مطالعه بافت‌شناسی و هیستومورفومتری برخی اندام‌های لنفاوی کبک چوکار 20 روزه
محورهای موضوعی : پاتوبیولوژی مقایسه ای
سمیه حامدی، امیرسالار زندی .
1
(.)
کلید واژه: کبک چوکار, بافت‌شناسی, هیستومورفومتری, اندام‌های لنفاوی,
چکیده مقاله :
با توجه به نقش مهم اندام‌های لنفاوی در حفظ سلامت پرندگان و نیز عدم آگاهی از ویژگی‌های بافت‌های لنفاوی کبک به عنوان یک گونه پرورشی مهم در کشور، مطالعه حاضر به ارزیابی بافت‌شناسی اندام‌های لنفاوی کبک چوکار می‌پردازد. از تیموس، بورس فابریسیوس، طحال، لوزه سکومی و لوزه پیلور 30 عدد کبک چوکار نر20 روزه نمونه‌گیری انجام شد. پس از فیکس شدن و طی مراحل معمول بافت‌شناسی برش‌ها به روش هماتوکسیلین ائوزین رنگ‌آمیزی شده و با میکروسکوپ نوری مورد مطالعه بافت‌شناسی و هیستومورفومتریک قرار گرفتند. طبق نتایج بدست آمده ساختار لوزه سکومی متشکل از واحدهای فولیکولی و شیار مرکزی با نام فوسولا بود که میانگین طول 0.11±14/1 و عرض 06/0±31/0 میلی‌متر را داشت. بورس فابریسیوس حاوی چین‌های مخاطی پلیکا با طول 30/0±99/2 میلی‌متر، و دارای تعداد زیادی فولیکول لنفاوی با قطر 02/0±49/0 میلی‌متردر پارین بود. تیموس توسط بافت همبند به لبول‌های ناقصی با قطر 07/0±60/0 میلی‌متر تقسیم شده بود. در طحال نیز پالپ قرمز در حد فاصل پالپ سفید قرار داشت که ضخامت پالپ سفید 0/0±20/0 میلی‌متر بود. فولیکول‌های زیر مخاطی لوزه پیلور در تمام مجرا با قطر 04/0±24/0 میلی‌متر مشاهده گردید. این مطالعه نشان داد اندام‌های لنفاوی کبک چوکار از نظر بافت‌شناسی مشابه و در عین حال گسترده‌تر از اندام‌های لنفاوی جوجه‌های گوشتی می‌باشد که همین می‌تواند دلیلی بر ایمنی بالای این پرنده باشد.
Considering the important role of lymphatic tissues in Bids' health and the scarce knowledge about histological features of partridge as an industrial species in Iran, the present study investigates histological parameters of lymphatic organs of partridge. Thirty 20-days-old male partridges that were reared under similar conditions were used. Data were presented as Mean±SD. Samples from Thymus, thymus, bursa of Fabricius, spleen, cecal tonsils and pylorus tonsils were collected. After fixation and routine histological laboratory methods, 6μm-thick transverse sections were made. The sections were stained with Haematoxylin and eosin and studied under light microscope, also histomorphometric parameters were measured by a linear graticule. Cecal tonsil had a structure consisting of follicular units with a fossula within each follicular unit. The average height of the follicular unit was 1.14±0.11mm, the follicular unit width was 0.31±0.06mm. The bursa of Fabricius was consisting of long thick mucosal folds (plicae). Plicae height was 2.99±0.30mm, the follicular width was 0.49±0.02mm. Thymus has incompletely separated lobules that diameters of the lobules was 0.60±0.07mm. The red pulp of spleen was in the middle of the white pulp. The white pulp thickness was 0.20±0.00mm. The pyloric tonsil has sub mucosal follicles with 0.24 ± 0.44 mm width. Conclusion: In conclusion the present study shows that lymphatic organs of partridges have similarity with that of chickens although with regard to histomorphometric data the lymphatic structures are more extensive in partridges which may describe relatively high immunologic competency in this species.
1- مقدس، الف.، (1390): پرورش نگهداری و بیماری‌های کبک. انتشارات نیلوبرگ، تهران، ایران.: 14-24.
2- Akter, S.H., Khan, M.Z.I., Jahan, M.R., Karimand, M.R., Islam, M.R. (2006): Histomorphological study of the lymphoid tissues of broiler chickens. Bangl. J. Vet. Med. 4(2): 87–92.
3- Bach, J.F. (1978): Immunology. 5th edn, John Wiley and Sons, New York, USA. pp. 15-35.
4- Ciriaco, E., Pinera, P.P., Diaz-Esnal, B., Laura, R. (2003): Age-related changes in the avian primary lymphoid organs thymus and bursa of Fabricius. Microsc. Res. Tech. 62(6): 482–487.
5- Cooper, M.D., Peterson, R.D.A. and Good, R.A. (1965): Delineation of the thymic and bursal lymphoid systems in the chicken. Nature. 205: 116-143.
6- Cooper, M.D., Peterson, R.D.A., South, M.A. and Good, R.A. (1966): The functions of the thymus system and the bursa system in the chicken. J Experiment. Med. 123: 75-102.
7- Haydarian, S., Pousty, I., Gilanpour, H., Mortazavi, P. (2015): Histogenesis study on prenatal development of the spleen and thymus of Partridge (Alectoris Chukar). Saussurea. 3(1): 363-369
8- Honjo, K. and Hirota, Y. (1993): Immunohistochemical investigations of lymphocytes in the lymphoid organs of cyclophosphamide treated chickens. J. Vet. Med. Sci. 55:895-897.
9- Janeyway, C.A., Jones, B. and Hayday, A. (1988): Specificity and function of T-cell bearing γδreceptors. Immunol. Today. 9: 73-76.
10- John, J.L., (1994): The avian spleen: a neglected organ. Q. Rev. Biol. 69(3):327-51.
11- Karim, M.R., Khan, M.Z.I. and Haque, Z. (2005): The dynamics of immunocompetent cells in the major lymphoid organs and mucosa associated lymphoid tissues of chemotherapy treated chickens. J. Bangladesh Societ. Agricultur. Sci. Tech. 2: 5-8.
12- Khalil, M., Islam, Z.I., Khalil, M. and Islam, R. (2003): A prospective study of prenatal and postnatal development of thymus of deshi chicken.Mymensingh. Med. J. 12: 20-24.
13- Khenenou, T., Melizi, M., Bennoune, O.and Benzaoui H. (2012): Morpho-Histological Study of the Thymus of Broiler Chickens during Post-Hashing Age. Inter. J. Poult. Sci. 11 (1): 78-80
14- King, A.S. & McLelland, J. (1975): Lymphatic system. In A.S. King & J. McLelland (Eds.). Outlines of Avian Anatomy London: Baillie`re Tindall; 103-105.
15- Kitagawa, H., Imagawa, T., Uehara, M. (1996): The apical caecal diverticulum of the chicken identified as a lymphoid organ. J. Anat. 189: 667-672.
16- Nagy, N. and Oláh, I. (2007): Pyloric tonsil as a novel gut-associated lymphoepithelial organ of the chicken. J Anat. 211(3): 407–411
17- Rahman, M.L., Islam, M.R., Asaduzzaman, M. and Khan, M.Z.I. (2003): Lymphoid tissues in the digestive tract of Deshi Chicken (Gallus domesticus) in Bangladesh. Pakistan J. Biologic. Sci. 6: 1145-1150.
18- Rezaian, M. and Hamedi, S. (2007): Histological Study of the Caecal Tonsil in the Cecum of 4- 6 Months of Age White Leghorn Chicks. Americ. J. Anim. Vet. Sci. 2 (2): 50-54.
_||_