شگردهای تمثیل سازی در رمان رودخانه واژگون اثر ژان کلود مورلوا

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

سمیه آورند ¹

1 - دکتری زبان و ادبیات فارسی، مدرس دانشگاه فرهنگیان شیراز و کارشناس آفرینش‌های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان فارس

تاریخ دریافت : 1400/04/12 تاریخ پذیرش : 1400/04/12 تاریخ انتشار : 1400/07/01

کلید واژه: تمثیل, allegory, تمثیل روایی- تربیتی, رودخانه واژگون, ژان کلود مورلوا, Narrative-Educational Allegory, The Upside Down River, Jean-Claude Mourlevat,

چکیده مقاله :

تمثیل یکی از پرکاربردترین ابزارهایی است که از دیرباز برای تعلیم و تربیت مورد استفاده قرار می‌گرفته است. خداوند در کتاب‌های آسمانی‌اش، پیامبران در وعظ و رهنمون‌سازی و مربیان و معلمان در انتقال مفاهیم و آموزش تمثیل را به کار برده و می‌برند تا با شیوه‌های غیرمستقیم و تاثیرگذار با مخاطبانشان ارتباط گیرند.در پژوهش حاضر سعی بر آن بوده تا ابتدا به کشف تمثیل‌های به کار رفته در رمان نوجوان رودخانه واژگون اثر ژان کلود مورلوا پرداخته شود؛ سپس ساختار، روش و تکنیک‌های تمثیل‌سازی در آن مورد بررسی قرار گرفته است. در این مقاله ضمن معرفی تمثیل روایی- تربیتی این نتایج به دست آمد که مورلوا از چهار شیوه برای تمثیل سازی بهره برده است. از جمله: هم ساختی، برجسته سازی زبان و ابهام در سخن، درگیر کردن حواس پنجگانه در تثبیت وقایع ضمیر ناخودآگاه، بهرمندی از شخصیت‌های اسطوره‌ای و کهن الگوها. تمثیل‌های به کار رفته در رمان رودخانه واژگون، بسیار عمیق و تأویل پذیرند تا جایی که ذهن انسان در برابرشان سلاح هوشیاری‌اش را زمین می‌گذارد و با فعال شدن ضمیر ناخودآگاه، تمثیل را درک می‌کند؛ همین مسئله باعث می‌شود تا مخاطب نوجوان با خواندن آن همذات پنداری بیشتری با شخصیت اصلی داستان داشته باشد و علاوه بر تلذذ، آن را الگوی خود قرار دهد.

چکیده انگلیسی:

Allegory is one of the most widely used tools for education for a long time. God in His heavenly books, prophets in preaching and instruction, and educators and teachers in conveying concepts and teaching use allegory to communicate with their audiences in indirect and effective ways. The present study attempted to first discover the allegories used in the adolescents’ novel “The Upside Down River” (La rivière à l'envers) by Jean-Claude Mourlevat; and then examine the structure, method, and techniques of allegories in it. While introducing the narrative-educational allegory, it was found that Mourlevat has used four methods to present allegories. These include homology, highlighting language and ambiguity in speech, engaging the five senses in fixing the events of the subconscious mind, and benefiting from mythical characters and archetypes. The allegories used in “The Upside Down River” are so deep and interpretable that the human mind lays down its weapon of consciousness in front of them and understands the allegory by activating the subconscious mind. This makes the adolescent audience have more empathy with the main character of the story, and in addition to indulging, to make it their role model.

منابع و مأخذ:

1. پورنامداریان، تقی (1375) رمز و داستان‌های رمزی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.


2. صدرزاده، ماندانا (1389) نقش قصه‌های تمثیلی در تعلیم و تربیت، فصلنامه پژوهش‌های زبان و ادبیات تطبیقی، شماره 1. صص 49-64.


3. فتوحی، محمود (1383)، تمثیل: ماهیت، اقسام، کارکرد، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، شماره 47-49. صص 141-177


4. مورلوا، ژان کلود (1397) رودخانه واژگون، ج 1، مترجم: نوید عطار شرقی، تهران: محراب قلم.


5. میرصادقی، میمنت (1385) واژه نامه هنر شاعری، چاپ سوم، تهران، سخن.


6. یونگ، کارول گوستاو (1395) انسان و سمبل‌هایش، ترجمه محمود سلطانیه، تهران: نشر محراب.
   
   
   1. Dufor, Michel.Allegories. les editions JCL. (1997). (6eme rempression.2005).
   
   
   2. MacQeen,John,ALLegory, London, Methuen & coltd, (1978)3 printed.