تأثیر روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل عملکرد بر کیفیت زندگی و عزت‌نفس زنان روسپی: پژوهش مورد منفرد

محورهای موضوعی : تربیتی

پروین میرعنایت ¹ ( کارشناس ارشدروان‌شناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحدخوراسگان )
محمدرضا عابدی ² ( استاد مشاوره دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی دانشگاه اصفهان )
راضیه ایزدی ³ ( عضو هیئت‌علمی، غیرانتفاعی صفاهان، اصفهان، ایران. )

تاریخ دریافت : 1395/03/12 تاریخ پذیرش : 1396/08/14 تاریخ انتشار : 1396/06/01

کلید واژه: روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل عملکرد, کیفیت زندگی, پژوهش موردمنفرد, عزت‌نفس, زنان روسپی,

چکیده مقاله :

هدف از انجام این پژوهش تعیین تأثیر روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل عملکرد (FAP) بر کیفیت زندگی و عزت‌نفس زنان روسپی بود. در این مطالعه از روش پژوهشی مورد منفرد A-B استفاده شد. پس از سه جلسه خط پایه، مداخله آغاز و ۱۶ جلسه ۴۵ دقیقه‌ای روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل عملکرد دو بار در هفته برای شرکت‌کنندگان اجرا شد. دو هفته پس از مداخله، آزمودنی‌ها در دو جلسه به فاصله ۱۵ روز تحت آزمون پیگیری قرار گرفتند. جامعه آماری این پژوهش را کلیه زنان روسپی شهر اصفهان در سال ۹۵ -۱۳۹۴ تشکیل می‌دهند که از میان آنها دو نفر شامل یک زن ۲۷ ساله مطلقه و یک زن ۲۷ ساله متأهل به‌عنوان نمونه با روش هدفمند انتخاب شدند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه کیفیت زندگی ۳۶SF- (ویر و شربون، ۱۹۹۲) و پرسشنامه عزت‌نفس کوپر اسمیت (کوپر اسمیت، ۱۹۶۷) استفاده شد. یافته‌های این پژوهش بر اساس تحلیل دیداری و شاخص‌های آمار توصیفی مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت و نتایج بر اساس بررسی میانه، میانگین، روند و PND نشان داد که مداخله مورد نظر بر افزایش کیفیت زندگی هر دو آزمودنی و افزایش عزت‌نفس آزمودنی دوم مؤثر بوده است. با توجه به پایین بودن کیفیت زندگی و عزت‌نفس زنان روسپی می‌توان از روان‌درمانی مبتنی بر تحلیل عملکرد به‌منظور افزایش کیفیت زندگی و عزت‌نفس این افراد بهره گرفت.

چکیده انگلیسی:

The aim of this research was to study the effect of functional analytic psychotherapy(FAP) on quality of life and self-esteem of prostitutes. Single-subject (A-B design) method was employed to collect the data from 3 baseline and 16 intervention sessions for 45 minutes twice a week. Two follow-up sessions were conducted 15 days and one month after the intervention. The statistical populations of this study included all prostitute women in Isfahan city in 2015- 16 that two women were selected by purposeful sampling including a married and a divorced one. Quality of life sf-36 questionnaire (Ware & Sherbourne, 1992) and Coopersmith self-esteem inventory (Coopersmith, 1967) were used to collect data. The findings of this study were analysed based on visual analysis and descriptive statistic indicators. Considering mean, median, trend and PND, the results demonstrated that the intervention was effective on increase of quality of life in both participants and increase of self-esteem in the second participant. Considering low quality of life and self-esteem among female prostitutes using Functional Analytic Psychotherapy to increase their quality of life and self-esteem is recommended.

منابع و مأخذ:

انصاری، س، غرایی، ب؛ و افسر کازرونی، پ. (۱۳۹۰). اختلال‌های شخصیتی و شیوه‌های رویارویی در زنان روسپی. مجلة روان‌پزشکیو روان‌شناسی بالینی ایران، ۱۷ (۱): ۷۵-۷۱.

بیابانگرد، آ. (۱۳۹۰). روش‌های افزایش عزت‌نفس در کودکان و نوجوانان. تهران: انتشارات انجمن اولیاء و مربیان.

پورشافعی، ه. (۱۳۷۰). بررسی رابطه عزت‌نفس با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان سال سوم دوره متوسطه شهرستان قائن. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. دانشگاه تربیت معلم.

ثابت،‌ م.، سلطانی نژاد، ن.، محمدی، ع؛ و جمشیدی فر، ز. (۱۳۹۰). مقایسه اختلالات  شخصیتی زنان روسپی و عادی. دومین همایش نقش دانش و دانشگاهیان در پیشگیری از وقوع جرم و آسیب‌های اجتماعی.

گال، م.، بورگ، و؛ و گال، ج.(۱۳۹۰). روش‌های تحقیق کمی وکیفی درعلوم تربیتی وروان‌شناسی. ترجمة احمدرضا نصر و همکاران. جلد دوم. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.

منتظری، ع.، گشتاسبی، آ؛ و وحدانی نیا، م. (۱۳۸۴). ترجمه، تعیین پایایی و روایی گونه فارسی ابزار استاندارد  SF-36 پایش، ۵ (۱): ۵۶-۴۹.

نایبی فرد، آ. (۱۳۸۲). هنجاریابی پرسشنامه عزت‌نفس کوپر اسمیت و بررسی برازش آن با مدل راش. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

یزدانی دهنوی، یحیی. (۱۳۸۵). تأثیر آموزش راهبردهای معنوی-مذهبی بر میزان عزت‌نفس و معناجویی دانش‌آموزان پایه اول دبیرستان. پایان‌نامة کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی وروان‌شناسی دانشگاه آزاداسلامی خوراسگان.

Callaghan, G. M., Summers, C. J., & Weidman, M. (2003). The treatment of histrionic and narcissistic personality disorder behaviors: A single-subject demonstration of clinical improvement using Functional Analytic Psychotherapy. Journal of Contemporary Psychotherapy, 33: 321- 339.

Coopersmith, S. (1967). The antecedents of self-esteem. San Francisco: Freeman.

Donald, A. (2009). What is quality of life?. Hayward Medical Communications, a division of Hayward Group,1-8.

Edmondson, J., Grote, L., Haskell, L., Matthews, A., & White, M. (n.d.). (2006). Adolescent self-esteem: Is there a correlation with maternal selfesteem? Citations, 3: 1–8.

Frisch, M. B. (2006). Quality of life therapy: applying a life satisfaction approach to positive psychology and cognitive therapy. Hoboken: Wiley.

Gabe, J. Bury, M., & Elston, M. A. (2004). Key Concepts in medical sociology, United Kingdom: Sage.

Kibert G. M. (1998). Quality of life as on outcome in EORI. Clinical trials. European journal of cancer, 4: 31-34.

Nasir, R., Zamani, Z. A., Ismail, R.,Yusooff, F., Khairuddin, R., & Zawawi, Z. M. (2010). Self-esteem and cognitive distortion among women involved in prostitution in Malaysia. Elsevier,5: 1939-1944.

Pankey, J. (2012).Functional Analytic Psychotherapy (FAP) for cluster B personality disorders: Creating meaning, mattering, and skills. International Journal Behavioral Consultation and Therapy; 7(2&3): 117-125.

Reid, L.A. (2011). Improving the quality of life for street level sex workers: A case study of their experiences with stigma in the downtown eastside. Master project. Art University of Toronto.

Shukla, A., & Mehrotra, D. (2014). Quality of life among female sex workers. Indian Journal of Health and Well-being, 10(5): 1222-1224.

Tsai, M., Kanter, J.W., Landes, S. J., Newring, R.W., & Kohlenberg, R.J. (2009).AGuide to Functional Analytic Psychotherapy: awareness, courage, love and behaviorism. Springer, 145-164.

Wong, W.C., Holroyd, E.A., Gray, A., & Ling, D.C. (2006). Female street sex workers in Hong Kong: moving beyond sexual health. Journal of Women's Health, 15(4): 9-390.