد حقوق دریاها (1982) شد و در تاریخ ۲۲ ژانویه ۲۰۱۳ با استناد به مقررات کنوانسیون دادخواست خود بر علیه چین را به دیوان داوری متشکله بر اساس پیوست 7 فصل پانزدهم کنوانسیون ارجاع داد. چین در تمام مراحل رسیدگی، از شرکت کردن خودداری نمود چراکه دیوان داوری را فاقد صلاحیت برای رسیدگی به اختلاف می‌دانست. این مقاله بر آن است تا اعتبار فرآیند رسیدگی به اختلافات را در صورت قصور در حضور نزد مرجع رسیدگی‌کننده مورد پژوهش قرار دهد. نتیجه اجمالی تحقیق اینست که کشور غایب در رسیدگی همچنان بعنوان یک طرف دعوا محسوب شده و صرف عدم حضور، باعث زوال این موقعیت یا از بین رفتن صلاحیت مراجع صالح به رسیدگی نمی‌شود؛ اما تکالیف ویژه ای برای مرجع رسیدگی ایجاد می‌گردد که در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

790 - شناسایی مولفه‌های معماری سازمانی (مورد مطالعه: سازمان امور مالیاتی کشور)
جابر کریمی جشنی امیرحسین محمدداودی لطف اله عباسی سروک

چکیده معماری سازمانی یکی از فاکتورهای مهم در سنجش میزان موفقیت سازمان‌ها است و آن‌را راهکارى جامع برای یکپارچگی درونی و در عین حال سازگاری سازمان‌های جدید با تغییرات محیطی دانسته‌اند. این پژوهش به شناسایی مولفه‌های معماری سازمانی در سازمان امور مالیاتی کشور می‌پردازد. م چکیده کامل

چکیده معماری سازمانی یکی از فاکتورهای مهم در سنجش میزان موفقیت سازمان‌ها است و آن‌را راهکارى جامع برای یکپارچگی درونی و در عین حال سازگاری سازمان‌های جدید با تغییرات محیطی دانسته‌اند. این پژوهش به شناسایی مولفه‌های معماری سازمانی در سازمان امور مالیاتی کشور می‌پردازد. مدیران و کارکنان ستاد سازمان امور مالیاتی کشور، جامعه آماری را تشکیل دادند. برای نمونه‌گیری از روش طبقه‌ای برحسب جنسیت استفاده شد، حجم نمونه مطابق فرمول کوکران 278نفر بود. ابزار پژوهش پرسشنامه در مقیاس پنج درجه‌ای لیکرت بود، روایی (همگرا و واگرا) تایید شد و پایایی از طریق آلفای‌کرونباخ 83/0 به‌دست آمد. تحلیل داده‌ها با آزمون‌های تحلیل‌عاملی اکتشافی و تاییدی صورت گرفت. نتایج نشان داد مولفه‌های معماری سازمانی در سازمان فوق عبارتند از: قوانین و مقررات. استراتژی سرمایه‌گذاری. نیروی انسانی دانش‌محور. روحیه هماهنگی و همکاری سازمانی. مدیریت مخاطرات و فعالیت‌های مستمر فناوری اطلاعات. قابلیت استفاده مجدد. تشکیل تیم مدیریت معماری سازمانی. متعهد به آموزش مستمر منابع انسانی.واژگان کلیدی: معماری سازمانی، سازمان امور مالیاتی کشور. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

791 - ارائه الگوی خط مشی گذاری عمومی مطلوب در سازمان امور مالیاتی کشور
حمزه اسدپور علیرضا امیرکبیری محمدرضا ربیعی مندجین

هدف این مقاله، شناسایی شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، استراتژی‌ها و پیامدهای ارائه الگوی خط‌مشی‌گذاری عمومی در سازمان امور مالیاتی کشور است. خط‌مشی‌گذاری عمومی فرآیندی است که طی آن بعضی مسائل مورد توجه حکومت قرار می‌گیرد، راه‌حل‌هایی برای آن تدوین و از بین راه‌حل‌ها، ی چکیده کامل

هدف این مقاله، شناسایی شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، استراتژی‌ها و پیامدهای ارائه الگوی خط‌مشی‌گذاری عمومی در سازمان امور مالیاتی کشور است. خط‌مشی‌گذاری عمومی فرآیندی است که طی آن بعضی مسائل مورد توجه حکومت قرار می‌گیرد، راه‌حل‌هایی برای آن تدوین و از بین راه‌حل‌ها، یک سیاست تصویب و اجرا می‌شود. این تحقیق از نظر روش‌شناسی، پژوهشی کیفی (نظریه داده بنیاد)است.روش نمونه‌گیری، نظری و هدفمند و حجم نمونه، 14 نفر از صاحبنظران حوزه خط‌مشی‌گذاری در نظام مالیاتی کشور است. محتوای پژوهش با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و ساختاریافته با خبرگان گردآوری شده است. یافته‌ها بیانگر این است که الگوی خط‌مشی‌گذاری عمومی مطلوب سازمان مالیاتی کشور دربردارنده شرایط علی (3 مقوله و 12 کد مفهومی و 173 کد اولیه)، شرایط زمینه‌ای (4 مقوله و 23 کد مفهومی و 168 کد اولیه)، شرایط مداخله‌گر (6 مقوله و 22 کد مفهومی و 220 کد اولیه)، استراتژی‌ها (3 مقوله، 8 کد مفهومی و 48 کد اولیه) و پیامدها (2 مقوله، 4 کد مفهومی و 30 کد اولیه) است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

792 - الگوی اجرای راهبرد تنوع همگون محصول (مورد مطالعه: شرکت کدبانو)
اسماعیل حسن‌پور قروقچی شهرام خلیل نژاد هلن ابراهیمی قلعه قاضی

با توجه به نرخ نگران‌کننده شکست پروژه‌های توسعه و تنوع همگون محصولات در ایران، انتقادات وارده بر مدل‌های توسعه و تنوع همگون محصول موجود در مبانی نظری و اهمیت بسیار زیاد توسعه و تنوع همگون محصولات موفق در رشد شرکت‌ها، پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگوی متناسب با شرایط شرکت‌ چکیده کامل

با توجه به نرخ نگران‌کننده شکست پروژه‌های توسعه و تنوع همگون محصولات در ایران، انتقادات وارده بر مدل‌های توسعه و تنوع همگون محصول موجود در مبانی نظری و اهمیت بسیار زیاد توسعه و تنوع همگون محصولات موفق در رشد شرکت‌ها، پژوهش حاضر به دنبال ارائه الگوی متناسب با شرایط شرکت‌های غذایی ایرانی برای اجرای تنوع همگون محصول است. در این پژوهش با استفاده از روش پژوهش موردی و رویکرد کثرت‌گرایانه، شرکت کدبانو از شرکت‌های فعال ایران در صنعت غذا انتخاب و بررسی ‌شده است و فرایند پیشنهادی (الگوی پیشنهادی) آن با روش‌های مختلفی از قبیل مصاحبه نیمه‌ساختاریافته، مشاهده مشارکتی و مطالعه اسناد، استخراج شده است؛ سپس الگوی پیشنهادی برآمده از اجرای فرایند در شرکت کدبانو با مبانی نظری مقایسه شده است. نتیجه نهایی این پژوهش، ارائه یک الگوی خاص برای شرکت کدبانو است که منحصربه‌فرد‌بودن آن به‌دلیل تفاوت محیط برون‌سازمانی و درون‌سازمانی شرکت کدبانو با بستر برون‌سازمانی و درون‌سازمانی مدل‌های غربی است. الگوی پیشنهادی این تحقیق، خلأ ناشی از فقدان الگوهای فرایندی تنوع همگون محصول مناسب شرکت‌های غذایی ایرانی را تا حدودی پر می‌کند و قابلیت حل یکی از مشکلات اصلی شرکت کدبانو را دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

793 - تنیدگی شغلی و فرسودگی کارکنان امور اداری
فاطمه خلیلی خدابخش داشگرزاده

تنیدگی همان فشار روانی است که بر اثر عدم شناخت و ادارک درست از خود و محیط اطراف در یک فرد به وجود می‌آید. این تحقیق در صدد یافتن میزان تنیدگی شغلی و رابطه آن با فرسودگی شغلی متصدیان امور اداری بخش بین الملل بانک صادرات ایران (شهر تهران) است که برمدل تنیدگی شغلی اسیپو و چکیده کامل

تنیدگی همان فشار روانی است که بر اثر عدم شناخت و ادارک درست از خود و محیط اطراف در یک فرد به وجود می‌آید. این تحقیق در صدد یافتن میزان تنیدگی شغلی و رابطه آن با فرسودگی شغلی متصدیان امور اداری بخش بین الملل بانک صادرات ایران (شهر تهران) است که برمدل تنیدگی شغلی اسیپو و فرسودگی شغلی مسلش تکیه دارد. تلاش این پژوهش، با استفاده از روش توصیفی پیمایشی با زمینه کاربردی بر بررسی رابطه و نوع رابطه بین تک تک مؤلفه‌های متغیر تنیدگی شغلی با متغیر فرسودگی شغلی، خود متغیر تنیدگی شغلی با متغیرفرسودگی شغلی، از طریق آزمون همبستگی پیرسن و اولویت بندی مؤلفه‌های هردوی آن‌ها از طریق آزمون فریدمن بوده و به همین منظور به عنوان ابزار انجام تحقیق از پرسشنامه‌ای استفاده شد که روایی آن توسط کارشناسان و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفته است. بر این اساس، یافته‌های به دست آمده از نمونه 140 نفری که از میان متصدیان امور اداری بخش بین الملل بانک با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده بودند، نشان داد که بین مؤلفه‌های تنیدگی شغلی و فرسودگی شغلی رابطه معناداری وجود دارد و ضرایب چهار مؤلفه ( محدوده نقش، دوگانگی نقش، بی کفایتی نقش و محیط فیزیکی ) در مدل رگرسیونی صفر نیست و در ایجاد تنیدگی شغلی نقش دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

794 - سنجش درجه توسعه یافتگی بر کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی (مطالعه موردی: محله هرندی منطقه 12)
سعید کامیابی مهدیه طایفه رستمی

برای سنجش میزان توسعه یافتگی نواحی مختلف یک کشور روش های گوناگونی وجود داردکه هریک معایب و محا سنی دارد. وجود آمار و راقام و شاخص های متعدد و پراکنده در موارد بسیاری زمینه سردر گمی و تردید در امر شناسایی نواحی میزان توسعه یافتگی آنها را فراهم می کند؛ از این رو ترکیب منط چکیده کامل

برای سنجش میزان توسعه یافتگی نواحی مختلف یک کشور روش های گوناگونی وجود داردکه هریک معایب و محا سنی دارد. وجود آمار و راقام و شاخص های متعدد و پراکنده در موارد بسیاری زمینه سردر گمی و تردید در امر شناسایی نواحی میزان توسعه یافتگی آنها را فراهم می کند؛ از این رو ترکیب منطقی آنها برای تسهیل در امر تصمیم گیری لازم و ضروری می نمید. البته هرگونه ادغام باید براساس ضوابط علمی و رعایت نکات لازم انجام پذیرد که شاخص را به اندازه کافی گویا ومعنی دار سازد. هدف اصلی این پژوهش سنجش در جه توسعه یافتگی محلات سیزده گانه شهرداری منطقه 12 تهران بر اساس پاره ای از شاخص های توسعه به منظور دستیابی و علل نابرابری های مناطق شهری همراه با ارائه راهکارهایی برای کاهش عدم توسعه یافتگی محلات می باشد.برنامه عمران سازمان ملل متحد، الگویی برای درجه بندی نواحی از لحاظ توسعه یافتگی(کالبدی- انسانی)، به کاربرده است که هم جدیدترین الگوی رسمی به کارگرفته در سطح جهانی بوده وهم اینکه قابلیت گسترش و جایگزینی آنها در فضا های مورد برنامه ریزی با مقیاس های مختلف و متنوع قابل اجراست که به نام الگو موریس معروف است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش توسعه یافتگی موریس و سنجش از راه دور(GIS) که در آن از سه شاخص های اصلی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و شصت مؤلفه استفاده شده است پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

795 - تاثیر سرمایه‌اجتماعی بر نحوه انتخاب منابع‌خبری
محمدرضا رسولی فاطمه ناظمی یگانه

سرمایه اجتماعی دربرگیرندهی ارزشها و هنجارهای مشترک لازم برای رفتار اجتماعی است که در روابط شخصی افراد، در اعتمـاد آنان به یکدیگر و در حس مشترک مسئولیتهای مدنی منعکس شده است. امری که جامعه را چیزی بیشتر و فراتـر از جمـع افـراد میسازد.در حوزهی ارتباطات، انتخاب یک منبع خبر چکیده کامل

سرمایه اجتماعی دربرگیرندهی ارزشها و هنجارهای مشترک لازم برای رفتار اجتماعی است که در روابط شخصی افراد، در اعتمـاد آنان به یکدیگر و در حس مشترک مسئولیتهای مدنی منعکس شده است. امری که جامعه را چیزی بیشتر و فراتـر از جمـع افـراد میسازد.در حوزهی ارتباطات، انتخاب یک منبع خبری از سوی مردم در میان انبوهی از منابع که امروزه در دسترس افراد جامعه قرار گرفته است و چرایی آن، یکی از مسائل پیشروی دستاندرکاران خبر و خبررسانی است. بدیهی است که مجموعهای از مولفههای اجتماعی و انسانی بر مخاطب و شخصیت اجتماعی وی تاثیر میگذارد و این خود باعث تغییر نگرش فرد نسبت به یک منبع خبری و انتخاب آن در میان سایرین میشود. گمان میرود سرمایهاجتماعی یکی از این عوامل در شکلگیری نگرش افراد نسبت بـه منـابع خبری باشد. بنابراین پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر سرمایهاجتماعی بر نحـوه انتخـاب منـابعخبـری، بـا اسـتفاده از روش پیمایشی و نمونه گیری(تصادفی) خوشه ای چند مرحله ای انجام شده است. حجم نمونه این پژوهش نیز شامل386 نفر از افراد 15 سال به بالای ساکن در مناطق بیست ودوگانهی شهر تهران است. و نتـایج حـاکی از آن اسـت کـه، بـا افـزایش سـرمایهاجتمـاعی، سرمایهفرهنگی افراد بالا میرود و با کاهش آن سرمایهفرهنگی نیز پائین میآید و بالعکس، بین سرمایهاقتصـادی و سـرمایهاجتمـاعی همبستگی معناداری وجود ندارد در حالی که بین سرمایهفرهنگی و سرمایهاقتصادی رابطهای معنادار و مسـتقیم وجـود دارد بـه ایـن شکل که با افزایش هر یک از آنها بر میزان دیگری نیز افزوده میشود و بالعکس. همچنین میزان سرمایهاجتماعی بـر نحـوه انتخـاب منابعخبری موثر است ودرنتیجه میتوان ادعا نمود افرادی که از رسانههای خاصی استفاده میکنند از مقادیر بـالاتر یـا پـایینتـری از سرمایهاجتماعی برخوردار هستند و بررسی ها نشان می دهد که میانگین سرمایهاجتماعی استفادهکنندگان از روزنامه برای کسب اخبار به طرز معناداری بیش از استفادهکنندگان از ماهواره است. اما در مورد سـایر منـابعخبـری تفـاوتی از نظـر میـزان سـرمایهاجتمـاعی استفادهکنندگان مشاهده نشد. نتایج حاکی از آن است که تفاوت معناداری در سرمایهفرهنگی استفادهکنندگان از منابع خبـری وجـود دارد و همبستگی بین سرمایهفرهنگی و استفاده از روزنامه، سایتهای اینترنتی و ایمیل مستقیم بوده است. به عبارت بهتـر بـا افـزایش میزان سرمایهفرهنگی میزان استفاده از این منـابع خبـری نیـز افـزایش مـییابـد و بـالعکس. همچنـین میـزان برخـورداری افـراد از سرمایهاقتصادی بر حسب استفاده آنان از منابع مختلف خبری به طرز معناداری متفاوت است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

796 - تأثیر چارچوب عملی حرفه ای بین‌المللی بر اثربخشی حسابرسی داخلی
مجید تاجیک جلایری جواد رمضانی یحیی کامیابی

10.30495/faar.2022.691687

چکیدهسرآغـــاز حـســابـرســـی داخلـــی در فـراینـــد اطمینان بخشــی، به دست آوردن درکـــی درســـت از شرایطـــی کــه سازمـــان در آن عمــل می‌کند، شـــناسایی ذینفعــان کلیــدی و نیازهــای آن‌ها و تعیین چـگونــگی تعریف راهبری ســازمان اسـت. بـا توجـه بـه اینکه حسابـــرسان چکیده کامل

چکیدهسرآغـــاز حـســابـرســـی داخلـــی در فـراینـــد اطمینان بخشــی، به دست آوردن درکـــی درســـت از شرایطـــی کــه سازمـــان در آن عمــل می‌کند، شـــناسایی ذینفعــان کلیــدی و نیازهــای آن‌ها و تعیین چـگونــگی تعریف راهبری ســازمان اسـت. بـا توجـه بـه اینکه حسابـــرسان داخلــی از رویـــکردهای متعــدد، آزمون‌ها و روش‌های متفــاوت بــرای ارزیابــی راهبـــری در ســازمان خــود اســتفاده می‌کنند، ضمـــن ارائــه تصـــویری شــفاف از آنچــه حسابـــرسان داخلــی بر اساس چارچوب‌های بین‌المللی برای ارزیابی‌های خــود در پیش گرفته‌اند، میـزان آشـنایی و اسـتفاده حسابرسـان داخلــی ایــران از ایــن موضــوع در تدویــن یــک برنامــه حسابرســی داخلــی جامــع و کارآمــد سـنجیده شـود و نگـرش حسابرسـان داخلـی ایـران در ارائـه ارزیابـی رسـمی از شیوه‌های راهبـری ســازمان مــورد بررســی قــرار دهــد. هدف این مقاله بررسی تأثیرات رهنمودهای اجباری و مورد توصیه اکید در چارچوب عملی حرفه ای بین‌المللی بر اثربخشی حسابرسی داخلی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی تعداد 247 نفر از حسابداران داخلی در مؤسسات حسابرسی خصوصی معتبر شاغل هستند انتخاب شد. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد و از نظر روش، توصیفی از نوع پیمایشی می‌باشد. برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌ای بوده است. کلیه فرضیات در سطح معنی‌داری p<0.01 به روش pls مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج نشان می‌دهد رهنمودهای توصیه شده و اجباری در چارچوب چارچوب عملی حرفه ای بین‌المللی بر عملکرد حسابرسی داخلی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران تأثیرگذار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

797 - عارضه‌یابی حسابداری تعهدی در بخش عمومی ایران از نظر محتوا، زمینه و ساختار Pathology of Accrual Accounting in Iranian Public Sector from the Viewpoint of Structural, Contentual and Contextual Barriers
وجیهه رحمتی زهرا پورزمانی

چکیدهبا توجه به حرکت جهانی حسابداری بخش عمومی به سمت حسابداری تعهدی و ثبت تمامی عملکردهای مالی و حرکت به سمت پاسخگویی و شفاف‌سازی مالی دولت‌ها و بخش عمومی در تمام جهان و ضرورت اجرای آن در ایران با توجه به مصوبات قانونی و اجرای آن توسط تمامی سازمان‌های دولتی لازم است تا چکیده کامل

چکیدهبا توجه به حرکت جهانی حسابداری بخش عمومی به سمت حسابداری تعهدی و ثبت تمامی عملکردهای مالی و حرکت به سمت پاسخگویی و شفاف‌سازی مالی دولت‌ها و بخش عمومی در تمام جهان و ضرورت اجرای آن در ایران با توجه به مصوبات قانونی و اجرای آن توسط تمامی سازمان‌های دولتی لازم است تا نسبت به نحوه اجرا و تحقق این امر، پژوهش‌هایی توسط متخصصان صورت گیرد؛ بنابراین در این مقاله نسبت به عارضه‌یابی حسابداری تعهدی در بخش عمومی ایران اقدام شده است. برای اجرای موضوع، جنبه‌های مدل سه شاخگی شامل ابعاد محتوایی، زمینه‌ای و ساختاری جهت عارضه‌یابی مدنظر قرار گرفته‌اند. جامعه آماری پژوهش طبق تکنیک دلفی شامل مدیران و کارکنان سازمان امور مالیاتی تهران است. از پرسشنامه محقق ساخته به عنوان ابزار گردآوری اطلاعات پژوهش استفاده شده است. برای شناسایی و تأیید گویه‌های پرسشنامه با توجه به نظرات خبرگان از تکنیک دلفی استفاده شد. از این رو، با بهره‌مندی از ادبیات نظری و پیشینه‌ تحقیقات انجام شده، پرسشنامه در سه مرحله بین خبرگان توزیع شد و با توجه به ضریب کندال تصمیم نهایی در رابطه با گویه‌های پرسشنامه اتخاذ شد. تجزیه‌وتحلیل آماری پژوهش از طریق نرم‌افزارهای آماری اس‌پی‌اس‌اس و لیزرل انجام گرفته است. داده‌ها با بکارگیری تکنیک معادلات ساختاری، تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل مسیر مورد بررسی قرار گرفتند. یافته‌ها بیانگر این هستند که در سازمان امور مالیاتی، ابعاد عارضه‌یابی سه شاخگی شامل ابعاد ساختاری (عوامل استخدامی و زیرساخت‌های فناوری اطلاعات)، محتوایی (پذیرش مدیران، پذیرش کارکنان و تعهد شغلی) و زمینه‌ای (عوامل فرهنگی و بسترهای قانونی و حقوقی) نقش مؤثری در زمینه اجرای حسابداری تعهدی در بخش عمومی ایران ایفا کرده‌اند.Pathology of Accrual Accounting in Iranian Public Sector from the Viewpoint of Structural, Contentual and Contextual BarriersVajihe RahmatiZahra pourzamaniReceived: 30/ March /2021 Accepted: 04/ June /2021AbstractConsidering the global movement of public sector accounting towards accrual accounting and recording all financial operations and moving towards accountability and financial transparency of governments and the public sector all over the world and the need to implement it in Iran according to legal approvals and its implementation by All government agencies need to be researched by experts on how to implement and achieve this. Therefore, this paper investigates the pathology of accrual accounting in Iranian public sector. It is using three-factor pathology model consist of structural, contentual and contextual barriers. Research population includes maganers and staff in Tehran tax admission organization. Data collected from questionnaire and the items identified & verified through Delphi technique from the view of experts. Statistical analyzing is done by using SPSS and Lisrel statistical softwares. Data analyzed based on structural equation modeling, path analysis & confirmatory factor analysis. Findings show that structural factors (employment factors & information technology infrastructure), contentual factors (manager’s acceptance, employee’s acceptance & job obligation) and contextual factors (cultural factors and legal contexts) have an important role in applying accrual accounting at Iranian public sector specialy in tax organization.Keywords: Pathology, Public Sector, Accrual Accounting, Three-Pronged Model, Tax Admission Organization. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

798 - امکان سنجی پیگیری قضایی ترور سردار سلیمانی در دیوان کیفری بین‌المللی و دیوان بین‌المللی دادگستری و حقوق داخلی
فاطمه آقامیری زهرا فهرستی ابراهیم یاقوتی

اقدام نظامی ایالات متحده آمریکا در به شهادت رساندن مقامات عالی رتبه نظامی کشور ایران سردار قاسم سلیمانی در سوم ژانویه 2020 مسأله‌ای که میان حقوق‌دانان ایرانی و بین‌المللی از همان ابتدا مطرح شد واکنش حقوقی دولت جمهوری اسلامی ایران به این واقعه بود. اقدام نظامی آمریکا در چکیده کامل

اقدام نظامی ایالات متحده آمریکا در به شهادت رساندن مقامات عالی رتبه نظامی کشور ایران سردار قاسم سلیمانی در سوم ژانویه 2020 مسأله‌ای که میان حقوق‌دانان ایرانی و بین‌المللی از همان ابتدا مطرح شد واکنش حقوقی دولت جمهوری اسلامی ایران به این واقعه بود. اقدام نظامی آمریکا در این واقعه برخلاف آنچه خود ادعا می‌کند با عناصر پیشگیرانه و یا پیش‌دستانه و شروط دفاع مشروع منطبق نیست و یک عمل متخلفانه بین‌المللی است. امکان‌سنجی پیگیری قضایی مسئولیت کیفری و مسئولیت مدنی ناشی از این عمل متخلفانه در دیوان کیفری بین‌المللی و دیوان بین‌المللی دادگستری موضوع این نوشتار را تشکیل می‌دهد. علی‌رغم عدم عضویت ایران و آمریکا در اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی ایران می‌تواند با ترغیب دولت عراق به پذیرش صلاحیت موردی دیوان، امکان اعمال صلاحیت دیوان نسبت به این قضیه را فراهم آورد، اما حتی در این حالت نیز نمی‌توان قضیه ترور سپهبد سلیمانی را در چارچوب یکی از جرایم چهارگانه تحت صلاحیت دیوان دنبال کرد. مؤثرترین سازوکارهای حقوقی، پیگیری مسئولیت مدنی دولت آمریکا در قبال این عمل متخلفانه به موجب کنفوانسیون راجع به پیشگیری و مجازات جرایم علیه اشخاص مورد حمایت بین‌المللی از جمله مأمورین سیاسی (1973) که دولت‌های ایران و آمریکا عضو آن هستند امکان‌پذیر است. و نیز پیشگیری ایجاد یک دادگاه بین‌المللی مختلط به‌ویژه از طریق انعقاد توافق‌نامه یا مجمع عمومی سازمان ملل یا سازمان همکاری اسلامی است. این کنفوانسیون که انجام برخی جرایم از جمله قتل را در خصوص افراد مورد حمایت بین‌المللی را ممنوع می‌کند. یک سازوکار حل و فصل اختلاف را پیش بینی کرده که در نهایت به دیوان بین‌المللی دادگستری ختم می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

799 - تاثیرگذاری وضعیت روحی سرمایه گذار بر بازگشت سرمایه مورد انتظار
مصطفی حیدری هراتمه محسن عامری شهرابی

مطالعات متعددی به بررسی ارتباط وضعیت روحی سرمایه گذار با شرایط اقتصادی پرداخته اند این مقاله با ایجاد تغییراتی جزئی در الگوی لوکاس تاثیرگذاری وضعیت روحی سرمایه گذار بر بازگشت سرمایه مورد انتظار را مورد بررسی قرار می دهد که با توجه به قیمت های سهام و دارایی در بازار سر چکیده کامل

مطالعات متعددی به بررسی ارتباط وضعیت روحی سرمایه گذار با شرایط اقتصادی پرداخته اند این مقاله با ایجاد تغییراتی جزئی در الگوی لوکاس تاثیرگذاری وضعیت روحی سرمایه گذار بر بازگشت سرمایه مورد انتظار را مورد بررسی قرار می دهد که با توجه به قیمت های سهام و دارایی در بازار سرمایه در چارچوب مدل های قیمت گذاری و در چارچوب تغییرات جزیی، چگونگی تاثیرگذاری تغییرات جزئی در فاکتورهای وضعیت روحی ( اولویت زمانی و ریسک گریزی بر قیمت سهام تعیین و محاسبه می گردد . نتایج نشان می دهد : الف ) میزان مورد انتظار برای بازگشت سهام با وضعیت روحی سرمایه گذار رابطه معکوس دارد. ب ) زمانیکه سرمایه گذار وضعیت روحی خوبی دارد میزان تاثیر وضعیت روحی بر میزان مورد انتظار برای بازگشت سرمایه افزایش می یابد. ج ) متغیرهای وضعیت روحی بر بازارهای سرمایه گذاری تاثیر بیشتری دارد تا بر بازار اوراق بهادار د ) وضعیت روحی سرمایه گذار عاملی اساسی در رابطه با بازگشت سهام است ه ) یکپارچه سازی وضعیت روحی سرمایه گذار با الگوهای قیمت گذاری دارایی می تواند به تفسیر شواهد موجود از ناهنجاری های درحال رشد مربوط به رفتار سرمایه گذار کمک کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

800 - مدلسازی مبادلات سهام با رویکرد شمعدان فازی و روش بهینه سازی کرم شب تاب و مورچگان
حسن کلانتری درونکلا ایمان داداشی حمیدرضا غلام نیا روشن کاوه آذین فر

اخیرا از روش هوشمند مبتنی بر فازی برای پویاسازی الگوهای کندل استیک ژاپنی در جهت تحلیل الگوهای کندل استیک با در نظر گرفتن اطلاعات غیر قطعی استفاده شده است. از انجایی که منطق فازی مبتنی بر دانش خبره است، اگرچه متخصصان انسانی میتوانند نقش مهمی در تنظیم مقادیر توابع عضویت م چکیده کامل

اخیرا از روش هوشمند مبتنی بر فازی برای پویاسازی الگوهای کندل استیک ژاپنی در جهت تحلیل الگوهای کندل استیک با در نظر گرفتن اطلاعات غیر قطعی استفاده شده است. از انجایی که منطق فازی مبتنی بر دانش خبره است، اگرچه متخصصان انسانی میتوانند نقش مهمی در تنظیم مقادیر توابع عضویت متغیرهای فازی داشته باشند، اما از انجایی که معمولا دانش انسانی دارای ابهام است، تنظیم بهینه ای حاصل نمیگردد. از اینرو ارائه تکنیکی که منجر به تنظیم بهینه مقادیر توابع عضویت در الگوهای کندلی گردد، نقش بسزایی در راندمان سیستم معامله مبتنی بر فازی خواهد داشت. یکی از روشهای بهینه سازی پرکاربرد، روشهای فراابتکاری میباشد، اکثر روشهای فراابتکاری دارای ساختاری مشابه با روش بهینه سازی ازدحام ذرات اند. روشهای فراابتکاری مبتنی بر کرم شب تاب و مورچگان دلیل برخورداری از قابلیت های بهره وری و کشف مناسب، قدرتمندتر از بهینه سازی ازدحام ذرات اند. در این مقاله از روش کرم شب تاب و مورچگان برای تنظیم و بهینه سازی توابع عضویت متغیرهای کندل استیک فازی با کاربرد در تحلیل معاملات و پیش بینی قیمت سهام در سیستم معاملات سهام استفاده شده است. نتایج حاصل از اعمال روش پیشنهادی بر روی سهام شرکتهای ایران حاکی از دقت بالای روش پیشنهادی میباشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

801 - ریسک فراگیر بحران مالی در نظام بانکی ایران با رویکرد ARFIMA - FIGARCH- Delta CoVaR و ریزش مورد انتظار حاشیه ای
لیلا براتی میرفیض فلاح شمس فرهاد غفاری علیرضا حیدرزاده هنزائی

ریسک سیستمیک به خطر شکست سیستم مالی یا شکست کل بازار اطلاق می‌شود. این ریسک می‌تواند از بی‌ثباتی یا بحران در مؤسسات مالی نشأت بگیرد و در اثر سرایت به کل نظام مالی انتقال یابد. هدف مقاله حاضر سنجش ریسک فراگیر بحران مالی در نظام بانکی ایران بود. در این مطالعه از اطلاعات آ چکیده کامل

ریسک سیستمیک به خطر شکست سیستم مالی یا شکست کل بازار اطلاق می‌شود. این ریسک می‌تواند از بی‌ثباتی یا بحران در مؤسسات مالی نشأت بگیرد و در اثر سرایت به کل نظام مالی انتقال یابد. هدف مقاله حاضر سنجش ریسک فراگیر بحران مالی در نظام بانکی ایران بود. در این مطالعه از اطلاعات آماری بانک‌ها در طول سال‌های 1392-1397 استفاده شده است. در بخش اول شاخص های ریسک فراگیر بحران مالی با استفاده از شاخص Delta CoVaR محاسبه شده سپس سرایت پذیری ریسک با استفاده از روش ARFIMA – FIGARCH مورد ارزیابی قرار گرفته است. در گام اول، آزمون ریشه واحد بیانگر وجود ریشه کسری در شاخص قیمت سهام بانک ها بوده است. در ادامه شاخص های ریسک فراگیر محاسبه شده و به مدلسازی سرایت ریسک سیستمیک پرداخته شده است. نتایج مدل بیانگر این بود که وضعیت ریسک سیستمیک در نظام بانکی کشور غیرنرمال بوده که این امر به دلیل وضعیت اهرمی بانک ها کشور بوده است. همچنین می توان با استفاده از نتایج این تحقیق بیان کرد که بخش‌های مختلف مالی ملزم به در نظر گرفتن سرمایه کافی برای ریسک سیستمیک بوده تا از این طریق از ورشکستگی بخش‌های با اهمیت سیستمیک در سیستم مالی در ایران جلوگیری نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

802 - برآورد ریسک فراگیر و سرایت پذیری آن در نظام مالی کشور با رویکرد مدل همبستگی شرطی پویا
لیلا براتی میرفیض فلاح فرهاد غفاری علیرضا حیدرزاده هنزائی

هدف مقاله حاضر سنجش ریسک فراگیر در بخش‌های مالی مختلف شامل بخش بانکداری، بیمه و شرکت‌های سرمایه گذاری بود. ریسک فراگیر در حالت کلی بیانگر احتمال سقوط کل سیستم مالی در شرایط بحران است. در حالی که در اکثر موارد، سرمایه‌گذاران بازارهای مختلف نگران از دست دادن ارزش یک سهم و چکیده کامل

هدف مقاله حاضر سنجش ریسک فراگیر در بخش‌های مالی مختلف شامل بخش بانکداری، بیمه و شرکت‌های سرمایه گذاری بود. ریسک فراگیر در حالت کلی بیانگر احتمال سقوط کل سیستم مالی در شرایط بحران است. در حالی که در اکثر موارد، سرمایه‌گذاران بازارهای مختلف نگران از دست دادن ارزش یک سهم و یا کالای خود هستند و ریسک‌های مترتب بر آن را اندازه‌گیری می‌کنند، ریسک فراگیر ، متمرکز بر روی کل بازار و سقوط احتمالی آن است. در این مطالعه از روش اندازه‌گیری تغییرات ارزش در معرض ریسک شرطی مبتنی بر بازدهی موسسات مالی مورد نظر استفاده شده است. در این مطالعه از اطلاعات آماری بانک‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری و بیمه‌های تجاری در طول سال‌های 1380-1399 استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که هر سه بخش مورد نظر در طول این دوره زمانی به طور معنی دار در ریسک فراگیر در ایران سهیم هستند و شرکت‌های سرمایه‌گذاری بیشترین سهم را در ریسک فراگیر دارند و پس از آن به ترتیب بخش‌های بانکداری و بیمه قرار می‌گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

803 - سودمندی زیان اعتباری موردانتظار تسهیلات مالی در پیش بینی سودآوری آتی بانکها
مریم رستمی حمیدرضا کردلویی غلامحسن تقی نتاج ملکشاه فرهاد حنیفی

در این مقاله سودمندی زیان اعتباری مورد انتظار نسبت به زیان کاهش ارزش تسهیلات مالی در پیش‌بینی سودآوری آتی بانک‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. برای پیش‌بینی سودآوری آتی از مدل آلتامرو و بیتی (2010) و کاناگارتنام (2014) و برای برآورد ارزش منصفانه تسهیلات مالی از مدل تنزیل چکیده کامل

در این مقاله سودمندی زیان اعتباری مورد انتظار نسبت به زیان کاهش ارزش تسهیلات مالی در پیش‌بینی سودآوری آتی بانک‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. برای پیش‌بینی سودآوری آتی از مدل آلتامرو و بیتی (2010) و کاناگارتنام (2014) و برای برآورد ارزش منصفانه تسهیلات مالی از مدل تنزیل جریانات نقدی تشیرارت و همکاران (2007) که توسط فدرال رزرو آمریکا ارائه شده، استفاده شده است. زیان اعتباری مورد انتظار نیز با استفاده از ارزش منصفانه تسهیلات محاسبه شده است. فرضیه‌های تحقیق از طریق داده‌های پانل با استفاده از اطلاعات 18 بانک پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سنوات 1397-1393 مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه اول تحقیق نشان می‌دهد در سطح اطمینان 95درصد صرفا زیان کاهش ارزش ارتباط معنادار و منفی با پیش‌بینی سودآوری یک سال آتی بانک‌ها دارد و زیان اعتباری مورد انتظار فاقد ارتباط معنادار می‌باشد. نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم تحقیق نشان می‌دهد در سطح اطمینان 95 درصد هر دو متغیر زیان کاهش ارزش و زیان اعتباری مورد انتظار ارتباط معنادار و منفی با پیش‌بینی سودآوری دو سال آتی بانک‌ها دارند. همچنین متغیر اندازه دارایی‌ها دارای ارتباط معنادار و مثبت با سودآوری یک سال و دو سال آتی بانک‌ها می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

804 - تحلیل ریسک دنباله با استفاده از مدل لاپلاس نامتقارن پویا و معیارهای تحقق یافته در بورس اوراق بهادار تهران
اسماعیل محمدی سالاری محمدرضا رستمی رضا غلامی جمکرانی مژگان صفا

چکیدههدف اصلی تحقیق حاضر برآورد و ارزیابی عملکرد مدل پویای ارزش در معرض ریسک اتو رگرسیو شرطی تحقق‌یافته (Realized-ES-CAViaR-Add-RV-SAV) در پیش‌بینی معیارهای ریسک دنباله (Var و ES) می‌باشد. در این راستا داده‌های شاخص کل بورس اوراق بهادار به‌صورت روزانه و همچنین درون روزا چکیده کامل

چکیدههدف اصلی تحقیق حاضر برآورد و ارزیابی عملکرد مدل پویای ارزش در معرض ریسک اتو رگرسیو شرطی تحقق‌یافته (Realized-ES-CAViaR-Add-RV-SAV) در پیش‌بینی معیارهای ریسک دنباله (Var و ES) می‌باشد. در این راستا داده‌های شاخص کل بورس اوراق بهادار به‌صورت روزانه و همچنین درون روزانه (ساعتی) در بازه زمانی ۳/۰۴/۱۳۹۳-۱۴/۱۱/۱۳۹۹ مورد مطالعه قرار گرفت و نتایج مدل مذکور با نتایج مدل‌های ES-CAViaR-SAV و ES-CAViaR-AS ( به منظور بررسی تأثیر جزء نوسانات تحقق‌یافته) مقایسه گردید. کارایی مدل‌های مورد بررسی با استفاده آزمون‌های پس آزمایی از جمله Bin، POF، TUFF، CC، CCI، VRate، تابع زیان لوپز (LL) در قسمت VaR، آزمون مک نیل و فری و رتبه‌بندی بر اساس روش MCS در قسمت ES مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق حاکی از کارایی هر سه مدل در پیش‌بینی معیارهای ریسک دنباله می‌باشد علاوه بر این، نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که استفاده از معیارهای تحقق‌یافته در پیش‌بینی معیارهای ریسک دنباله کارایی پیش‌بینی مدل‌ها را افزایش می‌دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

805 - انتخاب سبد سهام بهینه با رویکرد ارزش در معرض ریسک چندافقی پارامتریک و ناپارامتریک
محمد علی طبیبی سید محمدرضا داودی عبدالمجید عبدالباقی عطاآبادی

ارزش در معرض ریسک یکی از معیارهای پرکاربرد سنجش ریسک است که حداکثر ضرر یک سبد سهام را برای یک سطح اطمینان مشخص و در یک افق زمانی معلوم اندازه می‌گیرد. ارزش در معرض ریسک دوره، مفهوم ارزش در معرض ریسک را برای یک سرمایه‌گذاری با مجموعه‌ای از افق‌ها‌ی سررسید توسیع می‌دهد. ب چکیده کامل

ارزش در معرض ریسک یکی از معیارهای پرکاربرد سنجش ریسک است که حداکثر ضرر یک سبد سهام را برای یک سطح اطمینان مشخص و در یک افق زمانی معلوم اندازه می‌گیرد. ارزش در معرض ریسک دوره، مفهوم ارزش در معرض ریسک را برای یک سرمایه‌گذاری با مجموعه‌ای از افق‌ها‌ی سررسید توسیع می‌دهد. بدین صورت تاثیر ریسک نقدشوندگی کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذار از فرصت تصمیم‌گیری فروش در یک مجموعه زمانی برخوردار است. در پژوهش حاضر دو مدل سبد سهام بر اساس ارزش در معرض ریسک دوره طراحی می‌گردد که اولی ناپارامتریک و بر اساس شبیه سازی تاریخی و دومی‌به صورت پارامتریک و بر اساس توزیع مخلوط نرمال-لاپلاس چندگانه در جهت برازش مناسب داده‌های دمی‌است. نتیجه مطالعه تجربی مدل‌ها‌ی طراحی شده بر روی یک سبد سهام با هشت شاخص از بورس اوراق بهادار تهران در بازه 1390 تا 1399 نشان می‌دهد که رویکرد پارامتریک در داده‌ها‌ی آزمون و در معیار متوسط بازده و نسبت شارپ، نسبت به سناریوسازی تاریخی عملکرد بهتری دارد. همچنین خطای نسبی بین ارزش در معرض ریسک دوره پیش‌بینی شده توسط سبد سهام و مقدار مشاهده شده آن در داده‌ها‌ی تست در رویکرد پارامتریک کمتر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

806 - آزمون توان تبیین مدل شرطی قیمت گذاری دارائی های سرمایه ای کاهشی (CAPM (CD- جهت پیش بینی ریسک و نرخ بازده مورد انتظار
زهرا امیرحسینی معصومه قبادی

هدف اصلی این تحقیق معرفی مدل(CD-CAPM)[i]است که این مدل پیشنهاد می کند برای تبیین رابطه بین ریسک و بازده مورد انتظار سرمایه گذار می بایستی به جهت بازار (صرف ریسک)توجه داشته باشد . لذا برای محاسبه نرخ بازده مورد انتظار مدلهای متعددی وجود دارد که مدل ارائه شده توان بیشتری چکیده کامل

هدف اصلی این تحقیق معرفی مدل(CD-CAPM)[i]است که این مدل پیشنهاد می کند برای تبیین رابطه بین ریسک و بازده مورد انتظار سرمایه گذار می بایستی به جهت بازار (صرف ریسک)توجه داشته باشد . لذا برای محاسبه نرخ بازده مورد انتظار مدلهای متعددی وجود دارد که مدل ارائه شده توان بیشتری در مقایسه با دو مدل(CAPM)[ii]و(D-CAPM)[iii]خواهد داشت . در این تحقیق قدرت تبیین چهار مدل قیمت گذاری شامل : مدل(CAPM)، مدل(D-CAPM)، مدل(CD-CAPM)با صرف ریسک مثبت و مدل(CD-CAPM)با صرف ریسک منفی با داده های70شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طول7سال و دامنه سالهای1381تا1387با یکدیگر مقایسه شده اند . براساس نتایج بدست آمده توان تبیین مدل(D-CAPM)و(CD-CAPM)با صرف ریسک مثبت در شرکتهای بورس تهران تفاوت معناداری ومدل(CD-CAPM)با صرف ریسک مثبت از قدرت توان تبیین بالاتری برخوردار است . همچنین بین مقدار توان مدل(CAPM)و مدل(CD-CAPM)با صرف ریسک مثبت در شرکتهای بورس تهران تفاوت معناداری وجود دارد و مدل(CD-CAPM)با صرف ریسک مثبت از توان تبیین و قدرت بالاتری برخوردار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

807 - بهینه‌سازی سبد سهام با استفاده از الگوریتم فراابتکاری نهنگ با معیار ریسک ریزش مورد انتظار
سعید فلاحپور سپهر آصفی سیما فلاح تفتی محمدرضا باقری کاظم آباد

انتخاب سبد سهام از مهم ترین تصمیم گیری های سرمایه گذاران نهادی است. اولین بار در سال 1950 مارکوویتز با معرفی مدل میانگین-واریانس به وارد کردن معیار ریسک به تصمیم گیری درباره انتخاب سبد سهام پرداخت. این اقدام منجر به شکل گیری شاخه ای پرکاربرد به نام بهینه سازی سبد سهام ش چکیده کامل

انتخاب سبد سهام از مهم ترین تصمیم گیری های سرمایه گذاران نهادی است. اولین بار در سال 1950 مارکوویتز با معرفی مدل میانگین-واریانس به وارد کردن معیار ریسک به تصمیم گیری درباره انتخاب سبد سهام پرداخت. این اقدام منجر به شکل گیری شاخه ای پرکاربرد به نام بهینه سازی سبد سهام شد. بهینه سازی سبد سهام با افزودن محدودیت های واقعی شکل پیچیده تری به خود گرفت؛ بطوریکه با افزایش تعداد دارایی ها یا محدودیت ها، تبدیل به مسئله ای ان پی-سخت می شود که حل آن با روش های مبتنی بر مشتق گیری ممکن نیست؛ بنابراین بایست از روش های عددی یا فراابتکاری بهره جست. هدف این پژوهش، بهینه سازی سبد سهام به کمک الگوریتم فراابتکاری نهنگ است. این روش با الهام از روش زندگی نهنگ ها در سال 2016 معرفی شد. این پژوهش با استفاده از بازده های سهام شرکت های موجود در شاخص 50 شرکت فعال تر بورس اوراق بهادار تهران، به بهینه سازی این سبد با الگوریتم نهنگ پرداخته و ضمن مقایسه آن با دو الگوریتم فراابتکاری دیگر، مزایای آن در بهینه سازی سبد سهام را بررسی می &lrm;کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

808 - رتبه بندی آماری مدل های مختلف ارزش در معرض ریسک و ریزش مورد انتظار با استفاده از رویکرد مجموعه اطمینان مدل (MCS) برای صنعت بانکداری: با تأکید بر رویکرد ارزش فرین شرطی
علیرضا سارنج مرضیه نوراحمدی

در این پژوهش به رتبه بندی رویکردهای مختلف ارزش در معرض ریسک و ریزش مورد انتظار بر روی داده های روزانه شاخص صنعت بانکداری در طی دوره زمانی 1387 تا 1395 با تأکید بر رویکرد ارزش فرین شرطی می پردازیم. در مرحله اول، برای بررسی اعتبار پیش بینی مدل های مختلف از روش های پس چکیده کامل

در این پژوهش به رتبه بندی رویکردهای مختلف ارزش در معرض ریسک و ریزش مورد انتظار بر روی داده های روزانه شاخص صنعت بانکداری در طی دوره زمانی 1387 تا 1395 با تأکید بر رویکرد ارزش فرین شرطی می پردازیم. در مرحله اول، برای بررسی اعتبار پیش بینی مدل های مختلف از روش های پس آزمایی پوشش برنولی و آزمون استقلال تخطی برای VaR و آزمون مک نیل وفری برای ES استفاده می گردد. در مرحله دوم، توابع زیان مدل های معتبر باقی مانده از مرحله اول وارد تابع MCS شده و رتبه بندی آماری صورت می گیرد. تابع زیان مورد استفاده در مدل های VaR، تابع زیان داو و در مدل های ES، اولسن می باشد. نتایج نشان داد در هر دو مدل های VaR و ES و در سطح اطمینان 99% ، رویکردهای ارزش فرین شرطی با فرض پسماندهای استاندارد شده نرمال، ارزش فرین شرطی با فرض پسماندهای استاندارد شده تی استیودنت و گارچ با پسماندهای تی استیودنت به ترتیب رتبه های اول تا سوم را دارند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

809 - بهینه سازی سبدسرمایه گذاری بر اساس ارزش در معرض ریسک
غلامرضا اسلامی بیدگلی احسان طیبی ثانی

تحقیق حاضر یک الگوریتم ابتکاری را برای حل مسأله محدود بهینه سازی سبد سهام با توجه به ارزش در معرض ریسک (VaR) به عنوان معیار ریسک و با استفاده از الگوریتم ترکیبی مورچگان و ژنتیک ارائه می دهد. در این تحقیق نشان داده خواهد شد که الگوریتم ترکیبی پیشنهادی قادر است مساله بهین چکیده کامل

تحقیق حاضر یک الگوریتم ابتکاری را برای حل مسأله محدود بهینه سازی سبد سهام با توجه به ارزش در معرض ریسک (VaR) به عنوان معیار ریسک و با استفاده از الگوریتم ترکیبی مورچگان و ژنتیک ارائه می دهد. در این تحقیق نشان داده خواهد شد که الگوریتم ترکیبی پیشنهادی قادر است مساله بهینه سازی سبد سهام را با توجه به معیار ارزش در معرض ریسک (VaR) با در نظرگرفتن محدودیت عدد صحیح برای تعداد سهام موجود در سبد سهام حل نماید. به منظور نشان دادن کارایی الگوریتم، از الگوریتم پیشنهادی در جهت بهینه سازی سبد سهامی از شاخص های صنایع موجود در بورس اوراق بهادار تهران استفاده گردیده است. نتایج حاصل از بکارگیری الگوریتم حاکی از آن است که الگوریتم ترکیبی درتمامی حالت های مورد بررسی در این تحقیق نتایجی بهتر از نتایج بدست آمده توسط الگوریتم ژنتیک به تنهایی بدست می آورد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

810 - محاسبه ارزش در معرض ریسک و ریزش مورد انتظار بر اساس نظریه مقدار حدی: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران
منصور کاشی سیدحسن حسینی محمدموسی قلیلو سعید گلکاریان آرانی

پژوهش حاضر به بررسی ارزش در معرض ریسک (VAR) و ریزش مورد انتظار (ES) در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از نظریه مقدار حدی (ماکسیمم بلاک‌ها و توزیع پارتو تعمیم یافته(GPD)) پرداخته است. پیش از تخمین مدل‌ها در تجزیه تحلیل مقدماتی یافته‌ها که با استفاده از آماره‌های توزی چکیده کامل

پژوهش حاضر به بررسی ارزش در معرض ریسک (VAR) و ریزش مورد انتظار (ES) در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از نظریه مقدار حدی (ماکسیمم بلاک‌ها و توزیع پارتو تعمیم یافته(GPD)) پرداخته است. پیش از تخمین مدل‌ها در تجزیه تحلیل مقدماتی یافته‌ها که با استفاده از آماره‌های توزیع تجربی، تابع اضافی میانگین و رسم Q-Q انجام شد، وجود رفتار دم پارتو و دم پهن داده‌ها نمایان گردید. برای تخمین مقدار آستانه بهینه، از تابع اضافی میانگین و رسم Hill استفاده شد که آماره‌های مذکور برای بازده مثبت و منفی، به ترتیب مقدار آستانه را در حدود 1.20 و 0.95 برای مدل GPD تهیه نمودند. از مقایسه باقیمانده‌های مدل‌های تخمین زده شده مقدار حدی کلاسیک (21، 63، و 126 روز) و مدلGPD، استنباط بر عملکرد مطلوب GPD محاسبه شده نسبت به مقدار حدی بلاک که حساسیت زیادی به انتخاب طول دوره دارد، حاصل شد. در نهایت برای تخمین VAR و ES از مدل GPD تخمین زده شده که کارایی بهتری را به نمایش گذاشت، استفاده شد. یافته‌ها موید این مطلب بود که کاربرد VAR و ES نباید بر مدیریت ریسک مالی مسلط شود؛ به عبارتی، وابستگی بر مقیاس ریسک منفرد به جهت نادیده گرفتن اطلاعات ریسک پرتفوی مشکل ایجاد می‌کند. بنابراین برای در برگرفتن اطلاعات نادیده شده توسط VAR و ES، ضروری است که جنبه‌های گوناگون توزیع زیان/سود مانند دم پهن بررسی شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

811 - توسعه الگوریتم های فرا ابتکاری شیرمورچه- ژنتیک و PBILDE جهت بهینه‌سازی سبد سهام در بورس اوراق بهادار تهران
مهدی همایونفر امیر دانشور جعفر رحمانی

در مطالعات مالی، سبد سهام را می توان به معنی مجموعه ی سرمایه گذاری هایی دانست که توسط یک فرد و یا یک موسسه انتخاب و پذیرفته می شود. انتخاب سبد سهام یکی از اصلی ترین دغدغه های سرمایه گذاران در بازارهای مالی است. مدل میانگین- واریانس با مؤلفه های مقید به عنوان یکی از مدل چکیده کامل

در مطالعات مالی، سبد سهام را می توان به معنی مجموعه ی سرمایه گذاری هایی دانست که توسط یک فرد و یا یک موسسه انتخاب و پذیرفته می شود. انتخاب سبد سهام یکی از اصلی ترین دغدغه های سرمایه گذاران در بازارهای مالی است. مدل میانگین- واریانس با مؤلفه های مقید به عنوان یکی از مدل های اصلی در حل مسأله بهینه سازی سبد سرمایه شناخته می شود. این مدل از لحاظ پیچیدگی، از نوع مسائل غیرخطی چند جمله ای NP-hard است که به صورت دقیق قابل حل نیستند. در این پژوهش با استفاده از الگوریتم ترکیبی شیرمورچه- ژنتیک (ALOGA) و الگوریتم ترکیبی یادگیری افزایشی مبتنی بر جمعیت و تکامل تفاضلی (PBILDE)که از مدل های فرا ابتکاری نوین در حل مسائل بهینه سازی هستند، برای بهینه سازی سبد سرمایه گذاری با هدف افزایش بازده و کاهش ریسک استفاده شده است. از میان 591 شرکت حاضر در بورس اوراق بهادار تهران، 150 شرکت در بازه زمانی فروردین 1391 الی اسفند 1393 با استفاده از روش غربالگری به عنوان نمونه نهایی انتخاب شدند. داده های مربوط به این شرکت ها توسط الگوریتم های بکار رفته در تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و کارآیی آنها با یکدیگر مقایسه گردید. نتایج پژوهش حاکی از آن است که الگوریتم های ALOGA و PBILDE کارایی مناسبی برای حل مسأله ی بهینه سازی سبد سهام دارند. بعلاوه، با استفاده از الگوریتم ALOGA می توان با دقت و کارایی بالا سبد سهام بهینه تشکیل داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

812 - مدل جامع عوامل مؤثر بر مدیریت استراتژیک منابع انسانی در سازمان مالیاتی کشور
سعید سیفی نژاد محمدرضا باقرزاده یوسف قلی پور کنعانی مهران مختاری بایع کلائی

مدیریت منابع انسانی یک رشته پویاست که بشدت با رفتار افراد مرتبط است و می تواند در استراتژی سازمان و رسیدن به اهداف استراتژی استراتژیک سازمان تأثیر گذاراست. هدف این تحقیق، ارائه مدل جامع عوامل مؤثر بر مدیریت استراتژیک منابع انسانی در سازمان مالیاتی کشور بوده و روش تحقیق چکیده کامل

مدیریت منابع انسانی یک رشته پویاست که بشدت با رفتار افراد مرتبط است و می تواند در استراتژی سازمان و رسیدن به اهداف استراتژی استراتژیک سازمان تأثیر گذاراست. هدف این تحقیق، ارائه مدل جامع عوامل مؤثر بر مدیریت استراتژیک منابع انسانی در سازمان مالیاتی کشور بوده و روش تحقیق توصیفی و از نظر هدف، کاربردی و جامعه آماری شامل کارکنان و کارشناسان ادارات مالیاتی که بر اساس جامعه نامحدود نظر گرفته شده است که تعداد 348 نفر به عنوان نمونه آماری بوده است. به دست آوردن داده های خام از طریق پرسشنامه های معتبر مدیریت استراتژیک صورت پذیرفت و روش تجزیه و تحلیل تمام متغیرهای اصلی و فرعی با استفاده از مدل سازی ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل مورد آزمون قرار گرفت و روایی و پایایی متغیرها تأمین شد. نتایج نشان داد که عوامل ارائه شده برای مدل مدیریت استراتژیک منابع انسانی شامل ابعاد (آموزش منابع انسانی، تحول سازمانی، تعهد سازمانی، فرهنگ سازمانی، مدیریت، نیروی انسانی) می باشد در پایان پیشنهاد شده است سازمان امور مالیاتی کشور با پیاده سازی و بکارگیری این شاخص ها در پیشبرد اهداف استراتژیکی سازمان تأثیر مثبت بگذارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

813 - تاثیر رژیم آبیاری، محلول‌پاشی متانول و کاربرد اسید هیومیک بر برخی ویژگی‌های ریشه کاسنی (Cichorium intybus L.)
سید غلامرضا موسوی منصور فاضلی رستم پور حامد جوادی محمدرضا مالکی

با هدف بررسی سطوح آبیاری، متانول و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیکی، بعضی مواد محلول و عناصر ریشه کاسنی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. رژیم آبیاری د چکیده کامل

با هدف بررسی سطوح آبیاری، متانول و اسید هیومیک بر صفات مورفولوژیکی، بعضی مواد محلول و عناصر ریشه کاسنی، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1395 اجرا شد. رژیم آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 70، 140 و 210 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر) به عنوان کرت اصلی، محلول‌پاشی با متانول در دو سطح (صفر و 21 درصد حجمی) و اسید هیومیک با دو سطح (صفر و 10 لیتر در هکتار) به صورت فاکتوریل به عنوان کرت فرعی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد که تاخیر در آبیاری از 70 به 210 میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر، طول، تعداد انشعابات ریشه، درصد قند ملاس، نیتروژن و فسفر و عملکرد خشک ریشه را به ترتیب 37، 46، 23، 39، 55 و 44 درصد کاهش داد. کاربرد 10 لیتر در هکتار اسید هیومیک باعث افزایش معنی‌دار صفات طول و تعداد انشعابات ریشه، درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم ریشه، عملکرد خشک ریشه و کارایی مصرف آب ریشه به ترتیب به میزان 12، 19، 15، 5/18، 35، 9 و 7 درصد و کاهش درصد قند ریشه کاسنی به میزان 25 درصد نسبت به تیمار عدم کاربرد اسید هیومیک گردید. همچنین اگرچه کاربرد متانول باعث تاثیر معنی‌داری بر صفات ریشه گردید ولی با آبیاری برهمکنش معنی‌داری نداشت. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد که کاربرد اسید هیومیک توانست باعث کاهش اثرات منفی تنش کم‌آبی بر کاسنی گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

814 - ایجاد جهش یافته‌های متحمل به شوری از طریق پرتوتابی اشعه گاما در رقم 033 سویا [Glycine max (L.) Merr.] در شرایط گلخانه
میعاد کیا نادعلی بابائیان جلودار بابائیان جلودار نادعلی باقری

به منظور بررسی تحمل به شوری 38 ژنوتیپ به دست آمده از پرتوتابی دزهای جذبی 80، 160، 240، 320 و 400 گری اشعه‌ی گاما در رقم 033 سویا (نسل M2)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، همراه با تیمار شوری با سه سطح30، 60 و 90 میلی‌مول کلرید سدیم در سه تکرار چکیده کامل

به منظور بررسی تحمل به شوری 38 ژنوتیپ به دست آمده از پرتوتابی دزهای جذبی 80، 160، 240، 320 و 400 گری اشعه‌ی گاما در رقم 033 سویا (نسل M2)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی، همراه با تیمار شوری با سه سطح30، 60 و 90 میلی‌مول کلرید سدیم در سه تکرار انجام شد. این آزمایش در محیط کشت شنی گلخانه در سال 1387 انجام گرفت. پس از 60 روز اعمال تیمار شوری، صفات طول ساقه، طول ریشه، تعداد گره ریشه، وزن تر گیاه، وزن خشک قسمت‌های هوایی گیاه، وزن خشک ریشه و توده‌ی زنده‌ی گیاه اندازه‌گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان دهنده‌ی وجود اختلاف معنی دار بین سطوح شوری، ژنوتیپ‌ها و اثر متقابل برای تمام صفات مورد مطالعه می‌باشد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت شوری، کاهش معنی‌داری در تمام صفات ایجاد شد. دز 320 گری اشعه‌ی گاما، بیشترین اختلاف معنی‌دار را بین ژنوتیپ‌ها در صفات مختلف ایجاد کرد. از بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه 13 ژنوتیپ به دست آمده از دز های مختلف اشعه‌ی گاما افزایش معنی‌داری را در اکثر صفات مورد بررسی نسبت به رقم شاهد دارا بودند. این ژنوتیپ‌ها پس از ارزیابی‌های دقیق‌تر در سال‌های آینده می‌توانند به عنوان لاین‌های امیدبخش جهت دستیابی به ارقام متحمل، مورد توجه قرار گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

815 - تأثیر کاربرد نیتروژن بر قدرت رقابتی گیاه ذرت در تراکم‌های مختلف علف‌هرز قیاق
علی کیوانلو محمد آرمین

به منظور بررسی تأثیر کاربرد نیتروژن بر قدرت رقابتی گیاه ذرت در تراکم‌های مختلف علف‌هرز قیاق، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل دو مقدار نیتروژن (توصیه‌ چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر کاربرد نیتروژن بر قدرت رقابتی گیاه ذرت در تراکم‌های مختلف علف‌هرز قیاق، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار انجام شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل دو مقدار نیتروژن (توصیه‌شده (90 کیلوگرم در هکتار) و توصیه‌شده + 50%(135 کیلوگرم در هکتار)) و چهار تراکم قیاق (صفر، 1، 2 و 3 بوته در گلدان به ترتیب معادل صفر، 15، 30 و 45 بوته در مترمربع) بود. کشت در گلدان‌هایی با قطر 30 سانتی‌متر و حجم تقریبی 10 کیلوگرم خاک انجام گرفت. تراکم ذرت در هر گلدان پنج بوته در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که شاخص کلروفیل، وزن خشک ساقه، قطر ریشه، سطح ریشه، حجم ریشه، وزن خشک ریشه و نسبت ریشه به تاج تحت تأثیر مقدار مصرف نیتروژن قرار گرفت و افزایش مقدار نیتروژن سبب افزایش این خصوصیات شد. افزایش تراکم قیاق سبب کاهش 89/7 درصدی شاخص کلروفیل، 48/16 درصدی وزن خشک ساقه، 31/21 درصدی قطر ریشه، 18/22 درصدی سطح ریشه، 99/22 درصدی حجم ریشه و افزایش 1/1 درصدی ارتفاع نهایی ذرت شد. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد که در شرایط استفاده از نیتروژن اگرچه قدرت رقابتی ذرت در مقایسه با قیاق افزایش پیدا می‌کند با این وجود افزایش تراکم قیاق اثر منفی بر خصوصیات رشدی ریشه ذرت دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

816 - تاثیر تاریخ و تراکم کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد توت فرنگی در تولید ارگانیک (در شرایط منطقه هشتگرد)
سید مرتضی زاهدی زینب ناظمی زینب هوشمند پناه

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کشت و بوته بر خصوصیات مورفولوژیکی، کیفی و عملکرد توت فرنگی، آزمایش مزرعه ای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در منطقه هشتگرد استان البرز انجام شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت یک چکیده کامل

به منظور بررسی تاثیر تاریخ کشت و بوته بر خصوصیات مورفولوژیکی، کیفی و عملکرد توت فرنگی، آزمایش مزرعه ای به صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در منطقه هشتگرد استان البرز انجام شد. فاکتور اصلی شامل سه تاریخ کاشت یک اسفند، 20 اسفند و 20 فروردین و فاکتور فرعی شامل سه فاصله کشت بوته 20، 30 و 40 سانتی متر بود (توت فرنگی رقم کاماروزا). نتایج نشان داد که بهترین تاریخ کشت، 20 اسفند ماه با عملکرد 67/148 گرم در بوته در مقایسه با 20 فروردین ماه بود که باعث افزایش بیش از 30 درصد در عملکرد گردید ؛ علاوه براین این تاریخ بالاترین میزان ویتامین ث، آنتوسیانین، میزان مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتر، شاخص طعم و سفتی بافت را دارا بود. از لحاظ تراکم نیز افزایش تراکم از 20 به 40 بوته در متر مربع سبب افزایش تقریبا 25 درصدی عملکرد گردید. بطور کلی نتایج این تحقیق نشان داد 20 اسفند بهترین تاریخ کشت و فاصله بوته 40 سانتی متر مناسب‌ترین فاصله بوته جهت حصول عملکرد اقتصادی مناسب بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

817 - بررسی اثر تراکم کاشت بر ویژگی های مورفولوژیک، عملکرد و درصد پروتئین چهار رقم سورگوم دانه ای
حامد جوادی

به منظور بررسی اثر تراکم کاشت بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیک، عملکرد و درصد پروتئین ارقام سورگوم دانه‌ای در سال 1390 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل چکیده کامل

به منظور بررسی اثر تراکم کاشت بر برخی ویژگی‌های مورفولوژیک، عملکرد و درصد پروتئین ارقام سورگوم دانه‌ای در سال 1390 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای مورد مطالعه شامل چهار رقم سورگوم (سپیده، محلی سراوان، پیام و کیمیا) و سه تراکم گیاهی 100، 180 و 260 هزار بوته در هکتار بودند. نتایج نشان داد بیشترین ارتفاع بوته، تعداد گره و تعداد انشعابات اصلی پانیکول در رقم محلی سراوان و بالاترین قطر ساقه، طول و قطر پایک‌گل‌آذین و مساحت برگ پرچم در رقم کیمیا و بیشترین تعداد پنجه و متوسط طول میانگره در رقم پیام و بلندترین طول پانیکول در رقم سپیده مشاهده شد. همچنین بیشترین عملکرد دانه در رقم محلی سراوان و بیشترین میزان پروتئین دانه به طور مشترک در ارقام پیام و کیمیا مشاهده شد. افزایش تراکم، باعث کاهش قطر ساقه، طول پانیکول، تعداد انشعابات اصلی پانیکول، طول پایک‌گل‌آذین و قطر پایک‌گل‌آذین گردید. با افزایش تراکم، عملکرد دانه افزایش یافت ولی تراکم میزان پروتئین دانه را تحت تأثیر قرار نداد. اثرمتقابل رقم و تراکم بر تعداد پنجه، طول پانیکول و مساحت برگ پرچم معنی دار بود. بر اساس نتایج این آزمایش حداکثر عملکرد دانه در رقم محلی سراوان و تراکم 260 هزار بوته در هکتار بدست آمد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

818 - تأثیر خشکی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum L.)
محبوبه محمدی البرزی فضل الله صفی خانی جعفر مسعود سینکی بهلول عباس‌زاده

شرایط آب و هوایی ایران خشک و نیمه خشک می‌باشد. به همین دلیل یکی از تنش‌های مهم در کشور ما تنش خشکی می‌باشد. به منظور بررسی تأثیر خشکی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی انیسون، آزمایشی در سال زراعی 1390 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج به صورت آزمایش اسپیلیت پلات چکیده کامل

شرایط آب و هوایی ایران خشک و نیمه خشک می‌باشد. به همین دلیل یکی از تنش‌های مهم در کشور ما تنش خشکی می‌باشد. به منظور بررسی تأثیر خشکی بر عملکرد و برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی انیسون، آزمایشی در سال زراعی 1390 در ایستگاه تحقیقات البرز کرج به صورت آزمایش اسپیلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. عامل اصلی شامل 3 جمعیت انیسون (سبزوار، کرمان و جیرفت) و عامل فرعی شامل 4 سطح تنش رطوبتی (10، 30، 50 و 70 درصد تخلیه رطوبت) بود. نتایج نشان داد که، اثر عامل اصلی (جمعیت‌) بر تعداد چتر، وزن خشک برگ و وزن هزار دانه، همچنین اثر عامل فرعی (تنش خشکی) بر ارتفاع گیاه، قطر تاج پوشش کوچک، قطر تاج پوشش بزرگ، تعداد چتر، وزن خشک ریشه، وزن خشک ساقه، وزن خشک برگ، عملکرد ماده خشک و وزن هزار دانه معنی‌دار بود. اثر متقابل عامل اصلی در فرعی بر قطر تاج پوشش کوچک و تعداد چتر در سطح 1% و بر وزن خشک ساقه و عملکرد ماده خشک در سطح 5% معنی‌دار بود. مقایسه میانگین اثر عامل اصلی (جمعیت‌) نشان داد که، بیشترین تعداد چتر از جمعیت جیرفت با میانگین 62/66 عدد در بوته، وزن خشک برگ از جمعیت سبزوار با میانگین 543/198 کیلوگرم در هکتار و وزن هزار دانه از جمعیت کرمان با میانگین 95/2 گرم در بوته بدست آمد. بیشترین ارتفاع گیاه (91/48 سانتی‌متر)، تعداد چتر (83/81 عدد در بوته)، وزن خشک ریشه (778/91 کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک ساقه (725/577 کیلوگرم در هکتار)، وزن خشک برگ (724/272 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد ماده خشک (227/942 کیلوگرم در هکتار) و وزن هزاردانه (20/3 گرم در بوته) در تیمار 10% تخلیه رطوبت بدست آمد. بطور کلی می‌توان گفت جمعیت جیرفت نسبت به جمعیت کرمان و سبزوار برتری داشت، زیرا در شرایط تنش خشکی پایداری بیشتری از خود نشان داد و متحمل تر به خشکی بود. سطح 10% تخلیه رطوبت بهترین سطح آبیاری برای تولید بیشترین ماده خشک تولیدی بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

819 - اثر سطوح مختلف شوری بر برخی صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک چند رقم سویا
رضا افشین مهر امید علیزاده برمک جعفری حقیقی مهدی زارع

به منظور بررسی اثر شوری بر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک چند رقم سویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان شیراز در سال 1389 انجام شد. در این آزمایش ارقام سویا در سه سطح (سحر، BP و ساری JK) و تیمارهای شوری در چهار سطح (صف چکیده کامل

به منظور بررسی اثر شوری بر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک چند رقم سویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در شهرستان شیراز در سال 1389 انجام شد. در این آزمایش ارقام سویا در سه سطح (سحر، BP و ساری JK) و تیمارهای شوری در چهار سطح (صفر، 25، 50 و 75 میلی مول NaCl) بود. آزمایش در محیط کشت گلدانی و تغذیه با محلول غذایی هوگلند بدون نیتروژن تا مرحله غلاف دهی انجام شد. نتایج نشان داد که با افزایش شوری سطح برگ، وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، وزن تر اندام هوایی و ارتفاع گیاه به طور معنی داری کاهش یافت. در تمامی سطوح شوری بیشترین میزان سطح برگ مربوط به رقم ساری JK و کمترین میزان آن در رقم BP مشاهده شد. با افزایش تنش شوری،‌ رقم ساری JK از وزن خشک اندام هوایی و ریشه بیشتری نسبت به ارقام BP و سحر برخوردار بود. همچنین نتایج نشان داد که در صفت وزن تر اندام هوایی و ارتفاع گیاه، ارقام ساری JK و سحر از برتری بیشتری نسبت به رقم BP برخوردار بودند. در مجموع و با توجه به نتایج بدست آمده چنین بنظر می رسد که رقم ساری JK در مقابله با تنش شوری نسبت به ارقام سحر و BP برتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

820 - تأثیر محلول‌پاشی اسیدسالیسیلیک در کاهش اثرات تنش شوری بر صفات رشدی گیاه مریم گلی (Salvia limbata L.)
رضوان غلامی بهاره کاشفی سکینه سعیدی سار

مریم‌گلی از خانواده نعنائیان، گیاهی چندساله است که علاوه بر ارزش دارویی، در صنایع غذایی و فرآورده‌های آرایشی- بهداشتی و گل‌های زینتی کاربرد دارد. با توجه به روند افزایشی توسعه اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب برای کشاورزی، شناسایی گیاهان دارویی مقاوم به شوری و یا ترکیبات ز چکیده کامل

مریم‌گلی از خانواده نعنائیان، گیاهی چندساله است که علاوه بر ارزش دارویی، در صنایع غذایی و فرآورده‌های آرایشی- بهداشتی و گل‌های زینتی کاربرد دارد. با توجه به روند افزایشی توسعه اراضی شور و کمبود اراضی مطلوب برای کشاورزی، شناسایی گیاهان دارویی مقاوم به شوری و یا ترکیبات زیادی که بتواند اثرات شوری را کاهش دهد اهمیت زیادی دارد. اسیدسالیسیلیک یک تنظیم‌کننده رشد درونی، با ماهیت فنلی است که در تنظیم فرآیندهای فیزیولوژیکی نقش دارد و باعث حفاظت در مقابل تنش‌های محیطی می‌شود. به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف اسیدسالیسیلیک در کاهش شوری بر برخی صفات رشدی شامل پرولین، قندهای محلول، سطح برگ، نسبت ریشه به اندام هوایی در گیاه مریم‌گلی گونه لیمباتا (S. limbata)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارها شامل چهار غلظت اسید‌سالیسیلیک (0، 100، 200 و 300 پی‌پی‌ام) و چهار سطح کلرید‌سدیم (شاهد، 50، 100 و 150 میلی‌مول)، با چهار تکرار بودند. نتایج نشان داد که برهمکنش شوری و اسیدسالیسیلیک بر میزان قند و پرولین برگ با همبستگی مثبت و معنی‌دار در سطح احتمال یک درصد افزایش یافت. بیشترین میزان قند و پرولین در سطح شوری 150 میلی‌مول با سطح اسیدسالیسیلیک 300ppm بود. همچنین بالاترین میزان سطح برگ در سطح شوری 50 میلی‌مول با سطح اسیدسالیسیلیک 200 ppm مشاهده گردید. بهترین پاسخ تیمار 50 میلی‌مول شوری با سطح اسیدسالیسیلیک 200 پی‌پی‌ام بدست آمد که می‌تواند در افزایش مقاومت گیاه مریم‌گلی و تعدیل شدت تنش شوری موثر باشد. لذا با توجه به اینکه بیشتر مناطق ایران از شوری رنج می‌برند پیشنهاد می‌گردد که به استفاده از هورمون گیاهی اسیدسالیسیلیک توجه بیشتری گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

821 - مطالعه برخی از ویژگی های ریخت سنجی و شمارشی گونه Capoeta fusca Nikolskii, 1897 در قنات‌های شهرستان فردوس
حامد استواری هومن شجیعی حاجی قلی کمی

به منظور مطالعه برخی از ویژگی های ریخت سنجی و شمارشی گونه Nikolskii, 1897 Capoeta fusca، طی سال های 1389 تا 1390، تعداد 90 نمونه ماهی از سه قنات در شهرستان فردوس جمع آوری شدند. نمونه ها پس از تثبیت در فرمالین 10 درصد، به آزمایشگاه رازی شهرستان فردوس منتقل شده و به کمک ک چکیده کامل

به منظور مطالعه برخی از ویژگی های ریخت سنجی و شمارشی گونه Nikolskii, 1897 Capoeta fusca، طی سال های 1389 تا 1390، تعداد 90 نمونه ماهی از سه قنات در شهرستان فردوس جمع آوری شدند. نمونه ها پس از تثبیت در فرمالین 10 درصد، به آزمایشگاه رازی شهرستان فردوس منتقل شده و به کمک کلید، مورد شناسایی قرار گرفتند. بیشترین و کمترین طول کل بدست آمده برای این گونه از قنات های شهرستان فردوس، 6/19 و 02/3 سانتیمتر بود. نتایج نشان داد که در این گونه، 3 شعاع سخت و 7 شعاع نرم در باله پشتی، 3 شعاع سخت و 5 شعاع نرم در باله مخرجی، 1 شعاع سخت و 8 شعاع نرم در باله لگنی و 1 شعاع سخت و 16 شعاع نرم در باله سینه ای وجود دارد. همچنین، تعداد فلسهای روی خط جانبی 45 تا 53 عدد، بالای خط جانبی 7 یا 8 عدد و پایین خط جانبی 7 عدد شمارش شد. بررسی رابطۀ بین سه فاکتور طول کل و طول سر، طول کل و ارتفاع بدن و طول سر و ارتفاع بدن برای این گونه، نشان داد که آنها دارای ضریب همبستگی 99/0 بوده و دارای یک همبستگی مثبت و معنی دارند. همچنین، در مقایسه آماری صفات ریختی و شمارشی نمونه های بین سه ایستگاه با کمک آزمون F، تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد(05/0<P). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

822 - اثرات ضداکسیداسیونی و ضدباکتریایی پوشش آلژینات سدیم با عصاره جلبک Entromorpha sp.) ( بر افزایش زمان ماندگاری فیله ماهی کپور معمولی نگهداری شده در یخچال
سید روح الله جوادیان فاطمه غریبی سعید سلطانی سمیه بهرام

مطالعه حاضر جهت بررسی پوشش های آلژینات سدیم غنی شده با عصاره جلبک آنترومورفا( Entromorpha sp. )به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی برعمر ماندگاری فیله کپور معمولی صید شده از دریای خزر (سال 1391) در یخچال (C°1±4) انجام شد. فیله ماهی کپور شامل تیمارهای آلژینات سدیم (3 چکیده کامل

مطالعه حاضر جهت بررسی پوشش های آلژینات سدیم غنی شده با عصاره جلبک آنترومورفا( Entromorpha sp. )به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی برعمر ماندگاری فیله کپور معمولی صید شده از دریای خزر (سال 1391) در یخچال (C°1±4) انجام شد. فیله ماهی کپور شامل تیمارهای آلژینات سدیم (3 درصد)، تیمار آلژینات سدیم ترکیب شده با 5/1 درصد عصاره جلبک آنترومورفا و تیمار شاهد (بدون هیچ افزودنی) بودند. تیمار ها در فواصل زمانی معین (4 روز یک بار ) به مدت 16 روز تحت آزمایش‌های میکروبی (تعداد باکتری کل و باکتری سرمادوست)، آزمایش‌های شیمیایی شامل پراکسید، اسیدهای چرب آزاد، تیوباربیتوریک اسید، مجموع بازهای نیتروژنی فرار و pH قرار گرفتند. بر اساس نتایج، شاخص های اکسیداسیون، اسیدهای چرب آزاد، تیوباربیتوریک اسید، مجموع بازهای نیتروژنی فرار، در تیمار آلژینات سدیم حاوی 5/1 درصد عصاره جلبک آنترومورفا دارای تغییر کمتری نسبت به بقیه تیمارها بود (05/0P<). نتایج این تحقیق نشان داد که پوشش آلژینات سدیم حاوی عصاره جلبک آنترومورفا در کاهش نرخ فساد شیمیایی و میکروبی فیله ماهی کپور معمولی در طی نگهداری در یخچال موثر است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

823 - تاثیر استفاده از دو فنوکسی اتانول و پودر گل میخک به عنوان آرام کننده بر مولدین هامور معمولی (Epinephelus coioides)
مازیار یحیوی مجید افخمی مریم احسان پور

اعتقاد بر این است که تاثیر مواد بیهوشی مشابه بر گونه های متعدد ماهیان متفاوت می باشد. در این مطالعه تاثیر غلظت های مختلف دو ماده بیهوشی دو فنوکسی اتانول و پودر گل میخک بر مولدین هامور معمولی (Epinephelus coioides) مورد بررسی قرار گرفته است. اختلاف معنی داری(P<0.05) ب چکیده کامل

اعتقاد بر این است که تاثیر مواد بیهوشی مشابه بر گونه های متعدد ماهیان متفاوت می باشد. در این مطالعه تاثیر غلظت های مختلف دو ماده بیهوشی دو فنوکسی اتانول و پودر گل میخک بر مولدین هامور معمولی (Epinephelus coioides) مورد بررسی قرار گرفته است. اختلاف معنی داری(P<0.05) بین مراحل بیهوشی و احیاء در غلظت های مختلف دو ماده بیهوشی مشاهده گردید. زمان های بیهوشی بطور معنی داری با افزایش غلظت ماده بیهوشی برای تمام مواد بیهوشی محاسبه گردید. زمان احیاء نیز با افزایش غلظت مواد بیهوشی افزایش نشان داد(P<0.05). کمترین غلظت موثر ماده بیهوشی (LEC) در مواد بیهوشی مورد استفاده به میزان 100 میلی گرم بر لیتر برای پودر گل میخک (با زمان 09/0±25/3 دقیقه بیهوشی و 07/0±49/3 دقیقه احیاء) و 200 میکرو لیتر در لیتر برای دوفنوکسی اتانول (با زمان 18/0±40/5 دقیقه بیهوشی و 26/0±45/9 دقیقه احیاء) اندازه گیری گردید. با توجه به نتایج بدست آمده پودر گل میخک در غلظت های پایین تر نیز بر میزان بیهوشی و احیاء مجدد در ماهی هامور معمولی Epinephelus coioides موثر تر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

824 - Investigating the effect of low irrigation and nitrogen on vegetative structure and morphological characteristics of henna ecotypes in Jiroft region
حسن سرحدی زهرا مختاری

In order to investigate the phenology of henna plant ecotypes with different amounts of nitrogen fertilizer and low irrigation, an experiment was carried out in the form of completely random chopped plots in 4 replications in the field and in the crop year 2018-2019. Lo چکیده کامل

In order to investigate the phenology of henna plant ecotypes with different amounts of nitrogen fertilizer and low irrigation, an experiment was carried out in the form of completely random chopped plots in 4 replications in the field and in the crop year 2018-2019. Low irrigation stress is the main factor (100%, 75% and 50% of the plant's water requirement), nitrogen is the secondary factor (including 50, 100 and 150 kg). Net nitrogen per hectare was investigated at three levels and sub-factors (including Bami, Bushehri and Rudbari) and the results of analysis of variance showed that all three factors had a significant effect on leaf weight, total, dry leaf weight and total dry weight at a statistical level of 1%. With Paying attention to the results of this research and the importance of using drought-resistant varieties and ecotypes using 150 nitrogen per hectare, 9.77 and 2.37 tons, respectively, were determined. Optimum management of fertilizer consumption in order to preserve the environment and increase the effective substance of henna plant cultivated in Bami ecotype under drought stress of 75% water requirement and consumption of 100 kg of nitrogen per hectare and without stress using henna leaf of Bari ecotype with consumption of 150 kg of nitrogen per hectare It is recommended in the same area and conditions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

825 - Investigating the effect of low irrigation and nitrogen on vegetative structure and morphological characteristics of henna ecotypes in Jiroft region
حسن سرحدی زهرا مختاری

https://zenodo.org/doi/10.5281/zenodo.10283340

In order to investigate the phenology of henna plant ecotypes with different amounts of nitrogen fertilizer and low irrigation, an experiment was carried out in the form of completely random chopped plots in 4 replications in the field and in the crop year 2018-2019. Lo چکیده کامل

In order to investigate the phenology of henna plant ecotypes with different amounts of nitrogen fertilizer and low irrigation, an experiment was carried out in the form of completely random chopped plots in 4 replications in the field and in the crop year 2018-2019. Low irrigation stress is the main factor (100%, 75% and 50% of the plant''s water requirement), nitrogen is the secondary factor (including 50, 100 and 150 kg). Net nitrogen per hectare was investigated at three levels and sub-factors (including Bami, Bushehri and Rudbari) and the results of analysis of variance showed that all three factors had a significant effect on leaf weight, total, dry leaf weight and total dry weight at a statistical level of 1%. With Paying attention to the results of this research and the importance of using drought-resistant varieties and ecotypes using 150 nitrogen per hectare, 9.77 and 2.37 tons, respectively, were determined. Optimum management of fertilizer consumption in order to preserve the environment and increase the effective substance of henna plant cultivated in Bami ecotype under drought stress of 75% water requirement and consumption of 100 kg of nitrogen per hectare and without stress using henna leaf of Bari ecotype with consumption of 150 kg of nitrogen per hectare It is recommended in the same area and conditions. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

826 - An ovarian fibrosarcoma in a Rabbit
Hesam Savadkoohi Farshid Khorshidi Alireza Salehi Seyed Mohammad Hoseini

10.30495/jbcvm.2023.1981673.1041

Background and Aim: Fibrosarcoma is a deadly tumor rarely derived from fibrous connective tissue. This malignant tumor grows slowly, and its main characteristics are the proliferation of immature fibroblasts or undifferentiated anaplastic spindle cells. The etiology of چکیده کامل

Background and Aim: Fibrosarcoma is a deadly tumor rarely derived from fibrous connective tissue. This malignant tumor grows slowly, and its main characteristics are the proliferation of immature fibroblasts or undifferentiated anaplastic spindle cells. The etiology of this tumor is unknown, while rarely leads to metastasis. A 3.5-year-old rabbit was referred to the veterinary clinic due to anorexia. After the examination, an ultrasound of the abdominal area was performed, which showed evidence of a tumor. The case was subsequently referred to radiography to investigate for any metastasis. After that, surgery was performed to remove the tumor mass from the ovaries and uterus, which weighed 120 grams. After taking a tissue sample and fixating it in a 10% buffered formalin buffer solution, it was referred to the pathology laboratory. The tissue was processed, sliced into 5-micron sections, and stained with Hematoxylin and Eosin as well as Masson's trichrome stainings. Our findings showed malignant changes such as spindle-shaped cells with unusual nuclei and mitotic figures, random growth patterns, and collagen fibers in all directions, in addition to the infiltration of inflammatory cells. Finally, the sample was diagnosed as fibrosarcoma. It should be noticed that regarding this tumor type, surgery is the recommended approach. However, if surgery is not possible, radiotherapy and chemotherapy can also be used. Same as this case, even after successful surgery, the animal should be monitored due to the possibility of recurrence. It should be noted that after 7 months, the animal's condition was reported to be good. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

827 - تاثیر تنش خشکی بر جوانه زنی و برخی خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه زنیان(Trachyspermum ammi)
امین باقی زاده ملیحه افروشته براتعلی فاخری

به منظور بررسی واکنش گیاه دارویی زنیان به تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن‌گلایکول در مراحل جوانه‌زنی و رشد رویشی دو آزمایش جداگانه هر یک در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. در آزمایش اول واکنش جوانه‌زنی بذرهای زنیان به سطوح مختلف تنش خشکی شامل پتانسیل‌های اسمزی ، چکیده کامل

به منظور بررسی واکنش گیاه دارویی زنیان به تنش خشکی ناشی از پلی‌اتیلن‌گلایکول در مراحل جوانه‌زنی و رشد رویشی دو آزمایش جداگانه هر یک در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. در آزمایش اول واکنش جوانه‌زنی بذرهای زنیان به سطوح مختلف تنش خشکی شامل پتانسیل‌های اسمزی ، صفر )شاهد(، 5/1- ،2- ، 5/2- و 3- بار که با استفاده از PEG6000 تهیه شده بودند، مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش دوم مشابه آزمایش اول بود، با این تفاوت که در این آزمایش صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی گیاه زنیان که در سطوح مختلف تنش خشکی قرار گرفته بودند، مورد مطالعه و تجزیه آماری قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مشاهدات نشان داد که تنش خشکی تاثیر معنی‌داری ( p≤0/01) برخصوصیات جوانه‌زنی شامل درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، وزن خشک ساقه‌چه و وزن خشک ریشه‌چه داشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که با افزایش تنش خشکی تمامی صفات فوق کاهش یافتند. صفات مورفولوژیکی مانند سطح برگ، وزن تر و خشک بخش هوایی و ریشه و نسبت وزن خشک بخش هوایی به ریشه تحت تاثیر خشکی کاهش یافتند. همچنین تنش خشکی تاثیر معنی‌داری بر میزان پرولین و قندهای محلول بخش هوایی و ریشه داشت. مقایسه میانگین تیمارها نشان داد که با افزایش تنش، میزان پرولین و قندهای محلول بخش هوایی و ریشه افزایش یافت.( p≤0/ 01) نتایج نشان داد پارامتر های جوانه زنی تحت تاثیر تنش خشکی کاهش می یابند. گیاه زنیان برای تحمل تنش خشکی عکس العمل های متفاوتی از جمله کاهش صفاتی چون سطح برگ و وزن خشک و تر اندامهای هوایی و ریشه و افزایش صفاتی مانند میزان پرولین و قند های محلول را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

828 - تاثیر روش های مختلف کاشت و زمان چین برداری بر روی صفات زراعی و عملکرد سورگوم علوفه ای در شهرستان ایرانشهر
احمد مهربان افسانه کمالی دلجو امید عزیزیان شرمه

به منظور بررسی اثرات، روش های مختلف کاشت و زمان های برداشت بر روی خصوصیات زراعی و عملکرد سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید، آزمایش مزرعه ای در سال 94-1393 در محل مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان واقع در شهرستان ایرانشهر انجام شد. آزمایش به صورت طرح استریپ پلات درق چکیده کامل

به منظور بررسی اثرات، روش های مختلف کاشت و زمان های برداشت بر روی خصوصیات زراعی و عملکرد سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید، آزمایش مزرعه ای در سال 94-1393 در محل مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان واقع در شهرستان ایرانشهر انجام شد. آزمایش به صورت طرح استریپ پلات درقالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجراگردید. که دو عامل روش های مختلف کاشت شامل کشت جوی و پشته ای، دستپاش و ردیفی به فاصله 50 سانتی متر و زمان های مختلف برداشت شامل 50، 60 و 70 روز بعد از کاشت به ترتیب در نوارهای عمودی و افقی قرارگرفتند. صفات مورفولوژیک گیاه نظیر، وزن تر و خشک برگ و ساقه، درصد نیتروژن، فسفروپتاسیم و درصد پروتئین اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر روش های مختلف کاشت بر وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک ساقه از نظرآماری معنی دار بود، لیکن تفاوت معنی داری در درصد نیتروژن، فسفر، پتاسیم و پروتئین مشاهده نگردید. حداکثر وزن تر و خشک علوفه به ترتیب با میانگین های 3/108 و 23/27 تن در هکتار به ترتیب مربوط به روش های کشت جوی و پشته ای و ردیفی بود. زمان برداشت نیز به طورمعنی داری وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک ساقه، درصد نیتروژن و پروتئین را تحت تاثیر قرار داد. با توجه به نتایج آزمایش، تیمار کشت جوی و پشته ای و ردیفی و زمان برداشت 70 روز پس از کاشت جهت افزایش عملکرد کمی و کیفی علوفه سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید درشرایط ایرانشهر توصیه می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

829 - بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی در بعضی از ژنوتیپ های گیاه دارویی صبر زرد در شرایط کنترل شده آزمایشگاهی
منصور سلجوقیان پور سید مهدی جوادزاده احمد ابراهیمی

به منظور بررسی و مطالعه دقیق ژرم پلاسم این صبرزرد و به منظور تمایز و تعیین روابط بین ژنوتیپ ها، تعداد 33 جمعیت مختلف گیاه آلوئه که 31 جمعیت بومی و 2 جمعیت تجاری بودند جمع آوری شده و پس از شستشو و استریل، ریزنمونه های انتهایی بالای ساقه را جدا نموده و درون محیط کشت MS ج چکیده کامل

به منظور بررسی و مطالعه دقیق ژرم پلاسم این صبرزرد و به منظور تمایز و تعیین روابط بین ژنوتیپ ها، تعداد 33 جمعیت مختلف گیاه آلوئه که 31 جمعیت بومی و 2 جمعیت تجاری بودند جمع آوری شده و پس از شستشو و استریل، ریزنمونه های انتهایی بالای ساقه را جدا نموده و درون محیط کشت MS جامد به اضافه 5/0 میلی گرم در لیتر NAA و 5/0 میلی گرم در لیتر BA کشت شدند. پس از سه تا پنج واکشت به همان محیط کشت گیاهچه های حاصل را تکثیر و سپس در گلخانه کشت شدند طرح آزمایشی مورد استفاده طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار بود. بعد از گذشت شش ماه 18 صفت مختلف مورفولوژیکی اندازه گیری و تجزیه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1٪ بین ژنوتیپ ها وجود داشت. آزمون مقایسات میانگین ها بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن بر روی ژنوتیپ ها برای صفات مختلف مورفولوژیکی انجام شد که بیشترین مقدار برای اکثر صفات مورد مطالعه مربوط به ژنوتیپ 29 بود که این امر حاکی از پتانسیل بالای این ژنوتیپ برای انجام مطالعات بیشتر و تکمیلی است. همچنین نتایج مقایسات اورتوگونال بین ژنوتیپ های وحشی یا بومی در یک گروه و ژنوتیپ های شاهد در گروهی دیگر نشان داد که بین این ژنوتیپ ها برای اکثر صفات مورفولوژیکی مورد مطالعه، اختلاف معنی داری وجود نداشت. همچنین بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مورد ارزیابی به سه گروه دسته بندی شدند. مهمترین مشخصه این گروهبندی قرار گرفتن ژنوتیپ های شاهد به همراه چند ژنوتیپ بومی مانند ژنوتیپ شماره 29 در یک گروه بود بنابراین قرار گرفتن این ژنوتیپ به همراه چند ژنوتیپ بومی دیگر در کنار ژنوتیپ های شاهد در یک گروه نشان دهنده پتانسیل بالای این ژنوتیپ ها می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

830 - اثر تکنیک های مختلف پرایمینگ بر شاخص های جوانه زنی و قدرت بذر آفتابگردان (Helianthus annuus)
سحر باصرکوچه باغ فرهاد فرح وش بهرام میرشکاری فرخ رحیم زاده خویی حمداله کاظمی اربط

به منظور مطالعه تأثیر تیمارهای مختلف بذر بر جوانه زنی آفتابگردان، آزمایشی در دو مرحله آزمایشگاهی و گلخانه ای به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه و با چهار تکرار در مرکز تحقیقات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال 1391 اجرا شد. تیمارهای م چکیده کامل

به منظور مطالعه تأثیر تیمارهای مختلف بذر بر جوانه زنی آفتابگردان، آزمایشی در دو مرحله آزمایشگاهی و گلخانه ای به صورت طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه و با چهار تکرار در مرکز تحقیقات دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز در سال 1391 اجرا شد. تیمارهای مورد بررسی شامل تابش امواج اولتراسونیک با حداکثر 3 وات بر سانتی متر مربع و اشعه گاما و بتا با شدت ثابت2 میکروکوریل به مدت 10دقیقه، لیزر با طول موج 6328 آنگستروم و میدان مغناطیسی (با شدت 40 میلی تسلا) در سه تیمار زمان 5،10 و 15 دقیقه روی بذرهای خیس، هیدروپرایمینگ به مدت 24 ساعت و شاهد بودند. نتایج نشان داد بیشترین درصد جوانه زنی نهایی مربوط به تیمار بذر با اشعه لیزر 10 دقیقه (برابر 33/98 %) اختصاص داشت. وقتی بذور بعد از هیدروپرایمینگ کشت شدند، طول گیاهچه نسبت به شاهد آب مقطر حدود 99% افزایش نشان داد. بیشترین شاخص ویگور به تیمار میدان مغناطیسی 5 دقیقه اختصاص یافت. وقتی بذور آفتابگردان بعد از تیمار با میدان مغناطیسی 15 دقیقه کشت شدند، وزن خشک ساقه آن نسبت به تیمارشاهد با آب مقطر حدود 121% افزایش نشان داد. در حالی که کمترین آن مربوط به تیمار اشعه گاما (16/12گرم) محاسبه شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که افزایش محصول در تیمارهای تشعشات فیزیکی مشاهده شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

831 - مطالعه برخی صفات مورفولوژیک در ژنوتیپ‌های مختلف گندم نان بهاره تحت شرایط آب و هوایی پارس آباد مغان
سعید بارانی مجید شکرپور

این آزمایش در سال زراعی 1389در مزرعه تحقیقاتی آموزشکده کشاورزی پارس آباد مغان با 29 ژنوتیپ گندم بهاره مشتمل بر 27 رقم و 2 لاین در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین ژنوتیپ ها از نظر همه صفات زراعی مورد مطالعه، تفاوت معن چکیده کامل

این آزمایش در سال زراعی 1389در مزرعه تحقیقاتی آموزشکده کشاورزی پارس آباد مغان با 29 ژنوتیپ گندم بهاره مشتمل بر 27 رقم و 2 لاین در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین ژنوتیپ ها از نظر همه صفات زراعی مورد مطالعه، تفاوت معنی داری در سطح احتمال 1% وجود داشت. رقم شیرودی از نظر عملکرد دانه (5370 کیلوگرم در هکتار)، وزن هزار دانه (4/37گرم) و تعداد دانه در سنبله (3/47) دارای بیشترین میانگین نسبت به سایر ارقام بود. از نظر عملکرد بیولوژیک(15060کیلوگرم درهکتار) و تعداد سنبله (8/635 در مترمربع) رقم اکبری بیشترین میانگین را داشت. عملکرد بیولوژیک، طول سنبله و تعداد دانه در سنبله همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه نشان داد. همچنین، رابطه مثبت و معنی داری بین عملکرد بیولوژیک با ارتفاع بوته، طول سنبله و تعداد دانه در سنبله ملاحظه شد. به دلیل رابطه معکوس بین اجزای عملکرد، همبستگی منفی و معنی داری بین تعداد سنبله (مترمربع) با تعداد دانه در سنبله وجود داشت. با انجام تجزیه علیت مشخص شد که صفت عملکرد بیولوژیک بیشترین اثر مستقیم مثبت ( 65/0r=) بر عملکرد دانه داشت. در تجزیه به مولفه های اصلی، 4 مولفه اول، 81% از کل واریانس متغییرها را توجیه کردند. عملکرد بیولوژیک، طول سنبله و تعداد سنبله مهم ترین نقش را در تبیین مولفه اول داشتند. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای، 29 ژنوتیپ ارزیابی شده را در 4 گروه متفاوت قرار داد. ارقام شیرودی، نیک نژاد و البرز از نظر عملکرد دانه و برخی صفات مورد مطالعه نسبت به سایر ارقام دارای میانگین بالاتری بودند به عنوان ارقام برتر معرفی شدند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

832 - تاثیر روش های مختلف کاشت و زمان چین برداری بر خصوصیات کمی و کیفی سورگوم علوفه ای در شهرستان ایرانشهر
احمد مهربان افسانه کمالی دلجو امید عزیزیان شرمه

به منظور بررسی بهترین روش کاشت و مناسب ترین زمان های برداشت سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید، آزمایشی به صورت طرح استریپ پلات درقالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار، در سال 1394-1393 در محل مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان واقع در شهرستان ایرانشهر انجام شد. که دو چکیده کامل

به منظور بررسی بهترین روش کاشت و مناسب ترین زمان های برداشت سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید، آزمایشی به صورت طرح استریپ پلات درقالب بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار، در سال 1394-1393 در محل مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان واقع در شهرستان ایرانشهر انجام شد. که دو عامل روش های مختلف کاشت شامل کشت جوی و پشته ای، دستپاش و ردیفی و زمان های مختلف برداشت شامل 50، 60 و 70 روز بعد از کاشت به ترتیب در کرت های اصلی و فرعی قرارگرفتند. صفات مورفولوژیک گیاه نظیر، وزن تر و خشک برگ و ساقه، درصد نیتروژن، فسفروپتاسیم و درصد پروتئین اندازه گیری شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر روش های مختلف کاشت بر وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک ساقه از نظرآماری معنی دار بود، لیکن تفاوت معنی داری در درصد نیتروژن، فسفر، پتاسیم و پروتئین مشاهده نگردید. زمان برداشت نیز به طورمعنی داری وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک ساقه، درصد نیتروژن و پروتئین را تحت تاثیر قرار داد. با توجه به نتایج آزمایش، تیمار کشت جوی و پشته ای و ردیفی و زمان برداشت 70 روز پس از کاشت جهت افزایش عملکرد کمی و کیفی علوفه سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید درشرایط ایرانشهر توصیه می گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

833 - ریزش مورد انتظار پویای چند مقیاسی در بورس اوراق‌بهادار تهران: تجزیه طیفی از ریسک دنباله در افق‌های زمانی
سیدعلی موسوی سرحدی حسین ایزدی مژگان صفا محمدرضا پور فخاران

10.30495/afi.2023.1967573.1154

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی ریسک دنباله در بورس اوراق‌بهادار تهران با استفاده از روش‌های پویا و تجزیه طیفی سری زمانی در قالب معیار ریزش مورد انتظار پویای چند مقیاسی (DMS-ES) می‌باشد.روش‌شناسی پژوهش: در این راستا از داده‌های روزانه شاخص کل بورس اوراق‌بهادار تهران در چکیده کامل

هدف: هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی ریسک دنباله در بورس اوراق‌بهادار تهران با استفاده از روش‌های پویا و تجزیه طیفی سری زمانی در قالب معیار ریزش مورد انتظار پویای چند مقیاسی (DMS-ES) می‌باشد.روش‌شناسی پژوهش: در این راستا از داده‌های روزانه شاخص کل بورس اوراق‌بهادار تهران در دوره زمانی 1390 تا 1400 استفاده شد و پس از استخراج مؤلفه‌های اطلاعاتی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت سری زمانی بازده شاخص، چهار مدل پیش‌بینی معیار ریزش مورد انتظار (ES) با استفاده از رویکرد تیلور (2017) در افق‌های زمانی مختلف برآورد گردید.یافته‌ها: نتایج برآورد مدل‌ها و آزمون‌های پس‌آزمایی نشان‌می‌دهد که معیار ریزش مورد انتظار (ES) ماهیتی کوتاه‌مدت داشته و مدل پویا با استفاده از مؤلفه‌های کوتاه‌مدت در افق زمانی یک‌روزه بالاترین کارایی را در بین مدل‌های معرفی شده داشته است. علاوه بر این، نتایج مقایسه مدل‌ها بر اساس آزمون متوسط زیان نشان‌می‌دهد که استفاده از مؤلفه‌های تجزیه طیفی، کارایی پیش‌بینی‌های پویای معیار ریزش مورد انتظار (ES) در افق‌های زمانی مختلف را افزایش می‌دهد.اصالت / ارزش افزوده علمی: در نهایت باتوجه‌به نتایج پژوهش حاضر پیشنهاد می‌شود در راستای افزایش کارایی پیش‌بینی‌های معیارهای ریسک، مدل‌های پویا و الگوریتم‌های تجزیه سیگنال مورداستفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

834 - ارائه مدلی جهت پیاده‌سازی فین‌تک در صنعت بانکداری کشور ایران
محمد غلامی مجید زنجیردار پیمان غفاری آشتیانی غلامعلی حاجی

10.30495/afi.2022.1947749.1090

هدف: محبوبیت فین‌تک‌ها باعث ایجاد فضای رقابتی جدیدی بین بانک‌ها شده است، زیرا فین‌تک‌ها الزامات بوروکراتیک را کاسته و مؤسسات مالی مانند بانک‌ها راحت‌تر، کارآمدتر و سریع‌تر خدمات ارائه می‌دهند. باتوجه‌به حرکت بانک‌‌ها به سمت فنّاوری‌های جدید در سطح جهان، لازم است برای هم چکیده کامل

هدف: محبوبیت فین‌تک‌ها باعث ایجاد فضای رقابتی جدیدی بین بانک‌ها شده است، زیرا فین‌تک‌ها الزامات بوروکراتیک را کاسته و مؤسسات مالی مانند بانک‌ها راحت‌تر، کارآمدتر و سریع‌تر خدمات ارائه می‌دهند. باتوجه‌به حرکت بانک‌‌ها به سمت فنّاوری‌های جدید در سطح جهان، لازم است برای همسو شدن با رشد جهانی و همگام شدن با محصولات ارائه‌شدة شرکت‌های ارائه‌دهندة خدمات، شناختی کلی بر میزان استقبال از فنّاوری‌های نوین داشته باشیم. هدف از انجام این پژوهش، شناسایی مؤلفه‌ها و ارائه مدلی جهت پیاده‌سازی فین‌تک در صنعت بانکداری کشور ایران است.روش‌شناسی پژوهش: به‌منظور شناسایی مؤلفه‌های این مدل از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته استفاده‌شده و با 15 نفر از خبرگان حوزه پولی و بانکی استفاده‌شده است که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند از نوع نظری انتخاب شدند. در این پژوهش با استفاده از روش داده‌بنیاد با رهیافت استراوس و کربین در سه مرحله کدگذاری انجام شد.یافته‌ها: در مرحله کدگذاری باز 123 مقوله و پس از طبقه‌بندی در مرحله کدگذاری محوری 26 مؤلفه استخراج شد که در نهایت در مرحله کدگذاری انتخابی پس از شناسایی روابط بین مؤلفه‌ها مدل پارادایمی پژوهش شکل گرفت.اصالت / ارزش افزوده علمی: عوامل علی اثرگذار بر پیاده‌سازی مدل سیاست‌گذاری: قانون‌گذاری، زیرساخت‌های حقوقی، تسهیلات دولتی، مشوق‌های قانونی، اصلاح سیاست‌های کلان حاکمیتی تحلیل می‌شوند. به‌علاوه در این مسیر عوامل مانند زیرساخت‌های فناوری، ایجاد کانال‌های ارتباطی نقش مداخله‌گر بوده و عوامل قصد استفاده از فناوری، فرهنگ مشارکت، فرهنگ کارآفرینی، ریسک‌پذیری، یادگیری و آموزش، اعتمادسازی نقش زمینه‌ای را دراین‌خصوص بازی می‌کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

835 - بررسی تاثیر مومنتوم بر اثر تمایلاتی و بازده مورد انتظار سهام در چارچوب نظریه چشم‌انداز و حسابداری ذهنی
مهشید علامی افسانه سروش یار

10.30495/afi.2022.1945172.1064

هدف این پژوهش بررسی تأثیر مومنتوم بر اثر تمایلاتی و بازده مورد انتظار سهام در چارچوب نظریه چشم‌انداز کانمن و تورسکی (1979) و حسابداری ذهنی تالر (1985) است. در این پژوهش جهت محاسبه اثر تمایلاتی از چارچوب گرینبلات و ‌هان (2005) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی تأثیر مومنتوم بر اثر تمایلاتی و بازده مورد انتظار سهام در چارچوب نظریه چشم‌انداز کانمن و تورسکی (1979) و حسابداری ذهنی تالر (1985) است. در این پژوهش جهت محاسبه اثر تمایلاتی از چارچوب گرینبلات و ‌هان (2005) استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال‌های 1386 تا 1398 می‌باشد که با استفاده از روش حذف سیستماتیک، 102 شرکت به‌عنوان نمونه انتخاب شده است. برای آزمون فرضیه‌های پژوهش از روش رگرسیون چندمتغیره استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مومنتوم بر اثر تمایلاتی تأثیر دارد. نتیجه دیگر پژوهش حاکی از این است که اثر تمایلاتی بر بازده مورد انتظار سهام دارای تأثیر معنی‌داری است. همچنین پس از کنترل اثر تمایلاتی سهام، تأثیر مومنتوم بر بازده مورد انتظار سهام، تضعیف می‌شود. به عبارت دیگر، ضرایب مومنتوم کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در شرایطی که اثر تمایلاتی کنترل می‌شود کمتر است و این بدین معناست که با کنترل اثر تمایلاتی سهام، تأثیر مومنتوم بر بازده مورد انتظار سهام، کاهش می‌یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

836 - کاربرد روش تاگوچی برای بهینه سازی خواص مکانیکی نانو کامپوزیت پلی وینیل کلراید- مونت موریلونیت
مریم فربودی مسعود قاسمی

نانوساختار مونت موریلونیت به عنوان عامل تقویت‌کننده جهت بهبود خواص مکانیکی پلی وینیل کلراید، انتخاب گردید. نانو کامپوزیت پلی وینیل کلراید-مونت موریلونیت از طریق اختلاط مونت موریلونیت با محلول پلی وینیل کلراید تهیه گردید. روش طراحی آزمایش تاگوچی جهت تعیین شرایط بهینه تهی چکیده کامل

نانوساختار مونت موریلونیت به عنوان عامل تقویت‌کننده جهت بهبود خواص مکانیکی پلی وینیل کلراید، انتخاب گردید. نانو کامپوزیت پلی وینیل کلراید-مونت موریلونیت از طریق اختلاط مونت موریلونیت با محلول پلی وینیل کلراید تهیه گردید. روش طراحی آزمایش تاگوچی جهت تعیین شرایط بهینه تهیه نانوکامپوزیت بکار گرفته شد. اثر 5 فاکتور شامل درصد مونت موریلونیت، نوع حلال، روش اضافه کردن مونت موریلونیت، دمای خشک شدن فیلم و مدت زمان همزدن در سطوح مختلف بررسی گردید. حالت بهینه با به کارگیری روش آنالیز استاندارد تعیین گردید. نتایج مشخص کرد که سه فاکتور درصد مونت موریلونیت، نوع حلال و دمای خشک شدن در سطح اطمینان 95% معنی دار هستند. طیف‌سنجی FTIR و SEM برای مشخص کردن ترکیب و ساختار نانوکامپوزیت حالت بهینه مورد استفاده قرار گرفت. در آزمون دیگر، آنالیز گرماوزن سنجی (TGA) بهبود پایداری حرارتی نانوکامپوزیت را نشان داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

837 - بررسی اثر دمای زیرلایه بر خواص ساختاری و فیزیکی لایه نازک کربن انباشت شده به روش کندوپاش پرتو یونی
الهام محقق پور مرجان رجبی رضا غلامی پور مجید مجتهدزاده لاریجانی شهاب شیبانی

در تحقیق حاضر اثر دمای زیرلایه در محدوده ºC 400-36 بر خواص ساختاری و فیزیکی لایه نازک کربن ایجاد شده بر سطح شیشه به روش کندوپاش پرتو یونی بررسی شده است. خواص نوری و ساختاری لایه به ترتیب به وسیله طیف سنجی UV-visible، طیف سنجی رامان و میکروسکوپ نیروی اتمی مورد مطالع چکیده کامل

در تحقیق حاضر اثر دمای زیرلایه در محدوده ºC 400-36 بر خواص ساختاری و فیزیکی لایه نازک کربن ایجاد شده بر سطح شیشه به روش کندوپاش پرتو یونی بررسی شده است. خواص نوری و ساختاری لایه به ترتیب به وسیله طیف سنجی UV-visible، طیف سنجی رامان و میکروسکوپ نیروی اتمی مورد مطالعه قرار گرفته است. اندازه گیری طیف عبور نمونه ها کاهش میزان عبور نور در محدوده مرئی با افزایش دمای انباشت را نشان می دهد. طیف رامان لایه ها نشان می دهد که ساختار لایه نازک کربن آمورف با افزایش دمای انباشت به سمت کربن آمورف گرافیتی تغییر می کند. بررسی لایه های انباشت شده در دمای بالاتر از ºC100 نشاندهنده روند کاهشی مقاومت الکتریکی اندازه گیری شده توسط روش چهار کاوه و انرژی نوار ممنوعه با افزایش دمای انباشت می باشد. در حالی که نتایج بررسی مورفولوژی سطح افزایش زبری سطح در اثر افزایش دمای زیرلایه را نشان می دهد. در نمونه های انباشت شده در دمای ºC100، حداقل اندازه خوشه های کریستالی گرافیتی با پیوندهایsp2 برابر با nm 36/0 و حداکثر انرژی نوار ممنوعه برابر با eV&lrm; 3 می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

838 - استفاده از عصاره گیاه میرتکس به عنوان بازدارنده خوردگی فولاد در محلول اسید کلریدریک
منصور بزرگ تقی شهرابی فراهانی فاطمه اکتفا

در این مقاله به بررسی عملکرد بازدارندگی عصاره گیاه مورد به عنوان بازدارنده سبز روی خوردگی فولاد در محیط اسید کلریدریک یک مولار توسط روش کاهش وزن، پلاریزاسیون الکتروشیمیایی، امپدانس الکتروشیمیایی و محاسبات شیمی کوانتوم پرداخته شده است. نتایج آزمایشات نشان داد این ماده عم چکیده کامل

در این مقاله به بررسی عملکرد بازدارندگی عصاره گیاه مورد به عنوان بازدارنده سبز روی خوردگی فولاد در محیط اسید کلریدریک یک مولار توسط روش کاهش وزن، پلاریزاسیون الکتروشیمیایی، امپدانس الکتروشیمیایی و محاسبات شیمی کوانتوم پرداخته شده است. نتایج آزمایشات نشان داد این ماده عملکرد خوبی به عنوان بازدارنده داشته و درصد بازدارندگی روی خوردگی فولاد با افزایش غلظت افزایش خواهد یافت و درحضور 1000 میلی‌گرم/لیتر از این عصاره به 82 درصد خواهد رسید. تست‌های پولاریزاسیون بیانگر این موضوع بود که این ترکیب به صورت بازدارنده مختلط عمل خواهد کرد. منحنی‌های نایکوئیست نشان داد که اضافه شدن این ماده به محلول باعث افزایش مقاومت انتقال بار و کاهش ظرفیت لایه دوگانه شده است. جذب عصاره مورد روی فولاد از ایزوترم جذب تمکین تبعیت کرده و مقدار انرژی آزاد جذب نشان از جذب خود به خودی این ماده با غالب بودن جذب شیمیایی روی سطح را دارد. مطالعات شیمی کوانتوم نیز روی دو جز از عصاره مورد به منظور برقراری ارتباط بین مکانیزم جذب ساختار الکترونی آن‌ها انجام شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

839 - ذوب سطحی و بررسی اثر اندازۀ ذرات و غلظت کاربید تیتانیم بر مورفولوژی کاربیدهای MC در آلیاژسازی فولاد AISI H13 با لیزر پالسی
محمدعلی بوترابی علی دادو شهرام خیراندیش

در این پژوهش، ریزساختار حاصل از ذوب سطحی فولاد AISI H13 با لیزر پالسی Nd:YAG مطالعه شد. سپس با آلیاژسازی سطح با پودر TiC، اثر اندازه ذرات و غلظت پودر بر ریزساختار کامپوزیت سطحی بررسی شد. برای این هدف پودر TiC با اندازه ذرات 1 و 45 میکرومتر به صورت لایه‌هایی با ضخامت‌های چکیده کامل

در این پژوهش، ریزساختار حاصل از ذوب سطحی فولاد AISI H13 با لیزر پالسی Nd:YAG مطالعه شد. سپس با آلیاژسازی سطح با پودر TiC، اثر اندازه ذرات و غلظت پودر بر ریزساختار کامپوزیت سطحی بررسی شد. برای این هدف پودر TiC با اندازه ذرات 1 و 45 میکرومتر به صورت لایه‌هایی با ضخامت‌های مختلف بر روی سطح فولاد H13 پیش‌نشانده و سپس فرآیند آلیاژسازی با لیزر انجام شد. نتایج نشان داد که در اثر عملیات ذوب سطحی، یک ساختار متناوب سلولی/دندریتی از عمق به سطح حوضچه مذاب توسعه یافت و شبکه‌ای غنی تر از عناصر آلیاژی در مناطق مرزی سلول/دندریت‌ها تشکیل ‌شد. سرعت سرد شدن در شرایط آزمایش از مرتبه یک میلیون کلوین بر ثانیه تخمین زده شد. با آلیاژسازی سطحی، ذرات پودر اولیه TiC به صورت کامل (پودر 1 میکرومتر) یا جزئی (پودر 45 میکرومتر) در حوضچه مذاب حل شدند و در هنگام سرد شدن، کاربیدهای MC بر پایه کاربید تیتانیم از مذاب رسوب کردند. افزایش ضخامت لایه پیش‌نشانده موجب متنوع‌تر شدن مورفولوژی رسوب‌های کاربیدی شد. در غلظت‌های کمتر TiC در مذاب، اندازه کاربیدهای MC در نمونه آلیاژسازی شده با پودر 45 میکرومتر ظریف‌تر بود. با افزایش تعداد رسوب‌ها، ساختارهای سلولی/دندریتی فولاد زمینه به دانه‌های هم محور و شبکه پیوسته مرز سلول/دندریت‌ها نیز به شبکه‌ای ناپیوسته در مرزدانه‌ها تبدیل شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

840 - مورفولوژی سطح شکست و ارتباط آن با چقرمگی/انعطاف پذیری در شیشه فلز حجمی آلیاژ Zr46(Cu4.5/5.5Ag1/5.5)46Al8
محمدتقی اسدی خانوکی

هدف از این پژوهش بررسی رفتار شکست و پدیده‌ی تبدیل نرمی به تردی در یک شیشه‌فلز حجمی آلیاژ پایه‌ی زیرکونیم است. همچنین به-طور خاص ارتباط بین مورفولوژی‌های سطح شکست و چقرمگی و انعطاف‌پذیری بررسی شده است. به همین منظور با استفاده از فرآیند ذوب قوسی و ریخته‌گری مکشی در خلأ، چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی رفتار شکست و پدیده‌ی تبدیل نرمی به تردی در یک شیشه‌فلز حجمی آلیاژ پایه‌ی زیرکونیم است. همچنین به-طور خاص ارتباط بین مورفولوژی‌های سطح شکست و چقرمگی و انعطاف‌پذیری بررسی شده است. به همین منظور با استفاده از فرآیند ذوب قوسی و ریخته‌گری مکشی در خلأ، آلیاژ آمورف تولید و در نرخ mm/min 2/0 و دماهای 77 و 298 کلوین تحت آزمون خمش سه-نقطه‌ای قرار گرفت. سطوح شکست به کمک SEM مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفتند و با استفاده از مدل ناپایداری انحنای جریان، ضمن تعیین چقرمگی آلیاژ مورد مطالعه از طریق محاسبه‌ی اندازه‌ی مورفولوژی سطح شکست، ساز و کار شکست ترد و نرم بررسی شد. در ادامه، شرایط و دلایل تشکیل مورفولوژی‌های مختلف در این دو حالت به‌صورت کمّی تعیین گردید. نتایج نشان می‌دهد که آلیاژ پایه‌ی زیرکونیم علی‌رغم نرم بودن در دمای اتاق، در دماهای بسیار پایین (77 کلوین) به‌شدت ترد و بیان‌گر رفتار تبدیل نرمی به تردی است. تحت این شرایط میزان متوسط چقرمگی شکست از حدود MPa.m1/2 16 در دمای اتاق به حدود MPa.m1/2 5/3 در دمای 77 کلوین کاهش یافت. همچنین با کمک مدل ناپایداری انحنای جریان و اطلاعات سطح شکست، طول موج اعوجاج بحرانی (λc) برای این آلیاژ nm 127 محاسبه شد. درصورتی که طول موج اعوجاج اولیه (λI) کمتر از این مقدار بحرانی باشد، مشخصه‌ی سطح شکست به صورت نانو شیارهای موازی و متناوب خواهد بود. در صورتی که λI بزرگتر از مقدار بحرانی باشد شرایط برای تشکیل طرح دیمپل و طرح رگه‌ای فراهم خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

841 - بهینه‌سازی خواص مکانیکی آلیاژهای پلی وینیل کلراید (PVC) حاوی نانو ذرات آکریلونیتریل بوتاداین رابر (NBR) با استفاده از روش طراحی آزمایش تاگوچی
علیرضا افشاری محمدرضا کلایی مهدی مقری

هدف از مقاله حاضر بررسی مورفولوژی و خواص مکانیکی آلیاژهای پلی وینیل کلراید (PVC) حاوی نانو ذرات آکریلونیتریل بوتادی ان رابر (NBR) که در اکسترودر دو پیچ ناهمسوگرد تهیه شده اند، می‌باشد. اثرات درصد نانو ذرات، دما، زمان و شدت اختلاط بر روی خواص مذکور به کمک روش طراحی آزمون چکیده کامل

هدف از مقاله حاضر بررسی مورفولوژی و خواص مکانیکی آلیاژهای پلی وینیل کلراید (PVC) حاوی نانو ذرات آکریلونیتریل بوتادی ان رابر (NBR) که در اکسترودر دو پیچ ناهمسوگرد تهیه شده اند، می‌باشد. اثرات درصد نانو ذرات، دما، زمان و شدت اختلاط بر روی خواص مذکور به کمک روش طراحی آزمون مطالعه شدند. با در نظر گرفتن بیشینه چقرمگی آلیاژها به عنوان حالت بهینه، شرایط فرآیندی و همچنین ترکیب درصد مناسب با استفاده از طراحی آزمایش تاگوچی تعیین شدند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM) مورفولوژی ماتریس-قطرات پراکنده را نشان داد. پخش و توزیع مناسب و یکنواخت ذرات لاستیکی نیتریل رابر در درون ماتریس PVC مشاهده شد که دلیل آن سازگاری مناسب بین ذرات لاستیک و ماتریس اطراف آن است. مشاهده شد که قطرات پراکنده به‌صورت ذرات کروی و همچنین ذرات کشیده شده در درون ماتریس PVC حضور دارند. نتایج تجربی در کنار داده های طراحی آزمایش نشان داد که حالت بهینه کرنش شکست و چقرمگی مربوط به حالتی است که دمای اختلاط در حدود 180 درجه سانتی‌گراد، زمان اختلاط 6 دقیقه، سرعت اختلاط در حدود rpm 70 و درصد نانو ذرات برابر با 2 درصد وزنی باشند. آنالیز واریانس نشان داد بیشترین اثر بر روی مدول مربوط به درصد ذرات NBR است در حالی که کمترین سهم مربوط به زمان اختلاط است. سپس دمای اختلاط بالاترین سهم را دارد. برهمکنش بین فاکتورهای مختلف و اثر آن‌ها بر روی مدول کششی نشان داد که بیشترین شاخص برهمکنش مربوط به دمای اختلاط با زمان اختلاط و کمترین آن زمان و درصد NBR است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

842 - مقایسه اثر پلی اتیلن گلیکول بر مورفولوژی نانو ذرات هیدروکسی آپاتیت تولید شده در دو روش: سل- ژل و رسوبی
خدیجه یوسفی سید مجتبی زبرجد جلیل وحدتی خاکی

هیدروکسی آپاتیت (HAP) به علت ویژگی زیست فعالی و استخوان دوستی می تواند به عنوان یک بیو سرامیک استفاده شود. واضح است که مورفولوژی کریستال HAP می تواند بر خواص خاصی مانند سطح ویژه و زیست فعالی وغیره تاثیر گذارد. بنابراین با توجه به اهمیت مورفولوژیHAP، در تحقیق حاضر نانو ذ چکیده کامل

هیدروکسی آپاتیت (HAP) به علت ویژگی زیست فعالی و استخوان دوستی می تواند به عنوان یک بیو سرامیک استفاده شود. واضح است که مورفولوژی کریستال HAP می تواند بر خواص خاصی مانند سطح ویژه و زیست فعالی وغیره تاثیر گذارد. بنابراین با توجه به اهمیت مورفولوژیHAP، در تحقیق حاضر نانو ذرات HAP با دو روش سل-ژل و رسوبی تولید شد. وبرای تغییر مورفولوژی از پلی اتیلن گلیکول(PEG) به عنوان اصلاح کننده آلی استفاده شد. خلوص نمونه های تولید شده با استفاده از آنالیز تفرق اشعه ایکس x بررسی شد؛ نتایج نشان می دهد که خلوص HAP تولیدی با استفاده از دو روش، بالاست. بررسی های میکروسکوپی با استفاده از میکروسکوپ الکترونی روبشی(SEM) و میکروسکوپ الکترونی عبوری(TEM) تایید می کند کهPEG اثر قابل ملاحظه ای روی مورفولوژی HAP دارد. در واقع PEG، مورفولوژیHAP تولید شده با روش رسوبی را ازکروی شکل به نامنظم تغییر می دهد در حالیکه در روش سل- ژل شکل آن از نامنظم به فیبری شکل تغییر می کند. دلیل اصلی این تغییرات می تواند ناشی از تفاوت مکانیزم رشد هیدروکسی آپاتیت در دو روش باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

843 - سنتزو مشخصه یابی ریزساختاری نانوکامپوزیت سه تایی SiO2-Al2O3-ZnO تولید شده به روش سل-ژل
اعظم حیدری مجید جعفری علی صفار تلوری

در این تحقیق اکسید روی (ZnO) به‌عنوان کاتالیست با هدف افزایش سطح ویژه روی پایه آلومینا-سیلیکا (Al2O3-SiO2) با استفاده از واکنش همزمان نیترات روی (Zn(NO3)2.6H2O)، تترااتیل‌اورتوسیلیکات (TEOS) و نیترات آلومینیوم (Al(NO3)3.9H2O) به روش سل- ژل سنتز شد. کامپوزیت‌های مورد نظر چکیده کامل

در این تحقیق اکسید روی (ZnO) به‌عنوان کاتالیست با هدف افزایش سطح ویژه روی پایه آلومینا-سیلیکا (Al2O3-SiO2) با استفاده از واکنش همزمان نیترات روی (Zn(NO3)2.6H2O)، تترااتیل‌اورتوسیلیکات (TEOS) و نیترات آلومینیوم (Al(NO3)3.9H2O) به روش سل- ژل سنتز شد. کامپوزیت‌های مورد نظر با درصد وزنی‌ 40،30،50، 70 و100 نسبت به اکسید روی و با نسبت در صد وزنی مساوی از آلومینا به سیلیکا سنتز شد. ساختار کامپوزیت‌های تهیه شده به وسیله مطالعات XRD، SEM، FESEM، EDS وBET مشخصه‌یابی شد. نتایج نشان داد که فاز کریستالی اکسید روی در زمینه آمورف آلومینا- سیلیس تشکیل و پراکنده شده است. وجود زمینه آلومینا- سیلیس باعث کاهش در رشد بلورهای اکسید روی، جلوگیری از آگلومره شدن و افزایش سطح ویژه کامپوزیت می گردد. عملکرد این کامپوزیت ها به علت دارا بودن اکسید روی به عنوان فوتوکاتالیست در تخریب و جذب متیل اورانژ به عنوان مدلی از رنگ‌های نساجی مورد استفاده قرار می گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

844 - اثر محافظتی ملاتونین بر تکامل بافت بیضه نوزاد موش سوری به دنبال مصرف لاموتریژین
سید سجاد حجازی

لاموتریژین یکی از جدیدترین داروهای ضدصرع میباشد که از سال 1992 استفاده از آن در تعداد بسیار کمی از بیماران شـروع گردیـد.در مورد عوارض ناهنجاری زایی ایـن دارو بر انسان تحقیق جامعی صورت نگرفته است. ملاتونین به عنوان مهمترین ترشح غده اپیفیز،آنتی اکسیدان یبسیارمؤثروخن چکیده کامل

لاموتریژین یکی از جدیدترین داروهای ضدصرع میباشد که از سال 1992 استفاده از آن در تعداد بسیار کمی از بیماران شـروع گردیـد.در مورد عوارض ناهنجاری زایی ایـن دارو بر انسان تحقیق جامعی صورت نگرفته است. ملاتونین به عنوان مهمترین ترشح غده اپیفیز،آنتی اکسیدان یبسیارمؤثروخنثی کننده رادیکالهای آزاداست. در این تحقیق سعی شد با استفاده از مدل حیوانی و با استفاده از تجویز ملاتونین که خود به عنوان آنتی اکسیدان امروزه مطرح است با مکانیسم از بین بردن رادیکالهای آزاد ایجاد شده درتکامل بیضه جنین از مادران تحت درمان با لاموتریژین، بررسی شود.داروی لاموتریژین با دوز 75 میلی گرم برکیلوگرم وملاتونین با دوز 10 میلیگرم برکیلوگرم به طور داخل صفاقی استفاده شدنددر پایان دوره آبستنی طول نوزادان با استفاده از کولیس با دقت 1/0 میلیمتر اندازه گیری و ثبت شد و وزن توسط ترازوی دیجیتالی محاسبه شد.بعد از انجام مراحل هیستوتکنیک در زیر میکروسکپ نوری نیکون مورد بررسی قرار گرفتند.روش آماری آنالیز واریانس یک طرفه ANOVAو به دنبال آن تست های مقایسه ای چند گانه تو کی برای مقایسه وجود اختلاف بین گروه ها استفاده شد (05/0 >p).مشاهدات انجام شده ازنمونه های بافتی بیضه گروه تحت تأثیر داده شده توسط داروی لاموتریژین، تخریب سلولهای اسپرماتوگونی،بهم ریختگی آرایش سلول های اسپرماتوگونی و تجمع واکوئل های بزرگ در اپیتلیوم لولههای منیساز دیده شد. در گروه ترکیبی لاموتریژین و ملاتونین، فشردگی لوله های منیساز و کاهش فضاهای بینابینی دیده شد. شکل هندسی و آرایش قرارگیری اپیتلیوم لوله های منی ساز در وضعیت مناسبی دیده شد.نتایج نشان داد که گروه لاموتریژین اختلاف معنیداری نسبت گروه کنترل لاموتریژین تیمار شده با ملاتونین دارد (05/0 p). به نظر میرسد که سلولهای لایدیگ به داروی لاموتریژین حساس می باشند.این تحقیق نشان داد که تجویز ملاتونین در نمونه هایی که از داروی ضد صرع لاموتریژین در دوران بارداری استفاده می کنند می تواند از وقوع صدمات وارده بر رشد و بافت جنین نقش بازدارنده داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

845 - مطالعه مورفولوژیکی سوسمار Teratoscincus bedriagai Nikolsky, 1900 دراستان سمنان
ویدا حجتی حاجی قلی کمی افشین فقیری

جکوی دم پخ بدریاگا، Teratoscincus bedriagaiمتعلق به خانوادهGekkonidaeبوده و بخاطر جمعیت های محدود آن در ایران مطالعات اندکی روی آن انجام شده است. در این تحقیق که طی سال های 1386 تا 1388در بیابان های جنوب دامغان واقع در استان سمنان انجام شد، 50 نمونه در ساعات نیمه شب بها چکیده کامل

جکوی دم پخ بدریاگا، Teratoscincus bedriagaiمتعلق به خانوادهGekkonidaeبوده و بخاطر جمعیت های محدود آن در ایران مطالعات اندکی روی آن انجام شده است. در این تحقیق که طی سال های 1386 تا 1388در بیابان های جنوب دامغان واقع در استان سمنان انجام شد، 50 نمونه در ساعات نیمه شب بهار و تابستان جمع آوری گردید. منطقه مورد مطالعه دارای خاک بسیار شور و پوشش گیاهی بیابانی و استپی می باشد. این مطالعه بر اساس صفات مورفولوژی، مورفومتری و مریستیک انجام شد. نتایج بررسی در 21 نر و 29 ماده نشان می دهد که طول نرها: 41.7 - 71.7 میلی متر و ماده ها: 40.7 - 73.8 میلی متر؛ HHW: 64.9-113.4؛ EED: 37.1andmdash;80؛ فلس های لب بالا و پایین: 8-12؛ فلس های عرض سر: 30-38؛ فلس های طول سر: 60-67؛ فلس های دور میانه بدن: کمتر از 60؛ صفحات روی دمی: 10-12؛ فلس های جانبی انگشت چهارم پا: 19-25؛ فلس های زیربینی همیشه مشخص و فلس های پس چانه مشخص نیستند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

846 - مطالعه هیستولوژیک و هیستومورفومتریک روده در ماهی شیربت (Barbus grypus
حسن مروتی مهدی هادی جعفری محمود خاکساری مهابادی مهرزاد مصباح

روده در آبزیان با توجه به نوع رژیم غذایی طول متفاوتی پیدا می کند ماهی شیربت از ماهیان بومی و فراوان استان خوزستان که دارای رژیم غذایی همه چیزخواری می باشد، دارای ساختار روده ای متفاوت با ماهیانی است که رژیم غذایی گوشت خواری دارند. شناخت ساختار بافتی روده در این ماهی می چکیده کامل

روده در آبزیان با توجه به نوع رژیم غذایی طول متفاوتی پیدا می کند ماهی شیربت از ماهیان بومی و فراوان استان خوزستان که دارای رژیم غذایی همه چیزخواری می باشد، دارای ساختار روده ای متفاوت با ماهیانی است که رژیم غذایی گوشت خواری دارند. شناخت ساختار بافتی روده در این ماهی میتواند کمک شایانی به تغذیه و همچنین احتیاجات غذایی جهت توسعه پرورش این نوع از ماهی بنماید. در این مطالعه 10 عدد ماهی شیر بت با میانگین وزنی 52/60 ±25/354 گرم و طول میانگین 16/4 ±25/36 سانتیمتر انتخاب شده و پس از آسان کشی، روده آن ها جدا شده و مراحل تهیه مقاطع پارافینی و رنگ آمیزی های معمول بافتشناسی در مورد آن به انجام رسید. با لنز Dino liteو نرمافزار Dinocapture قسمت های مختلف اندازه گیری شده و سپس داده ها با نرم افزار SPSSوبا 05/0pمورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که قسمت ابتدایی روده ضخیم ترین دیواره، بیشترین تعداد سلول جامی، بیشترین ضخامت طبقه مخاطی و بیشترین ارتفاع بافت پوششی استوانه ای را نسبت به سایر نواحی روده دارا می باشد. در صورتی که لایه عضلانی روده در قسمت انتهایی روده بیشترین ضخامت و در قسمت میانی روده کمترین ضخامت وجود دارد. نتایج به دست آمده از این تحقیق بیان گر این امر است که بین ساختار بافتی دیواره روده ماهی شیربت در مقایسه با سایر ماهیان هم خانواده از لحاظ ضخامت کل دیواره و ارتفاع بافت پوششی و ضخامت طبقه مخاطی و تغییرات تعداد سلو ل های جامی شباهت و در مورد ضخامت طبقه عضلانی نواحی مختلف تفاوت وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

847 - مقایسه فاکتورهای مورفومتریک و مریستیک فیل ماهی نر Huso huso و استرلیاد ماده Acipencer ruthenus و هیبرید حاصله
فاطمه بابایی شبنم گازرانی فراهانی مریم علی

از آنجا که بررسی صفات ریخت شناسی و اختلافات ظاهری در رده بندی ماهیان، درک عوامل زیستی و تغذیه ای و رشد و نمو حائز اهمیت می باشد، بدین سبب تحقیق حاضر باموضوع مقایسه فاکتورهای مورفومتریک و مریستیک فیل ماهی نرHuso huso و استرلیاد مادهAcipencerruthenus و هیبرید حاصله (فیل م چکیده کامل

از آنجا که بررسی صفات ریخت شناسی و اختلافات ظاهری در رده بندی ماهیان، درک عوامل زیستی و تغذیه ای و رشد و نمو حائز اهمیت می باشد، بدین سبب تحقیق حاضر باموضوع مقایسه فاکتورهای مورفومتریک و مریستیک فیل ماهی نرHuso huso و استرلیاد مادهAcipencerruthenus و هیبرید حاصله (فیل ماهی نر و استرلیاد ماده) در خرداد ماه سال 1387 در مجتمع تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید دکتر بهشتی در سد سنگر انجام شد. در این بررسی 90 قطعه ماهی 3 ساله (30 قطعه فیل ماهی، 30 قطعه استرلیاد و 30 قطعه هیبرید حاصله) به منظور تعیین 10 فاکتور مورفومتریک (طول کل، طول سر، طول پوزه تا چشم، طول از پشت چشم تا سرپوش آبششی، طول پوزه تا سبیلک، طول پوزه تا سوراخ بینی، عرض پوزه در محل سبیلک، عرض پوزه در محل دهان، طول پوزه تا سوراخ اسپیراکولوم و فاصله بین دو چشم) و 7 فاکتور مریستیک (تعداد شعاع باله سینه ای، تعداد شعاع باله پشتی، تعداد پلاک های جانبی راست، تعداد پلاک های جانبی چپ، تعداد پلاک های شکمی راست و چپ و تعداد پلاک های پشتی) مورد مطالعه قرار گرفتند. آنالیز آماری داده ها نشان داد که هر دو گونه والد و هیبرید در 10 فاکتور مورفومتریک (طول کل، طول سر، طول پوزه، طول از پشت چشم تا سرپوش آبششی، طول پوزه تا سبیلک، طول پوزه تا سوراخ بینی، عرض پوزه در محل سبیلک، عرض پوزه در محل دهان، طول پوزه تا سوراخ اسپیراکولوم و فاصله بین دو چشم) و 7 فاکتور مریستیک ( تعداد شعاع باله سینه ای، تعداد شعاع باله پشتی، تعداد پلاک های جانبی راست، تعداد پلاک های جانبی چپ، تعداد پلاک های شکمی راست و چپ و تعداد پلاک های پشتی) اختلافات معنادار (Pandlt;0.05) با یکدیگر نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

848 - اثر حمایتی عصاره هیدروالکلی خارخاسک بر سمیت سلولی سیس‌پلاتین روی مورفولوژی اسپرم موش
زهرا کشتمند شهربانو عریان علی قنبری مظفر خزاعی

سیس پلاتین،داروی ضدسرطان است که درشیمی درمانی استفاده می شود،اثراتجانبیاینداروشاملکاهشعملکردغددجنسی،آزواسپرمیوالیگواسپرمیاست.خارخاسک گیاهی است که علاوه بر دارا بودن ترکیبات فراوان،عملکرد جنسی را زیاد می کند. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر حمایتی عصاره هیدروالکلی خارخاسک چکیده کامل

سیس پلاتین،داروی ضدسرطان است که درشیمی درمانی استفاده می شود،اثراتجانبیاینداروشاملکاهشعملکردغددجنسی،آزواسپرمیوالیگواسپرمیاست.خارخاسک گیاهی است که علاوه بر دارا بودن ترکیبات فراوان،عملکرد جنسی را زیاد می کند. هدف از این مطالعه بررسی تأثیر حمایتی عصاره هیدروالکلی خارخاسک بر سمیت سلولی (سیتوتوکسیسیتی) سیس پلاتین بر مورفولوژی اسپرم در موش سوری است. در این مطالعه تجربی 30 موش سوری بالغ نر باوزن 25- 30 گرم بصورت تصادفی به پنج گروه شش تایی تقسیم شد. گروه کنترل نرمال سالین را دریافت و گروه تجربی 1 سیس پلاتین و سه گروه دیگر به ترتیب دوز mg/kg5/5 سیس پلاتین همراه با دوزهای عصاره خارخاسک 100، 300 و500 میلی گرم بر کیلوگرم به صورت داخل صفاقی به مدت 4 روز دریافت کردند. یک روز پس از آخرین تزریق، نمونه هایخونیبه، منظورتعیینغلظتNO سرمی جمع آوریو سپسوزناپیدیدیم و مورفولوژی اسپرم هایاپیدیدیمیبررسیشد. داده های بدستآمدهبااستفادهازنرم افزار SPSSو آزمون هایone way-anova ارزیابی شد. نتایجنشاندادکهسیس پلاتین بهتنهاییموجبکاهشوزنبدن،کاهشوزناپیدیدیموکاهشاسپرم های ترمال و افزایش سطحNOنسبت بهگروهکنترلشدکهدر 05/0Pandlt; معنی داربوده ودرگروه هاییکهسیس پلاتینبههمراهعصاره خارخاسکدادهشدوزنبدن، اپیدیدیم و تعداد اسپرم با مورفولوژی نرمال نسبتبهگروهتجربی1افزایش یافتاما سطحNO کاهش آن معنی دار نبود.نتایج تأثیر حمایتی عصاره هیدروالکلی خارخاسک بر سمیت سلولی سیس پلاتین بر مورفولوژی اسپرم را نشان می دهد که احتمالاً مربوط بهترکیبات آنتی اکسیدانی خارخاسک است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

849 - مطالعه مورفولوژیکی و تاکسونومیکی میگوی رودخانه ای شرق (Macrobrachium nipponense) در رودخانه سیاه درویشان استان گیلان
مرجان تحقیقی شاهرخ پاشایی راد نسیم هزاوه حمید علاف نویریان هدیه تحقیقی

بهمنظور مطالعه تنوع جمعیتی میگویرودخانه ای شرقMacrobrachium nipponense(De Haan, 1849)برای اولین بار تعداد 813 نمونه از سه ایستگاه بالادست، میان دست و پایین دست رودخانه سیاه درویشان، استان گیلان در فصول پاییز و زمستان 1390 و بهار 1391 جمع آوری گردید. نمونه ها شناسایی و ج چکیده کامل

بهمنظور مطالعه تنوع جمعیتی میگویرودخانه ای شرقMacrobrachium nipponense(De Haan, 1849)برای اولین بار تعداد 813 نمونه از سه ایستگاه بالادست، میان دست و پایین دست رودخانه سیاه درویشان، استان گیلان در فصول پاییز و زمستان 1390 و بهار 1391 جمع آوری گردید. نمونه ها شناسایی و جهت تایید، بهموزه تاریخ طبیعی دانشگاه آکسفورد انگلستان فرستاده شد. نتایج نشان می دهد تعداد تخم ها از 501 تا 3578، نسبت جنسی نر به ماده 1 به 4/1، تعداد دندانه های شکمی رستروم ماده ها و نرها از صفر تا 6، تعداد دندانه های پشتی رستروم در ماده ها از 8 تا 18 ودر نرها از 10 تا 18 متغیر بودند. این نتایج می تواند بازتاب شرایط جغرافیایی، اکولوژیکی و زیستگاهی مناطق مورد مطالعه باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

850 - بررسی صفات مورفومتریک- مریستیک، رژیم غذایی و شاخص های هماوری ماهی انجک (Schizocypris brucei) در تالاب هامون و چاه نیمه های زابل
روح الله عباسپور ابوالفتح علی پور جواد مسگران کریمی مهرزاد محمدی

ماهی انجک(Schizocypris brucei) متعلق به خانواده کپورماهیان(Cyprinidae)واز ماهیانبا ارزش اقتصادی و بومی منطقه سیستان می باشد.به همین دلیل در فصل تولید مثلی(فروردین سال 1388)،36 عدد ماهی انجک در تالاب هامون و چاه نیمه های زابلمورد بررسی قرارگرفت.این ماهی پس از صید باتور ث چکیده کامل

ماهی انجک(Schizocypris brucei) متعلق به خانواده کپورماهیان(Cyprinidae)واز ماهیانبا ارزش اقتصادی و بومی منطقه سیستان می باشد.به همین دلیل در فصل تولید مثلی(فروردین سال 1388)،36 عدد ماهی انجک در تالاب هامون و چاه نیمه های زابلمورد بررسی قرارگرفت.این ماهی پس از صید باتور ثابت، به آزمایشگاه منتقل شده و بعد از عمل زیست سنجی، خصوصیات مورفومتریک- مریستیک، هماوریو رژیم غذایی آن مشخص شد.طبق نتایج بدست آمده، میانگین طول استاندارد70/1andplusmn;4/15 سانتی متر(5/19-9/12سانتی متر) میانگین فلس های خط جانبی95/8andplusmn;1/92(113-76)،وزن بدن 45/14andplusmn;5/55 گرم(4/87-4/38 گرم)،میانگین طول کل99/1andplusmn;5/18سانتی متر(5/23-4/15سانتی متر)،وزن تخمدان 18/2andplusmn;43/2 گرم (91/6-51/0گرم)، هماوری مطلق 67/3316 andplusmn;26/4332 (96/1966-4/14077 عدد تخمک)، قطر تخمک 21/0andplusmn;83/0 میلی متر (25/1-6/0 میلی متر)، میانگین هماوری نسبی37/43 andplusmn;83/69 (38/190-67/45)، متوسط شاخص طول روده به طول بدن 39/1andplusmn;00/7(24/9-76/4)، میانگین شاخص ضریب رشد87/115andplusmn;5/876 (7/1101- 5/647) و شاخص وزن روده به وزن کل ماهی028/0andplusmn;06/0 (135/0-03/0) بود. همچنین پس از بیرون اوردن دستگاه گوارش ماهی، مواد غذایی خورده شده مورد شناسایی قرار گرفتند. بر طبق نتایج بدست آمده در تمام نمونه ها، روده های مارپیچی دارای بقایای مواد غذایی در حال تجزیه و غیر قابل شناسائی بود و ترکیب آن را لجن و بقایای گیاهی تشکیل می داد. بنابراین با توجه به بررسی انجام شده رژیم غذایی این ماهی گیاه خواری بوده است. درمجموع اختلاف کم بین حداقل وحداکثر طول کل و وزن کل نشان دهنده رشد بسیار پایین این ماهی در دوره عمر می باشد و از طرف دیگر سن کم تولید مثل را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

851 - بررسی دوشکلی جنسی در جکوی انگشت خمیده ی خزری، Cyrtopodion caspium (سوسمارها: جکونیده)
ویدا حجتی کاظم پریور اسکندر رستگارپویانی عبدالحسین شیروی

جکوی انگشت خمیده خزری، Cyrtopodion caspiumیکی از فراوان ترین مارمولک های خانگی شب فعال ایران است که انتشار گسترده ای بخصوص در استان های شمالی کشور دارد. این تحقیق به منظور بررسی دوشکلی جنسی در این گونه از 15 فروردین تا 30 مهرماه 1390 در شهرستان ساری انجام شد. طی این مطا چکیده کامل

جکوی انگشت خمیده خزری، Cyrtopodion caspiumیکی از فراوان ترین مارمولک های خانگی شب فعال ایران است که انتشار گسترده ای بخصوص در استان های شمالی کشور دارد. این تحقیق به منظور بررسی دوشکلی جنسی در این گونه از 15 فروردین تا 30 مهرماه 1390 در شهرستان ساری انجام شد. طی این مطالعه، 140 نمونه شامل هفتاد نر و هفتاد ماده ی بالغ مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد نر ها علاوه بر داشتن منافذ رانی و پیش مخرجی مشخص، دارای وزن بیشتر، طول بدن، طول سر و طول دم بزرگتری نسبت به ماده ها هستند. تفاوت معنی داری در نوع رژیم غذایی نرها و ماده ها وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

852 - مقدمه ای بر زیست شناسی سوسمار Pseudopus apodus در استان های حاشیه ی جنوبی خزر (زیر راسته سوسماران: خانواده Anguidae )
نجمه اخلی حاجی قلی کمی هومن شجیعی

سوسمار های بدون دست و پا (آنگوئیده) از نظر شکل ظاهری شباهت زیادی به مارها دارند که آنها را از روی سوراخ گوش مشخص و پلک چشم متحرک به راحتی می توان از مارها تشخیص داد. دو گونه سوسمار بدون دست و پا در ایران وجود دارد. این تحقیق نتیجه مطالعه روی Pesudopus apodusمی باشد که د چکیده کامل

سوسمار های بدون دست و پا (آنگوئیده) از نظر شکل ظاهری شباهت زیادی به مارها دارند که آنها را از روی سوراخ گوش مشخص و پلک چشم متحرک به راحتی می توان از مارها تشخیص داد. دو گونه سوسمار بدون دست و پا در ایران وجود دارد. این تحقیق نتیجه مطالعه روی Pesudopus apodusمی باشد که در شمال به پتلوس، لوس مار، کره روف، کی سر و لرس معروف است. تعداد 31 نمونه بالغ و 10 نوزاد بر اساس 9 صفت مورفومتریک و 3 صفت مریستیک و تعدادی صفات مورفولوژیکی متعلق به استان های گلستان (20 نمونه)، مازندران (20 نمونه)، گیلان (1 نمونه) مطالعه گردید.نتایج نشان می دهد که این گونه دارای یک چین جانبی عمیق از عقب سر تا مخرج بوده و نسبت طول سر و بدن به طول دم در 21 نمونه بالغ69/0- 58/0 (میانگین 62/0) و همین نسبت در10 نوزاد با دم سالم 66/0-53/0 (میانگین 58/0) می باشد. تعداد فلس های لب بالا برای 10 نمونه نابالغ و 31 نمونه بالغ 12- 9 (میانگین 01/11) می باشد. تعداد فلس های پشتی و شکمی در قسمت میانی بدن برای همه نمونه های بالغ و نابالغ ثابت می باشد(12 عدد برای قسمت پشتی و 10 عدد برای قسمت شکمی چین جانبی). دم تمام نابالغ ها (100%) سالم و دم 11 نمونه بالغ (3/34 درصد) از31 نمونهترمیمی بودند. در بررسی های صورت گرفته از مدفوع این گونه، تعدادی صدف حلزون های خشکی زی از رده شکم پایان دیده شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

853 - بررسی اثر تزریق آگونیست گیرنده D2 در هسته آکومبنس بر برگشت فراموشی القاء شده با مورفین توسط نیکوتین در رت های نر
روناک عزیزبیگی مریم السادات شاهین مرتضی پیری

مطالعات، تأثیر مورفین و نیکوتین را بر روی انواع مختلف حافظه و یادگیری آشکار نموده است. این داروها بیشتر اثرات خود را از طریق مسیر دوپامینرژیک مزولیمبیک ایجاد می نمایند. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر تزریق آگونیست گیرنده D2دوپامینی (سولپیراید) به هسته آکومبنس بر روی اثر نیکو چکیده کامل

مطالعات، تأثیر مورفین و نیکوتین را بر روی انواع مختلف حافظه و یادگیری آشکار نموده است. این داروها بیشتر اثرات خود را از طریق مسیر دوپامینرژیک مزولیمبیک ایجاد می نمایند. هدف مطالعه حاضر بررسی اثر تزریق آگونیست گیرنده D2دوپامینی (سولپیراید) به هسته آکومبنس بر روی اثر نیکوتین روی فراموشی القاء شده با مورفین می باشد. این مطالعه تجربی بر روی 185 موش صحرایی نر انجام شد. موش ها با تزریق درون صفاقی کتامین هیدروکلراید، بعلاوه زایلزین بی هوش شدند و سپس در دستگاه استریوتاکسی قرار داده شدند. دو کانول در پوسته هسته آکومبنس قرار داده شد. آزمون رفتاری با استفاده از دستگاه یادگیری احترازی غیر فعال آغاز شد و میزان تأخیر حیوان در ورود به بخش سیاه به عنوان معیار حافظه اندازه گیری شد. فراموشی القاء شده با مورفین پس از آموزش با تزریق قبل از آزمون مورفین، نیکوتین یا نیکوتین همراه با دوز بی اثر مورفین اصلاح می گردد. تزریق قبل از آزمون آگونیست گیرنده D2دوپامینی (سولپیراید) به داخل هسته آکومبنس که به تنهایی تأثیری بر حافظه ندارد، از بازگشت حافظه تخریب شده با مورفین توسط نیکوتین جلوگیری می نماید. این یافته هانشانمی دهندکه گیرنده های دوپامینی D2هسته آکومبنس،نقشمهمیدر اثرات بهبود بخش نیکوتین بر روی فراموشیالقاء شدهبامورفیندارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

854 - تأثیر سطوح متفاوت لیزین بر مورفومتری خمل‌های روده باریک جوجه‌های گوشتی در دوره آغازین و رشد
غلامحسن واعظی مسعود تشفام شهاب بهادران حیدر فرازیان

هدف از این مطالعه بررسی سطوح متفاوت آمینواسید لیزین بر مورفولوژی خُمل های روده باریک جوجه های گوشتی می باشد. 180 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308، در سه گروه 60 قطعه ای، هر گروه شامل سه قفس20 قطعه ای در دوره آغازین، جیره غذایی حاوی 2/1، 3/1 و4/1 درصد لیزین و در دوره رشد جیر چکیده کامل

هدف از این مطالعه بررسی سطوح متفاوت آمینواسید لیزین بر مورفولوژی خُمل های روده باریک جوجه های گوشتی می باشد. 180 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308، در سه گروه 60 قطعه ای، هر گروه شامل سه قفس20 قطعه ای در دوره آغازین، جیره غذایی حاوی 2/1، 3/1 و4/1 درصد لیزین و در دوره رشد جیره غذایی حاوی 1/1 ،2/1 و 3/1 درصد لیزین به ترتیب در گروه های کنترل، درمان 1 و 2 مورد مطالعه قرار گرفتند. در پایان روز14 و28، 6 قطعه جوجه از هر گروه (2 جوجه از هر قفس) به طور تصادفی انتخاب شده و پس از ذبح، از قسمت میانی دئودنوم، ژژنوم وایلئوم نمونه گیری انجام شد. در پایان نمونه برداری، در هرنمونه ابعاد خمل ها و عمق کریپت ها محاسبه گردید. پس از انجام آزمایش، داده ها توسط نرم افزار SPSSمورد تحلیل آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی Tukeyبا درصد احتمال 5 درصد، قرار گرفتند. افزایش لیزین در گروهدرمان2نسبت به کنترل باعث افزایش معنی دار(05/0andgt;p)ارتفاع و عمق کریپت ها در هر سه قسمت روده باریک شده است. عرض خملهای روده باریک به صورت وابسته به غلظت لیزین افزایش معنی داری (05/0andgt;p)نسبت به گروه کنترل داشت. در ژژنوم، مصرف سطوح متفاوت لیزین بر نسبت طول به عمق کریپت و طول به عرض خمل، بی تأثیر بود. افزایش لیزین در جیره غذایی جوجه ها باعث افزایش طول خمل ها و عمق کریپت ها در روده باریک می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

855 - بررسی بیوسیستماتیک لاک پشت مهمیزدار ( Testudo graeca) در شمال غرب ایران
نسیم هزاوه

به منظور مطالعه تنوع جمعیت های Testudo graecaدر شمال غرب ایران، تعداد 30 نمونه لاک پشت ماده بالغ از استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و زنجان در حد فاصل اردیبهشت 1387 تا اردیبهشت 1389 جمع آوری گردید. رفتارهای زیستی نیز بررسی شد و 40 صفت مورفولوژیکی در سه جمعیت مذ چکیده کامل

به منظور مطالعه تنوع جمعیت های Testudo graecaدر شمال غرب ایران، تعداد 30 نمونه لاک پشت ماده بالغ از استان های آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و زنجان در حد فاصل اردیبهشت 1387 تا اردیبهشت 1389 جمع آوری گردید. رفتارهای زیستی نیز بررسی شد و 40 صفت مورفولوژیکی در سه جمعیت مذکور اندازه گیری شد. تجزیه مؤلفه های اصلی (PCA) منجر به استخراج سه مؤلفه معنی دار شد که به ترتیب 80.32% ، 4.38% و 3.22% تغییرات را توجیه می کنند. پراکنش نمونه ها بر اساس مؤلفه ها نشان داد که جمعیت ها در استان های مورد مطالعه نزدیک به هم واقع شده اند. تحلیل ممیزی (DFA)نیز منجر به استخراج دو تابع معنی دار شد که به ترتیب 53.6% و 46.4% تغییرات را توجیه می کنند. پراکنش نمونه ها بر اساس تابع اول و دوم نشان می دهد که جمعیت ها کاملاً از هم جدا شده اند. این نتایج می تواند بازتاب شرایط جغرافیایی، اکولوژیکی و زیستگاهی متفاوت مناطق مورد مطالعه باشد. تحلیل خوشه ای نیز جمعیت ها را در خوشه ای واحد دسته بندی کرده است، ولی یکی از نمونه های آذربایجان غربی در خوشه ای جداگانه واقع شده است به طوری که می توان آن را به عنوان یک فرم جدید در نظر گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

856 - بررسی اثرات لاکتوباسیلوس ها و بیفیدوباکتریوم لانگوم بر روی شاخص های خونی موش های ماده BALB/c آلوده به سالمونلا تیفی موریوم 14028ATCC
زینب عزیزی پور مهدی رهنما رضا شاپوری

پروبیوتیک ها، میکروارگانیسم های زنده ای هستند که مصرف آن به میزان کافی سبب افزایش سطح سلامت مصرف کننده شده و در درمان و برطرف نمودن عفونت های گوارشی در انسان و حیوانات با عامل سالمونلا تیفی موریوم استفاده می گردد. به همین لحاظ هدف از این تحقیق، مطالعه تأثیر مخلوط پروبیو چکیده کامل

پروبیوتیک ها، میکروارگانیسم های زنده ای هستند که مصرف آن به میزان کافی سبب افزایش سطح سلامت مصرف کننده شده و در درمان و برطرف نمودن عفونت های گوارشی در انسان و حیوانات با عامل سالمونلا تیفی موریوم استفاده می گردد. به همین لحاظ هدف از این تحقیق، مطالعه تأثیر مخلوط پروبیوتیکی در پیش گیری و درمان موش های ماده BALB/cآلوده به سالمونلا تیفی موریوم 14028ATCCو بررسی اثرات این مواد بر روی شاخص های خونی و سطح کلسترول سرم خون موش های آلوده است. در این تحقیق 18 سر موش ماده BALB/c8-6 هفته ای به سه گروه شش تایی تجربی، کنترل و شم تقسیم بندی گردیدند. پس از 35 روز پیش تیمار با مخلوط پروبیوتیکی (لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس، لاکتوباسیلوس رامنوسوس و بیفیدوباکتریوم لانگوم) برای گروه تجربی و نرمال سالین برای گروه شم، به صورت خوراکی یک میلی لیتر سوسپانسیون باکتری CFU/ml)103(به صورت صفاقی به موش ها تزریق گردید. پس از طی دوره ی پیش تیمار از موش ها جهت آزمایش های شاخص خونی، خون گیری وپس از تشریح موش و بر داشتن طحال ، هموژنیزاسیون طحال انجام و تعداد باکتری ها سنجیده شد. بر طبق نتایج به دست آمده مخلوط پروبیوتیکی موجب کاهش تعداد سالمونلا تیفی موریوم، اندیکس طحالی و کبدی، کاهش اوزان کبد و طحال و افزایش تعداد لنفوسیت های خون گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

857 - مطالعه بیوسیستماتیکی لاک پشت برکه ای (Emys orbicularis) در سواحل جنوبی دریای خزر
نسیم هزاوه ویدا حجتی

لاک پشت برکه ای Emys orbicularis،یک گونه با پراکندگی وسیع، از شمال و غرب ایران تا دریای خزر و آرال می باشد. به منظور مطالعه تنوع جمعیت های این گونه، تعداد 30 نمونه لاک پشت برکه ای نر از استان های گلستان، مازندران، اردبیل و آذربایجان شرقی، در حد فاصل اردیبهشت 1387 تا شهر چکیده کامل

لاک پشت برکه ای Emys orbicularis،یک گونه با پراکندگی وسیع، از شمال و غرب ایران تا دریای خزر و آرال می باشد. به منظور مطالعه تنوع جمعیت های این گونه، تعداد 30 نمونه لاک پشت برکه ای نر از استان های گلستان، مازندران، اردبیل و آذربایجان شرقی، در حد فاصل اردیبهشت 1387 تا شهریور 1388 جمع آوری گردید، تاریخچه طبیعی بررسی شد و 40 صفت مورفولوژیکی در چهار جمعیت مذکور اندازه گیری شد. آزمون آنالیز واریانس تک متغیره (ANOVA) نشان داد که جمعیت های آذربایجان شرقی و گلستان دارای بیشترین میانگین در اکثر صفات در مقایسه با سایر جمعیت ها می باشند.تجزیه مولفه های اصلی (PCA) جنس نر گونه Emys orbicularisمنجر به استخراج 4 مولفه معنی دار شد که به ترتیب 71.85 % ، 11.85 % ، 4.6% و 2.5% تغییرات را توجیه می کنند.پراکنش نمونه ها بر اساس مولفه اول و دوم نشان داد که جمعیت استان اردبیل توسط مولفه اول از بقیه جمعیت ها جدا شده است ولی بقیه جمعیت ها نزدیک به هم واقع شده اند. این نتایج می تواند بازتاب شرایط جغرافیایی، اکولوژیکی و زیستگاهی متفاوت مناطق مورد مطالعه باشد. تحلیل خوشه ای نیزجمعیت ها را بطور جداگانه دسته بندی کرد و یکی از نمونه های آذربایجان شرقی در خوشه ای جداگانه واقع شده است بطوری که می توان آن را بعنوان یک هاپلوتایپ جدید در نظر گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

858 - تنوع گونه های مورچه در دو منطقه ی استپی و بیابانی دامغان
ویدا حجتی امید پاک نیا حاجی قلی کمی محمدصفا گل محمدی

مورچه ها سهم بسزایی در اکوسیستم ها بخصوص مناطق بیابانی دارند. با این وجود تا کنون مطالعات اندکی بر روی مورچه های استپ ها و بیابان های ایران صورت گرفته است. در این تحقیق ما مطالعه ای در مقیاس کوچک بر روی جوامع مورچه ای نواحی استپی و بیابانی منطقه دامغان انجام دادیم. 698 چکیده کامل

مورچه ها سهم بسزایی در اکوسیستم ها بخصوص مناطق بیابانی دارند. با این وجود تا کنون مطالعات اندکی بر روی مورچه های استپ ها و بیابان های ایران صورت گرفته است. در این تحقیق ما مطالعه ای در مقیاس کوچک بر روی جوامع مورچه ای نواحی استپی و بیابانی منطقه دامغان انجام دادیم. 698 مورچه از طریق تله های گودالی (pitfall) در دو ناحیه استپی و بیابانی و در طی بهار 1385 جمع آوری نمودیم. در مجموع 23 گونه مورچه از 12 جنس متعلق به سه زیرخانواده شناسایی نمودیم. 14 گونه از ناحیه استپی و 12 گونه از نواحی بیابانی جمع آوری نمودیم. تنوع گونه ای مشاهده شده، تنوع گونه ای تخمین زده شده، شاخص تنوع آلفا و شاخص تنوع شانون در استپ بالاتر بود در حالی که شاخص تنوع سیمپسون در ناحیه بیابانی بیشتر از ناحیه استپی بود. بارش باران و تولیدات گیاهی در ناحیه استپی بالاتر از ناحیه بیابانی است که می توانند دلایل اصلی تنوع بالای گونه ای و شاخص های آلفا و شانون در ناحیه استپی باشند. شاخص سیمپسون در ناحیه بیابانی بالاتر بود زیرا در بیابان گونه های بیشتر با فراوانی بالاتری وجود داشتند. Cataglyphis nodusرایجترین گونه در ناحیه استپی و Monomorium kusenzoviرایجترین گونه در ناحیه بیابانی هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

859 - مطالعه بافت شناسی و ریخت شناسی دستگاه ادراری تناسلی جنس نردرسمندر Paradactylodon gorganensis ( دوزیستان دمدار ، سمندرهای آسیایی )
نعیمه رضاپور میترا حیدری نصرآبادی حاجی قلی کمی

سمندر پاراداکتیلودون گرگاننسیس از خانواده سمندرهای آسیایی و یک گونه منحصر به فرد و بومی ایران می باشد و بعنوان یک گونه در حال انقراض در لیست قرمز IUCNقرار گرفته است. بررسی حاضر به تشریح ساختمان، بافت شناسی و مورفولوژی دستگاه ادراری _ تناسلی این سمندر می پردازد بدین منظو چکیده کامل

سمندر پاراداکتیلودون گرگاننسیس از خانواده سمندرهای آسیایی و یک گونه منحصر به فرد و بومی ایران می باشد و بعنوان یک گونه در حال انقراض در لیست قرمز IUCNقرار گرفته است. بررسی حاضر به تشریح ساختمان، بافت شناسی و مورفولوژی دستگاه ادراری _ تناسلی این سمندر می پردازد بدین منظور تعداد 16 عدد از این سمندر از تنها زیستگاه آن در غار شیر آباد در نزدیکی خان ببین و 70 کیلومتری شرق گرگان (Nَ57 36 و Eَ01 و55) ) در شرق سلسله جبال البرز در استان گلستان ایران صید و به آزمایشگاه منتقل گردید . نمونه ها به منظور مطالعات مورفومتری مدتی در شرایط آزمایشگاه و در یخچال نگهداری شدند پس از اندازه گیری های بیومتریک ، کالبد شکافی نمونه ها صورت گرفت و اندام های ادراری_ تناسلی جانور توسط فیکساتیو بوئن تثبیت شده جهت مطالعات بافتی آماده گردیدند . بررسی های بافتی نشان داد که بیضه های این سمندر مانند سایر گونه های خانواده هاینوبیده استوانه ای است و از نوع لوبوله کامل(آمپولا) بوده و اسپرماتوژنز الگوی کیستی دارد, بیضه ها در طرفین بدن توسط پرده صفاق به ستون فقرات و کلیه ها مرتبط است کلیه ها نیز کشیده و چسبیده به ستون فقرات می باشد و دو شکلی آشکار جنسی به لحاظ ظاهر بین دو جنس وجود ندارد درحالیکه در سایرسمندرها کلیه ها به طور آشکاری کوتاه تر است و نرها در ناحیه ی شکمی باریکترند . اجسام چربی نیز به صورت رها شده در محفظه ی سلوم قراردارد..میانگین طول بیضه های فعال به لحاظ جنسی 76/32 mm و عرض آن 77/4 mmو میانگین طول بیضه غیرفعال 98/17mmوعرض آن 64/1mm می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

860 - اثر تزریق درون هیپوکامپی سیستم کانابینوئیدی بر حافظه موش های صحرایی پیش تیمار شده با مورفین
مجید نوائیان بهاره پاکپور محمدرضا زرین دست شهربانو عریان

در این پژوهش آثار تزریق دو طرفه آگونیست ها و آنتاگونیست های کانابینوئیدی در هیپوکامپ پشتی (CA1) بر حافظه موش های صحرایی پیش تیمارشده با مورفین بررسی شد. روش: روش اجتنابی مهاری (غیر فعال) با مدل Step-throughبرای بررسی حافظه در موش های صحرایی نژاد ویستار بکار گرفته شد و ح چکیده کامل

در این پژوهش آثار تزریق دو طرفه آگونیست ها و آنتاگونیست های کانابینوئیدی در هیپوکامپ پشتی (CA1) بر حافظه موش های صحرایی پیش تیمارشده با مورفین بررسی شد. روش: روش اجتنابی مهاری (غیر فعال) با مدل Step-throughبرای بررسی حافظه در موش های صحرایی نژاد ویستار بکار گرفته شد و حافظه حیوان 24 ساعت بعد از آموزش مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: نتایج تزریق درون مغزی آگونیست گیرنده های کانابینوئیدی WIN55, 212-2 (g/rat5/0 ، 25/0 ) و آنتاگونیست اختصاصی CB1،AM251(ng/rat100، 50 ، 25 ) به موش های صحرایی به تخریب حافظه حیوانات در روز آزمون منجر شد. تزریق درون مغزی AM251، 2 دقیقه قبل از تزریق درون مغزی WIN55, 212-2 (andmicro;g/rat5/0 ) تخریب حافظه ناشی از WIN55, 212-2 (andmicro;g/rat 5/0 )را از بین برد. اثر تخریبی WIN55, 212-2 (andmicro;g/rat 5/0) بر روی حافظه بدنبال تزریق سه روزه مقدار های مختلف مورفین( mg/kg, S.C10 ، 5 ، 5/2)، پنج روز قبل از تزریقWIM55, 212-2 کاملا از بین رفت.سیستم کانابینوئیدی در هیپوکامپ پشتی سبب فراموشی شده و تزریق سه روزه مورفین ممکن است منجر به حساسیت رفتاری شده و از این طریق فراموشی ناشی از داروهای کانابینوئیدی را مهار نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

861 - اولین گزارش از لاسرتای کوهستانیEremias montanus (خزندگان: سوسماران: لاسرتیده) در استان همدان
عمار رهبر محمود کرمی نصرالله رستگارپویانی علیرضا محمدی

گونه لاسرتای کوهستانی Eremias montanusمتعلق به خانواده Lasertidae بوده و یکی از گونه هایبومی سوسماران ایران محسوب می شود. گونه هایبومی بدلیل اینکه تنها در یک محدوده ی جغرافیایی خاصی وجود دارند دارای ارزش هایبسیار زیادی جهت مطالعات علمیمی باشند. در این پژوهش جهت پیدا نمو چکیده کامل

گونه لاسرتای کوهستانی Eremias montanusمتعلق به خانواده Lasertidae بوده و یکی از گونه هایبومی سوسماران ایران محسوب می شود. گونه هایبومی بدلیل اینکه تنها در یک محدوده ی جغرافیایی خاصی وجود دارند دارای ارزش هایبسیار زیادی جهت مطالعات علمیمی باشند. در این پژوهش جهت پیدا نمودن این گونه مناطق بسیار زیادی از استان همدان مورد بررسی قرار گرفت اما تنها در ارتفاعات بسیار بالای رشته کوه الوند در 18 کیلومتری استان همدان مشاهده گردید. این پژوهش در سال 1389 از اوایل فروردین ماه تا اواخر آبان ماه همزمان با بیدار شدن گونه از خواب زمستانی انجام پذیرفت و جهت جمع آوری نمونه هااز روش ترنسکت خطی استفاده گردید. در مجموع 13 نمونه جمع آوری گردید که ده مورد بالغ و سه مورد نابالغ بود و مطالعات مورفولوژیک، رفتارشناسی و اکولوژیک بر روی آنها انجام گرفت. در این پژوهش برای اولین بار این گونه در استان همدان شناسایی گشت، در صورتیکه در مطالعات گذشته تنها از روستای سیاه دره یاستان کرمانشاه گزارش شده بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

862 - تاثیر چهار هفته تمرین ورزشی تداومی و تناوبی بر سطوح اکتیوین-A عضلانی در موش‌های ماده مبتلا به سرطان پستان
مونا عمومحمدی ماندانا غلامی حسین عابد نطنزی

تنظیم افزایشی سطوح اکتیوین-A در نمونه های سرطانی دچار شده به کاشکسی گزارش شده است. هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی تاثیر چهار هفته تمرین تداومی و تناوبی بر سطوح اکتیوین-A در بافت عضلانی موش های ماده مبتلا به سرطان پستان بود. 32 سر موش ماده Balb/c شش تا هشت هفته ای به صورت چکیده کامل

تنظیم افزایشی سطوح اکتیوین-A در نمونه های سرطانی دچار شده به کاشکسی گزارش شده است. هدف از اجرای پژوهش حاضر بررسی تاثیر چهار هفته تمرین تداومی و تناوبی بر سطوح اکتیوین-A در بافت عضلانی موش های ماده مبتلا به سرطان پستان بود. 32 سر موش ماده Balb/c شش تا هشت هفته ای به صورت تصادفی در چهار گروه کنترل، کنترل توموری، تمرین تناوبی+تومور و تمرین تداومی +تومور قرار گرفتند (هشت موش در هر گروه). برنامه تمرین تناوبی و تداومی به مدت چهار هفته و پنج جلسه در هفته روی نوارگردان طراحی شده برای جوندگان اجرا شد. 48 ساعت بعد از جلسه آخر تمرین، بافت عضله دوقلو جدا شد و بعد از هموژن کردن آن، سطوح اکتیوین-A به روش الایزا در بافت عضلانی اندازه گیری شد. حجم تومور نیز با کولیس دیجیتال اندازه گیری شد و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد. نتایج حاضر نشان داد که سطوح اکتیوین-A در بافت عضلانی گروه تمرین تداومی در مقایسه با گروه کنترل توموری به صورت معناداری کمتر است (026/0=p ). باوجود این، تفاوت معناداری برای سطوح اکتیوین-A بین گروه کنترل توموری و گروه تمرین تناوبی مشاهده نشد (105/0= p). وزن عضله دوقلو در گروه سالم به صورت معنادرای بیشتر از گروه های توموری بود (05/0 > p) و تمرین ورزشی تداومی و تناوبی با تغییر معناداری در وزن عضله دوقلو همراه نبود (05/0 p)، اما تفاوت معناداری بین گروه تمرین تداومی و تناوبی مشاهده نشد (681/0= p). بر اساس یافته های حاضر می توان عنوان کرد که حداقل در کوتاه مدت (چهار هفته) تمرین ورزشی نمی تواند تاثیر معناداری بر توده عضلانی موش های ماده مبتلا به سرطان پستان داشته باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

863 - بررسی مقایسه‌ای سطح سرمی و بافت مغزی TNF-α در رت‌های مدل آلزایمر نژاد ویستار تیمار شده با سویه‌های پروبیوتیک دو جنس لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم
بهاره جمال زاده پشت مساری مریم قبه پریچهره یغمایی هانیه جعفری

10.22034/ascij.2023.1966990.1421

بیماری آلزایمر یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که به تدریج توانایی های ذهنی بیمار تحلیل می رود. مطالعات متعدد نشان داده که مکانسیم های التهابی نیز در پاتوژنز بیماری آلزایمر نقش اساسی دارند. در این خصوص هدف قرار دادن فاکتور التهابی TNF-α می‌تواند در کنترل و درمان چنی چکیده کامل

بیماری آلزایمر یک نوع اختلال عملکرد مغزی است که به تدریج توانایی های ذهنی بیمار تحلیل می رود. مطالعات متعدد نشان داده که مکانسیم های التهابی نیز در پاتوژنز بیماری آلزایمر نقش اساسی دارند. در این خصوص هدف قرار دادن فاکتور التهابی TNF-α می‌تواند در کنترل و درمان چنین بیماری هایی باشد. پروبیوتیک ها به عنوان موجودات زنده و فعال میکروسکوپی در حفظ و بهبود سلامت انسان به عنوان یک راهکار درمانی بسیار مهم همواره حائز اهمیت بوده اند. هدف از تحقیق حاضر، بررسی مقایسه ای سطح سرمی و بافت مغزی TNF-α و نیز تعداد پلاک‌های آمیلوئیدی و در رت های مدل آلزایمر نژاد ویستار تیمار شده با سویه های پروبیوتیک جنس لاکتوباسیلوس و بیفیدوباکتریوم می‌باشد. ابتدا 30 سر موش نر نژاد ویستار به طور تصادفی به پنج گروه تقسیم شدند: گروه کنترل بدون جراحی و تیمار خاص بودند. سایر گروه‌ها تحت جراحی قرار گرفته و به آنها بتا آمیلوئید تزریق شد. به گروه شم آب (حلال پروبیوتیک) تزریق شد و دو گروه آلزایمری شده با دوز 109 × 2/5CFU از دو سویه پروبیوتیک Bifidobacterium longum و Limosilactobacillus reuteri تیمار شدند. نتایج این بررسی نشان داد در موش‌های آلزایمری تعداد پلاک های آمیلوئیدی افزایش داشته اند (001/0 < p). همچنین میزان TNF-α نیز در موش‌های آلزایمری افزایش داشته است. هر دو سویه به ویژه سویه Bifidobacterium longum توانستند به طور معناداری (001/0 < p) میزان TNF-α را در بافت مغز و نیز در سرم خون نسبت به گروه آلزایمر کاهش دهند. همچنین هر دو سویه به ویژه سویه Bifidobacterium longum عملکرد خوبی بر مهار پلاک‌های آمیلوئیدی داشته است. بنابراین به نظر می رسد سویه های پروبیوتیک Limosilactobacillus reuteri و Bifidobacterium longum می‌توانند کاندیدهای مناسبی جهت کاهش میزان TNF-α و پلاک‌های آمیلوئیدی در بیماری آلزایمر باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

864 - مقایسه پارامترهای اسپرم و میزان آسیب DNA در مردان نابارور مبتلا به واریکوسل و چاقی
مهشید الهی ویدا حجتی محمود هاشمی تبار مهسا افروغ حسین محمدپور کارگر

10.22034/ascij.2022.1954994.1375

واریکوسل و چاقی از علل شایع در ناباروری مردان است که می تواند تاثیر منفی بر اسپرماتوژنز بگذارد. هدف از این مطالعه بررسی پارامترهای اسپرمی و همبستگی بین میزان آسیب DNA در بیماران مبتلا به چاقی و بیماران مبتلا به واریکوسل در مقایسه با افراد نرمال بود. به طور کلی 210 نمونه چکیده کامل

واریکوسل و چاقی از علل شایع در ناباروری مردان است که می تواند تاثیر منفی بر اسپرماتوژنز بگذارد. هدف از این مطالعه بررسی پارامترهای اسپرمی و همبستگی بین میزان آسیب DNA در بیماران مبتلا به چاقی و بیماران مبتلا به واریکوسل در مقایسه با افراد نرمال بود. به طور کلی 210 نمونه که به ترتیب شامل 95 نمونه مایع سیمن مربوط به مردان نابارور چاق،50 نمونه سیمن مردان نابارور مبتلا به واریکوسل و 65 مرد نرمال با محدوده سنی 27 الی 50 سال که شرایط ورود به مطالعه را داشتند، بودند. از سایر نمونه ها جداسازی و بر اساس پارامترهای سازمان بهداشت جهانی آنالیز مایع سیمن مورد بررسی قرار گرفت و سپس ارزیابی میزان شکنندگی DNA اسپرم برای نمونه های مذکور صورت پذیرفت که در نهایت درصد تستDNA Fragmentation Index (DFI) در شرایط یکسان برای نمونه ها تعیین گردید. مردان نابارور چاق در مقایسه با افراد نرمال کاهش معنی دار در تعداد اسپرم، تحرک اسپرم، مورفولوژی اسپرم و افزایش معنی دار در آسیب DNA نشان دادند (001/0 > p). همچنین همبستگی منفی معنی دار بین DFI با پارامترهای اسپرم در مردان نابارور چاق مشاهده گردید بدین صورت که با افزایش میزان DFI سایر پارامترها کاهش را نشان دادند. در افراد نابارور چاق DFI با پارامترهای اسپرم از جمله تعداد (171/0- r=)، حرکت (467/0- r= ) و مورفولوژی اسپرم (314/0- r=) همبستگی منفی داشت. در افراد نابارور مبتلا به واریکوسل در مقایسه با افراد نرمال کاهش معنی دار در تعداد اسپرم، تحرک اسپرم، مورفولوژی اسپرم و افزایش معنی دار در آسیب DNAمشاهده گردید. همچنین همبستگی منفی معنی دار بین پارامترها و DFI مشاهده شد. بدین صورت که با افزایش میزان DFI سایر پارامترها کاهش یافتند. در بیماران واریکوسل DFI با پارامترهای اسپرم از جمله تعداد (466/0- r=)، حرکت ( 413/0- r=) و مورفولوژی (484/0- r=) همبستگی منفی وجود داشت. نتایج نشان داد که واریکوسل و چاقی علاوه بر کاهش کیفیت پارامترهای اسپرمی بر سلامت DNA اسپرم تاثیر منفی دارد. همچنین همبستگی منفی معنی داری بین میزان قطعه قطعه شدن DNA با پارامترهای اسپرمی مشاهده شد که نشان می دهد این موارد می توانند بر روند اسپرماتوژنز اثرات سو بگذارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

865 - بررسی اثر عصاره‌ی جینسنگ (پاناکس جینسنگ) بر ساختار دیواره‌ی روده در قزل‌آلای رنگین‌کمان (Oncorhynchus mykiss): مطالعه‌ی هیستومورفومتریک و بیوشیمیایی
علی پرچمی وحید پویاپور

10.22034/ascij.2023.1970952.1438

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثر عصاره‌ی ریشه‌ی گیاه جینسنگ (پاناکس جینسنگ) بر ویژگی‌های هیستومورفومتریک و بیوشیمیایی دیواره‌ی روده در قزل‌آلای رنگین‌کمان بود. پژوهش در بازه‌ی زمانی ۶۰ روزه در ۴ تیمار آزمایشی با سه تکرار صورت گرفت. در هر تکرار، به‌صورت اتفاقی ۶۰ قطعه بچه‌ چکیده کامل

هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی اثر عصاره‌ی ریشه‌ی گیاه جینسنگ (پاناکس جینسنگ) بر ویژگی‌های هیستومورفومتریک و بیوشیمیایی دیواره‌ی روده در قزل‌آلای رنگین‌کمان بود. پژوهش در بازه‌ی زمانی ۶۰ روزه در ۴ تیمار آزمایشی با سه تکرار صورت گرفت. در هر تکرار، به‌صورت اتفاقی ۶۰ قطعه بچه‌ماهی با میانگین وزنی ۱۵ گرم توزیع شد. گروه‌های آزمایشی به‌ترتیب با ۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ گرم در کیلوگرم جیره، عصاره‌ی آبی جینسنگ تغذیه شدند. نمونه‌های بافتی از نواحی ابتدایی و انتهایی روده با هماتوکسیلین و ائوزین، اسید پریودیک شیف و آلسین بلو رنگ‌آمیزی شدند. نتایج نشان داد که با افزایش میزان جینسنگ تا ۱۵۰ گرم در هر ۱۰۰ کیلوگرم جیره در هر دو ناحیه‌ی ابتدایی و انتهایی روده، بلندای تاخوردگی‌های روده‌ای و سطح جذب به‌طور معنادار افزایش می‌یابد (05/0 > p). ضخامت لایه‌ی ماهیچه‌ای در گروه‌های دریافت‌کننده‌ی جینسنگ تفاوت آماری معناداری با گروه شاهد نشان نمی‌دهد (05/0 < p). شمار تام سلول‌های جامی و نیز شمار سلول‌های تولیدکننده‌ی موکوس اسیدی در بخش انتهایی روده در گروه‌های دریافت‌کننده‌ی جینسنگ در مقایسه با گروه شاهد به‌طور معنادار افزایش یافته (05/0 > p). اما میزان این سنجه‌ها در بخش ابتدایی روده تفاوت آماری معناداری در گروه‌های دریافت‌کننده‌ی جینسنگ با گروه شاهد نشان نمی‌دهد (05/0 < p). افزایش شمار تام سلول‌های جامی در گروه‌های دریافت‌کننده‌ی جینسنگ در بخش انتهایی روده به‌طور عمده به‌دلیل افزایش شمار سلول‌های جامی مولد موسین‌های اسیدی در این بخش از روده بوده و شمار سلول‌های تولیدکننده‌ی موسین‌های خنثی و مختلط تفاوت آماری معناداری در گروه‌های دریافت‌کننده‌ی جینسنگ با گروه شاهد نشان نمی‌دهند (05/0 < p). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

866 - بررسی تغییرات غلظت اسیدهای آمینه ضروری و غیرضروری ماهی آمور (Ctenopharyngodon idella) در طول و وزن های مختلف
مجید محمدنژاد رها فدایی راینی

10.22034/ascij.2022.1958611.1390

ماهی کپور علفخوار یا ماهی آمور یکی از مهم ترین ماهیان گرمابی محسوب می گردد و اهمیت ویژه ای را در سبد غذایی مردم دارا می باشد. اسیدهای آمینه، اغلب به‌ عنوان زنجیره‌های ساخت پروتئین شناخته می‌شوند و ترکیباتی هستند که نقش بسیار مهمی در بدن موجودات زنده ایفا می‌کنند. تحقیق چکیده کامل

ماهی کپور علفخوار یا ماهی آمور یکی از مهم ترین ماهیان گرمابی محسوب می گردد و اهمیت ویژه ای را در سبد غذایی مردم دارا می باشد. اسیدهای آمینه، اغلب به‌ عنوان زنجیره‌های ساخت پروتئین شناخته می‌شوند و ترکیباتی هستند که نقش بسیار مهمی در بدن موجودات زنده ایفا می‌کنند. تحقیق حاضر به منظور تعیین غلظت اسیدهای آمینه ضروری و غیرضروری فیله ماهی آمور (Ctenopharyngodon idella) انجام پذیرفت. گروه بندی شامل گروه های وزنی 20، 100 و 500 گرمی و نیز گروه‌های طولی 10، 22 و 35 سانتیمتری بودند. ترکیب اسیدهای آمینه ضروری و غیرضروری بر اساس روش Bidlingmeyer و همکاران (1984) اندازه گیری شدند. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS19 و آنالیز واریانس یکطرفه و آزمون دانکن انجام و وجود یا عدم وجود اختلاف معنی دار در سطح 95 درصد تعیین گردید. نتایج آنالیز اسیدهای آمینه نشان داد مقدار اسیدهای آمینه ضروری فیله ماهی آمور شامل: آرژنین، هیستیدین، لوسین، متیونین، ترونین، لیزین، فنیل آلانین و والین در وزن ها و طول های مختلف با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشت (05/0 p >). همچنین بر طبق نتایج مشخص گردید مقدار اسیدهای آمینه غیرضروری شامل: آسپارتیک اسید، گلوتین، سرین، گلایسین، آلانین، پرولین، تیروزین و سیستین در وزن ها و طول های مختلف با یکدیگر اختلاف معنی داری نداشت (05/0 p >). نتایج بررسی حاضر نشان داد در ماهی آمور طول و وزن بر میزان اسیدهای آمینه تاثیر معنی داری نداشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

867 - اثر گیرنده‎های GABAB سپتوم جانبی بر کسب حساسیت به مورفین در موش‌های صحرایی نر نژاد ویستار به روش ترجیح مکان شرطی‌شده
فیروزه علویان زهرا زارع

10.22034/ascij.2023.1983367.1480

حساسیت رفتاری در پاسخ به تزریق مورفین، مدلی مناسب برای مطالعه بسترهای عصبی شکل&lrm;پذیری رفتاری است که با پاداش و سوءمصرف مواد افیونی همراه است. سپتوم جانبی (LS) در فرآیندهای پاداش و یادگیری نقش مهمی دارد. هسته LS حاوی نورون&lrm;های GABAergic است و خروجی‌های این ناحیه ب چکیده کامل

حساسیت رفتاری در پاسخ به تزریق مورفین، مدلی مناسب برای مطالعه بسترهای عصبی شکل&lrm;پذیری رفتاری است که با پاداش و سوءمصرف مواد افیونی همراه است. سپتوم جانبی (LS) در فرآیندهای پاداش و یادگیری نقش مهمی دارد. هسته LS حاوی نورون&lrm;های GABAergic است و خروجی‌های این ناحیه به تگمنتوم شکمی (VTA) باعث تنظیم دقیق میزان دوپامین آزاد شده است. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثرات تزریق آگونیست و آنتاگونیست گیرنده&lrm;های GABAB بر کسب حساسیت رفتاری به مورفین در مدل ترجیح مکان شرطی شده (CPP) است. در این مطالعه تجربی، موش&lrm;های صحرایی نر نژاد ویستار به 17 گروه تقسیم شدند. دوزهای 5/0، 1، 5/2، 5 ، 5/7، 10، 5/12و 15 میلی گرم/کیلوگرم مورفین به‌شکل زیرجلدی به حیوانات تزریق&lrm;شد تا دوزهای موثر و بی&lrm;اثر مورفین مشخص شود. به‌منظور القاء حساسیت، دوز موثر مورفین به مدت 3 روز تزریق شد؛ پس از 5 روز، CPP با دوز بی‌اثر مورفین انجام شد. دوزهای 5/1، 6 و 12 میکروگرم/رت از آگونیست (باکلوفن) و آنتاگونیست (CGP35348) در 3 روز اول حساس سازی، 10 دقیقه قبل از تزریق مورفین به درون LS تزریق شد. باکلوفن در دوز 6 میکروگرم/رت (05/0 > p) و CGP35348 در دوز 12 میکروگرم/رت (01/0 > p) باعث کاهش معنی دار کسب حساسیت به مورفین شدند. گیرنده‌های GABAB در ناحیه LS می توانند هدف مهم درمان سوء مصرف مواد مخدر باشند. سازوکار فوری برای این افزایش حساسیت مشخص نیست. با این حال، نتایج از این ایده که سیستم سپتوهیپوکامپ عملکرد دوپامین مزولیمبیک را مهار می نماید، حمایت می&lrm;کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

868 - بررسی پلی مورفیسم C23237T ژن Cyp3a4 در افراد سالم غرب مازندران از نظر سن و جنسیت
فاطمه حیدریان ویدا حجتی رضا گلیجانی مقدم

10.22034/ascij.2023.1976847.1452

Cyp3a4 Cyp3a4 (سیتوکروم P450 3A4) یک آنزیم مهم در بدن است که عمدتاً در کبد و روده یافت می شود. مولکول های آلی کوچک خارجی مانند سموم یا داروها را اکسید می کند تا بتوان آنها را از بدن خارج کرد. از آنجا که مطالعات چندانی روی پلی مورفیسم های این ژن صورت نگرفته این مطالعه ب چکیده کامل

Cyp3a4 Cyp3a4 (سیتوکروم P450 3A4) یک آنزیم مهم در بدن است که عمدتاً در کبد و روده یافت می شود. مولکول های آلی کوچک خارجی مانند سموم یا داروها را اکسید می کند تا بتوان آنها را از بدن خارج کرد. از آنجا که مطالعات چندانی روی پلی مورفیسم های این ژن صورت نگرفته این مطالعه به منظور بررسی پلی مورفیسم C23237T ژن Cyp3a4در افراد سالم مذکر و مونث هفت ماهه تا 79 ساله در غرب مازندران انجام شد. در این تحقیق، خون تام از افراد مذکر و مونث سالم شهرهای غرب استان مازندران دریافت شد. برای هر فرد اطلاعات مربوط به سن، جنس، سابقه فامیلی، مصرف الکل و دخانیات ثبت شد. در این بررسی از تکنیک ARMS-PCR استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 2016 و آزمون مربع کای انجام شد. در جمعیت مورد مطالعه 50 نفر مونث و 38 نفر مذکر بودند. نتایج نشان داد در جنس مونث، 33 نفر دارای ژنوتیپ هتروزیگوت با درصد فراوانی 66 درصد، 11 نفر دارای ژنوثیپ هموزیگوت غالب با درصد فراوانی 22 درصد، 5 نفر دارای ژنوتیپ هموزیگوت مغلوب با درصد فراوانی 10 درصد و 1 نفر فاقد جهش با درصد فراوانی 2 درصد بودند. در جنس مذکر، 22 نفر دارای ژنوتیپ هتروزیگوت با فراوانی 89/57 درصد، 5 نفر دارای ژنوتیب هموزیگوت غالب با درصد فراوانی 15/13 درصد، 8 نفر دارای ژنوتیپ هموزیگوت مغلوب با درصد فراوانی 05/21 درصد و 3 نفر فاقد جهش با درصد فراوانی 89/7 درصد بودند. از نظر جنسیت هم در جنس مونث و هم در جنس مذکر ژنوتیپ هتروزیگوت بالاترین درصد فراوانی را به خود اختصاص داد. همچنین بین پلی مورفیسم C23237Tژن Cype3a4 با سن افراد (81/0 = p) و با جنسیت افراد (845/0 = p) ارتباط معناداری وجود ندارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

869 - ارزیابی اثر افزودن اسانس اکالیپتوس و مورد به جیره بر عملکرد، خصوصیات لاشه و سیستم ایمنی جوجه های گوشتی
زینب زهرابی مقدم علی آقائی محمدرضا قربانی صالح طباطبایی وکیلی

10.22034/ascij.2023.1996824.1541

ااین پژوهش به منظور ارزیابی عملکرد، صفات لاشه و سیستم ایمنی جوجه های گو شتی تغذیه شده با اسانس اکالیپتوس و مورد انجام پذیرفت. براي اجراي آزمایش تعداد 250 قطعه جوجه گوشتی یک روزه (مخلوط دو جنس) سویه راس 308 در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 5 تکرار و 10 جوجه در هر تک چکیده کامل

ااین پژوهش به منظور ارزیابی عملکرد، صفات لاشه و سیستم ایمنی جوجه های گو شتی تغذیه شده با اسانس اکالیپتوس و مورد انجام پذیرفت. براي اجراي آزمایش تعداد 250 قطعه جوجه گوشتی یک روزه (مخلوط دو جنس) سویه راس 308 در قالب طرح کاملا تصادفی با 5 تیمار و 5 تکرار و 10 جوجه در هر تکرار به مدت 42 روز استفاده شد. تیمارها شامل 1- جیره پایه (شاهد) 2- جیره پایه همراه با 250 میلی گرم بر کیلوگرم اسانس اکالیپتوس 3- جیره پایه همراه با 250 میلی گرم بر کیلوگرم اسانس مورد 4- جیره پایه همراه با 125 میلی گرم بر کیلوگرم اسانس اکالیپتوس و 125 میلی گرم بر کیلوگرم اسانس مورد 5- جیره پایه همراه با 250 میلی گرم بر کیلوگرم اسانس اکالیپتوس و 250 میلی گرم بر کیلوگرم اسانس مورد بودند. نتایج نشان داد تیمارها تاثیر معنی‌داری بر مصرف خوراک نداشتند. اما سبب کاهش وزن بدن و افزایش ضریب تبدیل خوراک در مقایسه با تیمار شاهد شدند. تیمارها سبب کاهش وزن نسبی سینه و افزایش چربی بطنی در مقایسه با تیمار شاهد شدند (05/0p < ). عیار آنتی بادی علیه گلبول¬های قرمز گوسفند در سن 28 روزگی تحت تاثیر تیمارها قرار گرفت (05/0p < )، و بیشترین مقدار آن در تیمار دریافت کننده 250 میلی گرم بر کیلوگرم اسانس مورد مشاهده شد، ولی وزن نسبی طحال و بورس و عیار آنتی بادی علیه گلبول های قرمز در سن 28 روزگی تحت تاثیر تیمارها قرار نگرفت (05/0 <p ). این یافته ها نشان داد افزودن اسانس اکالیپتوس و مورد باعث کاهش عملکرد، کاهش وزن نسبی سینه، افزایش چربی حفره بطنی و افزایش عیار آنتی¬بادی علیه گلبول های قرمز گوسفند شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

870 - اثر بهبود دهنده نوسکاپین در مقایسه با کلونازپام بر حافظه کوتاه مدت در موش صحرایی
بیژن شمس

نوسکاپین یکی از آلکالوئیدهای اوپیوئیدی است که به عنوان ضد سرفه مناسب و کاهش دهنده اثرات آزاردهنده برونشیال بیماران مبتلا به آسم مورد استفاده بوده است. این دارو اثراتی شبیه بنزودیازپین ها نشان داده است و در تست های حیوانی موجب کاهش اضطراب و اشتهای مفرط شده است. اثر بنزود چکیده کامل

نوسکاپین یکی از آلکالوئیدهای اوپیوئیدی است که به عنوان ضد سرفه مناسب و کاهش دهنده اثرات آزاردهنده برونشیال بیماران مبتلا به آسم مورد استفاده بوده است. این دارو اثراتی شبیه بنزودیازپین ها نشان داده است و در تست های حیوانی موجب کاهش اضطراب و اشتهای مفرط شده است. اثر بنزودیازپین ها در کاهش حافظه و ایجاد فراموشی بویژه پیش از مرحلهء یادگیری شناخته شده است. ماز آبی موریس به عنوان یک مدل حیوانی در بررسی حافظه کاربرد وسیع دارد. هدف این مطالعه بررسی اثر نوسکاپین بر حافظه کوتاه مدت در موش صحرایی نر نژاد ویستار بود که در دوره های 6 و7 روزه در ماز آبی موریس تمرین داده شدند. مدت زمان سپری شده و مسافت طی شده برای یافتن سکوی پنهان به عنوان ملاک سنجش حافظه در نظر گرقته شد. نوسکاپین (5/0، 1، 5/1 میلی گرم بر کیلوگرم) سبب بهبود حافظه کوتاه مدت شد و کلونازپام (2 میلی گرم بر کیلوگرم) این اثر را آنتاگونیزه کرد. نتیجه این آزمایش نشان می دهد که نوسکاپین ممکن است حافظه کوتاه مدت را تسهیل کند و احتمال می رود بخشی از این اثر از طریق تعدیل گیرنده های بنزودیازپینی صورت پذیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

871 - بررسی پلی مورفیسم ژن VEGF405CG در جمعیت مبتلایان دیابت نوع دوم در استان مازندران
زینب نوروزی عباسعلی دهپور جویباری

دیابت نوع 2 شایع ترین نوع دیابت بوده و 90 درصد موارد این بیماری را به خود اختصاص داده است. رایج ترین پلی مورفیسم ژن (VEGF405CG) درناحیه غیر قابل ترجمه 5UTR است که پلی مورفیسم 405CG احتمالا در سطح بیان پس از ترجمه ی ژن تاثیر داشته و سبب افزایش محصول ژنی میشود .VEGF یک فا چکیده کامل

دیابت نوع 2 شایع ترین نوع دیابت بوده و 90 درصد موارد این بیماری را به خود اختصاص داده است. رایج ترین پلی مورفیسم ژن (VEGF405CG) درناحیه غیر قابل ترجمه 5UTR است که پلی مورفیسم 405CG احتمالا در سطح بیان پس از ترجمه ی ژن تاثیر داشته و سبب افزایش محصول ژنی میشود .VEGF یک فاکتور آندوتلیوم رگی است که به عنوان یک فاکتور قوی آنژیونیک و نفوذپذیری مویرگی ،نقش مهمی را در بیماری زایی DR بازی میکند. لذا ممکن است VEGF405CGکاندید مناسبی برای استعداد به دیابت تیپ 2 باشد. هدف از این پژوهش، تعیین ارتباط بین این ژن با بیماری هایی چون دیابت نوع 2 در جمعیت استان مازندران می باشد. نمونه های مورد آزمایش، شامل 50 فرد مبتلا و50 فرد سالم مراجعه کننده به آزمایشگاه های تخصصی آتیه و شهید بابایی می باشند. که حدود 1 سی سی خون حاوی پلاسمای EDTA (CBC) از 50 فرد مبتلا و 50 فرد سالم به عنوان کنترل پس از کسب رضایت آگاهانه گرفته شد. برای تعیین مقدار و کیفیت DNA، که مرحله بسیار مهمی در روش RFLP می باشد، از دو روش ارزیابی کمی به روش اسپکترفتومتری و ارزیابی کیفی به روش الکتروفورز استفاده شد. جهت تخمین غلظت DNA، 4 میکرولیتر از محلول پایه DNA با یک میکرولیتر بافر نمونه گذاری مخلوط و در چاهک ژل آگارز 5/1 درصد در بافر TAE یک برابر تخلیه گردید. برای ارزیابی محصول PCR روی ژل آگارز 2 درصد انجام شد. 5 میکرولیتر از محصول هر یک از واکنش ها به همراه 1 میلی لیتر رنگ به چاهک های ژل منتقل و الکتروفورز در ولتاژ 100 ولت به مدت 5/1 ساعت انجام شد. ژل در محلول اتیدیوم برماید (5/0 میلی گرم بر میلی لیتر) به مدت 20 دقیقه رنگ آمیزی شد و پس از انتقال به آب مقطر، با دستگاه ژل داک عکس‌برداری شد. این مطالعه ارتباط چندانی بین پلی مورفیسم VEGF405CGدر بین مبتلایان دیابت نوع دو نشان نمی دهد و نیاز به مطالعه بیشتر در جمعیت های مختلف برای شناخت بهتر نقشVEGF405CGمی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

872 - The Effect of Inclined U-Notch Geometry on Mode Ratio (KII/KI) under Mixed Mode (I + II) Loading
احسان براتی

In inclined U-notches, the mixed mode (I + II) loading occurs and the mode ratio can be increased by varying the notch angle. In this paper, the effect of the inclined U-notch geometry, i.e. the notch depth, the notch angle, the notch root radius, and the position of th چکیده کامل

In inclined U-notches, the mixed mode (I + II) loading occurs and the mode ratio can be increased by varying the notch angle. In this paper, the effect of the inclined U-notch geometry, i.e. the notch depth, the notch angle, the notch root radius, and the position of the notch with respect to supports, on the mode ratio (KII/KI) have been studied. Three-point bending and plane strain condition have been considered in this study. Finite element results using ANSYS have shown that the mode ratio increases by increasing the notch root radius. Also, it has been found that the mode ratio decreases by increasing the distance of the notch from the supports, and by increasing the notch angle. However, it is seen that the notch depth has complicated effect on the mode ratio. The variation of the mode ratio with respect to the notch depth has a relative maximum and a relative minimum. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

873 - Static Deflection of Hinged-Hinged piezoelectric Multilayer Beam Under Different Loading Conditions
افشین منوچهری‌فر علیرضا جلیلی

In this paper at first introduced constituent equations for piezoelectric and then by the help of this equations, internal energy of hinged-hinged piezoelectric multilayer beam was computed. Then by the principle of minimum potential energy and Rayleigh -Ritz method the چکیده کامل

In this paper at first introduced constituent equations for piezoelectric and then by the help of this equations, internal energy of hinged-hinged piezoelectric multilayer beam was computed. Then by the principle of minimum potential energy and Rayleigh -Ritz method the bending curvature equation of hinged-hinged piezoelectric multilayer beam under concentrated moment, concentrated force, uniform pressure load and applied electrical voltage with satisfaction of boundary conditions are guessed. Unknown coefficients are determined by the principle of minimum potential energy. Thereinafter obtained equations have simplified for hinged-hinged unimorph and bimorph beam. Electrical load and voltage produced in unimorph and bimorph beam as sensor are calculated. In order to verify the derived equations for a hinged-hinged piezoelectric multilayer bending beam, the analytical calculation compared with ANSYS 10 results by some finite element examples. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

874 - بخش بندی فروشگاه های زنجیره ای بر مبنای مزایای مورد انتظار مشتریان (مورد پژوهشی فروشگاه زنجیره‌ای آدان)
سید محمد میرمحمدی متان سادات نژند فرد محمد مهدی ایزدخواه

در سال های اخیر برخی بازاریابان به تدریج از بازاریابی انبوه فاصله گرفته و به سمت بازاریابی هدف دار گرایش پیدا کرده اند. مراحل بازاریابی هدف دار عبارت است از: بخش‌بندی، هدف گذاری و جایگاه یابی. بخش بندی بازار به عنوان اولین مرحله بازاریابی هدف دار، روش های مختلفی دارد. ی چکیده کامل

در سال های اخیر برخی بازاریابان به تدریج از بازاریابی انبوه فاصله گرفته و به سمت بازاریابی هدف دار گرایش پیدا کرده اند. مراحل بازاریابی هدف دار عبارت است از: بخش‌بندی، هدف گذاری و جایگاه یابی. بخش بندی بازار به عنوان اولین مرحله بازاریابی هدف دار، روش های مختلفی دارد. یکی از روش ها، بخش بندی بر مبنای مزایای مورد انتظار می باشد. در این مقاله مشتریان فروشگاه ‌های بزرگ خرده‌ فروشی زنجیره ‌ای شهر تهران بر مبنای مزایای مورد انتظار آنها بخش‌بندی شدند. به این ترتیب که پس از تعیین مزایای مورد انتظار مشتریان با رویکرد دلفی، از طریق تکنیک تحلیل عاملی، شش عامل اصلی مزایای مورد انتظار استخراج شده و سپس بر مبنای این عوامل با استفاده از تکنیک تحلیل خوشه ای، پنج خوشه شناسایی و توصیف شدند. در نهایت، بر مبنای خوشه های شناسایی شده، پیشنهاداتی به تصمیم گیران ارائه گردیده است. از آنجایی که فرایند بخش بندی بازار در سازمان ها و شرکت ها بصورت ذهنی انجام می شود، ارائۀ مدلی که این فرایند ذهنی را به یک فرایند علمی و مدوّن تبدیل کند، به نظر نوآوری این تحقیق می باشد. واژگان کلیدی: بخش‌بندی بازار، بخش بندی بر مبنای مزایای مورد انتظار، تحلیل عاملی، تحلیل خوشه‌ای، فروشگاه‌های زنجیره‌ای. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

875 - مدل ترکیبی خبره محور فازی برای ارزیابی نوآوری شعب بانک‌ انصار
نوید محبعلی محمد مهدی دهقان علیرضا عرب جلیل صفری

قابلیت نوآوری، عاملی کلیدی برای استمرار نوآوری در کسب و کار است و به سازمان‌ها این توانایی را می‌دهد تا در محیط متغیر کنونی اثربخش‌تر رقابت کنند. بانک‌ها نیز که یکی از مهم‌ترین سازمان‌های خدماتی هستند برای حضور در صحنه رقابت نیازمند نوآوری‌های چشم‌گیری می‌باشند، و این ا چکیده کامل

قابلیت نوآوری، عاملی کلیدی برای استمرار نوآوری در کسب و کار است و به سازمان‌ها این توانایی را می‌دهد تا در محیط متغیر کنونی اثربخش‌تر رقابت کنند. بانک‌ها نیز که یکی از مهم‌ترین سازمان‌های خدماتی هستند برای حضور در صحنه رقابت نیازمند نوآوری‌های چشم‌گیری می‌باشند، و این امر آن‌ها را در جهت انجام فعالیت‌های نوآورانه هدایت می‌کند که موجب جذب مشتریان جدید در بین سایر رقبای خود می‌شود. به‌همین دلیل ارزیابی نوآوری در این صنعت کمک مؤثری به بانک‌ها برای سنجش میزان نوآوری و همچنین مقایسه خود با سایر رقبایشان خواهد کرد. هدف پژوهش حاضر ارائه مدل ترکیبی خبره محور فازی برای ارزیابی نوآوری شعب بانک‌ می‌باشد. بدین منظور، ابتدا عوامل مؤثر بر نوآوری در حوزه‌های مختلف شناسایی خواهد شد، پس از جمع‌بندی فعالیت‌های صورت گرفته در این زمینه تمام معیارهای استخراج‌شده در اختیار خبرگان قرار گرفته و عوامل مؤثر بر نوآوری بانک شناسایی می‌شود. سپس با استفاده از روش‌ تصمیم‌گیری ‌چند شاخصه بهترین- بدترین که به‌عنوان یکی از نوین‌ترین روش‌های تصمیم‌گیری مطرح است، این عوامل با نظرات خبرگان وزن‌دهی می‌شوند. سپس با استفاده از روش مولتی مورای فازی 6 شعبه از شعب بانک انصار به‌عنوان مورد مطالعه، ارزیابی می‌شوند. نتایج این پژوهش نشان‌دهنده این است که عوامل استراتژیک، عوامل داخلی و مشتری مهم‌ترین عوامل تأثیرگذار بر نوآوری در حوزه بانک می‌باشند و همچنین چشم‌انداز بانک به‌عنوان زیرمعیاری از عوامل استراتژیک، به مهم‌ترین زیرمعیار مشخص شده است. پس از ارزیابی شعب، شعبه 6 به نوآورترین شعبه انتخاب شده است. در انتها بر اساس نتایج پژوهش، پیشنهادات اجرایی و پژوهشی ارائه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

876 - ارائه چارچوبی برای تدوین چشم‌انداز مطلوب( مورد مطالعه : اسناد چشم‌انداز شرکت‌های برتر)
علی عابدینی کاظم حسن زاده حمیدرضا یزدانی

چشم‌انداز که به‌عنوان نقطه شروع برنامه‌ریزی استراتژیک محسوب می‌شود، نقطه مطلوبی که سازمان در سایه دستیابی به آن بتواند اهداف خود را محقق کند و از طریق ایجاد مزیت رقابتی بقای سازمان را تضمین کند، لذا باوجود نیاز به نحوه تدوین چشم‌انداز مطلوب و کاربردی اما چارچوبی منسجم ب چکیده کامل

چشم‌انداز که به‌عنوان نقطه شروع برنامه‌ریزی استراتژیک محسوب می‌شود، نقطه مطلوبی که سازمان در سایه دستیابی به آن بتواند اهداف خود را محقق کند و از طریق ایجاد مزیت رقابتی بقای سازمان را تضمین کند، لذا باوجود نیاز به نحوه تدوین چشم‌انداز مطلوب و کاربردی اما چارچوبی منسجم برای تعریف اجزای چشم‌انداز مطلوب وجود ندارد که این تحقیق علاوه بر ارائه رویکردهای متفاوت در پی ارائه چارچوبی براساس چشم انداز شرکت های تجاری موفق در دنیا است. در این تحقیق چشم‌انداز 54 شرکت موفق در سال 2020 که در سایت فورچون رتبه‌بندی شده‌اند، مورد بررسی قرار گرفت و پس از تحلیل مضمون اسناد چشم‌اندازی شرکت‌ها به 162 کد اولیه احصاء شده که در قالب 24 کد دسته‌بندی شده‌اند و درنهایت 8 مفهوم کلیدی مشخص شد. سپس با توجه به نوع فرایند خلق مزیت رقابتی دو رویکرد سیستمی و سازمانی برای تدوین چشم‌انداز مشخص شد که در رویکرد سیستمی عناصر شامل ورودی‌ها (عناصر استراتژیک)، پردازش (عناصر عملیاتی)، خروجی‌ها(جایگاه، منطقه جغرافیایی، دامنه صنعت و جامعه هدف)، محیط( ذی‌نفعان)، بازخور(پاسخگویی) و در رویکرد سازمانی اعم از عناصر درون‌سازمانی (عناصر استراتژیک، عناصر عملیاتی و پاسخگویی) و برون‌سازمانی (جایگاه، منطقه جغرافیایی، دامنه صنعت، جامعه هدف و ذی‌نفعان) می‌باشد. در نهایت می توان گفت نوع رویکرد انتخابی برای تدوین چشم‌انداز بستگی نوع تفکر استراتژیک حاکم بر سازمان دارد و با توجه به شرایط سازمانی می تواند گام به گام توسعه یابد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

877 - برآورد نیروی انسانی اداری مورد نیاز بر اساس روش زمان سنجی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز
احسان گورکی رحیم معصومی سعیده نگهداری سید جلیل معصومی

هدف این پژوهش تعیین شاخصی جهت برقراری امکان محاسبه نیروی انسانی اداری مورد نیاز در واحدهای ستادی و به‌تبع آن تعیین مقدار کمبود یا مازاد نیروی انسانی شاغل است. جهت مشخص نمودن شاخص‌های پایه ای تعیین حجم کار اداری و دفتری، پروژه ای به روش کارسنجی و زمان‌سنجی در دانشگاه علو چکیده کامل

هدف این پژوهش تعیین شاخصی جهت برقراری امکان محاسبه نیروی انسانی اداری مورد نیاز در واحدهای ستادی و به‌تبع آن تعیین مقدار کمبود یا مازاد نیروی انسانی شاغل است. جهت مشخص نمودن شاخص‌های پایه ای تعیین حجم کار اداری و دفتری، پروژه ای به روش کارسنجی و زمان‌سنجی در دانشگاه علوم پزشکی شیراز انجام شد. مراحل کار شامل: احصاء و اصلاح فرآیندها، استخراج فعالیت ها، ثبت زمان‌های استاندارد با استفاده از فرم های پژوهشگر ساخته و کرنومتر به عنوان ابزار پژوهش و محاسبه حجم کار مطلوب است. سپس عوامل مؤثر بر تعیین حجم کار کارکنان تجزیه و تحلیل شد. آزمون های آماری مورد استفاده شامل رگرسیون خطی، آنوا، تی استیودنت و ضریب همبستگی پیرسون است که با استفاده از نرم‌افزار spss و Excell مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته های طرح مذکور بیانگر این بود که هیچ کدام یک از عوامل تشکیل‌دهنده مبلغ حکم حقوقی کارکنان از جمله سابقه کار، مدرک تحصیلی و نوع استخدام تأثیری در حجم کار این افراد ندارد. از جهتی تغییر در حجم کارهای واگذارشده به آنها تفاوتی در مبلغ حقوق پرداختی افراد ندارد؛ اما حجم کار ارجاعی به کارکنان نمونه این پژوهش تابعی از تعداد نیروی انسانی زیرمجموعه آن واحد تعیین‌شده است؛ که این به عنوان شاخص برآورد تعداد نیروی انسانی مورد نیاز برگزیده شد. می توان برای کلیه مشاغل اداری شاخص هایی بدین طریق مشخص نمود تا امکان سنجش حجم کار و ارزیابی عملکرد کارکنان به روش پیشنهادی برقرار گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

878 - مطالعه کارایی مصرف نیتروژن آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات زراعی ذرت علوفه‌ای (Zea mayze L.)
علی خماری هانی ناظران رضا صدرآبادی حقیقی

جهت بررسی و ارزیابی اثرات نیتروژن آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات زراعی ذرت، آزمایشی در سال زراعی 1391 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه طرق مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی اجرا شد. اثرات 9 تیمار کودی شامل سه نوع کود آلی کمپوست (16 و 32 تن در هکتار)، گاوی (24 و چکیده کامل

جهت بررسی و ارزیابی اثرات نیتروژن آلی و شیمیایی بر عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات زراعی ذرت، آزمایشی در سال زراعی 1391 در مزرعه تحقیقاتی ایستگاه طرق مرکز تحقیقات کشاورزی خراسان رضوی اجرا شد. اثرات 9 تیمار کودی شامل سه نوع کود آلی کمپوست (16 و 32 تن در هکتار)، گاوی (24 و 48 تن در هکتار)، مرغی (5/9 و 19 تن در هکتار)، کود شیمیایی اوره به میزان 225 و 450 کیلوگرم در هکتار و عدم مصرف کود (شاهد) به‌عنوان کرت‌های اصلی و دو رقم ذرت علوفه‌ای (زودرس سینگل کراس فجر و دیررس 704) در کرت‌های فرعی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار مطالعه شد. نتایج تجزیه واریانس داده‌های آزمایش اختلاف معنی‌داری را بین تیمارها در صفات قطر بلال، طول بلال، ارتفاع بلال و طول تاسل در سطح 5% و برای صفات فاصله زمانی بین ظهور دانه گرده و رشته‌های ابریشمی (ASI)، (تعداد روز از کاشت تا گرده‌افشانی (ظهور تاسل) و تعداد کل برگ بوته در سطح یک درصد نشان داد. نتایج مقایسه میانگین با روش چند دامنه‌ای دانکن نشان داد که حداکثر عملکرد علوفه (بیوماس تر و بیوماس خشک) متعلق به تیمار کمپوست 32 تن در هکتار به‌ترتیب با متوسط عملکرد 41/70 و 84/52 تن در هکتار وکم‌ترین عملکرد علوفه (بیوماس تر و بیوماس خشک) متعلق به تیمار شاهد به‌ترتیب 16/49 و 15/39 تن در هکتار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

879 - مقایسه تولید گیاه کاسنی (Cichoirium intybus L.) در شرایط هواکشت و خاک و بررسی اثر NAA بر خصوصیات مورفولوژیکی آن در سیستم هواکشت
زهرا موحدی احمد معینی

در این پژوهش یک سیستم هواکشت طراحی و ساخته شد و سپس صفات مورفولوژیک گیاه کاسنی در این سیستم با گیاهان کشت شده در خاک مقایسه شدند. همچنین در آزمایش جداگانه‌ای اثر غلظت تنظیم کننده رشد NAA(0، 1/0، 3/0 و 5/0 میلی‌گرم در لیتر) روی صفات موفولوژیک این گیاه در سیستم هواکشت مور چکیده کامل

در این پژوهش یک سیستم هواکشت طراحی و ساخته شد و سپس صفات مورفولوژیک گیاه کاسنی در این سیستم با گیاهان کشت شده در خاک مقایسه شدند. همچنین در آزمایش جداگانه‌ای اثر غلظت تنظیم کننده رشد NAA(0، 1/0، 3/0 و 5/0 میلی‌گرم در لیتر) روی صفات موفولوژیک این گیاه در سیستم هواکشت مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج آزمایش مقایسه‌ای بین سیستم هواکشت و تولید در خاک نشان داد که گیاهان تولید شده در سیستم هواکشت از نظر صفات تعداد برگ در گیاه، ارتفاع گیاه، طول ریشه، حجم ریشه، وزن تر و خشک ریشه، وزن تر و خشک اندام‌هوایی به طور معنی‌داری از گیاهان تولید شده در خاک بهتر بودند. همچنین نتایج مقایسه میانگین نشان داد که غلظت mg l-1 NAA5/0بیشترین طول کل گیاه (cm 4/152)، طول ریشه ( cm76)، تعداد برگ (59)، وزن تر اندام‌هوایی (g3/51)، وزن خشک اندام‌هوایی (g 3/15)، وزن خشک ریشه (g 1/6)، وزن تر ریشه (g 1/18) و حجم ریشه (cm3 9/17) را داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

880 - مطالعه تنوع ژنتیکی از نظر صفات اگرو-مورفولوژیکی در ژنوتیپ‌های گلرنگ (.Carthamus tinctorius L)
علی صارمی راد محمد هادی طالب سعید عمرانی خداداد مصطفوی

گلرنگ زراعی در مناطق وسیعی از هند و چین تا آفریقا و اروپا پراکنده می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین روابط میان عملکرد بوته، اجزاء عملکرد و صفات مورفولوژیک و نیز شناخت دقیق صفات مؤثر بر عملکرد در 32 ژنوتیپ گلرنگ، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهش چکیده کامل

گلرنگ زراعی در مناطق وسیعی از هند و چین تا آفریقا و اروپا پراکنده می‌باشد. پژوهش حاضر با هدف تعیین روابط میان عملکرد بوته، اجزاء عملکرد و صفات مورفولوژیک و نیز شناخت دقیق صفات مؤثر بر عملکرد در 32 ژنوتیپ گلرنگ، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج اجرا شد. بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی اختلاف بسیار معنی‌داری برای تمامی صفات مورد مطالعـه از جملـه صفات عملکرد بوته، وزن هزار دانه، تعداد شاخه فرعی، تعداد غوزه در بوته، وزن غوزه، زمان گلدهی، زمان رسیدگی، ارتفاع بوته و زمان گلدهی تا رسیدگی وجود داشت که حاکی از تنوع بالا در ژرم‌پلاسم مورد مطالعه می‌باشد. در بین اجزای عملکرد بیشترین وراثت‌پذیری متعلق به صفت وزن هزار دانه و تعداد شاخه فرعی بود و کمترین وراثت‌پذیری نیز به عملکرد بوته اختصاص داشت که نشان می‌دهد اصلاح غیرمستقیم عملکرد سودمندتر خواهد بود. صفات ارتفاع بوته و تعداد شاخه فرعی می‌توانند به‌عنوان شاخص انتخاب در برنامه‌های به‌نژادی مورد استفاده قرار گیرند. تجزیه کلاستر بر اساس صفات مورفولوژیک ژنوتیپ‌ها را در پنج کلاستر گروه‌بندی کرد. بر مبنای نتایج حاصل از مطالعه حاضر می‌توان اظهار نمود که با اصلاح صفات وزن غوزه و تعداد غوزه در بوته امکان دستیابی به عملکرد دانه مطلوب در ژنوتیپ‌های گلرنگ میسر خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

881 - ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد برخی از ژنوتیپ‌های باقلا (Vicia faba L.) در تاریخ‌های کاشت مختلف در استان گیلان
پیمان شریفی

آزمایش حاضر به‌منظور بررسی اثر تاریخ‌های کاشت مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد چند ژنوتیپ‌ باقلا، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در استان گیلان انجام پذیرفت. عامل اصلی تاریخ کاشت در چهار سطح (10 آذر، 1دی، 16 چکیده کامل

آزمایش حاضر به‌منظور بررسی اثر تاریخ‌های کاشت مختلف بر عملکرد و اجزای عملکرد چند ژنوتیپ‌ باقلا، به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 94-1393 در استان گیلان انجام پذیرفت. عامل اصلی تاریخ کاشت در چهار سطح (10 آذر، 1دی، 16 دی و 11 اسفند) و عامل فرعی ژنوتیپ در 6 سطح (توده بومی گیلان، توده بومی دانه‌ریز بروجرد، رقم فرانسه، رقم برکت، رقم FILIP3 و رقم FILIP5) بود. اثر تاریخ کاشت بر همه صفات مطالعه شده معنی‌دار بود. اثر ژنوتیپ بر تمام صفات به جز تعداد روز تا رسیدگی و محتوی رطوبت نسبی برگ معنی‌دار بود. برهمکنش دو عامل بر عملکرد دانه، تعداد روز تا سبز شدن، وزن صد دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف در بوته معنی‌دار بود. بیشترین زمان رسیدن دانه‌ها (22/175 روز) در تاریخ کاشت اول دیده شد و این زمان در تاریخ کاشت آخر، کاهش 42 درصدی داشت. با توجه به معنی‌دار بودن برهمکنش ژنوتیپ در تاریخ کاشت، اثر ساده ژنوتیپ در هر سطح تاریخ کاشت بررسی شد و نشان داده شد که در هر چهار تاریخ کاشت، توده بومی گیلان به‌ترتیب با مقادیر 04/3208، 1858، 8/1101 و 2/605 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را داشتند. تأخیر در کاشت بر محتوی نیتروژن دانه به میزان 22 درصد افزود. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش حاضر و با توجه به شرایط آب و هوایی، اوایل آذر می‌تواند به‌عنوان زمان مناسب برای کاشت باقلا در منطقه در نظر گرفته شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

882 - مطالعه رابطه سلامت فرهنگی با بهبود و ارتقای خدمات نظام بانکی (موردمطالعه: شعب بانک ملی ایران)
یوسف رحمانی محسن قدمی علی باقی نصرآبادی

فرهنگ به مجموعه‌ای از عوامل ارزشی، اخلاقی، معنوی و امر فرا مادی است. سلامت فرهنگی به معنای اخلاق کاری، فرهنگ اعتماد، سازگاری، انطباق، جمع‌گرایی، فرهنگ کوشش و توجه به منافع سازمانی و توجه به اصل مردم‌داری در امور بانکی است. با افزایش سلامت فرهنگی؛ خدمات بانکی نیز ارتقا پ چکیده کامل

فرهنگ به مجموعه‌ای از عوامل ارزشی، اخلاقی، معنوی و امر فرا مادی است. سلامت فرهنگی به معنای اخلاق کاری، فرهنگ اعتماد، سازگاری، انطباق، جمع‌گرایی، فرهنگ کوشش و توجه به منافع سازمانی و توجه به اصل مردم‌داری در امور بانکی است. با افزایش سلامت فرهنگی؛ خدمات بانکی نیز ارتقا پیداکرده و بهبود می‌یابد. هدف اصلی پژوهش مطالعه رابطه سلامت فرهنگی با بهبود و ارتقای خدمات نظام بانکی در شعب بانک ملی است. روش پژوهش از نوع پیمایش کمی، ابزار آن پرسشنامه بوده و از جامعه آماری 1500 نفری بانک ملی، به روش فرمول کوکران 384 انتخاب و با نمونه‌گیری تصادفی ساده اطلاعات جمع‌آوری‌شده است. روایی شاخص به‌وسیله صاحب‌نظران و متخصصان و پایایی آن با آلفای کرونباخ (بالای 0.7) برآورد شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که با افزایش سلامت فرهنگی؛ خدمات نظام بانکی ارتقا و بهبود می‌یابد و ضریب همبستگی کلی آن برابر با 0.67 است. مطابق ضریب نهایی مسیر؛ ضریب بتای فرهنگ انطباقی برابر با 0.103؛ فرهنگ سازگاری برابر با 0.227 و فرهنگ مأموریتی برابر با 0.324 است. بر این اساس ضریب همبستگی (R) بین متغیرها 0.689؛ مقدار ضریب تبیین برابر با 0.403 و ضریب تبیین تصحیح‌شده 0.391 هست. بدین معنا که 0.39 درصد از کل تغییرات متغیر بهبود خدمات بانکی به‌وسیله 3 متغیر در مدل رگرسیونی، تبیین می‌شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

883 - مقایسه درمان ضایعات آفتی دهان با کورتیکو استروئید تزریقی و عصاره مورد (MYRTUS)
سید مسعود شریفی دلویی دینا گنجی تنها

مقدمه: ضایعات آفتی راجعه، از شایع ترین وضعیت های پاتولوژیک زخمی در مخاط دهان است که شیوع 50-5% برای آن مطرح شده است. مطالعات مختلف به دنبال یافتن درمانی مناسب و با عوارض کم می باشند. این مطالعه با هدف مقایسه ی تاثیر درمانی کورتیکو استروئید تزریقی و محلول گیاهی مورد در د چکیده کامل

مقدمه: ضایعات آفتی راجعه، از شایع ترین وضعیت های پاتولوژیک زخمی در مخاط دهان است که شیوع 50-5% برای آن مطرح شده است. مطالعات مختلف به دنبال یافتن درمانی مناسب و با عوارض کم می باشند. این مطالعه با هدف مقایسه ی تاثیر درمانی کورتیکو استروئید تزریقی و محلول گیاهی مورد در درمان ضایعات آفتی راجعه ی دهان انجام شده است. روش:در این مطالعه به صورت آینده نگر 80 بیمار که با شکایت آفت دهانی به درمانگاه های گوش و حلق و بینی بیمارستان آریا، 22 بهمن و فارابی شهرستان مشهد مراجعه کردند، با میانگین سنی 34/7±33/31 سال در فاصله سال های1391 تا 1392 مورد بررسی قرار گرقتند. این بیماران به طور تصادفی به دو گروه 40 نفری تقسیم شدند که به گروه اول داروی متیل پردنیزولون استات و به گروه دوم داروی میرتکس داده شد.ارزیابی تغییرات و میزان بهبودی در ضایعات آفتی در روزهای 7-5-3 بعد از شروع درمان صورت می گرفت. جهت تعیین میزان درد و سوزش زخم ها از معیار VAS استفاده گردید. نتایج: در مطالعه ی ما، بین دو گروه درمان شده توسط کورتیکو استروئید تزریقی و محلول عصاره گیاهی مورد میزان تغییرات درد، تفاوت معنادار آماری مشاهده نشد. (p-value=0/767) همچنین میانگین تعداد زخم ها بین دو گروه ذکر شده تفاوت معنادار آماری نداشت)855/0.(p-value=در مطالعه ی حاضر هیچ عارضه ی جانبی مرتبط با درمان با داروی میرتکس مشاهده نگردید. بحث: داروی میرتکس حاوی عصاره ی مورد می تواند به اندازه ی متیل پردنیزولون استات در درمان آفت های راجعه ی دهانی مؤثر باشد. با توجه به عوارض جانبی کمتر این محلول گیاهی و علاقه بیشتر بیماران و همچنین سیستم درمانی به استفاده از داروهای گیاهی، عصاره ی مورد می تواند جایگزینی مناسب جهت درمان این بیماری باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

884 - ارزیابی شاخص‌های رشد و روابط همبستگی صفات هشت رقم کلزا در تاریخ‌های کاشت مطلوب و تاخیری
مسعود براتی مهدی عزیزی رضا اباذریان پویا آروین

چکیده به منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت بر شاخص های رشد، صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک ارقام کلزا، تحقیقی در شهرستان بجنورد، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در دو سطح (30 شهریور ماه، 25 مهر ماه) چکیده کامل

چکیده به منظور ارزیابی اثر تاریخ کاشت بر شاخص های رشد، صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک ارقام کلزا، تحقیقی در شهرستان بجنورد، به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل تاریخ کاشت در دو سطح (30 شهریور ماه، 25 مهر ماه) و عامل فرعی شامل هشت رقم (زرفـام، لیکـورد، ابونیـت، SLM046، اپـرا، الـویس، اکاپی واورینت) بود. صفـات مورد بررسـی شامل شـاخص های رشد TDM،RGR ،CGR و صفات ارتفاع بوته، قطر طوقه، تعداد شاخه های فرعی، طول غلاف، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه درغلاف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه بودند. همچنین روابط همبستگی بین صفات و معادلات رشد نسبت به درجه روز رشـد (GDD) تعییـن گـردید. نتـایج آنالیـز رشد نشـان داد که تاریخ کاشت تاثیـر معنـی داری بر هیـچ یک از شاخـص هایTDM ، RGR و CGR نداشت. تفاوت بین ارقام از نظر شاخص های رشد معنی دار بود ولی اثر متقابل تاریخ کاشت و رقم بر TDMوCGR معنی دار نشد. حداکثر شاخص های رشد در تاریخ کاشت 25 مهر حاصل شد و در بین ارقام مورد آزمایش، ارقام زرفام و ابونیت به ترتیب بیش ترین شاخص های رشد را دارا بودند. بررسی صفات زراعی نشان داد که تاریخ کاشت تاثیر معنی داری بر وزن هزار دانه و عملکرد دانه نداشت ولی در سایر صفات اختلاف معنی داری نشان داد. همچنین رقم های ابونیت و زرفام به ترتیب نسبت به سایر ارقام برتری داشتند. در بررسی روابط همبستگی نیز صفات تعداد غلاف در بوته (**68/0r=) و تعداد شاخه های فرعی (**43/0r=) به ترتیب بیش ترین همبستگی مثبت و معنی دار را با عملکرد دانه نشان دادند. به طور کلی نتایج این آزمایش نشان داد که از آن جائی که اختلاف معنی داری بین عملکرد دو تاریخ کاشت 30 شهریور و 25 مهر وجود ندارد، بنابراین تاریخ کاشت 30 شهریور به جهت کاهش خطر برخورد به سرما در منطقه بجنورد جهت کاشت کلزا پیشنهاد می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

885 - اثر علفکش‌‌ها و انواع مالچ بر بعضی صفات مورفولوژیک و عملکرد ذرت شیرین
سید مهدی توسلی طبایی حمیدرضا لاریجانی محمد نصری

در ایران هیچ علفکشی برای ذرت شیرین به ثبت نرسیده و علف های هرز به شدت موجب افت عملکرد می ‌شوند. برای بررسی تاثیر علف کش های رایج در ذرت دندانی و مالچ بر رشد و عملکرد ذرت شیرین و علف های هرز، آزمایشی به صورت بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزا چکیده کامل

در ایران هیچ علفکشی برای ذرت شیرین به ثبت نرسیده و علف های هرز به شدت موجب افت عملکرد می ‌شوند. برای بررسی تاثیر علف کش های رایج در ذرت دندانی و مالچ بر رشد و عملکرد ذرت شیرین و علف های هرز، آزمایشی به صورت بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین-پیشوا در سال 1394 انجام شد. تیمار ها عبارت بودند از: 1- علف کش نیکو سولفورون (با نام تجاری کروز، 5/1 لیتر در هکتار)، 2- مخلوط علف کش نیکو سولفورون+ ریم‌ سولفورون (با نام تجاری اولتیما، 175 گرم در هکتار)، 3- بنتازون (5/2 لیتر در هکتار)، 4- مصرف پیش‌ رویشی مخلـوط علف کش هـای آترازیـن (5/1 کیلـو گرم) + استا کلـر (چهـار لیتـر در هکتـار)، 5- مخلـوط علـف کش های نیکـوسـولفـورون (یک لیتر در هکتار) + برومایسید ام-آ (یک لیتر در هکتار)، 6- مالـچ پلاستیک نقره ای روی سیاه (به ضخامت 40 میکرون)، 7- مالـچ زیست تخـریب آبـی (بـه ضخـامت 50 میکرون)، 8- تیمار بدون کنترل، 9- تیمار کنترل کامل علف های هرز با وجین دستی. کاربرد مخلوط علف کش های آترازین + استا کلر به طور 100درصد علف های هرز را کنترل کرد که از نظر آماری اختلاف معنی داری با تیمار کنترل کامل با وجیـن دستـی نداشت. بالا ترین طول و قطر ساقه و بیش ترین وزن خشـک کل ذرت به ترتیب با 134 سانتی متر و 25 میلی متر و 5888 کیلو گرم بر هکتـار در مرحلـه ظهـور ابریشم در همین تیمار به دست آمد. با توجه به کنتـرل صد در صدی علف های هـرز، بیش ترین عملکـرد بلال (13110 کیلـو گرم بر هکتار) در تیمار مخلوط علف کش های آترازین+ استاکلر ثبت شد، همچنین بالا ترین درصد قند محلول مربوط به تیمار مالچ زیست تخریب (2/13 درصد) و بالا ترین درصد پروتئین دانه در تیمار کروز (4/2 درصد) بـود که نشان دهنده عـدم تاثیـر کنتـرل علف هرز بر آن ها می باشـد. به نظر می رسـد اگرچـه کاربـرد علفکش های پیش ‌رویشی در کنترل علف های هرز صد در صد موفق بود اما با در نظر گرفتن اینکه ذرت شیرین مصرف تازه ‌خـوری دارد، استفـاده از مالچ در کاشت این گیاه می تواند مشکلات باقی ماندن سموم در خاک و دانه را مرتفع نماید پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

886 - تأثیر فعالیت های تناوبی شدید ویژه فوتبال برپاسخ سیستم ایمنی بازیکنان جوان فوتبال
حسن شیروانی کیوان ملانوروزی فروغ فتاحی مسرور حشمت اله پارسیان

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

887 - تاثیر دو مسابقه متوالی فوتبال به همراه مصرف مکمل ویتامین C در دوره بازیافت بر غلظت ایمنوگلوبولین ها و کورتیزول سرمی فوتبالیست های مرد دانشگاهی
سعید صداقتی حسین شیروانی یاسر کاظم زاده

پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

888 - بررسی اثر محلولپاشی اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک بر روی برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی آرتیشو ( . Cynara scolymus L )در شرایط تنش شوری
سید نازیلا سید علیخانی علیرضا پازکی امید صادقی پور

به منظور بررسی اثر محلولپاشی سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر روی برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی آرتیشو در سطوحمختلف تنش شوری، آزمایشی در سال 1394در دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل سه فاکتوره در قالب طرح کاملا تص چکیده کامل

به منظور بررسی اثر محلولپاشی سالیسیلیک اسید و جاسمونیک اسید بر روی برخی صفات مورفولوژیک گیاه دارویی آرتیشو در سطوحمختلف تنش شوری، آزمایشی در سال 1394در دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری انجام شد. آزمایش بهصورت فاکتوریل سه فاکتوره در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار اجرا گردید که در آن عوامل آزمایشی شامل: تنش شوری درچهار سطح 95 ,60 ,25 ,0میلیمولار، محلولپاشی اسید سالیسیلیک در دو سطح عدم مصرف (شاهد) و مصرف 0/7میلی مولار ومحلولپاشی جاسمونیک اسید در دو سطح عدم مصرف (شاهد) و 100میکرومولار نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد،اثرات ساده تنش شوری، کاربرد اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک بر تمامی مورد بررسی معنیدار بود و از بین این صفات طولریشه، تعداد برگ و وزن خشک ریشه تحت تاثیر اثر متقابل سه گانه تنش شوری، کاربرد اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک قرارگرفت. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد که در شرایط اعمال تنش شوری با کلرید سدیم 95میلیمولار، کمترین میزان ارتفاع بوته( 41/93سانتی متر،) طول ریشه ( 9/79سانتی متر،) تعداد برگ ( ،)4/62سطح برگ تک بوته ( ،)140/73وزن تر اندام هوایی (12/93گرم،) وزن خشک اندام هوایی ( 2/46گرم) و وزن خشک ریشه ( 1/42گرم) مشاهده گردید. بیشترین میزان وزن خشک اندام هوایی با7/42گرم در شرایط عدم اعمال تنش شوری و محلولپاشی 100میکرومولار اسید جاسمونیک و بیشترین میزان وزن خشک ریشه با3/03گرم از تیمار عدم اعمال تنش شوری (شاهد،) کاربرد اسید سالیسیلیک با غلظت 0/7میلیمولار و کاربرد اسید جاسمویک باغلظت 100میکرومولار حاصل شد. بنابراین میتوان اظهار داشت، مصرف اسید سالیسیلیک و اسید جاسمونیک از طریق بروز اثرات ضدتنشی موجب ارتقای تمامی صفات مورفولوژیکی گیاه دارویی آرتیشو گردیدند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

889 - بررسی اثر محلول پاشی کیتوزان بر عملکرد و کیفیت اسانس گیاه دارویی بادرنجبویه (.Melissa officinalis L)
اعظم نعیمی فر لیلا پور حسینی محمد نبی ایلکایی روما کلهر منفرد

محرکهای زیستی میتوانند نقش مهمی بر افزایش اسانس گیاهان دارویی، از طریق اثرات مثبت بر رشدو مواد مؤثره اعمال نمایند. در این پژوهش به بررسی اثر محلولپاشی کیتوزان به عنوان یک محرکزیستی بر صفات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه ) (Melissa officinalisپرداخته شد. این تحقیقدر س چکیده کامل

محرکهای زیستی میتوانند نقش مهمی بر افزایش اسانس گیاهان دارویی، از طریق اثرات مثبت بر رشدو مواد مؤثره اعمال نمایند. در این پژوهش به بررسی اثر محلولپاشی کیتوزان به عنوان یک محرکزیستی بر صفات کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه ) (Melissa officinalisپرداخته شد. این تحقیقدر سال 1397در گلخانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایششامل: کیتوزان در 4سطح، صفر (شاهد،) 1/5 ،1 ،0/5و 2گرم در لیتر بود. نتایج حاصله بیانگر آن استکه اثرات کیتوزان بر صفات مورفولوژیکی شامل طول ساقه اصلی، تعداد ساقه فرعی، قطر ساقه اصلی،طول ریشه اصلی، وزن خشک ساقه و ریشه و همچنین کلروفیل ،aکلروفیل bمعنیدار بود. حداکثرصفات مذکور در تیمار 1/5گرم در لیتر کیتوزان حاصل شد. حداکثر درصد اسانس در تیمار 2گرم درلیتر و حداکثر درصد ژرانیول و ژرانیال در غلظت 1گرم در لیتر حاصل شد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

890 - بررسی مقایسهای کاربرد رنگ آمیزیهای اختصاصی گوموری و پرل ( )Prussian Blueبرای تشخیص هیستوپاتولوژیک اختلالات ذخیرهای آهن در بزهای مبتلا به C
مهران نصیری میترا صدرخانلو

عموماً بیماریهای ذخیرهای آهن از ضایعاتی بشمار میروند که در بافتهای مختلف میتوانند تأثیرات متفاوتی بر روی ساختار هیستولوژیک بافت بر جای بگذارند.روشهای زیادی برای تشخیص ضایعات ناشی از اختلالات ذخیرهای مواد مختلف در بافتهای مختلف بدن وجود دارد که تمامی این روشها معمولاً اخ چکیده کامل

عموماً بیماریهای ذخیرهای آهن از ضایعاتی بشمار میروند که در بافتهای مختلف میتوانند تأثیرات متفاوتی بر روی ساختار هیستولوژیک بافت بر جای بگذارند.روشهای زیادی برای تشخیص ضایعات ناشی از اختلالات ذخیرهای مواد مختلف در بافتهای مختلف بدن وجود دارد که تمامی این روشها معمولاً اختصاصیبوده و برای تشخیص ماده مورد نظر ضرورت دارد.هدف از این مطالعه ارزیابی دو روش مختلف تشخیصی رنگدانههای آهن توسط رنگ آمیزیهای اختصاصی گوموری و پرل ( )Prussian Blueدر سطح بافتیو بررسی ضعف و قدرت هر یک از این روشها با یکدیگرمیباشد. برای تهیه نمونههای مورد استفاده در این تحقیق تعداد 860بز کشتاری پس از ذبح و پوستکنی و تخلیه امعاء و احشاء مورد بازرسی قرار گرفتند. در کل تعداد 5رأس از این بزها با علائم ماکروسکوپیک عارضه رسوب رنگدانه آهن در کلیه ها(کلیهکلوازونه) مورد شناسائی قرار گرفتند که پس از تهیه مقاطعی به ابعاد 10X10میلیمتر جهت ثبوت در محلول فرمالین بافر فسفات %10قرار داده شدند. پساز ثبوت نمونهها کلیه مراحل تهیه اسلایدهای پاتولوژیک تا مرحله رنگ آمیزی بر روی این نمونهها انجام گرفت. سپس مراحل رنگ آمیزی اختصاصی آهنبه دو روش گوموری و پرل بر روی این نمونهها صورت گرفت.پس از بررسی هیستوپاتولوژیک اسلایدهای تهیه شده هر یک از انواع رنگ آمیزیها با یکدیگر مورد بررسی قرار گرفتند که از لحاظ کیفی رنگ آمیزی( )Perl's Prussian blueبرتر از رنگ آمیزی گوموری تشخیص داده شد.دلایل این برتری عبارت بودند از رنگ پذیری مناسبتر در رنگدانههای آهن، رنگ پذیری بافتهای اطراف و وضوح و کنتراست بهتر. استفاده از نرم افزار آنالیزتصاویر Scion Imageو سپس آنالیز اطلاعات بدست آمده با نرم افزار آماری SPSSنیز تمامی نتایج فوق را تأیید نمود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

891 - تاثیر افزودن آویشن شیرازی ( )Zataria multiﬂoraدر جیره بر ویژگیهای بافت شناسی مخاط روده باریک جوجههای گوشتی
سمیه حامدی

ترکیبات جیره غذایی از عوامل موثر در تغییرات مورفولوژی روده میباشند که با ایجاد این تغییرات، سبب تغییر در هضم و جذب مواد مغذی میشوند. دراین پژوهش هیستومورفومتری روده باریک در جوجههای گوشتی در ارتباط با مصرف آویشن شیرازی ( )ZatariaMultiforaمورد مطالعه قرار گرفته و باتغذیه چکیده کامل

ترکیبات جیره غذایی از عوامل موثر در تغییرات مورفولوژی روده میباشند که با ایجاد این تغییرات، سبب تغییر در هضم و جذب مواد مغذی میشوند. دراین پژوهش هیستومورفومتری روده باریک در جوجههای گوشتی در ارتباط با مصرف آویشن شیرازی ( )ZatariaMultiforaمورد مطالعه قرار گرفته و باتغذیه معمولی مقایسه شد. بدین منظور تعداد 50قطعه جوجه گوشتی یک روزه را با استفاده از طرح ک ً املا تصادفی به 5گروه 10تایی تغذیه با نسبتهایمختلف آویشن شیرازی بصورت پودر اضافه شده به جیره (افزودن آویشن شیرازی با نسبتهای %1/5 ،%1 ،%0/5و %2به جیره اصلی) و شاهد (جیرهتجاری رایج) تقسیم و به مدت 40روز تحت رژیم آزمایشی قرار داده سپس جوجهها وزن کشی و کشتار شدند و از سه بخش دئودنوم، ژئوژنوم و ایلئوم بافاصله 2سانتی متر نمونه برداری انجام شد و نمونهها با بافر فرمالین %10فیکس شده و پس از انجام مراحل معمول بافت شناسی برشهای 6میکرونی بهروش H&Eرنگ آمیزی شده و با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه طول کرکها، عرض کرک ها، عمق کریپت، ضخامت مخاطو زیر مخاط با گراتیکول خطی اندازه گیری و دادهها با تستهای آماری به روش ANOVAبررسی شدند. در مطالعه حاضر مصرف گیاه آویشن شیرازیدر دوزهای مصرفی تغییرات قابل توجهی در طول و عرض کرکها و نسبت طول کرک به عمق کریپت در مخاط روده باریک جوجههای تغذیه شده با اینگیاه ایجاد نکرد که بیانگر عدم تغییر در سطح جذب روده ای بوده و میتواند تا حدی نشانگر دلیل عدم تفاوت معنی دار در وزن جوجههای تغذیه شده بااین گیاه نسبت به گروه کنترل باشد. در کل چنین به نظر میرسد که آویشن شیرازی در مقادیر مصرف شده در این پژوهش دست کم از طریق اثر گذاری برهیستولوژی روده نمی تواند روی قابلیت جذب آن موثر باشد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

892 - تأثیر افزودنی خوراکی بوتیرات بر راندمان پرورشی و مورفولوژی روده باریک در جوجه گوشتی
پیام حقیقی خوشخو گیتا اکبری آزاد فریبرز معیر ایمان پژوهنده

اسیدهای چرب زنجیر کوتاه، نوعی افزودنی به دان با قابلیت تنظیم زیستی و تقویت رشد مخاط روده در غیر نشخوار کنندگان هستند. در این مطالعه تأثیرنوعی بوتیرات کلسیم پوشش دار بر شاخص های پرورشی )میانگین وزن بدن، درصد تلفات، ضریب تبدیل غذایی، شاخص کارایی اروپایی( و مورفولوژیروده ب چکیده کامل

اسیدهای چرب زنجیر کوتاه، نوعی افزودنی به دان با قابلیت تنظیم زیستی و تقویت رشد مخاط روده در غیر نشخوار کنندگان هستند. در این مطالعه تأثیرنوعی بوتیرات کلسیم پوشش دار بر شاخص های پرورشی )میانگین وزن بدن، درصد تلفات، ضریب تبدیل غذایی، شاخص کارایی اروپایی( و مورفولوژیروده باریک در یک گله جوجه گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. 13000جوجه یکروزه گوشتی ن ژاد کاب 500به صورت مخلوط )مرغ و خروس( بهطور تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم و به ترتیب با جیره استاندارد و جیره استاندارد + 500گرم بوتیرات از 1تا 42روزگی دوره پرورشتغذیه شدند. شاخصهای پرورشی در پایان 3مرحله 28 ،14و 42روزگی ثبت شد. در پایان 42روزگی 3پرنده نر به طور تصادفی از هر یک از دوگروه ذبح و از دئودنوم، ژژنوم و ایلئوم هر پرنده به منظور تهیه مقطع هیستولوژی، نمونه گیری شد. نتایج نشان داد که شاخص های پرورشی در گروهآزمایش بهبود پیدا کرده ولی معنی دار نبود ند) .(P>0/05در مقایسه میانگین شاخص های هیستومورفومتری در 54مقطع روده در دو گروه دیده شد کهعمق کریپت در هر سه قسمت روده افزایش )در ایلئوم و ژژنوم معنی دار و در دئودنوم غیر معنی دار( و ضخامت اپیتلیوم در هر سه قسمت روده کاهش)در ژژنوم معنی دار و در ایلئوم و دئودنوم غیر معنی دار( داشت. ارتفاع ویلی در ژژنوم و ایلئوم افزایش و در دئودنوم کاهش )غیر معنی دار( را نشان داد.تعداد سلول های گابلت در قسمت های دئودنوم و ژژنوم کاهش غیر معنی داری داشت ولی در ایلئوم افزایش ناچیزی را نشان می داد. نتایج این مطالعه نشانمی دهد که افزودن بوتیرات به جیره می تواند تأثیر خوبی بر مورفولوژی روده باریک و تسهیل جذب مواد غذایی و در نتیجه راندمان پرورشی داشته باشد،با این حال ضرورت استفاده از آن به بررسی های بیشتری نیاز دارد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

893 - ساخت حسگر گاز NO2 مبتنی بر نانوذرات ZnMn2O4
مهسا مجیری اندانی پرویز کاملی سعید سالاری مهدی رنجبر

NO2 به‌عنوان یک گاز سمی در محیط زیست و صنعت، به‌وفور تولید می‌شود و نیاز به آشکار سازی دارد. در این پژوهش سنجش گاز NO2 با استفاده از نانوذرات ZnMn2O4 ساخته شده از طریق یک فرآیند ساده هم‌رسوبی مورد بررسی قرار گرفته ‌است. ساختار و مورفولوژی سطح نمونه‌های تهیه شده به‌ترتیب چکیده کامل

NO2 به‌عنوان یک گاز سمی در محیط زیست و صنعت، به‌وفور تولید می‌شود و نیاز به آشکار سازی دارد. در این پژوهش سنجش گاز NO2 با استفاده از نانوذرات ZnMn2O4 ساخته شده از طریق یک فرآیند ساده هم‌رسوبی مورد بررسی قرار گرفته ‌است. ساختار و مورفولوژی سطح نمونه‌های تهیه شده به‌ترتیب توسط پراش اشعه ایکس و میکروسکوپ الکترونی روبشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌‌است. طیف پراش اشعه ایکس نشان می‌دهد که ساختار نمونه به‌خوبي و بدون ناخالصی شکل گرفته است. تصاویر میکروسکوپ الکترونی نشان می‌دهد که نانوذرات به‌صورت نانو صفحه‌های با ضخامت میانگین 30nm شکل گرفته‌اند. اندازه‌گیری‌های سنجش گاز با قرار دادن حسگر در معرض 5/0 درصد گاز NO_2 در دماهای بین ℃150 تا ℃375 انجام شد. اندازه‌گیری‌های انجام شده بر حسب دما، بیشینه پاسخ را در دمای ۳۰۰ درجه، به 5/0 درصد گاز NO2 نشان داد. همچنین حسگرZnMn2O4 یک سیگنال الکتریکی تکرارپذیر و پایدار را نشان داد. از این رو، نانوذرات ZnMn2O4 دارای پتانسیل امیدوارکنندهای در زمینه حسگرهای گاز هستند.به عنوان یک گاز سمی در محیط زیست و صنعت، به وفور تولید میشود و نیاز به آشکار سازی دارد. د ر این پژوهش سنجش گاز NO2 با استفاده از نانوذرات ساخته شده از طریق یک فرآیند ساده سل- ژل مورد بررسی قرار گرفته است. ساختار و مورفولوژی سطح نمونههای تهیه شده به ترتیب توسط پراش اشعه ایکس و میکروسکوپ الکترون ی روبشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتهاست. طیف پراش اشعه ایکس نشان می دهد که ساختار نمونه به خوبی و بدون ناخالصی شکل گرفته است. تصاویر میکروسکوپ الکترونی نشان می دهد که نانوذرات به صورت نانو صفحه های با ضخامت میانگین 30nm شکل گرفته اند. اندازه گیریهای سنجش گاز با قرار دادن حسگر در معرض 0/5 درصد گازNO2 در دماهای بین °C۱50 تا °C375 انجام شد. اندازه گیریهای انجام شده بر حسب دما، بیشنه پاسخ را در دمای 300 درجه، به 0/5 درصد گاز NO2 نشان داد. همچنین حسگر ZnMn2O4 یک سیگنال الکتریکی تکرارپذیر و پایدار را نشان داد. از این رو، نانوذرات ZnMn2O4دارای پتانسیل امیدوارکنندهای در زمینه حسگرهای گاز هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

894 - طراحی مدل مطلوب رفتار شهروندی سازمانی بر اساس نظام جبران خدمات کارکنان
مجید جمشیدی محمد جلال کمالی سعید صیادی نوید فاتحی راد مهدی محمد باقری

رفتار شهروندی باعث بهره وری و رضایتمندی مشتریان می گردد. نظام جبران خدمت می تواند در تقویت این رفتار موثر باشد. این تحقیق با هدف طراحی مدل مطلوب رفتار شهروندی سازمانی بر اساس نظام جبران خدمات کارکنان انجام شد. تحقیق موجود از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی چکیده کامل

رفتار شهروندی باعث بهره وری و رضایتمندی مشتریان می گردد. نظام جبران خدمت می تواند در تقویت این رفتار موثر باشد. این تحقیق با هدف طراحی مدل مطلوب رفتار شهروندی سازمانی بر اساس نظام جبران خدمات کارکنان انجام شد. تحقیق موجود از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- همبستگی است، جامعه آماری تحقیق کلیه کارکنان اداره کل امور مالیاتی استان کرمان در سال 1400 می باشد حجم نمونه با روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان 186 نفر انتخاب شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل دو پرسشنامه محقق ساخته نظام جبران خدمات با روایی 84/0 پایایی 95/0 و پرسشنامه رفتار شهروند سازمانی با روایی 86/0 و پایایی 96/0 است. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و AMOS ویراست 23 انجام‌ و سطح معنی‌داری 05/0 در نظر گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد. بین بعد سازمانی، مدیریتی، روانشناختی و اجتماعی جبران خدمات کارکنان با رفتار شهروندی سازمانی رابطه مستقیم و معنی‌داری وجود دارد. ابعاد مدیریتی و اجتماعی به ترتیب بهترین پیش بینی کننده های رفتار شهروندی سازمانی می باشند. بر اساس نتایج تحقیق مدل پیشنهادی باعث ارتقاء جایگاه نظام جبران خدمات و رفتار شهروندی سازمانی می گردد پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

895 - بررسی فقهی ماده ۹۴ (شرکت‏های با مسئولیت محدود) قانون تجارت ایران در امور شرکت‏ها
محمد حسن زاده محمد رضا رضوان طلب

قانون تجارت ایران؛ تشکلی مدون از هنجارها و ناهنجاری‏های تکاسبی در ارتباط با فعالیت‏های تجاری. این قانون به دلیل تأثیر روز افزون بر جامعه مدنی، همواره برای جوامع علمی حائز اهمیت بوده است. با توجه به اینکه نظام تجاری مسلمانان تابع شرع مقدس می‏باشد، مجموعه قوانین تجارت ایر چکیده کامل

قانون تجارت ایران؛ تشکلی مدون از هنجارها و ناهنجاری‏های تکاسبی در ارتباط با فعالیت‏های تجاری. این قانون به دلیل تأثیر روز افزون بر جامعه مدنی، همواره برای جوامع علمی حائز اهمیت بوده است. با توجه به اینکه نظام تجاری مسلمانان تابع شرع مقدس می‏باشد، مجموعه قوانین تجارت ایران نیز مستثنی از این رویکرد نبوده و تطبیق این قوانین با موازین فقهی را ضروری می‏داند. حال که قانون پیش رو در امور تجاری برگرفته از قوانین سکولار فرانسه و کنوانسیون ژنو و مصوب مجلس شورای ملی است، لزوم بازنگری فقهی-تقنینی در این قوانین یک الزام جدی تلقی می‏شود. آنچه که در فرصت کوتاه این مقاله می‏گنجد، بررسی فقهی شرکت‏های با مسئولیت محدود در قانون تجارت ایران می‏باشد که تا کنون در هیچ پژوهش فقهی - حقوقی بدان اشاره نگردیده است. در حال حاضر بر اساس تفسیر ماده ۹۴ قانون تجارت ایران در امور شرکت‏ها، شرکاء شرکت‏های با مسئولیت محدود تنها به میزان سرمایه اسمی ثبت شده‏ی خود در شرکت در مقابل طلبکاران مسئول هستند. در نتیجه، در بیشتر مواقع طلبکاران شرکت هرگز تمام حقوق خود را به دست نمی‏آورند. اکنون شایان ذکر است که آنچه نگارنده را به نگارش این پژوهش برمی‏انگیزد، تناقض آشکار شرع مقدس اسلام و عمومات وجوب ادله‏ی اداء دین در این ماده از قانون تجارت می‏باشد. پس آنچه که میسر خواهد بود، وجوب پرداخت دیون طلبکاران شرکت، به میزان تمام دارایی‏های مالکان شرکت می‏باشد. همچنین این پژوهش بر اساس اهداف مورد نظر، توسعه ای و بر اساس نیاز آن به فرضیه، توصیفی می‏باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

896 - رابطه بین ویژگی های مورد نیاز مدیران در مدیریت تغییر موفق با عملکرد کارکنان بر اساس مدل گاتو در آموزش و پرورش کاشان
علی یزدخواستی رحمان عربلو نره

هدف از تحقیق حاضر، تعیین رابطه ویژگی های مورد نیاز مدیران در مدیریت تغییر موفق با عملکرد کارکنان بود. تحقیق حاضر، از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، از نوع توصیفی -پیمایشی است. جامعه آماری، کلیه مدیران و کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان کاشان بود. برای تعیین ح چکیده کامل

هدف از تحقیق حاضر، تعیین رابطه ویژگی های مورد نیاز مدیران در مدیریت تغییر موفق با عملکرد کارکنان بود. تحقیق حاضر، از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ روش تحقیق، از نوع توصیفی -پیمایشی است. جامعه آماری، کلیه مدیران و کارکنان اداره آموزش و پرورش شهرستان کاشان بود. برای تعیین حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای، تعداد 198 نفر انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری در تحقیق حاضر، پرسشنامه می باشد. پرسشنامه استاندارد استفان کاندری و پرسشنامه رابطه بین ویژگی های مورد نیاز مدیران در مدیریت تغییر موفق با عملکرد کارکنان بر اساس مدل گاتو. ضریب آلفاکرونباخ برای متغیرهای ویژگی های مورد انتظار مدیران در مدیریت تغییر موفق و عملکرد کارکنان به ترتیب 713/0 و 820/0 بوده است. نتایج داده های تحقیق نشان داد که، بین ویژگی های موردنیاز مدیران در مدیریت تغییر موفق و عملکرد کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد. همچنین از دیدگاه مدیران و کارکنان، بین خطرپذیری مدیران، بین تعیین نتایج مورد انتظار مدیران، بین داشتن درک و شناخت مناسب مدیران، بین تحلیل دانش عمومی و تخصصی سازمان از سوی مدیران، بین نیاز به دانستن، پژوهش و توسعه قبل از تغییر از سوی مدیران، بین حرکت با تأکید بر نقاط قوت از سوی مدیران و بین ویژگی های مورد نیاز مدیران در مدیریت تغییر موفق و عملکرد کارکنان رابطه معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

897 - رابطه بین عدالت سازمانی وتمایل به ترک شغل کارکنان (مورد مطالعه: سازمان امورمالیاتی کشور)
معصومه وفاجو غلامحسین حیدری

چکیده هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین رابطه بین عدالت سازمانی و تمایل به ترک شغل کارکنان (مورد مطالعه: سازمان امورمالیاتی کشور) است. ارزیابی چرایی ترک سازمان بوسیله کارکنان از این جنبه حائز اهمیت است که می تواند اطلاعات مفیدی را در اختیار مدیران سازمان قرار دهد تا بتواند نر چکیده کامل

چکیده هدف اصلی پژوهش حاضر تعیین رابطه بین عدالت سازمانی و تمایل به ترک شغل کارکنان (مورد مطالعه: سازمان امورمالیاتی کشور) است. ارزیابی چرایی ترک سازمان بوسیله کارکنان از این جنبه حائز اهمیت است که می تواند اطلاعات مفیدی را در اختیار مدیران سازمان قرار دهد تا بتواند نرخ ترک خدمت کارکنان را کاهش داد ، چرا که حفظ کارکنان واجد شرایط یکی از موضوعات مهم منابع انسانی است. جامعه آماری تحقیق کارکنان هیاتهای حل اختلاف مالیاتی سازمان امور مالیاتی است که باتوجه به این که 130 نفر می باشند کلیه آنان بعنوان جامعه آماری تلقی گردیدند. ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات پرسشنامه استاندارد بوده و روش گردآوری اطلاعات میدانی است و برای تعیین روایی متغیرهای تحقیق از روش محتوایی و برای پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. به منظور تحلیل داده ها و آزمون فرضیه های تحقیق از SPSS ورژن 16 استفاده شد. یافته های تحقیق نشان داد که بین عدالت سازمانی ( عدالت توزیعی- عدالت رویه‌ای- عدالت مراوده‌ای) وترک شغل کارکنان رابطه معکوس وجود دارد. یعنی با افزایش عدالت سازمانی در هیاتهای حل اختلاف سازمان امورمالیاتی، میزان ترک شغل کارکنان کاهش می یابد. همچنین نتایج نشان داد که با اطمینان 99 درصد رابطه معنادار بین عدالت سازمانی با تمایل به ترک شغل کارکنان وجود دارد. کلمات کلیدی: تمایل به ترک شغل ،عدالت سازمانی پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

898 - شناسایی ابعاد و مولفه‌های بالندگی کارکنان وزارت رفاه کار و امور اجتماعی
محسن اکبری محمود صفری ابولقاسم دلخوش مسمایی

دوام و موفقیت سازمان‌های امروزی در گرو همسویی با تغییرات، توسعه و بالندگی در سازمان می‌باشد. بالندگی سازمانی پیامد اجتناب‌ناپذیر تحولات مداوم محیطی در عصر حاضر است, که می تواند باعث رشد و توسعه سازمانی شود. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی ابعاد و مولفه‌های بالندگی کارکنان و چکیده کامل

دوام و موفقیت سازمان‌های امروزی در گرو همسویی با تغییرات، توسعه و بالندگی در سازمان می‌باشد. بالندگی سازمانی پیامد اجتناب‌ناپذیر تحولات مداوم محیطی در عصر حاضر است, که می تواند باعث رشد و توسعه سازمانی شود. هدف اصلی این پژوهش، شناسایی ابعاد و مولفه‌های بالندگی کارکنان وزارت رفاه کار و امور اجتماعی است. روش تحقیق از منظر هدف، کاربردی و بر اساس گردآوری اطلاعات، رویکرد کیفی می‌باشد. با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی، با 20 نفر از مدیران ارشد و صاحب نظران، خبرگان وزارت رفاه کار و امور اجتماعی شهر تهران، مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته صورت گرفت و داده‌ها با استفاده از کد گذاری باز، محوری و انتخابی از طریق نرم افزار مکس کیودا 2020 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بالندگی کارکنان در وزارت رفاه کار و امور اجتماعی شامل پنج بعد بالندگی فرایندی، بالندگی حرفه ای، بالندگی فردی، بالندگی سازمانی و بالندگی اخلاقی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

899 - عشق حالی دو اسبه می‌آمد
حسن انوری

آن‌چه در این مقاله آمده است، بیان اجمالی داستان آفرینش آدم، صدور فرمان خداوند به فرشتگان برای آوردن مُشتی خاک از زمین است و این که از میان این فرشتگان تنها عزرائیل موفّق می‌شود با اغفال زمین، مشتی خاک برگیرد و فرمان الاهی را اجرا کند. این داستان که در دفتر پنجم مثنوی و چکیده کامل

آن‌چه در این مقاله آمده است، بیان اجمالی داستان آفرینش آدم، صدور فرمان خداوند به فرشتگان برای آوردن مُشتی خاک از زمین است و این که از میان این فرشتگان تنها عزرائیل موفّق می‌شود با اغفال زمین، مشتی خاک برگیرد و فرمان الاهی را اجرا کند. این داستان که در دفتر پنجم مثنوی و مرصادالعباد نجم رازی آمده است، برای بیان دو هدف متفاوت است: مولانا نخست از مسأله خیر و شرّ سخن می‌گوید و نتیجه می‌گیرد که امتناع خاک در ردّ پذیرش مأموریت فرشتگان برای آن است که گرفتار خیر و شرّ نشود. نجم رازی به دلیلی دیگر متوّسل می‌شود و آن این که از ترس قرب حقّ خاک سرباز می‌زند و می‌گوید من نهایت بُعد را برگزیده‌ام تا از وحشت قُرب در امان بمانم. در خلال این روایت نکاتی ظریف و خواندنی از مولانا و نجم رازی در فضیلت دل و روح و خصایص فرشتگان برمی‌خوانید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

900 - با ساز کنِ چنگِ شعرِ مثنوی (سیمای حسام‌الدین چلبی در مثنوی)
محمد بهنام فر موسی الرضا ربانی خواه

حسام‌الدین چلبی از مریدان و نزدیکان ویژه مولانا بوده، نقشی بارز در آفرینش مثنوی و جهت‌دهی و گسترش آن داشته است. تأثیر او بر حضرت خداوندگار بحدی بوده است که به خواهش او سرودن مثنوی را آغاز کرد و هرگاه حسام‌الدین حضور نداشت، مولانا رغبتی به سرودن نداشت. از آن جا که جاذبه‌ چکیده کامل

حسام‌الدین چلبی از مریدان و نزدیکان ویژه مولانا بوده، نقشی بارز در آفرینش مثنوی و جهت‌دهی و گسترش آن داشته است. تأثیر او بر حضرت خداوندگار بحدی بوده است که به خواهش او سرودن مثنوی را آغاز کرد و هرگاه حسام‌الدین حضور نداشت، مولانا رغبتی به سرودن نداشت. از آن جا که جاذبه‌های انسان‌های از خود رسته می‌تواند انگیزه بخش عارفان در بیان لطیفه‌های عشق الاهی باشد، مولانا در دوران مصاحبت با او از جاذبه‌های نرم و نوازش‌گر مریدش به آرامش و سرودن دست یافت. آرامشی که نتیجه‌اش مثنوی مولاناست. علاقه و عنایت مولانا به مریدش بدان حد است که شناخت مراد از مرید مشکل است. سخن از حسام‌الدین که به تعبیر مولانا ضیاءالحق، حیات دل، صقال روح، سلطان الهدی و صورت‌گر و جان بخش مثنوی است، در مثنوی جای‌گاهی ویژه‌ دارد، تا جایی که مولانا هدف خود را از مثنوی، حسام‌الدین می‌داند، هرچند در جایی که لازم است ـ مقدمة دفتر دوم ـ او را با لطفی قهرآمیز مورد خطاب قرار می‌دهد، تا شرط آینگی بودن مردان خدا را فروگذار نکرده باشد. این مقاله ابتدا به شرحی مختصر از زندگی حسام‌الدین می‌پردازد، سپس نقش حسام‌الدین در آفرینش مثنوی بیان می‌گردد و سرانجام چهرة معنوی حسام‌الدین و تأثیرات او بر مولانا از لابه‌لای ابیات مثنوی نمایانده می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

901 - اشارات و مضامین برساخته از مشاغل در اشعار دورة تیموری
علی کابیلی مریم محمدزاده رضا آقایاری زاهد

یکی از طرق شناخت دقیق جامعه و زندگی فردی و اجتماعی، شناخت شیوه¬های کسب و کار آن جامعه است. با توجّه به اینکه دورة تیموری از ادوار کمتر شناخته شدة تاریخ ایران است، در این پژوهش، با هدف معرفی مشاغل دورة تیموری، با گردآوری اطلاعات، به روش کتابخانه¬ای و روش نگارش، توصیفی به چکیده کامل

یکی از طرق شناخت دقیق جامعه و زندگی فردی و اجتماعی، شناخت شیوه¬های کسب و کار آن جامعه است. با توجّه به اینکه دورة تیموری از ادوار کمتر شناخته شدة تاریخ ایران است، در این پژوهش، با هدف معرفی مشاغل دورة تیموری، با گردآوری اطلاعات، به روش کتابخانه¬ای و روش نگارش، توصیفی به واکاوی و شناسایی مشاغل دورة تیموری از خلال اشعار عهد پرداخته می¬شود تا اولاً مشخص شود که در این دوره که تیمور در آن به احیای نظام پیشه¬وری و اعتلای بازرگانی پرداخت چه مشاغلی در ایران وجود داشته است؟ ثانیاً ضمن آشنا کردن خوانندگان با اقسام مناصب، واژگان و اصطلاحات مرتبط با مشاغل در اشعاری که در دورۀ تیموری به کار رفته، تحلیل و بررسی شود تا ضمن آشنایی با اشارات و مضامین برساختۀ شعرا از این مشاغل، گامی دیگر در راه شناساندن هر چه بیشتر آثار ادبی فارسی و بالاخص دورة تیموری برداشته شود. یافته¬ها نشان می¬دهد که مشاغل گوناگون دولتی و درباری¬، خدماتی، صنعتی و تجاری در این عهد رایج بود. برخی از این مشاغل و حِرَف منسوخ شده و امروزه رواج ندارند و برخی نیز جای خود را به مشاغل مشابهی¬ داده¬اند. شعرای این عهد، واژگان و اصطلاحات مرتبط با مشاغل و حِرَف را در راه نیل به مقاصدی مانند آفرینش¬های ادبی، القای اندیشة هنری و مضمون آفرینی به خدمت گرفته¬اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

902 - تنوع صفات کمّی و کیفی توده‌های بومی شنبلیله ایران در منطقه هشترود
بهرام حاجی‌زاده داود صادق زاده اهری سلیمان جمشیدی

10.22034/aej.2018.545064

این پژوهش به‌منظور بررسی برخی صفات کمی و کیفی پنج توده بومی شنبلیله ایران شامل توده های بومی کرمانشاه، سمنان، خاش، برازجان و اردستان در منطقه هشترود آذربایجان شرقی و در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. براساس نتایج بین توده های بومی شنبلیله چکیده کامل

این پژوهش به‌منظور بررسی برخی صفات کمی و کیفی پنج توده بومی شنبلیله ایران شامل توده های بومی کرمانشاه، سمنان، خاش، برازجان و اردستان در منطقه هشترود آذربایجان شرقی و در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. براساس نتایج بین توده های بومی شنبلیله از نظر صفات کمّی و کیفی نظیر روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، ارتفاع اولین غلاف از سطح خاک، تعداد غلاف، تعداد شاخه فرعی، وزن هزار دانه، عملکرد ماده تر و خشک، عملکرد دانه، میزان پروتئین خام، هضم‌پذیری ماده خشک، میزان کربوهیدرات‌های محلول در آب و میزان خاکستر اختلاف‌های معنی‌داری وجود داشت. بیشترین عملکرد ماده ‌تر و عملکرد دانه متعلق به توده اردستان بود. توده بومی برازجان دارای بیشترین میزان هضم‌پذیری ماده خشک، میزان کربوهیدرات‌های محلول در آب و کمترین میزان دیواره سلولی بدون همی سلولز بوده و در مقایسه با سایر توده‌ها از کیفیت علوفه‌ای مناسب‌تری برخوردار بود. با توجه به وجود تنوع مطلوب در بین توده‌های شنبلیله از نظر صفات کمّی و کیفی، محافظت و استفاده از آنها در برنامه‌های اصلاحی به منظور تولید ارقامی با صفات زراعی مطلوب، عملکرد بیشتر و تولید علوفه با کیفیت‌ مناسب‌تر توصیه می‌گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

903 - بررسی روابط برخی از صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی ریحان (Ocimum basilicum L.)، تحت تأثیر کاربرد کودهای زیستی سوپر نیترو پلاس و بیو سوپر فسفات
علیرضا رهی

به منظور بررسی روابط برخی از صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه ریحان (Ocimum basilicumL.) تحت تاثیر کودهای بیولوژیک بیو سوپر فسفات و سوپر نیترو پلاس، آزمایشی به صورت گلخانه ای در پاییز 1390 در شهرستان دماوند در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل مص چکیده کامل

به منظور بررسی روابط برخی از صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه ریحان (Ocimum basilicumL.) تحت تاثیر کودهای بیولوژیک بیو سوپر فسفات و سوپر نیترو پلاس، آزمایشی به صورت گلخانه ای در پاییز 1390 در شهرستان دماوند در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل مصرف نیترو پلاس به میزان چهار لیتر در هکتار، بیو سوپر فسفات به مقدار دو لیتر در هکتار، مصرف همزمان چهار لیتر نیترو پلاس و دو لیتر بیو سوپر فسفات و شاهد (عدم مصرف نیترو پلاس و بیو سوپر فسفات) بودند که مقادیر مورد نیاز برای هر گلدان محاسبه شد. صفات مورد بررسی عبارت بودند از ارتفاع بوته، طول ریشه، وزن&lrm;تر و خشک برگ، ریشه، ساقه، وزن&lrm;تر و خشک بخش هوایی، قطر یقه، سطح برگ، کلروفیل های a، b وکل و کاروتنوئید. بر اساس نتایج همبستگی، وزن&lrm;تر اندام هوایی با ارتفاع بوته، قطر یقه، وزن&lrm;تر صفات برگ و ساقه رابطه مثبت و معنی داری داشت. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، صفات میزان کلروفیل a، وزن&lrm;تر برگ و ساقه موجب افزایش وزن&lrm;تر بخش هوایی شدند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که بیشترین اثر مثبت و مستقیم بر وزن&lrm;تر بخش هوایی مربوط به وزن&lrm;تر برگ بود. در مورد اثرات غیر مستقیم، ارتفاع بوته، قطر ساقه و وزن&lrm;تر ساقه از طریق وزن&lrm;تر برگ اثرات مثبتی بر وزن&lrm;تر بخش هوایی نشان دادند. کلروفیل a از طریق وزن&lrm;تر برگ اثر منفی بر وزن&lrm;تر بخش هوایی گیاه داشت. در مجموع، نتایج این تحقیق نشان داد که خصوصیات وزن&lrm;تر برگ و ساقه، قطر ساقه، ارتفاع بوته و کلروفیل a موجب افزایش وزن&lrm;تر اندام هوایی گیاه ریحان شده و می&lrm;توانند در برنامه&lrm;های اصلاحی برای افزایش وزن&lrm;تر اندام هوایی گیاه ریحان مفید واقع شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

904 - بررسی حساسیت مراحل نابالغ زنبور پارازیتوئید Habrobracon hebetor Say ( Hym.: Braconidae) به آفت‏کش‏ها
هوشنگ رفیعی دستجردی میرجلیل حجازی قدری نوری قنبلانی موسی صابر ناصر محب علی پور

کرم قوزه‌ پنبه (Hübner)Helicoverpa armigera آفتی است که به تعداد زیادی از محصولات کشاورزی حمله می‌کند. زنبور پارازیتوئید خارجیSay Habrobracon hebetor یکی از مهم ترین دشمنان طبیعی این آفت در ایران می‌باشد. در این آزمایش کرم قوزه‌ پنبه از مزارع گوجه فرنگی شهرستان پار چکیده کامل

کرم قوزه‌ پنبه (Hübner)Helicoverpa armigera آفتی است که به تعداد زیادی از محصولات کشاورزی حمله می‌کند. زنبور پارازیتوئید خارجیSay Habrobracon hebetor یکی از مهم ترین دشمنان طبیعی این آفت در ایران می‌باشد. در این آزمایش کرم قوزه‌ پنبه از مزارع گوجه فرنگی شهرستان پارس آباد جمع‌آوری و در گلخانه‌ برروی غذای مصنوعی پرورش یافت. زنبور H. hebetor از اینسکتاریوم شهرستان بیله‌سوار تهیه شد و برروی لاروهای سن آخر بید آرد Zell. Anagasta kuehniella پرورش یافت. پرورش‌ها در شرایط دمایی Cº 2 ± 26 ، دوره‌ نوری 16 ساعت روشنایی و هشت ساعت تاریکی و رطوبت نسبی 5 ± 70 درصد صورت گرفتند. تأثیر دز توصیه شده‌ مزرعه‌ای حشره‌کش‌های اسپاینوسد، پروفنوفوس، تیودیکارب و هگزافلوموران به دو روش پاشش محلول سمی و قراردادن حشره کش برروی بدن، برروی مراحل نابالغ زنبور و ظهور حشرات کامل بررسی شد. بر مبنای گروه‌بندی سازمان بین المللی کنترل بیولوژیک، پروفنوفوس، اسپاینوسد و تیودیکارب به ترتیب با میانگین کاهش 62/73، 39 و 25/29 درصدی ظهور حشرات کامل، در گروه حشره‌کش‌های کم ضرر و هگزافلوموران با 87/9% کاهش در خروج در گروه حشره‌کش‌های بی ضرر قرار گرفتند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

905 - بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گندم دیم با استفاده از نشانگرهایRAPD و صفات مورفولوژیکی
رضا دریکوند سلاحورزی الهام طهماسب حسین پور احمد اسماعیلی

تنوع ژنتیکی در بین ژنوتیپ‌های گندم دیم برای اهداف بهنژادی بسیار مهم است، زیرا ژرم پلاسم یکنواخت ممکن است در معرض تنش&lrm;های زیستی و غیر زیستی قرار گیرد. در این تحقیق تنوع ژنتیکی 25 ژنوتیپ گندم دیم با استفاده از صفات مورفولوژیکی و 20 آغازگر RAPD بررسی شدند. ژنوتیپ ها از چکیده کامل

تنوع ژنتیکی در بین ژنوتیپ‌های گندم دیم برای اهداف بهنژادی بسیار مهم است، زیرا ژرم پلاسم یکنواخت ممکن است در معرض تنش&lrm;های زیستی و غیر زیستی قرار گیرد. در این تحقیق تنوع ژنتیکی 25 ژنوتیپ گندم دیم با استفاده از صفات مورفولوژیکی و 20 آغازگر RAPD بررسی شدند. ژنوتیپ ها از نظر اغلب صفات مورفولوژیکی اختلاف معنی دار داشتندکه بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین آن&lrm;ها است. بر اساس داده&lrm;های مولکولی، در مجموع 197 نوار متمایز در 25 ژنوتیپ بدست آمد. میانگین تعداد نشانگر به&lrm;ازای هر آغازگر 8/9 بود. از تعداد کل نوارها، 160 نوار چند شکل بودند. با توجه به ماتریس تشابه ژنوتیپ ها و داده‌های مولکولی و مورفولوژیکی بر اساس فاصله اقلیدسی آن&lrm;ها، دامنه تشابه ژنوتیپ‌ها به ترتیب بین 56/0 تا 83/0 و 92/1 تا 69/108 متغیر بود. بیشترین میزان شباهت بر اساس نشانگر RAPD و صفات مورفولوژیکی به ترتیب مربوط به ژنوتیپ‌های مارون با گهر(83%) و کوهدشت با Pigo (92/1) بود. نشانگر RAPD و صفات مورفولوژیکی توانستند ژنوتیپ های تیپ بهاره، زمستانه و هم&lrm;چنین ژنوتیپ های با عملکرد بالا (Nestor, TV2, Katila-11 و GHK) را به&lrm;خوبی از هم تفکیک نمایند، ولی در تفکیک ژنوتیپ‌های گندم نان و دوروم نشانگرها متفاوت بودند. بین ماتریس تشابه داده‌های مولکولی و صفات موفورلوژیک همبستگی منفی ولی غیرمعنی‌دار وجود داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

906 - اثر دور آبیاری و زمان‎های مختلف برداشت بر صفات آگرومورفولوژیک گیاه دارویی آنیسون (Pimpinella anisum L.)
مجید پوریوسف سید علی رزاقی فرد خلیل جمشیدی

به منظور بررسی تأثیر دور آبیاری و زمان برداشت بر صفات اگرومورفولوژیک آنیسون(Pimpinella anisum L.) آزمایشی در سال ١٣٨٩ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک&lrm;های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فواصل آبیاری در سه سطح شامل ٧، ١٢ و ١٧ چکیده کامل

به منظور بررسی تأثیر دور آبیاری و زمان برداشت بر صفات اگرومورفولوژیک آنیسون(Pimpinella anisum L.) آزمایشی در سال ١٣٨٩ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زنجان به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک&lrm;های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فواصل آبیاری در سه سطح شامل ٧، ١٢ و ١٧ روز در کرت&lrm;های اصلی و زمان برداشت در سه سطح شامل برداشت در مرحله خمیری نرم (مومی شدن)، خمیری سفت و رسیدگی کامل در کرت&lrm;های فرعی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که اثر فواصل آبیاری بر اکثر صفات مورد بررسی شامل تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چترک شاخه اصلی، تعداد دانه در چترک شاخه فرعی، تعداد شاخه فرعی در بوته، تعداد چترک در چتر شاخه اصلی، ارتفاع بوته، زیست توده و عملکرد دانه آنیسون معنی&lrm;دار بود. با افزایش فاصله آبیاری از ٧ روز به ١٧ روز اکثر صفات مورد بررسی به طور معنی&lrm;دار کاهش یافتند، به طوری&lrm;که بیشترین عملکرد دانه (٠٧/٦٣٦ کیلوگرم در هکتار) و زیست توده (89/1845 کیلوگرم در هکتار) آنیسون از فاصله آبیاری ٧ روز و کمترین میزان صفت مذکور از فاصله آبیاری ١٧ روز بدست آمد. زمان برداشت نیز اثر معنی&lrm;داری فقط بر صفات تعداد دانه در چترک شاخه فرعی، عملکرد دانه و زیست توده داشت. با تأخیر در برداشت از مرحله خمیری سفت تا رسیدگی کامل، تعداد دانه در چترک شاخه فرعی، عملکرد دانه و زیست توده بطور معنی&lrm;داری کاهش یافتند، به طوری که بیشترین عملکرد دانه (15/474 کیلوگرم در هکتار) و زیست توده (33/1474 کیلوگرم در هکتار) آنیسون از برداشت در مرحله خمیری سفت و کمترین میزان صفات مذکور از برداشت در مرحله خمیری نرم حاصل شد. در مجموع برای تولید عملکرد قابل قبول در آنیسون، فاصله آبیاری ٧ روز و برداشت در مرحله خمیری سفت به عنوان بهترین ترکیب تیماری برای شرایط آب و هوایی زنجان پیشنهاد می&lrm;شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

907 - مطالعه صفات مورفولوژیکی و روابط آن‏ها با عملکرد در 16 لاین امید بخش برنج (Oryza sativa L).
ابوالقاسم قیصری ایرج امینی یحیی امام مرتضی نصیری

به منظور مطالعه صفات مورفولوژیک 16 لاین امید بخش برنج، آزمایشی درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دشت ناز ساری وابسته به مرکز تحقیقات و منابع طبیعی مازندران در سال 1384 به اجرا در آمد. با در نظر گرفتن اثر حاشیه ای (حذف دو کپه از طرفین) چکیده کامل

به منظور مطالعه صفات مورفولوژیک 16 لاین امید بخش برنج، آزمایشی درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دشت ناز ساری وابسته به مرکز تحقیقات و منابع طبیعی مازندران در سال 1384 به اجرا در آمد. با در نظر گرفتن اثر حاشیه ای (حذف دو کپه از طرفین) صفات مورفولوژیکی ارتفاع گیاه، تعداد پنجه و قطر ساقه هر 10 روز یک بار و بقیه صفات شامل مساحت برگ پرچم، زاویه برگ پرچم، میزان کلروفیل برگ پرچم، طول میان گره انتهایی، تعداد رگبرگ برگ پرچم، طول گوشواره و طول زبانک در مرحله گل دهی اندازه گیری شدند. طبق نتایج به دست آمده، بین تیمارها در تمامی صفات مورد بررسی به جز تعداد پنجه، اختلاف معنی داری وجود داشت. همبستگی مثبت و معنی داری بین قطر ساقه با میزان عملکرد مشاهده شد. هم چنین همبستگی مثبت و معنی داری بین ارتفاع بوته و قطر ساقه با مساحت برگ پرچم وجود داشت. تعداد رگبرگ برگ پرچم همبستگی مثبت و معنی داری با طول گوشوارک داشت و میزان کلروفیل برگ پرچم نیز همبستگی منفی و معنی داری با ارتفاع بوته نشان داد. لاین شماره 14 (IR67406-6-3-2-3)، با عملکرد 9983 کیلوگرم در هکتار دارای بیشترین عملکرد بود. هم چنین میزان کلروفیل برگ پرچم و قطر ساقه در این لاین بیشترین مقدار و طول میان گره انتهایی و ارتفاع بوته کمترین مقدار را داشتند و به عنوان لاین مطلوب جهت برنامه های به زراعی، در شرایط مشابه با این آزمایش قابل توصیه به نظر می رسد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

908 - بررسی تنوع ژنتیکی برای صفات مورفولوژیک در ژنوتیپ‌های برنج تحت تنش سرما
فاطمه هنرور حسین صبوری سکینه سعیدی سار

به منظور بررسی تنوع بین ژنوتیپ های برنج در شرایط تنش سرما، 22 ژنوتیپ برنج شامل 11 ژنوتیپ بومی و اصلاح شده و 11 ژنوتیپ خارجی ارزیابی شدند. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. ژنوتیپ های مذکور در شرایط نرمال (تیمار شاهد) و دمای 1 چکیده کامل

به منظور بررسی تنوع بین ژنوتیپ های برنج در شرایط تنش سرما، 22 ژنوتیپ برنج شامل 11 ژنوتیپ بومی و اصلاح شده و 11 ژنوتیپ خارجی ارزیابی شدند. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. ژنوتیپ های مذکور در شرایط نرمال (تیمار شاهد) و دمای 10 درجه سلسیوس (تنش سرما) در شرایط اتاقک کشت مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی تنوع فنوتیپی ارقام ، طول ریشه ، طول اندام هوایی ، وزن خشک ریشه و اندام هوایی اندازه گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اختلاف بین ژنوتیپ ها ، در تنش سرما و اثر متقابل ژنوتیپ× سرما برای کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود. ضرایب همبستگی بین میانگین صفات اندازه&lrm;گیری شده در گیاهچه ها ، در شرایط نرمال و تنش با مقادیر شاخص های تحمل و حساسیت ، بالا و معنی دار بود. تجزیه خوشه ای در شرایط سرما ، ژنوتیپ های مورد بررسی را در سه گروه قرار داد که ژنوتیپ های حساس و متحمل را از هم تفکیک کرد.تجزیه کلاستر براساس شاخص های تحمل به تنش در صفت های مورفولوژیک مورد بررسی نیز منجر به جدایی ژنوتیپ های حساس از متحمل شد. تفاوت معنی دار بین ژنوتیپ ها بیانگر وجود تنوع ژنتیکی برای صفات ارزیابی شده در مرحله گیاهچه در ژنوتیپ های مورد بررسی در شرایط سرما بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

909 - بررسی فون و تغییرات جمعیت مورچه‌های (Hymenoptera: Formicidae) شکارگر آفات مزارع برنج مازندران
حسن قهاری مهرداد طبری ابوالفضل رشیدی حمیدرضا محبی

مورچه‌ها به عنوان یکی از شکارگرهای مهم آفات در اکوسیستم‌های مختلف حایز اهمیت هستند. با توجه به اهمیت مورچه‌ها در تغذیه از مراحل مختلف زیستی آفات، فون و تغییرات جمعیت این حشرات مفید در مزارع برنج مازندران مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش، پانزده گونه مورچه ا چکیده کامل

مورچه‌ها به عنوان یکی از شکارگرهای مهم آفات در اکوسیستم‌های مختلف حایز اهمیت هستند. با توجه به اهمیت مورچه‌ها در تغذیه از مراحل مختلف زیستی آفات، فون و تغییرات جمعیت این حشرات مفید در مزارع برنج مازندران مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج این پژوهش، پانزده گونه مورچه از مزارع برنج مازندران جمع‌آوری گردید. نتایج مطالعات مربوط به تغییرات جمعیت مورچه‌ها در فصل غیر زراعی و روی کلش‌های سه رقم مختلف برنج شامل فجر، خزر و نعمت نشان داد که تراکم این حشرات روی رقم فجر بیشتر از دو رقم دیگر بود و بین ارقام خزر و نعمت اختلاف معنی‌داری مشاهده نگردید. مقایسه‌ نتایج مربوط به نمونه‌برداری‌های هفتگی از پایان شهریور تا پایان آبان ماه 1384، روند افزایشی محسوسی را در تراکم جمعیت مورچه‌ها تا اواسط آبان نشان داد به طوری که بالاترین تراکم در تاریخ 9/8/1384 به دست آمد و بعد از آن به صورت تدریجی کاهش ‌یافت. مقایسه میانگین اثر متقابل تاریخ نمونه‌برداری × واریته برنج روی تغییرات جمعیت مورچه‌ها نشان ‌داد که بین اثرهای متقابل در سطح احتمال 1% اختلاف معنی‌دار وجود داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

910 - مقایسة عملکرد، اجزای عملکرد هیبریدهای ذرت در کشت دوم در منطقه خوی
جواد خلیلی محله محسن رشدی ساسان رضادوست

به منظور مقایسة عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات مورفولوژیک هیبریدهای ذرت در کشت دوم، آزمایشی در تابستان 1383 در مزرعة تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی اجرا گردید. این تحقیق به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی شامل 7 تیمار متشکل از هیبرید های ذرت، K.S.C 108 ، K.S چکیده کامل

به منظور مقایسة عملکرد، اجزاء عملکرد و خصوصیات مورفولوژیک هیبریدهای ذرت در کشت دوم، آزمایشی در تابستان 1383 در مزرعة تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی اجرا گردید. این تحقیق به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی شامل 7 تیمار متشکل از هیبرید های ذرت، K.S.C 108 ، K.S.C 301 و K.S.C 303، K.S.C 404 (ذرت شیرین) ، K.S.C 600 (ذرت آجیلی) ، K.S.C 604 و K.S.C 647 در چهار تکرار انجام گرفت. تاریخ کاشت برای تمام ارقام آزمایشی 20 تیرماه تعیین گردید. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که هیبریدهای مورد مقایسه از نظر صفات مطالعه شده، تفاوت معنی داری در سطح احتمال آماری یک درصد دارند. مقایسه میانگین های انجام شده به روش آزمون چند دامنه ای دانکن نشان داد که هیبرید نیمه دیررس K.S.C 647 دارای بالاترین ارتفاع ساقه، قطر ساقه، ارتفاع بلال از سطح زمین، عملکرد علوفه تر (60/62 تن در هکتار) و عملکرد علوفه خشک (21/15 تن در هکتار) بود. همچنین این هیبرید از نظر عملکرد برگ خشک و ساقه خشک و نسبت برگ به ساقه، نسبت به هیبریدهای دیگر برتری نشان داد. هیبرید K.S.C 600 نیزدارای بالاترین وزن خشک بلال و هیبرید K.S.C 303 دارای بیشترین نسبت بلال به اندامهای هوایی بود. هم چنین ار نظر شاخص سطح برگ K.S.C 404 بالاتر از سایر هیبریدها قرار گرفت.با توجه با نتایج بدست آمده هیبرید نیمه دیررس K.S.C 647 به علت داشتن صفاتی همچون ارتفاع بوته ، عملکرد علوفه خشک و علوفه تر، وزن خشک برگ و ساقه و نیز داشتن قطر ساقه که از اجزای مهم و تاثیرگذار در عملکرد و گزینش یک گیاه علوفه ای هستند، به عنوان بهترین هیبرید برای هدف سیلوئی در شرایط کشت دوم در منطقه خوی انتخاب و توصیه گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

911 - واکنش عملکرد و خصوصیات مورفولوژیکی تعدادی از ژنوتیپ‌های ماش (Vigna radiate L.) به تنش خشکی
مجید رفیعی شیروان محمدرضا اصغری پور

تنش خشکی یکی از مهم ترین مشکلات تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان نظیر ایران می باشد. در این بررسی که در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد، پاسخ عملکرد و خصوصیات مورفولژیک 8 ژنوتیپ ماش شامل Jalagon 17، Kopergaon، D45-6، Ilag S6A، MD 15-2، چکیده کامل

تنش خشکی یکی از مهم ترین مشکلات تولید گیاهان زراعی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان نظیر ایران می باشد. در این بررسی که در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد به اجرا در آمد، پاسخ عملکرد و خصوصیات مورفولژیک 8 ژنوتیپ ماش شامل Jalagon 17، Kopergaon، D45-6، Ilag S6A، MD 15-2، MY-17، Berken و Kiloga تحت تأثیر 5 سطح خشکی (3/0-، 3-، 6-، 9- و 12- بار) به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. اعمال تنش خشکی پس از مرحله گیاهچه متناسب با سطوح پتانسیل خشکی که با استفاده از منحنی رطوبتی خاک اعمال شده بود، انجام شد. در این مطالعه ارتفاع گیاه، طول و تعداد شاخه های جانبی، تعداد برگ، تعداد گل و وزن غلاف درطول دوره رشد گیاه اندازه گیری گردید. تمام پارامترهای ذکر شده در مراحل اولیه تنش بین ژنوتیپ ها تفاوت معنی داری از خود نشان دادند. با گذشت زمان اثرات خشکی بروز کرد و این پارامترها در پایان فصل رشد بین سطوح خشکی نیز تفاوت معنی دار داشتند. برتری سطح بدون تنش (3/0- بار) در طول فصل رشد در مورد این پارامترها همواره برقرار بود. از آن جا که تعداد گل تعیین کننده تعداد دانه و در نتیجه عملکرد می باشد به نظر می رسد پارامتر مطلوبی در ارزیابی ژنوتیپ های متحمل به شرایط تنش باشد. اکثر پارامترهای اندازه گیری شده در پایان فصل رشد نیز بین سطوح خشکی،‌ ژنوتیپ ها و اثرات متقابل آن ها تفاوت معنی داری نشان نداد. در مورد همه پارامترهای اندازه گیری شده در پایان فصل یک روند نزولی در راستای افزایش پتانسیل منفی مشاهده شد. برتری سطح بدون تنش خشکی 3/0- بار در این پارامترها نیز مشاهده شد. با توجه به نتایج آزمایش می توان گفت که بهترین محدوده‌ تنش خشکی برای ارزیابی ژنوتیپ ها برای تحمل به تنش پتانسیل 3- تا 6- بار بود. در تنش های شدیدتر خشکی، وزن غلاف، دانه و شاخص برداشت به حداقل رسید. بین ژنوتیپ ها نیز در این مرحله تنوع زیادی مشاهده شد. اما ژنوتیپ های MY-17، Berken وKiloga در میان سایر ژنوتیپ ها از شاخص های رشدی بالاتری برخوردار بودند. بعضی از ژنوتیپ ها هم مثل D45-6، Ilag S6A و MD 15-2 به شرایط تنش پاسخ بهتری نشان دادند و در این شرایط شاخص های رشدی آن ها کمتر تحت تأثیر تنش قرار گرفت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

912 - بررسی اثر تنظیم ‏کننده‎های رشد گیاهی بر صفات مورفولوژیکی و اسانس گل نرگس (Narcissus tazetta L.)
فاطمه نخعی احمد خلیلی محمد علی ناصری پرویز آبرومند

گل نرگس (Narcissus tazetta L.) نه تنها به&lrm;عنوان گل بریده و گیاه زینتی شناخته می&lrm;شود، بلکه ارزش بالایی در صنعت عطر سازی دارد. در این آزمایش تأثیر چهار نوع تنظیم&lrm;کننده رشد گیاهی شامل اسیدجیبرلیک (100 پی پی ام) ، بنزیل&lrm;آدنین (500 پی پی ام)، اسید ایندول بوتی چکیده کامل

گل نرگس (Narcissus tazetta L.) نه تنها به&lrm;عنوان گل بریده و گیاه زینتی شناخته می&lrm;شود، بلکه ارزش بالایی در صنعت عطر سازی دارد. در این آزمایش تأثیر چهار نوع تنظیم&lrm;کننده رشد گیاهی شامل اسیدجیبرلیک (100 پی پی ام) ، بنزیل&lrm;آدنین (500 پی پی ام)، اسید ایندول بوتیریک (200 پی پی ام) و سایکوسل (800 پی پی ام ) رویصفاتمورفولوژیکیو اسانس نرگس مورد بررسی قرار گرفت. تنظیم کننده&lrm;های رشد در دو مرحله مجزا روی پیازها و بخش&lrm;های هوایی در مرحله ظهور گل آذین محلول پاشی شدند. اسانس گل&lrm;های تازه باز شده نرگس با استفاده از روش استخراج حلال به&lrm;دست آمد. نتایج نشان داد که تیمارهای اسیدجیبرلیک و بنزیل&lrm;آدنین سبب افزایش معنی&lrm;دار طول ساقه گل دهنده، قطر گل، تعداد گل در گل آذین و سبب تسریع در گل&lrm;دهی گردیدند. اسید ایندول بوتیریک نیز طول ساقه گل دهنده را افزایش داد، اما سایکوسل سبب کاهش معنی&lrm;دار طول ساقه گل دهنده شدند. تیمارهای بنزیل&lrm;آدنین و اسید ایندول بوتیریک سبب افزایش معنی&lrm;دار مقدار اسانس شدند. سایکوسل تأثیری در میزان اسانس نداشت، اما جیبرلین سبب کاهش معنی&lrm;دار مقدار اسانس گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

913 - ارزیابی مورفوتیپ‌های پیاز قرمز آذرشهر از نظر صفات زراعی
حسین مودب شبستری سیدعلی موسوی زاده حسین چراغی

این تحقیق به منظور شناسایی و ارزیابی صفات زراعی مورفوتیپ‌های توده بومی قرمز آذرشهر به مدت 2 سال در شهرستان شبستر اجرا شد. شش مورفوتیپ از این توده شناسایی و بذر گیری جداگانه از آن ها در شرایط ایزوله انجام شد. بذر این مورفوتیپ‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکر چکیده کامل

این تحقیق به منظور شناسایی و ارزیابی صفات زراعی مورفوتیپ‌های توده بومی قرمز آذرشهر به مدت 2 سال در شهرستان شبستر اجرا شد. شش مورفوتیپ از این توده شناسایی و بذر گیری جداگانه از آن ها در شرایط ایزوله انجام شد. بذر این مورفوتیپ‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال بعد ارزیابی شد. صفات مورد مطالعه شامل عملکرد پیاز، قطر پیاز، درصد تک مرکزی، درصد ماده خشک، تعداد لایه خوردنی، تعداد پوسته و درصد پیازهای دوقلو بودند. تجزیه خوشه‌ای با استفاده از روش UPMGA، مورفوتیپ‌های تحت مطالعه را در سه گروه، گروه بندی کرد. گروه‌بندی بر اساس صفات زراعی انطباقی با گروه‌بندی جغرافیایی مورفوتیپ‌ها نداشت. نتایج جدول تجزیه واریانس نشان داد که بین صفات مورد بررسی از نظر کلیه صفات به غیر از تعداد پوسته بیرونی اختلاف معنی‌داری وجود دارد که بیانگر تنوع موجود بین مورفوتیپ‌های پیاز قرمز آذرشهر است. با توجه به نتایج حاصل از این تحقیق می‌توان گفت که توده بومی قرمز آذرشهر منبع بالقوه برای ژن های مفید بوده و می‌توان از آن در برنامه ‌های اصلاحی استفاده نمود. با توجه به پایین بودن درصد ماده خشک در مورفوتیپ‌های مورد بررسی، توده‌ بومی قرمز آذرشهر برای استفاده در صنایع فرآوری مناسب نبوده و مصرف تازه خوری دارد. هم چنین همبستگی بین صفات نشان داد که می‌توان برای افزایش عملکرد نسبت به گزینش پیازهای با قطر بیشتر اقدام کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

914 - بررسی اثر شوری بر برخی صفات مورفولوژیک دو رقم برنج (Oryza Sativa L.) در مرحله‌ی گیاهچه‌ای
عمار بهاری اردشیری عباس عظیم نژاد یوسف نیک نژاد هرمز فلاح آملی

به منظور بررسی تغییرات مورفولوژیکی گیاهچه برنج (رقم های ندا و فجر) تحت تنش شوری، پژوهشی در سال 1394 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت اله آملی انجام گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو ژنوتیپ (ارقام ندا و فجر) در چهار سطح شوری (صفر، 40، 80 چکیده کامل

به منظور بررسی تغییرات مورفولوژیکی گیاهچه برنج (رقم های ندا و فجر) تحت تنش شوری، پژوهشی در سال 1394 در دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت اله آملی انجام گرفت. این آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو ژنوتیپ (ارقام ندا و فجر) در چهار سطح شوری (صفر، 40، 80 و 120 میلی مولار کلرید سدیم) و در سه تکرار انجام شد. نتایج میانگین مربعات نشان داد که بین ارقام مورد مطالعه از نظر طول برگ، ارتفاع گیاهچه، طول ریشه، وزن خشک کل و شاخص کلروفیل برگ اختلاف معنی داری وجود ندارد. اما بین سطوح مختلف تیمار شوری از نظر صفات مذکور اختلاف معنی داری در سطح یک درصد مشاهده گردید. بر اساس نتایج، همه ی ویژگی های رشدی شامل ارتفاع گیاه، طول برگ، طول ریشه، وزن خشک کل گیاهچه و شاخص کلروفیل متر تحت تنش شوری به طور معنی داری کاهش یافت. به‌طور کلی نتایج این آزمایش نشان می دهد که تفاوت در قدرت تحمل تنش شوری و تغییرات مورفولوژیک در گیاهان تحت تنش، حتی در بین ارقام مختلف در داخل یک گونه نیز مشاهده می شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

915 - شناسایی صفات مورفولوژیکی موثر در میزان اسانس لعل کوهستان در شرایط زراعی
سید محمد حسین آل عمرانی نژاد علی رضوانی اقدم

به منظور بررسی روابط بین صفات مورفولوژیکی با درصد اسانس و اجزای آن در جمعیت‌های لعل کوهستان (Oliveria decombens L.)، بذور 25 رویشگاه طبیعی به عنوان تیمار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی شرکت شهید بهشتی دزفول در قالب طرح آزمایشی بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار کشت شد. چکیده کامل

به منظور بررسی روابط بین صفات مورفولوژیکی با درصد اسانس و اجزای آن در جمعیت‌های لعل کوهستان (Oliveria decombens L.)، بذور 25 رویشگاه طبیعی به عنوان تیمار در سال زراعی 99-1398 در مزرعه تحقیقاتی شرکت شهید بهشتی دزفول در قالب طرح آزمایشی بلوک کامل تصادفی با 3 تکرار کشت شد. نتایج بیانگر وجود تنوع قابل توجهی در بین جمعیت&lrm;ها از نظر صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی بود. تجزیه عاملی صفات فیتوشیمیایی نشان داد میریستیسین، تیمول و کارواکرول بیشترین بار عاملی را به ترتیب در مولفه های اول، دوم و سوم به خود اختصاص دادند و تجزیه خوشه&lrm;ای بر همین اساس، جمعیت&lrm;های مورد مطالعه را در 5 گروه مستقل از هم تقسیم کرد. تطابق نتایج همبستگی و معادلات رگرسیونی نشان داد صفات تعداد چترک در بوته، وزن خشک و تر یکصد چترک در یک مدل ارتباطی بیشترین تأثیر را در بازده اسانس و ترکیبات غالب آن ایفا کردند. به همین دلیل در برنامه&lrm;های به&lrm;نژادی و گزینش جمعیت&lrm;های برتر این گیاه دارویی نقش موثری دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

916 - پیشایندها و پیامدهای آمیخته ترفیع در سازمان‌های خدماتی (مورد مطالعه سازمان امور مالیاتی)
سید اکبر منجگانی امیر غفوریان شاگردی گلنار شجاعی باغینی

10.30495/jom.2023.1981023.1079

هدف این پژوهش بررسی پیشایندها و پیامدهای آمیخته ترفیع در سازمان‌های خدماتی (مورد مطالعه: سازمان امور مالیاتی خراسان رضوی) می‌باشد. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده‌ها از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش مراجعین سازمان امور مالیاتی در خراسان چکیده کامل

هدف این پژوهش بررسی پیشایندها و پیامدهای آمیخته ترفیع در سازمان‌های خدماتی (مورد مطالعه: سازمان امور مالیاتی خراسان رضوی) می‌باشد. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از نظر گردآوری داده‌ها از نوع توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری این پژوهش مراجعین سازمان امور مالیاتی در خراسان رضوی بوده است. حجم نمونه براساس 5-10تعداد گویه‌های پرسشنامه انتخاب شد و درنهایت 196 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند که به روش نمونه‌گیری غیراحتمالی در دسترس پرسشنامه‌ها بین آنان توزیع شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بوده که جهت روایی از روایی محتوا و نظر خبرگان، روایی سازه با استفاده از بارهای عاملی، و در نهایت جهت پایایی از آلفای کرونباخ و پایایی مرکب استفاده شد که در نهایت روایی و پایایی تایید شد. به منظور تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از نرم‌افزار spss و PLS استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که منابع سازمان و افراد بر آمیخته ترفیع اثر دارد. همچنین آمیخته ترفیع بر ارزش کارکردی، مسئولیت اجتماعی و سرمایه اجتماعی در سازمان امور مالیاتی اثر دارد. در نهایت تاثیر مسئولیت اجتماعی و ارزش کارکردی بر سرمایه اجتماعی سازمان تایید شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

917 - واکاوی نوین به مسئولیت اجتماعی در بیانیه ماموریت دانشگاه های ایران: با رویکرد تحلیل محتوا
ناهید رادمنش پری مشایخ نوشین رزمی

هدف از مقاله حاضر، تحلیل محتوا مولفه های مسئولیت اجتماعی بیانیه ماموریت موسسات آموزش عالی دولتی و غیر دولتی ایران با استفاده از مدل حبیبی و همکاران است. پژوهش حاضر کاربردی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری تحقیق همه بیانیه‌های دانشگاههای دولتی و خصوصی بود.125 دانشگا چکیده کامل

هدف از مقاله حاضر، تحلیل محتوا مولفه های مسئولیت اجتماعی بیانیه ماموریت موسسات آموزش عالی دولتی و غیر دولتی ایران با استفاده از مدل حبیبی و همکاران است. پژوهش حاضر کاربردی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری تحقیق همه بیانیه‌های دانشگاههای دولتی و خصوصی بود.125 دانشگاه که دارای بیانیه راهبردی برروی وب سایت دانشگاه بودند مورد بررسی قرار گرفته اند. نتایج تحقیق نشان می دهد، همه دانشگاهها ی کشورکه سند راهبری و چشم اندازدارند، به مسئولیت پذیری اجتماعی و مولفه های آن توجه داشته اند. ضریب اهمیت مولفه های مسئولیت پذیری برای پیام نور 17/0، دانشگاه ازاد 28/0، دانشگاه های علوم پزشکی برابر با 28/0 و برای دانشگاه سراسری به ترتیب 29/0 بود که با توجه به اینکه نتایج خیلی نزدیک به هم می باشند می توان گفت تقریبا توجه یکسانی به مولفه های مسئولیت پذیری اجتماعی در بیانیه دانشگاهها وجود داشته است . البته لازم به ذکر است که دانشگاه پیام نور کمترین اهمیت را به این مولفه ها داده است و دانشگاه سراسری و آزاد بیشترین اهمیت را به این مولفه ها داده اند. پرونده مقاله

فهرست مقالات مور

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی