Micro-morphology of fruit and pollen in Satureja khuzistanica Jamzad.
محورهای موضوعی : مجله گیاهان داروییالهام معلم 1 , عبدالله قاسمی پیربلوطی 2 , صدیقه یوسف نعنایی 3
1 - گروه زیست شناسی گیاهی، دانشگاه پیام نور اصفهان، اصفهان، ایران؛
2 - مرکز پژوهش های گیاهان دارویی و دام پزشکی سنتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد، شهرکرد، ایران؛
3 - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران؛
کلید واژه: Taxonomy, pollen, Micromorphology, Satureja khuzistanica,
چکیده مقاله :
Background & Aim: Satureja khuzistanica Jamzad. is an aromatic and medicinal perennial plant belongs to family mint (Lamiaceae). It is also an Iranian exclusive endemic species, its essential oil components are widely used in medicinal, culinary, and perfume industries. Experimental: Flowers were collected in 10 regions in Khuzistan and Lorestan provinces, Iran at early anthesis during 2009. Micro-morphology of pollen and nutlet was studied through SEM observation. Results & discussion: Insignificant pollens of S. khuzistanica were hexacolpate, radially symmetrical, oblate-spheroidal, and isopolar. Exine sculpturing is bireticulate and pitted. The nutlets showed undulate-reticulate pattern formed by hexagonal cells. Industrial and practical recommendations: Micro-morphology comparison of nutlet and pollen in S. khuzistanica with other genus of Lamiaceae imports for taxonomy this genus. The S. khuzistanica pollen is like other types and species of family Lamiaceae and all of these differences and similarities can help in more exact taxonomy of this species, along with other researches.
مقدمه و هدف: مرزه خوزستانی با نام علمی Satureja khuzistanica Jamzad گیاهی چند ساله از تیره نعناعیان و از گیاهان دارویی بومی انحصاری ایران است که ارزش فوق العاده دارویی دارد و ترکیبات معطر آن در صنایع دارویی، غذایی و عطر سازی کاربرد فراوان دارد. روش تحقیق: گلهای این گونه در اوایل دوره گل دهی از 10 منطقه دراستان های خوزستان و لرستان در سال 1388 جمع آوری شد. بر حسب ضرورت میکرو مورفولوژی سطح میوه و گرده، با میکروسکوپ الکترونی نگاره مورد مطالعه قرار گرفت شد. نتایج و بحث: دانه گرده شش شیاره، دارای تقارن شعاعی، جور قطب و کروی با سطچ پهن شده در قطبین است. اگزین با تزئینات مشبک و حفره دار است. تزئینات سطچ میوه با الگوی مشبک- موجدار و متشکل از سلولهای شش وجهی می باشد.مقایسه ی آراستارهای میوه و دانه این گونه و سایر گونه ها و جنسهای تیره نعناع می تواند به تاکسونومی دقیق تراین جنس کمک کند. توصیه کاربردی/ صنعتی: دانه گرده مرزه خوزستانی شبیه اغلب جنسها و گونه های تیره نعناعیان است که تمام این شباهت ها و تفاوت ها می تواند در کنار سایر تحقیقات به تاکسونومی دقیق تر این جنس و گونه کمک کند.
جم‌زاد، ز. 1388. آویشن‌ها و مرزههای ایران. مؤسسه تحقیقاتی جنگلها و مراتع کشور، صفحات 82-78 و 129-127 و 157-154
شهنازی، س.، خلیقی سیگارودی، ف.، اجنی، ی.، یزدانی، د. و اهوازی، م. 1386. بررسی ترکیبات شیمیایی و خواص ضد میکروبی اسانس حاصل از گیاه مرزه تالشی
(Satureja intermedia C.A.Mey). فصلنامه گیاهان دارویی، 7 (25): 85-90.
عصری، ی. 1386. جغرافیای گیاهی. انتشارات دانشگاه پیام نور تهران . صفحه 229 .
مظفریان، و. 1378، فلور خوزستان. مرکز تحقیقات منابع طبیعی و امور دام خوزستان. ص 181.
Akgal, G., Ketenoglu, O., Mpinor, N. and Kurt, L. 2008 . Pollen and seed morphology of the genus Marrubium (Lamiaceae) in Turkey. Ann Bot Fennici, 45:1-10.
Kahraman, A., Celep, F. and Dogan, M. 2010. Morphology, anatomy, palynology and nutlet micromorphology. Biologia Section Botany, 65(2): 219-227
Kaya, A. and Dirmenci, T. 2008. Nutlet surface micromorphology of the genus Nepeta L. (Lamiaceae) in Turkey. Turk J Bot, 32: 103-112.
Kaya, A., Satil, F. and Gogeb, F. 2009. Nutlet surface micromorphology of Turkish Satureja (Lamiaceae). Biologia Section Botany, 64(5): 902-907.
Ozkan, M., Aktas, K., Ozdemir, G. and Guerin, G. 2009. Nutlet morphology and its taxonomy utility in salvia (Lamiaceae, Mentheae) from Turkey. Acta Bot Croat, 68(1): 105-111.
Mártonfi, P. 1997. Pollen morphology of Thymus sect. Serpyllum (Labiatae: Mentheae) in the Carpathians and Pannonia. Grana, 36(5): 261-270.
Moon, H.K. and Hong, S. 2006. Nutlet morphology and anatomy of the genus Lycopos (Lamiaceae). J Plant Res, 6(119): 633-644.
